A

Digitized by the Internet Archive

in 2010 with funding from

Boston Library Consortium Member Libraries

http://www.ar0Kive.org/details/elementaphysiolo1776O6h'a4l

-#■

E L E

T A

PHYSIOLOGI

CORPORIS HUMANI

,!-(

Ob

^ U C T O R E

RTO V HALLER

DGMINO IN GOUMOENS LE JUX ET FEUDI IN ECLAGNENS.

Prsfide Societatis Reg. Scient. Goetting. Sodali Acad. Reg. Scient. Parif,

Reg. Gbiro Gall, Imper. Berolin. Siiecic. Bononienf. Arcad. Bavaf.

Societ. Scient. Britann. Botan. Flor. Upfal. Helvet. Batavic.

(Sconom. Bernenf. In Senatu Supremo Bernenfi

Ducentum-Viro &c. &c. 8cc.

TOMUS SEXTUS.

DEGLUTITIO. VENTRICULUS. OMENTA.

EDITIO PRIMA NEAPOLITANA

expulfos errorcs , prapofitam CL. MATANI Prafattonem , novum tyfuBoryAn
& LibroYum Indkem adjeBum , & tAuBorts additiones fuis locis appofitas ,
Tranfalpma edhiane tmendatior , locupletioY , utiUoir^ cornmodior »

■N E A P O L I MDCCLXXVI.

Apud VINCENTIUM URSIO^JUM
Expenfis STEPHANI MANFREDII

SVPERIORVM F ACU LT AT E,

^ Ik^^iiHaa^^tfsy^.i

P R Jl F A T I O.

m

'o)^Tsi ad fextum tomum hie videor prjefari , perorationem
'M^^5«S«r^'^£J tamen ad univerfum opus trado ; quod menfe Februario
'^^''-^^'^^lt^ ^ ^""'^ i7<54. a me abfolutum,& ad prelum paratum fit. An-
|s P*^^ K "^^ omnino,^a quo pliyfiologica fcribere primum fum mo-
^H §§ S ^'^"5 > effluxit tricelimus quintus : a commentariorum in

^issTi^-rv ^ BoERHAAVii praelediones libfo ultimoannus vigefimus. Hoc
fe^i^e^^^ tempus non licuit mihi totum huic dare labori . Multam
^'^j^SScSsi.-^'^'^ partem ab his decem annis fibi res publica vindicavitjaliam
^*"*^ amor plantarum, & enumerationis ftirpium Helveticarum
emendandse & augendae cupido , quam, nunc continuo pariter ad prelum per-
ficiam.

Multos vides annos , Lhctor benfvole , impenfos legendis fcriptoribus ,
incidendis cadaveribus , & vivorum animalium numerofifTimis incifionibus. Non
ideo velim fpem Tuam proraiffis meis nimiram augere . Multa fuerunt, quK
hominem veri cupidum , neque parcum laboris, famen non fiverunt, eam ope-
ris fui perfedionem attingere , quam mente facile concipias .

Cadaverum humanorum defedlus multo mihi impedimento fuit . De iis incl-
dendis , poftquam inter patris magiftratum locum occupavi , ne cogitari qui-
dem poterat. Ergo quae viginti & feptem annorum incifionibus , ab anno 1728,
ad 175:?. fatis certe frequentibus videram , & in tabulas retuleram,iis meopor-
tuit effe contentum ; f^pe tamen haefi in aiiqua parte defcriptionis . Saepe de
meis dubitavi , quando cum fummorum virorum vocibus meas videbam non
poffe conciliari .

Supererat, ut , qus mjhi deeflfent , ex optimis adftruerem au6ioribus . Si quae
haberem contraria placitis virorum in re anatomica exercitatorum , ita cedere
malui , Alb;no aliquoties , etiam aiiis prscipuis fcriptoribus, etiam Z'NNio
olim meo, meifque prajFerre, quse ipfi viderentur melioribus adminiculis , mi-
nurius, & frequennus vidiffe.

Hoc fummum vitium eft, reliqua paulo tolerabiliora . Primum non evltavf,
quin fubinde eadem repeterem . L.ongo in opere non utique pr.Bvidebam , num
alio loco non aptius de iifdem eifet dicendum . Parui pr^fenti neceffitati ; &
dum cordis dabam hiftoriam, multa -prsmifi , de cerebello , de cerebro, de vi
irrirabili , qua fuis locis neceffe effet retradare , & fufius dicere . Hoc vitium
in nova editione virari poteft , nunc quidem non potuit . Non tamen credo
extra propofirum , & aSi<xyuo-&)s aliqua me dixifi^e , erfi potei^ant ad alium locum
feryari . Certe anno 17 ^''^. dum negabam nervos a cerebello in cor miffos pe-
culiarirer vir^ pr.£effe , nifi fallor, iuftge me expofuiffem expoftulationi ^ fi fi-
dem mihi ideo voluifTem dari , quod promirterem , anna.1762. me editurum
eife quartum tomum , in quo demonftratio eorum foret proditura , quaz nuac
mibi fumebam .

Nimia paffirn aliqua video . Etiam in hoc VI. tomo in comparara anarome
puto me luxuriaffe, nimiumque indulfi-fe enumerationi animalium , in quibus
hoc , aut alio moHo , fe aut hepar haberet , aut pancreas . Potuiffem lon^i ca-
talogi tjedium occupare, fi in cbf^em contraxiffem eas beftias , quarum f^brka
confentiret . Non au^us tamen fum ahfque indndione fidem a Iet:iore fperare :
adeoque me permifi arido labori , enumerandorum fingulorum •'^nimaiiuin V it^
quibus communis eifet fabrica. Poffunr eriam errores intercdfiffe , potifiimum
in avium ventriculis, quorum paucos vidi.

3 2 'f^U

tv P R JE P A T 1 O.

Nimlum nuWenjm citationum tettio Joco pono . Vifum eft mifci ^ a^erieA-
dum elfe tironibus aditum ad Cl. Yirorum teftimonia , ut qua; brevifTimis ver-
bis mil:]i poflulafTem^ ea per integras hiftorias viderent confirmari . Et tamen
feene multa loca omifi , quie in adverfaria receperam .

Inter eos iocos fcriptorum adeo nimis numerofos , poffunt effe cui vel alie-
nis cum numeris citentur (a), neque adeo eo loco reperiantur , quo funt in-
tiicati : aut in quibus aliquid aliud fit , quam kdor fibi promiferit . Utrumque
vitiofum ; primum ne tunc quidem excufabile , qaancio idem auftor vere qui-
dem, fed alia tamen pagiiia , ea protulit, ob quae citatur . Alterum non fem-
per adeo obnoxium eft condemnationi ; fspe enim de induftria audlorem.citavi,
qui aiia dixiflfet a raeis . Non femper indicat citatio auftoritatem mearum vo-
cum ; remittit unice le^fiorem ad {criptoris locum , quem credam cum libro
meo conterendum eiTe .

Si pra^ter ifta vitia errores anatomici , fi non verse defcriptiones interceffe-
runt, tunc quidem veniam ne peto quidcm . Potuit id tamen vitium in longo
opei-e , x/el itieo milii obrepfiffe, quod paucas, put negiigentes measdiffcdioiies
defcribam , cum meliora mihi non innotuiffent ; vel -qu^d aufiorem fim fecutus,
qui & ipfe humanis obnoxius erroribus , eum locum male rradaffet . Non ta-
men fpero, miiJta fore e)ufmGdi menda,cum nihil fmile haflenus viderim mihi
exprobrari , cum tot habeam viros , nunquam certe a mi lajfes , quibus tamen
dignum viv^eatur fuis iaudibus mihi facere convitium.

Peculiaria aliqua loca his m tribus tomis, qui edendi fuperfunt , non potui
ad perfe^lionem perducere, ut pleiia vaforum Jymphaticorum hiftoriam , mu-
fculorum urethrs uberiorem defcriptionem, ii quid plenius iAlbinianis defidera-
tur : deinde in magno illo & intdcatiffimo negotio generationis , mu]orum,&
kybridum accuratam ciefcriptionem , & experimentorum in conceptione fpecu-
landa numerum , quem defiderarem ipfe . llJud quidem vitium toHet forte infi-
gtiis vir, & nofier peculiaris amicus, Ra/iius junior , qui in ■vetetinaria fchola
adulteria beftiarum conciliare , fetufque ex diverfis parentibus miftos incidere
recepit . Prajgnantes, aut qua» marem admifjffent, beftias varii generis ad nau-
feam ufque ipfe ittcidi, neque tamen a die i. ad 12. aut 18. quadrupedum pri-
mordium fatis frequenter videre potui . Eft in his experimentis moleftia incre-
dibiiis, cum fcepiffime animalia non concipiant , qus pro fetis emeris , cum
contra feta vendantur pro virginibus , & quse funt alia id genus .

Atque ita accipe Isetus, Candicle LeHor ^ mix meje integrge laborem , eoque
utere , fidenter , fi amor veri in au6lore fiduciam poteft infpirare •• caute , fiqui-
dera is au^or pcccaffe potuit, iieque omnia coniunxit ptalidia, qu» ad operis
perfe£lionem pertinent. Exftet utinam alius , cui par fit veritatis amor,& par
conftantia laboris, cum meJioribus ad eruendum verum prsfidiis . Habebit me
primum laudatorem ; &, qui tamen meminerim , quantum ia his ^^olumiaibus
fit laboris., feliciorem folertiam non ignarus prsedicabo .

Interim , cum ccmpilatoris famofum titulum videara a fummis viris mihi im-
pingi, qui putant idem effe' colligere <& compi.hre , da, quasfo, Lector dolo-
ri meo hoc levamen, ut fepares a collediore, cui nihil eft proprium , eum au-
dorem, qui fua cum alienis <:omparat . Mea vero effe , quae teiam totius ope-
^\s faciiint , .credfi vel diuturnis iahoxibus , in iiiuftri Academia tot coram tefti-

bus

(<?") Q.U» CI. Antonkis fis Haen in VII. L« yjr: mdepJ. cajj-fit , ea loca orania relegi , aeque
«^uidfiiam irwfni^ in ^uo -non xeGe ciuffeni/-

P R JE F A T I 0._ ^ V

bus fuftentntls : & pene quadringentis mea manu difTe<£lis homlnum cadaveribus;
crede difcipulis in arte fua fummis, qui de fchola mea prodierunt : crecTe ico-
nibus aiiatomicis, pene centum , omnibus ad prsefens cadaver faflis, qyarum
plerafqu<e edidi , aliquas meci^m fervo, non perinde bonis omnibus , fed certe
meis ; crederes , fi videres , viginti voluminibus adnotationum anatomicarum
mea manu ad prsefens cadaver defcriptarum , quibus a prima juventute , qua;
vidi, continuo confervanda tradidi : crederes denique volumintbus gallice edi-
tls {a) , in quibus nihil non meum eft . Da demum dolori meo , quod ideni
fummi viri (/;), nemine provocante , fibi i-ndulferunt, ertumerationem, quam
fubjicio , eorum , qux aut noviter a me vifa , & in anatomen , vel phyfiolo-
giam introducia funt : aut certe poft breviores priorum fcriptorum voces mi-
nutius elaborata; aut poft diibias & labantes opiniones per experimenta confti-
tuta funt, quas, fi pauca quis putaverit, fi levia, tamen nemo negaverit nata
effe ex propriis incifionibus , neque a compilatore p30tui{fe proficifci . S'i vana
haec Tibi cura videtur, lege quaefo convitia , quse paffus fim , 8z acquus judica.
annon ad vindicandum me ipfun:^ ab ipfa neceffitate compellar, qi^ omnia ex^
cufat, quscunque nobis extorfit.

Rupe Vera^Ica n, Mart. 1^64.

PRO

■■■,*

Ca) Siir les parties irritables & ienfiMes ^ , . ,

Sur le mouveTrent du fang.

Sur la formation du poulet.

Sur la formation des os .

Sur la refpiration .
(b) Jac. Dougias in myolog^. eotapar. fpec« J5, J. dlbitm In mufcubruEi hl/lor5«» ,

^I

P R ^ F A T I O.

P R 0 P R I ^ rAU C T 0 R I S,

FAbrica pene totius corporls animalis ex cellulofa tela per experimenta
evida {a).

Pericardii vera hiftoria & adhjEfiones {b).

Conftirurus anu^us venofus valvularum cordis continuus (<:),& minutae earum
Valvularum aflfecliones .

f ordis evolutio (^). Primigenius finifter ventriculus eft : poft eum fenHm
fubnafcitur dexter: auris communis primum extra cor eft , tunc in cor retra*
hjtur, & in duas aures difcedit .

De cordis motu : non pallere (e) ; idem & de aliis ejus rfffedionibus.

Cordis maxima irritabilitas (/),&; inde natus mOtus perpetuus per vim fti-
muli continuatus .

Experimentum , (juo oftenditur , ablato fanguine venofo dextro , finiftras
cordis partes fupervivere ukimas (^).

Sanguinls motus non mulrum tardatur in minimi* {h) vafis : per experimenta.

Ponderis vis in fanguinem veno^um {i).

Vafa minim.a non funt conrra6IiIia {k).

Vis derivationis & revulfionis (/).

Motus languinis a morte fuperftes ab attraftione (w) natus.

jAneuryfma verum & varix, artificio parari pofifunt {n) .

Major Craftities tunicarum arteriofarum a debili fanguinis moturminor craf.
fities a plethora ( o )

Pulfus venofus ab infpirationis viribus (p) natus , qui fanguinem in pulmones
jnvitat.

Pulfus vena? pulmonalis (q).

Mufculos intercoftales omnes coftas levare demum per experimenta evi-
£lum ( r ) .

Coftarum rotatio 5cc. (j)'.

Mimmariarum arteriarum rami magni a diapbragma -(?).

Earum pulcherrimi anuli , & anaftomofes cum vafis thoracis externis^l^ «).

Trunci quatuor arreriofi thoracici conftitun {v).

i^erem nullum eflfe in thorace {x) per experimenta ita evici,ut neminis nunc
ineminerim, qui contrariam opinionem tueatur.

Tendines funt infenfiles {/) .

Et ligamenta (^). ' Et

(a) Elem» I p. Jj 14 !•>. i<?. Non ita Albinus;
fed cuique parti fuarn fufeflamiam prster vafa.
Adnot. 1. 3. p. 11.
(I1) I p. 2^9 feq.

(c) Ann, 1737. in difp. de mot. fartj».

(d) Ibid. form du poulet t. l. Seft. d.

(e) Oper, mid p. 171.

(f;) Oper. mln. t. 1. p. i(5p. iri cxperim, & in
. Comnri G:tt. t. a,

(g) Corrm. Gott. t. 1.

(h) L, VI p 1J5. 136.

ii^ Oper. min. t i p. lig.

(k) L VI. p. f46. Oper. min. I. p. 85.

, .^ ^; ^^' P" *49. poft aliqua eiuerimema Cl.

ae Hejfiiel .

Xjm) Dpex. ttiin. 1. p, nt, feq.

(n) Oper. min.. p 85. 99-

(o) Oper. min. p. 83.

(p) Conf. L. VI. p. 131. Oper. min. I. f.
131. feq.

(q) Oper. min. I. p. i44-

(r) Oper. min t. i. p. 283. feqq.

(S) Ibid. p. 588.

(t) Fafcic. 6. In venis aliquid Rmih Falloplas
habet . ^jti

(u) Ibid.

(v) rbid.

(x) Oper. min.

(y) Oper. min,
p. 113.

fe) P. 14».

r p. 3»'.

t. p. 33i> feq. Comm. t. »•

PR^FATIO. t&K

Et dufa cerebri membrana (a)» •■

Cerebri pifcium fabrica (6).

Arterias cerebelli a cerebri pleraeque conftilutae (c).
Et arterias medullas fpinali? ( ^* ) •
Emiflaria plufcula (^). . . .-

Conftitutus Motus cerebri , qui refpirationi obedit (e).
Cerebdli nuUa major xlignitas (e*) , nec callofi corpDris (et).
Nervi molies ab intercoftaii (/) ganglio primo, poft aliquas laneijit vocesr^
Thyreoidea arteria inferior pene tota (/*) .
Vis infita mufculorum per fuos iimites conftituta (^),
Vis nervofa non eget continuitate ciim cerebro (s*)»
Vafa vitrei corporis in pifcibus (^)*
Et campanula lentis criftallinas (i)»
Zona ciliaris avium (k)
Arteria ophthalmica pene tota ( / ) •
Iris non irritabilis (m).
ArterisB dentales plera^que («)•
Du61us ad Stenonlanum Acceflforius (o).
Sublinguales dudlus, longi & breves (p).
Arterias oefophageae plersque ( ^ ) .
tum palatina; (r).
pharyngeas (r* ) .
Ventriculi fabrica mufculofa & ftratum in^imum (r**), ■
Ventriculi cellulofa teia poft paucas voces priorum (i-).
Omentum colicum (t).

Omenti lamina pofterior veterum , verum €ft mefocolon (u) .
Arteria: pancreaticae pleraeque (v) .

Vena umbilicaiis in fetu (x) ramos ;dat in hepar,qui in homine adulto fiuat
rami venae portarum .
Inteftinorum tela cellulofa tertia (y ) poft paucas vocts priorum .
MechanifmMS quo coii facies mutatur (s)^

Val-

(a) P. 345. Cr) Fafcic. i. tab. arJ. snaxill. fafcic. 3. tab.

(b) Elem. phjfiol. Lib. X. p. a. art. pharyng.

(c) Fafcic^ 7. (r*) Comm. Bnerhaav. t 1 .& fafcic. j.

(c«) Ibid. (r**) Cl. Fouchy hift. de i' Acad. 1761. p. 31.

(d) Fafcic. I. & Elem. Llb. X. p. 110. ijl. Cl. Bertino tribuit, qui anno i74*?- cum de equi
(e^ Comm. Gott.t. a. & Elem. Lib. X. p. 131. ventriculo ageret, ejus inventi fecerit mentionem,
(e*) Elementa Phyfiol. Lib. X. p. 236. cum ego anno demum 1731- eadem defcripferirn.
(ef) Etiam .co loco . Non refte . Defcripfi ann. 1737- Voces enim ejus
(f) Art. max. tab. ad fin. Orig. herv. intercofi. editionis prim. iin. n. 614 esiem funt cum vo-

n. 17. E!em. Lib. X. p. 170, cibus editionis ann. 1751. Deinde tcmus Comrcen-

(f*) Fafcic. 3. tariorum ann. 174(5. anno demum 1751. aliquot
Cs) Comm. Gott. t. a. Elem. Lib. XL p. 307. iadeo pcl meas primas lineas annis prodiit; Q.L!aJ

Cg*) Elem. Lib. X. p. 144. ita di£^a volo , nihil ut inde decedat Cl. Bertini

(.h) Lib. XVL p. »73. laudibus .

(i) Ibid, (s) Elem. Lib. 19. P- 89.

(k) Form. du poulet t. *. Ct) Pro^r. anr.i 1742.

(I) Fafcic. 7. . • (u) Ibid.

Cm) Oper. min. p. 372. (v) Fafcic. 2. & Elem. Lib. 1'.

(n) Tab. art. maxill. & fafclc. 8. & Elem. CO De fetu faicipite ann. 1739. tum io prira,

Lib. u. p. 22. iin. n. 833.

(o) Fafcic. 3. tab. art. lab. (y) Prim. lia. n. 705-

Cp) Elem. PhyfioLog. Lib. 18. p. 31^ (z) Prim.. lin. n. 730.

Cq) Faf cic. 3- . *

vjiT V H m F A T l O,

Valvularum co^i mearuraj, 8c varietates (*). .' t

Arteriiirum capfularium tres claiTes (Z'). v

Ureteric« ( c) .
H;«morriioidea meclia (d) .

Perforantes magna^ femoris, utrsqtie pra^ter aliqua priorum (e) vefligia ,
Articulares genu praeter aliqua verba priorum (/).

Anaftomofes ratnoruni fuperiorum cum inferioribus fub genu , prster priorum
paucas voces (^) .
Sic arteria tarfea (/j ) .
Perforantes tarfi (Scc ( 0 •

Arteriartim fuperiorum cubiti cum inferioribus plerasque anaftomofes ( / )
Arcus dorfalis cubiti (w).
Arcus carpeus (n).
Perforantes carpi ( o ) .
Tnterofl^eie dorfales (p).
Interoffeaj medias (q) . -

Hernix congenits : vagina pro tefte prccparata (r ) .
Teftis in peritonati cavea eft, dum homo in utero geritur (r*).
Vafcula eflferentia teftis ; & rete teftis (s) ceilulofum" vafculofumque .
Veficula feminaiis eft inteftinum ramofum (t),
Corpus luteum oritur ex conccptione (u).

Urachus eft apertus du(^us ad veficam ufque, quem replere facile fit (x)).
Foraminis ovalis 5c dudlus arteriofi proportiones , & caufa commutationis (a:).
Fabrica vitelli (y), :; ■ fvj^-yi :i:c] i^^ -A:. -y,.,, ■

Incrementa oflium (:^). ' ' -'

■Mutatio ex cartilagineo gelu, rims, opacitas &c. (a).
Vafi offis longa (h).
Circuli vafculofi (c) .
Hemifpbasrium vafculofum (d) ,
Vafcula cartilaginum (e), .'

Formatio partis alveolans (/)»
E.t nuclei olTei (^,

ELE-

(a) Progr. anni i^^i

(b) Faicic, 3,
(O Ibid.

(d) Fafcic. 4.
U) Faftic. 3,
U) P. 13-
(g) Ibid.
(h) Ibid.
\\) Ibid.
[0 JFafcic.
tjn) Ibid.
(n) Ibid.
io) Ibid.
i.f) Ibid.
(q) Ibid.
Cr) Pfogr.
Sea. i,
CrO Ib^id.

VL

nn. 1749. Etem, phyfiol. Lib. 20.
8. Lib. 2.^. & opwfc, p^tlol» p, 53.

(s) Pfo^r. ann. 1745. «'^it. & phil. tranf. Tum
Eleni. phv(ioI. Lib. 17.

(t) Ibid.

(u) Prjet. ad tom. a. opeiis Buffoniani verfio
nem Cermanicam .

(v) Prim. iin. n. 837.

(x) Progr. de valv. Eujlach. m fafcic. IV. tum
E\e£i. Lib, 5^0.

(y) Ibid. Sea. II.

(z) Trai^fe de 1' acroiitement des os.

(a) Ibid.

(b) Sect. VL
Cc) Ibid.

id) Ibid.
(e) P. aoi. &c,
Cf) Seft. V.
(S) Ibid,

ELEMENTA PHYSIOLOGL^

T O M U S
L I I

S E X T U S,

XVI 11.

C I B I I T E R I N VENTRICULUM.

S E C T I o r.

M^1SIDUC.,4T10,
.§. L

''^v^ A61enus humani corporis ea membra defcripfimus , qus vel
i ----,. ff»t,r^fr^i'bQ motus ad vitam tuendam neceifarios , vel animae imperia
Ih ^^i^<x2X'^^^h ^i exfequuntur. Vttalem facultatem , <& ammalem Veteres di-
w S^ H'S^ h xerunt. Sequitur , ut ad ea tranfeamus membra , qus vel
fi HS -*• v^g 0\ fluxum hom.inis corpus & fponte caducum fuftentant , vel
^ '^^fev^-il^lf % novos homines generi aiioquin interlapfuro fubftituunt . A^^-
J^^^rSSGS^^:^^, turalem illam facuhatem dixerunt veteres , hanc genhalem .
J-^fJ^^^^Qgs^i^'^^' Oftendim.us m.agnam parteni humorum noftrorum per cu-
■"■ *^^ tem diffiari (^) : non minimam per puimonem (/^) : oftende-

tur fubinde, & jam indicatum eft, non minorem portionem per lotium elimi-
nari (r); fuperfunt alias per fputum., per alvum, aliafque vias jaclursE.E^suniverf^,
cum in die 24i.horarum non fint mulio pauciores fex libris , homiinem celeriter
confumerent, nifi nova materies id detrimenrum farciret, Ha?c interim , etfi fatis
novimus ,aiias muito vehementiores fimis fitifque caufas, atque adeo necefiuates
effe, propter quas non poflimus effe abfque cibo & potu . Sed ea omnia non
bene inteliisuntur , nifi defcriptis organis , ia Quibus uterque mfilnBus habitat..
Halter^Pk-yfwh. Tom. VL ' A Suf-

(a) L. XIT. Seft. II.
Qb) L. Vill. p. a}4.

Cc) L. XXVI. & L. XIL Seft. p. 49-

^ LIB. XVUl CIBI ITER AD VENTRICULUM .

Sufficit interim recepiflfe , ut in univerfum dolor (^ , & voluptas corpus liu-
snanum regunt , ita etiam ad cibum potumque capiendum nos faporis gratia
jnvitari {e) , cogi vero a crudeliiTima induflrije matre fame , cogi a ma^is iue-
xorabili promtiufque encflura fiti , & intolerabili a miferia urgeri , ut utrum-
que prasfidium corpori noftro fuppedamus . Oportet autem eas corporis partes
defcribere , per quas cibus , aut potus fubit j ut deftinatum auxiiium ruituro cor-
pori prseftent .

§. II. Ctbus in os rectpkur .

Animalia pleraque potum lingua fua excavata , inque hauftrum formata fu-
inunt , & aquam in os attrahunt, cujus aerem per infpirationem debilitaverint:
infedla etiam per cavos aculeos (/), cavofve tubos (§) , quos motus periftalti-
cus ultra cibum dilatat , poft cibum conftringir . Cibum animalia fere maxiilis
ipfis comprehendunt, nam pauca aliquid habent manuum fimile, eaque necef-
fitas fecit , ut maxiila omnium animalium quadrupedum , quam homini loagior,
& anterius in gracilicatem edu6la fit, quo alrius os aperiri , & facilius , fubque
angulis recVis, cibus comprehendi queat . Homini manuum minifteriam cibum
{h) in os fuggerit ; potumque infundit , quem tamen etiam fugendo poffumus
adducere, Prima vero via in os eft, quod alias defcripiimus quantum neceffe
eft in parte, quam oculis fuis quifque poteft ufurpare,

§. II I. Ctbi fubaBw In ore >

Sed plurimi cibi duriores funt , majoribufque bucceis in os fuggeruntur , ut
©mnino deglutiri neqaeant , aut certe ventriculo molefti forent , nifi in mino-
res particulas , & mafTam molliorem reformarentur. Deinde etiam molles qui
fint, ipfaque potulenta, debent tamen a labiis ad gulam iter percurrere, quod
iit legere polTit , fuis egent organis . Huc ergo dentes pertinent , &: maxiilje ,
tum varii mufculi , qui vel regunt ea oiTa , aut cibum in varias oris fedes pro-
snovent .

§, IV". MaxUla fupertoro

In "homjne , quadrupede, ave «Sc pifce, non ita vero in tribu (/) Infe<51orum,
machina , quae os fundat , & eadem cibos terit , duabus fit maxillis , quarum in-
ferior fuperiori innititur : hanc enim ftabilem effe neceffe fuit , qux cerebrum
sontineat. In lacertarum gquidem genere {k) fuperior maxiila non valde ma-

ftH^ittmAamt»

Cd^ L. XVII. p. 400.

(e) L. XIII. p. 88.

Cf) Pediculus Swammerdam bibl. p. 78. Per
savum dentem vermis aquaticus ihid. p jz6.

(g) Per propofcidera papilio Swnmmerdam p.
598 & 449.

(h) Conf Buffon hiftoire naturel. t. 4. p. 197.

0) His enim vel plerifque roaxilla: laterales
funt Reamur Memoires fur rhiftoire des infeftes
1. p. jao. V. p, aSj. vtl omnibus Lfonntt Tke««

Iq%. des infeft. p. 79.

(k) Crocodilus folus iflaxillam fuperiorem ino«
vet Art/iotelef hift- anim. L. I. c. 2. L 3. c. 7*
part. IV. c. I. Plinius L. 8. c 15. Moveri etiam
Jefuits in obff. de mathem. & de phyfiquep. 13.
41. O. Borrichius hermet. aegypt. fap. p. 70-

Hamme ds crocod. p. 105. 106, tum in tockaye
ex eodem gsnere jidem Jefuitag . Add. Ferreio

.r E c r. r. M A N D U C A T I O. jt

jor, neque multo ftabilior eft, quam quidem inferior, & eadem , dum vafto rf-
6iu os diducitur, cum toto capite retrorfum elevatur ({) : non tamen ut ideo
inferior motu deftituatur (m). Td in lacerta majori viridi , pulcherrimo anima-
le,accurate vidi. In pflttaco (w),alcyone (o) , hirundine (/>), alauda (-7), aliif-
que avibus (y), maxilla fuperior a cranio diftinda , & feorfim mobilis eft (i),
eademque videtur in ferpentibus effe fabrica (s) , in quam non inquifivi . Sed
€tiam in homine, quando maxilia inferior firmiter column^ (f ) incumbit,unt
verfum caput , & una fuperior m^axilia retrorfum elevatur , & adeo os hadlenus
aperiri poreft . Et abfque columna , caput tamen , dum os aperitur , fuper coti-
dylos maxillcB inferioris retrorfum movetur ( « ), per novem ( x) omnino li-
neas, & fextam , quintam , quartamve (y) partem longitudinis , qua: ab infe-
tiori maxilla percurritur , Cl. vir oftendit.

Sed tamen homini prc^cipuum fulcimentum in eo toto motu eft in maxHIa
fuperiori , motus iiberior in inferiori . _ ^

Ea pars maxills fuperioris , oux ad os pertinet , margine fuo terminatur j
qui dcnres recipit (!^), & parabolae habet fpeciem , cujus vertex & medius eft,
& anterior, crura retrorfum recedunt . Hujus ad marginem defcendentis maxii-
lae facies anrerior, quz & fub nafo eft , & fub jugo, planitiem habet eminen-
cibus colliculis (i?), fed in medio magis confpicuis, diftindum, qus funt dea-
tium alveoli . Quse vero pars inferior eft, & refpicit infenorem maxillam,qua
parabolam plenam (l>) efficit , ea marginem habet deorfum infigniter eminen-
tem, dum incima maxillbe pars multo minus deorfum producirur , ut tota val-
Jeculam efficiat , vallo comprehenfam . Eam in offe ficco iinea media biperrit
< c ), quae veftigium eft duorum oirium , Cmiiium & aequalium , in quae hxQ
inaxilla diffoluta fecedit.

£ft m ea linea canaiis (d)^ m fceleto cavus, & apertus (e)a. anterius in pla-

A 2 ni-

CO Fesling. epift. poHh. V. Bavtholin hift. J.
11. 86. Plumie* Mem. de Trevoux 1705 fevrier.
Hirc negant vere maxillam fuperiorem in Cro-
eodilo mcveri Duvemey apiid fiamenfes Jefuitas
p. is- 4»> du Hamel hift. p. 19J. Perrault eff.
t. 3. p. 191. cum eadem , quse in aliis animali-
bus fic arciculatio G^ew muf. p. 4%.

Cm) Arijloteles hift. anim. L. 3. c. 7. Ifagpanat.
C. 56. Phiie p. 297, Seba thef L. I. p. 168

Cn) Meyer fquelet der Tjiiere t. 40. tom. 5.
Petit Mem. de l' Acad. 1746. p. !7i, 171? add.
jJldrovand ornitholog. I. p.639. 640 641. Verdue
Ufage des part. I p. 14S. Ssverin vip. pylh p.
3J8' Buffon h ft. natur. t. i. p. 518.

Cb) Frifch Mircell. Rerol. Contin, 11.

Cp) Alberti kleme Schiften p 517.

(sO Idem ibid. & in aliis avihus .

CO Plerifque Mem. de 1' Acad. 1748. p. 345.

(O Labrus nifus habet maxiilam fuperlorem
a capite remotani , & pro pifcis arbitrio mo-
bilem . Naturl. hift, na t' goftell van Linns t. 7.
p. 4i8>

Cs) In caudifona vipera Tyfon Phil tranf.
pum. 144, Mead oi poifon p. 59. 60, Me/er (lUQ'
let. t. i. p. 17.

Ct) Boerhaave Praeletl. t i. p. 148. Aiyin. de
offib. p. 109. Monro Effays of a Societ. at Edimb.
1. 1 p. 139- 140.

(u) Feyrein Memoir. de I' Acad. 1744 p 514.
517. 538. 544 543. Conf. Soiilier confpeclus
phvfiol. p. 3. & ipfe Monro Effays &c. t. 3 fd.
IV p ii6 Hic em.enda in L. IX huius noftri
operis p. 177. 1. 14. & pro ventre fecundo , lege
primum •

(x) P. 51»- 5M-

(y) P. 516. per experimenta ,

Cz) Conf. Albin. tab. olT. t. i. f. IJ. Sue t. ?•
t. 1. f. I.

Ca) Albin. I. c. Sue t. S f- l. i- t. X f. j.

Cb) Sue t. 9. f. 2.

(c) Cotif. Albin. t. I. f j. t. i f I.

Cd) Oftium Sue t. 9. f. 2. A^bin. ibid. nnk
tp 3. f 2.

Ce) Apertum eiTe Duvemey \n icone pofth,
tab. 14. f. I 4 Kulmus anat p. <''4 tab. II. G.
Bidloo tab. 14. f, j. 4 Ruyf,h Thef VI n 3.
Wenker ulc ventrie. crr. 7. Tranfmiltere liquo-
rem Palfyn anai. Chir. t, a. p. 63. nouv. ofteo-
log. p. 170.

4 IIB. Xrill CIBI ITER AD VENTRICULUM.

iiitjem edufflus, pofterius in angulum refccius, quj dum adfcendir, in duos abit
tubuios ( f ) , quorum quifque fuam in narem , inque naris meatum infimum,
aperitur. Sed in homine integro membrana hos tubulos repler,nulio pervia ca-
nali ; qux unice vafa ( ^ ) a palatinis arteriis in nares afcendenria admittat .
Qurre neque lacrumam (/') tranfmrttit , nequea naribus aliquid ad os afFert(0,
neque ullo modo in numerum canalium^falivalium potefi: admitti . In beftiis pa-
tere non recufo ( /( ) , qui nondum qusfiverim ;_ in homine Cl. viri ante me vi-
demnt non patere (/) , ego vero fsepe , &_de induftria inquifivi Ad larus hu-
jus foraminis tranfverfa faepe futura ( m ) in teneris corporibus palatum dividit
(. n ), qu« per xtatem evanefcit.

Poftrema pars paraboi^e ab anteriori linea dentata antrorfum convexa fepara-
tur, cum ad aliud os , prJath^tim i p) ^peviinedt . Eadem verfjs fauces a^quabili,
folidoque margine terminatur (^), cujus m.edia pars , qua duo ofT^i paria coale-
fcunt, in mucronem (r) producitur. A I.uere urroque proceffus ad cunei mo-
cium inter maxills finem pofteriorem , & proccftum pterygoideum interiorem
fe jnterponit (j).

§. V. Maxilla inferior .

Univerfa hsc maxilla in,homine ex duobus [t) pariter ofTibus coalefcir, qus
.in medio membranaceis ( ?0 primo vinculis unita , demum in homine adulto
in unam continuara ( a; ) offeam naturam abeunt .

Ejus maxills figura in univerfum^ parabol^e {y) eft , cujus anterior pars, fim-
plex , 3< duabus pene parallelis lineis comprehenfa , longitudinem eamdem ha-
bet, qua3 eft maAillcE fuperioris, cui parallela adoptatur .

Ejus ipfius "i^artis facies anterior in univerfum aequabilis , tamen alveolis den-

tium

(f) Stsncnius nonnunqusrr Moygnn adv. anat.
■VI. p. 116. 117 Saniorin. c. 5. n. 13 Chefelcien
©fteogr. c. 2. ia Charriere p. 120.

Cg) Fafcic, anai. II. & VI 11. Btrtin. ofteol.
t. %. p. 419. Nervos etiam Ccvvper 1. c Primus
mus verum vidit ScuUetus artnam. ohf. 14. Ra-
mi ab bis va'culis ad alveolos incifuos eunt
Bevtin II. p. 396.

Ch) Stenonius obf. anat. p. 107. BoysY de fa-
liv p. 9. h Charriere p. 110. Deidier phyfioiog-

P- 54-

Ci) Banholin fpecim. anat. p. 40, Mucum Kiry.
oftfolog. p, 37. & olim SanSicrius meihod. vi-
tand error. p 181. i8a. qui ab eorum duftuum
smpljtudtne traulos fieri fufpicatur .

(k) In bove Covvftr. ad Bidl. t. 14. f. 3- I"
equo Bertin. II. p. 410. in ruminantibus J- B.
cephalot p. 413. In homine Santcrin. p. 94' Ku-
■celia de faliv. var. fecret.

Cl) Keifter comp. anat. num. 59. Berttn p.Aai.
Noguez. abrege p. 311 J. B. 1 c. Petit ad Pal-
fyn p. 83. hevevmann III. p. J59. Gorter Chir.
n. 841. Obfcure patcre Ruyfch. Thef. VI. n, ai.
& Mm^eriznu: \, c.

Cm") Pertin. II. y^!h'n t a. f i,

Cn) Cl J.inke, dili^entiffimus incifor dlfT. I.
de pueri feptennis maxilla ante feptimum. annum
evanefcere docet .

Cp) Albintis tab. 2. f. i.

Cq) 1-Iem t.i. i, i. Suet 9. f. 2,

(r) Sue ibid.

(s) Idem ibid. Alhin t.a. f. i,

Ct) Bertin. t. 5. p. 119. Fefal. L. T. C. IT. &
de rad. Chin. Kerkring ofieog. c 9. Tngrajfisr.
Albin. \c ofl". fet. XLIII. Ad primum annum
Falicp. obf. anat. p. 52.

(u) Ruyfch. Muf rar. p. 100 Nesbit p. 94,
Ferrein Mem. de fAcad. 1744- ?■ 418,

Cx) Raro exemplo unica in recens nato Ruyfeh
Cat. Muf. p. 187. Non bene adeo vetere.'; duo di-
ftimfta offa defcribunt Arijlol. hift. aniiii. III. c.
7. Galen. ce off. c 5. text. Orihaf. p 144 quod
rraxiUa co£\a in duo ofia folueretur . Unicum os
fuiife in frafta per pa^jnam plateenfem niaxilla
pro re rara habucnmt liersdotuf p. m. 540 In-
ter coniunfla offa fuperniimprsrium officuluni vi»
dit Rt/yfch thef. V. locui. sr.agn.

Cy) Sue t.,10. f. 14.

J^ECr. 7. MANDUCATIO. ^ .5

tium inedjorum, & eminentia (t^), qux eft in ima fymphyfi, vicmaque utrin-
oue vallecula diilinguitur (a). .

^ Eadem poflerius ievis, & cava, fub dentibus lon^^ara emmentem Imeam {d)
babet, pene ors parallelam , fubque ea excavatam kvemque (c) vallera,quam
in fymph\fi eminens proceffus diflinguit (^). , r r r jm

Sed qua dentmm alveoli def nunt , maxilla inferior mflexa quah lurlum dila-
tatur, & retrorfum, duobufque finitur procelTibus.

Eorum anterior ( e ) , jugo protedus , planus ; hinc convexo tme termma-
tur , inde fmu exfcinditur , qui in alterum procelfum contmuatur . Coronoiaeum
vocant.

Pofterior (f) ifte, durior, & folidior, furfum m craffitiem abit, qu^ capitu-
lo articulari finitur. Conclyfohieus dicitur .

Ejus iatus , in univerfum , eft finis, & duobus , non altis, emmentibus colli-
culis terminatur, ita pofitis, ut terminus exterior paulo anterior fit (^), inte-
rior idem paulum pofterior. In ejus capituli facie fuperiori , cartilaginea crufta
eft, convexa (^), & retrorfijm planior. . ^

Ceterura univerfum os lamina exteriori utrinque levi , (k media ceiluiofa re-
ticulata natura c->nft;U . In ejus crafTitie canalis exfculpitur , cujus lacerum (O,
& ?mplum oftiun-i eft , fub feceffu duorum proceffuum , in facie interna oilis j
aque ea veftigium per offis fuperficiem anrrorfum defcendit (4).

In fenibus^maxilla inferior figuram mutat, & inanibus aiveolis contradis (/),
& quafi concrefcentibus , multum nunc de fua altitudine amittit, fitque conti-
nuus levis & tenuis pro alveolis margo.

■ §. VI. ^rtkulatio maxtllce inferJoris .

In offe temporum utrlnque ad radicem jugi eminentia eft ( w ) , pene tranf-
verfa , hinc in jugum curvata , inde ab z\x pterygoidese majons extimo fine
comprehenfa .

H.^c eminentia, qua pofteriora refpicit,in ipfo fuo margine habet facieculam
articularem, cruftatam ( n ) cartilagine ,^ non in raedio, fed paulo aiiterius de-
preffam , fine utroque eminentem , interiori , & exteriori . Ha^c faciecul£\ in fe-
tu m.ajor, fere horizonti parallela eft, & deorfum refpicit ; in adulto retror-
fum , & aiiqua anteriori parte deorfum (o).

Ultra eam, parvam certe, facieculam , retrorfum cavea infignis (/;?) interci-
pitur, inter articularem , quam defcripfi , cruftam , & eminentem colliculum ,
qui in adulto homine finem anteriorem meatus auditorii limitat. In ea cavea
rTiembran* (q) funt rubentes, crufta; vero cartil^ipinecC nihil quidquam , deque
ea cavea pars minima , quam modo dixi , capfuia articulationrs continetur ,
multo minor, quam quae condvlo maxilla^ recipiendo fufficiat.

Ad

(z") Idcrn t. 5. f 1. a, irsnslcvv n. 450. (I) Ruyfch obfl' f. 63. 66. Lemery de ia, nou-

Ca) Siie ibid. riture des os .

(b) Alhin ,tab. 1. f. s.. Bevtin. p. sio. (iri) Sue t 7. f.. ?•

(c) Se^tin p, sai. * (n. ^'['titbYccbt Sf^fidifmol. f. 31. b,

(d) Idem p. i%o. {q) Uti condyli maxiila- pars cartilaginea an-

(e) Fr^nslovv n. 455. trfti-fuin k furfufn Ferrein p. 430.

(t ;) Idem n. ^^-^6. (p) Fi'.itbrecht f. 31. c. Aihin. tab. off. t. a.

(0 Confer & Monro p. 117. Vf^inshvv n.45^. f. 1 m. Sue 1. c,
Bertin p. aag. (q; Mcmbraneam FsTi-f/.i Mcm. de 1' Acad. 174;^.

(h) Cojfe'/ I. 2 t. 7. f. j poft SpfgeUum , p.4i9 Glandulofiun in ea naturaiir reperiri Monro

0) Bertin p, 111, Sue f. 30, _ Eff of- n. Sor.iet. at Edimb. t. 1 p. 115. l»i.

Ck) Momo Ed. 2 p. 161. Ff-^a^ihsr de cfcit.

6 LIB. XVilL CIBI ITER AD VENTRICULUM .

Ad eam tamen facieculam articularem condjlus maxills inferioris non ( r )
adapratur, Interponitur enim menifcus (s) naturx ex cartilagine & ligamenro
mifts (t) ovali longior , utrinque cavus : verfus maxiliam tamen inferiorem
magis squabili ( u ) fmu , ambiru paulatim rotunde intumefcente , verfus os
temporum (x) ora utrinque magis ultra mediam depreffionem in cylindri fpe-
ciem eminente inftrudlus . Craftas babet orss , media pars tenuis eft , & pene
pellucet , & demum nonnunquam foramine ( ^) patet . H^ec cavitas refpondet
loli faciecuhs , quam diximus marginem eminentem ante caveam oblinire in
offe temporum ; limbi vero eminenres menifci , & anre tuberculum , & pone
idem adaptantur, quando nihil mutatum eft . Quando vero maxilla retrorfum
duciturs ut dentes inferiores retro fuperiores ducantur ( ^ ) , tunc menifcus in
ipfam caveam , alioquin non ad dearticulationem naram , & inanem , eminente
fuo margine pofteriori fubit. Sibi relida mayilia fedem in tuberculo oftis tem-
porum repetit. Sic etiam condyli maxillcE pars fola prior cartiiaginem habet ,
nullam pofterior (h).

Ad capfulam articularem hic menifcus fortiter innafcitur (c),& ea fe de la-
terali anreriori , innatas fibi fibras (d) pterygoidei eKterni mufculi recipit. Ca-
pfuld ariicularis ex anteriori fede , totoque ambitu cavese articularis ollium
temporum nata , condylum maxillae continet (e),

De hac articuiatione multum pugnatum eft , cum veteres (/) maxillam ia-
feriorem in pofteriorem oHis temporis caveam fe immitteredocerent;/ Jacobus
Rav''us vero primus ( g ) ^ ad tuberculum offis temporum adaptari fcriberet ,
Eum Boerhaavius (h) fecutus eft, & alii (/") clari viri ; diffenferunt alii (k)\
ego vero ita defcribo , ut frequenter infpedas partes , veris cum cartilaginibus
integras reperi . Sed etiam qui contra Ravium fentiunt , iliijftres viri, ^'■a ta-
men rem interpretantur , ut & cum finu , <& cum tuberculo maxiUam 9Jaat
dearticulari (/).

|. vir.

CO Tarin p. Ii4.

(s') Jam habet C. Stefhanus !. I. c. ult. p.37.
Sc iconem Fsdus t. 17. f 5. ^. 7, niiper defcri-
pfil Ff^inslovv B. 348. DuGs eflTe menifcos ^f''eit-
irecht pag 80. Sed umen fatetur alias in unum
connafci .

0 FefaL ]. I. c. 11. Menibranrm pene carti-
Japineam vocat Ruyfch thef. 4.. n. 69. Li^amen-
tofum quid elfe mavult Ferrein.

'. u) Exprimit Monro 1. c. f. dextr. nimis fere
CoureelliS t. 3. f. j. j.

(.x) Mcrga^n. A<fv. If. f . i 3. Chefelden ofieo-
gr. t, 38. f. 1. Expieflit figuram Monro 1. c. lat.
fin.

(z) Vidjt etiam f-Tinslovv n. 348. & Cl. He-
vermann phyfiol. t. 3. pag. 270, & olim C, %(e-
fbaniis,

(a) yFalther p. 8.

(b) Ferreitt p, 419.

(c) Monro L c. p. ii5. IJ7. VFeithrecht p. 80.
K^Vinslovv 1 c. H. 3^3.

(d) Courcelles rab. 3. $. p. 58. Monro p. H7.
yy.rither p 8, A^dii MQmo , .eEiajGa temDoralis Jt

U) rrtithrecht p. 81. 8i.f. 31. d. d. f. 3». h.
Monro p 116. Bertin p. 157.

(f ) Orihiif p 144.

(^) ^pud ErndL \t. Angl. hat. p. 9(5. Alhin,
Catal. leg. Rav. Ardinois de med. fund. anat. p«
j8

(h) T. R. M. n. 59-

(i) C^o''kerjboven de jun(fturis ofliurn p.i^.Canta
impet. p. 41. Diff au fu'et du liv. de ia mala-
die des os H. p 41. J. Ludolf de mirabili tabrj-
ca srticulationis maxiUae inferioris cum ofTe teir»-
ponim Erford. 1749. 4 Pctit edit. P.ilfyn p 96.
Botticher p. ao. Beitin. II. p 119. Siquidem. ra«
dkem folsm trani^verfam jugi partilagine ait ins-
cr^jft.Ti .

(k) Hcijler Maflicat. p 9- Fcrr cin p 419. 43«.
Albinus de rifib. n. 30. & 110. Bohlius de mor-
fu p. 19. Heftnann Comm. t i. p. ^S*- Hever-
mann t- 3. pag. 573. Joannes Palfyn in ediiione
libri fui van de beenderen anni 1701. Raviuva
fecutus, ab Aikino aliterdodus, anno 1717- P"^*
rem defcripiionem abrogavit .

Q") filkirifis i Monrp , Ff-athgibt , femin .

i^BCT. 7. MANDUCATIO. 7

§. VII. Lrgamenta ejus aYthulationis ^

Praeter capfulam arriculis omnibus communem,eft in maxillas inferioris arti-
culo ligamenrum infigne, laterale (w), ortum ab ofTe temporum , exque ejus
fine, quem diximus , pofterius & inferius, quam articulatio inferioris maxill^,
& infertum in condyli maxillae inferioris marginem pofteriorem , inter angulum
& condylum , fupra mufculum pterygoideum internum . Super hoc ligamentum
arteria maxillaris inrerna fubit,

Duo ligamenta alia defcribit Cl. Fenein (»), nova & peculiaria , nata ab
eminentia tranfverfaii, cui maxilla adaptatur, interius aliud , alterum exterius ,
& inferta in extremum condylum. Ea videntur alii Cl. viri cum capfula nu-
meralte .

Glandula etiam fnucilaginofa in glena (0) ofTis temporum, 5c glebulas juxta
menifci ambitum mucifers {q) in ea articulatione reperiuntur.

Pertinent ad fridionem impediendam . Ob perpetuum enim in loquendo &
edendo motum , hiec articulatio magnam attritionem patitur,neque folum me-
nifcum perforarum, fed omnino cruliam cartilagineam offis tem^porum in yetu-
la detritam vidi, inque viginti fere glebuias colledam , qu^ capfula articuli
cOmprehendebantur .

Ligamentum ab angulomaxills inferioris in mufculum ftylogloffum demiffmn
(r), latum, membranaceum , alterius naturse eft .

§. VIII, Motus maxlllee inferJoris,

Mulfum & fubtiliter nuper in primis ab 111. collega noftro Ferrenio ^e hoc
motu & difputatum. Mihiquidem integro in capite,ita eft vifum . Maxilla in-
ferior a fuperiori deducitur, & os aperitur , duobus modis . Vel quiefcunt fua
in fede condyli , & folus anterior parabolae vertex (j) defcendit : vel in majori
motu, una condyli antrorfum moventur (0, & quantum ipfis capfula articuia-
tionis permittit, ipfeque menifcus paulo ultra faciem cartilagineam antrorfura
migrat ( « ) .

Poteft etiam maxiila didufla re£lo,& ad horizontem parallelo , motu antrof''
fum duci {x). Si is motus nimius fuerit, poteric maxilla antrorfum iuxarij at
ante eminentiam tranfverfalem delabatur.

Retrorfum facile apparet, ut moveatur , modice quidem (/), ut maneat in
eininentia tranfverfali, fed in ea parte , qus refpicit glenam oflis temporum ,
& fere ad perpendiculum defcendat . Vehementer demum retrorfum duci po-
teft, ut menifcus in caveam ofTis temporum innitatur, pofteriori fua eminen-

tia (O-
Motus kteralis & molitorius fit, dum apertae maxillae & deorfum dudiae (^)

alter

(m) WeithYecht p. 81. f 32. i. An idem Wins' 447.

tovv 4. 0. SS7. (X) Ideni p. 439. 440. 445«

Cn) Pag. 430. An non tiuc ligaitientum Sertini C") Conf. Ferrein. p. 447.

t. a. p. 138. Cx) Idem p. 440. &c.

Co) Phfchel axung artic. p. 9. (y) Ad femilineam ultra fitura fibi natlvuJW

Cq) Weithecht p. 80. Pitfcbel n. 5. p. 9. Mor- Fervein p. 433.

gagn. Ady. II. p ja. Covvper append. f. 8. C^) Huj Seft. $. 6,

(r) Weitbrecht f. 31. i. Eufiach, t. 41. f. ll. Ca) Ferrein p. 43<f. 43-?. 437. ad quinque lineas

Gautier. p. 435. Diff. fur le Livre de la maUdie des os

(s) Fmenius videtur admittere I. c. pag. 442, p. ao.

5 LIB. XVIIl CIEI ITER AD VENTRICULUM.

alter condylus in fua fede m?.net, aker antrormm de emineatia promovetuf ^

6 una ad eam partem , ad quam eum volumus ire . Ita certe m recente cada-
verejeperi,& fufius oftendit Illuft. Ferrenius. Poreft etiam maxilla antrorfum
ducla (^) ad latus duci , ut alter una retrorfum cedat , verfus quem maxilla
ducitur .

Adde denique motum , quo os aperitur, maxilla inferiori non mota, fed ca-
pite retrorfum dudo, per biventrem (c).
Reilitutio eft contraria priorum .

§» IX. Injlnmenta hujus motus . Temporalis mufculus .

Magnus mufculus (<^),feci in animalibuscarnivoris (e) ma)or,quibus infignern
cranii partem tenet , & comprimit, ut media crifta (/) fola iiuda emineac, in
homine, quam in ullo quadrupedum debilior, orirur a magna parte laterali cra-
nii, ex arcu ciraili, qui iii ipfo nudo cranio diflinguirur , ab orbit^B fine exte-
riori futuraque offis frontis & malge, retrorfijm per partem offis frontis latera-
lem nondum infifnam , perque offis fmcipitis inngnem arcum,ad angulum fere,
quem inter os fquamofum temporum & mammillare idem interponit (^)._De-
inde infra hunc arcum late ab offe temporum , frcntis , & fphenoide, & aliqua
parte oflis malas, ipfoque jugo {h).

Ab eo arcu,quo hujus mufculi origo circumfcribitur , m.embrana cellulofa (0
firma, tamen vera, in laminas refolubilis ,undique nafcitur,&: teraporalem mu-
fculum protegit,in jugum lare innata & in marginem orbita; externum . Ab eo
eriam involucro (k) undique fibrs ad temporalem faciendum accedunt, paulo fu-
pra jugum potiffimum: Adeps etiam fubeft, qua caro deficit (/).

Ipfe vero mufculus nbras faas radiatas,, co!liait,ut anteriores paulum retrqr-
fum (?/?)? pofteriores paulum antrorfjm, fed pene reft.e {n) eant. Ej2 fere in
tenciinem radiatum (o) , ut ftellje pingi folec,mediis in carnibus anterioribus _&
pofterioribus iMterceptum , convcniunt,cui tranfmittendo in jugi parte pofterio-
ri fulcus proprius (/^), de temporum parte fquamofa, effodltur.

Defcendit acieo jugo {q) teitus , a q-ijo f^pe muliis fibris (r) carneis auge-
tur, ea iede craffiffimus, tum tendineus, tum aliqiia par^e carntus ; inferirur
demum in proceffum coronoideum inferiorls maxilla; , tum In exteriorem {s) ,
^um in interiorem. faciem (Ojininus in marginem poiieriorem > iongius in mar-

gi'

Cb) Ferfein p 443. 444. 447. Ck) Vnnslcvv n. 838,

(c) Huj. Seft. §. 4. Ferrein p. :j4j. feqq. (1) Wem ibiJ.

Cd) Veteribus hinc propris nomine diflus xfiO' {ra) Albin. tab 11. f. n. Santorin. t. i.

Toi^ptTii? Rufo appell. I. p. 95. (n) Idem :bid.

. CO In genere canum , feiium , leone, civeta , (o) Conf. Albin. p. »72. t. 11. f. ii. 15. & t.

etiam in ferpentum genere j & teitudine , charrs- a. Frinslxivv n. 834. 839. 840. Arant. 1. c. Ideo

leonte Parifini . fprte duplJcato? trujiculos temporalts credjt fe vi-

Cf) Isdem. Perr.':ult Eflf. de phyf. t. 3. p. 191. diffe Mllfa !fi2og. p. 77-

in leone , tigride , urfog lynce . in leo.ne Bv.ffon (p) Conf. Alhin. p. 175, Srjitorin, p j-j.

hifl. nat. t. 9. inque tigride Jdem T. X. Conf. (r,) CourcelUs tab. 3. Alhin. t. la f. 13.

Bartholift. Cent. fv. hiH. 100. (r) Reifte<- de fr.aflic. u. u. Spif^cl p 93. 94,

Cg) Conf. Albinum t. i. Winslovv n. 832. 83^. Cpvvpey. Ncgat Santofiiius .

(h) Winslovv Expof t. 3. trait. de mufcl, n. (s) Conf. A/!::n I. c. f. 12. h. i. FFir.shvv n,

?3(5 840. S^^ntorin. p. 16. Cotircelles tab. 3.

(i) Ararflitis obf. p. 85. rirdier p. S09, Copf. ' (t) 4/^'«- ^- 1^° g- Courcelks lab. 5,

L. xvL ■';■

SECT. IMANiyVCATlOi ^

glaem afifenorem, & in continuatam partem anteriorem femllunaris iaciruras
(«<), qusE proceffum coronoideum a condyloide feparat . In eam fedem caro, iri
apicem proceffus coronoidei magis tendo inferitur .

Dum agit, maxillam inferiorem elevat ad fuperiorem , ad mordendum ergo
fervit. QuaRdo folus operatur , una maxillam inferiorem retrorfnm (x) ducit^,,
&: antrorfum dimotam fuum in fitum reiliruit . .>

Una cum Malfetere agens reda magis maxillam elevat »

§. K. MaJJeter (/) .

XJnici mufculi numerum tenent duo (^), aut tria (a) mafculorum ftrata, (k^
tis diftincla , quibus commune eft, a jugo offis temp.orum in maxillam inferio*
rem defcendere , & ipfa craffa, etiam in homine, in animalibus magis , ut fe?
li , & cani mololfo, rotundum caput is jpfe mufculus faclat , quod excami iti
fceleto iongum eft.

Ceterum , quando duo funt maffeteres , tunc Exterior (c»), five fubcutaneus,
major, oritur ab ofTe maxillie fuperioris , qua malarum os fuftinet (O^aque eo
malarum offe, ejufque margine iaferiori («), & a continuo proceffii temporurti
jugali (^).

Fortior paulum retrorfum (/) tendit, tendine ted^us, rniftufque C^), & infe^
ritur maxillic inferiori, ab hoc ipfo mufculo depreftk: & insequali (^), pene a
•fede dentis moiaris poftremi ad angulum maxillae {i).

Interior (k) ■> five profur/dior Maffeter ,oritur ab offe jugi , quod ad temporum
os pertinet (/) ; & ab offe malje , ex margine & ex parte cava eju5 ofTis , fed
minori portione (m),& a temporalis mufculi involucro (»)• Obdudlus fplendido
tendine , defcendit retrorfum , fed minus quam prior (o) , aliquando antrorfum
("p), & fuper priorem brevior inferitur,in condyli maxillas partem inferiorem,
& in coronoidei proceffus radicem , & lare fub ee Qj) proceffu .

Pars ejus pofterior detrafta cure nuda eminet (r),reliqua pnori maffeteris pap-
te tegitur , haclenus diftindia , ut tamen non penitus ad marginem maxillse fe-
parari poffit.

Hujus nunc pofterioris partis portio Exterior ( r* ) nervo intermedio feparata
Haller Phyfwlog, Tom. VL B noa-

(u) Douglas p. 54. Bitflco tab. 5. f. la. Cour-
■ielle^ t. 3 « a Albin. f. ii.

Cx) Albin. Winslovo n. 1110. Kegat quidem
Ferrein p. 547, Verum fulcus jugi mique often-
jlit fibras ejus mufculi antrorfum inclinari..

(y) Hinc etiam spud Veteres nomen habent
f/.%(r<r>n>,rr.,y Rufo I. c Oribaf. p. iSl.

Cz) Aibinus . f^erdier f ajo. Kflauiv . Le Clere
of^eol. p. 100. 101. J. B. C(fh(it. p. 173. Caput
duplex C. Bartholin p, 304 Jiiolan Enchir. p.
339- ut facile in ducs feparetur Idem .

Ca) Tres Wtnslc-w . Dougias .

(b) Alhin. p. 169. 170, t. la Winslcw n. 8»8. .
feqq. Courcslles t. i. 1. N Cowfer f 35.

(c) Albin, pag 169. t. u. f. io. Santorin. t I.
.,' Xdj Albfrt. pag. 169 170. FFinstcw n. 819.
B«ug:ji p. 55. Santorin. 1. c.

(e) Albin. p 170.

(f ) Idcra ibid. " ryinslovv n. 819. Santortfi,

Ksauw n. 180.

(2) Albin. f. 10 11. b. b. Cowper .

(h) FFinsUvu n- 819.

(ij Albin. p 170. f. 2C. CcurcelleS t. 3. E.

Ck> Albin. p 169. 170 tab 12. f. ai. .21- C
t. 1. o. p. Kfiauvv n. 281. Moyerine portion
Winslovu n. 830 Second Douglas p. 56. Hab9t
CourcelUs tab a. feqq.

(1) (''(■'inilovv n. 830. Albiti. f. il. & .ao/
Dougtas .

(m^ FFinsloTv n. 830. Albin. p, 170. ^

(n) Albin , Ka.iuvv . , - ,

Cc') Chiafmum faciunt fibraB Riolan,

Cp) ff^nslcvv n. 830

(q) Aihin. p. 170. conf. f. ai.

CO I^^em f. 21

(r*l Troifieme portion rFinslovv n. 831. Albi%
f. 12, d. Third Douglas p. 561

lo LIB. XVIIL CIBI ITER AD VENTRICULUM.

nonnunquam peculiare, ob fuum proprium , quo tegitur tendinem , fere nomen
tuetur, & a jugo (i) in fpatium femilunare totum , atque condylum maxillaj
jnferioris inferitur {t) .

Cum temporali mufculo nonnihil confunditur {u). Maxillam reda elevat ,
compenfatis fibrarum fuarum contrariis dudlibus. Caputad maxillam depreflfum,
'& firmatum deprimit {x),

§. XI, Pterfgoideus intemus (/),

Oppofitus Maffeteri, fimilis, minor tamen , & nonnunquam tran^ maxiilqs
snarginem connexus , mufculus eft, internm (^) Pteyygoideus ^non tamen exter-
fio profundior, fed quod aicer a lamina externa proceffus externi pterygoidei
{a) prodeat.

Nafcitur a foffa (b) utrique proceflui interjeda , pene tota ; tum a lamina in-
terna proceffus externi ; porro a lamina externa proceffus interni (0,& ab hamuli
inde nati radice , & ab olfe palati {d) complente utriufque proceffus hiatum .
Defcendit pene redus, pone maxillam inferiorem , paulum tanien extrorfum^
five retrorfum , ejufque fere margini & parti (e-) fauces refpicienri ,& in iaitium
condyloidis proceffus, ad ufque fedem dentis molaris poftremi inferitur.
- Elevat, ut priores maxillam , & cum extrorfum aliquantum defcendat, dex-
ter eam paulum ad finiftra promover, aut viciffim.

Perinde , ut reliqui levatcres , caput poteft ad maxillam dedudlam 5c firma-
tain deprimere (/).

§. XII. Vis barum mtifculorum magna .

Con]un<?lum momentum duorum mufculorum temporalium, duorum mafTete»
rum , duorum pterygoideorum internorum maxillam inferiorem ad fuperiorem
adducit ; id mordere dicitur , quoties inter dentes utriufque maxilliBaliquid interci-
fitur, id quod ipfum maxill^ inferioris furfum ductas motus infumirur .

Nunc quidem leoiium, ferro fuos dentes imprimentium (.g)' murium , qui
ferrum, quique argenteos clypeos roferunt {h) ^ exempla omitfo . Etiam iucius
pifcis, non ponderofior duabus libris , vigenas libras dentibus elevavit (/') . Sili-
ces mandebat mifer puer, quem nuper vidimus a circulatore circumduci. Or-
bem ftanneum perforavit alius {k) . Vidit Vefalius (/), qui ferreum palum , vi-
ginti quinque libras pendencem, morficus apprehenfum retro fe conjecit, ut ad
trigrnta & novem pedum diftantiam trabi infixus hsreret .

Alius jmaium elevavit dentibus (?«)j & redum in humerum conftituit ; &

alius

(%) Wtnshvv n. 83J. Ce) Idem ]. c. Euftachtus .

(t) Conf. Eumcl. ibid. (J) ^H^fn. p, 162.

Cu) Lieutaud p. 19». (g) Phil. Tranf. ir. 310.

Cx) Jilbin. p. 171. (h) Plirtius L. VI 11. C. 57. Mli.':». h XVII,

(y) Mufculi , qui ore contlncntur On^-j/.p 184. c. 17. Plumbvim rodere ob dulcedinem Borrichc

iz) Courcelles tab. 6. A. A. tab. 7. A. Eufta- de nat. dulced. p. 76.

ihius t. 4i.f, i3„ (i) R/chter ichthyolog p. 142,

(a) I. G. Pauli ad V. v. Horne microc. p. 10, (Vt) Plemp. 1. c.

Cb) Al!)in. p. 36j„ t. 11. f, 15. 17. Winjlovv 0) L- !!• «• iS« Conf, haec jam relata L. XI».

n. 843. f. 332.

(c) Conf. Alhift. p. i6i> ^imlovv n. 843. (jm) Cardan. fwbtil. p^ 35?,

(d) Albia, p. a6>.

i* E C r. 7. M A N D U C A T r q. ir

alius fcabellum ingens dentibus fublevavit (w), & dolium alius (o), equidem
inane, prehenfum fuper caput fuum pro)ecit . Alius vas duabus vini menfuris
plenum , & elevavit fuis dentibus, 8c ebibit (p), & retro fe projecit ; tum
ftanneas patinas 12. (q). Ejufmodi cantharum 116. unciis (r) vini pknum fuif-
fe vidit Vir eruditiffimus, quem denribus potor elevavit . Sed etiam 50. ( x ) ,
& 56. 1. (-0 pondo alii elevaverunt, & demum pondo 160. («)? 2.00. (at), 240,
:^oo. iy). Menfam fex pedum cum 50. i. extremo fini appenfis alius fuftulit
(^). Amygdali officula , quae a 200, (a) libris demum rumperentur , & perfici
etiam duriora, 300. (h) iib. demum pondere fuperanda oilicula, funt qui fran-
gunt , ipfeque junior fregi .

Hi conatus , calculis pofiris, multo funt majores cum mufculi morfus mi-
niftri omnes ad articulationis , five hypomochlii , viciniam inferanLur , mor-
fus vero vei incifivis , vel certe molaribus dentibus ab hypomochiio remotiori-
bus peragatur.

Quare vires impenfiE ad 900^ 1000. 8c 1800. (c) libras ex hac fpeculatione
jeftimantur, etfi vires efficaces infra id pondus fubfiftunt ; 8c multo major foret
calculus, qui Cl. Defagulkrs experimento innititur.

Apparet adeo, etiam hominem a natura ad cibos dividendos egregie arma-
tum eife , etfi minori vi eget, in tanto inftrumentorum apparatu , majori longe
fers , quibus & prxdam dentibus poriffimum occidere , deinde ipfa offa in frdg-^
menta dividere neceffe fit, ne pars alimenti pereat .

§. XIII. Pterygoideus externus (d).

Biceps eft mufculus, & aliquanto , quam continuo videatur , grandior.

Caput ':njer;us (e), vulgo notius, craffius nafcitur ab als exterioris pterygoi-
deas lamina externa ( f ) ; ab offe paiari , quod huic al^ & finus maxillaris pa-
rieti fe interponit (g)\ aque olfe fphenoide ad fiffuram fphenomaxillarem per-
tinente , & a vicino offe maxillari (h) . Hoc cnput potius partim paulum ad-
fcendit , qua ex ala oritur , partim anrrorfum ferrur . Immittitur in cavam fo-
veam condyii , fub capite maxill« (0, & parte aliqua in principium femiluna-
ris incifijrs (k) .

Ab eo interpofito arteria nafali feparatur caput alterum fiiperlus (!) , tempO"
rale ^ potius defcendens , natum a fpina pterygoidea, feorfumque fere ad dimi-

B 2 di3s

Cn") Rhodius Cent. I. obf. <)7. add. Ba^ltv. p, (c) BnrsUus Conf. Prop. 34.

391« (d) Novi murcuii ab alae facie exterioris , &

(0) Pkm^. van fpieren pag. 44. Bceyhaave Vxai- al) apice acuto fphenoidis Fallop. p. 73 Ad tem-

left t 1. p 151. poralem refert Vefalius exam. obf. p. 63

(,p) Rolfink diff. anat. p. 514. (ej One tendinto carneous Dougiss p.58. Adda

(q) Rz.'^fcz}i^ki h\n. natur. Po!on. t, a. p.45S. J^^l^iiu t. ;2. f. 16. a. a. c. k. &c

(r) J. Ant V. der Linden phyfiolo^. p, 340. (f ) CcurceUes tab 7. H. jllbin p. afij. VVini»

(s) Rhodius 1. c. lcw, n. 311. Eu/iachius t 47. f. 13.

(t) Piot natural hirtory of Staffordshire t^. 293. Cg) Habet etiam jllhinus ^

Cu) BoreUus I. i. prop. 87. C^) Douglas . Aibin.

(x' Plot . (;i) BiugUs . Cowcelles t, 3. B. Alhin> in icon«

(y) BoYeU. Winslrw n 847. Covu^er tab. 24 f. 70.

(z) Dgfagalieys Courfe of natur. Phil. t. 1. p. (k) Eufiach. Cowper. Fidus t. 38. f. 24. Q..

*9o. (1) The other Doughs p. 58. Conf. Winslovv

(a) Heifler de mafticat. n. 16. n. 846. en rempliffant &c. Albin. t, ii. U l6.^,g,

(b) Ideni ibid.

j2 LIB, XVni. CIBI TTER AD VENTRICULUM,

disE lunx modum , a folTa teinporali, pertinente ad alam pterygoideam , ad tu-
berculum ufque in ea foffa pofitum , & ab eo tuberculo , cum temporali mu-
fculo connexum . Ylbrx inferiores tranfverfim magis decurrunt : fuperiores de-
fcendunt paulum & antroriiim ferunrur , Sc fub condylo in foveam ibi fitam j
inque femilunarem incifuram immittuntur, tum in menifcum (w),tk in capfam
articuli maxillaj (« ) -

Hic mufculus motui laterali prsficitur. Cum ejus dirediio in univerfum re-
trorfum , & paulum extrorfum fit , hinc maxillam anrrorfum (o) ducit , 8z
jn primis ad fuum larus, ut finifter ad finiftra maxillam trahat (p), fic ad dex-
tra cogat aJrerum condyium eminere . Motus autem antrorfum major , ad late-^
ra evjgujs eft ,

Jterum, ut priores ad firmatam msxillam caput detrahit (f ).

§. XIV. Lat'ffimus coUl .

Ad mnvillit-n quidem deducendam,& os aperiendum multi raufculi operas con-
ferunr : bjveiT-er etiam potifTinium ,aiias didus:tu'n mufcu]i,qui ab offe hyoidc
in maxillam ferunrur , Geniohyoideus, 5c geniogloffus : demde qui os hyoides
{r) deorfum ducunt, fternohyoideus, coracohyoideus , hyothyreoideus , denique
qui iaryngem , ut fternorhvreoideus .

Neque abeft ab hac adione vis mufculorum , qui os hyoides retrorfum. du-
cunr, ur ftylobyoidei utriufque. Q;i<£cunque nempe carnes in maxillam , & irt
os aliquod cum maxina connexum ita inferuntur,ut eam nartem deducant deor-
fum, nut ad os hvoldes atrrahant , ii eriim os aoeriunr (r*).

Peculiarirer eriam maxillam, anrrorfum a Pterygoideis externis du6lam , re-
trorfum reftiruunr Geniohyoidei, geniog'offi , digaftrici, ftylohyoidei , ut qui
fofterius quam mcdia maxilla nati , eam retrorfum ducant (j).

Eft tamen eriam alius mufculus , qui peculiariter & carnes lateri maxilLB in-
ftraras deprimit, & una ipfam maxilinm . Et fi enim debilior videtar,cujus fi^
hvx valde reneram & latam in laminam explicentur, tamen & magnitudine,
qua omnes alios maxillie mufculos fuperat, tenuiratem compenfat, & pr^terea
tangitur, 5: percipirur ejus per ipfum peclus conatus, dum maxilia diducitur >
uti quidem nuwc , dum fcribo, experior.

Lntus, ut nomen ferr, & tenuis mufculus eft,cuti, & porro adlpi fubjeflus,
cuius inferiores fines disjedi per fummum pedus oberrant (r), ad aliquot fub
clavicuia uncias , per fuperficiem pecloralis,deltoidis ,& trapezii. A fterno ali-
^ui ''■v), & a clavicula orin dixerunt. id non vidi.

Inde colliguntur, in unum continuum ftnirum,& furfum , introrfum ,antror-
fum ferunrur, fubjedlafque carnes, & vafa colli protegunt , ut exigua fedes in-
tima in inferiori parct coUi nudafuperfit (x), In mento dexter finiftrum atcin-
git & decuifac (/).

Deni-

{m' V'A. p. 6. Alhin. p 163. Deuglas . & ftylohyoidtus Ferrein. p, 538.

<n) /f/i-/^. Winslovv n. 847. CO ^-em 1 c p. 547 549 Monro p. 142.

<o) Alhirt. Ferrein. Mem, de T Acad. 1744- p^ <:t) Eufiach tab 30. refjsl. L. II. tab j. mm,,

jj^o. low n. 70. Altfin- P- 193- Tab. I. & XI. f. \6,

(p") Albin. kt. Jenty tab. i. i. 1. Cewper tab. 21. 18.

(q^ Idem. Conf. Perresn p. 538. (u) Dou^las p. 14-

(0 Conf. -Monro \. c. p. 140. 145. Wslther p. fi) C. Aug. a Bernen pentas ohff.

.9. Hinc os hyoldes conatur defcendere , qiianJo (yl WVtnslow n, .571. Lieutaud p. 1^5. I^tf,.

«iiaxjna inferior deprimitur F-ifrgin 1 c. p 55(5. Uougla^ Ig. 34.

^r*) Una ergo aguat Digaftriej veajer pofteiio»

S E C T. l M A N DVC AT l O. 15

Denique m ftcie fibrss quiciem extima? pene trmfvet^si twns mnfK^^erem ai>
te parotidem incedunt , & diffiparse ev-inefcunt {'(). Earum inreriores cum mii-
fculo riforio veniunc in angulum kbiorum , uiterius quam trmaguldris Proxi-
niJC cum triangulari ( a ) labiorum iiitertextae ad angalum labiorum definunr »
Aliquaj intimarum ad membranas margini maxillie impofiras hacknus adti.ere-
fcunt ( ^ ), a fymphyfi pene ad triangularem , & e regioae triangularis . Ite-
rum interiores triangulari tetix ad quadratum ( c ) menti tendunt , ibique de»
fmunr ,

Ita faflus mufculus poterit maxillam deducere (</), magis tam°n labium in-
ferius, angulumque labiorum . Eft adeo en mu^culis , qui trifi:iri.« charadere!n
Cd*) faciunt . Po^-efl viciHim , firmatis mufculis , cum quibus fuperius cohcBrerj
Camdem cutem elevare {e)^ ^

Fafcicuium nonnunquara ad auriculam aberrantem 8i ill. Viris vifdm j bic
omitto ( / ).

§. XV. Dentes tn univerfim •

Maxilla fola manrfucationi fufficit in teneris infantibus (f),quibaR cibi m'^?-
iiifimi foii oiferuncur ( i), inque fenibus , quibus poft delapfos dennes alveoli
contradi evanefcunt , & maxiila utraque in aciem quaindam abit , eallofa ( ^ )
gingivarum membrana te^iam .

Quandoquidem vero maxilla; memSrana , tamen fentienre & molli, obducurr-
t4ar, non poteft homo fruduum o?Tic.uIa frangere , neque offa anmi:^Iium, nequs
duriorem quamcunque cruftam divifjer-i ; ita cibus parum attritus in ventricu-
lum defcendit , quem vires multo rr<oIliores e[us f^cei niimme "-'aieant attere-
re. Et a multis adeo cibis excludcremur , & pkrof^ue parum rede fub?gere-
jmus , nifi Dentium pnefidium Natura nobis addidi^fet. Animoiia prseterea c-ia"
tibus & armorum loco ad occidendam pfs;dam , feque ipfa tuenda ULunfur: ali-
qua etiam ad rcrinendam eam prxdam , ne ore recepra fui?,f.i(:, viva quie fir ,
$i fenfim demum gulam fubeat ; id in pi^cibus (/) {<icq locum habet , ut m !u-
cia, cui curvi denres retrorfum refpiciunr , praedamque de ore fugituram mira
tenacitate reciiierit infixi , Demum cavi deates aliorum animaiium , aut vene-

nuin

{r) Ebfixeh, tab. jo. Alh'n, I. c. Cavvper !. e. natus Rzafcynski lili?. nat fa\. t i p. ^^?» Ad-

Parjom 1. c p 30. de Rhodium Cent. obr. 9» L' eclufe 1. ij. i^.'

