.. et Ivec Ei = = 2 = 2 X REN = e DE a = > & < z X a © T Rece + Id NS ER ey e Preis einschı. Verleger- Be. Se "Das "Mk. 186— Pflanzenreich a Regni vegetabilis conspectus % Im Auftrage der Preuss. Akademie der Wissenschaften herausgegeben von A. Engler IV. 280 Compositae-Hieracium Sect. VII. Vulgata (Fortsetzung und Schluß) bis Sect. X. Pannosa (Anfang) mit 65 Einzelbildern in 18 Figuren K.H. Zahn Ausgegeben am 10. Mai 1921 Ra te a ST * J a x A er a q x 1 | i E ver . . Leipzig Fe Verlag von Wilhelm Engelmann | 1921 . | u Das Pflanzenreich - Regni vegetabilis conspectus Im Auftrage der Preuss. Akademie der Wissenschaften herausgegeben von A. Engler IV. 280 Compositae-Hieracium Sect. VII. Vulgata (Fortsetzung und Schluß) bis Sect. X. Pannosa (Anfang) mit 65 Einzelbildern in 18 Figuren K.H. Zahn Ausgegeben am 10. Mai 1921 Dir a % b$ . D bh 5 IN EE=ET 27 or 'w Aal u u (9% Yun VS EEE EST a ED Fe >52 7577 ren Me N 2 ze - Leipz ig = Verlag von Wilhelm Engelmann = 1921 > Alle Rechte, insbesondere das der Übersetzung, von Copyright 4924 by Wilhelm Eng; Imann, Lei A x da: i FE 2 + e . B .. e \ r . r e * | j n N “ [2 ” vr P PET. e „i Fi 4 7, nz ee an Ba \ ee 2 - r re & le x ee De GE = Sg Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 289 Var. #. hastifolium Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 26. Finnland. | Subsp. 3. Ebelii Zahn. — Folia vix vel parum denticulata disperse brevissimeque pilosa; squamae angustiores, glandulis longioribus tenuibus. Montenegro: Sutormangebirge (Ebel.n. 48)! Nota. Similia: Subsp. 4. Cajanderi Norrl. H. exs. V. et Suom. Kelt. (4906) 98. — Olonez, Finnland. Subsp. 2. elaeinum Norrl. Suom. Kelt. (4906) 98. — Karelien. b. Involucra elongata vel brevia et gracilia. — Glandulae den- sissimae longae vel = breves nigrae. Folia magis pilosa latissima vel angustiora saepissime basin versus (etiam caulinum) grosse et = longe pluridentata vel -serrata, basi cordata, truncata, ovata vel = contracta, plerumque gramineo-viridia, rarius subprasino-viridia.. — Subgrex H. serratifrons (Almq.) Dahlst. — 'H. murorum var. subatratum A.-T. Cat. 328 pp. 1. Involucra (etiam terminale!) glandulosa epilosa. a. Involuera oblongo-cylindrica basi leviter turbinata. Subsp. 4. meticeps Alıng. ex Dahlst. H. exs. IV. (1894) n.57; Bidr. II. (4893) 97. — AH. silvaticum subsp. 11 pellucidum (f. primaria) Almq. Stud. (1881) p. XIX; Norrl. Bidr. I. 88; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 32 pp. — Folia = magna ovata vel elongato-elliptica’ denticulata basi rotundata vel contracta grosse et longe dentata vel inciso-dentata, dentibus partim liberis. Squamae = angustae = acutae subcomosae. Styli obscuri. Schweden: Dalarne, Vestman-, Söderman-, Smä-, Värm- und Östergötland, Stock- holm [Dahlst. H. Se. I.n. 42!, V. n. 26 = var. ß. pseudometiceps Dahlst. Bidr. II. (1894) 250). Finnland: Äland. Nota. Similia: Subsp. 4. pseudopellucidum Brenn. Finl. H.-form. Il. (1893) 26. — Nordösterbotten in Finnland. Subsp. 2. submeticeps Dahlst. ex Note Tromso H.-fl. (1910) 30, subsp. 3. psepharoi- des et 4. praetenericeps Note l.c. — Tromsö. Subsp. 5. funerellum Zahn. — H. funereum K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 4, t. 1, fig. 3; nec Jord. — Differt foliis magis elongatis late et breviter vel subserrato- dentatis, squamis acutioribus, glandulis tenuioribus. Schweden: Holm, Attmar, Stöde. b. Involucra late vel oblongo-ovata basi = rotundata. (Styli plerumque obscuri.) | 1. Folia basi tantum grossius dentata, supra basin integerrima vel minute sparsimque dentata. a. Folia parva basi tantum = leviter vel sub- grossius A4—2-dentata, sursum + integra. (Squa- mae latiusculae.) () Folia ovalia vel la: ovata. rt Folia basi = cordata, truncata vel rotun- data, intima tantum + contracta. Subsp. 6. eben Dablst. H. Sc. I. (1892) n. 37! — Folia pluridenticulata vel basi breviter dentata. Involucra mediocria, glandulis sat brevibus. Schweden: Jemtland, Herjedalen (l. c. Il. n. 48!, XXI. n. 45). Lappland: Ortjokk. Var. 8. paucidens Dahlst. 1. c. XIII. (1900) n. 48! — Foliis punctato-denticulatis basi saepe uno dente majore auctis. Herjedalen (l. c. et XVIL. n. 54— 57)! Var. y. placeroides Dahlst. H. Sc. X. (1896) n. 24! — Foliis vix vel (etiam cau- lino) 4-dentatis, involucris submagnis longe glandulosissimis. Herjedalen. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 49 290 K.H. Zahn. — Hieracium. ar. d. goniophyllum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 300. — Foliis basi grosse 4—2-dentatis, glandulis longioribus. Herjedalen, Värmland (Dahlst. H. Sc. XX. n. 98!, XXI. n. 64!). — Norwegen: Hallingdal, Drivstuen usw.! Subsp. 7. asarifolium Zahn. — Folia exteriora suborbicularia vel ovalia basi subcordata vel rotundata, reliqua late ovato-lanceolata in petiolum leviter decurrentia, obsolete denticulata, supra glabra. Capitula pauca. Squamae vix comosae. Ungarn: Eperjes (Chyzer)! Kärnten: Griffner Berg (v. Benz)! Nota. Similia: Subsp. 1. placeriforme Dahlst. H. Sc. XII. (4900) 49: Herjedalen! Subsp. 2. subplacerum G. Samuels. in Dahlst. H. Sc. XXIV. (4944) n. 62: Daraberg in Dalarne! Subsp. 3. microcolpodes Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIT. (4940) 406; foliis ellipticis basi breviter dentatis, squamis acutioribus: Lifjeld in Telemarken. Subsp. 4. eurylobum Dahlst. H. Sc. XIII. (4900) n. 38! Squamis subangustis stylisque luteis a placero differt: Herjedalen! Subsp. 5. melamphaes Om. 1. c. XLVII. (41940) 444; squamis latiusculis atris = obtusis comatis a placero differt: Röldal in Norwegen. Subsp. 6. wwelanoides Dahlst. ex Om. 1. c. 442. — Norwegen. Subsp. 7. deansatum K. Joh. H. Vulgata Torne Lappm.*) (4908) 48, t. III, £.45. — Lappland. Subsp. 8. aethocranodes Zahn. — H. aethocranum Dahlst. H. Sc. XXII. (1908) n. 54 pp.! — A subsp. placero involucris subparvis differt. Herjedalen! Nota. Similia: Subsp. 4. pseudoplacerum Dahlst. 1. c. XI. (4899) n. 36! sed squamae obscure virides angustiores + acutae, styli sublutei. — Herjedalen. — Ähnlich Vorarlberg: Feldkirch! Subsp. 2. pseudoplaceriforme Noto Tromsö amts H.-fl. (1910) 36. — Nordreisen. Subsp. 3. frochophyllum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1940) 96. — Involucris parvis, squamis ut in micracladio, dense nigroglandulosis, pedicellis Preuuens sparsim glandulosis. — Norwegen, bei Katäs in Vestre Baerum. 1r Folia basi triangulariter cuneata. Subsp. 9. sphenoides Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 70— 71! — Folia utrinque 4—2 dentibus brevibus_latis obtusis munita. Involucra subparva. Acladium saepe brevissimum. Bu Herjelalen (l. c. und XX. n. 93)! Subsp. 10. amorphophyllum Dablst. H. Sc. XVII. (1904) n. 97—99!, XXXIIL. n. 66! — Folia supra basin ovatam vel cuneatam breviter et obtuse paucidentata. In- volucra vix mediocria, squamis latis obtusissimis imbricatis. Glandulae breves, in pedi- cellis saepe dispersae. Acladium 1—3 cm. Herjedalen! Ängermanland! Subsp. 411. kassanum Zahn. — Caulis crassus 0—2-folius, 42—15-cephalus. Folia (interdum ‚submagna) obsolete dentieulata hasi truncata (raro subcordata) uno dente brevi majore munita in petiolum' leviter decurrentia. Squamae angustae acutae comosae obscurae eximie dilute mörginatae. Glandulae creberrimae longae tenellae. Ligulae interdum tubulosae. Ungarn: Hernadvölgy bei Kassa!, Berg Dobogökö bei Dömös! Bayern: Hoppingeuil Hesselberg! Nota. Cfr. etiam subsp. ovatifrons Dahlst. ex Note Tromse amts H.-fl. (4940) 36. — Tromsö. OO Folia = oblonga (interiora interdum ovato- vel oblongo-lanceolata). | + Folia basi subcordata, truncata vel ovata. Subsp. 12. osmundaceum K. Joh. Arch.-Fl. Siljanstr. (1902) 24, t. I, fig. 1; *) In Arkiv för Botanik VII, Nr. 42, 4908, Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 291 Dahlst. H. Sc. XIV. n. 6! — Foliis breviter obtuseque dentatis; involucris obscure viridibus breviter glandulosis, squamis subacutis. Dalarne in Schweden! Subsp. 13. nastophyllum K. Joh. Arch. Dalarne (1900) 29, t. 3, fig. 9; Dahlst. H. Sc. XII. n. 59!, XXIL. n. 53! — Folia multidenticulata, basi breviter et pa- tenti- vel subreverso-dentata. Involucra atroviridia. Dalarne! Vestmanland! | Subsp. 14. stelvides K. Joh. Arch.-Fl. Siljanstr. (4902) 21, t. 1, fig. 3. — A subsp. osmundaceo foliis (parvis basi breviter et obtuse dentatis) subdense pilosis, glan- dulis longioribus differt. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 5)! Ähnlich in Ungarn: Budapest!, Eperjes! Subsp. 15. micracladium Dahlst. H. exs. IV. (1891) n. 59!; H. Sc. XVII. n. 23 —24!;? Williams, Prodr. III. (1902) 134 pp. (descr. e specimine Linton n. 47); Lint. Brit. H. 40 pp.; nec exs. n. 17! — Folia basi truncata vel constriceta basi breviter et obtuse dentata sursum paucidenticulata. Involucra atroviridia, squamis subangustis sub- acutis subcomosis parce, apicem versus subdensius floccoso-limbatis. | Herjedalen! Norwegen: Valders!, Rön, Lille Elvedal!, Kongsvold! Britannien: Schottland? (nec Linton n. 17); Ayrshire; Westmoreland; W. Yorkshire; Lancashire. Irland. — Interdum involucris pilis solitariis obsitis. 'Subsp. 16. edselense K. Joh. Ant. H.-Exk. (4907) 9, t. I, fig. 3. — Squamis vix floccosis, glandulis parvis, acladio longo differt. | | Angermanland (Dahlst. H. Sc. XXIL n. 56)! Subsp. 17. inaequidens Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 39—40! — Folia utrin- que A—3 dentibus late triangularibus, imis patentibus vel reversis munita. Involucra sat parva atroviridia. Herjedalen! Subsp. 18. pseudopolyschistum Zahn. — H. polyschistum Dahlst. H. Se. XXI. (1907) n. 2 pp.! — Folia inferne breviter serrato-pluridentata. Involucra parva. brevia lata, squamis sublatis obtusis imbricatis; glandulis brevissimis. Halland in Schweden! Subsp. 19. oligogonium Zahn, H. Alp. mar. (4946) 459. — Folia tenuia pi- losa ovato-oblonga haud vel paucidenticulata. Acladium 4—3 cm. Glandulae creber- rimae longae tenellae. Involucra 9—10 mm viridiatra, squamis subangustis comosis. Alpes maritimes: Beuil! Nota. Cfr. etiam subsp. pseudophaeodes Zahn = H. phaeodes Dahlst. (nec NP.), tanyadenium*) Dahlst., orphnolepioides Dahlst. et phaeoides Noto ex Noto Tromso H.-fl. I. (4940) 35. — Tromse. +r Folia basi = contracta vel attenuata. [Mm- volucera subparva.) Subsp. 20. eumeces K. Joh. Arch.-Fl. Siljanstr. (1902) 47, t. II, fig. 5. — Folia saturate viridia, involucra (et pedicelli) obscure viridia graciliora; styli sordide lutei. Dalarne (Dahlst. H. Se. XIV. n. 3)! Subsp. 21. ramselense K. Joh. Ant. H.-Exk. (1907) 8, t. I, fig. 2; Dahlst. H. Sc. XXII. n. 55! — Folia dilute viridia, involucra latiora brevioraque, pedicelli cani. Angermanland! Subsp. 22. dalecarlicum G. Samuels. ex Dahlst. H. Sc. XXIV. (1914) n. 55! — Folia subglaucescentia ovato- vel oblongo-lanceolata supra glabra et indistinete maculata submagna. Involucra obscure viridia, pedicellis canis. Dalarne: Blyberg bei Elfdalen! Nota. Cfr. etiam subsp. columniforme K. Joh. Ant. H.-Exk. (1907) 42, t. VI, £. 9. — Vesterbotten. *) »tangadenium« (ex Noto). 19* 299 K. H. Zahn. — Hieracium. ß. Folia fere semper submagna basi + grosse dentata, supra basin denticulata vel breviter dentata (ovalia vel late ovata basi cordata, truncata vel rotundata, intima oblonga interdum in -petiolum + decurrentia et ibidem dentibus liberis aucta). () Styli obseuri. Subsp. 23. Stenstroemii Dahlst. Bidr. Il. (1893) 86. — H. suberassum Dahlst. H. exs. III. (1889) n. 40. — H. pellueidum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 32 pp. — H. silvaticum y. Stenstroemii Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 134. — Folio cau- lino ovato-lanceolato submagno inferne acute pluridentato; involucris submagnis, squamis lanceolatis subobtusis vel = acutis = comosis. Schweden: Dals- und Smäland (Dahlst. H. Sc. I. n. 33—35)! Värmland (I. c. IX. n. 43)!, Dalarne, Nerike, Vestmanland. — Norwegen: Asker. — England: W. Yorkshire. Subsp. 24. aethiops Dahlst. I. c. I. 88. — H. suberassum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 36. — Differt involucris sat parvis valde obscuris efloccosis, squamis sub- acutis haud comosis. Vestmanland; Östergötland; Upland (Dahlst. H. Se. I. n. 36!, XVII. n. 60: Stock- holm! X. n. 23). Nota. Similia: Subsp. 4. sncerassans Dahlst. Bidr. II. (1893) 89. — H. sparsidens var. incrassans Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 37. — Helsingland. Subsp. 2. pseudoincrassans K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 5, t. I, f.4 et var. politi- ceps K. Joh. l.c. 6. — Medelpad. Subsp. 3. subincrassans Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 57—59! Squamis subacutis glan- dulisque crassioribus longioribus a subsp. Stenstroemii differt. — Herjedalen (etiam 1. c. XXI. n. 46)! Subsp. 25. eyrtotrachelum Dahlst. H. Sc. XVII. (41904) n. 44! — Differt den- tibus breviter triangularibus, ramis pedicellisque squarrosis albidotomentosis. Herjedalen! Subsp. 26. ceyclwm Dahlst. 1. ec. XVII. (1904) n. 53! — Folia ovalia, pleraque rotundato-obtusa, denticulata tantum, rarius basi breviter 1-dentata. Involucra medio- cria obscure viridia, squamis subacutis. Glandulae densissimae longae. Herjedalen (etiam XIX. n. 45)! Subsp. 27. pseudatratum Wol. pro sp. in Spraw. fizj. kom. Ak. Krak. XXII. (1888) 203; nec Tout. — 3 dm, 10—12-cephalum, sursum cum anthela involucrisque (11 mm) glandulis creberrimis aterrimis obsitum. Folia cordato-ovata vel oblonga vio- lacea supra = glabra; caulinum saepe 0. Acladium 5 mm. Pedicelli crassiusculi. Squamae atro-virides vel atrae. Versus atratum. Galizien: Berg Preluk, 1570 m! Subsp. 28. atropaniculatum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1901) 1782; in Schinz u. Kell. Fl. Schw. ed. 2. II. 285; Zahn, H. Schw. 228. — H. murorum var. subatratum A.-T. in B. herb. Boiss. V. (1897) 481 pp. — 3—6 dm, sursum glandulis validis brevibus et longis densissimis, peratris obsitum, oligo- vel polycephalum; acladio 5—40 mm. Folia interdum margine miceroglandulis solitariis obsita, basi grosse vel a medio ad basin valde grosse et late triangulariter 3— 4-dentata, basi ipsa interdum reverso-dentata. Squamae aterrimae. Ligulae interdum leviter ciliolatae. Versus atratum. Alpen: vom Col de Coux in Savoyen und vom Tessin bis Niederösterreich: Wechsel!, Kärnten! und Krain! Klar at Krizsna, 1575 m, in der Nagy-Fatra! Sudeten: Schneekoppe!, Seifengrube!, Seifenlehne! | Nota. Simile: Subsp. BEE Vollm. in Ber. Bayr. B. G. XIV. ‚a944) Abb, — Alpen in Bayern; Böhmer Wald. Subsp. 29. pollinarium F. J. Hanb. in Journ. Bot. XXVI. (1888) 206; Lint. Brit. H. 48. — Folia obovalia vel late obovata rotundato-oblusa basi rotundata vel contracta, denticulata vel inferne late breviterque dentata, glabrescentia, intima et caulinum ovata Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 293 vel ovato-lanceolata acutiora. Anthela dense tenuiterque glandulosa.. Involucra magna crassa densissime subtenuiterque glandulosa, squamis triangulariter lanceolatis obtusis vel subacutis parum floceosis. Versus sagittatum. Britannien: Bettyhill in Sutherland (Linton n. 89)! Subsp. 30. subbifidiforme Zahn. — Subsp. bifidiforme f. subefloccosum Zahn, H. Schw. 227 et f. obscuriceps Zahn in M. bot. lap. (1910) 290. — ?H. silwaticum var. subplumbeum Borb. Vasvärmeg. növ. (1887) 201. — ?H. murorum var. alpestre G. Beck, Fl. Südbosn. Herceg. II. 173 pp. — Folia basi cordata vel ovata grosse den- tata, interiora oblonga basi saepe pinnatifida, saepe violacea vel rufescentia, supra glabra vel breviter subpilosa subglaucescentia, raro tantum denticulata. Anthela squarrosa oligo- vel pleiocephala, acladio A—5 em. Squamae obscure virides (vel ut et glandulae atrae: f. pseudatratum Tout. in D. Torre u. Sarnth. Fl. Tir. VI. [1912] s20 = H. murorum 8. atratum Belli 1. c. 492) partim acutae. Glandulae plerumque breves densae vel in anthela valde deminutae. Versus bifidum! In Gesellschaft von AH. bifidum. Alpen! Tatra! Sudeten! Harz! Thüringen: Berka! Ungarn! Transsilvanien! Karniolisch-illyrisches Übergangsgebiet bis Montenegro! Nota. Simile: Subsp. 1. subcaesitiodes Noto Tromso amts H.-fl. (4940) 35. — Oks- fjorddalen. Subsp. 2. phegophilum Zahn. — Ad 5 dm, ubique modice tantum vel disperse brevis- simeque pilosum; foliorum petioli tantum sublongius densiusque pilosi. Caulis floccosus superne cum anthela + dense breviterque glandulosus, :eirc. 40-cephalus, involucris magnis (14—13 mm) dense sublonge tenuiterque glandulosis, squamis angustis longe acuminatis = acutis subcomosis haud vel margine tantum disperse floccosis obscuris vel viridi-atris anguste diluteque marginatis; ramis squarrosis circ. 4 approximatis => tenuibus canis parcissime pilosis. Folia permagna late ovata rotundato-obtusa basi = cordata vel truncata, remote mucronato-denticulata leviter sinuata, basi dentibus parvis retroversis breviter vel longius triangularibus munita, sat breviter et an- guste petiolata, intimum magis oblongum elongatum obtusiusculum basi truncatum subgrossius denticulatum subtus in costa floccosum, caulinum 4 magnum breviter petiolatum late ovato- lanceolatum acuminatum obtusiusculum infra medium 3 dentibus majoribus acutissimis obsitum basi latum truncatum et reverso-dentatum, subtus = floccosum, interdum parvum denticula- tum. — Thessalien: Unter Buchen bei Oxya am Pindus, 1500 m (Halacsy)! Subsp. 31. capilliferum (Borb. exs.)! Zahn. — H. cordifolium Schl. Vuk. Fl. Croat. (1869) 898 pp. — Subsp. pleiophyllogenes f. cordato-ovatum Zahn in M. bot. lap. (1944) 444. — Folia saepissime numerosissima supra modice vel densiuscule brevi- pila, saepe colorata, in costa dorsali petioloque dense pilosa; caulinum cordatum saepe = grosse dentatum. Anthela conferte paniculata pariter ac involucrum saepe sat par- vum cylindrico-ovatum densissime et = tenuiter glandulosa. Squamae = virescentes. Versus rotundatum! Kroatien: Sv. Ava pod Turnom! Transsilvanien: O.-Rädna! Banat: Herkulesbad! Bulgarien: Borja Planina! ER IStylii ir lüten Subsp. 32. veridescens Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 50!; XVII. n. 64!, XXI. n. 62—63! — A Stenstroemüi differt involucris subminoribus, squamis lanceolatis acutis parum comosis sursum late viridi-marginatis vel viridibus; stylis initio subluteis. Schweden: Herjedalen! Lappland. Subsp. 33. amblygonium Dahlst. ex K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 7, t. I, fig. 2; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 41! — Folia latissima remote subsinuato-dentata, basi valde grosse triangulariter dentata saepe subsagittata. Involucra vix mediocria, squamis e basi lata lanceolatis subacutis brevissime glandulosis sursum efloccosis. Schweden: Medelpad! Subsp. 34. microps Zahn. — Folio caulino ovato-lanceolato basi acute pluri- dentato; involucris valde parvis, squamis angustis acutis, glandulis parvis. Schlesien: Rübeland! Var. #. tenellicaule Zahn. — Folia minora ovata, oblonga vel (ut et caulinum, 294 K.H. Zahn. — Hieracium, oblongo-lanceolata, basi subcordata, truncata vel ee tenuiter petiolata, denticu- lata vel basi grosse dentata. Capitula 2—5. Schweiz: Hinterbalmalp im Maderaner Tal, 1900 m! Subsp. 35. subfarinellum Zahn. — Folia rigida elliptica vel oblonga, basi truncata vel contracta grosse dentata, dentibus partim liberis, supra glabrescentia, subtus . in tota parte (pariter ac caulomata) dense floceosa. Pedicelli tomentosi. Squamae sub- angustae vel latiusculae aculiusculae. Glandulae densissimae atrae. Sachsen: Scheibenberg in der Lausitz (Hofmann, Pl. erit. Sax. n. 150 pp.)! Niederösterreich: Kloster Neuburg! Tirol: Trins (Fl. A.-H. n. 3359 pp.)! Subsp. 36. kematense Zahn. — Folia cordato-ovata vel basi constrieta grosse dentata. maculata supra brevissime et disperse pilosa. Squamae obseurae obtusiusculae. Glandulae creberrimae parvae. Caulis tenuis. Styli denique fuscescentes. Tirol: Alpe Lizuns bei Kematen (Murr)! 2. Folia in toto margine crebre vel sparsim, basin versus profundius et angustius, saepe grosse ser- rato-dentata. a. Folialata basi subcordata, truncata, rotundata, intima contracta. €) Folia haud grosse, basi vix grossius dentata, + Styli obseuri. Subsp. 37. homoeodontum Dahlst. H. Sc. XXII. (1908) n. 47. — Folia ovata vel elliptica mediocria dilute viridia. Involucra submagna atroviridia, squamis obtusius- culis parum floccoso-limbatis subeomosis. Herjedalen in Schweden! Subsp 38. stenolomum Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 37—38!, XVII. n. 25— 26!, XIX. n. 65!, XXI. n. 39! — Folia oblonga pleraque basi constrieta. Involucra submediocria, squamis partim subfloccoso-limbatis == comosis. Glandulae creberrimae sublongae. Herjedalen! Subsp. 39. wrolepioides Zahn. — H. urolepium Dahlst. H. Se. XII. (1900) n. 47 pp. — Ab homoeodonto involucris subparvis atroviridibus, squamis subacutis differt. Herjedalen! Subsp. 40. waethiadenium Dahlst. H. Se. XIV. (1902) n. 20. — Involueris parvis ovato-eylindrieis 'atroviridibus, squamis angustis acutis. Herjedalen! | Nota. Similia: Subsp. 1. subobscurans Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 40!; Porat in Bot. Not. (1894) 44 cum diagn. — Nerike; Vestmanland! Subsp. 2. odscurans Norrl. Bidr. I. (1888) 85; H. exs. n. 96; nec Elfstr. — Tyvold in Norwegen! Subsp. 3. oligolepium Stenstr. Värml. Arch. (1889) 34. — Värmland: Arvika. Subsp. 4. pseudaethiadenium Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (1945) 4239. — Hallingdal in Norwegen. ++ Styli = Ilutei. Subsp. 41. insuwccatum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 28, t. IV, f. 14; Dahlst. H. Se. XI. n. 58!, XX. n. 85—86! — Folia parva. Involucra vix mediocria obscure viridia, squamis subobtusis vix vel anguste floccoso-Äimbatis. Dalarne! Medelpad! Subsp. 42. dactylites Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 46 —47! — Ab homoeodonto involucris subparvis obscure viridibus, squamis angustioribus differt. Herjedalen! Subsp. 43. stenocranum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4910) 409; Dahlst. H. Sec. XXI. n. 39. — Foliis saturate viridibus, involucris subparvis cylindrico-ovatis, squamis subangustis acutis, glandulis sublongis. Norwegen: Eidanger!, Larvik! Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 295 Subsp. 44. macellatum Zahn. — H. subellipticum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Se. XIV. (191%) n. 43!; nec Elfstr. — Involueris parvis cylindrieis fusco-viridibus, squamis subangustis subacutis. Herjedalen ! | OO Folia (mediocria vel submagna) subgrosse ser- rato-dentata, basi plerumque grosse dentata. 7 Styli obscuri (interdum initio sublutei). $S Folia basi magis rotundata subcordatave (fr. etiam H. silvularum). Subsp. 45. serratifoliuwm Jord. pro sp. ex Bor. Fl. Centre Fr. ed. 3. I. (1857) 447; Zahn, H. Schw. 230; nec Vukot. — H. silvaticum subsp. 11. pellucidum var. 4. Almq. Stud. (4881) XX. — H. erispulum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 61. — H. serratifrons Almg. ex Dahlst. Bidr. II. (1893) 89. — H. macrodon b. serratifolium Sudre, H. Centre (1902) 73, t. XXI. — Folia saturate viridia ovalia, ovata vel (in- teriora) ovato-lanceolata basi truncata vel constrieta (medio latissima) in toto margine fortiter et acute serrato-multidentata. Involucra submagna, squamis latiuseulis = ob- tusis vel acutiusculis. Glandulae mediocres creberrimae. Styli initio interdum sublutei. Ligulae interdum stylosae. In ganz Mitteleuropa von den Pyrenäen! bis Litthauen, Polen!, Galizien!, Trans- silvanien! und Illyrien!, und von Italien! bis Mittelskandinavien (Dahlst. H. Sc. I. n. 50!, XIX. n. 43—44!) und Finnland: Aland und Nyland. Bis 2000 m. — Petrak n. 1489: Gesenke! Nota. Cfr. subsp. 41. albovittoides Noto in Tromso amts H.-fl. (4940) 32. — Tromseo, Subsp. 2. sudbserratum Dahlst. ex Note 1. c. 34. — Tromso. Subsp. 3. chlorophaeum Dahlst. ex Noto l. c. (1940) 34. — Nordreisen. Subsp. 46. medianum Griseb. Comm. (1852) 43 sub H. vulgato; Reichb. Ic. XIX. 81,t. 166, fig. I. — Folia numerosa remote, basi saepe valde grosse dentata, basi truncata vel rotundata, dilute canoviridia subtenuia glabrescentia; caulina (0 —)1—2(—3) elliptica vel lanceolata. Pedicelli elongati. Squamae acutiusculae et acutae viridi-marginatae subatrae. Glandulae modice numerosae vel densae. Versus vulgatum. Schweiz: Wallis!, Grindelwald!, Hinterrheintal!, Tössstock! — Nach Griseb. 1. c. Fimberjoch, Salzburg, Harz. Sonst in den Sudeten! und in den Gebirgen Österreich- Ungarns! Tatra! Karpathen (bis Sinaia)! Kroatien: Gospic! Bulgarien: Rhodope! Subsp. 47. argyropodum Zahn. — Folia ovalia, ovato-oblonga vel (interiora) ovato-lanceolata apice rotundata vel acuminata, breviter vel longe petiolata, in petiolo (praesertim ad basin) dense albovillosa, supra subpilosa vel dense breviterque pilosa, margine costaque dorsali densissime pilosa, multidentata, supra medium denticulata, de- orsum grosse triangulariterque pluridentata, basi cordata dentibus late triangularibus saepe retroversis aucta; caulinum ovato-lanceolatum basi cordatum vel constrietum, grosse pluri- dentatum dense pilosum vel supra glabrescens subtus in costa subfloccosum. Cetera ut in subglaueiniformi, sed involucra epilosa, styli obscuri. Verosimiliter grandidens-glaucinum. Nahetal: Hellberg ‚bei Kirn mit melaphyrogenes (Freiberg)! Subsp. 48. scotocephalum Dahlst. H. Sc. XX. (1907) n. 95—97!, XXI. n. 51— 52! — H. scotodes Dahlst. 1. c. XIX. (1906) n. 46—48! — A serratifolio foliis dilutius viridibus latius triangulariter dentatis, squamis brevioribus differt. Herjedalen! Subsp. 49. cinerelliforme Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 62! — A serratifolio in- volueris graeilibus parvis obscure viridibus, equas angustis — acutis, glandulis sat parvis, stylis subluteis differt. Schweden: Helsingland! | Subsp. 50. eiliolatulum Zahn. — H. ciliolatum Dahlst. H. Sc. Xl. (1899) n. 21! — A serratifolio involueris mediocribus late ovatis, squamis angustioribus acu- tioribus, glandulis tenuioribus brevibus, ligulis ciliolatis differt. Schweden: Smäland! 296 K.H. Zahn. — Hieracium. . Subsp. 51. erepidanthes Zahn. — Subsp. crepidiflorum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1783; H. Schw. (224) 232; nec Polak. — Folia truncata vel cor- data (var. «. subcordatum Zahn, H. Schw. 232) vel = in petiolum contracta (var. ß. attenuatum Zahn |. c.) obscure viridia subpilosa, caulina vulgo 2% in petiolum late ala- tum subamplectentem attenuata. Involucra 9—41 mm, crassa, squamis sublatis = ob- tusis glandulosissimis. Ligulae saepe subciliolatae. Versus wmbrosum. Alpen von Piemont bis Kärnten! Tatra: Mala Laka! Sudeten! Subsp. 52. subelegans Murr et Zahn in Ö. B. Z. (1903) 424; Reichb. Ie. XIX. 2, p. 250, t. 218. — Simile, sed folia densissime et valde inaequaliter, basi valde grosse et saepe reverso-dentata vel decurrentia et pinnatifida; caulina 2—3 consimilia ovato-lanceolata vel = lanceolata. Schweiz: Alvier!, zwischen Davos und dem Strelapaß! Vorarlberg: Bregenzer Wald!, Gauertal! Tirol: Jaufen! Subsp. 53. fusciceps Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 33! — A serratifolio foliis basin versus tantum grossius dentatis differt. | Schweden: Södermanland! Subsp. 54. sudermannicum Dahlst. H. Sc. X. (1896) n. 25! — Folia ovata late grosse et obtuse pluridentata, caulinum profundius et acute, inferne subpinnato- et falcato-dentatum. Involucra elongata gracilia densissime sublonge glandulosa, squamis atrovirentibus subangustis longe acutis eximie comosis. Södermanland! Finnland: Nyland (HA. glandulosissimum Brenn. Finl. H.-form. IV. [1895] 25). | Subsp. 55. perviride Zahn. — Folia magna partim cordata, = obtuse sinuato- et late dentata, dilute viridia nitentia tenuia glabrescentia; caulinum ovato-lanceolatum acutum basi grosse dentatum. Capitula 3—7 magna viridia densissime breviglandulosa, pedicellis tenuiter et minute glandulosis, squamis lanceolatis subobtusis et acutis. Harz: Klippmühle! Weimar: Hainturm! Tirol: Trins (H. silvaticum var. sagittatwm Oborny in Fl. A.-H. n. 3359 pp., 3357 pp.!). Vorarlberg: Gauertal! Baden: Feldberg! Subsp. 56. trunciceps G. Samuels. ex Dahlst. H. Se. XXIV. (1914) n. 54. — Folia subparva ovata vel oblonga rotundata vel acuminata, basi truncata et triangula- riter sinuato- vel reverso-pluridentata, caulinum basi grosse dentatum subtus floccosum. Acladium 45 mm, capitula 5—10, pedicelli crassiusculi tomentosi disperse, involucra (s—10 mm) densiuscule sublonge glandulosa, squamis latiusculis subobtusis vel acu- tiusculis. | Dalarne: Skärklittsfäbodar! Subsp. 57. hypsilophum K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 15, t. II, [. 7. — Folia ovalia, oblongo-ovata, elliptica vel oblongo-lanceolata, partim cordata, tri- angulariter pluridentata, intima et caulinum basi saepe longe dentata sagittata. Squamae longae angustae acutae. Lappland: Björkliden. Subsp. 58. mwundellum Zahn. — Folia minora glaucescentia supra glabra = rigida duplicato- et serrato-dentata, basi subcordata. Involucra sat parva crassa, squamis sublatiusculis obtusiusculis breviter glandulosis. Tirol: Schwarzenbach bei Luttach! usw. Nota. Cfr. etiam subsp. 41. ortholepium Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4903) 304 et XLVII. 89. — Südnorwegen. Subsp. 2. stenozostum Om, ].c. LII..(4945) 427. — Norwegen: Hallingdal. SS Folia basi magis contracta. Subsp. 59. phaeolepium Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 67!, XI. (1899) n. 351, AVIL n. 50!, XIX. n. 39—40! — Folia gramineo-viridia pleraque basin attenuatam versus sparsim grosseque dentata. Involucra atroviridia basi canescentia, squamis la- tiuseulis (in var. 9. inconditum Dahlst. H. Sc. XV. [1903] n. 35—36! et XVII. n. 514! angustis fuscoviridibus) = acutis inferne floccosis. Ligulae saepe partim tubulosae. Herjedalen! Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 439. 297 Subsp. 60. papillosum K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 47, t. IV, f.19. — Folia ovata vel ovato-oblonga serrato-dentata, interiora longe, basi profunde dentata. Acladium I—7 cm. Squamae subtriangulares, exteriores obtusiusculae, reliquae longe acutae, inferne ubique sparsim floccosae. Versus bifidum. Lappland: Björkliden. Subsp. 61. Zateriflorum Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 152; Suom. Kelt. (1906) 99. — Folia magna breviter sed late triangulariter dentata. Involucra sub- magna (10—41 mm) lata densissime longeque glandulosa, squamis latiusculis sub- obtusis. Finnland: Nyland usw.! Subsp. 62. mundulum Dahlst. Bidr. IL. (1893) 94. — Folia vix mediocria subglaucescentia rigidiuscula supra glabra anguste et acute serrato-dentata. Involucra brevia lata, squamis sublatiusculis subobtusis breviter glandulosis. Versus bifidum. _ Schweden: Östergötland! Subsp. 63. söliginosum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 20. — A priore invo- lueris validis, squamis latioribus differt. Acladium 4—-4 cm. Värmland (Dahlst. H. Sc. XII. n. 44)! Subsp. 64. longilobum Dahlst. H. Sc. V. (1893)n. 85—86!,XI. n.94— 95!, XXIII. n. 64! — Folia ovata vel oblonga contracta vel attenuata valde grosse et late pluridentata sagittata. Involucra magna lata, squamis + latis obtusissimis sublonge glandulosis. Herjedalen! Jemtland! Subsp. 65. candelabrae Lint. Brit. H. (1905) 43. — Folia ovalia, ovata vel ovato-lanceolata obtusa, basi cordata late reverso-, sursum grosse 3—-4-dentata, in- teriora basi truncata saepe laciniata, supra = glabra; caulinum late subcordato-ovatum vel ovato-lanceolatum. Pedicelli breves. Involucra 5—15 crassa atra cum pedicellis dense nigroglandulosa = efloccosa, squamis sublatis‘obtusis, internis acutis. Styli lividi. Britannien: Sutherland; Yorkshire. Subsp. 66. eirritoidiforme Zahn, H. Alp. mar. (1916) 159. —— Folia saepe _parva ovato-oblonga vel oblongo-lanceolata mollia breviter pilosa = grosse et obtuse, basi inciso-dentata sagittata, partim truncata, exteriora ovalia integra; caulinum lineare. Capitula 40—25. Involucra 6—7 mm, squamis subangustis subobtusis vel acutis co- mosis valde inaequaliter longis. Ligulae breves. Versus cörritum. Seealpen: Berg Stope bei Garessio!, Aisone! Subsp. 67. verriilobum Zahn 1. c. (1916) 160. — Folia late sinuato- et grosse dentata, interiora basi utrinque uno dente longo angusto acuto munita, deorsum saepe dentibus brevioribus liberis obsita; caulinum lanceolatum acutissimum utrinque longe et anguste acuteque 2—3-dentatum. Anthela modice longeque glandulosa. Involucra parva longe glandulosissima. Ligulae tubulosae. Seealpen: Zwischen Molline und Ponte Vecchio im Val Corsaglia! Subsp. 68. melanoadenium Vukot. H. Croat. (1858) 41 pp. et in F. Sch. H. norm. (1860) n. 294! — Robustum, ad 6 dm altum oligo- vel polycephalum. Folia ovalia, ovata vel oblonga, obtusa vel breviter acuta, utrinque breviter pilosa, late petio- lata, supra medium punctato-denticulata, ceterum grosse vel valde grosse et triangulariter pluridentata, basi truncata vel constrieta lobata, dentibus partim in petiolum descenden- tibus; caulina 1—2 petiolata triangulariter ovato-lanceolata + acuminata grosse, basi ineiso-pluridentata. Involucra obscure viridia cum anthela densissime nigroglandulosa, squamis = acutis viridimarginatis + efloccosis. Kroatien (l. c. n. 294)! — Vgl. Vukot. in Rad jugosl. Ak. Zagreb (1869) 75. Subsp. 69. Zyratum Norrl. in Herb. mus. Fenn. II. (1889) 152; Suom. Kelt. (1906) 404; Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 2%. — Inferne subpilosum. Anthela squarrosa oligo- vel polycephala dense glandulosa. Folia longe petiolata elliptica vel ovata basi truncata vel rotundata, interiora oblonga vel oblongo-lanceolata basi saepe attenuata, dentata vel inferne Iyrato-dentata, supra == glabra, caulinum 1(—2) = lanceolatum irregulariter, basi lacerato-dentatum, floccosum. Involucra angusta cylin- 298 K. H. Zahn. — Hieracium. drica efloccosa longe glandulosa obscura, squamis angustis obtusis vel acutis. Styli obscuri. Finnland (Herb. fl. Ross. n. 2086)! | Nota. Similia: Subsp. 1. pseudolyratum, 2. curtipedunculum et 3. micropla- . cerum Norrl. Suom. Kelt. (1906) 402. — Finnland. Subsp. 4. Zyratifolium Norrl. 1.c. — Savonien und Ostrobottnien. Subsp. 5. dispansiforme Norrl. 1. c. — Savonien und Karelien. Subsp. 6. gonatophylium Brenn. Meddel. Soc. Faun. Fl. Fenn. H. 30 (1905) 452. — H. caliginosum Brenn. Finl. H.-form. II. (4893) 25 pp. — Kajana in Finnland. Subsp. 7. steinvoldense, 8. psepharioidiceps et 9. sub-Notvii Note in Tromse amts H.-fl. I. (4910) 34. — Tromse. Tr Styli lutei (denique brunnescentes vel lives- centes). Subsp. 70. glandulosissimum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 38; Bidr. II. (1893) 91. — Folia breviter sed late pluridentata ovalia vel gradatim ovato-lanceolata, basi cordata gradatimve subdecurrentia. Involucra submagna gracilia atroviridia, squamis angustis leviter comosis = acutiusculis. Glandulae longae creberrimae. Schweden: Dalarne; Söderman- und Helsingland (Dahlst. H. Sc. I. n. 38!, II. n. 49!). Finnland: Aland. Bulgarien! Ungarn: Budapest! Kärnten: Mallnitz! Bayern! Baden: Bodmann! Oberlausitz: Zittauer Steinbrüche! Subsp. 71. Frritschii Pernh. H. Seck. II. (1895) n. 68—69 et in Ö. B. Z. (1896) 118. — Simile, sed folia acute et inferne sinuato- (exteriora saepe grosse) dentata; involucra mediocria gracilia obscure viridia, squamis sursum viridibus acutis. Steiermark: Seckau (l. e.)!, Murau, Hieflau! Nieder-Österreich: Wechsel! Südtirol! Wallis: Eginen- und Einfischtal! Nota. Similia: Subsp. 4. perobscurans Zahn, Sched. H Eur. VII. (4912) 9. — H. murorum. a. genuinum 3. porrectum (Uechtr. 4879) et ß. fragile G. Schn. H. Westsud. 1.c. 49/50 (1893) 24. — H. nemorense y. monticolum Rouy 1. c. 344. — Calvescens; foliis sinuato- et acute pluridentatis; involucris subparvis (9—42 mm) ovatis atroviridibus, squamis angustis acutissimis (initio valde porrectis), glandulis densis sublongis; ligulis interdum tubulosis vel etiam stylosis. — Sudeten (z.B. Zahn n. 632: Elbgrund!; Petrak n. 276). Harz! Subsp. 2. separatidens Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 302. — Involucra mediocria, squamis latiusculis jlerisque peracutis; folia grosse et obtuse dentata basi truncata vel decur- rentia. — Südnorwegen. Subsp. 3. cosmiodontum Om. 1. c. 304. — Südnorwegen. Subsp. 72. lepistoides K. Joh. ex Dahlst. Bidr. II. (1893) 92%; Norrl. Suom. Kelt. 400; Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 445. — Folia breviter vel grosse sinuato-multidentata, basi saepius == cordata, interdum pinnato-multidentata, basi saepe reverso-dentata (var. ß. bifolium Dahlst. H. Se. II. [1892] n. 53!). Involuera sub- parva gracilia obscure viridia, squamis subangustis acutiusculis breviter glandulosis mar- gine parcefloceosis. Skandinavien (Dahlst. H. Sc. I. n. 44!, Ill. n. 52!, XI. n. 30!). Finnland! (etiam var. y. suberassifrons Brenn. in Meddel. Soc. Faun. Fl. Fenn. H. 30 [1904] 139). Lapp- land! Ähnlich in England (Lint. Brit. H. p. 46; Set Brit. H. n. 38! = var. d. sub- lepistoides Zahn, foliis argute breviterque dentatis, involucris brevioribus magis floc- cosis), Schottland und Irland. Königsberg! (Bänitz n. 6333!) bis Stettin! Europäische Mittelgebirge! Rheinland. Mähren! Steiermark (Pernh. n. 73—75!, 80a—82!, 85— 90!). Nieder-Österreich! Pyrenäen: Gedre! Nota. Similia: Subsp. 1. copholepium Dahlst. ex Note Tromse H.-fl. I. (1940) 33; in- volucris crassioribus, squamis latis obtusis, glandulis validis. — Norwegen: Tromse, Lappmark. Subsp. 2. nigriticeps Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 46!, III. n. 54!; foliis parvis late et bre- viter dentatis. — Helsingland! Subsp. 3. Zepistoidiforme Zahn; foliis ovatis acuminatis grosse anguste et acute serrato- dentatis basi constrictis, internis attenuatis, involucris late ovatis. — Sudeten: Schmiedeberg!, Melzergrund! | Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 299 Subsp. 4. tenuiglandulosum Norrl. Suom. Kelt. (1906) 104. — Karelien und Pomorien in Finnland. Subsp. 5. semilyratum Norrl. l.c. 401 et H. exs. V. — Ladogaseegebiet in Karelien. Subsp. 6. seripodum Note |. c. I. (1910) 34. — Tromse. Subsp. 73. mallopodum K. Joh. Arch. Dal. (4900) 37, t. II, f. 8. — Folia subparva basi plurilaciniata et albo-villosula.. Involucra mediocria, squamis sublatius- eulis subacutis fuscescentibus. Dalarne (Dahlst. H. Se. XII. n. 54!, XXIV. n. 61!). Nota. Simile: Subsp. cophodon Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (1915) 443. — Hemsedal in Norwegen. Subsp. 74. skarsinense Zahn. — Foliis parvis triangulariter et subgrosse, fere duplicato-dentatis, basi grosse lobatis, supra glabris; involucris parvis, squamis angustis obtusiusculis; glandulis brevibus. Schlesien: Skarsine (Günther)! Subsp. 75. subgrandidens Zahn. — H. serratifolium Vuk.! Rad jug. Ak. Zagr. (1881) 164 pp. — Folia (numerosissima) ut in A. grandidenti, pilis ut in rotun- datiformi. Involucra subparva cylindrico-ovata, glandulis creberrimis longis. Versus rotundatum. Ungarn: Berge Kukurbeta und Gaina in der Biharia, 1200—1849 m! Banat: Herkulesbad! Kroatien: Agram! Var. #. ovatocordigerum Zahn. — Foliis grosse multidentatis,. externis cordatis, caulinis 2(—3) petiolatis cordatis vel basi truncatis ovato-lanceolatis; squamis margine valde dilutis. ; | Transsilvanien: Ö.-Rädna (Poreius)! Subsp. 76. crepidiflorum Polak pro sp. in Ö.B.Z. (1884) 155; nec Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1783. — Folia parva (in umbrosis magna) late et breviter triangulato- (in silvis grosse, in subalpinis breviter, caulinum interdum la- ciniato-) dentata. Involuera 7—8 mm ovata subatra, squamis lanceolatis obtusiusculis vel acutis efloccosis, glandulis brevibus vel sublongis, stylis saepius obscuris. Pedicelli squarroso-curvati. Sudeten, 650—1350 m, bäufig! Ähnlich in den Alpen! — In den Sudeten auch f. mierocephalum Uechtr. in Fiek, Fl. Schl. (1881) 274, involueris 4—5 mm longis! Subsp. 77. erucifolium A.-T. (pro sp.) Spieil. (1881) 31. — H. murorum y. subumbellatum A.-T. Cat. (1913) 328. — Folia canoviridia glaucescentia saepe = purpurea, papyracea, glabrescentia, irregulariter inciso-dentata vel crenata, basi saepe subpinnatifidä; caulinum simile vel pectinato-lobatum. Anthela conferta vel uno ramo remoto. Glandulae breves. Involucra subparva vel mediocria obscura, squamis aculis. Versus bifidum. Savoyen: Lac de Girottaz. Schweiz: Alpen über Vouvry und Bex! Subsp. 78. grypharioides Zahn, H. Alp. mar. (1916) 16%. — Robustum, polycephalum. Folia longe petiolata ovata vel longe ovato-oblonga remote triangulariter dentata, basi dentibus liberis == sagittata, subpilosa; caulina 4—2 elliptico- vel ob- longo-lanceolata utrinque attenuata longe grosse et acutissime dentata longe petiolata, summum longissime acuminatum. Squamae virides dilute marginatae subobtusae vel acutae. Glandulae densae breves. Alpes maritimes: Val Corsaglia! Nota.- Cfr. subsp. 4. obostum Dahlst. et subsp. 2. gravastelloides Noto ex Note Tromse H.-fl. I. (4940) 36. — Tromse. P. Folia angustiora elongata elliptica vel oblonga et oblongo-lanceolata basi constricta vel = longe attenuata”*). *) Cfr. etiam H. subcaliginosum, subdiminuens, opetiolepium et eumecodontum Dahlst. ex Note Tromse H.-fl. I. (1940) 34—35 et H. strietifolium Note 1. c. 34. — Tromsse. 300 K. H. Zahn. — Hieracium. O) Folia irregulariter, basi (etiam caulinum) in- aequaliter profunde et late vel anguste in- ciso-laciniata, saepissime submagna. Subsp. 79. subacutale Zahn. — H. acutale Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 48— 49!; nec Norrl. (1895). — Folia grosse serrato-dentata, dentibus haud in peliolum descendentibus. Involucra mediocria vel submagna subatroviridia, squamis lanceolatis subobtusis vel acutis. Herjedalen (etiam XI. n. 33: var. 3. inconditum Dahlst.)! Subsp. 80. suberassum Almq. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 36; Bidr, III. (1893) 95; H. Se. I. n. 39! — H. silvaticum subsp. 14. var. 2. Almgq. Stud. (1881) p- XX. — Folia basi lobato-dentata, lobis saepe longissimis in petiolum descendentibus, sursum obtuse triangulariter dentata. Involucra mediocria (10—12 mm) obscure viridia, squamis subangustis acutiusculis vel acutis = comosis. Schweden: Vestman- und Södermanland!, Stockholm usw.! — Ungarn: Mätra!, Szechenyhegy! Tirol: Vinschgau! J Nota. Simile: Subsp. 4. chloromaurum K. Joh.. in Bot. Not. (4905) 404, t. I, £.7. — Östergötland. Subsp. 2. Haegerstroemii Dahlst. Bidr. II. (1893) 448 et in G. Samuels. Arch. Saeterstr. (1906) 44 in Ark. Bot. V; Dahlst. H. Se. XIT. (1900) n. 55!, XXI. n. 60! — A suberasso involucris majoribus crassis viridiatris, squamis sublatis & obtusis haud comosis diflert. — Gestrik- und Vestmanland! Dalarne! Nerike! Tromsö! Subsp. 3. phocadentum Noto Tromse H.-fl. I. (1910) 36. — Nordreisen bei Tromse. Subsp. 4. atri-Haegerstroemii Note l. ce. I. 37. — Caule piloso, foliis magnis viridibus, involucris mediocribus subatris parcefloccosis, squamis triangulato-lanceolatis. — Nordreisen. Subsp 5. erepidanthoides Zahn. — Folia grosse multidentata, dentibus longe acumi- natis interdum in petiolum descendentibus, in foliis externis late triangularibus, tenuiter petiolata, parum brevissimeque pilosa, supra glabra, subtus saepe rubroviolacea; caulinum plerumque 0. Caulis tenuis vel crassus & glaber, anthela paniculata 5—42-cephala, involucris 9—40 mm ater- rimis, squamis latiusculis obtusiusculis vel acutis, intimis subviridi-marginatis. Glandulae den- sissimae crassae alrae sublongae, in caule superne cito 0. Est murorum — subampliatum. — Riesengebirge: Sausteine, 4200 m (Kükenthal)! Subsp. 8I. subterscissum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 35, t. IV, £. 14. — In- volucris submagnis, squamis margine sparsim, externis basi distinctius floccosis a sub- crasso diversum. Glandulae breves. Pili in involucro interdum solitarii. Gestrik- und Vestmanland! Dalarne! (Dahlst. H. Se. XII. n. 49!, XXIV. n. 60!). Subsp. 82. guttulatum Dahlst. H. Sc. XXIV. (1911) n. 43! — Simile, sed folia saepe purpureo-violaceo-maculata, involuera efloccosa, pedicelli viridi-atri. Torne Lappmark: Riksgränsen usw.! Subsp. 83. calvifrons Zahn. — Glabrescens. Folia viridia in petiolo violaceo brevissime subpilosa inaequaliter late et obtuse sinuata dentataque, basi dentibus ma- joribus saepe liberis aucta. Squamae latiusculae subobtusae. Styli initio lutei. Sudeten: Krummhübel!, Riesenbrücke! Fränkische Schweiz: Wiesenttal! Ostschweiz: Voralp über Grabs! Vorarlberg: Gauertal! Tirol: Jaufen! | Subsp. 84. subditivum Murr et Zahn in A.B.Z. (1904) 99; Zahn, H. Schw. 232; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 17, t. 16. — Folia supra = glabra (basi grossius) serrato-den- tata elliptico- vel oblongo-lanceolata (var. «. extenuatum Murr et Zahn) vel oblonga et basi partim truncata (var. 8. silvatieifolium Zahn); caulina 1—2(—3) petiolata vel petiolis alatis basi subamplectentibus. Glandulae creberrimae. Styli initio sublutei. Annot (Basses-Alpes)! Wallis: Grammont!, Alesse! Bern: Simmental! Uri: Ma- deraner Tal, 1480 m! Tirol: Arlberg!, Jaufen! — : Rhaetien: Sertig!, Samnaun! Subsp. 85. medianiforme Litw. et Zahn in Fedde Rep. IV. (1907) 236. — Caulis 45—60 em superne subfloccosus subglandulosus, anthela laxa 4—12(—25)-ce- phala, ramis valde remotis, acladio ad 25 mm; inferne pilis truneis subscaber. Folia elliptica vel oblongo-lanceolata utrinque contracta vel attenuata = serrato-dentata = acuta utringque = vel subdense pilosa, caulina 2, inferius saepe grossius dentatum. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. | 301 Involucra 9—10 mm subdense glandulosa vix vel basi parcefloccosa, squamis irregu- lariter imbricatis subatris = angustis, internis viridi-submarginatis; anthela subdense glandulosa disperse vel dense floccosa subepilosa. Styli obscuri. Versus erythrocarpum. Kaukasus: Berg Beschtau Prov. Terek! Sachlari in Imeretien! Nota. Huc pertinet etiam supsp. Montis Sancti Zahn. — Folia tenuia tenuiter sublonge- que petiolata brevissime (margine dense, in petiolo densissime vel basin versus longius subvilloso-) pilosa, oblongo-ovata vel elliptico-lanceolata obtusa vel acuminata, inaequaliter multidentata, basi breviter vel longius contracta, caulinum basi grosse pinnatifidum. Caulis tenuis floccosus basi tantum pilosus inferne glandulosus 3—8-cephalus, involucris 8—40 ımm ovatis cum pedicellis densissime glandulosis, squamis angustis acutissimis. Styli obscuri. — Velebit: Waldregion des Sveto Brdo (R. Beyer)! OO Folia minora denticulata 'vel breviter den- tata (caulina 4—3, plerumque 2). — Versus vul- gatum (cfr. etiam aspreticolum). Subsp. 86. altipes Lbg. fil.! — Folia (externa ovata) pleraque valde elongata ovato-lanceolata basi attenuata, breviter dentata. Involucra mediocria obscure viridia, squamis angustis acutis late viridi-marginatis. Glandulae creberrimae mediocres. Finnland: Aland!, Hammarland!, Mörby!, Insel Dänö! Rußland: Petersburg! Subsp. 87. leucostictum Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 31. — Folia basi longe attenuata. Involucra brevia lata atroviridia, squamis latiusculis subobtusis subcomosis. Anthela saepe subumbellata. Schweden: Herjedalen! _ Subsp. 88. elongaticeps Dahlst. H. Sc. XXII. (1908) n. 58! — Folia latiora con- strieta vel breviter attenuata. Involucra submagna, squamis acuminatis acutiusculis, glandulis sublongis. Herjedalen! NR Subsp. 89. perelegans Dahist. et Oestm. in Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 34! — A praecedente differt foliis vix denticulatis, involucris subparvis, squamis angustis subacutis. Herjedalen! Subsp. 90. acwens K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 30, t. VII, f. 25. — Folia ovata, elliptica vel oblongo-lanceolata et acutiuscula basi rotundata vel attenuata minute dentata. Squamae angustae acutae. Schweden: Medelpad. -Subsp. 91. frigidlellum Pohle et Zahn in A. B. Z. XII. (1907) 141. — Folia elliptico-lanceolata utrinque attenuata == acuta, utrinque breviter subpilosa, ceterum densius pilosa, caulina 2% basi barbulata acutissima. Involucra 9 mm, squamis sub- latiusculis parlim subobtusis. Glandulae densae vix mediocres. Nordrußland: An der Dwinamündung!, Inseln Kusow und Ssolovetsk am Weißen Meer! Subsp. 92. macromalloides G. Samuels. in Dahlst. H. Sc. XXIV. (1944) n. 65. — Folia oblonga vel oblongo-lanceolata obtusa vel acuminata basi constrieta vel attenuata . denticulata, basi dentata. Squamae lanceolatae vel lineares acutae viridimarginatae. — Var. #. elvdalense G. Sam. 1. c. 64 pro sp.! foliis subtus purpureo-violaceo-maculatis, acladio brevi, involucris minoribus. Skärlitts fäbodar in Dalarne! Subsp. 93. oblonyum Jord. Cat. Gren. (1849) 20 pro sp.; Bor. Fl. Centre Fr. 3. I. (1857) 418. — H. murorum var. oblongum Gren. et Godr. Fl. Fr. II. 373; Sudre l.c. 74, t.XXIL — H. ciliatum Fl. A.-H. 3360 pp.!; nec Almq., Blocki, Dahlst. — Folia oblongo- vel angustius lanc&olata acuta canoviridia sinuato-pluridenticulata vel sub- latiora et supra = pilosa breviter dentata (var. 9. abieticolum Jord. ex Bor. |]. c. 417 pro sp.; Sudre ]. c. 74, t. XXII); caulina subangusta. Glandulae densissimae. Styli sordide lutei vel obscuri. Folia interdum longius dentata. Zentralfranzösisches Bergland! Südalpen! Schweiz! Rheinland! und bis Kusel! Europäische Mittelgebirge! Österreich-Ungarn (Fl. A.-H. n. 3359 pp.!, 3360 pp.!; Hayek n. 4400 pp.!). Galizien! Polen! Nordost-Albanien: Abata, 1200 m (Hayek)! 309 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 94. pulcherrimum F. J. Hanb. in Journ. Bot. (1892) 259 sub H. murorum; Lint. Brit. H. 43 pro var. H. pellueidi.. — Folia elliptica obtusa vel late ovato-lanceolata acuminata denticulata vel grosse pluridentata basi constrieta vel atte- nuata utrinque pilosa, caulina 4—-3 ovato-lanceolata vel reducta, subserrato-dentata. Involucra 7—14 submagna cum pedicellis longis densissime et longe glandulosa, squamis lanceolatis attenuatis obtusiusculis vel acutis parum floccosis. Ligulae aureae. Styli ob- scuri. Versus diaphanoides. England: Carnarvon; Brecon (Linton n. 438)! Nota. Haud vidi subsp. 4. stenocybe, 2. tenelliceps et 3. fuculum Dahlst. ex Note Tromse amts H.-fl. (4940) 32, 33. — Tromse. 2. Involucra dense (vel densissime) glandulosa simul pilis atris solitariis vel sparsis obsita. Nota. Huc pertinere videntur subsp. 4. subamoeniflorum Note, 2. pseudofestiviforme Noto et 3. caniphyllum Note, Tromse amts H.-fl. (1940) 44, 45. — Tromse. a. Folia lata, ovata vel elliptica. 1. Involucra magna. a. Squamae latae lanceolatae vel lineares subob- tusae vel acutiusculae (viridi-atrae — late viridi- marginatae vix comosae); styli vulgo obscuri. Subsp. 95. canipes Almq. ex Stenstr. Värml. Arch. (4889) 31; Dahlst. Bidr. II. (1893) 99. — Folia submagna grosse dentata, basi truncata vel contracta laciniato- vel inciso-pluridentata. Involucra (42 —14 mm) cylindrica (et pedicelli canotomentosi) subdense tantum, sed sublonge glandulosa. Süd- und Mittelschweden bis Helsingland (Dahlst. H. exs. II. n. 42; H. Se. I. n. 43—43; V. n. 27—28)! Norwegen: Kristiania, Bygdö! Nota. Similia: Subsp. 4. sychnolobum Dahlst. H. Sc. XXI. (41908) n. 50!; glandulis sub- brevibus, pedicellis obscurioribus. — Herjedalen! Subsp. 2. melanthes Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 52!; foliis ovalibus vel elliptieis haud magnis denticulatis, basi parum decurrente tantum late et breviter dentatis — Herjedalen (l. c. et XXI. n. 64—67)! — Ähnlich Hinterälple bei Feldkirch in Vorarlberg! Subsp. 3. phaeotrichum Dablst. 1. c. XXI. (4908) n. 68. A priore foliis ubique denticu- latis differt. — Herjedalen! Subsp. 4. ocriodes K. Joh. Arch. Dal. (4900) 40, t. III, £. 40. — Folia inferne grosse et obtuse dentata basi laciniata et sagittata. Involucra fuscoviridia inferne tantum subfloccosa. Styli lutei. — Värm- und Vestmanland (Dahlst. H. Sc. XII. n. 50)! Subsp. 5. suppinnatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 306. — Südnorwegen. Subsp. 6. euthectodon Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (1945) 412. — Hemsedal in Norwegen. Subsp. 7. acrobaptum Dahlst. ex Note Tromse H.-N. I. (4940) 44 et 8. canipedioides Note l.c. — Tromse. Subsp. 9. repandifrons Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 423, squamis brevibus latis ob- tusis tenuiter glandulosis saepius epilosis. — Tlhusby in Südfinnland. Subsp. 96. agquilum Norrl. Bidr. I. (1888) 91; H. exs. n. 108; Dahlst. H. Se. II. n. 60—64!, V. n. 29! — Folia submagna basi cordata vel constrieta valde grosse vel inciso-dentata, ceterum late vel anguste et triangulariter dentata, caulina 4(—2). Squamae externae saepe anguste floccoso-marginatae. Reliqua ut in canipedi. Smäland! Östergötland! Jemtland! Var. ß. abbreviatum Norrl. 1. c. 91 et H. exs. n. 109. — Omnibus partibus mi- noribus. Storlien in Jemtland. Subsp. 97. nuoliense K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 40, t. I, f.4. — Folia cordato-ovata vel ovato-oblonga grosse dentata, interiora basi sagittata (vel basi longe et profunde dentata: var. 5. lancinatum K. Joh. l.c. 42, t. II, f. 8). Squamae latae = obtusae breviter glandulosae margine vix modice floccosae. Lappland: Nuoljafjällets. Euhieraeium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 303 Nota. Huc pertinere videntur subsp. 4. Selanderi, 2. tholerotrichum et 3 pseudo- picinum Dahlst. ex Note Tromse H.-f. I. (4940) 43 et subsp. 4. substeloides Note 1.c. — Tromse. P. Squamae Jlanceolatae acuminatae + acutae. Folia haud magna. Reliqua ut iin «. Subsp. 98. caliginoswm Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 63; Bidr. I. (4893) 403; Williams, Prodr. fl. Brit. III. (1902) 146. — Folia saturate viridia utrinque densiuscule brevissimeque pilosa late ovalia vel obovata vel ovato-lanceolata (cfr. pellucidum) ob- solete denticulata vel basi rotundata vel contracta breviter et anguste dentata. Glan- dulae creberrimae tenellae. Styli = lutei. Versus sagitlatum. Schweden: Smäland (Dahlst. H. Se. I. n. 48!, XXIV. n. 63!); Gotland (l. e. I. n. 47!, XI. n. 19!); Östergötlland. — Schottland und England: Sutherland; Perth; W. Yorkshire (H. serratifrons var. caliginosum Lint. 1. c. 47). Subsp. 99. atripilum Dahlst. H. Sc. XIU. (1900) n. 56! — Folia laete viridia ovata vel oblonga acutiora distincte denticulata vel basin versus breviter dentata. Pili in involucris sublongi. Herjedalen! Var. $. subeultratum Dahlst. 1. c. XV. (1903) n. 45! — Pilis glandulisque in in- volucro brevioribus. Herjedalen! Subsp. 100. Behmii Dablst. 1. c. XX. (1907) n. 91! — Folia gramineo-viridia ovata vel ovato-triangularia breviter subsinuato-dentata vel basi subcordata vel truncata subreverso-dentata. Acladium 4—5 cm. Involucra magna. Versus brfidum. Jemtland! Subsp. 101. erassiceps Dahlst. Bidr. I. (1893) 104. — Folia glaucescentia vel subprasina cordato-ovata late et crebre, basi grosse vel inciso-dentata, interiora ovato- lanceolata vel late lanceolata basi abrupte constrieta, caulinum triangulariter ovatum vel reductum. Styli sublutei vel lividi. Squamae apice comosae, saepe magis pilosae. Östergötland (Dahlst. H. Se. XI. n. 18)! — England und Schottland: Perth; Forfar (H. serratifrons var. crassiceps Lint. Brit. H. 46). — Ähnlich in den Bayrischen Alpen! Nota. Similia: Subsp. 4. fignosum Dahlst. in sched. — Jemtland! Subsp. 2. euryodon Brenn. in Meddel. Soc. F. Fi. Fenn. H. 30 (4906) 452. — H. cali- ginosum Brenn. in Finl. H.-form. II. (4593) 25 pp. — Folia + cordato-ovata subtriangularia infra medium late triangulariter \vel undulato-)dentata simul denticulata. — Finnland: Kajana. Subsp. 3. pervirens Noto Tromss amts H.-fl. (1910) 43. — Tromse. 2. Involucera minora. @. Involuera mediocria gracilia vel crassiuscula, squamis angustioribus. Folia haud magna. (Cfr. longifrons.) Subsp. 4102. morulum Dahlst. Bidr. II. (1893) 104; Williams, Prodr. IM. (1902) 146. — H. *subatratum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 60. — H. atropaniculatum Tout. - in Mitt. Bayr. Bot. Ges. III. (1916) 309 (pp.). — Folia prasinoviridia vix maculata ovalia ovata vel oblonga basi truncata vel = constricta (extima saepe leviter cordata), breviter subserrato-dentata, basi vix grossius dentata. Involucra = ovata (10—12 mm) atra. Glandulae creberrimae longae. Styli obseuri. Schweden: Smäland (Dahlst. H. Sc. I. n. 52!, III. n. 46!, IX. n. 42!); Medelpad (l.c. XX. n. 100)!; Östergötland;; Ängerman- und Gestrikland; Herjedalen; Vestman- land; Lappland. Schweiz: Appenzeller Alpen! Vorarlberg! Tirol: Pitztal! Algäu: Fellhorn! Sudeten (z. B. Kleiner Teich)! Harz: Brocken! Schottland und England: Sutherland; Breconshire; Carnarvon (H. serratifrons var. morulum Lint. 1. ce. 47). Nota. Similia: Subsp. 41. Enanderi Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 23! — Schweden: Herjedalen. Subsp..2. aeropvecilum Om. in Nyt Mag. Nat. XXXVII. (4900) 87; squamis margine inferne subfloccosis. — Norwegen: Hallingdal, Valdres, 304 K.H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 3. moruloides Adlerz in Bot. Not. (4904) 139, t. I, f. 5—42. — Norwegen: Koppang. Subsp. 4. tanyglochin K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 37, t. I, f.4 et 3. amblyglochin G. Samuels. Arch. Saeterstr. (4906) 44. — Dalarne. Subsp. 5. proversum K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 44, t. VII, f. 24; foliis basi cuneata et in petiolo dentibus longis proversis munitis. — Medelpad. Cfr. etiam subsp. 6. "suborphnotrichum Note 1. c. I. (1940) 44. — Tromse. Subsp. 403. horripilans Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 44 — 42!, XVII. n. 70! — Folia dilute viridia late ovata vel ovalia acute multidenticulata. In- voluera atra subcylindrico-ovata, squamis acutis subpilosis sublonge nigroglandulosis. Herjedalen! Subsp. 104. tossianumı Zahn. — H. medium Freyn ex Sint. It. orient. (4892) n. 4468c pp.! — Folia saepe submagna ovata vel late ovato-lanceolata late et obtuse, basi rotundata vel contracta profunde sinuato- (caulinum inferius sublaciniato-) dentata. Kleinasien: Kaiseridere bei Tossia in Paphlagonien! Subsp. 105. subcoriifolium*) Zahn, H. Alp. mar. (1916) 165. — Folia ovata vel ovato-oblonga basi truncata vel contracta, pluridentata, basi saepe grosse dentata, subeoriacea, supra glabra saepe submaculata. Involucra subatra. Glandulae densae sub- tenellae. Styli lutei. Versus bifidum. Alpes maritimes: Val San Giovanni!, Val Erberg!, Val Riofreddo bei Vinadio! Nota. Cfr. subsp. 4. [yngenense Dahlst. ex Note Tromse amts H.-fl. I. (4940) 47. — Nor- wegen: Lyngen. Subsp. 2. subglaueciniforme Zahn. — Folia ovata vel ovato-oblonga apice rotundata vel acutiuscula basi cordata vel truncata (subvar. 4. normale Zahn) vel late ovato-lanceolata acuminata basi constricta (subvar. 2. subnemorense Zahn), pluridenticulata, basi (saepe reverso-) dentata, supra brevissime, subtus = dense pilosa, in petiolo dense et longe albovillosa, caulina 0—2 petiolata ovato-lanceolata acutissima basi saepe grosse dentata. Anthela laxa ad 42-cephala, acladio ad 35 mm, involucris sat magnis denique crassis viridiatris cum pedicellis densissime subtenuiterque glandulosis subefloccosis pareissime vel vix pilosis, squamis viridimarginatis acu- tissimis. Styli lutei denique subobscuriores. — Rheinland: Simmerbachtal unter Dhaun, Claus- felsen und Hahnenbachtal im Nahetal (Freiberg)! ß. Involucra vix mediocria vel = parva. () Squamae latiusculae subobtusae vel sub- acutae vix comosae. 7 Styli lutei. Subsp. 106. juneiniforme K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 47, t.I, f.7. — Folia parva ovata vel oblonga multidentieulata, basi rotundata vel subcontracta anguste acuteque brevidentata. Involucra ovata obscure viridia. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XX. n. 88)! | Subsp. 107. aethocranum Dahlst. H. Se. XX. (1907) n. 94!, XXII. n. 54 pp.! — Simile, sed foliis remotius, basi vix grossius denticulatis, involueris angustioribes atroviridibus. Herjedalen! Subsp. 108. tenebrescens Norrl. Suom. Kelt. (1906) 153. — H. tenebricosum Norrl. 1. ce. 10%. — Folia ovata vel ovato-lanceolata elongata grosse — serrato-dentata, basi contracta vel attenuata grosse dentata, dentibus partim liberis. Squamae comosae. Finnland: Nyland!, Abo. — KNorrl. H. exs. IX. n. 82— 84. — Cfr. p. 352. Subsp. 109. Zongifrons Dahlst. H.-Fl. Island (190%) 46, t. V, f. 3. — Folia obelliptica obtusa vel elongata et late ovato- vel oblongo-lanceolata argute sinuato-pluri- dentata basi constriceta vel subattenuata. Involucra 13—15 mm, squamis subangustis longe acuminatis. Glandulae densae longae. Pili sparsi. Styli initio sublutei. Island: Storagjä. Subsp. 110. subcerassiforme Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 41! — A tenebres- centi foliis basi = grosse sinuato-dentatis, squamis vix comosis differt. Herjedalen! *, Pagına 76 loco subeorirfolium lege subeorüifolioides. BBE SE Bo ee. ° | Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 305 Subsp. 141. nigrelliceps Zahn. — Folia ovalia vel late ovato-lanceolata tri- angulariter, basi truncata vel rotundata (ut et caulinum) lobato- vel inciso-dentata. In- volucra minuta, squamis plurimis subacutis. Polen: Wygoda bei Warschau (Karo)! Subsp. 1142. sericipes Zahn. — H. pallidum Baenitz, H. Eur. n. 4466! — Folia subolivacea rotundato-ovalia vel late ovata breviter acuta denticulata subtus et praeser- tim in margine petioloque dense sericea, caulina 1—2(—3) ovato-acuminata. Squamae = porrectae. Capitula 4—8. Glandulae parvae. Versus Cerinthoidea. Hautes-Pyrön&es: Gavarnie! Tr Styli obsceuri vel atri. $ Folia denticulata vel inferne (saepe bre- viter) dentata. Subsp. 113. orbicantiforme Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 44—45! — Folia dilute gramineo-viridia submagna ovata vel late elliptica breviter et acute sinuato-multi- denticulata, basi rotundata vel constrieta vix subgrossius dentata. Acladium, glandulae et pili breves. Herjedalen! Nota. Similia: Subsp. 4. föngua Dahlst. H. Se. IIT. (4893) n. 54!, XVII. n. 62! et ex K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 42; nec Ley. — Foliis parvis inferne breviter et obtuse dentatis. — Herjedalen! Subsp. 2. orphnotrichaum Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 40!, XIX. n. 67! — Involucris sub- majoribus, glandulis pilisque longioribus. — Herjedalen! Subsp. 3. wethiopiceps Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 44! — A lingua involucris angustiori- bus atro-viridibus et acladio brevissimo differt. — Herjedalen! Subsp. 414. integrilaterum Dahlst. ex H. Jönss. Fl. Snaefellsnaes in Bot. Tidsskr. XXII. H. 2. (4899) 204; Dahlst. H.-Fl. Isl. (1904) 44, t. V, f. 1. — Folia cordato- ovata, interiora ovato-acuminata basi cuneata, remote et leviter sinuato-pluridenticulata supra glabra. Pedicelli sparsim glandulosi et rare pilosi. Involucra 40—11 mm sub- \ dense glandulosa. — Var. ß. trichotoides Dahlst. I. c. 44, t. V, f. 2; pilis nume- rosioribus. — Var. y. stenopholidium Dahlst. 1. c. 44; squamis subulatis, pilis subnullis. Island: Kaldalön, Helgadal, Hraun, Mäfahlid, Budir usw. Subsp. 415. subeiliatum Dahlst. Bidr. I. (1903) 406. — Folia glaucescentia ovalia vel late elliptica obsolete, versus basin saepe subcordato-ovatam vel constrietam longius denticulata. Squamae sursum flocceoso-limbatae comosae. Versus sarcophyllum. Schweden: Smäland (Dahlst. H. Sc. V. n. 22)! | Subsp. 416. constans Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 79. — Folia ovata vel = elliptica = remote, basi acute dentata. Squamae latiusculae subdense glandulosae sparsim, margine dense floccosae (in f. albicomatum Om. 1. c. 80 den- sius floccosae) subcomosae vel eximie comosae. Versus phaeopsarum. Norwegen: Telemarken; Ryfylke. Subsp. 117. juncinescens K. Joh. Arch.-Fl. Siljanstr. (1902) 45, t. V, f.16. — Simile, sed folia exteriora orbicularia, reliqua basi patenti-A—2-dentata, squamae apice subnudae. Reliqua subsp. junciniformis. Schweden: Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 4)! SS Folia inferne grosse dentata. Subsp. 118. Zobophylium Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 29! — Folia acute multidenticulata, basi longe et anguste dentata. Involucra ovato-cylindrica fusco-viridia densissime glandulosa, squamis subcomosis sursum anguste floccoso-limbatis. Herjedalen! Subsp. 119. chloanocybe Dahlst. H. Sc. XXIII. (1910) n. 38. — Folia ovata basi truncata vel contracta dentibus 2—3 saepe magnis obtusis munita, basi saepe subhastata. Jemtland! A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 30 306 K. H. Zahn. — Hieracium, Subsp. 120. valdefastigiatum Zahn in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (4912) 820. — Folia late ovata vel ovato-lanceolata truncata vel contracta dentata glauces- centia supra = glabra. Rami 3—6 valde suprafastigiati. Involucra 40—12% mm sub- atra longe glandulosissima, squamis sublatiusculis. Pedicelli subglandulosi vel sparsim glandulosi. Versus bifidum. Schweiz: Alpen über Bex und Taney! Algäu! Südtirol! bis Krain! Subsp. 121. einereidorsum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 164. — Simile, sed folia basi leviter cordata et reverso-, interiora == inciso-dentata, dentibus saepe liberis aucta, subtus densissime floecosa subcana; caulinum longe inciso-dentatum. Acladium ad 6 cm. Capitula 3—5. Glandulae tenues. Squamae subangustae subobtusae vel acutae subatrae. Versus bifidum. Alpes maritimes: Mt. Aution, 1650 m! OO Squamae angustiores acutiusculae vel per- acutae. Styli saepissime fusei. 7 Folia denticulata vel basi breviter dentata. Subsp. 122. psilodontum Zahn. — Folia ovalia vel ovato-oblonga vel oblongo- lanceolata obtusa vel acuta basi constrieta vel contracta vix vel = (basi longius) den- ticulata disperse breviterque pilosa, supra: glabrescentia, tenuiter petiolata. Anthela ‘oligocephala. Glandulae densissimae. Serbien: Vranja (Adamovie n. 44)! Var. 8. pedunculatum Zahn; acladio longo (ad 4 cm), involucris magnis. Bulgarien: Sumla! Serbien: Vranja! Var. y. atriceps Zahn; involucris epilosis. Südserbien (Nitic)! Subsp. 123. streptobäsis Zahn. — Folia ovata vel oblonga multidenticulata, basi rotundata vel subcontracta, inferne breviter et obtuse dentata, supra pilis basi in- crassatis subdense pilosa. Squamae angustae acutae. i Österreich: Leopoldsdorfer Wald bei Wien! Ungarn: Dömös in Ärpad! Arva- varälja! Subsp. 124. chloropoecilum Dablst. H. Sc. XI. (1899) n. 23! — A subviri- - danti foliis breviter et obtuse dentatis obtusioribus saepe repandis vel subintegris differt. Schweden: Helsingland! Subsp. 125. swevicolum Zahn. — Foliis basi tantum breviter dentatis sursum punctato-denticulatis; squamis angustis vel angustissimis acutis vel acutissimis, glandulis brevibus. Planta saepe oligocephala, pedicellis longis tenuibus. Württemberg (Hohenacker, Arznei-Pfl. n. 353)! Harz: zwischen Walkenried und Sachsa (Zobel)! Berlin: Tegeler Forst! Insel Rügen! BR Subsp. 126. mwundiceps Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 38! — Folia distinetius denticulata, glandulae sublongae. | Herjedalen! Subsp. 4127. mierocranum Zahn. — Folia ovata, basi truncata vel cuneata, tantum denticulata. Styli lutei.. Kalksburg bei Wien! Anhalt: Dessau! ++ Folia dentata vel basi grosse vel longe dentata. Subsp. 128. subviridans Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 63! — Folia glaucescentia, supra nitentia subglabra, ovata basi subcordata vel ovato-lanceolata et acuminata, sub- grosse serrato-pluridentata vel inaequaliter et longius feloalo-HEpEE dentibus partim liberis. Involucra obscure viridia saepe epilosa. Herjedalen (l. c. et XI. n. 23!, XII. n. 42—43!, XIX. n. 50—51)). Subsp. 129. belonodontum Dahlst. ex H. Jöns. in Bot. Tidsskr. XXI. H. 2 (4899) 204; Dahlst. H.-Fl. Isl. (4904) 43, t. IV, f. 2. — Folia ovalia vel obovata basi Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 307 truncata vel contracta longe et sat grosse multidentata, basi grossius dentata. Capitula pauca (12 mm) dense glandulosa rare pilosa. Island: Hvammur, Heidalbreidarbudir. | Subsp. 130. gigantolobum Zahn, H. Alp. mar. (1946) 465. — Folia ovato- oblonga vel ovato-lanceolata subcordata vel truncata supra glabrescentia et saepe sub- maculata, subtus parce, in costa dense floccosa, infra medium dentibus 2—4 valde magnis triangularibus vel late lanceolatis (ad 15 mm longis) patentibus vel reversis munita; caulinum pectinato-dentatum. Involucra 12 mm crassa subatra, squamis longe acuminatis partim subulatis. Glandulae densae sublongae. Alpes maritimes: Val Cavallo bei St-Martin-Lantosque! Val d’Ava bei Vinadio!, Mte. Pisciavino bei Albenga! Subsp. 131. pseudogentile Zahn in Baumann, Veget. Untersees (1911) 469 et in Schinz u. Kell. Fl. Schw. ed. 3. Il. (1944) 419. — Folia partim subcordato-ovata — pilosa basi magis dentata vel interdum parva denticulata. Involucra ovato-oblonga, squamis subangustis, glandulis mediocribus pilisque dispersis apice albidis tenellis obsitis. Pedicelli interdum minus floccosi. Schwaben: von Schaffhausen und dem Bodensee bis zur Donau (Bertsch! — Cfr. 70. Jahresb. Ver. Naturk. Württ. [1914] 210). Bayern: Marbach bei Neuburg a. D.! Feldkirch! Nota. Huc pertinet subsp. Vallisiae Zahn. — Folia longe et tenuiter petiolata saepe violacea ubique breviter (in petiolo densissime) pilosa supra glabrescentia, ovata vel ovato- oblonga obtusa vel acutiuscula (intima subacuminata), in costa dorsali petioloque floccosa, late et obtuse triangulariterque pluridentata, basi truncata cordatave grosse reverso-dentata, el num ovato- vel oblongo-lanceolatum acuminatum, grosse vel basi inciso-dentatum, subtus sub- floccosum. Acladium ad 25 mm. Involucra ad 8 ovato-cylindrica viridi-atra cum Toellis sub- tenuibus densissime et mediocriter longe glandulosa, simul pilis valde solitariis (vel nullis) bre- vibus atris obsita, squamis angustis acutis vel acutissimis viridi-submarginatis subefloccosis. Ligulae aureae, stylis obscuris. Versus böfidum. — Wallis, z. B. Trient-Tal, 1400 m!, Martigny!, Alpen von Bex!, Sitten! usw. Subsp. 132%. cuneatulum Dahlst. H. Sc. XI.(1899) n.37! — Folia ovata vel oblonga longius grossiusque pluridentata basi rotundata vel subcuneata, exteriora saepe subcordata. Herjedalen! Subsp. 133. adjutanticeps Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. 1. (1910) 87. — Folia ovalia, ovato-elliplica vel ovato-lanceolata, truncata, rotundata vel contracta = serrato- dentata, basi densius dentata, supra glabra. Capitulum secundum vulgo brevissime pe- tiolatum aulo infra terminale insertum. Involucra angustissima valde obscura. Norwegen:. Berg Gausta in Telemarken. b. Folia elliptico- vel oblongo- urenlata (saepe elongata). I. Styli obscuri. Subsp. 134. diaphaniflorum Zahn. — Folia rigida supra glabra irregulariter multidentata vel denticulata, basi truncata vel attenuata dentibus liberis aucta; caulinum lanceolatum. Involucra 40—14 mm atra creberrime longe nigroglandulosa, squamis subangustis acuminatis. Niederösterreich: Schneeberg (ob dem Baumgartner)! Subsp. 135. perpurpurans Zahn. — Folia = purpurea rigida acute et saepe grosse pluridentata basi contracta vel attenuata, caulina 2 late lanceolata. Involucra vix mediocria atroviridia, squamis subobtusis vel acutis margine saepe densius floccosis. Oligocephalum = longe glandulosum, stylis initio saepe brunneo-luteis. Schlesien: Zwischen dem Brunnberg und dem Teufelsgrund!, Cunnersdorf! Mähren: Olmütz! Rhön: Wasserkuppe (murorum — irrigum)! Bayrischer Wald: Rachelgipfel! Schweiz: Kandersteg! Subsp. 436. stenogymnon Zahn. — Folia ima supra dense pilosa, sinuato- et apiculato-pluridentata; caulina 2 pluridentata, basi profunde dentata. Caulis sub- glaber. Squamae angustae acutissimae, Glandulae valde tenellae. Ungarn: Szistaljai-erdö bei Homonna (Chyzer)! 20M 308 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 137. rhodobasis Dahlst. H. Se. XVII. (1904) n. 63! — Folia elongata saepe undulata denticulata, basi 4—2-dentata, caulina 2 anguste lanceolata longe acuminata. Involucra subparva atroviridia, squamis lanceolatis acutis. Schweden: Dalarne! Subsp. 138. oblongiforme Zahn in M. bot. lap. (19114) 444 sub H. pleiophyllo- genes. — Folia numerosa tenuia saepe longe petiolata supra brevissime pilosa, margine costaque dorsali more H. rotundatı dense pilosa (exteriora ovalia vel elliptica), oblonga vel oblongo-lanceolata, basi truncata vel attenuata breviter apiculato-dentata, caulina 1—3 petiolata ovato- vel oblongo-lanceolata acutissima saepe glabrescentia. Involucra (saepe parva) ovato-oblonga viridiatra, squamis angustis acutis eximie viridi-marginatis. Glandulae creberrimae longae tenues. Styli luteoli. Steiermark: Rotwein (Zahn n. 634!, 740!, 740a!). Galizien: Muszyna am Poprad! Transsilvyanien! Rumänien! Bulgarien: Jumrutschul! Kroatien! Subsp. 139. o@yodontopsis Tout. et Zahn in Zahn, H. Schw. (1906) 226. — Habitu ut in ZH. pallescente. Folia lanceolata utrinque attenuata glauca breviter et longe serrato-multidentata; caulinum 4 lineare. Anthela altefurcato-oligocephala. In- volucra crasse ovata, squamis angustis vel latiusculis acutiusculis atris cum pedicellis dense glandulosis. Est murorum — oxyodon. Schweiz: Val Fex im Engadin!, Hoher Kasten! Subsp. 140. longilacerwm Murr et Zahn. — Folia elliptica vel oblongo-lanceo- lata saepe longa, interiora subineiso-pluridentata, basi lobis angustis curvatis ad 2 cm longis partim liberis munita, supra glabra glaucescentia, caulinum angustissime peeti- nato-lobatum vel pinnatum. Involucra 8—9 mm, squamis angustis obscure viridibus, glandulis densis valde tenellis. Tirol: Wiltener Berg bei Innsbruck! N.-Österreich: Grammastetten bei Linz! Subsp. 141. caprinense Zahn. — Ab oxyodontopsidi differt foliis supra bre- vissime pilosis grosse dentatis (margine costaque dorsali dense pilosis) acutiusculis vel acutissimis; ramis 2% longis, imo ad 8-cephalo; acladio 4—6 em; involucris ovato- eylindrieis. Südalpen: Caprino im Tessin (Muret)! 2. Styli lutei. Subsp. 142. eryptogonium Zahn. — Folia coriacea vix maculata denticulata vel serrato-dentata basi contracta vel attenuata, caulina 2 late lanceolata. Involucra vix mediocria atroviridia, squamis subobtusis vel acutis. Tirol: Oberiss-Alp im Stubaital! Var. #. monsteinense Zahn; capitulis paueis, squamis saepe leviter floccosis apice comosis. Schweiz: Inneralpen, 2100 m, ob Monstein bei Davos! II. Squamae margine floceis dilutis = densis = late limbatae, dorso haud floccosae vel = floccosae (obscure vel atrovirides vel canescentes apice plerumque =- comatae). a. Folia (praesertim inferne vel basi) late et grosse vel lobato- dentata vel laciniata vel grosse reverso-lobata vel reverso- laciniata. 1. Folia angusta = lanceolata vel lanceolato-oblonga (late et breviter dentata, basi contracta vel attenuata dentibus grossis latis in petiolum descendentibus munita saepe laciniata). — Subgrex H. anfractiforme Zahn. | Subsp. 143. anfractiforme Almg. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 45!, III. n. 43; Bidr. II. (4893) 408; nec Marshall (4892). — Involucra mediocria ovata, squamis late lanceolatis viridiatris late et dense floceoso-limbatis obtusiusculis, glandulis crassis parvis. Schweden: Östergötland; Södermanland; Stockholm. Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 309 2. Folia latiora elongata vel latissime ovata velovalia. — Subgrex 7. grandidens Zahn. a. Folia (vix mediocria) anguste vel late ovato-lanceolata anguste et acute multidentata, basi = attenuata an- guste et acute incisa, dentibus saepissime in petio- lum descendentibus. Styli vulgo lutei. Subsp. 144. torticeps Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 56; II. n. 41; Bidr. II. (1893) 128. — Involucra fuscoviridia subparva gracilia angusta, squamis subangustis subaeutis comosis margine modice densiusve floccosis. Folia anguste vel late ovato-lanceolata. Schweden (Dahlst. H. Se. V. n. 32)! Nicht in Finnland. — Ähnlich: Polen: Lublin (H. Fl. Ross. n. 1838)! Preußen: Königsberg (Bänitz)!, Berlin! Schlesien: Zackenfall! Harz (Meissner)! Sachsen: Domburg!, Rößlingwald! Steiermark: Murau (Hayek n. 697!; Zahn n. 558 pp.!). Kärnten: Lavanttal (= subsp. umbrosiforme Benz et Zahn in Zahn, H. Eur. exs. [4944] n. 559)! Vorarlberg! Subsp. 145. graminicolor Zahn in Schinz et Kell. Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 282; H. Schw. 226. — Folia dentata, basi grosse et partim segregato-dentata supra glabra. Anthela indeterminata. Involucra mediocria, squamis angustis acutis margine subdense floccosis. Ligulae saepe tubulosae vel lacerato-dentatae. Styli denique saepe fusci. Auf den Kalkalpen der Südwestschweiz häufig! Engadin! Bormio! Schwaben: Irrendorf bei Beuron! Bosnien! Subsp. 146. platylonchum K. Joh. in Bot. Not. (4907) 5, t. I, f.-1; Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 30! — Involucra mediocria obscure canoviridia, squamis anguste sed subdense floccoso-limbatis, pedicellis canis parum glandulosis. Gestrikland in Schweden! Nota. Similia: Subsp. 1. ramosiforme Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 4819. — Folia ovato-lanceolata basi partim truncata, denticulata, basi grosse dentata, glaucescentia. Squamae subobtusae vel acutae margine modice floccosae. Glandulae densae parvae. Styli brunnei. Versus levieaule. — Tirol: Puster-, Ahrn- und Mühlwaldtal! Subsp. 2. pachythecum Wot. et Zahn in M. bot. lap. (1944) 143. — Folia numerosissima ovato- vel oblongo-lanceolata multidentata basiı partim truncata. Involucra magna crassa, squa- mis angustis acutiusculis subatris margine densiuscule floccosis longe glandulosissimis. — Buko- vina: Val Dea bei Cämpulung! b. Folia lata = ovata (exteriora saepe ovalia, intima ovato- vel oblongo-lanceolata). 1. Folia basi attenuata pinnato-dentata et dentibus ‚liberis aucta, ceterum grosse late et obtuse multi- dentata. (Cfr. etiam subsp. vasanum). Subsp. 147. tephrocranum Zahn. — Involucra obsceure canovirentia parva. squamis angustis acutis anguste floccoso-limbatis comosis, glandulis parvis. Anthela apice saepe umbellata. Styli lutei. Folia magna. Brandenburg: Neustadt-Eberswalde! Subsp. 148. heterogonium Zahn. — Involucra elongata subcanescentia, squa- mis angustis acutis dense floccoso-limbatis comosis, glandulis sublongis. Styli obscuri. Folia (saepe late ovata) valde irregulariter dentata, caulina saepe 2—3. Transsilvanien: Borszek (Kanitz)! Subsp. 449. semiirrigwum Zahn. — Folia saepe violacea basi partim trun- cata, pleraque acuminata, breviter acuteque serrato-denticulata vel pluridentata. In- volucra parva dense glandulosa, squamis subangustis subacutis vel acutis subatris mar- ' gine viridi subdense (interdum densissime) floccosis dorso atriusculis. Harz: Brocken!, Schierke (Zobel)! Pommern: Stettin! Vorarlberg: Feldkirch! Subsp. 150. TZacerisectum Zahn. — Subsp. bifidiforme Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2, t. 17. — Glabrescens, H. bifidiformi simile, sed folia (raro leviter maculata) grosse multidentata, basi attenuata pinnatifida vel dentibus liberis aucta, caulinum 0—-1 simile. 310 K. H. Zahn. — Hieracium, Kalkalpen in Piemont!, in der Schweiz!, in Vorarlberg! und in Österreich! Algäu! Sudeten: Seifengrube! Nota. Variat foliis angustis grosse dentatis, pedicellis = eglandulosis, capitulis micro- cephalis: Piemont: Epinel im Gogne-Tal; Graubünden; Inner-Ferrera (H. murorum x florentinum Bruegger in sched.)! usw. Subsp. 151. validiglandulum Kaeser et Zahn. — Caulis 25—35 cm, inferne pilosus, superne longe et subdense glandulosus 2—-7-cephalus; acladio ad 20 mm, ramis 1—2 remotis 1—3-cephalis, pedicellis involucrisque epilosis ereberrime longissimeque nigroglandulosis, involucris magnis (141—43 mm) subatris, squamis modice, margine subdense floceosis (subvar. 1. normale) vel subefloccosis (subvar. 2. atropanieulatiforme) anguste lanceolatis longe acuminatis acutis vel acutissimis viridi-submarginatis. Ligulae magnae. Folia ovata vel ovato-lanceolata obtusa vel = acuminata breviter in petiolum attenuata (extima truncata vel leviter cordata) utrinque densiuscule pilosa, in costa dorsali petioloque floccosa et breviter albovillosa, denticulata vel irregulariter grosseque multidentata, exteriora saepe dentibus triangularibus retroversis (interiora .saepe liberis) instructa, caulinum 0—1 lanceolatum vel lineare denticulatum vel dentatum subtus floccosum. Verosimiliter murorum — psammogenes. Schweiz: Zwischen Meglisalp und Wagenlucke am Säntis (Käser)! Nota. Simile: Subsp. 1. Rerbidum Zahn in Sched. Herb. fl. Ross. VII. (4941) 38, exs. n. 2090! — Polen: Nowo-Alexandria! 2. Folia basi cordata velcordato-hastata grosse den- tata vel reverso-laciniata, interdum dentibus vel lobis liberis sagittata, ceterum = argute serrato- dentata vel = dentata. «&. Involucra glandulosa epilosa. () Squamae margine praesertim = vel sub- dense, dorso obscuro vel subatro vix vel parum floccosae. + Folia praesertim basi = grosse dentata (vix sagittata). S Styli .obsecuri. Subsp. 152. gentile Jord. pro sp. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 415; Sudre, H. Centre 74, t. XXI; Rouy l. c. 339. — H. murorum f. Kochianum Seh.-Bip. in Pollichia IX. (1851) 52 pp. et Cich. (1862) n. 16 pp.! — H. melanoadenium Vukot. H. Croat. (1858) 44 pp. et exs, n. 14! — ?H. sphaerophyllum Schl. Vuk. Fl. Croat. (1869) 898 pp. — H. silvaticum var. ovalifolium Borb. Balat. flor. (1900) 356 pp. — Fig. 28J. — Folia vix mediocria rotundato-ovalia vel late cordato-ovata viridia - mollia dentieulata, basi (in formis vegetis = grosse) dentata, supra pilosa (f. a. pelifolium Zahn, H. Schw. [1906] 229 — H. uliginosum G. F. Koch in Pollichia X. [1852] 29? — H. Bruyereanum Biau in B. S. B. Fr. LIX. [1912] 714: foliis submaculatis) vel glabra (f.b. supracalvum Zahn 1. c.) vel sub- (raro intense) maculata (f.c. submaculatum Zahn — H. murorum 6. maculatum Froel. in DC. Prodr. VII. 216 pp.), in formis au- tumnalibus supra = hirsuta (f. d. autumnale Sch.-Bip. in Poll. IX. [1851] 52 et Cich. n. 417 pp.!=?H. Schmidtiüi Sayt. Fl. Salzb. II. [1868] —= AH. silvaticum var. multi- setum Borb. Balat. fl. [1900] 356); foliorum petioli et caulis basis saepe densissime pilosi (f. e. albopetiolatum Zahn in Monit. Jard. Tiflis 22 [1912] 26); anthela squarrosa pleio- vel (in alpinis) oligocephala (f. f. olögocephalum Zahn in M. bot. Iap. [1906] 64 = oligoschistum Zahn in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. [1912] 822: foliis saepe subintegris, involucris magis floccosis). Involucra 9—44 mm vel magna (f. g. macro- cephalum Zahn) interdum viridia (f. h. veridiceps Zahn). Glandulae creberrimae longae obscurae vel subatrae, raro breves (f. i. breviglandulum Zahn). Squamae saepe inferne tantum densiuscule floccoso-Jimbatae. Folium caulinum interdum magnum e basi cordata vel truncata ovato-oblongum vel triangulariter ovato-oblongum saepe grossius dentatum. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata: n. 139. 311 ms \ y Y Bi ge Hl; 21 4 . ur, ‚un 94 ar N 9 2. x 3 uf Än IR | A = a X Fig. 28. Folia radicalia. — A H. murorum subsp. pererenatum (Myrdal). — B subsp. miero- psilon (Vevey). — Cz-2 subsp. grandidens (Olmütz in Mähren). — D subsp. selvoularum (Karls- dorf in Mähren). — E subsp. valdecordatum (Ipek in Montenegro). — F H. praecox subsp. Gougetianum (Durlach in Baden). — @ subsp. basalticum (Nahetal). — H subsp. SUAENRUN (Mähren). — J H. murorum subsp. gentile (Durlach). 312 K.H. Zahn. — Hieracium, Durch ganz Mitteleuropa von den Pyrenäen! und Frankreich! bis Moskau! und in den Distrikt PecZora! Krim (Herb. fl. Ross. n. 2087)! Griechenland: Pindus! Klein- asien (Bornmüller, Pl. Anat. or. [1889] n. 564 pp., 564b, 1465: am Ak-Dagh, Haduhiler-Dagh und Maghmur-Dagh bei Amasia, 600—1700 m!, It. Anat. III. n. 5256: Olymp!) und Daghestan! Von Bulgarien!, Serbien!, Albanien (Baldacci V. n. 83 pp.)! und Florenz! bis zur Ost- und Nordsee (Holland!, Dänemark!, Rügen!). Bis in die alpine Region! — Exs.: Doerfler n. 4676 pp.: Kanton Freiburg!; Sudre n. 418: Vogesen!; Zahn n. 37: Baden!; Sch.-Bip., Cich. n. 15, 16 pp.: Rheinpfalz!; Hof- mann, Pl. erit. Sax. n. 150 pp.: Lausitz!; Petrak n. 277 pp.: Gesenke!; Zahn n. 233, 351: Mähren!; Hayek n. 496: Graz!; Fl. A.-H. n. 3358: Agram! Var. P. silvivagum Jord. l.c. 417; Sudre l.c. — H. setaceo-dentatum Rehm. et Wol. Fl. Pol. exs. n. 198 pp.! — Robustius. Folia submagna plerumque immaculata minus pilosa. Capitula numerosiora. Mit der Hauptform! Moskau (Herb. fl. Ross. n. 2243)! Taurien! Olymp bei Brussa! — Exs.: F. Sch. H. n. n. 99 pp.: Dürkheim!; Zahn n.36, 234: Baden!; No& n. 103%: Sumla in Bulgarien!; Sudre n. 74: Puy-de-Döme! Subsp. 153. neosparsum Zahn. — H. sparsum Jord. 1. ce. (1857) 415; Sudre l. ec. 73, t. XXI. — H. cordifolium Schl. Vuk. in F. Sch. H. norm. n. s. n. 4415! — H. stenocrano valde simile. Folia ovato-oblonga vel oblonga elongata sat magna basi leviter cordata vel rotundata et vulgo breviter (partim reverso-) dentata, ceterum punc- tato- vel multidenticulata. Anthela subpolycephala, pedicellis interdum longioribus te- nuibus (var. #. tenuipes Jord. ex Sudre 1. c. 74). Squamae saepe parum floccoso- marginatae. Südfrankreich (H. Gall. n. 651: Tarn)! Auvergne! Piemont! Schweiz! Deutsch- land und Österreich (Zahn n. 235: Mähren)! bis Schlesien!, Polen (Herb. fl. Ross. n. 1838)!, Bulgarien! und Kroatien! Subsp. 154. pinicoliforme Zahn, H. Alp. mar. (1916) 163. — Folia ovato- oblonga supra glabra, caulinum angustum acutum pluridentatum; pedicelli parcissime et tenuiter glandulosi, squamae margine praesertim apicem versus dense floccosae. Basses-Alpes: Annot! Subsp. 155. subreniforme Deg. et Zahn in M. bot. lap. (1908) 116. — Calves- cens. Folia exteriora = reniformia, religqua submagna inaequaliter et grosse sinuato- dentata, caulina 4—2, imum oblongo- vel triangulariter lanceolatum grosse dentatum. Involuera (ad 20) 7—9 mm, squamis angustis acutissimis. Glandulae densae parvae. Styli brunnescentes. Versus befidum. Kroatien: Berg Sladikova@ bei Ostarija! Subsp. 156. valdecordatum Zahn. — Fig. 28 E. — Caulis 35—50 cm, floc- cosus, breviter subpilosus, supra medium glandulosus, pleio- vel polycephalus, ramis pedicellisque crassiusculis, glandulis subtenellis sublongis densissimis obtectis. Involucra crassa cylindrico-ovata densissime et longe glandulosa, squamis viridi-atris viridi-mar- ginatis acutis eximie comosis, margine parce vel densius et anguste floccoso-limbatis. Folia ovali-triangularia vel ovali-lanceolata vel ovata magna lata acuminata obtusa vel subacuta, infra medium latissima, basi eximie cordata, supra medium vix vel minute denticulata, basin versus valde grosse et late obtuseque dentata vel basi ipsa reverso- lobata, supra brevissime pilosa vel glabrescentia, subtus (in costa petioloque dense) pilosa et (saltem in costa) = floccosa; caulinum petiolatum basi cordatum latissime ovato- lanceolatum acutum similiter dentatum magis floccosum. Montenegro: Berg Peklen über Ipek, 1400 m (Andrasovszkyj)! Subsp. 157. gypsophilum Griseb. Comm. (1852) 38 sub HA. murorum y. plumbeum. — H. Weberi et murorum X subcaesium Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. II. (1891) 275, 363. — Subsp. bifidiforme Zahn pp. in Schinz et Kell. Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 284 et H. Schw. 226. — Folia cordato-ovata vel oblongo-lanceolata constrieta dentata vel (raro ubique) grosse dentata, caulinum lanceolatum basi = fortiter dentatum subtus floccosum. Anthela paniculata vel altefurcata, acladio 10—55 mm, capitulis 2 —7 j Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 313 (—12), involueris 9—41 mm, squamis angustis acutis == (praesertim margine) dense floccosis. Glandulae densae sublongae. Ligulae = aureae. Versus bifidum. Alpen! Abruzzen: Monte Caramanico! Illyrien bis zum Pindus! und auf Chaliki (Sintenis n. 739 pp.)! Stara Planina in Bulgarien! Banat: Domogled! Transsilvanische Alpen! Ost- und Westkarpathen! Sudeten! Böhmische Mittelgebirge! Harz! Im Schwäbi- schen und Fränkischen Jura. — Valde proteum. Var. @. genuinum Zahn H. Schw. 227. — Foliis supra glabris, interdum macu- latis (f. b. submaculatum Zahn l.c. = ?H. consociatum [et subcaesioides X cae- sium] Holle in H. Hohenstein [1892] 8), involucris saepe majoribus (f. ce. subdichoto- mum Zahn — var. dichotomum Vuk. H. Croat. [1858] 1% pp. sub melanoadenio) vel minoribus et numerosioribus, acladio breviore (f. d. minoriceps Zahn |]. c.); vel planta humilis altefurcato-2—3-cephala (f. e. alpestre Zahn); vel planta subepilosa (f. f. glabratum Zahn: Windischgarsten in Oberösterreich!). Foliis subdense (supra haud) pilosis (f. g. hypotrichum Zahn in Ann. mus. Hung. [1910| 60: Ungarn!, Kroatien!, Transsilvanien!) vel etiam supra subpilosis (f. h. epitrichum Zahn, H. Schw. 227 = ?H. Retzü Reichb. Ic. XIX. t. 190 f. . = H. murorum var. gypsophilum Griseb. 1. e.: Banat!, Schweiz!, Thüringen!, Harz!) et subfurcato-oligocephalum (f. i. pseudincisum Zahn). — Exs.: Doerfler n. 4676 pp.: Chätel-sur -Monsalvens!; Zahn n. 237: Sertig, n. 738: Feldkirch! Var. 8. longisquamum Tout. et Zahn Il. c. — Squamis angustissimis acutissimis! Engadin! Steiermark: Frauenalp bei Murau! Var. y. amaurocymum Tout. et Zahn in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 824. — Anthela minus floccosa obscura, squamis angustis acutissimis floccosis. Algäu! Tirol: Mendel! Subsp. 158. pleiophyllogenes Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1905) 14 et in M. bot. lap. (1906) 65. — H. pseudomurorum Schur Enum. Transs. (4886) 384 pp.! — Folia numerosa breviter, in costa dorsali petioloque densissime pilosa, basi cordata,. truncata, rotundata vel constricta et apiculalo-deniata. Capitula numerosa subparva eylindrico-ovata atroviridia dense glandulosa saepe minus floccosa. Versus rotundatum. Von den Ostkarpathen! und dem Banat! bis Rumänien!, Bulgarien!, Kroatien! und Montenegro! Auch in Steiermark! und Kärnten (bis in die Karawanken)!, sowie in den Komitaten Feher!, Hont!, Gömör!, am Csorba-See! und in Österr.-Schlesien! S$ Styli Iutei. Subsp. 159. cardiophylium Jord. ex Sudre, H. Centre (1902) 75, t. XXI. — H. siwatieum ß. Lachenalii Hagenb. Fl. Basil. II. (1834) 266. — H. siwaticum var. grandicorde Borb. Balat. fl. (1900) 356. — Folia magna late ovata eximie cordata . breviter, basi plerumque longius et saepe reverso-(interdum obtuse)dentata, saepe cras- siuscula glabrescentia et nitentia (var. #. virens Jord. ex Sudre l. c.), saepissime supra subpilosa, ceterum dense pilosa. Involucra sat magna, squamis latiusculis sursum den- sissime floccosis comosis. Glandulae densae longae tenues. Styli saepe fuscescentes. . Spanien: Monti de la Hoz in Kastilien (Sudre n. 416)! Süd- und zentralfranzösisches Bergland!, Korsika!, Gap, Westschweiz!, Basel!, Chur!, Rheinland (Sudre n. 70: Bruyeres in den Vogesen)!, Westrich!, Mitteldeutschland!, Kärnten: Mallnitz!, Wien!, Budapest! Var. y. acutisquamum Litw. et Zahn in Sched. Herb. fl. Ross. VII. (1911) 37.et exs. n. 2088! Squamis subangustis acutis vel acutissimis. — H. silvatieum Somm. Lev. in Acta horti Petrop. XVI. 303. Kaukasus: Ad fontes fl. Teberda Prov. Kuban. Subsp. 160. asaroides Zahn, H. Alp. mar. (1916) 4161. — Folia orbicularia vel ovata vel reniformia, apice emarginata vel rotundata, basi cordata (lobis tangentibus), remote et obtuse dentata (saepe tantum repanda), supra glabra, caulinum ovatum basi truncatum et utrinque uno dente reverso obsitum. Squamae sursum intense tomen- toso-limbatae apice albotomentoso-comatae. Alpes maritimes: Gorge de Cuous bei Sospel! 314 N K.H. Zahn. — Hieracium. +} Folia ubique grosse (multi-)dentata. $ Styli obscuri. Subsp. 161. grandidens Dahlst. H. exs. I. (1889) n.54—55; Bidr, II. (1893) 129. — H. fallens Martr. Fl. Tarn (1867) 432; nec Jord.. — H. murorum subsp. setaceo-dentatum Rehm. Wol. Fl. Pol. exs. (4893) n. 198 pp.! — H. macrodon Sudre in B. Assoc. pyren. (1899) 248; H. Centre 72, t. XXII; nec NP. — Subsp. silwularum a. genuimum Zahn, H. Schw. 229. — H. platyodon Sudre in B. Ac. geogr. bot. (1942) 54. — H. murorum a. genwinum 2. sagiltatum Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. II. (1891) 341; nec Lbg. — Fig. 28 ©,_s. — Folia ovato-oblonga vel 4 oblonga gramineo-viridia grosse et late serrato-multidentata, basi grosse et reverso-lobata, margine costaque dorsali et in petiolo == dense pilosa. Involucra 40—13 mm atroviridia, squamis sub- angustis acutiusculis subcomosis anguste (saepe parum) floccoso-limbatis. Glandulae creberrimae subvalidae. ERNEUTE Schweden (Dahlst. H. Sc. XX. n. 99)! Ganz Mitteleuropa bis Italien!, Thessalien!, Rumänien!, Galizien!, Polen!, Frankreich (etiam f. elatum Sudre l.c. 73 — H. ro- bustum Martr. Fl. Tarn [1867] 438, caule robusto ad 25-cephalo, foliis permagnis)! — Cfr. Sch.-Bip. Cich. n. 17 pp.!, Zahn n. 352!, 735!, Petrak n. 1189!, Pernhoffer n. 70—72!, F. Sch. H. norm. n. s. n. 294: Kroatien! — Cfr. Rouy l. c. 339. Subsp. 162. cacarophylium K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 42, t. II, f. 8. — Simile, sed involucra parva obscure canoviridia, squamis angustis = acutis dense floccoso- limbatis, dorso sat dense floccosis, parum comosis. Schweden: Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 9)!, Nordwestrußland! Polen: Lublin! Subsp. 163. awieracladioides Dahlst. H. Se. XII (4900) n. 65!, XVII. n. 27 (var. subgyratum Dahlst.)!, XIX. n. 63—64!, XX. n. 79—80! — Folia inaequaliter et grosse triangulariter (saepe obtuse) pluridentata, basi saepe late lobata. Involucra parva brevia atroviridia, squamis angustis anguste (in var. vix) floccoso-limbatis. Schweden: Herjedalen! Norwegen: Hallingdal. Nota. Simile: Subsp. formosum Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (1945) 424. — Hallingdal. Subsp. 164. triangulariforme K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 15, t. IV, £. 44; Dahlst: H. Sc. XX. n. 87!, XXI. n. 37! — Folia rigidiuscula late cordato-ovata basi hastata, ceterum triangulariter sinuato-dentata, supra glabrescentia. Involucra vix mediocria subangusta, squamis subangustis subacutis vel subulatis anguste floccoso-limbatis eximie comosis. Medelpad! Subsp. 165. subtorticeps Dahlst. H. Sc. V. (1893) n. 34! — Folia = magna late ovato-oblonga tenuia subsinuato-, sed haud grosse multidentata, inferne tantum subgrossius et acute dentata. Involucra subparva fuscoviridia, squamis fere prioris. Schweden: Öland!, Deutsche Mittelgebirge: Harz!, Nedlitzer Forst!, Besenitz!, Kyffhäuser (Zobel)! Subsp. 166. symuplectum Om. in Nyt Mag. Nat. LIM. (1915) 115. — AH. lepi- stoidi K. Joh. valde simile, sed folia grossius acutiusque dentata, styli obscuri, ete. Norwegen: Flaam. J Subsp. 167. subgrandifolium Zahn. — H. grandifolium Daklst. H. Se. XII. (1900) n. 45!; nec al. — Folia late ovata apice rotundata vel obtusa sursum breviter et obtuse dentata. Involucra parva virentia. Södermanland! Subsp. 168. sölvularum Jord. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 418 pro sp. — H. macrodon d. silvularum Sudre, H. Centre 73, t. XXI. — H. murorum b. sıl- vaticum A.-T. H. Alp. fr. 8%. — Fig. 28 D. — Folia ovato-oblonga subparva vel magna basi partim cordata, irregulariter serrato-multidentata, basi dentibus grossis reversis [vel basi utringue uno dente magno lato lobiformi subacuto vel obtuso mucronato: f. hypolobum Kozl. et Zahn in Monit. Jard. Tifl. 29. (1943) 10] munita saturate viridia supra + glabrescentia subtus haud vel in costa (caulinum in tota parte) floccosa (raro breviter rigideque pilosa: f. subseiosum Zahn in Ann. mus. Hung. VI. [4940] Euhieracium. — Sect. VII. .Vulgata; n.139. 315 62), ceterum subdense pilosa. Involucra mediocria (raro parva: f. minoriceps Zahn) squamis subangustis vel latioribus acutis saepe vix vel margine modice floccosis viridi- marginatis. Glandulae creberrimae validae. Häufig bis 2000 m! Von Frankreich bis Ostpreußen! und Polen!, Ungarn!, Bal- kanhalbinsel! Von Norditalien bis zur Nord- und Ostsee!, Kleinasien: Paphlagonien: Tossia (Sintenis n: 4430!). Kaukasus, z. B. Bakuriani bei Tiflis! Bis Persien! — Cfr. Zahn n. 559a!, 735a!, Hayek n. 497—498!, Petrak n. 592! — H. murorum var. cylindrocalathium et var. curtifrons Borb. exs.! — H. Senepense Belli in Vaccari, Pl. Ital. erit. n. 243 pp.! Subsp. 169. senjense Zahn. — Simile; sed involucra parva, squamis angustis- simis acutissimis dense floccoso-limbatis eximie comosis, glandulis brevibus tenellis. Kroatien: Berg Vratnik bei Zengg! Subsp. 170. polygonium Zahn. — Folia ovata, elliptica vel oblongo-lanceo- lata grosse pluri-, inferiora profunde et anguste multidentata, dentibus partim liberis aucta. Anthela squarrosa. Squamae angustae acutissimae. Glandulae creberrimae. Istrien: Doline St. Canzian (Ginzberger)! Subsp. 174. hypofloccosum Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 62 sub silvularum. — Huie simile, sed folia subtus densissime floccosa vel canoviridia. Ungarn: Ödenburg (Gombocz)! Subsp. 172. glandellatum Zahn, H. Eur. (1913) n. 737! — Folia ovalia, ovata . vel late ovato-lanceolata multi-, basi longe inciso-dentata, glaucescentia supra glabra, ceterum parum pilosa; caulinum pinnatifidum. Anthela altefurcato-oligocephala. cum involucro subdense floccoso longe nigro-glandulosissima. Squamae angustae acutissimae. Versus bifidum. Tirol: Trippach usw. im Ahrntal! | Nota. Cfr. etiam subsp. canomarginatum Brenn. in Meddel. Soc. F. Fl. Fenn. H. 29 (1903) 440; foliis magnis ovalibus vel gradatim lanceolatis, basi truncatis vel contractis, sub- acutis, grosse et late, basi laciniato-dentatis, exterioribus minoribus rotundato-ovatis saepe sub- cordatis, caulino hastato paucidentato subtus floccoso. Involucra pauca, 44—42 mm, squamis angustis acutis margine cano-floccosis. — Finnland: Nola in Karelien. SS Styli lutei. Subsp. 173. exotericum Jord. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (4857) 417 pro sp.; Martr. Fl. Tarn 436; Sudre, H. Centre (14902) 74, t. XXIII. — H. syngenes Jord. |]. c. (forma autumnalis). — 4—8 dm. Folia ovata vel late ovato-oblonga saepe sublutescenti- viridia, basi leviter cordata, truncata vel rotundata, rarius contracta, subgrosse, basi grossius et reverso-dentata, interdum dentibus nonnullis liberis aucta, vel valde grosse dentata (. macrodon Zahn) simul saepe magis vel dense (etiam supra) pilosa (subvar. 2. Sudrei Rouy 1. c. [1905] 340 = var. hörsutum Sudre l.c. 75 = H. fagicolum et pilosulum Jord. ex Bor. 1. c. 416). Anthela pleiocephala laxe paniculata dense longeque glandulosa. Involucra mediocria, squamis subangustis acutiusculis saepe parum floccosis late viridi-marginatis. Durch ganz Mitteleuropa von Spanien!, Frankreich und Deutschland (Fl. Gall. Germ. exs. n. 476: Bitsch)! bis Polen! und Zentralrußland: Todolsk!, Moskau usw.!, Ungarn!, Transsilvanien! und Kroatien! Von Piemont bis Dänemark: Vejle (Lange)! Alpengebiet (Zahn n. 558 pp.: Murau)! Bis 1500 m. — Kaukasus: Joch Teberdinski In der Provinz Kuban (H. vulgatum Peter in Nachr. K. Ges. Wiss. Gött: H. 4 [1898] 23)!, Svanetien!, Batum: Artvin!, Tiflis! — 2: Puy-de-Döme; Loire; Isere. Mainland: Bam- berg! Britannien: Surrey (Linton n. 37 pro H. pellueidum)! 'Subsp. 174. chloroprasinoides Zahn. — H. chloroprasinum Zahn in Zobel, Fl. Anh. IV. (1920) 27. — Foliis ut in silvularum, sed eximie maculatis. Hercynisches Bergland: Auf Gips bei Kelbra und Badra!, Alter Stolberg!, Rübe- land!, Questenberg!, Kyffhäuser (Meissner, Zobel!). 316 K. H. Zahn. — Hieracium, Subsp. 175. suberispatum Zahn. — H. cerispatum Dahlst. H. Sc. V. (1893) n. 24! — Ab exoterico involucris subminoribus cum pedicellis longe et densissime glan- dulosis subefloccosis differt. Dänemark: Kjebenhavn! | Subsp. 176. Koehleri Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 20! — A subtortieipiti involueris subminoribus saepe viridibus et vix floccosis, squamis angustis glandulisque tenellis differt. Södermanland! Subsp. 177. oegocladum Jord. pro sp. in Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 444; Sudre l. c. 76, t. XXIII; Rouy Il. c. 342. — H. arvernense A.-T. in Lamt. Prodr. II. (1881) 483; Cat. 315. — H. bifidum var. taraxaciforme A.-T. Add. a Mon. (1879) 14 pp. (ex Alvernia)! — Glabrescens. Folia viridia subglaucescentia interdum macu- lata ovato-oblonga obtusa vel oblongo-lanceolata elongata acuminata basi rotundata vel contracta, denticulata vel (interiora et caulinum) grosse vel (basi) ineiso-dentata. Anthela laxe paniculata squarrosa oligocephala. Squamae angustae acutissimae. Glandulae tenues olivaceo-subatrae. Versus prdecocem. Süd- und zentralfranzösisches Bergland: Tarn, Puy-de-Döme (= H. arvernense A.-T. l. c.), Lyon. Schweiz: Geneve!, Wallis!, Basel!, Unter-Engadin! Südalpen: Bergamo! Rheinland: Elsaß bis Eifel! Harz! Bayern: Forchheim!, München! Tirol: Bozen! Ungarn: Hont!; Borsod!; Budapest! Subsp. 178. odontobium Zahn. — Folia glabrescentia glaucescentia ovata basi subcordata vel truncata, aequaliter multidentata (var. «@. genuinum Zahn — subsp. bifidiforme f. elegantidens Zahn in M. bot. lap. [1910] 290) vel grossius, basi pinnati- fido-dentata et saepe dentibus liberis aucta (var. £. plurifissum Zahn). Ceterum ut in gypsophilo. Interdum microcephalum. Böhmen: Radowitz! Mähren: Olmütz! Vorarlberg: Gurtisspitze! Tirol: Bozen! Steiermark: Frauenalp bei Murau (Zahn n. 151)! Bosnien: Romanja Planina! Subsp. 179. lloccicomatum Woronow et Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 22. (1942) 26. — Caulis eirc. 25 cm inferne dense albopilosus (2 mm), sursum minus pilosus densius floccosus subglandulosus 2—5(—12)-cephalus, acladio 45 mm, pedicellis tenuibus canovirentibus. Folia sat magna late ovata vel oblonga utrinque 3—4 dentibus remotis late triangularibus obsita basi abrupte vel breviter contracta, caulina 1—2 late ovato- vel oblongo-lanceolata basi grossius dentata. Involucra densissime longe et subdilute glandulosa, squamis virescentibus margine pallido usque ad apicem anguste sed sub- dense floccosis eximie comosis. Styli luteo-brunnei. Kaukasus: Meria, Dabatsvril, Anagert in der Provinz Batum! OO Squamae ubique = dense floccosae canes- centes vel margine = albido-tomentosae. 7 Styli obscuri (cfr. semiirriguum). Subsp. 180. svinicense Deg. et Zahn in M. bot. lap. (1906) 65 sub bifidiforme. — Folia cordato-ovata vel oblonga = rigida supra glabrescentia subtus (saltem in costa) floccosa, basin versus = vel valde grosse dentata. Anthela squarroso-oligocephala. Squamae subangustae acutae cano- vel albido-floccosae. Glandulae subdensae == breves. Habitu H. bifidr. Banat: am Treszkovac bei Svinica! Albanien: Jablanicagebirge, 700—1200 m! Nota. Huc pertinet etiam subsp. @eanoenissimum Hayek et Zahn. — Caulis 2—4 dm tenuis inferne subpilosus, superne dense floccosus subglandulosus = squarroso-1—4(—40)-cephalus, acladio A—2 cm, ramis A—3(—4) subremotis (cum pedicellis involucrisque) epilosis albido-cano- tomentosis subdense glandulosis (glandulis sublongis vel brevibus subatris subtenuibus), involucris cylindrico-ovatis (9—14 mm), squamis = angustis acutis = comosis, stylis denique obscuris. Folia sat parva tenuia vel rigida, subtus pallida, breviter vel = longe tenuiterque petiolata, exteriora ovalia apice rotundata vel acutiuscula, basi leviter cordata, rotundata vel subcontracta denticulata, reliqua ovato- vel oblongo-lancolata (intimum lanceolatum), basi truncata, rotundata vel cuneata, breviter vel longe acuminata, supra disperse vel haud pilosa, ceterum sub- vel densiuscule (in petiolo dense) pilosa, mucronato-pluridenticulata vel dentata, raro grossius sed ee N Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 439. 317 breviter triangulariterque dentata vel uno dente libero aucta, in costa dorsali floccosa; caulinum 0—4 longe petiolatum oblongo- vel angustius lanceolatum vel lineare longe acuminatum vix vel pluridentatum subtus floeccosum. — Albanien: Um Abata bis 4200 m (v. Hayek)! Subsp. 181. albisgquanvum Sudre in B. Ac. geogr. bot. XXVI. (1916) 4148. — Folia late ovalia vel ovato-lanceolata subgrosse dentata basi cordata. Pedicelli valde floccosi eglandulosi. Involuecra 9—10 mm farinoso-floccosa subglandulosa, squamis partim ob- tusiusculis. Millau en Aveyron in Südfrankreich. Subsp. 182. infralobatum Zahn H. Alp. mar. (1916) 162. — Ad 7 dm, usque ad basin floccosum. Rami et pedicelli strieti breviter glandulosi. Folia ovata vel late ovato-oblonga vel ovato-lanceolata, leviter cordata, truncata vel constricta, medio irregu- lariter et obtuse, basin versus late sinuato- et valde grosse dentata, saepe dentibus liberis patentibus aucta, submagna, supra glabra; caulinum longe petiolatum lanceolatum longe acuminatum, inferne longe et anguste dentatum. Squamae acutae vel acutissimae. Ligulae tubulosae. Alpes maritimes: Val Corsaglia! Subsp. 183. infrasericatwm Murr et Zahn in A.B. Z. (1904) 99. — Folia rigida ovata vel ovato-oblonga multidentata basi truncata ovata vel contracta margine costaque dorsali et in petiolo albosericeo-villosa, caulinum 4 ovato-lanceolatum vel lineare. Involuera 44—13 mm, squamis subangustis acutissimis dense vel albido-canofloccosis. Glandulae creberrimae longae. Ligulae magnae. Habitu H. bifidi. — April-Mai! Tirol: Trient! — An H. murorum d. sublanigerum A.-T. ex Belli l. ec. 492%? Subsp. 184. bithynicum Zahn. — Folia ovata, elliptica et lanceolata utrinque molliter pilosa.. Capitula ad 12% ovata cum pedicellis densissime glandulosa et dense floccosa. Caulis usque ad basin floccosus. Kleinasien: Olymp in Bithynien (Pichler exs. [1874])! Nota. Cfr. subsp. sgualidiceps Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (4945) 425. — Norwegen: Valdres, Hallingdal. tr Styli lutei. Subsp. 185. eörcumstellatum Zahn, H. Schw. (1906) 230. — Folia ovato- oblonga vel oblongo-lanceolata basi truncata vel rotundata (f. a. normale Zahn) vel late cordato-ovata (f. b. cordatifrons Zahn), intima constrieta, dilute viridia, == dense molliterque pilosa, petiolis subvillosis, supra glabrescentia, dentata, basi grossius (in b. reverso-)dentata; caulinum consimile.. Involucra 8—10 mm gracilia, squamis sub- angustis vel latiusculis acutiusculis dorso modice, margine densiuscule floccosis, usque ad apicem comosum tomentoso-limbatis. Glandulae densae saepe subtenellae. Styli denique saepe fuscescentes. Alpen und benachbarte Gebiete: Von den Basses-Alpes! bis Ungarn!, Kroatien! und Hercegovina!, bis 2000 m! Vogesen!, Jura bis Schwaben! und Nordbayern!, Sudeten!, Pieninen! Subsp. 186. vernantianum A.-T. et Brig. in B. herb. Boiss. II. (1894) 629 pro sp. pp.; A.-T. Cat. 314 pp. — Folia late ovato-lanceolata vel (interiora) = lanceo- lata, basi subcordata vel contracta, inferne fortiter vel grosse sinuato-dentata, supra glabra, subtus subpilosa, ceterum dense pilosa, caulina 0—2, imum = late lanceolatum grosse dentatum. Involucra cana, squamis angustis acutis. Capitula pauca, pedicellis elongatis. Savoyen: Montagne de Vernant, 2000 m, Vallorecine. Subsp. 187. glauecinellum Zahn, H. Alp. mar. (1946) 403. — Folia prasino- viridia supra glabra maculata, petiolis albovillosulis, subtus purpurascentia, ovalia vel ovato-lanceolata, denticulata vel basi grosse vel inciso-dentata, dentibus saepe longis angustis; caulinum consimile. Involucra (43 mm) dense floccosa, squamis angustis acu- tissimis comosis. Alpes maritimes: Zwischen Lantosque und Pont du Suchet! Subsp. 188. smwallobasis Zahn. — H. murorum P. piülosissimum Freyn in 318 K. H. Zahn. — Hieracium, Velen. Fl. Bulg. (1891) 344 pp. — Folia ovata vel ovato- vel oblongo-lanceolata trun- cata vel == contracta glaucescentia supra vix vel subpilosa, in costa dorsali petioloque subvillosa (3 —4 mm). Squamae comosae praesertim margine dense floccosae. Capitula pauca. Ligulae tubulosae. Styli brunnescentes, Bulgarien! | Subsp. 189. retroversilobatum Schelk. et Zahn in Mitt. Kauk. Mus. Tiflis VIt. (1912) 435. — Caulis 3—4 dm 3—42-cephalus, acladio 2—3 cm, basi tantum pilosus, apice subfloccosus, anthela minute subglandulosa, involucris 8—9,5 mm dense minute glandulosis, squamis subangustis acutis comosis margine dense floccosis, internis ibidem viridibus. Folia ovalia vel late ovata, basi cordata lobis retroversis munita, ceterum grosse 3—4-dentata, supra gramineo-viridia glabra, ceterum breviter pilosa, cau- linum 4(—2) ovato-lanceolatum subdentatum. Styli luteo-brunnei. Versus erythrocarpum. Kaukasus: Joch Abakura, 1300—2100 m, in Svanetien (Schelkownikow)! Subsp. 190. chlorocorium Oborny et Zahn ex Ob. in Verh. nat. Ver. Brünn (1942) 49. — Folia magna prasino-, subtus albidoglauca glabrescentia saepe rigidius- cula margine densius, subtus subpilosa (A—2 mm) late ovata vel oblongo-ovata inferne grosse dentata vel basi subcordata vel breviter contracta subinciso- vel reverso-dentata = hastata, petiolis longis violaceis dense breviterque pilosis. Gaulis inferne subpilosus, ceterum canofloccosus, apice cum anthela breviter et subdensiuscule glandulosus. Involucra atrovirentia dense breviter glandulosa, squamis acutis vel subulatis late viridimarginatis inferne floccosomarginatis. Acladium = breve. An glaueinum-bifidiforme? Mähren: Poppitzer Schlucht bei Znaim (Zahn n. 876)! 8. Involucera vix sparsim vel subdisperse pilosa (dense vel densissime glandulosa; styli plerumque obscuri). — Cfr. semisilvaticum p. 339. Subsp. 191. Zuweidulum Ley in Journ. Bot. (4900) 3 pro var. HA. murorum; Lint. Brit. H. 43 pro var. H. pellueidi. — H. silvaticum Gouan ı. lucidulum Williams, Prodr. fl. Brit. II. (4902) 137. — Folia rotundato-ovalia vel ovata vel ovato-lanceolata, basi cordata vel truncata reverso-dentata, glabrescentia, subtus violacea, intima basi con- strieta sagittata.” Anthela saepe subumbellata dense breviterque glandulosa. Involucra subparva disperse pilosa tenuiter glandulosa, squamis subangustis 'subcomosis anguste floccoso-limbatis plerisque = acutis. Mittel- und Nordengland (Linton n. 139: Craig Cille in Brecon)! | Subsp. 192. Aypotomum Urum. et Zahn in Mag. bot. lap. (1914) 485. — Folia late vel oblongo-ovata = obtusa = triangulariter pluridentata, basi = cordata saepe grosse reverso-dentata, vel truncata vel constricta et incisa; caulina I—2 basi reverso- vel inciso-dentata vel lobis liberis aucta, supra glabra glaucescentia. Involucra (eirc. 45) 9—44 mm, disperse (raro subdensiuscule) pilosa, squamis angustis acutis eximie comosis. Sufandere im Rhodopegebirge in Bulgarien (Urumoff)! Subsp. 193. subulatidens Dahlst. Bidr. II. (1893) 434; Lint. Brit. H. 47. — H. * triangulare Loennr. Resa Smäl. (4882) 89; nec Almq. — H. hepaticolor Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 29; nee Stenstr. — H. serratifrons Almg. y. triangulare Wil- liams, l. c. 445. — Folia == glaucescentia vix submaculata ovata vel ovato-oblonga, basi cordata [raro cuneata: var. ß. cuneifrons Ley in Lint. Brit. H. (1905) 48] longe vel anguste .et acute lobato-dentata, sursum subulato-dentata, subtus violacea et molliter pilosa, caulinum simile. Involucra brevia crassiuscula, squamis subangustis subacutis = anguste floccoso-limbatis leviter comosis. Styli initio lutei. A. glaucino simile. Schweden: Smäland; Gotland; Öland (Dahlst. H. Se. I. n. 64!, V. n. 30!, K. n. 45!, H. exs. II. n. 29 (sub nomine hepaticolor); IV. n. 61 = var. y. conjungens Dahlst. 1. e.); Södermanland!, Helsingland! — Schottland und England: Forfar (Linton n. 444)!; Brecon; Monmouth; Glamorgan. — Österreich: Mödling bei Wien! Var. d. anchiphyton Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1910) 68, squamis angustis magis pilosis, pedicellis sparsim glandulosis. > } i | Euhieracium. — Sect. VIT. Vulgata; n. 439. 319 Hadeland in Norwegen. \ Nota. (fr. etiam subsp. 4. odontodes Om. in Nyt Mag. Nat. LI. (4945) 97, XLVIM. 1910) 67. | Ara 9. pseudodontodes Om. 1. c. 99. — Beide in Süd- und Mittelnorwegen. Subsp. 3. canisquamatum Zahn = H. canisquamum Note in Tromss amts H.-fl. I. (1940) 47. — Tromse. Subsp. 194. duplidens Dahlst. H. exs. I. (1889) a. 57; Bidr. II. (1893) 133. — Folia sursum irregulariter, fere duplicato-dentata, basi subcordata vel contracta laciniato- dentata et saepe dentibus liberis aucta. Squamae angustae = aculae subcomosae vel (var. ß. trilinestum K. Joh. ex Dahlst. 1. c. 133) valde comosae. Östergötland. — £: Smäland (Dahlst. H. Sc. I. n. 65. IE n. 581). Subsp. 195. Pictorum Lint. in Journ. Bot. XXIX. (1891) 274; Brit. H. 47 pro sp.; Williams, Prodr. 430. — Folia subcoriacea rufescentia nubelaucescentid ovata rotundata vel ovato-oblonga acuminata denticulata, infra medium saepe valde grosse, basi angustius acuteque dentata, interiora contracta subpinnatifida, supra glabra, caulinum 0—4(—2) ovato- nehakım vel’ reductum argute dentatum. Anthela et involucra dense sub- tenuiterque glandulosa, squamis lanceolatis acutis vel subulatis sparsim pilosis anguste floccoso-limbatis. Styli lutei. | Schottland: Perth; Forfar; Aberdeen (Linton n. 88)!; Inverness; Argyle. 'Subsp. 196. eurygonium -K. Joh. Arch. Dal. (1900) 19, t.I, f.3. — Folia dentibus magnis vel brevioribus latis obtusis mammiformibus, basi = contracta vix grossioribus munita. Involucra vix mediocria, squamis lanceolatis acutis comosis late floccoso-limbatis. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIX. n. 7)! Subsp. 197. dentifolium C. G. Westerlund, Bidr. Ronnebytr. Fauna et Fl (1890) 413; Dahlst. Bidr. II. 436. — Folia fere duplicato- -dentata, basi truncata vel contracta are grosse sagittata. Involucra magna, squamis subangnstis subobtusis comosis late floccoso-limbatis. Ronneby in Schweden. Subsp. 198. lissodermum Dahlst. H. Se. L (1892) n. 24!,X.n. 22!, XIX. n. 231, XX. n. 61!, XXI. n. 5! — Folia late ovata, basi subcordata (vers constrieta) lobato- vel laciniato-1— 2-dentata. Involucra submagna crassiuscula viridi-atra, squamis sub- latiusculis obtusiusculis et acutis vix vel parum floccoso-marginatis haud comosis. Herjedalen! Var. ß. siljense K. Joh. Arch. Dal. (4900) 44; Arch. Siljanstr. 7; squamis ob- tusis epilosis. — Dalarne (Dahlst. H. Sc. XII. n. 43!). Subsp. 199. Kupfferi Dahlst. H.-Fl. Oesel (1904) 33, t. Il. f. 41. — Folia elliptica vel late ovato-lanceolata basi contracta vel attenuata, sursum late, inferne longe et anguste, basi longissime (multi-)dentata, dentibus liberis aucta, interiora irregulariter ‚plurilaciniata, laciniis liberis remotis. Involucra (3—7) ubique densissime floccosa vix vel subpilosa. | Mittelbaltische Provinz: Insel Ösel (Kupffer, Herb. Balt. n. 11651 pp.!, 11596 pp., 11540 pp.). Subsp. 200. festivum Dablst. H. Sc. XI. (1900) n. 53! — Folia irregulariter et grosse — duplicato-dentata basi late (+ reverso-)lobata. Involucra 3—5 mediocria fuscoviridia, squamis latiusculis subobtusis vel acutis subfloccoso-limbatis 'vix comosis saepe epilosis. Acladium 2—8 cm. Herjedalen! Subsp. 201. trigonodon Zahn. — Folia ovato-oblonga vel ovato-lanceolata irregulariter multidentata, basi grosse et late triangulariter dentata truncata vel con- tracta, rigida, glabrescentia, glaucescentia. Capitula ad 12, squamis angustis modice floccosis. ; Niederösterreich: Zwischen Baumgartner und Saugraben am Schneeberg! Subsp. 202. basilobum Zahn. — Folia ovata vel late ovato-lanceolata denticu- lata vel basi lobis magnis latis liberis aucta, magna, supra sparsim pilosa.. Anthela & 320 K. H. Zahn. — Hieracium. altefurcata 3—7-cephala, involucris submagnis, squamis angustis acutis comosis densius- eule floccoso-limbatis, glandulis brevibus. Glabrescens. Tatra: Chocs, 840 m! — Ähnlich bei Laterns in Vorarlberg! j Subsp. 203. asterophorum Zahn H. Schw. (1906) 233. — Folia elliptico- vel oblongo-lanceolata utrinque contracta denticulata vel dentata longe petiolata, caulinum 0—1 basi petioliformi subamplectens. Squamae angustae obtusae vel acutiusculae atrae margine dense floeccosae. Glandulae parvae. Capitula pauca. Schweiz: Grammont! Subsp. 204. sartonsicum Tout. et Zahn in Zahn, H. Schw. (1906) 233. — Folia ovata vel late ovato-lanceolata subcordata vel truncata, dentibus numerosis parvis simul triangularibus grossis munita, obscure glaucescenti-viridia; caulina 2(—3) grosse dentata, petiolo late alato subamplectentia. Anthela magna 10—30-cephala. Glandulae et flocci modice numerosi. Cum priore versus epimedium vergens. Graubünden: Stätzerhorn bei Parpan! Subsp. 205. tephroneuron Zahn. — Folia submagna ‚late ovato-oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceolata valde inaequaliter multidentata, basi grosse triangulariter sinuato-dentata truncata vel contracta, basi ipsa == ineiso- vel reverso-dentata, supra glabra, subtus dense floccosa in costa cana; caulina 2(—3) late lanceolata longe acumi- nata anguste et subinciso-pluridentata densius floecosa. Involucra subparva, squamis angustis subacutis vel aculissimis modice, basi subcanofloccosis, pedicellis albidocanis. Schweiz: Lauenen bei Beatenberg (v. Tavel)! Subsp. 206. pererenatwum Om. H. unders. Norge III. (1906) 269 et in Nyt Mag. Nat. XLVII. (41910) 80. — Fig. 28 A. — 'Folia ovata vel oblonga dense et obtuse vel grossius vel acute, interiora saepe laciniato-dentata, basi truncata vel constrieta. In- voluera subparva. Squamae subdense glandulosae sparsim pilosae, squamis == obtusis vel subacutis margine — floccosis apice nudis brunneis, intimis subulatis. Südnorwegen, häufig (Zahn n. 450)! Subsp. 207. hylo geton Kozlowsky et Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 29. (4943) 10. — Versus erythrocarpum, ceterum H. silvularum simile. Caulis 73 cm, disperse, inferne dense et deflexo-pilosus, 42(—16)-cephalus, acladio ad 5 cm, aut minute subglandulosa disperse pilosa (0,5 mm) canofloccosa, ramis valde remotis, pedicellis tenuibus densius glandulosis. Folia permagna elongato-ovata vel elliptico-lanceolata longe et valde grosse 3—5-dentata acuminata, basi saepe sinuato- vel profunde dentata cito contracta, supra obscure graminea lucida valde glabrescentia, caulina 2—3 similia saepe longius dentata. Involucra 9—10 mm subdense glandulosa vix sparsim pilosa, squamis obscuris subfloccosis, margine inferne densius floecosis, angustis acutis. Styli luteo-brunnei. Kaukasus: Mcheri bei Bakuriani (Prov. Tiflis)! Subsp. 208. praecinerascens Om. in Nyt Mag. Nat. LI. (1915) 104. — Folia longissime petiolata ovalia vel late elliptica apice rotundata vel subacuminata basi truncata vel abrupte contracta, interiora late elliptica vel elliptico-lanceolata breviter vel grosse multidentata vel basi decurrente anguste et acutius irregulariterque dentata, cau- linum anguste et patenti-multidentatum subtus magis floeccosum. Involucfa dense cano- floccosa rare pilosa sat crebre glandulosa, squamis = obtusis. Styli lutei. Norwegen: Vanneviken in Hemsedal. b. Folia sparsim denticulata vel sparsim et obtuse vel acute dentata vel subintegra, basi subcordata vel ovata vel de- currente haud grossius dentata vel 1—2 lobis longis in- az utrinque praedita. . Folia lata ovalia vel cordato-ovata vel elliptiea sparsim denticulata (caulinum interdum breviter serrato-dentatum), basi subcordata vel truncata vel rotundata simul anguste in petiolum decurrente, rarius basi ovata simul contracta Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 439. :321 | vel attenuata. Involucra epilosa. Styli fere semper ‚obseuri. | a. Involucra vulgo crassa, squamis latis vel angustis. — Subgrex H. integratum Zahn. I. Styli obseuri. | a. Ligulae subeiliolatae. "Subsp. 209. vasanuwım Zahn. — Gramineo-viride subglaucescens. Caulis 2—4 dm " gracilis parcepilosus floccosus superne glandulosus oligo- vel pleiocephalus, acladio S— 90 mm, ramis —7, summis saepe approximatis, reliquis valde remotis obliquis vel = erectis oligocephalis cum pedicellis canis dense tenuiterque glandulosis. Folia vix mediocria ovata vel oblonga obtusa vel interiora oblongo-lanceolata acuminata supra glabra vel -utringue modice breviterque pilosa denticulata vel inferne inaequaliter late et obtuse dentata saepe repanda, basi abrupte constrieta vel inaequaliter in petiolum angustum viola- ceum haud magis pilosum decurrentia, novella breviter albo-villosula; caulinum 4(—2) petiolatum anguste lanceolatum subulato-acuminatum. Involuecra 7—9 mm ovata dense glandulosa subfloccosa, squamis = angustis atroviridibus, margine viridi densius floc- cosis, acuminatis, dorso usque ad apicem obscuris. Ligulae luteae breviter ciliatae, stylis subobscuris. Ungarn: Borostyänkö im Komitat Vas (Filarszky und Kümmerle)! Subsp. 210. variicolor Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 53 et ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 22; Dahlst. Bidr. II. 444; H. Se. I.n. 56—57!, II. n. 68!, V. n. 36! — Folia late cordato-ovata vel ovato-oblonga saepe maculata breviter dentata. Involucra subparva crassa obscura, squamis latis = obtusis margine late et dense, dorso sparsim floccosis. Glandulae vix mediocres. Süd- und Mittelschweden! Norwegen: Lier (Sylling); Telemarken: Dalen-Skafsa. Britannien (vgl. Williams, 1. c. 438 unter H. integratum et Lint. 1. c. 44): Forfar (Linton n. 18)! Perth; Aberdeen; W. Yorks. — Nicht in Finnland. Subsp. 211. Hjeltii Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 154; H. exs. VI. n. 5—7: . + Suom. Kelt. 405; Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 122; K. Joh. in Bot. Not. (1907) 3. — . H. ptychophyllum Dahlst. Bidr. Skänes H.-Fl. in Bot. Not. (1892) 156 (pro subsp. H. sel- vatsei); Bidr. II. 116. — H. orbicans C. G. Westerl. in Ronnebytr. Fauna et Fl. (1890) 4143. — Simile; sed folia immaculata saepe subintegra subundulata, involucra diluta, squamae margine dense, dorso subdense floccosae. Schweden: Gestrikland; Skäne; Smäland; Blekinge; Dalarne (Dahlst. H. Sec. XI. n. 66)! Norwegen: Kristiania (etiam f. vöriduliceps Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. [1903] 308 pro spec. et XLVII. [4910] 91: LI. 422). Süd- und Mittelfinnland (Norrlin, H. exs. VI. n. 5— 7). Nota. Similia: Subsp. 1. tanyptortum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4903) 309. Subsp. 2. repandulum Zahn. — H. repandum Om. 1. c. (1903) 340. — Südnorwegen. 8. Ligulae glabrae. Subsp. 212. integratum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 32—33 et ex Stenstr. Värml. Arch. (4889) 21; Dahlst. Bidr. II. 118. — H. murorum, var. üntegrifolium Fr. H. norm. XII. n. 23! — H. silvaticum subsp. 8. integrifolium Almgq. Stud. (1884) XVII pp. — Folia = obscure viridia vix vel obtuse denticulata basi subcordata vel ovata. Involucra etc. prioris, breviora. Süd- und Mittelskandinavien (Dahlst. H. Sc. I. n. 54—55!, Il. n. 4!, V. n. 35!, XIV. n. 39!); Kristiania (Fr. 1. e.)!, Dovre! — Ähnlich: Ungarn: Berg Hawrana skala über Straczena im Komit. Szepes!, B. Vriezko in Turocz! Niederösterreich: Leopoldsberg bei Wien! Tirol: San Cristoforo bei Trient! Thessalien: Olymp! Rußland: Kempa bei Peters- "burg! Äland (Norrlin, Suom. Kelt. 100). Stettin! Var. #. obversum K. Joh. Arch. Medelp. (1907). 14, t. II, f. 8—9. — Folis obovatis vel oboblongis basi acute serrato-dentatis. | Angermanland; Medelpad (Dahlst. H. Sc. XXI. n. 33)! A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 94 322 K.H. Zahn. — Hieracıum. Subsp. 243. perlascum K. Joh. Arch.-Fl. Siljanstr. (1902) 34, t. I, 1. 9. — Ab integrato foliis inferne late et obtuse breviterque vel sublobato-dentatis differt. Schweden: Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 15)!; Gestrikland. Subsp. 214. integratifrons K. Joh. Arch. Dal. (1900) 24, t. I, f. 6. — Ab integrato foliis basi = dentatis, squamis latioribus minus dense floccosis difiert. Schweden: Vestman- und Värmland; Dalarne (Dahlst. H. Sc. XII. n. 57!, XXI. n. 34!). Nota. Similia: Subsp. 4. sudbfucatum Zahn. — H. fucatum K. Joh. H. Vulgata Torne Lappm. (4908) 40, t. III, £. 44; foliis obovatis vel oblongis basi constrictis vel attenuatis haud vel sparsim breviterque dentatis, involucris inferne dense, sursum vix floccosis. — Lappland: Kiruna. Subsp. 2. supernatum K. Joh. 1. c. 44, t.I, f.5, foliis magis dentatis. — Kiruna. Subsp. 3. eanoturbinatum K. Joh. l. c. 43, t. II, f. 44. — Kiruna. Subsp. 215. patale Norrl. H. mus. Fenn. II. (4889) 451; H. exs. V. (1905) n. 65; Suom. Kelt. (4906) 99. — Folia in toto margine crebre acute sed breviter sinuato- vel subserrato-dentata basi ovata vel contracta. Involucra sat parva obscure viridia canescentia, squamis sublatiusculis dorso sparsim floccosis margine apicem usque anguste floccoso-limbatis vix comosis. Glandulae breves. Finnland: Godby auf Aland; Südfinnland ? Nota. Similia: Subsp. 4. munduliforme Dahlst. Bidr. II. (4893) 422; H. Se. I.n. 531, XII. n. 37!, XVII. n.28!, XIX. n.49!, XXI. n.35! — Südschweden bis Helsingland! Norwegen: Akershus; Telemarken; Hardanger (H. chydaeum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. [4940] 92). Tavastland in Finnland. Subsp. 2. chlorodaedalum Dablst. H. Sc. XVII. (1904) n. 32! — Herjedalen! — Cfr. subsp. stenolomum. Subsp. 3. distractum Norrl. (H. exs. V) Suom. Kelt. (4906) 99; Brenn. in Meddel. Soc, Faun. Fl. Fenn. H. 30 (1906) 152. — H. Stenstroemii Brenn. 1. c. (1904) 439. — Südwestfinnland. Subsp. 4. defloccatum Brenn. ]. c. (4906) 453. — Südfinnland. Subsp. 5. ellöäpticans Om. in Nyt Mag. Nat. LII. (4915) 4123. — Norwegen: Hallingdal. Subsp. 6. filicladum Noto Tromso H.-fl. I. (4910) 34. — Tromse. Subsp. 7. submundulum Dahlst. ex Note 1. c. 38 et 8. ee Note 1. c. 38. — Tromss, Bayer, Subsp. 216. farinaceum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 33; Dahlst. H. Sc. II. o. 44! — Folia late cordato-ovata. Involuera submagna, squamis lanceolatis acutis. Reliqua ut in patalı. Värmland in Schweden! Nota. Similia: Subsp. 1. paramaurum K. Joh. Arch. Dal. (4900) 34, t. IV, f.43; folüs oblongis basi subcordatis vel subcontractis (crebre dentatis).. — Vestmanland (Dahlst. H. Sc. XI. n. 56)! | Subsp. 2. Zincticuspis K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 28, t.1,f. 2; Dahlst. H. Sc. XIV. n. 8!: foliis sparsius dentatis partim contractis, squamis brevioribus minus acutis. — Dalarne! Subsp. 217. subintegratum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 36! — Folia dilute viridia ovata vel late ovato-lanceolata basi ovata vel contracta. Involucra subparva cylindrico-ovata, 'squamis subobtusis subeomosis anguste floccoso- limbatis. Herjedalen! Subsp. 218. aqwiliforme Dahlst. in H. Jöns. Bidr. Fl. Öst-Isl. in Bot. Tidsskr. XX. H. 3. (1896) 353; Dahlst. H.-Fl. Isl. (1904) 47, t. VI, f. 2. — Folia sat parva ovata vel ovato-lanceolata basi truncata vel constrieta vix vel breviter et sparsim dentata, interiora basi dentibus submajoribus saepe in petiolum descendentibus obsita. Involucra 41— 412 mm, squamis =- angustis subobtusis usque ad apicem comosum anguste floccoso- limbatis. Island: Vallnaeskimn, Vatnsdalur, Hraun, Seydisfjardarheidi. Subsp. 219. chattum Zobel et Zahn (1918). — Caulis circ. 45 cm floccosus subglaber disperse, sursum subdense glandulosus 4-—8-cephalus, acladio ad 2 cm, pedi- cellis involuerisque (8,5—10 mm) dense glandulosis, epilosis, glandulis tenellis. Folia graminea utrinque subpilosa ovalia vel ovata vel elliptica obsolete denticulata, interiora oblonga vel elliptico-lanceolata basi saepe profundius dentata, caulinum interioribus ne use Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 323 simile. Squamae angustae acutae comosae subfloccosae ve] densiuscule, margine dense floccosae. Styli lutei livescentes. — Cfr. Zobel, Fl. Anh. IV. (1920) 33. Thüringen: Kattenburg bei Frankenhausen! Harz: Alter Stolberg! Subsp. 220. rotundatiforme Zahn. — H. pseudomurorum Schur in Verh. Siebenb. Ver. Nat. V. (1859) 209 pp.; Enum. (1866) 394 pp. — Versus rotundatum. Folia numerosissima ovata denticulata, in costa dorsali petioloque villosula, supra breviter et saepe densius pilosa.. Involucra sat parva, squamis angustis obscure viridibus praesertim margine densiuscule floccosis. Transsilvanien: Kronstadt!, Banat! Bulgarien! Bosnien! Kroatien! Serbien: Rudnik zwischen Ipek und Mitrovica! Subsp. 221. obesiglandulum Zahn. — Folia magna ovata vel late elliptica basi (raro leviter cordata) rotundata vel leviter contracta longe petiolata, tantum denticu- lata, in costa dorsali petioloque dense albopilosa; caulina 4(—2) + grosse, basi inciso- dentata. Involucra 44 mm cylindrica longe glandulosissima, squamis = angustis acutis margine interdum parum floccosis. Televeni in Bulgarien! Subsp. 222. miicropsilon Jord. pro sp. ex Sudre H. Centre 72, t. XXIL (sub gentile); Zahn, H. Alpes marit. (1916) 158. — ZH. melanoadenium c. cordifolium Vukot. H. Croat. (1858) 44 pp. et exs. n. 14c! — H. ovalifokum Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 412 pp.; Borb. Balat. fl. (1900) 356 pp. (sub sılvatico). — Fig. 28 B. — Folia == mediocria ovalia ovato-oblonga graminea = moilia vix denticulata basi abrupte constrieta vel contracta, saepius submaculata. Anthela squarrosa pleiocephala. Glan- dulae subatrae creberrimae longae. FH. gentili valde simile. Häufig in fast ganz Mitteleuropa (Frankreich!, Schweiz [Zahn n. 448: Waadt], Deutschland!, Österreich-Ungarn!, Transsilvanien!, Galizien!, Ilyrien!, Bosnien). Subsp. 2233. cinerellisguamum Litw. et Zahn. — Folia ovalia vel oblonga supra glabra basi cordata vel breviter constricta, vix vel obtuse denticulata. Involucra parva, squamis angustis subacutis margine densissime et late floccosis. Glandulae vix mediocres. | Rußland: Meddum in Kurland (Litwinow)! Subsp. 224. radomense Zahn in Sched. Herb. fl. Ross. VII. (1944) 37. „— 35—50 cm, 10—20-cephalum, inferne ubique breviter subpilosum. Folia ovalia vel ovato-lanceolata —- parva basi subtruncata vel rotundata vel subdecurrentia, denticulata vel inferne breviter dentata, supra glabrescentia, caulina 2(—3) anguste vel lineari- lanceolata in costa floccosa. Involucra S—9 mm cum pedicellis dense glandulosa epilosa, squamis angustis acutis obscuris viridi-marginatis, dorso vix vel leviter, margine densius floccosis. Polen: Gura-Pulawska (Prov. Radom) (Herb. fl. Ross. n. 2089)! Subsp. 225. pleuroleucum Daklst. H.-Fl. Oesels (1901) 30, t. IV, £. 4. — Folia similia leviter cordata vix vel breviter dentata, caulinum irregulariter pluridentatum. Involucra 40—44 mm sublonge nigroglandulosa, squamis obtusiusculis dorso atris, ex- terioribus late floccoso-marginatis, internis in margine viridi parcefloccosis. Versus ser- ratifrons et pellucidum. Kaanda-See der Insel Ösel (Kupffer, Herb. Balt. n. 12360 pp.). 2. Stylilutei. (Subspecies partim versus praecocem et bifidum vergentes). a. Folia basi rotundata vel subcordata. Subsp. 226. nemorense Jord. pro sp. in Cat. Dij. (1848) 23. — H. murorum var. nemorense Gr. G. Fl. Fr. II. 373; A.-T. H. Alp. fr. 32; Cat. 326; Sudre, H. Centre Th, t. XXI. — Folia ovato-oblonga elongata acuminata obsolete tantum denticulata vel basi breviter dentata, =- tenuia. Anthela pleiocephala. Squamae margine vix modice vel dense floccosae. Frankreich!, Norditalien!, Schweiz!, Deutschland!, Österreich-Ungarn! — Cfr. Sudre g1* 3924 K.H. Zahn. — Hieracium. n. 69: Puy-de-Döme!, H. Gall. n. 654!, 783 pp.: Dauphine!, Billot n. 85e: Besancgon! — Kleinasien: Paphlagonien (Sintenis n. 4468c pp.)! | Subsp. 227. subsilvularum Zahn. — H. subincisum Rees in Sint. Iter Orient. (4892) exs. n. 4204! — A priore differt foliis vix maculatis sparsim -denticu- latis (vel in plantis vegetis inferne dentibus inaequalibus grossis latissimis triangularibus obtusis mucronatis praeditis). Involucra atroviridia gracilia, squamis sublatis subobtusis vel acutis densiuscule floccoso-limbatis. Styli brunnescentes. Rami 3—6, capitula 4—12. Kleinasien: Giaurdagh bei Tossia in Paphlagonien! Subsp. 