MASTER

AWnATlMP

NO. 91

o

80320-j

MICROFILMED 1992

COLUMBIA UNIXERSJTY I IBRARIES/NEW YORK

as parl of ihe "Foundations of Western Civifization Preservation Project"

Fiinded by the NATIONAL LNDOWMENT FOR THE HUMANITIES

Reproduclions nia\ noi be made \\ ithout permission from

Coluniliia University Library

COPYRIGHT STATEMENT

The copyright law of the United States - Title 17, United

States Code - concems the niaking of photocopies or other

reproductions of copyrighted material...

Columbia University Librar}' reserves the right to refuse to accept a copy order if, in its judgement, fulfillnieni of the order would involve violation of the copyright law.

AUTHOR.

MUN

3

c

RT

TITLE:

DE APOLLODORI PERI THEON LIBRIS.

PLACE:

BONNAE

DA TE :

1883

COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIES PRESERVATION DEPARTMENT

Master Negative #

BIBLIOGRAPHIC MK ROFORAi 1 ARCFT

Original Material as Filmed - Exisling Bibliographic Record

.«

■^MT %r»'^r'^r«M««*^'"-rv,^/:-»»i«»T?^-r?i!^

IfOnzol, Robert, 1869-1917.

De Apollndori iiepl 0eSv libriB. Dicsertatio philologe qua- _, publice defendet scriptor

Robertuo Miinzoi . , , 1883.

39 p. 23 cr.

-#•:"

• u

Thesis. Bonn.

8JeH58

Bonnae, typis Caroli Georgi,

Restn skip.s on Use:

Jr..

TECHNICAL MICROFORM DATA

REDUCTION RATIO:

FTLM "^IZB: ___3^J22^_ _ iMACiF PLACEMENT: lA II.V IB IIB

D.\TE FTLMED: /JjJI-'lL___ INITIALS__ '"^ <J^*1 _

FILM![)i!Y: RESEARCH PUBLICaTIONS, INC WOODBRiPGE. CT

ll^

c

V

Association for information and image IManagement

1 1 00 Wayne Avenue, Suite 1 1 00 Silver Spring, Maryland 20910

301/587-8202

Centimeter

12 3 4

iiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliiii

iliiiiliiiil

7 8

liiiiliiiil

9 10 11

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliiiiiiiiiiiiiiii

12 13 1

14 15 mm

iiiiiiiiiiiiliiiiliiiil

Inches

I T T T I

1

T TT

II I I I I II

1.0

l.l

1.25

TTTTJT,

4

M 2.8	12.5
|56 |3.2 |63	22
180 l£. «^ u	2.0
	1.8
1.4	1.6

TTT

T

T

MnNUFRCTURED TO flllM STflNDflRDS BY flPPLIED IMflGE, INC.

■3.MA.AM,-:^u^v?g».igrafaMK>fe^.^jaijiate3!^'tti^ .t.-'-. 't<.jM!feJ>aK-u.a^.''g:»»j:--<jaiiiteaiiiSa»^

£0

- 4_

*

VK:

■■'-. ,

'W-^

'"?«-■ ;.■»■

^^^•^,te'

SSA

P

v^

VNi

(Col xunhvd v\

i 1.1 K

vsitiii

ti

1 1 1 ■

iLiiy oi iXcxu \lo\ii

rTi > : ^

^4'^1

1 \ 1 ' •» '1 - 1 1

UIM

*. ■*..

BOUCHT FROM

TMK

Henry Drisler Classical Fund

JS95

\\

i

» • I

> »

> J 3 >

J J

; ) 5 i

• »

1 . « t

• • •»

* I * » ». »

» •'. 1 j

3 > J

>

. t

. >

» > >

. >

! ) 1 )

1 J >

DE APOLLODORI

nepi 06CON

LIBRIS

DISSERTATIO PHILOLOGA

QUAM AD SUMMOS IN PHILOSOPHIA HONORES AUCTORITATE AMPLISSIMI PHILOSOPHORUM ORDINIS IN UNIVERSITATE FRIDERICIA GUILELMIA RHENANA RITE IMPETRANDOS UNA CUM SENTENTIIS CONTROVERSIS DIE X MENSIS MARTII ANNI MDCCCLXXXIII HORA X PUBLICE DEFENDET SCRIPTOR

ROBERTUS MUNZEL

WISIBADE

d^l^h

ADVERSARII KRUNT

PAULUS WOLTERS FRIDERICUS MARX FRIDERICUS KOEPl'

/

BONNAE

TYPIS CAROLI GEORGI LNIV. TYPOGR.

MDCCCLXXXIIl

tfL.i

• »

• • *. •

• • •

• • •

• t •

• • •

• • , • • •

, • *

. • • ,♦ • ••••••

• •

• •••

• •

• ' •

a • • • • • • • • •

• • • • . • •

• • ••

• • •

V

R

_>■

f

U4

V

f

r

V

FRANCISCO BUCHELER EDUARDO LUBBERT HERMANNO USENER

;

\

¥

I

9PPQ0'^

-<j xj o e

V ■<.-• 1»

CN!

•*

> J >

» » 3

' J» » ,>

• » >, » ,

» » > , 1 :

• • ' j » » » .

II > ' ;

» » *

» » I

> » >

) > i > >

* *

C 1 > I >

» »,

» • •

» > * ■*

> > > , • »

) > J > > >

- 1 ' ) 5 •

> > »

' ■■■,:>■.

> > > a , ;

A

*-.*„

\

K

I

um ante hos quattuordecim menses amplissimus in hac univer- sitate philosophorum ordo quaestionem de Apollodori rrepi Oeuuv operis reliquiis proposuisset, in certamen ego descendi, neque com- mentatio mea sumniatibus penes quos iudicium fuit viris indigna visa est quae praemio Welckeriano ornaretur. Qua ex commen- tatione diu dubius haerebara quaenam capita delibarem, ut liuic scribendi et opportunitati et necessitati satisfacerem, pauca tandem selegi. Suadente enim Hermanno Usener, praeceptore carissimo, et animos mihi faciente mecum constitui, omnium quotquot usque ad philosophorum Platonicorum aetatem vixere theologorum Graecorum fragmenta conhgere, imprimis Apollodorea, quorum numerus est in- numerus. Cui negotio ea qua fieri poterit diligentia incumbam, si has studiorum primitias non prorsus inutiles iudicaverint viri docti. Noli igitur sperare de Apollodori vita scriptisque, de totius Trepi Geujv operis condicione, de singulorum fragmentorum lectione et interpretatione hic disputatum iri. Nihil nisi fundamenta quaedam ieci, quibus postea aedificium superstrueretur.

•• • • « 't »

• • • €•««,, t • • • < ( * <

- .- «

C I

• •

• • • •

• •

' ••'

I

• I « •

« ««

« • «

I I I «

I «

Capvt I ^ DE HERACLITO

Ut constat Macrobii [Sat.l 17, 19] testimonio sat luculento ^ libro quarto decimo Tiepi eeuuv de Apolline egerat Apollodorus, quem pro Stoicorum more ApoUinem solem putasse ^ et tota Ma- crobii disputatione cognominisque Inio^ vt-riloquio efficitur et te- statur insuper Heraclitus qui vocatur AUegoriarum Homericarum capite VII [p. 12 Mehler] ^HKpipujTai b' n Tiepi toutujv dTrobeiHiq (sc. ApoUinem esse solemj Kai ^ATUoXXobujpaJ, Tiepi TrdcTav icJTO- piav dvbpi beivOu. Recte enim iam Heyne [Apollodori Bibliothec. et fragm. editionis II (Gotting. 1803) vol. I p. 39' >] adposito Ma- crobii loco haec subnotaverat : Respicere eundem locum, unde haec^ peiita sunt, arbitror Auciorem de Aiiegor. Homer, r. 7. Quam Heynii sententiam C. MuUer, qui tanta diligentia eum exscribere solebat, ut vel ridiculos errores aut Heynii calamo festinante aut opera- rum oscitantia ortos religiose propagaret \ ita amplificavit [FHG I

p. 429 fr. 7] :

Ad eundem iihrum sine duhio respexit aucior iiheiii de Aiie- goriis Homericis 7: postquam dixerat Apoiiinem nifiil a soie differre

1 Apollodorus in libro quarto decimo Trepi etiuvlriiov solem scri- bH ita appellari ApolUnem dTto ToO Kaxd Tov KOO^ov leaGai Kai Uvai, quod so/ per orbem impetu fertur, quae verba vitio laborantia lanus eiectis solem et ita vocabulis in integrum restituere conatus est, Eyssenhardt ita di- stinxit — solem scribit: ita appellari etqs. fortasse recte.

2 Vetustiores Stoicos omnes sic iudicasse verisimile est, Cleanthem Chrysippumque constat e Macrobio [Sat. I I7> 7sqq.; 17, 3^]: i^em cadit in Cratetem (cf. schoh Hom. I 239) et Diogenem Babylonium, Apollodon ma- gistrum. Cf. Philod. tt. euaepeiac; p. 82 G. Pervulgatam fuisse hanc opinionem apud Graecos tantum non omnes tradit Plutarchus [De El ap. Delph. 4 P- 386«].

3 Ne iniquius me de MiiUero iudicare intellegas. velim inspicias frag- mentum 29 [I p. 433] e Lydo De mens. IV p. 82 Sch. desumptum. Ad xVpol- lodorum, cuius nec vola apud MiiUerum comparet nec vestigium, quid haec pertineant tuo iure quaeres. Sed sunt ApoUodori, ut noveris e Lydo. Error MiiUeri natus est eo quod apud Heynium Kaid TOV ■ATToXXobwpov quae summi raomenti sunt verba casu omissa fuerunt.

^

c

-^-

) I V

sed idem numen duobus nominihus ornari, idque tum ex uuCTTikok; XoTOiq constare tum a vuigari dicto "H\lO<; 'AttoXXiwv, 6 be T 'AttoXXuuv f|Xio(;i pergit: 'HKpipujTai b' f] rrepi toutujv dTTO- beiSi? Ktti ^ATToXXobubpaj, frepv Trdaav laTopiav dvbpi bei- vuj. Aid toOt^ eTWTe- Tnv eTTiTrXeov eHepTOtcriav Kai^ dKaipou XoTOu TrepiTTOV UTTeperjaojaai ^nKoq'.

Vides etiam hic ex Heynio Mullemm totum pendere, quam- quam eum non commemorat. Quo Heynius usus erat vocabulo arhitroy ei substituit fortius illud firmiusque sine duhio, deinde Hera-

cliti verba adposuit.

Et re vera, si nihil addidisset Heraclitus et ad propositum explicandum revertisset, nempe Apollinem id est solem pestilentia- rum causam esse neque ab Apolline deo Graecis Troiam oppugnan- tibus pestiferum illum morbum immissum sed solis nimio calore id esse factum, in hac Heynii Miillerique sententia acquiescendum erat. At statim adicit Heraclitus 'EKeTvo be b eK TX\c, fiMeTepac^ eiKacTia^ dvaTKaiov eiTreiv ou Trapnauu, beiKVUc; oti Kai KaG' "OMnpov auToq^ eOTiv 'AttoXXujv Kai riXioc;. Touto be, ei XeTTTUJ^; eGeXei CTKOTTeiv Ti^, eE dTTdvTUJV eupnoei tuuv eTTiGeTUJV TVUJpi^ov \ Se- cuntur deinde compluria Aponinis epitheta Homerica docte exph- cata, quibus Homcrum quoque Apollinem et solem unum idemque numen putasse comprobetur. Quid multa ? Singulorum enuntiato- rum coniunctionem et sententiam si tecum reputaveris, nonne mihi adstipulabere, totum caput, cuius initio ApoUodori Heraclitus ipse mentionem inicit, ex ApoUodori Ttepi OeuJV libns fluxisse statuenti? Oratio enim usque ad finem capitis bene procedit neque usquara interrumpitur disputatio. Atque quisquis veterum scriptoruni in ad- ferendis auctorum nominibus consuetudinem paullo adcuratius no- verit, ei argumenta mea satis idonea opinor et firma videbuntur, praesertim cum postea aUa ex parte sententiam meam fulcire possim. Kt benigne nobiscum ageretur in fontes scriptoris alicuius inquiren- tibus, si semper tam certa indicia proferre liceret. Nostro igitur iure novum tenemus ApoIIodori fragmentum non uno nomine insigne \

1 De hoc loco cf. A. Ludwich Zu Herakleitos Hom. Alleg. in Mus. Rhen. voL XXXVII 1882 p. 439-

- Tout' ^TtWT€ e codd. Mehler.

3 Polak [Ad Odyss. eiusque schoh cur. sec. p. 444] w c; ciK. X. perperam.

4 Codd. auTOt; correxit M[ehler].

6 M. in textu TVUJpiMOV 6v quod non necessarium esse puto. •3 Descripsi ex Mehleri editione Heracliti (Lugd. Bat. 18 51), unde lectio- nes quoque varias deprompsi.