(aj ^yimlovv n. "Vi. 573. Albin io. cit. d. & Storck Kinderteraakh. U. p. i^i. Edam n abof

tab 1. p, 193. CouYceHes t. 1. p. Eujiach iah.30. lu fex menfium c.entes Eph Nit Cur De-c. lif.

Cb) Doiighf paj, 14, l^Vintlovv n« 570. Albint Ann •?. 6. obf. 1(58, & feptem Helvvig obr. 1?.

1. c. & ic. cit. g. g, & tsb. I- Courcelles tzh. i, m Ci) Pueros cimi dentibus naios numercfos col-

Qc) Coni. y ■ntoriirum tab. i ad Y l'F 'ilovv Segi Lecktfe p 55. %6. Thofnhy toposr. of I.ee^s

n, 571 & Alhin. p. I9J, Bergen pentas obflf pa». 6cj. BrssL Salm. 1718 m, tebr »7Jj. rn.

{<ij DfJUffht . Sept-^^mb. 1726. m. Dcceinb. PhJ. Tranf. n. i?j,

C'^*) Tn aponeurofirt abire y qua faciei varieiA'* F/of. latur. hift. of ftaffor shire psg. ^71 H^ida>u

tes faciat f^e*dier . ep. 6j £tiam in qu nque Bienfium aborto G. v,*'

C"?) dlhinus p. 194, Svvieten Comment. t 4. p. 688.

(f) Lib. XV. i^h) Moutom p 24. »3

(s^ Nofi valie rarum eft dentatos nafci Jnfaa- (i) Cardan p. 164 J. Sylv-us . ^r.ndsfet !. j.

tes M. CttWi ex<?mpl» , qui ab ea fabrica nom^^n e. 7. l^ais^eri t j. p 448. K,\in M (T IV p. 4.-

iccepit , & C. Papirii Cari/^nis ^ & rahrl-e apui In argue Midigrna apud Jfv?>r.jii?» viper. p. »556

Piiniun l. 7.C. 16, Puer cutn denlibus molaribus Ift ran» iiifcatric* Pliil. traaf. n. 49*»

t4 - ^B, XVniCm TTER AD VENTIITCULUM ,

num futieflum in pr^dam inftillani ( O , aut tubi loco funt , per quem animal

fuccum nutritium fugat (/).

Qiiare natura univerfis fere animalibus dentes dedit: <juadrupedibus calidis ,
puto, omnibus : frigidis pkrifque ; aut certe afperas , ferratafque maxiiias, ^t^--
imm (m) fimiles , jpfafque etiam linguas deneibus armavit, & palata . Sic m
pifcibus fe habet ; his innumerahiles fere dentes in lingua («), in palato (o),
in pharynge ( p ), inque maxillis dedit , multorum fspe ordinum (^). Etiam
in microfcopio vorace animalculo totum os ferris afperis intus echinatum
cft ( O . _

Avibus cartilaglneum durumque Sc infenfile roftrum dentium locum haflenus
tenet, in multis ferratum (s), & in iingua (?), paiatoque (u) demum dentes
pariter retinend^e pr^Edae caufa Natura paravit .

InfeiSlis plerifque dentes dati fuat , forte omnibus . Nam etiam polypi pr£e-
dam retinent, quse femel os ^ubiit.

In cochlea (,;v), iimace (y), loligine (^), lepade (a), aranea (-^), cancro
(<:), monoculo (^) os dentctum eft .

Sic vefpis (e) &: apibus (/) , bombylio (^) grylloque (h) , & form.iccE (/) duo
funt dentes . Bombyci dux 'dentium feries ( k ) ; locufts 4ux (I) , vel tres (m);

libel-

(k) In vipera «audifona Birch I. p. 479, 4S0.
&c.

Cn SwammeytJam jn verme ficario tab. aS. f.
5- Cochleas Kamhoul denticuli aoooo. in maxilla
snferiori , et fex feries dentium in fuperiori Adam-
Jon p. 17.

(m" Ranffi Ja-ohjsus p. 80. Koefel Frofche pag.
3'i. Teftudini Caldeft pag, 1-8. Etiam manati dLio
olTa fulcatahabet pro dentibus Nov. Comm. Acad.
t. 1. p,. 301.

(n) Salmonl GfojjoD.Acl.Upfal.i^^t Bonge p.io.
Liicio iliatum exiguorum denticulorum in media
lingua eft, Vulpi Perrault IILp.173. troft» pi/i.

(o) Qa;dan variet p. ^64. ^rf^^ore/^^ part.anim.
3. c. 5. Aldrovand. parallp. p. 86. in lucio Qol-
lins p 214 Severin 1001. p?.^. 368. in murssna.
In xiphia Barthclin. Ctnt- II. {lift 16. Conf, du
Eamel pag. 158. In palato duos majores in rana
dentes addit J acobaus p. 80. Falatum dentatum
habent, qui ieftis vivynt Nouv. oblT. fur rofleol.
p. 13-
. (p) Trcaae Sylv. Tfa». pag 76. afelii Perrault
ill. p 174 In oefophago fepia Necdiiam 1. c.

(q) Tres_ in Raja Peyratilt 3 p, 174. fex in ca-
re carcharia Aidrcvand. p. 381. 382. In eodem
a duobus ad fex Tovvne apud Rai epifl. Tres et
quatuor ordines , in quorum quovis dentes 30
Spori iri itiner. Novem in fepia Necdham p. i6„
27. Dentes fafciculati in rana pifcatrice Phil.
tranf. n. 4^1. Per os in fpiram difpofui in lam-
yetra Coliins p. 63. f, 4.

{t) mil. microfc. eiT. p. 175.

Cs) Vuliuri Grifoni P.iri/sni , Peyer In multis
fpecifcbus,

V t) Anferi Aldrcvand. 1. 19. p. 107. phcenico-
ptero Parif. tardae Harder.

Ca) In pico PhiU tranf. n. 350. in avibus la-

tiroRris Collins pag. iio. in gallopavone Grevv.
rarit. p. 64. t 6. f. 4. in aqirila Harder obf. 19.
in milvo huflard Callins t. 6.

(x) Dentes habet Arifioteks part. anim. ]. 4.
c. 5. Plirtius L. XI. pag. 625. Dens tinicus , ofto
ilriis et cufpidibus afper. Lifler cochL p 08, Unus
dens femimultiplex Bradlcy acccunt. a^. Dentes
fsrratos connexos in ununi vocat Svv.immerdam
p. 108.

(y) Tricufpis Lifler pag 70. tab. 3. {.&dA -Hoofie
t. 25 f. I.

(z) Centes duos curvi Lifter conchyl. bivalv.
p. a>

Ca; Maxilla dentes numerofi deccm ordinuni
Adamfon p. 29. XvuiJWJHf rii^»» p. 198.

(b) Habet dentes Svvammerdam p. 50. Septem
Gauthier oblT. p. 199. Maxillas dentatas Clercq
Swenska Spindlar p. 10.

Cc) Duo validi Roefel Infeft, Beluft. t. 3. pag.
3,14. t. 56. f. 5. In Crinceilo eremita Fanton anat.
Ed. nov. pag. -ii;;. Add, VVelfch hecatoft. i. obf.
6. 7.

(d) Schaffer Waflferfloh p- 34.

(e) Duo Reaumur Mem. de 1' Acad. 1719 pag.
233. t. !2. f. 1. Mem. pour fervir a 1'hifloire
cics infeiftes t, 6. p. 160.

(f) SvvamT^crdam p. 387.

(g) Reaumur Mem pour fervir a I' hiftoire dffS
Infeft. t, 6. tab. 4. f .4' 5-

(h) Giorn. di Parma 1687. p. 54.

(i) Gould en^lis hants pag. 4. Svvammerdam
bloodlooz diertj. II. p. 43.

k) K. Sw. wetensh handl. 1745.^.1515. Duo
dentes Matpigh. t. 7. fig. 2.

(1) Kundmann p 8. Arifloieles L C.

<nO Zinanni cavallette tab. 4. RahUef. p, 184,

S E C T. L M A N D U C A T I O. i^

libelliB quatuor (k); hirudini tres fecures cornece (o). Eruca habet maxillarri
dentatam (/>), duofque dentes , dentefque duos ficarius vermis (^), ipfis infor-
mibus animalibus echinis (_s) ^ bernaclag (^), & hydrae fui dentes funt («), &
lepori marino tamen gingiva dentata (x).

Sed in his animalibus etiam alio prstef os loco dentes reperiuntur. In ipfo
aftacorum ventriculo dentes tres ( y ) ■, ferrati propriis mufculis redi: tum iri
lerneae ventriculo (^), & in verme afili (a).

Viderur iatius dentium imperium , quam cordis efle ; uti latiflime per ani»
Hiaiia intelbnum regnat .

§. XVI. Fabrka aenthim ,

Fundamentum dentis , in fetu (b) nudum , m aduko homine folliculus eft
(c), ubi aliquam dentis fimilitudinem habet , & in radices produclus, & in co-
rons eminenrias (^), aut aciem . Fit membrana rubra (e), vafculis pleni/rima,
qucE cum muco (/), in fetu magis confpicuo, nervum (g) ^ arteriam (h)^ ve-
namque recipit, piurefve nervos , pluraque vafcuh ; ubi plures (/) radices fljb-
funt . Adeunt ea per propria in radice foramina (^),qus exigua in adulto ho-
mine, in fetu maxima fuerunt y inque puero. Senfus in eo nervo acerrimus eH:,
ut etiam per cruftjm ofleam vitreamve doleat (/),quando ea juftam crafliriem
amifir, Nudu; nei-vus ipfam auram reformidat , Convulfiones ex difciflb nervo
fiipervenerunt , cum dens fecaretur (m) : & ea vulgo nota funt .

Ex fuperficie hujus foUicuii fuccus fudat fub ukima geftationis temporaj qui

pau-

Cn') Reaumur ibid. p. 400.

Co) M/Aralt vademec. p 579. Rondeht p 117,
Sexagjiita notatse denticulis Mem. de 1' Acad,

J739 P« i'»:»'

Cp) Lf/onnet p ^i^

CO iivv^v.merdam t. 18. f. 5.

(s^ Plinius L. Xl.p. 521. Rondelet i^. %\%. Qmn-
«que dentes canini Klein Echinodenn. tab. jr

Ct) Sex lamina? denlafae JSieedham difcov. p.
.^9. 100.

(u) Bohttdfch pag. 91. Anulus 5. dentium coa-'
«exorum offeorum tdem p. 1)0,.

(x) Schoneveld ichthyogr. p. 41.

(y) Roefel Infeft. Beiifi t.3. p. 315. ^,58 f ij.
Wclfcff 1. c. Hanovv. Seltenh. I. p. 1514. In can-
ceifo eremita tres dentes ferrati , & duo alii
Svvammerdam bibl p, loi.

(x) Bohadfch anim. marin. pag. 1.9, idem enim
«il lep,us marinus .

(a) SvvimmsYdam p. 660

Cb) Hippocr Tftpi etpxwi) c-oi.fxu» Fallop. obf. p.

S». 5J' Eujlach de dentibus c. 17. R'olan^tTa^.

ifag. p. 106 Gagliardi de ofilb. p SS. Duverney

Journ. dts «^av. 689. n 19 pofth. p 551. Zod.

II. p. 110. Ruf/rch, thef I. aflf. 1. n. i» l^esbit.

^P 97- Iti nympha afis fiaiilis nalura eASvvam-

mtrdam p. 41 9.

Cc'"' Malpigh. poflhum. p. 5j, Euliaeh. Ci a»
Ingrajfias ad text. V Galeni de cflib. Folkerfho"
ven. junflur. olT, Sermes Eph Natur, Cur. Cent.
III IV.

(d) Cagliardi p. 63. Ungibaven' dentit. feC.
f. IV. a.

(e) Ruyfch. Monro p. I<!i7. 168. D*t'er«e/ p. 551.

(f ) Svvammerdam diff, I. de manill. puer.
feptenn. p iq. Rujifch. Duverney Eujiach. c.
17. 18

( g) Malpig,h. tiavers p. 87. Columbus Etifiach.
C« 11. Galen de off text. 5. Benin. I c

Ch) Euflach. c 41. Malptgh. Ruyfcb. thef. X.
n a7. ./?(»« apud Erndl in itin. Angl. bat.
Fallop. obf p. 5». 53 Colurnbus p. ^4. Vtrheyen
p. 497. Fauchart chirurg. dentift p. 10. Dtt^icrwf/
p. 557. Bertin. I c

(i) Haverf. Eufiach. c 10. Ingr/rJ/ias ^i teKt. V-

(k) Eufiach. Syllab part. corp hum petrop.
tab. 2. f, 9. Duverney p. 559. Eph. Nac Cur.
Cent. III. Nuck Chir. pag 50 f. ■;. VVinsiow
n. 480, Havers ibid MonrO of the bonts p. 168.
Bvrtm. II p 141.

(1) Fidlopius de off". p. la/*. a. in fe iplo obf.
p. 52. Conf de dente fiffo /?^?i«'M de deniib

Cm) C- Bartholin. anat p 466 T Barihnlin»
>anA£. p» 7*7. Conf. Cuvv^er. ad fi<^. t. jj. f. 7.

tiS ^IIB. WllL CIBI ITER AD VTNTPJCULITM .

paulatim cruftam facit (w), qua pars dentis ab alveolo eminus operituf , tenuls
«adcm, & multo fuo denre brevior . In molari circulus primo ferratus , tunc
pene plana bradlea : in incifivis dentibus cavum quafi digitaie eft , in fine fer-
ratum (o) . ,

Sed & ea rrufta pauiatim fuccrefcit , & molles dentis radiculas { p ) natura
oflea comprelienduntur , qus in alveoii ima parte manent , & demum duplex
in dente maturies fe diftinguir.

Interior pars dentis tota offeam ( ^ ) , qualis in isniverfo corpore eft , natu-
ram retinet, laminatam.

Pars exterior (>-),qu£E de alveoio nuda eminet (r*), obducitur peculiari ma-
terie, multo quam offa duriori , ut & limae {s) nonnunquam, & igni (?) refi-
ilat , & in anriquiffimis cadaveribus fola fe fuftineat , quando offa in poilinem
coilabuRtur (rO, neque ab oleo vitrioii patiatur fibi materiem caicariam eripi ,
ut quidem pars oftea {x). Vitri (i ), albi , metailici , fmile quid laabet , pa-
T.rer in angulofas particulas fragilis , adeo dura , ut ignem fubinde cum clia-
lybe coliifa eiicuerit (/).

Fahrica ei fibrofa ( ^ ) eft, ut in dentibus potiiTimum animalium marinorum
vidi , quaies in caverna Scharrzfeldienfi reperta Gotting^ inter tliefauros acade-
micos reliqui . Videas in iis praraagnis curvifque dentibus aibam iapideam ma-
teriem , cum altera alternantem , qua? cinerea , ftriarum parailelarum modo de
axi dentis ( a ) extrorfum ferrur. In offea parte esdem fibrae firmantur { b ) .
In grandibus animalibus veficuiS apparent, qus mucum continent , in id ipfum
denrium vitrum abiturum (c).

_ Certrom aiveolus in fetu ampliftime patulus circa confirmatum dentem con-
njvet ( c* ), ejufque partem unicam , qus radix eft , contraflus continet, dum
virrea nuda & abfque periofteo eminet . Etiam in fceleto liominis adulri , fub-
iatis omnibus aiiis vinculis , plerumque dentes fuis in aiveolis fixi manent : &
ab eodem elatere fir,ut dens aiienus aut proprius in alveoium fibi aptum nuper
Inanem repofitus comprelieadat { d ) . Supereft etiam poft confirmatum dente^n

haec

Cn) Euflach. J/inke I. p. 19. Meshit ofteog^n.
P- SJ. t- 3. f, 14. 15- jiihin. adnot. L. II. t. i. f. 5.
7- t- 1 f. I. &c.

Co) Ccnf. yllhin. jc. cit. t. a f »3.48. 49.
Cp) Conf. G^gi>.irdf p. 64. Vngehpver p, 7.
Diiverney p. 553. Joum. des Sav. i. c. Alhtn. t.
I. f. 13. sdd. 19. &e. t. 2. & oiim add, Riolan.
Srart. Ifa^. p. 107.

Cq) Kabet fllW/^fgA. t.i. f, 3. Tn brutis lanvnata
eft Diiitrntv Jcurn. de.<; Savans 1. c. & Havers
p ■84.'K'on in homine Gagliardi p. 58. 59.

(r) Birtin. t. 2. p. 141, add. Winsleiu n, 480,
U.ivers p. 83.

Ci"*) In r&dice fupreir.a aliqua eR , fed tenuis
Biftin. t a. p, 145.

Cs; Arifioteles hsfl, .inim. L- IIL c. 7. Havers
p- 78. Euverney p. ^^g

(t) Plinitii L. VII. c. 16.

C") Ir, catacombis Voyag. hiflot. t. i. p. 153.
Et m puella, cui coftae emollit», offa cerafimi-
iia , firmi fuerunt dentes .

(x) Ludisuig ae can. dent.

{i) Vitfca criifiia dentiui?! folvitur in fgirStu

nitri fumante ; additoque oleo tartari per deli-
quium dejicitur impalpabilis . Non habet paren-
chyma , Cve celiulofas telas inter laminas offess,
fed eft quafi coafti iiqucris congelatio, Hsnffant
Mem. de l'Acad. ann. 1758.

(y) Gagiiardi p. 6i Rhod Cent. 1. obf, 96. In
crocodilo Jefuits Siam. p. ii.

(2) Winslcvu n. 481. Harvers p. 79 Gagliardi
p. 60. tab. 1. f. 3 Malpigh pofthum. p 53.
t. I. f. 4. Hifioir. de I' Acad. 1699 p. 4I' 43»
Fibras habet in lupo , urfo , caftore Roberg. off.
tuberof.

(a) Tranfverfim Gagtiardi p. 60. Mem. I. c.
p. 4!. 43. Nuikius . In molaribus eae fibrse tranf-
verfae funt , in acutis dentibus ad apicem ten-
dunt Havers p. 79.

(b) Gagliafdi p 60. Mem. 1 C. p 41.

(c^ Mem. de 1' Acad. 17^4 p, 433 Pafta mol-
lis in bobus Bourdet Recbercltes t. 1. p. iS.

(c*) Fauchart p. 15. Duvemey p. 563. Journ.
des Sav. 1 c.

Cd) Kv^/ef p. 71, Fauchart , Pfaff Duverney
p, 5153. La Mette i. p. 99.

i^ F C r. r. M A N D U G A T r O . iT

hsc narura cor.traclilis alveoli . N?im ubicunque dens amitTus eft , ibi -alveolus
evanefcit (e), etiam omnes in fenibus , unde ilia maxi^liE , quam diximus , fe-
niiis anguftia. Sed & gingiva (f) contraaa dentem. comprehendit , & aliquan-
tum, fed multo minus , "nervuli , & arteriol* radices fubeuntes fua cum cellu-
iofa tela (^ ) ad dentem. fundandum faciunt .

§. XVII. Clajfe dentlum hutfohs .

Tn maxilla utraque hominis eo modo hi dentes firnjantur , ut in profando
offeo urriufve msxilliE alveolo radix defigatur ; & corona, uve pars n-jda deti-
tis radici ad perpendiculum infideat . It-a vires in morfu integre expiic^nrur ,
Tantum adnotatum eft , maxillam inferiorem paulum intra luperiorem fc^ reci-
pere ( /^ ) , ut dentes fuperiores una aliquanto anteriopes fint : in chinenfibus ,
ut paffim lego, etiam magis,& in nonnullis fa^iebus , qualem matronam coram
video .

Mobiles funt m paucis animalibus , infeftis , rana pifcatrice ( / ) , turfione
(k) dentibus veneniferis ferpentum (/) ; in pifcibus fere ejufdem cum maxilla
continuars natur^ . In homine & quadrupede diverfi a maxilla , fed ei cum fir-
mitate infixi .

Eorum in aliis & aliis animalibus alia eft fabrica . Sunt, quibus unicum den-
tium eft genus ; funt , quibus plura . Komini tria funt , inciforum , caninorum ^
moiarium {m).

Inci/ivl dentes (w) homini cum anim2]i.bus §r herbivoris (o) , & carnivoris
i p ) communes funt , cum fuo robore tamen dentium minirni , & debiliffimi ,
in maxilla fuperiori (q) majores , interiores etiam maximi (r). Numerus in
quavis maxilla (j-) quatuor (?).

Commune eft ipfis radicem habere unicam , conicam , compreffam (w), re6la.
depadlam ; corjonam yero , qu^e in aciem fcindentem fenfim attenuatur.

In eo porro corpcre anterior facies plana pene, & modice convexa (x) eftj^
fi^ura fcre qus parabols , cuius axis deoffam refficiens aciem facit.

H^I/er Hyjlolog. Tom, Vl, C Vo-

{e") Ruyfch. obf. 82. Duvsmey p.j^j. Chefelden
ofteogr. t. 6 f. 4. 5. C. BarthoUn inftit. anat. p,
4<53- /J Hire Hift. de 1' Acad. 1699 p. 41.

Cf) Bertin t. a. p. 141. Havers pag. 83. 85.
Monro edit. II. p. 165.

Cg) Frbras vocat Duvsmey p> 367. & teodi-
neas p. 568. '

Ch) Evfljch. c. 13. Bevtin. X %. p. 54.6 /llbln.
de cfT p. 5. tab. 1. f.j-.jKe t. 5. f.i. 3. Mou^oa
odontotechn, p 133. Etictn in carnivoris Duvir-
«ey Novelles decouvert. Tur 1' ofteol. p. 10
P^TjOtf t 6. in fele . "^t in herbivoris , uC in
■ caiiore Eph. Nat. Cur. Dec I. arn. 2. obf. 231,
Buveyney Nouv. obf. fur 1'ofteo!. p. 17.

C') E*tt, apud Charleton onorjiaft pag.74.phil.
traof n, 491.

Ck) Tyfort p. 33.

U) Kkin berpetolog. p. i|. 44. In cerafle
H-ffel^ui^ Paieftin p. jn.

(m) Habet eas cla^Tes Arifiotehs part. anim;
L. IU.ci. Rufus L. I. p.i7. L. II.p 49.

Cn) Ti/xui Galen, text. 3.

(o) p.aminantibus in inferiori iraxilla , dentes
ut homini , in fuperiori nulli Fabric. variet.
yer.trjc. ?• 118.

Cp> Urfo , caiii &c. incifivi fex Di^Vt-rwf y N»iiv.
obff fur rofteol, p. 9.

(q^ Winslovv n. 468. A!l;in- p. 4 tab. I.f. !.
Jii^t. 3.f, !. Add. Bertin. I. C. p. iJ^i. Andrf
orthoped. 11- p. 170- »7«-

C) Bsrtin, p. 247. Winslovv 1. C. Albin. I.
4. In maxilla inferiori quatuor jncifivi dentes
potius Kquales funt .

(s) Tantmn duo , fed latiores Palfyn c. 9,
0eng3 Anat. Chir. p, 84-

(t) Perinde fimije Blaf^ PariJ. Tyfon. pag. ip

(u) Bsrtin. p. 243,

.^) Idem p. 244 Albin. f. 3,

38 LIB, XVUL CIBT ITER AD VENTRICULUM.

Pofterior , qu£e linguam refpicit, triangularis eft , & excavataj rulcifque non,-
nu'lis fecundum longitudinem percurfa .

Narura in mordendo eft cunei . Cum enim ea acies^ qu:2 cibum dividit , te-
nuior fit , crafifior ea pars omnis j qus ab acie ad radicem pergit, tanto acies
plus itineris faciet , quanto tenuior eft parte crafTa ^ qu» radici eft propior ,
erunrque vires inciforis denri^ in acie, ad vires radici rcfiftentes,ut femidiame-
ter bafeos ?d dentis longirudinem i^*)-

Tamen cum parvi finr _, & tenuis_acie<: ^ & obnovia ruptroni , folent ad ea
corpora dividenda adhibe=ri , qu?j minus refiftunt , ad carnes adeo , & fimilia
(difcindenda .

Incifivorum in loquendo princeps eft utilitas ^ neque abfque iis liquide pro-
nuntiatur.

§. XVIII. Canim, ~

Homini dentium fabricR magis nd berbivora animafia accedit ,

Canlnus primo in urrovis maxillfp utriufve latere unicus eft , u? ir» univer-
fum Caninos quatuor honTo hpbeat. Neque ii fatis funr (imiles eorum , qui eo-
dem cum. nomine funt in quadrupedihus de raptu viventibus (/). Neque enim
aut longiores (?) adeo rthquis funt, aut curvi. Herbivora ( .? ) anim.^lia rumi-
rjanrii hac tota claffe cartnr ; carnivora ea prsdam potilfuTium enecant y & re-
tinent , in pifcibus , in ferpenribus vuhius venenant ib).

Homini media eorum inter mohires & incifores narura eft,rainor nempe co»
rona, quam molsribus magnis, quam parvis potius ma)or,cfaflrior qaam incifo-
ribus, non tamen in aciem , kd m coni comprefll fpeciem ftftigiata , quem vc;
rum acumen terminat , facie anreriori plana ( c: ) , & triangulari ; pofteriori
rbomboidea (^Z), & fulcis inf:ripta ,

Radix longior (e) quam reiiquis , & potliTimum fuperioribus , ut \n finum
filghmon (/) nonnunquam penetret ; fimplex eadem {g).

Kobur, quam incifivis, majus eft ob teretem naturam , & craffiriem in ver-
ticem contratlam j ur tota vis denti im.preflfa i:i unum pundlum uniatur.

§, XIX. Molares {h),

EJufmodi dente?; pifces aliquot habent , ut cyprinus (/), fcarus (^), fargus,
-aurata j dentex (O? tum quadrupeda herbivora (w) i qui enim in carnivaris mo-

lares

(V*) DefafuUevs Courfe of exper. phil. I. p.
a!4. 117. i' Gravefand^- Philof. Nsvvton Inftic.
T. 388. Varign^tn Mecan t. 2. pag. 161. Svvam-
Werdflrr hibt p 145

(y: Evj\a(h. c. 7. Simise jsm: longiores fi'nt
^uveiney \>, 10 Pririf. & nurtiero fuperant Tyfon
p 1^5. 'n pypinjpo fimiliter ut in homine fe ha-
ient T\fon ibid.

Cz) Duverney 1. c. p. 9.

(a) Idem p. 12 Neque elephas p, Jo.

ib) Siverin. viper. p. ajj, 240, 418, Coitet

(r. } Stte f. 15. 5.
(d) Idtnv ibid. i, £„

(e) S^rfin, U, p, 24?. VVfnslovv n. 471.
(f ) Bertin. \l p. 309 VVinsinvv iblJ

C§) Rarg duplex , triplex Fauch.nt t.ll. t. ij.
i. la. ij

(h) Toju.'pioi nslen. text. z.

(f) Parrauir efT. t. 3 p '7j-

(k) AriPoteles part. anim- JII. c 14 Plin.l,.
XI p 62'.. Rondelet p. \6^. reliquis ferrati .

(I) Pbil. tranfart n. 119.

(fr) Dtjverney 1. c. pag 12. In equo Idem
Wouv obflT &c p, 15. elephante Moulins p. 40=
Dav^fney p ao Recte ad o corniia habentium
nuHum dentes ferratos habere Phniui edisit L
XI. p. 611.

S E C T. L M A N D U C A T I O. ig

lares dicunfiir,ii vere rrifidi (n),omnino ah humanis diffident : iis enim coro-
Hffi fncies , qua fodalem alterius maxillje quifque dens refpidt, plana eft omni-
no, & pene quadranguhris. Frigidis quadrupedibus dentes ferrati funt (o), ttt
carnivoris, aut certe acuti .

In homine molaribus quidem commune eft , latas habere coronarum fuperfi-
cies , 8c aliquot fcrobibus & eminentiis exfculptas , corpus pene paralielopipe-
^on (;»), radices fazpiffime plures . Eft tamen inter eos dentes non obfcurum
difcrimen -

Anteriores five minores {q) movales latera faabent complanata , & corons^ni
tranfyerfim j ab anterioribus ad pofteriora latiorem , naviculaj fimilem , duabus
(y) eminentlis diftindiam , anteriori & pofteriori , vallecula divifis {s) . Exigui
funt iidem ,<^ caninis potius minores {t) . Radices in fuperiori primo una {u) ^
rarius du^e (a:), in inferiori primo una (/) , vel rarius etiam duas {^)- In fupe-
riori altero una (^), rarius dnx {b) . In fecundo inferiori una (c),vel duae {d),
Eae radices in alveoli fui peculiares recelfus divaricantur , -& frequentius in fi-
pum maxil!?rt:m penetrant (e).

Fofteriores &: grandioies moiares tres (/) funt, quando os dentibus plenum
eft , fatis fui (imiles omnes, plana quadran^ulari parre , qua: vitro illo tegifur,
pyramidibuF quaruor, treviter conicis, diftinda , & incerjedis foveis (^), ali-
qusndo etiam quinis {h).

K^dwts horum dentium funt duaz (/) , tres (,^) , etiam quatuor (/) in fuperiori
maxiila ,deiaique quinque (w) , divaricats fecundum naturam, tamen etiam con-
vergenfes, in curvirat-e fua fe refpicianr. Tn fijperiori maxilla numerus radicum
faepe (") unuace fuperat radicum in maxiiia inferiori numerus.

C 2 Ulti-

(n) Leoni Parif. Dwjerrey ibiJ. Leoni , tigri,
cani , urfo Duvtmey 1. c. pag. <?. Lynci Aldrov.
Quadruper^.L p.9j. unciae Cajts can.britann. urfo
Duremey ih\A muftelje Aldicv. 1. c. p. jli. So-
rici L/n«. anin'.. fucc p. ii. muri Aldrovand quz-
drup, L I! c 4^1 vefpeftjiioni Linn. 1. c- pa?.
8 phocap Eph Nar. Cur. Dec. L ann. g. io ohf.
gS. Aihin adnot. L ? \>.f7 etiam rimifs Rinla».
fianz o(K'ol c. 6 Tj/fcn paf:.6',. ut foli pygmaeo
finc haiiianorLim Jimsles Tyfcn ibid.

Co) Arijioteles part anim. 1. 4. c. 11.

(p) VVimlow n. 474.

(q) L^cm n. 47? Bertin t, i. p. ijr.

(r) VV «x/ovv nu. &75- Eifjia:h. c 8. P?//y«
tab. 1. f, 4 C liiternam et «'Kternam Bi>tir. IL
p 151. ea-1em puto nobifcum fcniu . Noirnunquam
tres VVfnshvv .

(s) Euflach. c. 8.

(t) Ja ke 11 p. 13.

(u) Palfyt tab. i. f 4. C. Eupach. c.io, Una
cmnibus , certe plerumque Bertin. p. J52.

Cx) Albin.p. 4 Enftach. t. .^7. f. \o. pro per-
yetuo ^f/a/ L c. XI Tr,gya[f t 5. VVinslovvn.
477 Tres pro raro exemplo F.suchart p, 9.

Cv) A^^bin. Euftach c. la. f. la. perpetuo /«♦
grnjfias . Vefal.

(z) Euftach. f. la. Ingraffias text. II.

Ca) Alhin. Eiifiach. c. 10. pro perpetuo c 11.

(b) Evftach. t. 47. f 10. c. lo pro raro Ve/i»-
/;«j . DujB confufae .> vei iinita radices Monro ed.
nov. p. 11^4

(c") E^ftach. f ij. Idem pro rariori c ii 7>i-
gva[fias . VtfaL Mamo itidem ,

(d; Euftach-tts .

(e) Bertin, T. II. p. 309. Inde morbus fiflulo-
fus Fauchjrt I p. 450

Cf) Birtin t. £. p. 131. VVinslovv kc.

(s) Bertin. \, c.

Ch) Idem IL p. 15?. VVf^if^ou n. 47;. Etiat»
5n fetii vidi . Adde M.^lpigh. poilh p 5.

(i) In maxilla inferiori Euftach, tab 47 f. 11.
Vefa!.

(k) Euft.^jch tab. 47. f. 10. Tertius fere ita fe
lubet Euftachius ,

CO In quarco molari Albin. p. 4 Eufiarh, In»

Cni) L.Tr/tjs de dernib, p 55- f- S- E>^ftach. FaU'
ch.trt p. 10. t. s7 f- 7- 8

(n' Janus Djm^fcen. p 40S O^haC. pag. 141.
Avicenna p, 96 Vs/j/. L c XL E^^f^^.c^^ius tat».
47. f. IQ. !i. Car^. Ifaa; pa?,. 45. V Ecl->f<. i?%.
33 Chefeldcfi ofteOi-^j C. 1 P»--. in CdfvY^ . ^ovi

cgnftanter VVinsSovv n. 478. Eujiach. c. XI,

zo LIB. XVIIJ. CIBI ITER AD VF.NTRICULUM,

Ultimus, qui ftro (o) cum fsepe erumpat , Sapientite dens didus ed, aliquaii-
^o (/') iiajcam radicem habet .

Hi dentes lati cum fint, 8>c vicini , peneque fubjedi hypomocblio maxiilx ,
-forriter duriffima qusque conterunt 5 moluntque : iidem tamen longe , quam
reliqui citius carie corrumpuntur, & decidunt . Etiam prius detritis mucronibus
complanantur iq) .

Itaque in homine adulto triginta & duo (r) denres {xtTit ., de quo numero
iaon raro unus alterve deeft, de ferolina clafTe , rarius aliquid accedit (j),quan-.
do fex molares funt . Eft etiam ubi duo plurefve dentes , fucco offeo effufo
conferruminentur (?) in unum , manifefto exemplo, non ex periofteo, quod hic
;»ullum eft , dentes vegetare. Eft- ubi omnes dentes dicuntur in unum coaluif-
fe («)• Reliqua rariora exempla omittimus , dentium in palato {x) natorum,
duplicifve { y) feriei , dentium cum duabus (^ ) , & tribus {a) coronis, dentium
jma ffarte fui rotundorum (/5>), inverforum , ut corona feorfum refpiceret {c);
lc alia id genus .

^^' §. XX. K/frteria venieque dentmm fuperwmnt,

Cuique radici una arteria {d) data eft,quEE per proprium forameft follitulum
fubit , & per periofteum internum , quod fuit foUiculus , ramis fuis dividitur.
Truiici horum ramorum nuper fatis innoruerunt .

In maxilla fuperiori plures funt , alveolares pofteriores arterias , tum 'mfra'
■^rbhahum rami .

*Alveolaris arreriae alter truncus in offe maxillae & gingiva antrorfum proce--
tiit : alter , qui huc perlinet ramus pojierier (^) > dentalis , in parte pofterioris

finum

(o) Vigefimo anno, vel demum in fenio Ari-
ftoteles de gener. 1. 5. c. 8. Vigeiimo quinto Se-
ve>f'n. nov. obf c. 17. Vef.ilio anno ^6. dens fa-
pientia erupit Id. !. c. CiuadfageCmo anno Pau-
th. I p 155,. QundragefiiTio tertio Cnrdnn. in L.
•7fo(}:t$ Pietro della Valle in sesypto Voyag. t. 1.
p 404. Quinquagefin-.o fexto Fauch.^rt 1. pag ji.
Septupgtfiino Bohmer oftecl. p. 185. Oftogefimo
Ifag. snat. c ;7. & 81. anno Hcfmann Idea pag.
300 Oc>ogefimo tertio Bartkolin. p. 730.

Cp) VVinslcvv n. 478. Bertin. II pag 154.
E^jiach. Fauch^vt X. 17. f, ao. Duas tamen vel
tres , equidem unitas & conjunflas vidit V EclU'
fe p. 3i. quatuor Albin. p. 4.
(q) Bertin t. a. p. 153.
(j^ PoUux p 200.

Cs) Dentes J3. Celumhur p. 34. Dentes 33, &
34. vidjt Favchayt Ed. II. t. 1. p. 3. Dentes 16.
et molares 14. caninos duos , incifivos duo , prse-
ler numeriim Bourchu recherch. 15. Deotes 16,
et molares »4. Jngrajftas text. 2.

(t) Tres quatuorve connati Euftach.c.i<).M\x\-
*'i ut tres tantum io masilla fuperiori dentes ef-
ftnt Genga Anar. Chir.

Cu) PYfrho dentem fuiffe unicum lineis infcrt-
fntnf^., ^ fturypiolgfr.o cypriorum re^i , & alii

Jiominibus Plutarcbus & Pcllux p. loT. & '^yufi^
R filio Plinius l. 7. c. 16. In elephaiste njults
coron» & multas radices in unam maiTam coale-
fcunt PhiJ. tranfadl, num. ^45.

Cx) Rzafcy*^f^i n. p. 455. Flin. !. ii. p. <<is.
Rtiyfch. cat, rar, pag. ^77, Ettfiach. \. c. S^^ding
difp. p. 401. qui in porcis funeftos elTc monet .

(y) Dcmfier I. pag. 437. In utraque maxilla
JVlw.nik p. 144. Piinius L. XI, pag. 613. in Ti-
Diarcho Nicoclis f. In Ludovico XIII. C. BarthO'
lin. p. 4<5+. Habet etiam Melanckthon. apud fi/o-
lanum p. 481.

(z) Sue tab. f. 15.

Ca) FuUfb.irt II. t. 17. 1%.

(b) Larin p. 18.

Cc) Pollich increm. oC p. ij. Aihirs. c.9. Pah-
fyn c. 9-

(d) Solae jnter offa maxills habent venas Hij^
^ccrates fjnpi cf.p^x^cov J? (TUpKOiV .

(e) Fafcic. ic II. tab art. max. intern. Aod-
not. t. et Gttnz. art. maxil!. pag. 31. breviter ilte
et Bertin II. p 369 170. 398. et Janke II. paj^.
3J. et Dvverney porth. p. 558. Ct Faucharf pag.
10. ec 111. Mehsl *'« fifru. Quinl. ?ar. n. 71. p.
63.

S E CT. J. M A N D U C A T I O . ^21

Cnum maxillarem faciente (f) can^lem in cflfe invenit, inque eofuper dentium
poftremorum radices antrorfum tendit,& ad alveolos eorum,& in radices dea»
tium (^) furculos dat , minime obfcuros , mohrium^ caninorum , incifivorum .
Pergit jdem per canalem fuper dentes incifivos , & ils paricer furculos dat , &
denique in nares exit (h) . Ab eadem arteria furculi fiiium Hlgtnori fubeuntO'),
in cujus fundo nudus nonnunquam nervus apparet . Eft ejus etiam cum palatina
arteria anaftom.ofis {k) •

Infraorbitalis arteria furculum unum (/) , duos , tres (m) perproprium canaient
fecundum finum H/pnort deorfum mittit, nonnunquam in eo finu nudos , cui
ramulos dant . lidem cumdentali (w*)arteria coujunguntur,& eorum aliquando
prior folus anteriorem dentalem edit , quas incifores (;?) adit;alias & admorales
ramos mifit (0). quem quidem ramum non reperi , neque ideo rejicio .

Inferiorum dentium unica eft arteria, a maxillari nata interna (p) . Ea trun-
co fuo inter pterygoideos defcendir, emittit ramum , comitem buccinatoris mu-
fculi ; alium ad pterygoideum inrernum (^-^^alium furculum per fufcum maxil-
Ix inferioris (r) , cura nervo ad mylohyoideum mufculum iturum (s). Demum
ejus truncus per canalem eius oflls pofterius fubit (-0, fubque dentibus antror-
fum migrat , deque foramine mentali ad dentem moralem anteriorern primum
quidem trunco fuo ad faciei mentique' mufculos exit cum labiali varie inofcu-
iatus («) ; ramo autem minori (x) fub inciforiis dentibus ad mediam fynchon-
drofin pervenir, obfcuriori , perque diploen eunte canali fufcepta. Non eft exi-
gua arteria, 8c divulfa periculi plenas biEmorrhagias fecit (/). .

Ad radices dentium molarium , caninorum & incifivorum, uti de fuperiori
maxilla didum eft , fuos emittit furculos .

Vena; arteriarum funt comites , nondum a quoquam pro dignitate defcriptae,
la maxilla inferiori vena proprio canali fub arteria utitur .

Nervi in univerfum arteriarum comites,nifi quod fubinde alio, vicino tamen
caoali continentur, veniunt in maxilla fuperiori, & a fecundo ramo quinti pa-
ris, fodales arteriae dentalis pofterioris (^): & ab eodem trunco , quando jam
crbitam fubiit, five ab infraorbitali (a) , & anterior nempe ramus (^), comes
arteris, quam diximus, & pofterior (c) ad molares dentes .

Rami dentales inferiores funt a trunco tertio (d) quinti paris . Canalis , quam
arteriofus fuperior, vicinos alveorum , inque ipfis aliqaando alveolus nudus eft
(Oi rami, ut arteriae, deates adeunt.

§. XXI.

(f) Farcic. 8. p. 17. (r) Bertift. t, 5. p. ai7,

(g) Beytin. p, 170. kJ^. (s) Fsfcic a. 1. C

(V) Fafc".c. 8. 1. G. 14. p. I67. (,t) QDlw-^nhv.s p. 18 1. FaUcp. p_ 131. Davirnty

(i) Fafcic. 8. p. 17. p. ^^7. Fafc. 1. tab £rt maxili. int. A. J' not.m.

(k) Fafcic. 2. 1. c. (11) Fafcic. 1. 1. <:. tab. art. lab. Q. Fafci*.,8.

(1) Fafcic. 8. p. 18, Bertin. p. ^76. j68. 414. p. 16. Columhus . Lieutsud. VVinsIow n. 61.

Dfvcrney poflhuni p. -JsS. Fauchart. (%) Janke i. p. 31. Monro p 159.

{m') Tres facit Cl. Janke ., et anteriores duoS iy^^^Solingen operat, p. 3SI. et foxte -^hriflinUS

liem oflT. max. feptenn p. 33, 34. Cent 3. obf. la.

(m*) Fafcic- 8. 1. c. (z) L X. p. 143.

(n) Bertin. p. i/ii). Jattke . Duverney , (a) Ibid.

(0) Pofleriorem ad molarem tertium , quartum (b^ Ibid.

JenkH ibid. f. 6. p. 34. (c) Ibid.

(p) L. X. p 77. (d) P. 144,

Cq) Gunz. p. 13 Fafcic, II. I c. Ce) Bmin. t. a, p. 178.

22 LlB. xrni. CiBI ITER AD VENTRICULUM.

§. XXI. Biiccce,

Non poteft manducstio plane inteliigi, nifi mufculi cogniti habeantur , qui
cibum dentibus fuhi-niniftranr , funt autem ii , priEter linguales (/) dudum di-
ftos, mufculi potiffimum , qui buccas gubernant . Eo nomine intelligimus he-
mifphasrium fere , cure & extus tedum , & intus , interque utramque cutem
carneum , mobiie , varieque figur?bile. Id velum ab ode mal* jugoque , & a
nafi radice, feptoque, & a naribus defcendit . Dentes utrofque prserendic , ut
mobile diftet ,demum.que in maxilla inferiori iate fecundum ejus marginem in-
feriorem in cutem redit.

Media fiffura finditur, qus dentibus brevior, ceterum parallela, refpondet
concurfui utriufque feriei .
_^ Pars genarum, proxima utique dentium ordini , tenerrima cute rubraque te-
gjtur, & molliter tumida labii nomine venit ; iabium vero vocant toram mo-
bilem partem, cutaneam, carneamque, qua? hinc os inter eft, &: nafum , inde
inter os &: maxillam inferiorem . Otrumque labium plica elevata internfe cutis
in fpeciem ligamenti ad gingivas firmat(^). Inferius minuseft {h). Infralabium
inferius ad maxilla2 finera medium menrum eft ; gen^ dicuntur , qu£E & ante
os mali , & fub en fecundum labiorum latera tument .

Cutis exterior in genis & ipfa tenuis, & pra^ter folitum plena eft vaforum ,
quiE per epidermidem plurima peilucent . Eadtm nitetaut retento fanguine,aut
vehementius impulfo, ab jra, a pudore , a gaudio, a defiderio.

Interna cutis cum tenera epidermide (/), mulro renuior (^) , fimplicior cute
externa,membransque fimilior eft . Ei cuti , uti alias repftetur, numerofiflims
glanduis ovales incumbunt, quam late labia, gen^que & mentum patent .

Inter has buccas & dentes maxillafque cavum eftjexterius quafi orisatrium,
quod fponte connivet , ut bucca: dentium fint vicinilfima; ; (td varie aut rece-
pto aere, autmufculis agentibus, buccs poffint, vel ab offibus diduci , vel vi-
ciffim apprimi ,

A vero ore hoc cavum dentium fcpto feparatur; eo aperto, didu6ia maxilla
inferiori , buccarum cavca cum ore vero conjungitur Poteft ex oris pofterioris
cavea (A*) iingua exire, adque ompe puncfum jnternum buccae applicari .

"^ . ' §• XXII. Bticcarum mufcuH . Labil fuperloris Imatoxs .

Eorum primis fuerit, quem defcripfimus nafalis lab't furerioxis (/), qui id
labium totum furfum vertit, etiam extrorfum , & narium meatui applicat, ut
eum meaium claudat . Lacrumas exprimere alii addunt {m).

Sequitur is communis labii fuperioris & alarum rearium leiator (n) , qui ab
orbitae margine inferiori , & interiori (o), aque offeo maxjll^ fupenoris pro-

celfu

Cf) L, IX. p. a8o. feqq. (!) L. XIV p. 93, Ccc^rcelles tab. i. lit. L II.

Cg) Morgagnus Adverf. L p. 3. lit. ), t 3. 1. L

Ch) Duplex in fuperiori labio Ruyfch. thef. a. (m) Bergen pgnt, obf n. l

aff. a. n. 5. (n) jiihin. p. 151. t. 1. w s. y. t. Ji. f. 'o.

Ci) Monro Eff. of a Societ. at Edim. t. 3 p. Sant^yiri. tsb 1 S. n. 4. Ci. hieutiud psg. i^4'

318 Caffebohm in pofthumis, Eujiacb. tab. 41. f. i, Q_u:ntUS Ve/alii ^ F.tllo^»

\.)0 Tunica exfanouis oris interni , lingus ,fau- p. 67.

Cium, laryn^is, ?,a!K Orii>afius p. 46, (0) Courcelles , ' ' ' "

Ck*) L. IX p. aSj.. '

i- E C r. J. M A N D U C A T T O . 29

feffu nafali (p) ^ fuipra ligamentui-n mufculi orbiculsris palpebrp>rura & infra
idem, dupHci principio natus , paulum extrorfijm dercendir, emiflfa nafali por-
fione , fibrifQue exrrorfum declinantibus , & dirperfi.s extrorfum , in cutem labii
fuperioris inkritur, inque orbicularem labiorum. Ea labium fuperius ( q ) ele-
vat, os aperit . . . . -.

Aker Leuator labli [vperloris proprius (y) a margine inferiori , interiori , or-
bit^B fecundum. priorem narus , fimplex aut duplex ( s ) de^cendit introrfum ,
inque decuffTm priori'? mufculi , cum quo tamen etiara confundtrur, per la-
bium fuperius fe difpergit , latus & brevis . Id labium elevat , & fimul os ex-
trorfum ducit .

Non eft valde rarum , %undum emfmodi mufculnm propiorem (t) offibus ,
ad inreriora Levatoris communis , quem continuo dicemus , ab oife maxiilaj
peculiariter ditto, fub foramine infraorbitali nafci, inque orbicularem labiorum
fe immitrere .

Fafciculum alias diximus {u) , qui ab orbiculari palpebrarum mufculo , ad
pinguedinem, etiam duplex & triplex fe difpergit.

§. XXIII. Zygomatkt ,

Zisomnttctis ma/or, ab omnibus receptus , oritur a facie anteriorf oHis mala;
(x)y pene ?,d radicem jugi , fimplex (/), fi^ffus etiam & duplex (<) •, atque
triplex (a); defcendit oblique , inque angulum oris venit , in quo labia com-
■irittunrur, atque in labii fuperioris orbicularem labiorum (<^), inque triangu-
larem labii inferioris finitur, ut cum fuis fibris defcendat (c) , nonnunquam &
in quadratum. (^), & in buccinatorem (e) ; aliqui etiam fafcicuii per adipeni
ad oram triangularis evanefcunt , aut arcu faflo in riforiumx refieduntur ( / ) .
Oris angulum diducit , furfum & ad latera , os aperit, genam m tumorem^
congerit, ad rifum confert.

Zygomaticus mlnor ( g } oritur ab oflis mala? facie anteriori , magis ad inte-
riora, five propius nafo, fupra priorem ( h ) -. defcendit fimilis, & immittit
fe ( i ) jn labium fuperius, ejufque orbicularem , conjunClus cum e)us labii le»
vaiore ( ^ ) .

Officium, prioris fere idem repetit , tantum , ut labium fuperius folum
regat ►

§;, XXIV.

I^p) Alhini taB. XI, a. b Grande portion cfe (z) Cpmpofitus VVinihw n 559. duobus fa-

1' inciftr VVinslovv n. 56J n j Lieutaud p. 164. fcictilis iDfertjs E'.ehmer fafcic, obf. pa^. 8.

(q) Mbtni p, ija. tab. '. i i. Santorin %. g (3) Morf^sqn, adv. 11. p. 19-

(r) klbin. p, 155 t. I XI f. 10 t. LCrvvper (b) Santorin Mbin. 1. C. f. ij.

taf). II, II, n 14- S-.ntorin, tab. i, R, CourcslUs ^(c) Cant. t l Mbirs. pag, 157. Eufiack Saa->

F exterius Eufl.uh ibid. Autre portion de l' in- tcnrT Albin f. 10. m.

Cifif VVinslovv a i; 63.. N. 1. CL Lieutaud „ (d) Sanrorirf. m. Mbin^ f. 10. rr.

CsO Mbin. (e) Mbirt p. 137 f. 13. VVmslovv n. 559.-

(0 fln inufculus parvus rolundus ex cavltate- (f ) Comeelles tab. i. G y. L. Santorin. x.

ofSs mal£e Habicoe D. V. Left, !o. (s) VVinsIovv n. 560. Mbin. p, 135. t, li. f.

(tt) hli/in. tab I. 1. 11. g Santoiin. o.L-eutiiud 10. i. b ^antorin. t i. Qu Parfons l.C. g. VV^/-

P- 16^. Add Chsfelden anaE. p. 76. Cant t. 3. ther pa^. 5. Euflach, t. 41, f. i. an non fafcicu-

f. 1 Fsrfons f. c, n» lus ad lev-atorecn Msrgu^no diftus 1. C

(x) Mbin. tab. 11 f. 10. (h) EuPtach. hlbirt.

(y) Simplex Et^Jl.tch. t. 41. f. 1, Covvper tab, (i) riios facit Qouycelles tab. I. E. E.

js H. »0. Ccurcelles lab i. G, Santorin. Klbia, C^) A/s/ra. Eufladf. VVinslovv,
p. 157. Ub. ii.f. 10, II. ji. ij.

24 LIB, XVllL CIBI ITER AD VENTRICULUM.^

§.• XXIV. M^Jculi lablonmz CQmmunes aliqiil ,

Levator labwYum comnnmis (/) fatis late oritur fub foramjne (»0 nervi in-
fraorbitalis, ex foveolis ofTis ma^ciihris fuper alveoios dentis canini , primique
inciforis, & inde introrfum , etiam divifo ; ut fape vidi (w), vel triplici (o),
nam & ita reperi. , principio : defcendit inde pene redus ; anguftior fit,ck par-
tim in orbicularem labiorum continuatur ( /> ) , partim in triangularem (^).
Zygomaticus etiam cum eo cobzeret { r ) ^ eo te£lus , tegenfque buccinatorem
( j- ). Labium fuperius mentumque elevat , os quod apertum fuerat, claudit,
genamque, quam moeror depreffit , in la^titia elevat .

Riforius (t) mufculus eft , non ab offe ortus , fed a fibris latiffimi colH aber-
rantibus, aut a cellulofo firmoque involucro mafrereris ad mediam fere auricu-
la3 aititudinem, alias e lobuli regione (u). Introrfum tendit, arcu (x) fado,
deorium primum , deinde furfum ,, accipit non raro acceiforium a Zvgomatico
fofciculum , inque angulum oris iijpenus , & anterius quam triangularis infe-

ritur

Ul •

Gris angulum diducit, genam in brevicrem latjtudinem contrahit,inque eol-
liculum .

Triangutaris {y)t Depreffor angp.li oris (^) latiori principio prodit a mem-
branis maxillie inferif^ris mar^inem obducentibus , & a colli latifTimOj adfcen-
dit, una incerioribus fibris {a)^ externis rc6lus , & extrorfum convexus redit
ad angulum oris , cum riforio & platyfmate unitur, & in Zygomaticum ( i» ) ,
& Levatorem (c) modo didium , inque orbicul.ai.em in primis fuperiorem {d)
continuatur.

Externas fibrs introrfum tendunt , interna; extrorfum . Deprimit labia , os
aperit , atieclus triftis facit hieroglypbum f ' >

§, XXV. Mufculi labii inferioris .

Tranft^erfus menti Santorini (c) plcrumque mihi adfuit carneus , rubro ponte
tegens platyfmatis fibras intimas , ur tranfverfis fibris angulum menti fubtende-
ret , a dextro tria.i?gulari in finiftrum continuatus.

Poffet pro triangularis parte haberi . Nonnunquam dexter finlftro fupra men-
tum pocius lunato dudu coh.Tret (/).

Quadratvts (^), Depreffor labii 'inferioris proprius partim inter triangulares
nudus eminet, partim tegitur.

• Ori-

C!) Q.uartus Fsllopii . Habet Euftachius t, 41. C") Santorin. Courcelles .

f. 1. 3 tevator an?,uli oris Ali>in. p. 155- Les Qk) lidem.

eanins VVinslovv n. 361. .Sirnplex Courcelles U i. Cy) rt^n^slovv n. ^66.

H. S::ntorin. t. i. (^) All;in. p. 158. Parvura S.mterin. Majorem

Cm) ^antorin. to I. o. Coufcelks tab. ic m.

(h) Mbin. tab. II. f. la. 13. Ca) Santoyin. Euftach.

\S>) Comcelles fab. i h. h. {l. " --■ C^) Santoyin. hlbin. t. u. f. 17. Euftath. t.

(p) Mbin. p. 156. & jc. cit. 41. f- i-

"., Iq) Idem ibid. & ic. cit. VVinstovv ibid, U) hlbin. p, 159. t. i:. f. 12. Add. Covvpef

(r) Courcelles. iab. jJ. fi. ai.

(s) Santorin. (d) Courcelhs, VVinslovv , hlhin. f. 11. 13.

Ct) Idem t. I. n. Coureelles t.-i.l..VVeithrecht p. i%9.

Comm. acad, Petro», tom 9. P.^rr/cfjj of phyfio^n. CO P- *7-

t. I. r. Gautier tab' i Habet , fsJ aoo pro m\x- (f) Ita Mbinus p. 159. Euftacbif^s Ub. 3J.

fculo, Albinus p, 194, Cb) VVinslovv a. 567. ,

^ £ C r. I. M A N D U C A T T O. }^

Orifur, uti diximus {h) , ex latifiimi colli continuatis fibris , & a margme-
inaxillsE (/), tum intra eumdem, tum eo tedus, ex periofteo. Fibra: mde m-
trorfum adfc^ndunt, & inferiorts quidem tranfverfim a dextro mufculo m imi-
ftrum continuantur . Superioribus fe decuffantibus {k) m orbjcularem ( ^ ), cC
in labjum inferiub idem fe immittit, & adeo vehementer adhaeret cellulofae te-
1*E fubjedx , ut nitide feparari nequeat .

LeiJator menti (/).* ekvatcr proprius labVi Infertons (m) unus utrmque, car-
neus firmiorque eft mufculus : quam priorjm multi . Nafcitur ex ffiaxiUs mfe-
rioris fcvea fub alveolis denris incifivi ( n ) exrerioris , & ftoras etiam habet
ab orbiculari; defcendit , non quidem decuffatus ( p ) , fed fibi ut acce.kt utrui-
que (/»),inque cutem raenti (^) fe immittit,qua ea ad colhculi modam emi-
net, inque quadrati partem interiorem, tranfverfam . Eam elevat , labium m-
ferius, poftquam deorfum traaum fuit, fuum in iocu-m rePcituit,& idem u\m
iabium fuperius feorfum tendit , in contemtu, & indignatione .

Deprefforem iabii &i^s aiji (r) movent, ut tamen jnentum elevat.

§. XXVI. Buccinator.

Bucctnator non quod inflet buccas , fed quod inflatas deprimat ,aeremque.pep
fjtuum expellat, magnns mufculus eft, eorumque qui genas & labia adeunt va-
fti/rnrius.

Ejus tfiplex origo eft , a maxilla quidem fuperiori (x) , fupra ultimum den*
tem molarem , qua finum Higmori continet , tum a tabulse pterygoideaj faciS
extima (?); aque corniculo ptervgoideo («)• • j

Sequentes fibrae ab ipfo pharvnge (x) , a regiorie ptervgopharyngei prodeunt .

Im$ sl maxilla inferiori ( / ) , ejufque (cAe fub coronoide proceflTu , qua:
liervum admittir, pone dentes molares fupremos, e {t<\t cavi ibi pofiti fulci «

Ita latus fit inu^culus, fibris in univerfum tranfverfis , parallehs (^), ut ta-
men fupremas aliquantum defcendant, adfcendant {a) viciffim mfima ,toturque
muiculus anguftirsr fiat . Buccam priEter tegumenta interna & externa ideiu
conftituit ,, & verfus labia antrorfum it , Tubjeflus levatoribus , & depref-
foribus , quos dixi ( ^ ) , ut fuperior pars mufculi ad utrumque labium det ,
Haller Pyfwlc^, Tcm. VL • D & m-

(h) Alhtn. p. 1,50. Camcelks t. i. E. (s) Mofgagni Ep. Xl. n. 4»- Caffebohm, Doii-

(i) Albin. tab. li.f. 9 ic. glas p 23. jilbin pag. i6\. W-.nslow n. ^ai-

(k) Santorin. y. Courcelles tab. I. II. O. Eu' ConrceUss tab. 3. €>. tab. 4 f i l. !• ,..*;,-„.,„.

^ftaebius tab. 35. t. 41. f. 1 (t) Morg^gn. p 3<5o. /flbin. p. l6l.'

{k*'j CourcelUs t. 1.2. Winslcvt' n. s<57. CiO ^/^'■«. P^ 162. Duvemey myotom. pag 4S.

(0 Albin. p. 168. Morgagn. pag. 360. Santorm. t. 1. & n. 35«

Cin'1 Cowper Myoiof». ed. 1734. t. 31. n. a(5. Douglas p. ij, -a vr

Houglas. Santorin. q. r. ut tamen valde fnperior Cx) F^lfalva apuH Morgagn. Epilt- XI. p. ?-J.

£t . Incifif inferieur W,nslcvu n. s^iS. SyHr.b. n. 41. Dcuglas \>. 23. Albi». pa?- 162. tab. ic

Part. corp. burn. Petrop. edit. l. 10. f. 9. Hotire f. a. 3' 8- ic. Courcelies tab. 3. O. t. 42- ^5«'

dii oienton Lieutaud p. 166. 167 t ^'. ut ta- vernev 1. c Garengeot myoionue p. liS Lteutau..-

Kien conjungat cu-m Quadrato . Refte feparat p J7S- _ ^. ,

Per.-r ad P^;/;^« II. p. 397. cujus eft houpe du (y) AH^in. p. i6x tab.ii.t 14. Morgagn. l. c,

tlifnton. p. 360. (nurrelles tab. 3. 0 tab 3. 4-

(n) ^liin. tab, 3. ^S <S tab. 11, f. 15. (^) JiJ"foy/». tab. 1 N N. Euftac h. tah. 4I.

Co) Ut apud Santorii^um . f. i- 3- ,^ .

(p) Courcelks t. 3 m. M.tab.4. C.C. CO Courcelles tab. 4. Fibrs »dlcend«ntes me-

Cq) Lieutaud p. 167. dlsc Alhin. t. 2. f. 14. d.

^, Cr i Weitbrech. Comm. Acad. Petrop. t. 9- P« Cb) .^^-.'6;». f. JJ.
ijj. Lisutaud , »

2«$ LIB. XVUlCim ITER AD VENTRICULUM.

& inferior (c), atque fibris fuis partim in fuperioris labii orbicularem ( d ) ,
partim in inferiorem orbicularem fe immittat (e).

Buccas evacuat , dum ore claufo , arcus a cibo aereve dlftentos efficiunt, quos
vi fua contradiili in reflitudinem porrigit , ut pars media ad denres accedat .
Os ad latus ducit , & buccas in rugas conrrahit ( /), ut fit in rifu effufo , &
jn cachinno (^). Pharyngem ardat ore claufo, etiam ob conjundionem cum
orbicularis labiorum mufculi parte offi immiffa.

§. XXVII. Orbicularis labtonm .

Orbkul^ris labiortim mufculus (^), compofitgE fabrica» eft & difficilis.

In univerfum equidem fibra; funt in faperiori labio in arcum modice conve-
5um fleya' (O^ & in inferiori , qus in utroque oris angulo partim circumdu-
€\x fibi continuantur (A), partim intertexuntur decufTataK (/).

In eas fibras zygomaticorum , levatorum , deprefforum mufculorum , quos
huc ufque diximus, pene omnium fibrcE degenerant (»?), & finiuntur . Profun-
dius ftratum buccinptores fere foli efficiunt .

Sunt autem ejus orbicularis mufculi aiiqua ftrata inreriora etiam offi adnexa.
Et in fuferiori quidtm labio ( « ), a dentium inclfivorum alveolis extrorfum
feruntur, adduntque fe orbiculari , & buccinatori .

In inferiori pariter , a maxilla in^eriori (o) infra alveolum dentis canini,aut
inciforis proximi-, fibrse proveniunr , <\^%. tranfverf^ , fed in arcum furfum
verfum extrorfum dudx fe orbiculari adduat, &' esdem in buccinatorem ( p )
continuantur .

Claudit hic mufculus os , fibris ultra omnes Mathematicorum calculos ad
terti?m , quartamve partem fus longitudinis contradi';,^ angulis ad fe mutuo
acccdentibus, ut tranfverfum os in orbiculum perbrevem fi:it .

§. XXVIII. Manducatio.

His nunc viribus cibus & recipitur, & promovetur, & manducatur , Nam
alfumifur vi allqua mufculari , labiis aut dedudis , & revolutis , & maxilla
inferiori modice depreffa , infufoque potu ; aut viciflfim , labiis ad vas , ex quo
iibitur, applicatis, iingua primum ad dentes admota> tunc vero rctratla (^).

Re-

Cc) Allin. pag. \6i. Decufl*ar5 , ut inrije in la-
bium fuperius eant , fupreoiEe in inferius C0«r«/=
Its t 4 1. jo S. 1.

Cd) Suptrinrem Alhin. f. 14.

Ce) Ad intenorem ibid.

0D I'-^em p. 163.

(g) Parjons ot phyfiogncrmv p. 30«

(\0 Superiorem eb infericri fepftrat Wirtslpvv
IV n. 5-3. 334. 556. Add. FaUopium p. 67 b.

(,i) Albin. tab. XI. f. 10. II» u. 13. 14' &
Sab 3.

(k) Idem p. i^j. 164,

Cl) Winslcvv n, 553. Courcejles tab. 3.

(m) AU>ft. pag. 164,. $c ic. clt. Ccuvtelhs %.
X. k. k.

(n) Secundus ordo Santorin. t. i. h. Surde?
tniorbieHlaires Winslovv n 5«: 5. Origo buCcina-
toris ab alveolis dentium (^erdttf ,

(0) Alhinus p. 164 tab. XI. f. 14. AcceflTor
buccinatoris Courcelles t, 3 4- Produflor labii
inftrioris Santorin. tab. 1. 5. Weitbncht 1. c. p.
Wi- AcceiToires des demioTbiculaire inferieur
l^TinsIcvv n. 569 Ori^o buccinatoris ab alveoli
dcntium inferiorum FtYdier. ibid.

(p) Alhin. p j6s.

(q) De fuftione L. VIIK p. 197. Ejuj fpeci»
eft potu-s .

i" £: C r. 7. M A N r> U C A T T O. ^ 17

Retinetur idem, cibus aut potus , buccis ad oflfa maxillse fuperioris , mferio-
fifve appreflris,& ore fimui per fuas vires claufo. In fene, cum buccarum mu«
fcuii paralytici eflent, cibus potufve elabebarur de ore (>*)._

Pfomovetur retrorfum potiflfjmum iabio fuperiori , inferiori,aiit gena ad eum
cibum , quem volumus promoveri , applicatis : deinde iinguae ope , quse mira
volubilitate ab omnes oris utriufve angulos pervenit , cibumque aut potum m
dorfum fuum onerat, iateribus furfum dutlis (^), in vafculi fpeciem fada ; de-
fertque «ofdem , & circumgeftat : aut apice etiara craiTiori de anguio , quem
tenuerit per ftylogloflTos depellit , & fecum curvato mucrone , quo lubet , ur-
get. Modo dentibus admota, deinde reduda , ex cavea biiccali humorem , ci-
bumve manducatum fugit, Sc m pofterius cavum oris defert .

VicilTim .dentes vel redJa addudli mordent , dividuntque : vel motuIateraK
a6li inferiores moiares duriora qusque contra fuperiores immotos apprimunt ^
& pn^tereundo fimui , atque adfceadendo moiunt, ea magna vi , ^uam dixt-
inus (f).

Eftque ea commolitio maxlrai ad fubigendos cibos momenti . Neque enirn
aut in ventricuio, aut in volumine inreftinorum ulla porro vis ad cibos appli-
catur , quac cum denrium momento ullo modo couferri mereatur . Oftendetur
£nim, ne membranas quidem iivarum in reliqua tota via cibaria frangi , cum
dentes etiam pfrlicorum pomorum lapillos diftringant.

Quare magna cum jaciura in digeftione manducatio intermittitur , fenefque'
carnes , nifi minutatim cohfciderint ad aliquam maaducarionis fimiiitudinem ,
mal€ omnino coquunt {a). Ejus vitii fazpe fe reos faciunt homines literati ni-
mium diligentes. ^ojfti uxor marito cibos in os fuppeditah^t (a;). Senex eden-
tulus cibos, quos jion.manducabat , aitero die ruminatione aliqua reddere coge«
batur (/).

Et contra fola manducatione diuturn^ cardialgis fuperatse fuerunt (^). iMu-
per nutricis manducarionem infanti optimam eflre,parcus recepti moris admira^
tor faflTus eft (^*), faciieque crederem , ex multo parciori cibi copia poife^fa^
tis virium alentium extrahi , dum ii dilioenrius manducarentur . (^uare cum ea
-^ctione natura miram voluptatem conjunxit ^ Sicciffimum paiietn expertus fum.
grate dulcem reddi , quando accurate & dm dentibus fubigitur .

mmmsmmmmmmimma

N

S E C T I O 11.
S A L I V A.

§. I. Humor orls .

ON tamen foiius commolitionis hdic laus eft. Magna enlm pars ad bu-
morem pertinet, cum quo cibus fobigitur. Is faliva eft , cum exhalante

D 1 htt'

(0 Heymann Comm. t. J. p. 485* (x) Kundmann Zuflanri p. ni.

U) L. IX. p. 184. &«. (y) Vide in Ventriculi hirtoria .

Ct) Huj Seft. §. II. 11.13. (z") TilTot de 1' onaoifme p. 144.

{v") •^chook de krmeaiit. 2- 3it' (1^'') Buffon HUioii. ainarinct. 3. p3g.4(?4.455

2S LIB. XVm. CIBI ITER AD yENTRfCULUM.

humore, & aliquo muco mifta . Salivam enim peculiariter diximus , qux ex
duclibus propriarum glandularum conglomeratarum , in os defluit . Mucus ex
glandulis minoribas per brevia oftia effunditur ; humor exhalabilis de arteriarum
produ61Js finibu$«

§. II. SalfV/e fontes* Pavotis .

Pfaecipua hasc fecundum aures glandula { a ) conglomerati generi? , ex acinls
:nt^ in racemos coalefcentibus , quos cellulofa tela revjncit:& demum univerfa
glandula cellulofis pariter filis , fed textum firmiorem mentientibus , in p^rte
anteriori & media , obducitur, tamquam aliqua membrana, pene tendinca.

Hjec glandula partim cavam fcdem inter angulum maxiils inferioris procef-
fjm ib) maftoideum & auriculam occupat ; partim nuda maifeteri (c),& ejus
inaxillaE nudo ramo fubcutanea imponitur. Hinc jugo {d) terminatur , inde bi-
•fentre mufculo.

Figura in univerfum eft , quae anrerius duo cornua introrfum protudat ,
ftiperius (e) quidem fub jugo, e tragi regione , longius,aut connexum cum re-
liqua glanduia Parotide, aut nonnunquam ita feparatLim , ut peculiarem gbn-
dulam ( / ) , fodaJem Parotidis referat . Vidi defuitTe , vidi duplex fuifTe ^
Inferhis breviufque cornu paulum fub maxilJJE inferinri marginc trans mufculum
fternomsftoideum , biventrem , jugularem venam & carotidem arteriam » aH
^landulam maxillarcm continuatur , folaque vena faciali feparatur . Reliqua.
fojlerior glandul^ poYs ^ rctrorfum ad aurem convexa,qi!a cranium refpicit , nul-
lam certam figuram habet , & ad vicinas partes fe undique accommodat . Su-
perne anguftior lunata facie meatui auditorio applicatur , eiqu« adhaeret : alia
plana parirer facie in depreffam icdem fupra procetfum ft^Iiformem recipitur ^
& fulco efToditur pro arteria temporali , eademque fub meatu auditorio in-
ter aurem & condylum maxillae , cui incumbitj angulum circa procefTum ftyli-
formcm , intcr aurem & maxillam totum replet , tum fuperius fpatium inane
inter articulationem maxillas & meatum auditorium. Pofterius glandula procefTu
ftyliformi finitur. Inferior finis in plures conicos proceflfus difcedit , alias tamen
pone aurem aliquantum adfcendit.

Magna eft glandula , & falivalium maxima . In homine drachmas quatuor
ig) cum dimidia pendere vifa eft , pondere fpecifico, quam reliquac glandulae
ininori, ut fe ad renes habeat ut 1054. ad 1050. C^).

Aliquas a fe^ ipfa diverfas glandulas generis conglobati ^mpofitas habet , trcs,
^uatuor ultra (Oj tum circa jugum, tum fecundum vafa magna,

Multa, neque grandia, vafa habet ab arteria temporali, quam tranfmittit, Sc
yelat ( /^ ) , & a tranfverfa faciei , Venas ad congeneres truncos remittit •

Ner-

lafcMi^Bagi 'iiiiT mm iiii

(O Vide Coun§}Us , & tab. art. labialis in Paulum diftinftam piflgit Santoria t»b, i. 1.

iikiCj, 3 ie. anat. Cf ) Tab. art. lab.

Cb) Idetn ub a. (f) yt^havton p. 119.

Cc) Tab art. !ab. tab. tot. corp. an*. Pars aata (h") Sauvagss ViyS. fur les medic p. 2.8.

mafleterem alias latior eft , alias 'minus lata . (i) Comm Bosrhaav. t. i, p. \6f> Habet »15-

(d) C.ouycelles t. 1. tab. noftr. art, lab. & tab. quas Qoureslhf tsb. 1. SiAtorin. t. 1. & Valfal»

anter. tot. corp. Jugo fortJter adharet Ueutaud va t. i. f. i.K< etfi ccn^lomerata pingit .

p. 170. (k) Eadefl» latior tab» art. Iftb. p. xj^
ie}vjL2«lnia &c, MorgagH. AdverC VI, pag.ia^.

i" E C T. J7, S A L I V A . ' 39

Nervos tranf^nres h^het a duro (/) pare, aque quinti ramo tertio (m) nu-
nieroros, ut tamen non fatis certus fim, in glandula manere aliquos .

In omnibus puto quadrupedibus reperitur: cane, fele , equo (») , bove, lue ,
ove, erinaceo (0), fimio (/>)«

§. III. DuBus Sienonifinu^ .

Etfi hujus canalis finis,qua buccinatorem mufcalum perforat , dudum i« Caf.
ferianis tabulis depiflus exftat (^): etfi G. Needham {q*) anno «658. a ie vifum
elfe^non humilis audor affirmat : etfi denique etiam Gerardus^Btafius, Leon. f.
(k), juvenis Smwnii hofpes , non expers alicujus ex anatomc animalium part»
laudis, eumdem dudium fibi vindicare eft adnifus (j), neque eft abfque teftibus
(f), habuitque non neminem confentienrem ; vere ramen haec tota laus detetti
dudus falivalis debetur Nicolao Stenonis f. juniori («).& medicorum honorum
€andidato,qui anno \66o, die 7. aprilis in ove fuum du£lum derexit , & paulo
poft in differtationeanatcmica defcripfit (A:),tot aliis invemis ceiebris,ut etiaoi
hunc duftum inveniiTe facile credas {f)\ deinde meliori defcriptione de nobis
meritus , ut invenrorem agnofcamus .

Albus canahs eft,numerofis pidlus vafculis^teres, compreiTus , cavea exigua,
Srmula (^) ex ceilulofa tela compaflus . Eum innumerabiles ramuli generant,
qui ex fingulis glanduloe fecundum aures acinis prodeunt , & in majores ramos^
& in dudum, ab ima glandiila, per ejas interiorem oram , pofterius fecundum
glandulaj longitudinem decurrentem conveniunt ,qui porro pene de fummaglan-
dqla, (ed infra verticem,cum comu fuperiori exit , fociirque nonnuliis de durty
pare nervis (^), fub jugo per maffeterem pene fummum introrfum it {b)^ &
pdfteHOf, & inferior accefforia, quam diximus, glanduh. Ab ea duSun-j no-
vum (c) jnfertum accipit, qui ad Stenonianum fere fe babet, ut ad maxillareni
du6ium BarthoHnianusy minor, ad acutum angulum introrfum eundo infertus,
ad interiorem maffeteris mufculi marginem . An ifte du6lus is fuent , quem ex
medio S$enQniam exire, & feorfim in hos inferi Ju/ins t^ejli {d) fcribit^. ^^

Eo du6!u recepro, & deferto, quo fuftentabatur , maflfetere, canalis Stenomt
duQum mutat ( e ) , & qui tranfverfim antrorfum ferebatur , nunc fie-xu fadlo
circar tendineam maileteris oram fubito ad buccinatoris pharyngeam partem (/)

acce*

(X) L X p. !/!■ (u) N. ij. DifT. ?nau?.

(m) L. X p i^ii i«;i. (x) De glaodulis oris & nuper obfervatis iode

(n) Muralt VaderneC p. '{J. llt. ^rodelinttbus fifis PfsSfide J. r, Horne defenf»

(o) Idem ibid. p. ng. Pe^ir obf, p. 63* LeiH d. 6. Jal. i66\.

(P) Pygrnio Tjfcn p. 53, ! y') Vindicat fe. de niufc. et gland. p._ 30. 3I.

(sO Habet Cnffcvius- Pentaifthef. org. aud. t. 4. (i) Sienonius n. 17. Hovne de duft. faliv. I. 13.

f. I. X. C. Bartholinus pT6 ligamento recenfet fa") Filamentis nerveis irfetiri Stenonius t^. m»

Inftit. p. 30S, et-€. Bauhinus . Negac Rtolanut (^ Nimis inferiofi loco de slandula educit Jan-

in C B. p 72 j. iormTti i- Z- & Couycellet tab j. Conf. tab. art,

(q*) PrEf fr' e. 4- laH. & Pjirfons of phyfio2;no;r!y tab. 7.

{j) Joimnem n<=fcio quare vocat Stenoniuf , [c) Ann. >7i8. inventum &defcr)ptum in Comrou

(s^ Apud Barth lin. Ep'ft. Cent. IH. n 45. Bos*h, t. i. p- i5s-

(t^ Teftimonia tamen exftant trium dirclpulo- Cd'' Obf i.

rum 5/.r/7« . qu) ajunt , prsrsnfe rreiir.d/i ante (e) Cur^itatern exprsmuTit C.^fy«/<ie» t. IT. €«!*•

jfjus de^cripiion-im a Bla^.o doaum oftsBfum fuif- ceihs t. i. lAtvji. de Chir. t. 3. gag,+58.

