DET __ + KONGELIGE DANSKE + VIDENSKABERNES D EL E.S KA B.S NATURVIDENSKABELIGE oc MATHEMATISKE AFHANDLINGER. FIERDE DEEL. MED TO KOBBERTAVLER. | u KJOBENHAVN, 1829. TRYKT I HARTV. FRID. POPPS BOGTRYKKERIE. ES Fat 3 a se Ba RA he wma m ee PEN? “ae sg and dita KH db a. Bud, F ortegnelse paa Selskabets Embedsmænd og öyrige Med'emmer Oversigt over Selskabets Forhandlinger og dets Medlemmers Ar- beider fra 31 Mai 1827 til 31 Mai 1828 af Prof. LE MOTS ES CPU ee RES e . . % FSB af guineiske Planter, som eré fundne af danske Bo- tanikere, især af Etatsraad Thonning, ved Etatsraad og Prof, F.C. Schumacher, Andet Stykke we Beskrivelse over et menneskeligt Misfoster, hvis Organer havde et omvendt Leje, af Etatsraad og Professor Her holdt Sz C 4 eC. Pee I XIIL. «+ 237. . i = y Betragtninger over Misfostere i Almindelighed, af Etatsraad e PPR OF EEE OU TE ES en re Te > N FORTEGNELSE OVER DET KONGELIGE DANSKE VIDENSKABERNES SELSKABS EMBEDSMEND OG ÖVRIGE MEDLEMMER. Embedsmænd. President. i... Excellence Hr. Ernst Henrich Greve af Schimmelmann, til Grevskabet Lindenborg, Ridder af Elephanten, Storkors af Dannebrogen og Dannebrogsmand, Geheime - Statsmini- ster og Chef for Departementet for de udenlandske Sager 0. 5. V. Secretair. . Hr. Hans Christian Örsted, Doctor Philosophie, Etatsraad, ordentlig Professor i Physiken ved Kiôbenhavns Universitet ; Ridder af Dannebrogen og Dannebrogsmand o. 5. v. KASS ET CT. Hr. Conrad Friderich v. Schmidt- Phiseldeck, Doctor Philo- sophie, Etatsraad, Deputeret i det kongelige General-T'old- kammer og Commerce-Collegium, Ridder af Dannebrogen og Dannebrogsmand o. s. v. (1) Il Archivarius. Hr. Joakım Frederik Schouw, Doctor Philosophiæ, Professor i Botaniken ved Kiöbenhayns Universitet o. s. v. Landmaalings-Commissionen. Hr. Peter Johan Wleugel, Commandeur i Söe-Etaten, Navi- gations-Directeur, Ridder af Dannebrogen o. s. v. — Erasmus Fog Thune, Doctor Philosophiæ, Professor ı Ma- thematiken ved Kidbenhayns Universitet, Lector i de mathe- matiske Videnskaber ved Sôcetaten o. Ss. v. Ordbogs-Commissionen. Hr. Borge Thorlacius, Doctor Theologiz og Philosophiæ, Etats- raad, ordentlig Professor i det latinske Sprog ved Kiöben- havns Universitet, Ridder af Dannebrogen o.s.v. Formand, — Peter Erasmus Müller, Doctor Theologie og Philosophie, ordentlig Professor i Theologien ved Kidbenhayns Universi- tet, Ridder af Dannebrogen o. s. v. | — Jens Moller, Doctor Theologiæ, ordentlig Professor i Theolo- gien ved Kiöbenhavns Universitet, Ridder af Dannebrogen o.s.v. — Knud Lyne Rahbek, Doctor Philosophiæ, Etatsraad, ordentlig Professor i Æsthetik og det danske Sprog ved Kiöbenhavns Universitet, Theater Directeur, Ridder af Dannebrogen o. s. v. — Janus Lauritz Andreas Kolderup-Rosenvinge, Doctor juris, Professor i Lovkyndigheden ved Kiöbenhavns Universitet, extraordinair Assessor i Höiesteret o. s. v. Casse-Commissionen. Hr. Grim Johnsen Thorkelin, Doctor juris, Conferentsraad, Pro- fessor, Geheime-Archivarius, Ridder af Dannebrogen o. s. v. TT Hr. Johan Fredrich Wilhelm Schlegel, Doctor juris, Confe- rentsraad, ordentlig Professor i Lovkyndigheden ved Kiö- benhavns Universitet, extraordinair Assessor i Hôiesteret, Commandeur af Dannebrogen o. s. v. — Lauritz Engelstoft, Doctor Philosophiæ, Etatsraad, Med- lem af Directionen for Universitetet og de laerde Skoler, or- dentlig Professor i Historie og Geographie ved Kiöbenhavns Universitet, Ridder af Dannebrogen o, s. v. Revisor. Hr.Erasmus Georg Fog Thune, Doctor Philosophiz,Professor o.s.y. /Eres-Medlemmer. Hs. Excellence Hr. Cai Friderich Greve af Reventlov til Gla- sau og Altenhof, Geheimeconferentsraad, Landdrost og Gou- verneur i Hertugdömmet Lauenburg, Ridder af Elephanten, Storkors af Dannebrogen og Dannebrogsmand o. s. v. — Excellence Hr. Ernfi Henrich Greve af Schimmelmann, Ge- heime-Statsminister o. s. v. Selskabets Præsident. — Excellence Hr. Friderich v. Moltke, Geheimeconferentsraad, Directeur for Öresunds Toldkammer, Ridder af Elephanten, Storkors af Dannebrogen og Dannebrogsmand, Ordens Se- cretair o. Ss. v. — Excellence Hr. Herman Baron af Schubart, Geheimecon- ferentsraad, General- Commerce-Intendant i de italienske, levantiske og joniske Havne, Storkors af Dannebrogen og Dannebrogsmand, Ridder af den Russisk-Polske St. Stanis- laus Orden, Vicepræsident af det italienske Academie o. 5. v. (1 *) IV Hs. Excellence Hr. Johan Sigismund v. Mösting, Geheime- Stats- og Finants-Minister, Præsident i Rentekammeret, för- ste Deputeret for Finantserne, Ordens - Kantsler, Rid- der af Elephanten, Storkors af Dannebrogen og Dannebrogs- mand 0. s. v. Indenlandske ordentlige Medlemmer. Hs. Excellence Hr. Adam Wilhelm v. Hauch, Doctor Philo- sophie, Overkammerherre, Overhofmarschal, Over-Stald- mester, Chef for Capellet, Mynt-Cabinettet og Kunstmusæet, og den kongelige Malerie-Samling, Marschal for de konge- lige Ordener, Ridder af Elephanten, Storkors af Dannebro- gen og Dannebrogsmand o. s, v. Hr. Grim Johnsen Thorkelin, Conferentsraad, Doctor juris, Ge- heime-Archivarius, Secretair ved den bestandige Commission for Arnas Magnusens Legat, Ridder af Dannebrogen o. s. v. — Friderich Münter, Doctor og Professor "Theologie, Biskop over Siellands Stift, Ordens Biskop, Medlem af Missionscol- legiet og Directionen for Veisenhuset,, Storkors af Danne- brogen og Dannebrogsmand o. s. v. — Johan Daniel Herholdt, Doctor Medicine, Etatsraad, or- dentlig Professor i Medicinen ved Kiöbenhavns Universitet, Stabsmedicus i Söe-Etaten, Medlem af det kongelige Sund- hedscollegium, Ridder af Dannebrogen o. s. v. — Andreas Gamborg, Professor emeritus ved Kiobenhayns Universitet. — PeterKofod Ancher Schousboe, General-Consuli Marocco, Le- gationsraad, Ridder af Dannebrogen og St. Anna Ordenen Vv Hr. Gregers Wad, Etatsraad, ordentlig Professor i Naturhisto- rien ved Kiöbenhavns Universitet, Inspecteur ved det kon- gelige Natural-Museum , Ridder af Dannebrogen o. s. v. — Niels Iversen Schow, Doctor Philosophie, Etatsraad, Pro- fessor emeritus ved Kidbenhayns Universitet og Academiet for de skiönne Konster. — Christian Heinrich Pfaff, Doctor Philosophie, ordentlig Professor i Medicinen ved Universitetet i Kiel, Ridder af Dannebrogen o. s. v. — Johan Georg Ludvig Manthey, Justitsraad, Professor, Rid- der af Dannebrogen. Hs. Excellence Hr. Ove Malling, Geheime-Statsminister, förste Medlem af Directionen for Universitetet og de lærde Sko- ler, "kongelig Historiograph, Chef for det store kongelige Bibliothek, Ridder af Elephanten, Storkors af Dannebrogen - og Dannebrogsmand o. s. v. Hr. Johan Friderich Wilhelm Schlegel, Conferentsraad, Doctor og Professor juris, Commandeur af Dannebrogen o. s.v. — Conrad Friderich v. Schmidt-Phiseldeck, Etatsraad o.s. v. Selskabets Kasserer. — Christian Friderich Schumacher, Doctor Medicine, Etats- yaad, Professor i Anatomien ved Kidbenhayns Universitet, Meddirecteur ved det kongelige Frederiks Hospital, Ridder af Dannebrogen o. s, v. — Hans Christian Orsted, Professor, Etatsraad, Ridder af Dannebrogen o. s. v. Selskabets Secretair. — Borge Thorlacius, Etatsraad, Professor, Ridder af D brogen 0, s. v. VI Hr. Johan Hermann v. Kramer, Oberstlieutenant, Ridder af Dannebrogen. | Anders Sandöe Örsted, Doctor juris, Conferentsraad, Ge- neralprocureur, Deputeret i det danske Cancellie, Ridder af Dannebrogen og Dannebrogsmand On S. V. Peter Erasmus Müller, Professor "Theologie, Ridder af Dannebrogen o. s. v. Lauritz Engelstoft, Etatsraad, Professor, Ridder af Dan- nebrogen o. s. v. Jens Wilken Hornemann, ordentlig Professor i Botaniken ved Kiöbenhavns Universitet, Ridder af Dannebrogen, o.s. v. Peter Johan Wleugel, Commandeur, Ridder af Dannebro- gen 0. s, v. | Jens Möller, Professor Theologie, Ridder af Dannebrogen, 0,85 Ws Heinrich Christian Schumacher, Doctor juris, Etatsraad, ordentlig Professor i Astronomien ved Kiöbenhavns Univer- sitet, Ridder af Dannebrogen og Dannebrogsmand o. s. v. Erasmus Georg Fog Thune, Professor o. s. v. Selskabets Revisor. 9 Urban Jürgensen, Kongelig astronomisk Uhrmager, Ridder af Dannebrogen og Dannebrogsmand. Christian Ramus, Doctor Philosophie, Professor, Directeur for Myntkabinettet, Bibliothekar ved det classenske Biblio- thek, Ridder af Dannebrogen o. s. v. Fredrik Christian Sibbern, Doctor Philosophiæ, Professor 1 Philosophien ved Kiöbenhavns Universitet. Jacob Peter Mynster, Doctor Theologie, Kongelig Con- Vil F fessionarius, Medlem af Directionen for Universitetet og de lærde Skoler og af Directionen for Pastoral-Seminariet, Com- . mandeur af Dannebrogen og Dannebrogsmand o.s. v. Hr. Mathias Hastrup Bornemann, Doctor juris, ordentlig Pro- fessor i Lovkyndigheden ved Kidbenhayns Universitet, ex- traordinair Assessor i Höiesteret o. s. v. — Joachim Diderich Brandis, Doctor Medicine, Conferents- > ; raad, Livmedicus, Archiater, Ridder af Dannebrogen og Dannebrogsmand o. s. v. Johan Sylvester Saxtorph, Doctor Medicine, Etatsraad, ordentlig Professor i Medicinen ved Kiöbenhavns Universitet, Medlem af Sundhedscollégiet, Overlæge ved Fådsels- og Pleie- stiftelsen, Ridder af Dannebrogen o. s. v. Ludvig Levin Jacobson, Doctor Medicine & Chirurgie, Pro- fessor, Regimentschirurg o. s. vv. Knud Lyne Rahbek, Professor, Etatsraad, Ridder af Dan- nebrogen o. s. v. Y Erich Christian Werlauff, Doctor Philosophie, Justitsraad, Professor i Historien ved Kiöbenhavns Universitet, Bibliothe- kar ved det store kongelige Bibliothek, Ridder af Danne- brogen o. s. v. | | Johan Christopher Hagemann Reinhardt, Professor i Na- turhistorien ved Kiöbenhavns Universitet o. s. v. Rasmus Nyerup, Doctor Philosophiæ, Professor i Litterair- Historien ved Kiôbenhavns Universitet og Bibliothekar ved Universitets-Bibliotheket, Provst paa Regentsen, Ridder af Dannebrogen o. s. v. Ole Worm, Professor, Rector ved den lærde Skole i Hor- sens, Ridder af Dannebrogen. Vill Hr. Bendt Bendtsen, Professor, Magister, Rector ved den lærde Skole i Fredriksborg, Ridder af Dannebrogen. — Joakim Fredrik Schouw, Professor o. s. v. Selskabets Archivarius. Janus Lauritz Andreas Kolderup- Rosenvinge, Doctor og Professor Juris 0. s. v. William Christopher Zeise, Doctor Pitivsphia’ Professor i Chemien ved Kiôbenhavns Universitet o. s. v. Rasmus Christian Rask, Professor i Literair-Historien ved Kiöbenhayns Universitet o. s. v. | Georg Forchhammer, Doctor Philosophiæ, Lector i Che- mie og Mineralogie o. s. v. Henrich Gerner v. Schmidten, Magister, Professor i Mathe- matiken ved Kiöbenhavns Universitet o. s. v. Peter Ole Bröndsted, Doctor Philosophie, Geheimelegations- raad, dansk Hofagent i Rom, Professor i Philologien ved Kiöbenhavns Universitet, Ridder af Dannebrogen o. s. v. Frederik Christian Petersen, Doctor Philosophiæ, Professor i Philologien ved Kiôbenhavns Universitet o. s. v. Hans Christian Lyngbye, Sognepræst til Söborg og Gille- leie Menigheder i Sielland. Cramer, Doctor juris, Etatsraad, Professor i Lovkyndighe- den ved Universitet i Kiel, Ridder af Dannebrogen. Tvesten, Professor i 'Theologien ved Universitetet i Kiel, Ridder af Dannebrogen. Udenlandske Mediemmer. Hr. William Coxe, Medlem af Videnskabernes Selskab i London. Sigismund Friderich Hermbstädt, Preussisk Geheimeraad, Medlem af Fabrik- og Manufactur-Collegiet i Berlin, Over- medicinalraad og Professor i Chemien. ce Hr. Johan Bartholomæus Tromsdorff, Doctor og Professor i Erfurt. g | — Friderich v. Zach, Baron, forhen Overhofmester hos den af- döde Enke-Hertuginde af Sachsen-Gotha og Altenburg. — Antoine Isaac Sylvestre de Sacy, Baron, Professor i de orientalske Sprog i Paris, Commandeur af Æreslegionen. — Niels Treschow, Doctor Theologiæ, Statsraad i Norge, Com- mandeur af Nordstierne-Ordenen og Ridder af Dannebrogs- ordenen. i — Jens Esmarch, Professor i Mineralogien i Christiania. — Carl Victor v. Bonstetten, forhen Amtmand i Nyon, i Genéve. — Antoine Portal, Ridder, Professor. — Hermann, Ridder, Generalmajor, Berghauptmand ved de Cathrinebergske Bjergværker og Stöberier. — Jean Antoine Chaptul, Greve, Storkors af Æreslegionen. — Georg Leopold Chretien Frederic Dagobert Cuvier, Baron Medlem af Æreslegionen, Præsident for det offentlige Under- viisnings Collegium i Paris, Secretair for det kongelige Vi- denskabernes Selskab i Paris. — Reinhardt Woltmann, Directeur ved Vandværkerne i Cux- haven. — Edvard Romeo Vargas de Bedemar, Greve, Kammerherre Maltheser-Ridder, Commandeur af den Storhert. Saxiske hvide Falkeorden. — Cajetan Palloni, Doctor og Professor i Medicinen i Pisa. — Jens Raihke, Professor i Zoologien ved Universitetet i Christiania. | (2) ae Hr. Alexander von Humboldt, Baron, Kammerherre, i Berlin. — Johan Jacob Berzelius, Professor i Chemien i Stokholm, Commandeur af Vasa- og Ridder af Nordstjerne-Ordenen, Secretair ved det kongl. Videnskabernes Selskab i Stokholm. — Anton Henrich L. Heeren, Hofraad, Professor i Göttingen, Ridder af Guelf-Ordenen. — Carl August Böttiger, Hofraad, Professor i Dre Rid- der af Wladimir-Ordenen. — Friederich Creuzer, Hofraad, Professor i Heidelberg. — John Redman Coxe, Doctor og Professor i Chemien ved Universitetet i Philadelphıa. — J. B. van Mons, Apotheker i Bryssel. — Louis Joseph Gay Lussac, Professor i Chemien i Paris, Medlem af Æreslegionen. — Carlo Rossini, Biskop af Puzzuoli og Præsident for det Her- culanske Academie i Neapel. — Carl Friederich v. Wiebeking, Geheimeraad, Ridder af civil Fortjenst-Ordenen i Bayern, af den bayerske Krone og af St. Anna-Ordenen. — Flauti, Professor i Neapel. — Carl Ludvig Metzler Gieseke, Professor i Mineralogien i Dublin, Commandeur af Dannebrogen. — Robert Jamieson, Professor i Mineralogien i Edinburgh. — Theodor Monticelli, Secretair ved Nidenskabecnés Selskab i Neapel. — Johan Friderich Meckel, Professor i Medicin og Chirurgie i Halle, Ridder af Jernkorset og af Wladimir-Ordenen. — Lawrence, Professor, Chirurgus ved Bartholomæus-Hospita- let i London. — Thomas Young, Doctor, Secretair ved Videnskabernes Sel- skab i London. XI Hr.Pond,Directeur for det astronomiskeObservatorium i Greenwich. — Johan Friederich Ludvig Hausmann, Hofraad, Professor i Mineralogien i Göttingen. — Johan Friederich Stromeier, Hofraad, Professor i i Chemien i Göltingen, Ridder af Guelfe- Ordenen. — Henrich Steffens, Professor i Mineralogien i Breslau, Rid- der af Jernkorset. — Humphry Davy, Baronet, Præsident for Videnskabernes Selskab i London. == Leopold v. Buch, Preussisk Kammerherre, i Berlin. — Carl Friderich Gaus/, Hofraad, Professor ved Universitetet i Göttingen, Ridder af Dannebrogen. — Friderich Wilhelm Bessel, Professor i Königsberg, Ridder af Dannebrogen. — Colby, Major i Ingenieur Corpset, Chef for Blahsiälnirgen i England. — Sergius v. Ouwaroff, russisk Statsraad, Præsident for Vi- denskabernes Selskab i Petersborg. — Joseph v. Hammer, österrigsk Hofraad, Medlem af det ori- entalske Academie i Wien, Ridder af Dannebrogen, Wladimir og St. Leopold Ordenen, Commandeur af Constantinsordenen. — Ermann, Professor i Berlin og Secretair for den physiske - .. Klasse af Viderskabernes Selskab sammesteds. — Brewster, Doctor Med. i Edinburgh og Secretair for Vi- denskabernes Selskab. — Brera, Statsraad og Secretair for Videnskabernes Institut i Overitalien. — Ernst Friederich v. Schlotheim, Hertugelig Sachsisk - Co-- burgisk og Gothaisk Geheimeraad og Kammerpræsident. — Antoine Laurent de Jussieu, Professor i Botaniken i Paris. Medlem af Æreslegionen. | (2 *) XII Hr. August Pyramus Decandolle, Professor i Botaniken i Geneve. — Robert Brown, Medlem af Videnskabernes Selskab i London, — Christopher Martin Frähn, Doctor Theologiæ og Philoso- phiæ, Academiker i St. Petersborg for de orientalske Old- sagers Fag, Ridder af St. Anna Ordenen. — J.F. L. Schrøder, Professor i Physik og Mathematik i Utrecht. — Francois Jean Dominique Arago, Professor i Astronomien ı Paris. — Joseph Fourier, Baron, en af det franske Videnskabernes Selskabs Secretairer. — J. F. W. Herschel, Esquire, — Kater, Capitain. — Louis Jaques Thénard, Professor i Chemien i Paris, Med- lem af Æreslegionen. — Christian Samuel Weisf, Professor i Mineralogien i Berlin, — Seebeck, Doctor, Medlem af Videnskabernes Academie i Berlin. — Carl Friedr. v. Savigny, Professor, Geheimeraad. — Gustav Hugo, Dr. Professor juris og Geheime-Justitsraad iGöt- tingen. — C. F. Eichhorn, Dr. Professor juris, Hofraad i Göttingen. — Geijer, Professor i Historie og Ordens Historiograph i Upsala. — Philip Nathanael Wallich, Dr. Philosoph., Directeur afden botaniske Have i Calcutta. — Christian Hansteen, Professor i Christiania. — Struve, Professor i Astronomien i Dorpat. — S D. Poisson, Medlem af det franske Instituts Kongelige Videnskabernes Academie. — Hallenberg, Rigshistoriograph i Stokholm. — Niebuhr, Preussisk Geheimestatsraad. — Hamaker, Professor i Leiden. OVERSIGT OVER DET KONGELIGE DANSKE VIDENSKABERNES SELSKABS FORHANDLINGER 0 G DETS MEDLEMMERS ARBEIDER FRA 31 MAI 1827 TIL 31 MAI 1828. AF ETATSRAAD OG PROFESSOR ZI. C. ÖRSTED, RIDDER AF DANNEBROGEN OG DANNEBROGSMAND, SELSKABETS SECRETAIR. PSN EE A EN EN A AA AA EN EVE AVE EVE VE VA EVENE EVENE EVE EVE) DOTE A A A A a A A I afvigteMödeaar har Selskabet optaget fölgende indenlandske Medlemmer: I den historiske Classe: Ur. Etatsraad Cramer i Kiel. I den philosophiske Classe: Hr. Professor Zvesten i Kiel, og fölgende udenlandske Medlemmer: For den mathematiske Classe: i Hr. S. D. Poisson, Medlem af det franske Instituts Kgl. Viden- skabernes Academie. . For den historiske Classe ; Hr. Rigshistoriograph Æallenberg i Stockholm. Hr. Geheimestatsraad Niebuhr i Bonn. . . Hr. Professor Hamaker i Leiden. Den mathematiske Classe. Professor Thune har forelagt Selskabet et Beviis for den saakaldte Harriotske Læresætning, hvilket efter sin Natur ikke letteligen tillader et Udtog. Professor v. Schmidten har forelagt Selskabet en Afhandling over de mathematiske Functioners Classification, Som bekjendt, kunne de vig- tigste mathematiske Undersögelser, hvad enten man af bekjendte Störrel- ser söger ubekjendte, eller man söger den Lov, der forbinder en given Mangfoldighed til Eenhed, alle henföres til Læren om Functioner, Disse ere alt i Videnskabernes nuværende Tilstand henförte til forskjellige Clas- ser, der ved dens Udvikling ville foröges i det Uendelige. Men ikke XVI blot Functionerne mellem tvende Störrelser lede til en saadan Mangfoldig- hed: thi ved enhver ny Störrelse, der indföres, fremkommer en ny Uendelighed af Forbindelser. Det er let at fremstille en vis Linie, der er ligesom det naturlige Tegn for en vis Function mellem tvende Störrelser ; en Function mellem trende kan giöres anskuelig ved et Legem, eller en Udstrækning i tre Retninger; men Functioner mellem 4 eller flere Stör- relser udfordre til deres fuldkomne Fremstilling en större Mangfoldighed end den, der findes i Rummet. Ikke destomindre indeholde Functionerne mellem tvende Störrelser de Principer, der ligge til Grund for Kundskab om de öyrige, og fortjene da saaledes, saavelsom ved deres större Sim- pelhed, en særdeles Undersögelse. Man har da ligesom ved enhver Mangfoldighed af Naturgjenstande, sögt efter en Orden, hvorved disse Functioner kunde inddeles i höiere eller lavere Classer, Genera og Species, men i denne Undersögelse frem- byder Videnskaben ikkun de förste Elementer. Inddelingen kan foretages efter mere eller mindre hensigtssvarende Principer, saasom ved de forskjellige] Maader, hvorpaa Begreberne dan- nes, eller efter visse vesentlige Egenskaber ved de Former der udledes af samme, og som man, ifölge det ovenfor bemærkede, altid kan tænke sig som Linier. Den almindeligste Inddeling af Functionerne er den i de saakaldte algebraiske og tramscendente. Disse frembringes paa mangfoldige forskjel- lige Maader, der næsten ikke synes underkastede noget fælleds Princip, saa at man endog, som for Ex. ved de trigonometriske, har blandet dem med nogle for den almindelige Stürrelselære} fremmede Begreber. } De algebraiske derimod, eller de, der have den Egenskab, ‘at en vis Verdi af den ene Störrelse ikkun paa et endeligt Antal forskjellige Maa- der kan bestemme den anden, have, med Hensyn til deres Classification, været mere omhyggeligen underségte. Man har dannet forskjellige Orde- ner efter de höieste Potenser, der frembragtes af de tvende foranderlige Stôrrelser; man har sögt at inddele hver Orden i Classer, Genera og Species, og saaledes at udtömme alle bestemt forskjellige Slags Functioner, Men de vigtige Undersôgelser, som herom findes hos Newton, Cramer og Euler, ere dog meget indskrænkede, og ville ved nesten ethvert Forsög paa at udstrække dem, måde uoverstigelige Vanskeligheder. Ikke blot XVII ere de næsten alle indskrænkede til de algebraiske Functioner; men ved at gaae ud over de velbekjendte Functioner og tilsvarende Linier af anden Orden, der indeholde de saakaldte Keglesnit, . måder man i tredie Orden en Mangfoldighed, som Newton har henfört til 72 Species. Functionerne af Ade Orden lede til en i Forhold meget större Mangfoldighed, og det vilde være uoverkommeligt at udtémme den 5te og de höiere Ordener. Saaledes synes denne Vei ikke at kunne före Videnskaberne meget fremad, og f. Ex. de vidtlöftige Undersögelser af Ruffini, i det 18de Bind af det italienske Selskabs Skrifter, over den 3de og 4de Orden, ikke i Resulta- tet at syare til den derpaa anyendte Flid og Skarpsindighed. For altsaa ikke at tabe sig i en stedse foröget Mangfoldighed, - eller at maatte standse ved undförlige Operationer, bliver det nödvendigt, at opsöge et andet Classificationsprincip. Uden at gjøre Fordring paa en udtömmende Classification, er den Afhandling, som forelagdes Selskabet bestemt, til at opgive visse Classer af Begreber og tilsvarende Former i Rummet, der af större Omfang end de hidtil dannede, naturligen frembyde sig ved visse væsentlige Særkjender. Saadanne Undersögeiser ere af Vigtighed saavel for af Begrebet at udlede dets Gjenstand, som i det modsatte Tilfælde, naar man til enkelte Störrelser söger det simplest mulige: Begreb, der bestemmer dem, eller afgivne Puncter söger Loven for den simpleste Linie, der in- deholder dem. Denne sidste Opgave ligger til Grund for Interpolations- theorien i videste Betydning, idet de sædvanlige hidhörende Methoder ind- skrenke sig til saadanne Functioner, hvor ingen Værdie af den uafhæn- gige bestemmer meer end een af den afhængige. Disse udgjöre saaledes den simpleste Classe af Functioner, og deles i hele, eller saadanne, hvor en endelig Værdi af den uafhængige bestemmer ikkun endelige af den. af- hængige og brudne, hvor denne sidstes Værdier ogsaa kunne være uende- lige. Herfra kan man opstige til meer og meer sammensatte Former, hvori én vis Værdi af den uafhængige kan bestemme flere af den afhængige, og hvoriblandt den simpleste Form er den symetriske. Som bekjendt, kan “man, ved Forbindelse ‚af rationale og irrationale Functioner, danne saa- danne nye mere indviklede Former, i det Uendelige, men det er da ikkun ved en systematisk Forbindelse at man danner -de Classer, der udtrykke de væsentligste Egenskaber af de til samme hårende specielle Former. Som Exempler kunde man tænke sig fålgende Opgaver, der henhôre til Inter- (5) XVII polationstheorien, i udstrakt Betydning: at finde den simplest mulige Lov; som bestemmer et System af sluttede Linier, der ere ordnede i flere Ræk- ker under hverandre, eller at finde Loven for en sluttet Linie, tillige- med et i samme indeholdt System af andre, der ere symetrisk ordnede. Man kunde ogsaa forlange den Lov, der bestemmer et System af flere hy- perbolske Linier, der udstrække sig i de fire modsatte Retninger, og som indeholdte imellem deres Toppuncter visse sluttede Linier. Saadanne Op- gaver, der kunne fortsættes i det Uendelige, blive ved nærværende Un- dersögelser ordnede, og deres Oplösninger henförte til bestemte Methoder. Ved de Prineiper, der ligge til Grund for disse, ledes man da uden Vanskelighed til et nyt Slags Former, der synes meget forskjellige, : men dog i det Væsentlige ere nöie forbundne med de hidtil betragtede. Dette opnaaes nemlig ved at indföre polaire, istedet for de hidtil brugte retvinklede Coordinater, og man vil saaledes med Letlied f. Ex. finde Lo- ven for en sluttet Linie, der med et vist ‘Antal symmetrisk beliggende Bugter omfatter een eller flere andre symmetrisk ordnede Linier. Denne og lignende Opgaver bestaae ikkun-i en anden Maade at fremstille de hid- til undersågte Begreber, hvorimod man ogsaa kan betragte visse gjensidige Modificationer i Begreberne, og de tilsvarende Former i Rummet. Saa- ledes kan man undersöge de Betingelser, under hvilke en vis Linie, med givne Böininger og mærkelige Puncter, meer eller mindre nærmer sig til en brudt Linie, eller til et System af rette Linier. Man kunde saaledes söge Loven for en Linie der indeholdtes imellem en Cirkel og det samme omgivende Qvadrat, eller og for et heelt System af et saadant Slags Li- nier. Hvis man under dette Synspunct betragter -de mærkeligste af de be= kjendte Functioner, ledes man til de interessante Undersögelser, som i Særdeleshed Fourier har anstilt over Forbindelsen mellem de periodiske og de ikkeperiodiske Functioner, samt om Grændserne af de Værdier, imellem hvilke hine kunne fremstilles ved disse, og omvendt. Den physiske Classe. Etatsraad og Professor Herholdt, Ridder af Dannebrogen, har fo- reviist Selskahet fire menneskelige Misfostere af forskjellig Form, tre, som manglede Hjerte, og eet, som manglede en Underextremitet m. m. Over disse fire Misfostere meddeelte han en nöjagtig anatomisk Beskrivelse, L XIX ; og sammenholdt derefter deres ydre Form og indre Bygning med mange forhen beskrevne Vanskabninger. Uterinlivet*), Dyrets Udvikling og Liv i Uterus, opstillede han som afdeelt i to hôist forskjellige Perioder : a) Perioden for Æmbryets primitive Dannelse og 6) Perioden for Udrik- lingen af Foetus. Under den förste af disse fandt han, at den Blumen- bachske Nisus Formativus viiste sig som en selvstændig Naturkraft (a//7- "nitas vitalis) uden at understyttes af Innervation eller af et Centralkreds- löb. Embryets Dannelse betragtede han som en vital Crystallisationsproces, for hvilken Frugtstoffet, som Product af Conceptionen, var Basis, og Mo- derlymphen det naturbestemte Nutriment. Af Abnormiteter med Organer i et omvendt Leje; af dobbelte eller sammensmeltede Embryoner, og af mangehaande Varieteter eller saakaldte Naturspil, især i Hjertets og Stam- aarernes Form og organiske Structur, udledte han: at Organer, Nerver og Aarer, kort: Rudimentet til det hele Embryo, nödvendigen maatte have en samtidig Dannelse, nagtet nogle Organer under den fremskridende Ud- vikling fremtræde som synlige förend de üvrige. Alle primitive Monströ- siteter turde da, efter hans Anskuelse, have deres Grund i en forstyrret Crystallisation, forsaavidt enten Moderlymphen mangler normel Vitalitet eller af hvilhensomhelst Aarsag hindres i sin fri Udbredelse til Kimen i Frugtdraaben. Enhver organisk Function finder han aldeles umuelig, saa- lenge ingen Organer ere dynamisk udviklede. Da altsaa Frugtdraaben voxer og forvandles til et Æg, inden Embryet vorder synligt, saa anta- ger Forfatteren, at denne Tilvext — ligesom sildigere Placentæ og Fu- niculi, Navleblærens og selve Embryets Udvikling — er afhængig af Im- bibition, som Virkning af vital-chemisk Attraction imellem Frugtstoffet og Moderlymphen. Ved at legge den naturbestemte Termin for Fosternes fulde Udvik- ling til Grund, sôger Forf. at bestemme, hvor lang Tid der monne ud- fordres, inden Frugtdraaben forvandles til et Frugtæg. I Faaret (hvis Dregtighed varer 150 Dögn) vorder — efter Haller x *) Man har her beholdt adskillige fremmede Udtryk, der vel lode sig give i det Dan- ske, men som ved Vanen er blevne Physiologerne naturligere end Modersmaa- lets. Da desuden hele Fremstillingen forudsætter physiologiske Kundskaber, vilde Fordanskningen heller ikke væsentlig gavne andre Læsere. (5 +) XX * — Embryet först synligt det 19de Dôgn. Efter ZYolffs Iagttagelser sees Kyllingen allerede i Hönens Æg (hvis fulde Udrugning kræver 504 Timer) efter Rugningens 28de Time. Efter disse Data beregner Forf., at Hön- seægget, får det lægges, allerede er udviklet æqval 41 Rugningstimer , — og at (af hiine 19 Døgn for Faare-Embryets usynlige Udvikling) 11,3 ere nitdgangne til Frugtdraabens Metamorphose til et Æg, de övrige 7,7 til selve Embryets Fremtræden som synligt. Kyllingens fulde Udvikling kræ-" ver altsaa efter Calcul ikke 504 men 545 Timer, og Menneske-Embryet, efter Forholdet imellem 280 Dögn (for Qvindens Svangerskab) og 150 Dögn (for Faarets Drægtighed) 35 Dögn förend det vorder synligt, nemlig 20,8 Dögn til Frugtægets forelöbige Formation. I Henseende til Embryets materielle Udvikling stytter Forf. sig paa Prousts lagttagelse, at Kyllinge- Embryet efter de Rugningsdôgn ikkun verser ae RTS A ead Wee. a En On PAR DA PS ER SØDERE efter 44depRupningsdoen” Ir. AU TR ve ACTU ES og efter fuldendt Udrugning . „U. , ev 1. . , « 4 2: 555 = Med denne geometrisk fremskridende Udvikling sammenholder han forskjel- lige Pattedyrs Udvikling efter en Middelyegt af deres Fostere; Kattekillingens anslaaes til . . 2 + + 20. 1650 Gr. | Lammets Cea ar ee ae LO gy Ralvens ve, nr Ta ea ee ar Nr BES GADE EN Detnyfôdte Barns ‘2 5, SE ar eS la. 6140 HB AA) og opstiller Resultatet af sin Beregning i tabellarisk Form, Efter denne vejer Menneske-Embryet, kort efter 3die Maaneds Udlöb (280: 3==934 N LR N REEL N Of USER efter 6te Maaneds Udlôb (1862 Dögn) . . . . - . 46 — 70 — ved Svangerskabets Ende (det 280de Dôgn) . „ . . 128 — Forf. finder, at Hjertet, indtil efter 3die Maaneds Udlöb, hverken er organisk eller dynamisk udviklet til at kunne fungere som Centralorgan for et Kredslöb i Embryet. Han modsiger derfor Rigtigheden af Alt hvad der efter mikroscopiske Iagttagelser er sagt om punctum saliens, eller om Hjer-. tet som det förste og fortrinligste Udviklingsorgan for den spæde Organisme. Efter hans Anskuelse begynder. Udviklingen udvendig fra Peripherien mod Centret ved Imbibition (vital Attraction) af Moderlymphen, först gjennem Overfladen af Organismens homogene Masse, sildigere tillige fra Navlebleren af, og endeligen, naar denne efter 8de Uges Udlöb er udtömt fra Placenta og XXI Navlestrængen af, hvilke Organer imidlertid ere blevne udviklede. Navlepulsaa- rerne bringe da Moderlymphen gjennem Arteri@ hypogastrice til Aorta, og den- nes Grene, mod Hjertet, for) gjennem Arteri® coronariæ, at afgive Stof til dets materielle ogdynamiske Udvikling, — dog uden at noget af samme Lymphe (som hindret ved F'alvulæ semilunares) kan træde ind i dets Kamre. Navle- venen bringer samtidigen sin Lymphe til Portaaren og til den nedre Huul- aare, vel ogsaa fra denne af gjennem Vena azygos til den övre Huulaare og dens Grene, uden at flyde ind i Hjertets Forkammer. Saaledes — si- ger Forf, — forsynes da i normal Tilstand den lille Organisme med næ- rende Lymphe, uden Bistand af et Tryk fra Hjertet, indtil dette er ud- viklet, og da gjennem Venæ coronariæ afgiver et Overskud af sin Lymphe til Hjertets hôire Forkammer, og derved aabner Vejen for Lymphen i begge Huulaarer. Da — og först da — siger han — ægges samme For- kammer til Contraction og begynder et ordentligt Kredslöb gjennem 4ortg i omvendt Retning, saaledes som det er i Foetus, Perioden for Zindryeis Liv er altsaa — efter Forfs. Anskuelse — udlöbet, og Perioden for F'0e- tus's Liv begynder i det Oieblik, hvori Hjertet (som et Centralorgan) til- træder sin Function, For Rigtigheden af denne Theorie opstiller Forf. mange og mangehaande Beviser, især hentede fra Monstråsiteter. Man saae — siger han — aldrig et normalt dannet Foster, som kun havde een Nav- lepulsaare eller to Navlevener, eller hvis Navlestræng traadte ind i Bugen _paa et urigtigt, Sted; hvis Aarer — om end de vare normalt dannede — ikke forbandt sig: Pulsaarerne med drterie hypogastricæ og Venerne med Vena porte o. s. v. i Dog — Forf. er i disse sine Betragtainger alt for udförlig til at vi her skulde kunne fålge ham, Vi bemærke- derfor kun, at han ivrer mod den Skik , at betragte samtlige locale Abnormiteter i hvert ensligt Monstrum som blot coexisterende, uden tilbörligen at ændse det til normal eller ab- norm Udvikling sigtende Causalforhold, der- maa have Sted imellem dem, Ved en critisk Analyse af mangfoldige og forskjelligen formede Monströ- siteter viser han Vigtigheden af denne sin Anskuelse, Professor i Botaniken J. F. Schouw, har forelæst en Sammenligning mellem. de 3 vigtigste europæiske Biergmasser, Alperne, Pyrenæerne og Skandinaviens Bjerge, som Pröve paa en sammenlignende physisk Geogra- phie, Uagtet denne Afhandling, noget omarbeidet, senere er udkommet XXII som Program ved Universitetets Reformationsfest; vil dog en Oversigt over dens Indhold her ikke være overflödig. | 3 "Forfatteren gjorde i en Indledning opmærksom paa, hvor langt vore geographiske Lærebôger ere fra, at give et naturtroe Billede af Jordkloden. Da man i disse Lærebåger fålger de politiske Inddelinger, saa bliver Me- get, som i Naturen selv er forenet adsplittet, f. Ex Alperne afhandlet un- der mange Lande, og omvendt höist forskjellige Egne forenede f. Ex. Nova Semla og Crim, Sjelland og Grönland. Der tages derhos altfor lidet Hensyn til Naturforholdene, medens de statistiske og politiske behandles med Udférlighed. De Haandböger, som bære Navn af physiske Geogra- phier, indeholde kun de almindelige Hovedsætninger men ingen Anvendelse af samme paa Jordklodens Dele efter en paa Naturforholdene grundet Ind- deling. Det er en væsentlig Mangel i de geographiske Lærebôger at man ikke anvender den sammenlignende Metliode, der i andre Naturvidenskabens Grene har været af saa gavnlig Indflydelse ; og ligeledes at man ikke betrag- ter Naturforholdene i deres indbyrdes Sammenhæng. Hvad de 3 sammenlignede Biergmasser angaaer, saa gjorde Forf, især opmærksom paa fölgende, Skandinaviens Biergsystem ligger paa en bety- delig höiere Brede, men indbefatter tillige langt fleere Bredegrader end Al- Perne og Pyrenæerne; det er meget meere underkastet Havets Indflydelse end disse, og i horizontal Udstrækning er det det störste, Pyrenæerne der- imod det mindste; Alpernes og Pyrenæernes Retning nærmer sig mere til Æquators, Skandinaviens Biergsystems til Meridianernes Retning. I Hen- seende til Höiden over Havet, overgaae Alperne de andre to Systemer, og af disse Pyrenæerne Skandinavien. De höieste Toppe ere iAlperne 14-15000 Fod, i Pyrenæerne 10-11000, i Skandinavien 7-8000. Middelhôiden i den höieste Deel af Alperne 40-12000, i Pyrenæerne 7-8000, i Skandinavien 4-5000. Endnu större bliver Forskjellen, naar Höiden betragtes i Forhold til Udstrækningen; thi Skandinaviens, som er det laveste, cr tillige det meest udstrakte, og Pyrenæernes relative Höide overgaae Alpernes, I Alperne ere Passerne, forholdsviis til Middelhôiden og de höieste Toppe, lavere end i de to andre Biergmasser. I Skandinavien er der en meget stor Forskiel mellem de to Sider af Biergmassen; den östlige Side er jevnt hældende den vestlige brat; mindre Forskjel frembyde de tvende Sider af Alper og Pyrenæer: dog er i begge Sydsiden steilere, I Skandinavien er den över- XXIIT ste Deel af Biergmassen meget flad; 1 Alperne er der heller ingen skarp Aas; snarere i Pyrenæerne, Alperne have mange og store Længdedale, som næsten savnes i de to andre Bjergmasser. Betydelige Tværdale fin- des paa begge Sider at Alperne og Pyrenæerne; i Skandinavien kun paa Östsiden. I Skandinavien finder man store Flodsystemer paa Östsiden, kun smaa paa Vestsiden; undertiden staae fleere Flodsystemer i Forbin- delse. Fra Alpernes Sydside udspringer kun een stor Flod, fra Nordsiden tre; Pyrenæerne have en stor Flod i Syd, fleere mindre i Nord. Ved Fo- den af" Alperne, og ved den östlige Fod af Skandinaviens Biergmasse ligge mange store Söer; disse fattes i Pyrenæerne, Skandinavien har mange og store Fieldsöer; de ere kun smaae i de to andre Biergmasser. I det skan- dinaviske Biergsystem fattes aldeles Flåts-Biergene; Gneisen og Glimmer- skiferen ere de herskende Piergarter; Kalken, som i de to andre spiller en saa vigtig Rolle, er her af liden Betydning. Skandinavien har ikke som de to andre, varme Kilder. I dette Biergsystem har Östsiden Fastlandsklima, (nemlig en lav aarlig Middelvarme, stræng Vinter og varm Sommer); Vest- siden derimod Kystklima (nemlig hôi Middelvarme og mindre Forskiel mel- lem Sommer og Vinter); ved Alpernes sydvestlige Fod er den aarlige Mid- delvarme håi, Vinteren mild; i den lombardiske Slette derimod er Mid- delvarmen lavere, Vinteren forholdsviis streng, Sommeren heed; og dette er endnu meere Tilfældet ved Alpernes östlige Ende. Nordsiden har meer eller mindre Fastlandsklima, .eftersom Stederne ligge længere mod Osten. Med Hôiden aftager Forskjellen mellem Aarstiderne. Hvis man blot tager Hensyn til Udstrækningen, saa har Skandinavien den störste Temperatur- sphære, Pyrenæerne den mindste; men tages tillige Hensyn til Höiden, saa er Temperatursphæren störst i Alperne, mindst i Skandinavien, Regn- mængden tiltager, alt som man fra alle Sider nærmer sig Alperne; den er störst paa Sydsiden; mindst paa Ostsiden. Skandinaviens Vestside har megen, Ostsiden liden Regn; Sneelinien sænker sig i Skandinaviens Bierg- system mod Nord fra 5200/-2200/; men desuden ogsaa ud mod Havet. I Alperne træffes den i den östlige Deel ved 8000’, i den vestligere paa Nordsiden 8200'; paa Sydsiden 8600. I Pyrenæerne paa Nordsiden ved 7800’ paa Sydsiden ved 8600’. Alperne have den störste Snee- masse, de fleeste lisbræer. Den saakaldte Fieldregion er meget liig i alle 3 Bjergmasser. Træegrændsen sænker sig i Skandinavien mod Nord à XXIV = _ fra 3300-1500’ og desuden ud mod Havet; den dannes af Birken. I Al- perne hvor den dannes af Naaletræer er den ved 5600’ paa Nordsidew 6200! paa Sydsiden; 1Pyrenzerne, hvor ligeledes Naaletr&erne gaae héiest, ved 6500’ paa Nordsiden, 6900’ paa Sydsiden.. I Skandinavien kan man an- tage fölgende Regioner: Fieldregionen, ‘ Birkens, Naaletreernes; i Al- perne og Pyrenæerne: Fieldregionen; Naaletræcrnes, Bögens, Kastani- ens. Korngrændsen er i Skandinavien paa 60-61° 2000’, ved 70° naaer den Havet ; paa Alpernes Nordside 3400’; paa Sydsiden 4500’, paa Py- renæernes tvende Sider 4900’ og 5200’, Viingrændsen paa Alpernes Syd- side 2500. De Forskjelligheder som de 3 Bjergmasser frembyde i Hen- seende til Dyrverdenen, ere af mindre Betydenhed, og de Forskjellighe- der som findes i Beboernes Charakteer, kunne ikke udledes af Naturfor- holdene. å Professor Jacobson har, i en Selskabet aflagt Beretning over et af Archiater v. Schönberg indsendt trykt Skrift over Maaden, hvorpaa Na- turen forener overskaarne eller underbundne Pulsaarer, fremsat nogle Er- faringer, han selv har gjort over denne Gjenstand. Hidindtil havde man kun ved Pulsaarerne gjort den Iagttagelse, at de ved Overskjæring eller Un- derbinding adskilte Dele, under vige endnu ei -bestemte Omstændighe- der, atter forenes ved fine derfra”udspringende Blodkar, der indbyrdes forene sig, saa at det standsede Blodlöb derved tildeels gjenoprettes. Om noget lignende finder Sted ved Venerne, havde man endnu ikke under- sögt. Prof. Jacobson meddeelte nu, at han ved sine Forsög over Blod- löbet i det af ham opdagede Venesystem, havde fundet, at samme Fore- ningsmaade fandt Sted ved Blodaarerne (Venerne) som den man allerede kjendte ved Pulsaarerne (Arterierne). De nye, ved denne Leilighed dan- nede Blodkar troer Prof. J. deels at være udvidede, haarröragtige Grene i det Blodkarret omgivende Cellevæv, deels nye Grene, der dannes ved den efter Beskadigelsen opkomme plastiske Inflamation. Disse Dannelser troer han deels betinget ved den större eller mindre Grad, hvori Blod- _karret er blottet for det omgivende Cellevev, deels ved Inflammationens Beskaffenhed. ‚ Hr. Uhrmager U. Jürgensen, Ridder og Dannebrogsmand, har med- deelt Selskabet Forsög over Chronometerets Gang i fortyndet Luft. - Han har derved fundet at Uroens Udsvingsbue er betydeligt större i den tyn- XXV dere Luft; dog er. den Forandring en lige Fortyndning frembringer, ikke lige i alle Chronometre. I en fortyndet Luft, der ikkun bar 4 Tommer Qviksölv, fandt han at Uroen i et af de prövede Chronometre havde over 2 större Udsvingsbue end under det Lufttryk, der bærer 28 Tommer Qvik- sölv. I de övrige var denne Forandring mindre; i det, hvori den var mindst, belöb den sig dog til „4. I Luft som bar 24 Tommer Qviksölv var Forandringen ikkun + af den, som fandt Sted véd Fortyndingen til 4 Tommer. I de Chronometere, hvis Uroes Udsvingsbue betydeligt forstör- redes i fortyndet Luft, blev Gangen langsommere, i de andre derimod blev Gangen hurtigere. Dog var denne Forandring i et Par af dem meget ringe, Aarsagen til disse Forskielligheder finder han i Forholdet mellem de længere og kortere Svingningers Varighed i de forskiellige Uroers Spi- yal.. Er Spiralen af en saadan Længde og Tykkelse, at de længere Sving- ninger ogsaa vare længere, da maa Chronometeret tabe 1 den fortyndede Luft, er det derimod saadant at de længere Svingninger vare kortere, saa vil det modsatte finde Sted. - I to af ham selv forfærdigede Chronometere, hvori Spiralen med Flid var dannet saaledes, at det vilde vinde 5 til 6 Secunder, om Svingningsbuen formindskedes fra 400 til 300 Grader, var Gangens forögede Hurtighed, i en Luft som bar 4 Tommer Qviksölv ikkun 0,7 Secund i det ene, og 1,2 Secund i det andet. Ved en Fortyndning, hvorved Luften endnu kunde bære 24 Tommer Qviksélv, maatte altsaa Luftens Indflydelse vorde saa ringe, at den ikke kan skjelnes fra de andre smaa forstyrrende Aarsager, der indvirke paa Uhrets Gang, Da nu Chro- nometcret ikke letteligen, selv paa Reiser, udsættes for en saa stor For- andring af Lufttæthed, har man ved et vel indrettet Chronometer intet at befrygte af Lufttæthedernes Forandring. ; - " Etatsraad og Professor Ørsted, har i flere Aar efter hinanden, for- nemmeligen fra Aaret 1822 af, forelagt Selskabet Udfaldet af de Forsög han har foretaget over Vædskernes Sammentrykning. Imidlertid havde og- saa det franske Instituts Videnskabernes Academie henledet andre Physike- res Opmærksomhed paa denne Gjenstand, ved at udsætte en Præmie for den bedste Undersøgelse derover, Da Ö. i de senere Aar fortsatte sine Forsög paa Selskabets Bekostning, vilde det have været upassende, om han havde deeltaget i Priisæskningen, hvilket vilde have udkrævet at han skulde tilbageholdt Bekjendtgjörelsen af de udförte Forsåg. Ved hiint berömte (4) XXVI Selskabs Opmuntring fremkom da et andet Arbeide; hvis Indhold i det Hele stemmer meget vel med det her foretagne, men hvori de sammentrykkende Kræfters Indflydelse paa'det Kar, hvori Sammentrykningen iagttages, be- regnes. paa en Maade, som Ô. ikke holder for antagelig. Forfatterne af det franske Priisskrift, Colladon og Sturm have nemlig 1 deres Forsög an- taget det Væsentlige i O’s Fremgangsmaade, hvorved det til Undersøgelsen bestemte Vand er indsluttet i en Flaske med haarrörformig Hals, -der ned— sænkes i Vand, paa hvilket Trykket saaledes udöves, at ikke blot Flaskens Inderside, men ogsaa dens Yderside modtager Trykket. Ved Bedömmel- sen af Forsögene har Ö antaget at den Forandring dette Sammenstöd af _' udvortes og indvortes Tryk frembringer, er saa ringe at den ikke kommer, mærkeligt i Betragtning; hvorimod Colladon og Sturm mene at Flaskens Rumfang ved disse Tryk meget mærkeligt formindskes, saa at Vædskens Sammentrykning er mærkeligt större end den i Forsöget synes. De troe ved deres Forsåg, at have beviist, at Længden af en Glasstang foråges ved en Kraft, der kunde holde Ligevægt mod Atmosphærens Tryk, om- trent 1,1 Milliondeel, og at Flaskens Rumfang ved et Tryk af een Atmos- phere formindskes 3X 1,1 == 3,3 Milliondeel. Ved en Varmegrad, hvor Vandet synes at sammentrykkes 48 Milliondeel ved een Atmospheres Kraft, skulde det da lide en virkelig Sammentrykning — 48 + 3,3 == 51,3 Milliondele. Denne formeente Berigtigelse erholder en forholdsviis meget stor Indflydelse paa Bedömmelsen af Forsögene over de mindre sammen- trykkelige Vædsker; især gjelder dette om Forsågene med Qviksölvet, Saa- vel-Ö. som de to fremmede Physikere havde faaet Qviksölvets Sammen- trykning ved een Atmosphære == 13 Milliondele, i det mindste. afvige ikke Udfaldene af deres Forsôg mere end ;% af en Milliondeel fra hinan- den. Den foreslagne Berigtigelse vilde derimod give Qviksålvets Sammen- trykning — 535 Milliondeel. Uagtet det kunde synes at denne- Sag let- test lod sig afgjöre mathematisk, er det dog ikke saa. Mathematikens An- vendelse paa Naturgjenstande har kun for saavidt nogen Sikkerhed, som man er vis paa slet intet at have overseet i disses Betragtning, hvorom man meget ofte ikke ret overbeviises, fårend Forsöget har bekræftet Fornuft- slutningerne. O. foretrak derfor den experimentale Vei. Dersom en Fla- ske af Glas under de angivne Omstændigheder skulde formindske sit Rum- fang 3,3 Milliondele ved een Atmosphæres Tryk, fordi en Glasstang for- - XXXVI 4 længede sig 1,1 Milliondeel ved Trakningen af en, til dette Tryk, sva- . rende Kraft saa maatte en Blyflaske, under lige Betingelser sammentrække sig 61,44 Milliondele, fordi dets Udtrækkelighed, ved lige Vægt, er 20,48 Milliondele. Men Forsöget viiste det Modsatte ; naar Vandet sammen- tryktes i en Blyflaske, hvis Munding var forsynet med et Glasrör, sank Vandet i Röret lidt mere deri, end om Flasken havde været af Glas, iste- det for at det Modsatte efter de to fremmede Experimentatorers Slutnings- maade skulde skeet. -I den Overbeviisning, at Forsög over tvivlsomme Gjenstande bör saa meget muligt gjentages under forandrede Betingelser, gjentog han Forsögene med Flasker af Tin og af Messing, der begge have större Sammentrykkelighed end Glasset, skjöndt mindre end Blyet. Alle disse Forsög gave overeensstemmende Udfald. Nylig har den berömte Ma- thematiker Poisson sögt at viise at- Forandringen i Flaskens Rumfang ikke bör beregnes, som det er skeet af Colladon og Sturm, men at man kun bör regne Forandringen halv saa stor.; men selv denne Beregning, der hid- rörer fra en saa stor Mathematiker, afgjör endnu ikke en Sag, hvori maa- skee Omstændigheder, der hidindtil ikke ere tagne i Betragtning, kunne have Indilydelse. £ Den historiske Classe. Hs. Hv. Biskop Münter , Storkors af Dannebrogen, ee i en Sel- skabet forelagt Afhandling om en Votiv Gemme med en Æskulapisk Slange beskrevet en skaaren Steen i Hr, Major von Sommers Samling i hvilken en Slange er indgraven som holder et Drikkekar i Munden, med Omskrift : EX VISV. Denne Gemme hentyder paa en for mirakulås holden Helbre- delse af en Syg, bevirket ved Incuhation eller Tempelsövn, i hvilken Gud- ‚dommen troedes at aabenbare for den Syge det Lægemiddel, hvorved han skulde helbredes. Her forestilles Æskulap under Skikkelse af en Slange, hvilken, som helligt Tempeldyr, saaes jevnlig i hans Templer. Men at denne Slange forestiller Guden selv, sees af Prydelsen paa dens Hoved, som ikke findes i Naturen, men er Tegn paa dens dæmoniske Natur. Lig- nende Inskrivter, som den der sees paa Stenen, findes temmelig ofte. Da den er paa Latin, var det formodentlig et latinsk Æskulaptempel, i hvilket Curen var skeet, maaskee selv det beråmte paa Insula Tiberina i Rom, Tiden, naar den blev skaaren, lader sig vel ikke bestemme med Vished (4%) XXVIII men det er dog rimeligt at tenke paa Antonin den Frommes cie en nær paafölgende Tidsalder, da denne Keiser havde Forkjerlighed for Spaadoms Konster , især for de Æskulapiske Sundheds Orakler, Etatsraad Schow har forelagt Selskabet en Afhandling over den Græ- ske Mythologies Historie, især med Hensyn til nyere Behandling og Sym- bolik. Efterat han omstendeligt havde fremsat den af ham hyldede Fo- restillingsmaade, om Udviklingen af den Græske Poesie og Philosophie, lige fra dens förste Spire, indtil dens hôieste Fuldkommenhed og paaföl- gende Forfald, fremsætter han sine Indvendinger mod adskillige nyere Lærdes. Forestillinger over Afhandlingens Gjenstand. Professor Rask har forelæst Selskabet en Afhandling om den æld- ste hæbraiske Tidsregning, indtil Moses. Denne Afhandling, der indehol- der Undersögelser over Menneskenes Levealder i de förste Tider, sammen- lignende Overblik over de allerældste Folkeslægters Historie, Forsög til at bestemme Paradisets Sted, o. s. v. er af den Natur, at et Udtog letteligen vilde give Anledning til en urigtig Forestilling om dens Indhold, hvorfor vi hellere. henvise Læseren til Afhandlingen, som allerede er trykt, og særskilt udkommer. ' Professor og Riddder Nyerup har forelagt Selskabet en Afhandling, der fremstiller hans Tvivl om Ægtheden af Zllen Broks Gavebrev til Frue Kirke i Kallundborg. Dette af Pontoppidans Annaler og Hofmanns Fun- datsen bekjendte Gavebrev er blot aftrykt efter Afskrifter, hvis Alder ikke kan forfålges håiere op i Tidem end til det 17de Aarhundrede, og indeholder blandt andet saa væmmelige Forbandelser, at man ikke let kan troe at en fornem Dame, tilligemed mange anseelige geistlige og verdslige Personer vilde underskrive det; hvorfor Forfatteren finder det sandsynligt at Stedets Præster ved. Hjelp af gamle Documenter kunde have sammen- smedet det i det 15de Aarhundrede, for at redde Kirkens Ejendomme mod de omgivende Adelsmænds Havesyge. Professor og Ridder /Vorm, Ridder af Dannebrogen, vort Selskabs fraværende Medlem, har ladet det forelægge en metrisk Oversættelse af 4de Sang af Virgils Æneide, Professor Petersen har forelagt Selskabet Bidrag til at oplyse Op- rindelsen. og Udviklingen af den græske Mythe om den Delphiske Trefods Bortförelse ved Herakles, XXIX I den dresdenske Antiksamling findes et tresidet Monument, prydet med trende Reliefler, af hvilke det ene forestiller en Strid imellem Apollo og Herakles, de tvende andre religiôse Ceremonier, hyilke man har forkla- ret paa forskjellig Maade, men som Forfatteren antager at staae i ndie Sammenhæng med det förste, og at indeholde dets Fortsættelse, Det an- det af disse Relieffer synes at forestille Forsoningen imellem Apollo og Herakles ved den fra Templet rôvede Trefods Gienindvielse; det tredie er en Fortsættelse af denne Handling, og forestiller Herakles’s Indvielse til Gudens Tjeneste, hvilken Handling symbolisk antydes ved Indvielse af Herakles’s Pilekogger. Det Monument som her omtales, findes afbildet i Beckers Augusteum Tab. V-VIL, i Millins Galer. mythol. Tab, XVI, 55- 57 0. fl St. Dog var Forfatterens Hovedformaal ikke at forklare dette Monu- ment; han har vel meddeelt sin Mening derom, og tillige berört de vig- tigste ham bekiendte Fortolkninger deraf, men fornemmelig vilde han op- lyse Mythen om den Strid imellem Apollo og, Herakles, som hiint Monu- ment paa dets ene Side forestiller; han vilde efterspore dette Sagns Oprin- delse, og fölge det igjennem dets. forskjellige Udviklingstrin, indtil hvor det fremtræder i den Form, som var den almindelige, under hvilken Græ- kerne i en sildigere Tid forestillede sig det, og som det fortælles hos Apollodoros, Desværre er det hidtil ikke lykket at finde den förste Anledning, den Spire af hvilken denne Mythe er fremvoxet. En viid Mark ligger her aaben for Gisninger; den er ikke bleven ubetraadt; men da Forfatteren ikke har troet at finde Videnskabens Fordringer tilfredstillede enten ved Andres eller egne Formodninger, har han for Tiden ladet det beroe ved at antage, at dette Sagn rimeligviis er bleven til ved en eller anden, for- modentlig lokal, men uvist hvilken bestemt Anledning, og at det hörte til den rige Mythekreds, der sluttede sig til Delphi Oraklets Helligdom, Under den Forudsætning , som Sagnet selv godtgiör, at man antog en Strid imellem Apollo og Herakles, endskiöndt disse ellers paa det nöieste vare forenede, undersöger Forfatteren dette Sagn, som vi finde det hos Apollodoros og andre græske Forfattere, hos hvilke det sættes i Forbindelse med det Sagn, som fortæller, at Herakles havde ombragt sin Giesteven Iphitos, og hau har da sögt at vise, hvorledes dette Sagn efterhaanden XXX udviklede sig ligefra den homeriske Tid indtil Apollodoros Tid par 140 f. Chr.) é Dernæst har Forf. Sort disse Sagns Re til Gjenstand for sin Undersögelse. Vel findes Fortællingerne om Iphitos Drab og om-He- rakles’s Kamp med Apollo i Mythens sildigere Udviklingsperiode satte i For- bindelse med hinanden, som Aarsag og Virkning; men Forf, har sögt at vise, at der ere Grunde forhaanden, som tillade os at drage disse Sagns op- rindelige Sammenhæng i Tviyl. Vel er dette en Mening, der ikke kan bevises med afgjörende Grunde, men saa utilböielig end Forfatteren er til at overlade sig til de Fristelser, der overalt i Undersögelser af denne Art- omgjögle den Vei, den historisk-kritiske Forsker har at vandre, haaber ” han dog at have anfårt sandsynlige, Grunde for den Formodning, at disse Sagn ikke oprindeligen have hôrt til hinanden, men en Tid lang have bestaaet . særskilte, indtil de, da vilkaarlige Mythe-Combinationer fik Ind- pas, Sammensmeltedes; hvortil den nærmere Anledning synes at have været, at Herakles sagdes at have modtaget: sin Dom for Iphitos’s Drab igiennem det delphiske Orakel. Derved var Veien aabnet til at forbinde disse Sagn med hinanden, og saaledes dannede sig efterhaanden Sagnet, som det fin- des hos Apollodoros, at Herakles, efterat have dræbt Iphitos, og paa flere Maader forgjæves sögt at udsone sin Bröde, raadspôrger Oraklet i Delphi, men da Pythia negtede ham Svar, bortförte Trefoden af Templet, hvordver opstod en Kamp imellem ham og Guden, hvilken Zeus bilagde; men He- rakles fik det Orakelsvar, at han skulde selges, som Slave, trelle i tre Aar, 08 give Pengene, som van for ham, til Soning. Ordbogscommissionen. Ordbogscommissionen har i afvigte Aar fuldendt Revisionen af Bog- stavet R, og nu begyndt paa S. Bogstaverne P. og Q. have i Aar forladt Pressen og Bogstavet R. vil kunne vere trykt inden Foraaret 1829. ; Meteorologisk Commitee. Det er allerede i Programmet for forrige Aar omtalt, at Selskabet har udnævnt en Commitee, for at udvide og ordne dets Virksomhed for Meteorologiens Fremme. Vi ville her meddele, hvad denne Commitee si- den dens Oprettelse har virket, hvorunder dog tillige indbefattes de af XXXI Selskabets tidligere Foranstaltninger, der staae i Forbindelse med Commi- teens Virksomhed. ' Da der til nüiagtig og fuldstændig Kundskab om Danmarks Veir- forhold ,- endnu udkræves fleere og bedre Iagttagelser og fra fleere Steder end hidtil ere udfårte, saa har man været betænkt paa ved kyndige Mænd, som have Interesse for Sagen, at lade foretage Iagttagelser i for- . skiellige Dele af Landet. Doctor Neuber i Apenrade som allerede i en Række af Aar har udfårt fortrinlige Iagttagelser med Instrumenter, som andensteds fra ere ham meddeelte, har af Selskabet erholdt et udmærket godt Barometer, forfærdiget af Fortin i Paris. Kammerraad og Landvæ- senscommissair J4e// i Frederikshavn har erholdt et Sæt gode meteorologi- ske-Instrumenter, og har ved de allerede indsendte Iagttagelser viıst, at han med Iver og Nôiagtighed benytter samme; Overlærer Fleischer i Aar- huus har allerede i adskillige Aar gjort Iagttagelser med et Selskabet til- hørende Barometer, og Pastor Frewchen i Maglebye paa Möen har nyligen erholdt Instrumenter til at iagttage Veirliget i denne Egn. Det er for Naturvidenskabernes Fremme i Danmark en heldig Om- stændighed at dette Rige har Besiddelser i de meest forskjellige Dele af Jordkloden; og man har derfor heller ikke forsåmt at benytte den for- trinlige Leilighed, som derved frembydes til at erholde Kundskab om Jord- klodens klimatiske Forhold. Landphysicus 7"%orstensen i Reikiavig i Is- land har allerede i 8 Aar udfårt sammenhængende Iagttagelser over Veir- liget med Instrumenter som Selskabet liar meddeelt ham; mindre Udbytte har Selskabet erholdt ved at meddele Dr. Zrynjul/sen i Holme paa Öst- landet af Island Instrumenter, da Iagttagelserne först ved adskillige. ind- trufne Omstændigheder. bleve afbrudte, og siden ved hans Dåd ophårte. I Grönlands nordre District, har allerede i et Par Aar Inspecteur og Capi- tainlieutenant - Zolböll gjort Ia, gttagelser som til Selskabet ere indsendte. Det er desuden. i Besiddelse af endeel ældre Iagttagelser af Capitainlieute- nant Graah, af Inspecteur Mühlenpfort i Godthaab, af Inspecteur Mörch i Julianehaab, samt nogle fra Godhavn; og det har i Aar forsynet Doctor " Pingel og Cand. pharmacie J. Yahl, som foretage videnskabelige Reiser i dette Land, med mange og gode Instrumenter. Paa de danske Öer i Vest- indien har Landphysicus Hornbech fleere Aar gjort Iagttagelser som Sel- skabet har modtaget, Regjeringsraad Hein modtog til Guinea et Set In- ~ x ate Ts X XXII strumenter, hvormed han under sit Ophold der har anstillet Observationer ; disse Instrumenter tilligemed fleere ere nu overdragne til Dr. Trentepohl der er ansat som Chirurg i de guineiske Besiddelser og allerede tidligere havde viist sin Iver for physiske Undersøgelser.” Gouverneuren over de danske Besiddelser i Ostindien, Capitain Christensen, har ligeledes erholdt Instrumenter til saadant Oiemed. » Ogsaa Reisendes Lyst til at gjöre Tagttagelser over Klimatet og de dermed i nær Forbindelse staaende geographiske Forhold, er blevet be- nyttet. Naturforskeren ZZ, Lund, som i nogle Aar har opholdt sig i Rio Janeiro og senere i Rozario (Canto Gallo District) i Brasilien, har til Sel- skabet indsendt Veir -Iagttagelser som ere anstillede med de ham meddeelte * Instrumenter; og paa en Reise til China har Dr, Trentepohl anstillet Iagt- tagelser iser over Havets Temperatur og Strömninger, hvorom hans til Selskabet indsendte Dagbog giver udförlig Beretning. \ Det er bekiendt at Veir-Iagttagelser, især i det tempererte og kolde Jordbælte, först naar de ere fortsatte i endeel Aar, kunne give sikkre Re- sultater om Landenes klimatiske Forhold og Lovene for Veirligets Foran- dringer. Der vil derfor endnu hengaae nogen Tid inden Commiteen, efter den lagte Plan, kan bekjendtgjöre Frugterne af Selskabets Bestræbelser for Meteorologiens Fremme, Imidlertid vil med det förste, efter Commiteens Foranstaltning, udkomme en Aargang af Dr. Neubers Iagttagelser), der ved det store Antal af daglige Iagttagelser, ved Nöiagtighed og Fuldstændighed, med Föie kunne ansees som Mônster paa, hvorledes Veir - Iagttagelser hor anstilles, Commiteens Medlem Prof. Schouw har 'allerede gjort op- mærksom paa et vigtigt Resultat som Z’horstensens Barometer - Observatio- ner give, nemlig at i Island Middelstanden sf Barometret, tvertimod den almindelige Mening, er meget lavere end paa andre Steder, hvorfra, man har Iagttagelser (See Program 1824-25); og Professor Hansteen har af Regjeringsraad eins Iagttagelser paa Madera over den |magnetiske In- tensitet, uddraget Resultater, der synes rigtigere end de, tidligere Iagt- tagelser give. (See Norsk Magazin for Naturvidenskaberne. 1827). > i : a > EF; a "ads ty “ Li es nr a we g AF L GUINEÏISRE. PLANTER SOM ERE FUNDNE AF DANSKE BOTANIKERE, ISÆR AF : ETATSRAAD THONNING É VED, P. C. SCHUMACHER, PROTESSOR VED UNIVERSITETET I KIOBENHAVN , RIDDER AF DANNEBROGEN &c. L ANDET STYKKE. Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IF. Deel: 2 A ANANDA D ALU AU OEE ENOTES COS A ND R 154: MONOGYNIA. 144 CCTS. 1. C. TUNA; articulato-prolifer, articulis ovato-oblon- gis, spinis subulatis, Lin. sp. pl. 1. pag. 669. Wild. sp. pl. 2 p. 2. pag. 944. Peers. syn. 2. p. 25. Horn. hort. 2. p. 445. Dyrkes. | 145. PSIDIUM. 1. P. LONGIFOLIUM;. foliis oblongo- lanceolatis lineatis acutis mucronatis subtus pubescentibus, pedunculis axillaribus unifloris, apice bracteatis. S. Ramuli subangulati petiolis pedunculisque. subtomentosis. Folia opposita quadri - quinque-pollicaria, latitudine sesquipollicari, ob- longo - lanceolata, integerrima, acuta, mucronata, breviter petiolata, supra lineata, punctis elevatis adspersa, subtus pubescentia. Pe- tiolus sesquilineam fere longus, supra sulcatus. Pedunculi axillages, solitarii, petiolo triplo longiores. Bracteæ geminæ (sæpe solita- riæ), subsubulatæ, pubescentes, in apice pedunculi et basi germinis ‘adpresse. A 2 dloribus axillaribus aggregatis breyissime pedunculatis. S. N 4 Perianthinm quinquefidum , superum: laciniis ovato- rotundatisz pubescens. Corolla pentapetala: petala semipollicaria , onata , . ob- tusa. Stamima: Filamenta liformia, innumera, mar gini calycis ins serta, fere longitudine corolle. Antherex parbæ, ovate. Germen inferum, sublomentosum. Stylus fliformis, longitudine filamento= _ rum. Stigma capitatum, subsemiglobosum. SS, | 146, EUGEN I A. ve Af 1, E. CoRONATA; foliis ovatis integerrimis acutiusculis Amuma Incolis. ~ Hyppig især ved Strandkanten. ~ Frutex Pampsissimus , Me fe” Pruni spinose. Folia oppo- : sita, brevissime petiolata, bipollicaria, ovata, oblongiuscula, inte= gerrima, acutiuscula, rigida, supra opaca, nitida, venosa, sublus FR 5% pallidiora, ope lentis punctata, subvenosa. Pedunculi axillares, plu- — res, vix unguiculares, uniflori. Perianthium guadrifdum : laciniis subrotundis, concavis, patenti- LL bus, duobus majoribus ; persisiens. Corolla tetrapetala , patens, ea- lyct inserta, alba: petalis obovatis ,. CONCAVIS , laciniis calycinis | M Qi = u wu + duplo majoribus, deciduis. Deere numeros@a, wix longitudine å corolle, erecta, calyci inseria. Antheræoblongæ, erectæ. Germen inferum, obconicum, basi sguamis duabus oppositis instructum. Sty- lus simplex via staminibus longior. Stigma obtusum, obsolete bilo- à bum: lobis horizontalibus. Bacca suceulenta, ovalis, glaberrima, nigra, calyce coronata, magniludine grossulariæ. Semen unicum, magnum, Jigura bacce: arillo adnato fragile. Th. Negerne spise Frugten. I Nærhcden af Sireuded bliver. den neppe en Ålen höi; inde i Landet derimod saa stor som a ; ' 8 = Prunus spinosa, som den, naar den blomstrer, 1 Frastand har nogen Lighed med. Th. a Voge gta UN DFE A: Calyx quadripartitus inferus. Petala quatuor vel plura. Bacca lignosa decemlocularis polysperma. 3 1. L. MONACANTHA; foliis ovato-ellipticis subacumina- tis spinis lateralibus, floribus solitariis terminalibus. S. ~Azara-'Tjo Incolis. Sielden. mye Arbor mediocri statura, ramosissima: ramulis glabris, punctis vagis scabris, spinis lateralibus, solitariis, subulatis, reclis, sub- sesquipollicaribus. Folia alterna, elliptica, parum apice attenuata, crenalo~serrata, nitida, pellucide venosa, .bipolliearia, Petiolus breis, purpureus, insertus. Stipule nullæ. Pedunculus Zermina- lis, solitarius , uniflorus, pollicaris. 2 Perianthium guadripartitum: laciniis ovatis, concavis, glaber- | rimis à subcoloratis » reflexo-patentibus; persistens. Petala guatuor vel plura ; obovata, basi angustata, concava, patentissima, alba, calyce duplo longiora. Filamenta numerosa, capillaria, calyce pa- rum longiora , flavescentia, disco calycis inserta. Antherz oblong«e, erectee, tute. Germen superum,- globosum, glaberrimum, decem- loculare, polyspermum, Stylus longitudine staminum, persistens. Stigma horizontale orbiculatum, planum, crassiuseulım, margine ineiso. Bacca.globosa , lignosa, magnitudine pomé minoris. Th. Maaskee er det samme Plante som forskdl har beskrevet under Nayn af Oncoba (Centur. 4. p. 105 No. 21); i habitus stemmer den meget overeens med den her beskrevne Plante, dog ere Tornene kortere (skiöndt Forskäl tillægger dem en Længde af 2 Tommer) oprette ikke horizontale, og Bærret eenrummet, &. ae 6 j - Negerne rense Frugten indeni, og bruge den da som Snus- tobaksdaase; de sætte blot en Prop deri. Planten blomstrer i Mai. Th. D Jeg har opkaldt denne Plante efter afgangne Etatsraad Tonder Lund, Deputeret i General-Toldkammeret, bekjendt af Sine naturhistoriske Afhandlinger, som ere trykte i det kiöben- havnske Naturhistorie-Selskabs Skrivter. 48. 148. CHRYSOBALANUS. 1. C. ORBICULARIS; foliis orbiculatis retusis, racemo pa- niculato coarctato terminali, filamentis hirsutis. S. ” Rami zeretes, epidermide tenuissima pallide = olivacea varie lon- gitudinaliter rupta, Hysteriis ovatis griseo-fuscis subscabridis vestiti, Folia alterna, orbiculata, retusa, latitudine et longitudine subæqualia bipollicaria et parum ultra, coriacea. Petiolus brevissimus, exterius convexus interius planus, Racemus paniculatus, terminalis, co- arctaius, inferne foliosus, Peduneulus wniversalis (vel exterior pars rami) compresso-angulatus, purpureo-fuscus, sublavis. Pe- dunculi partiales breves, triflori, uti calyces tomentoso-villosi. Flores laterales bracteis lanceolatis tomentosis suffulti. * Perianthium guinguepartitum, campanulatum: laciniis ovatis acu- tiusculis, patentibus, extus cinero - villoso - sericeis, coriacei» Pe-* tala quinque linearia, laciniis calycinis parum longiora, infra in- cisuras calycis inserta, purpurea. Filamenta fliformia, basi pau- lo dilatata, laciniis calycinis fere duplo longiora, hirsuta , apice glabra. Anthere ovate, erecte, glabre. Germen ovatum, obtu- stusculum, viliosum, uniloculare. Stylus e basi germinis adscen- dens, filiformis, piloso-villosus, staminibus parum longior. Stigma depresso - capitatum, glabrum. S. å Den ligner Chrysobalanus Icaco, som dog afviger derved at Bladene ere kileformige næsten omyendt ægformige, Racemi KN ® 7 paniculati, Blomsterstilkene længere og udspilede, ogsaa ere Grenene besatte med större lysebrune Hysterier. S. nodiis brevioribus, caule ramisque dichotomis teretibus. &. TRIGYNIA. 1495 SES ÜÙ F1 U M. 1. S. BrevIEoLiuMm; foliis lineari-cuneatis obtusis inter- Imbebi Incolis. Voxer ved Bredden af Salte - Riverer. Caulis herbaceus, prostratus, repens, subdichotomus, teres, ar- ticulatus, glaber, coloratus, internodiis bi-tripollicaribus: ramis divaricatis, dichotomis. Folia opposita, internodiis breviora, car- nosa, lineari-cuneata, integerrima, obtusa, glabra, petiolata. Pe- tiolus brevis, basi dilatatus , semiamplexicaulis. Pedunculi breves solitarii, uniflori, una cum ramulo ex axillis alternis. Flores ut in S. portulacastro. Th. Ligner S. portulacastrum meget, men hos denne ere Grenene kortere, mindre udspilede, Bladene mere kortstilkede lengere end Leddene, og spidsere. Plucknets Figur Tab. 216 f. 1. stemmer nærmere med den her beskrevne Plante end de Exemplarer af Sesuyium Portulacastrum jeg har seet. S. ” d POL WAN D RIA. MONOGYNIA. 1500 ARGEMONE. 1. À. MEXICANA; capsulis sexvalvibus sessilibus, foliis spi- nosis; Horn. Hort. 2 p. 489. 8 HSA air, Argemone mexicana; capsulis sexvalvibus,; foliis spinosis. Spec. pl. ed. Reich. 2. p. 575. Wild. sp. pl. 2. 2. p. 1148. Pers. syn. 2. p. 62. ’ _ Argemone Hort. cliff. 201. Hort. ups. 155. Roy. lugd. 479. Brown. jam. 244. Merian. surin. 24. t. 24. | Papaver spinosum. Bauh. pin. 171 prodr. 93 t. gı. Clus. hist, 2 p. 93. Papaver spinosum luteum, foliis albis venis notatiss Mo- ris. hist. 2.p.°277 s. 5 € ar à Voxer ved Akkra, Caulis herbaceus, pedalis, teres, levis, spinosus, glaucus. Fo- lia alterna, oblonga, amplexicaulia, laciniato - pinnatifida, sub- squarrosa, dentato-spinosa, glauca: vasis primariis supra albican- Zibus, subius spinosis. Fleres solitarii, terminales. Perianthium_zriphyllum, subspinosum: foliolis oblongis, conca- vis, fornicatis, acumine spinoso, caducis. Petala sex calyce vix longiora, obovata, patentia, caduca, flava. Filamenta numerosa Jiliformia, corolla duplo breviora. Antheræ oblongæ, erectæ. Ger- men ovaium, obtuse angulatum, hispidum, longitudine staminum. Stylus nullus. Stigma crassiusculum, obtusum, undulatum, per- sistens. Capsula ovata, obtuse angulata, sulcata, spinosa, unilo- cularis, semivalvis, ad medium dehiscens. Semina numerosa, parva. Receptacula filiformia, angulis internis pericarpii adnata, non de- hiscentia. Th. ; ’ Planten indeholder en guul Saft. di LR ion CT Ropes RT S 1. C. ToMENTosA; spinosa, floribus axillaribus solitariis "2 pedunculatis, foliis ovato-oblongis tomentosis, siliquis sphæ- ricis. VISE, 9 _— [u Lamarck Encyclop. 1. p. 599. Walde-ep. "pl v2. "27 p. Pers. syn. 2. p. 59. Petipeti Incolis. Sielden; blot fandet ved Ningo. Frutex ramosissimus, orgyalis: ramis teretibus cinereo - lomento- sis: aculeis stipularibus , geminis, recurpis, persistentibus. Folia al- terna, ovata, oblongiuscula, obtusa, integerrima, supra subnuda , subtus subtomentosa, wni-tripollicaria. Petiolus brevis, subtomento- sus. Pedunculi solitarii, axillares , uniflori, pollicares. Perianthium tetraphy llum , subcoriaceum, tomentosum , deciduum : foliolis duobus externis oblongis, concavis: internis triplo-latioribus, valde concayis, albicantibus, Corolla tetrapetala, petalis calyce fere duplo longioribus, oblongis , obtusissimis , albidis, intus basi lana- tis, duobus approximatis adscendentibus , duobus lateralibus oppost- tis. Filamenta plurima, corolla fere duplo longiora, Jiliformia , in- Jerne incarnata, patentia. Antheræ parve, oblongæ , versatiles, badie: Germen subrotundum apice quasi in stylum brevissimum di- tenuatum , pedicello filiformi purpurascenti staminibus parum longio- re. Stigma obtusum. Bacca globosa magnitudine Malt persici vel Pruni armeniace, coriacea, glabra, unilocularis , seminibus pluri- mis per gelatinam carmesinam nidulantibus. Semina oblonga, cor- tice fragili, Th. 2. C. ERYTHROCARPOS; pedunculis unifloris solitarlis, -stipulis spinosis, foliis oblongis acuminatis mucronatis, pericar- piis hexagonis. Wilden. sp. pl. 2. 2. p. 1152. Pers. syn. 2. p- 59 pulis Capparis erythrocarpos, pedunculis solitariis unifloris, sti- spinosis, foliis ovatis obtusis, pericarpiis hexagonis. Gmel. syst. nat. T. 2. p. 1. pag. 806. Isert Act. Soc. Nat. Serut. Be- rol, 9. p. 559. t. g. mala. Vid. Sel, phys. og mathem. Skr, IV, Deel. k B IO à Petipeti; fructus Abaumba Incolis. $ Hist og her ved Strandkanten. Frutex ramosissimus, bi-octopedalis: ramis teretiusculis, pilis stel- latis pubescentibus , divergentibus. Folia alterna, ovato - lanceolata, integerrima , leviter mucronata, glabra, bipollicaria, sæpe subacu- minata; tenella pube decidua obducta. Petiolus brevis, pubescens. Aculei stipulares, utrinque petiolo recurvi, parvi, decidut. Pedun- culi solitarii, axillares, pollicares, versus florem incrassati, pube- scentes. Perianthium diphyllum: foliolis subrotundis , concapis, subcoria- ceis. Petala sex viridi-alba, longa, lineari-obovata, patentia, extus subtomentosa. Filamenta plurima, corolla longiora, filiformia, patula, basi rubicunda, Anthere oblonsæ, versatiles, cinere@s Germen ovatum, sex-novemangulatum, insidens pedicello fere longi- tudine filamentorum. Stylus nullus. Stigma obtusum. Bacca — Th. 3. C. "THONNINGII; floribus racemoso-umbellatis, stipulis spinosis, foliis ovato-oblongis emarginatis glabris, ramis petio- lisque pubescentibus.. S. | Otiobibomo Incolis. Ikke almindelig. Frutex ramosissimus: ramis divergentibus , teretibus pubescenti- bus; aculeis stipularibus geminis, recurpis, persistentibus. Folia alterna, ovata, oblongiuscula, emarginata, integerrima, subcoria- cea, glabra, uni-sesquipollicaria. . Petiolus brevis, bilinearis, pu- bescens. Inflorescentia apice ramorum: racemi axillares, compositi, exteriores sensim breviores. Pedunculus communis filiformis , teres, strictus, apice umbelliferus: partiales inferiores umbelliferi floribus tri- sex -pedicellatis, versus apicem uniflori, Bractex minute. Flo- res parvi Pruno spinosa duplo minores. Perianthium tetraphyllum: foliolis concavis, glabris, externis sub- rotundis, internis obovatis. Corolla tetrapetala; petalis ovatis, II longitudine calycis, viridi-albidis. Filamenta ‘duodecim = sedecim, corolla duplo longiora, filiformia, pitentia, alba. Antheræ orate, insidentes , ect flavovirentes. Germen ovatum, pedicello fere longitudine staminum. - Stylus nullus. Stigma subpeliato - planum. Bacca magnitudine Pruni domestice , globosa, unilocularis, polysper- ma, coriacea, fulva, nitida. Semina nonnulla, nidulantia, mucoso- baccata. Th. Obs. Plurimi flores masculi sunt absque pistillo. Th. Ligner C. sepiaria, men hos denne ere Grenene noget bôiede, Bladene ægformige, nesten tilspidsede, meere hindeag- tige, ved Basis næsten bugtede, og meere koristilkede; Piggene ere længere, sorte ei guulagtige; alle Blomsterne danne en enkelt Skierm som sidder i Toppen. S&S. \ , 4. C. REFLEXA; inermis, foliis ovatis mucrone reflexo utrinque glabris rigidulis, corymbis axillaribus, fructu oblongo zquali. TA. . | | Ajilebi Incolis. x Hist og her i Strandegne. Frutex ramosissimus, bi-oclopedalis: cortice cinereo punctis sea- briusculis, Folia alierna, ovato-lanceolata, integerrima, venosa, gla- bra, rigidula, mucrone reflexo. Petiolus brevis. Kacemus corym- \ hosus axillaris et terminalis: pedicellis versus florem incrassatis, pol- + licaribus et parum ultra. Bracteæ parvæ, caduce. Perianthium guadripartitum: laciniis lanceolatis, concasis, pa- tentibus , subcoriaceis , margine pubescenti. Corolla ex viridi alba, Petala quatuor, calyce duplo longiora, lineari-lanceolata, acumina- ta, undulata. Filamenta plurima vix longitudine corollæ, filiformia, patula. Anthere oblonge, versatiles, glauce» -Germen oblongum, obscure tetragonum, insidens pedicello fere longitudine filamentorum. a . de 2 : .. Stylus nullus. Stigma subcapitatum. Bacca ovali-oblonga, sesqui- B 2 12 pollicaris, obtusa, teres, cequalis (non torulosa) levis, glabra, lu- tescens, coriacea. Semina plura, compresso - angulata, mucoso-bac- cata, alba. Th. Species valde distincta. SS. 102.02 Ra MERE TT A. 1. T. Moruıs; foliis subtrilobis inæqualiter serratis: ser- raturis infimis glandulosis reflexis; utrinque mollissime tomen- tosis, floribus completis, caule erecto punclis nigris aspero. S. Toube Incolis. Almindelig. Caulis fruticosus, virgato-paniculatus, erectus, tripedalis, ramu- lis apicis sæpius ternis, teretibus tomentoso-pubescentibus vel hirsu- tiusculis, asperatis punctis nigris nitentibus pilisque stellatis minu- tis, sæpe coloratis patentibus. Folia alternatim sparsa, subrotunda, integra vel subtrilola, acuta vel subacuminata, inequaliter serrata: serraturis obtusiusculis paucis basi glandulosis reflexis, raro corda- ta, supra viridia pubescentia, subtus tomentosa, glauca vel utrinque pilosiusculo-hirsuta, subtus hirsutie densiore, tri-quinguenervia, ve- nosa, bi-tripollicaria, superiora eadem figura, sed gradaiim minora nec unquam basi emarginata. Petiolus folio dimidio brevior, teres, pubescens vel hirsutiusculus. Stipule gemine, subulate, caduce, patentes. Inflorescentia apice ramulorum laterifolia : pedunculis bre- vissimis, aggregatis, secundis, trifloris. Bractex nonnulle subulaice pedicellis opposite. Pedicelli ternz articulati, umbellatim inserti, bracieolis sex involucrati, fructiferi recurvati, floribus erectis. Perianthium inferum, pentaphyllum, subcoloratum, deciduum: foliolis linearibus , apice fornicatis, acutis. Petala quinque angusta cuneata, oblusa calyce parum breviora, patentia, flava. Filamenta guindecim, longitudine corollæ, subulata, erecta, Anthere subro- sunde, incumbentes, Germen subrotundum > parvum, pubescens. © 13 Stylus Zongitudine staminum. tigma bifidum, minimum, aculum. Capsula magnitudine Piperis, globosa, tomentosa, hamoso - echinata, guadrilocularis. Semina solitaria. Th. Ligner 7. semitriloba, men hos denne ere En min- dre filtede, Bladene duunhaarede ei filtede; Flige og Takker skarpere, Blomsterne större. Maaskee er Tr. Thonningiana Decandolle samme Plante see Ferussae Bulletin. 