'AueXei Ooi^ov auiov eiiuBe awex^jq ovoudLeiv, ou jiidAia ouk dTTo Ooi^ri^. riv ArjioO^; qpacriv eivai jai-iTepa" cruvneec; Tdp 'O^ripuj Toi(; iraTpoBev eTiieeToiq xpil^^Gai, Ta b' eK uriTepujv ouk dv eupoi Tit; oXujq rrap" auTiJu. Ooipov ouv dno Tiijv dKTivojv XaLiTipdv auTov ovoud^ei, t6 uovov fiXiiu iTpoaov eE ioou Koiviuaac; 'AttoXXujvi. 5 Kai jniqv oub' eKdep-fov eiKOc; eOTiv 'EKaepTr|<; ojuiuvuuov eivai. Trit; eH TTTeppopeujv Td<; dTTapxdq eTTi Ar^Xov eveTKOucrric;, dXX' ecTTiv eTuuujc; eKdepTOi; o Td eKaOev epTaZ^ouevoq TOUTecTTiv o riXioq, 6q rroppujBev dqpeaTujq Tr^c; fjueTepai; jr\q lupiuv eTTiTribeiuiv brjuioupToc; euKaipuj(^ eqpicTTaTai, rrviTn x^iLiiuaiv dvTiueTpujv, Kai ' TTpujTou dpo- in Tou Te Kai CTTTOpdq aurjTou tc, TrdvTUJv KaTd TCuJpTiwv epTujv aiTioc; Toiq dv9pujTToi<; T^vouevo^. AuKriTevr] be rrpocTriTdpeucrev auTOV oux ujq ev AuKia TtT^v^nM^-VOV. eJui ^dp Tr^c; 'OurjpiKri^; dvaTVuu- (Jeujq ouTO<; 0 veuuTepo^ uuGoc;. dXX' uj^TTep, oiuai, thv r|uepav ripiTeveiav ovoud^ei, Tr^v to f|p Tevvuucrav, oTTep eafiv dpOpov, if. ouTUj XuKriTevi^ TTpoariTopeuae tov r^Xiov, eTTeibn tou KaTd Tiqv opepiov ujpav XuKauTouc; auTo^; eaTiv aiTio^;, r) oti tov XuKdpavTa Tevvd TOUTeaTi tov eviauTov. "Opoc^ ^dp eTriaiou xpdvou biabpa- jaujv 6 nXio^ ev juepei Td biubeKa ^uibia. Kai juriv xpoadopov auTov

4 M. perperam XauTrpOuv. ui ipse postea intellexit; cf. praef. p. XI. Praeterea haud scio an ib c; AauTipov aux. 6v. scribendum sit e scholio B ad Hom. A 72, quod M. praeterviderat || 5 Falso M. TTpoariKov cf. schol. Hom. 1. c. II 7 Reposui TCtc; e codice Oxoniensi. cf. Luduich 1. c. p. 439. M. -n-puj- TOV suppleverat j! 8 Voculam Tci cum M. delendam esve censeo | Scripsi 6^; 6 codices jj 9 Recepi e ttitti 6eiuj v e cod. Ox. Vide Ludwich L c. p. 440; ujpajv euuv TeujpTOc; codices Mehleri. briuioupT^c: scripsi ex Useneri coniectura ||

10 Codd. Trj Tn xeiaujaiv dvTiueTpJjv, unde Badham TrviTn X- «vt. exsculpsit [ Codd. A ei B TTpLUTOU, alii codd. ttXujtou, ediditque Galeus. Ruhnkenius coniecit ttXou, non bene, neque rectius M. ttXoutou. Requirere enim debemus vocabulum quod ad agricolae labores spectet et bene cum dpoTOU coniun(;i possit. Egregie Usener proposuit KaTi^TOU /vel si ma- vi5 aKaTieTOUi. conl. gl. Cvr ' QKacpeTOc; : haec fossura, occacio, bidentacio' ||

11 Scripsi duTiTou ex Herodiani praecepto [I 220, 2 L.]. d.ur|T0u M. j TeujpTiav Ox. cf. Ludwich 1. c p. 400; Teojuopiav Mehleri codd. Prae- terea Useneri emendationem TtdvTUJV recepi ; legebatur xai tOuv || i 2 Adtlidi Tolc, e cod. Oxoniensi | AvKr]j€wr] recte M. e schoL B Hom. A loi, AuKrj- T€V6Triv codd. |j 13 Recepi t^T e v v r] ,u e v o v e schoL Llom. c; TeT^vnu^- vov M. \ Itw '(dp Tf](; Ox. cf. Ludwich L c. p. 440; idem coniectura M. restituit. Ceteri codices fdp ouv Tnq schoL Hom. Tcip iOTi || 15 6 io ti tov Spepov (sic) Ox. cf. Ludwich 1. c, schoL Hom. TOUT^aTi t6v. Fortasse de- lenda sunt haec verba jj 17 auToc; quod in ouToc; falso mutavit Polak, et Mehler delendum esse censebat, recte se habet |j 18 r]Toi tov eviau-' t6v Ox. 19 Addidi ante >iXioq voculam 6.

■)

/

f/

.;

t.

\

\

i

2n ujvojLiaaev, oux dj<^ uTreZ^oiaiLievov xp^crouv Eicpoc; — dvoiKeiov Tdp 'AttoXXujvi t6 orrXov, TOtOTri^ Tdp d 6e6(; — dXX' eTteibriTTep et dvaToXOuv XPucTuj udXiaTa t6 cpeTToq 6pa0ev eoiKev, eupe0ri rrpe- TTOv eTTi0eTOV Tiu fiXiiu bid to.c, dKTiva^; t6 xP^crdujp. "O0ev, oi)uai, Kttv TTi 0eo)uaxia TToaeibiLvi laTaTai bia|aiXXuj)uevo<;. 'Aei Tdp daTrei-

25 aTOc; ex0pa TTupi xai ubaTi tujv buo aToixtiuJV evavTiav TTp6(; dX- XriXa qpuaiv dTioKeKXiipuJiaevuuv ' bid tou0' 6 TToaeibuJV uTpd tk; uXri Kai TTapd Tf]v rroaiv outuu<; ujvo|iaa)uevo<; e^ dvTmdXou jadxeTai Tai<; biaTTupoK; dKTiai tou f]Xiou. TTp6^ Tdp 'ATToXXuuva rcoiav TTo- aeibOuv exei TTpoqpaaiv eEaipeTov drrex^eiac; ;

21 Retinui codicum lectionem toottXov — ToE6Tr)(; ji 23 Cum Schowio et Mehlero inserui vocem t uj i| 24 Pierson Veris. p. 253 dOTreiOTOc;; diTi- aTO<; codd. II 27 ujvo|uaa|uevri e schoL Hom. B ad E 509 enotavit M. ; apud Din- dorfium legitur Ujvo)Liaa)a^vo<; [voL HI p. 257] non addita adnotatione, idem- que apud Bekkerum H 29 Ad hunc locum M. adnotavit: 'Schow e Codd. TTpoq T<ip 'ATidXXujva -rroidv exei Trp. il. dTrexQ- — SchoL irp. t- 'Att. TToaeibOuv exei TTp6(paaiv II. dTT. \ ubi quid sibi velit illud 'Schow e Codd.' non intellego, nisi forte M. scribere volebat 'Schow et QoM." SchoL Hom. sic extat apud Dindorfium et Bekkerum: iTpoc; T^p 'ATT^XXuuva iTOiav exei TTp6(p. II. dTTexOeiac;; sed recte sine dubio coniecit M. TTp. TOp- 'Att. TToiav TToaeibdjv exei TTpoqp. il. (STTexQeia^;

ITaec fere habui quae ApoHodori esse putarem, quamquam singula vocabula sophistarum cok:>re fucata Apollodoro non (>btru- serim. lam nonnulla veriloquia paullo adcuratius examinemus. Ad- paret non tam philosophi quam grammatici, qui Aristarcheum sine dubio sese profitebatur, vestigia pressisse Heraclitum. Scimus Ari- starchum eam sibi imposuisse legem, ut Homerum ex Homero solo explicaret, et acerbe eorum grammaticorum conamina reprehendere solitum qui ad interpretanda Homeri carmina recentiorum poetarum et scriptorum — Tuuv veuuTepuuv — ligmenta in usum vocare sole- bant. Atque Apollodorus, Aristarchi contubernalis et, ut par erat, discipulus^ magistri exemplar in inlustrandcj Homero presse secu- tus est. Hoc dudum observatum est ex b"brurum de navium cata- logo Homerico frustulis sat amplis, quae Strabo et Stephanus By- zantius servaverunt. Cf. K. Lehrs, De Aristarchi stud. Hom. '' p, 188. 2 2g. 2T,T) et B. Niese \^ApoIlodors Commentar ztnn Schiffskataloge als Qiielle Strabos\ Mus. Rhen. vol. XXXH 1877 p. 267 sqq. Eiusdem autem doctrinae et studii indicia aperta apud Heraclitum inveniuntur. Videas ipse AuKriTevfi be TrpocTriTopeuaev auTOV oux uj^ ev AuKia T^Ttvvriluevov — e£uj T^p ir\c, 'OjurjpiKfic; dvaTVUJcreuj^

^ CL Pseudoscymn. v. 21 (de Apollodoro):

luveaxoXaKUJc; be ttoXuv Apiaxdpxuj xpovov.

lO —

II

odro^ 6 veiuiepoq jiiOGoq — dXX' ktX. — Kai iunv oub' €KdepTOv eiKO^; eaiiv EKaepTr)^ ojLiuivu^ov eivai, ifiq e£ TTiepPopeuuv id^ dTTapxdc 67T1 AfjXov eveTKOucTriq dXX' ecTTiv eTUjiiuj^ eKdepyoc; ktX. Imprimis autem notatu digna sunt haec : 'AjueXei OoTpov auTOV eiujGe avvexwq ovoudZleiv ou ud Aia ouk diro Ooipriq, r|v AriTOuq cpacfiv eivai uniepa ' CuvriBeq fdp 'OjunpLU loic; TraipoOev eTTi6eT0i<; XP^" a9ai. la b' eK uriTe'pujv ouk dv eupoi iic oXujc rrap' auTiJU, qui- buscum conferas Apollonii sopbist. Lex. Hom. p. 104, 10 Bekker Ooigoq erriOeTOv 'AttoXXojvoc; ' 6 uev AicrxijXoc; dTTO Ooif^Ti<; Tn<; urjTp6(; ArjTouc ■ Ourjpo^; be oubeTTOTe drro juriTepoiv KOOjuei Tivac;, UY] oTi be uduurjq. OoiBov ouv eKbexTeov dTTO tou cpoipdoOai, 6 eOTi juavTeueoGai. n Kai g^Xjiov o KaBapoc; Kai auiavTOc;. ilaec omnia perbene quadrant in eam x\pollodori imatjnnem quam e Stra- bone animis informavimus.

Restat UL quaeramus, qua via doctrina Apollodorea ad Hera- clitum prrvenerit, et num alibi ille eiusdem Apollodori frustula servaverit. Cui quaestioni solvendae egregie ut solet viam munivit H. Diels Doxographorum {•. 88 sqq., cum de Allegoriarum Homeri- carum arte et indole docte copioseque disputaret. Scimus igitur ante Vitruvii aetatem Allegoriarum HomiTicarum conditorem sine dubio Stoicae philosophiae addictum vixisse, (jui Heracleoni gram- matico, Augusto suppari \ (Probo, Sexto Empirico) Heraclito, recen- tiori Stobaei et Pkitarcheae vitae fonti promptam })hilosophorum cum Homero conlatoruni materiam suppeditavit ; cf. Diels p. 95. — Subnascatur fortasse aiicui suspicio, Apollodorea iieraclito largitum esse Heracleonem, quod a grammatico Homerico non alienum vi- detur, praesertim cum hoc caput, de quo agimus, non arto vinculo cum reliqua disputatione cohaereat, et Heraclitus ipse ad proposi- tum quodammodo sese revocet capitis viii initio TauTa Toivuv eiprioerai, dv6' otou rroTe tov auTov drreqpTivdiuriv fiXiov 'ArroXXujvi. Kai Ti TTeipiuuevo(; KaTaOKeudLeiv ; a'i XoijiuKai voaoi voti) ir\v laeTicTTriv exouOi Tf\q cp9opdq rrpoqpaOiv tov r\Kioy -. At obstat verissima Dielesii observatio p. 94 inviciis argumentis demon- strantis, uno loco recensionem Heracleoneam ab Heraclito non adhihitam esse ^. Et quod in uno loco valet valet in toto libro.

^ De Heracleone vide Diel^ p. 91'-.

- Secutus Mehlerum oxi addidi sed alio atque ille loco.

' Dielesii rationibus addcre possum — si fas est nomen meum adiun- gere — quod ne acutissimi quidem grammatici versus Homericos reperire poterant quibus Hippasi Heracliti Anaximenis philosophia substructa videre- tur. Itaque doctrina prorsus inutili philosophi illi apud Sextum adv. math. X 31 j sqq. et Prob. ad Verg. p. 21, 14 K. commemorantur. Cf. Diels p. 91 sq.

1

/

r

)

(

(

>

(^

Relabimur igitur adHeraclitum. Num ipse ApoUodorum adiit? Quod, si temporum rationes consideras, sane licebat, cum Sopatrum quo- que toto Apollodori opere usum esse constet. Cf. Photii codicem 161, cl. Philodemo tt. euaePeiaq p. 64 Gomperz. Sed nerao opinor Heraclito ^ indocto sophistae vanoque verborum ambitu se iactanti, hoc condonabit. Praeterea Apollodorus non Homerica tantum Apollinis cognomina commemoraverat. Unum igitur relictum est refugium, nempe ut statuamus in pristina Allegoriarum Homencarum conlectione hoc Apollodori frustulum infuisse. Et forte fortuna factum est, ut nostram coniecturam aliqua ex parte confirmare et stabilire possimus. Cramer enim in Anecdotorum gr. Paris. volumine m p. 97 sqq. e codice Regio Parisino 2556 scholia quaedam Ho- merica edidit, quibus duo de vita Plomeri commentarioli Byzantini, urroeeOi^ Tr\c, oXri^ lXidbo<;, commentarii, qui loanni Tzetzae inscri- bitur, fragmina nonnulla praemittuntur -. Horum in fine p. 1 1 1 sq. lunonis lovis Apollinis epitheta Homerica explanantur, stupide ple- rumque et Byzantinorum more, velut cum luno modo drip modo aierip, id quod nemo probus Stoicus fecit, dicitur. Extrema autem digna sunt quae adscribantur [p. 112] 'AttoXXoiv Ooi^oc; KaXeiTai bid t6 cpujTiOTiKOV, eK Tou paiveiv Kai cpaiveiv. 'EKarripoXoc; be bid t6 eKeiOev [lege eKaOev] pdXXeiv * eH oupavoO Tdp pdXXei Td PeXr|. TKdepTO<;, oti |aaKp6eev epTdrerai fiTOi laaKpdeev bid TU)V dKTivuiv auEei rd epTCx. 'ApTupoToEo^; bid t6 tujv dKTivujv (paibp6v Kai XeuKOcpavec;, eE ou Kai bibdOKei 6 "O^npo^;^ f^^ Ti eiboq eivai t6 fiXiaK6v (puu^, f| XeuK6v, Kdv Kai [lege ei] Tiveq juubpov TTeTTupaKTajjLievov ecpricrav, eire dXXo ti. ToE6tti<; b€ bid t6 biKTiv ToHou TTejLiTTeiv Tdq dKTiva^. MaTp6<; bid t6 eepaTTeueiv fmd<; dKpdTOu<; rd^ dKTiva<; TreiUTTUJV Kai ejucpopiav [lege eucpopiav ex Useneri coniectura] e)UTTOiuJV Toi^ KapTTOi<;. MoucriK6<; bid t6

1 Quomodo Heracliti nomen Hbello praefigeretur optime explicuit Diels

p. 94'-

2 Eadem fere e codice Card. Passionei nunc bibliothecae Angehc. P. xMa-

tranga publici iuris fecit in Anecdotonim graec. volumine 11 p. 361 sqq., quae cum codice Regio ita conspirant, ut ex eodem fonte utrumque fluxisse statuen- dum sit. Ceterum moneo inepte a librariis singulares titulos additos esse, quod uno exemplo comprobasse satis habeo ;p. I02|: TTepi rf]^ aTOixeictKfi; TOJV eeuuv dWriTopitxc. iTOixeiaKox; be dWnTopo^vTai oi eeoi outuj- Kpovoc; t6 dpxeTovov okoto;, 'Pea ^ dKoaiiiriTOc; ff] — i] bk vuv KeKoa^riuevn Tn

TTepi TUJv anueiujv Tf|<; Tn^- AniariTpa, G^Mic; navbiOpa kt\. Adparet enim AfmnT^P» ©^MK et reliqua verba cum antecedentibus artissime cohaerere, neque de terrae signis tantum agitur in altera parte.