X«r Hthcktn datx. iisliv, fi/a/. ({ ) Qotir^tlla ub. }I. 5. r. ,>.. .i.ua i->

30 LJB, Krni CTBI ITER AD VENTRICULUM,

accedit; &: retrorfum , & pauium deorfum {g) inrrorfum per multum adipem
tendit, perque ejus mufcuii difcedentes fibras penetrat , & aliquo itinere ante
oris membranam tranfit , quam & ipfam perforat . Ob eam curvitatem iaxus
eft, & extendirur difciffus ('^)* , .

Denique refeilus quafi , ofculo minime eminente, neque in papilla (0, obli-
qup tradlu aperitur patulus, tamen anguftior paulo, quam prius , in buccarum
caveam , fuper dentem molarem fuperiorem medium .

§. IV. Glandula maxUlaris^ eadem^ue fublingualis ,

Multo minor altera fedet jn angulo inter maxiilam inferiorem, pterygoideo
interno '■e6Iam (^), inter ejus maxill^ anguJum,& mufculum biventrem ,inque
angulo biventris primi cum fecundo,partim fub mylohyoideo (/) , partim exte-
rior (rn)y etiam fub cerarodoftb (?0 ? cuti propior, praccipua certa parte ; Sub-
rotunda eft, in lobulos diyifa, involucro cellulofo pariter connexis acinis,inque
fuperficie, quafi tela aliqua obnupta .

Pondus inventum eft drachmarum duarum cum dimidia {o) , Compertum eft
etiam ficcitatione a icooo. partibus ad z-^j-^S. (p) , & a 64. ad 10. {q) reduci , &
pondus babere ad aquam ut 104^ ad jooo. (r) Mollior omnino eft,quam pa-
rotis, lobujofque in majores dividitur, & norj raro profundo fulco in partem
anteriorem & pofteriorem is) feparatur.

Eadem non dudum detedam appendicem emjttit in aliud ftratum de fine fuo
anteriori , fupra mylohyoideum mufculum , ad latus geniohyoidei continuatam , ,
&: fibi continuam , & fubiinguali glandula^, quae ipfa glandula certe in homine
maxillaris glanduls vera eft , & continua particyla {t). Eft ubi hsc appendijc
nulla fuit, fed id rarum eft,

In quadrupedjbus pariter ut Parotis regnat, bove, ut vidi , ove, rupicapra
(w), cane , equo, erinaceo (at) , etiam fimio (;^), kone iy* )'

Et ipfa circurapofitas habet fibi & margini,.&: vcrfus parorjdem & biventrem?-
maxillae glandulas conglobati generis (•^). Non vere didtum eft , ab ejufmodi-
glandulis natos "duclus in falivalem Whartoni confiuere {a).

Sublingualis (/;) demum giandula (c) fuper mylohvoideum iTiu^culum , jnrer
efFoIfam ad eumfinem levi fuico maxillam,& linguam , extra genioglolfum {d) y
interior ftylogloffo , & parte fua fuper ceratoglo{fum (e) , longe antrorfum & intror-
fum(/),fub orisfiniente yelameiitoprocurrit ,acinisfere mjnoribus,&antrorfuni

ex-

Cg) Mem. de Chirurg. t, 3. p. 455. (t) Cofchwitz f. i. 1. Kulmus p 49. Veutaui

' (h,! Bordeu p. ii. p. 174. VViitbrecht L c. p. 155. & olim VVharo

0) Papillam Stenpnius diff". n. 14. Carunculam ton p. 119- Home microcofm. p. aj.

«(fe excavatam Kaauvv n. a86. Id nunquam in- (u) puverncy anc. mem. t. 3. p. »i».

ven3„ (x) Pt/e>- obf p. 80,

(k) Tab. art. pharyng. & tab. duft. {iViv. Bfd- (y) Tj/fot p. .53,

loo tab. 15, f. I. (y*) Bartholin. de fuo duftu .

(S) Tab. tot. corp. tab. du£l. faliv. 3. (z) Hale phil. tianfaft. n. 364. yVharton pag.

(m) Ibid tab. art. phar. tab. duft. faliv. 319.

(n, Tab. duft. faliy. _ (a) Stenonis difT. n. 16.

{o) VVkarton pag. 319 133. in bove unciarum (b) Habet Malfj p. 68. Riolan. p. 190. &c,

novem . (c) Tab. duft. noflr. f. 3.

(p) Hawherger phyfiol. p. 185. - (d) Ccmeelles t. 3. g. g. CofchwitZ, f» »•

■ {ti) Idem Jbid. p. 183. • (e) Tab. nofir. f. 3.

(r) Sauvages . ,■ jL* P Qouuelies jbid,

is) Couf. tab. faliv. duft. CourteJlts tab. 3.

S E C T. IL S A L l V A . 31

^fTtenuata (/*) definicqua lingua ipfa de oris menribrana liberum apicem effert.
Ejus pondus fpecificum fuit ad aquam uti 1007. 1000. ut minimafere folida-
rum partium (g) m ea portio fit . Arterias pars maxillaris a labiali habet , qua
per glandulae fulcum tranfit (/^). Pars fublingualis a fubmentali (/) , & a fublin-
guaii (^) accipit . , , .

Venas (/) has glandulaj ad truncos fodales mittunt, lingualem , labialem . Pro
vena in Maxillari fulcus peculiaris effoditur .

Mervi, fi omnino m glandulis manent,funt in parte maxillari a Quintiramo
linguali (m) in fublinguali ab eodem ultra nunc progreffo («) . Pro nervo nono
interius etiam fuko effoditur.

§. V, DuBus excretorius glandulie maxlllarts .

Ipfum oftium ab omni tempore notum fuit , ejufque memoria exftat apud
Caler.fmi{<^)i & ex Caleno apud Oribafturn (p). Arabeyuniverfos (^^), Guidonem
ir) , Jacobim Berengarum (j), ^thlUinum (O,alios («)i ejus a2vi,& Cafferium
(x). Orificia ingentia viderunt» qua; ad carnem glandulofam ducerent,fub radi-
ce linsu^ pofitam (f), & ea oftia falivam profundere (i^) non ignorarunt , aut
poffe ftylum in oicula introduci (a).

TVtmen^cum intermortua effet rei memoria,debemus plurimum T^ow^ ^z^^r-
ton (^),cu5us induftria duflus eofdemex brucis equidem animalibus reftitutos ha-
bemus : ex homine (c) hiftoria nuper fatis emendata exftat .

Prodit nem.pe ex glandulas Maxillaris lobo pofteriori , una cum appendice ,
du61us , plurimis natus radiculis, quorum major eft ex ea appendice , tenuis ,
jnollis, & ejufdem cum Stenoniano luminis, etfi univerfa diametro minori eft.

Is porro dudius trans ceratogloffum , eum imer & glandulam fublingualem ,
hanc adlt , & ejus comes fuperior ( ^ ) , exterior geniogloffo , fuper mylohyoi-
deum & biventrem , in lingua extenfa fatis redlus ad apicem linguse tendit .

Offendit ibi papillam loagam (?), quando feta extrorfum urgetur , inque cau-
dam de membrana lingus produdam, retra£lilem tamen, ut retrorfum in oris
membranam recepta evanefcat .

In eam papillam receptus dudus, quem dicimus,ofcuIo fatis angufto ex fine
corniculi aperitur, ad iatus freni (/) linguae .

Vi?

(f*) Covvper append. f 19»

Cr) Sauvages fur les medic.

ChD Tab. art. phar. & expl. tab. art. lab. p.^.
not. 16. C^wper ibid.

Ci) Tab. art. lab. p. 7.

(k) P. 6.

(0 Ttfu; tab. I. Ep. acf Hallerum m. o. Tab.
noftr. duft. faliv 1. j. P. Ccurcelki X. 1. u.

(m) Et ex ejus gan^Iio Mekel Quint. par. 7J.

Cn) Idem ibid. yj .

(o) De femine L. II. de ufu part. L. XI. c 10.

Cp) P. 54.

(q; Rhaz.es ad Manz.or I. 1. c. Ii. Avicenna
1. 3. fen 6. c. 1. Averrhoes 1. t. c^ 14,

Cr) De Cauliaco p. 4.

(s) Ifagog. p 45. b.

(tj P. XI fontes falivs dicit.

Cu) Melanchtbon de anima. GlanduIaS raniHas
falivam elaborare C. Stephanus p. 131. ii8.

(x) Venarum nomine defcribit Cajfef de laryn-
ge t. 3. c. I.

(y) Coiliget 1. 1. c. ao.

I7.S Galenus . Rbaz.ei .

(a) G.tlsnus .

(b^ Adenolog. p. 1J9. Ceqq.

(c) Prinnus eK homjcie v. Rorne defcri^fit ift
diff. de dui^u falivali •

(d) Covvper. Trevv tab. 1.

(e) Covvper 1. c. Pat)illa protegl Vl^hctrtnn ,
(S) Horne (Jiff. i. n. 4. &c.

32 LIB. Xjnu. CIBI ITER AD VENTRICULUM.

Vidi in medio fere du6iu fuo dilaratum , tripla fuifTe d!amc-:rro.

Hujufmodi fub lingua dudus & in quadrupedibus (^), edam frigidis (^) , &
in avibus reperiuntur ( / ) .

§„ V[. DuBus excretoni glandul^ fuhlingualts .

Serius aliquanto hi innotuerunt : neque nifi nuper fatis vere . Prirnus Cafpat
Banholmus (k) nepos , put ex propria induftria, aut ex Jojephi GyifcarJi Dw
'verney (/) oftenfionibu' , inventum anni 1682. d. 19. mart^ (?«Hn viculo duclum
falivalem defcripfit ,qui in leonejnque aliis animalibus, fmiiiis & parallelus fit
Whartoniano (w), ut ta.nien ad glandulam maxillarem non percineat, ceterum
fecundum ejus oftiura paulo exterior (0) aperiatur, deque tota longa glandula
fublin.f^uali liquorem falivalem in os revehat (p),- . . .

Reilius ^'ftigujfus Qj^.hinus Rivinus ,{ed in obfcuriori iibello (7),dixerat pau-
lo ante dudlus fublinguales , aiium principem eife duclum , iVbartoniano conjun-
^um,alios m.inores (r),qua]ia & B. ^'Ib-nvs habet (x), & ///. M»rgagnus (f),
quam quidem defcriptionem Ri-oini in cathedra Lipfienii fucceiTor %/iuguftinus
Prirlericus Walther (.'/) in homine perfecit.

Mihi , cum numerofis in ex.emplis inquirerem , res fuit ejufmodi, in hominc
quidem .

Quoties g-Isndula maxillaris cum fubiinguali non cohsret , tunc quidem foiet
(;v) dudus adeffe, q-dalem dixir Bartholinus (y) , longus , f\m]\\s Jfhartoniani ^
fecundum eum spertus. Vidi non minorem fuiffe Whaytoniano.V\d\ eriam ejuf-
modi canalem, cum tamen cum Whartoni giandula fublingualis continuaretur.

Frequentius tamen eft, eum du6lum pauloprius quam in ^zpWhWhartontanus
jlie fe aperiat (^), in hunc ipfum fe immittere , uti in hepaticum cyfticus Co-
let , ad angulfjm anrrorfum ncutiffimum .

Deinde pierumque non unicus ejufmodi duflus ex fublinguafj glanduia pro-
dit , fed unus, duo , tres {a), qui ex ordine in Whartun''anunj du6ium fe ape-
riunt .

Hierum varium , & ad vigena ( h ) ufque oftiola reperi , fecundum totum gian-

du-

Cg') In ove , urfo, lecne , \e^or6 Bavtholin. la (t") Neque cnitn negari poteft , ex fublinguali

turfione Tffon p, 37. glandula duftus efTe , vel ex viri Cl. verbis , vel

(h.) Crosodilo, .lefuit. Siam. p. 17. ' _' ''' es Santoyini teftimon"o A£t. Erud. 1717. p. 3*7«

ii) Stenoif. mufc glanci. p. 32. 33. Aquila Bor' (u') De lingua Lipf. «714.

fich. iierme: /Egypt. fapient. p. »61. (x) Rarum €ffe Lieutaud p '74-

(k; De dii£tu falivali haftenus non defcripto Cv) Similid habet J. M. Hcfmann de guilu p.

Hafnis: 16S4. 4. 34- A. Mar. Balth. jitco. p. 119.

(1) Ex teftimonic Jo. MttYl^lti Vademec.. p. 74. (z) Ita Nuckms fialosr, tab i. f, 4. Covvpef

(m) P. 4. ad f. cit. R.^vius anud Erndl. Itin, p. 110. pro

(n) In icone f, j. y)ST\>sHio. l'Ve'threcht &c. Pierumqne conjungi Jcif-

(o) F. a. llammer pro^r. r. 7- Saepe KBidenr n. 19. In ca-

(p) Ita hsbet Keil pag. io6. Tn plerifijue ani- ne ita k h.^Iet Duvr?jey dilT p 15.

inalibas effe eiufmodi Cl. BarthoUnus . (a) Lieutaud. Multi Chejetder. pag. n4. 'n \'i-

K^f\) De dyfpepfia ann. 1679. coroll. 1 a. £uIo

(b) Tres Ruyj'h Thef. i all. i. n. 3. etiam
iLcus ibid. Q.uatuor Wahhsv tab. i. f. a. tab.s,
t^s) De lahv. Mfrtuu n. %. P- ^4»

(r) PEuhis Barbette foraminula etiam dixit: , per (b) Tres R'.iyi'h Thef. i all. i. n. ,

U£e"glanduise ranina: fe exop.erint , uqLcus ibid. Q.uatuor Wahhiv tab. i. f. a. tab.s

S E C T. IL S A L I V A

35

6u\x fub lingua duflum pofita . Obfcuriorfs funr amnino duflus, quando graa
des in Whartonianum aperiuntur .

Neque hic finis eft . Cum enim glandula: fublingiiali , qualem defcripfimus »
alii minores acini adfideanc , ita ambigui , ut vel_ a fublmguali feparare poffis
(c), vel cum ea conjungere , etiam i-fti aGini in alia iinea fuLsoftioiis aperiun-
tur,'qua primum de lingua membrana oris fecedit. Inveni quinque fuiffe (i);
& alia quatuor oftiola utrinque ad latera frenuli . Breviores funt , & parum ra-
mofi , abfque papillis , .expxeiTa lingua confpicui . Hos forte Stenonlus l d ) , 8c
Heijiems {e) dixit.

§. VII. Glandiilee failvales mlnoyes . Buccales . Lablales^

Quas ultimo dixi glandulas, eas ad fimplices accedunt ; rum genales^ ad quas
tranfeo . Dur« ea» ovataj , foiidae , dudu excretorio brevi involucrum oris per-
forant, 5c oftio fuo aperiuntur , in genis (/) , labiifque (/*).

Earum aliquse majores , compofit^ magis , circumftant oftium Stenontani du-
S.MS (^), & earum aiiqua:, buccinatorem inter & malfeterem pofits , & mem-
branam oris , aiiquando ita excelluerunt mele fua , ut peculiare nom.en , mola-
vium (^h) meruiffe vifae funt.

Et t£ duclubus communibus in os (mm humorem effundunt . Mihi femel
grandiufculsE vifsE funt , nunquam peculiari nomine dignaj.

Sic porro in palato innumerabiles pori (/) funt , vaide etiam in viyo ho-
mine manifefti , inque parte pofterio«ri oifea, q:U£E jam membranacea^ vicina eft,
ad latus futurse medis uberiores ( 4 ) , fjepe ex communi cenrro radiati ,, nume-
rofis & incurvis radiis (/) , fecundum quos pori difponuntur . Alii pene ad
eamdem fedem, fmus communis mucofi reperiuntur , unus utrinque {m) .

Ex bis omnibus fontibus liquor paratur vifcidulus , equidem invoiucro oris
Malkr Ph^fiolog. Tom. VL E ma-

p. 14. 19. tl6. 17. Pliires Trtw tab. 4. p. li-
Winslcw n, jf?j. Morgagn. \. c. Barhaut i^Xznchvi.
p. 361. rria , quatuor ofcula F.7/'f/V/«x anat. pratl.
p. 11-9. Bonhcmme p j88. Habet rerdier il. p. 45.
&c. In aquila ita fe habet Borvich. 1. c. p. 31.
33. in teftudine Caideft p. 74.

(O Monuit ad ^landulas a fuWingualibus di-
verfas pertinere Weitbrecht 1. c. pag. 255. Singu-
lares porulos vocat Bartholin. fpec p. 44.

Ci) Glandulse tres , quatuorve, piu ffiagnitudi-
ne, fuper orbicularem oris pofuas , qua ad eum
zygomaticus; accedit , dufiu aon vifibili , xjuas
fibi tribuit non defcri.ptas ( ?• J- R- Mhg thef.
anat. bot. ann- 1711. ) ad aamtn , w^ puto , per-
tjjieat , quod duftui StenqniaBO ciriuBnponitur .

Cd) De gland. oris n. 19

(«) Valde pofterius habet Waltber p. ij.

(f ") Stenonius 1. c. n 18.

Cf) Cowp4r appe-nd- f. 8.. Hiifier f. s^. Scha-
rig. p 6i

C^) Fr. Hofmarin de faliv. infpef^. an. 1(5 98.
Novem glandulae buccales novss J. W. PafJi ad
J. V. Hcrns micrecofm p. 3 5.,GI. buccales lo.T-
gioribus duji>ibus Liiutaud pag. 175. An idein

corpi!S gl.Tndofiim notabiie in buccinatore Teich-
rueyer anthropol p. 26.

(h) Hiifter not. 57. * f 36. Vevdi^r p ir.-
Bartaut p. 361. Hitbet in primis Bordeu glandu-
las mo!are5 duplo Hei/ieri.ina icone majores p.
51. qua profundius circa condylos maxili» ponan-
tur ; quaC parotidum propagines ad condyios p.
50 quamlibet curn duobus du£r'bus p 5° ad pe-
nultimam moI.irem apercis p. 51. An etiam giars-
dula palat-i non longo a duilu Stsnoniano aperta
Aibirti de poris p. 17. nifi de palatinis fermo eii.

Ci) Stenon n ii. f 4 v. Horne n^icrccof. p.
18 Bartholin. fpec. anat pag. 44 Ruffch Thef.
IJ. aff. 4. n. 13. Heijler f. 3(5. Fanton , Lorenzj'
sti cramp fish. p- a8. hn bove for = mina & glan-
dulae arenul^ mole Len.vuenheech Phil. tranf. n.
310. In eiephante Stuktley t. 6. inque pifc'bus
Collins t 40. f. 3. in avibus Idem p. ai?. i**-
rijtrti in tarda .

Ck) Conf. Aliis. t. 3. £. 1 h.

{[) Conf. diveriajn quidem iconem CoJlins t3,h^

A. f. 1.

(in) Mnrgagn. Epift. IX, n. S- dlhin. Adflot.
L, 3. p 50. t. 3.f, 1. k.

54 I-IB. xnu, CIBT ITER AD VFNTRTCULUM.

madefaciendo deftinatus , qui tamen cum faliva C « ) varie mifcetur. Labiales
ghnduUs maximas , limpidum liqunrem per duos menfes integros, ad duaj
pinLas quotidie (oj fundentes vidit in melancholico homine J. D. Schlkhting,

§. VIII. ^An etiam alii dentur dvMus falivales,

Summa quidem hujus humoris eft dignitas , qui in omni animalium clafTe ,
Ctiam in ferpentibus (/?), pifcibus, cochleis (^), in papilionibus (r), vermi-
bus (x), teftaceis (t) animalibus diffbrmibus («) eo copiofjor paratur,uti fic-
ciori & difficiliori cibo animalia utuntur {x). Valde magns* in caftore, dudlii
in os patente (y) . _

Non tamen plures faliva^ fontes hadlenus vera fide innotuerunt . De Cofch-
irvi^'anis (^) diximus , qui fmt vens : tum de Vaterianis Or),qui fint agmina
glandularum mucofarum : deque incifivo dutiu i a* ) . Prster eas vias , falivas
non deftinatas, BeUingerus { b ) a thymo ad glandulam maxillarem du6lum in
fetu duxit : tAntonius vero Nuckius (c) m orbita detexit duclum majorem ex
glandula inter os jugale & mufculum abduclorem oculi pofita natum , qui pro-
pe dentem molarem fuperiorem fecundum in os aperiatur , non fine aliis Cl.
viris teftibus, in variis animalibus cane (^), lupo ( e ) , caropardo (f), fimio
ig) volanre , quorum fcriptorum aliqui etiam ante Cl. virum eumdem dutlum
fe vidilfe autlores funt (h) .

Alios etiam ex pofterioribus laboribus addidit Idem duflus minores , ex alia
glandula natos , perinde in orbita pofita , priori paralielos ; perinde in os
apertos (h* ) .

Verum in homine hic neque glandula reperta eft , neque dudlus ( / ), adeo»
«[ue nota eft orbica, ut iiulla fpes fuperfit 3 eo loco glandulam poffe latere.

% IX.

(n^ Totum palatum ^lanc^ulam falivalem dixit
CoHins p 111. 213. Sic Camer/ittuf de tonfiliis
p. 5. unicam per palatum ^landulam numerat.
Sic Cl. Lkmaud p. 174. rerheyen L 11 p. 174
& ipfe Stenonius diff num. u. Conslomerataj in
jpalato catopardi glandulrc Duvernef 1 c. & in
■jiumidica ardes una eum duofaus dufttbus P/i-
fi/ini .

Co) MneraGfyn. crit. p. aj8.

Cp) His in caros dentes venenata faliva effun-
8itur, quam mmima glandulae fuppeditanl R^iabf
Thil. tranC n 401. Alia innocua ex glandu!»
inaia faliva Ranby ibid. In crocodilo Jefuit- Siam.
y. 17.

(q) Duos du{\us falivales dixit , Swnmmtrdam
f. 114. 163 11^7 »84.

Cr) Hem bibl. p. 505. In eruc* vafa diffolven-
tia eo pertinent Lffonnet p. ^ii.

(s) In verins ifii tuo vafa falivalia CSCa in
l^ aperta Swrnt nstiim bibl, p. 66l.

(t) Idem ibid. p. 167.

(u) In tingua fepis Idem p. 883. in lepore
marino Boh^idfch p. 13.

(x) Ut in caftore , Jn eruca falicis , fimilem
ob caufam Lyonnet p. 513. ad ligRum nempe dif-
folvendum .

(y) Aa. Erud. 1684. pag. 3<4. Mem. ddi'Acad.
1704. p. 1^1

cz; L. XIII. p. 80.

(a'» Ibid. p, 77.
(a») Huj Lib. Seft I. p 3-
(b^ Of the nutrition of the fetus .
(c5 De duftu falivali no^of i. 1 3. 4. p.n feqq.
(d) j. M Hofmtnn de suftu p. 35.
{f) Hatder Euh. Nat . Cur Dec. III. ann. I.
obf 19^ apiar p. 194.

(f) Duvernef Comin Acad. Petrop. 171'^. P34S»
(5) Idem in iisdem Comm. t. 5 p 131.
(h) Alh^nus in diff d^ ports ann. \^%x.
(h*. Sislog^-ish ed. alt. p. \'^6. t. f>. i 1.
(i) Conf. Schtlhammer projr, valcd. Rt &.

X £ C T. /7. S A L I V A .

§. IX. Ltqiwr exhalans »

n

Subtilior glandulofo humore alter eft vafcuiofliSjqui ex univerfo ore vaporls
ad modum exhalat, ex lingua ^ buccis (^), gingivis_(/), labiis, palato, & idem
in. aquulsm cogitur . Fum humorem inieda manu inciforis aqua imitatur, quas
de arterils oris undique exfudat,& certa fua Vir III. *AIi?inus imitatus eft (w);
idemque videtur in febribus deficere , quando os cum ingratifllmo fenfu fqualet,
neque enim etiam eo in cafu falivales glandulse in officio ceflare videntur.

Sed etiam mucus linguas , ex folliculis fiHipiicibus abunde natus («) , cum fa-
liva fe mifcet, motu linguae, & buccarum intertritus , ut in faliva muci natu-
ra non obfcura appareat.

§. %, Sali^va ,

Ex his diverfis humoribus , fed potiffimum ex glanduiofq humore, quem di"*
ximus («*) , tum ex vapore exhaJante , componitur ea Saliva , quse ab ore fani
hominis nunquam abeft,& q^uam in lingUiE fuperficie fuperiori potiflimum coi-
iedam, cogimur aut degiutire, aut exfpuere (i).

Is humor aquofus , in igne totus exhalat (o), ita fluidus , ut nonnihil fubfit
vifcoris (/>) , fapore nullo , fi quifque propriae lingua: fenfum fecutus fuerit,
nullo odore , vei colore : difficilius in frigore eoagulabiiis (^)» Pondus eft ad
aquam uti 1960. ad 1875. (^) 5 "t^ aliquantum fuperet . Vis cohiefionis ad
eamdem in aqua vim eft ut 30. ad 10. {s) . Globulos aliquos continet mi-
nutos (?) .

Eadem faliva in animaiibus carnivoris acrior, & manifefto falfa (u) in fer-
pentibus nonnuilis, ut in vipera vehementiffime venenata (x) eft , etfi dulcis
videtur,& infipida (/) . In homine fimihter perinde ut fit ab ufu argenti vivi,
ita per folum jejunium acris (^) fit , ut totum os doleat , animaque fietore
(a) peculiari corrumpatur, quod fsepe vidi . Per morbos etiam, & acris (^),&

E z de-

•il/l^

Ck") Ek villls orls Phyfiol. in Belf;. edit. p.
5'. Ex vafculis cavi oris & linguas Kaauw n.
J07. 108.

(1) Sanguis inde fudans Valifneri oper. t. j.
P- 303.

{tn) Comtn. Boerhaav. t. i. p. 171.

Cn) L. XIH. p. 77. 78.

(n*) N. 1. ad 7.

(i^ Aer fixus in faliva , Maciride p. 41.

{o) Boerbaave Prjeleft. t. i. p. 177, f^erheytn
II. i>. J12.

(pD Fordyee de catarrh. p. 17. Inde , quam
dtcemus, diiUurna fpuma . ideo forte falivaia
gelatinofam fecit Geuder ferment. p 114. A fpu-
to tamen differt Bcerhaave 1. c. Scbneider t. 3.
p. 511, Warton p. 141. 143.

Cq) F. Hofmann d* faliv. infpeft. Ita neqye
inucus .

Cr) A. F. Hofmann nov. hypoth. phyfiol. p.
5. 6. Uti 85. ad 74. la Mure de fecret. ad fin.

Ut 394'—' ^^ 388. Hamhrgfv p. 1500

(s) La Mure ibid. Ut 8, ad i. Sauvag. ad
hierr.aft. p. 43.

(t) Phil. tranf. n. 116. Afche de globul. &c.
p. 62. 68.

(u) In cane fubfalfa CoU. priv. Amftel. obf.
pag. 9.

(x) Plin. L. XI. pag. 611. Severin. viper.
pyth. p. 139^ 140. 156. Caiter p. ii6 Mead of
poif. p. 37. 58. Ranby l.c Kalnt Svvenska hcni.
Handiing. 1731. n 4. i75j.n. i.

Cy^ Charas Seft. 8. Redus &c.

(z) Tfchirnhaufen medic. corp. p. J3. csperi-
Riento in fe ipfo fatto .

(a) Birch t. i, p. 318. Bresl. Saml. 1713. M.
BJart Dalechamp. ad Plin. L. XI. c. 5J. De or-
dinibus religiofis feverioribus Lind. of fcurvy
p. 318.

(b) In fcorbuto Hofmann diff. clt. pa^. aS»
ut lintea eroderet Ettmuller med. hipp chym.
hift. Morb. Uratislav. 1700. pag. 106 Saporfal-
fas cafei putfefcentis Nov. Eph. Nat. Cur. VoL

^6 LIB. XVUL CIBI ITER AD VENTRICULUM._

denique dulcis (c) fit , quod vitium in fcorbuticis (^), in phthificis (^), ia
hypochondriacis (/), & hyftericis (^), aliquando non fme acredine (/^) , alias
abfque malo eft. Putredinofi quid credas fubefte , quoties acidorum iiru emen-
datur (/).

Sibi permiiTa, fano in homine, neque vino multum utente, abfque confpicoo
acore eft, neque fuccum heliotropii rubro colore ik) tingit , cerre non mea .
Qui acidam fe vidiffe (/) fibi vifi funt, iis vini ufus , aut ventriculi vapor ad-
miftus, aut morbus {m) imporuiffe potuit , centies enim experrmentum repetii.
]ft, fi fcrmenti loco poteli effe , idem aqua poteft («), aut ovi albumen (o).
Occultum , parcumque acorem inelfe, ut in fansuine, non repugno (o*), tan-
tum ut neque dominetur, neque ex eo falivs utiliras pendeat . Sed neque lixi-
•viofam credam eflfe in fano homjne (/?) , neque ejufmodi phccnomena vidi , etfi
non recufo, ab ufu argenti vivi putrefcere, & figna edere na^uriB alcaiinje {q) ,
Cito certo putrefcit (O5 & tamen addita carnis putrefadionem retardat (.f),ite-
rum forte ex mucofa fua indole.

In calido aere ficcatur , ut exiguum quid falfumque fuperfit ( /^ ).. Majori ta-
men copia infpiffata , & falem teircllatum diaphanum , & gelatinofum vifcidura
quid reliquit (?*).

Cum aqua ob mucofam naturam admiftam non re^le mifcetur (fOifed neque
cum o'eo ( ai ).

Balfamum peruvianum tamen foivit (>'). Cuprum etiam magis quam aqua
iiuda erodit (/* ).

Ab

Cc) Sant^or. meth. vit. err, p. 3S3 Bsnnit
Theatr. tabid. p. 6y . tlofmann. Mcd. Confult. t.
4. Dec. IV. c. 1. Comm. Nor. 1741. hebd. 51
"Btlchitti de frtliva. Poft tertianam febrem Eph.
Mat Cur, Dec. If. ann 3, obf 171. In altero
latere f^iridtt du bon chyle p. 193.

Cd) Art. PisfTi. t, 4. n. 71. Boerhaavt de na-
tur. dulced. p 81.

C«) Henninger de fali'/. di(f. II. p. 15.

(f) Hofmnn p. :6.

\X) fi^tdui du bon chyle p. 188. Add. Eph.
"Kat. Cur. Vol. V. obf, 71.

(h) Hofmann I, e.

l.i) Siinffor. 1 c. oleo vitrioti .

(k) Non eft acida Editor lib Demorrit.
Krankh und. Arzen, des animat. Lebens p. 114-
JJe^at in juniojibys Duvemey 1. c. Ne^at in
UniverfuiTi Lang. phyfiol. p. 81. /. w PauJi in
V. }ior»e de micfocofm. p 45. Afiruc de digeft.
p. 167. feqq.

(1) Zod. M?d. Gall. t. i. p. J^o. Sj/lvius difp.
8. n 50. Prax. Tra£l. 5. app. pag. 713. qui den-
tes vult ftupeiacere . Viridet du bon chyle p 184.
"C^atiti p 4. iVillit morb. hypoch. p. 60. La
Meitrie obf. p. loz. Aur. Caten homer. Lac co-
gere Sehiper corpufc. p. 15. Nuek fialogr. p 48.
Succum heliotropii rubore tingere f^iridet prim.
«oft, 1. c. 8. pag, 70. j^ndrji alim. du Careme
p. 51» & 4n fenihus Duvemey apud du Hamel
Hift. de TAcad. p. 149. Malvs tjnfturam eodem

colors viiiare Vieu(ferts I,c. pag. 161. Mercurium
figere Democrit. Chrijt!<m. vit. anim, morb, &
med. p. 53. Ferrum rodere cum fcrvore ia Met-
trie . Cum cinaabari incalefcere Jf^w/s^eon koppor,

?• 34-

(m) Vieuffens Traite des liqueurs p. \6o,

Cn) Idem ibid. p. 164. la- Charriere p. i?,
Pallam faliva fermentat rtrbeyen II. ua^. iij.
Sed etiam putrida cum pane fervet P>:>igle p.
401.

(0) Henshavv aerocba!. p. aj.

(0*) Ineffe p. 31, 37. fed leviter admiftum
Textor ftalograph, p. 37.

(p) De jejuna faliva Deidier Jium. pag. 44,
quod noB recufo .

Cq) Bs'/c«. Comm ad Chem. "Ltrnerf p. jpo,
Ovven de mercur p. 16. Putrefcit Fordyce. p.
17. Canis ex ejufmodi faliva , quam lampferat
periit Goodall coll. vindic, p. 125.

(r) Comm. Acad, Petrop t 14. p iio. Vorti-
cofum motum concipere Tcxtor p. a8. quo fal
6xus deftruitur , ut nullus ab evaporatione fu-
perfit.

(s) Pringle difeaf. of the army p. 399.

Ct) DuoJecimam partem Fordyce p 18.

Ct*) Textar p 18.

Cu) Fordfce p. 17.

Cx) N^rcilTus de chylo n* 3.

Cy) B«>r fpecim anat. botan 11. n. 58.

Cy*) Ttxtor p. 41. 41. cserulso coiore pag. 41«

77

s E c t: t/. s a l I V a .

Ab acidis (i) aut alcalinis falibus adjedis noa fervet (^)r

Sed, ob mucofam denuo naruram , a mercuria fublimato corrofivoy^ a vini
ftillaritio liquore, & a nitro ipfo (a) cogitur (^), aut certe lentefcit (c). A
,fpiriribus acidis, aliis in floccuios addenfatur (r/), & cogirur (e), ab aFiis mini-
me (/). Sub antlia pneumatica (^^, aut ab igne admoto (^^), aut admifto al-
coliole (^*),plunmam fpumam agit,<Sc aerem difficulter dimittit. Etiam fpon-
te fervata fpumam concipit (Oy & fedTmeiitum ponit.

Igne fubjedo, & ex artis legibus fenfim au6o, maxima pars abit in aquam
infipidam (/>, ad -f totius .

Exiguum momentum fequitur fpiritus> lixiviof^ indolis (»?>y qualis ex fan*-
guine habetur : tum olei empyreumatici (w). Alio niodo oleum ex foluto in
vini fpiritu fedimento felivae fe prodit , graco pomi odore (n^), quale oleum
etiam in faliva cum alcali fixo digefta nafcitur («t): & denique abadlo , quem
eontinet , humore fedimentum ad ~f. (o) falfum relinquitui-, In eo fal fixus
ip) aliquis (q) fdpereft , vix ad -fij, torius falivs (r), Is .partim de iixiviofa.
natuia eft (s), parcim teflellatus (j*), marmse puto , qualis etiant naturas obtii-
netur abfque igne digeftione.

Terr<E (t) tantumdem fere,. ramquam fa^iis ^ in cmere falivse eft : in nuperij

. cxemplis duplicem, calcariam aliam , alteram lamellatarn ,. legiraus fuiffe , fplen-

denrem,pene urapeziis- lamellis foliatam ,. qualis felenitica dicitur (t*). A terreo

eo in faliva elemento tartarea crufta nafcitur ,. qua dentes obducit (w),. & in

dudu- Whartoniano adeo frequenter (x) m Galculi naturam coit ,, ut vix aliuni

la-

(>) Criflalli in fallva funt , quae acidum fun-
dant , Poi-i mifcelh Berol. t. 6. p. (58.

(z) Bivch t 4. i>. 430. Verheyen 1. I. pag. Ilj^^
Nuck p. 30, Fordycg p. 17.

Ca) Levvis mater. medr p. 3.9^;^

(b) For-dycs pi If.

(c> Ibici.

ii) Affirmat tamea de fpiritu vitrron Rattlin
Obff. de rn^d. p, 133.

Ce)' Blancaard Acad p. 8*.

Cf ) Fordvce p. i8i

(g> Mufffhenbroeck diff. inaug. <fe aere p. 6. 7.

(h) Nuck f. 53, Boerhaavs PraelecV. t. i. pag.
182.

Ch*) Textor p. s8.

(i^ Nuck anat. faliv. p. 48.

(Jl) Idem ib. p. 34., Ad — BoerhaaVe ad n. 6S>

Ad— CvV.Swhfirt t. 1. p. 679. Ad — — BarchU'

/erj acT^atH E.Kp. VMI. A^ifq^ie men-fura Ba^liv,
Firheyen II. p. iiz. Qaiihiuf . Hkuerrmnn t. 3.

J). 340 J4T.

Cm) Ferheyen, Bh-ch. Caxn oJeo vitrioli fervet
I. c. Gaubius apud Htymann t, 3. p. 51. Hauer"
mannus. cum fpiritu fanguinem comparat .

tn) Phrheven p. iia. ad— — Ad' — ■ Barthuftn,
' ^ ii8 710 "^

PafHm ejus ineffe Tiaymanri .

Cn*>. T«jf«jr p. 19. 94. Add. pag. 23. jo. Nen
tamen in omnibui hominibus p. \j, Multumiaef-
fc oleum p. 45.

(nt) Idems p. 35. Oportet tamen in his omni-
fcus msauorem efife-, «tiam^ ex fimflicJirnna »gM a

in Elleri' experimentis , oleum & falem abunde
jigni , quando putredinem fubiit .

(o) Nuck p: J5. Ad — * ds Herde obf.meff.
160

88. Caufticum effe Sianeeard , valde falfum Por-

dyce p. 18^.

(p) Ad « Drelinctuft lienof p. 80^.
00

(q) Nullum Ha/mann.

Cr> firhtyert p. 113^. Ad — < Bayehvfen^TAtS

720

tum •-— faliS Baier apud Hofraann 1, c. DupHs-

eato ad finem falem effe Schaper corpufc. p. 2/J.
nitrofum Bflg/»^. p. 417. acidum aerem blancaarS
p. 84

Ci> Ftrheyen. hirth. Etiam in fgiritu vini fol-
vi Textor p. 19* 22

Cs*j Textor p Ig. 19. 1(5. 30V

(t ) Tantumdtm Earchufen .

(t*) Tenor p; 10. ex floccuKs in fpirlta vi^.
deppfitis .

Cu) Fauchard dentilte ed. nov. I. p. 179.

(x) Severin. aoV.obf.c.iS GyuUcb cholelop.^iaff.
78. Pifo* natur. hif!. of Oxfoj^dshire p. 215 Mtju
hom. jurisjur. Uipp. p. 151. Loff. obf. L I pa*.
90. Timisi cafus B ri. 35. Htgedom Cent. I. obf.
71. Journal des Savans 1^78, n. ^3 Galler. <St
Mmerva Vt. p I56 £pb. Nat. Cat, Dec. I. ann,
j. obf r 4j. ann. 9. lo. obf. 144. vol, 8. n. 20,
€ontuli p. 4(5. £//«»• Mem. de Berlin-- t. Ii. g,
2(5. Breslaver Saml. t7i<5. m Aug. B/.?/ obff. I.
6. ofef. 14. Kramer Comm. Lit. 1732 hebd. 49.
•Slevogt ibid. 1753. hebd. 11. 1738« |.j(5j. t. 4. £

^g ^ IW. XVni CIBT ITER AT) VENTRTCULUM.

lapiHum In liomine frequentiorem reperias . Ranuiam ij') inde natam vid\ , 8z
cxcifo lapiilo fanatam (i^), alii anginam (a). Sed etiam oJim Hippocrates fub
lirgua calculos parvos nafci fcripferat (i^) . Quare in Vu hartoni pot\^\mMm dudu
lapillus nafcatur, non fatis notum eft : celeriter (c) id fieri hiftoria docent . la
Stenoniano rarius gignitur, funt tamen «xempla (d).

§. XI. Motus falh^,

Caufa motus in eo lium<ire in univerfum quidem eadem tH^qux in omnibus
corporis humani humoribus, quos vis perpetua fuccedentis de corde in minima
vafa fan^uinis ad deftinatos fines urget . Eft tamen eriam pecuJiarispoteftas,quaR
tunc potiifimum falivac fiuentum accelerat , quando eoad fubigendos cibos,& ad
manducandum utimur.

Parotis adeo a inufculo malfetere C a* ) fuccutitur , 8c a colli lati^mo (e) , a
maxilla demum ipfa, qus; non poteft vel feorfujn , vel deorfum , vtl ad iatera
snoveri, quin parotis prematur.

Deinde maxillares glanduls , dum os aperitur ^ fontiojlum {/) falivs per
Whartonl 6uStMm proiiciunt, vi non minima (^). Id fit a poteftar^ biventris
' ": primo , deinde mylohyoidei mufculi , & a lingua depreffa .

^ Sublingualem glandularii mylohyoideus totam urget, Sl depreffa lingua, in*

/ t^rque eas potentias tamquam in preio media urgetur.

Sunt, ex Stnhliana (l) potiffimum fe£la , Viri,qui malunt ab irritatione,pe-
- . sie ad modum teftis (/), glandulas falivales humorem fuum uberius affundere :

negantque aut mechanica preffioiie excitari poffe , aut abfique cupidine, neque
admittunt falivam affluere , fi quis lignum (k) manferit : neque fpongiam (/),
aqua ebriam , qua; Paroridis locum teneat, aperta maxilla inaniri , neque ipfam
glandulam per -dudum fuum repleram, dum maxilla agitatur (m) , excuti . Sub-
: iinguaies vero glandulas preffionem etiam fugere (w).

Eft in hac affirmarione omnino pars veri . A-d odorem , ad confpe^Hium , <i€-

nique ad vividam ideam grati ferculi , maxime quidem jejuno homini , & fa-

melico , cerrum eft , de Whartonianis ofculis duos infignes falivas fonticulos

/ projici , ut raodo diximus, qui in homine faturo, pariter aperto ore, non pe-

jiade confpicuj exliliaat . Ne(|ue ci^dam unice a pknitiidine vaforum €erj , quae

ia

20. 1743. bebd. 1. Fki!. tranf. n. 491, Waltier (d) •Meihom Conrm in jurisjur, Htpf. pag.iJSo

tbcfaur. gi, G. v. Swrete» pag. 854. 855. f^olpini & Blancaard Jaarreg. C. V. n.47. ut videtur .

ipag. i8c. Ttirner. frallerius Aft. -Soc. Upf. 1735. (d*) Huj. Seft. f. J«

p. 178. 179. BM:ioci'}i lettera . Scherer de calculo (e) Seft. I. §. 14.

in du£V. faliv. n. 41. Recueil period.. !7s<5. tti. (f) -Guttulas inde HlUiTitss Sfbneider de caXarih,

Jul. ^t',-ell Chirurg. Handelfer f.gx. Nordl. Bey- 1. 3. p. 5 57.

tr/ige p. 168. &c. (^g) Ad tres quatuorve pedes in jejuno , q-isoti»

(y) Turner . [^alifner. t. 3. p. ijS. J. Iv.^taH die Blancaard }&rae^. Cent. V. n. 14. Longiffi-

ds ranula . me ^rojiciebat l!l. T-cichmeyer Menz de Salir»

Cz) Plot. FirPung ajyjd Severinum l.c. Walthsr noa temer. exfpuend p. 3.

Walijheri £pb. >Iat. Cur. Vol, 8. 1 c. Dec I. ann. i^) Stovch Kinierkrankheit t. a. p. 55II.

3.obf. 1. Bawa-A; lettera , Fo^iat. Meihm. Sche- (i) Bordeu recherches p. i';^.,

ver -AcYeit. Brgedorn. I. c. Zacttt. -Lufit. Ck) Stahl. theor. p. 466.

fa: Jourri. des hv. 1711. Birfb II. 0.35,9, G) ^* Bordeu p. 28.

ih) Epidem. II. (m) P. 3 5- 5De chyliSc. p. i^

, 4«) 'f%?«» L -c; ^n) Bordeu _p. 73^

S E C T. II. $ A L t V A, _ ^9

in jelunan^-e homine fmr fua faliva pleniffima . Exemplum feminls manifefto
docet , a cupidine, ab imaginatione , ab oftentata voluptate , femen maiori co-
pia ad veficulas feminales confiuere , ,ut muko majori pondere in proxima ve-
nere eiiciatur , quam ab alio liomine pTO)iceretur , qui frigidior , abfque
pr-EmifTis veneris incitamentis , ei litaret . Hsc ergo caufa ad occultam iilamt
glinduhrum omnium irritabilitatem pertinet , quam in experimentis non pof-
fumus imitari ( i ) .

Sunt tamen nimii in fe(Sa fua viri Ci. Nam experimento fa£la omnino con-
ft-it (o), ac^itata maxilla , ad ficciTimum iignum , falivam exprimi , inque os
confluere: paroridem (p) aftione maKillcK ex inmi ; etiam de ea glaadula exul-
cerara, durii edebat ic^er, multum filivi! pra?ia:cifYe (^): a (cin^-illis eleclricis
falivdC afliuxum accelarari ( / ) , & cum convulfione maxills inferioris perpe»
tuam falivationem con)un(Sam fuiffe ( j ) . In vjlnere du6ius Steytontant , quan-
do clau^Jebatur vulnus, intumefcebat parafis, idemque tumor folvebatur mandu-
cando (0 In alio cafu inter paftum vulnus ad 5. Sc 6. uncias faiivae fuppedi-
tare vifum eft (u) ,

§. XII. Copta falivie,

Accuratam menfuram dari non credo , cum ab infinitis caufis ea copia aut
«ui^eatur, auf minuitur. Au^etur a repercuiTis aliis fecretionibus : ut a pedum
refrigerio (a:): ab unna repulfa (>*): ab argento vivo (-^) utcunque intra cor-
pus humanum recepto , dummodo confertim , & abfque intervallo fubiverit ."
ab hypochondriaco m.ilo {a): \n variolarum in ore tumentium certa perio»
do ih): in febribus nonnuUis intermittentibus (c): in heclica febre (d) ; in
fcorbuf o (e).

Augetur vehementer ab acri quocunque corpore in os recepro & manduca-
to , poriffimum ab acidis falibus ( f)\ 3. dyacone qui de Abfinthii genere eft;
ab hyffopo ; pvrethro ; a ftaphifagri;» , & fabadillse ferainibus ; a tabaci fu-
mo ; & a medicamentis emeticis mitioribus (^^jnaufeam tamea moventibus ; a
^ibo ipfo affumto.

Mi.

(1) Salivam prater animR irnperium proiici .
I_n fpafmo cynico mjfleteriis mufculi diiriifim' fa-
livam ai duos ped-."S projecerunc . Natr. Ail. Cur.
Vo!. I. obf (Jj.

(o) Excitari conculSs mufculis dit Bordea p,

(p5 Fitente Bord<tt recberches p. ?o .
_ (q) Mem de Chir. t. 3. p 44.<-, ElT. of a So-
Ciet at Elimb. t. i. n. ij. Adde evempUim i?.7f-
tbolini , Cvnt. 3. hift. 77. & DilT fur la malad.
des 05 TI. p. 9}

(r) 7.etz.ell confecl e'e£tr in mitum a^lis , pre»
sul duhio , mufcilis maicillam re^eniibus .

(s") Or.niel 8.f*t/an^e 11 p 6^.

(t) Mem de Chir t j. p 4.31,

(u) Ds Fieu piiyfiol p. 44,15

(y) ^otU aquis E^rani? H^nr, v. Heer . Cum
in'c*u «opiofo akerna falivatio Caiaer. mift. ^e-

(z) Etiam in csne FF^pfer eieut. p. 199»

(a) Uofmanti difi". C\i. Schlichting p. 138. Z*ff-
chia! p. 5}.

Cb) Die undccimo Sfdenhant. Boerhaave Aphif.
pract. num. 139S. 1400 Poft varioVts Bettus pa^.
271, In petechiis Eph. Nat Cur. Dec. j. ann. 5.
6, p. a-7. app. p. 131

''•) Comm. Nor 1740. hebd- s?, H-^fman» l.c.
Schntidev I c. lll. p. ■517 m. Decembr. Cortici
Peruviano falivam moam tribuit Hfl^ig quinqum.
Europ p x6. M^hi videtur certum convalefcentis
Cgnum effe .

Cd) Beife letre critique lcc. p. »8i.

(e) firidet du bon chyle pa^. »79. Maximum
e^emplum , continuo quafi ebullientis de ore fa-
livae Ronffeus habet p. 155.

Cf) A fp'ritu falis<;/3a&eyi imefto plurima pro-
fluxit du tiantl corp anini. 1, i, c. a,

C^) Viiriolum ad graaan unum (alivationeni
«iet.

40 ^ LIB. Wni CIBI ITER AD VENTRTCULUM,

Minuitur ab auda quacunquc alia fecretione ( /^ ) ; a febrihus in univerrum ,
qu£e os exficcant (A*).

His in mediocriratem compofitis ^experirrenro aiiquo in homine furceptoad-
■jutus, JSluckhis copiam faliva- inTa viginri & quatuor horas €ffj'a! , ad duode-
cim 0) iancias ceftimat , alii ad fefquilibram {k) . Sed alias in vuhieribus drach-
snas feptemdecim intra quartam hora; partem , & 22. in o^iodecim minutis,&
in 2:^. minutis drachm.as 26. cum fem. & in 28. minutis drachmas 3:^. exftil"
laffe eerti funt teftes (/): & demum 15. uncias intra triginta minuta {m)\ &
quinque vei fex uncias intraceens tempu^ (w) . Exipfis tantillis bucc^rum glan-
tlulis magnum , (i) duarum pintarum in diem, ptyaiifmium excitatum fuiffe di-
ximus (0). Du£lu Stenoniano, ut facile ob itineris injuriis obnoxii rationem fit,
difciffo (p), aut a gianduia ulcerflta (f) tantum falivae profluviura fi:quitur,ut
difficillime (r) caut-erio aut cauftico , v€l compreflione diuturna (s) compefca-
tur: a coaiitu etiam ejufdem dudus novam viam in buccis faliva fibi aperuit
(/). Etiam €x maie fedo frenuio, (h Wharioni adeo du(2u , vis falivie prster
voluntatem effunditur (?t).

Ahunde autem in morbis faiivam ftuere per experimenta conftat . Tn mercu-
iriali fputatione {f) per decem , a-ut duodecim primos dies duarum (w), trium
(a:), quatuor (f), quinque (^) in diem librarum , eciam multo major,& trium
(^), &quinque pintarum {b) ^ & o<flo (c) , ad fedecim librarum pondus fuit fa-
livs (V/), & in univerfa curatione ad 50 (f), <k 120. (/) libras (2).

Etiam in homine, ex fcirrhofo paacreate heffiicoj librx falivse decem , &
yltra in diejni fliixerunt ig)>

'■' . •■ Hcec

(hj A <iiarrhoea Tulp. 1. c. 1. 3. c. 22. A n-i-
snio lotio <:irmerEr. mict. periodic.

(h*) P. 3 5.

(i) L c. p* 31. 33. Dimidis Whrsz in apople-
.^ico Dolsu! Encyclopjed.

(k) NicctP.! tr.at nied. pag. J77. 179. Triginta
iuncire quotidie in hjBinopcoico P^i^MfS. Semipintam
efflusiiTe , dum unica tabaci fiiiuia ccnfumitur

(1) Mem. de Chir. t, 3. p. 4.34.

(iTi^ Hamherger pbyliol. p. 134. 135.

Cn) .O? F/ew p. -2.45.

CO "f^ variolis intra 5.^.. horas falivse iit>ra fiu-
kIc , & ultra, Plendz variol.

Co) Schlfchting mnemofyn. pag. ijS. Magna a
viilnere labji falivatio Bidloo Exerc. a. Chefsld.
.p. 146.

(p) .Gooch csf^ -p. ?o. 11. Law.TKfr/i^x -ohlT. p.
47. Helvetius Mem. de 1' Acad. 1719. de Fieu .,
Belhfle <>bf. 4. Fabric, ah Aijuapend. de ocillo p.
23. Fauchart 1. p 411. //7 Foffer ohlT, pag. 114.
^n equo . E« ecdem erofo Jourdain p. iij 5«c-
,ket obf. Chir. IX. Glandula jnt.iimiiit , -cutn da-
ftiis coaluiflTet Idem .

(q) Memovr. de Chiriwg. 1. c.

Cr) Papotts die Chirur^. p. 9%. 'Fidula inde.na-
ta Hifl. Morb. Uratis!. p 700. pag. 130 Beilojin
obf. 4, Saviard obf 111. DifT fur les malad. des
«S a. p. 93 Co/. fl?f K-//<3ifjr dift t. J. pag. i!5.
Eff of a S.ociet. at Edimb. il. n. 13. Snape pag.
147. Kuchler de dent. hfta! pa^. 11. iV«e>6 c 3.

ut puio .

(s) Conf. Savtard oW. 11.T. T^'/. de Fi:iars^Y>d-
{ofle c)bf d. iZoQch facls . Mem. de Chir. t 3 p.
443. Ab artificiali firtula faaatio Sh^^pe oper pag,
I3i. Marti de lor. prseter nat. duclus Sa1iv. Ste.
non. Ohifehlen anat. pag. 143. hSi. Edimb. t. z.
n. 13

(t) Sp:f7^sfe!d coalit. Vifc. n. ai.

(tt) <^a!en,. de util. .pa-rt. I. u. c. 10. Ri.oJgn..
L 4. c i<?.

Ct*) Unius IibrjE in fex horis i^vven de faiiva
p. 11. ex uno ^rano inercurii fublimati . Tanta
vis inde falivse , iit quftfi min-geretur 'Br««»£"/-.pan-
cr. p. 138.

(u) Graingir med ptyal. extit.

(x) Pujati obf. p. 235. Defiult p. SJ.

Cy) Idem ibid. Ncuv. method. des malp.d. ve-
iier. p. 317. Lettera de Gemino Eulabsofilo ps.J.
.per multos dies .

(z) Eulabeofib &d— & -6. in .diem?
z

(a) Turner fiphilis p. 190.

(b) Idem ibid.

(c) A. galon. Chefeldsn I. c.

(d) Xchtichting !. c. p. 539«
Ce) Idem p 540.

(f) TuYner Prsf. ad fiphilid.

(i) Ab unico grano raercurii fub!imati fnira
fex horas libra Ovven de Mercur. p. 12. maiiife»
flo a ftlrriulo, non a pondere metalli .

(g) ^ejje 1. c, f. aSs.

S E C T. 11 S ^L IV A. 41

Hxc (5 cum alvo, aut urina, aut fudore,&: tranfpiratione fatii homiais CDm-
paraveris, infignia certe funt hunaorum fluenta.

§. XIII. Salha utilhas ,

Duplex ea eft. Pars deglutitur, no6lu quidem ornnis, etfi eo tempore faliya
parcius paratur ; interdiu , extra tempus fumendi cibi , in fano & bene raorato
ih) homine pars maxima. Ea in ventriculum ^venit , & alio ioco meiius trade-
tur. De ore vero effluit , quando buccarum mufculi refoluti falivam raale con"
tinent, ut in apopledlicis (0-

In ipfo ore faliva ventriculo cibum jam pene diffolutum tradit: potus vehe-
nientiores debilitat : cum cibo morfo & manducato fubigitur , eum mollit , iti
paitam ad deglutitionem , ad digeftionem , aptam figurat: diuturno raaxillarum &
lingu^ motu diligenter intertrita fales folvit , & diluit : olea fuba<^a ad aqus
mifcelam contemperat , cujus rei fumma eft neceffitas ( /^ ) ; fapores in maiTaiTi
fui undique fimilem confundit ; aerem , fpuma fua tenaciter invifcatura , in mi-
nima alentium elementorum intervalla introducit . Saporem etiam ciborum (tn.'
iui noftro accommodat ,dum fales folvit , gratiamque patienter fubsdo cibo ad-
dit (/) , eoque modo hominem ad neceffarium & utiie opus , manducaLionem ,
invitat (i). Lidu folo canes pene omnia fua vulnera fanant , & dudum faiiva
laudata eft ad lichenes (»0, lippitudinem («), ulcera fordida (0), ftromas , me-
licerides (p).

In ea J. F. Helvetlus (q) , adeptus eremita , lapidem philofophorum qux*
fivit .

Quare non abfque detrimento univcrfs cofiionis ciborum exfpuitur , quod
eft tabacini fumi vitium . Inde ex folo abufu fpuendi (r), aut ex faiivs pei'
vulnus jsdlura (j) , aut ex quocumque nimio ejus humoris fluxu raacies (0 , ve-
ruique marafmus , fecutus eft . Et etiam vulgo notum eft , ipfis etiam indis, a
tabaci fumo (u) , aut a paftillis (x) Nicotians cum uftis conchyliis fubaftse , fa-
raem interire, eaque caufa fuit primaria, cur fa^tida ba^c planta primum in A-
merica tantam indigenarum gratiam fit confecuta . In fe ipfo expertus eft Pr^-
ceptor, famem fubiatam fuiffe , eum falivam omnem exfpuiffet (/).

Neque debet his opponi , quod falivs uberior profluxus venereum morbum ,
febres intermittentes , fcirrhos folvat ; quod in variolis fputatio faluti fit , &
cum periculo fupprimatur .

Haller Phyfiolog. Tom. VI. F Quod

Ch^ Spuere fignum ell deteftaticnis Plinius 1. Cq") Rrafz.ynfki Hli^. Nat, Pol. t. a. p. 50J,

28. c. 7. (r) Baglivi pag. 417. Harder apiar. Neumant%

(i) Schwenke de faliva n. 7. ^ oper. pag. 947. cte nicotiana . Siccat & debilitat

Ck-) Boerhaave I. c. p, 185. perfas Chardin Voy. t. 4. pag. 36. Similia habet

Cn Conf^ Eumd. J. R. M. G. v. Svuieten Comm. I. ^.6^9

(1) Saliva fervet cum fucco raparum virldl , {%) Ruyfch Adverf. II. num. 5. Morb. Uratisfc.

Macbride p. .44, cum pane celeriter p. 53. t. i. hift. 5700. p. 130. ex evulfo dente . Etiam equi

cum biie ipfa, tardius, fed diutius , Idem cum ea ex caufa languent, quando falivalis duftus dif^

carne ovilla pag. 54. Farinacea manducata , cum feflus-periit La Foffe obfT. p. 114.

faliva intrita, in veficam inclufa acefcunt . fiow/'* Ct} Hannemann . Reyger Eph. Nat. Cur

pe morb. navig, p. 94. (u) Lery hift. de 1' Amer. pag. 113, Colhatcb

Cm) Marcion Smyrnasus apud Vlinium I, aS. doftr. of acids afferted -p. 435.

e. 7- (x) Monardus de aromat. p. 309. Add. Boerhaa-

Cn) Ro^er faliv. crit. c. i. ve I. c.

(o) Nuck p. 52. £d. II. (y) praleft. t. 1. ad (S(J.
Cp) Conf, S(huri£, Sialogr. p. 11. a8.

42 X7S. xr//J. CIBI ITER AD VENTRICULUM.

Quod enim ab argenti vivi violentia per os expeliitur , id omnino tota eft
pene bumorum (z) maffa, adeps omnis , mucufve morbofus ,. medullsve forte
infii&x noTi exigua portio , qu^ omnia in humorum mafTam redudla , & ex-
pulfa, fanum corpus relinquunt , ut novi ex cibo & potu fatubri, mitefque hu-
inores regenerari pofiHnt . Quare & per alvum fudoremve eodem effedu vene-
sium venereum expurgatur , aut demum , ut nunc maxime fieri foler , folo ufu
■hydrargvri , lente , & abfque confpicua excretione expellitur .

In fcirrhls gianduiarum perinde materies impada utiiiter diflfoiuta , atque
Hunc flujda egerirur , eademque Forte caufa fuerit falutaris in febribus intermit-
tentibus (a) fpurationis . Nam etiam tunc in hepate f.Epemateries compadla re-
lidet , quam pro fputo excernere utile fit . Fstebat ejufmodi in cafu faiiva ilf\
Poteft etiam (ignum effe reftituta; in minimis vafculis iibertatis .

In varioiis , angina funefta , orifque occiufio eo faliv^ efriuxu cavetur, neque
aut perperua eft ^ aut neceffaria, ut abfque ea aeger fervari nequeat (c),

§. XIV. Reforpt/o i quce m ore fit ,

Uri arterioiae in iingua, in buccis , & in palato , exhaiant , ita venuls pr^e-
fto funt , qux humorem tenuem reforbent. Nam aqua quidem , aut gluten pi-
-fcium coiore aliquo tindum , inque venas capitis impulfum, fudat de facie fu-
periori iingus, de buccis, de iabiis, deque ore univerfo ; etiam Cojchwlxji {d%
in iingua, experimento .

Deinde notifTimum auxiiium eft a pane cum vino manducato , cujus vis re-
focillans (e) etiam equos (/) reftaurat , etiam dum in ore vinum eft , & prius
omnino quam per ventricuium , inreftina , & lad^ea va{a vis medicamenti po-
tuerit iongum iter abfolvere. Sophos foia manducatione nutriri P.7r^Le//i/j- fcri-
pferat (^). Sed etiam vinum vappefcere atque inebriare certum eft , ,,dum ore
continetur (Jy) .

Ita oieum nicotianae in os feiis inftiiiatum , animalcuium necat totumque
corpus , etiam cor , odGrem veneni retlnet , argumento , in venas fuifte refum-
tuni . (0

SE'

(O Sceyhaave Prael I. p, 190. Omnes humores
in falivajicne mercuriali putrefcunt & fstc-nt
Gyainger ptyalifm-

-^

Bresl. Saml 1713. m. Decembr. Comm.
1740- n. 53. Schneider de catharrh. III. p.
3'7. Hofmann 1. c. Adde Cheyne ianit. luend. p.
16!. feqq.

Cb) Sch.ielder.
Cc; Freind Comm.
vvin, Epift,

id Eprri. viL hift. 11. Ffe-

(d) De duft. faHv. p. to. Aer impulfus erum-
pit ex minimis ramis duftus falivalis , ( 4"' ve-
na eft).

(e^ Kaauvv perfpir. n 44T.

Cf) Ent oper. p. 446. Bathurfi pralect. p.107.

Cg) PaYamir. L. III. tr. 4. De originib. mor-
bor. arcan. tartar

Ch~) G V. Svvieten Comm. t. 3. p, ijj,

(i) Bircb, l. t. t. a. p. 41. 43.

43

S E C T I O

irr.

D E G L U T I T I 0 =

§. I. Pharfnx .

jTfificillima particula phyfiologi^ , plurimum quidem lucis accepit ab lll.
_' ^Uini kboribus. Ut tamen eam iedori facilem tradam , neceflfe erit in
ininutas particulas hiftoriam noftram dividere . Pharyngem adeo primum defcri-
bemus, iterque ciborum ab ore in pharyngem imuni ^ deinde CEfophagumj &
progreffum cibi per gulam in ventriculurn-

'§. II. Velum palatlnum . Uvula .

Ex cute palatum ofiTeum obducente (a), tum a Schneideriana narium pofire«
marum membrana , fimilis lamina retrorfum educitur,ut inter duas membranas
piurimfc glandulse (b) fimplices, ovales , foraminibus exiguis patentes, fibrc^que
mufculof^ medias contineantur , quas dicemus . Latera firmantur ad eadem offa
& ad proceiTus alares (c).

Hoc produdum velum in univerfum quadrangulare , pofteriorem lineam ha*
bet in duos femicirculos divifam (^), ultra quos media pcndet {e) particula ,
ovata fimul Sa conica (/), craffior aliquantum reTiquo velo, magifque rotunda,
fabrica fimili , tota glandulofa ig). Ea uvula a fimilitudine dicitur , & a vela
palatino debet {h) diftingui . Diftinxit Fallopms (/), Glrjfonitts {k) ^ Praceptor
(/), & Littrius Cm)y&: nunc error emendatus eft.

Situs hujus (w) veli curvilineus (o) eft , ut pars anterior re6lior fit,pofteriop
in veli fpeciem flexa., denique re6ia defcendat , & livula quidem potiffimum .
Ad linguam ita adaptari poteft , ut ea convexa radice fui dorfi velum palati-
num concavum repleat & contingat , etfi , depreffa utique lingua, fpatium me-
dium nafcitur.

Super velum palatinum aditus a naribus in pharyngem eft , quem dicemus.

F 2 Infra

Ca^ BiJloo t. T4. f. j. Ueijier "Eph. Nat. Cur.
tient. 4. t. u. f. i, Littre Mem. de 1' Acad.1718.
f. I. L Jenty tab. a. f. 3. 5.

(b^ Bonhcmme t. -ij. Walihef ling. pag. 36.
Cowper append. f. 8. Collfns t. z. Wimlovv IV.
r. '487.

(c) Littre p, 301.

(d) Albin. t. 10. f. la. Littre l t. t. ij. F. I.
Jentjf .

Ce) Littre 1. c, Alhin. ibid. & f. 17. Xlcvvpef
tab. 18. f. 4. Duvernsf. Bidloo, Jentf tab. 2. f.
3. 6. Dfyander ad Mund, p. 43

(f) Covvper.

(g) Slevogt gur^ul. ti. 14. K«y/c& Thef. X. n,
37. Loff. de glancl. n. 30.

(h) Aurelian. acut. 1. 3. c. i. Celf. l j. c. la.

n. 2. Quod uvs fimile pendet P//«. L. XT. pag*
614. Uva pro n-.orbo Plin. 1. sa. c. 13. I 30- c«

11. Ita s-oij,tjkit fumitur apud Polliic. p 47°- ^^^''
- ' XI Aretsum L. L

flotelem hift. anim. L. I. c
c. 8. Eh ctiam Ki-ti? VoUuci
1. 1. c 7, 8- yjovt', Rufo 1. 1.
acut. 1. I. c. 8. diuturn. I.i
Ta.^ycif^vf Orihaf. p. 66. &c.

Ci) P. aii.

(k) De ventric. & inteft
Phil tranf. ti. 210.

(Ij Prsleil. I- p. 200.

(m) L. c. p. 300.

(r") 'Excufat Fc:lfalvam , qui Teceptum morem
fecutus fit , Ep, IX. n. 9

(0) Sc^io apud Bonkomme t. id. f. i»

p. 204. Aretso acut.
pag. 57. Areteeo cur.
c. 7. Polluci p. »04.

II. c. 16. Covvpef

44 LIB. XFIIL CIBI ITER AD VENTRICULUM.

Infra idem aciitus in os ( p ) aut apertus , aut claufus, ut lingua levata aut
depreffa fuerit, velumque ipfum depreiTum aut levatum.

Uvula longe ante ( ^ ) epiglortidem vallecul* imminet , qux eft inter eam
particulam , (& linguam , ut in morbo jufto longior , poffit denique non fine
jncommodo linguam attingere . In fano homine utique diftat (r).

Uvulam folus homo (s) habet, tum fimia {t) : reiiqua quadrupeda ea par-
ticula deftituuntur . Non adeo rarum eft , bifidam ( u ) fuilfe , cujus vitii
caufa videtur effe in azygis mufculis jufto magis diftindis , Dicitur etiam ( x )
defuiffe .

§, III. ^rcus Faucium,

A lateribus veli palatini utrinque defcendunt , & pharyngem ea (ti\Q perfi-
ciunt duo arcus (^), intus mufculofis fibris farti,quas membrana obducit. Eo-
rum arcuum anterior, idem renuis , & a fodali fuo magno inrervallo remotus
( i^ ), ad linguam abit : pofterior arcus craffior eft , & fodali fuo proximus de-
fcendit in phiryngem. Inter pofteriores arcus uvula propendet .

Inter eofdem arcus (c), fub vclo , & ad latera faucium , utrinque ad perpen-
diculum fedet, ut tamen inferiora divergant, glandula peculiaris ingenii,in uni-
verfum ovalis , anterius plana ; pofterjus convexa ( d ) furfum craffior ( e ) ,
amygdal£E integr^B fimilis, prasrer proprium ftridum involucrum (/) membrana
laxa"pharyngis prorecla { g)'. perforata multis, ad quindecim ufque finubus &
aliis quidem' grandibus, uno (^* ) , duobus , tribus . In ejufmodi finum mulra fo-
ranuna minora patent (/;-). Alia oftia funt exigua,finuum minorum , qui inter
fe conveniunt , ad uique duodecim (/). In ejufmodi finum quemlibet etiam gian-
dulae ( k ) fimplices fe aperiunt , qu^ mucum parant , inque eos finus efFundunr,

per-

" (p) LittYe f. j.

(q) Conf, Littre f. 1. j^lhin. f. 17. DuvtYn^y
jofih. t. 18. f 1. Bonhomrne 1. C.

CO BiMoo t. 13. & in iconibus jilbini ^ Dti-
verney .

<s) Plin. 1. c. Morgagn. Epift 8. n. 6. Kon
liabet equus Bourgelat hippiatr. 11. 1. pa§. 311.
Jieque canis P.?»-//. anc. mem. a. p- 3j8. ant Lu-
pus Faher ad Befnandez. p. 819 Ait equidem in
«cervo uvulam etfe Scbelh^mmer oncolog. pag. 74.
Sed puto de palatino velo ioqui .

C,t) Blas mifc, pag. 258. ?ari/ini , Dreiinccurt
Sjpud Blas anat. aniiral. p. 105. Collins p ai5.

Cu; Ofanz. obf. cum tr. de itiftrum. edlt. Eph.
*Iat. Cur. Dec. U ann, a. obf. 149. ann. 3. pag.
312. ann. 6. 7. obf 119. Vol. 8. n. ic6. Piater
Wantiff. obf. 40. Buchner mifcell. 1718. p. 14^0.
^Storch. Kir.dsrkrank p. 157. 158. Morg. epift. X.
U. ai. Inttr morbos habet Aretgus .

Cx) VVadel mcrb. inf. Uageiiorn cbf.68. Storch
ibid.

(a) Li^amenta lateralia gargareonis , inter quse

tonfilljE Riolan. Enchirid. p. 311. ?iliers Winsl.

n» 490. Habet etiam Duvemey l. c. Listre 1. c.

,.i. j, p. 301, Banhoume ub. »3. & ^<<^/oe tab.jj.

(b) Duverney ,

(.c3 Duverney . Littre pag. 301. Winslevv n,
586.

Cd) VVidman de tonfiUis p. 33.

Ce) Ibid.

Cf) VVidraan p -so.

Cg3 Morg.^sn. Epifi, IX. n, Iic. Widrnan p.
11. 11. Craffulas membranas vocat Schneider 1. c.
3. p. 419.

Cg') Diernertiroeck p. s^i^. [■'Farton ., Wtdraan
pag. 14. 15. )6. Collins ., VVsHilovv n. 587. Non
pefpetuum effe puto .• conf. Morg.7gn. Epift. IX,
n. 18, Sic, VVidman p. 15.

(h) TJnum fnir.m habet , in quem niajores duo
& plures minores aperiantur VVharton c. ai. &
Schneider de catarrh. I. 3. p. 510. Decem , duo-
decim VVidman. n- XI. VVinsIovv n. 587, Hii'
fier f. ! F,

Ci) Hcifier ibid. Duverney ibid. Morgagn. Eplft.
9. n. 18, Diemerbroeck VVbarton c. si, Rttyfch
Thef. II- aif 6. n. 14. f^erheyen p, 175. R/o/. p.
294. VVidman p, 14. 15. Csvxi^ev myotom. t. 18.

f. 4. .

Ck^ Collins p. ai6. Kaauvv n. 341. VViaman

p. iQ. :• - -. ' •

S E C T. III. D E G L U T I T I O. 45

perque eos in fauces amandant ( / ). Ipfa fabrica particulas cellulofa eft (m).
Ponjtllas (»), vereres dixerunt, nuperi amygdalas .

Inferius eas late ftylogloffus praeterit & fuceu-trt : latera urgent mufculi , qul
arcubus faucium continentur .

In animalibus quadrupedibus reperitur glandula fatis humana; fimilis , cum
iinubus, ut in (0) cane (;»), bove (<7)y porco (<?*), phoca iq**).

Haud longe a tonfilla , tubam verfus , aliud utrinque & fimile corpus ( *■ )
cum quaruor foraminibus vifum eft , ut quatuor tonfillse numerari poifenr {s)\
In animalibus etiam pafTim a toiif>i'la ad tGtifiihm ftratum glanduiofum venif ,
& conjungit utramque {t) .

^\ IV. Pharynz^.

Pharynx ( a ) inconftantius apud veteres fumitur : nobis perpetuo tubus elt
fuperne latus , deorfum: anguftus { b ). Amplior eft fuperae , vcrfus os hyoides
contrahitur, iterum qua laryngem continet latior (^*).

Membrana intus oblinitur, cuti conrinua y fuaque te^la epidermide, quam' &
per nares & per os accipit-. Extus velatus cellulofa tela , in tenuem membra-
mm , qualis eft in omnibus raufeuiis , colle^Ba : interque eas duas membranas ,
quarum pofterior vix id nomen meretur , fibris carneis varii dudus fit. Eas in--
ter fibras 8z membranam internam , glandulte ovales fedent , foramhTe proprio'
m caveam pharingis- patulae .

Facies pofterior ( c ) longiflTima, continuatur narium caves', atque ad cunei-
formem proceffum mukiformis ofTis , tunc ad oftis occipitis cognominem ape-
phyfin firmatur . Inde fecundum vertebras colli defcendit , & ad feptimam ver-
tebram , fub im.o laryng-e , in gulam five in oerophagum ardatur. Ad ea ofta
iTiurra tela celiulofa {c*) cum mobilitate firraatur maxima (d).^ & firmius ad
proceffum cuneiformem oflis occipitis.

Latera (e), hujus facci mufculofa accedunt utrinque a maxilla inferiori (/) ;:
a gena (^);a velo palatino {h\)\ a pterygoideo proceffu (/);a ftiliformi apo-

phyfi ;

(f) Beifier t l. t.

(m) Widmari p. 9, quT cutrf g!a'nd«lis* tneftn-
terii comparat .

(n) AuYelianus acat. L. III. c. i.- Celf. t. 7.
€"• 11. n. a. ApTiJzSf? & Trxpia-$/xtot Pollwx p, %q^>.
S57, Jta.pia-^/Xio(, Aret£'us cur. acut. L. I. c. j„-

Co) Mor^agn. 1. c. p, 145,

if) J^oYgagn, ifjid

(q) Idem ibid, Negat habsre ecjuiiHi Bp-argalat
l.c. p. 353.

Cq*) Morgagni i. c. n. x6. p". 145.

(q*»> ^alentinif Amphith eatr Zootom. pag.89.

(r) t^alfalv. apud' Moygagrt, 1. c n. ii, add.
n. 17. p. 146. ad proprium Morgagni experi-
msntum .

(s) Ibid. n. \6, 145. Rufus p. 18. iJ»

(t) Wharton c. zi. Widman p. ti.

Ca) Fharynx modo prolarynge dicitur , ut apuA
Timjsum ., Hipp. in vet. med. Galsnum de ufu
part. L. 8. modo gr» Vbarjm^e Galen. ad tert.

proi^noft. Oribaf. p. 108. Volttfccni pag. 154. ubi
pro broncho laryngem habet . ^xfvyyiTpor dixig
Aret£uf cvx. acut. L. !.■ c. 7. Et jj' q:«.pDv'i dici-
tur & 0 (pupvv^ Hofman Inftit. med. p. 180.

(b/ Wsnslovv n 469.

(l/) Cajfer L. IV. t. 4- f S- Albin. t, is. f. 34v

C«) Conf. AlbiiT. t iff. f,' 8, 9. 10. t. 11. £24,-
Cow^er t 18 f, 3. Cefhalo». t. 11. CcureelleP
tab. 6. Cdnt. tab. 3.

(c*") Morgffgn. Ep' XI. n. ji. p. J48.

(40 Mediaftinuni vocat , retro pharyngem- cof--
lum bipartiens , Gunz. Mem. tfes Savarts etrang*'
t. 1. p. 288.

(e) Albin t. 10 f. 1.1.3,4.5 <5.t. ii.fi^.

Cf ) Courcelkt n. 3. Cant. Albin. %. 10. f. 8.
q. t. 11 f. 13.

(g'' y^/i<«. f» 8. t. I. iJ. f sj,

Ch) P.74 Aibiti. f. 11,. »3.14. ss» j^

Ci) Cephalatom. M. Courcell, R. ^. Ca:tt. Aiki^&
U 10. f. 8. y. y. t. xj. f. 2).