1826. Sept. p. 52. S. Roden bruges til Saar efter Guinea Ormen. TA. 1535 P OR TULACA. 1. P. PROLIFERA; foliis linearibus, floralibus verticilla- tis, ramis proliferis sumitate lanuginosis, floribus terminalibus sessilibus. S. Caulis suffruticosus, pedalis, teres, glaber: vamuli duo - tres- a quatuor vel quinque ex apice ramorum haud infra capitulum lanu- ginosum prodeunt, fere longitudine equales, superne parum incras- sali, capitulo lanuginoso terminantes. Folia sparsa, subpetiolata , linearia, obtusiuscula crassa, semipollicaria, axillis pilosis, in apice ad flores octo-novem in verticillum digesta. Flores terminales ses- stiles, subsolitarii , bast lanugine obyallati. Perianthium bipartitum: foliolis subrotundis concavis, levissime mucronaits, adpressis, glabris, purpurascentibus , altero margine pellucido membranaceo. Petala quinque calyce fere triplo longiora, oblonga, superne sensim latiora, obtusa, emarginata, patula, lutea, = marcescentia. _ Filamenta quindecim-viginti, corolla breviora, fili- formia, erecta, Antheræ ovate, incumbentes. Germen semisupe- rum, subrotundum. Stylus longitudine staminum, superne leviter incrassatus. Stigma quinquepartitum, revolutum. Capsula ovata, circumcissa , unilocularis. Semina plura, parva, rugosiysciula , re- ceptaculis quinque filiformibus liberis afixa. Th.’ E4 a Tom COR AT Æ VER 1. C. GUINEENSIS; inermis, foliolis ovato-lanceolatis pe- talis ovalis, germine ovato subtetragono pedicellato. 8S. Ved Bredden af Voltafloden, blomstrer i Mai. Frutex ramosus, inermis 2 sex-duodecim-pedalis. Folia ternata: foliola oblonga, ovato - lanceolata, integerrima, glabra, interme- ‘dium parum majus, lateralia inœquilatera. Petiolus teres, longi- tudine foliorum. Racemus corymbosus. Perianthium smonophyllum, rotatum, basi planum, quadrifidum : laciniis angustioribus , inæqualibus, ovalis, acutis, supra annulo calloso corollifero. Petala quatuor unguiculata, ovata, patentia, ‚adscendentia, intermedia majora: unguibus longitudine calycis te- nuibus, Filamenta sedecim-viginti, corolla parum longiora, fllifor- mia, declinata, violacea , insidentia receptaculo obconico ex umbi- lico floris enato. Antheræ oblonge, erecte; luteæ. Germen ova- zum, obscure tetragonum, quadrisulcatum, pedicello declinaio, fili- Jormi, staminibus longiors. - Stylus nullus. Stigma sessile, obtusum, Juscum. Embryo videtur bilocularis, polyspermus. Th. Obs. Germen sæpius vidi absque pedicello marcescens. Th. 195. VSEL SEE ROC Oe Ti De. 1. ST. VERTICILLATA; foliis verticillato - quaternis lan- ceolatis integerrimis. Th. ” Kjælæ Incolis. Hist og her ved Aquapim. Caulis arborescens statura mediocri: ramulis obsolete tetragonis, glabris. Folia verticillata, quaterna, lanceolalg , acuminata, in- tegerrima, remote costata: costis binis infimis oppositis, bast ap- proximatis, margine parallelis; venosa, glaberrima, quinque-de- cem-pollicaria. Petiolus foliis triplo brevior. Stipule nulle. In+ florescentia axillaris, pauciflora, racemosa, vix pollicaris, pedicel- 15 lis bilinearibus. Bracteæ bine, subrotundæ, acutæ, insertione pe- dunculi. Perianthium monophyllum, patens, profunde quinquefidum, acu- tum, extus albo-tomentosum, intus purpureum , deciduum. Corolla nulla. Filamenta: wrceolus minimus, brevissime stipitatus, externe tectus antheris, gemina serie ex urceolo enatis. Anther® vigintz, decem in singula serie, fissura unica dihescentes, biloculares dissepi- mento longitudinali ad ‚lentem conspicuo. Germen in fundo urceoli, oblongum , minimum, ad lentem quinquesulcatum, Styli subnulli. Stigmata guingue, obtusa. Pericarpium immaturum: capsule (fol- liculi) quinque , oblonga, utrinque attenuate et magis compresseæ, subtus gilbe, supra sutura longitudinali, rugoso-scabre, albe, receptaculo communi affixæ, horizontaliter divergentes: seminibus iribus-sex limbis suture affixis, subrotundis, difforme compressis, nucleo subrotundo, tetragono, purpureo angulis albidis, in quatuor lobulos cotyledoneos solubile. Th. Frugten tygges af de Indfödte; den har en bitter sammen- snærpende Smag og farver Spyttet carmosinrôdt. Th. 156. GREW IA. 1. G. CARPINIFOLIA; foliis ovali-oblongis serratis suba- cuminatis basi cordatis utrinque scabriusculis, umbellulis axilla- ribus breviter pedunculatis subtrifloris. : Grewia carpinifolia; foliis ovatis basi cordatis apice acu- tis serratis inferne subasperis, pedunculis brevibus 1-2 -subtri- floris. Pers. syn. 2 p. 65 | Grewia carpinifolia Palisot-Beauvois Flore d’Oware & de Benin Tom, I. Tab. XXX ? Asi- Gremi Incolis. Hyppig ved Havets Kyster. Frutex octo - duodecim -pedalis, ramosissimus ; ramuli teretes scabri, oculo armato pilis fasciculatis rigidis adspersi. Folia al- 16 ierna, horizontalia, disticha, ovali-oblonga, subcordata; acuta, serrata, scabriuscula, supra nitida. Petiolus brevis. Stipule ztrin- que solitarie, subulate, erectæ, caducæ vel deciducæ. Umbella ax- illaris , pedunculata , bi-triflora: pedunculo et pedicellis brevibus ; involucro bi-triphyllo: foliolis ovatis, concavis, parvis, deciduis. Perianthium inferum, deciduum, pentaphyllum: ‘foliolis lineari- bus, longis, bast parum dilatatis, spiraliter revolutis, subcoria- ceis, scepe subcoalitis. Petala quinque linearia, obtusa, recurva, calyce parum breviora, basi subcoalita in urceolum pentagonum nec- tariferum, lutea. Nectarium: sguamula singulo petalo interne in urceolo adnaia, crassiuseula, ineurvata ad marginem receptaculi Jructificationis, Filamenta numerosa, capillaria, subequalia, vix calyce breviora, receptaculo inserta, erecta. Anthere subrotundæ. Germen ovatum , parvum, villosum, receptaculo insidens. Stylus Jiliformis longitudine staminum. Stigma acutum, quadrifidum, mi- nimum. Receptaculnm fructificationis in centro floris, columnare, breve, pentagonum, supra coneavum. Bacca fragile-corticosa, glo- bosa, scabriuscula, obscure aurantiaca, repleta pulpa acidula fi- brosa, tetrasperma, quadripartibilis, Semina ossea, hine convexa, inde obtusangula, scepius bilocularia. Th. Berrets Pulpe er lidt syrlig; spises af Born. De unge Skud bruges som Kaal. Th. 15} DEINBOLLLA. Calyx pentaphyllus. Corolla pentapetala. Baccæ coriaceæ subge- mine rotunde, pulpa mucosa replete, monosperma. Flores poly- 2am. ~ 1, D. PINNATA; foliis pinnatis: foliolis ellipticis subcori- aceis, racemo terminali decompc ito. S. Badimanopla Incolis. Hist og her. 17 Caulis /ruticosus, subramosus, erectus, foliosus, teres, cinereus, subtomentosus, quinquepedalis. Folia sparsa, paripinnata: foliola petiolata subopposita, decem-octodecim, elliptica, oblongiuscula, sæpe acuminata, obtusiuscula, integerrima, subcoriacea, venosa, glabra, subius pilusiuscula, tri-quinquepollicaria, exteriora longiora. Petio- lus communis teres, sublomentosus, basi crassus, pedalis: partiales Drevissimi. Stipulæ nullæ. Racemus terminalis, decompositus, uni- bipedalis, pyramidalis, patens. Pedunculi communes teretes ferru- gineo-tomentosi, ad ramificationes suffulti bractea solitaria lineari tomentosa caduca; partiales breves, sepius septemflori : floribus sub- glomeratis, brepissime pedicellatis, bracteolis persistentibus bast pe- dicellorum. ig Flos masculus. Perianthium inequale, pentaphyllum, pubescens, deciduum: fo- liolis suboyatis, concavis, erectis, duobus externis fere duplo mino- ribus. Corolla subæqualis, petala quinque, ovato- oblonga, con- cava, sericea, intus basi lanata, receptaculo inserta, erecta, calyce vix longiora. Nectarium: annulus receptaculaceus intra corollam. Filamenta sedecim -viginti , longitudine corollæ, subceqvalia, recep- zaculo inserta, erecta, pubescentia, alba. Antheræ oblonge, erecte, lave. Pistilli rudımentum in centro floris. Flos hermaphroditus. Calyx, Corolla, Nectarium masculi. Filamenta sedecim calyce . breviora, receptaculo circa basin germinis inserta, pubescentia, mar- cescentia. Antherz ovate, compressæ, steriles. Germen subrotun- dum, didymum, iomentosum. Stylus longitudine corolle, crassiu- sculus, erectus, persistens, Stigma acutum, integrum. Baccæ bine, altera sæpe abortiens, rarissime rudimentum terliæ etiam adest, Singula bacca subrotunda, figura, et fere magnitudine Cerasi, co- riacea, caurantia, pubescens, sessilis, Semen unicum, magnum, pulpa mucosa inclusum, figura bacce. Th. Pid. Sel. phys. og mathem. Skr, IV. Deel. C 12 Berrene ere uden Smag; Born som af Nysgjerrighed spise dem, faae saarede Leber. Th. Opkaldt efter Provst Deinboll, bekiendt ved sine se sögelser af Finmarkens Planter. S. 158 CORCH OR US. 1. C. ANGUSTIFOLIUS; capsulis trilocularibus trivalvibus hexagonis apice tridentatis glabris, foliis lanceolatis serratis, ser- raturis infimis setaceis, basi subcordatis. S. Koina-Fye Incolis. Hist og her, blomstrer i den frugtbare Aarstid. Caulis adscendens, teres, levis, glaber, hine purpurascens , in- Jerne ramis alternis divergentibus. Folia angustissime ovato-lanceo- lata, subquadripollicaria, equaliter serrata, basi utrinque serratura infima divergente in setam cuspidata, trinervia, venosa, glaberrima subtus serraturis ad marginem scabris, tenella conduplicata serratu- ris imbricalis, Petiolus brevis, supra pubescens, Stipule utrinque solitarie, subulate, seta terminate, erectæ. Inflorescentia op- positifolia, umbella brevissime pedicellata: floribus ternis subsessili- bus. Involucrum pentaphyllum, setaceum, marcescens. Perianthium pentaphyllum, patens, deciduum: foliolis linearibus apice compressis, acutis, Petala quinque longitudine calycis, oblonga, obtusa, inferne angustiora, patentia, flava, Filamenta sedecim-vi- ginti, corolla parum breviora, capillaria, patula Anthere sub- rolunde, parvæ. Germen oblongum, staminibus duplo brevius Stylus longitudine staminum. Stigma obtusum. Capsula Zinearis, tenuis, bipollicaris, hexagona, apice tridentata, lepis, glabra, tri- locularis, trivalvis, valwis septiferis, Semina plurima, oblongiu- scula, angulata, Th. 19 Bladene spises af Negerne som Kaal. Th. Beslægtet med C. fridens men Bibladene ere hos denne tredeelte, Bladene bölget saugtakkede, Capslerne rue, de 5 Styli udspilede tvedeelte. 5. 2. C. PoLYGONUS; capsulis oblongis sex-decem angulatis, angulis membranaceis, cornubus tribus vel quinque bifidis, fo- liis ovatis serratis, serratura infima utrinque setigera, acuta. S. Koina-Fye Incolis. Hist og her; blomstrer med den foregaaende. Caulis adscendens , teres, pubescens, purpurascens. Folia ovata, sensim acuta, bipollicaria, subæqualiter serrata, utrinque basi ser- ratura infima setacea, trinervia, venosa, subtus, scabriuscula; te- nella conduplicata, serraturis imbricatis. Petiolus brevis, su- pra pubescens. Stipule utrinque solitariæ , subulate, seta ter- minatæ, erectæ. Inflorescentia suboppositifolia, umbella subsessi- is: floribus binis six pedicellatis. Involucrum pentaphyllum, se- taceum, marcescens. x Perianthium pentaphyllum, patens, deciduum : foliolis lineari- bus, mucronatis. Petala quinque, longitudine calycis, oblonga, ob- tusa, inferne angustiora, pateniia, flava, Filamenta sedecim - vi- ginti corolla parum brewiora, capillaria, patula, Antheræ subro- tundæ, parve. Germen oblongum, staminibus duplo brevius. Sty- lus longitudine staminum. Stigma obtusum. Capsula oblonga, sex- decem-angulata, angulis membranaceis, tri vel quinque-cornis: cor- nubus bifidis; tri-quingelocularis, tri-quinquevalyis, glabra. Se- mina plurima, angulata. Th. Ligner C. estuans, men denne er dog deri forskiellig at Steenglen er noget rue, Capslerne linieformige sexkantede, Styli 3 tvedeelte, Capslens Tænder længere og spidsere. S.. Anvendes som den foregaaende. Th. 7 j Bs k 20 5. C. MURICATUS; capsulis linearibus hexagonis murica- tis foliis ovato-lanceolatis serratis, serraturis infimis subsetige- Fibs ty Os i Koina-Fye Incolis. Hist og her, blomstrer i den frugtbare Aarstid. Caulis inferne ramosus: ramis adscendentibus, teretibus; pube- scentibus, scabriusculis. Folia angusta, ovato-lanceolata, tripolli- caria, œqualiter serrata, trinervia, venosa, glabra, subtus sca- briuscula, piloso-pubescentia, superiora sérraturis absque setis, infima setigera; tenella conduplicata serraturis imbricatis. Petiolus brevis supra magis pubescens. Stipulæ uiringue solitarie, subulate, sela terminate, erecte, Umbella oppsitifolia, brevissime pedun- culata: floribus ternis. Inyolucrum peniaphyllum, setaceum, mar- cescenS» | Perianthium pentaphyllum, patens , deciduum: foliolis lineari- lanceolatis, carinatis. Petala quinque longitudine calycis, cunei- Jormia, rotundata, patentia, flava, Filamenta plurima, corolla parum breviora, capillariæ, patula. Antheræ subrotunde, parve. Germen oblongum, staminibus duplo brevius. Stylus longitudine sta- minum. Stigma obtusum. Capsula linearis, tenuis, sesquipollicaris, obtusa, hexagona: angulis tenuissime muricatis scabris; trilocula- ris, twivalpis: valvis septiferis. Semina plurima, angulata. Th. Anvendes som de foregaaende. Th. Ligner meget C. acutangulus, men hos denne ere Cap- slerne prismatisk-kileformige, med skarpe Kanter, trelandede, ikke butte. C. siliquosus adskilles ved linieformige sammen- trykte toklappede Capsler og Blade uden Borste. S. 159.0. BU LOF IA. Calyx pentaphyllus, Corolla pentapetala. Stylus quinguepartitus. Germen wniloculare polyspermum. 2I ı. B: ILLusTRis; floribus axillaribus solitariis, foliis ova- libus serrato-dentatis. ramulisque pubescentibus. S. Frutex ramosissimus: ramulis teretibus ferrugineo-pubescentibus; orgyalis. Folia alterna, brevissime petiolata, oyalia, acuta, ser- rato-dentata , rigidula, costata, venosa, supra nitida, subtus pi- losiusculo-pubescentia, quadri-sexpollicaria; tenella involula, mar- gine glandulosa, Stipule zulle. Flores solitarii axillares brevis- sime pedunculati, magnitudine Rose. Perianthium pentaphyllum: foliolis oblongo-ovatis, coloratis, extus subtomentosis, sesstlibus. Petala quinque, oblongo - ovalia, subsessilia , calyce paulo longiora, patentia, alba. Nectarium ur- ceolatum quasi e bast corollæ enatum, ore angustatum, extus in- tusque villosum, longitudine germinis. Receptaculam fructificaiionis: columna brevissima e centro floris, Filamenta circa viginti quin- que in serie simplici, corolla duplo breviora, filiformia. Antheræ : ovate, sagittate, erecte. Germen ovatum, sillosissimum. Styli quinque, filiformes, bast coaliti, longitudine staminum. Stigmata ca- , pitata. Germen transsectum uniloculare polyspermum, seminibus gemina serie quinquefariam parietibus affixis. Th. Slægten er benævnt efter nys afdôde Geheimeconferents- raad Johan v. Bülow, der i Danmark saa meget har under- stottet Videnskaberne og blandt disse især Botaniken. 5. Bo. AG Mou Po ae A, 1. N. MACULATA; foliis ovato-cordatis integerrimis lobis obiusis approximatis glabris, sublus nigro maculatis, calyce tetra- phyllo. S. Tætremande Incolis. 1 stillestaaende Vand. Blomstrer i Juli. Radix: Bulbus subglobosus, magnitudine nucis Avellanæ, carno- sus, solidus, apice cireumcinctus radiculis plurimis filiformibus en, longissimis coriaceis; bulbus preeteriti anni inferne radicule adhe- rit, Folia natanlia, ovato-cordata peltata: umbilico fere centrali ; basi ferme ad umbilicum incisa: lobis obtusis » integerrima, supra nitida, sublus viridia, nigromaculata, nervoso-venosa, vasis pro- minentibus dichotomis anastomosantibus ; tenella involuta. Petiolus radicalis, teres, fistulosus. Scapus teres, nudus, fistulosus: tu- bulis in tres circulos concentrales dispositis, sex in orbe interno, duodecim in secundo, viginti quatuor in tertio; uniflorus flore natante. Perianthium £etraphyllum , longitudine corollæ: foliolis oblongis, Superne sensim agusiatis, extus viridibus, adspersis punctis linea- ribus nigris, intus albis. Petala circiter quatuordecim, oblonga, utringue parum angustata, triplici serie basi germinis insidenitia, alba, Filamenta vix triginta duplici serie lateri germinis afixa, corolla dimidio breviora, inferne dilatata, plana, lutea, apice elongata, teretiuscula , alba, .interiora breviora. Antheræ bine in singulo filamento, lineares, infra apicem filamenti interne adnate. Germen subrotundum , superum. Stigma peltatum, subplanum, di- siincte umbonatum, radiis quatuordecim notatum, margine totidem incisuris; dentibus subincurvis , apice duteis. Bacca carnosa, du- riuscula, subrotunda, magnitudine pomi minoris, calyce et corolla connivente tecta, staminibus et stigmate coronata, multilocularis ; dissepimentis membranaceis. Semina innumera, minuta, subrotunda, arillata. Th. 2. N. Guinernsts; foliis orbiculato-cordatis subrepandis: lobis acutiusculis approximatis glabris subtus rubris venoso-reti- culatis subpeltatis, calyce tetraphyllo. &. Teetremande Incolis. Ikke hyppig; ved Quitta. Radix e plurimis radiculis filiformibus, simplicibus , longissimis, coriaceis. Folia natantia orbiculato-cordata Guniora oyali-cordata) / 23 peltata : umbilico fere centrali (incisura baseos vix ‘umbilicum attin- gente), integerrima (subrepanda) lobis acutiusculis approximatis ; gla- bra, subtus e viridi rubra; venis elevatis reticulatis areolis fere hexa- gonis oblongis ; folia ienella involuta. Petiolus radicalis, teres, fi- stulosus. Scapus floriferus, nudus, teres, fistulosus, erectus , uniflorus, flore natante ; fructiferus flexuose- contractus : fructu immerso. Perianthium zetraphyllum : foliolis corollæ longitudine, sessilibus, ovato-lanceolatis, oblongis, viridibus, persistentibus. Petala circa sedecim, oblonga, quadruplici serie, basi germinis insidentia, dilute rubra. Filamenta fere quinquaginta, subulata, plana, elongata, di- lute rubra, inferiora sensim breviora. Antherx bine in singulo fila- mento, lineares , infra apicem filamentorum interne ad marginem ad- nate. Germen subrotundum, superum. Stylus nullus. Stigma pel- tatum, radiis octo-duodecim notatum, margine crenaturis totidem, persistens. Bacca magnitudine cerast, globosa, glabra, coronata, octo - duodecim - locularis, Semina innumera, subrotunda, .arilla- a: DR: = 5. N. DENTATA; foliis peltatis ovato-cordatis dentatis glabris lobis divergentibus acutis, calyce tetraphyllo. S. Tætremande Incolis. I stillestaaende Vand. Blomstrer i Juli. Bulbus subglobosus magnitudine nucis juglandis, carnosus, soli- dus, apice cinctus radiculis plurimis, filiformibus, longissimis, coria- ceis. Folia magnitudine Nymphææ albe, peltata , umbilico fere cen- trali, basi fere ad umbilicum incisa: lobis parum divergentibus, acu- dis ; remote et acute dentata, excisuris inter dentes semilunatis ; utrin- que viridia, glabra, subtus nervoso-venosa nervis subdichotomis pro- minentibus ; tenella involuta. Petiolus radicalis, teres, jistulosus. Scapus eres, nudus , fistulosus, uniflorus : flore natante. Perianthium zezraphyllum, longitudine corollæ: foliolis oblongo- pre} ? S ovatis ; extus piridibus, striis remotis albidis, intus albis. Corolla 24 magnitudine Nymphæcæ alba, petala circiter duodecim oblongo-ellip-- tica, duplici serie bast germinis insidentia, alba. Filamenta fere quinquaginta, plurimis seriebus lateri germinis affixa, corolla vix dimidio breviora, plana, superne sensim angustiora, obtusiuscula , Hava, interiora breviora. Anther& bine longitudine dimidio fila- menti, lineares, infra apicem filamenti interne adnate. - Germen superum, subrotundum. Stigma pellatum, concavum ; distincte um- bonatum, radiis viginti notatum, profunde fissum laciniis totidem ereclis, filamentis internis vix brevioribus. Th. Noiere Undersôgelser ville vise om denne Plante er for- skiellig fra Nymphæa Lotus; i det mindste er det en mærke- lig Afart. Bladstilken er hos N. Lotus netop befæstet til den udskaarne Vinkel, som Figurene i Alpini Exot. p. 213 og 224. og Vesling Obseryat. p. 45 udvise; og ikke ovenover Indskie- ringen. .&. TRIGYNIA. 161: SH UVP A ORB A. 1. E. DRUPIFERA; arborea, aculeata: foliis cuneiformi- cordatis, pedunculis trifloris. Zh. Tenjo-Tjo Incolis. Radix descendens. Caulis arboreur bi-quatuos - orgyalis, ramosus, ut tota planta lactiferus: trunco orgyali, inermi, cinereo, erecio; r&- mis fragilibus aphyllis, obsolete pentagonis, sæpe tetragonis , angu- lis e casu foliorum tuberculato-cicatrisatis, aculeis stipularibus binis distantibus, scepius post casum folit quam primum excrescentibus ; ramulis carnosis, foliosis , floriferis , crassitie digiti majoris. Folia sparsa breviter petiolata cuneiformia, apice cordata (retusa) integerri- ma, carnosa, glaberrima , vasculosa, quinque-octopollicaria , lineam crassa. Pedunculi axillares, pollicares, teretes ; extrorsum crassto= 25 res, bini vel terni ; uniflori vel bifidi triflori, flore medio sessili, la- zeralibus pedicello pedunculo breviori. Bractex binæ opposite ad di- choiomiam pedunculi nee non calycis instar basi florum lateralium, sessiles, acutce, adpresse. Perianthium monophyllum , rotatum, persistens vel marcescens : limbo quinquepartito segmentis cequalibus, carnosis , latioribus quam longis, obtusissimis, supra convexis , subtus vin concavis, obscure vi- ridibus. Corolla cum basi calycis urceolum exhibet : pelala quinque ex ore calycis enata ejusque laciniis alterna et breviora, sessilia, ob- tusissima, subiniegerrima, concava, membranacea , decoloraia , mar- cescentia. Tilamenta plurima, receptaeulo inserta, corolla parum longiora , diverso tempore erumpentia, medio articulate: articulo de- ciduo ; basi persisientia. Antheræ in apice singuli Jilamenti bine , lentiformes, uniloculares , flave. Receptaculum paleaceum: paleis numerosis laceralis, filamentorum fere longitudine, tisque intermixtis. Germen superum, subsessile, ovatum, glaberrimum, Stylus brevis- simus , tripartitus, bifidus. Stigmata obtusa. Drupa brevisstme pe- dicellata, subovaia, obsolete trigona, levis, glaberrima, succulenta, sublutea, magnitudine Cerasi. Nux elliptica, trigona, trilocularis, monosperma, dehiscens, The Hele Planten er overmaade riig paa en melkehvid Saft, der er saa skarp at den mindste Draabe næsten uden Redning beröver Synet. Den stérkner strax baade i Luften i Vand og i stærk Rom til en hyidagtig Harpix som er uigiennemsigtig, porös, flyder paa Vandet, brænder med en rédlig Lue og har ingen Lust. Negerre fra det Indre af Landet bruge et Afkog deraf til at vaske Exulcerationes gingive med. Nogle Steder bruges den til at stôdes og kastes i Vandet for at bedåve Fi- skene. Smaae Fiske dåe deraf. Sielden bruges Stammen til at giöre Negertrommer af. Th. ; Vid, Sel. phys, og mathem. Skr. IF. Deel. D 26 2. E. LATERIFLORA; inermis, seminuda, fruticosa, filifor- - mis, flaccida, foliis lineari-lanceolatis acutis, umbellis latera- libus. S. 1 Krat. Caulis fliformis, longissimus, carnosus, scandens, teres, gla- berrimus (e casu foliorum tuberculis minutis adspersus) crassitie pen- næ anserine, glaucus, lactescens: ramis laxe dependentibus. Folia sparsa, subsessilia, lineari-lanceolata, acuta, submucronata, gla- berrima, integerrima, glauca, pollicaria. Pedunculi Zres-quatuor, laterales, totidem foliis basi suffulti, teretes, pollicares, erecto - pa- tuli, uniflori, bracteati binis foliolis subroiundis acutis. Pertanthium subrotundo - ventricosum, membranaceum ore quin- quefido. Petala quingue subrotunda, carnosa, lutea, quasi extra incisuras calycis posita, sessilia (intus lanugine alba). Filamenta plura, diverso tempore erumpentia. Antherx bipartite , subrotunde. Germen subrotundo-irigonum, pedicellatum, declinatum, Styli tres bifedi. Stigmata obtusa. Capsula subrotunda, tricocca, levis, gla- bra, alba, trilocularis, elastice dehiscens: valyis caducis. Semina solitaria, subrotunda. Th. | Forskiellig fra Euphorbia mauritanica, som den meest nærmer sig; denne har Grene og Quiste forsynede med nær- liggende ophöiede rue Tverlinier som ere Levninger af de af- faldne Blade, og ikke med fiernede adspredte Knuder; Blade- ne ere smallere; Skiærmene sidde i Toppen og bære 5-8 Blom- ster; ikke paa Siden med 5-4 Blomsterstilke. Æ. piscatoria har en stiv Stamme, smallere Blade, Skiærmene i Toppen og med mange Blomster. S. | 5. E. PURPURASCENS; caule fruticuloso pubescente pur- pureo, foliis ovatis serrulatis pilosis, capitulis axillaribus pedun- culatis. $, 27 Caulis fruticulosus , teres, nodoso-articulalus ; alternatim ramo- sus, pubescens, purpureus. Folia opposita, brevissime petiolaia, ovata, acutiuscula, basi obliqua, serrulata, pubescentia, subtus glau- ca. Stipule subnulle. Flores nonnulli, in capitulum axillare col- lecti pedunculatum. Perianthium zubuloso-ventricosum, quadridentatum, persistens. Corolla zeirapetala, inæqualis, plana, dilute purpurea, persistens : petalis suborbieulatis, calyci inter dentes insertis, Nectarium: glan- dula subglobosa, purpurea, basi singuli petal. Filamenta nonnulla, receptaculo inserta, corollam vix superantia, diverso tempore erum- pentia. Antheræ subrotundæ, didymæ. Germen pedicellatum , sub- rotundum, trigonum. Styli tres, bifidi, patentes. Stigmata obtusa. Capsula subrotunda, pubescens, tricocca, trilocularis, elastice dissi- liens. Scmina solitaria, subrotunda. Th. Beslægtet med Z. hiria og parviflora, men dog tilstræk- keligen forskiellig fra disse. S. 4. E. TRINERVIA; suffruticosa ramosa, foliis oppositis ovatis acutis basi obliquis integerrimis glabris, floribus solitarlis in alis alternis, S. ie Almindelig ved Strandbredden. Radix simplex, perpendicularis. Caules plures, suffruticosi, Rli- Jormes, nodoso - articulati , teretes, glabri: ramulis in sumutale ex axillis alternis, purpurascentibus. Folia opposita, brevissime petio- lata, ovata, acuta, basi obliqua, integerrima, obsolete trinervia, gla- bra, subtus glauca. Stipule utrinque inter petiolos solitarie , sessi- des, acute. Flores solitarii in alis alternis. Perianthium #wbuloso - ventricosum, quadridentatum, persistens. Corolla tetrapetala, incequalis, plana: petalis suborbiculatis calyct inter dentes insertis, persistentibus. Glandula nectarifera suborbicu- lata, basi cujusque petali adnata. Filamenta plura, receptaculo in- serta, corolla parum longiora , diverso tempore erumpentia. Antheræ D 2 28 subrotundæ, didymæ. Germen pedicellatum, subrotundum; trigo- num. Styli tres, bifidi, patentes. Stigmata obtusa. Capsula sub- rotunda, tricocca, trilocularis, elastice dissiliens, leyis. Semina solitaria, subrotunda. Th. ; Nær beslægtet med E. glaucophylla, men denne har en dichotomisk deelt Stængel, 3deelte Skiærme og næsten heelran- dede Blade. Maaskee den kommer endnu nærmere til E. gla- brata undtagen at Blomsterne hos denne sidde i Hoveder i Bladhiornerne. 8. - 5. E. CHAMÆSYCE; foliis subrotundis crenulatis glabris, ‚caulibus procumbentibus ramis pubescentibus, floribus axillari- bus solitariis, fructibus pilosiusculis. 8. Euphorbia Chamæsyce ; foliis subrotundis crenulatis cau- libusque procumbentibus glabris, floribus axillaribus solitariis. Horn. hort. 2. p. 505. å E, Chamæsyce; dichotoma, foliis crenulatis subrotundis glabris, floribus solitariis axillaribus, caulibus procumbentibus. Amoen. acad. 5. p. 115. Spec. pl. 1. p. 652. Swartz obs. 196. Wilden. sp: pl. 2. p. 2. p. 899. Pers. syn. 2. p. 14. E. inermis, foliis oblique cordatis .serrulatis uniformibus, ramis alternis, floribus solitariis. Hort. Cliff. 198. Roy. lugdb. 196. Gmelin. sib, 2. p. 257. Gron. orient. 160. | E. minima rufescens, foliolis subrotundis nitidis opposi- « “ts, ramulis floriferis foliatis ad alis alternans. Brown. jam. 256. Chamæsyce. Bauh. pin. 295. Clus. hist. 2, p. 187. Paa tôrre Steder. Caulis procumbens , ramosissimus, ramis alternis , hirsuto - pube- scenitbus. Folia orbiculato - ovata , subobliqua, crenulata, obtusa , 29 glabra, breviter petiolata, opposita: juniora hirsutiuscula. Flores axillares, solitarii, rarius bini, breviter pedunculati. Fructus tri- gonus, angulis pilis albidis obsitus. S. Nermest beslægtet med Æ. granulata, men denne er ganske duunhaaret, Grenene ere rodlige, Bladene heelrandede og mindre, S. x POLYGYNIA. 164i! ha hed Rb Ann 1. U. CoRDATA; foliis cordato - oblongis integerrimis acu- tis subtus ramulisque ferrugineo-tomentosis, floribus opposi- tifoliis solitariis, petalis lanceolatis. S. Agingeli Incolis. . Hist og her ikke sielden; blomstrer i Mai og Juni. Frutex orgyalis ultrave, ramosissimus: ramulis tenellis lereti- bus, ferrugineo - tomentosis, adultioribus cortice Jusco punciis palli- dis scabris. Folia alterna brevissime petiolata, horizontalia, di- sticha, ovali-oblonga, subcordata, leviter acuminata, obtusiuscula, integerrima, subvenosa, nitida, rigidula, subtus pallidiora rachi et margine ferrugineo - pubescenti , bi-tripollicaria, tenella conduplicata subtus sericea. Pedunculus oppositifolius solitarius, brevissimus, tomentosus, subuniflorus. Bracteæ solitarie, subrotundæ, concave. Perianthium breve, tripartitum, coriaceum, marcescens: jfoliolis. obtusis, concavis, adpressis. Petala sex, ‘calyce triplo longiora, equalia, lanceolata, subtus One » patentissima, recurva, sub- coriacea , viridi-ochracea. Antherz numeros@, receptaculo in he- mispherium presse congestæ , oblongæ , obiusæ;, angulato-compresse, bast in filamentum brevissimum angustatce. ~Germina nonnulla in ~corpusculum cylindraceum longitudine antherarum coalıla, receptacu- lo inserta, Baccæ nonnulle brevissime pedicellaiæ in capitulum col~ 30 lecte: singula bacca magnitudine Grossulariæ, ovata, coriaced, to= mentosa, obscure suturis duabus oppositis notata, ochraced, intus gelalinosa unilocularis polysperma: seminibus alteri suture afixis, Jere dupliei serie allernatim superimpositis, in pulpa nidulantibus. Semina sex -ocito, dimidiato-orbiculata, compressa, hilo evidentis- simo ornata. Th. Frugten, som indeholder en söd Slikn, spises med Be- gierlighed af Negerne. Baade Roden, Veddet og Barken bru- ges som Afkog mod gamme! Beenskade. Bladene have i Smag lidt Lighed med Laurbærblade. 7%. 2. U. CYLINDRICA; foliis ellipticis integerrimis subacu- minatis ramulisque glabris, pedunculo oppositifolio subtrifloro, laciniis calycinis truncatis. $. Abada Incolis. Hist og her. Frutex orgyalis ultrave, ramosissimus: ramulis glabris, Folia alterna, ovali-oblonga, subacuminata, integerrima, venosa, glabra, nitida, subtus pallidiora, odorata. Petiolus brevis, insertus. Pe- dunculus oppositifolius, solitarius, brevissimus, uni -bi-triflorus: peditelli semipollicares pedunculo quintuplo longiores, ferrugineo-pu- bescentes. Bracteæ bine vel ternæ ad basin pedicellorum, unica in medio, obovaiæ subrotundæ concapæ uti calyces et petala extus fer- rugineo - lomentose, marcescentes. Perianthium wrceolatum, adpressum, coriaceum, marcescens, in tres lobos gvadratos dirrumpens. : Corolla coriacea, basi breviter ur- ceolata, ochracea: petala sex cequalia, patentissima, subrotunda, extus concava, sessilia, reflexa. Filamenta nulla: Antheræ nume- ros@, receptaculo hemispherico in hemispherium presse congeste insertce, oblonge, obtuse, angulato-compressæ, fusce: polline leuco-crystallino. Germina plura in corpusculum cylindraeeum longi- 31 tudine antherarum coalita, receptaculo inserta. Stigmata totidem, madida, ochracea, Baccæ plures, brevissime pedicellatæ, divergen- tes: singula bacca uni-vel bipollicaris, crassitie digili minimi, cy- lindracea, obtusa, coriacea, tomentosa, obscure suturis duabus lon- gitudinalibus notata, ochracea, intus gelatinosa, unilocularis, po- lysperma: seminibus alteri suturæ affixis, fere duplici serie alter- natim superimpositis, Semina plura nidulantia, dimidiato orbicu- lata, compressa, hilo evidentisstmo ornata. Th. Bladene have en laurbæragtig Lugt; de stôdes friske og lægges paa gammel Beenskade. Roden bruges til at fordrive tumor testiculi; indvortes bruges et Afkog og udvortes en Salve af den fiintrevne Rod. Afkoget drikkes ogsaa i Gonorrhöe. Frö- ene ligge indhyllede i en velsmagende sådagtig Gelee, de ri- stes og spises. Th. Au, ß. foliis ovato-oblongis breviter acuminatis; acumine obtu- so emarginato. Jeg vover ikke at bestemme om denne er {orskjellig fra den foregaaende eller en Varietet. S. 163. 4NNONA. 1. A. ARENARIA; foliis ovatis oblongisque subtus tomen- tosis, petalis glabris: exterioribus ovatis, interioribus lineari- trigonis, fructu ovato-subrotundo sublævi. TA. Naivie Incolis, Voxer ved Quita temmeligen almindelig blandt andre Buske i lös sandet Gruus. Blomstrer i Septbr., Octbr. Novbr. og bærer Frugt i Decbr., Januar og Febr. | _ Caulis bi-quadripedalis, fruticosus, ramosus: ramis teretibus, Jerrugineo -tomentosis, notatis sæpe linea utrinque a petiolo decur- 32 rente. Folia alterna, disticha, ovata, integerrima; supra glabra, subtus tomentosa; (variat foliis subcordatis oblongiusculis, acutis). Petiolus insertus, brevis, semiteres , [errugineo- tomertosus, supra tomenio densiore ornaius. Pedunculi breves, Jerrugineo - tomentosi, subsolitarii sparsi.. : Perianthium inferum, parvum, planum, triphyllum: foliolis acu- tis, deciduis. Petala sex, pallide ochracea: tribus externis majo- ribus, ovatis , sessilibus , erectis, subcoriaceis, crassis; tribus in- ternis alternis, parum brevioribus, linearibus, trigonis, intus basi alropurpureis. Yilamenta nulla: cireiter quinta infima pars anthe- rarum non dehiscit, hec usum filamenti prebei. Antheræ innu- mere, lineares, _angulato-compresse , obtusce , tir hemispheerium di- gesie, sordide albe. Pollen niveum. Germina plurima, anthera- rum longitudine, oblonga, subcoaliia. Styli nulli. Stigmata obtu- sa, coalita, irrorata, persistentia. Receptaculum staminum et pi- stillorum conicum. Bacca suborata, polysperma, ad semina levis- sime elevaia, glabra, flava, intus aurea. Semina plurima, singuld membrana tenui inclusa, ovata, compressiuscula, nitida, hilo ob- zuso evidentissimo. Th, Obs, Ante anthesin. — Pistillum conficitur germinibus plurimis distinctis, longitudine staminum, linearibus, versus apicem angu- statis, quo stylus brevissimus, qui deinde evanescit, nascilur, stig- mata oblongo-capitata, angulato -compressa, viciniis subcoalita supra plana, alba. Post Anthesin. — Calyx, corolla et stamina cadunt, quorum re= ceptaculum quasi in pedicellam incrassatum brevissimum fructut transformatur. Germina coalescunt, et stigmata in corticem fruc- tus evadunt, fructus in magnitudinem mali sylvaiici, figura jam supra descripta, augetur, constat cortice separabili, inira quem partibilis est in baccas plurimas, monospermas, epidermide desti- tutas, cumeiformes, angulato-compressas, receptaculo affixas: re- ceptaculum oblongo-conicum ,. fibroso-carnosum. Th. aa 33 ” Frugten har en behagelig men svag Lugt, en söd lidt aromatisk Smag, men kun lidet Kiôd. Maaskee vilde den ved Dyrkning overgaae andre af samme Slægt. Afkoget af de tör- rede Blade bruges mod gammel Beenskade. 2. A. GLAUCA; foliis oblongis obtusis basi subattenuatis glabris, pedunculis solitariis subunifloris, petalis ovatis: tribus exterioribus majoribus, fructu ovato-subrotundo vix tuberculato glabro. S. I Nerheden af Ursua; blomstrer i Mai. Frutex bi -quadripedalis, ramosus: ramulis teretibus glabris. Folia alterna, oblongo-elliptica, basi acuta, integerrima, venosa, glabra, subtus glauca, rigida, tri-quinque pollicaria , brevissime petiolata; tenella conduplicata. Pedunculi extrafoliacei, solitarir, subuniflori, sesquipollicares, teretes, glabri, squamula bracteat.. Perianthium inferum, parvum, triphyllum: foliolis acutis , gla- bris, reflexis, deciduis. Petala sex, ovata, acutiuscula, concava, subcoriacea, glabra, pallide ochracea, intus bast atro- purpurea: tribus externis duplo majoribus , extus flavis, Antheræ innumere Zineares , angulato - compress@ , obtusa, in hemispharam digeste, albide , basi in filamentum brevissimum angustate , receptaculo in- serte. Germina numerosa, antherarum fere longitudine, linearia, subcoalita, viridia. Styli nulli. Stigmata oblongo-capitata, ger- minibus crassiora, subcoalita, irrorata, decidua, alba. Pericar- Frugten har i Smag lidt Liighed med Guadeloupe Melo- ner, den modnes i Juli. Th. pium = Th. Vid. Sel. phys. og mathem. Skr. IV. Deel. E F 34 DÆD YE N A+ MODAL: GYMNOSPERMIA. 166. BYSTROPOGON. 1. B. COARCTATUS; panicula terminali decomposita, ra- cemis brevibus erecto-adpressis, floribus coarctatis secundis, fo- liis ovatis inæqualiter serratis subtus pubescentibus caule calyci- busque hirsutis. $. Ved Ningo. Caulis erectus, bi-octopedalis, subfruticosus , brachiato-ramosus, remote arliculatus, obtuse tetragonus: lateribus cavis devibus, an- gulis nigro-punctatis; dense pilosiusculus (hirsutus), inanis. Fo- lia opposita, ovata, vix cordata, subacuta, inequaliter serrata, supra pilosiuscula, subtus dense pubescentia , venosa, rugosiuscula, sesquipollicaria, Petiolus folio brevior, ut caulis pilosiusculus. Stipulæ nullæ. Inflorescentia racemosa, terminalis, decomposita, sex -duodecim pollicaris: ramis oppositis, rémotis, inferne bi-tri- pollicaribus, superne gradatim brevioribus, rudimento folii bractea- tis; pedunculis oppositis, secundis, brevissimis bractea lanceolato- lineari ; racemulis geminatis, semipollicaribus, declinatis, secun- dis; floribus parvis, duplici serie, approximatis, sessilibus, secun- dis, erectis, bracteola setacea breviore extrorsum basi sita. Perianthium oblongum, tubulosum ; dentibus quinque setaceis æqua- “dibus; hirsutum. Corolla ringens, resupinata, calyce parum lon- gior, albida, Jornice lilacino. Tubus brevis, dilatatus in faucem, Limbus bilabiatus: labio altero sursum spectanti, bifido: lobis ova- tis planis assurgentibus, labio altero deorsum, trifido, lobis late- ralibus ovatis planis, medio ovato fornicato conniventi declinato. Stamina quatuor, duo breviora, declinaia, tubo inserta, corolla parum breviora. Anther& simplices. Germen quadrivartitum. Sty- 35 ‘i lus simplex; declinatus. Stigma acutiusculum, bifidum, Perian- thium persistens in sinw semina fovens, ore coarctato clauso willis e sinubus calycis radiatim conniventibus. Semina guatuor ovald compressa. Th. Kommer nermest til B. pectinatus, men hos denne ere Klaserne længere, meere slatne, Krandsene kamformige mecre fiernede, Bægerets Tænder længere, Bæger og Stengel lidet haarede, Bladenes Takker större og spidsere. 5S. ROSES et PP T'AS 1. H. LANCEIFOLIA; capitulis pedunculatis, involucris lanceolatis longitudine florum, foliis lanceolatis acutis dentato- serratis.. 7%. Ikke almindelig ved Aquapim. Caulis herbaceus, quadrangularis, quadrisulcatus, subnudas. Folia opposita, lanceolata, attenuata in petiolum brevem, serrata, nuda, subtus oculo armato tenuissime punctata, sesqui-tripoliicaria, odore Majorane. Capitulum axillare, globosum, breve peduncula- tum. Involucrum eirciter octophyllum: foliolis lanceolatis calycibus vix longioribus. Flores paryi, resupinati. Perianthium monophyllum , tubulatum, quinquedentatum: denti- bus erectis; ciliatum, albidum. Corolla ringens, alba. Tubus longitudine calycis. Labium superius ovatum, fornicatum, erectum, demum refractum; labium inferius trifidum: lacinula intermedia majori, emarginata, violaceo-punctata; lateralibus acutis reflexis. Filamenta guatuor subulata, duo breviora, inclinata ad labium su- perius eoque breviora. Antheræ didyme, incumbentes. Germen qua- drifidum. Stylus filiformis, longitudine staminum. Stigma bifidum. Calyx immutatus in sinu semina fovens. Semina quatuor, suba- cula, Th. E 2 ; 36 “GGA MR SAGO” Made: 1. P. PALLIDA; foliis subcordatis acutis serratis subto- mentosis, petiolo folio breviori, calycibus octo-decemdentatis, dente supremo majori, caule herbaceo, angulis rotundatis leyi- bus. 8. a \ Ved Quitta og Ursue. Blomstrer næsten hele Aaret. Radix simplex: radiculis fibrosis; perpendicularis. Caulis siric- tus, tetragonus, sulcatus, subtomentosus, bi-septempedalis (angulis obtusis, rotundatis, lavibus, sulcis subtristriatis). Rami oppositi, axtillares, cauli similes, erecti. Folia caulina opposiia, subcordata, obtuse profundeque serrata, subtomentosa: floralia oblonge lanceo- fata, Petiolus folio brevior, semiteres. Verticilli aliquot versus apices caulis et ramorum, globosi, multiflori: floribus subsessilibus, confertis, ochroleucis. Receptaculum commune integrum ; convexum, caule perforatum >» involucro marginatum; sel quadripartitum. In- ‚voluerum: foliolis plurimis, linearibus, apice subulato - spinvso, re- Jlexis, persistentibus. Perianthium monophyllum, tubulatum, oblongum, subgibbum, striatum, pilosum: fauce a latere compressa: limbo octo- 232 vel decem 333 dentato: dentibus subulatis pungentibus : superiors maxi- mo, erecto: lateralibus patentibus: inferioribus deflexis. Corolla ringens. Tubus oblongus, leviter recurvus. Labium superius oblon- gum, fornicatum, superne compressum, ereclum, villosum, sube- marginatum integrumve. Labium inferius trifidum: lacinula media obtusa, integra, leve, marcescens. Filamenta sub dabio superiori recondita, tubo adnata, subulata, compressa, Antheræ oblonga, pave, bilobe: lobo altero superiori, altero inferiori. Germen guadripartitum. Stylus‘ longitudine et situ staminum. Stigma bi- fidum: laciniis acutis, inferiori longiore. Calyx persistens in fundo semina continens. Semina oblonga triquetra. Th. 37 — nu Kommer rærmest til Ph. nepetæfolia; men hos denne ere Stænglens Furer mere stribede, Bladstilkene længere end Bladene,, Bægeret 6-Standet, den dverste og nederste Tand större; Kronen dobbelt saa lang, orangefarvet ikke hvidguul. 'S. Dens Lugt nærmer sig Lugten af Marubium vulgare. Af- koget af den törrede Plante bruges til at drikke i langvarig Hoste. Th. i 2. P. Morris; foliis ovato - lanceolatis grosse obtuse serratis utrinque mollissime 'villosis breve petiolatis, verticillis multifloris globosis, calycibus recurvis decemdentatis dente su- - premo longissimo adscendenti. S. Hist og her. Radix simplex alba. Caulis strictus, tereti-tetragonus sulcis obsoletis, pilis reflexis subtomentosus, bipedalis : ramis erectis, cauli similibus. Folia opposita, ovato-lanceolata grosse-et obtuse inciso- serrata, utrinque pilosiuscula, subtomentosa, bi-quadripollicaria, venosa. Verticilli aliquet versus apicem globosi, multiflori; floribus subpetiolatis. Involucrum: foliola numerosa lanceolato -setacea, ci- liata, mucronata, innocua, calycum longitudine, persistentia. Perianthium tubulatum, recurvatum, decemstriatum, pubescens: ore decemdentato: dentibus subulatis, innocuis, superior’ maximo adscendenti , cateris subæqualibus erectis. Corolla ringens, longi- tudine dentium minorum calycis , alba. Tubus calyce parum angu- stior. Labium superius angustius et fere brevius, planum, obtusum, incumbens, extus intusque tomentosum. Labium inferius trifidum: laciniis obtusis, lateralibus brevioribus, media emarginata. Yila- menta brevia, tubo adnata, inferne pubescentia, longitudine faucis, Antheræ oblongæ altero loculo infra alterum. Germen quadriparti- tum. Stylus longitudine et situ staminum, Stigma bi/idum acutum. Calyx immutatus. Semina quatuor, oblonga, triquetra, Th. 38 Phlomis caribea v. martinicensis ligner den meget, men adskilles dog ved lancetformige Blade med mindre Saugtakker og uden Haar ovenpaa, ved en dybere furet Stængel, 8tan- det Bæger, og en Krone som er længere end Bægeret. S. 167.27 OC. YM oO D. 1. QO. GUIN£ENSE; foliis ovatis utrinque attenuatis ser- ratis subtus pilosis punctatis rugosis, racemis terminalibus ra- mosis, calycibus glabris, bracteis deltoideis acuminatis deciduis ramis hirsutis. 8. Sylu Accrais. Voxer hyppig i Nærheden af Ada. Paa nogle Steder i Nærheden af Stranden haves nogle faa Planter for den medi- cinske Anvendelses Skyld, men disse ere i Almindelighed van- treyne. Radix simplex vel subramosa. Caulis suffruticosus, bi-quadripe- dalis, ramosus : ramis herbaceis quadrangularibus quadrisulcatis pilo- sis. Folia opposita, ovata, acuminata, basi acuta, obtuse serrata, sub- hirsuta, venis primariis supra villosis, subtus pilosis (punetis exca- valis). Petiolus mediocris, pilosus, supra sulco villosiore exaratus. Spica verticillata: verticillis sexfloris, pedicellis-utrinque pedunculo ternis. Bracteæ deltoideæ angulis acuminalis, caducæ v. decidue , ante anthesin decussate. Perianthium fere longitudine corollæ, basi giblum, sensim am- pliatum, bilabiatum: labium superius latius orbiculatum acumine, extus concayum, adscendens: labium inferius trifidum, dente inter- medio emarginato, deflexo. Corolle tubus patens longitudine caly- cis. Limbi labium alterum sursum spectans, latius semiquadrifidum obtusum æquale ; labium alterum deorsum spectans , angustius , lon- gius, integerrimum, violaceo-maculatum, Filamenta /iliformia, de- 39 clinata, lateri infimo tubi adnata, calyce duplo longiora; lateralia intermediis parum breviora, prope basin exserentia processum subu- latum, recurvum, villosum. Antheræ reniformes, compressæ. Ger- men quadripartitum, minimum. Stylus filiformis, staminibus pa- rum longior, declinatus , versus apicem parum refractus, Stigma bif- dum: laciniis subæqualibus acutis. Calyx labiis conniventibus clau- sus. Semina quatuor subrotunda, parva. Th. Negerne bruge i deres fleeste Sygdomme forskiellige Ba- de; de fleeste af disse ere forbundne med Fetis og virke blot ved en overtroisk Tiltroe; men nogle og deriblandt nærværen- de Plante virker ved virkelige aromatiske Bestanddele. Den vigtigste Brug af denne Plante er i en ondartet Galdefeber for- bunden med Guulsoet, som er meget herskende ved Rio Volta efter Flodens Oversvömmelse. Man bruger i Almindelighed det lunkne Afkog, baade til at drikke og bade sig med 4 Gange om Dagen. Paa samme Maade bruges den i almindelig Guul- soet (Ati-Odoi.) I pludselig Raserie eller Besvimelse uden fore— gaaende Sygdom drypper man den udpressede Saft i Næsen, Öinene og Munden for at fordrive den Sirsa (Gienfærd) som menes at have angrebet den Syge. Gammel Beenskade og stærkt vædskende Udslet eller det saakaldte salte Flod har jeg heldi- gen læget ved udvortes Brug af et Afkog af den umodne Frugt af Hibiscus esculentus og denne Plante i Forbindelse med ind- vortes rensende Midler. 7A. 2. O. THONNINGII; foliis lanceolatis serratis acutiuscu- lis subtus pubescentibus, verticillis axillaribus, staminibus edentulis, caule tereti villoso. S. Hist og her; blomstrer i Juni. 40 “ Caulis fruticulosus, vix pedalis, subramosus, teres, villosus. - Folia opposita, oblongo-lanceolata‘, basi in petiolum brevissimum angustata, serrata, subtus pubescentia, sesquipollicaria: floralia sen- sim minora. Verticilli axillares, sexflori, pedicellis utrinque ternis. Perianthium monophyllum, oblongum, dense pilosiusculum , bila~ biatum, persistens: labium superius latius, horizontale, planum, orbicilatum, labium inferius brevius quadrifidum , laciniis interme- diis subulatis, lateralibus obtusiusculis, Corolla ringens, resupi- nala, violacea, extus pubescens, Tubus vix longitudine calycis, in- tus barbatus. Limbi labium alterum sursum spectans calyce parum tongius, trifidum: lacinia media latiori, obtusa, emarginata ; labium alterum deorsum spectans, angustius, longius, subtrilobum. Filamenta tubo breviora, basi absque dente, barbata, duo cæteris parum lon- gtora. Antheræ reniformes. Germen quadripartitum. Stylus lon- gitudine staminum, Stigma bifidum. Calyx labiis conniventibus elausus, in fundo semina fovens. Semina quatuor, oblonga. Th. ind 9. QO. Hispiputum; foliis ovatis acutis extrorsum ser- rulatis punctatis hispidulis, bracteis lanceolatis ciliatis, floribus pilosis, genitalibus longis, caule hirsuto articulis barbatis. S. Kove Incolis. Hist og her. Radix perennis. Caulis inferne! frutescens, ramosus ‘tetragonus , quadrisulcatus , pubescens, inter petiolos pilosa (articulis barbatis) pedalis, Folia opposita, oleracea, ovata, utrinque acuta, extrorsum serrata, venosa, hispido -pilosiuscula, Basilici more oculo armato Punctata, pollicaria, uti tota planta odoratissima. Petiolus /olio bre- vior, Spica terminalis verticillis sexfloris pedicellis brevissimis ter- nis, floribus horizontalibus albis. Bractex horizontales, lanceolate, ciliate, floribus fere longiores, ante anthesin decussatæ Perianthium campanulatum , horizontale, supra planum, subtus gibbum, pilosum, bilabiatum: labium superius latius, orbiewlatum, at vw planum ; vix mucronatum ; labium inferius quadridentatum: denti- bus mediis approximatis. Corolle tubus brevis ampliatus in faucern. Limbus calyce parum longior, extus pilosus : labium superius qua- dricrenatum, latius, adscendens ; labium inferius, vix longius, ob- longum, integerrimum , subplanum, declinatum. Filamenta corolla longiora, declinata, duo parum longiora, duo basi denticulo instruc- tae Antheræ subrôtundæ, didymæ. Germen minimum, quadripar- titum. . Stylus longitudine et situ staminum. Stigma bifidum. Ca- lyx deflexus, labio inferiori connivens. Semina guatuor, ova- ta. Th, Kommer ner til Ocymum pilosum, ©. ciliatum Worn. Hort. og O. barbatum Herb. Vahl. men er dog forskiellig fra disse Arter. Tvivlsomt er det om de her anförte Planter vir- keligen ere forskiellige Arter. 5S. Hele Planten har en overmaade sterk og temmelig beha- gelig Lugt; den bruges af Negernei forskiellige Sygdomme, for- nemmeligen saadanne som tilskrives Hexerie eller de Afdö- de. Fh. 4. ©. DIMIDIATUM: foliis deltoideo-ovatis, racemis aphyllis elongatis, verticillis dimidiatis distantibus, corollis bila- biatis. AS. | Hist og her. Radix simplex. Caulis subherbaceus ; ramosus, prismatico - tetra- -gonus, glaberrimus, linea pubescenti inter petiolos, angulis passim denticulis adspersis subscabris, pedalis. Folia opposita, oleracea, delloideo - ovata, apice attenuata, obtusiuscula , crenata, basi inte- gerrima, venosa, glaberrima, pollicaria, ut tota planta odore zibe- thino. Petiolus folii longitudine , quadrangularis ut caulis subsca- ber. Spica terminalis omnium ramulorum , secunda, palmaris et ultra: verticillis dimidiatis , sexfloris, horizontalibus, floribus minu- Vid. Sel. phys. og mathem, Skr. IV. Deel. EF 42 tis, bracteis ovatis, acutis, minutissimis, altera verticillo subjecta, altera opposita. Perianthium ¢ubuloso-campanulatum, bilabiatum, pilosiusculum, persistens: labium superius latius, orbiculatum, planum ; labium in- ferius quadridentatum. Corolla calyce duplo longior, resupinata, alba. Tubus brevis, ampliatus in faucem. Limbus bilabiatus: la- bium superius latius, trifidum, extus pubescens, lacinula media emar- ginata ; labium inferius superioris longitudine, angustius, ovatum, subplanum, Filamenta 4 edentula, declinata, corolla breviora. An- there subrotundæ. Germen minimum. Stylus filiformis, longitu- dine staminum , declinatus. Stigma bifidum. Calyx immutatus. -Se- mina quatuor, ovata. Th. Den adskilles fra O. polystachium ved meget lengere og tyndere Klaser, ved fiernere Krandse, som kun indtage den halve Omkreds, og ved mindre stivhaarede Bægere og Ra- chis. #, 5. O. LANCEOLATUM; foliis ovato-lanceolatis serrulatis, articulis petiolisque subciliatis, calycibus hirtis bracteis pilis al- bidis ciliatis. 8. Blafa- Koz Incolis. Denne_Plante er indfôrt, men den formerer sig sely hvor den engang er saaet. Radix simplex vel subramosa. Caulis bi-tripedalis, frutescens,, teretiusculus , ramosus: ramulis tetragonis, articulatis, glabris, ar- ticulis extimis pilosis. Folia opposita, ovato - lanceolata, lepiter in petiolum desinentia subdenticulata, vix manifeste punctata, subnervo- sa, glabra; (juniora hirsutiuscula). Petiolus brevis, canaliculatus, sessilis, subciliatus. Inflorescentia terminalis, verticillato - spicata: verticillis sexfloris, distantibus; ante anthesin tetragona: - bracteis ciliatis decussatis. Pedunculus communis obtuse tetragonus, quadri- 43 sulcatus pubescens. Pedicelli uérinque terni, breves, pubescentes, recurvati. Bracteæ opposite, lanceolate , ciliate, subsessiles, exti- mee gradatim minores. Perianthium breve, pilosiusculum, intus villosum , bilabiatum: labium superius latius orbiculatum, extus concavum, ciliaium, hori- zontale ; labium inferius semiquadrifidum, acuium , connivens. Co- rolla ringens, resupinata, calyce duplo longior. Tubus patens, gib- bus; labium alterum sursum spectans, semiquadrifidum , obtusum, cequale; labium alterum deorsum spectans , angustius , longius, mar- _ gine undulato, Filamenta quatuor, corolla longiora, jiliformia, de- clinata, lateralia intermediis parum brevioræ, distantia, prope ad basin processum exserentia. Anthere reniformes compressæ. Ger- men quadripartitum, parvum. Stylus staminibus parum longior , filiformis , declinatus. Stigma bifidum , ACULUT Semina qualuor in fundo calycis. Th. | Nærmer sig til O. Basilicon, men hos denne ere Brac- teæ mindre randhaarede, Bladstilkene glatte, Leddene duun- haarede og ikke börstede i Randen, Bladene mere gegformig- aflange. | S. Negerne have den Overtroe at deres afdôde Slegtninges Gienfærd kunne indfinde sig hos dem og paadrage dem alle- haande Sygdomme; naar en Neger tiltroer sin Sygdom denne Aarsag, saa koges denne og andre stærkt lugtende Planter med Vand, hvormed han vadsker sig og man bestænker det ‘Sted hvor han opholder sig for ved den sterke Lugt at for- drive Gienferdet. Th. 6. O. THONINGI; foliis ovatis obtusiusculis grosse ser- ratis,. racemis teretibus, bracteis ciliatis, minutis, denticulo utrinque fornice corollæ, Th. Fis 44 Sissa - Koz Incolis. Hist og her. = Radix perennis. Caulis suffruticosus, ramosus, prismatico-tetra- gonus, pubescens , linea tomentosa inter petiolos, pedalis. Folia op- posita, oleracea, ovata, obtusiuscula , leviter in petiolum desinentia, grosse et obluse serrata, venosa, glabra, vasis utrinque pilosiusculis, pollicaria, inodora. Spica terminalis, etiam ante anthesin teres: verticillis sexfloris , pedicellis ternis, subtomentosis ; floribus cernuis, parvis, albis. Bractex ovate, acute, ciliate, parv@, deflexæ. Perianthium subtus basi gibbum, supra planum, bilabiatum ; la- bium superius lalius, orbiculatum, planum; labium inferius quadri- dentatum (dentibus intermediis longioribus, subulatis). Corolle tubus brevis, ampliatus in faucem. Limbus bilabiatus ; labium alterum sur- sum spectans, latius, trifidum, obtusum: lobo medio parum majori ; vix calyce longius, Labium alterum deorsum spectans , angustius , lon- gius, integerrimum, ovatum, fornicatum, basi utrinque denticulo oculo armato conspicuo, Filamenta: duo parum longiora, edenticu- lata, declinata, corolla breviora, Antheræ subrotunde, Germen minimum. Stylus filiformis, longitudine staminum, declinaius, Stigma éifidum, Calyx adultus deflexus, labio inferiori conniventi clausus, Semina quatuor in fundo calycis, ovata, Th, 7. QO. SyLvArTıcuM, foliis ovatis acutis serratis, race- morum verticillis multifloris, bracteis ovatis acuminatis, filamen~ tis edentulis. Th. "Almindelig i Skove i Aquapim: Caulis herbaceus, subramosus, erectus, tetragonus, villoso- hir- sutus, Folia opposita, ovata, acuta, attenuata in petiolum, serrata, supra subnuda, subtus venis primariis pilosiusculis, sesquipollicaria, Inflorescentia terminalis, verticillato - spicata; verticillis multifloris. Bractex ovate, acuminatæ, plane, deflexæ, persistentes, ante an- thesin decussate, | 45 Perianthium breve; :campanulatum, pubescens, bilabiatum: labio superiori parum majori, rotundato adscendente ; labio inferiori ro- tundato, integro, erecto. Corolla ringens, resupinata, alba, Tu- bus brevis, patens, Faux compressa, Limbi labium alterum sursum spectans, latius, semiquadrifidum: laciniis acutiusculis, Labium alterum deorsum spectans, anguste oblongum, concavum. Filamenta 4 longitudine corolle, declinata , duo parum longiora, exteriora basi dilatata absque processu. Antheræ reniformes, virides. Germen quadripartitum. Stylus filiformis, longitudine staminum. Stigma obsolete bifidum, Calyx clausus labio inferiori infracto. Semina quatuor in fundo calycis. Th. 168 SOLENOSTEMON. Calyx bilabiatus. Corolla resupinata. Filamenta inferne in tu- bum connata. Th. 1. S. OcyMoipgs, foliis ovato-cordatis rotundatis ob- tuse serratis supra papillosis, verticillis mulüfloris. S. Keriro Incolis. Hist og her. Blomstrer i Juni. - Caulis herbaceus, subranosus, erectus, prismatico - quadrangula- tus, angulis pubescentibus ; articulatus. Folia opposita, subrotundo- ovata, obtuse et grosse serrata, bast per petiolum decurrentia, va- sculosa, rugosa, subtus copiose punctata, supra ad lentem tenuissi= me et copiose papillosa, tripollicaria. Petiolus’ mediocris , quadran- gulatus, angulis pubescentibus. Inflorescentia verticillato - spicata, terminalis et axillaris in sumitate. Pedunculus communis quadran- gulatus, pubescens, quovis latere striis duabus elevatis ornatus. Ver- ticilli remoti multiflori. Pedicelli sæpius utrinque quinatı , laterali- bus sive exterioribus sæpe multifloris floribus pedicellulatis distiche racemosis. Bractex solitaria@ , opposite , longitudine pedicellorum , cordate, acuminate, sessiles, deflexc. 46 Perianthium parvum, profunde bilabiatum: labio superior. ova- do: acuto: utrinque basi lacinula subulata minuta: adscendente. labio inferiori superioris latitudine paulo breviore, obtusissimo; ad lentem pubescens et granulis rubris ddspersum, persistens. Corolla ringens, resupinata, calyce quadruplo longior. Tubus tenuis lon- gitudine calycis, adscendens. Faux tubo parum longior, sensim ampliata, a latere compressa, deflexa, dilute colorata, Limbus bi- labiatus: labium alterum sursum spectans, parvum, rotundatum, emarginaturis tribus, reflexum. Labium alterum deorsum spectans; carine papilionaceorum instar cymbiforme, ovatum, obtusum, com- pressum, clausum, horizontale, violaceum. Tubus filamentorum e tubo corollæ enatus, latere inferiori faucis adnatus, stylum vagi- nans, intra galeam divisus in quatuor filamenta galeæ longitudine quorum duo paulo longiora. Antheræ ovatæ, incumbentes, violaceæ, tncluse, Germen quadripartitum, Stylus filiformis longitudine sta- minum. Stigma violaceum, bifidum. Calyx fructiferus perianthio pluries major, profunde bilabiatus, latere inferiori gibbus, clau- sus: labium superius ovato-acutum, extus concavum, assurgens la- cinulis lateralibus brevioribus erectis adpressis ; labium inferius pe- rianthii figura connivendo labio superiori calycem obturans, Semi- na quatuor subrotunda, in fundo calycis propius ad basin labii su perioris ut videtur duo superiora, duo inferiora, Th. Fariat Joliis maculatis disco atro-rubente. Th. Har Udseende af Ocymum og Scutellaria. Navnet af caAyy Ror, og oryumv. Stamen. : ANGIOSPFRMIA. BOO.) GUERRE DT. des 1. G. FILIFORMIS; foliis filiformibus scabris, pedunculis oppositis brevibus unifloris subsolitariis. 4. Paa torre Marker ved Prampram og Ningo. 47 Radix horizontalis, Caulis herbaceus, inferne simplicissimus, superne decussatim et fastigiaio-ramosus,; obtuse tetragonus, sub= scaber, pedalis; ramis cauli simillimus tenuibus patentibus. Folia opposita, sessilia, linearia, angusia, acuta, costata, scabra pol- licaria et parum-ultra. Stipule nulle. Pedunculi axillares, solita- rit, uniflori, oppositi, bi-trilineares, vel, quod rarius, hinc so- litarii inde geminati. Bractex bine, lineares, oppositæ basi caly- cis ejusque longitudine, corolla dilute purpurea Campanula rotundi- folia duplo minor. \ Perianthium campanulatum, decemnervosum, quinquefidum : la- ciniis lanceolatis patentibus ; persistens. Corolla monopetala. Tu- bus six longitudine calycis. Faux magna campanulata, subtus ven- tricosa. Limbus quinquefidus : laciniis equalibus rotundatis latiori- bus. Filamenta 4 ori tubi inserta, fauce breviora, sursum arcuata, in- Jerioribus binis longioribus, Anthere bipartite, lobis oblongis in- cequalibus, divergentibus, Germen obtusum, Stylus simplex, fili- Jormis, assurgens, staminibus longior. Stigma lanceolatum, simplex, incurvatum, Capsula subrotunda, compressiuscula, glaberrima, mag - nitudine calycis, bilocularis, bivalvis: vulvulis septiferis. : Semina plurima, parva, receptaculo affiixa. Th. Uden nærmere Undersôgelse kunde man let antage denne Plante for Gerardia tenuifolia, men hos denne ere Bladene kortere, glatte, Blomsterstilkene traadformige en Tomme lange eller lidt kortere, og Begerne femtandede, Hos Gerardia pur- purea ere Bladene linieformige, kortere, og Bægerne fem- deelte. S. 170 BIG NONT A. 1. B. TULIPIFERA?; foliis pinnatis, foliolis oblongis inte- gerrimis subtus incanis, calycibus spathaceis. 7%. 48 " Osisiu Incolis. I Biergegne i Aquapim og ved Fredriksstad. Blomstrer til forskiellige Tider af Aaret. Arbor alta. Folia opposita, impari-pinnata: foliola undecim tredecim, tri ~ quadripollicaria , oblongo -ovata, subacuminata, in- tegerrima, venosa glabra, subius subtomentosa. Raçemus corymbo- sus terminalis; prdicelli sulitarit, conferti, tomentosi.. Brattea Z- neari-acuminata, solitaria basi pedicellorum; nec non bracteolæ duæ utrinque pedicello prope ad florem. Perianthium monephyllum, oblongum, tomentosum, obsolete an- gulatum, sensim attenualum, falcato adscendens, hinc usque ad basin dehiscens, intus coloratum, deciduum. Corolla magna, coc- einea. Tubus brevis. Faux magna, campanulata, inferne gibba, a latere compressiuscula. Limbus quinquefidus: laciniis 3 ovatis, margine crispo, luteo. Filamenta tubo adnata, adscendentia, lon- gttudine faucis: duo inferiora parum longiora. Antheræ bine apice singuli filamenti affixæ, uniloculares, divergentes. Nectarium margo carrosus luteus, cingens basin germinis. Germen superum oblon- gum, parum. Stylus adscendens: longitudine staminum. Stigma bilameliatum: lamellis ovatis. Pericarpium immaturum:. Capsula sexpollicaris, oblongo-lanceolata, compressa, utrinque suiura in- structa, bilocularis, dissepimento carnoso valyulis opposito. Semina numerosa, obcordata, compresso-plana, membrana tenuissima dia- phana alata, imbricata, dissepimento affixa. Th. Barken bruges af Neserne i Dyseuterie. Blomsterne ere 5 5 à À Saa store som de störste Tulipaner. 2. B. GLANDULOSA; foliis ternis verticillatis et impari- pinnatis, foliolis ovato-oblongis acuminatis serratis, racemis terminalibus, calycibus spathaceis. 8. Nabx- di, Incolis. 49 Dyrkes hist og her. Arbor procera, decem-viginti pedalis, subramosa, ramis cree- tis. Folia verticillata terna, et impari- pinnata. Foliola subsessi- lia, tri-quadrijuga, sexpollicaria, oblongo - lanceolata, longe acu- minata, serrato-denlata, venosa, glabra, subtus basi rarius in disco punctis sphacelatis adspersa. Petiolus communis teres, supra sulcatus, ad insertionem foliolorum articulatus, insertus. Race- mus terminalis, erectus; pedicellis sæpius trifloris: bracteis mi- nutisstmis deciduis, Perianthium monophyllum » oblongum, tubulosum: ore obsolete quinquedentato ; latere interiori fere ad basin dehiscens, glabrum, adspersum poris sphacelatis liguorem secernentibus. Corolla mono- petala, subæqualis, dilute purpurea, Tubus calyce brevior, dila- tatus in faucem maximam , campanulatam, oblongam: latere supe- riori convexo} énferiori plano, Limbus quinquefidus; sinubus ob- tustusculis: laciniis rotundatis, extus adspersus glandulis verruci- Jormibus.. Filamenta fauce breviora, tubo adnata, inferne villosa, arcuata, apice conniventia, inferiora longiora. Rudimentum fila- menti quinti subulatum, rectum, inter stamina superiora. Anthere bine in singulo filamento, deflexæ, divergentes, uniloculares, albæ. Nectarium receptaculaceum, carnosum, cingens basin germinis. Germen lineare, longitudine tubi. Stylus filiformis, longitudine Jaueis, Stigma erectum, bilamellatum: lamellis ovalibus, planis paralellis. Pericarpium — 7%, Bruges til Fetischerie. Th. Disse to Arter samt Bignonia spathacea burde formedelst Bægerets afvigende Udseende afsondres fra Slægten og henföres a til Spathodea Persoon. S, 1719080 RE MAN. A, 1. P. QUADRIFOLIA; foliis quaternis verticillatis corda- to-ovalis acuminatis serratis, paniculæ ramis subdichotomis. S. Fid. Sel. phys. og mathem, Skr. IF. Deel. G 7 Obosso -Tjo Incolis. _ é Den er fundet engang ved Frederiksberg. Blomstrer i Januar. Frutex: ramulis teretibus, tomentosis, punclis elevatis” sparsis scabriusculis. Folia vertieillata quaterna, cordato-ovata, acumi- nata, versus apicem obtuse serrata, subtomentosa, venosa; tripol- licaria. Petiolus pollicaris, teres, iomentosus , inserlus. Panicula terminalis: pedunculis partialibus verticillaiis, quaternis … bractets linearibus quaternis suffultis, pedicellis brevissimis. | Perianthium_inferum, monophyllum, breve, campanulatım, ob- scure bilobum: lobo superiori obsoléte emarginato, persistens. Co- rolla monopetala , irregularis, albida. Tabus subveniricosus, hine planus, interne villosus. Limbus quadrifidus: lacinia superiori longiore, rotundata, patente, lateralibus angustis erectis ; inferiori laiiore, breviore, obtusa, obsolete emarginaia, erecta. Tilamenta corolla parum Jdongiora, tubo thserta, subulata, erecta, inferiora parum breviora. Anthere subrotundæ, didymæ. Germen subrotun- dum. Stylus six staminibus longior, filiformis, declinatus. Stig- ma bifidum, acutum, patens. Drupa magnitudine ZRibeos, calyci insidens, globosa, scabriuscula: nice obtusa, basi acuta, rugosa, quadrilocularis. Th. Variat foliis angustioribus integerrimis supra villosiosculis subtus : ferrugineo - tomentosis, presertim in ramis fructiferis. 15, Bladene og endnu mere Frugten have en stærk ubehage- lig Lugt. Bladene stédes med Vand, som lunkes og bruges til Klysteer. Til dette Brug haves en flaskedannet Kalebasse, hvis Rör indbringes hvorefter Medicinen indblæses med Munden giennem en Aabning i Bunden. Zh. € Premna serratifolia adskilles fra vor Plante ved mod- satte, ægformige, saugtakkede, glatte Blade. S. ° wtih ANT A ON 1, 2 ÅNTIDOTALIS; foliis oppositis ovalis basi acumi- SI natis supra scabriusculis subtus villosis, bracteis lineari-cunei- formibus longitudine tubi, caule aculeis rectis. 48. nem, Nanni-Kumi Incolis. + Voxer hist og her. Blomstrer næsten hele Aaret igjen- men især i Regntiden. Frutex guadripedalis et ultra, ramosus, adspersus aculeis minutis rectis: ramulis tetragonis, pilosis, scaberrimis, Folia opposita, bi- tripollicaria, ovata, apice lanceolata, basi obscure in petiolum desi- nentia, obtuse et equaliter serrata, supra scabriuscula, subtus sub- iomentosa, venosa. Petiolus brevis. Stipule nudle. Flores sessiles, eggresdit in capitulum corymbosum, pedunculatum, axillare. Brac- tex lineari-cuneiformes, acute, pubescentes, longitudine tubi co- rolle, solitariæ ad basin singuli floris. Pedunculus six pubescens, longitudine dimidia folii. Perianthium tubylosum, erectum, ı quadridentatum, minimum. Corolla monopetala, lutea, Tubus calyce duplo longior, cylindraceus, tenuis, obscure pubescens, parum incurvaius. Limbus iñæqualiter guadrifidus: laciniis oblusissimis, inferiort longiori. Filamenta: brevissima, in medio tubi posita, duo paulo superiora, Antherz subrotundæ, Germen subrotundum. Stylus filiformis, longitudine staminum, Stigma uncinatum. - Drupa magnitudine Piperis, sub- rotunda, glabergima, nigra: nuce basi acuta, biloculari. Semina solitaria, oblonga, Th. Bladene have en stark Lugt. Naar en Neger er bidt af en Slange som i Almindelighed skeer i Foden, saa söger han strax at standse Blodets Omlob ved at binds et Baand om Be- net saa fast som muligt, derefter söger han en Læge, som for- ordner visse overtroiske Handlinger og Brugen af nogle medi- cinske Planter. I dette ”Tilfælde bruges. ofte Bladene af denne Plante til varmt Bad,. 6g Roden rives fiint tilligemed Mallaget G 2 52 og Limonsaft til at indgnides over hele Kroppen for, som de sige, at Giften ikke skal udbrede sig. Tillige har Lægen no- gen tilberedt Medicin til indvortes Brug som jeg ikke kiender. Roden af denne Busk skal være deriblandt. Tilsidst giör han nogle Taskenspiller - Kunster for paa en hemmelig Maade at bortjage Slangens Taender, som Negerne troe sidde i Saa- rets" 7%: Den ligner meget Lantana aculeata, men hos denne ere Bladene mere hierteformige, rue og rynkede; Saugtakkerne ere mindre, Stænglens Pigge större, hyppigere og tilhageboicde, S. mete 17 LB REN US, 1. E. Arrıcanvs; floribus lateralibus sessilibus, lanceolatis subdentatis. Lin. sp. pl. 878. Wild. sp. pl. p. 953. Erinus africanus; foliis lanceolatis dentatis, caule flexuoso erecto. Pers. syn. 2. p. 147. Buchnera foliis~ obtusis serralis. Hort. cliff. 501. Lugdb. 500. foliis a: 1. debili Roy. Lychnidea villosa, ex alis floriferis, florum petalis bore datis. Burm. afric. 158. t. 5o. f. 1. Euphrasia æthiopica, drabæ foliis, summis oris flosculo- rum altius divisis. Pluk. mant. 85. Raj. supl. 401. B. Buchnera foliis acutis dentatis. Hort. cliff? 501. Roj. lugdb. 500. Gron. virg. 99. Voxer ved Ningo. Radix repens. Caulis spithameus, simplex, teres, carnosus, gla- ber, repens, assurgens, Folia opposita, sessilia, lanceolata, basi ~ 53 L attenuata , extrorsum serrata, oleracea, costata, utrinque glaberrima et parum punctata, Stipule nulle. Flores solitarii, axillares, op- positi, breviter pedunculati, Bractex gemine, subulatæ sub flore. Perianthium pentaphy lum : foliolis tribus externis foliaceis ovatis planis , tertio dimidiato ; duobus internis angustis, tenellis. Corolla infundibuliformis, subequalis, alba, calyce vix longior, Tubus cy- lindricus , rectus. Limbus patens , quinquefidus: laciniis cequaliblus, obiusis, emarginalis, duabus sursum tribus deorsum spectantibus. Fi- lamenta tubo breviora, inferiora paulo longiora. Antheræ subrotunde. Germen ovatum, Stylus longitudine staminum. Stigma subcapita- tum, obsolete bifidum. Capsula ovata, glabra, bilocularis, quadri- valvis calyce cincta. Semina numerosa, minuta, receptaculo carnosg « convexo utringue dissepimento afixa. Th. 194 ob, BCN. RA 1. B. LINEARIFOLIA; foliis linearibus integerrimis caule calycibusque pilis adpressis, corolla extus pubescente: laciniis labii inferioris linearibus acutis. 3S. Voxer i en Dal ved Fredriksberg. Radix simplex , remote squamosa, alba. Caulis sepissime soli- tarius , simplicissimus , prismatico - quadrangularis , pilis minitis adpressis scaberrimis, perpendicudaris , subpedalis. Folia opposita, inferne remota, sumitate imbricata, e caule enata, basi caulis lati- tudine sensim attenuata, acuta, ut caulis scaberrima, vix semipolli= caria, adpressa. Stipule nulle. Flores awillares, solitarii, sessi- les, incarnati, foliis duplo longiores., Perianthium zubulosum, erectum, quinquedentatum: denticulo mi- nimo supremo, et binis utrinque approximatis, Corolla monopelala, tubulosa, extus pubescens. Tubus calyce triplo longior , cylindricus, erectus. Faux sensim dilatata et-recurpata. Limbus bilabiatus: hians: labio superiori obluso margine inæguali, labio inferiori tri- 54 fido laciniis linearibus acutis. _Filamenta tubo adnata, fauce bresio- ra, duo inferiora parum longiora. Antheræ parve, erectæ. Ger- men oblongum, glaberrimum, basi glandula nectarifera. Stylus simplex, longitudine staminum. Stigma crassiusculum, semibiß- dum, Th. Ligner Buchnera euphrasioides Vahl men adskilles der- fra ved den udeelte Stængel, derved at de överste Blade ere spidsere og længere end Bægeret og Kronens Underlæbes Flige li- nieformige og spidse. Se 2. B. ÅSPERA, foliis linearibus integerrimis caule caly ci- bisque punctis albis callosis pilo terminatis asperis, floribus tri- bracteatis, corolla extus subglabra: laciniis labii inferioris ova- 18.8, KAR | Euphrasia aspera, foliis linearibus hispidis integerrimis, corollarum tubo superne inflato calyce triplo longiore. Wild. Spi pitas EL 9.197. August. Radix simplex squamulis remotis. Taulis subsimplex, erectus ; obtuse guadrangulatus (punctis callosis elevatis albis pilo albo Lermmi- - natis obsitus) pilosiuseulo-scaber , subpedalis. Tolia (inferiora) op- posita (superiora alterna) linearia uti caulis et calyces pilosiuscula, scabra, pollicaria. Stipule nulle, Racemus terminalis: floribus decem-triginta alternis sessilibus magniiudine florum Glechome. Bractex terne, anguste, acule, infima longitudine calycis, latera- libus duplo minoribus. Perianthium tubulosum, guinguangulaium, quinguedeniatum : dente superiori minoré ; erectum, viride, persistens, Corolla ringens, pur- purea. Tubus calyce fere duplo longior, tenuis, incurvatus, Faux leviter dilatata, recuryata, » Limbus bilabiatus: labium superius Sielden; fundet paa en aaben tör Mark ved Ningo i . 55 Drepius, ‘angustius, oblusissimum, emarginatum, reflexum: labium inferius trifidum: lobis ovatis medio paulo longiori, reflexum, Fi- lamenta brevissima, in medio tube, fauce breviora, duo cæteris longio- ra, Antheræ erecie, parve, nigræ. Germen oblongum , glaberri- mum, basi. glandula nectarifera. Stylus lomgitudine staminum. Stigma crassiusculum, eompressum, obtusum, emarginatum. Pericar- pium immaturum oblongum, uniloeulare, polyspermum, Th. Skiöndt /7ildenows Beskrivelse er noget afvigende, tviv- ler jeg dog ikke paa at det er samme Plante, da Exemplaret i Iserts Herbarium gandske svarer til vor Plante, Den nærmer sig forresten til B. asiatica og B. gesneroides, hvorfra den dog ved de anforte Kiændeteon ér tilstrekkeligen adskilt. Da jeg ikke har seet den modne Capsel saa tör jeg ikke bestemme om denne Art, med 5 Bracteæ ved Blomsterne, maaskee snarere bur- de henföres til Piripea Aubl. et Juss. p. 100. 8. 175. ACHIMENES. a. A. Sesamoipes; foliis lanceolatis serratis supra sca- bris, racemis terminalibus simplicibus erectis. S$. i Achimenes sesamoides. Vahl. symb. 2. p. 72. Wild. sp. pl. 5. 