228. euchloroprasinum Zahn. — H. fureillato simile, saepe poly- cephalum. Folia == maculata ovato-oblonga serrato-multidenticulata vel inferne late breviter et obtuse dentata; caulina 2(—3). Involucra subparva, squamis, subangustis subacutis praesertim sursum in margine dense floccosis. Schweiz: Chätel-sur-Montsalvens (Dörfler n. 4676 pp.)! Dauphine: Grenoble, Gieres (H. Gall. n. 284—285!, 288—289!). — Ähnlich: Dahlst. H. Sc. XVI. n. 92 kult.)! Gipsberge am Südharz, z. B. Steigertal (f. ceupricolor Zahn)! Var. P. subeinerascens A.-T. et G. H. Gall. (1901) n. 777— 178! Foliis Kae pilosis. Dauphine: Miribel! Wallis: Riddes! Var. y. macrochloroprasinum Zahn. — Foliis submagnis basi reverso-dentatis, involucris mediocribus vel submagnis. Spanien: Valverde in Altkastilien (H. Gall. n. 254— 255)! Subsp. 229. punctidens Zahn. — Foliis raro submaculatis late ovato-oblongis obsolete multidenticulatis basi breviter dentatis; involucris parvis, squamis angustis acutiusculis margine dense floccosis, glandulis brevibus. | Südfrankreich: Luz-la-Croix-Haute en Dröme (H. Gall. n. 782)! | Subsp. 230. gölvocaniceps K. Joh. Arch. Dal. (1900) 21, t. 1, f.5. — Ab integrato foliis inferne breviter sed late et obtuse dentatis vel basi sublobatis involucris gracilioribus, squamis angustioribus_ differt. Var. $. mundulifolium K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 36; foliis rotundato-ovali- bus, elliptieis vel oblongis. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XI. n. 52)! Subsp. 231. grypharium K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 39, t. Il, f. 6. — Folia elliptico-ovata vel == ovato-lanceolata basi rotundata vel contracta longius et saepe falcato-dentata, ceterum breviter et triangulariter dentata. ÜCeterum prioris. Dalarne: Lerdal in Rättvik. Subsp. 232. pyroloides Sudre, Herb. H.n.284—285 etinB. Ac. geogr. bot. (1916) 150. — Folia late ovata constrieta vel subcordata haud vel vix sinuata supra glabra nitida. Anthela furcato-corymbosa. Squamae acutae porrectae. Valde praecox. Südfrankreich: Cambon, Trevien en Tarn. p. Folia basi contracta vel attenuata. Subsp. 233. scabripes Jord. pro sp. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. Il. (1857) 415. — Folia ovalia vel ovato-oblonga subintegra. Caulis hirsutus, ramis erectis. Glandulae densae obscurae longae. Frankreich: Maine-et-Loire; Loir-et-Cher; Lyon. Eifel: Münterlej!' Prag in Böhmen ! Subsp. 234. viridicollum Jord. 1. c. 416 pro sp.; Sudre, H. Centre 75, t. XXIII. — Ab exoterico differt: foliis late ovato-oblongis apice rotundatis vel == acuminatis, leviter dentatis, basi rotundatis vel decurrentibus; squamis angustis acutis margine =- dense floccosis. Zentralfranzösisches Bergland (Sudre n. 24: Cantal)! Lyon. Altkastilien in Spanien (Sudre n. 447)! Prag! Budapest! Subsp. 235. aspreticolum Jord. 1. c. 448; Sudre 1. c. 76, t. XXIII. — Folia oblonga vel elliptica pleraque obtusa subintegra vel serrato-pluridenticulata, basi con- tracta. Caulis subpilosus, ramis diffusis. Squamae subacutae (in formis autumnalibus atrae dilute marginatae subefloceösae), .gländulis longis atris. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 439. 395 Südfrankreich: Tarn; Cher; Oise; Lyon! Bruyeres in den Vogesen (Sudre n. 23)! Rheinland: Karthaus bei Teierl; "Hetzhof in der Eifel! Regensburg in Bayern! | Subsp. 236. integratulum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 92. — Folia saepe maculata oblonga vel oblongo-lanceolata rotundato-obtusa vel acuta supra den- siuscule pilosa vix vel minute denticulata. Anthela oligocephala, ramis brevibus arcuatis. Involucera parvula obsure viridia, squamis angustis subobtusis vel acutis anguste floeeoso- marginatis. Norwegen: Berg Brandbukampen in Hadeland. b. Involucra gracilia elongata, squamis subangustis. — Subgrex A. panaeolum Zahn (== murorum > bifidum). Subsp. 237. bistricense Zahn. — Caulis tenuis dense floccosus, inferne subpilosus, superne parcepilosus, sed glandulis tenellis subnumerosis obsitus, oligocephalus, acladio ad 2 em longo, ramis 2(—3) remotis oblique erectis cum pedicellis epilosis dense glan- dulosis. Involucra crasse cylindrico-ovata densissime sublonge et tenuiter glandulosa, 9—44 mm longa, squamis angustis acuminatis acutiusculis et acutissimis atroviridibus viridi-marginatis epilosis anguste floccoso-limbatis. Styli obscuri. Folia exteriora orbicu- laria apice saepe subemarginata mucronata vel obtusa, minute dentieulata, basi cordata sublonge et anguste petiolata, reliqua oblongo-ovalia vel late ovata obiuse vel breviter acuminata, paucidentieulata, cordata, omnia supra prasino-viridia et disperse brevissimeque pilosa, subtus densius et breviter pilosa, in costa petioloque subvillosulo subfloccosa, ima parva subtus rufo-violacea; caulinum 1 breviter petiolatum, e basi late ovata vel truncata acuminatum acutum, in tota parte aversa subfloccosum. Inferne violascens. Inter trebevieianum et rotundatum. Montenegro: Im Tal der Detanska-Bistrica über Detani bei Ipek, 800 m (An- drasovszky)! Subsp. 238. panaeolum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 28, Ill. n. 34; Bidr. II. (1893) 123. — H. silvaticum subsp. 3. triangulare Almq. pp. Stud. ( 1881) p. XIV. -- Folia parva ovalia vel ovato-triangularia basi cordata et breviter dentata, ceterum punctato-denticu- lata, longe petiolata. Anthela subaltefurcata. Squamae canescenti-virides. Styli initio saepe lutei. Schweden: Södermanland; Gotland (Dahlst. H. Se. I. n. 68: var. myrtillinum K. Joh.)!; Upland. — Finnland: Aland (Norrl. Suom. Kelt. 106). | Subsp. 239. aymphaeatum Dahlst. ex K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 5, 1. V, f. 20. — H. macroseiadium Dahlst. H. Sc. XX. 4907) n. 68!; nec N.P. — Differt involueris minoribus minus (in squamarum margine late dilute) floccosis stylisque obscuris. Herjedalen!; Torne Lappmark. Nota. Huc pertinere videtur: Subsp. 1. savonicum Norrl. (H. exs. VI.) et Suom. Kelt. (1906) A06. — Finnland: Kuopio. Subsp. 2 eg Brenn. Finnl. H.-form. IV. (4895) 24. — Lojo in Finnland. . Folia = lata ovalia vel elliptica, basi ovata vel decur- rente (raro subcordata) parum dentata vel 1—2 lobis longis inaequalibus munita, ceterum haud vel sparsim (obtuse vel acute) dentata. Anthela laxa oligocephala. Styli lutei vel obseuri. — Suhgrex H. sparsidens 7ahn (= murorum > bifidum). a. Involucra glandulosa epilosa. 1. Squamae = obscurae, dorso vix vel subfloccosae, anguste vel praesertim inferne floceoso-limbatae. Subsp. 240. sparsidens Dahlst. H. Sc. I.(1889) n. 66, lit. n. 57!; Bidr. II. (1893) 14%. — Folia ovata vel oblonga, basi subtruncata vel plerumque cuneata vel attenuata (f. angustifolium Dahlst. 1. ce.) 1—2 lobis vel. dentibus longioribus obsita, subprasino- 326 K. H. Zahn. — Hieracium. viridia.. Involucra submagna atroviridia vix canescentia, squamis lanceolatis obtusiusculis vel subacutis vix comosis (rarissime pilis valde solitariis obsitis).. Glandulae mediocres. Schweden: Dalarne; Nerike; Östergöt-, Gestrik-, Söderman- und Smäland! Ähnlich: Sudeten [Großer Kessel]! Nota. Similia: Subsp. 1. sparsidentiforme Elistr. Bot. utfl. (1890) 58; anthela squar- rosa; She latioribus obtusioribus. — Jemtland: Fängvälen. Subsp. 2. scioides K. Joh. Arch. Dal. (41900) 34, t. I, £. 21, pro var. H. sparsidentis; Arch. Siljanstr. 21. — A subsp. sparsidentv differt foliis supra magis pilosis, involucris vulgo majoribus, squamis inaequilongis sublatis subobtusis sursum efloccosis. — Vestmanland; Dalarne (Dahlst. H. Sc. XII. n. 60!, XIX. n.38!). Subsp. 3. habitius K. Joh. Ant. H.-Exk. (1907) 40, t. Il, f. 6. — A priore involueris ma- joribus foliis etiam basi haud longius denticulatis differt. — Ängermanland (Dahlst. H. Sc. XXI. n. 59)! Subsp. 4. macradenocephalum Zahn. — H. macradenium Dahlst. H. exs. II. (4889) .n. 34; Bidr. II. 444. — Foliis involucrisque magnis; squamis subangustis longis subobtusis dense comosis margine distincte floccosis, glandulis validis. — Östergötland. Subsp. 5. pseuroscioides K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 8, t. 4, f. 44; Dahlst. H. Sc. XX. n, 42—44! — A sparsidenti foliis glaucescentibus stylisque huteis a — Medelpad; Än- germanland! Subsp. 6. euthysanum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 26, t. 1I, f.4. — Foliis utrinque den- siuscule pilosis tantum denticulatis, stylis obscuris. — Dalarne. Subsp. 7. praevarianum K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 42, t. II, £.5.— A scxorde squamis subangustis subacutis sursum late floccoso-limbatis differt. — Medelpad (Dahlst. H. Sc. XXII. n. 38)! Subsp. 8. Döcurvum K. Joh. 1. c. (4907) 43, t. 6, f. 2341. — A praevariano foliis basi in- tegris in petiolum curvato-contractis differt. — Medelpad. Subsp. 9. obtusidens Dahlst. H. Se. I. (4892) n. 64!, III. n. 55! — A sparsidente folis obtuse denticulatis, basi obtuse sublobatis, involucris subminoribus, squamis margine usque ad apicem floccosis differt. — Helsingland! Tromseo. Subsp. 40. autopsis Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIL (1940) 93. — Ab obtiusidente involucris parvulis sursum efloccosis minus dense et minus obscure glandulosis differt. — Norwegen: Ber; Gausta in Vestfjorddalen. : Subsp. 41. sparsellidens Zahn. — H. subsparsidens Note Tromse H.-fl. 1. (4940) 437; involucris longissimis, squamis sublatis subatris, foliis magnis remote dentatis. — Tromso. Subsp. 42. CRIEONOSEHBIFCHIR Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (4904) 228. — Eggedal in Norwegen. Subsp. 43. miötigiatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIN. (4905) 268. — H. mueidum Om. l. c. XLI. (4903) 344. — Südnorwegen. Subsp. 44. symphacelodes Om. ].c. LIII. (1945) 448 cum var. 8. eraspedotum Om. l. ec. 420 (nec NP.) et var. y. neurostegum Om. l.c. — Hallıngdal in Norwegen. Subsp. 15. decurrentidens Dahlst. in Sv. Bot. Tidsskr. I. (4907) 347; K. Joh. H. Torne Lappm. 20. — H. farreilimbatum Dahlst. ex Sonden in Sv. Bot. Tidsskr. I. (1907) 224. — Lappland: Tromss bis Nuoljafjället. Subsp. 241. paridens Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 33 —34! — Folia elliptica vel elliptico-lanceolata basi = contracta infra medium 2—-3-dentata. Involucra elongata gracilia obscure viridia, squamis subangustis subacutis eximie comosis dense floccoso- limbatis. Herjedalen! Subsp. 242. erenosum K. Joh. H. Vulg. Torne Lappmn. (1908) 7, t.1, 823. Foliis grosse 3—-4-dentatis, exterioribus basi cordatis, squamis angustis acntis dene et longe comatis. Styli hrdide lutei. Lappland: Björkliden usw. Subsp. 243. stenogrammum Dahlst. H. Sc. XVil. (1904) n. 34! — Folia ob- ovata, basi contracta subgrosse dentata. Involucra subparva fuscoviridia, squamis sub- angustis acutis parum comosis anguste subfloccoso-limbatis. Herjedalen! Subsp. 244. canonigrum Dahlst. et K. Joh. in Dahlst. H. Se. IX. (1895) n. 48!, XVIl. n. 45! — Folia ovalia vel elliptica. tantum denticulata. Involucra breviter ovata, squamis latiusculis obtusis sursum saepe magis floccosis. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 439. 327 Jemtland!, Herjedalen!, Tromse. | Ä Subsp. 245. argutulum K. Joh. Arch. u (4907) 14, t. II, f. 4. — Differt squamis angustioribus = acutis. Medelpad (Dahlst. H. Se. XXIII. n. 44)! — Ähnlich in Bayern: Schliersee! Nota. (fr. etiam: Subsp. 1. obtusoserratum Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (4904) 237. — Süd- und Mittelskandinavien. Subsp. 2. olägopolium K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 22, t. V, f. 21.— Lappland, Subsp. 246. leptotes Dahlst. H. Sc. XX. (1907) n. 92! — Folia ovata, basi trun- cata subacute paucidentata. Involucra subparva ovata, squamis sublatiusculis = ob- tusis anguste et praesertim inferne (saepe parce) floecoso-limbatis. Nordnorwegen! Subsp. 247. limum K. Joh. ex Dahlst. Bidr. II. (1893) 139. — Folia parva, basi ovata vel contracta tantum anguste dentata vel sublacıniata. Involuera parva, squamis latiusculis acutis anguste subfloccoso-limbatis. | Smäland. Subsp. 248. pseudamaurophyllium 1 ahn. — H. amourophyllum Dablst. et Magn. in Dahlst. H. Se. III. (1892) n. 59!; nec Jeanb. et Timb. —- Folia prasines- centia glaucescentia vix u schihe. a medio ad basin subcordatam vel truncatam triangulariter 2—3-dentata. Involucra == mediocria, squamis sublatiusculis obtusius- eulis vel acutis anguste, sursum minus foccoso-limbatis Jemtland! A: Subsp. 249. cinerellum Almq. ex Dahlst. H. exs. III. (1889) n. 31; K. Joh. Arch. Siljanstrakten (4902) 40; Dahlst. H. Sc. XI. n. 28—29!, XXIV. n. 53! -—— Folia ovata vel elliptica, basi truncata vel == contracta grosse triangulariter et serrato-pluridentata; caulinum basi longe 4 —2-dentatum. Involucra subparva, squamis sublatiuseulis ‚densiuscule floccosis obtusiusculis vel acutiusculis. Styli initio = lutei. Schweden: Dalarne!, Herjedalen!, Helsingland! Norwegen: Hallingdal. . Nota. Similia: Subsp. 91. gymnocentrum Dahlst. ex K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 9, t. I, f. 7; Dahlst. H. Sc. XXIII. n. 37!, XXIV. n. 50! — Involucra parva, me subangustae glan- Aulis brevibus, styli sublutei. — "Medelpad! Subsp. 2. obtexticeps Dablst. H. Sc. XIL. (1900) n, 52! — A oo involucris parvis sub- longe glandulosis differt. — Herjedalen! Tromse. Subsp. 3. ornatissimum Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 30! — Ak cönerello praesertim folüs eximie maculatis diversum. — Herjedalen! Subsp. 250. sterophyes Zahn. — H. orthophyes Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4940) 407; nec NP. — Folia lata ovata basi subeordata vel & rotundata breviter dentata. Involucra crassiuscula mediocria, squamis sublatis == obtusis. _Styli sublutei. Vinje in Norwegen. Subsp. 251. Teucopoecilum Dahlst. H. Se. XI. (1899) n. 25! — Folia oblonga vel oblongo-lanceolata inferne triangulariter vel anguste A—3- dentate et contracta vel attenuata, caulinum anguste lanceolatum eximie sagittatum. Involucra subparva atro- viridia, squamis latiusculis obtusiusculis. Styli obscuri. Herjedalen! Subsp. 252. legnodes Dahlst. H. exs. IV. (1893) n. 60; H. Se. XI. n. 63— 64! — ; Sımile, sed squamae omnino fuscovirides, glandulae breves. Herjedalen!, Tromss, Nuoljafjället. Nota. Cfr.: Subsp. 1. stenotaenium Dahlst. ex Noto 'Tromse Y -fl. 1. Kon) 37 et Subsp. 2. stenotaeniiceps Nots 1. ce. 40. — Tromso. Subsp. 3. obtexticranum Zahn = H. obtexticeps Noto ]. c. 39. — 'Tromse. Subsp. 4. legnograptum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIM. (4940). 65; foliis late ovatis el ovato-ellipticis, basi subcordatis, ovatis vel truncatis vel constrietis acute paucidentatis, ceterum subsp. lacerifolio simile. — Nor wegen: Am See Stensjernet bei Östre Baerum in Akerhus. Subsp. 5. sagittiferum Zahn. — Folia magna breviter, in petiolis sublongis dense pilosa supra glabra, ovalia vel oblongo-ovalia vel latissime ovata, apice rotundata subemarginata vel breviter acuminata, bası truncata vel constrieta tantum obtuse vel lobato-dentata sagittata- vel subintegra, caulinum petiolatum triangulariter ovatum subacuminatum infra medium grosse “ 398: K. H. Zahn. — Hieracium. 2—3-dentatum. Anthela laxe squarrosa 3—42-cephala (acladio ad 3 cm longo) cana cum pe- dicellis dense glandulosa, squamae angustae acutae margine usque ad apicem dense floccosae. Caulıs parcepilosus ad 5 dm altus. Styli lutei. — Schweiz: Schiltwaldflühe bei Wengen, 4000 m (Lüdi)! 2. Squamae = canescentes, etiam in dorso = dense floccosae (involucra obseure canoviridia). Subsp. 253. pruinale Zahn. — H. euprepes var. pruiniferum Lint. Brit. H. (1905) 57; nee Norrl. — Folia utrinque pilosa rotundato-oblonga vel ovata obtusa paucidenticulata, interiora lanceolato-acuta, basi cuneata A—-2-dentata. Rami longi suberecti stricti, acladio brevi, pedicellis albis nigroglandulosis. Involuera 4—10 albofloecosa dense glandulosa, squamis plerisque obtusis. Styli lividi. f Britannien: Glen Dole in Forfar; Glen Lochay in Perth. Subsp. 254. obtextum Dahlst. H. Se. III. (1892) n. 56! et ap. K. Joh. Anteckn. H. Ängermanl. (1907) 13, t. I, £. T; Dahlst. H. Se. V. n. 37—38!, XVII. n. 36—38!, XIX. ..n. 55—58!, XX. n. 77! — Folia ovata vel obovata vel late ovato-lanceolata, basi ovata vel —+ contracta saepe longius dentata subsagittata, ceterum acute multidenticulata. Acladium 10—35 mm. Involucera subparva vel mediocria, squamis vix sublatiusculis subobtusis _ vel = acutis parum comosis viridi-marginatis, internis vulgo viridibus, glandulis sat. brevibus. Styli sublutei. Ganz Skandinavien bis Lappland! . Var. #. colapterodon Om. in Nyt Mag. Nat. LIM. (1945) 417. Norwegen. Subsp. 255. döminuens Norrl. Bidr. 1. (1888) 87. — H. diminuens var. amaurostigma Norrl. Suom. Kelt. (1906) 4100. — Simile, sed folia denticulala tantum. Jemtland und Herjedalen (Norrl. H. exs. I. n. 100; Dahlst. H. Sc. XVII. n. 43 [en- flewipes]!, XIX. n. 59—60!, XXI. n. 40!, XX. n. 76!). Lappland. Nordösterbotten. Nor- wegen: Lille Elvedal!, Valdres; Hallingdal. | 8. idiogenes Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 102, squamis pilis solitariis obsitis. Norwegen: Rauland. Subsp. 256. inflexipes Dahlst. H. Sc. XV. (1904) n. 42! — Ab obtexto foliis dilute viridibus, involucris dilutioribus densius floecosis differt. Herjedalen! Subsp. 257. monochroum K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) st f. 40. — Ab obtexto acladio 2—6 em longo involucrisque majoribus (12—14,5 mm) differt. Lappland. -Nota. Cfr. etiam: Subsp. 4. gaeopetum Noto Tromseo H.-fl. I. (1910) 38, 2 . parialtum Note 1. c., 3. pseudotriangulare Note]. c. 38, 4. panaeoliceps Note. c. 38, 5. BEREITET, catum Noto l. c. 39, 6. punctillum Noto]. c. 39. — Tromse. Subsp. 7. farreatum (et H. farreilimbatum) Dahlst. ex Noto l..c. 44, 8. pseudomaculo- sum, 9. atrescens, 10. phaeolepioides et 41. substriatulum Dahlst. ex Noto I. c. 41—43, 12. subfarreilimbatum et 13. subprotractifolium Note 1. c. 4 —43. — Tromse. Subsp. 258. Collinderi K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 17, t. IV, f. 13. — Folia saturate viridia magis elongata, basi contracta vel attenuata longius denkaia = sagittata. Involuera subparva, squamis vix Iatasgee obtusiusceulis comosis. Styli subfusei. Glan- dulae breves. Medelpad (Dahlst. H. Sc. XX. n. 82)! Subsp. 259. albovarium Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 54! et in Sv. Bot. Tidsskr. I. (4907) 349. — Simile, sed folia angustiora submaculata, glandulae longae. Lule Lappmark: Jockmock! Subsp. 260. subsparsidens K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 49, t. I, f. 8; Dahlst. H. Sc. XX. n. 83!, XXI. n. 42! — Folia obovata vel oboblonga saepe magna subglaucescentia supra subglabra nitentia subtus violacea, basi contracta vel attenuata saepe longius denticulata. Involucra submagna obscure cana, squamis lanceolatis acuminatis. Medelpad! Euhieracium.- — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 399° ‘Var. ß. spathuligerum Om. in Nyt. Mag. Nat. LI. (1915) 120. Norwegen: Hallingdal. | Subsp. 261. cinereotectum K. Joh. 1. c. 20, t. VI, f. 20. — Simile, sed folia ovata basi subcordata, vel oblonga vel oblongd-Jenteolata et = contracta, införne saepe grosse dentata; involucra vix mediocria raro pilis solitariis obeike: Medelpad (Dahlst. H. Sc. XX. n. 81!, XXIII. n. 45!). Subsp. 262. prasinochroum Dahlst..H. Se. XII. (1900) n. 45! — Folia ovalia vel ovata denticulata, basi subcordata vel contracta sparsim breviter et acute dentata. Squamae subobtusae. Glandulae sublongae. Herjedalen! Subsp. 263. furfuraceoides Zahn. — H. furfuraceum Dahlst. H.-Fl. Oesel (4904) 34, t. II, f. 25 nec Brenn. — 4— 7 dm, == glabrescens. Folia =- parva ovata vel elliptica basin truncatam vel leviter cordatam versus denticulata vel breviter dentata; interiora oblonga vel oblongo-lanceolata, basi contracta breviter dentata. Involucra 10—12% mm, squamis-vix lJatiusculis subobtusis vel = acutis sursum virescentibus. Glan- dulae densae. Mittelbaltische Balkan Kaanda-See auf Ösel (Kupffer n. 12360)! Subsp. 264. distinetum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 30; Dahlst. H. Se. IX. n. 46!, XI. n. 22! — Folia ovata vel oblonga pluridentata, basi subcordata vel truncata grossius dentata. Involucra subbrevia, squamis latiusculis subobtusis obseure canescentibus. Värm- und Vestmanland! Nota. Simile: Subsp. 4. Daliolepium Dahlst. H. Sc. XI. (4899) n. 26!,-X VII. n. 39! — Squamae subacutae subcomosae. — Herjedalen! Subsp. 2. subeinerelliceps Zahn. — H. cinerelliceps Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 46!; nec Stenstr. — Folia canoviridia paucidentata, involucra mediocria, squamae angustae acutae sublonge glandulosae. — Kongsvold in Norwegen! Subsp. 265. acidolepioides Zahn. — H. acidolepium . Dahlst. H. Sc. X. (1899) 32!; nec Rehm. — Folia oblonga vel oblongo-lanceolata contracta vel attenuata acute, basi vix grossius dentata. Involucra elongata, squamis subacutis subulatis. Glandulae sublongae. Herjedalen!. Subsp. 266. cinereostriatum Wor. et Zahn in Monit. Jard. Tiflis live. 22. (1912) 26. — Folia saepe magna ovalia vel late ovata, pleraque acuminata basi rotundata, interiora ovato-lanceolata basi contracta, denticulata vel remote et breviter paucidentata; caulina 2—3. Involucra mediocria (10—12 ınm) virescentia, dense sub- longe glandulosa, squamis angustis aculis comosis margine viridi intense ibeoosd- striatis. Styli lutei. Kaukasus: Provinz Batum: zwischen Okrobaket und Tauzet, Distrikt. Artwin (Woronow)! Subsp. 267. pseudomarginellum Zahn. — H. silvatiewm Peter in Nachr. K. G. Wiss. Gött. H. 1. (1898) 22. — Folia late ovata obtusa vel = acuta repando- denticulata basi rotundata vel truncata, utrinque breviter sub- vel densiuscule pilosa, caulinum 4. Anthela laxe paniculata circ. 7-cephala cum involucris (8 mm) dense glandulosa epilosa. Squamae angustae canofloccosae acutae. Kaukasus: Am Hippusfluß bei Muri in Svanetien (Sommier-Levier)! Subsp. 268. erysibodes Dahlst. in Acta Berg. I. 7. (1894) 33. — H. einerosum Dahlst. H. exs. II. (4889) n. 30. — Folia ovata vel oblonga basi grosse dentata. Squamae angustae margine densissime, ceterum dense floccosae. Styli lutei. Norwegen: Malmön bei Kristiania. Nota. Cfr. etiam: Subsp. 1. adcopholepium Noto, 2. albocinetum Dahlst., 3. pseudo- eonfluens Note, 4. fuscovirens Dahlst., 5. subprolisum Dahlst., 6. leucotaenioides Dahlst. ex Noto Tromso H.-fl.. (1940) 104. — Tromss. b. Involucra glandulosa simul pilis solitariis vel sparsis praedita. (Cfr. diminuens, ceinereotectum.) 330 K. H. Zahn. — Hieracinım. Subsp. 269. pachyphylloides Zahn. — H. murorum var. pachyphyllum Purchas in Journ. Bot. (1895) 415. — H. pachyphyllum Williams Prodr. II. (1902) 128; Lint. Brit. H. 37; nec Brenn. (1892). — Folia ovata vel oblongo-ovata basi sub- cordata, truncata vel rotundata reverso- et pauci- (haud grosse) dentata, ceterum denticulata, subcaesia violaceo-purpurea (petiolis villosulis) coriacea supra glabra, caulinum 0—1 parvum. Anthela altefurcata 2—8-cephala subglandulosa subpilosa. Involucra magna crassa breviter glandulosa sparsim (vel modice) pilosa, squamis lanceolatis = acutis margine usque ad apicem dense floccosis. Versus sagittatum. Britannien: W. Gloucester; Great Doward in Hereford (Linton n. 64)! Antrim in Irland. Subsp. 270. kepaticolor Stenstr. Värml. Arch. (1889) 28. — Folia ovalia vel elliptica, apice rotundata vel acuta, basi late cordata vel ovata, haud profund® dentata, hasi sagittata, supra subglabra. Involucra 40—12(—14) mm, squamis subimbricatis elongate triangularibus vix obtusiusculis, acutis vel subulatis. Glandulae = densae. Värmland (Dahlst. H. H. exs. Ill. n. 39); Gotland!; Dalsland; Upland. en 271. umbelliferum Lbs. H. Sc. (1872)n. 56! et in Harim. Handb. Sk. Fl. ed. 10. (1870) 27; Norrl. Bidr. I. (1888) 86. — Folia ovalia, elliptica vel late ovato- lanceolata, basi subcordata vel ovata vix vel breviter tantum dentata. Involucra me- diocria fusco-viridia ovata, squamis lanceolatis acutis dense floccoso-limbatis. Glandulae. densae, pili solitarii. Styli lutei. Anthela saepe = umbellata. Herjedalen und Jemtland (Dahlst. H. Se. n.570!, XIll. n. 44!, XVII. n. 72!, XX. n. 69—73!, V.:n.33—34!, Norrl. H. exs. n. 97— 991). Zn Dovre!, Trond- hjem, Harms (. ec. XXIL n. 32!, Lbg. H. Se. n. 56!). Finnland: Norrhakten, Ost- preußen: Jakohaberg bei Allenstein! Subsp. 272. wrolepium Dahlst. H. Sc. XI. (1900) n. 64-—62, XXI. n. 32! — Folia mediocria ovata vel oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceolata, inferne grossius triangulariterque dentata, basi contracta vel = decurrentia. Involucra submagna elongata, squamis longe acuminatis acutis atro-viridibus. Herjedalen! | Nota. Similia: Subsp. 1. polycampylum Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 48—49!, sed squa- mae breviores acutiusculae minus floccosae, rami squarrosi curvati. — Herjedalen! Subsp. 2. jaedrense K. Joh. in Bot. Not. (4907) 3, t. II, f.4; sed folia saturatius viridia, involuera obscure viridia, squamis anguste subfloccoso-limbatis + comosis. — Gestrikland: Nordanä (Dahlst. H. Sc. XXII. n. 57)! Subsp. 3. distichanthelum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIL. (4940) 403. — Ab H. demt- nuenti involueris pilosis ramisque bilateralibus diversum. — Norwegen: Bogge in Romsdalen. Subsp. 273. camurıum K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 57, t. II, f. 10. — Folia elliptica vel oblonga leviter sinuato-denticulata, basi ovata vel contracta sparsim bre- viterque lobata, caulinum profunde ineisum. Involucra medioceria gracilia, squamis latiusculis subacutis comosis anguste floceoso-limbatis. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 19)! Subsp. 274. favillaceum Dahlst. H. Se. XI. (1899) n. 27!, XIV. n. 10—142!, XVIl. n. 40—41! — Folia late ovata vel oblonga basi ovata vel contraeta, pluridenticulata vel inferne dentata, dentibus interdum angustis partim liberis. Involuera mediocria sub- longe glandulosa, squamis angustis acutis subdense, margine dense floccosis. Herjedalen!, Dalarne! Nota. Similia: Subsp. 4. atrocinereum Om. in Nyt Mag. Nat. LIN. (4915) 95; squamis angustis obtusis vel acuminatis atroviridibus dorso parce (margine cano-) floccosis sparsim glan- dulosis, pilis obscuris basi nigris. — Norwegen: Hallingdal, Valdres, Sogn. Subsp. 2. leucurolepium Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Se. xIi. (4900) n. 46!; sed squamae sublatiusculae subacutae margine en dense floccosae. — Herjedalen! Subsp. 3. Delonolepis Dahlst. H. Se. I. (4892) n. 45!; sed folia acute dent. involucra majora, squamis angustis porreetis. — ae, in Herjedalen! » Subsp. 4. chlorolomum Dahlst. H. Sc. XXI. (4908) n. 25!; sed folia basi tantum dentata sursum subintegra, involuera angusta, squamis ut in 2. — Herjedalen! Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 439. 331 Subsp. 5. subcinerellum K. Joh. ex Dahlst. Bidr. II. (1893) 444; H. Sc. I. n. 72!; sed folia subprasina truncata vel contracta, sparsim, basi tantum paulo grossius dentata. Involucra sub- parva angusta, squamis subacutis subfloccosis, margine dense floccosis. Styli = lutei. — Smäland! Subsp. 6. Johannsonii Dahlst. Bidr. II. (4893) n. 446; sed folia (laete viridia) basi vix vel sparsim et anguste lobata, involucra subvalida obscure virentia, squamis lanceolatis longe acu- minatis subobtusis anguste floccoso-limbatis. Styli lutei. — Smäland. Subsp. 7. argentimontanum K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 64, t. IV, f. 14; sed folia parva, basi truncata subgrossius dentata; involucra vix mediocria, squamis latiusculis obtusius- culis margine saepe subdense floccosis. Styli obscuri. — Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 44)! Subsp. 8. sarissatum K. Joh. in Bot. Not. (4907) 7, t.I, f. 2; sed folia subglaucescentia grosse et subbreviter sinuato-pluridentata basi lobis = liberis aucta; involuera submagna cras- siuscula, squamis dense, margine densius floccosis, latiusculis obtusis vel subacutis comosis. Styli obscuri. Versus sagittatum. — Gestrikland in Schweden (Dahlst. H. Sc. XXI. n. 29)! Subsp. 9. platessifolium K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 25, t. II, f. 6; Dahlst. H. Sc. XXI. n.27! Folia late elliptica sinuato-dentata, basi contracta angustius et profunde dentata. Involucra subparva, glandulis sublongis, squamis prioris sed acutioribus. — Medelpad! Subsp. 10. radiatellum Woronow et Zahn in Monit. Jard. Tiflis. 42. (4908) 7. — Folia. ovalia denticulata vel ovato-lanceolata breviter vel basi truncata vel constricta longius dentata pilosa supra glabrescentia, caulinum 4(—2) basi truncata grosse dentatum, subhastatum subtus parcefloccosum. Anthela saepe subumbellata 4—40-cephala, ramis 3—6, acladio ad 5 cm, pe- dicellis obscure canis subdense et minute glandulosis subepilosis. Involuera 40—42 mm sparsim - pilosa subglandulosa, squamis angustis longe acuminatis acutis anguste floccoso-marginatis. Styli \, brunnei. — Kaukasus: Zwischen Ardanucz und Jalanuz-czam bei Artvin (Prov. Batum)! Subsp. 44. subdidymocephalum Noto Tromss amts H.-fl. I. (4940) 47. — Tromse. Subsp. 275. subchloroticum Zahn. — H. chloroticum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XVII. (4904) n. 400!; nec Jord. — Folia ovata acute et breviter vel grossius (basi contracta saepe longius) dentata sagittata; caulina saepe 2—3. Involucra mediocria elongata, squamis latiusculis == obtusis late viridi-marginatis simul angustis- sime floccoso-limbatis. Pedicelli subeglandulosi. Herjedalen (etiam XXI. n: 65)! Subsp. 276. multangulum Om. in Dahlst. H. Sc. XXIH. (1908) n. 40! et in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1910) 97, 274. — Folia ovalia vel ovato-lanceolata parva pilosa macu- lata serrato-denticulata vel basi ovata vel contracta grossius dentata. Involucra mediocria, squamis vix latiusculis plurimis =- obtusis inferne et praesertim margine subdense | floccosis. Telemarken in Norwegen! Nota. Simile: Subsp. gelochroum Om. .c. (4940) 403; sed folia (+ purpureo-maculata) basi leviter cordata, truncata, ovata vel constricta, vix vel breviter et sparsim vel densius den- tata. Involucra sat parva, squamis angustis plurimis obtusiusculis dorso subdense, margine canofloccosis. — Telemarken!, Hardanger, Hallingdal in Norwegen. Subsp. 277. eubalinum Dahlst. H. Sc. IX. (1895) n. 73! — Folia ovata vel late ovato- lanceolata acute pluridenticulata vel basi ovata vel contracta anguste dentata, caulinum 0—1 lanceolatum argute serrato-denticulatum. Acladium brevissimum. Involucra pauca parva, squamis latiusculis =- obtusiusculis margine dense floccosis, intimis subulatis. Jemtland: Areskutan! Subsp. 278. anogonium Zahn. — Folia late ovalia apice rotundata vel leviter repanda, minute denticulata, basi contracta tantum breviter dentata, glaucescentia, supra glabra. Involuera submediocria crassa, squamis angustis acutis inferne floccosis. Styli lutei. N Ungarn: Arpäd, Dömös! Rheben!, Kamenän! Subsp. 279. ovalifrons Wor. et Zahn in Monit. Jard. Tiflis live. 22. (1912) 26. — Folia ovalia (apice rotundata) vel late ovata et breviter obtuseque paucidentata, interiora ovato-lanceolata subacuminata basi contracta. Involucra mediocria (10—12% mm) squamis lanceolatis obtusiusculis subcomosis margine anguste sed dense floccoso-limbatis. Kaukasus: Salalet, Barevan, Tsortsel im Bezirk Artvin [Prov. Batum| (Woronow)! Subsp. 280. beucothyrsogenes Kozlowsky et Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 29 339 | K. H. Zahn. — Hieracium, (4943) 9. — Caulis 50—65 cm pilosus et floccosus oligo- vel ad 15-cephalus, anthela valde suprafasligiata viridicana subpilosa subglandulosa, acladio ad 4 cm. Folia magna ovalia obtusa vel late ovato-oblonga breviter acuminata basi truncata vel rotundata vel constrieta, denticulata vel breviter dentata, supra glabrescentia, ceterum (in petiolo dense) pilosa, caulina 2, imum ovato-oblongum basi constrieta 2—3 dentibus magnis obsitum. Involuera 9—10 mm dense vel densissime floccosa subdense minuleque glandulosa, interdum pilis solitariis obsita, squamis lanceolatis obtusiusculis vel acutis usque ad apicem floccosis comosis. Styli lutei. Kaukasus: Berg Kochta beim Dorf Bakuriani und bei Tzagveri (Prov. Tiflis)! Subsp. 281. aracsense Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 60. — Folia magna denticulata vel inferne. grossius dentata, basi truncata vel rotundata et saepe inaequaliter in petiolum decurrentia, caulina 1—2 ovato- vel oblongo-lanceolata acumi- nata. Acladium 3 cm. Squamae disperse margine modice .floccosae cum pedicellis vix disperse breviterque pilosae. Glandulae subdensae parvae. Styli lutei. Ungara: Aräcs am Balatonsee! Subsp. 282. Detuletorum K. Joh. H. Vulg. Tome Lappm. (1908) 9, t.I, f. 2. sub H. crenoso. — A subsp. erenoso involucris pilosis majoribus diversum. Lappland: Nuoljafjället. - Subsp. 283. polyleucum Dah'st. H. Sc. XXIV. (1911) n. 53! — Folia ovata vel oblonga obtusa vel subacuminata supra glabra, dentieulata, basi breviter dentata truncata. Involuera 9—11 mm modice glandulosa margine subdense floccosa vix vel parcepilosa, squamis latiusculis obtusiusculis vel acutis. Lappland: am Flüsschen Ortojokk! Cfr. etiam subsp. dolöeholepium Dahlst. ex Note Tromss amts H.-fl. (41940) 47. — Tromsö. Subsp. 284. euspidellum Pohle et Zahn in A. B. Z. XII. (1907) 143. — Albo- subpilosum. Folia ovata vel ovato- vel late lanceolata basi rotundata vel utrinque contracta, apice obtusa cuspidatave, remote et apiculato-denticulata, petiolis villosulis, caulinum anguste lanceolatum longe cuspidatum. Involucra parva, squamis . angustis acutis eximie comosis, praesertim inferne subfloceoso-limbatis. Glandulae = breves, Styli luteo-brunnei. Berg Ssablja, Prov. Archangelsk, subalpine Region! | Subsp. 285. danieiforme K. Joh. Arch. Dal. (1900) 16, t. I, f. 2; Dahlst. H. Se. XIL n. 48! —— Subsp. Zatilobo simile, sed folia magna ovalia vel late elliptica ro- tundato-obtusa, basi subcordata vel ovata vix vel breviter dentata, caulinum petiolo sub- ampleetente. Involucra subangusta subelongata obscure viridia, squamis lanceolatis haud comosis subacutis vel subulatis parcepilosis subfloccosis, margine dense floccosis, glan- dulosis. Versus semidovrense? Dalarne: Osmundsberget! Nota. Cfr. etiam: Subsp. 4. suberassifolium Zahn (H. crassifolium Dahlst. ex Note 1. ,), 2. durifrons Dahlst. et 3. subobtextiforme Noto ex Noto Tromse amts H.-N. I. (1940) 46. — Tromse. A Subsp. 4. subeonjungens Noto 1. c. (1940) 48; versus phelanthrax. — Trondenes. C. Grex H. proximum (Norr].) Zıhn. — Involucra ovata vel crasse ovata (raro graciliora) modice vel vix densiuscule pilosa, densiuscule sub- longe vel vix modice et subbreviter glandulesa, pilis obseuris longioribus vel brevibus (tune saepe aegre observandibus) obsitis. -— Formae intermediae: murorum > bifidum, murorum > sagittatum ete. I. Pili in involueris viridiatris breves, glandulae multo nume- rosiores; squamae margine vix vel parcefloccosae. Styli ple- rumque obseuri. — Subgrex A. tenebricosum Zahn. Subsp. 286. tenebricosum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 51 et ex Stenstr. Värml. Arch. (4889) 34; Dahlst. Bidr. II. 149. — Folia ovato- vel sublanceolata — acuta acute multi- (inferne grosse) dentata. Involucra elongata mediocria basi Fe turbinata dense glandulosa, squamis angustis acutis, pedicellis canis. Euhieracium. — Seect. VII. Vulgata; n. 139. 333 'Smäland und Östergötland (Dahlst. H. Se. I. n. 73!, X. n. 28!); Vestman-, Söder- man-, Värmland; Nerike. Nota. Similia: Subsp. 4. mediforme G. 0. Anders. ex Malme in Bot. Not.. (1890) 94; sed folia breviter serrato-pluridentata, involucra majora. — Nerike; Södermanland (Dahlst. H. BC. X. n. 27)! Subsp. 2. epopsium Dakhlst. H. Se. XIX. (1906) n. 68!; sed involucra et pedicelli viridiora. — Herjedalen! Cfr. etiam: Subsp. 1. subholophyllum Brenn. Bidr. Finl. H.-forın. VII (1903) 47. — Finn- ‘land. — Subsp. 2. firmifrons Dallst. ex Note Tromso amts H.-N. I. (1910) 49. — Nordreisen bei Troms». | Subsp. 287. denigrans Dahlst. Bidr. III. (1893) 151. — Folia ovata vel ovato- vel oblongo-lanceolata == acute paucidentata. Involucra brevia crassiuscula, squamis -acutis dense et breviter glandulosis. Östergötland, Smäland, Södermanland. Subsp. 288. stöptadeniwm Dabist. H. Sc. XI. (1899) n. 90!, XV.n. 47!, XVI. n. 66!, XX. n. 74! —- Simile, sed folia irregulariter et serrato-multidentata, basi laciniato-dentata; styli lutei. Dalarne!, Herjedalen! Subsp. 289. pulchridens Dahlst. H. Sc. XIM. (1900) n. 57!, XIX. n. 66! — Folia ovata vel late ovato-lanceolata basi ovata vel contracta, serrato-multidenticulata vel —- dentata. Involucra elongata subangusta leviter turbinata subdense glandulosa, Schweden: Herjedalen! Norwegen: Hallingdal. Subsp. 290. amoenifrons K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 103, t. VII, f. 26; . Dahlst. H. Sec. XIV. n. 46! — Folia similia, subintegra vel inferne sparsim breviterque dentäta. Acladium 2—6 cm. Involuera brevia erassiuscula disperse glandulosa, squamis latiusculis subobtusis. Styli lutei. Dalarne! Nota. Cfr. etiam subsp. subirriguiforme Zahn. — Folia mediocria vel magna dilute (subtus albido-) viridia disperse pilosa vel supra glabra tenuissime et saepe longe petiolata late ovato-oblonga vel ovato-lanceolata obtusa vel acutiuscula, basi truncata vel inaequaliter con- tracta (raro == cordata), denticulata vel basin versus grosse et late triangulariter sinuato-pluri- dentata, interdum dentibus parvis vel permagnis retroversis aucta, caulina 0—1(—2) elliptico- -vel sublanceolata saepe grosse pluridentata. Anthela = indeterminata pleio- vel polycephala, involucris parvis viridi-atris subefloccosis; squamis subangustis acutiusculis vel acutis viridi- marginatis disperse vel modice pilosis densiuscule glandulosis, pedicellis dense glandulosis parce- -pilosis. Versus @rrieguum. — West- und Ostschweiz, z.B. Maderaner-Tal, 4480 m! Vorarlberg! Südbayern! Tirol! Kärnten: Mallnitz! Deutsche Mittelgebirge! Subsp. 291. pertenuatum Dahlst. H. Sc. XX. (1907) n. 90! — Simile, sed in- . volucra minora, squamae angustiores densius glandulosae sparsim pilosae. { Herjedalen! Subsp. 292. ramphodon Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 81. — Folia ovata vel oblongo-lanceolata basi rotundata vel constricta crebre et obtuse, interiora basi angustius et acute, saepe sublaciniato- et falcato-dentata.- Anthela oligocephala parcepilosa sub involucris sparsim vel vix glandulosa. Involucra 42 mm subangusta subpilosa sparsinı glandulosa, squamis latiusculis plurimis obtusis, interdum epilosis eglandulosis. ' H. bifido proximum. 4 Norwegen: Berg Gausta in Vestfjorddalen. Nota. Cfr. etiam: Subsp. 4. pellucidulum Zahn (subpelluerdum Note 1. etz: chloro- phanifolium Note Tromse amts H.-fl. I. (1910) 49. — Tromse. Subsp. 3. ellipsophylium Zahn (H. elliptieum Dahlst. ex Note 1. c) et 4. podophyllum Dahlst. ex Note l.c. 49. — Tromse. Subsp. 293. cirritoides Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1782; H. Schw. 228. — H.arvernense A.-T. pp. in B. herb. Boiss. V. (1897) 481; nec in Lamt. Prodr. II. (4884) 483; nec Cat. 315. — Folia late ovata vel ovato-oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceolata Dasi truncata vel constricta, exteriora interdum cordata, glabres- ‚centia, margine costaque dorsali. et in petiolo = dense molliterque pilosa, apicem versus 334 K. H. Zahn. -— Hieracium. integra, praesertim basin versus saepe sinuato- et latissime pluridentata vel sublobata, eaulinum 0—4, rhomboideo-lanceolatum vel lineare. Capitula pauca. Involucra 10— 42 mm a vel parcepilosa, interdum epilosa (var. 9. subeirritoides Zahn —= eürri- toides Reichb. Ic. XIX. 2. t. 15!), squamis obscuris angustis, internis subulatis. Ligulae breves apice obscure luteae. Versus cörritum. Südwest- und Südalpen vom Dauphine bis Südtirol! Schweiz! Subsp. 294. melanopsiforme Zahn, H. Alp. mar. (1916) 164. — 25—30 em. Folia utrinque pilosa ovata vel ovato- vel elliptico-lanceolata, basi truncata, ovata vel eonstrieta late breviter dentata, caulinum 0—A lanceolatum. Involucra 2—5 subatra, 9—10,5 mm, squamis subangustis acutis vel subulatis modice pilosis subdense glan- dulosis. Ligulae evolutae vel substylosae. Pedicelli parce pilosi dense glandulosi. Alpes maritimes: Val Riofreddo bei Vinadio!, Aisone! usw. I. Pili longiores et saepe subnumerosiores quam glandulae. Squamae margine vix vel saepius densiuscule vel dense floc- cosae. — Praesertim ad HA. bifidi gregem subcaesium vergens. a. Folia denticulata vel dentata vel basi profunde et late vei sublaciniato-dentata. — Subgrex H. praetenerum (Dahlst. Bidr. II. 153) Zahn. 1. Folia (extima saepe ovalia) ovata elliptica, vel oblongo- lanceolata saepe elongata, basi = ovata vel plerumque contracta vel attenuata saltem sublaciniato-dentata. a. Squamae parce raro subdensiuscule sed anguste flac- coso-limbatae. 1. Styli lutei vel sublutei (denique saepe subfuscescentes). Subsp. 295. mwacromallum Dahlst. H. Se. XIX. (1907) n. 68! — Folia late et obtuse pluridentata, basi cuneata vix dentata. Involucra mediocria atroviridia, squamis latiuseulis subobtusis modice glandulosis et pilosis. Herjedalen (etiam XXI. n. 69—70)! Norwegen: Hallingdal. Subsp. 296. pwuricolor K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 24, t. V, f. 15. — Folia ovata vel elliptica basi rotundata vel breviter cuneata, remote breviterque dentata. Glandulae luteolae. Pili sparsi vel densiusculi. Ligulae breviter ciliolatae. Versus pallidum. Medelpad. Subsp. 297. persinuatuwm Zahn. — Folia oblonga vel == lanceolata breviter (raro grossius) sinuato-multidentata basi contracta vel attenuata dentibus angustis brevibus sagittata. Involucra numerosa parva atroviridia densiuscule pilosa et glandulosa basi sparsim floccosa. | Tirol: Luttach!, Trient! | Subsp. 298. Zacerabile K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 28, t. V, f. 48. — Folia elliptica vel ovato-lanceolata inferne longe inciso-dentata. Involucra elongata subcane- scentia. Ligulae leviter ciliolatae. | _Medelpad. Subsp. 299. stöilbocephalum K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 22, t. V, f. 46; Dahlst. H. Sc. XX. n. 75! — A subsp. persimili foliis breviter dentatis squamisque sub- efloecosis obsceure viridibus differt. Pili et glandulae modice numerosae. Medelpad! | 1 Subsp. 300. urticifrons Dahlst. in Acta Berg. I. 7. (1894) 35. — Folia elliptica vel oblongo-lanceolata contracta vel attenuata usque ad, basin breviter sinuato- multidentata vel basi reverso-laciniata vel incisa. Squamae acutae subcomosae parum floccosae. Versus caesionigrescens. Norwegen: Kornsjö (Dahlst. H. Sc. XII. n. 46)!, Ladegardsjön, Ormön, Malmön. Subsp. 301. acromaurum Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 28! — A persimili Euhieracium. — Seet. VII. Vulgata; n. 139. .335 squamis latiuseulis ‚obtusis vel subacutis subfloccosis, margine dense floccosis, glan- dulisque longioribus differt. Herjedalen! Subsp. 302. comanticeps K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 53, t. IV, f. 44. — Folia ovata vel ovato-lanceolata apiculato- et serrato-pluridenticulata vel breviter dentata. Acladium 2—4 em. Involuera 12—14 mm atroviridia dense glandulosa subpilosa vel densiuscule pilosa. Dalarne: Boda, Orsa. — Norwegen: Tokheim bei Odda (Omang) 2, Styli obsecuri. a. Folia (praesertim inferne) grosse dentata sublaciniata (efr. etiam F. semisilvaticum, semiprolizum_ ete.). Subsp. 303. persimvile Dahlst. H. exs. II. (4889) n. 43—44; Bidr. II. 155. — Folia ovato-elliptica vel oblongo-lanceolata basi = contracta saltem saepe grosse lobato- pluridentata, dentibus liberis aucta. Involucra mediocria ovata, squamis subangustis acutiusculis anguste floccoso-limbatis. Glandulae subnumerosae parvae. — Südschweden [Dahlst. H. Se. III. n. 63!, XI. n. 47!, XIV. n. 17! = P. limitaneum K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 44, foliis lobulatis, stylis luteis: Dalarne). Polen: Lublin! Nota. Cfr. an Subsp. 4. molluscum Norrl. Suom. Kelt. (4906) 402. — Lappland. Subsp. 2. Rololoma Brenn. in Meddel. Soc. Faun. Fl. Fenn. H. 30. (4906) 151; Norrl.1. c. 108 = H. holophyllum Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 427. — Südfinnland. Subsp. 3. divaricans Brenn. 1. c. 1. (1892) 424. — Südfinnland. Subsp. 4. sinusculatum Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (4945) 408. — Hallingdal und Tele- marken in Re Ber Subsp. 5. acutulans Om. l.e. (4945) 440. — Ustedalen in Hallingdal. Subsp. 6. scabratum Brenn. Finl. H.-form. Il. (1893) 24. — Nordösterbotten. Subsp. 7. phaeocomoides Zahn. — H. phaeocomum Dahlst. H. Sc. XVII. (4904) n. 741; nee NP.; sed folia basi sparsius dentata sursum subintegra. Involucra submajora modice pilosa sparsius glandulosa. — Herjedalen! Subsp. 8. sathranthum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 85. Folia magna saepe submaculata = lata elliptica basi constrieta lobato- vel laciniato-dentata, caulina 2 similia; an- thela polycephala, ramis tenuissimis, involucris parvis, glandulis tenellis, ligulis perbrevibus pro- funde incisis. — Telemarken: zwischen Dalen und Skafsä. Subsp. 9. rhabdoides Om. 1.c. 89. Foliis parvis utrinque dense pilosis ovatis obtusis irregulariter serrato-dentatis basi longe dentatis, caulinis similibus, in petiolis saepe dentibus nonnullis remotis obsitis; glandulis sublongis numerosioribus, ligulis evolutis a praecedente differt. — Norwegen: Hardanger, Sogn, Valdres, Hallingdal. Subsp. 40. plicosum Dahlst. H. Sc. Xl. (1899) n. 16! Foliis elongatis oblongis ut in cacaro- phyllo grosse et longe lobato-multidentatis basi truneata vel contracta sublaceratis, interdum tere duplicato-dentatis a persimil« differt. — Helsingland! Subsp. 14. plurisinuosum Zahn. Foliis parvis oblongis vel oblongo-lanceolatis inferne srosse lacciniato-pluridentatis sagittatis; involucris parvis atroviridibus, squamis latiusculis = obtusis (vel internis subaeutis). — Östliche Zentralalpen: Mattorzer Tauern (Funck)! Bayrische Alpen! Subsp. 12. nigricanticeps Stenstr. Värml. Arch, (1889) 27. Foliis late obovatis, ellipticis vel oblongo-lanceolatis late et grosse sinuato- et pluri- vel multidentatis contractis vel attenuatis saepe magnis, caulinis A—3 basi saepe longe sublaciniatis. Involucris 14—43 mm modice vel subdense (var. 8. aethologum K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. XI. [1895] n. 42!) glandulosis pilosisque, squamis plerisque = acutis subcomosis parum vel inferne tantum floccosis. — Schweden: Vest- manland!, Värmland (Dahlst. H. Sc. X. n. 36)! Norwegen: Bygdö usw. Subsp. 43. nubilum Dahlst. H. Sc. XI. (4899) n. 53! Foliis saepe magnis ovalibus, ovatis vel late ovato- vel oblongo-lanceolatis plerisque attenuatis breviter pluridentatis vel insuper 2—3 dentibus grossis basin versus obsitis; squamis prioris, sed modice floccosis. Versus afratum. — Herjedalen! 'Subsp. 44. subpersimile Noto Tromse amts H.-ü. I. (4910) 46, 45. pendulifrons Noto l, c., 16. selerophylloides Zahn. — H. selerophyllum Dahlst. ex Note l.c. — Tromse. Subsp. 304. pleiotrichum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 4784; H. Schw. 227: — H. arvernense A.-T. pp. in B. herb. Boiss. V. (1897) 484: nec in Lamt. .336 K. H. Zahn. — Hieracium. Prodr. (1881) 483; nec Cat. 315. — Folia ovata vel oblonga et oblongo-lanceolata. Anthela laxissime paniculata 2—5(—8)-cephala. Involuera 41—12(—14) mm, obscura modice vel saepius dense glandulosa, simul disperse vel modice pilosa. Squamae an- gustae vel interiores angustissimae longe subulatae. Ligulae magnae. Versus ineisum. Durch die ganze Alpenkeite auf Kalk! Abruzzen! Bosnien! — Variat: Var. @. genuinum Zahn. — -Folia basi truncata vel contracta valde grosse vel ineiso-dentata. Pili et glandulae in anthela involucerisgque modice numerosi (f. a. nor- male Zahn), vel pili in anthela (interdum etiam in involucro) sparsi (f. b. olögotri- chum Zahn = subpleiotrichum Tout. in Mitt. Bayr. B. G. Ill. [1916] 309). Z. B. Algäu! Bayrische Alpen! Tirol! bis Niederösterreich: ‚Wechsel! Südschweiz! Var. ö. cordigerum. Zahn. — Folia cordato-ovata basi grosse dentata. Pili dispersi, glandulae densae. — Huc pertinere videtür H. Anisiacum Hayek in Ö.B. Z. (1904) 471. Nördliche Kalkalpen: Hochschwab! usw. — Subsp. anisiaeum:-Hieflau und Ebers- angeralpe in der Hochtorgruppe in Steiermark. Var. y. subdentatum Zahn. — Folia denticulata vel breviter dentata; glandulae. dispersae, pili modice numerosi, squamae modice (f. a. verum Zahn) vel densiuscule floccosae angustissimae, simul folia utrinque pilosa (f. b. sguarrosoramosum Zahn). Z.B. Tirol! bis Niederösterreich! Transit in A. Hugueninianum et in subsp. gypsophilum: Algäu usw. Subsp. 305. glaucoprasinum Dablst. H. Sc. XIX. (1906) n. 37! — Folia magna ovala vel oblonga vel late ovato- vel oblongo-lanceolata elongata contracta vel attenuata glaucoprasina, inferne late et grosse, basi angustius pluridentata saepe sagittata. In- volucra mediocria ovata vix floccosa subdense pilosa et glandulosa, squamis latiusculis obtusis (intimis acutis). Norwegen: Drivstuen! Subsp. 306. oseudogalbanum Dahlst. H. Se. III. (1892) n. 81! — Folia similia, sed late et breviter vel triangulariter vel profunde sinuato-3—-4-dentata, saepe sub- maculata. Involucra dense glandulosa, densiuscule vel sparsim pilosa, inferne parum lloccosa. NReliqua prioris. Norwegen: Insel Hjerten im Romsdalfjord! Subsp. 307. proximum Norrl. Herb. mus. Fenn. Il. (1889) 151; H. exs. V. n. 9%—93; VII. n. 79—80; Suom. Kelt. 103; Brenn. Finl. B.-form. I. (1892) 425; Dahlst. H. Se. XVII. n. 64! — H. silvaticum subsp. 11. pellucidum var. 3. Almq. Stud. (1881) p. XX. — H. praetenerum Almg. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n.39—40; IV. n. 62; Bidr. II. 158; Lint. Brit. H. 55. — HH. eiliatum Almg. P. praetenerum Williams, Prodr. 111. (1902) 141. — Glaucescens et glabrescens. Folia ut in persimili, sed exteriora ovalia rotundata basi interdum leviter cordata, intima == oblongo-lanceolata. Involucra parva fusco-viridia modice pilosa densius glandulosa, squamis angustis I acutis subeomosis vix sparsim floccosis. Glandulae et pili breves. Styli sublutei. Skandinavien und Finnland bis Lappland (Dahlst. H. Sc. I. n. 74—76!, IV. n. 22!, XVII. n. 64!), Kola und Nordrußland! Insel 'Ösel (Kupffer n. 12187). Nord- england! und Schottland! Ungarn: V. Valesa im Komitat Turöcz! — Var. ß. sub- patale Brenn. Meddel. Soc. F. Fl. Fenn. H. 30 (1905) 451. — Abo, Nyland. — Var. y. sertuliferum Brenn. Finl. H. I. (4892) 126 pro sp. — Nyland. — Var. d. alpestre Dahlst. ex Noto Tromsa H.-fl. I. (4910) 32, involucris epilosis. — Tromse. Nota. Similia: Subsp. 4. macropterum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4940) 83; sed folia densius pilosa angustiora grossius obtusiusque dentata, glandulae minus numerosäe, pili numerosiores, styli interdum sublutei. — Norwegen: Skjelsvik in Eidanger. Subsp. 2. submacropterum Om. 1. c. 85. — Telemarken, Valdres. Subsp. 3. oxlaense Om. 1.c. — Daselbst und Lifjeld. Subsp. 4. nigropilosum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4903) 343. — EN Subsp. 5. Zutulentum Norrl. Suom. Kelt. (41906) A03. — Finnland. Subsp. 6. rhacophyllum: Om. 1.c. XLI. (4903) 344. — Ringerike in Norwegen. 7 Subsp. 7. pseudocanipes.Dahlst. ex Om. l.c. 346. — Süd-Norwegen. Euhieracium. -— Sect. VII. Vulgata; n. 439. 337 Subsp. 8. olövaceiceps Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (4945). 407. — Ustedalen in Halling- dal in Norwegen. Br Subsp. 308. rubiginans Norrl. Bidr. 1. (1889) 99; Dahlst. Bidr. I. 156. — Folia magna inferne late et obtuse dentata, basi contracta acute lobato-dentata. Involucra mediocria atroviridia breviter disperse us duloda pilosaque, squamis subangustis acutis. Schweden: Östergötland (Dahlst. H. Sec. I. n. 77)!, Jemtland (Norrl. H. exs. n. 449). Subsp. 309. orphnolepium Daklst. H. Se. XVIL. (1904) n. 69!, XIX. n. a Folia inferne grosse pluridentata, basi truncata vel constricta. Iardlucra angusta elon- gata atroviridia subpilosa subglandulosa, squamis =- angustis obtusiusculis margine sub- floccosis. Herjedalen! In, ß. Folia’'minus grosse dentata vel denticulata. Subsp. 310. spilophylium Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 40! — Folia oblongo- lanceolata elongata (exteriora saepe subcordata) haud grosse, basi attenuata vix dentata. Involucra submagna subglandulosa subpilosa, squamis latiusculis obtusis vel subacutis margine modice floccosis. ; Herjedalen! Subsp. 311. Petersii Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 20! — Folia carnosa ovata vel elliptico-lanceolata vix vel obtuse (basi ovata vel contracta breviter) dentata. Reliqua prioris, sed squamae atrovirides comosae anguste floccoso-marginatae. | Norwegen: Junkersdalen! Subsp. 312. spanocomwum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Se. XVI. (190%) n. 43! — Folia rotundato-ovalia obsolete denticulata vel ovata vel ovato-lanceolata, basi truncata, contracta vel attenuata tantum breviter acute paucidentata. Involucra 'elon- gata subefloccosa densiuscule pilosa disperse glandulosa, squamis subobtusis vel acutis sursum late viridi-marginatis. Acladium 2—3 cm. Herjedalen! — Ähnlich bei Feldkirch in Vorarlberg (Feurstein)! Subsp. 313. consanguwineum Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 75! — Folia parva ovata vel lanceolato-ovata denticulata, basi contracta vel attenuata. Involucra parva densiuscule pilosa disperse Banalaca inferne parum floccosa, squamis latis imbricatis obtusis atroviridibus. Jemtland! | Subsp. 314. sublinguiforme Zahn. — H. linguaeforme Dahlst. H. Sc. X. (1896) n. 61 pp.!, XIV. n. 38 pp.!; K. Joh. Arch. Dal. (1910) 44 pp.; nec NP. — Folia ovalia, elliptica vel late ovato-lanceolata breviter sinuato-pluridentata, basi ovata, con- tracta vel attenuata; caulina 1—2(—3). Involucra mediocria latiuscula modice pilosa et glandulosa, squamis .latis attenuatis plurimis obtusis, inferne subfloccosa. Herjedalen! Jemtland! — (fr. sublinguifrons p. 401. Subsp. 315. intonsum Dahlst. et Oestm. in Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 66!; nec Zahn p. 166, 170, n. 93*). — Folia ovalia vel ovata breviter et .obtuse dentata, plurima basi = contracta; caulina 2(—3) late ovato-lanceolate remota sinuato-denticu- ‚lata. Involuera subgracilia mediocria atroviridia modice sublongeque glandulosa pilosaque, squamis subcomosis plerisque = obtusis inferne subfloecoso-marginatis. Herjedalen ! er Subsp. 316. ulotrichum Dahlst. H. Sc. XII. (4900) n. 54!,XV. n. 50! — Folia ut in proximo, sed parva sparsim breviterque dentata breviter contracta. Involucra elon- gata anguste subpilosa disperse glandulosa, pedicellis consimilibus, squamis = angustis obtusiusculis subfloccosis. Herjedalen! Nota. Similia: Subsp. 1. leucochloropsis Dahlst. H. Sc. XI. (4889) n. 42!, XV..n. 301; sed squamae perangustae subulatae. — Helsingland! Herjedalen! *) Loco intonsum 1. c. 160, 170 lege entonsuratum. _ A. Engler, Das Pflanzenreich. IV, (Embryophyta siphonogama) 280. Hieraeium, N 338 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 2. Zeptomeres Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 52—53!; sed squaımnae margine anguste et densius floccosae, comosae, subpilosae breviter subglandulosae. — Herjedalen! Subsp. 3. polygrammum Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 33! Squamis acutis sursum sub- dense floccosis; involucris pedicellisque atroviridibus 'parum floccosis. — Herjedalen! Subsp. 4. manubricatum Dahlst. et Enand. l. c. XII. (4900)n. 35!, XVil.n. 21—22! Foliis ovatis vel oblongis contractis denticulatis inferne obtuse paucidentatis; involucris ut in orphno- lepio. — Herjedalen! 2 “Subsp. 5. pusilliceps Dahlst. H. Sc. V. (4893) n. 49! Foliis prioris, sed basi truncata vel constrieta acute dentatis; involucris parvis viridi-atris, squamis subangustis subobtusis vel sub- acutis sursum efloccosis. — Jemtland! Subsp. 6. prolixiceps Dahlst. et Enand. ]l. c. XII (1900) n. 33! A proximo squamis minus acutis foliisque basi == contracta brevius dentatis differt. — Herjedalen! Subsp. 7. minutulescens Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (4945) 86. — Foss in Hallingdal in Norwegen. Subsp. 8. pseudocrassiceps Note in Tromss amts H.-fl. I. (4940) 48. — Tromse. Cfr. eliam subsp. 9. furvicapillum Dahlst. et subsp. 10. sublissodermum Noto ex Noto l.c. 48. — Tromsse. b. Squamae densius floccosae, margine dense vel canofloccosae. (Cfr. Kupfferi, pachyphylloides.) Subsp. 317. subsanguineum Zahn. — H. sangwineum Ley in Journ. Bot. (1900) 5 pro var. H. murorum; Lint. Brit. H. (1905) 37 pro sp. — H. silvatieum Gouan. x. sanguineum Williams, Prodr. III. (4904) 437. — Inter sagittatum, bifidum et murorum. Folia subglaucescentia supra glabra oblongo-ovalia rotundata basi sub- cordata vel truncata et (saepe grossius) reverso-dentata, ceterum vix obsolete denticu- lata, interiora ovali- vel oblongo-lanceolata acuminata basi inaequaliter attenuata, caulinum 0—A. Involucra 3-——6 densiuscule pilosa et (tenuiter) glandulosa, squamis lanceolatis subobtusis vel acutis subfloccosis margine anguste sed densissime et usque ad apicem floceoso-limbatis. Styli sublutei livescentes. Britannien: Brecon (Linton n. 140)!: W. York; Derbyshire. Subsp. 318. furfurosum Dahlst. in H. Jöns. Fl. Snaef. Omegn in Bot. Tidsskr. XXlI, H. 2 (1899) 204 et H.-Fl. Island (1904) 48, t. VI, f. 1. — Folia ovata, ovato-. vel = lanceolata, truncata vel contracta, interiora magna, sinuato-pluridentata, basi longius dentata. Involuera 43—44 mm densiuscule pilosa dense breviterque glandulosa ubique albofloccosa, squamis angustis plerisque subulatis. Island: Storagja, Eldborgarhaun. Subsp. 319. killinense Zahn. — H. silvaticum Gouan. P. mieracladium Williams, 1. ec. 134. — H,. murorum var. micracladium Lint. Set. Brit. H. (1896) n. 17!; Brit. H. so pp. — Folia late ovata basi truncata vel utrinque rotundata vel ovato- vel oblongo-lanceolata utrinque constrieta vel attenuata obsolete denticulata vel breviter apiculato-pluridentata, caulinum 0—1 lanceolatum vel reducetum. Anthela 5—15-cephala densiuscule tenuiterque glandulosa modice pilosa. Involucra late ovoidea glandulis pilisque tenellis sublongis + densiusculis obsita parum floccosa. Britannien: Mgffat in Dumfries und Killin in Perth (Linton n. 17)! Reliquae sta- tiones dubiae sunt (cfr. Lint. Brit. H. 40). Irland ? Subsp. 320. protractifolium Dahlst. H. Se. V. (1893) n. 43! —- Folia late obovata vel elongata oblonga subobtusa basi attenuata, triangulariter multidentata, ex- teriora late et breviter dentata. Involucra mediocria subdense et sublonge glandulosa et pilosa, squamis subacutis subfloccosis, aenı dense floccosis. Jemtland! Subsp. 321. onychophorum Om. in Nyt Mag. Nat. LI. (1915) 105. — Folia ovato-ovalia vel elliptico-lanceolata apice rotundata vel acuta basi truncata vel + decurrentia (ima saepe subcordata), dentibus crebris parvulis inferne acutis obsita vel basi breviter laciniata, caulinum = angustum. Squamae subangustae subobtusae vel subulatae sat erebre et obseure pilosae minus dense glandulosae densiuscule, margine dense floccosae. Styli fusci. Hemsedal und Hol in Norwegen, Eubieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 139. 339 Subsp. 322. semisilvaticum Zahn in Schinz et Kell. Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 284; H. Schw. 227. — H. fistulosum Üelak. Result. Durchf. Böhm. (1886) 2155 nec Lbg. — H. murorum var. alpestre Griseb. Comm. (1852) 37 pp. — H. Vernantianum . Baldacei in B. herb. Boiss. IV. (1896) 642 et exs. n. 146! — H. pseudo-Schmidti Schur, Enum..(1866) 393 pp.? — Folia ovalia, ovata, ovato-oblonga vel ovato-lanceolata, in- tima angustiora, subcordata vel rotundata, interiora =- contracta, denticulata vel pin- natifido-dentata, saepe dentibus liberis aucta, — rigida glaucescentia supra plerumque glabra; caulinum 0—4 late vel anguste lanceolatum inciso-dentatum vel pinnatifidum. Anthela squarrosa altefurcata vel laxe paniculata plerumque oligocephala. Involucra 9-—42 mm dense vel densissime et saepe longe glandulosa et subpilosa vel modice pilosa, squamis acutiusculis vel subulatis. Ligulae magnae. Auf allen Kalkalpen haufig! Abruzzen: Mte. Morrone! Im Jura bis Schwaben! und Franken! Harz! Thüringen! Böhmen! West- und Ostkarpathen bis zum Banat! Kroatien! Montenegro! Albanien! Serbien! Epirus: Cika (Baldacei l. c.)! Mazedonien! Thessalien (Sintenis, It. Thess. 639 pp.: Tal Negerli auf Chaliki = Pf. «.! und Griechen- land! — Zahn n. 236!, 739! — Valde variabile: Var. &. genuinum Zahn. — Squamae = dense vel densissime floccosae. Folia supra == glabra (subvar. 41. normale Zahn) Br haud (f. a. verum Zahn) vel eximie maculata (f. b. maculatum Zahn), vel supra = densiuscule pilosa in costa dorsali dense floccosa, squamae nigrocanae subtomentosae vel margine tomentosae vel (subvar. 2. muen Kaeser et Zahn). : Häufig! — 2: Meglisalp am Säntis! ‚ Fe p. subfloccosum Zahn. — Squamae modice vel parcefloccosae. — Fre- quens! — Folia grosse dentata (f. a. normale Zahn) vel etiam caulinum grosse ineiso- dentatum (f. b. dissectum Fr. in sched.! = ?H. murorum * dissectum Fr. Symb. [1848] 109), vel folia ovato- vel oblongo-lanceolata longe petiolata irregulariter grosse- que multidentata (f.c. polyodontum Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. [1910] 64) vel ovata, tantum denticulata (f. d. ovalifolioides Zahn in M. bot. lap. [1910] 291), mar- gine Dekioldque molliter pilosa (f. e. pelosum Zahn in Ann. mus. Hung. |. ec.) vel etiam supra pilosa (f. f. pelöfolium Zahn, H. Schw. 227). b: Bregenz! Banat! — c: Leukerbad! Vorarlberg! Komitat Hont! Pietra Strucu bei Vidra! — d: Kroatien! Sudeten: Kiesberg!, Gr. Teich! — e: Herkulesbad im Banat! Subsp. 333. Coronae Zahn. — Folia ovato-lanceolata vel oblonga longe in petiolum attenuata inferne dentata et dentibus liberis aucta; caulina 1—2. Squamae parcepilosae obtusae margine dense floccosae. Glandulae densae. Transsilvanien: Berg Schuler bei Kronstadt! Subsp. 324. ardranense Zahn. — Folia pauca ovato-oblonga vel ovato-lanceo- lata truncata vel contracta inferne grosse dentata, caulina 2 parva. Squamae latae obtusae dense floccosae parcissime pilosae obscurae dilute marginatae. Glandulae sub- densae. Jura: Über der Quelle im Val d’Ardran am Reculet, Dep. Ain! Subsp. 325. panaeoliforme Pohle et Zahn in A. B. Z. XIIL (1907) 413. — Folia parva ovalia vel ovato-lanceolata truncata vel attenuata multidentata, sursum denti- culata, inferne paulo grossius dentata, supra glabra, subtus violescentia et pilosa, cau- linum 0—4 angustum. Involucra 3(—6) parva modice glandulosa disperse pilosa, squamis angustis acutiusculis modice, margine densiuscule floccosis. Nordrußland: Am Fluß Pätök major (Prov. Wologda)! Subsp. 326. söegnatum Dahlst. H. Sc. V. (1893) n. 41—42! — Folia submaculata ovata basi truncata vel rotundata, majora sat grosse Lriangulariterque pluridentieulata, 'interiora et caulina basi inciso-dentata. Involucra submagna modice pilosa et glandulosa, ‚squamis latiusculis plurimis = obtusis comosis margine dense floccosis. Ligulae ciliolatae. Jemtland! bis Lappland. Subsp. 327. leucotaenium Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 68! — H. Nord- landeri K. Joh. Arch. Medelp. (4907) 23, t. V, f. 47; Dablst. H. Sc. XX. n. 34! — 33* 340 K.H. Zahn. — Hieracium. Folia obscure glaucescentia. Involucra parva angusta subcanescentia, squamis angustis + acutis subfloccosis, margine densissime floccosis. Reliqua ut in persimih. Schweden: Medelpad! Herjedalen! Norwegen: Telemarken. Subsp. 328. eurotion Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1910) 99. — Folia gra- minea lanceolato- -elliptica. Squamae sublatae obtusae vel subacutae anguste tomentoso- limbatae. Reliqua ut in persimih. Lifjeld in Telemarken. | i Subsp. 329. obversiforme K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 26, t. II, £. 10; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 23! — Folia ut in proximo, basi tantum dentata, saepe truncata. Involucra subparva obscure canescenti-viridia, squamis subangustis = acutis disperse, margine subdense floccosis. h Medelpad! | Subsp. 330. Zuteobrunneum Zahn in M. bot. lap. (1910) 291. — Habitu H. bifidi. Folia magna ovata apice rotundata vel == acuta rarius oblonga, basi truncata (raro subcordata) vel inaequaliter contracta, denticulata vel late et saepe grosse multi- dentata (dentibus triangularibus vel subulatis), supra subnitentia, caulinum saepe par- vum. Involucra 9—41 mm, squamis obscure: viridibus subangustis subobtusis vel acutis praesertim margine usque ad apicem = dense vel albido-floccosis, internis ‚late dilute marginatis. :Glandulae interdum minutae. Styli lutei. Kroatien: im Velebit (z. B. am Panas, 1200 m)! Nota. Cfr. etiam: Subsp. distendens Brenn. in Meddel. Soc. F. Fl. Fenn. H. 30. (4905) 450. — Sibbo in Finnland. t 2. Folia ovalia, ovata vel oblonga, basi + cordata grosse irregulariter et saepe reverso-dentata. (Styli vulgo obscuri.) Subsp. 331.:aqwiliceps Dahlst. H. Se. II. (4892) n. 62!; Bidr. II. (1893) 4160. — H. aqwilum Dahlst. H. Se. I. (4892) n. 78! — Folia = sinuato-dentata, basi & grosse dentata. Involucra mediocria elongata atroviridia, squamis lanceolatis acutis sparsim floccosis. Pili et glandulae breves. | Smäland! Nota. Similia: Subsp. 4. crasseceps Dahlst. (cfr..p. 303). Subsp. 2. Ayperlepideum K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 50, 1.V, £. 15: ; Dahlst. H. Se. XIV. n. 48!; sed folia late breviter et obtuse dentata, involucra mediocria, squamis haud comosis. Dalarne! Subsp. 332. remanens Malme in Bot. Not. (1891) 176; Dahlst. H. Sc. XI. n. 471, XXI. n. 20! — Folia eximie cordata punctato-denticulata basi tantum breviter et reverso- dentata. Involucra elongata crassiuscula atroviridia, squamis latiusculis subacutis haud comosis. Glandulae et pili subbreves. Stockholm! Södermanland! Ähnlich: Isertal bei Grünwald in Schlesien ! | Subsp. 333. didymanthum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 65! — Folia interiora = contracta, breviter late et obtuse dentata. Involucra subparva fuscoviridia modice pilosa disperse glandulosa parum floccosa, squamis. subangustis partim obtusiusculis. Styli lutei. Herjedalen! Subsp. 334. Liljeholmii Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 35! — Folia intense macu- lata inferne grosse pluridentata. Involuera mediocria viridiatra, pilis glandulisque aequa- liter mixtis, squamis lanceolatis acutis. Göteborg in Schweden! Subsp. 335. waevium Dahlst. H. Se. XIX. (1906) n. 34! — Folia basi tantum breviter dentata saepe subhastata, submaculata. Involucra mediocria atroviridia subpilosa subglandulosa parum floccosa. Herjedalen! Subsp. 336. pediaeum Stenstr. Bornholm. H. in Brit. Tidsskr. XX. (1896) 229 cum ° tab. (p. 234). — Folia H. grandidentis. Involucra 9—11 mm, cum pedicellis dense glandulosa disperse vel modice pilosa subfloccosa. Styli initio sublutei. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 127, 341 Insel Bornholm (Schweden). Subsp. 337. opeatodontum Stenstr. Värml. Arch. (1899) 20; Dahlst. H. Sc. IX. n. 39!, XVII. n. 15! — Folia ovata subtriangularia acute dentata. Involucra mediocria (vel submagna: var. $. capitonale K. Joh. Arch. Siljanstr. [1902] 16, t. IV, f. 42) lata, squamis lanceolatis acutis comosis partim subulatis sparsim vel inferne tantum floccoso- limbatis. Pili et glandulae longiores. Styli lutei. Värmland! — £: Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 2)! | Nota. Cfr. subsp. acudentulum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 302; XLVII. (4940) 67. — Süd-Norwegen. Subsp. 338. o9seudocrebridens Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n.43— 14! — A priore involueris viridi-atris, squamis latiusculis plerisque == obtusis densius pilosis differt. Herjedalen! Subsp. 339. serrosum EN — Folia ovata vel late ovato-lanceolata sinuato- et triangulariter serrato-multidentata, basi saepe dentibus liberis angustissimis aucta, longe petiolata violascentia, supra glabra, interiora basi truncata vel constrieta. Involucra magna modice vel aibdense pilosa = dense glandulosa inferne tantum parcefloccosa, squamis atris angustis acutissimis. Ligulae: interdum tubulosae. Ungarn: .Muräny im Komitat Gömör! Tätra: Tiefer Grund (Magöcsy)! Subsp. 340. babunum Zahn. — Folia ovalia vel ovata et breviter acuminata, basi subcordata, truncata vel constricta, obtuse denticulata vel grosse et late triangu- lariter pluridentata, caulinum consimile, supra glabra nitentia. Involucra submagna, squamis subangustis acutis vel subulatis, ne curvato-pilosa subdense glandulosa sub- efloccosa. Styli lutei. Ungarn: Kis Baba in Szepes! Subsp. 341. anasteranthelum Zahn. — Folia late, saepe triangulariter ovata vel ovato-lanceolata == acuminata irregulariter sinuato-dentata, interiora longe et acute dentata. Involucra subparva viridiatra cum pedicellis subefloccosis modice et breviter glandulosa pilosaque. Habitu A. befidı. Albanien: Sar-Dagh (Adamoyig)! Subsp. 342. praetenerescens Zahn. — Folia magna supra glabra obovata vel ovato-oblonga, basi subcordata vel truncata grosse dentata (subvar. 4. normale Zahn) vel tantum denticulata et = constrieta (subvar. 2. dentieulatum Zahn). Involuera 3—8 magna subpilosa densiuseule glandulosa, squamis latiusculis late et dilute marginatis angustissime floccoso-limbatis. ‘ Ungarn: Zwischen Barlangliget und St. Rochus (H. pallidum Borbas)! Subsp. 343. Pilleri Zahn. — Folia ovalia basi cordata utrinque pilosa apiculato- pluridenticulata.. Acladium ad 4 cm. Capitula ad 15 submagna modice pilosa dense breviter glandulosa subdense floccosa. Ungarn (Piller)! Subsp. 344. asteropleum Zahn. — Folia permagna ovata cordata denticulata, basi uno dente majore aucta, supra glabrescentia. Anthela determinata ad 46-cephala, acladio 45 mm. (Glandulae ei) flocei densissimi. Steiermark: Zwischen Baiersdorf und Tal bei Graz (Preissmann)! b. Folia = denticulata (saepe longe petiolata ovalia, cordato-ovata vel subreniformia; pili in involucro longiores glandulas numero aequantes; squamae dense floccoso-marginatae). — Subgrex HM. or- bicans Zahn. Subsp. 345. orbicans Almq. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 23; Dahlst. Bidr. ll. 462; H. exs. II. n. 38; Om. in Nyt Mag. Nat. XXXVIII. 86. — H. murorum rotun- datum Fr. Symb. (1848) 4109. — H. murorum var. silwaticum Lbg. H. Sc. (1872) 2.57 pp.! — AH. silvaticum subsp. 10. var. »rotundatum« Almgq. Stud. (1884) p. XVIM. — H. rotundatum (Williams, Prodr. 442) Lint. Brit. H. (1905) 55; nee Kit. (4814). — Involucra mediocria erassiuscula, squamis subangustis 4 acutis camosis, 3423 K. H. Zahn. — Hieracium. Süd- und Mittel-Skandinavien, z. B. Smäland, Värmland (Dahlst. H. Se. I.n. 691, IX. n. 47!), Grenna (Lbg. 1. c.)!, Dalarne, Jemt- und Gotland usw.; Drivstuen!, Valders!, Telemarken usw. (cfr. Om. l. ec. XLVII. [41910] 98 et LI. 403). — Schottland: Forfar. — Ungarn: Berg Babony! und Bükkhegy! im Komitat Borsod. Var. $. densiserratum Om. I. ec. LIM. (49145) 103: Valdres und Hallingdal in Norwegen. | Nota. Similia: Subsp. 4. albovittatum Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 24!, XXII. n. 18! et ex K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 60; foliis ovato-oblongis parum denticulatis, involucris obscure viridibus, squamis sublatiusculis minus acutis. — Süd- und Mittelschweden (z. B. Herjedalen!) bis Torne Lappmark und Tromse in Norwegen. Subsp. 2. ewplanatifolium Om. in Nyt, Mag. Nat. XLII. (41905) 272; involucris vix me- diocribus, squamis latis plerisque = obtusis dense pilosis et glandulosis. — Vestre Aker in Norwegen. Subsp. 3. habromorphum Om. |. c. 274; involucris parvis angustis, foliis longius denti- eulatis. — Eggedal und Hallingdal in Norwegen. Subsp. 4. fennoorbicans Norr!. Suom. Kelt. (1906) 400; H. exs. V. — Süd-Finnland. Subsp. 5. suborbicans Brenn. Finl. H.-form. VII. (4903) 16 sub H. vurizcolor et in Meddel. Soc. Faun. Fl. Fenn. H. 30. (4905) 450. — Finnland: Sibbo. Subsp. 6. vesticeps Brenn. in Meddel. 1. c. (1905) 150. — H. orbicans Brenn. Finl. H.-form. II. (4893) 35. — Nordösterbotten. | Subsp. 7. subalbovittatum Noto Tromso amts H.-fl. I. (4910) 40. — Tromse, 140. H. sagittatum (Lbg.) Dahlst. Bidr. II. (4893) 179. — H. murorum e. in- canuwm Lbg. in Blytt, Norg. Fl. II. (1874) 653. — H. murorum d. sagittatum Lbg. . HA. Sc. II. (1872) n. 58 pp.! et in Harim. Handb. Sk. Fl. ed. 11 (1879) 43; nec Sag. Schneid. Fl. Centr.-Karp. II. 341. — AH. *sagitiatum Lbg. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 41. — Caulis 4—7 dm crassiusculus 0—1(—2)-folius basi violaceus inferne pilosus et subfloccosus, superne densius vel canofloccosus et breviter subpilosus, simul obsolete sparsimque glandulosus, pleio- vel polycephalus (5—20), anthela laxa, ramis Sa == erectis 3—5(—7), summis confertis abbreviatis patentibus, acladio 2—8 (—12) mm, inferioribus longis duplo vel triplo ramulosis, pedicellis canofloceosis dis- perse vel Ten et minute glandulosis subdense breviterque albopilosis. Folia laete gra- mineo-viridia vel pallide glaucescentia vel prasino-viridia =- petiolata subtus. pallidiora et = vel subdense, in costa (saepe floccosa) margineque densiuscule vel densissime pilosa (I—2 mm) et fere semper glandulis raris minutis obsita, petiolis molliter villo- sulis (@—3 mm), exteriora ovalia vel elliptica basi truncata vel constrieta vel subhastata rarius subcordata, obtusa, vix vel erenulato-denticulata, intermedia elliptica vel ovato- lanceolata == argute serrato-denticulata basi saepe subeuneata vel sagittata, dentibus vel laciniis 1—2 vel lobis longis patentibus vel reversis munita, interiora magis elongata et saepe profundius dentata; caulinum =- petiolatum =Z ovato-lanceolatum basi inciso- dentatum vel lobatum, sagittatum vel hastatum. Involucra 8—A10 mm crassiuscula obscure cinerascentia vel virescentia variegata basi ovata vel subtruncata, squamis latius- eulis = obtusis vel acuminatis ZT comosis, marginibus anguste vel late floccoso-lim- batis saepe albidis, interioribus dilute viridi-marginatis, omnibus dorso fusco-viridi. vel obsceuriore vix vel rare floccosis sed pilis mollibus apice albidis subbrevibus densis vel minus numerosis glandulisque minutis vel validioribus sparsis vel subdensis obsitis. Ligulae = saturate aureae vel luteae saepe breviter ciliolatae. Styli obscuri (rarius lutei). Atlantische und mittelbaltische Provinz. Skandinavien; Finnland bis Nord- westrußland und Polen; Dänemark; Britannien; Island; (Labrador?) — Fig. 26. — Juni— Juli. Greges, subspecies, varietates et formae H. sagtttatt. A. Folia supra pilis firmulis brevibus + densis obtecta. — Subgrex H. sagittatum Zahn. I. Folia = lata denticulata vel hreviter dentata (cfr. A. amo- dontum). | sense Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 440. 343 Subsp. 1. sagittatum Lbg. ex Stenstr. |. c., Dahlst. Bidr. Il. 492; H. exs. IM. n. 42%; Lint. Brit. H. 52; Norrl. Suom. Kelt. 104. — H. murorum subsp. 42. Almgq. Stud. (1881) p. XXI. — Acladium breve, rami summi conferti; involucra fuscoviridia, squamis margine late et dilute viridi albido-floccosis; folia gramineo-viridia; squamae subobtusae .dense pilosae sparsim vel ea. et minute glandulosae vel interdum minus pilosae f. b. streptodon Dahlst. 1. c. 494) vel glandulis validioribus, planta robusta (f. ce. psarocephalum Dahlst. |. c. 195). Süd- und Mittelskandinavien (Lbg. H. Sc. n. 58 pp.!; Dahlst. H. Se. I. n. 88—90!, XI. n. 44!); Öland (l. ec. II. n. 3)! Süd- und Mittelfinnland (Herb. fl. Ross. n. 1834)! Polen: Ojeow, Kielcee usw. (Ganeschin)! Rußland: Pskow, Petersburg (Herb. fl. Ross. n. 1835 pro subsp. pseudopleiophylium Zahn in Sched. herb. fl. Ross. VI. [1908] 89)!; Olonez: Petrosawodsk!; Griasowetz in Wologda!; Ingermanland! Dänemark: Jütland!, Aarehus! England: Killin und Glen Shee in Perthshire. —. Nicht in der Tatra. Var. 8. subhirtum F. J. Hanb. in Journ. Bot. XXXII. (1894) 228 sub rivale; Lint. Brit. H. 52. ——- Foliis magis ovalibus glabrescentibus, anthela ampla laxa, pedicellis minus vel cum squamis vix glandulosis. Schottland: N. Uist; Perth (Linton n. 137: Grianlarich)!; Aberdeen; Inverness; Dumfries. Nota. Similia: Subsp. 4. unetiusculum K. Joh. ex Dahlst. Bidr. Il. (1893) 496; sed in- volucra brevia obscuriora, squamis latis obtusissimis dense glandulosis subepilosis late floccoso- limbatis, rami breves arcuati, folia prasinoviridia obsolete denticulata. — Schweden: Forserums in Smäland. | . Subsp. 2. subunctiusculum Dahlst. 1. c. 497; sed involucra atroviridia subelongata, sub- dense et obscure pilosa et glandulosa, squamis late linearibus == obtusis sublate floceoso-lim- batis; folia supra sparsim pilosa. — Smäland, Södermanland und Nerike in Schweden. Subsp. 3. variifrons Brenn. in Meddel. Soc. Faun. Fl. Fenn. H. 30. (1904) A438; sed a sagittato differt involucris obscuris vix floccosis glandulis atris majoribus obsitis, squamis angustis - acutis, pilis in tota planta minus numerosis. — Nyland in Finnland. I. Folia angustiora sinuato-pluridentata, basi contracta vel attenuata profundius dentata. Subsp. 2. philanthrasx Stenstr. Värml. Arch. (1889) 25; Dahlst. Bidr. II. 487; Williams, Prodr. 139. — H. sagittatum var. Norrl. Bidr. I. 89 et H. exs. n. 105. — A. silvaticum subsp. 11. pelluerdum var. A. Almq. Stud. (1881) p. XX. — Folia prasino- viridia late et obtuse dentata dense et breviter pilosa submaculata. Involucra fusco- viridia, squamis subangustis acutiusculis subcomosis dense glandulosis subdense vel dense pilosis anguste floccoso-limbatis. Süd- und Mittelschweden bis Stockholm!, Herjedalen und Jemtland (Norrl. H. exs. n. 4105!; Dahlst. H. Se. I. n. 79—84!, V. n. 45!). In Norwegen bis Dovre und Tromse! Lappland, Finnland. Rußland: Petrosawodsk in Olonez!, Kempa bei Luga! Britannien: Perth; W. Yorkshire (efr.. Lint. 1. c. 53). — Var. f. olivascens Norrl. Suom. Kelt. (1906) 105: Finnland. — Var. y. limbatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 320. — Südnorwegen. Nota. H. pseudosilvaticum Noto Tromso H.-fl. I. (4940) 64 transitum phelanthrax- Scandinaviorum sistere dieitur. — -Tromse. Subsp. 3. penduliforme Dahlst. H. Se. IV. (1893) n. 18!; nec Norrl. — Simile, sed folia parva subolivacea + ovata fere duplicato-dentata, squamae minus pilosae eomosae. Schweden: Vägome in Gotland! Var. #. microphoron Norrl. pro sp. H. exs. VI. n. 12 ex K. Joh. H. Vulgata Torne Lappm. (1908) 43, t. IH, f. 43 est transitus versus prolixum. ' Finnland, Lappland. Subsp. 4. Loennrothianum Zahn. — H. A iginasm Loennr. ex Dahlst. H. exs. I. (1889) n.50; Bidr. II. (1893) 490; Lint. Brit. H. 53; nec NP. (1886). — Folia obscure viridia oblonga late et acute multidentata longius pilosa, Squamae oblongo- 344 " —-K.H. Zahn. — Hieracıum. lanceolatae + obtusae late floccoso-limbatae densius pilosae et comosae subdense ns losae. Frlran ut in philanthraei. Südostnorwegen. Schweden, z.B. Ostörgbtland, 'Gotland, Smäland (Dahlst. H. Se. I. n. 85!, I. n. 69!). Nyland in Finnland. Britannien: Carnarvon; W. Yorks. Var. #. maculigerum Lint. Brit. H. (4905) 53. — Folis purpureo-coloratis, squamis acutioribus minus pilosis magis glandulosis, ligulis glabris. West-Yorkshire: Kettlewell, Arncliffe. | Nota. Similia: Subsp. 1. an Norrl. Suom. Kelt. (4906) 403 et H. exs. V, — Südwest-Finnland. Subsp. 2. Repatiphyllium, 3. capnotrichoidiceps et 4. conibasum Noto Tromso H.-fl. 1. (4910) 56, 64, 66. — Tromse. , . » Bubsp. 5. philanthracoides, 6. kvaenangense, 1. eineritum ei 8. submodanım Dahlst. ex Note 1. c. I. (4910) 50, 55, 59. — Lappland bis Tromse. B. Folia supra = glabra vel parce BOLEE exteriora interdum den- sius pilosa. I. Folia pallide vel glaucescenti-viridia sublata + irregulariter et grosse obtuseque sinuato-dentata, basi subcordata saltem latissime vel anguste lobata vel.reverso-dentata vel = con- tracta et sagittata, raro breviter vel vix dentata. — Subgrex H. marginellum Zahn. a. Involucra densius glandulosa parcius pilosa. Anthela ampla laxa, ramis erectis (folia ovata vel ovato-lanceolata). Subsp. 5. marginellum Dahlst. ex Stenstr. Värm). Arch. (1889) 28; Dahlst. Bidr. II. 482. — Folia obtusa plurilobata vel lobis liberis angustis sagittata. Involuera mediocria fuscoviridia, squamis lanceolatis acutiusculis subanguste floccoso-Jimbatis. Südschweden (Dahlst. H. Sc. I. n. 86—87!, XI. n. 43!; Magnier n. 3539!). Norwegen: Kristiania!, Larvik und Jarlsberg; Telemarken. Subsp. 6. polyspilum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Se. XIX. (1906) n. 27! — Folia submaculata denticulata, basi == contracta breviter et acute dentata =- sagittata, supra breviter subpilosa. Squamae angustae = acutae comosae dorso subdense, mar- gine dense floccosae. Knudsha in Norwegen! Subsp. 7. caperatum K. IR H. Torne Lappm. (1908) 38, t. Il, f.12. — Folia cordato-ovata vel ovato-oblonga, basi truncata reverso- vel utrinque longe ı inciso- 2-dentata. Squamae exteriores obtusae. Flocei sparsi. Kiruna usw. in Lappland (etiam var. #. unguiculatum K. Joh. 1. c. 40). b. Involucra parcius glandulosa densius pilosa. Anthela vulgo contracta, ramis arcuato-erectis (cfr. crebridens Dahlst.). 1. Folia grossius dentata. Subsp. 8. striatulum Dahlst. Bidr. I. (1893) 184. — Folia obtuse et late triangulariter dentata, basi late incisa. Involucra angusta, squamis angustis subobtusis sparsim glandulosis et pilosis sublate floccoso-marginatis = comosis. Südskandinavien: Smäland; Kristiania. Subsp. 9. expallescens Dahlst. 1. c. (1893) 185. — Folia late et profunde sinuato-dentata. Involucra suberassiuscula, pilis tenuibus dilutis densiusculis glandulisque sparsis minutis obsita, squamis lanceolatis acutis canescenti-viridibus late floccoso-Iim- batis vix comosis. | Smäland (Dahlst. H. Se. III. n. 64)! Subsp. 410. pycnodon Dahlst. H. Se. II. (1892) n. 70!, XXI. n. 46!, Bidr. III. (1894) 251. — Folia cordata grosse et triangulariter, basi reverso-dentäta se lobata vel lobis liberis sagittata. Involucra subcrassa dense pilosa, squamis comosis. Reliqua prioris. Smäland! Öland! Subsp. 41. eucharactum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 72. — Folia 4 h - L Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata;. n. 440. 345 ovalia vel late elliptica, basi cordata vel constrieta praesertim grosse vel laciniato-pauci- dentata.. Involucra erassiuscula densiuscule pilosa subsparsim glandulosa, obscure viridia, squamis subangustis plerisque subobtusis angustissime sed dense floccoso-limbatis. Norwegen: Rauland; Hallingdal. Nota. Similia: Subsp. 4. involutiforme Dahlst. H. Sc. XII. (4900) n.59!; sed folia, late et obtuse paucidentata, basi ovata vel breviter cuneata saepe angustius inciso-dentata, caulina, 1—2 elliptico- vel sublanceolata, consimilia; involucra magna crassa, squamis late lanceolatis subacutis margine usque ad apicem subdense floccosis. Versus caesvum. — Herjedalen (etiam l.c. XXI. n. 59)! Subsp. 2. oxylepium Dahlst. H. exs. III. (4889) n.29; Bidr. II. 47. — Foliis exterioribus saepe vix denticulatis, reliquis acute sinuato-pluridentatis, involucris multo minus floccosis (var. «. genuinum Zahn) vel squamis distincte floccoso-limbatis [var. 3. marginulatum Dahlst. H. Sc. XI. (4899) n.44 et ex K. Joh. Arch. Siljanstr. 14]. Versus böfidum. — Schweden: Dalarne (Dahlst. H. Sc. XI. n.10=«!, 14 = $!, XXI. n.8 = «!); Helsing-, Vestman- und Gestrikland. Subsp. 3. Lackschewitzii Dahlst. H.-Fl. Oesel (4904) 27, t., f.2; sed folia cordato- ovata, ovato-oblonga vel ovato-lanceolata, profunde vel ineiso- et reverso-dentata = sagittata; acladium 20—35 mm, capitula pauca (8—40 mm); pedicelli subepilosi apice parce minuteque glandulosi; involucra densiuscule albopilosa parceglandulosa floccosaque. — Sworbe auf Ösel (Lackschewitz n. 4707). . Subsp. 4. exasciatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIII. (4905) 274. — Folia ovalia vel late elliptica triangulariter multi-, basi longius et patenti-dentata vix decurrentia, caulina 4—2, imum grosse multidentatum basi laciniatum. Involucra 44—43 mm subdense pilosa et (longe) glan- dulosa, squamis obtusis margine dense floccosis, internis subulatis. — Asker in Südnorwegen: Subsp. 5. segevoldense Ssyreistschikov et Zahn in Zahn, H. Eur. (4943) n. 752! et sched. VII. p. 45. — 6 dm, acladio ad 25 mm, ramis 1—3 strietis obliquis disperse pilosis parceglandulosis 1—oligocephalis, pedicellis densiuscule pilosis canis disperse glandulosis strietis.. Folia magna tenuia ovata vel late ovato-oblonga obtusa vel subacuminata irregulariter et saepe valde grosse dentata basi constricta longe petiolata, petiolis cum caule densissime pilosis (1—2,5 mm), caulinum 4 ovato-lanceolatum . grosse pluridentatum acuminatum. Involucra ovato-cylindrica subdense pilosa subglandulosa, squamis lanceolatis obtusis vel subacutis :subfloccosis, margine densius floccosis. _Styli obscuri. — Livland: Segevold bei Riga! Subsp. 12. rubiginosum F. J. Hanb. pro sp. in Journ. Bot. XXXI. (1894) 229; Williams, Prodr. (1902) 127; Lint. Brit. H. (1905) 49. — H. vulgatum var. rubescens Backh. Mon. Brit. H. (1856) 61. — Folia ovato-lanceolata basi constrieta vel attenuata, breviter vel longius acuminata, profunde (inferne anguste) serrato-pluri- vel multidentata vel dentibus angustissimis liberis aucta, pleraque supra glabra; caulina.? —2(—3) ovata acuminata vel ovato-lanceolata saepe anguste et sublaciniato-dentata; acladium ad 25 mm; pedicelli et involucra pilosa parceglandulosa, squamis latis obtusis et acutis sparsim floccosis; styli sublutei. Ceterum subsp. erebridenti Dahlst. simile. . . Britannien: W. Yorkshire (Linton n. 91)!; Westmoreland; Derbyshire; Brecon; Carnarvon. Var. 5. peecense Lint. Brit. H. (1905) 49. — Foliüs basi ovatis vel cuneatis, pedicellis involucrisque magis glandulosis minus pilosis. Derbyshire; Carnarvon. Subsp. 13. phaeopsarum Dablst. H. Se. 1.,(4892) n. 96!, XII. n.53—55!, XV. n.46!, XVII. n. 67! — Folia ovata vel oblonga subpilosa sinuato-dentata basi + contracta (exteriora truncata, raro subcordata) saepe sagittata. Involucra vix mediocria subangusta subcanescentia, squamis anguste lanceolatis subobtusis basi densius floccosis, sursum praeser- tim in margine subfloccosis vel (var. $. systreptum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIM. [4910] 76) ubique densius floccosis vel (var. y. polytroctum Om. 1. c. 77) longius densiusque glandulosis margine albofloccosis. Folia in 9. et y. densius aequaliterque acute vel eroso- dentata. Herjedalen in Schweden. — #: Högfoskäsa bei Stormyr, y: Odda in Norwegen. — Var. 6. pyenanthelum Om. 1. c. LI. (1915) 90: Hallingdal in Norwegen. Nota. Similia: Subsp. 4. wepobates Om. ]. c. LI. (1915) 91 et Subsp. 2, oxygonium Om. 1. c. 93. — Hallingdal, Sogn u. Valdres in Norwegen, 346 . K. A. Zahn. — Hieracium. Subsp. 14. expallidum Norrl. Bidr. I. (1888) 89. — A priore involueris bre- vibus sat latis subefloecosis subeglandulosis dense pilosis, squamis subangustis acutis, ligulis denique pallidis differt. Versus bifidum, H. expallidiformi proximum. Skandinavien: Jemtland (Dahlst. H. Se. I. n. 97!, II. n. 73!, Norrl, H. exs. 1. n. 106—107!: Äre usw.); Lappland; Tromss; Hallingdal. Schottland: Reay in Caithness? Nota. Cir. etiam: Süubsp. 4. pseudexpallidum, 2. subphalarograptum et 3. pa- ganicum Noto Tromse H.-fl. I. (1940) 65, 56, 58. — Tromse. Subsp. 4. eultratiforme, 5. subexpallidum et 6. excpallidiceps Dahlst. ex Noto l.e. (4940) 56, 65. — Torne Lappmark; Tromso. Subsp. 15. lemitrichotum Zahn. — H. trichotwm Dahlst. ex H.„Jöns. Fl. Snaef. Omegn in Bot. Tidsskr. XXII. H. 2 (1899) 205; Dahlst. H.-Fl. Island (1904) 40, t. VI, f. 35 nee NP. — Folia parva ovata vel ovato-lanceolata denticulata vel inferne subineiso- dentata supra glabrescentia, ceterum pariter ac tota planta densiuscule pilosa, petiolis villosulis. Involuera 44—12 mm cerassa minute et crasse glandulosa, squamis latis margine distinete floceosis. Capitula 1—2 vel pauca. Island: Barkanautr, Innraluti, Eskifjördur, Hölar. %. Folia dentata vel dentieculata. Subsp. 16. Leyianum Zahn. — H. pollinarium var. platyphyllum Ley in Journ. Bot. (1898) 7. — AH. caledonicum var. platyphyllum Ley ]. ce. (1901) 167. — H. ‚platyphyllum Lint. Brit. H. (1905) 50; nec A.-T. — Purpurascens. Folia ovalia vel latissime ovata obtusa vel subacuta, basi cordata, ovata vel constrieta saepe reverso- dentata, ceterum paucidenticulata, .utrinque floceosa, caulina 4(—2) ovato- vel angustius lanceolata acuminata grossius dentata.. Acladium = longum. Pedicelli eani subpilosi et (minute) subglandulosi. Involucra magna crassa subdense pilosa parce glandulosa, squamis lanceolatis plerisque obtusis subfloccosis, margine densissime floceosis. Styli obseuri. — Ex Linton 1. c. H. caledonico affine. Britannien: W.-Yorkshire; Black Mountains in Brecon (Linton n. 90)!; Monmouth; Herefordshire. | Subsp. 17. eretatum Dahlst. H.-Fl. Island (1904) 49, t. IV, f.4. — Folia sub- ovalia leviter cordata denticulata vel breviter sinuato-pluridentata, dentibus imis reversis, interiora oblonga acuminata, omnia supra glabra, ceterum densiuscule pilosa, = rubroviola- cea. Anthela parce Se, glandulosa subepilosa 2 — 3-cephala, involucris (8 mm) densius- cule pilosis sparsim glandulosis, squamis sublate, apice dense floccoso-limbatis, partim obtusiusculis, nonnullis saepe tomentoso-albidis. Island: Mödruvellir. Subsp. 18. anodontum Dablst. H. Sc. XX. (1907) n. 67!, XXI. n. 21 —22! — Folia ovalia vel oblonga vix vel sparsim denticulata, partim subdense breviterque pilosa, lutescentia. Involucra mediocria crassa, squamis vix latiusculis obtusiusceulis vel acutis inferne densius floccosis. Herjedalen! Nota. Similia: Subsp. 41. epinephum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. 1. (1990) 74, sed folia parva, involucra longa (44—12 mm) angusta canescentia, squamis lanceolatis acuminatis late et dense Hocköse Imbatk. — Finnmarken in Norwegen. Subsp. 2. marginelliforme K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n.19! sed folia cordato- ovata minuta. — Medelpad in Schweden! y Subsp. 3. macellum K. Joh. Anteckn. H.-Exk.. (4907) 49, t. VII. f. 25; sed folia ovato- oblonga vel oblongo- vel sublanceolata breviter pluridentata. — Vesterbotten in Schweden. Subsp. 2. informe Stenstr. Värml, Arch. (1889) 23; sed folia ovalia vel ovatä minute den- tata supra glabrescentia, involucra angusta squamis subacutis margine subfloccosis. — Schweden: Dalarne; Värmland. Norwegen: Hallingdal. Subsp. 5. cerussatum K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 27, t. IV, f. 12; sed folia ovata vel oblonga parum vel breviter et obtuse pluri- (basi acute) dentata = sagittata; involucra parva canescentia, squamis angustis truncatis vel subacutis eximie eomosis dense floccoso-limbatis. — Medelpad (Dahlst. H. Sc, XXI. n. 26)! ae Euhieracium, ‘—— Sect, VII. Vulgata; n. 440, 347 Subsp. 6. stenopolium Om. in Nyt. Mag. Nat. LI. (4945) 99. — Hemsedal in Norwegen. Subsp. 7. Zeucofarreatum Noto Tromse H.-fl. I. (19140) 69. — Tromse. Subsp. 19. breadalbanense F.J. Hanb. in Journ. Bot. XXX. (1892) 260 pro sp.; Linton, Brit. H. 50. — MH. Pictorum Lint. . breadalbanense Williams, Prodr. (1902) 4130. — Folia obovalia spathulata retusa vel rotundata vel obovata, basi rotundata vel breviter constrieta vel contracta, vix vel obsolete denticulata, interiora obelliptica, pleraque supra glabrescentia, caulinum 0 vel = ovato-lanceolatum. Involucra brevia lata subfloccosa subdense pilosa parce glandulosa, squamis anguste lanceolatis acutis mar- gine subdensius floceosis — viridibus. Styli lutei. Britannien: Breadalbane Hills bei Killin in Perthshire (Linton n. 405)! II. Folia glaucescenti- vel prasino-viridia, late ovata vel ellip- tica, vel = elongata elliptica vel oblonga vel oblongo-lanceo- lata, saepissime late sinuato-dentata, bası ovata vel trun- eata vel = cordata saepe profunde inaequaliter et late reverso-dentata vel lobata. Anthela vulgo laxa, ramis sub- erectis. Versus H. bifidum. — Subgrex H. sarcophyllum (Dahlst. Bidr. II. [4893] 467) Zahn. a. Folia graminea = ovata, basi cordata obliqua, supra bre- viter pilosa. Subsp. 20. obliquifolium Dahlst. Bidr. II. (1893) 476. — Involucra crassa atroviridia, squamis latis partim subobtusis subdense glandulosis subpilosis vel subdense pilosis sublate floccoso-limbatis comosis. Anthela saepe altefurcata. ‚Schweden: Smäland (Dahlst. H. Se. II. n. 71)! b. Folia zlaucescenti- vel prasino-viridia saepe —& elongata 5 p 8 = elliptica vel oblonga vel elliptico- vel oblongo-lanceo- lata supra subglabra (cfr. A. plumuligerum Dahlst.). Subsp. 21. gracilipes K. Joh. ex Dahlst. Bidr. I. (1893) 169; nec Sudre, nec Note. — Folia submagna vix denticulata basi eordata vel contracta saepe breviter sagittata. Involucra brevia subcanescentia, squamis lanceolatis obtusiuseulis comosis subfloccosis, margine dense floccosis. Smäland (Dahlst. H. Sc. I. n..99j! Subsp. 22. sarcophyllum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 15; Dahlst.. Bidr. I. 171. — H. silvaticum subsp. 7. cilkiatum Almgq. Stud. (1884) p. XVII pp. — Folia carnosa parum maculata vix dentata vel basi sublobata. Involucera valida (10—-13 mm) erassa, squamis sublatis subobtusis sparsim (margine anguste) floccosis. . Styli lutei. Häufig in Südskandinavien (Dahlst. H. exs. III. n. 36—37!, H. Sc. X. n. 29!, XII. n. 34). Schottland: W. Inverness; Clova in Forfar; Perth; Dumfries (Linton n. 65)! ar. 8. ampliatum Lint. Brit. H. (1905) 54. — Foliis rotundato-oyalibus vel ellipticis praesertim basi ineiso-dentatis, squamis dilutis. W. Yorkshire. Nota. Cifr. subsp. Reterolepis Om. in Nyt Mag. Nat. Lill. (4945) 402. — Südnorwegen. Subsp. 23. praepallens Dahlst. ex H. Jöns. in Bot. Tidsskr. XX. H. 3 (1896) 354; H.-Fl. Island (1904) 42. — Sequenti simile, sed folia densius angustiusque den- tata dilutiora, involucra longiora, squamis angustioribus, acutioribus, pilis dilutioribus densioribus, floceis sparsioribus. Pili et glandulae densiuseuli. Island, ziemlich häufig. - Subsp. 24. esopallidiforme Dahlst. ex Stenstr. ‚Värml. Arch. (1889) 26; H. exs. ‚I. (1889) n. 25; Bidr. II. (1893) 474; Norrl. Suom. Kelt.: 104. — H. ciliatum y. ex- pallidiforme Williams, Prodr. ( 1902) 151. — Folia. crassiuscula basi denticulata vel breviter sinuato-dentata. Involucra brevia erassiuscula Arcoviridia, squamis latis atte- nuato-subacutis comosis late floceoso-limbatis. in Finnland: Äland, Süd- und Mittelskandinavien. bis Jemtland, Dovre und Trondbjem 348 | X. W.Zann — Heraemn. (Dahlst. H. Se. I.n. 93—95!, II. n. 72!, XI. n. 15!, XIX. n. 28!, XXI. n. 47!). Ork- ney-Inseln; Schottland: Perth; W. Yorkshire und Montgomery in England (cfr. Lint. 1. ce. 54). Nota. Cfr. subsp. surcophylloides Dahlst. in Botany of the Faeröes II. (41903) 629, t. XI, f. 2. — Insel Osterö der Faeröer. Subsp. 25. scalenum Norrl. Bidr. I. (1888) 9%. — Folia subparva = oblonga contracta, exteriora subcordato-ovata, leviter sinuato-denticulata, inferne breviter vel grossius dentata. Involucra submediocria erassiuscula obscure et subcanescenti-viridia, squamis latiusculis subobtusis inferne subdense floccosis, sursum margine subfloccosis. Schweden: Jemtland, Herjedalen (Dahlst. H. Sc. III. n. 75!, IX. n. 50!, XVII. n. ı8!, XX. n. 64—65!, XXII. no. 18!; Norrl. H. exs. n. 414!). Norwegen: Telemarken, Drivstuen (Bänitz n. 6782 pp.)! | Nota. Cfr. subsp. 4. scaleniceps Dahlst. et 2. dddymocephalum Dahlst. ex Noto Tromso AH.-fl. I. (49410) 66, 69. — Norwegisch Finnmarken und Torne Lappmark. Subsp. 26. euprepes F.)J. Hanb. pro sp. in Journ. Bot. XXX. (1892) 206; Williams, 1. c. 148; Lint. Brit. H. 56. — Folia saepe purpureo-colorata orato-oblonga rohmdeis vel ovato- vel sublanceolata acuminata denticulata vel + grosse triangu- lariter vel inferne longius dentata abrupte contracta vel attenuata, caulina 1—2 late vel lineari-lanceolata. Anthela longe curvato-ramosa 4—-12-cephala, acladio brevi. In- ‚voluera 2 magna subdense .pilosa parce mieroglandulosa, squamis late lanceolatis subobtusis vel acutis obscuris saepe usque ad apicem sub- vel densius floccoso- (vel viridi-)marg ginatis. Pedicelli graciles modice pilosi subeglandulosi. Styli sublividi. Versus caesium vel subramosum. Westengland; Schottland; Irland: Belfast in Antrim (Linton.n. 66)!, Londonderry. ar. #. glabratum Lint. in Journ. Bot. (4893) 481. — Foliis angustioribus, basi magis attenuatis et saepe dentibus liberis obsitis, valde glabrescentibus. Schottland: Mid-Perthshire: Luib (Linton n. 19 = £) usw.; England: Carnarvon. Var. y. elivicolum F. J. Hanb. in Journ. Bot. (1894) 328. — Foliis rigidis glauces- centibus, pedicellis longioribus, squamis latis glandulis nigris pilis apice albis obsitis. Caithness?; Brecon; Eaermerkhene W. Yorkshire. Subsp. 27. molybdinum cd Värml. Arch. (1889) 16. — A Scaler FL rotundato-ovatis vel oblongis basi subcordatis vel contractis hastatis vel sagittatis, in- Be mediocribus canescentibus, squamis latis attenuatis obtusis vel subacutis comosis = dense, margine late et an floccosis differt. Schweden: Dals-, Söderman-, Värm- und Upland (Dahlst. H. Se, IX. n. 521, X. 'n. 14!, XIX. n. 19!). Norwegen: Lysaker!, Fornebo! Bon) Similia: Subsp. 1. subcanipes Dahlst. in Acta Berg. I. 7, (4894) 29; sed folia ovalia vel ovato-lanceolata truncata vel contracta vel subcordata grosse vel lacerato-dentata, in- volucra 42—44.mm subvalida ubique sparsim (var. «. genuinum Zahn) vel ubique dense vel niveo-floccosa (var. 2. mucescens Dahlst. 1. c. 30). — Norwegen: Hugelien in Torpen. Subsp. 2. fuscocinereum Norrl. Bidr. I. (1888) 92. — H. grisescens Almgq. pp. ex Elfstr, Bot. utfl. (4890) 60. — Sed folia subtriangulariter ovata vix maculata basi breviter dentata sub- cordata, truncata vel constricta; squamae margine tantum anguste floccoso-limbatae. — Jemt- land; Herjedalen (Norrl. H. exs. n. 410!, Dahlst. H. Sc. II. n.2!, XVII. n.49!, XX. n.66). Tele- marken [var. 8. aequalidens Om. in Nyt Mag. Nat. XLIIH. (4940) 78, foliis anguste ellipticis vel elliptico-Janceolatis dense et aequaliter serrato-dentatis] bis Tromse.. Subsp. 3. praecurvulum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 318. — Südnorwegen. Subsp. 4. virentulum et 5. leucophaeatum Note in Tromso H.-fl. I. (4940) 65, 68. — Tromse. Cfr. etiam subsp. manotrichum K. Joh. in Bot. Not. (1905) 406. Subsp. 28. caespitans Dahlst. in Acta Berg. I. 7 (4894) 31. — Folia ovalia vel ovata vix vel pluridenticulata basi ovato-cuneata vel truncato-subeordata saepe longius dentata, reliqua late ovata vel ovali-lanceolata dentata vel (basi longius) serrata, supra dense pilosa vel = glabra nitentia, ceterum =- dense et sublonge pilosa, caulina 1—2 —3) ovata vel ovato-lanceolata basi longe subduplicato-dentata, omnia = maculata. Involucra (numerosa) subatra + dense sublongeque glandulosa et pilosa saepe parum Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 441. 349 floccosa, squamis sublatis obtusis vel acutis, pedicellis minus glandulosis sparsim pilosis. Inter expallidiforme et conspurcans. Norwegen: Torpen und Etnedalen. Subsp. 29. Dyringii Dahlst. H. Sc. XVI. (1903) n. 91! — Folia ovata vel ovato- oblonga grosse sinuato-multidentata, basi ovata vel contracta grosse, saepe reverso-lobata vel lobis liberis aucta. Involucra submagna crasse globosa, squamis latiusculis subdense pilosis subglandulosis margine viridi distinete floccosis, intimis acutis. Norwegen: Gausen bei Holmestrand. . Subsp. 30. acrogymmon Malme in Bot. Not. (1894) 478; Dahlst. Bidr; II. (1893) 468, 178; H. Sc. I.n. 98! — Folia basi contracta vel attenuata acute dentata + sagittata, sursum denticulata. Involucra subparva crassiuscula, squamis lanceolatis ob- tusiusculis et acutis haud comosis disperse, margine densius floccosis. Södermanland! — Ähnlich: Glen Dole in.Forfar in Schottland. Subsp. 31. cultratum Norrl. Bidr. I. (1888) 9%; H. exs. n. 142; Dahlst. H. Se. IX. n. 54! — Folia ovata, interiora elliptico-lanceolata, basi contracta vel attenuata, runcinato-dentata vel subincisa. Acladium .2—10 mm. Involucra vix mediocria sub- dense pilosa disperse vel vix sparsim glandulosa margine densiuscule floccosa, squamis lanceolatis obtusiusculis et acutis. Storlien in Jemtland! Hallingdal, Hardanger, Telemarken, Troms# in Norwegen, Nota. Similia: Subsp. 4. diaeolum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 69; sed folia angustiora breviter et acute, basi saepe subgrossius dentata; anthela valde contracta vel uno ramo valde remoto aucta; squamae obtusiores. — Juvstöl in Telemarken. Subsp. 2. subumbricola Dahlst. et 3. Zasiocybe Dahlst. ex Noto Tromso H.-fl. I. (1910) 65, 67. — Torne Lappmark bis Tromse,. Subsp. 32. chordosum K. Joh. Anteckn. H. Exk. (1907) 15, t.II, f.5. — Folia oblonga, basi inaequaliter contracta tantum paucidentata, sursum breviter vel vix denticulata. Involucra mediocria subdense pilosa rare glandulosa, squamis latiusculis subobtusis et acutis margine subdensiuscule floccosis. Styli sublutei. Schweden: Medelpad und Angermanland (Dahlst. H. Sc. XXII. n. 9)! Subsp. 33. rivale F.J. Hanb. in Journ. Bot. (1892) 368 [H. caniceps] et (1893) -49; Linton, Brit. H. 51. — H. silvatieum Gouan 9. rivale Williams, Prodr. II. (1902) 137. — Folia subcoriacea (subtus purpureo-violacea) valde glabrescentia late ovata ob- tusa vel late ovato-lanceolata acutiora, dentitulata vel sinuato-pluri- vel multidentata, basi rotundata vel inaequaliter constrieta anguste et longius vel subinciso-dentata; cau- lina 0—2 ovato-lanceolata vel linearia. Pedicelli longi arcuati vix vel disperse minute- que glandulosi parcepilosi. Involucra pilis albis basi atris subnumerosis obsita minute subglandulosa, squamis late lanceolatis subobtusis vel acutis comesis margine = floccosis. - Styli lutei. Britannien: Skye; Sutherland; N. Uist; Forfar; S. Aberdeen; Perth (Linton n. 16)! Dumfries; York- und Derbyshire; Caermarthen. Var. #. dasythrix Lint. in Journ. Bot. (1893) 178 pro var. M. Pictorum; Brit. H. 54; Williams, 1. c. 430. — Foliis vix subdenticulatis, caulino 0—1; squamis brevibus latis obtusis (intimis acutis vel subulatis) densius pilosis. Corrie Ardran in Perth (Linton n. 414)!; Inverness; Argyle. 144. H. diaphanoides Lbg. in Bot. Not. (1882) 127; Hierac. Bidr. 11; Dahlst. Bidr. II. (1894) 163; Williams, Prodr. fl. Brit. (1902) 457; Lint. Brit. H. 70; Zahn, H. Alp. mar. 168. — H. murorum y. medium Lbg. in Blytt, Norg. Fl. II. (1874) 652. — H. umbrosum (et vulgatum-murorum) Uechtr. in Ö. B. Z. (1866) 333. — H. muro- rum &. fastigiatum Rehm. in Ö.B. Z. (1873) 215 pp. — H. umbrosum (et vulgatum- silvaticum) Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 41785 pp. — Nec Jord. — H. divi- sum Sudre H. Centre Fr. (1902) 62 pp.; Zahn, H. Schw. 234 pp. et in Reichb. Ie. XIX. 2, p. 49 pp. — H. pseudomurorum Hoffm. (pp.?) ex Fr. Epier. (1862) 98 et - H. vulgatum-murorum Fr. 1. e. (??). — H. vulgatum var. subatratum A.-T. Cat. (1913) 344. — H. murorum > vulgatum Zahn. — Ab H. murorum difiert foliis basalibus “ 350 K. H. Zahn. — Hieracium. basi constrietis vel attenuatis, caulinis 2—5; ab H. vulgato: anthela ut in A. mu- rorum, densissime et saepe longissime glandulosa, involueris similiter vestitis. Caulis (35—)60—75(—100) cm saepe crassus inferne dense et longe pilosus, superne sparsim vel magis pilosus subfloccosus, apice canotomentosus et subglandulosus. Folia = magna saturate viridia = pilosa haud vel = maculata, margine costaque dorsali et in petiolo — dense longeque pilosa vel subvilloso-barbata; basalia ovalia vel elliptica vel ovato- oblonga, media elongata ovato- vel oblongo-lanceolata, interiora = lanceolata, exteriora + obtusa et saepe breviter dentata, reliqua = acuminata obtusiuscula vel acuta bre- viter vel grosse et patenti- vel interiora = laciniato- vel pinnato-dentata, dentibus saepe liberis aucta; caulina saepe cito minora remota, inferiora saepe == petiolata ovato- vel sublanceolata, utrinque = attenuata, basi saepe inciso-dentata vel pinnati- fida, == longe acuminata (basi = barbulata). Anthela paniculata saepe jam e caulis basi ramis longis plerumque epilosis sed cum pedicellis densissime glandulosis compo- sita. Involucra gracilia vel crassa, squamis latiusculis longe vel longissime nigroglandu- sosis haud vel margine tantum dense floccosis. Glandulae validae. Styli fere serfiper + atri. Achaenia atra. Praesertim inter H. murorum et irriguum intermedium. Mittel- und Nordeuropa im Tiefland bis in die alpine Region. Kleinasien. — Juni— August. Subspecies, varietates et formae H. diaphanoidis. A. Involuera atra vel atroviridia efloccosa vel squamis Et en inferne) parce vel vix modice floccosis. . Involuera epilosa. a. Folia dentata, basin versus grosse dentata (cfr. H. TE rimum, vorarlbergense et vporrigentiforme), Subsp. 1. diaphanoides Lbg. H. Sc. I. (1873) n. 1%3!; Hierac. Bidr. (1882) 11*); Stenstr. Värml. Arch. (4889) 53; Dahlst. Bidr. II. 164; Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIH. (1910) 474. — H. murorum y. medium**) Lbg. in Blytt, Norg. Fi. M. (1874) 652 et in Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 41. (1879) 43. — Fig. 29. — 4—10 dm. Folia subovata vel elliptica vel ovato- vel oblongo-lanceolata (in var. y. nyeterinum Brenn. Finl. H.-form. IV. |1895] 29 rigida obscura lucida), caulina 2—5 saepe sensim minora late ovato- (vel sub-) lanceolata sparsim, aA basin saepe profunde et irregulariter (caulina longe) dentata. Squamae imbrieatae = obtusae haud vel (f. floceculiferum Brenn. l. ce. 1. [1892] 405) margine disperse floecosae, epilosae (var. «. genuinum Zahn) vel pareissime pilosae (var. $. apiculatum Lint. in Journ. Bot. [1893] 198, simul folüs dentibusque apieulatis). Styli interdum sublutei. Ligulae interdum =- stylosae. Skandinavien bis Lappland (Dahlst. H. Se. II. n. 84!, IX. n. 67!, X.n. 62!; Zahn n. 239!). Finnland (Eneanen) !, z.B. Lojo in Abo!, Karis in Nyland!, Mariehamn auf Aland (H. Lindberg)! Nordwestrußland! Polen! Deutschland: Tilsit!, Allenstein!, Schlesien!, Sachsen!, Harz!, Vogesen (Zahn n. 877)! Folgaria und Stubai in Tirol!, Murau i in Steier- mark, 1600 m! Sudeten: Glatzer Schneeberg! Westkarpathen: N. Fätra!, Tatra!, Szepes- Väralja!, Alsö-Tatrafüred : Rotbach!, Demenova-Tal! Komitat Csik in 1 Ostkarpathen! Zentralalpen: Bormio! Britannien: W. York-, Derby-, Stafford- und Cheshire; Gloucester'; Carnarvon; Brecon; Merioneth; Glamorgan; Montgomery. — Linton n. 12! Var. ® mntidens Zahn. — Folis elongatis oblongis vel oblongo-lanceolatis sinuato-multi- (ad 40-) dentatis, dentibus brevibus triangularibus vel longioribus paten- tibus vel antrorsum arcuatis punctiformibus immixtis vel inferioribus longissimis angustis acutis in petiolum subdescendentibus, foliis caulinis 2—3, imo radicalibus simili, reli- quis angustis longe acuminatis inferne dentatis; caule saepe ramosissimo; stylis luteis. Über dem kleinen Teich im Riesengebirge! *) in Göteborgs högre läroverks ärsprogram (1882). **) „H. medium Jord.?s Lbg. H. Scand, n. 123! 351 n. A44. . ’ . — Sect. VII. Vulgata . 1eracıum Euh Bar ran 7 H Fig. 29. H. diaphanoides subsp. diaphanoides (Lojo in Finnland), A squama. B pedicellus sub involucro. 352 K. H. Zahn. — Hieracium. Nota. Simile subsp. diaphanellum Braun. Finnl. H.-form. II. '(1893) 97. — Nordöster- botten in Finnland. Subsp. 2. phaedrophyllum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 53, t. VII, £. 24. — Simile, sed folia longius acutiusque patenti-dentata, dentibus angustis subulatis in pe- tiolum usque ad basin descendentibus aucta, caulina 2—3, dentibus longis rectis inae- qualibus partim liberis munita. Schweden: 'Utby und Altsarbyn in Dalarne. 8 Subsp. 3.. Zudoviciense K. Joh. in Bot. Not. (1905) 142, t. 3, f. 44. — Folia ovalia, ovata vel ovato-lanceolata obtusa vel breviter acuta, interiora longe falcato-den- tata, caulina 4—3. Reliqua priorum. Ludvika in Dalarne, Ljusnarsberg (Dahlst. H. Sc. XXIV. n. 81)! Subsp. 4. temebrosum Norrl. Bidr. I. (1888) 406; Suom. Kelt. 1146; H. exs. n. 429!; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 44—42!.— Huc vix pertinere videtur H. tenebrescens Norrl. H. exs. IX. (1907) n. 82 et f. pendulinum Lindb. fil. 1. c. n. 84. — Cfr. p. 304. — Folia obovata vel ovato-lanceolata, interdum submaculata, inferne grosse et late triangulariter- que dentata saepe dentibus liberis aueta, caulina 2—3(—5).. Squamae latae obtusae. Norwegen: Lille Elvedal usw. bis Tromsp! Schweden: Herjedalen! Süd- und Mittelfinnland; Äland! Polen: Lublin! Kärnten: Begunsica (foliis submaculatis)! Nota. Similia: Subsp. 4. extenuatum Norrl. Bidr. I. (4888) 406; Suom. Kelt. 117. — Finnland. Norwegen: Lyngen (Note 1. ce. I. 50). Subsp. 2. subtenebrosum Brenn. Finl. H.-form. V. (4897) 46; a tenebroso foliis latiori- bus ovalibus, pedicellis involucrisque (laete viridibus) parcius glandulosis, squamis latioribus apice rotundatis differt. — Finnland: Lojo. Subsp. 3. canaliculatum Brenn. 1. c. I. (1892) 404. — Anthela conferta; squamis mar- gine sat dense floccosis; foliis subglaucescentibus breviter dentatis. — Südfinnland, z. B. BundsPunE bei Kyrkslätt (Brennen)! Subsp. 4. hebecalyx Brenn. l.c. II. (4893) 28 et var. minutellum Brenn. ].c. — Nord- österbotten. | Subsp. 5. subtenellifrons Zahn — AH. tenellum Brenn. |. c. II. (4893) 28; nec Hut. et Ausserd. — Nordösterbotten. Subsp. 5. Schlegelii Almg. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n.80; H. Sc. V. (1893) n.66; X. n. 63—64! — Folia pilosa oblonga vel oblongo-lanceolata acute serrato-2—5-dentata, caulina 4—3 saepe angusta. Involucra subparva, squamis == imbricatis latiuseulis plerisque obtusis, inferne sparsim floccosis. Est diaphanoides-anfractum. Schweden: Dalarne!, Helsingland ! Subsp. 6. Zionchodontum Dahlst. et Oestmann in Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 67! — Folia obovata vel oblonga vel late ovato-lanceolata obtusa vel subacuminata grosse sinuato-3—5-dentata; caulina 2—3 cito angustiora saepe 1—2 dentibus angustis longis munita. Involucra angusta elongata, squamis lineari-lanceolatis subangustis subfloceosis comosis. ' | Herjedalen ! | Subsp. 7. praecipuum Dahlst. H. Sc. V. (1893) n.67!, XII. n. 76—77!,XV.n.59!; Norrl. Suom. Kelt. 147. — Folia late obovata submagna vel ovato-lanceolata, caulina 3—3 oblonga vel lanceolata acute denticulata vel saepe longe serrato- -pluridentata. Squamae == obtusae subcomosae .margine subfloccosae. Var. £. pluriserratum Zahn — Dahlst. H. Sc. XII. n. 76! foliis saepe grosse pluriserratis, squamis acutioribus densius floccoso-marginatis. ‚Schweden: Upland!, Herjedalen!, Jemtland! Lappland! bis Mittelfinnland, Galizien: Lemberg!, Hotosko! Nota. Similia: Subsp. 1. pyenadenium Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 30; a diapha notdi squamis latioribus obscurioribus margine floccosis Bine obscuris diversum. —_ Öster- botten in Finnland. Subsp. 2. atriplex et 3.imbricarium Brenn. ].c. II. (4893) 30. — Nordösterbotten. 'Subsp. 4. stabile, 5. DeNSSbORREEE et 6. viburgense Norrl. Suom. Kelt..(1906) 448. — Süd- u, Mittelfinnland. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 144. 353 Subsp. 7. Rimatiophidum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4903) 343. — Südnorwegen. Subsp. 8. antheticum Om. 1. c. XXXIX. (1905) 240; XLIII. 304 (var. deformatum Om.). — Südnorwegen bis Nordmarken. — Cfr. etiam subsp. sordidescens Norrl. et subsp. longelobum Dahlst. Subsp. 8. faucium Sudre, H. Centre Fr. (1902) 55, tab. XVI. — Glabrescens. Folia obovata vel late ovato-lanceolata, inferne grosse et saepe reverso-dentata abrupte constrieta, caulina 3—4 petiolata ovato-lanceolata similia. Involuera obscure viridia cum pedicellis longe glandulosissima, squamis subangustis acutis. Styli lutei. Süd- und mittelfranzösisches Bergland! Salvan in Wallis! Rheinland! Böhmerwald! Niederösterreich! Ungarn: Körmöczbänya!, Bükkhegy!, Diveny!, Budapest! Subsp. 9. trölacerum Zahn. — Subsp. lacerale Benz et Zahn in Zahn, H. Eur. cent. VII. (1917) n. 736! et sched. p. 41. — Folia late ovato-Janceolata longe petiolata in petiolum attenuata gramineo-viridia rigidiuscula supra subglabra, ceterum brevissime pilosa, subtus dilute viridia, irregulariter sinuato-pluridentata, dentibus partim per- magnis late triangularibus partim minoribus munita, inferne sagittata vel dentibus liberis aucta, exteriora ovato-oblonga obtusa, religqua subacuminata; caulina 2—3; inferiora 2 late oblongo-lanceolata acuminata vel subulata, a medio ad basin valde grosse 2—4-dentata, alato-petiolata vel basi longe cuneata. Caulis ad 6 dm brevissime et parum pilosus sursum floccosus et glandulosus, anthela cana densissime nigroglandulosa. Involuera 9—10 mm aterrima densissime nigroglandulosa efloccosa, squamis lanceolatis obtusis et acutis, interioribus sordide viridi-marginatis. Acladium ad 2 cm, capitula pauca vel numerosa. Styli obseuri. Ligulae aureae. Krain: Begunsiza, 1200 m (v. Benz)! Subsp. 10. elaroprasinum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 4169. — Folia ex- teriora elliptico-ovata rotundato-obtusa basi truncata, reliqua ovato-lanceolata acutiora, inferne remote triangulariter dentata basi constrieta, tenuia, utrinque pilosa, supra dilute prasina, subtus cuprea; caulina breviter pluridentata. Involucra 8&—9 mm, squamis margine viridi subfloccosis. Alpes maritimes: Val di Corsaglia! Subsp. 11. Bastardianum Bor. Fl. Centre Fr. ed. 3. 11. (1857) 402 pro sp.; Sudre 1. c. 59, t. XVII. — Inferne dense pilosum. Folia late ovata saepe rotundato- obtusa parum maculata infra medium grosse, basi ovata vel constricta saepe reverso- dentata; caulina 3—5 late ovata acutiora breviter petiolata consimilia. Glandulae longae. Süd- u. zentralfranzösisches Bergland: Maine-et-Loire; Cher; Loir- et Cher. Rheinland. b. Folia denticulata vel dentata. Subsp. 12. progrediens Norrl. Suom. Kelt. (1906) 417; Dahlst.H. Sc. XXI. n. 43! — - Folia obovata vel ovato-lanceolata = longe acuminata vix vel breviter denticulata, eaulina 2—3 acute (inferne breviter) 1—2-dentata. Involucra vix mediocria subangusta fusco-virentia, squamis vix vel anguste subfloccoso-marginatis. Medelpad! Finnland: Karelien, Ostrobottnien. | Subsp. 13. arölasicung Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1910) 169; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 64! — Subsp. praecipuo simile, sed folia obovata obtusa vel + ovato-lanceolata denticulata, caulina 4—2 sparsim breviterque dentata. Squamae acuminatae. Norwegen: Telemarken! | Subsp. 14. subuliginosum K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 84, t. IX, f. 30. — Folia oblonga, caulina 3—4 oblongo- vel = lanceolata. Squamae sublatiusculae plurimae acutae eximie viridi-marginatae. Glandulae luteolae. Ligulae breves. Vestergötland (f. striatellum Dahlst. H. Sc. XV. n. 62)!; Dalarne (l. c. XXIV. n. 80)! Subsp. 15. pseudostorliense K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. XXIV. (1911) n. 79! — Folia ovalia vel oblonga et ovato-lanceolata basi constrieta vel attenuata, obtusa vel ‚breviter acuta, denticulata, supra glabrescentia, caulina 1—3 (in formis hypophyllo- podis ad 5) ovato- vel anguste lanceolata alato-petiolata 4—2 dentibus majoribus obsita vel sessilia. Involucra 9—40 mm, squamis latiusculis obtusiusculis vel subacutis. Rami 4—6 elongati saepe valde remoti. Ligulae magnae. Medelpad: Kärfsta! A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 93 354 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 16. orphnocephalum Dahlst. H. Sc. XXIV. (1911) n. 78! — Simile; sed folia oblonga obtusa vel ovato-lanceolata acuta utrinque pilosa, caulina 2 lanceolata vel angustiora; acladium breve, anthela contracta; squamae acutiusculae vel acutae. Ligulae saepe tubulosae vel stylosae. Herjedalen: Funäsdalsberget! Subsp. 17. atricapilloides Zahn. — H. atricapillum Lönnr. ex Dahlst. Bidr. III. (1894) 467. — Folia magna elongata late ovato-lanceolata inferne sparsim breviterque dentata, caulina 2—4 basi ovata. Involucra obscure virentia vix mediocria, squamis acutis margine sparsim floccosis. Smäland (Dahlst. H. Sc. XI. n. 82)! Subsp. 18. dissomorphum Dablst. H. Sc. XV. (1903) n.61!, XXI. n. 44, —451 — Versus Oreadea! Folia ovalia basi subtruncata vel late ovato- vel oblongo-lanceolata irregulariter late et breviter vel longius et acute paucidentata saepe submaculata et interdum margine glandulis solitariis obsita, caulina 2(—3). Squamae late lanceolatae acuminatae plurimae = obtusae, praesertim inferne subfloccoso-marginatae. Dalarne! Herjedalen! Subsp. 19. tatranum Zahn. — Folia late ovato-lanceolata acuminata breviter petiolata utrinque pilosa remote et inaequaliter pluridentata, dentibus brevibus saepe latissimis, caulina 3 late ovato-lanceolata. Involucra crasse cylindrico-ovata, squamis Be plerisque obtusis margine subfloceosis. Westkarpathen: Mengsdorfer Tal in der Tatra (Pax pro A. carpathicum)! Subsp: 20. pseudumbrosum Zahn. — Subsp. umbrosum Zahn in Koch Syn. ed. 3. II. (1904) 1787; H. Schw. 237, nec Jord., nec Gr. G. — Caulis 4—6 dm crassiusculus squarroso-ramosus. Folia ovalia, ovata vel elliptica denticulata vel basi dentata et in petiolum alatum basi latissimum constricta vel attenuata, caulina (1—)2—4 breviter petiolata e basi late ovata acuminata denticulata vel dentata (var. «. genuinum Zahn) vel = grosse serrato-pluridentata supra glabra (var. ß. trigonodontum Zahn). Involuera 10—12 mm, squamis latiusculis = acutis vix parce vel disperse floccosis. Glandulae creberrimae longae. Mediterrangebiet: Toulouse (Timbal)! Schweiz! West- und Mitteldeutschland!. Bayern! Schlesien! Österreich! Ungarn! Kroatien: Agram (H. lancifolium Vuk. in Fl. A.-Hung. n. 3366 pp.)! Auch in den Alpen vom Wallis bis Kärnten und Nieder-Öster- reich! — £: Vorarlberg! -Simile: Subsp. 1. suboblongiforme Zahn. — H. oblongiforme Murr ex D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (49142) 825. — Vorarlberg. | Subsp. 2. Zadikense Bornm. et Zahn. — Caulis tenuis vel gracilis ad 4 dm altus dense floccosus vix sparsim glandulosus, basi dense (?—3 mm, sursum minus breviusque) pilosus, apice modice glandulosus et parcepilosus oligocephalus, acladio 8—20 mm, ramis 2—4 (saepe summis 4—2 tantum evolutis 4[—2]-cephalis, reliquis abortis) unacum pedicellis canis (involucrisque) epi- losis, sed glandulis subtenuibus sat brevibus vel mediocribus densis obsitis. Folia subpapyracea subtus alboviridia (saepe = vel in costa tantum rufo-violascentia) breviter pilosa vel supra glabres- centia, margine dense pilosa (2—3 mm), in petiolo subvillosa (3—4 mm); basalia ovalia obtusa vel late elliptica subacuta vel ovato- vel oblongo-lanceolata subacuminata, basi rotundata simul inaequaliter in petiolum subdecurrertia vel abrupte vel cito in petiolum saepe subelongatum contracta mucronato-multidenticulata vel basin versus dentibus latioribus triangularibus breviter subserrato-dentata; caulina 3(—4) remota sensim minora ovato-lanceolata vel summum == lanceo- latum breviter alato-petiolata vel subsessilia subtus in costa vel ubique subfloccosa. Involucra 9—44 mm, squamis sublanceolatis acutis (intimis acutissimis) apice subcomosis ceterum parce (extimis margine subdensius) floccosis obscuris = dilute marginatis. Styli lutei leviter fusces- a — Östlicher Pontus: Waldregion des Ak-Dagh ob Ladik, 900 m (Bornmüller Pl. Anat. r. [1890] n. 2224)! | Var. %. abietiniforme Bornm. et Zahn; differt foliis minute denticulatis nonnullis basi leviter cordatis (simul subdecurrentibus). — Amasia‘ am Sana-Dagh, 4400—1600 m (Bornmüller, Fl. exs. Anat. or. [1389] n.4462 pro H. abietinum Freyn; nec Boiss.)! Cfr. etiam subsp. leptodermum Bornm. et Zahn. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 444. 355 Subsp. 24. pluribracteolatum Zahn. — Folia magna oblongo-ovata vel ob- longo-lanceolata basi truncata vel contracta, multidenticulata papyracea pallide (subtus dilute) viridia; caulina 2 similia. Acladium 20—35 mm, 4—6-bracteolatum. Capitula 010. Involucra 12% mm subatra subefloccosa, squamis "lanceolatis obtusiusculis, glan- dulis densis longis. Istrien: Vodice!, Daune usw. (Pospichal)! . Subsp. 22. debilescens Wor. et Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 22. (1912) 27. — Caulis eire. 55 cm subdense pilosus et floccosus 10—15(—20)-cephalus, acladio 35 mm. Folia obovata vel ovato-lanceolata elongata vix vel late breviterque paucidentata supra pilosa, caulina 4 remota ovato-lanceolata basi grosse A—-2-dentata, superiora subtus floccosa. Involuecra 10—12 mm, squamis == (vel atro-)virentibus angustis, externis margine subfloccosis. Glandulae densissimae longae. Styli obscuri. Kaukasus: Chinzart und Balvana, Distr. Artvin, Provinz Batum (Woronow)! Subsp. 23. smaragdinum Brenn. Finnl. H.-form. IV. (1895) 27. — H. umbri- cola Sael. simile, sed anthela involucraque dense glandulosa tantum. Finnland: Helsingfors, Kyrkslätt. I. Involucra parce, rarius disperse pilosa. Subsp. 24. platygonium Zahn. — H. silvaticum var. eiliatum Oborny in Fl. A.-H. n. 3360! — Folia magna (interdum ad 25:7 cm) ovato-oblonga vel late ovato- lanceolata, valde obtusa vel subacuta, inferne grosse late et. obtuse triangulariter den- tata, vel caulina 2—4 inferne valde grosse sublobata. Involucra crassa longe glandu- Ein vix vel rare pilosa, squamis subangustis obtusis vel partim acutis us parum floccosis. Ungarn: Schwabenberg, Härshegy und Wolfstal bei Budapest (Szöpligeti)! |... Subsp. 25. Dbarrimum K. Joh. Arch. Fl. Siljanstr. (1902) 85, t. V, f. 17 (sub | leptogrammo). — Folia ovalia obtusa vel late ovato-lanceolata late et breviter vel grosse triangulariterque paucidentata; caulina 2—3 sensim minora. Involucra obscure viridia sparsim vel subpilosa, squamis late lanceolatis acutis inferne sparsim floccosis. Herjedalen und Dalarne (Dahlst. H. Sc. XXI. n. 46—47!, XIV. n. 35—36)! Subsp. 26. Vogesorum Zahn, H. Eur. (1914) n. 877! — Folia late ovata vel latissime ovato-lanceolata magna profunde sinuato- et acute serrato-dentata basi con- strieta utrinque pilosa basi densiuscule albopilosa, caulina 2(—3) ovato- vel late lanceo- lata vel summum reductum. Involuera crassa cum anthela densissime longeque nigro- glandulosa parce nigropilosa, squamis latis subobtusis vel acutis subatris margine parce- floccosis. Hoheneck in den Vogesen! Subsp. 27. microdontophyllium Zahn. — H. vulgatum var. alpestre Uechtr. in sched.! — Est murorum > irriguum. .Folia parva obovata vel ovato-lanceolata pluridenticulata, caulina 3. Involucra vix mediocria, squamis e basi lata lanceolatis vix vel rare pilosis viridi-atris inferne parum floccosis, internis tantum acutis. Humile. Sudeten: Kleiner Teich!, Grosser Kessel!, Melzerlehne! Subsp. 28. piceatum Elfstr. Bot. utfl. (1890) 63. — Folia rotundato-elliptica ‚vel anguste ovata — obtusa, caulina 1—2 late vel sublanceolata == acuta, omnia # breviter dentata. Involuera (et pedicelli) subpilosa parcefloccosa, squamis + imbricatis, exterioribus atris parcefloccosis obtusis. Jemtland: Stuedalen, Äreskutan. Subsp. 29. mallophyllum K. Joh. Arch. Medelp. (4907) 33, t. VIII, f. 28. — Folia densiuscule pilosa elliptica, ovato-oblonga vel ovato-lanceolata submultidentata, caulina 4—2. Squamae (et pedicelli) disperse pilosae dense glandulosae, exteriores parcefloccosae. Medelpad. Nota. Ufr. etiam subsp. 4. scöagraptum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIII. (1905) 298. — Vestre Aker in Norwegen. 33* 356 K. H. Zahn, — Hieracium, B. Involucra in squamarum marginibus modice vel dense, apicem versus saepe densius floccosa. I. Involucra epilosa. (Cfr. A. eustictum Dahlst.) a. Folia dentata vel inferne grosse dentata. Subsp. 30. ornatum Dahlst. H. exs. II. (4889) n. 81; Bidr. II. 467; H. Se. I. n.69—70!, XII. n. 86!, XXI. n. 56! — Folia pilosa late ovata vel late ovato-lanceolata inter- dum fusco-maculata breviter et acute pluridentata, caulina 2—5 = argute et sublate serrato-dentata. Squamae sublatae = obtusae sublate floccoso-limbatae comosae. Dalarne, Smäland!, Öster- uud Vestergötland!, Gestrikland!, Herjedalen! Nota. Cfr. subsp. erocydograptum Om. in Nyt Mäg. Nat. XLIIT. (4905) 302. — Vestre Aker in Norwegen. | Subsp. 31. ceramotıum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 52; Dahlst. H. Se. XI. .n. 78—79! — A priore foliis longe et acute serrato-pluridentatis (dentibus u tim liberis), squamis imbricatis magis acuminatis minus floccosis differt. Värmland!; Telemarken: Skafsä; Saetersdalen; Valdres; Hardanger usw. ar. ß. phrixolepis K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 79. — Foliis caulinis I—3, involucris minoribus, stylis subluteis. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 37)! Nota. Cfr. etiam subsp. pulvificans Zahn = H. pulverulentum Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (1904) 250; nec NP. — Eggedal in Norwegen. Subsp. 32. sauwrotum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 52, t. V, f. 17. — Folia magna = intense maculata ovalia vel oblonga, plurima ovato- vel oblanceolata, breviter vel longius et remote triangulariter subcurvato- (basi longius) dentata, dentibus paucis inter- dum liberis; caulina 2—-3, inferiora basalibus interioribus similia. Anthela laxa poly- cephala. Involucra submagna (11—42 mm), squamis latis (ad 2 mm) valde obtusis inferne subcanofloccosis, comosis, floccoso-limbatis, intimis acutioribus. Vestmanland: Norberg usw. Subsp. 33. submedianum Zahn. — Caulis 3—6 dm sparsim pilosus 5—18- cephalus usque ad basin 3—6-ramosus, acladio 4—2% cm. Folia elliptico- vel late lanceolata utrinque attenuata obtusiuscula vel acuta glabrescentia (f. a. normale Zahn) vel utrinque modice, in petiolo subdense breviterque pilosa (f. b. subpilosum Zahn), utrin- que triangulariter et subserrato-3—6-dentata, basi dentibus longioribus lanceolatis saepe in petiolum descendentibus obsita, subtus vel in costa dorsali tantum parcefloccosa; caulina 2—3 late vel lineari-lanceolata densius floccosa. Involucra eirce. 9 mm cum anthela = dense glandulosa epilosa, squamis sublatiusculis subaculis vel acutis obseuris = viridi-marginatis modice vel subdense floccosis. Styli denique obsecuri. Ust-Sysolsk usw. in der Provinz Wologda in Nordrußland! Subsp. 34. acidodontum Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 80! et ex K. Joh. Arch, Siljanstr. (4902) 80; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 48—49! — H. praecipuum Dahlst. H. Se. V. n. 67b! — Folia obovata, oblonga vel late ovato-lanceolata submagna acute et saepe sublonge serrato-pluridentata, caulina 2—3 ovato- vel sublanceolata saepe cito minora angusta longe pectinato-dentata. Involucra fuscoviridia, squamis partim acuminatis modice, inferne densius floccoso-marginatis. Herjedalen!; Värmland!; Vestman- und Gestrikland; Nerike. — Südnorwegen. Subsp. 35. mwegalodon Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 78 et ex K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 28, t. IV, f. 43, Dahlst. H. Sc. V. n.69—70!, XVII. n.88!, XXI. n.55a,b! — Folia ovata, ovato- vel oblongo-lanceolata A—2(—4) dentibus saepe longissimis latis vel angustis in petiolum descendentibus munita vel (var. £. falcatidens Dahlst. H. Sc. IV. [1893] n. 45!, V.n. Ti! et ex K. Joh. l. c. 30) densius et saepe = falcato-dentata. Squamae = acutae anguste, apicem comosum versus dense floccoso-limbatae. Vesterbotten!; Jemtland!; Herjedalen! — 8. Medelpad!; Helsingland! — Ähnlich: Allen- stein in Ostpreußen! Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 144. 357 Subsp. 36. porrigentiforme Dablst. H. Sc. II. (1892) n. 74! et ex K. Joh. Arch. Siljanstr. (190%) 77; Dahlst. H. Sc. III. n. 92!, V. n. 63—64!, XIV. n. 24! — Folia saepe magna late ovata vel late ovato-lanceolata inferne longe et acute vel valde grosse et inciso-pluridentata, dentibus partim liberis, caulina 0—2 basi grosse et longe sinuato- dentata. Involucra submagna crassa, squamis late lanceolatis subobtusis vel acutis vix vel margine subdense floccosis. Ängerman-, Söderman-, Helsing- und Jemtland!; Dalarne!; Medelpad; Vesterbotten; Herjedalen! Nota. Cfr. etiam subsp. comolepis Brenn. Finnl. H. form. II. (4893) 29. — Nordöster- botten in Finnland. Subsp. 37. phrygionium K. Joh. in Bot. Not. (1905) 18, t. I, f. 3. — Subsp. oblaqueato simile, sed pili superne nulli, folia breviora, glandulae densiören. Styli lutei. Smäland. Subsp. 38. Balanbanyae Zahn. — Caulis ad 7 dm, subpilosus, inferne dense pilosus, erassus, polycephalus, anthela valde suprafastigiata, ramis eirc. 8, inferioribus valde remotis arcuato-ascendentibus subepilosis densissime floccosis glandulosis, pedicellis canis eum involucris densissime glandulosis. Folia permagna, basalia ovalia vel ovata prae- sertim basi grosse dentata in petiolum latissime alatum constriceta supra subpilosa, cete- rum densius pilosa, caulina 6—7 latissime ovato-lanceolata = acuminata infra medium valde grosse et late triangulariter pluridentata subpetiolata saepe subsagittata, inferiora attenuata, superiora basi subrotundata subdecurrentia. Involucra 9—A11 mm, lata, basi truncata, squamis latiusculis obtusis dorso obscuris margine diluto usque ad apicem canofloccosis. Ligulae subbreves stylis luteo-brunneis. Ungarn: Waldberge bei Balänbänya (Csatö)! b. Folia denticulata vel (plerumque breviter) dentata. (Cfr. ornatum.) Subsp. 39. storliense Norrl. Bidr. I. (1888) 105; H. exs. n. 128; Dahlst. H. Sc. II. n. 73—73!, XXL n. 57! — Folia ovalia rotundata vel obovata vix vel breviter dentata, caulina 1—3 ovato-lanceolata basi I—2-dentata. Squarnae sublatiusculae obtusius- culae margine vix vel modice, inferne subdense floccosae, comosae. Styli brunnescentes. Herjedalen!; Jemtland! Subsp. 40. subarctowm Norrl. Suom. Kelt. (1906) 117; H. exs. VII. n. 6—9. — HH. dovrensiceps Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 50—52!, X. n. 66! — AH. praecipui- forme Dahlst. in S. Birger Veget. och fl. i Pajala (1904) et H. Sc. XXI. n. 50—51! — Folia pilosa late obovata vel ovato-lanceolata vix vel acute denticulata, caulina 2—3 (—4) eito minora angustiora. Involucra vix mediocria, squamis lanceolatis obtusis vel subacutis anguste floccosolimbatis subcomosis. Ligulae saepe stylosae. Mittel- und Nordskandinavien, z. B. Jemtland!, Norbotten!, Kongsvold!, Tromsö!, Kiruna. Archangelsk: Petzora! Var. 8. acrogrammum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 172%, 273. — Simile, sed folia sparsim breviterque dentata vel obsolete paucidenticulata, caulina 1—2(—3) ovato- vel anguste lanceolata longe acuminata subintegerrima. Involuera ut in H. ornato sed minus floccosa, squamis apicem versus distinete floccoso-limbatis. Telemarken: Dale, Takli, Häkedalen, Rjukan-Hötel; Vinje. Var. y. accumulascens Om. |. c. LII. (1915) 164; foliis saepe subcordato- ovatis, caulinis == reductis, anthela saepe subumbellata. Aal und Hol in Norwegen. Subsp. 41. subpellueidum Norrl. Bidr. I (1888) 104; .Suom. Kelt. 117; nec Note. — H. diaphanoidi simile, sed folia angustiora denticulata vel sparsim breviterque vel longius (var. $. dentatum Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 29] dentata, caulina 2—4 eito minora vel reducta; squamae inferne anguste vel usque ad apicem densiuscule floccoso-limbatae. Jemtland (Norrl. H. exs. n. 127!, Dahlst. H. Se. IV. n. 46—49!); Herjedalen (Dahlst. 1. c. XVII. n. 81)!; Dalarne (l. e. IX. n. 68)!; Vestmanland. Südnorwegen (Om. in 358 K. H. Zahn. — Hieracium. Nyt Mag. Nat. XLVII. p. 174), z. B. Drivstuen! Luleä Lappmark bis Mittelfinnland und Nyland; Isthmus von Karelien: Sakkola (H. Lindberg)! Var. y. canius Dahlst. H. Sc.XV. (1903). n. 63, involucris subcanofloccosis. Dalarne! Var. d. amplifrons Brenn. l. e. II. 29, foliis submagnis, acladio 25—35 mm longo. Nordösterbotten. Nota. Cfr. etiam subsp. pellocranum K. Joh. Bidr. Gestrikl. Arch. (1907) 44,1. 