.^ r/R XVni CTBT TTER AT) VENTRICULUM.

phyfi ; allngua {k)\ ab oiTe byoide (/); a laryngis cartilaginibus, fcutifofmi,
■ &i anulari (w). Eorum iacerum dextrum fimiie finiftro in ejus occurfijm venit
in)^ urin iinea quadam alba {o), adipe fignata , utrumque latus conveniat.

Anterius pofitum habet idem pharynx primo irer ad nares, tum palatuni
mobile (^), denique fub «troque it^r in os : porro membranam oris , & liti-
guae radicem , exque ea fubre6lam epigiottideni , & ad latera os byoides, totum
demum laryngem , qui in covum pharyngem prominens , eo contitietur { q ) :
eaque kde. Glottis,live iter in afperam arteriam ex pharynge patet . Indegiaa-
dulam thyreoideara anterius incumbentem accipit .

Faulo retro narium offium tub^ tumidse intra pharyngem aperiuntur (>').

§. V. Mufculi pharyngls conjlrt^ores fuperiores ^lblni ( a)
■Pterfgopharjn^ai i^b) ,

Hi ad conftriflionem pliaryngis fupremum pertinent , luntque ex praecipuis

faucium mufculis .

Oritur unus utrinque a toto corniculo ( c ) pterygoideo , interius , aque la«
inina {d) interna pterygoidea, nonnunquam a margine offis palati huic conti-
nuo: alias & ab ipfo tendine circumflexi palati (e) . Vidi acceffilfe a faipingo-
paiatino (/} fibrarum fafciculum,,

Trans levatorem palati moilis , quem tegit ( ^ ) , migrat , Sc circumdat m
upiverfum tranfverfas arcu fe6}-o ( h ) pharyngem , retrorfum du61us , facitque
ejus facci iatus, ejufique lateris partem fupremam ( i ) carneam, dexterque jn
•liniftri occurfum venit, cumque eo conjungitur.

Pharyngis^ pofteriora dum ad anteriora adducit,utique gulam conftringit ,

In os occipitis inferi {k) ita interpretor , ut de cellulofo ^brarum ad id os
Hexu firrao fit, qui pofTit noniiunquam fimilior videri tendinis .

Fafciculum ab offe petrofo accefforium frequenter vidit 'Albinus ^ ego raro &
femel aut bis. 'EJXtl F&tr.opharyng.aus Cl. Virorum (/). S^pe abeffe i)mjermj/us
junior (/*).

De-

^k^ Cant, Omifit t-^alfalvn , monente jam Covvpero Phil,

(1) C«phalat. O. CouvciUes m. Qant. Alhin. Tranf n. 199. rtfi non igrioravit, Wor^jg«o tefle,

f. 8. n.n o.&c. f. ].a. 3. Epift. XI. n. 35. p. 351.

(m) Cephalat. P. Counelks 1. L. Cant, Jilbin. (O Morgagn. Epift. XI. 1. «. Albtn. p. aji.t.

f. 8. Covv.per . 11, f, 15. 1

(n) CouYceUes &, & f. 3. Cant. Mbin. i. i. -a. (d) fVinsiovv n, 476, Santorin, pp.g.ui. Msr-

3, Covvfer. gagn. Ep. 8. n 6. pag. 217. Ep. XI. n. 38. p.

(o) C. Batihin. Theatr. Anat. Cant. tab. 3. 356. Alhin. t. 10. f. 3. r. & pag. 332. Covvper

Euflach. CourceUes t. 6. L. L. Subinde deeflMo»-- nimis angufte t. a8. f. 3. L-

ga^-n. adverf. II. p. 36. Epift. XI. n. iS. Nempe (e) Atbin. \. c. r. & t. 12. f. sj. k. Covvfer

aiegai Vir 111. leiidineam lineani , adipofam , ut in cKpl. tab.

puto , non rejicit . (f) l^slfalva fibras e;us mufculj sn hamulum ,

_(p) Euflach. r. 41. f. 6 Tendo brevis eft , & pterygoideum vidit inferi .

vix infra terminos fupremi conftriftoris defcen- (g^ Conipara utrumqus latus CourceUes tab. 6.

•dit. Conf. etiam iGunt^ Mem. :des Savans ettang. .(h) Ita enam Mcr^agnus Ep. XI. p 356. Ba-

■p- 187. nhomime ^lbin. p. iji. 133.

Cq) -Ctf/fer. L. IV. t. s.f. 5. (i) Conf. CourceUes tab. 6. n. 4. & icones

(r) ALbin. Bonhomme 1. c Albini ., Covvperi .

(a) Albin, p, 231. (k) Santorin p. lai. Morgagn. ip. 33?.

fj.>) Covvper difT. 'MoUnett. L. III. c. n. Dom- (1) ^(''''nilovv expof. t. 4. n. 47^. CourceUes

glas p. 41. Santortn, VVnUhcr .^ Bonhomme t. 22. t. 6 n. 3. Bonhomms ,

M. Pterigoidiens ( ex typogra|)hi srYOTsy.VFiml. (.1*) MyoJow. p. iid. 129. 130.

i^ £ C r. JJ/. D E G L U T I T I O. 47

Delnde veteres fphenop^arynqeum (m) fuurn ab acuto proceiTu offis cuneifor-
mis, prope ftyliformem procelTum deduxerunt, & inter nuperos aliqui CI. Viri
(imiiem ab apice proceffus fpinofi ofTis multtformis mufculum viderunt , mihi
nunquam repertum , divifum a noftro mufculo («). Longe enim & procefTus
ftyliformis , & apex proceflus fpinofi offis cuneiformis diflat ab ala; pterygoi-
dea, a qua nofter provenit .,

§. VI. Mylopbaryng^i , Fibr^e a buccinatore in pharyngem ,

Hinc fodales fe adJunt , proxims pterygopharvngeo, allae fibrcE , qua? a bujC-»
cinatore {a) inter e)us miifculi originem a {uperiorr maxilla j,aiteramque a ma-
yiila inferiorr, nataj, tranfverf^ retrorfum tendunt {b),

Proximus eil',qui a maxilla inferiori ejufque afpera linea fupeT dentes mola-
res poftremos em^nente natus ,. alias a tubere fub dentibus molaribus poftremisy
non mimmis retrorfum tendit, fub priori , 5c pariter pharyngem complexus ,,
pene trrmfvsr.fus , in fe ipfum redir . Pleru^nque tenjis , tamen adeft (c).

Et ifte fupremam g.ulani perinde conftringity & tonfillam exprimit {d)^

§. VIL Clojfopharingiei (e).

Potius obfcuriores iftasr funr fibraer, qus a fibris Iingu?e poftremis ( f )'■, & 3
geniogloifo ( g ) mufculo nitae , per oris membranam fparf.e , retrorfum eunt y
fub prloribus , duclu conrimiii,5c pariter pharyngem contra linguam adftriiigunt»

§. VIII. Hyopharyngcet (^). ConJlriBor pharyngis medius (/).

Orltur diftindi? fafciculis carneisy evidentibus , omnino tribus, fupremo a ba-
feos ej;us oftis {k) parre exigua , neque perpetuo : altero a dimidio cornu ( ' )
etiam duplex (/*') tetlus cerstogloffo mufculo: deinde major a corniculo byoi

(m^ Rtolan. p. 314:.

(n) t^Feitbrecht Comm. Acacf, Petrop. t. 9.
P- ^'^^

Ca) Alhm. p. ija. tab.. ti. f. ij. m. f. 24. 10.
tab. 10 f. 3. s. f. 8 e. f g. i f. 10. c. Courcel-
les tab. 6 n. 5. tab. 3. O. tab. 4 f 1. 3. Huc
referam fibras a fuperiori tTiaxil!a prope iifcimum
dentem molarem ortas Morgagni Epift. 8. n. 6,
Epift. Xf n. 38.

(b) Mytopharyngsus Douglas p. 41. pro novo.
Santorin. p, nj VVeihrecht 1. c p. 167. Q.ant.
p. II. tab 3. ig. 35, qui masnum omnino fe-
cit. CouTcelles ad n. 3 ^Habet Morgagvtus Epift.
XI n. 45. p. 3^4,. £{^ pars Cephalopharyngsi
Cowperiuh. ig f. 3 tab 19. f. i. Mylo^-loffi
pars major 1. yvilh. Pa*// Prxf. ad microc. Mylo-
gloiTus r,rheyen Pars conftriaoris pharyngis fupe-
noris Albin. p. 131. tab 11. f. 13 . n. f, 14. 1. tab.
Jo f. 2 z. f. j. t. f. 8. (^ s. f. 9. f f 10. d.

(c) Ne^at fe reperire Heverma9. t. 3. p. 873,
Vyinslovv n. 480.

. Cd) Santorin. Morg. Ep. XI. n:. 4?. Aihirt,

(e) Vatfalv. Saniorin. cap 7. h. 6. p. ii4i
Cant. Doaglas ,

Cf) CourccUes t. 6 n. a. tab. 8. I. i. .^/^/'«.
p. 131. t 12. f. 23. p. t. 10. f i 3. Cevvpsr
t, aS. An hic murculus gulae a mento veniens C.
Bartholini inft p 278 Habet Morgagnus Ep. XI.
n. 1. p 317. & n. 4^

Cg) C^arcelles t 8 Gtniopharynoaeus l^Vinslow
IV. n. 480. VS^eitbrtcht p. 167. Santorin. p. 12(5.
117. Alhin. t. 11 f ij. o. t. 10 f. 1. j.

(h;) Valfalv. Santorin. n. 8.^ Septimus mufcu-
lus Pharyngis Molsnetti p. 134.

Ci) Albin,

(^k) Bafiopharyngiens fVinslov. n. 479.

(1) Habet Covvser- t. 28. O. Courcelks t. 6. m.
tab. 8. K. Ceratopharyngiens Fnnsl. ibid. Exftat
apud Aibin. p. 130 tab. 12. f. 23. g. t. 10 f i.
3. 3. Ci7«f. A toto cornu Eujlacb. t. 4I. f. Jl.

0*) ^^'"■^- P' 335.

4f . ns. mn. cm mn ad vETmrcuLUM .•

deo (m) , eiufque mdrgine jnferiori , rurfum latefcens («)i eriam a Iigamento
inrer os hyoidei & cartiiaginem fcuriformem mfdio , qua: fibr.T defcendunt (o) .
Univerfi mufculi pars fuperior,ad angulum valde scutum (/>) adfcendit , & par-
tim tggit priores mufculos ( ^ ), medis fibra tranfverfs funt (r) , defcendunt
In^mx (s) 8c teguntur a fequentibus (r).

Supremas fibras offi occipiris fe infigere (u) lego.j& de cellnlofo paricer ne-
su interpretor .

Pbaryngem detrahit &: arv^tat .

§. IX, Thj/reophary>^g(ei (i^r) , Crkopharyngiel (b) . ConJlrlSlores

pharj/ngis infirrii {c) .

Hi mufcuii reliquis ampliores funt , hic vulgo noti , & dudum , etiam vete-
ribus didi (d) . Tbyreopharyng^eus quidem multipjici origine nafcitur,& a cornu
fuperiori (e) cartilaginis fcutiformis ; & ab ora laterali fliperiori ejus carcilagi-
r.is ( / ) : atque a ktere ejufd^m iterum cartiiaginis , longe ( g ) ■, ut medi^e
fihxx breviores fint : demum a proceflfu ejufdem inferiori ( ^ ), exque inferiori
margine (/).

Fibr^ ejus fibi parallelse furfum eunt (k)t & in iinea media pharyngis inter
fe intricantur (/), teguntque hyopharyngeos (m).

Accedunt fafciculi a fternothyreoideo ( n ) cricothyreoideo ( -o ) & hyothy-
reoideo (p) .

Cricopharfngitus murculo modo di£lo continuus ( q ) oritur a parte laterali
pofteriori cartilaginis cognominis , e regione mufculi cricothyreoidei , fupra
marginem inferiorem ( >' ) , craffus ralenfque : accedunt aliqua: a cricothyreoi-
deo fibr^E .

Fibra' fuperlores furfum oblique tendunt, & ie addunt fodales thyreopharyn-
ga?o, pariterque in media linea alba (t decuffant.

Fi*

CrrO l^jlfalv. Mcrg. Ep. XI. n. 14. 17. Santo-
vin. Albin p. 230. t, 12. f. 13. h. f. tab. 10.
f, 1. a. 3. Courcelles tab. 8. K. interius . Cbon-
dropharyngeus Dougl. Petits ceratopharygiens
Winstc-ju ibid.

{n) Morg. p. z^S.

Co) Syp.deftnopharyngeus Dougl. Wir.slcw n.
481. CawJ. pa?. 13 tab. 3. 17, 47. Habet Cmr-
csll(S tab. 8. Morgagnui n 16. p. 334,

(p) I=. Albin.

(q) Albin. t. 10, f. 8 9. t. n. f. 13. feqq.

(r) Idem ibid. Eujlach. &c.

O) Ccuicelks t. (5. M.m. tab, 8. Weitbrecht I. c.
p. ;6i. Bonhomme t. aa. Eu/iach. l. c. Alhi». p.
i^O t. 12- f. 23. 24. 15. tab. 10. f. 8. 9.

(t) Morgagn. p, 334. Euftach. Albin. in ic.
cit. Courcelles t. 6. ^

Cu) Albin. i. 8. Mof^. Epift, 8. n. 5.

(a) Valfalv. Cant. Frinsjcw Douglas. Sartto-
rin. &c,

Cb) Idera ibid.

Cc) Alhin. p. 125.

Cd) MufcuU a poi^erioribus cartilaginis fcuti-

formis ad gulam Oribaf. pag.ici. add. G«/e». uf.
part. L. 7. c. II. 12. & de vocis inflrum. c. j.

Ce) Tllorg. Epift. XI. n. 25. p. 342.

Cf^ Conf, Albin.

(§) V^inslcvv n. 482. Eu/iach. t. 41. f. 8. tab.
41 f. 4. Canf. tab. 3- ^.^/«, t. la. f. 23. b. b. t^
so. f. 1.2. 3. Bcnhomme tab. 21.

Ch) Alhin. p 217. Courcelles t. 8.

Ci) /fi^;«. t'. 12. f. 15'

(k) y^/f»/'??. ubique Qovvfer t. 28. f. 3. Bonhom-
me^Courcelies t. 6. L.

CI) x^lJorfagn. ibid.

(m) Alhin. ibid f, 14-

Cn) Habet & Morgagnus p. 341. & G«»S1.

Co) Habet etiam Gunz .

Cp) Ta^tocfw. p. 129, Albin t, li. f. 14.

(q) Winslovv n. 483- Marchetti p. 92. cui efl
fphinfter; & Genga anat. chir. pag. 225. cui
cefophageus. Diverfos effe Gunz, Mem. des Savans
etrang. p. 287.

Cr) Albin. p. 227. t. 11, f. 23,0. C. t. jo. f i. *. 3»
CourceUes t. 8. Cant.

S B C T. IIL T> E G L V r l T l a, 49

'Fibr^ inferiores tranfverfe fere, in anuli fpeciem , pharyngem ambeunr, no-
menque geflTerunt (s) cef.ophag^t (0, ut tamen aliqua; defcendant (li) . Hx fibrs
-fubinde a fuperioribus diftinda^ funt , aque iis teguntur .

Priores lacerti pharynqem & detrahant & ardant : ima; ar^ant unice .

In glandulam thyreoideam fibras dedilTe (a) & m afperic artens proximunfk
anulum (/ ) 5 Ciari audores exftaot .

§. X. Stylopharyni/ei ,

ConftrtBeres dixiinus ; qui nunc fequuntur mufculi pharyngem elefvant . Hic
princeps , plerumque ab appendice cartilaginea proceffus (lylifGrmis (.7) , aliquati-
do & ab offea parte {b) aliis ibi nati inufcuiis inferior , & ab initio iigamenti
ftylohyoidei provenit .

Defcendit antrorfijm .(0 , teres , folus inter pharyr.gis mufculos ,: appJicatur
pharyngi , & fibris fiiis disje^lis , f^pe in duos & tres fafciculos diftinclos fepa-
ratis (r/), inferitur per Pharyngis ftratum interius, five membranas villofiB pro-
pius , fibris radiatim difcedentibus (e) ut earum fumms adfcendant, mediae tranf-
verf^ fint, defcendant iins. Sed aliac eKteriores aliquaB , non obfcurae, jonge iia
marginem cartilagitais fcutiformJs (/) fe immittunt : & interiores aliaj in mem-
fcranam laryngis<^), pone ligamentum hyoothyreoideum fibris fuis difpergun-
tur, circa epiglottidem , In liWgus ih) radicem etiam , fed raro , partem hujias
iTiufcuii immiffam alii viderunt , AJii Cl. viri & in qs hyoideum (0 & in epi-
glottidem ( >^) decfucunt , in quas quidem fibras non incidi .

Pharyngem elevat , contTa cibuni recipifendum adducit , etiam ad latera diftra-
hit. Una laryngem furfum ducit , ut fe incJinet, & epiglottidem glottidi ob-
ducat .

Secundum ftylopharyngajum (/), etiam a tuba offea natum (m) , ofleve vici-'
tio Ci. Viri viderunt .

/^lias parsilylosloffi mufouli non mijiima pbaryngem adit («)-

Haller Phyjiolcg. Tonh VL

Q

§. xr.

(s) Alhin, p.--ai8 Bonhomme ■, WinsJow n.484.

CO Winshw n. 484. Santorfv.

Cu) Courcell.es t. 8. paulum jllhin, t. Ji. f. 14.
^. ic. f. 8- Covvper .

Cx) Wtnslovs.

(y) MoYgagH. Epift XI. n. 34-

(av Coaf. Alhin. t. ii f. 17. Courcelles tab 6.
& 5. C«it. tab. 3. Euftach. t. 41. f. 5. 8. 11.

(b) Morgagn. Epift. XL, n. 8.

(c) Albin. t. 10. f. 8. ?. jo. w. Courcelks t.
5. 4.

Cd) Albin. ibid. f. 9. 10. 11,

(e) Albin. pa^. 115 .&: ic. cit. f 9. 10. H. &
tab. li. f. 17. Euflacb. tab. 41. f. 4. 6. Santorin,
s. 7 n. 7-

Cf) Albin. f. 9. lo II. tab. ii. f. 17. 18.29.
30. Lieutaud. Euflaeh. tab. 41. f. XI, t. ,41. f 6 .
Courcelles t 6 €). Fallo-p. \. c. Winslovv n. ^77.
Ushlcot. Joarn» d._left. ji. Mcrg. Adverf. i, p.

/fto II. p 34. In oram fupremam cartilaginis Thy-
reoides Idem Epift. 8. n. 5. p. ai6. 127. Epift»
XI. n. 7. p. 314 & n. 10. Negat eas fibras ,for-
te quod tenues fint , Cantius p. 12.

C^) Albin. t. 11. f. 19.

(h) Fallot). obferv. p. 73. b. cui eft Q.uartuin
par Iinsi!3G , & Fnft. pag. jj. Miniis certas facit
Morg. Adverf. II. p. 34- Nigat Santorin. p. ia-6.

(i) Morg. Adv. I f. 4 II. pag. 34. Epift. XI.
n, 7. VHI. n 5. FaHop. I. c, Negat Santorin.

Ck) VValrher de de^Iut. n. 6.

(1) v4/i.'>7. adnot. 4. c. 5. Morga^n. Ep. XI. n.
9, Si^Ktorin,

Cn\') Morgagnus . _

(n) Boebnur praf. ad fafc. obff. I17. Styloglof-
fus alter , de quo dubitabat , num ad linguam
pertineat , nuni ad Pharyngeia Chefeiden anat. of
fauman body Ed. 6, p. 79.

^

LIB. XVUL CIBI ITER AD VENTRICULUM.

§. XI. *Alii pharyngis levatores .

Ob connatum cum larynge pharyngcm huc etiam pertinent laryngis & lin-
gua! levarores ; ftylohyoideus (a) . Biventris venter primus (h) ; geniohyoideus
(c) : hyorhyreoideus (^/) ; ftylogloffus (e), genioglofTus (/) , hadeBus etiani pa-
latopharyngsus .

Numeranrur etiam inter levatores pharyngis cephalopharyiigieus&: falpingopha'
ryng^us ; ille quidem fibrarum ph«ryngis adfcendcntium fupremus vertex , tum
eonftrjdiori-s medii (^), tum inferioris (^),quae fibra» denique ante magnum fo-
ramen in medium procelfum cuneiformam tasnia (/>ceIiuIofa firmantur, aut uni-
ca, aut nonnumquam (^)duplici. Nos certe pra^ter cellulofam telam nihil repe-
rimus, qus pofterius , quam origo refti antici mufcuii minoris proveniat, & in
medium pharyngem definar . Sj ea tamen tela firma fatis fuerit , ut reftftat ma^
gis, quam pharynx cum larynge, poterit fieri , ut inverfo officio illi conftri-
aores omnes pharyngem levent . Neque tamen id mihi probabile viderur, cum
in deprimendo pharynge manifeftam adionem mufcuiofam percipiamus , cujus
nullum foret inftrumentum , fi mufculi pharyngem deprimentes in levatores
converterentur (/) .

Salpingopharingmis ( w ) , fummis viris didlus , ab extrema offea parte tubse
Enjlachiance ^ & ab initio cartilaginese porticwiis prodire dicituf ,carneufque de-
fcendere , firma tendinea membrana tedlus , & introrfum , anrrorfum tendere ,
& inferi pharvngi , cum (>/) palaropharyngeo , eumque elevare . Sspius cum
inquirerem , fafciculum eo loco reperi , qui tamen magis glandulis ( o ) , quara
fibris intus eflet fartus.

§, XII. P-harffJgopalatini , Tel paUtopharyngiei {a) ,

Multorum nominum grandis eft , & compofits fabricx mufculus , qui inter
principes deglutitionis auflores merito locum pra^clpuum tenet .

Mu-

Bo'

(a') L. IX. p. £75-
Ct>) P. Z76.
(c) P. 178-
Cd) P. 154.

(e) P. a8i.

(f) P. 180.

(g) Hu). Sea. §. 8.
(h) Ibid, §. 9. conf. jcon?s Cantii tat. 3.

•nhemme tab. ai.

(i) Azysos Santorin. t, 7. n. 1. p. 121.

(k) Pcrif. 3. Pallo-pii pars a bafi capitis nata,
^ua jungitur cervioi obferv, p. 77. Similia do-
cet Nabicot D. VI, 1. XI. fed addit procelJum
iranfverfum atlantis ibid. Cephalopharyn^eus Dou'
glas , p. 41. Cant. p. ii. tab. 3. VVinshw a.
475. Garengeot .

(1) Non reperit Valfalva , neque Morgagnus
tpift- XI. n. 43. p. 361. neque Heuerman phy»
fiolog, tom. 3. p. 37J. Tenuibus fieri fibris Du-
xerney niyotomolog. p. 119. 130.

(jsC) Santcrini c. 7. n 4. pa^. lii. Alhin. tab.
11. {. 17, 18. pag, 135, tab 10. f. 13. Walther
it de^iut. p, 10. aoat. mufc. repciit. p. na. «17.

CourceHs! tab. 6. P Bonhornwe . Sphenofalpingo-
pharyngiens VVinslovv. IV.n.AjS. Exiguum mu-
fcuUim Euflachii t. 4z. f. 6. huc revocat IH. Al'
httus , qui fe comitem addit paiaiopharyngso .

(n) hlcfi». 1. c. Etiftacb. 1. c. Ccurcelles 1. C.
Vidi inter procedum ftylifonnem & eminentem
ulttmam alam pterygoideam .

(o) Similia reperit Morgagnut Epifl. XI. 0,44.
p. 363. Membrapfe alb« meminit VValtherus .
Negat reperiri VVeitbrecht Comm. Petr. t. IX.
p. 164. Vink van de Spieren p. ^96. Pergracilera
fecit hlhinus .

(a) Mufculi gula r. 3. a palato ortt C. Bar-
thol. inftit. p. 138. PharyngJ^ftaphylinus Valfalv.
c. 1. n. 19. ao. Pharyngoftaphylinus VVinslovv
J. 4. n. 495 & thyroftaphylinus Ejusd. n. 457.
Pharyngoftaphylinus _J.7>jrof/»« c. 7. n. n- P J3I'
& thyropalatinus EJufd. n. 12. p. 131. & hype-
roopharyngjBus Ej. p. 131. 133. Thyrofiaphylinus
Dougtas pag 45. Recle conjungit in unum diver-
fa nomina Morgagnus Epift. XI n. iS. p. 300»
& Mbinus p. 138. Ntque valde diffsntit. VVi*f-
iovv a. nfj.

J' ^ C r. 777. D E G E U T T T I 0 . 5»

Mufculus in univerfum, connumerata dextra & (iniftra columrra , bicruns eft
0), cruribus per arcum modice convexum conjundis . Is arcus, retrorfum ca-
vus , late palato mobili infternitur (c). • r •

Crura inde fecundum pharyngis latera confleauntur (^), luntque m facie pa-
fteriori pharyngis, propius merabranam ititimam. , iit omnibus fibris trium con-
ftri£lorum te^antur (e), rr - r i • ^t

Origo fuperior eft & a margine levi , pofteriori , offis ytriufque palati , CL
Viris audloribus (f),neque enim eo unquam deduxi ; & a membrana firma(^),
quz ex periofteo paiati olfei in palatum mobile retrorfum producitur , cftque
ei pro fundamento ; aque inftrato tcHdine circumflexi {h) mufculi, & nonnun-
quam nonnullis fibris a mufculo azvgo (/) : reiiqus fibrs a dextro mufculo ja
fmiftrum tranfverfs continuantur {k). Arcus ifte carnofus, jacet mter tendinem
circumfiexi mufculi & inter uvulam, fuamque concavitatem oftendit uvuls (/) .
Fibr-e palatopharyn^ei , ut ego quidem reperio , in duobus funt ftratjs, ali»
/uper levatorem palati mollis pofit^ , ut in vulgatiori harum partium fitu a
levatore tegantur ( w ) ' alis infra ievatorem , quem ideo contegunt ( « ) , hjB
pauciores.

Inde utraque columna, dextra, Sc finiftra, ab extremo palato molli deorfum
(o) confiexa, teda levatore, conftituit arcum fsucium intenorem, qui mterius,
quam tonfilla, & pofterius , in pharynsem defcendit , interque ftylopharyngaeum
ir.ufculum utrumque fe cojajicit ( p) ^ lateque per membranam albam pharyngis
ad imum ufque laryngem fe radiatim fpargit (^).

Earum fibrarum aliquae fuperiores , in cornu fuperius cartilaginis fcutiformii
& ad latus eitis externum ( r ) , & in marginem lateralem ( s ) yeniunt & ei
adhaerent , fub ftylopharyngaeo (t). •

Facile apparet , cum hic mufculus utrumque finem habeat in parte mobili ;
cum fuperiorem pr^rerea finem coniun6tio cum membrana dura palati mollis
confirmet, inferiorem adha?fio ad cartilaginem fcuriformem ftabiliat , efTe pene
utrumque finem scque mobilem , tantum ut mobiliffimus fit arcus , quo in pala-
to molli dexter mufculus cum finiftro convenit .

Quando ergo hic mufculus ex fua propria natur^ agit ^ detrahit quidcm pala-

Q z tuoi

(fe) Santorin, p. 131. 131. (1) Cottreellet tab. 6. Alhin, t. 10. f. 14. Ij.

(c) Wintlovv n. 491. Covvpey tab. a?. f. 1. 17 t. 11. f. 17. a8. 19.

tab. 19 f. I. Albin. t. ji. f 17. 18, 19. t, 10. (m) Albin. t. 10. f. 14. Cowper X.. i8,f. a. N.

f. 13. 14. Cn) Courceliet m ic.7 D. J. /f/^««. 1. 10. f. ij.

(d) Pofterieur Alexii Littre Mem. de 1' Acad. (o) Albin. p. 137. t. 10 f. 4- ^4 1% t, ii. f . "
1718, p. 301. f, %. S. Dt^vernefi tab. 18. f. 1- g. g. »7- Ccvu^er t. a8. f. 1. t. 19. f. i- Winslovu «.

Ce) Coureefhes tab. 6. Conf. Albin. £. 11. f. 17. 496.
18.19. &t. 10. f 10.11.11. 13. &c Cp) Euflncb. Albin. p. 137. tab. n. f. 47. jS.

Cf ) Morgagn, Epiit. 8. n. 4. Epift. XT. n. 17. »9. 30.
p. 298. igg, Falfalv. Ep. XI. n. 5(5. ^/^/«. pag. (q) i^/if». t. 10, f. 10. 11. t. 11. f. 17« Eufl»'

23(5. Santorinus p. ij^ de fiio hypercopharyngeo: ehius .
J-ieutauel p, 171. (r) Ev.Hacbius t. 41. f. ^. Morgagn. nAv, iT^it.

(g) >4.'i?n v-ag. 237, t. 10. f, 15. t. I2.f 18 49. I. n. 8. Epifi. VIIT n. 4. Epift. XI. r. 14. ^al-

(h) Falfa V. apud Morgagn. Ep. XI. n. 16. p. /a/t;:» iijtd. Covuper edit. s^i^. Albfn. pag. 237. t.

458. Albin. p. 237. Courcelles tab. 7 10. f. 10. U. tab. 11. f 27. 30 Lieutaud p.T^r»

(i) Morgagn. Epift 8. n. 4. Santorin. pag. 131.132. Wimlovv «. 497. Dcuglal

(k) iWofga^». Epift. XI. n, 17. p. 299. Alhin. g. 43-
p. 236. t. 10. f. 14. t. 12. f. 17. a8. 49. Wini' (s) y^/^/n.
/^-yv n, 49(5. (t) Courcellet 3 Enfiaehiuf ,

^2 LJB. XniL CIBI ITER AD VENTRICULUM.

tuni molle, aque naribus removet , adque Jmguam idem propius acfducit, ci-
bum ergo ea psrte pofitum a naribus interpofito velo arcet , deorfum urget in
pharynsem , 5c ne in os redeat , cavet , dedudoad linguam velo paiacino ,
Una\&rvngem elevat , dilatat , contra detrufum cibum adducit , ad inverlio-

nem epiglottidis confert . r ,• r • r • o . r

Si vero alrer finium. ejufdem mufculi nrmior fuent, &- larynx faas per vires

detraclus (it^tunc unice poterit velum palatinum deducere,& applicare linguag.
Si ccntra rer levatorem palati moHis velum palati furfura dudtum flierit ,

iaxufque pharynx , & larynx, porerit tunc pharyngem , & una laryngem ekv.a-

Te , tamquam ad palatum offeum (u) . ^

Tonfiilam quani prstervehitur , concutit & evncuat . Hinc a tumida tonfilla

dolor in deglutiendo & incommodum , potifTimum ab hoc mufculo com-

preffo (x) .

§. XIII. Glojfopalatini . Conjlriftor ijlhml faucium (a),

Tn veio palatino arcura fimilem, ut is , quem nuper dixlmus, hic mufculus
«fficit, quem perinde polTis pro uno & azvgo numerar*, & pariter duos arcus
ad latera veli moliis defcendenfes facit , fed intericres , minores, & minus de-
fcendentes. Sspe obfcurior eft (/>), ut tamen carneum efTe degnofcas .

Tinis ergo hujus raufculi alter,& fuperior , eft arcus in m.obilis veli palatim
parte pofteriori (O qua palaropharynga^o -incumbit (^), multo anguftior (e).
Aliqua parte cum mem.brana firma veJi cohxret. Sybcutaneus €ft,five m.ufculo-
rum ejus regionis infimus , & qui primus remoto velamento , glandulifque de-
tn-.£lis , confplcitur . Fibra; pofteriores in uvulam ufque deorfum fparfse definunt
(/). A latere utroque veli fere rede antrorfum & paulum deorfum fertur, <Sc
ad hnguam accedit (^), inque ejus bafira fupra ftyloglolfi mufculi infercionem
fe immittit. Cum palatopharyng£BO (/?) nonnihil confunditur, 5c cum levatore
veli palatini . Vires habet fimiles , magni momenti ut in tantilia carne, In de-
elutitione veli palatini faciem inferiorem ad linguam deducit , unic urramque ,
aditum ad os perfcdle inrercipit, cibumque in pharyngem praecipitat (/).

Tonfillam , dum tumet ,. cum mufculo proxime dido comprimit , ut intec
wtrumque mufcuium em.ulgeatur.

§. XIV. Lei-atores palati moUis (a). Salpingoflaphyrtni {b).

Tertius in palato molli arcus (c) magna parte inter dyas (juafi iaminas thy-

reo-

Cu) Siiralia habet AlhinuT, Ccureelles . f, t. d. d. Alhin. I. c»

(x:) Gloffoftaphylinus ralf. Vyiml. Shvogt. CM Lieutaud , Mbin^

(&) Alkin. p. 241. COurcsll. L'anlerieur Lieu- (i) Alhin.

isud p. 17-. CO -^/^«'»- P- 14«.

(b) S:7^:torifi. c. 7. n. 14. (^^ fW^!v. Santorirt: C. 7. n. 15. p. 134- 1-«

r {c) Coiccelles, Falfalva : Alhin. tab. lo. f, 17. dfoit Lieut. p. 170.

'^tab. 11 f. II. (c) Santorin. I. c. Mor^agn. Epift. VIII. n. 5.

(d;) £lbin. 1. c. Cctscper p 19. f. I. X n. i. Euj]ach. tab 42. C<.iJi>per t. 28 f 2. A/-

(e) Co-urcelles tab. 7'. B. /3. Alhin. 1. 6. hin. pag. 243- tab. 10. f. 13. 14- Tendinem _m-

(f") Alhin. 1. c. terie6\um babet . Morgagnas Ep. X. n. 7. L/fM-

j(g) Lfffvfi L c, f. 1. D. D. Duvernef tab, 18. taud.

- S E C T. IIL -D-EGLVT ITJO, 5^

TeoTOlatini iiiterceptus eft (^) i^cm anterius nuclus ( c^ * ) , retrorfum convexus
f /), carneus & robuftus ; tenetque veli palatini partera mrer mufculi circum-
fiexi tendmem Sc oram liberam ( D. Fibras aci uvtilom , & palatum offeum
initrit, & cum pharyngopalatinis paffim fe commifcet ( ^ ) , & cum tencline
circumfiexr. , ^^^^

Tnde antrornjm adfcendit , ( ZO 5c extrorfum, ut tegatur pterygoph^ryn^so
(h*), 8i inferitur alio fine in ofTis petrofi (/) partem , quae tubam emittit,aci
radicem proceffus acuti eius offis , pone tubae partem mollem , alio tme m to-
veolam glabram offis petrofi , inter iter caro^idis , & procefium acutum extre-
mx alx ptervaoideae : alio denique in tabsB cartihginem (k).

Nares quidem in cadavere fponte claufas vidi , poteft tamen iitique hic mu-
fculus, quoties p^Iatum mobile ab eo didu6ium fuit , furfum dudo ( w) velo ,
& retrorfum, nares claudere (n) . Probabile eft , agere m ns hominibus, qui
odores (o) infeftos folo nixu ediro norunt excludere , Sc vidit CI. Ltttre , cuni
per al-eram narem liquorem infudiffet, rediiffe per utramque , manifeito a ve^o
palatino prohibitum, ne in fauces defcenderet (/>). Denique funt qui contmuo
& abfque intervallo flare norint , aere per nares admiffo, in os delcendente , 65
per idem eff^ato, dum nare^ clauduntur, ne per eas is aer exeat (^). In relpi-
rando agere etiam ^lbinus ( r ) audor , eft .

§. XV. Circumflexi palati .

Muko grandi-of mufculus eft , quam continuo credas ,. & tunc demum totus
apparet, quando follicite alam eyternam pterygoideam demolitus fuens: arcum
autem facit eorum , qui funt in velo mobili , quartum , maxime antenorem, oc
vicinifillmum fini paiati {a).

Oritur ab extremo offe petrofo {b) qua cum extrema ak pterygoidea com-

mittitur; &, continua eminentia acuta (c) ejus alx, qus ef^ offis^ cuneiformis,

poflerius quam foramen rami tertii nervi Quinti paris ; & ab eodem offe an-

trorfum , in alarum ufque intervallum , interius quam arteria meningea (rf) , oc

late ab alarum intervallo ((?); alaque interna ; & a tubs parte cartilagineaC/;,

iats, alias paucis fibris , alias uberioribus (^).

De-

CdD Pars ttCtz palatopharyngso Alhin. tal). lo. (q) Mem. de 1' Acad. 1717- p.707>«7»-

f, 1?. Pars quse eum mufculum tegit f T4. Trl L c.

(d«) Pars nuda anterior Courtelhs t. 7. (a) Mi^it. p 14'?. Mufculus novus tubae r;j//fl/v.

(e) Alhn. tc. tatr. 12, - Prrmum par Fal/op. p 7^- b. Contourne LteU'

Ci) CoureeileJ . tavd p 171 Haber etiam Pygraaeus Tyfon .

(g) Albin. (b) SAntorin. Mbin. pag. i<\6. t. la, i. 9.

(h~) Alhin,- t. la. L 9 Courcelles p. 76.

Ch*) Atbin. Cowptr t. 18. L 4. (0 De ?2t Falhpius p. 76 b.

(i) Similia fere habet Veutaud n. 170. Paulo (d) Mbin. t, u. f to. Marga^nus p. 114.

aliter Albinnt ccnf. t. 11. f 9, t. lO. f. 13. 14. Couycil>es , Walthe-.' , mithrecht .

Ex offe petrofo Courceiles t. 6. (e7 Ab ala interna vralthet , Santorin. a ra-

(k) Rau my&log. p, 51 Lieutaud , mW^vu clice a!s* A/i-?». Co«)Ti//eJ j ab zlis Moimett. R.iu

n. 501. myolog p. 52- r l r ^

(m) Morgagn, Epift. X. n. 7. VIII. n. ^. Albin. (f) A/e';'j. p. 14^- «0"^- t^D- ^o- ^- ^?' "'

!>. J43- Lieutauci, falfalv. Morgagn. Ep VII. r>. 2(5. pag. aii.

(n) Santorin p, 135. A/^/». p. 243. 144. 213. n. 18. pag. ai4. Courcelles , Lieutaud ,

Covvper Phil. tranf. n. 110. A velo palatino in f^Fiitbrecht Comm. Petrop. t. 9- pag- »57- ?dd.

fugendo nares claadi Glijfon ventric & inteft. Covvper t. 28. f. 1. Negat Santorinus c, a, n.

p. 3 9iS- ^ " ij. p. 4<^.

(o) La Uire Hift de TAcad. 1711, p. 38. (g) Mor^agnus ,

Cp) Mem.de 1' Acad. 1718. p 304. .>.---,a^i»V» ^^

.4 XJ^. JF/7/. CIBI ITER AD VENTRICULUM.

Defcendit antrorfura cum ievatore (^) , kd exterior quam ruba, ut ilfe inte-
ricr eft , per cavum alis internis & externis interpofitum , proxime alam inter-
nam , latiis ad unciam , & tendine miftus & carne (0 •

In tendinem converfus tranfit per fuum fulcum ( ^ ) ad hamuli pterygoidel
bafm, & refieditur introrfum , pdulum furfum , abitque in latum expanfumque
tendinem (/), per membrannm veli mollis fparfum , fuperiori loco quam glan-
dularum agmen , radiatum (w) , ut fibris anteriores antrorfum , medise re«2a
inrroi'fum , pofteriores retrorfum eant (w). Anteriorum fibrarum non paucse iii
lunatam pofteriorem aciem offis (o) palati innafcuntur, in ipfam ufque mediam
fpinam. Interiores & pofteriores fibrs cum comparibus in arcum coeunt (p),
& palTim cum palatopharyngasi ( ^ ) arcu mifcentur . Fafciculus etiam per pte-
rygopharynggEum , ejufque internam laminam, verfus linguam. abit (r).

Viderunt aliqui clari Viri , partem , ab offe petrofo & ab ala majori natam ,
in hamuli radicem defiiffe (j) ; ab ea radice vero aut aiium mufculum porro in
Velum palatinum fe demififfe (f), aut partem ejufderh mufculi circumflexi al-
teram ( « ) • Alii fummi viri eam fabricam non viderunt ( at ) , neque ego in
eam incidi .

Cfficium idem habet , quod haberet , fi ab hamulo pterygoideo nafceretur .
Nempe velum palatinum deprimit,a naribus abducit,has claufas aperit. Simul
idem velum ad latera expandit .

Tubam paulum dilatat (/ ) trahendo , nam tumendo potius ardlat (^),

§. XV I. KAxygos ^ Palatoflaphylmus ,

Satis fimiiis in eo geniohyoidei , fibras habet redas , ita fibi accumbentes 5c
paraiielas, ut vel unicum mufcuium (<r) fine pari ficere poffis , aut duos {b)-.
non habet tamen fatjs evidentem celiulofam teiani, ut duos mufculos vere di-
ftmdos videas (c) .

Ori-

(h) Valfalva , CouYcetles , t. 7. hlbin. t. 11.
f. 9. 10. t. 10. f 15. i<5. Co-ovper 1. c. f. 4.

Ci) Valfalva , CourcelUs Cant. tab. 3. f. i.
Evftach. X. 41. f. 13. t. 41. f 4. 6. AlbJn. t. ii.
f. 9. 10. t, 10 f. 15. 16.

(k) Valfalva .

G) Nim.is anguftuin Valfalva !k Euftachius :
melius Comcelles '

(m) Idem .

(n) Idem .

^o) Santof/n. p. 47. Alhin. p. 547. f. 9. 10. t.
10. f. 16. Morgagn Epift VII n 13. p. ao8.
adverf. anat. il. p. 35. V\'alther p 8. Douglas .

(p) Ccurcelles . hlhin. t. 11. f 9. 10. t.jo.fi6.

(q) hlbin. p 247.

(r) An de ea , fed carncm vocat VValther de
mufc. ed. noftr. p. 594 de deglut. p. 19,

(s) hlbin. VVinslovv n. 458

(•;) klbin. VVeitbrecht pag. ^58. Ceratoflaphy-
rinus Heifler Compend. anat n.71. f. 38. KVeit-
brecht . Ceratoftaphylin. Verdier. Garengeot pag.
]3i. Pterygopalatinus Crconii apud Gihfon aa&t.
P- «76

(u) VVinshvv.

(x) Negat fe vidilTe Morgagn. ppift. X. n. if.
Cy) Mo^gagn. p. aii. Experimento fatto .
(z) Ar£\are Mbinus .

(a) Azygos Morgagni Epift. VI H. n. 1. Ad\r,
I. n. 8. p. 4. Adverf. II. p 35. Comm. Acad.
Boncn. t. i pag^ 311. Valfalv. apud Morgagn.
Eplft. X. n. 19. Santorin. c 7. n i6. pag. 135.
Heiftcr f. 38. K. Mufculus fine pari Cant. p. 15.
Azygos uvulz Mbin. pag. 148 Courcelles . Mu-
fculus uvulje Littre pag. 301. In cervo media io
uvula mufculofum quid invenit ScheHhammey On-
colog. p. 74.

(b) Duos olim & fufpenforios dixit i. v. Horne
pag, 10 Duos ftcit Dionis cours d'Ana,t. p. ■^91,
Palatofiaphylinos vocat Douglas p. 44. Epjfta-
phylinps VVinslcvv p. 502. Duos efle Santori-
nus p. 136.

(c) Coniungit V.^tlfalva , & ex maturioribus
.cogitationibus Morgagnus pag. 303 304. &: VV.i/-
ther de de^Iutit. p. 17. ut rariffirae duo fint
Morg. p. 306. 314. cum in animalibus potiug
duos reperiat p. 311. Non vult mufculum diii
Lieutaud jp jy^.

X £ C r. n/. D E G L U T I T I O. 55

Origo anterior eft aut a palati offei fpina media ( ^ ) ut Cl. ViFi fcribunt ,
neque enim eo deduxi ( e ) , aut a tendine circumflexorum mufculorum , nam
ita omnino vidi (/) & a membrana firma , ex perivofteo produda ig).

Ponitur in ftrato fibrarum fupremo ( /:' ) dve proximo cselo narium. Tendit
retrorfum , reilus primo (O & eundo ar^^ior fit (^O^deinde cum velo palatmo
flexus, 3c denique defcendens ( / ) in uvulam continuatur , cui fundamentum
prxftat ( w ), & quam , multis eum glandulis efficit ( w )• 9"^ palatopha-
ryno^o nonnihil mifcetur (o) Sc cum levatore , plerunique pallidus .

Uvulam antrorfum curvat , verfus linguam , elevatque (p) quando defcendit.

Videtur, fi quid ferii eft in populari modo confirmandae ejus particula^ quan-
do per morbum longior , abiit in uvam_, in hoc ifto mufculo admotis acribus
aromatibus , irritabileni naturam a medicis augeri .

Uvula motu voluntario regitur ((z).

§. XV n. Glandula pharfngts »

Humorem pharyngi natura , & per exhalationem arteriofam fuppeditat , &
muci copiam , quem foliiculi fimplices lingua^ (^) , palati (i?), veii palatini (c),
dorfi epiglottidis (^), tubs Euflachiance (e), denique pharingis, & convexi la-
ryngis undique fundunt . Totus nempe pharvnx obducitur in fede convexa mem-
brans albaj , qua; ex cute continuatur, glandulis duriufculis , ovatis ( ^" ) , per
exiguum dudum porumque mucum fundencibus ; tunc potifiimum , quando de-
glutimus , tunc enim mufculi pharyngis agunt , eumque faccum dum conftrm-
gunt varie , mucum de glandulis exprimunt.

Nufquam es defunt , adfunt tamen uberiores , qua pharynx ex naribus coii-
tinuatus (,h) os occipitis fubtendit . Ea in ^ede vidi in lineas recftas radiatas (/)
difponi . Dudlum ( k ) communem aliquando ibi repertuni fuiffe lego . Lacunas
& circa tubam Eujlachianam longas vidi , & magnam aliam medio inter tubas
loco. Ante tonfiUas etiam linguam verfus , ai^m^en ejufmodi glandularum eft ,
redum, quod anterius & fuperius , quam tonfilla, incipic , & in pharyngem

de-

(d) Albin. tab. lo. f. ij. Falfalva apud Mor-
gagn 1. c pag. J04. Douglas. Winslow. Littre
t. i;. f. 2. Cant. Syllab. part. ccrp. hum. in
Ruff. edit. 88.

{t) Falfalva ibid.

Cf ) Non omnino ab otTc Morgagn. pag. 308.

C&) Albin. & levatoribus ibid.

Cb) Courcelles in tah 7.

CJ) Fibras longitudinales vocat RuyfchT^xttAl.
a«. 5 n (<.

Ck) Ceurcelhs .

(i) In Fig. Littriz .

(m) Albin. p 14?». Mevgag», Epi(f. X. n. 14.
p. 307- Courcelles t. 7. Douglas, Winslov»., Cavr.
V *. 3. f. 2. Alias ad initium, in finem alias Mor-
gagn. ibid.

(n) Littre , Schelhammer .

Co) Morgagrt. p. 50*5. 309.
- Cp) Morg. Epift. X. n. 17. Littre Errorem ,
, qui 111. Douglaffio excidit , tum Prtgctftori cor-

rex! in Prael. Boerh. t. i. pag. 113. »14. tum

Albiitus de deglut. p. 71.

Cq) Rierilin. cur med, obf. ^6.
Ca) L, XHI, p. 77-

(b) L. XVIIL Seft. ». §. 7»

(c) Huj. Sea. $. 1.

(d) L. IX. p. i5o.
Ce) L. XV. p. r59.

Cs) Morgagn. Epift, IX. n. ii- p. ajo. de ple-
rifque , tum Courcelles t. 6. Habet etiam Faifal'
va t. 5. f. 2. & Cowfer tab. 19 f 2 GlanduIaS
ad fauces etiam Galenus dixit , de util part. L.
XIV. c. II.

(h) Vide defcriptionem ejus partis fuae mem-
branae Schneider de catarrh. L. III- c. 3. p. 503.
504.

. C') Habet fere fimilia Morgagnus Epifl:. IX.
H. 13. p. 141- 143 & Santorinus p. 137.

(k) Hei/ier not. 58. f. 38 C Non perpetuum
effe Mergag \ p. >4'

56 LIB. XVin. CIBI ITER AD VENTPJCULUM.

dennit (/)• A!is denique glandu!:2 in teretem fafcic.ulum inembransE ope col-
Ijpuntur, quem falpingopharyngajurn {m) mufculum vccant .
'^Superius in univerfum majores, deorfum fenfim rariores funt.

§. XVIII. K/fiteri£ phaiyngh , palatique .

Arterias numerofas natura his partibus dedit ; neque exiguas velo palatino.

Pharynx arteriam propriam {a) habet , etiam duplicem {b). Quando unica,
tunc eli ex carotide fere externa ( c ), & pofteriori loco nafcitur, quo ex eo
trunco arteria occipitalis exit . Adfcendit , teda vafis & mufculis ejus fedis
omnibus, & ramos ubique mufculis colli {d) anterioripus impertit.

Sed tamen alios furculos prxcipuis mufculis a ftyloide proceffu defcendentibus
(e) & levatoribus , & tubs (f) Lirgitur : truncoque fuo , quo carotidis foramen
videbatur fubire , reflexa ( g ) pofteriorem parrem adit pharyngis , in eum fac-
cum late impenfa. Dat tamen , uti diximus, etiam pkaryngis lacunari fupremo,
& narium parti poftrema^ & fuperiori ('^)- . . .

Arte?ia patati ryjobilh plerumque eft ex labiali , alias tamen a pharyngea (/).
Adfcendit cum mufculis a ftyliformi proceflfu natis, tum cum levatore ; & qui-
dem trunco profundo adit velum palatinum , & in eo loco fupremo pofita , fo-
dalis azygi mufculi in ultimsm lifque uvulam (^O venit. Alter ramus fuperficia-
lis cum circumflexo paiati mufcuio venit in velum mobile , eiufque gb.ndula?
& mufculos. Hsic palatina fatis grandis eft , ut refe^a uvula fubinde plurimum
fanguinem ( / ) funderet , etiam^erofa ( m ) ^ &z. funeftus nonnunquam eventus
fuerir ejus jaduras ( ^O •

TonJiUaris arteiia ex labiali prodit , dum ea per fulcum glandulas fubmaxil-
laris tranfit ; adfcendit fecundum fedem pharyngis lateralem , in tonfill.^ partem
convexam. Alrera etiam folet ad tonfijlas accedere , palarins propago (o).

Falati durioris ' arterii? funt a palatina quam diximus , & a ramis palatinis
ip) defcendentibus arrerjss maxillaris interngB , qui antrcrfum fecundum dentium
radices procurrunt , & arcum faciunt i.n fede futuriy iRcifi:/.^, ex quo ipfo fur-
<:uius per incifivum duclum in nares adfcendit ( <? ) , inque otfa fpongiofa .

Buccarum arteric^ funt ex labiali ^ ejufqu^i ramis labiali {r) inferiori,corona-
ria inferiori (^), & fuperiori (^), & labiaii fuperiori (/Oi tum ex tranfverfa
faciei {x),

Acce-

(1) An tonfilla anterior p. 45. Ot^") ^leX' Bsnedi6l. L. IX. c. 44.

Cm) P '■o. ^" ' I^Jf^i" \h\d. oc Vatefcus ds Taranta , cum

Ca) FaVic* ir. T. & L. X. p. 75- Fafclc. 3 p. gur?ulio refecaretur.

• 4. Comm. ad Boerhaav. prsleft. t. 1. p. 101. t-o) Fafc. 3. p. 7. FAfc 8. p 12.

(b) P. 4. Fafcic. 8. pas. 10. Fafcic. II. not. c.C. (p) Fafc. 8. p 18. Fafc. 3. p^.g. 10 11. (a &

(c) Fdfcic 3. tab. art.' pbar. not. y Mekd de nervo quini, c^.
Cd) Ibid. i. p, 4. His dieari Petit ad Palf^'n Cq) L. XIV, p, 107.

p. 34(5. (0 Fa^'t'=' 3 fab. ar£. labial. O. Y. Fafc 5..

(e) Tab. 3. s ad s. ■*• y- .^^^^^^' Memoir de Ber^in. t. 7. Jjsnty tab,

Cfi P. 4- 5- f- '•

fs) P. 4. Add. mekeh tab. nervi Quind . (s) Fafc 3. YY. Fafc «. P. Mskel,

fh) L. y p, 75. (.0 K. K. Fafc, 8. ^. M..^./.

Ci) Fafc. 3 P. 7. Farc H, M. Cu) Fafc 8. ; ^

Ck) Fafci.c. ,11. ad ce. k^) ^' v- ,Fafc. §. ad U
(0 Fafcic. il. N.

S E C T. IIL D E G L U T I T ! O . 57

Accedunt rami buccinatorii (/) a maxillari interna arrepentes ^.cum priori-
bus conjundi : & rami infraorbitalis trunci (^), perinde irretiti cum labialibus;
& rami de foramine mentali ( ^* ) prodeuntes & alii rami temporalis arteriae
profundioris (^t). Longa hsec omnia , neque hujus funt fermonis , -

§. XIX. Vente earum partium .

Pharyngis vense funt , minores aliquse a ramo aliqao vense jugularis internas
circa os hyoides nato, infra divifionem , aut fuperius in parotide, aut a vena
thyreoidea fuperiori , aut a labiali . Ejus trunculi furculi funt , qui in facie po*-
fteriori pharyngis defcendentes arcum faciunt cum fodalibus ; plexumque (^).

Major vena pharyngis a trunco in primis magno {b) interno, jugularis ven§e
eft ad glandulam maxiilarem nato, qui lingualem venam profundam , inferio^
rem , raraum dorfalem iingufe , ramum maxillarem internum , ramum nafalem ,
ramum maxillarem inferiorem, ramum tonfiiiarem, ramum palatinum , & pha"
ryngseum edit .

Ad tonfilias , dorfum lingu^e , veium palatinura , pharyngem , maxillam in-
feriorem , laryngem , alius fcEpe truncus venit, aut a vena thyreoidea fuperna,
aut a linguali , aut a vena labiali ( c ) .

Alias ex trunco venae jugularis , cum venis pharyngeis , primo loco didis ,
nafcitur truncus, qui ad pofteriora iinguse, velum palatinum , tonfiilam, fupre-
mura pharyngem accedit .

Venjs buccaies funt a labiaii {d) propagine jugularis internse , fimplicioribus
quam arteris truncis, anuio per fupremas nares maximo units,tum cum vena
ophthalmica de orbita emergente (e) inofculatse .

Profunds aliquas a temporaii accedunt , ut profunda arteria (/),

,§* XX. Nervl earum partiumt

Nervi pharyngis prsecipui prodeunt ex trunco glofTopharyngajo , qui ab Ofla-
yo eft {g)'. tum ab alio nervo pharyngis pariter ad Oclavum par pertinente ,
inferius naro ( ^ ), & a nervo iaryngseo & ipfo Oclavi furculo ( /' ). Adeunt
porro eumdem faccum nervi aiiqui molles , & a ganglio produdi intercoftait
{k^^ & ab eodem laryngeo nervo.

Nervi palati moilis & uvulse fimt a palatinis defcendentibus ( / ) ex Quinto
pare natis, ramoqaet^^js fecundo.

Tonfill* i m ), 8c proximus pharynx , a linguali tertii rami Quinti furculo
propagines habent .

Buccarum innumerabiies nervi , a duro («) trunco ; & ab infra orbitali fecun<

di qumti io) ramo; aque mentali ( ^ ); & a buccinatorio (^), & a mafTete-

Haller Ph^fwlog. Tom. FL H .. ..,„-,.., . rico

<y) Fafc. 8. «. (^g) p. 134. add. Cl. Roederer Tluf. n. 17,

(z) Fafc. 8. y. '■ ' (h) Ibid.

• tVJ^^I^' ^ P- ^9 10. (k) P. 170.

(a) mttbrecht Syndefm. \c. n. 31. C) P- 140-

Cb) L X. p 174. („) p. ,4^

ic) Trew Epift. ad Baller t. a, Cn) P. 150.

<d) Conf. ic. arter. in fafc. 3. & L. X. P. 174. C») P- i39.

Jentf tab. 1. f. ,. ^ ^p) p. ,^3.

>rl^-^^^- ^ 305. Cq) P. 14^.

Cf) DiftaL. X. p. ,S3, i5^

58 LIB, XVni CIBT ITER AD VHNTRICULUM.

rico (r) ranvs tertii trunci quinti paris nafcuntur . Eos in Mekeln incompara-

bili {i) tabula videas

Acris pharvn^is, & veli palatini fenfus eft , cum a levi harum partiam irri-
tatione venrrlcuius fuhvertatur, & fequatur vomitus . Igneus falivae fenfus erat ,
4um deglutiebat hydrophobus (?).

§. XXI. Degluthionts hifiorta . Iter cibt per os .

Prima h^ec pars narratu difFicilis eft . Nempe cibum ponimus in linguam re-
ceprum eiTe ( a ) ^ explicatam per fuos mufculos ; deinde ora utraque furfum
per ftyloglolfos du61a (h) , ut media quafi cymba tutius receptam bucceam con-
tineat (c).- Una buccarum mufculi & labiorum ( ^ ) os undique claudunt, ne
guidquam elabatur.

His ita pr.-cparatis , lingua per ftylogloflbs eleyata ad palatum apprimltur (e) ,
apice primum , deinde ex ordine etiam pofteriori fua parte . Ita cibus , cui
non alia via patet , ad pofteriora migrat , fedemque faucium , pergir . Poteft
ctiam lingu* apicem fuum retrorfum curvare , & cibi iter juvare , & retror-
fum fenfim duci (f).

Accedit, certe fajpe, vis fu6lionis , in primis dum bibimus. Nempe linguam
sx ordine retrorfum ducimus, ut fpatium retrocedendo paremus , in quod ante-
riora quseque fuccedant (5), denique ipfa infpiratione adhibita (/>), ut aer ex-
ternus per os torrentis in modum fubeuns cibum , potumve detrudat . Credi-
lum eft, non alio modo, neque abfque infpirarione , deglutiri pofte ( i ) 8c ob
Jianc potifTimam caufam negant Cl. Viri , fetum per os ali , ut qui refpiratione
careat. Sed quifque facile percipiet , quiefcente pedore , neque infpirante , &
claufo ore naribufque adftriclis, bene nos deglutire & rarifTime una infpirare,

§. XXII. Ut claudatur lar^nx,

Sed eyftat ad pofteriora & inferiora lingu^e (a) erefla epiglottis (b) , & pone
!6am ad laryngem nunquam non aperrus adirus.

Adeft parirer fupra iinguam , & fupra epiglottidem aditus in nares , intcr cu-
Heiformem proceffum, & int er velum palatinum^ (c).

Eorum itinerum primum continuo funeftum vitse finem imponit ( d ), fi eo
fibus defcenderit . - ■

Alterum incommodum eft , & dolsns , ut quifque •£..jp^tus fuerit , fi cafu

per

. CO Ibld. Cg^ P^f'* ^7'5. P- 143. Hamberger p. 358.

(s) Mem. de Berlin, t. 7. 36«. not la. add. Mhin. p 11. In hirudine.lin-

Ct; Difauh de la rage . gua fola totum hoc officium sbfolvit Morand,

Ca") L. IX. p. 584. Mem. de T Acad. 1739- P- "6j.

(b) P 183. (h) Petit 171^. p. !44. '7>^ pag. ao. 21,

Cc5 PrEelea. Boevh. t. i. pag. aii. hlhinui de GUJfon. ventr. & inieft. p. api^. Hamberger ^\tm.

deglut. p, 10. 11. Reverhorfe de ufu ling. p. 53« f- ^56.

J?etit Mem. de 1716. p. 15. (i) NuUum animal abfque fuffocatioive fua aqus

(d;) Sect. 1. § Ji. deglutit S/rc* t. i.p. 117.

(e5 P^lbin. p. ji Petit Mem. de 1716. p 1$. (a) Covopet ad t. 13. Bidl, f. I.

16, & Mem. de !7i'> p. 14';. Senac Eflf de phyf. ija) L. _1X p. 247.

ip. 494 nambsr^er p. 3-56 n. 9 & p 358. (c) Huj Seft § i.

Cf) Heuiher op?r, omn. p.jji. H^^r/i^frse»- p.359. (d) L. 8. p. 178.

S E CT. in DEGLV T iriO. 59

per nares cibus redierit, & pr^terea naturs fini repugnat, qus cibum in gu-
fam vult deduci .

Magna primum fapientia naturse fa£lum eft, ut yires pharyngem Jevantes
& diiatantes , una laryngem ekvent ( e ) , atque viam ad afperam arterianj^
claudant .

Ex vires funt (f) {lylogloffi (^), ftylohyoidei uterque (h), ftyIopharyg£Ei(/),
bivencrium (k) primus venter , hyothyreoidei (/).

Sed elevato larynge fit , ex ejus fabrica, ut invertatur & antrorfum incline-
tur (w), utque una & vera glottis conftringatur (w) , & totus larynx fijb epi-
glottidem fe recipiat,a qua ampliter tegitur (o)& abunde. Ergo in animalibus
tub aqua refpirantibus merito maxima eft , ut in phoca (/>) & in lutra (^).

Id ut fiat perfe<Sius, & larynx (r) firmius elevetur, una os plerumque clau-
ditur 8c maxilla? adducuntur (s), plerumque nempe, & in commodiori degluti-
tione : nam polfumus (t) & humores inprimis, aperto ore etiam deglutire , fed
magis incommode,& cum periculo : Sc etiam tunc neceffe eftfirmari maxillam,
ut punclum immotum levatoribus laryngis prsbeat. Hinc a luxatione maxillas
deglutitio aboletur, & fitis incurabilis fupervenit (u) . Et in fenibus , quibus ar-
ticulatio maxillae minus firma eft, deglutitio patitur (x).

Firmatis vero maxillaris biventres,geniohyoidei (^) &geniogIofri (;^),laryn-
gem furfum ducunt & invertunt (^*). De biventre video negari (a): fed du-
ritatem ejus in deglutiendo nafcentem Cl. Viri experti funt (^)»

Confert ad invertendam epiglottidem lingua (c), quam diximus eo tempore
clevari. Sed poteft etiam immota lingua, inque cadavere oftendi , utlaryngis
aditus, dum idem furfum ducitur, ardetur, feque inclinet ; neque aliter ob vi-
res geniohyoideorum , genioglofforum fieri poteft. Et credam linguam potius
refiftere, non adeo retrorfum duftam epiglottidem im^pjellere . Penitus enim fir-
rnata iingua, & contra palatum ftabili , bene deglutio. Bolum (d) aliqui epi-
glottidem inclinare fcripferunt . Sed exiguus humor, epiglottidi invertenda
ineptus, tamen deglutitur.

Oftendi tamen neceffario fieri , dum levatur pharynx , ut una glottis clauda-
tur (e)y ne guttulae forte aliqux, fuicum (/), qui eft ad utrumque latus adi-

H 2 tus

(e) Cajferiut pag. I93. Morgagn. Epift. XI.
«• 33.

Cf) L. 8. p. 140.

tg) L. 9. p aSi. Cowpey Phil. tranf. a. 210.

(h) L. IX p, 175. 176.

0) Huj. Seft. 5. 10.

ik) L. IX. p. 277.

CO Ibid. p. 1^4.

Cm) Oribaf. p 64. 1?«/«/ pag. 17. C. Stephanus
i. c. p. 15. f^ibin, deglut. p. %.

(n) L. ix, p. ig6.

Co) L IX. p. 31J. Ariji. hiH. anim. L, I.C.itf,

Cp) Parifini.

(q) Mem. des favans etrang. t. a. p. 205,

Cr) Elevari in deglutiendo A/i/n. pag ai. &c.
Onbaf p. 94 Carp. lfa?,og. pag 50. b. Caffer
p. 181. Monro Eff &c. t. i. p. 145. Waltber de
«eglut. p. 10. Glijfon ventr. intr, p, 199. Mer-

Sagn. Epift. XI. n- 33« &c.

(e) Monro EfT. t. i. p. 137. 145, Cowper t,

J5- ^- 1-

(0 Ferrein Mem. de i744« P- SS*.

Cu) La Motte t. 4 p. 3 37-

(x) Fifcher morb. feniU p. l3x.

(y) L. IX. p. 278-

Cz) P. 180.

(r*) In vivo cane Schelhammer de voce pag.lo,

(a) Ferrein Mem. de 174» P- 551.

Cb) Monro feff. of a Societ, at Edimb. t 3. ed,
4. p, 414. 119 t. I. ed. 4- pag. i'3. 114

Cc) B. S. hlbin' hift rcwiic.Cowper Phil. tranf.
n, 110. Perrault Eff. III. p 194.

Cd) Galenus util part. L. VII. c 16. Oribaf,.
p. 64. Caffer. p. 187 Hildan, Cent, V. obf. 94.

(e) L. IX. p. 19«-

({') Petit Msm. de 171^- ?• H-

6o IW. XFIIL CIBI ITER AD VENTRICULUM .

tm laryngis , perlabentes in fiftulam fpiritalem deftillent , faciantque tufQm (g),
]Et intelligitur, cur adeo facile tuffis fuperveniat iis, qui dum deglutiunt , ri-
dent, aut alioquin animo aliis curis occupato,ceIerius bibunt . Nam in rifu eri-
gunt epiglottidem ut efflent,& laryngem detrabunt ,quando eum maxime opor-
tebat levari , quo epiglottis inverteretur. Et apparet impoffibile effe, una nos
infpirare & deglutire. Nam infpiranti larynx apertus ponitur.

Hinc ab epiglottide erofa (70 5 aut rigida (/) , aut refoluta (k) ut inverti ne
guiret, ex illapfo in laryngem potu , funefti eventus fequuntur.

Majores guttula: tuffim cient , minima: non adeo nocent . Perantiquade pota
5n afperam arteriam illabente lis fuir, & auilor I. Hippocratki (/) aliquid ta-
SYien de humore epoto in laryngem {m) fubrepere, experimento cum odorato
Jiquore capto confirmavit ; Plato (n) eam fententiam repetiit , refutavit Era-
/ijlratus (0), & ante eum alius Hippocraticus audor 1. -Tnpi vova-c^v (p) , tum
Jfrijloteles (^ ) .

Inde Galenus (r) exiguum tamen aliquid in fpiritalem fiftulam advenire fe-
cundum parietes , etiam per experimentum putavit oftendi ,ulcerum ejus fiftu-
}■£, a ficcantibus lente degluritis fanatorum (j).

Multi ex ea fchola , ut ubique, CI. viri in eam iverunt fententiam (^).

Contra Vincentius Baronius (.u)^ vir eximius negavit in vivo animale colo-
ratos liquores in eam arteriam , inque brochia, defcendiffe , ut nuper Cl. ^'l-
hinus (x). Inde Ctejo Gram peculiari libello oftendere conatus eft, vera docuif-
fe Platonem^ & H. Fabricius experimentum Hippocratici audoris repetiit (/) .
In noftrisdenique & Cl. E^uers experimentis (^) apparuit,& vulgarem,& tin-
€lam aiiquo colore aquam , omnino in-pulmone fuiffe, cum viva animalia m
Cjufmodi aqua fuifocaflfemus (z^ ) .

Ut omnino lis tota videatur ab aqus ubertate pendere, quie tuffim moveatj
fi major fuerit; nihil nocet eadem, quando perexigua eft .

§. XXIII. Cibus in pbaryngem rectpitur ^

Easdem caufa3,qu^ laryngem elevant , esedem non poffunt non una pharyngem
{a) furfum ducere ; furfum vero dudus dilatatur : eo magis , quod ?.bdu6fus a
vertebris larynx, & antrorfum prolatus (^), fpatium auget, cujus menfura eft
diftantia vertebrarum colli a fine anteriori pharyngis . Sed etiam lingua una ra-
dics fua paulum antrorfum du6}a pharyngis caveam auget (c),

In

(g^ Ihii. pag. 14. tims Menj. de T Acad. L, IV. Ita Orihafiu.f p. <54-

3718. p. 304 (s) Method. Med. L V.

(h') Ex lue venerea , erofa epiglottide , fuffo- (t) Nardi noii. fteniftl. L. X. p. foo, Taneye".

eatio Merclin ad PandoJ^hin de ventoftt. fpin. dus Latinius de fame & fiti p. 103, He«^/>ercper,

P j ' _ p, 563. Gunlot prolegom. pag. 2i. Kumons tho-

CO Bonnet fepulchr. 11. p. 31- racici partem inde deducit JafoHnus de £^ua

(k> Hclmont catarrh. deliram. H. 54- pericard. c. 4.

G) De corde, & alius auaor 1. ^ipl ^Oi> tf- (u) PleurofneumBn. p iji*

VOi 'TTuSm . (*l L- «^ P. 68.

(m) Ea enim .ft f.ntentia , li.et pharyngert, (y) De gula P^^B'/.^^.^^^ .^^_ ^

f^\ L Tv fin (a) Huj. Sea. §. 11. Mbtn. de deglut. p. 23.

Cq) Plrt. anim. L. 3- c. 3. Cb) Onhaf. p. 94« F.toV;«y ds gula p. 53.

CO De ufa pavt. U VII. s» 37. M?tb. Med. W A/^;».

S E CT. m: D E G L U T I T I O. 61

Tn htjnc dilatatum pharyngem cibus premitur a lingua, cujus pars major pa-
lato ofTeo appreflfa eft; pars denique poftrema elevata (rt') cibum ab anterioribys
fibi tranfmiffum , in proximum fpatium impellit, qood ei recipiendo patet .

Has ob caufas apparet , magnas elTe in deglutiendo partes linguae ( e ), ut
omnino gravius vulnerata (/) difficilem reddat deglutitionem . Femina, cui de
lingua nihil fupererat , mfi taberculam (^), ficca qusque non deglutiebat , nili
digitis intrufa .

Potus facilius 8c ab incumbente palato molii, & ab uvula (g*) & a linguse
fulco, qui eft ante epiglottidem (^**) , ducitur fecundum utrumque ejus lingute
ktus, per fulcos , utrinque aditum fpiritaiis- fiftulss amplexos . Neceffe auteift
eft, parce bibere & lente , ne in laryngcm co^piofior humor haberet»

^, XXIV, Cihiis In gtdam pellhur ,

Sed cum ea Hngua; elevatione, ita eoncurrit ad depuifioneni cibi veli parati-
m defcenfus, ut utraque a6Iio linguam paiato moUi apprimat {a): fic omnem
in os reditum intercipiat , & una potentec a naribus eibum removeat potumque,
& in pharyngem demum urgeat .

Ea adlio eft thyreopalatini ((^),qui, dutti pftarynx affurgit , una vetum mo-
bile deorfum ducit, & gloffopharyngasi (c). Ideo quando amygdals tumefadsc
funt, kborat h^c adio ; neque enim veium palatinum fatis nunc ad iinguan*
accedit {d).

Et una, quamprimum cibus in pbaryngem (e) eft receptus , trritatus pbarynx:
& ipfe contrahitur , omneque linguam incer & vertebras fpatium aboler. Vide-
tur hase a,6lio ad irntationem pertinere ; neque enim in arbitrio noftro eft', aori
deglutire, qus pon€ linguam in fummas- faoces iilapfa funt (/).

Primi ergo pterygopharyngaii (^), & cum iis conju-n6ii buccinatores , 5c {h)
mylopharyng^i ( t )^ S^ gloffopharyngaji ( k ), pharyngem ad refiftentetn linr-.
guam' apprimunt (/), quo tempore faccus ad iadryngem ampiior cibos recipien-
dos exfpedat .

Deinde ex ordine (??0 j ut irritatsg fuerunt , carnes pharyngis inferiores, hyo^-
pharyngfeorum (w), thyreopharyngajoruTn (0), cricopharyngssorum ( /» ), por-
ro cibum deorfum promovent , ut denique in gulam recipiatur. Arytsnoidei ^
dum fecundum glottidis veraa appendicem eihus atque poJus defcendit , eam

timam claAidunt ( q

tJnj

(,d) Ckera 6s natura dsor. Li II, p, 6cs. Peth («"i Ijld. p. 24:1.

Mem. de 1715. p. 145. 1716. p, 8. p-. 4-94,. A#;/j, (d) Seaac Efl". de phyf. p. 591.

P*/3' ., . C^y Mbiii. de deghit.- p. 13. 16. Hiil. mufsV

(e) Grew Cofmolog- lacr. p. 16. p. 238, 139.

CO A. iJlumbea glande Baufch proem. hisrKa- (J) Uarvei p. 197.

*°V ?• ^»- (g) Huj Seft. §. s.

(^?,) J^JP^» Meni. de l' Acad. 1718:. psg. S, Gonf, Ch) §• <5.

Albhz. de deglutit. p. ij. (i) ibid,

Cg*) Petit Mem. d« 171^. p. 13. Littrs Mem. ik") §.7.

<^^'7i8. p. 301. (1) A/i/«. p'. 17. Hifti rtJufc. ». *38-,

VS ) ^«»''f p. 15- Cm) C/«ro 1. c.

U) A/6/». de de^Iut. p. 15. conf- Colfini p. (n) §, 8.

ai2. Cowper append. p. 13. Petit Mem. de 17J4. (o) § g, ■ - ^

p. 145- Mem. de 1716. p. 11. Sed ifte de uni- (p) ibid.

^°/^^^' (<!) L. IX, p. 3U,

(b) A/^;«. p. 13. X4, »3. hift. iBisfc, ps§. »38.

6i LTB. XVlll CIBI ITER AD VENTRTCUIUM .

Una \siym laxatus defcendit , & retrorfum per fuas vjres reducitui* , Sr pha-
yyngem ^tiam ipfe ar<5,at. Id fit ab agentibus fternohyoideis (r), fternothyreoi-
deis (x), coracohyoideis {t).

Abfoluta ea aflione fuo fe elatere epiglottis nunc erigit , & uvula a ievatore
palati mollis & azygo fuo reftituitur.

Eadem veli palsrini, lingus, & pharyngis contradio intercipit iter ad nares
(«), neque eo cibi redeant, cavet .

Merito igitur quoties vel eK connato vitio columtlla deeft ( a^ ) , aut palati
fornix {y), palatumve (^), aut veium fixum eft, aut nimis parvum (^), aut
ab ulcere erofum palatum (^), aut confumtum velum palatinum (^*), toties
inale utique deglutitur (c), & cibus in nares turpi fpedaculo redit {d).

S\ vero reperiuntur aliqui , quibus uvula aut refe^a (/) aut a morbo defeta
(^), aut a primo ortu deficiente (^),etiam erofo paiato. ( /), tamen deglutitio
integra fuperfuit (^), iis probabile fif, aut folam laxiorem columeliam decurta-
tam fuiffesUt ejus fatis ad neceffarios u% reiinqueretur ; aut eerte palati,quan-
tum natura defiderabat , fuperfuiffe integrum ; aut naturam peculiari aiiqua fa-
brica malos effeftus vitiofsg fabricse reparaviffe , ut margine proceffus palatini
olTis maxills fuperioris eminente ( / ) fcimus f^.dlum effe. De fola certe uvula
poffis excufare, fi quis negaverit ad claudcndas nares facere ( jw ). Quibus ani-
malibus nulla uvula, iis majus eft velum (w).

Magis mireris, etiam in afperam arteriaiTj vitio veli palatini cibos potufque
illapfos fuilfe (o), natamque phthifin (/?),& fuffocationem denique {q) fuper-
venilTc . Etfi enim antiqua res eft , cavere id velum , ne quid in fiftulam fpiri-
talem illahatur (k), certum eft tamen , & multo,quam glottis anteriorem uvu-
lam effe ( j- ), & ad eam rimam claudendam minime idoneam. Videtur liquor
ex veli vitio m.inus bene in pharyngem depelli , hinc haerere circa glottidem ,
& paulo poft illabi {t) .

In angina pars mali fokt in velo palatino effe (u)»

§, XXV.

CO p. 275.

(s^ P. 153.

(O P. 174.

(u) C. ^lbin, de deglut, pag. 15. & hn]. StSt.
§ u.

(x Bsuhtn. Theatr. p. 507. Hsol/in. pag. 254.
Wedsl. morb. inf. p. li. Storch Kinderkr. pag.
137. 158 Salmmh L. 3. n. 6. Cranz. obf. cum
tr. de infirum. ed.

(y) Zimmermann Eph. nat. cur. Dec. I. ann.
ad p 51 i.