1. p. 557. Columnea longifolia; foliis lanceolatis longissimis subser- ratis glabris. Lin. Mant. go. Sesamum jayanicum; foliis lanceolatis dentatis sessilibus. Burnt. ind. p. 133. Retz. obs. 4. p. 28. | | Babel-Tsiulli. Rheed. mal. 9. p. 169. t. 87. Diceros longifolius; foliis lanceolatis longissimis subser- ratis glabris. Pers. syn. 2. p. 164. | Ved Dudun. ox 56 Caulis herbaceus, quadrangularis, glaber. Folia opposita, breviter petiolata, lanceolata, serrata, supra scabra, subtus albida, olera- cea, tri-quadripollicaria. : Racemus terminalis, simplex, erectus, pedicellis decem-viginti, opposilis, compressis, utrinque sulcalis, se- mipollicaribus, Bracteæ solitariæ, sessiles, aculæ, persistentes, Perianthium guinquepartitum: foliolis lanceolatis, erectis, persi- stentibus. Corolla monopetala , subeequalis, violacea, extus pube- scens. Tubus longitudine calycis. Faux tubuloso-campanu/ata, ca- lyce duplo longior. Limbus quadrifidus, patens: Jobis latiuseulis obtusis, superiori obsolete emarginato, duplo latiori, Filaménta: duo breviora in ore faucis infra incisuras superiores corollæ adnata, consergentia: duo longiora ori faucis infra incisuras inferiores co- rolle adnata, sursum arcuala, convergentia, basi processum callo- sum oblusum exserentia. Antheræ bipartite, per paria in formam crucis connexæ. Germen subrotundum superum. Stylus féliformis, longitudine staminum. Stigma bifidum: laciniis lanceolatis, membra- naceis revolutis, Pericarpium — Embryo bilocularis, polysper- mus. Th. SEES ÆM UMM. 1. S. Rapiatum; hirsutum, foliis subverticillato-ternis "og breviter petiolatis; inferioribus subrotundo-ovatis inciso — denta- tis, superioribus ovato-oblongis integerrimis, bractea setacea soli- téria. S. Otru Incolis. Paa dyrkede og frugtbare Steder. Caulis subherbaceus , rotundato-tetragonus , pilosus , erectus , gua- dripedalis. Folia opposita, utrinque pilosiuscula, rugosa, nervis su- pra sulcatis subtus elevatis: inferiora subrotundo-ovata, inæqualiter inciso-dentata, nervoso-venosa: superiora ovato- oblonga , integerri- ‘ma, subbipollicaria. Petiolus (subéiri - vel quadrilinearis) mediocris, supra sulcatus. Stipule nulle. Flores fers magnitudine Digitalis 57 purpurece , axillares, solitarit, brevissime pedunculati. (Peduncu- lus subtrilinearis crassus, obverse conicus). Glandule duce vel tres globose, atro - purpurece, basi pedunculi, apice perforate. Bractea setacea, parva, extra glandulas. Perianthium qguinquepartitum , erectum, villoso-pubescens, (piloso- hirsutum): laciniis lanceolatis subæqualibus, superiore duplo minores Corolla monopetala, dilute purpurea, extus pi..sa, declinata. Tu- bus longitudine fere calycis ad faucem parum angustatus , interne vil- lis barbatus. Faux maxima, campanulata, obliqua, intus punctata, subtus ventricosa, Limbus quinquefidus: laciniis quatuor subæqua- libus, patulis, rotundatis, quinta infima productiore subrotunda rec- ta. Filamenta e tubo enata, corolla breviora. Rudimentum quenii deest, Antheræ oblongæ, insidentes, erectæ, apice glandula insiruc- ie. Germen ovatum.villosissimum. Stylus filiformis, adscendens, staminibus paulo longior, Stigma lanceolatum, bipartitum: lamellis paralellis. Nectarium: margo callosus cingens basin germinis. Pe- ricarpium: Capsula oblonga tetragona, angulis rotundatis ; subcom- pressa, obtusiuscula, emarginata, pollicaris , quadrilocularës , bival- x vis: valvulis emarginatis, medio septiferis, marginibus utrinque ad septum inflexis adeoque bilocularibus, seminibus simplict* serie mutuo superimpositis, Semina plurima ovata, compressa, radiatim rugosa. Receptaculum omnibus loculis commune filiforme , medio capsule po- situm, Th. Bladene_bruges som Kaal enten for sig eller blandede med andre. TA. Beslægtet med Sesamum orientale, men hos denne er hele Planten mindre haaret, Bladene heelrandede, Bladstilkene længere (næsten 1 'Tomme lange) Blomsterne hvide, Blomster- stilkene kortere fiinere cylindriske understöttede af 2 Bracteæ; og Capslen er forsynet med en Braad. S. | Vid. Sel, phys. og mathem. Skr. IV. Deel: A 58 2. S. ALATUM; foliis oblongis integerrimis : inferioribus digitato-partitis, superioribus subhastalis, seminibus alatis. 7%. Otru Incolis, Hist og her. Caulis herbaceus, bi-tripedalis, rotundato-tetragonus, glaber, erectus. Folia opposita, integerrima, glabra, margine scabra: in- Jeriora digitato -tri- quinquepartita: laciniis oblongis , intermediis majoribus; superiora sensim angustiora; summa linearia, sæpe hastato-auriculata. Petiolus mediocris, pubescens. Stipulæ nulle. Flores solitarii axillares, brevissime pedunculati, magnitudine pre- cedentis. Glandule duce aut tres, globose, atropurpureæ, basi pe= dunculi. Bractea setacea, parva, utrinque petiolo. Pericarpium: Capsula oblonga, tetragona angulis rotundatis, sub- compressa, quadrisuleata suleis laterum obsoletioribus, glabra, basé atlenuata, apice compressa acuminata integra, pollicaris, quadrilo- eularis, bivalvis: valvulis medio septiferis, lateribus utrinque ad septum inflexis , seminibus stmplict serie mutuo superimpositis. Se- mina plurima, oblonga, scabra, basi et apice membrana seminis magnitudine aucta, membrana seu ala baseos emarginaia pro funi- culo umbilicali, ala apicis rotundata concava, Receptaculum com- mune simplex filiforme in axi capsule. Th, i Bruges som foregaaende. TA. me ee ED ET A 1. R. QUATERNA: scandens, racemo terminali subquadri- floro, bracteis quaternis. Th. Bläbä - fye Incolis. Findes hyppigen. Caulis herbaceus, scandens, articulatus, tetragonus, bifariam sulco, supra articulos paulo incrassatus, pilosus, articulis pube den- siore, Folia opposita, ovata, obtusa, obsolete per petiolum decur- 59 rentia vel subcordata, subintegerrima, oleracea, costata, venosa, su= pra subpilosa, subtus vasis primariis pubescentibus, margine scabra, bipollicaria. Petiolus brevis , supra planus. Stipule nullæ. Race- mus terminalis sepius quadriflorus: floribus distantibus, subsessili- bus solitariis secundis ; Bracteis tribus parvis basi pedicelli, quarta opposita: bracteæ basi calycis nullæ. Perianthium profunde quinquefidum, pilosiuseulum: laciniis line- ari-subulatis, erectis ; persistens. Corolla subæquali - infundibuli- formis, alba. Tubus longitudine calycis. Faux sensim dilatata, extus pubescens, parum declinata, subtus plicis tribus. Limbus quin- quepartitus subrotatus: segmentis ovatis subæqualibus, inferiori vix majori, superioribus patentioribus, Filamenta per paria bast connexa, tubo adnata, fauce fere breviora, Anthere ovato-oblonge, compressæ, erecta. Germen ovatum , pubescens, Stylus filiformis, longitudine staminum. Stigma subcapitato-obtusum, integrum. Cap- sula anguste-obovato-lanceolata, inferne compressa, superne ob semi- na torulosa, tomentoso -pubescens, pollicaris, bilocularis, bivalvis : valvis septiferis ; loculis dispermis, basi calyce triplo breviori cincta. Semina subrotunda compressa. Th. Bruges til Kaal, Koto o. d. I. Th. Fra R. intrusa Vahl. adskiller den sig kun ved Antallet af Bracteæ. S. ee AR DE RIT A. 1. B. AuURICULATA; pilosa, foliis ensiformibus longissi- mis basi lunatis auriculis deflexis, spinis verticillorum senis. S. Ikke almindelig; blomstrer i Juli. Tota planta piloso-hirsuta. Caulis simplex articulis remotis, com- pressus, utrinque sulco. Folia opposita, semiamplexicaulia, linearia, in apicem sensim angustata, basi lunata auriculis deflexis, sublus rachi albo prominente basi dilatato, sex-decempollicaria. Inflorescentia #er- H 2 60 tierllata, multiflora, sessilis, obvallata foliis plurimis in series sex= septem verticillatim confertis : verticillis tnterioribus magnitudine gra- daiim usque ad longitudinem calycis decrescentibus, numero autem duplicatis, adeo verticillum externum diphyllum, secundum tetraphyl- lum &c.; praterea singulum verticillum armatum est spinis sex sim- plieibus, patentissimis, rectis, in axillo primi et secundi verticilli ınseriis, Perianthium guadripartitum, persistens: laciniis anguste lanceo- latis, carina.hispida margine diaphano ciliis adpressis, superius majus, Corolla ringens, coerulea, magnitudine Echii vulgaris, Tu bus longitudine calycis , compressus, parum recurvus. Limbus bila- biatus: labium superius oblongum, oblusum, semibifidum, inferne angustius ei concapum, superne planum, erectum; labium inferius lon- griudine et figura superioris, parum latius, planum, recurvum, semi- trifidum, medio callis binis parvis luteis ornatum, versus faucem pas- sim pilis longis adspersum. Filamenta subulata, per paria basi coa- lita, Jauei inseria, corolla breviora, superiora duplo minora. ' An- there oblonge , riolaceæ, inclinatæ, interne dehiscentes. Germen ovaium , compressiusculum, Stylus filiformis longitudine staminum, Stigma bifidum: lacinia superiori subnulla, inferiori capillari invo- ; Jia Th. Ligner meget B. longifolia; men hos denne er Stænglen fiirkantet ikke sammentrykt og mindre haaret; Bladene have en bred Stilk og ere ikke ved Basis forsynede med maanefor- mige Ören, de ere 3 Tommer lange eller lidt derover (ikke 6-10 Tommer); Bladene i Krandsene smallere, lancetformige meget kortere, 13 Fomme lange henved 5 Linier brede, og ikke hierteformig-lancetformige ved Basis en Tomme brede og de yderste 2 Tommer lange, Kronen er aldeles glat ikke blöd- haaret. Den nærmer sig forresten ogsaa til en anden Plante som Îsert fandt i Guinea og som ”ahl i Manuskript har kaldt - GE Barieria glabrata og som jeg har faaet tilsendt fra Ostindien af Konig under Navn af Zruxia spinosa; men denne afviger fra vor Plante ved at være fuldkommen glat, ved stærkere fiirkan- tet Stængel uden fladtrykte Sider, ved meget lange sværdformige Blade, Krandsenes Blade hierteformig-lancetformige, med faa hvide Randhaar; Kronerne glatte. Saaledes adskilles da B. gia— brata sig fra denne ved sin Glathed, fra B. longifolia ved de örede Blade, de hierteformig -lancetformige Krandsblade med adspredte hvide Randhaar, og fra B. auriculata ved fürkantet Stængel med noget indtrykte Sider, glatte og længere Kroner &. 179. CLERODENDRU I. 1. C. CAPITATUM; foliis ovato-oblongis repando- den- tatis basi subcordatis pubescentibus floribus terminalibus capitatis. Volkameria capitata; foliis ovatis integerrimis scabris, flo- ribus terminalibus capitatis, calyce foliaceo. Wild. sp. pl. pag. 584. Pers. syn. 2. p. 145. I Aquapim og i Dadun. Frutex: ramis teretiusculis, cinereis, ramulis dense Jerrugineo pilosis. Folia sparsa, ovata, acuminata, integerrima, (antice re- pando - dentata) rugosa, supra pilosiuscula , margine et vasis sub- tus pubescentibus, tripollicaria. Petiolus brevis, semiteres, supra pilosus, Inflorescentia: lores collecti in capitulum hemisphericum terminale multiflorum. Bracteæ anguste-lanceolate, membranacece, pilosæ , fere longitudine calycis. Pedicelli breves. Perianthium eguale, tubuloso-campanulatum, membranaceum 2 ? , profunde quinquefidum: laciniis dilatatis foliaceis ovato-lanceolatis lanis erectis; acute quinquangulatum, pilosum, purpurascens. Co- > quinq Ss > 2 P rolla monopetala, bipollicaris, alba. Tubus filiformis, calyce multo 62 angustior, quadruplo longior, pilis glanduliferis pubescens. Faux brevis parum dilatata, obliqua, nuda, Limbus subequalis, rotatus, quinquepartitus: laciniis oblongis, rotundatis, extus pubescentibus. Filamenta filiformia, fauci inserta, limbo triplo longiora, duo six longiora, demum revoluta. Antheræ ovatæ, incumbentes. Germen superum, parvum, subrotundum, obtusum, quadrisulcatum. Stylus Jiliformis, longitudine staminum. Stigma acutum, obsolete bifidum. Pericarpium — Germen ¢ransectum videtur quadriloculare vel bilo- culare: loculis subdivisis. Th, 180. | Mien GATES EN 1. V. FERRUGINEA; foliis digitatis quinis-septenisque glabris, foliolis oblongis acuminatis basi attenuatis brevissime petiolatis, corymbis axillaribus dichotomis oppositis. S. Ved Aquapim. Frutex vel Arbor: ramulis anni preecedentis ferrugineo-tomento- sis, tenellis vin pubescentibus. Folia opposita, digitata: foliola guina-septena, petiolulata, oblonga, acuminata, obtusa, basi acuta, inlegerrima, costata, venosa, utrinque glabra, supra nitida, te- nella conduplicata et ferrugineo - tomentosa, Petiolus longitudine fo- liolorum, pubescens, supra sulco. Stipule nullæ. Inflorescentia axillaris, opposita, corymbus dichotomus, coarctatus: pedunculo six pollicari tomentoso, bracteis ad divisuras oppositis, lanceolatis, extus ferrugineo -tomentosis, intus nitidis. Perianthium capanulatum, quinquefidum, acutum, extus ferru- gineo- tomentosum. Corolla subringens. Tubus longitudine calycis subcompressus, inferne leviter gibbus. Faux longitudine tubi, sub- compressa. Limbus quadripartitus, obtusus: segmentum superius parvum bifidum patulum, segmenta lateralia reflexa segmentum in- jferius duplo majus concavum saturatius coloratum, ad faucem bar- batum, deflexum. Filamenta quatuor quorum duo parum longiora, 63 subulata, adscendentia, incurva, ori tubi inserta, longitudine labre superioris corollæ. Antheræ subrotundæ, didymæ. Germen supe- rum, ovatum, apice pubescens. Stylus longitudine et situ stami- num. Stigma bifidum, acutum, Pericarpium ex anatome germinis videtur biloculare: loculis subdivisis dispermis, Th. Vitex leucoxylon adskiller sig fra vor Plante ved ellip- tisk-aflange, noget budte, aldeles glatte langstilkede Blade og di- chotomisk deelte langstilkede Halvskiærme. S. 2. V. CuNEATA; foliis quinato -digitatis: foliolis obova- to-cuneatis integerrimis glabris petiolatis, paniculis dichotomis cymosis, drupa nuce quadriloculari. Th. Fjong Incolis. Almindelig. Arbor ala, ramosissima: ramulis linea transversa inter petio- los (rami tetragoni, superne compresso-tetragoni, glabri, fusci). Folia opposita, quinato-digitata. Foliola petiolulata, obovata, vix acuminata, basi cuneata, integerrima, glabra, subcoriacea, rigi- dula, costata, tenuissime reticulato-venosa, supra obscuriora et nitida rachide costisque albidis, tri-septempollicaria, lateralia mi- nora. Petiolus communis longitudine foliorum, semiteres: petioluli vix pollicares, inserti, supra sulco exarati. Panicula cymosa, di- chotoma, axillaris, (cum flore subpedicellato in dichotomia) pedun- culo fere longitudine petioli, (dimidio petioli breviori), pedicellis bre- vissimis. Bracteæ opposite, subulate, decidua. Perianthium breve, campanulatum, quinquedentatim, subpubescens, persistens. Corolla ringens, incarnata. Tubus longitudine calycis, ore interne barbato. Faux longitudine tubt, ovata, latere superiors gibba, ore aperto. Limbus quadrifidus : lacinia superiort subro- tunda, bifida, subfornicata, extus levissime pubescens, erecta, de- mum reflexa, laciniis lateralibus superioris longitudine, ovatis pla- nis, horizontalibus, demum deflexis ; lacinia inferiori ceteris duplo 64 longiori, subrotunda, basi angustata, rugosiuscula, violacea, ad faucem flava et levissime barbata. Filamenta longitudine galeæ, duo parum breviora, subulata, adscendentia, apice parum incurvata, longiora, subulata, adscendentia, apice parum incurvata, longiora hine inferne barbata. Antheræ didyme, atropurpuree. _ Germen ovatum in fundo corolle. Stylus longitudine staminum, filiformis, adscendens. Stigma obsolete bidentatum, acutum. Drupa magnitu- dine ‚pruni, calyci orbiculato plano insidens, ovata, nitida, atro- brunea punctis pallidioribus, pulpa subatra, edule, nuce adnata; nux ossea quadrilocularis, evalvis, monosperma. Th. Frugten spises af Indvaanerne endskiôndt den for Uvante ikke har nogen behagelig Smag; Kiôdet er halv saftig melet, lidt södt med en olieagtig Tilsmag. Veddet bruges af Negerne til Trommer. ZA. - Ved Bladenes Form noksom forskiellig fra 7. levcoxylon. Ss. 3 AI AGE NN A: 2. A. AFRICANA; folus lineari - oblongis obtusis. subtus tomentosis. S. | Avicennia africana Palisot Beauvois Flore d’Oware & de Benin. T. 1. p. 79 Tab. XLVIL Muteku Incolis. | Voxer ved de smaae salte Reverer som findes i Nærheden af Stranden, men sielden over 6-8 Alens Höide; ved Rio Volta derimod og i Egnen der i Nærheden, hvor Söevinden ikke har den stærke Indflydelse bliver den saa stor som de stårste Ege- træer. Blomstrer almindelig först i Regntiden; dog ogsaa til andre Tider af Åaret. Arbor alta, ramosissima: ramis articulatis, oppositis lævibus, cortice cinereo, in sumitate compressiusculis.. Folia opposiia, ob longo-lanceolata (lineari-oblonga) obtusa, integerrima, venosa, su- SES $ | pra obscura, nervo albescente, nitida, subtus tomentosa incana, quin- quepollicaria » pollicem lata. Foliatio imbricata. Petiolus brevis, semiamplexicaulis. Peduneuli axillares et terminales in sumitate ra- mulorum, subtrifidi. Flores sessiles, oppositi, in capitulum conferti. Bracteæ lanceolate, supra concave, trilineares, aculæ, oppositce " ad primam divisuram, ” F Perianthium guinquepartitum, persistens: laciniis subovatis, ob- Zusis, concavis » erectis, auctum sqvamis tribus, adpressis, figura et magnitudine laciniarum calycis. Corolla monopetala, alba, in jfauce lutescens. Tubus campanulatus brevis, Limbus bilabiatus : Tibia superiori quadrato , emarginato ; labio inferiori trifido: laci- nis wqualibus, obopaiis, recurvis. Filamenta subulata, corolla _breviora, ad labium superius flexa, intermedia breviora, erecta, >» dateralia pateniia. “Antheræ subrotunde, didyma. Germen ovatum. Stylus subulatus, erectus, longitudine staminum. Stigma bifidum, acutum, Capsula coriacea, rhomboidea, compressa, untlocularis, bivalvis. Semen unicum, magnum, figura capsule , constructum ex lamellis quatuor carnosis, germinans. Th. Stammen bestaaer af to Dele; den indvendige eller saa- kaldte Kierne af Træet har en mörk bruungrön Farve omtrent som Guajac-Tr&e; det er haardt, tungt, grovt og indeholder meget Harpix, og har hverken betydelig Lugt eller Smag. Har- pixen er heller ikke saa overflüdig at den udsveder; denne ind- vendige Deel udgiör lidet over Halvdelen af Træets Diameter; det er meget standhaftigt til grovt Arbeide og fornemmeligen i Jorden. Commandeur Schönning har forsikkret at han ved Kon- gesteen har ladet opgrave en Pæl som nesten var steerhaard; maaskee Jordens salte Beskaffenhed ved Volta har bidraget an- seeligt hertil. Træet lader sig ikke uden Forsigtighed tilhugge med Oxe, da det letteligen spalter skiævt. Den udvendige Deel Vid. Sel. phys. og mathem. Skr. IV. Deel. I 66. af Stammen har den alinindelige lyse entire Træefarve og er meget mindre varig. — Negerne giöre saavidt mig bekiendt in- gen medicinsk Brug af dette Tree. Th. . mF wi $ Avicennia tomentosa (fra Indien) adskiller sig en ‘yor ” Plante ved ægformige eller ægformig-aflange Blade. som ere 2 eller knap 3 Tommer lange, Quistene og Blomsterstilkene ere fiinere, Blomsterne og Bladene ved samme mindre. 4. tomen- tosa fra Arabien (Sceura maritima Forsk.) adskilles ved ellip- tisk-lancetdannede spidse Blade. Den amerikanske Plante lige- ledes, og disse to sidste burde maaskee afsondres fra den, in- diske. S&S. | ir # 182. BDL. BE Bil ARR She N Eh Juss. gen. pl. p. 103. Pers. syn. p. 180. ia ig 1. B. RugræroLrA; foliis quaternis inæqualibus lanceo- ig latis subtus pilosiusculis subpetiolatis, floribus axillaribus sessili- ~~ bus, calycibus ciliatis cauleque piloso. 5. , ge Sielden. Blomstrer i Juli. \ . ee ” Cr Thus ar e Caulis pedalis, dichotomus, arliculis remotis bipollicar ge GER tra; tenuis, teres, subvillosus , purpurascens, Folia me in- » m equalia, brevissime petiolata, lanceolata, DE g dentata, seaber— ” 4 rima,, Subtus pilosiuscula albicantia, costata, uni-bipollicaria. Flo res subsolitarii axillares, sessiles, magnitudine Melampyri, ee > + Calyx duplex, persistens. Perianthium externum octop lle “ _erecium: foliolis imbricatis obovatis så trinerviis, pilis albidis P bescentibus, ciliatis: setis novem-tredecim foliolo dimidio brevio- - ribus More scabritie adhærentibus ; Soliolg interiora sensim. longiora, intimum par longitudine calycis intern Perianthium in-" ternum tetraphyllum: foliolis oblongis , apice atrovirentibus margine “¥ pubescentibus: duobus oppositis duplo majoribus, quorum alterum. + a 67 parum longius , alterum nn ae ag Corolla monopetaia, ine- gualis, alba, Tubus brevis, subyentricosus, ore bar bato. Limbus ligulatus, “erectus , latiusculus, planus, obiusus ,- semitrift dus, lon= gitudine folioli oppositi calycis, Filamenta subulata; limbo duplo breviora, quæ limbo proxima infra apicem processum antheriferum exserentia. Antherz oblonga compressæ , uniloculares ; margine villoso barbato ee: dorso filamentorum affimes. Germen ova- tum, tubum "eorollee replens, apice hine basi style glandula parva didyma instructum. Stylus subulaius, longitudine staminumy basi angustior. Stigma bifidum, acutum. Pericarpium opatum, compres- sum, glabrum, calyce cinctum, biloculare, bivalve, Sentina soli- { x y taria.. Th. AE" Meget liig Acanthus maderaspatanus, men ‘hoa denne ere ‘Leddene kortere, _ Bladene ægformige, ofte udskaaret-tan- .dede, mere rue ved ophôiede Punkter; de ydre Bægerblade ere glatte (ei hvidhaarede) og Blomsterne sidde i Nögler i PRE nerne. S, à à TETRADYNAMIA. SILIQUOSA. Re | 185... C LE O-M E. 1. C. Acura; floribus gynandris, foliis quinatis, superi- oribus ternatis: foliolis lanceolatis acutis, caule inermi subtetra- gono pilosiusculo. SS. "PRE | Tæta-Fye Incolis. ‘68 Hist og her, kommer især frem i den frugtbare Aarstid. Caulis herbaceus, subtetragonus, pilosus, erectus. Folia alterna, inferiora quinato- digitata, superiora ternata: foliola vix petiolata, oleracea, ovata vel subovata, acuminata, basi cyneata, obsolete denticulata, costata, subtus glauca, media majora; floralia ter- nata parva lanceolata acuta sessilia. Petiolus longitudine foliorum, teres, supra linea exaratus, pilosus. Stipule nullæ, Racemus tere minalis, simplex, corymbosus, Pedunculi pubescentes. Perianthium minimum, tetraphyllum, patens: foliolis anguste lanceolatis. Petala quatuor obovata, longe unguiculata, adscenden- tia, alba, intermedia parum majora. Nectarium nullum. Fila- menta sex medio pedicelli germinis inserta, filiformia, violacea, pa- dentia, Anthere oblonga, erecte, aurantie. Germen oblungum insidens pedicello corolla duplo longiori. Stigma obtusum. Siliqua cylindracea, tripollicaris et ultra, sensim attenuata, inflata, uni- locularis, punctis elevaiis muricato-scabra, Semina numerosa, sub» rotunda rugosiuscula, The Bladene bruges af Negerne til Kaal. Th. Ligner Cleome pentaphylla, men hos denne ere Bladene mindre, Stængelbladene omvendi zegformige budte, Skulpene for= synede med korte Haar og ei med ophöiede Punkter. S. 2. C. CILIATA; floribus gynandris, foliis ternatis petio- latis, foliolis elliptico-lanceolatis acutis piloso-scabris margine ciliatis, caule angulato piloso. S. | Voxer hist og her, blomstrer i Regntiden. Caulis simplex , herbaceus, angulatus, pilosus, procumbens. Fo- lia alterna, ternata, petiolata: foliola oleracea, ovato-vel elliptico- lanceolata, pollicaria, tenuissime ciliata, costata, venis ac costa pilis conicis sparsis obsitis: lateralia inegvilatera. Petiolus Zongi- tudine foliorum, canalieulatus pilosus. Stipule nullæ, Flores axil- lares pedunculi filiformes. x Perianthium zeirapkyllum, deciduum; foliolis subulatis, tribus adscendentibus, quarto declinato. - Corolla. tetrapetala, adscendens, calyce duplo longior, rubra: petalis unguiculatis, oblongis, acutis. Nectarium nullum. Filamenta sex fere longitudine corollæ, basi pe= dicelli germinis inserta, declinata, superiora breviora. Anthere lineares, involute. Germen pedicellatum, lineare, declinatum, lon- gitudine staminum. Stigma obtusum. Siliqua pedicellata, linearis, bipollicaris, cylindracea, utrinque sutura elevata, unilocularis, bi- -valvis. Semina numerosa, subrotunda, rugoso-scabra. TW. Cleome triphylla som ligner den i Habitus, adskilles ved en glat Stengel, næsten ægformige mere budte glatte (ei rand- haarede eller haarede) Blade og ved meget korte Bladstilke som ere kortere end Smaabladene. I mit Herbarium findes en Plante sendt fra Ostindien af König under Navn af Meyera triphylla som er fuldkommen liig den her beskrevne guineiske Plante. 4. MONADELPHIA, PENTANDRIA, 184. WALTAERIA. 1. W. GUINEENSIS; foliis cordato-oblongis plicatis inæ- qualiter serratis obtusis sericeo-tomentosis, ramulis floriferis foliis æqualibus, floribus glomeratis sessilibus. 5. Fufuba Incolis. Hist og her. 1. “0 * Caulis suffrutescens , subsimplex » teres, iomentosus, erectus, bi- pedalis. Folia alterna, ovalia » orata, oblonga (cordato-oblonga) in- © cegualiter serrata, obtusa, nervoso-venosa, rugosa, valde tomen- tosa, tri-quinquepollicaria; tenella plicata. Petiolus subsesquipol- licaris , teres, tomentosus, Stipule geminæ, sessiles, angusi@, acu- mindte. Ramuli floriferi axillares, folio wequales vel haud brevi- ores, glomerulis duobus-quatuor, sessilibus, inferioribus remotiss : ¥ supremis approximatis, folio suffultis, | Bracteæ sepius tres bast ee Jloris lanceolatæ vel angusiiores, villosæ, nunc deciduæ nune 2 per sistentes. Je à Perianthium tubuloso-campanulatum quingvedentatum: deniibus se- taceis ; villosum, persistens, Petala guingue cuneiformia, retusa, calyce duplo longiora, basi tubs filamentorum affixa, patula, flava, marcebcentia. _ Tubus flamentorum cylindri icus, longitudine calycıs, gain sion. Antheræ guingue ovaiæ. Germen ovatum, villo- ‚sum. Stylus lateralis, simplex, filiformis, staminibus longior. Stig- mata plurima in formam penicilli ovgit coarctata. Cavsula ovata, apice villosa et obliqua, untlocularis, bivalvis, calyce obtecta. Se- men unicum, turbinatum. Th, Nermer sig til Waltheria americana.,, men hos denne ere Bladene dybere og spidsere tandede, ægformige, spidsere, mindre filtede; Bladstilkene kortere (knap & Tomme) de blom- strende Grene længere end Bladene deelte i Spidsen, Blomster- Nøglerne siddende eller stilkede, större; Bladene ved Blomsterne og Bægerbladene lengere. 8. Naar Bladene térres og bruges som Thee ligne de i Smag Blomsterne af Verbascum og have samme Virkning. Th. 2. W. ÅFRICANA; foliis anguste oblongis plicatis serru- latis acutiusculis basi subcordatis tomentosis, glomerulis florum axillaribus aggregatis breviter pedunculatis. S. wd - 71 Hist og her. | Caulis suffrutescens, subsimplex , Mierös; ; tomentosus, Folia ob- : longa, angusta, plicaia, serrulata, acutiuscula, bast subcordata, utrinque tomentosa, subbipollicaria. Petiolus selnipollicaris, teres, tomentosus. Flores glomerati, axillares: glomeruli bini -tres - qua- zuor , breviter pedunculaii. Cetera preecedentis, Se Meget forskiellig fra FF. indica som har ægformige, kor- . À budtere Blade, Blomster-Nôglerne meget mindre og sid- dende. WW. elliptica Cavanilles har elliptiske Blade som ere dybt saugtakkede , budie, smallere ved Basis;, Stænglen er des- uden grenet. ©. + 185. MEL OCHI A. M. CoRCHORIFOLIA; floribus capitatis sessilibus, cap- sulis subrotundis, foliis cordato-lanceolatis sublobatis serratis ‘acutis pilosiusculis, caule bifariam tomentoso. S. _ Melochia corchorifolia; floribus capitatis sessilibus, cap- sulis subrotundis. Lin. sp. pl. 2. p. 944. Flor. zeylan. 246. Melochia corchorifolia ; floribus capitalis sessilibus,. cap- sulis subrotundis, foliis subcordatis sublobatis. ‘Wild. sp. pl. 5. 1. p. 604. Pers. syn. 2. p. 2ıg. Lin, syst. veg. p. 649. Horn. hort. 2. p. 650. ne ‘ . Melochia corchorifolio. Dill. elth. 221. t. 176. fig. 217. Tsieru-uren. Rheed. mal. 9. p. 145. t. 75. Hist og her. ' Å Caulis ramosus, duriusculus : ramis bifariam tomentosis teretibus, i | Folia danceolata, bast cordata, sublobata, argute serraia, * acuia, utrinque pilis raris adspersa, subsesquipollicaria : teneriora plicaia * "A conduplicata. Petiolus teres, semipollicaris, hirsutus. Stipule bine, x 72 lanceolate, hirsutæ, Capitula terminalia, foliis duobus suffulta. Brac- tex lanceolate foliolisque calycinis setaceis ferrugineo -hirsutis. 8. Den indiske Plante har aldeles glatte og mindre Blade; men stemmer foröyrigt med vor Beskrivelse. S. OCTANDRIA 186: PIS TZ: 1. P. STRATIOTES; foliis obverse cordatis FI. zeyl. No. 522, Jacq. americ. 254. t. 148. Swartz. obs. p. 543. _ Præter copiam sinonymorum atque figurarum, etiam huc spectat: Nymphea minima maderaspatana, foliis alas papilionum referentibus. Pluk. alm. 267. t. 207. f. 6. ‚Radices filiformes , ferrugine® , simplices , confertæ, hirsute: ad basin plante jila horizontalia seu stolones emittunt novas propagi- nes. Folia in rose formam expansa, obcordata, inteserrima, dia- phana viridia, superne glauco-velutina farina seu rore exalbido adspersa: interiora sensim breviora erecta, convoluta » tomentosa. Calyx: Spatha tubuloso - cucullata, lingulata » integra, apice ob= tuso, virescens, extus pubescens, intus pallida, persistens, Corolla - nulla. Filamentum Jaterale, breve, crassiusculum, infime rime parti oppositum, basi disco cyathiformi concavo integro viridi cinc- tum. Antherx tres-sex-octo, subrotundæ, contiguæ, filamento apice insidentes, lutee. Germen ex fundo tubi oblongum, dorso spathe adnatum, compressiusculum, linea longitudinali basi filamenti con- nexum,. Stylus sew tubus brevissimus, gibbus, Stigma versus fila~ . mentum inflexum, apertum, ciliatum, Capsula oblique insidens’, subcompressa, unilocularis , polysperma, Semina plura, nitida, ob= longa, longitudinaliter dorso adfixa. Sw, l, © * N er 43 DECANDRI A: 1874: DENN AR US 1. C. FLORIBUNDUS; foliis pinnatis, foliolis obovato-ob- longis subacuminatis, subsessilibus, glaberrimis, panicula termi- nali. FSR dog ere Bladene hos denne trekoblede eller finnede, Smaabladene S. Ved Töftri. x Frutex ramosissimus orgyalis ulirave: ramulis teretibus glaber- rimis. Folia alterna, impari-pinnata: Foliola quinque raro sep- tem, brevissime petiolulata, oblongo-ovalia, subacuminata , integer- rima, subcoriacea, uninervia, tenuissime venosa, glaberrima, tri- quinquepollicaria. Petiolus teres, insertus. Stipulæ nulle. Pani- cula racemosa terminalis , decomposita , sublaxa, peduneulis calyci- busque ferrugineo pubescenlibus ; floribus brevissime pedicellatis nu- merosis ex luteo sordide albidis, odoratis, bracteolis solitariis, mi- nulis. Perianthium guinguepartitum: foliolis oblongis , concavis , erectis, marcescentibus. Petala quinque linearia, calyce triplo longiora , receptaculo inserta, recurvala, - fuseato-albida. Filamenta: urceolus termindtus filamentis decem, quorum quinque calyce duplo longiora, et guingue alterna longitudine calycis. Antheræ ovale, didymæ, incum- bentes et quinque alternæ subrotunde minute steriles in filamentis brevioribus. Germen ovatum, sericeum. Stylus filiformis longitudine corolla. Stigma globwosum. Pericarpium immaturum: legumen monospermum. Th, Stemmer overens med Connarus nemorosus Vahl. Mpt. ægformige tilspidsede; Blomsterne mindre, Blomsterbladene kor- tere, linieformig-kileformige; Frugtbunden noget stiyhaareteisilke- haaret. Con. pinnatus adskilles ved trekoblede og finnede Bla- de, og ved 2 Börster ved Basis af Petala. S. Vid. Sel. phys. og mathem, Skr IF. Deel. K 74 POILLYANDBIKA. 288. LA DÆNS ONE A. I. A. DIGITATA; foliis subseptenis digitatis, seminibus farina obductis. S. Adansonia digitata; Lin. Spec. 960. Cavanill. diss. 5. p. 298. t. 157. Wild. sp. pl. 3. 1, p. 750. Pers. syn. 2. p. 241. Horn. Hort. 2. p. 645. Baobab. Alpin. egypt. 66. t. 67. Adans. in act. paris. 1761 De Des, 16.17. Baobab. s. Abavi. Bauh. hist. 1. p. 110. Abavo arbor, radice tuberosa. Bauh. pin. 454. Gnanabanus scaligeri. Bauh. hist. 1. p. 109. Raj. hist. 1971. Sjadjo-Tjo. Incolis. Ved Quitta, Tubreku, Aquapim. Arbor maxima, ramosissima, ramulis tomentosis vel glabris? Folia sparsa digitata: foliola sæpius septem, subpetiolulata, obovata, acuminata, bast acuta, integerrima, subcoriacea, fere transversim costata, tenuissime reticulatim venosa, glabra, tri-quinquepollicaria, Petiolus longitudine foliolorum, teres, tomentosus vel glaber. Stipule geminæ, sessiles, acuminate, caducew. Pedunculus fructus axclia- ris solitarius, monocarpus , sesquipedalis , teres, tomento deciduo tectus, prope fructum cicatricibus tribus elevatis quasi a casu brac- tearum. : N Fructus pendulus, ovaius, lignosus, evalvis, densissime tomen- tosus, magnitudine Melonis, basi calyce persistente Jissuris quin- que fere ad basin ruptis, utrinque precipue intus dense tomentoso ; multilocularis (decemlocularis) pulpa alba. Semina numerosa, reni- Jormia, nidulantia, magnitudine Fabe, Th. 45 De Indfödte i Asianté, Akim, Aquapim begrave altid de- res fornemme Döde hemmeligen og ofte i dette Træe, især i Krigstider, naar de frygte at Fienden skal opdage Liget og beholde Benene paa sin Tromme som et Tegn paa Seier og Fiendens Skiændsel. Negerne forsikkre at Liget torres uden Forraadnelse i dette Trae; ved Ælde udhules Stammen og Li- get nedsænkes da deri. Veddet er löst og ubrugeligt endog til Brænde. Frugtens melede syrlige Substants som omgiver Frôet, spises af Negerne. Den hele Frugt brændes til Aske for der- efter at koge Palmeolie til Sæbe. Th. 189. BOMBA X. 1. B. PENTANDRUM; floribus pentandris, antheris anfrac- tuosis, foliis septenatis, ramis patentissimis aculeatis, capsulis ovali-oblongis. Th.” Bombax pentandrum; floribus pentandris, antheris anfrac- tuosis, foliis septenatis. Wild. sp. pl. 5. 1. p. 791. Lam. il- ~ lustr. t. 587. Jacq. amer. edit. pict. t. 176. B. floribus pentandris, foliis septenatis. Spec. pl. 2. p. 959. Jacq. amer. 191. t. 176. f. 70. B. foliis septenatis lanceolatis, floribus pentandris, anthe- ris lunatis binis aut ternis. Cavan. diss. 5. p. 299. t. 151. B. foliis digitatis, caule inermi. Fl. zeyl. 220. Hort. ups. 148. B. foliis digitatis, brachiis erecto-patentibus. Brown. jam. 277. Xylon caule inermi. Hort. clifl. 175. Roy. lugdb. 457. Gossypium javanense, salicis folio. Bauh. pin. 450. Ka 76 — Eriophoros javana. Rumph. amb. 1. p. 194. t. 8o. Pania paniala. Rheed. mal. 5. p. 59. t, 49. 50. 51. Onjai-Tjo Incolis. | Radix ramosissima, ramis superioribus horizontalibus, trunco perpendiculari. Arbor altissima, ramosissima; truneus procerus inermis perpendicularis inferne fulcratus valde dilatatus in laminas planas versus basin sensim latiores, cortice albido-cinereo ; ramis horizontalibus junioribus aculeatissimis. ! Perianthium monophyllum, subventricoso -campanulatum , in pe- dicellum attenuatum: ore obluse quinquedentatum, coriaceum, gla- Drum, intus infra medium densius sericeum. Corolla monopetala, quinquepartita: laciniis obovato-oblongis, concavis, extus dense se- riceo -tomentosis, albidis, calyce duplo longioribus. Filamenta quin- que, corollam vix superantia, subulata, basi corollæ in urceolum coalita. Antherz oblongiuscule, basi bifide, recurvatæ, incumben- tes, Germen superum, ovatum, intra urceolum. Stylus filiformis, basi crassus , staminibus parum longior, quasi pedicello tenuissimo brevissimo insidens, Stigma globosum ,— reirorsum obtuse quinque- dentatum, Capsula ovato - oblonga, apice attenuata obtusa, bast sensim attenuata acuta, coriaceo- rigida, sordide ochracea, glabra, quinque -sexpollicaris, quinquelocularis, quinquevalvis, polysperma. Semina ovata, hilo compressiusculo, nigra, leviuscula, lanata. Re- ceptaculum columnare, pentagonum, dissepimenta consitiuens. Th. 2. B. GUINLENSE; floribus pentandris, antheris anfrac- tuosis, capsulis clavatis, foliis septenis, ramis patentibus iner- mibus Zh. ; Odum - Tjo Incolis. Arbor altissima, ramosissima, inermis: trunco procero, ramifica- ‚dione patula; ramulis teretibus , glabris, utrinque petiolo e casu sti- pularum cicatrisatis, viridibus. Folia digitata, sparsa: foliola no- vem-septem, subpetiolulata , lanceolata, acuminata, integerrima, uni- 77 nervia, venosa, supra glabra, sublus glauca , intermedia majora , tri - septempollicarta. Petiolus zeres , glaber , Joliolis paulo longiors Stipulæ gemine, sessiles, acuminate, caduce. Pedunculi paucz passim collecti bipollicares, uniflori, in ramis preteriti anni ante Jolia. Perianthium monophyllum , subventricoso - campanulatum, in pe- dicellum attenuatum: ore obtuse quinguedentatum ; coriaceum , gla- brum, intus sericeum, infra medium densissime villoso - tomentosum,. Corolla monopetala, quinquepartita : laciniis oblongis versus apicem leviter dilatatis, obtusis, concavis, extus dense villoso-tomentosis , calyce fere triplo longioribus , albidis. Filamenta quinque corollam vix superantia, subulata , basi cum basi corollæ in urceolum coalita, Antheræ oblongiuscule , bast bifidæ , recurvate , incumbentes. Ger- men superum, ovatum, intra urceolum. Stylus filiformis, basi cras- sus, staminibus parum longior, infra incrassationem subito angu- status quasi in pedicellum brevissimum. Stigma globulosum. Cap- sula e/ongato-turbinata , coriaceo-rigida, sordide ochracea , glabra, semtem- novem pollicaris , quinquelocularis , quinquevalvis, polysper- ma. Semina turbinato-subrotunda, hilo subacuto, ad hilum tumi- diuscula, nigra, leviuscula, lanata. Receptaculum columnare, pentagonum , dissepimenta constituens, Th. Differt ab antecedente ramis ereeto-patulis nec ad angulum rectum patentibus, inermibus rarissime passim aculeo parvo arma- tis, caudice ad basin laminis planis destituto, Th. igo SID A. r 1. S. FINEARIFOL1A; foliis linearibus pilosiusculo - sca- bris integerrimis, floribus racemoso-umbellatis terminalibus, cap- sulis septem submuticis. Zh. j Ikke meget almindelig i Strandegnene. Blomstrer i Juni. at > 78 Caulis herbaceus, simplex, virgatus, erectus, teres, pilosus, sca- ber. Folia alterna, remota, linearia, versus apicem attenuata, tri- quadripollicaria, lineas tres lata, utrinque præsertim margine et subius pilosiusculo-scabra, Petiolus vix semipollicaris, pilosus. Stipulæ witrinque basi petioli, setaceæ. Inflorescentia terminalis, subumbellata: pedicellis obsolete articulo instructis. Perianthium campanulatum, quinquefidum: laciniis acutis ; ‚pi- losiusculo - pubescens, persistens. Corolla campanulato-patens , alba, intus in fundo atro-rubra; petala quinque, oblique ovata, integer- rima, imo staminum tubo inseria. Filamenta plurima, inferne coa- lita, superne libera, in globum divergentia. Antheræ subrotunde, luteæ. Germen subrotundum, Styli septem - octo capillares, inferne subcoalite, superne divergentes. Stigmata capitata, atro- purpurea. Pericarpium magnitudine Piperis, subrotundum, obsolete torulosum, glaberrimum, tectum calyce connivente; constans e capsulis septem- octo monospermis in orbem dispositis, Th. Sida linifolia adskilles ved 5 Capsler uden Torne. Hos S. graminifolia Rich. ere Bladene bredere og kortere, Klas- serne i Hiörnerne 2-5 blomstrede. S. 2. §. RucosA; foliis lanceolatis inæqualiter serratis gla- berrimis, pedunculis solitariis axillaribus unifloris, capsulis sub- septem rugosis. Th. Ved Aquapim. Caulis herbaceus, inferne frutescens, subramosus, six notabile molliter pubescens, tenuis, strictus. Folia alterna, inferiora lato-lan- ceolaia, superiora sensim angusto -lanceolata, acuta, basi obtusa, subcequali serrata, glaberrima, subbipollicaria. Petiolus Jolio sex- tuplo brevior, sub lente pubescens. Stipule longitudine petioli, angu- stissime ensiformes, obsolete uninerviæ , glabræ. Pedunculi solita- rit, axillares, uniflori, medio articulati, petiolo fere longiores, 79 Perianthium campanulaium, angulatum, quinquefidum ; lacinüis subacuminatis ; glaberrimum, persistens. Pericarpium intra caly- cem conniventem vix pisi magnitudine, subrotundum, glaberrimum e capsulis sex-septem, basi rugosis, apice bicornibus, monospermis. Semen subrotundum, hine convexum inde acutangulum, breviter acu~ minatum. Th. Sida rhombifolia nærmer sig hertil men adskilles ved budte neden under blaagraae Blade med kortere Stilke; og der- ved at Blomsterstilkene ere meget længere end Bladstilkene. $. 3. S. SCABRA; foliis ovato - oblongis subæquali - serratis scabriusculis subnudis, pedunculis unifloris solitarii longitudine petioli, capsulis quinque lævibus. 7%. Hist og her, ikke meget almindelig. . Caulis herbaceus , inferne frutescens, subramosus , scabriusculo- pubescens, sæpe subpilosus, tenuis, striatus. Folia alterna, inferiora exacte ovata, superiora sensim longiora, obtusa, subæquali - serra- ta, supra atomis scabriuscula, subius canescentia , vin sesquipolli- caria. Petiolus folio dimidio brevior, pubescens, sæpe pilosus. - Stipulæ petiolo duplo breviores, setaceæ. Pedunculi solitariz, axil- lares, uniflori, prope florem articulati, petiolo fere longiores. Perianthium campanulatum, angulatum, quinquefidum: laciniis acutis; pubescens, persistens. Petala calyce dimidio longiora, obli- qua, alba. Styli quinque. Pericarpium intra calycem conniventem vix pist magnitudine, subrotundum, pubescens, e capsulis quingue levibus, apice bicornibus, monospermis. Semen subrotundum, hinc convexum, inde acutangulum, breviter acuminatum. Th. ‘Fra den foregaaende adskilles den især derved, at Stæn- gel og Bladstilke ikke sieldent ere haarede; Bladene budte, og skiöndt brede, dog meere nermende dem til at vere ægfor- mige end til at være lancetformige, nedenunder blaagraae af et 80 næsten umærkeligt Filt; Bibladene bårsteformige; Capslerne ere 5 i Tallet, duunhaarede men ikke 6-7 rynkede og glatte. 7%. Ved de anförte Kiendetegn noksom adskilt fra den be= slægtede Art. S. canescens. S. 4. §. RosTRATA; foliis cordatis acuminatis integerrimis pubescentibus subtus tomentoso-incanis, pedunculis axillaribus filiformibus, racemo terminali paniculato, capsulis quinque acu- minatis trispermis. #8. I Nærheden af Quitta mod Syden. Blomstrer i October. Radix simplex. Caulis tenuis, erectus, teres, pubescens , pedalis vel parum ulira. Folia alterna cordata, acuminata, integerrima, pubescentia, subtus tomentosa, incana. Petiolus longitudine folii, teres, filiformis, utrinque parum incrassatus, pubescens insertus. (Folia racemorum petiolo brevissimo suffulta). Stipula wétringue bast petioli selacea, Inflorescentia in swmitate axillaris vel termi- nalis, paniculata: pedicellis filiformibus versus florem artiçulo in- siructis (ramulisque pilis albis stellatis sparsis). Perianthium campanulatum, patens, quinquefidum ; laciniis acu- tis; persistens. Corolla rotata: petala quinque obcordata, basi con- nata, imo staminum tubo coalita, vitellina. Filamenta plurima ; inferne coalita, superne libera, in globum divergentia. Antheræ subrotundæ. Germen subrotundum, pentagonum. Styli’ quinque capillares , patentes. Stigmata capitata. Capsule guinque in orbem dispositæ , calyce duplo longiores, ovate, acuminate, apice diver- gentes vel recurve, uniloculares, trispermæ. Semina subrenefor- mia. Th, . Ligner $. periplocifolia, men hos denne ere Bladene hierteformig-lancetformige, smallere, uden Bugter; Capslerne meget mindre, og ei tilspidsede, Blomsterstilkene især de en- kelte i Bladhiörnerne meget kortere. S. | 8T i 5. §. GUINEENSsIs, foliis cordatis acutiusculis obsolete crenatis junioribus denticulatis tomentosis, pedunculis folio sub- longioribus, capsulis hirsuto-lanatis mucrone bifido, trispermis. S. Hist og her. Radix subramosa. Caulis fruticosus, levis, ramosus, tri-quingue- pedalis: ramulis teretibus , tomentosis. Folia alterna, cordata, ob- scure crenato-deniata, tomentosa. Petiolus mediocris , teres, tomen- LOSUS , insertus. tipulæ wiringue basi petioli solitariæ , subulate , sessiles, Pedunculi soditariz, axillares, teretes, tomentosi, articilo prope florem instructi, longitudine foliorum. | Perianthium campanulaium, quinquefidum: laciniis acutis, to- mentosum persistens. Corolla campanulato - patens ; petala quinque obcordata, basi connata, imo staminum tubo coalita, lutea. Fila- menta plurima, inferne coalita, superne libera, in globum divergen- tia. Antheræ subrotund@. Germen breve, cylindricum, truncatum, villosissimum. Styli plures inferne subcoaliti, superne divergentes. Stigmata capitata. Capsule plures, viginti-viginit qualuor, longt- tudine calycis, in orbem dispositæ , externe et superne lanaice, wunilo- culares: loculo reniformi trispermo (mucrone bifido) superne dehi- scentes. Semina subreniformia, parva. Th. Synes mig forskiellig fra Sida asiatica som den forre- sten nærmer sig til; Bladene hos denne ere tilspidsede ulige og spids saugtakkede; Frugten ae kortere end Begeret. S. 6. SA ECAGY NA ; foliis ovato-cordatis crenato - serratis, molliter tomentosis, pedunculis subsolitariis petiolo brevioribus, capsulis decem biaristatis monospermis. SS. Voxer hist og her. Blomstrer i og .efter Regntiden. Radix subramosa, Caulis fruticosus, levis, ramosissimus , tri- - quinquepedalis: ramulis teretibus , tomentosis. Folia alterna, ovato- cordata, acuta, serrata, dense tomentosa, subtus nervis prominenti- Pid. Sel. phys. og mathem. Skr. IV. Deel. L 82 ~ bus. Petiolus mediocris, supra planiusculus , tomeniosus, ‚insertus. - Stipule wirinque basi petioli, setacee. Pedunculi axillares et. termi- nales, ramulorum petiolis breviores. i É Perianthium campanulatum, 'angulatum, quinquefidum : laciniis acutis ; tomentosum, persistens, . Corolla campanulato-patens: petala quinque oblique obcordata,, basi connata, imo staminum tubo coalita, pallide ex luteo-incarnata. Filamenta plurima, inferne coalita, su- perne libera, in globum divergentia. Antherx subrotunde. Germen subrotundum. Styli decem, capillares, longitudine staminum. Stig- mata capitata. Capsule decem intra calycem in orbem disposite, bi- aristate: aristis erectis capsula six brevioribus; uniloculares, mono- sperme. Semina subreniformia, Th, TOVE Peete ANA : ı. U. DiversirouiA; foliis uniglandulosis, inferioribus palınatis mediis basi unilobatis superioribus lanceolatis lobo in- termedio omnium tridentato acute serrata subtus tomentoso - in- canis venoso - reticulatis, caule suffruticoso, ramis teretibus sub- tomentosis. S. Voxer hist og her, ved Ada og Quitta. Radix ramosa, radiculis fibrosis. Caulis suffruticosus: ramis procumbentibus erectisve , teretibus, subflexuosis , subtomentosis. Fo- lia sinuato-palmata: sinubus obtusis, lobis tribus-quinque ; inferiora basi subcordata, argute serrata: lobis oblongis extrorsum latioribus intermedits longioribus tridentatis vel subtrilobis lobulis acutis, utrin- que subtomentosa , subtus rugosiuscula, glauca, poro glanduloso bası nervimedii, tri-quinquepollicaria ; folia floralia media basé unilobata : lobo angusto sublanceolato ; superiora anguste cuneiformia et denique suprema lanceolata. Petiolus brevis, bilinearis, teres; Jolia superiora subsessilia, Stipulæ deciduæ, utrinque ad basin petioli, Flores sæ- pus solitarit, axillares , brevissime pedunculati. 83 Perianthium inferum, duplex, persistens: externum campanula= tum, quinquefidum: laciniis angustatis aculis; internum subpenta- phyllum, foliolis acuminato -acutis, lanceolatis, basi glandulosis. Corolla malvacea: petala quinque obovata, rotundata, basi in tubo cum filamentis coalita, rosea. Filamentorum zubus eydindricus , lon- gitudine fere corollæ. Anthere plurime , subsessiles; reniformes, sparsæ in superficie tubi. Germen globoso-pentagonum, Stylus filiformis, longitudine tubi staminiferi. Stigma octo - decem-fidum : ‘ laciniis villosis patentibus, Capsula subglobosa, obtusissima, ex guinque composita, echinata: echinis apice sæpe etiam in medio ha- mulis reflexis; singula univalvis monosperma, Semina subrenifor- mia, oblonga, basi acuta. Th. Adskilles noksom fra Urena reticulata, da hos denne de nederste Blade ere trefligede ei haandformige, Fligene ere mere budte, Saugtakkerne færre og nærme sig mere til Tender. S. 19 GOSSYPIUM. + 1. G. PUNCTATUM; foliis trilobis uniglandulosis pilosiu- sculis subtus subtomentosis, ramulis obsolete trigonis petiolis pe- dunculisque nigro-punctatis, pedunculis ad basin floris glandu- lis trifariam ornatis. S. Dyrkes. Frutex orgyam unam alteramve altus, ereclus, ramosissimus, cor- ie tice cinereo fusco: ramis longis patentibus, inferioribus reclinatis , infimis scepe procumbentibus ; ramulis teretibus vel obsolete trigonis, e casu stipularum linea transversa articuli instar notatis, sæpe sub- flexuosis, punctatis, sublanato-hirsutis, raro glabris vel subpilosis, sæpius horizontalibus foliis distichis et pedunculis latere superiori erec- is. Folia alterna, plurima triloba, longitudine et latitudine fere equal, ferme ad medium divisa: lobis ovatis acuminatis subatutis L 2 84 mucronatis, medio paulo longiori; cordata; quinquenervia nervis lateralibus tenellis ; reticulato-penosa, supra pilosiuscula, subtus pilo- siusculo - subtomentosa, obscure punctata, glandula in nervo medio, palmaria - spithamea. Petiolus teres, nigro-punctato-scaber, ut cau- dis hirsutus vel glaber, folio tertia parie brevior. Stipule sessiles, oblonga, acuminate, punctate, pubescentes, caducæ. Pedunculi in ramulis fere oppositifolii, solitarii, uniflori, pollicares , obsolete tri- gont, ut caulis punctati et pube tecti, ad basin floris trifariam glan- dula ornati, Calyx duplex, persistens. Perianthium externum fere triparti= zum, basi trigonum, angulis recurvatis, quo segmenta fugitivo oculo videntur cordata: segmenta ovata, incisuris quatuor-sex, acuminato- laciniaia , obsolete nervosa et venosa, punctis nigris paucis adspersa, exius pubescentia, inius glabra, plana, erecta, sesquipollicaria ; in- ternum campanulato -urceolatum, exteriori triplo brevius, dentibus sinubusque quinque obtusis; evasculosum, albidum, glaberrimum, margine pubescenti nigro-punctatum, basi triglandulosum, glandu- lis in flore scepe obsoletis, in fructu semper evidentibus, Corolla malvacea, patens, flava, marcescendo aurorea, calyce exteriori ter- tid parte longior: petala longitudine et latitudire æquali, obtusissima, oblique retusa, oblique ad basin angustaia, unguibus tubo staminum adnata, Filamentorum bus conico-cylindricus , vix longitudine di- midia corollæ superne obsitus filamentiis numerosis filiformibus paten- tibus inferioribus sensim brevioribus. Anthere reniformes, lutecæ. Germen ovatum, aeutum, glaberrimum, tenelle punctatum. Stylus tubo staminifero fere duplo longior , clavaio-filiformis, superne te- tragonus, contortus, angulis pubescentibus , lateribus punctatis sulco exaratis , apice obtusus rarissime fissus. Stigmata pubescentia. Cap- sula ovata, obtusiuscula rarissime acuminata, magnitudine nucis Juglandis, glaberrima, punctata, tri-quadrilocularis tri-quadrivalvis : valvulis medio septiferis, elastice soniiu dehiscentibus. Semina se- 85 pius in singulo loculo septem - octo, libera (nec coalita) lana alba ob- voluta, ovata. Th. Variat: foliis quinquelobis, triglandulosis, integris subnullis , foliorum lobis ovato -lanceolatis , lobo medio elongato lateralibus par- vis ; lobis acutis nec acuminatis ; pubescentia subnulla. Seminum superficie glabra vel lana brevi coacta dense ac densius lecta. Seminibus liberis et in singulo loculo coadunatis. Th. Synes ner beslægtet med G. religiosum. 8. i 2. G. PROSTRATUM; foliis simplicibus trilobis quinque- lobisve, caule depresso, ramis divaricatis prostratis. Dyrkes. Frutex depressus, pedalis ; divaricato-ramosissimus: ramis guin- - que - decempedalibus prostratis; reliqua ut in precedente. Folia sim- plicia et triloba rarissime quinqueloba, minus acuminaia et divisa guam in antecedente subpubescentia et duplo minora. Calyx internus sepius dentibus tribus acuminatis. Semina Libera, lana alba ob- voluta, lana brevi alba coacte adhærente tecta. Th. Variat: habitu minori, lana pallide-ferruginea. Th. 105. HiBISCU S&. 2. H. VersicoLor; foliis ovato -lanceolatis serratis acu- tiusculis scabridis, pedunculis axillaribus subsolitariis foliis bre- -vioribus vel subzeqyalibus, corollis patentibus, seminibus lana- tis. ©. " Hist og her, blomstrer i Mai. Caulis fruticulosus, subramosus , erectus, teres, pilis stellatis asper. Folia alterna, ovato -lanceolata, serrala, nervoso venosa, scabrida, ætate subtus macula tomentosa nigra in costa notaia; Juniora obsolete rima longitudinal. Petiolus brevis, subbilinearcs. “Er 86 = Stipulæ setacee, parvæ, Pedunculi subsolitarii, axillares, uniflori, medio obscure articulo instructi, folio breviores vel subæquales. Perianthium-duplex , persistens: exterius denticulis septem-decem setaceis ; interius campanulatum, quinquefidum : laciniis, acutis ; sub- pubescens, Corolla magnitudine Malvæ rotundifolie, patentissima, alba, marcescens rosea: peiala quinque ovata, basi sensim angu- stata, tubo staminifero inserta. Tubus cylindricus, albus, cum cæ- teris genitalibus parum -declinetus. Filamenta nonnulla ,-brevissima passim tubo affixa. * Antheræ reniformes , luteæ. Germen globo- sum, Stylus. Zliformis , tubo parum longior, extra tubum quinque- Jidus. Stigmata subcapitata, pubesceniia, alba. Capsula magnitu- dine Pist, turbinato-subglobosa, calyce persistente basi cincta, pube- scens , quinquelocularis » quinqueralpis, dehiscens: loculis trisper- mis. Semina reniformia, lanata. Th. Lisner meget JZibiscus risidus, men denne har aflange oO fe} ? tandede Blade, og Kronens Krave tilbageböiet. 8, 2. H, TRIUMFETTEFoLIVS; foliis eglandulosis ovato-sub- cordatis denticulatis integris trilobisve subtus subtomentosis, ca- lycibus exterioribus quinquepartitis, caule fruticoso. Th. Voxer i Nærheden af Asiama. Blomstrer-i Mai. Caulis fruticosus, ramosissimus, suborgyalis: ramis teretibus subtomentosis Folia alterna, suborata, parum attenuata, vix cor- data, denticulata , nervoso-venosa, supra subnuda, subtus subiomen- tosa; eglandulosa, integra vel triloba. Petiolus folio parum brevior, teres , subtomentosus, Stipulæ setaceæ, erecta, deciduce, Peduncu- lus axillaris, brevis, inarticulatus, erectus, uniflorus. Perianthium externum subquinquepartitum ,\ sinubus obtusis, fo- liolis lineari - lanceolatis, lineatis , pubescentibus, erectis, persisten- tibus; internum longitudine externi, campanulatum, quinquefidum, acutum, ad basin usque carinatum, Corolla et Stamina H, abelmoschi at tubus cylindricus, Germen ovatum, glaberrimum. Stylus sim- 87 plex, apice quinquefidus. Stigmata obtusa, villosa, atropurpurea. Capsula ovaia, acuia, calyce parum longior, tomento scabra, pen- tagona, quinquelocularis, quinquevalvis: valvis septiferis, | Semina plura , an villosa? Th. _. 3. H. Tirracæus: foliis subrotundo-cordatis acuminatis crenatis subtus albo-tomentosis, calyce exteriore decemdentato, Wild. Enum. Horn. Hort. 2. p. 660. H. tiliaceus; foliis subrotundo-cordalis crenatis, caule ar- boreo, calyce exteriore decemdentato. Wild. sp. pl. 9. 1. p. 810. Pers. syn. 2. p. 259. H. tiliaceus; foliis cordatis subrotundis indivisis acumina- tis crenatis, caule arboreo, calyce exteriore decemdentato. Lin. sp. pl. 2 976. Roy. lugdb. 552. Flor. zeyl. 259. Cavan. diss. SPAR SD. CEE. Malva arborea maritima, folio subrotundo minore acu- minato subtus candido, cortice in funes ductili, Sloan. jam. 95. Hist ‘1. p. 215, 1.154. EI. 4. Alcea malabarica, abutili folio, flore minore ex albo fla- vescente exterius aspero. Raj. hist. 1070: | Alcea indica sinarum, flore luteo malvaceo. Pluk. amalt. bp: 368 5: ae Althea maritima arborescens diffusa, foliis orbiculato-cor- datis crenatis subtus cinereis. Brown. jam. 284. Novella. Rumph. amb. 2. p. 218. t. 75. Pariti s. Tali-pariti. Rheed. malab. 1. p. 55. t. 50. Ketmia zeylanica sempervirens et florens, flore luteo. Burm. zeyl. 156. ind. 150. R. 88 Ketmia indica, tiliæ folio. Tournef. inst. 100. Plum. spec, 2 R. Hyppig ved Bredderne af Volta. 4. I. Srricosus; foliis subrotundis cordatis angulatis sub- trilobis grosse dentatis supra villosis subtus tomentosis strigis lucidis, capsula subrotunda retusa alata. S. Hist og her, ikke sielden. Caulis suffrutieosus, villosus, asper, adspersus atomis trispino- sis. Folia alterna, cordata, obsolete tri-quinqueloba, grosse crena- to-dertata L villosa, subtus tomentosa pilis strigosis lucidis mixta, eglandulosa. Petiolus Zongitudine folii vel parum longior. Stipule subulate utrinque petiolo. Pedunculi solitarii, axillares, articulo insiructi, petiolis breviores. Perianthium inferum, duplex, 'hispidum, persisiens: externum ennea-dodecaphyllum, foliola subulata patentia ; internum campanu- latum, quinquefidum, laciniis acutis. Corolla malvacea, pallide flava, interne in fundo atro- purpurea, petala quinque, rotundata, inferne angustata, basi tubo staminifero coalita. Filamenta plura, brevissima, in tubo conico sparsa. Antheræ reniformes, polline globoso magno. Germen subovaium; peniagonum, villosum, Sty- lus fliformis, simplex, longitudine tubi staminiferi. Stigmata guin- guepartita, laciniis obtusis, villosis, recurvis, Capsula subrotunda, obtusa, rudimento siyli mucronata, quinquangularis: angulis pro- minentibus ; quinquelocularis: loculis polyspermis; quinguevalvis ; hispida, Semina reniformia, nuda, aspera, Th. Kommer nærmest til Hibiscus vitifolius men Stænglen er hos denne mindre rue; Bladene laadne og uden de lysende Striber nedentil, Bægeret filtet-laadent især for Blomsterne ud- folde sig; det ydre Bæger 7-8bladet. S. 89 5. H. AgrzMoscnus; foliis subpeltato- cordatis inferio- -ribus subseptemangulatis superioribus hastatis lobis lateralibus horizontalibus postice auriculatis lobis subacuminatis grosse ser- ratis sinu clauso cauleque hirsuto, calyce exteriore ennea- phyllo. S. | | Hibiscus Abelmoschus; foliis subpeltato- cordatis septem- angularibus acuminalis serratis, calyce exteriore suboctophyllo, caule hispido. Wild. sp. pl. 3. 1. p. 826. Pers. syn. 2. p. 257. H. Abelmoschus; foliis subpeltato-cordatis septemangulari- bus serratis hispidis. Hort. cliffort. 549. Hort. ups, 206. Flor, zeyl. 261. Mat. med. 542. Roy. lugd. 558. Mill. dict. n. 3. Burm. ind. 155. Horn. Hort, 2. p. 661. H. Abelmoschus; foliis subpeltato-cordatis septemangula- ribus, caule hispido, seminibus moschum redolentibus. Cavan. dissert. 5. pr: 16764625. 9; Alcea hirsuta, flore flavo, semine moschato. Marcgr. bras. p. 45. Brown. jam. 285. n. 4. Alcea ægyptiaca villosa. Bauh. pin. 517. Flos moschatus. Mer. surin. 42. t. 42. Granum moschatum.. Rumph. amb. 4. p. 58. t. 15. Cattu-gasturi. Rheed. mal. 2. p. 71. t. 58. Ketmia ægypliaca,.semine moschato. Tournef, inst. p. 100. Burm. zeyl.:154 À, Mosch s. Bammia moschata. Alp. exot. 197. R. Asianté - Kitteva Incolis. Dyrkes hist og her, dog i ringe Mengde. Fid, Sel. phys. og mathem. Skr. IF, Deel. Le a 90 ME ea Caulis subramosus, quadripedalis, erectus, teres, hispido- hir- sutus. Folia alterna, magna, inferiora subrotundo-cordata, quin- que-septangulata: angulis acuminatis; superiora subrotundo-cor- data, hastata, triloba, lobis divaricato horizontalibus postice auri= , culatis sinu clauso; grosse obtusiusculo -serrata, hispido - hirsuta, quinque- septemnervia, venosa. Petiolus longitudine folii. Stipulæ subulatæ, parve, deciduæ. Pedunculus longitudine petioli. Flores solitarti axtllares, a Perianthium duplex , inferum, pubescens (piloso-hirsutum); exter- num enneaphyllum, foliolis subulatis ; internum tubulosum, quinque- dentatum, rumpens. Corolla malvacea, flava, interne in Jundo atropurpurea; petala quinque, rotundata, inferne angustata, basi iubo conico staminifero coalita, Filamenta plura brevissima in tubo sparsa, Antherz reniformes: polline globoso magno. Germen conicum, obscure pentagonum, pubescens, Stylus simplex. Stigma quinquepartitum , obtusum, villosum, patens, Capsula oblonga, acu- ta, quinquangularis, quinquevalvis: dissepimento lateri interno af- fixo. Semina plura, subreniformia, scabra. Th, 6. H. Escunentus; foliis cordatis quinquelobis obtusiusculis dentatis, petiolis flore longioribus, calycibus exterioribus sub- decaphyllis deciduis, interioribus longitudinaliter rumpentibus. Wild. sp. pl. 5. 1. p. 827. Pers. syn. 2 p. 257. Hibiscus esculentus; foliis quinquelobis: lobis ovatis inæ- qualiter serratis, calyeibus deciduis, interioribus longitudinaliter rumpentibus. Horn. Hort. 2. p. 661. H. foliis quinquepartito pedatis, calycibus interioribus la- tere rumpentibus. Lin. sp. pl. 2. p. 980. Jacq. obs. 2. p, 11. Burm. ind. p. 155. / ou H. caule herbaceo crasso, foliis quinquelobatis crenatis subpedatis, calycibus utrisque deciduis, fructu corniculato, stig- matibus quinque ad decem. Cavan. diss. 5. p. 168. t. 61. f. 2. et diss. 6. p. 551. H. ficifohus. Mill. dict. n. 15. R. 7 Alcea americana annua, flore albo (flavo potius) maximo fructu pyramidali sulcato. Commel. hort. 1. p. 57. te 19. Raj. suppl. 518. - | Alcea maxima, malvæ roseæ folio, fructu decagono recto crassiore breviore esculento. Sloan. jam. 98. hist. 1, p. 225. t. 193. f. 5. Brown. jam. 284. n. 3. ‘Okra. Kalm. it. 2. p. 209. Quingombe. Marcgr. bras. 51, Dyrkes hist og her, Varietas 8 foliis profunde subseptemlobatis: lobis sublan-. ceolatis obfusis sublaciniatis repando-obtuse et inæqualiter ser- ratis ac dentatis, sinu ‘baseos leviori. S. # 7. H. SURATTENSIE; recurvato - aculeatus, foliis ovatis quinquelobis trilobisve, lobis lanceolatis grosse serratis, calyci- bus exterioribus appendiculo foliaceo, stipulis reniformibus den- tatis ciliatis. ©. H. surattensis; recurvato-aculeatus, foliis quinquelobis, _calycibus exterioribus appendiculatis, stipulis semicordatis, flo- ribus pedunculatis. Wild. sp, pl. 5. 1. p. 824. Pers. syn. 2. p. 257. Lin. sp. pl. 2. p. 979. Bürm. ind. p. 152. H. aculeis recurvis, foliis digitatis, calycibus appendicu- latis. Cavan. diss. 5. p. 149. t. 55. f. 2. M 2 92 Herba crinium. Rumph. amb. 4. p. 46. t. 16. ß. Hibiscus feliis palmato- digitatis quinquepartitis: laci- niis lanceolatis, caule aculeato. FI. zeyl. 264. Narinam-pouilli. Rheed. mal, 6. p. 75. t 44 | Sirsa- Imum Incolis. Paa fugtige Steder ved Aquapim, ikke almindelig. Caulis facie H. cannabini, subramosus, erectus, teres, ptlosus; purpureo- punciatus , adspersus aculeis recurvis, parvis, purpureis ; tri-sexpedalis. Folia alterna: inferiora ovata, subtrilobata, supe- riora digilato-quinquepartita: lobis anguste-lanceolatis, subacumi- natis, grosse serratis, venosis, pilosis, nervo subtus subtilissime aculeato, bipollicaribus. Petiolus Zongitudine folii, teres, pilosus, aculeatus. Stipule geminæ, foliaccee, reniformes, ciliate. Pe- dunculi solitarii, axillares, longitudine petioli, aculeati, horizon-‘ tales, apice erecti, Calyx inferus, duplex, persistens. Perianthium externum de= caphyllum, radiato-patens: foliolis subulatis, medio infractis, au- ricula cochleariformi ornatis, inferior pars foliolorum horizontaliter. patens, subtus hispida pilis reflexis insidentibus tuberculis purpureis : superior pars erecta, subhirsuta; auricula geniculo enata Jolia- cea, ovata, concaya, ciliata, mucronata , Jere dimidia folioli longitudine; interhum campanulatum, quinquefidum, acumina- tum, extus merpis decem prominentibus , eglandulosis, tubercula- tis, hispidis, ad apicem laciniarum excurrentibus, Corolla malya- cea, campanulata: petala quinque rotundata, versus basin sensim an- gustata, tubo staminifero inserta, flava, intus basi atropurpurea: Filamenta plurima, sparsim tubo cylindrico affixa. Antherz re- niformes, atropurpuree: polline luteo, globoso, magno. Germen conicum, villosissimum, Stylus simplex, iongitudine tubi, apice 93 guinquefidus, patens, Stigmata obtusa, villosa, atropurpurea. Cap- sula ovato-conica, acuta, sericea. Th, Hos den indiske Plante ere Bladene mindre og smallere, end hos den guineiske, og det ydre Bægers Blade have min- dre Appendices. I Cavanilles’s Figur er Formen af Bibladene aldeles -urigtigen fremstillet ; denne er lige hos den indiske og guineiske Plante. S. 8. H. CoNGENER; erecto-aculeatus, foliis ovatis quinque- trilobisque serratis subtus nervis petiolisque aculeatis, calycibus externis subdecaphyllis subulatis internisque aculeatis, floribus ax- illaribus breviter pedunculatis. $. Sissa-Imune Incolis. Hist og her paa sumpede Steder, ikke meget almindelig, f. Ex. paa de mindre Öer i Augna Söen. Radix simplex vel subramosa, subflexuosa, radiculis capillari- bus subramosis; descendens, alba. Caulis subramosus erectus, ad- spersus aculeis copiosis parvis, erectis, inferne aculeis recurvatis et punctis fusco-nigricantibus muricatus. Folia infima ovata, acu- minata, _inæqualiler serrata; caulina media digitato - partita: lo- / bis septem - quinque-tribus, lineari - lanceolatis, serratis, inferiorum latioribus superiorum decrescentibus ac linearibus; floralia in sumi- tate caulis sæpius simplicia linearia, bast auriculata; omnia ser- rata, supra scabrida, subtus pilosiuscula; venis et nervis aculea- iis cum glandula solitaria in costa media. Vetiolus longitudine Jo- dit aculeis copiosis supra sulcatus, Stipulæ gemine, setaceæ, hirte, subaculeate, Inflorescentia in sumitate caulis et ramorum, Pe- dunculi breves, subtrilineares, solitarii, axillares. Calyx inferus, duplex, persistens, marcescens, Perianthinm externum octo - decaphyllum: laciniis subulatis, hirtis, aculea- tis, patentibus, internum campanulatum, quinquefidum: laciniis 94 | cirrhoso - acuminatis; decemangulatum: angulis obtusis promi- nentibus hirtis verruculis aculeiformibus insidentibus; Glandu- de quingue in medio angulorum, incisuris alternæ. Corolla mal- vacea, campanulata: petala quinque, rotundata, versus basin sensim angustata, inferne coalita tubo staminifero, flava, intus basi atropurpurea. Filamenta plurima brevissima, sparsim enata e tubo cylindrico. Antheræ reniformes, atropurpureæ : polline globoso, magno, luteo, Germen conicum villosum. Stylus simplex, longi- tudine tubi, Stigmata quingue, obtusa, villosa, atropurpurea. Cap- sula ovata, acuta, densissime slrigis deciduis argenleis adpressis tecla, longitudine perianthii interni, quinquelocularis: loculis tri- tetra-spermis: dehiscens valvulis quinque, mucronalis, patulis. The I Udseende ligner den meget Hibiscus cannabinus, dog | synes den forskiellig, da hes cannabinus Stenglen er mere svampaglig, og Tornene færre baade paaExemplarer fra Ostindien og paa dyrkede og ikke nedentil besat med mangfoldige ophöiede Punkter; Bladene ere bredere, længere og glatte, Bladstilkene meget længere end Bladene og med meget faa T'orne ligesom dette ogsaa gielder om Dxgerne. H. radiatus Wild. Sp. pl. 7 3. 1 p. 824. og Cavanilles Diss. 5, p. 150 Tab. 54 fig. 2. hörer maaskee herlil; men da Cavanilles siger: ”quæ ante perfectam florum ,expansionem periit,” saa har han beskrevet en ufuld- stændig Planie, og S°umenligningen med vor Plante bliver der- for usikker. 8. À Dens Stængel er meget seig, maaskee kunde deraf tilbe- redes en Art 27-::p, ligesom af nogle Arter af samme Slægt, men Negerne benytte der ikke. 7%. a. H. Ostusatus; foliis inferioribus orbiculato cordatis, superioribus palmato - quinquepartitis, lobis laciniatis repandis + 95 \ . denticulatis obtusis subtus pilosis uniglandulosis, calycibus ex- ternis lineari-lanceolatis hispidis aculeatis, caule recurvato-acu- leato superne tomentoso. S. Caulis teres, aculeis copiosis minutis adspersus, superne angu- latus, tomentosus aculeis patentibus. Folia inferiora orbieulato-cor- data, obsolete crenata, reliqua palmato - quinguepartita : lobis inter- mediis tribus laciniatis, lateralibus scepe integerrimis; repanda, obsolete denticulata, obtusa, obsolete mucronata, supra punctis ele- yalis pilis rarioribus scabrida, subtus pilosa, in nervo medio, glan~ dula una, bipollicaria parum ultra, Petiolus longitudine folii, in- Jerne teres, supra sulco exaratus, pilosus. Stipulæ seiacee, hire sulæ. Flores axillares, sessiles. Perianthium externum hexa - heptaphyllum: foliolis lineari - lan- ceolatis; dense setoso- aculeatum; internum dense setosum, 8S, Jeg overlader til andre at afgiöre om det er en egen Art eller blot en Varietet af den foregaaende, eller en yngre Plante af 77. surattensis. S. 194 MIMOSA. 1, M. GLABERRIMA; inermis, foliis bipinnatis bi-sex : jugis, foliolis tri- quinquejugis, rhomboideo - ovatis glaberrimis, pedunculis axillaribus solitariis- ternis, floribus capitato- corym- bosis. S. Lædjo - Tjo Incolis. Hist og her mellem Asiama og Jadofa. Blomster i April. Arbor inermis medioeri statura ramis teretibus glabris, ramu- lis pubescentibus. Folia alterna, bipinnata. Pinne duæ-sex. Fo- liola {ri - quinquejuga, rhomboideo - obovata, obliqua , subacuta, yenosa, glaberrima, pollicaria, inferiora minora, Petiolus com- 96 munis instructus glandula medio inter basin et primum par pinna= rum, Petiolus partialis glandula inter juga exteriora foliolorum. Pedunculi axillares solitarii vel terni filiformes, sesquipollicares : floribus siginti-triginta pedicellatis in capitulum corymbosum col- Zectis ; pedicelli longitudine florum, bracteis solitariis, setaceis, minutis. Perianthium campanulato-tubulosum, quinguedentatum, acutum. Corolla calyce duplo longior , infundibuliformis , quinquefida, acuta, albida.‘ Filamenta plurima, corolla fere triplo longiora, flexuosa, inferne in tubum fere corollæ longitudine coalita, Anthere subro- tundæ, didyme, flave, Germen longitudine tubi staminum, tenue. Stylus capillaris, longitudine filamentorum, Stigma obtusum. Th. Veddet benyttes til Brænde, 7%. 2. M. ÅDIANTHIFOLIA; inermis, foliis bipinnatis, sex- septemjugis foliolis sex- quatuordecimjugis oblongo -rhombeis apice rotundatis villosis, pedunculis axillaribus solitariis ter- nisque, floribus subcapitatis centrali masculo. 8. Voxer ved Bligusso og blomstrer i April. Frütex inermis: ramulis subtomentosis. Folia alterna bipinna- ta, Pinnæ sex - septemjuge, exteriores gradatim longiores, uti ex- timum par infimo fere duplo longius est. Foliola sex - quatuorde~ cimjuga, media majora sessilia, oblongo -rhomboidea , bast rectan~ gula, apice obsolete rotundata, nitida, lente ciliata, nervo obliquo subtus pubescente, semipollicaria, margine baseos petiolo communi paralella. Petiolus communis teres, tomentosus, quinquepollicaris, glandula basi et apice; partialis glandula minuta apice. Stipulæ gemine, subovate, cordatæ, sessiles. ‘ Pedunculi axillares, bipol- licares, pubescentes, solitarii vel terni: floribus triginta - quin- quaginta sessilibus collectis in spicam hemispharicam Jiore central masculo- Bracteæ solitarie, anguste, extrorsum latiores, jere longitudine calycis. 97 Perianthium iubulosum, quinquedentatum, lente pubescens. Co- rolla calyce duplo longior, tubulosa, quinquefida, lente pubescens, cesia. Filamentum zubulosum, filiforme, corolla quadruplo longior, multifidum; laciniis circa viginti quingue capillaribus, patentibus, - tubo quintuplo brevioribus. Antheræ minute, subrotundæ, incum- bentes, fertiles Germen calyce brevius, oblongum, tenue, Stylus longitudine staminum. Stigma obiusum. Hanblomsten er meget stôrre end de övrige; Stovtraadenes Ror er dobbelt saa kort, Fligene talrige, Stovknappene golde, ingen Pistil. I Henseende til Bladene ligner den meget Acacia gujanensis Wild., men Axene ere hos denne traadformige og cylindriske. 4. 5. M. GUINEENSIS; inermis, foliis bipinnatis, partiali- bus trijugis, propriis duodecim- quatuordecimjugis, foliolis ova- to - oblongis acutis pilosis, pedunculis pluribus axillaribus, flori- bus capitato -globosis. S&S. Voxer i Buskadserne og i Nærheden af Aquapim. Frutex inermis, orgyalis, ramosissimus: ramulis angulatis, vix Pilosiuseulis. Folia alterna, hipinnata: pinnis treyugts quarum extime gradatim majores. Foliola duodecim - quatuordecimjuga , subsessilia, oblongo-opata, acuia, bast obliqua, utrinque pilis ad- pressis pilosiuscula, intermedia semipollicaria, versus extremitates petioli sensim minora. Petiolus communis bipollicaris, supra sul- catus, basi crassus, mucrone terminatus, Stipule gemine, sessiles, acuminate, marcescentes. Pedunculi plures, axillares, bipollicares, pubescentes: floribus sedecim - viginti sessilibus, in capitulum glo- bosum collectis. Bractex: sguamula minuta basi singuli Joris. Perianthium tubuloso - campanulatum, quinquejidum : laciniis ob- tusiusculis. Corolla monopetala, calyce duplo longior , quinquefida : laciniis acutis, revolutis, wiridibus. Filamenta sæpius vigintt sep- Pid. Sel. phys. og mathem, Skr. IV. Deel. N 98 —n tem, corolla pluries longiora, basi coalita, capillaria, alba. Antheræ incumbenies, parvæ, flave, Germen oblongum, utrinque acutum. Stylus capillaris, longitudine staminum. Stigma obtusum. Peri- carpium immaturum: Legumen lineare, longum, planum, obtusum mucrone, bast altenuatum, glaberrimum. Th. \ 4. M. PENTAGONA; aculeata, foliis bipinnatis, parlia- hbus octo - decemjugis, propriis sedecim - quadragintajugis, fo- holis linearibus rotundatis glabris, pedunculis ternis- quinis axillaribus simplicibus, uno racemoso, floribus globosis. . Ved Jadofa. Blomstrer i April. Frutex: ramis obsolete pentagonis angulis obscurius coloratis aculeatis : aculeis recurvis sparsis ; ramulis glabris. Folia alterna bipinnata, pinnæ octo novemjugæ, exteriores longiores. Foliola sedecim - quadragintajuga, linearia, rotundata, basi truncata, gla- bra, lineas tres longa, semilineam lata, Petiolus communis glan- dula basi et apice, subius aculeatus, partialis mutica. Stipule gemin@, lineares, obtuse, sessiles. Inflorescentia axillaris vel ter- minalis, subaphylla unde panicula. Pedunculi terni vel quint pas- sim in axillo foliolé tenuis colleoté, sonsim Norentes: floribus viginti- iriginta sessilibus in spicam globosam. Bractee solitariæ, obovate, calyce duplo breviores. Perianthium campanulatum, semiquinquefidum, subacutum. Co- rolla eadem figura, parum longior, pallide-viridis. Filamenta numerosa, capillaria, recta, basi coalita, corolla duplo longiora, alba. Antheræ subrotunde, minute, incumbentes. Germen oblon- gum. Stylus capillaris, longitudine staminum. Stigma obtu~ sum, Th, f ~ 5. M. Procumpens; aculeata, hirta, foliis bipinnatis, partialibus decem-vigintijugis, propriis trigintaduojugis , folio- 99 . Ø e e » . . . ee . . lis linearibus acutis hirtis, pedunculis solitariis axillaribus, flo- ribus globosis, aculeis ramorum petiolorumque rectis, lomentis hirsutissimis. 