— 12 —

13 —

KttTd uoucTiKriv apuoviav KivuaOai, uj*; Kai rjxov Tiva dTTOTeXeiv fioucTiKOv. Kai 0 rTuOaYopac eK Tfjc tiuv acfTpiuv oupaviac Kivrj- (Jeujg Triv uou(7iKr]v (JuveOnKe. AuKrfevec; [ieg. AuKrrrevfi^;] be bid t6 tou^ XuKddavTa^; fiTOi Touq xpovou^; Tcvvdv. luiv- Geuq [luiveeu cod.] 5id \t6> Td uXuubri Kai pXaiTTiKd KaTaaTr]- ^aTa KaT' auTou avaipeT(T0ai, ^dvTic bid t6 TepaTd Tiva e? auToO avaqpaiveaOai. Cum Heraciito haec optime convenmnt et ex Alle- goriarum Homericarum corpore quodam sine dubio fluxerunt. Vide imprimis quae p. i6 de veriloquio cognominis AuKriTevfi^; disputabo; adhaeret etiam originis nota verbis dpTupoToEoig bid t6 tiuv aKTi- vujv (paibp6v Kai XeuKoqpavec;, eE ou Kai bibdcTKei 6 "Ouripoc; ktX. Evolvas Pseudoplutarchi Vitam HomtTi caput cv, cuius in fine legi- tur 'E£ iLv br!Xoi("OuripoO, oti ou TTup eariv 6 r\\ioc, dXX' eTepa tk; Kpei^JCujv ouaia ktX., aliumque testem insuper ad- duco, Probum [p. i6, i6 K.], qui Heracieonis commentario hoc quo- que loco sine dubio usus est ' : ' Quanquam quod ad Homeri versus pertinet r^eXiov t* dKduavra ignem quidam velint significari, quo- niam ^^ol nihil aHud esse videatur quam iumen igni permixtum. Hoc et Anaxagorae Clazomenio visum Socratcs reprehendit, ut Xenophon in quarto 'AirouvriuoveuudTUJV sic refert etqs. Persua- sum igitur habeo iri vetere Ailegoriarum corpore Apollodorum olim coramemoratum fuisse, unde eius doctrina ad Heraclitum manavit. Huc rettulerim alium Heracliti locura — caput XLiv — , qui per- lustranti sophistae illins scriptionem mihi occurrebat et ApoIIodoreae doctrinae speciem quandam prae se ferre videbatur, quamquam minirae totum Heracliti librum nunc exhaurire volo :

luvTouujq b' ev TTapeKgdcrei rdq urrep toutujv qpiXorexvoijvTe^; dirobeiEeK; brjXiuaouev. luvexiu^; Toivuv tov riXiov dKduavra Kai riXeKTopa Kai uTrepiova TipocraTOpeuei bid tiuv eTiieeTUJV ouk dXXo Ti TiXfjV toOto to axriua (t6 KUKXoTepeq tou Koauou) ariiuai- vujv • 6 Te T^P dKduaq 6 uf] Kduvujv eoiKev opou^ ex^iv ouk dva- ToXfiv Kai buaiv dXXd rfiv dei Tiepibpouov dvdTK^iv. 'HXeKTUjp be buoiv edTepov f] Tdp dXcKTpoc; 6 eeoc; ovoudceTai vj<; ^n^tTTOTe Koirric; erruiiauujv, f] rdxa TTieavLurepov eri eXiKTUjp tk; ujv Kai ku- KXorepei cpopci bf riuepa^; Kai vvKJoq dva.ueTpouuevoc^ tov Koajuov. TTiepiova be vouiareov aurov t6v urrepieiuevov dei rric; Tn<;. ujaTrep. oiuai, Kai Zevo(pdvr]<; 6 KoXocpuuvio^; cpnaiv •

' Praeter locos a Dielesio p. 90, 91 indicatos vide p. 15, 27; 42, 30; 19, 20, ubi Heracleonis commentariuni .subesse comparatis Pseudoplutarcho ei Heracliio quivis intellegit.

\ I '

t

>

')

i

)

/

'HeXio<; 0' uTTepieiievo^ Tctiav x' eTriGdXTTUJV, ' ei T«P TTaTpuJVU|LAiKa)(^ auTOV nBeXriaev dvojad^eiv, eiTrev dv TTiep-

lovibriv.

Magna enim inter hunc et priorem Heracliti locum intercedit

cognatio, grammaticum sapiunt ei ^ap rraTpujvujuiKUJc; auT6v riee- Xriaev rrpoaaTopeutiv verba, neque poetarum philosophorum testi- monia repudiabat ApoUodorus, ut sequenti demonstrabitur dispu- tatione.

^ Vulgari allegoria 'Yrrepiujv a voce uTiepi^vai derivabatur. Cf. Apollonii Lexicon p. 158, 29 B: uTrepiuuv 6 fiXioc; dTTo tou urrepi^vai riiuuuv, ubi uTrepi^- vai pro UTTepeivai cum Villoisone scripsi cl. schol. Pind. Isthm. TV i Pseu- doplut, Vit. Hom. c. 104, aliis.

— 14 —

Capvt I

DE MACROBIO

Profecta est disputatio a Macrobio, redeat ad Macrobium. Licet enim sperare, auctos copiis Heracliteis e notissima Saturna- liorura libri primi parte extrema de Apollodoro paullo certiora nos expiscaturos esse quam Heynio contigit, qui digitum in eum inten- disse satis habebat '. Sed ut via ac ratione progrediamur, paullo altius quaestio repetenda est.

Theologum Platonicum a Macrobio compilari dudum a viris doctis inteliectiHii <>t. Id comprobatur totius disputationis consilio, nempe omnes deos ad solem revocandos eiusque emanationes esse ut evincatur, comprobatur Plotini Porphyriique testinioniis et sa- crorum Aegyptiacorura crebra mentionc. in quibus enarrandis et laudandis multi fuerunt philosophi Platonici. Cum his argumentis tum novis docte et acute adiectis G. Wissowa [Dr Macrobii Sa- turnalior. fontt. cap. in, dissert. Vratislav. a. 1880 p. ^=) sqq.] lam- blichum, Porphyrii discipulum, Macrobii auctorem fuisse recte sta- tuit -, neque minus recte idem observavit, non ex lamblicho ipso Ma- crobii disputationem fluxisse sed ex scriptore nescio quo latino, qui copiis iamblicheis usus Vergilii versus Corniiicii aliorum testimonia inseniisset. lara vero singula capita [17 — 23] si perlustramus, |)rimo obtutu adparet, caput 17 prae ceteris doctrinae copia, paene dixi mole, eminere. Agitur de Apolline sole. Adferuntur Phitonis et nobilissimoruin Stoicorum, Cleanthis Chrysippi Antipatri, veri- loquia, iiisLuncurum. Maeandrii .Milesii Pherecydisque, poetarum, EmpedocUs Archilochi ^ Timothei Euripidis aliorum testimonia. Quod casu factum esse nemo putabit, cum Macrobius auctores

' Ed. II p. 403 : Omnino plura in Macrobii Saturnal. primo ex Apol- lodori optre illo hausta esse suspicari licet.

^* Wissowae sententiam amplexus est etiam Zeller, Philosophie der Griechen III 2 p. 603 adn.

^ Nolo silentio praeterire quod Usener mecum communicavit, Carolum Zickendrath, seminarii nostri olim sodalem, praematura morte studiis ereptum, Archilochi versus [§ lOj

"AvaS "AttoXXov, Kai au tou^ |uev alTiou^; arjuaive Kai aq^dc; oXXu' ujaTrep 6XXueic; non Archilochi sed tragici alicuius fortasse Euripidis habuisse.

}

>

i

^

f

— 15 —

suos religiose exscribere soleat, sed ex indole fontis Macrobiani explicandum erit. Et praesto habeo explicationem aptam et idoneam: conflatum est Macrobii caput 17 ex Apollodori Trepi

Geujv libro.

Non vereor equidem ne quis mihi obiciat, omnes quos modo adlegavi scriptores lambHchum ipsum legisse, quorum pars magna ne extabat quidem illius temporibus. In condendis igitur Tiepi eeuJV libris ~ de his enim rectissime cogitavit Wissowa p. 4^0 — ad vetustiores theologos ei confugiendum erat, inter quos largissi- mam de Apolline soleque disputaturo materiam Apollodorus suppedi- tabat. AHoquin viri doctissimi ope, quem (JuvQiKeuucTei deorum non valde favisse e Philodemo rr. euCf. p. 64 G. comperimus. destitutus fuit. Hinc factum est, ut capita 18—23 eruditione prae capite 17 sordeant. Et quamquam de Apoiline plurima dicenda erant, nonne putas de Libero patre Hercule love aeque multa lambiichum dicturum fuisse, si duce aeque bono et perito ei uti licuisset ? Neque parvi faciendum, quod continuam per totum caput scnpto- rum seriem usque ad Antipatrum, Apollodori fere aequalem, de- ductam invenimus, longo tandem intervallo unus sequitur Porphy- rius. Ipsum autem Apollodori opus lamblichum manibus trivisse multa sunt quae suadeant, nil quod dissuadeat. Sed quae adhuc disputavi prooemii loco potius habenda sunt. Rem ipsam videor mihi comprobare posse. Velim conferas quae de Apollinis epitheto OoiPo^ Heraclitus et Macrobius tradunt.

Heraclitus c. vii p. 12 M. Macrobius § ^^:-,.

'AiaeXei Ooipov auiov eiujGe cruvexilj<; ovoiLidZ^eiv, ou \x6. Aia ouK dtTTO OoiPn^ »<T^- ^oipov ouv

dtTTO Tiuv dKTivuJV d)^ * Xa^Ttpov plerique autem a specie et ni- auTOV ovojadrei, t6 |u6vov nXiuj tore OoT^ov id est KaGapov Kai TTpoaov il laou KOivujOais 'AttoX- XajLiTTp6v dictum putant,

Xujvi.

quibuscum quae apud Macrobium secuntur tam arte cohaerent ut

divelli nequeant: 'Item 0dvr|Ta appellant dTTO TOU cpaiveiv, et Oavaiov, eTTeibf] cpaiveTai <dei> veoq 2, quia sol cotidie renovat

1 Vide quae p. 8 adnotavi.

'^ lanus e codicibus edidit Oaveov, eTteibn qpaivexai veoc. Oavaiov praeivit Camerarius, et voculara dei necessano addendam esse duxi propter sententiam et versionem Macrobii 'quia sol cotidie renovat sese'. Eandem medicinam admoverim § 48 'Kapveioc;, ^irei Kaio^evoc; dpdxai (Aei) veoc; vel quod, cum omnia ardentia consumantur, hic suo colore candens semper no- vus constat.'

— i6 —

sese*. Sed huic concentui non multum tribuerim, cum 'plerique' OoTgov ita derivare soleant. Tollit omnes de origine huius capitis ciubitationes alius loci Macrobiani cum Heraclito comparatio.

Heraclitus p. 14 M.

AuKriY€vfi hl TTpoa?rf6peu(Tev auTov, oux ok; ev AuKia '{e-xev- vrjuevov. . . . aX\' uuOTrep. oiuai. Tr]v r\atf)av rjprfeveiav ovoud^ei. TTiv t6 r|p -fevvuucrav. orrep ecTTiv opOpov. ouTuj AuKriTevfi Tipocr- riTOpeucTe t6v rjXiov. eiTeibf] Tou KaTct TTiv opOpiov ujpav XuKauTouq auToq eOTiv ai- Tioq, ri oTi t6v XuKdpavTa Tevva, TOUTecTTi tov eviau- Tov opoq Tctp eTr|criou xpovou biabpauujv 6 fiXio<; ev )uepei Td buubeKa ^ldibia.

Macrobius § 37 sqq. Prisci Graecorum primam lucem, (]uae praecedit solis exortus, XuKi]v appellaverunt aTTo toO XeuKoO. Id temporis hodieque XuKocpujq cognominant. De quo tempore ita poeta scribit [H 433

'HU0<; b' OUT' dp TTUJ ?1UJ(;. CTl

b" aucpiXuKH vuE Idem Homerus [A lOi

Euxeo b' 'AiToXXuuvi AuKriTevei

kXutotoEuu,

c|Uod sii^nificat TUJ TCVVUUVTI Tf]V

XvjKr]v id cst qui generat exortu

suo lucem: radiorum enim splen-

dor propinquantem solem longe

praecedens. atque caliginem pau-

latim extenuans tenebrarum parit

lucem. — Annum quoque vetu-

stissimi Graecorum XuKdpavTa

appellabant t6v utt6^ tou Xu-

KOU id est sole Paiv6|aevov

KQi iLieTpoujuevov.

Ovum ovo vix similius quam Heraclito Macrobius. Apud hunc

autem omnia plana et aperta, apud illum coartata male et con-

glutinata. Quis enim credat, sanum gramraaticum XuKriTevr|(; ver-

bum derivasse oTi t6v XuKdpavTa ^evva} Sed hac Heracliti con-

fusione quanta inter utrumque cognatio intercedat patefit ^. Ipsa

verbi XuKdpa<; in eodem argumento mentio doctum arguit gram-

maticum. Porro cum duobus vel tribus locis [cf. g 19] Apollodori

memoria apud Macrobium non circumscripta sit — continuo flumine

per totum caput disputatio decurrit, si nonnulla intercipias, quae

aut alienae originis sunt aut posterioris additamenti speciem prae

se ferunt — tertium argumentum adiungere possumus. Licet enim

^ Codd. dTTO; correxit Hermannus.