(z) Frank. Anmerk. IV. p. 141. Petit Mem.
«e 175 T. P 'i^-

i,a") L* Mefft"> obf. no. etiam p. 31 (5.

(b) Tumer Sipbylis p« 163. H.i^maa Comm»
•ad Boerh. 3. p. 249.

Cb*) Morgagn. fed. Sz cauf. morb. H. p. 9.

(c") Zimrfierr^.tnn var. natur. luf. pa^. 14. We^
Hel. Frank. Anmerk. Eph. Not. Cur. l. c. Riolan.
Cranz.. Storeh. In altero latere hlhin, de deglut.
p. T.6. Inde mors per famem hreticus cur. acut,
1« 1. c. 9.

Cd;; SahAutb. FFedel de Isfte . La Mettrie .
Turner. c. Bauhin. Haywar)., Petit. PJolan. &c.

Cf) Hagedorn obf. 6^. Rav, apud Botticher de

loquela . E^fel de prsecip. uvuls raorb. n. j.
Rufus II. p. 57.

Cg) Phil. traflf. n. 4^4. Aylt-ar. L, IV. c. if.

Ch) Hagedovn n. 69, Eph. Nat. Cur. Dec. I,
BM. 3 p. s,go.

[i) Foreji. obf. L. 31. c. 22. add. H//<i. obf.
chir. Cent. II. obf. S2.

Ck) Hagedorn. qui non eft ad manus ; Etfe^
Phil. tranf 1 c. Rufus hf%ruc. Hildan. Forefl .

Ci) Eph. Nat. Cur. Wov. vol. 1. obf. loj.

Cm) Sievogt de ^urgul. p. 1^9. 190- nob.

(n) Cani compar. amat. p. 50.

Co) Petft Mem. de 1716. p i^-

Cp) Pare admin. anat. pag. 47. Morgagn.Efi^,
p. »39. C. Baubin. p. 501.

(q) Morgagn. ck velo pala.ino confumto I. c.
Vfalther hifi. fufloc es v^io p&latino tnale f«or-
mato .

Cr) Orihaf. p. 66. conf. Senac. p. 497-

(s) Huj. Seft. §. i. £: Littre Mem. de «718«
tab. 15. f. X.

Ct) Conf. Mhin. p. i(5.

Ci^ •T^or^ ann. med. II, p. Z44«

SECT. III. DEGLUTITIO. ^^

§. XXV. Fints hujus a^ionts ,

Apparet multa & compofita vi (^) mufculorum cibum potumve defcendere;
neque fimplici ponderis potentia ad ventriculuni duci,cum alioquin & pleraque
quadrupeda contra ejus ponderis vjm in deglutiendo cibum urgeant, & homa
inverfo {b) corpore, & pedibus fupra caput eminentibus, bibere queat . Quare
inteliigirur, cur a morte (c) aqua in ventriculum animalium fubmerforum non
facile defcendat, etfi a vivis utique fub aquam datis beftiis deglutitur (<i'), ple-
rumque certe (e), in experimentis noftris (/): ob quam ipfam irritationem ira
ventriculo natam eadem vomere conantur {g)>

Quare etiam in mente confcia doloris , quem inter deglutiendum pateretur ,
aquiE timor nafcitur, quoties organa deglutitionis inflammata funt ( i ), etiam
quando nullus canis morfus acceflfit {h), Apparet etiam, cur in fumma debili-
tate (/■)& in apoplexia (/^) nonnunquam , iiique paralyfi guis (/),& in ftupore a
frigore nato (w), nuila deglutitio fuperfit, quse funefta eft in morbis malignis
anginje fpecies {n) , Frequens fatis eft m^Ium , in quo fola folida defcendunt,
fluidi nihil degiutiri poteft (o). Vidi & fanavi paralyfin dilatati pharyngis, ut
in facco cibi aliquamdiu (p) circa thyreoideam cartiiaginem retinerentur , & de-
jnum crudi rejicerentur.

Et vicifTim ex fpafmo hyfterico conftriflo pharynge deglutitio abolita fuit.
Ejufmodi mala funt, qu^ opio levantur {q).

Multum autem hinc juvat muci , ex fontibus jam excitatis copia : neque
enim fine eo gula quidquam abfque fummo doloi^e dimitteret ; neque afpe-
ra , & arida , aut acria abfque irrilatione fentientis jnembrans pharyngis tran-
feunt (r).

Mul^

(a^ Boerh. Prseleft. t. i. p. 241.

(b) Add. Senac p 493. Kruger phyfiolog. pag,
84.

(c) Evers experiment. in fubnoerfis p, 6. 7.
Cd) J. Horne 1. bref om drifwande and. fiun-

kande long, p. 13. Art de faire les rapports p.

516.
Ce) Exp. noftr. 135. 136. 138.139. & in expe-

rimentis Even pag «13. h nor.nullis Hift. de 1'

Acad 1719. p. 16. & de fe ipfo Sruhier addit.

P- 90. ■

(f) Ntillam reperit Lmis fignes de la jnort. p,

»67. nec in aliis experjmentis Hift. de l' .Acad.

3719. p. 19 Nulla erat Exp. 137,
Cg") Evsrs p. i8. tub ipfBm mortem .

^(i) Hydrophobis? in febribus abfque morru ca-
nis rabidi ort» numerofiflima exempla collegi .
Addam unice de fede ejus mali aliqua . Plerum-
que adeft faucium inflammatio Morgagn. fed.cauf.
morb. I. pag. 64. Ante hydrophobiam ar^gina ,
& in afpera arteri^ , prope glnttidem , rubor ,
Sauvages nofol. II. p. i, p. aoi, Hydrop hobia
a rima glottidis inHammata & irritabili , GHbsrt
VVarts de epilepfia Leid. ann. 1753. Mufculi la-
J-yngis & pharyngis inflammati, cartilasinea ary.

tanesdea tumidae , ut gutluf eomprimeretur . In
larynge & pharynge gangrana , & ex illo ichor
fatidifliraus. Vicinje glandula inftammatse , Aft.
Acad. Mogunt* I. p. 343. fcqq.

Ch) Lieutaud presis pag. 475.£)<J5"/«e Joiifn. de
med. vol III. n. 3.

Ci) In ferte Hayniann Comni. t. j. ex Soerhaa-
vii ore . Add. Morgagn. fed. & cauf. II. p. 10.
de ultimo bolo . Ab evacuationibus nimis le Dran.
oper. p 178 A diabete Hefde obf. 18.

(k) Eph. Nat. Cur. Dec I. ann. 6 7. obf 40.

Ci) Tulf. L, I. c. 41. Hift. Morb. Uratisl. 1704.
p. 96. 97. Statpart Cent. 11, ob(. 27. Fahris. ds
gula p. 16, In altero latere hlbin p. 16.

(m) Schurig chylolog. p. 270.

(n) Feliee diff. p j6i. Hyfel K. Swensk. Scc.
Kandl. 1746. p. 193. In febre carceraria Pungle
p. 307. in zrdente Zacut hift. rhed. mirab. obf,
100. C in ifto cafu vinum datum faluti fuit )

Co) G. V. Svvietet Comm t. il. p. 701.

Cp) Sacci cefophagi non infrequtntes Duvsmtjt
pofih. II. p 173.

(q) Collins p, 163.

(f) Di Haen de deglut, vit. p. 39.

«54 LIB, Xnil CIBT ITER AD VENTRTCULUM ,

Multum etiam facit epidermidistutela (0. Ea enim per inflammationem (^)

& exconationem amiffa , degiutitio fir difficiiiima. Etiam hic biandi liquores &

S51UCI analogi falutares fuerunt.

lo folJdorum deglutitione fuperftite,<5uando fluidanon defcendunt , credas ob-

feculum aJiquod m guia .efTe, quod cedat buccs foljd.^, fluido non cedat {t)>

s E c T I o vr.

CESOPHAGUS (^).

§e L

\Sophagu5 vel ^«/^ fimilis undique fui^carnorus, cylindricus, tubus, ante-
_^ rius tamen & poflcrius compreflTus ef!:,qui fub cartilagine cricoide 0^*)ex
pharynge continuatur, inque ventriculum ducit. Nullo animali negatus eft (^),
brevior tamen (c), oc amplior («^) in pifcibus, ia quadrupedibus frigidis (?) , 5c
in nonnullis avibus (/). Latum multivoris effe , & iis qus oflibus vivunt (^)
dudum didum efl. Divifus, inque infulam rediens , raro fuit fpe<5iaculo {h).
Ejus iter in univerfum eft fecundum corporum vertebrarum anteriorem fmi-
ftramque faciem , ad finiflrum fiftulaj fpiriralis latus ut cartilaginea dextra pars
ejus fiftula?, ultra oefophagum , nuda emineat , molle vero deiiquiumj& anuIo«
rum ejus fiftulse cartilagineorum pars finiftra , gulje (/') incumbat.

Fer collum muita cellulofa tela ad eam , quam modo dixi, fiftulam , adque
membranas vertebrarum corpora veiantes revinflus j defcendit cefophagus . Ne-

que

Ci') Seceflit involucnim Jingiisj, five epidermis,
a veneno , Han-iburg. Magaz, t. XV. pag. 538.,
tum oris, & faucium cuticula , funeflo eventu ,
Sauvages nofol t. 3, P. I p. 2^;.

Cs) Biunt canaiett. p. 90. Hift. de V Acad. 171».
n. 5- A liKivio poto Sevevin. nov. abfceff" c. XI.
a fpiritu nitri Journ. de medec. «757. Ne aquam
quidem ferebat mifer

(t) Lit Mettrie obf. de med. prat. p. 10, Journ.
de Mef'ic. 1757. m ApriJ.

Ca; St^^xoc Pollax p, aja. pHn. L. XI. p.

Ca*") Ccwpef myotom. 1714. tab. 18. f, 3.

(b) Habet apis Svvamrner/iam bibl. p. 454. he-
rrerobium p. 148. eruca p 477. de Geer pag. 8.
Lycnnet . Cochlea €aut>er obf. p. 109. Lifier co-
chl. t. 1 f 1. Purpura Phil Itranf. t. i p. i p.
587. Oftreum, cancer, locufta , Charleten enqui-
res on nutrition p. 25. Mentula maritia randelli
oiff, Anim.ilculufn valde fimplex microfcopium
mn. Effays p. 161.

f^c) MuUis pifcilius jirifioteles hift. anim. L. IL
c J7. Plin. L c. Severin. antiperipatias pag. ^05.
Ron(klst. de pifcib. p. 96. puto quod brcvis fit»

C<5) Doro Ccllins tab. atf. Acipenferi Grcnov
mufc. ichythyol.II. p. 43- Rhombo turbot ColHnt
tab.t 37. Siluro Helvvig ex Monavio Plicae Col'
Hns ibid. f. 4. Luciopercae Schoneveld p. 114. La»
Kiiae Rondejet. p. 391.

(e) Amplius in vipera Blaf. anat. anim. pag,
331. ferpente p. 353. rana Jacohus c. 3 p. 50.
Salaraandra pag. iiy. teftudine Welfch hecatoft,
obf. 47.

(f) Corvo iwarino Parif. Ciconia; Eph. Nat.
Cur. Dec. M. ann. 5. obf. 97- Platese Albin de
avib. rom. H o. 66. Aquilas t. 1. n 5. Ardeas
Schvader diffeft. anim. carniv. p. x^- Butauro Al'
drovand. L- XX p. 406. Laro Coiter pag. 133.
Anati Sevirin. Zootom> democr. pag. 337. Gregi
C.6iter p. iii. Corvo Schrader p. 14.

(jO Grevv anat. of the guts p. ao.

{h) Elas p. 4. obf. 7.

Ci) Winsievv Mem. de lyi^. Expof. anat t 4»
Plerumque Panton, p. 75. Mcrgagn Epift XI. n,
48. Accurate pone afperam arteriam poni Behrens
Bresl. Saml. 1713. m Jan. & fitu ludere Heifie-
vtis Compend. not. 48. Neque aliter tamen vids
quam dixl .

- S E C.T. IK (mS G ?WA GV'^.y:^^ 65

q-je piiam funkam externam (k) haber,e.i enim,quam a mediaflino aiidaiit (/)
& parvge iongicudinis eft, & unice anterior J^uis mcumbit .

In pedofe'medius inter pleuriE dextrum finiftrumque ftccum intercipitur , ia
fpatio medisftini pofteriori (w) dexter adjacens arceri^ aort^ , cui cedir , &
dextrorrum defie£lit {n),{eTt a quinta («) vertebr? dorfi z6 nonam . Ita defcen-
dit pone cor , fecundum medium finum pulmonalem : fenfim tamen/ defledit
iterum paulum fmiftrorfum (p) & antrorfum , ut vertebras deferat anterior, &
In oftium fepti ttanfverfi, fibi deilieatum (^), inter mufculofas carnes lumba-
!es medias interceptum , recipiatur, oblique immiffus. Infra gu!am carnei dia-
phragmatjs fafciculi a dextris in finiftra decuftantur (0 . Denique in abdomine
cefophagus dilatatus (sl \n ventric^jli i^ciem fupefiorem , poftenorem ., ad origi-
nem {acci cseci jHniftri fg immit.tit,

§. n. <S.fophagl fabrica ,

Carnea hu)us tubi fabrica eft , ut robore & ventricuium & inteftina m ho-
rnine immenfum fuperet , in herbivoris {a) etiam robuftior (^), quibus len*
to opere cibum de terra furfum in yentricuaum promoveat, ruminando in os
reddat .

Fibraru-m duo funt plnna . F-xteriores ( b"^ ) fub cricopii3rvnga?o mufculo pri-
.mum natas ; a cartilaginis anularis (c) facle pofteriori , ex ejus dorro , ea^que
obliquas (cl) prim.-o , iiideTsd):^ , fecundum omnem gulie ambittsm in yentriculuni
defcendunc .

Interiores (e) ab eadem cricoide cartiiagine (/) nafcantur, fisb mufcuio cri-
copharviigsco , obliquaE primo (g)j deinde tranfverfa^ (/^), <Sc in circulum gu-
iam ambiunt .

\n nojmuljis „a?iiinalibus , ut in caae (?),^ & fele (^), tigride (/) , pboca (m),
fcove (n).^ ove (0), ove gu?.naco (/> ), hs fibrje in fpira3 fpeciem oefophagum
p.mbeunt, contrario utrinque du^u : & 'fe deculfant (q)i rxon. perinde irL
homine (r) .

Haller Phj/fwhg. Tonh ^'L I Mire

Ck) Willis Pharm. rat. L. i- tab. 4. A. A. re-
fheyen p. 101, tab. a? f.4. Heificr p. My.Walther
<de deglut. n. 29. Panton. diif. anat. p, 75.

(I) F.i:nton.

Cm) L. IV. p i^r.

(«} Euflaeb, tab. 10. f. 13. P^efai. L. J. C. 3. p.
S94- Columb. p. ii6.

(o) Columb. Petfthe diff fape laud. lu 97*
. (p) Conf. Buftach 1. c Colbmk

(q) L. 8. p. 51.55.

(.r) ffcid, p. 52,

(s) Ruffch tiief. si. tab. $. f. s. CovupJr L e.
tab. 19. t. 4, Euflach. ilAd.

(a) Rijminantibas Giew 1. c, equo p 11.

Cb) MuCculus perforatus Ealbp. }>, i^S. b. Ad-
de io cant; Schrader p 18. . v

Cb*) Pallep. p, 15.^, Cowper tab. 28, f, 3 tab-
J9- f. ? 4. Morgag». Epift. XI. n. 51. p. 375-
& n. 51. p. ijs. Rttyfch Thef. II. tab. 5. Wepfiv
de cicut. ,p iio,

(c) Far//i;/». p. 138. b. Santorin. c. 7. n. le.
p. 140.
..(d) Heljces vocat Walther 1. c. p. 30. 33. &

MorgenheJJer de v-omit. p. d. Habet etism roii^/jer
k. -cit.

(e) Fallop. p. 159. Mcrg.ig>}. f. 376. Wepf^
deglut. p. 29. Co-jvper t; ?9. t. 3.
. Cf ) Walthsr Sastorin.

(g) Morg.j5f7. EpiH. Xf. p. 37(5. [■'Falther p.
^^. Santosin, p. 159 n. 19. Winshw n. 159.

(h) In Liipo Beiler. -

(i) Obferv. coHeg. prw. Amftelod. pag. 3!;
Morgagn Adv. I. p. 19.

(k) Grevv p. Ji. -

{!) Pavifini De omnibas auimalibus Lortmjn-.
p. i7 ■ ■

(m) Santorin, pa^. 158.

(n) Morgngn. Peye^ Merycol. p. l6s. Grew
anar, ofxhe guts» tab, i5.'

(o) Grevv p. 17. ■

Cp) Fsiiiilee Journal t. 1.

(q) Jrt/Mw. de nnifc. & ^fand. p. 13. t^Finslow

B. 159, . ;

(.r'} Morgagn. p. 375. ^76- Adv. II. p. 35.
Vfrheiien p. 201. .xoj V^uishvv n- J'^^. Vidit
tainsn' in hojiiine Santorin. c, 7. n. jS. p. 138.

t6 WB. XVIIL CIBI ITER AD VENTRICULUM.

Mire diktabiles faclsr funE, & ftbrae illajy & reliqu^ tunica? oefophagl . Ne--
que enim folaz viperje (^j maqns aniKnalia degiuriunt j quaiia vidr in coruntl
gula hierere in i^e^^f «& Vincentii tbefauris, qus nunquam credidiffes eo- pf>LUif-
fe urgerc (0 . Sed etiam in lupo (w) fimilis^eft facilitas j inque aliis bef^iis, La-
mia hommem oberum gula excepit (*>. Etiam in homine per morbos mire
diftendirur (f)- & tranfmifit nonnunqusm nuiTi»ium duarum fere unckrum
«fiametro (^)-

Etiam plic^ irr nonnuIIiV beftiif extenfionem adjavaiirj ue m hufofle {aj ave
FfeTttTiana (/>) tarda (<:).

§, Iir. CellulQfa tela {a}, Tunica newea *

Laxior C^')?- quatn: ufquam \n {^^fteffldfte cihario, hsc tela eft,. adeo Iongs,&
?ara, ut olim d-ctum fit , duos- tubos effe irf cEfophagOy carneum exteriorem y
ac huic inclufatii memhranaceum~ y quos^ faciie fepares (c).

Succedir conrinuata tunica nervea (r/) gula;% ftrma (s) ai-bs-, laxa-, diftenfilis",
exque ceiiulofis r2n.Tinis , ftipata ipfa nempe & oris (/> & faucium afca cu'-
fis'(^). Aere im.puifo- y ut in ventricuia , in fpumam' & ire bombyciFras- abic
celluiofas ,

Scnfum 5. ur vera cutis- ^ refineir , Uftionis fenfus manfrt ^ cum' membrans
interna vomitu re|ecia fuiffst (^)^ Periit convuifus > cai vitrum m cefophagc?
ligBrcrat (/), ^ _ _ ^"

Inrerior facies cefophagr irt plica? (.^}amae collabiyquse' losgitudfnem fsquim-
fur, porofque habet, de quibus continuo di<:ecur.

Obdocitur denrqae vera & infenlili epiderm/ide {l) q\i^ & nervese membra-
aes finfum minuiu , & eaden* poft: ambuftiones- {m) abfquemagno malo, 5s
iecellit & recr§vie/Vidi femiiiars, qu-ae pkfmbo fafo degkma.fupervixit (.1)*

In

Fuiffe Jonge fealasnam

Ventricu-o sequalis G,
add. Bsr-ere obf. anat.

(s1 Chavas f. 4<f, Stvetin, p^ i^^r Sart^clifi
CentV IVo Hift. 15. Tres avicula in ar.^uis ven^
iriciilo Stve^ift. Zorron. p, 36+.

(t) Strpe.is hinnuU.m 40. 1. deglutivit; Saaf
• ftind. Reif. p. 7c.

(u„. Btsiev. Gazophylaf.

(x) Rcnc^eUr. p. 391.
lam eft fufpicatus .

(y) 5/j.y p. i*. obf. 9.
V. Svvieten t. a. p 647. — _
•bf. ed. no* p, 147. de Haen d* deglut caf. L

(z) Bili. de TAcad. J7sa. rr. i. Florenum
VyYtden flachricht von in Magen gefu-ndenem
^c/^ej» p. 16.

(a) Man^sgii Dacub. Panon^ Myf. t. 6. tati. 4^

(b) Feuiiie Journal.

(c) Harder apiar. obf. 19

(a) I''f-''in:lcvv n 160. yp^alther I. e» n. 14,
Conf. Vtfcelhn. Glaad. oefoph. p, 41.

(b) VValthst 1. c. p. 31.

CO Fallop. p. 158. h. habicot journ. VT. Iec<
\l. VeYhefen p sci. VVir.stcvv IV. n. i6l Laxe
jgrxfet a fibris mufculcfis Ptfer merycol- p 165-

^d) ■iServofa Grtvv p. id= VValther n. i^. VVins-

lovis XV. P^itr, rf. 160. &c. Doaf fecig fiphdn^
VVulfiano J VV. Pau/j progr. 172 1»-

(e) VVetfer cicut. p. Jii. Grevv p, j^.

(f) Chiiltton En.^airies OB nutfit. p= aSj

(g) ;^A'<:;;/j I. e § 5. rt. £

(fi) H';.'?. de TacsJ 1712. f. 119*

(i) S'Ythol. Cent. V. hift «6.

(k; VVefftr f isc. CiiiVftY' Xib^ t^. f* ^
pantcTi. •p. 55. VVinjievv :

(1) CtricDiari': f^'cioHs ,

(m) Add. B$ethaav prsfeft. f. i. p". 23?. Ca*
rves ab mtufo plurjibo' 0on peri«rtint Phil. tranf.
1749« V- ^- ri' 54- I" nnorbo eled^a efV hift. de
TAcad. '?5S. n p Theriftas- inafs potabat fe-
mina spud Salmuth c. s. obf. 5. VoTatuai viErufl*
Sarth. I C* Salihuth L. 3. ofaf. 3.

(i) Epicferrriidi gula & ventricul» debetaf,
qu6d varii hcrnines acerriri-ia venena' , fafaque
ine:a{!a., abfque praefente interitu deglGtiri {fi-
fuerint- ^aoarcs ell qui squsrh fortem biberat <
Ronffsus tpiA. 9- A fpifitn vitfiolil dtglutitc»
a?dor faaciurn . ventrica': ^ inteftinofnrn , bre-
vi fubraius , timeus L. Vn.^* U. Satis fa-
eile fanari ^ qfli atuaa forlein bibunt , Stabi

In exuviis !nre6iorum & ipfa -deponitur («). Tenera cum fit, non -Tuffick reti»
nendsB & in veficuiam colligcnds materiae variolofe. Hinc ultra fauces uun-
quam puftuias variolofas vidi (o). • _

Villi (^) in animalium variorum cavo cefophago depeodent, €tiam praelongi;
in homine, etfi Cl. Viris didli funt, mihi tamen siondum innotuerunt iq^. Ea
teftudine (r) manifeftiirima dura corpufcula ia cavum guljB producantur , Sed <a
pertinent forte ad auxilia sretineadae prsedae (f).

§. iV.- Zt^mr cefophagK

Arteriolfc omnino ut in reliquo tubo cibario, ita in guta fiumorem tenuetn
exhalant, quem ars smitatur, qu£e aquam per arterias Injeilam in cavum id-
ipfum perpiuere {a) cogit-

Earum glandularum aii^ externse {b) funt» quae fecundum gulam univerfam,
& in pe^iore ctiam uberiores fequuntur . Es non raro ulcerofs, inque caniSus
^ermino^ae (0, habitse funt pro fonte liquoris , pleni vivis animaiculis, quse ia
guiam & ventricuium e^jfa fint pr^ecipuum coaionis ciborum inftrumentum
C^), & vitalem chara^erem malfs chyiofaG impertiant, VeriflTimae tamen con-
globati , & lympharici generis glandulse funt ( e) ,

Quare etiam , uti mefenterii & inguinum giandulae frequentiffime humore
Tifcido & concreto repkntur, intiimefcunt (/), ita & iftae glanduiaj fimili ma-

I 3 i<^

mat, ni«<1 ? asi. Canis a fuTo plumbo non pe-
fiit , fifique in aiio cafu homo , Phil. Tranf ann.
^7^9- p « n 54.

Variolas iu ventriculufn k. intefiina non de-
fcfndcre muha confirmant . !n variolis ulcera
qiiideiT' h macula Phil Tranf. ann 1755- p 36.,
ii pphtba, Stubbe phlebot. p. »31. , non vero
vpriols . Inrtftin* inflamnnata & gangraenofa, tum
d;?phragrra , puftuts in vtntnculo , & inteftinis
sullaj Beuffev hii Cadav. variol. r & fimilia
ta Mf.ttrie ohf dt Medicina pratique p. 3S>

(ji) Svvammcrdam p. 670. 686,

Co) ha npque in gula , ventriculo , inteftinis,
larynge , afpera arterla vir Cl, P, C. Fabticius
Pr»gr. ann 1760. edit,

Cp) PapiJias V oc?iZ Ruyfch Adverf II n. 9.
Habet etiani in Thef VII. n. 40. villofaj nomi-
ne . Valde parvas efle f^Frnslovv n. i6t. Veram
villofani dixii FeYheyen pag, aoi. tab aj. f. 5.

Cq) Neque CI. Haafe de renovat, tunic. vjllof.
n. 13. tum Pault 1 c.

(r) Collini pag. »86. Ruyfeh cur. renov. r\.%%.
Thef. 8. tab. j. f. 4. Bellin. difcorfo iV.pag.83.
Dentium fpaciem vocat Stubet Phil. tranf. n. 27,
Habet eiiam Caldert pag. 23. & Jaccbeut pag.
304. Habet jam Plinius L. XI. p. 613 floma-
chum callo denticulatum . In acipenfere etiam
reperiuntur Richter Ichthol. Theol. p. 103. In
xiphia Schelhammer p. n.

(s) Vocaf aculeos Caldefi p. 17, Add. ralijneu

t. 3. p. 448. Schelhommtr, Jatob.

Ca) Kar.uvv perfpir. n. 178. 179. etiam <!e cers.

(b) tonf. L- 11 p. 159- Habet duas ejufrnodi
glandulas tefliido Caldeft p. 18.

(<:) Morgas,». Epift. IX. n. 44, Bresl Samlung.
171A. M. ncv Fanton anat. pag. 33 Cornel.
Confent progymn. p. 241 Konig. regn. aninn,
p 8S. Pefer obf 13 Phii. tranf hi. 335.

Cd) Toto libe'Io a Jacobo Pircelloni ,, in primis
Seft. a n- 18. p. 1^9 feqq.

(e) L. J. p 129

(f) Bartolin. inft. anat. pag. 137. R>'vfeh.
Adverf. I. Dec. I. n. 10. p 14 Eff. of a Soci-iC.
at Elimb i. n. 14. 15 Roncall. P.i^ol hid. p,
171. Bonnet fepulchr. 3 p. 153 II p. 31. 33.
34. 33. Eph. Nat Cur. vol VI. obf 149. ^"
rheyen p 201. Schi^rig. Chylolog pbt^o lil'efz.prem.
obf. Hildan. de angina p 402 Eyffon de funi,
microc. diff. 5. Gall di Minerva , r. 6 p. 66.
t. 7. p. 11. Atl. Budiffin. p. 171. Scheui'--i_er ad
Deidier pag. 538. 339 in Tr.de la pefte Tulp,
L. I. c. 44. G. V. Svuieten Con^m t. i . p 647,
Bordeu fur les glandes p 191 Blancaard cbirurg.
p. 470. Cocchi bagni di Pifa p. 138 Joarn. de
medec, 1739. nffv. Val-fn. Oper. III p. 108.
109 de Haen Hiftor. morb. deglutit. propr Ma»'
get Theatr. p. 198. Kramer med nilit t. i p,
171, Morgagn. Sed, & cauf. morb. p. 9. ob glan-
dulam masillaresn dt^ratn, aliofque tumores can«.
crofos .

.^8 LIB, XVni' CIBI ITER AD VENTRrCULUM .

lo gulam comprimunt, cogunt fuper comprefiam fedem dilatari,& Iter sdven-
triculum ita ardant , ut maiigous ciborum in eum ventriculum commeatus, &
denique nullus fit , lentaque tabe sger {§) intereat , nifi efficax manus Medici
acceflfent (/>). Valde frequens malum eft,ut prster infinitas per Medicos faftos
fparfas hiftorias , mihi pene invitq & per alia officia djftrado medico, & fu- ;
biade .confilia , inter diyerfiffima civilis munia danti,tres eodem tempore cafus
cjufdem mali curandi occurrerint , Curavi autem eos sgros , ut breviter aliquid ^.
de arte medica adfpergam ,_argento vivo cum camphora (/) & aloe compofito,
ut per alvum pituita fanguine tindia decederet; aiium etiam nuper oleo tartari
per deliquium in multa aqua cfato.

Ali2B glandulae {k) pharyngis veriores , exiguae, fubrotund^ & ovatag ^ de-
PFsffse , in cejluiofa tela fedent , inque convexitate memhranae nervex (/) ese--
demque per dudus exiguos ( m ), & poros ( w ), humorem vifcidum ( o ) in
cefophagum deponunt , qui acriter fentientem tubum , & a fridione , acrimo-
jiia,.aut calore cibi deglutiti dolentem, confolerur.

Peoe omnia animalia ejufmodi glandulas in cefophago habent , quadrupeda-;?
{py^ pifces iq) etiam manifeftiiiimas , ;

mn il5

» .yviw^^jlji;

§, V.

VeRtrjcuil oftium fuperius connatum tutnore
Sna^nah teirrhofo , oftium anguftante , ut 'ft5la'ii- '
quida defcSSj-ittii-t PomicelU conf. 14. Ex nivis
abufu cefophagusc^^-tilagineus & olTsus , oftio
jpene clau'jC) ,- inde cJbori^Jfn- omniuiTT vomifeu ta- '
befque fipefta Tvilhf de G;»l!ofa oris vent.riculi
a-nguftia . Ex meiTibranaceo corporg & niDCo com-
pc^tutn in cefiphsgo impedimerKum Bcvervoyck
Schat. der ongezOiVdb- p. aoi,. Ex luberculo , uc
videtur , prope feptum trantverfum Fitdinar.dus
Efifhamtis . E.x fcirrho ad orificiuni ventriculi
Coiter pag. lai. Stbeucht.ev 1. c. .rerophag^us .
feirrho circut>idatus Mauchart ftruma cxfoph. p.
13. Caro excrefcens de guia & aditum in ven-
tricuium claudens Id'em . Ex acino mucofo cefo-
phagj fcirrhofs ideaj. maUim Schmieder Eph. Nat„
Cur. Vol. V( oW: 73, Add jR/';i c a obf- 48.
Mafrnati Comm t. 3 pag- l^c^. Vivhel. de alim.
shylopoj. p. 21. A fpongiola cgfophago adnata
HoYnung ciila p. 155. A tuir.ore fungofo nata
ang.urtia, lente auila t/ylhoorn in Heifier p. 8*4.
§15. Ab atramenti potu ad orificium csfophagi
duo (.ujnores aJfjdetites Bech paip. cord.^ tuBer-
«ulis duobus id ambeuntibus Fernel. pathol. L.
VJ. c. 1. Ex fteatomate peftorss Jamtefon Edimb.
III. n. a8 A fteatomate fupe.riori orificio adnato
Rhod !!, 3. Ex fcirrho amplexo oflium ventri-
c«li Ha.Tib MaRai;. t. 14. Efl ubi abfque glan-
dulae aliquo ditcrimine gula tota in fcirrhum ver-
fa fuit Rhod Cent. II. obf 47. G, v. Svvieten
t. 1. p 37. II. p. (548. de H.^.en de deglut caf.
3. aut dfmuni cartilaginea Warnef caf. 9. Coliint
|)ag.-i6a. Valifner. 1. c. Eph Nat. Cur. Dec. I.
atni. 3. fag. s^j, TrUler diH, prop. B.tck ta!.

psg. 11 h etiam ofTea Morg. fed. morb. Gula
pene Cbaluit ex abufu fpiritus vini J4''///«y?harmi
1. 1 p. 11. Comm. Nor. !74' hebd. 1".

(g) TriUgr. Diemerhroek p. 316 Uylhoorri ad
I-^eij)er-p. 814. gi3<,V«/65yi*w. HHd/inur. Hayritan,
Evffon. Schnetde'^. Cocqhi. Acl. -Budifr Tul^. Ja-
miefcn, H.imh Magaz. Aiitcr..di Hr.e-i. Svvieten.
Blfincaard. VVjrner, Valifr.er. BiSck Aft Edimh.
l.c. ^fiifhanius hift- 6j Schiuchzjir ad. Deuiier
p.. Si3. Cocchi apud Targicmi pref. hift, p. SS-
Fernel J. C. r .

Ch) B-uyfc^ .VVefiiprerKi Blancamd Jaarregift.
c. ■^. n* si. Scsrella in Gali. di Minerv.

(i) ConL L,- II. p. !39- not. d.

Ck) J"re»j, gland mufc pag, 34- D«vey«f y apui
J.'^ Harnel Ph;l. vet. & nov Phyf. c. 3. p. 316
Jout^a. des Sav. I678. Anc, I^cm. de i' Acad. 1. 10,
p. y5iO- h G. Pautiv, Hcr'te inicroc. p 17, MoV':
g^gni Adverf. U. p. 6. Epi!t. IX. n. 14. p. 152.
Boerhaavs Epift. de fabr. gland. ad pag, 21.
H&ifter n. 386. Kaauvv perfpir n. 151.

Cl) fif.0!-^(7g??. Epift. IX. L c.

(m) Fantoti, , Calde,fi .

(n) VVepfer , Heiftef , KaauvV n. 177. 178,
Bosrhaave 1. c. p. 10.

(©■) In cane FantOn. p. $; 57. VVeffff c^cur*
pag. 149. a^s- Colleg. priv< Amftel. obf p. 3^.
In lupo VVepfer cicut. p. 163. In animale Zi»
bethi Fanton. In tigride Par/x . In vitulo Mor-
gagni Adv.-j. p •>• In cadore Eplj. Nat. Cur.
Dec. L ann. 2. obr. 251

Cp) Inter pifces fquaunaCc/,/.'»; pag. 2-;(?. Etiam
teftudo Morgagrt. Citlde^ p.iS.- Fanto7t.dilY. p- 81.

(q) Cellir,s p. 255, 5r.ev. p.^g- 7.31= ^O- Pecu-

{ijtfi»

S E C T, IV, CS S O P H A G U S, • ©^

§, V. ^/frterla oefophagl .

Multie, funt exque dlverfis nat^ trunculis, srterigB oefophagj , quaram quse-
que non longam fedem ejus tubi fuis ramis percurrit , Primae funt a thyrcoidea
inferiori {d) ejufque ramo laryKgeo .

Qux fequuntur, jp.m in pedlore, ex eodem trunco (t^ ex ejus rartiq thoraci-
co (c) nafcuntur . Sub iis funt parvi trunculi cum glandulis lymphaticis , etiam
pericardium , vafa magna cordis (c) adeuntes . Eorum dexteiy ex arteria fubclavm
dexrra (^) , aut ex mammaria (e), aut ex trunco fubclavio ante ortum caroti-
dis (/), aut ab iatercoftali fuperiori {g) aut a thyreoidea inferiori (^*) venit,,
Duo etiam trunci fuerunt, ex aorta alter,& alter ex intercoftali fuperiori {h).
Sintjler (/') venit a fubclavia c]us laterls (k) , aut a mammaria finiftra (/) , aut
3 trunco aortSE (w) , aut ab intercoftali fuperiori («).

Sequuntur rami cum bronchiis communes , lateris dextri , duobus faspe trun-
culis, ramis numerofis ex bronchiali daxtra (o).

Sic a finiftra bronchlali , fsepe duplici (p) trunculo ad gukm arteria: veniunr,

Infra eas , aut etiam commifts , ex aorta ipfa arterix duie (^) , tres (K),qua-
tuor , quinque (j), fex, feptem (t) cefophagete veniunt ; fuperiores mlnores,
inferiores majores (w), & ad pleuram , perio.ardium , pulmonem etiam extenfs,
denique in venrriculum cum ffifophago propagatge , ut cum coronariis & phre-
nicis inferioribus ramis communibus uniantur.

Inter eas una alterave eft ab intercoftall aortica (v).

In brevi fpatio gulae , quod eft fub tranfverfo fepto,a phrenica (x) aque co-
lonaria dextra (j^) ■, hi principes rami, ad gulam veniunt , quorum ifta in tho-
racem etiam redit , inofculata pedoraiibus .

Ita natse h«e arteriae , numerofas , exiguos quidem ramulos dant carneo gu-

la2

liariter aqutla Hardef apiar pag. 6t. Mdr/tgli da-
rob. t. 6. p. 9. tab. 6. Not^ua £ph. Nat. Cur.
Dec. II- ann* 4. obf, 34. fcops demoifelle Parif.
Platea Atbin. t. a. num, 66, Cafuarius Gre-tu l.Ci
Gailina Morgagn, Adv. 3. pag 5. Anfer Eph Nat.
Cur. Dec. i< ann. i. obf. 85. Hirundo Gre^u. pag.
8. 9.

Ca') Fafcic. II. talj. arti thyr. inf. not. g. k,
& in icone . Sylva de la Saignee ,p. 95^

{W) Fafcic ir. \. c. not. 1 & Fafcic. VIII.

CO Fafcic H. ic. srt. thjrn jnf, I. not. m.
Comment. ad Boerh. t. j. n. joS. not. a. Fafcic.
III. tab.. art. thorac, j^, h. \ & not. 6.

(d) Fafcic, Ui. 1. c* Conf* Sylva p. 95, l^Fat-
ier vas vertebr. ad verba rami lertJas Gunz, ni
fallor !. c.

(e) Fafcic. IIT. L c. & tab. thor. h

(f) ibid.
Cg) Ibid.

(?,*) Ibid. & Ruj/fch Epit. VI. tab. 7. £ 3.
Conf. SfiVa ,
Ch) Ibid.

Ci) Fafcic. 8. p. SJ,
(k) JbicL

(I) ibid. :

(m) Ibidi : Tiq ^ £ il

. (.n> I!^'^' V^iilt^e* f>' falifi!' - ," -<

(0) Fafcic. 3 tab. poft thor. k. #, & not. je.
Fafc 8 p» 1!. Unicam habet Ruyfch. obf. anat,
roft. tr de valv. Lymph. & iValiher de nerv,
iritercof?-. dlfl". i. Habet Ilabet ^yinslovv III. b.
J09. Lieutaud p. aii. J^/^^f^ &c.

(p) Fsfcic. lil. not. 9, Fafc. p. 8. ai. aa.

(q) Fafcic 8. pag. 11. Reifler tx- 67. Lieutmi
p. 489. TreS «efophageas habet P. C Fabritius in
progr.

(r) Ibid. Uetfler. Luut,

Cs) F^fc. S. 1. c^ Qiiinque vel fex (7«'«?; Mem.
des favans etrangers I. p. 191«

(t) Fafcic, III. not. i9- n- ic. cjt. q, r, u. y.
z. tum 7. 8. 13, 14. 55« ^^' Aliquot Kulmus nd-
roerat anat. p. 8a. Sc^Hebtnflreit.Xinam. 1. Draki
t. f^pe cit. XX. n. 30; yyahher,

Cu) Fafcic. 3. p 38. y. 1. c.

Cv") Fafcic. riL .

(x) Siniftra tab. art . renal. & ibid. p.^54.

{y , Fafcis. II. tab, art. coeliac. not, g. Fafc

70 LIB. XniL Cim ITER AD VENTRICULUM,

Ix involucro , rete vero faciunt ramcrum majorum in parte convexa nervfag
tunicae, quod nomini membrans vafculof^e (i^) occafionem dedit, quae eadem
etiam a ^landulis glanduiofa didl:a eft {a) .

Surculi per nerveam convexam piurimi fparguntur , eaque perforata minutl
ramuli denique in convexitate epidermidij finiunturj jnmimis, quas^ jam dixi-
mus , fiftulis exhalantibus emi0is .

§. VL Verne cefophage^?,

Exigua carum, ut fere undi^ue Yenarum, memoria eft. NumeroCs etiam e»
frunculis nafcuntur.

Supremse cefophagearum funt a thyreoideis ( <?* ) inferjoribus , adeuntibus
laryngem.

Proximae in dextro iatere ex trunco vense cava» {b) veniunt , qua dividitur ,
vel ex mammaria dextra, & ex azygo (c); in finiftro ex fubclavia finiftra {d)
aut ex bronchiaii finiftra , aut ex vertebrali^ ejus lateris . Eje venuliC vafa cor-
dis magna, fiftulam fpiritaiem, glandulas ei adfjdentes, & cefophagum adeunt ,
Etiam bronchialis dextra ramos eq dat (e).

Proximae funt ex vena fine pari (/^ jn dextro iatere, & ex hemiazyga in
fmifiro , adeunt eaz mediaftinum , pericardium , pulmonis fuperficiem, cefo-
phagum , valde numerofae , Imo earum , & majores eadem, ad diapliragma
defcendunt, cumque coronariis ad pe61us redeuntibys, cum^jue. phrenicis com-
municant .

In abdomine ex phrenica {$) Sc ex coronaria natcB gulam adeunt ,

Rete faciunt ut arteriae, etiam magis manifeftum fed exterius , cetera fimiles.

Lymphatiae venae cefophagum numerorae perambylant , qui fotus conglobatis
glandulis tegatur , Nunc tamen ex gula qjidquam fugant , num potius ad te-
lam cellulofam -pertineant , quse pleurae exferior circuniponiiur;, nunc quidem
iion poffum definire »

§, VIL Nw.

Numerofi ii, multique, quantum nov!,omnes funt ex pare oflavo : fjperlo-
res quidem ex recurrentg ia) trynco, grandes ii , & muho, quajn ad inff.fti»
na, potiores . Inferiores fun»: ex ipfo nervo ottavi paris (^) , cuju*^ u-er le
truncus , dexter & finifter, p?r cefophagum muitis magnifque iramis ad ventri-
culum defcendit.

,: §, VIIL <u4Bio cefopha^f.

Eadem, qux pharyngis eft, fed fimpliciorj Cibus ex pharynge in cefopha-
gum demiffus eum diiatat ^ fi.bras extendit , irrjtat . ^aedem perieges natur* irri-

tabjlis

ii) Pirheyen p. aoj. Fi^tliif in tab. g, Cd) Pt 3^.

CO yerht^sn l. c. VFiUifti glandula yjdentur (e) Sl. T- U, Fafc. III.

in concava psrte nervea poni 1. c. (f) Fafc, 111. p. 38. tab. II. t. 2, 3, 4.

Ca^) F^fcic \U. P. 19. t, I. 1. & p. 38. Vfns Cg) Faf'- ^^- P- 3<5.

ad jiigularem WeJfch tab. 31. (a) L. IX. p. 169,

(b) Fafc. 3 P. 35 ^ 4b) t-j X. p. 136.

ic) P. 38- Habes fFtlfeb \. e>

s E c T. iP' <m s o V n A G V S. ^ 71

fabilis paulo poft contrafl* , fe liberant flimu!o, cibum in partem proximam
lcTxam, non irritatam , neque contraflam, promovent : qux & ipfa , ab ea ipfa
caufa jrrjtafa, paulo poft deorfum cibum urget 5 donec in ventriculum depuirus
gu!am (inat qaiefcere.

Motus naturalis ceGiphaoi in animalibus (^) eft evidentiflimus , etiam in ra-
nis (^), pof-iiTimum tamen iii rummantibus & vomentibus (d), Idem ab irrita-
tione adeo arde contrahirur {e)j dum cibum promover (/),ut nullus tubus <u-
ferfi- (,?), ifque motus etiam a morte (h) major (/) eft . A morte cefophagus
coiivulfas Ik). Robore cor.ftridionis fux , ut fibrarum vi , ventriculum utique
fuperac (/).

A nervis odlavi paris irritatis idem motus nafcitur (w). '

Iji homine etiam apparuit ( n }, norvbene negatus osfophagi motus (p) .
A convuifionibus hyftericis ar^e conftriduS fuic , ut unica in diem hora mifera
pofTet declurire (p).

Quare 8-: paralvfis (^), e?f debilitate nata , omnem deglutitionis ufum abftu-
lit , ut: tamen cum viribus, etiam gulas naturalis ufus rediret (r) . Etiam ma-
Rifefta a cerebrr virio, feroqne in venrriculis efflifo deftrudla (s) deglutitio.

In obftrudio cefophago cibus d< periftakico naturali motu deorfum adlus eft ,
&: anriperiftaftico (t) furfum rediir.

Fihr^y qu^ longirudinem fequuntur , in rumioaotibus vifae funt gulam ele-..
vare, cibumque Siuafj attrahere («)'

§. IX. Motus giil(S a diaphragmate ^

Diximus (a) cefophagum inter raufculos inferiores 5c intimos diaphragmatis
ad abdomen defcendere. Ab iis nunc omnino conftringitur,dum homo infpirat
(^),ut per experimenta manifefta apparet (c), Etfi enim in animale incifo moi-
]iter_(<^) gula comprimitur. facile tamen intelligitur , vivo in homine, quanda
omnia plena funt,muito ardlius omnia adftringi. Ut eo minus fit roirum , fuc-
cum heliotropii , adeo impatientem acoris j tamen in oefophago vivi aniraalis
eolorem cyaneum fervafle , quem etiam vapor acidus vitralTet , fi potuiftec de
vemriculo effugere (e),cum ipfe etiam vapor fermencationis lac cogat(/); Ita

in

(a^ Mofuirf perirtalticum gii!* tiaSet Fahrictus (0) tangguth m diflf! de motu perifl.

dle gola p» 11 & in equi bibentis afophago Gfeta; (p) Btjfe analyi. I. p-. 470»

pag J29. In aculeo pediculj motus ppriftalticus {q^ Collins p* i6j.

Swr.mr/iefdam bibl. p. 78'. 79- In proba fcide Ges-' {t\ Eph, Nat. Cur. Vol. g. obf. sr.

/»or infeft,- II, p. 6, (s) Cotlins p, i66.

(bj Caldan. Lefter. in eolIe£l. Bonon» f^ jijf, ^t) TMauchart de ftnjms , Taleni Jn vomitU

C^) Conf. p. 154, agnovit Fobricius 1. c.

Ce) Catdsn. p. 329^ Experint. nortr. cfe Irritab, C") P?>'«" I c. HabebaJ Orihafius p. 94.

340. 341. 341. Spfogei de Venen p. 51. (a) HuK Seft. § L

iO Exp, 540. 341. Spiegct. Peper itlefycolog, Ip) L. 8 p. 58. Ventriculum plenum ab eo

f. 164. Vl/,ffer crtut. p. 3SJ. claadt Thophilas L, If. c. 3, Nobifcum Vieuffens

Cg) Expe:.. noftp. 0. 334. Sffogt^ ^, 44, traite des Liqueurs p. a6j. ScAwiJ»/?: diff de vo-

(h) i!>i Heyde obf 92. ynhu &c Infpiranti animali itringitur Sprogel. g.

Cy Catdaii ibid, p. 53^, 56, jg.

C&:) Z5ff /ie^^f obf. 92. (c) £yp noftr 335. i^6. 337. 33«. 339.

CI) Exper. J41. (d) L. 8. p 58-

Cm) Caid^^n. Letf. ij. f, /^iQ„ (e) r/V/i^^r de ferment. p. SI3. conf. 1, 8. I. C.

ift) £>e ii^/;?V* 0) j-f^tt^/, Vefc Kied. p, 1S3.

7, hlB. xrilL CIBI ITER AD VENTRfCULUM.

in alio exemplo , cefophsgus plenus fusit , in;?nis' vero venrriculijs (^), ut vlam
2. gula claufam Tuiffe certum eller . Quare etiam in fano homine , de ventricu-
io non nimis oneraro , neque aer , neque aqua, neque odor adfcenciit, eaque
dmnia , quoties adfcendunt , id vitio fit.,

In ruminantibus ( // ) animalibus majori cum robore cefophaguiii ftringi ap-
paret.

Aliis in animalibus valvulam (/), aut fphindlerem ( ^ ), in oefopbagi adltu
effe legas . Safi 8c iliam nuneriora ( /) experimenra infirmant, & de ifto aiias
dicemus , quid verum fit. In cadavere certe humano cefophagi in ventricuium
potentis oftium amplius efl dudlu reliquo (w),accurate tamen conftringi polTe
non recufo (n).

Sed vel ob membranulas, quibus cum fepto tranfverfo gula cohaeret, vei ob
carneos (o) a CI. viris di^ios fafciculos, vel ob nervorum forte communem na-
turam , qui ex ganglio femilunnri & diaphragma adeunt & ventriculum , con^
fenfus cerre aliquis efi: in utroque organo , ut in vultlere diaphragmatis deglu-
titio fit impedita (/?) & contradis carnibus diaphragmatis vomitus fecutus fiC
(^). Singultus etiam utriufque confenfum manifcftum r.eddic,"

ht

' (o^ Senac. p. ixy.

(h) Peyer p. 178.

{)) In equo Lamorser Mem. ie Montpel. lyjJ»
js. 311. arino & wulo pag. 514 porco Buffon t.
5. t. 18. f. 1 , porcello guinecnfi Buffon t. 8. p,
9. lepore t. 6. t. 40. f. 2-

(^k) Inviilpe Feyev obf. 20. in cane idenr, obf.
49- 5-0 equo Birtin. j. c. rn raja Sten. wu{c. j&
gland. p» 43. ia rhomuie Launntfuf p. 304....

(n Mem. des Savans etrang, t. 3. p. 41^. 5«f-
iin. Merr,. de 1746. p 44- feqq.

(ir) fiufus p 6q. Vejal. 1 5. c. 3.

Cn") Angufliflimum in equo £lt Rertin. Mem.
de 17A6. p. 48 Bu0o« t. 4. t. 5.

(0) L. Vlll p. 53

(p) Z'ttman Med. leg. Cent. II. Caf. 31.

(q; ^cbiilz,e ds ^^raefi C3p. 3.

75'

L I B E R XIX.

FENTRICUL U S.

S E C T I O

r.

F A B R I C A,

§. I. Numerus .

^(^^^fs^^^^^^Entnculus 1 ethm Jiomac^us latinis, pars eft cibarii orga-
&&^^^^s^M^£i "^ amplior , qux gulae fuccedit , & ante anguftiora intefti-
^oxiE.^!^i^ 4 na fequitur.

^ "\/'Sra n Animalia quidem omnia canalem cibarium habent , eft-

v^ ^ H§ (i ^"^ ^5 ipfe primarius charader (<3:),quo a vegetabilibus di-

S^^v£ZEL/5^iV ''T ftinguuntur : cibum enim peraliquod fenfibus obvium oftium

^"sS^^^ recipere , &: in proprio canali interno conncere , omnibus»

■ s^Sc^lS^ eft commune (^).

'^ Diiatatio vero ejus canalis , qua» poft gulam fuccedit ,
& ad inteftinum pertinet , eft quidem in plerifqtie animalibus, non tamen in
omnibus . Quadrupeda caiida , avefque omnes manifeftam babent , pifcefque
calidi.

Quadrupeda frigida (c), longum vehtriculum habenf, ut tamen is plerumque

cefopbago amplior fit & inteftino, ut in rana (^), teftudine (0 > ferpence (/) ,

Haller Phyfiolog, Tom. VL K lacer-

(a) Tyfon Phi'. tranf. n, 16^.

(b) Reperijur c^barius canalis in anirralculo
valde fimpHcJ Hill. Effays p. a6i. Ik in .>lio
Joblot tab. 6. {. lo, p, 54 ^3. in Hydra , ciii
nullum cor neque cerebrom ^ohsdfch anira mar.

3g. 91 Etin ptair;e Raffeh^iiP' }^zz; 447.
(c) Sanguine carentibus nuUus ventritulus ,

ir.teftini.m ab ort incipit Plinius L. XI. p. 619.
(d; ]r.C(ih£us de ranis p 104.
(e") I-iern ibid.
Cf) Vipera» Ccn'fi' p. ii(5. Collins tab. 41. f. t.

Serp.nn colabri f. i. f!;»^ Thef. t 1. tab. »09. f.i,
B/.^/ p- 133. iHi vix a gula diiJert , nlfi ^upd

& minus carnofus fit , 3^<»/". anim, p. 372.

^4 il^. Xrx. VENTRICULUS.

lacerta (^), & perinde in pifcibus (/')_ ut in xiphia (0, trjgla (I) , afello (/), lu-
cio (w) , efo£e (>?), lucio perca (o) acipenfere (/>), gaJeo (p*), falmone (p**),
tinca (/>***), barbione (p****), acu marina (pf), cyprino lato C/>tt), mullo ru-
bro (/sttt), pfeoca (/^tttt), qui quidem potius eft quadrupes ; & inter vermes
in lumbrico terreftri (^), hirudine (r), teredine (x) . Inter infedla in eruca (0>
ape (?^), mufca (t;), fcarabso (x), hemerobio (;f), bydrocanrharo (^r ) , rnonocu-
Jo (^), pediculo (i). Denique in teftaceis , ut in buccino (O , cochlea (d) pur-
pura (0;*^ in zoophytis,ut in lepore marino (f) mentuia marina (^) . Lum-
brico tamen inteftinali, nulla a gula aut ab inteftino eft diverfitas , tum huma-
ro (^) tum lupino (/),neque inter zoophyta bydr^e (^),neque animalculis qui-
bufdam mifcrofcopicis, quibus cerrum tamen inteninum eft (/).

Contra poftis ventriculum polypo tribuere , ahHiiue inteftino, fi quidem ex
ventriculo toti corpori aiquall, per os fcEces fuas reddit (w), neque aliud infe-
rius oftium nadus eft, per quod cibum deponat . PIus enim hic inventori cre-
do, etfi alii Cl. Viri (n), cum id animai plerumque cibum vomitu reddere fa-
teanturj t?men ano non carere defendant. Sed etiam hirudini (n*), & formi-
caleoni («**), negant idonei viri unum effe.

§. 11. SJmplex . Mult'p!ex^ •

Multi ventTiculi efte dicunnjr iis animalibusquibns recepfncufum ciborum ampllus,
■jn partes fabrica fua diverfas diftinguifur;nequeenim mukiplicem dixerim,fi abfque ea
fabrics diverlitate aliqua in {ede , plunbLifve locis ftri^lior fuerit , quod in homine (a)

fre-

(g) Etiam Amerkan» Giuftiev oI>f. period.
1I75<5. Nov. In Salamandra Jacohgus pag. loP-
sjullum facit difcrimen.
(h) Rondtlet. p 70
(i^ SchelhamTneY difp, de eo pifce .
(.k) Gronov. 9\€i. Soc Lit. Upf. 174»«
(1) Schoeneveld ichthyoloa p. xo.
Cm) hlaf anat. anim. p 481.
. (n;j Non diftinftiis Gronov, p. la.
Co) Scho.ieveld p. 44,
Cp) Gronov. IJ. p. 43.

(p*) Parif, Diftinguit tamen in cane . Damfief
fc 3. p. 87.

(p*") GfiEw, p. 44. Gronov. Upfal, 174J.
Cp***) Greiai. CoUim i. 40. f. J .
(p****) Idein ibid, etiam Jac. 'Brime %
(pt.) Phil. Tranf. n. 144.
(pttD CoUint t. 36. Greta.
CpttO Coilins t. 16. i. z.
(pt+t+) Kartmann Anatc phoc. p. 8.
(q") Willis anim. brut. p. 14. 4$. t^andelli
f. 125.

. .(r^ Tffon Phll. tranf. n. J44. Collttn tab. 40-
Cs) Adanfon p, 266.

Ct) I*e Geer pag. »0. Swammerdam bibl. p.477»
(u5 Svoammeydam p. 454,
(v) Afili v-ermi S^miaminerdam p. (67S.
(x) 'Mtipig. pofth- pag. 59. SwammerHam p.
313. Cofti vertni Svvarmerdam t a7. p. 11. Ji.
(y) Journ des Sav. 1696. pag. 477. 478. f^«
llfmr. iiitorno alle Lrume ,

(z) Swamraerdam p 148. t. 15 f. 5.
(_!'.) Schis^^^ir p. 37. hutc latior.
{W^, S"Jaammerdnm i 1 f, 3.

(c) Lf/?t»-,E5ferc. Anat. II. p. 55.

(d) L»7?f»' ibid. pag. 9. 21$. de cochl. p. 73.
Stptamr/ierdam p 114. !66.

(e) Phil. tranf. vc). L. P. a p. 587.

(f ) Schooneveld p 42. Bohadfch p. 7.
CO ^andelli differt. p. ^^,

(hy Tf/bi». Phil. tranf. n. 147. /2e<// tab. 34»

(i) A!'/f?'« herpetol tab. 2.

(k) Apud Bohadfch I. c.

(1) Hx7/. 1 c.

(m) Tremhlef p. 117. Phil. tranf. n. 4^9«

(n) Eaksr du polype p 41.

Cn«) Phil. iranf. n. 469^ Mem. de 373?»
p. 264.

' n**) Reaumur Mem. pour fervir s rhift. dej
infefl. t. 4.

(a) Schrader Dec I. obf. 8. I^^/'/ei' ciciit. p.
117. Riolan. pag. 117. Dionis p. 184. C. B^ub.
theatr. p. 1(5 . Sperling anthrop pag. 73-- Ep^r
Nal Cur Vol. 10. obf. 16. B/flJ obf. 9- P- 4-
Pssfche Difp. fape cit, n 84. ^•2e« rat, med. VI.
p. 16. 17. Pantor.o anat. p. 162. ut etiam valvu-
la fubeffet. Ludvvig de viis bilis cyftica Fabric.
pro2;r. ann, i^jo. M^*-^. Ep 30. V. JI, Tribuitur
trabecula» la planchete Nov Eph. Car. Vol. l.
obf. 71S. fpiritui vini Daubenton hift. naturelU *
3. p* 16J. I64.

J- j? C r. 7. F A B R I C A. T^

frequens etiam jpre {b) faepe reperi ; tum m varlis beftiis eaftore ( f ) , fae
(^d ) , aliis .

Avibus pkrirque pene tre^ (e) funt ventriculi .

Ee primum cefophagu!j fupra peto (/),fub ipfa cute, intumefcit in ovafem
& inOgniter diiatabilem faccum (^), membranaeeum. , valde glanduloftim, fucci-
que plenum. In eo facco aliquamdiu , & _eo diutius fe quo difficilior cibus eft,
congeritur idem, & maceratur, adque tritum prsparatur , quem in ventrieut^
jnufculofo exfpeiiat. Fibras etiam ingluvies habet, quibus fe inaniat .

Eam ingluviem habent aves (/) ; prirao perfe(^e granivoriE 5c frudiivorse , co-
iumba (^), turtur (/), perdix (m), urogallus (^O, lagopus (o), galli fylveftres
(o*), pfittacus (,p), graculus bohemicus (^), coturnix (r) , fringilla (f), rubicel-
ia («), cbloris [v), paflfer (Af), emberiza (^).

Deinde,qua2 pr$ter grana quidem infe(5>a etiam vorant,ut tamen praEcipuum
slimentum fit ex granis,ut ^Hus {a) meleagris (^),picus (c), anas (^),coIym-
bus (e), fi de his credi poteft xAlblno .

Porro aves ^liqua;, qu^ etiam multum animalis cibi abfumunt, ardea (/)
•phcenicoprerus {^ . ardea (/^) , cafuarius (/).

Denique aves aliqu.ae rspaces non fjnt penitus abfque ingluvie ( /^ ) , etfi ea
minu^ manifefta eft, nam eriam in vulture (/) nudi coIIi,qui grifo gallis (w) ,
'& in pica (w) , lego ingluviem effe.

MultjB tamen adeo a-^es er> praefidio deftituuntur, aliquje granivors, ut otls
4o), ftruthio, pafler^s jnoonuiU (/?): tum plerafque carniyor»,aquila (^J^ofiifra-

K ? sa

(S) Ic, Oment. IT.

Cc) Bufson. t. 8. t. 39. f. I, Mem. de TAca^.
5704 p. ja A£l, Erud. 1684 pag jfJi.

(d) Grevv p. J>. Armadilio des Noves p, 150.
«rfo Par//; hyftnci Parif. equo non valde pafto
Sfverin p 190,

(e) Pabric. de ventric, pag. 48 de variet.
ventr. p. iio. Peyer merycol. c 4. Grevv Cofmo-
log. Sacr. Reaumur Mem. de 1' Acad, de 1751.
p. 304.

(,f) Onocrotali capiti faccus sdnafcitur , qui &
dilatari fe patitur, & vi myfculofa ftringitur J,
B. Corter apud Ardeu p. 51.

Cg) Conf. HarV' de gener. anim. Exerc, S.

(h) Grevv p. 40. major tunc , ut magis ad
lalera emineat .

CO Pene omnes habere Perrauh Eff. de phyfi-
fue t. 3. p. 179. Duve ney pofth. II. p. 446.

(k) Grevv anat. ot the guts p, 33, tabi l8,
Arift. hift. anim. L JI. c. 17.

G) Aibin. n. n, 47

Cm) Willou^hby crinth. p. 119. ijo,

Cn") Idem p, II},

(o) Idem p. H7.

(o*) D«r A40B Phyfiotheol. p. 4. c. 13,

(p) Co///«j tab. aj. phil. tranf, n. ajs. >^/</r»v,
J. p. 146. II. 3J.

Cq) Aldrov. 1. 1. L, 12. p. 799.
Cr) Alhin. \. n- 70.
(t) Grevv p 37.
Cu) Uem p 38.
(v") Willoughby p. 179,
(x) P. 185.
(z) P. I9<5.

(a) ^»-//?. 1. c. Suidas 11]. p. 88. Crevv p,
37. 38. Fanton. diff anat. p. liS.
Cb) Parif. t. 3. P. a p.-gj.

(c) Wilhughbf/ p 93.

(d) Severin. 11. p. 337.
Ce) Albin. t. 1. n. iBi.
(f) Blas p. U«.

Cg) P^r»/. t. 3. p 3. t. 10. p. 41.

Ch) Wilhti^hby p, 104.

Ci) Parif t. 3. p. a. t. 67. F. Ncn bene adeone-
gat Grevv p. 31.

(k) Monro compar. snat. p. 119. Co///b* p. 235,
Duvernej/ pofthum. t. z. ^,447,

Cl) Idem p. 54S,

Cm) Parif. p. 3.

Cn) Albin. t. u n. ij.

(o) Comm Llt. Nor. 1731. Spec. 14, Paris.

(p) Grevv p. 39.

(q) Tertia Not. x. ^. 7^

,7^ L I B. XIX. V E N T R I C U L U .^.

ga (r), uiula (^),. corvus (r), corniK (f^ , iTionedula {x) ^ lurdus (f), hlrun-
do (^), Ciiculus (^),rorqu!l!a (^*), pLuea (i»), pelicanu? (:),ardea f{L-iIaris (^),
ciconia (e), ibis (/), avis reg'a (^), 8a'1=r,_anas rylveftris (), mergus (<),co-
iyrnbus maximus (^*), aves aquarjca; irj univerrum (/) , es puto , qu2e pifcibus
■vivunt aut infedlis .

Alter hulbus (n) efi: (sfophagi .^ paFS venrriculo mufculofo aut proxima , aut
cpntinua, & ipfa carnea, etfi minus valens eo ventriculo , & in ovi fpeeiem
dilafata , inque omnibus , ni fallor , avibus (o) plurimis glandulis ornata , qus
fjuccum videntur fuppeditare, cum quo cibus durior in vero ventriculo tera^
rur ; cujus callofae tunica? , & vehementes motus , noa pocerant giandulofuai
fyftema admittere.

Reperitur primum in granivoris , ut in ^enere pavonum , in gallinis (/>), \it
in g"ilio indico (^), ^gyptio (r), meleagride (^), otide (>), pfittaco (■'), gracu-
lo («lO,; in columba (3;), turture {y) , fringillis (r) coturnic€ (<j), rorquilla (^>;
in aquaticis carnivoris , ut in ardea (c), fcope num-idica (/r/), ciconia (r), phi-
tea (/), pelicano (^), phoenicoptero (i») , ave regia (/) , corvo marino (^), an-
fere (/) , cygno (m), mergo {n) arquata (0), colymbo majori (/j), fterna (^) ;
^enique in omnivoris in cafuario (r) , ftruthione (.r) , fturno (r), pico («), cor-
vo (x'). Ip veri^ porro carnivoris ; ut in ^^uila (a^), haii^to (/)^ vultyre .j^:^ ) ,

vul'>

■(r) Coiter spud Aldrovancl. I. p. IJ^.
Cs) Not. d. p. 77.

CO ^^'f^- ^:ft- n. c. 17.

(x3 >^»-(,^. t. I. n, 14.

Cy) Wulcus^bby p. 1374,

(z) Grevv p. 39.

(a) GrevV p. 33.

(a'} GfcvT» p. 38.

Cb) P^fi/.

CO Grevv .

(d) /iidrovand, I, »0. p. 4©#,

if) p^t'»/.

Cg) P^v*/

Ci) Grevv p. 35

(k) Co/fef obf. p. Iji.

<k«) y4/^«o. I. n. 8i,

(1) jRe(^» anim. viv. p. 88.

(n) Fahric. 1. c. Pefer, Msffcoh ^. &«. ih
Reamurio fesundys ventriculus .

(o) Omnibus Grevv p.. 31. 40.

(p) Grevv p, jj. Peycr de ventriip. galHn p.5?,

Cq) Pw/ t. 3. P. I. p. u6.

(r) Parij. t 3. P. 3. p. S^.

(s) Parif. t. 3. P. 1. p. 83.

(t) Pii»-»/ t. 3. P. 1. p. 10(5. Add. Aldrovand.
I- p. ufJ. Conitn. lit. Noric. 1731. p. 107. Gf^r.;?;
p. 37 38.

CiO Phil. trjnf. n. aiu Collins tab. aj.

C.x) G/c^T^v t. aS. pc 35.

(:(} miL p. 134/

(z) 6»et.'y .

(a) Frilloup^hhy p. ii-l. Severin, p. 335.

(b) Grery. p. 38

(jt) Sthrader dij^eft. anim. carniv. p, 19. 30.
Cd) Parif t. 3. P- 1 P 9.

(e) Peyer ]. c, p. p. i(5 Vt^epfer Epb, Nat.
Cur. Dec. I. ann. a obf. i;i. Parif, i. 3. P. 2.
«. (58.

(f) Parif. in. p. 3. t 6. Aiyi». III. n. <?«.
(S) P^f/f. III. P. 3- P- J97. huc Aldrov. &

Atkins voy. to G.ainea p, 156,

Ch) Pa)-;/. II. P. 3. I.

Ci) P^r//. III- P. 3- P- APS- M'

(k) P^f»/. III. P. 1. p. 216, 117.

(1) CoUins tab. J9. Pj;;'^*" Eph. Nat. Cur, Dec»
11. ann. i. obf. 85.

Ctn) Btirtbol. Cexit. II. n. 79.

(n) Coiter obf. p. 131.

(0) ['Villoughby p. if?. W/^,/». I. n. 179^

(p) Id. I^Filloughb. p- 13.9.

(q) P. i«.p.

Cr) Va^if. III. P. a. Jc. C I. 57« G>9vu p. 31,

Cs) P«>«/. III P;, 1. pa^. 117. Huc defcriptio-
nes phil iranf n. 384. 394. Vf^allifn t, 1, p. 171,

(t) Grevv p. 37,

Cii) Phil. tranf. n. 350. _

Cu) Schrader diaeft. CMrniv. p. 15.

Cx) P.J»''/. ni. P. 1. p, 94. Pro ingluvie Hi?»'»
dcf apiar. n. 61. AIJ ov. L p 116.

Cy) Huc refero iniun^balum /?o"/')'/fA/; hermet,
fspient. t> .i^rs»
, c.z) S^hs^ebzer Brc?l. S,a.i>i, 1716. I. p. 87.

S E C T, l ¥ A B R l C A, 77

Vulture nudicolli (3ve grifone U) , offifraga (^), pygargo (c), ulula (^), cu-
culo (e). . - ,• ^

Terrius 'ventr'culi>s (f) m omnibus euidem avibus reperitur, diverfa tamen
curr- fabrica, ita ut ubique rendine? & murcylos, eofdem habsat , quas av^s
granivoriB. ftd omnia debilior". {;§).

Nempe bene nu!r;e aves ex gcnere eq^nivoro (/) -& infeflivoro, tenuem ha-
beiit & rnemtranaceum vf ntriculum , qu.ilis eft in quadrupedibus carn.vor!?, in
que -pircibus , Ejufmodi venrriculus eft in pquiia (/') , aceipitre (k) , vuliufe (/) ,
offifrasa (w), onocrotalo (^'), pica (o) cuculo (;>), pico (^) , nyclicorace (>),
merop€ <j), pica mariua (/), feolopace (n) ^ fturno (v), yanello (x) , alcyone
(f ), ardea (i^), butauro (a) ^ mergo albello (^), merganfere (c), coiymbo mi-
nori (c-v), & majori (e).

Robufliorem , non tame^i ut atting^t robur avium ^ranivorarum hsbent aves
aiiquas omnivors, ut cafuarius ( f) , 'ftruthio <^), monedula cornubica (h) ^ gra-
cuius (/'), turdus (4),merjla torquata (/) ; aut iiafedivorae ut merula (m) , ftur-
nus (??), hirundo apus (o), curruca (/?), oenanthe (^) , gallinago (r), pluviaiis
major (j)., tringa minor (0, armeria (i() ; vanellus («*), & in umverfum aves
longicrure-s riparis (zO ; porro aquatica?. (t^) , ut grex (a) , albeiius mergus (a.*),
larus (y) , corvus mamus (^); deni^ue caniiyor.g5 aiiqus, ut gnfp (a), faico

De-

, (O P/Jv;/. III p. 3.

CtiJ Bias anat. pag iijj. Cornjtus apud Aldro-
Vand. I, p. a2<5.

Cc") Ingluviem vocat WiHoghhy ^. 31^

Cd) Grfvv. p. 32.

(O Grevv p, 33,, Heriffant. ri^em= de 3753. p.

(.f ) Fae»-ic. h e. Riaumuv I. C.
, Ca3 Duvemey poftii. t. a. p. 447.

<h) Grei/T; p. 40 CoHins p. i^ij Mavfigli Da-
nub. t. 6. fr.ifc. obf. p. li. Svekin p 338.

(i) Perr. Erf. t. 3. p. 104 Parif. 111. P. a. p.
94.

Ck) Sever/n. Zoot. democr. p. 338.

0) P^yif' ane. mem. t. i. pag. 430' Duverm^
II. P' 345.

Cm) ^'«wfe/.apud Aldrov. T. I. p. J;t5

Cn) Aldrovand. III. p. 50. P^r//". III. P. 3, p.
Ic7. Vyhsekr voyage de Grece &c. t. i. p. 19.

(o) Albin. I.

(p) Mem. de 1751. p. 30^. Huic eft inte* de-
bilifrimos.

Cq) Albin.

Cr-i Albin. t. I. n. 40. his quatuor glandivor^s
una & infedivoris .

(s) ^/i/». i. 1. n. 44. VVillovgh. p. 101.

<t) .^/6;«. t. I, n, 70. S^verin. p. 337. ^iT/V/o

P liO.

(u) Alhin.

-Cv) .4/lf'/«,

Cx) ^^/^/n. f. j_ j,. 74.

Cy) Alhin. t. 1. n. 54. VWilkughhy p. loi.

Cz) VVilloughby p. 204.

(a) Aldfov. L. 20 p, 406.

(b) Aihin. t. T. n. 87.
Cc) VViUough. 4>. 133.
(d) Itiem f. ^38,

Ce) Alhin. I. n. 8i. Pcteft hic error tot fub
titulis irrevfifiTe , quem cum nihil valde fit noci-
turus , leftorem "t excufet ro^o .

Cf) Grevv p. 3'. Parsf III. p. 1. t# i»

(g) Vlfarren Phil tranf. n. 394. llobi*Aiffi£nuai
tamen vocat f^aUfnevi p> 141=

Ch) Alhin. t. 1. ^i. S4.

Ci) Alhin. t. I. P. 1(5.

Ck) la'em t. i, n. 34. 3^,

(l) Idem t. I. n 39.

(w) VViUvushby p. 140.

(n) Idem pag. 145. Gfevv p. 37. 4ihif^ T* O.

4«

IS^

Co) PTiiloughb^ p..

(p) P. IS8

(q) P. 168.

Cr) P. 214-

Cs) Idem p. 211.

Ct) P. 213' Albtn, t. I. not. 5®.

<") P- ^»5- , , ^

{ai«) p. aiS. Alhinus t. x. n. 74. carnofura eU

fe negat .

Cu**> Marftgli p. 13.

Cv) VVilloughby pag. 234. Add. Alhin. t. l. a#
89. C«wter p, 131.

(«} Co;<e/ p J3».

(x*) v^/^?'7, f. n. 89*

Cy) VVilloughhy pag. z^s- f^alentin. ampbitfl.
zootcm. t. 1. p i?J

(z) Parif MI. t. %. pag. 117 & m ic TF;/-

loughky p.

18 Membraneura vocat Aibin. t. 2»

n. iSi.

(a) P^«/. ni. P. IM p.

(b) Mufalt vadem, anat.
{/rGrevv p. 31' f^^>i'-

114 ai5-

P 337-

pag. d^, Aliiii. T. I^

yS . L I B, A7X VENTRICULUS.

Denique carnofus miri roboris ventriculus eft in genere gcillinaceo (/};me*
leagride (^) , gailo calecutico, indico (^) , tarda (0, columba (/^), turture (/),
graculo (w), corvo (?0 , corurnice (p), chloride (jc),tum inter aquaticas in an-
fere, anate , laro (r) , cygno (?0j ciconia (v), ardea numidica (at), platea (>')»
phcenicoptero (^), ave regia (a) ; avibus etiam nonnuilis una & infeftivoris^,
& granivoris, ut in alauda, (i^), paffere (0, caryocatada (^), arquata (e).

Duros etiam ventriculos habent buccina (/) , murices (^).

Inter quadrupeda , carnivora omnia habent ventriculum fimplicem (^), bu-
mano (imilem , unice paulo robuftiorem ; habenc etiam herbivora aliqua , uc
equus , elephas (/), manati (k), bal^na , jepus , & omniyora , ut idus ^or-
cus, fimia.

Excipiuntur unice ruminanria (/) animalia, quibus iifdem cornua plerumque
de fronte fjrgunt , & qux eadem plerumque pedis ungula funt bipartita , auc
tripartita : his enim venrricuH quidem alirer , ac in avibus quidem , coa-
tinuus eft , ceterum per ftridos aliquos quafi ifthmos dividirur, in partes, quas
tota fua fabrica diffenriunt. Duo, tres,quatuor funt cjarmodi ventriculi . Qua-
tuor in camelo (w) , bove (»), etiam afro (c), ove (p) , capr.i (q), cervo (0,
caprea (^) , rupicapra (t) , alce (?0 » animale mofchifero (u*), & caprea ftepnoi
farai ( u'^* ) . _

Tres dicuntur in animale effe ovibus affini peruviano huanaco (w)*tres ani-
mali de fuis genere Tavacu (x).

Duo dicuntur in gazella effe (/). Leporuni unicus (^), eft ventriculus, etQ
levi piica diftintlus ( /? ) ,

(f) Grevv pag. 34, Peyer 1. C, p. 59. 60. 61.
VeYYaui: t, III. t. ij.

Cg) 9^r*f. 11! P I. p. 85.

(h) Ibid. p. 227.

(i) ?arif. III. P. a. p. 107. Comm. Lit. Nor,
»731. I. c. Minus tameq rebullus .

(k) Gnvv p, 3 5.

{).) Aljin. t. 1. n- 47.

^m) y?ldrov. t, 1. p. 799,

(n) Scbrader p. 15.

(0) Albin. t. I. n. 30,

(p"» Grevv p. 37

Ct) /i'^/«. t. 3. tab. 87, ( a GuIL )

Cu') Barth. anat cygn. p. 3;.

Cv) Parif. III P. 3, pag. 67. Eph. Nat, Cur,
Dec. II ann. a. obf. ()7.