3S. Et Par Buske af denne Plante ere fundne i Nerheden af Christiansborg. Frutex bipedalis: ramis procumbentibus, teretibus, hirtis Cute Jolia petioli pedunculique), aculeatis: aculeis sparsis rectts. Folia bipinnata: pinnis decem-viginti. Foliola triginta-duojuga, sub- sessilia, conferta, linearia, acuta, lineas duas longa, semilineam lata. Petiolus communis teres, basi hirsutus, utrinque et subtus aculeis armatus: aculeis lateralibus sepius oppositis ; supra spinula erecta inter pinnas instructus; patens. Stipule wlringue petiolo sessiles, acutæ, hirsutæ, (lanceolatæ) magnitudine aculeorum, per- sistentes. Pedunculi solitarii, axillares, pollicares, teretes: flori- bus in spicam globosam confertis. Perianthium zubulosum, semiquinquefidum, erectum: laciniis ob- tusiusculis, Corolla nulla. Filamenta sepius decem, distincta, li- lacina, versus apicem compressa, dimidia pars calyce duplo, cæ- tera triplo longiora. Antheræ parvæ, pallide flavæ, incumbentes. Plurimi flores steriles absque pistillo. Germen parvum, obovatum, compressum, villosum. Stylus subulatus, calyce duplo longior. Stigma acutiusculum, Lomentum Zineari-oblongum, subplanum, bi- tripollicare, semipollicem latum, rectum, hirsulissimum, articula- tim discedens, suturis persistentibus. Semina solitaria, oblonga obsolete tetragona, Th, Ligner i Udseende saameget Mimosa asperata Lin: at man let kunde antage den derfor; men hos denne ere T'ornene adspredte langs med den partielle Bladstilk mellem de enkelte Finner, hos hiin kun i den nederste Deel, den ôvre er uden Torne; hos asperata ere Tornene paa Grenene tilbageböiede, N 2 Too hos vor Art rette og horizontale; hos den förstnsevnte ere Haa- rene paa Lomentum saa adspredte at man let seer hvorledes‘ den aabner sig paa tvers; ved vor Plante er Lomentum besat med meget tette Haar, saa at ingen Deel af Klappen bliver nö- gen. Jeg synes at Person iSyn. pl. 2 p. 266 med Rette adskiller M. pigra og M. asperata som Wildenow forener sp. pl. 4. p. 10054» 6. M. Bicozor; spinosa, foliis bipinnatis, partialibus oc= to-sedecimjugis, propriis duodecim- vigintijugis, foliolis linea- ribus ciliatis, pedunculis solitariis axillaribus, spica cylindrica bicolori, floribus polygamis, lomentis glabris. $. Kahn- Tjo Incolis; fructus Beseri Akkrais. Voxer hist og her i nôgen Jord. Radix longissima, repens, Frutex ramosissimus, pedalis, or- gyalis ultrave ; spinis intrapetiolaribus binis, divergentibus: spina altera sæpe deest, sepe in ramulum spine terminatum excrescit. Folia alterna, bipinnata: pinnis octo-sedecim-jugis. Foliola sub- sessilia, duodecim-vigintijuga, parva, linearia, basi et apice ob- liqua, levissime ciliata. Petiolus communis pubescens, ctnermis. Glandula inter pinnas linearis, erecta, poro terminal. Stipulæ utringue petiolo, acuminate, marcescentes, Flores sessiles in spi- cam pedunculatam, oblongam, bicolorem. Pedunculus solztarius, axillaris, subpubescens. Bracteæ squamule solitariæ. Legumina plura in capitulum magnitudine pomi promiscue revoluta. Dimidia inferior pars spicæ floribus lilacinis masculinis castratis. Perianthium monophyllum, obsolete quinquedentatum, coloratum, minimum. Petala guingue lanceolata, concava, erecta, marginibus sæpe coalita, lilacina. Filamenta decem aut plura, capillaria, lon- gissima, castrata, lilacina. Pistillum nullum: flores nonnulli su- persores sæpe pistillo fertili. = “ ror Dimidia superior pars spice floribus hermaphroditis flavis su- perioribus deciduis gaudet. Calyx et Corolla præcedentis. Filamenta decem aut plura, ca- pillaria, præcedentibus duplo breviora, flara. Antheræ minime, incumbentes, luteæ. Germen superum, oblongum, compressum, vil- losum, minimum, Stylus capillaris, longitudine staminum, Stigma obtusum. Legumen uniloculare, bivalve: valvulis inter semina sub- coalitis ; sessile, oblongum, obtusum, flexuosum, glabrum, Semina ' iria- sex, wata, compressa, margine subcoloraia, glabra. Th. Den udmagrer Jorden saaledes at hvor den groer kan in- gen anden Plante trives, omendskiündt de ikke overskygges eller queles af den. Formedelst dens krybende Rédder er den van- skelig at udrydde. I Bomulds-Plantagen ved Fredriksberg har den næsten qualt Bomulds- Tr&erne, som ellers tage til Takke med mager Jord. Th, 7. M. ADSTRINGENS; . spinosa, foliis bipinnatis, partia- libus octo-duodeeimjugis, propriis decem - vigintijugis, foliolis linearibus villosiusculis glaucis, pedunculis geminis vel pluribus axillaribus articulatis, floribus capitato—globosis, lomentis lon- gis compressis incano-tomentosis. S, Ved Ningo. Frutex vel arbuscula ramosissima, subbiorgyalis: ramis flexuo- sis subtomentosis: spinis stipularibus, binis, distinetis subulatis, rectis, basi subtomentosis. Folia bipinnata, sparsa: pinnis octo- duodecim, exterioribus sensim longioribus, Foliola decem -viginti- juga vix peliolulata, linearia, obtusa, subnuda, glauca, lineas tres longa, lineam lata. Petiolus communis teres, subtomentosus. Glan- dula minuta supra petiolum ad juga pinnarum, quae ad extimum . 8 oy mt, = . BONDE . sæpius adest, alibi rarius. Pedunculi gemini vel plures, axiliu- 102 res, teretes, subtomentost, medio articulati. Flores collecti in spi- cam globosam, flavam. | | Perianthium six manifestum, breve, campanulatum ; quinqueden- tatum. Corolla tubuloso -campanulata, semi-quinquefida, erecta, laciniis obtusiusculis, flava. Filamenta plura corolla duplo longiora, capillaria, flava, erecta. Anthere minute, subrotunde, lute«. Lomentum breve pedicellatum, inarticulatum, lineare, longum, ob- lusum mucrone, compressum, incano-tomentosum, inter semina li- neis transpersis impressum, margine subrepandum, quadri-sexpolli- care, semiunciam latum ; immaturum inter cutem membranam internam riscum continens. Semina octo-sedecim, orbiculata, compressa, pisi magnitudine, Th, Frugten har formedelst den Gummi-Resina som findes mellem dens Membraner, en bitteragtig sammensnærpende Smag. Th. DIADELPHIA. DECANDRIA. 100: OLE CAD LT. 1. P. ÅRENARIA; floribus cristatis, racemis subaxillari- bus ovatis compactis, caule crecto trichotomo, ramis dichoto- mis, foliis lanceolatis obtusis. 8. Polygala arenaria; floribus cristatis, spicis axillaribus ellip- ticis imbricatis caule procumbente foliis lanceolatis obtusis pube- scentibus. Wild. sp. pl. 3. p. 880. Hist og her paa de hôiere Marker i Nærheden af Stran- den. Blomstrer i-Junii. | 103 - Radix perpendicularis, fibrillosus. Caulis subherbaceus, vix pe- dalis, inferne trichotomus, erectus, tenuis, strictus, teres, piloso- pubescens, ramis dichotomis. Folia alterna, brevissime petiolata, oblongo - lanceolata, obtusa, margine subrevoluto, avenia, pubescen- tia, subtus glauca, pollicaria; inferiora ovato-cuneata: tenella conduplicata, Spice in divisuris caulis, parum supra basin ramo- rum, solitarie, breve pedunculate, ovale, grossularie magnitudine : floribus imbricatim digestis, suberectis, post foecundationem cernuts. Bracteæ zernæ, lineari-lanceolatæ, parve, persistentes, Perianthium #riphyllum , parvum, adpressum, pubescens, persi- stens: foliolo superiore duplo majore, carinato - compresso : inferior ribus approximatis, margine diaphanis. Corolla: Fexillum mini- mum, vix calyce altius, dipetalum, inferne tubo filamentorum ad- naium, superne ovalum, apice reflexum. Ale maxime, subrotunde, plane, extus pubescentes, carnee, demum virides , unguibus inter Joliola calycis insertæ, patentes, persistentes, Carina alis minor, dimidiato - orbiculata, compressa, dorso infra apicem appendice pe- nicilliformi aucta, violacea, marcescens, Capsula ovata, emargi- nata, compressa, utrinque sulco longitudinali , altero margine ctli- ata, alis tecta, marginibus dihiscens, Semina solitaria, ovata, apice villosa. Th. 2. P. GUINEENSIs; floribus cristatis, racemis subtermi- nalibus, longissimis, floribus remotis subsecundis, caule herba- ceo subsimplici foliisque filiformibus glabro. &. Polygala guineensis; floribus cristatis, racemis axillaribus secundis, caule ramoso herbaceo, foliis filiformibus. Wild. sp. pl. 3. p. 882. i I Nærheden af Christiansborg; blomstrer i Mai. Caulis subherbaceus, sesquipedalis, erectus, versus medium in ramos tres quatuorve divisus: ramis subsimplieibus , teres, inferne casu foliorum denticulatus, superne foliosus. Folia sparsa subses- A 104 silia, subulato-filiformia, supra sulco notaia, pollicaria, erecto= patula, Racemi primo terminales deinde oppositifolit, 3-10 polli- cares: floribus*brese pedicellatis, remotis. Bracteæ ternæ, minu- tissime, caduce: media lanceolata, laterales setaceæ. Perianthium triphyllum , parvum, persistens: foliolis ae acu- tis, superiori vexillo, inferioribus carinæ adpressis. Corolla: vex- illum carina dimidio brevius, dipetalum: petalis ovato - cuneatis, ‘margine incurvatis, tubo filamentorum inferne adnatis. Ale vexillo majores, ovate, plane, colorato-venose, unguibus intra calycem inserie, patule, decidue. Carina maxima, ovata, compressa, dorso versus apicem appendice penicilliformi aucta, siolacea. An- there Zineares. Stigma crassiusculum, inpolutum. Capsula oblongiu- scula, emarginala, Compresso-plana, glaberrima, subnutans, Se- mina solitaria, oblonga, villosa. Th 190. PTE ROC AR PUS. 1. P. EsSCULENTUS; inermis, foliis pinnatis cum impari: foliolis 5-7 ellipticis subacuminatis subalternis, racemis axillari- bus foliis brevioribus, stipulis ovatis acutis, fructibus intus su- berosis. S. Gegene Incolis. Voxer meget hyppig ved Volta Flodens Bredder. Frutex ramosissimus cortice cinereo- [usco; ramuli tereliusculi sulcis binis a petiolo subtus decurrentibus, verrucoso-punctati, fusci. Folia alterna pinnata: foliola sæpius septem, alterna, breve petiolulaia, ovalia-elliptica, subacuminata, integerrima, glaberrima, subcoriacea, venosa, 2-5 pollicaria, exteriora gradatim majora; petiolus teres, supra angulatus basi crassus. Stipulæ sessiles, oblique ovate, acu- tæ, ereciæ, decidue. Pedunculus fructiferus axillaris, folio bre- vior, sublignosus: fructubus pedicellaiis, racemosus. Pericarpium leguminaceum, subrotundum, vix compressum, superne sutura spu- ria notalum, inferne carina coriacea falcaia alutum, lateribus in 105 torulos flexuosos nuclei juglandis instar elevatum, intus parenchymate suberoso -carnoso farctum, longitudinaliter biloculare, seminibus so- litariis suturæ superiori afixis. Th. Den umodne Frugt indeholder en hvid Pulpa som omgi- ver Fröene; denne ristes og spises af Negerne. 197 SOMMERFELDTIA. Calyx obsolete quinquedentatus. Legumen lunatum s. renifor- me apice fere basin tangente, compressum, evalve, apterum. Semen reniforme, solitarium, I. 1. S. OsovATA; foliis pinnatis cum impari: foliolis 5-7 alternis , obovatis subretusis submucronulatis, glabris, panicu- lis terminalibus, spinis stipularibus geminis. S. Ohoa-'Tjo Incol. Almindelig ved Voltas Bredder. Frutex orgyalis et parum ultra, ramosissimus: rame tereies, flexuosi, glabri vel tenuissime pubescentes, aculeis stipularibus ge- minis, subrecurvis armati. Folia 2-4 juga cum impari: foliola _oboyato-oblonga, obtusissima, venis tenuissimis transversim lineata, glaberrima, subtus glauca, 4-414 pollicaria. Panicula terminalis subpubescens pedunculis subspicatis secundis; bractee gemine , sub- rotunde, concave. 1 i Perianthium subventricoso - tubulatum, obsolete quinquedentatum. Corolla: Vexillum subrotundum emarginatum, in unguem atlenua- tum; patens, recurvatum. Ale obovate, obtuse, sursum falcata, erecto - patulæ , wexillo breviores. Carina falcata, acuta, basi fissa, erecta, alis brevior. Stamina: Filamentum unum, tubulosum, interne adtGasin jissum, fere ad medium 10 fidum, incurvatum. Antheræ subrotundæ, erectæ, luteæ. Pistillum: Germen pedicellatum, ova- ium, compressum, sericeum. Stylus subulatus, inflexus. Stigma Vid. Sel. phys. og mathem. Skr. IV, Deel. a 106 acutum. Legumen pedicellatum, reniforme, apice ad basin inflexum, compresso-planum, venosum, glabrum, lignoso-coriaceum, evalve, monospermum, Th. ; Pterocarpus lunatus Lin. suppl. 517 huc pertinet. 8. Jeg har opkaldt denne Slægt efter den norske Botaniker Pastor Christian Sommerfeldt, bekiendt ved sit Supplement til Wahlenbergs Flora Lapponica og flere botaniske Arbeider. _ 5. 198. ECASTAPHYLLUM. Persoon. Synops. 2 p. 271. 1. E. BrowneI; foliis simplicibus, cordato- Bus subtus pubescentibus. Pers. 1. c. Pterocarpus Ecastaphyllum, foliis simplicibus acuminatis subtus sericeis. Lin. syst. nat. edit. 12. p. 459. excl. synonym. Plum. Swartz obs. 275. Almindelig ved Voltas Bredder. ROBE. ND Ie DITS 1. A. PRECATORIUS; caule lignoso volubili levi, foliis pinnatis cum pari: foliolis ovali-oblongis subpetiolatis, opposi- tis glabris mucronatis. S. A. precatorius. Lin. syst. veg. 641. Wild. sp. pl. 5. p. g11. Caulis Zignosus volubilis levis teres. Folia alterna solitaria vel bina eidem basi inserta pinnata cum pari 8-10-12 juga: foliola ovali - oblonga petiolata opposita glabra mucronata , subung cuicularia, intermedia majora. Pedunculi solitarii petiolis crassiores, flores su- perne in pedunculo racemosi. Legumina compressa obiusa villosa. Se- mina globosa coccinea s. fusca macula lata nigra altero latere, Vahl Mst. 107 co. ERYTHRIN A. ı. E. LATIFOLIA; foliis ternato-pinnatis: foliolis ovato- oblongis subaculeatis, petiolis glandulosis, caule arboreo acu- leato, calycibus spathaceis. S. Naba-tiôlu Incolis. \ Findes sielden vild, men dyrkes af Negerne. Arbor 8-16 pedalis, subramosa: ramis erectis; cauleis recur- vis armata, corlice cinereo rimoso, ligno subsuberoso, Folia pin- nato-ternata, sapius tantummodo apice ramorum approximata. Fo- liola ovata, 3-5 pollicaria, glabra, venosa, subtus glauca, et sæpe nervo aculeata. Petiolus longitudine folioli, compressiusculus , sulco exaratus, glandulis binis ad insertionem foliolorum, aculeis recurvis sæpe instructus, basi inerassatus. Stipule caducæ. Racemus £er- minalis et raro apice ramorum axillaris, simplex, spithameus - pe- dalis, erectus, versus apicem sensim florens. Pedunculus tomento- sus. Pedicelli zerni, horizontales, breves, tomentosi, Flores sesqui- pollicares, coccinei, deflexi, Bracteæ solitariæ, ovato -oblonge, concave, caduce. Bracteole basi singuli pedicelli solitarie, parve, caduce, nec non bine basi calycis, ceteris simillime , decidue. Perianthium tubulosum: ore angusto, obliquo, obsolete dentato ; coriaceum corollæ concolor, dehiscendo latere inferiori ad basin rum- pens , absque poro mellifero. Corolla: Fexillum obovaio - oblongum, conduplicatum , deflexum, calyce quadruplo longius. Ale longitudine calycis, subfalcate, oblonge, emarginate, vexillo obtectæ. Carina alis brevior: petalis dimidiato - subrotundis ; emarginatis, Stamina diadelpha, longitudine fere vexilli, alterna breviora. Anthere ob- longa , insidentes, sordide virides. Germen six pedicellatum, Nec- _ tarium: glandule decem luieæ ad basin germinis circumposite., Legu- men pedicellatum , longum, apice subulatum teretiusculum, isthmis interceptum: nodulis globosis ; tomentosum, dehiscens. Semina mag- nitudine pisi, ovata, coccinea, nitida, plurima sæpius abortiva. Th. O 2 103 Et. Afkog af Barken bruges af Negerne mod Dyssenterie og Colica, ligeledes til at lette vanskelige Födsler. TA. 201. ORO TAL ARM 1. ©. GLAUCA; foliis simplicibus angusto-lanceolatis mu- cronulatis, erectis, racemis lateralibus oppositifoliis subunifloris. Crotalaria glauca, foliis simplicibus lineari-lanceolatis gla- bris, pedunculis axillaribus subtrifloris. Wild. sp. pl. 3. p. 974. Hist og her paa aabne Marker blandt det unge Græs. Blomstrer i Juni og Septb. Radix granulis passim obsita. Caulis subherbaceus, pedalis, stric- Zus, tenuis, teres, glaucus, inferne subramosus: ramis erectis. Fo- lia brevissime petiolata, lineari - oblonga, glaberrima, glauca, 14-2 pollicaria, die patentia, nocte erecta et cauli adpressa. - Stipule nulle, Racemus oppositifolius, 1-4 florus: Pedicelli breves remoti, jructiferi reflext. Bracteæ lineari - lanceolate, longitudine pedi- celli, persistentes. Bracteole basi calycis geminæ, selaceæ, mi- nulæ, caduce. Perianthium breve campanulatum, basi acktum, profunde quin- quefidum: laciniis angustis, superioribus approximatis, lateralibus leviter sursum faleatis; glabrum marcescens. Corolla lutea: Vex- illum subrotundum, emarginatum, planum, reflexum, extus nigro- punctatum, ungue pubescenti. Carina semiorbiculata, gibba, obtu- sissima, apice ad alterum latus flexa et marginibus coalitis causa, sub apice emarginata. Stamina: filamenta monadelpha. Anthere al- ternæ subrotunde, acternce lineares. Pistillum ; germen pedicellatum , stylus subulatus, versus apicem barbatus: stigma subcapitatum. Le- gumen breve pedicellatum, oblongum, obtusum, vix mucronatum, Zurgidum, glaberrimum, glaucum, pollicare, Semina 25-35, renifor- mia parva. 109 Crotalaria graminea Herb. Vahl. ligner meget vor Plante men adskilles dog ved linieformig-lancetformige spidsere Blade ; den er fra Ostindien. S. 2. C. GENISTIFOLIA; glaber, foliis simplicibus -lineari- lanceolatis subsessilibus patentibus, racemo laterali oppositifo- 109.08, | \ Caules juncei erecti, uti tota planta, glabri, Folia breviter pe- tiolata, fere Genistæ tinctoriæ, parum tantum latiora, sesquipol- licaria, mucrone brevi terminata, avenia. Stipule nulle. Racemi laterales erecti oppositifolii altitudine rami (in tribus perdus so- lummodo racemus solitarius ramos superat) 6-7-8 flori flores re- moti, Bracteæ subulatæ. Calycis laciniæ lineari - lanceolate. Co- rolla flava. Vahl Mst. Denne Plante er fundet af Jsert i Guinea og medddeelt v. Rokr som igien har meddeelt den til vore Herbarier. Den er sikkert forskicllig fra foregaaende Art; hos C. glauca er Stænglen grenet neden til, hos genistifolia kun oventil og næsten dichoto- misk; hiin har oprette næsten tiltrykte Blade, hos denne ere de udstaaende (patentia) hos hiin er der 5 el. flere Klaser paa Si- den med 1-2 el. 4 Blomster, næsten to Tommer lange, og af Bladenes Længde; hos denne kun een Klase som er opret 6-8 blomstret, befæstet paa Grenens Spidse og kun lidt længere (henved 4 Tommer lang). 8. 5. C. FArCATA; foliis digitato-ternatis foliolis obovatis subnudis, stipulis lanceolato-falcatis, racemis terminalibus, le- guminibus glabris. & Temmelig hyppig i Akra, Adampi, Augna. Caulis suffruticosus, pedalis, teres, subramosus superne uti rami villosus. Folia digitato-ternata: foliola subsessilia , intermedio poi- IIo licari, lateralibus minoribus, parum emarginata, juniora utrinquevillo= sula, œtate supra glabra, subtus subglaucescentia, rare villosa. Pe- tioli foliorum longitudine vel parum longiores subcanaliculati ; pilo- siusculi. - Stipule szperne in caule semipollicares in ramis quadruplo minores, dimidiato - foliaceæ, subfalcatæ, erecte, villosiuscule, Racemus floriferus terminalis, subspicatus, erectus; fructiferus op- positifolius, elongatus, patens. Bracteæ basi calycis, geminæ, se- tacee, caduce, Perianthium breve campanulatum, basi acutum, 5fidum: laciniis angustis acuminatis, superioribus magis distantibus ; pubescens, mar- cescens, Corolla flava, Vexillum ovatum, reflexum, lateribus con- nivens, Carina acuminata, marginibus lanatis et versus apicem coalitis, Stamina: /ilamenta monadelpha, alterna breviora, Antheræ alternæ subrotund®, alterne lineares. Pistillum: Stylus subulatus, latere interiort vin pubescens. Legumen sessile, ovatum, obtusum, turgidum, argenteo-pubescens, semipollicare, Semina 11-14, sub- rotunda, compressa, umbilico emarginato. Th. 4. C. STRIATA; foliis ternatis, foliolis obovato-cuneatis glabriusculis, stipulis subnullis, racemis subterminalibus. S. Hist og her, f. Ex. ved Quitta. Caulis subherbaceus, pedalis ; subramosus, subangulatus et parum flexuosus pilosiusculus. Folia digitato-ternata. Foliola obovata, an- ice suborbicularia, postice angustato-acuta, simpliciter venosa, su- pra absque nitore glabra, subtus pubescentia et glauca, mucrone bre- vissimo terminata: extimum maximum, lateralia parum minora. Petiolus universalis longitudine foliorum supra linea exaratus: partiales perbreves, villosi. Stipule subnulle. Racemus ad lalus alterum excreseens multiflorus: flores subapproximati. Bracteæ minute , se- tacee, caduce, Bracteolæ basi calycis geminæ, setaceæ. Perianthium breve campanulatum, basi obtusum, quinquefidum: laciniis angustis acuminatis, superioribus conniventibus et reflexis: III - lateralibus leviter sursum faleatis et patentibus, inferiori depressa ; subpubescens marcescens. Corolla flava, venis nigricantibus striata. Vexillum ovatum reflexum, connivens, ungue villoso, Carina fal- cata, acuminata, marginibus pubescentibus et versus apicem coali~ tis, reflexa. Stamina: Filamentum tubulosum, absque fissura dor- sali, basi subventricosum et poro hians. Anthere alterne subrotun- de, alterne lineares. Pistillum: Germen pedicellatum, margine su- periori villosum, Stylus filiformis, arcuatus, barbatus. Legumen breve pedicellatum, oblongum, mucronatum, turgidum, leviter arcua- tum, glabrum, sesquipollicare, deflexum. Semina 30-40 parva, re- niformia, Th. 500%. (4 Rud EEN RES 1. A. Hypocma, herbacea, caule prostrato, foliis pinna- tis cum pare bijuga, stipulis bifidis, leguminibus oblongis toru- losis venosis coriaceis 2 spermis. S. trives Arachis hypogæa Wild. sp. pl. 5. p. 1021. Engkatje Asianth. Molaque Akkrais. Assianthé Bönner Danis. Den dyrkes temmelig almindelig, men i liden Mængde; næsten overalt og giver riig Höst. Caules Aerbacei undique prostrati, 1-2 pedales, inferne teretes, superne angulati subtrigoni, uti rami et petioli pubescentes. Folia alterna pari-pinnata, bijuga. Foliola obovata, fere sesquipollicaria, glabra, ciliata, subtus glauca. Petiolus bipollicaris canaliculatus. Stipulæ pollicares, bifide: laciniis lanceolato- falcatis acutis linea- tis; bast subvaginantes, petiolo infra articulum adnate, subdia- phane. Pedunculi avillares, brevissimi, subtriflori. Perianthium tubulosum: tubus pollicaris filiformis pilosus pedi- cellum mentiens: limbus bipartitus. Germen in fundo tubi calicis, subsessile, ovatum, minimum. Gegumen longe pedicellatum, sub- ierraneum, oblongum, subteres, torulosum, reticulato-venosum, co- riaceum, uniloculare, absque sutura visibili, compressione vero 112 mm ] in duas valpulas an Semina 2, orata, hine oblique trun- cata. Froene som ere meget rige paa en tyk og mild Olie spises af Negerne; man rister Skallen indtil den falder af. 203 PHASEOLUS. 1. Pu. VULGARIS; caule volubili, racemo solitario fo- lis breviore, pedunculis geminatis, bracteis calyce minoribus patentibus, leguminibus pendulis. Wald. (Sp. pl. 9. D 104 Pers. synops. 2. p. 295. Dyrkes. 204. PLECTROTROPITS. x Calyx 5dentatus. Carina hine deflexa inde calcarata. Legumen teres, gracile. 1. P. ANGUSTIFOLIA; pedunculis elongatis bifloris, legu- minibus cy lint rectis, foliis lineari-lanceolatis basi subro- tundatis scabris. S. Voxer paa enkelte Steder, fornemmeligen i Nerheden af Quitta blandt det höie Gres, som den snoer sig omkring. Caulis herbaceus, volubilis, teres, setulis manifestis scaber. Fo- | lia remota, pinnato-ternata. Foliola 2-3 pollicaria, linearia, at- tenuata, acuta, mucronata, subreticulata, margine scaberrima, sæ- pius supra albido-picta, lateralia brevissime petiolata, basi altero latere‘obliqua. Petiolus foliolis multo brevior, setulis retroflexis scaber, Stipule dineari - lanceolate , subpilose, partiales longitudine petiolulorum. Pedunculi axillares, solitarii, longissimi, 2-3 flori. Flores brevissime pedicellati, magnitudine fere Lathyri odorati, di~ lute coerulei, Perianthium campanulatum, 5fdum O dentatum) marcescens: dertibus superioribus approximatis, basi auctum bracteolis duabus 113 oppositis, subulatis, parvis. Corolla: Vexillum magnum subrotun- dum, cordatum, emarginatym, reflexum: ungue breri superne calloso inferne sensim attenuato, Ale obovate, longitudine fere vexilli, hinc basi processu calloso instructe. Carina falciformis, e basi ad medium jissa, obtusiuseula, marginibus subcoalitis, apice dehiscens, ad la- tus sinistrum flexa: latere superiori calcare obiuso, cavo, latere in- ‚Jeriori caicare obsoleto notata. Stamina: Zülamenta 10; simplex et 9/i- dumintracarinam, ejusdemque longitudine. Antheræ subrotundæ, bilo- culares. Pistillum: Germen lineare, villosum. Stylus filiformis, a medio ad apicem latere interno barbatus. Stigma crassiusculum, ob tusum, inferne transverse pubescens. Nectarium tubulosum, breve, basin germinis cingens, Legumen longum (subtripollicare) lineare, tereliusculum, rectum, acutum, pubescens, uniloculare, dehiscens. Se- mina oblonga, obsolete tetragona. Th. 2. P. Hirsura; pedunculis axillaribus elongatis, legumi- nibus quadripollicaribus linearibus cylindricis rectis, foliolis tripol- licaribus ovatis aculis, Snerviis, supra pilosis subtus nudis. S lene. Voxer som foregaaende, men nærmere Aquapim i Da- Caulis herbaceus , volubilis, teres, hirsutus, pilis retroflexis. To- lia remota, pinnato-ternata. Foliola tripollicaria, ovata, atte- nuala, acuta, mucronata, trinervia, subreticulata, supra pilis adpres- sis scabra, subtus nuda, vasis tantummodo primariis pilosiuscula Petiolus longitudine foliorum, basi incrassatus, supra hirsutus, sub- ius setulis nigris reflexis scaber, Petioli partiales dense pilosiuscu- li. Stipulæ Zanceolato - attenuate, subpilosæ; partiales longitudine petiolulorum,. Pedunculus axillaris, petiolo triplo longior , erassitu- dine caulis, strictus, striatus, setulis nigris reflexis scaberrimus. Flo- res geminati, brevissime pedicellati tuberculo inserti, in capitulum pauciflorum collecti, magnitudine Lathyri odorati, dilute coerulei, Bracteole bine, adpressæ ad basin calycis. Legumen 4 pollicares Vid. Sel. phys, og mathem. Skr. IF. Dee. P aw lineare, teretiusculum, acuminatum, rectum, setuloso-scabrum. In ceteris partibus precedenti similis. Th, Slegtnaynet har jeg dannet af ART OY calear og 70071 carina. 4, 205. SF Ore C 11 O'S. 1. D. OLERACEUS; leguminibus racemosis compressis li- nearibus, apice unguiculato-hamatis, foliolis ovatis, caule pro- strato glabro. S. Jo Incolis, Danis Quitto-Bönner, Anglis Calevancus. Dyrkes. Caulis herbaceus, diffuso ~ prostratus, subflexuosus, angulatus, glaber, bast petiolorum cruento - maculatus. Folia remota, pinnato- iernata. Foliola3-4 pollicaria, deltoidea, acuta, trinervia, ve- nosa, glabra, subtus glauca. Petiolus Jololis longior, triquetrus, angulo dorsali obluso, insertione foliolorumut caulis maculatus. Stipulæ ovate acuie, adnate, infra basin processu persistente aucte, Peduncu- lus petiolo longior, erectus, teres, striatus: tuberculis versus api- cem glardulosis ; biflorus. Perianthium 4 dentatum, lacinia superiori emarginata. Corolla violaceo- purpurascens. Legumen 4-6 pollicare, six unguem laium, lineare, acuminatum, compressum, glabrum. Semina plura, oyato- reniformia, compressa, variegata, Th, ] Augna-Negerne dyrke denne Plante hyppigen; hver Plante udbreder sig omtrent 16 Quadrat Ålen og giver en rig Host. Bellene maae afplukkes efterhaanden som de blive modne; og hvert Halvaar maae der saaés paa nye. Bönnerne ere af Stor— reise som den almindelige Bonne (Plaseolus vulgaris) og tem- meligen velsmagende; de sælges som Cahyts Provision til Skibene. 115 Negerne bruge Bladene til Kaal, og en forsigtig Brug af Plan- ten paa denne Maade skal. give meget mere Frugt. TA. 2. D. Osovatus; leguminibus racemosis lineari-oblongis compressis tricarinatis glabris; foliolis obovato-subrotundis sub- pilosiusculis, caule volubili. S. Incolis Ammba-Pang. Ikke meget almindelig blandt Buskene langs oe en men ikke dybere inde i Landet. Caulis subherbaceus, longissimus, volubilis, teretiusculus, pilo- siusculus; Folia pinnato - ternata, Foliola tripollicaria, obovato- subrotunda, æque longa ac lata, sepissime retusa et bast acuta, ve- nosa, subpilosiuscula. Petiolus teres, canaliculatus, caulis instar pi- losus. Petioli partiales dense pubescentes. Stipule parræ, caduce, acute, basi corpusculo calloso persistente aucte. Pedunculus semi- pedalis, subflexuosus, pilosiusculus : pedicelli gemini, tuberculo cal- loso inserti: tubereula poris secretoriis insiructa. Perianthium tubuloso - campanulaium , pilosiusculum, bilabiatum. ” Labium superius latius, bifidum: lacintis rotundatis, Labium in- ferius abbreviatum. Corolla purpurea, magna, odore Cheiranthi incani. Filamenta omnia connata in tubum basi hiantem et exseren- tem filamentum unicum. Nectarium: annulus receptaculaceus basin germinis cingens. Germen vix manifeste pubescens. Stylus glaber- ‘rimus. Legumen 5-7 pollicare, lineari= oblongum, obtusum acumine brevi, compressiusculum , sutura superiori iricosiatum, glaberrimum, inius membrana tenui divisum et vestitum. Semina 5-8, ovata, com- pressiuscula, hilo lineari-oblongo. Th. Dolichos rotundifolius Vahl. Symb. Bot. 2. p. 81 kommer ak, nær hertil, men har duunhaarede Belle. S. Negerne giöre undertiden Brug af Stænglen til at binde med. Th. É P 2 TI6 a 5. D. OVALIFOLIUS; racemis longissimis multifloris, flo- ribus ternis, foliis ovatis glabris, caule volubili. S. Ved Dudua. Caulis suffruticosus, longissimus, volubilis, teres, pilis minutis- simis adspersus. Folia remota, pinnato = ternata. Z'oliola 4-pollica- ria, ovalia v. ovata, subacuminata, subreticulata, glabra. Pe- tiolus foliis sesquilongior, teres, glaber. Petioli partiales pubescen- tes. Slipulæ ovate, attenuate, caducæ, basi corpusculo calloso deflexo persistente auctæ. Pedunculus pedalis, strictus, teres, ver- sus apicem magis magisque pubescens: tuberculis circiter triginta, glandulosis, trifloris, Bracteole gemine basi calycis , subrotunde, parve, caduce, Germen villosissimum, Ccetera uti in precedenti. Th. 4. D. Nervosus; leguminibus racemosis compressis mar- gine scabris, foliolis subdeltoideis trinerviis, caule volubili. S. I Ga. Caulis suffrutescens, longissimus, volubilis, teres, pubescens, sub- scaber, Folia remota, pinnato-ternata. Foliola 3pollicaria, deltoi- deo-ovala, æque lata ac longa, acuminata, trinervia, subreticu- lala, utrinque vix pilosiuscula, Petiolus foliolis fere sesquilongior, caule magis pubescens, Petioli partiales tomentosz. Stipulæ lanceolate; partiales dineares, attenuate, petiolis partialibus fere longiores. Pedunculus subpedalis, erectus, teres, vin pubescens: tuberculis circiler 15, aternatim positis; 2-3 floris, poris secretoriis. Brac- teolæ bine basi calycis, ejusque fere longitudine, ovate, deciduce. Perianthium breve, campanulatum , pubescens, bilabiatum: labio in- feriori 3fido, superiori indiviso, acuto. Corolla alba. Legumen bipollicare, acinaciformi-oblongum, acuminatum mucrone recurvato, compressum, pubescentia tenuissima tectum, suluris scabrum, mem- brana tenuissima intus subdivisum ac vestitum. Semina 3-5, ovata compressa, brunneo-nigra, hilo fere semicincta, Th. 117 206. STIZOLOBIUM. Peerson. synops. 2. p. 238. 1. Sr. Urens; volubile, leguminibus racemosis, sulcis transversim lamellosis foliis inferne tomentoso-nitidis. Peers. 1. c. p. 299. Dolichos urens, volubilis, leguminibus racemosis hirtis, transversim lamellatis, seminibus hilo cinctis. ‘Lin. spec. DL: 2 p. 1020. Wild. sp. pl. 5. p. 1042, Incolis Tatjö-Pang. I Aquapim, Volta-Krepe. Caulis Zongissimus , gracilis, teres, glaber, sumitate sericeus, arboribus volubile scandens. Folia pinnato - ternala. Foliola ovata, 4pollicaria, breve acuminata, integerrima , trinervia, venosa, supra pilis aureis conspersa, subius sericea et quasi argentea, exsica- iione nigricantia. Petiolus zeres, pubesens, Stipulæ ovate, acuie, caducæ: partiales setaceæ. Pedunculus axillaris, teres, pubescens, nutans, flores in racemum capitatum colligens. Pedicelli terni , bre- ves. Bracteæ solitariæ, pollicares, subrotundæ, acutiusculæ ; con- cavæ, utrinque sericee , caducæ. Perianthium breve, urceolato - campanulatum , aureo-pilosum, in- tus villosum: labium superius integrum, subrotundum, acutiusculum adpressum; labium inferius trifidum: lobis angustatis acutiusculis, subinflexis; sinubus obtusis, Corolla subcarnosa, sulphurea, Fex- illum calyce triplo brevius, oblongo - oralum, cordalum, margine involutum, reflexum. Alæ longiores, maxime , oblongæ;, bipollica- res, sursum acute, hine basi appendiculo calloso aucte, concave, carinam obtegentes. Carina alarum longitudine, duplo angustior, recta, versus apicem navicellata, acuta, latere utringue plica lon- gitudinali magna. Stamina diadelpha, Filamenta compressa, al- terna latiuscula. -Antherce oblonge alternæ erecie villosæ , alter- : II8 næ filamentis latioribus incumbentes , sublanatæ. Nectarium annu- lus receptaculaceus , decemcrenatus, luteus, basin germinis cingens. Germen aureo-villosissimum, Stylus subflexuosus, pubescens. Fruc- tum haud vidi; ovarium vero uniloculare, 3-5 spermum. Th. Negerne stöde Siængel og Blade og farve Lader sort med den udpressede Saft, blot ved at oversmöre det og lade det torre i Luften: TA. : 20% GC LL GR Nok 1. G. SUBTERRANEA; foliis ternatis radicalibus, caulibus prostratis flexuosis, pedunculis bifloris, Wild. sp. pl. 5. p. PIE 1099, Incolis Aquing._Thonning. Jubbejubbe Isert. Hist og her. 2, G. Rura; foliis ternatis lanceolatis nervis rufis, le- guminibus capitatis dispermis, caule recto. Hyppig ved Quitta. Caulis subherbaceus, sesquipedalis, ramösus, erectus, teres, stri- ato-suicatus, villosus. Rami erecti angulaii, pillis rufis dense tec- ti. Folia pinnato-ternaia, Foliola lanceolata, acutiuscula, mu- cronata, supra opaca, villosiuscula, subtus glauca, costis et mar- gine rufo-villosis, 12-3 pollicaria. Petiolus semipollicaris dense rufo-villosus. Stipule ovato-lanceolatæ, acuminate, extus villose, longitudine petiolorum, decidue. Flores circa 20, in racemum ca- pitatum conferti, pedunculo longitudine petioli pedicellisque rufo=vil- losts. Bracteæ solitariæ, lanceolate, acuminate, extus svillosæ, longitudine pedicellorum , caducæ. Perianthium 5fdum, acuminatum , pilosum. Corolla calyce paulo longior. Vexillum oblongum, basi utrinque aeutangulum, versus apicem reflexum et conduplicatum alas et carinam amplectens. Ca- I19 rina et ale parve, longissime unguiculate, Legumen ovale com- pressum, mucronalum, pilis longis rufis obsitum, dispermum, se- mipollicare. Th. ; Den stemmer nöie overeens med Crotalaria picta Vahl. Symbol. 2, p. 81 i Henseende til Bladenes Form og hele Plan- tens rödbrune Udseende, saa at man uden Inflorescents let kunde tage den derfor; men C. picta har Klaser i Bladhiörnerne og Blomsterstilke af omtrent 15 Tommes Længde; hos Glycine rufa derimod ere Blomsterne i Bladhiörnerne sammenhobede i Hoveder og Blomsterstilkene ikke 3 Tomme lange. S, 3. G. BIFLORA, foliis ternatis, foliolis ovato- oblongis utrinque obtusis submucronulatis pilosis, floribus binis axillari- bus, leguminibus linearibus glabris subpentaspermis. S. Hist og her. Caulis suffruticosus: ramis longis filiformibus, subvolubilibus, teretibus, pilosiusculo-hirsutis. Folia ternata, remota, Foliola ovato-oblonga, obtusa, mucronata, rigidula, willis uirinque ad- spersa, 1-13 pollicaria. Petiolus longitudine foliolorum, pilosiusculo- hirsutus. Stipule ovate, acute, striate, adpresse, Flores axil- lares, gemini. ~ Pedunculus communis brevissimus, Pedicelli fere semipollicares, pilost. Bractex gemine, subulate, basi pedicellorum et basi calycis. Perianthium bzlabiatum : labio superiori bicuspidato , inferiori tri- Jido setaceo-acuminato; pilosum. Corolla alba, semipollicaris. Le- gumen lineari-oblongum, utrinque acutum, mucronatum , compresso- planum, glaberrimum, pollicare, 4-5 spermum. Th. ß. Foliis longioribus angustioribus , acutioribus, 4. G. HEDYSAROIDES, foliis ternatis, foliolis ovalis ob- tusis subemarginatis mucronatis, subtus pilosis, floribus axillari- 120 \ V4 bus subquinis, leguminibus linearibus. Wild. sp. pl. 5. p. 1060. | Voxer hist og her; blomstrer i Mai og Juri. Caulis inferne fruticosus , erectus ; ramis longis filiformibus, sub- volubilibus, teretibus, pubescentibus. Folia pinnato-ternata. Foliola opata oblusa, subemarginata vel retusa, mucronata, rigidula , veno- sa, supra nitidiuscula, subtus pilis brevibus adpressis tecta, 1-2 pollicaria. Petiolus longitudine foliolorum, pubescens, Stipule subu- late, erectæ. Flores 4-8 in racemum capitatum conferti, axilla- res, pedunculo et pedicellis brevissimis. Bracteæ gemine setacece basi pedicelli et calycis, Perianthium zZubwlosum, 5fidum: . dentibus setaceo - acuminatis ; villosum. Corolla alba, Legumen lineari-oblongum, obtusum, mu- cronatum, bast angustalum, compressum, leviter torosum, pilis par- vis adpressis obsitum, sesquipollicare, seminibus 4-6, membranula Lenuissima interstinctis, . Th. 5. G. RAOMBEA, foliis ternatis: foliolis subrotundo- rhombeis emarginatis glabris, racemis folio longioribus, legu- minibus acinaciformibus dispermis. S. G. rhombifolia, foliis ternatis subrotundo-rhombeis gla- bris, subtus resinoso-punctatis, racemis secundis folio longiori- bus, leguminibus oblongis dispermis, caule volubili. Wild. sp. pl. 3..p: 2065.72 Paa torre Marker langs Jorden og slyngende op ad Græs- arterne, Blomstrer i Juli. Caulis inferne suffrutescens, filiformis, volubilis, lineis a pe- tiolo decurrentibus angulatus, tenuissime pubescens. Folia pinnato- ternata. Foliola rhombea, rotundata (emarginata) tenuissime reli- culata, glaberrima, subtus granulis resinosis lente tantum conspi- cuis adspersa, subpollicaria, lateralia interiori latere obliqua: te- 127 — nelld subsericea. Petiolus longitudine foliolorum, angulatus, Stipulæ lanceolato - subulate, parve, persistentes, Racemus axillaris, lon- gitudine folit, 7-10 florus, Pedunculus sulcatus, glaber, Bractew solitariæ, parve , deciduæ. Flores subsecundi, Periauthium tubuloso-campanulatum, quadrifidum » acuium: dente superiori latiori, subbifido. Corolla lutea. Vexillum subrotundum planum, absolete emarginatum, basi utrinque lobulo auctum, re- Jfiexum. Ale margine superiori conniventes, inferiori horizontali- ter patentes. Carina alis longior, oblonga, obiusa, erecta, apice fissa. Stylus subulatus, medio leviter incrassatus. Stigma capita- tm. Legumen oblongum, subfalcatum, obtusum, basi angustatum, compressum , uniloculare, dispermum, semipollicare. Th. Det er sieldent at finde en Art Glycine uden de resinöse Punkter paa Bladenes Underflade. SS. 6. G. SUBLOBATA, foliis ternatis, foliolis rhombeis sub- lobatis subtus pubescentibus, racemis folio longioribus, legumi- nibus oblongis acuminatis dispermis villosiusculis. $. Incolis Nanni — Jaa. Hist og her paa aabne hôie og magre Marker: Caulis inferne suffrutescens, filiformis, humifusus vel etiam vo= lubilis, teres, tenuissime striatus , tomentoso - pubescens, 1-4 pedalis. Folia pinnato-ternata , remota. Jf oliola ovato-rhomboidea, sublobata, obiusa, mucronata, trinervia, venosa, utrinque pilosiuscula (subtus villosa) pollicaria. Petiolus longitudine foliolorum, teres, supra sul- catus, pubescens. Stipule Zanceolaio- subulate, caduce. Racemus axillaris, folio duplo longior, 8-12 florus. Pedunculus teres, pu- bescens. Bracteæ solitarie, parva, caduce. i Perianthium zubuloso-campanulatum, pubescens, quadrifidum : lacinia superiori bifida, reflexa, Corolla lutea, calyce duplo lon- gior. Vexillum obovatum, emarginatumy utrinque basi lobulo auc- tum, alropurpureo-venosum, extus pubescens , reflexum, Ale erect@, Vid, Sel. phys. og mathem. Skr. IF. Deel, Q 122 “ margine inferiori patule. Carina oblonga, obtusa, apice fissa, atropurpureo -striaia , erecta, Pistillum: Stylus subulatus, medio in- crassalus: Stigma subeapitatum. Legumen oblongum, obtusum, mu- cronatum, versus basin angustatum et magis compressum, medio subventricosum , subfalcatum » pubescens, pollicare. Semina duo, ovata, nigra, tenuissime viridi-punctata. Th, 7. G. MACROPHYLLA, foliolis acuminatis pubescentibus, lateralibus lato- ovatis, terminali lato-subrotundo. Th. Caulis herbaceus, longissimus, volubilis, teres, ptlosiusculus. Fo- hia pinnato-ternata. Foliola acuminata, acuta, 3nervia, subreticu- lata, utringue pilosiuscula, pilis paucissimis longis conspersa , sub- tus glauca, 3pollicaria: lateralia lato-ovaia, obliqua, basi obtusis- sima : terminale subrotundum, latius quam longum, ut fere transver- sim ellipticum. Petiolus foliolis sesquilongior uti caulis pubescens. Petioluli dense pubescentes, Stipulæ semipollicares, ovato-lanceolate, attenuata, pubescentes, margine pilose. Th, Neque florescentiam nec fructum vidi; habitus plantæ omnino est Phaseoli, sed ob puncta resinosa subtus in foliis, licet rarissima, Gly- cine affinior videtur. Th. ‘Mon Glycine carıbea? Bladenes Form svarer godt med denne Plantes. 8S. 8. G.? DENTATA, pedunculis axillaribus multifloris pe- tiolo brevioribus, leguminibus hirsutis binis, foliolis sublobatis dentatis subtus sericeis caule volubili hirsutissimo. Wahl. Mst. Dolichos argenteus, volubilis, pedunculis bifloris, legumi- nibus hirsutis, foliolis subangulatis, terminali trilobo, subtus se- riceo-villosis. Wild. sp. pl. 5. p. 1047. Ved Fida efter Isert. Caulis volubilis, ferrugineo villosus. Folia petiolata: foliola ter- na, intermedium bipollicare, rhombeo - oyalum (uti lateralia bast cu- 123 neata); lateralia parum minora, semiovata, biloba, subsessilia: om- nia obtusa , extrorsum remote rare dentata; dentibus mucronatis , su- ° pra subvillosa subvenosa, subius e villis longis adpressis copiosissi- mis sericea, merpis alternis Jerrugineis, Juniora tota ferruginea ute petioli, Stipule parræ, ovate. Pedunculi unguiculares : flores plu- res, subsessiles, Legumina pollicaria, oblonga, compressa , hirsutis- sima. Fahl, Mst. = > 200. CE EE SUD 1. C. GUINEENSIS, racemis axillaribus, pedunculis pe- s tiolis subæqualibus, foliis ovato-lanceolatis aculis tomento- sis. 9. få Ved Whyda efter Isert, £. Foliis fere obovato-lanceolatis , obtusiusculis, mucronaiis , floribus axillaribus, pedunculis filiformibus unifloris , petiolo haud longioribus, ©. Stemmer overeens med Cytisus Cajan i Henseende til Bladenes Form, men de adskille sig derved at hos C. Cajan ere Bladene oventil silkehaarede hvide, hos C. guineensis mörkegrönne; hos hiin ere Blomsterstilkene næsten dobbelt saa lange som Bladene, hos denne af Bladstilkenes Længde. &. Den dyrkes af de Indfödte skiöndt sielden. 7%. 209. R OBINIA 1, R. THoNNINGHI, racemis axillaribus pendulis, ee lis geminis unifloris, foliis impari pinnatis: foliolis ovato- oblongis leguminibusque oblongis glabris. S. Incolis Tah - Tjo. i Voxer hist og her i Marken, men fornemmeligen i Nær- heden af Volta Floden. Q 2 124 * Arbor 'statura Fagi, inermis, Rami teretes, glabri, laxi, cor- tice cinereo. Folia trijuga cum impari: foliola petiolata', opposita, inferiora ovata minora, exteriora ovato-oblonga pollicaria, subacu- minata, utrinque glabra, obtusa, obscure venosa, tenella sericea. Stipulæ Zineares decidua. Racemi simplices, laxi, spithamei, sæ- pius ante folia florentes, Pedicelli gemini, semipollicares, medio squamis binis bracteolati, pubescentes. Perianthium wrceolato campanulatum quadridendatum: dente su- periori emarginato; pubescens. Corolla violacea. Vexillum extus sericeo-pubescens. Germen breve pedicellatum, villosum. Stylus subulatus, Stigma capitatum, parvum, glabrum. Legumen mag- num oblongum, compressum, sensim lalius obtusum cum acumine intus pulpa exsucca in loculamentis divisum. Semina 4 - 8 ovata, compressa, Th. ; Træet opnaaer næsten samme Störrelse som en Båg. Veddet er temmelig haardt og hvidguult, men ikke meget fiint. Den blödbankede Bark bruges til at lægge paa gammel Beenskade for at rense Saaret. Th. 2. R. MULTIFLORA, racemis terminalibus compositis, fo- liis impari- pinnatis: foliolis 11-15 ovato - oblongis subtus ferrugineo-sericeis, leguminibus hirsuto -tomentosis. S. Incol. Ahæmeté. Ikke meget almindelig. Blomstrer. i Juni. Radix repens. Caulis inermis, ramosissimus, orgyalis ultrave, Rami teretes, cinerei, verruculoso-punctati, ramuli subtomentosi. Folia 5-7 juga cum impari. Foliola oblonga, acuminata, suba- cula, rigidiuscula, supra nitida, subtus ferrugineo-sericea , bipol- licaria, exteriora sensim longiora, infima ovata, extimum opalo- oblongum. Petiolus subcompressus, sulco exaratus , basi inerassatus pubescens. Stipule lanceolate, attenuatæ, marcescentes, petiolares 125 setaceæ ad singulum par Joliolorum. Racemus terminalis et raro in sumitate axillaris, compositus. Pedunculus communis six semipe- dalis, erectus, teres, Jerrugineo - tomentosus, Racemuh 10-20, uni-tripollicares, superiores sensim breviores: floribus subsecundis confertis, plurimis abortientibus. Pedicelli soltarii. Bractex ra- cemulorum solitarie, geminæ vel iernæ, pedicellorum solitarie, ova- te, acute. Bracteolæ basi calycis geminæ, subrotunde, acute, Persistentes. Perianthium breve cylindricum, gibbum, ferrugineo -tomentosum, guadridentatum : dente superiori obsolete emarginato. Corolla alba, glaberrima. Filamenta diadelpha. Stigma glabrum. Legumen Z- neari- oblongum, obiusum cum acumine, arcualum, compresso-pla- num, e villis densis Jerrugineo-fuseis tomentosum, 4-6 pollicare, loculamentosum. Th. ; ; Roden udbankes til en blöd Visk som Negerne bruge til at vaske sig med. 7%. 5. R. CYANESCENS, racemis terminalibus axillaribusque compositis, foliis pinnatis cum impari, foliolis ovali- oblongis glabris, leguminibus Janceolato- oblongis subpubescentibus. 8. Incolis Akassi. Voxer hist og her paa Marken. Radix repens. Caulis fruticosus, ramosissimus; orgyalis ulirave, glaberrimus, junior erectus, adultior procumbens v, subscandens. Folia 3-5 juga cum impari: foliola oblongo-ovalia subacuminata, sub- acuta, rigidiuscuda, venoso-reticulata, supra nitida, subtus pilis lente tantum visibilibus obsita, 3-5 pollicaria, infima ovata, ex- teriora sensim majora. Petiolus compressiuseulus, sulco exaratus, basi incrassatus. Stipule acute, marcescentes. Racemus termina- lis raro in sumitate axillaris, compositus, elongato- pyramidatus, sensim ftorens. Pedunculus communis szbpedalis, erectus, teres, pu- 2 > 7 1 ” 126 | bescens. Racemuli 20-40, 1-3pollicares ; superiores sensim brepio- res: floribus confertis, plurimis abortientibus. Bracteæ solitari@, basi pedunculorum et pedicellorum parvæ, deciduæ, et duce ad basin ca- lycis. 1 Perianthium breve campanulatum, patens, quadridentatum : dente su- Periori latiori, integro ; tomentoso-pubescens. Corolla violacea, glaber- rima. Filamentum internum basi liberum, superne cum cœteris in tubum ”coalitum. Anthere didyme. Stigma glabrum. Legumen subsessile, lanceolato - oblongum, compressum, pubescens. Th. Roden anvendes som hos den foregaaende. Bladene stö- des og lægges paa gammel Beenskade for at rense Saaret. Th. 4 KR, ARGENTIFLORA; racemis axillaribus erectis pedi- cellis geminis, corollis sericeis, foliis pinnatis cum impari, fo- liolis oblongis venis ferrugineis, leguminibus tomensoso -{erru- gincis. SS. Incolis Lablaku.. Ved Ada. Arbor alta. Rami teretes, glabri, fusci pallide punctati, . Folia Petiolata, irijuga cum impari: folivla petiolaia, opposita, extimum tri- poliicare religua minora, oblongo-ovaia, infima subrotunda, sæpe ob- tuse acumingla, supra nitidiuscula pilis minutis adspersa, subius pube tenui ferruginescente tecta (venis utrinque ferrugineo - iomento- sis). Petiolus teretiusculus, basi incrassatus ferrugineo-tomentosus, Stipule méinutissinæ. Racemi axillares, simplices, multiflort, .erecti, (raro compositi) tomentosi, fere longitudine foliorum. Pedicelli bre- vissimi gemini. Bracteæ solitariæ, minute, caducæ, ad basin ca= lycis geminæ, subrotundæ, parve, decidue. Perianthium zwrceolaio - campanulatum, obsolete quadridentatum, dente superiori emarginato ; Jerrugineo - tomentosum. Corolla clausa sericeo-argentea, aperta albo-piolacea, Hexillum cordatum obsolete 127 emarginaium, Ale ovate hinc cordate, Filamentum internum cum ewteris in tubum coalitum et basi tantum liberum. Stylus haud pu- bescens. . Stigma glabrum, capitatum. Legumina oblongo-lanceolata + interdum extrorsum sensim laliora, mucronata, compressa, subiri- pollicaria, e villis densis fusco-ferrugineis tomentosa, Th, Den nærmer sig til Robinia mollis Rohr fra Amerika; Forskiellen er at hos R. mollis ere Grenene stribede besatte med rusifarvet Filt, hos R. argentiflora derimod nesten glatte be- satte med blege Punkter; hos hine ere Klaserne længere og mere slatne saavelsom og Bladstilkene mere tæt filtede, hos denne ere Klaserne opreiste stive, og saavelsom Bladstilkene min- der filtede; hos hiin ere de nederste Smaablade ægformige til- spidsede, hos denne næsten runde. Dog er det vel muligt at disse to Planter kun ere Afarter. S. ‘ 210 BAMERUÜS, Zr. Horn. hort. reg, bot. p. 666. 1. E. ACULEATA: floribus racemosis, foliolis linearibus obtusis mucronatis glabris, petiolo communi aculeata caule sub= herbaceo leyi glabro. S. Emerus aculeata, floribus racemosis, foliolis linearibus obtusis, rachi aculeata, caule herbaceo. Horn. J, c. p. 696. Coronilla aculeata, racemis paucifloris, foliolis linearibus obtusis mucronatis, rachi foliorum aculeata, lomentis filiformi- bus teretibus caule herbaceo. Wild. sp. pl. 5. p. 1147. Sesbania aculeata Peers. Synops. 2. p. 516. I Ga paa Markerne. | Radix grannlis albidis vel fuscis gelatinosis passim adspersa. Caulis subherbaceus , 3-5 pedalis, subramosus, patens, oblique erec- 128 tus, teres, glaberrimus, Folia paripinnata, 30-50 juga: foliola lineari-oblonga, glaberrima, subtus glauca, subpollicaria, exteri- ora et inferiora sensim minora. Petiolus 6-10 pollicaris, glaber- rimus, compressus subtus aculeatus, Stipule subulatæ, glabræ, cd= _ducee. Racemi axillares, bipollicares, erecti, 7-10 flori. Pedun- euli glabri. Bracteole uirinque basi calycis, subulate , caducæ. Perianthium breve campanulatum, gibbum, glabrum, quinqueden- tatum: superioribus approximalis ; margine pubescens. Corolla Zu- tea. Fexillum subrotundum, cordatum, emarginatum, exius nigro- punciatum, intus basi bicalle, refiexum. dle vexillo paulo brevi- ores, obionge, erecta. Carina longiiudine alarum, falcata, obtu- sissima, marginead basin denticulum exserens. Filamentum simplex et novemfidum, Stylus versus apicem pubescens. Legumen sessile, fi- ~ “forme, 6-10 pollicare, teres, ad semina nodosum,-pungens, sep- tulis membranaceis laculamentosum, bivalye, dehiscens. Semina orali-oblonga, poro umbilicali, Th. 2. E. Puzesonns; floribus racemosis, foliolis lineari-ob- longis mucronatis subtus villosis petiolo communi aculeato, caule herbaceo lævi pubescente. S. Ikke sielden, i Ga, Adampi, Augna. Radix conspersa granulis gelatinosis fuscis. Caulis herbaceus, bipedalis, subramosus, oblique. erectus, patens, subangulatus, vil- losus. Folia paripinnata, 16-24 juga. Foliola lineari-oblonga, obtusa, mucronata, semipollicaria, supra nudiuscula, subtus glauca, villosa. Petioli villosi, subaculeati. Stipule subulatæ, villose, caduce: . Racemi foliis breviores, 5-10 flori, laxi. Pedunculi vzllosi. Brac- teole basi calycis gemine, subulalæ, minute, caduce, Perianthium campanulatum, breve, semiquinquefidum , acutum, glabrum (laciniis lanceolatis, acutis, ustulatis). Corolla lutea, Fexillum subrotundum, cordatum, emarginatum, extus nigro-punc- tatum, reflexum. _ dla obovate oblonga, erectæ. Carina falcata, 129 oblusissima, longe unguiculata, Filamentum simplex et novemfidum? Stigma hyalinum. Legumen brevissime pedicellatum, 4-6 pollicare, jiliforme, ad semina nodosum, pungens, loculamentosum, bivalve, demum dehiscens. Semina oblonga, poro umbilicali notata. Th, Ner beslægtet med den foregaaende, men tilstrækkeligen adskilt ved de blaagraae laadne Blade og den noget kantede duun- haarede Stængel. Fra Coronilla picta Wild. adskilles den ved piggede Axstilke og Blaastilke. 4. 211. RATHKE A. Calyx campanulatus, 4fidus: lacinia superiori semifissa. Co- rolla striata. Filamenta connexa, Lomentum pedicellatum’, suturis uirogue sinuaium (moniliforme) IS. 1. R. GLABRA; fruticosa, foliis pinnatis, foliolis obova- to-oblongis obiusis mucronatis, racemis axillaribus paucifloris, lomenti articulis elliptieis striatis. &. Ikkke almindelig, i Ga; blomstrer i Juni. Frutex bi-tripedalis, ramosissimus, teres: ramulis nudis. Fo- lia impari-pinnata, 6-8 juga. Foliola alterna, obovaio - oblonga, obiusa, mucronata, glaberrima, subtus glauca. Stipule angustis- sime lanceolaiæ, acute, patentes, marcescentes. Racemi axi//ares, Joliis breviores, 3-6 flori, laxi. Bracteæ Zanceolatæ, subsetosæ, Bracteole binæ, lanceolatæ, basi calycis. Perianthium campanulatum, hine gibbum, mucronibus minutis atrovirentibus aspersum, subæquale, 4fidum: lacinia superiori se- mifissa. Corolla flava venis atro-rubentibus. Vexillum ovatum, emarginatum, inius basi bicalle, calyce vix duplo longius, reflexum. Ale ovalæ erectæ, conniventes. Carina falcato-semiorbiculata » 0b- fusa, parum declinata, longitudine vexilli. Filamenta connata in tubum interne fissum. Germen pedicellatum, marginibus ciliatiwm. Nectarium annulus callosus, cingens basin pedicelli germinis, Lo- Vid, Sel. phys. og mathem. Skr, IF. Deel. AR 13 ——- mentum pedicellatum, moniliforme, compressiusculum: articulis 3- 5, ellipticis, striatis, vix semipollicaribus, extimo acuminato, Se- mina ovalia, compressa. Th. x Robinia squamata Vahl. Symb. 3. p. 88. t. 69. Wild. Sp. pl. p. 1155, Hedysarum sennoides Wild. Sp. pl. 3. p. 1207, (Hedys. fruticosum Rôttler) og fleere höre til denne Slægt, 8. Jeg har opkaldt denne Slægt efter Rathke, Professor i Naturhistorien ved Universitetet i Christiania. S. 212. ZSCHYNOMENE. 1. AN. QUADRATA; caule herbaceo scabriusculo, foliis pinnatis, fotiolis 28-56 oblongis obtusis mucronulatis, pedun- culis subunifloris, lomenti articulis medio scabris. $. I Ga, Adampi, Augna; ikke almindelig. Fundet i Blomst i Oct., Novbr. Radix fusiformes, albida, granulis gelatinosis fuscis conspersa. Caulis herbaceus, subramosus, patens, erectus, teres, glaber, su- perne ramisque angulalo-striatus, pilosus, 1-2 pedalis. Folia pari-pinnata, «12-16 juga. Foliola sepe alterna, lineari-oblonga, obtusa, mucronata, glaberrima, subtus glauca » semiunguicularia. Petiolus subtus ad lentem hispidulus. Stipule dimidiato - sagittate, membranacee adpressæ, deciduæ. Pedunculi axillares uniflori, vel rarius racemoso-bi-triflori oculo armato hispiduli. Bractea una alterave medio pedunculi, lanceolata, semisagittata, setuloso - den- tala, persistens. Perianthium profunde bifidum: labiis oblongis, superiori biden- _ tato, inferiori obsolete tridentato. Corolla alba, sæpius resupinata, marcescens, Wexillum oblongo-ovatum, wenis coloratis, connivens. Ale oblonge » erecte. Carina alis longior. Filamenta in tubum interne fissum connata. Germen pedicellatum, Lomentum pedicel- 131 4 . datum, 1-142 pollicare, lineare, rectum, obtusum, margine semini- Jero integrum et sepius deorsum spectans, altero margine repandum : articuli 7-8, quadrati, plani, utrinque medio torosi, hispiduloso- scabri. Semina reniformia, Th. Den adskilles tilstrækkeligen fra Æschynomene diffusa ved stivhaaret Stengel, Grene og Blomsterstilke, ved större og fleere Blade som nedenunder mangle Aarer, og ved Plantens hele Habitus. S. 215. O20 VEL OSANTHE S. 1. ST. GUINEENSIS; foliis ternatis, foliolis lanceolatis acu- tis glabris, bracteis lanceolatis ciliatis, caule procumbente. S&S. Meget almindelig i den frugtbare Tid af Aaret paa magre Pletter i Nærheden af Havet. Caulis suffruticosus, procumbens, subramosus, tenuis, teres, al- tero latere alternatim pubescens, 1-2 pedalis. Folia alterna, re- mota, pinnato-ternata. Foliola sesquiunguicularia, lanceolata, mu- cronata, glaterrima, lineata, Petiolus folioli longitudine, medio articulatus. Stipule vagina membranacea, petiolo infra articulum adnata, ore utrinque subulato- acuminata, striata, latere opposi- tifolio pubescens et denique fissa, marcescens. Spica foliosa, sti- pulis equitantibus tecta, florendo sensim elongata demum 1-13 pol- licaris. Folia floralia parva, inferiora ternata, exteriora simplicia. Bracteæ villoso - ciliate, sæpe hirte. Perianthium zubwlosum: tubus longitudine stipule ,\ gracilis, pe- dunculum mentiens. Limbus campanulatus, quinquefidus: laciniis margine pubescentibus, quatuor gexillo incumbentibus, quinta cari- nam fulciente, Corolla lutea, ori calycis tubi inseria» marcescens. Fexillum subrotundo-obcordatum, planum, reflexum. Ale vexillo multo breviores, obovate, concave, erecte, Carina longitudine . | å R 2 182 _ alarum, falcata, angusta, apice fissa. Stamina: Fülamentum tu- bulosum, tubo calycis insertum, decemfidum: laciniis alternis lon- gioribus. Antheræ alterne oblonge, alterne subrotunde. Pistil- lum: Germen oblongum, in fundo tubi calycis. Stylus longitudine staminum. Stigma acutiuseulum, lente pubescens. Lomentum ob- longum compressum , stbreticulatum, stylo recurpato ne VA biar- ticulatum, bractea obtectum. The Fariat spicis magis minuspe elongatis, bracteis sel stipulis flo= — ralibus simpleiter ciliatis vel etiam subtus piloso-hispidis. 8. Stylosanthes erecta Beauvois Flore d’Oware et de Benin Tab. LXX VII. afviger kun ved glatte Bracteæ; saaaldetmaaskee er samme Plante. 214. ZORNI A. Peerson, Synops. 2. p, 318. 1. Z. DIPHYLLA, foliis binatis lanceolatis, bracteis ge- minis ovatis utrinque acutis adnatis subciliatis, lomenti articplis pubescentibus aculeatis. Peers. 1. c. Hedysarum diphyllum. Wild. sp. pl. 5. p. 1178. Spec. pl: 2; p. 1053: Mon alle af Persoon anförte Arter af Zornia med Rette afsondres fra Hedysarum? Zornia pulchella P. (Hedysarum pulchellum Lim) harikke stivhaarede neppe laadne Lomenter. S. 215... HEDYSARUM. 1. H. Rucosum, foliis simplicibus lineari - lanceolatis subtus pubescentibus, stipulis calycibusque glumaceis, caule erecto, lomentis rugosis longitudine calycis. S. Hedysarum rugosum, foliis simplicibus lineari - lanceola- tis, stipulis calycibusque scariosis, caule erectiusculo piloso, lo- menti articulis transversim rugosis. Wild. sp. pl. 5. p. 1172. Ikke almindelig, blomstrer i Juni. 133 - Caulis sesquidalis, suffruticosus, erectus, virgato-ramosus, teres, glaber, linea pubescenti sublus a petiolo deeurrente, Folia remota, lineari-oblonga, basi rotundata, subacuta mucrone minuto. Petio- lus bilinearis apice articulo obsoleto. Stipulæ caulinæ sessiles, sub- amplexicaules, angusto lanceolate, acuminate, striate, subciliate, scariosæ, petiolo duplo vel triplo longiores, erectæ. Stipulæ petiola- res in articulo petioli minutissimæ: Racemus simplex, terminalis omnium ramorum, 1-6 pollicaris, Pedicelli geminati, bilineares , erecti, per paria tres lineas distantes, Bracteæ ad singulum par pedicellorum solitariæ , pedicellis paullo longiores, ovate, acuminate, eiliate, concave, glumacee, caducæ. Perianthium guadripartitum, foliolis trilinearibus, subæqualibus, angusto- lanceolatis, concavis, ciliatis, glumaceis, patentibus, im- mutato-persistentibus, superiori latiori et emarginato. Corolla six longitudine calycis, lutea. Ale et carina erecte, peracta vero foe- cundatione elastice deflexce. Pistillum: Stylus filiformis, subflexuo- sus. Lomentum calice six longius, angusto -lanceolatum, subcom- pressum, erectum: articulis 4-5 transversim rugosis, Th. Den stemmer overeens med Hedysarum glumaceum ved det fiirdeelte Bæger og derved at Leddene af Lomentum ere rynkede paa tvers; men adskilles ved haaret Stængel og Blade; ved længere og budtere Blade, ved fleere og större Blomster og Blade ved Blomsterne og ved kortere Lomenta. S. 2. H. OVALIFOLIUM, foliis ovalibus subcordatis subtus venis pilosiusculis, stipulis glumaceis, racemis lateralibns pau- cifloris, lomentis racemosis cylindraceis reticulato-rugosis pube- scentibus. %, Ved Ada. Radix granulis passim adspersa. Caulis subpedalis, suffrutico- sus, ramosus, tenuis, strictus, adseendens: ramulis angulatis, pube- 134 scentibus. Folia simplicia, ovalia, subcordata, mucronata, venoso- reticulata, glabra, margine et vasis subtus pilosiuseula, pollicaria ac ultra, superiora mullo minora, Petiolus trilinearis, articulo vie manifesto, Stipulæ amplexicaules, ovate, acuminate, erecte, glu- macece, longitudine petioli. Stipulæ petiolares nullæ. Racemus late- rifolius , 2-3 pollicaris, 6-10 florus. Pedicelli geminati. Bractex solitariæ , pedunculum amplectantes, ovate, tridentate, glumacee, magnitudine stipularum, caducæ. Perianthium bilabiatum, striatum, longitudine fere corolle: labium superius bifidum , inferius trifidum laciniis lanceolato - subulatis, co- rolla brerius. omentum lineare, longum, cylindricum compressiu- sculum , reticulato-rugosum, tenuissime pubescens: articulis 3-6 truncatis, Semina oblonga. Th. Adskilt fra ZZedysarum moniliforme ved meere kortstil- - kede Blade, og ved Biblade af samme Længde som Bladstilken; fra JT. vaginale ved duunhaarede Lomenta som danne Kla- ser. 0, 5.. H. LANCEOLATUM, foliis ovato-lanceolatis acutis, superioribus angustioribus, subtus incanis stipulatis, caule fru- ticoso ramulorum angulis pilosis, lomentis hirtis. 4. I Buskadserne i Dalene ved Aquapim. Blomstrer 1 Juni, Juli og August. Caulis suffruticosus, virgato-ramosus: ramulis angulatis , pilosus. Folia ovato-lanceolata, attenuata, obsolete acuminata, acuta, basi rotundata, supra glaberrima, subtus glauca pilisque brevibus adpres- sis dense obsita, 3-6 pollicaria, superiora lanceolata. Petiolus. pol- licaris, supra planus, pubescens, apice articulo brevissimo pube- scenti auctus. Stipulæ caulinæ sessiles, lanceolate, setaceo-acumi- nate, erecte, caducæ; petiolares gemine, setaceæ, erectce, articulo petioli longiores, Racemus in apice ramorum axillaris et terminals 135 a simplex, spithameus ultrave; multiflorus, Pedicelli gemifaii, erecte, vix bilineares, Bractex ad pedicellorum paria solitarie, parvule, lanceolate , acuminate , persistentes. Flores parvi. Perianthium breve - campanulatum, quadridentatum: dentibus subulatis , superiori latiori ei emarginato. Corolla violacea. die et Carina post anthesin deflexæ. Lomentum 5-8 articulatum, pla- num, inferiori margine emarginato, glochidibus minutissimis dense obsitum: articulis semiorbiculatis. Semina ovata compressa, Th. Meget nær beslægtet med Æ/edysarum gangeticum, men adskilt ved ægformig-lancetformige Blade; af hvilke de ôvre ere smallere; — Grenene danne derhos spidsere Vinkler som ere mere haarede; og Lomenta ere besatte med flere og læn- gere Hager. S. 4. H. DELTOIDEUM, foliis simplicibus deltoideo-ovatis obtusis subtus tomentosis, racemis axillaribus solitariis, termi- nalibus paniculatis, bracteis ternis, lomentis ramisque ferrugi- neo-tomentosis, 18. Blandt Buskene paa forhen dyrkede Steder i Dalene ved Aquapim. Blomstrer i Junii og Julii. Caulis fruticosus, orgyalis, ramosus, erectus: ramis teretibus , striatis , ferrugineo-tomentosis. Folia deltoideo - ovata, obtusa, mu- cronata, margine subæquali, supra dense pilosiuscula, subtus vil- loso-tomentosa et quasi argentea, vasis primariis et margine fer- rugineis, costata, venoso - reticulata , 3-6 pollicaria. Petiolus, vzx pollicaris dense Jerrugineo - tomentosus, articulo brevissimo auctus. Stipulæ cauline sessiles, attenuate, erectæ, marcescentes ; petiolares setaceæ, longütudine articuli. Inflorescentia racemosa, axillaris et terminalis, illa simplex, hæc composita et foliis parvis interrupta spithamea et paulo ultra, Pedicelli geminati, breves, erecti. Brac- oe 136 tex ad singulum par pedicellorum ternæ selaceæ, parvæ, intermedia longior et decidua, laterales persistentes, Perianthium breve-campanulatum pilosiusculum, quadridentatum : dente superiori latiori integro. Corolla violacea. Ale et Carina post anthesin deflexce, Lomenta pollicaria, densa, quinquarticula- ta, plana, ferrugineo-tomentosa, glochidibus albis minutis densis- sime obsita: articulis semiorbiculatis, Th. Nermer sig til Zedysarum velutinum, men som Beskri- velsen udviser, noksom forskiellig derfra. I Jserts Herbarium findes en Plante under Nayn af Hedysarum umbrosum med spidsere Blade, mindre stribede mindre laadne og rödbrune Grene; maaskee en Varietet af den foregaaende, maaskee en egen Art; den er fundet af Isert ved Whydah. S. 5. H. GRANULATUM, foliis ternatis, foliolis obcorda- tis subtus pilosiusculis, racemis lateralibus paucifloris, lomentis compressis subrectis villosis pilis albis glochideis, caule pro- strato piloso. S. Ikke almindelig; voxer og blomstrer i Junii og Julii. Radix simplex, adspersa granulis magnitudine sinapios. Caulis basi suffrutescens: ramis undique prostratis, semipedalibus, subsim- plicibus, filiformibus , villoso - hirsutis , purpurascentibus. Folia pinnato-ternata; foliola obcordata, retusa, basi sepius obtusa, su- pra glaberrima, subtus subpilosa, six semipollicaria. Petiolus fon- gttudine foliolorum, pubescens. Stipule caulinæ sessiles lanceolate acuminate, erect: petiolares setacee longitudine petiolulorum, Racemus laterifolius, 4-6 florus. Pedicelli geminati, jiliformes pubescentes-pilosi erecti, deflorati reflexi, sa@pe tantummodo due axillares abque pedunculo communi. Bracteæ solilariæ, ovate, acuminate, caduce, 137 Perianthium bzlabiatum: labio superiori bifido, inferiori iripar- tito laciniis subulatis ; villosum, (strigosum pilis albidis) marcescens. Corolla violacea. Carina margine inferne utrinque exserens denti- culum divergentem, erecta, post anthesin cum alis elastice reflexa. Lomentum 2-7 articulatum, planum, margine inferiori emarginatum, glochidibus albidis minutissimis pubescens: articulis semiorbiculatis. Semina ovata, compressa. Th, Kommer meget ner til Hedysarum triflorum, men ad- skilles ved at Klaserne sidde i Bladhiôrnerne. Fra Ff. repens afviger den ved de omvendt-hierteformige udrandede Smaabla- de... 6. H. FRUTICULosUMm, foliis ternatis, foliolis obovato- oblongis obtusis mucronatis subtus sericeis, caule virgato tereli, racemis terminalibus simplicibus. 5S. Incolis Alipoma-Kripei. I Nærheden af Aquapim, ikke meget almindelig. Caulis fruticulosus, pedalis, virgatus, teres, sericeus. Folia pin- nato-ternata. Foliola obovato-oblonga, reticulata, supra glabra, subtus subsericea et glauca, pollicaria, Petiolus longitudine folio- rum, triqueter. Stipulæ sessiles, setaceo-acuminate, erectæ, semipolli- cares , persistentes, Stipul® petiolares setaceæ, longitudine petioiulo- rum. Racemus terminalis ramulorum, simplex , multiflorus, 3-6 pol- licaris, Pedunculus sericeus. Pedicelli geminati, fere semipollicem distantes, erecti, Bractex solitari@e, ovate , acuminate, ciliate, glumacee ; caducæ, > Perianthium corolla dimidio brevius, quadripartitum: laciniis subu- latis, superiori bifida, omentum pollicare, quadriarticulatum, pla- num, margine inferiori emarginatum, glochidibus albidis minutis - dense obsitum: articulis semi-orbiculatis. Th. Pid. Sel. phys. og mathem. Skr. IV. Deel. S <2? 133 7. H. PicruM; foliis simplicibus pinnatisque, foliolis 3-7, lineari-lanceolatis, racemo terminali spicato longissimo comato, lomentis glabris nitidis plicatis. S. Hedysarum pictum, caulescens, foliis pinnatis lanceolatis racemo longissimo spicato, lomenti articulis elliptieis flexuoso- plicatis. Wilden. sp. pl. 5. p 1204. Hist og her ikke sielden, især paa aabne Marker. Caulis suffruticosus, simplex, erectus, teres, setis hamosis mini- mis dense obsitus, utrinque linea transversa a casu stipularum no- tatus. Folia infma simplicia, ovato-subrotunda, caulina pinnata, Foliola 3-'1 lineari-lanceolata, basi rotundata, sensim attenuata, oblusiuscula mucrone minuto, supra glaberrima, disco sæpius albi-, do-variegata, subtus setulis scabra, costata, subreticulata, glauca, 3-6 pollicaria, Petiolus foliolorum longitudine, teres, supra sulca- tus, setwiosus. Stipule caulinæ. sessiles ,_ subamplexicaules , acumi- nate, caduce. Stipule petiolares ad juga foliolorum gemina, subu- lato-selacew , petiolulis longiores, Racemus simplex, terminalis, spi- catus, spithameo~pedalis, Pedicelli geminati, glochidibus minutis obsitz ; deflorati incurvali, quo calycis inferior pars in superiorem evadit, Bracteæ ad singulum par pedicellorum solitarie, glumacee, sessiles, ovato~ lanceolate, acuminate, pilis longis ciliate, purpu- rascentes, caducce. Perianthium quinguefidum: laciniis subulatis, patulis, inferiori- bus longioribus; pilosum, coloratum. Corolla lilacina. Ale et carina erecte, post anthesin vero elastice deflexæ. Pistillum: Ger- men lineare, flexuosum. Stylus filiformis. Lomentum monilifor- me, contortum (flexuoso - plicatum) calycemyix superans: articulis 3-4 subrotundis, glaberrimis, lævibus, nitidis, cinereo - coerulescenti~ bus. Semina subrotunda, compressiuscula, Th. 139 26 INDIGOFER À. 1. I. TETRASPERMA; foliis simplicibus linearibus acutis mucronulatis sericeis, caule virgato, leguminibus axillaribus solitariis tetraspermis. 8. I. tetrasperma, foliis simplicibus: oblongo-linearibus, ra- mis virgalis, legumine tetraspermo. Peers. synops. 2. p. 525. Ikke almindelig; paa opryddede Steder, f. Ex. i Ga. Caulis suffruticosus, 1-2 pedalis, ramosissimus: ramis ftlifor- mibus, angulatis, strigilloso-scabris, diffusis. Folia simplicia , linearia , acutiuscula, mucronata, bast angustala, utrinque strigii- losa, pollicaria. Petiolus brevissimus ; articulo insertus, Slipulæ subulatæ , parvee, conniventes. Flores axillares, brevissime pedun- culati, subsolitarii: unicus tantum fructiferus. Perianthium parvum, patentissimum: dentibus acutis. Corolla dilute coccinea, Vexillum ovatum, acutum, exius sericeum. Ca-' rina acuta dorso sericea. Legumen oblongum, cylindraceum, sub- comprsseum, obtusum mucrone, strigilloso - incanum, loculamento- sum, telraspermum. Th. Den er saa sielden at jeg ikke har hayt Leilighed til at pröve den med Hensyn til Anvendelsen; den fortiener heller ikke Opmærksomhed i denne !lenseende, da den er saa liden og kun har faa Blade. Th. 2. I. ProcerA; foliis simplicibus lanceolatis pubescen- tibus mucronalis, racemis paniculatis foliosis, leguminibus ova- tis compressiusculis dispermis. 8. Hist og her i Dalene ved Aquapim. Caulis suffruticosus, bipedalis, orgyalis vel parum ultra, erec- tus, virgato-ramosus : rami eraciles, lineis a petiolo decurrentibus angulati , strigilloso-incant , superiores sensim breviores, Folia spar- S 2 140 sa, simplicia, oblongo -lanceolata, obtusa, mucronata, versus basin angustiora, utringue strigillosa, bipollicaria. Petiolus brevissimus articulo insertus, Stipule lanceolalo - subulatæ, parvæ , conniventes, persistentes. Panicula terminalis, racemulosa , pyramidata, pedalis, Joliis ad ramificationes primarias, Racemuli florendo sensim elon- gali, uni-bipollicares, multiflori, inferiores subramosi, rudimento Jolii suffulti, exteriores simplicissimi bracteati. Pedicelli prope calycem articulati , erecti. Bracteæ basi pedicellorum parve, per- sistentes. Plurimi flores decidui pedicellis infra articulum persi- stentibus. Perianthium parvum, subplanum: dentibus acuminatis, superio- ribus divergentibus. Corolla coccinea, Vexillum ovatum, subacu- Zum, exius nigro-sericeum. - Carina acuta, dorso nigro- sericea, Antheræ mucronate. Legumen oblongiusculum, subcompressum, ob- tusum mucrone, pubescens, dispermum. Th. Den opnaaer en betydelig Höide; men da den under Væxten stedse taber de ældre Blade og de tilbageblevne ikke ere tilstede i nogen Mængde saa vil den af denne Aarsag være utienlig, med mindre Dyrkningen heri skulde giöre nogen For- andring; dog bidrager Fugtighed og Törhed intet hertil, thi jeg fandt den eens paa fugtige og törre Steder. Th. 5. I. 'THONNINGI; foliis ternatis, foliolis ellipticis utrin- que pilosiusculis, racemis subspicatis folio longioribus, legu- minibus subulatis subtetragonis reflexis, caule subherbaceo pro- cumbente. S. | Paa et enkelt Sted mellem Labodei og Ursue i Ga. | Caulis subherbaceus, gracilis, procumbens: ramis filiformibus , angulatis, strigillosis. Folia pinnalo-ternata. Foliola elliptica, mucronata , utringue pilosiuscula, subtus glauca, magnitudine æqua- ia, sesquiunguicularia. Petiolus filiformis, pollicaris. Stipule 141 setacece; parvæ, divergentes. Racemus axillaris, subspicatus 2-4 pollicaris: leguminibus arcte reflexis. _Bracteæ minute, caduce. Perianthium parvum, patens: dentibus superioribus divergenti- buse Corolla purpurea, Legumen lineari -subulatum, obsolete te- iragonum, strigillosum, pollicare, loculamentosum, 8 -10 sper- mum Th 4. J, GUINEENSIS, foliis ternatis foliolis ovato-oblongis acutis pilosis, infimis simplicibus, racemis subtrifloris, caule pro- strato hirsuto. & | I Nærheden af Labode i Akkra. Caulis subherbaceus, prostratus, gracilis, teres, hirsutus, pur- purascens. Folia pinnato-ternata: infima simplicia. Foliola ellip- tico-oblonga, acuta, utrinque pilosa, pilis supra decumbentibus, subtus erectis: intermedium pollicare, lateralia triplo minora et fere bast petioli inserta. Petiolus longitudine folioli minoris, hirsutus. Stipulæ Janceolato-setacee , pilose, patule. Racemus axillaris, fo- lio paulo brevior, sæpius triflorus. Pedunculus capillaris, glaber, bast pilosus. Bracteæ nulle. Perianthium corolla duplo brevius, patens, ‘pilosum, profunde guinquefidum : laciniis setaceis, Corolla purpurea; extus pubescens. Legumen non vidi. Th. 5. J. TENELLA; foliis ternatis quinato-pinnatisve, fo- liolis linearibus, racemis axillaribus foliis subduplo longioribus, leguminibus compressis polyspermis. 5S. Blot fundet ved Quitta i lös sandet Jordbund; i Novbr. med Blomster og Fröe. Caulis subpedalis, suffruticosus, tenuis, ramosus: ramis filifor- mibus, teretibus, strigillosis. Folia simplicia, ternata, quinatove- pinnata, linearia, utrinque strigillosa, glauca, unciam longa, li- neam lata. Stipule setaceæ, parva, erecte, persistentes. Race- 142 mus axillaris, subquindecimflorus, primo longitudine folii, florendo sensim elongatus. Pedicelli | Jloriferi,. erecti, fructiferi reflexi, Bracteæ setaceew, minute, caducæ. Perianthium profunde quinguefidum: laciniis longitudine fere co- rolle, setaceis, erecto-patulis,, alropurpureis », argenteo - villosis. Corolla dilute-coccinea. lLegumen lineare, unciam longum, levis- sime Jalcatum, compressum, strigillosum, 6-12 loculare, dissepi- mentis membranaceis. Meget liig Indigofera senegalensis Lamarck Encyclope- die, men dog derfra forskiellig. Hos denne ere Bladene bre- dere og sidde 7 sammen, Klaserne ere tregange saa lange som Bladene, Bællene længere og mere segldannede; hos J. tenella derimod ere Bladene linieformige sidde 5 sammen, Klaserne meget kortere, Bællene kortere mindre segldannede og sammen- trykte. 5. i Den er for ubetydelig i Væxt til at kunne dyrkes med Nyties 377. 6. I. ELEcAns; foliis simplicibus pinnatisque, floribus axillaribus solitariis, laciniis calycinis setaceis rectis; legumini- bus dispermis nigro-tomentosis. 4, Voxer i Ga og Adampi. Caulis suffruticosus, subpedalis ; ramis angulatis, strigillis hinc inde spectantibus conspersis.. Folia 2-4 juga, exteriora ternata, extima simplicia et conferta. F'oliola ovato-oblonga, obtusa, cu- neata, pilis adpressis conspersa, quadrilinearia, Petiolus pilis ad- pressis obsitus. Stipule selaceæ, patentes. Flores in sumitate ra- mulorum axillares solitarii, versus apicem confertiores. Pedunculus bilinearis, ebracteatus, fructiferus apice reflexus, Perianthium patentissimum, subæquale, nigro-hirsutum: laciniis setaceis, rectis. Corolla coccinea: Vewillo et Carina nigro-villosis. 143 Legumen calyce duplo longius, oblongum, teretiusculum, hirsutis brevi nigra densissima tectum, dispermum, Th. Jeg meddeelte Yahl denne Plante under Navn af J. ni- gricans; den stemmer imidlertid ikke overeens med den Charac- teer som findes i Peersons Synopsis paa I. nigricans, skiöndt det rimeligviis er samme Plante som Vahl her meddeelt Jus- sieu. Indtil denne Tyiyl er hævet har jeg givet den et andet Navn. $S. Den er for lille til at fortiene Opmærksomhed som Indi- goplante, og Negerne anvende den ikke. Th. 7. J. PULCHRA; foliis ternatis pinnatisque 2-5 jugis fo- liolis cuneatis, floribus axillaribus solitariis terminalibus subca- pitatis, laciniis calycinis lanceolatis sursum falcatis, leguminibus ferrugineo-hirsutis. 