1, f. 5. — Subsp. ornatiformi simile, sed involucris epilosis. — Gestrikland: Forsäker!; Helsingland. Subsp. 42. phaeopsis Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 81! — Folia ovato- vel elliptico- lanceolata acute et breviter pluridentata, caulina 3—5 saepe cito minora. Squamae vix latiusculae plurimae == obtusae, margine anguste floccoso-limbatae. . Vestmanland ! Subsp. 43. ptychophylloides Dahlst. H. Sc. XIII. (1900) n. 51! — Inferne sub- hirsutum. Folia ovata vel ovato-lanceolata parum vel inferne breviter dentata margine interdum glandulis solitariis obsita, caulina —4, superiora reducta. Involucra mediocria tenuiter et longe glandulosa, squamis lanceolatis acutis subfloccosis, margine dense floccosis, eximie comosis.. Ramosissimum. Est diaphanoides-Oreadea. Harajömäla in Blekinge in Schweden! Subsp. 44. Consolatiamwum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 169. — Subrobustum. Folia subglaucescenti- (subtus albido)-viridia, basi contracta vel attenuata acute denti- culata vel dentata, pilosa, interiora glabrescentia, caulina dentibus longioribus latis mammiformibus. Anthela ad 9-ramosa apice umbellata. Squamae subdense, apicem versus dense floccosae. Alpes maritimes: St-Etienne des Monts (Consolat)! II. Involucra (saepe parcissime) pilosa. a. Styli lutei. (Cfr. pachylum.) LI) Subsp. 45. deductiforme Zahn. — Folia magna late ovata utrinque densiuscule pilosa basi truncata vel contracta, caulina circ. 3 magna ovato-oblongo vel late ovato- lanceolata; omnia valde grosse lateque triangulariter sinuato-pluridentata. Acladium 2—4 cm. Involucra magna cum pedicellis disperse pilosa longe glandulosissima, squamis latis lanceolatis viridi- et subdense floccoso-marginatis, apicem versus densius floccosis, comosis. Inferne densissime, sursum longe pilosum. Südwestfrankreich: Foret de Bouconne, döp. Hte-Garonne (Sudre n. 39)! Var. #. pseudirriguifrons Kaeser et Zahn. — Folia ovato-oblonga vel late ovato-lanceolata irregulariter et grosse pluri- vel multidentata perrigida glabrescentia, caulina ad 5, superiora lanceolata vel angustiora longe acuminata basi grosse dentata. Pili in involucro solitarii, glandulae breviores. Saepe usque ad basin ramosum. Bei Altstetten und am Altberg bei Zürich! Subsp. 46. cladophorum Vukot.! H. Croat. (1858) 43; Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 62. — Folia obovata vel oblonga vel oblongo-Janceolata obtusa vel acuminata rigidiuscula denticulata vel remote (indian) serrato-dentata, utrinque pilosa; caulina 2—3 late vel sublanceolata remote grosseque dentata. Caulis ad 4 m altus. Involuera 8S—9 mm subepilosa vel pilis albis solitariis obsita subdense glandulosa floc- cosaque, squamis subangustis aculiusculis. An praecurrens-vulgatum? Kroatien: Agram! — Vukot. in Rad jug. Ak. Zagreb XXXIV. (1876) 18 b. Styli obscuri. 1. Folia dentata vel grosse dentata. Subsp. 47. oblagueatum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 43, t. V, £. 46. — Folia obovata vel ovato-lanceolata subserrato-dentata, dentibus liberis praedita, caulina 3—4 saepe profunde et longe sinuato-dentata. Squamae margine et praesertim versus apicem comosum dense et sublate .floccosae subepilosae. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XII. n. 88!, XXI. n. 52 —54!). Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 444. 359 | Subsp. 48. Alfvengrenit Dahlst. H. Se. X. (1896) n. 59! — Folia ovata vel ovato- lanceolata breviter serrato-dentata subtus purpurea: caulina @—3 ovato-acuminata basi acute dentata. Involucra mediocria, squamis acutis sparsim pilosis floccoso-limbatis. Skäne: Lund. Subsp. 49. d®pterum Dahlst. et Enand: in Dahlst. H. Se. XVII. (1904) n. 834— 87! — Folia lanceolato-oblonga vel oblongo- (caulina 2 =) lanceolata dentieulata vel praesertim caulina interdum basi 1—3 dentibus longioribus vel longissimis praedita, squamis virenti- bus subcomosis, internis sursum minus vel parum floccosis, reliquis margine subdense floccosis, pilis solitariis obsitis. Herjedalen ! Subsp. 50. continunm Norrl. et Lindb. fil. in Norrl. H. exs. IX. (1907) n. 86! — Folia oblongo-ovata vel elliptica vel ovato- vel elliptico-lanceolata saepe magna obtusa ‚ vel acuminata grosse et saepe longe triangulariter pluridentata breviter vel longissime in petiolum attenuata hastata vel dentibus angustis in petiolum descendentibus aucta breviter pilosa supra glabrescentia; caulina 2—3 elongata late vel angustius lanceolata et irregulariter et grosse vel longissime pluri- vel multidentata. Involucra 9—12 mm, crassa subatra subpilosa, squamis sublatis partim obtusiusculis subfloccosis, margine subdensius floccosis. Styli initio luteobrunnei, fuscescentes. Anthela laxa oligo- vel pleiocephala. Finnland: Skarpnätö bei Hammarland auf Aland (l. e. n. 86—87)! Subsp. 51. verniferum K. Joh. Arch. Dal. (1902) 101, t. VII, f. 25. — Folia submagna latissime obovata vel late ovato-lanceolata, basi eöntracta vel attenuata, late et subobtuse vel acute paucidentata; caulina 4—2 inferne saepe longius dentata. In- volucra submagna crassiuscula subpilosa, squamis sublatis, plurimis 2 le inferne floccoso-Äimbatis. Melius forsan subspecies H. subramosi. Värmland (Dahlst. H. Sc. XXIII. n. 55)!; Dalarne (l. ec. XIV. n. 27)! Subsp. 52. porphyrites Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 89 — 90!; nec H. porphyritae F. Sch. — Folia ovata, ovato- vel sublanceolata elongata pilosa remote dentata, caulina 2—3 cito angustiora. Involucra submagna vix vel sub- pilosa, squamis late lanceolatis partim subacutis subcomosis sparsim vel inferne densius floecoso-limbatis. Herjedalen: Glissjöberg!; Dalarne: Tandsjö! 2. Folia denticulata vel dentata. (Cfr. Alfvengrenit.) Subsp. 53. grammolepium Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Se. XV. (1903) n. 64—65! — Folia lanceolato-oblonga vel oblongo- (vel caulina 2—4 ==) lanceolata, breviter serrato-pluridentata. Involucra elongata subangusta, squamis subfloccosis, margine usque ad apicem dense et late floccosis, pilis solitariis obsitis. ‘ Herjedalen (etiam 1. c. XVII. n. 82—83)! — Telemarken, Hallingdal, Valdres, Har- danger in Norwegen. Nota. Cfr. subsp. poliobaptum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIM. (1905) 300. — Norwegen. Subsp. 54. pachylum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIE. (1910) 176. — Folia late ovalia rotundata vel elliptica vel elliptico-lanceolata acuminata obtuse vel argute pluri- ‚ dentata, caulina —3 lanceolata longe acuminata apiculato-dentieulata. Involucra pauca ‘ erassiuscula, squamis latiusculis rotundato-obtusis disperse, margine dense floceosis, . comosis, sparsim (raro densius) pilosis. Styli interdum sublutei. Telemarken: Rjukan Hötel. Subsp. 55. feptogrammum Dahlst. H. exs. IV. (1891) n. 90; H. Sc. X. n. 65!, XI. (1900) n. 84; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 32. — Folia late ovata vel late ovato- lanceolata acute et breviter paueidentata, caulina 2—3(—4) acute serrato-2—4-dentata. Involucra lata. Reliqua ut in grammolepvo. Ä Herjedalen!; Dalarne (l. ec. XIV. n. 34)! Ähnlich im Kaukasus: zwischen Barevan und Tsortsel (Prov. Batum)! Variat foliis inferne longius dentatis (var. %. bidentiforme Dahlst. H. Se. XII. 360 K. H. Zahn. — Hieracium. n. 85!, XIII. n. 78!: Herjedalen, Dalarne); involueris minoribus, squamis partim acutis (var. y. macrescens Dahlst. H. Sc. XV. [1903] n. 60!: Dalarne); foliis latioribus, internis ovatis, involucris ut in y sed magis floccosis (var. d. submacrescens Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. [1910] 176: Telemarken: Stokland in Bö). Subsp. 56. ornatiforme Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 74!, V.n. 68! — A subsp. ornato foliis sparsim brevius dentatis interdum submaculatis, squamis acutioribus an- guste et vix densiuscule floccoso-limbatis saepe parcissime pilosis differt. Helsingland ! | Variat foliis latioribus basi truncatis vel subcordatis vix vel inferne dentatis, in- volucris epilosis (var. 9. cacozelum Om. 1. c. XLVII. 174). — Telemarken: am See Mösvand. Sub. 57. fongilingua K. Joh. Arch. Medelp. (1910) 35, t. VII, f. 23; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 38! — Folla oblongo-spathulata lingulata elongata remote sinuato-denti- culata vel breviter dentata basi longe attenuata, caulina 2(—3) oblongo- vel sublanceo- lata basi grossius paucidentata. Involucra submagna sparsim pilosa, squamis anguste lanceolatis, inferne densiuscule, sursum minus floccoso-limbatis. Medelpad!; Dalarne. Subsp. 58. bipolitanum Zahn. — Folia magna ovalia vel elliptica basi tantum denticulata, caulina 3 ovato-lanceolata supra glabrescentia. Acladium ad 25 mm. Pedi- celli et involucra disperse pilosa subglandulosa, squamis latiusculis margine densissime floccosis. Capitula 5—25. Ungarn: Härmashatärhegy bei Budapest (v. Degen)! 142. H. vulgatum Fr. Novit. fl. Suec. ed. 1. (1819) 76; ed. 2. (1828) 258; Symb. (1848) 115; Epier. (1862) 98; Koch, Syn. ed. 2. II. (1844) 521; Griseb. Comm. 4% pp.; Boiss. Fl. orient. II. (1875) 874; A.-T. H. Alp. fr. 85; Zahn in Koch Syn. ed. 3. III. (1904) 1783; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 21; Zahn, H. Schw. 238; Sudre, H. Centre (1902) 52; Rouy l. c. 353 pp.; Belli l. c. 494; A.-T. Cat. 343. — H. silvaticum Lam. Diet. ed. 2. (1786) 366; Vill. Hist. pl. Dauph. III. 125?; Gr. G. Fl. Fr. II. 375. — H. nemorosum Bess. Enum. pl. Volhyn. (1822) 31. — H. murorum 1 silvatieum Gaud. Fl. Helv. V. 104. — H. murorum var. nemorosum Pers. Syn. II. (1807) 372. — H. murorum var. polyphyllum Neilr. Fl. N.-Österr. (1859) 410. — H. pseudoramosum et Kladnianum Schur, Enum. (1866) 390, 391 pp. — H. murorum y. L. Sp. pl. ed. 1. (1753) 803 et ed. 2. (1763) 1128 pp. — Vulgata IV. Ewvulgata Lint. Brit. H. (1905) 63. — Caulis 3—7(—10) dm tenuis vel crassus saepe firmus et rigidus inferne saepe colo- ratus, phyllopodus vel hypophyllopodus, -superne parce vel dense glandulosus et saepe epilosus, deorsum saepe densius et plerumque breviter pilosus, paniculato-oligo- vel polycephalus, ramis paucis vel numerosis approximatis, vel inferioribus remotis oblique patentibus vel erectis simplieiter vel duplieiter ramulosis, acladio saepissime brevi, pedi- cellis (ramisque) = canotomentosis plerumque tenuibus strietisque, parce vel densissime glandulosis, parcepilosis vel epilosis. Folia basalia compluria vel florendi tempore subnulla late elliptica, oblonga vel lanceolata, = obtusa vel = acuminata, raro = ovata vel rotundato-ovalia, omnia in petiolum constrieta vel longe attenuata, plerumque dentata vel inciso- et serrato-dentata, dentibus = numerosis saepe in petiolum descendentibus, plerumque = rigida, obsceure vel canescenti-viridia vel diluta, subtus pallidiora et haud raro cum petiolis == rufescentia, fere semper immaculata, supra glabra vel dis- perse pilosa, margine costaque dorsali et in petiolo densiuscule pilosa (0,5—4 mm), subtus subpilosa et saepissime subfloccosa, eglandulosa; caulina (A—)3-——5(—10), rarius numerosiora, sensim minora, inferiora basalibus. interioribus similia petiolata, sequentia lanceolata et angustiora = longe acuminata breviter petiolata vel basi cuneata vel lata sessilia subtus densiuscule (supra saepe parce) floccosa. Involucra ($—)9—10(—12) mm oblongo- vel cylindrico-ovata denique X globosa (interdum mierocephala: f. micro- cephalum Hausm. in Reichb. Ic. XIX. 81, t. 165 II) epilosa vel disperse pilosa (pilis subatris vel apice dilutis) sub- vel densissime glandulosa densiuscule vel haud floccosa, squamis latiusculis — obtusis vel = angustis acutiusculis vel acutis, sordide viridibus [2 Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 142. 361 vel subatris saepe dilutius (viridi-)marginatis vix unguam comosis. Bracteolae paucae + subulatae. Ligulae aureae apice glabrae. Styli lutei vel obscuri. Achaenia obscure brunnea vel atra. Alveoli margine breviter denticulati. — Inter H. murorum vel dia- phanoides et H. levigatum intermedium. An Rainen, Waldrändern, besonders im Gebüsch und in lichten Wäldern, auf Geröll und Triften, auf allen Bodenarten im subarktischen Europa, Asien (und? Nordost- amerika), besonders im mitteleuropäischen Gebiet, am häufigsten in der atlan- tischen und mittelbaltischen Provinz, sowie auf den europäischen Mittelgebirgen, im Mediterrangebiet viel seltener werdend, im Osten in das zentralasiatische Ge- biet (bis Indien?)*) und das temperierte Ostasien übergreifend. — Juni— August. Greges, subspecies, varietates et formae H. vulgati. Dispositio gregum. I. Caulis oligo-(2—7-)phyllus phyllopodus (rarissime ad 42-phyllus, praesertim in formis florendi tempore fortuito foliis basalibus destitutis). a. Folia omnia gramineo-viridia valde dentata basi. saepe profunde laciniata vel pinnatifida, in costa dorsali petioloque (etiam in caulis basi) plerum- que dense longeque pilosa.. Involucra == ob- scura dense glandulosa et densiuscule pilosa vel = epilosa haud vel dense floeccosa . . . . . A. H. Lachenalii. b. Folia dilute vel saturate gramineo-viridia glab- riora denticulata vel serrato- (rarissime basi magis) dentata, subtus plerumque floccosa. 1. Folia basalia 3—6 lata sparsim vel vix den- tata, caulina = apiculato- et serrato-dentata apicem versus plerumque sanguineo- vel ob- scure rubro-colorata vel subtus = purpurea. Involucra viridia vel canescentia vel = atra, efloccosa vel in sguamarum marginibus leviter vel dense vel ubique = dense floccosa, dense, saepe minute glandulosa, simul saepe spar- sim vel modice et obscure vel dilute pilosa. Squamae minus latae. Ligulae aureae. . . B. H. irriguum. 2. Folia basalia 4—4 angustiora sparsim denti- culata vel obtuse dentata (raro basi gros- sius vel inciso-dentata), caulina similia ple- rumque angusta supra = nitida saepe abrupte minora. Anthela parce vel modice glandu- losa.. Involucra consimilia virescentia vel atroviridia vel atra saepe nitida efloccosa vel in squamarum margine basin versus. parcis- sime floccosa fere semper epilosa. Glandulae breves crassiusculae. Squamae pauciseriales saepe latae et obtusae. Inter irriguum et Bee. Rn. GH. ’anfractum. II. Caulis pleio- vel polyphyllus elatus; planta A, lew- gato similis, sed differt glandulis denss . . . . D. H. acuminatum. *, Nescio an hujus loci sit HA. murorum C. B. Clarke, Composit. Indic. (4876) 256. 362 K.H. Zahn. — Hieracium. A. Grex H. Lachenalii Gmel. Fl. Bad. III. [1808] 322) Zahn. — Foliis latis basi saepe valde dentatis ut in 7. murorum, vel formas longe dentatas H. tri- dentati in mentem revocans. — (fr. p. 361. I. Folia basalia = magna ovata vel late ovato-lanceolata, cau- lina consimilia vel saltem = late lanceolata. a. Involucra (et pedicelli) glandulosa tantum vel simul pilis valde solitariis obsita. Subgrex HM. Lachenalii Zahn. 1. Styli = obsecuri, initio saepe sublutei. a. Folia caulina 4—7(—12). Subsp. 1. Lachenalii (Gmel. 1. c.) Zahn, H. Schw. 243. — H. quercetieolum et nemophilum Jord. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 397—398. — H. praestabile (Jord.) et H. argillaceum var. asperatum Sudre, H. Centre (1902) 55. — H. vulgatum var. sciaphilum Uechtr. in Baenitz Herb. Eur. (1877) n. 3032!; Fiek, Fl. Schles. 275; G. Beck. Fl. N.-Österr. 4296; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. 1784; Williams, Prodr. 155; Lint. Brit. H. (1905) 68 pp.; A.-T. Cat. 3hh: nec Jord. — H. vulgatum var. latifolium Wimm. Grab. Fl. Sil. III. ( 1829) 190 ex Fiek l. c. 275. — H. vulgatum lusus macro- phyllum Griseb. Comm. (1850) 42. — H. vulgatum var. floceifohkum (sed flocei sunt viarum pulvis!) Sag. in Mitt. Thür. B. V. MI—IV. (1893) 49—57. — H. vulgatum subsp. sciaphilum f. rosulatifolium Vollm. in Denkschr. Bayr. B. G. (n. F.) II. (1905) 91. — Caulis 6—8(—10) dm saepe crassus ubique, basi dense hirsutus. Folia saepe per- magna hirsuta supra = glabrescentia, late ovata, late triangulariter et partim breviter dentata; caulina ad 12 remota latissime ovato-lanceolata sensim vel superiora subeito minora saepe grossius et late triangulariter (saepe mammato-)dentata, inferiora mediaque + petiolata, superiora basi =- pinnatifida. Involucra numerosa (ad 40 vel compluria), 9—41 mm, viridi-atra, cum anthela ereberrime sublongeque et erasse glandulosa, inter- dum pilis solitariis obsita, squamis latiusculis acutiusculis efloccosis pallide margi- natis. Styli initio saepe Subluket, In Gebüsch und lichtem Wald in England!, Frankreich (H. Gall. n. 446!, 980 — 981 pp.!), Spanien: Valverde in Altkastilien (H. Hisp. n. 256 pp.)!, Savoyen!, Schweiz], Rheinland! bis Wesel!, Göttingen!, Schlesien!, Schwaben!, Vorarlberg!, Österreich (Fl. A.-H. n. 3369!, Baenitz n. 30381, F. Sch. H. norm. n. s. n. 2363!: Wien), Ungarn! Var. 8. Mertinii Gmel. pro sp. in Fl. Bad. IV. (1826) 591. — Simile; sed folia ovato-lanceolata acuminata, a medio ad basin profunde et grosse laciniato-pluridentata; planta valde robusta. — In Laubwäldern im Rheinland: zwischen Karlsruhe und Mann- heim!, Wertheim (Gmelin)!,- Harz!, Sachsen: Bebitz! — Schlechtd.-Hall. Fl. Deutschl. ed. 5, t. 3265. | | Var. y. fastigiatum Fr. Symb. (1848) 119; Epier. (1862) 98; Sag. Schneid. Fl. Centr.-Karp. II. 35%; Rouy 1. c. 343 pp.); A.-T. Cat. 343; nec Tsch. (1828). — H. pseudomurorum Hoffm ex Fr. Epier. 98 et A. silvicola Fr. . c. (pp.?); nec Jord. (1848). — H. sparsifolium Vukot. H. Croat. (1858) 13 pp. — H. Schoenbrunnense et vulgatum- silvaticum G. Beck, Fl. N.-Österr. IL. (1893) 1298. — Subsp. BT Oborny, H. Mähr. 162. — A typo differt: caule inferne piloso, superne =- glabro, foliis supra == glabrescentibus magis acuminatis == longe acuteque en: (in culto = obtuse lobatis), involueris sat parvis dense tenuiterque glandulosis = vel dense floccosis (plerumque epilosis), squamis angustioribus plerisque acutis Ieriter ‚comosis. Ligulae saepius tubulosae. Styli obscuri. Ramj remoti longi. — Rheinland!, Sachsen!, Branden- burg!, Schlesien!, Ungarn!, Galizien!, Kroatien!, Bulgarien!, Österreich!, Südtirol!, Vorarlberg!, Schwaben!, Zentralfrankreich! Subsp. 2. grossilobum Nyärädi et Zahn in M. bot. lap. (1911) 148. — H. vul- gatum var. macrotomum Borb. exs. pp.! — Hypo- vel aphyllopodum, 4—-7 dm, albo- pilosum. Folia caulina 4—7, inferiora I—3 conferta ovato-oblonga subobtusa, reliqua = longe petiolata = oblongo-lanceolata — acuminata magna tenuia sinuato-dentata vel infra medium 2—-3 dentibus permagnis patentibus triangularibus acutissimis mino- Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 442. | 363 ribus immixtis basi saepe liberis obsita, breviter pilosa, supra = glabra. Anthela indeter- minata, acladio ad 3 cm saepe parcepiloso. Glandulae densae subtenellae, pili nulli, Squamae == atrovirides subangustae acutae. Ungarn: Csorba-See!, Kl. Kohlbachtal!; Krivän in der Fätra! Subsp. 3. haematochromum Zahn. — Folia basalia numerosa ovata vel elliptica obtusa vel acuminata utrinque pilosa subtus violaceo-purpurea tantum denticu- lata, in caule dense piloso cano ad 8 sensim minora ovato-lanceolata et angustiora breviter dentata supra glabra, superiora subtus dense floccosa. ‘Involucra 7—9 mm, lata, obseura, dense glandulosa, squamis latiusculis obtusiusculis viridi-marginatis. Glan- dulae tenellae in pedicellis brevissimae. Folia interdum grossius dentata. Tirol: Trient!; Vorarlberg: Feldkirch (Murr)! Subsp. 4. Finmarkiae Zahn. — H. vulgatum f. nemorosa Fr. H. Eur. n. 96d! — Folia ovata vel late ovato-lanceolata breviter et late, partim grosse dentata, caulina 5—7 remota similia sensim minora. Involuera parva latiuscula dense breviter glandu- losa vix vel rare pilosa, squamis angustis plerisque acutis, externis margine parcefloccosis, Schwedisch-Finnmarken ! b. Folia eaulina 2—5. Subsp. 5. chlorophyllum Jord. ex Bor. l. c. (1857) 399 pro sp. — AH. scia- philum Lint. Set Brit. H. (1896) n. 22; nec Uechtr. — Fig. 30 F,_s. — Inferne = dense pilosum. Folia saepe magna tenuia dilute viridia denticulata vel breviter vel latius tri- angulariter dentata, basalia numerosa ovata, basi rotundata vel contracta, vel elliptico- spathulata, intima et caulina 3—5 elliptico-lanceolata saepe cito minora. Pedicelli breves saepe breviter et sparsim pilosi. Glandulae creberrimae saepe sat breves. Frankreich (H. vulgatum var. pubescens A.-T. et G. H. Gall n. 444—445!, 660!, 663 pp.!.. Schweiz! Rheinland! Bayern! Hercynisches Bergland (z. B. Halle a. S.)! Schlesien! Polen! Mittelbaltisches Gebiet! Mähren (Zahn n. 241!, 464!; Petrak n. 1490— 4491 pp.!). Ungarn! Galizien! Kroatien! Österreich (Zahn l.c. n. 747a!; Hayek n. 899!). Vorarlberg! — Britannien! — Cfr. etiam var. strumosum Ley ex Lint. Brit. H. (1905) 68 sub sciaphrlo. Var. ß. calvescens Zahn. — Valde glabrescens; folia omnia breviter vel longius in petiolum tenuem attenuata; glandulae sublongae subnigrae. Versus ?rrıgquum. Pommern: Zwischen Bublitz und Drawehn (Tessendorff)! Subsp. 6. macrophylliopodum Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 22. (1912) 238. — Caulis 25—45 em tenuis subpilosus oligo- vel pleiocephalus, acladio 8—15 mm, pedicellis canis subglandulosis subepilosis tenuissimis. Folia basalia permagna late ovato- vel oblongo-lanceolata (ad 4% : 5 cm) utrinque attenuata denticulata vel basin versus breviter dentata purpurascentia supra glabrescentia, ceterum pilosa, caulina ad 5 abrupte vel cito minora oblongo-lanceolata vel summa linearia, efloccosa. Involucra 9—40 mm vix sparsim pilosa, squamis atro-viridibus viridi-marginatis = acutis margine subfloc- cosis. Styli brunnei fuscescentes. Kleiner Kaukasus: Kotik im Bezirk Olty (Prov. Kars)! Subsp. 7. trencsinense Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 65. — Caulis cerassus molliter pilosissimus (3>—4 mm), squarroso-3—25-cephalus. Folia elliptica vel ' ovato-lanceolata rigida inferne grosse dentata supra rigidiuscule pilosa, caulina ad 5, inferiora magna grosse dentata, reliqua == ovata lanceolata. Squamae subangustae acutae. Glandulae creberrimae longae. Ungarn: N.-Podhrad im Komitat Trencesen (Holuby)! Subsp. 8. calcogeton Zahn. — Folia obovata = grosse et late dentata supra pilosa; caulina 2—3(—4) ovato-lanceolata grossius dentata subtus floccosa supra glabres- centia., Caulis subdense pilosus 7—42-cephalus, ramis tenuissimis albotomentosis. In- voluera 7—8,5 mm inferne subdense floccosa, squamis subangustis obtusis obscuris. Glandulae = densae breves tenellae. | Ungarn: Zwischen Felsögirda und der Eishöhle, 4200 m, im Komitat Torda- Aranyos (Nyärädi)! K, H. Zahn, — Hieracium. 364 SD SISERN N \ \ Nun \ HAFEN subspeciei pennatifidum (Schweden). — Bı-3 fol. caul. subsp. percissum (Thajatal in Mähren). — C fol. caul. inf. subspeciei ausöcolum (Südfrank- reich). — D fol. bas. subsp. aspernatum (Thüringen). — Eı-3 fol. basale, caulinum medium et caul phyllum (Thajatal). Folia H. vulgati. — Aı-a fol superius subspeciei argellaceum (Wallis). — Fr-3 folia basalia et caulinum tertium subsp. ehloro- Fig. 30. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 442. 365 Subsp. 9. arcuatidens Zahn, H. fl. Mosquens. (1914) 66. — Inferne subdense pilosum, ad 5 dm altum. Folia numerosa == mollia ovato-lanceolata irregulariter den- tata, dentibus saepe in petiolum decurrentibus, -subpilosa; caulina 3—4 minora vel majora, utrinque longe et arcuato- 3—4-dentata. Involucra 9—10 mm epilosa sub- dense glandulosa parum floccosa. Klin und Dmitrow bei Moskau! 9. Styli lutei. Subsp. 10. argillaceum Jord. pro sp. Cat. Gren. (1849) 17 et ex Bor. I. c. 398; A.-T. Cat. 344 pro var. — Fig. 30 E,_,. — Inferne dense hirsutum. Folia saepe magna late ovata == grosse serrato-dentata, caulina 4—6 late ovato-lanceolata basi grosse paucidentata = petiolata. Involucra 9—44 mm crassa creberrime et sub- tenuiter glandulosa inferne = floccosa, squamis anguste lanceolatis plerisque acutis. Frankreich (F. Sch. H. norm. n. 2032!; Magnier n. 1228!; Sudre n. 122!; H. Gall. n. 661—663 pp.)! Savoyen! Schweiz! Deutschland (Fl. Bav. exs. n. 734: München)! Österreich (auch in den Alpentälern, z. B. Söchau in Steiermark)! bis Ungarn!, Pieninen!, Galizien! und Kroatien! Südtirol! Norditalien! Ubique in regioni- bus calidioribus. — Hypophyllopodum: subvar. 2. protractifolium A.-T. et G. H. Gall. n. 4489: Savoyen! Jura: Orbe! Nota. Huc pertinet H. virgatum Gerh.! ex Fr. Symb. (1848) 449, planta culta, forsan quasi spontanea in Pennsilvania enata, ab H. virgato Pursh omnino diversa. Var. 8. eheriense Jord. pro sp. ex Bor. 1. ec. (1857) 397. — H. argillaceum b. sub- laeve Sudre 1. c. 54. — H. sparsifolium maculatum Vukot. exs. n. 22 var. « pp.! — Caulis superne glaber longe ramosus, foliis &—5 breviter petiolatis e basi late ovata acuminatis plerumque breviter dentatis = glabris obsitus. Glandulae creberrimae saepe tenellae pilis solitariis immixtis. Zentralfrankreich; Tarn (H. Gall. n. 659)! Österreich! Ungarn (z. B. Berg Dre- venyik in Szepes)! Kroatien! Deutschland (Tilsit: Zahn n. 878!, Breslau!, Nürnberg!). Var. y. submutabile Zahn. — H. vulgatum var. mutabrle Ley in Journ. Bot. (1900) 5; Lint. Brit. H. (1905) 65. — Folia ovali-oblonga vel ovata vel elliptica obtusa vel acuminata basi truncata vel contracta anguste apiculato-denticulata vel bre- viter dentata supra pilosa, caulina ad 6(—8) ovato- vel sublanceolata inferne saepe profunde dentata. Involucra vix vel sub- (in squamarum marginibus densius) floccosa interdum pilis solitariis obsita. England: Pontstieil in Brecon (Linton n. 146)!; Caermarthen; Cardigan; Carnarvon. Var. d. limburgense Zahn. — Caulis inferne densissime et longe pilosus sursum cito epilosus. Folia subglaucescentia supra disperse vel haud (ceterum dense) pilosa tantum denticulata, basalia == longe tenuiterque petiolata magna late ovato- vel elliptico- lanceolata utrinque aequaliter attenuata, caulina 3—4 remota cito minora. Anthela squarrosa =- indeterminata. Ligulae (stylique) aureae. Holländisch-Limburg: Valkenburg (de Wever)! Subsp. 41. argillaceoides Litw. et Zahn in Fedde Rep. IV. (1907) 239. — H. argillaceo simile, sed caulis (ad 65 cm) inferne subpilosus (ad 20-cephalus, acladio ' ad 25 mm), foliis ovato- vel oblongo-lanceolatis serrato-dentatis utrinque breviter pilosis (1—2 mm), caulinis 4—5 supra saepe glabrescentibus similiter dentatis, involueris (9 mm) subdense glandulosis epilosis sursum sparsim, inferne subdensius floceosis, squamis angustis acutiusculis obscuris, pedicellis epilosis glandulosis canis. Styli brunneo-lutei. Kaukasus: Berg Maschuka in Terek!; Cidyl im Distr. Artvin (Prov. Batum)! Aw- dostkj im Distr. Olty (Prov. Batum)! Simile ut videtur in Syria: Amanus (Post in Bull. herb. Boiss. I. [1893] 24). Subsp. 12. pseudoramosum Schur, Enum. Transs. (1866) 391 pp. et in sched.! — Caulis ad 6 dm crassiusculus rufescens inferne tantum leviter pilosus #, apice dense floccosus et vix vel parceglandulosus, (saepe usque ad basin) ramosissimus, 366 K. H. Zahn.. — Hieracium. ramis (7”—12) inferioribus longis erectis foliatis, anthela superne squarrosa rigida cano- floccosa glandulis subbrevibus subdensiusculis obsita epilosa. Involucra (9—10 mm). consimilia (cana), squamis lineari-lanceolatis obtusiusculis vel acutis dilute marginatis. Folia erassa rigida supra subpilosa vel glabra, subtus et in margine petioloque densius vel subdense et breviter pilosa, pilis basi bulbillosis, viridia subtus pallidiora, radicalia oblongo-ovata obtusa vel late ovato-lanceolata utrinque. attenuata acumınata sat breviter petiolata breviter apiculato- vel latius triangulariter pluridentata, caulina ad 8 sensim minora magis acuminata saepe grossius dentata in costa vel in tota parte aversa floccosa. Transsilvanien: an der Alt bei Talmacz und bei Boiza am Rotenturmpaß (Schur)! b. Involucra (et pedicelli) dense glandulosa et disperse vel den- siuscule pilosa. — Subgrex H. pinnatifiduwm (Dahlst.) Zahn. 1. Styli lutei (denique interdum == obscuri). ö Subsp. 13. pinmatifidum Lönnr. ex Dahlst. in Bot. Not. (1892) 463; Bidr. II. (1894): 88, 90; Zahn, H. Schw. 24%. — H. sonchoides A.-T. Add. a Mon. (1879) 10 pp. — H. borussiacum A.-T. Spice. suppl. I. (1876) 41. — Fig. 30 A;_s. — In- ferne dense pilosum. Folia obovata obtusa vel late ovato-lanceolata grosse et late, saepe sublonge triangulariter pluridentata, caulina 3—5 == lanceolata vel latiora, irre- gulariter pluri- (basi laciniato-) dentata (var. «. genuinum Dahlst.) vel = late ovato- lanceolata et grosse dentala (var. 5. vivarium Lönnr. ex Dahlst. H. Sc. III. [1892] n. 87! = H. vulgatum var. nemorosum Lbg. H. Sc. n. 74 pp.!) vel tantum denticulata (var. y. integrifolium Stenstr. in Bot. Tidsskr. XX. [1896] 235). Involucra 9—14 mm gracilia vel magna obscura (var. d. rigidiforme Dahlst.) = efloccosa vel 11—13 mm densiuscule floccosa (var. &. subvivarium Zahn) dense breviter et tenuiter glandulosa densiuscule pilosa, squamis lineari-lanceolatis = - aculis. Pedicelli interdum parce tantum glandulosi I—2(—4) em longi. a: Frankreich (H. Gall. n. 1495: Dep. Herault!, Chamonix!). Wallis! Graubünden: Domleschg! Deutschland: Heidelberg! (Sch.-Bip. Cich. n. 26: Pfalz) bis Pommern!, Sachsen! Holland! und Dänemark! England! Skandinavien (Lbg. H. Sc. n. 74 pp.!; Dahlst. H. exs. I. n. 84—85!, H. Se. II. n. 86!. X. n. 44!). Polen! Ungarn (z. B. Totfalud)! Österreich (H. Sendtneri Fl. A.-H. n. 3372 II: Ternitz)! Tirol: St. Lorenzen! Italien: Bergell!, Südtirol! — Pf: Wien (Fl. A.-H. n. 3368)! Schlesien! Ostpreußen! Polen! Elsaß! Harz! Skandinavien: Gotland (Dahlst. H. Sc. II. n. 87—88)! etiam d. y: Insel Bornholm (etiam f. angustifolium Stenstr. l. c. 236). — P, y: Vorauihire Nital! Subsp. 414. scanicum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 73—75; Bidr. III. (189 i) 89.— Simile, sed involucrca 8—10 mm crassiuscula disperse vel vix pilose, squamis angustis — acutis (interdum parcefloccosis: var. $. hallense Zahn). Glandulae saepe breves. Skandinavien: Bohuslän, Smäland, Östergötland. Dänemark: Seeland. — Thüringen: Waldau!, Sachsen: Lettin!, Ostpreußen!: forma Germanica, pilis brevioribus, foliis intense purpureo-violaceis, caulinis 2(—3). — Cfr. Zobel, Fl. Anh. IV. (1920) 41. Subsp. 15. amplificatum Dahlst. H. Se. Il. (1892) n. 85!; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 114. — Folia saepe magna obovata, ovato-oblonga vel == ovato-lanceolata vel = lanceolata (var. 9. subpinnatifidum Dahlst. H. Sc. X. [1896] n. 45—46; K. Joh. l. ce. 415) late breviterque vel acute et longe dentata vel valde grosse lobata, lobis partim liberis, caulina 2—5 ovato- vel sublanceolata basi saepe profundius lobata vel longissime dentata. Involucra 10—42% mm, squamis latiusculis acutis obscure viridibus inferne parcefloccosis densiuscule vel dense glandulosis pilosisque. Skandinavien: Helsingland!; Herjedalen (Dahlst. H. Se. 1. ec. et V.n. 59—60!, XXI. n. 72!); Vestman- und Gestrikland (etiam var. y. conserratum K. Joh. ]. ce. 117, t. IV, f. 29). — Ähnlich: Ungarn! Mähren: Znaim! Oberösterreich: Gallneukirchen! Harz: Stempeda! — Var. d. probletodon Om. in Nyt Mag. Nat. XLII. (1905) 295. — Vestre Aker in Norwegen! Subsp. 46. punctillatum Almg. ex Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 90; Bidr. III. (1894) 93. — Folia ovalia, ovato-oblonga vel late lanceolata late obtuse et grosse u. { Sy Dede u u 4 ee = 2 Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 442. 367 sinuato-pluridentata, caulina 2—3(—5) saepe submagna vel subeito parva, basi latiora dentibus numerosis inaequalibus interdum valde grossis obsita. Involucra parva parce- pilosa, squamis imbricatis late triangulariter lanceolatis partim obtusis margine floccosis. Skandinavien: Vestergöt- und Södermanland; Smäland (Dahlst. H. Se. II. n. 64!, IV. n. 36!); Stockholm! Rußland: Petersburg (H. fl. Ross. n. 1300)! Deutschland: _ Rosenberg in Schlesien!, Berlin!, Weinheim in Baden! Rheinprovinz. Subsp. 17. subpunctillatum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 94—95; Bidr. II. (1894) 95; H. Sc. XV. n. 72! — Simile. Folia caulina.3—7 sensim minora angustiora basi minus et aequaliter dentata; squamae latiores = obtusae pärcefloccosae vix vel subpilosae. Skandinavien: Östergötland!; Smäland: Femsjö! Mähren: Granitztal! Tirol: Lienz! Subsp. 18. prenzlaviense Zahn. — Glabrescens. Folia elliptica denticulata vel basalia 0, caulina ad 6 remota ovato- vel oblongo-lanceolata breviter et acute (basi sublongius) dentata. Involucra parva densiuscule pilosa glandulosaque subefloccosa, squamis lanceolatis plerisque .acutis. Preußen: Prenzlau (Grantzow)!, Allenstein!, Berlin. Subsp. 19. Jaccardii (et rigidum X vulgatum) Zahn in Dörfler, H. norm. XXXVl. (1898) sched. p. 186 pro sp.; H. Schw. 241. — H. deductum Sudre, H. Centre (1902) 57, t. XVIL — H. murorum ll. silvaticum Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 104 pp: — Caulis pilosus. Folia ovata == obtusiuscula vel ovato-lanceolata acuminata cito in petiolum contracta denticulata vel utringue 3—5 dentibus majoribus munita; caulina 3—5(— 7), inferiora subpetiolata ovato-lanceolata, superiora oblongo-lanceolata basi cuneata sessilia, magis acuminata; omnia pallide viridia, in costa dorsali petioloque = dense pilosa. Pedicelli et involucra disperse vel modice pilosa, glandulis multo numerosioribus. Var. &. deductum Zahn (= a. genwinum Sudre 1. c.). — Foliis caulinis 3—5 magnis late ovato-lanceolatis subgrosse dentatis vel dentibus numerosioribus valde grossis obsitis (f. b. latebrosum Jord. pro sp. ex Bor. ]. c. [1857] 400), raro leviter dentatis (f. ec. inumbratum Jord. ex Sudre 1. c. 57), stylis denique saepius obscuris. Ganz Mitteleuropa; in den Alpen bis 4700 m!; bis Kroatien (H. deltoideum Vuk. Rad jug. Ak. Zagr. LVII. [1881] 99 pp.)!, Bosnien!, Transsilvanien!, Galizien!, Holland! — Cfr. H. Gall. n. 664 und n. 982—983!, n. 1631! (Frankreich); Zahn n. 561—562!, n. 567a! und Petrak n. 11914 pp ! (Mähren!); Dörfler, H. norm. n. 3567 pp. (Wallis.) Var. #. medioximum Jord. ex Bor. l.c. 406 pro sp. — Folis caulinis ad 6 basi magis attenuatis inferioribus longius petiolatis; caule hirsuto. Frankreich: Mt. Pilat en Loire. Schweiz: Oberwald!, Val Bevers! Tirol! Kärnten. Wolfsberg (Zahn n. 567)! Rheinland! Var. y. Lortetiae Balb. Fl. Lyon. II. (1828) 450 ex Bor. l.c. 401 et Sudrel. c. 57, t. XVIl. — Foliis caulinis 3— 7, inferioribus oblongo-lanceolatis, sequentibus ovalibus vel ellipticis obtusiuseulis, plerisque dentieulatis tantum vel basi breviter dentatis. Squamae margine floccosae. Styli interdum lutei. Frankreich: Mt. Pilat (Balbis). Bruyeres in den Vogesen (Sudre n. 33)! Eifel. Nota. AH. Lortetiae Balb. 1. c. (Froel. in DC. Prodr. VII. 236) a Monnier (Essai [1829] 83) ad H. sabaudum, a Fries (Symb. 184) ad brevifolium, a Grenier (in Gr. G. Fl. Fr. II. 370) ad AH. levicaule Jord. (cum?), a Grisebach (Comm. 47 et in Reichb. Ic. XIX. 83) ad H. umbellatum relatum est. Icon Reichenbachiana Il. c. t. 471 est A. umbellatum. Subsp. 20. Guwinandii Jord. ex Sudre (»Guinaudi«), H. Centre (1902) 58. — | _ fr. Rouy l.c. 359. — Folia ovata obtusa vel ovato-lanceolata tenuia glaucescentia vix vel leviter sinuato-denticulata vel (var. ß. aranense A.-T. et G. H. Hisp. [1900] nn. 4149!) irregulariter dentata; caulina 3—8 late ovato-lanceolata sessilia. Involucra - parva (in # mediocria) virentia disperse pilosa dense glandulosa, squamis lanceolatis acutis. Pyrenees Orientales: Montlouis (H. Gall. n. 292—294)! Spanien: Val d’Aran (= p)! Mittel- und Südfrankreich. Piemont: Po-Tal! Rheinland. — Foliis submaculatis: zwischen Baigorry und Banco in Kantabrien (Bubani)! 368 K. H. Zahn. — Hieracium. 2. Styli obseuri vel & atri. a. Folia caulina 2—3(—6). Subsp. 21. hypopitys Litw. et Zahn in Fedde, Rep. IV. (1907) 237 sub diviso; sched. herb. fl. Ross. VII. (4911) 27, exs. n. 2068! — 5—8 dm, phyllopodum, caule inferne densius (3—4 mm), superne minus piloso ((—2 mm), 2-folio (var. «. genuinum Zahn 1. c. 238), vel = hypophyllopodum, caule 3—5-folio (var. #. hypophyllopodum Zahn 1. c.), 2—5(—12)-cephalum, acladio —4 cm. Folia oblongo-lanceolata utrinque = attenuata inaequaliter serrato-dentata (dentibus saepe late triangularibus ad 12 mm longis), pilosa, supra glabrescentia, caulina basi saepe grosse longeque dentata, superiora longe acuminata. Involucra 9—10 mm subdense glandulosa epilosa, squamis sub- angustis acutiusculis vel acutis = viridi-marginatis, externis margine subfloccosis, pedi- cellis consimilibus subcanis. Styli fusci. Kaukasus: Am Fluß Teberda, 1260 m, Prov. Kuban (l. c.)! Svanetien! Kotik im Bezirk Olty (Prov. Kars)! | Subsp. 22. charlottenburgense Zahn. — Folia submagna obovata vel ellip- tica serrato-denticulata vel breviter dentata, caulina 2—3 latissime ovato-lanceolata basi saepe magis dentata vel dentibus liberis aucta, magis acuminata, terlium saepissime parvum. Involucra 9—10 mm obscure viridia parce vel disperse pilosa, squamis late lanceolatis, interioribus obtusiusculis, externis angustioribus. Versus irriguum. \ Preußen: Im Schloßpark in Charlottenburg! Nota. Huc pertinet subsp. triangulatidens Murr et Zahn. — 6—7 dm, inferne pilosis- simum, usque ad basin ramosum; acladium ad 2cm, rami ad 8 foliati apice ramulosi cum pedi- cellis densiuscule vel modice pilosi et disperse vel subdense glandulosi. Involucra 40—44 mm modice pilosa subdense glandulosa, squamis obscuris latiusculis subobtusis vel acutiusculis parce, margine dilutiore subfloccosis vel densiuscule floccosis. Folia magna late ovato-oblonga obtusa vel acutiuscula, in petiolum (saepe inaequaliter) attenuata, subtus albidocano-viridia, breviter pilosa supra glabrescentia, rigida, == grosse et obtuse triangulariter pluridentata; caulina ad 5, inferiora permagna valde grosse sinuato- et obtuse (basi longius) dentata, dentibus late triangu- laribus. — Vorarlberg: Fuckele bei Bludenz ‘Murr)! Subsp. 23. Juratzkanum Zahn. — Folia (subtus violacea) late elliptica = obtusa vel oblongo-lanceolata et breviter, raro basi grossius dentata, caulina 4-—4, ple- rumque 2—3 = magna = ovato-lanceolata dentata vel basi longe pinnatifida. In- volucra virentia minuta, squamis angustis = acutis modice pilosis densiuscule tenuiter- que glandulosis margine leviter floccosis. Österreich: Wien (H. fastigiatum F. Sch. H. norm. n. s. n. 2360)! Preußen: Prilaken bei Königsberg! Subsp. 24. subamplifolium Zahn. — H. vulgatum var. amplfolium Ley in Journ. Bot. (1900) 6; Williams, Prodr. 155. — H. sciaphilum var. amplifolium Lint. Brit. H. (1905) 68; nec A.-T. etc. — Folia supra pilosa ovalia rotundata vel ob- longo-ovata vix vel triangulariter pluridentata; caulina 2—3(—5) late ovato- vel sub- lanceolata grosse serrato-6- vel paucidentäta. Anthela et involucra modice vel subdensius pilosa et minute glandulosa.. Squamae anguste Janceolatae acutiusculae vel subulatae inferne in margine sparsim floccosae. England, z. B. Symond’s Yat in W. Gloucester (Linton n. 145)! Subsp. 25. pseudosciaphilum Zahn. — Folia magna ovato-oblonga vel ovato- rhomboidea vel oblongo-lanceolata subobtusa vel acuminata inaequaliter multidentata subtus violacea, breviter pilosa, glaucescentia, tenuia; caulina —5 ovato- vel oblongo- lanceolata multi- (basi saepe grossius) dentata. Rami 4—140, capitula 15—30. In- voluera virentia cum anthela disperse vel modice pilosa et minute glandulosa. Istrien: Vodice!, Daune! usw. (Pospichal)! Subsp. 26. pseudo-Pollichiae Oborny et Zahn in Oborny, H. Mähr. (1905) 166. — Folia ovata vel ovato-oblonga obtusa vel acuta apiculato-denticulata vel bre- viter dentata; caulina 2—3, superiora == lanceolata. Rami 2—5, capitula 3—8. In- volucra atroviridia modice minuteque glandulosa = epilosa, squamis angustis acutis, exterioribus obtusiusculis parcefloceosis. Planta = violaceo-purpurea. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 149. 369 Mähren: Leipnik (Zahn n. 152)!, Znaim!, M.-Weißkirchen! Ungarn: Tatra!, - Budapest! Schweiz: Domleschg! Rheinland. Harz. Subsp. 27. veprinacense Zahn. — Caulis circiter 4 dm, inferne pilosus, superne floccosus et disperse pilosus laxe paniculato-oligo- vel pleiocephalus, acladio ad 2 cm, pedicellis canis albopilosis disperse minuteque glandulosis. Involucra 8—9 mm ä breviter pilosa modice glandulosa, squamis subangustis obscuris viridimarginatis acutis subfloccosis. Folia basalia subtus rubroviolacea late elliptico- vel oblongo-lanceolata - utrinque breviter vel longius attenuata acutiuscula vel breviter acuta denticulata vel in- ferne triangulariter dentata densiuscule pilosa vel in parte superiore dense hirsutula, in costa dorsali subfloccosa et pariter ac petioli dense pilosa; caulina 2—3, imum ovato- lanceolatum breviter petiolatum inferne grossius dentatum, secundum angustius basi attenuatum subsessile subtus densius floccosum, tertium reductum. By obscure brunnei fuscescentes. ZH. erriguo simile. Istrien: Veprinac, 500—550 m, am Mte. Maggiore (Vierhapper)! Subsp. 28. valderamosum Zahn inM. bot. lap. (1940) 292; nec Schl. ex Steud. Nomenel. I. 1. (1841) 766 sine deser. — Indeterminato-ramosum, ad 30-cephalum, acladio ad 3 cm. Folia basalia 0—1 cum caulinis inferioribus 2—3 oblongo-lanceo- lata (ad 18:5 cm), utringque 3—4 dentibus majoribus late triangularibus (parvis im- mixtis) obsita, inferiora petiolata utrinque contracta, religqua 0—-3 longius attenuata = lanceolata. Squamae vix sublatiusculae pleraeque == acutae cum. pedicellis subpilosae ' subglandulosae. Bosnien: Romanja- und Ozren Planina!, Han na Hresi (Maly)! Subsp. 29. Wischniakowii Petunnikov et Zahn in Zahn, H. Eur. I. (1906) 13, exs. n. 39!; Zahn, H. fl. Mosq. 65. — Caulis —7 dm, molliter albopilosus (|—3 mm) eglandulosus 2—16-cephalus, anthela laxissima subpilosa albidocana, pedicellis sparsim glandulosis, acladio 10—35 mm. Folia basalia pauca vel 0 obovata vel oblongo-lanceo- lata breviter vel grosse dentata subpilosa, caulina 3—4 late lanceolata saepe grosse dentata subtus floccosa. Involucra 8,5—10 mm subglandulosa subfloccosa cum pedicellis densiuscule pilosa, squamis angustis acutis. Rußland: Moskau: Vitenevo, Bratovtschino (im Tannenwald) usw.! b. Folia caulina 5—9. Subsp. 30. megalogoniwm Zahn. — Hypophyllopodum. Folia magna late - ovato-lanceolata acuminata remote et latissime triangulariter vel sinuato-dentata vel versus basin contractam vel attenuatum valde grosse et longe dentata, subprasinescentia. " Involucra 8—11 mm densiuscule pilosa modice glandulosa floccosaque, squamis sub- angustis plerisque aculis virescentibus. Styli denique obseuri. Steiermark: Söchau!, Kuhhalt bei Seckau (H. pinnatifidum Pernh. H. Seck. 1. [1894] n. 27—29!; II. n. 94!). Transsilvanien: Am Hangestein bei Kronstadt (Römer)! I. Folia basalia elliptico- veloblongo-lanceolata vel angustiora, pleraque acuminata, exteriora latiora velobovata; caulina = lanceolata utrinque = longe attenuata. Styli initio plerum- que = lutei. — Subgrex H. aurulentum (Jord.) Zahn. a. Folia caulina elliptico-lanceolata vel lanceolata. Subsp. 31. ramulosum Zahn. — Pili brevissimi. Caulis 7 dm, 3—7-ramosus. Folia oblonga obtusa vel lanceolata denticulata vel breviter et grosse dentata; caulina eirc. 8, _ inferiora = petiolata et late lanceolata, superiora oblongo-lanceolata saepe parva, omnia grosse et triangulariter serrato-pluridentata supra glabrescentia. Involucrca 8—9 mm \ Fäisperse pilosa densiuscule minuteque glandulosa; anthela consimilis. Squamae latius- eulae subobtusae vel acutiusculae obscurae margine viridi subfloccosae. Styli lutei. Versus levicaule. Oberösterreich: Haselgattern bei Windischgarsten! Subsp. 32. subpunctillatiforme Zahn in Sched. herb. fl. Ross. VI. (1908) 94 et exs.n. 1847! — Hypophyllopodum vel folia basalia pauca obovata vel elliptica obtusa A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 94 370 K. H. Zahn. — Hieracium. late et obtuse dentata; caulina 5—8 elongata sensim minora remote sinuato- et saepe longe et acute dentata. Involucra parva modice pilosa et glandulosa, squamis sub- angustis, interioribus subacutis, exterioribus angustioribus subfloccoso-marginatis. Steiermark: Mariagrün bei Graz! Kärnten: Sattnitz! Polen: Lublin!, Novo-Alexan- dria (l. e.)! Nota. Similia, ut videtur: Subsp. 4. impunctatum Norrl. Suom. Kelt. (4906) 449. — Abo in Finnland. Subsp. 2. Ayalinellum Brenn. Bidr. Finl. H.-form. VII. (4903) 43. — H. irriguo simile. An iriviale-irriguum? — Nyland: Svartbäck bei Ingä (Brenner)! Subsp. 3. penicillatum Brenn. l.c. I (1892) 98 et var. $. laccidiforme Brenn, |. c. VI. (4903) 43 = subflaceidum Brenn. 1. c. I. 99. — Finnland. Subsp. 4. Ayalinum Brenn. |. c. I. 400. — Finnland. Subsp. 33. Consociatum Jord. pro sp. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 400; Sudre 1. ec. 59, t. XVIL. — H. vulgatum var. pseudoramosum Schur in Ö. B. Z. (1861) 94 pp.; Enum. Transs. (1866) 391 pp. — H. vulgatum y. anfractum Sag. Schn. Fl. Centr.- Karp. II. (1891) 353. — Folia elliptica vel late ovato-lanceolata grosse sinuato- et acute serrato-dentata vel a medio ad basin longe inciso-dentata; caulina 3—6 con- similiter dentata (folia autumnalia brevius et magis regulariter dentata). Involucra parva densiuscule et plerumque breviter glandulosa, haud vel vix sparsim pilosa, squamis angustis plerisque acutis vix vel subfloccosis. | Frankreich (H. Gall. n. 1631: Sevennen!; Loire: Mt. Pilat). West- und Südschweiz! Am Rhein von Chur! bis Westfalen! Deutschland (Zahn n. 566!, 885!: Tilsit; Petrak n. 1492: Sachsen!; auch in Pommern und in den Sudeten)! Österreich-Ungarn ! Subsp. 34. praeciliatum Zahn. — Folia oblongo-lanceolata apice subtusque eximie violacea acute pluridentata; caulina eirc. 6 oblongo- vel sublanceolata longe et acute subserrato-pluridentata. Involucra 9 mm viridiatra, squamis latiusculis acutiusculis eximie comosis viridi-marginatis epilosis dense glandulosis. Ligulae eximie et sublonge ciliatae. Ungarn: Am Berg Suchy und im Lubochno-Tal, 700—900 m, im Komitat Liptö (Margittai)! b. Folia caulina lanceolata. Subsp. 35. aurulentum Jord. ex Bor. l. c. (1857) 399 pro sp.; Sudre l. ce. 58, t. XVII; nec Norrl. (1904). — H. angustifolium Gmel. Fl. Bad. Ill. (1*08) 323; nec Hoppe. — H. vulgatum var. subramosum A.-T. H. Alp. fr. 85 pp. — Subsp. an- fractum Oborny, H. Mähr. (1905) 163. — H. chabalicum A.-T. Cat (1913) 341 pp. — Folia submagna elongato-lanceolata valde acuminata, caulina 5—38, omnia inciso- et serrato-mullidentata. Caulis = polycephalus superne parcepilosus. Involucra et pedi- celli modice pilosa = dense glandulosa. Ligulae stylique aurei. Alpes maritimes: Valdieri! Zentralfrankreich! Savoyen! Jura! Schweiz! Ganz Deutschland!-und Österreich (Zahn n. 24%! und Petrak n. 1493: Mähren!) bis Ungarn!, Transsilvanien !, Bulgarien! und Bosnien! Subsp. 36. ochaunskiense Zahn in Zahn, H. rn. III. (1908) n. 240! — Caulis eirc. 4—5 dm, molliter subpilosus, densissime, sursum canofloccosus et disperse glan- dulosus pleio- vel polycephalus, anthela cana, ramis remotis, pedicellis parcepilosis modice vel sursum subdense glandulosis, involueris 9—140 mm longis subeinereis den- sissime floccosis epilosis dense glandulosis, squamis anguste lanceolatis acutiusculis obscuris late viridi-marginatis vel pallide marginatis apice comosis usque ad apicem floccosis. Styli lutei. Folia basalia magna ovato- vel oblongo-lanceolata obtusiuscula vel breviter acuminata mollia viridia subtus pallidiora ubique breviter pilosula vel supra glabrescentia remote dentieulata in petiolum longe attenuata; caulina 2—4 remota late lanceolata vel angustiora subtus floccosa similiter denticulata vel ge breviter den- tata utrinque longe attenuata acutissima. Rußland: Beim Eisenwerk Otscher im Distrikt Ochansk (Gouv. Perm), leg. Sjüsev! Subsp. 37. paucifoliatum Jord. ex Bor. ]. c. (1857) 400 pro sp.; A.-T. Cat. 344 Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 449. 371 pro var. — Folia basalia saepe numerosa = rotundato-ovata, supra densiuscule rigide- _ que pilosa vel glabrescentia, margine rigidipila, in caule hirsutissimo saepe longe squar- roso-ramoso ad 3—5 evoluta profunde incisa. Glandulae breves. Acladium 1—4 cm. Capitula &—10, pilis dispersis obsita. Styli initio lutei. Versus diaphanoides. Alpes maritimes: Val Pesio! Frankreich (Sudre n. 123: Hte-Garonne)! Schweiz! - und Rheinland bis zur Eifel! Nedlitzer Forst in Anhalt! Subsp. 38. austrobavaricum Vollm. et Zahn in Ber. Bayr. B. G. IX. (1904) 29; Vollm. Fl. Bay. (1914) 815..— Foliis crassiusculis obscure (subtus glaucescenti-) viridibus; caulinis 3—5 cito parvis, imis breviter petiolatis, omnibus supra glabris basi = dense pilosis interdum cupreis. Capitula submagna. Reliqua prioris. Versus levscaule. Südbayern: Haspelmoor!, München!, Klardorf. Harz: Steigertal! Subsp. 39. percissum Jord. ex Bor. 1. ce. ed. 3. II. (1857) 400 pro sp. — H. argutidens Uechtr. in Ö. B. Z. (1874) 33; nec Fr. — Fig. 30 B,_a. — Folia (saepe subparva) ovato- vel sublanceolata saepe elongata late et obtuse vel = inaequaliter lobato- et serrato-dentata saepe dentibus liberis aucta, in caule saepe indeterminato- _ ramosissimo 3—5(—7), longe acuminata inaequaliter acute et longissime 3—8-dentata. Involucra densiuscule glandulosa disperse vel densiuscule pilosa obscura, squamis anguste lanceolatis partim acutis. Interdum folia minus profunde dentata (f. b. abditum Jord. pro sp. ex Nym. Consp. Il. [1884] 443; Sudre 1. c. 58). Frankreich! Vom Rheinland (Vogesen!, Baden!) bis Tilsit (Zahn n. 879)! Su- deten! Vorarlberg! Bayern! Mähren (Zahn n. 568)! Österreich! Galizien! Trans- silvanien: O.-Rädna!, Alpe Pareng! Subsp. 40. subacuminatum Zahn ex Zobel, Fl. Anh. IV. (1920) 39. — Habitu H. tridentati phyllopodi, foliis caulinis 5—7. Caulis subtenuis dense albopilosus floccosus- que laxe et longe squarroso-paniculatus pleio- vel polycephalus, anthela saepe subin- determinata canofloccosa breviter albo- (sursum parce) pilosa, dense minuteque glandulosa. Folia saepe mollia, basalia 0—5 ovato-elliptica obtusa vel elliplico-lanceolata magna longa in petiolum attenuata obscure (subtus dilutius vel cano-) viridia, utrinque breviter, margine et costa dorsali densius, in petiolo dense albopilosa vel supra glabrescentia, brevius lon- giusve et triangulariter serrato-3—5-dentata, dentibus imis angustis acutis saepe in petiolum descendentibus; caulina basi densius pilosa attenuata sessilia elliptico- vel an- guste lanceolata magna elongata sensim minora similiter dentata et pilosa, subtus floc- cosa. Involucra parva brevia virescentia subefloccosa dense et minute glandulosa epilosa, squamis lanceolatis viridi-marginatis obtusiusculis vel acutis. Styli sublutei. Mitteldeutschland, z. B. Cröllwitz bei Halle a. S. (Zobel)! B. Grex H. irriguum (Fr. Symb. [1848] 117 sub vulgato) Dahlst. Bidr. II. (1894) 126. — Grex Irriguum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 22; H. Schw. 239. — Folia caulina superiora basi attenuata saepe indistincte amplectente (ut in formis H. umbrosi). Folia basalia in formis numerosis numerosa = longe petiolata saepe = obovata (sed fere semper in petiolum constricta vel attenuata); qua de causa habitu haud raro H. murorum in mentem revocans. — In Europa media et in Scandinavia valde variabile. I. Folia supra submaculata. — Subgrex H. cruentifolium Dahlst. Bidr. II. (1894) 444 pro sp. Subsp. 4#1.. eruentifolium Dahlst. et Lueb. ex Dahlst. Bidr. II. (1894) 144. — H. vulgatum f. angustifolium Fr. H. norm. II. n. 9 pp.! — H. eruentatum Lueb. in Stenstr. Värml. Arch. (1889) 44 pp. — Folia elongata oblonga obtusa vel lanceolata et acu- minata subtus = purpurea remote et obtuse multidentieulata vel caulina 3—5 inferne anguste et acute dentata. Involucra densiuscule glandulosa et disperse vel densius- cule nigropilosa, squamis subanguste lanceolatis parcefloccosis, internis acutis. Styli obscuri. Schweden: Halland; Bleckinge; Skäne; Smäland (Dahlst. H. Sc. III. n. 98—99!, IX. n. 65!). Steiermark: Mautern! Tirol: Mendel! a 372 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 42. palatinense Zahn. — Simile; sed folia grossius longiusque den- tata; involucra minora dilutiora, squamis angustioribus acutis densiuscule pilosis minus glandulosis. | Rheinland: Hagenau!, Neustadt a. H.! Subsp. 43. torticaule A.-T. Cat. (1913) 338 pro sp. — Folia obovata vel elliptica obtusa in petiolum angustum contracta vix vel subserrato-dentata, caulina 3—4 utrinque angustata. Anthela saepe valde indeterminata cum involuceris subpilosa subglandulosa. Involucra subparva, squamis — acutis dorso obscuris. In Kastanienhainen bei Virieu (Isere, Dauphine). Agullana in Catalonien (f. mi- cranthum A.-T. 1. c.). | Nota. Cfr. subsp. 1. chroopastum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4905) 340. — Norwegen: Hurum. Subsp. 2. Auemostictum Om. ].c. LII. (4945) 454. — Dalsbotten etc. in Sogn in Norwegen. Subsp. 44. eustictum Dahlst. H. Sec. Xl. (1899) n. 83!; Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (1904) 244. — A cruentifolio differt involucris parvis epilosis dense glandulosis, squamis margine et apicem versus anguste sed densiuscule floccosis, foliis angustioribus _ minus maculatis. Versus H. diaphanoides. Schweden: Värmland: Strandholm!; Vestmanland: Grytthyttehed (Dahlst. H. Se. XV. n. 57!) — Südnorwegen. Subsp. 45. amaurochlorum Zahn ex Heimerl, Fl. Brixen (1944) 307. — Folia pauca lanceolata obtusiuscula vel acutiuscula = breviter dentata supra = glabra et saepe leviter tantum maculata, summa angusta. Anthela laxa 3—10(—15)-cephala. Squamae late lanceolatae subobtusae et = acutae plerumque epilosae, floccosae, sub- vel densiuscule glandulosae, internae viridimarginatae, externae angustiores. Styli luteo- brunnei vel obscure brunnei. Pedicelli interdum parum glandulosi. Tirol:. Steinwend bei Brixen!, Brenner!, Mte. Bondone! O.-Österreich: Windisch- garsten! Vorarlberg: Arlberg!, Mittagspitz!, St. Gallenkirch! Var. 5. Carinthise Zahn. — Folia & elliptico-lanceolata multi- (saepe grosse) dentata interdum vix maculata; involucra dense floccosa subbreviter glandulosa; styli obseuri. Kärnten: Mallnitz (v. Benz)! Subsp. 46. maculatiforme Zahn. — Folia elliptica vel ovato-lanceolata den- ticulata basi breviter dentata, caulina 3—5 sensim minora angustiora. Involucra parva vix sparsim pilosa modice minuteque glandulosa inferne parcefloccosa, squamis anguste lanceolatis, internis acutis. Harz: Wiesenbecker Teich bei Lauterberg! II. Folia haud maculata saepe rubroviolaceo-colorata, — Subgrex H. irrigwum Zahn. — Cfr. Dahlst. 1. c. ete. — Cfr. etiam subsp. pilatense, commistum. a. Involucra efloccosa dilute vel atroviridia nitentia. Subsp. 47. Zepidiceps Dahlst. Bidr. II. (1894) 428. — H lepidum Lönnr. ex Dahlst. H. exs. (1889) n. 67—68; nec A.-T. (1888). — Folia saepe magna ovata vel late ovato- vel oblongo-lanceolata paucidenticulata vel grossius dentata, caulina 3—6 saepe elongata magna = purpurea elliptico- vel (summa) lineari-lanceolata. Squamae sublatae parcepilosae medio dorso tantum glandulosae. Styli obscuri. Südschweden (Dahlst. H. Se. IV. n. 38!, XII. n. 80!, XIV. n. 40!). — Insel Use- dom! Thüringen: Weimar! Oberösterreich: Windischgarsten! Var. £#. viridelliceps Zahn. — Involucra et pedicelli viridia glandulis tantum brevissimis densiusculis obsita; folia’ supra subpilosa. Kärnten: Zelltal unter der Koschuta (v. Benz)! Nota. Cfr. subsp. eallichroum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIII. (4905) 293. — Bagn in Valders in Norwegen. Subsp. 48. daedalolepioides Zahn. — AH. vulgatum var. daedalolepium | 0 — ee Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 442. 373 - Lint. Brit. H. (4905) 64; Set of Brit. H. (1896) n. 145! — Folia ovato- vel oblongo- lanceolata pilosa denticulata vel breviter dentata, caulina 2—4 oblongo- vel sublanceo- lata infra medium grossius dentata. Involucra parva modice vel vix (f.b. germani- cum Zahn) pilosa cum pedicellis densiuscule glandulosa, squamis obscure (margine dilute) - viridibus anguste lanceolatis plerisque acutis. Styli obscuri. ; Britannien: Bethesda in Carnarvon (Linton n. 115); Monmouth!; Worcester; - Merioneth; Brecon; Glamorgan; Caermarthen. — Thüringen: Beerberg (b)! b. Involucra parce vel densissime floccosa, atroviridia ve ceanescentia. 4. Involucra obscure vel atroviridia saepe nitentia parcis- sime vel in squamarum marginibus basin versus tantum parcefloccosa. a. Folia latiora.: Subsp. 49. irriguum (Fr. Symb. [1848] 117; Epier. 99; Lbg. (1877) in Hartm. Handb. ed. 11. [4879] 47 pp.; Griseb. Comm. 43; Reichb. Ic. XIX. 81, t. 166 II; Lint. Brit. H. 67) Stenstr. Värml. Arch, (1889) 50; Dahlst. Bidr. III. 159. — Folia supra glabra vel utrinque pilosa (var. #. subcinerascens Zahn) saepe magna ovalia vel ovato-ob- longa et late lanceolata, breviter vel profunde (= £. lobatum Rouy l. ec. 359?) serrato- et acute pluridentata, caulina (I—)2—5 = late vel elongato-lanceolata argute et - saepe grosse, fere duplicato- et serrato-pluridentata vel multidentata.. Rami paueci vel ex quaque axilla orti (ad 10), capitula —15(—40). Involucra 8—14 mm dense nigro- glandulosa vix vel sparsim nigropilosa, squamis triangulariter lanceolatis obtusis vel interioribus == acutis. Styli atri. . Frankreich (H. Gall. n. 984 pp.: Auvergne!, H. Gall. n. 447: Isere!). Schweiz! Jura! Deutsche Mittelgebirge (Zahn n. 40!, 564!, 886!; Callier n. 868!). Öster- reich (v. Hayek n. 698)! Ungarn (Baenitz n. 3674)! Transsilvanien! Polen! Nord- italien! Skandinavien (Dahlst. H. Se. II. n. 63!). England! Var. y. Charbonnelii Sudre, B. Assoc. pyren. (1908), exs. n. 149! — H. irriguum var. abruptigenum Zahn, H. Eur. (1914) n. 882 a! — Squamis latis parcius glandulosis. Vogesen: Hohneck! | Subsp. 50. irriguiceps Zahn. — Simile, sed folia latiora saepe utrinque pilosa denticulata, caulina 2—5 glabrescentia ovato-lanceolata breviter sinuato-dentata saepe cito parva. Caulis inferne densiuscule pilosus. Styli sublutei vel (var. $#. maryanum) denique obscuri simul involuera disperse breviter glandulosa. | Zentralfranzösisches Bergland: Auvergne (H. Gall. n. 448!, 981 pp.!). Savoyen! Schweiz: Wallis!, Wengen, 1440 m! Zürich!, Alpen ob Buchs! _ Deutschland: Regens- burg!, Harz!, Berlin!, Königsberg (Baenitz n. 3030 pp.)!, Lusen im Bayr. Wald! Sudeten! Steiermark! Kärnten! Nota. Cfr. subsp. neuroclasium Om. in Nyt Mag. Nat. XLII. (1905) 291. — Vestre Baerum in Norwegen, ‚Subsp. 51. subirrigwun Dahlst. ex Porat in Bot. Not. (1894) 42; Dahlst. /H. Sc. V. (4893) n. 39—40!, XI. n. 60—61! — Folia magna late ovalia vel late ovato- “ lanceolata denticulata vel pariter ac caulina —4(—6) grosse et inaequaliter sinuato- _ pluri- vel multidentata. Involuera crassiuscula densiuscule glandulosa haud vel modice _ pilosa, squamis lanceolatis acuminatis partim subacutis, externis angustioribus. Glan- dulae saepe breves. Acladium interdum ad 25 mm. | Värmland und Vestmanland in Schweden! Pommern! Berlin! Isergebirge! Su- deten! Böhmen! Österreich-Ungarn! Vorarlberg!, Ostschweiz!, besonders auf Voralpen. Nota. Huc pertinet etiam subsp. Zonchodiforme Murr et Zahn in Zahn, H. Eur. III. (4908) n. 238! et sched. III. 42. — H. divisum subsp. lonchodiforme Murr et Zahn ex D. Torre et Sarnt- hein Fl. Tir. VI. 3. (4912) 825. — Vorarlberg! Subsp. 52. pseudeuroum Murr et Zahn in Ö.B.Z. (1903) 426. — Folia late oblongo-ovata magna longe petiolata obtusa vel acuminata utrinque brevipilosa, 374 K. H. Zahn. — Hieracium. caulina 2—3, inferiorra 2 magna. Acladium 0,5—3 cm, rami saepe remoti. Capitula magna. Squamae obtusae modice glandulosae disperse obscureque pilosae. Pedicelli interdum parum floccosi. Tirol: Afling! Kärnten: Hermagor! Subsp. 53. dalicum K. Joh. Arch. Dal. (4900) 49, t. V, f. 145. — Folia ovata vel ovato-lanceolata denticulata simul breviter @2—3-dentata, caulina 2—3(—4). In- volucra parva, squamis angustis plerisque = acutis. Glandulae breves. Skandinavien: Telemarken; Värmland; Dalsland (Dahlst. H. Sc. XII. n. 33)! Sa- voyen (H. Gall. n. 1256)! Var. #. Bellivallis Zahn. — Folia caulina ad 6 ovato-lanceolata profunde, late et obtuse 3—5-dentata. Squamae latiores. | Savoyen: Bellevaux (H. Gall. n. 1255)!, Col de Coux!, Töte-Noire! Wallis: ob Fully! Nota. Simile: Subsp. nordmarkense Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 338. — H. vul- gatum var. irriguum Lbg. H. Sc. (1868) n. 37! et in Blytt Norg. fl. II. (1874) 661. — Kamphaugen in Norwegen. | Subsp. 54. vorarlbergense Murr et Zahn in Zahn, H. Eur. (1909) n. 354!; sched. IV. 46 = irriguifrons Murr et Zahn 1. c. (1914) n. 887! — H. divisum subsp. vorarlbergense D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 825. — Subglabrescens, saepe altefurcatum. Folia latissime ovato-lanceolata, basi contracta dentibus angustis acutis saepe sagittata, inaequaliter sinuato-dentata vel infra medium saepe 3—5 denti- bus permagnis late triangularibus obsita vel pectinata; caulina 2—3 ovato- vel sub- lanceolata saepe longe serrato-multi- (basi grossius vel inciso-) dentata. Squamae lanceo- latae subobtusae vel acutae epilosae; glandulae longae vel interdum minutae. Styli ob- scuri. Versus diaphanoides. 900—1250 m. Tirol: Jaufen! Vorarlberg (Zahn n. 354!, 887!). Ostschweiz: Alpe Arin ob Grabs! Subsp. 55. deamplians K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 94, t. VII, f. 23; Dahlst. H. Sc. XIV. n. 42! — Folia oblonga vel caulina 3—4 magna elongata late ovato-lanceo- lata, irregulariter sinuato-dentieulata, inferne saepe longe et grosse paucidentata. In- voluera latiuscula, squamis pluriserialibus triangulariter vel late lanceolatis plerisque = acutis dense glandulosis vix vel rare pilosis. Dalarne in Schweden! | Subsp. 56. interveniens Dahlst. H. Se. IV. (4893) n. 41! — Folia magna ovata obtusa vel lanceolato-obovata denticulata vel dentibus latis obtusis grossis basi contracta angustioribus longioribus munita, caulina 3—% late ovato-lanceolata (vel summa parva) sinuato-dentata, inferne longe dentata. Involucra parva breviter subglandulosa pilosaque, squamis anguste lanceolatis, internis acutis. Vestmanland! Subsp. 57. austrinum Stenstr. Skänes H.-Fl. (1896) 38. — Folia ovata obtusa vel acuta, caulina 2 ovato-lanceolata, omnia breviter dentata. Involucra 9 mm dense glandulosa pilis solitariis obsita, squamis angustis obtusis. Styli obscuri. Versus scanicum. Skäne in Schweden. Nota. Cfr. subsp. cataethalum Om. in Nyt Mag. Nat. LII. (4945) 459. — Granvin und Flaam in Norwegen. b. Folia angustiora. Subsp. 58. spathulare Zahn. — H. vulgatum var. spathulifolium G. F. Koch in Sch.-Bip. Cich. suppl. I. (4862) n. 143!; nec Vukot. — A. lepidulo simile. Folia oblongo- vel lanceolato-spathulata denticulata, caulina 2—5 plerumque anguste lanceo- lata breviter serrato-dentata vel parva. Involucra glandulosissima. Rami saepe con- ferti. Inferne purpurascens. Bayrische Pfalz: Wachenheim!, Sembach! Subsp. 59. subobscuriceps Zahn. — H. obscuriceps Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 72; Bidr. II. (1894) 144; nec NP. (1885). — H. vulgatum var. dentata Lbg. H. Sc. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 442. 375 (4872) n. 72 pp.! — Folia elliptica vel oblongo-lanceolata = spathulata elongata inaequa- liter crenato- vel subdentata; caulina 3—4 elongata acute et breviter dentata. In- volucera breviter glandulosa parcepilosa. Styli initio saepe sublutei. Ceterum ut in örriguo. Rußland: Puschlachta am Weißen Meer! Schweden: Smäland!, Östergötland. Kopen- hagen (Baenitz n. 4467)! Erzgebirge (Zahn n. 883)! Vorarlberg verbreitet, z. B. - Dornbirn, 900—1100 m (Zahn |. c. n. 746 pp.)! Ostschweiz: Alvier! Ungarn: Tatra! Subsp. 60. mutinense Zahn. — Folia oblongo- vel sublanceolata pilosa argute breviterque serrato-dentata, caulina 2—-3 angustiora. Involucra parva minutissime glandulosissima subpilosa, squamis latiusculis, internis acutis. Styli obscuri. Italien: Boscolungo bei Florenz, 1325 m (Levier)! Subsp. 61. suwbviriduliceps Zahn. — Folia similia submagna utrinque con- strieta vel longe attenuata dentieulata vel breviter et acute pluridentata, caulina 2—5 longe acuminata. Involucra parva viridula epilosa subdense brevissimeque glandulosa. Styli obscuri. Galizien: Worochta! Mähren: Znaim (Zahn, H. Eur. n. 747 pp.)! Böhmen: Aussig (H. nudiceps Wiesbaur)! München! Kärnten: Mallnitz! Ungarn: N.-Podhrad (Baenitz n. 3674 pp.)! Schweiz: Saastal! Nota. Similia: Subsp. 4. atricomum Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 405; foliis ellipticis vel ovato-lanceolatis vix vel leviter serrato-dentatis, caulinis 4—4 lanceolatis, involucris 9—14 mm atriscum pedicellis disperse subnigropilosis, squamis saepe subangustis attenuato-obtusis vel acutis, stylis obscuris. — Finnland. Subsp. 2. Remipsilum Brenn. 1. c. I. 406; involucris atroviridibus vel dilutioribus cum pedicellis sparsim pilosis et minute glandulosis, pilis apice dilutis. — Finnland. Subsp. 3. interspersum Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 31 = H. intermixtum Brenn. |. c. I. (4892) 403. — Finnland. Subsp. 4. elaeodes Brenn. ].c. II. (1893) 32. — Nordösterbotten in Finnland. Subsp. 62. subhastulatum Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 22. (1912) 28. — Caulis ad 5 dm, molliter pilosus subdense floccosus eglandulosus. Folia late lanceolata acuminata supra medium haud vel obsolete denticulata, inferne breviter vel longe et subfalcato-serrato-dentata, dentibus saepe in petiolum descendentibus, saepe emarecida, exteriora = ovata; caulina 3—4, imum grossius dentatum, sequens utrinque 1—2 dentibus longis patentibus eximie hastatum. Anthela 5—12-cephala cana sparsim pilosa et, glandulosa laxa. Involucra 40 mm crassa haud vel sparsim pilosa subglandulosa, squamis lanceolatis obtusiusculis vel acutis. Styli brunnei. Kaukasus: Am Berg Arsian bei Artvin (Prov. Batum)! Subsp. 63. erythropodum Vechtr. in Fiek, Fl. Schl. (1881) 272; Velen. in Ö. B. Z. (1883) 391. — H. albinum P. dentatum Freyn in Celak. Prodr. Fl. Böhm. IV. (1881) 790. — H. pseudalbinum X vulgatum G. Schn. in »Riesengeb. in Wort u. Bild«, Heft 51—52. (1894) 24. — Inferne pilosum et purpureum. Folia (margine rigidiuscule) pilosa elliptica vel oblonga obtusa vel oblongo-lanceolata, raro angustiora, denticulata; caulina 2—4[—6) oblongo- (superiora lineari-) lanceolata (petiolis basi late vaginantibus!), acute denticulata (f. a. integrifolium G. Schn. 1. c. 25) vel eximie serrato-dentata (f. b. corruptum G. Schn. pro sp. in Ö. B. Z. XI. [1888] 193 et pro H. erythropodum X. vulgatum) vel regulariter, anguste et acute dentata (f. c. genwinum G. Schn. 1. c.). Involuera 8—10 mm cum pedicellis dense minute glandulosis et macro- glandulosis parce vel disperse ‚pilosis, squamis lanceolatis plerisque acutiusculis. Styli obscuri. - Sudeten, 41000—1300, nicht selten! | Subsp. 64. farumense Dahlst. in sched.! — Folia submagna longa late lanceo- lata longe et acute 3—5-dentata; caulina 5—8 sensim vel cito minora vel minuta. Involucra densiuscule glandulosa subpilosa, squamis lanceolatis, internis acutiusculis. Dänemark: Lillewang bei Farum auf Sjaeland! Subsp. 65. phrixophyton Om. in Nyt Mag. Nat. LIU. (41915) 160. — Basi pilosum, Folia oblongo-ovata vel elliptico- vel oblongo-lanceolata remote dentata, cau- 376 K. H. Zahn. — Hieracium. lina 3—6 lanceolata. Involucra parva dense glandulosa vix rare pilosa, squamis ob- tusis, internis cuspidatis. Ligulae breves, interiores stylosae. Ustedalen bei Hol in Norwegen. Subsp. 66. Dathylepium Dahlst. Bidr. II. (1894) 142. — H. longieuspis Dahlst. exs.; nec Brenner. — Folia oblonga vel = lanceolata elongata saepe longe et subgrosse pluridentata subtus violacea; caulina 3—5 oblongo- vel anguste lanceolata acutius dentata. Involucra cylindrica cum pedicellis dense et longe nigroglandulosa vix sparsim pilosa, squamis subangustis. Styli obscuri. Schweden: Södermanland (Dahlst. H. Sc. IV. n. 35 pro H. oinopolepis!, XI. n. 66!). Sudeten, 800—1300 m! Szepes! Tatra! Steiermark: am Reichart! Nota. Simile: Subsp. electum Brenn. in Meddel. Soc. F. Fl. Fenn. H. 30 (4904) 437. — Nyland: Aspnäs (Finnland). Subsp. 67. festinum Jord. ex Bor. Fl. Centre, ed. 3. I. (1857) 399 pro sp.; Sudre l. ce. 56, t. XVI. — H. ericetorum Rav. Soc. dauph. exs. (1879) n. 2154: Isere! — Folia lila longe in petiolum attenuata; caulina 3—5 lanceolata et angustiora longe acuminata eximie serrato-dentata. Glandulae densae saepe longae. Involucra viridiatra epilosa. Styli lutei. Anthela laxe paniculata longe ramosa. Frankreich, häufig! Piemont! Schweiz! Deutschland! Holland! Österreich! Ungarn! Polen! N RE Ilyrien! Serbien: Mitrovica! Kaukasus: Svanetien! Var. #. finitimum Jord. pro sp. ex Bor. l. c. 398. — Foliis caulinis 5—7 bre- viter dentatis. Glandulae saepe breves, styli saepius obscuri. Zentralfrankreich! Schweiz! Rheinland. Thüringen: Waldau! Stonsdorf in Schlesien! Var. y. umbraticolum Jord. pro sp. ex Bor. l.c. 399. — Caule usque ad apicem hirsuto, foliis lanceolatis multidenticulatis. Frankreich! Col di Tenda!. Ungarn! Rheinland (Touton)! Subsp. 68. Zoriferum K. Joh. Arch. Medelp. (1940) 31, t. VII, f. 28. — Folia 'supra glabra elliptica, oblonga vel plurima lanceolata longissima denticulata vel breviter vel grosse et late vel segregato- et sinuato-pluridentata; caulina 4—2(—5) angusta longa acutissima saepe hastata. Involucra subparva brevia subdense et breviter glandulosa vix vel rare pilosa, squamis subangustis plerisque acutis. Styli initio lutei. Versus levigatum. | Schweden: Medelpad (Dahlst. H. Sc. XXI. n. 37!, XXIV.n. 86: Sundsvall!) Subsp. 69. delicatifolium Zahn. — Caulis tenuissimus, 3—4 dm, inferne molliter pilosus, superne albofloceosus A—4-ramosus, ramis capitulisque saepe pro maxima parte abortis, acladio 4—3 cm longo. Folia basalia 0—2 elliptica vel ob- longa mollia colorata == denticulata brevissime pilosa; caulina 2—4 remota oblongo- lanceolata tenuissima == paucidentata glabrescentia. Involucra subcylindrica, 8 mm, breviter subglandulosa disperse pilosa, squamis parum numerosis atris latiusculis plerisque obtusis, pedicellis albidis subpilosis subglandulosis. Styli obscuri. CGapitula saepe tantum 2. Kärnten: Kotna!, Poangalpe! Subsp. 70. ‚subviolascentiforme Pohle et Zahn in A. B. Z. XII. (1907) 142. — Folia = purpurea oblongo- vel sublanceolata serrato-denticulata vel -dentata supra = epilosa, caulina 3—5 angustiora superiora subtus floccosa. Capitula pauca. Involucra 9 mm disperse pilosa et glandulosa, squamae sublatiusculae subobtusae vel acutius- culae dorso atroviridi disperse floccosae late viridi-marginatae. Styli obscuri. Rußland: An der Ussa in der Provinz AB und am Fluß Pätök major i in der Provinz Wologda! . 2. Involuera magis floccosa. a. Squamae sparsim, margine distinetius floccosae. (Cfr. lepidulum, lepidiforme, persbergense.) 1. Styli initio lutei denique saepe fuscescentes vel brunnei. Be - Part u 5 - 2 nn wi > be pissen men an = na KT Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 142. 314 Subsp. 71. punctillaticeps K. Joh. ex Dahlst. H. Se. XI. (1899) n. 65! — H. frondosum Lönnr. ex Dahlst. Bidr. III. (1894) 134; nec NP. (1885). — Folia ovala obtusa vel oblongo-spathulata magna vix vel argute serrato-pluridentata, caulina 2 —5 (—7) ovato- vel sublanceolata inferne saepe grosse serrato-dentata. Squamae densius- cule minuteque glandulosae saepe epilosae. Pedicelli saepe parum glandulosi. Frankreich: Puy-de-Döme!, Mt. Pilat en Loire! Pfalz: Trifels! Nahetal! Branden- burg! Sudeten: Waldenburg im Gesenke! Österreich: Arlberg! Kleinasien: Olymp! Südschweden (Dahlst. H. Se. XI. n. 65!, XXI. n. 35!, etiam var. #. poliochlorum Dahlst. Bidr. III. 436, foliis multidentatis, caulinis 3—4). Var. y. brandenburgense Zahn. — Folia violacea; squamae angustae acutae; pedicelli subeglandulosi. Brandenburg: Wiesenberg!- Subsp. 72. pseudocomanticeps Zahn. — H. comanticeps Dahlst. H. Sc. XXIV. (1914) n. 59!; nec K. Joh. 1. c. — Folia elliptica subobtusa vel elliptico- vel sublanceolata constrieta vel attenuata supra glabrescentia = triangulariter sinuato- et serrato-dentata; caulina — 3 lanceolata vel angusta infra medium longe et anguste dentata vel denticu- lata. Anthela 3—7(—12)-cephala, involueris (12 mm) dense sublongeque glandulosis subepilosis, squamis viridiatris margine viridi sparsim floccosis. Dalarne: Ärteräsen! | Subsp. 73. asyngamicum Borb. in Termesz. n. 4. (4876) pro sp. ex A. Kern. in Willk. Führer ed. 2. (1882) 446 et ex D. Torre Anleit. Best. Alpenfl. (1882) 269; Borb. in D.B.M. (1884) 100. — H. elegans A. Kern. ex Dichtl. in D.B.M. (1884) 59; nee Lbg. — Glabrescens. Folia ovata vel ovato-lanceolata acute ‘et sublonge sinuato- et serrato-dentata utrinque aequaliter attenuata; caulina 4—7(—-10) saepe cito minora basi longius dentata. Involucra densiuscule glandulosa vix vel sparsim pilosa, squamis lanceolatis plerisque subobtusis. — H. percisso simile; saepe usque ad basin longe ramosum., Tirol: Sellrain!, Stubai!, Trins (Fl. A.-H. n. 3370)! Salzburg! Österreich! Mähren: Namiest! Tatra! Galizien! Schlesien! Sachsen: Dölau! Piemont: Ceresole! Subsp. 74. acidodontophyllum Zahn. — H. vulgatum var. anfractun A.-T. et G. H. Gall. n. 1496! — Folia ovata, oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceolata breviter vel argute, longe et acute, sed anguste serrato-pluridentata; caulina 2—4 oblongo- vel lineari-lanceolata longissime acuminata basi saepe longius dentata. Involucra parva ‘ densiuscule glandulosa sparsim pilosa, squamis vix latiusculis plerisque obtusiusculis anguste floccoso-marginatis vel (f. b. irriguoides Zahn) subefloccosis. Savoyen: Lac de Montriond, Bellevaux, Le Joly (l.c. etn. 1254)! Piemont: Bardonecchia! Subsp. 75. Lupimontis Zahn H. Eur. (1913) n. 744!, 744a! — Folia utrinque pilosa subtus canescentia ovato- vel oblongo-lanceolata acute serrato-dentata; caulina 4—3 oblongo-lanceolata et angustiora utrinque longe attenuata eliam ad partem con- tractam anguste triangulariterque dentata. Squamae subangustae obtusiusculae vel acutissimae plerumque epilosae. Glandulae minutae densae. Tirol: Auf den Alpen des Ahrn- und Mühlwaldtals!, Norische Alpen (z. B. Stangalpe . in Kärnten)! | | Subsp. 76. aurulentiforme Deg. et Zahn in M. bot. lap. (1907) 214. — Folia (saepe purpurea) elliptica obtusa vel = lanceolata acutiuscula denticulata, interiora utrinque longe attenuata breviter serrato-dentata; caulina 3—5 similia.. Involucra 9— 40 mm saepe subpilosa, densiuscule glandulosa, squamis margine viridi modice floccosis angustis acutis obscuris. Styli brunnescentes. Kroatien bis 1200 m: Malovan, Risnjak, Vagnaski Vrh (v. Degen)! Bosnien. 2. Styli fusei vel atri. Subsp. 77. perramulosum Zahn. — A punctillatieipit differt: foliis grosse sinuato-paucidentatis, squamis plerisque acutis cum pedicellis glandulis crassioribus pilisque dispersis obsitis. Saepe ramosissimum. Schweiz: Val Bevers im Engadin! 378 K.H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 78. violascens Almq. ex Dahlst. in Bot. Not. (1886) 164; H. exs. II. (1889) n. 95; Bidr. II. (4894) 136. — H. nudiceps Öelak. (1888) pp. in Sitz.-Ber. Böhm. G. Wiss. (1889) 478. — Folia (subtus violacea) late elliptica = obtusa ovato- vel = oblongo-lanceolata breviter, raro basi grosse dentata; caulina 4—4 (saepissime @—3) == magna = ovato-lanceolata vix dentata vel basi longe pinnatifida. Squamae sub- floccosae margine densius et late floccosae, subpilosae densiuscule glandulosae — ob- tusae vel (var. #. badioviolaceum K. Joh. ex Dahlst. Bidr. III. 139) subangustae acutiusculae atrobrunneae. Skandinavien: Öster- und Vestergötland; Skäne; Smäland!; Värmland (Dahlst. H. Sc. XI. n. 64 = P)!; Valders (Baenitz n. 6783)! Sudeten! Böhmen: Bechovie!, Rate! Wien! Schweiz: Samaden! Rheinland (Pfalz)! Harz! Tegeler Forst bei Berlin! Subsp. 79. Lwebeckii Dahlst. H. Se. XII. (1900) n. 81! — Folia submagna ovata vel late ovato-lanceolata inferne 4—3 dentibus latis obtusis saepe brevibus obsita; caulina 2—3 inferne sparsim et saepe valde grosse dentata. Involucra parva glan- dulosa rare pilosa, squamis margine (inferne densius) floccosis. Skäne; Smäland; Blekinge: Ronneby! Nota. Cfr. subsp. catharyllum Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (4945) 456. — Granvin in Hallingdal in Norwegen. Subsp. 80. acutatifrons Zahn. — Glabrescens. Folia parva vel elongata ob- longo- vel sublanceolata subacute vel apiculato- et serrato-5—2-dentata, caulina 3—5 sensim minora. Pedicelli saepe vix modice et minute glandulosi. Involucra parva modice floccosa vulgo epilosa breviter glandulosa, squamis subanguste lanceolatis plerisque acutis apice saepe densius floccosis. Baden: Feldberg (Spenner)!, Schweiz: Beatenberg ob Thun! Subsp. 81. euchlorum Murr et Zahn in Ö.-B. Z. (1902) 302 et 3514. — Folia elliptica vel oblongo-lanceolata subobtusa vel acuta obsolete denticulata vel breviter dentata; caulina 2—5 elliptico- vel oblongo-lanceolata breviter sinuato-dentata. Squamae lineari-lanceolatae subacutae vel acutae epilosae anguste floccoso-marginatae. Glandulae densae breves tenellae. Liechtenstein!, Arlberg (Zahn n. 242 pp.)!, Innsbruck!, Stubai!, Brenner!, Trins! Subsp. 82. chlorophylloides Zahn. — A subsp. asyngamico differt foliis latissime ovato-lanceolatis breviter acuteque pluridentatis, caulinis apiculato- et sinuato-dentatis latissime lanceolatis sensim minoribus; involucris plerumque epilosis; squamis acntis. Bayern: München!, Erlangen (Koch)! Schlesien (H. vulgatum P. latifolium Wimm. Grab. Fl. Sil. I. 2. [1829] v1 pp.)! Vorarlberg (Murr)! Subsp. 83. subirriguifrons Zahn. — H. irriguifrons Zahn, H. Eur. (1914) n. 888! — Folia == magna late ovato-lanceolata elongata utrinque longe attenuata den- ticulata vel dentibus nonnullis majoribus munita magna; caulina 2—4 similia, superiora oblongo-lanceolata vel angustiora saepe cito minora. Involucra crassa epilosa (saepe minute) glandulosa, squamis obtusiusculis vel acutis margine anguste (saepe usque ad apicem) floccoso-limbatis. Styli initio interdum sublutei. Schweiz: Salvan!, Mayens de Sion!, Zürich!, Hohe Rhonen!, Buchs! Vorarlberg: Übersaxen, 4100 m!, Feldkirch!, Arlberg! Inntal in Tirol! Oberstdorfer Alpen im Algäu! Subsp. 84. irriguiforme Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 74! — Folia ovato- vel oblongo-lanceolata triangulariter serrato-pluridentata; caulina 5—7 sensim minora saepe longius serrata. Involucra parva sparsim floccosa subdense breviterque glandulosa sparsim pilosa, squamis lanceolatis subimbricatis plerisgue = obtusis. Schweden: Blekinge! — Ähnlich Vorarlberg: St. Gallenkirch! Subsp. 85. Zepiduloides Zahn, H. Eur. IX. (1914) n. 882! — Folia elliptica vel ovato-lanceolata acutiuscula remote dentieulata vel breviter et triangulariter dentata; caulina 3—5 ovato- vel sublanceolata saepe magna et dentibus 2—3 remotis grossis munita vel paucidenticulata.. Squamae viridi-marginatae subangustae partim acutae cum pedicellis disperse breviterque pilosae et minute glandulosae. Vogesen: Kahler Wasen! Ostschweiz: Alvier! Kärnten: Gösseling!, Reifnitz! Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 149. 379 b. Squamae ubique floccosae canescentes vel obscure viridi-canescentes, margine etiam magis floccosae. (Cfr. violascens). Il. Involucra glandulosa simul pilis solitariis vel mo- dice numerosis obsita. ca. Folia denticulata vel breviter dentata. Subsp. 86. spodoleucum Dablst. H. exs. I. (1889) n. 91; Bidr. III. (1854) 430. — Subsp. pseudocaleigenum Oborny, H. Mähr. (1905) 193. — Subsp. acroleucoides (et vulgatum > bifidum) Murr et Zahn in Zahn, H. Eur. (1940) n. 463!; Tout. in Mitt. Bayr. B. G. Ill. (1916) 310. — Folia saepe magna ovalia vel ovato- vel oblongo-lanceolata, caulina 2—4, omnia tantum denticulata. Involucra cano- vel albidofloccosa parce vel modice canopilosa, squamis angustis. Glandulae sparsae minutissimae vel numerosiores et longiores. Styli obscuri. Schweden: Östergötland; Smäland. Vorarlberg: Stuben bis Dornbirn (Zahn n. 463 pp.)!, Algäu!, Steiermark: Öblarn!, Ostudeten! Subsp. 87. epidulum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 50; Dahlst. Bidr. II. 4131. — H. nudiceps Celak. Sitz.-Ber. Böhm. G. Wiss. (1889) 478 pp. — MA. diaphanum Oborny, H. Mähr. 192. — Folia late ovalia vel oblongo-lanceolata vix vel breviter erenato-serrata, caulina 1—4(—5). Involucra parva canescenti-viridia densissime floccosa, interdum ubique sed minus floccosa, squamis sursum densius floccoso-marginatis sparsim et brevis- sime pilosis disperse vel modice glandulosis, latis obtusis vel internis == acutis. Acladium ad 3(—5) cm. Var. @. genuinum Zahn. — AH. calcigenum Auct. pp.; nec Rehm. — AH. irriguum y. floccisguamum Tout. et Zahn in Zahn, H. Schw. (1906) 243. — Styli sublutei. Mittel- und Südskandinavien (Dahlst. H. exs. Ill. n. 47). Deutschland: Prenzlau!, Siebengebirge!, Taunus!, Vogesen (Sudre n. 36)!, Algäu, Sudeten! Ungarn: Branyisko hägö! Schweiz: Samaden! Vorarlberg! Tirol: Bozen! Nota. Huc pertinere videtur subsp. tenellicaule Zahn. — H. tenureaule A.-T. pro sp. Cat. (4913) 338; nec NP. — Pyren6es-Orient.: Rochers sur Talan et Sauza bei Ayguatibia; route de Railleu. Var. #. haematophylium Dahlst. Bidr. III. (1894) 133. — H. purpurascens Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 66; nec Scheele. — H. erubescens Jord. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. I. (1857) 399 pp.; A.-T. Cat. 343 sub H vulgato. — Folia caulina 2—6 saepe cito minora et purpurea vel sanguinea. Glandulae densiores saepe brevissimae. Styli obscuri. Frankreich (Sudre n. 34: Auvergne!, Isere!). Schweiz! Deutschland: Vogesen!, Pfalz! Harz!, Bayern!, Sudeten! Böhmen!, Mähren (Zahn n. 747 pp.!, 884!). Österreich (Fl. A.-H. n. 3367 pp.!, Pernhoffer n. 25—26!, Zahn n. 563!, 746 pp.!). Ungarn! Polen! Bulgarien: Sofia! Dänemark! Süd- und Mittelschweden (Baenitz n. 23914 pp.!, Dahlst U Sc IE 2.77! X :n. 221, XVEL n. 951). Var. y. purpurans Pernh. pro sp. H. Seck. exs. (1895) n. 97—99!, Ö.B.Z. (1896) 197. — Folia ovalia vel ovato-oblonga obtusa, caulina 3—6 ovata vel oblongo-lanceolata sinuato-denticulata vel breviter obtuseque dentata. Styli obseuri. Steiermark: Seckau!, Mautern!, Kalwang! Wien: St. Veit! Subsp. 88. Zepiduliforme Dahlst. H.-Fl. Oesel (1901) 42, t. VII, f. 2. — Simile, sed folia lanceolata longissime acuminata argutius serrato-dentata; involucra subdensius pilosa. Rußland: Insel Ösel. 'Subsp. 89. barbatulum Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 33. — 25—40 cm, tenuiter subpilosum, 4—10-cephalum. Folia elliptica vel lanceolata, caulina 2 subtus vel utrinque floccosa. Involucra S—A40 mm cum pedicellis modice pilosa, squamis sublatis obtusis vel acutis comosis luteolo-glandulosis ubique dense floccosis, stylis subobscuris. Nordösterbotten in Finnland. | Nota. Cfr. etiam subsp. radicaule A.-T. (pro sp.) Cat. (1943) 342. — Puy Canteloup in Gantal in Frankreich. m 380 K.H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 90. Zepidellum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIM. (1910) 166. — A lepidulo foliis violaceis eximie purpureo-maculatis sparsim obtuse et breviter dentatis vel minute denticulatis minus latis, ramis longis foliaceis, involuceris minutis tenuiter glandulosis disperse floccosis saepe subepilosis differt. Styli sublutei vel aeruginei. Norwegen: Odda, Ullensvang. Subsp. 91. purpureoviolascens Zahn. — Subsp. subobscuriceps et vio- lascentiforme Zahn, H. Eur. (1914) n. 880— 881! — Folia elliptica obtusa vel elliptico- vel oblongo-lanceolata denticulata vel breviter dentata, caulina 3—5 oblongo- vel sub- lanceolata saepe purpurea, denticulata vel (f. b. subobscurtceps Zahn |. c. n. 880!) magis dentata. Involucra brevia crassa obscure breviter glandulosa et pilis brevibus atris erassiusculis obsita —- densiuscule floccosa. Styli obseuri. Vogesen: Belchen!, Hohneck! ß. Folia subdentata vel grosse dentata. Subsp. 92. aspernatiforme Zahn in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (4912) 827. — Inferne densiuscule pilosum, superne dense floccosum. Folia ovata vel ovato- lanceolata argute serrato-dentata utrinque pilosa, caulina A—5 rhomboideo-lanceolata magis irregulariter dentata, superiora utrinque floccosa. Involucra subdense floccosa vix modice pilosa sparsim vel subglandulosa. Styli initio sublutei. Tirol: an der Drau bei Lienz! Engadin: Tarasp! Preußen: Bestendorfer Forst! Subsp. 93. glareigenaum Murr et Zahn in Zahn, H. Eur. (1908) n. 244! — H.ra- mosum A.-T. in sched. — Indeterminato-ramosum. Folia ovato-oblonga obtusa vel lanceo- lata, longa, == vel valde grosse pluridentata, saepe etiam supra pilosa, caulina 3—6 longa sinuato- (vel patenti- et grosse) dentata. Involucra et pedicelli densiuscule et sub- longe glandulosa disperse pilosa, squamis latis acutis dense floccosis, margine et praesertim apicem versus subtomentoso-floccosis. Styli obscure brunnei. Vorarlberg: über Bludenz!, Arlberg!, Gentschelalp! 4000—1400 m. Subsp. 94. tephrofloccum Zahn in Reichenb. Ie. XIX. 2. (1905) 22. — Folia ‚rigida oblongo-lanceolata saepe grosse dentata, caulina —7. Caulis X crassiusculus vigidus. Involuera = dense floccosa parce vel sub- (et breviter) glandulosa. Pedicelli albotomentosi. Pili sparsi vel dispersi. Rheinland: Wiesbaden! 2. Involuera glandulosa tantum (raro terminale uno altero pilo obsitum). Subsp. 95. Zepidifornve Stenstr. Värml. Arch. (1889) 47. — Folia oblonga vel ovato-lanceolata vix vel breviter dentata, caulina 2—4 sensim angustiora pauci- dentata. Involucra sat parva parcefloccosa et glandulosa, squamis plerisque acutis, intimis longe subulatis. Styli lutei. Schweden: Värmland; Dalsland.. Norwegen: Tingelstad in Hadeland und Bygde. Var. £. sublepidiforme Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIT. (41910) 166. — Folüs caulinis angustis utrinque floccosis, pedicellis involucris dense glandulosis, squamis valde . minus floceosis. Telemarken: Tinnoset, Rjukan-Hötel. Nota. (fr. etiam subsp. petiolascens Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1940) 137 et 273. — Norwegen. Subsp. 96. persbergense K. Joh. in Bot. Not. (1905) 114, t.II, f.6 et ex Dahlst. H. Sc. XXIV. (19141) n. 82! — Folia oblonga subobtusa vel oblongo-lanceolata sinuato-dentata vel subgrosse pluridentata supra disperse vel vix pilosa, caulina 3—4 sinuato-3—4-dentata, superiora longe acuminata. Anthela apice saepe umbellata, acladio 2—5 em. Involucra 9—12 mm parce vel modice floccosa cum pedicellis dense glandu- losa, squamis angustis subatris viridimarginatis. Styli obseuri. Värmland; Dalarne: Löfäsen! — (fr. etiam ludovieiense. Subsp. 97. corroswm Murr et Zahn in Zahn, H. Eur. (1913) n. 745! — Folia Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 142. 381 ovata vel late ovato-lanceolata inaequaliter et patenter multidentata subglaucescentia, caulina 4—3 elliptico- vel sublanceolata, superiora plerumque parva. Involucra 2—5 breviter glandulosa fere semper epilosa, squamis latiusculis obtusis vel acutis sub-, margine =- dense floccosis. Styli denique obsceuri. Gracile. Vorarlberg: Stuben!, Schnifnerberg!, Dornbirn! Bayrische Alpen: Benediktenwand! Subsp. 98. frondosiforme Zahn in Schinz. et Kell. Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 287; H. Schw. (1906) 243. — Saepe indeterminato-ramosum. Folia oblongo- vel sub- lanceolata, caulina 2—5; omnia breviter pilosa dentata vel denticulata obscure viridia. Squamae lanceolatae obtusae vel acutae margine dense floc6osae. Schweiz: Col d’Isenau!, Kanderfälle!, Gamperney ob Grabs!, Säntis!, Engadin!, Sertig! Liechtenstein! Vorarlberg! Algäu! Bayrische Alpen: Tölz! Tirol! Subsp. 99. caesiovulgatum Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 64 sub festino. — Folia prioris, sed dilute viridia supra glabra, breviter dentata, caulina 3—4. Capitula ad 20, squamis obscuris latiusculis acutis densiusceule glandulosis usque ad apicem subfloccosis. Styli brunnescentes. Versus levicaule. Westkarpathen: Drechslerhäuschen in der Tatra! Subsp. 100. farinosiceps Zahn. — A subsp. festino involueris dense floccosis subdense glandulosis (epilosis) differt. Österreich: Bisamberg bei Wien! Nota. Cfr. etiam subsp. 1. Zevigatifolium Murr et Zahn in Ö.B.Z. (1903) 426. — Tirol: Afling. Sähep. 2. poliocomum Benz et Zahn. — Ubique disperse vel modice sed brevissime molliterque pilosum. Folia ovato- vel sublanceolata utrinque floccosa mucronato-denticulata vel breviter dentata supra glabrescentia, caulina 3—4 oblongo- vel lineari-lanceolata vel linearia denticulata magis floccosa. Anthela saepe indeterminata epilosa canotomentosa cum involucris sat magnis subdense et longe nigroglandulosa. Squamae latiusculae = acutae modice vel sat | dense floccosae, margine dıluto usque ad apicem albido-comosum dense floccosae dorso obscurae, , exteriores angustiores. Ligulae et styli initio aurei. — Kärnten: Zelltal unter der Koschuta (v. Benz)! | | . Subsp. 101. v@iolascentiforme Pohle et Zahn in A. B. Z. XII. (1907) 142. — | Folia subrigida lanceolata remote denticulata vel dentata supra partim glabrescentia, caulina 2(—3) subtus (summum utrinque) floccosa. Capitula 5—25. Involucra 10 mm | sublonge nigroglandulosa, squamis sublatiusculis vel subangustis sparsim, margine sub- | dense floccosis. Pedicelli cani vel albidi. Styli obseuri. | Rußland: Sjetnig Orlow am Weißen Meer!, Wologda: Distr. Welsk! Nota. Ad H. irriguum pertinere videntur: Subsp. 4. caespiticola Norrl. Herb. mus. Fenn. ‚ II. (1889) 149, Suom. Kelt. 434; Brenn. Finl. H.-form. Il. (1893) 33. — Lappland; Nord- bis , Mittelfinnland. — Var. 8. prosechum Norrl. et Lbg. f. in Norrl. (H. exs. VII.) Suom. Kelt. 131. — „ | Savonien. | .. Subsp. 2. phaeostictum Norrl. Suom. Kelt. (1906) 4134. — Savonien: Jisalmi. | Subsp. 3. cornigerum Norrl. et Lbg. f. in Norrl. (H. exs. VI. et VIII.) Suom. Kelt. 134. — Mittelfinnland. Subsp. 4. obdutum Brenn. Bidr. Finl. H.-Form. VII. (1903) 13. — Helsingfors. Subsp. 5. abradenium Brenn. Finl. H.-form. II. (4893) 33. — Nordösterbotten in Finnland. SW . C. Grex H. anfractum (Fr. pro sp. in Oefvers. Vet.-Ak. Förh. [1856] 148. — 2 H. vulgatum var. anfractum Fr. Symb. [1848] 116; Epier. 400) Dahlst. | Bidr. III. (1894) 146. — Grex Diaphanum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. IL. | (1901) 1906. — Cfr. p. 361. I. Styli lutei. Involucra brevia lata subefloccosa fere semper epilosa sed glandulis densis brevibus basi nigris obsita. — Subgrex HM. diaphanum (Fr.) Dahlst. Bidr. II. 4169. Subsp. 102. diaphanum (Fr. Novit. fl. Suec. ed. 1. [1819] 75; ed. 2. [1828] 260; Fr. Symb. 402 pp.; Epier. 97; Griseb. Comm. 44; Stenstr. Värml. Arch. 54 PP-; Lint. Brit. H. 70; nec Rouy l.c. 360) Dahlst. Bidr. III. (1894) 471. — H. diaphanum 382 K. H. Zahn. — Hieracium. var. pratense Fr. Nov. fl. Suec. Mant. II. (4839) 46. — Folia late ovata vel ovato- lanceolata remote et argute serrato-denticulata basi paulo longius et acute dentata (dentibus numerosis), saturate vel prasino-, subtus fere albido- et glaucescenti-viridia vel violacea, caulina 3—5(—8) ovato- vel sublanceolata. Squamae ovato-triangulares efloccosae pleraque obtusissimae. Schweden: Femsjö in Smäland (Fr. H. norm. II. n. 41!, H. Eur. n. 94!, Lbg. H. Sc. n. 35!). — Britannien: Perth; W. Yorkshire; Derbyshire; Durham. — Sudeten: Kesselkoppe!, Hirschkamm (Freyn)! Westkarpathen: Margiszkoi hägo (Szepligeti)! Var. #. pseudodiaphanum Dahlst. Bidr. II. (1894) 172. — H. diaphanum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 54 pp. — H. diaphanum f. vulgaris Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 67— 77; IV. n. 89. — Folia caulina 1—3. Squamae latiusculae magis acuminatae inter- dum pilis solitariis obsitae, interiores acutae, exteriores parcissime floccosae. England! Südskandinavien (Dahlst. H. Sc. II. n. 67: Smäland!, II. n. 83: Gotland! usw. bis: Upland). Sudeten, 700—1200 m! ? Tirol: Thurneralp ob Lienz. Var. y. diaphanocephalum Zahn. — H. diaphanum var. stenolepis Lbg. H. Sc. (1868) n. 36! — Squamis parcepilosis subangustioribus, internis acutis; foliis interdum leviter maculatis. Norwegen: Fredön bei Christianssund! Subsp. 103. subglaucovirens Zahn. — H. glaucovirens Dahlst. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 55; Dahlst. Bidr. III. 469; nec Jeanb. et Timb. — H. vulgatum var. integrifolium Lbg. H. Sc. (187%) n. 72 pp.!! — Folia angusta elliptico- vel oblongo- lanceolata vix vel breviter paucidentata, laete, subtus glaucoviridia, supra saepe = maculata, caulina 2—3(—5) saepe anguste lanceolata subtus floccosa. Squamae an- gustae lineares breves subeomosae. Saepe ramosissimum. Schweden: Öster- und Vestergötland; Helsingland (Dahlst. H. Sc. II. n. 66!, Lbg. l.c.!). Värmland; Smäland; Dalsland; Vestermanland; Dalarne. — Britannien (Williams, Prodr. 159): Chee Dale in Derbyshire (Linton n. 95: f. pilosiceps!); W. Yorkshire; Hereford; Kent. Subsp. 104. pulchrius Ley in Journ. Bot. (1899) 35 sub H. sciaphilo; Lint. Brit. H. (1905) 71. — Folia obovata obtusa vel late ovato-lanceolata denticulata vel breviter apiculato-dentata in petiolum contracta vel attenuata utrinque pilosa, caulina 2—6 elliptico- vel ovato-lanceolata similiter dentata. Involucra 4—8 late ovata truncata atra efloccosa epilosa cum pedicellis longe nigroglandulosa, squamis lanceolatis acuminatis obtusis et acutis. Styli sublutei. Britannien (Linton n. 417: Brecon Beacons in S. Wales)!; Caermarthen. Nota. Cfr. subsp. subnitidum Dahlst. exs. — Gransjön bei Torshag (Norrköping). » I. Styli fere semper subatri. — Subgrex A. unfractum (Fr.) Dahlst. Bidr. II. 446. a. Hymne dorso vel margine parcefloccosae. . Squamae + virides latae pleraeque obtusissimae. — (fr. subfastigiatum. Subsp. 405. chlorodes Dahlst. Bidr. II. (1894) 148. — AH. vulgatum var. nemorosum Lbg. H. Sc. n. 74 pp.! — Folia oblonga vel anguste lanceolata, caulina 1—5 angusta remota sursum longe acuminata integra, infra medium sat profunde sinuato- 9 —4-dentata. Squamae dense sublongeque glandulosae, interdum (var. $. umbrigenum Dahlst. 1. ec. 149. —= H. vulgatum var. umbrosum Lbg. H. Se. n. 73 pp.!) acutiora et breviter glandulosa. Schweden: Östergötland; Smäland; Stockholm (Lbg. 1. e.!, Dahlst. H. Se. II. n. 69!, IX. n. 66% X. 0m, Bel), Niederösterreich: Krems!, Kalksburg! Sb 106. amblylepioides Zahn. — H. amblylepium Dahlst. H. :Se, I (1893) n. 61!, V. n. 87!; nec NP. (1885). — H. diaphanum G. Schn. H. Westsudet. in »Das Rieseugebirge in- Wort-ünd. Bilde H. ‚51-58 (1894) 23; nee Fr. — Folia ob- longa vel ovato-lanceolata serrato-pluridentata, caulina 3 (in formis hypophyllopodis ad 6) Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 142. 383 elongata lanceolata grossius 2—4-dentata. Squamae sublatae cum pedicellis dense glandulosae. Schweden: Jemtland! Sudeten: Kesselkoppe!, Gr. Schneegrube!, Schmiedeberg!, Hirschkamm! usw. Subsp. 107. persimulans Zahn. — H. simulans Pernh. H. Seck. exs. I. (1895) n. 31—32!, II.n. 9Q—93!etin Ö.B. Z. (1896) 157; nec NP. (1885). — Subsp. subirriguo affine. Folia obovata vel late ovato-lanceolata saepe submagna inaequaliter late et ob- tuse (saepe mammato-)pluridentata, caulina 3—7 subeito minora. Involucra numerosa parva. Anthela indeterminata. Steiermark: Seckau (Pernhoffer 1. c.)! Tirol: Rotenbrunn bei Innsbruck! Subsp. 108. deltophylloides Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1901) 1927. — Folia late ovato-lanceolata late et breviter dentata, caulina 4—8 breviter dentata, superiora e basi ovata breviter acuminata. Involucra densiuscule glandulosa, squamis internis sursum viridibus. Styli lutei. cd Zentralalpen in Tirol!, Kärnten: zwischen Tiffen und Steindorf! Subsp. 109. ewrycybe Dahlst. Bidr. II. (1894) 150. — Folia caulina 2—5 4 lata acuta grosse sinuato-dentata. Involucra brevia latiuscula, squamis = longe sub- denseque glandulosis dorso vix floccosis, pilis solitariis obsitis, late viridi-marginatis. Smäland und Östergötland in Schweden (Dahlst. H. Se. II. n. 59)! Subsp. 410. aerochristum Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 58! et ex K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 46. — Folia caulina 2—3(—4) valde remota oblongo- vel sublanceolata longe 3—4-dentata velsubpinnatifida. Squamae interiores = acutiusculae apice rufescentes. Glandulae parvae saepe sparsae, pili breves sparsi, raro numerosiores. Versus caesium. Medelpad!, Angermanland in Schweden. Hugelien in Norwegen. 9%. Squamae atrovirides subobtusae vel = acutae an- gustaeque. Subsp. 111. cacuminellum Zahn. — H. vulgatum a. genwinum 3. curiosum Uechtr. ex G. Schn. in »Riesengeb. in Wort und Bild« Heft 49—50. (1893) 28. — Glabrescens; ramosissimum. Folia ovata saepe mediocria — violacea, caulina 3—5 late ovato-rhomboidea medio grosse serrato-dentata, basi late cuneata integra. Squamae subepilosae. Styli initio saepe sublutei. Reliqua sequentis. Sudeten: Riesengebirge, nicht selten! Subsp. 112. cacuminatum Dahlst. Bidr. II. (1894) 151. — Inferne pilosum. Folia = late ovata, caulina (2—)4—6(—7) irregulariter et grosse, basi saepe longius serrato-pluridentata vel multidentata. Squamae vix latiusculae acutae densiuscule glan- dulosae ubique pareissime floccosae. Schweden: Smäland (Dahlst. H. Sc. XI. n. 67!, XV. n. 58!). — Sudeten! Karpathen (Tatra!, Czorna hora!). Wiener Wald! Bayrischer Wald! Subsp. 113. campylodon Dahlst. H. Se. II. (1892) n. 79!, XI.n. 69! — Folia ob- longo ovata vel oblongo-lanceolata = obtusa elongata remote et late sinuato-pluri- dentata, caulina 3—4 ovato-lanceolata vel angustiora, dentibus 2—4 valde grossis longisque munita, summa angusta integra. Squamae lanceolatae acuminatae inferne parce- | ‚ floccosae. Schweden: Södermanland! Subsp. 114. macro«colon K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. XXI. (1907) n. 32! — Folia elliptica, oblonga vel oblongo- vel sublanceolata breviter sinuato-dentata, caulina eirc. 3 valde remota elongata grosse triaugulariterque 3-dentata, summum lineare. Squamae partim == acutae subdense glandulosae sparsim pilosae ubique parum floccosae. N Dalarne! Subsp. 115. membranulatum Litw. et Zahn in Fedde Rep. IV. (1907) 239. — Caulis ad 35 cm superne floccosus subepilosus, inferne subpilosus violascens, 2—3(—10)- cephalus, acladio 15— 30 mm, pedicellis haud vel disperse pilosis sparsim vel sub- glandulosis, involucris ad 40 mm consimiliter vestitis disperse pilosis, squamis sublatis 384 K.H. Zahn. — Hieracium, lanceolatis obtusiusculis inferne vix disperse floccosis. Folia tenuia elliptica vel oblongo- lanceolata basi contracta, irregulariter (infra medium grosse triangulariter) dentata supra. saepe glabra ceterum disperse, margine costaque densius pilosa (0,5—3 mm), caulina 3—4 = lanceolata similiter dentata subtus subfloccosa. Styli fusci. Kaukasus: Am Fluß Teberda, 1260 m! Subsp. 116. stöpatiforme Daklst. H. Sc. XI. (1899) n. 62—63! — H. teplicense Wiesb. ex Baenitz, H. Eur. (1891) n. 6634 pp.!; nec NP. — H. nudiceps Baenitz, H. Eur. n. 6100! — Folia ovalia vel late ovato-lanceolata subtus rufoviolacea, vix vel breviter dentata, caulina 2—5 ovato- vel oblongo-lanceolata submagna vel cito parva, inferne denkatg, Involuera subparva densiuscule breviterque glandulosa, interdum pilis solitariis obsita, squamis plerisque acutis. Schweden: Smäland; Halland (Dahlst. H. Sc. l. c. u. XXI. n. 57—58)! — Hereynisches Bergland: Harz!, Thüringen!; Sudeten!; Stettin bis Danzig!; Böhmen: Teplitz!, Aussig! usw. | Nota. Cfr. etiam subsp. sanguwinolentum Murr et Zahn. — Folia basalia longe et tenuiter petiolata elliptica obtusiuscula vel elliptico-lanceolato-acuta utrinque brevius longiusve et aequaliter attenuata mucronato-denticulata vel serrato-multidentata utrinque pilosa, caulina ad 5 subovato-lanceolata saepe grossius dentata subtus rubroviolacea, superia subtus floccosa. Acladium 3—40 mm. Pedicelli subdense glandulosi et modice vel subdensiuscule et obscure pilosi. Involucra 8S—A40 mm globosa disperse glandulosa et (vel submodice) pilosa, squamis latiusculis obtusis vel (intimis) acutis subatris inferne tantum parcefloccosis. — Vorarlberg: Schnifnerberg (Murr)! Subsp. 117. Darbareifolium Lönnr. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 74; Bidr. II. 152. — H. vulgatum Fr. H. norm. II. n. 9 pp.! — Folia caulina 2—6 subanguste lanceolata inferne saltem == acute longe et inaequaliter pinnato-pluridentäta. Squamae latiusculae acutae sublonge et subdense glandulosae parce (margine distinctius) floccosae. Acladium breve. Schweden: Gotland (Dahlst. H. Sc. XII. n. 82)!; Upland; Smäland; Östergöt- und Södermanland. Subsp. 118. oinnopolepis Malme ex Dahlst. H. Se. II. (1892) n. 78!, X. n. 60!; Dahlst. Bidr. II. 455. — Simile, sed folia minus profunde et latius dentata, acladium 3—6 em longum, pedicelli glandulosi. Smäland!, Södermanland! Subsp. 119. Garckeanum Aschers. pro sp. in Index sem. hort. Berol. append. (1869) 186; Flora (1870) 180. — Folia caulina 3—6 oblonga vel ovato- (summa anguste) lanceolata, denticulata vel breviter sinuato-dentata. Involucra mediocria disperse pilosa et glandulosa, squamis lanceolatis partim subobtusis. Schlesien!; Böhmen: zwischen Johannisbad und Freiheit!, Karlsbad! Interdum (pathol.) ramulis numerosissimis brevibus tenuibus involuerisque parvis ve] minutissimis praeditum (f. mierocladum Aschers. 1. c. 187; Uechtr. in 57. Jahresb. Schles. G. vaterl. Kult. [1879] 328; F. Sch. H. norm. n. s. n. 546: zwischen Zulkowitz und Bauerwitz in Schlesien!). — Ähnlich f. microcephalum Griseb. Comm. Be 43 et Reich. Ic. XIX. n. 81, t. 165, f. 2: Göttingen; Harz; Bozen. Subsp. 120. confragifolium k. Joh. Anteckn. H. -Exk. (1907) 33, t. II, f. 40. — Folia ovato- vel suboblonga vel anguste lanceolata denticulata, interiora longe et patenti- - dentata; caulina 2—3 longe dentata, petiolis leviter an keientibek Squamae sub- angustae partim subobtusae sparsim pilosae subdense minute glandulosae. Ängermanland in Schweden. Subsp. 121. amfracticeps K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 89, t.X, f. 11. — Folia obovata vel ovato-lanceolata breviter dentata, caulina —5 oblongo- vel sublanceo- lata elongata irregulariter sinuato- et serrato-pluridentata. Involucra parva. Ceterum ut in anfracto. Dalarne; Helsingland (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 39)! Nota. Cfr. etiam subsp. pölatense, subsp. persbergense et subsp. amaurochlorum. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 142. 385 Subsp. 122. aeutellum Zahn. — H. acutatum Dahlst. H. Se. V. (1893) n. 72!; nee Jord. — Ab anfracto foliis_denticulatis, caulinis 0—3 angustioribus 2— 3-dentatis, squamis angustis acutis densius glandulosis epilosis differt. | Södermanland ! Subsp. 123. anfractum Fr. in Vet.-Ak. Förh. (1856) 148 pro sp.; Epier. 100 pp.; _Almg in Thed. fl. Upl. (1874) 361; Stud. (1881) p. XXV; Dahlst. Bidr. II. 158; A.-T. "Cat. 343; nec: Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. II. 353. — Folia pilosa, caulina —6 = angusta elongata lanceolata vel linearia sublonge (cult. longe et grosse) duplicato- et ‚ serrato-pluridentata. Squamae + latae triangulariter lanceolatae subobtusae densiuscule breviterque glandulosae, interdum pilis solitariis obsitae, inferne parcefloccosae. Skandinavien (Fr. H. norm. XVI. n. 40!, Fr. H. Eur. n. 98!, Lbg. H. Se. n. 133!, Dahlst. H. Se. II. n. 61—62!, XI.:n. 70!). Dänemark!, Deutschland!, Schweiz!, Tessin!, Vorarlberg: Hohe Kugel!, Österreich!, Böhmen! Bayrischer Wald!, Sudeten! — Kau- kasus: Berg Beschtau, Prov. Terek (Herb. fl. Ross. n. 2099)!, Adzarien! Var. #. haematophylloides Zahn. — Folia basalia exteriora elliptica, reliqua et caulina elliptico- vel oblongo-lanceolata dentata vel grosse pluridentata pilosa, supra glabra. Wallis: Finhaut (Besse)! Subsp. 124. subfastigiatum Zahn. — Folia late vel anguste lanceolata, basalia 0—1, caulina ad 7 subglaucescentia sinuato-dentata vel denticulata. Indeterminato- ramosum, inferne pilosum. Squamae = angustae = obtusae viridi-marginatae. Glan- dulae modice numerosae minutae. Mte. Matajur in Kärnten! Subsp. 125. chrysoglossoides Zahn. — Subsp. chrysoglossum Zahn, H. Eur. (1944) n. 565! — Saepe ex quaque axilla ramosum. Folia ovato-oblonga vel lanceolata valde rigida subtus albidoviridia, breviter vel grosse dentata, caulina 6—40 late vel | anguste lanceolata inaequaliter vel grosse dentata elongata subtus floccosa. Pedicelli | tomentosi breviter pilosi et glandulosi. Squamae subdense (partim micro-) glandulosae | pleraeque acuminatae, exteriores breves subobtusae basi floccosae. | Italien: Grand St-Bernard, 2250 m! | Subsp. 126. subasperellum Zahn. — Subsp. asperellum Poble et Zahn in | A.B. Z. XIII. (1907) 14%. — Folia caulina ad 10 subrigida lanceolata denticulata vel breviter et anguste apiculato-denticulata, superiora subintegra utrinque floccosa, omnia supra glabrescentia. Involucra 41—12 mm modice glandulosa haud vel parce pilosa, pedicellis consimilibus, squamis obtusis subefloccosis. Rußland: Am Fluß Ussa bei Terentzewa isba in der Provinz Archangelsk! b. Squamae efloccosae atrae nitentes. Subsp. 127. subampliatum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 50; Bidr. IN. (1894) ‚157. — H. anfractum var. latifolium Lbg. H. Se. II. (1878) n. 434 et Stenstr. Värml. | Arch. (1889) 51. — H. diaphanum Zahn, H. Schw. 246 pp. ete. — Folia elliptica | | obtusa vel oblonga, caulina 3—7 sensim minora + late et obtuse (saepe breviter) | dentata, superiora latiora saepe indistincte amplectentia. Involucra parva brevia crassa, 2 squamis sublatis = dense sublongeque nigroglandulosis. Interdum oligocephalum. / Süd- und Mittelskandinavien: z. B. Stockholm (Lbg. 1. c.! u. Dahlst. H. Se. II. 'n. 80!). Bornholm!, Sudeten!, Erzgebirge!, N.-Österreich!, Plöcken in Kärnten, Tirol: ‚Kals!, Jaufen!, Innsbruck! Arlberg! Böhmerwald: Arber! "Schweiz, Vogesen! Nota. Simile: Subsp. deampliatum K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 94, t. VII, f. 23. — ı Dalarne. | Subsp. 128. praesigne Zahn. — H. diaphanum var. praestans Lint. Brit. H. 71. — Folia rigida erassiuscula anguste ovalia vel ovata acuta anguste et argute dentata basi cuneata, interiora longa oblongo- vel anguste lanceoiata saepe longe cuspi- dato-multidentata, caulina 5—7 interioribus similia cuspidata. Involucra crassa atra nigroglandulosa parce pilosa, squamis latis obtusis viridi-marginatis, externis angustis. Britannien: Derbyshire; W. Yorkshire. A. Engler, Das Pflauzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama, 280. Hieracium. 35 386 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 129. czantoriense Fiek in Verh. Schl. G. vat. Kult. (1889) 2; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. 41784. — Folia parva elliptica parum dentata vel caulina 5— 6 late ovato-lanceolata, media superioraque basi ovata, argute serrato-denticulata. Involucra 8—40 mm cum pedicellis subdense nigroglandulosa, interdum vix disperse pilosa, squamis latiusculis partim obtusis. Sudeten!, Pieninen!, Berg Gr. Czantory in den Beskiden! . Subsp. 130. trumeipilum Thaisz et Zahn in M. bot. lap. (1944) 449. — Folia basalia 0—4 oblonga vel oblongo-lanceolata denticulata vel breviter dentata, margine pilis truncatis basi crassis obsita; caulina 3—4 oblongo- vel ovato-lanceolata basi attenuata vel rotundata, saepe grossius dentata, efloccosa. Involucra subepilosa minute glandulosa, squamis lanceolatis acutiusculis cerassiusculis. Pedicelli obscure virides, glan- dulis pilisque (apice truncatis) erassiusculis. | Ungarn: Berg Pikuj im Komitat Bereg! Subsp. 131. leucotrachelum K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 109, t.VIL, f.21.— Folia saepe magna late ovato-lanceolata elongata inaequaliter late et saepe breviter dentata, caulina 2—4 angustius dentata basi attenuata sessilia. Involucra parce pilosa, interdum parcefloccosa. Glandulae breves densiusculae. Saepe ex quaque axilla ramosum. Schweden: Dalarne, Gestrikland (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 43—44!, XXI. n. 33!). Sudeten: Leiterberg im Gesenke usw.! | Subsp. 132. femsjoeense Stenstr. ex Dahlst. H. Sc. XXI. (1907) n. 34! — Folia late ovato-lanceolata denticulata vel breviter paucidentata, caulina 4—5 subeito minora late sinuato-3—4-dentata. Involucra mediocria subdense sublongeque glandulosa sae- pissime epilosa, squamis lanceolatis, internis acutis, raro parcefloccosis, Smäland: Femsjö! | Subsp. 133. diaphanomorphum Dahlst. H. Se. IV. (1893) n. 53! — Folia caulina 5—7 ovato- vel oblongo-lanceolata, inferiora submagna breviter et acute 3—4- dentata, reliqua cito minora et angustiora. Involucra 'sparsim pilosa subdense glandu- losa, squamis late triangulariter lanceolatis obtusis. Gotland: Visby! Subsp. 134. subatronitens Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 71!, XXIII. n. 56! — Folia basalia magna, caulina ad 5 cito minora angustiora triangulariter pluridentata. In- volucra densius glandulosa. Reliqua sequentis. Smäland: Femsjö!; Halland! Subsp. 135. atronitens Dahlst. H. exs. I. (4889) n. 89; Bidr. II. (1894) 158; H. Sc. IV. n. 34! — Folia caulina 2—4 = abrupte minora late et acute (inferne longius acutiusque) pluridentata, superiora angustiora. Involucra parva, squamis latiusculis dorso serie simplici glandulis subdensis obsitis. Pedicelli vix glandulosi. — Variat caule hypo- phyllopodo ad 10-foliato, foliis inferioribus permagnis lanceolato-ovatis, capitulis nume- rosioribus, habitu FM. rigidi (var. ß. elatius Dahlst. ]. c. 160); foliis angustioribus (f. a. angustius Dahlst. 1. c. 161) vel elliptico-lanceolatis (f. b. medians Dahlst. H. ex8. U. n..70). | Östergötland!, Smäland! — Österreich: Kalksburg bei Wien!, Schladming in Steiermark!, Katschtal in Kärnten, 2000 m!, Übersaxener Kulm in Vorarlberg! Subsp. 136. subanfractum Almgq. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 79; H. Se, V. (1893) n. 65! — Folia caulina 5—7 remota sensim minora late vel lineari-lanceolata acute 3—4-dentata. Involucra brevia lata subdense et sublonge nigroglandulosa sparsim pilosa, squamis imbricatis ovato-triangularibus vel ovato-lanceolatis obtusis. Helsingland! Subsp. 437. Fieinit Zahn. — H. vulgatum var. alpestre Uechtr. ex Fiek, Fl. Schles. (4881) 276; Zahn H. Schw. 246; Oborny, H. Mähr. 160. — Glabrescens, saepe humile et ramosissimum. Folia saepe parva elliptica, oblonga vel ovato-lanceolata serrato-denticulata vel breviter (raro grossius et inaequaliter) serrato-pluridentata subtus purpurascentia; caulina 2—4 consimilia lanceolata vel linearia. Involucra 9—10 mm 2 Euhieracium,. — Sect. VII. Vulgata; n. 442. 387 cum pedicellis dense (saepe breviter) glandulosa saepe pilis solitariis obsita, squamis latiusculis = obtusis. Isergebirge!, Sudeten, 700—1300 m!, Hochgesenke!, Tatra!, Niederösterreich!, Steiermark!, Kärnten!, Tirol!, Bayrischer Wald: Lusen!, Schweiz! — Subalpine Region, Subsp. 138. wägricolor Zahn. — Folia elliptica vel oblonga subtus rufescentia, supra margineque densiuscule breviterque setulosa irregulariter et triangulariter (inferne saepe longe) dentata et dentibus angustis vel subuliformibus in petiolum descendentibus aucta, caulina ceirc. 4, summum lanceolatum paucidenticulatum. Involucra 10—12 mm atra densiuscule nigrosetulosa modice glandulosa, pedicellis breviter modiceque setulosis breviter subglandulosis, squamis atris, externis obtusis, internis lanceolatis acuminatis. Riesengebirge: Kleiner Teich! Subsp. 139. hemidiaphanum Daklst. H. exs. I. (1889) n. 88; Bidr. III. 16%. — Folia ovata vel oblonga minute vel breviter sinuato-dentata, caulina 2—3 valde remota cito minora basi acute et saepe longe paucidentata sursum integra longe acuminata. Involucra = elongata, squamis subanguste lanceolatis partim acutis dense breviter glan- dulosis. Söderman- und Östergötland (Dahlst. H. Sc. II. n. 81—82)! Steiermark: Hühner- kaar bei Wald! Nota. Simile: Subsp. borgoönse Brenn. in Meddel. Soc. F. Fl. Fenn. H. 30 (4904) 442. — H. hemidiaphanum Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 29. — Nyland in Finnland. Subsp. 140. Zacerosum Zahn. — Folia obovata, oblonga vel late ovato-lanceo- lata valde inaequaliter serrato-multidentata, dentibus partim valde grossis late triangu- laribus, basi profunde dentata vel lobata et dentibus liberis aucta; caulina 3—5 late lanceolata similia vel basi longissirhe (20— 25 mm) pinnato-lobata, summa parva. Squamae latiuseulae dense sublongeque nigroglandulosae interdum parcepilosae. Sudeten: 500—1300 m! D. Grex H. acuminatum (Jord. pro sp. in Cat. Gren. [1849] 47) Zahn. — H. vulgatum a. genwinum Griseb. Comm. (1852) 42; Sendtner in Flora (1854) 341; Reichb. Ic. XIX. 81. — H. vulgatum var. praelongum Fr. Symb. 146. — H. Canadense et H. hirtum Froel. in DC. Prodr. VII. (1838) 213; nec Poiret. — Cfr. p. 364. — H. Lachenali simile, sed folia caulina numerosiora; vel habitu FM. levigati, sed glandulae densae. Styli obscuri vel Jutei. Plantae elatae. Subsp. 111. acuminatum (Jord. 1. e.; Bor. Fl. Centre ed. 3. II. [1857] 396 pp-; er. G El Er 1.375; A-T. HB. Alp. fr. 86; Cat. 344; Sudre I. c. 53, t.XV) Zahn | H. Schw. 245 et in Reichb. Ie. XIX. 2, p. 23, t. 21. — ?.H. murorum III. ramosum Gaud. ' Fl. Helv. V. (1829) 105 pp. — AH. translucens A.-T. H. Alp. fr. 84 pp. et Cat. 348 pp. (foliis tenuissimis). — 5—8 dm; inferne pilosum. Folia saepe magna late ovato- vel oblongo-lanceolata late et grosse serrato-pluridentata acuminata, basalia — ovata obtusa, caulina (6—)10—18 sensim minora saepe longius vel inciso-dentata, subtus praesertim inferne saepe dense pilosa (f. c. hypocrinum Zahn) simul = floccosa, inferiora == petio- lata. Involucra 8—10 mm cum anthela indeterminata densissime et sublonge (f. a. normale Zahn) vel breviter (f. b. micradenium Zahn) glandulosa, interdum pilis ‚ solitariis obsita. Squamae partim == acutae, exteriores margine subfloccosae. Styli | initio sublutei. Folia caulina ad 25 (f. d. taunigenum Tout. et Zahn). | Frankreich! Dauphine; Savoyen; Piemont! Norditalien! Südtirol! Schweiz! Deutsch- land! Böhmen! Mähren! Österreich! Ungarn! Transsilvanien! Galizien! Südengland! — ‚ Kaum in Nordamerika (cfr. H. canadense Froel. 1. c.). — c: Königstein im Taunus. | Var. 9. pseudacuminatum Zahn. — Glabrius; glandulae longae; involucra et ‚ pedicelli saepe pilis solitariis vel dispersis subatris obsita; styli obscuri. | Bayrischer Wald: Deggendorf! Nota. Simile: Subsp. chenopodioides A.-T. pro sp. Cat. (1913) 346. — Haute-Garonne: St.-Gouagnet unter Cagire. 25* 2388 K. H. Zahn. — Hieracıum. Subsp. 142. tortifolinum Jord. pro sp. ex Bor. 1. c. (1857) 396; Sudre I. e. 53, t.XV. — Simile, sed folia minus acuminata apice contorta. Glandulae breves. In- volucra magis floccosa. Zentralfrankreich; Mt-Dore; Gerardmer in den Vogesen. Alpes maritimes: Valdieri! Subsp. 143. szokolense Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 64. — Ad Im, caule crasso molliter piloso.. Folia basalia A—2 magna oblonga remote et leviter sinuato- dentata, supra glabra; caulina ad 12 = remota == ovato-lanceolata submagna grosse apiculato-serrato-dentata, inferiora sublonge petiolata. Involucra 8—9 mm. Glandulae creberrimae minutae. Pili superne nulli. Styli lutei. Ungarn: Szokola im Komitat Pest (Haynald)! Subsp. 444. Ausserdorferi Hausm. in litt. (1866) et ex Ausserd. exs. (1867)!; nec Nym. Consp. II. (1881) 441 sub H. lapponico; nec Zahn in Koch Syn. ed. 3. II. (1904) 1822. — Folia ovata vel late ovato-lanceolata submagna glabrescentia cum caulinis (6—)10—12 grosse sinuato-dentata et late triangulariter pluridentata. Involuera 10 mm suberassa epilosa dense sublonge glandulosa, squamis anguste lanceolatis acutiusculis in- ferne floccoso-marginatis. Styli lutei. Ahrntal in Tirol!; Retz in Niederösterreich! | Subsp. 145. aspernatum Jord. pro sp. ex Bor. 1. c. (1857) 400; Sudre l. c. 54, t. XV. — Fig. 30D. — Inferne ubique subhirsutum; saepe ramosissimum, 30— 50-cephalum; interdum aphyllopodum. Folia caulina 6—8(—12) supra = glabra ovata vel elliptica acuminata infra medium grosse (late breviterque vel longius) 3— 4-dentata. Involucra mediocria vel parva dense minuteque glandulosa, squamis angustis acutis co- mosis saepe parcissime pilosis margine densiuscule floccosis. Süd- u. zentralfranzösisches Bergland (Sudre n. 79: Tarn!, n. 121: Puy-de-Döme!). Piemont! Schweiz! Rheinland! Saarbrücken! Eifel: Gillenfeld! Hercynisches Bergland! Sachsen! Bayern (bis in die Voralpen)! Österreich-Ungarn! Polen! Subsp. 146. Drevidentatum Jord. ex Bor. l.c. 397 pro sp.; Sudre l. c. 54, t. XV. — H. persieifohum A.-T. Cat. (4913) 346 c. deser., nec Fr. — Ab aeuminato foliis minus numerosis (5—10) ovato-lanceolatis vel angustioribus denticulatis tantum (saepe rufescentibus) differt. Glandulae longae nigrae. Squamae subobtusae. Zentralfrankreich (H. Gall. n. 787 pp.)! Vogesen: St-Benoit (Sudre n. 80)! Hercy- nisches u. böhmisch-mährisches Bergland! Bayern: Deggendorf! Subsp. 147. aviicolum Jord. pro sp. l.c. 404; Sudre 1. c. 59, t. XVII. — Fig. 300. — Folia saepe magna, basalia obovata vel obelliptica valde obtusa, caulina late vel latissime ovato-lanceolata remote late et obtuse sinuato-pluridentata; caulina 6—10 sensim minora similia. Involucra subparva dense sublongeque glandulosa vix parce vel modice (f. b. subpilosum Zahn) pilosa inferne vel ubique floccosa, squamis anguste lanceolatis = acutis vel obtusiusculis atroviridibus vel viridibus dilute marginatis variegatis. Interdum valde ramosum et breviter glandulosum. Alpes maritimes: Vinadio! Mittelfrankreich; Lyon. Wallis! Graubünden: Schanfigg, Frauenkirch, 1550 m! Sonst: Saarbrücken!, Karlsruhe!, Nassau, Rheinprovinz (Touton), Halle a. S.!, München! Vorarlberg! Südtirol! Budapest! Subsp. 148. plurisinuatum Zahn. — Folia basalia magna subobtusa in- aequaliter et grosse triangulariter pluri- vel multidentata, caulina ad 12 cito minora profunde et anguste vel subpinnato-dentata. Reliqua ut in acuminato. Savoyen: La Frasse (H. Gall. n. 4492)! Ungarn: Gredistye im Komit. Hunyad (in- volucris sparsim pilosis)! Subsp. 149. mollibasis Zahn. — Ab acuminato differt foliis late, sed obtuse et brevius dentatis, caulinis 6—8 regulariter sinuato-dentatis. Caulis inferne et foliorum petioli dense longeque pilosi. Involucra breviter glandulosa sparsim pilosa. Savoyen: Pointe de Marcelly, Aise (A. vulgatum var. tridentatifohum A.-T. et G. H. Gall. n. 1490—1491)! Subsp. 150. ramosifolium A.-T. et G. (pro var.) H. Gall. (1906) n. 14931; -T. Cat. 344. — Folia ovata vel oblonga late breviter et saepe obtuse dentata ob- En EEE EN EG ERUE EIERE SE WER 00.‘ GR a re ee TE dc Bd 2 Ai de Euhieracium. — Seet. VII. Vulgata; n. 1142. 389 _ tusa vel subacuta utrinque (supra densiuscule) rigidiusculeque pilosa; caulina 6—10 haud elongata sensim minora similia, sed: grossius et saepe longius dentata basi dense pilosa, _ summa oblongo-lanceolata vel parva. Rami conferti. Glandulae breves. Reliqua ut in acuminato. Savoyen: Les Hautsforts! Waadt: Aigle! Unteres Wallis! Subsp. 151. cebennense A.-T. ex Martr. in B. S. B. Fr. XL. (1893) 19; A.-T. Cat. 338 (pro sp.). — Folia caulina c. 45 sensim minora sublate lanceolata remote sinuato-3— 4-dentata, superiora angusta longe acuminata basi dentata. Involucra parva dense minuteque glandulosa parcepilosa, Squamae anguste lanceolatae subacutae sub- virides efloccosae pallide marginatae. Styli lutei. Habitu A. levigati. $ Südfrankreich: Gard; Aveyron; Malpas en Ardöche, 390 m. (H. Gall. n. 1632)! - Steiermark: Graz, 520 m! Subsp. 152. castuanum Zahn. — Inferne densiuscule pilosum. Folia lanceo- lata longe petiolata ad basin longe attenuata obtusa vel acutiuscula, basalia 0—4, cau- lna 10—12 pleraque petiolata; omnia denticulata vel basi breviter dentata, superiora angustiora. Anthela indeterminata longe ramosa cum involucris (8 mm) dense tenuiter- que glandulosa epilosa, squamis angustis alroviridibus subfloceosis obtusiusculis dilute marginatis. Styli lutei. Istrien: Im Castuaner Wald! Subsp. 453. Muscynae Wol. et Zahn in M. B.L. (1911) 148. — Folia basalia ad 8 magna ovato-oblonga (saepe rotundato-) obtusa saepe rufescentia, inaequaliter et saepe grosse multidentata, interiora =- late ovato-lanceolata, omnia (cum caule inferne) B: densiuscule et dilute sericeo-pilosa supra subpilosa; caulina 10—12 cito minora ovato- lanceolata subtus sericea, = grosse dentata. Rami ad 9 longi. Capitula 40—30. In- volucra 40 mm epilosa parcefloccosa. Glandulae creberrimae. Squamae anguslae sub- acutae comosae. Styli denique obscuri. Versus rotundatum.- BR PIeRn Galizien: Muszyna und Piwnicza am Poprad! = Subsp. 154. Straehleri Zahn. — Folia basalia 0, caulina 40—12 lanceolata utrinque argute 3-dentata = glabra margine + revoluta. Rami ad 10 (inferiores saepe aborti), capitula 15 vel compluria. Involucra, anthela et caulis modice pilosa. Glandulae modice numerosae vel dispersae. Squamae == efloccosae partim obtusiusculae. Styli obscuri. Schlesien: Görbersdorf (Strähler)! Bayern: Deggendorf! Subsp. 155. mertiniifolium Zahn. — Aphyllopodum, ad 25-cephalum; foliis caulinis ad 14, inferioribus permagnis (ad 24:5 cm) ovato-lanceolatis, dentibus parvis et 3—4 magnis (ad Q cm longis) munitis, supra glabris. Involucra et anthela glandu- losa et pilosa.. Squamae angustae == acutae parcefloccosae. Styli initio lutei. Tirol: Lienz (Gander)! Subsp. 156. interagquense Zahn H. Alp. mar. (1916) 170. — Folia ovato- oblonga subolivacea utrinque 3(—4) dentibus grossis late triangularibus parvis immixtis saepe in petiolum descendentibus munita; caulina 8—18, inferiora similiter dentata _ brevius petiolata, media late ovato-lanceolata, superiora == lanceolata parva basi sub- _ aequilata. Rami ad 40 remoti longi tenues oligocephali. Involucra 8—9 mm epilosa. - Glandulae subdensae tenellae. Squamae angustae subacutae viridiatrae parcefloccosae _ viridi-marginatae. Styli lutei. & Alpes maritimes: Entraques! £ Nota. Ad H. acuminatum pertinet etiam H. septentrionale var. meridionale A.-T. et G. —_H. Gall. (4898) n. 296bis — subsp. perversum Zahn = H. septentrionale Rouy 1. c. 360 (nec 4 F H. columnare b. septentrionale A.-T. H. Alp. fr. 86) = H. meridionale A.-T. Cat. (1913) 347 nec al. — Ariege: La Capullo bei Ax-les-Thermes! Katalonien. = Subsp. 157. acuminatifolium Litw. et Zahn in Fedde, Rep. IV. (1907) 238; Br Zahn n. 356! — Caulis 30—95 cm, floccosus subpilosus glabrescens, 2—35-cephalus, _ acladio 10—25 mm, ramis inferioribus valde remotis et suprafastigiatis (saepe abortis), pedicellis canis disperse vel modice glandulosis fere semper epilosis.. Folia graminea | lanceolata acuta, inferiora saepe submagna late lanceolata, omnia more A. levigats utrin- 390 K.H. Zahn. — Hieracium. que 2—3 dentibus lanceolatis 5—10 mm longis brevibus immixtis subserrato- (ima saepe grossius) dentata subpilosa supra glabrescentia, caulina similia subtus, summa etiam supra floccosa. Involucra 8,5—9,5 mm atroviridia, squamis subanguste lanceo- latis plerisque acutis epilosis dorso haud vel parce, margine inferne subfloccosis, modice vel subdense breviterque glandulosis, terminale saepe pilis raris praeditum. Stylus luteo- brunneus fuscescens. 7 Var. «. epichlorum Litw. et Zahn 1. c. — Subsp. epichlorum Litw. et Zahn in Sched. Herb. fl. Ross. VII. (1914) 41 et exs. n. 2100! — Caule 3—7 dm saepe phyllo- podo, 3—7- (in caule oligophyllo ad 30-)cephalo, foliis caulinis 5—10. Be Kaukasus: Shelesnowodsk in der Provinz Terek! Var. 9. acuminatifolium Litw. et Zain I. c. — Subsp. acuminatifolium Litw. et Zahn in Sched. 1. c. VII. 41 et exs. n. 2098! — Elatius, hypophyllopodum, foliis caulinis 40—45, inferioribus majoribus grossius dentatis, capitulis 15—25(—35), pedi- cellis sparsim (f. a. normale Litw. et Zahn in Fedde 1. c. 239) vel magis (f. b. glan- dulosipedunculum Litw. et Zahn 1. c.) glandulosis. — Mit o. | Euvulgata-Caesia, 143. H. triangulare (Almq.) Zahn —= H. murorum > caesium Zahn. A. Grex H. triangulare Almq. Stud. (1881) p. XIV.; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 47; Dahlst. Bidr. II. (1893) 69; Norrl. Suom. Kelt. 106. — H. mu- rorum var. sagittatum Lbg. H. Sc. (1872) n. 58 pp.! — H. murorum var. triangulare Lbg. H. Se. (1878) n. 120!; Theden. Fl. Upl. (41874) 360. — H. murorum > (caesium) caesiomurorum Zahn. — Folia brevia late tri- angulariter ovata basi cordata vel truncata = sinuato-multi- (basi reverso-) dentata supra graminea disperse breviterque pilosa subtus violacea; interiora oblonga breviter acuminata, caulinum 4 == lanceolatum. Acladium 5— 10 mm. Involucra 9—10 mm ovata cum pedicellis epilosa sed dense te- nuiterque glandulosa, rarissime pilis solitariis obsita. Squamae latae = breves lanceolato-triangulares obtusiusculae vel acutae, marginibus stria dilu- tiore lata densissime floccosa notatae. Glandulae parvae confertae. Styli vulgo obscuri, Ceterum ut in H. murorum. Subsp. 1. triangulare Almq. 1. c. — Cfr. supra. | Skandinavien (bis Lappland). — Cfr. Dahlst. H. Se. I.n. 27—28!, IV. n. 20 —21!, XXIV. n. 54!; Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 65. Südfinnland. — Juli— August. Nota. Similia: Subsp. 1. subtriangulare Stenstr. Värml. Arch. (1889) 47; Dahlst. Bidr, II. 74; H. exs. III. n. 35. — Sed involucra sparsim vel subdense pilosa, glandulosa, squamis mar- gine densissime floccosis. — Värm-, Vestmanland (Dahlst. H. Sc. I. n, 26)!, Söderman-, Östergöt-, Dalsland, Nerike, Dalarne. Finnland? Subsp. 2. euscepanum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIII. (1905) 264. — Sed squamae an- gustiores densiuscule glandulosae et pilosae, styli lutei. — Norwegen: Kristiania. Subsp. 3. eudaedalum Stenstr. ex Dahlst. Bidr. II. (1894) 249. — Sed folia ovato-ob- longa basi minus lata, acladio longiore, involucris glandulisque subvalidioribus. — Värm- und Smäland (Dahlst. H. Sc. IX. n. 44)! A Subsp. 4. alternidens Om. in Nyt Mag. Nat. LIII. (1915) 88. — Skurdalen und Ustedalen in Hallingdal in Norwegen. B. Grex H. lacerifolium Almq. (Stud. |1881] p.XV.: Z. silvatieum subsp. 6) ap. Stenstr. Värml. Arch. (1889) 49; Dahlst. Bidr. II. n. 72. — H. mu- rorum > (caesium) porrigens Zahn. — Caulis (a —)4—7 dm, acladio 2— 4 cm. Folia elongata = ovato-lanceolata basi contracta grosse sinuato- et duplicato-multidentata, inferne dentibus longioribus acutis munita vel in- eisa et & sagittata, saturate viridia subtus violacea. Involucra submagna (10—12 mm), squamis elongatis + late lanceolatis epilosis dorso parum, margine late et dilute floccoso-limbatis, plurimis = obtusis. Glandulae validae subdensae. Styli lutei. | a Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 443—A45. 391 Subsp. 2. Zacerifolium Almqg. — Cfr. supra. Süd- u. Mittelschweden (Dahlst. H. exs. III. n. 33; H. Sc. I. n.29—30!; XIX. n. 341 = var. ß. calatharioides G. Samuels. Arch. Säterstrakt. in Arkiv Bot. VI. 2. [1906] 8). In Norwegen: Telemarken, Hardanger, ete.. — Juli— August. Subsp. 3. asterocalathium Zahn. — Folia ovato- vel sublanceolata basi trun- cata vel contracta subglaucescentia. Involucra parva ($—9 mm), squamis angustis acu- tiusculis vel acutis ubique dense floccosis breviter glandulosis. Styli brunnei. Reliqua prioris. Galizien: Szezawnica in den Pieninen (Woloszczak)! 144. H. chlorellum Sael. et Norrl. ex Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 151 et H. exs. VI. n. 14—19!; Bidr. I. (1888) 97; Suom. Kelt. 106. — AH. latilobum Almg. ap. Dahlst. Bidr. II. (1893) 166. — Cfr. K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 63. — H. triangulare-sagittatum? Zahn. — Folia cordato-ovata vel triangularia interdum submaculata late et obtuse vel acute sinuato-dentata, basi hastata longe X acute et grosse reverso-dentata vel triangulariter et reverso-lobata. Involucra parva ovata fusco-viridia, squamis = imbricatis subtriangulariter lanceolatis obtusiusculis comosis sparsim pilosis = sparsim sublongeque glandulosis sparsim breviterque pilosis, margine viridi late et dilute floccoso-limbatis, dorso sparsim floccosis. Styli sublutei. Subsp. 1. chorellum Sael. et Norrl. I. c. — (fr. supra. Skandinavien bis Finnmarken (Dahlst. H. Se. I. n. 93—92!, V.n.19!, XI. n. ı3!, XIX. n. 30!). Dänemark: Sjaelland (Dahlst. H. Sc. V. n. 20)! Süd- u. Mittelfinnland (Zahn n. 452)! etiam var. coniocybe Norrl. Suom. Kelt. 107. — Juli— August. Nota. Similia: Subsp. 1. subwlidens Norrl. Bidr. I. (1888) 98. — Jemtland: Äre (Norrl, H. exs. 418). u 3. leuciscum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1940) 55. — Sed folia acutius den- tata basi laciniata, involucra angusta, squamis paucis, plurimis latis obtusis dorso dense floccosis margine subtomentosis; styli obscuri. — Norwegen: Häkedalen in Telemarken. Subsp. 3. etharophyton K. Joh. Arch. Dal. (4900) 8, t. III, f.7; sed folia denticulata, e glandulae dispersae, pili densiusculi, in var. %. prasinolepis K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 45 sparsiores, glandulae parvae, squamae viridi-marginatae, rami remoti longi. — Vestmanland (Dahlst. H. Sc. XI. n. 44)!; Dalarne. Subsp. 4. semichlorellum Norrl. (H. exs. VI) Suom, Kelt. (4906) 407. — Mittelfinnland. Subsp. 5. sagittipotens Norrl. Suom. Kelt. 407. — Karelia Ladogensis. Subsp. 6. Zimbatulum‘ Zahn. — H. limbatum Brenn. Bidr. Finl, H.-Form. VII. (1903) 45; Norrl. Suom. Kelt. 107; nec NP. — Nyland. Subsp. 7. niviferum Norrl. (H. exs. VI) Suom. Kelt. (1906) 407. — Mittelfinnland, Subsp. 8. cordifrons Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 48. — A chlorello involucris ma- joribus (10—43 mm), squamis obtusioribus etc. differt. — Finnland: Lojo. 145. H. levicaule Jord. Cat. Dij. (1848) 23 et ex Bor. Fl. Centre ed. 3. Il. (1857) 408; Gr. G. Fl. Fr. II. 370: (excl. syn.);: Fr. Epier. 87; A.-T. H. Alp. fr. 84; Sudre H. Centre 64, t. XIX; Rouy l. c. 347. — H. pallescens Griseb. Comm. 61 pp.; nec W. Kit. — H. caesium grex Davallianum Zahn, H. Schw. (1906) 317; Reichb. Ie. XIX. 2. (1906) 71, 7%. — Huc pertinent H. acroleucum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 55; Dahlst. Bidr. III. (1894) 68 et A. triviale Norrl. Bidr. II. (1888) 104 = H. vulgatum (Almgq.) Dahlst. Bidr. III. 75. — H. vulgatum > bifidum vel vulgatum-caesium Zahn. — | _ Habitu H. vulgati. Caulis indeterminato- et saepe longe squarroso-ramosus; acladio 1—3(—6) cm; ramis repetito-ramulosis; capitulis compluribus vel numerosissimis; pedi- cellis haud vel densiuscule glandulosis, haud vel = pilosis (pilis plerumque = obscuris basi atra crassa). Folia basalia numerosissima vel pauca ovata vel lanceolata saepe rigida dilute vel glaucoviridia raro submaculata, haud raro et praesertim subtus = pur- purea vel violacea, supra glabra vel subpilosa, ceterum == (in petiolo == dense) pilosa, denticulata vel grosse vel inciso-dentata; caulina pauca vel ad 10 ovato-lanceolata vel (plerumque) lanceolata vel angustiora, cito vel sensim minora, subtus plerumque = floccosa. Involucra 8—I4 mm == ovata pareissime vel = densiuscule pilosa (pilis 392 K. H. Zahn. — Hieracium. . basi atris), parce vel densiuscule et plerumque breviter glandulosa, parcissime vel cano- floccosa. Squamae latiusculae vel angustae obtusiusculae vel acutae. Styli plerumque obscuri. Ligulae saepius = aureae. Achaenia subatra. | Im Verbreitungsgebiet des H. bifidum und caesium in Mittel- und Nordeuropa, besonders im mittelbaltischen Gebiet. Auf steinigem Boden und Flußgeröll bis in die Alpenregion. — Juni— August. Greges, subspecies, varietates et formae H. levicaulis. A. Grex H. acroleucum (Stenstr.) Dahlst. Bidr. III. 68 sub Vulgata genuina. u Squamae ubique modice vel canofloccosae saepe usque ad apicem densius floccoso-limbatae. Folia caulina (1—)2—6. I. Folia denticulata vel (plerumque breviter, raro grossius) den- tata. — (fr. Arbenzii, sciaphrloides, spodoleucum, leucodaedalum, varianum. | Subsp. 