(x^ ?arif I'I P. 1 p. 9.

Cy^ Idem p. 17. (pum icone .

(z) Panf. III, P, 3. p. 10.

(fi) Ibidem p. 105.

(b) ylibin. T, I. n. ^».

(c) Ibid. n. 6a.
Cd) Id. t 2, n 18.

Ce) I.imaces edente Alht^. T. I. n. 79,

Cf) Exerc. anat. II. p. 55. 61.

(«■) Phi) tranf. »oI. 30. P. II. p. 582,

(b) 4rift. part. anim. !. 3. c. 14.

Ci) Sttf;h\ . Moufins .

(k) Kov crnim. Acad. pe'rop. t. i, pa?, 310.

0) FAbric. var, ve|)tric. p. ^8. .(fr/^, p^rt, anijil.

I, j. c, 14 conf. hi!}. L. I!. c 17. ^-^y^ua ^f.
fjys de phvf t. 3 tab. )j

Cm) Artfl I, C. Perranit Eff. t. ^, i.ih. ,::. p».
rif. lil. P. I. p. 7j, Coinm. peti-op. T. X. pag,

(0) S/^Ti anat vituli pag 107. Suff^on t 4 P.
4i5o. ft-q. Fteulfem tr. des liqueurs p. 173. feq,
Peyer merycol. Grevv. p. 19.

(o) Pjv^/. P. III p 1 p .17.

(p) Gvevv. p. i^. feq. Aidrov. paralip. p- laj.
& in Quadruped. bifulc, p. 398. Buffon p. 40.

(q) Buffon T. V. p. 8j ?syer Exerc. pa?. 8».
merycol ic. 1. feqq. l^ieuffens des liq. pag- »74»
fres facit ifte .

Cr) Bu^^on t. (?. t. 15. f. 3.

(s) Hardgr apiar. p. 51.

(t) f^t^elfch agaoropit. pag 10 P^ye»' App. Eph.
Nat. Cur. Dec. 11, ann, j. ?arif. III. P. I. pag,
S.06.

(u) Parif III. P. L p. 184.

Cu*) Noy. Comm. Acad. Petrop. IV, p, 40».

Cu**) Ibid, p. 391,

Cvv) Feuillee Journ. d'un voyage au perou t.2,

(jc) Covvper Phil. tranf. nu. 153. add. Bartb^
Cent. ir. Hifl, 96.

(y) Varif. IH. p, ,ioi, feq. Muralt. p. 107,

Cz) Bttffon t. 6.

(a) Valvulam vocat Peyer p. Sj, de CUnjculpj
^ merycolog. jc. n, ^h

i' F C r. 7. F A B R I C A. 7^

Tn quadrupcdibus marinis turfioni tres dantur ventriculi, neque difnmires (i?)
fabric^e ruminantium . Eft tamen ex carnivoris, ut admireris hanc quafi c\ ie-
ge exceptionem .

^ Sic jn lumpo pifce duos ventriculos elTe legimus (c) . Ingluviem & ventricu-
lum oftrea-^ & cochles habent (^), & murices (e).

Inter infeda gryllotalpa quatuor ventriculos (/) habet :quinque funt iti echi-
no marino (^)^ fed totum id animal in quinque partes dividitur .

§. II*. Sltus .

Homini unicus eft ventriculus & fitum tenet perpetuum : neque enim mof-
bofas aliquas varietates hic numer^ifte fas eft , in quibus utique ad perpendicu-
lum (a) pofitus, denique ad orrbilici fedem (^), aut ad ofta ilium & pu-
bis (c), dctra(Sius fuit : aut arcu fiK) majori finiftrorfum (d), mrnori dextror-
fum refpexic.

Sed neque eos cafusoporter numerafle^In quibus totus per aliquod diaphrag-
matis foramen in pedoris cavum migravit (e) : aut in quibus tranfpofitis vifce-
ribus dextra tenuerunt ea vifcera , quibus Natura finiftram abdominis & pedlo-
ris fedem deftinaverat (O-

Hypochondrium ergo finiftrum ita occupat, ut anterius partem hepatis fini-
ftri fihi impofiram patiatur (^), cum id vifcus inter ventriculum fit & inter
diaphragma (/) : plerumque nudus fit tum inferius , tum finifterius, qua parte
etiam diaphra^ma ipfum finiftra amplitudine contingit (/). Alias hepap totum
Yentriculum protegit ( i ) .

Ad

(b^ Tyfon p. ai. ta!>. t, f. 6. Barthot, Cent.i»
Hift 15. Duos vocat Le Mayre voyag p. 117,

(c) Schelhammer de xiphia .

Cd) Lijier de cochl t. i f i ».

(e) Phil. tranf. t. 50. p. 587.

^f) Peyer merycolog. c 7.

Cg) Cefioni apud f^alltfneri Oper. t. I. p. 467.
Ktein difpof. natur. echinoderm. Ged. an. 1734.
t. 30.

(a) Ita etiam Boerner de tabe Ccca lethal. ie
Baen hift. njorb. Sing. Manget. biblioth. pa^. 77.
Ettmuttsr ad Difp. G. Fridtrici Comm. Petrop.
t. 7. pag. »33 Richerti ohfC. quadr. n. 1. Comm.
Acad. Petrop. t. 7. pag. 233. De fetu Mem. de
TAcad. 1749. p. 385. 38*5.

{b) Obf of a Societ. at Lond. t. x. pag. iii.
Riol. p. 118, Infra iimbilicum Lamheeht obf t.
34. p. i8. fld pelvini ufque Petfe ingrefl". inteft.
obf 6. Ludwig fit vffcer. abdom. p ii. P. V.
In h-ypogaftrio Acyell chirurg. handelf. pag 157-
Ex hernia ad veficam ufque Fare adminiflr. pag.
34- t).

(c) G. V Svvieten t. 3. p. 107.

Cd) Etiam Ludvvig p. 7.

(e) Sennert Prax. 1. 3. psrt. J. c. If. Plater
Biantiff obf. 13. Barth, Cent VF. hift. S"^. Pare
operum 1. 9 c. 31. p. 315. Holt Phil. rranf. n.
«175. Brtsl. Salm. 171.3. Maj. Chjuvet Hift de
f^Acad. 1719.' "• *• insiue fet» Statheli* tent.

anat. bot. 1714. Porro Eaufch Prooem. ad tr. de
hamatit. pag. 9. Beker mort. fubmerf. fine aqu*
obf. I. Clauder. obf mirab. Journal, de meJec.
1758. m. Dec. In cane Littre Hift- de I* Acad.
1706. obf. 13. jn ove Peyer Eph. Nat Cur. Dec.
a. ann. 4. p. 195. Coli pars cum omento & pan-
create per viam nervi intercollalis in thoracem
pulfa Phil. tranf n. 351.

(f) L. IV. pag. 508. In ventriculo Heuermanrt
phyfiol. t. 3. p. 455- 390-

C^) Csifus l. 4. c. I. rl^ainvvri^th de hepate
Bidloo tab. 41. Euftach. tab. 9 Ic. noftr. Omen-
ti f Spigel. pag. ;44. Jenty t, i. f 3. Chifelden
tab. ai. Vefal l. 5 f 1. iJ Sed ventriculus val-
de nud,i?s eft in iconibus , add. pag. 596. In fetu
Mem. de i7i9- P- 385- 3^^-

[h') Chefelden Jenty & Fefal. p. 595-

0) Wtnslovv n. 48. Chffeldan. Jenty X. I. f. 3.

CO Numerofa exempla reperio vifcerum abdo-
minis, qus per vulnera, vel per con^enitcs ali-
quos hiatus , tran verfi fepti in thoracem migra-
runt .

Soilicite nuper defcriptum habetur iJ mali gs-
nus , in verh^ndel holiandz maaifchapp t. 8. P,
I p. 171. teq.

Eciam in hypogaftrium delapfas , ventncuius,
Mor^agn. Sed. Cauf. 11. p. 124- '" I''* A^-
Buditbn p 5?o. 81. Ab omento ia bcrniis de fitu
detraftus .' Verhandel. &c. 1. c, p. iao. lai.

«o /L I B. XIX. VENTRICULUS.

A(f latus {iniftrum & pofterius cum mobilitate adnexum patitur liencm (1),
quam omentum ad ventriculum ailigat . Pone fe & pancreatis (/) partem ha-
bet , & capfularum renalium & hepatis (w) . (Efophagus vertebris mediis ia-
cumbit (n) .

Sterni appendicula (o) alias refpondet fere medio ventriculo plerumque ad-
liuc bepate te£io : alias dexteriori parti , & pene pylorics (o*), ut tamen he-
par medium fe interponat . Fiffura umbilicalis hepatis principio (p) pylori op-
ponitur. Arteria aorta inter duo orificia pone ventriculum defcendit ( ^ ) , cui
quafi, finum imprimit (r)._

Inter eadem orificia hepatis lobulus fe immittit (s) , Arcus uterque utrimque
•fere aique altus eft in ventriculo inflato •• fibi relidus , ad dextra humilior eft .

Urrumque orificium pofteriori loco eft,quam reliquus ventriculu? , magis ta-
jnen cefophagus . Subjedlam habet inteftini coli tranfverfam partem (?), & a
jnefocoJo tranfverfo fuftinetur, quando plenus (u) eft. Coftis ita continetur, ut
Sc partem nudam inter coftas dextras & finiftras occupet (i^), & infra margi-
jicm coftarum aut omnino non , aut aliquantum defcendat (x) magis quando
plenus , inanis minus.

Omentum majus ex pene tota hnea ventriculi maxima prodit,ut tamen dex-
tro fine cis pyiorum finiatur (/);finiftro in ligamentum abeat,quod a liene ad
vcnrriculum tendit. IVIinus omentum ex curvatura minori in hepar exit .

(Srophagus aliquanto pofteriori loco eft & fuperiori , & oblique per hepatis
iinum in ventriculum (^) cis ejus c;scum faccum feimmittit. 1 ylorus anterior
(a) & infigniter inferior (/;) de fine graciliori ventriculi adfcendit . Non valde
fe invicem remota funr (l^* ) b.ec duo oftia ,

Partium demum ventriculi fitus totus mutabilis eft,ut ventriculus magis fue-
rit potu ciboque plenus, aut viciiTim inanis .

Verius in cadavere ita ponitur ad perpendiculum , ut & cefophagus in eunt
defcendat (c), & viciftim ab eo adfcendat pylorus (d)^ ita arcus maximus in-
ferior fit (^), curvatura minor fuperior ( /) oc intercepta his arcubus plani-
ties ventricuii anterior (^) peritoncsum contingat : _ut demum cum ventricuio
& lien fe ad perpendiculum £orapon.^t ? & ficena alium fuperiorem habeat, in-
feriorem alterum ( i ) .

In

BB.'-'ff'1i ir^ Bf *1 ■^f*'*^^!^!*"

{k) JentY t. 3. f. 4 ty) Eufiach. I. c. ^'efaL 1. C. &C.

{\) Euflach. t. 10. f. 3. Fefsl. f. 15. (z) Winslovv n. 53.

(m) Conf. Jenfj t. 3. f 4- (a) Idem n. 4(>.

{p) rrinslovv n. 45. & ic. noftr. diapby. (h) Idem ibid. Mem. de 1' Acad. pag.a33.M0-

Co^ A depreffa ea appendice cardialgia . <?fa- dics Fabrie. de ventric. p. 53- Multo S^nt^crfi^^-us

^a anat. Chir. p, 116. Refte ergo negat pylorura p. 164. uterque puto vere . _ yEque altus Smetiut

fubeffe SarMorius meth. vitaad. es^ror. p. 174. mircell. L. X. Td vero nimium eft ,

Qc*) Pollux p. 154. C^*) Ludvvl^ !. c. rr. X[.

Cp) ha fere Euftach, l c. Chtfeldsn. Slnifte- (c) Eufiach. tab. 10. f. i. 3. Fefat, L. V. fig.

Jius K/a/. f. 16. a. 6 n. 14. 15.

Cq) L XVII. p. 4itf. (,d) Euflach. tab lo. f. i. 3. Fefal. f. 14.

Cr) Veinlifs. Cej Buftach. Fefnl. f. 14. & 15. Jenty tab. I.

Qi) Tab. Oment. f, a. Cf) Buftach. Fefal. f. 14. 15.

[i) Euftach. tab. 9. [%) Euftach. f. v. Ftf.il. (.14. Jenty tab. i.

^u) Diiverney pcilh. T. IT. p. 178» 0) Pienura ventriculum oripcium fuum ad duo»'

Cv) Jenty t. ; . f . 3. Coinpara etiam Bujiaclf. denum ita vidit applicare , nt claudererur . L?'

'tab. 9. curn ^-T. ptliti^. pylor. p. aj-,
CO In choler^ BanhoL Cent. II. Bifl» 81.

^ECT. 7. FABRICA. 8i

In vivo homine hsec omnia paulum aliter fe habent (/6), & inteftinofum re-
fiftentia ventriculum ita repeilit , ut planum ariterius una paulum fuperius , po-
fterius una paulum inferius , arcus ma)or paulum anterior,arcus minor pofterior
fiti oefophagus retrorfum inclinetur (i).

Omnia ea majora funt , quando ventriculus aut impulfo flatu bene turget
C-^), aut acre fponte recepto , nam & ica vidi habuiffe : tunc enim furgir an-
trorfum pars inferior ^quoad arcus(/) major peritonssum contingat, arcus minor
fua cornua retrorfum oftendat (w) ; planum interceptum quod pofterius fliit (w),
nunc fit inferius ; fjperius vero fit , quod erat anterius (o).

Inflarus magis furfum verfus diaphragma mihi vifus eft turgere , quam
deorfum .

Una cefophagus ad horizontem parallelus ex ventriculo retrorfum inclinatuf
(p)i Sic etiam pyIorus,qui adfcendebat, nunc retrorfum migrat tranfverfus (q)^
atque adeo in homine fupino defcendit . Etiam alioquin poteft ita repleri , uC
potius deorfum vergat (r). Inflatus , vei alioquin arnplus , veficulam fellis a
dextra parte arcus majoris (s) pyloro fuo contiogit : vidi etiam eam veficulam
cis pylorum in curvatura minori fuiffe (t).

Arteria gaftroepiploica (u) cum ventriculo, arcum magnum antrorfum ver-
tenre , ad peritonseum nunc pervenit , & in macilentis tangitur.

Una iien ( v ) fitum mutat , & ita tranfverfus fit , ut fines habeat , anterio-
rem (x) & pofteriorem . Pancreas , utique a ventriculo nunc potius minus com-
primitur (/);hepar (^) magis. Viciflim apancreate tumido comprimitur(i^t)
ventricuFus ,

§. III. Ventr!culi figura .

Figuranon facilis eft djdu,in univerfum tamen conica , cujus omnesfedliones

fint circuli : bafis cono adaptatum ha^mifpbsrium (a) in finiftro fine claufum .

Circulus maximus ad iniertix)nem £Efophagi ponitur ib) , inde ventriculi lumina

uniformiter decrefcunt (c) , donec in dcodenum fe immittat, fine anguftiflTimo.

Haller Pbyfiolog, Tom» VU L Is

(h) Conf. Ludwig 1. c. p. 6 Winslovv n. 48.
f«qq. 50. 51. Duvern. poAh. f. a p. 178.

Ci^ y^^-nslovv IV. n. -^j. Fefal. f. 11.

(k) Cant. p. 18. Ita defcribit Rtifus p. 6\. Non
penitus fatis ventriculum antrorfum vertit Eufta-
chius t ic. f. 2. Laudat quidem Martine p. tj.
Add. Jentf/ t. j. f 4 Jacokus B t^l^inslovv Mem,
de 1715. p. 133. qui hunc ventriculi fitum pro-
pofuit.

CO Rafus , FFinslovv. ibid. Ic. noflr. Oment.
I. Lieutaud p. ififi. Clauffen cle duodeno t. i.

(m) Rufus , [^yinslovv add. Cant. 1. c Liew
taud p, a66. Jentj/. Garengeot fplanchnol. t. 1. p.
aja. tab: 7. ^ >. r

(n) Ff^inslovv n. 51.
(o [dem jbid.
(p) C^nt. p. i8.

(q) Buftach. t- 10. f. 1. «t certe viaeas , pa-
rum alTur^ere • add. tc. Oment I.
y^ Cant psg. 18. t. 5. f. 1. Jtntp t. 3. f. 4.

(s) Buflach. t. lo. f. 2. tab, Hoflr. omcnt. 2<
veficula in fujm repofita . Duvimey t. 2. p 83.

(tj Ua fe habetu in f 2. {■■'efaiii ., ubi vencri-
culus prasmagnus pingitur .

(u) yf^i.-.stivv 1. c. Pechlini obf. 6, Cent. 11,
Add. Duverney pofih. t, 2, p 178.

(v) Comment. Boerh. t. 3 p jxj. La Sons Mem.
de r Acad. 1754 p. igg. Bourdeu recherrh. pag.
4J1. add. Fiz.es de Liene p.i^i. Peiit ad Palfyn
II. p. 125.

(x) Tab noftr. Oment 2.

(y) Du'uer/-'if' pofth. t. 2. p 183.

(z) Chefei-ien p. 164. Rufus p. 31. koehter de
cardialg.

(zf) Morg, ied. & cauf. 2. ep. 30.

(a) Conf. Eujlach. t. 10. f 1. 1. j. p^efal f.
13. 14 Cant. t. 5, f 1. Helvet. Mim- de 1719.
tab. 12 f. I. Rityfcb. Thef. U. tab 5 f. 5.

(b) Bujiach. I c. Helvettus , Ruvfch.

(c) Eufiach. ibid. Fcfii p. 35^ f. 13. 14 Qant.
Ruyfch .SenficTS ia ventriculo longo Helvepus ,

82 L I B. XIX. y E N T R I C U L U S.

Is conus ceterum ia fetu brevis cft (<?'), ut totus ventriculus pet>e rOtundus
fit . In adulto homine longior (e) eft ftomachus , & magis dextrorfum proten-
ditur; diverfa tamen amplirudine, modo amplus , modo anguftus , & inteftini
fmiilior; non raro aliqua ftriciura quafi_ divifus (/),maxime pofterias (/j,tum
paulo cis pylorum (^), unde tunc antri (/) aliqua imago (k) nafcitur quamaii-
qui Clar. Viri nimii fecerunt.

Deinde conns ifte non redtus eft,& ventriculi inanis finis dexter contra fmi-
ftrum furfum peracuto angulo redit (/), ut oftia fuperne vel pofterius fibi val-
de vicina, anterius aut inferius remotiffima fint (m) . Porro c£BCUs faccus fupe-
.rjor eft , indeque ventriculus dum contrahitur, una defcendit (n).

Ceterum cardiam (o) vereres dixerunt, qua fubit oefophagus, & fcrobiculus
cordis etiam nunc vocatur ,qua ventriculo appendicula enliformis imminet^ Py-
lorus eft oftium dextrum, arcus minor eft {p)y qui pofterius quo oftia conjun-
git, major qui anterius (f^)-

Credas in univerfum amplitudinem multum pendere a copia diftendentis cibi.
Hinc Jongior ventriculus, cum callofus pylorus male pateret (r), hinc in hel-
luonibus peramplus (i) . Hinc peranguftus in coffo , quando nunc in cympham
abit (i^), & magna ratione ardior in mufca afili , quam in edace verme fuit
(«). Anguftus, neque tenui inteftino crafTior (u*) a fcirrho oefophagi (i). Agno
herbis pafto, quarum id animal magnam molem devorat , amplus , anguftus
idem cum pane aleretur (x).

, Ceterum ampiitudo perinde incerfa eft : anguftus (y) eft ea in robuftiffimis
hominibuSj bc fubito enetiis (^) ventriculus, & in aliis iongo morbo (^)mace-

ratis ,

(d) Et parvus . In matiiro fetu ad homineir.

adultum fe habet ut i— . ad 4j. Eft autem in

eodem reliquum corpus ad corpus adulti ut i. ad
ao. cum veniriculi (int ut i.ad 18. Sauvages Em-
bryolo?. p. 11.
■ (e) Conf. icones yefalii f. a. 6. Hslvetii .

Cf) P- 74.

is) ^efal. p. 595.

Ch) Tab. Oment I!.

Ci) l^l^iliis 1. c. p. II. Wepfef cicut. pag. lai.
311. In cane Peyer obf. 31. in crocodilo /^/««f.
Siam. p. 20. A morbo Morg. fed, cauf. morb. II
epift. 30.

{\i) . l^Vinsiovv n. 49. NuIIa , qua nunc fuccur-
rat memorias meae , hujus antri icon exftat , ne
f^FiUi/i quidem . Non habef Buftachius .

(1) Oment. t. 2. ^rinslow n. 49. [^efal. ^.^97.
L. V. f. 12. 15. 14 AdJ. ic. Cant. Helvef.

(m) Cant, Helvet.

(n) Eufiach. t. 10. f. i. 1. 3. &«.

(o) Rufui p. i'>. conf. Koehier p. 4. feqq-

(p) Petite arcade [^[^inslovv esp. 4. n. 45. $0,

Cq) Grande arcade idem ibid,

^^r) Planc. AcaJ. conjeft. pag. CI. Amplinimus
a giandulofo concretnento in principio duodsid
Boaon. Com.-n. t. a. p. i, p. 457,

Cs^ P. feqq.

(t) Svvammevd.im tab. 18. f. S-

(u) Idem p. 678.

Cu*) G. V. Svvieten Comm. t. i. p. 37

(1) Cum omnia revotnerentur , ventriculus val-
de contradus, Bader obf. 47., R.oedtre-- in prog.
& exemplum trafmifit in literis 111. Pringhle ,\n
quo minor potius , quam inteftinum ventriculus
fuit .

(x) Buffon t. 4 P» 4<^4-

Cy) Bartolin. Cent. I. Hifl. 50. Anferino noa
major G v. Svvieten. Comm. t. 3. p 151. Mi-
nimu^ Galen. art. med. Minus FFinter mot mu-
fc Fanton. p. i6i. Libr^ capax Stork ann. i. p,
150. Coli fimilis Iclem p 115.

(z) Satorin c. 9. n. 6. Ettmuller progr. ad
Difp. Cl. Friderici , ubs fex tantum uncias rece-
pit ; Ab emetico Hildan. Cent. 4. obf 5!. Ad
ovi volumen contra6\us ibid. obf. 79. A ciHca
Pa-w obf. 4. [^ater de chordapf. a veneno M;?»^^*
bibl. t. I. p. 80. HiUet p. 13.

(a) Duorum di^itorum capax Schurig. chylo-
log. pag. 377. Minimus yrolf. obf. pa^. 119. He-
vermann phyfiol. t. 4 p. 35. Schmiedsl de peric.
&c. p. 27. i3- SpifTus & contradus a longa asgri-
tudine Chijftei obf. 17.

J E C r. L F A B R I C A. 85

ratis, aut ab inedia extenuatis (^), aut vini fpiritu (5) abutentibus . Vidi inve-
tula inteftino non latiorem 0-/), vidi duodeno anguftiorem (e).

Peramplus autem eft (/) in edacibus (^) : in iis quibus pylorus obftruclus ci-
bum maligne dimifit {h), Menfuras aliquas addo , & ex fanis , quas ex variis
audoribus repeto (/) : & ex morbofis cadaveribus aiias {k) . Etiam ,a venenis ^
diftentus (/) reperitur, & a nepbritide (/*).

§. IV.. Fabrica ventriculL Tunka extlma ,

'Eadem in ventriculum ventriculi, quas gulse , qus ineftinorum, & qus vefi-
cx urinaris fabrica eft : membranx vers quatuor , extima ; mufculofa ', ner-
vea ; villofa j celluIofE tel^e tres , qu£B earum tunicarum intervalla replent ,
extima , media, intima. In eo haec receptacula differunt, quod ob variam eo-
rum figuram fimpiicior in inteftinis , in ventriculo magis compofita fibrarum
carnearum natura fit .

Ergo primum peritongeum (^) , ad utrumque cefophagi latus , fe fuper omen-
tum eo modo conjiciens , quo alias opportunius dicetur , generat membranam
ventriculi primam , & extimam . Ea firma , fimplex , extus glabra , minutis un-
dique vafculis abunde pi(^a , membrana eft {b) , quas maximam partem ventri-
culi contegit , fibrafque mufculares firmat ; eae fibra: bac membrana violata ne-
que aerem nunc continent, neque figuram ullo modo fuam valent fuftinere .
Fibrarum in prima tunica nulliis eft certus dudus (c).

Du^E funt ventriculi fedes {d) , a quibus hsec membrana abeft, ad originem
utriufque omenti . Id enim huic ipfi tunic^e continuatur, cumque duplex fit ;
duafque paginas habeat , hadenus remotas , ut & gjanduias intercedant , & vafa
non minima,fpatium id totum inter duas omenti paginas abfque membranaex;-

• . L 2 tJma

(b) Ruyfch obf. 68. LJttres Mem de 1716. p.

CO Loefecke obf. p. ji?. Hift. de 1' Acad. 17015.
on. 5. Lambrechtitf obf. p. 18. In Pccqueto , cele-
bri anatorsiico , avellana nuce non major Bcerhaav.
Prax. t. 1. pag. 54. Add. Hehrens diaetet. p. 394.

(d) Tn polyphagu Boehmeri p, 7.

(e) Heuermann t. 3.

(f) Duos pedes longus Walraven tympan. p.
41. & in univerfum in tympanicis Littre M:m.
de 1' Acad. 1713. Magnum facit ubique Fefalius
Add. Phil, itranf. n. S07. Behrens Bresl. Sanil.
1713' M, Mart. Ab einetico Jlberti M. Leg. t.i.
P. 1 p 441.

(g) Ditthey obf. 10. Schuhig. Sten^el. /llhin.
fam. cania n. n. Fra*k. Anmerk- t. 6. jf^ 397.
Lotich. 1, 4. c, 1. obf. 2. ad 5. Sex menfurarum

•capax Maen Rat. med. J. 6. p. 33. una tenuiffi-
mus .

(h) Hafenoshil p, 60. Lieutaud Mem. de 1751,
Langgtith progr. de tabe ficca . Comm. Bonon. t.
2. P. I. pag. 157. Sghlichting in Verbrugge pag.
47. 4^.

(i) Decem librarum Major. Anat. Prior. p. 17.
Sex libras parifinas & uncias a. folidi cibi diften-
tus capit Rioian. p, 117.

Ck) Quatuor fl.opharum Loefer. ren. p. 60. Se-
decim librarum Stork pag. 113. Trium pintarum
aqus & feptem librarum carnis Dionis pag 181.
Novem pisitarum Pleri:p. fund. med. p. 119. No-
vem quariarum Rofen p. 30S'. Novem cantharo-
rum Schurig pag. ^6u 175. Tredecim librarum
Rhod. mantifT. n.i8. Quatuordecim-librarum Jp/-
gil. p. 225. Sedecim Collins p. 313. Duodecim
menfurarum Stenz.el fteatom, aort. Viginti rnen-
furarum Hafenoehrl pag.* 60. Librarum nonaginta
Smetius mifcell. 1. 10. p. 380

(h A veneno Morg. fed. cauf. II. p. 14. H/Y-
lefeld p. 4. 21. 43. 44. A tartaro emetico Lett,
al Sig Ci.irz.io p. 23. 24. Poft omnis cibi vomi-
tum Morg. fed. eauf. II. pag. 425. A febre mali"
gna Journ. med, 1761. M. Avril.

Cl*) Phil. Tranf n. 207.

(a) Witislovv n. 55.

tb) Premiere tunique Winslovv n. 53. Exti-
ma WVilUs p. 16. Gliffon ve.itr. & int. pag. 135.
Ob cellulofam naturam in plures Jaminas refol-
vere potuit Peyerus Merycolo?. p. 116.

Cc) Facit fibras iongitudinem ventriculi fequen»
tes . Vvillis tab. 2

Cd) Bartbol. ana'e£t. p. 183. 184. Method. dt"
luocftf. p. 183. 184. fppc;m. anat. p. 140,.

84 L I B. X'X. VENTRICULUS.

timci eft. Latius eft in arcu minori , qua fede plurima funt vafa, nervique,plu-
refque glandulse , Minus, fed longum, eft per totum. arcum majorem .

§. V. Cellulofa prlma .

Qua nuda (^dis eft ventriculi (^), ea laxus fatis , neque abfque adipe cellulo-
fus {b) & laminofus textus eft,in arcu minori etiam evidentior, .qualem etiam
obique convexum. peritonKi dorfum circumpofitum gerit : dorfum enim eft,quod
tunics carnecE ventriculi , & omnibus equidem vifceribus obvertitur.

In ea cellulofa tela, arcus femper minoris , nervorum o6iavi paris (c) pra;ci-
pui rami funt , & arreris coronaria^ majoris , vena:que .

Sed eriam perpetu:e ea fede glanduls {d) reperiuntur, conglobati generis, ni-
hil ab iis diverfa? , qus funt in m.efenterio, numerofe , ovales, compreffe, pe-
re agminat^, m.inime ignorats antiquis , neque a nuperis {(*) detedie . Lym-,
phaticffi funt indolis, & vafa lymphatica (e) maxima ea (tde reperiuntur, alibi,
repetenda . In aliis animaiibus oportet conglomerati e(fe generis,cum oftia (/)
in ventriculum aperta babeant.

Secundum arcum majorem cum pariter tela cellulofa fit, recipit ea arteriam
venamque gaftroepiploicam dexrram {g)S^ finiftram, &■ nervulos nonnullos mi-
nimie grandes (h)\ denique glandulas etiam conglobatas (/), qus longa ferie ,
non valde confertas, in priucipio fedent omenti .

Non rarum eft eas glandulas, maxime fupernas , vifcida {k) materia , etiam
fcirrhofa repleri (/) , ut etiam ventriculum arclent (w) , & ad pylorum (w*) , &
ad oefophagum {m** ) .

Verum in reliquo toto ventricuio , inque utraque planltie illa, anteriori &
pofteriori , cellulofa tela brevis eft, fibrofa, reticulata, abfque adipe, ita ftri-
6la , ut azgre , neque unquam fatis perfetle , a fibris carneis membranam exti-
Jnam fepares . Senfim autem ex laxitate illa degenerat , & ut recedit ab utro-
vis arcu, ita brevior fit, &; ftridiior. (^aa breviffims cellulofi textus laminag-
funt , ea fede fibrae exteriores , iongaque ventriculi ita raanifefta^ pellucent , uc
aliquid tendini fimile nafbatur ,aut iigamento. Ita ad utrumque latus pylori de-
fcripfit Winslovv (») . Huc etiam Cl. virorum interfefliones teodineas refero ,quae
fint in ventriculi fibris carneis (o).

Hie

Ca) Paulo prius.

Cb) Duvtrney pofthutri. t. 2* pi 175^

(c) L. X p. 156.

(.d) Siiperiorcs ventriculi Nuek. aden. Tp^ 6. N/-
choUs p. ao. GaftricsE Fercellom p. 30. feq. Conf.
i- a p 119.

C^^'") Sibi tribviit Bianchi proluf. p. 19. Negat
in cardia , nec bene Heijier t. 1. p. 30.
;. (e) Petfche n. 38. &c.

(f ) Quindecim in caftore Sit[fon t. 8. p. 314.
Iii lutra marina Nov. Coinm. Acsid. Petropi t> 4.
p. 376. in phoca ib. inque manati p. 310.

(?,) Fafc. II. tab. art. cosliac. II. Ruyfch. 1. c.

(h) Vide n. tz,

(i) Ec has Bianchu; fibi tribuit : funt autem
inferiores ventricun Nuck pa^. 6. & Omentai^s
ejus p. 7. ante eum Cl. virum 5ara ditlae Peyero

merycolog. pa^. J05. Sr J. Wilhelmo Pauli <ipuJ
Rivinur/t , & prius Rudbickfo .

Ck) Beuermann i 3 p. 437. tumores ovi mole.

(1) Beffe spperid. Thei. p. a^S. ^7 9-

(m) Btffe ibid.

(m*) Rotic.-tl. Pavoltn^ hid. morb. pag. 171.
Comro, Acad Bonon. t. 1. P. 1. p. Jj7-_

(m**) Beffe ibid. Prope antrum pylori plexus
glandularum poll vomitus confpicuus Mor^. (ed.
cauf. morb. Ep. 30.

(n) N. 61. & Helvetim Mcm. de F Acad. -lyi^.
p. 337. t, ii.fti. FF. In equo Bertin. Mem de
1746. p. 30. 31. 31. t. 1, i. 1. qui duo alia ad-
dit ligamenta .

(o) DisHier Splanchnol. t. I. p. 136. VPlnslovv
Ho 57. Lteutaud p. ^^j'

^ £ C r. /. F A B R I C A. 85

Hic accuratus nexus fecit , ut fibras carneas aliquas in externam tunicam in-
fen diflum fit (/>).

In hac ceterum cellulofa prima rete eft truncorum (^) vaforum , arteriofo-
rum , & in primis venoforum majorum . Earum trunci majores funt in arcu
minori , & majori ; rami fenfim minores in utrumque planum ventriculi mu-
tuos in occurfus tendunt (r).

§. VI. Fib'r-(e mufculofce ventrlculi .

Difficilis certe harum fibrarum cft adminiftratio, hinc parca, 5c fui difTimilis,
in diverfis fcriptoribus {a) hiftoria. Difficultcr a membrana externa expediun-
tur : difficulter ftratum fibrarum primum {b) ita tollitur , ut alterum integrum
maneat . Ita vero in robuftis corporibus mihi vifa? funt habere ( i).

Fibrx vahdas , qus longitudinem cefophagi fequuntur, primum fliratuyn exte^
r'ius conftituunt . Ea? , quando ad ventriculum pervenerunt , fere ad fteilcC ( c )
modum undique in ventriculum fe disjjciunt .

Aliqus finifteriores, alias valentes , uti nobis vifae & Wepfero (d)^ alias te-
nuiores (e) , carnex primum, inde fenfim pallidiores , per arcum minorem (f)
verfus pylorum tendunt , proprio ibi fed ludicro nomine nuper appellataB {§),
Inter eas , quc^ medix funt , ese in pylorum excurrunt (ZO^inque ipfum dunde-
num , & paulatim in eo inteftino evanefcunt . Numerus earum minor eft . H.e
in primis pylorum ad osfophagum adducere apta^ natx funt , ut venrriculus re-
plicetur magis , & pylorus adfcendat , cibique exitus ha6ienus fit difficilior.

Pler.^que intermedio loco inter csfophagum & pylorum utique defcendunt (0
de arcu minori , feque inter tranfverfas abfcendunt & evanefcunt , & ipfa ia
iongas illas degenerant.

AWx demum fibr?E inter cefophageas finiftrorfum (k) incedunt , inque faccum
ventriculi cjecum , & longitudinem ventriculi relegunt .

• Sequitur ftratum tranjverfum ventriculi , fibra^ nempe , quaz ambitum ejus

fac-

(p) Peyer merycol. p 114 BeYtinA c.pag. 35,

Cq) Fanton. diflT. anat. pag. 87. ZJttvevno? Coirim.
Acad. Petrop. t. 7.

(r) Conf. DtiveYfipi 1. c. p. 313. fubohfcure :
eonf. etJam Ruyfth I. C. Eufiach. tab. 10. f 2.

Ca) Wtiliftana defcriptio totft a noftris differt i
accedit maxime Winslovviana .

(b) Reftas externas ab his nonris diverfas ha-
bent Ci. viri Willis tab. 1. Weffer citut. p. iii.
Faliop. p 16 j. b.

(1) Du3B defcriptiones fibrarum ventriculi hu*
mani nuper prodierunt , Cl. Viri Jofephi Exup.
BeYtini , in Mem. de 1' Acad. ann* 1761.^ & Cl.
Lsveling in difp de pyloro , Argentinas defenfa .
Prior ille Vir Cl. a me diflentit , quod circulos
facci cxci priino ftrato fibrarutn a longitudine
eefophagi defcendentium tribuat, cetera & ipfe &
Cl. Leveling fere fimilia noftrorum , habent , &
tria ftrata Beninus .

-Ligamenta pylori diftihguit tamen Cl. Leuc/j»^,
guod fibras fint lendin»! , commiaseK filamentis

tunics e:gterna» adnatis ad tunicam mufcu.^arem ,
f; adcreta lihese albs , quas eft pylori ve(lio'n^m,
ir.deque fuper duodenum continuats p. 7. s. Res
ij.fa eadem eft.

Cc') P^i-fte BsYtiff. p. 32. & tab 4. a. b. c. i.
brevLores tamcn ; Habet & Galeacius Comm. Bo-
non, 1. c. & Duvernsjf pofihum. t. i. p 180.

(d) L. c.

(e) Tenues Helvet. t. ai. f. i. ab E. ad F.
Tfnues Morgenhcjfet vomit. p, 10.

(f) Habet G:ileacius Comm. Ponon. t. a. p. j,
p. 240 Wepfer cicut. aquat. pag iii, Plan ex-
tcrne Winslcw n» 15. Duverney t. 2. p. 181.
Aliquot fibrae Faliop. p. i6z.

(g) Cravate de fuiffe .

Ch) Valdi; breves b. c. Bertiit. t. 4.

(i) Bertin. p. 34. G.ileae. p. 140. 141. Obli-
quae Fallop. p i.5s. Wepfer p. iii Garcngecti
iccn eft ex lielvetio ., fplanchnolog. t. i. tab. 8.
P 143-

(k) Bsrtia. p. 34-

8^ L IB. XIX. VENTRICULUS.

facci ita ambeunc , ut circulos abrolvanr , quales quidem fibriE carneJB circulos
faciunt, plures nempe m IJneam anuiarem coniunfts , ut tamen fubinde diver-
gcint , interque fodales fuis finibus (/) fe abfcondant.

Harum fibrarum prims ambeunt faccum caecum ( m ) ventriculi finiftrum ,
circuiis femper majoribus , ut funt dexteriores , & porro univerfum ventricu-
lum («) , inque ipfum duoucnum continuantur, ftridiores in arcu minori, inde
verfus majorem laxatas . Anuli etjam plerique obliqui ( o ) funt , & fe ieniter
interfecant. Subjacent prioribus interiores , & utique ventriculum ardlanr. Es-
dem in pyloro ventriculum adftri^fE claudunt ; & esdem , ut repetere erit ne-
ceffe , robuftum anulum in fede valvulae pylori efficiunt {p).

Denique intim<s fibrs ventriculi ( ^ ) funt ex fibtis cefophagi circularibus .
Circulum integrum abfolvunt , ad finiftra oefophagi , arcu verfus lienem conver-
fo ( y ), dextrorfum aliqua pars obfolefcit . Poffis etiam pro duobus fafciculis
habere (s).

Inde dextrorfum , fed ad utrumque latus cefophagi , fe conjiciunt (^), inque
planitiem utramque ventriculi , fecundum ejus longitudinem , produila^, cis py-
iorum demum definunt . Hep tertium ftratum ventriculi conftituunt , & viden-
tur & claudere pofte cefophagum, maxime quando pylorus per fuas vires cir-
culares claufus eft , & morari cibos , dum eas finiftrorfum reducunt iis adjuvan-
tibus, quas modo diximus («).

Ligamenta pylori funt dus line^E albas {%)) inter utrumque arcum , per m.edia
duo plana decurrentes, in quibus fibrae, longitudinem ventriculi fequentes ,cum
tunica extima coalefcunt .

Et ventriculi , & urinari^ veficai , & fellse demum fibra^ funt ex genere ra-
mofo , reticulato , quge variis & obliquis fub angulis fe fecant , & in fe m.utuo
inhsrent , atque inofculantur {x).

Quare intermedise inter eos fafciculos areols fola a nervea membrana robur
fuum habent & ab extima ; 5i in faccos cacos non difficiliime deprimuntur ,
etiam in ventriculo {y ) . Ob eam etiam rem aerem in fiatum mufculoia tunica
non reiinet , quando extimie prsfidium ablatum eft .

§, VII. Ventf-iculi aniynalium fibrie.

Quadrupedibus carnivoris fibr^e earum funt analogie , quas €x homine defcri-
pfimus, in cquo valde fimiles {a) plerumque robuftiores (^), in nonnullis ani-

ma-

(1) L. XI. p, s8<3. 281.

Cm) Helvet. f. 1. a. C. C C. p." ^iS.Winslow
n. 59. Bertin. p. 34. 3 5- ( fed adnumerat primis
& tertiis ), DuvertJef pollh. t. 1. p. 181.

(n) Uelvet. i. i. <3. C p. 338. VVepfeY p. 121.
BeYtin. p. 36.^.4. it 5. c. d. Galenc. p 141.

Co) Helvet, 1. c. & p. 338. Bertin. Spiralesfa-
cit Santorinus n. 166. & olim Fallofius p. 162.

(p) G.iieacius pag. -241. Conf. VFapfer pag. 111»

(q) Helvet. D. f. 1. B- B. Troiffeme Bevtin.
p. 37. Duverney t. i. p. :Si. Interior feries lon-
gitudinalium Galeac. p. 240.

(r) Carnofje fibrse Fnllcp. p. i6a. b. Sphin-
iler «fophagi LieutriUd p. i6j. Duverney L «.

p. 184.

(s) Deux plans VFinslovv n. 60.

(t) Unum tafciculum habet Heivetius fub D,
f. I. add. p. 337. Bertiit. i. c. i.6. U^bst FVinS'
low n. 6o.

Cu) In hoc §.

Cv) Helvetius p 337. t. 21 f. i. inter E. &
F. Bertin. p. 31. 31. Winslow n, 6s.

Cx) Heivet. p. 338. VVinslow n. 38. Bertin.
p, ?<5.

(y) Videtur Fanton. Epift. 11. aJ Manget.

(a) Bertin. p 24. Scburig. chylolog. p 19.

(b) In cane FVeffsr p, 100. in porco Idem &
des Noues p. 110.

.r E C r. 7. F A B R I C A. 87

malibus tamen debiles , ut in marte , & in muftela ( <; ), in animale boreali
Vieljras ^ & in fciuro {d) .

Ruminantibus valids funt , qus perpetuum & naturalem vomitum fols ,
abfque auxilio mufculorum abdominis, nimis debiiium , exerceant (,e).

Avium granivorarum mufculos defcribere vifum eft, quod earum exempluni
in phyfiologiam humanam fit introdudium .

Duo funt mufculi , etfi poffunt videri quatuor efle (/) : radiatus uterque &
connexus in utroque centro tendineo { g ) venrriculi, quse centra utrique mu-
fculo communes funt . Eorum alterum eft in fuperficie anteriori (/6), in pofte»
riori alterum ( /' ) ,

Uterque mufculus durus eft & pene abfque celiulofitate, neque ullus ejus ro-
boris mufculus , adeo ftridis ftratis compadus, in homine invenitur. Superior
alter fphinder eft (/^) cEfophagi , quem am.pletiitur (/).

Alter mufculus duodenalis ( w? ) , hinc fulco a majori diftinguitur, inde cum
eo confunditur: duodeno propior idem , fuperne brevior altero, infsrne longior.

Uterque ventriculi cavum comprimit , quod exlguum eft , ovatum, diametro
vix asquante mufculi craffitiem .

Interna criifta ventriculi , quae in homine villofa , hinc cartilaginea ( w ) eft ,
& maxima ejus pars plicata (0).

Ceterum etiam in minutis animalibus, inque infetlis , fibra? ventriculi tranf-
verfse robore fuperant : in ephemero (/>), eruca, {q) bombyce (k), ape (j),
fcarabso naficorni (/), cochlea {u) .

Aliquse reclcE inrercedunt {'v)^ quse in eruca ligamentum referunt {x).

Robufti vero, & fere ex avium fimilitudine, funt ventriculi cochleiE (/),&
buccini (^^), & loguftse (^').

§. VIIL Cellulofa fecunda {a)\

Multo hsBC priori laxior , per univerfum ventriculum facile continuanda, fla-
tu per vulnufculum carneiE tunicse inflidlum optime oftenditur , bombycina , al-

biffi-

(c) Grevv p. i. i. L. n. pag. 709. In loligine Liflef Conchyi.

Cd) Idem p. 14. bivalv. p. 35

(e) Conf. Peyer Merycol. ic. 2. 3, 5, 7. &e. _(o) Grevv tab. 19. Vervault f. 1.

(f ) Pro qustuor mufculis numerant P«yer de Cp) Svvammerdam t. 15. f. 3.
ventric gallin p. 68. Duvevney pofthum II. p, (q) P. J7S-

44<5. Perrault Eff. t. 3. p aoi, t. j„ f. 1. Sed (r) Malfigh. p. 17. tab. $• f- >•

mufculi ab eo viro A. & D. didi continuantur (s) Reaumur Mem. pour fervir a 1'hift. des

cum B & C. Sex facit Grew in Galio p. j4- 40. Infeft. t. 5. p. 445.

Sed ejus viri mufculi Jaterales funt celluiofte telae (t) Svvammerd.-;m biLiI. p, 31J.

cum vafculis mifiae. (^u) Uarder exam. cochl.

Cg) Coliitjs tab 19. Perrault t. 11. f. 1 Grevv (v) In bombyce Malpigh. 1. c.

p. 34. Obf. fur le poulet n. a^o. (,x) Svvammerdam p. 575.

Ch) ibid. obf 267., i62. 169. (,y) Liflsr buccin. Exerc. II, p. 9.

(i) Ibid. Cz) ibtd. p. 55.

Ck) Ibid. n. 169, 170. Eft A. D. Peyeri . Cz*) ^"/^1 von Heufchrenchen p. 59-

Cl) Etiam Peyer n, 70. (a) Habet Winslovv n, 6i. Duvemoi 1. c, n.

(m) Obf- fur le poulet n, 269, Perrault B. C. 7. Panton. p 84 Heijler not. 9. * NichoUs p.io.

(n) ?efer p. 71, Reaumur Mem. de l'Acad, & olim mafsus in porco . Nervea alia , ope fipho«

1751. P- a^^i- '^97- 198. Compar. anatcm. p. 93. nis oftenfa J. VVHh. ?auh progr, ann, J7ii,
In grege Q.oitir p. 135. In aquila Aldrovandusu

88 £ I B. XIX, VENTRICULUSo

biflTina , laminis fada & fibris . Ampliores funt areolse , & cellulora tela mf-
(lor , Quam in inteftinis.

Fer egm tunicam pleraque vafa ( b ) ventriculi fparguntur. Truncos folos
prior cellulofi habet , carnea minutiffimos furculos excipit ; in ifta vero nume-
roriffimi , & inter maximos & minimos medii , rami arteriarum & venamni
fuum faciunt rete.

In eam,dem & in intimam exhalat vapor,qui in morbis frequenter cum cel-
lulofis laminis confervet , Sc vifcidam primo, deinde duram in naturam , callo-
fan'1 (c) & cartilagineam abit , quae univerfum ventriculum craffum (d), pylo-
rum fape peranguftum (e) facit. Etiam offea ( f ) duritas in ventriculo vifa eft.
In eadem cellulofa ventriculi tela adipis giebulas (^) vidi ( i ) .

§. IX. Nervea tunica (a).

Hz,c vera ventriculi, ut intcftinorum bafis eft , cuti faciei, oris , faucium &
cefophagi continua, alba pariter, firmia, craiKior , quam in inteftinis. Ejus fu-
perficies externa sequabilis , cellulofam, quam modo diximus, fibi adnatam re-
cipit. Interna in exigua juga producitur, qua; funt nuclei , & quafi fundamenta
plicarum (^), in quas villofa tunica repetitur.

Vafa propria exigua habet , fi recefferis a vafis celiulofa; tunicas , quam
diximus .

impulfo per vulnufculum aere diftblvitur , inque fpongiofum , bombycinum-
que , albifTimum textum abit,quaiis eft in reliquis inteftinis. In gelatinam per
morbum converfam vidit Cl. Rkherts (c).

§. X. Cellulofa tertia (a),

Haec inter nerveam & villofam fequitur ultima cellulofa fela, lata 5c mani-

fefta ,

(b) Fanton. diff. anat. ed. II. p. 87. Willis
pharmac. rat. tab 4. f :. p. 23. Duvernoi 1 c.
n. 8. Wefftr cicut. pag 154. Raini nervex Ruyfch
Thef. 1. n. ^t n. 14. Thef. 8. n. 33.

Cc) Bofcus fa£ult. anat. p. 21. Chijiet obf. 17.
Roeder in progr. HafenoYhel p. 60. Lsngguth de
tabe ficca lethali . Schmiedel in dilT de pericarcl.
Comm. Bonon. t. a. P. l. pag. S57. Phil. traaf.
n, .351, Lemery E'ii\. 1701. n i.

Cd) Conf. Bsrtolin. Cent. 3. Kift. 6. Blas obf.
9 p. 4. Journ. de Med. 1759. nov. Chifflet obf.
p. 17. Schmiedel de perieard. p. 27. 28. Bamre
obf. p. 133. feq, p. 2)j^ 214. Loefeke obf. p. 36.
&. StoYck ann. med. I p. 150 A fpiritu vini vir.
IU. Janus Pladcus Acad. conjei^. p. 101.

(e) Barrere nouv. obf. anat. p. 153. 157. FaK-
ton. p. 14 Peiit apud Lstherrnann. Sebacea ma-
teue infarftus Schneiderus paa. ju. CaUofus Baf-
holin.Qi.nt IV. Hifl. 47. Plancus conjecl. p. 11,
PrsEdin-us Morg. Sed. II. p 416. Induratus mem-
branis crafTioribus confufi5,esi5i;um -rer relinquen-
tib«s Jouin. med. 1737. M Martii. Impedimentum

fcirrhum pylorum ambeuns Haen rat. medendi
VI. p. 13. 14. 27i.'Pylorus & media pars pylori
cartilaginea fore offea Phil. tranf n. 353 Durus
& angurtus pylorus Dionif p. 185. mort. fubit.
p. sij. Scirrhofus Perrault de la feve pag. 217,
Pene claufus tuberculis fcirriiofis f^fillis pharm.
ration. S. [I. c. i. Duvern M. pag "^71 &
gypfo Zod, Gall. ann. i Febr In febfe fcirrhus,
& glandulofa caro adnata EfT. of a Societ, at
Edimb I. n. 14.

(f ) Petit apud Latheriff^ann , etiam a fpiritus
vini abufu .

(g) !ta Duvernoi 1. c. p 114. Fhil. tranf. I. c.
(1) Tunicarum ventriculi incraflatarum exem-

pla , etiam habent Bader obf. 13, Sinofeus pa^
rerg. p »6i. &c

(a) Winshw n. 63. Pauli 1, c.

(b) t^fmslovu n. 66.

(c) Obf 3.

(a) Tiflu fort lache ifFinflovv n. 64. Filamea-
ta quse fibrofam nervea conneftunt. (^Veofcr ci«
cut. p. ni. :, ..

i" E C r. I. F A B R I C A. ^ 8^

fefta , ut non difficuker praepares , adado per vulnufculum tunicas villoicS fla-
tu , a quo artificio in fpum^ fpeciem intumefcit : Pinguedinem aliquando peci-
pit ( ^ ) . Eadem magnam partem plicarum efficit , nerveam inter & villofam
fumta .

Per eara cellulofam telam ultimum vafculofum rete dividitur , & minu-
tiorum ramorum , & una numerofiorum , a quibus porro brevifTimi ramuli pec
villofam penetrant . lidem a rete fecundo per nerveam perforatam trunculis
fuis adveniunt.

Et hasc potiffimum cellulofa tertia fedes eft praecipua inflammationis , quge
in ventriculo per venena (^), etiam per emetica pharmaca {d)^ morbofque in-
flammatorios {e) frequens reperitur . In eo cafu fere fanguis in cellulofa fpatio-
la effufus reperitur , ut in canibus a venenis variis enedlis (/), inque homi»e
poft repetita medicamenta emetica ( g ) pereunte vidi . In cane veros grandef-
que grumos cruoris ab ufu coboldi in cellulofa fpatia effufos reperi , tum in
fek ab arfenico , in tertia femper cellulofa , & in homine Gi. Curzji { g* ^
amicus .

Ventriculum in hac lue inflammatum reperio, & nuper triftes nuntii ad Se-
natum curand^ valetudini prspofitum^ venerunt , in morbo boum , qui univer-
fam Europam fere armentis nudavit, nobis minus contagiofus eft ut fere unum
ftabulum evacuet , ventriculum tertiura inflammatum fuiffe. Ita in plurimis
fcriptis conflrmatur (;)• Sed etiam in pefte (2), in morbis malignis (3),in dy-
fenteria (4), in colica (5), in cholera (6) in podagra retroverfa (7), denique 2
venenis acribus ; mercurio fublimato (8), arfenico (9),coboido (10), auri pig-
lYiento (11), cupro male ftannato (12), nuce vomica (i^), cicuta (14), colchi-
co (15), fcilla (16), femine Laureols (17) , drafticis raedicamentis (18) , au£
emeticis (19) ventricuius inflammatur .

Haller Phyfwlog. Tom. VL M §. XL

[\i) Conf, Oelhafen part. abdom. content. de
corpufculis pinguibus internse fuperficiei ventri-
culi adnaiis .

(c) Hafeneft Richter t. 4. p. 47 48. t^alcayen-
ghi ad Ebern. Bitar. p. 104. 105. A vomitu sn
cane phil. tranf. n. 33;. I^ cane etiam Sproegel
n. 44- 46. A mercurio prascipitato Hillefeld p.
43. 44. A ferriine ftaphifagri^e p. 11. A fcylla
p. 15. 17. a nuce vomica f. 45. 46« maculis ru-
bris varius - A coblodo Idem p. 6j Ab oleo
anifi pag. 38. 39. A cocculis indis pag. 34. 37.
A viridi «ris atroruber p. 48. A faccharo faturni
p. 51.

(d) Ipfe vidi , & habet Hifl. de V Acad. 1713.
p. 130. & Cl. Hillefeld p. 51. a Gummi gutu
p. a8.

ie') In cholera Beinrici de cholera , in dyfen-
teria Phil. tranf. Vol. IL. p. 1. n. n. In febre
maligna ibid. Journ. med. 1761, M. ApriL
Mofmann de remed benig. nox. Poft febrem in-
termittenteni Morgagn. fed. &. «auf. a. Epift. 30.
A funefta fiii Pcz.z,i Commerc. Epift. p. 77. In
variolis Stubbe piikbot. p. 231. Kamf. infarft.
ventric. phil. tranf. 1755- p. 5^. in morbo Sal-
thovo : in epilepfia l^alentin. Epift. IX. n. zi6.

(S) Opufc. anat. t. j. de part. fent. & iriit.
Exp. 318.

(g) Opufc. pathol. obf. 14.,

(g*) Lettera al S. Curx,io p, 14.

(I) Etiam in rerhandel der hoUandz maaftchapp.
t. 6.h7-

(i) Traite de la pefte p. Joo.

C3) A£V. Bttdifftn p 411. 413. Journ. Med.
ann. 1741 m. Auril , & clim C. Gemma .

(4) Monro difeas of hofpit. p. 64.

C5) Cocchi Pref. p. 56. ad opufcula phil. tranf.
VII. p. I. n. i£.

C6) Henrici de cholera .

(7') Hofman Med. imprud. multorum morbo=
rum caufa.

(8) Weffer cicuta p. 301. 301 375. Mead.^olL
P- 95-

i.9) Nirnis frequentia exempla nolo citare «
Nullum puto , ab arfenico aft"umto hominem pe-
riiffe , quin ventriculus inflammatus fuerit .

(10) Alberti Med. leg. i. app. caf. 18.

(II) Falentin. Pandeft. P. I. S. j. c, %6,
Oi) Ignatius Fari in proprio lib«

C13) Canes Uillefeld 4. 5.

Ci-l") Wepfer p. 311.

(^15) Storck colchic. 21.

(16) Hillefeld p. 15. -

C17) Lang remed. Brunfvie. p, 175.

C18) Poudre d'Ailhaud fcammoneatum phaf-
raacum. Journ. med. ann. 1763. m. Decembr.
Schafonski convulf puerp.

(19) Tro^anegs^r pag. 280. A gilla Hatr£
fpadaupn.

^ L I B. XIX. VENTRICULUS.

§. XI. Tunlca villofa (^) .

Epidermidi etiam manifefto continua (/^') & ipfa decefYit Sc (c) reparata eft ,
8z. m animalibus variis^ avibus (trJ)y ratto mofchato (f?),cancris (/) , infedis (^);
etiam in homine , fiquidem poft eam ejedam multi convaluerunt (/j).

Alba eft, flava (/j'*)^ rubra ,, fimples ^ mollis,. quando fola habetur. Perinde
I3t cutem vulgaris epidermis, ita hsc villofa nerveam oblinir, ne perpetuo do-
leat. Hinc ventriculus etiam pulverem adamantum abfque malo tulit(/). Hinc
ab ea detrita dyfenteriei dolores (k) , & cardialgici (/); & appetitus proftratus
(m) ; & diarrh(£a («) ; & ciborum intolerantia (o) , & vomitus perpetuus (p),
& cruentus ventriculus (o) Sc fanguinis per inferiora feceffus (r). Vifus eft iii
ventriculum fanguis cffundi ab inflammatione ex frigido potu nata (j-); & a
tartaro emetico (f )r cum ea crufta villofa ab emeticis (/0 deftruatur.

In nonnullis animalibus crafTa eft , dura, pene cartilaginea j ut in avibus gra-
uivoris (v)^ ingluvie aquil<e (x)^ etiam in loligine.

§. XII, Plic^e 'ualvulie „

Ut minutius hinc membranam profequamur, primo t&nere oportet^ eam,&-^
inhomine , & in plerifque animaiibus , amplam elTe, & notabili ratione am-
pliorem ( .t ), quam eie membraniE, quibus extus circumpofitis interior coer-
cetur.

Ha:c autem amplitudo infumitur in plicas & iuga eminentia , qus in cavum
ventriculi eminent, & quorum prscipua pars villofa eft membrana, quae cellu-
Jofam tertiam , & nervea? quafi radicem continet.

•Eae pljcs in variis animaiibus varie fe habent ( b ) ^ Et primum in homine

pii»

{&) Crufla villofa WHlis p, u. 13, Veloute
Winslow 0.65. Pannjculus nervos operiens Md^y/lj

(b) Nicholh p 10. Cl. C. a Birgen pent. obf.
Tilonr) Edrmb. Eff 3. p. n8. Epitbelium vocat
Ruyfchius Thef. VII. n. 40.

l,c) In heflico Journ. de Medec. 1761. M.
Mars. Ab emetico Firidet du borv chi!e pag. 87.
88. 89. Alberti rTied. leg, t. J. P. 2. p. 441. Ex
«yfenteria Aret. diut. 11. pag. 61. Piccolh. prae-
kcl, p, 105. a veficatorio devorato Banhol. Cent.
3. Hift. \6. ut videtur .

(d) Sufpicatur Reaumur Mem. de 1751. p. 197.
Cuticuiarem efle Monro compar. anat. p. 95.
Toca ingluvies renata in gallina Harder apiar,
P. 70.

(O Renovatur Mem. de 1715. p. 331. 333.

(J) Totum ventrieulum novari Rolfink de cal-
cuL p. 3v. &C.

Cs) Smammerdam p„ 6^6. irj nymphs afili .

Ch) f^irrdei. Aet£us, Bartohl. &C.

(h*) Ad pylorum Duverney p, 555. ceterum
fubella . ^ r J.J

,. (.0 K.rugir PathoK p, %o%.

(k) Aret£us Piccolhomin .

(1) Blas obf 6. p. 5. B.irthoL i. c.

(m) yiri.iet p. jfi^.

Cn) JoiirnAl de McJec. 1. c.

(o) l/iizr deglut. irmped. cauf. abdit.

Cp) Manget. bibt t. 1. p. B. a veneno,

Cq) Vater ,

Cr) Hofma -^n remed benign. nox.

Cs") Lett. al S. C«-,-?;;/o p. 13. 14.

(t) Alberti Med. leg, t. i. P. 2. p 34^.

(u) §. 10. hu;. Sec1t.

Cv) Aldrov. ornttholog. p. 116.

(x) Lifter conchyl. bivalv. auflar. pag. 35.

(3) Longitudinem tunicse villofse fuperiorem
«nciis ij. inferiorem u.nciis 39. seflimavit Wepffr
cicut. p. 111» Jii. Longitudinem mcmbranaj
carnes fuperiorem unci arum ix. inferiorem i4'
Idem .

Cb) Fere i.i omiiibus an imalibus ejufmodi pH-
cae reperiuntur, ut in Elcphanto Parif. cuniculo
Grew p. 10. mure Schrader p. ii. Sue Grevu p.
9, 14. Apro mexicano Coijuper phil. tranfac^. n.
153. In Leone BarthoHn. Cent. IV. Hifl. 100. io
tigre Couguar Hift. natur, T. 9. in wrfo hift. na-

tur.

J E C r. J. F A B R I C A. gi

plicjE cefophagl, qus ejus longitudinem reqnuntur , in ventriculum aliquoufque
producuntur, in omnem smbitum , sd fteli^ aliquam fimiiitudinem (c) . Valvu-
la in ea fede nulla eft, neque in homine, neque in equo {d)^ neque in bove
(e), etfi nonnulla animalia plicam ibi habent (/): (ed plicse , ut in ano, ta-
men id oftium ardant ( i ) .

Deinde per univerfum ventriculum am.pla; rugse plicazque fecundum fere lon-
gitudinem (j?), tamen varie amplexa , a csco facco verfus pylorum producun-
tur, ea fede magis confpicusE.

Denique ventriculi membranse interiores omnes, carnese interius 5c circulare
ftratum, cellulofa fecunda, nervea , & cellulofa tertia, & villofa { h ) \n duo-
denurri ita producuntur , ut nafcatur anuli tumidi , mollis , lubrici , craftique
& plicati effigies ( O > quam laxius inteftinum duodenum circumpofituxu
ampieditur.

Is anulus {k) utique etiam in vivo homine oftium primi inteftini arflius red-
tht , & aliquantum refiftit iis , quze in primis duriora & craffiora ex inteftino
in ventriculum repellerentur , nifi is obex impediret . Hinc calculi veficuloe
felleas vomitu non frequenter rejiciunt , nifi minimi , per fecefifum vero etiam
vegrandes ,

In ficco ventriculo hic anulus (/) in fpeciem valvulas (2), aut diaphragmatis
abit , qualia funt in tubis telefcopicis (w). Dimidiatus vifus eft {m'").

In plerifque certe animalibus pylorus anguftus eft , anguftiffimus in ruminan-

M 2 tibus

tur. T. 8. t. 34. f.i. Pnrif. in cane Monvo com-
par anat. p. 14. In turfione Tyfon. pa«. 11. Ccll.
pag. 176. in phoca Parif, In ferpentibus Chjras
viper. p. 44- in crooDciilo Borr. herm. p. 176 in
pifcibus ut siphia Hartmann add. Grew p. 31,
&c. Redi snim. p. 116. !n rana Jacobieus p. 83.
in teftudine ?arif. etiam in gryllotalpha Pever
merycol. p. 8. & locufla Roefel von Heufchreken
p. 59. In runiinantibus tamen profundiflimje funt
plic» & folia , ut in tertio ventriculo Perrault
hift. t. 3. f 4- Peyer meryc. ic. 8. 9. ic. Buffon
tom. 5. tab 18. p. 190. fieujfens liq. pag. 273.
& in camelo Com. Petr. cit. inque huanaco
Feuiller. Etiam in quarto ventriculo Peyer, Pev
rault. f. 5. Vieuffens liq. p. 179.

(c) yefal. t. 5. f. 16. h. Winslova n. 67. Bevtin.
1. c. tab. 7. Ruj/fch Thef. 8. n. 61. Boehmer d€
polypbago p. 9.

Cd) Bertin 1. C. p. 4.^.

Ce") Sauvages Mem. . fur le mal des boeufs
p, ao.

(f) Leporis Bufon 1. c. porci Buffon t. s.tab.
18. f. 3. Anguftiffimus in equo Bertin p. 48.

(1) Plicje ventricuii fecundum Jongitudinem
vej-fus pyiorum extenfae . Leveling f. i.

Cg) milis tab. 4. f. 1. Ruyfch Thef. i. tab, 5.
f 1. Bochmer p 9. de Fieu p. 435.

(h) FFinslovv n. 66.

0) Conf. Amftelodamenfes in forco zM. f^Vini'
Jovv n. 70.
, Ck) Comm. Bonon. Fefal.J''r,ns4ow n. 71.

(I) Vuigo Talvula pylori . Habet jam V,fallut
rad. chin. pag. 191. 193. & in Exam. Fallop. p,
116. & in ic. cit. k. & fabr. corp. hum. p. 607,
Vareus II. c. 14. l^id. t, 153. f. 3. Roujfet hyfte-
rot. pag. 138. Coiter pag. 131. Riolan Enchirid,
y. 118. Smetius mifcell. L. X. FVepfer cicut p.
iii. Fanton. Diff. anat. pag. 85. 86. l^finsl. n.
6g. 70. 71. Duverney II. p. 181. Ruyfch mur.
rar p. 151. Comm. Eonon. t. a. f. a. p i.^i.
Exftat etiam in vitulo apud .'imftelod. pag. ij.
in rupicapra Harder apiar. pag. 51. Veyer Eph,
Nat. Cur. Dec. II. ann. i. a-ppend. In porco apud
Blas anat. porc. p. 6^. & paulo aliter apud
Emicos Amftelod. p. 13. In fciuro Fanton. pag.
161. In talpa lineam feparatoriam habet Richa
Conftit. Epid. n, 3. pag. 96. In lepore valvula
eft hift. ratur. T. 6. t. 40. f. a. ?eyer obf. i8.
in hyftrice Sevevin. Zoo:om. pag. 310. in cunl»
culo brafiliano Muralt. p, 64. in urfo hift, natuf.
T. 8 tab 30, f. I. Trevv. Comm. 1734. n. 38.
in fele Veyer o!>f p. 57. in cane Blas anat. can.
c. 18. Sed negat Schraderus digeft. anim. carnir,
pag, 16. eam plicam in cane vaJvula nomen
inereri .

(a) Bonam iconem Leveling dedit valvuIaB py«
lori , tunics nervese lasatae , qus torum orditur
pag. Tj. f. 1., & fibrarum carnearum in tofttm
coUeiiarum f. t. 2.

<rn) Heifier fig. 6. & fere Bourdon t. 2. f j,-

(m*) Morga^n. fcd. & cauf. morb. pag. 208.

ot ^ L I B. XIX. VENTRICULUS. '

tibu5 (n) , & in turfione (o), in porco (/>) , in urro ( :? ) , ut iieque aerem
tranfmittat , etiam in rana pifcatrice (r), in hydrocantharo (s) .

Neque rarum eft, proprium quafi fphinderem pylorum ambire in porco (t),
vitulo («), cuniculo brafiliano (v) y fele (.r), demum in homine (v).

Si nunc requiras,num ideo pylorus in naturali fabrica conniveat, fitque clau-
fus , non facillimum eft refpondere (i). De convulfiva occlufione non qu^ro ,
cujus certa fint exempia (^). In homine vero fino citum iter ladis in nutrici-
busjtum aquarum mineralium ; phienomena velociter de vulnere inteftini exeun-
tis (a) cibi , aut argenti vivi (l?) , bilis regurgitatio (c) , ipfa naturalis extra ir-
ritationem remiiTio fphinderum , quos voluntas non regit , faciunt ut credam ,
fola dura , integra , & folida , ab anguftiis pylori repudiati,ut vidi in feie maf-
fam lafleam coa6iam a pyloro refutatam fuifife ; fluidis vero id iter femper pa-
tere. Video equidem conrra nos produci poffe, aliquando, etiam aliquot a paftu
horis , lac in ventriculo folo fuiffe , quod ipfe vidi : & in fubmerfis animalibus
aquam in inteftina non tranfiiffe (^). Verum in iftis quidem breviffima, poft
fubmerfionem , vita fuit (e); in illis lac crudum in ventriculo erat , cum per
inteftina cum materia reliqua commiftum (/) effet .

RugaE; omnes ceterum infiando (^§) evanefcunt, dum membrana mufculofa 8c
extima ab impulfo aere in eamdem amplitudinem diftenduntur , qus eft villo-
fx nunc explicat.e . Etiam in vivo homine per morbos delentur easdem , quan-
do ventriculus fuper modum diftenditur (/j),

§. XIII. Rf.gce mnores j i)////, papilL? ,

In his rugis, multo minores aliiie vermiculares ruga: i ^ ) ■> reticulat^ quafi ,
utcunque fubrocunde tetragonis, accurate confpiciendo apparent (b)\ leves qx~
dem & facile evanefcentes ,& obfcuriores quam in dudibus bilariis . Minimum
& fubtile rudimentura effe videtur reticulatie fabrica^, quam puicherrima eft in
luminantium (c) fecundo ventriculo,

Deni-

(n^ Vieuffens fr. des Liq. pag. 374. P^yef meryc.
y. !4-.

(o) T^fon ir) €jus animalis anatome p, 21.

(p3 Blas 1. c.

isO ■^chYarier de anlm. carniv. p. \6.

(r) Ch.xrletor>. mantiflT, p. 1 9.

(s) JoLirn. des Sav. 1696. p. 478.

(t) Amflelod. coUeg. priv. obferv. pag. 13. 17.

(u) P. 17-

(v) Muralt p. 113,
- (x) Peyer ohC. p. 57.

(y) MoYgagn. Adv. 3. p. 6.

(O Pylorus etiamamorte calamo non amplior,
de Hasn Rat. med. VI. p. 171.

Ventriculus humanus ftudio pulte repletus ,
claufam habuit valvulam pylori , ut ob eminen-
tem torum , nihil in diiodenum tranfiret , & tri-
£\uram immiffjs digitus perciperet. Deinde cum
Vir CI. ventriciilum undique premeret , & una
pylorum verfus cardiam attraheret , aeremque
inflaret , erant diise qjifi valvulaj , neKnpe latera
pylori.' hiantia tam.en , ut aer viam inveniret .

Leveling.

(jz) Seft. IV. Huc repeto Haen rat. med. VI.
p. 171-

Ca) !bid.

(b) Sea. 3.

Cc) Seft. 4

Cd) Evertfs Difp. de fubmerf.

(e) L. 8 p. 178. 179.

Cf ) Vide fuo lcco .

(g) GUffon p 137.

(h) Lett. al S. Cufzio 1. c. Bonnet fepuichr.
L. 3.Sea. 6. obf. 8.

Ca] A maceratione villofam rugofam fieri , ut
in lotricibus digitorum cutis C. A. v. B^rfenl.c.

Cb) Rete minimum in cane&bove Malpighius
dixit , in ove Ruyfch. Thsi. an.it. 2. p. 15. Adv.
3. t. 1. f. 7. B. in urfo Parf. in Elephanto
huvernty . Habet in homine Ruyfch. Thef. 2.
A(f. 3 n. 14. t. 5. f. 3. 4 Thef X. num. 141.
143. Habet Duverney Comm. Acad. Petrop. t. 4.
p. ii5.

Cc^ Feyey ic. 6. pag, 123. Bi^ffon T. 4- ^"

7.

S nc r. 7. F A B R I C A. 95

Denique Sc m homine , & potius evidenrius in aliis animalibus, fila , five
villi Cd) apparent, in ventriculi caveam producii, breviores tamen quam in in-
teftinis (e). \n avibus totus bulbus , ipfaque glandularum convexa fuperficies,
confpicuis viiiis obfraB funt .

Eadem ubique villorum natura videtur, ut nempe per eos & arteriae ^ ve»
XiX. in caveam ventriculi patulis oftioiis aperianrur.

Nam aqua (/), glutem pifcium , argentum vivum (^), denique febum {h) ^
aut ceracea materies , in arterias impulfa , hos viilos, rubore fuo implet , &
in caveam ventriculi e-xfudat (Oi ^^ in concava viiIof£B tuniciE fede cylindri
ceracese in cavum ventriculi prominentes diftinguatur {k). Similia fiunt , fi
per venas eos humores impuleris ( / ) , utrumque enim experimentum fspe fe-
ci . Et vicifTim aqua in vivis animalibus in vafa omenti ventricuii attenfa {m)
venit .

Papillse fubrotundas , nervesE (n) nondum certa fide tnnotuerunt , in rumiaan-
tibus utique reperiuntur ejufmodi tubercula , fed grandia &; compofita , ut nul-
lo modo cum humana fabrica compares . Quas Ruf/cbius viditjcas credunt Cl,
Viri viilos venofos inanes fuilTe ( o ) .

§, XIV. Cla-ndulce ventruuli ,

Avium \a) quidem ventriculi ,&; bulbus in primis, quem diximus, evidentlf-
Craas habent glandulas ovatas ( i ) 5 du6lu fuo patentes , in cavum bulbum 5
feptemplici io gailina i,b) ordine .. Reperiuntur in gailo indico (c), coiumba^r/),

tur-

7. Vseujfens Hqueiirs p 171. In galeo pifce rhom-
bos fenfitn minores fuflirTentes villos defcfipfit
Duvernev i. p. 315.

(d) Fibras , uE in lir^gua , dixit Pdllopius obf.
p. 165. & yi/effeT cicut. p. J14. In fue vidit
SwammeYdam apud Pechlin. purg. t. 2. f. 5. In
fue , afino, &: cane Malpigh^ giaRd- congjrob. p.
9. In afino Duvern poflh. p. 5J<5< add. n. 525.
Jd. in porcello, caRore , zibetho T. !I. p. 489.
Jn cervo i^iyidec bon cHyle p. 459 Inr bulbo
avium , inqae ipfis glanduHs vi!li funt evidentif-
fimi . Evidentes in Lagopode Roberg. m difl. de
ea ave Klein. de avib. pag. 116. cum ic. Viden-
tur de genere conipofito effe . In avibffs etiam
Cl. ReaumuY defcripfit Mem. i7')S. p. 307 tum
in echino ruminantium Peyer L c. Biif\'on I. c.

Ce^ Pars in equo abique vilHs ^ertin p. 40.

CO Kaauvv pcrfpir. nura. :8-s. 561. Haleshs!'
jmaflat p. ?i8. Pauli praefat. ad v. Hor^e .

(g) yieujfens obf d' anat. & de med. prat. p.
11. 13.

{\0 Kaauvv. p. 185. jiSi. Hales . Fieu/fens
conf. p a'J7. 1^8.

CJ) Ruyfcb Thef VI. n. 33. Kaauvv.

Ck; Kaauvv. n. \%6. 18^7.

(1) Idem n. 466. 617.

Cm) Klaunig norodocb. obf, 13. Kaauvv. n.
4S9. de venis pciilBmwm S^ieuffens Vafor. fyftem.

p. JT.

(n) Papiilas cfixit Ruyfch Thef. 7. n. 40. Ad-
verf. 2, p. 16. Adverf 3. n. 10 p, 33. feqq &c.
tura Haafe renov. lunic. viil. & totam tunicam
papillofam Idem Ruyfchius Thef 8. n. 71. F2*
tetur obfcuriorem effs in homine , quam in ove ,
fabricam Adv. 3. pag. 34-

Co) Duverney t 2. pag. 4J(5. Vieuffens Hq. p,
^73. In vacca barbarica Parif. 3. P 2. p. 227,
Jn tertio vitulorum ventriculo . Grevv. p. 27.
Ruyfch Adv. 3. t 2* f. 7 cur. poil. n 37. 171,
In vCntriculo primo (^ieuffcns p. 174, Grsvv. p.
17. In tertis lamitjis Fieuffens n. xy^. Buffon T.
4. t. iS. pag 490. 0'evv pa§. 18. Perravult Elf,
t. 14. f 2. 3. Pevillee ^ Peyer ic. 8. p. 118.

Ca) yf^epfer Eph Nat. Cur. Dec 1 ann. ob'.
251. Duverney pofthum. t. s. pag. 446. Addit
fuccum mucofum album funder^ . Porro Malpigh,
L C p. iq Fr,nton. diiT. p. 3 9 Cornel. Confen-
tin. p. 215^ Pef ef p. 68. Vl^illoughky p ■;, Grevv.
p. 40. Reaumur Mem. de I7'|2. p. 304.

Ci) Foiliculos in ventriculo habet Cl. Leve-'
ling. , vefjculas febaceas Ci. Lobjien nerv. a,c«
celT. p. 4». • .s '

(b) Fanton. diff. anat. p. 108.

(c) VayiRni .