4. Indigofera pulchra, foliis simplicibus: ternatis pinnatisque cuneatis hirsutis, floribus axillaribus solitariis terminalibus sub- capitatis, leguminibus hirsutis. Wilden. sp. pl. 5. p. 1259. Indigofera pulchra foliis simplicibus pinnatisque, floribus axillaribus solitariis, laciniis calycinis lanceolatis sursum falcatis, leguminibus dispermis ferrugineo-tomentosis. Peerson. synops. 2: p. 928. N. 64. I Ga og Adampi. Caulis suffruticosus , :pedalis vel parum ultra, subfastigiato-ra- mosus: ramis angulatis, pilosiusculo-tomentosis. Folia pinnata 2- 5 juga, exteriora ternata, extima simplicia et conferta. Foliola obovato-oblonga, obtusa, cuneata, supra pubescenlia, subius vil- dosiuscula, quadrilinearia, Petiolus pilosiusculus. Stipule se/aceæ, patentes. Flores in sumitate ramulorum axillares, solitarti, api- cem versus magis magisque conferti subcapitati. Pedunculus bik- L 4 a 144 nearis, medio bractea setacea instructus; fructiferus apice re- Rexus. Perianthium patulum, longitudine corolle, ferrugineo- hirsutum, I laciniis subæqualibus, lanceolatis, leviter sursum falcatis. Corolla coccinea: Wexillo et carina ferrugineo-villosis, Legumen calycem vie superans, oblongum, teretiusculum, ferrugineo-tomentosum, di- spermum. SS, Bladene törres, rives til fint Pulver og strôes i gamle Been-Saar; som derefter bades med et Afkog af samme. Th. 8. J. GLUTINOSA; viscosa, foliis 2-4 jugis obovatis, racemis subspicatis longitudine folii et paulum ultra, leguminibus erectis secundis 2-4 spermis. S. Voxer i Sand ved Atokke i Augne. Caulis suffruticosus, pedalis, ramosus, patens, teres, pilis apice glanduliferis viscosis dense obsitus. Folia bi-quadrijuga, Foliola obovaia, oblus@, basi acuta, utringue pilosiuscula, semipollicaria. Stipulæ setaceæ, patentes. Racemus axillaris, spicatus, longitudine Jolii: leguminibus secundis, verticali - erectis. ~Bractex setaceæ, caduccæ. Perianthium corolle Jere longitudine, dense pilosiusculum, pur- purascens, profunde quinguefidum : laciniis setaceis', patulis. Co- rollo coccinea. Fi mn ovatum, acutum. Carina obtusa. Legu- men oblongum, teretiusculum, dense pilosum pilis glanduliferis in- termixtis, loculamentosum, 2-3-Aspermum, 9. J. FERRUGINEA; foliis bi-trijugis, foliolis obovatis pubescentibus, spicis axillaribus foliis fere duplo longioribus, le- guminibus secundis reflexis ferrugineo-hirsutis. 8. J. lateritia, foliis pinnatis ternatisque obovatis viscoso-hir- sutis, racemis folia subæquantibus, leguminibus tetragonis hir- sutis. Wilden. sp. pl. 3. p. 1255? 145 Paa sandede Marker i Ga, Adampi og Augna. Caulis subherbaceus, pedalis eb ultra, subsimplex, procumbens, obsolete angulatus, hirsutus. Folia bi-sæpius tri-rarius quadrijuga. Foliola obovata, subretusa, mucronata, basi subacuta, villosa: villis adpressis, pollicaria. Petiolus Airsutus. Stipule setaceæ, hirsute, patentes, semipollicares. Racemus axillaris, folio duplo longior: flo- ribus numerosis, confertis, leguminibus imbricatis, secundis, re- flexis. Bracteæ setacee hirsute, caduce, 4 Perianthium ferrugineo - hirsutum: laciniis setaceis, longitudine fere corollæ, erecto-patulis. Corolla purpurea. Legumen lineare, teretiusculum: suluris prominulis; rectum, ferrugineo-hirsutum, ses- quiunguiculare, loculamentosum, 6-8spermum, Th. Adskilles fra J. hirsuta ved to eller tre Par omvendt. æpformige Smaablade, meget længere og smallere Belle, som have en lang Braad og et rustfarvet Laad. Hos J. la- teritia Wild. ere Bladene trekoblede eller finnede, klebrig- haarede, Bællene haarede; men /7ildenow angiver ikke hvil- ken Farve dette Laad har, og den Figur han citerer, nem- lig Jacq. ic. rar. 3. t. 596, ligner meere J. hirsuta, da Smaabia- dene ere ægformige og Bællene besatte med hvide Haar, ogsaa Beskrivelsen i Jacq. Collect. 2. p. 559 passer bedre paa J. hir- suta. S. À Jeg har ingensteds fundet den i den Mængde, at jeg kunde anstille et ordentligt Forség med den: Jeg har samlet en, Deel af den, borttaget Stænglerne, og sammenpresset det Ovrige i et meget stort Glas og overgydet samme med Vand, men det gik over i Forraadnelse uden at giære; Bladenes Farve og Ud- seende love heller ingen Indigo. Jeg tvivler om, at den har Vid, Sel, phys. og mathem. Skr. IF, Deeb. T 146 . Navn eller Nytte for Negerne, jeg har i det mindste ingen af Delene kunnet opdage. Th, 10. J. MAcRopHYLLA; foliis quadrijugis, foliolis ovatis pubescentibus, subtus glaucis, spicis longissimis axillaribus, caule fruticoso. S&S. | I Krepe ved Byen Toffri. Frutex ramosissimus, orgyalisvelbiorgyalis ultrave, erectus: ramis zeretibus ramulis ob lineam utrinque a petiolo decurrentem prismatico-te- tragonis, nigro-pubescentibus. Foliaguadrijuga. Foliola ovata, utrinque tenuissime sericea, subtus glauca, 1-11 pollicaria. Petiolus canali- culatus, pubescens. Stipulæ setaceæ, erectæ. Spica racemosa, axil- laris, 'verticali - erecta, tenuis, 4-10 .pollicaris: floribus innumeris, magnitudine congenerum, patentibus; leguminibus reflexis, Bracteæ setaceæ, deciducæ. Perianthium parvum, subplanum, ferrugineo-pubescens, qnin- quedentatum : superioribus distantibus, Corolla e viridi purpurascens: sexillo et carina extus ferrugineo - pubescentibus, Legumen poly- à spermum. 11. J. ORNITHOPODIOIDES; foliis quinquejugis, foliolis obovatis cuneatis, racemis folio brevioribus, leguminibus arcua- tis torulosis pubescentibus, caule suflruticoso. 8. I Ga, Adampi, Augna ved Byerne. Caulis suffruticosus, 2-3 pedalis, subcorymboso - ramosissimus: rami teretes, ramuli subangulati, pilis minimis adpressis cani, Fo- ha 3-6 juga sepius quinquejuga, Foliola obovata, obtusissima, subcuneata, utrinque tenuissime. sericea, sesquiunguicularia, Petio- lus semiteres, pilis exiguis obsitus. Stipule setaceæ, parræ. Ra- cemus axillaris, folio paulo brevior, subvigintiflorus, Pedunculus incanus: leguminibus reflexis. Bracteæ minute, caducce. Perianthium parvum, patentissimum, quinquedentatum: dentibus su- 147 perioribus distantibus. Corollae viridi purpurascens, Pexillum obor atum, extus pubescens. Legumen lineare, teretiusculum, torulosum , arcu- atum, pilis exiguis conspersum, loculamentosum, sesquipollicare, Semina 7-12. Sikkert forskiellig fra Indigofera tinctoria og Anil; hos J. tinctoria ere Smaabladene rigtignok af samme Form, men Bællene ere utydelig firkantede, og ikke knudrede; hos J. Anil ere Smaabladene meere aflang-ægformige; Bællene segldannede, utydelig fiirkantede. og kun halv saa lange. S. Denne Art af Indigofera er den almindeligste af de i Guinca bekiendte Arter; den voxer ved enhver Negerbye, som ligger ved Söekanten, hyorimod jeg ikke har fundet den i Marken i no- gen Afstand fra Byerne, heller ikke ved Rio Volta, naar jeg undtager nogle faa Planter, som ere fremkomne af Fröe, som ere udkastede paa Jorden. Ved Ningo ‘og Qvitta har jeg fundet den i störst Mængde og tillige i den bedste Vext; den synes at ynde en sandet ikke alt for haard Jordbund, den kan udholde megen Torre, thi paa den tôrreste Aarstiid, naar de fleeste Planter visne, staaer denne endnu i god Væxt; den blom- strer næsten hele Aaret igiennem, men meest efter langvarig Regn, den plages ikke meget af Insekter, og ædes ikke heller af tamme Kreaturer. Omendskiöndt denne Art Indigofera er den almindeligste og störste, saa er den dog ingensteds tilstede 1 den Mængde, at den uden særdeles Dyrkning kunde forsyne et Indigomagerie. For at erfare, hvorledes den vil trives i en feed og fugtig Jordbund, som netop er den modsatte af den hvori den voxer, har jeg ladet noget Fröe saae paa Colo- nien ved Dudna. Jeg har ikke kunnet opdage, at Negerne ie 148 kiende nogen medicinsk eller oekonomisk Nytte af denne Plan- te; jeg har ikke engang kunnet erfare dens Navn, da det dog er en Plante, der voxer i deres Byer; og den eneste Brug, som undertiden giöres af den, er til Feiekoste. "7%. 12. J. HENDECAPHYLLA; foliis pinnatis, foliolis 9-11nis obovato — oblongis utrinque strigillosis, spicis fructiferis elonga- tis, leguminibus reflexis æqualibus, caule subherbaceo procum- bente, ramis ancipitibus. 8S. Indigofera hendecaphylla, foliis pinnatis undenis oblongis glabris, racemis spicatis folio brevioribus, leguminibus tetragenis reflexis, caule herbaceo procumbente, Wilden. sp. pl. 3. p. 1259. Indigofera hendecaphylla, foliis pinnatis, floribus spicatis leguminibus tetragonis pendulis villosis, caulibus prostratis. Jacq- ic. rar.) .t.: 570.2 Gollectan: »2.+P.:3582? Indigofera endecaphylla Palisot. Beoavois Flore d’Oware & de Benin. T. 2. pag. 44. Tab. LXXXIV. Sielden; ved Tessin og Quitta. Caulis subherbaceus, pedalis, procumbens, compressus, glaber sel strigillis conspersus: ramis ancipitibus. Folia pinnata, Sf oliola 9-11, alterna, obovato-oblonga, obtusa mucrone, supra glabra vel strigillis adspersa, subtus glauca et semper strigillosa, semipol- licaria. Petiolus depresso-latiusculus, per caulem decurrens. Sti- pulæ /rilineares setaceo-acuminate, basi dilatatæ, diaphane, ad- presse, Racemus spicatus, floribus imbricatis: floriferus longitu- dine folit, fructtferus duplo longior, leguminibus arcte reflexis. Bracteæ subulaiæ, caducæ, Perianthium sérigillosum vel rarissime glabrum: laciniis setaceis, erecto- patulis, longitudine fere corollæ. Corolla purpurea. Legu- men lineare, rectum, obsolete tetragonum, subcompressum, subpol- licare strigillis conspersum, loculamentosum, G-Sspermum. 5, 149 Varietas adest ramis magis foliosis, foliis magis approximatis foliolis haud minoribus, leguminibus paulo brevioribus. SS. Jacquins Beskrivelse og Afbildning passer ikke godt. S. Dens Udseende röber ikke Indigo; Bladene ere af en al- mindelig mörkegrön Farve. Th. 13. J. DENDROIDES; foliis multijugis, foliolis oblongis strigillosis, racemis filiformibus strictis folio longioribus, vexillis sericeis leguminibus nitidis strigillosis erectis. 8. Indigofera dendroides, foliis pinnatis glabris multijugis lan- ceolatis, racemis folio longioribus filiformibus, vexillis strigoso- pilosis, leguminibus erectis. Wilden. sp. pl. 3. p. 1255. Indigofera dendroides, foliis pinnatis glabris, racemis axil- larıbus, leguminibus linearibus glabris, caule erecto annuo. Jacq. de, rar.-9..1.'57 1... Collect: 2. p.7557. Hist og her, især paa opdyrkede Steder. Caulis fruticosus, 1-2 pedalis, ramosus: ramis patentibus, flifor- mibus, strictis, pubescentibus, Folia 5-10 jzga; foliola oblonga (ob- tusa, macronata) utringue strigillis minutis obsita, subtus incana, quadrilinearia. Petiolus jiliformis, semiteres. Stipulæ setaceæ, parve , a petiolo divergentes. Racemus axillaris, folio longior: flo- ribus 8-42 sdtis distantibus, Pedunculus liformis strictus. Pedi- celli fructiferi erecti, Bractex subulatæ, minutæ, caducæ. Perianthium parvum, patens : dentibus acutis, superioribus di- vergentibus. Corolla saturate rosea. Vexillum extus sericeum. Le- gumen lineare, acutum, tereti-tetragonum, strigillosum, pollicare, loculamentosum: seminibus 6-10 G nigro-purpurascentibus, exsiccatione teiragonis vel parallelepipedibus rugosis) Th. Ved Luppen seer man at Bladene ere besatte med tiltrykte Haar. 8, 150 Dens Udseende synes at röbe Indigo; men den er for lille til at komme i Betragtning. Th. ange.) ØRER HR. OS TEA Peerson. synops. 2. p. 328. 1. T. ELEGANS; foliis ternatis quinato-pinnatisque, foliis euneato-oblongis supra viridibus lineatis subtus argenteo-niti- do-sericeis pedunculo subracemoso brevissimo axillari. S. I Aquapim, Caulis suffruticosus, erectus, ramosus, obsolete angulatus, dense villggo-tomentosus, Folia ternata, pinnata bijuga c. impari. Fo- Tiola sesqui- bipollicaria, lineari-oblonga, versus apicem sensim la- tiora, obtusissima, sepe emarginata, basi acuta, supra glabra, ve- nis lineata, subtus villis argenteis densissime tecta, nervo ferrugi- nescente. Petiolus unguicularis, teres, sericeus, Stipule ovate, at- tenuate, adpressæ, sesquilineares. Racemus axillaris, brevissimus, pauciflorus. S, 2. T. LINEATA, foliis pinnatis, foliolis 7-21 cuneato- oblongis mucronatis villosiusculis, stipulis subulatis, racemis la- teralibus elongatis, leguminibus subternis subfalcatis villosiuscu- lis patentissimis loculamentosis. S. Caulis suffruticosus, ramosus, tenuis, flexuosus, procumbens : ra- mis angulatis dense pilosiusculis. Folia 3-10 juga. Foliola semi- uncialia, ovalo-oblonga, cuneata, obtusissima, sapius emarginata mucrone reflexo, tenuissime lineata, utrinque villosiuscula, subtus vero densius et glauca. Petiolus pilosiusculus. Stipule semiungui- eulares, subulatæ, pubescentes. Racemus primo terminalis, denique lateralis, elongatus, strictus, pubescens; floribus geminis cum ru- dimento tertii, Bracteæ subulate, ternæ. Legumina patentissima, IST Perianthium guinguedentatum vel quinquefidum: laciniis subsubu- latis; villosum. Corolla purpurea. Vexillum villosum. Legumen bipollicare, subfalcatum, sesquilineam latum, lineare, compressum, pubescens , loculamentosum, subenneaspermum, Th. Beslegtet med Tephrosia purpurea; men denne er aides les glat, har meget större Smaablade, meget længere mange- blomstrede Klaser, större naermere staaende Blomster, meget fine Blomsterstilke af 2 Liniers Længde; hvorimod T. lineata er besat med blöde Haar, Smaabladene hos samme mindre, Klaserne kortere, Blomsterne mindre, fiernere, Blomsterstilkene ikke en Linie lange, tykkere. S. 5. T. Hirsuta; foliis pinnatis, foliolis ovato-oblongis villosiusculis, stipulis subulatis, racemis paucifloris subfoliosis, leguminibus rectis subtomentosis unilocularibus, ramis hirsu- lis. ©. I Ga, Adampi. Caulis suffruticosus, ramosus, tenuis, flexuosus, debilis: ramis angulatis hirsutis. Folia 3-5 juga. Foliola sesquiunguicularia , obovato-oblonga, obtusissima, sæpe emarginata, sapius integra, tenuissime lineata, utrinque villasa, subtus glauca. — Petiolus wt caulis hirsutus. Stipulæ subulate, pilosiuscule, Racemus ter- minalis ramulorum raro lateralis, strictus uti caulis hirsutus, pau- ciflorus. Flores subsolitarii remoti. Flos unus alterve basi pedun- culi axillaris, preterea sæpius folium ternatum ad infimos dentes pedunculi loco bracteæ intermedia, quo flores primo inturtu videntur axillares, Bracteæ terne, setacew. Legumina erecta. Perianthium Zirsutum, Corolla purpurea ; Fexillum subvillosum. Legumen sesquipollicare , lineare, rectum, compressum , villosiusculo- subtomentosum , uniloculare , subenneaspermum. ER, I52 4. T. LINEARIS; foliis pinnatis, foliolis 3-11 lineari- _ bus angustissimis, stipulis setaceis, pedicellis racemorum soli- tariis, leguminibus subrectis. S. Tephrosia linearis, foliis pinnatis, foliolis angustissi- mis linearibus subtus sericeis, stipulis filiformibus, leguminibus racemosis pendulis. Peers. synops. 2. p. 350. Galega linearis Wild. sp. pl. 5. p. 1248. Hyppig i Ga, Adampi, Augna. Caulis syffruticosus, ramosus, erectus, gracilis: ramis filifor- mibus, angulatis, sericeo-pubescentibus. Folia impari-pinnata, 1-5 Juga. Foliola sesquipollicaria, lineam lata, leviter utrinque atte- nuata, obtusiuscula, glabra, venis obsolete lineata, subtus sericea et glauca. Petiolus ut caulis pubescens. Stipule setacew, Racemus primo terminalis denique laterifolius, filiformis elongatus subquadriflo rus floribus solitariis sæpe cum rudimento, Bracteæ setaceæ, terne, per- sistentes. - Legumina patentia, stricta. Corolla purpurea. Wexillum villosum, Legumen bipollicare, sesquilineam latum, lineare, compressum, pilosiusculum , loculamen- Zosum, subenneaspermum. Semina variegata, Th. POLYADELPHIA. ICOSANDRIA. STOR CUSTER US: 1. C. PANICULATA; foliis ternatis, floribus panicula- tis. S. 4 Koklo-Tjo Incolis. 153 Arbor viginti-trigintapedalis umbrifera, ramosissima: ramis ci- nerascentibus spinosis: spinis uni-quadripollicaribus, axillaribus, so- litariis, subulatis, rectis, ramulis glabris subinermibus. Folia al- terna, digitato-ternata. Foliola brevissime petiolata, lanceolato-ellip- tica, obtusiuscula , glanduloso-crenulata, uninervia, subavenia, pel- lucide-punctata, nitida, bi-quadripollicaria. Petiolus communis se- miteres, nudus, sesquipollicaris ; petiolulis insertis. Stipule nulle, Inflorescentia : panicula bipollicaris folio uno alterove instructa, in ramis anni preecedentis axillaris, glabra, pedunoulis et pedicellis articulo insertis. Bracteæ nulle, Perianthium monophyllum, planum, quadratum , glabrum, mini- ‘mum. Petala quatuor, oblongo-ovata, plana, subcoriacea, crassiuscu- la, sessslia, patentia, alba, extus subviridia et glanduloso - puncta- ta. Filamenta quindecim, subulata, corolla duplo breviora, paten- tia, in orbem receptaculo inserta, sæpe in plura vel pauciora corpora © coherentia, sæpius libera. Antheræ oblonge, erecte, quadrangula- res: angulis dehiscentibus, flave, Nectarium: margo viridis crena- tus, cingens basin germinis. Germen ovatum, superum. Stylus cylindricus, brevis, Stigma crassum, ovatum, viscidum, intus octo- decemloculare. Bacca corticosa, dura, diametro tri - quinquepollica- ris, subglobosa, ocio- decemlocularis, pulpa cellulosa, viscosa. Se- mina szbovata,callosa. Th. Frugten samles af Negerne og brændes til Aske, hvoraf man uddrager en Luud som koges med Palmolie til Sæbe. Zh. Vid. Sel. phys, og mathem. Skr. IV. Deel. U 154 _ SYNGENESIA. Pu aL TS 330 OT VCH 1. L. Taraxacırouıa; foliis runcinatis denticulato-cilia- tis pubescentibus subtus leevibus, inferioribus verticalibus, race- mis corymbosis nudis, pedicellis squamosis, pappo brevissime stipitato. "Ss Sonchus taraxacifolius; pedunculis squamosis, floribus pa- niculatis, foliis runcinatis calloso- dentatis basi attenuatis. Wild. sp. pl. 5. 5. p. 1511. Pers. syn. 2. p. 563. Abloge Incolis. Voxer hist og her, fornemmeligen paa forhen dyrkede Steder. Radix sémplex. Caulis subramosus, erectus, inermis, teres, gla- ber: ramis axillaribus erectis. Folia oleracea, runcinala, acutiu- scula, ciliato-dentata, preter denticulos rigidulos inermia, inferiora verticalia vel obliqua (supra subpubescentia). Inflorescentia termi nalis , paniculato-corymbosa, partialibus racemosis , pedicellis brevi- bus squamosis. Anthodium cylindricum, imbricatum: squamis plurimis, acu- tiusculis , margine membranaceo Corolla composita, vigintiflora, imbricata, uniformis: flosculis omnibus equalibus , hermaphroditis, Jlaris. Propria Zgulata; limbo lineari, truncato, quinquedentato, patenti. Filamenta qguingue capillaria, longitudine tubi corolle. Antheræ tubulosæ, lineares, erecte. Germen parvum , oblongum, coronaläm pappo piloso subsessili. Stylus filiformis, staminibus pa- rum longior, Stigmata duo, recurva. Pericarpium nullum, antho- 155 dium connivens, oblonge conicum, demum reflexo - palens. Semcu lineare, tenue anthodio dimidio brevius; pappus breve stipitatus: pilis simplieissimis. Receptaculum nudum, punctatum, planiuscu- lum. Th. Den synes mig snarere at burde henföres til Lactuca end til Sonchus, da Calyx aldeles er som hos den förstnaevnte Slægt og Pappus skiöndt meget kort dog stipitatus. S. Europeerne bruge den som Salat under Navn af vild En- divie. Den har en bitteragtig Smag og lidt narcotisk Lugt; Negerne bruge den udpressede Saft som smertestillende i friske Saar. Afkoget eller Bladene tillavede som Kaal bruges i Blod- gang. Th. Den har i Udseende Lighed med Lactuca scariola. Th. ; 220 BIDENS. 1. B. ABorTIvA; floribus radiatis, foliis inferioribus integris, superioribus pinnatifidis pinnatisque foliolis 5-5 ova- tis utrinque attenuatis, seminibus radii abortivis. S. Et almindeligt Ukrud i og i Nærheden af Aquapim. Radix simplex, radiculis plurimis. Caulis herbaceus, articula- tus, subramosus, brachiatus, tetragonus, glaber , bipedalis. Folia primordalia pinnatifida, inferiora simplicia, caulina obsolete pinna- tifido-ternata, rarove quinato-pinnata; foliola ovata, acuminata, — desinentia in peliolum, acute serraia, cosiala, venosa, rugosiuscu-~ la, vix scabriuscula, bi-tripollicaria, intermedium majus. Petiolus canaliculatus. Inflorescentia: terminalis, subramosa, foliis rudibus intermixia: pedunculis elongatis, unifloris, strictis. Anthodium ovato-cylindricum, pubescens, longitudine disci corol- læ, basi integrum, multifidum: laciniis duplice serie allernis; ex- terioribus angustis, versus apicem leviter dilatatis, aculis, apice U 2 156 ” recursatis ; interioribus Zatioribus , membranaceis , versus apicem an- gustatis, oblusiusculis, margine diaphanis, adpressis. Corolla com- posita æqualis, radiata: hermaphroditis plurimis luteis in disco ; femineis quinque-septem albis in radio. Propria hermaproditi #u- bulosa, superne parum ampliata, quinquedentata: dentibus acutis, patulis. Propria foeminea ligulata, hermaphrodita parum longior, lata, trifida: laciniis acutiusculis, intermedia angustiori. Filamen- ta quinque. Anthera zubwlosa, corolla six longior. Germen her- maphroditi oblongum, compressum, bi-trive aristatum. Stylus longi- tudine staminum. Stigma bifidum. Germen foemmei zenue. Sty- lus simplex, sæpius deest. Stigma nullum, Pericarpium: calyx immutatus, demum reflexus, marcescens. Fructus maturus in glo- bum divergit, Semen hermaphroditi anthodio longius, lineare, tenue, angulatum, armalum aristis hints tribusve, semine triplo breviori- bus, setis minutis retrospectantibus scaberrimis, Semen foeminei rudimentum abortiens. Receptaculum subplanum, punctatum, palea- ceum: paleis ad basin singuli flosculi solitariis, longitudine antho- dii , linearibus, angustis, carinato-concavis , deciduis,, The Son: OT AMO AE LI: i. C. UNIFLORA; herbacea, foliis inferioribus petiolatis ovatis acutis, superioribus sessilibus Iyrato-laciniatis, supremis et rameis lanceolatis inzequaliter dentatis basi laciniatis, pedun- culis terminalibus unifloris. 9. \ Hist og her ikke almindelig. Radix radieulosa. Caulis herbaceus ; subramosus , erectus, tere- tiusculus, pubescens, bipedalis, Folia alterna, eroso - dentata » sub- nuda, oleracea: inferiora petiolata, ovata, acuta; superiora sessi- lia, oblonga, laeiniato-lyrata. Pedunculus terminalis, uniflorus, pubescens , rudimento unius alteriusve folii superne gradatim ut squa- mula aparente. | 157 Anthodium oblongum, subconico-cylindricum, monophyllum, stria- tum multidentatum, glabrum, basi squamis subulatis in series duas aut tres distantibus calyculatum, apicibus sphacelatis, Co- rolla composita anthodio parum longior, flosculis numerosis uni- Jormibus hermaphroditis omnibus. Corollula tubulosa filiformis: limbo quinquefido , erecto, violaceo; persistens. Anthera tubulosa, corollula brevior. Germen oblongum, coronatum pappo longitudine anthodii. Stylus longitudine corollulæ. Stigmata reflexa. Pericar- pium: Anthodium conico-connivens, demum reflexum, pappo commun& globoso. Semen oblongum, subtilissime striatum pappo pilloso sim- pliei. Receptaculum punctatum, nudum. Th. 222. CHRYSOCOMA. ı. C. Amara; fruticosa, foliis ovatis integerrimis subtus sublanatis, ramulis subtomentosis. $. Tah-Tjo Incolis. Hist og her, skiöndt ikke almindelig; ved Quitta og paa Öerne i Augna-Söen. Blomstrer i Novbr. Radix subramosa, alba. Frutex orgyalis vel ultra, ramosus: ramulis ferrugineo-subtomentosis, scabriusculis. Folia alterna, ova- ta, integerrima, subundulata, subtus sublanata, tri-sexpollicaria, basi acuta, Petiolus six dimidio folii longitudine, teres, ferrugi- neo-tomentosus, insertus, Stipulæ nullæ. Inflorescentia paniculato- corymbosa, ‘ramificationibus divergentibus ; pedunculis tomentosis ; pedicellis adspersis squamulis, - Anthodium ovato-cylindricum e squamis plurimis oblongis mare gine tenui, obtusis, imbricatis, adpressis: interioribus sensim lon- gioribus. Corolla composita uniformis, anthodio duplo longior, co- rollulis circa sedecim, omnibus hermaphroditis, alba. Corollula propria tubulosa, fauce parum dilatata: limbo quinquepartito, laci- nits acutis, erectis. Anthera corolla parum longior. Germen oblon- 158 gum, anthodio duplo brevius, pappo fere longitudine corolla, Stig; mata duo, recurva. Calyx immutatus, Semina solitaria,» oblonga. Pappus sessilis, pilosus, patens. Receptaculum nudum, planum, punctatum. Th, i Negerne anvende denne Plante til forskiellig medicinsk Brug: til gammel Beenskade bruges et Afkog af Bladene til Badning; paa Saaret selv lægges den blödbankede og vædede Bark af Roden; naar Blodgang ikke er hæftig, bruges et Af- kog af Bladene med lidet Paradiiskorn til at drikke; i rheuma- tiske Smerter bruges Bladene udtrukne i koldt Vand til Bad, og derefter oversmöres Kroppen med den fiintrevne Rod; men med denne sidste Operation er noget Fetis forbundet, Roden men især Bladene have en temmelig reen meget bitter Smag. Af Europæerne har jeg seet den anvendes til bitter Essents, som har været meget god. Th. 2. C. VIOLACEA; herbacea, foliis ovato-lanceolatis sub- serratis cauleque striato pubescente, panicula corymbosa. S. Hist og her paa aabne Marker. Radix simplex. Caulis herbaceus, subsimplex, patulus, erectus, eres, striatus, pubescens, bipedalis. Folia alterna, breve petiola- ta, ovato -lanceolata, bast acuminata, subintegerrima, venoso-ru- gosa, utrinque pubescentia, pollicaria, Stipule nullæ. Inflore- scentia terminalis ramoso-corymbosa, divergens, ut caulis pubescens, ebracteala sel raro passim squamula instructa. Anthodium oblongum, cylindricum, pubescens, imbricatum: squa~ mis linearibus mucronalis extimis gradatim minutissimis , mature- scens reflexum. Corolla composita uniformis, eylindrica, anthodio duplo longior: corollulis circa viginti quinque hermaphroditis, equa- libus,. tubuloso-linearibus, limbo quinquefido. erecto violaceo. An- 159 thera corollula brevior, Germen oblongum, pappo longitudine tubs corollæ. Stylus longitudine corolla. Stigmata duo recurva. Se- mina oblonga, oculo armato pubescentia, pappo simplici sessili , piloso, patenti, argentev. Receptaculum nudum, planum, punc- aime Th" SUPERF LU A. 223. ERIGERDON. ı. E. SPATHULATUM; foliis spathulato-lanceolatis semi- amplexicaulibus serratis glabris, caule herbaceo striato, thyrso ramoso multifloro. S. Ved Aquapim. Caulis herbaceus, teres, stricitus, nudus, erectus. Folia sparsa, semiamplexicaulia, spathulato-lanceolata, serrata, versus basin in- tegra, glabra, bi-quadripollicaria. Infloresceutia terminalis, ra- mosa, multiflora. 3 Anthodium ovatum, imbricatum, squamis plurimis subulatis, margine tenui, Corolla composita six anthodio longivor: corollulis ‚ hermaphroditis numerosis in disco, foemineis paucis in radio. Co- rolla propria hermaphroditis tubulosa, lutea: limbo quinquefido, acuto, patenti; fæmineis subnulla. Filamenta quingue, Anthera tubulosa, longitudine corollæ. Germen minimum, coronatum pappo longitudine corollæ. Stylus longitudine staminum. Stigma bifidum. Pistillum /æmineorum simile hermaphroditis. Semen parvum pappo piloso longo sesstli. Receptaculum covexum nudum, Th. 2. E. STIPULATUM; foliis lato-lanceolatis basi pinnati- fidis laciniis per caulem decurrentibus, panicula terminali, flori- bus ramulorum quaternis-senis corymbosis. S. Conyza guineensis; foliis dentatis, radicalibus scabris ob- oyatis, caulinis lanceolatis villosis basi subpinnatifidis, caule pa- 160 niculato floribus corymbosis, calycinis sqamis lanceolatis exte- rioribus villosis. Wild. sp. pl. 5. 5. p. 1950. Pers. syn. 2. p. 427. Hallasjajo Incolis. Paa törre Marker; blomstrer i Octbr. og Novbr. Caulis annuus, uni- quinquepedalis, erectus, subramosus: ramis patentibus; teres, sublanato-villosus, Folia alterna, sessilia, lato- lanceolata, serrato-dentata, basi pinnatifida: auriculis binis sti- pularum instar caule insertis vel sepius laciniis utrinque binis ter- nisve per caulem decurrentibus, oleracea, sublanato-villosa, erecta, caulis adpressa, bipollicaria, superne preesertim ramulorum et inflo= resceniiæ pluries minora, Inflorescentia in sumitate ramosa, foliosa: Joliis sensim in sgamas decrescentibus; partialibus corymbosis ; pe- dunculi uniflori, pollicares, villosi, squamati, divergentes. Anthodium ovato—conicum, émbricatum : squamis numerosis : exte- rioribus subulatis sublanatis, squarrosis ; interioribus linearibus acutis margine tenui, pubescentibus, conniventibus. Corolla universalis inzra anthodium coarctata disco vix anthodio altior ; flosculis corollulatis paucissimis in disco, foemineis numerosis subnudis in ambitu, Co- rollula hermaphroditi zubulosa, quinquedentata, lilacina. Anthera tubulosa lilacina. Germen minimum coronatum pappo simplici lon- gitudine anthodii, Stylus longitudine anthodii, Stigma bifidum, Corolla feeminea tenuissima: reliqua hermaphroditi. Semen utrius- gue oblongum, ad lentem pudescens pappo simplicissimo piloso alti- tudine anthodii. Anthodium apice contortum, Receptaculum subpla- num, punetis elevatis scabrum. Th. Ved at sammenligne Thonnings Plante med Jserts som findes i hans Herbarium, bliver det klart at det er samme Art skiöndt #ildenows Beskrivelse afviger endeel fra Thonnings. Ligesaa vist er det at Planten er en Zrigeron og ingen Conyza. S. T6I 5. E. ExsTitPuLATUM; hirsutum, foliis inferioribus spa- thulatis grosse serratis, superioribus lanceolato-linearibus, in na- ” tifido-dentatis; thyrso terminali, pedunculis squamis setaceis. S. Ved Asiama og Dadintam. Blomstrer i April. Caulis herbaceus, simplex, erectus, teres, striatus, hirsutus. Fo- lia alternz, sessilia, utrinque subhirsuta, venis subtus elevatis su- pra sulcatis; inferiora spathulata, serrato-dentata; superiora line- aria, pinnatifido-dentata. Stipule nullæ. Inflorescentia Zerminalis thyrsoideo - paniculata, subaphylla, pauciflora, Pedunculi subhir- suti, adsperst squamulis setaceis paucis. Anthodium eylindrieum, basi rotundatum, pubescens, imbrica- tum squamis angustissimis acutis tenuissime marginatis, inieriori- bus gradatim longioribus. Corolla longitudine anthodii flava; co- rollulis hermaphroditis paucis in disco, foemineis numerosis in ra- dio, Calyx hermaphroditi; pappus simplicissimus longitudine floris, argenteus sessilis. Corolla tubulosa filiformis quinquefida. Anthera tubulosa, exserta. Germen ovatum, minimum, Stylus longitudine staminum, Stigma bifidum, Semen parvum, oblongum, pappo im- mutato. Fæminei calyx, pistillum, semen hermaphroditi. Corolla et stamina nulla, Receptaculum nudum, Th, 224, WAHLENBERGIA. Receptaculum nudum. Pappus nullus, Calyx communis tetra- phyllus ; proprius monophyllus fissus. 8S, 1. W. GLOBULARIS; folis oppositis linearibus, floribus globosis axillaribus sessilibus. $. Cæsulia radicans; foliis lanceolatis apice attenuatis integer- rimis oppositis. Wild. sp. pl. 3. 5. p. 1797. Pers. synops. 2. p. 406. Chryphiospermum radicans Palisot-Beauvois Flore d’Oware et de Benin T. 2 p. 25. Tab. LXXIV ? Meyera guineensis Spren- gel Syst. -Veget. Vol. 5. p. 602? Vid. Sel, phys, og mathm. Skr, IV. Deel. X x ee Paa fugtige skyggefulde Steder. Caulis subherbaceus, procumbens, repens, subramosus, tenuis, articulatus : articulis pollicaribus ; teres, glaber, Ramuli erecti, spi- thamet. Folia opposita, sessilia vel subsessilia, ensiformia, margine recurvo, vix manifeste denticulato-serrata, nuda, oleracea, uni -bi- pollicaria, tenella revoluta, Petiolus brevissimus, opposito connatus. Stipule nullæ. Flores solitarit, axillares, sessiles, nec oppositi. Flos compositus. Anthodium tetraphyllum , persistens: foliolis subrotundis, conca- vis, subacuminatis, longitudine corolle eamque arcte includentibus, apieibus patulis , duobus externis parum majoribus. Corolla compo- sita discoidea seu capitata magnitudine Pisi majoris, subcolorata: flo- sculis multis hermaphroditis in disco, fere pluribus fœmineis in radio, Receptaculum commune convexum, nudum, densissime flosculis obsitum, Hermaphroditus. Perianthium inferum, monophyllum, tubuloso-clavatum, compresso- angulatum , incurpatum, ore angustato , pubescens, persistens , latere interiori usque ad basin fissum, arcte amplectens germen unde affini- tas cum paleis receptaculi in aliis. Corolla monopetala, alba, mar- cescens,- æqualis: Tubus tenuis, longitudine perianthii, Limbus campanulatus , quinquefidns: lacintis acutis, recurvis. Anthera tu- bulosa, corolla parum longior, pallide flava, quinquedentata. Ger- men oblongum, perianthio duplo brevius, corolliferum, Stylus longitu- dine staminum, Stigma bifidum, recurvum, album. Pericarpium e perian- thio immutato, demum semen dimittens, persistens. Semen unicum, ob- longum, utrinqueattenuatum, parum incurpum, nigrum, Pappus nullus. Foemineus. Perianthium Aermaphroditi. Corolla minutissima, vix colorata, marceseens. Tubus longitudine calycis. Limbus campanulatus, quin- quefidus, latere interno fissura profundiore: laciniis obtusis recur- vis. Germen hermaphroditi. Stylus corolla parum longior. Stigma bifidum, recurvum. Pericarpium, semen, pappus wt in hermaphro- dito, TA. 163 Cæsulia radicans Wild.: er sikkert samme Plante, men den bør danne en egen Slægt paa Grund af det firbladede fæl- les Bæger, det eenbladet klôvede egne Bæger, og især fordi den har Tvekiônsblomster i Skiven, Hunblomster i Randen. Om Beauvois Plante hörer hertil er mere tvivlsomt, da især Beskri- velsen afviger betydeligt. Da Slægten Wahlenbergia Schrader nok bör henföres under Campanula, som ogsaa Sprengel har antaget i sit Systema; saa har jeg paa nye opkaldt den beromle svenske Botaniker Wahlenberg, Prof. i Upsal. $. Den ligner ved förste Oiekast en Spermacoce: 7%. 335. BC. Ly Ala] SÆR T'es 1. E. PUNCTATA; caule erecto punctis et pilis albidis scabro, foliislanceolatis sessilibus strigilloso-scabris subserratis. S. Eclipta punctata; caule erecto scabro punctato, foliis lan- ceolalis sessilibus serratis. Wild. sp. pl. 5. 3. p. 2217. Pers. syn. 2. p. 470. | E. punctata; caule erecto punctato, foliis planis. Mant. p. 286. Syst. veg. ed. 14 p. 778. Bellis ramosa caule ramoso. Jacq. amer. 216. t. 129. Odiboi Incolis. Hist og her. Caulis herbaceus, erectus; ramis patentibus; articulatus, tetra= gono - teretiusculus, infra articulos tumidiusculus, purpurascens, punciis et pilis rigidis minutis albidis adpressis scaber, lineolis vagis passim adspersus. Folia opposita, sessilia, ovato-lanceola!a, subacuminato-serrata, oleracea, venosa, strigilloso-scabra, bi-sex- pollicaria, Inflorescentia terminalis vel alternatim axillaris. Pe- dunculi pollicares et ultra, erecti ut caulis subscabri, unijlori, bi- ni vel terni, uno cœæteris breviore. X 2 164 _Anthodium breve campanulalum foliolis decem- duodecim duplici serie alternis, subæqualibus, ovatis, acutis, strigillosis. Corolla composita alba, flosculis hermaphroditis numerosis in disco plano altitudine anthodii, femineis numerosis in. radio paulo longiore. Pericarpium: Anthodium in urceolum dilatatum. Receptaculum pa- leaceum: paleis angustissimis longitudine anthodii, persistentibus. Flos hermaphroditus. Corolla tubulosa, cyathiformis, quadrifida, erecta. Filamenta quatuor. Anthera tubulosa, longitudine limbi. Germen oblongum, apice bi-tridentatum, Stylus longitudine staminum. Stigma bifidum, patens. Semen oblongum , obtusum, compressum, scabrum, muticum, paleo suo paulo brepius. Flos foemineus. Corolla Zigulata, angustissima, integra vel emarginata. Pistil- lum simile hermaphrodito, limbo brevius. Semen trigonum, Th. 2. E. FILICAULIs; caule prostrato filiformi ramoso, fo- liis ovatis subserratis petiolatis subglabris, floribus conicis. &. ‘ I og ved Aquapim. Caulis herbaceus, prostratus, subramosus, teres, pilosiusculus, semipedalis. Folia opposita, ovata, attenuata in petiolum, obsolete et remote serrata, trinervia, venosa, glabra vel utrinque pilosiuscula, pollicaria. Flores solitarit axillares, pedunculis ex alis alternis, longitudine petiolorum. Anthodium hemisphericum, octophyllum: foliolis oblongis. Co- rolla composita æqualis, radiata, lutea: -corollulis numerosis her- maphroditis in disco conico; feeminets circiter octo in radio. ? Floris hermaphroditi corolla tubulosa, quadrifida, laciniis acu- tis, patentibus, exteriori reflexa ; persistens. Filamenta quatuor. Anthera cylindrica, corolla brevior. Germen oblongum, compres- sum. Stylus longitudine tubi. Stigma bifidum. Semen oblongum, ob- tusum, cuneatum, compressum, trigonum: angulis tenuissime marginalis. 165 ‘ Floris foeminei corolla ligulata, anthodio brevior, tubo tenui , limbo ovato, obsolete tridentato, persistens. Semen oblongum, tri- * quetrum angulis tenuissime marginalis. Pappus utriusque nullus, Receptaculum conicum, paleaceum: paleis longitudine tubi co- rolle , carinato-compressis, germen et tubum corollæ fere vaginanti- bus, cumque his deciduis. Th. I Habitus og Blomstens Form ligner den meget Spilan- thus uliginosus; men Beskrivelsen viser at det er en Eclip- ta 2 226:FERBESIN'A. 1. V. CILIATA; foliis oppositis ovato-lanceolatis serra- tis triplinerviis subpetiolatis supra scabris subtus villosis, pedun- culis brevibus axillaribus unifloris, foliolis calycinis internis gla- bris apice rotundato pilis albidis ciliatis, caule trichotomo. 4%. Hist og her. Caulis erectus: herbaceus, teiragonus, trichotomus , pilostusculus, scabridus ; articuli intumescentes: rami dichotomi, laxi, subhirsuti. Folia opposita, ovata, scrrata, triplinervia, in petiolum brevem de- sinentia, scabra pilis rigidis albidis adpressis, superiora ovato- lanceolata subtus villoso -tomentosa. Petioli breves, ciliati, subtus convexi. Pedunculi solitarii, axillares, subpollicares, hirsutiusculi. Flores superiores fere sessiles, foliolis binis lineari-lanceolatis hir- "sutis suffulti. Anthodium polyphyllum : foliolis in duplici serie: foliola externa sex- septem, lanceolata, acuta, hirta: interna externis haud breviora, oblonga, rolundato-obtusa, submucronata, concava, dorso glabra vel parum pubescenlia, apice et margine pilis albidis copiosis ciliata. Corolla composita conico- globularis anthodio paulo longior, Corol- lule tubulosæ, quinquefide : laciniis patentibus ; paleis oblongis ob- tusis longioribus, SS. 166 Nermer sig til Verbesina dichotoma, men hos denne er Stænglen dichotomisk deelt, det fælles Bæger enkelt, Bægerbla- dene haarede ikke randhaarede. S. 207) SBU PETA DM USE 1. B. SCANDENS; foliis cordato - ovatis grosse inæquali- ter serratis trinerviis basi truncatis scaberrimis, petiolis filifor- mibus, pedunculis solitariis terminalibus axillaribusque, caule herbaceo. S. Almindelig, blomstrer i den frngtbare Aarstid. Caulis herbaceus, obsolete tetragonus, scaber, scandens, Folia opposita, _ _ remota, petiolata, ovato-cordata, acuminata, basi truncata, inequa- liter serrata: serraturis nonnullis versus basin maximis ; trinervia , venosa, scaberrima, bi-tripollicaria. Petiolus filiformis, pollicaris parum ultra. -Peduncalus uniflorus, terminalis vel in axillis supre- mis, solitarius. Flores magnitudine fere Chrysanthemi segetum. Anthodium hemisphcericum, imbricatum, scabrum: squamis oblon- gis versus apicem yix latioribus, acutiusculis, supra medium squar- rosis, Corolla composita radiata, radio eirciter decemfloro, æqua- dis, vitellina. Corolla propria hermaphrodita tubulosa, calyce pa- rum longior, quinquefida: laciniis acutis erectis, Stamina corolla parum longiora anthera nigricante. Germen ovalum, coronatum pappo simplici eorolla multo breviore. Stylus longitudine staminum. Stigma bifidum, revolutum. Corolla foeminea ligulata: tubo longi- tudine calycis ; limbo oblongo, sensim leviter dilatato, truncato, tri- dentato, supra sulcis subtus carinis duabus notato, parum recurvo, Stylus Zongitudine tubi. Pericarpium: anthodium reflexum. Semen obconicum, angulatum, paleo suo dimidio brevius: pappo setaceo brevi. Receptaculum fructiferum hemisphericum, paleaceum: pa- leis longitudine anthodii, superne latioribus, acuminatis Th, 167 FR Use BabA NE A: 228. CORONOCARPUS. Recepiaculum paleaceum. Pappus: coronula ciliata. Calyx im- bricatus foliolis squarrosis. Corolle radii octo neutre. SS, 1. C. HeELIANTHOIDES; foliis ovato-lanceolatis acutis ser- rulatis triplinerviis scabris, petiolis brevibus ciliatis, pedunculis axillaribus vel in dichotomia ramorum elongatis unifloris, caule herbaceo. S. Wedelia africana Persoon Synop. 2 p. 490? Palisot- Beauvois Flore d’Oware et de Benin. T. 2. p. 19 Tab. LXIX? Hist og her i god Jord; blomstrer i Juni og Juli. Radix simplex»radiculis plurimis. Caulis herbaceus, tetragonus, inferne brachiatus, superne dichotomus : ramis procumbentibus, tere- tiusculis, pilosis, scaberrimis. Folia opposita, ovato- lanceolata, leviter in petiolum desinentia, triplinervia, venosa, denticulata (serru- lata), scabra, Flores solitarii, pedunculati in axillis foliorum vel dichotomia ramorum. Pedunculus elongatus, erectus, griseo - hirtus. Anthodium imbricatum e squamis linearibus acutis, basi erectis ceterum subfoliaceis , pilosiusculis, squarrosis, externis longioribus. Corolla composita, radiata, æqualis, alba, flosculis plurimis in disco, foemineis octo in radio. 3 Corolla hermaphrodita anthodio vix longior; tubo brevi, fauce oblongo subventricoso ; limbo quinquefido, acuto, recurvo, Filamenta guingue tubo inserta. Anthera tubulosa, atro-siolacea, fauce pa- rum longior, Germen lineare, paleo receptaculi obvolutum, Stylus longitudine staminum, Stigma bifidum, revolutum, album. Semen oblongum, obtusum, inferne angustius, compressum, anceps, lave, nigrum, argenteo-sericeum: Pappus coronula aristis brepissimis ciliata, Corolla foeminea tubo brevi, limbo ligulato ovato plano bidentato, Germen tenue absque stylo et stigmate. Semen: rudimentum. 168 Pericarpium: Anthodium vix mutatum, patentissimum. Receptaculum planum, paleaceum: paleis fere longitudine an- thodii , ovatis, concavis, scariosis, singula basi singuli floris. Th, Ligner i Udseende en Helianthus. S. 229. SCLEROCARPUS. 1. S. ÅFRICANUS; foliis alternis ovatis serratis acutis trinerviis scabris breve petiolatis, floribus terminalibus sessili- bus solitariis, seminibus ovatis subcurvis calvis. S. S. africanus. Syst. veg. ed. 14. p. 783. Jacq. act. hely. 9) P- 94. t ak 1: Icon. rar. 2.4. 276: | Wald. jap. pl: 32 p- 2261. Pers. syn. 2. p. 479. Horn. Hort. 2. p. 845. Hist og her. Caulis herbaceus , pedalis, teres, piloso-scaber, strictus, ramosus: ramis allernis patentibus. Folia alterna, ovata, ‘acuta, leviter in petiolum brevem desinentia, remote serrata, trinervia, rugoso-venosa, piloso-scabra, bipollicaria, Stipule nulle. Pedunculus floriferus brevissimus terminalis uniflorus, deinde ex axillo.folii elongatus, oppositifolius, pollicaris evadit. Anthodium hexaphyllum , patens, foliolis folio caulino simillimis, tribus externis fere hujus magnitudine, tribus internis multo mino- ribus. Corolla uniformis, flosculis circiter decem hermaphroditis tribus sterilibus intra foliola interna anthodü. Receptaculum palea- ceum, planum. Perianthium wniflorum, inferum, ventricosum, superne tubu- losum, ore obsolete dentato, pilosiusculum, proprie e palea arcte ob- volvente germen factum. Corolla germini insidens, perianthio fere duplo aliior , tubulosa, quinquefida, erecta, pubescens, lutea, mar- cescens. Filamenta guingue in tubo corollæ. Anthera tubulosa, ni- gricans , obsolete quinquearistata, in fauce eorolle. Germen oblon- gum; perianthio brevius. Stylus longitudine corolle. Stigma bifi- dum , patens, Pericarpium: Perianthium induratum, yerrucoso-sca- 169 — brum, arcte amplectens semen. Semen wnicum, ovalum, apice alle- nuatum, nigrum, calyum. | Calyx flosculi sterilis nullus, Corolla supera, tubo brevi, limbo ligulato , subrotundo - emarginato, luteo; caduca. Germen sterile , tenue, persistens, Th, G YN-AN D KR LA. MONANDRIA. 230 CANN A. 1. C. RuBRA; calycis foliolis obiongis obtusis, corolla sexpartita, foliis ovato-oblongis utrinque acutis costatis. Wild, Enumer. 1. p. 1. Horn. hort. 1. p. 4. C. indica. y. coccinea; petalis interioribus erectis cocci- neis, nectarii lacinia revoluta lutea, lineolis rubicundis irrorata, foliis ovato-ellipticis. Ait. hort. Kew. 1. p, 1. Canna coccinea; foliis ovatis nervosis, bracteis ovatis pul- verulentis. Pers. syn. 1. p. 1. Mill. dict. | Hist og her i Aquapim. 231. A M O M U M. 1. À. ZINGIBER; scapo mediocri, spica ovala, foliis li- neari-lanceolatis. Swartz. obs. p. 2. Pers. syn. 1. p. 2. Amomum Zingiber; scapo nudo, spica ovata, squamis ovatis, foliis lanceolatis ad apicem margine ciliatis. Wild. sp. pl. 1. p. & Horn. Horb ı.:n, 4. ; Vid, Sel. phys. og mathem. Skr. IV, Deel. Y 170 A. scapo nudo, spica ovata. Hort. cliff. 5. Hort. ups. 1. Flor. Zey!. 5. Mater. med. 55. Roy. lugd. ı2. Mill. dict. n. ı. Jacq. hort. t. 74. optima. Zingiber majus. Rumph. amb. 5. p. 156. t. 66. f, 1. Zingiber. Bauhin, pin. 55. Brown. jam. 110. Inschir Rheed. mal.; 11, p..9a. t. 12. Dyrkes. 2. A.Granum paradisi; scapo ramoso laxo, foliis ovatis. Wild. spec. Tips” Pers. SYES pE, A. scapo ramoso brevissimo, Mat. med. p. 54. Blackw. 1585. Ait RW. pos: Grana paradisi officinarum. Bauh. pin. 415. Elettari. 2. Rheed. mal. 11. t. 6. Paa skyggefulde Steder i Aquapim. Fröene bruges paa forskiellig Maade af de Indfödte deels i oeconomisk deels i medicinsk Henseende. 25255 0.0: ST TAS: 1. C. ÅRABICUS; foliis utrinque glabris, spica pauciflora, squamis apice foliaceis, summis fastigiatis. Wild. sp. pl. 1. p. 10. Pers. syn. 1. p. 2. Horn. Hort. 1, p. 4. C. glabratus; Swartz. Prod. 11. Costus; Hort. ups. 2. Mater. med. p. 54. Mill. dict. no. 1. Roy. lugdb. 11. Blackw. t. 594 Hist og her i Aquapim. Perianthium superum, monophyllum , tubulosum, erectum, semi- trifidum: dentibus acutis, tubo compressiusculo, obsolete trigono. Corolla externa tripartita: tubus vix longitudine calycis. Petala orala, concava, erecta, calyce fere triplo longiora, petalo supertort 171 vix latiori. Corolla interna bipartita, ringens: labium superius lanceolatum , concavum, longitudine corollæ exterioris, labio inferiori incumbens, apice reflexo: labium inferius Zatius et longius, latert- bus tubuloso-conniventibus labium superius amplexantibus, margine purpureo crispato, intus medio longitudinaliter luteum. Filamenta nulla, Antheræ geminæ, oblongæ, longitudinaliter interne labio superiori corollæ interioris adnaiæ. Stylus Jiliformis, altitudine antherarum, quas intertransit. Stigma bilobum Th, 33. LU RG GM A. 1. C. LoncA: foliis lanceolatis: nervis lateralibus nu- merosissimis. Wild. sp. pl. 1. p. 14. Pers. syn. 1. p. 4. Horn: Hort. 1. p..5. Mat. med. p. 55. Blackw. t. 596. C. foliis lanceolatis utrinque acuminatis: nervis laterali- bus numerosissimis. Roy. lugdb. 12. Flor. zeyl. 7. rum. C. radice longa. Herm. lugdb. 208. t. 209. Amomum Curcuma; scapo spathis laxis ex centro folio- Murr. syst. veg. p. 50. Jacq. hort. vind. 5. p. 5. t. 4. Manjella-kua. Rheed. mal. 2. p. 21. t. ıı. Kua Rheed. mal. II. t. 7.2? Dyrkes. 254 ORCHIS. 1. ©. Firicornis; labello tripartito: laciniis æqualibus filiformibus; calcare filiformi germine duplo longiori, radicibus testiculatis. Th. Paa fugtige Steder. Blomstrer i Juli. Bulbus ovatus magnitudine Grossulariæ nec non radiculi nonnulli simplices, Bulbus futurcee plante sæpius radiculo brevi adnexus est; bulbus autem materne plante rarissime adest. Caulis pedalis vs 172 teres, tenuis, stricius. Folia omnia caulina, remota, oblongo - lan- ceolata, basi vaginantia, superiora sensim minora, sessilia, Va- gina infima sæpius aphylla albida viride senosa. Racemus contor- zus, quadri-sexpollicaris , pedicellis decem viginti longitudine germi- num. Bracteæ sessiles, longitudine pedicellorum, sensim acutce, erectæ. Perianthium viride, triphyllum: foliolis lateralibus duplo majori- bus oblongis, sursum falcalis, versus apicem latioribus, obtusiuscu- lis, reflexis : foliolo intermedio ovato, acuto, concavo, erecto. (Anne merito tribus his foliolis ante explicalionem tegumentum externum flo- ris efficientibus perianthii nomen tribuitur ?). Corolla tripetala, fla- vo-virens: petala lateralia minora, oblonga, sursum falcata, erecta, ‘longitudine folioli intermedii calycis cum quo quasi galeam formant: petalum tertium sew infimum deflexum, longitudine germinis, tripar- titum: laciniis cequalibus linearibus ‘teretiusculis , intermedia pendula, lateralibus ad latera divergentibus, Nectarii corniculum germine du- plo longius, tenue, filiforme, obtusum, versus fundum leviter am- pliatum, arcuatum, inferne receptaculo affixum ore in fundo floris bilabiato; labio inferiori intra basin petali inferioris bipartito laci- niis teretiusculis erectis; labio superiori guadrifido laciniis obtusis reflexis, intermediis latioribus stylo duplo brevioribus eumque repri- mentibus, Filamentum unicum, membranaceum, obtusum, mucrona- tum, galea obtectum, inferne stylo adnatum, Antheræ binæ 3 mem- branaceæ, ovate, interne filamento adnate, antice fissura longitu- dinali dehiscentes. Pollen magnum, pyramidatum, cohærens, fla~ vum. Germen inferum, calyce duplo longius , oblongum, angulatum, utrinque angustatum, curyalum, contorlum. Stylus dongitudine fila- menti, linearis , compressus , inter antheras reflexus, antice carinatus basi, Stigma terminale, obsolete emarginatum. Capsula oblonga, obtuse tricarinata, unilocularis, trivalpis. Semina numerosa, mini- ma, scobiformia, Th. Jeg er noget i Tvivl om Planten bör henföres til Orchis Slæsten, S. 203 258, BDO RUM. 1. L. ARTICULATUM; scapo multifloro, limbo nectarii _trilobo, cornu brevi, bulbis articulatis. S. Jangkosno Incolis. - Hist og her. Bulbus Aorizontalis, solidus, oblongus, bi-tripollicaris, horizon- taliter compressiusculus, albidus, supra nudus, subtus radiculis pau- cis filiformibus coriaceis, albis, lineis fuscis distantibus oblique annulatus, ex allera extremitate primo scapum, ad cujus latus deinde caulem foliosum profert, fructificatione perfecta scapus et folia marcescunt, et caulis declinatus terram intrat, ubi in bulbum anni J'uturi transmutatur, quo fit ut bulbi duo-quatuor raro plures quasi articulis contractis cohæreant. Parenchyma wii in orchidibus gluti- noso-carnosum, albidum, in lamellas resectum, pelluciduñ, subino- dorum, masticatione utplurimum liquescens, primo insipidum, deinde amarum, denique acre. Scapus bi-qudripedalis, erectus, teres, gla- “berrimus , alro-purpurascens , spathis remolis marcescentibus vagind- tus. Racemus simplex, elongatus, sedecim-trigintaflorus, pedicel- lis brevissimis. Bracteæ solitarice fere germinis longiludine, sessi- les, in acumen angustate, marcescentes. Calyx nullus. Petala quinque, longitudine germinis, oblongo- lanceolata, sapius contorta, incarnata, tria externa parum lon- giora, reflexa: uno superiori et duobus lateralibus; duo interna erecto-patula, exterioribus alterna, Nectarium deorsum intra petala lateralia insertum, monophyllum bast in corniculum breve conicum productum , limbo trilobo longitudine corolle: lobo medio ovato ob- uso, violaceo, deflexo, lateribus reflexis, apice incuryo, margine crispo, disco interne lineis longitudinalibus callosis crispis, rugosis- simo, bast tuberculato, externe levi; lobis lateralibus duplo fere mi- noribus, rotundatis, planis, lavibus, subcoloratis, erecto - patulis. Germen inferum, lineare, tenue, striato-sulcalum, contortum, atro- 174 purpureum, pollicare. Stylus corolla duplo brevior, erectus, car- nosus, sesquilineam latus, compressus, antice planus, postice obtu- sangulus, apice rotundatus, acutus, viridis. Stigma Jdatere ante- riori infra apicem styli cavitas oblonga iransversa mucosa, Fila- mentum unicum, bifidum, antice infra apicem ‘styl supra fossam sligmaticam insertum, brepissimum, Anthere bine, subrotundeæ, compressæ, luteæ, hine basi fissura dehiscentes, erecte, ante an- thesin calyptra communi decidua tectæ. Th. 9. i. CILIATUM; scapo multifloro, nectario cyathiformi denticulo excavato, ore truncato ciliato. S. Hist og her. Scapus erectus, teres, glaberrimus, glaucus, Racemus simplev, elongatus, floribus sedecim-triginta, brevissime pedicellatis, distan- tibus, Bracteæ solitariæ, germine duplo breviores, sessiles, lan- ceolate. Calyx nullus. Petala quinque, longitudine fere germinis, ellip- tico-lanceolata, plana, subyiridia, omnia horizontaliter patentia, deorsum distantia, duo interna externis alterna et parum minora. Nectarium deorsum intra petala lateralia externa insertum, cyathi- forme, albidum: tubo horizontali basi ovato; fauce interne latere superiori pubescenti, inferiori denticulo externe excavalo; ore hinc corollæ affixo, inde truncato, ciliato, ad latere lobulo acuto erecto. Germen inferum, lineare, tenue, striato-sulcatum, contorlum, vi- ride, semipollicare. Stylus corolla duplo brevior, adscendens, car- nosus, elongato-pyramidatus, antice planus, postice obtusangulus. Stigma capilas mucosa latere anteriori infra apicem siyli. Filamen- tum unicum, brevissimum, indivisum, lateri anteriori styli inter apicem et cavitatem stigmaticam insertum, Antheræ duce, subro- tunde , luteæ, ad lentem hine basi fissæ, ante anthesin calyptra communi decidua teciæ. Th. San 175 M'O:N4OME € TA, TRIANDRIA. Saar: PLET 24. ‘1. T. ÅUSTRALIS; foliis ensiformibus inferne subplano- semiteretibus spica subinterrupta subæqualibus, spica mascula spathis marcescentibus interrupta. 8S, | Käsämæ Incolis. Ved Quitta. Radix repens. Culmus orgyalis ultrave, vaginatus, superne nu- dus, teres, glaberrimus. Folia spica fere breviora, linearia, apice ensiformia plana, inferne subplano-semiteretia, six semipollicem lata, basi culmi distiche-vaginanlia. Spica masculina terminalis cy- lindrica: floribus dense digestis, spatha una alterave marcescente in- terrupta. Spica foeminea infra masculinam vix semipollicem remota, paulo brevior et crassior. Masculinus. Calyx nullus, ni pili receptaculi ante explicationem stamina invol- ventes. Corolla nulla. Filamentum bi-trifidum. Antheræ totidem, ob- longe, tereti-tetragonæ, quadrisulcate, glandula viridi terminate, longitudine filamenti. Foemineus. Calyx et Corolla wt in mare, Germen oblongum, sete insidens, Stylus subulatus, deciduus. Stigma capillare. Semen unicum, obo- vatum, obtusum, compressum, insidens setce cujus bast pappus capil- laris simplex eadem longitudine. Th. Ligner meget de andre Arter; men ved det afbrudte Ax adskilles den fra T. latifolia og angustifolia. Mon forskiellig fra 7. domingensis. Pers. Syn. 2. p. 5.? yh Gas Pers. Mill. 490, natis 176 27. Z E A 1. Z. Mays; foliis integerrimis. Wild. sp. pl. 4. p. 200. syn. 2. p. 555. Horn. hort. 2. p. 877. | | Zea; Hort. cliff. 457. Hort. ups. 291. Roy. lugdb. dict. Blackw. t. 547 a. b. Kniph. cent. 5. No. gg. Frumentum indicum Mays dictum. Bauh. pin. 25. theatr. F7 73. \ Frumentum indicum. Cam. epit. 186. Dodon. pempt. 509. Dyrkes. 23841070 TENTE, ne 2. O. BREVIFOLIA; foliis ovato-lato-lanceolatis acumi- novemnerviis vaginisque villoso - pubescentibus, glumis striatis glabris. 8. Paa skyggefulde Steder. Culmus erectus subramosus, teres, geniculatus geniculis simpli- cibus distantibus. Folia ovato-lato-lanceolata, acuminata, basi oblique rotundato- truncata, novemnervia, giabra, subtus linea- ta, villosiuscula, quinquepollicaria, duos pollices fere lata. Va- gina arcta, striata, pubescens, Petiolus brevissimus, pilosus. Pa- nicula simplex vel gemina, erecta, terminalis, multiflora, Tachi- des cum pedicellis angulatis piloso-scabridis, Pedicelli forum fo - mineorum incrassati, obconici. Masculi flores decidui. " Foeminei flores. Gluma externa ovata 3 longe ei angustissime acuminala , nervoso- striata, glabra. Gluma interna ovata, acuta, glabra, Corolla coriaceo-lapidea, ovata, obtusa, glaberrima, nitidissima, persi- stens ; valvula externa major marginibus involutis valvula interna brevior convoluta semen includens. SS. 77 Olyra latifolia Lin. adskilles fra vor Plante ved smalle linieformige ikke ægformige Blade, som ere 7 Tommer lange 13 Tomme brede; derhos at Bægerbælgene paa Hunblomsten ere duun- haarede og randhaarede, lancetformige, med mindre tydelige Ner- ver og kortere Spids. S. 2399 8 C LE RE A. 1. S. VERRUCOSA; culmo erecto triquetro inferne glabro superne marginibus scabridis, foliis lineari-lato-lanceolatis ner- vosis pubescentibus margine serrulato carinaque scabris, semi- nibus muricatis. S. Scleria verrucosa; culmo triquetro scabriusculo, foliis la- to-lanceolatis subtus pubescentibus margine hispidis, paniculis terminalibus et axillaribus elongatis, pedunculis communibus hi- spidis, nucibus verrucosis mucrone nigro deciduo instructis. Wild,’ sp.. pl. 47p. 310. Scleria verrucosa; culmo triquetro scabriusculo, foliis la- to-lanceolatis subtus pubescentibus margine hispidis, pedunculis communibus hispidis, nucibus verrucosis mucrone nigro deci- duo instructis. Pers. syn. 2, p. 547. Paa noget fagtige Steder ved Aquapim. Culmus erectus, triqueter, inferne glaber, superne angulis re- irorsum serrulatis, scaber, striatus. Folia lineari -lato-lanceolata, utrinque pubescentia, nervosa, ope lentis serrulata serraturis selo- sts, costa scabra, pedalia et ultra, superiora sensim minora, ore raginæ membranacece pubescenti, Pedunculi alterni, remoti, erecti, paniculati, folio suffulti, interstitiis longiores, scabridi: partiales hispido - pubescentes, patentes. Flores congesti; masculini breve pe- dicellati; fæminei sessiles. Bracteæ Zanceolato - lineares, subcapil- laceæ, floribus haud longiores, carinatæ , pubescentes, ciliate, Fid. Sel. phys. og mathem. Skr, IV. Deel. Z 178 Masculini flores. Gluma calycina tetra-pentaphylla imbricata multiflora: foliola exteriora ovaia, cancava, acutiuscula, carinata, interioribus oblon- gis membranaceis obtusis breviora. Gluma corollina di-triphylla; Joliola oblonga obtusa, membranacea, calycinis longiora. Fila- menta gluma longiora. Feminei flores, Gluma calycina zeiraphylla, imbricata, uniflora: foliola ovata, concava, acuta, costata, exteriora multo breviora. Gluma corollina diphylla: foliola concava, acuta, interna major submucronata, costata. Nux Coriandro major, fere Piperis albi magnitudine, orbiculato-ovata, nitida, punctis elevatis exasperata, stylo conico-subulato, nigro-fusco, subpersistente; basi annulo prominente crassiusculo, margine obtuso ciliato loco receptaculi cincta. SS. p40. T RAGT 4% 1. T. MONADELPHA; foliis cordiformibus acuminatis ser- ratis supra pilosis subtus subnudis, petiolis pilosis, caule recto piloso. 8. I og ved Aquapim. Caulis herbaceus, simplex, erectus, teres , pilosus , linea pube- scenti subtus a petiolo decurrente. Folia alterna cordiformia (lato- cordata) acuminata, serrata, venosa, supra pilosa, subtus sub- nuda, tri-quadripollicaria. Petiolus pix longitudine folii, supra sulco, pilosus, pubescens. Stipule gemine. Flores masculini mi- nulissimi, collecti in spicam axillarem, breve pedunculatam, fili- Jormem, laxam, bi-tripollicarem. Foemineorum racemus terminalis, compositus, spithameus; pedunculis plurimis simplieiter racemosis, versus apicem sensim brevioribus, floribus brevissime pedicellatis, passim glomeratis, 179 4 Flores masculini. Perianthium tetraphyllum: foliolis subrotundis, obtusis, conca- vis. Corolla nud/a, Filamentum monadelphum antheris quatuor ? Flores foeminei. Perianthium minimum , quinquepartitum, acutum, reflexum, per- sistens, Corolla nulla, _Germen subrotundum , magnum, trigonum, Stylus nullus. Stigma penicilliforme, persistens. Capsula vix mag- nitudine seminis Coriandri, tricocca, trilocularis: loculis bivalvi- bus, monospermis. Semen ovatum. Th, Burde maaskee udgiôre en egen Slægt, formedelst det fiir- bladede Bæger, de sammenvoxne Stövtraade med omtrent 4 Stôvknappe i Hanblomsten; det femfligede Bæger, det mang- lende Griflel og det penselformige Ar i Hunblomsten. S. PEN OT ASN DER TA; ohn Lael), nes 1. I. SCABRA; foliis subhastato- cordatis angulatis quin- quelobisve scaberrimis, fructu ovato-oblongo læviusculo pu- bescenti. S. Ved Strand-Negerierne, blandt Cactus Tuna. Caulis herbaeeus, scandens, filiformis, quinquangularis, pu- bescens. Folia alterna, subhastato-cordata, angulaio vel fisso- quinqueloba: lobis acutis, medio acuminato, posticis sepius rotun- datis; denticulata, quinqvenervia, venosa, scaberrima, palmaria vel parum majora. Petiolus dimidio folii longitudine. Cirrnus /a- terifolius bi-tri-quadrifidus. Inflorescentia axillaris, simplex, ra- cemosa, elongata. Flores fa@minei sepius solitarii, bast pedunculi brevissime pedicellati, masculini nonnulli Cucumis sativi duplo ma- Jores. Bracteæ solitariæ, oblongæ, parve, extus glanduloso-ver- FUCOE. Z 2 = Slægt. longe 180 Perianthium turbinatum, quinquefidum ; laciniis lanceolatis, pu- bescentibus, patentibus. Corolla quinquepartita segmentis obo- valis, obtusis, nervoso-venosis, rugosis, vasis extus pubescenti- bus, basi calycis adnatis, eoque triplo longioribus, patentissi- mis lapis. Filamenta quinque, distincta, longitudine calycis, apice dedalea, rima marginal pollinifera, patula. Flores fæminei. Perianthium maris, at extus glanduloso-verrucosum. Corolla maris. Filamentorum rudimenta quinque sæpius. Germen inferum oblongum, tomentosum. Stylus columnaris, longitudine calycis, tri- — Jidus. Stigmata latiuscula, bifida, margine extrorsum spectantia, bifida, Bacca magnitudine Cucumeris sativi, obovato - oblonga, leviuscula, pubescens, trilocularis: loculis distantibus, inanibus, fareta gelatina intermixta Jibris tenacissimis reticulate contextis, semina in axe et dissepimentis nec in peripheria aut loculis ge- rens. Semina plurima, ovalia, compressa, submembranaceo - mar- ginata, basi utrinque bituberculata. Th, Jeg er tvivlsom om denne Art ikke burde udgiôre en egen S. 242 HA Y NE A. S. Masculi, Calyx quinquefidus. Corolla nulla. Stamina quinque elastice dissilientia revoluta. Foeminei. Calyx quadrifidus. Corolla nulla. Styli tres raro uni- cus, Pericarpium membranaceum, evalve, semen unicum continens. ı. H. OvALIFoLIA; foliis ovatis serratis hispidiusculis petiolatis, racemis axillaribus. S. I Nærheden af Aquapim. Radix repens, Caulis herbaceus, teretiusculus, glaber, sæpe passim hispidus, simplex. Folia alterna, ovata > sensim in acu- men attenuata, acuta, eequaliter et grosse crenata, trinervia, pi- loso- pubescentia, costata, venosa, scabriuscula, quadri - sexpolli- 18I caria, Petiolus dimidia folii longitudine, teretiusculus, scaber pilis basi vesiculosis, supra sulco, Stipula solitaria, intrafoliacea, ses- silis , acuminata, bifida. Inflorescentia masculina: Pedunculus axil- laris, teres, pilosus, elongatus et tandem folii longitudine: flori- bus breve pedicellatis confertis in capitula duo-tria quorum unum terminale, cœtera lateralia. Inflorescentia foeminea: Pedunculus in axillis inferioribus petiolo brevior, tenuis, floribus breve pedicella- tis passim collectis. Flores masculini. Calyx quinquefidus, basi turbinatus: laciniis patentibus, acutis, Corolla nulla, Filamenta quinque, calyce duplo longiora, viridia, revoluta, ad lentem transversim rugosa, Antheræ subrotundæ, didy- mæ, alba. (More Parietariæ officinalis stamina elastice dissiliunt, pulveremque seminalem dispergunt), Pistillum corpusculum obtusum in centro floris. Flores fæminei. Calyx qudrifidus, acutus, persistens. Corolla nulla, Germen intra calycem clausum. Styli tres raro unus, calyce duplo longio- res, pubescentes, marcescentes. Stigmata simplicissima, acuta, Pericarpium membranaceum, marginatum, obovatum, compresso- planum, basi acutum et calyce cinctum, evalve, medio semen uni- cum continens. Th. Da ildenows Haynea af Persoon og andre benævnes med Aublets ældre Navn; saa har jeg paa nye opkaldt Professor Hayne i Berlin. S. 245. AMARANTHUS. 1. A. POLYSTACHYUS; glomerulis triandris spicatis, spi- eis axillaribus, foliis deltoideo - ovato-lanceolatis emarginatis. Wilden. sp. pl. 5. p. 585. Persoon. synops. 2. p. 560. Kuppei kirei. Tamul. Maja. Incolis Guin. Hist og her. 182 Caulis herbaceus, subramosus, teretiusculus, striatus, glaberri- mus, erectus: ramis inferioribus procumbentibus. Folia alterna, oleracea, deltoideo-ovata (sublanceolata) angulo baseos acuto, late- ralibus rotundatis , apicis emarginalo (sæpe cum mucrone) ; integer- rima, glaberrima, bi-quadripollicaria. Petiolus folii fere longi- tudine. Stipule nullæ. Inflorescentia axillaris et terminalis, com- posita, subramosa. Pedunculus communis elongatus, tectus glome- rulis sensim elongatis in racemulos involutos: pedunculo geniculato- Îlexuoso ; Bracteis, solitariis, floribus minutissimis subsessilibus di- stichis sexu distincto. Flos masculinus. Perianthium triphyllum: foliolis oblongis acutis, carinato - con- cavis, Petala quinque foliolis calycinis simillima at duplo longioras patula. Filamenta tria longitudine corrollæ. Antheræ ovata, utrin- que emarginate, lute. Flos foemineus. ; Calyx et Corolla maris et conniventia et persistentia. Germen ovatum, acutum, rugosum. Stylus brevissimus, bifidus. Stigmata subacuta, Pericarpium: wiriculus rugosus magnitudine corollæ inclu- dentis. Semen unicum, lentiforme, nigrum, nitidum. Th. Bladene ligne tillavede næsten fuldkommen Spinat. Ne- gerne samle den vilde. Th. Den guineiske Plante siemmer fuldkommen overens med Exemplarer dra Ostindien. S. POLYANDRIA. DUR NCAA NS D TU MM 1. C EscuLENTUM; acaule, foliis peltatis cordatis, spa- tha ovato-lanceolata breviore. Wild. sp. pl. 4. p. 489.° ‘Pers. syn. 2. p. 575. | aes Caladium esculentum Ventenat. .” Arum esculentum; foliis-peltatis ovatis integerrimis, basi - emarginatis. Spec. pl. 1569. Hort. cliff. 455, Hort. ups, 280. Roy. lugd. 7. Mill. dict, No. 15. Arum minus nymphææ folium esculentum. Sloan. jam. 62. "Bist. -1. pe 169.0. 106. Fr Brassica brasiliana, foliis nymphææ. Bauh. pin. 111. Caladium aquatile, Rumph. amb. 5. p. 518. i. 110. f. 1. Dyrkes. . MONADELPHIA. 245. ACALYPAA. 1. A. FIMBRIATA; floribus foemineis ad basin spicæ ma- sculæ, involucris cordatis setaceo-serratis pilosis, foliis ovatis, longe acuminatis serratis pilosiusculis petiolo brevioribus. S. Hist og her. Caulis herbaceus ,- erectus, teretiusculus, villosus, notatus linea to- mentosa subius a petiolo decurrente. Folia alterna, ovaia, lineari- acuminata, basi subemarginata, @qualiter serrata, trinervoso-venosa, supra pilis rarius adspersa, subtus rasis pilosiusculis. Petioli folio longiores, subpilosi, Stipule geminæ, setacew, parva. Inflorescen- tia axillaris: Racemi bini raro solitarii, simplices, elongati, erecti, androgyni , inferne floribus nonnullis foemineis bracteatis minutissi- f mis, stylis tribus longissimis bi-trivepartitis capillaribus, superne masculis plurimis minutissimis ebracteatis. Bractex floriferce six Jlores occultantes, fructifere magne, ‘transverse ovales (cordatæ), setaceo - serrata, striate , pilis albidis longis obsite, lateribus con- niventibus , in sinu foventes capsulam, vix Coriandri magnitudine , 184 tricoccam, trilocularem: loculis bivalvibus elastice dehiscentibus, val- vis convolutis, Th. | I Habitus meget liig Acalypha ciliata Vahl. Symb. Bot. 1. p. 77. tab. 20, med hvilken /Vildenow med Urette har for- enet vor Plante (Sp. pl. 4. p. 522); hos 4. ciliata ere Hun- blomsterne mere nôgleformige og Axene meget kortere ; Bladene ved Blomsterne have længere og randhaarede Flige og Stæng- len er dybere furet. 8. 2. A? DENTATA; foliis cordatis subacuminatis dentatis supra subglabris subtus hirtis, racemis in ramulis terminalibus, caule fruticoso. S. Hist og her. Caulis fruticosus, ramosissimus; rami teretes, glauci, glabri: ra- muli juniores apice tomentoso - hirsuti. Folia cordato - oblonga, sub- acuminata, incequaliter dentata, supra pilis raris substellatis vestita, subtus hirta, subcana, trinervia, sesqui-bipollicaria et parum ultra. Petiolus pollicaris, hirtus. Stipule subsubulatæ, caduce. Racemus simplex in apice ramulorum ex axillis foliorum juniorum. Pedun- culus zeres, jiliformis, longitudine vix petioli, pedicellisgue subuni- Jloris hirtis. Masculi flores. Perianthium zezraphyllum: foliolis oblongis, membranaceis, dorso hirtis, Corolla nulla. Filamenta riginti-triginta, basi coalita, ni- gricantia. Antheræ subrotundæ, bilobæ, lutescentes, Fæminei flores. Perianthium subpentaphyllum: foliolis oblongo-lanceolatis, mem- branaceis, hirsutiusculis. Styli tres, fimbriati, divaricati, Capsula subrotundo -trigona, pubescens, basi calyce persistente, apice stylis ornata. ~ S. Blomsterne lugte som Convallaria majalis. Th. 0 LR o/ Jeg overlader til andre at afgidfe, om den hörer til denne Slægt eller bir udgiöre en egen. S. 2464 Gee LO: Or aN, 1. C. TRILOBATUM; foliis tri-quinquelobisve serratis utrin- que pilis stcllatis, ramis petiolisque superne dense pilosis canis, caule suffruticoso. 48. Croton trilobatum; foliis tri-quinquelobisve serratis subtus petiolisque pubescentibus, caule fruticoso. Wild. sp. pl. 4. p. 556. Croton trilobatum. Forsk. descript, 163. Schradera scandens. Wild. in Gmel. diar. hist. nat. 1.c.icon, Croton lobatum Palisot-Beauvois Flore d’Oware & de Be- nin. T. 1. p. 59 Tab. XXXVI? | Hist og her, ikke sielden. Blomstrer i den frugtbare Aarstid. Caulis pedalis, trichotomus, inter trichotomias alternatim ramo- ‘sus, teres, ramis teretibus superne pilis stellatis densissimis | sca- briusculis, canis. Folia cordata, superiora triloba, inferiora quin- queloba: lobis ovatis, utrinque angustatis, acuminatis, obtuse et inæqualiter serratis, utringue preesertim juniora pilis stellalis ad- spersis, scabris, costatis rugosiusculis, obscure venosis, intermediis majoribus ; tenella plicata. Petiolus longitudine folit vel ultra, te- res, supra sulcatus, scabriusculus, Stipule bine, parræ, selacee, divergentes, persistentes, Racemus in trichotomia caulis et ramo- rum solitarius, elongatus, erectus, filiformis. Pedunculus palmaris et ultra, angulatus, umbellulis adspersus. Umbellule bi-guinquefloree: involucro triphyllo, subulato, minuto. Masculi flores parvi diverso tempore erumpentes. Perianthium rotatum, profunde quinquefidum, obtusum , subcolo- ratum. Petala quinque vix calyce longiora, oblonga, obiusa, ru- Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IV. Deed. Aa 186 bra, versus basin utrinque argenteo - imbriata. Nectarium: glan- dulæ quingue, receptaculo extra corollam aflxe. Filamenta duode- cim, longitudine corollæ, subulata, basi connexa, divergentia. An- there subrotunde, didyme. Flores feminei masculinis multoties majores in umbellulis inferio- ribus solitaris, Peranthium campanulatum, quinquepartitum: foliolis lineari-ob- ovatis, acuiis, pubescentibus, persistentibus. Corolla nulla. Ger- men subrotundum, .villosum. Styli tres longitudine calycis, paten- tes, bifidi: laciniis tripartitis; marcescentes. Stigmata acuta. Th. Croton lobatum adskilles fra vor Plante derved at Haa- rene paa Bladene ere længere, enkeltstaaende sieldnere te sam- men og aldrig stierneformige; at Quistene og Bladstilkene oven- paa ere besatte med lange Haar og ikke med korte fiiltlignende Haar; at Bægerbladene paa Hunblomsten ere dobbelt saa lange og ikke hvidgraae. Persoon har derfor. neppe med Rette fore- net disse Planter. I Yahls Herbarium ligger en Plante under Navn af Croton trilobatum fundet af Forskal i Arabien som er aldeles vor Plante, undtagen at den er noget mindre, som de fleeste Planter derfra. 8. 247, SATR OP HA. 1. I. CurcAs; foliis cordatis angulatis. Wild sp. pl. 4. p. 560. @. GLABRATA; pedunculis glabris, pedicellis calycibus- que subglabris vel leviter pubescentibus. Hist og her. ; Caulis fruticosus, cortice levi cinereo, ramosus: ramulis folio- sis, glaberrimis, fragilibus, succo saponaceo lactescentibus. Polia 187 subrotundo -cordata, acuta, quinquangulata: angulis obtusis rarius acutis; sepe sublobata, quinquenervia, venosa, glabra (in angulis nervorum subtus subpubescentia). Petiolus teres, longitudine Jolii. Stipulæ nullæ. Inflorescentia in axillis ramorum (vel foliorum vel terminalis). Pedunculi bipollicares, dichotomo-corymbosi, floribus copiosis masculinis, fæmineis paucis in dichotomia. Bractex lineares ad divisuram, F Flores masculini. ” Perianthium quinguepartitum: laciniis oblongis, oblusis, urceolo corollæ adpressis, ejusdemque longitudine. Corolla monopetala pallide virens, magnitudine Convallariæ majalis. Tubus urceolatus intus sublanatus. Limbus quinquepartitus glaber ; laciniis obtusis reflexis, Filamenta decem in centro floris, longitudine urceoli corolle, fili- Jormia, erecta, omnia coalita: quinque exteriora parum breviora, Jere ad basin libera: quinque interiora in unum concreta apicibus vix distinetis. Antheræ oblonge, basi bifidæ, ereci@; quinque in- termediæ demum in stellulam horizontaliter patentes. Corpuscula nec- tarifera quinque ovata, lutea, in fundo corolla filamentis circumpo- sita, Pistilli rudimentum nullum. Flores faminei, Perianthium maris: Zacinits angustioribus, acutiusculis; persi- stens. Corolla maris, fere ad basin partita, Germen ovale, tri- gonum, glabrum. Stylus brevis, tripartitus, Stigmata obtusa, cras- siuscula, bifida. Nectarium: corpuscula quinque, obtusa, compressa, basin germinis cingentia. Capsula drupacea magnitudine pruni do- mesticæ, ovalis, obsolete tricocca, trilocularis, trivalvis. Nux so- litaria, ovata, hine convexa inde plana vel obtuse angulata, fo-. liolis primordialibus interne cotyledonibus adglutinatis. Th. Exemplarer fra Ostindien afvige fra vor Plante ved noget kortere Blomsterstilke og ved ct rustfarvet Laad paa Beger og Aa2 188 — ung Smaastilke; vestindiske Exemplarer nærme sig ved Delenes Glat- hed mere til vore. S. B46) SØN DP. a, i. J. MANIHOT; foliis indivisis tri-quinque-septemlobo- palmatis integerrimis, lobis ovato-lanceolatis acuminato-acutis subtus glaucis. SS. Jatropha Manihot; foliis indivisis tri-quinquelobo - palma- tis integerrimis subtus glaucis. Wild. spec. pl. 4. p. 562. Jatropha Manihot; foliis palmatis: lobis lanceolatis inte- gerrimis levibus. Lin. sp. pl. p. 1429. Pers. syn. 2. p. 587. Mill. dict. No. ı. J. foliis palmatis pentadactylis; radice conico-oblonga carne sublactea. Brown. jam. 549. | Ricinus minor, viticis obtuso folio, caule verrucoso, flore pentapetalo albido, ex cujus radice tuberosa, succo venenato turgida, americani panem conficiunt. Sloan. jam. 41. hist. 1. p. 190. t. 85. Manihot inodorum s. Yucca foliis canabinis. Bauh. pin. go. Pluk. alm. 241. 4 205.7 1: Manihot theveti, Yucca et Cassavi. Bauh. hist. 2. p. 794. Mer. surin. 4. tab. 4-5. Arbor succo venenato, radice esculenta. Bauh pin. 512. ‘Tournef. inst. 658. t. 458. _Dyrkes. Den guineiske Plante adskiller sig fra den indiske ved mindre Blade, som oventil ere mörkere, nedentil næsten. lys- blaae; og dernæst at Roden ikke er giftig. S. 189 aig. PHYLANTHUS. 