2 Aperte oculis aberravit qui primus Allegorianim Homericaruni con- lectioni Apollodorea inseruit.

\

y

i'/' /

.y

i

^

— 17 —

•

observare haud pauca apud Heraclitum enuntiata ita conformata esse, ut priore loco adversariorum opinio ponatur, qua repudiata breviter contraria inducitur adversativa plerumque particula. Sic improbatis aliorum commentis ad suam ipsius sententiam aperien- dam Apollodorus viam sibi munivit. Velut p. 12 M. 'AjueXei Ooi- Pov auTOV eiuuOe (Tuvexil'^ 6vo|udZ;eiv, ou |Lid Aia ouk dTib 0oipr|(^, fjv AriToO<; cpaOiv eivai jur)Tepa ' O"uvri0e^ jap '0|aripuj toi<; Tra- TpoGev eTTiOeTOK; xpr\aQax^ tcl b' eK )uriTepuuv ouk dv eupoi Txq oXlu<^ irap' auTUJ. Ooipov ouv ktX. Ibidem Kai ufiv oub' eKdepTOV eiKOc; eOTiv 'EKaepTn^ 6)uuuvu|uov eivai, Tf|<; eH TTreppopeuuv Td<: dTTapxd<; erri AfjXov eveTK0ucrri<^, dXX' ecTTiv eTU|uuu<; eKdepToq ktX. p. 13 sq. AuKTiTevii be rrpoCriTopeuOev auTOV, oux ti"; ev AuKia TeTevviijuevov ' eEuu (ap Ti^c; 'Oiui-ipiKfic; dvaTVuuO"euj<^ omoq 6 veuu- Tepo<; juOOoi; ■ dXX' ujOTrep oijuai ktX. p. 14 Kai fiiiv xf)vaaoQov auT6v luvouaoev. 0 u x ^(^ urreZ^uuOjuevov xP^crouv ^icpoc; ' dvoiKeiov Tdp 'ArroXXuuvi t6 brrXov ' Tot6Tr|<; ^dp 6 6e6<; ' dXX' eTreibfiTrep ktX. Eandem consuetudinem IMacrobius haud raro retinuit. Cf. § 42 : 'ApoIIinem naTpuuov cognominaverunt uon propria gentis unius aui civitaiis religione sed ut auctorem progenerandarum omniura rerum, quod sol humoribus exiccatis ad progenerandum omnibus praebuit causam etqs.' §43: ' NbjUiov 'ATT6XXuuva cognominaverunt non ex officio pastorali et fabula per quam fingitur Admeti regis pecora pavisse sed quia sol pascit omnia quae terra progenerat'. Quid multa ? lam supra significavi, totum caput ex ApoIIodoro lam- blichum deprompsisse, neque cuiquam, opinor, non perspicuum erit nonnullis paginis perlectis. Possum igitur in eis quae adhuc dis- serui adquiescere. Attamen non abs re esse mihi videtur, adcura- tius in Macrobium inquirere, ut quid ApoIIodoro tribuendum sit extra omnem dubitationem ponatur. Nonnumquam copia quoque fiet alios scriptores, qui huc faciunt, adlegandi, quamquam largis- simam disputandi materiam minime exhaurire volumus. Immo ve- rendum est, ne nimis longe a proposito abripiamur.

Liitio capitis [§§ 7 — 9] Plato Chrysippus Speusippus Clean- thes unde Apollinis nomen derivaverint docte exponitur ^ Ad- nectitur Cornificius, quo remoto testimoniorum seriem tenemus, quam Apollodoro vindicare non dubito, cum alibi aliorum philoso- phorum commentis diligenter utentem eum videamus. Quod qui- dem ex iis quae H^nnio innotuerant fragmentis non adparet, sed

' Quae § 7 leo^iintur 'nam et l.atinitas eum, quia tantam claritudinem solus optinuit, solem vocavit', ut par est, non curo: neque postea de eius- modi emblematis lectorem monebo.

1 1

i8

extant loci qnibus quod dixi comprobare possim. Cf. Crameri Anec- dotorum Oxoniensium vol. 11 p. 446 Qeoc;' 'Atto toO 6eiV Tive^ be dTTO Tfj^ OepuoTriToc; * 6 be 'ArroXXobujpoc; dTTO toO aiTiov eivai ToO BedaOai bid Triv auYnv ^ toO fiXiou xai if]<; aeXrjvri^. Probabile fit haec ex opere irepi BeuJV inscripto fluxisse, ubi sine dubio vocis Qeoq veriloquium attingere debebat Apollodorus aptissimeque initio conlocare poterat. Sed etiam duo priora veriloquia, quorum alte- rum est Platonis e Cratylo desumptum [p. 397^^] ^ Toiovbe toivuv

€TWJTe UTTOTTTeUUJ" CpaiVOVTai UOl 01 ITpUUTOl TUUV dvOpUJTTUJV TUJV TTepi

Triv 'EXXdba toutouc; uovou^ tou<; 0eou<; fiYeicJGai, ouOTTep vuv rroXXoi TLuv ^apl^dpujv. T^Xiov Kai aeXrjvrjv Kai 'fr\v ku.\ dOTpa Kai oupavoV dTe ouv auTd opoJVTec TTdvia dei iovTa bpojuiu Kai 6eovTa dTTO Tau- TTic Tf]c cpikjeujc ific; tou Oeiv ^tovq auTou<; eTTOvojudOai, Apollo- dorus suppeditasse videtur. Quam coniecturam Etymologus Gudia- nus, si fides ei habenda est, luculentissime confirmat p. 258, 57 Geou^ ■ 0 ' AiToXXobLUpot; dTro tou Beiv ' iivfcg bt arro Tr]c; Bep- jLidiriTO^; ■ 0 be ArroXXobujpoc; Kal arru toO (aiTiov) eivai tou 6eda9ai <bid'^ tiiv aKiiva rou riXiou xai tv^c; cfeX^v^q K Evanuit Platonis nomen, repositum t'>t Apoliodori, cui totus locus debebatur, id quod sexcenties in scriptoribus veteribus factum esse scimus. En aliud exemplum, quod legiuir Bekkeri Anecdotorum p. 374 'AXaOTUjp * 6 duapTUjXoq. ri 6 cpoviKOc; bai)aujv. Kai KaTd uev

XpuOlTTTTOV TOV CplXoOOCpOV dTTO ifl^ tXd(TeiU(^. O dElOc; \TOU^ ^

eXauveoGai bid cpovov ■ Kard be ArroXXobujpov dTTO tou dXiTeiv, TOUTO be ecTTiv dXiTaveuTUJC dbiKeiv * Kard be Aibu,uov dTTo tou Toic; dXaaTa TTdaxoucTiv eTrauuveiv " '"" uiiTTOTe be ecJTiv 6 bid ue- •fe6o<; Tujv TTeTTpa-fuevujv auTUJ Xirfic; ur] KaTatiouuevo<; y] o toi- auTa ToX,uTiaa<; TTpdTreiv, ujv ,uf] eOTiv eTiiXaBeoBai. Mevavbpoc;

6 b' dXdOTUjp e"fuJ Kai uiX6tutto<; dv6pujTT0<;. Cf. Etym. M. p. 57, 25; (Uul. p. ^z, 2^.

Chrysippi testimonium Apollodoro debetur, Apollodorum ad- posuit Didymus. Ex Apollodori autem de dis libris hanc nota-

* Cramer auTr]V exhibet, quod utrum in codice legatur an mendo typo- graphico ortum sit nescio. Recte a\)^r]V exhibet Miiller [FHG TV p. 649].

■^ Qui inde a Diogene Babylonio et Panuetio de dis scripserc Stoicos Platonem ipsum adiisse certissimum est, vetustiores in eadem re Antisthenem secutos esse facile concedo F. Diimmlero [De Antisthenis logica, Exercitat. grammat. spec. p. 56].

^ Addidi aiTiov et 5id.

* Codex Tou omisit.

•^ Haec de love dXdaTopi intellegenda sunt.

\ 1/

t

l

^

)

k

— 19 —

tionem desumptam putaverim non immemor lovis dXdcTTOpo^;. Vocis dXdcTTiup enim perbene grammaticus Atheniensis rationem reddere potuit, ubi de dei cognomine agebat. Sed nolo longius a propo- sito digredi, revertamur ad Macrobium. Spero enim te iam con- cessurum esse, philosophorum illorum mentionem Apollodoro vin- dicandam esse. Continuam deinde apud Macrobium disputationem a §§ 9 — 15 invenimus paucis verbis [§ 15] ""Quae sententia Latinae quoque nominis enuntiationi congruens fecit, ne huius dei nomen verteremus, ut Apollinem apellentem mala intellegas' amplificatam. Ex latino fonte adscita sunt quae de virginibus Vestalibus 'ApoIIo Medice, Apollo Paean' [§ 16] indigitantibus tradit. Nullo autem modo ab antecedentibus divelli possunt §§ 16 — 2^, quibus duae illae Apollinis potestates et medendi et perdendi historiae exem- plis confirmantur et nonnullorum cognominum veriloquiis explican- tur, adpositis Homeri Maeandrii Milesii Pherecydis inclutis nomi- nibus. En habes conspectum.

§ 9. 'Alii cognominatum Apollinem putant uj^ dTToXXuvTa Td

§ 10 Idja: exanimat enim et perimit animantes, cum pestem intemperie caloris inmittit, ut Euripides in Phaethonte [fr. 781 N. v. 11 sq. ^Q XP^cro(peTTe<; "HXi' uj<; ju' dTT(juXecra<;, 69ev cr' 'AttoXXujv' ejucpavuu^; Kh^lei ppoT6<;, item Archilochus * [fr. 27 Bergk.

dvaE "AttoXXov, Kai ou tou<; iiiev aiTiou^; ar]\iaive Kai acpd<; oXXu" ujOrrep oXXuck;,

§11 denique inustos morbo 'AttoXXujvoPXiitou<; kcu iiXiopXriTOU<; ap- pellant. Et quia similes sunt solis eflf"ectibus eftectus lunae in iu- vando nocendoque, ideo feminas certis adflictas morbis CTeXrivo-

§12 pXriTOU<; et 'ApTeuibopXriTOU<; vocant. Hinc est quod arcu et sagittis Apollinis simulacra decorantur, ut per sagittas intellegatur vis emissa radiorum.

aurdp erreiT' auToiOi peXo^ exeTTeuKe<; ecpiei<; [Hom. A 51

pdXX'-. § 13 Idem auctor est et publicae sospitatis, quam creditur sol animan- tibus praestare temperie. Sed quia perpetuam praestat salubri- tatem et pestilens ab ipso casus rarior est, ideo Apollinis simu- lacra manu dextra Gratias gestant, arcum cum sagittis sinistra, quod ad noxam sit pigrior et salutem manus promptior largiatur.

1 Cf. p. 148.

2 In fontc Macrobii aut a Macrobio ipso nonnulla omissa videntur. Nam versus Homerici ut omnino hoc loco intellegantur, necessario legenda sunt quae de peste ab Apolline Graecis immissa [cf. Hom. II. A] Heraclitus et Pseudoplutarchus fabulantur.

/

— 20 —

§ 14 Hinc est quod eidem attribuitur medendi potestas, quia tempera-

tus solis calor morborum omnium fuga est. Nam \1)<; dTTeXauvovTa

§ 15 Td(; vocrou!; ATToXXuJva tamquam 'ATreXXuJva cognom.inatum putant.

quem Athenienses 'AXtEiKaKOV appcllant. Sed et

Lindii colunt ApoUinem AoijUiov hoc cognomine finita pestilentia nuncupatum/

Hic paullulum subsistamus et qui fnictus ex hac disputatione ad alios scriptores melius cognoscendos redundare possit uno exemplo demonstremus. Adnotavit scholiasta Orestis F^uripidiae V. 1389 [II p. 303 Ddf.] 'ATToXXuuviujV 'AttoXXuuviov cpaai t6 TTep- fanov Kai Tfjq 'IXiou Triv aKpOTroXiv, eTtei 'AttoXXuuvo^; ecTTiv lepov eKeicre, vjq Ouripo^; TTtpTduuj eiv iepuj. 681 01 vr\6<; t eTeTUKTo'. ''H eTTei 6 'AttoXXujv Td Teixn uJKob6)uric^ev. "H AiroXXujviujv tujv dTToXujXoiujv, Lug ev tuj OaeBovTi qpriaiv

uj KaXXi(perTfe'; HXi' uj<; a dTTuuXeaac;, KdK ToOb' 'Att^XXujv eiK^Tuu^ KXi']Z:ei ppOToi<;. Novissima verba ex Apollodoro desumpta esse et veriloquium Apol- lodoreum prodit et confirmat eorundem versuum Euripidiorum in eodem argumento commemoratio. luvat testimonii Euripidii histo- riam ut ita dicam contexere, cum ad puriorem fontem quam quem exhauriunt scholiasta et Macrobius adcedere possimus. In codice enim Claromontano, qui fabulae Euripidiae duo fragmenta egregia servavit, fol. 163^ hi versus sic leguntur

uu KaXXicpeTT^? HXi" (u; u' dTTuuXeCTac; KCii Tovb'. ArroXXujv b' ev PpoToic; 6p0u)(S KaXeT, oaTic; Td crrfuuvT' 6v6,uaT' oibe bai)Li6vujv, quorum ne litterulam quidem mutari patiemur. Apud scholiastam quae difficilia erant intellectu verba Kai T6vb' avulsis ex orationis contextu versibus tertioque omisso facile in k^k ToOb' abire po- terant ; deinde sequentia quoque immutanda erant, ita ut in hunc modum formaretur oratio k^k ToOb' 'Att6XXujv eiK^Tuui; KXrjZ^ei PpOTOic;. Contra artem autem grammaticam peccat Macrobius 6eev cr" 'AtioXXujv' eucpavOuc; Kh)le\ ppOT6(;. Apollodorus quid scripserit nescio. Sed pergo Apollodorea e Macrobio concinnare. § 16. 'Cum ergo sint huiusce sideris id est solis duo maximi effectus, alter quo calore temperato iuvat mortalium vitam, alter quo iactu radiorum non numquam pestiferum virus immittit, duo eademque cognomina circa singulos eff"ectus propriis enuntiationi- bus signant appellantes deum 'Irjiov atque TTaidva. Quae cogno- mina utrique effectui apta sunt, ut sit 'Iriioq dTTO ToO idaOai id est a sanando et TTaidv dTTO toO TTaueiv Tdq dviaq. tt rursus 1r]io<; drro tou levai ab immittendo

21 —

1/

'h

i»

;

PeXo^ exeTueuKec; ecpieic;, et TTaidv dTTO toO rraieiv a feriendo. Obtinuit tamen ut, cum § 17 sanitatem dari sibi precantur, if] TTaidv per fj litteram enuntient, id est medere Paean : cum autem le TTaidv per e Utteram dicunt cum adspiratione prioris litterae, significant hoc dici in aliquem adversa precatione pdXe TTaidv id est immitte feriendo. Qua voce ferunt Latonam usam, cum ApoUinem hortaretur impetum

Pythonis incessere sar^ittis

Hanc vocem id est le TTaidv confirmasse fertur oraculum Delphi- § 18 cum Atheniensibus petentibus opem dei adversus Amazonas The- seo regnante. Namque inituros beUum iussit his ipsis verbis semet ipsum auxiliatorem invocare hortarique. Apollodorus in § ig libro quarto decimo Ttepi eeuuv 1r)iov solem scribit : ita appellari Apollinem dTTO ToO KaTd tov k6(T)uov lecreai Kai levai, (juod sol i^ 20 per orbem impetu fertur K Sed Timotheus ita

CTu T w t6v dei rrdXov oupdviov XaiuTTpaT^ dKTicr" dXie pdXXuuv TTe^vpov eKap6Xov exepoTc; peXo<; Od<; drrd veupa^, (h Te TTaidv -.