1. aeroleucum Stenstr. Värml. Arch. (14889) 55; Dahlst. Bidr. III. 69; 4 Lint. Brit. H. 64. — Folia saepe magna ovata, oblonga vel late ovato-lanceolata bre- viter subserrato-(basi saepe profundius)pluridentata, interdum omnia .angustiora; caulina 2—5 ovato- vel sublanceolata similia; omnia supra = glabra, ceterum densiuscule pilosa subtus = floccosa. Acladium A—3 cm. Involuera 9—42% mm parce vel densius- cule et obscure glandulosa pilosaque vix modice, in squamarum marginibus praesertim apicem versus dense floccosa, squamis subangustis obtusiusculis vel acutis. Styli initio saepe sublutei. Inter vulgatum et porrigens. | Südskandinavien (Dahlst. H. exs. II. n. 60, III. n. 46; H. Se. II. n. 75—76!; Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. 142). — Rußland: Insel Dagö (Herb. fl. Ross. n. 1849b)! Deutschland: Berlin!, Harz! Südwestfrankreich: L&ognan en Gironde (H. vulgatum var. pubescens A.-T. et 6. H. Gall. n. 1630)! Britannien: Carnarvon. — Ähnlich im Tierser Tal in Südtirol! und bei Deutsch-Landsberg in Kärnten! Var. #. daedalolepium Dahlst. Bidr. II. (1894) 74. — Foliis angustioribus, squamis acutioribus minus floccosis. Smäland!; Gotland (Dahlst. l.c. II. n. 65)! England! Nota. Sirihe Subsp. 4. acroleucoides Dahlst. H.-Fl. Oesel (4901) 44, t. VI, f. 2; t. VII. f. 1; sed folia elliptica vel late lanceolata late vel anguste paucidentata, caulina a —3 anguste et acute dentata; involucra minus floccosa. — Mittelbaltische Provinz: Insel Ösel. Subsp. 2. subinflatum Zahn. — H. inflatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4940) 442; nec Brenn.; sed involucra permagna crassa, squamis latiusculis obtusis minus floccoso-margi- natis. — Norwegen: Telemarken, Lärdal, Mo. - Subsp. 3. aacrocentrum K. Joh. Nya Arch. Dal. (1900) 56, t. VII, f. 23;- Arch. Siljanstr. . (4902) 97; sed involucra mediocria lata, folia angustiora grosse et longius triangulariter 2—3- dentata, caulis saepe usque ad basin ramosus. — Dalarne (Dahlist. H. Sc. XII. n. 78! XXI. n. 30). Subsp. 4. subravusculum Lint. Brit. H. (4905) 64 sub H. vulgato. — England u. Schottland. Subsp. 5. subfasciculare Lint. l.c. — Caithness in Schottland. Subsp. 2. subeuroum Benz et Zahn in Zahn, H. Eur. VI. (1914) n. 569!; Ö.B. Z. (1911) 390; Carinthia II. (1912) 67. — Folia caulina 3—5—8 = magna late ovato- lanceolata saepe grosse dentata == tenuia, basalia elliptica vel ovata. Anthela laxe paniculata cana modice pilosa disperse vel parce minuteque glandulosa. Involucra 9—10 mm = dense floccosa breviter subpilosa = parce glandulosa, Kärnten: Ossiach!, Klagenfurt (Zahn n. 889)!, ne Zell- und Bärental!, Sattnitz!, Gailtal!, Maiernig am Wörthersee (Zahn n. 751)! ee 3: caleigenum Rehm. pro sp. in Ö. B. Z. (1873) 212; Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. II. 354. — H. diaphanum B. Calcigenum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. 41907 pp. — H. vulgatum-tridentatum Pax, Grundz. II. (4908) 97. — Folia ut in acroleuco, breviter sinuato-pluridentata; caulina 2—3(—5) remota abrupte vel sensim minora saepe profundius et acutius dentata, raro leviter maculata. Acladium ad 25 mm (in cult. ramis 4—8). Capitula 3—15 (cult. ad 40). Involucra 9—10 mm vix vel modice minuteque glandulosa pilosaque (vel tantum densius et minute glandulosa: var. P. Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 445. 393 pseudoporrigens Zahn), dense (margine usque ad apicem) floccosa, squamis latius- eulis obtusiuseulis, internis acutis. Sudeten: Riesengebirge!, Gesenke! Tatra!, Liptö!, Turocz!, Szepes (z. B. Faixblöße, etiam £.)! Pieninen! Czorna hora! Transsilvanien: Borberek!, Hunyäd; Tirol: Inns- bruck!, Sellrain!, Gschnitz! Vorarlberg! Wallis! Bayr. Wald: Rachel! Subsp. 4. vulgatiflorum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1901) 1822 sub Ausserdorferi. — Folia basalia ad 6 ovata vel elliptica obtusa, interiora oblongo-lanceo- lata acuta utrinque pilosa, caulina 4 supra glabriora; omnia serrato-dentata. Acladium % cm. Squamae lanceolatae obtusae vel subacutae atrovirides = densiuscule floccoso- limbatae = obscure pilosae, cum pedicellis canis modice minuteque glandulosae. Tirol:.Brenner!, Zahmer Kaiser!; Kärnten: Promos!, Kotna! Subsp. 5. perrubescens Zahn. — H. vulgatum var. rubescens A.-T. et G. H. Gall. n. 1494!, nec Jord. — Folia purpurea ovalia vel ovato-oblonga vix subdenticulata; caulina —6 remota ovata, superiora acuminata parva. Involucra parva cum pedicellis sparsim pilosa densiuscule et minutissime glandulosa, squamis late lanceolatis (internis acutis, externis angustioribus) modice, margine dense floccosis. Styli lutei. Südfrankreich: Bois d’Autie bei er Subsp. 6. prilakense Zahn. — Tenue, inferne Ailosiken et purpurascens. Folia parva elliptica, oblonga vel ovato-lanceolata, denticulata: caulina 2—4 acute serrato- denticulata vel (basi) dentata. Involucra parva densiuscule floccosa et pilosa disperse glandulosa, squamis subangustis acutis. Ostpreußen: Prilaken bei Königsberg (Baenitz n. 3030 pp.)! Subsp. 7. borszekense Zahn. — Folia = violacea ovato-lanceolata vel caulina (2—)4—6 oblongo- vel sublanceolata breviter serrato-pluridentata. Involucra sat parva subpilosa parce glandulosa, squamis angustis longe acuminatis haud comosis dense, sur- sum parce floccosis, plerisque acutis. Sudeten! Transsilvanien: Eishöhle bei Borszek (Kanitz)! Subsp. 8. pseudosenile Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1821 sub Ausser- dorferi. — «Est vulgatum-senile. Folia ovato- vel sublanceolata serrato-dentata, caulina 3—5. Caulis 3—4 dm dense floccosus 3—40-cephalus; acladio 10—35 mm. Pedicelli albocani parce pilosi parce glandulosi. Squamae angustae acutiusculae et acutae sub- dense floccosae subpilosae disperse glandulosae. Tirol: Brenner!, Val Campelle!; Kärnten: Heiligenblut!; Salzburg: Gastein!; Schweiz: Bex! Nota. Simile: Subsp. poertschachense Benz et Zahn in Ö.B.Z. (1904) 248, petiolis foliorum breviter villosis. — Kärnten: Moosburg gegen Pörtschach! Subsp. 9. Zevicaule Jord. pro sp. 1. c.; A.-T. Cat. 340. — 4—6 dm. Folia ovato- vel elliptico-lanceolata (exteriora elliptico-spathulata obtusa) saepe subparva denti- culata, in caule glabro 2—3(—5) angustiora acuta, superiora 2—3 parva. Pedicelli epilosi albidi apice vix vel parceglandulosi. Acladium 4—2% cm. Involucra 9—10 mm breviter glandulosa parcepilosa modice vel canofloccosa, squamis subanguste lanceolatis plerisque acutis. Styli denique saepe obseuri. Frankreich: Lyon!, Rhöne!, Loire: Mt. Pilat!, Puy-de-Döme; Volvic et St-Remy- sur-Durolle (Sudre n. 73— 74)! Var. #. partitum Jord. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 407; Sudre H. Centre 64, t. XIX. — Folia utrinque magis attenuata eximie serrato-dentata. Pedicelli longiores. Styli lutei. — Mt. Pilat (Jordan)! Subsp. 10. psammogeton Zahn, H. Schw. (1906) 319. — Folia oblonga vel oblongo- vel sublanceolata = canoviridia utrinque pilosa vel glabrescentia leviter serrato- dentata; caulina (A—)3—5 similia vel linearia subtus floccosa. Acladium 4—5(—7) cm. Capitula (3—)5—15(— 20). Involucra 8,5—10 mm cum pedicellis disperse (vel densius) pilosa glandulosaque, squamis angustissimis vel sublatiusculis plerisque acutiusculis = _ dense (initio cano-)floccosis. Schweiz: Evolena!, Grindelwald!, Frutigen!, Rhätien!, Samnaun!, Hoher Kasten!, 394 K. H. Zahn. — Hieracium. Rheineck! Vorarlberg: Furx!, Arlberg! Tirol: Galtür (Zahn n. 371)!, Brixen!, Bozen!, Luttach!, Vent! usw.; Südbayern!; Kärnten; Ungarn: Balanbänya! Italien: Bormio! Subsp. 11. glaweiceps Deg. et Zahn in M. B. L. (1908) 447. — 2—3 dm, (1—)3- vel pleiocephalum. Folia lanceolata acute denticulata vel = dentata, dentibus subnumerosis (minutis immixtis), caulina 3—4 angustiora. Acladium ad 1% mm. Rami inferiores aborti. Involucra 9 mm disperse brevissimeque pilosa, squamis angustis acutis margine usque ad apicem dense floccosis. Pedicelli floccosi tantum. Glandulae vix solitariae. Styli luteo-brunnei. Kroatien: Mali Halan im Velebit!, Berg Metla bei Udbina! A Subsp. 12. Killiasii Zahn, H. Schw. (1906) 318. — Folia oblongo-lanceolata supra glabra raro leviter maculata (exteriora latiora) acute denticulata; caulina eire. 4 oblongo- vel lineari-lanceolata magis dentata, superiora floccosa.. Acladium 3—5 cm. Capitula 7—25. Involucra 9—44 mm subpilosa dense floccosa parce glandulosa, squamis angustissimis acutissimis. Tirol: Welsberg!; Vorarlberg: über Gurtis! Schweiz: Val Sinestra!, Val d’Uina!, Schuls-Tarasp (Touton)!, Nairs (Killias)! en Subsp. 13. subacroleucum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 59; H. Se. IV. (1893) n. 42! — Versus reclinatum. Folia ovalia, obovata vel ovato-lanceolata pluridenticulata, caulina 3—6 cito minora. Involucra subparva modice glandulosa et pilosa, squamis lineari-lanceolatis basi subdense, sursum minus floccosis, internis acutis. Helsingland in Schweden! Subsp. 14. cuneolatume Stenstr. Värml. Arch. (1889) 40 ; Dahlst. H. Sc. XI. n. 84! — Folia late ovato-lanceolata vel elliptica obtusa vel acuta utrinque disperse pilosa vix vel breviter dentata utrinque = attenuata, caulina 4—3, summa 2% angusta. Involucra ob- scura saepe subparva cum pedicellis densiuscule glandulosa et floccosa sparsim pilosa, squamis subangustis subacutis vel acutissimis. Styli fuscescentes. Versus subramosum? Vestmanland!; Dalarne; Värmland. “ Subsp. 15. subfissicladum Zahn. — Subsp. fissiclado simile, sed folia (saepe valde grosse dentata) caulina tantum subfloccosa; rami longi; involucra 41,» mm crassa subcanofloccosa longe glandulosa disperse pilosa, squamis lanceolatis partim obtusis. Est irriguum > bifidum. Graubünden: am Höhwald bei Davos, 1565 m (Schibler)! Subsp. 46. striaticeps Dahlst. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 56; Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 61; Bidr. II. 73. — Folia ovata, oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceo- lata remote breviterque dentata. Involucra parva vel minuta = dense et minutissime glandulosa dense vel conferte et obscure brevipila, squamis anguste linearibus == dense et late vel (var. %. subpilulatum K..Joh. Arch. Siljanstr. [1902] 96) in margine viridi anguste floccoso-limbatis. Südskandinavien (Dahlst. H. Sc. XI. n. 55—56!, XVI. n. 93!; Zahn n. 470!; Dahlst. 1. c. XIV. n. 49 = P!). Ostpreußen: Allenstein!; Tatra!; Transsilvanien: Borszek!; Kärnten: Karawanken!; Österreich: Kalksburg bei Wien;; Nordrußland: Wologda! Nota. Cfr. etiam subsp. murmanicum Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 448; Suom. Kelt. 427. — Von Lappland bis Ostrobottnien. Subsp. 17. chloroleucum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 93; Dahlst. in Acta horti Berg. I. 7. (1891) 37; Bidr. II. 72. — Folia ovato-oblonga obtusa vel late ovato-lanceo- lata saepe maculata late et grosse triangulariter paucidentata simul denticulata, caulina 3—4 cito angusta parva. Involucra subdense, in margine squamarum dense floccosa, densiuscule pilosa sparsim glandulosa (vel saepe magis glandulosa parva: subvar. 2. glischrodes Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. [1910] 147). Norwegen: Kristiania (Dahlst. H. Sc. XI. n. 54)!, Hardanger, Bygdö usw. Subsp. 18. Zeucothyrsoides Kozlowsky et Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 29. (1913) 14 sub H. Knafii. — Caulis ad 6 dm subpilosus sursum subfloccosus, anthela diffusa laxissime paniculata densius floccosa subpilosa, ramis 5—6 valde remotis flexuosis Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 145. 395 = erectis 3—5-cephalis, acladio ad 4 cm, pedicellis canis subpilosis apice minutissime et sparsim glandulosis, involucris (9—A1 mm) canoviridibus dense floccosis modice vel subdensius et dilute pilosis vix sparsim minuteque glandulosis, squamis lanceolatis = acutis. Folia magna ovata vel ovato-oblonga basi abrupte cuneata supra glabrescentia, inferne sat breviter paucidentata, caulina ad 6 remota, inferiora magna peliolata ovato- oblonga, reliqua cito minora oblongo-lanceolata acuminata. Ligulae et styli aurei. Habitu FH. maculatı. Kaukasus: Bakuriani, Prov. Tiflis ! Subsp. 19. tephrellum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 148. — Folia anguste oblonga saepe lingulata apice rotundata obsolete denticulata, interiora longe in petiolum = longum attenuata, caulina 3—6 oblongo- vel lineari-lanceolata vix vel subgrosse dentata. Anthela oligo- vel polycephala, ramis erectis. Involucra et squamae angusta + sparsim pilosa (minutissime) glandulosaque, squamae sparsim, margine dense floccosae partim obtusiusculae. Norwegen: Hadeland. Subsp. 20. {oranthum Om. in Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 79! et in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4910) 146. — Folia parva elliptica vel ovato-lanceolata obtuse vel serrato- denticulata, caulina 3—5 sensim minora ovato-lanceolata. Involucra mediocria obscure canescenti-viridia densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis angustis plerisque acutis vel subulatis subfloccosis, basi margineque densiuscule floccosis, Norwegen: Telemarken! Subsp. 21. stereophyton Om. ex Dahlst. H. Sc. XVI. (1903) n. 94! et in Nyt Mag. Nat. XLII. (1905) 288. — Folia ovata vel ovato-lanceolata acute breviterque den- tata, caulina 3—6 ovato- vel angustius lanceolata. Involuera vix mediocria crassa, squamis lanceolatis obtusiusculis subeomosis inferne modice, margine densius floccosis, sparsim glandulosis densiuscule pilosis. Südnorwegen (cfr. Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. 148; Zahn n. k66)! Subsp. 22. leptaeolum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) A444; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 54! — Tenue, glabrescens. Ab acroleuco differt squamis lanceolatis acutis sparsim pilosis et glandulosis margine sparsim, apicem versus densius floccoso-limbatis (interdum = efloccosis: var. ß. constipatum Om. 1. c. 145), foliis caulinis 1—4 lanceo- latis argute dentatis. Südnorwegen ! Subsp. 23. pieturellwm Zahn. — H. pieturatum Dahlst. ex Stenstr. in sched.! — A striatieipiti foliis late et subgrosse triangulariterque dentatis, squamis longius glan- dulosis minus dense et anguste floccoso-limbatis differt. Värmland! Subsp. 24. ümpressiforme Dahlst. in Bot. Not. (1892) 161; H. Se. X. (1896) n. 43!, XI. n. 68! — Folia ovalia, ovata vel latissime ovato-lanceolata breviter et acute serrato-dentata, caulina 4—3 late ovata subtus pilosa. Involucra mediocria subdense pilosa modice glandulosa, squamis subangustis acutis vel subulatis comatis late viridi- ‚(sed parum floccoso-)marginatis. Versus subramosum. Blekinge: Dannemark! Subsp. 25. praepilulatum K. Joh. Arch.-Fl. Siljanstr. (1902) 105, t. VI, f.19. — Folia purpurea ovato-oblonga vel ovato-lanceolata elongata breviter et acute vel grossius triangulariter dentata, caulina 3—5 sensim minora longe acuminata. Involucra atro- viridia parva lata densiuscule pilosa modice glandulosa, squamis a lanceolatis modice floccoso-limbatis sursum viridibus, partim acutis. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 47)! | Subsp. 26. pseudopallescens Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2 (1906) 72, t. 63. — H. pallescens Nym. Consp. III. suppl. II. (1889) 4194 pp. — Folia ovata vel oblonga saepe submagna == longe petiolata denticulata vel breviter dentata supra glabrescentia; cau- _lina 3(—4) submagna ovato- vel sublanceolata breviter 3—4-dentata. Acladium 5—7 cm. Capitula 3—10. Involucra 9—40 mm = eglandulosa sparsim pilosa densiuscule floc- 396 K. H. Zahn. -- Hieracium. cosa, squamis angustis acutis obscuris, margine viridibus. Pedicelli tomentosi parce pilosi parce glandulosi. ® ” Vs ’ ® * * Bosnien: Travnik!, Vlasie (Brandis)! Kroatien: Fuzine! Var. . trivialiforme Zahn; involucris parvis virescentibus parum floccosis disperse et minute glandulosis. — Kroatien: an schattigen Abhängen zwischen Jelenje und Lasac (v. Degen)! | I. Folia dentata vel grosse dentata. — (fr. subsp. maerocentum, subeuroum et chloroleucum. Subsp. 27. albinotum Dahlst. H. Sc. XIV. (1902) n. 48!; K. Joh. Gestrikl.-Arch.- Fl. p. 10 in Bot. Not. (1907), etiam f. callunetorum K. Joh. 1. ce. 41, t. 2, fig. 7. — Folia submagna longa late ovato-lanceolata breviter obtuse vel late et subgrosse trian- gulariter pluridentata, caulina 5—7 cito angusta sinuato-dentata. Involucra vix me- diocria lata obscure canovirentia squamis imbricatis modice pilosis et glandulosis lanceo- latis plerisque == obtusis praesertim inferne densiusceule floccosis. Uppland! Gestrikland. Subsp. 28. Maygnaetatrae Zahn in M. B. L. (1911) 152. — Inferne = pur- pureum. Folia elliptica obtusa vel oblongo-lanceolata submagna, (saepe grosse) sub- BR serrato-dentata simul denticulata; caulina 2—3 valde remota lanceolata vel angustiora, inferiora basi saepe grosse dentata. Anthela squarrosa. Acladium ad 25 mm. Capitula 2—10(—15). Involuera 9—11 mm modice pilosa disperse glandulosa, squamis angustis = acutis sub- vel densiuscule floccosis. Ungarn: Blatnica in Turöcz!, Ostri vrh, 4000—4100 m!; Szepes, 1500—1900 m: Kis- et Nagy Tarpataki völgy! Zwischen dem Krivän und der Velka Kopa! Beszterceze- Naszod: Oläh-Szentgyörgy!- | Subsp. 29. griselliceps Brenn. Finl. H.-form. 1. (1892) 90. — H. caesiomurorum Brenn. pp. in sched.! — Caulis 233>—75 cm inferne albopilosus, saepe a basi patenti-ramosus, ramis A—2-foliatis. Folia rigida, basalia 2—6 late vel anguste elliptica obtusa vel breviter lanceolata acuta vix vel breviter vel grosse pluri- vel multi-dentata subtus in costa floccosa ut in petiolo albopilosa, caulina 4—3 similia vel ovata obtusa vel angustiora acuta sat brevia. Pedicelli vix vel parce pilosi minuteque glandulosi. In- volucra 8—10 mm canoviridia vel atrocana, floccosa, subdense pilosa, parce glandu- losa, squamis latis attenuatis obtusis vel interioribus (interdum dilute marginatis) acutis. Styli denique obscuri. Südfinnland: Nyland, z.B. Kyrkslätt (Brenner)!, Tavastland. Var. 8. sublucens Brenn. l.c. 91. — Involueris dilutioribus paulo minus floccosis et pilosis. | Südfinnland. Nota. Simile: Subsp. eönericeps Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 92. — Involucra minus pilosa magis glandulosa; styli dilutiores. — Strömsby und Kyrkslätt in Nyland (Brenner)! E Subsp. 30. percissiforme Benz et Zahn in Zahn, H. Eur. cent. VII. (1913) n. 750!, 750a! et sched. p. 15. — Caulis ad 55 cm molliter pilosus dense, superne cano- floccosus, anthela altefurcata disperse pilosa vix parceglandulosa cana, ramis 2—5 erectis 4—5-cephalis tenuibus. Folia oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceolata rufo- violacea breviter, margine subtusque et in petiolo dense' pilosa, in costa floccosa, serrato- pluridentata, in petiolum attenuata subobtusa vel subacuminata, caulina 3—4, inferiora oblongo-lanceolata acuminata grosse, inferne saepe longe serrato-dentata, reliqua angu- stiora minus dentata vel subintegra, omnia subtus floccosa. Involucra 9—10 mm canofloccosa densiuscule pilosa subglandulosa, squamis anguste lanceolatis aculis dorso obscuris, (praesertim interioribus) viridimarginatis. Ligulae aureae. Styli sublutei fus- cescentes. — An Dollineri-vulgatum ? Kärnten: »Schütt« bei Arnoldstein im Gailtall Krain: Adelsberg! Subsp. 31. delmicense Rossi et Zahn in M. bot. lap. (1910) 296. — Inferne pilo- sum et coloratum. Folia numerosa, exteriora oblonga, religqua magna oblongo- vel sub- Euhieracium. -- Sect. VII, Vulgata; n. 445. 397 lanceolata et = longe acuminata, == grosse serrato-pluridentata, utrinque pilosa, subtus floccosa purpurea in costa petioloque subdense pilosa; caulina 3—4(—5) lanceolata et angustiora, superiora glabriora et densius floccosa. Acladium 45—20 mm. Involucra 9—10 mm densiuscule floccosa modice pilosa et glandulosa, squamis vix angustis acutiusculis et acutis. Kroatien: am Berg Dragomalj bei Delnice! Subsp. 32. sejunetum W.R. Lint. in Journ. Bot. (1901) 405 sub H. vulgatum et Lint. Brit. H. 63; Williams, Prodr. (1902) 156. — Folia oboblonga obtusa vel elliptico- vel oblongo-lanceolata utrinque attenuata irregulariter et triangulariter serrato- et apiculato- multi- vel pluridentata glaucescentia subtus albido-viridia, caulina ad 5 similia subtus floccosa. Ceterum ut in Zriviak, sed squamae subfloccosae, margine dense floccosae. | Schottland: Glen Roy in Inverness (Linton n. 160)!; Dumbarton; Arran Isle; Argyll. Subsp. 33. tephrophilum Kozlowsky et Zahn in Monit. Jard. Tiflis livr. 29 (1943) 44. — Subeinerascens, saepe pluricaule. Caulis ad 5 dm dense floccosus albo- pilosus 10—20-cephalus, acladio 10—25 mm, anthela cana subdense albopilosa, pedi- cellis apice sparsim minuteque glandulosis. Folia permagna elliptica obtusa vel oblongo- lanceolata (ad 20: 4,5 cm) pilosa vel supra glabrescentia utrinque attenuata infra medium grosse et saepe longe 2—4-dentata, caulina 3—5 similia, inferiora saepe longius dentata, summa lanceolata longe acuminata in costa subfloccosa. Involucra 9—40 mm densius- cule albopilosa sparsim minute glandulosa, squamis angustis acutis viridi- marginatis, externis anguste sed dense floccoso-limbatis. Styli obseuri. Tiflis; Berge Kochta und Tzchra-Tzcharo bei Bakuriani! B. Grex H. triviale Norrl. Bidr. I. (1888) 404; Zahn in Schinz et K. Fl. Schw. ed. 3. II. (1944) 445; H. Alp. mar. (1916) 198. — H. vulgatum Fr. Nov. ed. 1. (4819) 76 et ed. 2. p. 258 pp. 'min.; Symb. 117 et Epier. 98 pp.; Almq. in Thed. Fl. Upl. (1871) 361; Lbg. in Hartm. Handb. ed. 11, p. 47 pp.; Almq. Stud. (1881) p. XXIV; Dahlst. Bidr. III. 76. — H. pallescens A.-T. H. Alp. fr. (1888) 83 pp.; nee W. Kit. — H. caesium Auct. pp. et Zahn, H. Schw. 316; Reichb. Ic. XIX. 2. p. 70 pp. — Squamae vix modice vel parce tantum floccosae saepe magis et longius glan- dulosae. Pili plerumque obscuriores. — (fr. etiam subgregem Adlerzii. I. Involucra densiuscule pilosa sparsim vel modice glandulosa. a. Folia caulina 2—5. — Subgrex A. triviale Zahn. 1. Folia denticulata vel dentata (efr. aspernatiforme). Subsp. 34. denticulosum Vollm. et Zahn in Vollm. Fl, Bay. (19144) 817. — H. caesium subsp. triviele var. denticulatum Vollm. et Zahn in Ber. Bayr. bot. Ges. XIV. (1914) 144..— Folia supra pilosa submagna ovato- vel oblongo-lanceolata leviter sinuato-multidenticulata, caulina 2—4. Involucra 40 mm modice glandulosa et floccosa densiuscule pilosa, pedicellis consimilibus, squamis lanceolatis. Bayern: zwischen Kaufering und Kloster Lechfeld!, Geiglstein! Subsp. 35. söderense Zahn, H. Schw. (1906) 320. — Inferne violaceum. Folia elliptica vel elliptico-lanceolata partim obtusiuscula, breviter contracta, utringe pilosa, supra brunneo-maculata, breviter et acute dentata, longius acuminata. Acladium 4—2 cm. Capitula ad 7. Involucra 9—10 mm vix modice floccosa pilosa glandulosaque, pedi- cellis consimilibus, squamis imbricatis obtusiusculis (intimis acutis viridi-marginatis). Styli brunnescentes. Wallis! Vorarlberg: Gargellen!, Bludenz! Arlberg! Bayern: Rötelmoosschlucht! Subsp. 36. oligochristum. Zahn. — H. vulgatum var. alpestre A.-T. et G. H. Gall. n. 4497! — Tenue, 1(—5-)eephalum. Folia parva angusta oblongo- vel elongato- lanceolata, caulina 3—5 cito parva angustissima, omnia obsolete denticulata saepe sub- maculata. Involucra parva subpilosa subfloccosa sparsim glandulosa, squamis lanceolatis. Lac d’Ervin in Savoyen (l. e.)! 398 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 37. stipatum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 48. — H. vulgatum typieum Fr. H. norm. XIII. n. 22!; Lbg. in Blytt Norg. Fl. II. (1874) 660 pp. — H. vulgatum foliis caulinis reductis Fr. 1. c. XIII. n. 23! — Folia late ovata vel oblonga obtusa denticulata; caulina 3—4 ovato- vel sublanceolata breviter dentata. Squamae subglandulosae cum caule densiuscule pilosae margine sparsim floccosae. Styli denique fuscescentes. Südnorwegen: Kristiania!, Voksenknollen!, Fornebo (A. acrochnium Om. exs.)! usw. Schweden: Värmland; Dalsland: Nerike. Nota. Cfr. ER antugophaltum Om. in Nyt Mag. Nat. LIM. (1945) 4150. — Grondalen in Hemsedal in Norwegen, Subsp. 38. Zriviale Norrl. Bidr. I. (1888) 104; Suom. Kelt. 124. — H. vulgatum Fr. Nov. ed. 4 (1818) 76 et ed. 2. (1828) 258 pp. min. ex Almgq. in Thed. Fl. Upl. (1871) 361; Almg. Stud. (1881) p. XXIV; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 49; Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 93; Dahlst. Bidr. III. 76; Lint. Brit. H. (1905) 63; Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. (1910) 444. — H. vulgatum f. nemorosum Fr. Symb. (1848) 117 pp.; Lbg. H. Se. n. 74 pp.! — H. vulgatum «a. latifolium Fr. Herb. norm. II. n. 8 pp.!; Lbg. in Blytt Norg. Fl. I. 661 pp. et in Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 11. p. 47 pp. — H. caesium A.-T. H. Alp. fr. 79 pp. — H. pallescens A.-T. 1. c. 83 pp. — H. vulgatum subramosum A.-T. 1. c. 85 pp. — H. ramosum (subsp. ramosum) Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1817 — 1818 pp.; Peter, Fl. Südhann. I. (1904) 297, I. 134; nec W. Kit. — H. ramosum subsp. subramosum Tout. in Mitt. Bayr. bot. Ges. III. (1916) 310. — ?H. rohäcsense Kit. in Linnaea XXXII. (1863) 422 [Add. fl. Hung. ed. Kanitz (1864) 148]. — Cfr. Neilr. Krit. Zus. H. (1871) 48. — H. chabalicum A.-T. Cat. (1913) 341 pp. — Fig. 31. — Saepe indeterminato-ramosum 3-polycephalum. Folia obscure vel canescenti-viridia subtus = violacea ovata vel late ovato-lanceolata vel angustiora saepe submagna acute serrato-dentata pilosa, caulina 4—3 abrupte minora ovato- vel oblongo-lanceolata vel angustiora (superiora saepe parva), basi inaequaliter pluri- (raro grosse triangulariter) dentata subtus stellata. Involucra 8S—12 mm crassiuscula sparsim vel subdensiuscule glandulosa pilosaque, squamis late triangularibus vel ovato-lanceolatis obtusis vel = acutis vix sparsim, margine plerumque magis (vel densiuscule) floccosis, raro (f. suwb- chlorodes Zahn —= ? triviale X chlorodes = H. vulgatum var. umbrosum Lbg. H. Sc. n. 73 pp. min.: Stockholm) efloccosis. Pedicelli pilosi vix vel sparsim glandulosi. Styli initio sublutei. Ligulae saepe valde radiantes permagnae. Haud raro — ?rriguum > bifidum. Süd- und Mittelskandinavien (Fr. H. Eur. n. 96!, Lbg. H. Sc. n. 74 pp.!, Dahlst. H. exs. II. n. 92!, H. Sc. XVII. n. 95!, Zahn n. 471!). Dänemark. Finnland, z. B. Kyrks- lätt und Svärtbäck bei Ingä in Nyland (Brenner)! und Nordwestrußland (Herb. fl. Ross. n. 775!, 1849 a!, 4850!); Wologda!; Peczora!; Riga (Zahn n. 749)!; Inseln Dagö (l. c.n. 1849 p)! und Ösel. Polen: Lublin! Ostpreußen: Königsberg!, Tilsit!, Allenstein! Hercynisches Bergland! Sudeten! West- und Ostkarpathen (Tatra usw.)! Transsilvanien: Bükk-Hügel bei Kolozsvar!, Pareng! Bosnien (Blau n. 1587)! O.- u. N.-Österreich! Steier- mark [H. mutabile Pernh. H. Seck. exs. II. (1905) n. 95—96 pp! — H. caesium subsp. schladmingense Hayek et Zahn in Hayek, Fl. Stir. exs. n. 499! et in sched. (1908) n. 33]. Kärnten! Krain! und durch die ganze Alpenkette (Zahn n. 242 pp.: Arlberg!) bis zum Genfer See! und in den Dauphine! Norditalien: Bormio! England (Linton n. 40)! Schottland: Aberdeen! | Var. «. Baltorum Zahn = H. vulgatum Almg. 1. c. p. XXIV; foliis obscure viridi- bus, pedicellis disperse glandulosis, involucris 8—10 mm densiuscule floccosis obscuris, pilis apice albis glandulisque densiusculis praeditis, squamis breviter acuminatis obtusis, stylis saepissime obscuris. — Skandinavien; Finnland bis Ostpreußen: Schilleningker Fichten (H. subtriviale Zahn H. Eur. n. 890)! — Subvar. 2. subulatum Brenn. Finl. H.-form. I. (41892) 93, involucris 8 mm minus pilosis et glandulosis, squamis angustioribus acutis, stylis saepe dilutis. — Äland und Südfinnland, z.B. Helsingfors! — Subvar. 3. grandiceps Brenn. 1. c. 94, involucris 40—12 mm önenıs pilosis minus glandulosis, squamis breviter acuminatis. obtusis, stylis obscuris. — Finnland. 399 Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 145. B pedicellus sub A squama. H. levicaule subsp. triviale (Helsingfors in Finnland). Fig. 34. involucro. 400 K.H. Zahn. — Hieracium. Var. £. triviale Norrl. ]. c., magis pilosum, foliis dilutius viridibus vel einerascentibus, pedicellis longioribus, involucris 8—40 mm parce vel vix glandulosis, squamis breviter acutis, N obscuris. — Äland, Süd- und Mittelfinnland, z. B. Helsingfors!; Kyrkslätt. — Subvar. 2. apricarium Brenn. . c. 94, dense en foliis angustis einerascentibus, a albocanis longe pilosis, eh 7—9 mm dilute canis vix glandulosis, squamis triangulariter acutis, stylis saepe luteis. — Südfinnland! — Subvar. 3. fruteetorum Brenn. 1. c., involucris 8 mm cum pedicellis densius glandulosis, et subvar. 4. laete- viride Brenn. ]. c., ligulis brevibus, haud radiantibus; foliis dilute viridibus glabrescenti- bus. — Sundsberg bei Kyrkslätt in Südfinnland (Brenner)! — Subvar. 5. leniceps Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 9, involucris viridibus, squamis anguste acutis margine floecosis. — Südfinnland. — Subvar. 6. glandulosius Brenn. 1. c. VII. (1903) 12, pedi- cellis subepilosis glandulosis, involucris minus pilosis praesertim inferne densius longius glandulosis.. — Sibbo in Nyland! Var. y. amphitrichum Zahn; ee utrinque magis pilosis tantum dentieulatis. — Vorarlberg!; Liechtenstein! Nota. Similia: Subsp. 1. radiosum Brenn. Finl. H.-form. 1. (1892) 95; oligaeere squamis brevibus latis obtusis ubique floccosis vix vel parceglandulosis densiuscule pilosis, ligulis valde radiantibus. — Finnland häufig, z. B. Svartbäck, Kyrkslätt (Brenner)! Subsp. 2. pluriserratum Zahn = H. serratum Brenn. Finl. H.-form. VII. (4903) 42; nec NP.; foliis dense serratis, anthela polycephala, capitulis parvis, squamis subulato-acuminatis griseo-hirsutis = glandulosis a irzviali differt. — Finnland: Helsingfors, Sibbo, Ingä. Subsp. 39. anacron Zahn. — Ubique subpilosum, inferne densiuscule pilosum. Folia magna ovalia vel elliptica obtusa interiora elliptico-lanceolata acutiuscula saepe violacea = breviter serrato-dentata. Acladium 4 cm. Involucrca 8—9 mm modice pilosa cum pedicellis disperse glandulosa squamis angustis acutis viridi-marginatis, ex- ternis margine floccosis. Styli lutei. Ungarn: Eperjes (Haszlinsky)! | Subsp. 40. heterochlorum Zahn, H. Schw. (1906) 320. — Folia = longe petiolata elliptica vel elliptico-lanceolata —- acuta, breviter vel grossius acute dentata, supra glaucescenti-, subtus albido-viridia, utringue pilosa; caulina 2 late vel anguste lanceolata. Acladium A1—3 cm. Involucra 9 mm crassa subpilosa == disperse glandu- losa, squamis imbricatis lanceolatis subobtusis vel acutis viridi-marginatis comosis, ex- ternis inferne subdensiuscule floccosis. Styli subobseuri. Schweiz: Alpen ob Bex!, Ormonts!, Kandersteg! Subsp. 41. Pannatieri Zahn. — H. dolichaetum A.-T. et 6. H. Gall. n. 4106 pp.! — Folia ovato-lanceolata vel = lanceolata purpurascentia denticulata, caulina 1—2(—3). Capitula ((—)2—3(—5) parva pilosa. Glandulae sparsae. Squamae late triangulares obtusae vel breviter acuminatae. Savoyen: Col de Coux (l. c.)! Krain: Wochein! ‘ Subsp. 42. subglaueicoloratum Zahn. — Folia oblonga obtusa vel ovato- lanceolata remote denticulata vel pariter ac caulina 1—2(—3) inaequaliter et late triangulariter paucidentata. Involucra 9—10 mm crassa densiuscule pilosa modice bre- viterque glandulosa parcefloccosa, squamis late lanceolatis plerisque obtusis. Styli initio — Jutei. Est anfractum-Lugiorum. Schlesien: Schmiedeberg!, Koppenplan! Subsp. 43. wustrohereynicum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1819; Vollm. in Ber. Bay. B. G. IX. (1904) 30. — Folia basalia ((—)1—4(—8) elliptica ob- tusa vel elliptico- vel sublanceolata acute denticulata vel dentata, margine petioloque sub- pilosa (subvar. 1. ealvescens Zahn) vel ibidem dense, supra subpilosa (subvar. 2. pilosum Zahn); caulina 2—4(—5) saepe utrinque floccosa. Acladium (1—)2—3 em. Capitula 2—5 cum pedicellis densiuscule pilosa modice glandulosa floccosaque. Involucra 9— 10 mm virentia vel (var. ß. hereynicola Zahn) obscura sed densissime floccosa. Squamae latiusculae vel angustae obtusiusculae vel acutae. Styli initio lutei (in ß. subatri). Est caesium-irrigum. —- Harz, ziemlich häufig! Bayern: München! usw. Steiermark: Murau!, Sehladming! Bosnien: Kupres. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. A4b. 401 Nota. Cfr. etiam subsp. 4. vöridiceps Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 96. Ee Südfinnland, 5 E: z. B. Kyrkslätt (Brenner)! — Var. floeccosum Brenn. Finl, H.-form. IV. (1895) 9. — Kyrkslätt in Nyland (Brenner)! EN E FETTE Een MR Tee Subsp. 2. subuliceps Brenn. 1. c. V. (1897) A Subsp. 3. conceinnulum Brenn. 1. c. V. (1897) 14. Subsp. 4. lanosiceps Brenn. 1. c. VII. (1903) 12 = H. laniceps Brenn. 1. c. IV. (4895) 42. Subsp. 5. Zucescens Brenn. 1. c. IV. (4895) 41. Subsp. 6. areuarium Brenn. l.c. VII. (1903) 42 = H. arcuatum Brenn. 1. c. V. (1897) 15. — Alle in Südfinnland, besonders bei Kyrkslätt. Subsp. 7. sublucidum Brenn. |. c. IV. (4895) 44. — Süd- und Mittelfinnland. Subsp. 8. Zucens Norrl. Bidr. I. (1888) 404. — Süd- und Mittelfinnland. Subsp. 9. laceidellum Zahn = H. flaceidum Brenn. l. c. I. (4892) 99; nec Fr. — Süd- finnland. Subsp. 40. pullulum Brenn. 1. c. I. (1892) 92. — Südfinnland. Subsp. 44. Tonchodes Murr et Zahn in A. B. Z. (1902) 352%; Reichb. Ic. XIX. 2. (1905) 24, t. 22A,B. — Folia ovato- vel late lanceolata acute denticulata vel tri- angulariter (raro grosse) dentata, in rosulis lateralibus = ovato-oblonga; caulina 1—3 late lanceolata vel linearia, in apicem longum integrum producta. Acladium 2—4(—6) cm. Capitula 2—10 (in formis ramosissimis robustis —25). Involuecra 10—14 mm subatra cum pedicellis = densiuscule nigropilosa et disperse vel modice breviterque glandulosa, squamis lanceolatis = acutis saepe parcefloccosis. Styli subatri. Est erriguum > bifidum. Tirol: Trafoi!, Pitztal!, Waldrast!, Galtür! Vorarlberg: Arlberg!, Gauertal! Schweiz: Engadin !, Dischmatal!, Alvier!, Hohe "Rhonen im Kanton Zürich! Subsp. 45. trinsicum Zahn. — Folia ovata obtusa purpurea raro indistincte maculata, inaequaliter sinuato- et obtuse serrato-pluri- vel multi-dentata; caulina 3—5 late ovato-lanceolata. Involucra 40 mm crassiuscula atra subdense pilosa subglandulosa floccosaque, squamis late lanceolatis plerisque = acutis. Styli obscuri. Tirol: Trins (4. Sendtneri Fl. A.-H. n.33721)!; Praxmar! Transsilvanien: O.-Rädna! Var. $. acroleucomorphum Zahn. — Involucris minoribus subpilosis, foliis leviter maculatis. Arlberg: Stuben (A. vulgatum subsp. acroleucoides Murr et Zahn in Zahn, H. Eur. [1901] n. 463 pp.!; nec Dahlst.). Subsp. 46. vulgaticolor K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 32, 12.1.7; Dahlet. H. Sc. XXIV. n. 72! — Caulis ad 65 cm, acladio ad 3 cm, capitula ad 12. Folia obovata vel oblonga submagna obtusa vel subacuta vel Innecnlatd- -lingulata in petiolum longe attenuata denticulata vel infra medium apiculato-dentato, glabrescentia; caulina 2(—3) oblongo- vel angustius lanceolata vel = oblonga. Rami erecti. Involucra 10—13 mm crassa subfloecosa vel densiuscule floccosa subdense glandulosa et pilosa, squamis lan- ceolatis acutiusculis vel acutis viridi-marginatis. Styli obseuri. ngermanland: Ramsele! Subsp. 47. suhlinguifrons Zahn. — H. linguaeforme Dahlst. pp. maj. H. Sc. X. (1896) n. 61!; K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 44 pp.; nec N. P. (1889). — Folia late ob- ovata obtusa IR attenuata, late et obtuse brevidentata, caulina 3—6 saepe sensim minora. Glandulae in pedicellis involucrisque densiusculae. Squamae ovato-lanceolatae vel late triangulariter lanceolatae partim obtusae, Reliqua ut in Zriviah. Schweden: Medelpad, Herjedalen !, Jemtland!, Helsing- und Ängermanland! (Dahlst. pp- in H.Sc. X. n. 61!, XIV. n.38!, XV. n. 68!, XXL, n. 39401). — (fr. sublinguiforme. Subsp. 48. tenericaule Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 73! — Folia parva obovata vel lanceolato-obovata, sparsim denticulata, caulina 2 = lanceolata basi 4 — 2-dentata. Involucra parva densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis lanceolatis subacutis inferne subdense floccosis. Styli lutei. Herjedalen! Finnland: Lapponia Kemensis (Norrl. H. exs. VII). Nota. Cfr. etiam: Subsp. vöcarium Norrl. Herb. mus. Fenn. Il. (4889) 448; Suom. Kelt. 426; Brenn. Finl. H.-form. II. (4893) 49. — Nordfinnland u. Russisch-Karelien. Subsp. 49. pertinacifolium K. Joh. Anteckn. II.-Exk. (1907) 37, 1. V, f. 15; A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 96 402 K.H. Zahn. — Hieracium. Dahlst. H. Sc. XXI. n. 48! — Simile, sed squamae parum floccosae cum pedicellis pilosis densius glandulosae; styli obscuri. Angermanland! Subsp. 50. supertesctum Dahlst. H. Sc. XX. (1907) n. 74! — Folia caulina lan- ceolata vel angustiora.. Involucra vix mediocria cum pedicellis densiuscule glandulosa. Reliqua ut in Zrivial. Schweden! Subsp. 51. vindelense K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 24, t. VII, f. 25. — A praecedenti squamis brevibus == obtusis comosis, involucris parvis differt. Vesterbotten (Dahlst. H. Sc. XXI. n. 47)! Subsp. 52. austericolor Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 87! — Folia late ovata obtusa vel late ovato-lanceolata breviter pluridentata vel grosse triangulariter pauci- dentata; caulina 3-—4 late vel anguste lanceolata serrato-dentata. Involucra vix mediocria subdense pilosa subglandulosa, squamis lanceolatis == acutis inferne anguste floccoso- marginatis. Schweden! | Subsp. 53. ardezense Zahn. — Caulis tenuis floccosus inferne violaceus et dis- perse pilosus saepe hypophyllopodus. Folia = longa graminea utrinque (subtus magis) breviter pilosa supra saepe submaculata, ima anguste petiolata elliptico-lanceolata acu- minata basi inaequaliter in petiolum contracta vel utrinque longius attenuata, caulina ad 5 similia, inferiora petiolata, reliqua basi longe vel breviter attenuata sessilia, tenuia leviter sinuato-denticulata subtus pallidiora. Acladium 3—30 mm. Pedicelli tenues strieti sursum dilute subpilosi parce glandulosi. Involucra sat parva 8—9 mm ovato- cylindrica modice pilosa parceglandulosa subfloccosa, squamis viridiatris lanceolatis ob- tusis, internis acutis pallide viridi-marginatis. Ligulae aureae, stylis fusecis. Engadin: z. B. Ardez! Vorarlberg, z. B. Buchboden (Feurstein)! 2. Folia grosse sinuato- vel inciso-dentata (cfr. Zriviale). Subsp. 54. pallidifolium Jord. pro sp. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 407; Sudre H. Centre 64, t. XIX. — H. pallescens var. atriplicıfolium A.-T. et Herv. in Herv. Rech. fl. Loire (4885) cum ic.; A.-T. H. Alp. fr. (1888) 83; Nym. Consp. suppl. II (1889) 194 pp. — Folia elliptica obtusa vel pleraque ovato- vel elliptico-lanceolata = (vel in- ciso-)dentata; caulina Q2—3(—4) .ovato-lanceolata consimilia. Pedicelli I—4 cm sub- glandulosi. Involucra 9—10 mm breviter glandulosa disperse pilosa subfloccosa, squamis anguste lanceolatis plerisque acutis. Styli initio sublutei. Frankreich: Lyon; Loire: Mt. Pilat; Mt.-Dore. Subsp. 55. campylodontum Zahn. — Subsp. campylodon Zahn, H. Schw. (1906) 318; nec Dahlst. — Folia oblongo-lanceolata infra medium dentibus 3—5 magnis lanceolatis (ad 15 mm) falcatis munita, caulina c. 3 consimilia, omnia glaucescentia. Acladium 1—2 cm. Capitula 5—20. Involucra 9—10 mm subfloccosa subglandulosa parcepilosa, interdum subdensiuscule glandulosa, squamis anguste lanceolatis acutiusculis et acutis comosis. | | Schweiz: Bernhardin 41600 m!, Hinterrheintal!, Parpan!, Schuls! Österreich: Arlberg! Subsp. 56. euroum Murr et Zahn in Ö.B.Z. (1903) 379; Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 72, t. 6%. — Folia elliptico- vel oblongo-lanceolata obtusiuscula vel acuta in petiolum longe attenuata breviter longiusve dentata saturate viridia glaucescentia, caulina 2 —4(—5) plerumque grosse vel valde grosse sinuato- et serrato-dentata. Capitula 3—45. Involucra 10—441 mm, lata, cum pedicellis modice vel densiuscule glandulosa et pilosa, squamis subangustis obscuris acutiusculis vel acutissimis subfloccosis. Tirol: Innsbruck bis Sterzing!, Brixen! Salzburg: Gastein (H. ramosum Sauter exs.!. Kärnten: Tarvis!, Bärental! Var. 9. subdivisum Murr in litt. (1947). — Robustum, foliis magnis ovatis vel ovato-lanceolatis valde grosse et irregulariter triangulariterque dentatis, pedicellis densius glandulosis; stylis initio subluteis. — Arlberg! s Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 145. 403 Subsp. 57. stipaticeps Zahn. — Folia late ovata vel oblonga obtusa grosse dentata, caulina 3—4 subinciso-pluridentata ovato- vel sublanceolata. Involucra 9—10 mm parcefloccosa densiuscule pilosa subglandulosa. Styli obscuri. - Transsilvanien: Langental (H. pseudoramosum Barth in sched.)! Subsp. 58. serratilanceum Zalm in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 88 sub H. ramoso. — Interdum longe ramosissimum. Folia basalia 09—3 longissime petiolata late lanceolata (ad 25:3 cm), exteriora oblonga breviora subobtusa, inaequaliter et acute sinuato- et serrato-pluridentata; caulina 3—6(—8) utrinque dentibus ad 6 majori- bus saepe triangularibus grossis in petiolum interdum descendentibus munita, superiora angustiora subtus floccosa. Involucra (10—20, partim aborta) 8—9,5 mm subfloccosa disperse glandulosa pilosaque. Pedicelli subsparsim pilosi et glandulosi tomentosi. Squamae atrovirides dilute marginatae subangustae = acutae. Styli lutei brunnescentes. Transsilvanien: O.-Rädna (Por cius)!, Romosel, in subalpinis (Sim onkai)! Subsp. 59. angulatum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 59. — Folia elongata elliptica vel lanceolato-oblonga obtusa vel late lanceolata acute et remote (caulina 3—5 saepe longe) paucidentata. Involucra vix mediocria modice vel densiuscule pilosa et glandulosa, squamis lanceolatis inferne vix floccoso-limbatis. Värmland (Dahlst. H. Sc. XI. n. 85)!; Vestmanland. Subsp. 60. wologdense Pohle et Zahn in A. B. Z. XIII. (1907) 143. — Caulis ad 35 cm albopilosus floccosus eglandulosus, 10—20-cephalus, acladio 2 cm, ramis inferioribus valde remotis. Folia elliptica vel lanceolata obtusa vel acuta basi = attenuata denticulata vel inferne = grosse triangulariter vel serrato-dentata ubique sub- (margine densius) pilosa (0,5—2 mm), caulina 2—%4 lanceolata subtus (summa 2 etiam supra) floccosa. Involucra 9—10,5 mm disperse vel subpilosa subglandulosa, squamis angustis = acutis parce, ee inferne densius floccosis, pedicellis disperse pilosis et glandulosis (vel subeglandulosis). Styli obscuri. Rußland: an der Petschora in Wologda!, Arep Mikit in Archangelsk! Subsp. 61. goniopleum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 499. — Folia basalia 0—2 longe petiolata late elliptica vel oblonga subobtusa vel acutiuscula denticulata vel inferne | grosse dentata; caulina 4 magna late ovato- vel oblongo-lanceolata, ima longa infra medium saepe 3—% dentibus longissimis munita, basi dentibus liberis sagittata. Capitula 2—42. Pedicelli floccosi tantum. Involucra 8S—10 mm densiuscule pilosa subglandulosa ‚ leviter floccosa, squamis lanceolatis obtusis vel acutis, externis angustioribus densius ' floecosis. Ligulae saepe stylosae. Styli obscuri. | Alpes maritimes: Val de Nandeubis bei St-Martin-Vesubie! Subsp. 62. Vitulimontis Zahn in Heimerl, Fl. Brixen (1911) 308. — Folia elliptico-lanceolata obtusiuscula breviter dentata, pleraque lanceolata utrinque = longe attenuata acutiuscula pluridentata, dentibus lanceolatis late triangularibus saepe magnis, saepe purpurea; caulina 4—2(—4) similia vel superiora parva. Acladium 4—5 cm. Capitula 7—10. Involucra 40 mm subefloccosa modice pilosa disperse glandulosa, squamis angustis acutis vel acutissimis viridiatris viridimarginatis. Pedicelli apice pilosi et sparsim minuteque glandulosi. Styli = obseuri. } Tirol: Am Kälberberg in Schalders bei Brixen! | Var. P. triangulans Zahn; foliis violaceo-rufescentibus inferne grosse el late ‚ triangulariter dentatis ubique breviter pilosis. Kärnten: Gailtal!, Langegg! Subsp. 63. rosulatifolium Zahn in Koch, Syn. 3. III. (4904) 1817. — H. ra- mosum var. rosulatum Sendtn. in Flora (1854) 339; nec Griseb. — Folia basalia —6 late obovata vel oblonga submagna obtusa eins = maculata = grosse dentata, caulina 3—5 saepe cito minora. Involucra 40—114 mm canoviridia disperse floccosa subpilosa subglandulosa. Pedicelli consimiles. Squamae lanceolatae, interiores acutae. Südbayern! Salzburg! Oberösterreich! Schweiz: zwischen Schuls und Tarasp!, | Rotenbrunnen bei Thusis! 26* 404 | K.H. Zahn. — Hieracium, b. Folia caulina 3—8(—10). Habitu H. ramosi. — Subgrex H4 vulgatiforme Zahn (cfr. serratilanceum). Subsp. 64. sceiaphiloides Zahn. — ir vulgatum var. voiäpän Fl: A. I n. 3369! — H. Ausserdorferi Ausserd. exs. pp.!; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1822. — ? H. diaphanum subsp. caleigenum Yallı: in Denkschr. Bayr. B.G. n. F. I. (1905) 93. — Folia utrinque pilosa ovalia vel oblonga saepe parva breviter dentata; caulina 3—7 ovato-lanceolata breviter sinuato-paucidentata. Involucra parva subpilosa disperse glandulosa subdensiuscule floccosa obscura, squamis lanceolatis, internis acutis. Styli = lutei. Caulis pilosus usque ad basin dense floccosus, inferne cum foliorum petiolis == dense pilosus. B Österreich: Neuwaldegg bei Wien! Kalwang in Steiermark! Ahrn- und | Möhlwald- tal in Tirol! Kanning in Kärnten! Artvisce im Litorale! Subsp. 65. vulgatiforme Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 93; Bidr. IN. (1894) s1; Norrl. Suom. Kelt. 124. — Folia ovato- vel — late lanceolata, basalia saepe 0, caulina 4—8(—10) sensim minora saepe conspicua 3—4-dentata een Involucra 94 1mm, submagna sub- vel densiuscule pilosa vix modice glandulosa parum vel margine densius floccosa atroviridia, squamis subanguste triangularibus partim == obtusis, pedicellis albis. subeglandulosis. Styli obseuri. Südskandinavien bis Helsingland! und Hardanger!, Gotland!, Öland! (Dahlst. H. Se. II. n. 91—92!, V. n. 62!, XIV. n. 53!, XXIV. n. 74!; Baenitz n, 2394!; Magnier n. 3998!). — Sudkneland und Savonien. Rußland: Kompa bei Luga! Mähren: Namiest (Römer)! | Nota. Cfr. etiam: Subsp. 1. tersiflorum Norrl. Suom. Kelt. (1906) 426. — Finnland u, Nordrußland. | &; ; 2 Subsp. 2. Wainioi Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 149; Suom. Kelt. 426. — Nordfinn- land u. Lappland. Subsp. 3. kuhmoniemiense Lbg. fil. in Norrl. (H. exs. VIII) Suom. Kelt. 426. — Ostro- bottnien. Subsp. 66. alphostictum Dahlst. H.-Fl. Oesel (1901) 43, t. VII. — 3—5 dm. Folia elliptica vel late lanceolata, basalia 2(—3), caulina 5—6, superiora anguste lanceo- lata, omnia denticulata vel breviter pluridentata, supra obscure violaceo-submaculata. ala pauca 10—I11 mm parcepilosa sparsim minute glandulosa leviter floccosa. Anthela dense floccosa eglandulosa subepilosa, acladio 1—2% cm. Styli obscuri. | Rußland: Insel Ösel (Kupffer n. 12279). a Subsp. 67. laeticoloriforme Zahn. — Subsp. laeticolor Zahn in Herb. fl. Ross. (1903) n. 1850! — Folia obovata obtusa subtus eximie violacea late et obtuse pauei- dentata, caulina elongata lanceolata vel angusta haud vel 4A—2-dentata. Involucra densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis angustis acutis vix subfloccosis. Rußland: Wysch-Gorodiseze in Twer! Subsp. 68. hypselophyes Dahlst. H. Sc. XXI. (1907) n. 24! — Folia elliptici obtusa vel ovato-lanceolata breviter linferiora obtuse) pluridentata, caulina 4—7 inferne sinuato-dentata late lanceolata cito minora remota, Involucra obscura sursum virentia saepe submagna densiuscule pilosa et glandulosa, squamis lanceolatis + obtusis inferne densiuscule floccoso-marginatis. 4 Herjedalen! u Subsp. 69. sublaetifolium Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 44! — Folia elliptica, oblonga obtusa vel oblongo-lanceolata remote A—-4-dentata, caulina 5—7 subsensim angustiora. Involucra vix mediocria densiuscule pilosa modice glandulosa, squamis lanceolatis acuminatis plerisque acutis, inferne parum floccosis. 4 Schweden: Gransjö in Norrbotten! II. Involucra densiuscule et subgrossius glandulosa, subdensius- cule vel pareissime pilosa (subatra). Habitu omnino H. vul- gati, sed acladium longius, folia subglaucescenti-viridia. — Subgrex H. Davallianum Zahn. (Cfr. etiam campylodontum, euroum.) Euhieraeium. — Sect. VII. Vulgata; n. 145. 405 Subsp. 70. Davalliannım Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. p. 72 et H. Schw. (1906) 349. — Folia ovato- vel oblongo-lanceolata = acuta denticulata, basin versus saepe grosse deniata, utrinque pilosa; caulina c. 3 lanceolata et angustiora subtus subdense floeccosa.. Acladium ad 25 mm. Capitula 3—25 subdensiuscule pilosa. Pili basi vel _ omnino (f. b. melanotrichum Zahn) atri. Involucra 9—10 mm, squamis subangustis _ obtusiusculis vel acutis parce, margine modice floccosis. An erriguum-bifidum ? nu Ostschweiz! Vorarlberg! Tirol! Südbayern! Kärnten! Julische u. Karnische Alpen. Subsp. 71. ausugum Murr et Zahn in D. B. M. XX. (1902) 4, 9, 38; Ö.B. Z. | (1902) 322. — H. ramosum subsp. subramosum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1818. — H. subramosum A.-T. H. Alp. fr. 85 pp. — Folia exteriora — ovata subin- tegra, reliqua ovato-lanceolata multidentata, infra medium acute profunde sinuato-dentata; caulina 3—5, inferiora similia, superiora angusta saepe integra. Involucra S—10 mm == dense et saepe minutissime glandulosa vix (f. a. verum Zahn) vel disperse (f.b. pi- losiceps Zahn) pilosa, squamis atroviridibus dilute marginatis vix vel subfloccosis. Anthela indeterminata, ramis longis. An vulgatum > Dollineri? Oberösterreich: Windischgarsten! Tirol! Kärnten: Tarvis! Bayern: München! Subsp. 72. grophosoides Zahn in Zobel, Vorarb. Fl. Anhalt IV. (1920) 42. — Folia late ovata vel late ovato-lanceolata magna violacea subobtusa vel acuminata acute ‚dentata; caulina 2, imum late ovato-lanceolatum, summum lanceolatum. Acladium ad 3 cm. Capitula ad 15 crassa subdense glandulosa disperse pilosa inferne parcefloccosa, squamis sublatiusculis plerisque acutis viridimarginatis. Harz: Steigertal!, von Treseburg bis zur Roßtrappe (Zobel)!, Ellrich (f. gypso- genes Zobel et Zahn l.c.). . Subsp. 73. rubroviolascens Zahn. — Folia valde glabrescentia late elliptica vel longe oblongo-lanceolata breviter vel sublonge obtuse vel acute serrato-pluridentata, obtusa vel pariter ac caulina 2—3(—4) longe acuminata rubroviolacea. Acladium 1 — 4(—8) cm. Pedunculi et involuera parcissime vel subdensiuscule obscureque pilosa modice vel sparsim et longe nigroglandulosa. Involucra 9—13 mm atroviridia parce vel densius floccosa, squamis latiusculis obtusis, intimis X acutis dilutius marginatis. Styli obseuri. Est irriguum > caesium. — Cfr. Zobel I. c. 43. Harz: Bodetal!, Gipsbrüche bei Ellrich u. Rottleberode. Subsp. 74. subeuronotum Benz et Zahn. — Folia tenuia permagna late oblongo- lanceolata utrinque breviter vel longe acuminata subalato-petiolata breviter pilosa supra ' glabra breviter vel sublonge (inferne curvato-Jpluridentata, caulina 4—2 oblongo- vel angustius lanceolata longe acuminata infra medium sublonge dentata. Acladium 2—3 cm, rami 3(—4) remoti tenues 1—-3-cephali. Pedicelli et involucra disperse vel modice pilosa et modice vel subdensius et sat longe glandulosa, squamis lineari-lanceolatis acutiusculis dilutius marginatis. Styli obscuri. Kärnten: Wurzenstraße! Subsp. 75. fissöcladum Zahn ex Heimerl, Fl. Brixen (1911) 306. — Folia ovata vel oblongo-lanceolata subobtusa vel acuta denticulata vel inferne dentata, dentibus triangulariter lanceolatis acutis partim liberis, subtus violacea et == floccosa; caulina 2(—3) = ineiso-dentata. Anthela allefırcata indeterminata 3—25-cephala. In- volucra 8—9,5 mm plurifloccosa subglandulosa subepilosa, squamis subangustis = acutis. Pedicelli breviter glandulosi. Est vulgatum-semisilvaticum. Tirol: Zwischen Frag und Villanders bei Brixen! Subsp. 76. eurobreunium Zahn. — 3 dm, tenue, glabrescens, oligocephalum. Folia (saepe parva violacea) elliptica vel oblongo-lanceolata denticulata utrinque pilosa, . caulina —4 oblongo- vel anguste lanceolata similia cito parva. Involucra 9—A1 mm, lata, subatroviridia, disperse floccosa, subepilosa. Glandulae minutae’modice numerosae, in pedicellis sparsae. | Tirol: Platzerberg am Br Subsp. 77. sordidescens Norrl. in Herb. mus. Fenn. II. (1889) 112 et Suom. Kelt. (1906) 427. — H. fuWwescens Norrl. Bidr. I. (1888) 104; H. exs. n. 1%4. — Folia 406 | K. H. Zahn. — Hieracium. submagna lata subglabra elliptica obtusa vel oblongo-lanceolata = acuminata vix vel acute denticulata vel grossius vel longe et triangulariter pluridentata. Pedicelli cano- floccosi vix glandulosi. Squamae = floccosae vel subnudae sublonge glandulosae haud vel sparsim pilosae pleraeque acutae. Pappus brunnescens. An caesium-diaphanoides? Norwegen: Singsaas (l. c.); Valders (Baenitz n. 6778)! Südfinnland: Kyrkslätt (H. Lindberg)! Nota. Simile, sed forsan ab H. subramoso derivandum: Subsp. 1. subsimile Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (4889) 448; Suom. Kelt. 427. — Äland: Insel Eckerö (H. Lindberg)! Subsp. 2. inconstrietum Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 13 (excl. var. taenifolium). — Äland. Subsp. 3. esxcile Brenn. 1. c. IV. (1895) 42. — Südfinnland. Subsp. 4. stenothyrsum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIII. (1905) 285. — H. stipato simile, sed involucra = epilosa. — Norwegen: Slemdal, Kjose. Subsp. 5. parvuliceps Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 97 et var. saismensel.c. 98, ab H. chlorode Dahlst. involucris subpilosis diversum. — Südfinnland. B. Caesia. 146. H. bifidum Kit. in Hornem. Hort. Hafn. II. (4815) 761 et Add. 415; Froel. in DC. Prodr. VII. 2414; Fr. Epier. 93; Lbg. in Hartm. Handb. ed. 14. p. 45 pp.; Simonk. Enum. Transs. 373; A.-T. H. Alp. fr. 80 pp.; Bellil.c. 492; Rouy l.c. 348 pp. min.; Zahn, H. Schw. 247; Oborny, H. Mähr. 167; Zahn, H. Alp. marit. 174; nec Koch, Syn. ed. 2. II. (1844) 523. — H. murorum ß. sylvaticum,L. |Fl. Suec. ed. 2. (1755) 273] Sp. pl. ed. 2. (1763) 1128 pp. et ex Almq. Stud. (1881) p. XIl. — H. silvaticum Dahlst. Bidr. II. 39. — H. Hoppeanum Froel. in DC. Prodr. VII. 232 pp.; Wallr. ex Nym. Consp. III. (1881) A44. — H. caesium Gr. G. Fl. Fr. II. 371; Vukot. in Rad jug. Ak. XXXII. 20; Burn. Gr. Cat. 36, 77 pp.; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. 1789 pp. — H. caesium var. bifidum Fr. Symb. 413. — H. caesium Sendtner in Flora (1854) 338; F. Sch. in Flora (1850) 212% pro H. glauco-murorum; Arch. fl. Fr. Allem. II. (1852) 178; Arch. fl. I. (1855) 22. — H. rupicolum et H. Heuffelii Griseb. Comm. (185%) 56. — H. rupi- colum Schur, Enum. Transs. 392; Neilr. Krit. Zus. H. 46 pp. — H. incisum Koch, Syn. ed. 2. II. 523 pp.; Griseb. Comm. 38. — H. murorum var. incısum Fr. Novit. fl. Suec. ed. 2. (1828) 258 et Symb. 110. — H. subcaesium Fr. Epier. 92 ; Simonk. Enum. Transs. 373; G. Beck Fl. N.-Österr. 1298; Rouyl.c. 350; Norrl. Suom. Kelt. 4105. — H. caesioides Belli 1. c. 4914 pp. maj. — H. glauco-murorum F. Sch. in Flora (1850) 212%; Arch. (1852) 178; (1855) 22; Zahn]. c. 1789; H. Schw. 247; in Reichb. Ic. XIX. 2. p. 28. — H. angulare Fr. Oefvers. Vet.-Ak. Förh. (1856) 148 ex Fr. Epier. (1862) 93. — H. pelio- phyllum Schur Enum. (1866) 387: formae alpinae oligocephalae! — H. Missbachianum Sudre in Bull. Acad. geogr. bot. (1912) 53. — H. murorum e. bifidwm Burn. Gr. Cat. 37 pp. — H. subinceisum A.-T. H. Alp. fr. 77 pp. — H. murorum Schl. Vukot. Fl. Croat. 899 pp. — Vulgata 1. Silvatica Lint. Brit. H. (1905) 35. — Caulis 1—4(—5) dm gra- eilis vel tenuis glabratus basi saepe violaceus, saepe inferne tantum pilosus et subfloccosus, sursum dense vel albofloccosus eglandulosus altefurcatus vel laxe paniculatus oligocephalus, acladio ((—)2—5(—10) cm, ramis 1—3(—5) = squarrosis, inferioribus longissimis valde remotis I—2-pliciter ramulosis. Interdum caules laterales evoluti. Folia basalia 3—5(—10) breviter, plerumque longe petiolata, polymorpha: late ovata vel sublanceo- lata, rotundata vel lange acuminata, denticulata vel grosse sinuato- et lobato- vel pin- ae dentata, basi cordata, truncata, rotundata vel = attenuata, saepe dentibus in petiolum Eenderitae sbeilt. Omnia papyracea vel ee, supra plerumque epilosa vel = pilosa (folia perhiemantia fere semper supra leviter pilosa), viridia vel & glaucescentia, saepe lucida vel maculata, margine = ciliata, in costa dorsali petioloque saepissime densius pilosa, subtus pallidiora vel = violacea epilosa vel pilosa et haud raro = (rarissime etiam supra) floccosa; exteriora parva saepissime supra parcepilosa vel epilosa, rarissime subdense pilosa; caulina 0—4(—3), inferius oblongo-lanceolatum vel angustum, longe acuminatum, breviter petiolatum, == dentatum vel pinnatifidum, subtus saepe densius floccosum; raro inferiora 2 bene evoluta. Capitula (1—)3—8(— 20). [4 LZ Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 146. 407 _ Pedicelli tomentosi, eglandulosi vel glandulosi, epilosi vel pilosi. Involucra = ovata (8—)9—141(—14) mm obscura vel albidocana. Squamae = obscurae apice plerumque obscuriores (interiores saepe viridi-marginatae), exteriores saepe + obtusae, mediae obtusiusculae vel acutae, interiores plerumque acutae vel acutissimae vel subulatae saepe valde porrectae, omnes saepissime ubique = dense floccosae vel leviter tomentosae, rarius sparsius vel margine tantum densius floccosae, haud vel sparsim et breviter, rarius densius longiusque glandulosae, subepilosae vel plerumque pilis densiusculis brevibus tenuioribus vel crassiusculis basi atris apice dilutis obsitae apice raro leviter comosae. Bracteolae 2—3 vel complures dense floccosae. Ligulae saepissime aureae saepe con- spicuae et eximie radiantes apice glabrae. Styli lutei vel obscuri. Achaenia atra. Fast in ganz Mittel- und Nordeuropa, von den Südalpen und Südwestalpen bis zum Nördlichen Eismeer, auch in der Apenninen- und westpontischen Ge- birgsländerprovinz und durch Transsilvanien bis in die Sudeten. Besonders auf Kalkboden bis 2500 m Höhe, an Felsen, auf steinigem oder sandigem Boden der Berge und Flußtäler. — Fig. 26. — Juni— August. Greges, subspecies, varietates et formae H. bifid:. | Dispositio gregum: I. Folia supra epilosa (basalia ima saepe pilis so- litariis tantum obsita). a. Involuera (et pedicelli) densissime floccosa, sed haud vel pareissime et minute glandulosa, rarius magis glandulosa (sed densissime floc- cosa) vel minus floccosa (sed parcissime glan- dulosa), rarissime = efloccosa eglandulosa. Pili in involueris diluti vel apice diluti, = tenues. A. H. bifidum. b. Involucra parce vel densiuscule floccosa, simul glandulis densiusculis vel densis, rarius minus numerosis obsita. Pedicelli consimiles. Pili in involucris crassiusculi == obscuri basi atri . B. H. subcaesium. ll. Folia (etiam juniora) supra disperse vel modice bre- viter et albo-pilosa. Inter H. bifidum et H.ineisum GC. H. psammogenes. III. Folia supra pilosa vel glabra, partim = lanceolata, serrato-multidentata. Inter bifidum et Dollineri. D. H, pseudo-Dollineri. IV, Folia supra pilosa vel glabrescentia. Involucra = cylindrica initio basi subturbinata. Inter bifidum et tenwiflorum. . » .» » » 2... E. H, subsagittatum. A. Grex H. bifidum (Kit.) Zahn. — AH. bifidum var. phaneradenium Borb. Balat. flor. (4900) 355; — Formae typicae. I. Involuera magna circ. 44 mm (cfr. stenolepis euryanthum). Subsp. 1. eurysphaericum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 175. — 3—4 dm, 3-cephalum, acladio 3 cm. Folia prasinoglauca immaculata obovata vel elongato-ovato- ’ lanceolata obtusa vel breviter acuta, basi truncata vel contracta, grosse vel profunde sinuato-pluridentata et dentibus longis angustis liberis praedita, in costa dorsali dense floccosa. Involucra subdense floccosa et pilosa, squamis acutis vel acutissimis. Pedicelli haud vel parcissime et minutissime glandulosi. Alpes maritimes: Vallon de la Tortissa, 2100 m, über St-Etienne de Tinee! I. Involuera minora, 9—12 mm. a. Gaulis fere semper humilis scapiformis 1—3(—5)-cephalus. Folia subparva vel parva. Formae e summis Alpium locis. — Cfr. etiam caesirflorum f. alpigenum. 4, Involucra et pedicelli floccosa. 408 | K. H, Zahn. — Hieracium. Subsp. 2. subprasinescens Zahn. — Subsp. prasinescens Zahn, H. Alp. mar. (191 0) 176; nec Dahlst. — Folia rotundato-ovata vel oblongo-lanceolata prasina haud a | eximie maculata truncata vel contracta denticulata vel grosse vel pinnato-dentata, dentibus liberis aucta, margine petioloque breviter pilosa. Pedicelli albotomentosi epilosi eglan- dulosi. Involuera = canofloccosa disperse vel modice glandulosa, pilis subdensis basi atris obsita. Squamae acutissimae. Styli lutei. — Formae (cfr. Zahn 1. c.). Alpes maritimes, 500—2500 m, z. B. Mt. Mounier und Berge um St-Etienne de Tinee; Piemont: Pilon del Präa im Val Pellice ! j Buben. 3. amoenobium Zahn |. ce. 177. — H. laevibifidum A.-T. et 6. H. Gall. n. 644 pp.! — H. oreites A.-T. et G. l.c. n. 1478 pp.! — ?.H. nicaeense A.-T. Cat. (1913) 314. — Simile, sed folia coriacea parva vix vel breviter dentata densius albo- pilosa vel subvillosa (supra glabra) subtus densius floccosa, in costa petioloque sub- tomentosa. Pedicelli pilosi vix vel parce glandulosi. Involucra majora (10—12 mm) subeglandulosa. Styli interdum obscuri. Variabile (cfr. 1. c.). Alpes maritimes, 1100—2500 m!; Piemont!; Hautes-Alpes!; Savoyen: Pic de Linleux! | Subsp. 4. subincisiforme Zahn. — Subsp. subcanescentiforme Kaeser in Kaes. et Sulg. Fl. Samnaun (1916) 69*). — 15—20 cm; 1—2-cephalum; acladio —7 cm. Folia ovalia vel (interiora) anguste lanceolata, = in petiolum attenuata, plerumque 1 dentibus nonnullis liberis aucta, in costa dorsali tantum subfloccosa. Involucra 8—10 mm cum pedicellis + subpilosa, squamis angustis subulatis = atroviridibus sub- (margine dense) floccosis. Pedicelli tomentosi. Glandulae 0. Pili ceterum 0 (f. a. normale Zahn) vel ubique modice numerosi (f. b. pilosiusceulum Kaes. ]. c.). Styli obsecuri. Schweiz: Samnaun! | Subsp. 5. amwoenicolor Zahn.-— H. plumbeum G. Schn. in sched.! — Subsp. 3. simile. Folia breviter sinuato-dentata supra eg subtus purpureo-violaceo Bu efloccosa. Squamae saepe parum floccosae. Galizien: Nosal in der Tatra! 2. Involucra et pedicelli vix vel subfloccosa. Subsp. 6. bDiharicwm Zahn. — 1—2 dm, 1—3-cephalum, acladio 1I—10 cm. Folia ovalia, ovata vel ovato-lanceolata subparva, apice rotundata vel acuminata, basi subcordata vel truncata, breviter vel grosse et late dentata, interiora profunde sinuato- pluridentata, glauca, glabra vel subtus (pallida) et in petiolo subpilosa vel densiuscule breviterque pilosa, saepe violaceo-rufescentia; caulinum 0, caulis superne cum pedicellis epilosus, vel pedicelli (subefloccosi) apice cum involucro pareissime brevissimeque nigro- pilosi. Involuera atrovirida 9—10 mm interdum efloccosa, eglandulosa, squamis acutis interdum dilutioribus et subfloccosis. Styli obseuri. Bihargebirge in Ungarn: Cornu-Muntelui-Veresoja (Simonkai)! b. Caulis elatior. Folia majora. 4. Involucra et pedicelli subeglandulosa, a. Folia glauca vel glauco- et gramineo- vel prasino- viridia., 1. Squamae densissime floccosae = angustae acutis- simaeque (denique interdum obscuriores). Styli lutei. Subsp. 7. erucoides A.-T. pro sp. in Bull. Soc. bot. Fr. XLI. (1894) 360; Cat. 306. — H. Trachselianum n. erucoides Rouy 1. c. 328. — H. caesioides ß. erucoides Belli 1. c. 494. — Caulis 2&—5 dm floccosus tantum, acladio @—8(—15) cm, pedicellis apice tantum sparsim pilosis et glandulosis, capitulis plerumque paueis. Folia dilute glaucescentia maculata rigida, margine costaque dorsali et in petiolo tantum sparsim vel subpilosa, late ovata vel ovato-lanceolata apice rotundata vel subacuta basi sub- 2 *) im 54, Jahresber. St. Galler Naturwiss. Ges. (4944—1915). Euhieraeium. — Sect, VII. Vulgata; n. 146. 409 { cordata vel constricta, dentata vel grosse pluridentala vel inciso-lobata vel basi pinnati- fida, lobis antrorsum versis late lanceolatis saepe obtusiusculis subpetiolatis saepe liberis; caulinum ovato-lanceolatum saepe pectinato-dentatum. Involucra subdense albopilosa albidocana. Alpes maritimes (cfr. Zahn H. Alp. mar. 179)! Dauphin& (häufig am Mt.-Seuse bei _ Gap, en Queyras, Monitier)! Subsp. 8. stenolepis Lbg. (1877) im Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 11.(1879) 45; H. Se. IM. (1878) n. 129!; Dahlst. Bidr. II. (1893) 42; Lint. Brit. H. 38. — H. silvaticum subsp. I. sienolepis Almgq. Stud. (1884) p. XII. — H. laetiflorum Norrl. Bidr. (1888) 102 et H..exs. n. 1926! — H. subineisum A.-T. Spieil. (1881) 29 pp. — H. bifidum A.-T. H. Alp. fr. 80 pp.; Cat. 316 pp.; Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. II. 345. — H. murorum var. pilosissimum et H. incisum Hal. Consp. fl. Graee. II. 242 pp. — H. bifidum P. laevibifidum A.-T. ex Belli I. c. 492. — Subsp. bifidum Zahn, H. Schw. 249. — H. perdivergens A.-T. et Brig. in Ann. Jard. Geneve (1899) 140; A.-T. Cat. 31%. — Folia late ovata vel oblonga apice rotundata vel acuminata, basi cordata, truncata vel con- tracta, intense glaucoviridia vel glaucoprasinescentia, plerumque tenuia, raro maculala, subtus floccosa saepe rubroviolacea subpilosa, denticulata vel late et profunde sinuato- dentata, dentibus late acute (vel saepe obtuse) lobiformibus compluribus vel numerosis, inferioribus saepe liberis; caulinum 0—1 plerumque parvum. Involucra = vel sub- dense tenuiterque pilosa, squamis subangustis acutis. Ligulae (magnae) stylique sub- pallide lutei. Involucra et pedicelli interdum parce et minute glandulosa (p. e. in planta Anglica). Folia interdum permagna (p. e. in planta Thuringiaca). | Abruzzen! Alpenländerprovinz (H. Gall. n. 640!, 644 pp.: Alpes maritimes; Zahn n. 358: Briancon)!, auch in das Vorland herabgehend, bis Wien (H. bifidum var. in- divisum Wiesb. in Baenitz, H. Eur. n. 5667 pp.! — Zahn n. 555 pp.: Semmering)! Ilyrien, Albanien und Griechenland (Berg Cika, Peristeri [A. oligocephalum Hal. 1. e. pp.], Parnass [H. Leithneri Heldr. n. 2972]). Mazedonien! Serbien! Banat! Trans- silvanische Alpen! Ost- und Westkarpathen (Pieninen, Tatra und Nordungarisches Berg- land)! Böhmisch-mährisches Bergland (Hofmann, Pl. crit. n. 195, Petrak n. 594)! und Sudeten (HZ. Missbachianum Sudre Il. n. 60! — H. bifidum var. majus Üelak. pp. ex Oborny, Fl. Mähr. I- [1885] 593! et Baenitz ]. cc. n. 6640! — H. aussigense Wiesb. in Ö. B. Z. [1890] 446 et in Baenitz, H. Eur. n. 6319). Im Jura von Süd- frankreich bis Schwaben (noch bei Bronnen im oberen Donautal [Bertsch] und Regens- burg)! und Franken (noch bei Kissingen [Touton])! Rheinland: Münterley in der Eifel (Freiberg)! Thüringen! Harz! Dänemark (Inseln)! Mittelbaltische Provinz (Tertener Fließ im Kreis Neidenburg!, Insel Ösel [Kupffer, Herb. Balt. n. 19208] und Finnland!). Ganz Skandinavien (bis in die Voralpen)!, z. B. Lbg. 1. c.!; Baenitz.n. 1404!, 6781pp.!; Dahlst. H. Sc. I. n.1—5!, II. n. 90!, II. n. 99!, IV. n. 8!, XV. n.22 =f. macu- latuwm. Britannien: Sutherland; Teesdale; Derby- und Herefordshire; Carnarvon; Glou- cester; Somerset; Montgomery! Brecon (Linton n. 136)! Irland: Co. Antrim. — Nur auf kalkhaltigem Boden. | Maxime variabile: Foliorum petioli == villosi (subvar. 1. eriopodum Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. [1910] 65: Ungarn!, Balkanhalbinsel!). — Folia latissime ovata basi dentibus latissimis saepe brevibus partim retroversis munita (subvar. 2. eurygonioides Zahn: Herkulesbad im Banat) vel elongata et inaequaliter vel pinnato- et grosse multi- dentata (subvar. 3. subpinnatum Schur exs.! —= multiscissum Zahn in M. B. L. [1911] 145: ‚Thüringen!, Banat!, Transsilvanien!, Serbien: Suva Planina [Adamovie n. 43!, 128!). Folia numerosa saepe angustiora, pili crassiores (subvar. 4. littorale Lönnr. Resa Gotl. [1882] 58: Gotland in Schweden [Dahlst. H. Sc. IV. n. 9!}). — Folia angustiora, involucra dense canofloccosa (subvar. 5. canuliforme Dahlst. ex Om. H. unders. II. in Nyt Mag. Nat. XLI. [1903] 29%: Südnorwegen). — Folia utrinque dense floccosa (sub- var. 6. valdefloccosum Vollm. in Denkschr. Bayr. B. G. n. F. Il. [1905] 92; Ber. Bayr. B.G. XI. [1909] 35: Etterzhausen!, Rechberg in Bayern, Berg Biokovo in Dalmatien [Bornmüller]!). — Folia supra parcepilosa (subvar. 7. pseudopsammogenoides Zahn: 410 K. H. Zahn. — Hieracium. Bayern!, Alpenländer!, Kroatien! cum typo). — Involuera modice tantum floccosa (sub- var. 8. subfioccosum Zahn in M. B. L. [1910] 293: Böhmen [Zahn n. 861]!, Frank- reich: St-Antonin en. Tarn-et-Garonne [Sudre]!) vel subepilosa virescentia (subvar. 9. virescens Zahn in M.B.L. [1914] 145). — Squamae angustissimae et acutissimae (subvar. 10. angustissimum Zahn ]. c. [1910] 293: Liptö in Ungarn!, Raibl in Kärnten!). — Capitula tantum 1—2 (subvar. 11. alpestre Zahn in Ann. mus. Hung. VII. [1910] 65: Auf den Hochalpen). — Involucra magna, 13—16 mm, crassa (subvar. 12. eury- anthum Dahlst. Bidr. Il. [1893] 45 = H. stenolepis f. macrantha Lönnr. Resa Gotl. [1882] 56: Gotland in Schweden; Perchtholdsdorf bei Wien), simul densius floccosa (subvar. 43. eanulum Dahlst. H. exs. I. [1889] n. 39 et l.c. et H. Se. I. n. 6: Öster- götland!) vel minus floccosa quam in typo, simul folia parva et squamae latiores (sub- var. 44. amplisguamum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIII. [1910] 35: Hardanger in Nor- wegen). — Involucra minora (subvar. 15. mieranthum Elfstr. Bot. utfl. [4890] 59 — H. incisum Fr. H. norm. XIII. n. 21: Tangvälen in Jemtland!). Nota. Simile: Subsp. 1. cröspans Norrl. Suom. Kelt. (1906) 444. — H. erispulum Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 450. — Finnland, z. B. Sortavala in Karelia Ladogensis! Subsp. 2. psilacrum Brenn. Meddel. Soc. f. fl. Fenn. H, 30 (1906) 449. — Äbo in Finnland. Subsp. 3. argutisquamum Om. in Nyt Mag. Nat. LI. (4915) 80. — Norwegen: Uste- dalen in Hallingdal. Subsp. 9. canitiosum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 41; Bidr. Skänes H. in Bot. Not. (1892) 155; Bidr. II. 47. — H. subcaesium var. abrasum G. Beck, Fl. N.-Österr. (1893) 1299. — H. Velecense Rehm. et Baenitz in A.B. Z. (1899) 22 et in Baenitz, H. Eur. n. 10334! — Simile, sed folia magis viridia sinuato-dentata vix ineisa. Involucra dense albidotomentosa leviter vel densiuscule sed breviter pilosa. Styli denique == obseuri. Südwestalpen (Dauphin&! bis Westschweiz!). Engadin! Vorarlberg! Kalkalpen (bis Wien)! Bayern: Brauenburg, Partenkirchen usw.! Ungarn (F. Sch. H. norm. n. s. n. 2658 pp.: Dobsina)! und Transsilvanien! Banat: Domogled! Krain (Sch.-Bip. Cich. n. 48 pp.: Idria)! Illyrien (Vele%-Gebirge bei Rujiste!)! Montenegro (z. B. Bistrica-Tal bei De&ani!) und Bosnien! Sudeten: Hirschberg! Schweden: Söderman-, Öster- und Vestergötland, Skäne (Dahlst. H. Se. I. n. 7)! Nota. Huc pertinere videtur: A. rupicolum var. Arpadinum Borb. in Term. Közl. (1894) 498: Blatnica im Komitat Turocz in Ungarn. Subsp. 10. Vaccarii Besse et Zahn in Bull. Soc. Murith. XXXIL. (41903) 178; Zahn, H. Schw. 249. — Foliis numerosissimis crassiusculis maculatis, caulinis 4—2 longis angustis; capitulis 5—15; involucris parvis (6—8 mm); stylis luteis. Cetera prioris. Piemont: Val Grauson in Cogne! | Subsp. 11. sublividum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 4%; Bidr. II. (1893) 49. — Folia prasinescentia oblonga acute plicato- (basi subinciso-) denste subtus parum stellata. Involucra obscure canotomentosa. Styli obscuri. Schweden: Östergötland; Gotland; Smäland. Nota. Cfr. etiam: Subsp. 1. cmesiiceps (et var. firmum) Brenn. Finl. H.-form. 1 (1892) 448. Subsp. 2. ecineinnulatum (et var. chlorelloides) Brenn. ]. c. 419, 420. Subsp. 3. coloripes Brenn. ]l. c. VII. (4903) 48. — Alle Südfinnland. Subsp. 4. pseudocaesiellum Note, 5. floccinervum Dahlst., 6. Aladnense Dahlst., 7. sychnodon Dahlst. ex Noto Tromso amts H.-fl. I. (4940) 70. — Tromse in Nordnorwegen. Subsp. 12. cumatile K. Joh. H. Vulgata Torne Lappm. (1908) 32, t. V, f. 22. — Involucra pedicellique sparsim minute glandulosi, squamae sparsim, margine modice, basi dense floccosae. Kiruna in Lappland. Subsp. 13. caesiocoloratum Zahn. — Est bifidum-carnosum. Folia ovata vel late ovato-lanceolata elongata, basi ovata, triangularia vel constricta et late breviter et obtuse dentata vel leviter sinuato-denticulata, crassiuscula, submaculata. Squamae subulatae canae subdense pilosae. Styli lutei. lm Kalkgebiet ob Wien: Kalksburg, Lindkogel, Weichseltal! Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 446. 411 Subsp. 44. pourriacense Zahn, H. Alp. mar. (1946) 179. — Subsp. bifidum f. sub-Trachselianum Zahn pp. in M. B. L. (1910) 294. —- Subglaberrimum, pluricaule. Folia margine, costa dorsali et in petiolo tantum brevissime subpilosa; exteriora oblongo- ovata vel oblongo-lanceolata X obtusa basi constrieta, interiora elongato-lanceolata angustiora utrinque (intima longe) atlenuata acuta, denticulata vel remote et profunde sinuato-dentata, interiora angustius et acutius, interdum longe dentata subtus floccosa; caulina 4—2 anguste lanceolata acutissima vel linearia. Anthela floccosa tantum, acladio ad 10 cm, capitulis Q—6 subdense pilosis dense floccosis eglandulosis. Alpes maritimes, 450— 2000 m! Kroatien: Velebit! Var. #. lissophyllum Zahn |]. c. 180. — Foliis subepilosis; squamis viridi-mar- ginatis dense pilosis parcefloccosis; pedicellis disperse microglandulosis albobracteolatis. Alpes maritimes: Val Pourriac bei Argentera! Julische Alpen! 2. Squamae sublatae valde imbricatae plurimae ob- tusae basi tantum densius floccosae. Subsp. 15. mo&eanum Lbg. H. Sc. (1872) n. 65! et in Bot. Not. (1872) 418 et in Blytt, Norg. Fl. II. 656; in Hartm. Handb. 41. p. 45. — H. bifidum f. integrifolium Fr. H. Eur. n. 88! — Tota planta eglandulosa et epilosa. Folia prasino- (subtus pallide) glauca efloccosa ovata vel elliptica, basi ovata vel contracta, obsolete denticulata vel obtuse paucidentata. Involucra brevia lata sursum eito efloccosa. Styli lutei. — Ab omnibus H. bifidi formis Scandinaviae H. glauco proximum. Norwegen: Bäverdalen bei Hoft, 650 m!; Lom: Galdnö! (Fr. H. Eur. n. 88 [cult.]!; Dahlst. H. Sc. XV. n. 21!). Ahnlich: Kongsvold. b. Folia graminea (subtus = glaucescentia). Glandulae 0 vel sparsae. Flocei densiusculi vel sparsi, raro densi. I. Squamae exteriores breves latae vel angustae ob- tusiusculae, reliquae aequilongae obtusiusculae vel (intimae) acutissimae. ca. Folia lata minus grosse dentata. Subsp. 16. domogledense Zahn. — Folia latissime ovata vel ovato-oblonga subcordata vel truncata (intima constrieta) denticulata vel latissime sed breviter vel grosse dentata, supra brevissime, subtus dense pilosa, petiolis villosis. Squamae latae == obtusae floccosae pareissime glandulosae; pedicelli floccosi tantum. Styli obscuri. Versus rotundatum. Banat: Weißes Kreuz und Domogled bei Herkulesbad (Watzl)! Subsp. 17. caestiflorum Almq. (1881) ex Norrl. Bidr. I. (1888) 96; Dahlst. Bidr. II. (1893) 50; Zahn, H. Schw. 249; Norrl. Suom. Kelt. 107. — H. subcaesium Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. I. 344 pp. — H. caesium Reichb. Ic. XIX. 79 pp. et 1.163, f. IL — H. silvaticum subsp. 5. Almq. Stud. (1881) p. XV. — ? H. lineatum var. subcaesioides A.-T. in Bull. Herb. Boiss. V. (1897) 481. — Folia = late cordato- ovata vel basi truncata acute vel subulato-dentata vel lobata saepe sublutescenti-viridia, subtus glauco-viridia et = floccosa, interiora oblonga vel ovato-lanceolata basi rotun- ‚ data vel contracta. Involucra 9—12 mm pilis dilutis basi atris obsita densiuscule floc- ; eosa. Glandulae subnullae vel cum floceis magis evolutae (f. galbaniforme Dahlst. l.c. 52). Styli lutei vel saepius obscuri. Transit in pseudoligocephalum et cardio- basis. Maxime variabile. Abruzzen! Alpenländer bis Krain. (Sch.-Bip. Cich. n. 49 pp.: Idria)! Tirol (Fl. _A.-H. n. 3357 pp.; Dörfler n. 4352)! — Sonst: Oberes Donautal: Hausen! Rauhe Alb (z.B. Irrenberg ob Bisingen)! Bayr. Jura! Thüringen! Harz! Illyrien! Bosnien! Montenegro! Albanien (Baldacci V. n. 83 pp.)! Serbien! Ungarn! Bihargebirge! Transsilvanien! Galizien! — Finnland (Herb. fl. Ross. n. 1810)! Ganz Skandinavien (Dahlst. H. Sc. I. n. 14—15!, II. n. 77—79!, XI. n. 9!, XV. n. 26!; Norrl. H. exs. I. n.147) bis Lappland. — Variat (cfr. Zahn in Schinz u. Kell. Fl. Schw. ed. 2. II. [1905] 285; H. Schw. 250): 412 K. H. Zahn. — Hieracium. Var. «. normale Zahn. — Foliis haud vel vix maculatis supra saepissime gla- berrimis dentatis (f.a. verum Zahn) vel tantum denticulatis (f.b. denticulatum Zahn — H. bifidum Schlecht.-Hall., Deutschl. Fl. ed. 5, i. 3269) vel grosse pluriden- tatis (f. ce. macrodon Zahn) vel ubique subglaberrimis (f. d. expolitum Murr in Ö. B. Z. [1903] 379; Zahn, H. Eur. n. 566: Haller Salzberg in Tirol!), raro parlim supra parcepilosis (f. e. Jjurasstieolum Zahn = subsp. psammogeniforme Zahn ex Bertsch in 70. Jahresb. V. Naturk. Württemb. [1914] 212 sine descr.: Rauhe Alb!, Donautal!, Regensburg!). — Rami squarroso-recurvati (f. f. retrofractum Zahn in M. B. L. [1907] - 225: Berg Stirovae in Kroatien!). — Involucra et pedicelli parcefloccosa obscura, saepe dense pilosa (f. g. vernale Zahn: Südalpen der Schweiz und Südtirol! Floret jam initio aprilis) vel virentia (f. h. viridellum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. [1910] 53: Österreich! Tatra [z. B. Felkatal]! Norwegen). — Squamae margine eximie floccoso- limbatae, folia longe petiolata minus et minutius dentata, plurima acutiora (f. i. euthy- lepioides Om. ]. c. p. 53: Insel Askerön in Nedenes, Listöl in Telemarken in Nor- wegen). — Ligulae interdum tubulosae (f. k. stylosum Zahn). — Acladium breve et capitula numerosiora (f. 1. abbreviatum Zahn in Schinz u. Kell. Fl. Schw. ed. 3. 1. [1914] 424). — In locis sterilibus alpibusque elatis humile 1—2-cephalum, foliis parvis rigidis (f. m. alpigenum Zahn = H. ineisum Reichb. n. 1160 pp. = ?H. petrosum Schur ex Fr. Epier. [1862] = H. caleicolum Schur in sched.! = AH. peliophyllum Schur, Enum. Transs. [1866] 387 pp. ex herb. Simonkai! et Simonk. Enum. Transs. [1886] 371 pp. — H. senile A. Kern. exs. [1875] pp.: Brenner!, auch Tatra!, Transsilvanien!, Bihar!, Velebit!, Berg Koprivnik in Montenegro!, Albanien!). — Raro etiam foliorum pars superior floccosa (f. n. suprafloccosum Vollm. in Ber. Bayr. B. G. XII. [1909] 35; Fl. Bay. 810: Frankenjura!). — Anthela more subsp. oxyodontis subpilosa, folia distinete vel haud maculata (f. o, frichanthelum Zahn: Davos! usw.). Var. ß. pseudopraecox Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1910) 1793 pro sp. — H. bifidum «a. naevibifidum A.-T. ex Belli l. ce. (1904) 492% pp.; A.-T. Cat. (1913) 317 pp. — Foliis intense maculatis in costa dorsali petioloque saepe densius pilosis. Abruzzen: Mte. Morrone!, Majella (Rigo, It. Ital. V. n. 176)! Alpenländer, be- sonders in den Tälern der Südalpen! Ungarn! Illyrien! bis Griechenland: Pindus (Peri- steri). — Hayek n. 99!; Zahn n. 555 pp.! Forma pathologica microcephala (etiam in aliis subspeciebus inventa) est H. Pacheri C. H. Sch.-Bip. ex Pacher, Fl. Kärnt. II. (1882) 183 pp. — Kärnten: Loibl (Zahn n. 862)! usw. | Var. y. subcanitiosum Brenn. in Meddel. Soc. Faun. Fl. Fenn. H. 30 (1905) 149 = H. canitiosum Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 20; nec Dahlst. — Involucris. pilis tenellis floceisque densis albocinereis. Südfinnland! Harz (f. canatellum Zahn ex Zobel, Fl. Anh. IV. [1920] 46)! Nota. Similia: Subsp. 1. mwanotrichum K. Joh. in Bot. Not. (1905) 406, t.L, f.4; Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 42! — Foliis obscure gramineis breviter et obtuse (sursum saepe vix) den- tatis, subtus parum floccosis; involucris submagnis, pilis basi obscuris obsitis. — Schweden: Gotland! Subsp. 2. Nivifaueis Zahn. — Foliis ovalibus vel ovato-oblongis latissimis et (plerisque) valde obtusis inferne tantum .breviter. et obtuse, basi eximie cordata =- reverso-dentatis; involucris saepe parcefloccosis. — Sudeten: Kleine Schneegrube! Liptö: Visoki Vrh! Subsp. 3. albidulum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 48; foliis ovatis, ellipticis vel elliptico- lanceolatis haud vel subgrosse dentatis, involucris canofloccosis, stylis luteis. Inter caesüflorum et sublividum. — Värmland in Schweden. | Subsp. 4. subplumuligerum Dahlst. ex Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4903) 292. — Süd- norwegen. Subsp. 5. amiculatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII, (4910) 50. — Foliis ut in corde- gero, involueris ut in caeszzfloro, sed squamae angustae densius floccosae, pedicelli tomentosi tan- tum, glandulae nullae. — ' Telemarken. Subsp. 6. phaeocybe Norrl. Suom. Kelt. (4906) 408. — Ostrobottnien: Kemi. Subsp. 7. subvariatum Zahn. — H. medioximum Norrl. Suom. Kelt. (1906) 408; nee Jord. — Kuusamo in Finnland. Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 146. 413 Subsp. 8. cwesitiifolium Norrl. (H. exs. VI) et l.c. 108. — Lappland. Subsp. 9. kemense Norrl. Herb. mus. Fenn, II. (1889) 451 et l.c. 408. — Lappland. Subsp. 40. substenolepis Note Tromso H.-fl. I. (1900) 64. — Tromse. Subsp. 41. adsimilans Dahlst. ex Note l.c. 54, 58; nec Brenn. (var.). — Tromse. Subsp. 12. paracladium, 43. soerdalense et 14. subcaesiüflorum Note l.c. 5}, 55. — Tromse. Subsp. 15. chlorellifrons Dahlst. ex Noto 1. c. 58. — Nordreisen. Subsp. 16. pseudadsimilans Note 1. c. 69. — Oksfjorddalen. Subsp. 18. sövyense Zahn Mi M. B.L. (1910) 293. —- Folia ovalia vel (intima) lanceolata, truncata vel utrinque attenuata, vix maculata, subsinuato-dentata. Acladium ad 16 mm cum pedicellis leviter vel densiuscule floccosum (haud tomentosum!) obscurum. Glandulae 0. Involucra densiuscule floccosa vix disperse obscureque pilosa. Styli obseuri. Ungarn: Sivy Vrh bei N.-Bobroc in Liptö, 1625 m!; am Klek in Kroatien! Subsp. 19. submolliceps Zahn. — H. molliceps Murr et Zahn in Ö. B. Z. (1903) 379; nec Brenn. — Folia magna cordato-ovata rotundato-obtusa vel ovato- oblonga, intima ovato-lanceolata acutiuscula, valde inaequaliter et grosse (late et ob- tuse) multidentata, basi reverso-dentata vel dentibus liberis sagittata; caulino consimili. Involuera subvillosula; acladium saepe breve. Tirol: Trient! Italien: Bergamo! Nota. Ufr, etiam subsp. subangulatum Zahn p. 415. ß. Folia angustiora valde grosse sinuato- velin- ciso- vel lobato-dentata, lobisin petiolum des- cendentibus aucta. Subsp. 20. semuosifrons Almgq. ex Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 43; Bidr. I. (1893) 53. — H. silvaticum subsp. 4. Almq. Stud. (1881) p. XV. — H. subeaesium «a. typi- cum G. Beck, Fl. N.-Österr. 298. — Subsp. subeaesium ß. ineisifolium Zahn pp. in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1792. — Subsp. incisifolium Zahn, H. Schw. 251; nec Jord. ex Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 40%. — H. pinnatibifidum A.-T. Cat. (1913) 316. — Fig. 8 #3. — Folia & oblonga (externa saepe subcordato-ovata parva) grosse sinuato-pluridentata vel sinuato-lobata (lobis saepe numerosis in petiolum descendentibus) plerumque immaculata laete viridia subtus albido-glaucescentia et parum floccosa. Glan- dulae sparsae vel solitariae (f. subeglandulosuwm Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. ed. 2. II. [1905] 286). Pili = obsceuri. Flocei saepe = sparsi. Styli plerumque sublutei. Ligulae rarissime stylosae. Skandinavien (Dahlst. H. Se. I. n. 10—13!, IV..n. 14—45!). Alpen (Zahn n. 42!, 245! aus Tirol. — H. elisum A.-T. et G. pp. in H. Gall. n. 192%4—1225! aus Savoyen)! Jura! Südbayern (bis München herab)! Tatra! bis Transsilvanien: Rety- ezät! Domogled bei Herkulesbad! Illyrien! Montenegro! Var. 8. pseudoxyodon Murr in Ö.B.Z. (1902) 389. — Forma pascuorum sterilium vel alpinorum, folis more MH. humilis laceratis, tantum 2— 3-cephala. Alpen! Velebit! | | Var. y. sub-Trachselianum Zahn in M. B.L. (1910) 294 pp.; (1911) 146. — H. bifidum Simonk. in Mag. bot. lap. (1903) 27. — Habitu subsp. pallescentis. Folia lanceolata (extima ovalia vel ovata saepe parva vel emarcida) valde glabrescentia minus grosse dentata, capitula minus numerosa = cana. Kroatien, 1400—1700 m (z. B. am Risnjak häufig)! Kärnten: Karawanken!, Raibl! — An H. rupicolum Reichb. Ic. XIX. t. 187, f. I? Var. d. nipholepioides Murr et Zahn in Ö. B. Z. (1904) 99; Benz et Zahn I. c. (1914) 394. — H. lineatum A.-T. in B. herb. Boiss. V. (1907) 481. — Folia ovato- vel sublanceolata dentata. Involucra dense canofloccosa et pilis glandulisque solitariis obsita. Alpengebiet, besonders in Tirol (Dolomiten)! | Var. & oxyodontogenes Favre et Zahn in Bull. Herb. Boiss. (1941) 131. — Foliis subtus floccosis; involueris 44—43 mm, squamis acutiusculis vel acutis dense floccosis. Est bifidum > owyodon. — Wallis: Simplon!, Binn! +’ 414 . K. H. Zahn. — Hieracium. Var. T. filisguamum Zahn in M.B.L. (1941) 146. — Folia = ovato-lanceo- lata contracta vel attenuata grosse dentata. Squamae angustae subulato-filiformes. Tatra: Wysoka Turnia!, Drechslerhäuschen! Hercegovina: Preslica Planina! Nota. Simile subsp. 4. Zobulatum Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 420, sed involucra magis floccosa. Ceterum inter stmuosefrons et caesiiflorum. — Südfinnland. Westpreußen: Sagorsetz! Subsp. 2. Zeucograptodes Zahn. — H. leucograptum Dahlst. ex Noto Tromse amis H.-fl. I. (1940) 54; nec Dahlst. in Bot. Faeröes (1907) 647. — Tromse. Subsp. 3. steriptothricum Dahlst. ex Note l. c.e856. — Nordreisen. Subsp. 4. subadsimilans Note l.c. 58. — Oksfjorddalen. Subsp. 5. subpulchridens Note 1. c. 64. — Nordreisen. Subsp. 21. perlacerum Zahn. — A praecedenti differt foliis in multos lobos saepe denuo lobatos partim saepe longissimos laceratis; involucris majoribus minus pilosis (vel epilosis et densius floccosis: var. ß. canatellum Zahn). Piemont: Macugnaga! Schweiz: Binn! Bayern: München!, Schliersee! Tirol: Lienze Trient! Venetien: Barbisano! Oberösterreich: Erlsee, mil Subsp. 22. thuringiacum Zahn; nec Bernh. Syst. Verz. Erfurt (1800) 137 sine deser. — H. murorum var. plumbeum Griseb. Comm. 37 pp.; Reichb. Ic. XIX. 179 pp. — H. Retzüi Griseb. Comm. (1852) 58 pp.; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill, (1904) 479% pp.; nee Fr. Novit. ed. 1. (1819) 76. — A subsp. sinuosifronti differt foliis crassiusculis breviter multidentatis (raro grossius dentatis) basi truncatis. vel sub- sagittatis. Involucra modice vel dense floccosa. Styli = obscuri. Glabrescens. Thüringen (Zahn, H. Eur. n. 246b: Kösen)! Harz: Stempeda, Walkenried, Ellrich, Nordhausen! Sachsen: Nieder-Lößnitz! Schlesien: Kauffung usw.! Albanien: Siljani! Bei Frankenhausen in Thüringen: transitus brfidum-caesium (H. caesiobifidum Zobel et Zahn in Zobel, Vorarb. Fl. Anhalt IV. [1920] 47). Subsp. 23. corynodes K. Joh. H. Vulgata Torne Lappm. (1908) 21, t. V, f. 33. — Foliis triangulariter ovatis grosse (basi profunde inciso-)dentatis; ramis acla- dioque longis, squamis triangulariter lanceolatis longe acuminatis, stylis obseuris, ligulis eiliatis. Glandulis in involucris pedicellisque sparsis minutis. Lappland: Björkliden. 2. Squamae exteriores (angustiores vix obtusiusculae) sen- sim in medias obtusiusculas et in interiores = subulatas transeuntes. Subsp. 24. Scandinaviorum Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 286; Zahn, H. Schw. 252. — H. silvaticum (Almq. Stud. [1884] p. XII. subsp. 2.) Stenstr. Värml. Arch. (4889) 42; Dahlst. Bidr. II. (1893) 55; H. exs. I. n. 46, I. n. 23; Lint. Brit. H. 38. — H. murorum ß. L. Fl. Suec. ed. ı. (4745) 229 ex Almgq. Stud. (1881) p. XI. — H. pseudo-Dollineri Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1819 pp. (forma umbrosum Zahn, foliis = glabris ovatis vel oblongis late triangu- lariter dentatis, caulinis 2, imo lanceolato grosse dentato). — Folia late ovata acute ’. triangulariter multidentata vel argute lobata graminea interdum purpureo-maculata subtus glaucescentia et dilute vel canoviridia subfloccosa.. Glandulae sparsae minutissimae. Pili apice diluti. Flocci densiuseuli.‘ Styli obscuri. Involucra 4044 mm (vel minora, capitula ad 20, acladium breve, squamae angustiores: var. ß. brevifidum Zahn, H. Schw. [1906] 252). Ligulae rarissime stylosae. Süd- Mittelskandinavien (Dahlst. H. Se. I. n. 16—17!, XVII. n. 11!; Fr. H. Eur. n. 85 pp.!; Zahn n. 453!). Südfinnland. — Ähnlich: Alpenkette!, Tatra!, Illyrien bis Albanien: Abata, 1600 m (v. Hayek)!, Sudeten!, Harz!, Britannien! Subsp. 25. @mpexidens Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIN. (1940) 36. — Simile, sed folia ovata grosse et irregulariter multiserrata purpureo-maculata subtus violacea. Pili basi subatri solitarii. Glandulae sparsae, in pedicellis apice solitariae. Styli fusco- virentes. ; Norwegen: Hardanger; Ryfylke. . Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 446. 415 Subsp. 26.: stenoxyodon Zahn. — Folia ovalia vel elliptica obtusissima denti- culata, interiora == oblongo-lanceolata acuminata basi anguste et acute dentata vel lobis liberis aucta. Involucra brevia canescentia densiuscule pilosa. Styli lutei. Sudeten: Koppenplan (Funck)! Subsp. 27. arrosiforme Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 50! — Folia breviter pluri- (inferne longius et late) dentata, late rotundato-ovata vel late ovato-lanceolata, caulina 1(—3). Involucra brevia lata subdense floccosa, squamis subangustis. Versus caesium. Vest- u. Södermanland! — Cfr. K. Joh. in Ark. Bot. XVI. 14. (1920) 32—34, fig. 10. Subsp. 28. develatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 40. — A subsp. cordigero foliis subtus floccosis, involucris inferne canis sursum efloccosis differt. Styli sublutei. Subsp. tephrino simile. | Norwegen: Hardanger; Ryfylke. Subsp. 29. saxigenum Wiesb. in D. B.M. (1884) 58; nec Brenn. (1892). — Folia ovata crassiuscula (in umbrosis tenuia: f. indivisum Uechtr. ex Wiesb. pp. in Ö.B. Z. [1881] 240 et in D. B. M. [1884] 58) raro maculata subtus saepe intense purpurea, remote et breviter denticulata, basi subcordata vel contracta breviter dentata (hastata vel sagittata). Involucra submagna pilis brevibus subnumerosis basi atris obsita. Glandulae sparsae vel dispersae atriusculae. Squamae sublatae modice floccosae. Styli lutei. Kalkgebiet ob Wien (Baenitz n. 5124!, 5567 pp.)! Salzburg! Südharz! Subsp. 30. fonchopodum Zahn. — Folia elliptica denticulata, interiora lanceo- lata et acute serrato-dentata vel pinnatifido-plurilobata sagittata. Flocei subsparsi. Styli lutei vel obseuri. Ceterum ut in subsp. Scandinaviorum. Galizien: Mikuliczyn (Rehmann)! Tatra: Bialkatal! Transsilvanien: Alpe Etsem! Krain: Idria (4. murorum f. Pollichiae Sch.-Bip. Cich. n. 18—19 pp.!; H. murorum subalpinum Fr. H. Eur. n. 85d!). Nota. Huc pertinet etiam: Subsp. 4. peltifolium A.-T. Cat. (1948) 344 pro sp.; foliis subcoriaceis ovatis apice rotundatis vel breviter acutis basi subcordato-truncatis vel contractis vix vel = denticulatis margine petioloque tantum pilosis; squamis = subobtusis densius floccosis. Reliqua prioris. — Jura: Colombier du Bugey in Ain. Subsp. 2. canotectum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 296. — Vestre Aker in Norwegen. 2. Involucra et pedicelli sparsim vel modice glandulosa. Pili plerumque crassiores basi atri. a. Involucra dense vel densissime floccosa canescentia. Styli lutei (denique interdum fuscescentes). Subsp. 31. dolomiticum Hausm. in Willk. Führer ed. 2. (1882) 441; Peter in Engler-Prantl, Nat. Pflzfam. IV. 5. (1894) 382%; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1793; nee NP. (1885). — H. lineatum Brig. in B. Univ. Geneve I. (1897) 481. — Folia numerosissima saturate viridia subglaucescentia, exteriora = cordato-ovata, omnia in toto margine grosse vel inciso-dentata, basi —3 dentibus magnis munita, petiolis modice villosis. Involucra parva cana cum pedicellis disperse vel vix pilosa et glandulosa. Tirol: Cislerbach in Gröden, 2000 m!, Schlern!, Fassa! Julische Alpen! Nota. Cfr. subsp. 1. confluens Dahlst. et 2. subconjluens Noto Tromso H.-fl. I. (1940) 67. — Tromse. Subsp. 3. pubenticeps, 4. escpallidulum et 5. flocciceps Dahlst. ex Note l.c. 68, 69. — Kvaenangen. Subsp. 32. subangulatum Zahn. — H. angulatum Brenn. Finl. H.-form. V. (1897) 43; nec Stenstr. — Folia ovata basi rotundata, truncata vel subcordata, acuta, argute paucidentata stelligera, parce, subtus magis pilosa, caulina 4—2, summum lan- ceolatum. Involucra 40—11 mm dense albopilosa, squamis latis == obtusis. Styli saepe fuscentes. Vest-Nyland: Ingels. Subsp. 33. sceutatum A.-T. pro sp. ex Wilez. in B. S. Murith. XXXI. (1902) 10%; Zahn H. Schw. 253; A.-T. Cat. 83. — Glabrescens. Folia numerosissima rigida ovata, oblonga vel ovato-lanceolata subcordata vel truncata grosse et late triangulariter dentata } 416 | K. H. Zahn. — Hieracium. interdum maculata subtus violacea, caulinum 0. Involucra 40—12 mm. Rami remo- tissimi saepissime 4(—2)-cephali. Acladium 2—10 cm. Est Muretü-cardiobasis. | Graubünden: Lenzer Heide!, Fürstenalp!, Langwies!, Davos!, Ofenpaß! Bayern: Wimbachtal. Vorarlberg: Sattelalpe (Feurstein)! RE Var. #. muretiiforme Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 286. — Acladio brevi; capitulis 3—12; foliis late cordato-ovatis. Graubünden! R Subsp. 34. versifolium. Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 116. — Caules 28— 36 cm subpilosi 2—3-cephali. Folia obscure glaucescentia rotundata vel elliptica basi truneata vel subcordata, interiora oblonga breviter acuta, albo-subpilosa, caulina anguste oblongo- vel sublanceolata subtus vel utrinque floccosa; omnia == grosse subserrato- dentata, dentibus latioribus vel angustioribus. Pedicelli vix vel parce pilosi glandulosique. Involucra 10—12 mm subpilosa vix vel parce glandulosa, squamis angustis acutis, stylis luteis. Finnland: Nordösterbotten; Äbo: Lojo (Brenner)! | Nota. Simile subsp. ET EERRE Brenn. 1. c. 416, foliis conformibus late lanceolatis vel ovalibus anguste dentatis. — Nordösterbotten, Lojo Subsp. 35. chartaceum Celak. Prodr. Fl. Böhm. IV. (1881) 799; Obomy) F Fl. Mähr. (1885) 593; Öelak. in Sitzungsber. Böhm. G. Wiss. (1887) 630; Zahn in Koch, Syn. 3. II. 1794; Oborny, H. Mähr. (1905) 168; Reichb. Ic. XIX. 2. p. 29, t. 28; nec Rouy |. c. 349. — H. bifidum var. majus Velak. l.c. pp. — H. sub- dolum Celak. Prodr. 1. (1871) 202. — Folia late (triangulariter) ovata basi rotundata, truncata vel subconstrieta, == crassiuscula, saepe magna, acute inferne sinuato-den- tata, basi subanguste et saepe longe et reverso-dentata vel sagittata. Involucra 12 mm crassa, squamis lanceolatis acutissimis. Pili glandulae (minutae) et flocei modice vel subnumerosi. Pili in foliorum margine rigidiusculi, interdum (f. prokopianum Zahn) subsetosi. Versus praecocem! Mähren: Znaim (Baenitz n. 3896!, Fl. A.-H. n. 3355!, Zahn n. 357!). Prag in Böhmen! Subsp. 36. perlepidum A.-T. pro sp. Cat. (1913) 321.. — H. lepidum A.-T. H. Alp. fr. (1888) 79; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. 1791. — H. caesioides d. lepidum Belli 1. c. 491. — H. bifidum Ö. lepidum Rouy 1. c. 349. — Glaucoviride vel canoglauco-viride. Folia cordato-ovata vel pleraque ovato-lanceolata vel = lanceolata, obtusa vel acuta, denticulata vel anguste triangulariterque multidentata, basi saepe lobata, saepe maculata, basi == attenuata, supra glabra, ceterum densiuscule pilosa, in petiolis breviter subvilloso-sericea. Capitula 2—4(—5), pedicellis disperse pilosis bre- viterque glandulosis. Involuera submagna subpilosa, squamis == imbricatis == obtusis subangustis. 5 Südwestalpen: Basses-Alpes: Fontan! Piemont! Dauphine: Val de Sögure!, Malrif!; Isere!; Dröme. Savoyen: Colonnaz, Evian (H. Gall. n. 1233!, 1484—1486!). | Subsp. 37. taraxacifolium A.-T. pro sp. H. Alp. fr. (4888) 80; Zahn, H. Alp. mar. (1916) 480. — H. taraxaciforme A.-T. Suppl. & Mon. (1876) 15; Lamt. Prodr. II. (1881) 483. — H. bifidum var. taraxaciforme A.-T. Add. a Mon. (1879) 14. — H. brevibifidum A.-T. ex Belli ]. c. (1904) 492 pp. et P. taraxacıforme A.-T. Cat. 00a 3 347 cum deser. — Folia rigida plerumque == maculata interdum longe petiolata et = magna late ovato-lanceolata vel triangularia, interiora saepe lanceolata, exteriora ovata basi truncata vel leviter cordata, pleraque == attenuata, apice rotundata vel acuminata, exteriora valde grosse et saepe laciniato-pluridentata, interiora == et saepe longe pinnatifida, dentibus saepe liberis aucta; omnia prasinoviridia, margine costaque dorsali = dense pilosa subtus floccosa, petiolis subvillosis; caulinum saepe pinnatifidum Ä vel reductum. Capitula 2—8(—15) cum pedicellis X vel densiuscule pilosa et disperse vel densius glandulosa (interdum mierocephala: var. y. tenuwissimum A.-T. Cat. 318). Acladium 8—30(—50) mm. Styli lutei vel (f. b. erythrospermum A.-T. Suppl. &° Mon. [1876] 16) obscuri. Ligulae raro stylosae. ER ORER. rs Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 146. 417 Südwestalpen, bis 2400 m; häufig in den Seealpen, z. B. Beuil!, Col di Tenda S (Bourgeau, Pl. Alp. mar. n. 163 pp.)!; Basses-Alpes: Lac d’Allos!, Dauphine: Taillefer, . Sechilienne, Chaine de Belledonne. Piemont: Susa!, Oulx! — Nicht in der Auvergne _ und nicht am Hohneck der Vogesen; auch nicht in Spanien (Sierra del Cady bei Bellver, wo nach A.-T. Cat. 318). Subsp. 38. coriifolium A.-T. pro sp. in Spieil. (1881) 30; H. Alp. fr. 78; Cat. 342; Zahn H. Alp. mar. (1916) 181. — H. caesioides y. corüfolium Belli 1. c. 491. — H. Trachselianum y. ineisum Rouy l. c. 327 pp. — Folia crassa coriacea _ ovata vel ovato- vel rhomboideo-lanceolata leviter cordata vel basi rotundata, pleraque San == attenuata, saepius maculata, glauca, subtus dense floccosa, denticulata vel multi- ‘dentata vel pinnatifida. Squamae latiusculae obtusiusculae vel acutae dense vel cano- -floccosae pilis densiusculis apice dilutis obsita disperse glandulosa, pedicellis minus pilosis subdensius glandulosis. Ligulae raro stylosae. Südwestalpen: Seealpen!; Basses-Alpes!; Dauphin&: Gap, Vallon du Guil!; Piemont: Susa!, Oulx!, Rusillard (Rostan)! Nota. dCfr. subsp. 4. obtextiforme Dahlst. ex Note Tromse amts H.-fl. I. (4940) 55. — Tromse. Subsp. 2. @crobeles Dahlst., 3. eurynotum Dahlst., 4. perlatifrons Dahlst., 5. sud- dyscimon Note in Tromso H.-fl. I. (1940) 57—58. — Tromse. b. Involuera densiuscule, plerumque modice tantum vel parcius floccosa. Styli = obscuri vel atri (rarissime lutei). | Subsp. 39. nicaeanum Zahn. — Subsp. nicaeense Zahn H. Alp. mar. (1917) 181; nec A.-T. (4913). — Folia late obovata apice rotundata basi truncata vel con- strieta, integra vel sat breviter et obtuse (apiculato-) dentata, interiora ovato- vel oblongo- lanceolata == attenuata sinuato-dentata vel saepe 4—-2 dentibus liberis aucta, caulina 0— 2, inferius oblongo-lanceolatum et grosse dentatum; omnia rigida prasina pallide maculata subtus saepe = purpurea, margine costaque dorsali et in petiolo dense bre- viterque mollipila. Capitula 12—20, pedicellis densiuscule pilosis, involucris submagnis (12 mm) densissime sublongeque pilosis basi tantum modice floccosis, squamis acutis- simis viridiatris porrectis. Mediterrangebiet: Gorges du Loup zwischen Nizza und Grasse, 100 m (initio majo)! Subsp. 40. scapiforme Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 147. — Caulis 1- vel oligocephalus vix vel parcepilosus. Folia vix vel parcepilosa efloccosa ellipticä vel oblongo- lanceolata obtusa vel acuta vix vel breviter, basi saepe retroverso-dentata, caulinum 0—4. Involucra 9—10 mm subfloccosa subpilosa cum pedicellis = glandulosa. Versus caesium. Nordösterbotten in Finnland. Subsp. 41. polytricholepium Zahn. — Folia ovalia rotundata vel ovato- oblonga breviter denticulata basi subcordata. Squamae obscure virides lanceolatae longe subulatae densiuscule sublongeque pilosae parcefloccosae. Dalmatien: Orjen (Adamovie)! Subsp. 42. solanum K. Joh. Bidr. Gästrikl. Arch. 8, t.I, f. 3 in Bot. Not. (1907); Dahlst. H. Sc. XXI. n. 31! — Folia prasinescentia immaculata denticulata subtus k, vix floccosa, ovalia vel ovata, interiora late lanceolata, basi = attenuata, acute pluri- dentata. Involucra ut in caeswufloro. Glandulae et flocei sparsi. Gestrikland! Subsp. 43. coadunatum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 24; Bidr. II. (1893) - n.47; H. Sc. II. n.89!, X. n.20! — Folia + late cordato-ovata valde grosse vel lobato- et reverso-dentata. Acladium saepe breve. Reliqua prioris, sed involucra minus _ Ppilosa densius floccosa. Helsingland in Schweden! Ungarn: Berg Eleskö bei Dobsina (F. Sch. H. norm. n. s. n. 2658 pp.)! A, Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. DS 7 418 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 44. kesmarkiense Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 66. — Folia ‚ submollia dilute viridia ovata obtusiuscula vel oblonga vel oblongo-lanceolata acutiuscula leviter sinuato-denticulata vel basi dentata, supra disperse et brevissime pilosa, basi in- aequaliter constrieta. Involucra 10 mm cum pedicellis disperse vel modice pilosa et glandulosa, squamis subangustis aculiusculis anguste et dilute floccoso -marginatis. Ungarn: »Langer Wald« bei Kesmärk an Subsp. 45. mwultifrons Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 121; Norrl. Suom. Kelt. 109. — 35—65 em, saepe pluricaule, inferne pilosum, 2- vel pleiocephalum. Folia basalia 5—15 longe petiolata, exteriora cordata rotundata, reliqua magis elongata basi cordata vel rotundata, dentata vel grosse dentata, intima angustiora breviter acuta, caulinum petiolatum, omnia subtus pilosa et (saepe in costa tantum) floccosa. Involuera 10—12 mm cum pedicellis disperse glandulosa et pilis apice albidis obsita, squamis angustis acuminato-obtusis vel acutis obscuris inferne vel margine subfloccosis. Südfinnland. Nota. Simile subsp. prasiolaetum Norrl. in Mus. Fenn. et Suom. Kelt. (4905) 409. — Nyland. Subsp. 46. oxcylepioides Zahn. — Folia + cordato-ovata valde grosse et partim reverso-dentata vel lobata; supra parcepilosa.. Squamae lanceolatae longe subu- latae obscure virides parcefloccosae densiuscule sublongeque pilosae. Bayern: Neuhaus bei Schliersee! Tirol: Gschnitztal (Fl. A.-H. n. 3357)!, Lienz! usw. Subsp. 47. Tobosum Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 67. — Folia ob- ovata, interiora magna ovato- vel oblongo-lanceolata vel ovato-oblonga obtusa vel bre- viter acuminata mollia viridia supra saepe parcepilosa a medio ad basin sinuato-dentata vel grosse inciso-dentata (dentibus longis lanceolatis vel triangularibus saepe profunde in petiolum sat dense pilosum descendentibus); caulina 1(—2), imum lanceolatum inciso- dentatum. Involucra modice molliterque pilosa (pilis apice dilutis) et cum pedicellis disperse glandulosa, squamis angustis acutissimis usque ad apicem (margine densiuscule) floccosis. Styli brunnescentes. Ungarn: Im Erzavatal bei Muräny (Kümmerle)! Vorarlberg: Feldkirch! Subsp. 48. halsicum Dahlst. H. Torne Lappm. in Sv. Bot. Tidsskr. I. (4907) 344; K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. 24; Dahlst. H. Sc. XXIV. (4941) n. 45—47! — Folia late ovata obtusa vel oblonga acutiora, basi leviter cordata, truncata vel (saepe inaequaliter) contracta, saepe violacea, supra nitentia, omnia denticulata vel basi late et breviter sinuato-dentata, caulinum 0—4 lanceolatum (saepe utrinque) floceosum. Acladium 2—20(—40) mm. Involuera parva (6—10,5 mm), squamis subangustis sub- obtusis vel acutis comosis subatris = dense floccosis modice brevissimeque pilosis disperse (pedicellis albidocanis subepilosis densiuscule) glandulosis (glandulis minutis). Torne Lappmark: Björkliden usw.! Norwegen: ©ivand in Trondenes! Var. 8. lividuliforme Dahlst. et y. halsiciforme Dahlst. ex Note Tromso H.-fl. 1. (1940) 67—68. Ay -Tromsß®. Nota. Cfr. etiam: Subsp. 4. canitulum et 2. subphricocomum Note l. c. 63, 3. oligograptum Dahlst. ex Note 1. c. 51, 4. subcentrodes, 5. subdurifrons et 6. sub- adhalsicum Note 1. c. 52, 7. dimorphophyllum, 8. austericeps et 9. capnotrichum Dahlst. ex Note 1. c. 53, 40. melaxum Note. c. 53, 41. adhalsicum et 12. subextracti- ceps Note 1. c. 61. — '‚Omnes: Tromse u. Nordskandinavien. Subsp. 49. Jwelii Dahlst. Bidr. II. (1893) 57. — Folia lata subtus glaucescentia parum floccosa argute laciniato-dentata. Squamae latiusculae breves obtusiusculae vel acutae. Pili in involucris densiusculi breves, glandulae sparsae, flocei Bpazel vel densius- euli. Styli lutei. Stockholm. Subsp. 50. euthylepis Om. H. unders. II. (4905) 258 et in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 54; Dahlst. H. Sc. XXIV. n. 52! — Folia rotundato-ovata vel triangu- lariter oblonga vel oblongo-lanceolata acuminata basi truncata vel attenuata, sinuato- en 2" Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 146. 419 pluridenticulata vel basi dentibus lanceolatis grossis descendentibus obsita, caulinum subanguste lanceolatum. Pedicelli vix parcepilosi modice glandulosi. Acladium 410— 25 mm. Squamae lanceolatae subacutae vel acutae sub- vel densiuscule pilosae densius- cule floccosae disperse glandulosae. Styli lutei fuscescentes. Norwegen: Nystrand bei Eidanger usw.! Subsp. 51. adenopsilon Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 3! — Folia subolivacea obelliptica vel late lanceolata minute et remote denticulata. Involucra parva atroviridia. Flocei et glandulae sparsi. Styli lutei. Norwegen: Tonsäsen in Valders! Subsp. 52. acidotum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 40; Bidr. II. 59. — H. macro- lepis Kindb. Sv. Fl. (1877) 284 pp.; Almq. Stud. (1881) p. XIII. subsp. 2, var. 2; nec Boiss. — Folia lata valde grosse lacerato- et reverso-dentata. Squamae lanceolatae elongatae subulatae. Pili longi subdensi, flocci vix sparsi, glandulae sparsae. Südskandinavien: Gotland; Vermland: Östergötland; Smäland (Dahlst. H. Se. 1. n. 18—20)!; Vestmanland (l. c. III. n. g3! etiam var. semäatolepis K. Joh. Arch. Dal. [1900] ı3). — Ähnlich: Berg Eleskö bei Dobsina in Ungarn (F. Sch. H. norm. n. s. n. 2658 pp.)! Nyland in Finnland. Nota. Similia: Subsp. 4. corniculans K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 29, t. IV, f. 46; glandulis densioribus. — Kiruna in Lappland. Subsp. 2. phalarograptum Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 27; Note 1. c. 54; sed involucra magna densiuscule floccosa, folia breviter dentata. — Kirkedalen in Nordnorwegen! Subsp. 3. tephrinum Dahlst. H. Sc. XII. (4900) n. 40!, XXIII. n. 3! — Folia ovalia vel elliptica acute denticulata, basi subcordata vel contracta saepe sparsim longius dentata. Squamae obtusiusculae et acutae, inferne dense floccosae. Pili et glandulae subnumerosi. — Schweden: Herjedalen! Norwegen: Hardanger; Valdres; Hallingdal. Subsp. 4. phriscocomoikdes Dahlst. H. Sc. XX. (4907) n. 59- 60!, XXII. n. 4! — Folia ovalia vel ovata, basi cordata vel oblıque constricta breviter dentata, ceterum subdenticulata, subtus magis floccosa. Squamae partim sulobtusae inferne subdense floccosae. Glandulae sub- densiusculae. — Herjedalen! Sub-p. 5. festiviforme Dahlst. ex Note Tromse amts A.-fl. T. (4940) 54. — Tromse. Subsp. 6. exfestiviforme et 7. pseudodenigrans Note Tromso H.-fl. I. (1910) 57. — Tromse. Aliae formae H. bifidi a Note 1. c. descriptae sunt: Subsp. subaecidotum Dahlst. ex Noto l. c. 59, poliocranellum Zahn = H polioeranum Note ]. c. 59; nec Dahlst., öntercurrens Note l. c. 59, pseudochlorophanes No!e. c. 60, pseudopoliocranum, tromsdalense et adlasiocybe Note |. c. 6", parcevestitum, dyscimon et amblycranum Dahlst. ex Note 1. c. 62, subcapnotrichoides, Teucolividuliforme Note 1. c. 62, extracticeps Dahlst. ex Note 1. c. 63; omnes: Tromsoa u. Nordskandinavien. — Cfr. etiam subsp. comanti- ceps P. 335. Subsp. 53. duriceps F. J. Hanb. pro sp. in Journ. Bot. XXX. (1892) 260; Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 158; Lint. Brit. H. (1905) 62. — Folia ovato-oblonga vel ovato- vel sublanceolata utringque = contracta sinuato-3—6-dentala; caulina 4—3 lanceolata vel angustissima cuspidata argute subgrosse dentata. Acladium saepe breve. Involucra vix mediocria obscura subfloccosa vix sparsim glandulosa cum pedicellis den- siuscule breviterque pilosa. Schottland: Shetland; Sutherland: Betty Hill (Linton n. 144)!; Argyle. Subsp. 54. anguinum W.R. Lint. in Journ. Bot. XX\. (1893) 204 et Lint. Brit. H. 38 (sub H. stenolepidi). — H. bifidum P. angwinum Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 125. — Valde glabrescens. Folia subcoriacea ovalia vel ovata rotundato-obtusa mucronata vix vel remote denticulata basi inaequaliter constricta, interiora oblongo- vel sublanceolata cuspidata basi attenuata. Anthela saepe 4-cephala squarrosa, acladio ad 5 mm longo, ramo remoto 2-cephalo. Involucra obscura densiuscule pilosa cum pe- dicellis brevibus disperse pilosis disperse glandulosa. Schottland: Moffat in Dumfries (Linton n. 15)!; Sutherland; Caermarthen; Brecon. Subsp. 55. crebridens Dahlst. H. Se. II. (189%) n. 65—66!, XII. n. 531, XIX. 37!, XXIT. n. 18; Williams, Prodr. fl. Brit. IM. (1902) 144; Lint. l.e. 48. — 37% 420 BRREN K.H. Zahn. — Hieracium. Folia saepe submaculata cordata grosse lobato-dentata, fere duplicato- (basi reverso-) multidentata. Involucra submagna, squamis elongatis plerisque =- obtusis. Pili longi. Flocci et glandulae = densiusculi. Versus marginellum. Herjedalen!, Jemtland!, Trondhjem! — Schottland: Sutherland; Aberdeen!: Perth. England: W. Yorkshire; Irland: Co. Clare. Nota. Similia: Subsp. 1. pinnigerum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIL (4910) 64. — Nor- wegen: Telemarken; Hardanger; Ryfylke. Subsp. 2. vallense Om. ].c. 64. — Am See Stavand in Saetersdalen. B. Grex H. subcaesium (Fr.) Zahn; Fr. Epier. (1862) 92; G. Beck, Fl. N.-Österr, 1298; Rouy l.c. 350. — AH. ineisum Koch, Syn. ed. 2. II. 523 pp. — H. pseudo-Schmidtii Schur, Enum. (1866) 393 pp. — H. mu- rorum &. subeaesium A.-T. Cat. 328. — H. silvaticum * subcaesium Pet. Fl. Südhann. I. (1901) 297. — Cfr. p. 407. — Inter H. bifidum et murorum (= bifidum > murorum). Acladium saepe brevius (anthela magis paniculata) capitula saepe numerosiora Hans in A. Pıli saepe omnino obscuri. I. Styli lutei vel leviter fuscescentes. a. Pedicelli (ramique) tomentosi tantum. Subsp. 56. mollinwense Zahn H. Alp. mar. (1916) 182. — Folia late ovata vel oblongo-lanceolata basi truncata vel attenuala, pallide prasino-viridia, saepe leviter maculata, pluridenticulata, vel breviter (basi saepe longius) anguste et acute dentata, vel anguste laciniata, interdum dentibus liberis aucta, subtus floccosa; caulina 2%, inferius = grosse sinuato-pluridentatum vel basi dentibus lanceolatis liberis.munitum. Involucra 5—12 inferne modice floccosa, 8&—9 mm longa, densiuscule glandulosa subpilosa, .squamis subacutis vel internis acutissimis. Alpes maritimes: Molline bei Mondovi (Ferrari)! b. Pedicelli pilosi et glandulosi (cfr. saxigenum). 1. Folia dentata, basi grosse laciniata. Subsp. 57. vensicum Zahn, H. Alp. mar. (1910) 182. — Saepe pluricaule, 3—7-cephalum, acladio A4—6 cm. Folia ovata vel late ovato-lanceolata obtusa vel acuminata basi truncata vel contracta, prasina, saepe eximie maculata, denticulata vel basi saepe longissime et grosse dentata vel dentibus liberis obsita; -caulinum oblongo- lanceolatum et longe pinnatifidum vel lineare. Pedicelli subpilosi = densiuscule et breviter glandulosi. Involucra 9—A10 mm, pilis glandulis floccisque modice numerosis obsita. Alpes maritimes: Tenda!, Val Sabbione!, V. de Vens über St-Etienne de Tine! Subsp. 58. mwaculosum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 47; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 42%; Dahlst. Bidr. II. (4893) 65; H. Sc. II. n. 85!, XI. n. 8!, XVII n. 12! — H. caesitium Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 150; H. exs. VI. n. 28—32; Suom. Kelt. 110; Dahlst. H. Sc. XX. n. 63! — Folia (exteriora obovata obtusa) ovato- (vel interiora elongata anguste) lanceolata in petiolum breviter longeve attenuata prasina maculata breviter acute dentata vel inciso-multidentata vel lobata. Acladium breve. Squamae = impbricatae angustae. Flocei sparsi margine subdensiores. Pili dispersi. Glandulae minutae densiusculae. FR Süd- und Mittelskandinavien (Dahlst. H. Sc. XX. n. 63: Kongsvold)! Lappland. Harz: Steigertal! Steiermark: Seckau (Pernhoffer II. n. 80)! — Finnland: Olonez. Äland. — England: Ingleton in W. Yorks.; Irland: Royal Canal in Co. Dublin (Lint. 1. €. 40) Var. #. sublasiocybe Not# Tromsa H»fl. I. (1910) 62. Tromse. | Var. y. mansuetulum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 57. — Involucris epilosis. Tingelstad in Norwegen. Euhieracium. — Seet. VIT. Vulgata; n. 146. 421 Nota. Similia: Subsp. 1. cwesitioides Brenn. Bidr. Finl. H.-Form. VII. (1903) 48, sed folia parva, involucra. dense, in squamarum marginibus saltem albofloccosa. — Finnland: Nyland. Subsp. 2. naeviferum Dahlst. ex Note l.c. 52. — Tromso,. Subsp. 59. söäliginellum Dahlst. H. Se. I. (1892) n. 23!, V. n. 47!; Porat in Bot. Notis. (1894) 40 cum deser. — Folia ovato-oblonga vel elliptico-lanceolata sub- elongata argute dentata vel sinuato-laciniata. Squamae lanceolatae acutae subdense floccosae et glandulosae sparsim pilosae. Vestmanland in Schweden. Subsp. 60. cardiobasis Zahn, H. Schw. (1906) 252. — Folia cordato-ovalia vel ovata vel ovato-oblonga == obtusa vel interiora acuta, basi truncata == grosse et. patenti- vel reverso-(interiora saepe inciso-)dentata. Imvolucra (S—)9—10 mm cano- viridia vel nigrocana cum pedicellis disperse vel modice et obscure pilosa glandulosaque. Styli lutei denique plerumque obscuri. Ligulae- raro stylosae. H. acidoto simile. Alpenländerprovinz, sehr häufig (Reverchon u. Derbez n. 316!, Zahn n. 246a!); West- und Ostkarpathen! bis Transsilvanien! Polen: Lublin! Sudeten (z. B. Kleiner Teich)! Harz! Thüringen! Schweizer, Schwäbisch. und Fränkisch. Jura!, Nürnberg! Fichtelgebirge: Rauher Kulm! Illyrien! bis Mazedonien! Norditalienische Apenninen! Var. «. genuinum Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 286. — H. murorum 1. vulgatum Gaud. Fl. Helv. V. 101 pp. — Acladium 3—5 cm. Capitula (1—)2—7, interdum dense floccosa (f. a. densifloccum Zahn in Ann. mus. Hung. vi. [1910] 66: Tatra!, Czik!), rarius majora et & efloccosa (f. b. majoriceps Zahn in M. B.L. [1910] 294: Velebit!) vel minuta (f. c. pathologica H. Pacheri Auct. pp.). Folia haud vel == maeculata (f. d. submaculatum Zahn, H. Schw. 253), saepe tantum denticulata (f. e. subintegratum Zahn) vel supra parcepilosa (f. f. psammogeni- — _forme Zahn: Schwaben!, z.B. Donautal bei Beuron!, Reussenstein!; Tatra: Menguszfalvi völgy [Szepligeti]!, Tatrafüred!; Nordwestalbanien: Abata [v. Hayek]!), omnia truncata # _ vel contracta (f. g. basitruncatum Zahn in Ö.B. Z. [1907] 102), in sterilibus et in alpibus elatis pariter ac tota planta parva, capitula 1—3 (f. h. alpestre Zahn in M. B.L. [1940] 294: Alpes maritimes bis zum Velebit!), simul squamae atriuseulae = efloccosae (f.i. subplumbeum Zahn in M. B.L. [1911] 146: Algäu, z. B. Dietersbachtal!; Berg Stohi im Komitat Bereg; verosimiliter = H. rupicolum var. brevipes Pax in O.B. Z. [1895] 41 et H. brevipes Pax, Grundz. II. [1908] 93 inter Oreadea ex eodem loco). Var. #. subglandulosum Zahn |. c. — Acladio 5—15 mm; rami conferti, capitula plerumque numerosiora (in formis alpinis pauca: f. brevifidum A.-T. ex Zahn, H. Schw. 253) minora. Wallis!, Graubünden!, Bormio! Vorarlberg! Subsp. 61. ustedalicum Om. in Nyt Mag. Nat. LII. (1915) 82. — Folia (glauca) ut in Zriangulari, anthela polycephala, involueris crebre pilosis densiuscule glan- dulosis, squamis angustis longe subulatis inferne albofloccoso-limbatis. Forsan H. Wies- bauriano inserendum (cfr. p. 269). Norwegen: Ustedalen in Hallingdal. Subsp. 62. oblongatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 48. — Simile, . sed folia (= rotundato-) obtusa, subtus floccosa, subserrato-multidentata, interiora an- gustiora basi laciniato- et segregato-dentata, acladium 3—20 mm, capitula pauca vel = numerosa. Involucra 40—42 mm sparsim pilosa subdense sublonge glandulosa, squamis sub- (margine subconspicue) floccosis == latis obtusis (internis acutis) albocomatis. Südnorwegen. 2%. Folia denticulata vel inferne dentata. F Subsp. 63. aggregatum Backh. Mon. Brit. H. (1856) 52; Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 4147; Lint. Brit. H. 44. — Purpurascens. Folia ovalia vel ovato- | oblonga vel elliptica,- basi truncata vel contracta et (interiora) inciso-dentata sagittata, ceterum (saepe breviter) dentata sursum denticulata, intima ovato- vel oblongo-lanceo- lata, caulinum 0—1 == reduetum; omnia rigida. Acladium 3—30 mm. Anthela contracta 422 K. H. Zahn. — Hieracium. cana epilosa vix vel disperse glandulosa. Involucra 4—-10 crassa ovata modice pilosa et glandulosa, squamis lanceolatis obtusis et acutis subfloccosis vel densiuscule floccosis. Versus subramosum. Schottland: Aberdeen (Linton n. 62: Glen Derry)!; Clova in Angus; Perth; In- verness. _ Subsp. 64. acidotoides Dahlst. ex H. Jöns. Bidr. Öst-Isl. Fl. in Bot. Tidsskr. XX. 3. Heft (1896) 353; Dahlst. H.-Fl. Isl. (1904) 34. — H. acıidoto simile, sed folia angustiora minus grosse dentata, dentibus latioribus brevioribus. Pili in pedicellis in- volucrisque sparsi; glandulae le Styli brunneo-lutei. Island: Dvergasteinn, Seydisfjördur, Kirkjubol, Dingmuli, Vogur. Subsp. 65. capituliferum Dablst. H. Se. V. (1893) n. 46!, IX. n. 74! — Folia parva ovalia vel elliplica basi ovata breviter paucidentata margine glandulis sub- nullis obsita. Involucra parva brevia subatra, squamis sublatis obtusis (intimis acutis) plerumque parum floccosis. Versus submurorum. Jemtland: Areskutan! Subsp. 66 subulicuspis G. Samuelsson, Arch. Säterstr. in Arkiv Bot. V. 12. (1906) 5 c. tab. p. 25. — Ab acidoto differt foliis raro maculatis subtriangulariter ovatis sinuato-denticulatis vel basi subcordata vel truncata longius dentatis, internis sagittatis. Involucra 12 mm, squamis lineari-lanceolatis = acutis vix comosis sursum sparsim floccosis. Styli sublutei. Acladium 4 - 2 cm. Dalarne: Skedvi; Södermanland (Dahlst. H. Sc. XIX. n. 21). Subsp. 67. oerlorephalum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII, (1910) 45. — Folia ovalia vel ovata = minute mullidentata. Involucra parva (8,5—9 mm) crassa cana densiuscule glandulosa parcepilosa. Am See Tinnsjö in Telemarken. Var. #. catharocladum Om. 1. c. 46. — Foliis longissime petiolatis maculatis, pedicellis subeglandulosis, caule subefloccoso, involucris basi tantum canis. Högfoskäsa bei Bö in Norwegen. Subsp. 68. pseudoligorephalum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1793. — H. oligocephalum Neilr. ex Diehtl in D.B. M. (1884) 57; G. Beck, Fl. N.- Österr. 1298; nec A -T. — Folia ovato-oblonga vel lanceolata basi truncata vel attenuata, raro maculata, vix vel leviter sinuato-denticulata. Capitula 4—5. Squamae subulatae. Glandulae modice numerosae vel subdensae. Flocci vix subnumerosi. Styli saepe sub- fuscescentes. In consorlio A. caesvflorı. F. Sch. H: norm. n. s. n. 2362 et Baenitz n. 51423 pp.: Kalksburg bei Wien! Dörfler n. 312%: Luttach in Tirol! Blau n. 2718—2749: Treskavica Planina in Bosnien! Gipsabhänge am Südharz! Var. 9. ratisbonense Zahn in Koch, Syn. 3. II. (1901) 4793; glabrescens, foliis maculatis, capilulis 2—3. Bayern: zwischen Prüfening und Hera Hercegovina: Konjica! Subsp. 69. aur oluteum Deg. et Zahn in M. B. L. (1906) 66; (1908) 117. — Folia ovalia, ovala vel oblongo-lanceolata, truncata vel inaequaliter contracta, remote denticulata, basi breviter denlata, supra subdisperse pilosa, petiolis subvillosis. Involucra 40 mm subpilosa subglandulosa, squamis angustis = acutis obscuris viridi-marginatis subcomosis basi subfloccosis. Ligulae (stylique) aureae. Kroatien: Velebit (etiiam subeglandulosum — b. subineisifolium Deg. et Zahn)! Ungarn‘ Ploska in Liptö!, Berge Rozsudec u. Krizsna in Ärva!, Hernand völgy in Zolyom! Transsilvanien: B. Crepatura! u. Retyezät! Subsp. 70. eymıbifoliwm Purchas in Journ. Bot. XXXVII. (4899) 424; Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 427; Lint. Brit. H. 52. — Folia erassa oblongo-ovalia vel ovata basi cordata vel truncata vix denticulata vel basi breviter paucidentata, interiora an- gustiora subacuminata saepe reverso-dentata, supra parce, subtus dense floccosa; caulinum 0 vel angustum, raro ovato-lanceolatum. Involucra 4—8 erassa cum pedicellis densius- cule glandulosa (glandulis minutis), squamis sublanceolatis acutis atroviridibus subpilosis Euhieracium, — Sect, VII, Vulgata; n. 146. 493 margine diluto subfloccosis. Styli livescentes. Versus praecox. Rami et pedicelli arcuati squarrosi. Britannien: Tunsley Dale u. Cressbrook Dale in Derbyshire (Linton n. 142)!; Staffordshire; W. Yorks. II. Styli obscuri vel subatri. a. Planta humilis 1—2(—5)-cephala. Subsp. 71. furculaceum Zahn, H. Alp. mar. (1946) 183. — Folia elliptica subobtusa vel ovato- vel oblongo-lanceolata acuta parva plerumque eximie maculata denticulata basi contracta, caulinum lineare. Acladium 45—30 mm. (Pedicelli et) in- volucra atriuscula basi floccosa modice vel densiuscule pilosa et glandulosa, squamis acutiusculis vel acutis. Rd Alpes märitimes: Massif du Mounier (H. laevibifidum A.-T. et Gaut. H. Gall. n. 644 pp.)!, Col Sabbione usw.! Var. #. basipexum Zahn. — Foliis internis basi grosse laciniatis, caulino 0 vel filiformi. Col di Tenda! Subsp. 72. basitricholepium Zahn. — Folia parva crassiuscula maculata ‚supra sparsim pilosa subtus purpureo-violacea, leviter denticulata, interiora anguste dentata. Squamae obscure virides longe subulatae parcefloccosae densiuscule, basi dense pilosae. Bayern: Vorderriß (Engler)! | Nota. Huc pertinet: Subsp. poliomelanum Zahn. — Caulis 40—25 cm, 1—2-cephalus, ‚acladio ad 5 cm. Folia ovata vel ovato- et oblongo-lanceolata, rotundato-obtusa vel acuminata, basi cordata vel truncata vel breviter contracta, subtus rubro-violacea. supra subglaucescentia et intense maculata simul (sed rarissime) pilis solitariis obsita, in margine breviter pilosa, in costa dorsali petioloque = dense piloso + floccosa, omnia rigida dentata vel basi grosse vel interdum reverso-dentata sat parva; caulinum 0—4 anguste lanceolatum denticulatum. Pedicelli disperse vel submodice sublongeque glandulosi sub- vel densiuscule pilosi (pilis basi crassa atris). In- volucra ad 42 mm crassa obscura sub- vel densiuscule pilosa parce vel vix modice glandulosa subdensiuscule floccosa, squamis subangustis vel sublatiusculis acutiusculis vel plerisque acutis vel acutissimis. Ligulae magnae aureae. — Alpen von Österreich und Tirol! Alple bei Feldkirch in Vorarlberg (Murr)! b. Planta elatior (oligo-) pleio- vel polycephala (ramis saepe = confertis). 4. Caulis 0—A-foliatus. a. Folia dentata vel inferne = laciniato-dentata vel pinnatifida. 1. Pili in involucro modice numerosi vel densiusculi. (Cfr. oxyodus.) | Subsp. 73. sagittibasis Zahn, H. Alp. mar. (1916) 4184. — Folia magna tenuia supra saepe disperse, ceterum densius pilosa, raro maculata; exteriora ovata breviter 4—2-dentata, basi truncata subconstrieta utrinque uno dente triangulari munita; in- teriora late ovato-oblonga vel triangulariter ovato-lanceolata obtusa vel subacuta irre- gulariter et late dentata, basi truncata vel constriceta utrinque grosse lobato-1-dentata, deorsum dentibus angustioribus brevioribus partim liberis sagittata; caulinum anguste et profunde dentatum. Capitula ad 5. Acladium 3—6 cm. Involucra 40 mm densius- ‚eule floccosa subglandulosa, squamis acutis vel aculissimis. Alpes maritimes: Beuil, Pallanfre, Vinadio, Valdieri! Subsp. 74. laciniare Zahn l.c. 184. — H. dolichellum Belli in Vaccari Pl. Ital. erit. n. 470! — Simile, sed capitula ad 46, rami 1—3(—5)-cephali. Folia rigida supra glabra ovata vel ovato-lanceolata pluridentata, basi grosse vel sinuato-dentata, ‚dentibus lanceolatis longis acutis, saepe partim liberis longe linearibus; caulinum 0 vel parvum. Involucra subatra 44—-42 mm inferne parcefloccosa. Pili et glandulae modice numerosi vel densiusculi. Alpes maritimes: St-Martin-Lantosque, Limone usw.! 424 K.H. Zahn, — Hieracium. Subsp. 75. basicuneatum Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 286 pro var.; H. Schw. 263. — Folia viridia ovato- vel sublanceolata (exteriora ovata parva), pleraque utrinque attenuata infra medium grosse dentata vel pinnatifida, saepe dentibus liberis aucta (f. Zyratifolium Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. [4940] 65 — AH. bifidum var. indivisum Wiesb. in Baenitz, H. Eur. n. 5567 pp.! = ?H. in- cisum var. pectinatum A.-T. et Brig. in Ann. Jard. Genöve [1899] 139 — AH. capselli- folium A.-T. Cat. [1913] 315 e planta Besseana!). Acladium ad 2(—3) em. Capitula 1—12. Involuera 8—9(—10) mm obscura. Ceterum ut in cardiobasi. — Folia saepe tantum denticulata (subvar. 2. dentieulatum Zahn, H. Schw. n. 254) vel in petiolo albovillosa et dentibus longissimis liberis munita; squamis floccoso-limbatis (sub- var. 3. trichopodum Zahn |]. e.). | Im Alpenländergebiet bis 2350 m häufig! Im Schwäbischen und Bayrischen Jura! Rechberg in der Oberpfalz!, Nürnberg! Bei Neidingen im badischen Donautal und im Höllental des Schwarzwaldes, z. B. Ravennaschlucht (Maillefer)! und Hirschsprung (Freiberg)! Böhmisch-mährisches Gebirgsland! Sudeten! West- und Ostkarpathen bis Transsilvanien! Illyrien! bis Griechenland! — 3: Hautes-Alpes!, Südalpen (Insubrien)! — Ähnlich in der Mandschurei (Maximoviez)! | Subsp. 76. stenotrichum Dahlst. H. Se. XII. (1900) n. 61! — Folia obovato- vel ovato-lanceolata irregulariter et grosse triangulariter pluridentata basi contracta .vel attenuata. Involucra densiuscule pilosa disperse glandulosa inferne subfloccosa, squamis subangustis acutiusculis. Herjedalen in Schweden! Nota. Huc pertinet subsp. parallelum Dahlst. H. Sc. XII.-(1900) n. 67! — Simile, sed squamae angustae acutae inferne densius floccoso-marginatae, subcomosae. — Herjedalen! Subsp. 77. Drachymeres Dahlst. ex Note Tromse amts H.-fl. I. (1910) 50. — Involueris erassis ubique floccosis, squamis latis; foliis irregulariter et profunde dentatis; acladio = brevi. ZH. bifidello simile. Nordreisen in Norwegen. Nota. Similia: Subsp. 4. Zeptocladioides Zahn = leplocladium Dahlst. ex Note 1. c. 51; nec Griseb. — Nordreisen. Subsp. 2. suboligopodium Note l. cc. 51. — Tromse. Subsp. 78. uneinatulum Zahn. — H. uneinatum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIN, (1905) 260; nec Kit. — Folia maculata ovalia vel ovato- vel sublanceolata basi uncinato- laciniata rotun-lata vel decurrentia. Involucra subdense pilosa sparsim (pedicelli subdense) glandulosa subfloccosa. | Vestre Aker in Norwegen. Subsp. 79. stenolonchrm Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 12! — Folia ovata ve] oblonga irregulariter et valde grosse triangulariter dentata basi truncata vel con- tracta grossius et prolunde dentata, interiora ovato- vel elliptico-lanceolata, interdum triangulariter lanceolata, lobis par en liberis angustis; caulinum anguste et acute longi- dentatum. Involuera deneiugcnde pilosa modice glandulosa, tan subfloccosis, mar- gine densiuscule floccosis. Herjedalen! Subsp. 80. penrdlulum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 48; Bidr. II. (1893) 67; Norrl. Suom. Kelt. 109. — H. laceratum Noırl. Bidr. I. (1888) 93; nec Jord. — Folia ovalia vel ovata subtus dense floccosa, interiora elliptico-lanceolata = runeinato- vel sub- inciso-dentata. Glandulae saepe solitariae, flocei subdensiusculi. Squamae ut in subsp. Scandinaviorum, partim subulatae. Ganz Skandinavien (Dahlst. H. Sc. XII. n 39!, Norrl. H. exs. I. n. 413: Jemt- land!, VIL. n. 84) bis Lappland und Karelien in Finnland, Nota. Similia: Subsp. 1. glauwcosarcum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (4903) 294, 2. Ay- perpiletum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIL. (4910) 42 et 3, griseiceps Om. |]. c. LII. (4945) 87. — Südnorwegen. Subsp. 4. capnotrichoides Dahlst. ex Note in Tromse amts H.-fl. I. (1910) 50. — Tromsso. Euhieracium. — Sect, VII, Vulgata;.n. 146. 425 Subsp. 81. glaucinifrons Zahn. — H. glaueifrons Dahlst. H. Se. XI. (1899) n. 40!; nec NP. — Folia ovata, interiora ovato-lanceolata grosse sinuato-dentata basi + attenuata hastata. Involuera 40—12 mm atroviridia, squamis ut in caeswfloro, floceis - sparsis vel subnumerosis, glandulis pilisque subdensis. Schweden! Subsp. 82. concatenatum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 23!, XXI. n. 1! — Folia late obovata rotundato-obtusa vel oblonga basi truncata vel subcontracta saepe obliqua late. sinuato-paueidentata, interiora elliptico-lanceolata. Involucra elongata, squamis lanceolatis acutis vel subulatis inferne densiuscule floccosis. Pili et glandulae sublongae densiuseuli. Acladium breve. Herjedalen! 2. Pili in involucro = sparsi vel vix modice numerosi (breves), glandulae saepe densiores vel densae. (Cfr. crebridens.) Subsp. 83. m Norrl. Bidr. I. (4888) 94; Suom. Kelt. 410; Dahlst. Bidr. I. (1893) 61; Williams, Prodr. (1902) 436; Norrl. H ex. n. 415!, Dahlst. H. exs. I. n. 46; H. . I. n. 22!, II. 82!, XXIL n. 6 ee Folie‘ ovalia vel oblongo-ovata, interiora ovato-lanceolata, basi subcordata vel = attenuata, apice rotundata vel subacuminata, denticulata vel pröfunde et obtuse reverso-dentata, sursum late vel grosse et acutius sinualo- dentata, basi sagittata; caulinum =+ ovato-lanceolatum = ineiso-dentatum vel reduetum. Acladium 2—8(—18) em, pedicelli vix vel rare pilosi sparsim vel subdense glandulosi. Involucra 9—10 mm sublata = obscura dense bre- viterque nigroglandulosa vix sparsim, raro subdensius pilosa, squamis angustis obtusius- - eulis, internis acutis, levissime comatis, sparsim (inferne densius), raro ubique densius floccosis. Schottland und England: Sutherland; Aberdeen; W. Yorkshire; Brecon? (Lint. l. c. 40). Süd- und Mir ek andinavien! Finnland! Aland. Galizien! Tatra! Rhaetien! Var. #. subprolixum Dahlst. Bidr. III. (1894) 43. — H. laeticolor var. pro- lixiforme Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 72. — Transitus prolicum-laetieolor. Upsala, Stockholm. Subsp. 84. rhiogaleum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 57. — Folia ut in prolixco, involucra ut in maculoso, pilis saepe numerosioribus quam glandulae. — Var. #. sectatum Om. l.c. 59, foliis basi longe et obtuse laciniato-dentatis vel longe pinnatifidis, dentibus liberis angustis longissimis subdenticulatis. Hardanger in Norwegen: Nyastöl usw: Subsp. 85. caesiotinctum Dahlst. et K. sr ex Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 7! et apud K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 18, t. IV, f. 12. — A prolixo foliis submaculatis late et obtuse sinuato-dentatis, squamis margine saltem densiuscule floc- cosis differt. r Schweden: Angermanland!; Vesterbotten! Subsp. 86. hugeliense Dahlst. in Acta Hort. Berg. I. 7. (1891) 27. — Folia tenuia supra saepius glabra, subtus (saltem in costa) subfloccosa et praesertim in petiolo dense vel densissime et longe pilosa, ovata rotundata vel basi cordata, denticulata, _ reliqua magna similia vel ovato-lanceolata, denticulata vel breviter et late, basi longius ı dentata vel longissime laciniata, interiora basi contracta pinnatifida vel dentibus liberis | aucta; caulina 4(—2) similia cuspidata. Acladium 5—10 mm. Glandulae sparsae vel | Tromse. subdensiusculae validae, pili sparsi vel rari. Squamae angustae obtusiusculae vel subu- latae parum floccosae. Versus pallidum. Norwegen: Torpen, Hugelien. _Nota. Cfr. subsp. 4. subhugeliense Dahlst. ex Note Tromss amts H.-fl. I, (4910) 47. — Subsp. 2. chlorophanes Dahlst. ex Note l. c. 52. — Nordreisen. Subsp. 87. christianense Dahlst. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 11; Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. 