1. P. ÅNGULATUS; foliis ovalibus obtusis basi- attenuatis glabris, junioribus oblongo-ovalibus mucronatis subtus venosis ; Doribus axillaribus aggregatis dioicis ramulis angulatis. S$. Lomo- Tjo Inc. Almindelig paa Sletterne i Nærheden af Havet. Frutex ramosissimus, tri-octopedalis: ramis obsolete angulatis, glabris, rubescentibus. Folia alterna, simplicia, ovdlia, obtusa Gu- niora oblongo-ovalia mucronata) basi acuta, venosa, glabra, sub- tus glauca, pollicaria, . Petiolus brevis, semiteres, insertus. Sti- pulæ sessiles, acute, minute, marcescentes. Pedunculi axillares, umiftori, longitudine petioli, aggregati, sensim florentes : masculorum umbella duodecim - vigintiquatuor -flora: fæminarum quadri-octo- flora. Hermaphroditus sterilis. Perianthium patens, quinquepartitum, laciniis ovatis, concavis , albescentibus, ‚Corolla nulla, Nectarium: glandulæ quinque intra divisuras calycis. Filamenta quinque, calyce duplo longiora, fili- Jormia, patula, calyci opposita, Antheræ subrotunde, lave, Germen nullum. Styli duo-tres, staminibus breviores. Stigmata simplicia, uncinato-reflexa, Femineus flos in diversa planta. Perianthium campanulatum, quinquefidum, laciniis ovatis, ob- tusis, margine albescenti, persistens, Corolla nulla. Nectarium: margo cingens basin germinis. Germen subrotundum, obtuse tri- gonum. Stylus subnullus. Stigmata tria persistentia, patula, la- cera, sphacelescentia. Bacca globosa magnitudine Pisi, alba, tri- locularis: loculis dispermis. Semina Ainc convexa, inde acutangu- la, poro fenestrata, Th. I Habitus ligner den meget Phyllanthus virosus, men hos denne ere Bladene elliptisk- egformige, de ældre noget ~ 400 spidse, de yngre som oftest udskaarne uden Braad, neden un- der netaarede; Quistene ere aabne graalige. Thonning taler ikke om at Froene skulde være giftige. 8. 2. P. Drorcus; foliis obovatis subretusis basi altenuatis glabris, floribus aggregatis dioicis; ramulis ancipitibus subte- _tragonis. | RÉ Voxer med den foregaaende. Frutex ramosissimus, dioicus: rami angulati ancipites subtetra- gont cinerascentes. Folia alterna, simplicia, fruticis N obovato - rotundata subretusa absque mucrone, basi attenuata; fru- licis feeminet ovalia obtusa, subtus glauca, pollicaria, Stipule et pedunculi antecedentis. Flores masculini e¢ feminini precedentis. Bacce albe, stylis tri= bus bifidis decumbentibus ornate, | Sikkert forskiellig fra den foregaaende Art ved Bladenes Form, Grenenes graae Farve og hele Habitus. Ogsaa denne er forskiellig fra P. virosus. 8. 3. P. POLYSPERMUS; foliis ovatis acutiusculis ramulisque glaberrimis sublucidis, floribus axillaribus aggregatis, baccis multilocularibus, loculis dispermis. 5S. Ved Quitta, sielden. Frutex #ri-oclopedalis, ramosissimus; ramis teretibus, superne obsolete angulatis, glabris, rufescentibus. Folia alterna, alterna- tim pinnata. Foliola septem-tredecim, petiolulata, ovata, integer- rima, reticulate venosa, glaberrima, (lucida), subtus glauca, pol- licaria. Petiolus zeres, floriferus. Stipula solitaria , extrafoliacea, tridentata, marcescens, inserlione petioli: partiales gemine, parve, sessiles, acute, Flores tres-sex pedunculati in alis foliolorum, quorum unus feemineus, cœteri masculi, I9I Masculus flos. Perianthium pentaphyllum: foliolis subrotundis concavis purpura- scentibus, subæqualibus: interioribus majoribus, Corolla nulla. Nectarium: glandulæ quinque, luteæ, calyci allernæ. Filamenta guinque, calyce breviora, subæqualia, sübcoalita, erecta. Antheræ oblonge@, pallidæ. Pistilli nullum rudimentum. Fæmineus flos. Calyx maris, marcescens, nec persistens. Corolla nulla. Nec- tarium maris. Staminum rudimentum sæpe adest. Germen subro- zundum, Styli null. Stigmata plura, sæpius' duodecim, simplicis- sima, erecta. Bacca vix Pisi magnitudine, subglobosa, depressa, violacea, multilocularis (duodecimlocularis). Semina in singulo lo- culo gemina alterum supra alterum, poro utrinque perforata, Th, Noksom forskiellig fra Ph. multiflorus, hvortil den nær- x MU sig. : S. 4. P. CAPILLARIS; foliis obovato-rotundis subsessilibus glaberrimis subtus glaucis, pedunculis subaggregatis capillaribus longitudine foliorum pendulis, ramis divergentibus. $. Voxer blot i fugtig og feed Jordbund, helst ved Buskad- serne i og omkring Aquapim. Radix simplex. Caulis frutescens, teres, pubescens, erectus, pe- dalis. et ultra: ramis alternis divergentibus, Folia alterna, alterna- tim pinnata, divergentia. Foliola duodecim -vigintiquatuor, bre- vissime petiolata, ovata, acutiuscula, costata, subsemipollicaria, extima sensim minora, glaberrima, subius glauca. Petiolus flifor- mis, pubescens, ex alis foliolorum floriferus. Stipula extrafoliacea, tridentata, marcescens: partiales minute , gemine ‘ad singulum fo- liolum. Inflorescentia petiolaris: floribus sepius ternis in singula axilla foliolorum, quorum versus basin petioli duo wiplurimum sunt masculini et unus feemineus , versus apicem vero vice versa. Pedun- culi axillares, purpurei, longitudine foliolorum, stricte penduli. 192 Flores masculini. Perianthium patens, quinquepartitum: laciniis orbiculatıs, con- cayis, subdiaphanis, albis, extus viride carinatis, Corolla nulla. Nectarium syuamæ quingue, obcordatæ, intra fissuras calycis. Fi- lamenta guingue, distincta, calyce breviora, erecto-patula , in cen- tro floris inserta. Anthera totidem, rotunda, pallide-flave. Flores fæminei. Perianthium guinguefidum, acutiuseulum, persistens, ceteroguin maris. Corolla nulla. . Nectarium: margo cingens basin germinis:- Germen subrotundum, obsolete trigonum, superum, Styli tres, pa- tentes, bifidi, Stigmata acutiuscula, Pericarpium: capsula subro- tunda, trilocularis: loculis bivalvibus, dispermis, elastice dehiscen- | tibus, Semina-hine convexa, inde acutangula. Th. 5. P. 'THONNINGII; foliis ovali-oblongis subsessilibus, flo- ribus duobus vel tribus axillaribus cernuis, ramis filiformibus te- wragonis. + S. Voxer kun ved Prampram og Christiansborg paa enkelte Steder. Radix simplex vel subramosa, fusca: Caulis pedalis vel ultra, tenuis, frutescens, inferne subramosus: ramis Jiliformibus, qua- drangularibus, erectis, taxis, glaberrimis. Folia stmplicia, alterna, brevissime petiolata, ovali-oblonga, integerrima, subius glauca, venosa, subpollicaria. Stipulæ wtringue petiolo sessiles , parve, acu- tee, marcescentes. Flores bini-ires sexu distincto in axillis folio- rum, breve pedunculali, cernui, mares post foecundationem cum pedunculo decidui. Flores masculini. Calyx patens, sexpartitus: laciniis orbiculatis, margine albe- scenti. Corolla nulla. Nectarium glandule sex in fundo calycis. Filamentum columnare, trifidum, calyce brepius. Anthere tres, di- ‚stincie. . 193 Flores fæminei. : Calyx ut in mare: laciniis tribus externis magis palulis ; per- sistens. Corolla nulla. Nectarium: squame sex, receptaculacee, truncate, minute, fissuris calycis opposite. Germen subrotundum, obtuse trigonnm, superum. Styli tres, breves, approwimati , bifidi, erecti. Stigma obtusum, Capsula subrotunda, magnitudine Corian- dri, trilocularis, loculis bivalyibus, dispermis, Semina hinc con- vexa inde acutangula. Th. I Henseende til Grenene nærmer den sig til Ph. anceps, men hos denne ere Bladene mindre og staae nærmere sammen; Blom- sterne enkelte i Bladhiörnerne, Blomsterstilkene længere, haarfor- mige; Capslerne meget mindre og endeligen Grenene tveæggede. S. 6. P. PENTANDRUS; foliis pinnatis floriferis, foliolis li- neari-lanceolatis, caule fruticoso ramoso, ramis filiformibus di- vergentibus glabris, floribus pertandris. S. | Sielden; i Nærheden af Forterne Christiansborg og Prind- sensteen og ved Dudua. Radix simplex, radiculis fibrosis. Caulis ereeius, pedalis ra- rissime ulira, frutescens: ramis axillaribus, filiformibus, divergen-. tibus. Folia alterna, alternatim pinnata, patentissima. Foliola plurima, brevissime petiolata, lineari -lanceolata, integerrima, uti toia planta glabra , extima sensim minora ac angustiora, Petiolus communis ex alis foliolorum floriferus, filiformis. Stipula extra/fo- liacea, parva, tridentata, marcescens, cingens insertionem pelioli. Stipulæ partiales utrinque petiolo foliolorum, parvæ, acula, marce- scentess Flores subterni sexu distincto in alis foliorum, breve pe- dunculaii, cernui, masculini bini: alter adultior post [ecundatio- nem gun pedunculo deciduus; alter impuber, marcescens; fæminer solitarli pedunculo parum longiori instructi, Vid. Sel. phys. og mathem. Skr. IF. Deel. — Bb 194 | Flores masculinı. Perianthium patens, coloratum, quinquepartitum: laciniis ova- tis, acutiusculis. Corolla nulla. Nectarium: squamæ quingue, mi- nute, intra fissuras calycis. Vilamenta guinque, distincta, calyce breviora, laciniis calycis opposita. Antheræ subrotundeæ, Flores fæminei, Perianthium campanulatum, quinquefidum, laciniis ovatis, acu- tiusculis, margine albescente uti in mare costa leviter viridi, persistens. Corolla nudla. _Nectarium: margo cingens basin germinis, Germen subrotundum, obtuse trigonim, superum. Stylus nullus. Stigmata tria, persistentia, patula, bifida. Capsula subrotunda, trilocula- ris, loculis bivalpibus dispermis. Semina hinc convexa, inde acut- angula, Th. Varietas: Ø foliis ovatis vel ovato-oblongis latioribus obtusiori- busque, supremis et extimis brepioribus, 7. P. SuBLANATUS; foliis pinnatis floriferis, foliolis ova- libus acutiusculis glabris demum sublanatis, floribus axillaribus inferioribus masculis subgeminis subsessilibus, superioribus so- litariis fæmineis, caule angulato. S. Hist og her, sieldnere end den fölgende. Radix simplex, radiculis fibrosis, rarius subramosa. Caulis fru- tescens angulatus, levis, erectus, adscendens, uni-bipedalis : ramis adscendentibus. Folia alterna, alternatim pinnata, patertia, bi- pollicaria. Foliola plurima, brevissime petiolata, ovalia,. glabra, demum utringve sublanata, lineas duas longa, versus peliolum con- nivendo obdormiunt. Petiolus communis filiformis, viridis, versus basin demum sublanatus, ex alis foliolorum floriferus, Stipula ex- trafoliacea, parva, tridentata, ferruginea, marcescens, cingens in- sertionem petioli. Stipule alice utrinque petiolo foliolorum, parve, selacece, marcescentes. Inflorescentia: Flores masculini brevissime 195 pedunculaii, subsolitarit, in axillis foliolorum versus basin petioli communis ; flores fæminei breve pedurculati, solitarii in axillis ver- sus apicem, Flores masculini. Perianthium campanulatum, patens, quinquefidum: laciniis ob- ovatis, obtusis, albescentibus. Corolla nulla. Nectarium: sqguame quinque, minute, intra fissuras calycis. Filamentum columnare, ca- Iyce brevius. Antheræ tres, didymæ, subcoalite. Flores fæminei. Perianthium campanulatum, quinquefidum, laciniis ovalibus, mar- gine albescenie. Corolla nulla. Nectarium obsolete receptaculaceum. Germen subrotundum superum. Stylus nullus, Stigma capita- tum , sessile, obscure trigonum, persistens, Capsula subrotunda magnitudine Sinapios, trilocularis: loculis bivalvibus, dispermis, ela- stice dehiscentibus. Semina hine convexa inde acutangula, Th. Den bittre Smag som den fölgende Art har, findes ikke hos denne; Negerne adskille den derfra ved den grônne Blad- stilk, som dog ikke er noget sikkert Kiendetegn. Jo eldre Planten er jo laadnere ere Bladene; den unge Plante er ofte ganske nögen. Th. SN Fra de beslægtede Arter: Ph. debilis, Niruri, urinaria &c. adskilles den ved de smaae Blade og de ôvrige anförte Kien- demerker. S. 8. P. Amarus; foliis pinnatis floriferis, foliolis ovalibus obtusis, floribus geminis axillaribus, caule frutescenti subangu- lato striato erecto, ramis divergentibus assurgentibus. S. Aumaadoati Incolis. Hyppig. Bb 2 196 Radix simplex, radiculis fibrosis; rarius subramosa, Caulis fru- iescens , teres, striatus, superne subangulatus , strictus , unt-bipedalis, inferne subramosus: ramis alternis divergentibus , assurgentibus, Fo- ha alterna, allernatim pinnaia, horizontalia, Foliola plurima, ovalia, subius glauca, brevissime petiolata, glabra. Foliola siginti-tri- ginta, longitudine trium-quatuor linearum, versus petiolum conni- vendo obdormiunt. Petiolus communis //iformis, , albicans, ex alis foliolorum floriferus. Stipula extrafoliacea, parva, tridentata, nigricans, marcescens, cingens inserlionem petioli. Stipula alia utrin- que petiolo foliolorum, parpa, acuta, nigricans, marcescens. Flores bint sexu distincto in axillis foliolorum, breve pedunculati, cernui, mares post feecundationem cum pedunculo decidui, Flores masculini, Perianthium campanulatum , patens, quinquefidum: laciniis ova- tis, obtusis, margine albescenti, Corolla nulle. Nectarium: squamcæ quinque, minute, intra fissuras calycis. Filamentum columnare, ca~ lyce brevius, Antler& tres, minute, Flores feminei. Perianthium campanulatum, quinquefldum; laciniis subpatenti- bus, ovatis, obtusis ; persistens, Corolla nulla. Nectarium recepta- culaceum , quinquedentatum, persistens. Germen subrotundum, ob- tuse trigonnm, superum, Stylus nullus, Stigmata tria, persistentia, patula, bifida. Capsula subrotunda, obtuse trigona, trisulca, trilo- cularis: loculis bivalvibus, dispermis, elastice dehiscentibus. Semi- na /inc convexa inde acutangula. Th. Meget sielden sees 5 Blomster sammen af hvilke 2 ere Hanblomster. Naar Planten er ner ved sin Död, blive ikke allene Bladene, men meget ofte Bladstilkene, Frugten og den heele överste Decl af Planten laäden og Bibladene blive rost- farvede. Den yoxer paa de fleste Steder og i enhver Jord- ur bund; efter en stærk Regn fremkommer den hyppig paa dyr- kede Steder, men da paa slige Steder intet Gr&s er, som kan beskygge den mod den brændende Soel, saa opnaaer den sielden her den Fuldkommenhed som ved Rio Volta og nogle andre Steder, hvor den, beskygget af det höie Græs, bliver til en lille Busk. Saasnart Planten har Blade, har den ogsaa Blom- ster, og den behöver meget kort Tiid for at opvoxe til 1 Fods Höide, og bære en Mængde Fröe. Jeg har forsögt at saae Fröet i god Jord, hvor den ellers af sig selv hyppig fremkom, og ikke forsömt at lade det vande, men der fremkom ikke een Plante endog efter 4 Ugers Forlöb. Dens Blade have en giennemtræn- gende, reen, bitter Smag, fornemmelig naar de ere törrede; den urteagtige Plante er den fortrinligste, den overgaaer langt vor Menyanthes trifoliata i Bitterhed ogreen Smag; med Bræn- deviin giver den en meget bitter Essents: Negerne kaage den med Pytto, og bruge den saaledes til at fordrive Feber og Mave-Smerter. I Vandsoet baade i Underlivet og under Huden har jeg seet den anvende med megen Virksomhed; Planten rives tillige med nogle Paradiis-Korn, og indgnides over hele Kroppen; indvortes bruges et Afkog af Planten. Th. Fra Ph. Niruri adskilt ved den stribede Stængel og st Blomsterne sidde 2 og 2 sammen; maaskee er det dog kun en Afart. ©. 250. MOMORDICA. 1. M. ANTHELMINTICA; pomo ovali utrinque acuto tu- berculato, bracteis cordatis supra medium pedunculi, foliis pal- 198 mato-pedatis lobis sinuatis obtuse dentatis dentibus mucronatis cauleque quinquangulari pilosis. 4, Jan-j’na Incolis. Voxer hist og her meest i Nærheden af Byer. Caulis debilis, scandens vel decumbens, quinguangularis, uti tota planta piloso-pubescens. Folia alterna, palmato-pedata quin- gue-septemlobata: lobis ovatis, sinuatis obtuse dentatis, dentibus le- viter mucronatis basi attenuatis , sinubus obtusis: lobo medio ingiso vel indiviso, lateralibus pedatim trifidis, externis minoribus. Lobi ante explicationem conduplicati. Petiolus canaliculatus, longitudine 5 > Jolii. Cirrhus daterifolius, simplex, filiformis, hine inde spi- ralis, Pedunculus avillaris folio longior, uniflorus, filiformis, flo- riferus erectus, fructiferus pendulus. Bractea solitaria, cordata, remota (paulo supra medium pedunculi) sessilis, persistens. Flores masculini decidui pedunculo persistente. Perianthium campanulatum, quinquefidum: laciniis lanceolatis ; extus pubescens, subcolorutum. Corolla magnitudine Lysimachiæ Nummularie , calyce dupio longior » campanulata, patens, subpen- tapetala: petalis obovatis, obtusis,. unguibus connatis, rugosiusculis extus venosis, levissime pubescentibus, Nectarium nullum. Filamen- ta tria, brevia, crassiuscula, duo approximata, tertium solitarium, oppositum, Anthere lineares, sursum deorsumque repentes, erecta, adpressæ, Flores fæminei masculinis parum minores in eadem planta, Perianthium guinguepartitum: laciniis subulatis pubescentibus, patentibus. Corolla rotata, pentapetala: petalis maris, distinetis ; marcescens, Nectarium glandule quingue, minute, intra basin Petalorum: quatuor per paria junctæ, quinta solitaria. Germen inferum, ovato-oblongum desinens in eylindro calycifero, Jere lon- gitudine germinis, tomentosum, octofariam tuberculis minutis, nudis, serie longitudinali ornatum. Stylus columnaris bresis. Stigmata yt __199 tria, crassa, bifida, erecta. Capsula ovalis, magnitudine Nucis Juglandis, aurantiaca, utringue acuta, tuberculata: tuberculis in- equalibus, majoribus acutis ; glabra, dehiscens valvulis tribus, car- nosis, reflexis, seminibus ornatis. Semina plura, ovata, compressa, | glutinosa, valvulis dupliei serie longitudinaliter inserta. Th Den blomstrer næsten bestandig: Negernes Born spise Frugten; dens blåde Klapper ere vandagtige, men denSliim, som indhylier Fröene, "lidet sôdagtig. B/adene have en ubehagelig ækkel Lugt. Negerne bruge den mod Orm (Lumbricus) paa fôlgende Maade: 1 a 2 gode Haandfulde af den friske Plante afpresses med omtrent £ Pot Vand; hertil kommes Saften at 4 Limoner, en liden ö a 8 Lods Steen opglödes og kastes deri; naar Blan- dingen er hleven kold igien, drikkes den; Virkningen er enten Brækning eller Stolegang eller begge Dele, hvorved Ormen udkastes. Den samme Drik bruges til at forskaffe- Aabning i Forstoppelse. Foruden denne Brug er den een af de vigtigste af den store Mængde Fetis-Planter. De fleeste Fetis-Ceremonier endes almindelig med at vaske Kroppen med Vand, hvori er lagt indviede Blade; ved mange deslige Leiligheder bruges denne Plante; naar en Neger paa sin Reise finder den, omslynger han gierne sin Hals med et Stykke, i den Tanke, atdette sikkert skal bevare ham imod uheldige Tilfælde. 7%. Ligner meget Momordica Charantia men hos denne ere Bladene haandformige ikke haandformig-fåddet, (palmato pedata). Bladene ved Blomsterne sidde nedenfor Midten af Blomsterstilken. Momordica Balsamina har femfliget-haandformige glatte Biade, : _ 200 der, ligesom hos de beslegtede Arter f. E. M. muricata; ere spidstandede og Fligene ikke tilspidsede mod Basis. S. i 2. M? Fortra; pomis echinatis, foliis cordatis cuspi- datis dentato-repandis denticulis obtusis mucronulatis pilosiuscu- lis, calycibus echinatis. S. < Hist og her. Caulis scandens; quinquangularis; glaber. Folia cordata; acu- ta, cuspidata, dentato-repanda: dentibus obtusis, inequalibus, mu- cronulatis; utrinque pilosiuscula, trinervia, petiolo basi decurren= tia, lobis posterioribus rotundatis, subquinquepollicaria , quatuor pollices lata. Petiolus supra sulcatus, longitudine folii. Cirrhus laterifolius et paulo infra folium, primo simplex, rectus, dein bi- tidus, spiralis, Pedunculus axillaris longitudine petioli et ultra, Ji- déformis, apice triflorus; pedicelli haud semipollicares, subcapil= ares. Perianthium quinquefidum: laciniis acutis: extus echinatum. Corolla calyce duplo major; petala oblonga, obtusa, flava, Fruc- tus echinatus. 9, _ Jeg er uvis om den hörer til denne Slægt, da der mang- ler Beskrivelse af Blomstens indre Dele. S. 254240 DCS. 1, C. ARENARIUS; hirtus, foliis cordatis angulato - loba- tis acutiusculis denticulatis caule petiolisque hispidis, pomis oya- libus tomentosis. 8S. ‘ Nanni-adumatre Incolis. Dan. Nannis Vandmelon. Voxer i tor sandet Jordbund. Caulis prostratus, filiformis, angulaius, hirtus. Folia alterna remota, ovato-cordata, sinuata, subquinqueloba, denticulata, hi- 201 1 spida, nervosa; tenella crispa.- Petiolus six dimidia folii longitu- dine, striatus, hirtus. Cirrhus lateri/olius, simplex, revolutus, Pedunculi nonnulli, axillares uniflori, vix longitudine petioli. Flores .masculini, Perianthium campanulatum , quinquefidum : laciniis subulalis, re- cursis; villosum, Corolla monopetala, campanulaia, tubus calyct adnatus; limbus patens, quinquepartitus: laciniis.oboratis, extus senosis, obscure pubescentibus ; marcescens. Filamenta tria, tubo inserta, elongata, erecta, apice crassiuscula. Antheræ adnatæ in medio filamenti, lineares, sursum deorsumque repentes , subcoalile. Pistilli rudimentum truncatum in fundo calycis. Flores fæminei in eadem planta, masculinis parum majores. Calyx et Corolla maris. Staminum rudimenia brevia, Germen inferum, ovale, dense villosum. Stylus brevis. Stigmata iria, crassa, oblonga, erecta, Nectarium: margo planus cingens basin siyli, Bacca magnitudine pruni , ovalis, tomentosa, maculata, trilo= cularis: loculis subdivisis, gelatina farclis. Semina numerosa, ovala, hine acuta, compressa, Th, 2. C. Curysocomus; foliis cordatis subsinuato-repandis denticulis mucronulatis acutis utrinque scabris, pomis subsphæ- ricis pilis aureis obsitis. S. Sielden. Caulis herbaceus, filiformis, angulaius , hirsutiusculus. Folia cordata, subsinuato-repanda, denticulata ; denticulis mucronulatis ; + acuta, utrinque punctis albidis scabra, subtus vasis hirsutiuscula, quinquenervia, lobis posticis subconniventibus , rotundaiis, subqua= ig dripollicaria, pollices circiter tres lata, Petiolus inferne angulatus ses= qui-bipollicaris hirsutus. Cirrhus lateralis, simplex, spiralis. Pe- dunculus axillaris; foemineus uniflorus ; masculinus subiriflorus, an- gulatus, pubescens, scaber, Vid, Sel. phys. og mathem. Skr, IF. Deel. Cc 202 Bacca spherica, magnitudine Juglandis ; pilis longis aureis ar- ticulato-nigro-annulatis echinata. Semina copiosa, compressa, ob= longo -lenticularia, levia, albida, in seriebus quinque longitudi- naliter disposita. &. Jeg er uvis om den hörer til denne Slægt eller en anden eller udgiör en egen. abo BR XZ Od 7: 1. B. FoETIDIssIMA; foliis ovato-cordatis subrepandis denticuiatis utrinque pilosis, racemis axillaribus, baccis subro- tundis acuminatis decemstriatis. 5. Sia- Pang Incolis, Hist og her. Caulis filiformis, tenuis, pentagonus, longe pilosus; seandens. Folia alterna, ovato-cordata, subrepanda, denticulata, utrinque dense pilosa, subtus elevato-venosa, bipollicaria. Petiolus folio triplo brevior ut caulis pilosus. Cirrhus laterifolius, simplex, subpi- losus. Racemus axillaris, simplex, flore feemineo breve pedicellato basi pedunculi, cœteris sepius duobus masculinis deciduis pedun- culo persistente. Flos masculinus. Perianthium campanulatum, basi ventricosum, pilis adspersum, quinquefidum: laciniis angustatis, acutis, Corolla campanulata, Java, quinquepartita: petalis obovalo-cuneatis, calyce fere duplo longioribus, rugosiusculis, basi tubo calycis adnatis. Filamenta tria, brevissima, ealyci adnata, Anthere ovate, acute, compres- se, subconglutinate , margine utrinque linea simplici nec flexuosa dehiscentes, callosæ , virides .. margine tantum lute, tertia dimi- diata. Pistilli rudimentum depresso-globosum in fundo ventricoso calycis. 203 — Fæmineus flos masculino duplo minor. Calyx maris, “acumini germinis insidens, deciduus. Corolla maris, Filamentorum rudimenta quinque basi corolle. Germen in- Jerum, anguste ovatum, attenuatum in pedicellum floris, longe villosum. Stylus vix calvcis longitudine, Stigma capitatum, retu- sum, obsolete trifidumi, lobis emarginatis. Bacca subrotunda, acu- mine duplo longiori , basi obtusissima, striis decem elevatis, longe pilosa, coccinea, unilocularis. Semina nonnulla, ovata, compressa, arguia. Th. Hele Planten er overordentligen stinkende næsten som raadnende Kaal. Den koges i Vand til Bad mod Tenesmus. Th. 2. B. DELTOIDEA; foliis hastato-cordatis denticulatis su- pra scabris subtus glaucis, pedunculis geminis axillaribus, bac- cis oblongis acuminatis pubescentibus, S. Hist og her, blomstrer i Juli. Caulis herbaceus, filiformis, angulatus, levis, subglaber, Fo- lia alterna, remota, subhastato-cordata, lobis posterioribus trun- catis, obsolete quinquangulata, denticulata, trinervia, venosa, su- pra scabra, subtus glauca, tripollicaria. Petiolus brevis, teres, pubescens. Cirrhus Zaterifolius, simplex, revolutus. Flores binz scl, masculus et femineus in singula axilla: pedunculis filiformibus fere foliorum longitudine. Masculus flos deciduus peduneulo persistente, Corolla monopetala, alba, magnitudine Solani nigri. Tubus brevis subventricosus, ore pubescenti, Limbus rotatus, quinquepar- titus: -laciniis lanceolatis, planis. Calycis Zacinie quingue, setaceæ, virides, limbo dimidio brevio- res, divisuris limbi subjectæ. Filamenta tria tubo adnata, brevis= sima, libera, Antheræ tres subrotundæ, retusæ, mucronate, ex- Zus medio laciniatæ, ad latera luteo - pubescentes, margine ulrinque Cc2 204 ø fissura simplici dehiscentes, intus angulato-adpressæ, non conglis- iinate. Pistilli rudimentum subrotundum in fundo corolle. Femineus flos. Calyx et Corolla maris. Filamenta tria brevissima intra tubum. Germen inferum, oblongum, teres, pubescens. Stylus fliformis, longitudine tubi, Stigmata tia, obtusa, crassa, patentia, bifida, Nectarium in fundo corolle, margo carnosus, cingens basin stylt. Bacca submatura elliptica, acuta, vis pollicaris, maturescendo coc- cinea, pubescens, intus gelatinosa, obsolete trilocularis, Semina plura, simplici serie in singulo loculo posita, ovata, subacuta, compresso - plana, margine vix crassiore Th. [rd 3. B. CAPILLACEA; foliis deltoideo-cordatis denticulatis supra scabris subtus glaucis, racemis axillaribus elongatis, bac- cis globosis glabris, geniculis caulis pilosis. SS. Ved Ada. ; Caulis herbaceus, filiformis, angulatus, glaberrimus, geniculis pilosis, scandens, Folia alterna; remota, deltoideo-cordata angulis in- ‚ternis rotundalis, eure externisque acutis; denticulata, quinque- nervia, venosa, supra scabra, subtus glauca, bipollicaria. Petio- lus mediocris, teres, supra sulco, subscaber.. Cirrhus daterifolius, simplex, rerolutus. Racemus axillaris , elongatus : pedunculo capil- laceo bi-sexpollicari geniculato, pedicellis ad genicula sepius ge- minalis scl. masculino et femineo una cum rudimento cirrhi et fo- lit; masculo deciduo pedicello persistente. Flos masculinus. Perianthium s'entricoso-campanulatum: dentibus quinque subulatis, parvis, recurvis, Corolla rotata, alba. 1. .s calyci adnatus; limbus quinquepartitus: segmentis ovatis, acuiis, planis. Fila- * menta tria, tubo adnata, brevissima. Anthere tres callosæ, subro-\ tundæ, relusæ mucrone, extus longitudinaliter carinatæ , virides, margine utrinque luteo-pubescentes, rima simplici dehiscentes, invi= 205 cem adp-.ss®, non conglutinate nec tertia dimidiata. Pistilli ru- dimentum subrotundum in fundo calycis. Flos fæmineus. Calyx maris, superus brevissime pedicellatus, deciduus. Co- rolla maris. Filamenta iria brevissima intra tubum. Germen ovale glabrum. Stylus fliformis, longitudine tubi. Stigma capitatum, depressum, trifidum; lobis semibifidis. Nectarium margo carnosus in fundo calycis, cingens basin styli. Bacca magnitudine ribeos, globosa, glabra, trilocularis. Semina nonnulla, ovata, compresso- plana, margine vix crassiora, cortici baccæ simplici serie in sin- gulo loculo affixa, Th. Baccæ ob dispimenta deliquescentia obsolete loculares. Th. DR OE LÅ, « MONANDRIA. 255. THONNINGIA. Masculi. Calyx nullus. Corolla nulla. Filamentum in singulo scrobiculo receptaculi convexi inferne squamulis setaceis. Fæminei. Calyx filiformis bidentatus, Corrolla nulla. Stylus unicus indivisus capillaris, MSemina solitaria receptaculo hemisphe- rico immersa calyce tecta. 1. T. SANGUINEA. Thonningia sanguinea. Vahl in act. soc. hist. natur. havn. ee LE 0. Voxer i hôie skyggefulde Skove neden under og paa de Aquapimske Bierge. ~ 206 Radix? repens, tomentosa, crassitie penne anserinæ ; fragilis. Caulis bi-tripollicaris, turbinatus, strobili instar tectus squamis im- bricatis , lanceolatis, concavis, squarrosis, rigidis, sanguineis, su- perioribus sensim longioribus et confertioribus, axillis barbatis, In- florescentia: receptaculum terminale flosculis tectum squamis (calyce communi squamoso) obvallatum , diametro fere pollicari. Flores masculini. Receptaculum convexum, flosculis numerosis tectum, scrobicula- zum: scrobiculis squamula acuta. scepe distinctis. Calyx proprius nullus nist scrobiculum receptaculi. Corolla nulla. Stamen unicum vix longitudine squamarum obvallantium : inferior dimidia pars fila- mentum glabrum: sgamis paucis setaceis sparsis; superior dimidia pars Anthera, Zongitudinaliter sulcata, polline albo tecta. Flores feminei. | Receptaculum hemisphericum flosculis innumeris dense confertis atro-purpureis. Calyx proprius filiformis, vix lineam longus: ore bidentato, dente altero majori; persistens. Corolla nulla. Germen lineare, tenue, inferum. Stylus capillaris, calyce duplo longior, Stigma zerminale, oblusum. Pericarpium nullum preter calycem. , Semen solitarium, subrotundum, parpum, receptaculo. immersum, calyce obtectum, Th. Obs. Radix hujus plantee more Orobanchium, Monotropæ &c. para- sitica. Parenchyma plante spongioso- carnosum albidum. Th, Afkoget af denne Plante bruges til at udvaske veneriske Saar, især venerisk Udslet. Den bruges ogsaa til at forhöie Farven af Pappegöiernes röde Halefier; man udrykker de gamle Fier og indgnider det saarede Sted med den fiintrevne Plante, Disse Fier bruges meget til Pynt og deres Værdie bestemmes efter Farven. T4. i 207 I Naturhistorie- Selskabets Skrifter 6le Tome har Vahl kaldt denne Slægt efter Hr. Thonning, ttatsraad, Deputeret i General- Toldkammeret, Ridder af Dannebrogen. S. PENTANDRIA. 254. ZANTHOXYLUM. 1. Z. PoLYGAMUM; aculeatum, foliis pinnatis; foliolis ovali-oblongis obsolete glanduloso -crenatis basi æqualibus gla- berrimis, petiolo communi ramisque aculeatis, floribus pentan- dris polygamis. S. Fagara zanthoxyloides; foliis pinnatis: foliolis obovatis integerrimis emarginatis, petiolis nervisque foliorum aculeatis, floribus pentandris dioicis. Wild. sp. pl. 1. 2. p. 667. Fagara zanthoxyloides; petiolis costisque foliorum aculea- tis floribus quinquefidis dioicis. Lamarck Encycl. 2. p. 462. Pers. syn. 1. p. 144. Hah-Tio Incolis. Hyppig- Arbor mediocri statura; ramosissima: cortice cinereo, in Ccau- dice inpeterato inermi et rimoso, in juniori vero aculeatissimo et ru- goso: aculeis pyramidatis crassis. Ramuli teretes, aculeis subulatis, recurvis, bast incrassatis. Folia alterna pari -pinnata. Foliola quatuor - sexjuga, petiolata, bi-tripollicaria, ovali-oblonga, obscure glanduloso-crenata, glaberrima, costata, tenuissime venosa, subpel- lucide-punctata, supra opaca et nitida, subtus pallidiora, extima sensim majora. In juniori arbore nervus foliolorum sæpius subtus aculeatus. Ante explicationem foliola oppositis suis obvoluta, Pe- tiolus communis teretiusculus, aculeatus raro inermis, Petiolus par- tialis Zongitudine duarum linearum haud ultra, supra sulcatus, sub- tus convexus, Stipule nude, Inflorescentia racemoso-paniculata; | | 208 terminalis, subspithamea; ramis duobus-quinque subverticillatis ; pedunculis alternis, divergentibus; floribus passim in glomerulis sessilibus. . Flos hermaphroditus. Perianthium inferum quinquedentatum , minimum, Corolla obo- sala, clausa, monopetala, quinquepartita, alba. Filamenta quin- que, subulata, receptaculo inserta, corolla longiora ejusque per di- visiones exserla, patula. Antheræ oblongæ, incumbentes. Germen subrotundum, sterile. Stylus longitudine corollæ, subulatus, versus apicem flexuosus, Stigma nullum, Flos femineus. | Calyx hermaphroditi. Corolla hermaphroditi at patula nec clausa, Staminum rudimentum nullum, . Germen rotundum, Stylus brevis, curvatus, Stigma incrassatum, obtusum, integrum. Capsula mag- nitudine Piperis, globosa, baccato - exsucca, glanduloso - punctata, rubra, bivalvis, dehiscens. Semen unicum, nitidum, nigrum, poro umbilicali, Th, Obs. Foliola minus perfecta emarginata sunt, e contrario per- fectibra etiam acumine obtuso obsoleto sunt instructa; cceterum_in- veniuntur folia ovalia, obovata, ovata, sepius autem ovali-ob- longa. Th. I Nerheden af Stranden, hvor Söevinden underkuer de fleste Planter med sin Gdeleggende Taage af Söevand, som den förer med sig fra Brændingen, opnaaer den aldrig sin naturlige Stôrrelse, men -vedbliver som Busk; jo længere fra Stranden, jo bedre trives den; 5 til 4 Mile dybt i Marken findes Træer af Storrelse som middelmaadige Egetr&er; hvilke Stammen og- saa ligner i sin Figur og Udbredning. Veddet har adskillige Egenskaber, som giör det tienligt til Möbel Arbeide; det er stærkt, haardt, tungt, skiönnere guult i Farve end Buxbom, 209 men taber ligesom dette efterhaanden sin gule Farve; det er saa fiint, som Middelsorten af Mahagoni; det indeholder megen Harpix, som er saavel blandet, at det ikke udsveder af det for- arbeidede Træe, men tvertimod foraarsager at det antager en glindsende og fiin Politur; jeg har aldrig fundet det angrebet af Orm; det er som oftest blandet med Knaster. Som Middel- störrelse af Planker, som dette Træe er istand til at afgive, kan man antage 5 til 8 Tommers Brede og 2 Alens Længde; ud- sögte Træer kunne maaskee give Planker af 12 til 16 Tommers Brede, men neppe mere end 2 Alens Længde, da Stammen almindelig er vredet og bugtet. Barken af Roden bruge Ne- gerne til at fordrive Gigt-Smerter; den rives fiin tilligemed nogle Paradiis-Korn og gnides paa det smertende Sted. Af Veddet især det knastede, giöres Fakler, der bruges almindeligen til Lys hos Fattige. Af de store Pigge paa aldrende Træer gjöres Kug- leformer, udskaarne Zirater til at aftrykke med Farve paa Le- gemet. I Tandpine indgnides den fiintrevne Rodbark udvendig - paa Kinden, og et Afkog holdes af og til ved Tænderne. 7%. 29... OD Be RR, Masculi, Calyx quinquefidus. Corolla pentapetala: petalis mi- nutis. Neetarium: glandulæ quinque depressæ substipitate, Feminei, Calyx,” Corolla et Nectarium maris. Stylus trifidus. Stigmata reniformia. Capsula supera unilocularis carnosa valvulis tribus seminiferis. | a. M. DIVERSIFOLIA ; Koo - Pang Incolis. Hist og her blandt Buskene. Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IV. Deel. Dd 210 Planta maris, | Caulis longissimus, filiformis, tetragonus, quadrisuleatus, niti- dus, scandens, ctate tuberculatus. Folia ovata, profunde cordata, quinqueloba: sinubus et lobis lateralibus obtusis, lobo terminali sub- acuto; subrepanda, integerrima, glaberrima, venoso-nervosa, quin- guenervia, quadripollicaria raro majora, alterna, remota; infe- riora caulis feminei similia. Petiolus folio dimidio brevior, teres, ad basin folii aurieulatus glandulis binis supra convexis subtus con- cavis liquorem secernentibus. Pedunculi axillares, solitarii, semi- pollicares, cirrho elongato simplici revoluto, bifedi. Pedicelli sub- umbellati in quavis parte duo-quingue, semipollicares ulirave, in- Jerne squamulis nonnullis bracteati; persistentes. Flores magnitu- dine Campanule rotundifolie. Perianthium monophyllum, campanulatum, subcarnosum, albi- dum, quinquefidum: laciniis lanceolatis, duabus alternis utrinque tenuissime ciliato-laciniatis, duabus alis alternis integerrimis, quinta hinc tantum similiter laciniata. Petala quinque, anguste-lan- ceolata, rigida, ciliata, calyce dimidio breviora ejusque incisuris alterna, erecta, distantia, unguibus radiatim fundo calycis adna- tis utrinque lanato-ciliatis. Nectarium: glandulæ quinque, subro- tundæ, depressæ, vix stipitatæ, fundo calycis inter ungues petalo- rum inserlæ. Stamina vix longitudine eorollæ. Filamenta quinque, subulata erecta, petalis alterna, . Antheræ longitudine filamentorum, lineares, acute, compressæ, ereclæ, flaræ. Pistillum nullum, Planta feminea. Caulis masculino similis licet parum crassior, Folia alterna, re- mota, subrotundo - ovata, cordata lobis obtusissimis, subacuta , sæpe obsolete quinquangulata vel repanda, integerrima, glaberri- ma, wvenoso = nervosa, quinquenervia, quadripollicaria et majo- ra. Petiolus maris. Pedunculi solitarii, axillares, petiolo brevio- ip res, cirrho elongato revoluto: pedicellis semipollicaribus, inferne squamulis bractealis. Perianthium maris, in fundo lanatum, marcescens. Corolla ma- ris, petalis duplo angustioribus et unguibus lanugine obtectis tan- zum diversa. Nectarium maris at lanugine calycis obtectum. Sta- minum rudimenta quinque subulata, bast germinis. Germen superum, ovatum, obsolete trigonum, glaberrimum. Stylus unicus, trifidus infra divisuram trigonus et trisuleatus. Stigmata reniformia, magna, sublanata, Capsula magnitudine mali armeniaci, spheerica, carnosa, Java, glaberrima, unilocularis, trivalpis, dehiscens, valvis medio longitudinaliter funiculis seminum obsitis, Semina plurima, ovata, compressa, nitida, intra arillum tubulosum compressum semine dimi- dio longiorem, ore apertum, mucosum, hyalinum. Th. Modecca Lamarck Dict. Bot. 4. p. 208 og Vahl Naturhi- storie-Selskabets Skrifter 6 Deel p. 105, er den her omtalte Slægt. Figuren i Æheede Hortus malabaricus 8. t. 20-25 horer til samme Slægt, men til en anden Art. I Udseende og Blom- stens Form nærmer denne Slægt sig til Passiflora. S. HEXANDRIA. SOO ik SER ONE INR Xe 1. P. Spinosa;: frondibus pinnatis, foliolis conduplicatis pungentibus, stipite basi utrinque spinoso. S. | Akoteno Incolis; uægte Viinpalme, söd. Viinpalme Danis. Ved Rio Volta, paa Aquapim Biergene og nogle andre Steder. fi Caudex eylindricus, cicatrisatus, erectus, orgyalis ultrave. Fron- des pinnate, stipite bi-tripedali basi utrinque spinoso: foliolis per D d2 212 paria sulupproximatis, conduplicatis, apice pungentibus. ‘Ocrea reticulata, texta, cingens basin singuli stipitis. Spatha oblongo- lanceolata, compressa, hine convexa inde planiuscula, anceps, la- tere rumpens, Spadix masculinus compositus, thyrsiformis , nutans : ramis filiformibus, flexuosis, compressis, abrupte verticillatim insertis. ‘ternis - senis vel ultra, floribus sessilibus deciduis, Spadix femineus in diversa planta, compositus, patens, erectus: ramis filiformibus Nexuosis, tereliusculis, abrupte verticillatim insertis, sæpius binis, rarius ternis quaternisve, floribus sessilibuse Flores masculini. i Perianthium parvum, monophyllum ; subplanum , triangulare, co- rolle concolor. Corolla monopetala, tripartita: laciniis lanceolaiis, concapis, patentibus, coriaceis, albis. Eilamenta subnulla. An- there sex, corolla parum breviores, lineares, erectæ, fuscæ. Pollen candidum. Pistilli rudimentum in centro floris, Flores faminei, Perianthium monophyllum, breve campanulatum, tridentatum, tri- gonum, persistens. Corolla: petala tria, subrotunda, acutiuscula, concava, conniventia, margine altero mutuo incumbentia, persisten- tia. Germina Zria intra corollam arcte inclusa, angulato-compressa, desinentia in stylo brevissimo recurvo, stigmate obscuro; duo ger- mina abortiva. Bacca magnitudine Corni sanguinei fructus, obo- vata, ex rudimento styli breve mucronata, basi calyce et corolla cincta , glabra , fusca. Semen unum, magnum, cartilagineum, ji- gura pericarpti, sulco longitudinali profundo exaratum, arillo te- nuissimo cinctum. Th. Saften af denne Palme er langt södere, men mindre gei- stig end af den rette Viin-Palme (Elais guineensis); men hvor man ikke kan. have denne, tager man til Takke med hiin. Man aftapper Saften paa fülgende Maade: Naar Treet har naaet en 213 Mands Höide eller noget derover, afskiæres Bladene txt ved Stammen; omtrent Ste Dage efter afskiæres den överste Top, og Saften, som udqvælder heraf, ledes ved et krumt Rör til en Flaske eller Kalebasse, som er bundet fast paa Stammen; hver Dag maae Snittet fornyes, da de gamle Pori blive tilstoppede; naar Tra&et af sig selv ikke vil give mere Saft, antændes Ild nederst om Stammen, denne driver den sidste Saft opad, og ud- tömmer fuldkommen Træet. De fleste Negere ved Rio Volta lide meget af Vandbrok (hydrocele) som ofte er overordentlig stort; man giver denne Drik Skylden, men skulde ikke deres lave og fugtige Land, som en Tid af Aaret er næsten ganske oversvOmmet, eller deres umaadelige Pytto-Drikken, (mange Negere kan drikke ı6-24 Potter Pytto om Dagen) vere lige- saameget Skyld deri. Af de unge Blade flettes Snore, som ere temmeligen stærke. Frugten har meget lidet og södagtigt Kjöd, den kaldes Amitjolobi. | 257 BL A4 IS. 1. E. GUINEENSIS; frondibus pinnatis, stipitibus dentato- spinosis divergentibus, denticulis supremis recurvatis. -Mant. 57. Wild. sp. pl. 4 2. p. 799. Pers. syn. 2. p. 622. La- mark. illust. tab. 896. Elæis guineensis. Jacq. americ. p. 280 t. 272. * Elæis guineensis. Geertn. de fr. ei sem. cent. 1. p. 17 t. 6. f. 2. Palma frondibus pinnatis ubique aculeatis nigricantibus fructu majore. Mill. dict. No. 5. 214 Palma tota spinosa major, fructu pruniformi. Sloan jam. 1. p. 120. Palma caudice aculeatissimo, pinnis ad margines spinosis, fructibus majusculis. Brown. jam. 545. Tæhn-Tio Incolis. Vexer vild og dyrkes. Radix /brosa. Caudex procerus, cylindricus, cicatrisatus ; ju- nior stipitibus armaius. Frons oblongo-lanceolata, novem -viginii : "quatuorpedalis, pinnata. Foliola solitaria, pollicem remota, sessi- lia, ensiformia, primo replicata? . insertione coarctata. Rachis versus apicem sensim compressa, Stipes fronde quintuplo brevior; ciliato- spinosus, supra concavus, subtus convexus, Fulcrum rete stipulaceum contextum e filis tenacissimis, tegens basin stipitis, e marginibus stipitis præcedentis oppositi exortum, Inflorescentia maris. Spatha evalvis, lanceolata, compressa, rumpens, spatice brevior. Spadix simplieiter ramosus, thyrsiformis, ovatus, odore anisi gra- veolens. Pedunculus tereti-compressus, tomentosus, obsitus spiculis amentaceis subsessilibus confertis suffultis sgama sessili acuminata rigida multo breviore. Spicula singula quadripollicaris, crasitie di- giti, obsolete irigona, rachide apice elongata nuda rigida, floribus sessilibus arcte digestis et ob squamas rachidis coalitas quasi immer- sis in receptaculo favoso: foveolis umifloris membranaceis ; squama rachidis tantum basi spiculæ subdistincte, Inflorescentia fæminæ. Spatha evalvis , lato-lanceolata, compressa, rumpens, longitudine spadicis florentis. Spadix simpliciter ramosus, in thyrsum ovatum coarctatus, inodorus, primo intuitu strobiliformis, rigidus. Pe- dunculus Zereti-compressus, tomentosus, obsitus spiculis strobilaceis sessilibus confertis suffultis squama sessili acuminatissima rigida BES adprssa pårum breviore, Spicula singula bi-tripollicaris, com- pressa, apice sensim angustior, receptaculo seu rachi apice elongato nudo rigido ; floribus sessilibus solitariis rudimento uno alterove pe- dicellato intra singulam squamam receptaculi: squamæ acuminatis- sim, rigide inferne marginibus receptaculo coalite, quo fovea ad recepiionem floris oritur, Masculus flos. Perianthium triphyllum: foliolis oblongis contavis erectis ; intra foveolam receptaculi occultatum. Corolla tripetala, calyci simillima, tantum structura tenuiori diversa, Filamentum tubulosum, apice exsertum, sexdentatum: dentibus post anthesin reflexis. Antheræ oblongæ, basi fissæ, dentibus filamenti incumbentes, exsertæ, fuse, polline pollido. Fæmineus flos. Perianthium hexaphyllum: foliolis sessilibus, sensim angustatis, erectis, semiamplexantibus ; infra foveam receptaculi occullatum. Co- rolla nulla. Germen ovatum, obsolete trigonum. ‘Stylus zripartitus, carnosus, laciniis angulatis recurvatis, exsertis, calyce fere duplo longioribus. Stigmata fssura anguli interni stylorum. Drupa mag- nitudine Pruni domesticæ, ovata, obsolete trigona, nitida, auran- tia, parenchymate fibroso, oleosa. Nux figura drupe, unilocula- ris, eyalvis. Nucleus cartilagineus, durus. Th. Olie - Palmen dyrkes for sin betydelige Nyttes Skyld. Næ- "sten ingen Deel af den hele Palme er uden Anvendelse. Frugten samles og stampes med Traköller saalænge til den kiôdede Substants er ganske skilt fra Stenene, derefter udvaskes den hele Deig med varmt Vand og arbeides meget vel igiennem med Hænderne hvorved Olien for endeel fraskiller sig, og mere ved paafölgende Kogning. Paa Poppo forfærdiges en Olie til Lamper af Kiernerne; i Aquapim brændes Stenene med ee) Kiernerne til Aske, ‚af hvilken tilberedes en Lud som koges med Palmeolie til Sæbe, Af Lövet flettes Maatter til at tække med, dette Tag er stærkere en almindeligt Straatag, men ikke saa varigt. Ogsaa flettes Maatter deraf til Hegn om Gaarde og Huse. Den Uld som findes paa Stipes skrabes af, blandes med Krudt og bruges til Fyrsvamp nnder Navn af Asoso. Af den 6-10 Aars gamle Palme afhugges Stipes og Palmen opgraves og kuldkastes; saaledes ligger den 4 Uger; hvoref- ter der indskiæres midt i Stammen paa den överste Side et fiir- kantet Hul som gaaer noget dybere ned i Midten. Denne Aab- ning maa bedækkes med Palmeblade for at beskyttes mod Soel og Stöv; og for at Vinen som udqvælder fra begge Ender kan have Afl6b, bores et Hul giennem Stammen hvori sættes et Ror og under dette en Potte. Hullet hvoraf Vinen qvælder maa hver Dag udbrendes og frisk afskiæres. Den förste Viin er södest. Ofte beredes heraf Edike; den skal foraarsage Diarrhæ; den fölgende bliver mere geistig; den sidste er syrlig og slet; 6 Uger kan en Palme vedblive at give Viin. Efter nogen Tid samler sig nogle store tykke hvide Orme i Hullet, disse spises begierlig af Negerne (Akonkrong). Palmevinen begynder strax ved Aftapningen sin Giæring og bliver meget snart spiri- tuös, og dernæst 'syrlig, den bruser som Seltzer Vand eller Champagner. Den almindeligste Maade at berede Olie er at de modne Frugter samles og henlægges til de begynde at forraadne, derefter _ 217 stampes den i en lille Grube, som er belagt med flade Steen, under Stampningen tilgydes varmt Vand og naar den længe nok er fortsat, samles Deigen til Siderne i Gruben hvorved Olien flyder ned mod Midten af samme hvor den er dybest; siden afknuges Deigen med Hænderne og tilsidst udkoges den sid- ste Olie, I de aftappede Palmetræer findes hyppig en Snude- bille (Curculio sp,) som steges og spises af Negerne (Samad- ju). Th, 258 BORASSUS. 1. B. FLABELLIFORMIS; frondibus palmatis plicatis cu- cullatis, stipitibus serratis. Syst. veg. 827. Roxb. corom. 1. p. Bo. t. 71. 72. Wild. sp. pl. 4. 2. p. 800. Pers. syn. 2. p. 622. Horn. H. 2. p. 951. B. frondibus palmatis. Fl. zeyl. 395. Palma coccifera, folio plicatili flabelliformi mas. femina: Ray. histor. 1566. Ampaua. Rheed. mal. 1. p. 13 t. 10 mas. Carim-pana. Rheed. mäl. 1. p. 11. t. g. Lontarus domestica, Rumph. amb. 1 p. 45. t. 10. Lontarus domestica. Gertn. de fr. et sem. Cent. 1. p- 21, t, 8: Viye- Tjo Incolis. Hist og her. Radix fibrosa. Caudex preealtus, eylindricus, supra medium ad diametrum duplo majorem incrassatus , cicatrisatus, Junior &tipitibus armatus. Frons flabelliformis, ovato-subrotunda, latior quam longa, Vid. Sel. phys. og mathem. Skr. IF. Deel, Ee 213 — plicata, ad medium multifida, subpinnato-palmata laciniis ensifor- mibus replicatis, recurvata subconduplicata, guingue-duodecim pe- dalia. ” Stipes longitudine frondis, rectus, basi semiamplexicaulis, sensim angustior supra concavus, subtus convexus, margine spino- so-dentatus. Fulcrum rete stipulaceum e filis tenacibus contexta cin- gens basin stipitis e marginibus stipitis antecedentis oppositi ortum.- Inflorescentia masculina. Spatha composite: valvulis paucis lanceolatis, compressis, rum- pentibus, bast vaginantibus, bifariam basi spadicis equitantibus, in- terioribus longioribus, ceteris vagis solitariis basi singuli rami spa ‘dicis ejusque fere longitudine. Spadix simpliciter ramosus tri-sex- pedalis: pedunculo tereti-compresso; ramis alternis‘ semiteretibus, apice amentis binis ternisve sessilibus. Amentum six pedale, dia- metro bipollicari, eylindrieum: squamis numerosis imbricatis, ad- pressis, lineas duas longis, semipollicem latis, retusis: floribus alternatim in pluries series longitudinales dispositis, quinque-septem intra singulam squamam, quorum unus alterve tantum explicatus. Inflorescentia fæminea. | Spathæ valvula sex-duodecim basi spadicis simili modo ut in ma- sculino equitantes. Spadix simplex, quatuor-octopedalis, amentaceus, nutans: squamis subamplexantibus, retusis, fructibus solitariis ses- silibus. Flos masculinus. Perianthium zubulosum , : trigonum, trifidum: laciniis oblongis, obtusis, erectis; longitudine squamæ amenti intra quam latens, Corolla monopetala: Tubus longitudine calycis. Limbus tripartitus, rotatus: laciniis oblongis, obtusis, concavis, subcartilagineis, fla~ _ vo-virentibus, Filamenta sex patentissima, subulata, corolla paulo breviora, tubo inserta, Anthere oblonge, incumbentes. Pistilli ru- dimentum nullum. Flos femineus, Perianthium hexaphyllum, imbricatum, coriaceum, fructu triplo puey ) 219 brevius: foliolis subrotundis, obtussimis, concavis, intus nitidis et coloratis, tribus externis gibbis et fere duplo brevioribus. Necta- rium: mango receptaculaceus, planus, rotundalo-trigonus, denti- bus sex sphacelatis remotis notatus. Drupa magnitudine Melonis, subrotundo - ovata, obtusa, vix manifeste trigona, lavis, coriacea, aurantia, grato Melonis instar odore, pulpa pulmentari fibris tena- cibus intermixta eduli sapore dulcescenti. Nuces tres subrotundo- ovate, compressæ, inde obtusdngule, evalves, fibroso-lignosæ, præ- dure, magnitudine pugni, nucleo cartilagineo omnino replete. Th, Stammen giver de bedste og varigste Bielker, men da de ere temmeligen korte, ere de ikke alle Steder anvendelige; hvortil kommer at de ikke antage nogen symetrisk Figur. En Stamme klôves i 4 Parter, og det invendige trevlede Væsen borttages; Skade at beqvemme Redskaber til at fælde, klöve og transpor- tere dem med, giöre dem ligesaa kostbare som Bielker fra Europa. | Den- unge Spire i det den fremkommer af Jorden koges og spises. Frugten spises baade raae og kogt, iser udvaske Negerne den grödagtise Masse og koge samme med ristet fiintreven Mays. j De gelecagtige Kierner i den umodne Frugt spises med Begierlighed og ansees for meget nærende og et Aphrodisiacum. Af Bladene giöres Flue- Vifter, Maatter, Maatte- Poser, 7. dE vil) 259 HY PHEN E#. 1. H. GUINEENSIS; Songu- Tjo Incolis. i Ee2 220 er Radix Jibrosa. Caudex altus cylindricus, cicatrisatus ; junior stipitibus armatus. Frons fabelliformis, ovato - subrotunda >» latior quam longa, plicata, ad medium multifida, subpinnato - palmata, laciniis ensiformibus, replicatis; recurvata lateribus subconniventi- bus vel subconduplicata, bi-sexpedalis, Stipes longitudine frondis, rectus, versus basin sensim latior, supra concavo - planiusculus, sublus convexus margine ctliato-spinosus, Fulcrum rete stipula- ceum e filis tenacibus contextum, basi stipitis e marginibus oppo- sitt evortum. Inflorescentia masculina! Spatha composita: valyulis paucis basi spadicis bifariam equi- tantibus, interioribus longioribus ; cœteris vagis solitariis ad sin- gulum ramum spadicis ejusque longitudine bast vaginantibus lanceo- latis rumpentibus exius lana dicidua fusca tectis, " Spadix simplici- ter ramosus, bi-quinquepedalis: pedunculo tereti compresso, ramis alternis hine convexis inde catis margine argutis et lanatis apice amentis binis-ternisve sessilibus. Amentum pedale crassitie digiti cylindricum: squamis numerosis imbricatis adpressis lineam longis semipollicem latis retusis : floribus series septem-octo longitudine al- ternatim dispositis geminis ternisve intra singulam squamam sensim erumpentibus, receptaculo lanato sessilibus. Inflorescentia fæminea masculine similis. Flos masculinus. Perianthium tubulosum; irigonum, trifidum: laciniis oblongis, oblusis, erectis; longitudine squamæ amenti intra quam occultum! Corolla monopetala: Tubus longitudine calycis, Limbus exsertus, rotatus, tripartitus: segmentis obloreis, obtusis, concavis, sub- cartilagineis, viridibus. Filamenta sex, patentissima, subulata, co- rolla paulo breviora, tubo inserta, Antheræ oblongæ, incumbentes, Pistilli rudimentum nullum. Florem femineum non vidit cel. Thonning. Drupa turbinato-subrotunda, obtusissima, obsolete trigona, gla- . | 221 berrima, nitida, ecalyculata; cortice rigidulo chartaceo fragili te- nui; parenchymate dulciusculo valde fibroso: fibris e putamine ra- diatim exstantibus ; putamen predurum figura drupe, apice perfo- ratum foramine, evalpe. “Nucleus cartilagineus preedurus intus ca- vus. Th. Ved at sammenligne Thonnings Beskrivelser paa de her anfôrte Palmer som ere giorte paa Voxestedet efter friske Exem- plarer, med Jacquins, Wildenows, Gartners og Persoons, vil man finde betydelige Afvigelser. S. 260. DIOSCORE A. 1. D. ALATA; foliis oppositis ovatis cordato-sagittatis cuspidatis septemnerviis, caule alato bulbifero. Wild. sp. pl. 4. 2. p. 792. Pers. syn. 2. p. 621. Horn, H. 2 p. 931. Dioscorea alata; foliis cordatis, caule alato bulbifero Lin. syst. veg. ed. 14. p. 888. Fl. zeyl. 260. Osb. it. 195. Brown. jamaic. 559. Volubilis rubra, caule membranulis exstantibus alato. fo- lio cordato-nervoso. Sloan. jam. 46. hist. 1. p. 150. ” Katsüul-kelengu. Rheed. mal. 7. p. 71. t. 58. Raj. suppl. 194. “hi Ubium digitatum. Rumph. amb, 5. p. 550. t. 121. Dyrkes. 2. D. Sativa; foliis alternis cordatis subrotundo-ovatis cuspidatis subnovemnerviis, lobis bäseos approximatis, capsulis obovatis, caule Jævi tereti. Wild. sp. pl. 4. 2. p. 795. Pers. syn. 2. p. 621. 222 Dioscorea sativa; foliis cordatis alternis, caule levi tereti. Hort. cliff. 459. t. 28. Flor. zeyl. 558. Syst. veget. ed. 14. p- 838. Roy. lugdb. 527. Brown. jam. 360. Mill. dict. No. 1. Fabric. helmst. 369. FAR Volubilis nigra, folio cordato-nervoso, Sloan. jam. 46. hist 1. p 140. Mu-kelengu. Rheed. mal. 8. P: 10744572; Olus sanguinis. Rumph. amb. 5. p. 482. t. 180. Dyrkes. 201. FERREOLA. _ 4. F. GUINEENSIS; foliis ellipticis integerrimis nitidis, flo-_ ribus subenneandris. S. Ved Quitta. Frutex ramosissimus: ramulis teretibus pubescentibus. Folia al- terna, subdisticha, elliptica, subacuta, integerrima, subcoridcea, supra nitida, evasculosa, subtus pallidiora venosa, margine tantum pubescentia, sesquipollicaria. Petiolus brevis, pubescens. Stipule nullæ. Flores parvi, axillares, brevissime pedunculati et pedicel- lati; masculini sepius terni, feminei solitarii, Flos masculinus, Calyx breve campanulatus , trifidus, utringue sericeo-tomentosus. Corolla calyce dupio longior, campanulata, trifida, erecta, extus sericeo-argentea, subcoriacea, alba, Filamenta sex-novem brevis- sima, distincta, recepiaculo inserta. Anthere subulatæ, erectæ e Jilamentis enate. Pistillum nullum. Flos femineus. Calyx et Corolla maris. Stamina nulla. Germen superum, sub- rotundum, sericeum, atienuatum in stylum brevissimum. Stigma 223 obtusum obsolete trifidum. Pericarpium ex anatomia ne, loculare: loculis dispermis. Th. Mon Persoon med Rette har forenet Maba og RR, Paa Exemplarer af Maba elliptica af Forsters Samling som ere i Vahls Herbarium, er Bægeret paa Hunblomsten 5klövet, næsten 5deelt, Fligene lancetformige, spidse, glatte. 5. | OCTANDRIA. j 262. SCHOUSBOEA. Masculi. Calyx subquadrifidus rumpens. Corolla nulla. Feminei, Calyx gvadridentatus, Corolla nulla. Styli duo subu- lati. Stigmata lateralia viscida. Pericarpium biloculare: loculis monospermis. 1. S. CoRDIFoLIA; foliis cordatis, racemis axillaribus: marum compositis, feminarum simplicibus. S. Hist og ber. Frutex orgyalis ultrave: ramulis teretibus pubescentibus. Folia alterna ,~ ovata, subacuminata, cordata lobis parvis approximalis, obtuse et remote serrata, subcoriacea, glaberrima, trinervia, co- stata, transversim venosa, subtus basi glandulis quaiuor in axillis nervorum, quadri-decem-pollicaria ; tenella- involuta. Petiolus teres folio dimidio brevior, Stipulæ geminæ, minute. Inflorescentia ma- sculina præsertim in ramis preteriti anni, axillaris, solitaria, com- posita, racemosa, stricta, ramis patentissimis superioribus brevio- ribus; floribus minutis sessilibus glomeratis, bracteis solitariis mi- nutis, Inflorescentia feminea: racemus axillaris, simplex, solitarius, laxus, in ramis preteriti anni; floribus solitariis sessilibus sparsis vix bracteatis, Rachis quingue-decempollicaris ad basin singuli Rto- ris biglandulosa. 224 Flos masculinus. — Perianthium monophyllum, basi intrusum, rumpens in lacinias duas semibifidas, Corolla nulla. Filamenta octo, bast connexa ela- stice expansa, Anthere ovate, biloculares, longitudine calycis. Flos femineus. Perianthium brevissimum , urceol@tum ; obsolete quadridentatum: Germen magnum, subrotundum, compressiusculum, utrinque sulco, tomentosum. Styli duo, subpollicares, erecti, subulato-planiusculi margine revolulo, externe ad lentem pubescentes. Stigmata haud manifesta, nist superficies interna viscida stylorum. Pericarpium ex anatome germinis, biloculare, monospermum. Th. Da Persoon og Decandolle efter Aublet have kaldt Wil- denows Schousboca: Cacoutia; saa har jeg paa nye opkaldt X. 4. Schousboe Legationsraad, dansk General-Consul i Marocco, Ridder af Dannebroge. S. ICOSANDRIA. 265. FLACOURTIA. 1, F. Epuris: foliis ovatis subacuminatis serratis gla- berrimis, ramis spinosis. 4. Amagomi Incolis. Hist og her. | Frutex bipedalis orgyalis ultrave, ramosissimus, ‘cinereus, ex alis fo- liorum spinosus, spinis solitariis fere sub angulo recto exeuntibus, uni= bipollicaribus. Folia alterna, bi-tripollicaria, ovata, acuminata, obtuse serrata, venosa, glaberrima. Petiolus brevis, pubescens, insertus. Pedunculus axillaris, brevis, subramosus, pauciflorus: floribus par- vis. Bracteolæ solitarie, minuic. Flos masculinus. | Perianthium patens pentaphyllum: foliolis subcordatis, acutis 225 vel quinquefidum: laciniis acutiusculis (variat numerus lacinia- rum). Corolla nulla. Nectarium: glandule parve luteæ, in orbem cingentes thalamum, Filamenta numerosa, calÿce parum longiora, subulata, in hemisphærium divergentia. Antherx ereciæ, subrotunde, didyme , lutece. Flos foemineus. Perianthium patens pentaphyllum: foliolis subcordatis, acutis, intus pubescentibus, deciduis. Corolla nulla. Nectarium recepta- culaceum, margo cingens basin germinis. Germen subrotundum, superum. Styli quingue-septem, patentes, persistentes. Stigmata obtusa, multifida.. Bacca magnitudine Cerasi, globosa, nitida, atro- purpurea , stylis coronata, polysperma, seminibus rotundatim dis- _positis in series duas, altera supra alteram; numerus seminum in singula serie stylorum numero respondet. Semina ossea, angu- lata, compressa. Th. Maaskee er det samme Plante som Placourtia flavescens IFildenow; men den mangelfulde Beskrivelse tillader ikke at bestemme det med Vished. Bladene beskrives at være aflange, budte, smallere mod Basis; hvorimod de hos vor Plante ere ægformige tilspidsede, brede bag til. 5. I Nærheden af Stranden opnaaer den sielden mere end 2 Fods Höjde; under Biergene derimod og paa selve Biergene bliver den meget over en Mands Höide, og Stammen erholder en Arms Tykkelse. Veddet er rödagtigt, haardt og fünt, men meget vredet. Bærrene ere blandt de bedste vilde Frugter, Kiö- det er södagtigt meelet, og kan nydes i saa stor Mængde man vil uden Skade. De Ber, som voxe i Nærheden af Stranden ere langt behageligere end de, som komme fra de frugtbare Biergegne; det samme er Tilfeldet med de fleeste Frugter, Vid. Sel. phys. og mathem. Skr. IV, Deel. Ff 226 ES saasom Ananas, Bacco, Pomerantser, Gujaven &c.; de ere me- get mindre, men langt södere og rigere i Smagen. De unge Blade kommes i Pytto som hensættes i Solen for at blive suur, og drikkes saaledes i gonorrhoe, for at drive Urinen. I tærende Hoste tages en Deel af Bladene og noget Malaget i Munden og tygges, Saften nedsynkes med koldt Vand. 7%, CRYPTOGAMIA. STACHYOPTERIDES. 264. OPHIOGLOSSUM. ı. O. Fıprosum; spica caulina, fronde ovato-oblonga acutiuscula laxe reticulata, radice bulboso-fibrosa. 5. Voxer i Regntiden i Dalen bag Plantagen Frederiksberg. Radix: bulbus solidus, subglobosus, magnitudine fere nucis avel- lane, latere circumeinctus radiculis plurimis filiformibus simplicis- simis, subtus nudus, convexus. Frondes plures tri- quatuor - pol- licares stipitate ex una radice, ovato-oblongæ, subacute, levi- ter in stipitem attenuate, integre, glaberrimæ, laxe reticulate. Stipes fronde haud brevior. Spica sesqui-bipollicaris, pedunculaia: pedunculus fronde duplo longior basin frondis vaginans, S. Beslægtede Arter ere Ophioglossum vulgalum, ovatum og bulbosum, men alle forskiellige fra vor Plante. Hos O. vul- gatum er Lovet mere ægformigt budt, Roden bestaaer af faa tykke brune Trævler; hos O. ovatum er Roden enkelt trevlet; 227 hos O. bulbosum er hele Planten meget mindre, Lövet ægfor- mig-hierteformigt, Roden knollet ikke trevlet. &. BREIOCES, 265. POLYPODIUM. 1. P. CRASSINERVE; frondibus lanceolatis basi attenuatis costa inferne supra canaliculata, glaberrimis, soris minutissimis copiosis sine ordine sparsis. S. Voxer ved Aquapim. Frondes simplices, lanceolate, integerrime, submarginate, bast longe attenuatæ, costa valida utrinque prominente convexa, inferne supra canaliculatæ, utrinque glaberrime, bipedales et ultra, tres pollices late ultrave. Sori minutissimi copiosi undique sine ordine sparsi, distincii. 15. Lövets Form ligner Polypodium crassifolium, men hos denne Art er Lövet noget bölget, mindre smalt ved Basis, og Sori meget större og ordnede i Rader. S. 2. P. PUBESCENS; frondibus subbipinnatis; pinnis inciso- pinnatifidis, lateralium inferiorum longioribus deflexis, laciniis ovato-rhombeis rotundatis crenulato- serratis subtus pubescenti- bus, soris minutis serialibus, rachi tomentosa. S. Voxer ved Aquapim. Radix crassitie pennæ columbinæ, fibrosa, horizontalis, paleis lanceolatis fuscis obsita. Stipes subpedalis, inferne angulato-stria- ius, glaber, superne teres, rachique ferrugineo-tomentosus, Frons subpalmaris subbipinnata. Pinnæ inferne pinnatifidæ, exte- riores majores, inferior maxima deflexa; subacuminate, acuta. Laciniæ inferiores oblongæ inciso-crenate, superiores orato-rhom- Ff2 228 bee, rotundaiæ, serrulato-crenaie, subtus pubescentes. Sori mi- nuti, in disco singulæ laciniæ biseriales, distantes, fusci, 3. Figura frondis fere Adianthi pedati. 5. P. ÅNGELICÆFOLIUM; frondibus ternatis, pinnis pin- natifidis incisis, laciniis rotundato-crenatis acutis, venis subtus subpubescentibus, rachidibus inferne subpaleaceis, soris paucis sparsis. ©. Voxer ved Aquapim. Stipes levis, nitidus. Frons pedalis ultrave, latitudine sesqui- pedali, tripartita: Pinnæ inferiores profunde incise, superiores decurrentes confluentes, Laciniæ pollicem late, grosse crenate; crenaturis rotundis ; lanceolate, subacuminate, venis et costis nigro- purpurascentibus subtus pubescentibus. Sori minuti, in disco laci- niarum sparsi, ferruginei. S. Obs. Variat pinnis simpliciter inciso - pinnatifidis laciniis sub- crenulato - repandis. S. 266 ASPIDIUM. 1. A. PUNCTULATUM; frondibus pinnatis, pinnis lanceo- latis acuminatis serratis, basi cuneatis, (sursum subauriculatis) margine punctatis, soris solitariis marginalibus, stipite glabro. Wild. sp. pl. 5. p. 220. A. frondibus pinnatis; pinnis ensiformibus glabris, basi rotundatis, rarius subauritis, margine punctatis dentatis, soris solitariis. Swartz syn. fil. 46. et 245. Lonchitis cervina dentata, punctulis nigris notata, Plum. fil. 98. til 112. . Voxer ved Whyda. Radix subglobosa ferrugineo-tomentosa: radiculis quinque- sex, glabris, nitidis, longis, fibrillosis, Stipes crassitie penne colum- , 229 bine subpedalis sel ultra, glaber, uno latere canaliculatus, altero convexus, nitidus. Frons subtripedalis, pinnata. Pinne Zan- ceolaiæ, acuminate, basi rotundato-cuneatæ, sursum auricula acutiu- scula parva, inferiores & superiores minores, mediæ longiores subqua- dripollicares, haud pollicem late, acuminata, serrulate: serraturis adpressis simplicibus rarius apicem versus bifidis ; subtus presertim costa et ad basin pubescentes, venæ oblique parallele cum punctis airis intra marginem desinentes hine series punctorum marginalis. Sori minuti solitarii subrotundi, intra seriem punctorum marginales immersi, indusio umbilicali, Rachis angulata, pubescens. S. Beslægtet med Æspidium splendens og A. acuminatum, men tilstrækkeligen forskiellig fra dem. S. 2. A. GUINEENSE ; frondibus pinnatis, pinnis lineari-lan- ceolatis acuminatis, basi rotundato-cuneatis sursum subauricula- tis, serratis, serraturis apice bifidis acutis rarius simplicibus, soris solitariis marginalibus, stipite glabro. S. Voxer ved Aquapim. Stipes glaber, nitidus, Frons tripedalis, pinnata, Pinn® line- ari-lanceolate , acuminate, serrate, serraiuris apice bifidis acutis rarius simplicibus ; bast rotundato - cuneate sursum subauriculate : auricula parva obtusa; inferiores et medic longiores, quadripolli- cares, semipollicem latæ, superiores sensim minores, subtus rachi- gue pubescentes, vene haud cum punctis desinentes. Sori minuti, solitariz , rotundi, margini approximati. Indusium umbilicatum. S. Nermer sig meget til Aspidium punctulatum, men hos denne ere de midterste Finner længere, de üvre og nedre kor- tere, Saugtakkerne ere enkelte, ikke klôvede; Sori mindre og længere fra Randen. 3. A. THONNINGII; frondibus pinnatts; pinnis superio- ribus serratis, inferioribus incisis subpinnatifidis subtus rachi- 230 que pubescentibus, laciniis oblongis obtusis integerrimis, soris solitariis in disco serialibus, radice tetragona. S. Voxer ved Aquapim. Radix penna columbina crassior , flexuosa » repens vel scandens, tetragona, subpaleacea: junior paleis ferrugineis tota obsita; fibril- losa: fibrillis brevibus paleaceis. Stipites quadri-quinquepollicares, teretes, fusct, subpubescentes, subnitidi, basi paleacei. Frondes pedales et ultra, pinnate, Pinne lanceolate , subacumunate ; sub- tus pubescentes, inferiores et medie subæquales incisæ subpinnati- Jide, subtripollicares, haud novem lineas late: laciniis oblongis vbtusis, integerrimis ; superiores sensim decrescentes, acute, acute serrat@, im apice frondis confluentes. Sori mediocri magnitudine solttarit, rotundi, in disco laciniarum seriales vel etiam submargi- nates. Indusia plana, orbiculata. Rachis teres, pubescens. S. 4. A. STRIATUM; frondibus pinnatis, pinnis lanceolatis acuminatis ulrinque rachique angulato glabris pinnatifidis, laci- nis lanceolato -falcatis apice serrulatis utrinque oblique striatis, soris, minutis solitariis marginalibus. S. Paa fugtige Steder ved Whyda og Aquapim. | Frons subsesquipedalis, pinnata. Pinne quadripollicares, infe- riores majores, reliquæ sensim decrescentes, lanceolate, acumina- te, utrinque glabre, inciso-pinnatifide. Laciniæ lanceolato - fal- calæ, aculiuscule, apice serrulate , utringue nervis oblique e costa ad marginem striate ; superiores lineari-lanceolatæ, acute serrate, basi incise; denique supremæ confluentes. Sori minutissimi, soli- tarii, rotundi, submarginales, et semicirculum circa sinum forman tes, Indusia suborbiculata, umbilicata. Rachis angulata, glabra, subnitida, pallescens. S&. 5. A. AQUAPIMENSE; frondibus pinnatis, pinnis lanceolatis acuminatis inciso - pinnatifidis supra costa piloso -strigosa subtus 231 pubescente, laciniis ovatis rotundatis subintegerrimis, soris so- litariis distantibus serialibus, stipite levi, rachi pilosa. S. Voxer ved Aquapim. Stipes levis, nitidus, Frons bipedalis, pyramidalis, pinnata, Pinnæ inferiores sexpollicares, pollicem late, superiores sensim mi- nores, lanceolate, acuminate, inciso -pinnatifide, basi truncate, sessiles, supra costa piloso-strigosa, subtus pubescente; pinne su- premæ utringue venis pilosis, inferiores glabra. Lacinie ovate, rotundate , subintegerrime. Sori minuti, solitarii, distantes, seria~ des: seriebus mediis inter nervum et marginem laciniarum, Indusia reniformia, pubescentia, cinereo-fusca. Rachis angulata, substriata, pilosa. } Har megen Liighed med Aspidium rotundatum, men sy- nes dog derfra forskiellig. S. 6. A. Crrruosum; frondibus pinnatis, pinnis lanceolatis acuminatis supra glabris subtus subpilosiusculis costa rachique paleis cirrhosis, soris solitariis serialibus. S. I Aquapim. Frons bi-tripedalis, pyramidalis, pinnata. Pinne inferiores longiores, sex-septempollicares ultrave, in medio subsesquipollicem la- te, reliquæ apicem frondis versus sensim breviores, lanceolate, acu- minatce, profunde pinnalifide, basi oblique truncate (lacinula in- Jima rachi subadnata, suprema autema rachi distante) supra glabre, subtus ad lentem pilosiuscule, Laciniæ mediæ longiores septem-oc- tolineares, latitudine duarum linearum, oblonge , parallele, obtu- siusculæ, apice presertim subserrulato-crenate. Sori parvi, solita- rii, seriales, seriebus nervo laciniarum approximatis. Indusia ro- tundata, plana, subimpressa. Rachis subangulata, paleacea: paleæ lanceolate, in cirrhum longum setaceum producte, ferruginecæ. 232 Costa pinnarum similiter sublus paleacea, supra vero paleis lanceo- latis acutis nec cirrhosis. S. 267. ASPLENIUM. 1. A. GuINEENSE; fronde lanceolata stipitata utrinque æqualiter attenuata acuta serrulata basi integerrima, soris sub- transversis inæqualibus. $. I Aquapim. Stipes bipollicaris, supra planus, subtus convexus, glaber, basi subpaleaceus, ferrugineus. Frons pedalis, latitudine sesquipollicaris pollicaris paulo ultra, lanceolata, utrinque sensim et æqualiter at- tenuata, acuta, superne serrulata, inferne subrepanda , basi inte- gerrima. Sori subtransverst, longitudine et distantia incequales, parallel, axillis bulbiferis, SS. Synes mig at vere forskiellig fra Asplenium serratum som den meget ligner. Hos denne er Stilken kortere, Lôvet længere og bredere, Spidsen budtere men med en udtrukket ‘ Braad; Sori ere hyppigere og nærmere ved hinanden. S. 268 DIPLAZIUM. 1. D. Inctsum, frondibus pinnatis, pinnis oblongo-lan- ceolatis acuminatis, basi oblique cuneatis, margine inciso-den- tatis, laciniis serrulatis subacuminatis, soris V formibus, inte- rioribus confluentibus, stipite spinoso-muricato. #. Paa skyggefulde Steder i Aquapim. Stipes pedalis et ultra, teres, spinis brevissimis ferrugineis mu- ricatus. Frons tripedalis ultrave, pinnata. Pinnæ septempollicares, latitudine duarum pollicarum, basi paulo latiores, oblongo - lanceo- h late, acuminai®, inciso-dentate: laciniis subinequalibus acutis subacuminatis serrulatis; basi oblique, subcuneate, glabre. Sori 233 geminati obliqui, basi contigui, figura Pformi seriales: serie in- terna angulo acuto costam attingenti et apicibus cum vicinis confluenti- bus. Axille pinnarum in superiori parte frondis bulbifere.. Rachi- dis pars inferior teres, subspinoso - muricala ; superior pars stria- to-angulata glabriuscula, 8. Ligner meget Diplazium grandifolium, men hos denne ere Finnerne af samme Længde fra Basis til Spidsen, derhos saugtakket- tandede ikke indskaarne, næsten tvefligede ved Grunden, den nederste Flig större tilrundet, den överste min- dre. S. 2, D. SERRATUM; frondibus pinnatis; pinnis oblongo- lanceolatis acuminatis basi cuneatis serratis, serraturis infimis productioribus acutis, sorium seriebus fere omnibus confluenti- bus, axillis bulbiferis. S. Voxer med den foregaaende Art. Frons pinnata. Pinnæ oblongo-lanceolate, acuminaiæ, basi cuneate, serrate: serraturis subæqualibus adpressis acutiusculis : ser- raiura baseos ultima major aique productior acuta: glaberrime ; suprema pinna subrhomboidalis inferne incisa superne serrata; laci- niis lanceolatis acutis, sensim versus apicem minoribus, Axille bul- bifere, Sori uti in priori; seriebus autem fere omnibus confluentibus. Rachis angulatus glaber. S. Jeg tår ikke afgiöre om det er en egen Art eller en Afart af den foregaaende; men fra alle andre Arter er denne noksom adskilt. 8S. BEN TER ES. 1. P. SPINULIFERA; frondibus pinnatis, pinnis oppositis subovato - oblongis acuminatis inciso-pinnatifidis, infimis bi- Vid, Sel. phys. og mathem, Skr. IP. Deel, Gg 234 partitis, laciniis oblongis subfalcatis apice dentatis, costa rachi- que spinulosa, stipite angulato levi. - S. I Aquapim. Stipes subquadrangulatus, laevis, pallidus. Frons subpedalis, pinnata. Pinne #ri-quadripollicares , pollicem late, ovate vel obo- vate, acumine lanceolato acuto serrulato pollicari; inciso - pinna- tifide. Laciniæ oblong®, subfalcatæ, rotundatæ, apice dentate. Pinna infima petiolata, bi-partita, inferior superiore brevior, Costa pinnarum rachidisque pars superior spinulis pallidis muri- cata S. Beslægtede Arter ere Pteris atrovirens og P. nemoro- sa. 'S. 270. ADIANTU M. 1. A. PALMATUM; frondibus quinquelobo-palmatis, lobis infimis pinnatifidis, tribus aliis subbipinnatifidis, stipite supra sulcato utrinque marginato glabro. S. I Aquapim. Radix fbrosa: fibris capillaribus. Stipes septempollicaris atro- fuscus, nitidus, supra sulco longitudinali, utrinque marginatus, subtus convexus, glaberrimus, levis. Frons quinquelobo - pal- mata; lobi infimi beipollicares, lanceolati, inciso - pinnatifidi, subacuminati; lobi medii pinnatifidi: pinnula infima externis in- cisa, secunda serrata, acutiuscula; lobus intermedius subtripollica- ris bipinnatifidus: pinnæ infime pinnatifide laciniis inferioribus majoribus, secund@ incisæ, tertiæ subserratæ, relique integerrimæ, om- nes cuneatim decurrentes et cum inferioribus confluentes, Laciniæ omnium pinnarum Zanceolatæ, acutiusculæ, sepius subfalcatæ. Sori generis, marginales, rotundi, distincti. Coste atro-fuseæ, convexe, glabre, laves, nitide, SS, 235 Lovet er af samme Form som hos Pteris pedata, men Finnerne ere meere og regelmæssigere indskaarne. S. 2. A? SUBLOBATUM; frondibus pinnatis, pinnulis alter- nis ovatis truncatis sursum auriculatis, ultima subtrilobata, cau- dice filiformi repente. S. Med den foregaaende Art. Caudex repens, crassitie fili emporetici, subtomentosus, subpa- leaceus, ramosus. Frondes bipollicares, pinnate, stipite bilineari tereti basi incrassato pubescenti adscendentes, semipollicem pollicem vel ultra remote, Pinnule ovate, rotundate, basi truncate, sur- sum auricula lata obtusa productæ, apice et basi subdenticulate, inferiores minores, exteriores sensim majores, alternæ, sessiles ; ul- tima subtrilobata: lobo terminali longiori, lateralibus magnitudine inequali; basi cuneate. Rachis filiformis, teres, pubescens. 