Eundem deum praestantem salubribus causis OuXiov appeliant §21 id est sanitatis auctorem, ut ait Homerus [uu 402

ouXe Te Kai jiaka xaxpe.

Maeandrius scribit Milesios 'Att6XXujvi OuXilu pro salute sua immo- lare. Pherecydes refert Thesea, cum in Cretam ad Minotaurum duceretur, vovisse pro salute atque reditu suo 'AttoXXluvi OuXiuu % 22 Kal 'ApTejUibi OuXia. Nec mirum si gemini effectus variis nomini- bus celebrantur, cum ahos quoque deos ex contrario in eadem re dupHci censeri et potestate accipiamus et nomine, ut Neptunum, quem alias 'EvocfixBova id est terram moventem, aHas 'AcTcpaXiuJva

1 Cf. schol. B Hom, 0 365 cl. Eustath. p. 1020, 16.

- Cf. Bergk PLG - p. 624 fr. 13. — Apollodoro fortasse aHud Timo- thei fragmentum debetur, quod legitur apud Plutarchum, qui scatei ApoHo- doreis, Quaest. conviv. III 10,3 "OGev oluai Kai ty]v 'ApTCuiv Aoxeiav xai Ei- XeiOuiav ouk oOaav ex^pav f) Tr\v ae\r\vr\v djvo.udoeai. TiuoOeoq 6' dvTiKpu^; q>Y]Oi [cf. Bergk fr. 2

Aid Kudveov iroXov daTpujv bid t' ibKUTOKOio aeXdvac;, quamquam reHqua disputatio rainime ad ApoHodorum referenda est. Plutar- chum exscripsit Macrobius Saturn. VII 16,27, q^H dep^TeMiv ex I 15, 20 ipse interpolavit. — Quod § 19 sq. ApoHodorus commemoratur sic expHcandum censeo, aHorum veriloquiis suam illum notationem interposuisse, qua 'Irjioc; a verbis leaGai et ievai derivabat.

— 22 —

id est stabilientem vocant ' : Item Mercurius hominum mentes vel oculos et excitat et sopit, ut ait poeta [Q 343 sq.

eiXeTO be pdBbov, iriT dvbpOuv o^^aia OeXTei, ((I)V eeeXr), tou(; b' auTe Kai uTTVUJOVTac; eTeipei)^/ Subnotavit lanus § 21 similia legi apud Strabonem xiv p. 635 C. OuXiov b' 'ATToXXuJva KaXoucri Tiva Kai MiXnmoi Kai AnXi^oi, oiov uTiaaTiKov Kai TiaiuJviKOV ' t6 Tdp ouXeiv uTiaiveiv, dcp' ou Kai t6 ouXfi Kai t6 'ouXe Te Kai Mefa xaip^^ 'laTiK^q Tdp 6 'AttoXXujv- Kui n "ApTfcuic; dTT6 ToO dpTe)aea(; TTOieiV Kai 6 "HXio^ be Kai n leXrjvn auvoiKeiouvTai toutok;, oti Tn<; rrepi Touq depa<; euKpa- aiaq aiTior Kai Td XoiuiKd be TTdGn Kai tou<; auTOfidTou<; Bavd- Tou^ TOUTOi^ dvdTTTOuai Toi^; eeoi(; \ Re vera Macrobio Strabo simillimus: eadem de Miicsiis Deliisque docta adnotatio, binae illae ApoUinis Dianaeque et medendi et perdendi potestates, idem versus Homericus. De origine Apollodorea nulla esse potest dubi- tatio. Utebatur igitur Strabo Apollodori Trepi BeuJv libris. Hoc unum fortasse disceptabitur, utrum de dis libros usurpaverit, an alia via Apollodorea ei adfluxerint. Atque cum de libri xiv fon- tibus nihil fere certi et explorati habeamus ^ perfacihs erit con- iectura ex Navium catalogo eum haec sumpsisse. Quod qui sta- tuerit testimonio luculento utetur, Navium catalogum post libros de dis inscriptos conditum esse. Sed priusquam iudices, velim mecum adcuratius inspicias Strabonem. Quod hic locus neque cum praecedentibus neque cum sequentibus arto vinculo cohaeret non moror. Talia apud Strabonem non raro inveniuntur. Sed cur verbo KaXoucri utebatur, cur nou CTepouai v('l Tiuujai ut sexcenties aUbi dixit? Porro quid .->ibi vuhuit iila Kai n "ApTeui<; dTtb TOU dpTe- ,uea<; TTOieiv? Subintellegendum est KaXeiTai vei taie quid. A Mi- lesiis Deiiisque? Minime vero, a Stoicis philosophis atque omnibus, si dis placet, horainibus Graecis. IcU'm cadit in CTuvoiKeiouvTai, idem in dvdTTTOuOi verba. Vides sat raagnas dul)itationes rne mo- vere. Ut brevis sim, non Strabonis hunc locura puto sed doctam adnotationem docti liominis esse persuasura habeo, fortasse de- scriptum o!im — Eustathius enim novit — ex commentario Ho- merico. Cui coniecturae tidem facit grammaticus apud Cramerum

1 Conferendus est Eustathius p. 32, 22 ^qq.

2 Alterum versum a hbrariis omis^um restitui Macrobio; cf. lanus

II p. 152.

3 Strabonem exscripsit Eustathius p. 32, 31 sqq.

* Cf. Niese, Mus. Rhen. XXXII 1877 P- 300 sqq. cl. Gaede, Demetrii Scepsii quae supersunt diss. Gryphisw. a. 1880 p. 41 tr. 43.

4.

>

4

i^

— 23 —

Anecdotorum Paris. vol. III p. 211 [e codice Regio 2767 qui scholia in Homeri IHadem continet] ad Hom. E 515 'ApTeiuea* 'Avfi ToO uTi^, oiovei dTe)nea Tivd Kai (Tujov n dpTiov. "OOev xai "ApTe^K;, cpaaiv, n TrepiTTOiouiLxevri uTeiav, dj(; Kai 'AttoXXujv OuXio^ 6 ttoiwv ouXeiv [legebatur ouXXeiv] fiTOUv uTiaiveiv KaTd t6

ouXe Te Kai ^eTa x«^P^- dpTaM0(; luevTOi ktX. Vix est cur moneam, Crameri grammaticum, qui ex uberiore schohorum thesauro hauriebat, Apollodoro sua de- bere. Atque omnia apud eum apta et suo loco conlocata; contra importune apud Strabonem Dianae allegoria inducitur, id quod nihil facit ad Milesios. Cuius rei causam indagare non poterit, nisi qui ex commentario Homerico haec inlata esse mecum statuet. Sed in Macrobio statim § 24 nonnuUas difficultates parat Apoho Li- bystinus, 'apud Pachynum Siciliae promuntorium eximia rehgione celebratus', quod Libyes Siciliae bellum inlaturos omnes fere im- missa peste interceperit. Res quod sciam aUunde non nota, ab ApoUodoro fortasse non enarrata, quamquam non magni faciam eiusmodi argumentum, quod huius cognominis ratio a ceteris dei epithetis velut ZMivOeu^; [§ 48] ab ApoUodoro adpositis valde dis- crepet. Nam si omnino ApoHo Libystinus a SicuUs colebatur, non aUter quam historica ut ita dicam narratione hoc epitheton ex- pUcari poterat. Itaque cum nUiii nisi quae Macrobius tradit scia- mus, hanc quaestionem in medio reUnquendam censeo. Firmius pedem proferre possumus § 31 ^ unde bene decurrit disputatio us- que ad §40 expnlso §33 CorniUcii testimonio ' Ooipo^; appeUa- tur, ut ait Cornificius, diTO ToO qpoiTav pia, quod vi fertur' et Ver- o-ihU. De parte [losteriore antea vidimus, priorem Apollodoro ad- scribere non dubito, cum universa disputandi ratio optime in eum quadret, neque Cleanthis simiUter atque Oenopidis et Antipatri mentionem ab eo aUenam esse evicerimus. Sed § 40 ei non ob- truserim, quoniam quanta diUgentia Aegyptiorum sacra philosophi Platonici perscrutati sijit in vulgus notum est. Novum deiiide Apol- lodori dTTOCJTracrMdTiov a §§ 42—50 exhibetur eruditionis copia in- signe optimaeque notae ^ Sic devenimus paulatim ad § 50 ' 'AttoX- XuJV TTueio^ OUK diTO tti^ TTeuaeuu^; id est non a consultatione oraculorum dictus a physicis aestimatur sed diTO TOU TTuGeiV id est (JriTTeiv, quod numiiuam sine vi caloris efticitur'. Secuntur TTu- Bioq cognominis Pythonisque draconis necis duae naturales niter-

1 De §§ 25 — 31 vide Wissowam p. 35 sq.

2 Unum Orphei versum ab Apollodoro adpositum fuisse non credide- lim (TTaxpoc; exovxu voov Kcxi e-rricppova ^ouXiiv).

^^^^^^^^^^^^^^

iiimmmm«»**m -sb. ■

— 24 —

pretationes, altera Antipatri Stoici, alt^ra ip^noti scriptoris ficto Euripidis testiraonio ^ exornata, quarum utramque Apollodoro ut vindicem animum inducere non possum. Antipatri interpretationem ei non denegem, cum per temporum sane rationes illi testimonium denuntiare potuerit; altera autem theologiae Plat(niicae ineptae speciem quandam prae se ferre videtur. Neque moror quod for- tasse obicere quispiam possit, § 60, quam Apollodoro adscribendam esse censeo, satis arto vinculo cum antecedentibus coniunctam esse. Crederem hoc argumentuni nonnihil valere, si Apollodorum ipsum IVIacrobms exscripsisset, quod secus esse antea dixi. Poterant igi- tur Apollodorea variura in raodum deflecti et detorc|ueri. Apollo- doro denique reposco § 64 ' 'ATToXXuJva Aibuuaiov vocant, quod geminam speciem sui nuinini^ })raefert ipse inluranumdo forraando- ({ue lunara; etenim ex uno fonte lucis gemino sidere spatia diei et noctis inlustrat', et i^ 65 ' 'ArroXXLUva AtXcpiov. quod (juae ob- scura sunt claritudir.e lucis ostendit tK Tou briXouv dcpavq'. Hie- ropolitano^ autt^m [§ 66 sqq.] 'omnes solis effectus atque \irtutes ad unius sinuilacri liarbati speciem redigcntes eumqne Apollinera appellantes ' non curo. Habeant sibi sua, haec (.lecent philosophura Platonicura.

Permensi sumus toiius capitis 17 circuitiun ncque parvum, opinor, tructum inde reportavimus. Apollodorea ubi exscripsi, con- sulto interpretationes Macrobii non seclusi, non quo Apollodori eas putarem e graecis in sermonem latinum versas, sed quod ad emen- danda verba graeca aut inlustranda non inutiles esse videbantur. De rehvjuis Macrobii capitibus, quae huc faciunt, disserere nunc non opus est.

^ Cf. Lobeck Aglaoph. p. 463.

\

25

i

i

1

\

f

Capvt III DE CORNVTO

Disputationis cursu ad Cornutum nunc deducimur, scriptorem difficilHmum, quode quid statuendura sit anceps adhuc est virorura doctorura iudicium. Neque ego huius loci esse puto, hanc litera ex integro suscitare et, quoad eius iieri j)Oterit, diriraere. Quara ob rem ea tantura quae necessario dicenda sunt a rae dicentur.

Libellus iste, cuius titulura codicura ope refraxit Lang eTTibpo- jan Tiuv KttTd TTiv 'EXXriviKfiv eeoXoTiav Tiapabeboiaevujv [cf p. i L. cl. praef. p. ix sq. xv sq.], post Galeum, (^ui nihil fere in editione j)raestitit, et Osannum, raaiore laude vix dignura, cuni e sche- dis Villoisonianis rudera indigestauKjue et lectionum et animadver- sionura raolem efiiiderit, fere neglectus iacebat, nunc C. Langii curis, qui codicum lectiones adcuratissirae enotavit, raulto raagis ad usura nostrum patet. Simul vetus illa de auctore et de indole totius libri atque ratione quaestio ab eodem Langio pracf. p. i sqq. rursus excitata est, qui Wollenbergii coraraenta futtilia recte refu- tavit, ipse hanc scriptionem verum genuinuraque Cornuti '• opuscu- lura esse contendit. Testes adtulit duos^, alterura Theodoretura [Graec. aflfect. cur. II 35 p. 96 Gaisf.] KopvouTO^ be 6 cpiXocTo- 90^ Tnv 'EXXriviKfiv GeoXoTiav EuvTeeeiKe, aherura Etyraologum magnum. Quorum illura non recte adlegari nemo non videt. Quis enim spondeat, ab episcopo Cyrenensi hoc quod manibus tenemus compendium intellegi? Contra aperte idem respexit PLtymologus magnus p. 408, 52 s. v. Zevq: KopvouTO^ ev Tiu rrepi 'EXXr|viKfj^ eeoXoTia<; q)y]a\v oti ijjuxri eaii toO rravTOc; koctihou Tiapd t6 Iwi] Ktti aiTia eivai toi^ Idjax toO lr\v Kai bid toOto pacTiXeueiv XeTe- Tai Tiuv oXuJV ujq Kai ev f]juiv n Hjuxn ktX. cl. Cornuto c. 2 p. 3 L. "QcTTTep be fiiueic; utto ^^ MJiJXn<; bioiKOU)aeea, outuj Kai 6 KOCTiaG^

^ Oui de eius vita scriptisque disseruere docte indicavit Lan^ praef.

p. VI ^

'^ Etiam aUbi Cornutum, philosophum Stoicum, commemorari Lan^: non adnotavit. Sed extant hici minime contemnendi velut Euseb. Hist. eccles. VI 19, 8 je Porphyrio], quos tamen fugisse virum doctum non puto.