298 1. c.; XLVII. p. 64. — Folia anguste ovalia vel late lanceo- 426 .. K.H. Zahn. -— Hieracium. lata ut in maculoso et acidoto dentata, basi saepe pinnatifida. Squamae angustae acutae vel subulatae interdum subepilosae. Styli interdum sublutei (var. ß. erato- chroum Om, in Nyt Mag. Nat. XLVIII. [1910] 65). Südnorwegen und Värmland (Schweden). Subsp. 88. caesionigrescens Fr. H. norm. XII. n. 22! ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 13; Dahlst. H. Se. I. n. 21!, XVII. n. 44! — Folia maculata. Involucra sub- magna lata, squamae ut in caesüfloro, -pili et glandulae modice numerosi vel glandulae densiores. Flocci densiusculi. Reliqua ut in prolixo. Südskandinavien, bis 955 m. Nota. Simile: Subsp. arrosum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 44. — Värmland. Subsp. 89. euchloodes Dahlst. H. Sc. XX. (1907) n. 62! — H. chloodes Dahlst. l. e. XIX. (1906) n. 22! — A subsp. prolixo foliis latius et obtusius dentatis, involueris densiuscule floccosis differt. Herjedalen! Subsp. 90. semwiprolisccum (Dahlst. ex H. Jöns. in Bot. Tidsskr. XX. Heft 3 [1896] 354 sub prolxo) Dahlst. H.-Fl. Island (1904) 38, t. VII, f. 2. — Folia obovata vel late ovato-lanceolata breviter, basi longe angusteque curvato-dentata. Involucra 9— 14 mm. Glandulae = densae, pili et flocei sparsi. Island, z. B. Dvergasteinn, Thorvadsdalur, Seydisfjord usw. — Nach Note Troms® amts H.-fl. I. (1940) 42: Tromsp. Subsp. 91. submeuculosum Dahlst. H.-Fl. Oesel (1904) 25, t.I, f. 4. — Inter prolicum et maculosum, sed folia immaculata. Mittelbaltische Provinz: Mäpe auf Ösel. | Subsp. 92. amoeniflorum K. Joh. H. Vulgata Torne Lappm. (1908) 27, t.ll, f. 6. — Folia ut in caeswzfloro; acladium ad 40 cm; involucra dense glandulosa disperse pilosa, squamis inferne in margine floccosis. Björkliden in Lappland. Subsp. 93. macropholidium Dahlst. ex H. Jöns. in Bot. Tidsskr. XXII. Heft 2 (1899) 203; Dahlst. H.-Fl. Island (4907) 35, t. VII, f. 1; t. VII, f. 3. — Folia rotun- dato-ovalia vel ovato-oblonga basi subcordata vel truncata vel interiora == ovato-lanceo- lata acuta = contracta, irregulariter pluridentata, sa&pe dentibus liberis aueta. Acladium 415—30 mm. Involucra 42—14 mm, squamis angustis. Glandulae subdensae, pili vix sparsi vel modice numerosi. Flocci sparsi. Island: Mödruvellir, Skriduland, Innraluti, Draflastödum. Var. 8. thaectolepium Dahlst. H.-Fl.« Isl. (1907) 37, t. IV, f.3. — Folia magna late ovata vel late ovato-lanceolata remote breviterque basi contracta (saepe descendente) longe acute dentata. Pili numerosiores. Island: Baegisärdalur, Skriduland. Subsp. 94. subporrigens Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 27! — Folia elliptica, oblonga vel oblongo-lanceolata irregulariter anguste et acute pluridentata, inferne longe dentata vel = pinnata. Squamae sublatiusculae obtusae vel acutae subdense sublonge- _ : que glandulosae sparsim pilosae subfloccosae, margine densius floccosae, externae an- gustae. Helsingland! Subsp. 95. rdmosum Zahn. — H. murorum «a. virescens k. subeanens A.-T. et G. H. Gall. n. 2383! — Folia rigida prasina ovato-oblonga vel oblongo-lanceolata basi truncata vel attenuata, acute, basi grosse et reverso-lobata. Involucra subparva sub- dense et breviter glandulosa subsparsim pilosa. Dauphine! Subsp. 96. subpendulum Zahn in Brockm.-Jerosch Fl. Puschlav (1907) 234 et in Schinz et Keller Fl. Schw. ed. 3. II. (4914) 424. — Folia ut in H. silvularum, sed parcepilosa subefloccosa supra glabra. Involucra numerosa. Acladium breve. Puschlav in Rhätien! | Var. 8. anasterantheloides Zahn. — Involucris = efloccosis atroviridibus saepe Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 146. 427 densiuscule pilosis, squamarum marginibus pedicellisque subviridibus. Glandulae brevissi- mae tenues. Tirol: Afling! Subsp. 97. pluridentatum Zahn ex Maly in Verh. Z.B.G. Wien LIV. (1904) 285 et in M.B.L. (19140) 294. — Saepe robustum et pluricaule. Folia saepe magna cor- dato-ovata vel oblongo-lanceolata et utrinque attenuata grosse multidentata vel serrata, interiora et caulinum falcato-dentata. Acladium saepius I—2 cm. Capitula 5—10 parva modice floccosa et disperse pilosa, cum pedicellis pilosis vel = epilosis subglandulosa. Squamae anguslae. Kroatien: am Klek bei Ogulin! Bosnien: Trebevic!, Da Riva!, Bjelasnica- u. Treskavica Planina!, Kupres! Hercegovina: Vele#- u. Glogovo Planina! Nota. Cfr. etiam subsp. 4. vörelliceps Norrl. Suom. Kelt. 440: Pirkkala in Finnland. Subsp. 2. subsignatum Dahlst. ex Notes Tromse amts H.-fl. I. (1910) 52; involucris pilis glandulisque parcis,. — Tromse. b. Folia denticulata vel inferne dentata. 1. Pili in involucro numerosiores vel aeque numerosi ac glandulae. Subsp. 98. polyglaucum Dahlst. H. Sc. XXI. (1908) n. 71—72! — Folia ovalia vel elliptica basi ovata vel constrieta acute denticulata vel basi = dentata. In- volucra magna, squamis sublatis plerisque obtusis comosis subfloccosis, margine dense floccosis. Pili et glandulae densiusculi. Herjedalen! / Subsp. 99. cordigerum Norrl. Bidr. I. (1888) 94; H. exs. n. 414; Dahlst. H. Sc. I. n. 9!, V. n. 16!; Bidr. II. (1893) 66. — Folia vix maculata obsolete denti- culata saepe cordato-ovata, interiora oblongo-lanceolata saepe breviter sinuato-dentata. Involucra subdensiuscule pilosa minute glandulosa, ae angustis sparsim floccosis partim subobtusis. Var. . leptocolpum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIIT. (1910) 51; foliis saepe vix denticulatis, squamis magis (margine usque ad apicem densiuscule) floccosis. Var. y. asymmetricum Ley in Lint. Brit. H. (1905) 40; foliis basi truncatis, constrictis vel allenualis, inferne Be dentatis a ee Be luteis. Herjedalen! Temtland! Yorkshire in England. — Ähnlich: Trippach in Tirol! O. IRRE in ı Transsilvanien! He- briden (Lint. l. c. 39). Nota. Similia: Subsp. 1. subcordigerum K. Joh. Antekn. H.-Exkurs. (1907) 47, t. 1, f. 4; foliis magis elongatis crebre et argutius breviter) dentatis. — Ängermanland: Ramsele. Subsp. 2. fricolorans Zahn. — AH. tricolor Lint. Brit. H. (1905) 89 pro var.; nec al. — England. Subsp. 3" subeyaneum Lint. 1. c. (1905) 39; an bifidum > pallidum, stylis luteis. — Sehr häufig bei Ingleborough und in Wharfedale in W. Yorkshire; Derbyshire. Subsp. 100. Zongicollums Dablst. H. Sc. XIX. (1906) n. 64! — A cordigero differt foliis oblongis vel oblongo-lanceolatis punctato-denticulatis vel breviter et acute ‘dentatis. Acladium ad 8 cm. Glandulae et pili densiusculi. Flocei sparsi. Herjedalen!; Jemtland; Vesterbotten. ‚Subsp. 101. brachygonium Zahn. — Folia prioris, saepe crassiuscula. In- _ volucra subatra sparsim floccosa, squamis angustis. Glandulae et pili subatri densiusculi. Sudeten! Tatra: Javorina! Subsp. 102. stolanum Zahn. — Simile, sed involucra majora modice floccosa, is subsp. caesüflori similia., Serbien: Am Stol (Adamovic)! Subsp. 4103. uriense Zahn H. Schw. (1906) 254. — Folia late vel angustius (interiora longe lineari-)lanceolata acntissima vix vel minute denticulata, exteriora interdum grossius dentata, caulinum longe lineari-lanceolatum. Versus oxyodon. Pili, glandulae et flocci modice numerosi. 428 K.H. Zahn. — Hieracium. Schweiz: Waldnachtalp in Uri! Subsp. 104. tephrinoides Dahlst. H. Se. XII. (1900) n. 32!, XXI. n. 2! — H. glaucovatum Dahlst. in sched.; nec Om. — Folia ovata breviter, interiora late lanceo- lata grossius dentata. Involucra 9—10 mm crassiuscula disperse glandulosa et pilosa densiuscule floccosa, squamis vix latiusculis subobtusis et acutis. - Acladium breve. Versus Wiesbaurianum. Herjedalen! Subsp. 105. caudatuluwm Almgq. ex Dahlst. H. Sc. I. (1892) n. 8!, II. n. 87!, X. n. 24!, XX. n.58! — Folia elliptica vel oblonga == acuminata basi ovata vel saepe inaequaliter contracta vix longius dentata subsagittata. Involucra sat parva canescentia, squamis ut in subsp. Scandinaviorum, glandulis saepe sparsis. Versus caesium. Herjedalen!; Jemtland! Subsp. 106. pulweraceum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 24! — Simile; sed squamae dense, margine densissime floccosae obtusiores (ut in UNTER Involucra angustiora. Herjedalen ! | Nota. Cfr. subsp. odtextifolium Note Tromss amts H.-fl. I. (1940) 50. — Tromse,. Subsp. 107. mwaurolepium Dahlst. H. Se. XXIV. (1914) n. 56! — Folia rotun- dato-ovalia vel oblonga subobtusa vel subacuta, denticulata, basi truncata vel constrieta, efloccosa, caulinum angustum floccosum. Involuera 10—12 mm modice pilosa et glandu- losa, squamis angustis margine viridi subfloecosis. Pedicelli viridicani subepilosi subglandulosi. Troms®a in Norwegen (cfr. Note 1. c. 61). Nota. Simile subsp. pseudesctracticeps Note Tromss amts H.-fl. 1. (19140) 66. — Tromse. Subsp. 108. subtenue Lint. Brit. H. (1905) 41 (pro var.). — Folia ovalia, ovata vel oblonga obtusa basi constrieta anguste mucronato-paucidentata, interiora ovato- vel sublanceolata utrinqgue attenuata undulato-dentata, caulinum 0. Involucra 4—7 ovata, squamis anguste vel late lanceolatis acutis floccoso-limbatis densiuscule pilosis disperse glandulosis. Pedicelli parcepilosi vix sparsim glandulosi. Schottland: Sutherland; Skye; Argyle; Forfar. — Huc pertinet A. murorum var. camptopetalum F. J. Hanb. in Journ. Bot. (1894) 228; Bab. Man. ed. 9. p. 253. 2. Piliininvolucro sparsi (vel raro subnulli), glandulae densiores vel subdensae. Subsp. 109. Jaervikylae Norrl. et Lbg. f. in Herb. fl. Ross. (1908) n. 1844! — H. jaervikylense Norrl. et Lbg. f. in Norrl. Suom. Kelt. (1906) 110. — Folia oblongo- ovata vel oblonga basi cordata, obtuse breviterque sinuato-pluridentata. Involucra parva, squamis angustis acutis sparsim floccosis. Finnland: Savonia borealis (l. c. et Norrl. H. exs. VI.), Subsp. 110. subcaudatulum Daklst. H. Se. XIX. (1906) n. 26! — Folia ovata vel oblonga, basi truncata vel constriceta tantum breviter dentata. Involucra parva, squamis sublatiusculis subaeutis subfloccosis, margine densiuscule Kongsvold bis Troms® in Norwegen (cfr. Note 1. c. 70)! Nota. Simile subsp. pseudocaudatulum Note in Taarg amts H.-fl. I. (1940) 61. — Tromse. | en Subsp. 441. moestum K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 36, t. IV, f. 47. — Folia ovata vel ovato-oblonga sinuato-dentata truncata vel constrieta. Involucra dense glandulosa parcepilosa, squamis plerisque == obtusis. Kiruna in Lappland. Nota. Cfr. etiam subsp. 4. poliosteleum Dahlst. in Sv. Bot. Tidsskr. I. (1907) 345; K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (4908) 37. — Versus sagittatum. — Lappland. 'Tromse. Subsp. 2. Loennbohmii Norrl. Suom. Kelt. (4906) 441. — Finnland: Ladogaseegegend. Subsp. 412. propinquum Norrl. Bidr. I. (4888) 95; H. exs. n. 416a, b. — Folia ovalia obtusa vel acuta, denticulata, basi obtusa. Squamae angustae densiuscule minuteque glandulosae disperse pilosae parcefloccosae. 3 Jemtland: Are. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 446. 429 Subsp. 113. griphodes Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 29! — Folia obovata, oblonga vel oblongo-lanceolata parva sinuato-pluridenticulata basi breviter dentata. In- volucra parva sparsim pilosa modice floccosa. Jemtland! Subsp. 114. compar Dahlst. H. Sc. XX. . (1907) n. 57! — Simile; sed involucra - mediocria basi subfloccosa, squamis parum floccoso-marginatis, glandulis numerosioribus. Jemtland! Subsp. 415. psepharum Dahlst. Bidr. II. (1893) 63!; H. Sc. I. n. 96!, IV. n. 47!; Norrl. Suom. Kelt. 106. — Folia maculata margine rigidiuscule ciliata, interiora nneediata basi breviter arguteque dentata vel laciniata.. Squamae ut in caesü- floro. Pili saepe subnulli, flocci parum evoluti, glandulae densiusculae. Versus Oreadea! Süd- u. Mittelschweden! Äland in Finnland. Subsp. 116. alpicum Zahn. — H. murorum ß. alpestre Christ. H. Schw. (18653) 15 pp.! — Folia ovata vel ovato-lanceolata vix maculata breviter denticulata supra dis- perse pilosa. Involucra prioris, squamis plerisque acutis. Faulhorn in der Schweiz! Subsp. 117. bDrachyodon Zahn. — Folia elliptica vel ovato- vel oblongo-lanceo- lata breviter acuteque multidentata, glaucescentia, supra glabra, basi constricta vel atte- Bi 'nuata, brevissime pilosa. Involuera 10—11 mm crassa epilosa modice longeque glandu- losa floccosaque, squamis obtusiusculis vel acutis. Pedicelli haud vel apice parce glandulosi. . Oberösterreich; Veichltal bei Windischgarsten (Dürrnberger)! 2. Caulis 2—3-folius. Subsp. 418. giögantodontum Murr et Zahn. — Caulis ad 65 cm leviter bre- viterque pilosus saepe indeterminato- et longe ramosus 10—35-cephalus, ramis tenuibus apice canis breviter pilosis disperseque breviglandulosis, pedicellis magis diluteque pilosis densiuscule et breviter glandulosis, acladio 1—2 cm. Involucra 9— 10 mm parva cylin- drica canescentia densiuscule et dilute pilosa disperse glandulosa, squamis angustis acutis vel acutissimis subfloccosis, margine subdense floccosis. Folia ovato-oblonga vel late ovato-lanceolata longe tenuiterque petiolata (petiolis densiuscule pilosis), basi breviter contracta, acutiuscula vel acuminata, saepe permagna; caulina 2—3(—4), ima 2 sub- longe petiolata radicalibus similia longius acuminata, religqua 1—2 oblongo- vel lineari- lanceolata longe acuminata saepe subintegerrima subtus subfloccosa; omnia tenuia glauces- centia supra glabra (radicalia partim vix disperse pilosa) mullidentata, dentibus grossis latissime triangularibus obtusiusculis mucronalis partim mammiformibus (haud in petiolum - descendentibus) sinus latos obtusos gerentibus (radicalia saepe ‚brevius obtusiusque den- tata), brevissime et modice tantum pilosa. Vorarlberg: Auf Buntsandstein ob Bartholomäberg bei Schruns (Murr)! Subsp. 119. goniophorum Zahn H. Alp. mar. (1916) 185. — Caulis ad 7 dm erassus ad 48-cephalus, acladio circ. 3 cm, ramis ad 6, inferioribus ex foliorum axillis ortis. Foliis magna (ad 12:6 cm) longe petiolata late ovata basi truncata vel constricta, ‚subobtusa vel subacuta, valde grosse sinuato-dentata, utrinque dentibus ad 4 late triangu- laribus parvis immixtis munita, utrinque parce, ceterum densiuscule pilosa, efloccosa, basi saepe pinnatifida vel dentibus liberis profunde in petiolum descendentibus obsita, saturate viridia; caulina similia magis acuminata, summum oblongo-lanceolatum in costa subfloccosum. Involuera 10—14 mm disperse et minute glandulosa modice pilosa, squamis latiusculis subobtusis inferne subfloceosis, margine densiuscule floccosis, internis acutis. Alpes maritimes: Monte Nero über Castelbianco! Subsp. 120. /ongilaminatum Zahn ]. c. (19146) 185. — Simile, sed folia elongata ovato-oblonga (12:5 ad 12:2 cm) coriacea in costa dorsali petioloque dense floccosa, irregulariter et breviter vel grosse multidentata, dentibus triangularibus saepe i® - partim liberis; caulinum inferius longe petiolatum longum late elliptico-lanceolatum basi truncatum grosse sinuato-dentatum; secundum simile, sed brevius petiolatum; tertium lineari-lanceolatum subtus floccosum. Involucra 10—12 mm densiuscule pilosa sub- 430 K. H. Zahn. — Hieracium, glandulosa, squamis acutis; pedicellis dense, obscure et breviter ‚glandulosis subpilosis. Acladio 8—20 mm. Capitula ad 12. Seealpen: La Tortissa über St-Etienne de Tinee! Subsp. 121. otoense Dahlst. H.-Fl. Oesel (1901) 26, t.L, f.2;t.I, f.ı. — Folia ovato-oblonga vel lanceolata basi + contracta, argute Bea vel sinusio- lobata. Squamae angustae sparsim floccosae et pilosae = densiuscule glandulosae. Versus caesium. Oio auf der Insel Ösel (Kupffer n. 12 122)! Subsp. 122. macrolobum Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 74! — Folia elliptica, oblonga vel late ovato-lanceolata subgrosse serrato-pluridentata, caulina saepe longius et acute sinuato-dentata. Involucra parva vel minuta disperse glandulosa dense pilosa, squamis angustis acutis vel subulatis distinete floccoso-limbatis. Herjedalen! Aspnäs in Finnland. Subsp. 123. Ooaxcyorlus W. R. Lint. in Lint. Brit. H. (1905) 42. — H. aggregatum var. prolongatum Hanb. in Journ. Bot. XXXII. (1894) 228. — H. stenophyes var. oxyodus Lint. Set. Brit. H. (1904) n. 449! — Folia ovali-oblonga, ovata vel oblongo- vel sub- lanceolata obtusa vel cuspidata, serrato-dentata et grosse triangulariter vel longissime (vel inferne longissime pinnato-)dentata, caulina A—-3, lanceolata vel linearia, imum lon- gissime pinnato-dentatum. Involucra subefloccosa obscure subdense pilosa subglandulosa, squamis triangulariter lanceolatis internis acutis. Pedicelli subepilosi subeglandulosi. Versus angustatum. Schottland: Moffat Hills in Dumfries (Linton n. 149)!; Perth. — Cfr. Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 149 (sub H. euprepes). PB Var. #. delicatulum Lint. Brit. H. (1905) 42. — Glandulae in squamis pedi- cellisgue numerosiores, folia brevius dentata. — Perth. Var. y. prolongatum F. J. Hanb. 1. c.; Williams, Prodr. fl. Brit. II. (1902) 147. — Anthela contracta, pedicelli et involucra subdensiuscule minuteque glandulosa, folium caulinum 0—1. Killin in Perth (Linton n. 140)! C. Grex H. psammogenes Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 4793. — H. bifidum-ineisum Zahn H. Schw. 278. — H. senile A. Kern. exs. (1873) sine deser. — H. subincisum A.-T. Spieil. (1881) 29 pp.; H. Alp. fr. 77 pp. — H. oreites A.-T. in Ann. Jard. Geneve (1897) 82 pp. et H. Gall. n. 1478 pp ! — H. Trachselianum y. incisum Rouy ]. c. 327 pp. — H. bifidum >in- cisum Zahn. — Characteribus A. bifidi, sed folia supra subpilosa vel densius pilosa (rarissime glabrescentia); etiam caulomata (praesertim pedicelli) densius pilosa. Pili basi incrassati in anthela basi atra vel usque ad apicem obscura, in pedicellis plerumque multo magis evolutiquam in H. bifido. — Ab H. inciso differt caule saepissime elatiore, capitulis numerosioribus minoribus, pilis minus numerosis, floceis plerumque multo densioribus. — Folium caulinum 0 —1 saepe et Alpenprov'nz nebst Jura. Apenninenprovinz. West- u. Ostkarpathen. Ilyrien. — Auch außerhalb des Verbreitungsgebietes von A. incisum, pal- lescens und vellosum. I. Caulis humilis (10—30 cm) 4—3(—5)-cephalus, acladio 1—10 (—15) em. — Subgrex HM. srenile (A. Kern.) Zahn. a. Involuera 42—14 mm. Styli lutei. Subsp. 124. oreitiforme Zahn H. Alp. mar. (1916) 187. — Folia ovata vel late ovato-lanceolata apice rotundata vel breviter acuta, basi leviter cordata vel constricta, denticulata vel grosse sinuato-dentata vel late triangulariter et saepe reverso-dentata vel interiora pinnatifida, saepe dentibus magnis latissimis liberis aucta, saepe inferiora tan- tum supra pilosa, omnia mediocria, in costa dorsali floccosa. Pedicelli et involucra Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 446. 431 densiuscule vel dense longeque pilosa. Glandulae 0 vel solitariae. Squamae latae acu- tissimae obscurae densiuscule floccosae apice subatrae. Alpes maritimes: Col di Tenda! b. Involuera (9—)10—12 mm. Styli obseuri. 1. Folia late ovata vel = ovato-lanceolata. Subsp. 125. megalotomum Zahn, H. Schw. (1905) 278. — Folia ovata vel = lanceolata basi truncata vel = attenuata breviter petiolata apice obtusa vel acuta, valde irregulariter grosse et late dentata vel late sinuato-lobata vel pinnatifida, supra sub- pilosa, ceterum subdense pilosa vel (f. b. supracalvum Zahn) glabrescentia; caulinum angustum saepe longissimum et dentatum. Squamae angustae densissime floccosae mar- _ gine == tomentosae = eglandulosae obscurae, pleraeque acutae, cum pedicellis disperse glandulosis modice breviterque pilosae. Schweiz: Albula!, Sertig! Algäu: zwischen Biberkopf und Rappensee! Tirol: Arl- berg!, Höttinger Alp!, Schlern, 2300 m (Petz)! . Subsp. 126. oreites A.-T. pro sp. in Ann. Jard. Geneve I. (1897) 82; Belli 1. c. 490; Zahn, H. Schw. 281; A.-T. Cat. 308. — AH. bifidum d. gracilentum (A.-T. H. Alp. fr. 80?) Rouy Il. c. 349. — Folia parva ovata vel oblongo-lanceolata leviter cordata vel contracta obtusa vel breviter acuta utringue grosse Q—4-dentata vel == pinnatifida interdum maculata supra subpilosa vel partim glabrescentia subtus violacea, margine costaque == dense pilosa. Involucra 9—10 mm densiuscule floccosa (raro parcefloccosa: f. b. obseuriceps Tout. in Mitt. Bayr. B. G. III. [1916] 326) cum pedicellis breviter subvillosa, glandulis et modice numerosis, squamis angustis obtusiusculis vel acutis. Alpen, 1900—2400 m: vom Col di Tenda! bis zum Algäu! Kärnten! Salzburg: Lofer (Reichb. n. 1160 pp.)! Jura: Hasenmatt! Kroatien! Montenegro (etiam subvar. subglabrum f. submaculatum Zahn in Fedde, Rep. VI. [1909] 228, foliis glabre- scentibus maculatis: am Kom!). Var. #. furculaceoides Zahn, H. Alp. mar. (1916) 188; acladio ad 15 cm; capi- tulis 4—3; caule magis piloso. Col di Tenda! Subsp. 427. senile A. Kem. (1873)!; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1804; A. Kern in sched. Fl. A.-H. (1902) 49. — AH. subincisum var. senile A.-T. Spicil. (1884) 30. — 1—2 dm. Folia parva late ovata vel oblongo-lanceolata cordata vel truncata, utringque 4—2 dentibus magnis munita vel tantum denticulata, utrinque pilosa (subvar. I. verum Zahn, H. Schw. 281) vel supra glabrescentia (subvar. 2. ealvescens Zahn in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI..3. [1912]. 857 et verosimiliter = H. Gussen- bauerianum Pacher, Nachtr. Fl. Kärnt. [1894] 71: Pasterze), saepe submaculata (f. b. sub- maculatum Zahn ].c.). Involucra 40—11 mm = dense floccosa densiuscule pilosa (pilis raro albis: subvar. 3. leucotrichum Zahn), glandulis subnullis vel subnumerosis, squamis angustis acutis, raro subobtusioribus. Conjungit cuesirflorum alpigenum et psammaogenes. Auf allen Kalkalpen vis 2500 m! Ledenica Planina in Montenegro! — Cfr. Fl. Ital. exs. n. 1498 pp. (pro H. praecox det. Belli!): Bormio. — Fl. A.-H. n. 33361; Dörfler n. 4350!; Zahn n. 48: Tirol! Var. 8. macranthoidiforme Zahn. — er 12—13 mm subfloccosis sub- Ppilosis parce glandulosis; acladio ad 3/, caulis; capitulis 1—2; foliis submagnis den- ticulatis vel grosse inciso-dentatis. Arlberg! Brenner! Var. a subbifidum Zahn ex D. Torre I. c. — Elatius, 2—4-cephalum, densius floecosum, = eglandulosum. Brenner usw.! Bayrische Alpen! Var. d. amphifloeecum Zahn. — 1(—2)-cephalum; folia utrinque = densiuscule floccosa. 432 K. H. Zahn. — Hieracium. Hautes-Alpes: Pareng bei St-Andr& d’Embrun (H. subineisum A.-T. et G. H. Gall. n. 642 pp.)! Subsp. 128. monobrachion Deg. et Zahn in M. B. L. (1906) 67, (1910) 296, (1911) 150. — Ad 3 dm, 2-cephalum, acladio ad 15 cm. Folia ovata vel ovato-ob- longa raro maculata = grosse dentata utrinque pilosa, caulinum 0 vel lanceolatum. Involucra breviter subpilosa subfloccosa subglandulosa, squamis angustis acutis obscure, margine dilute viridibus. Bracteolae 4—5 subulatae. Velebit in Kroatien: Sveto Brdo!; Berge um Allan, Ostarija, Udbina usw. (v. Degen)! 2. Folia oblonga vel lanceolata utrinque attenuata. Subsp. 199. seniliforme Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1804. — Folia parva serrato-dentata, interiora acuta. Pedicelli tomentosi subepilosi.-. Acladium plerum- que breve. Capitula 4—3 breviter subvillosa canofloccosa vix vel parce glandulosa. Südtiroler Dolomiten: Mte. Bondone! und Spinale! Var. 8. sublaneifolioides Zahn. — Var. sublancifolum Benz et Zahn in OÖ. B. Z. (1904) 247. — Folia = lanceolata vel ovato-lanceolata serrato-denticulata vel basi den- tata, subtus (pariter ac pedicelli et involucra) == dense pilosa. Kärnten: Pasterze!, Gailtaler Alpen! Var. y. mondolense Zahn. — Tenuissimum, 1— 2-cephalum, superne subglandu- losum, ubique densiuscule pilosum; foliis supra glabrescentibus, vix dentieulatis, externis Se Bralibne! Alpes maritimes: Berg Mondole (Vall&e de l’Ellero)! Subsp. 130. Teucocladum Zahn ex Benz in Carinthia II. (1902) 69. — Omnino ut in A. pallescenti, sed folia serrato-pluridentata supra subpilosa. Kärnten: Wischberg bei Raibl! Subsp. 131. Ungeri Zahn. — H. rhoeadifolium Sarnth. in Ö. B. 2. (1890) 349. — Folia oblongo-lanceolata, interiora longe attenuata, argute denticulata, utrinque pilosa; caulina 2(—3), inferius consimile late alato-petiolatum, reliqua Inu vel reducta. Caulis 45—20 cm superne tomentosus laxe paniculato-1- vel oligocephalus. Involucra | 9—40 mm cum pedicellis disperse glandulosa et modice pilosa, squamis obtusiusculis vel acutis densissime floccosis. Tirol: Lämmerbühl bei Kitzbühel (Unger)! Subsp. 132. subgracilicaule Zahn. — Subsp. graeilicaule Murr et Zahn in D. B. M. XX. (1902) 74; Ö.B. Z. (1902) 356; nec NP. (1885). — Caulis ad 3 dm 4—3-cephalus. Folia glaucesceniiä tenuia breyissine pilosa supra glabra lalissime breviterque pluridentata vel basi grosse sinuato- vel inciso-dentata (exteriora — ovata parva), caulinum lanceolatum haud vel grosse dentatum. Acladium 6—10 cm. Invo- lucra 10 mm canofioccosa densiuscule pilosa (pilis tenellis apice albis). Pedicelli parce vel subpilosi. Glandulae sparsissimae. Squamae obtusae vel acutae. Est DIR > Murrianum. Lavatschjoch bei Innsbruck in Tirol! II. GCaulis- elatior oligo- vel pleiocephalus plerumgue laxe pani- culato-ramosus. Folia majora. — Subgrex H. psammogenes Zahn. Subsp. 133. Psammogenes Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (4904) 1793; H. Schw. 278; nec Om. (1905). — H. subineisum A.-T. Spieil. (4881) 29 pp. et Cat. 312 pp. — Caulis 3—4 dm subpilosus = floccosus, acladio 4—3(—5) em, capitulis (3—)7—15, - ramis —5 subremotis, pedicellis tomentosis modice pilosis glandulosisque. Folia ovalia, ovata vel ovato-lanceolata, interiora — lanceolata, obtusa vel acuminata, basi truncata vel contracta, raro subcordata, = viridia, infra medium dentibus 2—5 grossis, saepe partim liberis angustis (f. profundedentatum Favre in B. Herb. Boiss. n. s. II. [1903] 1134) obsita, supra modice (vel densius) breviter pilosa, subtus saepe violacea et subpilosa, in costa petioloque = leviter villosa; caulinum 0—1 = lanceolatum et dentatum. Involucra 10—44 mm (interdum microcephala) densiuscule .breviterque pilosa un TE ee u ee hei ee ee ee re ee Me le ee ee Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 146. 433 disperse glandulosa == dense floccosa, squamis angustis acutiusculis vel subulatis. Maxime variabile. | Abruzzen (Rigo It. Ital. V.n. 175)! Auf den Alpen vom Col di Tenda bis Nieder- österreich und Venetien!, auch im Vorland: München!, Schenkenstein in Württemberg! West- und Ostkarpathen: Tatra!, Fätra!, Pieninen!, Transsilvanien! Illyrien: Velebit! — Cfr. Fl. Ital. exs. n. 1198 pp.: Bormio!; Dörfler n. 3125 pp.!, 4352 pp.!: Tirol. Var. «. genuinum Zahn, H. Schw. 279. — Cfr. supra. — Styli obscuri (subvar. 1. normale Zahn). Interdum 4—3-cephalum (f. b. subsenile Zahn, H. Eur. n. 254: - Rhätien!, Tirol!, Hercegovina!), squamis angustissimis valde subulatis (f. e. suboreites * Tout. ex D. Torre et Sarnth. Fl. Tirol VI. 3. [4912] 855). — Vel styli lutei, glandulae # 0 - (subvar. 2. peraffine Zahn: Berg Jaworki in den Karpathen!). E Var. #. parcipilum Zahn 1. c. — Foliis fere omnibus (= cordato-) ovatis tenuibus plerumque longe et tenuiter petiolatis, supra subpilosis vel vix pilosis, in costa dorsali =E floccosis, haud (f. a. verum Zahn]. c. et H. Eur. n. 365!) vel = maculatis (f. b. ma- culiferum Zahn). — Squamae interdum angustissimae longe subulatae densissime floccosae (subvar. 2. leucolepidum A.-T. ex Zahn, H. Schw. 280). Mit «, bis Bosnien! Seltener auf Silikatgestein, z. B. Gelmeralp unter der Grimsel! Var. y. macracladium Tout. et Zahn 1. c. 280. — Acladium ad 145 em; capitula 2—5. — Var. d. erassieceps Zahn. — Involucris magnis subfloccosis. y: Graubünden!, Arlberg!, Algäu!, Julische Alpen: Krn! — Ö: Illschlucht bei Feldkirch! Subsp. 134. subeaesiiceps Zahn. — Subsp. psammogenes d. obscurisgquamum Zahn, H. Schw. 280. — Subsp. obscurisguamum Tout. in Mitt. Bayr. B. G. Ill. (1916) “ 324. — Simile, sed squamae subatrae acutiusculae vel acutae saepe dilute marginatae et modice tantum floccosae, sed subpilosae vel densiuscule et obscure pilosae et glandu- losae, pilis brevibus, basi incrassata atris. Pedicelli consimiles.. Folia viridia saepe tenuia (interdum leviter maculata) basi truncata (f. a. normale Zahn) vel cuneata (f. b. bastcuneatifolium Tout. ex D. Torre 1. c. 858) supra breviter pilosa. Schweiz (Zahn n. 365a)! Vorarlberg! Algäu! Österreich! Kroatien! Var. #. subpleiotrichum Tout. ex D. Torre et Sarnth. 1. c. 858. — Folia pilosa multidentata (f. a. normale Zahn) vel lacerata (subvar. 1. sublaceridens Tout. in Mitt. Bayr. B. G. III. [1916] 325 pro var.) vel denticulata (f. b. psewdotenellum Tout. 1. ce. pro var.). Squamae obscure virides magis floccosae. Südtirol! Bayrische Alpen! Vorarlberg: Gentschelalp! Var. y. pleiotrichiforme Tout. in Mitt. Bayr. Bot. Ges. Ill. (1916) 325. — Trans- itus subcaesiiceps-pleiotrichum. — Var. d. furcatum Zahn. — Acladio ad 20 cm. y: Algäuer Alpen. — d: Palfries am Alvier in St. Gallen! Var. ge. grandidentiforme Kaeser et Zahn; foliis glaucescenti- et naar bus supra subglabris, in costa dörsali floccosis, basi cordatis vel truncatis vel subcon- tractis, valde grosse (late triangulariter) multidentatis, basi saepe reverso-dentatis (sub- var. 4. verum’ Zahn) vel segregato-dentatis (subvar. 2. subsagittatum Zahn); involucris (latis) pedicellisque subatris = dense nigroglandulosis (subdensiuscule nigropilosis), floceis modice numerosis vel densiusculis obsitis. Verosimiliter murorum X ineisum. Schweiz: zwischen Meglisalp und Wagenlucke am Säntis (Kaeser)! Nota. Huc pertinet etiam subsp. subcaesiifloriforme Zahn in Schinz et Kell. Fl. Schw. 3. II. (1914) 435. — Subsp. psammogenes e. subcaesüfloriforme Kaeser in Kaes. et Sulger Fl. - Samnaun (1946) 72. — Characteres ut in subsp. caesvifloro Almq., sed pili in involucris pedi- cellisque numerosiores, folia supra subpilosa. — Schweiz: Roßboden im Eitzlital!, Hinterfeldalp im Meiental!, Alvier in St. Gallen!, Samnaun. Vorarlberg: Feldkirch! Subsp. 135. Zaceridens Murr ex Zahn in Koch, Syn. ed. III. (1901) 1800; H. - ‘Schw. 280; Reichb. Ic. XIX. 2. (1905) 47, t. 43, f. 4—5 sub H, incıiso. — Folia exteriora _ obovata, reliqua multo majora ovato- vel oblongo-spathulata vel ovato- vel oblongo- lanceolata, obtusa vel acuminata, basi truncata, rotundata vel contracta, denticulata vel latissime triangulariter vel inciso-dentata vel breviter et latissime lobata, saepe dentibus liberis aucta, utrinque breviter pilosa vel supra glabrescentia; caulinum 0 vel lineare. A. Engler, Das Pflanzenreich, IV, (Embryophyta sipkonogama) 280, Hieracium. 98 434 K. H. Zahn. — Hieracium. Acladium 1—3(—140) cm. Capitula 2—5(—10). Involucra 11—12 mm cum pedicellis subpilosa subglandulosa, squamis angustissimis acutissimis, subfloccosis. West- und Ostschweiz bis Bormio! Tirol (Zahn n. 49: Brenner)! Vorarlberg: Hoher Gerach! Algäu! Dolomiten! Kärnten: Raibl! ‚Var. $. subrhoeadifolium Murr ex Zahn in Reichb. 1. ce. (1905) 48, t. 43, f. 6. — Foliis basi magis attenuatis et inaequaliter late et obtuse simul profunde sinuato-den- tatis; squamis densissime floccosis. Graubünden: Schanfigg!, Samnaun! Tirol: Brenner! Algäu! Subsp. 136. pseudobasicuneatum Tout. in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 855 sub psammogeni. — Folia ovata vel elliptica rotundato-obtusa vel pleraque ovato- vel oblongo-lanceolata, omnia subparva basi contracta vel attenuata serrato- denticulata vel grosse inciso-dentata glaucescentia supra glabra vel ima parcepilosa. Reliqua ut in subsp. psammogent. Involucra subcanotomentosa. Tirol: Haller Salzberg!, Dolomiten!, Mendel! usw. Bayrische Alpen! Subsp. 137. mollipilum Zahn. — Folia ovata vel ovato-lanceolata sub- vel grosse dentata utrinque dense molliterque pilosa, petiolis villosis, caulinum supra glabrescens. Involucra (et pedicelli cani) dense pilosa modice floccosa disperse glandulosa. Versus rotundatum. Praecox! Steiermark: Gilli (Preissmann)! Subsp. 138. hastifrons Murr in 44. Jahresb. Vorarlb. Landesmus.-Ver. (1907) 43. — H. Eversianum subsp. hastifrons D. Torre 'et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 879. — Inter Eversianum et psammogenes. Folia saepe magna ovata vel elliptico-lanceolata in petiolum saepe late alatum breviter contracta, obtusa vel == acuminata, leviter pauci- denticulata vel latissime triangulariter dentata, caulina 4(—2) late vel anguste lanceolata petiolata utrinque longe attenuata saepe integra. Acladium 5(—15) cm. Capitula 2—8 = dense pilosa (pilis curvatis apice dilutis) subfloccosa, cum pedicellis densiuscule pilosis disperse glandulosa. Involucra 40 mm, lata, squamis latiusculis = acutis subatris. Vorarlberg: Arlberg (Zahn n. 253)! D. Grex H. pseudo-Dollineri Murr et Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1849 sub H. carnoso. — Inter A, B, C et H. Dollineri. Habitu ut in Dollineri, sed foliis ut in bifido, interdum ad 10 evolutis = longe petio- latis, (extimis = obovatis) exterioribus ovato- vel rhomboideo- lanceolatis obtusis vel acutiusculis basi truncatis vel cuneatis, plerisque oblongo- vel sublanceolatis utrinque contractis vel attenuatis, ser- rato-dentatis, saepe grosse et basi profundius sinuato-dentatis vel (in- ternis) pinnatifids, = multidentatis, saepe valde rigidis, interdum maculatis, subtus saepe violaceo-purpureis; caulinis 0—2(—-3) basalibus interioribus similibus. Anthela et involucra ut in H. Dollineri, saepe in- * determinato- et longe ramosa 3—45-cephala; interdum caules laterales evoluti. Styli = obscuri. — Cfr. p. 407. — Im Gebiet des H. Dolliner:. I. Folia supra glabra. a. Involucera haud vel parceglandulosa. Subsp. 139. eriopodoides Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 18149. — Subsp. pseudo-Dollineri a. eriopodordes Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1905) 29, t. 27. — Subsp. pseudo-Dollineri Tout. in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 873; nec Murr et Zahn. — Folia basalia rigida vel submollia, exteriora parva == cordato-ovata, reliqua mediocria late cordato-ovata vel lanceolata valde inaequaliter multidentata; hie- malia valde coriacea basi cuneata, praecocia basi truncata, rotundata vel == contracta. Styli initio saepe sublutei. Var. @. subfucatum Zahn. — Subsp. eriopodoides b. »Südtiroler Form.« Tout. ex D. Torre ]. c. 875. — Folia latissime ovata vel lanceolata valde irregulariter et grosse multidentata, interiora tantum basi constricta et dentibus liberis munita, interdum mar- ginem versus sparsim pilosa (f. b. epitrichum Tout. 1. c. 873) vel in costa dorsali Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 146. 435 petioloque dense pilosa (f. c. hypotrichum Zahn in Koch, Syn. 1. ce.); caulinum anguste lanceolatum saepe grosse dentatum. Involucra majora, cano-albida subeglandulosa. Pedicelli haud vel parcepilosi. Squamae = acutae. Trafoi! Etschtal (besonders bei Trient) in Südtirol (Dörfler n. 5352 pp.)!, Mendel, Val di Non, Eggental; Schluderbach. Algäu: Spielmannsau (Touton). Kärnten: Sonnberg! Var. . subacutifrons Zahn. — Subsp. acutifrons Murr in D. B. M. (1902) 73 et Ö. B. Z. (1902) 393; nec NP. (1885). — Folia ovato-oblonga vel pleraque ovato- lanceolata vel = lanceolata utrinque contracta vel longe attenuata (saepe longe lacerato-) multidentata. Trient! Var. y. oenanum Zahn. — Subsp. eriopodoides a. »Nordtiroler Form« Tout. in D. Torre et Sarnth. 1. c. 874 pp. — Involucra minora multo minus floccosa cum pedi- cellis disperse glandulosa, squamis eximie viridi-marginatis. Algäu! und Nordtirol bis Gossensaß! b. Involucra et pedicelli (pilosa) subglandulosa vel densiuscule glandulosa. Subsp. 140. occiduum Zahn. — Subsp. eriopodoides var. glandulosum Murr ex Koch, Syn. ed. 3. II. 4819 et in 44. Jahresber. Vorarlb. Mus.-Ver. (1907) 41. — | - Glabrescens. Folia late ovato-rhomboidea vel oblongo-lanceolata breviter longiusve acuminata, interiora = lanceolata longe acuminata, irregulariter et triangulariter apicu- lato-dentata, intima anguste et acute dentata. Involucra 9—12 mm = densiuscule floccosa. Pili et glandulae obsecuri. | Arlberg: Stuben (Murr)! Nota. Simile: Subsp. pseudosemisilvaticum Tout. ex D. Torre et Sarnth. 1. c. (1912) 876, involucris minoribus foliisque eximie vel duplicato- et serrato-dentatis. — Mendel in Südtirol. I. Folia supra pilosa. — H. pseudopsammogenes Tout. ex D. Torre |. c. (1912) 873. a. Involucra et pedicelli haud vel parcissime glandulosa. Subsp. 141. Toutonii Zahn. — Subsp. eriopodoides var. dollinerifolium Tout. l. c. 875. — Folia oblongo-lanceolata vel = lanceolata (exteriora = ovato-oblonga) multidentata supra breviter (subtus magis, in petiolis == dense) pilosa, caulina 1-—2. _ Involuera crassa == dense pilosa floccosaque. Steiermark: Graz!, Peggau (Preissmann)! Algäu: Oberstdorf. Tirol: Berge Mendel und Penegal (Touton). | Subsp. 142. pseudopsammogenes Tout. ex D. Torre 1. c. (1912) 874. — Folia ovata vel late ovato-rhomboidea vel (interiora) oblongo-lanceolata vel = lanceolata multidenticulata vel breviter et late triangulariterque multidentata, (exteriora truncata, apice rotundata) constrieta vel in petiolum = attenuata lutescenti-viridia saepe sub- maculata (f. b. maculatum Zahn) vel = violaceo-rubra (f. c. subatropurpureum Tout. I. c. 874). Anthela altefurcata 2- vel oligocephala (subvar. 4. genuinum Zahn) et cum involucris densissime floccosa (f. a. verwm Tout.), vel involucra minus floccosa et . squamis angustis acutis viridibus praedita (f. b. delöicatulum A.-T. ex Murr in Ö.B. Z. [1890] 408; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. [4901] 1819) vel plerumque obscura (f. c. obscuriceps Tout. 1. c.).— Vel anthela laxe paniculata, involucris modice tantum floccosis (subvar. 2. subtephropogon Tout. ex D. Torre 1. c. 874) et folia haud vel intense (f. b. pseudonaevibifidum Tout. 1. c.) maculata. Algäu. Tirol: Innsbruck!, Mte. Spinale, Torbole! Var. $. psammogenitropum Tout. ]. c. 873. — Foliis = cordato-ovatis, internis constrictis; squamis == parcefloceosis cum pedicellis sparsim glandulosis. Tirol: Höttinger Alp!, Mendel. b. Involucra et pedicelli modice glandulosa. 2a8* 436 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 143. psewdo-Dollineri Murr et Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1849; nec Tout. ex D. Torre l. c. 873. — H. bifidum subsp. pseudo-Dollineri B. pseudo- Dollineri Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2 p. 29. — Folia (exteriora = obovata vel elliptica) —- oblongo- vel sublanceolata apiculato-denticulata vel serrato-muliidentata, saepe denti- bus liberis aucta, supra subpilosa, petiolis subdense pilosis, caulina 4—2 lanceolata vel longe linearia. Squamae angustae acutae = modice floccosae obscure pilosae. Pe- dicelli disperse nigropilosi et saepe subdensiuscule glandulosi. Oberösterreich: Windischgarsten (F. Sch. H. norm. n. 900 pp.!), Steyer (l.c. n. s. n. 1815 pp.)!, Retz! Bayern: München! Salzburg: St. Gilgen! Krain: Idria! Steier- mark: Graz! Unterengadin: Schuls! | Var. #. psammogeniceps Tout. ex D. Torre et Sarnth. l. c. 874. — Folüs ovato- rhomboideis basi truncatis vel subconstrietis saepe breviter tantum dentatis. Pili = densi. Glandulae modice numerosae. Algäu. Südtirol: Mte. Spinale. E. Grex H. subsagittatum Zahn. — H. tenuiflorum y. subsagittatum Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. 2. II. (1905) 283; H. Schw. 234. — H. tene- bricans A.-T. Cat. (1913) 327. — H. bifidum-tenuiflorum. — Cfr. p. 407. Subsp. 144. subsagittatum Zahn 1. ce. — H. tenuifloro omnino simile, sed involucra densiuscule pilosa cum pedicellis modice glandulosa, squamis angustis acutis = atroviridibus subfloccosis. Insubrische und Süd-Alpen: Val el Brissago!, Mte Ghiridone! bis Bergamo in Italien! Val Nervia in Ligurien! — Ba deest in m. Grd-St-Bernard: Les Combes. Var. 5. dilutius Zahn; squamis atrovirentibus eximie dilute marginatis parce- floccosis; capitulis numerosis breviter pedunculatis; foliis saepe cordato-ovatis. Subsp. tenuifloro affinius. Uri: Roßboden im Etzlital, 1880 m, und Hinterfeldalp im Meiental (Schmid)! Subsp. 145. mwerianum Zahn. — H. psammogenes subsp. subtenuiflorum Zahn in Geilinger, Grignagruppe (1908) 164. — Caulis sparsim brevissimeque pilosus, floccosus, 2—10-cephalus, acladio 10—25 mm, pedicellis dense floccosis disperse glandulosis modice pilosis (pilis basi atris). Folia longe petiolata, exteriora minora ovalia vel elliptica supra saepe pilosa, interiora elliptico-lanceolata basi truncata, = acuta, intima lanceo- lata utrinque attenuata, omnia subrigida basin versus dentata sublutescenti- et gramineo- viridia subtus RE violacea et molliter (in costa petiologue == dense) pilosa; caulinum 0—1 lanceolatum == dentatum in costa subfloccosum. Involuera S—9 mm subpilosa subglandulosa densiuseule floccosa, squamis angustis acutis obscuris, externis MaR CHOR bus laxis. Insubrische Alpen: Val Meria, 800 m, am Comer-See! 447. H. caesium Fr. Novit. f. Suec. 1. (1819) 76 pro var. ß. H. vulgati; Symb. (1848) 142 pp.; Epier. 92 pp.; Lbg. in Hartm. Handb. ed. 11 p. A4. — Caesia Dahlst. Bidr. III. (1894) 4. — H. murorum «& L. Sp. pl. (ed. 4 p. 803) ed. 2. (1763) 4128; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 35 pp. — H. murorum var. nemorosum Saut. Fl. Salzb. | I. (1868) 94. — Huc - H. caesiomurorum Lbg. et H. porrigens Almq. ex Dahlst. ]. ec. 7, 44, 48. — H. ramosum grex Sendtneri Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. 1847. — H. caesium (= vulgatum-silvaticum-glaucum) et H. ramosum (= vulgatum- glaucum) Zahn pp. in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 70, 73. — Vulgata III. Caesia pp. Lint. Brit. H. (1905) 56. — Phyllopodum. Be glabrescens vel inferne pilosus, (1—)2—3- vel ad 5—8-foliatus, eglandulosus, = floccosus, laxe paniculatus vel alte- furcatus, BRERE, usque ad basin ramosus, 1- vel oligo-, raro ee acladio 1—5(—10) em; ramis (0—)1—3(—5) elongatis oblique erectis; pedicellis = tomen- tosis haud en subpilosis, vix vel parceglandulosis. Folia basalia plerumque subnumerosa | latissime vel angustius lanceolata, dentata vel incisa, basi = attenuata, raro ovata, pleraque acuta; caulina abrupte vel sensim minora, saepissime magis dentata incisayve —— — fi PEragE en: . 2 1 a » er Tv R an Fr u == E Li Zn “> 4 a Ten EArTE We ni ih it ven bi h Br FERNER a ar Gy ws Kr kiarı er, Er - : ! \ ei e bu . = . ir r 2 r - } u any h a ce u I se e ” ’ . i y 3 BT «# Euhieraeium. — Sect. VII. Vulgata ; n. 447. 437 acutiora, inferius = petiolatum; omnia viridia vel = glaucescentia vel prasina, inter- dum maculata, haud raro subtus = violaceo-purpurea et = (vel in costa tantum) floc- cosa, supra plerumque epilosa. Involucra submagna vel mediocria (410—14 mm) =E crassa _ sparsim vel densiuseule pilosa haud vel subglandulosa et saepe minute glandulosa den- sissime vel interdum parum floccosa, squamis late lanceolatis vel angustis = obtusis saepe partim acutissimis, margine interdum multo magis floccosis. Ligulae magnae haud eiliatae. Styli sublutei vel obscuri. Achaenia subatra. Im Verbreitungsgebiet des H. befidum, besonders im nördlichen Teil der mittel- baltischen Provinz. — Juni— August. Formae characteribus intermediis H. bifidi (vel glauei) et H. levicaulis (vulgati), nune H. bifido, nunc H. levicauli (vulgato) magis affines (cfr. H. maculatum). Greges, subspecies, varietates et formae MH. caesii. A. Grex H. caesium (Fr.) Dahlst. Bidr. II. (1894) 7”. — Squamae # angustae lineares vel e basi latiore = lanceolatae, exteriores saepius = obtusae, interiores = acutae vel subulatae saepe longe porrectae, dense vel parce (margine raro densius) floc- cosae, haud vel modice glandulosae, modice pilosae. I. Squamae haud vel parce et minutissime glandulosae ubique floccosae vel canotomentosae (raro subefloccosae: subsp. latitegu- latum et plumbeun). a. Folia = glaucoviridia vel plumbea vel prasina. Squamae omnes acutae vel subulatae. 1. Folia caulina ad 3. Subsp. 1. caesium (Fr. 1. c.) Dahlst. Bidr. II. (1894) 10; Sag. Schn. Fl. Centr.- Karp. II. 346 («. genwinum); A.-T. Cat. 334 pp. — H. angulare Fr. in Öfvers. K. Sv. Vet.-Ak. Förh. (1856) 148 ex Dahlst. I. c. — A. bifidum Fr. Epier. (1862) 93 pp.; Lbg. in Blytt Norg. Fl. II. (1874) 657 et in Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 11. (1879) 45; Norrl. Suom. Kelt. 128. — H. plumbeum Fr. Symb. (1848) 111pp. — H. plumbeum var. bifidum Norrl. Bidr. I. (1888) 102. — H. caesiiforme Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 13. — . H. danicum A.-T. in B. Herb. Boiss. (1897) 731 et Cat. 334; nec Dahlst. — 35—50 cm. Folia ovata vel ovato-lanceolata subtus saepe subfloccosa, supra glabra et saepe macu- lata, dentibus == inaequalibus remotis longis acutis saepe magnis munita; caulina 4—-3 eito parva. Acladium A1—5 em. Involucra = magna (11—14 mm), praesertim inferne _ [vel etiam sursum: f. stellulatum Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 112] dense floccosa. Ligulae pallide luteae. Styli lutei vel obscuri. Squamae interdum breviores minus acutae. Interdum caule 3—5-folio. Skandinavien (Fr. H. norm. XII. n. 21 pro H. plumbeo!; H. Eur. n. 86!, 86b! — H. bifidum var. majus Lbg. H. Sc. n. 34! — Baenitz n. 2384!; Dahlst. H. exs. II, n. 48—49;. H. Sc. II. n. 5—8!, II. n. 91!, IV. n. 10—12!, XII. n. 62!, XXI. n. 6!; Norrl. H. exs. n. 425!) Südfinnland, z. B. Kyrkslätt, Ingels, Strömsby (Brenner)!, Insel Ösel (Kupffer n. 12016, Herb. fl. Ross. n. 775, 775a!). Esthland: Reval. Inseln Moen und Bornholm. Dänemark : Vejle in Jütland! Hercynisches Bergland (H. bifidum Wallr. ex Fr. Epier. 72)! Böhmen: Leitmeritz! West- und Ostkarpathen (Fatra!, Tatra!, Pieninen!) bis zur Bukowina!, Transsilvanien! und zum Banat:! Oravicza! Bihariagebirg! Pukanec und Selmeczbänya im Komitat Hont! Österreich: Wien!, Kärnten!, Krain!, 'Salzburg!, Tirol!, Vorarlberg! Südbayern! — Frankreich: St-Ferreol im Dep. "Tara (H. acanthodon Sudre pp.)! — England und Schottland (Linton, Brit. H. p. 58; aber teilweise zu H. subramosum gehörend). Var. $#. molybdodes Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 73! — Foliis EINER, denti- bus paucis brevibus angustis acutis; involucris minoribus. Norwegen: Kongsvold (Baenitz n. 6439)! — Thüringen: Jena! Tirol: Wattental! Transsilvanien: O.-Rädna (Porcius)! 438 K. H. Zahn. — Hieracium. Squamis brevioribus apice obscuris (f. approximans Dahlst. Bidr. III. 43 —= H. approximatum Lüb. ex Dahlst. 1. c.); caule ad —5-foliato (var. y. chondrodes Dahlst. l. c. 14). — Var. d. arctius K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 73, versus acroleueum. — Aliae formae in Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 112; IV. (1895) 13. Nota. Cfr. subsp. vangense Om. in Nyt Mag. Nat. LI. (4945) 429. — Vang, Roen, Hemsedal in Norwegen. | Subsp. 2. caesiopellitum K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 21, t. II, f. 8; Dahlst. H. Sc. XXXI. n. 8! — Foliis ovalibus vel ovatis vel late ovato-lanceolatis breviter vel grosse et sublonge serrato-pluridentatis immaculatis a subsp. caesio differt. Ängermanland!; Vesterbotten. Subsp. 3. submetaliceps Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 13!; Bidr. III. (1894) 253. — A subsp. caesio differt involueris minoribus minus floccosis squamis lanceo- lato-acutis, acladio brevi. Gotland! | Subsp. 4. spurcifrons Dahlst. H. Sc. XXI. (1907) n. 58! — Folia late vel sub- lanceolata saepe leviter maculata irregulariter dentata, saepe dentibus majoribus mammi- formibus aucta, interdum supra disperse pilosa, caulina 1—2 lanceolata vel angusta. Saepe pluricaule vel usque ad basin ramosum (H. staticifolio simile), acladio 3—6 em. Involucra 11—13 mm, lata viridi-atra subpilosa = eglandulosa inferne floccosa, squamis lanceolatis acutiusculis et acutis. Styli denique obscuri. Glabrescens. Norwegen: Junkersdalen! Subsp. 5. ravusculum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 50; Bidr. II. (1894) 15. — Folia late ovata vel elliptico-lanceolata saepius maculata parum denticulata vel basin versus anguste et acute, intima (lanceolata) et caulinum (caulina 4—2) inferius longius dentata, supra partim leviter pilosa, subtus = floccosa. Acladium 45—50 mm. In- volucra 40—12 mm cum anthela eglandulosa canofloccosa, squamis partim subulatis. Styli obscuri. Schweden: Smäland (Dahlst. H. Sc. II. n. 9)!; Östergötland! — Insel Ösel (Kupffer n. 14510, 14748, 12360 pp.). — Ungarn: Bela in der Tatra, 850—1000 m, Arva!, Liptö (z. B. Csorba-See)!. Transsilvanien: Csik! — Bayern: Spitzingsee! — Nicht in England (Lint. 1. c. 46). — H. orarium ß. ravusculum Williams, Prodr. IM. (1902) 150 ist —= subsp. subravusculum Lint. (cfr. p. 392). Var. #. subcanitiosum Dahlst. Bidr. II. (1894) 17. — Folia immaculata, caulina 1—3; squamae longe porrectae albidofloccosae; styli = lutei. Östergötland. Subsp. 6. deltoidifolium Zahn. — H. deltoideum Brenn. Finl. H.-form. VII. (1903) 20. — Rhizoma pluricaule. Caulis 2—3 dm subpilosus, 0—A-folius, altefurcato- oligocephalus, anthela cana breviter subpilosa et vix disperse glandulosa. Involucra 10— 12 mm, subfloccosa, densiuscule albopilosa, inferne minute et subsparsim glandulosa, squamis sublate lanceolatis subulatis. Styli lutei. Folia numerosa ovata vel e basi lata (contracta vel oblique decurrente) deltoideo-ovata acuminata acuta, irregulariter et partim grosse pluri- vel multidentata, basi saepe subinciso-dentata et late triangulariter dentata vel laciniis liberis praedita, glabrescentia, margine petioloque (densius) breviter pilosa. Est caestum-bifidum. Tölö-Park in Helsingfors in Finnland (Brenner)! Subsp. 7. petrocharis Lint. in Journ. Bot. XXXI. (1893) 180; Lint. Brit. H. 51. — Folia subglaucescentia margine petioloque albopilosa haud vel obsolete apiculato- denticulata ovalia, ovata vel ovato-lanceolata constrieta vel attenuata, caulinum lanceo- latum vel lineare. Pedicelli apice modice pilosi et sparsim glandulosi. Involucra me- diocria subdense pilosa parce glandulosa, squamis subdense, margine dense floccosis. Britannien: Killin in Perth (Linton n. 20)! W. Yorkshire; Brecon; Caermarthen. Subsp. 8. euryops Wol. et Zahn in M. B. L. (1911) 151. — Folia submagna late lanceolata saepe = grosse multidentata et submaculata supra glabrescentia; caulina 2 lanceolata dentata subtus floccosa. Acladium 25—35 mm, Capitula 3—10;.rami 3—5. Euhieracium. — Sect, VII, Vulgata; n. 147. 439 Involuera 12—15 mm dense floccosa. Glandulae = 0. Anthela = albida. Styli initio sublutei. - Bukowina: Berg Flutorica bei Cärlibaba und Berg Peatra Doamnei bei Rareu, 1600 m (Woloszczak)! Subsp. 9. farinisgquamum Zar — Subsp. fariniferum Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 69; nec Boiss. (1875). — Folia magna ovato- vel oblongo-lanceolata denticulata vel sinuato- et apiculato-dentata, ima tantum supra pareissime pilosa, subtus floccosa; caulina 4—2 subtus dense floccosa. Acladium 1—2 cm. Capitula (3—)5—12. Involucra 9—10 mm canotomentosa et sparsim glandulosa, disperse pilosa. Pedicelli albocani = epilosi et eglandulosi. Styli lutei. Transsilvanien: Piatra Strucu bei Felsö-Vidra (Simonkai)! Subsp. 10. carnosum Wiesb. in Ö. B. Z. (1881) 240 sub caesio; in D. B.M. (1884) 57; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 1848; Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 74, t. 61. — H. murorum glaucescens "Neilr. Fl. N.-Öster. (1 859) 440. — H. caesium P. carnosum G. Beck, Fl. N.-Österr. (1853) 1293. — H. ravusculo omnino simile, sed involucra 42 mm "parcepilosa subeglandulosa vel (subvar. 2. subearnosum G. Beck 1. c.) sparsim glandulosa. Anthela altefurcata, in subvar. 2 laxe paniculata. Folia (maculata subtus rufo- violacea) numerosa saepe breviter petiolata denticulata vel breviter serrato-dentata cras- siuscula, caulina 2—3. Styli lutei denique brunnei. Variat involucris virescentibus multo minus floccosis: var. 9. austrotatrense Zahn. Österreich: Kalkgebiet ob Wien (F. Sch. H. norm. n. s. n. 41609; Baenitz.n. 5419, 7906)! Tirol: Kufstein! Bayern: Berchtesgaden, Krutersalp, Untersberg, Späten- gundenrücken bei Oberstdorf usw. — ß: Hradek in Liptö! — Nach Pax Grundz. II. 93: Westkarpathen (Sytna, Rozsudec). Subsp. 11. violaceum Lbg. H. Sc. (1872) n. 67 pro var. H. bifidi! et in Blytt, Norg. Fl. II. (1874) 657; in Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 11. (1879) 45. — Glabrescens. Folia parva subtus violacea, ovata vel oblonga vel late ovato-lanceolata basi rotundata- vel constrieta, vix breviter dentata; caulina 0—2 saepe valde reducta. Pedicelli cano- tomentosi tantum. Involuecra 40—14 mm obscura subdense floccosa sparsim pilosa sparsim glandulosa. Styli lutei. Norwegen: Insel Mosterön bei Bergen!; Ryfylke; 'Hardanger. Subsp. 12. markazense Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 69. — Caulis ad 45 cm ad 42-cephalus, acladio ad 5 cm, ramis 4 longis foliatis. Folia magna latissime lanceolata = grosse dentata subtus subfloccosa; caulina Q—3 basi saepe dentibus nonnullis valde magnis munita. Involuera 40 mm subfloccosa sparsim glandu- losa subpilosa. Pedicelli parcepilosi subeglandulosi. Squamae subangustae acutiusculae ve] acutae. Styli sublutei. Ungarn: Matragebirge bei Markaz! und Berg Nagy-Gällya (Jävorka)! _ Subsp. 13. plumbeum Fr. pro sp. in Symb. (1848) 111 pp.; Herb. norm. Xll. n. 21 pp.; Epier. 95; Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. I. 348. — H. bifidum B. plumbeum Lbg. in Hartm. Handb. ed. 41, p. 45; in Blytt, Norg. fl. II. (1874) 657.— A caesio differt involucris minoribus viridiatris subefloccosis saepe vix parcepilosis folisque sordide (fere albocinereo-)viridibus (saepe anguste acute et sublonge dentatis, raro maculatis); caulinis 0—1(—2). Glandulae = 0. Styli obseuri. Norwegen: Insel Ormgen bei Kristiania (Fr. H. Eur. n. 90)!; Schlesien: Köpernik- steine im Gesenke (Zahn n. 582)!; Westkarpathen: Fatra!, Tatra!, Berg Drevenyik in Szepes!; Pieninen!; Schemnitz in Hont! Transsilvanien: Peatra Krajuluj bei Pojana Batschi - (Kotschy)!; nach Peter, Fl. Südhann. I. (1904) 297 im hereynischen Gebiet (sicher irr- tümlich). Nota. Cfr, explicationes valde ineptas G. Schneideri I. c. 349—350. — Cfr. subsp. plum- beolum. 2. Folia caulina 2—5(—9). — (fr. subsp. saesium. Subsp. 44. angustilobum Dahlst. H. Se. IX. (1895) n. 59—60!; Norrl. Suom. 440 K.H. Zahn. — Hieracium, Kelt. 128. — Folia ovata vel ovato-lanceolata parva irregulariter brevius longiusve et acute serrato-pluridentata. Squamae usque ad apicem subdense floccosae. Gotland! Finnland: Äbo. | Subsp. 45. fraudulentwm Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 77—78; Bidr. II. (1894) 18. — Folia ovato-oblonga, pleraque ovato- vel angustius lanceolata, denticulata vel regulariter dentata, caulina ovato- vel sublanceolata denticulata vel 3—4 dentibus longis munita, omnia prasina immaculata. Involucra 8—10 mm sparsim (vel inferne densius) floccosa, glandulis solitariis obsita. Skandinavien: Östergötland; Torpen. Riesengebirge: Mittagsteine, 1400 m! Harz: Questenberg (Zobel)! Subsp. 16. eravoniense F. J. Hanb. in Journ. Bot. XXXII. (1894) 230; Williams, Prodr. fl. Brit. III. (41902) 158; Lint. Brit. H. (1905) 63 sub H. duriceps. — Folia oblongo-lanceolata utringue 3—6-dentata basi cuneata, caulina 2—5 lanceolata argute dentata. Anthela ampla, ramis longis suberectis sursum curvatis. Pedicelli pilosi. Involuera floccosa dense albopilosa. Glandulae = nullae. Ligulae saepe stylosae. Britannien: Dumfries; Sutherland; Perth; W. Yorkshire; Lancashire. Subsp. 17. Dichtlianum Wiesb. iu D, B, Z. (1881) 271 sub H. vulgato; Dicht! in D.B.M. (1884) 91; G. Beck, Fl. N.-Österr. 1297 (pro ? vulgatum-caesium); Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1908 pro H. laevigatum-glaucum-silvatieum; in Reichb,. Ic. XIX. 2 (1911) 293, t.263 pro H. laevigatum-caesium. — Folia ovato-oblonga vel late ovato-lanceolata crassiuscula maculata subtus purpureo-violacea remote sinuato-denti- culata vel basi late grosseque dentata; caulina 3—5(—9) cito minora, summa bractei- formia. Acladium 2—10 cm, rami 3—7, capitula 10 vel numerosa. Involuera 11— 13 mm => eglandulosa dense canofloccosa, pilis solitariis obsita. Styli obscuri. Niederösterreich: Gaden (F. Sch. H. norm. n. s. n. 1608)!, Brühl!, Mödling (Baenitz n. 4946)! und Sebenstein bei Wien! b. Folia viridia. Squamae partim obtusae, interiores obtusae ne acutae. Flocei densi vel sparsi. . Squamae exteriores breves saepe latae et apice = rotun-. datae, mediae = obtusae, interiores longae aequilongae ars BERne | a. Folia caulina0—2(—3). Stylidenique plerumque obsecuri. Subsp. 18. galbanum Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 70—T71 et ex Anders. in Bot. Not. (1890) 92%; Bidr. III. (1894) 20; Norrl. Suom. Kelt. 197. — Subsp. caesüfloro analogum. Folia late ovata vel ovato-lanceolata, interdum angusta, sparsim et late (basi profundius saepe valde grosse et longe) dentata, breviter acuta. Involuera 10—14 mm crassa obscure viridia (f. virens Dahlst. Bidr. III. 23) vel atra canofloccosa, interdum canovirentia, raro efloccosa (var. 3. atrum Dahlst. 1. c. 22; H.-Fl. Oesel [1901] 36, t. IV, f. 2 pro subsp.). Squamae latae saepe dilute marginatae et glandulis minutissimis solitariis obsitae. Pili basi crassa atra. Pedicelli haud vel (var. y. carnosiforme Vollm. et Zahn in Vollm. Fl. Bay. [1914] 816) disperse glandulosi. Süd- und Mittelskandinavien (Dahlst. H. Se. II. n. 10—19!, V. n.53a,b!, IX. n.54—55!, X. n. 31—32!, XVII. n. 77!). — Inseln Ösel u. Äland (Kupffer n. 14509, 11651, 12280, 12360 = B)! — Von Südfinnland (Brenner)! bis Kuusamo. Ungarn: Berg N.-Rozsudec, 1500 m, im Komit. Ärva!, B. Ploska in Liptö! Tatra: Drechslerhäuschen (foliis supra disperse pilosis: f. su batrum Zahn). Bukowina: Berg Suhard! Österreich: Steyer (Reichenbach n. 2352 pro H. nemoroso)! Bayern: Spitzingsee!, Berchtesgaden!, Pürschling bei Oberammergau!, München! Thüringen: Jena! Var. d. eviridatum K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 66, {.X, f. 33. — Sa eviridatum K. Joh. in Bot. Not. (1907) 12 = var. holopolium Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 417. — Involueris canoviridibus. Schweden: Dalarne (Dahlst. l.c. XIV. n. 54)!; Vestmanland. Norwegen: Karel (l. ce. XXI. n. 48—49)! Euhieracium. — Seect. VII. Vulgata; n. 447. 441 Var. e. divaricans Dahlst. Bidr. II. 24. — Folia angustiora, rami squarrosi.- Gotland. — (fr. etiam var. eriopoliodes Om. in Zahn n. 636: Larvik! et var. microgalbanum Norrl. Suom. Kelt. 428: Lappland. Nota. Similia: Subsp. 1. galbanatum Brenn. Finl. H.-form. VII. (1903) 19; sed involucra parva, squamis angustis acutis margine dense floccosis, comosis. — Nyland u, Tavastland in Finn- land (Brenner)! Subsp. 2. alboviride Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 112 et 3. galbeum Brenn. 1. c. 113. — Südfinnland: Ingä, Strömsby, Svartbäck (Brenner)! Subsp. 4. fomense Om. in Nyt Mag. Nat. LII. (1915) 442; inter galbanum et basifolium. — Hallingdal, Valdres, Sogn u. Hardanger in Norwegen, 480—14043 m. Subsp. 5. Nylanderianum Brenn. ].c. I. (1892) 447. — Nordösterbotten u. Tavastland. Subsp. 19. inopifolium K. Joh. ex Dahlst. H. Se. IX. (1895) n. 56! — Differt foliis vix profundius dentatis, squamis imbricatis obtusioribus minus floccosis. Gotland! Subsp. 20. caesiopsis Zahn H. Schw. (1906) 317. — Folia elliptica obtusa vel ovato- vel elliptico-lanceolata acutiuscula, .interiora late lanceolata acuta, saepe rigida acute denticulata vel dentata, utrinque subpilosa vel supra glabrescentia; caulina 2—3 oblongo- vel lineari-lanceolata breviter dentata subtus parcefloccosa. Acladium 1—5 cm, rami 2—4 subconferti. Involucra 9—10 mm crassa cum pedicellis glandulis minu- tissimis solitariis obsita inferne dense floccosa, squamis atroviridibus late viridi-marginatis obtusis vel subobtusis (var. «@. genuinum Zahn) vel angustioribus et internis = acutis (var. $. hemicaesium Zahn I. e.). | Schweiz: Bagnes [Fionney-Mauvoisin|!, Alesse!, Grabs! Italien: Bormio! Subsp. 21. TZatitegulatum Wol. et Zahn in M.B.L. (1911) 15%. — Folia ovata vel oblonga truncata vel longius contracta basin versus (saepe subgrosse) dentata; caulina 2(—3) eitissime parva. Capitula ad 7 crassa, 42—14 mm longa, atra, sub- efloecosa, sparsim glandulosa, modice pilosa, squamis ad 2 mm latis obtusis, internis = acutis. Pedicelli virides subfloccosi. Styli obscuri. Bukowina: Berg Suhard! Subsp. 22. mesotephrodes Zahn. — Folia ovato- vel oblongo-lanceolata bre- viter vel profunde et late sinuato-dentata basi attenuata. Involucra 8—9 mm, squamis latiusculis densiuscule floccosis subpilosis parceglandulosis. Bayern: ns Kreuth!, Neuhaus bis Spitzingsattel!, Roßalp am Geiglstein!, Hochfell, 1670 m! Subsp. 23. innsbruckense Murr (ex Reichb. Ic. XIX. 2 [1906] 90) in A. B. Z. (1907) 415. — Folia ovata vel late ovato-lanceolata (interiora saepe magna) truncata vel contracta denticulata vel grosse triangulariter dentata supra subpilosa, caulina 4—2 lanceolata grosse dentata vel linearia. Acladium 1—5 cm. Capitula 2—5(—12). In- volucra 40—12 mm, lata, subpilosa vel densiuscule pilosa, dense vel canofloccosa, cum pedicellis parcepilosis parceglandulosa, squamis latis obtusis vel intimis I acutis. Tirol: Hötting ob Innsbruck (Zahn n. 260)! Subsp. 24. aethotrichum Dahlst. H. Sc. XXIII. (1908) n. 50! — A subsp. gal- bano foliis irregulariter et anguste (vel late triangulariter vel sublonge) pluridentatis, in- volucris submagnis obscuris, squamis sursum margine tantum floccosis, internis sub- acutis differt. Gotland! Subsp. 25. helsingicum Almq. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 87, Ill. n. 45; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 70. — Folia ovata vel ovato-lanceolata vel = lanceo- lata basi attenuata vix vel acute breviterque dentata. Involucra vix mediocria, lata, squamis latiusculis brevibus viridi-atris = acutis, saepe vix floccosis. 'Schweden: Helsingland; Dalarne; Herjedalen (Dahlst. H. Se. III. n. 94!, XIV. n. 34!, XV. n.51!, XVII. n. 74a, b!). Subsp. 26. schisticolor Dahlst. H. Se. II. (1892) n. 88, V. n. 52! — Simile, sed differt foliis parum maculatis saepe longius et grosse dentatis (externis late ovatis), involucris mediocribus, squamis latiusculis subdense pilosis et floccosis, internis acutis. 442 K. H. Zahn. — Hieracium. Jemtland! Finnland (Norrl. H. exs. I. n. 121). Subsp. 27. maculiferum Norrl. Bidr. I. (1888) 100; H. exs. n. 120; Dahlst. H. Se. IV. n. 34! — Folia ovalia vel late ovato-lanceolata maculata vix vel acute pluri- denticulata. Involucra mediocria inferne densiuscule floccosa, squamis vix latiusculis sursum saepe parum floccosis. Jemtland: Äreskutan! Subsp. 28. Brandelii Dahlst. H. Sc. X. (1896) n. 30!, XVII. n. 17!, XIX.n. 25! — Folia ovata, oblonga vel ovato-lanceolata obtusa obtuse denticulata vel triangulariter paucidentata. Involucra subparva, squamis latiusculis densiuscule pilosis subeglandulosis, externis subfloccosis vel densiuscule floccosis, reliquis viridi-marginatis apice acutis et saepe piceis. Herjedalen!; Jemtland!; Vesterbotten. Subsp. 29. poliotrachelum Dahlst. H. Se. XXI. (1907) n. 15! — Simile. Folia denticulata vel sparsim dentata, caulina 3. Involucra vix mediocria inferne dense, sursum minus vel sparsim floccosa, squamis subangustioribus. Herjedalen! | Subsp. 30. ravidum Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 113. — Est caesium- bifidwm. Folia == tenuia ovalia vel ovata basi subcordata vel truncata, interiora atte- nuata oblongo-lanceolata acuta, exteriora apice rotundata vel == obtusa, caulina 0—2 oblongo- vel sublanceolata vel reducta. Caulis 25—45 cm, 2—-5-cephalus, pedicellis canis subpilosis vix vel parce et minute glandulosis, involucris 40--12 mm, floccosis, pilosis subeglandulosis, squamis obtusis. Styli obscuri. Ligulae sat magnae. Folia sat breviter et triangulariter dentata, supra glabra, margine pilosa, in petiolis costaque 2. dense pilosa vel villosula. Finnland, z. B. Strömsby, Kyrkslätt (Brenner)! Eu Nota. Similia.: Subsp. 1. völliceps Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 144; sed folia grossius (inferne late tringulariter) dentata oblongo-ovata, involucra 41—43 mm, squamis internis acuti- oribus. — Litt Kroksnäs bei Borg& in Nyland (Brennen)! — var, ß. ampliflorum Brenn. .c. IV. (1895) 47; versus bassfolium. — Borgä! Subsp. 2. pachyphyllum Brenn. 1. c. I. 445. — Folia ut in ravedo, sed rigidiora apieu- lato-pluridenticulata vel inferne dentata, exteriora utrinque pilosa; caulis 4—3 dm; involucra 9—44(—13) mm, squamis internis subacutis. Folium caulinum 0 vel 4 reductum. Habitu H. bifidi. — Nyland: Kyrkslätt (Brennen)! Subsp. 31. parcidentatum Brenn. Finl. H.-form. 1. (1892) 410. — Caulis 3—5 dm subepilosus. Folia interdum maculata vel glauco-violacea rotundato-elliptica vel oblongo- vel sublanceolata, omnia (inferne irregulariter et saepe grosse) 2—5-den- tata, supra glabra, caulina 4—2. Involucra 10—13 mm pilosa = eglandulosa floccosa obscure vel canoviridia, squamis latis obtusis, internis dilutioribus acutissimis. Styli obseuri. Südfinnland: Kyrkslätt, Strömsby (Brenner)!, Uleä, bis Nordösterbotten. Var. #. paltamoönse Brenn. ].c. II. (1893) 24, squamis magis acuminatis acu- tioribus. Paltamo in Nordösterbotten. | Nota. Simile subsp. sotkamoönse Brenn. l.c. II. 23. — Sotkamo u. Naapurinvaara. Subsp. 32. valdeacutum Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 59! — Folia ovato- vel oblongo-lanceolata acute denticulata; caulina 2 lanceolata acutissima. Involucra parva anguste dense floccosa subpilosa vix sparsim pilosa. Acladium 4—2 cm. Jemtland: Storlien! Nota. Cfr. etiam subsp. kemensiforme Norrl. Suom. Kelt. (4906) 425. — Ostrobottnien. b. Folia caulina 2—7(—10). | Subsp. 33. Tentiginosum Murr et Zahn in Ö.B.Z. (4903) 422; Reichb. Ic. XIX. 2 (4906) 73, t.64 sub H. ramoso. — 50—75 em, 3—15-cephalum; acladio I—3(—5)cm. Folia basalia ad 9 submagna ovato-lanceolata pluridentata maculata, exteriora saepe parva obovata; caulina 2—-5 elliptico-lanceolata vel late lanceolata longius Euhieracium, — Seect. VII. Vulgata; n. 147. 443 acuminata subtus floccosa. Involucra 41-13 mm valde crassa subdensiuscule floccosa. Glandulae = 0. Styli lutei. Tirol: Trient (etiam var. $. Velae Zahn, involucris minoribus foliis immaculatis). Subsp. 34. variabile Lönnr. Resa Smäl. (1882) 73; Dahlst. Bidr. II. (1894) 27. — H. ramosum Lbg. H. Sc. (1872) n. 75! et in Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 11. (1879) 47 pp. — H. ramosum f. simplex Fr. Symb. (1848) 414 pp.; nec W. et Kit. — Folia basalia late ovato-lanceolata vel lanceolata acuminata = grosse serrato-multi- dentata, basi ovata vel truncata magis (saepe grosse et longe) dentata vel subincisa, subtus et basin versus dense pilosa; caulina plerumque 3—6. Involucra 10—44 mm canofloccosa, squamis saepe subangustis. Schweden: Gotland (Lbg. 1. c. n.75!, Dahlst. H. Sc. IX. n.58!, X. n.33 et 33*!), — Westkarpathen: Tatra, z. B. Nagy Tarpataki völgy!, Branyiszköi hägö! Var. $. subgalbanum Dahlst. H.-Fl. Oesel (1901) 37, t. V, f. 1; foliis angustioribus longius dentatis, caulinis 2; involucris minoribus magis canis. Inseln Ösel u. Dagö (Kupffer n. 11596 pp.; Herb. fl. Ross. n. 1812!). Var. y. parvifolium Afzelius Fl. Gotl. (1844) 18 pp. sub vulgato. — Folia minora acute sinuato-denticulata (f. a. fracidodes K. Joh. ex Dahlst. H. Se. II. [1892] n. 20) vel anguste inciso-lobatis (f. b. angustilobum Dahlst. Bidr. III. 27) vel latius dentatis, involueris minus crassis (f. c. turbinatuwlum Dahlst. 1. c. II. 29). Gotland. * Subsp. 35. Dogense K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. IX. (1895) n. 57! — Differt foliis valde coloratis; squamis dorso sparsim floccosis; glandulis sparsis. Gotland! 4 Subsp. 36. Sendineri Naeg. ex Gremli, Exk.-Fl. Schw. ed. 3. (1878) 260; Brügger in Jahresb. nat. G. Graub. II. (1880) 142; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1901) 1817; in Reichb. Ic. XIX. 2 (1906) 74, t.65A sub H. ramoso. — H. ramosum Sendtn. in Flora (1854) 339; Reichb. Ic. XIX. (1860) 82 pp. — H. canescens Fr. Epier. 404 pp. — H. caesium subsp. Sendtneri Vollm. Fl. Bay. (1914) 816. — 3—6 dm. Folia basalia 3—8 ovato-lanceolata vel = lanceolata basi longe attenuata serrato-multidentata, cau- lina 3—6(—10) sensim minora lanceolata vel angustiora saepe profundius vel longissime dentata vel (f. b. incisodentatum Vollm. 1. c.) pinnatifida, omnia subtus (in costa petioloque densius) pilosa == floccosa, supra saepe sparsim floccosa. Capitula (1—) 3—10(— 25), saepe partim aborta. .Involucra 9 mm sub- vel densiuscule floccosa sparsim vel modice pilosa, saepe (f. c. oenicolum Zahn) disperse glandulosa. Squamae la- tiusculae. Südbayern bis in die Alpen, z. B. Rotwand!, Spitzingsattel!, Brecherspitz!, Geigl- stein!, Bodenschneid! (Fl. Bav. exs. n. 735b)! Nordtirol! Salzburg (l. c. n. 735a)! Oberösterreich: Steyer! Kärnten: Sattnitz bei Klagenfurt! Im Flußkies. Var. ß. argutidens (Fr. emend.) ex Nym. Consp. Ill. (1881) 443; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1817. — H. argutum a. monacense Naeg. ex Fr. H. Eur. n. 96®is! — A. argutidens A.-T. Cat. (1913) 341. — Folia omnia lanceolata regulariter (haud grosse) et argute serrato-multidentata, caulina 3—5. Glandulae = 0. Glabrius. Daselbst; auch Mte Baldo! Küstenland! Oberinntal: zwischen Prutz und Ried! Unterengadin: bis Ardez (Zahn n. 468)! Var. y. curiense Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2 (1906) 74; H. Schw. 324. — Pluri- caule. Folia (etiam caulina) = elliptico-lanceolata supra subpilosa (caulina superiora = glabra). Involucra subdense floccosa. Ostschweiz: Chur!, Rotenbrunnen!, Zillis!; Vorarlberg: Schaan! Subsp. 37. Sarntheinianum Zahn. — H. Brennerianum A.-T. ex Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 4817; Reichb. Ic. XIX. 2 (1906) 75, t. 66; A.-T. Cat. (1913) 339; nec Norrl. (1889). — Canovirens, 7 purpurascens. Involucra majora, albido- cana, subpilosa. Glandulae = 0. Folia caulina 2—5, saepe inaequaliter et interdum sublonge serrato-dentata; basalia plerumque tantum 2—3. Rami saepe tantum 1— 2- cephali (capitulis reliquis abortis). Reliqua prioris. 444 K. H. Zahn. — Hieracium. Tirol: Landeck!, Innsbruck (Dörfler n. 31422 als H. Sendtneri!, Zahn n. 258!) bis Pontigl! Brixen bis Velthurns! — Fehlt in Schweden (wo nach AT. Cat. 339). Var. #. roripifolium Murr et Zahn in D.B.M. (1902) 36 et in Ö.B.Z. (1902) 495. — Squamae late lanceolatae minus floccosae disperse vel sparsim minuteque glan- dulosae. Zirl!, Pontigl!, Gasteig ob Sterzing! Var, y. fucatiforme Zahn. — Folia caulina ad 6 lanceolata dentiendeik vel acute 3-dentata. Acladium ad 5 cm. Capitula 4ı—2(—5). An vulgatum-glaueum ? | Kärnten: Arnoldstein an der Gailitz! | Subsp. 38. semicanum K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 25, t. VII, f. 22; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 9! — Folia ovato-lanceolata vel == lanceolata remote et acute serrato- denticulata vel -dentata; caulina 3—6 cito minora angusta. Involucra mediocria sub- dense pilosa densiuscule, inferne dense floccosa. Glandulae subnullae. Vesterbotten in Schweden! Hallingdal und Valdres in Norwegen. Subsp. 39. @drianum Zahn. — Folia basalia ad 4 oblonga vel oblongo-lan- ceolata longe petiolata argute et acute serrato-dentata simul denticulata, dentibus in- ferioribus antrorsum falcatis saepe in petiolum descendentibus; caulina 5 remota (inferiora longe) petiolata, basalibus similia, superiora floccosa. Capitula 9(—16). Involuera 40 mm dense floccosa disperse pilosa. Glandulae 0. Squamae obtusiusculae vel acutiusculae, exteriores angustiores. Styli obscuri. Krain: Idria (Lagger)! Subsp. 40. galbanifolium Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 22—23!; Bidr. III. Sy. 30. — H. variabile ö. microphyllum Lönnr. ex Dahlst. H. exs. IV. (18914) n. 70. Folia basalia = lata = ovata magna late et = acute, sed aequaliter er dentata subtus purpureo-violacea, caulina ad 6 cito minora ovato- vel sublanceolata (saepe grosse) dentata. Anthela indeterminata, ramis inferioribus longis foliolatis. In- volucra == crassa, squamis latis plurimis = obtusis. Gotland: Gerungs, Färösund. Subsp. 41. thyraicum Blocki exs.! et in Ö.B.Z. (1889) 74. — H. pseudo- bifidum Bt. in Ö.B.Z. (1888) 48; nec Schur (1866). — Folia crassiuscula oblonga vel late ovato-lanceolata, basi raro truncata, plerumque contracta vel attenuata, breviter multidentata, dentibus partim liberis aueta; caulina 3—5 cito minora. Involucra 40 mm, crassa, dense canofloccosa, squamis latis obtusis obscuris. Styli obscuri. Galizien: Am Sereth bei Horodnica! Subsp. 42. sublustre K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. II. (1892) n.21!, IM. n.61 — var. pectinellum K.Joh.!; Dahlst. Bidr. II. (1894) 34. — Folia subeordato-ovala vel ovato-lanceolata pleraque basi abrupte constricta, late multidentata, basi subineiso- vel pinnato-dentata, breviter acuta. Involucra mediocria vel submagna crassa subfloccosa virentia, squamis angustis, exterioribus = obtusis. Anthela saepe subumbellata. Gotland! | Nota. Cfr. subsp. simulatum Zahn. — H. simulans Om, in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 323; nec NP. — Norwegen: Hurum, Botne, Solum. Subsp. 43. Osiliae Dahlst. H.-Fl. Oesel (1901) 38, t.V, f. %. — Simile, sed folia minora ovalia vel == ovato-lanceolata vel sublanceolata pluridentata, basi minus profunde sed anguste falcato-dentata, dentibus partim liberis. Involuera parva. Rami conferti. | Inseln Ösel u. Abro (Kupffer n. 11509-414540 pp.; 11596 pp.): { Subsp. 44. Dahlstedtii Almg. ex Elfstr. in Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 97a,b cum diagn.!, XI. n. 49!; Elfstr. H. Alpina (1893) 60. — A sublustri foliis subangusti- oribus latius et grosse She vel lobato-dentatis magis pilosis, caulinis AT, in- volueris mediocribus obscuris, squamis sublatis plerisque obtusis differt. : Jemtland: Renfjället! Subsp. 45. pectinatulum Alma. ex Dahlst. Bidr. II. (1894) 43 in nota; Dahlst. H. Sc. XVII. n. 76! — Folia oblonga vel ovato-lanceolata late et longissime pluridentata, Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 147. 445 basi pinnato-dentata sagittata; caulina ad 5, basi longissime lateque pectinata. Involucra magna crassa subdense pilosa et glandulosa, squamis atroviridibus lanceolatis obtusius- ceulis subfloccosis, margine densius floccosis. Stockholm! Gestrikland. Subsp. 46. peralbidum Borb. in Ö.B.Z. (1891) 251 pro sp. — H. vulgatum > glaucinum (recte » Glaucina«) Sag. Schneid. Fl. Centr.-Karp. II. (1891) 364. — Caulis 3—4 dm, inferne albo-subpilosus, 2—6-cephalus, pedicellis tomentosis eglandulosis parcius pilosis. Folia rigida subtus albidovirentia, elliptica, rotundato-obtusa, basi longe atte- nuata, acute denticulata; caulina 4—8, inferiora conferta petiolata elliptico-lanceolata saepe magis dentata, reliqua angustiora = cito minora acutissima. Involucra 42—13 mm disperse albo- -pilosa eglandulosa, squamis latiusculis obtusis margine basique farinoso- floecosis. Styli sublutei. Ungarn: Am Bistriöka-Bach bei Kralovän im Komit. Ärva (Borbäs). 2%. Squamae exteriores obtusiusculae vel acutiusculae sen- sim in reliquas acutiusculas vel subulatas transeuntes = pilosae = sparsim floccosae glandulosaeque. (Cfr. salisaquensis.) Subsp. 47. laciniifolium Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 109. — H. exal- tatwm Dahlst. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 42; Dahlst. Bidr. II. 35; H. exs. I. n. 76; H. Se. Il. n. 24—25!, XV.n.52—53! Nec A.-T. Spieil. suppl. I. (1886) Al. — - H. sinuosifronti analogum. Folia ovato-lanceolata vel sublanceolata longe acuminata argute pluridentata, basi ovata vel saepius attenuata inaequaliter et saepe late longissime- que dentata vel incisa, dentibus partim liberis; caulina 0—3(—5). Involucra elongata, primarium saepe erassum. — H. exaltans Dahlst. (efr. Ark. Bot. XVI. 14. [1920] 35). Skandinavien: Kristiania!, Holmestrand!, Lille Elvedal!, Hallingdal, Hardanger, Värmland, Vestmanland, Smäland, Östergötland, Södermanland, Balsland u. Gotland! - Subsp. 48. albipes Dahlst. H.-Fl. Oesel (1904) 39, t. VI, f. 1. — Simile, sed squamae (interiores virides longe acutae) sparsius pilosae ie glandulosae, pedi- celli subepilosi sparsim glandulosi. Folia magna = lanceolata. Wideborg auf Ösel. Nota. Similia: Subsp. 1. valödipolum da: in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4940) 448; caule usque ad basin ramoso, ramis inferioribus foliatis; squamis angustis longe pilosis subeglandulosis, foliis submagnis. — Hovland in Hardanger. Subsp. 2. @crozum Om. 1. c. 420; involucris glandulosis. — Dovre Fjeld. I. Squamae sparsim vel densiuscule glandulosae (glandulis parvis), sparsim vel densiuscule pilosae, ubique sparsim (raro margine densius) floccosae. Styli plerumque obscuri. Pilisaepe obseuri basi 'atri. a. Glandulae sparsae vel vix modice numerosae. Subsp. 49. macrocalyx Brenn. Finl. H.-f. IV. (1895) 16. — Folia longa ovato- vel sublanceolata acuta, ima = ovalia, == grosse et patenti-dentata, caulina 1—2 floccosa dentibus in petiolum descendentibus munita. Pedicelli tomentosi parcepilosi apice saepe parceglandulosi. Involucra 40—12 mm basi floccosa, pilosa, vix vel parceglan- dulosa, squamis latis subobtusis vel breviter acutis, exterioribus obscuris, externis mar- ‚gine floccosis. Styli obscuri. Nyland: Lojo, Mongola, Kiviniemi. Var. $. ovatifolium Brenn. l.c. VII. 21, foliis ovatis: Westerkulla. Subsp. 50. basifolium (Fr.) Almgq. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 43; Dahlst. Bidr. II. (4894) 38; Norrl. Suom. Kelt. 4129. — H. vulgatum c. basifolium = mu- rorum-vulgatum Fr.,H. norm. II. n. 46!; Almq. Stud. (1881) p. XXIII. — H. eruen- tatum Lüb. ex Stenstr. l.c. 44 pp. — A—8 dm. Folia obovata, ovato-lanceolata vel angustius lanceolata elongata saepe = maculata inaequaliter, argute sed anguste [raro breviter: f. tomentosulum Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 21 multidentata, caulina 446 K. H. Zahn. — Hieracium. 1—4. Involuera (9—11 mm) lata sparsim vel densiuscule pilosa et glandulosa vix sparsim (margine basique magis, raro dense) floccosa obscura, squamis angustis acutis. Südskandinavien (H. caesium Lbg. H. Sc. n. 60! et in Blytt l. c. et in Hartm.l. c.; Dahlst. H. exs. I. n. 73—75; Dahlst. H. Sc. I. n. 26—27!, III. n.86a, b!, Xl.n.51 — 52!) bis Upland, Helsingland u. Valders!; Äland u. Finnland! Tetiam var. dissectifolium Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 110 et var. apricicola Brenn. 1. c. IV. (1895) 17 = var. apricorum Brenn. ]. c. I. (1892) 110]. Sudeten: Kiesberg!, Elbgrund!, zwischen Elbwiese u. Elbfallbaude (forma stylosa)! Thüringen: Jena! Harz: Alter Stolberg! Subsp. 51. setosifolium Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 20. — Folia ellip- tica vel ovato-lanceolata vel = lanceolata leviter vel vix dentata subsetulosa vel supra glabra, caulina circ. @ dislinetius serrata. Involucra 8—9 mm, subpilosa efloccosa, pedi- cellis canis subepilosis vix vel parce glandulosis, squamis sublatis obtusis vel subacutis, internis viridi-marginatis apice obscuris. Finnland: Nordösterbotten. Nota. Cfr. etiam subsp. Djerkoeönse Dahlst. ex Om. in Nyt Mag. Nat. XLIN. (1905) 280. — Norwegen. Subsp. 52. »seudobasifolium Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 122. — Differt foliis basi latissimis magis acuminatis, caulinis 4(—2), involueris minus pilosis crebre glandulosis. Röldal in Norwegen. Subsp. 53. psilodorum K. Joh. Bidr. Gestrikl. Arch.-Fl. (1907) 16, t.II, £. 6; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 7! — Folia fere ut in basifolio,; caulina 1—-2 saepe longe et grosse dentata. Torsäker in Gestrikland! Subsp. 54. pescum K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. XI. (1900) n. 70! — Folia ellip- tica vel oblongo-lanceolata grosse I obtuse sinuato-pluridentata parva. Involucra me- diocria lata densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis subangustis plerisque acutis leviter floccoso-limbatis. Gotland! Subsp. 55. stenochnoodes Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 92—93! — A subsp. basıfolio differt foliis subbreviter sed late et triangulariter sinuato- et serrato-pluriden- tatis, involucris densiuscule pilosis sparsim glandulosis, squamis inferne densiuscule floccosis margine sursum subfloccosis. Herjedalen! Nota. Cfr. etiam: Subsp. A. kemiticum Norrl. Suom, Kelt. (1906) 4130. — Kemi in Ostro- bottnien. Subsp. 2. cereolinum Norrl. (H. exs. VIII) Suom. Kelt. (4906) 430. — Südwestfinnland. Subsp. 3. rosulare Brenn. Finl. H.-form. II. (41893) 20. — Nordösterbotten in Finnland. Subsp. 56. dissimile Lbg. H. Sc. III. (1878) n. 121! pro var. HZ. murorum; Elfstr. H. Alp. 60, Lbg. f. ex Dahlst. H. Se. II. (1892) n. 43—45! — H. floceifrons Elfstr. Bot. utfl. (1890) 61. — Folia ovata vel ovato-lanceolata vel = lanceolata contracta vel attenuata interdum maculata anguste et longe patenti-pluridentata basi saepe lacerata; caulina 1—3 subtus floccosa. Involucra saepe submagna subcrassa sub- vel densiuscule pilosa sparsim vel subglandulosa, squamis subangustis obtusiusculis vix vel modice, mar- gine densiuscule floccosis. Styli brunneo-lutei. Jemtland (Dahlst. H. Sc. I. n. 43—45!, IV. n. 28!, XIV. n. 25!). Insel Löfen bei Umeä (Lbg. 1. c.)!; Gestrikland. Norwegen: Fornebo usw. Ähnlich in Schottland: Killiin in Perth (Linton n. 94)!; Argyle; W. Yorkshire (Lint. l. ec. 62). Subsp. 57. semectum Dablst. H.-Fl. Isl. (1904) 50. — H. dissimile var. senec- tum Dahlst. in H. Jons. Bidr. Öst-Isl. Fl. in Bot. Tidsskr. XX. H. 3 (1899) 354. — Folia basalia latissima breviter et late dentata. Involucra majora (1\4—16 mm) viridia densius pilosa et floccosa minus glandulosa. Folia caulina 4—2. Robustum, poly- cephalum. Cetera prioris. Island: Kolfreyustadir, Eidar. Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 447. 447 Subsp. 58. neo-Marshallianum Zahn. — H. anfractiforme E. S. Marshall in Journ. Bot. (1892) 18; Williams, Prodr. (1902) 454; Lint. Brit. H. 64; nec Almq. — . H. subanfractum Marsh. ex Lint. 1. c. et Set. Brit. H. (1896) n. 41. — Glabrescens. Folia obovata vel oblonga rotundato-obtusa vel lanceolata triangulariter vel anguste et api- eulato-serrato-multidentata in petiolum breviter vel longissime attenuata; caulinum 1(—2) lanceolatum vel angustum profunde et curvato-serrato-dentatum. Involucra sat parva atra subdense pilosa et glandulosa (pilis obscuris basi atris) parum floccosa, squamis lanceo- lato-obtusis. Styli Jividi. Est anfractum-bifidum. Schottland: Fersit Forest in W. Inverness (Linton n, 41)!; Perth; Argyle. Subsp. 59. Lugiorum Zahn. — H. caesium var. alpestre Uechtr. in Jahresb. Schles. G. vat. Kult. (4883) 284; Fiek, Fl. Schles. (1881) 274; Sag. Schn. Fl. Centr.- Karp. I. 347; nec Lbg. — Subsp. Hieraciozontis Zahn in Herb. Berol. — Folia (ex- teriora = obovata) late ovato-lanceolata denticulata vel (interdum longe) serrato-pluri- dentata sordide viridia supra saepe disperse et rigidiuscule pilosa, caulina 4—2 parva vel inferius oblongo-lanceolatum. Involuera viridiatra (saepe densiuscule) obscure pilosa sparsim glandulosa, squamis plerisque == obtusis vix vel margine magis floccosis. Raro hypophyliopodum, foliis caulinis —5. Involucra 1—5(—10). Sudeten, 800—1350 m, häufig! Babiagora! Tatra! u. Karpathen, z. B. am Pikuj!, Pop Jvän!, O.-Rädna! Bayern: Neuhaus! Nota. AH. conjunetum (= murorum x caesium alpestre) G. Schn. in D.B.M. (1888) 422 et in »Riesengeb. in Wort u. Bild« Heft 51—52 (1894) 24, est forma prioris, foliis late ovalibus vel ovato-oblongis triangulariter paucidentatis, caulinis saepe reductis, squamis acutioribus saepe modice glandulosis. — Sudeten: Kiesberg!, Pantschefall! Nota. AH. copulatum (= caesium alpestre x vulgatum) G. Schn. in D.B.M. (1888) 423 et l. c. (1894) 25, est forma subsp. Lugiorum habitu H. vulgati, foliis majoribus grossius dentatis, caulinis ad 4. — Kahler Berg (Zahn n. 748)!, Kiesberg!, Gr. Teieh!, Riesengrund! im Riesengebirge. Subsp. 60. Bucovinae Zahn. — Subsp. hemicaesium Wol. et Zahn in M. B.L. (1944) 454. — Folia magna ovata vel elliptico-lanceolata obtusa vel acuminata basi subcordata vel truncata, acute denticulata; caulina 2% petiolata oblongo-lanceolata, basi dentibus longis angustis acutis obsita, superius saepe reductum. Petioli dense albopilosi. Acladium 2 cm. Capitula 3(—7) magna (13 mm) densiuscule canopilosa et cum pedi- cellis disperse glandulosa.. Squamae subangustae acutae apice albocomosae in dorso densiuscule floccosae, margine viridi = efloccosae. An caesium > murorum? Bukowina: Berg Peatra Doamnei bei Rareu! Subsp. 64. rupicoloides Wol. pro sp. in Spraw. Kom. fizyj. Ak. Krak. XXI. (1888) 204. — Folia. rigida maculata remote et grosse dentata supra pilis longis sparsis obsita, ovata vel oblonga, basi rotundata vel contracta, obtusa vel acutiuscula; caulina 4—-2 oblonga acuminata. Petioli villosi. Acladium 2—3 em; capitula 2—7. Involucra 43 mm obscure viridia parcefloccosa glandulosaque. Pedicelli consimiles. Squamae latae partim obtusiusculae. Karpathen: Am Berg Preluk bei Jalowiezora, 1570 m! Subsp. 62. salisaquensis Zahn. — Folia ovata vel oblongo-lanceolata mollia =E breviter apiculato-dentata, pleraque supra glabra, basi ovata vel attenuata, apice rotundata vel acuta, caulina 1—2 oblongo-lanceolata vel = lanceolata, omnia subtus pilosa. Acladium 5—7 cm. Capitula 4—3. Involucra 10—12 mm crassa cum pedi- cellis canis subpilosa et parce minuteque glandulosa, squamis latiusculis obscuris modice (inferne dense) “floccosis, obtusiusculis vel acutis. Oberösterreich: an der Salza! | Subsp. 63. fwrvicolor Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 108. — Caulis 3—4 dm epilosus floccosus, laxe paniculato-5—12-cephalus, acladio 10—25 mm, pedicellis canis epilosis eglandulosis. Involucra 9—41 mm, pilosa, disperse glandulosa, squamis sub- angustis acutis vel exterioribus acutiusculis, internis sursum glabris. Folia glauco-viridia rigida glabrescentia ovato- vel elliptico-lanceolata breviter pluridentata vel basi (caulina 1—3) sublongius dentata. Styli obseuri. Anthela et involuera iis A. bifidi similia, folia H. caesii. 448 K. H. Zahn. — Hieracium. Finnland: Rödbergen bei Helsingfors (Brenner)!; Südtavastland. Subsp. 64. Zaeticolor Alma. Stud. (1881) p. XXIII: Dahlst. Bidr. III. (1894) 41. — Folia = lata, exteriora brevia ovalia saepe magna sparsim et breviter vel longius acuteque (basi haud grossius) dentata, rarius == inciso-dentata, immaculata; caulina 4—2 ovato- lanceolata vel = lanceolata. Acladium 2—6(—9) cm. Involucra 9—41 mm, crassa, sparsim vel densiuscule glandulosa subpilosa inferne leviter floccosa, squamis partim obtusiusculis, plerisque aequilongis acutis. Tatra: im Furkota-Tal! Tirol: Berger Törl, 2100 m! Schweden: Helsingland; Upland; Ängerman-, Gestrik- und Vestmanland (Dahlst. H. Sc. II. n. 28—31!, X. n. 351, Fr. H. norm. XII. n. 19—20 pro H. caesium!, Lbg. H. Sc. n. 125!). Finnland u. Äland (cfr. Brenn. 1.c. I. 410, V. 44, VII. 22; Norrl. Suom. Kelt. 129). Var. #. sublaeticolor Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 32! — Foliis ovato- vel oblongo- lanceolatis, caulinis 2—4, omnibus acute serrato-pluridentatis. Glandulae sparsae. Pili et flocci densiores. — H. longimanum K. Joh. in Ark. Bot. XVI. 14. (1920) 41. Schweden: Ängermanland!; Vestman-, Helsing- u. Upland. Harz: Alter Stolberg! Var. y. miramarense Almq. ex Dahlst. Bidr. III. 44. — Folia angustiora, cau- lina ad 5. — Cum typo. Var. d. subprolixum Dahlst. ex Norrl. Suom. Kelt. (1906) 129. Äland in Finnland: Dänö (Norrl. H. exs. IX. 99)! | Nota. Cfr. subsp. prolixziforme Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 449; Suom, Kelt. 429. — Var. 8. kuhmoönse Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 49. — Finnland: Kuhmo. _Subsp. 2. graecilens Brenn. Finl. H.-Form, VII. (4903) 22. — Finnland: Nyland, Tavastland. Subsp. 65. farrense F.J. Hanb. in Journ. Bot. XXVII. (1889) 75; Williams]. ec. 123; Lint. Brit. H. 59. — Folia (exteriora emarcida) oblongo-lanceolata vel late lanceolata ob- tusa vel subacuta vix vel remotexdenticulata sublonge vel longissime in petiolum attenuata, caulina 2—3 similia vel angustiora. Anthela indeterminata 2—10-cephala, ramis longis oblique erectis valde suprafastigiatis, acladio ad 35 mm. Pedicelli parcepilosi minute subglandulosi. Involucra mediocria lata breviter pilosa et glandulosa obscure canoviridia, squamis late lanceolatis partim brevibus obtusis vel acuminatis. Styli fuscescentes. Schottland: Bettyhill in Sutherland (Linton n. 40)!; Aberdeen; Perth; Forfar. Irland: Sallagh Braes in Antrim. Subsp. 66. eustales Lint. in Journ. Bot. XXXI. (1893) 195; Williams 1. c. 123; Brit. H. 60. — Simile; sed folia rotundata vel ovali-oblonga vel oblongo-ovata integra vel leviter denticulata, interiora utrinque contracta acuta, caulinum denticulatum. An- thela contracta, ramis suberectis, pedicellis longis. Squamae angustiores acuminatae densius floccoso-limbatae. Schottland: Perth. Subsp. 67. plumbeolum K. Joh. H. Vulg. Torne Lappm. (1908) 26, t. IV, f. 18. — Folia elongata, interiora oblonga vel anguste lanceolata denticulata basi atte- nuata; caulinum 4. Acladium 3—40 em. Involucra plumbea sparsim pilosa et glan- dulosa inferne tantum floccosa. Kiruna in Lappland. Subsp. 68. caesiellum Dahlst. H. Sc. X. (1896) n. 36!, XII. n. 72!, XII. n. 66!, XIX. n. 75—78! — Folia exteriora ovalia saepe emareida, reliqua late ovato- vel oblongo- lanceolata remote dentieulata vel triangulariter et acute dentata; caulina 2—4 lanceolata. Involucra parva lata, squamis = imbricatis e basi lata acuminatis subfloccosis densius- cule pilosis sub- vel sparsim glandulosis. BE Schweden: Herjedalen!, Dalarne; Norwegen: Torpen, Rön, Finden. Nota. Simile: Subsp. caesielloides Om. in Nyt Mag. Nat. LI. (1945) AuA. — Halöiogdak Subsp. 69. poecilodermum Dahlst. H. Se. V. (1893) n. 50—51!, X. n. 371 — Simile; sed folia saepe submaculata magna latissime ovato-lanceolata remote, anguste et acute dentata; involucra saepe majora, squamis subangustis plerisque acutis distinete floccoso-limbatis. Herjedalen! i & Hi RITTER U Euhieracium, — Sect. VIT. Vulgata; n. 147. | 449 . Subsp. 70. canulescens Om. ex Dahlst. H. Sc. XXIV. (4914) n. 66! et in Nyt Mag. Nat. LIM. (1915) 145. — Folia subparva obovata, oblonga vel lanceolata, obtusa vel acuminata, supra glabra saepe leviter maculata, denticulata vel breviter sinuato-den- tata, caulina 2(—3) angusta. Involucra 8&—9 mm parceglandulosa modice pilosa (pilis apice albidis), squamis latiusculis acutiusculis obscuris margine densiuscule floccosis. Norwegen: Valders! : Subsp. 71. caesielliforme Zobel et: Zahn ex Zobel, Fl. Anhalt IV. (1920) 24. — Folia ovato-oblonga vel ovato-lanceolata denticulata, caulina eirc. 5 remota oblongo-lanceo- lata vel = lanceolata leviter et remote denticulata. Acladium 2—3 cm. Involucra obscure viridia parva densiuscule pilosa parce glandulosa subfloccosa, squamis subangustis acutis viridi-marginatis. Pedicelli disperse pilosi minute subglandulosi. Styli virescenti-lutei. Harz: Zwischen Thale u. Treseburg (Zobel)! Subsp. 7%. Arbenzii Zahn H. Schw. (1906) 318. — Folia elliptico- vel oblongo- lanceolata = acuta acute denticulata utrinque pilosa; caulina 4 oblongo-lanceolata vel = lanceolata = floccosa. Acladium 4—3 cm, capitula 2—7(—10) crassa 9 mm longa modice glandulosa parcepilosa inferne subdensiuscule floccosa, squamis lanceolatis obtusis vel acutiusculis. Pedicelli floccosi tantum (subvar. 4. normale Zahn) vel pilis Bun que solitariis obsiti, folia supra glabra (subvar. 2. sparsiglandulum Zahn). Bayern: Mittenwald! Vorarlberg: Hochälple über Dornbirn! Ostschweiz: Parpan!, Schyn! Subsp. 73. cehroocentrum Dahlst. H. Sc. XXI. (4908) n. 73! — H. galbano simile, sed involucra inferne tantum floccosa breviora (subdensiuscule pilosa sparsim glandulosa). Herjedalen in Schweden! Subsp. 74. inversum Brenn. Finl. H.-form. V. (1897) 12%. — Caulis 2—5 dm, breviter et vix modice pilosus. Folia magna longe petiolata oblongo-obovata vel ovali- lanceolata breviter longeve in petiolum attenuata apice rotundata vel breviter acuta, bre- viter et late vel grosse pluridentata, caulina 4—-3 ovato-lanceolata acuminata vix vel breviter dentata. Anthela sublaxe paniculata. Pedicelli sat dense pilosi (saepe sublonge) subglandulosi. Involuera 10—41(—13) mm floccosa dense albopilosa sparsim glandulosa, squamis sublatis obtusis margine dense floccosis, internis late marginatis. Styli lutei. Strömsby .in Finnland (Brenner)! Nota. Cfr. subsp. subinversum Brenn, in Meddel. Soc. Faun, Fl. Fenn. Heft 29 (1903) 138. — Älandinseln. Subsp. 75. wigriceps Lbg. Hieraciol. Bidr. I. 12% in Bot. Not. (1882) 127; nee NP. (1885). — H. caesium var. politum Lbg. I. Sc. (1872) n. 62!; nec Fr. — Folia elliptica vel late ovato-lanceolata basi grossius paucidentata, caulina I—-3 similia, grosse, late et longe triangulariter (vel basi sublobato)-dentata, cito angustiora. Involucra sub- magna viridi-atra densiuscule pilosa subglandulosa, squamis late lanceolatis obtusis in- ferne subfloccoso-marginatis, internis acutis. Norwegen: Hope bei Bergen! Nota. Cfr. etiam subsp. aerochristum Dahlst. p. 383. Subsp. 76. fuscoviolare K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 36, t. IV, f. 41; Dablst. H. Se. XXI. n. 23! — Folia magna obovata obtusa vel late ovato-lanceolata remote et late brevidentata, caulina ad 5 remota grosse triangulariterque I— 3-dentata. Involucra submagna crassa, squamis imbricatis late lanceolatis obtusis densiuscule pilosis sub- sparsim minuteque glandulosis, externis margine densius floccosis, internis acutis. Angermanland! | Subsp. 77. mimuriens Dahlst. ex K. Joh. 1. c. (1907) 27, t. VI, f. 20; Dahlst. H. Se. XXI. n. 19! — H. chalybaeum Dahlst. H. Se. IV. (1893) n. 43!; nec A.-T. — _Folia ovata vel ovato-lanceolata paueidenticulata vel simul dentibus paucis latis brevibus aucta; caulina 3—6 (interdum hypophyllopodum!) subeito minora angustiora. Involucra mediocria sublata densiuscule pilosa disperse glandulosa, squamis late lanceolatis partim subacutis, sursum parum, deorsum modice, basi subdense floccosis. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryoplhyta siphonogama) 280. Hieraeium. 99 - 450 K. H. Zahn. — Hieracium. Norwegen: Kongsvold! Schweden: Vesterbotten! Lappland! Subsp. 78. @mitans Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 102; Norrl. Suom. Kelt. 430. — Folia saepe maculata, ovato-lanceolata vel angustius lanceolata in petiolum attenuata, == vel grosse pluridentata, dentibus saepe in petiolum descendentibus; cau- lina 3—7 late vel angustius lanceolata denticulata, infra medium (etiam superiora) grosse triangulariter et profunde sinuato-dentata. Anthela laxe paniculata 2—-pleiocephala, acladio 10—25 mm, involucris 40 mm, pilosis, disperse glandulosis, squamis = obtusis obscure cinereis, externis margine floccosis, pedicellis parcepilosis parce vel subglandulosis. Styli obseuri. : | Finnland; Lojo in Abo!; Kyrkslätt in Nyland (Brenner)! Nota. Cfr.: Subsp. 4. kuopioönse Norrl. Suom. Kelt. (1906) 9 foliis caulinis 4—7. — Kuopio in Finnland. Subsp. 2. delineatum Norrl. Suom. Kelt. (4906) 431. — Mittelfinnland. Subsp. 3. vitiligerum Norrl. Suom. Kelt. (4906) 430. — Finnland: Karelien; Savonien. Subsp. 4. @mitabile Brenn. Finl. H.-form. V. (4897) 44. — Finnland. Subsp. 5. proliscoides Brenn. l.c. I. (4892) 402. — Hogland in Finnland. b. Glandulae numerosiores. Inter subcaesium et vulgatum vel cae- sium 2 murorum. — Subgrex Adlerzii Zahn (cfr. vulgaticolor). Subsp. 79. Adlerzii Almq. ex Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 93!, II. n.96!, V. n. 55!, XXI. n. 12—13!; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 69. — Folia late ovata obtusa vel late ovato-lanceolata saepe valde grosse et late triangulariter 2—-4-dentata, basi contracta vel attenuata subinciso-dentata, caulina 1—2[—5) longius et grossius 2—4- dentata. Involucra magna crassa obscure viridia densiuscule glandulosa et pilosa, squamis late lanceolatis acuminatis obtusis vel partim acutis, externis margine et inferne sub- floccosis. Styli interdum sublutei. Herjedalen!; Jemtland! Südnorwegen bis Lappland (Om. in Nyt Mag. Nat. XLIN. [1905] 277); Britannien: Brecon (Linton n. 67 pp. —= var. ß. subminutidens Zahn, foliis vix vel breviter paucidentatis: Llamortyd)!; Carnarvon; Forfar. Nota. Cfr. subsp. adenocladodes Zahn. — H. adenocladum Brenn. in Meddel. Soc. F. Fl. Fenn. H. 30 (1905) 448; nec Rehm. — Finnland, Subsp. 80. involutum Dablst. H. Sc. I. (1892) n. 94!, III. n. 95a, b!, XIV.n. 32!, XXI. n. 71!; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 68. — H. galbano simile, sed robustius, acladio breviore, pedicellis glandulosis, involucris inferne tantum floccosis, disperse pilosis, modice glandulosis. Ligulae saepe tubulosae. Schweden: Dalarne!, Dalsland!, Herjedalen!, Vestmanland, Jemtland!; Norwegen: Valders, Hallingdal, Telemarken usw.; Troms®. Subsp. 81. Zugubre G. O. Anders. in Bot. Not. (1890) 93; Bot. Centralbl. XLVI. (1891) 258. — Folia late elliptica vel oblonga pilosa interdum maculata obtusiuscula obsolete denticulata basi contracta vel attenuata. Pedicelli vix disperse glandulosi. In- voluera mediocria obscure virentia subfloccosa sublonge subglandulosa subdensius pilosa, squamis late lanceolatis obtusiusculis. Schweden: Södermanland (Dahlst. H. Sc. X. n. 47)!, Vestmanland. Subsp. 82. submulticeps Zahn. — H. multiceps Dahlst. H. Sc. XIX. (1906) n. 89—91!; nec NP. (1885). — Folia elongata lanceolato-obovata obtusa vel ovato- vel oblongo-lanceolata sinuato-denticulata, simul utringue 2—4 dentibus acutis majoribus saepe in petiolum descendentibus munita; caulina 2(—). Involucra subnumerosa sub- mediocria sublata subdense pilosa subglandulosa, squamis Lana acuminatis pleris- que acutis margine (inferne densiuscule) floccosis. Herjedalen!, Helsingland!, Medelpad! Subsp. 83. similifolium Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 22. — Caulis 5 dm ramosissimus. Folia lanceolata subserrato-dentata subglabra, caulina 4—4. Pedicelli epilosi eglandulosi. Involucra 8 mm subfloccosa subpilosa-subglandulosa, squamis angustis obtusis, interioribus dilutioribus acutioribus. Styli obseuri. | Finnland: Nordösterbotten. Euhieracium. — Sect. VIT. Vulgata; n. 447, 451 Subsp. 84. Zongimanum Norrl. Bidr. I. (1888) 101; H. exs. n. 123; Dahlst. H. Sc. X. n.34! — Folia sat parva acute denticulata vel inferne sparsim breviterque ‚sinuato-dentata; caulina 1—2. Acladium longum. Involucra mediocria erassiuscula, squamis lanceolatis subobtusis. Pili et glandulae subnumerosi. Jemtland!; Aland. — Cfr. subsp. laeticolor var. P. p. 448. Subsp. 85. grophosum Dahlst. et K. Joh. ex Dahlst. Bidr. II. (1894) 252; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 98. — H. exaltato simile, sed folia (etiam caulinum) sparsius et brevius dentata, involucra crassiora minus floccosa densius longius glandu- losa, squamis plerisque obtusioribus. Gotland (Dahlst. H. Se. IV. n. 49)!, Vestmanland. Subsp. 86. vilescens K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 98, t.X, f. 32 pro var. — Folia ovata vel late ovato-lanceolata breviter et obtuse, inferne longe et segregato-den- tata. Involucra submagna, squamis subfloccosis, margine. subdense floccosis. Glan- dulae sublongae. Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 50)! Subsp. 87. madarodes Dahlst. H. exs. IV. (1894) n. 85; H. Sc. Il. (1892) n. 97!, V.n.58!, XII. n. 73—73!, XV.n. 74!, XIX. n. 80!, XXI. n. 73!; K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 417. — Folia rotundato-obovata vel late ovato-lanceolata saepe elon- gata vix vel remote denticulata, caulina I—3 cito minora basi 4—2-dentata. Involucra modice pilosa disperse glandulosa, squamis lanceolatis plerisque acutis inferne parum, margine leviter floccosis. Herjedalen!, Jemtland!, Dalarne!, Vesterbotten. B. Grex H. caesiomurorum Lbg. ex Norrl. Bidr. I. (4888) 113; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 35; Dahlst. Bidr. II. (1894) 44. — Squamae + latae lanceolatae veltriangulariter lanceolatae subdense glandulosae et subdensiuscule pilosae, raro haud pilosae, late et dense floccoso-limbatae, dorso minus, apicem versus dense cano- floccosae, comosae. — Folia ovata vel ovato-lanceolata saepe longe et acute dentata, basi inciso-dentata; caulina I—3. Styli obscuri, raro lutei. — Inter H. caesium et H. triangulare. Subsp. 88. caesiomurorum Lbg. H. Sc. II. (1872) n. 59!; Norrl. 1. c. et H. exs. IX. n. 90!; Stenstr. 1. e.; Dahlst. 1. c. et H. exs. I. n. 64—66; H. Se. II. n. 46— 47! — H. murorum var. hybridum Lbg. in Blytt Norg. Fl. II. (1874) 653. — Fig. 32. — Folia lata saepe magna ovalia = obtusa, pleraque = ovata subtriangularia vel late ovato-lanceolata basi contracta vel attenuata, acute et saepe longe pluri- (vel basi pin- nato-)dentata; caulina 4—3. Involucra crassa subdense (raro parce) pilosa. Styli obseuri. „ Süd- u. Mittelskandinavien: Öland, Gotland; Süd- u. Mittelfinnland, z. B. Lojo in Abo (Norrlin, Brenner)!; Schottland und England: W. Sutherland, Perth (Linton n. 24)!, Aberdeen, W. Yorkshire, Brecon. Var. #. umbraticum K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 48; Bidr. III. n. 47. — Folia inferne anguste pinnatifida saepe subcordata. Gotland! Nota. Cfr. etiam subsp. Guentheri Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 148; Suom. Kelt. 449. — Finnland. Subsp. 89. tephrinolepium Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 69—70! — Folia oblonga vel oblongo-lanceolata denticulata, simul utringue 2—3 dentibus angustis acutis longis obsita saepe sagittata. Involucra subparva obscure canescentia, squamis vix latius- eulis = obtusis subpilosis sparsim glandulosis. — Herjedalen! Subsp. 90. scytophyllum Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (1904) 235; XLII. (1905) 282. — H. diachlorum Dahlst. H. Se. XV. (1903) n. 56! — Folia parva basi subcordata, rotundata vel contracta, breviter pluridentata; caulina 0—3 plerumque re- « 29* Hieracium. K. H. Zahn, 452 ---.._._ > le: Be) ’ ‘ il, N B Pedicellus A ‚Squama. VMUrOrUMmM (Lojo, Finnland). involucro. bsp. caes HA. eaesium su Fig. 32. TEE RN Euhieracium. — Sect. VII. Vulgäta; n. 447. 453 ducla. Involucra mediocria lata glandulosa tantum, squamis imbricatis obtusis sub- floccosis, margine densissime floccosis. Reliqua ut in caesiomurorum. Schweden: Värmland!; Südnorwegen. Subsp. 91. variamum K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 36, t. II, f. 27. — Folia ‚obovata vel oblonga saepe elongata vel oblongo-lanceolata vel = lanceolata, raro sub- maculata, obtusa vel acutiuscula, dentibus 3— 4 patentibus munita, caulina 3—6 saepe sensim minora. Squamae latiusculae — obtusae subfloccosae, margine densissime floc- cosae, albocomatae dense breviter et luteolo-glandulosae, interdum pilis solitariis obsitae. Styli obseuri. Medelpad (Dahlst. H. Sc. XXIV. n. 83—84)! 'Subsp. 92. synvphytoides Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 70. — Folia 'magna ovato- vel oblongo-lanceolata == breviter et acute dentata utrinque pilosa sub- mollia; caulina 2, inferius permagnum, summum lanceolatum longe acuminatum. Acladium 5 cm. CGapitula ad 15. Involucra 40 mm subpilosa disperse glandulosa, pedicellis consi- milibus, squamis latiusculis partim acutiusculis obscuris margine viridi usque ad apicem comosum = dense floccosis. Styli lutei. Ungarn: Alsö-Hämor in Borsod! C. Grex H. porrigens Almgq. ex Lönnr. Resa Smäland (1882) 58 in nota; Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 67—68; Bidr. II. (1894) 48, 54. — Squamae lanceolatae vel lanceolato-lineares sparsim vel subdense (+ breviter) glandulosae, haud vel raro sparsim pilosae, ubique sparsim vel densiuscule, superne et apice interdum subcomoso vix densius floccosae, margine saepe = densius floccoso-lim- batae. Styli saepe = lutei. Involucra elongata saepe parva. — Inter H. levicaule et H. triangulare vel lacerifolium. I. Folia caulina 0—3(—5). Habitu H. caesii. — Subgrex H. porri- gens Zahn. Subsp. 93. porrigens Almg. 1. c.; Dahlst. I. c.; H. Sc. II. n. 35—36; XIl. .n. 64! — Folia late ovata, lanceolato-oblonga vel late ovato-lanceolata saepe submacu- lata, dentibus = acutis brevibus vel longis triangularibus numerosis munita vel basi saepe grosse pinnato-dentata vel laciniata, dentibus partim liberis. Involucra crassa sublonge glandulosa saepe epilosa, squamis saepe subangustis elongatis sparsim, mar- gine conspieue floccosis. Styli saepe fuscescentes. Südschweden bis Upland!, Öland, Gotland. England: N. Devon; Denbigh. Variat foliis immaeculatis argute paucidentieulatis (f. intermedium Dahlst. Bidr. II. 57), anthela furcata oligocephala (f. extraetipes Dahlst. 1. c. 56). Subsp. 94. subreclinatum Dahlst. H. Sc. XVII. (1904) n. 80! — Folia ellip- tica vel ovato-lanceolata irregulariter angusie et acute pluridentata vel inferne subpin- nata sagittata, immaculata; caulina 2—3 saepe longe pinnato-dentata. Involucra medio- eria, squamis late lanceolatis acuminatis plerisque subacutis subcomosis disperse, margine densiuscule floccosis, Herjedalen (l. c. n. 80 et XIV. n. 21 [pro var. subsp. laetieipitis |)! Subsp. 95. stictocentrum Dahlst. H. Sc. XX. (4907) n. 54! — Foliis ovatis vel ovato-lanceolatis acute pluridentatis, caulinis 2(—3) saepe reductis, squamis sub- obtusis densiuscule glandulosis parum, margine subfloceosis. Herjedalen: Tässäsen! Nota. Cfr. etiam subsp. megistocladum Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 21. — Finnland. Subsp. 96. Zeucodaedalum Dahlst. H. Sc. XXIV. (1914) n. 73! — Folia sub- magna oblongo-lanceolata utrinque attenuata serrato-dentata parcepilosa subtus floccosa, caulina 3—4 cito decrescentia remota lanceolata vel angustiora longe acuminata serrato- dentata. Caulis 6—7 dm, rami A—6 tenues, capitula 40—25. Acladium 25 mm. Involuera 9—410 mm, squamis subangustis subacutis margine viridi dense floccosis, ex- 454 K.H, Zahn. — Hieracium. ternis angustioribus margine tomentosis. Glandulae densae, pili 0. Styli obscuri. Inter vulgatum® et triangulare. Dalarne: Äsbo bei Falun! Subsp. 97. ancotum Om. in Dahlst. H. Sc. XXIV. (1914) n. 69! et in Nyt Mag. Nat. LII. (1915) 152. — Folia oblonga obtusa vel oblongo-lanceolata vel = lanceolata = acuminata basi constrieta vel attenuata denticulata vel inferne subgrosse dentata supra partim pilosa; caulina 3—4 sensim minora utringue 3—-4 dentibus majoribus obsita utrinque floccosa. Involucra 9—10 mm subatra inferne dense floccosa parcepilosa minute subglandulosa. Styli obscuri. Caulis 3—4 dm, 3—8-cephalus, acladio 8— 20 mm. Norwegen: Alpe Filefjeld bei Nystuen! Subsp. 98. opacum Lönnr. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 51; Dahlst. Bidr. III. 50; H. Se. IL. n. 34!, IV. n. 26!, XII. n. 63! — Folia ovalia vel obovata vix vel breviter dentata saepe eximie maculata. Involucra brevia crassa subdense breviterque glandulosa, squamis subangustis ubique subaequaliter, margine inferne densius vel dense floccosis. Gotland! Subsp. 99. dimorpholepium Dahlst. H. Sc. XIV. (1902) n. 33! — Folia oblonga vel ovato-lanceolata vel = lanceolata acuminata denticulata vel inferne acute 2—3-dentata; caulina 4—3 cito angusta. Involucra mediocria densiuscule glandulosa vix sparsim pilosa, squamis = latis obtusis subcomosis, interioribus sursum parum floccosis acutis vel subulatis. Norwegen: Tromse! Subsp. 100. Moellendorfianum Zahn. — Folia oblongo-lanceolata immacu- lata breviter pluridentata, caulina 3—4. Involucra sat parva Bub squamis angustis acutis epilosis ren Harz (Möllendorfj!; Bayern: er Schlucht bei Stiraharel Subsp. 101. sublancifolium Murr in Ö.B.Z. (1903) 423; Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 75, t.65B. — Tenue, oligocephalum. Folia elliptica vel lanceolata parva supra pilosa denticulata vel breviter dentata; caulina 3—5 saepe subintegra floccosa. Involucra 9—10 mm dense floccosa disperse minutissimeque glandulosa = epilosa; squamis latiusculis obtusiusculis vel acutis. Styli lutei. Subsp. Sarntheiniano affıne. Bayern: Mittenwald! Subsp. 102. arenariifolium Nyärädi et Zahn in A.B.Z. (1911) 450. — Folia basalia 3—8 obovata denticulata vel ovato-lanceolata vel late lanceolata obtusius- cula vel acutiuscula leviter sinuato-dentata; caulina 4(—5) remota lanceolata et angustiora breviter serrato-dentata, omnia utrinque parcepilosa et = floccosa. Involucra 40 mm subdense floccosa modice glandulosa epilosa, squamis angustis acutis. Capitula ad 15. Styli obseuri. Pedicelli pilis glandulisque solitariis obsiti. Ungarn: Sarpanec und Kreuzerhöhe in Szepes! Subsp. 403. fastigiellum Zahn. — Folia obovata vel ovato-lanceolata vix vel breviter serrato-dentata. Involucra parva subdense floccosa modice minuteque glandulosa vix sparsim pilosa. Est Lachenalii-caesium. Wien: Kalksburg (F. Sch. H. norm. n. s. n. 2360 pp.)!, Kaltenleutgeben!; Bayern: Ruhpolding! \ Subsp. 104. amoenotephrodes Murr et Zahn. — Caulis tenuis vel gracilis inferne dense et breviter pilosus superne canofloccosus 3—8-cephalus, acladio ad 35 mm, ramis (2—4) pedicellisque tenuibus canis haud vel sparsim pilosis apice parce vel disperse breviterque glandulosis. Involucra 40—12 mm, crassa, canofloccosa plerumque epilosa, disperse vel modice et sublonge glandulosa, squamis latiuseulis acutiusculis et acutis dorso obscuris margine densissime floccoso late dilutis, imis angustioribus tomentosis cum brac- teolis = canovirescentibus. Ligulae saturate luteae. Folia saepe magna sublonge petio- lata tenuia glaucescentia ovata vel late ovato-lanceolata obtusa vel cito acuminata, subeito in petiolum attenuata denticulata vel breviter triangulariterque dentata brevissime pilosa supra = glabra; caulina 2—4 magna late ovato-lanceolata inferne saepe grosse et obtuse dentata breviter petiolata, summum saepe lineari-lanceolatum parvum subtus floccosum. Euhieracium. — Sect, VII. Vulgata; n. 447. 455 Vorarlberg: Tisis, Göfnerwald bei Feldkirch (Murr)! Schweiz: Hoher Kasten (Kaeser)! Subsp. 105. vörenticeps Dahlst. Bidr. II. (1894) 53; H.-Fl. Oesel 40. — Folia lanceolato-obovata vel late ovato-lanceolata immaculata remote breviter et acute pluri- dentata. Acladium breve. Involuera parva crassa breviter glandulosa sursum modice, inferne in squamarum sublatarum marginibus subdensius floccosa. Styli lutei. Versus levicaule. Östergötland (Dahlst, H. Se. II. n. 33)!; Gotland; Rußland: Ösel. Ähnlich in Kärnten: Gartental bei Reichenau! Subsp. 106. orthocolon K. Joh. Nya Arch. Dal. (1900) 40, t. VI, f. 24. — Folia elliptica vel late ovato-lanceolata acute sinuato-dentata vel triangulariter serrato- pluridentata; caulina 2(—3). Involucra lata obscure virentia vulgo epilosa 7 glandulosa, . squamis latiusculis obtusis, intimis subacutis, externis inferne sparsim floccosis. Dalarne (Dahlst. H. Se. XII. n. 89)! Subsp. 107. respondens K. Joh. ex Dahlst. H. Se. XXIV. (1914) n. 70! — Folia oblongo- vel lanceolato-spathulata obtusiuscula vel lanceolata contracta vel atte- nuata et = acuta == maculata dentata vel inferne grosse dentata, caulina 2—3 lan- ceolata. Capitula 5—12. Acladium 4—3 em. Involucra S—9 mm subglandulosa vel densius glandulosa epilosa praesertim inferne floccosa, squamis sublatiusculis acutiusculis vel acutis obscuris viridi-marginatis. Medelpad! Subsp. 108. eynodon Brenn. Finl. H.-form. I. (189%) 103. — Caulis 1 —3-folius sparsim pilosus. Folia longe petiolata elliptica vel ovato-lanceolata saepe magna sub- glabra = dentata vel saepe dentibus 2—4 valde grossis triangularibus (etiam in petio- lum descendentibus) praeter parvos aucta, caulina = lanceolata inferne grosse vel laciniato- dentata. Involucra 9—A1 mm inferne floccosa et parce vel densius glandulosa haud vel densiuscule pilosa, squamis obtusis vel subacutis. Finnland, z. B. Ingä, Svartbäck (Brenner)! Var. £. stelluligerum Brenn. |. c. IV. (1895) 15, foliis involucrisque magis floccosis. Daselbst. v Subsp. 109. subverniferum Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Se. XVII. (41904) n. 79! — Folia lanceolato-oblonga subobtusa vel breviter acuminata valde grosse et late triangulariter vel longe paucidentata, basi lobata vel dentibus liberis aucta; caulina 3—4 ovato- vel lineari-lanceolata basi longe dentata. Involucra mediocria, squamis lanceolatis plerisque acutis, externis floccoso-limbatis. Glandulae breves; pili- solitarii. Herjedalen! Subsp. 110. Zaeticeps Dahlst. H. exs. I. (4889) n. 69!, H. Sc. IV. (4893) n. 29!, XI. n. 45!, XXI. n. 47!; Bidr. ID. 60; nec Rehm. (1897). — Est resupinatum-laceri- fokum. Folia ut in virenticipiti, sed grosse triangulariter vel profunde falcato-pluri- ‘dentata. Involucra mediocria subdense floccosa modice (vel densius: f. eidsborgense Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIlI. [1910] 125) glandulosa haud comosa, squamis latiusculis partim acutis. _ Schweden: Gestrik- u. Helsingland!, Dalarne!, Herjedalen!; Norwegen: Eidsborg, Torpen, Valders, Hemsedal usw. | Subsp. 414. @mprovisum Norrl. Herb. mus. Fenn. Il. (1889) 449; Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 401; Norrl. Suom. Kelt. 134. — Caulis ad 4 dm, breviter pilosus, floccosus, laxissime paniculato-2—20-cephalus, anthela involucrisque densiuscule minuteque glandulosis. Involucra 9—11 mm, lata, inferne floccosa, squamis == obtusis (intimis tantum acutis). Styli livescentes. Pili superne 0. Folia ovata vel elliptica apice subrotundata, vel obtusa vel lanceolata acuminata, omnia in petiolum attenuata ‚ glaucescentia violascentia denticulata vel breviter pluridentata; caulina 3—5 lanceolata vel angustiora dentata vel inferne dentibus subangustis sublongis curvatis subserrata. An caesium-irriguum ? Finnland: Abo; Nyland: Kyrkslätt, Strömsby (Brenner)! Subsp. 112. calatharium K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 74, t. VIL £. 22; 456 K. H. Zahn. — Hieracium. Dahlst. H. Se. XIV. n. 22!, XXI. n. 3! — Folia ut in virentieipiti, sed interiora elon- gata remote et acute (saepe sublate) dentata, inferne profunde vel subpinnato-dentata vel dentibus liberis aucta. Involucra subdense breviterque glandulosa, squamis sublatius- j culis obtusiusculis imbricatis albocomosis subfloccosis, margine densiuscule floccosis. Dalarne! Norwegen: Hadeland; Telemarken. Subsp. 143. Silenit Norrl. Bidr. Tav. Fl. in Acta Faun. Fl. Fenn. VII. (1871) 135 in nota; Suom. Kelt. (1906) 119. — H. improvisum Brenn. Finl. H.-form. I. 104 pp. — Folia obovato-spathulata obtusa, caulina 2—5 oblongo-lanceolata, summa anguste lanceolata, omnia remote sinuato-pluridenticulata. Involucra brevia sublata dense glandulosa epilosa, squamis triangulariter lanceolatis plerisque = obtusis subfloccosis, margine subdense floccosis. Versus es vergens. Finnland (Herb. fl. Ross. n. 1848)!; Borgä in Nyland (Brenner)! Nota. Simile: Subsp. 4. Intoratae Be Finl. H.-form. V. (1897) 45. — Sundsberg in Nyland. ; Subsp. 2. petiolatulum Zahn = AH. petiolatum Brenn. Finl. H.-form. I. (1892) 100; nec Elfstr. — Südfinnland. Subsp. 414. volutiferum K. Joh. ex Dahlst. H. Se. XXIV. (1911) n.851 — Folia oblonga obtusa vel oblongo-lanceolata acutiüuscula longe petiolata supra subpilosa sinuato-denticulata; caulina 3—5 lanceolata acutiora subtus floccosa. Involucra 10 mm disperse vel subdense glandulosa, squamis latiusculis partim obtusiusculis epilosis disperse, margine inferne modice floccosis. Tenue. Styli initio lutei. | Medelpad: Kärfsta! I, Folia caulina (a —)4—12 sensim minora. Habitu A. ramosi vel levigati. — Subgrex MH. resupinatum (Almgq.) Zahn. Subsp. 145. Almq. ex Dahlst. H. exs. IV. (4894) n. 76; Dahlst. Bidr. III. (1894) 61; H. Sc. II. n. 39!; Zahn n. 469! — Folia late lanceolata remote, saepe breviter Be (subserrato-Jdentata; caulina (2—)3—8 angusta (saepe pectinato- dentata = f. pectinidens Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. [1910] 124). Involucra parva crassiuscula minute glandulosa epilosa, squamis subangustis partim obtusis, sparsim, mar- gine modice floccosis. Südschweden bis Upsala! Südnorwegen: Larvik (Zahn n. 469)!, Hedrum etc. Schle- sien: Riesengrab bei Fürstenstein! Finnland: Äland. Var. 3. reclinatiforme Dahlst. H. exs. II. (1889) 57; Bidr. III. 63. — Involuera pilis solitariis obsita subdensius floccosa. Helsingland (Dahlst. H. Sc. IV. n. 30)! Bayern: Plansee (Harz)! Var. y. pallidiflorum Om. ].c. 425, foliis ovatis, ligulis pallidis. Suldal in Norwegen. Subsp. 116. contortodes Dahlst. H. Sc. X. (1896) n. 38! — Simile; sed folia late obovata vel ovato-oblonga breviter et obtuse dentata, caulina —8 ovato-lanceolata grosse subserrato-3—4-dentata saepe cito minora. Involucra brevia, squamis angustis densius floccosis. Östergötland! Subsp. 117. Coronaemontis Zahn. — Folia parva ovato- vel oblongo-lanceo- lata = breviter serrato-dentata supra pilosa; caulina 5—8, superiora parva vel reducta. Involucra parva cum pedicellis densiuscule minutissimeque glandulosa, squamis latius- culis obtusis subfloccosis, margine densiuscule, in externis dense floccoso. Galizien: Dreikronenberg (Ascherson)! Subsp. 118. pectinosum Dahlst. H. exs. IV. (1891) n. 75; Bidr. II. (1894) 60. — Folia lata, elliptica vel late lanceolata, basalia 0—3, caulina 5—10(—-12), omnia longe et grosse laciniato- vel pinnato-pluridentata, caulina saepe longissime 3—-4-dentata. Styli lutei. Robustum. Involucra brevia crassa breviter glandulosa, squamis latiusculis margine (sursum densius) floceosis. Versus subsp. tridentatum. F Schweden: Kungsör in Vestmanland (Dahlst. H. Se. XII. n. 65)! Tatra: Drechsler- häuschen! Kärnten: bei Himmelberg! 3 4 a; EEE 2 10 KEuhieracium. — Sect. VII. Vulgata,; n. 147—A48. 457 Subsp. 119. pectinosiforme Zahn. — Folia radicalia saepe numerosa magna late ovato-lanceolata breviter sinuato-dentata vel longe et grosse multidentata saepe colorata, supra glabra et conspicue maculata, subtus pariter ac in margine petioloque breviter pilosa; caulina 4—7 subsensim vel citissime minora oblongo-lanceolata vel lan- ceolata grosse vel saepe longissime inciso-dentata, superiora subtus floccosa. Acladium ad 2 cm; rami numerosi, saepe e quaque axilla 'orti, erecti tenues virides, inferiores foliati. Capitula numerosa. Pedicelli canovirides deorsum cito minus floccosi epilosi saepe glandulis solitariis brevibus obsiti. Involucra 9—10 mm, lata, breviter glandulosa, epilosa, squamis obscuris saepe intense viridi-marginatis obtusiusculis vel acutis basin versus floccosis. Styli obscuri. Graubünden: Zwischen Davos Platz u. der Schatzalp, 1650 m (Schibler)! Subsp. 120. polyschistophyllum Zahn. — H. polyschistum Dahlst. H. Sc. XI. (1899) n. 46—47!; XXI. n. 2 pp.; nec NP. (1885). — Folia elliptica obtusa vel late ovato-lanceolata irregulariter et grosse, saepe longissime et fere duplicato-multiden- tata vel subpinnata, caulina 2—5. Involucra parva brevia lata, squamis triangulariter lanceolatis subfloccosis, margine densius floccosis. Halland; Smäland! Subsp. 121. obtusulum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 57; Dahlst. H. exs. II. n. 52; Bidr. III. 60. —- Folia basalia elliptica obtusa vel late lanceolata dentata, caulina 3—-9 longius anguste et acute dentata, fere omnia obtusa. Involucra 10—42% mm vix sparsim minuteque glandulosa pareefloceosa epilosa, squamis imbrieatis obtusiusculis vel acutis. Styli lutei. Acladium 1—2 cm. Schweden: Värmland. Südnorwegen. | Subsp. 122. longidentatum Adlerz in Bot. Not. (1904) 142, t.I, £.15, 18; t.I, £. 14, 16; t. I, £. 13, 17. — Folia caulina 5—7 laciniato-dentata, dentibus distan- lbos. Involuera 1 a 4 mm atroviridia sparsim vel densius glandulosa pilosaque, squamis obtusis margine levissime vel vix stellatis. Styli obseuri. FH. levigato valde affine. Norwegen: Borgholm. Subsp. 123. resupinatum Almq. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 58; Dahlst. H. exs. IV. (1894) n. 73—74; Bidr. III. 58; H. Sc. II. n. 37—38! — Folia late ovato- lanceolata pluridentata, inferne anguste et acute pinnato-dentata; caulina subangusta saepe longe pluridentata. Styli lutei. Involucra parva sublata brevissime glandulosa rare (margine vix densius) floccosa, squamis angustis = acutis. Gracile. Südschweden bis Upland! Kristiania! u. Südnorwegen. Subsp. 1%4. primierense Benz et Zahn in Ö.B.Z. (1902) 266. — 7 dm, in- _ ferne albopilosum. Folia basalia saepe 0, caulina ad 10, inferiora conferta submagna breviter petiolata oblongo-lanceolata utrinque pilosa in costa floccosa, superiora magis acuminata supra = glabra subtus floccosa; omnia subgrosse serrato-dentata, dentibus lanceolatis vel triangularibus, apice subintegra. Acladium ad 6 cm. Involuera (circ. 10) 9 mm = canofloccosa epilosa minutissime subglandulosa. Styli obseuri. Tirol: Fiera in Primiero! Subsp. 125. vartianiceps K. Joh. Arch.-Fl. Medelp. (1907) 38, t. VII, f. 26. — 59 dm. Folia oblonga vel lanceolato-lingulata obtusiuscula subdenticulata vel dentata ” saepe purpurascentia; caulina 4—6 utrinque floccosa supra maculata, dentibus 3—4 acutis patentibus utrinque praedita.. Rami longi, pedicelli sparsim glandulosi pilosique. Squamae sublatiusculae pärce vel densiuscule minuteque glandulosae et floccosae, pilis solitariis obsitae, margine dense floccosae. Styli sublutei. Medelpad. Caesia-Euvulgata. 148. H. subramosum Lönnroth, Resa Smäl. Gotl. (1882) 86 in Öfvers. Sv. Vet.- _ Ak. Förh. n. 4; Dahlst. Bidr. III. (1894) 101. H. murorum Stenstr. Värml. Arch. (4889) 35 pp. — H. caesium-sagittatum (vel angustatum vel smolandium) Zahn. — Gaulis 3—7 dm gracilis vel erassus 1— 7-folius, inferne = dense et longe 458 K. H. Zahn. — Hieracium. molliter pilosus, superne glabrior sed densius floccosus, apice = tomentosus. Folia pallide vel saturate viridia saepe sublutescentia vel subprasina, subtus saepe subglauce- scentia undique = dense vel saltem subtus dense vel densiuscule pilosa, margine saepe parcissime microglandulosa, = dense vel sparsim (ad basin vulgo profundius et irregu- lariter vel longe) dentata vel incisa; basalia —5 angustiora vel lata; caulina = remota cito vel abrupte minora, rarius sensim decrescentia. Anthela contracta, ramis brevibus vel brevissimis subarcuatis, vel laxa, ramis strietis Jongis = patentibus. _Involucra parva vel mediocria subgracilia vel crassa vulgo brevia, squamis latis vel subangustis vulgo lineari-lanceolatis, pilis basi longa crassa nigris vel obscuris, apice dilutioribus vel dilutis, tenellis longioribus subdense vel dense obtectis, simul glandulis solitariis vel raris vulgo brevissimis parum conspicuis raro densioribus obsitis, vix vel ubique densiuscule, raro margine densius floccosis sed angustissime floccoso-limbatis. Ligulae haud raro subeilio- latae. Styli vulgo lutei, rarius obscuri vel nigri. Von der nördlichen mittelbaltischen bis in die atlantische Florenprovinz (Finnland, Skandinavien, Britannien, Orkney-Inseln, Island). Juli— August. | Habitu et Charackeribus FI, eier et saepe aegre ab hac specie separandum. A caesio differt ut H. sagittatum a bifido. Subspecies, varietates et formae H. subramost. I. Acladium breve vel brevissimum (in subsp. subramoso saepe longius, . 15—40 mm). — (fr. etiam subsp. euprepes. Subsp. 1. subramosum Lönnr. 1. c.; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 41; Dahlst. Bidr. 402%; Lint. Brit. H. 66. — H. caesium Lint. Set of Brit. H. n. 113! — Subdense pilosum. Folia elliptica vel lanceolato-ovalia vel lanceolata grosse et breviter pauci- dentata, interiora sagittata; caulina (—)3—5(—7): var. «. genuinum Dahlst. I. c. 103, valde irregulariter et acute, saepe grossius et longe pluridentata. Involuera vix mediocria, squamis vulgo == angustis comosis subdense et anguste floccoso-limbatis vel (f. pseudoplicatum Dahlst. H. Sc. XV. n. 78: Värmland!) parum floccosis. Acladium saepe breve. Styli lutei vel obscuri. — Variat: Var. 8. plicatiforme Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 82—83; Bidr. II. 104. — Folia caulina 4—3; squamae latiusculae parum floccosae, Var. y. xanthostylum Dahlst. Bidr. III. 105 = plicatiforme Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 91. — Folia caulina 4—2(—3); squamae angustae; styli initio lutei. Var. d. trichellum Dahlst. Bidr. III. 108; H. exs. II. (1889) n. 51. — Folia basalia basi dentibus longis curvatis partim liberis obsita; caulina 4—3 inferne longe anguste et acute dentata; squamae angustae; styli lutei; acladium saepe breve. Simile var. scyphellum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 330 et subsp. eu- nveles Om. ex Dahlst. H. Sec. XXIV. (1914) n. 76: Larvik in Norwegen! Var, &. ferrimontanum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 57, t. VI, f. 22. — Folia caulina 1—3, squamae latiusculae; styli = lutei. Südskandinavien! — Cfr. Dahlst. H. Se. II. n.53—55 = ß!, XL. n.88 =Ö!, XI. n. 76—77 =06 et e!, XV. n.79 = y!, XXI. n. 60 = e!, XXIV.n.75 = 0. — Schottland: Burntisland u. Pettycur, Süd-Fife (Syme 4876 nach Williams, Prodr. fl. Brit. II. [1902] 160); Meal Garbh in Perthshire = £ (Linton n. 113)! Verosimiliter etiam in aliis locis a Linton sub H. caesio collocatis. (Cfr. Linton, Brit. H. p. 58.) Nota. Cfr. etiam subsp. astroparens Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (1901) 238, — Eggedal in Norwegen. Subsp. 2. Schlyteri Lbg. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 90; Dahlst. Bidr. Il. 140 pro var. — Subglabrescens. Folia oblongo-lingulata = obtusa vix vel sparsim . et late brevidentata, interiora late vel anguste lanceolata inferne pariter ac caulina (1—) 2—3(—4) anguste et acute serrato- vel pinnato-dentata. Squamae subangustae dense pilosae sparsim glandulosae sparsim (margine inferne densiuseule) floecosae, pleraeque = acutae. ku A ee en Eee Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 148. 459 Herjedalen, Helsingland (Dahlst. H. Sc. IV. n. 33!, XIX. n. 94!) u. Südschweden. Subsp. 3. scotocranum K. Joh. Arch. Dal. (1900) 59, t.V, f. 48 pro var. subsp. subramosi; Arch. Siljanstr. (1902) 119; Dahlst. H. Sc. XI. n. 79! — Folia elongata oblongo-lanceolata remote breviter dentata, caulina 2—5 sensim angustiora triangulariter paueidentata. Involucra sat parva suberassa. Squamae parum floccoso- limbatae. Reliqua prioris. Dalarne! Subsp. 4. kwusamoense Wainio Kasv. suht XXVI. ex Norrl. in Herb. mus. Fenn. II. (4889) 148; Norrl. Suom. Kelt. 423; Dahlst. H. Sc. XIII. n. 81—82!, XV. n. 80!, XIX. n. 95— 96!, XXI. n. 21! — Folia oblonga obtusa vel (saepe valde) elongata oblongo- lanceolata (ut in anfracto) irregulariter pluri- vel multidenticulata simul inferne dentibus longis angustis acutis partim liberis munita, sagittata; caulina 2—3 saepe grossius dentata (in formis vegetis hypophyllopodis ex omnibus axillis ramosis ad 8 valde grosse et late triangulariter dentata). Involucra vix mediocria saepe subangusta subdense pilosa vix modice glandulosa, squamis late triangulariter vel angustius lanceolatis inferne et praesertim margine subfloccosis, internis acutis. Skandinavien: Angermanland!, Vesterbotten!, Herjedalen!, Dalarne; Telemarken, Valdres, Hallingdal. In Finnland: von Kuusamo bis Lappland. Nota. Similia: Subsp. 1. pseudorarium Norrl. Bidr. I. (1888) 407; Suom. Kelt. 433; H. exs. n. 424. — H. orarium var. stylosum Lbg. H. Sc. (4878) n. 146! — Folia ovata vel elliptica obtusa vel subacuta utrinque pilosa, interiora ovato- vel oblongo-lanceolata, denticulata vel acute pluridentata, omnia basi abrupte vel sensim attenuata, caulina 3 petiolata lanceolata vel angusta. Reliqua ut in orarium, sed squamae acutiores = comosae, ligulae stylosae. — Tanamündung in Lappland (Norwegen). Subsp. 2. subplicatum Norrl. Bidr. I. (1888) 108. — Nordskandinavien. Subsp. 3. rhynchellum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 334. — Norwegen: Montebello in Vestre Aker. Subsp. 5. concretum Dahlst. H. Sc. IL. (1892) n. 95!, X.n.54!, Xl.n. 89! — Folia obovata obtusa vel oblongo-lanceolata pluridenticulata vel simul dentibus nonnullis majoribus munita, caulina 2—4(—6) cito minora. Involucra mediocria ovata subtur- binata modice pilosa vix sparsim glandulosa, squamis late lanceolatis imbricatis plerisque + obtusis parum floccosis. Acladium brevissimum. Saepe hypophyllopodum. Herjedalen! Subsp. 6. concretiforme Dahlst. H. Sc. X. (1898) n. 55!, XV. n. 81! — Folia longa. A praecedenti involucris densius pilosis, squamis latioribus late viridi-marginatis, caule saepe hypophyllopodo ad 8-foliato differt. Herjedalen: Nordanhän! Subsp. 7. subalpestre Norrl. Bidr. I. (1888) 114; H. exs. n. 139! -— Folia oblongo-ovata vel ovato-lanceolata vel spathulata, basi contracta vel attenuata, obtusa vel acuminata, irregulariter pluri- (inferne saepe grosse) dentata; caulina 0—2. In- volucra mediocria vel submagna subangusta, squamis sat latis vix comosis anguste floccoso-limbatis subpilosis subglandulosis, plerisque obtusis. Styli initio lutei. Acladium brevissimum. Herjedalen u. Jemtland (Dahlst: H. Se. II. n. 52!, X. n.51 et 52 = var. acro- leion Dahlst.!, XVII. n. 78!, XIX. n. 87!). Norwegen: Drivstuen (Baenitz n. 6783 pp.)!, Vestnaes!, Hadeland; Telemarken; Hardanger; Valdres usw. Var. $. lonchotum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 433; LIN. 148; squamis longe acuminatis densius glandulosis minus pilosis. Hardanger; Saetersdalen. Var. y. lopholepis Om. |. c. XLVII. 434; involuceris dense et longe pilosis, squamis comosis. Hadeland; Akershus. Subsp. 8. duplicatum Almg. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 84 et in Acta horti Berg. I. 7. (41891) 38; H. Sc. IV. n.58!, XXIV. n. 91! — Folia prioris, raro leviter maculata, longe et anguste petiolata, sed sparsim et acute (exteriora latius. breviusque) 460 K.H, Zahn. — Hieracium. > dentata glabrescentia; caulina 4—-3 saepe grossius dentata anguste lanceolata longe subulata. Involucra mediocria saepe cylindrico-ovata (12—14 mm) subpilosa subglan- dulosa subefloccosa. Rami stricti. Acladium saepe brevissimum. Squamae latae lan- ceolatae partim obtusae. Styli initio lutei. Jemtland! Ähnlich in Schottland: Perth; Sutherland; Dumfries. Subsp. 9. oleraceum Norrl. H. exs. I. 142; Bidr. I. (1888) 114. — Glauce- scens. Folia ovata, elliptica vel late ovato-lanceolata supra stellata acute denticulata vel inferne grosse dentata subsagittata; caulina 4—3(—5) ovato-lanceolata vel anguste lan- ceolata saepe longe dentata. Involucra submagna sparsim pilosa subglandulosa vel den- siuscule glandulosa densiuscule vel dense floccosa, squamis latis attenuatis partim acutis sursum minus floccosis. . Norwegen: Alpen von Dovre (Dahlst. H. Sc. XI. n. 48!, XIX. n. 74!, Norrl. 1. c.: Stören, Singsaas). Var. £. tuddalicum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 465; involueris minoribus magis glandulosis, foliis breviter dentatis. Tuddal in Telemarken. | Subsp. 10. gravastellum Dablst. H. exs. I. (1889) n. 80—81; Bidr. II. (1894) 41; Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. 230. — H. caesium var. alpestre Lbg. H. Sc. (1872) n. 64!, 126!; Williams Prodr. II. (1902) 120. — H. alpestre Stenstr. Värml. Arch. (1889) 37. — Folia oblongo-lanceolata basi attenuata immaculata vix vel remote et triangulariter sinuato-pluridentata; caulina 0—2{—3) parva. Involuera medioceria elon- gata disperse glandulosa sparsim vel subdense pilosa subfloccosa vel basi densius floccosa. Acladium brevissimum. Styli brunnescentes. Norwegen: Opdal!, Sundal!, Torpen!, Hugelien!, Vasendli (Baenitz n. 6439 pp., Zahn H. Eur. n. 581)! usw.; Schweden: Helsing-, Söderman- u. Värmland. Nordengland (Lint. Brit. H. p. 59). Finnland: Äland, Lojo (Brenner)! usw. Var. $. rhomboides Stenstr. Värml. Arch. (1889) 38; foliis numerosis ovalibus vel lanceolato-obovatis vel oblongo-lanceolatis remote pauci- vel 3—-5-dentatis obtusis vel acuminatis, caulinis 2—3 lanceolatis 1 — 2-dentatis, inferiore saepe eximie rhom- boideo. Involuera (eirc. 5—7) subparva crassa subdense et sublonge glandulosa disperse vel modice pilosa, squamis lanceolatis acutis. Acladium '1—2,5 em canum disperse pilosum et glandulosum. Schweden: Värmland; Helsingland (Dahlst. H. Sc. IV. n. 32)! Britannien: Killin in Perth (Linton n. 114)!; W. Yorkshire: Teesdale, Ingleborough usw. Var. y. eapelicum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4910) 128; involucris crassis dense pilosis subeglandulosis. Südnorwegen. Subsp. 