5, Af Mangel paa Sori er det uvist om den horer hertil, eller til Trichomanes eller Hymenophyllum. S. HYDROPTERIDES. on, MAR SI LE À 1. M. FIMBRIATA; fronde quaterna, pinnis æqualibus cu- neatis striatis subtus strigoso-pilosis margine exteriori rotundato, | piloso - fimbriato, stipitibus glabris, fructu? solitario sessili. S. I fersk Vands Moradser. Caudex filiformis, crasitie fili emporetici, repens, striatus, gla- ber, radiculis capillaribus sparsis instructus. Stipes semipedalis, subpedalis, subcapillaris, glaber. Frons quaterna, termina- lis. Pinne pollicares vel paulo breviores, novem lineas late an- gustioresve, cuneato -triangulares, integerrimæ, margines laterales reste, externe rotundaic ? striate, supra glabræ, subtus strigo- Gg2 236 — so-pilosæ : marginibus preesertim extimo pilis longis fimbriatæ, Fruc- tus? globularis, magnitudine seminis Anisi, solitarius, subsessi- lis, axillaris, pilis strigosis brevissimis obsitus, 8. | Nær til Marsilea quadrifolia, men hos denne er Fin- nerne glatte, og Stilkene kortere. S. 272 ABOLLA 1. A. GUINEENSIS; foliis imbricatis subpatentibus ramu- lis extimis oppositis. 4. I fersk Vand. Caulis filiformis ramosus. Ramuli inferiores alternæ, exteriores oppositi, patentes, subhorizontales. Folia ovato-oblonga, obtusiu- scula, ad lentem subpubescentia, apice membranacea pellucida , pa feriora subpatentia, superiora arcte imbricata, Stipulæ ad exser- tionem ramulorum lanceolate, acute, foliis triplo longiores. S. BESKRIVELSE OVER ET MENNESKELIGT MG SR OSTE HVIS ORGANER HAVDE ET OMVENDT LEJE. J. D. HERHOLDT DR. OG PROFESSOR &C. «SM | 2p A ae Aanaanaaanlanaamnnaaalalnalalainiainiaialalmaralaı SES SSL AAA OU ES) De Barn, som jeg agter i Aften at fremvise, blev födt her i Staden 1818 i Febr. Maaned. Under Fådselen laae det i en forkeert Stilling (præviis natibus) og maatte hjelpes frem ved Vending (inversio). Strax efter Födselen yttrede det kjen- delige Livstegn, aabnede Öinene, drejede Munden, gay nogle Qvæk fra sig og bevægede Lemmerne. Dets Aandedrag blev dog snart svagere; dets Hud, Læber og Tunge antoge efterhaan- den en blaasort Farve; omsider dåde det, omtrent en halv Time efterat det var födt. Det vejede syv Pund, havde en Længde af atten Tommer, var vel næret, havde lange Nægle og Haar; kort: det var efter alle Kjendetegn et fuldbaaret eller modent Foster. Dets Bug var usædvanligen bred og noget fremstaaende; ogsaa fandtes den ved Berörelsen at være lidet udspændt og fluctue- rende. : Genitalia tilkiendegave, at det var et Drengebarn; dog var dets Urinrör (wrethra) fra Spidsen af Lemmet (membrum virile) indtil Buen under lisbenet (arcus infra pubem) sammen— voxet og Koderne (testes) endnu ikke traadte ned i Pungen (sero- tum). Begge dets Fodder vendte med Saalerne indad og med Tæerne næsten tilbage mod det Sted, hvor Helene skulde sidde | (0; Yarus). I Øvrigt var det af en naturlig, veldannet Form. Navlestrængen, der var tyk eller af det saa kaldte feede Slags, 240 bestod som sædvanligt af tvende Pulsaarer og een Vene; Siræn- gens Forening med Fosterets Bug var aldeles normel. Mærkværdig -var i Særdeleshed dette Fosters indre Orga- nisme. Da Bugen blev aabnet, fandtes alle dens Indvolde i en Stilling, aldeles modsat den sædvanlige hos Mennesket. Alt hvad der plejer at være dannet til at ligge paa den höire Side var her oprindeligen formet til at ligge paa den venstre, og det saa regelstemmende, at samtlige Organer stode i deres na- turlige gjensidige Forhold til hverandre. Bugens Indvolde fremböde saaledes et skjönt optisk Phæ- nomen. Betragtede man disse Indvolde i et Speil, saa fremstil- lede Billedet dem som hos andre Börn, i naturlig Form og Leje, eller som i en normel Tilstand, og betragtede man paa samme Maade Bugorganerne i et Foster af normel Dannelse, saa viiste Billedet af hiint misdannede Foster sig med samtlige dets Or- ganismes Abnormiteter. Liigheden af disse Billeder var saa paa- faldende, at det syntes, som om Naturen havde lagt catoptriske Love til Grund for de misdannede Organers Form, Udvikling og Leje. Tab. I. og I. Fig. 1-VIIL, sammenholdte med An- skuelsen af de misdannede Organer, ville sætte dette Særsyn i et klarere Lys. 1) Organerne for Fordöjelsen (Organa chylopoielica). Den öyre Mavemund (ostium oesophageum) findes i Ma- vens höire Ende (Tab. I. Fig. 1. n. 10); den nedre Mavemund (ostium duodenale) löber over i Tolvfingertarmen (duodenum) paa venstre Side. Mavens lille Krumning (curvatura minor) 241 vender mod venstre, dens store Krumning (curvatura major) mod höire Side. Nettet (omentum majus) ligger meer til höire end til venstre Side. Baandet imellem Milten og Maven (liga- mentum gastrolienale) (Tab. I. Fig. I. n. 11) findes paa höire Side; Leveren (hepar Tab. I. Fig. I. n. 7,8, 9,) med sine Galdegange (ductus biliferi) og med Navlevenen (vena umbili- calis) löbe bag ved Maven (Tab. I. Fig. ı. n. 10) henad mod det venstre, Milten (Tab. I. Fig. ı. n. ıı) ligger i det höire, Hypocondrium. Tolvfingertarmen begynder paa venstre Side og löber foran arteria meseraica superior imellem Maven, Leveren; Vridtarmens Tværstykke (Colon transversum Tab. I. Fig. I. n. 16), og den venstre Nyre (ren sinister Tab. II. Fig. VII. n. 9), forst horizontal mod venstre Side (pars horizontalis su- perior) foran Portaaren (vena portæ), gjôr saa sin förste Böi- ning bag ved Vridtarmens venstre Krumning (curvatura coli sinistra), stiger derefter forved Galdegangen (ductus choledo- chus) ned til den indre Rand af den venstre Nyre (pars de- scendens duodent) til hvilken den er heftet (ligamentum duode- renale), danner da sin anden Böining (curvatura secunda) og löber tværs mod höire Side (pars transversalis inferior), gjen- - nemborer det nedre Blad af Mesocolon og kommer frem af sin Kapsel i det höire Hypocondrium. Tomtarmen (Jejunum) og Krumtarmen (Dleum) Tab. I. Fig: I. n. 12 slynge sig fra höire mod venstre Side, for at ende sig i Blindtarmen (cæcum Tab. 1. Fig. I. n. 15) som med sin pro- cessus vermicularis (Tab. I. Fig. I. n. 14) ligser paa det ven- stre Hoftebeen (in regione iliaca sinistra). Ned Blindtar- men löber Mesenterium ‚over i Mesocolon sinistrum. .Vrid- tarmen (Colon) gjör sin store Bue omkring de tynde Tarme fra Fid. Sel. phys. og mathem. Skr, IF. Deel. Hh 242 venstre til höre Side; — dens opstigende Stykke (colon adscen- dens Tab. I. Fig. I. n. 15) löber foran den venstre Nyre op til Leveren (Tab. I. Fig. I. n. 8); dens Tværstykke (Colon trans- versum (Tab. I. Fig. I. n..ı6) böjer sig mod det höire. Hypo- condrium til Milten (Tab. I. Fig. I. n. 11); dens nedstigende Stykke (colon descendens Tab. I. Fig. In. 17) og S. romanum (Tab. I. Fig. I. n. 18) findes paa hôire Side. Endetarmen (Rec- tum) har sit naturlige Leje i. Midten af-Korsbenets Udhuling (cavum ossis sacri), De tykke Tarme indeholdt noget Meco- nium. Bugkjertlen (Pancreas) vender med sin brede Ende (Ca- put) mod Leveren paa venstre og med sin spidse Ende (apex) mod Milten paa höire Side; dens Rör (ductus pancreaticus) löber fra Kjertlens spidse mod dens brede Ende, for paa ven- stre Side at stode sammen med Galdegangen i Tolv Fingertar- mens nedstigende Siykke (pars descendens duodeni). II. Organerne for Blodets Omlöb. (Organa circuitus sangvinis ). a. Hjertet. Tab. I. Fig. II. n. 1-17 forestiller et normelt dannet Hjerte til Sammenligning med Tab. I. Fig. III. eller det abnorme. Hjerteposen (pericardium) ligger meer end sædvanligt i den höire Side af Brystet; Hjertets Spidse (apex cordis Tab. 1. Fig. IH. n. 2) vender mod höire Side (mellem 5te og 6te Rib- | been), dets brede Ende (basis Tab. I. Fig. II. n. 1) mod ven- stre Side; Hiertekammeret for Aorta (ventriculus aorticus Tab. 1. Fig. UI. n. 2.) ligger fortil; dets indre Omfang viser sig ud- vendigen ved en lang Ophöining, som strækker sig lige til 243 : : Hjertets Spidse. Hjertekammeret for Lunge-Pulsaaren (ventri- culus pulmonalis) ligger ganske bagtil og er mindre kjendeligt end Kammeret for Aorta (Tab. II. Fig. VI. n. 7, 8, 10, 11. Tab. II. Fig. VII. n. 2, 5, 6, 8) Mellem begge Hjertekamre er en Skillevæg (septum), i hvilken findes en stor Aabning, som efter sin Retning leder fra Kammeret (ventriculus) for Lunge- pulsaaren til Kammeret for Aorta. Hjertekammeret for Lunge- pulsaaren (Tab. II. Fig. VI.) har ingen Pulsaare-Aabning (ori- ficium ventriculi arteriosum) og ingen Lungepulsaare (arte- ria pulmonalis), men staaer i Forening med Kammeret for Aorta (ventriculus aorticus) ved nysanförte Aabning i Hierte- kammernes Skillevæg (septum ventriculorum). (Tab. I. Fig. VI. n. 10. Fig. Vil.n. 2). Hjertets Forkamre (atria) ere begge til- stæde og svare begge, hvert efter sit Leie, til eet af Hjertekam- merne. Huulaarens Forkammer (atrium venarum cavarum Tab. I. Fig. UI. n. 17. Tab. U. Fig. V. og VIL) ligger fortil mod venstre Side, er meget rummeligt, og har en usædvanli- gen stor. Öreforhöining (auricula). Hjertekammeret for Stor- pulsaaren (Fentriculus-aorticus Tab. Il. Fig. VII.) har tre Aab- ninger: nemlig een i Hjertekamrenes Skillevæg (septum Tab. IL. Fig. VII. n. 2), een for Storpulsaaren (orificium aorticum s. ur- teriosum n. 7) og een til Huulvenernes Forkammer (orificium venosum pro atrio venarum cavarum n. 4). Forkammeret for Huulvenerne (atrium venarum cavarum) förer altsaa til Kam- meret for Storpulsaaren, (orificium auriculare s. venosum ven- Zriculi aortici) ikke, som i normel Tilstand, til Kammeret for Lungepulsaaren (Tab. I. Fig. VL) For denne Aabning sees de saa kaldte Valvulæ mitrales (Tab. IL. Fig. VII. n. 6). For Aab- Hhe 244 ningen til Storpulsaaren (4orta) ligge Valvulæ semilunares. Til Forkammeret for Huulaarerne (aérium venarum cavarum) löber kun en enkelt Hovedstamme (7runcus) for Huulvenerne, som er dannet af begge Huulaarer (den övre og den nedre). Tab, I. Fig. IH. n. 10, 11, 16a og Fig. VII. n. 1. Kammeret for Huul- aarerne modtager tillige nedentil en abnorm og ved sin Störrelse mærkelig Vene fra Leveren (Truncus hepaticus. Tab. I. Fig. HI. n. 18 og Fig. V. n. 5). Denne Vene sees at være Stam- men for Levervenerne (venæ hepaticce), for Portaaren (vena porte) og for Navlevenen (vena umbilicalis) Tab. I. Fig. UI. n. 21-28. Forkammeret for Lungevenerne (atrium venarum pulmonalium) er ikkun lidet og ligger med en lille Auricula bag- til under Storpulsaarens Bue (4reus aortæ) foran Bronchi og de Blodkar, som löbe til Lungerne (Tab. II. Fig. IV. n. 14- 20 og Fig. VI. n. 2, 5, 5, 6.) Dette Forkammer modtager Blodet fra Lungerne paa begge Sider, og bringer det igjennem en stor Aabning ind i Kammeret for Lungepulsaaren, (Ventri- culus pulmonalis Tab. II. Fig. VL) ikke, som i normel Til- stand, til Kammeret for Storpulsaaren (Ventriculus aorticus Tab. II. Fig. VII. n. 4). For denne Aabning (orificium auri= culare ventriculi pulmonalis) findes de saa kaldte Valvulæ tri- cuspidales Tab. II. Fig. VI. n. 8 og 9). Skillevæggen imellem Hjertets Forkamre (atria) har, som sædvanligt, en Aabning med en Valvul (foramen et valvula Botalli Fab. II. Fig. VI. n. 2. og Fig. V. n. 7), men denne Aabning leder fra Lungeve- nernes Forkammer (atrium venarum pulmonalium) til Huulve- nernes Forkammer (atrium venarum cavarum) ikke, som i nore mel Tilstand, fra dette til hiint.. OM b. Pulsaarerne (Arteric). Storpulsaaren (4orta Tab. 1. Fig. II. n. 16 b.) löber ud af det forreste Hjertekammer (Ventriculus aorticus) ifr. Pag. 242. Dens opstigende Deel (aorta adscendens) er ualmindeligen stor; den danner sin Bue (areus aortæ) ved at slynge sig i en Ret- ning fra venstre til höire Side (Tab. I. Fig. III. n. 5), bøjer sig derefter bagtil over den höire Luftrörgreen (Bronchus) og bagved den höire Halsvene nedad. Fra Buens ovre Rand ud- springe, som sædvanligt, tre Stamgrene (Tab. I. Fig. III. n. 5,6, 7, 8 og Fig. VII. n. 10, 15, 14) ligeledes i omvendt eller forkeert Orden. Den förste Green (arteria innominata) löber til Legemets venstre Side og deler sig i den venstre Arm- og Hovedpulsaare (arteria subclavia Tab. I. Fig. HL n. 8. og carotis sinistra samme Figur n. 7); den anden Green er den anden Hovedpulsaare (carotis dexira samme Fig. n. 6. og ligger bagved (Vena jugularis samme Fig. n. 15) paa samme Side; den tredie er den höire Arm-Pulsaare (subclavia dextra s. Fig. n, 5); Nervus laryngeus inferior (recurrens) havde ligeledes omvendt Form og Leje; paa venstre Side slyngede den sig tilbage om- kring arteria subclavia sinistra; paa höire Side omkring arcus aortæ. Den venstre havde derfor sit Udspring fra Vagus lidet højere oppe end den hojre. Fra den nedre Rand af Aorta Bue, omtrent paa det Sted, hvor ellers Botalli Pulsaaregang (ductus arteriosus) har sit Udspring, findes en abnorm Pulsaaregreen (Tab. I. Fig. Ill. n. 4), som löber 3 Tomme nedad og de- ler sig derpaa foran Bronchi i to Side- Grene, een til höire og een til venstre. Denne Pulsaaregreen er umiskjendeligen Rudimentet til en Ductus arteriosus. Nedenfor dens Forgrening 246 er den forvandlet til et Ligament, som findes heftet til Hjertet i Nærheden af Aortæ Udspring. Fra Storpulsaarens Bue (arcus aortæ) söger dens nedstigende Stamme (aorta descendens pec- toralis) bagved den hôire Bronchus og Lungevenerne (Tab. Il. Fig. IV. n. 14-16, 17) hen til Legemets Midte i Lungeposer- nes bageste Mellemrum (mediastinum posticum), löber paa ven- stre Side af Huulaaren langs med Ryghvirvlerne (vertebræ dorsi) og træder derefter gjennem Mellemgulvet (diaphragma), hvor den ligger lidet meer til Hôire end sædvanligt. Den höire Ar- teria iliaca slynger sig, som i normel Tilstand, foran den ne- derste Deel af Vena cava. Den överste Bugpulsaare (4rteria coeliaca) har sit sædvanlige Udspring for Aorta forreste Flade tæt under Mellemgulvet, men deler sig kun i to Grene, som "begge vende mod den höire Side, een for Milten (arteria lie- nalis) og een for Maven (arteria coronaria); dens tredie Green, den for Leveren (arteria hepatica), mangler. Miltens Pulsaare sender Grene til Bugkjertlen (pancreas). Den överste Krös- pulsaare (arteria meseraica) löber ikke tilligemed sine Vener &c., som sædvanligt, foran men bagved Tolvfingertarmens ne- dre Tværstykke (pars horizontalis inferior duodeni), og sen- der under dette sit Löb, förend den udbreder sig til Tarmene, ‘ en lang og betydeligen stor abnorm Green til Leveren (arteria hepatica) i Stedet for den manglende Levergreen af den Gverste Bug - Pulsaare (arteria coeliaca). Nyre-Pulsaarerne (arteriæ renales) fordele sig normelt, dog i en modsat Retning, efter Bugorganernes forkeerte Leje; ilio-colica, colica dextra og me- dia, lobe opad paa venstre, ikke, som i naturlig 'Tilstand, paa 247 hôire Side. Navle-Pulsaarerne (arterie umbilicales) stode i normel Forbindelse med Arteriæ hypogastricæ. c, Venerne (systema venosum.) , Den ovre Huulaare (vena cava superior) ligger ikke, som i normel Tilstand, paa höire, men paa venstre Side i Brystet, foran Storpulsaarens Bue (arcus aortæ Tab. I. Fig. III. n. 16. a). Den hôire Armblodaare (vena subclavia dextra n. 12) er der- for længere og har en skiæv Retning. Den venstre Halsvene (n. 14) har en lige Retning nedad mod Hjertet, I Vinkelen imellem Vena subclavia dextra og vena jugularis dextra optages Ductus thoracicus. Den nedre Huulaare (vena cava inferior Tab. II. Fig. VIII. n. 6.) stiger, som i normel Tilstand, op igjennem Bugen, modtager begge Nyrevener (ven renales samme Fig. n. 7 og 8) paa sædvanligt Sted, söger ikke mod venstre Side til Leveren, men træder igjennem den bageste Deel af Mellem- gulvet, som ellers Vena azyga (mellem crus externum og me- dium diaphragmatis), löber opad gjennem Brystposernes bage- ste Mellemrum (mediastinum posticum), optager Mellemribbe- nenes Vener (venæ intercostales) fra Brysthulens hôire Side og danner i lige Höide med den ôverste Brysthvirvel (vertebra dorsi) en Bue (n. 4) til venstre Side, for at slynge sig bagfra over. den venstre Bronchus, (ligesom ellers Vena azygos slyn- ger sig over den höire Bronchus), forener sig derefter med den överste Huulvene, (vena cava superior) ligesom ellers Vena azygos, for i en fælleds Stamme (Tab. II. Fig. VIIL n. 1) at löbe til Huulvenernes Forkammer (Tab. I. Fig IL n. 17). Fra den venstre Nyrevene (vena renalis sinistra) stiger en betyde- 248 lig stor Green cpad i samme Retning, som ellers Vena hemi- aygea, giennem Mellemgulvet og Brystet, optager Mellemrib- beens-Venerne fra venstre Side og låber omsider bagved Aorta ind i. den nedre Huulaare (vena cava inferior s. adscendens) midt i Brysthulen ved niende Vertebra dorsi (Tab. IL. Fig. VIII. n. 5.), eller i samme Hide, hvor ellers Vena hemiazygea forener sig med Vena azygos. Portaaren (Vena porte) har, som sæd- vanligt, sit Udspring fra Fordöjelsesorganerne (Organa chylo- poietica); kun have alle disse dens Grene en. modsat Retning. efter disse Organers forkeerte Leie. Dens Stamme ligger, efterat Tolvfingertarmen er borttagen, forrest; bagved den sees Galdegan- gene; Navlevenen (vena umbilicalis Tab. I. Fig. II. n. 27) 16- _ ber ind i den höire, ikke, som i normel Tilstand, i den ven- stre Green af Vena porte. En venös Gang (ductus venosus), som er betydeligen stor, danner i Forening med Navlevenen og Portaarens Buggrene en abnorm venös Stamme, (Tab. I. Fig. HI. n. 18) der, uden at forene sig med den nedre Huulaare, (Kena cava inferior) gjennemborer Mellemgulvets venstre Flöi (ala sinistra diaphragmatis) og træder, ligesom 1 normel Til- stand den nedre Huulaare, ind i Hjertets Forkammer for Huul- aarerne (atrium venarum cavarum). For Mundingen af den abnorme Stamyene findes ingen Valvula Eustachii. III. Organerne for Aandedraget. (Organa respirations). I disse Organer spores ingen betydelig Afvigelse. Luftrö- ret (Zrachea) ligger somi normel Tilstand, dog paa venstre Side af Storpulsaarens Forgrening. Lungerne indeholdt ved Dissectionen Luft og lode sig udfylde ved Luftindblæsning. De 249 \ + have en næsten symmetrisk Form; den höire bestaaer kun af to Lapper, ikke som ellers af tre. De modtage deres Blod fra Storpulsaarens abnorme gaffelformige Green (Tab. I. Fig. I. n. 4). Svelgréret (oesophagus) ligger, som sædvanligt, bag ved Luftröret, men dog lidet meer til höire Side. Mellemgulvet har sædvanlig Dannelse; dog har det paa höire Side sit nor- melle Hul (foramen quadrilaterum), gjennem hvilket den nedre Huulaare stiger op i Brystet, øg desuden et abnormt Hul paa venstre Side til Gjennemgang for Leversiammen (7runcus he- paticus Tab. I. Fig. III. n. 18). Den venstre Bronchus löber under den nedre Huulaares Bue, den hôire under Storpulsaa- rens Bue; begge Bronchi bag ved hiine vicarierende Pulsaaregrene (Tab. I. Fig. UL. n. 4) fra Storpulsaaren til Lungerne, | IV. Organerne for Urinens Afsondring._ (Organa uropoietica). Nyrerne ligge paa sædvanligt Sted i Lende-Egnen (regio fumbalis); den höire er stor, som et Gaaseæg, den venstre er mindre, som et lidet Hônseæg. Paa deres Overflade sees Fordybninger, der betegne Nyrelappernes (/obulorum) Form. — End mærkværdigere er deres indre pathologiske Metamorphose. Hver Nyre findes nemlig forvandlet til 7-8 Blærer, (Tab. IL Fig. VIIL, 9-9) af hvilke, de överste ere lidet stôrre end de nederste. Hver Blære er fyldt med en klar vandagtig Vædske; omkring de nederste Blærer, især i den venstre Nyre, sees lidet af en organisk, Substants, som Rudera af Nyrens Parenchyma; dog have disse Rudera ingen bestemt Form. Samtlige Blærer Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IF, Deet, a 250 i ligne en Vindrueklase. I hver Blære opdager man et lidet Hul, som leder ind i en Nyretragt (Calix); samtlige Tragte— 8-9 i Tallet — låbe sammen i eet Nyrebækken, som er meget lidet, og hvorfra Nyregangen (ureter) tager sin Begyndelse. Begge Nyrepulsaarer (arteriæ renales) ere, formedelst Bugens abnorme Brede, længere end sædvanligt og tynde som en Syenaal. Bi- nyrerne ligge paa sædvanligt Sted og have en normel Dannelse, dog ere de ikkun smaae. Nyregangenes (Tab. IL. Fig. VII. n. 10, 10) ovre Ender, tilligemed Nyrerne, især den höire, kunde sees förend Vridiarmen (Colon) hlev borttagen. De ere tynde ved deres Udlöb fra Nyrebækkenet, men betydeligen udvidede under deres Lob nedad mod Urinblæren (Tab. Il. Fig. VII. n. 11); ved deres Indlöb i Blæren findes de igien snævre, ligesom i naturlig Tilstand; de gjennembore Blæren lidet höjere oppe end sædvanligt. Blæren selv har en abnorm Störrelse, især efter Legemets lodrette Linie; dens Hinder ere stærke og af omtrent 2 Liniers Tykkelse; dens Huulhed var betydeligen stor, fyldt med tynd og klar Urin. Fra Midten af dens övre Deel findes Stedet for Urachus en haard, tapformig, udhulet Udyæxt af T. Længde, næsten af en lille Fingers Tykkelse. Navle- pulsaarerne (arteriæ umbilicales), der havde deres Udspring fra pie te Bækkenpulsaarerne (arieriæ hypogastricæ), vare af naturlig Stör- relse, og löb, som sædvanligt, ved Siden af Blæren op til Navlen. (Forelæst i det Kgl. D. Videnskabernes Selskab i Aaret 1818. — Præparatet findes t vort Universitets anthropologiske Museum No. 1260; s. C. F, Schumacher Descriptio Musei anthropologici Universitatis Hafniensis 1828. 1. Pe 5 4 3 6 7 8 9 10. Et normelt Hierte (tilSammenligning med det abnorme). 1. 2. 251 Forklaring over Kobberne. Mais, I. Pic. I Bryst- og Bugorganerne i deres forkeerte Leje. Brystkjertlen. Lungerne opbleste. Storpulsaarens Kammer. Hjertets venstre Forkammer. Den opstigende Storpulsaare. . Mellemgulvet. Leverens Navlebaand (ligamentum suspensorium). Leverens store Lobus. Leverens mindre Lobus. " Mavens brede Ende. Milten. De tynde Tarme. Blindtarmen. Blindtarmens ormforige Processus. Vridtarmens opstigende Stykke. — — — Tverstykke. — — — nedstigende Stykke. S. romanum. Urinbleren. Fie. Il. Hjertekammeret for Lungepulsaaren. Tia 25% 2. iljertespidsen. 5-5. Den höire og den venstre Lunge. 4. Lungepulsaarerne, 5. Storpulsaarens Bue. 6. Den venstre Armpulsaare. 7. Den venstre Halspulsaare. 8. Den höire Halspulsaare. 9. Den höire Armpulsaare. o. Den nedstigende Storpulsaare. 11. Huulsarenes Forkammer. Den nedre Huulaare. . Den övre Huulaare. 4. Den höire Armblodaare. 15. Den höire Halsblodaare. 16. Den venstre Halsblodaare. 17. Den venstre Armblodaare. Fıc. III. Det abnorme Hierte. a. Hjertekammeret for Storpulsaaren: 2. Hjertets Spidse, der vender mod höire Side. . Storpulsaarens Bue, der böjer sig mod höire Side. Storpulsaarens abnorme Ductus; forgrenet til begge Lunger. . Den höire Armpulsaare. . Den venstre Halspulsaare. 5 4 5 6. Den höire Halspulsaare. A 8. Den venstre Armpulsaare- 9 Den nedstigende Storpulsaare. 253 Den nedre Huulaare. Den nedre Huulaare, der træder ind i den öyre Huulaare. Den höire Armblodaare. Den höire Halsblodaare. Den venstre Halsblodaare. Den venstre Armblodaaare. a. Begge Huulvenernes fælleds Stamme. b. Den opstigende Storpulsaare. Huulvenernes Forkammer. Den abnorme Stamvene for Leveren. 19-20. - Leverens dverste Flade. Levervenen. Vener fra Milten og fra de tynde Tarme. Portaarens Forbindelse med Levervenen. Stamgrenen for Miltvenen og de ôvre Tarmvener. Stamgrenen for samtlige Portaarens Grene og for Navlevenen. Den nedre Tarmyene. | Navlevenen. 28-29. Leveraarens Forgrening. mn OF D - Lise: LE , Fic. IV. Hjertet, bøjet opad med sin Spidse. Hjertets bageste Overflade. Hjertets Spidse. Den nedstigende Storpulsaare. Den höire Armpulsaare. 254. . Den höire Halspulsaare. . Den venstre Halspulsaare. :… Den venstre Armpulsaare. - 5 6 7 8. Den nedre Huulaare. 9. Den öyre Huulaare. o. Den venstre Armvene, I. Den venstre Halsvene. 12. Den höire Halsvene. 15. Den höire Armvene. 14. Lungeblodaarernes Forkammer. 15. Huulaarernes Forkammer. 16-17. De höire Lungevener. 18-19. De venstre Lungevener. 20. Den abnorme Stamme fra Leveren. 21. Mellemgulvets överste Flade. Fıc.'V. Hjertet, hvis Forkammer for Huulvenerne er opskaaret. , 1. Hjertet, med en Fure mellem begge dets Kamre. | Den indvendige Overflade af Huulvenernes Forkammer. Den ôvre Huulvene. | Den nedre Huulvene. Den abnorme Levervenes Stamme. "amme Det ovale Hul i Forkammernes Skillevæg. I Den venöse Aabning for Storpulsaarens Kammer. Aabningen for Forkammeret til dets Auricula, Samme Öres indvendige Flade. © 00 255 _ " Eire. VI. Hjertet, hvis Forkammer for Lungevenerne er opskaaret. 1. Den indvendige Flade af Lungernes Forkammer. 2. Det ovale Hul i Forkammernes Skilleveg. 5-4. . . É: Lungevenernes Mundinger i Forkammeret. 5 3 u sg Et Hul i Hjertekammernes Skillevæg, som leder fra Kam- meret for Lungepulsaaren til Storpulsaaren. 8-11. Valvuler for dette Hul. Fac: VIL Hjertet, hvis Kammer for Storpulsaaren er opskaaret. 1. Öret til Forkammeret for Huulvenen og Lungevenens ab- norme Stamme. 2. Hullet fra Kammeret for Lungepulsaaren gjennem begge Kamres Skillevæg til Kammeret for Storpulsaaren. 5. Den opstigende Storpulsaare. 4. Den venöse Aabning for Storpulsaarens Kammer. 5-8. Valvuler for denne Aabning. 9. Storpulsaarens Bue. ı0. Stammen for den venstre Hals- og Armpulsaare, (Arteria brachio-cephalica). 11, Den venstre Armpulsaare. 12, Den venstre Halspulsaare. _ 15. Den höire Halspulsaare. 14. Den höire Armpulsaare. : pes 256 Fic. VIII. Bryst- og Bughuulheden opskaarne ; Indvoldene udtagne. 1. Huulvenernes Stamme. 2. Den venstre Halsblodaares og den venstre Armblodaares fælleds Stamme. | 5. Den fælleds Stamme for Hals- og Armblodaaren paa höire Side. à Den nedre Huulaare, som træder ind i den övre Huulaare. En uparret venös Green (vena hemiazygea) mellem den ven- stre Nyrevene og den opstigende Huulvene. 6. Den nedre Huulvene. 7. Den höire Nyrevene. 8. Den venstre Nyrevene. 9----9. Abnorme Nyreblærer. 10-710. Nynesaupene. 11. Urinblæren. $$ ER A D DL D., Herholdts» Afh. om Organerner Tete À omvendt Orden- ¥ 4 Fig I. 2 $ pan , É i} 7 FD A na ÆT ei" | Dés LA à À 4 i ö nl 3 3 wy Ab ES < iz m ; ji Yow DE Med: et Prof W-Klingberg delin 1818. AA ee. or A LR) Ale # Fidenek. Selsk naturoid.og math. Ah. DU D., Herholdis Afh om Organernes Lete z omvendt Orden. D! Med: et Prof: W.Klingberg delin, 1818. | ©. 0. Bagge fe. BETRAGTNINGER OVER Mt Sb OST, EB E ALMINDELIGHED. FDP ERHOLD-T: DR, OG PROFESSOR &c. Vid. Sci. phys. og mathem. Skr. IP. Deel. K k RAA AV AV A A A AVE A AV A ANA A VA VA VA AA VA A A VA ANA A A A A A A ORONO OOM MOTO OOOO OANA AG De Herredomme, som Overtroen stundom har tilegnet sig over Fornuften, fremlyser neppe nogensteds klarere end af Læren om Åbnormiteter i den dyriske Organisme. Fra de ældste Ti- der indtil mod Enden af det 17de Aarhundrede vrimlede Na- turvidenskaben af utallige Vidundere i højst sælsomme organis- ke Skikkelser. Man besang og beskrev Centaurer, Satyrer, Tritoner og Sirener; man fangede Fiske - Munke, Fiske- Bisper og Fiske - Diævle; man fandt menneskelig Afkom formet efter Dyr og dyrisk Afkom formet efter Mennesker. Hos Schott (i hans Physica curiosa) findes en Centaur stukket i Kobber (pag. 557 Fig. 1), en Land-Satyr (Fig. 2 og 3), en $öe- Satyr (p. 565 Fig. 4), en Triton (Fig. 1), en Fiske- Munk (Fig. 2), en Fiske-Bisp (Fig. 5); en Fiske-Diævel er seet af Athanas. Kircher, Om disse monstrôse Væsner haves desuden mangfoldige hoist besynderlige Efterretninger. Plinius saae en Hippocen- taur bevaret i Honning +). Zrallianus beskrev den omstæn- deligere **). Af Sirener vil man have seet to Slags, fly- vende og svommende. Om de svömmende synger Ovid ***): SED (Cap. 3: 1 SET. **) Lib, de mirabil, et longævis, #**) Lib. 3 de Arte amandi, 260 | = »Monstra maris Sirenes ‘rap use voce canora qi aslibet admis- sas detinnere rates.” — En. or Beskrivelse over en saadan Söe-Sirene (eller Havfiue) findes hos Athanasius Fate > js Helmont betragtede Fauner, Satyr og Sirener som fornuftige Bester, (bruta rationalia) der besadde Sprog, Fornuft, og udö- vede mechaniske Konster **).—En Fiske-Munk skal — som Olaus Magnus forteller — være fundet opkastet a Söen paa den nor- ske Kyst **#), In anden Fiskemunk blev fanget levende i Nordsåen. Den var först i en Paludans berömte Museum, og blev siden fort til Slesvig ****). En tredie Fiske-Munk skal i Aaret 1187 være fanget. levende ved Oxford. Der for- tælles, at den blev bevogtet paa Slottet sammesteds 1 6 Maa- neder, men at den da fandt Leilighed til at låbe bort, og sprang i Söen %), Fiske-Bispen (Episcopus marinus) skal være fanget i Östersöen. Af en Fiske-Diævel eller Såe-Diævel (Dia- bolus marinus) findes denne rædsomme Beskrivelse hos Athanas. Kircher ++). ”Huic omni forma destituta facies, torti oculi , genæ inconcinne, rugisque oppletæ, barba ridicula, incom- *) Lib. 3 artis magnet. part. 6. c. 2. $. 6. conf. Cicero de Fimib. bon. & mal, L. V. c. 18. Ovid, Remed, amor. v. 789. ee Sirenum Virpilii Acneid. lib. V. v. 864 5 #*) L, de vera scient. p. 21. ***) Olai Magni Hist. Septentr. Lib. 21. c. 4. et Rondellius apud Gesne- rum lib. 4 de aquatilibus. | weer) Adami Olear ii Bibl, et Antiquit. me Gottorp. Schlesv. Ao. 1666 . p. 44 og aftegnet Fab. 26 n 1.° ! *) Vid. Childrey in rebus naturalib. anglic. in descriptione Provincie Suffolk, p. 476. efter en gammel Autor Rahul Coggeshall. _ **) Iter ecstatic. 447 Dialog. 3. c. 4. Mundus subterr. p. 623. a 261 es positi capilli, si capilli vocandi, monstrose manus alis ve- spertilionum similes, asperum sqvameum corpus,e humane ta- men figure, si membrorum situs et ordo attendatur, non dis- similis?’ — Jeg forbigaaer lignende Fortællinger om Söe-Heste (hippopotami); seete i den saa kaldte Taffel- Bugt ved det gode Haabs Forbierg*), om en heel Hjord af Strandqvæg (pecus ma- rinum) som en Dannegvinde saae i Söen fra Strandvejen mel- . | lem Kjöge og Kjöbenhavn **), og flere deslige. Ved at granske efter Naturens Hensigt (causa finalis) med Misfosternes Production, blev man ledet til at betragte hver saadan Afvigelse som et Varsel om Guds Hevn, og knyttede derved Læren om Misfostere paa det nöjeste til Menneskeslæg- tens Historie. Intet Under altsaa, at de henrundne Seklers mærkværdigste Begivenheder findes opstillede som virkeligen be- budede ved saadanne Tegn. En Offerkoe, der under Jerusa- lems Beleiring födte et Lam, bebudede denne Stads Odelæg- gelse. — Babylons Fald forkyndtes ved et Föl, kastet af Zo- pyri Mulæsel. — I Xerxes's Tid blev en Ræv, fådt af en Hoppe, betragtet som Varsel for hans Riges Oplösning. — I Alexander den Stores Regjeringstid blev Rigets pludselige Under- gang efter hans Död forkyndt ved en Vansksbning, hvis ovre Deel havde en menneskelig, men den nedre en bæstisk Form. Et Faar födte en Löveunge som Varsel om Nicippi Tyrannie ***), Lignende Varsler om Sædernes Forfald saae man under Keiser *) s. Bollings ostindiske Reisebog. Kbhvn 1678 4to. **) Th. Bartholini acta med. Vol. V. p. 11. ***) Coelius Rhodiginus og Licetus p, 156. i 262 Constantini Aaret 528, om Mahomeds Ankomst 578, og om mange andre vigtige Begivenheder, f. Ex. i Aarene 714, 1232, 1253, 1598, 1496, 1612, &c.*). Fandt man Tænder i et nyfödt Barns Mund, saa bebudede saadant Misvæxt og Hungersnöd; havde et Barn overtallige Been, saa kunde man vente en fiendilig Hærs Overfald; sammenvoxede Tvillinger forkyndte Borgerkrig, o.s. v. Ved at söge efter den naturlige Aarsag (causa effectrix s. for- matrix) til organiske Abnormiteter, gik man ud fra den almin- delige Erfaring: at hver enslig Dyrart kun formaaer at produ- cere Afkom af samme Årt, og antog som Fålge heraf, at Mis- fostere af blandet Form (eller de saakaldte monstra in specie) maatte være avlede af to Væsener af ulige eller forskjellig Art. Alt for let lod man derpaa Phantasien udklække hvad Naturen ikke havde skabt, eller man saae, som i Gellerts bekjendte Fabel, indbildte Ligheder, hvor ingen virkelige fandtes. Saaledes blev man ledet til at yde Djævelen og onde Aander, som produce- rende Væsener, et eget Capitel i Læren om de organiske Ab- normiteter, og saaledes faldt man paa, at betragte Beblandelse med Dyr, som den frodigste Kilde for Udspringet af blandede or- ganiske Former. Læren om Misfostere maatte da nödvendigen gribe dybt ind i Menneskeslægtens Anliggender, vinde höi In- teresse for Statsmanden, Philosophen, Theologen, Juristen og Naturgranskeren. Diævelens lönlige Omgang med Qvinder an- ledigede snart Hexeprocesser med alle disses ligesaa latterlige Optrin som grusomme Fölger. Vankundige Dommere fæstede Liid til Be- svangrede, som under Torturen tilstode, at have været fristede _*) Ulyssis Aldrovandi monstrorum historia 1599, pag. 379. 263 af onde Aander. ”Jam sibi cum malis geniis congressa videba- tur,” siger Kerckering om en saadan ulykkelig Quinde, i hans Spicilegium anatomicum obs. 25, hvis Overskrivt er: Monstrum Cacedæmonis picture, quam hominis figure, similius Ao. 1670. Paa samme Tid undersôgte Naturgrandskere i fuld Alvor: hvor- ledes Dæmoner eller onde Aander mueligen kunde udföre man- digt Spil? ”Daemon, siger Riolan, non habet semen, aut si habet, est improportionatum, proinde immiscibile humano. Dæmon et homo differunt genere physico, cumque eorum, si quod habent, semen longe sit potentius humano, dæmonem, non hominem generant. Itaque hujus opinionis fautores hoc exco- gitarunt eflugium, dæmones tanta ingenii et corporis subtilitate pollere, ut possint semen viri clanculum excipere, quod in si- num mulieris citissime transmittant. Fabule — tilfojer han — sunt confictæ olim a scortatoribus ad celandam mulierum impudici- tiam, qua a divis et heroibus compressæ dicebantur, cum pa- "rens ignorabatur. Melancholicorum potius sunt somnia, eflectus imaginationis lesz, cum vetulæ se subigi affirmant a dæmone.” Samme Tillid fattede man til Læren om bæstisk Afkom; Men- neskets Drivt til dyrisk Beblandelse, drog man ingenlunde i Tvivk, ”Ligesom der gives Qvinder, siger Riolan paa et andet Sted*), *) Ut quædam sunt mulieres, que malunt canıbus et cercopitecis congre- di quam viris, Pasiphæ cum tauro, Semiramis cum equo, Alcippæ cum elephanto ; ita sunt quidam viri, qui mulierum concubitum adeo oderunt, ut malint capram aut vaccam inire quam mulierem. Rio- lani Opera p. 834, 264 som hellere ville have Omgang med Hunde og Markatte end med Mænd, saaledes findes ogsaa Mænd, som holde meer af en Gjed eller Qvie end af en Qvinde.” — Periander spurgte Thales: Hvad er Skyld i, at her i Athenen fôdes saa mange Misfostere, og hvorledes afværges saadant i Fremtiden? ‘Thales svarede: ”cave, ne quis posthac sui gregis curam adolescenti committat.” Plato vilde, at i hans Republik alle Misfostere skulde bevog- tes i Löndom, “at ikke — tilfoier han — Qvindernes slibrige Phaniasie, naar de betragtede saadanne, skulde forlede dem til at fode lignende.”— I Aaret 1543 lod Kong Frantz I. en Qvinde i Avignon brændes, som for Domstolen tilstod, at være skjæn- det af Hunden Amasius, og derefter at have fådt et Misfoster, som havde et Menneskehoyed, men Oren, Hals, Arme og Been m. v. som en Hund (Licet. p- 186). Saa tryg var man ved Hy- pothesen om bæstisk Afkom. Den syntes alt for naturlig til at der behövedes enten physiologisk Forklaring eller analoge Forsög, for at forvisse sig om den stemte med Naturens Lovfor- skrifter eller ikke. Man fandt jo organiske Former blandede, og ansaae dette for et tilstrækkeligt Beviis. Turgel Sprachalag var avlet af en Björn,- Hujus historiam, siger Licet (p. 165) ex Delrio, Saxone Grammatico, Joanne et Olao Magno, utroque Upsaliensi Episcopo, brevibus repetere, necessarium duximus. Nempe in Svecia puellam eximiæ pulchritudinis, ancillis com- missam, quum extra oppidum ad recreandum animum exivisset, ab urso mire magnitudinis, ancillis consternatis, amplexam rap- tamque,, et molliter unguibus receptam, ad specum in nemore abditum delatam fuisse, atque in summo timore ab urso amante ad concubitum expetitam, bruto commistam, a quo canibus cru- 265 dis quotidie venatu captis enutriebatur, in utero gestasse ac parlum edidisse, monstrum pilosum, membris humanis; quem infantem a _venatoribus, interfecto urso, ad patriam delatum patris nomine ursum appellarunt; ille autem parentis necem inultam non pas- sus est, adolescens enim venatores illos interemit: postea vero ex accepta uxore filium genuit nomine Trugellum Sprachaleg, a quo Ulfo genitus est Svenonis, Danorum Regis, pater.”— Samme naturstridige Fabel gjentager Riolan efter Saxo Grammaticus med det Tillæg: Daniæ reges ducunt sibi laudi, quod genus traxe- rint a patre Trugelli Sprachaleg, quem constat, ex puella ab urso compressa natum *). — Julius Cæsars Hest Asturcus hav- de Forbeen med Menneskefödder (Winther tract, nov. Fig. 21)- En Hest med et qvindeligt Ansigt blev födt i Omegnen af Vero- na i Aaret 1254 (Fig. 22 ibid.) En anden Hest havde en Hun- dehale (ibid. fig. 26). — Herodot har beskrevet en Qvindes for- troelige Omgang med en Buk. Hos Plutarch findes Fortællinger om Onoscele, som Aristoxeni Ephesii, og om Hippoma som Fluvii Stellii kjödelige Afkom. — Kong Henrik d: Sdie i Frankrige havde faaet en vild Dreng til Foræring, hvis Hud lignede et Bjôrneskind; Kong Carl d. 2den en lignende af Dr, Humiers.— En tydsk Koe havde födt en smuk Dreng, om hvilken Delrius siger: ”Vivitomnino " addictus pietati ad expiationem sui ortus; verum stupet illi animus et belluinum quiddam redolet.” — Man havde opskaaret en dræg- tig Koe, og fundet Hundehvalpe i dens Bôr **). Var det da *) Opera p. 839. **) "Rygtet fortalte — siger Thomas Bartholin — at en Koe i Omegnen af Kronborg havde været' drægtig med en Kalv og med 30 Hunde- Vid, Sel. phys. og mathem. Skr, IP. Deel. Ll + 266 Ar mueligt, at man i hiine Overtroens Dage endnu kunde tvivie om Sagens Rigtighed? — Först sildig opstod fornuftig Tvivl hos Na- turgrandskerne. Imellem de blandede Former eller saakaldte Monstra in specie fandt man nemlig nogle, som kun udtrykte ufuldkomne Ligheder, saa at man blev i Uvished om, fra hvilke Dyrarter Abnormiteterne rigtigst kunde hidledes; man traf der= næst i menneskelig Afkom organiske Former af Dyr, hvis Be- blandelse med Qvinder maatte ansees for umuelig. Annalerne fortælle nemlig om Menneskebyrd, som lignede Bjørne, Sviin, Katte, Gjæs,: Fiske og Amphibier; ja man fandt endog orga- niske Former. af flere håjst forskjellige Dyrarter tydeligen ud- tryktei een og samme Abnormitet. Forgjæves sôger fordomsfri Opmærksomhed paa disse Former at fremstille Hypothesen om so— hvalpe tillige. Sognepræsten i Esböndrup, Axel Grove, oplyste Sagen noget nåjere. Paa Gaarden (villa) Boeland i Maarum Sogn — skriver han den 1 Mart. 1663 —döde en drægtig Koe, som ikke kunde kaste sin Byrd. Da den blev opskaaren, fandt man 1 dens Bör, foruden en velskabt Kalv, 30 levende Hundehvalpe, hver især indviklet 1 sin Hinde og indsluttet i sit eget Rum, Hvalpene vendte Hovederne mod hverandre, og gabede med Munden; den forreste Deel af deres Legemer var smal, Bagdelen tykkere. — Meer, siger 7%. Bartho- lin, har jeg ikke kunnet erfare om denne Historie, thi Bønderne nedgravede strax Hvalpene i Môddiugen. Dersom det har været virkelige Hundehvalpe, saa er deres Fremavling höist tvivlsom: ”an canes pastorales vel villatici vaccam conscenderint, an aliunde canis forma inducta? An cotyledones adstantibus imposuerint, catulosque mentiti sint, scrupulosis rerum censoribus relinquo expendeudum, In dubiis enim é7exely (hesitare) malo, quam iucerto judicio fallere.” 267 domitisk Afkom i sit rette Lys. Endeligen fandt man ved gjen- tagne Forsög bekræftet, at Beblandelse af meget ulige Dyrarter intet organisk Product yder, atnærbeslægtede Dyrs Afkom sadyan- ligen er ufrugtbar; en Naturlov, som dog allerede havde været bekjendt i Aristoteles’s Tid X). Intet Under altsaa, at Hypo- *) Det - turde være af særdeles Vigtighed, om den Kongl. Veterinær» Skoles og det Kongl. Stutteries Forstandere :vilde, med: Hensyn til vort Æimne,. bekjendtgjöre Resultaterne af deres Iagttagelser an- gaaende organiske Form-Forandringer-i allehaande Dyrelasser. — Hôjst interessant vilde det vere, fra paalidelige Kilder at faae Op- lysning. om: hvorvidt saadanne Forandringer ere den absolute Virkning af forskjellige Racers Blanding? hvorvidt Dyr af ner eller fjernt beslægtede Arter Kunne beblande sig og avle Afarter? hvor- vidt ‘saadanne Afarters Ore ganisme er forskjellig fra deres: Forældres? om nogen Afart formaaer at producere Afkom, og i saa Tilfælde ‘under hvilke Naturbetingelser? om — eller hvilke — abnorme Formforandringer ere indskrenkede til enkelte Generationer, eller om de omsider vorde en Naturty pus, for den udartede Families Afkom ? om den normelle Form an vende tilbage igjen ved Beblandelse med Afartens oprindelige Slægt? hvorvidt Forandringer i Dyrenes Farve og Form kunne fremtvinges ved Kunst, især ved objective og phan- tastiske Indvirkninger, saavel- under Parrings-Momentet som under Svangerskabet ? Kort: om alle de hidrörende Phænomener, hvilke “man iagttager hos Dyrene, Kunne udledes fra Modificationer i den af hy ere “Naturforskere antagne’ Urty pus ‘for de organiske’ Væse- “ners Produttion? — en’ "Anskuelse ‘af "hvilken findes Spor hos Old- tidens Viise. — Appello, siger Riolan (Opera p- 833) monstrum in specie «mixtum genus , prolemque ‚Diformetn ; quando partus refert animalium diversæ speciei éMigièm, “¢apite hominem, reliquo corpore canem; : aut piscem, : qualia "Aristoteles commemorat (1. 4 de historia Lle 268 thesen om sodomitisk tilligemed hiin om dæmonisk Afkom nu har tabt alle sine overtroiske Tilhængere. Sce her Resultatet af den hele Lære om sodomistisk Afkom, saaledes som det nu fin- des opstillet i Medicina forensis: ”Ex homine non nisi homo nasci potest., Si forte monstrum, ex animali bruto productum, ad foetus humani formam accedere videtur, solerti tamen disqui- sitione, ex bestia hominem nasci non posse ‚apparebit. (Zud- wig institut. med. forensis. Lips. 1774. p. 161. §. 406). ”End- nu mindre tör Medicus forensis bekr&fte en mueligen opkom- men Mistanke om Beblandelse med , nogetsomhelst Dyr, grun- det paa et Barns virkelige eller He Liighed med et saa- dant; thi det synes tilfulde beviist, at Menneskers og Dyrs Kjönsblandinger ere ufrugtbare; det maatte da være — som dog er meget tvivlsomt, — at Samleje med de Aber, der meest ligne Mennesket, gjorde en Undtagelse fra denne Regel *).” Læren om den mödrene Phantasies Indflydelse paa Foste- rets Form er da blandt alle Hypotheser om Misfosteres Oprin- delse, den eneste, hvis Vaerd endnu ikke er tilfulde bestemt. Den er lige ærværdig ved sin Ælde, sine Ophaysmænd og sine animalium). Hoc modo Zmpedocles existimabat naturam ab initio res suas genuisse, sed usu longo et experientia sapientiorem, in spe- cies unius generis, quibus videmus constare mundum, illas tandem _decrevisse.” — Det er, sammenholdt med denne Yttring af Empedoc- les, mærkeligt, at nyere Naturgrandskere ville have sect preada- mitiske Fröer af selvsamme organiske Form, som den, der charac- teriserer disse Dyr i vort 19de Aarhundrede! *) Aloses System der gerichtlichen Physik ; Pag. 315, §. 56. 269 — Tilhængere. Patriarchen Jacob lagde den til Grund for sin egen- nyttige Hensigt, at fremme en talrig Yngel af spraglede eller plette- de Faar. (1 Mosebog 50 Cap.) IGrækenland var en Kone anklaget som utugtig, fordi hun, skjöndt selv hviid og gift med en hvid Mand, havde födt et sort Barn; Hippocrates reddede hende ved at gjöre Dommeren opmærksom paa Barnets Lighed med et Por-- trait af en Neger, som hang i hendes Sovekammer. Parcus siger herom: Quemadmodum et illa, que cum viro candido juncta Æthiopis imaginem intuendo Æthiopen alba concepisse et pepe- risse dicitur, Hippocratis ingenio a crimine adulterii liberata, cui crediderunt sola imaginationis vi ex albis ortum fuisse ni- grum. (Lib. 27 c. 7). Quintilian forsvarede paa samme Maade en anden Quinde mod en Mistanke, der var grundet paa samme Phænomen*). Soranus fortæller, efter Augustinus, at Tyrannen Dionysius, som havde et stygt Udseende, skal have befalet sin Gemalinde, stedse at have et skjönt Billede i sit Gemak, for under dets Beskuelse ved Indbildningskraftens Hjelp at undfange og fode et Barn, som lignede ikke Faderen selv, men dette Billede. Galen fortæller om en meget hæslig men riig Mand, som gjerne vilde være Fader til en smuk Sön, at han hængte Portraitet af en deilig Dreng lige for sin Seng, at hans Kone under hvert Samleje med stadigt Blik maatte betragte deite Por- trait; hvilket havde den Virkning, at hun fådte et Barn, som lignede Portraitet meer end Faderen +"). Det er alisaa klart, *) Stengelius de monstris cap. 5. §. 9. **) J. V. Müllers Diss. sistens nævorum origines §. 21. 270 at man fra Oldtiden af har troet, at svangre Fruentimre og svangre Dyr kunde forsee sig paa allehaande Objecter, eller med andre Ord, at phantastiske Billeder hos Moderen kun- de foraarsage Abnormiteter i Fosterets Organisme. Under hiine saa ærværdige Ophavsmænd maatte da denne Hypo- these let vinde Tilhængere. Hvad Jacobs Autoritet var {or Almuen, blev, i det mindste indtil Paracelsi og Helmonts*) Tid, Hippocrats for Lægerne. Efter dens indre Natur maatte den ogsaa snart vinde Fortrinet for: de for anförte Anskuelser. Hiine udsatte nemlig Qvinden, der födte en Vanskabning, for Mistanke om skjændige Laster; som Aarsag til. Abnormiteten i hendes Byrd; efter denne derimød lod. Oprindelsen til alle endog dæmoniske, sodomitiske og ellers ubegribelige Former sig; som det syntes, forklare påa den uskyldigste Maade. Phanta- siens skabende Kraft er jo mindre begrændset, eller mere om- faltende, end samtlige Billeder af virkelige eller sandselige Ob- *) Immane, —siger Oligerus Jacobæus = quantum in prægnantibus valeat imaginatio! quas embryoniinsculpat figuras! quoties ex Æthiopum aspectu ” foetus editi, noctis colore tincti! Testis ante pauculos annos mulier ul- trajectensis, quæ statuam ante ædes viri nicotianam vendentis, in sig- num venalis herbæ collocatum, et Æthiopem pilis crispis oculisque protuberantibus referentem, sæpius cum voluptate aspexit, partus- que tempore, infantem peperit coloris ex flavo nigricantis. congressu prodeunt. Apud Z'homam Fuirenum et Licetum larga exemplorum seges, Vires imaginationis pregnantiun oves Jacobææ luculenter testantur, quæ inspectis virgarum sub aquis latitantium, foctus va- rii coloris parturiebant. (Thom. Bartholini acta medica Vol. IH. p. 97. obs. 69.) : - 271 jecter; det vilde ogsaa være stridende mod den menneskelige Natur, dersom man af Qvinden fordrede, at hun under alle Livets Omstændigheder skulde kunne modstaae eller afværge Phantasiens blændende Spil. Intet Under altsaa, at denne Hy- pothes i Aartusinde er som en Troesartikel bleven hyldet næ- sten af hele Menneskeslægten. Romerne kaldte efter denne Hypothes organiske Mærker paa Barnet: nevi materni, 'Tyd- skerne: Mutiermäler, Mutterflecken, Franskmændene: En- vies. Intet Under; at den til alle Tider har havt saa mange og saa agtværdige Forsvarere. Som Hjemmel for dens Paalidelig- hed har man opkastet folgende Spörgsmaal: Tor Nogen nægte, at Phantasien for Mennesket under dets naturlige eller magne- tiske Sövn ofte ved Drömme virkeligen udtrykker sin Indflydelse paa Organismens dyriske og vegetative Livs Phænomener? "Li- gesom Drömmen — siger Brandis — indvirker paa locomotive Muskler og paa enkelte Sandseorganer, og kan sætte disse i li- velig Virksomhed, saa synes de Tilfælde i det mindste ikke al- deles utroelige, i hvilke den ogsaa har virket paa blot vegete- rende Organer og i disse frembragt forandret vegetativ Virk- somhed, Fortællingerne om Personer, der, efterat have drömt, at de toge en Dosis Rhabarber, have laxeret, eller af et Steen- kast paa Maven i Drömme have faaet en stor sort Plet af en Næves Störrelse, og af Dröm om et Saar paa Foden, som den Drömmende Dagen forhen havde seet, har frembragt et virke- ligt Saar paa Foden, — kunne nu, i Henseende til historisk Sandhed, ikke undersåges; a priori at erklære dem for Fabler er vel den letteste, men ikke den sikkerste og billigste Ve1.” — Kan der tvivles om, at Lægen, ved blot psychiske Midler, underti- 272 den har helbredet Sygdomme, ja endog Abnormiteter i Orga= nismens Form, f. Ex. Modermærker (nævi) og desl.? Have vi ikke mange Beviser for Phantasiens eller Sympathiens Indvirk- ning fra et Individ til et andet? — ”Det fortjener at bemærkes, at der ved enhver kraftig Yttring af Indbildningskraften, finder en vis Forandring Sted i Legemet, hvilken svarer til dettes Na- tur. Ved en heftig Appetit, ved Tanken om en Yndlingsret, stimuleres Spyttekjertlerne til en Secretion af Spyltet, som for- bereder Svaelgningen. Vi föle os selv i en kraftigere, ophoiet Sindsstemning ved en levende Forestilling om Andres kraftful- de, heroiske, værdige Daad. Blodet sniger sig langsommere i vore Aarer, Huden rynker sig, ved Beskrivelse af noget i höi Grad Rædsomt, og under det heftige Indtryk, som indbildt Fare opvækker, antager vort Legem en Stilling, hvorved vi såge at undgaae den. Uindskrænket Tillid til Andres hemmeligheds- . fulde Velde setter det hele System i et meget gunstigt For- hold til de Virkninger, som Gjenstandene for denne Tillid agte at frembringe. Dette forklarer Meget af hvad der er Sandt i Magnetiseurers Paastand, og baade Magnetiseurens og Patientens Stemning til Overdrivelser vil bidrage til at forklare det Övri- ge *).’— Hvi skulde da en lignende Indvirkning ikke kunne an- tages mellem Moder og Foster, især da begge ved Navlesnoren staae i organisk Forbindelse med hinanden ? Hvorfor ere Abnor- miteter i Legemets Form saa sjeldne blandt Dyr, saa hyppige blandt Mennesker? Mon ikke, som alleerde Aristoteles lærte, for- di Qvinden af Naturen er begavet med et större Maal af Phantasie +) Cadogans philosophical treatise on the passions. London 1802. Pag. 296. ¢ 4 273 end Dyret? — Hvorfor avle Dyr af forskjellig Art, f. Ex. en Hingst og en Æselinde, et Mulæsel som nærmeste Afart? Hvor- for forædles en ringere Dyr-Race, naar den, blandes med en ædlere af samme Art? Hvorfor födes Mulatter efter Beblandelse mellem Europæere og Negre? — Hvorfor ligner et Barn snart sin Fader, snart sin Moder, snart begge tillige? Rober ikke denne Jagttagelse, at begge Forældre ved en gjensidig Polaritet have Deel i Fosterets Form, eller at der virkelig er en dynamisk, en phantastisk Forening mellem dem alle tre? — Til disse og flere lignende Spörgsmaal föjede man techniske Grunde, for at give den Jacob - Hippocratiske Hypothes et videnskabeligt Anstrôg, og end meer omgjerde den med physisk Probabilitet. ?Verisimile est, siger Riolan, vi fortis imaginationis non guidem pluvias aut tenitrua excitari posse, ut falso Magi per- suadere volunt, sed phantasmatis visu vel auditu perceptis, quidni similitudo quedam imprimetur materiæ molli, ad reci- piendas qvasvis imagines paratissimæ? Non est dubium, imagi- nationem in humores et spiritus tantum. habere imperium, ut non solum vigilanti, sed etiam dormienti objecta formosæ mulie- ris imago lentiginem excitet. Quid mirum igitur, si spirituum ministerio humores ita moveat, ita contemperet, obsequentem ma- teriam ita delineet, ut rei visæ, vel auditæ, vel cogitatæ, ima- ginem in“molli foetu, vel in-toto, vel in parte, repræsentet ? Cur ad adspectum oscitantis oscitamus?. Potest imaginatio rei, quam mater atientius inspexerit, similitudinem imprimere, ut conco- lorem foetum efficere; sic enim Æthiopissa album et alba nigrum foetum edidit. Potest etiam stigmata rei visæ, auditæ, cogitatæ imprimere; quidni ergo wisi dæmonis cum forti apprehensione Vid. Sel. phys. og mathem. Sår, IF. Deel. Mm a 274 effigiei tenello foetui imprimetur? +)” — Endelig sögde man og- saa, at bekræfte den med Fortællinger og Iagttagelser om Mis- fostere af alle Slags, hvis Form syntes bestemt ved Phan- tasiens Indtryk. _ Thomas Bartholin. saae i Holland 1658 et Barn, som havde et Kattehoved **). Dets Moder var under Svangerskabet bleven forskrækket over en Kat, som uventet havde lagt sig i hendes Seng. — Heister fortæller, at en Kone födte et Barn, som manglede Hjernen, eller var en saakaldet Acephalus. Han meente, at hun havde forseet sig paa en Hare. — En an- den Kone fodte et Misfoster af samme Form. Sandifort for- tæller, at hun selv troede, at have forseet sig paa en Hund. — Atter en anden Kone födte en lignende Acephalus, men meente, at hun a Begyndelsen af sit Svangerskab havde. forseet sig paa en Abekat ***).— En Kone födte et Barn, hvis Ansigt var vanskabt. Oienlaagene vare sammenvoxede, Næsen fattedes næsten aldeles, i Stedet for to Næseboer, saaes kun et rundt Hul. Hun troede, at have forseet sig paa en Markskriger, som offentligen paa T'or- *) Riolani Opera p. 835. **) Th. Bartholini hist. anat. rar. — Om Benævnelsen Kattehoved bemær- ker Lawrence Fölgende: ”Naar Overfladen af Hovedet overordentli- gen meget viger tilbage bag Oinene, sees disse særdeles fremstaaende, hvilket giver det Hele en paafaldende Liighed med et Kattehoved ; derfor har man i Tydskland kaldet saadanne Fostere "Katzenkipfe.” (S. Account of a child born without a brain, which lived four days, i medical & chirurgical Transactions, London 1814, pag. 166). ***) Mauricean observ. sur la grosesse et l’accouchement. Paris 1695. observ, 348. 275 vet havde gjort alskens Grimacer +). —'To Koner stode paa Ga- den i Mainz og sladdrede, da en tredie kom til, og ved et Tryk bagfra uventet stådte deres Pander mod hinanden. Den ene Kone, som var frugtsommelig, blev forskrækket over denne Spög, og fôdte derefter Tvillinger, hvis Pander vare sammenvoxede **). Mynster i Mainz saae disse to Born i deres 6te Leveaar. (ifr. Kloses System. &c. p. 150 $. 46). De levede i 10 Aar.—Enfrugtsom- melig Kone saae, at en Mand blev under et Slagsmaal stukket ihjel og styrlede omkuld, Hun holdt Haanden for sine Ojne, og bad til Gud for den Ulykkelige ***), Samme Dag födte hun et Barn, hvis Hoved var giennemstukket fra Ojnene indtil Baghovedet. — En Kone saae en Hund dandse, og fådte derefter et Barn med fordreiede Been &c.*).— En anden Kone födte et Barn, som havde Lighed med en stor Skildpadde. Hun troede, at have forseet sig paa en Afbild- ning af en stor Ræv, som hang i hendes Sovekammer; Mau- riceau derimod, der ingen Liighed fandt mellem Barnet og hiin Afbildning, betragtede Abnormiteten som Virkning af et Ståd, Konen havde faaet paa Bugen **). — En frugtsommelig Kone i Breisgau saae et Barn styrte ned fra en betydelig Hôide; hun forestillede sig, at Barnet maatte i det mindste lemlæstes, om ei brække Halsen. Man fandt dog siden, at det ikke havde *) Idem observ, 385. **) Licet. p, 105 med Figuren. xxx) Chr. Folltern v. Meizungen Hebammenschul. Stuttg. 4679 p. 307 *) Olig. Jacobæus i Acta med. Vol, 1H p. 29: **) L.-.c, Obsery. 253. a Mme 276 taget synderlig Skade. Konen derimod födte, som Virkning af sin Skræk, et dödt Barn, hvis Lemmer alle vare brækkede og krumme *). — En Borgerkone blev 1673 forskrækket ved, at see en Tigger, som kun havde een Årm og var lam i sit ene Been; | hun födte kort derefter en Sön, som manglede en Haand og hayde et kroget Been **). En lignende Historie fortælles af Ole Borch om en ung Kone, som blev forskrækket i sit Svangerskabs fierde Maaned ved Synet af en vanför Tigger, og 5 Maaneder der- efter fodte et Barn med vanskabte Lemmer. — En Kone lod slagte en Kalv; hun blev forskrækket ved Synet af dets Ind- volde,” og fodte 3 Dage derefter et Barn, hvis Tarme, Le- ver, Milt og Næt, hang uden for Bugen ***). — En frugtsom- melig Kone saae paa Gaden en Kat, som var bleven overkjürt, saa at dens Tarme hang udenfor Livet; hun blev saa forfærdet over dette Syn, at hun strax gik hjem, og fôdte et Barn, paa hvilket Underlivet var aabent og Indvoldene hang ud *). — En frugtsommelig Kone blev forskrækket ved at see sin Mand uventet saaret 1 Brystet; hun födte derefter et Barn, som havde et Saar paa samme Sted **). En anden frugtsommelig Kone saae en For- bryder halshugges, hun vendte hjem og fådte et Barn, som intet Hoved havde. — En Kone i Prag var tilstæde ved et Jodebarns BØrn ee *) G. F. Hildani Opera. 1660. **) Th. Bartholin Acta med. Vol. II, p. 201 p. 2. At) Mauriceau 1. c. | *) Kaltschmidts Programm til Hufelands Dissert, de embryone hèrnioso: 1767. **) Paræi Opera. ee Omskjerelse; hun fodte 5 Uger derefter et Drengebarn, hvis membrum var ligesom afskaaret. — Et Pigebarn, som manglede Hjerne, blev 1659 födt i Bergen; det havde pudenda sexus vi- rilis i Munden, og levede kun 3 Time*). Den 7de August 1675 blev i Larsbjôrnstræde her i Kidbenhayn födt et Barn, der havde Haaret ligesom opkruset efter den Tids Mode. Nogle meente, at Moderen hayde forseet sig paa eh friseret Hofdame: andre, at dets Form var et Tegn paa Guds Vrede og Utilfredshed med den qvindelige Pynt**). Th. Bartholin viser, at den formeente Lighed var indbildt og tilföjer: ”Nihil in ornatu muliebri desidero preter constantiam, quam optare possumus, nunquam sperare” (Act. med. Vol. II. p. 2.). Etlignende Pigebarn blev födt i Lol- land den ızte Juli 1577 ***). — En frugtsommelig Kone stak selv Huller i sit ældste Barns Orelapper. Barnets Skrig under denne Operation forskrækkede Moderen. Hun födte derefter en Sön, i hvis Orelapper fandtes smaae Arr, ligesom efter nys tillægte stukne Huller *), — En frugtsommelig Jordemoder var tilstæde, da en Chirurg. opererede et Barn for Hareskaar. Hendes Fo- ster havde, da det kom til Verden, et Arr paa Læben, som om *) Th. Bartholin i Exc. C. 1. hist. 83. #*) Hid hörer ogsaa Skriftet: Sôrgeligst. Spectakel, seet paa et nyfödt Pigebarn i Gladsaxe Sogn. Til et Skuespil for alle dem, som holde hardt ved deres nye Noder og höie Toppe. Af Æ. Nielsen. Kbhyn 1625, Ato. : ***) jfr. J. H. Brechtstedt-(Livmedicus), Observ, i Th. Bartholini Acta med. Vol. V. p. 323. *) Brandis über psychische Heilmittel und Magnetismus 1848. 278 det i Moders Liv var blevet opereret for et Hareskaar*). — En frugtsommelig Kone 'stödte sit Hoved mod en Kulsæk og fédte derefier et Drengebarn, som havde sort Haar paa den ene, hvidt Haar paa den anden Side af Hovedet xx), — En Quaksal- verske raadte Ao. 1517 en Kone, som havde Koldfeber, at holde en levende Fröe i Haanden indtil den döde. Ulykkeligviis sögde Konen under Brugen af dette sympathetiske Middel Sam- leje med sin Mand. ‘To Maaneder derefter födte hun et Barn hvis Ansigt lignede Ansigtet af en Fröe ***), — En Kone blev besvangret af sin Mand, medens han var masqueret som en Diævel. Hun fôdte derefter et Barn, som strax kunde sprin- ge, og havde den Skikkelse, man tilegner Diævelen *). (Reis i question. pag. 545 har et Capitel om monstra diabolica per imaginationem **). — I Würtemberg levede en Mand, der *) Brandis Le. p. 54-56. _ ™) Th. Bartholini Act. med. Vol. IL p. 1. ***) Schotti Tab. X, Fig. X, Liceti Opera p. 248, *) Lud, Vives Comment, iu libr. 12. S. Augustini de civitate Dei. xx) Om molæ volatiles haves mange lignende Fortællinger. Jeg vil an- före nogle af de besynderligste med vor 7%. Bartholins egne Ord (Acta med. Vol. 1. p. 56. observ. 26.) ”In vico Pictorum Haf- nie non ita pridem monstrum capite canino, latrans, sex digitis in manibus pedibusque instructum. Mortuum hoc insciis vicinis se- pultum. Occultant plerumque monstrosos foetus parentes, ne fa- bula vulgi fiant. Hoc silentio puerperarum occultantur mole ille volatiles, avem quadrupedem referentes, cujus sceleton in museo suo servat Vir illustris Georgius Rosenkranzius, Præses Regius Soranus. Familiaris est illa mola in Belgio, ubi vulgo Suggers vo- catur, quasi sanguisuga, foctui infesta suggillando. Similis illi, quam LÉO. saae ud som et Liig; hans Moder var bleven forskrækket ved Synet af et Cadaver %). — En Kone födte i Aaret 1599 Tvillin- ger, som vare saaledes sammenvoxede, at de lignede et slibrigt Portrait, der hang i hendes Sovekammer **).— En Kone saae under sit Svangerskab en stor Krebs, som nyelig var opfisket af Söen. Hun fôdte nogen Tid derefter et Barn og en Söe- Krebs tillige. . Sicilianeren Dr. Franciscus Maria Delmonaco, Clericus regularis, der findes charakteriseret som en lærd og sandru Mand, har fortalt Zicet denne Historie, med det Til- læg, at han har kjendt Konen og seet Krebsen ***). — En frugt- sommelig Kone blev forfærdet over en Rotte, der af hendes Naboe var belrængt med en Bjelde, i den Hensigt, dermed at jage dens Slægt paa Flugt. Hendes Barn fandtes, ved dets paafolgende Fodsel, at være forvandlet til en Rotte +). En Levinus Lemnius describit lib. I. de occultis nature miraculis c. 8. In urbe nostra nonnullæ sunt matronæ, quæ molam talem edi- derunt, sedulo caventes, ne facile innotescat. Post foetum in partn prodit, cubiculi angulos pervolitando iuquietat mulieres, que omni studio persequuntur, ut enecatam comburant, credentes, nisi com- pressa comburatur, laborare aviculam in ea, ut iterum uteri late- bras intret, quas si repetierit, mori puerperam. Observatum quoque aliquando est, foetus pedem ab hac commorsum fuisse in utero, et numero moustrorum quoque accenset Licetus L. II. de monstris ci 3: *) Halleri Physiol. Vol. VIII. **) Schott 1. c. p. 625 complexum sponsorum exhibent, Fr) Leet bye u 212: *) Licet p. 625. “280 Höne, som sad og rugede sine Æg, blev forskrækket, ved Sy- net af en Glente; dens Kyllinger fik Glentehoveder ”) Foruden Historier af dette Slags, hvis T'al er Legio, har man endnu fundet Moderens Lystenhed under Svangerskabet (Malacia) udtrykt paa Kosteret ved mangfoldige höist forskjel- lige Mærker; man har seet Viinpletter **), Jordbær ***), Kirse- bær, Hinbær, Morbær, Blommer, Viindruer, Æbler, Pærer, Figener, Östers, smaae Skinker m. v., og man har som Virk- ning af de Svangres Skræk seet Muus, Rotter, Fröer, o, desl. udtrykte paa Overfladen af Fosterets Legeme*). Saa meget om hiin Hypotheses For/ægtere; nu om dens Modstandere. Disse spurgte: Er den paalidelig nok til at kunne benyttes i- Samfundets Anliggender? Skulde det f. Ex. kunne bestaae med Lægens, med Medicinal-Collegiets Pligt, i en offi- ciel Erklæring at folge Hipocrates’s Snildhed eller Quinctilians Deduciion, til Forsvar for en Quinde, som, under de forhen anforte Omstændigheder, - havde födt et Negerbarn? Skal den fuldkomneste Lighed mellem en uberygtet Kones Börn og hen- des Æglemand (in casu quæstionis) ikke kunne algive et til- strækkeligt Beviis for, at han (Augtemanden), er Børnenes na- turlige Fader, fordi man anseer det som hypothetisk mueligt, at *) Avicenna lib, de animalibus. **) Matris id vitio adscribitur, visum forte ejusmodi poculum avidissi- me desiderantis. (7%, Bartholini Act. med. Vol. II. p. 452.) ***) Cui tuberculum fragiforme in humero enatum erat, Junio mense semper tumidius ac alias. (Bartholini act. med. Vol. III. p. 152). *) Halleri Physiol. Vol. VIII. p. 230. 28I en låsagtig Qvinde under ulovligt Samleje skal af Frygt eller i anden Affect, selv i Dromme, kunne forsee sig paa sin Mand, og derved, uden at ville det, fremvirke hans Billede phanta- stiskt udtrykt i et Foster, hvis Fader han ikke er? ”Mulier adul= tero subdita, forsikkrer Licet, viri adventum anxie timens, filios adulterinos ei simillimos procreare solet.” (p. 210). Er det ikke uforsigtigt, ja uchristeligt, at forkynde en Lære, som, naar den hyldes, maa især hos den Ömfindtligste og elskværdigste Deel af Kjönnet, under hvert Svangerskab, vække Ængstelighed og Frygt for, af utilfredstillet Lystenhed (malacia) at modermærke sit Foster, og af uvilkaarligt phantastisk Spil . at fåde en Vanskabning eller et Negerbarn? Kunne ikke al- lehaande Affecter, uden at yttre mindste Indflydelse paa Fo- sterets Form, hurtigen eller langsomt anledige dets Sygelig- hed, dets for tidlige Fådsel og Dåd? Har man ikke flere sörge- lige Exempler paa, at saadan Ængstelighed for at fode et Mis- foster svækkede den Svangres Neryer i den Grad, at hun i Föd- selens Moment blev afsindig af Glæde, ved at erfare, at hun, mod sin hypothetiske Forventning var bleven Moder til et sundt og velskabt Barn? — ”Quanquam nondum eviclum est, quousque se extendat vis imaginationis maternæ, a magistratu tamen, quan- tum fieri potest, e publico conspectu removenda sunt objecta omnia, que grayidis nimiam aversationem et terrorem injicere possunt, v. c. mutilati homines et qui larvis horrendam formam inducunt, eliamsi vero certum esset, foetum imaginatione ma- terna ita ledi non posse, ut monstrosa fabrica redderetur, ter- rores tamen abortum efficiunt, vel gravidas et foetus nonnunquam in morbos conjiciunt.” (Ludvig instit. med. forens. p. 9. §. 20). Vid, Sel. phys. og mathem. Skr. IV. Deel. : Nn 282 Bliver ikke da Hypothesen selv, eller Tanken om den blotte Muelighed af saadan phantastisk Virkning, især hos den noget overtroiske Qvinde, et frygteligere Skrækkebillede end alle de Misfostere og slibrige Objecter, mod hvis Anskuelse den ad- varer? — Det maatte lede mig alt for langt fra Maalet, om jeg vilde anföre alle de Forklaringer, som fra Oldtiden af ere fremstil- lede for og imod hiin Hypothese. Ej heller er saadant nödven- digt, da man hos Haller (Physiol. Vol. VII.) finder dette Aimne udförligen afhandlet, og Hypothesens nyeste Forsvarere ikke tilkjende de ældre Forklaringer noget videnskabeligt Værd. Hid hörer folgende Bemærkning af vor Brandis *): ”Eni sin "Tid meget agtværdig Lege, Conrad Barthold Behrens, har (i sine Selecta diætetica Francof. 1710 pag. 450) samlet lagttagel- ser af Waldschmidt, Paulinus, Schultz, Riedlein, hvilke han for störste Delen har uddraget af Miscellanea N. C. og af Ried- leins lines medicæ. Riedlein beskyldes af Haller for Lettroën- hed. Vist nok var der en Tid, da man fæstede alt for megen Liid til Andres Fortællinger, men ligesaa vist er det ogsaa, at der siden kom en mindre skjön Tid, da man troede alt for li- det, og tillod sig, at holde Alt for Fabel hvad man ikke kunde Torklare.” — Men er det os vigtigt, at skjelne mellem Sandhed og Digt, saa bliver det, som mig synes, nödvendigt at be- tragte Fortidens Efterretninger om Misfostere fra en dobbelt Synspunkt, nemlig a) som saadanne, der ikke kunne troes, fordi de som blot phantastiske Fabler ere aabenbart stridende mod *) Pathologie pag. 364. 288 _ —__ Naturens uforanderlige, evige Love, og 6) som saadanne, der bære Troeværdighedens Præg, eller hvis factiske Vished. er objectiv indlysende. Benyite vi da blot de Efterretninger, som med Sandsynlighed kunne henregnes til sidste Afdeling, saa‘have vi endnu med Varsomhed at undersøge: 1) om der mellem Objectet, hvorpaa Moderen skal have for- seet sig, og Abnormiteten i Fosterets Form, findes en vir- kelig Lighed, og 2) om der, hvor saadan Lighed erkjendes, kan tænkes no- get sandsynligt eller tilstrækkeligt Causal-Forhold imellem Moderens Affection og Fosterets Abnormitet ? : Ligheden imellem Barnets Abnormitet i Formen og den formeent- lige Gjenstand for Moderens Affection er altid, endog i de troe- værdigste Efterretninger, höist ufuldkommen, i det mindste al- tid indskrænket til det Synlige paa Objectets ydre Flade. Al- drig saae man et Modermærke, i hvilket man tillige fandt det formeente Objects indre Textur, f. Ex. Indvoldene af en Muus, Kjernerne af Bær eller desl. Med Hensyn til Modermar- kernes Farve er det ogsaa mærkeligt, at aldrig nogen Qvinde forsaae sig paa et grönt Object, uagtet dog f. Ex. en grön Frôe kan tænkes ligesaa frygtelig som en bruun. Eller staaer maaskee den grønne Farve i ingen Rapport til den qvindelige Phantasie? Hvad der gjôr enhver opdagen Lighed end meer mistænkelig, er: at aldrig en Moder, førend hendes Barn var fådt, fandt sig i Stand til med Vished at bebude, at des maatte være modermarket, eller udtrykke Lighed med et bestemt Ob- ject, hvorpaa hun havde forseet sig. Ofte derimod saae man Besvangrede, som, i blind Tillid til Hypothesen, med Ængste- Na 2 284. ——___ lighed ventede at fode Vanskabninger eller modermærkede Born, uden at der dog siden fandtes mindste Abnormitet paa deres Afkom. Jeg har selv kjendt en oplyst og agtværdig Ko- ne, som mod Midten af sit Svangerskab blev overfaldet og forslaaet, saa at hele hendes yenstre Arm var blaa af under- löbet Blod, og som desuden en Maaned derefter blev forskræk- ket over en Abekat, der uventet sprang hende paa Skulderen. Hun leed i 4 til 5 Maaneder derefter ubeskriveligt ved Tanken om at hendes Foster skulde faae et Abekatte-Ansigt og en blaa Arm, men bragte desuagtet til Familiens Glæde et velskabt Barn til Verden. — I Almindelighed söger man forst Abnormitetens Lighed med et eller andet Object, efterat Barnet er födt. Og hvor let opdager man da, at Moderen under Svangerskabets hen- rundne 280 Dage har varet i denne eller hiin sandselige eller phantastiske Rapport til et eller andet Object, med hvis ydre Form Abnormiteten har nogen Lighed! Mindes Moderen ingen saadan Rapport, intet phantastisk Causal- Forhold mellem sig og sit Fosters Abnormitet, saa nödes man efter Hypothesen til at troe, at hun maa have forseet sig under en Dröm, men at en saadan Dröm, skjöndt kraftig nok til at maerke Fosteret, alli- gevel intet Spor har efterladt i Moderens Erindring: Her see vi da Grunden til den Mistillid til hiin . Hypothese, som man finder hos de fleste nyere Naturgrandskere.. ”Jeg har nu og da — siger Haller*)— seet nogle af disse Mærker. I en gammel adelig Dames Ansigt f. Ex. vilde man meget iydeligen have bemærket Tegningen af en liden Fugl. Jeg *) Physiologie Vol, VIII, p. 230s 285 kunde ikke see andet end en uformelig blaatanlôben Plet. Og ligesaa lidet kunde jeg ietandet Modermærke, erkjende en Rose, der, som man foregav, skulde være udtrykt paa en ungPigesBryst, ja endog "blomstre paasamme Tid, som Haugeroser*). Hiin, der forsvarede Mærket af et Moorbær, fortalte i fuld Alvor, at ei allene en Kones eneste Datter, men ogsaa elleve Sönner havde havt saadanne paa Bry- stet. AtModeren tolv Gange skulde være bleven forskrækket over et nedfaldet Moorbær eller af Begjerlighed derefter være bleven syg, er aldeles utroeligt. Endelig bemærker ogsaa Blondel **), i Hen- seende til saadanne formlöse Væxter, Druekjerner eller Kirsebær, at Moderen ofte aldeles ingen Begierlighed derefter har yttret eller derover er bleven forskrækket.”— Ogsaa Sümmering***) siger; ”Jeg har havt Leilighed til at see de berômteste Misfostere, hvilke man foreviiste som Virkninger af Indbildningskraften, og jeg fandt, ved at beskue dem, end ikke den fjerneste Lighed imel- lem den Ting, hvorpaa Moderen skulde have forseet sig, og deslige Börns Misdannelse; derimod overtydede jeg mig om, at der i det mindste hörer meer Indbildningskraft til at opdage en saadan Lighed, end de af begge Kjön, der forfægte den, fordre til at frembringe selv deslige Misfostere. Jeg undersågde f. Ex. A. M. Herrig, født i Trier, som Buffon og efter ham Wünsch har ladet stikke i Kobber, men fandt paa hende intet, der i mindste Maade lignede en Hjortehud, derimod en ualmin- *) Ephemerid. N. C. Vol. 111. obs. 33. xx) Schurigs Sylleps. p. 601. **) Abbildungen und Beschreibung einiger Misgeburten pag. 28. 286 deligen stor Mængde af særdeles store Hudophöininger, af hvilke, som bekjendt, cfte store og stærke Haar fremvoxe. Mennesker af usædvanligen hviid Hud have i Almindelighed. flere eller færre deslige saa kaldte Vorter, der i nogle af Tydsklands Egne og- saa -kaldes Dådningpletter, og ofte sees i Mængde paa en smuk Blondines Ansigt. . Ogsaa hiin Pige var paa de ôvrige Steder af Legemet særdeles hviid, Men man kunde ikke opdage eet eneste Haar, der lignede en Hjorts. Errhver,som kjender den menneskelige Huds Forskiellighed, veed, at der ikkun er en umærkelig Overgang fra de saa hyppige Fregner til hiine Vorter, og fra disse til Her- rigs Misdannelse. Skulde man vel troe, at /Zeister har holdet de hjernelåse Misfostere, som jeg §. 11 har beskrevet, for en Virk- ning af, at Mödrene have forseet sig paa Zarer? — Moderen selv erklærede det af Sandifort beskrevne Misfoster for Virkningen af, at hun havde forseet sig paa en Æbekat. Gaaer man no- get tilbage til ældre Tider, f, Ex. til Aaret 1670, saa finder man hos Kerckring, at han endog tillægger det selvsamme Misfoster Lighed med Djævelen. Derfor maatte i Afbild- ningen Fingrene ei alene nogenlunde ligne Klöer, men Mo- deren maatte ogsaa troe, at have havt Samleje med onde Aander. Qvinderne fandt, at Barnet ei var Djævelen uliigt. — Skjönnes heraf ikke tydeligen, at disse Mennesker plagedes af deres Indbildningskraft? Imellem Diævle, Abekatte, Harer og Katte, gjorde de aldeles ingen Forskjel. — Mod saadanne Men- nesker maa man altid tabe; thi ere der ingen Aber, Harer og Katte, paa hvilke Moderen kan forsee sig, saa maa hun have dromt, — forseet sig paa Hjernespindet selv.” _287 Med fuld Föje siger derfor Richerand*). ”Man bor ikke fæste for stor Liid til alt det Vidunderlige, som Oldtidens og selve den nyere Tids Skribenter fortælle om denne Gjenstand. Naar mån læser periodiske Skrifter fra det 17de, ja endog fra det 18de Aarhundrede, f. Ex. Ephemerides nat. cur., Journal des Savans o. fl., saa overraskes man af de mange vidunderlige Tildragelser, som i disse. fortælles. I eet af dem födes et Pi- gebarn til Verden med et Svinehoved; i et andet kommer en Kone i Barselseng med en Giedde. Der var en 'Tid — siger en Philosoph — da hele Philosophien bestod i at see Vidun- dere i Naturen.” — Og med ikke mindre Foje bemærker Klose **) ”Saa længé det endnu ikke er uimodsigeligen gjendrevet, at et svangert Fruentimmer kan forsee sig, saa lenge bör end ikke et Barns meest paafaldende Lighed med en fremmed, f. Ex. ved et Modermærke eller deslige Misdannelser udmærket, Mand for- lede en Medicus forensis til at vove en positiv Afgjörelse i Hen- seende til et Barns Illegitimitet.” 2) Causal- Forholdet imellem Objectet for Moderens Af- fection og Abnormiteten paa hendes Foster, er en endnu vigti- gere Anstödsteen for Paalideligheden af hiin Hypothese. Naar, Hypothesens Forfægtere ville, man skal troe, at en Qvinde vir- kelig har forseet sig, saa paaligger det dem nærmest, at give et fyldestgjôrende Beviis for at saadant mueligen kan skee, thi aflir- mantiincumbit probatio ! Ligger da et saadant Beviis virkeligen i de Svar, der kunne gives paa de forhen opkastede Spørgsmaal? *) Nouveaux Elemens de Physiologie. 1807 T. II. pag. 418, **) System der gereehtlichen Physik §. 56 p. 315. _ 288 Kunne Hypothesens Modstandere ikke gjerne indrömme Phantasien en dynamisk Indvirkning paa den dyriske Organisme, uden der- for at erkjende dens formeente Kraft til især pludseligen at for- andre Organismens Form? — Ingen nægter jo, at Mennesket kan döe af Skræk, af Glæde eller deslige; ingen nægter, at en frugtsommelig Qvinde kan af lignende Aflecter faae Blodstyrtnin- ger, bringes til at abortere, o. s. v.; men findes da nogensinde, som Fölge af Affecter, Organismens Form forandret? Ingen- lunde! Og see vi derimod ikke undertiden organiske Formforan- dringer fremvirkes, f. Ex. Modermærker forsvinde ved Organismens egen Kraft, uden at noget chemiskt eller pbysiskt Middel, hvor- fra Virkningen kunde hidledes, er blevet anvendt? (”Sponte ta- men evanescens,” siger vor forevigede Cailisen Syst. Vol. II. ‘6. 506.) Hypothesens, Modstandere indrömme derfor kun de to af dens Momenter, nemlig at Börn a) födes med Modermærker og b) at dette skeer efter Moderens phantastiske Affecter; men de benægte dens tredie Moment, nemlig Causal-Forholdet imellem hine to, eller med andre Ord; de finde Hypothesen grundet paa den ulogiske Slutning: post ergo propter!