^ Struve UTTO, codd. dTr6.

riMMHn

■»..■'■«■ .^^■^i^inn—ifiar an.»

— 20 —

i^juxnv ex€i tfiv cTuvexoucrav auiov, xai auiTi KaXeitai Zeu<;, iTpu)- TUD^ Kai bid TravTo^; l^au kui aiTia oucra toi<; ^ujcti tou Z:r|V bid touto bt Kai paaiXeueiv o Zeuq XeTeTai tujv oXujv, lij^ dv KQi ev nuiv r\ ijjuxn [Kai n cpuOi(; n.uujv paOiXeueiv pn- Geir) ^J. Sed LtyiBOiogus magnus testis recentissimus est, cuius tem- poribus quin Cornuti libeilus hac fere forma lectus fuerit clubitari non debet -. De pristina eius condicione nihil inde concludendum est. Vides his quos commemoravi locis nullo modo eorum senten- tiam infriiiL^q. qui hoc compendium propter exihtatem quandam non genuinum Cornuti fetum esse putabant sed epitomen 'a sciolis madstris ail inhmam ieiunitatem sterilitatemque redactam'. Hanc igitur quaestionem Lang non solvii, et ad pristinas relabimur du- bitationes. lam libellum ipsum si investigamus, primo obtutu ad- paret, eius auctorem Stoicae disciph'nae fuisse addictum, ut veris- sime cum aliis Lang p. vi iudicavit. Quibus fontibus usus esset, numquam data opera, quod sciam, iiidagare studuerunt viri docti. Adnotavit C. Warhsmuth [Commcnt. de Zenone et Cleanthe 1 p. 15], Cleanthi non solum multa debere Cornutum sed ' ommno ci pror- sus sese addixisse videri' -^ quam in sententiam imprimis adductus est Harpocrationis looo | p. i 19, 18 Bekk.tr. 1 W. | K\edveri<; evTiL Ttepi 9eujv diTOveveuficTeai tiu AttoXXluvi rdc; XeOxac; qpnoiv. eEebpai<; be ouoiaq -fiveoeai aurd^;. kqi Trap' tviou; tov Geov Xe- (JXnvopiov eTTiKaXeioeai cl. Cornuto c. ^^2 p. bg, 14 L. Kai Xeoxri- vopiov b' auTov TTpoaiiTopeuaav bm to laq n^epac; Taic; XeOxaic; Kai Tuj OMiXeiv dXXriXoiq cruvtxeoeai tou(; dvGpujTTOuc;, lac; be vuKTac; Kae' eauTOuq avarraueoear^ Ex Cleanthe autcm id* irco Cornutus non pendet. Nonnulla enim ut praeripiam quae postea dicturus sum.

^ Extrema verba, quae Elymologus quoque non adgnoscit, ineptum li- brarii additamentum, seclusi. Cetemm haec lovis mundique et hominis eius- que animae comparatio imprimis a Diogene Babylonio repetenda esse videtur, cf. Philod. TT. eua. p. 82 G.: A[i]oTevTi(; b' 6 BapuiXuuvio^ ^v tuj Trepl | Tr\<; 'AGrjvaq t[6;v k[6o]uov Tpacpei tuj | A[ii t]6v auT6v uTrdp;xei]v r) Trepiexe[iv | auT6]v Aia K[ae]dTTe[p] | dvepujTrfov Hi]uxn[v.

- In schoUis Homericis Cornuti frustula extare K. Lehrs [Herod. script. III app. p. 459] adnotavit.

^ E Persii sat. V 63 sq.

CuUor enim iuvenum purgatas inseris aures fruge Cleanthea hoc non concluserim. Instar omnium StoicorLmi ibi commemoratur Cleanthes, quem r]eiKUJTaT0v fuisse constat.

-* Omisit Cornutus, quod necessario addendum erat, leschas ApolUni sacras esse (Tdc; XtJxac; dTTOveveLinaeai tuj AttoAXujvi).

\

i

\

(

- 27 —

ut apud Harpocrationem Cleanthis testimonium ab ApoHodoro sup- peditatum videtur esse — monuit me Usener — , ita Cornutus quo- que ApoUodoro sua accepta fortasse referat. Idem cadit in aiium locum, quode statim videbimus, p. 67, 15 L., ubi Cleanthea vocis holmc, aUegoria invenitur ^; cf. IMacrob. Sat. I 17, 31 fr. 5W. Comme- moratur Assius philosophus p. 64, 15 sq. L. fr. 2 W. Tou(; be btubeKa deXouc; evbexeTai uev dvaTaTeiv ouk dXXoTpiujq eTti tov eeov, (^o, Kai KXedveiK eTioiricrev^. Contra Sclimitt-Blank iEos I p. 92! im- primis Chrysippum Cornuti auctorem tuisse statuit, quem una cum ceteris Stoicis eum adhibuisse persuasttm habebat. Atque haec sunt Schmitt-Blankii verba: Der Altmeister Chrysippus i?i seinem Buche Trepi eeu)V, welches seiner eigenen Arheit (des Cornutus) zu Grunde liegt, ivozu dann weiterhin auch die gesammte . . . Litteraiur der Stoit^er von Zeno Ins Posidonius . . . Verwendung findet. Re vera nonnuUa Cleanthea insunt, plura Chrysippea ^ attamen neutrum oculis Cornutus ustirpavit sed ex recentiore aliquo compendio, quo Stoicorum de dis doctrina perstringebatur, opusculum suum con- texuit. Cui coniecturae ut lidem faciamus, caput 32, quo tota disputatio nostra tendit, paullo adcuratius examinemus. Fac enim Cornutum compendium nescio quod, quo sola fere Chrysippea doctrina contineretur — de Cleanthe enim actum est — adhi- buisse. Compendium dico, cum nemo opinor credat, ipsius Chry- sippi scripta manibus eum versavisse. Tunc nostro iure expectare

1 Non recte hunc locum uncis inclusit Lang.

2 Hinc profectus non temere aUquis Cleanthi adsignare possit quae de duodecim HercuUs laboribus HeracUtus qui dicitur AUeg. Hom. c. 33 expo- nit laudatis Stoicorum principibus.

3 Pauca exempla profero. Caput 15, quod pessime decurtavU Schmitt-

BLmk, e Chrysippo depromptum esse efhcitur Senecae De benef Ubri I

capite 3. In derivanda XdpiTec; voce Chrysippum p. 20, 5 L. iXapiuc; b' euep-

yeTeiv beovTOc; (de hoc participii usu singulari cf. indicem Langii] Kai i\a-

pouc; TToiouauiv tou<; euepTeTouMevouc tAv XapiTUJv, irpuJTov ^ev koiviuc;

dTT6 Tfic; xotpdc; Trdaai Xdpireq luvouaaMevai eiai Apollodoms secutus est.

Cf. Erotian. voc. Hipp. conh p. 135 Kl. U. 3 M. XdptTec;' al t^pal uj; Kai

XocpoKXfic; ev eXeTeia. MeuvriTai kui ATToWo^oipoc; ev beurepuj Trepi eeiuv.

Oriai hk auTd(; KXnefivai dTT6 ^ev Tnc; xapdc; XdptTac;. Etiam caput praece-

dens, quo de Musis agitur, Chrysippi doctrinam redolere videtur. Uno certe

loco p. 16,2 eum tenemus EuT^pTrn ^e <^Tr6 tou Tdc; OMiXiac auTtuv

(tOjv TreiTaibeuMevujv) ^iriTepTTeic; Kat dTUJTOuc; elvat. Has enim nugas

Chrysippum egisse discimus e Plutarcho [Ouaest. conviv. IX 14,1] 'Etuj b^

laeTaTTOiouMat Tt kui Tr.c; EuT^pTT^c;- etTrep, lijc; c^y]Gx XpuaiTTTroc;, auTiq

T6TreplTdc;6MiXia^^TTiTepTTec; eanxe Kai KexapiaM^vov, unde efficitur

falso Mehlerum [ad HeracL AUeg. Hom. p. 134] coniecisse euTeptTeic;-

28 —

29

immo postulare possumus, ut Chrysippei Apollinis veriloquii, quod novimus e Macrobio [Sat. I 17, 7], ratio habeatur in capite ^2j id quod secus se habere statim animadvertes, cum Cornutum perlege- ris. Itaque de Chrysippo quoque actum est. Attamen huius capitis auctorem indagare possumus.

G. Wissowa cum in fontem libri primi Macrobii Satumaliorum inquirebat, haud raro adnotavit, cum Macrobio Cornutum concinere, sciUcet ut philosophum Platonicum Macrobii auctorem esse demon- straret, quos Stoicis in theologia multa sublegisse in vulgus notum est. Nunc autem, cum de Macrobio certiora edocti simus, huiic concentura altius repetere possumus. Apollodoream enim doctri- nam Cornutianae de ApoUine disputationis fundamentum esse ar- guraenta sunt gravissima. Nolo urgere, quod Cornutus p. 6^, i L. Apoliinem soh^m Dianam lunam esse adseverat. Hoc Stoicorum omnium * oramune tuii. Tu velim conferas Cornutum p. 66 sq. L. et Macrobiura Sat. I 17, 32 sq.

i

Macrobius I i 7

T,;^). plerique autem a specic ot nitore Ooipov id (^st KaBapov Ktti XauTipov dictum })utant. § 32. Delius cognominatus oitto Tou bf"iXa Kai qpavepa TrdvTa TTOieTvTUJ cpujTi. (]U()(1 inlurainando omnia clara demonstret. § 34. Item OdvTiTa appellant aixo Tou cpaiveiv vi cpavaiov, fcTreibii cpaiveT((i ael veoq, (}uia sol coti- die renovat sese.

Cornutus p. 66, 18 fieTa be TauTa Ooipo^ uev Xe- ■ferai bid t6 KaOapoc eivai Kai XauTTpO!; ■

p. 67, 2. AriXu3v be auTOV LuvuuaOav kha 0avaiov dTTO tou briXoucTBai bi' auTOu Td dvTa Kai cpiuTiLecjBai Tov KOCJuov. wq Kai Avacpaiou AttoXXujvoc; iepdv ibpij(7avT0. tou dvacpaivovToq rravTa ' toutiu b" r|KoXouUr|ae Kai to Tiqv AriXov Kca 'Avdq)r]v iepa<; auTou vouiO- Ofivai.

Consentit deinde Cornutus p. 65, 4 KaXouvTai bt u uev eKttTO^; ii be eKdrri tlu eKaGev beupo dqpievai koi dTrocTTeXXeiv to cpuj<:. cucTTe TTapaKei.uevLU(; Kai eKarri^oXou^; auTouc; irpocJriTOpeuKaaiv cura Ma- crobio [i^ 60]. Vide etiarn Cormitura p. 69, 5 et Macrobiuni § 43 scjq. ' Perma^aii autt-ra lacio, quoil ct apud Cornutuni ct ai)ud .Macro- bium eadcni duo vocis 'AttoXXluv veriloquia occurrunt, ([uao c[uan- tum discrepent a vetustiorum Stoicorura allegoria e Macrobio [^7 — 9] discere potes.

Comutus p. 05, ]"> Macrobius 1 17, Q

TOUTOU b' eveKev oiovTai kot' alii cognorainatura ApoUinem pu-

. \

(

tant uj^ dTToXXvjVTa TCt t(ha. Exa- nimat enim et perimit animantes, cum pestem intemperie caloris immittit, ut ait Euripides in Phaethonte etqs. §14 Hinc est quod eidem adtri- buitur medendi potestas, quia temperatus solis calor morborum omnium fuga est^. Nam uuq drreXavjvovTa Td<; vocfouq 'AttoX- Xoiva tamc]uam 'ATTeXXuJva cogno- minatum putant.

euqpr||mcy)u6v Tr)v |uev "ApTeiuiv dTTO ToO dpTe|U6T<; Tioieiv, 6 ecTTiv uYieT<;, liivo^daGai, t6v b' 'ArroX- Xujva uu(; dTToXiJOvG' ri^d<; Tuuv vocJojv r| dTTeXauvovTa dcp' fijuujv auTd<; [f| drroX- XuvTa] TauTri<; TeTeuxevai Tf|<; TTpocJryfopia^; ^ Ka0' riv evvoiav Kai TTauiuDV eKXriGri Kai iaTp6<; eboHev eivai. Tive<; be auToBev 'ArroXXuJva auTov dTrd tou dTToXXuvai cpacTiv eipfi(70ai * Kai ydp t6v drroXXuvTa TauTrjv Tqv biaKoOjuricTiv toutov eivai bid Tou biaT|uiZ;eiv dbiaXeiTTTuu^ rrdvToGev auTfi<; t6 uYpov Kai TUJ aiGepi TTpocTKaTaTdTTeiv.

Haec veriloquia ante Apollodorum non inveniuntur — prae- lusit quodararaodo Plato in Cratylo p. 405 — , quaraobreni illum ipsum ea aut excogitasse aut certe ita composuisse persuasura habeo. Post Apollodorum trita et vulgaria fuisse videntur neque raro occurrunt eodem semper modo coniuncta velut apud Tzetzam [Exeges. in Iliad. p. 71 H., p. 789 Bachm.] AriTOU(; be iiTOi epe- Pouc; Kai Ai6(^ fiTOi ToO oupavoO Traic; 6 'AttoXXojv. o^ eOTiv iiXio^, 'ArroXXujv XeTOfievoi; Trapd t6 dTioXijeiv fmd(^ tujv KCiKUJV ' Gepuai- vujv Tdp Tiiv Tnv Kai dvabibouq Kai TreTraivujv KapTTOuc; eKTpecpei fi|ud<;- Ti TTapd t6 dTToXXueiv Kat biacpeeipeiv • GepiaoTepoc^ Tdp T^- Tovujc; ToO TTpocJiiKovToc^ Xoiuou<; Kai vooou^ )uupia<; eTrdTOJV fiudc; GavaToT ^ Non potest igitur dubitationi obnoxium esse, quin ca- pite 2>2 iix ApoIIodoro Cornutus pendeat. En amplus laboris et praemii campus patet, cum consentaneum sit ApoIIodori vestigia per totum Cornuti opusculum longe lateque sparsa esse, quae tamen deprehendere et demonstrare nunc nolo. Unura caput 34, quod arguraenti similitudine cum capite 32 arte cohaeret, paucis verbis inlustrare et prosequi volo. Apollodorum, cura ApoIIinera solem esse adseveraverit, Stoicorum principes secutura Dianain lunam putasse sponte sequitur et confirmatur eiusdem Dianae TaupOTToXou allegoria, quae apud schol. Anstoph. Lysistr. 447 ct apud Photium

(

V

J Cf. schol. Hom. ABD O 447; Eu>i.uh, ad \\. \.\ Heradit. c. 14.