41. insulare Hanb. in Journ. Bot. XXX. (1892) 368 (sub H. caesio). — H. flocculosum Backh. d. insulare Williams, Prodr. fl. Brit. III. (1902) 449 pp. — Folia firma albopilosa ovalia, ovata vel ovato-lanceolata obtusa vel acuta subintegra vel dentata in petiolum longum curvato-attenuata, caulinum lanceolatum argute dentatum. Involucra (1—2) eylindrica pedicellis glandulosis, squamis glandulosis et pilosis floccoso-limbatis, internis acutis. Styli lividi. Schottland: Breadalbane in Perth; Skye; Forfar; Westmoreland. Nota. Cfr. etiam H. cuesium var. coracinum Ley in Journ. Bot. (1899) 35 et var. decolor Lint. Brit. H. (4905) 59 = var. Smithii Baker in Bab. Man. ed. 2. (1847) 255 pp. et verosimi- liter FA. flocculosum 8. Bakeri Williams, Prodr. 1. c. 448. — England; Schottland (?). Subsp. 12. euamblylepium Zahn. — H. amblylepium Dahlst. H. Se. XIX. (1906) n. 99—100!; nec NP. (1885). — H. duplicato simile, sed folia magna ovato- lanceolata longissima sinuato- et serrato- pluri- vel multidentata. Squamae atrovirides late lanceolatae obtusae vel acutae cum pedicellis densiuscule glandulosae parcepilosae late viridi-marginatae. Styli initio sublutei, Herjedalen: Glöte! Subsp. 13. congenitum Dahlst. in H. Jöns. Bidr, Bst-Isl. Rn ‚ in Bot, Tidsskr. Euhieracium, — Sect. VI. Vulgata; n. 148. 461 XX. H. 3 (1896) 353 et in H.-Fl. Island (1904) 51, t. VII, f. 3. — Folia ovata = obtusa basi truncata vel leviter cordata, interiora en vel ovato-lanceolata basi ovata vel contracta, denticulata vel pluridentata, intima late lanceolata basi saepe grossius dentata, caulina 2. Acladium 0—2 mm. Capitula 2—5. Involuera 12—13 mm eylindrica sparsim vel densiuscule pilosa vix vel rare et minute glandulosa, squamis lanceolatis obtusiusculis vel acutis margine usque ad apicem comosum floccosis. Styli obseuri. | Var. ß. stoedense Dahlst. l. c. p. 354, squamis subefloccosis, glandulis densioribus, foliis angustioribus, stylis initio luteobrunneis. Island: Kolkä, Njardvik, Dvergasteinn, Drostarhökärgljufur, Horgärdal. — P: Stöd in Ost-Island, Laugur in Adalreykjadalur in Nord-Island. . Subsp. 14. holopleurum Dahlst. in H. Jöns. 1. c. (1899) 355 et in H.-Fl. Island 53, t. VI, f.5. — Simile; sed acladium sublongius, involucra crassiora, glandulae numerosiores, folia obtusiora oblongo-ovata vel ovato-lanceolata haud vel = denticulata supra densiuscule, ceterum dense pilosa, caulina 4—3 ovato-lanceolata vel reducta. In- volucra 40—12% mm densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis margine sparsim floccosis. Ceterum H. subramost. Ost-Island: Vogur in Dalasyssel; W.-Island: Litla Borgar Katlar; S.-Island: Asgundstadır. Subsp. 15. holopleuwroides Dahlst. in H. Jöns. 1. c. (1899) 355; H.-Fl. Isl. 55, t. VII, f. 4. — Priori simile, sed folia basalia angustiora, caulina longius dentata Benliora, pedieelli albi dense Bios = eglandulosi, squamae angustiores densius pilosae yariegatae margine late floecosae, glandulis solitariis. Island, z. B. Snaefellsnaessyssel, Dingvellir, Leyrarey, Hvammur, Seydisfjord, Fljotum. Subsp. 16. crispiceps Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 10. — Inferne dense albopilosum. Folia oblonga vel lanceolata breviter acuta breviter serrato-dentata bre- viter vel vix pilosa, caulina 3—-5 lanceolata, superiora floccosa. Pedicelli tomentosi pilosi vix glandulosi. Involucera obscura floccosa subglandulosa pilis albidis basi erassa atris subdensis obsita, squamis acuminalo-obtusiusculis comosis. Styli obscuri. Finnland: Kyrkslätt, Lojo, Mongola usw. Var. 9. molluscum Brenn. ]. c. V. (1897) 9, involucro laete viridi, stylo luteo. Strömsby, Kolsarby, Wohls. Nota. Cfr. etiam subsp. auroclavatum Norrl. Suom. Kelt. (1906) 422. — Finnland. | Subsp. 17. fasciculare Fr. Epier. (1862) 100 pro sp.; Lbg. in Blytt Norg. fi. Il. 654; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 36. — H. ramosum * bursaefolium Fr. Symb. (1848) 115; nec Froel. — Folia parva elliptica vel elongato- et spathulato-lingulata ‚obtusa vix vel = (saepe serrato-)denticulata subtus pilosa; caulina 1—3 eito angusta vel reducta. Involucra vix mediocria ovata densiuscule pilosa vix vel sparsim glandulosa, squamis sublatis plerisque obtusis ubique vel margine (praesertim apicem versus) densius- . eule vel dense floccosis, internis acutis eximie comosis. | Südnorwegen, z. B. Kristiania (A. fascieulare var. reductum Fr. H. Eur. n. 99!; H. bursaefolium Froel.?, Fr. H. norm. XII. n. 18!) usw. Schweden: Uddevalla (Lbg. H. Sc. n. 38)!, Värmland!, Bobuslän. Subsp. 18. Aypoprasinum Dahlst. H. Sc. XIV. (1902) n. 41! — Folia elliptica, oblonga vel ovato-lanceolata remote breviter et obtuse dentata, caulina 3—4 cito angusta inferne breviter sinuato-dentata. Involuera parva latiuscula, squamis lanceolatis plerisque = acutis cum pedicellis densiuscule glandulosis disperse pilosis. Dalsland! Telemarken: Käsen. Subsp. 19. amphiastum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. 274. (1910) 163; Dahlst. H. Se. XXI. (1908) n. 53! — Glabrescens. Folia parva elliptica vel oblonga obtusa vel ovato-lanceolata denticulata vel breviter dentata, caulina 2—5 cito angustiora vel superiora reducta. Involucra 2—3 subpärva vel compluria subangusta vix vel rare pilosa et glandulosa, squamis latis plerisque obtusis I dense floccosis. Norwegen: Telemarken!, z. B. Lärdal, Vinje. Subsp. 20. oleosum. Dahlst. H. Sc. X. (4896) n. 39!, XI. n. 71! — H. olera- 469 K. H. Zahn, — Hieracium, ceum var. basifolium Norrl. ex Dahlst. I. c. — Folia rotundato-obovata vel elongata oblonga, interiora et caulina 3—%4 late lanceolata, denticulata vel sinuato-dentata. In- volucra subparva brevia densiuscule floccosa et ne sparsim glandulosa, squamis sub- latiusculis X obtusis. Herjedalen! Dovrefjeld! Subsp. 21. bijugiceps Dahlst. et Enand. in Dahlst. H. Sc. XVIL (1904) n. 16!, XIX. n. 18! — Folia oblongo-ovata vel ovato-lanceolata late triangulariter sed inaequaliter dentata, basi attenuata dentibus liberis aucta, caulina 2 saepe reducta. Involucra parva. Squamae ovato-triangulares vel ovato-lanceolatae basi dense ceterum modice floccosae vix vel sparsim pilosae subeglandulosae, interiores acutae comosae. Herjedalen! Subsp. 22. spurcaticeps Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 74! — Saepe hypophyllo- podum. Folia late lanceolata 1—3-dentata, caulina 3—6 sensim angustiora elongata longe acuminata inferne saepe longe paucidentata. Involucra submagna crassiuscula densiuscule pilosa et floccosa modice glandulosa, squamis late er obtusis, inter- nis acutis. Herjedalen! Nota. Subsp. elongatifrons Om. in Nyt Mag. Nat. XLIM. (1905) 232, XLVII. (4940) 462 et 273, melius forsan hujus loci sit (cfr. p. 257). Subsp. 23. tynnotrichum Dahlst. H.-Fl. Island (1904) 56, t. VI, f. 1. — H. anadenium Dahlst. in Bot. Tidsskr. XXI. 2. (1899) 205. — Folia basalia 1—2 ovalia obtusa subintegra, caulina 6—7, inferiora = petiolata conferta ovato-oblonga obtusius- cula saepe denticulata, reliqua remotiora angustiora acutiora superiora basi lata sessilia. Involucra 4—3 dense breviter pilosa subeglandulosa, squamis latis eito acutis parce- floccosis, pedicellis subdense pilosis eglandulosis. Island: Budir. £ Subsp. 24. phaliotrichum K. Joh. in Bot. Not. (1905) 116, t. II, £.10. — Folia oblonga obtusa vel ut caulina 3—-4 lanceolata. Involucra brevia subdense et longe albopilosa densiuscule minuteque glandulosa. Dalarne: Südvika. Subsp. 25. orcadense W.R. Linton pro sp. in Journ. Bot. XXXI. (1893) 196; Williams, Prodr. fl. Brit. III. (1902) 154 (pro forma H. vulgati «. normalis); Lint. Brit. H. (1905) 65. — Folia oblongo-ovalia vel late ovata rotundata vel ovato- vel oblongo-lanceo- lata subacuta vix vel late brevitergue 3—4-dentata, basi ovata vel cuneata, supra pilosa vel glabrescentia; caulina 2(—4) magis acuminata et dentata. Involucra et pedicelli sub- dense breviterque pilosa sparsim glandulosa, squamis latis obtusis comosis inferne sub- floccosis. Styli obscuri. Britannien: Hoy in Orkney (Linton n. 142)! II. Acladium longius, (3—)12—25(—40) mm. Subsp. 26. constringens Norrl. Herb. mus. Fenn. Il. (1889) 4; Suom. Kelt. 125. — H. constrietum Norrl. H. exs. I. (1888) n. 132%; Bidr. I. (1888) 108; nec A.-T. — Fig. 33. — Folia ovata, oblonga vel ovato- vel oblongo-lanceolata acute sub- serrato-dentata saepe magna glaucescenti- et prasino-viridia, interdum inferne = grosse dentata, pleraque attenuata, caulina 0—3. Involucra mediocria lata subdense pilosa modice glandulosa atroviridia, squamis latiusculis = obtusis plerisque acutis saepe sub- comosis margine (externis) subdense floccoso-limbatis. Styli obscuri. Schweden: Gestrik-, Vestman- u. Helsingland; Dalarne; Södermanland (Dahlst. H. Sc. IH. n.93!, V. n.54!, X. n.50!, XIV. n. 238—30!, XXIV. n. 68!) usw. Norwegen (Norrl. H. exs. n. 132: Stören, Singsaas, Meraker, Koppang!; Zahn n. 369: Larvik!; Dahlst. l.c. XIX. n. 88: Drivstuen!) usw. Finnland: Äland: Ramsholmen bei Jomala (Norrl. H. exs. IX. n. 94—95)! Var. 8. flavinervum Om. in Nyt Mag. Nat. XXXIX. (1901) 230. Norwegen. 463 TG = En Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 448. 464 K. H, Zahn. — Hieracium. Subsp. 27. semviconstringens Dahlst. H. Sc. XII. (1900) n. 68! — Differt involucris minoribus subangustis, foliis breviter dentatis. Herjedalen! Subsp. 28. sublaeticeps Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 42!, XXI. n. 4—5!; K. Joh. Arch. Medelp. (1907) 39, t. VI, f. 19. — Folia obovata basi attenuata vel late ovato- vel oblongo-lanceolata subserrato-pluridentata saepe = sagittata, caulina 2(—3) saepe grosse sed anguste dentata. Involucra mediocria lata =- dense pilosa sparsim vel modice glandulosa, squamis acutiusculis vel acutis margine distinete floccosis. Styli = lutei. Dalarne; Medelpad!: Angermanland! | Nota. Cfr. subsp: polytmetum Om. in Nyt Mag. Nat. XLIN. (4905) 277. — Norwegen: Kamphaug, Eggedal, Krodherred, Helgelien. ; Subsp. 29. submeridionale Zahn. — H. meridionale Dahlst. H. Sc. IV. (1893) n. 25; Bidr. II. (1894) 25%. — A constricto differt foliis acute sed breviter dentatis, squamis sublatis obtusis, involucris angustioribus. Gotland! Subsp. 30. pantrichotum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 129. — Folia ovalia vel ovata apice rotundata vel breviter acuminata obsolete denticulata vel breviter dentata, interiora late elliptica = contracta acute breviterque multidentata; caulina 1—2 ovata vel ovato-lanceolata vel reducta; omnia utrinque subdense et longe pilosa. Acladium 1—3 cm. Involucra sat alta crassiuscula subdense pilosa = glandulosa sparsim (margine dense cano-)floccosa, squamae = lanceolatae obtusae, interiores acutae vix comosae. Styli fusei. Norwegen: Havrenos bei Röldal; Opheim in Vossestranden. | Subsp. 31. Rolophyllum W. R. Lint. pro sp. in Journ. Bot. XXVIl. (1890) 376; Williams, Prodr. fl. Brit. III. (1902) 447; Lint. Brit. H. 49. — Subrufescens. Folia 3—7 late ovalia, ovata vel ovato-lanceolata obtusa vel subacuminata vix vel obsolete, basi vix longius denticulata, basi rotundata vel breviter contracta, sublus et praeserlim in costa petioloque densius pilosa, supra subpilosa vel glabra; caulina 1—2(— 3) ovato-lanceolata vel angusta. Acladium ad 4 cm, capitula 2—6 obscure viridia submagna brevia latis- sima modice pilosa sparsim glandulosa, squamis triangulariter lanceolatis obtusis vel acutis subfloccosis, margine inferne densius floccosis. Styli livescentes. Schottland: Perth; W. Yorkshire; Brecon; Caermarthen; Derby (Linton n. 39)! Subsp. 32. galbanifrons Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 134. — Folia subovalia, ovata vel ovato-lanceolata basi truncata vel contracta, inaequaliter pluridentata, basi longius et anguste falcato-dentata; caulina 4—3 abrupte minora, inferius ovato- lanceolatum basi saepe laciniato-dentatum; omnia supra glabra. Involucra iis H. sub- alpestris similia. (Glandulae et) pili atri, pili apice breviter albi. | Rjukan-Hotel in Telemarken; Seljestad in Hardanger. | Subsp. 33. praetextum Dahlst. H. Se. IX. (1895) n. 53! — Folia elliptica vel late ovato-oblonga vel ovato-lanceolata submagna late et obtuse, saepe grosse dentata =E sagittata, caulina 2. Involucra squamis vix latiusculis dense et anguste- floccoso-limbatis eximie comosis. Reliqua ut in constringenti. Södermanland! Subsp. 34. gulldalense .Norrl. Bidr. I. (4888) 409. — Folia oblonga vel ob- longo-lanceolata denticulata vel breviter dentata, caulina 4—2(—4). Involuera sat parva elongata subdense pilosa sparsim (lateralia densius) glandulosa modice floccosa, squamis subangustis attenuato-obtusis. Mittelskandinavien (Norrl. H. exs. n. 134—135: f. obseurius Norrl. l. e.). Auch“ Valders, Drivstuen. f Var. 8. dilutiflorum Norrl. H. exs. 136—1437; Bidr. I. (1888) 110. — Folüs lalioribus, ligulis flavescentibus. Norwegen: Eidet, Singsaas, Koppang. Nota. Similia: Subsp. 4. merakerense Norrl. Bidr. I. (1888) 108; H. exs. n. 433, — Norwegen: Meraker. Subsp. 2. tenaac Norrl. 1. c. 140; H. exs. n. 438. — Eidet, Singsaas. ESTER Euhieracium. — Sect, VII. Vulgata; n. 148. 465 Subsp. 35. praeteneriforme Alıng. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 86; Dahlst. in Acta hort. Berg. I. 7. (1891) 40. — Folia elliptica vel late lanceolata basi constricta vel attenuata, breviter, interiora et caulina 1—-3 longius et acute sed inaequaliter dentata, saepe valde purpurascentia, supra subpilosa et parce floccosa. Involucra sparsim vel subdense pilosa et glandulosa vix sparsim vel inferne densius floccosa, squamis imbri- catis (partim late) lanceolatis acuminatis plerisque 7 acutis vix vel subcomosis. 'Styli sublutei. — Subvar. 1. normale Zahn; involucris angustis, squamis paucis. — Subvar. 2. adunans Norrl. H. exs. VII. n. 37—38 et Suom. Kelt. (1906) 120 pro sp. = H. ap- proximatum Norrl. H. exs. n. 140—141; Bidr. I. (1888) 142; involucris submagnis. Jemtland: Äre rose Le! Dahlst. H. Sc. V. n. 56—57!); Dalarne (Dahlst. H. Sc. XV. n. 75—76)!, Herjedalen (Dahlst. 1. c. XIX. n. 85—86)!, Helsing- u. Söder- manland; Insel Ösel (Kupffer n. 41929) u. Abro (id. n. 11315); Finnland: Karis in _ Nyland (H. Lindberg)!; Lojo in Abo (var. sotkemense Norr!. 1. e.)! Subsp. 36. umbricola Sael. ex Norrl. in Herb. mus. Fenn. Il. (1889) 150; _H. coniops * umbricola Norrl. Suom. Kelt. 123. — H. subtorpense Dahlst. H. Se. II. (1892) n.50—51! — H. torpense Dahlst. H. exs. I. (1889) n. 79 et ex K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 66 cum deser. — Folia ovata vel late ovato- vel oblongo-lanceolata basi contracta vel attenuata remote et breviter, simul anguste et acute dentata, interiora et caulina 2(—4) saepe longe serrato-pluridentata vel dentibus liberis sagittata. Involucra vix mediocria [10 mm, raro 10—12% mm: Var. ß. subadunans Norrl. Suom. Kelt. (1906) 123] obscure viridia inferne tantum faleen (raro densius) floccosa, subpilosa subglandulosa, squamis == imbricatis latiusculis = obtusis. Herjedalen; Helsingland; Dalarne (Dahlst. H. Se. XIX. n. 84—84)! Norwegen: 'Valders, Rön; Hardanger; Telemarken usw. Finnland, z. B. Herajoki in Südtavastland (Br ennen)!, Helsingfors (H. Lindberg)!; auch var. y. ravidifolium Brenn. in Meddel. Soe. Faun. Fl. Fenn. H. 30 (1904) 136 pro sp.; (1906) 148. Nota. Similia: Subsp. 1. compsomorphum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (4940) 450; foliis plerisque = ovalibus minute pluridentatis, internis et caulinis 1—2 (— 3) ovatis inferne subulato-dentatis. — Telemarken, — Var. ß. adunantiftorme Zahn = ß. subadunmans Om. |. c. 153; foliis crebre et minute denticulatis. — Juvstöl in Rauland (Norwegen). Subsp. 2. dentellatum Om. 1. c. 152; foliis oblongis vel oblongo-lanceolatis apice rotun- datis vel acutis minute multidentatis, involucris sat dense et longe pilosis + glandulosis sub- efloccosis. — Lärdal in Telemarken. Subsp. 3, Japloicum Om. 1. c. 154; foliis oblongis vel elliptico-lanceolatis partim obtusis minute dentatis, dentibus inferioribus angustis saepe partim liberis, anthela polycephala apice saepe subumbellata. Reliqua ut in praeteneriforme. — Bö in Telemarken. Subsp. 4. pimelophyllum Om. l.c. XLI. (4903) 333. — Ringerike in Norwegen. Subsp. 5. dilueidum (et var. rhombifolium) Brenn. Finl. H.-form. II. (1893) 23; involucris 40—42 mm saepe eglandulosis, foliis caulinis A—2 (in var. ad 5). — Nordösterbotten in Finnland. Subsp. 6. kainuense Brenn. |. c. II. (1893) 22. — Daselbst. Subsp. 37. ebenarium K. Joh. ex Dahlst. Bidr. III. (1894) 442; Dahlst. H. Se. X. n. 49! — Folia rotundato-ovata, interiora oblonga vel oblongo-lanceolata denticulata vel inaequaliter et late sed saepe breviter dentata, caulina 4—3. Involucra mediocria subdense pilosa ubique densiuscule floccosa vix sparsim glandulosa. Gotland! Subsp. 38. üimpressum Norrl. H. exs. (1889) n. 106—107. — H. oligophylium Norrl. Bidr. I. (1888) 407 et H. exs. n. 130—131. — Folia subprasina ovata vel ovato- lanceolata obtusa vel subacuta serrato-denticulata subpilosa. Involucra mediocria crassa cum pedicellis subdense pilosa sparsim glandulosa, squamis sublatis attenuato-obtusis saepe margine tantum subfloccosis. | R Dalarne; Jemtland (Dahlst. H. Se. III. n. 74!, X. n. 48!, Norrl. l. e.: Are). 'Nota. Cfr. etiam: Subsp. 4. fosheimense Adlerz in Bot. Not. (4904) 444, t. 11, f. 45, 20; t. I, f. 20—23; t. IV, f. 24,—26. — Nerike in Schweden. Subsp. 2. incurrens Sael. ex Norrl. in Herb. mus. Fenn. ed. II. (4889) 450 et ex Norrl. Suom. Kelt. (4906) 420. — Süd- und Mittelfinnland, z. B. Kyrkslätt (H. Lindberg)! Vestmanland: Ljusnarsberg (var. oletatum K. Joh. et G. Samuels, in Ark. Bot. XVI. 44. [1920] 37, fig. 1). A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 30 466 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 3. subfwrviceps Zahn. — H. furvieeps Norrl. 1. c. (4906) 120. — Kemi in Ostro- bottnien. Subsp. 4. coronarium Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 406; Norrl. Suom. Kelt. 124. Versus diaphanoidem vergens; pedicellis longe glandulosis. An caesium-diaphanoides? — Finn- land: Abo; Nyland: Sundsberg, Fredriksberg (Brenner)! Subsp. 5. pandantiforme Norrl. 1. c. (4906) 424. — Kuusamo; Tavastland. Subsp. 6. diversifrons Zahn = AH. diversifolium Sael. ex Norrl. (Herb. mus. Fenn. ed. I, 41889] 450) et l.c. 424. — Savonien u. Nyland. Subsp. 7. coniops Norrl. Herb. mus. Fenn. II. (1889) 450; Suom. Kelt. 122; Brenn. Finl. H.-form. II. (4893) 24; caule 20—55 cm inferne longe piloso; foliis breviter petiolatis lanceolatis acutis, exterioribus ellipticis vel anguste ovatis, denticulatis vel subserrato-dentatis, vix vel sub- pilosis eiliatis; caulinis 0—2 lanceolatis floccosis; involucris (2—8) subangustis basi subattenuatis 40—12 mm longis canoviridibus densius vel leviter floccosis breviter pilosis et (disperse) glandu- losis, squamis angustis acuminatis obtusis vel acutis, pedicellis canis epilosis eglandulosis; ligulis brevibus, stylis obscuris. — West- und Nordfinnland; auch var. 8. hebescens Brenn. ].c. II. 214; foliis longius pilosis, pedicellis disperse pilosis et glandulosis. FE Subsp. 8. angusticeps Brenn. Finl. H.-form. I. (4892) 407. — Inter umbrieola et subsp. caesium. — Finnland: Kyrkslätt, Strömsby (Brenner)! Nota. Cifr. etiam subsp. verniferum K. Joh. p. 359. Subsp. 39. Zonchophorum Brenn. Finl. H.-form. IV. (1895) 44. — Folia sub- tenuia longe petiolata e basi rotundata lanceolata breviter acuta patenti-dentata, basi late triangulariter dentata supra subdense rigideque pilosa, caulina 4—2 =- petiolata basi dentata sursum lanciformia, floccosa. Involucra 40 mm setulosa subglandulosa, squamis sublatis obtusis vel acutis basi vel margine floccosis subobscuris. Nyland in Finnland. Subsp. 40. subausterum Zahn. — H. austerum Dablst. H. Sc. IM. (1892) n. 67! — A praeteneriformi foliis grossius sinuato-pluridentatis, caulinis 4 1(— 2) latioribus, involucris pedicellisque dense glandulosis vix disperse pilosis saepe parum Roc differt. Dalarne! Subsp. 41. prasiophyllum Dahlst. H. Se. IV. (1890) n. 60! — A praeteneri- formi differt foliis prasinescentibus vix vel breviter sinuato-dentatis, involucris pedicellis densiuscule glandulosis, squamis sparsim pilosis, externis tantum margine sparsim floccosis. Jemtland: Storlien! Subsp. 42. paurophyllum Dablst. H. Sc. XIX. (4906) n. 98! — Folia ovata vel elliptica, obtusa vel oblongo-lanceolata, dentibus paucis majoribus obsita supra glabra, caulina 2—-3 lanceolata paucidentata. Pedicelli modice glandulosi parcepilosi. Involucra brevia lata subpilosa densiuscule glandulosa parum floccosa, squamis latis lanceolatis obtusis vel acutis subcomosis. Sällbackshau in Herjedalen! Subsp. 43. subcordifrons Zahn. — H. cordifrons Dahlst. in Bot. of the Faeröes II. (1903) 632, t.XI, £.9; nec Brenn. — Folia elliptica vel ovalia vel ovata, basi ovata saepe obliqua vel leviter cordata anguste reverso-paucidentata, caulina 4—2, imum sub- cordato-ovatum, secundum ovatum reductum, omnia supra glabra. Pedicelli epilosi eglan- dulosi. Involucra = dense pilosa, sed sübeglandulosa. Versus sagittatum. Faeröer: Syderö, Österö. Subsp. 44. constrictiforme Dahlst. 1. c. (1903) 634, t. XI, f. 3. — Folia saepius sat magna ovalia, elliptica vel ovata = obtusa denticulata, interiora similia vel ovato- lanceolata acutiora regulariter et acute multidentata, caulina 2—3 ovata vel ovato-lan- ceolata vel = lanceolata similiter longiusque dentata. Involucra 44—13 mm, crassa, cum pedicellis = dense pilosa sparsim vel densiuscule glandulosa, squamis latis = obtusis parce (margine anguste et densius) floccosis, comatis. Styli obseuri. Pili albidi. Faeröer: Vaag in Syderö. Nota. Simile: Subsp. prolatatum K. Joh. ex Dahlst. l.c. (haud vidi!). — Cfr. etiam H. kalsoeense Dahlst. p. 188. Subsp. 45. subeiliolatum Zahn. — H. eiliolatum Dahlst. 1. e. II. (4903) 635, XL, fa. — A constrietiformi differt foliis magis irregulariter et brevius dentatis, in- u Euhieraecium. — Sect. VII. Vulgata;'n. 448. 467 timis basi subconstrieta vel subcordata dentibus reversis obsitis, pilis ubique brevioribus rigidioribus, involucris magis floccosis, squamis magis attenuatis, ligulis parcepilosis. Faeröer: Syderö, Frodebö. Subsp. 46. orarium Lbg. H. Sc. (1872) n. 85! et in Bot. Not. (4872) 121; in Blytt Norg. Fl. II. (1874) 656; Lint. Brit. H. 65; Stenstr. Värml. Arch. (1889) 39; Williams, Prodr. (1902) 149. — 2%2—5 dm. Folia ovalia lingulata vel ovato-lanceolata obtusa vel breviter acuta supra haud vel parcepilosa, interiora lanceolata, breviter vel longius et argute pluri- vel inferne pinnato-dentata; caulina 2—6 ovato- vel sublanceo- lata vel angusta == serrato-pluridentata, dentibus saepe cuspidatis. Involucra 10 mm crassa dense pilosa disperse glandulosa, squamis lanceolato-linearibus margine floccosis partim acutis. Rami 1—5 remoti 2—3-cephali. Styli luteobrunnei. Schweden: Värmland; Jemtland? Westnorwegen: Stavanger bis Sognefjord!, Har- danger (l. c.)!, Ryfylke. Britannien: S. Harris; Betty Hill u. Melness in Sutherland [var. fulvum F. J. Hanb. in Journ. Bot. (1888) 205; (1894) 231; Linton n. 93! = var. erythraeum Lint. Set Brit. H. fasc. VI. (1904) n. 4!; Brit. H. (1905) 66 et exs. n. 1431]; Orkney; Caithness; Aberdeen; Liverpool; Cheshire. — Irland: Co. Antrim: L. Neagh. Subsp. 47. amıpliceps Stenstr. Värml. Arch. (1889) 39. — Folia ovato-lanceo- lata utrinque pilosa subtus floccosa paucidentata, caulinum subtus dense floccosum. In- ‘volucra 9—11 mm crassa = pilosa minutissime glandulosa basi parcefloccosa, subatra, squamis inaequalibus subobtusis vel acutis sursum subglabris leviter comosis. Pedicelli pilosi subglandulosi. Styli lutei. Värmland: Borgovik. Subsp. 48. cholanthum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 137. — H. subramosum var. hedrumense Om. 1. c. XLIII. (1905) 286. — Folia oblonga vel oblongo- lanceolata vel lanceolata acuminata basi attenuata supra glabrescentia inaequaliter et obtuse dentata, caulina 2—6 ovato- vel sublanceolata acute pauci- vel pluri- (basin versus saepe grosse) dentata. Anthela polycephala saepe usque ad basin ramosa, ramis inferioribus saepe longissimis foliatis. Involucra 10—44 mm cylindrica subeglandulosa dense pilosa, squamis subanguste lanceolatis obtusis vel intimis peracutis = comatis margine = floccosis. Ligulae stylosae, stylis obscuris. Norwegen: Hedrum, Rauland (Zahn n. 472)! Subsp. 49. compsophyllium Om. ]. ce. (1910) 139. — Folia oblongo- vel ovato- ovalia obtusa vel oblongo-lanceolata vix vel = denticulata basi rotundata vel attenuata paucidentata vel pluri- et serrato-dentata supra = glabra; caulina 2—4 abrupte minora lanceolata. Anthela prioris. Pedicelli pilosi subeglandulosi. Involucra parva viridia densiuscule pilosa et glandulosa, glandulis minutis luteolis. Squamae angustae = ob- tusae, intimae acutae comosae, exteriores vix parce floccoso-marginatae. Styli obsecuri. Hardanger: Odda. Subsp. 50. surrejanum F. J. Hanb. pro sp. in Journ. Bot. XXXII. (1894) 230; Williams, Prodr. (190%) 134; Lint. Brit. H. (4905) 56. — Folia late rotundato-ovata vel elliptica vel ovato-lanceolata breviter acuta basi truucata vel subconstrieta sinuato- denticulata vel breviter et subgrosse dentata vel basi acute et patenti-dentata supra pilosa; caulina 2—5 ovata vel lanceolata obtusiuscula vel breviter acuta inferne late triangu- lariter pluri- vel paucidentata. Pedicelli et involucra subdense pilosa sparsim glandu- losa, squamae lanceolatae obtusae vel subacutae vix vel sparsim floccosae. Styli lutei. England: Witley, Hindhead in Surrey (Linton n. 148)! Var. #. megalodon Lint. 1. c. 56; Set Brit. H. (1904) n. 147!; foliis latioribus supra - glabrescentibus late breviterque dentatis; glandulis numerosioribus. Surrey!; W. Sussex. Nota, Ab Arvet-T. in Cat. (1943) 348 descriptum et, mirabile dietu, unacum H. abietino Reut. (= prenanthoides < murorum) gregi novo Arvet-Touvetii Abzetina a. Trichophylia insertum. Subsp. 51. casciceps Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 82! — Phyllopodum vel hypophyllopodum. Folia magna, inferiora elliptico-lanceolata obtusiuscula subeonferta dentata, sequentia late oblongo-lanceolata acuminata grosse et saepe longe dentata subecito 90* 468 K. H. Zahn. — Hieracium. decrescentia (caulina 6—8). Acladium ad 5 cm. Pedicelli modice pilosi. Involucra obscure canoviridia submagna lata, squamis latis obtusis, margine dense floccosis, densius- cule pilosis subglandulosis. Styli obscuri. Schweden: Valäsberget bei Ljung in Bohuslän! A 149. H. smolandicum Almgq. ex Dahlst. H. exs. Il. (1889) n. 97; Bidr. II. 84. — H. subramosum-vulgatum (subgrex H. pinnatifidum). — Ab H. angustato differt invo- lucris = dense glandulosis simul subpilosis vel densiuscule et obscure pilosis, foliis margine parce mieroglandulosis magis geninh, inferne saepe pinnato-dentatis; caulinis 4—6. Styli lutei. & Atlantische und mittelbaltische Provinz (Skandinavien). Atlantisches Nordamerika: Newfoundland. — Juli—August. Br Greges, subspecies, varietates et formae H. smolandiei. A. Grex H. turbiniceps (Dahlst. pro sp. Bidr. II. [1894] 96) Zahn. — Folia denticulata vel serrato-dentata. Subsp. 4. twrbiniceps Dahlst. H. exs. IV. (1891) n. 80; Bidr. II. 97. — Folia saepe maculata obovata obtusa vel late ovato-lanceolata late et breviter pluridentata, 3 caulina 3—7 subsensim minora. Involucra subparva subdense breviterque glandulasazg et pilosa, squamis obtusiusculis vel plerisque acutis obscuris subefloccosis. K ” Upland; Helsingland (Dahlst. H. Sc. I. n. 56—57!, V.n.61!); Nerike; Dalarne; Östergöt-, Vestman- und Södermanland. A Subsp. 2. Robinsonii Zahn. — H. vulgatum Rob. et Schrenk, Fl. of New- Foundland (1894) n. 227! — An H. molle Pursh Fl. Am. sept. I. (1816) 503% — H. vulgatum Gray Syn. Fl. N.-Am. I. 2. (1884) 429. — Saepissime hypophyllopodum. Caulis ad 4 dm pilosus et floccosus, 1—-6-cephalus, acladio ad 5 cm, ramis 3 vel com- pluribus, pedicellis gracilibus pilosis et minute glandulosis, canis. Folia caulina ad 8 remota rigida lanceolata denticulata vel 2—3 dentibus majoribus praedita supra floccosa et saepius maculata margine disperse microglandulosa subtus densiuscule floccosa, ima petiolata acutiuscula, reliqua sensim decrescentia -basi attenuata sessilia acuminata acuta. Involucra subglobosa densiuscule floccosa (minute) glandulosaque vix vel parcepilosa, squamis latiusculis lanceolatis acutiusculis vel acutis, intimis acutissimis. Styli livescentes? Receptaculum sublonge dentatum. Nordamerika. Am unteren Lorenzstrom: Cataracts of Rocky River in Newiound- land (l. c.)! Labrador. Ob wirklich hierher gehörig? : Subsp. 3. adiposum Dahlst. Bidr. II. (1894) 99. — Caulis (inferne dense) pilosus. Folia immaculata elliptica obtusa vel oblongo-lanceolata utrimque attenuata acute et breviter serrato-pluridentata, caulina 4—4 cito minora angustiora. Involucra mediocria sublata subdense pilosa subglandulosa, squamis sublatiuseulis 4 obtusis = floccoso-limbatis. = Värmland: Tveta (Dahlst. H. Sc. XVII. n. 96)!; Östergöt- u. Smäland! ee E B. Grex H. smolandicum (Almq.) Zahn. — Folia profundiüs vel pinnato- dentata. g Subsp. 4. smolandicum Almq. ex Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 97; Bidr. II. 84. — Folia basalia 3—5 ovalia, elliptica, late vel anguste lanceolata et longe acu- minata, sparsim breviter vel densius longius, sed irregulariter, interiora longe vel inferne subpinnato-dentata; caulina 3—6 saepe magna valde elongata vel eito minora lanceo- lata vel angustiora = cuspidata inferne saepe profundius dentata. Involuera medioeria gracilia cum pedicellis densiuscule glandulosa subdense pilosa, squamis angustis. obtusius-. eulis vel acutis vel subulatis = floccoso-limbatis. Södermanland (Dahlst. H. Sc. XVII. n. 93—94)!; Vester- und Östergötland; Smä- land; Gotland. ii "Subsp. 5. cumectans K. Joh. ex Dahlst. H. exs. IV. (1891) n. 37; Bidr. III. 254. a ER Euhieracium, — Sect. VII. Vulgata; n. 449—150. 469 . Simile; sed involucra submagna crassa, squamae latiusculae, styli obseuri; folia aequa- liter et triangulariter 3—4-dentata, caulina 2—3 angustiora longe vel pinnato-dentata. Smäland (Dahlst. H. Sc. IV. n. 37)! Subsp. 6. pholidotum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 46. — H. cuspidatum Stenstr. 1. c.; nec Lbg. — 30—75 cm. Folia basalia 2—4 elliptica vel oblonga obtusa vel pariter ac caulina 3—6 ovato-lanceolata elongata regulariter sinuato-pluri- vel multi- - dentata acuminata. Involucra mediocria atrovirentia vix modice breviterque glandulosa et pilosa squamis plerisque elongatis lanceolatis acuminatis. Schweden: Dalsland u. Värmland (Dahlst. H. Sc. XV. n. 77)! Norwegen: Hade- land; Hallingdal!; Akershus!; Bratsberg!; Telemarken usw. Var. 8. thyrsophorum Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 328. Vestre Aker; Husum. | ; Subsp. 7. Lossii Zahn. — H. cuspidatum Lbg. H. Se. (1878) n. 135! — Phylio- podum vel hypophyllopodum, 2—4 dm. Folia basalia 3—0 ovato- vel oblongo-lanceo- lata grosse et anguste pluridentata margine parce microglandulosa, dentibus saepe longis- simis in petiolum descendentibus munita, caulina pauca vel ad 6 oblonga vel anguste lanceolata argute dentata subtus (margine rigidiuscule) pilosa. Involuecra 10—11 mm cum pedicellis densiuscule pilosa (minute) glandulosaque, squamis latis acuminatis obtusis vel acutiusculis subatris viridi-marginatis margine parcissime floccosis. Styli subobscuri. Capitula @—8. Ligulae conspicuae. An Felsen am Meer bei Christiansund bei Trondhjem (Lossius in Lbg. 1. c.)! Nota. Cfr. etiam subsp. 1. coronopoides Om. in Nyt. Mag. Nat. XLVIIH. (4910) 158 sub amphibolo. Est amphibolovdes-subrigidum. — Ryfylke in Norwegen. Subsp. 2. schistostegum Om. 1. c. XLI. (4903) 334. — Südnorwegen. Subsp. 3. pectinigerum Om. 1. c. XLI. (1903) 336. — Südnorwegen. 150. H. angustatum Lbg. H. Sc. (1868) n. 64! sub H. caesium et n. 128!; in Blytt Norg. Fl. II. (4874) 656; in Hartm. Handb. Sk. Fl. ed. 414 (1879) 44. — H. lepidotum Dahlst. Bidr. III. (4894) 143. — H. subramosum < vulgatum (grex H. an- fractum) = subramosum > levigatum. — Caulis gracilis A—6-folius, inferne = longe et dense pilosus, superne glabrescens et dense floccosus vel tomentosus; anthela laxa sub- simplex et angusta vel subdivaricata vel ampla et = composita paniculata apice saepe magis contracta, ramis = ereetis strictis vel patentibus. Folia laete viridia vel leviter prasina subtus == glaucescentia vel omnino dilute glaucescenti-viridia ubique rare vel sparsim pilosa subtus saepe floccosa; caulina abrupte minora + remota subintegra vel inferne longius et acute dentata haud raro inaequaliter laciniato-dentata; basalia 3—6 latiora vel angustiora vix vel acute paucidentata vel crebre dentata vel ad basin + longe laciniata. Involucra angusta vel valida saepe atro-viridia vel subcerassa canescentia, squamis angustis longe acuminatis vel latis subtriangularibus vel lanceolatis acutis parum vel vix glandulosis, sparsim vel densiuscule pilosis et floecosis, pilis omnino vel apice dilutis. Styli + obseuri. — Habitu H. caesüi vel H. subramosi, involueris iis H. levigati similibus. Atlantische u. mittelbaltische Provinz (Skandinavien; Britannien; Finnland). — Juli— August. Greges, subspecies, varietates et formae H. angustatıt. A. Folia immaculata. I. Squamae angustae in apicem longum vel longissimum pro- tractae. — Subgrex H.lepidotum Zahn. Subsp. 1. caligatum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 64; Bidr. III. (4894) 115; nec A.-T. et G.*) — Folia elliptica obtusa vel oblongo- vel lineari-lanceolata vix vel acute '2—3-dentata, caulina 2—3 remota lanceolata vel angustiora. Involucra subatra parva, squamis vix vel inferne parum floccoso-marginatis subcomosis. Schweden: Bohuslän, Dals-, Smä-, Östergöt- und Vestergötland; Halland. *), Loco .caligatum A.-T. et G. p. 209 lege subealigatum Zahn. 470 K, H. Zahn, — Hieracium. Var. 8. ziphophyllum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 161 et 273, folüis angustioribus integerrimis, caulinis —3(—4) basi subamplectentibus, pedicellis subepilosis subeglandulosis. Telemarken in Norwegen. Subsp. 2. lepidotum Stenstr. Värml. Arch. (1889) 45; Dahlst. Bidr. III. 148. — H. Lawsonii Fr. H. norm. II. n. 15! — H. vulgatum var. ericetorum Fr. Symb. 116. — Folia oblonga vel anguste lanceolata argute et breviter paucidentata, caulina I—4 an- gusta. Involucra virescentia angusta, squamis vix vel densiuscule floccoso-limbatis acutius- culis apice viridibus subeomosis. Swäland, Dalsland, Värmland (Dahlst. H. Se. IX. n. 64)! Subsp. 3. mvetaliceps K. Joh. ex Dahlst. Bidr. II. (1894) 120; H. Se. IX. n. 63! — H. lepidotum ß. metaliceps K. Joh. ex Dahlst. H. exs. IV. (1893) n. 86. — Folia ellip- tica obtusa vel oblonga et oblongo-lanceolata breviter vel longius triangulariter 2—3- dentata, caulina 2—5 late vel anguste lanceolata saepe longe pinnato-dentata. Involucra + canovirentia angusta, squamis sub- (margine densiuscule) floccosis, = comosis. Gotland! Farö? Var. ß. lageniceps K. Joh. ex Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 96 et Bidr. III. 422%. — Involucra breviora eglandulosa; styli lutei. Gotland! II. Squamae latiores + (saepe triangulariter) lanceolatae vel latae. a. Squamae + lanceolatae attenuato-subobtusae vel breviter acutae, interiores vel pleraeque acutae. — Subgrex HM. an- gustatum Zahn. Subsp. 4. angustatum Lbge. 1. c.; Lint. Brit. H. 66, 67. — H. orarium Lbg. y. angustatum Williams, Prodr. fl. Brit. III. (1902) 150. — Folia parva oblonga vel ovato-lanceolata constrieta vel attenuata vel denticulata vel triangulariter paucidentata saepe subsagittata, caulina 1—3 lanceolata (saepe elongata) vel cito angusta. Involuera vix mediocria subangusta densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis late lanceolatis plerisque breviter acutis parum vel inferne subfloccosis. Skandinavien: Bohuslän! Norwegen: Bergen!, Stavanger (Lbg. 1. ce. n. 64!, 128!); Sandven usw. — Britannien: Cumberland; Westmoreland; Lancashire; Brecon (Linton n. 150)!; Sutherland (l. ec. n. 151)!, auch var. elatum Lbg. H. Sc. n. 128 in Aberdeen; Perth; Argyle; Forfar. Subsp. 5. Zaetifolium Dahlst. H. Sc. IL. (1892) n. 98!, XXL n. 10—11! — Folia elongata elliptica, oblonga vel ovato-lanceolata obtusa vel acutiuscula obsolete denti- culata vel 4—3 dentibus brevibus saepe latis obsita, contracta vel attenuata; caulina 1—3. Involuera mediocria, squamis late triangulariter lanceolatis plurimis = acutis. Pili densiusculi, glandulae et flocci dispersi. Herjedalen! Subsp. 6. coaretatum Lbg. H. Sc. (1878) n. 130 sub H. vulgato! — Folia (raro maculata) elliptico- vel oblongo-spathulata vel oblongo-lanceolata pluridenticulata parva, caulina 4—4 lanceolata cito angusta vel linearia. Involucra sat parva disperse pilosa sparsim glandulosa, squamis inferne parum floccoso-limbatis. Norwegen: Valders!, Ringerike. Schweden: Smäland. | Subsp. 7. Oestmannii Dahlst. H. Sc. XIL (1900) n. 69! — Folia ovata obtusa vel ovato-lanceolata triangulariter serrato-dentata, basi contracta vel attenuata longius dentata, caulina 2—3 saepe profunde dentata. Involucra vix mediocria densiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis lanceolatis plerisque acutis inferne modice, ceterum parum floccosis. Norwegen: Klasvold! Subsp. 8. Zecithodes Dahlst. H. Sc. XIX. (4906) n. 97! — Folia ovata vel ob- longa obtusa vel ovato- vel oblongo-lanceolata acutiuscula denticulata vel breviter den- tata, caulina 2—3 cito angusta vel reducta. Involucra parva late ovata modice pilosa Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 150. 471 sparsim glandulosa, squamis anguste lanceolatis plerisque = acutis inferne modice floccosis. Jemtland! Subsp. 9. mitens Lbg. H. Se. (1872) n. 68!; in Bot. Not. (1872) 449; in Blytt Norg. Fl. IL. (1874) 656; in Hartm. Handb. ed. 14. (1879) 44. — Folia supra nitentia ovata vel ovato-lanceolata pariter ac caulina 1—3 sinuato-pluridentata, inferne sublonge dentata. Involucra parva subangusta sparsim vel modice pilosa disperse breviterque glandulosa, squamis vix latiusculis basi parum .floccosis; internis = acutis. Norwegen: Insel Mosterön!; Ryfylke; Hardanger [cfr. Om. in Nyt Mag. Nat. XLVIl. (1910) 156]. — Habitu interdum ut in subrigido: Var. P. subrigidiforme Om. |. c. ' Nota. Huc pertinere videtur: Subsp. 1. ovulatum Brenn. Bidr. Finl. H.-Form V. (4895) 8. — Finnland: Nyland. | b. Squamae latae vel latissimae saepe = imbricatae plurimae obtusae. — Subgrex H. imbricatum Zahn. Subsp. 10. anıphiboloides Zahn. — H. amphibolum Lbg. H. Sc. (1878) n. 132 ‚sub vulgato!; nec Jord. (1857). — Folia parva late ovato-lanceolata breviter serrato- 3—4-dentata; caulina 3—4 lanceolata cito linearia. Involucra vix mediocria subpilosa glandulosaque, squamis latis obtusis vel subacutis vix subcomosis inferne subfloccosis. Norwegen: Stavanger! — Britannien: Gaermarthen; Glamorgan. Var. $. lepteimon Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1910) 157. — Foliis caulinis 3—8 saepe sensim minoribus latioribus; involucris crassiusculis, squamis perlatis valde obtusis vix sparsim glandulosis et pilosis. Norwegen: Ryfylke. Subsp. 11. cacuminum Ley in Journ. Bot. XXXIN. (1895) 86 sub diaphano; Lint. Brit. H. 74 sub H. demisso. — Folia ovata rotundata vel ovato-lanceolata denticulata, caulina ad 4 elliptico- vel angustius lanceolata cuspidata breviter serrato-dentata; om- nia subglabra. Involucra 4—-7 atroviridia subdensiuscule pilosa sparsim glandulosa, squamis ovato- vel triangulariter lanceolatis obtusis, intimis subacutis, exterioribus vires- centibus laxis parcefloccosis. Styli lutei. Britannien: Brecon Beacons in S.-Wales (Linton n. 146)! Subsp. 1%. Orsense K. Joh. Arch. Siljanstr. (1902) 441, t. VI, f. 20. — Folia oblonga vel oblongo-lanceolata elongata remote et plerumque breviter sinuato-dentata, caulina —6 subcito minora, superiora basi lata sessilia. Involucra mediocria cerassius- cula subdense pilosa sparsim glandulosa, squamis latis plerisque obtusis externis margine saepe subfloccosis. I Dalarne (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 51)! Subsp. 13. mierocymon K. Joh. ]. c. (1902) 4123, t. IX. f. 27. — Simile; sed folia caulina ad 5 sensim minora longe acuminata; involucra saepe majora, squamis margine usque ad apicem floccosis. Dalarne: Orsa (Dahlst. H. Sc. XIV. n. 87!, XXI. n. 29!). Subsp. 14. dröimyodon Dahlst. H. Sc. XXI. (1907) n. 28! — Folia oblongo- lanceolata vel caulina 3—4 anguste vel lineari-lanceolata acute serrato-denticulata vel brevidentata purpurascentia. Involucra mediocria modice pilosa et glandulosa, squamis latiuseulis- externis obtusis basi subfloceosis, reliquis = acutiusculis. Herjedalen! Subsp. 15. pilulaticeps K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 35, t. II, f. 18; Dahlst. H. Sc. XXI. n. 22! — Humile, 4—5-cephalum. Folia parva obovata vel oblonga den- tieulata, caulina 2—3 ovato-lanceolata abrupte parva. Involucra parva densiuscule pilosa ‚ sparsim glandulosa, squamis imbricatis sublatis plerisque obtusis parum floccosis. Acla- dium breve. Dalarne! | Subsp. 46. imbricatum Lbg. H. Sc. (1878) n. 124!; in Bot. Not. (1883) 183. — H. eggedalense Om. in Nyt Mag. Nat. XXXVII. (4901) 234. — Folia ovata, elliptica, \ 472 K. H. Zahn, — Hieracium. ovato- vel oblongo-lanceolata irregulariter sinuato-paucidentata, caulina 2—4 acuminata basi profunde vel subpinnato- et falcato-dentata, summum saepe reductum. Pedicelli sparsim pilosi raro microglandulosi. Involucra vix mediocria vix densiuscule pilosa dense floccosa, squamis latissimis imbricatis valde obtusis, internis breviter acutis, Glan- dulae vix sparsae. Norwegen: Valders, Torpen, Hugelien, Etnedalen, Tonsäsen usw.!; Telemarken; Har- danger; Hallingdal. Subsp. 17. caestiicolor Dahlst. H. Sc. XV. (1903) n. 29!, XVII. 75! — Folia similia, triangulariter paucidentata vel caulina 2—-3 longius dentata cito angusta. In- volucra submagna crassiuscula inferne sparsim vel modice floccosa, sparsim glandulosa densiuscule pilosa, squamis latis obtusis internis breviter acutis. Herjedalen! Nota. Cfr. etiam subsp. epicrocifolium K. Joh. Arch, Dal. (4900) 46, t. VI, f. 19. — Dalsland. u Subsp. 48. chauliodon Dahlst. H. Sc. II. (1892) n. 99!, X. n. 40! — Folia ovata vel oblonga vel late ovato-lanceolata denticulata vel ut caulina 3—4 (subsensim minora) irregulariter et sublonge, fere duplicato- et serrato-pluridentata. Involucra mediocria disperse vel subpilosa sparsim glandulosa, squamis ovato-lanceolatis ve) late lanceolatis externis ubique subfloccosis, Jemtland: Klöfsjö! B. Folia maculata. — Subgrex H. naevosum Zahn. Subsp. 419. naevosum K. Joh. ex Dahlst. Bidr. II, (1894) 123; H. Se. IX. n. 62! — Folia ovalia vel oblongo- vel sublanceolata vix vel late dentata, interdum sublonge 2 — 3-dentata; caulina 3—4 == lanceolata saepe cito minora. Involucra viridicanescentia ubique Ge floccosa eglandulosa, squamis imbricatis latis triangularibus breviter acutis. Smäland! Var. $. angrieum K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 32, t. V, f. 14; Dahlst. H. Se. XXI. n. 46! — Foliis angustioribus, involueris sparsim glandulosis, Angermanland! Nota. Cfr. etiam subsp. iophyllum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. (1940) 274. — Süd- norwegen: Ärdal. i Subsp. 20. subnaevosum K. Joh. ex Dahlst. H. exs. IV. (1893) n. 87; Bidr. II. 424; H. Sc. Il. n. 49! — Folia magna late ovata obtusa pluridentata basi contracta, intima ovato-lanceolata inaequaliter grosse longe et acute dentata vel basi pinnato-lo- bata; caulina 1—2(—3) anguste et saepe longissime pinnato-Jaciniata. Involuera ubi- que sparsim sursum magis floccosa vix BOREBIENS glandulosa, squamis late lanceolatis plerisque obtusis. Gotland! Subsp. 21. mwelanostictum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 49; H. Sc. XI. n. 86!; Om. in Nyt Mag. Nat. XXXVII. 91. — H. vulgatum var. elegans Lbg. H. Sc. (1872) n. 74! et in Hartm. Handb. ed. 14. (1879) 47. — Folia parva obovata vel elliptico-lanceo- lata acute denticulata vel inferne sinuato-paucidentata (interdum immaculata), caulina 1—3 angusta. Involucra fere submagna disperse glandulosa et pilosa inferne subfloccosa. Norwegen: Valders!, Slidre!, Rön, Fosheimsäter, Hemsedal usw. G. Transsilvanica. 151. H. rotundatum Kit. ex Schult. Österr. Fl. ed. 2. I. (4814) 439; Hornem, Hort. Hafn. II. (1815) 763; Kerner in Ö.B.Z. XXI. (1872) 35%; Nym. Consp. II. (1881) 443. — H. transsilvanicum Heuff. (1855) et in Z.B.G. Wien VII. (1858) 151; in 0.B.Z. (1858) 27; Emum. pl. Banat. (1859) 115. — H. transsilvanicum »Schur« ex Fr. Epier. (486%) 97; Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 97, t. 82; A.-T. Cat. 333 (sed falsissime gregi Barbata insertum). — H. pleiophyllum Schur (sine deser.) in Verh. siebenb, Ver. II. (1854) 1741; II. (1852) 87; IV. (A853) 46; Enum. Transs. (1866) 394; Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 154, "473 3 Arm Neilr. Krit. Zus. H. 52; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 1825. — ?H. lasiophyllwm Schur in Verh. sieb. Ver. X. (1859) 148; Enum. 393. — H. Schmidt 2. Blongatum F. Sch. Arch. fl. I. (1854) 20. — AH. leptocephahım Vukot. H. Croat. (1858) 13; Schl. Vuk. Fl. Croat. 897; Rehm. in 0.B.Z. (1873) 213. — H. murorum d. arnicoides Reichb. Ic. XIX. (1860) 78 pp.; nec Gren. et Godr. — H. polytrichum Schur, Enum. Transs. (1866) 394. — Ürepis Fusiü Koväcs exs. (1843) ex Janka in Linnaea XXX. (1859) 587. — Caulis (saepe complures) 3—8 dm erectus strietus = sulcatus inferne sublonge et & pellito-subvillosus, sursum breviter villosulus et subglandulosus, apice dense glandulosus et floccosus, inferne saepe = rufobrunneus vel brunneo-violaceus, anthela squarroso- paniculata oligo- vel poly-(ad 80-)cephala; acladio 3—10(—15) mm; ramis 4—7 (vel numerosis), inferioribus remotis arcuato-patentibus vel -erectis 4—2-plieiter ramulosis, cum pedicellis tenuibus arcuatis canis epilosis dense glandulosis. Folia basalia 6--10 vel compluria (—20) petiolata (ima saepe multo minora vel parva) ovalia, elliptica vel oblonga basi contracta vel attenuata apice rotundata vel obtusiuscula mucronata vel acutiuscula, raro integra, plerumque obtuse repanda vel remote et leviter sinuato-den- tata vel grossius et obtuse dentata, utrinque et praesertim margine dense breviter pilosa, in costa dorsali petiologue (== rubrobrunneo) saepe (ut etiam folia novella) dense villoso- pellita, pilis 2—5 mm flexuosis subsericeis in foliorum pagina superiore subrigidiusculis basi leviter bulbillosis; caulina (1 —)2—4(—13) eito vel sensim minora remota, inferiora 1(—3) = petiolata basalibus similia, reliqua oblonga vel lanceolata ad basin = atte- nuata, omnia mollia sublutescenti-viridia saepe colorata. Involucra parva (”—8 mm) eylindrico-ovata (is A. florentini similia) circ. 10-flora = efloccosa dense glandulosa epilosa, squamis angustis acutiusculis et acutis obscure ‚viridibus = late albidoviridi- marginatis. Ligulae dilute luteae apice glabrae. Styli initio lutei demiuhe brunnei. Achaenia dilute vel obsgure ‚brunnea. Nota. Meo sensu species cum H. caroliniano Fr. inter Pulmonareiformia Americana com- paranda et forsan ex eadem radice orta. Karpathen und westpontische Gebirgsländerprovinz; in den RN DO jedoch nur sporadisch. Durch die pannonische Unterprovinz bis nach Steiermark vordringend. In lichten Waldungen bis 1800 m. — Fig: 26. — Juni— August. Bulgarien! Serbien! Bosnien! (Blau n. 4998!, 23477!). Montenegro (noch am Vufi “ potok der Hochebene Vermos, 1200 m, im montenegr.-albanischen Grenzgebiet [Dörfler])! Hercegovina! Kroatien (F. Sch. H. norm. n. s. n. 97!, Sch.-Bip. Cich. suppl. II. n. 142!, _ Fl. A.-H. n.3365!). Ostkarpathen! Rumänien! Banat! Transsilvanien (Fr. H. Eur. n. 95!; Bänitz n. 7762!, 7765!, 8365!; Fl. A.-H. n. 3363—3364!). Bukovina! Ost- galizien! Westkarpathen: Dobsina!, Poduplaski völgy (Nyärädy) u. Csorba-See (Len- gyel)! in der Tatra! Steiermark: Drachenburg!, Cilli (Hayek n. 699)!, Bachergebirg (Zahn n. 586)!; Deutsch-Landsberg! Varietates et formae H. rotundatı. | Var. @«. eriocaule Schur Sert. fl. Transs. (1853) 46; Enum. fl. Transs. (1866) 395. — H. aretieum 1. genwinum Schur in Ö.B.Z. VII. (1861) 22; Verh. sieb. Ver. ı X. (1859) 126, 472%. — Caulis —7(—12)-folius cum foliis villosus. | Transsilvanien: Hermannstadt, Bulla-Tal im Komit. Fogaras! Var. $. transsilvanieum Heuff. 1. c. — H. eriophyllum Schur Sert. 1. c.; nee Link. — Folia caulina 0—3(—4). — Dense et longius pilosum (Subvar. 4. normale Zahn in Reichb. 1. c.), involucris gracile eylindrieis subviridibus (f. a. verum Zahn — var. oblongifokum Schur in Ö.B.Z. VII. [1861] 22 = AH. pleiophyllum Schur Sert. l. c. [= forma oligocephala]), vel crassioribus obscurioribus (f. b. leptocephalum Vuk. l. e.); vel foliis irregulariter grosse et late dentatis (f. c. Zargedens Maly et Zahn in Mag. bot. lap. [1910] 297); vel caulomatibus obscuris, squamis partim obtusis, glandulis parvis (f. d. alpestre Zahn in Reichb. 1. c. = H. nigrescens X leptocephalum Rehm. pp. in sched.!). — Vel folia dense brevipila (subvar. 2. brevipilum Zahn in Reichb. l. c. 99) vel (primo aspeetu calvescentia) tenuia parva brevissime pilosa, caulina 2—3 474 K. H. Zahn. — Hieracium. lanceolata et angustiora [subvar. 3. toemoesense et silvaticum X transsilvanicum Simk.! Enum. Transs. (1886) 374 et ex Wol. in Spraw. kom. fizyj. Ak. Krak. XXV. (1890) 65 = H. arcticum f. 5 et 6, Schur in Ö. B. Z. (1861) 22]: Südost-Transsilvanien: gegen Havasutja unter der Alpe Köhavas, 800—900 m (Simonkai)!. Vel folia vix modice pilosa (subvar. 4. glabriuseulum Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 74). Var. y. basilanatum Kotschy! ex Zahn in Ann. mus. Hung. ]. c. — Involuera pilis solitariis obsita, folia ovata vel ovato-lanceolata basi == grosse dentata. Ungarn: Nagyszeben! Transsilvanica-Euvulgata et Transsilvanica-Caesia. 152. H. praecurrens Vukot. in Rad. jug. Ak. Zagr. LVIII. (1884) 167 et in Fl. A.-H. (18814) n. 3316!; Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 102. — H. rotundatum-murorum Zahn. — Habitu H. rotundati, sed involucra majora obscuriora saepe obscure glandu- losa, folia basi truncata vel + cordata. Vel habitu H. murorum, sed folia supra setulis brevibus numerosissimis obsita in costa dorsali petioloque = villosa, involucra saepe minora = virescentia, glandulae tenuiores. — Caulis 3—6 dm tenuis vel crassiusculus parce basi dense pilosus superne glandulosus et floccosus oligo- vel polycephalus, ramis 3—7, inferioribus saepe valde remotis, acladio 5—12(—50) mm, anthela involuerisque epilosis glandulosissimis, pedicellis = canis. Folia basalia saepe numerosa (ad 45!) longe petiolata (petiolis subdense pilosis vel villosis) saepe magna ovata vel lanceolata obtusa vel acuta basi cordata vel truncata vel contracta remote apiculato-denticulata vel infra medium vel basi grosse vel inciso-pluridentata saepe dentibus liberis aucta, juniora saepe villosula; caulina ((—)1—2(—3), inferius petiolatum saepe magnum ovatum vel sat parvum oblongum vel oblongo-lanceolatum, reliqua angustiora = longe acuminata denticulata vel grosse dentata. Involucra 8—10 mm ovato-cylindrica vel crasse ovata, squamis angustis vel latiusculis acutiusculis vel acutis dorso plerumque obscuris, saepe valde viridi-marginatis vix vel subfloccosis saepe longe glandulosis. Ligulae dilute luteae apice glabrae. Styli obscuri, initio saepe luteoli. Achaenia subatra. Im Verbreitungsgebiet des H. rotundatum; dasselbe wenig überschreitend. — Juni— August; an wärmeren Stellen schon von Ende April ab. Greges, subspecies, varietates et formae H. praecurrentis. A. Involuera ovato-cylindrica, squamis late viridi-marginatis, glan- dulis valde tenellis sat dilutis; folia ut in rotundato pilosa ovalia basi truncata vel & cordata. — Subgrex MH. odorans Zahn. — Grex Odorans Zahn in Reichb. Ie. 1. c. I. Folia ovalia vel ovata. Subsp. 4. odorans Borb. in Baenitz Herb. Eur. LXXXVII. (1896) n. 8362! et sched. p. 2, nota 12; Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 103. — H. supertramssivanicum x silvaticum Borb. 1. c. — Folia submagna subcordata denticulata vel inferne leviter den- tata, petiolis leviter villosis; caulina 1—2(—3), imum vel ima 2 == magna ovata. Capi- tula 4—12 parva subefloccosa dilute glandulosa, pedicellis tenuissimis tenuiter glandulosis. Var. «. genuinum Zahn |. c. — Ut supra. Banat! Bulgarien! Kroatien! Transsilvanien! Ungarn: Csik!, Zemplen! Var. ß. Jaworowae Zahn l.c. — Squamis (glandulisque) obscuris aguEe viridi- marginatis. Bukovina! Ostgalizien! Var. y. subsilvularum Zahn in Mag. bot. lap. (1910) 298. — Foliis grosse dentatis, caulinis saepe grosse vel inciso-dentatis. Kroatien: Karlovac! Banat: Herkulesbad! / Subsp. 2. Zeptocephaloides Zahn in Mag. bot. lap. (1940) 297. — Folia H. rotumdati, sed acute dentata, involuera submajora. Styli initio luteoli. Kroatien: Agram! Bosnien: Pale!, Kasidol! Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 452. 475 Subsp. 3. pleiophyliopsis Zahn. — H. murorum X leptocephalum Rehm. in Ö.B.Z. (1873) 214. — Folia H. rotundati (basi constricta) subdenticulata vel obtuse dentata, caulina 0—3 (imum saepe magnum) repanda, obsolete mucronato-denticulata vel remote et obtuse dentata. Involucra crassa cylindrico-ovata virescentia, squamis latiusculis obtusiusculis margine floccosis. Glandulae subbreves. Bosnien: Travnik! Serbien: Belgrad (Bornmüller Pl. Serb. n. 48)! Rumänien! Transsilvanien: Tusnad! Bukovina: im Kolbu-Tal! Ungarn: In Wäldern des Berges Eleskö bei Dobsina im Komitat Gömör (Czakö)!*) I. Folia (magna) elliptico-lanceolata vel late lanceolata. Subsp. 4. gleichenbergense Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 103. — Folia ad 15:4 cm, grosse pluridentata subdense pilosa, in costa dorsali petioloque pellito- villosa, caulina 2—3 lanceolata vel angustiora. Capitula ad 25. Steiermark: Gleichenberg!, Rotwein!, Sauerbrunn! B. Involucra ovata, squamis omnino obscuris vel viridi-submargi- natis fere semper = floccosis, glandulis crassioribus obscuris obsita. Folia iis H. murorum similia, basi = grosse dentata. — Subgrex H. praecurrens Zahn. — Grex Praecurrens Zahn in Reichb. 1. c. I. Folia ovalia vel elliptica, pleraque = obtusa, basi rotundata vel truncata vel cordata, caulina (0 —)1—2. a. Involucrum epilosum. | Subsp. 5. praecurrens (Vukot.) Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 104, t.84A. — H. melanoadenium b. brachyphyllum (Vukot. exs. n. 44b!) et d. dicho- tiomum pp. Vukot. H. Croat. (1858) 14—12. — Folia apiculato-pluridenticulata vel basi vel usque ad medium obtuse dentata supra densiuscule et breviter pilosa vel glabres- centia, subtus densius pilosa et interdum == floccosa, in costa petioloque subvillosa (petiolis basi cum foliis junioribus densissime villosis), interiora basi constrieta; caulina oblongo-lanceolata vel (superiora) = lanceolata basi saepe grosse dentata. Capitula 4—415(—20) parum floccosa (ad 42 mm, denique = crassa) cum pedicellis dense et longe subtenuiterque glandulosa. Styli atriusculi. Kroatien (Fl. A.-H. n. 3362)!; Hercegovina! Steiermark (Hayek n. 1100 pp.)! Banat! Transsilvanien! Ungarn: Dobsina!, Strecsnö im Vägtal! Bulgarien: Gabrovo!, Ihtiman! — H. praecurrens var. odorans Hayek, Fl. Steierm. I. (1914) 831 et l. ce. n. 4400 pp.! | Var. #. pseudosilvularum Zahn. — H. mucescens Vukot. pp. et in F. Sch. Herb. norm. n. s. (1860) n. 393! — Foliis submagnis grosse dentatis, ramis ad 10, capitulis 30—40. Kroatien (F. Sch. H. norm. n. s. n. 293)! Bosnien! Serbien, z. B. Ripanj bei Belgrad! Var. y. matoracense Zahn in Reichb. I. c. — Foliis = longe petiolatis submagnis irregulariter grosseque dentatis acutiusculis, interioribus longe acuminatis. Bosnien: Berg Matorac! u. im Krupa-Tal (Blau n. 2055)! Var. d. subodorans Zahn. — Foliis rigidis mediocribus ovatis vel oblongis obtusis vel plerisque acutiusculis basi rotundatis vel breviter contractis, breviter et late triangu- lariter dentatis, caulinis 2 parvis; involucris pedicellisque virescentibus; glandulis tenellis. Serbien: Kragujevac (Dimitrij)! b. Involuera parce (raro haud) pilosa. Subsp. 6. plusiotrichum (Borb. exs.!) Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1940) 71. — Ad 75 cm. Folia = magna ovata vel elliptica basi truncata vel cordata, in- ' teriora contracta, ima minora ovalia rotundata saepe emarcida, dentibus numerosis mucronatis varie longis grossis partim late triangularibus obtusis parlim angustis api- *) Pax, Grundz. Pfl.-Verbr. Karp. II. 94, bezweifelt das Vorkommen. — Exemplare im Ung. Nationalmuseum in Budapest. 476 K.H. Zahn. — Hieracium. culatis saepe in petiolum descendentibus; caulina 1—2 profunde dentata vel reducta. Involuerum 9—10 mm late ovatum elloccosum vix vel parcepilosum, squamis ERRANG viridibus late dilute (viridi-) marginatis, glandulis densissimis subatris. Banat: Herkulesbad! Transsilvanien: Retyezät, 900—1400 m!, Brassö! Subsp. 7. trachysetum (Borb. exs.!) Zahn. — Folia ovalia vel ovato-lanceo- lata late triangulariter et inaequaliter pluridentata vel apiculato-denticulata basi constricta supra breviter hirsuta, caulinum 0—1 lanceolatum longissime acuminatum basi longe dentatum. Involucrum parvum virescens = efloccosum, squamis angustis dorso ob- scuris. Styli subatri. | Transsilvanien: Blasendorf, 300 m (Barth)! II. Folia latissime ovato- vel sublanceolata, infra medium plerum- que valde grosse dentata, utrinque contracta vel longe atte- nuata, extima tantum = ovata subminora vel multo minora vel emarcida. a. Folia caulina 3—4. Subsp. 8. Mikulinkae Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, (1907) 103. — Folia ex- . teriora apice rotundata, reliqua elliptica vel elliptico-lanceolata == acuta, omnia grosse dentata; caulina supra minus pilosa, inferiora subpetiolata elliptico-lanceolata grosse den- tata basi truncata vel secundum triangulariter lanceolatum utrimque 2-dentatum, reliqua lanceolata vel angustiora. Involucra 8,5—10 mm parcefloccosa. CGapitula 42—20. Rumänien: Bucsecs! Galizien: Berg Mikulinka bei Jablonica! b. Folia caulina (Ms), Subsp. 9. Zancifoliwm (Vukot.) Zahn in Ann. mus. Hung. VIM. (1910) 71. — H. melanoadenium a. lancifolium Vukot. exs. n. 16! et H. Croat. (1858) 14. — H. sil- vaticum lancifolium Vukot. Rad. jug. Ak. XXXIIT. (1875) 18. — H. lancifolium Vuk. l. c. LVII. (1881) 167 et Fl. A.-H. n. 3366 pp.! — 2—6 dm. Folia exteriora ovalia parva, reliqua elliptica vel late ovato-Janceolata, denticulata vel grosse serrato-multiden- tata, vulgatiformia, dentibus apiculatis saepe in petiolum villosum descendentibus; cau- line, 1—2% ovato-lanceolata basin versus acutius dentata supra glabrescentia. Anthela suprafastigiata indeterminata 2—20-cephala, ramis inferioribus longissimis erectis, acladio ad 4 cm. Involucra 9—44 mm obscure viridia cum pedicellis longe et tenuiter glan- dulosa epilosa, squamis obtusiusculis vel acutis efloccosis. Styli sublutei. Kroatien: Varasdin!, Agram (Fl. A.-H. n. 3366 pp.)! Subsp. 10. scotophyllum (Vukot. H. Croat. [1858] 12 pro sp.) Zahn. — Folia saturate viridia subcoriacea ovato-lanceolata vel lanceolata utrinque atfenuata (basi ineiso-) dentata longe petiolata. Capitula numerosa parva, squamis virescentibus. Glan- dulae olivaceae vel subatrae. Pedicelli leviter tomentosi. Agram! | Subsp. 41. platyrhombum Rossi et Zahn in Mag. bot. lap. (1910) 298. — 3—4 dm, H. lancifolio simile, sed folia tenuia mfra medium = grosse dentata in costa petioloque longius mollipila (3—4 mm), caulinum inferius late rhomboideo-lanceolatum petiolo subvilloso, superius subtus subfloecosum. Capitula (8,5—9,5 mm) pauca, squamis obscure virentibus late viridi-marginatis basi floccosis. Glandulae breves. Agram (Rossi)! u Subsp. 12. subserratifolium Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 104 pro var. — H. serratifolium Vukot. Rad. jug. Ak. LVIII. (4881) 164 pp. et in Fl. A.-H. n. 33611 Nec Jord. (1857). — Folia late ovato-lanceolata, exteriora ovalia, fere omnia in petio- lum villosum attenuata, saepe valde grosse et late triangulariter apiculato- et subserrato- pluridentata numerosissima (ad 45!) minus breviterque pilosa, caulina 2—3 oblongo- lanceolata grosse multidentata acuta. Capitula 5—12 crasse ovata (ad 44 mm). Glan- dulae subtenues longae. Styli initio luteoli. F. diaphanoidi simile. | Bulgarien: Camkorija! Bosnien: Travnik!, Vranica Pl.! Kroatien: Fuzine, 750 m!, EU TERETETTRRN Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 153—154.- #77 Agram (Fl. A.-H. n. 3364 cum descr.)! Steiermark: Bachergebirg (Zahn n. 633)! Kärnten: Hohenwart!, Margareten bei Reifnitz im Fichtenwald (v. Benz)! Var. #. erepididens Zahn in Reichb. I. c. — Foliis late lanceolatis == longe attenuatis grosse multidentatis, dentibus triangularibus saepe partim liberis; zasie late viridi-marginatis; glandulis atris. Montenegro: Durmitor! Bosnien: Novi (Beck)! Steiermark: Berg Pe&ounig bei Gilli (Hayek n. 1100 pp.)! 153. H. jablonicense Wolosz. in Spraw. Akad. Krak. XXV. (1890) 66; Zahn in Reichb. Icon. XIX. 2. (1907) 105, t. 84B. — AH. transsilvanieum X vulgatum Wol. l.c. — H. rotundatum-vulgatum Zahn. — Ab H. vulgato differt foliis basalibus more H. rotundati pilosis, involucris minoribus magis cylindrieis, glandulis tenuioribus, squamis interioribus eximie viridi-marginatis, pedicellis tenuibus arcuato-ascendentibus; ab AH. rotundato foliis partim lanceolatis, caulinis subtus floccosis. — 4—6 dm, inferne pilo- sum (et violaceum), anthela indeterminata 3—5-ramosa oligo- vel pleiocephala, acladio 10—15 mm; pedicellis canoalbis cum involucris subdense vel disperse glandulosis. Folia exteriora ovato-spathulata, reliqua late lanceolata vel == spathulata apice rotundata vel acutiuscula apiculato-denticulata vel dentata = in petiolum (ut in costa dorsali) longe pilosum attenuata; caulina 2—3(—6) lanceolata remota, inferiora petiolata denticulata, superiora angustiora. Involucrum 8—9 mm, squamis acutiusculis et acutis subfloccosis interdum pilis solitariis obsitis, exterioribus obscuris. Styli denique obscuri. Achaenia subatra. | | Karpathen- u. westpontische Gebirgsländerprovinz. Ungarn: Berg Piatra Stru6u im Komit. Torda-Aranyos! Galizien: Berg Mikulinka!, Worochta! Bukovina. Bosnien: Ivansattel! Steiermark: Bachergebirg! Mazedonien: Bara Planina! — Juli. Huc pertinere videtur: Subsp. 2. barnarense Pax Grundz. II. (1908) 94 pro sp. — Caulis 3—4 dm superne glandulosus et floccosus basi molliter albopilosus, 3—40-cephalus, acladio ad 3 cm, pedicellis. pilosis glandulosisque. Folia tenuia oblongo- vel sublanceolata subob- tusa vel acuta (4—5 cm: 2 cm l.) in petiolum (4 cm) attenuata apiculato-dentata utrin- que subdense pilosa efloccosa, juvenilia villosissima; caulina 2—3, inferius basalibus . simile, reliqua decrescentia, summum lineare. Involucra 40—12 mm cylindrico-oblonga glandulosa et pilosa, squamis angustis acutis nigris pallide marginatis inferne parcius floccosis. Ligulae breviter ciliatae, stylis obscuris. Moldau: Berg Verfu Jalovita bei Brosteni-Barnar, 1600 m (Pax). 154. H. trebevicianum K. Maly in Glasnik muz. Bosni i Herceg. XI. (1899) 149 et in Wiss. Mitt. Bosn. Herceg. VII. (1900) 550; Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2. (1906) 99. — H, rotundatum-bifidum Zahn. — H. transsilvanicum-bifidum Zahn l.c. — Ab H. rotundato differt involucris majoribus parceglandulosis == floccosis et pilosis iis H. bifidi similibus vel etiam foliis basi = grosse dentatis; ab H. bifido glandulis brevi- bus (saepe parum evolutis), floceis in involucro saepe minore minus evolutis et prae- sertim foliis supra setulis brevibus = vestitis. — Caules (saepe complures) 3—6 dm sat breviter inferne densius longius pilosi, floccosi, haud vel apice subglandulosi, laxe paniculati vel subaltefurcati 7—30-cephali, acladio 5—30(—50) mm, ramis (1—)3— 6 remotis oblique patentibus simplieiter usque triplo ramulosis. Folia basalia A— 8, ex- teriora minora vel parva saepe rotundata, pleraque ovata vel elliptico- vel oblongo- lanceolata obtusa vel acuta basi truncata vel contracta = longe petiolata, denticulata - vel basi ineiso-dentata; caulina 0—2, inferius saepe magnum subpetiolätum e basi lata longe acuminatum; omnia dilute vel sublutescenti-viridia supra pilosa vel saepe glabres- centia, subtus (vel in costa tantum) saepe floccosa, in costa petioloque - dense pilosa vel sericeo-villosa. Involuera (”—)8—9(—10,5) mm, squamis angustis plerisque acutis obscuris viridi-marginatis, raro subdense glandulosis vel parce tantum pilosis. Ligulae aureae. Styli obseuri, raro initio luteoli. Achaenia atro brunnea (3—3,5 mm). Im Verbreitungsgebiet des A. rotundatum. — Mai—Juli. 478 K. H. Zahn. — Hieracium. Greges, subspecies, varietates et formae AH. trebeviciant. A. Grex H. trebevicianum (Maly) Zahn. — Involucra H. bifidi, sed cum pedicellis minute subglandulosa. Est rotundatum-bifidum A. I. Capitula %<—7(—12); acladium A—5 em; habitu omnino A. bifidi, sed folia (saepe tenuiora) ut in rotundato pilosa. — Subgrex M. epiprasinum Zahn. — Grex Epiprasinum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 100. a. Folia supra modice vel densiuscule brevissimeque pilosa. Subsp. 1. pseudobifidum Schur, Enum. Transs. (1866) 393 pp. et in sched.! — 15—35 cm, A—2(—5)-cephalum, caule floccoso epiloso, acladio 2—3 cm, pedicellis canis vix vel disperse pilosis vix vel sparsim glandulosis. Involucra 9—A44 mm sub- pilosa, pilis brevibus obscuris, vix vel parceglandulosa, squamis anguste lanceolatis subu- latis dense vel margine et inferne canofloccosis. Styli sublutei. Folia sat parva ovalia vel ovata obtusa vel subacuminata acute denticulata vel breviter dentata basi truncata vel abrupte constricta, petiolis villosulis, caulinum 4(—2) subtus floccosum. Transsilvanien: Kapellenberg u. Hohenstein bei Kronstadt! Subsp. 2. stricetifidum Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 72. — 3—5 dm, 5—12-cephalum. Folia ovato-lanceolata subtus = floccosa grosse pluridentata, caulina 2 valde grosse dentata. Involucra 8—9 mm vix vel subfloccosa cum pedicellis sub- eglandulosis disperse pilosa, squamis partim == obtusis. Transsilvanien: O.-Rädna!, Bulla-Tal in Fogaras, 1200 m!, Berg Teszla in Brassö, 1550 m! Subsp. 3. caesiopietum (Vukot.!) Zahn in Mag. bot. lap. (1940) 297. — H. silvaticum f. ovalifolium Vukot. in Rad. jug. Ak. XLI. (4878) 43—44; nec Jord. — 35 cm, 2—5-cephalum. Folia ovalia vel ovato- vel oblongo-lanceolata basi cordata vel breviter constrieta, denticulata vel grosse pluridentata, caulina 1 —2, inferius oblongo-lanceolatum angustius (basi saepe grosse) dentatum. Involucra 10—10,5 mm subdensiuscule pilosa et floccosa, disperse glandulosa. Pedicelli consimiles cani. Kroatien: Kalnik!, Samobor! Var. $. hypochromum Zahn. — Fig. 34A, A,-a. — Folia intense colorata in toto margine pluridentata; caulinum 1; involucra canofloccosa. Montenegro: Berg Koprivnik über Ipek, 2200 m (Andrasovszky)! ' Subsp. 4. gropanum Zahn. — H. peliophyllum Schur Enum. Transs. (1866) 387 pp.! — Ad 25 cm, caule subpiloso dense floccoso 2-cephalo, acladio ad 5 cm, piloso cano subeglanduloso. Folia ovalia vel ovata basi truncata vel subeonstricta, raro leviter cordata, obtusa vel breviter acuta, denticulata vel inferne breviter dentata, utrin- que (subtus et in petiolo densius molliusque) pilosa, in costa. dense floccosa, caulinum 0—1 ovato-lanceolatum subpetiolatum subintegrum. Involucra 44—13 mm dense pilosa vix sparsim glandulosa, squamis acutis comosis margine dense floccosis, ceterum sub- floccosis. Styli obseuri. Banat: Alp Szarko im Gropa-Bisztri-Tal! b. Folia supra disperse tantum vel vix modice pilosa. Subsp. 5. epiprasinum Zahn ex Maly in Z.B.G. Wien (1904) 287 et in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 4100. — 3—5 dm, (1—)3—7(—10)-cephalum. Folia prioris, submagna supra glaucescentia vel prasina subtus = colorata et in costa floccosa; cau- lina 0—1(—2) ovato-lanceolata vel angustiora grosse dentata subtus floccosa. Involucra (9—)10—12 mm subpilosa disperse glandulosa, squamis margine = dense floccosis vel interdum subcanis. Pedicelli pilosi apice minute glandulosi vel cum involucro _ eglandulosi (f. subbifidum Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. [1910] 72). Ligulae magnae. Serbien: Ripanj bei Belgrad! Montenegro, z. B. Berg Zljeb bei Ipek! usw. Bosnien! Hercegovina! Kroatien! Transsilvanien (z. B. auf den Bergen um Vidra: M. Vidrense Simk. in sched.)! Rumänien: Ceahläu, 1910 m! 479 . — Sect. VII. Vulgata; n. 154. 1eracıum Euh KUN \ N N Y DrRRESLNEE IN N VI SSSÄNN, STATE TI IFR : ! OEL UN Re ET TESTER RR g7 ; a‘ tum ß. hypochromum (Ipek, Montenegro). Az pe- .. caesvopic Aa squama. — B subsp. zljebense (Berg Zljeb bei RoZaj in Montenegro‘ bsp Bı pedicellus; Ba squama, ? VTETanum SU Fig. 34. A H. trebe dicellus sub involuero 480 K. H. Zahn, — Hieracium. Var. £. vidrense (Simk.) Zahn, foliis ovatis, oblongis vel lanceolatis triangulariter serrato-pluridentatis .omnibus basi attenuatis, Vidra!, Retyezät!, Alpen von Kronstadt!, Märmaros! Var. y. subefloccosum Zahn, involueris pedicellis haud vel parcefloccosis. Transsilvanien: Kirälykö (Vleduzka, Kurmatura)! Subsp. 6. sphaerophyllum Schloss. et Vukot. in Ö.B. Wochenbl. IV. (1854) 101; Vukot. H. Croat. (1858) 12, t.I! — Folia ovalia apice rotundata vel truncata, basi cordata et = grosse vel reverso-dentata, saepe dentibus liberis aucta, ceterum breviter dentata, supra glabra, petiolis (cum caulis basi) villosis. Capitula pauca (—7). Involucra canofloccosa albopilosa luteolo-glandulosa, squamis lanceolatis virescentibus, pedicellis tomentosis breviter luteolo-glandulosis. Kroatien: Berg Kalnik; Samobor. Subsp. 7. zljebense Zahn. — Fig. 34B, B,_. — Caulis tenuis vel gracilis ad 45 cm altus floccosus et breviter pilosus apice "parceglandulosus 2—5(—10)-cephalus, acladio 1—2% cm, ramis 1—2[—4) remotis, pedicellis obscure canis subpilosis subdensius- cule glandulosis (glandulis ubique brevibus). Involucra subparva, 8—10 mm, cylindrico- ovata obscura modice vel subdensius pilosa et glandulosa, squamis atroviridibus vix vel parcefloccosis subangustis acuminatis = acutis subcomosis viridi-marginatis, externis margine subfloccosis. Styli brunnei fuscescentes. Folia iis H. rotundati similia, ovalia vel oblongo-ovalia vel elliptica apice rotundata vel obtusa, basi rotundata vel anguste brevitergue in petiolum angustum subvillosulum constrieta, interiora ovato-lanceolata utrinque attenuata, omnia mollia lutescenti-viridia subtus densius breviterque pilosa (pilis subsericeis) et = violascentia, margine punctato-pluridenticulata vel inferne breviter den- tata, extima parva suborbicularia supra magis pilosa; caulinum 4(—2) subpetiolatum ovato- vel angustius lanceolatum acutum minute denticulatum subtus saltem in costa subfloccosum (secundum = reduetum). Montenegro: Am Berg Zljeb, 1600 m, über Rozaj (Andrasovszky)! II. Capitula 4—12(—30) plerumque minora cum pedicellis glan- dulis numerosioribus obseuris (saepebrevissimis) obsita. Inter- medium. — Subgrex FM. trebevicianum Zahn. — Grex Trebe- vicianum Zahn in Reichb. 1. c. a. Folia late elliptica obtusa vel elliptico-lanceolata acuta grossevel(basi)inciso-pluridentatasupra & pilosa. Capitula, 12—30. Acladium 5—30 mm. | Subsp. 8. trebevieianum. (K. Maly l. c.) Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2. (1906) 100, t. 83. — H. pseudobifidum Schur, Enum. fl. Transs. (1866) 393 pp. — H. ineiso- murorum Porcius in sched.! — 45—65 cm remote squarroso-ramosum; anthela in- volucraque (8—10 mm) disperse vel modice pilosa parce vel disperse glandulosa sub- dense floccosa (pedicellis canis).. Squamae angustae saepe anguste sed intense floccoso- warginatae. Bosnien, 580—1600 m: am Trebevic usw.! Albanien: Vu@i potok der Hochebene Vermos, 1200 m!, Berg Maranoy bei Skutari (Baldacei V. n. 83)! Kroatien! Banat: Svinica! Bulgarien: Rhodope: JailadZik!, Camkorija, Berg Musalla usw.! Transsilvanien: Brassö!, Czik!, O.-Rädna: Berg nl 3 b. Folia ovalia vel elliptica obtusa, interiora ovato-veloblongo- lanceolata, basi & contracta, breviter acuminata, denti- culata velbasi breviter dentata, exteriora parva numerosa (is H. rotundati similia). ; Subsp. 9. bifidiflorum Deg. et Zahn in Mag. bot. lap. (1908) 118. — 35 em, (4—)6—12(—25)-cephalum. Folia interdum submaculata, caulina 1—2 lanceolata vel angustiora, imum dentatum, efloccosa. Involucra ad 40 mm cum anthela disperse pilosa et glandulosa, squamis usque ad apicem subdense floccosis. Transsilvanien: Retyezät, 2200-—-2300 m! Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 154. 481 Subsp. 10. drachenburgense Preissmann! et Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 104. — Simile, 4—10-cephalum. Folia caulina in costa dorsali floccosa. Squa- mae subfloceosae angustae acutae subpilosae subglandulosae. Pedicelli cani subdense pilosi et glandulosi. Steiermark: Drachenburg! Serbien: Ripanj bei Belgrad (Bornmüller)! .Subsp. 14. trachypus Zahn. — H. vulgatum trachysetum Barth in sched.! — 5—6 dm. Caulis floccosus, brevissime, inferne longius et densius pilosus, anthela laxis- sime paniculata 6—25-cephala subepilosa dense tenuiterque glandulosa, ramis 2—5 tenuibus, -pedicellis tenuissimis densissime glandulosis. Folia 4 magna oblongo-ovalia vel ovata obtusiuscula vel breviter acuta, interiora ovato- vel oblongo-lanceolata, basi contracta, acuminata, omnia utrinque densiuscule breviterque pilosa, in costa dorsali petioloque densissime pilosa vel longe pellito-lanata grosse triangulariter pluri- vel multi- dentata, dentibus partim permagnis, imis retroversis vel in. petiolum descendentibus, caulinum 4 parvum floccosum longe acuminatum. Involucra mediocria densiuscule pilosa et glandulosa subefloccosa, squamis subangustis vel angustis obtusiusculis vel acutis obscuris viridi-marginatis. Styli obscuri. Transsilvanien: Blasendorf! Banat: Domogled bei Herkulesbad (Bornmüller)! Var. $#. danubiigenum Zahn; foliis permagnis mucronato-denticulatis basi trun- ‚cata vel contracta tantum 4—2 dentibus grosse .triangularibus vel retroversis munitis; pedicellis gracilibus, squamis latiusculis obscure viridibus late viridi-marginatis. »Kasän«-Felsspalten an der Donau bei Dunatölgyes [Dubova]! B. Grex H. subpleiophyllum Zahn (in Reichb. ]. ec. 100). — Involucra (et pedicelli) ut in H. rotundato sed = floccosa et subglandulosa vel subdense glandulosa simul disperse velhaud pilosa; acladio ad 5cmlongo, capitulis plerumque parum numerosis ab A diver- sum. Formula BE NE ONROrN I, Involuera pilosa. a. Folia ovalia vel late ovata vel oblonga obtusa vel acutius- cula, intima interdum = oblongo-lanceolata acutiora. 1. Folia = grosse pluridentata. Subsp. 12. subpleiophyllum (1. normale) Zahn ex Maly in Z.B.G. Wien LIV. (1904) 206 sine deser. et in Reichb. Ice. XIX. 2. (1906) 104. — ? H. pseudo- Schmidtii Schur, Enum. fl. Transs. (1866) 393*)! — Ad 5 dm, eirc. 12-cephalum, acladio circ. 1 cm, anthela H. rotundati. Involucra (9 mm) dense floccosa subdense glandulosa. Glandulae obscurae sat parvae. Pedicelli modice vel disperse glandulosi ze epilosi. Folia ovata basi truncata vel leviter cordata. Ostgalizien! Bukovina! Transsilvanien! Kroatien! Velebit: zwischen OStarija und Carlopago! Hercegovina! Montenegro: Savniki!, Detani! Bosnien (Blau n. 178)! Serbien: Belgrad (Bornmüller Pl. Serb. n. 46a)! Bulgarien: Öamkorija! Subsp. 13. stenolepioides Zahn. — Caulis 3—4 dm, floccosus, breviter pilosus, sursum glandulosus oligo- vel pleiocephalus, acladio 4 cm, ramis tenuibus cum pedi- cellis subepilosis, sed dense tenuiterque glandulosis. Involucra 9— 11 mm crasse cylindrico- ovata parcepilosa subdense glandulosa, squamis angustis acutissimis obscuris viridi-mar- ginatis margine anguste sed dense floccoso-marginatis. Styli fusci. Folia oblongo-ovata vel ovata apice rotundata vel == obtusa vel ovato- vel oblongo-lanceolata acuminata, denticulata vel basin versus grosse dentata, in petiolum longe villosum breviter con- strieta vel longius attenuata, interiora basi breviter et triangulariter dentata vel inciso- dentata vel dentibus liberis aueta, omnia subtus violascentia et = (in costa dense) pilosa, . supra subpilosa vel interiora glabra, prasino-viridia; caulina I—2, radicalibus intimis similia vel superius reductum in costa floccosum. Montenegro: Berg Zljeb ob Ro&aj (Andrasovszky)! Südserbien: Vranja! *) H. pseudo-Schmidtii Schur = murorum x subeaesium ex Nym. Consp. suppl. II. (4890) 200. A. Engler, Das Pflanzenreich, IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium, 34 482 K. H. Zahn. — Hieracium. Var. 3. Schilleri Zahn; foliis tenuibus breviter subpilosis, basin subtruncatam versus dentibus brevibus late triangularibus (haud segregatis) munitis tenuiter petiolatis; caulino petiolato ovato- vel oblongo-lanceolato = late demtato efloccoso; stylis subluteis. Bosnien: Ljubicna, 4800 m (Schiller)! Subsp. 44. tridymum Zahn. — Ad 4 dm, circ. 10-cephalum, acladio eirc. 9% cm. Involucra 8—9,5 mm subdense floccosa minute subglandulosa disperse pilosa, squamis angustis partim subobtusis. Folia = ovato-lanceolata (interiora) == acuminata, latissime triangulariter et grosse 2—4-dentata, basi saepe sublaciniata, supra = glabres- centia, caulina 2, imum lanceolatum basi saepe uno dente longissimo obsitum. Basi purpurascens. hie Steiermark: Marburg (v. Benz)! Subsp. 15. glaweinoides Zahn ex K. Maly in Z.B.G. Wien (1904) 286 sine deser. et in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 10%. — Ad 45 cm, 3—40-cephalum, acladio 1— 3(—5) em. Involucra 8—9 mm modice floccosa subdense glandulosa parcepilosa, squamis angustis acutis. Folia (interiora) = oblongo-lanceolata + acuta supra glaucescentia glabra vel brevissime pilosa, grosse pluridentata, caulinum 1(—2) saepe e basi cordata ovato-lanceolatum grosse dentatum. | Bosnien! Montenegro! Banat: Domogled usw.! Transsilvanien: Retyezät!, Balän- bänya! Kärnten: Gradischen! Ostgalizien: Berg Ihrowiszeze! 2. Folia denticulata vel basin versus = dentata (cfr. trachypus). Subsp. 16. deanum Zahn in Reichb. 1. c. (1906) 104. — 30—45 em, (3—) 10—15-cephalum; acladio 2—3 cm; ramis tenuibus. Involucra 7—8 mm = dense floccosa cum pedicellis albocanis subglandulosa subpilosa. Folia saepe magna ovata vel oblonga tenuia supra glaucescentia et saepe =- glabrescentia, caulina A—2 subparva. Squamae angustae. Styli initio lutei. Bukovina: Im Dea-Tal!, am Berg Muncel und am Czornyj dit (Wokoszczak)! Bosnien: Berg Simino brdo bei Sarajevo! Var. #. homorodense Zahn in Ann. mus. Hung. VII. (1910) 72. — Squamis angustissimis parcepilosis subdense glandulosis margine subfloccosis. Transsilvanien: Homoröd (Barth)! ‚b. Folia ovato- vel sublanceolata in petiolum = attenuata. Subsp. 17. pleiophylloides Zahn in Reichb. 1. c. (1906) 102% sub subpleio- phyllo. — Involucrum 8—9 mm subdense floccosum pilis solitariis obsitum. Pedicelli consimiles. Folia oblongo- vel sublanceolata apiculato-pluridentata. Reliqua ut in sub- pleiophyllo. Transsilvanien: Alp Pareng, 1400 m! Bosnien (Blaun. 780: Mokro)! Serbien: Berg Ostrogul (Adamovic)! Subsp. 18. diversifloceum Deg. et Zahn in Mag. bot. lap. (1908) 448 pro var. — Folia irregulariter et grosse pluridentata subtus + floccosa; caulina 0—2(—3). Capitula 3—10 atroviridia subdense glandulosa disperse pilosa, squamis = viridi-mar- ginatis margine inferne subfloccosis. Transsilvanien: Retyezät (v. Degen)! Subsp 19. mucescens Vukot. H. Croat. (1858) 12 pro sp. — Folia = lan- ceolata basin versus + (vel inciso)-dentata (dentibus partim liberis) subtus parcefloccosa. Squamae pilis albis obsitae cum pedicellis nigroglandulosae. Omnino canovirens. Kroatien: Agram. II. Involucra (10 mm) epilosa cum pedicellis subdense glandulosa (squamis sublatiusculis acutiusculis vel acutis atroviridibus, internis late viridi-marginatis). — H. pseudo-Schmidtüi Simk. in sched. Subsp. 20. obliguifidum Rohl. et Zahn in Fedde Rep. VI. (1909) 228. — 3—4 dm; 5—42-cephalum, acladio 15—25 mm. Involucra subfloccosa vel densiuscule Euhieracium, — Sect. VII, Vulgata; n. 454—156. 483 floccosa. Folia obovato-spathulata obtusa vel elliptica vel oblongo-lanceolata breviter acuminata, basi contracta, denticulata vel basi dentata, supra glabra, caulina 2 in costa dorsali floccosa oblongo-lanceolata vel angusta. Styli brunnei. Montenegro: Zwischen Novoselo u. Ro2aj!, Njegusi!, Orjen! Kroatien: Udbina! Berg Hasadek bei Torda in Transsilvanien! | Var. #. varnanum Zahn; foliis radicalibus supra densiuscule breviterque pilosis, eaulinis basi grosse dentatis subtus floccosis. Am Weg zum Kamtykfluß bei Varna (Bornmüller)! Subsp. 21. paucifidum Rohl. et Zahn 1. c. 229. — 25 cm, 1— 2(—5)-cepha- lum, acladio ad 4 cm. Squamae margine disperse floccosae. Folia ovata, ovato- vel late lanceolata (extima ovalia) breviter acuta dentieulata utrimque pilosa, petiolo dense sericeo; caulina 2, inferius lanceolatum, summum acutissimum angustius vel lineare. Montenegro: Kom Vasojevicki! Bosnien: Dubovik turski! Transsilvanien: Cornu- Muntelui-Veresoja in Bihar (Simonkai)! Var. #. supraglabrum Zahn, foliis ovalibus vel ovato- vel oblongo- Ina ‚rotundatis vel = acuminatis tenuihus breviter vel grosse pluridentatis supra glaberrimis, caulino parvo oblongo-lanceolato subulato. Kereszteny havas über Brassö in Transsilvanien! | 155. H. caesiogenum Wol. et Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 406, t. 85. — H. transsilvanicum-caesium Wol. et Zahn l.c. — H. rotundatum-caesium Zahn. — Habitu subsp. caesir, sed folia more H. rotundati pilosa.. Caulis 45—55 cm superne - densissime floccosus et parceglandulosus, subpilosus, inferne densius pilosus, basi viola- ' ceus, anthela indeterminata 10— 25-cephala, acladio 3—5 em, ramis 6—9, inferioribus longis, pedicellis canis subpilosis subglandulosis 2—4- Hraeteolatis: saepe caules laterales evoluti. Folia basalia 3—8 petiolata interdum submagna orale: vel oblongo-lanceolata = in petiolum (violaceum) attenuata = acuta glaucescentia supra brevissime pilosa vel pleraque glabra sublucida, margine costaque dorsali et in petiolo == dense brevipila (juniora ut in rotundato utrimque dense pilosa), exteriora saepe minora & ovalia basi truncata; omnia apiculato-denticulata vel basi grosse dentata vel pinnatifida; caulina 2, inferius lanceolatum grosse dentatum breviter peliolatum in costa dorsali floccosum, summum angustius denticulatum subtus floccosum. Involucra 40—12% mm ovata a glandulosa subfloccosa subpilosa (2 mm), squamis obscure canis, exterioribus obtusius- eulis, relıquis acutiusculis dilute marginatis apice saepe obscurioribus. Ligulae aureae. Styli obscuri. Achaenia subatra. Ostkarpathen. An der Grenze von Galizien und der Bukovina: am Hramitny- Bach und am Berg Berdo bei Hryniawa (Wokoszcezak)! — Juli—August. 456. H. phaedrocheilon Zahn — rotundatum-vulgatum-bifidum Zahn. — A praecedenti involucris epilosis differt. Caulis ad 45 cm gracilis ad 42-cephalus, ramis 4 gracilibus, inferne subdense pilosus. Folia late alato-petiolata ovata obtusa basi bre- viter contracta, breviter et late dentata, supra breviter subpilosa, subtus densius molliter- que pilosa; caulina 3, inferius ellipticum petiolatum, religua sensim minora, basi cuneata, saepe magis dentata, in costa dorsali floccosa. Involucra 8 mm valde crassa, squamis Jatiusculis obtusis vel subobtusis subatris in margine densissime floccoso dilutis, 4 Transsilvanien: zwischen Marosfö und Csik-Szt.-Domoklos (Simonkai)! — Juli— August. Species intermediae collectivae inter Yulgata et sectiones | reliquas. — Fig. 35. Vulgata-Glauca. 6. H. Geilingeri = murorum < porrifolium. 7. H. franconicum = murorum-bupleurotdes. 8. H. austriacum —= murorum-glaucum. 31* 484 K. H. Zahn. — Hieracium. caesium MT ragposa v. E subrigidum dentatum otundatum TEERFER 17 D trebevicianum m Fig. 35. Species intermediae sectionis Vulgata. 9. H. Hayekii Ä — vulgatum-porrifohum. 10. H. predilense — bifidum < porrifolium. 14. H. oxyodon — bifidum < glaucum (vel bupleuroides). 12. H. Dollineri — bifidum=-glaueum. a. Vulgata-Villosa. 40. H. ctenodon — vulgatum-villosum. - 44. H. dentatum — bifidum < villosum. 157. H. incisum : — bifidum > dentatum. 158. H. Eversianum = ineisum-levicaule. 459. H. Benzianum ° — ineisum-vulgatum. 160. H. incisiceps — trebevicianum > villosum. b. Vulgata-Villosa-Glauea. 13. H. excellens = chondrilloides-bupleuroides. 42. H. plantagineum = dentatum-scorzonerifolium. 43. H. chondrilloides — bifidum-villosum-glaueum. 44. H. subpatulum — murorum < chondrilloides. 161. H. tephropogon — incisum-Dollineri. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata. 485 c. Vulgata-Barbata. & 73. H. armeriordes —= bifidum < glanduhferum. $ 162. H. adusticeps — murorum-glanduliferum. er 163. H. eirritum — bifidum > glanduliferum. & d. Vulgata- Barbata-Villosa. 3 12. H. aphyllum — dentatum-glanduhkferum. £ 164. H. trichopsis = cirritum-incisum. Vulgata-Cerinthoidea. ir ir J . A ei #4 dr 97. H. eriopogon 98. H. vellereum 99. H. sonchoides j 100. H. solidagineum murorum < phlomoides. eriopogon-candidum. murorum < cordifolium. murorum-sonchoides. INA | 104. H. alatum — Mougeotii-cerinthordes. 102. H. Mougeotü = murorum-cerinthoides. 103. H. kalsoeense — Mougeotü-subramosum. h 104. H. olivaceum = murorum > cerinthoides. =. 105. H. Souhii — Mougeotü-subsericeum. R 106. H. Gastomanum — olivaceum-subsericeum. 107. H. Fontanesianum = Mougeotü-Colmeiroanum. 108. H. lamprophylium — olivaceum-Ramondi. Vulgata-Cerinthoidea-Villosa. 109. H. longifolhum — Mougeotü-villosum. e. Vulgata-Oreadea. 165. H. maculatum 127. H. praecox 128. H. onosmoides 129. H. saxifragum vulgatum < prascox. murorum-pallidum. vulgatum < pallidum. vulgatum-pallidum. | 130. H. Wiesbaurianum — bifidum-pallidum. 134. H. Sommerfeltiw — bifidum-vulgatum-palhdum. Vulgata-Oreadea-Glauca. 14. H. Annae Toutoniae = pallidum-Dollineri. 15. H. pizense = praecowx-glaucum. | f. Vulgata-Oreadea-Villosa. 166. H. rupicoliforme — pallidum-incisum., g. Vulgata-Oreadea-Barbata. 167. H. cirritogenes = pallidum-cirritum. Vulgata-Oreadea-Cerinthoidea. 110. H. Loeflingianum — bicolor-candidum. 444. H. valirense = bicolor > phlomondes. 112. H. aragonense = praecos (vel murorum) < Elhsaeanum. 113. H. baöticum | = praecox-Elisaeanum. 144. H. atropietum = praecox-Lawsonit. 1415. H. bicolor — pallidum-solidagineum. 486 116. 4117 118. 149. 120. . H. leiopogon . H. barbulare . H. Sandozianum K.H. Zahn. — Hieracium. H. intertextum — pallidum < Mougeotüt. H. caledonicum = pallidum-Mougeoti. H. Hanburyanum = onosmotdes- Mougeotüt. H. scoticum — saxifragum-Mougeoti. H. Aymericianum — pallidum-olivaceum. Vulgata-Stelligera-Oreadea. . H. substellatum — Wiesbaurianum-stelligerum. Vulgata-Lanatella. . H. caesioides — bifidum-pietum. . H. pseudoprasinops = murorum-caesioides. Vulgata-Lanatella-Oreadea. . H. pietiforme = praecox < pictum. praecox (cinerascens)-pietum. murorum-leiopogon. saxifragum-pietum. . HA. leiophaeum Wiesbaurianum-pietum. . H. oreiocephalum caesiordes-pallidum. Vulgata-Lanata. . H. Jordanti — bifidum-lanatum. . H. pellitum — bifidum > lanatum. . H. pseudo-Laggeri — murorum-Jordami. Vulgata-Lanata-Glauca-Vellosa. . H. chloropsis — chondrilloides > lanatum. . H. sub-Pamphihi = chloropsis-Pamphilü. . H. Monnieri — chondrilloides- lanatum. . H. subtomentosum = chloropsis-lanatum. Vulgata- Lanata-Lanatella. . H. cephalotes = pellitum-caesiordes. Vulgata-Pannosa. . H. Parnassi = murorum < pannosum. . H. eriobasis = murorum-pannosum. . H. Leithneri = murorum > pannosum. . H. phocaicum — bifidum > pannosum. .. H. megalothecum = murorum-gymnocephalum. h. Vulgata-Heterodonta. . H. Cottetüi —= murorum < humile. . H. Kerneri — bifidum-humile. . H. Prinzii = murorum > humile. . H. hypastrum — vulgatum > humile. . H. Molinierianum —= murorum-Kerneri. . H. subcaesiiforme — bifidum > humile. Vulgata-Heterodonta-QGlauca. . H. fuleratum —= oxyodon-humile. 2358. HA. Valoddae Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata. 487 Vulgata-Heterodonta-Villosa. — dentatum-humile. — tincisum-humile. 54. H. misaueinum Vulgata-Heterodonta-Villosa- Glauca. == chondrilloides > humile. 52. H. Braunianum 304. H. Chaizianum 270. H. simia vulgatum > alpinum. Vulgata-Alpina. 263. H. nigrescens = murorum < alpinum. 264. H. atratum = murorum > alpinum. 265. H. hividorubens — sagittatum > alpinum ? 266. H. adenophyton = atralum-Bocconei. 267. H. Vollmannii = murorum-Bocconei,. 268. H. liptoviense — vulgatum-atratum. 269. H. Bocconei — vulgatum-alpinum. 271. H. tephrosoma 272. H. pietroszense 273. H. conspurcans vulgatum-bifidum-alpınum. — bifidum-alpinum. — bifidum > alpinum. 374. H. Krasanü 275. H. chloribracteum 276. H. napaeum rotundatum-alpinum. murorum-rotundatum-alpinum. trebevicianum > alpınum. | Vulgata-Alpina-Villosa. 277. H. pseudodolichaetum 278. H. tephrodermum 279. H. Arolae 280. H. serratum atratum-ineisum. Bocconeir-bifidum-villosum. incisum > alpinum. = dentatum > alpınum. IN Vulgata-Alpına-Barbata. 2814. H. Thomasianum — atratum-cirritum. Vulgata-Alpina-Oreadea. 132. H. rosulatum = migrescons < saxifragum? Vulgata-Amplexicaulia-Cerinthoidea. 296. H. Pardoanum 297. H. glaucophyllum 298. HA. sawüfohum 299. H. lachnopsilon eriopogon > pseudocerinthe. sohdagineum-cordatum. sonchoides-cordatum. olivaceum > cordatum. Il Vulgata-Amplexicaulia-Cerinthoidea-Oreadea-Lanatella. — leiopogon-pseudocerinthe? Vulgata-Intybacea-Alpina. 310. H. adenodermum = murorum-alpinum-intybaceum. Vulgata-Prenanthoide a. 319. A. juranum 320. H. umbrosum 321. H. rapunculoides 322. HZ. haematopodum murorum < prenanthoides. murorum > prenanthoides. vulgatum-prenanthoides. vulgatum-umbrosum. I 1 488 283. 342. K. H. Zahn. — Hieracium, . H. Cavilheri — bifidum < prenanthoides. . H. juraniforme — bifidum-prenanthoides. . H. epimedium — bifidum > juranum. . H. carpathicum = caesium-prenanthoides. . H. pocuticum — rotundatum-prenanthoides. . H. rapunculoidiforme == vulgatum-pocuticum. . H. Ukierniae — vulgatum > pocubicum. Vulgata-Prenanthoidea-Villosa. . H. silsinum — vulgatum-valdepilosum. . H. porrectum — bifidum < valdepilosum. . H. Wilezekianum — bifidum > valdepilosum. . H. salaevense — juranum < valdepilosum. Vulgata-Prenanthoidea-Vrllosa-Glauca. . H. Richenii — bifidum-chlorifolium. . H. arlbergense —= Wilezekianum-chlorifoliunm. . H. glaucopsis == cydoniifolium-chondrillordes. Vulgata-Prenanthoidea-Barbata. . H. segureum = juranum < eirritum. . H. isolanum —= umbrosum-adusticeps. Vulgata-Prenanthoidea-Üerinthord ea. . H. turritifolium = murorum < (prenamthordes-cerinthoides). . H. pinicolum — murorum-(prenanthoides-cerinthoides). Yulgata-Prenanthoidea-Oreadea. ). H. viride —= umbrosum-pallidum. . H. protractum = carpathicum (dovrense)-saxifragum. Vulgata-Prenanthoidea-Lanatella. . H. Staui — epimediwm-caesioides? . H. elegantidens — umbrosum-pseudoprasinops. Vulgata-Prenanthoidea-Lanatella-Villosa. . H. Straforelloanum — cydoniifolium-caesvoides. Vulgata-Prenanthoidea-Lanata. . H. monregalense = juranum-lanatum. . H. Chaboissaei = umbrosum-lanatum. Vulgata- Prenanthoidea-Lanata-Glauca. . H. mollitum - —= valdepilosum-chloropsis. . H. spectabile — glaucopsis-chloropsis. Vulgata-Prenanthoidea-Lanata-Glauca-Villosa. . HA. lychnioides = Monmieri-verbascifolium. Vulgata-Prenanthoidea-Lanata-Oreaden. . H. Lannesianum = viride-pellitum. Vulgata-Prenanthoidea-Alpina. H. seitulum — nigrescens-Fritzei. HA. nigritum —= murorum-Fritzei. 3 Re Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata. 489 343. H. corcontieum — migrescens < prenanthoides. 984. H. sterzingense — umbrosum-Bocconei. 344. H. chlorocephalum —= vulgatum-prenanthoides-alpinum. 345. H. gombense — epimedium-atratum. 346. H. subserratosinuatum == epimedium-chlorocephalum. g 347. H. semidovrense — (alpinum < murorum) > carpathicum (dovrense). 348. H. plicatum — (alpinum < murorum)-carpathicum (dovrense). 349. H. depilatum = nigrescens < carpathicum (dovrense). 285. H. lomnicense — rotundatum-Fritzei. 286. H. cxeremoszense — rotundatum < Frützer. Vulgata-Prenanthoidea-Alpina-Villosa. 287. H. antholzense = Bocconei > valdepilosum. Vulgata-Prenanthoidea-Amplexicaulia. 352. H. Arpadıianum — juranum-amplexicaule. Vulgata-Prenanthoidea-Intybacea. 355. H. pseudostenopleum == juranum-pieroides. 356. H. Hermanni Zahmii == epimedium < pieroides. i. Vulgata-Tridentata. 172. H. subrigidum. — subramosum-levigatum. 4173: H. ramosum == caesium-levigatum. Vulgata-Tridentata-Glauca. 24. H. Juratzkae — austriacum < saxatıle. 25. H. Orueimontis = murorum-illyrieum. 26. H. Harzianum —= franconicum > levigatum. Vulgata-Tridentata-Oreadea. 133. H. subfarinaceum = onosmoides (oreades)-norvegieum. 134. H. caloeymum —= onosmoides-levigatum. 135. H. Lindebergi == saxifragum > levigatum. 136. HA. norvegicum — saxifragum < levigatum. Vulgata-Umbellata-Prenanthoidea. . H. Worochtae = pocuticum-umbellatum. Vulgata-Umbellata-Prenanthoidea-Alpina. . H. Grofae . H. Pohlei _ . H. Korshinskyi . H. flagelliferum = chlorocephalum-umbellatum. k. Vulgata-Folvosa. —= vulgatum > virosum. — murorum-Pohlei. Vulgata-Sabauda. — vulgatum-sabaudum. Vulgata-Sabauda-Prenanthordea. . H. Favratiüi — flagelliferum-prenanthordes. 490 399. 428. 433. K. H. Zahn. — Hieracium. Vulgata-Glaucifor mia. . H. macrodon — bifidum-stupposum. Vulgata-Italica. H. Grovesianum = murorum > racemosum. . H. Marchesettianum — vulgatum-racemosum. Vulgata-Italica-Glauciformia. » _ . H. Bjeluschae — murorum-Tommasini. Vulgata-Italica-Glauciformia-Pannosa. . H. Guglerianum = murorum-plumulosiforme. Vulgata-Hololeva. . H. pseudosvaneticum = murorum < sparsum. . H. erythrocarpum — murorum > sparsum. . H. tschamkortjense — vulgatum djimilense. Vulgata-Hololeia-Prenanthordea-Alpina. . H. Nyarädyanum ° — stygium-sparsum. Vulgata-Hololeia-Tridentata. H. callichlorum —= tschamkorijense-muricellum. Vulgata-Hololeia-Umbellata-Tridentata. . H. Litwinowianum — callichlorum-umbellatum. Vulgata-Hololeia-Italica. . H. phaeochristum = erythrocarpum < racemosum. N Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 457. 491 a. Vulgata-Villosa. 457. H. incisum Hoppe ex Sturm Deutschl. Fl. Heft 39 (4815); Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 4797; Reichb. Ic. XIX. 2. (1905) 43; Zahn, H. Schw. 269; Koch, Syn. ed. 2. II. (1844) 523pp.?; Sendtn. in Flora (1854) 342; Fr. Epier. 52pp.; Belli l. c. 490. — Nec Fr. Symb. 110 et Griseb. Comm. 38; nec Reichb. Ic. XIX. 79, t. 160. — H. Hoppeanum (et murorum X villosum?) Froel. in DC, Prodr. VII. 232 pp.; nee Schult. — H. villoso X murorum Neilr. in Z.B. V. Wien (1854) 423 pp.; Sendtn. in Flora 1. c.; F. Sch. Arch. fl. I. (1854) 15; Neilr. Krit. Zus. H. (1874) 38. — H. silvaticum > villosum NP. II. 120; Zahn l. c. — H. bifidum > dentatum (= bifidum > villosum) Zahn. — Habitu H. dentati vel H. bifidi. Caulis 41-—4(—5) dm tenuis vel gracilis 4 floccosus vix vel dense pilosus raro apice parceglandulosus laxe paniculato- vel furcato-oligo- vel pleiocephalus, acladio I—8 cm (—2/z totius caulis), ramis 0— 3(—5) remotis 1—3(—5)-cephalis. Folia basalia saepe numerosa petiolata ovalia vel ovato- vel sublanceolata apice rotundata vel = acuminata, plerumque abrupte vel sen- sim in petiolum attenuata, raro truncata vel subcordata (exteriora), denticulata vel more H. bifidi inaequaliter et grosse vel profunde sinuato-dentata, interdum dentibus liberis praedita, saturate vel dilute (interdum glaucescenti-)viridia subtus saepe (ut et petioli et caulis basis) + colorata, mollia vel = rigida, subepilosa vel margine subtusque et in petiolo = vel dense pilosa, in costa saepe = floccosa, supra epilosa vel = dense pilosa, exteriora saepe parva; caulina 0—2(—3) cito parva, basalibus interioribus similia vel lanceolata vel linearia = integra subtus saepe floccosa. Involuecra 9—15 mm ovata vel crasse ventricosa villosa vel subpilosa (pilis 14—2,5 mm dilutis basi atris vel ob- scuris), cum pedicellis semper pilosis = canotomentosis eglandulosa vel parce vel sub- glandulosa, subefloccosa vel densissime floccosa, squamis plerumque angustis longe acu- minatis saepe subulatis, exterioribus saepe virescentibus laxis. Bracteolae complures vel paucae. Ligulae plerumque magnae saturate (vel aureo-)luteae dentibus glabris. Styli saepissime obscuri. Achaenia atra, 3—4 mm. Im Verbreitungsgebiet des H. villosum (u. dentatum). Alpenländer-, Karpathen- und westpontische Gebirgsländerprovinz. Apenninenprovinz. — Auf grasigen Alpenweiden und Steingeröll bis in die Hochalpen, fast immer auf Kalk. — Juli— August. . Greges, subspecies, varietates et formae A. ıncist. A. Grex H. Murrianum Zahn (in Koch, Syn. ed. 3. III. 4797 etc. pro grege). — Habitu H. dentati. Caulis = pilosus oligocephalus, capitulis = magnis obsceuris = dense et obscure villosis saepe inferne tantum floccosis, acladio plerumque = longo, pedicellis gracilibus vel = crassiusculis. Glandulae =E sparsae. I. Folia denticulata vel (breviter) dentata. a. Folia basalia exteriora oblongo-ovata vel oblonga, folia utrimque + pilosa. (Cfr. etiam subsp. lonchites). Subsp. 4. Sprecheri Zahn. — Subsp. jugicolum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 4836; nec Jord. et Borel ex Timb. in Rev. Bot. II. (1883—1884) Extr. 93 et ex Rouy I. c. 267*). — 2—3 dm. Folia plurima oblongo-lanceolata utrinque breviter vel longe attenuata acuta (interdum dentibus nonnullis grossioribus aucta), caulina 2— 3(—4) angusta 4 integra. Acladium 2—12 cm. Capitula 1—3. Glandulae minutae parcissimae. Schweiz: Grubenpaß im Rhaetikon, 2400 m (Zahn n. 574)! Subsp. 2. pseudohittense Zahn, H. Schw. (1906) 274. — Simile, sed folia margine saepe undulata denticulata vel apiculato-dentata, caulina <—3 longe acuminata. *, H. jugieolum Jord. et Borel = subsp. anadenum (Burn. Gremli) Zahn (ex Rouy l.c.). cfr. p. 139. 492 K. H. Zahn. — Hieracium. Acladium 4—6 cm, capitula 4—4 minora subfloccosa subdense breviterque pilosa cum pedicellis parce glandulosa. Styli initio sublutei. Algäu: Berge um Oberstdorf, Fellhorn, Gentscheljoch usw.!; Wetterstein; Vorarlberg: Formarinalp! Graubünden: Avers!, Schuls!, Samnaun! Wallis: Armillon am Rawyl! b. Folia basalia exteriora late ovalia vel ovato-spathulata (saepe suborbieularia) apice rotundata vel truncata, supra epilosa. Subsp. 3. anthyllidifolium Murr in D. B.M. VII. (1890) 110; Ö.B.Z. (1893) 32%; Koch, Syn. ed. 3. II. 4799; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 45, t.40B. — H. Murrianum ß. anthyllichfolium A.-T. Cat. 84. — (15—)20—30 cm, 4—4 (raro ad 10)-cephalum, “ acladio &—5(—10) cm, ramis 4(—3)-cephalis. Folia lucida ovalia vel oblongo-lanceo- lata basi abrupte contracta vel subattenuata vix vel basi magis dentata; caulina 4— 2(—3) angusta. Involucra 12—15 mm, squamis subulatis. Bracteolae 3—6 longae subulatae. Glandulae = 0. . Algäu u. Nordtirol (Baenitz n. 6635!, Zahn n. 159!, Magnier n. 3544!). Arl- berg, 1600—1800 m (Dörfler n. 3427)! Engadin: kan) Samaden! Subsp. 4. Murrianum (A.-T.) ex Murr in Progr. Realsch. Innsbruck (1891) 55; Ö.B.Z. (1893) 122; pro species; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. 1798; Reichb. Ic, XIX. 2, p. 44, t. 40A; A.-T. Cat. 81. — Simile, sed folia oblonga vel lanceolata acutiora, exteriora minora ovalia, apice rotundata vel emarginato-retusa, denticulata vel inferne late et triangulariter pluridentata, caulina 0—2, imum == oblongo-lanceolatum petiolatum saepe dentatum. Involucra 4—2(—3) subdense et breviter pilosa, 12— 14 mm longa, squamis partim acutiusculis. Glandulae == parcae, raro numerosiores. Acladium 5—20 cm. Arlberg! Tirol (Baenitz n. 6654!, Dörfler n. 3126!, Fl. A.-H. n. 3350!, Zahn n. 161!: .Höttinger Alp). Algäu. Kärnten: Raibl! Steiermark: Zeyritzkampel! Schweiz: Samaden!, Unterschächental!, Jochpaß!, Simmental!, Adelboden! Savoyen: Mt. Meri!, Alpen von Annecy. Nota. Huc pertinet Subsp. Harzii Zahn. — Folia exteriora elliptico-spathulata rotun- dato-obtusa cito sensimve in petiolum alatum attenuata denticulata, reliqua longiora oblongo- lanceolata obtusa vel subacuta in petiolum longe attenuata vix breviter paucidentata, caulina 4—5 oblongo-lanceolata acute denticulata, superiora sat parva e basi anguste ‚ovata acuminata in costa subfloccosa, omnia subbreviter subpilosa supra glabra. Caulis 2 dm, 2—3-cephalus, acladio 2—5 cm, pedicellis albocanis pilosis (Q—3 mm) eglandulosis A—2 bracteolis foliolaceis obsitis, involueris 40—43 mm crassis dense albopilosis subdense (basi dense) floccosis parce minute glandulosis, squamis lineari-lanceolatis subacutis et acutis margine dilute floccosis. Li- gulae sat breves, stylis obscuris. Inter pallescens et subewpallens. — Bayrische Alpen: Zwischen Trischübel und Funtensee (Harz)! I. Folia = grosse dentata, iis A. bifidi similia. a. Folia supra modice pilosa vel partim glabra. Subsp. 5. hittense Murr in A.B.Z. (1896) 124 et in Doerfl. Sched. Herb. norm. (1897) 42; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 4798; Reichb. Ic. XIX. 2, t. 44A; A.-T. Cat. 81. — 15—35 em, 1—3(—7)-cephalum, acladio 4,5—7(—20) cm. Folia sub- magna ovalia vel late lanceolata, exteriora abrupte, reliqua longe in petiolum attenuata, more H. vulgati breviter vel H grosse serrato-pluridentata, caulina 0—2. Involucra (13—15 mm) et pedicelli subdense pilosa sparsim vel disperse glandulosa, squamis acu- tissimis vel exterioribus acutiusculis. Bracteolae 3—5 longae lineares. Var. «. genuinum Zahn. — Involucra 'inferne parcefloccosa; folia breviter vel longe dentata; acladium ad 7(—10) cm (f. a. normale Zahn) vel ad 20 cm (f. b. me- galoschistum Zahn ex D. Torre et Sarnth. 1. c. 850); vel folia plurima magna late ovato-lanceolata grosse triangulariter et saepe longe dentata, acladium saepe brevius, pili diluti (f. c. subennerocnki forms Murr ‚et Zahn: in’ A, B; Z, [1907] 103). Arlberg! Nördliche Kalkalpen (Zahn n. 160)! von Vorarlberg bis N.-Österreich: RE ET RER Euhieracium, — Sect. VII, Vulgata; n. 457. . 493 »Breite Ries« am Schneeberg, 4700—1850 m (Baumgartner)! Kärnten! Ostschweiz: Kurfirsten!, Windgälle!, Sandalp!, Davos!, Engadin!, Samnaun! Var. #. montavonense Murr et Zahn in Koch, Syn. l. c. — Involucra latissima inferne subdense floccosa magis glandulosa. Folia grossius dentata, caulinum subintegrum. Capitula 1—2 (subvar. 4. normale Murr et Zahn), vel planta elatior 2—-6-cephala, folia caulina ad 3, inferiora acute sinuato-dentata, acladium saepe breve, capitula minora (subvar. 2. subhittense Murr et Zahn). Vorarlberg: Lindauer Hütte (Zahn n. 461)! Schweiz: Samnaun; ähnlich zwischen Brigels und Linttal (Käser)! Var. y. latifolium Murr et Zahn. — Squamae canescenti-floccosae, glandulae pareissimae. Capitula (A—)3—6. Squamarum margo usque ad apicem (f. 1. bavari- cum Murr et Zahn) vel inferne tantum dense floccosus (f. 2. tiroliense Murr et Zahn). Bayern: Schachen! Tirol: Issanger über Hall! Schweiz: Schiahorn bei Davos, 2500 m! und zwischen Meglisalp und Wagenlucke am Säntis (Käser)! Sattelalp in Vorarlberg! Subsp. 6. Dachyscapum Zahn. — Fig. 37 B. — Caulis crassus canofloccosus dense molliterque pilosus apice sparsim glandulosus circ. 25 cm altus 3—4-cephalus, ramis 2—9 arcuato-erectis canis dense pilosis disperse glandulosis crassiusculis, imo interdum valde remoto e folii caulini axilla orto obliquo A(—3)-cephalo. Folia oblongo- ovalia vel late ovata basi leviter cordata vel truncata subgrosse, interdum reverso-den- tata, apice valde obtusa vel breviter acuminata, ceterum irregulariter et breviter vel triangulariter pluridentata, gramineo-viridia, molliter breviter pilosa, in petiolo densissime et longe albopilosa vel villosula, supra glabra vel exteriora (parva) subpilosa, caulina 0 vel 4 late triangulariter ovatum, basi abrupte constrietum vel subattenuatum et longius dentatum, in apicem longum porrectum. Invölucra ut in hittensi, = floccosa. Acladium 1—2 cm. Bayrische Alpen: Rotwand (Harz)! Subsp. 7. sub-Gelmianum Mur et Zahn in A.B.Z. (1907) 103; Zahn in Sched. H. Eur. II. (1907) 49; exs. n. 462! — Folia oblongö-ovata vel lanceolato-spa- thulata et lanceolata saepe elongata taeniiformia undulata supra saepe subpilosa et sub- maculata, partim valde grosse et profunde vel lobato-dentata, caulinum 1 longum an- gustum. Capitula 1—2. Acladium 4—16 cm. Involucrum 42 —14 mm leviter albo- villosum, squamis subulatis margine = dense floccosis. Glandulae pareissimae minutae. Höttinger Alp ob Innsbruck, 1900 m (Zahn n. 162)! Subsp. 8. oligomeres Murr et Zahn. — Subsp. pseudomurrianum "Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 46 pp. et tab. 441B. — A pseudo-Murriano differt foliis minoribus breviter petiolatis (exterioribus basi = truncatis), caulinis I4—2 = angustis integris- que, in costa floccosis. Acladium ad 42 cm; capitula 1—2. Involucra subfloccosa vel subdense floccosa. Squamae acutae (var. &. oenoisaricum Murr et Zahn) vel acutiusculae, folia parva magis attenuata (var. #. rupinatum Murr et Zahn = Reichb. t. 41B). Tirol: Höttinger Alp!, Ahrntal!, Val di Ledro! Vorarlberg: Gampalp! — £: Kärnten und Krain: Alp Kleinkordin!, Kankersattel!, Triglav! Vorarlberg: Formarin- u. Gampalp!, Gallinaalp! Algäu: Mädelegabel! Hochsavoyen: Cröte de Roy! Subsp. 9. trachselianoides Zahn in Schinz et Keller, Fl. Schw. ed. 2. Il. (1905) 294; H. Schw. 274. — H. Trachselianum var. hirsutum Christ. in Mitt. Bern. nat. Ges. (1860) 89 et H. Schweiz (1863) 45, t.I. — 25—35 cm, 4—6-cephalum, acladio 2—8(—15) cm. Folia submagna rarissime maculata obovata vel = ‚spathulata apice rotundata, vel elongata ovato- vel oblongo-lanceolata subacuminata, in petiolum brevem vel longum abrupte vel longe attenuata denticulata vel inferne grossius dentata supra calvescentia ceterum subdense pilosa, caulina 4—2(—3), imum vel inferiora 1 — 2% = late lanceolata + vel grosse dentata vel omnia parva. Involuera 40—13 mm dense pilosa subdense vel dense floccosa == obscura. Var. «. genuinum Zahn. — Involucrum (9—)10—12 mm =E dense floccosum; pedicelli subpilosi; glandulae sparsae. West-, Mittel- u. Ostschweiz! Savoyen (H. Gall nn. 1466 pp.: Lac d’Ervin)! Vorarl- 494 K, H, Zahn. — Hieracium. berg! Tirol! Algäu: Oberstdorfer Alpen! Steiermark: Murau!, Hochschwab! Kärnten: Raibler Alpen! Krain: Grintouc!, Oberstes Isonzotal!, Abstieg vom Doletasattel in die Zadnjica (v. Handel-Mazzetti)! Tessin: Naretpaß! Var. #. macrosphaerum Zahn. — Involucra (1—)2—3 crassiora, 14 mm |., cum pedicellis subdense pilosis disperse glandulosa, minus floccosa; folia supra densius pilosa. Tirol (Zahn n. 252: Höttinger Alp)! Arlberg! Engadin! Oberstes Isonzotal! Var. y. monosphaerum Zahn. — Involucra etiam crassiora, caulis 25—30 cm plerumque 4-cephalus; reliqua prioris. Schweiz: am Alvier! Vorarlberg: Mittagspitze im Rhaetikon! Grintouc! Var. d. meglisense Kaeser et Zahn. — 2—5-cephalum, acladio 5—12 mm, pedi- cellis lateralibus tenuibus dense pilosis parceglandulosis, squamis acutissimis fere usque ad apicem floccosis, anthela canoalbida. Säntis: Meglisalp bis Wagenlucke (Käser)! b. Folia supra modice vel dense pilosa. Subsp. 10. pseudo-Murrianum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (4904) 4798 in nota; H. Schw. 276. — H. Murrianum A.-T. ex Brig. in Bull. Herb. Boiss. II. (1894) 629. — H. Muellerianum A.-T. et G. H. Gall. (1906) n. 1469—1470!; A.-T. Cat. 80. — H. Trachselianum $. Murrianum Rouy 1. c. 327. — 12—25 cm, 1—-4-cephalum, acladio 2—5(—12) cm, ramis 4-cephalis. Folia magna longe petiolata ovalia apice rotundata vel ovato-lanceolata subacuta abrupte vel cito in petiolum contracta denticu- lata, basi grossius paucidentata, caulina 4(—3). Involucra 41—13 mm crassa subvil- losa cum pedicellis apice subdense pilosis parcissime glandulosa, squamis acutissimis basi floccosis. Savoyen: Bellevaux (H. Gall. n. 1226—1227)!, Samoöns (l.c. n. 1468—1469)!, Lac d’Ervin (l.c. n. 4470)!, Mt. Meri!, Col de Coux! Schweiz: Gummfluh! Subsp. 14. tephrochlorum Zahn in A.B.Z. (1901) 4145; Reichb. Ie. XIX. 2, 49, t. 44C. — Subsp. leptopogon Murr et Zahn in Ö.B.Z. (1902) 389; nec Ehrenb. — 12—35 cm. Folia ovalia vel oblongo-lanceolata supra interdum glabrescentia et parum maculata, subtus albidoviridia in costa floccosa, denticulata vel grossius paucidentata, caulinum 4 longum. Involucra 43—14 mm crassa albovillosa subfloecosa. Styli initio lutei. Reliqua prioris. Kroatien: Dinara und Velebit, 1400—1800 m! Abruzzen: Mte Pollino in Calabrien, 1500—2100 m (Hüter, Porta, Rigo It. Ital. II. n. 661b!, Rigo l. c. IV. n. 393!), Subsp. 12. bracteiferum Zahn. — Transitus hittense-basifoliatum. Caulis tenuis, 48—-25 cm, dense pilosus apice parce glandulosus, canescens, 4-cephalus. Folia ovalia rotundato-obtusa vel ovato- vel oblongo-lanceolata, intima lanceolata, omnia utrin- que dense pilosa (—3 mm), breviter petiolata, basi abrupte contracta vel sensim atte- nuata, denticulata vel breviter pluridentata; caulinum 4 lineare; sursum 5—-8 bracteae filiformes (brevissimae 5 mm longae) insertae. Involucrum ad 13 mm globosum par- cissime floccosum densissime pilosum parceglandulosum, squamis angustis acutissimis. Styli obscuri. | Vorarlberg: Formarinalp (Schwimmer)! B. Grex H. pallescens Waldst. et Kit. Pl. rar. Hung. III. (1812) 241, t. 217 et exs.!; Reichb. Ic. XIX. (4860) 92 pp; Schl. Vukot. Fl. Croat. (1869) 900. — H. Trachselianum Christ. in Mitt. nat. G. Bern (1860) 89; H. Schw. (1863) 15, t.I; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Il. 41799; H. Schw. 272 pro H. ineisi grege; nec A.-T. — Folia (et caulomata) + glabra, margine costaque dor- sali et in petiolo tantum parce vel modice (rarius densiuscule) pilosa, ob ovalia apice rotundata vel ovato- vel sublanceolata = acuta, cito vel sensim in petiolum attenuata, serrato-dentata vel saepe inaequaliter et grosse sinuato- multidentata, dentibus interdum in petiolum descendentibus, caulina 0—2 (—3) late vel anguste lanceolata, superiora saepe linearia in costa floccosa. Acladium (1—)2—5(—12%) em, rami —3(—5) remoti 1—5-cephali. In- Euhieracium, — Sect. VIT. Vulgata; n. 457. 495 voluera 9—15 mm subpilosa vel villosa subfloccosa vel = dense floccosa, squamis angustis longe acuminatis partim valde subulatis, exterioribus cum bracteolis interdum =E virescentibus. Pedicelli apice cani, sub- vel parce- pilosi (pilis plerumque basi aterrimis). Flocei deorsum sensim deminuti. Habitu H. oxyodontis, sed squamae acutissimae. Inter A. bifidum et H. dentati formas glabriores. I. Caulis basi tantum pilosus; pedicelli apice subpilosi. Glan- dulae # 0. | Subsp. 13. pallescens (W. Kit. 1. ec. et exs.!, pro sp.) Zahn ex D. Torre et - Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 853. — H. incisum subsp. Trachselianum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 41799; H. Schw. 272. — H. Trachselianum Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. II. 347. — H. oxydon var. hymenophyllum Fr. H. Eur. n. 83* (e monte Stockhorn!); Epier. (1862) 90. — H.oxydon A.-T. H. Alp. fr. 78 et Cat. 83 pp.; nec Fr. — ‚ Folia elliptico-lanceolata vel = lanceolata (exteriora ovalia) interdum. maculata saepe longe petiolata margine costaque et in petiolo subdensiuscule breviterque pilosa, apicu- lato- et serrato-denticulata vel partim grosse dentata, caulina 0—3, inferius =- grosse multidentatum, reliqua plerumque parva. Capitula ((—)3—7(—13)*). Involucra 10— 12 mm = modice pilosa inferne = vel dense floccosa, saepe glandulis valde solitariis obsita. Flores rarissime stylosi. | Var. «. Trachselianum Christ. ]. c. pr. sp. — Fig. 7 B, b. — Foliis breviter dentatis. ' Simul caulis epilosus (subvar. 1. normale Zahn H. Schw. 273) et involucrum vix (f. a. verum Zahn) vel = dense floccosum (f. b. floccosius Zahn); vel pedicelli apice tantum ‚ floceosi (f. c. nudipedunculum Zahn); vel caulis parcepilosus (subvar. 2. pilicaule Zahn); vel folia latiora, exteriora = ovalia, dentibus latis triangularibus (subvar. 3. lati- folium Zahn H. Schw. 273 = H. pallescens subsp. wolayense Benz et Zahn in Ö.B.Z. [1914] 393); vel capitula 4(—2) majora (subvar. 4. majoriceps Zahn). — Forma stylosa: Obir in Kärnten! Var. #. pallescens Kit. 1. c. et exs.! pr. sp. — H. plumbeum 2%. Trachselianum et ‚ H. oxydon Rehm. in 6. B.Z. (1873) 241 pp. — Var.-megabasis et megacephalum Zahn in Mag. bot. lap. (1911) 150. — Fig. 36. — Foliis = spathulato-obovatis apice rotun- datis vel late ovato-lanceolatis acutiusculis (caulinis 2—4 saepe bene evolutis consimili- bus) denticulatis vel grossius sinuato-dentatis, involueris 414—14 mm perlatis. a: Savoyen, 4900—2100 m! Jura: Creux-du-Van! Alpen der Schweiz! Tirol (Zahn n. 45)! Nördliche Kalkalpen von Vorarlberg: Hohe Kugel, 2000 m!, Bayern! und Tirol! ‚bis Niederösterreich!, Steiermark!, Kärnten (Zahn I. c. n. 460)!, Krain!, Kroatien: Di- nara!, Velebit (A. pallens Vukot. exs. n. 19 et H. Croat. [1858] 13)!, Hercegovina!, ‚Bosnien!, Montenegro |H. Engleri Uechtr. in Pant. Elench. pl. Crna Gora (1875) 60). — pP: Tatra: Belaer und Liptauer Kalkalpen! Bihargebirge: Pietra-Boghi ob Petrosz, Bohodjeu und Vurfu Bihar (Simonkai)! — H. pallescens Schl. exs.! est planta Kitai- ‚ beliana ! | | Subsp. 14. rhoeadifolium (A. Kerner [1873] ex Willk. Führer Pfl. ed. 2. ‚[1882] 429 et ex D. Torre, Anleit. Best. Alpenpfl. [1882] 263 pro sp.) Zahn in Koch, (Syn. ed. 3. III. 1799 et in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 47, t.42B. — Folia dilute viridia subtus et praesertim in costa petioloque densius pilosa, exteriora == obovato-spathu- ‚lata apice rotundata, interiora = oblongo-lanceolata vel lanceolata obtusiuscula vel acuta, ‚denticulata vel late triangulariter pluridentata, dentibus interdum in petiolum descen- ‚dentibus obtusiusculis. Involuera 42—44 mm crassa dense pilosa vel villosa. Acla- ‚dium 4—10(—25) cm, capitula 2—6, pedicelli graciles vel crassiusculi. Schweiz: Braunwaldalp ob Linttal! Tirol: Brenner, 1600—2400 m (Zahn n. 46!, Dörfler n. 3967!). Er ® *) In planta culta Kitaibeliana! rami ad 7, capitula ad 25! 1eracıum. K.H. Zahn. — H 496 E u a es mama on — — om A planta Kitaibeliana ex herbario Bı-s folia basalia plantae in horto Schleicheriano cultae, bsp. pallescens ß. pallescens. = an Se E: Ss Sm © N= © un Fig. 36. Euhieracium. — Seect. VII, Vulgata; n. 157. 497 Subsp. 15. Y9ymmobasis Zahn. — Subsp. pallescenti simile, sed folia in petiolo tantum disperse et breviter pilosa, squamae atrovirides acutissimae angustae disperse vel sparsim glandulosae, pedicelli parce vel haud glandulosi. Bayrische Alpen: Zwischen Bechertal und Waltenbergerhaus, 41800 m (Hegelmaier)! Subsp. 16. subdentatiforme Hayek et Zahn in Hayek, Fl. Steierm. II. (1914) '800 pro var. ß. H. pallescentis. — A pallescenti differt foliis caulinis 3(— 4), inferioribus 2—3 lanceolatis vix dentatis, involucro obscuro subsparsim piloso et glanduloso, squamis partim acutiusculis parcefloccosis, pedicellis apice tantum floccosis parceglandulosis, acladio 2—3 cm, ramis 4—2%(—3) monocephalis. Steiermark: Sulzkaarhund am Hochzinödl (Hayek)! Subsp. 17. oxcyodontiforme Zahn. — A pallescenti differt foliis (temuibus) dilute viridibus supra vix disperse pilosis denticulatis vel inferne dentatis dentibus liberis auctis, exterioribus oblongo-spathulatis, reliquis ovato- vel oblongo-lanceolatis longe in petiolum attenuatis, caulinis 2, imo basi saepe paucidentato. Caulis interdum sparsim pilosus. Involucra (A—2 saepe magna) et pedicelli = parceglandulosa, squamis an- gustis valde subulatis. Versus pseudotrachselianum. Vorarlberg: Lavena! Tirol: Brenner! Kärnthen: Trogkofel! Krain: Karawanken, 1600—2200 m! Julische Alpen: Krn! Var. #. lithopolitanum Zahn. — Involueris parvis subdense pilosis, foliis tenuibus denticulatis, ligulis tubulosis. Steiner Sattel! in den Karawanken. Nota. -Huc pertinet Subsp. Dutoitii Zahn. — 10—42 cm, monocephalum, pilosum, apice subcanofloccosum eglandulosum. Involucrum 44—13 mm sat magnum + subvillosulum disperse mieroglandulosum vix (f.a. verum Zahn) vel subdense (f.b. floccticeps Zahn) floccosum, squamis = angustis acutis vel acutissimis. Ligulae subangustae sublonge dentatae. Folia parva glaucescentia, exteriora minuta ovalia vel spathulato-oblonga abrupte sensimve in petiolum bre- vissimum contracta, religqua 3—5 cm longa elliptico- vel oblongo-spathulata vel oblongo- vel angustius lanceolata subacuminata in petiolum longe attenuata vix vel distinctius denticulata supra haud vel disperse pilosa, ceterum subdensius breviter pilosa; caulina 2, imum late vel anguste lanceolatum, secundum bracteiforme. — Schweiz: Am Giebel ob Meiringen, 4990 m (Dutoit)! II. Caulis ubique disperse pilosus (pilis basi obscuris). Involucra et pedicelli glandulosa vel subeglandulosa. a. Involucrum obscurum, squamis margine parce vel modice floccosis. Subsp. 18. porrectiforme Murr in A.B.Z. (1904) 100; Reichb. Ice. XIX. 2, p. 46, t. 42A. — Caulis gracilis vel tenuis. Folia exteriora = ovalia basi truncata vel eonstrieta breviter triangulariter dentata, interiora ovato-oblonga vel ovato- vel oblongo- lanceolata grosse dentata, dentibus saepe partim liberis, longius attenuata acuminataque; ' caulina 2, inferius = late oblongo-lanceolatum serrato-dentatum abrupte contractum ‚alato-subpetiolatum, omnia subtus subdensiuscule pilosa ut etiam involucrum parcefloc- cosum. Capitula 2—3. Glandulae raro subnullae. Tirol: Innsbruck: Höttinger Alp!, Lavatschjoch! Bayern: Klammspitze bei Linderhof! | Subsp. 19. Paicheanum (A.-T. ex Brig. in Bull. Herb. Boiss. V. [1897] 480 ' pp.) Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. (1901) 4809 pro sp.; A.-T. Cat. 81 pp. — Simile, sed folia elliptico- vel oblongo-lanceolata elongata denticulata vel serrato-dentata inter- dum submaculata, exteriora = oblongo-ovata obtusa supra saepe pilosa; caulina 4—3 late lanceolata vel linearia. Pedicelli albidocani. Involucra modice floccosa. Ligulae aureae. Capitula 1—3(—5). Südtirol: Lusia- u. Rollepaß (Z ahn n. 849)! Julische Alpen! — Ababiehs im Bagnes- tal des Wallis und auf Hohsand im Formazzatal an der schweizerisch-ital. Grenze (nach A.-T. 1. c.) b. Involucra canescentia, squamis margine dense floccosis. Subsp. 20. conferticeps Zahn H. Alp. marit. (1916) 190. — 4—5 dm, capi- tulis 3—5 approximatis (acladium breve). Folia oblongo-ovata vel elliptico-lanceolata A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 39 498 K. H. Zahn. — Hieracium. obtusa vel acutiuscula basi truncata vel longe attenuata denticulata vel apiculato-dentata, basi saepe dentibus longis falcatis partim liberis munita, caulina 1(—2), imum oblongo- lanceolatum basi 1—2-dentatum. Anthela albidocana modice vel densiuscule breviterque glandulosa et pilosa, ramis erectis. Involucra 40 mm subdense albopilosa subglandulosa, squamis viridi-marginatis. | Alpes maritimes: Vallon de la Tortissa, 2000 m! Subsp. 241. parengense Zahn. — H. subineisum A.-T. et G. H. Gall. n. 642 pp.! — Folia oblonga vel lanceolata dentibus numerosis longis acutis angustis partim liberis munita, caulinum 4. Capitula 2(—5). Acladium ad 40 cm. Squamae angus- tissimae dense pilosae subdense floccosae haud vel parceglandulosae. Dauphine: St-Andre d’Embrun |for&t de la Saluce, a Pareng]! Subsp. 22. vartiidens Murr et Zahn. — Robustum, foliis subsp. pallescentis, sed inferne 3—4 dentibus grossis vel late triangularibus saepe magnis munitis, exterioribus supra pilosis. Acladium 3—15 cm. Pedicelli graciles apice tomentosi. Involucra 13— 44 mm latissima, squamis latiusculis acutiusculis et acutis subpilosis vel densius pilosis margine densissime floccosis basi canescentibus. Rami 2%(—3), capitula 3(—5). Ostschweiz: am Alvier! Vorarlberg: Naafkopf! Var. #. acropoliolepium Zahn; squamis angustis acutissimis usque ad apicem tomentoso-marginaltis pariter ac pedunculi graciles dense albopilosis. Vorarlberg: Bettlerjoch! Subsp. 23. calamistratum Zahn. — 2—3 dm, 3—4(—7)-cephalum, acladio 4—3 cm, involueris 14—13 mm X globosis, squamis + angustis dense floccosis (apice obscuris) subpilosis vel subdense pilosis. Folia rigida elliptica vel late lanceolata obtusa vel acuta pluridentata basi saepe grosse vel pectinato-dentata supra leviter pilosa, cau- lina 4(—3) lanceolata, saepe maculata. Glandulae = 0. Styli lutei. Niederösterreich: Schneeberg, Schlangenweg der Rax (G. Beck)! Subsp. 24. pertenuatum Murr et Zahn. — A pallescenti differt ramis saepis- sime 4-cephalis, involucro majore, squamis longissime subulatis cum pedicellis disperse glandulosis. Vorarlberg: Lindauer Hütte (Murr)! C. Grex H. incisum (Hoppe 1. c.) Zahn. — Habitu H. bifido affine. Folia basalia valde grosse dentata, vel anthela laxe paniculata saepe pleiocephala, vel involucra densissime floccosa vel canotomentosa. Involucra plerumque majora quam in H. bifido, minus numerosa, = vel villoso-pilosa, squamis acutissimis. Folia interdum etiam supra pilosa. Ligulae conspicuae. I. Caulis oligocephalus, anthela = furcata vel laxe paniculata. Folia basalia breviter vel longe in petiolum attenuata ovato- vel sublanceolata, exteriora tantum = obovata. Glandulae saepe parum evolutae. a. Involucra densissime floccosa vel canotomentosa. Subsp. 25. niphogeton Zahn in Schinz et Keller Fl. Schw. ed. 2. II. (1905) 294; H. Schw. 274. — 25—40 cm, ubique subpilosum, folia supra glabrescentia, denti- culata vel inferne dentibus paucis majoribus interdum partim liberis munita, caulina 1—2 in costa dorsali floccosa, imum lanceolatum saepe integrum. Acladium 5—30 (—70) mm, rami 4—4, superiores saepe conferti, capitula (1—)2—5(—8). Squamae dense pilosae usque ad apicem canofloccosae cum pedicellis disperse vel vix glandulosae. Involucra 40—12% mm. Schweiz: Grindelwald!, Gemmi!, Glärnisch!, Engadin!, Säntis! Algäu: Nebelhorn, 1950 m, Sperrbachtobel (Touton). Julische Alpen: Tominkatal am Krn, 1800 m! Subsp. 26. macranthoides Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1800. — 20—35 cm. Folia ovata vel ovato-lanceolata basi truncata vel attenuata obtusa vel acuta brevissime vel longe petiolata irregulariter et valde grosse vel lobato-dentata, dentibus saepe longissimis latis, supra vix vel densiuscule pilosa, caulinum 1. Acladium Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 137. 499 (1—)4—15 cm, rami 4-cephali. Capitula 1—4 latissima 12—15 mm longa breviter villosa dense vel densissime floccosa. Pedicelli disperse breviterque vel vix glandulosi tomentosi (interdum virescentes) subpilosi vel dense pilosi. Algäu. Tirol! N.-Österreich: »Breite Ries« am Schneeberg, 1700—1850 m (Baum- gartner)! Kärnten: von der Pasterze bis Raibl (Zahn n. 754)! Südalpen: Bergamo!, Tominkatal und Smogar am Krn! Graubünden: Dukantal (Zahn n. 254 pp.)! Vorarl- berg: Sattelalpe! Schweiz: Windgälle, 2150 m! b. Involucra haud vel modice, raro densiuscule floccosa. 1. Folia supra densiuscule vel dense pilosa (H. Neilreichü G. Beck). a. Involucra = efloccosa (cum pedicellis parceglandulosa). Subsp. 27. spathodontum A.-T. H. Gall. XVII. (1906) n. 1366—1369! et Cat. (1943) 64 pp. pro sp. — 2—3 dm, ubique dense pilosum, acladio 2—5 cm, ramis 1—2, capitulis ((—)2—3. Folia magna obovata vel elliptico-spathulata abrupte vel sensim atte- nuata obtusa vel acuminata basin versus grosse dentata, caulina 4— 2% subpetiolata = grosse dentata. Involucra 40—41 mm, lata, villosa, squamis angustis acutis efloccosis. -Styli lutei. Savoyen: Alpen von Samoöns usw. (l. c.)! Subsp. 28. Sonklarianum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (41901) 1808. — H. villoso X murorum Sonklar in Ö.B.Z. (1872) 380. — Simile, sed folia oblongo- lanceolata cito in petiolum attenuata (exteriora obtusiuscula), denticulata vel dentata, caulinum 4. Capitula 2—4(—8). Involucrum ad 11 mm, squamis angustissimis dense villosis. Pili densissimi molles. Styli lutei. | Niederösterreich: Naßwald! Kärnten: Ursulaberg! Subsp. 29. Mawreri Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (4901) 1836. — Subsp. remotiramum Zahn H. Schw. (1906) 273. — Simile, sed acladio —7(—12) cm, ramis 1—4, capitulis &—8, caulibus 1—-2 lateralibus, involueris (12— 14 mm) sparsim floc- cosis. Folia minora infra medium 1—-2 dentibus magnis longis obsita, caulina 1(—2), imum late alato-petiolatum basi valde dentatum longe acuminatum, omnia subdense pilosa (pilis in costa dorsali ad 6 mm longis). Styli obseuri. Westschweiz: Alesse!, La Varaz!, Anzeindaz!, Alpen nördlich Chäteau-d’Oex!, Gummfluh! b. Involucra modice vel subdense floccosa. Subsp. 30. Neilreichii (A. Kern.) G. Beck Fl. Hernst. (1884) 268, t. IV, f. 1a; Fl. N.-Osterr. 1299; Zahn in Ann. mus. Hung. VIII. (1910) 103; nec NP. — H. villoso- murorum Neilr. in Z.B.G. Wien (1851) 123 pp. — H. bifidum-villosum Zahn H. Schw. 268. — ?H. villosipes Pax in Ö.B.Z. (1895) 42 et in Grundz. II. (1908) 93 inter Caesia e monte Pikuj Beseidarum. — (2 —)3—- 4 dm, ramis 1—3(—4), acladio I— 6 em, capitulis (1—)2—7(—10). Folia longe petiolata ovata, elliptica vel elliptico- vel oblongo-lanceolata obtusa vel acuta denticulata vel (inferne) grosse dentata, interdum dentibus liberis aucta, caulina I—2(—3), imum late lanceolatum grosse dentatum; omnia saltem in costa dorsali floccosa utrimque et praesertim margine costaque dorsali et in petiolo = dense et molliter pilosa ut etiam caulis flexuosus gracilis usque ad basin dense floccosus. Involucra 11—13 mm latissima dense breviterque pilosa vel subvillosula subfloccosa vel subdense floccosa. Glandulae dispersae minutae. Styli (initio) lutei. | Kärnten: Pasterze! Niederösterreich! Steiermark! Westkarpathen: N.-Fätra!, N.- ‚ Rozsudee, 1500 m!, Tatra. Kroatien: Troglav! Bosnien: Vlasie! Vorarlberg: St. Rochus!, Saminatal! Schweiz: Graubünden!, Freiburger Alpen! Subsp. 31. visocicense Deg. et Zahn in Mag. bot. lap. (1907) 215. — H. arachnotrichum A.-T. Cat. (1913) 28%. — Ubique subdense pilosum, 12—35 cm, 1— 5-cephalum, acladio 15—-25(—50) mm. Folia ovato- vel oblongo-lanceolata obtusa vel 337 500 K.H. Zahn. — Hieracium. acutiuscula inferne (interdum grosse) dentata, in costa dorsali petioloque albovillosa (a — 4 mm) et cum caulis basi = purpureo-violacea, caulina 0—2, imum saepe grosse den- tatum. Involucrum ad 42 mm latissimum albovillosum subfloccosum vel (inferne) sub- dense floccosum microglandulis solitariis obsitum, pedicello eglanduloso longe 2—4-- bracteolato. Styli initio lutei. — Est bifidum-Morisianum (villosiceps). | Kroatien: Velebit, 41100—4600 m, z. B. Sveto Brdo, Risnjak, Malovan, Babin Vrh! Subsp. 32. Kanisavae Rohlena! et Zahn in Fedde Rep. VI. (1909) 227. — « Caulis ad 2 dm subdense albopilosus (3—4 mm) saepissime 1-cephalus. Folia longa lanceolato-spathulata vel lanceolata obtusa vel subacuta longissime in petiolum attenuata leviter denticulata utrinque pilosa saepe colorata, caulina 2—3 lanceolata vel angusta brevia. Involucra (eire. 10 mm) breviter albovillosa, squamis angustis subulatis paree microglandulosis inferne floccosis. Pedicelli dense albopilosi glandulis solitariis minutis obsiti. Ligulae stylosae. Styli obscuri. Montenegro: Berg Ranisava!, Kom. Subsp. 33. plazenicense Zahn ex Handel-Mazzetti in Ö.B.Z. (1906) 275. — 15—30 em, albopilosum, dense floccosum, superne albidum, 2—3 (rarissime ad 5-)- cephalum, acladio 5—6 cm, ramis 1(— 2), pedicellis albopilosis tomentosis eglandulosis. Folia prioris, utrinque subdense breviterque albopilosa, caulinum 4 lanceolatum in costa floccosum. Involuerum 10 mm subdense et breviter albopilosum subfloccosum, squamis prioris, haud vel apice rarissime microglandulosis. Styli' = obseuri. Bosnien: Plaienica bei Bugojno, 1650—1750 m! Subsp. 34. eirritiramum Tout. in Mitt. Bayr. B. G. II. (1916) 314. — Folia elliptica vel obovato-spathulata apice rotundata vel obtusa, interiora oblonga vel lanceo- lata == acuta, denticulata vel inferne dentata, saepe == maculata, cito sensimve in petiolum attenuata, numerosa; caulina 2% lanceolata vel reducta; omnia supra glabres- centia. Capitula 1—3. Acladium 6—40 mm. Rami squarrosi cani dense pilosi parce- glandulosi. Involucra 15 mm, perlata, dense pilosa parceglandulosa, squamis angustis subulatis densissime, margine subtomentoso-floceosis. Algäu: Zwischen Linkersalp und Rappenseehütte. 2. Folia supra leviter pilosa. Subsp. 35. mwaledictum Zahn H. Schweiz (1906) 307 sub H. aphyllo. — H. Paicheanum A.-T. ex Zahn in Schinz et Keller Fl. Schw. 2. Il. 301; nec Bull. Herb. Boiss. V. (1897) 480, quoad plantam Tiroliensem. — 20—35 cm, 1—3(— 6)-cephalum, acladio (a —)5—6 em, ramis A—2-cephalis. Folia late obovata vel oblongo-lanceolata rotundato-obtusa vel acula submagna, basi subtruncata vel contracta, infra medium = vel grosse dentata, margine costaque dorsali et in petiolo densius pilosa (1—%4 mm): caulina (1 —)2(—3) + lanceolata saepe grosse dentata.. Involucra 1%—14 mm, crassa, squamis angustis acutis == densiuscule floccosis et pilosis vel breviter subvillosis. Glan- dulae = 0, in pedicellis dispersae. Styli initio sublutei. Wallis: Gietroz und Torrembec im Bagnestal! Subsp. 36. yachysphaericum Zahn H. Schw. (1906) 273. — Caulis ad 35 cm gracilis vel crassiusculus, acladio 40—25 mm, ramis —3(—4) gracilibus, capi- tulis 3— 5(— 9). Folia conspicua obovata rotundato-obtusa vel ovato- et oblongo-lanceo- lata acutiuscula late triangulariter et grosse dentata, interiora longe incisuo-dentata, denti- bus in petiolum descendentibus, supra glabrescentia; caulina 2(—3), imum alato-petio- latum late Janceolatum longissime dentatum. Involuera 15 mm, latissima (lateralia minora), densiuscule pilosa (pilis atriusculis apice dilutis) inferne subfloccosa, subdisperse glan- dulosa. Pedicelli consimiles cani saepe glandulis longioribus obsiti. u St. Gallen: Niederen-Paß ob Lösis!, Palfries am Alvier (Murr)! Algäu (Touton). Nota. Huc pertinet Subsp. tröicephalophorum Zahn. — H. tricephalum A.-T. Cat. (1943) 282; nec N.-P. — Folia sat brevia elliptica vel elliptico-lanceolata denticulata vel inferne profunde serrato-dentata, caulina reducta. Involucra 45 mm subvillosa. Scapus 2—3 dm, 4— 3-cephalus, anthela suprafastigiata pilosa, pedieellis BrcnanE — Hautes-Alpes:_Lautaret, 4900 m, Gap; Isere: Mt. Salette. h ed in Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 457. 501 II. Caulis oligo- vel pleiocephalus, anthela laxe paniculata vel altefurcata vel in formis nonnullis saepe monocephala, sed involucris saepe vix majoribus quam in H. bifido. Folia = late ovata basi cordata, truncata vel rotundata, abrupte, interiora tantum longius in petiolum contracta. Glandulae saepe magis evolutae. Habitu H. bifidi ex Alpibus altissimis. (H. in- cisum Hoppe sensu strenuo). a. Caulis humilis (1—3dm), 1—3(—6)-cephalus, 0—1(—2)-folius, foliis caulinis plerumque minimis saepe subtus floccosis et cum folio intimo basali longe linearibus. 1. Folia supra disperse vel subdense pilosa. a. Folia irregulariter et late triangulariter dentata vel laciniata vel lobata, caulinum 0(—1). Subsp. 37. humiliforme Murr ex Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. (1901) 1801; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 48, t.44A. — Folia cordato-ovata vel oblongo-lanceolata obtusa vel subacuta subdense pilosa (Var. «. genuinum Zahn H. Schw. 276) vel supra = ' glabra (Var. $. supracalvum Zahn l. c.), in costa dorsali petioloque subvillosa. Capitula 1—2(—4). Acladium 1—8 cm. Involucra 10—11 mm subdense pilosa subeglandulosä vel subglandulosa ($. subvar. 2. glandulosius Tout. in Mitt. Bayr. B. V. Ill. [1916] 323), squamis angustis usque ad apicem floccosis. 