— Dette Causal-For-- hold bör desuden betragtes under to forskjellige Momenter, forsaavidt det skal kunne udtrykke sig a) under Undfangel- sen, eller forend Barnet er formet, og b) under Svangerska- bet, da Barnets Form allerede er meer eller mindre bestemt. A) Skal Barnets Lighed med Faderen kunne tilskri- ves Faderens Phantasie, da mar. -denne jo nödvendigt forme hans Billede under selve Undfangelsen, efterdi han sildigere ikke staaer i nogen Rapport til Barnet. Licet siger herom: ”Etsi vero utriusque parentis phantasia monstrosa partui exhi- 289 bere valet, hoc tamen magis materne quam paterne phantasiæ adscribendum est, tum quia pater in actis veneris zd solum præ- stare potest, foemina vero etiam post congressum lolo concep- tionis et formationis tempore, tum quia mulieres vehementiores habent imaginationes, Sed quia potest hæc imaginatio vehemens in somno fieri, nulla parertum animadversione, propterea eve- nit, ut ab imagine objecti nimium phantasiam parentis lacessente monstrum exorialur, nec parentes sciant se unquam hujusmodi. spectrum in memoria habuisse.”. — Men ved heri at folge Licet og antage, at det er Faderens Phantasie, der bestemmer Bar- nets Lighed med hans egen Form, hvorledes «ville vi da for- klare den Erfaring, at Barnet ofte ligner sin Bedstefader eller Bedstemoder? Er det troeligt,“at Faderen under Samlejet med sin Hustrue har phantaseret over sine Forældres Form? — Og nu Dyret, som aldrig saae sine Foreldre eller deres Billede? Hvorledes skulde dets Phantasie kunne under selve Avlingen x fremvirke Bedsteforældrenes Form, ja endog deres legemlige Abnormiteter udtrykte i Fosteret? Formaaer Phantasien ogsaa at male treffende Billeder af Objecter, som Individuet aldrig saae? Bor ikke Aarsagen til Phenomenet söges andensteds? Hvorledes kan det ellers forklares som mueligt, at Sommerfuglen, der neppe drömmer om de Form-Forandringer, den undergik, förend den som Sindbilledet paa vor Opstandelse fremstraaler i sin fulde Glands og Herlighed, skulde kunne producere sin Afkom som Æg, og disse siden forvandles til Larver og Nympher, hvis For- mer ere saa höist forskjellige fra dens eget Billede, saaledes som delte findes under Parrings-Momentet, eller i dens udvik- lede 'Tilstand? "Hvorledes skulde Fröens Æg, som ikke befrug- Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IF. Deel. Oo _290 tes af Faderen, förend Moderen har kastet dem, kunne först ud- vikle sig til Gyriner, til Fiske med Haler og Geller, uden Fôdder o. s. v., kort til organiske Former, saa höjst for- skjellige fra Forældrenes under Parrings-Perioden? Og hvorle- des skulde alligevel disse Fiske, efter undergaaet Metamorpho- se, tilsidst kunne udtrykke Forældrenes Billede, dersom dette var betinget ved disses Phantasie? Er det ikke da troelige- re, at ogsaa Menneskebörns Lighed med deres Forældre eller deres Bedstefædre og Bedstemödre, at Familie-Ansigter og Fa- milie-Ligheder ikke bör söges i Forældrenes Phantasie, men betragtes som afhængige af almeene Naturlove, ved hvilke Skaberens Almagt bestemte Udviklingen og Metamorphosen af alle organiske Former ?— Dersom Moderen hentede Billedet for Formen af sit Foster fra en phantastisk Forestilling om sin egen Organisme, saa maatte jo hvert Pigebarn i Eet og Alt blive ligt Moderen, eller Aun maatte i det mindste male sig sit eget Bil- lede fra en tidligere Livsperiode. Hvorfra henter da hendes Phantasie alle de Særegenheder, som charakterisere Fosterets Organisme, men ikke meere findes i Moderens og som hun desuden aldrig saae, foramen ovale, ductus arteriosus et venosus, placenta, arteriæ umbilicales, yena umbilicalis, hymen, dentes lactei, &c.? — Vi finde ogsaa organiske Abnormite- ter, til hvilke Skitzen nödvendigen maa være aftrykt ved förste Udspring. Hertil. kan det Barn henregnes, som jeg nyelig *) har havt den Ære at forevise Selskabet. Dets Abnormitet er *) Beskrevet i dette Bind pag. 237 fölg. 291 nemlig saa universel, og samtlige dets organiske Afvigelser fin- des saa nöje lempede efter hverandre, at den hele Transforma- tion ikkun kan tænkes som samtidig med dets Organismes be- gyndende Udvikling. Dets Form udtrykker saaledes guddomme- lig Viisdom, som ingen menneskelig Aand er i Stand til at falte. Hvorledes skulde da denne Abnormitet være Phantasiens Værk? Samme Spørgsmaal kan opkastes om alle andre Abormiteter, der have et tidligt Udspring. Selv Hypothesens Forfægtere be- tragte derfor Afvigelserne fra Normen i Organismens Indre, som Naturspil, der ikke staae i Causal- Forhold til Phantasien. Hvorfor? Fordi man maatte være meer end blot Anatom for at kunne opstille Billedet af organiske Abnormiteter som Norm. In- gen har endnu, saavidt mig er bekjendt, paastaaet, at Natur- grandskere oftere end andre producere misdannet Afkom, uag- tet dog hines Phantasie med Hensyn til de indvendige organi- ske Former nôdvendigen maa have den meest udstrakte Sphære; en Bemærkning, der kan tjene som Modsætning til Aristoteles’s ovenanfårte Lære om Aarsagen, hvorfor Qvinden oftere skal fide Misfostere end Dyret. Der findes endnu mange andre især oprindelige Abnormiteter, som Hypothesens ivrigste For- svarere ikke vove at udlede fra phantastiske Indtryk, men tilskrive physiske Sygdomsaarsager, og betragte som medfådte Sygdomme. Jeg nævner kun som hidhôrende Exempler Born med sex eller flere Fingre paa een Haand eller;med sex Tæer paa een Fod+), med tre eller flere Arme eller Been; — Börn med to *) Th. Bartholini Acta medica Vol, I. p. 77. Oo 2 292 eller flere Hoveder til een Underkrop og omvendt *), Börn med sammenvoxet Urinrör, Endetarm o. d. 1.—Et for stort eller for lidet Antal af Fingre eller Taer er ikke sjelden bemærket som en Familielyde, der saavel ved Faderen som ved Moderen for- plantedes gjennem” flere Generationer. — Reaumur saae et saadant Overtal af Fingre og Tæer forplantet fra Manden gjennem tre Generationer **). Maupertuis (Oeuvres Tom. U. p. 275) og Carlisle (Philos. Transact. 1814, p. 1.) anföre lignen- de Exempler; der var Konen den förste, og Lyden blev efter hende forplantet til den fjerde Generation. — Naar Forældre i saadanne Familier havde flere Börn, fandtes Misdannelser dog ik- ke stedse hos dem alle. Et Barn i en saadan sexfingret og sextaaet Familie havde kun 5 Fingre og 5 Teer; men dog en abnorm Udvext paa den ene Tommelfinger og paa de to förste Teer. Morand især har behandlet dette naturhistoriske Æmne viden- skabeligt ***).—Lignende Phænomener har man iagttaget hos for- skjeluge Dyr. Hjorten og Faaret have undertiden overtallige Horn, og i Ovis polycerata synes denne Misdannelse at være bleven permanent, ligesom overtallige Teer i Gallus pentadac- tylus. — Et for stort Antal af de större Legemsdele er ogsaa temmelig almindeligt hos forskjellige Dyr, saasom hos Hesten, Hunden, Katten, Koen; Faaret, Haren, Anden, Gaasen, Spur- *) Th. Bartholini Acta medic, Vol. III. p. 58. **) Art de faire éclorre les oiseaux domestiques Tom. II. pag. 377. ***) S. hans Recherches sur quelques conformations monstreuses des doigts dans l’homme. Mem, de l’Acad. des Sciences 1770, \ 293 ven, Duen, Bogfinken og Froen*). Ja i selve menneskelig Byrd findes ofte baade overtallige Lemmer og Lemmer af flere Fostere forenede eller ligesom sammensmeltede i een organisk Misdannelse. — Exempler paa dette Slags findes hos Home **), Winslow ***), Montagne*), Zacchias **), Sommering XXX). — Det mærkværdigste Exempel af dette Slags ere Tvillin- gerne Judith og Helene, som, födte i Ungarn 1701, bleve förte omkring til Skue i de fleste europæiske Riger, levede indtil 1725, og ere begravne i den hellige Ursulas Nonnekloster i Pres- burg *). Overdelen af disse Borns Legemer var ligesom dobbelt, Nederdelen fra Lenderne af enkelt. : Deres Sammenhæng var meest bagfra, dog saaledes, at deres Ansigter vendte sköns mod hinanden fra Siden. Alle deres Indvolde vare dobbelte, naar undtages, at begge Vaginæ löb sammen i een Aabning, begge Endetarmene ligesaa. De havde altsaa kun een Vulva og een Anus. Der fandtes to Urinblærer og to Urinrör (urethræ), hver med sin Aabning. Begge Korsbenene (ossa sacra) vare sam- mensmeltede til Eet, og havde ikkun eet Rumpebeen (os coxygis) ved deres tilspidsede Ende. Begge Stor- Pulsaarer N *) Vid. Halleri opera minora Tom. II. p. 50. **) Philosophical Transactions Vol 80. 7 xxx) Mémoires de l’Acad. des sciences 1733 p. 366. Liv. Else: 30: **) Quest. med. legal. lib. VI. quest. 9. AES) Beschreibung einiger Misgeburten. *) Cfr. Zeske auserlesene Abhandlungen der philosophischen Transac- tionen, Åter Th. p. 381. 294 (aortæ) vare löbne sammen i Bugen til een stor Canal, som siden deelte sig i arteria iliaca; de nedre Huulaarer (venæ cavæ) vare forenede paa samme Maade. Disse Tvillinger vare ikke lige stærke eller lige veldannede. Det kraftigste (thi hvert af dem udtrykte sin egen Villie) drog det svagere med sig, endog naar dette bestræbte sig for at komme andensteds hen. I 6te Aar fik det ene en Lamhed (paralysis) i den venstre Side, hvoref- ter det blev meget svagere end Sösteren. Man bemærkede en stor Forskiel i deres Livsyttringer, saavel i sund som i sygelig Å Tilstand. De havde forskiellige Temperamenter. Det ene var meget forstandigt og lærvilligt, det andet enfoldigere og dorskt. Hverken Stolegangen eller Urinens Udtömmelse skeete paa eengang hos dem, ej heller indtraf begges maanedlige Ren- selse til samme Tid, men den ene Sôster havde denne Udtöm- melse sædvanligen een Uge för den anden. Perioden var un- dertiden ledsaget af Ildebefindende, snart hos den ene, snart hos den anden. Naar den ene af dem sov, var den an- den ofte vaagen. Den ene var undertiden sulten, naar den anden var mæt. DBörnekopper og Mæslinger havde de paa-eengang; men andre Sygdomme" hver for sig. Ju- dith havde ofte Krampetrakninger; Helene aldrig. Me- dens den ene af dem havde Hoste eller Colik, befandt. den anden sig vel. Deres Aandskræfter vare vel forskjellige, men begge kunde læse og - skrive, sang meget skjônt, havde lært qvindelige Sysler, talede forskjellige Sprog, Ungersk, Tydsk, Fransk og Engelsk. _ De döde paa een og samme Tid, Fra deres Nederdeel, som var sammen- 2095. voxen, havde de fælleds Fornemmelse *). — Om en lignende dob- belt Menneskebyrd, som var döbt, det ene Barn Johannes Baptista, det andet Lazarus Colloredo, og levede i 28 Aar, siger Zacchias: ”scio hunc puerum (Johannem Baptistam) seorsim a perfecto (Lazaro Colloredo) fuisse baptizatum: an recte et. se- cundum rationem id factum, neque affirmo neque nego: quod enim ecclesia catholica in hoc determinet, expecto, cui et in hoc ut in ceteris omnibus mesubjicio.” —L.c.lib. VII. ad 1mam quest. — (Om denne Misdannelse s. ogsaa Th. Bartholin i Histor. anat. rar. Cent. 1. obs. 66. p. 117, hvor den findes aftegnet og beskrevet. Bartholin selv har seet den först i Kjôbenhavn, og siden, da den var 28 Aar gammel, i Basel **). Mod Ahnormiteternes phantastiske Oprindelse under Ud- viklingens forste Moment stride endeligen ogsaa alle Iagttagelser om Misdannelser i Planteriget, om Naboplanters Indflydelse paa _hinandens Form, paa Frugtens Farve og desl. ***), saa og Iagttagelser om Misfostere blandt Dyrerigets lavere Arter, hvis Phantasie, med Hensyn til Formen af deres Afkom, vel ikke kan *) Philos. Transact. Vol, I. G. C. Dreischii historia magnæ legationis cæsareæ p. 41. Haller 1. c. 28 og lib. I. c. 26. **) Lignende Historier findes i Harles og Ritters neues Journal der ausl. med. chir. Literatur III. B. I. St. p. 19. V. B. p. 125. EV. B. 2. St. p. 92; i Tubinger Blatter fur Naturwissenschaft und Arzneykunde yon Autenrieth und Bohnenberger 2 B. 3 St. 1816; Leske 1, c. Th, p. 349; i von Gleichens Abh, über die Samen- und Infusions-Thier- chen 1778 p. 45. ##*) O. Borrichii observ. Pyrum pyro innatum in Act, medic, 74. Bar- tholini Vol. II, & V. p. 825, obs. 129. 296 være stor. Den Ælling med to Hoveder, og en anden med fire Been, som jeg her foreviser, maa nôdvendigen henregnes til de oprindelige Abnormiteter. I Naturvidenskabens Annaler findes ikke faa lignende Exempler. B) Det andet Moment for Abnormiteternes Oprindelse sættes som udstrakt fra Undfangelsens Oieblik til Enden af Svan- gerskabet, eller til Fosterets fulde Udvikling, Under denne Ter- min leve samtlige organiske Væsener i bevidstlés Tilstand et blot vegetativt Liv. Allerede Undfangelsen udtrykker Spi- ren (germen) til det nye Individ ligesom ved en Skitze af samt- — lige dets Organer. Heraf har man da udledet, at der i Natu- ren ingen virkelig Avling finder Sted, eller at dette Udtryk kun egentligen bor betegne Organernes og Individuets Udvikling eller Overgang fra dets usynlige til dets synlige Tilstand. — Haller og Bonnet ville endog ved deres microscopiske Forsôg have fundet, at Spiren til Kyllingen allerede er til (præexisterer) i Ægget för det befrugtes, og Spallanzani har sôgt at bekræfte dette Re- sultat ved sine‘ mangfoldige Undersôgelser -om Amphibier- nes og Planternes Generation. Embryernes Udvikling skeer efter bestemte Naturlove, som dog ere forskjelligen betingede for de forskjellige Dyre-Classer. De koldblodige Dyrs Udvik- ling skeer f. Ex. ved /Mediets naturlige Varme; de varm- blodiges Udvikling fordrer en højere Temperatur; Fugle ud- vikle sig i faa Dage; det menneskelige Foster modnes først i | *) Endog i Mineralriget finder man Former, som jo umueligen kunne være Phantasiens Værk. I Agaten og andre Stene har man sect Billeder af Træer og Dyr. 297 4o Uger. — Fosteret af enhver Dyrart undergaaer ogsaa en na- turbestemt Metamorphose eller gradviis Forandring i Organis- mens Form. I Faaret sees Embryet först paa Dragtighedens 19de Dag. Menneske-Embryet vorder, efter Svangerskabets Iæn- gere Varighed, end sildigere synligt. Det viser sig först som to sam- menhængende Blærer, der indeholde en coagulabel geleeagtig V ed- ske. Fra den ene af disse Blerer udlöber ligesom en fiin Traad. Mod Enden af den anden Maaned ere Blærerne mindre gjennem- sigtige; den ene af dem udtrykker nu allerede Skizzen til Hovedet; man seer svage Mærker til Næse, Mund og Ören; Öinene vise sig som to sortagtige fremstaaende Kugler; den anden Blære forvandler sig til selve Legemets Stamme; Lemmerne voxe lang- somt frem; man öiner allerede Fingre og Tæer, ja endog Kjöns- delene, Ribbenenes Bruske, og, som man hidtil troer, i Stammens Mid- te en rödladen Punktellerdet begyndende Hjerte. Mod Enden aftre- die Maaned nærmer Fosteret sig meer og meer til den menneske- lige Form: dets Ansigt charakteriseres ved Alderdommens og For- trædelighedens Træk; Hjernen, Rygmarven, Ribbeenene, Under- livets Indvolde, skinne gjennem Legemets tynde Bedækninger; Halsen og Rygraden ere stærkt krummede; Kjônsdelene sees meget tydeligen, og omkring Navlesnorens Indlöb i Bugens ne- dre Dele findes et naturligt Navlebrok, eller Indvoldene ligge uden for Bugen. Ved Enden af den fierde Maaned ere alle Foste- rets udvendige Dele, dets Nægle og Teer, undtagne fuldeligen ud- viklede; dets Tarme have trukket sig tilbage i Bughulen; det har en Længde af- omtrent 5 Tommer og vejer 6 til 8 Lod. I femte Maaned findes dets Lemmer udviklede mere forholdsmæssigen til Legemet eller Stammen. Fra mangfoldige Forbeenings- Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IV. Deel. P p 298 puñkter ligesom udstraaler Beenmassen i alle dets Knokler (os- sa); Huden er nu besat med Duun (lanugo). Der samler sig Fidt under dets Hud, som udsletter dennes Rynker og derved giver det et livligt Physiognomie. Dets Middelvægt angives ‚til omtrent 20 Lod, dets Længde til 8 Tommer; dets Lemmer begynde at yttre svage Bevægelser. Disse löse Træk af Historien om Menneskefosterets or- ganiske Udvikling under Svangerskabets forste Halvdeel maa tjene til at oplyse vor Hypotheses andet Moment. Det er klart, at Fosteret fra Svangerskabets fôrste Tidspunkt af allerede er formet, og at fölgelig dets Form maa forandres förend Mis- dannelse kan tænkes muelig. At Saadant kan skee tidligt eller sildigt under Svangerskabet ved en naturstridig Indvirkning i Vegetations-Processen, derom kan ikke tvivles; men da denne Process i sin naturlige som i sin forstyrrede Tilstand, hos det födte som hos det ufödte Dyr, foregaaer jevnt og langsomt, saa at hiint, uagtet dets forskjellige Affecter, dog forst efter flere Aars Forlöb, uden al Formforandring har vexlet alle dets Le- gems-Partikler, og dette först opnaaer Modenhed til den af Na- turen bestemte Tid, (Kyllingen f. Ex. den 21de Dag, Menneske- fosteret den 28ode Dag,) saa staaer i det mindste Phanlasiens pludselige Indvirkning paa Fosterets Form som en Absurditet *). +) "Dyret — siger Fenelon (de l'existence de Dieu. part, 1. (. 24) — optager i sit Legeme en fremmed Substants, som det tilegner sig ved et Slags Metamorphose. Neringen, som var et livlöst Le- geme, vedligeholder Dyrets Liv, vorder Dyret selv, Dets Bestand- dele ere uddunstede formedelst en kjendelig og vedvarende Trans- 299 Ældre Naturforskere have allerede fölt det Sande i denne Yt- tring.—”Jeg tilstaaer, siger Mauriceau (obs. 585), at en heftig Imagination hos Qvinden, under Begyndelsen af hendes Svan- gerskab, kan foraarsage en saadan Rystelse i det endnu spæde og blöde Fosters Legeme, at dets Form deraf kan vorde van- skabt; men efter den 2den eller 3die Maaned, da dets Legem alle- rede er fast og haardt, troer jeg ikke, atenelmaginationen kan foran- dre dets Form.”—V or forevigede Saxtorph siger ikke uden Grund +): ”Skulde sligt et Syn være tilstrækkeligt nok til at frembringe saa stor en Virkning paa et allerede dannet og saavidt tiltaget Fos- ter, i Modersliv, saa vilde der i mine 'Tanker findes mange flere af dette Slags misdannede, Fostere, siden det ofte måder, at see overkjörte Hunde og Katte, hvorpaa frugtsommelige Ko- ner kunne forsee sig; og tilstaaer man endog Indbildningskraf- \ piration, Hvad en Hest f. Ex. var for 4 Aar siden, er nu ikkun Damp eller Excrementer; hvad fordum var Hôe eller Havre, er nu blevet den selvsamme stolte og} kraftfulde Hest, gjelder i det mindste for det samme Dyr, uagtet dets organiske Bestanddeles umær- kelige Vexel.” Af samme Mening maa ogsaa Graham have været. Han siger nemlig (i Med, chirurg. Transact. London 1814. Case of obstruc- ted aorta): ”Aorta's Metamorphose har visseligen været 'Tidens Verk. Og Livets Tilværelse under den vitale Virksomheds Af- brydelse i en saa hôï Grad afgiver et Beviis, at Naturen lemper sig efter de störste Forandringer i de væsentligste Livsorganer, naar ik- kun saadanne Forandringer skee langsomt og gradviis, og Organernes Virksomhed ikke overiles, forstyrres eller alt for heftigen pirres.”? *) Ny Samling af det K. D. Videnskabernes Selskabs Skrifter Ste Deel, 1ste Hefte. p. 113. | P'p/a _800 ten saa stor en Virkning, at den kunde foraarsage Underlivets -Bristning paa Fosteret, saaledes at derved ganske borttages de 5 Muskler paa Underlivet af det fôrste Barn og alle 10 Bugmusk- ler paa det andet, uden at efterlade noget Spor eller Levnin- ger af dem tilbage. Havde disse Muskler været til förend Ind- bildningskraften virkede, saa maatte man jo endnu finde Lev- ninger af dem, efterat de ved Indbildningskraften vare brustne, og havde de allerede manglet forud, eller ikke været til förend Ima- ginationens Virkning skeete, saa har jo Indbildningskraften hel- ler ikke borttaget dem. Og hvorledes skulde det vel lade sig tænke, at den samme skadelige og ödelaeggende Indbildningskraft, som efter saa skræksomt et Syn kunde tilintetgjôre saa. mange Muskler og Underlivets udvendige Bedækninger, ja bortrive Navlestrængen fra sit sædvanlige Udspring ved Navlen, at den skulde igjen kunne være istand til at hefte Tarmhinden saa fast til Moderkagen, og mage det saa vel for Barnet, at Navle- strængen, som ved denne Odeleggelse var afreven fra sit rette Sted, skulde igjen finde en ny og usædvanlig Indgang neden i Underlivet, hvor Skambeenene syntes for denne Fordeels Skyld at mangle, og der at forene den eneste Arterie, den havde, med Legemets stôrre Arterie, som kaldes Aorta? (At Navlestrængen ikke havde mere end een Årterie, dertil er Aarsagen let atind- see, siden den höjre Sides Extremitet manglede, saa manglede og- saa Arteria iliaca dextra, som kan ansees for Stammen, af hvis Fordeeling Arteria cruralis dextra og siden inde i Bækkenet Ar- teria umbilicalis omsider udstammer). Det synes antageligere, at Naturen, forstyrret i sin ordentlige Fremgang, söger nye Udveje for at erstatte Mangelen.” — 301 Betragte vi især de Exempler, som den lærde Sommering an- foreri ovennævnte Beskrivelse over Acephali, saa synes disse Van- skabninger at afgive de stærkeste Beviser mod Indbildningskraftens Virkning, da selve denne Hypotheses ivrigste Forfægtere ej ville være i Stand til at forklare, hvorledes Moderens Imaginationskraft, som knuser ellertilintetgjör Fierdedelen eller Halvdelen af et Barne- hoved, har strax igjen et andet halyt eller heelt Hoved at tilsæt- te, der paa den ordentligste og meest symmetriske Maade frem- voxer i lige Proportion og Stårrelse med det fårste, som om begge disse Hoveder fra Begyndelsen havde været dannede til hinanden, uden nogen foregaaende Virkning af Indbildnings- kraften. Saaledes er det ikke sjeldent, at vi forvildes, ved at hænge for meget ved en Hypothese, der synes os saa let, at vi derover glemme at efterspore de gyldigere Aarsager, som dog uden Tvivl i de fleste monstråse Begivenheder ligge i den formende Krafts Beskaffenhed og Virkning, der tilsætter og fra- tager, fordeeler og omflytter de organiserede Deele efter visse bestemte Dannelseslove, som hidindtil ere os ubekjendte, men tilkjendegive sig ved adskillige Tilfælde i begge Naturriger saa- vel hos Planterne som hos Dyrene (f. Ex. ved Polypernes frem- voxne afskaarne Dele). Man lægge især Mærke til hiin Yitring af sal. Matth. Saxtorph: at Rudera eller Tomten efter saa pludseli- gen tilintetgjorte Organer jo nödvendigen maatte spores, om man end vilde tilskrive den vegetative Process en saa miraculôs Iil- færdighed i Abnormiteternes Udvikling. — Antaget som rigtigt, at en frugtsommelig Qvinde, der saae en Forbryder halshugges, blev forfærdet over dette Syn, derpaa gik hjem og födte et Barn, som manglede Hoved, saa maatte man jo efter Hypothesen troe: 302 at Fosterets Hoved ved Phantasiens Kraft var blevet afhugget og forterct, og at Saaret, som Decollationen frembragte, var blevet legt, Alt i Hu og Hast nnder den Svangres Vei til Sit Hjem. Kan da Nogen, som veed, at Fosterets Hoved i Svan- gerskabets ıode Maaned vejer 1 til 2 X, alligevel troe, at et saa ubegribeligt Phænomen virkeligen skulde vere indtruffet, under hiin Fosterlivets sildigste Periode? Og dog er intet vis- sere, end at de fleste qvindelige Skræksyn henregnes til Svanger- skabets sildigere Tidspunkt. Formedelst den Uvished, hvori Qvin- den er om sit Svangerskab i de fårste Maaneder, kan hun i denne Periode sædvanligen ikke frygte for Skrækkebilleder. Allige- vel have vi paalidelige Efterretninger om moderplettede og mis- dannede spæde Embryoner; ja intet er sandsynligere, end at mangfoldige Aborter have deres Grund i Misdannelser af Fos- terets indre Organisme, uagtet de fleste indtrefie i de förste Maaneder efter Undfangelsen, medens Moderen endnu lever i Uvished om hun er befrugtet eller ikke. Og skulde da Synet al et just ikke frygteligt Dyr, eller en phantastisk Attraae efter et Næringsmiddel (Malacia), kunne have en mægtigere Ind- virkning paa Fosteret end andre Moderens langt piinagtigere” Sinds- og Legems-Affecter? Kan den Svangre aldrig forsee sig paa sig selv? Kan hun brække sine egne Arme og Been, uden al Saadant forandrer Formen af hendes Foster, medens hun ikke skal kunne taale at see andre Mennesker lide, uden at hen- des Fölelse nôdvendigen maa forplante og udtrykke sig til hendes uskyldige Afkom ved et betydningsfuldt Symbol? —” Vi vide jo nu, at en frugtsommelig Qvinde, af hvis Lemmer eet er brækket eller afskaaret, alligevel kan féde et Barn med fuldbaarne Lem- ner, — og dog fortæller man os meget alvorligen, at, dersom 303 hun seer slig Lemlæstelse paa en anden, saa vil dette Syn virke ska- deligen paa hendes Foster !””*)—Hun maatte da, fra hiin Synspunkt betragtet, under hele sit Svangerskab være et Noli me tangere for Chirurgen og for Födselshjelperen. Jeg vil ikke spörge, om 'saa- danne phantastiske Indtryk forplante sig igjennem Navlestræn- gens Nerver *), hvis Tilværelse endnu er tvivlsom, eller gjen- nem Navlvenens Blod? Men jeg spörger kun; findes ikke mange Misdannelser i Legemets forskjellige Organer hos Fostere, i hvilke de absolute Betingelser baade for Forplantelsen af phan- tastiske Indtryk, og for Phantasiens spontane Yitringer fattes? jeg mener hos Acephali, der mangle ei allene Hjerne, men endog Rygmarven tillige. — Er ikke efter paalidelige Iagttagelser Aaresy- stemet allene, end uden Hjerte og Hjerne, undertiden tilstrækkeligt til Embryets Udvikling og Næring, altsaa dets Form ej engang nödvendigen betinget i dets eget Nervesystems Virksomhed? Og nu selve Billedet af det synlige Object, der har afficeret Moderen, — hvorledes opstilles det for den vegetative Process i Organismen til Efterligning? Hvad bestemmer en forandret organisk Virk- somhed just paa samme Punkt af Fosteret, som den, fra hvil-- ken Skrækkebilledet viiste sig for Moderen? Hvorledes kan Mo- deren, tvertimod denne formeentlige Naturlov, naar hun med en Haand berörer denne eller hiin Deel af sit eget Legeme, i *) Lawrence Lectures &c. p. 206. xx) Dürr Diss. funiculum umbil. mammalium nervis carere. Tubing. 4815. Aiccke Dissert. utrum funiculus umbilicalis nervis polleat, an careat ? Tübing. 1816. —”De skarpt betegnede Grændser for Em- bryets Nervesystem bevise dettes allerede i det förste Anlæg afslut- tede Organisation.” Autenrieth, 304 \ —— ee Skrækkens Ojeblik lede Indtrykket til samme Deel af sit Foster; og saaledes ved et fornuftigt Valg bestemme Stedet for Abnor- mitetens Udvikling? Grohman maa forklare Alt dette! ”Intet Phænomen — siger han — har i saa hoi Grad tildraget sig Jagttagerens Opmærksomhed, som Modermeerker, der endnu ere blevne en uforklarlig Gaade. : Ubekjendte med Undfangel- sens Hemmeligheder og Materiens productive Kræfter, see vi Spirer udvikle sig, voxe, og, i tusinde Hinder indsluttede i det Inderste af Moderskjôdet, bare Mærker af udvortes Gjenstande og disses Indvirkning- Overtroe og Vantroe have forenet sig om at löse denne Gaade, og enhver Modification af menneskelig Tænkning har arbeidet paa at forklare den. Med hemmelig Gy- sen skjælvede Overtroen for dette Phænomen, som den holdt for Virkning af uroelige Aanders, Dæmoners og deslige den mystiske Indbildningskrafts Fosteres, overjordiske Indflydelse. Med spot- tende Stolthed foragtede Vantroen dem som Materiens blinde Tilfælde, som Virkninger uden Aarsag. Nyere 'Tider var det forbeholdet, ved dybere Granskning og udbredte physiske Erfa- ringer at gjöre lagttageren varsommere. Indbildningskraften og dennes ubekjendte Virksomhed synes det ene Partie at have holdet for en nödvendig Félge af Materiens uendelige Sammensætningsevne, og det andet Partie for den sande Grund til dette besynderlige Phæ- nomen. Foetus kan haye den samme Fornemmelse som Moderen har, skjondt det ikke selv afficeres af udvortes Gjenstande. Indtrykket d. e. Nervernes Rystelse, harmonisk med Gjenstandenes Væsen, kan nemlig frembringe Fornemmelser, der ere Gjenstanden selv lige. For at gjöre sig dette tydeligt, tænke man sig det under Billedet af en electrisk Gnist, der fra en Hlectriseermaskine med- . 305 deler sig til et Menneske. Staaer dette i Forbindelse med an- dre Legemer, der have Evne til Fornemmelse, f. Ex. med et andet Menneske, saa vil ogsaa dette, som indsluttet i Rækken, fornemme det samme Slag, have netop den samme Fornemmel- se, uagtet denne ikke er vakt umiddelbar fra selve Maskinen. Ligesaa forholder det sig med Foetus og Moderen. Jeg troer det ufornödent, her at forklare de Fornemmelser, som Sympa- thiens eller Samfölelsens Smerte opvækker, thi hvo kjender ikke deres Virkninger af egen Erfaring og veed ikke, hvor meget de formaae? — Ingensinde er netop det qvindelige Legeme udsat for saa heftige Fornemmelser, som paa den Tid, da Blo- det og alle Safter ere i den hurtigste og heftigste Bevægelse, og hele Legemet er Fölelse og Fornemmelse. Tanker eder ind i den Qvindes Stilling, der under sit Svangerskab er Tilskuer- inde af et Skuespil, ved hvilket end ikke det haardeste og kol- deste Menneske kan være ligegyldigt, og I ville ikke undres over de Virkninger, som saadanne Fornemmelser kunne yt- tre paa Foetus. Forbryderen bestiger Retterstedet;” (— Talen er nemlig her om et Barn, som blev födt med sönderbrudte Lemmer, fordi Moderen havde forseet sig paa en Forbryder, som blev radbrækket; —) ”hvilken lidende og sympathiserende Fornemmelse maa en saadan svanger Qvinde have! Hun bestiger selv Retierstedet. Med eet Slag knuses Forbryderens Lemmer. Indbildningskraft, Sympathie, lidende Menneskelighed, — hvilken Tummel opvækker ikke Alt dette! Den Svangre for- nemmer i selve sine Lemmer Stödet, der i dem maa frem- bringe Forvirring og Smerte. Embryet deeltager nu ogsaa i denne Rystelse, fölgelig ogsaa i de heftigste Fornemmel- Vid. Sel. phys. og mathem, Skr. IV. Deel, | Q q 306 ser, hvis Tilbagevirkning volder Fosterets Legeme Forvirring og Smerte. Aarsagen, hvi denne Forvirring netop er skeet 1 de Foste— rets Dele, der svare til den radbrækkede Forbryders, er maaskee en os usynlig Sammenhæng imellem Foctus’s og Moderens Lem- -mer.- Jeg troer, at dette ikke er en Hypothese, som bor for- vises til Umuelighedernes Rige” +) — — Behöves der nogenCommentar til denne pathetiskeForklaring? End om man indrömmer den vegetative Process en mirakufös lilfær- dighed i at fremvirke hvilkensomhelst Abnormitet eller forandret Form og Texturi Organismen, er dog, som mig synes, Grohmanns hypothetiske Sværmerie, eiter det allerede Anförte, blottet for al Sandsynlighed. — Ydermere! Gives der ikke Mödre, som ha- ve födt flere Born med saakaldte Modermærker af eet og samme Slags? Haller anlörer et Exempel paa en Kone, som havde födt 6 Born, alle med Hareskaar**). Enanden Kone havde 12 Born ***), som. alle bare Mærket af et Morbær paa Brystet. I England findes Fami- lier, hvis Afkom er besat med Pigge, ligesom Huden af et Pindsviin, Denne Abnormitet viiste sig först hos en Mand, og forplantede sig siden til hans 6 Börn. Cullen*) og Morgagni**) have viist, at der fandtes Familier, i hvilke Halsen i Stedet for syv kun havde sexHvir- velbeen og i hvilke Individuers Apoplexie desaarsag var arvelig. Er det da troeligt, at saadanne Börns Mödre have under hvert Svan- gerskab forseet sig paa eet og samme Skrækkebillede, paa en *) Grohmanns Afhandl. i C. P. Moritz's Magazin zur Erfahrungssee- lenkunde 8 Bd. 1 St. S. 23 flg. **) Physiol. 8 B. 4**) Eph. N. C. Vol. VIII. obs. 33. *) W. Cullen Practice of Physic. Edinb. 1777. Vol. III. pag. 1107. **) J. B. Morgagni de sedibus et causis morborum. Epist. IV. No. 2. 307 Hare, et Morbær, et Pindsviin, eller et abnormt Skelet? Eller kan Indtrykket af et saadant Object bevares flere Aar i Mode- reis Phantasie, og aftrykke sit Billede paa flere Fostere, under forskjellige Svangerskaber? Hvorfor modermærkes under Svan- gerskabet med Tvillinger som oftest ikkun det eene Foster? Staaer Moderen ikke i samme organiske og phantastiske Forhold til dem begge? Hvor Abnormiteten udtrykker Formen af flere forskjellige Objecter, har Moderen der paa een Gang forseet sig paa dem alle, eller er saadant skeet Tid efter anden? — Har man ikke i organiske Abnormiteter seet Modermærker af Objec- ter, paa hvilke Moderen, efter sin Stilling eller sit Opholdsted, umueligen kunde have havt Leilighed til at forsee sig, i det mindste ikke uden i Drömme? — ”De Mærker paa. Hu- den — siger Lawrence *), — der sammenlignes med Jordbær, Morbær, Hinbær o. s. v, ere saa kjendeligen forskjellige fra disse, at det vilde være Tidspilde, at tale herom, Hareskaar og deslige monstrôse Productioner og Nævi ere iagttagne, hvor ingen ilarer, Jordbær, Kirsebær o. s. v., fandtes, som kunde anledige dem.” — Vil da vel Nogen for Alvor paastaae, at Moderens Phantasie-skal kunne have Deel i Fosterets Form hos Dyr, hvis Byrd er skilt fra Moderens, får Udviklingen tager sin Begyndelse? — hos Hônen f. Ex., der ruger sine Aig; hosInsecterne, hvis Ud- rugningtilOrmeikke Moderen, men Naturen selv besorger; — eller skulle alle Abnormiteter blandt Fjærdyr henregnes til Udviklin- gens fårste Moment? Hvorledes fik da hine Kyllinger Glenteho- veder af Hånens Skræk under Udrugningen? — See vi ikke or- ganiske Producter fremspire i dyriske Legemer, uden den mö- Fr Cae EE Qq2 308 drene Phantasies Medvirkning, endog i en sildig Alder, efter Organismens fuldendte Udvikling? — Jeg kjender en Mand, som. forst i sit Sote Aar fik en saadan organisk Udvext paa sin ven- stre Skulder.. Dens Ydre ligner et Blaabær saa fuldkommen, at den sikkert vilde være bleven betragtet som et phantastiskt Aftryk af dette Bær, hvis Manden som Barn havde bragt den med til "Verden. At saadanne Udvexter oftere maa indtræffe under Embryets Planteliv, som oprindeligen bestemmer Legemets Form, end i en sildigere Livsperiode, da Organismens vegetative Pro- cess kun bestyrer den allerede bestemte Forms fuldkomnere Ud- vikling og dens Vedligeholdelse, er af sig selv klart. Var den mådrene Phantasie i Stand til at bestemme Fo- sterets Form, saa maatte det ogsaa staae i Moderens Magt at give sin Phantasie en vilkaarlig Retning, og hun maatte alt- saa kunne fôde Drengebôrn eller Pigebôrn efter Behag. Men dette strider mod alle Tiders Erfaring. Hverken Undfangelsen eller Bestemmelsen af Fosterets Form er den môdrene Sjæls Værk; begge ere uafhængige af hendes Villie som af hendes Phantasie. Hvor mangen elskværdig Qvinde har intet ivrigere Onske end det, at vorde Moder til en Sdn, uden dog med saa- dant Onske, i det kjerligste Ægteskab, endog under den meest phantastiske Stemning, at naae det tilsigtede Maal! — Sjælen har kun en middelbar Indflydelse påa Organismens vegetative Pro- ces, intet umiddelbart Herredömme over den. — Fosterets Or- ganisme er ligefra dets förste Udvikling skarpt begrændset, i sig . selv afsluttet. Dets Nervesystem staaer, efter de omhyggelig- ste Undersögelser *), i intet Sammenhæng med dets Moders *) Dürr Diss. umbilicalem mammalium nervis carere sistens, Tubing. 1815. Rieck 1. c. p. 48. 309 Nervesystem. Den svangre Qvinde kan derfor endog dræbes, uden at dette samtidigen har Indflydelse paa hendes Fosters Liv. Fosteret kan leve nogle Timer i sin döde Moder, og ved et Keisersnit skjæres levende ud af hendes Bug. Impon- derable Stofler, som, uden Hensyn til organiskt Sammenhæng, udbrede sig igjennem dyriske Legemer, kunne under enhver Pe- riode af Svangerskabet dræbe Fosteret, uden tillige at beskadige Moderen. Dræbte ikke et voldsomt Lynslag Fosteret i Romer- inden Martia, uden at have kjendelig Indflydelse paa hen- des eget Liv?*) Er ikke Electricitetens og Galvanismens ufor- sigtige Anvendelse, især under Svangerskabets tidlige Periode, et næsten ligesaa kraftigt Middel til at fremme Abort, som de Italiznerindernes skjændige Konster, over hvilke allerede Ovi:l klagede **) og mod hvilke sildigere Haller og flere have ivret ? Jeg slutter denne Betragtning med hidhôrende Ytiringer af Engellænderen Lawrence og vor Callisen. ”Det er spildt Möje”, — siger hiin — ”længer at dvæle ved et Spörgs- maal, om hvis Besvarelse alle, der nöje kjende Omstændighe- # *) Lodoricus Bonaciolus de formatione foetus (conf. Schurig 1. c.). **) De remediis amorum L. I. Eleg. XIV. Vestra quid effoditis subjectis viscera telis et nondum natis dira venena datis? Hzc neque in Armeniis tigres fecere latebris perdere nec foetus ausa leaena suos, At teneræ faciunt, sed non impune, puelle; sæpe suos utero que necat, ipsa perit, _ 810 - derne, ere enige, eller at ville end ydermere bevise, at Mo- derens Indbildningskraft yitrer nogensomhelst Virkning paa Fo- sterets Form, eller at eet af de mangfoldige Misfostre i nogen vaesentlig Henseende har den Liighed med visse Objecter, som man tillegger dem, og at de fleste af dem, f. Ex. de, der fat- tes Hjerne eller Hjerte, dobbelte Fostre, der have overtallige Lemmer, f. Ex. Fostere med to Hoveder, ikke svare til nogen Archityp i Naturen, og at vigtige Organer ved Dissectioner i Hobetal findes i et usædvanligt Leie. Med Troe paa Ind- bildningskraftens Magt er det som med Troen paa Hexerie; den er större eller mindre i Forhold til Individuernes Aandsdannelse. Mangen forstandig Qvinde er nu tilfulde overtydet om hiin Hy- poteses Absurditet, medens mangen Philosoph i egen Indbild- ning pönser paa nye Skingrunde til at besmykke den med.”*) — Vor Callisen udtrykker sig kort og fyndigt om Aarsagen til Moderpletter: ”Caus&”, siger han, ”sj qua, certe sunt ab- sconditæ; matris quidem imaginationi adscriptæ fuerunt, con- sentiente nec experientia, nec notionibus physiologicis; potius autem in eyolutione primorum staminum a solita nature via aberrante, uti in aliis rebus monstrosis quærendæ erunt**).” Det er da efter de hidtil opstillede Data sandsynligt, at Læren om Phantasiens Indvirkning paa Fosteret vil have samme Skjebne som hiine om dæmonisk og sodomitisk Afkom. De nyere Naturgrandskere have begyndt at betragte samtlige de or=" ganiske Former fra en højere og mere philosophisk Synspunkt. I Stedet for at hente Resultater fra phantastiske Billeder og Lig- *) Lawrence Lectures &c, Vol. I. p. 148. **) Systema chirurg. Vol, Il. 6. 306. 311 nun rn € heder mellem saadanne Former, har man sögt at udfinde sikkre Naturlove for de forskjelige organiske Legemers normelle og ab- norme Udvikling. En viid Mark er saaledes aabnet for frugt- bare Undersögelser. Meget er älierede udrettet; J, P. Meckel og Lawrence staae i Spidsen for dens heldige Dyrkere. Disse og flere .berömte Mænd have gjort det indlysende, at Skaberens ufattelige Viisdom har lagt en Urtypus til Grund for samtlige organiske Former; at de Særegenheder, der charakterisere Men- neskets Organisme, ikkun ere en Modification af denne Typus, og at vi derfor i Formen have saa meget tilfælleds med an- dre Dyrs Organisme, iser med deres, der staae os nærmest. Der er nu vakt Opmærksomhed paa de forskjellige Udviklings- trin, hvilke alle organiske Væsner, ja ethvert organiskt System maa bestige, for Individuet naaer Modenhed og gaaer sin sidste Forvandling imôde. Mangen Vildfarelse er allerede hævet ved disse - Undersågelser. Jeg tilföjer som Beviis herpaa den af Meckel*) opstillede Udviklingslov for Menneskets Organisme. ”Uagtet den menneskelige Organismes Skikkelse — siger han — ikke i alle Livets Perioder er sig liig, udmærker den sig dog ved noget Ejendommeligt, der adskiller den fra alle övrige, og charakteriserer den som en særegen Samling af Organer. Den er imidlertid ikkun een blandt de mange Modificationer af den Urtypus, der ligger til Grund for alle Dyrdannelser, og den maa derfor nödvendigen i mange Henseender stemme overeens med andre Dyrs Former, især med saadannes, der staae den nær- mest. Ubegribeligt er det derfor, at flere Betingelser for den ie 29 312 menneskelige Form ere ganske nyeligen blevne betragtede, ikke som Resultater af denne Lov, men som fuldgyldige Beviser, at Menneskeslægten efter Syndefaldet ogsaa legemligen er nedsjunken fra den oprindelige Höide, paa hvilken den befandt sig ı Para- dis! Sporene‘af Mellemkjævebenet skulde have deres Oprindelse deraf, at Hjernen og Hjerneskallen i hiin Periode vare blevne mindre i samme Forhold, hvori Ansigtet udviklede sig; at Fodsaa- lemuskelen paa samme Tid havde en tendinös Udbredelse under Foden, og dens Tilværelse nu i Rudimentet skulde bevise at Menne- sket dengang gik paa fire Födder o. s.v. Paastande, der ere alde- les ugrundede; Phænomener, der intet bevise, fordi med sam- me Skjæl ogsaa af hvilkensomhelst anden Deels Disposition "kunde bevises, at Mennesket i Syndflodens Periode havde væ— ret nogetsomhelst andet Dyr. Den menneskelige Legemsbyg- ning har aldeles "intet væsentligt Kjendemærke, som adskiller den fra den dyriske, og maa derfor have de samme Former som denne; ikkun med den Forskjel, at disse stundom frem- træde som Hentydninger paa det, der hos Dyrene er {uldkom- nere udviklet, f. Ex. Os intermaxillare aabenbart ifölge den nys anforte Lov. De ere Spor.af et Dannelsestrin, som Æmbryet al- tid maa gjennemlöbe, men afgive intet Beviis for, at Mennesket i sin organiske Form gjennem tusinde Dannelsestrin er siun- ket tilbage fra menneskelig til dyrisk Form. For at gjöre denne Mening nogenlunde sandsynlig, maatte man i det mindste sam- menligne nogle Hierneskaller fra Paradisets og Syndflodens Tidsal- dere med hverandre og med nogle fra vor Tid. Til Vidnesbyrd om, -at jeg ikke — som desværre ofte skeer — forvansker de Udsagn, 313 m —_—_— —— paa hvilke jeg beraaber mig, tilföier jeg folgende Sted af Hr. Prof. Ackermanns Oratio de humane nature dignitate, Heidel- berg 1815 (pag. 57) i hvilken de indeholdes. ”Fuere tempora, quæ antediluviana dicimus, ubi ita despecta et abjecta erat hu- mana species, ut brutorum animantium naturæ non æquivaleret tantum% sed et infra eam deprimeretur: Argumenta, ultra omne -dubium elata, nobis exhibet anatomica corporis humani perscru- tatio. Reperimus enim per totum corpus non rara vestigiadegencratae ‘in brutorum naturam humane fabricæ. Ita (ut inter multas, ra- riores excitem species,) os intermaxillare aperto indicio, ali- quando in homine maxillas, uti in brutis, magis versus an- teriora protrusas fuisse, cranii recedentis amplitudine deminuta. Musculus plantaris pedis---argumento, hominem aliquando ex- tremis digitis incessisse, quod alio modo fieri non potuit, nisi etiam priore extremitate corpus suffultum fuerit!? — — Inden jeg ender disse mine Betragtninger over Misfostere i Almindelighed, være det mig endnu tilladt, at opkaste nogle faa Sporgsmaai til nôjere Overvejelse af Mænd med skarpere Blik og dybere Indsigt. I. Fra hvilket naturvidenskabeligt Princip udledes rigtigst den menneskelige Byrds Ret til Personlighed? Mig forekommer det, som om man overhovedet har grun- det denne Ret paa Byrdens Anlæg til Fornuftudvikling, altsaa, physisk betragtet, udelukkende fra ZZjernen,. som den nærmeste organiske Betingelse for Sjælens Yttring. ”Imaginari, siger For- tunatus Fidelis *), intelligere, memorari, velle, nolle: qua men- +) de relationibus medicorum. Panormi 1598 4to pag. 509. Vid, Sel. phys. og mathem, Skr. IV. Deel. Rr 314 tis ac rationis sunt munera, unico tantum principio momentoque excercentur et a cerebro pendent, quod princeps est animæ do- micilium.” — Efter detie physiologiske Princip er det, at ethvert normelt formet Barn döbes som et ensligt Individ; — og efter ‘samme Princip var det, at man tiikjendte det forhen omtalte ungerske Misfoster en dobbelt Personlighed, — eller döbte det som to særskilte Individuer, Judith og Helene, der ogsaa vir- kelig udtrykte Fölelse og Bevidsthed af et dobbelt Jeg. — ”Si quodpiam monstrum — siger samme Ff’. Fidelis — duobus capi- tibus distinctum in lucem prodeat, quamvis reliqua unius tan» tum sint hominis, dicam in hoc ergo duas esse rationales ani-- mas.” (l. c.) Bor da dette physiologiske Princip ogsaa antages som et ets- Princip, efter hvilket ethvert saadant dobbelt Fo- ster skal behandles som Tvillinger, underskrive som to, beedige som to, arve som to, m. v. og hver dets Halvdeel skal tilta- les, dommes og straffes som et Heelt? — II. Hvorvidt kan man a) af en menneskelig Byrds meer eller mindre fuldstændige Udvikling og b) af dens or- ganiske Form erkjende, at den tilkommer personlig Ret, at den bör döbes, o. s. v.? Dette Spörgsmaal har givet Anledning til megen Tvist mellem Theologer, Jurister, Naturgrandskere. ”Daaben — siger een af Tydsklands /ærdeste Læger, den afdöde Gruner *) — er det autoriserede Kiendemærke paa Optagelsen i de Christ- nes Samfund. Men Daaben kan blot tilkomme Bôrn, der have *) Almanach für Aerzte und Nichtaerzte 1789 pag. 39. 315 Evne til Liv, ingenlunde saadanne, der blot ere begavede med Liv. Ævne til Liv, d. e. Evne til at fortsætte Livet efter Födse- len, giver Barnet Ret til Daab og til de dermed forbundne bor- gerlige Fordele; derimod kan det blotte physiske Liv (eller — i vort nyere Konstsprog — Fosterets vegetative Liv), der maa begynde med Undfangelsens Oieblik, ingen Ret give til hiin eller til disse. Det er et latterligt Spårgsmaal, om Sjælen har exi- steret tidligere end Legemet, eller om den først efter en vis Tids Forlöb har skjenket Kjod- og Beenmassen Liv? Det er en daarlig Indbildning, at Drengebörn besjæles paa den 4ode, Pi- gebérn paa den 8ode Dag; og at Livet forst begynder, naar man opdager nogen kjendelig Bevægelse i Frugten. — Den ca- tholske Kirke udstrækker Befalingen om Daaben endog til Em- bryonerne, og fordrer efter det romerske Ritual, at, dersom en nyeligen besvangret Person dôer, skal den syv Dage gamle Frugt tages ud af Moderens Liv og döbes. Disse Kleerker tale næsten ligesom Anatomerne, der efter alle svangre og ikke svangre Qvinders Dod saa gjerne ville opskjære disses Buge til — pur Tidsfordriv. Vare kun Kjendemærkerne paa nyelig Besvang- relse saa paalidelige og synlige, og en saadan Frugts Livs- bevægelser saa lette at opdage som Canonisterne antage! Op- havsmanden til denne Lære er Hjeronymus Florentin, der 1658 tappert forsvarede den”). Abbeden Dinouart bragte den igjen paa Bane. Rerhar anbefalede hans hellige. Embryo- *) i sit Skrift de hominibus dubiis sive abortivis baptizandis pia pro- thesis. Rre2 | 316 logie som et almeennyttigt Værk, og en Anonym +) holdt det for en Fortjeneste, atter at bringe denne forældede Lære i Om- låb. — Meget latterlig er det Wienske medicinske Facultets Er- agtning (1662), at disse Börn, hvis Liv er saa tvivlsomt, af chri- stelig Kjerlighed bör döbes, ved Daaben frelses fra Limbus og indlemmes. i Himmelen. , Det medicinske Facultet i Prag for- barmer sig (1663) over de Sjæles Salighed, der befinde sig i Abortus. Dr. Solier vælger i sin Uvished om, naar Sjæl og Legeme forene sig, det Sikkerste, og lader den utidige Frugt hellere forraadne döbt end udöbt. Munkeordenerne gjorde sigendnu mindre Betænkelighed over at udsmykke hiin Hypothese af Men- neske- og Christenpligt paa det bedste, at Embryet ikke skulde döe uden Daab. Efter den Tid maa Embryet, om det end ikke er större end et Bygkorn (!) lægges paa en Tallerken og nöd- vendigen döbes med den Betingelse: ”Dersom du lever eller er ° i Stand til at modtage Daaben.” Siden den Tid anbefale ca- tholske Jordemödres Lærere disse en liden Spröite, for at frelse de mindste og de större Aborter fra Usalighed, og, om Mö- drene end doe, at forskaffe dem Himmelens Salighed igjennem — Moderskeden!!— Siden vil man have fundet utallige Exemp- ler, at endog tre Maaneders gamle Embryoner have ligget hele 7 Timer i Kulde og Fugtighed og endnu ved Navlens Pulsation yttret Livstegn!! — Embryets Liv i de forste Maaneder qvali- ficerer det ligesaa lidet til Daab, som til Nydelsen af borgerlige *) Bedenklichkeiten über die Taufe der Kinder besonders der Abor- tus. Augsburg 1786, 8vo. | 317 Rettigheder; altsaa bliver ikkun den i Lovene antagne Vitalitet. tilbage, der regnes fra den 7de Maaned. ikkun denne giver Berettigelse til Daab og til Årv. — — Hvad Misfosteres Daab angaaer, da mener jeg, at Born med menneskelig Skikkelse vel kunne gjôre Fordring paa den. Jo stårre Fuldkommenhed Lem- merne have, og jo stôrre Liighed med menneskelige, desto min- dre Betænkelighed; men i de Tilfælde, i hvilke menneskelig Skikkelse er tvivlsom, er det raadeligst at undlade Daaben. - Den tvivlsomme Skabning kan ved. Daaben hverken vinde eller tabe, men en ærværdig, hellig Ritus nedværdiges, vanhelliges. Og hvilken fornuftig Mand kan billige Sligt?” — — Bor da efter Indholdet af denne Deduétion Daaben, som et auloriseret Tegn paa Indlemmelse i det christelige Samfund, ikkun tilstaaes menneskelig Byrd, som besidder Vitalitet, eller Evne til at kunne fortsætte selvstændigt sensorielt Liv efter Föd- selen? — Bor Personlighed, Ret til at arve m. v. ved Daa- ben kun tildeles Fostere, som ere födte levende, efter Svan- gerskabets 6te Maaned, fordi hver menneskelig Byrd, för denne Termin, efter Naturlovene for dens Udvikling, er non vitalis, altsaa ikke kan blive i Live, om den end strax efter Födselen udtrykker det vegetative Livs Phænomener? — Bôr en Kone, som under sit forste Svangerskab mister sin Mand, og derefter fö- der et ikke vitalt Foster, om det end döbes, som Moder til et saadant Foster ikke være uberettiget til at arve sin afdôde Mand? — Bör Abnormiteter, f. Ex. Acephali eller saakaldte Kättehoveder, eller Fostere, som mangle enten Lungepulsaaren eller noget an- det absolut nödvendigt Organ for Menneskets selystændige Liv, 318 om de end i Ovrigt ere velskabte, fuldmodne og levende Fo- stere, alligevel betragtes som ikke vitale, da ogsaa deres Död kort efter Födselen er absolut betinget i deres Organisme? Hvor Gnskeligt, om en skarpsindig Jurist vilde værdige disse Spörgsmaal sin Opmærksomhed, og bringe de af Gru- ner opstillede Grundsætninger i Harmonie med Danske Lovs 5- 2-50 og 51! — ”Egtebarn tager Arv efter Fader og Moder, om det vorder levende födt og döbt, og ikke ellers,” — ”Tvistes der om Barn er levende födt og döbt, da bör sligt Von: trofa- ste Vidner at bevises.” — Hvor onskeligt ogsaa, at det ved en philosophisk Ansku- else maatte vorde tilfulde oplyst, om Tilintetgjérelsen af en födt Mola (eller saakaldet Maanedskalv, som indslutter et Embryo), af et födt utidigt Foster, og af nysanförte ikke vitale Abnormite- ter, kan og bor betragtes som Menneskedrab eller ei! Endelig spörger jeg: III. Bor Hypothesen om den mödrene Phantasies Indvirkning paa Fosterets Form ansees som paalidelig nok til at kunne følges i Retsforhandlinger ? | Hvad jeg selv troer, det har jeg vel tydeligen nok udtrykt; men saalænge der endnu gives Mænd af dyb Indsigt og udmærket videnska- belig Hæder, der forsvare den modsatte Mening, er dog Sporgsmaalet langt fra at være afgjort. Efter hvilke Grundsætninger vilde da Ret- ten dömme, om der f. Ex. — som mod Slutningen af forrige Aar- hundrede i Berlin — opstod Sag mellem en Neger, der var gift. med et europæiskt Fruentimmer, angaaende hendes Nedkomst med 319 _ et hvidt Barn? Skulde Justitia i blind Tillid til Hypothesen ville paanöde Negeren et saadant efter dets Oprindelse abnormt Barn som hans ægte Afkom?— Det blev paalagt Overmedicinalcollegiet i Berlin, at afgive sin Betænkning over deiSpörgsmaal; Kamen Ne- ger mueligen avle et hvidt Barn med en hvid Qvinde ? Collegiets Svar blev efter en udförlig Deduction lencegtende*). Det ud- ledte sit Svar meer af paalidelige Kjendsgjerninger, end af hy- pothetisk Raisonnement. Jeg vil derfor ikke söge at hestyrke dets Udsagn med den af flere Naturgrandskere fremsatte Yt- tring, at ingen kjödelig Beblandelse vil være frugtbar, naar Qvindens Phantasie under Samlejet tumler sig med andre Ob- jecter, eller Manden har Andet i Hovedet end hvad der hörer til Productions-Acten **). Men jeg tor dog spörge: Er det ikke en historisk Sandhed, at Sultanen, som lader sine Damer i Se- raillet bevogte og opvarte af castrerte Negere, gjör Alt for at give disse ulykkelige Halvmand et saa fælt, afskyeligt Udseen- de som mueligt, for selv, i Sammenligning med dem, at synes desto tækkeligere og behageligere; og er detikke lige saa sandt, at Sultaninderne desuagtet allid fode hvide Born? Kan det bestaae med Hypothesen, at disse Qvinder, som efter deres Stilling maae være phantastiske Væsener ı hôi Grad, alligevel ikke undertiden skulde föde sorte Börn, — Börn, som i Farve og Form udtrykke Lighed med hiine deres mishandlede Slaver, som *) s. Pyls Aufsätze &c. 7te Sammlung p. 262. **) Müllers Diss. sistens nævorum origines §. 21. 320 a de daglig have for Oinene? — Mon ikke ogsaa disse Qvinder vilde være mere udsatte for at forsee sig paa deres Slayer, der- som disse ikke vare Gildinger? — — LA (Forelæst det K. D. Videnskabernes Selskab i Aaret 1818.) REGISTER OVER: DET KONGELIGE DANSKE VIDENSKABERNES SELSKABS NATURVIDENSKABELIGE OG MATHEMATISKE AFHANDLINGER. FIERDE DEEL. A bada, 30. Abaumba , 10. ÆAbloge, 154. Abrus precatorius, 106. Acacia gujanensis, 97. Acalypha ciliata, 184. — dentata, 184. — fimbriata, 183. . Acanthus maderaspatanus, 67. Achimenes sesamoides, 55. Ackermann’s Mening om Forandring i Lovene for Menneskets organi- ske Udvikling, 313. Adansonia digitata, 74. Adianthum palmatum, 234. — sublobatum, 235. Æshynomene diffusa, 131. — quadrata, 130. Agingeli, 29. Alæmeté, 124. Ajilebi, 11. Akassi, 125. Akonkrong , 216. Akoteno, 211. ‚Algebraiske Functioner, XVI-XVIII. Alipoma-Kripei, 137. Alperne, sammenlignede med Pyre- næerne og Skandinaviens Bjerge, XXI-XXIV. Amagomi, 224. Amaranthus polystachius, 181. Ammba-Pang, 115. Amomum Curcuma, 170, — Granum Paradisi, 170. — Zingiber, 169. Ampana, 217. Amuma, 4. Anona arenaria, 31. — glauca, 33. Aquing, 118. Arachis hypogæa, 111. Argemone mexicana,’ 7. Arum esculentum, 183. Asi-Gremi, 15. s Asiante-Bönner, 111. Asiante-Kitieva, 89. Aspidium acuminatum, 229. — ‘aquapimense, 230. — cirrhosum, 231. — guineense, 229. Vid. Sel, phys. og mathem. Skr, IF. Deel. Ss 322 Aspidium punctulatum , 228-229, — rotundatum, 231. 3 — splendens, 229, — striatum, 230. — Thonningii, 229. Asplenium guineense, 232, — serratum, 232. Asturcus, en Hest med Menneske- fodder, 265. Aumaadoati, 195. Avicenna, om Kyllinger födte med Glentchoveder, 280. ‘Avicennia africana, 64. — tomentosa, 66. Azara-Tjo, 5. Azolla guineensis, 236. DB. Babel-Tsiulli, 55. Badimanoplä, 16. Baobab, 14 Barleria auriculata, 59-61. — glabrata, 61. — longifolia, 60, 61. Bartholin (Ihom.) om en Koe der födte Hundehvalpe, 265; om et Barn med et Kattehoved, 274; et andet med een Haand og et kroget Been, 276; om et Pigebarn uden Hierne &c., 277; om et Misfoster med kruset Haartop, 277; om et Drengebarn med Halvdelen af Haa- ret sort, 278; om Modermærker, 280; om Vanskabninger, 291-92 om to sammenvoxede Tvillinger, 295. Behrens (C, B.) om Phantasiens Ind- flydelse paa Fosteret, 289, Bidens abortiva, 155. Bignonia glandulosa, 48. — spathacea, 49. — tulipifera, 47. Blaba-fye, 58. Blafa-Kow, 42. Blepharis rubiæfolia, 66. Blondel om Modermærker , 285. Bombax guineense, 76. — pentandrum, 75. Bonnet’s Mening om præexisterende Embryo, 296. Borassus {labelliformis, 217, Borch (O.) om et vanskabt Foster, ~ födt af en Moder, der blev for- skrækket over en Tigger , 276. Brandis, Etatsraad, om Phantasiens Indflydelse, 271, 277, 278, 282. Brock (Ellen); om Ægtheden af hen- des Legat, XXVIII. Brynjulfsen (Pastor) hans metcoro- logiske Iagttagelser, XXXI. - Bryonia capillacea, 204, — ‘deltoidea, 203. — foetidissima, 202. Büchnera asiatica, 55, = aspera, 54. — euphrasiodes, 54, — gesncrioides, 55. — Jlinearifolia, 53. Bulowia illustris, 21. Buphthalmum scandens, 166. Bystropogon coarctatus, 34. — pectinatus, 35. 323 C. Cacalia uniflora, 156. Cactus Tuna, 3. , Cadogan’s Mening om Phantasiens Virkning paa Legemet, 272. Ceesulia radicans, 161, 163. Caladium aquatile, 183. — esculentum, 182. Calevancus , 114. Callisen’s Mening om Aarsagen til Moderpletter, 310. Canna coccinea, 169. — indica, 169. — rubra, 169. Capparis erythrocarpos, 9. — reflexa, 11. — sepiaria, 11. — Thonningii, 10. — tomentosa, 8. Carim-pana, 217. Carlisle om arvelige Misdannelser, 292. ; Centaurer, 259, Christensen, Gouverneur, Meteoro- logiske lagttagelser, XXXII. Chronometeres Gang i fortyndet Luft, XXIV - XXV. Chryphiospermum radicans, 161. Chrysobalanus Icaco, 6. — orbicularis, 6. Chrysocoma amara, 457. == violacea, 158. Citrus paniculata, 152. Cleome acuta, 67. — ciliata, 68. Cleome pentaphylla, 68. — triphylla, 69. Clerodendron capitatum, 61. Colladons Forsög over Vædskernes Sammentrykning, XXVI-XXVII. Columnea longifolia, 55. Connarus floribundus, 73. — nemorosus, 73. — pinnatus, 73. Conyza guineensis, 159. Corchorus acutangulus, 20. — estuans, 19. — angustifolius , 18. — muricatus, 20. — polygonus, 19, — siliquosus, 20. — tridens, 19. Coronilla aculeata, 127. — picta, 129. Coronocarpus helianthoides, 167. Costus arabicus, 170. — glabratus, 170. Cramer, Etatsraad, optages som Med- le DOV co \ Cratæva guineensis, 14, Crotalaria falcata, 109, — genistifolia, 109, — glauca, 108. — graminea, 409, — striata; 110. Croton lobatum, 185, 186. — irilobatum, 185, 486. Cucumis arenarius, 200. — chrysocomus, 201. Cullen, om arvelige Misdannelser, 906, Ss2 B 7 Maren 324 Curculio, 217. Emerus pubescens, 128, Curcuma longa, 171. Engkatje, 111. Cytisus Cajan, 123. Zrigeron exstipulatum, 164: — guineensis, 123. — spathulatum, 159. — stipulatum, 159. \ D. Erinus africanus, 52. Daab, naar den kan tilstedes, 314- Zrythrina latifolia, 107. 315. Ufödtes Daab, 315-316. Zugenia coronata, 4. Misfostres Daab, 317. À Euphorbia chamæsyce, 28. Deinbollia pinnata, 16. — drupifera, 24. Delphisk Trefods Bortförelse af He- — glabrata, 28. rakles, XXVIII følg. — glaucophylla, 28. Dievles Beblandelse med Quinder ; - — granulata, 29. de Gamles Mening derom, 262 fölg. — hirta, 27. Dinouart om Ufüdtes Daab, 315, — lateriflora, 26. Dioscorea alata, 221. — mauritanica, 26. — sativa, 221, 222. — parviflora, 27. Diplazium grandifolium, 233, — piscatoria, 26. — incisum, 232. — purpurascens, 26. — serratum, 233. — trinervia, 27. Dolichos argenteus, 122, _ Euphrasia aspera, 54, — nervosus, 116. — obovatus, 115. F. — oleraceus, 114. Fagara zanthoxyloides, 207. — ovalifolius, 116. Fenelon om Erindringen, 298. — rotundifolius, 115. Ferreola guineensis, 222, — urens, 417. Fiong, 63. Fiske-Bisper, 259, 260. E. Fiske-Djævle, 259, 260. Eeastophyllum Brownei, 106. — Fiske-Munke, 259, 260. Eclipta filicaulis, 164. flacourtia edulis, 224, — punetata, 163. — flavescens, 225. Ælais guineensis, 212, 243. Fleischer Overlærer, meteorologiske Elettari, 170. Iagttagelser, XX XT, Embryets Udvikling, XIX fölg. Forhandlinger . Den meteorologiske Limerus aculeata, 127. Commitees, XXX-XXXII. Ord- 325 bogscommissiones, XXX. Viden- skabernes Selskabs Forhandlinger fra 31 Mai 1827 til 31 Mai 1828, XII-XXXIL Fortunatus Fidelis, hans Mening om Betingelse for at en Byrd kan an- sees som en Person, 313-314. Freuchen, meteorologiske Iagttagelser, XXXI. Fufuba, 69. Functioner (mathematiske); deresClas- sification af Prof. v. Schmidten, XV-XVIIL G. Gegen, 104. Galega linearis, 152. Galen, anförer et Exempel paa Phan- tasiens Indflydelse paa Fosteret, 269, Gerardia filiformis 46. — purpurea 47. — tennifolia, 47. Glycine biflora, 119. — caribea, 122. — dentata, 122, — hedysaroides, 119. — macrophylla 122. — rhombea, 120. — rhombifolia, 120. — rufa, 118- — sublobata, 121. — subterranea, 118. Gossypium prostratum 85. — punctatum, 83. — religiosum, 85. Graahs (Capt.) Veir -Iagttagelser i Grönland, XXXI. GreeskeMythologiesIfistorie,X XVIII, Graham Om Organernes Regenera- tion, 299. Grana Paradisi, 170, Grewia carpinifolia, 15. Grohman’s Mening om Modermzr- ker, 304-306. Gruner, om hvilke Börn, Daaben kan tilkomme, 314-315. Guineiske Planter, beskrevne afEtats- raad Schuimacher , 1-236. IT. Hah-Tjo 207. Hallasjajo 160. ‚Hallenberg Rigshistoriograph, opta- ges som Medlem, XV. Hallers Mening om Modermerker, 280, om Phantasiens Indflydelse paa Fostret 282-284, om præexi- sterende Embryo, 296, om Foster- fordrivelle, 309. Hamaker Prof. optages som Medlem, XV. ; Harriotske Læresætning, Beviis for samme af Prof. Thune, XV. . Haynea ovalifolia, 180. Hebraisk Tidsregning, Afhandling derom af Prof. Rask,” XXVIIL Hedysarum deltoideum, 135. — diphyllum, 132. — fruticulosum, 137. — gangeticum, 135. — glumaceum, 133. — granulatum, 136. — lanceolatum, 134. — moniliforme, 134. 326 Hedysarum ovalifolium, 133. — pictum, 138. — pulchellum 132, — repens 137. — rugosum, 432. — sennoides, 130. — triflorom, 1372). — umbrosum, 136. — vaginale, 134. — velutinum, 136. Hein Regieringsraad, hans Veir-lagt- tagelser, XXXI-XX XII. Heister, om et Foster uden Hierne, 274, 286. Helmon®s Mening om Fauner &c, 260. Herakles bortförer den delphiske Tre- fod, XXVIII-XXX. flerholdt, Etatsraad og Prof., Beskri- velse af 4 Misfostre, XVIII-XXI. Beskrivelse af et menneskeligt Mis- foster med Organerne i omvendt Leie, 237-256. Betragtninger over Misfostre i Almindelighed. 257- 320. See Ordet Misfoster. Herodot, om en Quindes Omgang med en Buk, 265. i Herrigs formeentlige Hiortehud,285- 286. Zibiscus abelmoschus, 89. — cannabinus , 94. — congener, 93. — esculentus, 90. — ficifolius, 91, — obtusatus, 94. — radiatus 94 — rigidus; 86, — strigosus 88, Hibiscus surrattensis, 91, 95. — tiliaceus, 87. — triumphettefolius, 86. — versicolor, 85. — vitifolius, 88. Hieronymus Florentin, om Ufödtes Daab, 315. Hildanus, om et Misfoster, frem- bragt ved Moderens Phantasie, 276. Hippocentaur, 259. Hippocrates’s Mening om Phantasiens Indflydelse paa Fosteret, 269. Hippoma, 265. å Holbøll, Capitain, hans Veir -Iagt- tagelser , XXXI. > Hornbech, Landphysicus, hans Veir- Iagttagelser, XXXI. Hyphæna guineensis 219. Hyptis lanceifolia, 38. ; i L. Jacob, Patriarchen, gav Anledning til Hypothesen om Phantasiens Ind- flydelse paa Fosteret, 269. JacobæusOligerus om Phantasiens Ind- flydelse paa Fosteret, 270, 275. Jacobson Prof., om Forening af over- skaarne Vener, XXIV. Jangkosno, 173. - Janipha Manihot, 188. - Jan-j na, 198. Jatropha Cucas , 486. - ‘ — Manibot, 188. Imbebi, 7. Indigofera Anil,, 147. — dendroides, 149. — elegans, 142. 327 Indigofera endecaphylla, 148. — ferruginea, 144. — glutinosa, 144. — guineensis, 141. — hendecapylla, 148, — hirsuta, 145. — lateritia, 144. — macrophylla, 146. — nigricans, 143. - — ornithopodioides , 146, — procera, 139. — pulchra, 143. — senegalensis, 142, — tenella, 141. — tetrafperma, 139. — Thonningii, 140, — - tinctoria, 147. Jo, 114. Jubbejubbe, 118. ‘ Juell, Kammerraad, hans Veir-Iagt- tagelser, XX XI, Jürgensen, U., om Chronometres Gang i fortyndet Luft, XXIV-XXV. x Kahn-Tjo, 100. Kaltschmidt, om et Misfoster frem- bragt ved Virkning paa Moderens Phantasie, 276. Käsame, 175. Katsulkalengu, 221. Kerckering’s Udsagn om en Quindes Omgang med onde Aander, 263. Keriro, 45. Kiælæ, 14° Kircher beretter om en Fiskediævel, 259, 260; om en Havfrue 260. Kloses Mening om sodomitisk Afkom, 268, om Phantasiens Indilydelse paa Fosteret , 287. Koe, 40. Koina Fye 18, 19, 20. Koklo-Tjo, 152. Koo-Pang, 209. Kua, 171. Kuppei-Kirei, 181. I. Lablaku, 126. Lactuca scariola, 155. — taraxacifolia, 154. Lædjo-Tjo, 95 Lantana aculeata, 52. — antidotalis, 50. Lawrence's. Mening om. Phantasicns Indflydelse paa Fosteret, 302-303, 307-310. TA Leske om de ungerske Tvillingsöstre 293. Licets Beretning om Turgel Spracha- lag. 264; om en Vanskabning frem- bragt ved Moderens Phantasie, 275; om en Kone der födte en Krebs 279; om Moderens Phantasies Ind- flydels epaa Fosteret,281; om Fade- rens, 288-289. Limodorum articulatum, 173. — ciliatum, 174 Lomo-Tjo, 189. Lontarus domestica, 217. 328 Ludwigs Mening om sodomitisk Af- kom 268, om Moderens Phantasies Indflydelse paa Fosteret, 281. Luffa scabra , 179. Lund’s Veir-lagtagelser, XXXII. Lundia monacantha 5. IM. Maba elleptica, 223. Malacia 280, 302. Manihot, 188. Manjella-Kua, 171. Maja, 181. Marsilea fimbriata, 235. — quadrifolia, 236. Maupertuis om arvelige Misdannel- ser, 292. Mauriceau; Exempler paa Phanta- siens Indflydelse paa Fosteret 274, 219, 216, 299 Meckel (I, F.) om Naturlovene for Dyrenes Udvikling, 311. Melochia corchoritolia, 71. Meteorologisk Commitees Forhand- linger, XXX-XXXII. Meyera guineensis, 164. — triphylla, 69. Mimosa adianthifolia, 96. — adstringens 101. — asperata 99, 100. — bicolor 100. — glaberrima, 95. — guineensis 97. — pentagona 98. — pigra, 100. — procumbens, 98. Misfostre. Om fire Misfoster af Etatsraad Herholdt, XVIII-XXI. Beskrivelse over et menneskeligt MisJoster,hvisOrganer havde et om- vendt Leie; af Etatsraad Herholdt, 237-256. Misfosterets Födsel og Omstændighederne ved Samme,239- 240. Organernes Beskrivelse : Or- ganerne for Fordöielsen, 240-242. For Blodets Omlôb, Hiertet 242- 244 Pulsaarerne 245-247. Ve- nerne 247-248. Organerne for Aandedraget 248-249. - For Uri- nens Afsondring 249-250. Kob- bertavlernes Forklaring 251-256. Betragtninger over Misfostere ” z Almindelighed,257-320. Over- troens Herredömme over Fornuf- ten foraarsagede mange Fabler i Læren om Abnormiteter i den dy- riske Organisme, 259 fölg. Cen- taurer, Satyrer, Tritoner, Sirener Fiske-Munke &c. 259-261. Mis- fostre bleve betragtede som Var- sel om Guds Hevn, 261-262. Menneskelige Abnormiteter bleve betragtede som frembragte ved Bastardavlinger med Aander, 262- 263 eller med Dyr, 263-266. Senere opstod Tvivl derom, og nu forkastes disse Meninger alde- les, 266-268. Læren om Mödre- nes Phantasie som Aarsag til Mis- fostre holdt sig længer, 268. Denne Lære er meget gammel, 269. Hippocratis Autoritet havde 329 megen Indflydelse, 270. Moder- mærker bleve anseete som Beviser herfor, 271. Brandis's Mening om Phantasiens Indflydelse, 271- 273. Riolans Yttring herom, 273- 274. Bartholins, Heisters og an- dres Beviser herfor, 274-280. Malacia mentes at frembringe Mo- dermærker, 280. disse formeentlige Beviser, 280 f6lg. Exempler der stride mod Naturens uforanderlige Love maae som Fabler forkastes, 282, ved dem som bære 'Troværdighedens Præg; Grunde imod maae endnu undersøges, om Lig- heden mellem Gienstanden for Mo- derens Phantasie og Fosterets Ab- normitet er virkelig, og om der kan tænkes et Causalforhold mel- lem begge, 283. Tvivl i Hen- seende til Lighedens Virkelighed, 283 -287. Richerands og Kloses Mening her- om, 285-287. Tvivl i Henseende til Muligheden af et Causalfor- hold mellem Moderens Affection og Fosterets Abnormitet, 287 fölg. Det erikke antageligt under Und- fangelsen, 288-296; ikke heller 296 - 309. Callisens Hallers, Sömmerings, under Svangerskabet, Lawrences og Mening herom, 309-310. Spörgsmaal op- kastes om fra hvilket naturviden- skabeligt Princip den menneske- lige Byrds Ret til Personlighed udledes, 313-314. Hvorvidt kan Vid. Sel. phys. og mathem. Skr, IV. Deel. 1 man af dens Udvikling og Form erkjende at den tilkommer per- sonlig Ret, 314-318. Bor Hypo- thesen om Moderens Phantasies Indvirkning paa Fosterets Form have juridisk Indflydelse ? 318-20. Modekka diversifolia, 209. Modermerker, 271, 280, 283-285, 304-306. Mole volantes, 278. Molaque, 111. Momordica anthelmintica, 197. — Balsamina, 199. — Charantia, 199. — foctida, 200. Morand om arvelige Misdannelser, 292. F Morgagni om arvelige Misdannelser, 306. Miinter, Biskop, om en æskulapisk Votivgemme, XXVII-XX VIII. Mu-Kelengu, 222. Mutekw, 64: Mythologien, den græske, dens Hi- storie, XXVIII. N. Naba-di, 48. Naba-Tiölu, 107. Neevi materni, 271 fölg, Naivie, 31. 7" Nanni-Adumatre, 200. : Nanni-Jaa, 121. Nanni- Kumi, 51. Nannis Fandmelon, 200. Narinam-pouilli , 92. Ts 330 Neuber, Doctor, hans Veir-Iagtta- gelser, XXXI-XXXIL Niebuhr, Etatsraad, optages som Med- lem, XV, Novella, 87. Nyerup, Prof,, om Ellen Brock’s Gavebrev, XXVIII. Nymphea dentata, 23. — guincensis, 22. — Lotus, 24. — maculata, 21. O. Obosso-Tjo, 50. Ocymum barbatum, 41. -Basilicon, 43, ciliatum, 41. dimidiatum, 41. guineense, 38. | hispidulum, 40. x lanceolatum, 42. pilosum, 41, polystachyon, 42. suffrutescens, 43. sylvaticum, 44. Thonningii, 39. Odiboi, 163. Odum-Tjo, ‘76. Ohoa-Tjo, 105. Olaus Magnus om en Fiskemunk, 260. Oligerus, Jacobeus, om Phantasiens Indflydelse paa Fosteret, 270, 275. Olus sangvinis, 222, Olyra brevifolia, 176. — latifolia, 177. PIS PAPI a A Oncoba, 5. Onjai-Tjo, 16. Onoscele, 265. Ophioglossum, bulbosum, 227. — fibrosum, 226. — ovatum, 226. — vulgatum, 226. Orchis filicornis, 171. OrdbogscommissionensF orhandlinger, XXX, Organer i omyendt Leie hos et men- neskeligt Misfoster, Afhandling - derom af Etatsraad Herholdt, 237- 256. Osisiu, 48. Otiobibomo , 10, Otru, 56, 58. Ovid, om Sirener, 260; om Foster- fordrivelse, 309, P, Paludans Fiskemunk, 260. Parœus antager Phantasiens Ind- flydelse paa Fosteret, 269, 276. Pariti, 81. Peripea, 55. Petersen, Prof. Afhandling om My- then om den delphiskeTrefodsBort- förelse af Herakles, XX VIII-X XX. Petipeti, 9-10. Phantasiens Indflydelse paa Foste- ret, 268 fölg. Phaseolus vulgaris, 112. Phlomis caribæa, 38. — martinicensis, 38, — mollis, 37. 331 Phlomis nepetæfolia, 37. — pallida, 36. Phoenix spinosa, 244. Phylanthus amarus, 195. anceps, 193. angulatus, 189. capillaris, 194. debilis, 195. dioicus, 190. multiflorus, 191. Niruri, 195, 197. pentandrus, 193. polyspermus, 190. sublanatus, 194. Thonningii, 192. urinaria, 195. virosus, 189-190. Pingel, Dr., har erholdt Instru- menter til at anstille physiske Iagttagelser, XXXI, Pistia stratiotes, "72. Plato's Mening at Misfostre burde bevogtes, 264. Plectrotropis angustifolia, 112. — hirsuta, 113. Plinius om en Hippocentaur, 259. Plutarch’s Fortælling om Onoscele og Hippoma, 265. Poisson optages til Medlem, XV, Polygala arenaria, 102. — guineensis, 103. Polypodium angelicæfolium, 228. — crassifolium, 227. — crassinerve, 227. — pubecens, 227. Portulaca prolifera, 13. Premna quadrifolia, 49. a AAR RICE LES Premna serratifolia, 50, Psidium longifolium, 3, Pieris atrovirens, 234, — nemorosa, 234. - — spinulifera, 233. Pterocarpus Ecastaphyllum 106. — esculentus, 104. "Pyrenæerne, sammenlignede med Al- perne og Skandinaviens Bjerge, XXI-XXIV. Q. Quintilian, antog at Moderens Phan- tasie kan have Indflydelse paa Fo- steret, 269. Qstio-Bönner, 114, R. Rask Prof., om den hæbraiske Tids- regning, XXVIII. Rathkea glabra, 129. Reaumur, Exempel paa at overtallige Fingre ere forplantede i flere Ge- nerationer , 292. Renhar om Ufödtes Daab, 315. Richerand’s Mening om Phantasiens Indflydelse paa Fosteret, 287. Riolan’s Undersögelse om Diævelen kunde have Omgang med Quinder, 263-264; om Turgel Sprachaleg, 265 ; om Beblandelse med Dyr 266; om blandet Afkom 267; om Phan- tasiens Indflydelse paa Fosteret, 273-274. Robinia argentiflora, 126. — cyanescens, 125. — mollis, 127. Tta 332 Robinia multiflora, 124. — squamata, 130. — Thonningii, 123. Ruellia intrusa, 59. — quaterna, 58, S. Samadju, 217. Sandifort, om et hiernelôst Foster, 274, 286. Satyrer, 259, Saxtorph, (M.) Mening om Mode- rens Phantasies Indflydelse paa Fo- steret, 259-301. Sceura maritima, 66. Schmidten, Prof.,om de mathematiske Functioners Classification, XV- XVIII. Schønberg, Archiater, om Forening af overskaarne eller underbundne Pulsaarer, XXIV. Schousboea cordifolia, 223. Schouw, Prof. , Sammenligning af Europas betydeligste Biergmasser, XXI-XXIV. Schow, Etatsraad, om den græske Mythologies Historie, XXVIII. . Schradera scandens, 185. (F. C.) Etatsraad, Be- skrivelse af guineiskePlanter, 1-236. Scleria verrucosa, 177. Sclerocarpus africanus, 168. Scott, leverer Afbildning af fabelagtige Vesener, 259, om et Barn med et Frôe-Ansigt, 278, flere Exempler paa Phantasiens Indflydelse, 279. Sesamum alatum, 58. Schumacher Sesamum, javanicum 55, — orientale, 57. — radiatum 56. Sesbania aculeata, 127. Sesupium brevifolium , 7. . — Portulacastrum, 7. ; Sia-Pang, 202. Stadjo-Tio, 74. Sida asiatica, 81. canescens, 80. decagyna, 81. graminifolia, 78. guineensis, 81. linearifolia, 77. periplocifolia, 80. rhombifolia, 79. rostrata, 80. rugosa 78. scabra, 79. Sirener , 259. Sirsa-Imum, 92. Sissa-Imune, 93. - Sissa-Koæ, 44. Standinaviens Bierge, sammenlignede med Alperne og Pyrenæerne, XXI- XXIV. Sodomitisk - Afkom; 262 fölg. Sömmering’s Mening om Phantasiens Indflydelse paa Misfostre, 285, 301, folg. | Solenostemon ocymoides , 45. Solier om Ufödtes Daab, 316. Sommerfeldtia obovata, 105. Sonchus taraxacifolius, 154. Songu-Tjo, 219. Soranus, Beretning om Dionysius 269. Fabler herom Spallanzani’s Forsøg for at bevise ' præexisterende Embryo, 296. Spathodea, 49. Spilanthus uliginosus, 165. Sterculia verticillata, 14. Stéizolobiuns urens , 117. Sturm Forsög om Vædskernes Sam- mentrykning, XXVI-XXVII. Siylosanthes erecta, 132, — gaineensis, 131, Sylu, 38. sa Tehn-Tjo, 214, Tœta-Fye, 61. Tetjo-Pang, 117. Tœtremande, 21, 22, 23. Tah-ıjo, 123, 157. Tenjo-Tjo, 24, Tephrosia elegans, 150. — hirsuta, 151. — linearis, 152. — lineata, 450. — purpurea, 151. Thonning , Etatsraad, Undersögelse af guineiske Planter, 1-236. Thonningia sangvinea, 205. Thorstenson,Land phy sicus, Veir-lagt= tagelser i Island, XX XI-XXXII. Thune Prof., Beviis for den Harriotske Læresætning, XV. Toube, 12, Tragia monadelpha, 178. Trallianus om en Hippocentaur, 259. Transcendentale Functioner, XVI. Trentepohl’s physiske Iagttagelser , XXXI-XXXII. 333 Tritoner, 259, Triumfetta mollis , 12. =< semitriloba, 13. — Thomingiana, 13. Truxia spinosa, 61, Tsieru-uren, 71. Turgel Sprachaleg , sagdes at være avlet af en Biörn, 264. Tvesten Prof. optages til Medlem, XV, Tvillingerne Sudith og Helene 293- 294. Johannes og Lazarus, 295. Typha angustifolia, 175. — australis, 175. — domingensis 175. we latifolia, 175. U. Ungerske Søstre, 293. Urena diversifolia, 82 — reticulata, 83, Uvaria cordata, 29. w= cylindrica, 30 2 Vahl, I., har erholdt Instrumenter til at anstille physiske Iagttagelser, XXXI. Ferbesina ciliata, 165. — dichotoma , 166. Fidenskabernes Selskabs Forhandlin- ger fra 31 Mai 1827 til 31 Ma 1828, XITI-XXXII. Dets Medlem- mer, I-XII, Viinpalme, 211. Virgils Æneide 4de Sang, oversat af Prof, Worm, XXVIII. 54. Vitex cuneata, 63. — ferruginea, 62. — leucoxylon, 63, 64. Viye-Tjo, 217. Volkameria capitata, 61° Votivgiemme, æskulapisk; Afh. der- om af Biskop Münter, XXVII- XXVIII. W. Wahlenbergia globularis, 161. Waitheria africana, 70. — americana, 70. — elliptica, 71. — guineensis, 69, — indica, 71. : À Wedelia africana » 167. Worm Prof., Oversættelse af Ænei- dens 4de Sang, XXVIII. ai Zacchias, om sammengroede Tvil- linger, 295. | Zanthoxylon polygamum, 207. Zea Mays, 176. Zingiber , 170. Zornia, diphylla, 132. Ö. Örsied, Etatsraad, om Vædskernes Sammentrykning, XXV-XXVII.' Hé Le Lis er Stile 13 L. 7 Ferussae les Ferussac une © — 43 L. 27 O. Thonningii læs O. suffrutescens 52 L. 12 atricanus les africanus 261 L. 21 Vansksbning les Vanskabning 270 iAnmerkningen Lin. 7-8 nigricantis congressu prodeunt. læs nigricantis, qualis eorum est, qui ‚ex nigritæ & albicantis congressu prodeunt. — Lin. 8 Fuirenum 1. Fienum 272 L. 25 alleerde les allerede a Seen , DE (NAL DE ÆRES = = = pa el 5 ie ra = or = AT" pri SÆT = ES = me AN SÅ NAT var =