1 Verba TauTr|c; — TrpoaTlTOpiac interpolatori fortasse debenlur.

'^ Cf. Cornutus p. 69, 20 — 70, 2.

■' E Stoico comnientario haec Tzetzam hausisse puto.

30

— 31

V

II p. 493 legitur atqiie aperte ad lunam eiusque cursus nocturnos spectat. Porro quae de trigla pisce Cornutus p. 73, 5 Ka9iepuj(Tav be Kal ii]v TpifXav auTrj bid TOUVO)aa fabulatur perbene quadrant in Athenaeum [\'JI p. 325^] ' ATToXXobiupoc; be tv roi^ rrepi Geuuv TT] EKdT)] cpricri OuecfOai Tf^ifXnv bia Ti]v tou 6v6- uaTOC oiKeiOTnTa' Tpiuopcpo;; Td() n ^^^6q. Deniquc iii ipso Dianae veriloquio cum Cornuto consentit doctus ille vir, qui Stra- boni [xiv p. 635 C.J aclnotationem de qua supra diximus p. 22 sqq. adlevit Kai f] "ApTeuic; aTTO tou dpTeutac; rroieiv. Itaque hoc quoque capite Apoiiodorum tenemus.

\

i

i

>

Capvt IV DE ATHENAEO ET EVSTATHIO

Athenaeus in notissima illa quae est de piscibus cUsputatione,

Epicharmi Sophronis poetarum comicorum aliorum scriptorum testi-

moniis copiose exornata \ A})ollodori quoque mentionem inicit ^

et uno loco operis titulum, unde Apollodorea petita sint, addit

[VII p. 325B] 'AiToXX6bu)pO(; be ev toic; Tiepi Oedjv ix} 'EKdTri

qprjcri OuecrOai TpiTXnv bid Tnv tou ovouaTO^; oiKeiOTnTa ' Tpiuop-

cpo<; Tdp n 0e6(;. Subit mirari quod in eodem capite paullo an-

tea [p. 325^] eadem fere de trigla pisce enarrantur tacito Apollo-

dori nomine Tt] be EKdT^ aTTobiboTai r\ TpiTXn bid Tnv Tf|<;

ovojuaaiac; KOivoTnTa. TpiobiTi^ t^P Kai TpiTX^voc; ' Kai Taxc; Tpia-

KdcTi be auTi^ Td beiTTva cpepoucri. Sed solet Athenaeus, qua est

stupiditate, haud raro iterum proferre quae alibi dixerat. Itaque

recte nos offendisse ut intellegatur, totum locum adscribamus :

Kai Tai(; TpiaKdai be auTfj Td beiTiva cpepoucri. KaTd to Tiapa-

rrXnaiov b' oiKeioiJO-iv 'Att6XXujvi ^ev KiOapov, 'Ep)ur| be p6aKa,

Aiovucro) be kitt6v. Kai 'AcppobiTn cpaXapiba. 6j<; 'ApiOTOcpdvnq ev

"OpviCTi. KaTd auve^cpaaiv toO cpaXXou. Kai t^v vfiTTav be Ka-

Xou^evnv TTocreibuuvi Tivec; oiKeioucfi. Kai tov OaXdTTiov tovov, 6v

fmei<; juev dcpunv, dXXoi be dcppunv '^ 6vo|LidZ:ouaiv, 01 be dcppov,

TTpocfcpiXeaTaTov b' eivai Kai toutov 'AcppobiTn bid t6 Kai auTf]v

eE dcppou TCVvnOnvai. Non possunt haec ex eodem scriptore cui

cetera debentur Iiausta esse. Nam etiamsi concedamus, Athenaeum

hoc loco breviter comprehendisse quae de pdaKi KiOdpuJ ^cpur]

piscibus antea locutus erat, quid, quaeso, faciamus phaleridi he-

derae anati ? Quo iure talia in hac de piscibus disputatione com-

V

--\

1 Nonnulla male inculcavit Aihenaeus velut ea quae de Menecrate love [p. 289'^ (33) — 290"] et de iactatione cocorum [p. 290''^— 293^'] exponit.

2 Cf. Athen. VII p. 306^ Kieapoc oti be bid t6 ovo^ia iepo;

eivai vev6,uiaTai toO 'Att6X\ujvoc eipnKev ATTo\X6bujpoc;, cl. VII p. 287^ O^vo^cxaen be (p6a2) Trapa Tnv ^onv. Aio Kai TpjuoO iepov elvai Xotoc; t6v ixeOv, ujq Tov Kieapov 'Att6XXujvo(;.

^ Schneider dcppiTiv.

- 32 -

memorare potuit ? Niillo modo, opinor, has difficultates subter- fugieraus, nisi statuemus, adiisse Athenaeum alium scriptorem, qui quidquid deorum sacrum putabatur breviter enumerabat. Atque extant eiusdem fragmina uberiora apud Kustathiuni p. 86, 40 Rom. Tdx« ^^ KQi dXXujq o uOeoq eTTiTribec; t6 -fXauKOV Toiq Tf|<; 'ABn- vd^ acpiijpicrev ocpeaXuoi^ bid t6 TT[)6q auTriv (TuTf^veq Tfi^ Utewq Kai Tfiv eE dvaTTTuEeujq eTuuoXoTiKn^ TauTOTnia. 'Aefivn Te Tdp dXXri-fopiKUjt; drrd tou depeiv eipnaeai boKei iLc^ TTpoaepoOaa to oiov ev (jKOTei Kai ueXXovra. Kai t6 -fXauKov be drTo toO TXauacTLu TTapfiKTai t6 eeujpu6 Kai br|Xoi t6 uTToXeuKOV Kai euopaTOV. Ei toi- vuv TauTd t6 fXaucJaeiv Kai t6 depeiv. exei ^^uc; cruTTtvujc; k^t' auTd Kai Ta eE auTdjv TTapaToueva. A16 t6 TXauKiuTr6v lUKeiujTai if} 'Aerjvd wc, depriTiKfi pXeTTTiKOV. Aid toOto be Kai n T^«^^ oiKeia Tfi 'AHnvd. ou uovov ixjc, vukt6(; opiucra, ujcTTTep Kai r\ au- p. 87 veaiq KaTd Tov eiTTOVTa opefi KeXeueiu tv * laic; ^ouXait; Td ev CTKOTei TTobnT^Ter '. aXXd Kai bid rnv drrd toO TXaOcrauj TTapa- ■(ar()]v. oTTCp eaTi TaOTdv tuj depuu -.

Outuj Kai dXXa tiuv opveujv ujKeiuJVTai dXXoi^ eeoic^ bid Tnv TTpo^ eKcivouq auTTtveiav n KaTd t6v tOi^ KXnaeuji; tOttov n Kc/Td evepTtia^ TaOTOTnTa, oiov n, vnaaa tuj TToaeibuJvi' uTpd uev Tdp oOaia o TToaeibiuv. Kai n vnaaa be rrapd t6 vuj vfjauj t6 koXuu3uj r,TuuoX6Tn'^'^i< ^^ 0'o Kai t6 vnxuj kui )] vaO<; Kai o Nnpeu^ ■ lepaE be lepujTai 'HXiiu 'AttoXXujvi bid tc t6 oEu Tf|c ki- vfjaeiu^ — uJKUTTCTn^ Tdp 0 lepaE. Kai 6 nXioc; be oEuKivnioq Kai bid Tnv eE eTu^oXoTiac; auTT^veiav. Kai Tdp icTai pdov o ilXioq ■ evTeOeev be Kai 6 iepat uJVOjuaaTai. 'Ouev Kui iaTTCTdc; m TTapd t6 ieaeai Kai TTeTeaOai n oupavia acpcupa XeTCTai. Outuj Kai n cpaXnpit; in AcppobiTi] auviuKeiujTai ou uovov kluuikuj- Tepov bid ToOq ieucpdXXouc; Kai toOc; cpaXXoOc; Kai. dic; TOpTOTe- pov ecpn Tic;. bid auveucpaaiv toO cpaXXoO ^ aXXd Kai bid XeuKOTnTa Tnv ev arrepuaTi ^ujikiu. ourrep ouoiuTns tTK^irai tu) tOic; cpaXnpi- boc 6v6uaTi ■ cpdXiov Tdp t6 XeuKov, et ou Kai Td cpdXapa. Kai kOkvoc; be tuj 'AttoXXujvi oO uovov bid t6 LubiK6v Kui uavTiKOV dcpiepujTai dXXd Kai t6 XeuKOv, orrep eK toO XeOaaeiv nToi pXeTTeiv irapdTeTai. oOrTep 'AttoXXujv eari TTapaiTioc^. "Oeev Kai AnXioc; eTTieeTiKuu^ 6voudZ:eTai uj(; bnXa Kai euopaTa TTdvTa

' Lycop^hr. Alex. v. tt sqq.

. . . fiTTep euuaBnq Tpipoc; 6p6f| KfXcuBuj rdv (7k6tu.i TTo^r|TeTei. 2 Cf. Cornutus p, 37, 5. » Cf. Athenaeus VII p. 325».

)

i

4-

— 33 —

TTOiuuv ^ Kai deToc; be tuj Au titoi tuj aieepiuj depi dviepuuTai, ou )u6vov djq TeXeiuj TeXeioq Kai 6jc; oOpaviuu OipiTTeTn^; dXXd Kui bid Tnv KttTd TOuvo)ua KOiviuviav dcTOc^ tc Tdp Kui dfip dpcpuj TTapd t6 duj t6 rrveuj boKoOai rrapdTeaeai. OiKetoc; be ttuj<; Kai Xdpoc; 'Epun oO juovov lIj^ 'ApTeicpovTn XeuKdf^ dXXd Kai KaTd t6 TTapuJVu,ueTv Tporrov Tivd Tfj toO Xotou tXukOt^ti ' 6 te Tdp Xotoc^ jo TTpdTlua Xapov fJTOuv fibu, Kai 6 Xdpoc; be rrapd tovov eKirecpeuTe Triv Trp6(; t6 Xapov auveuTTTuuaiv. Kai, iva un TToXXoi<g 6)aoioiq eTTeEiovTec; TTCpiTTd aoqpiZ^uujueea, outuu Kai -(Xavh oiKeiov ti] depn- TiK^ 'Aenvd bid Tnv TTp6c; t6 depetv toO T^aOaaetv TaOTdTnTa.

"Iva be Tujv opvieujv dcpeuevoi Kai uTTOKaTapdvTe^ Tevuj)ueea Kai Tuuv TTCpi '(f\v, ouTUj Kai dXXa Tivd Tiaiv dvdKeiVTai bid onoiac^ aiTiac; oiov Atovuauj Ktaao^" KiaanT6<; Tdp 6 otvoc;. ou bo- Tf]p 6 Aiovuaoc;. NdpKtaaoc; 'EpivvOat aTeqpdvuuua ■ vdpKtaaoc; Te Tdp eK ToO vapKdv TTapnx^^Tai. Kai tou vapKdv 'EpivvOec; toic; KaK0upT0i<; TrapaiTioi. TTeuKn<; cpuTdv 'Hq)aiaTiu dveiTat oO uovov OTi eueHaTTTov dXXd Kai bid Tf]v bdba, iiTic; dTtd tou batuj t6 Katuj TTapdTCTat, Kaed Kai eK toO aieeiv 6 "HqjataToc^. 'H TpiTXa KaTd ToOc; TTaXatouc; 'ApTejuiboc; aTaXua TTapoaov fi TptTXa )uev KaTd t6v KiXiKa rrotnTnv TptTovoic; TOvaTc; eTuuJvouaaTat. Tpic^ m Tevvujaa tou eTou^ ^ ' Kai "ApTe^ic; TauTov be eiTreTv aeXf|vn ipi- Taia |ueTd T^wnatv aacpuuc; btCKcpatveTai. Tf] b' aOTt^ 'ApTeuibt TaOTdv b' eiTTeTv 'EKdT^ Kai uatviba eOeaeai q)aat bid t6 boKeiv )uaviuuv aiTiav eivai Ttaiv ibc; oiov eirreiv Totc; aeXnviaIo)uevotj^____ Kai dXXoi be IxQdeq dveTvTai Tiai KttTd oiKeioTnTa. oiov 'AttoX- Xujvi )uev Kieapo^ fiTOt Ktedpa, errei KieaptaTnc^ eKcTvoc; TTepicibeTai, 'Epun be p6aE uj^ KripuKi bid Tf]v ponv, TTap' nv Kai BoLUTn^; KnpuKOc; 6vo)ua. 'AqjpobiTn be dcpun n Kai dqppTTtc; bid t6 duqjuj eE dqjpou qjuvai t^v Te dqpunv bnXabfi qjuatKuu^ Kai Tf^v bat^ova uueiKuuc;. Outuu Kai Xuko^ 'AttoXXujvoc; deupjua bid Tfiv d,uq)tXuKnv vOkt^, ^ee' i^v eKcpaiveTat f|Xioc;. Kai XaTuuOc; 'EpuuTUJV dvden^a bid t6 TauT6v Tfjc; KaTd KXf^atv T^ve- aeujc^' XaTuu^ Te Tdp aTrd tou Xdeiv Kai "Epujc; eK tou opdv. oTrep 10 t6 pXeTTetv )unvOouai. Kai 'AGnvd be bpdKUJV iepujTai, Tva 6eev Td Tfjc; dpxn<; GKeT KaTaXfiEi] 6 Xotoc; f])uTv, bid tov auT6v Xotov. bpdKOVTOc; )uev t^P TTpoKetTai t6 bepKCiv fiToi pXeTreiv, 'Aenvdc; be t6 depeTv ■ depeTv be TauTov eaTi tiIj bepKeaeai.

f

1 Cf. Cornutus p. 68, 8 bia toOto t^P Kai \ep6c, auToO 6 kukvoc tlu luouaiKUJTaTov Kai XeuKOTaTov aua elvai tu)v opveujv.

2 Cf. Oppiani Halieut. I 590

TpiTXai be TpiTovoiai eTTuuvu,uo{ elai Tovrjai. F.undem versum adfert Eustatliius opusculor. p. 197, 40 Tafel.