{&) Amft. coHin. priv. obf. p. 3S. Cellins p,
3.56. Guvv, p. 3S. Blas p. 2850

94 L 1 B. XIX. V E N T R T C U L U S.

.turture (s), otjde (/), pfittaco (^)^, l>ru:hiona r^), cafuario (/), CVgno (k),
mergo (/), fulica (^;;) > corvo («), fcope (5), ave resia (/?) , ciconia '(t^) , ibide
(f), ardea (i), onocrotalo (t) , corvo aquacico (z<), falcone (1;), vuiture (;e),
aquila (>), offifrciga (^),_noctua (.7), hirundine (^), aiiis aviculis (c) . Sic ma-
DifeftilTimiE glaadul^ funt in caftare (d), elephanto (^), rupicapra (/), cunicu-
lo (^), hyftrice (.^), erinaceo (/), talpa (k), marfupiali (/), lutra (n;), fue (n),
civetta (0), cane (p), lupo (j), panthera (r), tigride (i-), catopardo (f).

Etiam in ferpentibus (:0 reperiunrur, & in pifcibus, aurata (x) ^ xiphia (>')j
afelio (i^), iucio (.^; , torpedine (i;) : & in infedlis, ut in fphondylio (c), io«
cufta ( rt') .

Homini (e) non perinde (/) funt evidentes : poros (^), equidem plerumque
reperi, pafllm in yentriculo obvios , circa pylorum etiam frequentiores (/■>), per
tjuos mucofi aliquid in ventriculum poteft exprimi (0. Duclus excretorio? , &
oftia, & fuccum expreffum alii viderunt (k), Semei tantum aut bis glandulas

ipfas

(e^ jiihin. de avib. ed. Gall. t. 1. n. 4". cbf, 34. Malpiph. CoIIeg. Amfl. p. 2?. Gffvv. p,

^f) Aldrov. z. pag. 93. PariJ. Meno. hc.Har- 14. Aftruc. disefl. p. i(5i. I<5i.

{J^r spiar. p. 78. exerc. p. 154. (c) D» Hjmel p. iiS.

(§■) Phi!. Tranf. n. iii. (p) Gtei.v. p. 59. Brunner. p. 49.

Ch) r^slifner. I. p. 140. (q) ?::ul!n. lycolo^. pag. 4. Dff/.i-; Epii:. IV.

(1) G'-;vv. p. 31. ' (r) P.xrj/. Buffon.' t. 9. p. iSo.

(k) Borrich. hercnet. fap. p. a^l. . (s) Vjrif.

C.1) CoJfer p. tj^. (t) Duvernci .

CrrC Psjer obf. 45. (u^ 5ra»;f:fF p. 84.

_ Cn^ P^/rr. obf. 50. (x) Pef^r merj-col. p. 17. ■■

Coy P.J'-//". Cy) Schs!h.7mm£r. Negat Hirtmsnn .

Cp) Idem r. 3. P. 3. p. 19, Czl CcHins p. 17!$.

Cq) H2r^ey cbf. I. fTcpfer l- €. Ca) P^^/- tranf. n. i!5i.

Cr"j P-ri/ . Cb) Stemon. Aft. Hatri t 1, p. 114.

Csj 5.':?/ p. 145, Cc^i ?eytr merj^col. p. 6.

{i) Mjfjlel} in oper. Dan-jb. t. 6, p. 10. & cd"» Rce/e/ Rsufchrek. p. (J.

?sy-T. Ce) Kabe: F^ilHs p. 13 t. 4. f. 3- & villa-

(u') Vsiiff. Aldrovv, L. XlX. p. 165. Aihin, t. fam tunicam glandulofsm. <Iicit , tum in hofriine

t. n. '8r. ^yepfer p. iii. 113 Ridlef obf praft. p. 199.

(v) r.lurjih. vadem. p. 357. Harder obf XI. pag. ao4- 151. v^y1'-»c de ia di-

Cx) Jir^iar^t'-'^'. Eres!. Sslm. 1716 p ?7. .geft. p, ifi. 161. Hsifler II. p. tg. Kaawjn n.

(>0 Borruh. I. C. pag. a5o. ?srif. Islihigh. j;o. fl^r/JfTiW?:?; t. III. p.- A-iJ- J"^i Ve/ti Dec.

glani. congl. p. 10. ^zidrcv. I. p. !!6. Msfft^ii obf. I. Helvetiui \. c. ex rnnsicj-', Duverneyll,

t. 6. p 5- il. p. 4S0. 481. Mcrgsgn. Sfed. & cauf. irorb.

(z) Leigh. natur. fcift. cf Lancssb. p. j59. II. p. 18.

(aj 'Malpigh. 1. c. Cf) Etiam Morgsgn. Aiv, III. p, €. F::nton.

(b/ GrfTV. n. 39. p. 50. Ferdier. Parvas tffe firidet 1. c p. 4j,

(c^ Idem ib. Microfcopio vifas Rid/ef iieuermaKn .

Cd) Berger r.atur. iuman. , p. 135. vyepfef l, C?) Pcros iiabet Vidus tab. <5; f. 3. Ruffck

c. Mem. de i' Acad. 1704- P- 55- Thef. II. tab. 5. f. 2. Thef. VII. n. 10. Thef.

(e) Bilfinger var. t. i. p. 15:4. Pctv/^ X. n. 141 F::ntor.. diff. p. S9. 90. Fieuffens t,

, Ct^ Harder p. 51. c. p. Si- la catoparcioDc<yfrr;e/ i. Conf. fjHfner,

ig) Grevv. p, 141. in rirutfcioue .

(h) fsrif. (Ij-) ^Jcrgj^?;. S-sntcrin, pa?. r.55. VFinslcvv.

Ci) 2lli;-''j/r. p. 365. F;j«J5n, p. 57. In f:aBier.G a. ^3. ferdier p 6o.Harder. Behrens Bresl. Saml.

echino Tachard. voya^. t. a. p, 231, 1723 rr-' Jun. Paucas ibi f^repferus , alieno 3

(k') MurcU. p. 538, . nortris modo .

0) (.cvvfer p, ;8. (i) ^Ti^/er p. 113. re!\i .

(rr.) Mem. prefent. t. 2. p. 2cc. (k) D-JvermY t. a, p. iSi. Negat quidenil Baf'

Cn) Brunmr duoden. p. 70. r'erceUon, Fe/ir. hiilliHi proprio lib.

i' £ C r. /. F A B R I C A. 9^

ipfas vldl, de cryptarum genere, fimplices (/) rotundas^ lenticulares , membra-
naceas, cavas , brevi du6lu per villofam produdas , fedentes in cellulofa tertia
(m). Non funt vaforum penicilli («) neque rug^ (o) , neque rejici debent (^),
etfi non femper polTunt oftendi (q).

Has glandulas in ingentes glandium quernarum quafi calyees, tres lineas la-
tos , hemiCphaEricos (r) duros , grandi foramine in ventriculo cavo patulos , vidi
degeneraffe (s).

§. XV. Ventrlcidl fucctis »

In hujus fucci hiftoria accurate verfandum eft, cum in eo ipfo caufa co6llo-
nis ciborum primaria , fsECuIo potifiimum prasterito, vulgo qutefita fuerit (a),

Difficilis res eft , cum ventriculus raro purus fit,& etiam tunc fpontaneade-
generatio hujus fucci ejus naturam corrumpere poffit .

Et prinium acida corruptio ventriculo valde familiaris eft , quam lac (^) , &
nis , & plersque planra: , & demum carnes (c) ante putredinem fponte conci-
piunt, ut etiam putredinem nonnunquam fuperet . Inde fadum effe potuit, ut
homines nonnunquam acidjffimos humores vomitu rejiciant (-9'), aut in ventri-
culo acirli fiona evidentia oftenderint (e), & in animalibus ruminantibus (/),
& in omnivoris (^) , mque avibus 0) , denique etiam in carnivoris ( / ) , & in

ho-

(1) Compofitse in ftrathinne l^tUfneri pag. 540.
in caflore yyepf^r ^ cui etiam aliae funt conglo-
Bierati gentris Buffon t 8 p. 314.

l^m,; rfiliis p 13. Ft^inslovv n. 63. rFepfer
p IJJ 114. 119

(n) Thef. fl. Eir.j. n.14 Thef. IV. gi.Thef n.
V[. n. 3j. Boerhaav, p. 57. F/£f(//eix obf. d' anato
& de prat pag 80. tr. des liqueurs p. i6i.

(o) Tnef. X. n. 141.

(p) Bfunnev de duoden» p. 51. 51. 70. Lieu-
laud p. 68 B.irbiellini \n prop. lib

(q} Vindicat eas Boerhaav. Epift.. p. 11,

(r) Opufc pathoL obf. 2a,

0) Conf. tumefailarum glsndularum exempls
2/fanget. bibl. p. 174. Ab atramento degiutito
fcirrhofas dixit Verdbies de pica p. i5. An huc
locus Deverney If p. 57Jo

(a) Helmoitt. Sextupl. di^eft. Vafcat fermens
p. 183. yf^illis ferment. c. 5. Hipf/. Chem. Ef-
muller. Biyle corp anim. p 342. [''iridet prim.
coft c. u. 12. PioYer praeternat. fiat. p. 67^
Sylviui de le Boe uhique .• elL§m Nicolai von
Ficbern, n. loi, qui lamem ab iis deducit . Eo
videtur , certe in avibus , incIiRare Reaumur I.
1. c. p. 307.

{h) A cibis efiTe in cane Geudec ferment. p. 78.
A vino Rhenano vomitus acetofus Pechlin. L. L
obf; i^' A pane acor. pafferumv Helmontianus
Scbock ferment. p. 297.

Cc) Vringle p. 3915, j^g. 401. 405. Acidum eft
principium putredinis in hypochondriacis H/ghmor^
affeft hypochandr. p. 40. 105.

id) H, de Heert obf. pag. iji, Alhin.it atlie-

rapeuf. p- 13. Boyle utll. Phll. eKp. pa^. 135,
Tralles hift. Choley. p. 150. llfemsnn colis. Sa-
turn. Hetmont. 1. c. n. 41. pag. 173. Celfus L. L
c. 3. pag. 17. Obf of a Soc. at LonJon. t. i„
n. 46. Argentum tin^entes l^foodvvard cafes p.
17. Ruftus acids Verheyen pag. 155.

Ce) In ventriculo humano gas acidum Stcrk.
Ann. I. p. 125 5/-»jr obf. 5. L. V. obf. j L,
VI. Odor acidus in homine Sand rarus vent. ab-
fceff. Acidiffimus odcr in ligno devorato Bresl.
Salm. 1713. m. Sept. & yVreden Nschricht ve»
gen in Magen gefundenter Holzer p. 8.

(f) Agno Flcyer f ove Reaumur^ cuniculo Fh-
yer prst. ml flate of hum. p. 66. vitulo rf« Ha~
msl p. 249. Capella Fieu/fens liq. pag. 280. Ad-
de manati Comm. Petr. Nov. II. pag. 310, eru-
Cam Phil. tranf. n. 470.

(g) Sue ?eyer obf. 34. murs Valifncr. gener.
L. 2, rr. s- 6. C Jac coaftum ) glire BartkoL
anat p. 78.

(h) Columba fuccum heliotropii rubro colore
tinsit Mem. avant. i6g^, t. a p 8. du Hamel
hift. p 156. add. Floyer pharmacobafan. p 53.

(i) In avibus carnivoris acidus Flayer , la
onocrotalo Mar/igli danub. t. 6. obf, mifc. p. 10.
In aquiia p. 9. an cane Knigbt vindic. p 34.
( Nempe primo adfcendens in delHUando ii-
quor. ) In cane fubito eneflo , lac coaflum Lit-
tre Hift de TAcad 1711. n. 7. In pifcibus car-
nivorjs Viridet prim . coft. c. 10. u. is. & du
bon chyle p 64 in torpedine Lorenz.iti p 28. in
lucio coagulum iac cogens Jlnar^i des alim, p.
%6i.

9^ ^ £ I 5. X/X y E N T R I C U L U S.

homine ( /* ) acida- maffa ^ & acidus fuccus repertus fuerit ; & avIcuIsB acldfum
vaporem exhalent (k) .

Contra carnes , poft initia qusdann acoris , fponte In putredinem degene*.
rant , cujus cum certo gradu alcalina natura conjungitur (/). Sed etiam no«
ftri humores , & cum iis ventriculi fyccus , ad eam degenerationem fponte
vergunt {m ).

Ita fieri potuit, ut contenta yentriculo , fiEtida , putrida , denique manifefto
aicalina fuerint, in faomine (>0 in animalibus earnivoris (o) & denique herbivo-
ris (p) poteO:.

Eft ubi bilis de inteftino regurgitans (q) amarorem & flavum coiorem ei fuc-
co impertit (r) . Amari vomitus a navigatione (j-). Et a muito ufu falis marini
ejus generis acrimonia fubeffe (t) poteft .

Ut ergo is fuccus verus & purus habeatur , cavendum eft , ne ciborum reli-
quisB, neve aliqtaa fermentatio , aut putredo, eur^ corrumpat . Sumendus eft
ergo ex puro aniraaiis aiiquamdiu, neque tamennimis diu cibis abftinentis, ven-
triculo : aut recipiendus , qualem hcmo fanus , jejunus , cum aliquo levi deliquio
animi fsepe regurgitantem remittit . Spongiis .etiam inanimaiium ventriculis da-
tis vir ///. eum fuccum fufcepit («)•

Repertus eft autem his artificiis fuccus ventriculi pene falivalis (^), omnino
in igne exhalabilis (;v) , mucofus (/) in ipfo ventrIcuIo,& minus mucofus quan-
do .dfi ore exftillatj aut infipidus (^)} aut Jeviter falfus (^), in quadrupedibus

her-

(i*) La« oinnlno cogkur Levvis mater. tned.

(k) Helraom calor. efficac» di^er. n. <i7 p i6^.
imaso ferment. p. 93. n. 13. 24, 15. a6. 17.
Conf fextiipl. digeft. xi. 12. p. jdS. Add. Dk-
wy»?y pofth. p. 272,
CO Fafc. Sea. IIL
Cm) L. V.

Cn) In ventriculo fani feoiriinis <"uccus tnalvae
virefcit Vieuffens liq. p. 170. Per deftillationemi
ftomachns dat elementa alcalina , phlegma, fpi-
ritum akalinuni , fubftaHtiam oleofam , falem
fixum finelli de podagr. p. jij. Etiam caniniis
ventri.culus dedit alcali Kinght vindicat. p- 34.

{o) In cane vaf. brev. Tiiing. p. 361. In eri-
naceo Mufgrave Phil. tranf. ru 191. In offifraga
anima olidiflima Con-ss apud Aldrcnj. i. p. ai(5.
In ferpente faetidifTimus vent-riculi' liquor Geudef
ferment. p. 71- ex R. I Camerario , Ir pifce
.phil, tranf. n, loa. Dampier 11 1. p 87.

Cp) In vitulo malvae .tindura viridis fsfta eS:
Visuffeni liq. p. Z76.

(q) V\^alieus p, y^j. ^alefneri I. pag. 141.
Far.arol. pentec. l. i\. 59. VVenker ulc ventr.
obf. I, Hildan. Cent. IV. n. 40 ( iit marafmoV
Amarus in cancro moUi Brovve jamaic p. 44j.
In animalibus nonnullis coniianter amarus eC-
ut in ftruthioue V.tUfner. In pullo ovo conten-
to nunquam non bilem in ventriculo repsr: . Du
ipoulit, II p. 118.

(r) A fenna fumta fiavus liquor in ventriculo
Matth/ei anim pag. 44. & biii ipfa p. jj.

C-s) Ct;//. T. c. 3. pag. ij. A cjorfu viperas
Vouteau obf. p, 15J»

Ci") Pinelli 1. c. p. 290.
Cu) Reaumur Mem. de 1752. p. 4Si.
(v") Deidter phyfiol. pag. 90. Lieutaud EiT.
p. 3.70.

(x) [^Fepf^r cicut. p. 80. Ye-fer merycGl, p.i8i.
Cy) [^i^epfer p. 115 Parum acris in lucio &
cyprino Viridet bon chyle I, c. In -pifce Boyle
util. phil. exp. p. 117. in xiphia Hartmann its.
cane B. Langrish Exp. on brutes \, Brunner pancr»
p. 88. 119. Ajiruc- p. 78. In Callore Wepfer 1, C,
in gl-ire Moebius de ufu ventr. & int.

Cs) Linipida abucde de ore redJita Eph. Nat.,
Cur Dec. II. anti. 4. obf. 108. Phlegma Fhyer
1. c. p 59, Pituita vomitu rejefta Tulp. P. 2.'
p. 29. Tiling. p. 210, Marc. Don. Hift. med. p»
8. non acida V^Iidel phyf. p. 119. In porco
phlegma plurimum Flo-^er. Infipidus fuccus ven-
trkuli in oSifraga Leigh. iiatur. hift. ofLancash.
pag. 159. In ftruthione Valifner. p. 140. contra
Yethlinum qui acidum fecerat .purgant. pag. 74.
In buteone R.eaumur Mem. de I* Acad. 1751. p.
305. In glire Tiling. 1. c. pag, 371, In gallina
Gaiatheau & Harder. apiar. obf. 16. In tarda
Hardfr apiar. p. 78, In cetvo Viridet bon chyL
pag 459. Bla-adus & in*rs Hecquet. difpenf. da
Careme .

Ca) Erunner pancreat, pag. 91 Eph N»t. Cur.
Dec. III. ann I. pag. 117. In buteone falfus
Reauwur p. 305. Bokn. p. 131. in offifraga.

etiam in

^ E C T. r. T A B V. 1 C A. ^

berbivoris (/^), & carnivoris (c), in avibus (^) , & pifcibus (e)

homine (f). . r r,.- r •

Neque aut ecida (^), aut alcalina natura in eo lucco puro conlpicua fuit .

beinde cum meo rogiitu Cl. Lugdunenfis medicus Rajlius , & in mulo , &
in ove, per abftinentiam a paflu, purum fuccum ventriculi obtinuiflTet ,in utro-
que animale fuccus gaftricus mucofus &: vifcidus repertus eft , in omafo tameti
ovis, quam in muio minus . Cum acido vitriolico & nitrofo idem m ove -pau-
lum efferbuit , cum odoife putrido : fvrupum violarum viridi tinKit . Ab acido
non coadlus eft , ab oleo tartari admifto filaraerita depofuit. Sapore fuit faifo
fubacri, abfque fale muriatico . Affervatos etiam. magis glutinofus evjsfit(i).

In mulo albuminofus vifus eft & glutinofus,& fpumam^egJft virg^s percuCus
Ut albumen, tamen ut igne fuppofito totus aufugeret . Ab alcoboie vini non
mutatus eft. Cum fpiritu vitrioli paulum efferbuit , floGculns pofuit ;_ fic cum
aliis acidis liquoribus chemicis : magis tamen cum nitri fpiritu conflixit . Cum
oleo tartari fiuidior fa^us eft, & floccos dejecit . Videtur adeo hic fuccus tx
muco & aqua componi , 5c ad naturam alcalinam vergere . ...

Compofitge autem naturse eft, ex faliva, alihi defcripta: ex hquido ^xhalan-
te venrriculi , quod credas , ex analogia , & ex certis in puUorum avium ventri
culo faflis experimentis de lymphse genere eflfe ; ex fu£co cEfophag' • ^^ •--"
creatis .• & ex rauco deraum glanduiofo .

%. XVI. ^rteria ruent¥lcv.ti . I. Coronaria finijlra .

& pan-

'enerant . Earum pIurimsB in venfri-
' etfi etiam alios ramos edit , melius

"Eum nunc fuccum , ut omnes , arteri;s
culo ex Cceliaca arteria nafcuntur, quam
hoc loco conjun6iam defcribemus.

Pariffime (a) ex ccmmuni cum raefenterica? fuperiori trunco,_fspiflime es

aorta , dum inter cruram fepti tranfverfi defcendit , in duodecima vertebra

dorfi (d) nafcitur, magna , fed minor tamen quam raefenrerica (c), ex aortaa

B^ller Phyfiolo^. Tcm. VL N an-

Cb) In vitulo Kerger ferinent. p. 50T. les. m
0V6 ?rlatte: anim. p. 15. R.(aumuy p 495. Suhfal-
fus in aRno Collins pag. 308. TAoehivs ■ Tiling.
y>. 3<53. Muralt p. 95, In pltre acris Tiling. p.
3(5i. Moehiuf In cur.icu!" Mattei p. 15. & in
lepore , ib. in cuniculo piperatus Branner duo-
den. c. S- pa^. fi & in horrrn^ Firidet p. 475.
In caftore falfus Ber^e-^ 1. c. & in lepore Mattei.
in fele, Idem .

Cc^ In cane Straus. TiHng. Meehsus de ufu
vent jn fele Mattei .

(d) Tiling vaf. breve pag. 361. Moehius p.
188. In gallina Schock de ferment. p- 304. In
Ciconia Straus apud f^alcntin 11 pe^. 54. in fal-
cone C dulcis ) Borell. apud Malpigk. pofth. p.
23. Salfus in aliss avibus Collms p. 30S.

(e") In fquatina Collins p. 177. in lupo p.30§.
in lucio Jack Phil. tranf. n. T62. ammoniacalis
jn harengo oeron. Abhandl. IX. p 17. Dij'eis in
pifcibns Bcrell. 1 c. In cancro nitrofus TiUng,
Cf) Vomitu redditus fubmuriaticus Eph. Nat.
Cur. j ann. I, pag. 117, gelatinofus 4r>sl. lib.
propr. p. 45.

(g^ Lieutaud pag, 571. Calatheau. Boyle Phil,
Exp. util. p. 117- Bohn. p. 131. & de ferment
fang. Bergsr. j^firue. tritur. p 78. in cane. Lifte^'
de hum. p. ts?- Falifmri Vol. 3. obf. 3. p. 139.,
feq. Pinelli p. 345- Geuder. Duverney'^tm.a.vznt,
1699. 5. c, Ccfoa dell' incertezza de' wedic. p.52.
feqq. &c.

(;) Wucus ventrjculi perinde , ut inteftinalis,
m coagula polypofa abit Zacutus prax. admir.
Lib. 3. obf. 119. Pujati cbf. I., & cruflas limo-
fas , Journ. med ann. 1764. m. Septemb. , quas
per vomitum rejiciuntur .

(a) Srmel vidi fafeic. 8. p. 35- Habet Pare
L. n. C. 12. Fesling. Epift. poi4h. 8. Riolsn,
anacephal. p. I5^i

Cb) Tab. art. tot. corp. ant. Eujiach. t. 16. in
cartilagine inter ultimam dorfs & prijram lum-
borum vertsb.^-am Vf^inslovv n 176.

Cc) Luniina funt uti 900. & 289- Comni. in
Frxi. Boerh. t. 1. p. 3 9 & alias diametri ut 17.
Sc 19 Ut 14400. & 16900. Senac du coeur. p.247,
Diametros facit at 13. ad 14. Helvetius hestr?
su fujet de la critisi. &c. pag. i8i. feq.

^8 L I B. XfX VENTRTCULUS.

anteriori, & finifteriori paulum fede , ut dextrorfum &: antrorrum fe efferat ,

& deorfum {d). ^

Ex trunco fuo, qui femper brevis eit , amat edere phrenicam finiftram {e)^
ctiam phrenicam dextram (/) ^ capfulares (g) , aliquando pancreaticam {h) ad
fedem pancreatis reni finiftro proxiraam , inofculatam ramo phrenicae finiftrae.

Deinde vel ex uno loco in tres ramos finditur , fado quafi tripode CO: vel
primam producit coronariam majorem {k) & paulo poft, non remoto loco, in
duos truncos difcedit , hepaticam , fplenicamque , nifi quod aliquando dextra
hepatica ad mefentericam pertinet . Ex ubi prior fplenica ^ deinde ex hepatica
coronaria nafcitur (/).

Eft etiam uti prior prodit coronaria , & tamen tripus adeft coeliacjB in hepa-
ticam dextram, finiftram , & fplenicam divifcE (w). Vidi coronariam ex aorta
prodiiffe (w). Ex fplenica etiam , fed rarius nafcitur (o).^

Prima ergo , minor tamen (/>) cceliacas propago , coronarta fuperlor {fi) ^ finU
ftra , vel major^ addit fe principio finiftro arcus ventriculi (r) minoris , exeuns
antrorfum & finiftrorfum .

Dat nonnunquam phrenicam finiftram , aut utramque ( j ) , aut pancreaticam
peculiarem, qu^ cum vena portarum defcendit , & cum pancreaticis a mefeii*
ierica natis fe conjunxit (f ).

Peculiarem folet ibi edere csfophageam (/O? ^^^ in thoracem veniens cum
lurculis ibi natis inofculatur.

Edit eodem loco coronarimn ( v ) ramum , peculiariter eo nomine dignum ,
qui ad corona; modum , non tamen ut circulum manifeftum efficiat , oefophagi
ad ventriculum limitem ambit . Edit is unum akerumve ramum furfum in
ceOiphagum («); & plerifque aiiis deorfum in ver^triculi csEcum faccum abfu-
mitur (f), cum fplenicis coojunclus .

Sequuntur ad urramque planam faciem ventriculi rami aliquqt (^).

Pr^cipuus demum truncus coronaris (a) in duos ramos dividitur , anteriorem
(^), & pofteriorem (c), etiam tres fibi fimiles (d).

Lorum vel uterque , vel pofterior , fecundum arcum ventriculi minorem dex-
trorfum excurrit , & cum coronaria parva , hepaticaj propagine ( e ), infi-

gnem

(dl Tab. ctrliac not. e. tal>. corp. ant. Heu-
fernnann t. 3. tab. 3.

- Ce) Conf. not. f. Fl^inilow n. 176. rFalthef
Cceliac. S.

(f) Tab. art. corp. tot. ant. & P^Hnslovvt. 3.
ji. 171. 176. fafc II.

(%) [bid. not. f. & Petfche n. 49.

(h) Fafcic. 3. p. 31.

(i) Tab. corp. anat. C. D. E. Euftach. t. 17.
f 4 Lovver de corde pag. 114. ^yinslovv n.178.
LJeutaud p. 485, f^Falther ven. port. Hdufrmann
1 c. ,

(k" Tab. cceliac. I. R. & not. noftr f m/-
ther obf. 3. Stukeley of the fpleen. C. Vl^insicvV
n. 177

Cl 1 Not. f

Cm) T^b. cnel, II. S.

Cn/ ibifi. faf.Mc, TI not. f.

\o) Habet Hunz, obf n. lo,

Cp) Habet tamen Stukeky venam imitatus tum
Buflach. t. J7, f 4 1'efalius Ferhefen t, 38. C.
Kuimus t. 16. CalTer. L. VI. tab. i.

■C4) Va!d* parva' Euftach. .

Eujiach,
454. &c>

CrO Cowper t. 3. n. 39. Caftrica major. C
Bauhino Gaflrica Gtifron ven. tric. & int. p \i6.
Gaftrica finiftra Keiteo abrigd. pag. 341- Epiga-
Ilrica Lovvero. Stoniachique coronaire Wsnslovv
n. 177.

(s) Tab= coeliae. I. FVinslovv n. 179.

Ct) Tab. ccel. I. Y.

Cu) Fafc. II. not. g.

(v) Tab. coeliac. I. Z. & not. g
t.^b. 17- f >• 4- Stukeley yefal. p.
V^inslovv n. 179.

(x) Fafcic. 8. 1. c.

Cy:) Not. g.

(z") Tab. ccehaf, I.

Ca) Tab. ccel. I. b. not. h. Eufiaeh. I, c P^e-
f.rl. 1. c Stukeley 1. c. Winslovv n. iSo. Lieutaud
p. 488. Cafferius 1. c.

Cb) Fafcic. 8. 1. c.
(c^ Ibid.

(d) Ibid, Fafcic. II.

(e) Ibid, Evfia^b. f
n. %9o. [''['''fnshvv ib.
Paljyn. p. 3:3,

1. c.

4. Letncena in Phil. tranf-
Hepatic» inferi Petit ai

\r E C T. J. F A B R I C A. 99

^nem anaftomofm facit , ur non minimi trunci contrario duflu in unum coa-
lefcant.

Sed ab eadem coronaria & in anterius planum ventriculi , & in pofterius ,
fnaximi rami eunt, & verfus arcum maiorem protenfi (/),<:um furculis gaftro-
epiploicarum. &: brevium in rete confentiunt.

Keliauus truncus ejufdem coronarige circa lobulum Spigelii inflexus per ful-
cum dudus venofi hepar adit , plerumque exiguus ( g ) , aliquando tamen ita
infignis , ut alterius finjftrae arteria hepatis jiomen mereatur . Dat etiam dia-
phragmati {^)»

§, ICVII. II. Sphnka.

Hic ramus , etfi ab alio vifcere nomen habet , tamen magna parte fui ad ven-
triculum pertinet.

Splenica arteria rarifTime ex aorta {a) , neque enim unquam vidi , longe ple-
rumque ex cceliaca nafcitur, paulo poftquam prodiit coronaria ib) . Inde incur-
vo quidem , fed acuro fatis angulo (c) , finiftrorfum ,& potius retrorfum fe^con-
fert , fecundum oram fuperiorem (jd) oancreatjs , & pofteriorem (e) , in umver-
fum in arcum flexa, furfum cavum (/) , fed ferpentinis (^) alternis flexibus ,
eo evidentius , quo magis cera repleta fuerit .

Finem utique facit fui in lienem , fecunduni cujus finum , ventriculo obver-
fum, in omenro gaftrocolico conflexa adfcendit , quando inanis eft ventrkulus ,
aut antrorfum ernergit , quando plenus {h). Inde pJures , ad decem (/), ramos
in id vifcus infigit , quafi in foramina ik) merfos . Aliqua (/) iienalium aii-
quando ex medio pancreite ad fuum vifcus accedit .

Verum eadem ventriculi curvatura maiori plurimos ramos impertit, quorum
primus (m) aut ex lienaiium maxime poftica arteria , aut paulo prius narus , ad
duas tertias finem.ve pancreatis ( w ) » aliquando etiam ex medio pancreate prO-
(dit . Is fecundum ventriculi magnum arcum antrorfjm , dextrorfum , cum arcu
migrat, in omento: ad aliquam a ventriculo diftantiam (0). Eft gafivoepiplotca
finifira Cp) qux non raro aut fplenica? arteri^e verus truncus eft ('/), aut certe
alter ramus princeps , ut fplenicse propagines akerum ramum efficiant .

Ejus rami gaftrici ad utrumque planum ventriculi adfcendunt , & cum furcu-
lis coronaricB (r) utriufque in retia coeunt. Abeunt .autem ad ventriculum per
omentum (s) , ' ?^ -

N 2 Rami

(f) Conf, tab. i. coel.

Cg) Tab. coel. L & not. g. h. add. Winslow
n. 181. Petfche n. 50. Hevtimnnn t. 3. p- 7'4.
Gunz. 1. c. & olim fLho.d. jnantiff. n. 48. Hepa-
tica prima Walther !,«. b.

(h) Not. \. Winslow n. 581. . .,,

(a) Ita Riohn in Laurent. p. ^"41. Enchirid.
p. Xi.i,. DrelincouYt d.e liene %, I. n. 8. Lindeit
ph-vfiolog. reform. p, 817.

(b) Tab. cceI. I. g.

(c) Tab Coel I. Ueueirntsnn I. c.

(d) Tab. coel. II. ic, & not. p.

(e) Winslovv n. 190.

(f ) Fafcic. 8. p. 34..

(g) Arant. obf. anat. 1:. 35. Caffet..'l., 8. t.. 9.
f. I. Rziyjch Epift. 7. tab. 4. Drake L C 4I.

Bidloo t. 3(5. f. I. VValtheY Mtn.^on Winslovv
31. i?4-

(h),P Si. .

(i) .'f ab coEliac. II. not. e. & ic conf. fafcic
8. Ad cu!!;que V^^inslovv n. 195-

Ck) CaJJfer h. 6. t. I. L 8 t. 9. f.l.

(1) Fafc. 8. 1; c

(m) Euflach. f. J. 4« Stukeley t. I.

{n) Not. 4-

\o) Icon ccel. If

(.p) De Matchett &c. Habet Vefalius pag. 49T,
ic. p. 48A. E. Gaftrica finiftra VVinslovv n. iji.
Litut.iud p, 491.

(q> Tab. Coel. II.

(rj VVinslor<v n. 191.

(s) Tab. cal. II. & not. e.

ico ,^ l^' ^^^- VENTRICULUS.

Rami epiploici in omentum gaftrocolicumi , ejufque utramque paginam
abeunt, pariter reticulati (t).

Eorum aliquis , ex primis, per medium omenrum produftus , apud veteres
epfploiae finijtra { u ) nomen geffit , & anaftomofin cum dextris omentalibus
fecit.

Ipfe truncus vel majori anaftomofi (t^) , vel minori aliqua (a;), cum gaftroe-
piploica dextra in continuum arcum ahit , poftquam tertiam , & u,'tra, iongi-
tudinis ventriculi partem emenfus eft , femper tamen djmidia miiiorem .

Sunt etiam ex primis ejus ramis aliqui pancreatici ( / ) , & aliquando lie-
«alcs aiiqui { Z. ) •> tu^i rami perpetui ad mefocolon & ad Irgamentum iienem.
fuftinens {a).

Porro &: ex finu lienis, aque ramis ipfis lienalibus (/*), & ex trunco , inter
4iafcentes ex ordine fplenis trunculos (c) , numerofae arteriae, ad quinque (^) ,
cum omento gaftrocolico ad ventricuii tuber vcniunt ; e^ inofculate (e) corona»
riis a gaftroepiploica finiftra, natis , & ad ufque ipfum infercum cefophagum ,
Za ad ligamentum in quod omentum definit , ramulis fuis excurrunt . Sunt ve-
narum brevjum comites arteria; .

Surculi ex ea fede aliquid ad diaphragma per iigamentum oefophageum ve-
jiiunt , alii redcunt ad pancreas &: ad raefocolon (/).

Sed neque valde rarum eft, a fpienica , dum fecimdum pancreas migrat, jam
vicina lieni , unam alteramve arteriam {g) in planum pofterius ventricuii , fub
cefophago, prope arcum minorem (Jj) , venire,non in eodcm cum brevibus ar-
terjis ordine, & quam &x pofterius .

Rarius eft , ex fplenics origine peculi.irem pyloricara ad^partem pyiori pofte-
jriorem , & ad fafciculum vaforum bilariorum iviffe ( / ) . £jus locum aiias pan-
creatica peculiaris tenet , fuprciHa fodalium : & dextrorfura trans pancreatis ca-
put , retro pylorum , ad duodenum miffa & ad pancreas (^), cum pylorica 5c
pancreaticoduodenali inofculata. A cosliaca , etiam (/) a coronariiE trunco, &
ab aorta vidi {m) harft: arteriam prodiilfc.

Denique fere ex origine fpienica? ramum ad mefocolon tranfverfum ramum
vjdi iviffe, omentalibus <k colicis ramis inofculatum («)•

Keliqui rami fplenic^e, dum pancrcas fequitur,id vifcus numerofi adeunt^^?),
cum pajicreaticis a mefenterico trunco natis varie inofculati .

Omnino quam hepatica mirror eft . In junioribus reperi , fplenicam
.* «. C00144. & o. cooSk hepaticam c. 000149, 8< o. 000536. ( /> ) . In adul-

tis

Ct) Vyinslavv h. 191. qwatuor , Tiling. t'af, brev. p. 10$.

(,u) Ibid. fafcJc. 8. C- Bauhsn, D. d. Mcnicheit, CO Euftach. f, 4.

Xieiitaud p. 490. refalius p. 484. ail y. & e. &C. (f ) Not. e.

(v) Rujiaih. lab. a^. f. 4. tab. noftr. II. & I. CO Tab. cceI. II. k. not, f. & fafcic. 9. Eu.

Sc not. e, Stukcley VVinslovv n, 191, Jiach. t. 17. f. a. 4. Cajftx. L. V. Ul.VValthsu

(x) Hinc inconfpicua Eiiftach. f. 2. ven. port. p. 11. ' '

(y) VVinslovv n. 192. Not. e. (h) Fafcic. 8 '

(,z) Not c. Lovver p. 114. (i) Tab. 1.

(a") Not. c. L fafc. 8. , (k) Tab. c<sl. II. not. C.

(b) Not. e. tab. poft. O. O. fafcic. 8. Uni«n (1) P. 97-
Stukcley . Habet Fcfal p. 484. t. VVinilovV (ra) Tab i. 1. C.
n. 194. ' (n) F.ifcic. 8, 1. C.

(c) T)afc. 8. (0) Tab. ccel. II. j. Ev^ach. !. c. C. 1. ^».
C(l) Unicam veteres Rhoil. manti(r. obf. n, 19. VVin.sloyv n 190 VVcltker.

Pkirc-i «flf Rsclitn. >n Lattrint. paj. 6&0. Tres , (p') Pi"£E!^ft. Ju Sosrh, t. 3. p. 43.

^ £ C T. 7, F A B R I C A . loi

tis homlnis hepaiica , ut totum hepar , minor eft , atque adeo ratio fpleni-
cae crefcit.

Vidi fecundam -arteriam fplenicam (-7) , prius ex cceliacag trunco ortam , qu^
per pancreaticis apicem lienem adiit,inque ejus vifceris finu inofculata fuit cum
iienali vuigari ,

§. XVni. III. Hepatica (a).

Maximus ramorum cosliacae , & verus ejus plerumque continuus tru»»
cus eft. . .

Persit dextrorfum, antrorfam , fub papilla lobuli Spigelii,per propnum e)us
lobuli fulcum, tunc fecundum arcum minorem ventriculi , ad pylori fedem, &
veficul«E felleae. Ibi in duos ramo<; plerumque finditur (/?) ,hepaticura & gaftn-
coduodenale.m, hunc minorem . Ifte edit (c) coYonanam dextram mlnorem {a)\
nifi ea^ ut non raro fit, ex trunco heparico ante divifionem prodiit.

Ea per arcum minorem ventriculi , fmiftrorfum redit,atque majori coronarias
(0 occurrit, & inofculatur, fimilefque ramos in ventriculum inque gaftroepi-
Dloicarum de^traruni occurrum edit ut dextra : furcu!os etiam dat omento be-
paricogaftrico, & du£libus bitarils, cum cvfticis inofculatos (/) . Mmimam vidi
fuiffe, ut totus arcus minor a coronaria dextra ramos fuos haberet .

Truncus gafiricociHodenalii (g) minor plerumque, aliqnando tamen trunci no
mine dignus Ih)^ pone pvlorum fe recipit (/) . Edit , primam pj^loncam fupe'
riorem vel dextram \k)\ quales etiam coronaria parva alias dat , _ aut hepati-
ca ( / ) , Ea Der anteriora pylori facit circellos , & cum pylorica inferiori ,
& cum gaftroepiploicis dextris ventriculi arteriis, curnque duodens ramis con-
nexos (m ) . _ . .

Dat porro truncus aliquando hepaticam parvam in foffam umbilicalem (w) ,
& minores aliquas pyloricas , & pyloricam ( 0 ) inferiorem dextrorfum & fini-
ftrorfum divaricatam, in ventriculum& in duodenum , & ventricularibus ,atque
ducdens primae inofculatam .

Inde truncus emergit fub duodeno , & denuo dividitur. Ramus pancreattco
duodenalis Op), circumlegit arcum cavum duodeni finiftrorfum verfum , & ei
inteftino, & pancreati profpicit ; cui ramum aliquem majorem , longe tranfver-
fum (q), finiftrorfum euntem impertit , cum aliis pancreaticis a fplenica , aque
coronaria (r), & a mefenterica , & a gaftroepiploica (s) natis inofculatum .
Is ramus & omento furculum dat (t) , etiam mefocolo tranfverfo, colicis me-

diis irretitos (u),

Vuo'

(q) Tab. ccel. I. f. not. b. (k) Conf. Fafe. II. not. ic. L M gafirica dex-

Ca) Tah. roe!. T. Conf. Winslcvv n. 182. tra minor VValthevH a,

(y) Euflack. tab. 17 f 1. 4. (0 Nicolat diret>. vaf. p> 64,

{O Conf. not m ad Fafc. z, tab. art. ccei. Pu- (m) Not. cit. n.

to pingi spud Euftachsum t. a?. f. i. C") Fafcic. a. not p-

fd; Pilorica Gl-.Jfoni Covvpiri VValthef Ven. (0) Fsfc. 2. t. 2. a. a. Fa#c. 8. p. 44-

port. VVinslovv n. 183. GaSrica dextra C B-Jf^/- (p) Fafc-c. II. t. 1. t. 2. b. Duodena VV;^;-

Ki D. de MaYchittis pag. 37 Verheyenii, Habet fovv n. 184. 1B6. Heijieri. VValther. Inteftinahs

Caffer. 1. 5. tab- 1, G. C. Bsuhini ^ DiemerbroekH .

Ce) P 99- Eafiach. f. a. VVinslovv ibid. (q) Fafc. II. t. i. q, T. II. d.

Cf) Not. m. 1 c (r) Fafc. 8. p. 33-

(s;-) GafiTica c>£xtra VVinslovv n. 184. Cs^ Ibid. p. 34-

Ch) Fafc. V\l\. 0. 38. (t) Fafc. 2. 1 c,

{i) Not. p. ic. I. k ic. W (u) Fafcic, a. t. a. b.JFftfc. 8« p. 54'

102 . L 1 B. XIX. V E N T R _I C U L U S .

Di'ocIenalis vero rarnus cum duodena fuperiori convenir , cumque- ms^terl-
cisj & eodem ramo duos manifeilos arcus habet (;r) , eilque is ramus, quem
dixi cum duodena dextra coire Cy\8c cum pancreatica ex fplenica nata (:^'),5c
tum pancrearica tran^verfa (a) communicare . Aliqui ejus furculi in peritonxum
renale abeunt . Ex merentefico ranio hepatico nata vifa .eft (^).

Eo ramo edita reliquus truncus, nunc gaJ}roep}ploica dextra {c) dicitur , eaque
trunco fuo per om.enrum colicogsftricum incedit , ad aliquam a ventriculo di*^
ilantiam (^), & h'i?c omentales edit numerofiiTimas , primas ad colicum omen-
tum ((?), alias ,ad colicogairricum , ejufque anterius folium . Harumaliqua dex-
te^-ior, & msjnr, oJim epipWca dextra ^ di€m eft. Ejus rami in laminampofte-
riorem_ omenti clrcumdu61i denique ultimis furculis ad colon veniunt, inofcula-
iz coJicjs . Anteriores demum in omento colicog^ftrico pulcherrima retia (/)
faciunt. Deditetiam veficulse fellis furculos, cum omenti minoris parte raem-
branacea advenientes ; aliqui etiam ex primis ramis pancreas adeunt, cum tranf-
verjali inofculats .

Inde e regione in ventriculum , eiufque planum anterius &: pofterius furculos
dat {g) ex ordine , cum coronariis fuperioribus in rete intricatos , & cum pylo-
ricis, & reliquis gaftricis.,

Deuique vel majori , ut frequentius eft (h)., yel obfcuriori aliqua anaftomofi,
in arcum cum gaftroepiploipa finiftra coit (/),

Reliquus truncus , hepatlca^ continuo dividi folet (/^) , plerumque in duos (/)
ramqs, nonnunquam in tres (w) , & tunc medius coronariam parvam , ramulos
bilariorum duduum , .& duodeni , inque anonymum i& finiftrym lobulum verfus
dat arten.as, In folita magis fabrica f^mMS finifter (w) , etiam prius quam duo-
dena natus (o), tenet locum in fafcicuio yaforum hepaticorum finiftrum,&: an-
teriorem , ante venam putarurn (/>),

Edit faspe coronariam minorem, furculum ad omentum gaftrohepaticum , &
per foffam. venofam peculiare.m hepaticam {q) . .Edit inde duodenam fuperiorem ,
alias a duodenali r.jtaiTi , aut a dextra hepatic.a , qui^ circa conyexum. arcum
duodeni , per pofteriora capitis pancreatis circymfiex.a ,, decuffans ducium chole-
dochum_ , duodeno , & pancreati , rsm.os ex^hibet , cum aliis pancreaticis vafis
bilariis infertis (y) miftos ; & in ima parte defcendentis duodeni finiftrorfum re-
curva, demum dupiici anaftomofi in duodenaleni finiftram, modo di<5iam5& ii>
rrefentericam (.f) fe immittit.

Reliqua dicenturjquando de hepate fermo erit«

§. XIX,o

(x) Fafcic. 2. t. 1. s. t. 2. b. f. not. d. Fafc. (e) Ruyfch. Thef. II. tab. ;. f. a, Cfjfef L 7.

3. p. 44. VVahher Eufiach. 1. c. tab. 3. 1. 8. f.ab 4. f. 1.

(y) Fafc, S. p. 33. 34. (-h) Euflach 1. c. Fafcic a. t. j. a.

Cz) Paulo infra. Fafc. s. t. S, Fafc. 8, p. 32,. Ci) 'Leoncena .

(a") Fafcic. 3. t. a. d. (k) Hehenftyeit .

(b) VVinslovv n, j8(5. (1) Eujiach. f, u a. 4. Stukt^ley . Pechlin. obf.

(c) Fafcic. 2. tab." j. a. not. i. Euftach 1. c. 58. Cent. i.

Calfer l, 5 tab. \, ad G. C. Bauhin. Glijfon Ga- ' (m) Fafcic 8, p. 33.

firica major. Spigel. 1. 4. tab. 8. f. 1. 2. Gaftri- (n) Tab. cceI. 1.

ca dextra yVinslovv n. 184.. Coronaria inferior (o") Vl'alther nerv, intercoft. c. Jl.

Coyvper 35. ^p^ Pafc. 1 not. 0. Ic. i.

(d) Fafc. 2. t. !. 2, (q-j Fafcic. 8. p. 33,
CO Fafcic. 8, p 34. Cr) Eafcic. i not. p.

Cf ) DierAerhroeck Verheyen. Kulmus. Lieutaud (s) Fafcic. 3. not. p. fTalther l C. Etfflach. t,

p. 489. Plures yVirrshvv n, 185. ■ " 27, f. a. 4. . - >

JECr. I. FABRICA, 103

§, XIX. ^rteriarum 'ventrkuU communia.

Multis ex locis & truncis ha: sxttnx adveniunt, ob multifornrem puto ven-
trietili figuram , in quam unicus fruncus minus isqualiter fe diftribmiTet , aut
nimis, qua adiret , robuftus , aut non par tranfmittendo ad remotos ramulos fan-
guini , fi tenuis foret .

Omnes autem ii diverfi trunci (^) inter fe confentiunt, ut compreffis omm-
bus, unicus, qui liber fuerit , provideat univerfo vifceri : in unum etiam inje-
€la materia repletum, turgeant omnes .

Omnes in trunco fuo, coeiiaca, innumerabilibus nervis (^), obnubuntur,quoa-
cunque demum in ejufmodi plexu naturx fuerit confilium. Serpentum (c) m
modum fleduntur nmnes, ut poffmt obfequi extenfioni ventriculi , neque dif-
rumpi , quando a flatu mire turget , aut a nimio cibo.

Omnium ea eft diftributio, ut truncis fuis rete majus faciant in cellulofs pn-
ma {d)', perforenc fere abfque ramis mufculofam (e) ; fe:undum-& tenuius rete
faciant (f), in cellulofa altera : perforent nerveam : faciantque rete (^), mmi-
morum ramorum , in cellulofa tertia , quos vrllofa tunica fola tegat , facillime
rumpenda , fi eo praefidio caruerint {h) .

In exhalantes villos fanguis poft mucum non difficulter fubit, ut vornitus
cruenti abfque magno periculo fiant, potiffimum a fuppreffis menfibus (0- Hmc
neque vas ruptum eo in cafu non invenitur, neque erofio {k).

Sic injedus in arterias hydrargyrus facile in venas cranfit (/), etiam m cei-
iulofam tunicam {m),

§. XX. Vena ventriculi .

Reaius ex conjunaaj tradentur, quando cu.m hepate vena portarum defcri-
betur (a). Nunc fufficiat dixiffe, venarum truncos in univerfum arterioforum
focios effe : tantum ut ex fplenica quidem vena , brevia vafa (^)j & pofterio-
res (c) vens gaftricje , & gaftroepiploica finiftra (^) & coronaria major (e) trua-
co ; vena vero coronaria minor ex trunco venae portarum (/), aut ex ramo a
vena portarum nato ; aut ex gaftroepiploica proveniant . Porro vena dua-

aena

(a) Petfche n. 51. add. Vieujfens obf. d' anat. d'anat. & de med. prat. p. <54.
& de med prat. p 67. (tn) Idem ibid.

(b) L. X. p. 174. (a^ L. XXrn.

(c) Petfche n. 37. (b) Euft.ich. !. c. Foatan. ad ^efal. Epit. pag.

(d) Huj. Seft. §.5. 11. Dixit & plurima, Gunther p. 26. Ex trunco
(e} § 7. ■ fplenicae raro venire Bertr.wfii hift. p li-

(f) §, 8. - {c'^ refal. L III. 1. c. O O. ex coronana . Ex

(g) §. 10. fplenica Td U. L. V f 3

{hj Sanguis effluxit," cum 5n cadavere tnucus (d^; Euf^acb ^bid. r?/"'Mbid. W^nslcw n 157-

( viilofa tunica ]) detergeretur Gliffon ventr. int. (e) Eu/l^-ch l. c f. J4- ^<^Jal. III c 5 P- 444.

-p. 3g2. Rf,/rT'Z' p ii'0. iV-n h-s^ n. 254 Ex trunco ve-

(i) Conf. C. Stalpnsrt vander Wiel obferv. 17. me Pcrtirum Salzman Ep. ad HoYft p. 448. W""*-

Ccnt. Doft. & 1. a.'. Ce:t. 3. lovv n 1*5 l^^^itkeY vuln. ventr p 15-

Ik) G. ^. Svvet.n t. 3. p. m6. T27. GUJfon O) Euf^ach. f. z. F.f^l. I. c. Winslove n. 138.

ventr. & inteft. I. c. & iimiliter vidi fe habuifls .

(1) Vieujfens traits des Liq. p. 153. 15^. obf. v

io4 . i^ l B, XIX. V E N T R I C>U L^U S.

dena fupevlor (^) & mferwr {h)^ & vena ^eA-fm }ajiroep!plo'ca (i) Sc pylo^
rka (k) ex proprio trunco gaiirocoiico (/) ad mefentericam venam fpe(^ante
narcuntur, aut ex eadem feorfim (m) nrodeunte, aut a vena portarum (*0> aut
a iplenica.

Deinde venarum rete primum potius arteriofo uberlus eft , veriufque reticu-
latum , & anaftomofes , quas arteriaj, vtnx etiam majores habent .

Omnes etiam ventriculi venai (o) , & quidem omnes ven<j; ex trunco porta-
rum natae, abfque valvulis funt , ut it| univerfo eo (yftemate ad portas perti-
nente valvulaj defiderentur .

Venam aliquam a cava venire ignoro, nifi huc aliquas anaftomofes referas ,
qualem inter venam renalem (iniftram & gaftricam (iniftram Jll. Schmiedel vl-
djt (p)\ aut venam , qualem ipfe vidi , ab azyga in coronarinm dexrram com-
municantem ; aut vafis brevis cum finiftra phrenica (q) conjundlionem .

Non poteft autem praeteriri error, apud veteres equidem potentior , noftro
faeculo obfoletus, quo vena brevis , aut vas breve , (nnm multas venas in unam
contrahunt) didum eft , in ventriculum aperiri, eoque acidum fuccum atramve
bilem (r) deftillare, qus a liene adveniat, & ad ciborum coftionem uriliter
ferviat, & nppetiturn faciat (j), & ventriculqm ftimulet, & ad excretionem
fecum (0 follicitet.

Paulum aliter t^retteus^ lienem purgamenta fanguinis recipere (u): quae ita
ormt Oribaftus (v) ^ ut lien eos humores ex hepate attrados commutet, inque
ventrjculum per vas breve efiundat .

Eam opinionem J. Bapt>fla ab Helmont ita auxit^ ut acor peculiaris ingenii
(a:) , diverfus a chemico acore, fermenti nomine dignus, ex Iiene,per vas bre-
ve ventriculo adfpiret (f-), qualia etiam alii funt imitati (^).

Adduxerunt etiam teftimonium fmguinis fuccive atri Sc fanguinolenti (i),
qui frequentifTime vomitu (a) redditur, & quem per vas breve in ventriculum
veniffe perfuadebantur (b)\ & quem ipfum e;f liene veaire fanguinis iw eo vi-

ftere

(O Primlovv n. 139. (v) Ibid.

Ch) Conf. interim comment. in Bocrh. t. 3. p. (x) Sextuplex diged. n. 1. 3. 4. 11. la. 13.

?!.. 14. &c.

(i) Buflach. f. 4. VV/wt/oTJV n. 259. 543. 544. (y") Ibicf. n. 11 p. 11^8 Pflor reft. n. 26. pag.

145. Leonccna E. conf. Coniment. t. 3. pag. 83. i8t. VVillis de ferm"nt, c. ■;.

Fafcic. 3. 1. c Art. mef. p. 44. h. ILx trunco ve- (z) Halitum in avjbus acittum CorncHus Con-

n^ portarum VValther p ix. ^ ^ fmt p. 117.

(k) Comm. t 3. p J^y. (1) Vomitus cruenrus 13 ISbr cum car.rfnfo

(l^ Winslovv n. 144. fleatomatc Rot.-ivi Oper. p 313 \n morho f;an;en-

CmO Enflaih. f. X Vcfal. 1. 3. \ c. 1. 3.^3.4. fi vcMitrlcuIum *!c inteftina p!ena matene fa?tidifr

Cn) CiJjfer tab. 1. I. 5. fima defcribit Cl.Titfinph ^enees Kon/}. p. 376.

(ol Sthnl. Salzman. ven. port. VVsntringham Tumorem lienis evanefcentcm per fanguinis fecef-

lenquir. p.. ipi. fum Biumi fcrutin. p. ai8.

(p) Variet. vafor p 1(5. n. 19^ fa) Journ. de med. 1738. m. Mart. Schuri^,

(q) Bnhicot D. 1. Left. 11. p. 39, chylol. pag. 474. 473. Per vomitum liquor niger

(r) Gj.'t«. de ufu part. 1, 4. c. 8. L. V. c. 5. lettcra al S. Curzjo p s?. 14. eiiaai felici even-

f^ewes 18, Oubat. p, 118. Laurent. p. 315 tu Cardan. ad aphor "Hi^p. p 153. Conf. Morg,

(s) GaUnus WM. Riolan. pag, ijS, Ncmefftts . fed f« cauf. piorb. II. pa^. 13. 130. Schink de

/Iviccnna L I fcn 1. doftr. 3. fumm 3. c. 1. tnt>. cofiion. Hncchjletter Decur. II. Caf. 5. Ni-

RhiizS'' »'J Manjur. 1. 1. c. ii C. Stefhanu^ p. hil .-^nud efi morbus fiamenfis rif/>w_.g genees konft.

a79 Bartholinuf p 170. Tancrerlus p. 31. Ar,>bi- p. 131,

IwS tribuit Hofrr.an de Liene . Acido falfum facit (b) Onicrn in ventriculo apcrtum fuiffie Val-

TiHng vaf. breve p. io<-. ' v;f»(i L. VI c. 5. p. 1^57 VVedtl pliyfiol. reform.

(t) Avicenna. p. uo. calamp cequal^ Barthof. hift, ^i. Cent. Ul.

(u) Z)/ttr. I c, 13, Orihas, p,, iiS, ' ...».,.

^ £ c r. J. F A B R r c A ; ^ jo|

fcere conditio fuaderei: , tum ejurdera vifceris , quando fanguinem ejufmodi sgri
reddebant , tumor immenfus (c); & experimentum , cum preffo liene ea matq-
riis in ventriculum effunderetur {d).

Etiam noras in membrana ventriculi iis vafis refpondere addiderunt, tanquam
poros (e); & venas breves in fplenecico homine fanguinem revomente cruore
plenas fuiffe (/).

In cane , cui lien erat excifus , ventriculus cibo putrido plenus (^) & cuni
liene crufta lapidofa obftru6lo morbus niger {h) conjundus fuit.

Et credam equidem , materiem eam, cujus efFufionem renovato nomine mor-
bum iiigrum in Gallia vocare folent , utiqoe per vomitum , & per concufTiones
abdominis vehementiffimas, qus vomitum faciunt , de liene forte & de hepate,
contra circulationis leges retroagi , ventriculi vafa tumefacere (/), demumque
ruptis iis in ventriculum eflfundi , cum prazterea vense breves valvulis deflituan-
tur (4). Manifeflo lienem durum , caliofum , majorem. , in ventriculum , cum
premeretur , materiem dare vidit CI. Ma^e/w , qualera aeger vomendo redde-
bat (/). Et lien obflrudus fxpe expeditur, fanguine per vas breve exeunte,ut
aegri morbo liberentur. Denique cum hepatis fcirrho, qui reducis a ventriculo
ad portaruni venas fanguinis iter impedit , vomitus fanguineus & vafa coronaria
turgida ( / * ) fuerunt .

Non ideo tamen hazc naturalis fanguinis per venas breves fluentis via (/**)
efl : quam utique fanguis a ventriculo ad lienem relegit, non conrra ; ut etiam
vinculis injedtis (w), tumor oftendit ventriculo propior, dum fedes vens Ireni
vicinior inanitur, Neque ea vena unquam in ventriculum pertunditur (?),&: fi
fuiffet pertufa , nihil eflet hic brevibus vafi^ peculiare. Nam & vense gaflricas
in m.orbo nigro ruprse fuerunt (o) , & cum morbo nigro fplen parvus efl re-
perfus, bonumque hepar (/>).

Longe minus in fano homine acidum quid (<?) in eo fanguine eft, five (^w
guinem , five bilem , five vaporem dixeris . Acor enim in fano fanguine ob-
fcurus , per multa demum experimenta, feparatis principiis , manifeftus confti-
tui poreft ir) .

In Iiene, etiam codo , nullum acorem {s) reperiri conftat ; Neque infufum,
Haller Phffiolog. Tom, /^/. O lac

(O Tn fan^uinis vomitu lien triplo major Ti- (m) Drelincourt canicid. 8 add Malpigh. de

ling. digreff pag. i8i A fanguinis vomitu tertia liene p. 115. Walgum ad Barthol. p. 775. nemi

pars lienis confumpta Schurig. chylolog. p. 4(5o. pe fanguinem a liene ad hepar ferri . Vide hujus

(d) P^alverd. I. c, Meatum dicit C. Stephaiiui operis 1 ?. p. 145.

^. 179. (n) f''efil. de rad chin. p. 191?. de fabr. corp.

(e) Riolan. in Laurent. p. 660. hum. pag. 630. Cl. Hofman de liene c 19- P. A.

(f) Barthol. hift. 80. Cent. I. Vafa coronaria Molinati \n pecuiiari folio.Negat pertufam fuif-
turgida Hcrji. Vense breves non raro varicibus fe in morbo ni^ro Clauder obf. pra£t.
obfidentur, etiam apud Cl. Bertrandum p. Jl. (o) P.7lfyn. ex Cl. Larberi editione t. 1. p.ll?.

(g) Mead apud Stukeley p. 46, (p) Guarinoni caf. 388.

(h) Hofman morb lien n 6. {q) Ex primis acorem ex Ligne refutavit JfArte/»

(i) Fufe id demonftrat Siukeley p. ai. der de catarrh. 1. 3. p. 43.

(k) Barthol. hift 60. Cent. IV. (r^) L. V. p. 66.

(1) Obf p. 18. (sj Geuder ferment. i8a. de la Font de tym-

(1*) Horji. A fcirrho hepatis vcmitus cruentus panite p. 144. Charleton Exerc. pathol. pag 131.

Bohn. p. 231. Bohn duumvir. hypoch. n. i8. feq. t^iridet in ne-

(l**) Cl. Macoppe & aiii id fenferunt apud /Jo- frende prim. coft. p. 655.

tari oper. p. 141. feq, ;

10^ L I B. XIX. VENTRICULUS.

lac aut fuccum violarum mutar { t ) , neque aufteritas in liene eft, nifi tots
maffa fanguinea aceat C « ) ; ici is ip^e difcipulus Sjhti coafirmat , qui vafis
brevis ufum fitlitium fe evertiffe gloriatur ( ^» ) .

§. XX r. Nervi ventriculi .

NumcTofi funt , ex pare vaoo potiffimum nati , ventriculo deftinati nervl i
Adveniunt cum GefophagOj duplici, uti defcripfimus , plexu (a) anteriori, mi^
nori , pofteriori majori .

Ex utroque fafciculo plexus circa dextra fedem ingredientis oefopbagi perma-
gnus nafcitur ((^) , qua fede eciam fenfbs acris eft , & in deliquium animi fa-
cile tranfir, vel ex ofcillatione , vel ex vomitus primis concitibus , vel ex ve-
«eno maligno miliari ad ventriculum repercuflo , vel fimpliciter ex titillatione
curis , quse ei fedi refpondet .

Accedunt ad faccum fmiftrum nervi ab intercoftali plexu cceliacam amplexo
(c); tum ad pylorum (<r/); aliique ab hepaticis (e).

Senfus interni ventriculi (f) acris (g) eft, potius vehementior quam intefti-
norum ( /j ) . Aliquoties colicas ventriculares expertus , a flatu natas , levabar,
quamprimum caufa mali in inteftina tranfierat . Dolor intolerabiiis a calculis
(i) fubnafcitur. Multo acrius quam cutis etiam nuda ventriculus fentit , aut
quam iingua : Aqua laurocerafi inftilkta oculum non afficit,&; tamen pota ca-
nem inter horam enecat (k) . Antimonialia medicamenta vulnera cutis exfic-
cant,& tamen vomitum movent (/). Arfenicum, quod hngua^ nihil quidquam
fenfus imprimit, ventricuium in horridas convulfiones ciet , iateque inflammat
(ni). Virrum antimonii guftu non acre eft , & tamen ad mortem ( n ) ufque
vomitum movet . Infipida infufio antimonii ventriculum talem fubvertit ( o ) .
Ricini terria fpecies femen liabet dulce, ut amygdala? , & tamen vehementer
purgans (o*).

Et fi praeterea ad vomitum movendum -acrius , quam ad alvum ducenduni
pbarmacum requiritur, inteliigitur majorem violentiam pofci,ut motus ventri-
€uli invertatur, minorem, ut inteftmorum contenta naturalem viam fequantur.
Mire ccterum vires toilunt, quae ventriculum afficiunt . Cholera fubito robuftaf-
fimum bominem frangit. Ex dolore ventriculi deliquium funeftum animi (p),
ii ex fola fame (^), vel (r) foda .

Neque aiia via ad mortem brevior eft , venenis vehementer acribus in ven-

tri-

(t^ Bohn ib'd. circul anat. p. i";8. Sal mari-
fflus in eo iiitufo fuit Fdem duumv>r. n 30.
(u) Schuyl de natura & ufu lienis Leid. 1654.
(v Diir V. n. i^j,
(ai L. X. p. i^<5 157.

(b) Wtllis fig. X(.

(c) L. X p. 173.

(d) P 174.
Ce) Ibid

Cf ) Vidit Cl V. Eos viv. corp.
Cg) Dolor ab ulcere ventriculi

obf. jo a fcirrho Bofcus tacuk

Svvieten \\\. pa'.. 151. Bamre nouv obf. p.iij.

»14. In vomltu lAim, de 1' Acad. 175*. pag. 130.

hum. foljd.

Hildan. 1

pa?; XI. G

ab omento clapfo Pott rupt. p ^4,

(h) Fatetur VVhytt phyfiol. efl" p. 155» Ta£tus>
Ut recedit a lingua , iia dcbilior fit Hartit/ p.

J3>'

(i) Cardan. contrad. l. i. tr. 5. p. 17J.

(k) Langriih Exper.

(l) VVepji:r cicur. p 8j.

(m P^f^hlm^ pure- p. 151.

Cn) Metbon. de ulc«rib.

(o) Harvei Exerc. 53 de gener. aniin.

Co*) Levvis , mater. meJ. p. 469.

Cp) Bernabe delle morti improvife.

(q L. Xll p. 50

(r) Mifc. Bcrol. t. 6. p. 81.

S E C T. l T A B R l C A . 107,

triculum receptis , _ut fublimato hydrargyro (s) qui vix deglutitus teilaces alio-
quin vits fuae beilias exllinguit; nuce vomica, quas nondum fere ventriculum
ingreffa, convulfiones (u) lethiferas fciet ; arfenico ('v), drafticis medicamenris
{'u*) aliis. Solent autem per inflammationem ventriculi fere occidere . Adde poft
noftra, «xperiraenta Clar. Hillefeldii in fcylla (at), ftaphifagrias femine (j),
gummi gurrs (:^), oleo anifi (^) , nuce vomica (^), cocculis (c) , viridi sris
(d) , turpheto minerali (e), cobaldo (/), fublimato mercurio capta {g) ., Etiam
mechanica irritatione , ventriculus evertitur per omentum detraflus (h) , aut a
pilis equinis (/) , a fpica fecalis {k) deglutita ; a pluma (/) . Ab erucse pelie oc-
cifus canis (/*) , & a fabulo ventriculi galiin-acei fumto (w) mors fecuta eft.

Sed etiam folum frigus in potu nimiumt , non folum ventriculum iiiflammat
(w), fed pene fubito etiam integerrima? valerudinis hominis enecat (o).ConvuI-
fiqnes in integra familia ex cucumerum ufu vidi fuperveniffe . Sic a melonibus,
mitifTimo cibo , unice ventriculum inflanre , fubit^ mortes (/>) , frequentes fe-
quuntur; aut ab aliis ventriculum irritantibus , ut a hSixs ufu poft vinum po-
tum {q) , demum a potu poft magnam firim largiori {r) , qui fola copia ven-
triculo moleftus eifet .

Opium & fenfum ventriculi tollit , & vim irritabilem minuit {s) .

Ab acri ventriculi fenfu deduco , quod ventriculus polypi neque plantas {t) ,
neque prDpria , qusB fsepe devorat , brachia digerat («)•

Eft autem etiam ea in re varietas . Sunt enim homines vix fentientes , quos
acerrimis pharmacis neceflTe fit follicitare , ut ventriculus ad vomitum inovea-
tur . In Curonia jalaps grana viginti vix alvum emovent {x) . Nuce vomica
RufTi vomitum fibi movent (^), & eo fine vafe ex arfenico confedlo Siamenfes
utuntur (^). Fuit , qui Euphorbi dimidiam drachmaTn ferret {a) .
- Animalia pleraque multo homine rohuftiora funt : equo {b) a croci metallo"
rum ,uncia femis aivus modice purgatur, cani a drachma una . Satis memini ca-
oes , in noftris , & Sproegelii , experimentis immenfis demum praBbiis

O 2

Cs) SproegeJ p. 19. 44.

(u) Vl^epfer cicut. p. iij,

(v") Sproegel Exp. 31.

(v*) VFenkeY vuln. ventric. obf. i. Hofman im-
prud. med. morb. cauf. Albeyti nned. leg, t i.
P. a.p. 546 A tartaro emetico Lett. al S.Curxfo
p. aj. Ab Euphorbio H. v. Heers obf. aj.

(x) P. 13. J5. 17.

Cy) P- ".

(z) P. 18.

Ca) P. 38. 39.

Cb) P. S^

C«) P- 34- 37-

(d^ P. 48.

Ce) P. 6u

(f ) P. tJj.

C?,) P- 43 44.

Ch) Vefal. p. ^03.

Ci) Bruning, Singult Exp. 5.

Ck) K. Svensk. Wetensk. Handl. 1759. f.%66,

(1) Plan^ue blbl. t. j.p. 5^7. -

(1*) Birch t. 4. p. 342.

(m) Linn. amcen. V, p. 59,

Cn) Hofman remed. benign. nox. Blaf. P. T,
obl. si.

(0) Canis Scaliger Valifn. ll. p. 171. Pompejut
Card. Columna apud Mafini de abufu aq, gelid.
p. 174. 175. Fvanc. Delphinus ibid. p. 154. add.
:{^alifner II, pag. -518. Carclan. fubtil. exerc. 3'j.
Schneider Catarrh. L. V. p 137. Bayle util. phil.
exp. p. 311. Msrcell. Dmat, L. IV. c. 6.

Cp) Patin. valetud. tuend. p. 343. 35St PanU'
vol Penetc. 1. c obf. 39.

(q) Cheyne valetud. infirm. p. 43.

Cr) Zuccheli relaz, di Congo p. ta. /a,

(s) Sproegel p. lo.

Ct) Rejicit incoclas Tremhlef p, li^.

(u) Trerttbley p 113. ' ^

Cx) Lentilii mifceil. p. 314.

(y) Relat. des voy. au "Nord. t. S. p. 3%»
lidem mercurio fublimato ad falivationem cien-
dam utuntur ib. & ex relatione Gmelini oiita,
Jioflri .

(z) Hift. de r Aead, 1703. p. 31.

(a) Pechlin. Cent. II. obf. 49,

Cb) Neumann oper, ed, Zimm, p. I47|c '''

io8 L I B. XIX. VENTRICULUS.

opii (c) dntis etfi varia fymptomata excitarentur, nunquam periifTe : aliis a do-
fibus apud alios enedlos fuiflTe non recufo (i).

Vegetabilja venena ut tithymalum (o') , cicutam (e) aquaticam , phytolaccam
(/) canes noftri vix fenferunt .

Id craiTiori villorse tunicae tribuas : quarn ab acribus crifpatam & infenfirem
redditam accufes , quoties ad arfenicum , aliave venena ferenda longa confuetu-
do hominem aptum reddidit, quale quid de Mlthridate Eupatore narratur.

§. XXII. Vafa lymphatica 'uentriculi ,

Cum & in fuperiori arcu ventriculi (a) & in majorl (^), gkndulae conglo-
t)at3e fint , in ventriculo etiam vafa lymphatica merito exfpedes . In arcu certe
sriinori v]di quam maxima (c), tendentia in du6ium thoracicum, eaque & in-
flato in cellulofa (c/) tela prope venam aliquam aere Caffohohmhu oftendebat,
vir folertiffimus , & per experimentum , quod tamen non defcribit (e), IIL
Kaauzrv in omni parte ventriculi pellucida vafa demonftrabat . Per arterias ea
ffeplet , & in dudum thoracicum ufque ducit, v^Iex. Monro ^lex fil. (/).

In animalihus varii generis paulo uberius dicta funt (g) .

Porro non lymphatica, (td omnino ladea vafa, in ventriculo ( ^ ) VesHngio
aliifque (/') vetuftioribus anatomicis dida funt , per pancreas {k) euntia,& ad
lienem (0> hinc in cifternam (m) .

Sed in primis Paulus H'eronymus Biumi («),in proprio libello ,defcribit plu-
rima vafcula, qu^s anno fere 1708. in cane viderit (o),ex fundo ventriculi na-
ta, exeuntia in trunculos , per omentum verfus hepar tendentia , ut verfus je-
cur anferino calamo non minora fint (p ) : addit eadem eo loco in minora denuo

va-

(c) Drachmae exp. i'?. 11. rfus drachms exp.
31. ij. refinseque opii tantumd, exp. 14. tum res
denique drachmae exp. 15.

Ci) Diverfus habitus animalium ad vencna .
Pleraque hominem robore fuperant . Canis a
^ranis 30. vitri antimonii non pur^atus eft , ne-
gue a granis opii 17. dormiit Garrwjw. Ovis , ho-
inine minor , tamen quadruplas fert dofes . Tar-
tari antimonialis grana la. homini daBtur,ovem
etiam az. non movent Bourgelat mat. med. p.
43. U'fus ab uncia arfenici , & a multo mercu-
Tio fublimato nihil paffus eft Hift. de 1' Acad.
des fciences ann 1747. p. 54. Bos fert vitri an-
timonii unciam femis ; & fex drachmas M;j«f^<«»'t
de I118 vaccar. In equo dofes purgantium ad hu-
manas dofes funt ocluplse in agarico Bourgelat ,
jn aloe , a^pls» , & in univerfum i^plae , &
36plfe , Morigi rifleif fopra l'apol. di Pcrales
pag. 37. & medicamenta demum poft 14, horas
«quum purgant Bourgelat mat med- p. 38. , &
trocus metalloruin tantum perfpirationem movet
2dem p.' ai. Infufum uncije vitri antimonii dofis
«ft pro equo Bonfi sppiatr. p. 115., & aloes fex
^inciarum , cum jalaps drachmis duabus praefcri-
tit Ofmor difeas of horf. p, 106. Afari folia a
femunce ad unciam Buchoz plant. de Loraine IL
5. 47, Vitri aatimonii grana 80. equum tamen

vehementer^purgarunt BourgeUt p. 45. , & grana
n. 120. tartari antimoniati mulam p. 44- 43-

(d) Sproegel exp. a^.

Ce) Exp 9. 11.

(f ; Exp. 14.

(a) P. 84. Conf, etiam de his vafis 111. Mekti
ad me p. 10, 1 1.

(b;) Ibid.

Cc) Habes Petfcht n. Sj. verfus cefophagum
euntem .

(d) Boehmer Fafc. obf. -i. pra:f. p. 15.

(e} Kaauw n. 6j2.

(f) Vaf, lymph. p. 39.

(g) In ruminant.bus habet Pej/er merycol.
pag. 88. 709 in aliis animalibus Rudhik lig.
poft. 5. Nuck p 144.

(h) Ep pofth. p. 6i.

(i) Wharton adeno^raph. GUffon de ventric.
& inteft. c. 3, p. 134 Etiam per omentum Sroew.
l^iloe de ferment. & nutrit, qui non eft ad manus.

(k) Rhod. inantiff. n- 31. Giiffon .

Ql) Apud Deu/ing alim. depur. n. 18.

(m) Gliffon

(0) Efame d'alcum canaletti .

(o) P 18. feq.

Cp) P. »0.

S B C T, J. F A B R^ C A. " ivg

Vafcula per hepar dividi (^7); & injefto liquore confpicua, plena efte valvulis,
quaj ftylufn ad bepar admitrant , contrario dudu refutent .

Tertes eriam fui inventi producit (y),in vituio Fel/cem Sgallum (j);in ove
Marinon'um^ & alios, inque verre . Etfi autem vafa chylifera ( t) fuiffe dicit;
eaque diffetla chylum dimififlfe , & candore fuo confpicua fuifle addit, & diver-
fa a lymphaticis ; neceffe tamen elfe fatetur,ut continuo in calido animale res
inquirafur, & oportere ligare venas vafque chyliferum , canemque effe pendu-
lum , & inania vafa fanguinea («).

Ea effe vafcula pergit , per quae brevi via aquae acidula» ad fanguinem ve-
niaat: & ob eam caufam fupervivere , quibus ob claufum ventricull exitum ni-
hil ad ipteflina, neque ad vulgata vafcuia ladea venit {'v) , Olim Dolaus fcri-
pferat , in variis animalibus aquam , quae ventricuium repleviifet , in vafa
pmenti venrriculo attenfa tranfiiife {x) .

Verum alba quidem in ventriculo vafa nuperior induftria non {y) reperit,
neque admiferunt viri ia vivis animalibus incidendis plurima experti ; & ipfe
CL Biumi (-^) tamen de proprio experimento dubium fe effe demonflrat , ne»
que teflimonium dicere voluit , quem focium fuorum experimentorum dixerat ,
Palatius { a) .

Et ego in cane vafa lymphatica ab emento in vejitriculum venientia vidi ^
<lua fede eorura erant trunculi .

§. XXIII. Pori inovganict >

Avide ejufmodi poros phyfiologi aliqui qua:fiverunt , per quos credebant, ph^-
nomena aliqua commode explicari , celerem nempe .aquarum medicatarum ad
venas commeatum j hydropici laticis per inteftina , & in ^rimis per vomitum
cekrrimam expurgationem {a*)y earundem aquarum a cibis receptum odorem
(^), fetidi fetus Sc putridi pzedorem in vomitu matris confpicuum {c).