'Pedicelli disperse et minute glan- dulosi. Styli lutei vel = obseuri. | Vorarlberg: Gentscheljoch! Bayrische und Salzburger Alpen! Tirol! Schweiz! Süd- alpen, z. B. Grigna di Mandello! Krain: Triglav! Kärnten! Görz: Baba bei Sota! b. Folia denticulata vel breviter dentata. Subsp. 38. @ncisum Hoppe exs.! — Subsp. sub-Gaudini Zahn in Schinz et Keller Fl. Schweiz ed. 2. II. (4905) 294; H. Schw. 276. — H. incisum subsp. incisum D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 851 pp. et H incisum Hoppe 1. c. pp.! (»folia ut in HA. murorum, capitula ut in alpino« [Hoppe = piliferum)). — Fig. 37 A. — Folia ovata vel elliptico- vel oblongo-lanceolata obtusa vel subacuta, intimum acumina- tum, basi rotundata vel contracta, subpilosa vel subdense pilosa (f. a normale Zahn, H. Schw. 276), raro submaculata (f. b. maculatum Zahn ]. c.), interdum inferne dentibus 1-—3 majoribus (vel grossis: f. c. valdedentatum Tout. 1. e. II. 324 pro var.) munita, caulina 4—2, imum lanceolatum dentatum. Acladium 2—40 cm. Involucra 13— 15 mm, crassa subdense pilosa vel leviter villosa parce et minute glandulosa, squamis angustis acutissimis sparsim vel subfloccosis vel margine dense floccosis, pedicellis vix disperse vel modice glandulosis. Savoyen: Mt. Meri! Schweiz! Vorarlberg! Algäu! Tirol! Kärnten (A. incisum Hoppe pp.: Pasterze! Julische Alpen: Kın! Subsp. 39. suboreites Murr et Zahn in A. B. Z. (1907) 115. — Folia late ovata vel oblongo-lanceolata truncata apice rotundata vel interiora utrinque subattenuata bre- viter pluridentata submollia pallide virentia subdensiuscule et breviter pilosa, caulino lanceolato vel parvo; acladium 4—3 cm; capitula 2—3(—4); involucrum 9—12 mm ob- scurum subfloccosum vel subdense floccosum cum pedicellis subdense et obscure pilosum et disperse vel modice minuteque glandulosum (f. a. normale Zahn), vel involucra = efloceosa atriuscula (f. b.. subporrectiforme Zahn). Tirol: Höttinger Alp ob Innsbruck! Vorarlberg: Alp Klesenza! Schweiz: Gr. Mythen! Subsp. 40. gemstelinum Zahn. — Scapus ad 22 cm dense pilosus (1—2,5 mm) tenuis canus 4-cephalus raro a medio furcato-2-cephalus. Folia sat parva elliptica ob- tusa vel oblongo-lanceolata acuminata utrimque = densiuseule pilosa basi abrupte vel sensim attenuata sat breviter petiolata (petiolo dense piloso basi subvilloso) denticulata vel breviter pluridentata, caulinum 1 lanceolatum vel lineare subtus subfloccosum. In- voluera 9—14 mm globosa subatra pariter ac pedicelli densiuscule pilosa subfloccosa, 502 K.H. Zahn. — Hieracium. | & LIM Fi Fa ” ' M nl | DI Di A a a en En a 2 aa Du iii ae a in u 2 U U in u a Ze DL 0m un a Yazca Zul m Arie LEBE nn nn mie Fig. 37. A H. incisum subsp. ineisum (Pasterze, leg. Hoppe). — B subsp. pachyscapum (Rotwand, Bayr. Alpen). Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 157. 503 squamis sublatiusculis acutiusculis vel acutissimis subatris vel usque ad apicem viridi- atris parum marginatis. Glandulae 0 vel (etiam in pedicellis) sparsae. Ligulae aureae. Styli obscuri. Vorarlberg: Gemstel- (oder Gentschel-Jalp ob Oberstdorf (Schwimmer)! 2. Folia supra glabra (ima tantum interdum parcepilosa). a. Folia submaculata. Subsp. 41. naevulatum Zahn H. Alp. mar. (1916) 490. — Furcato-1—2- cephalum. Folia cordato-ovata obtusa vel basi truncata late et obtuse dentata, dentibus utringue 3—4, imis retroversis, interiora oblongo-lanceolata acuminata, margine (costa- que floccosa) et in petiolo dense pilosa, caulinum 0. Caulis subdense pilosus. Invo- Jucrum (14—12% mm) crassum obscure villosum, pilis apice albis in pedicellis densis. Squamae subfloccosae, basi dense floccosae. Glandulae vix sparsae. Styli luteobrunnei. Alpes maritimes: La Tortissa bei St-Etienne de Tinee! Var. $. subnaevulatum Zahn; foliis omnibus breviter attenuatis dentatis vel valde grosse (basi inciso-)dentatis interdum sagittatis. Styli obscuri. Glandulae sparsissimae. Vorarlberg: Untere Gentschelalp (Schwimmer)! b. Folia immaculata. (Caulis plerumque epilosus). I. Folia denticulata vel breviter dentata. Subsp. 42. anthyllidifolioides Murr et Zahn. — Subsp. Murrianum var. viride Murr in 44. Jahresber. Vorarlb. L.-Mus. (1907) 41. — Folia ut in subsp. Murriano, margine costaque dorsali et in petiolo tantum parce et breviter pilosa, caulindum 0— 1 longum lineare. Capitula ı—2(—4). Pedicelli vix modice pilosi et glandulosi. In- volucra ad 42 mm, lata, squamis angustissimis acutissimis subfloccosis vel subdense floccosis. Acladium ad 6 cm. Arlberg: Haller Anger über Hall in Tirol! S Subsp. 43. ciliatifrons Zahn. — Folia parva elliptica utrinque rotundata, in- teriora oblonga vel anguste lanceolata acuminata saepe subintegra, petiolo breviter vil- loso, caulinum 0—-4 longissimum lineare; involucra 12—13 mm subvillosa pareissime mieroglandulosa disperse floccosa, glandulis ceterum 0; acladium 2—5 em; capitula 2—3. Reliqua prioris. Abruzzen: Mte Majella (Rigo, It. Ital. V. n. 477)! Subsp. 44. hemilissum Zahn. — Folia longissime petiolata margine subtusque tantum modice breviterque pilosa (petiolis pariter ac caulis 3—4 dm altus modice pilosis) elliptica subobtusa vel acuminata sat magna breviter in petiolum contracta denticulata vel inferne tantum breviter dentata; caulinum 1 lanceolatum. Acladium ad 15 cm, capitula 4—2. Involuerum 43—14 mm globosum (cum pedicellorum apice) dense et = canopilosum disperseque glandulosum, squamis longe subulatis obscuris parce vel subfloccosis. Styli obseuri. Vorarlberg: Im Krummholz der Untergentschelalp (Schwimmer)! 2. Folia grosse vel profunde dentata. Subsp. 45. subpulchelliforme Zahn. — H. subincisum var. pulchellum A.-T. et G. H. Gall. (4902) n. 950! — Folia ovata vel oblonga basi A—3 dentibus majoribus obsita rigida. Acladium 1/;—!/, caulis aequans. Capitula 1(—2) ad 13 mm subdense pilosa subfloccosa vel dense floccosa, squamis angustis subulatis. Pedicelli apice tantum dense floccosi subpilosi. Lac Engourgeon am Mte Viso! Nota. Simile: Subsp. exeisum A.-T. pro sp. Cat. (4943) 309. — Dauphine: Briangon, 2200—2500 m, Subsp. 46. Gelmianum Sarth. in Ö.B.Z. (1894) 275 pro sp.; Brig. in B. herb. Boiss. V. (1897) 484; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. (4901) 1804; Reichb. Ie. XIX, 2,.p. 48, t.44B. — H.nivale Gelmi Prosp. fl. Trent. (1893) #06; nec Froel. 504 K.H. Zahn. — Hieracium. (1838). — Folia subcoriacea elliptica vel oblonga = in petiolum attenuata obtusiuscula vel acuta glauca inferne grosse et late subinciso-dentata. Capitula 1—3. - Acladium 3—8 cm. Involuerum 12—15 mm inferne subdensiuscule floccosum. Braeteolae nu- merosae. Pili ubique & densi (in foliis supra 0). Glandulae = 0. Est senile > dentatum. Südtiroler Dolomiten! b. Gaulis 3—4 dm, 2—6-cephalus. Subsp. 47. pseudo- Eversianum Murr et Zahn in Koch, Se ed. 3. II. (1904) 1800. — Folia ovata vel oblonga basi truncata vel contracta obscure viridia supra glabrescentia, margine costaque dorsali et in petiolo villosa, caulinum 1 petiolatum triangu- lariter vel anguste lanceolatum, omnia denticulata vel grosse serrato-dentata. Acladium ad 25 mm, involucrum ad 44 mm nigrum disperse et DhERNER pilosum cum pedicello dense et obscure glandulosum. Arlberg (formae: cfr. D. Torre et Sarnth. 1. c. 853). Subsp. 48. elaticaule Murr in 44. Jahresb. Mus.-Ver. Bregenz (1908) 41. — Simile; ad 5 dm. Folia basalia interiora et caulinum ut in 7. Richenii longe in petiolum attenuata subtus (praesertim in costa) canofloccosa. Capitula magna. Est Richenii- bifidum. Arlberg! D. Grex H. Hugueninianum .(A.-T.) Zahn. — Habitu. H. bifidi pleiocephali, Caulis elatior, (25—)30—40(—45) cm, anthela minus indeterminata, in- voluera H. bifidi sed saepe minus floccosa et densius obscureque pilosa. Folia caulina 4—-4, radicalia pleraque = longe in petiolum attenuata vel exteriora basi truncata vel = cordata. Inter incisum et psammogenes. I. Folia caulina 2—4; radicalia = longe in petiolum attenuata. a. Folia supra glabra vel vix modice pilosa., Subsp. 49. pseudo-Trachselianum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1804. — Folia glaucescentia dilute viridia subtus glauco-albida et = subpilosa (ima etiam supra disperse pilosa) saepe longissime tenuiterque petiolata, elliptica obtusa vel acutiora, pleraque elliptico- vel lanceolato-spathulata (lamina elongata) sinuato-pluriden- tata saepe dentibus brevibus liberis aucta, caulina 2—3 lanceolata (vel summum lineare) basi longe dentata petiolata. Acladium 8—15(—40) mm, capitula 2—-10, rami 1—5 tenues. Involucra 8—10 mm subdense et breviter pilosa subefloccosa eum pedicellis breviter pilosis tenuibus vix tomentosis > glandulosa, squamis late albido-viridi-margi- natis, externis saepe virescentibus. | TER? 2 _ 33 SER Kärnten: Hochobir (Zahn n. 459)!, Rab, 1800—2000 m!, Krain: Oberes Isonzo- tal!, Krn!, Schneeberg, 1600 m (Paulin)! Et. Subsp. 50. Rhaetorum Murr et Zahn. — Simile, sed folia omnia magis (etiam supra) pilosa paucidentata. Rami ad 8, inferiores saepe ex omnibus axillis foliorum cau- linorum orti, capitula ad 45. Involucra ad 12 mm latissima subdense floccosa, squamis partim acutiusculis. Glandulae sparsae. Vorarlberg: Lindauer Hütte! b. Folia utrinque = dense pilosa, petiolo villoso. Subsp. 51. Zeucobasis Zahn H. Schw. 275. — Anthela modice pilosa, caulis inferne subdense albopilosus superne sparsim minuteque glandulosus. Folia = ovata obtusa, interiora oblongo-lanceolata mollia apiculato-denticulata vel breviter dentata, caulina 2 (— 3) lanceolata vel linearia. Acladium 2—7 em. Rami (&—)3—4(—5); ca- pitula (&—)4—7(—10). Involucra 9—41 mm subdense pilosa, squamis acutis viridi- marginatis margine subfloccosis. Glandulae minutae dispersae. Schweiz: Sertig bei Davos (Zahn n. 47)!, Val Avers, Motta Naluns über Schuls! II. Folia caulina 4(—2%), basalia = longe petiolata breviter atte- nuata, exteriora obtusa basi truncata vel cordata late ovalia, Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 457—158. 505 omnia subdensiuscule et breviter pilosa. Squamae acutiusculae vel acutae. a. Involucera (14—13 mm) parce glandulosa. Ba 52. ovale Murr ex Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (4904) 1800; Zahn H. Schw. 277. — Caulis usque ad basin pilogus (2—4 mm), (4—)2—5(—9)-cephalus, acladio 1—3(—4) em. Folia = magna basi truncata vel breviter contracta (f. a. verum Zahn H. Schw. 277) vel cordata (f. b. cordifolium Favre et Zahn in Bull. Herb. Boiss. [1903] 4132), mollia, basin versus dentibus grossis apieulatis interdum partim liberis munita, caulina 4(—2) == ovato-lanceolata abrupte in petiolum late alatum attenuata profunde dentata = magna, summum angustum vel 0. Squamae obscurae leviter villosae subdensiuscule floccosae. Glandulae in pedicellis modice numerosae saepe usque ad caulis medium solitariae. In Hugueninianum et psammogenes transiens. Schweiz! Algäu! Bayr. Alpen! Tirol! Kärnten (Zahn n. 573)! Niederösterreich! Steiermark! Krain! Görz! Tessiner Alpen! Subsp. 53. knautiifolium (A.-T. pro var. H. murorum in H. Alp. fr. [1888] 83) Zahn. — Simile. Tota planta subdense pilosa. Involucra (ad 44 mm) minus nume- rosa. Acladium %—7 cm. Folia profunde et late dentata vel pinnati-lobata. Tirol: Kalo 1400—2000 m! Krain: Kankersattel! Julische Alpen! b. Involuera (10—14 mm) modice glandulosa (et cum pedicellis subdense obscureque pilosa; caulis pilosus). Subsp. 54. melanocinereum Zahn H. Schw. 277. — H. ovali simile, sed folia = cordata denticulata, infra medium grossius lateque dentata, gramineo-viridia, caulina (A—)2, inferius oblongo-lanceolatum utrinque longe attenuatum dentatum vel basi grosse serrato-dentatum, omnia saltem in costa dorsali floccosa. Acladium 3—8 cm; capitula (1—)3—7(—10) canofloccosa. Schweiz: Valserberg!, Sertig bei Davos! Algäu (Touton). Subsp. 55. Hugueninianum (A.-T. pro sp. ex Brig. in Bull. Soc. Murith. XXVII. [1900] 44; A.-T. Cat. 314) Zahn. — H. ineisum subsp. muroriforme Zahn in Koch; Syn. ed. 3. II. (1904) 1804; H. Schw. 277. — H. murorum alpestre Griseb. Comm. (1852) 37 pp.; Sendtn. in Flora (1854) 342 pp.; Christ. H. Schw. 15 pp. — Folia truncata vel (interiora) longius in petiolum attenuata, denticulata vel basi 4 grosse dentata (f. a. normale Zahn) vel inciso-pluridentata (f. b. polyodon Zahn H. Schw. 278), canoviridia (utrinque subdense pilosa); caulina plerumque subparva denticulata vel dentata basi attenuata in costa floccosa. Acladium 4—3 em; capitula ((—)2—6(—1?), squamis subangustis sparsim vel modice floceosis, pedicellis saepe magis glandulosis. Auf allen Kalkalpen von Piemont und dem Dauphine bis Nordistrien! Jura! Bosnien: Klekovata! Var. . eh asortfinie Tout. in Mitt. Bayr. Bot. Ges. Ill. (1916) 324. — Inter Hugueninianum et ovale. Algäu: Zwischen Seealptal und Nebelhorn. 158. H. Eversianum A.-T. (1895) ex Murr in D.B.M. (1897) 282; A.-T. Cat. 92 (sub Hispida, prope Bocconei ete.!!.. — H. incisum subsp. Eversianum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (4901) 1798. — H. Benzianum subsp. Eversianum Zahn in - Reichb. Ic. XIX. 2, p. 89, t. 76. — H. incisum-levicaule Zahn. — Caulis 3—4 dm (inferne subdense) pilosus superne floccosus et glandulis solitariis obsitus, 4—- 7-cephalus, acladio 4—9(—15) cm, ramis 1—2 longis 1-——2(—4)-cephalis, pedicellis subglandulosis subdensiuscule et obscure pilosis (—3 mm) obsceure canis. Folia supra parce et breviter pilosa glaucescentia sat magna, exteriora minora ovata saepe emarcida, reliqua late ovato- vel rhomboideo- vel oblongo-lanceolata in petiolum == longe attenuata == acuminata remote et irregulariter et saepe grosse vel longe et anguste acuteque pluridentata, cau- lina 1—2(—3) late lanceolata vel anguste subpetiolata serrato-dentata, superiora saepe longa longe acuminata. Involucra (13—15 mm) globosa + dense et obscure pilosa 506 K.H. Zahn. — Hieracium. subglandulosa, squamis subangustis longe acuminatis = viridiatris subfloccoso-marginatis. Ligulae magnae aureae. Styli obscuri. Am Südrand der nördlichen Kalkalpen in Vorarlberg. — Juli—August. Subspecies H. Eversianiı. Subsp. 1. Eversianum (A.-T.) Zahn. — Ut supra. Superne H. hittensi, in- ferne (folia) EZ. caesio simile. Stuben (Zahn n. 259)! Subsp. 2. atratifolium Murr et Zahn in Ö.B.Z. (1903) 378. — Est Ever- stanum > dentatwm. Monocephalum. Folia brevius paucidentata minora, caulina ad 5. Involuera majora magis pilosa, squamis latissime lanceolatis (haud subulatis), externis laxis. Glandulae sparsae. i Stuben am Arlberg! 159. H. Benzianum Murr et Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 18241. — H. vulgatum > villosum Zahn 1. c. — Huc per tinent etiam H. ctenodontoides Zahn et A. Ausserdorferi Zahn 1. c. — H. incisum-vulgatum (vel levicaule) Zahn. — H. lewi- cauli simile, sed squamae (saepe angustissimae) longe acuminatae saepe acutissimae = dense vel modice pilosae saepe intense viridi-marginatae, exteriores saepe laxae sub- virides angustiores. — Planta saepe gracilis subglaucescens dilute vel saturate viridis foliis caulinis 2—4 more HA. vulgati serrato-dentatis. Mit H. incisum, besonders in den Süd- und Ostalpen. — Juli— August. Greges, subspecies et varietates H. Benziani. A. Grex H. Benzianum Zahn. — Habitu H. pallescentis. Acladium 1—3 (—5) em. Involucra 9—143 mm cum pedicellis pilis brevibus densiusculis vel modice numerosis (apice dilutis) obsita haud glandulosa vel glandulis == numerosis obsita. Subsp. 1. Benzianum Murr et Zahn 1. c. et in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 89. — H. Eversianum A.-T. Cat. 9% pp. — Caulis 25—35 cm tenuis disperse albopilosus = floccosus 2—10-cephalus, ramis 2—3(—4), imis remotis; acladio ad 5 cm, pedicellis albocanis subglandulosis disperse pilosis. Folia tenuia saepe longe petiolata, exteriora obovata rotundata, reliqua elliptico- vel oblongo-lanceolata in petiolum longe attenuata magis acuminata, denticulata vel serrato-dentata supra (ima rigidiuscule pilosa) = glabra, ceterum sparsim vel disperse pilosa, caulina 1—3(—4) remota, imum == grosse serrato- dentatum, reliqua sessilia grosse et acute dentata. Involucra 9—12(—13) mm, squamis angustissimis subulatis subfloccosis subpilosis vel subdense pilosis subglandulosis. Styli denique obscuri. Hr Kärnten: um Raibl!, Bärental! Tirol: Antholz! Ähnlich: Bex, Binn, Faulhorn in der Schweiz! Var. 8. ctenodontiforme Benz et Zahn in Ö.B. Z. (1904) 248; Reichb. Ic. XIX. 2, t.77. — H. Eversianum A.-T. Cat. 92 pp. — Foliis elliptieis = spathulatis apice rotundatis vel oblongo-lanceolatis argute, saepe subgrosse serrato-multidentatis, inter- dum dentibus liberis auctis, caulinis consimilibus. Kärnten: Raibl!, Plöcken!, Oberstein! Subsp. 2. ctenodontoides Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 1824 pro sp.; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 89. — H. Eversianum A.-T. Cat. 92 pp. — Robustius, H. dentato magis affine, magis pilosum. Folia caulina 2—5 = late lanceolata serrato-dentata utrinque pilosa. Capitula minus numerosa majora, cum pedicellis = dense pilosa disperse glan- dulosa. | Südtirol: Alpe Tschontschanon im Villnößtal! Kärnten: Raibl!, Begunsica!, Bärental!, Kanning! | Subsp. 3. pseudo-Benzianum Tout. in D. Torre et Sarnth. Fl. Tirol VI. 3. (1942) 868 inter caesium. — Ubique dense molliterque pilosum. Folia supra sparsim Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 159—160. 507 vel subpilosa. Pedicelli subepilosi subeglandulosi. Squamae angustissimae subulatae sub- floccosae subpilosae parcissime et minute glandulosae. Südtirol: Mendel (Touton). f | Subsp. 4. platycalathium Benz et Zahn in O.B.Z. (4941) 39%. — H. pallescenti simile, sed involucra magna crassa nigra, squamis latis. subfloccosis. Folia obscure viridia, caulina 4—2 anguste lanceolata. Kärnten: Rattendorfer Alp! B. Grex H. ler aaet, pe Zahn. — Habitu H. levicaulis, sed differt anthela involuerisque densius pilosis.. JH. vulgato magis affine. Subsp. 5. vulgatifolium Murr et Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1904) 1821. — 6 dm, robustum, saepe hypophyllopodum. Folia subglaucescentia obscure viridia ovato- lanceolata vel late lanceolata utrinque attenuata (extima elliptica apice rotundata saepis- sime emarecida), caulina 3—5 magna = late triangulariter, basi plerumque valde grosse dentata et in petiolo saepe dentibus brevibus liberis aucta, glabrescentia. Anthela in- determinata longe ramosa polycephala, acladio 4—2(—3) cm. Involucra 40—12 mm cum pedicellis canis gracilibus subdensiuscule pilosa disperse et minute glandulosa = efloccosa, pilis basi atris tenuibus apice dilutis, squamis viridi-atris imbricatis latis obtusis vel acutiuseulis. Arlberg! Algäu: Oberstdorfer Alpen. Var. «. subexpansiforme Murr et Zahn. — Ut supra. Arlberg! | Var. ß. pseudolonchodes Murr et Zahn in Ö.B.Z. (1902) 395. — Acladio ad 6 cm, pilis in involucro anthelaque obscuris, glandulis modice numerosis. Arlberg! Subsp. 6. argillaceiforme Benz et Zahn. — Habitu omnino subsp. argillacei. Caulis tenuis vel gracilis pilosus apice canus, 30—45 cm altus oligocephalus, acladio ad 25 mm, pedicellis albocanis subpilosis subeglandulosis, ramis 3(—4) valde remotis gracilibus 4(—3)-cephalis; involucris latis, 40 mm longis, densissime pilosis vel breviter villosulis dense vel canofloccosis vix vel parce glandulosis, squamis angustis acutis vel acutissimis comosis, stylis obscuris. Folia magna latissime ovata in petiolum alatum longum abrupte et inaequaliter vel sensim contracta grosse 3—4-dentata utrinque pilosa breviter acuminata; caulina 3(—4), inferiora 2 magna latissime ovato-lanceolata valde grosse 3—4-dentata alato-petiolata, superiora angustiora vel parva in costa floccosa, omnia in costa basin versus villosula. Kärnten: Oberstein (v. Benz)! | Nota. Huc pertinere videtur: Subsp. sudruncinatulum Zahn. — H. subruneinati- forme Tout. in Mitt. Bayr. B. G. III. (4946) 344 sub H. Neilreichir; foliis caulinis 7 regulariter eximie dentatis, involucro (13—45 mm) dense floccoso parce glanduloso, ligulis stylosis. — Algäu: Geißalptal, zwischen Linkersalp u. Rappensee u. zwischen Sperrbachtobel u. Kemptener Hütte. 160. H. incisiceps Rohlena! et Zahn in Fedde Rep. VI. (4909) 229. — H. trebe- vicianum > villosum Zahn. — Caulis 25—35 cm albopilosus (superne dense) floccosus, acladio ad 25 mm, ramis 4—3, capitulis 1— 4 (vel compluribus, sed + abortis). Glan- ' dulae in involucris pedicellisque tantum sparsae. Folia + longe petiolata saepe ad 45 cm longa mollia irregulariter et remote denticulata vel breviter dentata, exteriora ovato-lanceolata minora = obtusa, interiora late vel sublanceolata acuta longe in petio- lum attenuata, omnia subtus vel in costa petioloque (ut et in caulis basi) violacea, caulina ‚2 late lanceolata vel summum lineare, utrinque attenuata = dentata in costa Moccosa. - Involuera 40—42 mm subdensiuscule floccosa et pilosa, squamis subangustis = atro- viridibus, interioribus acutissimis viridi-marginatis. Pedicelli canotomentosi minus pilosi. Styli denique obscuri. Montenegro: Berg Vojnik! — Juli. 508 K. H. Zahn. — Hieracium. b. Vulgata-Villosa-Glauca. 161. H. tephropogon Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Il. (1901) 1820 et in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 85. — H. subineisum A.-T. ex Murr in D.B.M. (1897) 122. — H. incisum-Dollineri Zahn 1. c. — Habitu H. Dollineri vel H. ineisi. Caulis 3— ; dm pilosus usque ad basin floccosus laxe paniculato-2—7 (—10)-cephalus, acladio 1—5(—10) em, ramis plerumque approximatis, saepe lateralibus praeditus. Folia ba- salia numerosa, caulina 4(—2) lanceolata et angustiora, omnia = grosse serrato- (vel lobato-)pluridentata, pleraque oblongo-lanceolata vel angustiora, subtus subfloccosa. In- voluera crasse ovata (ad 43 mm) subdense floccosa et pilis tenellis canoalbidis basi atris breviter villosa (ut etiam pedicelli), squamis obtusiusculis vel plerisque acutiusculis vel i acutissimis. Glandulae plerumque = 0. Styli obscuri. Ligulae conspicuae, Achaenia atriuscula. Täler der Südalpen bis ins Unterengadin und in die südöstlichen Dolomiten. — April—Juli. | Subspecies et varietates H. tephropogonis. Subsp. 4. pseudotridentinum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 4820; Reichb. le. -XIX. 2. (1906) 86, t. 74A. — Folia (exteriora = elliptica vel ovata obtusa) oblongo- vel sublanceolata utringue attenuata acuminata denticulata (f. a. subdentatum Murr Du - et Zahn) vel profunde inciso-dentata (f. b. normale Murr et Zahn. — Cfr. Fig. 8E.) glaucescentia obscure viridia supra glabra saepe maculata subtus cum petiolis. violaceis cauleque pilosa. Ligulae interdum stylosae. Südtirol: Etschtal (Zahn n. 261)! Venetien: Belluno! Tessin! Unterengadin: Scarl- tal (Touton)! Subsp. 2. subintermedium Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. 1820; Reichh, le: XIX. 2, p. 86, t. 74B. — Folia ovata vel elliptica, Interiora saepe longe petiolata ob- longa vel oblongo-lanceolata, obtusa vel acutiuscula, basi truncata vel breviter contracta, pariter ac tota planta = glauca, utrinque dense breviterque mollipila, praesertim basin versus valde grosse serrato-dentata vel pinnatifida, petiolo longe villoso, Südtirol! Bergamo! Ahnlich in Vorarlberg: Ludesch (Murr)! Var. #. trichophyllum Zahn I. c. —Folia ovata vel oblongo-lanceolata subrhom- hoidea supra dense hirsuta interdum leviter maculata. Belluno: Mte Serva! Oberkärnten? Südtirol? Bergamo: Valnegre! Subsp. 3. argillogenes Zahn. — Subsp. argillaceoides Benz et Zahn in Zahn, H. Eur. (49414) Sched. VI. 20; exs. n. 580!; 6.B.Z. (1911) 394. — Folia supra gla- brescentia vel utrinque dense pilosa ovato-lanceolata vel = lanceolata abrupte vel longius contracta acutiuscula vel acuminata, exteriora = ovata. Caulis subpilosus 2—3 foliis lanceolatis eito in petiolum attenuatis obsitus, anthela indeterminata. Involucrum 9— I0 mm ovatum, squamis lanceolatis Eulen vel acutissimis subdense floccosis et pilosis. AH. Dollimeri proximum. Kärnten: Bombaschgraben!, Villach!, Arnoldstein!, Klagenfurt!, St. Stefan! c. Vulgata-Barbata. 162. H. adusticeps Zahn, H. Schweiz (1906) 548 sub cörr.to; H. BR mar. (1916) 165. — H. melanops A.-T. H. Alp. fr. (1888) 75. — H. eirritum subsp. melanops Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1807. — H. atratum £. melanops Rouy l. ce. 325. — H. murorum-glanduliferum Zahn. — Saepe pluricaule. Folia basalia petio- lata ovato- vel oblongo-lanceolata vel lanceolata, utrinque longe attenuata vel basi con- strieta rarius partim subovata, basi = truncata vel leviter cordata, exteriora semper ovata vel elliptica obtusa florendi tempore plerumque == emareida, omnia acuta denti- culata vel inferne = dentata, utrinque subpilosa vel densiuscule molliter pilosa vel supra glabrescentia; caulina 0—2 minuta vel imum oblongo- vel sublanceolatum. Caulis 1— 3 dm inferne subpilosus et parce, superne dense nigroglandulosus, 1—2-—5(—8)-cephalus; Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 164—163. 509 acladio 0,1 — 6(—15) cm; ramis 1-—2 remotis; pedicellis dense nigroglandulosis + canis plerumque epilosis. Involucra 8,5—10(—4%) mm saepe latissima, nigra, dense nigro- glandulosa raro parcepilosa, squamis lanceolatis atris = imbricatis obtusiusculis vel acutis margine interdum parcefloccosis apice = comosis. Ligulae aureae sat breves,. Styli == obseuri. — Habitu H. eörriti, sed superne tantum glandulosum. Alpen. Von den Südwestalpen bis Tirol. 2000—2500 m. — Juli— August. Subspecies et varietates H. adusticipitis. Subsp. 1. adusticeps Zahn l. c. — H. melanops A.-T.]. c.; nec NP. (1885). — Cfr. supra. Folia basi = attenuata (Var. «. genuinum A.-T. H. Alp. fr. 75 = don- denense Zahn H. Schw. 300) vel ovata basi truncata (Var. $. intermedium Zahn). Seealpen! Piemont! Hautes-Alpes! Schweiz: Wallis!, Valserberg! Südtirol: Schlern! Subsp. 2. subadusticeps Zahn. — Subsp. melanops «a. genwinum Zahn, H. Schw. 302; Reichb. Icon. XIX. 2. (4906) 67, t.58A. — Simile, sed involucra sparsim pilosa minus et brevius glandulosa. Folia ovata basi truncata vel contracta (subvar. 1. verum Zahn) vel subcordata (subvar. 2. subcordatum A.-T. H. Alp. fr. 75). Involucra minora et folia irregulariter et acute multi-, basi ineiso-dentata (subvar. 3. parviceps Zahn). Savoyen! Wallis! Engadin! Algäu: Höfats! Südtirol: Brenner!, Campiglio! Subsp. 3. pseudopraeustum Zahn. — H. praeustum A.-T. H. Alp. fr. (1886) 75; nec Dahlst. (1886). — H. ustulato-viride? A.-T. l. c. — Folia caulisque densiuscule pilosa; caulis elatior 4—-2-folius laxe paniculato- vel altefurcato-3—6-cephalus. Anthela subatra cum involueris aterrimis dense longeque nigroglandulosa. Versus umbrosum? Hautes-Alpes: Vallon du Guil. 163. H. cirritum A.-T. Monogr. (4873) 27 pro glandulifero-murorum; NP. I. 260 pp.; A.-T. H. Alp. fr. 76;.Cat. 85; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 4807; H. Schw. 297; Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 63; Zahn H. Alp. mar. 191; Belli l.c. 488. — H. glanduliferum-silvatieum NP. II. 260 pp. — H. silwvaticum > glandukferum et H. bifi- dum > glanduhferum Zahn, H. Schw. 297. — H. atratum var. eirritum et tenellum Rouy l.c. 326. — H. armerioides Burn. Gr. Cat. (1883) 166 pp. — H. bifidum > glan- duliferum Zahn l.c. — AH. bifido vel inciso simile. Caulis 20—35(—50) cm laxe paniculatus vel altefurcatus 3—6(—1 2)-cephalus, acladio 3 mm—5(—16) cm; ramis (1 —) 2—3(—5 vel compluribus) 4—3-cephalis, summo saepe a capitulo terminali vix re- moto. Folia basalia distinete vel longe petiolata lanceolata vel oblonga vel elliptica vel ovata, acuta vel obtusa, in petiolum attenuata vel basi rotundata vel truncata, raro & cordata, denticulata vel dentata vel more H. bifidi grosse dentata vel pinnato-lobata, glaucescenti- vel dilute viridia, mollia vel rigida, parce vel dense pilosa, supra saepe & glabrescentia, eglandulosa, subtus saepe subfloccosa, caulina 0—1(—-3) plerumque parva.- Involucra (9) —)10—12(—15) mm denique lata, squamis angustis acutissimis atriusculis interdum anguste marginatis dense vel modice pilosis breviter subglandulosis haud vel densissime floccosis, exterioribus interdum acutiusculis. Pedicelli superne modice vel subdense glandulosi simul = pilosi et == tomentosi. Glandulae et flocci saepe usque ad caulis medium, vel flocci usque ad basin descendentes. Pili in planta superne basi ‚atri curvati apice plerumque diluti vel albi. Achaenia subatra. | Westliche Alpenländerprovinz. Von den Südwestalpen bis in die westlichen Zentralalpen, in den östlichen selten. 41700— 2500 m. — Juli—August. Greges, subspecies, varietates et formae H. eirrit:i. A. Grex H, cirritum (A.-T.) Zahn. — Folia exteriora == ovata, reliqua ob- longo- vel sublanceolata, omnia breviter vel longe in petiolum attenuata. H. armerioidi magis affine. I. Capitula 2—3(—7) magna (12—15 mm) denique crassa globosa. Subsp. 1. Aypochoerideum A.-T. pro sp. in Bull. Soc. dauph. (1880) 287; Essai classif. (1884) 10; H. Alp. fr. (1886) 74; NP. II. 266; Reichb. Te. XIX. 2, p. 63, 510 | K.H. Zahn, ——- Hieracium. t.56. — H. virgulatum A.-T. Suppl. a Mon. (1876) 16. — H. cephalotes Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 4870; nec A.-T. — H. Trachselianum d. virgulatwm Rouy 1. e.328. — 3—5 dm; ubique modice vel subdense pilosum (@2——-3 mm) glaucescenti- et canoviride. Folia submagna (interdum ad 20 cm |.) rigida saepe maculata oblonga vel oblongo- et saepe triangulariter lanceolata obtusa vel = acuminata basi abrupte vel sensim at- tenuata, raro subtruncata, plerumque grosse vel basi longe inciso-dentata, supra = glabra, raro subpilosa, petiolo albovilloso (—5 mm), caulinum 0—1 parvum. Squamae parce, raro densiuscule floccosae, subglandulosae dense pilosae. Acladium 5—40(—160) mm. Südwest- und Südalpen: von Piemont bis zum Comer See! Mte Viso! Schweizer Zentralalpen! Südtirol, z. B. Virgental!, Schluderbach!, Schlern!, Rollepaß!, Campiglio. — Nach Belli 1. c. 490 in den Abruzzen (??). I. Involuera 10—41(—13) mm, mediocria vel sat parva, denique globosa. Subsp. 2. eirritum (A.-T. l. ec.) NP. II. 264; Zahn H. Schw. 300; Reichb. Ie. XIX. 2, p. 65; Rouy l.c. 326; Belli l.c. 488; Zahn H. Alp. mar. 191. — H. cirrho- cephalum A.-T. Essai (1871) 48. — H. saxifragum Verl. Cat. Dauph. (1872) 218; nec Fr. — 10—35 cm, subpilosum (1—3 mm) = glaucescens. Folia = tenuia saepe subspathulata denticulata raro dentata, eaulina 1 —2. Capitula (I—)2—7. Involucerum 10 mm subpilosum vel densiuscule et dilute vel obscure pilosum subglandulosum vel sparsim glandulosum plerumque subefloccosum. Acladium 4—3(—5) cm. Pedicelli subdense pilosi saepe subdensiuscule glandulosi obscure canotomentosi. Ligulae fere semper tubulosae vel abortae = stylosae. Styli lutei vel = obseuri. H. armerioidi simile, sed foliis latioribus. | | Var. &. genuinum Zahn H. Schw. 300. — Var. fuscescens A.-T. H. Alp. fr. 76, involucris canopilosis parceglandulosis, et var. nigrescens A.-T. 1. c. et Reichb. Ic. XIX. 2, t. 57B, involucris obscure subpilosis subdensiuscule glandulosis. — Folia angustiora, simul ligulae abortae = stylosae (subvar. 1. normale NP. II. 264) et folia integra vel pluri- dentata subpilosa (f. a. verum Zahn H. Alp. mar. 194) vel subglabra (f. b. calvescens Zahn ].c.), vel planta (15 cm) 1—2-cephala, involucris majoribus (f. ce. subarmertoides Zahn 1. c.) vel tenuis, involucris parvis (f. d. minoriceps Zahn 1. c.); vel ligulae evo- lutae (subvar. 2. lingulatum NP. II. 264 et Reichb. 1. c. t.57A = 0. ligulatum A.-T. Cat. 85). | Alpes maritimes, häufig! Basses-Alpes! Piemont! Dauphine (H. Gall. n. 416)! Savoyen! Wallis! Engadin: Val Tasna! Verstancla bei Klosters, 4900 m! Ähnlich: Südtirol! Steiermark: Burgeralp in den Niederen Tauern! Var. #. latifolium NP. Il. 265. — Folia majora, iis 7. murorum similiora, magis dentata (ad 12 :2—3 cm l.), supra = glabra. Acladium I—8 cm. Capitula 2—3(—5). Alpes maritimes! Alpe di Pramollo in den Kottischen Alpen (foliis supra pilosis). Var. y. oppletum Zahn H. Alp. mar. (1916) 194. — Glabrescens; anthela dense longe et obscure glandulosa subepilosa; involucra lata densissime breviterque pilosa parce glandulosa. ö Seealpen! j Subsp. 3. subtenellum Zahn. — Subsp. tenellum (Hut. et Ausserd.) Zahn ex D. Torre et Sarnth. Fl. Tirol VI. 3. (1912) 865. — H. tenellum Hut. et Ausserd. exs. in Baenitz Herb. Europ. XIII. (1872) n. 1258; Ö.B.Z. (1873) 123. — Subsp. eirritum a. genwinum 2. lingulatum b. tenellum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 66, t. 57 A. — H. eirritum var. canescens A.-T. H. Alp. fr. 76 pp. — H. cörritum 3. latifolium NP. Il. 265 pp. — H. eirritum y. tenellum A.-T. Cat. 85. — Simile, sed folia latiora late elliptica apice rotundata vel ovato- vel oblongo-lanceolata = acuta breviter, basi inter- dum grosse serrato-dentata supra glabrescentia. Rami erecti. Glandulae numerosae. Capitula 2—7(—10) subminora obscura. Ligulae evolutae. Styli obscuri. | Tirol, 1800—2400 m (Dörfler n. 3147!, Baenitz n. 1258!, n. 7039!, Zahn n. 770!: Ahrntal 2100 m), Virgental!, Fassa!, Brenner! Euhieracium. — Sect. VII, Vulgata; n. 163. 511 | Var. 8. delphinense A.-T. et G. H. Gall. (190%) n. 951! — H. atratum T. tenel- lum Rouy l. c. 326. — Foliis minoribus denticulatis; involucris minoribus canescentibus, squamis externis margine subfloccossis; stylis-subluteis; anthela densissime floccosa sub- glandulosa. Hautes-Alpes: Embrun, Malrif (l. c. n. 417—418!, n. 951}). Subsp. 4. elisum (A.-T. in St.-Lager Cat. bass. Rhöne [1878] 482; Essai classif. [1881] 40; Soc. dauph. 4951 et Bull. [1886] 558; H. Alp. fr. 76) Zahn; nec NP. II. 367. — H. eirritum var. canescens A.-T. H. Alp. fr. 76 pp. — AH. cirritum var. elisum Zahn, H. Schw. 300. — H. cirritum var. tenellum Rouy 1. c. 326. — H. cirrito simile, sed involucra et pedicelli canofloccosa (9—14 mm), squamis = acutis margine dense floccosis, exterioribus plerumque subobtusis. Saepe minus pilosum, sursum densissime floccosum. Folia saepe in costa dorsali floccosa supra glabrescentia basin versus grosse vel inciso-dentata. Glandulae vix modice numerosae. Ligulae tubulosae stylosae vel evolutae. — Subvar. 4. normale Zahn, H, Alp. mar. 194; ut supra. — Subvar. 2. tenellicaule Zahn ].c.; 1—2 dm, tenuissimum, 1(—2)-cephalum, acladio 0,5— 10 cm. — Subvar. 3. longipilum NP. II. 265; furcatum, foliis lanceolatis, involucro densissime et obscure piloso.. — Subvar. 4. stenolepium Zahn; involucro anthelaque subpiloso, squamis angustissimis acutissimis, ligulis evolutis. Alpes maritimes! Piemont! Dauphine! Savoyen (H. Gall. n. 1475—1476!; H. sub- ineisum A.-T. 1. c. n. 4477!: La Chapelle). Wallis! Graubünden: Valserberg (= 3)!, Bernina! Südtirol: Rodella!, Schluderbach!, Sexten! B. Grex H. pseudocirritum Tout. et Zahn pro sp. in Bull. Herb. Boiss. n. s. I. (1903) 41431; Zahn H. Schw. 303 et in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 67. — H. bifidum-eirritum Zahn l. c. — Grex Pseudocirritum Zahn H. Alp. mar. (1916) 195. — Folia H. bifidi, late ovata, ovato- vel oblongo-lanceolata, 7 obtusa, basi 4 cordata vel truncata, interiora saepe — attenuata et = acuta, saepe valde grosse vel inciso-dentata vel pinnati-lobata. A. böfido magis affine, anthela ut in dbifido laxe paniculata 2—A5-cephala. Ligulae saturate luteae vel croceae saepe subbreves dentibus brunneo-luteis. I. Involuera parce vel vix modice floccosa. Subsp. 5. acrosericum Zahn. — Caulis 30—35 cm gracilis inferne disperse breviter pilosus parcefloccosus, sursum densius sublongius pilosus dense floccosus eglan- dulosus, anthela canofloccosa dense (sub involucris densissime) sericeo-pilosa, pilis tenui- bus mollibus dilutis curvatis, parce minuteque glandulosa, acladio 10—25 mm, ramis 2—3 remotis A1(—2)-cephalis flexuosis, superioribus superantibus, imo e folio caulino orto. Involucra 10—12 mm globosa breviter diluteque sericeo-villosula subefloccosa vix parce (micro-)glandulosa, squamis angustis acutissimis (intimis filiformibus) subcomosis. Ligulae conspicuae latae breviter dentatae, stylis obscuris. Folia ovalia, ovata vel ovato- oblonga obtusa vel acutiuscula prasinescentia supra glabra vel partim pilis solitariis ob- sita, margine costaque dorsali breviter pilosa, basi subcordata vel truncata anguste . petiolata, obtuse breviter dentata vel pluri- vel multidentata vel basin versus grosse obtuse triangulariter dentata vel sublobata, dentibus angustis in petiolum villosulum descendentibus aucta, interiora ovato-lanceolata basi contracta, acuminata acuta in costa floecosa; caulinum lanceolatum vel angustum floccosum. Tirol: Bergwiesen im Bärental bei St. Jakob, 1900 m (Treffer)! Subsp. 6. pravum Zahn H. Schw. 301. — Caulis 2—4 dm flexuosus subpilosus subfloccosus. Folia longe petiolata viridia mollia = pilosa supra glabrescentia denti- culata vel grosse et late dentata, exteriora = obtusa, caulinum 0—1 saepe parvum in costa floccosum. Acladium 3—25(—50) mm, raro longius; rami erecti; capitula 2—5(—15). Involucrum 9—14 mm, pilis (ut in anthela) basi atris, squamis + acutis. Styli obseuri. Glandulae == numerosae. Ligulae saepissime lingulatae. — Variat (cfr. Zahn 1. c. et H. Alp. mar. 197): 512 ' K.H. Zahn. — Hieracium. Var. @. genuinum Zahn. — Capitula numerosa, acladium ad 25 mm, squamae subatrae, pili obscuri basi crassi. Westalpen! bis Graubünden! und Südtirol!, z. B. Wallis: Vom Col de Coux! und Bex! bis zur Furka!; Bern: Kl. Scheidegg!; Uri: Maderaner Tal! Var. 2. tschamsicum Zahn ]. c. — Involucra 3—5 cum pedicellis brevissime canopilosa et minute glandulosa, squamis margine subfloccosis; caulis dense floccosus. Graubünden: Samnaun! Var. y. subfurcatum Zahn l.c. et H. Alp. mar. 197. — Capitula 1—2(—4), acladium 1—10 em (—?/; eaulis). Pili cani. Folia supra glabrescentia vel ubique sub- dense pilosa saepe subtus floccosa (f. 2. cinereoviride Zahn H. Alp. mar. 97). Ligulae interdum stylosae. Alpes maritimes! Schweiz: Eginen!, Maderaner Tal!, Naretpaß!, Piz Alv! Var. d. latisectum Zahn |. ce. — Folia irregulariter et grosse pluridentata vel incisa vel sinuato-lobata, lobis = triangularibus ad 45 mm longis partim liberis. Alpes maritimes! Schweiz: Alpes de Bex!, Eginen!, Valserberg! Var. &. pseudomelanops Tout. ex D. Torre et Sarnth. Fl. fir. VI. 3. (1912) 865. — A var. «a. differt foliis denticulatis basi breviter vel longe attenuatis. Südtirol: Campiglio, Schlüterhütte bei Piccolein! Subsp. 7. amphiglaucum Zahn H. Schw. (1906) 302. — Simile, sed folia glauca supra glabra lucida grosse vel inciso-dentata (ut etiam caulinum). Squamae subulatae haud vel subfloccosae. Styli sublutei. Alpes maritimes! Wallis! Var. #. perteganum Zahn H. Alp. mar. (1916) 197. — Folia exteriora parva apice rotundata vel acutiuscula denticulata, interiora longe petiolata. Involucra parva, squamis angustissimis subeglandulosis subdense floccosis. Cima di Pertega am Col di Tenda! I. Involucera vel squamarum margo dense floccosa vel leviter tomentosa (H. pseudocirritum Tout. et Zahn 1. c. sensu strenuo). a. Ligulae tubulosae stylosae. Subsp. 8. Bhenifontis Zahn H. Schw. 303. — Folia basalia numerosa late et | grosse pluridentata basi late et obtuse pinnati-lobata. Pedicelli albocani. Involuera denique crassissima. Glandulae sparsae. Schweiz, 1800—2000 m: ob Riddes im Wallis!, Valserberg bei Hinterrheial b. Ligulae lingulatae. Subsp. 9. permirum Zahn H. Schw. 303. — Folia submagna ovata vel ovato- lanceolata basi saepe inaequaliter contracta supra subpilosa inciso- vel grosse et late dentata; acladium 1,5—10 cm; involucrum 44—13 mm cerassum globosum cum pedi- cello canum suhpilosnna subglandulosum, squamis exterioribus obtusiusculis. Graubünden: Valserberg!, Bernina! Südtirol: Campiglio! Subsp. 10. biceps Zahn H. Schw. 304 (pro var... — 20—25 em. Folia late lobato-pluridentata, basi subcordata vel truncata saepe pinnatifida, caulinum dentatum. Acladium 2—10 cm; capitula (1—-)2—4(—7) ad 42 mm l. denique latissima, squamis modice glandulosis mMargine canotomentosis (subvar. 4. normale Zahn l. ce.) vel omnino canis + eglandulosis (subvar. 2. nareticum Zahn]. c.). Vel caule tenui (15—20 cm) 1—3-cephalo, foliis parvis maculatis (subvar. 3. subfureulans Zahn H. Alp. mar. 496). ie Alpes maritimes! Schweiz: Ormonts!, Lens!, Nufenen!, Lukmanier! — 2: Val Rio- freddo in den Seealpen!, Uri: Kalchtal im Meiental, Alp Gnof im Maderaner Tal, Roß- boden im Etzlital (Schmid)!, Naretpaß ob Fusio! Südtirol: Schlern!, Campiglio! Subsp. 11. sufersinum Kaeser et Zahn. — Folia mediocria ovalia, ovato- oblonga vel elliptico-lanceolata glauca supra haud vel subpilosa denticulata vel grosse obtuse triangulariter multidentata, basi truncata vel paulo vel sublongius constricta saepe grosse inciso-dentata, petiolis sublongis subvillosis; caulium 0—1 oblongo-lanceolatum er zu Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 463—1685. 513 vel bracteiforme, haud vel in costa floccosum. Capitula (\—)2(—5); acladium 20 — 35 mm; pedicelli cani subpilosi densiuscule pilosi vix modice glandulosi; involuera 10— 12 mm globosa densissime pilosa disperse glandulosa, squamis angustis acutissimis eximie comosis. Styli lutei. Schweiz: Suferser Bergwiesen im Hinterrheintal, 4800 m (Käser)! Subsp. 12. Rypochoeridiforme Zahn H. Schw. 305. — Canovirens, sub- _ pilosum. Folia ovalia vel elliptica obtusa basi truncata, interiora ovato- vel elliptico- lanceolata basi attenuata subacuta in costa dorsali petioloque mollipila (@—4 mm), juniora albovillosa, omnia grosse vel subinciso-dentata glaucescentia supra glabrescentia, caulina 1(—2), inferius lanceolatum pinnatifidum. Acladium 20—25 mm, capitula —4(—7) dense brevipila subcanofloccosa (41 mm), squamis angustis partim acutiusculis = eglan- dulosis. | Südschweiz: Aqua calda, 41750 m, im Tessin! Südtirol: Campiglio. Subsp. 13. brentanum Tout. in D. Torre et Sarnth. Fl. Tir. VI. 3. (1912) 866. — Simile, sed 4—2-cephalum, involucris ad 14 mm dense canopilosis subfloccosis (cum pedicellis) subeglandulosis. Folia saepe maculata. Südtirol: Campiglio: Tucketthülte, Grostepaß (Touton). Subsp. 14. pseudocirritum Tout. et Zahn in Bull. Herb. Boiss. n. s. III. (1903) 1134; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 67, t.58B. — H. vernantianum A.-T. in Bull. Herb. Boiss. (1894) 629 pp. et Cat. 315 pp. — H. Baerianum A.-T. in Verh. nat. Ges. Zürich IL. (1904) 226. — AH. bernardinum A.-T. pp. ex Zahn H. Schw. 304. — Habitu A. bifidi, involucro H. cirriti (9—410 mm) sed dense floccoso. Plerumque pleiocephalum. Folia supra haud vel parcepilosa basi = villosa, grosse dentata (subvar. 4. normale Zahn l. c.) vel lacerato-lobata (subvar. 2. laceratum Zahn l. c.), interdum maculata vel supra subdense pilosa (subvar. 3. trichopsigenes Zahn), interdum humile 2-cephalum (subvar. 4. alpestre Zahn |. c.). Ä 1900—2500 m. Von den Seealpen! bis Südtirol! d. Vulgata-Barbata-Villosa. 164. H. trichopsis Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1807 sub H. cirrito; H. Schw. 299; Reichb. Ic. XIX. 2, t.55. — H. incisum-cirritum Zahn. — A cirrito differt foliis utrinque densissime pilosis (3 mm), petiolis dense villosis. — Caulis —3 dm pilosus 2—4-cephalus, acladio 15—50(—100) mm. Folia saepe subolivaceo-viridia (vel brunneo-rufescentia) ovata vel oblongo-lanceolata basi cordata vel truncata, denticulata vel serrato-dentata, raro lobata, caulinum 0—4. Involucrum 42—45 mm leviter cano- subvillosum disperse glandulosum subfloccosum, pilis atrobulbosis, pedicellis subglandu- losis subdense pilosis. Styli obscuri. Achaenia atra. Zentralalpen der Ostschweiz, 1700—2000 m: Piz Padella!, Piz Alv!, Muotta Naluns (Zahn n. 576)!, Samnaun (Zahn n. 256)!, Piz Lischanna!, Val Scarl! — Juli— August. e. Vulgata-Oreadea. 165. H. maculatum Smith in Trans. Linn. Soc. IX. (1808) 239; Nym. Consp. II. (1884) 443; Lint. Brit. H. 67. — H. silvaticum ß. H. maculatum Smith, Engl. Fl. II. (4825) 360. — H. divisum Jord. Cat. Dij. (1848) 21 et Bor. Fl. Centre ed. 3. II. (1857) 406: Sudre, H. Centre (4902) 6%; Rouy l. c. 344; Zahn, H. Schw. 234; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 19 pro H. sılvaticum-vulgatum. — H. umbrosum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (4904) 4785 pp.; nec Jord. — ?H. pseudomurorum Hoffm. ex Fr. Epier. (1862) 98. — H. vulgatum A.-T. Cat. 343 pp. — H. praecox > vulgatum Zahn. — Caulis 4—7(—8) dm tenuis vel crassus, phyllopodus vel hypophyllopodus, plerumque pilosus, inferne saepe eximie rubroviolaceus vel obscure purpureus et = dense pilosus, anthela laxissime paniculata saepe indeterminata et == squarrosa, raro altefurcata, ramis longis interdum erectis, oligo- vel = polycephala; acladio brevi vel elongato; pedicellis canis = dense glandulosis saepe pilosis. Folia basalia numerosa vel subnulla = longe A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium, 33 514 x K. H. Zahn. — Hieracium. petiolata late ovalia, ovata vel oblonga vel ovato-lanceolata vel subanguste lanceolala, obtusa vel acula, basi constrieta vel longissime attenuata, raro == ovata, denticulata, serrato- vel grosse profunde sinuato-dentata vel pinnatifida, basi saepe dentibus magnis “vel longissimis patentibus munila, dilute glaucescentia vel glauca vel prasina, inter- dum eximie viridia vel = canescenti-viridia, saepissime (haud raro valde) maculata supra glabra, ceterum breviter vel margine (= rigidiuseule), in costa dorsali petioloque longius pilosa; caulina plerumque 2—4, rarius ad 8, inferiora radicalibus similia = petiolata, superiora brevius vel haud petiolatla late vel == cuneato-sessilia, haud raro etiam magis dentata. Involucra ovata vel crassiora (913 mm) vix vel modice floccosa plerumque — dense glandulosa et fere semper sparsim vel modice, raro densius pilosa, squamis angustis vel latiusculis obtusiusculis (exterioribus) vel acutis saepe comosis, obs- curis saepe dilute marginatis. Ligulae dilute vel saturate luteae raro subciliatae. Styli lutei vel lividi. Achaenia subatra. Im Gebiet des H. praecox im wärmeren Bergland und in der Ebene, been in Westeuropa. Sporadisch: Kleinasien, Kaukasus, Himalaja. Greges, subspecies, varietates et formae H. maculati. A. Grex H, divisum (Jord.) Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2, p. 19. — H. vulga- tum P. rosulatum Griseb. Comm. 42% pp. et Reichb. Ic. XIX. p. 81 pp. — H. praecoci magis affine. Saepe usque ad basin ramosum. Folia basalia == numerosa conspicua late ovata obtusa vel ovato-oblonga subacuminata, basi abrupte constrieta vel contracta, caulina ((—)2—3(—5), inferiora 2 tantum vulgo magna. I. Folia valde maculata. Subsp. 1. Taceratum Jord. pro sp. in Bor. Fl. Centre Fr. ed. 3. II. (1857) 406; nec Norrl. (1888). — H. pectinatum A.-T. Cat. (1913) 334 pp. — Caulis glaber. Folia rotundato-ovalia vel oblongo-ovata pallide glaucescentia denticulata vel dentata, interiora basi contracta; caulina 0-——2 ovato- vel oblongo-lanceolata serrato-dentata (f. a. levifrons Sudre [1898] et H. Centre [14902] 65, t. XX) vel profunde inciso-lobata (f. b. lacera- tum Jord.; Sudre l. c. 66, t. XX) in petiolum brevem ättenuata. Pedicelli longi modice glandulosi. Involucra densiuscule pilosa, squamis acutiusculis. Styli lutei, in f. b. obscuri. Südfrankreich: Lyon; Tarn (Baenitz n. 10295)! Subsp. 2. asperatum Jord. pro sp. in Bor. l. c. 406; Sudre l.c. 74, t.XXl; Rouy l. c. 34% (sub murorum). — Caulis hirsutus ramosissimus. Folia late ovalia grosse et profunde pluridentata vel brevius dentata basi constrieta, interiora breviter acuta, caulina 2(—3) ovato-lanceolata grosse dentata. Involucra densiuscule glandulosa et (vel disperse) pilosa. Folia magna, caulina multo minora. | Südfrankreich: Tarn; Haute-Garonne (Sudre n. 76— 77)! Lyon. Schweiz: Vaud!; Wallis! Rheinland: Pfalz!, Nahetal!, Eifel! Donaugebiet: Beuron!; Regensburg!; Wien! Var. #. amoenum Sudre (1898)! H. Centre (1902) 71, t. XXI. — H. acanthodon pP. amoenum A.-T. Cat. 335. — Humile; foliis caulinis 1— 2%; involucris glandulosis tantum. Fr | 'Tarn (H. Gall. n. 657!, Sudre n. 78!, Baenitz n. 10292!). | Subsp. 3. maculatum Smith 1. c. pro sp.; Engl. Bot. t. 2121; Lint. Brit. H. (1905) 67. — H. haematodes Vill. ex Fr. Epier. (186%) 98; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 4784. — Folia mediocria rotundato-ovata, late ovata, oblonga vel ovato-lanceolata subtus = purpurea, denticulata vel inferne grosse triangulariter dentata; caulina 2—3 valde remota similia sensim minora. Involucra 9—10 mm dense breviterque glandulosa saepissime epilosa subcanescentia, squamis subangustis plerisque = acutis modice, margine subviridi saepe densius floccosis. Styli interdum livescentes. Wallis! Rheinland und Seitentäler: von Chur! und Vorarlberg! bis Basel, Bonn, | Holländ. Limburg u. Maastricht häufig! Hereynisches Bergland: Harz!, Jena!, Thüringend | Schlesien! Mähren (Petrak n. 11490 pp.)! Wien (F. Sch. H. norm. n.s. n. 2361, Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n, 468. 515 Baenitz n. 3034 pp.)! Ungarn: Trencsen!, Pozsony!, Budapest! Steiermark: Marburg! Südtirol! Schwaben: Nürnberg usw.!, Rauhe Alb! und Neckargebiet bis Oberndorf! Schott- land und England: Montgomery; Carnarvon!; Somerset; Surrey; Essex; W. Sussex; Worcester; W. Yorkshire; Westmoreland (cfr. Linton n. 68)! | Var. #. inquinatum Jord. pro sp. in Bor. l. c. (1857) 404; A.-T. Cat. 344. — Folia leviter dentata, caulina 2—-3 elliptica vel subovata. Caulis hirsutus. Involucra longius glandulosa parcepilosa. Südfrankreich. Südwestschweiz! Val Misox! Rheinland: Insel Reichenau!, Kaiser- stuhl! bis zur Eifel! Thüringen: Jena! Bayern: Oberfranken! bis zum Algäu! Wien (Baenitz'n. 3034 pp.)! Var. y. spilophaeum Jord. pro sp. ex Bor. l.c. — Foliis caulins 3—4 ovato- oblongis breviter sinuato-dentatis; involucris sat parvis. Süd- und zentralfranzösisches Bergland (H. Gall. n. 785)! ‚Var. d. subapproximatum Zahn. — Foliis caulinis ad 5 denticulatis; anthela = indeterminata polycephala; involucris interdum parcissime pilosis; stylis subatris. Münchener Universitätsgarten! Var. e. gracillimum Zahn. — Foliis caulinis 2—3 cito minoribus floccosis; in- volucris paucis parvis pilis solitariis obsitis, squamis externis obtusiusculis, pedicellis parce glandulosis. Wallis: Saas, 1700 m! Subsp. 4. tinctum Jord. pro sp. in Bor. 1. c. (1857) 405; Sudre l. ec. 70, t. XXI; Rouy l. c. 345. — Caulis hirsutus longe ramosus. Folia elliptica vel ut caulina 2—4 ovato-lanceolata, subtus dense pilosa saepe purpurea, distincte serrato-pluridentata. In- yolucra 8—11 mm densiuscule pilosa modice et tenuiter glandulosa, squamis angustis inferne floccoso-marginatis plerisque obtusiusculis. Styli lutei. Pyrenäen! Süd- und zentralfranzösisches Bergland (H. Gall. n. 92!, Sudre n. 26!), Doubs! Von der Südwestschweiz (bei Salvan bis 750 m)! durch das Rheinland bis zur Eifel! Maintal! Bayern: Regensburg!, Nürnberg! Mähren! Wien! Var. 5. pieturatum Jord. pro sp. ex Bor. l. c. 405; Sudre 1. c. 70; nec Dahlst. — AH. caesium P. pveturatum A.-T. H. Alp. fr. 79; Rouy l. c. 354. — Subsp. haema- todes f. maculatum Vollm. in Denkschr. Bayr. Bot. Ges. N. F. III. (4905) 90. — H. are- nariıum A.-T. Cat. 334 pp. — Foliis acute pluridentieulatis; squamis densiuscule bre- vissimeque glandulosis sparsim pilosis. Frankreich! Westschweiz! Rheinland! Bayern! Sachsen: Bebitz! ‚Var. y. insigne Sauz& et Maill. Fl. Deux-Sövres (487%2—1878) 144 pro sp.; Sudre l. c. 59, t. XXL — Robustum; foliis magnis, caulinis I—-3; involucris densiuscule pilosis parcepilosis; stylis livescentibus. Zentralfrankreich. Subsp. 5. naevuliferum Jord. pro sp. ex Bor. l.c. 404; Sudre l.c. 60, t. XVII; A.-T. Cat. 343 pro var. — H. spurcatum Jord. 1. c. — H. Thuringorum Sag. ! in D.B.M. (1897) 204; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 1786. — Folia magna ovalia obtusa vel latissime ovato-lanceolata breviter acuta breviter dentata vel late triangulariter pluridentata basi constrieta dentibus longioribus saepe liberis aucta, caulina 2—4(— 6) triangulariter ovata vel ovato-lanceolata acuta basi saepe grosse et longe laciniata, in- feriora petiolata. Involucra 40—12 mm crassiuscula dense glandulosa epilosa (vel in b. acutatum Jord. pro sp. ex Bor. l. c. 405 sparsim pilosa et folia caulina utrinque attenuata). Squamae lanceolatae obtusiusculae vix floccosae. Frankreich (Billot n. 4703)! Westschweiz! Winterthur! Rheinland bis Holland! Thüringen (Magnier n. 3999)! Bayern! Schlesien! Mähren (Baenitz n. 5236!, Petrak n. 4490!, Zahn H. Eur. n. 355)! Ungarn: Nyitra! Var. ß. keuperianum Vollm. in Ber. Bayr. Bot. Ges. XIV. (4944) 144; Fl. Bay. 816. — Foliis supra (junioribus) dense pilosis parum .dentatis, ramis longis == squarrosis, Bayern: Liebenstadt! II. Folia leviter vel haud maculata. 33* 516 K. H. Zahn. — Hieracium, Subsp. 6. diviswm Jord. pro sp. in Cat. Dij. (1848) 11 et ex Bor. l.c. 406; Sudre l. c. 62, t. XXI; Rouy l. c. 344; A.-T. Cat. 343 (sub vulgato). — H. pallescens A.-T. H. Alp. fr. (1888) 83; nec W. Kit. — Folia glauco-prasinescentia ovata vel ellip- tica et obtusa vel late ovato-lanceolata acute pluridentata, caulina 2—5 ovato-lanceo- lata inferne longe sublaciniato-2—4-dentata. Caulis saepe usque ad basin longe ramosus pilosus. Involuera 40—13 mm densiuscule pilosa subglandulosa vel densiuscule glan- dulosa, squamis anguste lanceolatis plerisque subacutis inferne subfloccoso-marginatis. Styli lutei vel livescentes. Folia margine costaque dorsali et in petiolo = dense pilosä. Var. «. genuinum Sudre ]. c. — Foliis basalibus interioribus elliptico-lanceolatis, caulinis superioribus = lanceolatis longe acuminatis; anthela allefurcata, ramis erectis. Foliis leviter (f. a. verum Zahn) vel haud (f. b. inspurcatum Zahn) maculatis. Piemont: Ruata d’Asarti (R. Beyer)! Frankreich (H. Gall n. 786, Baenitz n. 9897)! Westschweiz und Rheinland bis zur Eifel! Mosel- und Nahetal! Rhön! "Westfalen! Rostock! Thüringen! Von Bayern! bisZürich! Mähren! Kärnten: Tiffen! Wien (Baenitz n. 3031 pp.)! Ungarn: Budapest!, Trencsen! Var. $. aurelianense Bor. |. c. 406 pro sp. — H. dwisun b. nobile Sudre I. & 69, t. XXI. — Foliis submagnis grosse vel anguste longeque serrato-dentatis, caulinis saepe longissime dentatis | pinnatifidis, interdum (subvar. 2. latifolium Sudre L.,& 70 =?H. submaculatum Jord. ex Bor. l.c. 406) = ovatis vel ovato-lanceolatis simul involucris parce glandulosis dense pilosis. Frankreich (H. Gall. n. 656!, Sudre n. 25!, Verguin n.1556!). Rheinland: Wernerseck in der Eifel! Berlin! Ungarn: Budapest (Fl. A.-H. n. 3360 pp.)! Var. 7. subarenarium Zahn. — H. divisum var. arenarium Sudre 1. c. 69 et exs. n. 75! — Involucris subdense floccosis et glandulosis vix vel disperse Po Zentralfrankreich, z. B. Cantal! Budapest! Subsp. 7. Ling genfelderi Sch.-Bip.! in Pollichia IX. (1851) 50 sub murorum; Nym. Consp. II. (1881) 444. — H. Schmidtü 71. Lingenfelderi F. Sch. Arch. fl. I. (1855) 21. — Ab H. diviso differt pilis in tota planta densiusculis albis, foliis pallide glaucescentibus supra glabris Yalde grosse dentatis, basi dentibus vel lobis iners munitis, caulinis 1(—3) saepe cito parvis. } Rheinland: zwischen Deidesheim und Seebach in der Pfalz!, Nahetal: zwischen dem Lemberg und dem Trumbachtal! Subsp. 8. Pollichiae Sch.-Bip. pro sp. in Ö.B. Wochenbl. Ill. (1853) 247; Pollichia XII. (1855) 23; F. Sch. Arch. fl. I. (1855—1856) 22; II. 232; Reichb. Ie. XIX. 2. (1905) 20, t. 18; Sudre l.c. 69. — H. fragile 2. Pollichiae Rouy 332%. — H. praecox var. oxyodontoides Sch.-Bip. Poll. IX. (4851) 40. — HH. pallescens var. Pollichiae A.-T. H. Alp. fr. 84. — H. caesium ß. Pollichiae A.-T. Cat. 334 (sie!). — Inferne hirsutum. Folia late (saepe obovata) ovata subgrosse dentata breviter longius- ve in petiolum decurrentia rotundato-obtusa vel acutiuscula, caulina 4—3 late ovato- lanceolata subacuminata sat magna (basi interdum rotundata subemarginata sessilia: 4. praeeisum A.-T. Cat. [1913] 347) saepe = vel valde grosse 2—4-dentata supra glabra (subvar. 4. normale Zahn in Reichb. 1. ce.) et immaculata (f. a. verum Zahn 1. c.) vel submaculata (f. b. submaculatum Zahn ]. ce. = insigne Sauze& et Maill. ex Sudre l. c. 95 pp.) vel subpilosa (subvar. 2. vireseens Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. 1786). In- volucra dense sublongeque glandulosa disperse vel vix pilosa. Squamae lanceolatae sub- efloccosae, interiores acutiusculae. Styli obscuri. Rheinland, z.B. am Kaiserstuhl!, Pfalz (Sch.-Bip. Cich. n. 24!, F. Sch. H. norm. n. 97!, Zahn n.560!), Glan- und Nahetal bis zur Eifel!, Ettlingen in Baden (Zahn n. T43)!, Wiesbaden! Schweiz: Neuchätel. Bayern: Maintal!, Nürnberg! Mähren: Znaim (Zahn l.c. n.353!, Petrak n. 4195!). Ungarn: Dorogh!, B.-Pest! Bulgarien: Gabrovo! Zentralfrankreich; Angoulöme (Soc. dauph. n. 4607 = H. praeeisum). ; Var. 8. sub-Pollichiae Litw. et Zahn in Fedde Rep. IV. (1907) 237 et in Sched. herb. fl. Ross. VII. (4944) 28. — Involucris epilosis sparsim, in squamarum marginibus subdense floccosis, foliis immaeculatis, Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 465. 517 An der Teberda, 1260 m, in der Provinz Kuban im Kaukasus (Herb. fl. Ross. n. 2069)!; Adzarien!; Tiflis! Subsp. 9. onosmotrichum Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2. (1905) 19; H. Schw. 936; H. Eur. n. 743! — Caulis crassus ubique et praesertim inferne densissime rigideque pilosus usque ad basin ramosus. Folia magna glauco-prasina valde grosse dentata late ovata densiuscule rigideque pilosa saepissime immaculata, caulina &—3. Involucra magna glandulosissima == epilosa. Rheinland: im Rheintal bis Wiesbaden!, Bingen! Bayern: Nürnberg! Schwaben: Riedlingen! Westschweiz: Neuenburg! Böhmen! Mähren (dentibus foliorum ad 2 cm!). Budapest! Ostpreußen: Ubliker Wald bei Johannisburg!, Forst Guszianka bei Sensburg! — f. subglabratum Benz _et Zahn in Ö.B.Z. (1911) 390: Lavanttal in Kärnten! Subsp. 10. eretaceum A.-T. et G. H. Gall. (1899) n. 93—94! pro sp. — H. subpallescens Sudre (1897); H. Centre (1902) 58; nec G. Beck. — H. cretaceum Sudre in B. Ac. geogr. bot. XXVI. (1916) 150. — H. vulgatum var. cretaceum A.-T. Cat. 344. — Folia = numerosa ovata obtusa vel late ovato-lanceolata grosse et profunde pluridentata basi contracta, caulina 2 consimilia basi longissime 2—-4-dentata, summum saepe re- ductum. Involucra crassiuscula viridiatra dense nigroglandulosa haud vel parcepilosa vix vel subfloccosa, squamis lineari-lanceolalis acutis. Styli denique obscuri. Südfrankreich: Ariöge; Narbonne!; Montolieu en Aude!; Mezens en Tarn (Bänitz n. 9905)! Rheinland: Heidelberg!, Kreuznach! Nürnberg! Böhmen: Prag (A. murorum ß. incisum Tsch.)! Ungarn: im Zolyom-Tal, Komit. Bars! Galizien: Lemberg!, Hryniawa! — Ähnlich: Bei Kathyan im Bezirk Jaunsar im N. W. Himalaya, 2100—2400 m (Duthie n. 123939 pro H. vulgato)! Subsp. 41. platybasis Zahn. — Simile; sed folia late et obtusius dentata, cau- lina basi late ovata vel saepe cordata vel late cordato-triangularia. Involucra majora squamis latioribus. Spanien: Valverde in Altkastilien (A.-T. et G. H. Hisp. n. 255— 257)! Südfrankreich: Cambon en Tarn! Subsp. 12. Martrinii A.-T. ex Sudre Notes pl. Tarn 27 et H. Centre (1902) 64, t. XIX; Rouy 1. c. 346; A.-T. Cat. 344 (sub vulgato). — H. pyrenaicum Martr. Fl. Tarn (1864) 454; nec Jord. — Inferne dense pilosum. Folia glaucescentia obovata vel oblonga obtusa basi contracta vel attenuata, acute pluridenticulata; caulina 3—5 breviter dentata. Involucra saepe submagna atroviridia cum pedicellis dense nigroglan- dulosa modice pilosa, squamis lanceolatis acutis efloccosis. Styli lutei. Alveoli margine laciniato-fibrillosi. Pyrenäen: Mont Alaric en Aude (H. Gall. n. 295)! Var. #. chlorophyllopsis Zahn; involucris virentibus plerumque epilosis, squamis _ angustioribus. Pyrendes-Orient.: Les Courtals de Mantet (H. Gall. n. 296)! Subsp. 13. subtortifolium Zahn. — Folia basalia 1—2 ovato-oblonga vel late ovato-lanceolata longe petiolata; caulina 3—5* valde remota, inferiora =£ longe (reliqua breviter) petiolata vel basi altenuata, omnia latissime ovato-lanceolata in apicem longum ‚ porrecta margine dense setuloso-pilosa et mieroglandulis solitariis obsita, subtus dense ” pilosa, supra glabrescentia, acute serrata, dentibus saepe in peliolum descendentibus angustissimis. Acladium ad 5 cm. Rami 2—4 valde remoti. Capitula 3—7. Glan- dulae = densae, pili valde solitari. Squamae latiusculae acutiusculae == efloccosae obscurae dilute marginatae. Spanien: Valverde und Fonca in Altkastilien (Sudre n. 120)! B. Grex H. arenarium (Sch:-Bip.) Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 4786 et Reichb. Ic. XIX. 2, p. 49. — Habitu ZH. vulgati.. Folia (exteriora = elliptica obtusaque) X lanceolata utrinque == longe attenuata, caulina com- pluria, superiora anguste lanceolata longe acuminata, omnia =- serrata. I. Folia intense maculata (subtus saepe eximie violaceo-rubra). a. Involucra pilosa et glandulosa. 518 K. H. Zahn. — Hieracium, Subsp. 14. eruentum Jord. pro sp. in Cat. Gren. (1849) 18; Bor. l.c. 409; Sudre 1. c. 67, t.XX; Rouyl. c. 345. — H. caesium b. picturatum A.-T.H. Alp. fr. 79. — H. pallescens var. eruentatum A.-T. l.c. 83. — H. pectinatum A.-T. Cat. 334 pp. — Folia elliptica vel oblongo-lanceolata profunde, anguste et acute inciso-pluridentata, cau- lina 1—3 saepe longius vel longissime et anguste (f. b. Jaciniosum Jord. Cat. Gren. [1848] 22 pro sp.) dentata longe acuminata. Involucra 9—40 mm modice pilosa parce- glandulosa saepe densiuscule floccosa; squamis lanceolatis partim acutis. Est dwisum- bifidum. Süd- und Zentralfrankreich: Lyon; Rhöne: St.-Etienne!; Loire: Veauche (Soc. fr.- helv. n. 310)!, Mt. Pilat; Cantal (Sudre n. 28)!; Isere: Lans (H. Gall. n. 91)!, St-Nizier (Soc. dauph. n. 2153)! Wallis: Vercorin! — Nach Vollmann in Ber. Bayr. Bot. Ges. XVI. (1947) 74 bei Abbach in Bayern (?). Nach Touton im Mittelrheingebiet. Subsp. 15. schistogenes Sudre, H. Centre (1902) 67, t.XX; Rouyl. ec. 345. — Ramosissimum. Folia elliptica, oblonga vel = lanceolata sublonge vel inciso-dentata, caulina 1—3 longe acuminata. Pedicelli longi cani pilosi parce vel subglandulosi. In- volucra dense et longe pilosa sparsim glandulosa. Styli lutei. Süd- und Zentralfrankreich: Tarn; Cantal (Sudre n. 27)! ; Nota. Huc pertinere videtur HM. Heribaudianum A.-T. Cat. (4913) 336. — Auvergne: Puy-de-Döme. ‘u Subsp. 16. arenarium Sch.-Bip. pro sp. in Pollichia XIII. (1855) 23 et imF.Sch. Arch. fl. I. (1855) 22; (1856) 23%; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1904) 1786; Sudre l.c. 69; Rouy l.c. 344; Reichb. Ic. XIX. 2. (1905) 20, t.49A, B; A.-T. Cat. 334. — H. caesium var. maculatum Sch.-Bip. Poll. X. (1852) 24, 28. — H. vulgatum var. maculatum et H. vulgatum X murorum F. Sch. Arch. fl. II. (1855) 22. — H. praecow x vulgatum Zahn in Koch, 1. c. — H. pallescens ec. arenarium A.-T. H. Alp. fr. 84. — Folia ovato-lanceolata (exteriora saepe ovata et rotundato-obtusa) breviter vel sat grosse triangulariter serrato-dentata vel incisa, caulina 2—6 ovato- vel angustius lanceolata in- ferne saepe grossius et longissime (f. b. pinnatisectum Zahn ex Reichb. 1. c. = vul- gatum X basalticum) dentata, saepe abrupte minora. Anthela saepe indeterminata longe erecto-ramosa. Involucra 40—12 mm densiuscule pilosa (subvar. 4. genuinum Zahn ]. ce.) vel subepilosa (subvar. 2. calviceps Zahn ]. c.) modice breviterque glandulosa, squamis obscure viridibus ovato-lanceolatis plerisque obtusis anguste floccoso-marginatis. Styli initio lutei. Süd- und Zentralfrankreich! Rheinland: Elsaß!; Pfalz (Sch.-Bip. Cich. n.25!, F. Sch. H. norm. n. 96!), z. B. Deidesheim!, Donnersberg!; Nahetal!, Kusel!, Vordereifel!, Rheingau! Bayern: Frankenjura, Nürnberg, Regenstauf (Vollmann Fl. Bay. [1914] 815). Var. #. anotriehum Vollm. in Ber. Bayr. bot. Ges. XVI. (4917) 74; foliis intense maculatis supra pilosis, radicalibus 0 vel paucis ut et caulinis = in petiolum attenuatis. Bayern: Westlich Eggenried bei Huglfing (Vollmann). ä 'b. Involucera glandulosa tantum. Subsp. 17. fictum Jord. pro sp. ex Bor. 1. ce. (1857) 408; Sudre l. c. p. 65, 1.XX; Rouy l. c. 346 (sub HA. diviso II. H. commizxto). — H. murorum 1. siwaticum y. acutifolium Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 102. — H. pallescens Griseb. Comm. 64 pp. — H. pectinatum A.-T. Cat. (1943) 334 pp. — Glabrescens. Folia late lanceolata (ex- teriora = ovato-oblonga), caulina 2—4 profunde serrato-dentata vel (f. b. incisifolium Jord. pro sp. ex Bor. l. c. 409) longissime acuteque inciso-dentata. Glandulae sparsae breves. Styli lutei. 3 Süd- u. Zentralfrankreich: Tarn; Puy-de-Döme (Sudre n. 30)! Westschweiz: Waadt! Rheinland: Jünkerath in der Eifel!, Cöln usw. Kalkzone ob Wien! | B II. Folia immaculata. a. Caulis glaber. | Subsp. 18. Lecogquianum A.-T. pro sp. in Lamt. Prodr. plateau central I. (1881) 485; A.-T. Cat. 34%. — Cfr. Rouy l.c. 347. — Folia glaucescentia lanceolata Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 165. 519 breviter cuspidato-serrata, basalia parum numerosa in petiolum elongatum longe pilosum altenuata, margine et in parte aversa longe pilosa, caulina 3—4. „Pedicelli densissime floccosi. Glandulae densae. Styli lutei. Squamae longe subulatae. Ligulae subeiliolatae. Zentralfranzösisches Bergland: Bois de St-Constant pres Maures, Mt-Dore; Haute- Garonne. Nota. Ab Arvet-Touvet (Bull. Soc. bot. Fr. LI. 11905] 78), pariter ac H. rotundatum Kit. (= transsilvanicum Heuff.), errore gregi Barbulata A.-T. adscriptum. Subsp. 19. pllatense Jord. ex Bor. l. cc. (1857) 407 pro sp. — Cfr. Sudre l. ce. 65, t. XIX. — H. acutidens A.-T. Cat. (4913) 340. — Folia parva pallide viridia late oblonga obtusiuscula vel = lanceolata acuta, caulina 4—6 consimilia, omnia leviter dentata vel (var. ß. dissidens Jord. l. c. 408 pro sp.) profundius serrato-dentata. Anthela magna, pedicellis disperse breviterque glandulosis. Involucra modice glandulosa epilosa (in £. sparsim pilosa). Styli = lutei. Cum sequenti H. irriguo simile. -Südfrankreich: Izeron en Rhöne; Mt. Pilat en Loire; Bois du Drazet en Ariege (H. Gall. n. 658 pp.)! b. Gaulis inferne hirsutus. (Cfr. onosmotrichum.) Shhap. 20. commisctum Jord. pro sp. in Cat. Dij. (1848) 20 et ex Bor. l.c. 408; Gren. Godr. Fl. II. 374; A.-T. H. Alp. fr. 85 et Cat. 343 pro var.; Sudre 1. c. 63, t. XIX; Rouy l. c. 346; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. 4787; H. Schw. 237 pp: — Folia pallide viridia elliptica vel ovato-lanceolata == breviter dentata, caulina 2—4 ovato- vel sublanceolata acuminata breviter sinuato- vel serrato-dentata. Involucra 9—10 mm modice vel + densiuscule et sublonge glandulosa sparsim vel densiuscule pilosa, squamis lanceolatis acutiusculis exterioribus subfloccoso-marginatis. Styli lutei. Südfrankreich; Pontarlier. West- und Nordschweiz! Rheinland! Harz! Bayern: Frankenjura!, Regensburg! Mähren! Ungarn! Kaukasus: Abchasien! Var. . intersitum Jord. ex Bor. ]. c. 409; Sudre I. ce. — H. furfurvcollum Martr. Fl. Tarn (1864—1867) 439; nec Jord. — Foliis magis serrato-dentatis; stylis obscuris. H. diaphanoidi simile. — An murorum < vulgatum ? Frankreich! Seealpen! Schweiz! Rheinland! usw. Südtirol! Österreich-Ungarn! Galizien! Polen! | Var. y. eapsiriense Sudre in B. Ac. geogr. bot. Fr. (1912) 54. —- Foliis subtus oenochrois grosse acute dentatis ovatis vel ovato-lanceolatis, caulinis 1—3 ovato-lanceo- latis vel angustius lanceolatis; capitulis 1—3; stylis luteis; glandulis densis, pilis subnullis. Pyren6es-Orientales: Vall&e de Balcära, 1700 m. Nota. Cfr. etiam H. dichellum A.-T. Cat. (1913) 343. — Haute Garonne: Luchon, Toulouse, Subsp. 21. candelanum A.-T. Cat. (1913) 34% pro sp. — Caulis 3—4 dm asperrimus apice subpyramidali-subeorymbosus, anthela involucrisque dense atroglandulosis. Folia brevia denticulata tantum = ovata in petiolum brevem contracta, caulina subabrupte minora basi subeontracta apice vix subacuminata. Involucra subparva, squamis subacutis subobtusisve. Spanien: Val de Piedrafitta, 4400—2200 m. Subsp. 22. Watsonii Jord. ex Sudre, H. Centre (1902) 64 in Mn, Sudre, Fl. Toul. (1907) 124; A.-T. Cat. 343 sub vulgato. — A commito differt caule altiore (ad 8 dm), 9—3(—5) foliis longissime pluridentatis remotis obsito; acladio longiore, in- volueris majoribus densiuscule pilosis. England. Südfrankreich: Bouconne en Haute-Garonne (Sudre n. 72)!, Toulouse (Soc. Cenomane n. 510!). | | Subsp. 23. subtenuiflorum. Zahn H. Schw. (1906) 237. — Ab H. tenwifloro differt foliis more ZH. vulgatı lanceolatis dentatis canoviridibus utrinque pilosis, caulinis re Caulis 3—4 dm subtenuis pilosus. Pedicelli et involucra subpilosa parceglandulosa. Südschweiz: Locarno!, zwischen Morcote und Melide! Korsika: Valdoniello! ei 24. leptodermum Zahn. — H. vulgatum Freyn in Bornmüller, Iter Anat. III. (1899) n. 5957! — Folia magna longe ‚petiolata ovalia vel ovato-oblonga vel 520 K. H. Zahn. — Hieracium. ovato- vel elliptico-lanceolata, obtusa vel acuminata tenuissima breviter pilosa supra glabra, denticulata tantum, basi inaequaliter constricta vel attenuata, caulina 2—3(—4) petio- lata ovato-lanceolata vel anguste lanceolata, summum sessile longe acuminatum. Caulis 4—6 dm, 2—7-cephalus, acladio 8—15 mm, involucris 40 mm subepilosis densiuscule glandulosis, squamis (saepe atro-)viridibus subangustis =E acutis margine floccosis, pedi- cellis tenuibus disperse glandulosis canis. Styli lutei fuscescentess. — An melius H, diaphanoidi (= vulgatum-murorum) adseribendum ? Kleinasien: im Tal Gögdere am Olymp! C. Grex H. approximatum (Jord.) Zahn. — H. vulgato magis affine. Planta robusta (4—8 dm), caule pleio- vel subpolyphyllo. Folia intense vel leviter maculata. Involucra subepilosa. — (fr. varsaniceps. I. Folia caulina (3—)5—7(—10). Subsp. 25. approxXximatum Jord. pro sp. in Cat. Dij. (1848) 20; Bor. |. ce. 403; Martr. Fl. Tarn. (1864) 441; Sudre 1. c. 59, t. XVII; A.-T. Cat. 344. Nee Norrl. (1888); nec Rehm. (1895). — H. murorum 1. silwvaticum ß. maculatum Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 404. — H. silvaticum e. approximatum Gren. Godr. Fl. Fr. II. 375. — H. vulgatum subsp. approximatum «a. genuinum Zahn ex Reichb. Ic. XIX 2. (1905) 23, t.20; Oborny H. Mähr. 159. — AH. prasinum Dumort. Prodr. fl. Belg. (1827) 6%. — Saepe usque ad basin ramosum, inferne hirsutum. Folia basalia saepe nume- rosa ovata vel ovato-lanceolata = eximie maculata (raro immaculata) denticulata vel inaequaliter et grosse serrato-dentata, basi contracta vel attenuata saepe grossius den- tata, caulina 3—7(—10) late ovata vel ovato-Janceolata profunde et grosse 3—7-dentata, inferioria = petiolata. Involucra 9— 11 mm subviridia disperse breviterque pilosa den- siuscule et breviter glandulosa, squamis vix latiusculis obtusiusculis, internis aculis, margine parum vel densiuscule (f. rhabdocephalum Tout.) floccosis. Styli initio sublutei. Süd- und Mittelfrankreich (H. Gall. n. 787!, Sudre n. 31! — H. haematodes Fr. H. Eur. n. 96c: m. Brögille, leg. Grenier!). West- und Nordschweiz! Unterengadin bis Pfunds usw. Rheinland (Zahn n. 38: Durlach)! bis Belgien! Bayern! Böhmisch-mähri- sches Bergland! Österreich-Ungarn! Bis in die Voralpentäler eindringend. Var. $. subdivisum Zahn. — Involucris- densiuscule pilosis modice glandulosis. Foliis vix maculatis, caulinis ad 7. Südfrankreich: Saöne-et-Loire (H. Gall. n. 788)! Münchener bot. Garten! Var. y. glabrescens Zahn. — Caule tenui glabro, foliis subglabris eximie maculalis. Wallis: Feegletscher! Tirol: Innsbruck! Subsp. 26. arrectariuwm Jord. ex Bor. I. c. (1857) &02 pro sp. — H. arec- tariicaule Sudre, H. Centre (1902) 61, t. XVI. — Huc pertinent H. anisoeladum et maculisparsum Jord. ex Bor. l.c. 402, 403. — Priori simile. Folia caulina 5—8 E lanceolata dentata leviter maculata.. Glandulae densae. Pili in anthela involucrisque subnulli. Styli lutei (vel subobseuri: f. reconditum Jord. ex Bor. l. c. 402). Frankreich! Genf! Wallis! Zürich! Unterengadin. Tessin! Liechtenstein! Davos! Kärnten: Poitschacher Graben! Dann mährisches Gebirgsland! Bayern: Tegernsee!; Rheinland: Linz a. Rh.! Var. #. paucinaevum Jord. ex Bor. l. c. — Caule hirsuto. Foliis basalibus ellip-_ tieis basi constrictis, caulinis 5—7 acute inciso-dentatis. Pedicellis longis. Stylis brunneis. Zentralfranzösisches Bergland. Rheinland: Moseltal, Eifel (Touton).‘ Var. y. funereum Jord. ex Sudre l. c. (1902) 64, t. XVII. — Folia lanceolata longe attenuata acuta dentata eximie maculata. Styli nullabsbenl. | Zentralfrankreich. Vogesen: Pont-ä-Mousson, Chäteau Rouvoir. Ähnlich im Unter- engadin, in Hessen und in der Rheinprovinz. Var. d. subaurulentum Tout. — Folia caulina 3—4 lanceolata eximie maculata et dentata vel basi interdum pinnato-dentata; involucra subdensiuscule pilosa. Versus arenarium. | u Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 165—166. 521 Nahetal: Münster a. St. (Touton). Nota. Huc pertinet etiam H. cuspidatoides A.-T. Cat. (1943) 345; foliis infra me- dium profunde vel inciso- et cuspidato-dentatis, caulinis acuminatis, anthela (involucrisque) = canofloccosa et tenuiter subglandulosa. — Südfrankreich: Zwischen Arras und Ozon, 430 m, in Ardeche. Gedre in den Pyrenäen. i I. Folia eaulina 8—15. a. Folia = maculata. Subsp. 27. celsicaule Jord. ex Bor: 1. ec. (1857) 402; Sudre l. c. 59, t. XVII. — Robustum. Folia = magna (interdum indistinete) brunneo-maculata ovata vel oblonga late grosse et obtuse pluridentata basi profunde laciniata, caulina 8—42 multo minora, inaequaliter et anguste pinnatifido-A—6-dentata. Involucra 8—9 mm densiuscule pilosa disperse tenuiterque glandulosa, squamis latiusculis obtusiusculis vel acutiusculis. Süd- und Zentralfrankreich: Loire; Vendee; Mt-Dore. Schweiz: Genf! Rheinland: Heidelberg (A. Braun)! Subsp. 28. sparsinaevulum Zahn. — Folia basalia obovata vel oblongo-spathu- lata vel ovato-lanceolata leviter sinuato-pluridenticulata submaculata pilosa interdum emar- cida; caulina ad 15 parva, media summaque = ovata parlim obtusiuscula, 5—3- dentata. Involucra parva vix vel disperse pilosa densiuscule breviterque glandulosa, squamis subanguslis plerisque acutis sub- vel densiuscule floccosis. Styli obscuri. An levigatum-bifidum? Tirol: Trins (H. Ausserdorferi Fl. A.-H. n. 3373!; H. elegans A. Kern. exs.!). b. Folia immaculata. Subsp. 29. pinnatifolium Tout. et Zahn. — Inter arenarium et tridentatum, H. calocymo simile. Hypo- vel aphyllopodum ad 8 dm altum, praesertim inferne et in foliorum margine costaque dorsali dense pilosum. Folia subtus (cum caule) saepe violascentia latius vel angustius lanceolata longe pluridentata vel saepe pinnatifido- - lacerata longe acuminata. Anthela sublaxe paniculata vel apice subconferta. Involucra subpilosa minute glandulosa sparsim floccosa. Styli obscuri. Folia caulina 6(—8), in- volucra minora (var. «. pinnatifolium Tout.) vel ad 16 et involucra majora latissima ad 13 mm longa (var. ß. macrocephalum Tout.). | Rheinprovinz: Stegfels und Rheingrafenstein bei Münster a. St. (Touton). f. Vulgata-Oreadea-Villosa. 166. H. rupicoliforme Zahn in-Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1841; Reichb. Ie. XIX. 2, p. 70, t.60B; Zahn H. Schweiz 3140. — H. pallidum (rupicolum)-ineisum Zahn. — Caulis 20—35 cm, pilosus,sfloccosus, eglandulosus, alte furcatus, <—5-cephalus; acladio (15 mm-)3— 10 cm; ramis 1— 2 arcualo-patentibus; pedunculis subpilosis disperse glandulosis obscure canis. Folia 5—8, exteriora minora ovalia vel elliptica rotundato- obtusa, reliqua oblonga vel oblongo-lanceolata breviter acuta, omnia basi constricta vel contracla, acute denticulata, basi sinuato-dentata vel 1—2 dentibus submajoribus munita, ‚supra tenuiter subsetosa, subtus floccosa subpilosa, in margine costaque et in petiolo == dense mollipila (*—4 mm), rigidiuscula, dilute glauco-viridia, subtus albidocinereo- viridia; caulina 1(—2) lanceolata vel reducta subulata, saepe etiam supra parcefloccosa. Involucra 12— 14 mm crassa densiuscule pilosa floccosaque sparsim glandulosa, squamis angustis, interioribus latioribus, longe acuminatis acutissimis albido-viridi-marginatis. Pili in involucris anthelaque basi atri. Ligulae flavae subeiliatae. Styli denique brunnes- centes. Achaenia subatra. Zentralalpen, an Felsen, 1900—2100 m. — Jhli. Subsp. 1. rupicoliforme Zahn 1. c. — Ut supra. Val Bevers (Zahn n. 53)!, V. Fex! und V. Forno! im Engadin. Subsp. 2. Bellacristae Zahn. — Caulis 45—20 cm tenuis cum pedicellis sub- Pilosus et floccosus 1- vel profunde furcato-2-cephalus, pedicellis apice nigrocanis modice - » 522 K.H. Zahn, — Hieracium. pilosis et glandulosis. Folia parva vel mediocria rigidiuscula dilute lutescenti-viridia ovalia vel oblongo-ovata vel ovato-lanceolata rotundato-obtusa vel acutiuscula vel acu- minata, basi rotundata vel breviter, interiora longius contracta (intima saepe = lanceo- lata), denticulata vel a medio ad basin dentibus compluribus late triangularibus obtusis saepe sat grossis munita, supra dense et rigide pilosa vel glabrescentia, margine dense rigidipila et glandulis sparsis obsita, petiolis brevibus dense pilosis, omnia subtus efloccosa; eaulinum 14 bracteiforme subtus floccosum. Involuecra 9—A40 mm crasse ovata dense et dilute pilosa parceglandulosa densiuscule floccosa, squamis angustissimis acutissimis apicem versus tomentosulis et eximie comosis. Ligulae aureae apice glabrae, stylis obseuris. Wallis: Zwischen Bella Cr&ta und Lettes ob Alesse, 2100 m (Gams)! g. Vulgata-Oreadea-Barbata. 167. H. cirritogenes Zahn H. Alp. mar. (1916) 198. — H. eirritum-pallidum Zahn l.c. — A. eirrito valde simile. 20—25 cm, 3—5-cephalum, acladio 5—55 mm. Folia rigida supra glaucescentia saepe submaculata partim glabra, partim densiuscule setulosa, margine parceglandulosa, subtus pallida albo-subpilosa; basalia ovata, extima minuta, religua submagna ovato- vel oblongo-lanceolata basi contracta vel attenuata acuminata vix vel breviter dentata, caulinum 1 saepe sat magnum. Pili in planta su- perne subdensi vel densi obscuri. Involucra 9—12 mm minute subglandulosa efloccosa, squamis angustis subulatis comosis. Pedicelli subdense glandulosi. Ligulae tubulosae vel stylosae. Styli sublutei. Achaenia atra. Alpes maritimes: Sella Revelli am Pizzo d’Ormea, 2200—2300 m! — Juli. Nota. Huc pertinere videtur HM. Ferrarii Zahn. — a Mairanum Belli ex Fiori et Paol. Fl. anal. Ital. IV. (1904) 494; A.-T. Cat. 306. — Foliis haud vel = denticulatis canoviridibus basi contractis elliptico-ovatis mucronatis utrinque pilis mollibus tenuibus basi incrassatis dense et praesertim subtus, margine petioloque vestitis, caulino simili breviter petiolato, caule 25—40 cm, anthela conferta subcorymbosa, pedicellis dense floccosis et glandulis atris longis patentibus | crasse capitatis obsitis, squamis elongato-triangularibus vel linearibus acutiusculis floccosis glan- dulosis et obscure pilosis, involucris cylindricis, ligulis eximie ciliatis. — Kottische Alpen: Alma im Val Macra (über la Grangie Casale) und unter dem Colle dell’Agnerella bei Brusa (Ferrar 1 — Ab A.-T. l.c. ad H. hypochoerideum positum, sed plantam haud vidit. h. Vulgata-Heterodonta. 168. H. Prinzii Kaeser ex Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (41904) 1835 sub H. squalido. — H. Cotteti subsp. erucophyllum Zahn in Schinz et Keller Fl. Schw. ed. 2. sed folia plerumque more H.humilis valde grosse .vel inciso-dentata, saepe dentibus liberis praedita, margine sparsim microglandulosa. Capitula 5—10(—15). Anthela laxe paniculata, ramis valde remotis, acladio 2—3(—6) em. Caulis basi et foliorum petioli violacei, petioli rigidiuscule et patenter pilosi. Styli obscuri; Achaenia subatra. Alpenländer. Von den Westalpen bis Bayern und Tirol. — Juli—August, Subspecies et varietates H. Prinzii. Subsp. 1. eruciphylium (erucophyllum) Zahn ]. c.; H. Schw. 363; Reichb. Ie. XIX. 2, p. 141, t. 418 (sub Oottetii). — Folia ovata vel ovato-oblonga er late ovato- lanceolata a vel pleraque basi saepe inaequaliter constricta, saepe conspicua et (praesertim interiora) = grosse pluridentata, subtus breviter pilosa; caulina 1(—2) inae- qualiter, acute et longe sinuato-pluridentata. Involucra (et pedicelli) densiuscule glandu- losa modice floccosa. Var. «. glandulosum Zahn ex Koch, Syn. l. c. — Folia basi cordata vei truncata, caulinum saepissime 4. Involucra- 10—12 mm cum pedicellis = epilosa. Isere: Vall&e de la Borne bei Grenoble! Schweiz: Taney!, Dent de Brenleyrel, Samnaun! ” I. (4905) 310. — H. murorum > humile Zahn. — Habitu et foliis ut in A. murorum, Be; Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 467—1468. 523 Var. #. trichophorum Zahn 1. c. — Involucra majora (ad 14 mm) magis floccosa cum pedicellis subpilosa minus glandulosa. Folia subcordata (subvar. 1. normale Zahn) vel basi constrieta, caulina 1—2 longe pluridentata (subvar. 2. erucodontum Zahn). Fig. 37a. H. hypastrum Zahn (Saastal). 524 K.H. Zahn. — Hieracium. Schweiz: Klus bei Boltigen!, Samnaun! Bayern: zwischen Wendelstein und Birken- stein! Tirol: Gossensaß (= 2)! Subsp. 2. Prinzii Kaeser l. c. (1901); Zahn H. Schw. 363. — Est lacerum- murorum. Folia basalia ovata basi grosse inciso-dentata vel interiora pinnatifida, lobis magnis saepe partim liberis. Involucra 14 mm cum pedicellis modice glandulosa et floccosa disperse pilosa. | | Ostschweiz: Valserberg, Samnaun, 41740—2100 m!, Stilfserjochstraße! 169, H. hypastrum Zahn H. Schw. (1906) 364. — H. vulgatum > humile Zahn. — Habitu A. vulgatı indeterminato-ramosi, sed folia margine costaque dorsali sparsim micro- glandulosa. Caulis 3—4 dm subtenuis breviter subpilosus floccosus microglandulosus inferne atroviolaceus, ex omnibus axillis ramosus; ramis oblique patentibus tenuibus floccosis disperse breviterque pilosis et glandulosis oligo- vel pleiocephalis; acladio brevi; capitula 12 vel compluria (partim aborta). Folia basalia petiolata ovats vel late ovato- lanceolata obtusa vel subacuta cito et saepe inaequaliter in petiolum contracta denticulata vel grosse sinuato-dentata tenuia subglaucescenti- et sublutescenti-viridia subtus pallida vel & violacea, disperse vel breviter subpilosa, supra glabrescentia (pilis eximie den- tatis); caulina eirc. 5 sensim minora ovato- vel oblongo-lanceolata vel (superiora) lan- ceolata, inferius petiolatum, sequentia subpetiolata vel basi attenuata sessilia, superiora longius acuminata, omnia dentibus 3—5 brevibus vel partim majoribus vel longissimis triangulariter lanceolatis, interdum in petiolum descendentibus angustioribus munita, in costa dorsali, superiora (et ramealia saepe angusta longa acute serrato-dentata) in tota parte aversa floccosa. Involucra 9—10 mm cum pedicellis albidocanis modice breviterque glandulosis et disperse (f. a. pilosiceps Zahn) vel fere haud (f. b. glandulosiceps Zahn) pilosis. Squamae acuminatae subobtusae vel acutiusculae obscurae = viridi-margi- natae margine subfloccosae. Bracteolae A—3 parvae subvirides, glandulis solitariis obsitae. Styli obscuri. Achaenia subatra. — Fig. 37a (donum professoris Naegeli Turicensis). Alpenländer. Sehr selten am Fuß von Felswänden. Schweiz: zwischen Almagel und Saas-Fee, 1780 m (R. Keller)!, Wandfluh bei Reidenbach!, Chätel-sur-Monsalvans!, Pont de Nant (Palezieux)! Vorarlberg: Klien bei Hohenems (Murr)! | Nota. Cfr. etiam H. roripifolium Murr in Ö.B. Z. (1902) 445 = levicaule > humile: Pon- tigl am Brenner in Tirol! - 70. H. Molinierianum A.-T. et G. H. Gall. n. 869! et in Bull. Soc. bot. Fr. LI. (1905) 34; A.-T. Cat. 99 (exel. syn.). — H. Balbisianum X murorum A.-T. et G.1.c. — H. murorum-Kerneri Zahn. — H. Prinzii valde simile. Caulis pilosus et floccosus ad 4 dm altus pleiocephalus, acladio I—2 em, ramis 3—6(—7) areuatis 1 (— 3)-cephalis glandulosis subpilosis dense floccosis, summis saepe = confertis. Folia submagna ovata obtusa vel ovato-lanceolata acutiora supra glabra, margine parce microglandulosa, usque ad apicem irregulariter sinuato- et saepe grosse et late dentata, basi truncata vel saepe ineisa (dentibus partim liberis), subtus purpurea; caulinum 4 angustum saepe pinnati- fidum. Involucra 40—41 mm, squamis angustis acutissimis subpilosis sparsim glandu- losis margine modice floccosis. Ligulae saepe tubulosae. Alpenländer. Westschweiz und Savoyen: Les Jumelles und Col de Lovenex am Grammont!, Les Collets über Thorens, 1400 m (H. Gall. n. 869)! — Juli— August, 171. H. subcaesiiforme Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 4836 pro grege H. squalidi; H. Schw. 366 et Reichb. Ic. XIX. 2, p. 143, t.120 (sub H. Balbisiano); nec A.-T. Cat. 99. — H. Balbisianum B. Molinierianum A.-T. Cat. 99 pp. — H. bi- fidum > humile Zahn. — AH. bifido valde simile. Folia ovalia vel oblongo-lanceolata vel = lanceolata, infra apicem breviter, basin versus grosse vel pinnato-dentata, mar- gine petioloque glandulis valde solitariis obsita, breviter pilosa, supra glabra, subtus subfloccosa, coriacea, glaucescentia, caulinum 0—4 angustum. Caulis 20—35 cm alte furcatus 2—5(—10)-cephalus, ramis —3 remotis, acladio 45—50 mm. Involucra (I — 10 mm) et pedicelli subdense floccosa suhpilosa sparsim glandulosa. Styli sublutei vel = obscuri. Achaenia subatra. Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 169—172. 5935 Alpenländer. Schweiz: Jura, z. B. Creux-du-Van!, Rehhag!, Beinwyltal im Kanton Solothurn!, Boltigen!, Diablerets!, Bagnes!, Gondo!, Samnaun! Piemont: Cogne! Tirol: Schluderbach! Steiermark: Hochschwab (?). — Juli—August. i. Vulgata-Tridentata. 172. H. subrigidum Almgq. ex Stenstr. Värml. Arch. (1889) 61. — H. subramo- sum-levigatum Zahn. — H. smolandico simile, sed folia basalia An 0, caulina nume- rosiora (3—12), habitu H. levigati vel H. vulgati polyphylli, involucris NN in subramoso. Siyli lutei vel livescentes. Atlantische und mittelbaltische Provinz. — Juli—August. Subspecies HA. subrigidt. I. Folia supra saepe = maculata. — (fr. subgregem H. naewosum. Subsp. 1. naevosiforme Dahlst. H. Sc. XIV. (1902) n. 52!, XVII. n. 92! — Folia basalia 0 vel saepe parva oblonga denticulata vel elongato-lanceolata argule serrato- dentata, caulina 4—42% longe ovato-lanceolata late et grosse triangulariter (basi saepe profundius) 2—4-dentata, superiora angustiora. Involucra = parva sublata = densius- cule pilosa vix sparsim minute glandulosa, squamis anguste lanceolatis plerisque longe acuminatis, externis margine densiuscule floccosis. Schweden: Dalsland!, Värmland, Insel Storön! I. Folia immaculata, interdum intense brunneo-colorata velpur- purascentia. Subsp. 2. subrigidum Almq. 1. c. (nec Lint. Brit. H. 80); Norrl. Suom. Kelt. 124. — H. rigidum var. tenwis Lbg. H. Sc. n. 77 pp.! — An H. acuminatum Norrl. Bidr. I. (1888) 414? —- Folia obovata vel oblonga = obtusa leviter denticulata vel ovato-lanceolata; caulina 2—8(—10) elliptico-lanceolata sensim minora breviter vel grosse serrato-paucidentata. Involuera atroviridia vix mediocria crassiuscula subdense pilosa et glandulosa, squamis imbricatis late triangularibus plerisque obtusis vix vel parum floc- cosis. Pedicelli cani pilosi et glandulosi. Südnorwegen: Valders, Torpen usw. (Dahlst. H. Se. IV. n. 55—56!, XXI. n. 27! — Cfr. Om. in Nyt Mag. Nat. XXX. 92 et XLVII. 159; LI. 457). — Schweden: Dalarne; Vestmanland; Herjedalen (l. c. XIV. n. 53—56!, XI. n. 92!); Nerike; Värmland. — Finn- land: Äland: Abo. Nota, Similia: Subsp. 4. chloocranum K. Joh. Arch. Siljanstr. (4902) 424, t. VI, f. 48; foliis supra atrobrunneo-coloratis, caulinis 4—7. — Dalarne. Subsp. 2. angermanicum K. Joh. Anteckn. H.-Exk. (1907) 30, t. V, f. 46; foliis caulinis 5—14 = lanceolatis denticulatis, anthela densiuscule rigideque pilosa et disperse sursum den- siuscule glandulosa; squamis dense minuteque glandulosis densiuscule vel sparsim pilosis. — Angermanland: Ramsele. Subsp. 3. @potropum Om. in Nyt Mag. Nat. XLVII. 460; inter subrigidum et acro- pstlon. — Hardanger in Norwegen. Subsp. 4. archaeum Norrl. in Suom. Kelt. (1906) 125. — Var. 3. heteroideum Norrl. l. c. — Foliis maculatis; subsp. Boraeano omnino simile. — Finnland. — %: Nur auf der Insel Appelö der Älandgruppe (H. Lindberg)! Subsp. 3. macrotonum Dahlst. H. exs. II. (1889) n. 98—99; Bidr. III. (1894) 86. — H. rigidum var. erinita Lönnr. Resa Smäl. (1882) 90. — Folia caulina 6— 12 late vel anguste lanceolata sensim minora pariter ıc basalia 0—4 subgrosse et re- gulariter 3—4-dentata angustiora. Involucra elongata submagna crassa cum pedicellis subdense pilosa subglandulosa, squamis sublatis vix sparsim (margine) floccosis partim obtuss. 50—105 cm. Schweden: Smäland, Värm- u. Vestmanland (Dahlst. H. Se. IV. n. 54!, XL n. 911); Öster- u. Vestergötland; at, Nerike. .Subsp. 4. colpophylium K. Joh. in Bot. Not. (1905) 110, t.I, f.5; Dahlst. 526 K. MH. Zahn. — Hieracium. H. Se. XXIII. n. 62! — Folia (basalia interdum 0) obovato- vel elliptico- vel oblongo- lanceolata, caulina ad 8 denticulata vel grosse et longe 5—3-dentata. Involucra sub- magna (ad 43 mm) parcepilosa = dense glandulosa modice floccosa, pedicellis canis subepilosis subeglandulosis, squamis latis obtusis. Smäland: Tingsryd! ı73. H. ramosum Waldst. et Kit. ex Willd. Sp. pl. II. 3. (1800) 4579 et in Icon. pl. rar. Hung. III. (1802—13812) 240, t.216!; Hornem. Hort. Hafn. II. (1815) 765; Froel. in DC. Prodr. VII. 221; Wahlbg. Fl. Carp. 245; Koch, Syn. ed. 2. Il. 521; Fr. Symb. 444; Epier. 100; Griseb. Comm. 45 pp.; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II, 1847 pp.; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 73 pp. — H. vulgatum Sag. Schn. Fl. Centr.-Karp. Il. 354 pp. — H. caesium-levigatum (vel bifidum < levigatum) Zahn. — Phyllopodum vel hypo-, interdum aphyllopodum. Caulis 4—8 dm floccosus pilosus vel = glabrescens gracilis vel crassiusculus saepe cum foliis = violaceo-coloratus squarroso-ramosus, ramis saepe ex omnibus axillis foliorum caulinorum (5—)8—15(—18) ortis longis foliatis ob- lique erectis apicee I—2(—3)-pliciter ramulosis valde suprafastigiatis summis ‚saepe cymoso-coarctatis, acladio 1 —4 cm, pedicellis albocanis plerumque eglandulosis haud vel = pilosis. Folia basalia 0 vel pauca petiolata, = obovato-spathulata obtusa vel ellip- tica vel oblongo-lanceolata = acutiuscula, caulina aequaliter distributa vel inferiora = approximata late ovato- vel = lanceolata saepe sat brevia, omnia breviter petiolata vel basi attenuata sessilia utringue 2—-3 dentibus saepe latis triangularibus obtusis et valde grossis obsita vel basin versus profunde et grosse sinuato-dentata, interdum ob- tusiuscula, plerumque acuta, suprema angustiora minus dentata vel uno dente majore munita; omnia mollia vel rigida dilute viridia supra == glabra margine ciliata subtus mollipila et saepius subfloccosa, petiolis densius pilosis. Involucra crasse ovata (8— 10—12 mm) sub- vel dense (cano-)floccosa disperse vel densiuscule breviterque pilosa. (pilis apice dilutis basi atris) vix vel parce pet squamis == regulariter imbricatis subangustis obtusiusculis vel (intimis) acutis = viridi-marginatis. Styli lutei vel obscuri. Achaenia subatra. Östliche Alpenländerprovinz. West- und Ostkarpathen. Mittelbaltische bis zur atlantischen Provinz. Sporadisch in Böhmen und im Schweizer Jura. 800— 1300(—2000) m. — Juli— August. Subspecies et varietates H. ramosi. Subsp. 1. vramosum (W. Kit.) Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (4904) 1818. — ‘H. eylindrocalathium Borb. in Term. tud. Közl. XXVI. (1894) 498; in Ö.B.Z. (1895) 156. Var. «. genuinum Zahn. — Caulis, anthela et involucra pilosa, involucrum cano- (subvar. 4. normale Zahn) vel minus floccosum, planta sursum minus pilosa (subvar. 2. afarinum Borb. in Rehm. et Wol. Fl. Pol. exs. [1894] n. 197!). Var. £. leiocladum Zahn. — Planta glabra, caulis basis et folia ima tantum parcepilosa; interdum folia (f. b. rajecense Borb. in Földr. Közl. [1900] 262) irregu- lariter et breviter multidentata, superiora late sessilia; planta interdum phyllopoda, foliis caulinis ad 5 submagnis sensim minoribus, anthela oligocephela (f. c. semplex Czakö in sched.!). — Huc pertinent Fr. H. Eur. n. 100! et H. norm. XI. n. 10! Var. y. Popovae Zahn |]. c. — Foliis supra maculatis. | Westkarpathen: Szmolnok (Waldstein u. Kitaibel), Kaposztafalva (Läng)!, Barlang- liget, Tätra-Szeplak, Tätrafüred (Fl. Polon. exs. n. 196)!, Csorba-See, Gyömber, 1000— 2000 m, Kesmark!; Gömör!; Liptö!; Turocz! B. Eleskö bei Dobsina!; Trenesen!; Zentral- ungarn: Budapest! Kärnten: Tiffen!, Gstran! Böhmen: Schlackenwert! Transsilvanien: Csik, Hermannstadt, O.-Rädna! — B: Westkarpathen! Tirol: Salzberg bei Hall (Murr)! Subsp. 2. neocomense Zahn. — H. murorum ramosum Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 105 pp. et Auct. nonn. Helv. — Ad 5 dm. Caulis subpilosus saepe ex omnibus axillis squarroso-ramosus, ramis longis oblique erectis foliatis pilosulis, acladio 40 — 25 mm. Folia tenuia glaucescentia glabra margine petioloque breviter pilosa ovato- oblonga vel subovata utrinque attenuata obtusa irregulariter latissime et obtuse pluri- Euhieracium. — Sect. VII. Vulgata; n. 173—174, | 527 dentata simul denticulata basi subineisa, interdum dentibus acutis parvis in petiolum descendentibus aueta; caulina eirce. 5—10 ovato- vel oblongo-lanceolata similiter dentata, superiora lanceolata vel angustiora dentieulata breviora subtus floccosa. Pedicelli cani parcepilosi (0,5 mm). Involnera 9—10 mm ovata canofloccosa vel subtomentosa modice brevissimeque pilosa. Glandulae subnullae. Squamae acutae subangustae. Styli sub- obseuri. Jura von Neuchätel (H. ramosum Schleicher)!, z. B. Mont Jorat! — Forma hypo- phyllopoda foliis caulinis ad 10 sensim decrescentibus H. ramosi var. . valde similis est. Subsp. 3. orbolense Stenstr. Värml. Arch. (1889) 6% sub H. rigido; Dahlst. H. Sc. I. n. 40—41!; XIV. n. 23! — Aphyllopodum vel phyllopodum. Caulis 5—6 dm _ subglaber‘ oligo- vel pleioeephalus, acladio 20—35 mm. Folia basalia 0 vel oblongo- ovalia obtusa vel = late lanceolata acuta, caulina 8—15 ovato- vel sublanceolata acuta, ima == petiolata, omnia acute paucidentata vel saepe longe serrato-2—4-dentata supra subglabra subtus parcepilosa, summa subtus stellata. Involucra 9—12 mm obscura epilosa (vel sparsim pilosa: f. aroönse Dahlst.) haud multum vel modice et minute glandulosa sub- vel densiuscule stellata, squamis imbricatis = obtusis, pedicellis canotomentosis sparsim glandulosis epilosis. Styli lutei vel ochracei. Habitu H. levigati. Schweden: Värmland!, Dalsland!, Bohuslän!, Dalarne!, Upland, Vestmanland usw. Norwegen: Larvik (Zahn n. 491)!, Telemarken!, "Arö ae H. Sc. XV. [1896] n. 55 — aroönse)! Finnland: Finström auf Äland (H. Lindber g)! Subsp. 4. hepaticum Lbg. H. Sc. (1878) n. 131! sub vulgato, Om. in Nyt Mag. Nat. XLI. (1903) 341. — Du vel aphyllopodum. Caulis 5—7 dm epilosus 5—12- vel pleiocephalus, acladio I—3 cm, pedicellis epilosis albocanis. Folia == hepatico- colorata, basalia 0 (vel longe petiolata oblongo-lanceolata vel = lanceolata obtusiuscula vel longe acuminata denticulata vel remote 3—4-dentata in peliolum longe attenuata), caulina 3—7(—12) tenuia longa supra glabra glaucescentia subtus = floccosa in mar- gine costaque et petiolo disperse pilosa sensim angustiora, superiora. sensim vel cito minora longe acuminata. Involucra obscura parce vel subdense floccosa, squamis vix latiusculis: subobtusis vel acutiusculis saepissime epilosis glandulis minutissimis. solitariis obsitis. Styli obscuri initio sublutei. Z. levigato affine. £ Schweden: Dalarne (Dahlst. H. Sc. XXIV. n. 71)!, Vestmanland. Norwegen: Halling- dal, Valders, Romsdalen!, Torpen!, Bygdö usw. — Cfr. K. Joh. et G. Samuels. in Ark. f. Bot. XVI. 14. (1920) 36—37. Subsp. 5. Zeiocramnum G. Samuels. in Dahlst. H. Sc. XXIV. (A911) n. 93! — Caulis 25—50 cm subepilosus 2— 5(— 12)-cephalus, acladio 3—25 mm, ramis inferioribus longis, pedicellis dense floccosis. Folia graminea, caulina lanceolata vel angustiora, in- feriora alato-subpetiolata, imum == lanceolato-spathulatum, omnia sinuato-dentieulata vel pluridentata subtus floccosa subeito minora. Involucra 9—10 mm latissime globosa = dense floccosa, squamis triangulariter lanceolatis subobtusis vel acutiusculis imbricatis. ‚Styli lividi. Habitu H. gothwei. | Schweden: Längöbruck bei Elfdalen in Dalarne (Il. e.)! Nota. Transit in H, levigatum. Cfv. H. esketanense Stenstr. Värml. Arch. (1898) 60 etc. k. Vulgata-Foliosa. 474. H. Pohlei Zahn in A.B.Z. XII. (1907) 145. — H. virosum < vulgatum Zahn l.c. — Habitu H. vulgati vel H. levigati oligophylli, sed foliorum color, figura et pili ete. H. virosum in mentem revocantes. | Zentralasiatisch-sarmatisches Gebiet. Im Gebiet des H. virosum oder in der Nachbarschaft. — Juli—August. Subspecies AH. Pohlei. Subsp. 1. Pohlei Zahn 1. ce. — Caulis 3—-6 dm, floccosus, infra medium albo- subpilosus = coloratus, saepe usque ad basin ramosus; acladio 5—20 mm; ramis 528 K. H. Zahn. — Hieracium, elongatis erectis foliaceis; capilulis (3—)6—2%5; pedunculis obscure canis disperse pilosis haud vel apice vix parce glandulosis. Folia radicalia emarcida; caulina 5—8, ima con- ferta vel omnia inter se remota, omnia subrigida supra subglaucescentia glabrescentia, subtus disperse, in costa subpilosa (0,5—2,5 mm), breviter dentata vel dentibus grosse triangularibus ad 4 cm longis patentibus vel curvatis simul parvis varie longis munita, inferiora latissime lanceolata submagna subpetiolata acutiuscula vel breviter acula, se- quentia basi breviter attenuata sessilia, superiora basi saepe subrotundata haud raro leviter amplectentia, in costa subfloccosa. Involucra 9—40 mm ovata denique lata trun- cata obscure cinerea disperse pilosa et glandulosa subfloccosa (glandulis partim vel omni- bus minutissimis), squamis lanceolatis acutiusculis vel acutis, externis = laxis vel re- curvatis. Ligulae luteae = tubulosae glabrae. Styli initio sublutei, fuscescentes. Rußland: An Kalkfelsen des Flusses Schtschugor in der Provinz Wologda (Pohle)! Subsp. 2. turkestanicum Zahn. — Caulis aphyllopodus laxissime panieulatus, anthela dense floccosa sparsim brevissimeque pilosa miero-subglandulosa, ramis 3—5 remotis 2- vel oligocephalis. Folia 6—9 remota sensim minora lanceolata subolivacea an- guste et acute pluridentata, utrinque floccosa, margine rigide pilosa, basi attenuata vix subamplectente, acuminata, superiora angustiora vel linearia densius floccosa. Involucra inferne subfloccosa pilis dilutis basi atris modice numerosis obsita, squamis angustiori- bus. Styli obscuri. Reliqua prioris. Prov. Semireczensk in Turkestan (Korshinsky)! 175. H. Korshinskyi Zahn. — H. Pohlei-murorum Zahn. — Caulis 3—5 dm subpilosus, inferne densiuscule albopilosus et obscure violaceus, sursum floccosus, phyllo- podus vel hypophyllopodus; acladio ad 25 mm, ramis 2—3(—4) valde remotis sub- squarrosis elongatis flexuosis dense floccosis eglandulosis parcepilosis 1 —3(—5)-cephalis, pedunculis albidocanis subpilosis apice sparsim minuteque glandulosis. Folia subolivaceo- glaucescentia rigidiuscula marginem versus rigidiuscule pilosa, basalia ovalia vel ovata in petiolum densius ciliatum (—2,5 mm) abrupte constricta, interiora elliptica sat magna rotundato-obtusa vel = acuta acute denticulata vel breviter dentata, in petiolum alatum longius attenuata; caulina 3—5 remota, imum oblongo-lanceolatum saepe longum valde acuminatum latissime alato-subpetiolatum vel attenuatum sessile —5-dentalum, reliqua basi attenuata vel rotundata vix amplectente sessilia aculissima, interdum uno altero dente longiore aucta in costa dorsali vix parcefloccosa, summa 4—-2 saepe reducta. Involucra 10 mm obscure canescentia pilis densiusculis apice dilulis basi atris glandulis- que minutis sparsis obsita modice floccosa, squamis anguste lanceolatis acutiusculis vel acutis viridi-atris intense viridi-marginatis. Styli fusci. Habitu A. maculati. Zentralasiatisches Gebiet. Provinz Semireczensk (Korshinsky)! — Juli. Addenda ad seetionem Vulgata: Pagina 294 infra subsp. 36. (kematense) insere: Huc perlinet eliam subsp. Gunnarii Zahn = H. ovatifrons K. Joh. in Arkiv f. Bot. XVI. 44. (4920) 49—20, fig. 4; nec Dahlst. — Vestman- land: Ljusnarsberg; Dalarne; Gestrikland. P. 305 infra subsp. 443. (orbicantiforme): Subsp. 4. orthorachis G. Samuels. in Sv. Bot. Tidsskr. II. 2. (4908) 440. — Vesterbotten: Kyrkobordet. P. 324 infra subsp. 212. (integratum): Simile subsp. plantaginifolium K. Joh. et G. Samuels. in Arkiv f. Bot. 1. cc. (4920) 21, fig. 5. — Vestmanland: Fagersta. P. 322 infra subsp. 245. (patale): Subsp. 3. distractum Norrl.; auch in Schweden: Kyr- kobordet in Vesterbotten. P. 326 sub subsp. 40. (obtusidens): Cfr. K. Joh. et G. Samuels. 1. c. 48 (descript. abbrev.). — Auch in Vestmanland. P. 331 infra subsp. 274. (favillaceum): Subsp. 12. &ystophorum K. Joh. et G. Samuel l. c. (4920) 30—31, fig. 9. — Vestmanland: Ljusnarsberg. P. 333 infra ben, 286. (tenebricosum): Subsp. 3. valentius K. Joh. in Arkiv f. Bot. 1. e. (1920) 26—28, fig. 7. — Vestmanland: Linde; Östergötland. P. 335 infra subsp. 303, (persömile) sub ER 12. nigrieanticeps post 3. aelhologum K. Johl lege = H. ethologum K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (4920) 42—14, fig. 2, cum descr. Euhieracium. — Sect. VIII. Lanatella; n. 475—1476. 529 P. 335 infra subsp. 16. (selerophyllordes) adde: Subsp. 17. anisotomum K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (4920) 9—A1, fig. 1. — Vestmanland: Fagersta; Dalarne. — Subsp. 48. neritodon K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (4920) A46—48, fig. 3. — Vestmanland: Ljusnarsberg. P. 344 infra subsp. 344. (asteropleum): Huc pertinere videntur: Subsp. 1. Steenhoffii K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (4920) 23—25, fig. 6. — Vestmanland: Ljusnarsberg. — Subsp. 2. venetifolium K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (1920) 28—29, fig. 8. — Vestmanland: Brattberg. P. 354 infra subsp. 20. (pseudumbrosum): Cfr. etiam subsp. 3. paeminosum K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (4920) 44—46, fig. 43. — Vestmanland: Brattberg; Dalarne. P. 358 infra subsp. 42. (phaeopsis) adde: H. phaeopsis Dahlst. ex K. Joh. in Arkiv f. Bot. XVI 44. (4920) 46—47, fig. 14 (cum descript.). P. 385 infra subsp. 127. (subampliatum): Simile subsp. 2. Zampocranum K. Joh. et G. Samuels. 1. c. (4920) 38—40, fig. 12. — Vestmanland: Skinskatteberg; Dalarne. 1. Plumosa. "Plumosa Gremli Exk.-Fl. Schweiz ed. 4. (1881) 268; ed. 2. (1893) 277; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. (1901) 1825. — Andryaloidea (Monn. Essai [1829] 51) Koch, Syn. ed. 2. (1844) 524; Fr. Epier. (4862) 74 pp.; Gremli l. ec. ed. 3. (1878) 255. — Cfr. p. 34. — Folia (interdum tota planta) pilis plumosis (cfr. Fig. 2 M) albolanata (more Verbasci cuiusdam spec.), eglandulosa vel sparsim mieroglandulosa. Caulis plerum- que furcato-ramosus, ramis = remotis. Alveolorum margines vix dentati haud ciliati: Styli lutei. Sect. VIII. Lanatella. Lanatella Zahn H. Schweiz (1906) 13. — Andryaloidea Lanatella A.-T. Essai elassif. (4880) 9; Gremli Exk.-Fl. Schweiz ed. 5. (1885) 286 etc.; A.-T. H. Alp. fr. (1888) 17; Cat. 275 pp. — Stirps H. andryaloidis Fr. Symb. (1848) 86 pp. — An- dryaloidea Fr. Epier. 74 pp. — Stirps H. rupestre Burn. Gr. Cat. (1883) 30. — Piecta Peter in Engler-Prantl, Pflzfam. IV. 5. (1894) 384. — Cfr. p. 34. — Folia = prasina sat parva vel mediocria, pilis densiusculis subplumosis obsita, supra fere semper glabra et saepe brunneo-maculata, subangusta. Involucera vix mediocria pilis densiusculis bre- vibus rigidis obsita, = floccosa et saepe parce microglandulosa. CGaulis scapiformis vel paucifolius. Achaenia atra. Westliche und südwestliche Alpenländerprovinz. Ligurisch-tyrrheni- sche Mediterranprovinz. — Fig. 38. Species prineipalis collectiva. 176. H. pietum Schl. ex Pers. Syn. II. (1807) 374 et in Hornem. Hort. Hafn. (1815) 763; Schl. Cat. (1815); Froel. in DC. Prodr. VII. (1838) 246; Fr. Epier. 80; Burn. Gr. Cat. 31; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1828; Rouy l.c. 445. — H. murorum var. pietum Pers. 1. c.; Monn. Essai 44; Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 102 pp. — H. andryaloides var. pictwm Koch, Syn. ed. 2. II. (1844) 524; Fr. Symb. 89. — ? H. tomentosum < murorum (sic!) Rouy l. c. — 10—35 cm, saepe pluricaule, tenue \ vel graeile, & fureato-2— 5(—9) cephalum, acladio 1—10(—30) cm, ramis 1—2(—3, raro ad 4) simplieiter (raro magis) ramulosis, pedunculis subfloceosis vel canofloccosis parce vel densiuscule pilosis vix vel minute subglandulosis. Folia supra in nervo mediano basin versus saepe subfloccosa, margine rigide curvato-pilosa simul parceissime micro- glandulosa; radicalia obovata vel gradatim lanceolata, rotundato-obtusa vel acuta, in petiolum constrieta vel attenuata, denticulata vel sinuato-dentata vel grosse lobato-den- tata vel plurilacerata; caulina 1(—3) lanceolata vel angusta saepe longa late alato-sub- . petiolata vel reducta. Involucra 9—10(—13) mm, ovata, squamis subacutis vel acu- tissimis apice — comosis, atroviridibus dilute marginatis, sub- vel dense floccosis sub- pilosis vix vel parce glandulosis. Ligulae vix vel breviter subeiliolatae. Styli lutei. Achaenia | atra, 3,5—4 mm. | A. Engler, Das Pflanzenreich, IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 34 530 | K. H. Zalın. — Hieracium. m Südwestliche Alpenländer- und ligurisch-tyrrhenische Provinz. Süd- E westschweiz, Savoyen, Dauphine, Piemont, Ligurien, Mittelitalien, Sardinien. An trockenen felsigen Orten, auch in lichten Nadelwäldern. — Fig. 38. — Juli— August. Dr zn nt =. Ge meme—m- [0] 92.1 0%, oh 2% ou ° x Re) [) Fig. 38. Area geographica sectionum Lanatella, Lanata et Panmosa. H. pietum. 000000000000 H. pannosum. nee H. lanatum. ++++++++ H. Waldsteini:. em H. gymnocephalum. Subspecies H. pieti. Subsp. 1. pietum (Schl.) Zahn H. Schweiz 341; A.-T. Cat. 279. — Caulis tenuis parcefloccosus. Folia fere semper maculata subtus efloccosa. Pedunculi virescentes parce vel dense floccosi. Squamae partim acutiusculae. Folia caulina 0—2 parva. ö. Schweiz, 400—1700 m: Rhönetal (Bänitz n. 3677)! bis Simplon! und Binn! Auch Seitentäler (Fr. H. Eur. n. 68: Sembrancher)! Savoyen (H. Gall. n. 1451: Pointe de Marcelly)! Piemont: Aosta!, Cogne! Isere: Sassenage, Engins. | Nota. H. pietum ß. chlorospermum A.-T. ex Belli l. c. 473; Belli, H. Sardegna (4897) 24, t. II, £.4, 2; foliis immaculatis, achaeniis pallidis: Tonneri d’Irgini u. Mte di Desulo in Sardi- nien (H. murorum Moris, Fl. Sard. Elench. I. [1827] 28 et Fl. Sard. II. [4843] 515 pp.). £ Subsp. 2. farinulentum Jord. Cat. Dij. (1848) 24 pro sp.; Gren. Godr, Fl. Fr. II. 367; Griseb. Comm. (1852) 64; Reichb. Ic. XIX. t. 197, £.I, I; A.-T. H. Alp. fr. 65; Bellil. c. 474; A.-T. Cat. 278. — Folia rigidiora subtus albidocano-viridia in costa floccosa, saepissime immaculata. Pedunculi canotomentosi, caulis usque ad basin floe- cosus. Glandulae in pedunculis tantum (saepe vix) solitariae.. Pili magis semiplumosi flexuosi intricati. | 7 Genua!; Seealpen!;. Basses-Alpes bis 2300 m!; Westalpen: Vom Mte Viso (auch in Piemont) bis ins Wallis: Visp (cfr. H. Gall. n. 69!, 265!, 1607!, Soc. franco-helv. n. 863!, Soc. dauph. n. 1284!, Zahn n. 374!). Mittelitalien: Mte Argatone bei Sulmona Euhieracium. — Sect. VII. Lanatella; n. 476. 531 (Sardagna)! Departement Ain: Roussillon!, Tenay! Piemont. Alpes maritimes. —. Nicht in Serbien (cfr. Ö.B.Z. [1867] 202). | | Nota. Variat foliis grosse sinuato-dentatis vel lobatis (f. a. basesinuatum Zahn, H. Schw. 344) vel =E breviter dentatis (f.b. denticulatum Zahn) vel caule ad 35 cm saepe 12- foliato, foliis submagnis (f. c. Tendae Burn. et Gr. Cat. [1885] 34, 73 pro sp.) et pedicellis in- volucris canotomentosis (subvar. 2. canosum A.-T. et Brig. in Ann. Jard. Gen&ve [1904] 458). Subsp. 3. inclinatiforme Zahn pro var. in Schinz et Keller Fl. Schweiz ed. 2. II. (1905) 306. — H. Gremlü Gremli Exk.-Fl. Schweiz ed. 4. (1881) 279. — H. ru- pestre Gremli ]. c. ed. 7. (1893) 274. — A subsp. pieto differt foliis rigidis lanceolatis argute serrato-dentatis ad basin attenuatis, foliisque caulinis 0—3 lanceolatis vel an- gustioribus. Est a eteum. Wallis; Visp!, Brig bis Gondo (Bänitz n. 3677 pp. )! Karen: Pointe de Marcelly! Species intermediae colleetivae inter Lanatella et sectiones reliquas (Fig. 39). a. Lanatella-Oreadea. 177. H. farinulentiforme — pictum-pallidum. b. Lanatella-Vulgata. 178. H. caesioides — pietum-bifidum. 179. H. pseudoprasinops — caesioides-murorum. pellitum caksioides lanatum X Fig. 39. Species intermediae sectionis Lanatella. 34* 532 K. H. Zahn. — Hieracium., c. Lanatella- Vulgata-O readea. 180. H. pictiforme = pietum > praecox. 184. H. leiopogon — pietum-praecox (cinerascens). 182. H. barbulare — leiopogon-murorum. 183. H. Sandozianum == pictum-saxifragum. 184. H. leiophaeum — pictum-Wiesbaurianum. 185. H. oreiocephalum == caesioides-pallidum. d. Lanatella-Lanata. 186. H. pulchellum == pietum > lanatum. e. Lanatella-Lanata-Vulgata. 187. H. cephalotes — caesioides-pellitum. f. Lanatella-Heterodonta. 188. H. rupestre — pietum-humile. Lanatella-Amplexicaulia. 300. H. Ardissonei = pictum < amplexicaule. . Lanatella-Amplexicaulia-Cerinthoidea-Oreadea-Vulgata. 301. H. Chaixianum — leiopogon-pseudocerinthe ? Lanatella-Amplexticaulia-Cerinthordea-Heterodonta. 306. H. oleaginzcolor — rupestre-leptocladum. Lanatella- Prenanthoidea-Vulgata. 337. H. Stawi — caesioides-epimedium ? 338. H. elegantidens — pseudoprasinops-umbrosum. Lanatella-Prenanthoidea-Vulgata-Viellosa. 339. HA. Straforellcanum == caesioides-cydonitfolium. a. Lanatella-Oreadea. 177. H. farinulentiforme Zahn H. Alp. mar. (1916) 202. — H. pictum-palli- dum Zahn 1. c. — Subsp. farinulento valde simile, sed folia vix vel breviter dentata, ° more H. pallidi margine mieroglanduloso supraque = dense setosa, in costa mediana supra parcefloccosa, subtus dense floccosa, pilis erispis longe dentatis. - Seealpen. Sardinien. — Juli. Subspecies H. farinulentiformis. | 5 Subsp. 1. farinulentiforme Zahn ]. c. — (fr. supra. Alpes maritimes: Cascade du Lac Agnel im Valmasca und im Val Fontanalba bei Tenda! ; Subsp. 2. Martellianum Zahn. — H. Sartorianum A.-T. ex Belli H. Sardegna (1897) 73, t.I, £.7; t. IM, f.9; nec Boiss. Heldr. — H. Leithneri A.-T. ex p. apud= Belli H. Sardegna 77; nec Heldr. et Sart. — 3—8-cephalum, ramis —4 valde remotis, acladio circ. 10 mm longo. .Folia anguste oblonga vel gradatim lanceolata denticulata vel grosse dentata. Reliqua prioris. Est pictum-comatulum (brunelliforme), ab H. Sartoriano valde diversum, habitu tantum subsimili. 4 Sardinien: Mte Limbara (Martelli)! Euhieracium. — Sect. VIII. Lanatella; n. 177—178. 533 b. Lanatella-Vulgata. - 478. H. caesioides A.-T. Suppl. a Mon. (1876) 15 sub H. caesio B; H. Alp. fr. 77; Belli 491; A.-T. Cat. 310. — H. Rionüi Gremli, N. Beitr. Ill. (1883) 16 sub H. caesio; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II.. (1904) 1828; H. Schweiz 346. — H. Trachselianum Öd. caesioides Rouy, 1. c. 327. — H. tomentosum < praecox Zahn, 1. ce. — H. pulchellum- bifidum Zahn, H. Schweiz 346. — H. pietum-bifidum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 204. — Characteribus AH. bifidi vel H. Wiesbauriani; sed folia margine vix vel sparsim micro- glanduloso densiuscule vel dense pilosa, pilis rigidis vel subsetulosis curvatis vel crispis (more H. pveti) distinete (sublonge) dentatis. Involucra saepe majora magis pilosa sub- villosave. Folia supra plerumque glauca vel prasina glabra saepe maculata et interdum (more H. farinulenti) in costa mediana subfloccosa, in costa dorsali vel in tota parte aversa —- floccosa, interiora fere semper + grosse dentata, incisa vel basi pinnati- lobata, lobis saepe partim liberis; foliorum petioli = villosi. Alveoli margine longe fibrilloso-dentati. Styli plerumque lutei. Südwestalpen, 1000—2400 m. Alpes maritimes. Basses-Alpes. Dauphine. Pie- mont. Wallis. — Juli. Subspecies A. caestiotdis. I. Planta humilis (%—3 dm) 1—3-cephala, foliis subparvis. (In- volucra eglandulosa; caules saepe subnumerosi.) a. Pedunculi dense pilosi; involucra breviter albovillosa. Subsp. 1. aleuroclinium A.-T. Cat. (1913) 283 et ex Zahn, H. Alp. mar. (1916) 205. — Raro ad 8-cephalum, acladio 5—16 em. Folia obelliptica vel oblongo- lanceolata vel = lanceolata utrinque contracta vel longe attenuata, interdum maculata, denticulata vel triangulariter dentata, caulina 4—2. Involucra 10—11 mm, dense floc- cosa. Glandulae 0. Styli obscuri. ZA. farinulento affıne. Alpes maritimes! Hautes-Alpes: Lautaret. Subsp. 2. pulchellifolium Zahn, H. Alp. mar. (1916) 206. — Acladio 2— 7(—12) cm. Folia ovata vel oblongo-lanceolata saepe' elongata obtusa vel acuta basi truncata vel rotundata vel subcontracta partim grossius dentata.. Pedunculi disperse minuteque glandulosi. Involucra 410—12(-—14) mm. Styli lutei. Alpes maritimes: Beuil! b. Pedunculi (caulesque) haud vel pareissime pilosi. Involucra obscure canescentia. Subsp. 3. diamantense Zahn, H. Alp. mar.( 1916) 206. — Simile. Folia intense vinoso-maculata. Involucra 7—9 mm dense curvato-pilosa subeglandulosa subfloccosa, inferne dense floccosa. Styli = obscuri. Alpes maritimes: Cime du Diamant ob Utelle usw.!, Tournairet! II. Planta elatior oligo- vel pleiocephala. Folia majora. (Habitu H. bifidi typici.) a. Involucra eglandulosa vel glandulis solitariis obsita. I. Pedunculi apice tantum pilosi plerumque eglandulosi. Styli lutei. Subsp. 4. caesioides (A.-T. l. c. et Cat. 310) Zahn l.c. 206. — H. Brache- tanum A.-T. et G. H. Gall. (4899) n. 437 pp.! — AH. caesiellum Sudre in B. Ac. geogr. bot. XXVI. (1916) 148 pp.?; nec A.-T. et G. — Fig. 40. — Glauco-canescens, (1—) 2—4(—5) dm, 1- vel furcato- 2—6-cephalum, acladio 4—5(—12) cm. Folia saepe coriacea et sat parva ovato-oblonga, ovato-lanceolata vel = lanceolata obtusa vel acuta, basi rotundata vel contracta, denticulata vel inferne saepe inciso-pluridentata = sagittata, subtus = dense floccosa, supra saepe maculata et glabra, ceterum dense et fere sub- setoso-pilosa, caulinum 0—-! lineare. Pedunculi albidocani, apice tantum interdum parce- 534 K.H. Zahn. — Hieracium. pilosi vel etiam pareissime glandulosi. Involuera 1%2—414 mm sub- vel dense floccosa densiuscule pilosa basi villosa (pilis basi atris). Squamae angustissimae acutissimae, Alpes maritimes! Basses-Alpes! Hautes-Alpes! (H. Gall. n. 771—772!, 638—639!, 1619!). Piemont: Oulx!, Colle di Sestrieres!, Val Macra (Fl. Ital. exs. n. 1399)! — Nach A.-T. Cat. 340 in der Schweiz (wo?). AALEN Z S VAN) N Fig. 40. H. caesioides subsp. caesioides (Castillon bei Mentone). 4A, squamae; A» pedicellus sub involucro. Euhieracium, — Sect. VIII. Lanatella; n. 178. 535 Subsp. 5. Zfobophorum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 207. — Folia late ovato- vel oblongo-lanceolata basi contracta vel longe attenuata utrimque in costa floccosa (raro partim subcordato-ovata subtus dense floccosa), inferne irregulariter lobato-dentata, lobis magnis obtusis vel angustis ad 15—25 mm longis saepe partim liberis; caulina 1(—2), imum saepe longissime dentatum, subtus dense floccosa. Involucra dense vel parce- floccosa. Alpes maritimes: Argentera!, St-Dalmas-le-Selvage! 2. Pedunculi subglandulosi (cfr. subbifidum). a. Pedunculi parcepilosi. 1. Involucera parce vel modice floccosa. Subsp. 6. Rioniti (Gremli 1. c.) Zahn pro sp. 1. c.; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 127, t. 103. — H. subineisum P. Rionii A.-T. Cat. 312. — 25—40 cm, (1—)2—5(—12)- cephalum; acladio 1—5(—20) cm; ramis ((—)1—3(—6) saepe 1-cephalis. Folia obo- vata gradatim oblongo-lanceolata vel == lanceolata obtusa vel acuta basi truncata vel attenuata grosse dentata vel pinnatifida, supra prasina et saepe intense maculata,; cau- linum 0—1. Involucra 12—44 mm subfloccosa dense diluteque pilosa subeglandulosa. Pedunculi albocani. Styli lutei. Korsika: Val Restonica! Alpes maritimes, 700—1900 m (Zahn n. 378)! bis Nizza! Basses-Alpes! Hautes-Alpes: Gap! Wallis (F. oligocephalum Wolf in Baenitz, H, Eur. 5239 ex p.)! Subsp. 7. prasinops Tout. et Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 129, t. 105. — Simile, sed caulis subpilosus, folia saepe vix maculata, oblonga vel late ovato-lanceolata, exteriora saepe late cordato-ovata, reliqua constrieta vel attenuata, saepe dentibus liberis numerosioribus munita, caulina 0—2, imo saepe grosse dentato. Anthela + furcata . (acladio ad 40—20 cm) 2— 5-cephala, ramis I—2 ad 3-cephalis, involueris 9— 10,5 mm . longis obscuris, squamis subulatis, pedunculis obscure canis. Glandulae dispersae. Alpes maritimes! Basses-Alpes: Sisteron! Hautes-Alpes! Isere: Faverges! Piemont: Cogne!, Alpe di Rodoret (Rostan)! Wallis: Riddes, bis 1200 m (Besse)!, Sitten! 2. Involuera valde floccosa cano-albida. Glandulae #0. Subsp. 8. subbifidum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 209. — Subsp. Rioniüi simile, sed folia margine = setosa basi constricta vel attenuata. Pedunculi cano-albida apice _ interdum parcepilosa saepe = eglandulosa. Involucra 9—10 mm, modice pilosa, squamis exterioribus subobtusis. Alpes maritimes, 1200—1950 m: Mt. Mounier (H. Gall. n. 644 pp. pro H. sub- ineisum A.-T.)! usw. - b. Peduneculi subpilosi vel densiuseule pilosi. Subsp. 9. iguricolum Zahn, H. Alp. mar. (1946) 210. — Caulis parcepilosus (1—)2—3(—7)-cephalus; acladio 5—8 cm. Folia pallide prasina ovato-oblonga vel ovato-lanceolata basi contracta vel longe attenuata simul grosse vel inciso- vel pinnato- dentata, lobis compluribus liberis, caulinum 0—1. Involucra 10—12 mm dense pilosa. Styli lutei. 1200—2500 m: Alpes maritimes! Basses-Alpes! Piemont: am Giogo del Mulo im Val Grana (R. Beyer)! Subsp. 10. Bordigherae Zahn, H. Eur. (1909) n. 378a! et l.c. 240. — Simile. Folia late cordato- vel triangulariter ovata apice rotundata vel truncata, interiora ovato- lanceolata vel oblongo-lanceolata = acuminata, breviter vel grosse triangulariter dentata. Involucra parcefloccosa subvillosula.. Styli == subobscuri. Ligurien, 200—1100 m: Bordighera (Bicknell)!, Menton!, Nizza! b. Involucrra vel pedunculi vel utraque glandulis numerosis obsita. 536 K.H. Zahn. — Hieracium. 4. Involucra parce, pedunculi modice glandulosi vel’ vice versa. | a. Pedunculi modice, involucra parcissime glandulosa (densiuscule floccosa). h Subsp. 14. pectinatifrons Zahn, H. Alp. mar. (1916) 241. — Ad5dm, densiuscule pilosum, 2—3(—5)-cephalum, acladio ad 5 cm. Folia = dense pilosa in petiolis villosa supra prasina glabra leviter maculata, ovata vel late triangulariter lanceo- lata obtusa vel longe acuminata, utrinque ad 7-dentata, basi contracta vel attenuata profundius vel pectinato-dentata, dentibus ad 25 mm longis partim liberis. Involucra 9—40,5 mm, dense pilosa. Styli lutei. Alpes maritimes: Rocca delle Penne zwischen Ormea und Nava! Subsp. 12. supraglaucum Biecknell et Zahn in Reichb. Ice. XIX. 2. (1907) 130 -et l.c. 211. — H. tricholepidum A.-T. Cat. (4913) 281 pp. — Caulis disperse pilosus 2—5-cephalus, acladio —8(—20) cm. Folia late ovata basi cordata vel truncata valde grosse late et saepe obtuse dentata, dentibus saepe partim liberis; caulinum consimile. Involucra 40—12% mm densiuscule pilosa. Styli lividi. E Col di.Tenda: Val Casterino und Val Fontanalba (Sudre n. 112 pro H. tricho- lepidum)! b. Pedunculi parce, involucra (8 mm) modice glandulosa. Subsp. 13. supraglaueiforme Zahn, H. Alp. mar. (1916) 214. — Caulis subepilosus, 25 cm, 3-cephalus, acladio 2 cm. Folia ovato- vel oblongo-lanceolata macu- lata denticulata vel sinuato-pluridentata, caulina 0—2 saepe parva. Pedunculi subepilosi subeglandulosi. Involucra densiuscule pilosa et floccosa. Styli subobseuri. Alpes maritimes: Ormea!, Vallon d’Erberg! s 2. Involuera pedunculique subglandulosa vel densiuscule glandulosa. (Styli lutei). Subsp. 14. Zobophyton Zahn, H. Alp. mar. (1916) 212. — 35—45 cm, (2 — 5—8[—10)-cephalum, acladio 8—30 mm. Folia ovata vel oblongo-lanceolata leviter cordata vel subtruncata multidentata, basi grosse vel pinnato-dentata, dentibus longis partim retroversis, partim liberis; caulina 4(—2), imum petiolatum longe acuminatum saepe subincisum. Rami 2—6 saepe parceglandulosi. Involucra 10—12 mm dense pilosa subfloccosa. — f. 2. furcellans Zahn, acladio 3—12 cm, ramis 2 longis ad 5-cephalis. Alpes maritimes, z. B. Argentera!, Val Sabbione!, Ellero-Tal!, Sospel! Subsp. 15. pallidinaevum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 243. — 3—4 dm, 2—3(—6)-cephalum, acladio 3—8 cm. Folia ovata vel oblongo-lanceolata subtruncata vel attenuata breviter multidentata basi (interiora) saepe subincisa; caulinum parvum. Pedunculi subepilosi. Involucra subatra basi tantum floccosa. Styli saepe == obscuri. Alpes maritimes: Beuil! Basses-Alpes: Annot! | | 179. H. pseudoprasinops Zahn, H. Alp. mar. (1916) 213. — H. caesioides- murorum Zahn. — Ab H. caesiordi glandulis in anthela involucrisque densioribus, pilis ibidem minus numerosis, involucris (10—12% mm) saepe parce floccosis differt. Südwestalpen (Alpes maritimes), mit H. caesioides. — Juli. Subspecies H. pseudoprasinopsidis. Subsp. 1. pseudoprasinops Zahn]. c. 213. — 35 cm, 5(—9)-cephalum, acladio 15—20 mm. Folia glauca, supra in costa tantum parcepilosa, ceterum =- densiuscule curvato-pilosa, in margine subeglanduloso = rigide pilosa, denticulata vel more H. hu- milis lobata, ovata vel ovato-lanceolata, caulina 1—2 lineari-lanceolata denticulata subtus floccosa. Ceterum pili dispersi, in involucro modice numerosi. Glandulae = densae sublongae. Styli lividi. St-Etienne de Tinee!, Gias del Colle bei Limone! ; Subsp. 2. varanum Zahn 1. c. 244. — Pluricaule, squarroso-(2—)3—7(—10)- Euhieracium. — Sect. VII. Lanatella; n, 179—A81. 537 cephalum, acladio 2&—5 cm. Folia prasina maculata ovato-lanceolata vel =- lanceolata utrinque contracla vel attenuata, multidentata, subtus canescentia et densiuscule pilosa vel basin versus subvillosa; caulinum angustum longum. Pili sparsi, in involucro densius- culi brevissimi. Styli lutei. Vallon de la Sanguiniere bei Esteng, 2000 m [Var]! c. Lanatella-Vulgata-Oreadea. 180. H. pictiforme Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. (1901) 1829 sub H. rupestri; H. Schweiz 343; nee Belli et A.-T. — H. pietum-selvaticum Zahn 1. c. — H. pietum > praecox Zahn. — Caulis disperse, inferne densiuscule pilosus, parcefloccosus, 5—15- cephalus, acladio 10—25 mm, ramis —5 valde remotis patentibus 1—3-cephalis, 30 — 35 cm altus. Folia H. peeti vel H. praecocis, = prasino-glauca, supra glabra maculata, ceterum molliter pilosa, petiolis breviter villosis, dentata vel grosse dentata; caulina 4—-3 lanceolata vel linearia. Involuera 10—11 mm, crassa, breviter subpilosa vix modice floccosa minute disperseque glandulosa. Pedunculi consimiles vel densiuscule floccosi. Squamae subacutae vel acutae. Styli lutei. Ligulae glabrae. Achaenia atra. Südwestalpen (Piemont, Wallis). — Juni—Juli. Subspecies H. picetiformis. Subsp. 1. pietiforme Zahn 1. c.; Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 128, t. 104. — Folia elliptico-spathulata vel gradatim lanceolata, obtusa vel (interiora) longe acuminata, breviter longeve in petiolum attenuata, multi-(ad 40-) dentata, basi dentibus grossis ad 4 cm longis in petiolum descendentibus deorsum minoribus aucta; caulina inferiora valde grosse dentata. Capitula ad 15. Piemont: Cogne!, Valpelline! Wallis, z. B. Branson!, Nax!, Visp!, Brig!, Lens! Subsp. 2. pseudo-Rioniti Zahn, H. Schweiz (1906) 343. — Folia intense maculata latiora basi cordata vel truncata vel subconstricta == grosse dentata, caulinum 4 ovato-lanceolatum vel angustius. Capitula A—7. Wallis, z. B. Nax!, Visp!, Varen bis Leuk!, Sitten!, Lens!, Riddes! 184. H. leiopogon Gren. (1872) ex Verlot Cat. pl. Dauph. (1872) 396; A.-T. Suppl. & Mon. (1876) 14; H. Alp. fr. 66; NP. Il. 314. — ?H. andryaloides x. bifi- dum Rouy l. c. 450. — H. pictum-praecox (cinerascens) Zahn, H. Alp. mar. (1916) 2092. — Saepe pluricaule. Caules 10—35 em, inferne pilosi, superne glandulosi, laxe paniculato- vel altefurcato-(1 —)2—5(—7)-cephali, acladio 15—50(—100) mm, ramis 1—2(—3) valde remotis 1—2(—3)-cephalis. Folia crassiuscula glauco- et canescenti- viridia == longe petiolata obovata vel elliptica obtusa, interiora ovato- vel oblongo-lanceo- lata = acuta, basi constrieta vel attenuata, raro truncata vel leviter cordata, grosse vel lobato-dentata, utrinque dense pilosa, supra margineque microglanduloso argenteo-setosa raro glabrescentia, juniora et petioli = villosa. Pili fortiter dentati vel subplumosi; caulina 0—1(—2) parva vel imum lanceolatum grosse dentatum. Anthela == cana dense glandulosa epilosa. Involucra consimilia, raro X parcepilosa, 9—12% mm, squamis ex- ternis == obtusiusculis. Ligulae interdum subeiliolatae. Styli lutei. Achaenia subatra, 4 mm. Korsika. Südwest- und Dröme-Alpen (Alpes maritimes, Dauphine, Dröme). — Juli. Subspecies A. levopogonvs. I. Involucra epilosa. Subsp. 1. hyposericum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 203. — Squamae atrius- culae subfloccosae, margine basin versus dense floccosae. Folia (exteriora saepe leviter cordata) grosse vel longe ineiso- vel lobato-multidentata, supra densiuscule breviterque setosa vel + glabrescentia; caulina 4—2, imum saepe valde grosse dentatum. Alpes maritimes: Entraunes! Basses-Alpes: Annot, 1550 m! 538 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 2. leiopogon (Gren.) NP. II. 314; A.-T. Cat. 286. — Acladium longius (1—10 cm). Squamae densissime floccosae albidae. Folia basi constrieta vel attenuata et inferne grosse dentata utrinque dense albosetosa, caulina parva. Dauphine: Gap, 1500—1950 m (F. Sch. H. norm. n. s. n. 1814!, H. Gall. n. 630 634!, 4214!, Fr. H. Eur. n.69®i5), Dröme: Meuglon, 1300 m (H. Gall. n. 1453)! Vaueluse: Mt. Ventoux (f.b. obseuwreus Zahn, involucris majoribus minus floccosis). Subsp. 3. Gariodianum A.-T. Cat. (1913) 286. — Simile, sed folia ellip- tico-lanceolata vel = lanceolata pleraque acuminata denticulata vel subserrato-dentata, caulina 0—2 reducta. Caulis 3—4 dm firmus rigidus erectus rufescens subcorymboso- oligocephalus, acladio breviore. ; | Dröme: Mt. Jocon [Col de Grimone], häufig. wi. Nota. Huc pertinere videtur H. pulviscapum A.-T. Cat. (1913) 404 (sub Seamiger — Habitu ut in Bellidiastro Michelii. Ubique pilis mollibus flexuosis fortiter dentatis vel sub- plumosis subcanescens. Folia ovata vel elliptica I crenato-dentata in petiolum contracta, cau- lina 0. vel linearia. Antbela 4- vel furcato-2—3-cephala pariter ac involucra dense canofloccosa et minute subglandulosa. Squamae lanceolatae imbricatae. Ligulae glabrae. Styli lute. — Korsika: Punta del Fornello im Val d’Asinao, 1900 m. | 1 I. Involucra parce vel subpilosa. Subsp. 4. Flahaultianum A.-T. et Gaut. H. Gall. (1902) n. 935 et Bull. Soe. bot. Fr. LI. (1905) 71 pro sp.; A.-T. Cat. (1913) 283 ec. descr. — H. leiopogon B. Ventouxianum Rouy ]. c. 450. — Simile, 1—2 dm, folia ur curvato-setosa vel glabres- centia saepe maculata ovato- vel oblongo-lanceolata vel == lanceolata saepe elongata, pleraque acuta, basi contracta vel attenuata, irregulariter sinuato- vel lobato-dentata vel incisa. Sauamal densissime floccosae. Provence: Mt. Ventoux, 1250—1700 m (H. Gall. n. 935-942)! Dauphine: Gap, 1500—1900 m (l. ec. n. 1215!, 1454—1456!). — Nach A.-T. Cat. 284 auch auf dem Mte d’Oro in Korsika (?) und er dem Berg Chiona in Griechenland, was aus pflanzen- BEORTER DEU Gründen nicht möglich ist. Ei Subsp. 5. Chabertianum A.-T. Cat. (1913) 284 pro sp. — Folia vix vel sub- dentata bpiien vel elliptico-lanceolata subtus glauca subsetoso-hirsuta, in petiolis subeirrito- hirsuta, supra glabrescentia viridia, caulinum 0—4. Scapus 5—15 cm cum anthela et involucris eiliato-pilosus canofloccosusque. Glandulae tenellae atrae, squamae acutae dorso valde obscurae. ne Korsika: Monte Vadro (A. Chabert). 182. H. barbulare Zahn = leiopogon-murorum Zahn. — H. barbulatum var. alpestre A.-T. in Bull. Soc. bot. Fr. LI. (1905) 78 pp. — H. Verloti A.-T. Cat. 328 pp. — H. cinerascenti proximum, sed folia (rigida ovata vel ovato-lanceolata obtusa vel E acuta, saepe grosse dentata longeque petiolata) in costa dorsali petioloque dense albo- villosa (pilis fortiter dentatis) basi contracta vel attenuata supra saepe subsetoso-pilosa, margine densiuscule tenuiterque setosa, caulina 4(—2) in costa petioloque = villosa. Involucra 9—10 mm saepe parcepilosa, densiuscule floccosa, cum anthela densissime crasseque glandulosa. Acladium 41—3 cm. Styli obsceuri; achaenia atra. Est Flahaul- hanum-murorum R: Südwestalpen. Provence, 1200—1400 m: Mt. Ventoux!; Dauphine: Col de Glaise bei Gap (H. Gall n. 436, 655!). — Juli— August. we. Nota. Simile 4. H. hirticollum A.-T. Cat. (1943) 285. — 3—4 dm, 4- vel furcato- oligocephalum. Folia breviter ovata, elliptica vel elliptico-lanceolata valde inaequaliter subsinuato- Be dentata vel subincisa basi truncato- contracta, caulinum 0—4. Styli lutei. — Dauphine: Lautaret, Briancon, Gap. 2. H. sclerophaeum A.-T. Cat. (1913) 334. — Caulis crassiusculus oligocephalus, anthela et involucra canofloccosa = glandulosa et subpilosa. Folia ovato-elliptica vel lanceolato-acumi- e nata sacpe maculata supra subsetosa vel glabrata inferne subincisa vel subpinnata et cum petiolo z dense flexuoso-pilosa. Styli lutei. Squamae acutae. Ligulae glabrae. Versus praecocem. — Col de Grimone en Dröme. E77: Euhieracium. — Sect. VIII. Lanatella; n. 482—185., 539 Var. 8. petarelense A.-T. ]l.c. 352; foliis lanceolatis = dentatis tantum, squamis subob- tusis. — Unterhalb des Sees de Petarel en Valgaudemard (Hautes-Alpes). 183. H. Sandozianum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Ill. (1904) 1829; H. Schweiz 344; Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 130, t. 406. — H. pictum var. ? paradoxum Gremli, . Exk.-Fl. Schweiz ed. 4. (1881) 279. — H. paradoxum A.-T. H. Gall. (1906) n. 1452; Cat. 279. — H. pictum-Trachselianum? Gremli l. c.; Zahn in Koch I. c. — H. vul- gato X pictum? A.-T. in H. Gall. n. 1452. — H. pietum-saxifragum Zahn in Schinz et Kell. Fl. Schweiz ed. 3. II. (1914) 450. — 25—60 cm, (3 —)5—12(—30)-cephalum, ramis (&—)3—6(—10) oblique vel arcuato-erectis, inferioribus longis foliosis, acladio 15—60 mm. Folia glauca saepe intense maculata, supra glabra, margine costaque dorsali et in petiolo dense pilosa (pilis fortiter dentatis); radicalia saepe pauca oblongo- vel sub- lanceolata elongata obtusa vel acuta, in petiolum alatum subbrevem longe attenuata, infra medium grosse et saepe longissime (ad 15 mm) serrato-dentata; caulina 5—10 sensim vel subeito minora lanceolata vel angustiora basi attenuata vel (inferiora) subpetiolata. Involucra 10—13 mm subfloccosa vel densiuscule floccosa subpilosa vix sparsim micro- glandulosa, squamis acutis apice comosis (externis acutiusculis) atroviridibus, margine diluto. Pedunculi cani disperse pilosi, disperse microglandulosi. Styli lutei. Ligulae glabrae. Achaenia atra. — Caulis elatior 6—10-folius ramosissimus (subvar. 1. normale Zahn) vel 2—3 dm altus 2—5-foliatus oligocephalus (subvar. 2. centrovallesiacum Zahn). Westalpen. An Felsen der Flußtäler in Savoyen: Bellegarde bis Colonaz (H. Gall. n. 145%)! Waadis Zwischen Aigle und Le Sepey (Sandoz)! Wallis: Sierre!, Visp!, Visperterminen!, St. Nikolaus!, Saas!, Brig!, Gondo! usw., auch in die Seitentäler gehend. 184. H. leiophaeum A.-T. et G” H. Gall. (1908) n. 1608!; A.-T. Cat. 287. — H. Wiesbaurianum subsp. leiophaeum Zahn H. Eur. n. 642! — H. pictum-Wies- baurianum Zahn. — H. farinulentiformi et oreiocephalo simile. Caulis 15—40 cm, pilosus, ramis 1—2 oblique patentibus vel erectis 4(—3)-cephalis; acladio (1—)2—5 (—10) cm. Folia rigida utrinque breviter erispo-pilosa, supra = dense setosa, glauca, . supra maculata, ovalia, obovata, elliptica vel oblonga, obtusa vel breviter acuta, basi subcordata vel truncata vel in petiolum albopilosum contracta. Pedunculi spapsim pilosi cum involucris densiuscule brevissimeque pilosis breviter subglandulosi cani. Squamae lanceolato-lineares acutae. Styli lutei. Ligulae apice glabrae. Südwestalpen. Hautes-Alpes: Lautaret (H. Gall. n. 1608)!, Monetier-les-Bains, 1500—2000 m (am Puy-Chevalier). (Zahn Il. c. et n. 865)! — Juli—August. 