:.J»flMiift?^4

— 34 —

Consulto totiim locura exhibui, ut perlegendo ipse animad- verteres, quam arte Athenaeus et Eustathius inter se cohaereant. Neque opus est hoc phiribus demonstrare. Scd cur Apollodoream doctrinam Eustathio et miselHs ilHs apud Athenaeura frustuUs sub- esse credara, ratio reddenda est. Ut a certissimis proficiscamur, respondet Athenaeo VII p. 306'^ oTi be bid t6 6vo,ua i6p6(; dvci vevojuiCTTai (KiBapoc^) tou 'ATioXXujvoq eiprixev 'ATToXXobiupoc; Eusta- thius p. 87, 33 . . . ^AttoXXujvi utv KiOapo^; riTOi KiOdpa, eTrei Ki9a- piaTfiq tKeivoq TTepidbeTai; cura Macrobio [I 17, 32I deimle facit p. 87, 15 66ev Kai AtiXio; eTTi6eTiKUj(; ovo^dceTai wq br]\a Kai euopaTa TrdvTa ttou.uv. neque Apollodorura non adgnoscere raihi videor p. 87, 37 outuj Kai Xukoc; AttuXXiuvoc; dOupjua bia ti]v dju- cpiXuKr|V vuKTa. ueO" F-jV eKcpaiveTai i^Xioc; ^ Oranino autera hic ver- borura norainuraque lusus Apollodori ingenio veriloquiorura exco- gitandorum feracissimo non indignus habendus est. Quemnara auctorera — inferioris sine dubio aetatis graramaticura, qui conle- git et coraprehendit quae apud ApoUodorum hic iUic legebantur — Athenaeus et Eustathius secuti sint indagare mihi nor licuit, et vanis coniecturis abstin^adum est. Neque orania sed corapluria Apollodoro adtribuo, quera raaxirae p. 87, 2^ NupKKJCTot; 'E()ivvu(Ti cTTe^dvujua ' vdpKicrcTo; Te Tdp eK toO vapKdv Trapnx^iTc/.i. Kai loO vapKdv Epivvuec; Toiq KaKOupfOiq rrapaiTioi uos tenere persuasum habeo. Eadera fere sed doctiora ex eodem ApoIIodoro desumpta apud scholiastara Soph. O. C. 681 leguntur OTi b' 'Epivvuujv eCTTi CTTecpdvujua (o vdpKuTCFoc) bv\\ov ev oTc Eucpopiujv cpricri [vid. Meinekii Analectorum Aiex. p. usl

TTpoTTpo be uiv bacTTTXfiTeq dcpeiXouevtiv <(dTOV^ oTjuov Euuevibet; ^ dpTn^a 6uYaTpibeai OupKuvoq

vapKicrcTou eTTiCTTecpee^ TrXoKauibac.

'iauj^ oTi rrapd Toic; uviiuacTiv ujc; to TiXeicTTov tKcpucTai " r] oti Tou cppiTTfciv K«i vapKdv eicTiv ai baiuovec^ aiTiai. ujarc bid t6 ovoua auvuuKeiLUCrOai t6 cpuT6v auTaiq. Kupliorionera aputl scho- liastam Lucani [111 402 ; p. 1 1 1 U^.J testem advocaviL Apollodorus;

\

wt

i

-i.

>

il

cf. quae dixi Quaest. myth. p. losqq.; et CTTecpdvujua verbum e So- phoclis loco explanando ' ab eo adscitum videtur esse. Cf. Cornutus p. 75, 14 L. oiKeia)(; be ToTq KaToixouevoi^ Kai 6 vdpKiacro^; exeiv eboEe. Kai tuuv 'Epivvuujv ecpacrav auT6v cTTecpdvuuua eivai, TTpocrebpeucravTeq tv) TrapaOecrei Tfi^; vdpKiiq Kai tuj oTov biavapKdv Tou(; dTTO0vr|(TKOVTa^.

^ Cf. Soph. O. C. 683 sqq.

vdpKioooc,^ iLieYaXaiv Geaiv dpxaiov aTeqpdviu|Li', 6 xe Xpuaau^nK kp6ko<;.

* Quod Athenaeus p. 325" 'ATToWobuipoc he ev toIc Ttfpi fteujv jf) 'EKaTr] (pr\6i GueoGai TpixXriv hia T)]v toO ovouaToq oiKei6Tr]T(x • rpiuopcpoc YCip r] Ge^c; ni)n prorsus concinere videiur cum Eustathin p. 87, 28 )] TpiYXa KaTu Touc TraXaiou^ 'ApTeuiboc; d"faXua. TTap6aov >] TpiYXa ufcv KaTd tov KiXiKU 7T0ir|T)iv Tprfovoi; Yuvaic; eTrujvouaaTai Tpic; -fevvujaa tou eTouc. Kai "ApTeuiq TauTov be eiTreiv aeXqvr) TpiTuia ueTu Y^vvriaiv aaqpius bieKcpaive- TUi non morur. Eiusmodi enim diversitas persaepe depreliendi potest, si ad eundeni fotUem uuaque redit disputatio neque idem scriptor compilatur.

4.

J

'm^^m

i

l

VITA

Natus sum Augustus Adolfus losefus Robertus Miinzel Aquis IMattiacis a. h. s. LIX die xii mens. Sept. patre Henrico matre Maria e gente Lautz, fideique addictus sum evangelicae. Postquam per quattuor annos, ut usus ferebat civium Wiesbadensium filiis, in ludo urbano prirais litterarum elementis imbutus fui, vere anni 1869 in gymnasium patriae meae receptus sum, quod tum florebat C. Schwartzii auspiciis nunc floret Roberti Paehler, ibique institutione et disciplina virorum doctorum usus sum, qui primum litterarum humanarum amorem ingenio iuveniU incendebant. Maturitatis deinde testimonio instructus cursu novem annorum absoluto, ut philologiae operam navarem vere anni 1878 hanc almam htterarum sedem adii, cuius quod usque ad hunc diem per varios vitae fortunaeque ca- sus civis fui academicus gaudeo atque glorior. Per varios dixi vitae fortunaeque casus. Nam ante hos quinque annos patre optimo acerbo fato mihi erepto orbus factus sum et ipse curis distractus morbisque non semper iucunde eam degi aetatem, quam iuvenes degere solent iucundissimam. Attamen studiorum meorum cursu numquam prorsus intermisso audivi vv. cc. Bernays Biicheler Kekule Leo Schaefer Usener. Ut in seminarium philologorum, cu- ius per annum fui sodalis ordinarius, reciperer Biicheleri Liibberti Useneri egregia erga me benivolentia factum est. Exercitationibus epigraphicis ut interessem bis mihi benigne permisit Bucheler. Quos erga viros optime de me mcritos animum gratissimum numquam deponam. Imprimis autem pie semper colam Biicheleri et Useneri memoriam, qui quanta Hberah'tate studiorum mcorum moderatores vitaeque fautores extitcrint factis comprobare et declarare non potero verbis nolo.

4^

SENTENTIAE CONTROVERSAE

L Photii lexicon edita eiusdem bibliotheca conditum est.

IL Plutarch. Quaest. conviv. V S^ ^ quae apud Diibnerum le- guntur verba foede corrupta "H TaOia eirrev ouk dveTVUJ KaieujLiai aox ifiv TTiiuv vjq ouK eTTeicraKTov oube veov dXXd TidTpiov Kai TTaXaiov be cfTemudTuuv 1cr9juiuuv cfeuvuvovTe^ eKiviicrev ou vlovq UJ^ dv TToXujuaGr](; citvfjp Kai TroXu'fpdu,uaTO(; in hunc modo emendo '^H TauTtt eiTTev ouk dveYVuuKaTe ufueic; oi Tiiv ttituv 6jq ouk eTTeicTaKTov oube veov dXXd TTdTpiov Kai TraXaiov [be] OTi}i}ia Tijuv 'laGjuiujv cre)uvuvovTe(; ; 'EKivricre b' eviou^; uj(^ dv TToXu)ua0f](; dvfip Kai TToXuYpd|uuaTO(;.

III. Statii Silvar. V^ 3, 157 legendum propono

Carmina Battiadae latebrasque Lycophronis an/rt\ ubi a/ri codices exhibent.

IV. Schol. Clement. Alex. Protr. p. 15 P. [I p. 420 Dind.] ( KouprjTe^) di Kai Aia Kai Aiovucfov cti vriTriou^; KpurrTOjuevouq dTTO Tuuv dTTeiXouvTUJv dTToXecTeiv auT0U(^ ecTuucrav tuj TTaTdxuJ tujv orrXuuv Tfiv tiuv vriiriujv dbJiXov rroioijVTe*; cpuuviiv corruptura verbum dpiTTiov in tuuv vriTriuuv mutavi.

V. Etymolog. Gud. p. 175, 32 restituo 'Ekti^6Xo(^ Kai eKrjpe- XeTJi^; Kai eKaTO(; [cKaTi cod.] outuu^ 6 'AttoXXuuv, oti auTo^: eOTi [auTO(; erri cod.J tuj iiXiuj Td(; dKTiva<; eKaGev pdXXuuv [pdXXei cod.J. VI. Athenaeus XIII p. 560^""^ catalogo mythographo utitur : Tive^; oiKOi dvdcTTaTOi bid Yuvaka^; eYevovTO, qui extat etiam in codice Laurentiano 50, i apud Westermannum Mythogr. p. 345.

VIL Ammon. De diff. verb. p. 107 Valckenaer OuXfi Kai

uuTeiXf] biaqpepei Kai "0)UT]pO(; Tfiv biacpopdv TeTiipiiKev

eTTi )uev TY\(; ouXfj^; eirruuv [t 393

Triv TTOTe uiv cTuq fjXacre XeuKUj obovTi, eTTi be Tfj(; ujTeiXfi^;

auTiKa b' eppeev aijua k^t' ouTajuevriv diTeiXriv non Ammonii culpa, qua de re dubitabat Valckenaer, duos versus Homericos coaluisse — P 86 et A 140 — , sed librariorum, qui P 86 margini adscripserant, docet Etymologus Gudianus p. 440, 17 sic restituendus

■ I.. i.1

- 38 -

.... Kai "Ouripoc; be leiripriKe ifiv biaqpopav eiTTuuv

ouXnv (ttiv TTOTe uiv aOq nXacre XeuKUj obovii, eTTi be ifi^ ujTeiXfic>

auTiKa b" tpo^zfzv aiLia KeXcdvecpec^ eE ujTeiXfjc^.

VIII. Plutarchus Quaest. conv. !I 3. i quem exhibet versum laov Toi Kuduouc; eaOeiv Keq)aXd<; Te TOKfiiuv

respicit Sextus Empiricus Hypot. III 224 evioi be OdTTOV dv luc,

KecpaXdq cpaTeiv cp^acri tujv TiaTepuiv f\ Kuduouc.

IX. Philodem. iiepi euaegeiac; p. 15 G. suppleo

Tuuv 9riXeiiu[v be Tac, ,uev TeCXeiac eiadToucTiv [Td;; be TTap9evou<; [Kai dYdjLiout;.

X. Philodem. de musica col. X restituo

K]ai uavTi-

KTTJV UTTO [rTLUllKUUV dElOU-

u|ev Tiu|dcrHai Kaljujupia dX- Xaj TfLuvl unbev d[Tal06v ira- pa|aK[eua|Z;ovTUJV ktX.

XI. [IleracHt.] AUeg. Homer. c. 73 }). 144 Mehler. scnhi iubeo KujKUTOc; ' uev^ ouv 6 TTpujToc ovoudZ^eTai noTauoc eTTUJVu^ov dvOpujTTivou TTdOouc^ KaKov ■ Bpfivoi Twp erri toic; TeBveLuaiv TTpuj- TOi |oi codd 1 TTapd tuuv Iuuvtujv. nupicpXeTeOovTa b' ecpeEfif; ovoudcei ■ uerd Tdp rd bdKpua racpai Kai TTup dcpaviZov d eari GvriTnc; aapKo;; ev tiluv. A,ucpoTepouc; be Touq TTorauouc; eic; eva Tov 'AxepovTa auppeoviac; oibev, eTreiTrep eKbex^fc^i '-^tTd toij^ Trpixj- Touc; KUJKUTOuq Kai TT^v ocpeiXouevTiv Taq)Tiv dxTi Tiva Kai Xijrrai xpd- vioi TTp6<; Xrf eia(; [oXiTa^; codd.J uTTOuvTiaeu; epeOiLOuaai rd rrdBTi.

XII. Achillis Tat. Isagog. iii Arat. Phaen<M-ii. p. i6()-^ Pct. 6 ToOv cujbiaKO*; Kai XoEiac; utto tivuuv KaXeirai, eTTeibfi iiXioc; Tdc; obouc; ev auTUJ TTopeueTai XoEd^, uon XoEoc;, ut exhibet Petavius, scripsi sed XoEdc;.

XIII. Propcrt. eleg. I 3, 16 lege

Osculac|ue admota sumcre parva manu cod. et arma.

XIV. Cornut. p. 08, 3 L. dTTO Taurric; be Tfjc; dpxn^; kcu MouariTeTrjc; eKXfiBTi ("AttoXXujv) Kai eTTiaKOTTO^; Kai auTOc; rrai- beiac; jueTd TiJuv MouaOuv evojuiaBri '

eK Tdp Toi Mouaeuuv Kai eKripdXou 'ArrdXXLJUVO^ dvbpec; doiboi eaaiv erTi xQovi Kai ^aaiXfjec;

I

I.

\

— 39 —

scripturam Traibeiac; revocavi, prae qua sordet Langii lectio irai- Z!eiv. Fortasse etiam scribendum Kai aiTioc;.

XV. Porphyr. de abstin. II 46 p. 113 Xauck. ou Tdp '^v^ ev )uev lepoTc; utt' dv9p:juTTuuv BeoTc; dcpujpia,uevoiq Kai Td ev rroaiv KaBapd bei eivai Kai dKTiXibLUTa \Td) TTebiXa vocuhmi Td inserui.

XVI. Excerpta e ProcH in Platon. CratyL schol. p. 15 Boiss. eadem utor medicina "Exouaiv ouv Kai (ai) TTpdEeu^ Kai ai TTOif|- aeic; ibiouq dpoucg.

XVII. SchoL Apollon. Rhod. I 1124 duo scholia distinguenda sunt non bene a Keilio conflata

1. eiKOTuuc; ■ \-\ Tdp bpu<; Tepd Tfjc; 'Peac;. ujc; qpTiaiv 'AttoXXo-

bwpoc; ev TpiTiu Trepi Beuuv. 11. ... bpuivoic; be auTouc; ^T^ai aTecpeaBai bid t6 luepjLiepi- aBai Trj Beuj t6 bevbpov toOto bid t6 Kai TTp6c; areTac^ Kai TTp6^ Tpocpfiv (t6) TTpujTOv xp^lcTiueuaai.

f-'- *kJ

\

fM

rsji

K):

CDi

iO

"03

icn

issa

■ m

II

/

ro

f\J

00 UL

a:

O Q

o

t

I

'€1

'f-f.'

■l' *4«

-:%«'

ji#r.

wmm

<'^..

^r