185. H. oreiocephalum Zahn, H. Eur. (1941) n. 587! pro H. pulchellum-palli- - dum. — H. caesioides-pallidum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 203. — H. caesioidi simile, sed folia in margine mieroglanduloso et in tota parte superiore curvato-setosa. Caulis ad.3 dm, densiuscule pilosus 4—3(—4)-cephalus, acladio 5—30(—100) mm, ramis 0—2, pedunculis canis subdense pilosis apice parce minuteque glandulosis. Folia ovata gradatim lanceolata basi truncata vel subattenuata glauca canescentia saepe maculata == grosse dentatä, in costa supra saepe parce, subtus dense floccosa; caulinum 0—1. Involucra 10—13 mm, crassa dilute villosa subfloecosa parcissime glandulosa. Styli subobscuri Südwestalpen. Alpes maritimes: Cime du Diamant!, Breil, 1500 m! Hautes- Alpes: Gap!, Lautaret (Zahn n. 587)! Nota. Huc pertinet etiam H. trinatum (bifidum-pallidum-pietum) Zahn, H. Eur. (1944) n. 869! — An A. tricephalum A.-T. Cat. (1943) 282 pp.? — Caulis 2—3 dm haud vel subpilosus flexuosus 1—5-cephalus, acladio 1—45 cm longo, pedicellis apice canis et vix vel parce minuteque slandulosis vix vel disperse pilosis. Folia sat parva elliptica vel elliptico-lanceolata cum petiolis densissime pilosa, supra dense setosa, in costa dorsali densissime floccosa, denticulata vel grosse vel basi subineiso- . et sinuato-dentata constricta, cerassiuscula, saepe = maculata. Involucra 42—44 mm globosa breviter villosula fere semper eglandulosa densissime floccosa, squamis la- tiusculis acuminatis obtusiusculis vel acutis, internis subulatis, dorso usque ad apicem obseuris. Styli initio lutei. — Hautes-Alpes: Gap, La Magdeleine au Lautaret, 4900 m (Zahn ,n. 869)! 540) K.H. Zahn. — Hieracium. d. Lanatella-Lanata. 186. H. pulchellum Gren. in Gren. et Godr. Fl. Fr. II. (4850) 367; Griseb. Comm. 64; Fr. Epier. 78; A.-T. Mon. 35; NP. II. 316; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. II. 1830, H. Schw. 345; nec Lbg. — H. Liottardı Gren. et Godr. 1. c. 366 pp.; nec Vill. Prosp. (1779) 35. — H. Liottardi b. pulchellum Fr. 1. c. — H. lanatellum A.-T. Essai (1874) 46; Mon. 35; H. Alp. fr. 63; Bellil. c. 474; Rouy l. c. 493; A.-T, Cat. 275.5 — H. lanato-pietum A.-T. Essai classif. 9. — H. tomentosum-pietum NP. II. 316. — H. murorum-lanatum A.-T. Mon. 35. — H. pictum > lanatum Zahn. — Ab H. pieto differt involueris majoribus (11—145 mm) dense breviterque albopilosis, squamis acutis- simis eglandulosis, foliis majoribus subtus (praesertim in costa petioloque) densius pilosis (pilis mollibus plumosis); ab FH. lanato caule humiliore, pilis multo minus numerosis, foliis supra subglabris (raro subpilosis) saepe = brunneo-maculatis distinete petiolatis minoribus saepe = grosse dentatis involucrisque dense floccosis. — Caulis 1—2(—3) dm, saepe usque ad basin ramosus, 2—3(— 6)-cephalus, lateralibus praeditus, acladio 1/, AR totius caulis. Styli lutei. Achaenia atra. 7 Südwest- und Drömealpen. Alpes maritimes; Piemont; Dauphine; Wallis. — Juli. Subspecies H. pulchelli. l. Glandulae = 0. Subsp. 1. Morthieri Zahn, H. Schweiz (1906) 345; Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 126, t. 101 B. — Est pictum > lanatum. Folia basin versus dentata vel pinnato-lobata, plerumque maculata; caulinum 0—4 parvum. Wallis: von Salvan bis Stalden und Brig!” Isere: Voreppe! Dauphine: Mte. Viso! Subsp. 2. pulchellunmv (Gren.) Zahn 1. c. 346. — H. lanatellum y. pulchellum (sic!) A.-T. Cat. 275. — Folia basi magis attenuata vix vel == dentata rigidiora saepe immaculata (sed vinoso-colorata), caulina 3 saepe parva. Flocci magis evoluti. Est farinulentum > lanatum. Folia supra glabra (subvar. 4. verum Zahn = pulchellum Gren. l. c.; an H. Ferrarianum Belli 1. c. 467 pp.?; cfr. p. 405) vel pilosa (subvar. 2. lanatellum A.-T. 1. c.; Reichb. Ice. XIX. 2, t. 102, f. A), interdum pedunculi parcee microglandulosi (subvar. 3. mieradenium Zahn, H. Schweiz 346). en Seealpen! Dauphine (H. Gall. n. 624!, 763!, 1450!, Zahn n. 375!, 8531). Isere. Dröme. Savoyen! Haute-Savoie: Petit-Bornand, Col d’Aise, Möle. Piemont! Subsp. 3. seusanum A.-T. Spieil. suppl. I. (1886) 4% pro sp.; NP. I. 317; A.-T. H. Alp. fr. 65; Cat. 379; Reichb. Ic. XIX. 2, t. 103. — Est farinulentum-an- dryaloides. 25—40 cm, ubique modice lanatum (—3 mm), canoviride. Folia elliptica vel oblongo-lanceolata, vix vel basi attenuata == sinuato- et serrato-dentata, crassius- cula, maculata, supra pilosa et in costa floccosa, subtus subfloccosa, caulina 2—3 parva, Squamae canofloccosae. Styli brunnescentes. Hautes-Alpes: Gap (Soc. dauph. n. 5644, Soc. Rochel. n. 4919, H. Gall. n. 762, 934)! | II. Caulomata disperse glandulosa (rigide patenti-pilosa). Subsp. 4. Besseanum (et phlomidifolium X pietum) A.-T. in B. S. Murith. XXII. — XXIV. (1896) 48; Besse et Vaccari, H. fl. valdöt. (1909) 59. — Subsp. pleioscapum Zahn in Koch, Syn. ed. 3. (41901) 1830. — AH. lanatellum P. lanopietum A.T. Cat. 275. — Folia oblongo-spathulata vel oblongo-lanceolata glauca tenuia vix maculata supra interdum disperse pilosa ad petiolum longe attenuata breviter vel subineiso-dentata. Pluricaule. Piemont: Aosta!, Cogne!, Valsavaranche!, V. Grauson!' — Nicht im Wallis. e. Lanatella-Lanata-Vulgata, 187. H. cephalotes A.-T. (et lanato-caesioides) Suppl. a Mon. (4876) 44; H. Alp. fr. 74; NP. II. (1889) 344; Rouy l.c. 445; A.-T. Cat. 83. — H. caesioides-pelli- Euhieracium. — Sect. VII. Lanatella; n. 186—488. 541 tum Zahn, H. Alp. mar. (1916( 203. — Ab H. caesioidi involucris crassis globosis 44—417 mm longis (ut in H. glandulifero) dense villosis pilisque fortiter dentatis differt. Abbruzzen. Südwestalpen (Seealpen, Mte. Viso, Piemont). — Juli. | Subspecies H. cephalotis. Subsp. 1. cephalotes (A.-T.) Zahn. — 12—25(—40) cm, 4- vel furcato-2—3 (—5)-cephalum, acladio (1,5—) 2—5 cm, ramis 1—2(—3) submonocephalis, peduneulis canis apice interdum parceglandulosis. Folia (exteriora ovata) ovato- vel oblongo-lanceo- lata denticulata vel loboso-dentata, supra glabra saepe submaculata, margine dense albo- et curvato-pilosa, subtus parcefloccosa et densiuscule, in costa petioloque (canofloccoso) albovillosa; caulinum 0—4. Involucra pilis basi atris villosa = dense floccosa plerumque eglandulosa. Squamae acutissimae. Styli obscuri. Alveoli margine longe dentati. Alpes maritimes: Mt. Mounier, 2000—2200 m! Hautes-Alpes: La Traversette am Mte. Viso, 2100 m! Piemont. — Soc. dauph. n. 4949! Subsp. 2. tricholepidum A.-T. in Bull. Soc. bot. Fr. XLI. (1894) 362% pro sp.; Cat. 281 pp. (inter Sartoriana!!.. — 3—6-cephalum. Folia consimilia, sed interiora longa lanceolata acutissima, exteriora obtusa, immaculata, dentata vel inferne grosse inciso- vel pinnato-dentata, dentibus interdum ad 25 mm longis partim liberis. Styli lutei. Alpes maritimes: Lac d’Allos, 2200 m!, Porte d’Entraunes! Subsp. 3. Profetanum Belli 1. c. (1904) 491 pro sp. — Folia magna elliptica vel lanceolata denticulata utrinque vel subtus tantum breviter crispo-pilosa, rigida; caulina 1(—2). Caulis 2—4 dm vix vel parcepilosus altefurcatus.. Squamae attenuatae obtusiusculae parcefloceosae sursum parceglandulosae. Pedunculi tomentosi subeglandu- losi. An caesioides- (vel pellitum-) pallidum ? Abruzzen: Piano di Cinque Miglia und am Berg Genzana im V. Cupa bei Rocca Pia! f. Lanatella-Heterodonta. 188. H. rupestre All. Auct. fl. Ped. (1789) 12, t. I, f. 2; Fr. Symb. 87 pp.; Bert BJ. tal VIE 276, GE: @. El. Il. 367: Griseb. Comm. 55; Fr. Epier. 81 pp.; iteichb. Ic. XIX. 89, t. 186, f. Il; Schlechtend.-Hall. Deutschl. Fl. 5. Aufl. t. 3270; Burn. Gr. Cat. 30, 73; A.-T. H. Alp. fr. 64, Belli l.c. 472; Rouyl.c. 440; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 1829 pro H. pictum-silvaticum; A.-T. Cat. 277. — H. pietum- humile Zahn in Schinz et Kell. Fl. Schweiz ed. 2. II. (1905) 31%. — Caulis 5—25 cm, tenuis, saepe ascendens et = flexuosus, pilis dispersis vel modice numerosis patentibus obsitus, superne glandulosus. Folia radicalia glauca, exteriora obovata vel ovato-lanceo- lata spathulata obtusa mucronata, reliqua ad basin vel in petiolum latissime alatum brevem sensim attenuata, denticulata vel more Taraxaci vel H. humilis saepe longe (ad 2 cm) sinuato- vel inciso-dentata (dentibus compluribus inaequalibus acutis), supra glabra vel (exteriora) parce vel in costa mediana tantum pilosa, margine rigide pilosa et glandulis sparsis minutissimis obsita, sublus subpilosa vel (praesertim in costa petioloque) = dense pilosa (—2,5 mm); caulina 0—1(—2) plerumque parva in costa dorsali parcefloccosa. Pili fere subplumosi. Anthela = profunde furcata (acladio 1/,— 5/, totius caulis) A—3 (rarissime ad 5)-cephala, ramis vel pedunculis I—2 densiuscule breviterque glandulosis apice tantum parce vel modice floccosis disperseque pilosis. Saepe caules laterales evoluti. Involucra 9—44 mm, crassa, densiuscule pilosa, disperse glan- dulosa, squamis angustis acuminatis obtusiusculis vel acutis, subfloccosis, margine dense vel densissime floccosis, interioribus late viridi-marginatis, externis laxis in bracteolas 3—5 dilutas saepe subfoliolaceas incerescentibus. Ligulae dilute luteae apice + glabrae. Styli lutei vel subobscuri. Achaenia subatra, 3,8 mm. An Felsen. Abruzzen: Mte. Argatone bei Sulmona! Südwestalpen: Alpes maritimes! Basses-Alpes (Baenitz n. 6233!, H. Gall. n. 6%26— 628)! Piemont! Hautes- Alpes (l. c. n. 629)! Isere!, 400—1800 m. — Nicht im Wallis. — Juni—Juli. Nota. H. Rostani A.-T. ex Belli 1. c. (1904) 445; nec NP. — H. rupestre x statieifolium ? Belli l.c. — Nihil est nisi forma angustifolia A. rupestris, pedunculis apice saepe parcefloccosis. 542 | K. H. Zahn. — Hieracium. Sect. IX. Lanata. Lanata Gremli, Exk.-Fl. Schweiz ed. 5. (1885) 287; Zahn, H. Schweiz (4906) 13; Reichb. Ic. XIX. 2. p. 124. — Andryaloidea (Monn..l. c.) Koch, Syn. ed. 2. II. (4844) 521; Griseb. Comm. (1852) 62 pp.; Fr. Epier. (1862) 74pp. — Stirps H. andryaloidis Fr. Symb. (1848) 86pp. — Stirps H. tomentosum Burn. Gr. Cat. (1883) 32. — Tomentosa NP. II. (1889) 272 pp. — Cfr. p. 34. — Phyllopodum vel hypophyllo- podum. Folia plerumque magna, utrinque pilis erispis intricatis saepe brevissimis eximie plumosis albotomentosa vel tomentoso-villosa, crassiuscula.. Anthela furcata. In- volucra magna albo-tomentoso-villosa efloccosa saepissime eglandulosa, squamis longe acuminatis. Pedunculi = eglandulosi. Caulis — foliosus, sed folia aequaliter distributa. Achaenia plerumque atra. Südwestalpen. — Fig. 38. | Species prineipalis. 189. .H. lanatum Vill. Prosp. hist. pl. Dauph. (1779) 35; Fl. Delph. (1785) 86; Hist. pl. Dauph. III. (1789) 120; DC. Fl. fr. IV. 21; Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 100; Koch, Syn. ed. 2. II. (1844) 521; Gren. Godr. Fl. Fr. IL. (1850) 365; Griseb. Comm. (1852) 62; Reichb. Ic. XIX. (1860) t. 194, f. I; A.-T. H. Alp. fr. 59; Belli 1. c. 467; Zahn, H. Schweiz 332; nee W. Kit. — Andryala lanata L. Amoenit. IV. (1755) 288; Sp. pl. 2. II. (41763) 4137. — HH. tomentosum (Gerard, Fl. Gall.-Prov. 168) All. Fl. Ped. I. (1785) 246; Froel. in DC. Prodr. VII. (1838) 234; Fr. Symb. (1848) 99; Epier. (1862) 78; Burn. Gr. Cat. (1883) 32; NP. II. 277; Rouy l. c. 441. — H. verbasci- folium Pers. Syn. II. (1807) 374; nee Vill. — H. pseudotomentosum A.-T. Cat. 266; nec. NP. — Caulis 1—5 dm, (2—)3—7(—12)-cephalus, ramis (1—)2—4(—6) valde remotis saepe ex omnibus a ortis I-cephalis vel simplieiter ramulosis, acladio 1 —l/) (— 2/3) totius caulis aequante, pedunculis sub indumento densissimo vix vel = floceosis et interdum microglandulosis. Folia (interdum suboenochroa) radicalia pauca vel 0 lanceo- lata, oblonga vel elliptica ad basin attenuata vel breviter late alato-petiolata integerrima vel grosse dentata, interiora longiora, plerumque acuta; caulina 2—5(—38) sensim vel cito minora, inferiora radiealibus similia ad basin attenuata vix"subpetiolata, superiora basi lata sessilia, elliptica vel ovata, eito in bracteas bracteolasque deminuta. Involuera 12—18 mm crasse ovata denique ventricosa, squamis lanceolatis longe acuminatis acutis vel acutissimis (externis saepe laxis) indumento = occultis. Ligulae dilute luteae fere semper evolutae apice saepe subeiliolatae. Styli lutei. Achaenia saepe aterrima. Alveoli margine breviter dentati. Reliqua cfr. supra. An trockenen felsigen Orten, auch in trockenen lichten Nadelwaldungen von 300— 2100 m. Südwestalpen bis ins Wallis und in die nördlichen Apenninen. — Fig. 38. — Mai—Juli. | Greges, subspecies, varietates et formae JH. lanat.:. A. Grex H. lanatum (Vill.) Zahn. — Grex Tomentosum NP. U. 278. — Folia haud vel parum denticulata, rarissime dentibus nonnullis majoribus munita. Pili (1—)3—5 mm longi. n Subsp. 1. lanatum (vll) Zahn; A.-T. Cat. 266; Schlechtend.-Hall. Deutschl. Fl. 5. Aufl. t. 3273. — Involucra 4518 mm dense lanata (3—4 mm). Pilorum tomen- tum in reliqua planta 0),5—3 mm longum densissimum album. Glandulae (et flocei) 0. — Variat foliis vix denticulatis (var. @. genuinum NP.), tomento brevissimo (subvar. Re | andryalopsis A.-T. Spieil. suppl. II. [1886] 50; H. Alp. fr. 60; Cat. 267) vel laxiore longioreque, 1,5 —3 mm (subvar. 2. normale NP.), vel minus denso, foliis viridibus, caulinis basi lata vel subamplexicanli, pilis caulinis 3—5 mm, peduneulis mieroglandulosis (var. 9. subcoronariifolium Zahn, H. Schweiz 333 — var. coronarüfolium NP. Il. 2805 nec A.-T. = H. Carestianum A.-T. Cat. [1913] 265 c. deser. longissima). Folia saepe basi longe attenuata, inferiora ibidem grosse pluridentata, minus dense sed longius to- Euhieracium, — Sect. IX. Lanata; n. 489. 543 mentosa (var. y: dentifolium NP. II. 281 — H. lanatum subsp. pseudotomentosum Reichb. Ic. XIX. 2, t. 97; nec NP. —= AH. lanatopsis A.-T. Cat. 266 pp. quoad plantam Sedunensem). Apuanische Alpen und Westalpen bis Binn im Wallis und Valdivedro (H. Gall. n. 616—619!, 757—758!, 64!, 407!, 408!, Zahn n. 57!, 476!, Fr. H. Eur. n. 64 pp.!, Sch.-Bip. Cich. n. 44 pp.!, F. Sch. H. norm. n. s. n. 8/9!, Baenitz n. 3675: Wallis!, n. 6231 = « 1: Fugeret!). Auch Dröme!, Ain (F. Sch. 1. c.)! Jura: Vaumarcus! Nota. H. coniflorum A.-T. et Wilez. ex Besse et Vacc. H. fl. valdötain. (4909) 57 et Cat. 265 est forma capitulis subabortis frigore torpentibus! Subsp. 2. phlomidifolium A.-T. Spieil. suppl. I. (1886) 42 pro sp.; Bull. Soc. bot. Fr. XLI. (1894) 358 pp.; NP. II. 281; Belli 468; A.-T. Cat. 264. — H. sub- lanatum A.-T. pp. in Ann. Jard. Geneve (1897) 100. — AH. thapsoides b. phlomidi- folium A.-T. H. Alp. fr. 56. — H. tomentosum > Vallisiacum Rouy ].c. 452 pp. (sie!). — Est lanatum > erioleucum. Folia virescentia laxius pilosa (A\—2 mm) obovato-lanceo- lata vel longe oblonga, caulina I—3(—4) cito minora, media superioraque longe acumi- nata acutissima, inferiora radicaliaque sub- vel inciso-dentata. Involucra 13—14 mm, pariter ac pedunculi canofloccosi saepe parce microglandulosa. Pili caulini, 1,5—2 mm. Seealpen? (Belli). Mte Viso: La Monta! und Mt. Segure!, Mt. Cenis?, Aosta? — Planta cum subsp. praecedenti et H. pteropogoni omnino confluente ab A.-T. ipso rursus commutata. B. Grex H. andryaloides NP. — H. andryaloides Vill. Prosp. (1779) 35, t. 44, f. 3; Hist. pl. Dauph. II. (1789) 121, t. 29; Froel. in DC. Prodr. VII. 235, Pr. Symb. 88; Gr. G. Fl. Fr. II. 366; Reichb. Ic. XIX. 94 pp. et 6697, EAN IV, Epier. 79 pp., A.-T. H. Alp. fr. 62; Burn. .Gr. Cat. 33; Belli 1. ec. 466; Rouy 1. c. 442. — Grex Andryaloides NP. II. (1889) 284. — Folia fere semper dentata vel sinuato-dentata vel pinnato-lobata et = undulata, minora, pilis brevissimis (0,5—1,5 mm) densissime intricatis crasse tomentosa subtus subfloccosa. I. Folia caulina (3—)5—8(—10). Inter A et B. Subsp. 3. ragusinoides A.-T. et St-Yves in H. Gall. (4908) n. 1604Pis!; A.-T. Cat. 27%. — 2-4 dm, 3—7(—18)-cephalum, ramis ad 5 longis parvifoliis 1- vel oligocephalis, acladio 1—3 cm, involucris 9—40 mm. Folia radicalia saepe magna ob- longo-ovata vel oblongo-spathulata partim rotundato-obtusa, longe in petiolum longum attenuata late obtuseque pluridentata vel plurilobata, caulina 3—7(—10) abrupte minora sensim decrescentia, tomento crasso longiore. Alpes maritimes: Beuil, 400—500 m (l. e.)!, Levens!, Duranus!, Mt. Ferion! Subsp. 4. psilopogon A.-T. et St-Yves H. Gall. (1908) n. 1605Pis!; Soc. fr.-helv. n. 2249!; A.-T. Cat. 272 (pro sp.). — Simile, sed folia latiora lingulata vel ovata breviter sinuato-pluridentata, caulina (3—)5—8 saepe majora, omnia brevissime cretaceo- tomentosa. Involucra saepe magna. Alpes maritimes, 400— 500 m: Lantosque!, 'Montagne d’Ouesti! II. Folia caulina 4—5 (caulis plerumque humilis). Subsp. 5. andryaloides (Vill. 1.c.) NP. II. 284 pp.!; A.-T. Cat. 272. — An- dryala lanata L. Sp. pl. II. (1763) 1437 pp. — H. tomentosum All..1. c. pp.; Griseb. . Coram. 64 pp. — H. undulatum Ait. Hort. Kew. ed. 1. III. (1811) 124; nec Boiss. — ? H. anchusaefolium Spreng. Syst. II. (1826) 64%. —- Ubique pilis erispis intricatis densissime albotomentosum. Folia radicalia 3—5 magna vel parva obtusa in petiolum brevem constrieta vel attenuata, crassa, oblonga; caulina similia vel lanceolata. Caulis 5—A15 cm 4— 5-cephalus ramis 4—3 valde remotis, pedunculis canis. Involucra 41— 14 mm albotomentosa, squamis margine floccosis vix vel sparsim microglandulosis. Ligulae saepe longe ciliatae. — Folia interdum vix dentata (subvar. 2. eriopsilon Jord. ex Billot, Annot. [1855] 129; A.-T. Mon. 36), caulina sensim minora, rami ad 8, capitula ad 45 (subvar. 3. eaulescens A.-T. 1. e.). 544 K.H. Zahn. — Hieracium, Nizza! Marseille! Basses-Alpes! Alpes maritimes: Valdieri! Piemont! Hautes-Alpes! Dröme. Isere! Savoyen! (H. Gall. n. 66!, 761!, 4449!, 623!, F. Sch. H. norm. n. S. n. 4411!). — Nach Belli I. c. 467 bei San Dalmazzo di Tenda (? 8 Nota. H. Thuretianum = H. lanato x andryaloides A.-T. Cat. 273 est forma pumila H. andryalordis, foliis parvis oblongis subintegris. — Cime de Barrot in Alpibus maritimis, Subsp. 6. Liottardii Vill. Prosp. (1779) 35 pro sp., Hist. pl. Dauph. III. 121, t.29; Fr. Epier. 78 pp.; A.-T.H. Alp. fr. 61; Cat. 270, nec Gren. Godr: — H. andryaloides Gaud. Fl. Helv. V. (1829) 100; Froel. in DC. Prodr. VII. 234 pp.,;, Fr. Symb. 88; Griseb. Comm. 64 pp.; Fr. Epier. 79 pp. — H. andryaloides 8. undulatum Koch, Syn. ed. I, p. 458. — H. andryaloides «. genwinum NP. II. 284. — H. dasycephalum Froel. 1. c. 234. — H. murorum-andryaloides -A.-T. Essai classif. 9. — H. erispatum Jord. in Billot, Arch. (1858) 459; Verlot, Cat. 217; A.-T. Cat. 271. — Minus dense tomentoso-pilosum, virescens. Folia vix vel sinuato-denticulata vel breviter dentata, caulina 2—4 parva. Caulis 1—3 dm, (1—)2—5(—20)-cephalus, acladio 4—3(—40) em, ramis 1—3(—6). An andr yaloides > bifidum? —- Variat caule robustiore foliis utringue breviter longiusve attenuatis — vinoso-coloratis (subvar. 2. oenochroum Jord. ex St.- Lager, Cat. pl. bass. Rhöne [1878] 476 = H. tomentosum ’> murorum? Rouy l..c. 446). Hautes-Alpes. Piemont. Dröme: St.-May! Isere (H. Gall. n. 65!, Soc. fr.-helv.305!1, F. Sch. H. norm. n.s. n. 1414!). Savoyen! Salve (Fr. H. Eur. n. 65!, Doerfler n. 3128!, Zahn n. 373!). Ain: Colombier de Culoz. — 2: Bass Aa (Mag ni n. 603)! Re maritimes: Vignols, Esteng. Hautes-Alpes: Mte Viso. Provence: Gard; Var. Species intermediae inter Lanata et sectiones reliquas (Fig. 41). Lanata-Glauca. 16. H. Burnatiüi — lanatum < glaucum. a. Lanata-Viellosa. 190. H. pteropogon — lanatum > villosum. 191. H. erioleucum = lanatum-villosum. Lanata-Villosa-Glauca. 45. H. Pamphilü — lanatum < scorzonerifolium. b. Lanata-Barbata. 192. H. amphisericophorum — lanatum-glanduliferum. c. Lanata-Cerinthoidea. ı92a. H. Beyeri — lanatum-Lawsonii. d. Lanata-Vulgata. 193. H. Jordanii — lanatum-bifidum. 194. H. pellitum — lanatum < bifidum. 195. H. pseudo-Laggeri — Jordanii-murorum. -195a. H. chlorelloides -. — pellitum-murorum. e. Lanata-Vulgata-Glauca-Villosa. . 46. H. chloropsis — lanatum < chondrilloides. 471. H. sub-Pamphilhi — chloropsis-Pamphilu. 48. H. Monnieri — lanatum-chondrillordes. 196. H. subtomentosum — lanatum-chloropsis. Lanata-Lanatella. 186. H. pulchellum — lanatum < pietum. Euhieracium. — Sect. IX. Lanata. 545 Lanata-Lanatella-Vulgata. 187. H. cephalotes — pellitum-caesioides. f. Lanata-Heterodonta. 197. H. lansicum | — lanatum > humile. 198. H. Kochianum — lanatum-humile. wor Sndrilloides —, bupl Ar oides Fig. 44. Species intermediae sectionis Lanata. g. Lanata-Amplexicaulia. 199. H. Ravaudii — lanatum > amplexicaule. 302%. H. pedemontanum — lanatum < amplexicaule. I; 303. H. digeneum — lanatum-amplexicaule. r Lanata- Amplexicaulia-Cerinthoidea. 125. H. Bicknellianum — pedemontanum < Lawsomüi. h. Lanata-Prenanthoidea. 200. H. verbascifolium — lanatum-prenanthoides. 204. H. coronariifolium — lanatum-verbascifolium. i. Lanata-Prenanthoidea-Villosa. 202. H. argothrix — lanatum-valdepilosum. A. Engler Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama 280. Hieracium. - 35 546 K. H. Zahn. — Hieracium. k. Lanata-Prenanthoidea-Villosa-Glauca-Vulgata. 203. H. lychnioides 64. H. mollitum 65. H. spectabile verbascifolium-Monnieri. chloropsis-valdepilosum. chloropsis-glaucopsis. Il l. Lanata-Prenanthoidea-Vulgata. 204. H. monregalense — lanatum-juranum. 205. H. Chaboissaei — lanatum < umbrosum. m. Lanata-Prenanthoidea-Vulgata-Oreadea. 206. H. Lannesianum = pellitum-viride? a. Lanata-Villosa. 190. H. pteropogon A.-T. Add. a Mon. (1879) 11; H. Alp. fr. 59; NP. II. 283 (sub lanato); Belli 1. c. 469; Rouy l.c. 443; A.-T. Cat. 264. — H, lanatum > vil- losum (vel lanatum-erioleucum) Zahn, H. Alp. mar. (1916) 226. — Habitu H. piliferi ramosi. Ubique densissime barbato-villosum, pilis 3—5 mm longis mollibus. Caulis 1—4 dm, 1—3-cephalus; acladio 1,5—8(—20) cm longo, ramis saepe longis cras- siusculis fere semper 4-cephalis. Folia saepe submagna viridia saepe =- dentata, radi- calia oblongo-ovata vel lanceolato-elliptica vel oblongo-lanceolata, acutiuscula vel acuta, in petiolum saepe brevissimum attenuata, caulina 1—2(—3) multo minora, imum (rarius etiam secundum) saepe subconspicuum basi attenuatum, reliqua parva lanceolata. Involuera 15—18 mm, crassa, dense longeque‘ sericeo-villosa, squamis acutissimis efloc- cosis pariter ac pedunculi virides vix parce floccosi sparsim mieroglandulosis. Ligulae ° magnae apice glabrae. Styli lutei. Achaenia atra, 3,6—4 mm. Südwestalpen (Alpes maritimes; Dauphine; Piemont). Bis 2600 m. — Juli. Subspecies A. pteropogonis. Subsp. 1. pteropogon (A.-T.) NP. l. c. — Cfr. supra. Alpes maritimes!, z. B. Mt. Mounier (H. Gall. n. 1605)!, Val Sestrieres, 2600!, Mt. Garret bei Esteng, 2300 m!, Argentera!, Pallanfr6. Mte Viso, 2350 m!, Piemont (bis Cogne, 1600— 2300 m!). Subsp. 2. pogonites NP. II. (1889) 306 pro sp. — H. tomentosum > pih- ferum NP. 1. ce. — ? HA. eriotrichum A.-T. in Bull. Soc. Murith. XXXI. (1902) 107 pp. — 12—25 cm, densissime villoso-pellitum (4—6 mm), 1—2-cephalum; acladio —15 cm. Folia rosularia submagna latissime ovato- vel elliptico-lanceolata acuta remote acuteque denticulata indistinete petiolata, exteriora linguiformia, caulina 2—3 submagna ovata acuminata. Involucra 13—15 mm. Pedunculi eglandulosi canotomentosi. Ligulae apice ciliatae. | Seealpen (zwischen lanatum und erioleucum): Limone, 1600—2200!, Ormeal!, Garessio! usw. Piemont: Cogne!, Valsavaranche!, Col Serena (Wilczek)! 194. H. erioleucum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 227. — H. eriophyllum Fr. Epier. 64 (sub H. villoso); A.-T. H. Alp. fr. 27; NP. II. 298; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. III. 1826; H. Schweiz 336; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 448; nec Willd. Enum. hort. Berol. suppl. (1813) 54 et herb.!; nec Schl. Cat. (1824) et exs.! (utrumque H. wl- losum). — H. villosum var. ertophyllum Burn. Gr. Cat. 13, 64; Rouy l.c. 273, 274. — H. Pamphiliü P. eriophyllum A.-T. in B. S. Murith. XXXI. (1902) 107; Bellil.c. 470; A.-T. Cat. 49, 50. — H. lanatum-villosum Zahn. — Habitu et characteribus H. villosi, sed tota planta pilis = plumosis albis mollibus —7 mm longis densissime sericeo-pellita vel -villosa. Caulomata erassiuscula, rami 4— 2(—3)-cephali. Folia sub- .magna interdum breviter serrato-dentata, dilute viridia saepe vinoso-colorata, caulina (3—)4—6 sensim minora, basi lata vel ovata vel cordata = amplexicaulia. Involuera valde crassa (12—)18 —20 mm longa, squamis = latis longissime subulato-acuminatis, Euhieracium. — Sect. IX. Lanata; n. 190-492. 547 - externis (interdum foliolaceis) squarrosis vel patentibus. Styli lutei. Achaenia 3,5 — 4,7 mm. Saepe pluricaule. Südwestalpen (Alpes maritimes; Piemont; Dauphine). 41500—22%00 m. — Juli— August. Subspecies A. erioleuwei. I. Planta albida adeo dense et longe sericea ut foliorum color occultus sit. H. lanato magis affine. Subsp. 1. albatuwm NP. Il. (1889) 299; Reichb. Ic. XIX. 2, t. 93. — 3—4 dm, 3—8-cephalum, ramis subdicephalis. Folia caulina 5-—-6 magna valde sensim decres- centia, superiora late ovato-cordata. Ligulae longe ciliatae. — Var. ß. leucomallum NP. I. c. 300; humilius, foliis undulato-dentatis, squamis angustioribus. Alpes maritimes!, z. B. Limone!, Val Sabbione!, Val Erberg!, Col de Raus!, Mt. Monega!, Mt. Authion! Subsp. 2. chionodes NP. II. 300. — 2—3 dm, 2—4-cephalum, ramis crassis 1-cephalis. Folia caulina 3—4 abrupte in bracteas deminuta, superiora basi truncata vel rotundata. Ligulae sparsim ciliatae. Alpes maritimes!, z. B. Col di Tenda!, Limone!, Viozene!, Ormea!, Garessio!, Val Sabbione!, Val Pesio! I. Planta virescens minus dense villosa. Formae intermediae vel H. villoso magis affines. Subsp. 3. erioleucum Zahn ]. ec. 229. — Subsp. eriophyllum NP. II. 300. — (6—)20—30(—40) cm, 2—3(—6)-cephalum. Folia petiolata lanceolata vel oblongo- lanceolata saepe denticulata partim obtusa, caulina 5—6 valde sensim minora, media oblonga, superiora ovata basi rotundata vel subcordata. Rami 4-cephali. Pili 5—8 mm. Ligulae vix vel breviter ciliolatae. Interdum reductum (H. eriotrichum et lanato X pikhferum A.-T. in B. S. Murith. XXXI. [1902] 107 pp.! et Cat. 51) vel profunde furca- tum vel involueris minoribus (11—15 mm) praeditum. Alpes maritimes, nicht selten! Basses-Alpes (Reverchon, Pl. Fr. n. 4143)! und Hautes-Alpes*)! Piemont: Mt. Cenis, Cogne!, Macugnaga! — (Zahn n.58!, 267!, Vac- cari, Pl. Ital. erit. n. 499!). Subsp. 4. eriovillosum NP. II. 301. — 15—30 cm, (I—)2—4(— 7)-cephalum, acladio 1—3 cm, ramis 0—3(—5) = tenuibus. Folia saepe vix petiolata lanceolata irregulariter subulato-dentata, caulina 4—6 valde sensim minora lanceolata vel oblonga basi rotundata. Squamae latae vel latissimae, exteriores virides. Ligulae plerumque haud ciliatae. Styli saepe subobsecuri. Alpes maritimes häufig, z. B. Limone!, Val Casterino (Zahn n. 58 pp.!), Ormea!, Val Pesio!, Entraque!, Salzo Moreno! Subsp. 5. stenopodum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 231. — Simile, 2 dm, 2—3-cephalum. Folia petiolata, exteriora glabrescentia; caulina 5 ad basin longe vel (superiora) eito attenuata. Involucra 42-14 mm. Pili 3—5 mm subplumosi. Ligulae ciliatae. Est villosum stenobasis-lanatum. Alpes maritimes: Val San Giovanni bei Limone! b. Lanata-Barbata. 192. H. amphisericophorum Zahn. — H. lanatum-glanduliferum (subnivale). — Dense sericeo-pellitum, pilis subplumosis, 4-cephalum. Caulis 1 dm, foliis 4—2 parvis vel bracteiformibus pellitis .obsitus, apice tomentoso-floccosus et sparsissime micro- glandulosus. Folia numerosissima subparva oblonga vel oblongo-lanceolata obtusa vel *, Jam a Villarsio visum: J’ai cueilli un Fkeracium sur le mont Genevre qui avait le port de ’H. villosum joint aux caracteres de l’HA. lanatum (Villars, Hist. pl. Dauph. III. [1789] 424 in nota). 35* 548 K. H. Zahn. — Hieracium. acutiuscula basi attenuata sessilia vix denticulata, exteriora obovata glabrescentia. In- volucra 40—11 mm, squamis angustis acutis parce Ka) image Ligulae glabrae. Achaenia 3,5 mm. Rhizoma valde crassum. Salnaan Piemont: Col Sestrieres (Rostan)! — Juli. c. Lanata-Cerinthoidea. 19%. H. Beyeri Zahn — H. lanatum-Lawsonii Zahn. — Habitu H. Lawsonü, sed validius, folia densissime plumoso-pilosa, scapus (involucraque) glandulis tenellis brevibus obsitus. Rhizoma crassum. Scapus ad 2 dm gracilis vel crassiusculus flexuosus sat dense brevissimeque pilosus sursum canofloccosus et sub lente disperse glandulosus, acladio ca. 5 cm, ramis 2 mono- vel 2-cephalis, capitulis 4, pedicellis gracilibus ob- lique erectis flexuosis suprafastigiatis canis disperse vel. inodice et tenuiter breviglandu- . losis dense breviterque pilosis (pilis valde flexuosis subplumosis). Involucra 40-41 mm latissima denique depressa truncata dense shi pilosa, squamis haud oceultis atro- viridibus vel pallidioribus lanceolatis aeuminatis =. acutis vix vel subpallidius marginatis efloccosis, glandulis dispersis vel modice numerosis parvis vel partim micromorphis ob- sitis; achaeniis 3,5 mm atris. Folia numerosa ovata obtusa vel ovato-oblonga acutius- aa mucronata Be in basin breviter petioliformem latissime alatam attenuata sub- sessilia, intima utrinque breviter attenuata 'subacuminata, omnia utrinque densissime brevissimeque plumoso-pilosa (sed minus dense ut in Zanato) saepe subundulato-mar- ginata et minutissime denticulata, pilis sericeis in foliorum basi longioribus densioribus; caulina 2 parva ovato-lanceolata acuminata dense plumoso-pilosa, summum lanceolatum vel lineare acutissimum == bracteiforme. Bracteae angustae plumosae (in pedicellis 1—2). — Pilis minus densis caulomatum involucrorumque et glandularum numero H. Lawsonit in mentem revocans. Glandulae in foliorum marginibus — 0. Südwestalpen. Fenestrelle in Piemont (Rostan im Herbar R. Beyer)! — Juli. d. Lanata-Vulgata. 193. H. Jordanii A.-T. (1885)*) H. Alp. fr. (1888) 60. — H. Laggeri Jord. ex Fr. Epier. (1862) 79; nec. Sch.-Bip. (1859). — H. colophyllum et tomentosum- silvaticum NP. 11. (1889) 309 pp. — H. pellitum Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2, p. 122 pp. — H. lanatum-bifidum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 85, 236. — H. lanato simile, sed pili minus plumosi saepe minus numerosi, folia magis dentata, caulina eito deerescentia. Caulis 15— 40(—54) em, erassiusculus = flexuosus, saepe usque ad basin ramosus, plerumque alte furcatus, 2—10(—25)-cephalus, ramis 1—4(—8) saepe crassiusculis, 1—3 (rarissime ad 5)-cephalis, acladio 1—15 cm longo. Folia radicalia plerumque = magna petiolata = ovata, elliptica vel oblonga obtusa vel = late lanceolata bre- viter acuminata = viridia, supra medium subintegerrima, deorsum grossius vel lobato- vel pinnato-dentata, raro subintegerrima; caulina 2—6 subeito minora, inferiora radi- calibus similia, superiora parva angusta. Involucra 44—15 mm, == globosa, squamis acutissimis plerumque sub indumento occultis apice saepe obscuriore. Pili diluti plumosi molles ubique densi vel densissimi pellem laxam vel subdensam formantes. Glandulae 0° vel in involucris anthelaque dispersae minutae. Flocei in involucro 0 vel sparsi, anthela tomentosa. Ligulae breviter ciliatae. Styli plerumque lutei. Achaenia subatra, 3,5 — 3,7 mm. | | ; Im Verbreitungsgebiet des H. lanatum. — Juli. Subspecies et varietates HA. Jordanii.. I. Folia caulina 3—6(—8), dentibus subnumerosis grossis vel lobiformibus. *) in Assoc. franc. pour l’avancement des sciences: Congres de Grenoble (1885) 433. E Euhieracium. — Sect. IX. Lanata; n. 192a—493. 549 Subsp. 1. Yvesianum (A.-T. exs. et Cat. 268 [1913] pro sp.) Zahn, H. Alp. mar. (1916) 233. — Saepe pluricaule, ad 4 dm, ubique densissime breviterque plumoso- lanatum, 3—8(— 25)-cephalum, acladio 2—5 em, ramis —5(—4 0), inferioribus longis 1—3(—5—7)-cephalis. Folia radicalia late ovata vel oblongo-ovata rotundato-obtusa vel acutiuscula basi truncata vel in petiolum == longum attenuata (more H. bifidı) pluridentata, dentibus saepe partim liberis; caulina 3—6(—8) plerumque minora cito decrescentia remota undulato-dentata albovillosa. Pedunculi saepe parum floccosi, sed cum involucro disperse mieroglandulosi. Involucra 13—15 mm latissima. Styli ob- scuri. Ab H. ragusinoidi vel psilopogoni derivandum. | Alpes maritimes: Berge um Menton, 1000-1250 ım!, Bouyon!, Col Ferion!, Sospel!, Cuebris!, Col de Braus! — Nicht im Vall&e de Cogne! Subsp. 2. Zacistum NP. II. 211. — 18—30 cm, 1—10-cephalum. Folia elliptica vel oblonga obtusa vel oblongo-lanceolata acuta, profunde lobato-pluridentata (lobis an- gustis, inferioribus longioribus angustioribus acutioribus), basi pinnatifida; caulina 4—6, inferiora consimilia, religua Janceolata minus dentata, summa linearia. Involucra 41— 15 mm, squamis indumento haud occultis margine subfloccosis vel densiuscule floccosis. Alpes maritimes: Limone, 1500—1700 m! . II. Folia eaulina 2—3. Subsp. 3. pseudotomentosum NP. Il. 310; nec Reichb. Ic. XIX. 2,t.97. — H. sublanatum A.-T. pp. in Ann. Jard. Geneve (4897) 400; nec F. Sch. H. norm. n. s. n. 2027! — ZH. phlomidifolium A.-T. in Bull. Soc. bot. Fr. XLI. (1894) 358 pp. — H. Ra- vaudii var. Casterinense A.-T. ex Vaccari, Pl. Ital. erit. n. 209! — H. Jordaniv A.-T. Cat. 269 pp. — H. Perrieri A.-T. Cat. (1913) 270. — 2—3, dm, albolanatum, 2—3 (—4)-cephalum, acladio I—4(—10) cm. Folia breviter vel longius petiolata + ovato- oblonga subobtusa vel acutiuscula, subintegerrima, caulina cito vel abrupte in bracteas deminuta, omnia viridia crasse tomentoso- et plumoso-pilosa (| —2 mm). Involucra (9—)11—12 mm efloccosa. Pedunculi interdum pareissime mieroglandulosi. H. lanato proximum. Alpes maritimes, 4700—2000 m!, z. B. Limone!, Esteng!, St.-Etienne de Tinee!, Vall&e de l’Ellero! Piemont: Oulx!, Mt. Cenis!, Cogne!, Valpelline! Hautes-Alpes: Gap!, Mte. Viso! Savoyen! Wallis, z. B. Ardon!, Sembrancher!, an Felsen ob Zermatt mit Juniperus sabina (Vierhapper)!, Binn! Jura: Cöte Lambercier im Val de Travers! Simmental im Kanton Freiburg: Reidenbach! Subsp. 4. Jordanii (A.-T.1. c.; Cat. 269 pp.) Zahn, H. Schweiz 338. — Subsp. ‚ eolophyllum NP. II. (1889) 310. — 25—45 cm, 2—8(—12)-cephalum; acladio (2—) 4—45 cm. Folia dilute vel gramineo-viridia (rarissime submaculata) dense vel laxe tomentosa, radicalila 1—4 magna petiolata ovata vel oblongo-lanceolata obtusa vel bre- viter acuta, basi grosse et saepe acute serrata; caulinum inferius magnum saepe grossius dentatum, secundum subparvum oblongo-lanceolatum = longe acuminatum (interdum tertium evolutum angustum). Involucra 43—45 mm vix vel subfloccosa cum pedunculis = canis parce vel disperse glandulosa. Pili 4—2 mm longi ubique densi (subvar. 1. ‚eolophyllum NP. ]. c. pro subsp. — H. pellitum PB. subtomentosum Rouy |. c. 447) vel minus densi, planta magis viridis (subvar. 2. Jordanii A.-T.; Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) t. 98 = H. Sabbionicum A.-T. Cat. [19143] 279) vel pili ubique breves, folia viridia saepe obovata et vix dentata vel lobato-pluridentata saepe vinoso-colorata (sub- var. 3. brevipilum NP. II. 311). Alpes maritimes! Basses-Alpes! Piemont! bis Cogne! und Macugnaga! Hautes- Alpes! Wallis: von Sembrancher bis Binn! (Zahn n. 59!, 473!, Sudre n. 430 pro H. lansicum: Val Sabbione bei Entraque!, Baenitz n. 3675 pp!, Sch.-Bip. Cich. n. 13!, Fr. H. Eur. n. 63 pp.!, Bourgeau, Pl. Alp. mar. n. 165 pp.!). — Nach Belli l. c. 467 im Apennin von Toskana: ad molam delle Scaliere presso Castiglion dei Popoli. Nota. Forma reducta est H. Eriosphaera (et lanatum-pihferum) NP. II. (1889) 308; Simplon, 550 K. H. Zahn. — Hieracium. 194. H. pellitum Fr. Epier. (1862) 79; Burn. Gr. Cat. (1893) 35, 74; Zahn in Koch, Syn. ed. 3. Il. (1904) 1827 et in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 122 pp. — H. colophyllum NP. I. 309 pp. — H. pseudolanatum A.-T. Essai (1871) 46; Mon. 3%; H. Alp. fr. 60. — H. murorum-lanatum ? A.-T. Essai class. (1883) 9. — H. Liottardi Gren. Godr. Fl. Fr. II. (1850) 366 pp.; A.-T. pp. ex Burn. Gr. l.c. 74. — H. Chaboissaei et floccosum Burn. Gr. Cat. 35; nec. A.-T. — H. tomentosum-silvaticum NP. II. 303 pp. — H. tomentosum X fragiüle Rouy l.c. 446. — H. lanatum < bifidum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 85, 236. Südwestalpen. Abruzzen. — Juli. Greges et subspecies H. pellit:i. | A. Grex H. pellitum (Fr.) Zahn. Folia utrinque dense pilosa. I. Caulis dense piloso-lanatus (pilis saepe brevibus). Subsp. 1. pellitum (Fr.) Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 124; A.-T. Cat. 268 (pro sp.). — H. pellitum «a. subfragile Rouy l.c. 446. — H. lansicum Belli n Vaccari, Pl. Ital. erit. n. 194!; nec A.-T. — H. lansicum ß. spilophaeum A.-T. Cat. 267 (= forma foliis = maculatis). — Caulis 2—4 (in f. subvulgatum ad 7) dm. Folia (interdum maculata) radicalia late vel ovato-lanceolata saepe elongata, utrinque attenuata acuta (exteriora > obtusa); caulina ((—)2—3(—4) lanceolata vel elliptico- lanceolata basi attenuata vel subpetiolata; omnia basin versus (saepe grosse) serrato- pluridentata, saepe dentibus liberis obsita. Rami 0—3(—5) saepe valde remoti longi. Involuera magna, (11—)13—15 mm, lanata, subfloccosa. Glandulae subnullae, in pedunculis dispersae. Styli lutei vel livescentes. Ligulae saepe sublonge ciliatae. Folia interdum inciso-lobata (subvar. 2%. quereifolium NP. II. 313; Reichb. Ic. XIX. 2, t. 100 — f. Lacaitanum A.-T. in sched.! = H. casterinum A.-T. Cat. [1913] 280 et 8. sub- vulgatum A.-T. 1. c.). Alpes maritimes, 500—2250 m, z. B. Col de Braus!, St-Martin-Vösubie!, Col di Tenda!, Val Casterino!, Ellero-Tal! — Nicht in Spanien (cfr. Willk. et Lange, Prodr. Hisp. II. 266). Subsp. 2. pseudolanatum A.-T. 1. c.; NP. II. 312; Reich. Ie. XIX. 2, p. 123, t. 99; A.-T. Cat. 269. — H. sublanatum F. Sch. H.norm.n. s. n. 2027! — H. Liottardi Gren. Godr. l. c. pp. — H. Ardoinoianum A.-T. et Belli ex A.-T. Cat. (1913) 80 ce. deser. _ — var. H. pseudolanati (cfr. Zahn, H. Alp. mar. 239). — Simile, sed folia minora in costa dorsali saepe parcefloccosa, exteriora ovata vel elliptica apice rotundata, (saepe undulato-) serrato-dentata, religua oblonga vel lanceolata basi contracta vel attenuata grossius dentata; caulina 0—2(—3) parva, imum tantum lanceolatum dentatum. In- voluera 10—13(—15) mm. Styli obscuri. — Variat (cfr. Zahn, H. Alp. mar. [1916] 239) pilis &—3(—4) mm vel 0,5—2 mm tantum longis, foliis = maculatis, interdum minoribus vel angustioribus, glandulis subnullis vel magis evolutis, involucris magis floccosis etc. Alpes maritimes, 1600—2300 m! Var: Bouyon (Bourgeau, Pl. Alp. mar. n. 465 pp.)! Hautes-Alpes! Piemont (bis Cogne)! Wallis: Binn! (Soc. dauph. n. 176— 176t°!, Soc. fr.-helv. n. 56 pp.!, Magnier n. 1483!, F. Sch. H. norm. n. s. n. 2027!, H. Gall. n. 409 pp.!, 620!, 759—760!, 1606!, Zahn n. 377!, 771!, 851! usw.). Subsp. 3. semilanatum A.-T. H. Alp. fr. (1888) 61; Cat. 270. — Simile, sed folia majora, in petiolum attenuata, dentata vel inferne grosse inciso-dentata, supra saepe minus pilosa, caulina 1—-2 parva. Basses-Alpes: La Condamine (H. Gall. n. 4212—1213 pro H. oligocephalum!). Nach Rouy l.c. 447 bei Horonay und Boussolieres. Ähnlich am Col del Cantone bei Entraque und bei Barcelonette. Subsp. 4. qwerecifolioides Zahn, H. Alp. mar. (1916) 240. — AH. pelhto simile, sed folia obovata vel oblonga basi subcordata vel contracta, grosse multidentata; Euhieracium. — Sect. IX. Lanata; n. 194-495. 551 acladium 4—3 cm; rami ad 7, inferiores longi valde flexuosi; capitula ad 20 cum pedunculis parce vel subglandulosa. Caulomata brevissime pilosa. Alpes maritimes: Val Sabbione ob Entraque! Subsp. 5. Drachysericum Zahn. — A subsp. pellito differt involucris breviter sericeis densissime floccosis, microglandulis sparsis in pedunculis dispersis. Abruzzen: Mte. Genzana (Groves)!, Mte. Morrone: Murge della Fascia di Pettorano (Sardagna)! — Forsan = H. gnaphalodes Belli 1. c.? Subsp. 6. feuconeuron Zahn, H. Alp. mar. (1916) 240. — Folia = ovata grosse late et obtuse dentata, subtus = dense floccosa X albida, basi abrupte con- tracta et inciso-dentata vel dentibus liberis aucta. Anthela involucraque floceis albido- cana. Styli obscuri. Alpes maritimes: Ob Braja bei Limone, 1500 m (Steiger)! II. Gaulis inferne tantum pilosus vel epilosus. Subsp. 7. pseudolanatiforme Zahn, H. Alp. mar. (1916) 240. — 1(—2)- cephalum, acladio 5—12 cm. Folia subparva ovata vel ovato-oblonga, interiora ovato- vel oblongo-lanceolata, petiolata, denticulata vel grosse dentata = dense pilosa. Pedun- culi dense pilosi subglandulosi. Involucra 13—14 mm = villosa subfloccosa parce microglandulosa. Styli lutei. Flores saepe tubulosi. Basses-Alpes: Massif du Mounier: Val du Riou Blanc, 1800 m! B. Grex H. oligocephalum (A.-T.) Zahn. — Folia supra glabra (HA. pell- tum-bifidum). | Subsp. 8. pietifolium Zahn, H. Alp. mar. (1916) 241. — H. pichforme Belli et A.-T. in Belli I. c. (1904) 474; A.-T. Cat. 277; nec Zahn (1901). — H. oligo- cephalum A.-T. Cat. 275 pp.! — H. pellitiforme Sudre in B. Ac. geogr. bot. XXVI. (1916) 155 pp. — Saepe pluricaule. Folia cordato-ovata vel ovato-lanceolata, denticu- lata vel grosse et saepe reverso-dentata vel incisa supra glauca, saepe vinoso-maculata, caulina 2(—3), inferius petiolatum ovato-lanceolatum saepe grosse dentatum, reliqua oblongo-lanceolata vel linearia.. Glandulae dispersae. Pili vix subplumosi. Styli lutei vel = obseuri. Alpes maritimes: Col di Tenda!, Val Sabbione!, Mt. Ferion!, Mt. Mounier! usw. Piemont: Ghisone im Val San Martino. Subsp. 9. prasinelloides Zahn. — Subsp. prasinellum Bicknell et Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1906) 128; nec Om. (1903). — H. pellitiforme Sudre 1. c. pp. — Folia interiora lanceolata basi attenuata prasino-viridia immaculata inferne valde in- aequaliter grosse sinuato-pluridentata, dentibus triangularibus saepe partim liberis, cau- linäum 0—1. Styli lutei. Col di Tenda: Val Casterino und Val Fontanalba, 1600 m (Zahn n. 268)!; Mt. Agel über Monaco, 1400 m!; Kap Noli! Subsp. 10. oligocephalum A.-T. Suppl. & Mon. (1876) 13 et H. Alp. fr. 66 pro sp.; Cat. 275 pp. (pro sp... — H. lanato-subcaesium A.-T. I. c. — Habitu A. bi- fidi. Folia late ovato-lanceolata basi subcordata vel contracta, saepe maculata, caulinum 0—4. Involuera minus villosa; ceterum ut in pichifolio. Nach Belli l.c. 475 in den Abruzzen: Mte. Velino, Mte. Genzana, Salle, Mte. Vettore. Sonst Basses-Alpes: La Condamine, Annot! Hautes-Alpes: Gap!, Mte. Viso!, Lautaret! Forma pedunculis parcefloccosis: Mte. Genzana in den Abruzzen (Groves)! Subsp. 11. praetenue Besse et Zahn in B. Soc. Murith. XXXI. (1903) 181 pro sp — Habitu omnino H. senilis A. Kern., sed ubique densius pilosum, pilis fortiter dentatis. An Jordanvii < psammogenes ? Piemont: Bergerie des Ecloseurs bei Cogne! 195. H. pseudo-Laggeri Zahn in Koch, Syn. ed. 3. IIf. (1901) 1828. — H. Jordanii-murorum Zahn. — H. pellito simile, sed involucra (10—11 mm) et pedun- culi densiuscule glandulosa. Folia oblongo-ovata vel ovato-lanceolata basi rotundata vel 552 K. H. Zahn. — Hieracium. contracta, — longe petiolata, sinuato-denticulata; caulina 4—2 lanceolata. Acladium 10—15 mm. Capitula ad 40(—15). Pili ubique modice numerosi, in foliis densiores fere subplumosi. Styli lutescentes. Achaenia atra. Schweizer Zentralalpen. — Juli. Subsp. 1. pseudo-Laggeri Zahn 1. c. — Cfr. supra. Wallis: Binntal, mit Jordanii sehr selten (Lagger)! K Subsp. 2. macrodontophorum Zahn. — Caulis ad 5 dm crassiusculus, in- ferne subdense, sursum minus pilosus floccosus, supra medium parcepilosus magis floccosus breviter glandulosus ad 15-cephalus, saepe caule laterali praeditus. Acladium 2—4 cm, rami 4(—5), inferiores remoti oblique erecti inferne glandulosi et pilosi, superne cum pedicellis canescentes epilosi dense breviter glandulosi. Folia magna longe petiolata dilute viridia suberassiuscula ovata vel ovato-oblonga vel late ovato- vel elliptico-lanceo- lata elongata obtusa vel acuminata, basi cordata vel truncata vel = constrieta, interiora longius attenuata, multidentata, plerumque -dentibus permagnis triangularibus vel tri- angulariter lanceolatis longis in foliorum basi saepe retroversis munita, interiora denti- bus segregatis aucta = sagittata, omnia utrinque dense breviterque pilosa vel subtus ER: densissime et breviter albosericea, in costa dorsali petioloque longe albosericeo-pellita (pilis fortiter dentatis); caulina 0—1(—2), inferius conspicuum vel magnum ovato- vel oblongo-lanceolatum plerumque valde grosse pluridentatum vel basin versus pinnatifidum similiter vestitum in costa dorsali subfloccosum, summum lineare. Involucra 8—10 mm epilosa subdense floccosa dense breviter glandulosa, squamis subangustis atroviridibus dilute submarginatis acutiusculis vel acutis. Styli subobscuri. Ligulae saepe = abortae tubulosae et achaenia sterilia. : Wallis: Wald bei Ravoire de Riddes (Besse)! | 2 195a. H. chlorelloides Zahn, H. Alp. mar. (4916) 24%. — H. silvatieum subsp. chlorelloides Zahn, Hieracioth. Eur. (1910) n. 451! — H. pellitum-murorum Zahn, H. Alp. mar. 24%. — H. murorum simile. Caulis ad 5 dm pilosus superne dense floccosus et parce tenuiterque glandulosus laxe paniculato-5—12-cephalus, acladio a— 3 cm, ramis 4 remotis 1—3(—4)-cephalis. Folia numerosa glaucescenti-(inferne albido-) viridia utrinqgue densiuscule breviterque pilosa, margine petioloque pilis densis fortiter dentatis obsita, ovata obtusa vel oblongo-ovata breviter acuta, basi rotundata vel leviter cordata simul in petiolum anguste decurrentia, = vel breviter mamillato-dentata, cau- linum 0— parvum. Involuecra 40—12 mm valde crassa obscura subdense curvato- pilosa subglandulosa, squamis lanceolatis = acutis margine subfloccosis vel sat dense floccosis, internis viridi-marginatis. Anthela cana =- dense breviterque glandulosa parce, superne densius breviterque pilosa. Ligulae magnae, styli obscuri, achaenia subatra. Seealpen: Val Casterino, 1550 m, am Col di Tenda (Bicknell in Zahn l.e. n. 454)! — Juli. e. Lanata-Vulgata-Glauca-Villosa. 4 196. H. subtomentosum Burn. Gr. Cat. (1883) 12, 64 pro var. H. Pamphilü. — H. Bellardü P. subtomentosum A.-T. Cat. (1913) 44. — H. lanatum-chloropsis Zahn, H. Alp. mar. (1916) 231 = lanatum > chondrilloides. — Ubique pilis eximie plu- mosis obteetum. Caulis 35 cm viridis sericeo-villosus 3—12-cephalus, acladio 5—7 em, ramis 2—5 saepe-ex omnibus axillis :ortis, inferioribus longis foliaceis 4—2(— 3)-cephalis dense floccosis densissime pilosis. Folia petiolata elliptico-lanceolata obtusa vel acuta in petiolum + alatum basi latiorem attenuata, caulina 5—-8, inferiora oblongo-lanceo- lata subpetiolata, media = ovato-lanceolata basi attenuata vel rotundata, superiora anguste lanceolata, omnia viridia densissime sericeo-villosa (3—5 mm), in costa dorsali petioloque pellita. Involucra 42—14 mm valde crassa dense villosa, squamis lanceo- latis acutis sursum disperse microglandulosis inferne == parcefloccosis, exterioribus obscuris, interioribus intense viridi-marginatis. Styli livid. Achaenia brunneo-atra, 3,5 mm. 2 Südwestalpen (Dauphine; Alpes maritimes). — Juli— August. } ea y, : s f Euhieracium, — Sect. IX. Lanata; n. 495 a—198. 553 Subspecies H. subtomentost. Subsp. 4. subtomentosum (Burn. Gr. 1. c.) Zahn. — Cfr. supra. | Seealpen: Entraque!, Bec d’Orel!, Val Roaschia!, Val San Giovanni! — H. Be- lardi B. subtomentosum A.-T. in .B. S. Murith. XXXI. (1902) 1085. Subsp. 2. gnaphalodes A.-T. Essai classif. (1880) 9 sine deser.; H. Alp. fr. (1888) 64; A.-T. Cat. 274; prosp. — H. lanatum > vulgatum Rouy l.c. 446. — Subtomentoso-lanatum, 4—3-cephalum, 5—15 cm altum. Folia crassiuscula lanceolata vix denticulata, caulina 1—3 cito parva. Involucra 13—44 mm, squamis subimbricatis latiuseulis partim subobtusis, margine floccosis, = eglandulosis. Hautes-Alpes: Briancon! Nach Belli, H. Sardegna (1897) 76 und l.c. 474, in den Abruzzen: Piano di Cinque Milia bei Rocca Pia (?). f. Lanata-Heterodonta. 197. H. lansicum A.-T. Monogr. (1873) 37; A.-T. et Ravaud in A.-T. H. Alp. fr. 58. — H. Lanseanum A.-T. Essai suppl. (1872) 12. — H..tomentosum > humile NP. II. 319. — H. andryaloides X cydoniüfolium ? (sic!) Rouyl. c. 451. — H. lana- tum > humile Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 148. — Ab H. lanato differt foliis margine disperse microglandulosis infra medium = grosse- vel sinuato- et mucronato- ' dentatis (haud ineisis), caulinis (3—6 sensim decrescentibus submagnis oblongis vel ovatis basi attenuata sessilibus) irregulariter lobato- et serrato-dentatis. Caulis 15 — 25(— 140) cm crassus, altefurcatus (—)5— 10(—20)-cephalus, acladio 3—10 cm, ramis (1—)3—7 erassiusculis squarrosis, inferioribus longis flexuosis foliosis 4— 3-cephalis. Folia radicalia I—3 magna longe petiolata ovata vel oblonga basi truncata vel con- tracta, apice obtusa vel subacuta, crassiuscula. Involucra 43—44 mm, globosa, efloccosa, cum pedunculis parce glandulosa. Squamae latae, exteriores viridiatrae obtusiusculae apice comosae. Ligulae saepe longe ciliatae. Styli lutei vel brunnescentes. Achaenia brunneo-atra, 3,6 mm. Südwestalpen: Basses-Alpes bis Isere.. 350—1100 m. — Juni—Juli. Subspecies A. lansicı. Subsp. 4. lansicum A.-T. 1. c. pro sp.; Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) t. 427; A.-T. Cat. 267 pro sp. — (fr. supra. Est lanatum > humtle. — \Variat foliis caulinis minus numerosis (interdum tenuibus —= H. doronicoides A.-T. Mon. 37) vel caule aphyllopodo, folis caulinis numerosioribus (subvar. 2. anserinum Räavaud pro sp. ex A.-T. Mon. [1874] 37; H. Alp. fr. 58 — H. sabaudo-andryaloides? A.-T. Mon. 37; NP. II. 330). Dröme! Isere! (Soc. dauph. n. 476 pro H. Liottardi Vill.!, H. Gall. n. 262 — %64!, Soc. fr.-helv. n. 868!). — Nach Belli: bei Argentera im. Val Stura in den Seealpen (?); efr. sub pellito. — Nicht im Val Casterino di Tenda (cfr. sub Jordanit). Subsp. 2. Beboudianum A.-T. pro sp. in Mon. suppl. (1876) 12; H. Alp. fr. 63; A.-T. Cat. 273. — H. dasygnaphalum NP. II. (1889) 320. — H. amplexicaul- andryaloides A.-T. Suppl. & Mon. 42. — H. Kochianum P. Iyratum NP. 1. 324. — H. andryaloides > fragile (sic) Rouy l. c. 448. — Est H. andryaloides > humile. — Ubique dense breviterque (I—1,5 mm) lanatum. Folia crassa, caulina 2—5 saepe pro- funde dentata. Acladium longum. Squamae margine parcefloccosae. Isere: Col de l’Arc, 350 m (H. Gall. n. 68!, Soc. fr.-helv. n. 864!); Dröme: Gorges de la Bourne!; Var: Ste-Beaume; Basses-Alpes: Sisteron. Subsp. 3. Ventenatii A.-T. in Ann. Jard. Geneve I. (1897) 100 pro sp. — H. Liottardiw simile, sed minus dense lanatum (pilis longioribus minus plumosis), ubique micro-subglandulosum, folia longe oblonga, denticulata, caulina 1—3 late oblonga. Ligulae apice glabrae. Styli lutei. Alpes francaises. Wo? | 198. H. Kochianum Jord. Cat. Gren. (1849) 19; Gren. Godr. Fl. Fr. II. (1850) 366; Fr. Epier. 80; A.-T. H. Alp. fr. 62; Cat. 273; NP. IL. 321. — H. Liottardi Koch, 554 K. H. Zahn. — Hieracium, Syn. ed. 2. II. 524; Griseb. Comm. 63; Reichb. Ic. XIX. (1860) 95, t. 198, f. .—II; nec Vill. — H. andryaloidi-Jacqwini A.-T. Mon. (1873) 36. — H. tomentosum-humile NP. l.c. — H. andryaloides X fragile (sic) Rouy l.c. 447. — H. lanatum-humile Zahn, H. Schweiz (1906) 37%. — Habitu omnino H. humilis, sed ubique pilis mollibus densissimis 2—3 mm longis albis = lanato-villosum (simul disperse minuteque glandu- losum), foliis H. humihs. Dröme- und Südwestalpen. An Kalkfelsen von Savoyen bis Bouches-du-Rhöne, besonders in den Schluchten der Täler. Isere: Meylan (Fr. H. Eur. n. 67!, F. Sch. H. norm. n.s. n. 1413!, Magnier n. 903!), Beauregard (Soc. fr.-helv. n. 866)!; St. Paul de Varces (H. Gall. n. 67)!, Grande-Chartreuse!, Col de l’Arc! Savoyen: Chambery!, Saleve! Nach Rouy l.c. 448: Dröme: Mt. Jocon; Hautes-Alpes; Var: La Ste-Beaume; Bouches-du-Rhöne: N.-D.-des Neiges. Nota. Forma umbrosa est H. Gratianopolitanum Rouy .c. 447. g. Lanata-Amplexicaulia, 199. H. Ravaudii A.-T. Mon. (1873) 38; H. Alp. fr. 58; Cat. 266. — H.an- dryaloidi-amplexicaule (H. lanatodes Ravaud ined.) A.-T. Mon. 38. — H. amplewi- cauli X lanatum? A.-T. H. Alp. fr. 58. — H. tomentosum subsp. Ravaudii NP. I. (1889) 282. — H. amplexicaule < tomentosum Rouy l. c. 435. — H. lanatum > amplexicaule Zahn. — Habitu H. lanati. Ubique pilis plumosis = lanato-tomentosum, simul mieroglandulis aegre observandis obsitum. Caulis 15—30 cm, crassiusculus, squarroso-pluriramosus 2—-15-cephalus, ramis 1—3-cephalis, acladio 2—10 cm. Folia submagna oboyata vel elliptica vel ovato-lanceolata breviter petiolata virescentia crassius- cula mollia infra medium grosse dentata; caulina 2—6 ovata vel oblonga = acumi- nata, inferiora "== magna subpetiolata, reliqua basi truncata vel subcordata sessilia vel subamplexicaulia. Involucra 15—18 mm, villosa, squamis longissime subulato-acutis- simis apice obscuris. Ligulae saepe subeiliatae. Styli lutei. Achaenia atra, 3,8 mm. Alveoli margine subeiliati. . Dröme- und Südwestalpen: 300—700 m. Saleve! Isere et Dröme: Le Grand- Veymont, Gorges du Nan (F. Sch. H. norm. n.s. n. 1442!, H. Gall. n. 63—63bis!, Soc. dauph. n. 481!, Soc. fr.-helv. n. 307!), Villard-de-Lans; von Grenoble bis Die. — Interdum subelatum. foliis subintegris (f. lanatopsis A.-T. Cat. [1913] 266 pro sp.: Combe du Bourg en Valgaudemard.). — Juni—Juli. h. Lanata-Prenanthoidea*). 200. H. verbascifolium Vill. Voyage (1812) 56, t. II, f. 4, etiam in F. Sch. Arch. fl. I. (1855) 151; Zahn in Reichb. Ice. XIX. 2. p. 264. — H. thapsifolium A.-T. Mon. (1873) 32; NP. II. 323. — H. tomentosum-prenanthoides NP. I. c. — H. lanatum- prenanthoides Zahn l.c. — Habitu H. valdepilosi. Caulis 20—65 cm, hypo- vel aphyllopodus, raro phyllopodus, = flexuosus, plerumque erassiusculus, pariter ac tota planta dense vel densissime == longe plumoso-pellitus, laxe paniculatus vel alte- furcatus 2—42%(—15)-cephalus, acladio 5—50(—80) mm longo, ramis 2—5(—8) remotis = patentibus 4—-3-cephalis, pedunculis = canis interdum parce vel sub- glandulosis. Folia = canoviridia saepe = denticulata plerumque magna, radicalia in petiolum = brevem attenuata florendi tempore plerumque emarcida; caulina 5—10 (—16) sensim minora oblonga, inferiora saepe = panduriformia, media superioraque elliptica vel ovata basi rotundata vel cordata subamplexicaulia, inferiora saepe E approximata. Involucra 10—14 mm, denique = globosa, squamis angustis vel latis acutis, raro == obtusis, obscuris, saepe dense floccosis. Ligulae apice ciliatae. Styli subobscuri. Achaenia brunnea, 3,5 mm. Südwestalpen (Alpes maritimes; Basses-Alpes; Piemont; Dauphine), 1500— 2000 m. — Juli— August. *) Sectio Thapsordea A.-T. 1. c. Euhieracium. — Sect. IX. Lanata; n. 4199 —200. 555 Subspecies H. verbascifolk:. I. Peduneuliinvolucraquehaud vel parcissime microglan- dulosa. a. Folia caulina 3—5. Squa- mae angustae (acutissimae). Subsp. 1. linguiforme NP. I. (1889) 324. — 20—32 cm, villosum (2 — 7 mm), 2—5-cephalum. Involucra 41— 12 mm, squamis subatris efloccosis sub- occultis. Folia densissime pilosa, radicalia 0—2 vix petiolata, caulina basi cordata, inferius subpanduriforme. Alpes maritimes: Limone, Paß Babon über »Pis del Pesio«! b. Folia caulina 5—10. Squa- mae sublatae. Subsp. 2. mallophorum NP. I. 324. — 18—36 cm, 4—10-cephalum, acladio 5—20 mm. Involucra 12—13 mm, squamis atris efloccosis acutissimis viridi- marginatis haud occultis. Folia radicalia 0—2, caulina 6—10, inferiora ad basin longe attenuata vel subpanduriformia, reli- qua basi cordata. Pili 4—6 mm. Col di Tenda, z. B. Castello di Maina (breviter pilosum)!, Limone, 1600 m! Subsp. 3. capreifolium NP. I. 328. — Folia elliptica vel oblonga subu- lato-denticulata, inferiora mediaque ad basin attenuata, superiora cordata. Squa- mae microglandulosae margine floccosae. Acladium breve. Capitula 5—8. Pili 3— 5 mm. Piemont: Oulx, 2000 m. Subsp. 4. thapsoides A.-T. Mon. (1873) 33 pro sp.; NP. II. 326; A.-T. Cat. 261 (pro sp.); nee Pant. Elench. pl. Crna-Gora (1875) 59. — H. lanato-jura- num A.-T. 1. c. — ? H. tomentosum < Val- hsiacum Rouy 1. c. 451 (sic!). — Inter- dum phyllopodum. Folia saepe subdenticu- lata, pilis plumosis brevibus sericeis dense albotomentosa parum virescentia; caulina inferiora basi subpetioliformi, media la- tiora basi attenuata vel rotundata, su- periora = cordata, omnia acuta. Invo- luera 44—43 mm; squamis exterioribus apice ipso obtusiusculis, omnibus ‚dense floccosis dilute marginatis haud occultis. Pili 2—3 mm. Capitula 3—7. Alpes maritimes: Montagne de Nanan!, Fig. 42. HA. verbascifolium Will. (Vill. Voyage t. II). 556 K.H. Zahn. — Hieracium. Ellero-Tal! Hautes-Alpes: Gap, 2000 m!, Mte. Viso!, Briangon! Basses-Alpes! (H. Gall. n. 4447!, Zahn n. 293). II. Involucra disperse vel densiuscule glandulosa. a. Involucra haud vel parcissime floccosa. (Folia caulina Re 16; acladium ad 25 mm longum). Subsp. 5. thapsifolium A.-T. 1. c. pro sp.; NP. II. 325; Reichb. Ic. XIX. 2. t. 235; A.-T. Cat. 259 pp. — H. verbascifolium Will. 1. c. — H. lanato-prenanthoides A.-T. Mon. 32. — H. Ecrinense A.-T. Cat. 260 (a typo vix differe videtur!). — Fig. 42. — Folia caulina tenuia intense viridia dense pilosa (—1,5 mm), ima sub- petiolata saepe emarcida, sequentia oblongo-obovata saepe X panduriformia basi cordata, vix denticulata, superiora e basi late cordata = acuminata, summa angustiora utrinque = attenuata. Capitula 8—18(—25) parce glandulosa, pedunculi subglandulosi vel densiuscule glandulosi. Involucra 40—42 mm, dense pilosa, squamis latis obtusis. Pili 4,5—2 mm, in caule 3—4 mm. f Alpes maritimes: Col di Tenda! Vallee de ] ’Ellero! Hautes-Alpes: Briancon, Monetier (H. Gall. n. 754!, 1604!, Zahn n. 81!, 774). Subsp. 6. mallobrachion Zahn, H. Alp. mar. (1946) 245. — Simile, sed anthela dense albovillosa (pilis 2,5—4 mm longis patentibus) disperse microglandulosa. Capitula 40—18 albovillosa, squamis acuminatis plerisque acutis margine subfloccosis, mieroglandulosis. Styli sublutei. Col di Tenda: Mte. Jurin ob Limone (Bicknell)! 3 Var. $#. mallothyrsum Zahn l.c. — Habitu H. prenanthoidis. Anthela laxa, ramis ad 10, capitulis ad 30 vel compluribus minoribus. Squamae angustae acutae sub- (margine sat dense) floccosae. Anthela pilis c. 2 mm longis albis patentibus dense villosa. Bei der Mine von Tenda (Bicknell)! | b. Involuera densissime floccosa. Subsp. 7. melandryifolium A.-T. Mon. (1873) 34 pro sp.,; H. Alp. fr. 57; NP. II. 326; Belli 1. c. 469; A.-T. Cat. 260. — H. cydoniaefohum-lanatum A.-T.1.c. — AH. tomentosum x Jurassicum Rouy l. c. 451. — Folia radicalia oblongo-ovata vel oblongo-lanceolata vix vel sinuato-denticulata saepe emareida, caulina c. 5 saepe undulata basi attenuata vel (superiora) rotundata sessilia in costa dorsali subfloccosa. Capitula pauca vel numerosa cum anthela disperse glandulosa, squamis anguslis aculis- simis. Pili 4,5—4 mm. $ Mte. Viso: Col de Malrif!, Combe des Thurres!; Lautaret. — Nach Belli: Alpes R maritimes(?). . er Subsp. 8. menthifoliwm A.-T. Notes pl. Alp. (1886) 22; H. Alp. fr. 55 pro sp.; NP. II. 237; Belli l. c. 469; Reichb. Ic. XIX. 2, t. 236. — H. thapsifolium A.-T. Cat, 259 pp. — H. tomentosum X lanceolatum Rouy 1. c. 452%. — H. melandryfolium A.-T. Mon. 34 pp. — An lanatum < cottianum ? Saepe aphyllopodum et pluricaule. Folia caulina ima emareida, reliqua 5—9(—12) elongata oblonga vix vel argute serrato- pluridentata basi altenuata, media == oblonga cordata, superiora ovata late amplexi- caulia. Capitula pauca vel ad 25, canofloccosa, squamis obtusiusculis. Pili 4—2,5 mm, vix subplumosi. | ni Hautes-Alpes: Mte. Viso, Lautaret, Monetier (Soc. fr.-helv. n. 525!, Soc. dauph. n. 478 et 478®is!, H. Gall. n. 90!, 9314!, 1446!, Zahn n. 82!, 678!). Piemont: Mt. Cenis (nach Belli l. e.). i 204. H. coronariifolium A.-T. Mon. (1873) 34; H. Alp. fr. 56; Cat. 262. H. lanato-cydoniaefolium A.-T. 1. c. — H. tomentosum > Vallısiacum Rouyl ei 452 pp. PP- (sic!). — H. lanatum-verbascifolium Zahn. — H. lanato simile, sed hypo- vel a podum. Folia caulina 4—5 magna viridia laxe pellita late ovato-oblonga vel elliptico- lanceolata ad basin attenuata et interdum subgrosse dentata. Acladium 3—6 cm, vami 1-3 foliosi. Peduneuli micro-subglandulosi. Capitula 2-—-5. Styli subobscuri. Euhieracium, — Sect. IX. Lanata; n. 201— 203. 557 Südwestalpen. Basses-Alpes: Vallons de Larche et de Parassac (H. Gall. n. 406)!, Fontan. Hautes-Alpes: Lautaret!, Mon£tier!, Mte. Viso! (Soc. dauph. n. 1777!, Soc. fr.-helv. n. 519!, H. Gall. n. 62!, 952!, Sudre n. 38!, Zahn n. 177!, 647!, 7751, 852!). — Nach Belli l. c. 468: Alpes maritimes (?). - 1. Lanata-Prenanthoidea-Villosa. | 202. H. argothrix NP. II. (1889) 303: — H. tomentosum-(villosum-prenanthoides) NP. l.c. — H. Michelianum A.-T. in B. S. Murith. XXXI. (1902) 106; Belli 1. c. 470 (pro elongatum-lanatum A.-T.)?; A.-T. Cat. 50. — H. lanato X elongatum A.-T. 1. c. — H. lanatum-valdepilosum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1910) 265 et H. Alp. marit. (1946) 85, 246. — Habitu et characteribus omnino H. valdepelosi, sed ubique sub- densius et subplumoso-sericeo-pilosum, (3—)5—8 mm. 2—4 dm, 2—5(—10)-cephalum, ramis cerassiusculis 4(—3)-cephalis. Folia magna oblonga denticulata, radicalia 0—2, caulina 6—10 sensim minora basi lata subpanduriformi, superiora elliptica vel ovata basi rotundata. Involucra 44—15 mm crassa densissime villosa efloccosa vel miero- glandulosa. Squamae lineari-lanceolatae acutissimae. Ligulae ciliatae. Styli subobscuri. Achaenia 4 mm obscure brunnea. Südwestalpen (Alpes maritimes; Hautes-Alpes). 1800—2200 m. — Juli— August. Subspecies H. argothricis. Subsp. 1. argothrisc NP. I. 305; Reichb. Ic. XIX. 2. (1910) t. 237. — H. floccosum ß. argothrie A.-T. Cat. 263. — Cfr. supra. Ormea!, Limone!; Gap!, Mte. Viso, 1800 m!, Lautaret! Subsp. 2. anisodon NP. II. 304. — Folia caulina basi attenuata, irregulariter subsinuato-dentata. Involucra 45—17 mm, squamis externis subpatentibus foliolaceis. Ligulae longe ciliatae. Styli lutei. Limone (Naegeli). | Subsp. 3. candidulum NP. Il. 306. — Folia sinuato-dentata, caulina 5—8 subpanduriformia, basi rotundata vel cordata sessilia.. Involucra 45—419 mm. Ligulae breviter subeiliolatae. Styli lutei. Limone (Naegeli), z. B. ob Almenilla! Subsp. 4. pleiobrachion Zahn, H. Alp. mar. (1916) 247. — Rami ad 6 valde remoti longi foliati 4—3(—5)-cephali. Folia caulina [ima turiones foliorum 2—3(— 4) tenues flexuosos saepe 1—3-cephalos ex axillis gerentia] ca. 7 evoluta viridia, inferiora approximata late elliptica vel linguiformia vel late ovato-lanceolata longe in petiolum late alatum attenuata saepe permagna integra, reliqua rhomboideo- vel oblongo-ovata basi attenuata vel rotundata amplexicaulia, omnia densissime pilosa. Involucra 410— 12 mm. Pedicelli parcissime glandulosi. Ligulae ciliatae. Styli subobsecuri. | Val San Giovanni bei Limone! Nota. Nach Belli l.c. kommt die Art noch vor am Col della Perla, im Val Savoia, an der Cima di Caro, am Pian Tendasco und am Passo del Duca im Val Pesio (?). k. Lanata-Prenanthoidea-Villosa-Glauca-Vulgata. 203. H. lychnioides A.-T. Mon. (1873) 35; H. Alp. fr. 63; Burn. Gr. Cat. 34; NP, II. 318; Belli I. c. 473; A.-T. Cat. 276. — H. prenanthordi-lanatum A.-T. Mon. l.c. — H. tomentosum-pietum-prenanthoides NP. II. 318. — H. tomentosum-coeru- laceum Rouy l. c. 444. — H. verbascifolium-Monnieri Zahn. — Phyllopodum vel hypo- phyliopodum, canoviride, ubique dense plumoso-pilosum (1,5—3 mm). Caulis 1-—3 dm, altefurcato-2—5(—10)-cephalus; acladio ad 8 cm; ramis I—3(—5) valde remotis pa- tentibus = tenuibus, inferioribus longis foliaceis. Folia radicalia pauca submagna elongato-oblonga = acuta vix vel = denticulata ad basin subpetioliformem attenuata saepe purpurascentia supra glabrescentia, exteriora obtusa saepissime emarcida; caulina 2—5 ceito minora vix subpanduriformia oblonga, inferiora saepe conferta, summum 558 K. H. Zahn. — Hieracium. lineare. Involucra 9—44 mm denique crasse cylindrico-ovata, albidofloccosa, eglandu- losa, squamis lanceolatis, exterioribus acutiusculis. Ligulae ciliatae. Achaenia brunneo- atra (k—4,5 mm). Styli obscuri. x u SIERT PRBICHETT CIERLSUNS 7707 Hip 47%, Fig. 43. H. Chaboissaei —- r .r .. { - “UV ' al, tr a er HR Erz. dh CE N Hr ns en 7? 11, ER: Fr Naja," ERBE N Y% 7-37 aaa ı dr rn ee IE 7 772 ul) N a ZN Ag) DE ARE, n an N N N \ \ subsp. COhaboissaei (Col du Lautaret, leg. A.-T.). A Pedicellus sub involucro. B Pars squamae. Euhieracium. — Sect. IX. Lanata; n. 204—205. 559 Südwestalpen,1600—2250 m. Hautes-Alpes: Mt. Aurouze bei Gap; Mte. Viso: Malrif, 2000 m; Mt. Genövre bei Briancon (H. Gall. n. 625!, 933!, Soc. dauph. n. 4728! Cfr. B. Soc. dauph. [1874] 18; [1878] 189). Piemont: V. Germagnasca (Belli 1. c.). — August. l. Lanata-Prenanthoidea-Vulgata. 204. H. monregalense Burn. Gr. Cat. (1883) 33, 74. — H. villiferum et to- mentosum-silvaticum-prenanthoides NP. U. (1889) 329. — H. Gübellianum A.-T. et Belli ex Belli l. cc. (1904) 469. — H. lanatum-juranum Zahn, H. Alp. mar. (1916) 249. — 1—3 dm, phyllopodum, rarius hypophyllopodum, ubique pilis semiplumosis dilutis 2—5 mm longis densissimis vestitum, Q—8-cephalum; acladio 1—5(—10) cm, ramis I—4 valde remotis 1—2(—3)-cephalis. Folia radicalia submagna, 1—3(—5), oblongo-lanceolata, basi attenuata vel breviter alato-petiolata, acuta vel exteriora obtusa, caulina 2—7(—9) cito minora late linguiformia, inferiora eximie attenuata (in formis hypophyllopodis = approximata), sequentia basi subattenuata vel rotundata vel (superiora) subcordata = amplexicaulia, summa parva. Involuera 14—43(—15) mm cum pedun- culis sparsim vel disperse glandulosa, squamis angustis acutissimis obscuris dilute mar- ginatis haud occeultis, interioribus latioribus apice comosis. Ligulae breviter ciliatae. Styli subobscuri. Achaenia obscure brunnea. Südwestalpen, 1500—2000 m (Alpes maritimes; Piemont). — Juli— August. Subspecies H. monregalensis. Subsp. 1. monregalense (Burn. Gr. 1. c.; A.-T. Cat. 262) Zahn, H. Alp. mar. (1946) 249. — Rami 1—2 monocephali. Interdum pluricaule. Folia radicalia ad 5 reticulato-venosa dense pilosa, caulina 3—4 ovata. Involucra 1%—14 mm, villosa, parcefloccosa. - Habitu subsp. oligophylii. Valle& de l’Ellero: ob Gias di Ponteto! Subsp. 2. villiferum NP. I. 329. — Est lanatum > umbrosum. Rami 2—4, capitula 3—8. Folia radicalia 0—3, caulina 2—7(—9), media saepe leviter panduri- formia. Involuecra 11—12% mm efloccosa. Glandulae sparsae. Pili 3—5 mm. Col di Tenda!, Val Pesio!, Passo di Prel!, Garessio! Piemont: Oulx. Subsp. 3. Zanosum NP. II. 330. — Phyllopodum, 2-cephalum, acladio longo. Folia vix petiolata partim obtusa, caulina 2—4 (in spec. cult. ad 7). Involucra 12—13(— 15) mm. Glandulae & 0. Pili densissimi (—5 mm). Limone, 1500—1900 m (Naegeli). Subsp. 4. Gibellianum (A.-T. et Belli 1. ec.) Zahn. — Folia radicalia exteriora = oblongo-spathulata obtusa in petiolum contracta, reliqua oblongo-lanceolata, caulina 3-—5. Involuera 4%—14(—16) mm. Glandulae modice numerosae, in pedunculis longiores. Squamae exteriores saepe obtusiusculae. Piemont: Bei Angra im Val Macra. 205. H. Chaboissaei A.-T. Add. ä Mon. (1879) 11. — H. floccosum A.-T. Suppl. a Mon. (1876) 11; H. Alp. fr. 57; NP. II. 281; A.-T. Cat. 263; nec Bab., nec Schur. — ? H. tomentosum X subalpinum Rouy l. c. 450. — H. lanatum < umbrosum Zahn. — Phyllopodum vel hypophyllopodum, virescens, ubique pilis subplumosis vel fortiter dentatis = lanatum vel dense pilosum. Caulis = crassiusculus et flexuosus, 3—6 dm, 2— 5(—12)- cephalus; acladio 2—10 cm; ramis 1—3(— 5), inferioribus longis, pedunculis gracilibus dense floccosis disperse vel densius glandulosis. Folia elliptico-lanceolata vel oblonga in petiolum attenuata vix vel = dentata, caulina 2—6 similia basi attenuata vel (media) late ovato-lanceolata vix subamplexicaulia, summa bracteiformia. Involucra 11—14 mm subfloccosa densiuscule breviterque pilosa == glandulosa, squamis == lanceolatis acutis. Ligulae saepe ciliatae. Styli obscuri. Achaenia subatra, 4 mm. Südwestalpen (Basses- et Hautes-Alpes). — Juli— August. 560 K. H. Zahn. — Hieracium, Greges et subspecies H. Chaboissaei. A. Grex H. Chaboissaei Zahn. — Anthela altefurcata, invchior i crassioribus, pili densiores subplumosi. Est lanatum-umbrosum. Subsp. 1. Chaboissaei (A.-T. ]. ec.) Zahn. — H. floccosum a. latifolium A.-T. l. ce. — H. argothrix subsp. floccosum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1910) 265, t. 238. — Lanatum (@—4 mm). Folia caulina elliptico- vel oblongo-lanceolata. Anthela et in- volucra disperse glandulosa. Basses-Alpes. Hautes-Alpes: Lautaret (7. floccosum A.-T. H. Gall. n. 755— 7561, 1448!, Zahn n. 194!, 772—773!, F. Sch. H. norm. n.s. n. 2460!). — Fig. 43. Suhan, 2; adenophanum Zahn. — H. floccosum b. angustatum A.-T. H. Alp. fr. 57. — Dense sed brevissime pilosum, viridius. Folia caulina oblongo- vel sublanceo- lata. Glandulae densiores. Lautaret: Roches-Noires (H. Gall. n. 61!, 756 pp.!). B. Grex H. subsecundum Zahn. — H. subseecundum A.-T. Suppl. ä Mon. (1876) 24; A.-T. Cat. 354 (inter Subalpina!). — Est Chaboissaei-um- brosum. Subsp. 3. subsecundum (A.-T.) Zahn. — Anthela laxe paniculata, interdum subeineinnata; involucra minora. Pili ubique numerosi, ‚sed fortiter dentati tantum. j Glandulae = densiusculae. Ligulae albido-luteae. Lautaret: Combe-Noire!; Mte. Viso: Aux bords du Guil sous La Traversette. m. Lanata-Prenanthoidea-Vulgata-Oreadea. 206. H. Lannesianum A.-T. Cat. (1913) 276. — H. pseudolanatum x viride? A.-T. 1. ce. — H. pellitum-viride? Zahn. — Vix subplumosum, virens. Caulis strietus erectus (&—3 dm) 1-cephalus vel apice furcato-2- vel oligocephalus, anthela involuerisgque molliter pilosa vix et minute glandulosa. Folia elliptica mueronata vel acuminata vel cuspidata mucronato-subdenticulata; caulina 3—4 basi sessili subvaginantia. Involucra mediocria rotundato-ovoidea, squamis acuminatis subaculis. ars: ciliolatae. Recepta- culum setosum. Achaenia f mm atra. “ Südwestalpen. Hautes-Alpes: Fond de la vall&e du Guil vers Valante unter den vermutlichen Eltern. — Juli—August. Sect. X. Pannosa Zahn. Pannosa Zahn in Mag. bot. lap. (1906) 69 et in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 107. — Stirps H. andryaloidis Fr. Symb. (1848) 86 pp. — Andryaloidea Orientalia Fr. Epier. (1862) 74, 76; Freyn in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) n. 40. — Andryaloidea Lanata A.-T. Essai classif. (1880) 8 pp. — Tomentosa NP. II. (1889) 272 pp.; Peter in Engler- Prantl, Pflzfam. IV. 5. (1894) 383 pp. — Cfr. p. 34. — Caulis hypo- vel aphyllopodus foliosus. Folia versus caulis basin vel altius = dense approximata (pariter ac in sec- tione Italica caule »pseudophyllopodo«) = magna sursum abrupte minora, rarius sensim decrescentia, pilis plumosis crispis = tomentosa vel lanata vel pellito-villosa, in margine costaque dorsali et in petiolo (pariter ac Italica) microglandulosa. Anthela longe fur- cata vel paniculata. Involucra magna longe lanata vel dense floccosa vel glaberrima, haud raro glandulis solitariis vel numerosis obsita. Pedunculi consimiles. Squamae acutae saepe eximie imbricatae. Styli lutei. Alveoli margine dentati haud ciliati. Achaenia E straminea vel dilute vel luteo-brunnea. | In den Gebirgsländern des westpontischen und der mittleren Mediterran- | provinz bis zur armenisch-iranischen Provinz und zum Kleinen Kaukasus. — Fig. 46. Euhieracium. — Sect. X. Pannosa; n. 206—207. 561 Species principales collectivae (cfr. Zahn in Mag. bot. lap. [1906] 69). I. Anthela longe furcata. a. Involucra et pedunculi densissime an moso-villosa. . . . . 207. H. pannosum. b. Involucra pedunculique an, raro = sparsim glandulosa pilosaque, fere semper efloccosa. . . . 208. H. gymnocephalum. ll. Anthela laxe paniculata vel altefurcata. (In- volucra subfloccosa vel densissime floccosa, haud vel parcepilosa, plerumque glandulosa) 211. H. Waldsteinit. Species intermediae. 209. H. Pichleri — gymnocephalum > pannosum. 240. H. Gaudryi == gymnocephalum < pannosum. 242. H. dolopicum — Waldsteinii-pannosum. 207. H. pannosum Boiss. Diagn. I. 4. (1844) 32; Fl. orient. III. (1875) 869; Suppl. 327; Griseb. Comm. (1852) 62; Reichb. Ic. XIX. (1860) 94, t. 194, £. II; NP. II. 286; Halacsy, Consp. fl. graec. II. (1902) 239. — H. Taygetum Boiss. et Heldr. Diagn. I. 7: (1847) 15; Fr. Symb. 914; Epier. 74; Reichb. 1. e. t. 196, f.I. — H. orientale Fr. Epier. (1862) 74. — Andryala lanata Sibth. Sm. Prodr. Fl. graec. II. (1816) 144; necL. — Hypo- vel aphyllopodum, densissime albo- et plumoso-lanatum. Caulis 1—4(—5) dm, crassus (basi pariter ac rhizoma brunneum foliorum vaginis vetustis obtectum) inferne inter folia densissime sericeo-pellitus, superne minus rigidiusque pilosus, saepe usque ad basin furcato-ramosus, —7(—20)-cephalus, ramis 1—5(—7) erassiusculis albotomentosis, parvi- foliis saepe = pilosis (5—7 mm) 1—2(—3)-cephalis oblique patentibus; acladio 1/,—4/, caulis aequante. Folia caulina ad 12(—20) rigida, utrinque pilis 2—3 mm longis niveis curvatis intricatis molliter sericeis densissime lanato-tomentosa crassa efloccosa; ima parva glabriora margine parce microglandulosa sed mox emarcida, reliqua saepe ad caulis basin dense conferta (quasi rosulam falsam formantia), obovata, oblonga vel ob- longo-lanceolata, obtusa vel = acuta, haud vel subdenticulala vel = argute serrata, ad basin attenuata, haud distinete petiolata, magna, superiora abrupte vel cito minora late sessilia, summa parva angusta. Pedunculi plerumque pluribracteolati, apice inter- dum mieroglandulosi. Involucra (10—)14—20 mm globosa vel latissime ventricosa den- sissime longeque villosa, squamis linearibus acutissimis sub lana = oceultis vix vel dense floccosis, vix vel densiuscule microglandulosis. Flores stylique lutei. Ligulae apice glabrae. Achaenia pallida, 3,5—4,3 mm. Balkanhalbinsel und Kleinasien. — Fig. 38; 46. — (400—)1300— 2200 (—2900) m. — Juni—August. Greges subspecies et varietates H. pannosi. A. Grex H. pannosum (Boiss. ]. c.) Zahn. — Folia integerrima vel raro denticulata. — Grex Pannosum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. p. 1145. Subsp. 1. pannosum (Boiss. 1. c.) NP. II. 287. — Involucra maxima (16— 20 mm). Pedunculi densissime pilosi vel villosi et bracteolis ad 7 foliolaceis obsiti. Squamae parcefloccosae parce vel modice microglandulosae sub villo denso occultae. Var. «. genuinum NP. II. 287. — H. pannosum Reichb. Ic. XIX, t. 194, £. II. .— Folia densissime mollissimeque sericeo-pellita crassa vellerea integerrima (subvar. 4. normale Zahn) vel pluridenticulata (subvar. 2. asiaticum Zahn). Kleinasien. Syrien (wo?). Kleiner Kaukasus: Ghurdzan im Distrikt Artvin der Provinz Batum (Woronow)! Armenien: Maghara-Dagh, Tempede, Sipikor (Sintenis n. 1850, 2842, 2919, 3113c, 7619, 7619a, alle pp.)! Klein-Armenien: Divriki _. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 280. Hieracium. 36 562 K.H. Zahn. — Hieracium. . müller, It. Pers.-Turc. n. 3425 pp.)! Amasia, 900—2100 m, z. B. Ak-Dagh, Sana- Dagh, Berg Logman (Bornmüller n. 1447, 1449, 1454, A456, 1460, 1850, 1854, 2227, teilweise nur pp.)! Provinz Mamuret el Aziz: Egin, Ak-Dagh bei Adiaman,2000 m (Haussknecht)! Kataonien: Beryt-Dagh, 2900 m (Haussknecht)! Kappadocien: Erd- schias-Dagh [Argaeus] (Siehe n. 255 pp.)!, Berg Topak (Manissadjan n. 692)! Cilicien: Taurus (Balansa n.652, Kotschy n. 97,138, 325)!, Bulgar-Dagh (Kotschy n. 97, 198a, 288)!, Sipylus!, Karli Boghas (Siehe n. 309)! Pamphylien: Termessus! Paphlagonien: Tossia, Giaur-Dagh (Sintenis n. 4554, 4638, 4820, alle pp.)! Bithynien: Olymp (Pichler n. 8)!, Brussa. Lycien: Bei-Dagh (Pichler)! — Griechenland: Taygetus 1800 — 2200 m (Heldreich n. 406, 4451 pp.)!; Berge Chelmos (Orphanides)!, Kyllene!, Olenos (Heldreich n. 1145)!, Zyria, 1600—1700 m (Maire u. Petitmenginn. 582)!; Kiona!, Korax!, Oeta!, Parnass (Orphanides n. 346 pp, Maire u. Petitmengin n. 822 pro H. Gaudryi)! Thessalien: Pindus!, Olymp Bee u. Sintenis, It. Ture. [1891] n. 4343 pp.)! Mazedonien: Kbes (Pichler)!, Berg Suharupa bei Ghevgeli, 1100 m!, Usküb, 400—800 m (Bornmüller n. 1426, 3104 [1917 —1918]!, Schar- Dagh! Epirus: Berge Peristeri, 1200—1400 m, Gamile (Baldacei IV. n. 398)! Albanien: Berge Korab!, Tomor Maja, Lops, Batala (Baldacei n. 145, 192, 210 pp., 281)! Montenegro: Jerinje Glava, Sekirica-Planina, Balj, Lovcen (Rohlena)! Bulgarien: Stara Planina (Neiteff)! Var. $. taygetum Boiss. Fl. orient. II. (1875) 869. — H. Taygetum Boiss. Heldr. in Boiss. Diagn. I. 7. (1847) 45; Griseb. Comm. 65; Reichb. Ic. XIX. 94, t. 196, ££ II. — H. epiglossophyllum: A.-T. in Maire et Petitm., Pl. rec. en Gröce (1906), fasc. IV. (1908) 139. — Foliis linguiformibus magis remotis minus dense et minus longe pellitis plerum- que acute denticulatis, capitulis minoribus minus villosis. Armenien: Ak-D Dagh, Amasia (Bornmüller n. 1854 u. 2277 pp-)}; Gümüschkhane (Sintenis n. 7620b u. 7621 pp.)! Kappadocien (Siehe n. 255 pp.)! Cilicien: Taurus! Pisidien: Berg BoCdrum! — Griechenland: Berge Chelmos, Taygetus (Heldreich, Herb. Graec. norm. n. 1451 pp.)!, Parnass, 1800—1900 m!, Malevo!, Olenos!, Zyria!, Parnes!, Oeta!, Korax!, Veluchi!, Pindus!, Olymp (Heldreich n. 387!, Bornmüller u. Sintenis, It. Ture. [1891] n. 1343 pp.)!, Kokkino Lithari und Gionskala (Sintenis n. 4129)! Mazedonien: Athos!, Pounor-Dagh (Charrel)!, Berg Elias auf Thasos (Sintenis u. Bornmüller l.c. n. 4099)!, Perim-Dagh!, Allchar! Albanien: Berg Tomor Maja (Bal- dacei n. 210 pp.)! Montenegro: Andrijevica! Serbien: Pirot (Adamovic)! — Siehe auch ee in Vandas, Reliqg. Formän. (1909) 352. | DE ee Zahn, — Pedicellis modice tantum ‚Ppilosis; squamis floccosis sursum minus pilosis. N Baba-Planina bei Krusevo (Formänek)! d. sub-Frivaldszkyi Zahn. — Pilis ubique brevioribus (sed densiskiznil, ut in ” nöd formantibus), in involucris minus densis, in pedicellis (albidocanis) sub. densis longis. Versus reductum Freyn. Türkisch-Armenien: an Felsen bei Tempede im Sandschak Gümüschkhane (Sin- tenis, It. or. [1894] n. 7621 pp. pro H. Friwaldii Reichb. f. det. Freyn)! Var. &. subpannosiforme Zahn. — Folia late linguiformia (ad 20:6 cm) ob- Lusa magis viridia (minora alba villoso-tomentosa), grosse multidentata. (Pedicelli densis- sime villosi, involucra permagna valde crassa crinito-villosa.) Berge bei Amasia (Bornmüller l.c. n. 1850, 1854 u. 2227 pp.)! Nota. Quoad foliorum distributionem subsp. ae variat: f.a. seapegerum Boiss, l. c., foliis fere omnibus ad caulis basin confertis; f. b. pseudophyllopodum Zahn, foliis in caulis medio confertis; f. c. evolutum Zahn, as omnibus remotis sensim decrescentibusk [.d. verum Zahn, foliis inferioribus appropinquatis, superioribus remotis. Cfr. foliationem H. racemosi. Subsp. 2. Mokragorae NP. II. (1889) 289. — Involucra 10—12% mm subvillosa subfloccosa, squamis haud oceultis virescentibus sursum multo minus pilosis apicem versus disperse mieroglandulosis. Caulis 40—35 cm subgracilis, ramis 1—6 longissimis Euhieracium. — Sect. X. Pannosa; n. 207. 563 plerumque 4-cephalis + pilosis. Acladium !/,—?/y totius caulis. Pedicelli apice sparsim mieroglandulosi. Folia minute denticulata vel breviter pluridentata ovata vel late ovato- oblonga elongata saepe magna breviter longeve in basin attenuata laxe subtomentoso- pellita albescentia vel virentia. Est pannosum-niphophorum. Bulgarien: Rhodope!, Stara Planina und zwischen Krapec und Tran (Pan&ic)! Serbien: Mokragora (Pan&it)! Montenegro: Berg Peklen über Ipek, 41400 m (Janchen)!, Savniki! Subsp. 3. Parnasidis Zahn. — Subsp. Parnassi NP. ll. (1889) 289; nec Fr. — Invelucra 413—14 mm dense villosa (%—3 mm) et subfloccosa, cum pedicellis tomentosis vix disperse vel modice pilosis sparsim microglandulosa. Caulis ad 4 dm, inferne densius pilosus, basi villosus (3—5 mm); acladio 1/,—!/a(—3/,) totius caulis. Folia supra densiuscule pilosa vel lanato-tomentosa (superiora medium versus glabrescentia) subtus densissime pilosa (Q—3 mm). Griechenland: Parnass (z. B. auch R. Maire n. 141 pro H. Parnassi, det. A.-T.)! Thessalien: Ghavellu! Mazedonien: Treskavec!, Xerolivadon!, Doxa (cfr. Reliq. Forman. 352)!, Berg Horta& [Korthiati] auf Chaleidice (Heldreich n. 2365)! Subsp. 4. Guicciardii Zahn. — Übique densissime mollissimeque lanato-villosum (4—7 mm). Caulis 25—40 cm a medio vel altius in 1—3 ramos graciles vel cras- siusculos 4-cephalos pilis patentibus valde flexuosis dense pilosos vel villoso-subpellitos eglandulosos 4—3-bracteolatos divisus, acladio ad 4% cm. Folia oblongo-lanceolata (ad 46:3 cm) == acuminata, saepe subundulata et subdentata, in costa dorsali basin . versus longe densissime sericeo-pellita, inferiora ad basin longe altenuata, pleraque ad caulis basin conferta vel superiora vel omnia subremota abrupte minora. Involucra 13—415 mm valde crassa densissime villosa, squamis atroviridibus lineari-lanceolatis minus longe acuminatis vel acutiusculis, apice obscuris parcissime microglandulosis floc- cosisque. Achaenia 4,5 mm. Est pannosum > Gaudryi. Griechenland: Kedrozasteno am Parnass, 21450 m (Guicciardi [1855] pro H. Taygeto, Orphanides n. 347 pp.)! | Subsp. 5. Dimoniei Zahn in Mag. bot. lap. (1910) 299 pro sp. — 2—3 dm, %—3-cephalum, superne minus dense, inferne densissime et valde crispo-sericeum vel albovillosum (3—5 mm), acladio 2—8 cm, ramis crassiusculis 4-cephalis superne albo- tomentosis sub involucro obscure pilosis, deorsum pilis canis basi atris obsitis. Folia inferiora 6 plerumque =E dense conferta oblongo-lanceolata (ad 1%: 2,8 cm) subobtusa vel subacuta ad basin attenuata, religqua 2—3 valde remota parva lanceolata vel bracteiformia, omnia pilis brevibus densissimis crassiuscula (virescentia), superiora supra glabrescentia. Involucra 44 mm crassa obscure cana (ut in H. pilifero) dense floccosa densissime pilosa, pilis canis vel obscurioribus basi atris denticulatis tantum (ad 4 mm), squamis sublatiusculis acutis. Glandulae 0. Ad H. gymnocephalum vergens. Albanien: Im Korabgebirge, 1500—2000 m (Dimonie)! Subsp. 6. Doerflerianum Hayek et Zahn. — Bhizoma valde crassum. Galles 1(—3), 1,5—4 dm, graciles vel crassi (pariter ac rami cano-albido-tomentosi graciles flexuosi Tongi 1-cephali) albosericeo-villosi (3—5—7 mm) usque ad basin dense doerasi, inter folia longe albopellito-villosi. Acladium 4—20 cm, bracteolis 3—5 linearibus (saepe subfoliolaceis) villosis. Involucra permagna, 413—147 mm, denique latissime ventricosa basi truncata, densissime albovillosa densissime floccosa vel tomentosa parcis- sime microglandulosa, squamis eximie imbricatis obscuris inter pilos haud occultis anguste lanceolatis (internis angustis) acuminatis acutis vel acutissimis margine densius tomen- tosis, exterioribus atriusculis, mediis = dilute marginatis, internis virescenti-albidis, omnibus fere usque ad apicem tomentoso-floccosis, apice obscurioribus. Ligulae sat breves. Folia 5—10, fere omnia ad caulis basin conferta vel in inferiore tertia parte caulis subremota, late ovato-oblonga (6: 2,5 vel ad 42:4 cm) vel late ovato-lanceolata, integra vel remote pluridenticulata, obtusa vel breviter acuta mucronala interdum apice plicata, crassiuscula virescentia dense albosericeo-villosa, margine costaque dorsali et basin versus longe lanato-pellita (3— 7 mm), ima ad basin petioliformem longe attenuata 36* ' 564 K. H. Zahn. — Hieracium. (plerumque emarcida), pleraque brevius vel brevissime attenuata sessilia, superiora cito minora subovata (sed acuminata) vel abrupte parva remota ramigera supra subglabriora. Pili basi ipsa tantum subincrassata obscurioraque. Ramus imus foliatus rarissime 2- cephalus. Anthela saepe haud suprafastigiata. Inter Cernyanum et pannosum. Nordost-Albanien: Felsen des Gipfels der Koritnica (Doerfler, It. Alb. n. 965 pp.)! Var. #. Pantocsekianum Hayek et Zahn. — Folia minus dense albosericeo- villosa, viridiora, denticulata; caulis (usque ad basin albotomentosus) minus dense sub- breviusque pilosus; pedicelli glandulis tenellis sat brevibus obsiti; involucra subbreviora (sed latissima) mieroglandulis luteolis modice numerosis obsita parce vel modice, basi densius floccosa, squamis acuminatis acutiusculis vel acutis apice epiloso obscurioribus. — A subsp. Mokragorae squamis minus acutis, involucris majoribus dense villosis, caulo- matibus tomentosis etc. diversum. Mit der Unterart (Doerfler l. cc. n. 965 pp.)! B. Grex H. Bornmuelleri Zahn. — H. Bornmuelleri Freyn in Ö. B. Z. (1891) 54 sensu lato. — Grex Bornmuelleri Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 115. — Folia minus dense pilosa viridiora aetate saepius rufescentia, eximie denticulata et dentibus nonnullis majoribus longioribus munita vel = grosse multidentata. Inter H. pannosum typicum et H. pilosissimum, sed priori habitu vel characteribus proximum. I. Involuera (12—)15—18 mm, valde crassa. a. Habitu H. pannosi. (Caulis subhumilis, foliis inferioribus + magnis == dense confertis, superioribus saepissime paucis abrupte minoribus = remotis, ergo planta subsp. barbato plumoso-villoso macrocephalo similis). — Cfr. etiam subsp. Bornmuelleri B. tempedense Freyn et Sint. Subsp. 7. trojanum Zahn. — H. pannosum P. dentatum Freyn in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 504. — 2—5 dm, 2—5(—8)-cephalum, ramis 1—4 validis erectis 1(—2)-cephalis, peduneulis tomentosis dense vel subpilosis (3—5—8 mm) eglandulosis 3—4-bracteolatis, acladio 12%—20 cm. Folia rigida ovato- vel oblongo-lanceolata = grosse serrato-dentata (dentibus nonnullis 4—8 mm longis triangulariter lanceolatis). Involucra 46—18 mm. Bulgarien: Trojan Balkan, Trnovo, Rilo usw. (Urumoff)!, Musalla!, Konjovo Planina (Podpera)!, Kalofer (Wägner)! Serbien: Berg Basara! Zajetar, 1500 m (Adamovi£t pro marmoreo)! | Subsp. 8. pannosiforme Freyn et Sint. in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 504, 567. — H. Bornmuelleri < pannosum Freyn. 1. c. — 2—3 dm, saepe jam a basi ad 5-ramosum, 2—6- (vel pleio-)cephalum, acladio ad 17 cm ad 5-bracteolato, ramis 1(—3)-cephalis, pedicellis (dense floccosis densiuscule tantum vel minus pilosis viridibus) involucrisque (13—47 mm) microglandulosis. Folia X conferta obovato- vel oblongo- lanceolata vix vel plerumque remote acute et grosse (inferne saepe = lopge) serrato- multidentata magna (15:5 ad 20:7 cm) = acuta densissime breviterque pilosa apice saepe =- plicata, superiora in costa dorsali vel in tota parte aversa haud raro parce- floccosa. Squamae latiusculae acutiusculae obscurae parcefloccosae dense breviterque villosae late subviridi-marginatae. Styli sublutei. Türkisch-Armenien: Tempede und Sipikor im Sandschak Gümüschkhane (Sintenis . l.e. 3113e pp., 7483a, b pp.)!, Divriki (Bornmüller n. 3425 pp.)! Paphlagonien: Schakirla bei Tossia im Wilajet Kastambuli (Sintenis n. 4667 pp.)! Nota. Planta caule primario apice destructo e foliis caulinis mediis ramos longissimos oblique erectos foliatos saepe longe A—2-pliciter ramulosos ad 7-cephalos emittit. Subsp. 9. reductum Freyn et Sint. in Bull. Herb. Boiss. II. (4895) 507. — H. pannosum ß. dentatum Freyn in Sint. It. or. n. 7619a pp.! — H. Bornmueller- pannosum Freyn 1. c. 507. — Folia caulina ad 8, pleraque vel omnia haud dense conferta (1—2 cm inter se remota) subeito vel subsensim deerescentia oblongo-lingulata vel oblongo-lanceolata (supra medium latissima) ad basin attenuata acuta multidenticulata ’ < Euhieracium. — Sect. X, Pannosa; n. 207, 565 vel multidentata (cum caule inferne) densissime pilosa, pilis saepe sat brevibus (—2,5 mm). Caulis 18—25 cm saepe 2—3-cephalus, acladio ad 12 cm, pedicellis gracilibus dense tantum vel subpilosis (3 mm) dense floccosis eglandulosis bracteis ad 5 remotis (in- ferioribus foliolaceis) obsitis. Involucra 15—46 mm subfloccosa vel disperse floccosa, disperse microglandulosa, squamis angustis acutiusculis et acutis intense viridi-margi- natis inferne villosis sursum minus pilosis apice glabris et obscurioribus. Styli livescentes. Mit voriger Subspecies bei Tempede usw. (Sintenis n. 7483a, 7619 pp., 7619a pp.)!; Baiburt. Ähnliche Formen auf den Bergen bei Amasia! Nota. Subspecies pannosum et Bornmuelleri formis intermediis omnium graduum con- fluunt. Huc pertinent subsp. 8. et 9. b. Habitu H. racemosi vel H. sabaudi (pilis etc. H. pannost, foliis == sensim decrescentibus). Subsp. 10. Bornmwuelleri Freyn |. c. et in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 509. — Dense plumoso-erinitum. Caulis (15—)40—60 cm, albido-villosus, dense floccosus, gracilis vel crassiusculus, apice furcato-ramosus, acladio ad 20 cm, ramis 1—6 e folio- rum axillis ortis saepe longis oblique erectis, foliis submagnis ovato-acuminatis denti- eulatis obsitis, eglandulosis tomentosis longe et dense pilosis vel suberinitis I—2-cephalis vel repetito- et furcato-ramulosis, caulis 2—8(—20)-cephalus. Folia crassiuscula sessilia magna linguiformia = elongata obtusiuscula vel = acuminata subintegerrima vel = dentata villoso-pellita ad 20 evoluta, inferiora = dense conferta vel saepius omnia remota sensim decrescentia, inferiora ad basin saepe sublonge attenuata apice saepe subplicata. Involuera 16—18 mm, ventricoso-globosa densissime longeque villosa, squamis anguste lanceolatis acutis obscuris subfloccosis micro-subglandulosis. Styli lutei. Achaenia dilute brunnea. ) Erzerum: Zanzak! Kars: Salatur im Distrikt Olty! Batum: zwischen Ant und Anagert! Zwischen Corcel und Ceechlour (Woronow, Pl. Cauc. n. 5552!) und bei GhurdZan im Distrikt Artvin. Armenien: zwischen Sipikor und Jerbatan (Sintenis n. 3343b pp. sub nomine H. reductum Freyn et Sint.)! Tempede (Sintenis n. 1345!, 7183app.!, 7621 pp.!). Baschtasch am Euphrat (Sintenis n. 291 9b)! Divriki (Bornmüller n. 3425 pp.)! Amasia, 600—1900 m: Berg Logman, Ak-Dagh, Sana-Dagh (Born- müller n. 365, 1446, 2229)! Dijirmendere (Manissadjan, Pl. Arm. n. 561)! Kappa- docien: Ak-Dagh, 1900—2000 m (Bornmüller n. 1455)! Paphlagonien: Tossia (Sin- . tenis n. 4554 pp., 4667)! Phrygien: am Sultan-Dagh, 1700 m, bei Akscheher im Wilajet Konia (Bornmüller, It. Anat. III. n. 5252)! Planta speciosissima (cfr. Reichb. Ic. XIX. 2, t. 90). Caulis apice destructus more H. racemosı ex foliorum axillis ramos longissimos foliosos ramulosos cauliformes emitlit; flores interdum stylosi (Bornmüller n. 1459 vom Karababa-Joch am Ak-Dagh in Kappadocien, und Sintenis n. 4667 pp. = f. ramosissimum Freyn |. c.). ' Var. #. tempedense Freyn et Sint. in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 504 pro sp. — AH. boreale < Bornmuelleri Freyn l.c. — Caulis 45—27 cm, 1- vel oligocephalus, pseudophyllopodus. Folia elliptica acuta, remote denticulata vel acutissime dentata. Involucra 12—147 mm. An Felsen bei Tempede, 2000 m (Sintenis n. 7619b)! Nota. Folia e descriptione Freynii »supra glabrescentia«, sed ab insectis == depasta et hac de causa »glabrescentia« sunt. Var. y. brachylasion Bornm. et Zahn. — H. reductum Freyn et Sint. I. c. pp. — Foliis brevius vel brevissime pellitis, ramis pedicellisque subepilosis, involucris dense sed breviter villosis. Amasia: Sana-Dagh, 1400—1600 m, und Berg Logman, 600—800 m (Born- müller, Pl. Anat. n. 1450, 1446 pp.)! Tossia: Snütschtüdere und Schakirla (Sintenis l. e. n. 4554 pp., 4667 pp.)! | I. Involuera (10—)12—15 mm. 566 K. H. Zahn. — Hieracium. Subsp. 11. euboeum Nalacsy in Z.B. G. Wien IL. (1899) 189; Consp. fl. graec. II. (1902) 239 pro sp. — 15—50 cm, ramis 0—4(—5) fere horizontaliter patentibus saepe prope caulis basin ortis pedicellos longos formantibus, acladio ad 25 cm, capitulis (1—)2—5(— 10), pedunculis viridibus sub- vel dense pilosis + validis sulcatis superne floccosis microglandulosis, 6—8 bracteolis valde crinitis obsitis. Folia valde magna densis- sime crinita (3—5 mm) lanceolato-obovata vel lanceolato-oblonga (12:3 ad 20:5 cm) subobtusa vel acuminata ad basin longe attenuata sinuato-denticulata vel pluridentata ve] inaequaliter et grosse multidentata. Involucra = dense floccosa microglandulosa sursum minus villosa, squamis sublatiusculis acutiusculis et acutis viridibus dorso saepe obscurioribus. Ligulae haud ita magnae. Styli saepe leviter fuscescentes. Griechenland: Taygetus (Orphanides n. 414)!, Pentelikon u. Parnes! Euboea: Berge Delphi und Xerovuni!, Dirphys, Candyli (id. n. 629, Tunta n. 830, 831)! Nota. Hujus forma en (5—10 dm), foliis sensim oe est H. ee A.-T. Gat. (1943) 444 c. descer.: Styxquelle in Achaia. Subsp. 12. Frivaldszkyi Reichb. Ic. XIX. (1860) 94 pro sp. »H. Friwaldü«. — A subsp. pannoso differt foliis (= virescentibus) ar vel oblongo-lanceolatis vel | = lanceolatis longis (ad 15:2,5 cm) = acuminatis*), inferioribus ad basin sub- petioliformem longissime attenuatis et haud raro dentibus numerosis brevibus vel con- spicuis curvatis triangularibus 5—10 mm longis munitis. Folia religqua subremota et.mox cito minora basi subattenuata.. Squamae densiuscule microglandulosae. Flores = ab- breviati, interdum tubulosi. Rami saepe 3 valde curvati 4(—2)-cephali. Acladium 1—2,5 dm. — Variat involucris dense, sursum minus pilosis, pedicellis apice subdense breviterque (deorsum parce) pilosis (subvar. 4. peninsulare Zahn) simul foliis saepe denti- culatis tantum (f. pseudo-Frivaldszskyi Zahn inAnn. Ung.Nat.-Mus. VII. [1910] 104), vel densius microglandulosis modice tantum pilosis vel cum anthela epilosis (subvar. 2. sub- versutum Zahn = H. Friwaldiw Reichb. Ic. XIX. 94, t. 196, f. I; Fr. Epier. 77); scapo tenui subpiloso, foliis elongatis late oblongis multidentatis vel = grosse et irregulariter serrato-dentatis, planta ceterum densissime subbreviter villosa (subvar. 3. Chelmi Zahn). 1: Pindus: Ghavellu!, Peristeri Bee II. n. 470)! Epirus (Baldacei I. n. 172)! Albanien (Baldacei n. 151, 152)! Mazedonien: Horta@!, Athos! Rhodope: Stanimaka! Serbien: Djetinske Klisura bei Uzice, Gobela u. Kopaonik, 1820 m (Pan£iß)! Hercegovina: Klek, 1400 m!, Bare! Euboea! Kreta: über Spakia (Frivaldszky), auch 2! Nota. Huc eine dei H. strigulosum Post in Bull. Herb. Boiss. I. (4893) 25 e monte Amano Syriae. 208. H. gymnocephalum Griseb. ex Pantocs. in Ö. B. Z. (1873) 266; Wettstein, Beitr. Fl. Alban. (1892) 73; Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 113; nec NP. II. 292. — H. Orieni A. Kern. in Ö.B.Z. (1874) 169; Zahn l.c. — H. boreale < Orieni Freyn in Bull. Herb. Boiss. II. (1895) 647. — Hypo- vel aphyllopodum, saepe pseudophyllo- podum, inferne et in foliis utrinque pilis mollibus albosericeis eximie plumosis albo- tomentosum vel albo-tomentoso-lanatum. Caulis 15—65 cm, tenuis vel subcrassus, inferne dense foliosus et inter folia densissime lanato-villosus, superne glaberrimus ob- scure viridis, altefurcatus, (1—)3—8(—16, raro ad 30)-cephalus, acladio 2—8 (—145) cm, ramis ad 7 remotis arcuato-erectis saepe flexuosis crassiusculis vel: graeili- bus atroviridibus 1(—2)-plieiter ramulosis, inferioribus saepe abortis. Folia ad 15 magna al caulis basin conferta vel = remota, sed in inferiore dimidia vel tertia parte tantum evoluta, Baal cito minora, raro sensim decrescentia, late elliptica vel oblonga, rarius = lanceolata, saepe late vel anguste et longe Hrenktbrat. et (interdum rotun- dato-) obtusa, plerumque == acuta, basi longe attenuata sessilia, media brevius attenuata, superiora magis remota minus Bilosn rapie parva bracteiformia; omnia vix vel leviter denticulata, margine densissime villoso-pellita (4—6 mm), saepe in nervo mediano albida, *, Folia in exemplaribus e locis umbrosis prope Bela-Cerkva montium Rhodope (leg. Urumoff)! majora (ad 20:4 cm) magis viridia grosse et late triangulariter dentata (acladium ad 25 cm). Euhieracium. — Sect.X. Pannosa; n. 208—209. 567 margine basin versus saepe mieroglandulosa. Involucra 12—15 mm crasse globosa obscure olivacea (exsiecatione subatra), squamis eximie imbricatis latis lanceolatis acutis (exterioribus acutiusculis == laxis) glaberrimis vel interdum glandulosis simul raro pilis modice numerosis obscuris basi atris obsitis. Pedunculi crassiusculi apice leviter inerassati plerumque glaberrimi vel pariter ac involucra parcepilosi parceglandu- losi et bracteolis 4—8 squamiformibus obsiti. Flocci fere semper ubique 0. Ligulae luteae apice glabrae. Styli lutei. Achaenia dilute vel atrobrunnea vel (matura) griseo- lutea, 4—5 mm. Species notabilis ob partes inferiores dense lanatas simulque superiores glaberrimas. Tomentum foliorum ut in Stachydi germamica vel ut in Lychnidi coronaria (interdum ab insectis depastum et folia hac de causa glabriora et viridia). Westpontische Gebirgsländer: Ilyrien. — Fig.38. — 1000—2000 m. — Juli— August. Subspecies et varietates H. gymnocephali. Subsp. 1. gymnocephalum (Griseb.) Zahn in Reichb. Ic. l. c. — Folia magna, ima saepe obovata dense et = breviter (—3 mm) tomentosa. Var. @«. genuinum Zahn 1.c. 114. — Flocei 0. Simul pili in anthela invo- ‘ Jueroque 0 (subvar. 4. epilosum Zahn) et glandulae 0 (f. a. verum Zahn l.c. = gymnocephalum Griseb.) vel glandulae in involucris anthelaque parcae vel dispersae saepe sublongae (f. b. subglandulosuwm Zahn Il. c.). Vel pili praeter glandulas dispersi (subvar. 2. parcepilosum Zahn |. c.). Vel folia late vel anguste linguiformia rotundato- obtusa vel subacuta longa haud vel remote breviter et obtuse dentata multo minus pilosa intense viridia, involuera pareissime pilosa (subvar. 3. ealvescens Hayek). Var. 5. Orieni A. Kern. |. c. pro sp. — Glandulae in involuero sparsae vel di- spersae, in pedicellis ramisque subnumerosae vel densae, in caule superne dispersae, a ur in anthelam (infra medium) dense pilosus, folia saepe angustiora (ad 15: u . y. floceisgquamum Zahn I]. c. 144. — Involucris (atroviridibus) vel etiam RR subfloccosis; glandulis 0 vel dispersis. Var. d. lanulatum Zahn = AH. calophyllum X Orieni? Freyn in sched. — Foliis viridibus minus dense pilosis. Reliqua ut in «. 2. Albanien, bis 2200 m (Baldacei VI. n. 229!, VII. n. 235!, VII. n. 65!, 65bist, X. n. 204!, Doerfler n. 539!, Doerfler, It. Alb. n. 316, 347)! — Montenegro, an vielen Orten! Hercegovina!. Bosnien! Süddalmatien! Subsp. 2. laswipellitum Zahn. — H. Orieni A. Kern. in sched. pp.! — Robustum, virescens, ubique paulo minus dense sed longius (3—5 mm) lanato-villosum (haud lanato-tomentosum), pilis flexuosis saepe minus mollibus. Caulis 5—7 dm, saepe usque ad anthelam dense villosus ad 42-cephalus, involueris magnis cum pedunculis = glandulosis epilosis efloccosis. Folia ad 25 (ad 15—20 : 4—3 cm) linguiformia sensim minora. Dalmatien: Orjen! | Subsp. 3. anastrum Degen et Zahn in Mag. bot. lap. (1907).218. — Subsp. orveni Zahn pp. in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 444. — Subsp. oriemi ]. c. t. 89. — 15— 30 cm, 1—5 (raro. ad 10)-cephalum, acladio 4—20 cm, ramis 1—3 valde remotis, peduneulis modice vel densiuscule pilosis (3—5 mm) apice tantum parceglandulosis. Folia 7—45 lanceolata (200 :45—-20 mm) laxissime (in costa dorsali densius) albo- pellita (a —3,5—5 mm), fere omnia ad basin = conferta, pauca tantum magis remota angustiora longe acuminata acuta vel acutissima supra == glabrescentia. Involucra 11—13 mm = dense pilosa subglandulosa, squamis lanceolatis subobtusis plerisque acutis apice comosis. Ligulae interdum stylosae. Flocci 0. Subsp. Pichleri simile. Kroatien: Velebit, 4000—1700 m, z. B. Berge Stirovac!, Malovan!, Viso£ica!, Segestin ! 209. H. Pichleri A. Kern. in Ö. B. Z. XXIV. (1874) 170; Freyn in Bull. Herb. 568 K. H. Zahn. — Hieracium, Boiss. III. (1895) 509, 564. — H. gymnocephalum > pannosum Zahn in Ann. mus. nat. Hung. VIII. (1940) 73. — Ab H. gymnocephalo praesertim involucris + albo- villosis diversum. Flocei = 0. | Westpontische Gebirgsländer: Illyrien. — Juli—August. Greges et subspecis H. Pichleri. A. Grex H. Pichleri Zahn. — Pedunculi apice tantum pilosi. — Est gymnocephalum > pannosum. Subsp. 1. Pichleri (Kern.) Zahn. — 2—3 dm, oligocephalum, acladio 10— 20 cm. Pedunculi obscure virides A—-3-bracteolati, in summo apice tantum micro- glandulosi et vix parcefloccosi epilosi (f. a. normale Zahn) vel apice subpilosi (f. b. parcipilum Zahn). Folia =E conferta virescentia ovato- vel elliptico- vel sublanceolata, undulata vel breviter denticulata simul pilis crispis plumosis laxe tomentoso-villosa; caulina 2—3 angusta supra glabrescentia. Involucra 12—13 mm, latissima subglandu- losa efloccosa (pilis basi inerassata atris leviter villosa), squamis atroviridibus lanceo- latis = acutis. Achaenia castanea, 4 mm. Velebit: Monte Santo (Pichler)! Dalmatien! Hercegovina: Gnila Greda,, 4500 m, (Vandas)! Albanien: Korabgebirge, 1200—1500 m (Dimonie)! Subsp. 2. Cernyi Rohlena! et Zahn in Fedde, Rep. VI. (1909) 230 pro sp. — 3 dm, 2—5(—8)-cephalum, acladio 4—6 cm, ramis 4—3(—4), imo foliato saepe 2(—3)-cephalo, pedunculis apice tantum densiuscule pilosis floccosisque subglandulosis. Folia oblongo-lanceolata, inferiora 5—7 = conferta subacuminata, reliqua 3—4 minora remota ovato-lanceolata basi rotundata vel parva == lanceolata, omnia pilis densiusculis crispis subplumosis (%—4 mm) vestita, in costa dorsali albopellita, ima glabriora. In- volucra 44—15 mm, dense villosa (—3,5 mm) disperse microglandulosa, squamis lanceolatis, externis angustioribus basi parcefloccosis. Montenegro: Korita Rovatka und Javorje Planina! Var. #. Valisnicae Rohl. et Zahn |. c.. — Involucris 9—11 mm longie, acladio breviore, ramis ad 5 longis 4(— B)-cephalin Durmitor in Montenegro (Rohlena)! B. Grex H. Adamovicii Zahn. — Pedunculi ubique = dense pilosi, involucra magis villosa. — Est gymnocephalum-pannosum. Subsp. 3. Adamoviecii Sag. et Zahn. — H. tomentosum Neilr. Krit. Zus. H. (1874) 55 pp. — Caulis 45—40 cm, inter folia densissime albovillosus, sursum minus pilosus (3—4 mm), 2—3(—8)-cephalus, acladio ad 45 cm, ramis 4—2[—4) mono- vel 2-cephalis oblique erectis flexuosis obscure viridibus = (curvato-)pilosis plerumque efloccosis, tertio et quarto, si adest, ex axillis foliorum caulinorum majorum orto valde flexuoso tenui brevi monocephalo. Folia lanceolata et angustiora integerrima densis- sime et albosericeo-tomentosa (1,5 —2 mm) albidoviridia. Involucra 14—44 mm. Floecei = 0. Achaenia diluta. Reliqua prioris. | Dalmatien: .Loveen!, Orjen! Var. ß. koritnioense Hayek et Zahn. — Squamae triangulariter lanceolatae acuminatae obtusae vel acutiusculae leviter villosae; glandulae sparsae; folia = anguste oblonga supra costa mediana albida praedita. Est Oernyanum-gymnocephalum. Felsabhänge am Koritnik in Nordost-Albanien (Doerfler, It. Alb. n. 966 pp.)! Subsp. 4. chloripedunculum Rohlena! et Zahn in Fedde, Rep. VI. (41909) 203. — H. pannoso simile, sed differt floceis ubique nullis. 3 dm, profunde furcatum, 2—-3-cephalum, Fe 1-cephalis longis densiuscule albopilosis (—3 mm) disperse glandulosis. Folia == oblongo-lanceolata obsolete denticulata, in costa densissime longiusque sericeo-pellita, conferta, superiora % abrupte parva lanceolata. Involucra 13 mm breviter albovillosa.. Reliqua prioris. Lovten! | Euhieracium. — Sect. X. Pannosa; n. 210. 569 Subsp. 5. chromoneuron Zahn. — Caulis 10—15 cm, viridis vel atroviola- scens, valde flexuosus, aphyllopodus, inter folia inferiora conferta dense albopellitus, 4—3-cephalus, sursum subpilosus vel dense pilosus, pilis valde curvatis basi incrassatis obscurioribus, apice albis involutis, acladio brevi vel longiore, glandulis dispersis tenellis partim elongatis etiam in caulem descendentibus obsito. Flocei ubique nulli. Involucra 12% mm, lata, atroviridia subdense vel dense pilosa (haud villosa) subglandulosa (glandulis partim minutis), squamis late lanceolatis acuminatis acutis. Folia caulina ad 10, inferiora ‘conferta vel subremota elongata oblongo-lanceolata (ad 9 : 4,5 cm) sursum latiora ob- tusiuscula vel breviter acuta mucronata, deorsum longe sensim attenuata sessilia vel ima latissime alato-petiolata basi lata vaginantia, superiora cito minora remota lanceo- “lata breviter vel Jonge acuminata acuta supra glabrescentia, summum saepe bractei- forme, omnia laete viridia margine subundulata vel leviter denticulata, utrinque densis- sime albosericea, in costa dorsali margineque praesertim basin versus sericeo-pellita (3—4 mm) subtus saepe violacea vel in costa semper vinoso-colorata (obscure violacea). Caules basi et vaginae vetustae foliorum glabri. Montenegro: Am Berg Koprivnik über Ipek, 2200 m (Andrasovszky)! 210. H. Gaudryi Boiss. Diagn. II. 3. (1856) 4105; Fl. orient. III. (1875) 869; Fr. Epier. 75; NP. II. 331; Freyn in Bull. Herb. Boiss. III. (4895) 511; Hal. Consp. fl. graec. II. 240. — H. Orphanidis Boiss. 1. c. — H. pannosum-prenanthoides NP. l. c. — H. pannosum > prenanthoides Freyn 1. c. — H. gymnocephalum < pannosum Zahn. — Ab H. Pichler differt involucris dense villosis, pedunculis densiuscule pilosis ‘= dense, deorsum cito minus floccosis. — Aphyllopodum vel pseudophyllopodum. An Kalkfelsen in Griechenland, 1800—2100 m. — Juli—August. Subspecies H. Gaudryvie. Subsp. 1. Gaudryt (Boiss.) Zahn. — Ubique pilis mollibus albosericeis plumosis villoso-pellitum. Caulis 2—5 dm crassiusculus inter folia densissime lanato-villosus, superne densiuscule pilosus, supra medium furcatus, (1—)2—5(—8)-cephalus, ramis 2—3(—4) squarrosis crassiusculis arcuatis 1—2(—3)-cephalis, acladio 5—10(—15) cm, pedunculis saepe obscuris, pilis densiusculis, basi crassa obscuris, 2—3 mm longis, apice glandulis pareis tenellis brevibus obsitis. Folia (ima emarcida) 8—10 magna sensim vel subeito minora dense lanato-villosa, inferiora (saepe conferta) elongato-oblonga, fere linguiforma, obtusiuscula vel subacuminata mucronata, ad basin altenuata (saepe in- distinete panduriformia), sed basi ipsa late et rotundato-sessilia, vix vel- leviter denticu- lata, media oblonga, superiora lanceolata parva. Involucra (9—)11—12% mm, crasse globosa, dense breviter villosa (% mm), modice vel densissime floccosa subglandulosa, squamis saepe distinete imbricatis subatris lanceolatis breviter acutis vel acutiusculis. (Styli et) achaenia lutea, 5 mm. Cum H. grenanthoridi nullam habet affinitatem. Griechenland: Parnass, 1900—2150 m (Orphanides n. 347 pp., 2508!; Held- reich n. 722!, 2973)! | | Var. #. dionysicum Zahn. — Folia permagna ad caulis basin conferta latissime ovato-oblonga (ad 42:5 cm) obtusa vel acutiuscula ad basin longe attenuata (in superiore . quarta parte latissima) sessilia mollia viridia dense sericeo-pilosa (in costa dorsali petioloque dense villosa). Caulis 3 dm cum pedicellis modice tantum vel sparsim pilosus. Involucra magna (1%2—13 mm) denique latissima, squamis longe acuminatis = acutis haud imbricatis. | Mittlere Region des Olymp ob Hagios Dionysos (Orphanides)! Subsp. 2. Sibthorpianum Zahn. — H. aetolicum Hal. Consp. fl. graec. II. (1902) 238; nec A.-T. Spieil. suppl. II. (1886) 51. — Pilis flexuosis plumosis breviter laxeque villosum, virescens. Caulis 45—30 cm tenuis vel gracilis inferne dense villosus vel dense pilosus usque ad basin floccosus saepe jam a basi I—2(—5)-ramosus, 2— 8- cephalus, acladio 6—10(—15) cm, ramis oblique erectis 1—2(—3)-cephalis, mediis longis flexuosis dense pilosis (4 mm) folio parvo praeditis, inferioribus si adsunt saepe brevibus tenuibus 4-cephalis. Pedunculi virides vel subobscuri tenues vel graciles su- 570 K. H. Zahn. — Hieracium, perne canotomentosi patenti-pilosi eglandulosi 1—2-bracteolati. Folia oblongo-lanceo- lata (majora ad 40:2,5 cm) obtusiuscula vel = acuminata vix vel obsolete dentieu- lata, inferiora ad basin = longe attenuata conferta vel subremota abrupte decrescentia. Involuera 42—13 mm, pilis patentibus longe villosa, squamis lanceolatis acutis sub- efloccosis parce microglandulosis apicem versus subglabris atroviridibus margine late pallidis. Achaenia (immatura) brunnea (matura certissime dilutiora!). Griechenland: Berg Korax, 2000—2560 m (Heldreich als H. Gaudryi)! Subsp. 3. Hayekianum Doerfler et Zahn. — Rhizoma erassum interdum pluri- caule. Planta viridis ubique pilis sericeis plumosis albido-villosa. Caulis gracilis, 45— 30 cm, 1—2(—3)-cephalus, acladio 1/,—1/, totius caulis, ramis 0—1(—2)} brevibus tenuibus flexuosis 4-cephalis, cum pedicellis (praesertim acladio) striatus dense floccosus vel albido-canus virescens, pilis sericeis densis flexuosis inter folia ad 6 mm longis pellem formantibus sursum 2—3 mm longis obsitus, supra medium parcissime, sursum disperse et breviter glandulosus. Involucra permagna, 46—18 mm longa lataque, denique basi truncata, dense sericeo-villosa (&—5 mm), sed squamae haud oceultae, pilis valde curvatis (ut in pedicellis apice) basi incrassata atris. Squamae latae lanceo- latae acuminatae obtusiusculae vel == acutae subfloccosae modice vel subdense micro- glandulosae, exteriores obscurae breves angustiores, mediae viridiatrae et == intense viridialbido-marginatae, intimae == virescentes, longiores apice obscuriores et glabriores subcomosae. Folia numerosa magna costa albida praedita ad caulis basin dense con- ferta vel subremota X oblongo-lanceolata (ad 15:3 cm vel ad 12:4 cm), exteriora = obtusa (plerumque emareida), reliqua breviter longiusve acuminata acuta mucronata e superiore tertia parte ad basin longe attenuata vel latissime alato-petiolala, acute pluri- (vel multi-) denticulata vel leviter sinuato- et breviter dentata, utrinque densis- sime sericea vel villosa (interdum ab insectis depasta, partibus glabris!), margine costaque dorsali usque ad basin dense sericeo-villosa (@—6 mm); supra folia magna etiam 1—3 caulina = remota parva oblonga vel oblongo-lanceolata e basi rotundata acuminata dense sericeo-lanata evoluta. Bracteolae in acladio 2—3 angustae villosae. Ligulae haud ita longae fortiter dentatae (stylique) luteae. Est suborieni < pannosum. Albanien: Gipfelregion des Pastrik (Doerfler, It. Alb. n. 877)! Subsp. 4. Cernyanum Hayek et Zahn. — Rhizoma crassum 4-(rarissime 2-) caule. Caulis 15—35 cm gracilis vel erassiusculus viridis striatus, supra medium di- sperse floccosus, dense pilosus (pilis 3—4 mm eximie plumosis, basi subincrassata ob- scuris vel atriusculis), 4—4(—5-)cephalus, acladio 4—15 cm, ramis 0—3(—4) remotis oblique patentibus saepe longis 1-cephalis (raro imis etiam 1—-2 capitula aborta gerentibus) modice vel superne dense floccosis vel viridicanis eglandulosis et pilis subnumerosioribus sublongioribus inferne obscuris bracteolisgue 2—-3 angustis obsitis. Involucra 12—14 mm submagna denique latissima basi truncata pilis dilutis vel sub- canescentibus basi atris 2,5—3,5 mm longis = adpressis dense villosa parce miero- glandulosa dense vel densissime floccosa, squamis latiusculis lanceolatis acuminatis acutiusceulis vel acutis, interioribus late virescenti-marginatis apice obscuris, exterioribus margine saepe densius floccosis. Ligulae (stylique) luteae sat breves. Folia ad 12, fere omnia ad caulis basin dense conferta oblongo-ovata vel oblongo-elliptica vel ob- i longa rotundato-obtusa vel acutiuscula mucronata sat parva vel conspicua (5 :2,5 cm ad 40:3 cm) leviter denticulata vel (infra medium) leviter sinuato-dentata vel dentibus compluribus brevibus triangularibus obsita, crassiuscula, viridia, pilis sericeis 2—3 mm (in margine costaque dorsali ad 6 mm) longis dense albo-villosa, ad foliorum basin 3 angustam dense albopellita; caulina 1—2(—3) parva dense villosa vel superiora 1—2 saepe bracteiformia. Est pannosum > suborieni (f. hemileucum). Albanien: Felshänge der Gipfelregion des Koritnik (Doerfler, It. Alb. n. 966)! 214. H. Waldsteinii Tausch in Flora XI. (1828) Erg.-Bl. I. 65; Monn. Essai 53; Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 107 sensu lato. — H. lanatum W. Kit. in Willd. Sp. pl. II. 3. (1800) 1586; Pl. rar. Hung. II. (1805) 135, t. 4%27!; Host Fl. austr. I. 440; Froel. in DC. Prodr. VII. 216; Fr. Symb. 92; Epier. 77; Neilr. Krit. Zus. H, 7. Euhieracium. — Sect. X. Pannosa; n. 244. | hYaN (1871) 55; NP. Il. 335 pp.; nec Vill. (1779—1789). — H. bosniaphilum et stupposum- thapsiforme G. Schn. in Z. B. G. Wien (1904) 288. — Caulis 25—50 cm crassus vel gracilis hypophyllopodus apice vix disperse pilosus, infra medium cito densius pilosus, inferne densissime villoso-pellitus, eglandulosus, apice tantum vel usque ad basin floc- cosus, laxe paniculato- vel interdum altefurcato-(2—)4—7(—25)-cephalus, acladio 1— 10 cm, saepe subbrevi, ad summum ad 1/, caulis longo, ramis 1—5(—7) remotis *gracilibus oblique patentibus 4(—2)-plieiter ramulosis 4—3 (raro ultra 3)-cephalis. Pedunculi haud vel disperse pilosi, vix vel modice minuteque glandulosi, == dense floccosi, glandulis pilisque deorsum fere semper cito nullis. Ima folia florendi tempore emareida (caulis basi foliorum vaginis vetustis involutus), religqua numerosa, pleraque in inferiore tertia caulis parte approximata vel rosulam falsam formantia, saepissime magna == crassiuscula, pilis eximie plumosis brevissimis crispis eretaceo-tomentosa vel pilis plumosis subelongatis dense pellita, efloccosa, obovata vel elliptica, obtusa vel acutiuscula, raro acuta, ad basin attenuata vel inferiora == petiolata, superiora vel sensim vel abrupte minora, tum remota bracteiformia et caulis scapiformis. Involucra 9—13 mm crasse ovata denique lata, haud vel X sparsim pilosa, subefloccosa vel albotomentosa, parce microglandulosa vel = dense longius glandulosa, squamis latius- eulis vel latis acutis dilute viridibus vel obscuris et dilute marginatis. Flores et styli lutei. Ligulae apice glabrae. Achaenia substraminea vel dilute luteobrunnea, (2,5 —) 3—-4 mm. Westpontische Gebirgsländer: Illyrien und Mösien. — Fig. 383. — 500 — 1900 m. — Juli— August. Greges, subspecies et varietates A. Waldsteimtvı. A. Grex H. plumulosum (A. Kerner) Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 108. — Folia densissime brevissimeque albotomentosa (quasi fere cretata). Acladium 8—30 mm. Involucra albofloccosa vel albotomen- tosa. I. Gaulis haud vel apice tantum parcefloccosus, & viridis. Subsp. 1. pluumulosum A. Kern. in Ö.B.Z. (1874) 470 pro sp.; Reichb. Ic. XIX. 2, p. 108, t. 87. — Subsp. gymnocephalum NP. Il. 292 pp. — (1-—)3—5 dm, (1—)3 — 6(—15)-cephalum, ramis plerumque 3—5, inferioribus valde remotis plerumque mirum in modum brevibus; acladio 10—35(—45) mm; capitulis inferioribus rameali- bus saepe abortis. Involucra 10—12 mm, floceis densissimis obscure cana, squamis ‘ subimmarginatis subglandulosis vel densiuscule diluteque glandulosis vel etiam pilis plu- mosis modice numerosis obsitis. | Var. «. Brandisii Freyn in Bull. Herb. Boiss. II. (1895) 646, 664 pro sp. — Caulis supra medium epilosus plerumque scapiformis. Involucra et pedicelli glandulosa epilosa canotomentosa vel pedicelli modice tantum floccosi (f. a. normale Zahn. ce.) vel pilis solitariis -obsita (f. b. subpilosum Zahn 1. c.). Folia interdum subgrosse pluridentata (z. B. an Felsen der Morata in Montenegro, nn m)! Bosnien: Kajabasa (F. Sch. H. norm. n. s. n. 2560 pp.!, Zahn n. 60 pp.!), Lip- nik (Blau n. 1896)!, Sarajevo! Hercegovina (bis Mostar)! Montenegro, 280— 1500 m! Serbien: Mokragora! Var. $. plumulosum A. Kern. pro sp. — H. tomentosum Neilr. Krit. Zus. H. (1871) 55 pp. — Caulis usque ad apicem (saepe usque ad capitulum terminale) pilis numerosis brevibus valde eirrito-plumosis obsitus; anthela et involucra pilis modice numerosis plumosis praedita. Folia inferne approximata late obovata (subvar. 1. normale Zahn —= AH. plumulosum Kern.!) vel in caule elatiore ad 12% remota sensim minora late lanceolata vel oblonga longiora denticulata (subvar. 2. vlasitehense Freyn l. c. III. [1895] 646 pro sp. = H. tridentatum < Waldsteinu Freynl. c.). Dalmatien: Berge ob Cattaro (Fl. A.-H. n. 3334 pp.)!, Lovten!, Orjen, 1650 m! Hercegovina: Prenj Planina!, Narenta-Tal! usw. Bosnien: Vlasic usw. (Baenitz, H. Eur. 572 ; K. H. Zahn. — Hieracium. Ey E- “ n. 3351, F. Sch. 1. c. pp.!, Zahn l.c. pp.!). Serbien: Mokragora (Pantit)! Monte- negro: Berg Peklen bei Ipek!, Kolasin, 280—1500 m (Janchen)! II. Caulis subfloccosus, anthela canotomentosa. h Subsp. 2. nipholeucum Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 409. — H. Bal- daceii Halacsy in Ö. B. Z. (1891) 223 sine deser, — H, Delpinoi Freyn in Bull. Herb. u Fig. 44. HA. Waldsteinii subsp. suborieni subvar. hemäileucum (Ipek in Montenegro). A Squamae R pars. B Pilus foliorum, Euhieracium. — Sect. X. Pannosa; n. 211. 573 Boiss. III. De 649; nec Bald. (1892). — Caulis crassus sursum gracilis vel tenuis, 20—45(—60) em, 5—15(— 25)-cephalus, ramis ad 7(—15), superioribus saepe approxi- matis, acladio s—15[—25, in planta putata ad 70) mm. Folia 6—15(—25) saepe remote obtuse et leviter sinuato-dentata latissime ovato-oblonga vel ovato-rhomboidea obtusa (40:3 ad 18: 6 cm), tomento brevissimo densissimo crasso niveo obtecta et saepe nervis prominentibus praedita, conferta, supra majora etiam 4—7 multo minora = ovata inserta vel omnia = remota, ima interdum ovata basi subrotundata vel bre- viter decurrentia petiolata. Involucra 7—10(—A1) mm, lata, floceis densissimis cano- viridia vel albida, epilosa, subglandulosa vel densissime brevissimeque*) glandulosa vel microglandulosa, squamis latiusculis acutis imbricatis. Pedunculi tenues ad 6 bracteo- lati, epilosi, brevissime glandulosi, cani. Achaenia 2,5—3,5 mm. Transiens in plu- mulosum. In Albanien verbreitet (Baldacei, It, Alb. VI. n. 89!, VII. n. 281!, VII. n. 96!, 155!, 189!, 257!). Montenegro: Detani!, Kolasin!, Morata!, Berg Peklen bei Ipek, 1400 m! Var. #. trigonatum Hayek et Zahn. — Folia viridi-albida denticulata vel dentibus majoribus brevibus latis obtusis triangularibus praedita; caulis ramique tenues virides multo minus floccosi, pedicellis apice canis eglandulosis; squamae microglandulis tantum obsitae. Nordost-Albanien: Östlich Abata, 1700 m (Doerfler)! - Subsp. 3. thapsiforme Uechtr. ex Aschers. et Kanitz, Cat. cormoph. - Serb. (1877) 43 pro sp.; NP. II. (1889) 291. — Prirori simile, sed differt, tomento saepe minus denso, acladio (I—)4—8 cm, ramis 2—10 gracilibus (superioribus saepe approximatis) 1—2(—3)-cephalis, ee 9—11 mm longis, sparsim vel modice plumoso-pilosis (0,5—1 mm) vel epilosis = canofloccosis eglandulosis vel pareissime microglandulosis vel disperse breviterque glandulosis. Pedicelli graciles, apice crassiores cani epilosi eglandulosi (raro parce microglandulosi). Squamae acutae vel acutissimae. Est plumu- losum — gymnocephalum (plumulosum-suborien:). Serbien: Mokragora. Bosnien: Gacko! Nordost-Albanien: Berg PaStrik (Doerfler It. Alb. n. 893 pp.)! Hercegovina: Porim Planina, 1400 m, bei Ruiste! Avtovac! Subvar. 2. verbasciforme Adamovic in sched.!; sh ad 14 mm, crassis, squamis latissimis imbricatis partim acutiusculis. Serbien; Treska! Bosnien: Han Stepen! Dalmatien: Be Sella und Stirovnik bei Cattaro (Fl. A.-H. n. 3334 pp.)! B. Grex H. suborieni Zahn in Reichb. Ie. XIX. 2. (1907) 108. — Folia ut in A, sed tomentum breve laxius, acladium saepe longius, in- volucra saepe subefloccosa vel basin versus = dense floccosa, majora, obscura, pedunculi cum anthela obscure virides saepe violascentes apice subfloccosi, deorsum cito glaberrimi. Est plumulosum > gymmocephalum. Subsp. 4. suborieni Zahn 1. c. — H. gymnocephalum P. plumulosum 2%. nudi- caule NP. II. (1889) 293 pp. — Fig. 44. — Ad 6 dm, (1—)3— 8(—20)-cephalum, acladio 1—5(—10) cm, ramis 3—8 oblique patentibus saepe sublongis remotis 1—3 (—5)-cephalis. Folia ovato-oblonga vel late elliptica (10 : 3,5 ad 20 : 4—6 cm) obtusa vel pleraque acutiuscula, sinuato-denticulata, laxius quam in subsp. plumuloso tomentosa. Anthela involucraque = obscure viridia (exsiccatione X atra) epilosa. Involucra 14— . 44 mm valde crassa, squamis latis imbricatis acutis (disperse vel) dense luteolo-glandu- losis parcefloccosis. Pedunculi graciles apice incrassati floccosi et breviter subglandulosi (raro eglandulosi), 3—6 bracteolis squamiformibus obsiti. Serbien, Bosnien, Hercegovina, Montenegro, Albanien. *) Glandulis saepe in tomento occultis (qua de causa Freyn involucra »eglandulosa« descripsit). 974 K.H. Zahn. — Hieracium, Var. «@. genuinum Zahn. — Cfr. supra. Foliorum tomentum brevissimum (sub- var. 4. normale Zahn) et involucra subfloccosa (f. a. verum Zahn) vel subdense floc- cosa glandulosaque (f. b. floceosiws Zahn) vel dense vel canofloccosa — eglandulosa (subvar. 2. hemileueum Zahn) vel modice vel subdense floccosa disperse vel modice glandulosa et pilis plumulosis solitariis obsita, acladio 5—10 cm, pedicellis apice fortiter incrassatis 5—40-bracteolatis (subvar. 3. paschtrikanum Hayek et Zahn); vel foliorum tomentum laxius, capitula 2 longissime pedunculata (subvar. 4. oligocephalum Rohl. et Zahn in Fedde Rep. VI. [1909] 232); vel caulis etiiam sursum cirris floceiformibus obsitus (subvar. 5. subplumulosum Zahn); vel involucra et pedicelli pilis solitariis ob- sita (subvar. 6. pilosiceps Zahn). Serbien: Kovlje!, Berg Dugidol (Bornmüller)! Bosnien: Kajabasa!, Miljakatal bei Da Riva!, Trebevie bei Sarajevo!, Drvar, 750 m! Hercegovina: Konjica!, Veleö-, PaSa-, Glogovo-, Corsnica-Planina!, Dreznica!, Narenta-Schlucht!, Berge bei Cattaro (Fl. A.-H. n. 3334 pp.)!, Lovten!, Orjen! Monteneren: Stirni do!, Andrijevica!, Kolasin!, Durmitor!, Ipek! Albanien: Berg Pastrik (Doerfler, It. Alb. n. 893 pp. —= 3 und 4)! Var. 8. lovtschenicum Rohlena et Zahn in Fedde, Rep. VI. (1910) 231. — 2— 7 dm, ramis (0—)2—7(—10) plerumque 4-(rarius ad 3)-cephalis. Folia mediocria vel permagna abrupte vel sensim decrescentia tomento more subsp. plumulost obtecta. Acladium ad 40(—1A5) cm. Pedicelli bracteolis parvis numerosis obsiti virides viola- scentes sursum parcefloccosi vel apice subcanescentes. Involucra subdense vel densis- sime floccosa haud pilosa (f. a. verum Zahn) vel cum caulomatibus disperse pilosa (f. b. pilosipedunculum Rohl. et Zahn l. c. 232). Bosnien: Ri Montenegro: Matoscevo!, Berge Lovten! und Balj! Albanien: am Pastrik (Doertfler)! Subsp. 5. trichobrachion Zahn: — H. Waldsteinii Freyn in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 649, 654; nec Tausch. — Priori simile, sed involucra (magna subfloccosa) subpilosa vel densiuscule pilosa cum pedunculis subfloccosis densiuscule microglandulosa. Anthela pilosa.. Achaenia matura atrobrunnea. Hercegovina: PluZine (Formänek)! C. Grex H. lanifolium (NP.) Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 108. — Folia pilis saepe sericeis c. 3 (raro ad 5) mm longis flexuosis densissime tomentoso-villosa vel tomentoso-lanata (haud brevissime den- sissimeque tomentosa!), in costa dorsali praesertim basin versus densissime villoso-pellita vel crinita, pilis ibidem 4—6 mm longis. Acladium (1—)3—8(—12%) cm. Involucra = dense albo- floccosa. I. Pili in involucris anthelaque 0, raro sparsi vel dispersi. a. Folia vix vel = denticulata. (Formae ad A respondentes). 'Subsp. 6. Delpinoi Baldacei in Malpighia VI. (1892) 413 pro sp.,; Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2, p. 112%; nec Freyn in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 649. — H. oligadenium Belli in Bald., Riv. coll. bot. Alb. (1895) 55; Halacsy, Consp. fl. graec. II. (4902) 241. — Subsp. nipholeuco simile, sed folia ut supra, breviter tomentoso-lanata. Caulis 25— 50 cm, 3—46-cephalus, acladio (4—)3—5(—8) em. Involucra 9—12 mm obseura floceis ee albocana pariter ac. pedunculi parum vel dense floccosi epilosa. Glan- dulae 0 vel = numerosae minutissimae saepe in tomento suboccultae (subvar. 1. genuinum Zahn) vel longiores, densiusculae, usque ad caulis basin descendentes (sub- var. 2. glandulosum Zahn). Griechenland: Berg Tsumerka (Baldacei Ill. n. .A74)! Albanien: Abata (Doerfler)!, Zarima, Skutari, ‚Trijepsi (Baldacei V.n.129!, 186!, VII. n. 265!). Montenegro: Morata!, Goransko!, Kolafin! SubeR. 7. Baldaccianum Freyn ex Bald. in Malpighia VI. (1892) 143 et in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 650, 664 pro sp. — Subsp. sublanifolium Zahn in Reichb. Ic. XIX. 2. (1907) 199. — 4. plumulosum var. sublaniferum Zahn in Ö.B. Z. (1906) Euhieracium. — Sect. X. Pannosa; n. 944, 575 276. — Subsp. Waldsteinii simile, sed folia = late obovata integerrima, rarissime remote denticulata, acutiuscula vel breviter acuminata virescentia, fere omnia caulis parte inferiore inserta, reliqua 1—2 parva lanceolata supra == glabra.. Caulis 3— 4 dm superne viridis, 3—10-cephalus, pedunculis 1—5(—8) cm dense vel canofloccosis apice. glandulosis. Var. @«. Baldaccianum (et siuppeum < thapsiforme) Freyn 1. c.; foliis glaucis laxissime crispo-lanatis, caulomatibus breviter setosis, involucris obscuris disperse glandu- losis = densiuscule Hodeosis. Albanien: Cepin-Joch im Bezirk Kuti (Baldacci I. n. 283)! Var. £. sublanifolium Zahn |. c. pro subsp. —H. thapsiforme Freyn |. c. 650; nec Uechtr. et NP. — H. thapsoides Pant. Elench. Crna Gora (1875) 59. — Folia cana magis densiusque tomentoso-lanata, interdum magna magis glaucescenti-viridia (pili minus densi). Anthela et involucra (saepius intense canofloccosa) + epilosa (sub- var. 4. normale Zahn 1. ce. 111) vel subpilosa (subvar. 2. subpilosum Zahn 1. c. 112), subeglandulosa vel densiuscule glandulosa. Montenegro, 9Q0—1850 m! Dalmatien: Berge Biokovo, Sella u. Stirovnik ob Cattaro (Fl. A.-H., n. 3334 pp.)! bis zum Berg Mossor ob Spalato! Velebit! Hercegovina! Bosnien! Serbien: Derwente, Berg Gradina bei Mokragora (Bornmüller)! 'Akarnanien: Berg Ypsili-Koryphi beim Kloster Romvo, 1000 m (Maire u. Petitmengin n. 206)! b. Folia argute subsinuato-serrato-dentata. (Primus transitus inter A et sectionem Italica). Subsp. 8. Waldsteinii Tausch 1. c. pro sp.; nec NP. II. 335; nec Freyn I. c. — H. lanatum W. Kit. 1.c. — Caulis 30—45 (--70) cm, 2—5(—16)-cephalus, ramis 1—3(—5); acladio 3—6(—12) cm. Folia elliptica, ovato- vel sublanceolata, utrinque pilis 4—6 mm longis albis sericeis basin versus subplumosis apice flagellatis densissime villoso-lanata, virescentia. Involucra 12—13 mm, dense floccosa glandulosaque, vix vel disperse pilosa (@—3 mm), squamis latis acutis obscuris dilute marginatis. Peduneuli (apice dense) floccosi, apice tantum subglandulosi, plerumque epilosi. Anthela = sub- floccosa. Achaenia 3,5 mm. Var. @. Schlosseri Reichb. Ic. XIX. (1860) 94, t. 195, f. IL. pro sp.; Freyn in Bull. Herb. Boiss. III. (1895) 510, 665 pro H. boreale (vel racemosum) < Waldsteinit. — Subsp. lanifolium NP. II. (1889) 293. — H. eriophyllum Vuk. H. Croat. (1858) 14; Rad jug. Ak. Zagr. VII. (1869) 77. — Folia caulis inferiore tertia parte inserta submagna elliptica vel lanceolata = fortiter dentata, religua 3—5 lanceolata vel linearia remota supra glabrescentia. Bosnien! Hercegovina! Dalmatien! Kroatien, namentlich im Velebit, 650—1400 m (Fl. A.-H. n. 3335: vom Berg Laginac)! bis Gospic u. Carlopago!, Berg Lika (Schlosser)! — (fr. Zahn in Mag. bot. lap. (1907) 216, (19114) 153. Var. #. Waldsteinii Tausch 1. c. = H. lanatum W. Kit. Pl. rar. Hung. II. (1805) 135, t. 427!; sed jam in Willd. Sp. pl. III. 3. (1800) 4586 eitatum. — Folia caulina magis remota, saepe ad 40, magna (ad 15:5 cm), sensim minora, minus dentata. Caulis 3—7 dm. Kroatien: Pljisivica, Vilena Draga (Kitaibel), Tro Vrh bei Ploca (Rossi)!, Kremen! II. Pili in involucris et in caulomatibus = densiusculi (—3 mm), basin versus subplumosi incrassati. Subsp. 9. biokovoense Degen et Zahn in Mag. bot. lap. (1907) 217; nec (1910) 299. — H. Waldsteinii Griseb. Comm. (1852) 63 pp. et in Reichb.- Ic. XIX. 93, t. 495, f.I! — Ad 3 dm, superne atroviride. Folia glauca late ovato- vel ob- longo-lanceolata acutiuscula saepe undulata, remote denticulata, densissime albopilosa (0,5—3 mm), in costa dorsali et juniora dense albopellita (pilis valde flexuosis sub- plumosis), caulina. 10—12, media approximata vel subremota ex axillis saepe ramos breves. foliosos emittentia, superiora 3—5 cito parva valde remota. Involucra 10— _ longo-obovata (8:3 ad 46:5 cm) pluri- vel multidenticulata vel breviter dentala ob- . moso-villosum. Caulisad 35 cm dense pilosus (ubique 3—5 mm) usque ad basin floccosus, 576 K.H. Zahn. — Hieracium. I2 mm viridi-atra subfloccosa densiuscule (partim luteolo- et micro-)glandulosa. Pedun n- culi dense floccosi apice tantum vix vel parce glandulosi. Bracteolae atrovirides, R2 Dalmatien Berg Mossor bei Spalato!, Berg Biokovo bei Makarska! a 212. H. dolopicum Freyn et Sint. (exs. [1896]) in Bull. Herb. Boiss. V. epdia 786. — H. Bosniacum Freyn 1. ce. III. (1895) 508, 654; nec G. Beck (1887). — H. Waldsteinii-pannosum Freyn l.c. — Ab H. Waldsteimüi differt involueris dens breviterque villosis, squamis latiusculis vel angustis acutissimis, cauleque (saepe pro- funde) furcato; ab H. pannoso foliis ut in subsp. plumuloso vel in grege H. lanifolio pi is densissimis ee sericeis breviter tomentosis vel tomentoso-lanatis. — Folia ad 40 inferiore caulis tertia vel dimidia parte inserta, (ima saepe emarcida) magna, multi- denticulata vel breviter dentata, margine parce microglandulosa, inferiora ad basin latissime alatam petioliformem longe attenuata, superiora parva saepe lanceolata ve angustiora; raro omnia remota sensim' deerescentia; omnia crassa. Involucra 40—143 (—16) mm, squamis sub indumento vix occultis. Pedunculi floccis + albotomentosi subpilosi vel dense pilosi apice plerumque submicroglandulosi. Achaenia en Styli lutei. Westpontische Gebirgsländer: Mösische, illyrische und ekardö-pin Unter- provinz. — Juli. hi Greges et subspeecies H. dolopiei. £ A. Grex H. dolopicum Zahn. — Folia pilis valde plumosis brevibus adpressis sericeo-tomentosa (more H. plumulosi). Est Waldsteini (A. H. plumulosum)-pannosum. Subsp. 1. wiphophorum Zahn. — H. Bosniacum Fresng. c. — Folia = KR tusiuscula vel breviter acuminata albido-tomentosa vel subvirescentia. Acladium 1/,— Tin caulis 145—25(—40) cm alti aequans bracteolis subfoliolaceis obsitum. Rami 1 0) saepe valde squarroso-patentes vel arcuato-erecti vel erecti flexuosi plerumque 4 (raro —2)-cephali saepe longi foliolacei. Involucra magna subfloccosa (f. a normale Zahn) vel subefloccosa modice microglandulosa, squamis apice obseuris (f. b. un pedunculum Zahn — ? suborieni-pannosum). E Mazedonien: Treska! Serbien: Berg Basara bei Pirot!, Suha Planina bei Nisch!, Felsen bei Usica (Adamovic!, Ilic!, Bornmüller!). Bulgarien: Trojan Balkan! Bos- nien: Rogatica!, Staribrod! Hercegovina: Suha Gora! Albanien: Neresi!, Skala Bieajt!, Berg Tomor, Kalarryta, Syrakou (Baldacei UI n. 172 pp., 210 pp.)! 7 Subsp. 2. dolopicum Freyn et Sint. l. c. pro sp. — H. pannosum > triden- tatum Freyn l. c. — Simile, sed folia late lanceolata vel lanceolato-oblonga elongata acuta virescentia denique en breviter denseque villosa denticulata vd mucronato- et serrato-denticulata. Capitula 4—3(—6). Acladium 2/,—1/, caulis. Involucra magna crassa villosa (squamis suboccultis) dense floccosa microglandulosa. Subsp. pamnoso proximum. ! Pindus: Velitsena!, Vendista!, Berge Kokkino Lithari und Gionscala bei Sermeniko (Sintenis, It. Thess. n. 4129!, 12651 bist), 5 Var. #. subdolopicum Zahn. — Folia saepe densius tomentoso-villosa latior: = pedicelli modice minutissimeque glandulosi, involucra densissime villosa simul densissime vel cano-floccosa. E- & Albanien: Joch Abbas Ali am Berg Tomor Maja (Baldacei Ill. [1892] n. 240 pp.)! : B. Grex H. pelliculatum Zahn in Mag. bot. lap. (1907) 219. — Folia lanato-villosa (&—3 mm) in costa dorsali pellito-crinita ji 5 mm). Est Waldsteinii (C. H. lanifolium)-pannosum. Subsp. 3. pelliculatum Zahn |]. c. pro H. panmosum-silvaticum. — H. cool phyllum subsp. lacistum ß. albicomum NP. 1. (1889) 312. — Virescens, ubique plu- in . ee ey ee Pa z x. num law an e Be nun ne . Bi + . . . = . . . * Per .. - ev . a ..- = 5 R .. A ni a % - s e .. sr . = s .. ... . . . 5 nr 2 ‘ .. 5 . “r - u. 2 h .. £ re , e ei Der Ge ee a ee . . . F SuRER . Fa 40% Ey 22 4 .- 24 Es Fi i Bee - ... ’ i E ; \ ; : x