Non- hic poros volumus , qui in venas ex venrriculi cavea pateant . Sed po-
ros , qui per ipfam naturam folidam partium ventriculi faciant fibi viam : Et
primo pateat a cavo abdominis , five a membrana ventriculi externa, in e)us
cavum pori. Nam in experimentis , ventriculus inverfus , & in aquam demif-
fus, aquam infufam forbet per villofam tunisam, & per extimam membranam
guttatim dimittit {d),

Deinde contrario du£iu oflenditur , poros aliquos ducere a cavo ventriculo ,
per e)U5 externam tunicam , ad abdominis cavum . Nam ventricuius abfque in-
verfione , aquam , qua repletus fuerat , claufis ofliis, pcr viilofam tunicam for-
ptam^ de omai ambitu externx tunicae pariter dimifitj minimis ftUlis {e). la-

ver-

CO P- »!• 4?. (a*) OSf of a Soctet. at Lond. t. 4. pag 198.

^O P. »9. 4^. MnTcell. Donat. hift. p. 4x4. Eph. Nat. Cur, Dec.

($) P- 10. m. ann, 9 10. p S7-

Ct) P- 42. (b) Hift de l' Acad. 1711 Hift' I-

(u) P. 46. 47. 48.. (c) La Motte obf. 158.

(y) P. 9J. Cd) Kaauvv de perfpir. nura. i8<7. ^o l^<suff,

(x) Klaunig obf. ij., nov. vaf. fyft. p. jj 34^. Morni. pag. »01. Metn.

(y) Drelincottrt canic. !J. 17. Srunmr ie duo» de 1' Acad. 5701. p. ioi. Conf. etiam de experi-

den. p. 61 J. Henr Pauli in e^egi» Ubro aQat» menro Moneonis voyag. t. 1. P 3. p 47 et tn

Bilfiana anat, p. 49, jj, primis J. Ouil. Pauli projjr. de fyft P^l^olf.

{z) P. 74. (e) tCaauw n. <6i, Morin ibid. g« iao. Miff

Ca) P» »4. Hift. ds i?oo. p. xj.

115 L 1 B. XIX. Y ENT RTCV tV S.

verfijs Sc repletus , cum nunc peritonseum eflfet interius , & aquatn fofbefet ,
aquam etiam tranfmiiit j minus quidem celeriter (/) .

. Vias autem pecuiiares effe .creditum eft , quod .eas aer {g) non fequatur, €tfi
aquis patent : limiiefque viae etiam in urinaria vefica , paria per experimeiita
'oftenduntur , Sc in inteftinis .

Satis novi , vulgo b^c ita exponi (h) , ut in ventriculo inverfo aqua in vafa
nunc refeda, & oftiis fais apertis introrfum patula , refumafur : deinde per vil-
ios exhalantes (0 jam oftenfos deftillet : Et contrario modo in ventriculo non
inverfo per villos venofos (^) , pariter oftenfos , reforbeatur, & per truncosva-
forum extus refe^los , depluat .

S&d refpondet lll. Kaauvvms (/) , omentum, & qua? lienem & reliqua,qua*
poterant facere, ne externa vafa hiarent aperta fuper ventriculum fe congefTif^
fe , & tamen eundem fuilfe experimenti fuccelTum : & J. G. Pauli manifefto
confirmat , non per vafa , fed undique aquam perftiliare ( /* ) .

Mihi res videtur fimpiiciifmia . Cutis ipfa, abfque illa de truncis refediis fu-
fpicione,& corium , nifi crafTiflimum fuerit, aquam, & potiffimum calidam tranf-
mittit (w), Et bilis manifefto per vias non vafcuiofas in exteriorem faciemve-
ficuLx penetrat,

Utique ergo, ut in aliis corporibus, ita in nervea ventriculi , ut in peritonzeo
pori funt inorganici , quos aqua penetrare idonea eft. Omnes membrana: corpo*
ris humani , qus faccum faciunt , inverfai aquam dimittunt ( w ) . Vefics apud
tonfores pannorum ilocculis replentur , & ova falinariorum in muria ,coda ia-
liuntuT , '

Num ideo in vivo animale humor per eos poros vere penetret , poiTit dubi-
tari (o). Oftenditur , veficam urinariam pleniffimam repertam eife,abfque ulla
lotii in abdomen effufione , cum exitus urinse per ureterem interceptus -effet.
Ventriculus ob claufum pylorum , cibis & potui impervius (/>), <?xtcnditur in
immeniam molem , indico, potum non adeo facilem viam reperire., per <5uam
effugiat . In aquam hydropicam potus fe non admifcet , qujB coagulabilis fit in-
dolis, quale nihii bibimus. Et in fano homine, etfi plurimum bibit , prarer va-
porem nihil eft in abdomineo Cum CEEruleo pigmento ventriculum vivi canis
replerem. , tinxit ladea vafa , ceter.um in abdomen is color .rion exiit , neque
fe, ut fuerat neceife, fuo colore extulit,

Crediderim in Cl. virorum experimentis pondus aqux vim ejus penetrabilem
adjuvare, Et in cadavere, uti conTinuo, exhalante aquula privatas , membranas
noftrs ficcantur, ita pori inanes nafcuntur, ut quos aqua fubit , quos in viv©
animale aqua replebat, vaporve vifcidulus » Etiam per :experimenta certum eft,
in animale,cui claufum eft abdomen,& omnia compreffa , minus bene per vil-
los aquam in venrriculum penetrare (^). Aliquid viam fibi facere poffe , ^quando
via per pylorum claufa eft, & urgat externa preffio, non negaverim : ajiquid
ttiam valde tenue id iter legere non recufo ; patulam .effe viam , & memoria
jdignam copiam it^uae trafmittere non videoo

(f) J. G. Pauti . Cl«) L. e.

(g) Mery hift. de 1' Acad. 3700. f. if. (m) Conf. I, ii. p.
iW) Langguth. n. 30. (n) Deidier p. 74.
\X) Hu). Seft. §. 13. (o) Frank diapedef.
iX) Ibid. . CP) P* 93.

l\) N. 29. ,^q) Hales p. ij8.

S E C T I O IL
F A M E S E T S I T I S.

§. L

JNevitahile hic reperi vrfium In' ordine, quo cihorum coflionent propono. A*
Itqua enim fupeKunr pnus expIicanHa , ur famis fedes <Sc cauia inreliigarur .
Er ramen ftmem prius evponere necefTe efl: , qunm cibos recenreamus , qui ab
famem fumunrur, aut eorum ipforum ciborum coclionem eKpommus . Q;j3re
fuoerefir, ut caveamus , ne recipiamus aliquid , quod verum non fit ; quin po-
fteriori loca pienius aliq^ua rerradimus^ evitare non; paterimus ,

§. IL NeseJ/ftas ctboriim\ potufqm' ,

Tn eo fapienf-ja: animalium confervatrix elucer,. quorf ad ea, qujc ipH? utilia
funr, & prsmiis allicianrur , & cogantur poenis . Vitam animilis ad definitui-a
terminum: p^o^irahi Deo vifum eft r Std t(y protrahi nequir, db'que cibo & po-
tu. Ef^o invitavit nos fuavi gu^ifu, qui eft in cibo fumendo, potuque: & eam
fuavirarem auxit in ratione neceffitatis . Malignus efl: divitis onofi appetitus ,,
quem vix ex ultimis Tndiis repetita aromata fufcirenr. Rufl:ico ab aratro redu-
ci , vemrorj qui' velocia animalia pertinacia infequendi fuperavir, tanta eft \n
ni^ro & ve^-ufto pane edendo voluptas, aut in aqua frigida haurienda , ut om-
nes i^etroniorum deticias fjoerer , qu.^nda naturas: fatisfacit ..

Et tamen Creatoy hominem , & perinde animal, ad quietem & inertiam pro-
mim,, cui labor moleftus (ir,, noluir foli voluprati regendum permittere. ^ddidit
adjutorem feveriftimum fen^jum, dolorem , fummum , immanem, intolerabilein
quem ur vitet,.eriam pigrumanimdl po?^um qu«rar,5c pra cibolaboret. Opo--
tet autem fermonis facere inirium ab ea ipfa neceftitate,, propter quatn optJma
rerum natura divina his tormentis nos juftit efte obiioxios»

§. IIL Decrementum humorum & partium folidarum,,

Cum homo quoridie > modicis pofitis ca[culis,ad uncias quinquaginta per cur-
tem perfpirer {a)y8( tantumdem fere per lotiuni amiftat (i^),al]quid etiam per
alvum^ per fputum ,alii^ve modis ipfi decedar, facile inteliigirur,non pofti fie-
ri , quin corpus infigniter decrdcar ,, fi nihil redderetur amittenri.

Omne famelicum animai amiffam partem fui macie fatetur : Sc pondere evi-
dentiftime minuirur, eriam qua'-uor in viginti quacuor horis libris (c). Primus
adeps difparer, celeritate incrcdibiri {d): fic pifces hieme macilefcunt, & teftu-
ciines (e); & marmots vere mdcilent^ funt (/). MacilencifTim^ {g) fuerant

afitae

(a) L. Xfl. p. 49. Snter uncias 5». & ^». (e") OEconom. N^chyichr. t. 6. pa^. 319. feqq.

Cb^ lb''d. (f ) Hifl des rerres auitral. t. 1 p. 68.

(c) Roh^nfon EfTay 11. p. ^-,a. ad uncias 42. (g> Ray WJfdom of God jp, zja. Sed conf. L,

& *8. on too ( in\ J'fchirg p. 84. I, n. ajj,
(dj la alaudarum extmplo L, I. p. aS.

ti5 . ^ ^ ^- -Jtrx V E N T R I C U L U S.

afitfc illse femins omnes,quarum hiftori.e continuo legenrur (i). Qui fafnfipe-
rJerunt, in iis fa/cjculuni fibrarum niridiffimi, & quafi argenrei fuerunt (^*).
Sed omnino brevi & lac (^h) defin:r generari , ut foliim antiquum & rancidum
fuperfit, & femen , & pus (/ynunc ceffant fuppeditari . Etiam alii humiores pe-
culiares nulli nunc parantur,-5c ferpenres ( /'* ) abfque periculo mordent .

Ipfa autem fanguinis inateries, non folus adeps «vanefcit . Kam inedia refri-
gerat m pr^ncipio, cum a fanguine caior fit {h) . Et in homine a fame enedo
venaj ncn conrpicuas, inque ipfa vena cava fanguis fere nullus fuit (/).

Hanc partem decrementi manifeftifTime in ranis vidi , quibus ficubi jejun^
incidebantur, dimidia fere vafa (;rj),arteri3B pariter veRc^que , inania erant, pau-
cis flavifque globulis reliflis ; qus ipf<E ranse , quoties bene paftcE experimento
fubjiciebantur, ruberrim.o fanguine plenas habebant venas arteriafque .

Sed & caufa virium , quiecunque demum ea fit , & a fame difparet (*?), &
farcitur edendo, Mirum eft, quam celeriter jumienta, ad mortem ufque fati-
gata , a bono fibique proprio cibo,aut a fpirituofo vino,vires ad laboreniiter-
que recuperent . A fame deliquia animi (o). Omnes \\\x jejunatrices , nam fere
feminas funt , qua; abfque cibo vixerunt , debiliffim;^ {p) eacdem ledoque fere
affixs fuerunt ; debiliflima etiam animalia (^) , qus diu. abfque cibo vixerunt :
debiles & emaciati homines , quibus ob ventriculi vitium maligne ad fan-guinem
pervenit (^^*).

§. IV. HumoYum acrimonia fpontanea^

Priraa ergo cibi fumendi neceffitas fuit, ut materies humorum humanorumj
& proculdubio etiam partium firmarum reftitueretur : quam in pueris , & iis
omnibus, qui incrementum fuum nondum abfolferunt, ex cibis neceffe fit re-
peti (2): & in adultis etiam , plenazque ftaturje mortalibus, pro iis particulis
iblidis fuffici (<?), q.uas oftendemus & ipfas multo viras ufu deteri.

Sed celerior eft altera neceffitas . Nempe & fanguis nofter , & omnes humo-
res humani, ex fua indole ad falis urinofi naturam proclives , fibi relicli {b) \
calido loco , celeriter putrefcunt , acres fiunt , & ad vitam alendam ita inido-
nei, ut conrinuo , vel a kvi illa jn modica febre fubnata putredine,& ventri-

cuii,

(1') Ancylofis & rumrr.a macilentia in puero ,
quem mater , fubtrado cibo , necare volebat
Kisauw inipet fac. 0.451^".

Ce,*) Pra;f. ad hort. fiorent p. LIV.

Ch) Vide iconem in Cl. Lojfav. cafu ined. Lojfo
obf. n- L. I &c.

(i) Kntght vindic. p. 81.

Ci*J Biveh I. c.

(k) Ad quatuor gradus in biduo M.irtin. anim.
fimil. p. 214. Sic frigidafuit jejunatrix J. Naun»
ton. Birch t. a p. 387.

(1) Diemerbroek anat. pag. 199. Hartman.E^h.
Nat. Cur. Dec. II. ann. 7. o^^(. iS. Ab inanitate
venarum farnelicos interire Galen. ufu part. L.
IV n. 7.

(m) De motu fang. Exp. 71. 73 74- 75. 78.
gl. S4, 8t5, 171. 182. J18, 219. 115. Zi6. J33.

Cn) Arabs Jn deferto languens Thevenot tom.
3.. cap. zS.

Co) Gage in algem. Reif. p. 6^2.

Cp) Joanna Naunton. V,irch. t. 2. p. 3S7. Sihhald
append to the natural. hift. of Fife , Fanton.
diif. anat. p. 39, Eirch t. i. pag 287. Raulia
obir. de med. p. 150 Sic qui fola Euchariftia fe
fuftentabat erat debiliffimus Lorry des alim p.i4i«

{q") Canis Stalpaart \. c. Serpens caudifonus
B/ff* t. 1 p. 3 9J.

(q*) Fanton diff p. 39. &C. Conf. de vitils
cefophagi p. 67. 68.

(i) Caprae Infulae Adfcenfionis , quse non bh=
bunt , non funt edules , OfbeJi refa p. 290.

(a) L. XXX.

Cb) L. V. p. 37- 58.

^ECr. II. FAMESETSITIS. ie|

euli, & inteftinorum motus periftalcicus deftruatur» Pereunt ergo cibo deftituti
homines, etfi fanguinem in vafis hab^nt (c) .

Neque in humoribus de corpore animaiiexeuntibus foiis hanc degeneratio»
nem locum habere ; fed eam in vitsE exercitio (d) etiam celerius fupervenire j
omnia docent.

Oftendimus , etiam modico a jejunio fstere animam (e) , etiam in puriffira®
feminge corpore. Sic iac continuo rancefcit , & urins intoleranda fit acrimonia-
Angli (/) & olim Bontekoe lotium fuum bsbebant in alto rnari,ab omni aquae
commeatu femoti , ut fitim fedarent -. fed ea paucis diebus ita acris fada eft ,
ut bibere nequirent, fanguinis modo ruberet.

StA diutius fi inedia protrafla fuerit, ab erofis ut videtur nervis,doIores noa
tolcrandi nafcuntur {g) . & vafa rumpuntur, ut hasmorrhagias narium {h) fuper-
veniant, & fan^uis in ventriculum avicuiarum effufus vifus fit (0» inque inte-^
ftina {k) . Celeriter etiam mens emovetur (/) ,& morofitas primo atque mentis
pene alienatio (w), & epiiepfia, inde demum delirium («)> deinde pienus fu-
ror (o) fuperveniat, mortemque fere praecedat .

Quare ut ab acuto aliquo morbo, ita ex fame , homines celeriter pereunt ,
eo promtius , quo quifque junior fuerit (^) & robuftior . Sunt , qui primo {q)
fecundo & tertio (0 & quarto (j) die perierint , ut inter Comitis Ugollni fiHos^
quos Pifani in carcere necarunt , juniores priores exanimati , reliqui , & quo
adultiores, eo diutius vixerint (^) , & die quinto & fexto («) interierint: Pater
ut omnibus astate prove^ior , oftavo nondum elapfo (v) vitam reliquit Melan-
cholicus qui ad feprimum diem cibo & potu abftinuit ( a; ) eo die exfplravit.
Aiii feptirao (y) exftin<^i fjerunt , aut nono demura , ut princeps Sueciaj n co-
pingix in carcere defertus ( ^ ) «

Undecimo hominem perire Plinnis (a) . Decimo tertio die obiit mei^incholi-
ca virgo haarlemenfis (^*),& ip.demum, qui voluntaria fame vitnm abdicabat
( ^ ); & vigefimo gravida, qus omnia revomebat ( c ) ; & vigefimo primo
puerpera (<^); & demum die 28^° alius {e).

Haller Phfjiolog, Tom. Vh

P

§, V,

(c) In Jehnfelltia & Scbreyer£ exemplis .

(d) L. -j. p. 58. 39

Ce) L. 18. pag. ^6. Os fcorbutlcum & gingivs
cruectse in jejunatrice Joanna Naunton Birch t.
a. p. iS6.

Cf) Voy, aux terr. auftr. t. i. p. 187. & nu-
per ann. lySr. in Lond Chron.

(g^ 8irch t a. p. 3S1.

Ch) In hiftoria addita 1. 1. Itin. Robinf, Cfufog.

C« • UaYimann 1. c

Ck) Cafp. a neyes p. 75)?.

(0 Die tertio in fylva L Mag. i75i.,& quar-
to Eph Nat. Cur Dec. II. ann. 1 obf. i. Sub
ruinis die feptimo Boccon, oflT. di fific. t. ?. &
fere perinde Lend Chron 175^, p. 315. DJe de-
cimo L. Mag 17 ?^. p. 617 in fodma,

Cmy Chardiri. Vpyag. t. 7. p 335.

(n]) t^f^cinevvrigth of meat. p. i7i.

(0) Lerf voy. de rAmer. p. 409. Sa>c^.7 , Cefit.
III. obf, 81. ( die j. ) Radz.ivil. Itin. Palsll.
p. 19 Tuip I. ,. C.4J. Voyag. 3 la mef du Sud.
p. 145. Tul^. 1. c. 4j. Lond. Magaz. 175». ra.

0£\. Kaauvv impet. fac- n. 43«.

Cp) In fcopulo Aug. a Laurentio difcept. I. p.

l.q') Juniores inediam minus ferunt Celfus .

(r) Ibid.

(s) Carian. in aphor. n. 4S<. SalA Ali/n» facult»
a. p. 31.

Ct) Cavdan^

Cu") ^ala I. c.

Cv) Cardanas , Sala .

(x^ Mare. Don. p. ^6/^.

(y^ ^ancajfani ^.WwcMiiZ, psg 9« Conf. Lond.
Chron. I. c.

Cz) Eruditiff". & difertiffimus Dahlin in hillo»
ria Suecica t. 1. p. 401.

(a") L. XI. c. 34.

(a*) 'Pavv Ep. 13. Craanen p. aij.

(b) /llberti med, leg. t. 1. p. 371.

Cc) Stalpaart Cent. II. obf. 13.

(d) Ucr. Augen. de venae fcft. 1. 6, p. »39.

(e) Kauvv Impet. foc. n. 45^,

3J4

I B. XIX. VENTRICULUS.

§. V. Cur animalia & hcmines nonnulli diu abfqite cibo obtiurent ,

Non poffum hic omktere exempla tot homlnum & animalium,quae dlu abf-
que cibo demum etiam abfque potu fupervivunt. Neque enim rationem alio-
^uin reddere poifem , cur fames neceffario enecet , & tamen aliquibus cum con-
ditionibus eadem diutiffime toieretur.

Et primum infe^la (^), ut hieme nihil amittunt , ita nihil cdunt ; ut polypi
(b) , vefpz (c), hirudines in aqua (d) fervata, pifces in limo fepulti (e), aut
an aqua fola, qui toto anno (_/) edurant .

Sic papilio, brevi equidem vitie dtftinatus (^) abfque cibo vivit (^) ; & ver-
mis cafearius ad feptimum menfem fupervixit , ut etiam transformatione fua de-
fungeretur (/')-. (Eftrum pari quidem ex caufa ne os quidem habet {k). Formi-
caJeo (O fex menfium jejunium tolerat : 8c hirudo bene pafta etiam 06I0 men-
fibus demum elapfis curem , ut fugat , invadit i k** ) Aranese ad multos men-
fes cibo carent i l ) ^ tum fcorpius ("*) , & cancer marinus ( « ) totis 18,
snenfibus .

Sic etiam clafiis ferpentum , aut quadrupedum frlgidorum , abfque cibis diu-
tiiTime viciitat, ut vipera & caudifona (0), & vulgaris (p),& ceraftes (<?),&
anguis (r). Salamandra per annum (s), chamseleon tantumdem (f),& lacerta
(u) , & crocodilus captus (rO, perinde vits abfque cibo tenaces fuerunt. Ita ra-
nx in aqua fola (*•), aut in hibernaculo lutofo (y), ore optime ciaufo, & abf-
que moiu (^),etiam per annum cibo carent (a). Etiam diutius vivunt teftudi-
nes & ad o^lodecim menfes ib).

(a) Lyonnet theolog. des Infeci. p. 155. Rcdi
anim viv. p. 57.

Cb) Tremblsy p. 114. 116. Baker p. 137.

(c) Reaumur hift. des infeft. t. 6. p. 268

(d) fahfner. 1. 1. pag. 431. ad tres annos P/f w/».
valet. togat 137.

(e) OEconom. Nachricht. t. 4. p. 319, feq.
Cf) Bathurfl prseleft. p. aoi. Perrault Elf. de

yhyf. c. 3. p._ 169.

' g) Odo dierum de Geer p. 146.

(h) Reaumur Mem. t. i. p. 640. Geofroi t. a.
p. 5. Tr. des meuriers blancs pa». 64. De Geer
Mnn l\. pag. 55. du Hamel infetl. de TAng p.
34. 17. Nifi florum aiiqui fuccum deguflant , nam
faccharum amant Svvanimerdain . Neaipe iis ani-
malibus, quando in volatilem naturam tranfeant,
ventriculus & in'eflina arftantur Svvaminerdam
p. 678. Neque poft venerem locuftje edunt Zi-
Hanni cavalette p. 4S.

Ci) Hift, de 1' Acad. 1701. p. 25.

(M) Reaumnr t. 6, p. 3S4. Mem. de 1704, pag.
^38 Periit tamen .

(k*) Giofroi inf. aut de Paris II. p. 431.

Ck*') K. Svv. vvetensk. Handl. iy6o. p. 135.

(1) Joblot \. pjg. 103. Diu Ariftot. hift . anim.
S c. 4.

Cm) Hjinmer K.ilm. americo refa I. p 81. 82»

(n; Redi .

ifi) Q:iJa^ue, f§x nKiifibtts Mead. of poifons»

pa?. II. Qiiatuor Tyfon Phil. tr. n- 144. Tribtis
quatuorve nienfibus Sevtrin- pag. 250. S«« men-
fibus Joblot. I. p. 102,

(p) Mullis menfibus ^alifrir III. p47. Novem
menfibus Redi viper. p. ii. Decem de anim, vir.
p. 55. Undecim menfibus De Sault de la goute
p. 63. Addit PerrauJt \. c. etiam crefcere . An-
no integro Mem, de 1704. pag. 173. Captos non
edere Chavas p, 5.

Cq) Quinque annis Sgavv. pag. 419. «t etiam
cutem mutaret : periit tamen ultimo Birch t. ».
p 393-

(r) Q,uinque menfibus Severin. p. 147. decetn
Bellon. obf. p. 119.

(s) JacobiEus p 1 17.

(t) Q.uinque menfibus Pari/tni , ^nHO Bellon.
1. c. add. Pechlin. p. 389.

(u) Id. pag. 118. Bimeftri tempore l?arsf, ofto
menfibus Redi anirn. viv. p.!2.

(v) O£to menfibus Richer. voyag. de Cayennc

p. 3*3

(x) Jacobsits p, 118. Q_Liatuor menfibus B/a»-
caard Jaarregifter I. Cent. IV. n. 6<}.

Cy) Valifner. t. 3 pag. 436. Lettres edifiantes
t. 16. p. ic. Froger voy. p. 150. Phil. tranf. n^

194-
Cz) OEconom. Nachricht. t. 6. p.335.

(a) Baihurf} 1. c. p. 197,

(b) Caldefi p. jo. Rtdi anioa. viv. p. SS-

J JE: C r. /;. F A M E S E T S I T I S. iis

Tntef callda animalia , aliqua ob pigritiam ( <: ) iongo £tiam tempore abfque
cibo vivunt ; glires hibernantes tota hieme {d) per inediam tranfigunt : tum
melis (e), mus montanus , urfus (/) . Manis duobus menfibus abfque ci-
bo fujt (^).

Minus ferunt cibi defiderium agilia , & calidi fanguinis animalia, & tamen
cum pieraque homine robuftiora iunt , famem , ut a fua vitsB conditione vix
feparabile malum , norunt fatis diu tolerare ; lupus ad quinque dies {h)x Ofli-
fraga diebus feptem {i) , catus fylveitris diebus viginti ik)\ canis ad 25,
dies (/), & ad 41. {m)^ pboca quatuor feptimanis («). Capo jam o6lavo die
.intenit ( 0 ) .

f. VI. Hommes dlu jejunt ,

Univerfa hiftoria media a primis temporibus plena eft homlnum , (ti potif-
fimum femiiiarum,, quze menlibus integris ,demum annis , abfque cibo vixerunt.
Neque, fi fraudulenta^ aliquae hiftoris {a) intercedunt , quarum aliquam ipfe
vidi ib) y neganda fides eft veris rerum documentis , cum prsterea nuperis tem-
porihjjs fumma cum cura obfervati (c) homJnes,vere abfque cibo, potu, & ex«
crementis, diu vixerint.

Tres quatuorve dies jejunant gafpeCi (^) , quottes eos dira urget neceffitas.
Quarto die fervatus eft qui in fcopulo vixerat {e) . Quinti diei perfe6io jejunio
fanata ftulta (/). (^uinto die vivebat , & refociilatus eft ille in deferto Arabs
ig)- (^uintum in diem & fextum fames {h) toieratur a Tartaris (/), & ad fe-
ptimum ik) : tum ab eo ^ui fub nive vixerat ( / ) , & ab alio (w) , ut iter ac-

P 2 ce"

(c) Haut five ignavus ad tres feptij«anas 7he-
fet Franc. antartique p. 97<5,

(.d) Sarraz^in^ Hsft. de T Aead. 3714' "?■ ^7'
In domo educatus excitabatur lin^ulo triduo &
^uatriduo, & edeiiat Fanton Ed. II. p. 4'.

(e) Buffan, t. 7. p. 107. Menfe integro Redi
anim. viv. p. 55.

Ci) Sarya^inA. c. lElianut amm. L. VF. «. d.
Hillerprom jamtelands diurfange p. 15. Charle-
voix hift. nat. de la •nouvelle france t. 3. p. 117.
Fsell/iyom lappornas biornfange. -Beskr. af Sata-
eunda hurad. p. 64. Vulgo creditur de 'glandulis
^n pedum planta lactciim fuccum fui?ere Suffon.
t 8. p. 161. ^lianus . Ruge fornuftige tanker.
Charlevoix.Lehman Berg. Chronica p. 540. Bo>'/e
de frigore pag. 13. Sed repugnat exemplum gli-
rium, & murium montanor-um , quibus fimilis
hiemis al>fque cibo tolenantia , neque ejufjnodi
penus eft . Neque haber^t accura,tiora fcire idonci
viri Fielljirom & Hillerftrom , aliaraque dat iflje
rationefn, pilas refinse & foliorum abietis & for-
tnicarum devoratas , & motus periftaltiGi QcfeftuBJ
add. Satacunda hur&d.

(g) K Swensk. Acad. Handl. t. lo. p. %67,

(h) Fa^er ad UevnandeZ. p. 488.

(i) Caji anioi. rar. p. 87.

(k") Redus anim. viv, p. 55.

0) Idem ibid.

(mj Hiit. de 1' Acad. 170^^ p, 6. f auciffimo
cum cibo .

(n ) Redi Infefl. p. IS4.
(o) A<nirii. viv. p. 54.

(a) Regiut phyfiol. p, 17. tVierus de jejuR»
conimentit. Hild. Cent. V. obf. 33. qui & alias
hiftorias habet, tMm Sckurig.]^. %%o.zid. Swalv^^e
«juerel. ventric. p. 81. 191.

(b) Chriftianx Krazjer in arce thorberg ferva*
tae , quas ad cibu.Ti rediit , cum feverior prsefe»
ctus fuccefliiTet indu Igenti ^ Exftat de ea libellus
C\. Ritteri .

Cc) Cullodes adhibiti Hamiiton voy. to Esfr.
Ind. I. p. 153. tum in hiltoria puellse fpi renfis ,
Apoll. Ichrey:rfi, Joanns Jehnsfeh. Puer Journ.
de Med. 1. 17. p. 441.

(d) Le Cleic nouv. defcr. de la Gafpefae p.
lo^. Qiiatuof etiam diebus ille apud C« « Re/ec

?• 731.

(e) Aug- a La-urenttts I. c.

(f) PLtnque bibl. 1. p. 60.
<g) Thevenot.

Ch) Saar. Oftind. Reif. p. iaj.
if\\ Voy.au Nord. t. 6. p. 45?.
Ck) Stscalvve querel. ventr. p. 84.
CO Phil- tranf n, 337.

(m) BloHs bedankiande ofwer Eftliers Joh*'
■;^otteTs foftrande p, js. . „-%,i;7i>/u % •

3j6 LIB. XIX. V E N T R I C U L U S.

celeraret voluntario jejunatori ; & funt in Grxcia calojeri , qui non ultra fejfies
jn jejunio quadrigefimali cibum admittunt (n) . 0£tavo die puella , quae ob im-
paftam gulas teftam abfque cibo & potu fuerat , ea ejeda convaluit (o).

Odiiduo jejuniatoresaliqui facri obdurant , etiam f?epius repetito periculo(p);
<5f novem diebus in india (-7). Nono die (>-)> & decimo fuperfuit cafu (s) ifte;
alt^rque voluntarie afitos (t). Duodecim dies in spofitia (u) fuperati ; 8c vita
3n alio exemplo cum minimo cibo (1/), tolerata . Quatuordecim dierum jeju-
nium in melancholico (a;) . Decimo quinto die (y)^ & decimo fexto alius fer-
vatus eft, qui fub ruinis vixerat, fed ii equidem homines brevi vitales fuper-
fuerunt ( t^ ) . Diebus quindecim (a) ex odio , & etiam viginti alia cibis abfti-
riuit ; 8i 17. diebus melancholica (c) . Dies 18. abfque cibo vixit fcorbutica («?/):
Dierum undecim 20. & ^c. inediam toleravit , qui fe Clementi XI obtulir (e)
& 25, diebus, (ed ifti aqua adjuri (/). Dies 27. cum perperuo vomiru (^) cibo
alius caruit (). Poft trigefimum iejunarrix veftalis fervara eft (b). Ad men-
fem fola cum calida fupervivunr in Madure , provinci'a cherfonefi coromandeli-
€x (/"). Ad menfem eriam foio cum potu puella Valfjnerlo dicla (k) . Ad tri-
gefimum quintum diem abfque cibo , aqua cum fpiritu nitri fumta , phthificum
homincm fola aluit (/).

Pauciflimo cum cibo, fed frisido loco, homines aliqui ad 55. diem vixerunt
(»;). Alius 22. dies etiam potu ahftinuit , ex trifti aiftda («) , & fubinde ad
20. & 25. dies alia (0), ik ad 50. (/^) , & 33. (/>*), & (q) demum ad quadra-
ginra. Vetufta eft aiivovi il!a Heracluiis (r), quae cum abfque fpiritu quadragin-
ta dies vitam toleraverit, procul dubio & abfque cibo fuit. Eofdem quadragin-
ta dies exfuperftirione aliqua eduravit G. Bernhardi ^quzm nobis hiftoriam me-
ir.ini lll, olim coi.egam noftrum Ricbterum (s) narraviflfe , etfi & alibi defcripta
exftat .

Me-

(n) De Bruyn K?eyn aziefi. p ^i.

(o) Hoogulted vvondfchouv. paj^, 195. Oflo
lliebus \n febre Pifoni fpicileg. p. 169.

(p) Stella del tabacco p, joj. & apud Marc,
I>on. L. IV. c. 11. & Sf^«r-;^, Chylolog. pag. 185.
Faber p 734

Cq) Frys trav. p. 103.

(f) Lotici. Chron. 1739. p. 3I5.

Cs) Boccotie muf. di fific. p. 3. Stranguribfus
fifoni 1 c.

Ct) Melarrcbclfcus apud Fabrtim & hyfierica
apud Iri Msterie p. 6. Add Rhod. obf. 53- & 37.

(u) Eph. ^3at. Cur. Vol. VI p 1, obf. 51

(v) Pjntopid.m. Hift. Norveg. p 177.
' (») Plot. nat. hift. of Staffordshir. p- 1S7.

Cy) Hift. de r Acad. i7o<5. p. 6.

(7) Pyz.^czy^i^' hift. Natuf. Polon. pag' 371.

(z) Hslvvig obf 75. And. SHva Conf. 18*

Cc) Helvvig obf. 9

(d) De Gorte.y de fame & fiti p. 50.

(e) Cardan, Tubt. p JJ^.

(f ) ^irch X. 4. p 198.
(^) M-jtlh. de Gradibur .

(i> Afitiaj exerfipla plurima . Cierum 11« in
hyfterica Pafta in aphor. p 19. Menfis inte^ri
Saiiva^es nofol. II. P. 1. p. 136. Dierum 31.,
4einde 54. ex mserore Aft. Edimb. V. p. i. n.
43- Disrum 40. ^auvages 1, c. p. 319. &dierum

45. Giornale di Medicina T. pag, 7- Dierum 54.
etiam abfqiie potu G v. Swieten IV, Vita pef
cjuatuor anrios fola aqua fuftentatahift. de T Acad»
ann. 1761

Ch) Labat Toy, d' Italie t. 4. p. 101.

(i) Letr. edif. t. 16.

(k) Ga!l. di Min. t. 7. p. 153.

0) Cheyne Difeaf nf hod and. mind. pag. I09.

Cm) Phil tranf. Vol. 49. p. 1.

(n . Panarol Pentecofi V . obf. 30.

(o) Joufn. de med 1716. Maj.

(p) Sibbald app. to the natural, hift of fife.

( p*) Hyfterica Journ. de Med. r. 17 pa^- ^35»

(q) Abfque potu ^irch t. 1. p. 389. e'uam re-
petito.

(r) Conf. L 8 p. i^t',

Cs) De Kiorte fine mofbo p. i5. Dethat^ng it
inedia 40 dicrum . In defcriptiorie siCiu se EJiheris
Dobel & Eresl. Saml. 1719. M. Sept. Similes
funt hiftoriae apud Cardanum venen. p. 310. &
Heinrici ab Hajfeh. apud Wierurn de comment.
;ejun. p. 761. Paw Epift. pag. 13. cum aqua
tamen , & in Nouv. de la Rep. des Lettresi683.
Febr, & Epifcopi fpirenfis a fontano defcripta ,
& in hyfterica Opulc. (cient. XIII. p. 4f<^- et
apud Pht 1. c. pag. 187. et in gravida HHd.
Ccnt. IV. obf 30. Ad diem 43. cum potu Gior-
i;iale dt Medi&ina t. i, p. 7.

SECT.il FAHES 1E T SITIS, ti7

Melancholica puella menfes integros abfque cibo & potu vixit(!^). Ad diem
quadragefimum fextum («), fed aqua ufus , sgrorus fuperfuit VaPfnerio diciu?,
Pene nullo cum cibo, femina 50. ('l-) demum die interiit. Solo pene potu ad
35. diem vita ( *• ) protada . Dies ^^^. deinde 54. ex mcerore alia cibis ahfti-
nuit iy) . Mors poft afitiam duorum menfium ex tuberculis os ventriculi cIau-
dentibus {^) natam . Ad duos menfes prorrsd^e inedia? alia eft Borelli hifroria
{a). Ad 6g. dies ante mortem cum deiirio {b) apofitia. Decem feptimanarum
etiam abfque potu (c).

Joanna Naunton nabilis virgo (c/)y fed indi^ens , cibis abdirrait, ne panperta-
tem fateretur , & 78, diebus vix nifi fucco limonum fe fuft^entavit . In melan-'
cholica multarum feptimanarum abftinentia (e) . Ad 72. etiam dies fcmina irj
caverna fola cum pluvia vixit (/), Virgo alia ab omnr cibo per 80. dies ab-
ftinuit^ fola aquuia conrenta {£).

Et magis atque magis miraculum crefclt , Quatuor menfibas abfq«e cibo» &
potu vixit Mjr^arit6a Lawwver^a noftra (^): ad fex menfes alia virgo (OV^
ex fpafmo cynieo alia (0» & »Iis oCto menlibus , cum; omnia revomerer (/) &:
35. feptimanis a lapfu & contufo dorfo (w).

Ad annum ufque du*e Cajo («) didcg , ad 13.. menfem alia (0). Annum fu-
peravit Maria Jehnfels ( 0 * ) . Quatuordeeim nneafes alia (/>) : fedecim virgo
Martha Taylor iq)> - . .

Ododecim menfibus afitia fuit m virigne haderslevienfi ( *• ) , & per anno$;
apud alios {s). Trigefimo nunc menfe puer (j*) jejunat fuperftes.

Triennis & ultra fuit noftra: K^pollo^iee Schreyeriie abft-inentia {t) , qu« & ci-
bo caruit & potu . Et atia pene fimiHs y esm pauciffima certe cibo ( « ), eft
ipirenfis illa G- BuccoUiani {v)^ 8i alia Rcndeletii (x) biftoria .

Quatuor annis jejunavit puella Brunjuvicenfis {y). Longiliima etiam fuit ab"
ftinentia pu€ll« confoIeataneK C^)? ^^"^ praeterea pota caruit,

Se»

(t) Stafpaarf V. der VViei Ceht. Tl. obf. ijv
Similis hiftom eft apuxl l^atsfrier. t. a. p. 501., ex
Ceftono

(u) Oper. t. i. p. 509. Taritirnldeta dKs'Jejuf
navit alius apud Alexandrar/i BenediHuKi cp^r. i.
ir. c- Tc5. & 41, dies : alios cum 3i!<j.uo potu'
apud G-. V. Swietsn t. 3"- p- S08,

Cv) Fanton. diff". a»af. p, j^'. , '"

(x) Raulin. obf. p. i^oV

Cy) Eflay of * Societ . at Edimb. V. f. i, n.

43-

c^ i.

' (z) Fernel. ?at1ior. t. 6.

(a) Obf. 34. Cent. II r.

(b) Joarn. de med. 1757. Fevf.
<c) Flot. nutural. hiftor. of oxfordslur. p; ^©,
Cd) Birch t. s p. jg^.

(e) Lolf. obf. ai. L. lo

(f) Re^es Q.uafft. ^8.
(^) Hamihon 1. c.

(h) S\g. Kernig in hiftorla ejus viiaxti p.
(i) Vandermonde Joura, de med.^ 4. n, 4»

1 .!i;:;»'r. ;. •

8.

Ck) Galhr. di Mrtiervst. 7. p. tS^f.

[l) C. «j Ko^e/ p. 736.
. (m) Journal. cicT Sav. 1681. n. 18. NoflV, d^e
fe- rep. des lettr. 1688. apr.

(.1) Ephemer. p sjo.
. (0) Eph. Nat. Cur. Dec. I. ann. 3 obf. 173.

(o*) Lojfau Befchreib. eines eafus iffed.

Cp) B^{fe Aflaryf p» 470. Et perve integra pef
afiiuirh- ahflinentia Burchard de Secret. p 31.' '

(q) tiireh t. 2. p. 390.
. (r) In hiftoria Eftherac Johrrs dptter.

(^'C) SanBor. in 1. f«ri, avic. p 117.

0") Journ. med. t. 17. p. 439 fJqq.

(t) P. Lentulus ki ejus hiftoria . Hildarius m
Epift* ined. & Epift. (5$!. & Cerft. III. obf. 85.

(u)' Sehrader obf. i. & plene abftirrens Qrierce"
ian..di3st. p. 91.

Cv) Prodiit cutn Apoll. Schrefer hiftoria ^
\ iX) De pifc. p. 39.

(y) Hof^ ad Donat. biftof . p. 6^0,

\f) £«*«»'«?• Hory?. p. 652. k&.

2i8 X JS. XrX V E NT R ICU L U S.

Seyemem babet aliam Planque (a) : Septennem Hor/i {b) . Novffm annls je*
junavit Catharina Binaer^ (c). Decem annorum {^) pene pknam cibi abftinen-
tiam, potus abfentiam annorum pene fex , EJlhera Johns dotter tulitj de qua
celebri puella Dobelms fcriplit & £/£>c^/Wj paralytica quidem . Decemannorum
aliae ( e ) abftinentise narrantur .

Ododecim annorum abftinenti;^ fed cum aqus ufu ( / ), exemplum iegltur»
Et cmnes fuperat hiftoria afiticB 50. {g) annorum , etfi fa aegra iadis feruni ,
aut certe aquam admifit.

Longe plures hiftorias apud coile£lores varios reperias {h).

In horum cafuum longe plerifque ciborum ufus denique reftitutus £{1 (/).

§, VII. Vtl has abjlinentlis longi^lmis hijlorias liceat interpret^rl»

Inveniendum eft , quare contra communem legem , hi mortales ciborum ufu
potuerint carere, &: quare aliqua animaiia eo prsfidio careant.

Homines quidem^ qui xibo diu abftinuerunt , fere ad urtum omnes melancho-
lici fuerunt , aut hyftericae (a) plerumque feminas , & demum aiiquag fenfu pene
omni deftitutiE (b) ftupidae (c), lethargicae (^) , demum ftultse ( ^ ) , aut: a
nervis deftru6lis (/) infenfiies*

In his quidem ^gris naturae ftiimulos per furda organa anima non audivit {^%
m plurimis ctiam perperuam per defidiam , Sc lefiulariam vitam omms alibiiis
humoris confumtio ita fufflaminata eft {h) , ut Maria illa Jehnfels corium niti-
dum non maculaverit , in quod infuta fuerat , nec iintea alia , quam Cl. Plafp'
que mefnorat <0. Fazces pierumque in afitia nuilaj emittuntur ik).

I»

C3> B,-^/. p. 31.

th) p. ^-il.

(c) Apud Lentulum .,

(d) Multis iibellis cclebrata . Conf .etlam Bresl.
Saml. 1713. ni. Maj. Schurig. p. a.oo.

(e) Planfue p. 74. «c aiia S'metius ijnircell. 1.
ao. p. 531,

(f) PhiL iranf. n, 45s. & cum -Tero iimpido
PhiL tranf, ti. 46-5. ?a;nen ut debilis -effet.

Cg) -Eff. of a "Societ, at Edimb. t. 5. P. %. n.
44.

(h) CL Lojfau. Sehurig Cbyiol. c. n -Ko»-^ ad
Doftatum. Saihs Gamfrisrol. p. 454. AM. €onring
ia caljd. innato c. j8. Hildan. p. 415. Cent» 11.
-obf 40. 41. Bresl. ■Sam!. 1719. Sepr. 1713. Mart.
371«. Jan. iVfj?<?/. prompt, p. 96^. J. !med.t.j;7.
P 435

b) Schrtytra. Jebnfel/fa : agfa ^fbhaUi 1. c
Virgo difta VaKisYnlo : Stultas N, -de la %ep. des
Letr. 2685. Febr tum apud P/(7f. o-xfordsh. pag.
^oo. Be^es Quaft. 38. Swef . Sf)&f<rifi'. 'Johns dot-
i?er. Qutrcitan. -g. 01. .Galler. di Minerva 11. -p.
i69. t. 7. p. 153- Jcurn. de med. 4. n. 4.

Cs; £/7". of Ediinb. £.3. p a. n. 43. Joiffn.de
Wed. t. 17. p. 43 5 Mekncholica fuit Loff. \. c.
Msrtha. Taylor & Efther .Y.% trifti aifeau P^>7/?-
«/'. 2?. £x furore «teriitio Journ. 4s Med. J7je,

Maj. t. 17. po jjs.

(b) B^rt/^o/. Cent. 4. hifl:. 8z. Elf. of Edimli.
V. II. n, 43.

(c) Apud 5y/r'/JJ» , & puella^onfolentanea RhoS,
C II. 5?.

Cd) Jehnfeljia apud Loffau -caf. ined. & Macaf.
frotiituar. p. 946.

(e) Stulta fuit ftpollonia noQra ^chreyer apud
t.entulum & Hof/? L.a.obf.ij. Stultus iUe in "N.de
la republ.des Lettres i(58'>. Febr.Stuha apud P//»«-
.^be P- JS4.0 Man-iacus apud F^jfr. sn Hednandet:, p.^
y^^.CtHra jlla in Journal.de Medec x757,m.Febr.

(f) Journ. des Sav. 16S8. n. 18. a rota oie-
dullam fpinaiem vexante .

(g) Tta in fene Fifcber de Senio pag. sii. .■nul*
lius cibi cupido .

(h^ Cl Beccari Comm. Bonon. t. a, p. I.

fCi) Nullus fudor Journal de Medec. 1. cfc cu*
lis ficca , tum in vir^ine haderslebienfi . Vix fpe-
'Culum ■maculat puer Journ. med. t. 17, p. 441.

•(k) L. 24. Nulla» faeces ^lanque p. 64. 74- &:
'& in puella cobfolentanea , tum apud Stalpaart
!. c. & in obf. Cl. Sampfon Eph. Nat. Cur. Dec.
l. snn. 3. obf. 175. & in M. Taylor Jk Journ.
^ti Sav. j688. „1. 18. & Journ. de Med. 4, 4- ?•

4. :. .27. 1. c.

J'^ C r. 77. F A M E S E T S IT I S. i^

Tn animalibus hibernantibus circuitus fanguinis pene nullus eft , ut etiam fan-
guis frigefcat (/) . Pulfus in ciborum abftinentia plerumque exiguus (/*),& ven-
triculi tritus omnino nullus eft,fiquidem faces non egeruntur,eafque vere coi«
ledks habent (m) in inteftinis. Infe<^is tota vita hiemefere fufpenditur (>?) , nul-
lufque eft, ne in corde quidem motus, & nihil perfpirant (/)).

Sed eciam memoria dignum eft, multos abftinentium hominum aqua (^) li-
bere effe ufos, qu^ certe magnam partem eorum malorum temperat, ex fame
oriundorum. Ita & pifces aqu^E habuerunt ufum (r) . Nam aquacerte fanguinis
putredinem admifta impedit, dum fales diluit,& debilitat , olea dividit, ventri-
culi moleftam rofionem moderatur ; habet etiam , ut alias difquiretur, nonnihil
particularum nutrientium . Canis abfque poru pene rabidus fadtus eft (s) . Aqui
lolius ufu abfque cibo peifimx variolie fanatje, (?) , & vulgo ea curatione in ca-
_j^2idis regionibus utuntur Neapali, MalthsE', in Afia calidiori (**),

§. VIII. SangmnJs dilutio nece^aria .

Verum etiam citius cogitur fibi relidus fanguis , quam quidem in iixiviofam
naturam abit .

Vix de vena emiffus in grumum (a) denfatur ; inque ipfis vafis noftris & Cx"
pe (^) denfaretur, & perpetuo fpiffaretur, nifi cum aqua; copia, qus fatis fit,
ipfo motu fuo fubigererur.

Eam fpiffitatem morus quidem ^ {td non folus, inhiber ,fiquidem ipfe motus
ad eam ipfam degenerationem confert ;. cum prasrerea fanguis ruber ex fua m-
tura per nullum organum excretorium de vafis noftris decedat,per omnia vern»
decedat aqueus humor: neque quidqmm ei addatur confpicui humoris y nift
quod bibitur. Non poflfet omnino fieri , quin fanguis ruber continuo aqua fua
privatus eonfiftat in grumi modum , nifi aquse vis epota per venas in maffam
fanguinis rediret .

HiBc peculiaris aqusE nece ffitas ^tis neceftitatem fecif^quaj fit bibendi appeti-
tus. Suot equidem iterum , ut de ciba vidimus, & homines, & animalia, quse
potu non egent.

Et primum carmvora infefla , avefque (c) rapaces (d) & uncunguesj omnino

non

(l) L. V. p. Sg. append. ad h\R. nstaral. Com. Fif, HamUton I.

(1*) Vide puerum JouTn. de Med. t, i? p.441. c. G. v Svviet.n t. 3. pag, 508. Ortefchi Capo

Etiam Schreyerte pulfus profundus & obfcurus fuit abfque potu oftidao , curn aqua» copia 14. dies

HildaH. Epift, ad Lent. ann. 1607. data , & nul- obdufavit Redi pa^. 54. Canis (.utn aqua =5.

lus omnino, nec refpiratio, apud Stnlpaart \. c. abfque ea 15. diebas vixit , Id. p. 53.

Cm) In urfo Fiellftiom f. c. Hilli-yflrom I. c. Cr) Bathurji praleft. p. 30S„ Piemp. va(et. to-

Roberg de urfo p. 19. oecon. beskr, ot faiacunda gat. p. »37. Gumilla hift. natur. de Orinoque il^

barad. p. 64. In bomine fame coa£lo Aurivill, p. 37.

I«f. mot. vermicular. p. 9. (J) Poz.zj p- 77«

(n) L, IV. p. ^()<p. (t> Buchner ufiifcelL 17^7. p 31 r^

(p) lu de vi^peris Msad. of poJfons p la. de (i*) P. 172.

teltudine Caldeft . (a) L. V. p. 11. 11. &c.

Cq) In exempiis SanSorii. Phil tranf. n. 4^2. (b) Ibid.

466. Marc. Don. L. IV, c, 12. Hift. des Voy L. (q) Aflflotelss gener. anirft. L. 5. c. ?. Kift

XII. p. loj. Lifler. de humor. c. 261. 171. Mem. L. 8. c. 3. Excipit timintukion & irjil^um . Ifa'

de r Acad. des fcienc. 1704. pag 171. Rivien, listum tamen bibiffe -vidit Boyrichixn fspicnt.

de .tgreft. vit. falubrit. IfaM/m. obf p. 170. C^ey»e herfr;et. p. x6%. Alcyrn , pifciv,ora , non bibit

Pavv. Edimb, Soc. V. p, a. P'alifn* t. i. p. 501. Frifch. mifcell. Berolin Cent. I f.

S09. Gall. di Min. t. 7. p 15}. Birch t. 4. p. (d) Non (itlre aves Tancredus Latinius ds f«»

»88. t. a. p. 387. C. a Rcfet ^ujeft. i^.Sibkalii, me & fui p. 94, Sed bibuni granivor».

I20 ^ L 1 B, xry. V E NT R T C U L U S.

non bibutlt, &: demum animaiia aliqua quadrupeda, qnz rapru vivuRt, parum
bibunt, & raro: canes tamen frequenter & abunde (e), Felis zibethica femel
in menfe bibit (/) .

Ob pecuiiares aliquas caufiis aliqua animali?. diu abftincnt potu , ut cameli ,
& dromedarii (;p), hi propter aquae penum , quam in ventriculi profundis cellu-
iis (h) circumferunt: Oves in nonnullis pafcuis alpinis (/), puto " ob humorem
copiofum (lirpium alpinarum potu non invitac carent , tum fues & equi
in Jamaica infula { k) ^ inque infula Guanaboa , ob aerem , ut credilur ,
humidiflfimum.

Homini potum non naturalem effe, neque (/) bibiturum, (i prafcripto a na-
tura vidu vegetabili contentus viverent, fuit conjedura.

Ad triduura quidem fitis fuftinetur (w) : & fijerunt etiam qui longiori tem»
pore potu abftinuerunt, diebus feptem («) , ^ 0Q.0 (0), & ad ciecimum & duo-
decimum, cum afitia (p), & ad decimum aut quindecimum (^), & demum ad
quadraginta (r), & 45. (x), & fexaginta (^), & feptuaginta (w) dies,& quaruor
(w*), & fex menfes (x») ; & inter afitos illos multi,ut Efther ilia Suecica,an-
nis pene fex (3O, & alia per 15. annos iy) potu caruerunt.

Deinde fuerunt, qui omnino non fenferunt fitis neceffitatem (t)» ^^ in ^^"
fertis quidem asftuofis Libyse {a) ^ etiam integrs, ut videtur, gentes {b).

Et novi omnino fuiffe , qui ob hydropem (c) ad abftinentiam potus pertina-
citer animum applicarent , iidemque fiti denique caruerunt (<r/'),& porro perpe-
tuo potus- neceftitatem ignoraverunt (e). Cujufmodi exemplum fanati a parcidi-
mo potu hydropis,in nobili viro mihi notum eft^ Ichthyophagos negat bibere
Dicdcrus (/). Caufam harum exceptionum vel in morbofa inferifilitate quazras,
ut in iis qui cibo abftinent ; aut in maxima ubertate faliva & fuccorum os fau-
cefque irrorantium . Aut demum in reforptione aerea , quae in nonnuUis exem-
plis eft manifeftiiTima (^), cum urin^ copjse affumtum humorem longe fupera-
verit . Libras quatuor ad fex quotidie rejiciebat puella , cui omnis potus fex
uncias {h) noa excedebatp

§, IX,

(e) De fele. Hift. de I' Ac?d. 1713. p. 138. 139.
qua» 19. menfibus totJs non bibit Ib.

Cf) Phii tranf. n. 30. add. L- XII. p. (54-

{%) Sexto die R.adzivi!\l.^A\32R. p. 214. etiam
decimo quinto Rujfel nat. hift. pf Akppo p. 5(5.
add. Tavernier voy. de Perfe pag, 130. Tota
sefiate , ut mihi diomedarii cuftos narravit .
• C^) ^irrttiilt in hift. Dromcdarii .

Ci^ Viridet Ison chyle p. 11 iii monte Rublfi
ditionis fanenfis . In Anglia , puto nimis laxe
locutus , Belhn obf p. 180.

(k..i Stubbc Phil Jrafif. n.47. Conf. L. sa.p.d^*

(.1) 'B.^iynard of cold. bathing. p. ja^.

(m) Saar Oftind. Reife p. 119.

Cn) Faber ad Hernand, pag. 533. T<7?:t.» in ai^t.
med Gali. p. 94, Looi/. Chron. i7S9- P- 5'S'

(o) F^ic»' & in puella Hoogulieti .

Cp^ In hyfterica la Mettrie obf n.

Cq) Dampier travels t. i. p. 310.

Cr) BfVfA t. I. p. 389 ^'. de la Rep. dfiS I?t-
tres, 1685. Febr. Hic ftuhus & afitiii .

(s) F<jifr ibid.

Ct) MarcoreUe Mem des Sav. etrang. t. 1. p,
193. 194.

(u. P;o». fiatur. hifl.. cf Oxfordshire , <um &
«iho abiliner^t .

(u") Journ. med I7(5a. Jan. in gravida .

Cv) VVeJfch Epifagm: p. 84. Joarn. de Mid.
t. 4. p. 4-

Cx) Ab anns 1707. ad 1712.

(y) Ptan^tce p. 74.

Cz) Non bibentes Borell. Cent. M. ebf. 69,
Rhod. Cent \l obf 56- Lotich. obf i. c. I.L. 4g

(a) Vyrrho apud Laerf p 1048

Cb) Diodor^ Sictii. Bihl. L. III. C. 18. d«
Ichthyophagis.

(c) Mead. tnonita. p. 149.

(d) Die decimo quinto Venaroi. Pent€C. 1^^.
n. j8.

(e) PliKias L. 7. c. i€. Panarolus .

(f) L. 3 c t8.

(g) Conf. hificr. is^enia!. Pifan. p. jo-

Ch) Ahflinent. confolentan p. ij8. Up. &pIU"
rlmi alii cafus L. :i. p. £4.

S EC T, 11. FAMES ET SITIS,

12;

§. IX. Sitts fedes & natura ,

Celerior tamen in univcr^um eft neceffitas fitis , & intra paucas horas intole-
rabilis ; fi przEterea xftuorum caelum aoceflferic { a ) . Notiffima eft hiftoria fitis
crudeliffima'., quam Angli a re^ulo Bengals in anguftum carcerem ftipati pafTi
liint; & Lyfimachi, fortiftimi inter Alexandri fucceflTores (^), celebre niriter
exftat exempium , quem fitis cum exercitu hofti coegit fe tradere . Ita Caroli
V- in Afi-icam expeditio id maximum habuit incommodum , quod ex aquae ino-
pia pJurimi milites perirent (b*). Augerur prs^erea jdira fitis, quoties aqua de
hominis fanguine liberius fecelfit , ut in hydropicis, in homij>e , cui de yulnere
CEfophagi porus in thoracis cavum efHuebat (c), in diabete ( c* ). Mr?xima eft
etiam in vulneratis , aut in rota fufpenfis {d) ^ & in univerfum in vifceruni in-
flamniationibus (e), tum in iis,quibus putridus humor in yenrricuium adfpirat,
LibrsB 12. aqu;c vix firim fedabant (/) hominis, cui vomica erat m hepate.^

Denique in ventriculi inflammatiGne fitis fumma eft ( <^ ) ; etiam a bile m
ventriculum reflua {h) .

Inrer externas caufas augetur a fale, potifrimum muriatico , cujus faafis alca-
lina eft (/); ab arom.atibus calidis; ab acribus alcalmis (/*); ab oleis filivaai
fupprimentibus ; ab iis omnibus , _qu23 per fudorem (/:), perfpirationem , urinam,
alvum , humorem corporis humani difperdunt (/); ab ii^, quem humores no-
ftros acres reddunt aut vifcidos (i).

Ex his ipfis phgsnomenis finis potus fumendi inteiiigitur effe , ut & humorerxi
amiflTum reparet, & acrimoniam minuat , qua: in humoribus noftris nafcitur._

Natura fitis in ficcitate {rn) eft , quam humor nativus non contemperat , ia
lingua, ore, paiato, faucibus ( w ) , cefophago, ventriculo : neque emmetiam
iftum de (Qdt fatis excludi pofTe oftendunt hiftori^s , quas modo enorravimus,
in quibus manifefto in ventricuio fomes fuit mali : hinc in illis modo diflis
dromedariis, quorum. ventricnlu5 humore non caret,fiti.s etiam.nulia eft . Idem
vero fuerit , five omnino ai}u.^ .adeft indigenria : five humor, quem oporteret
ex iis ofculis fecerni , vifcidus nunc faflus fit & inimeabiiis, quod iterum m
febre accidit, ut iliud in diahee^ , hydrope , vulnere cefophsgi .

Cum ficcitatis moleftiffimo fenfu fitis conjungitur : a fola enim ficcitatef

omnes fibrae animales , & etiam aervi , vel potifTimum , celeriter indurefcunt ,

Haller Pfy/iolo£, Tom. VI. * , Q. & in

. , '■■ 05iHl

Ca") ^gyptii fitem ferre nequcunt P. i?/^. hifl;.
nat. I. p. 3(j.
■(i>) PluUYch. rfe fanit. tuenda ,
Ct>*; P. Jov. hift. L. } p. 787.
(c^ Verhand. van de hol!. niEatfcb. t- a.
(c*) Ruyfch obf. 13. PijTfjius de diabete pag.7.
Cd) Hunauld de la rage p. 19.

(e) Conf. Bonnftti fepulcr.

(f) Eo.rh.:3ve prax. I. pag. i?o. Add. Rennet.
pag. 13 &: lll. Aiicrt. de febr. iiitsrm. p. 19.

(^J Bonnet. fepulcr. t. a p. ij. 13.
(h) Bnnnet. p. 21, 27,
[^\) Cclbatth opufc. p, 551.
(1*) Injcdo in venas "infufo cantharidiim Bit-
glivi vefjcant. Exp. », .

00 Tnde , puto , maxima illa in quartana fe-
bre fitls , ut infans ad fex menfuras Wurtenber-
gicas-in 7^. horas ficcaret Su'f§^ad: Samk'iR. 3.

(1) Ut in iiio cefophagi vulnere .,!■..;> .i>.^

(1) A vehemente diarrhoea paucis horis os
aridiifuiium in Viro lil J. B. Morgagno kd. cauC
II. par. 28. A diabete fuis inexllincta Celle.
Cofmet. p^ ajo.

(m) Gorter de fiti p. 5.

(n) Ssepe tantum in fuprema gula refidere
Gre-jv p. sj. In ore & faucibus Garter p. 7. In
faucibttt Rorell. not. anim p. 1 prcp loj Hiinc,
puto ab inSgmmatione , poft diuturnam fuim. ti-
bendi impoteniia Gage itin. Mexic, ^

122 L I B. XIX. y E N T R I C U L U S.

&■ in aridos , fragrles , pene friabiies funiculos mutantur . Si diuturnius malum
fueifit , ardor aliquis, & amaror cenjungirur.

Neque remittir fenfus ingratiffimus , nifi reparata aqu^e m fanguine abundan-
fia, & reftituta libertate exhalationis aquofas in ore , faucibus , ventriculo, esdetn
partes iterum irrigentur.

Incifiones fti exftintlorum rarse funt. Tn cane CI. Pozzf"s (o) vidit, ventri-
eulurrl rubrum, bilem peracrem , urinam perpaucam • JMors fiti per putredinem
humorum &: febrem acutiftimam nafci videtur - Cnnis ille fere ad rabiem ex
fiti aflus fuerat (p). Poft hydrophobiam ventriculus gangr^Enofus (q).

Deinde fpiffitudinis figna apparuerunt . Catellus abfque cibo & potu a Valfal-
tva fervatus, incifus fanguinem omnera habuit vifcidilTimum (r).

§. X. Famts neceffitas .

Nunc quidem aqua fimplex maximjs parti ejus indicationi refpondet , quam
hadlenus dixim.us . Diluit equidem triam prscipue fanguinem ; globulis fe in-
terponit ; aque mutuo contadu eos diftinct ; gelatinara lymphs attenuat ; mo-
bilia reddit omnia ; fihras moIeftifTime aridjs huraedlac . Deinde eriam fcles
omnes folvit & debilitat , particuias putrefcentes dirpersit , acrimoniam omnem
fubigit: ut omnino a fola aqua fomni ufum narursj cibis deftituti recuperavc-
rint ( a }, A tantiilo fui fudoris rupplemenro , quem de veftibus fuis fugebar ,
in illa Bengalenfi cella fenfit fe refocillari , & vitam confervavit Anglorum
prajfes HoU^vveil .

Quare in exemplls , quze recenfuimus , dluturns inedia: , longac plerumque
aqua caufa fuit fuftentarae viti^. Hinc eriam , qui potu abftinuit { b ) inti-a 60.
dies, pondere diminutus eft feptem librarum , quod bibendo reparatum eft.

Adjuvat autem in fiti admiftus ad potum acor.Js enim peculiariter irritabi-
lera naturam ofculorum excretoriorum falivje , humorifque exhalantis oefopha-
gi & ventriculi , aptus eft provocare,ut novo falivs ftiive iiquoris affiuxu , eas
partes confoletur . Sed idem etiam acor acrimonias urinofs magis , quam fola
aqua refiftit.

Dtficit tamen in aqua copia fufiiciens particularum denfarum , oleofarum ,ge-
latinofarum , qu^ ad reparandam lympbam fanguinis coaguIabiJem , fibrafque
ftruendas fufficiat . Hinc in animalibus fola aqua conrentls , pinguedo nulJa (c) .
Sanguis aquofus , neque coagulabilis , viriumque defedus inevitabilis (<«'). Abfque
cibo pus ncn ^enerarur in vulneribus, poft cibationem abunde (e).

Ergo fames, alter vits cuftos , addita eft , qua: efculenta imperet, in quibus
farina , oleum , gelatina, majori copia contineantur , poffmtque nova elemenca
& fluidis partibus fufficere , &; folidis .-..,.»,.«».. -.-

§. Xr. Famis phtenomena ,

Senfus efl ingratus , dolorifque genus acrius & quafi lacerans , in folo quidem
ventriculo .

Una

(«") P. 77. (b) Marcofelle Mcm. des fav. etrang. pag.

(p) Idem p. 78. 194-

Cq) Darlue Joiirn. de Med. t. 3 p, ^ Cc) Rivin. de ag.fsfl» cib. fanit,

(r) Cauf. & fed. irorb. Cd) 'dtm ibid.

(a) Lijlir hum. c.»6. p. 171. C^) Kr^i^tb vindicat. p. 8*.

SECT. J7. F A M E S E T S I T f S. ^7..

Una bilis acerrima in ventriculum redir (a) Sa fomnus difparet , & debiii-
tas (^) fuccedit , & animi deliquium (c) & ofcitacio , & ex humorum acrimo-
nia foetet anima (^), & hos totum excoriatur , & magis atque magis inci-
tatur fanguinis degeneratio , ut iac acre , fancidum , urina (e) foetope fiat into-
lerabili .

Tandem vafa rumpuntur, fanguis eflfunditur in ventriculum (/)• per nares
(^), perque inteftina (-^), faucefque tument (/'), 5c mens emovetur, 8c vera fuc-
cedit mania (k), & denique mors paulo ferius ocyum fequitur (/).

Adeo vero fsevi funt dolores,ut omnia a natura humana aliena aiimenta fu-
bigere cogant , tendines boum ( ^ ) , corium («) , integros eurrus , calceos ,,..-res
horridas, putridafque (o); ut lupum doceant lignum (p) julos betulse , mufcum,
lutum , lapidefque vorare (^); ut obftinatus animus iliius Joannes Naunton ad
cibos fumendos fuerit compulfus (0 ; demumque adeo fandiffimos inftindusfor-
tior vis mali deftruit, ut amicus amicum fuum devoraverit, propriofque infan-
tes tenerrima; matres {s) co-scrint, <Sc militibus rapturis (f) eripuerint . Demum
violentas fibi aiiqui manus («) intuierunt ; adeo ferio natura neceflitatem parati-
di cibi homini incujcavit.

Ventriculus una vehementer arftarur i'v)y quae forte eft ratio,quare frequen-
tcr fatis iegas , eos , qui a longa inedia ad cibacionem redeunt, delinquere (a;)
animo, dolere (^y)-, aigrotare , & denique perire {"^) nifi moUientibus medica-
mentis utamur (^), aut lence valde ad cibum redeant , parce fumendo, non
quantum appetitus pofceret, is.A quanrum ferret vtentriculi conditio ,

Confumitur a firae adeps h humor , ut niridifTima vifcera fint animalia fa-
jne enedorum (^*), Sc argentei nbrarum fafcjculi {a**)^

Q 2 §. XIL

(a) Morgagn. Aflv. 3. p. 55. Gorter de fame
n 13. l£\erus bilifque vonnitus Fanton. 1. c. &
jpfe vidi , in cane & fele , »b inedia ventriculum
bile plenum fuiffe .

Co) Fantpn. Difl". anat. p. 39.

Cc; Gige \. c, Boyle of frofi app. pag. 17.
firidet bon cbyle p. ^99. 110. Ex Jbda , nifi
ederet Mircell. Berl. t. 6. p. 81.

(d: P. 113.

(e) Ibid,

(f) Ibid.
CO Ibid.
(h-j Ibid.

(i) Lond^ Chroil. I759. p. 315.

(k; P, no.

(1) Ibid.

Ctn) Schelhammer p. 154.

Cn) OExmelin. Hiil. des Avant. V. p, 154,
Rhegienfes in obfidione Dicdor. L. X!V c. u.
Siamenfes naufragi Tachard L. II. p. 211. Nau-
frsgiora Bengalenfis hift. d' un naufr. Addit Le-
rius fe famem non reformidaturum , dum coria
& pelies fuppeterent in itin. Bnfil p 408.

(o) Peliem bubali in ora bengais deferta Hift,
d'im naufrage .

(p) Fabnr ad Hernand. p. 488. 813.

Cq) Pontopfidaa II. pag. 36. 37. Schurig. p,
3^3.

(r) Birch t. 1. p. 387,

(s) Tulp. 1. c.

Ct) In obfidione Ksmarije Reg. 11. c. 6. «.
HierofoJymas apud Jofephum , & oppidi Sancerre
in relatione Lsryi. ttjm apud Gafpefios frequen-
ter Le Clerc , & apud Amerscanos veaaiores , qui
Anglicas colonias in hudfoniano finu frequentant

Eiiii.

Cul Tulp.

Cv) Ex tenui diaeta ventriculus intefiino non
major Collins p. 164. & in afita Schtirig. pag.
aoo. L^ttre Mem. de 1716. Ruyfcb cbf. 68. f.
56. add. Santorin. p. 164.

(x) Tachart 11. p. Jij.

Cy) Nouv. de la rep. des Lettres 1^85. fevr.
Bontekoe voyag. p. 177.

Cz) Avicenna p. 61. b. Kerkring. obf. pag. 80.
Lcrf fub fin. itin. Saar Oftind. Reif. pag. lij.
Bevvsrvvyck. Schat. der ongezond p. iii de
pefie Leidenfi , & de Beinhardo ilio faratico
Detharding : & Bayer loc. nov. tefiam. p. \\.
Etiam. a fit- , quando nimium bibunt , cameli
pereunt . Ruffel aiepp. p. 55.

(a) Lafte ufus ille apud Cardatjum var. pag.
310. humeftantibus Ci. Lo/fau obf 11. L. I.

(a*) Redi anim. viv. p. Si.adv. H<i/»?^b Coain?,
ni. p. 318.

Ca**) Cocchf hort. flor, prsef, p. 54,

124

L I B, XIX. VENTRICULUS,
§. XIT. Fam/s caitfa proxtnia ,

Famem urgent & excitan-t rohur corporis ut in Milone (^) , in leonibirs (c\
aliifque {d) anirrtalibus {e) fummi roboris : deinde robur peculiare ventriculi ; Ia=
feor omnis generis (/) quo corpus exercetur : eo magis , fi praeterea in frigido
aere fuerit fufceptus (^) ; ut etiam in borealibus regioiiibus (/3) major fit famis
poteft-^s ,

Adjuvant famem lumbrici (/) qui partem confumunt fucci utilis , & laxitas
pylori (^), qua! faciat , ut ventriculus penecontinuo inaiiiatur^ quse eadem vo-
laciffimis animalibus nativa ineft (/).

Plerumque etiam acida quseque (w), ut crcmor tartari , fuccus limonum , &
qu2E funt ejufmodi , famem fuftentant, dum, puto, fucci in ventriculum con-
fluentis augent copiam , & putredinem, fami inim.icam fuperant. Inter nume-
rofos frudus , quibus Indi orientales deleciantur , plerique funt acidi .

Sed etiam nervorum fenfibilitas major famem facit majorem {n).

Eft denique ignota conditio , quae facit , ut homines aliqui fuper reliquorum
jmores, In fame (o) , in copia ciborum (p) in furerandis dem.um abfurdis (7) &
difficillimis cibis , excelluerint .

inter animalia , brevi vita: deilinata, infefla etiam voraciilima f:nt . Eruca
nihil nifi vorat & egerit (r).

Froxima denique famis caufa , ex colledis animalium pbsnomenis, videtur
tritus efte , quando ventriculi {s) nervofa juga tenui {t) villofa crufta obduda ,
inqwe vtiitriculum pendula, fuper fe invicem c©Hfrieantur , qcjem motura , &:

ven^

(W) Turkinenfes maxime ^'oraces , tamqaam
fortiSimos , in militum k\t(X\x ^rxhx\in\. Dampier
Tiav. p. 71.

Cc) Lt^o ^uotidie libras carnis vorat so,

(d) Lupus ad zi. Faber ad Kernand. pag 488.

Ct) Kinc chaiybs appetitum augtt .
..(f) Ditbmarfi metTis tempore fexies in die ci-
bvm capiunt Schtlhammer art. med. H. p. 84-
Einc ille ccquus , quera Alexander Ad£ coquis
praferebKt ; nofturnum nempe iter prandium ^ra-
lum tacit Plutarch. fanit. luenu. Kinc in foGiE^o
jiu!!a fames gUribus , expergiTcentes vorant iidem
jFanton. difT. anat. p. 41.

(g) Suidas p, 447. Conf. L. XII. pag. 51. PV-
jidet bon chyie p. ^09. i!0.

00 Qut Gronlandiam adeunt funt famelici
'Lind he.:hh of (eamen. p ij. Boyle of froft app.
p. %7. Nauts in Magellanica pcne infatiabiles hiil.
des terrts auftr. I. p 217. Multo plus annonas
paratur nav.biis feptentrionem adeuntibus , quam
£Ui*'i!iTi pepturis pontopfid. II. p. 499«

(i) TrnHiar.iis L. 7. c. 4. Bulimus fanatus
cjeOo vermi Phil. tranf n. £64. Bonnet p. 15.
»6. BuHir.Tis a pediculis in ventriculo Senac. Eff.
f. 604- Erf:net obf. 9. p. 17.

(k') R.yfch obf. 74. Lrwj» difc anat.

Cl) Sic cum vomltu perp^tuo fames Phil. tranf.
Jff« 47(5.

(m') HelrAont fextupl. di^eft. n. 14. p 168.
Viridet bon chyle pag 107. Bayls corp. anitn.
p. 111. Lifter hum. c. 5. "

(n) In tetano univerfali endemio Barrere fran»
ce equinox. p. 73.

(_o) Schurig. pag. 185. Phil. tranf. ». 154. Hild,
L= IV. p. 31. Craufe Kgrot, bulim. Jen 1693.
Acadienfes Dierevills pag. 153. Nigrita: Hifl. des
Voy. L. IX. p. J12.

(p) Vitulum aliquis ediffe dicitur Marc. Don.
p. 203. Milo bovem. Panes bilibres ftomachicui
Praxagore famiilus Afclebiades apud Cielium tard,
efifeft L. 3. c 2. Vorax cantienfis celebris fuit
Charleton Enquirics of nutrition p. 79

Cq") Eph. Nat. Cur. Cent. H. p. I95- Boyle de
util. Phil. Exp. p 195. ^rahher thefaur. n. 83.
Boehmer Diff. de polyphago Rz^dfcz.yfcki hift,
natur. Polon, p. 450. G. A. Hamherger de im-
becillit. ventr per sl}, Kur,dmann. Seiienti. p.
1065. lo65. Tiiing. vaf. brev. p. 39S Moebius
inft. p. »64. Leigh. natur. hift. of Lr.ncasirir. p,
301. Cardan. var. pag. 195. Phyilol. bat. p. 80.
Reines varicr. p. 74.

(rj Svvammerdam p 575.

Cs) In cefophagj flosu fedem famis ponil Vi'
ridet bon chyle . S^d fenfu hic licet uti .

(t) F. «o.

S E C T. II. FAMES ET S I T I S. 125

ventrjcalo proprium , &. ex fepto tranfverfo , mufculifque abdominis fuptr^cWi-
tura , interim tanqaam oftenfam liceat mihi furr.ere («) . Addit Vir 111 yicicri
nervos eos prurientes reddi a fanguine in eas plicas congefto , iit in omni ird-
tatione fit ("c;) . Non bene ha^c fententia refutatur,quod ventriculus ukra tercias
contrahi nequeat (x) . Cftendemus enim, contrahi , ut nulla cavea fuperlit (7).
Voraci homini anguftus ventricuJus (z) .

Ex aliis enim experimentis,exque fenfu intolcrabili fri£iionis cujufque in nu~
da cute fa61aj , licet «ftimare , quam acris debeat fenfus effe numeroforum ner-
vorum. , tantum non penitus nudorum, contra fe invicem confriflorum . Ad {o-
lum oftium finiftrum non retulerim (a).

Hinc etiam intelligitur , quare adeo lenta fames fit , 8c diuturna inedia , m
ferpentum genere (^) , quibus tritus vix ullus eft , cum ventriculus parum car-
nofus fit , vis aurem abdominis & fepti tranfverfi omnino nuUa . Et quare in
capone (c), quem exempli loco cito , omnium celerrima mors fupervenerit; ce-
lerior quam in cane, fele, alMfque carnivoris (^) . Multo nempe gallinaceq ge-
nere, quam ulli quadrupedum , fortior eft in ventriculo tritus . Etiam iniedis
(e), quorum minor eft motus pernlalticus , hieme nulla fames eft , asftate plu-
rima (/), eo major, quo calor seftuofior (^)".

De fucco gaftrico fum timidior. Is utique in ieiunamibus abundat, & deors
profluit , & acrior fit , & fenfus quidam rofionis in fame videtur percipi . Ec
taraen cum eum humorem ad Hxiviofam naturam vergere ( /O certuni lit , ea
vero appetitum potius miniiat , atque acor manifefto appetitui fit araicior , cre-
dam potitJSyquoti-es per moram fadus eft acrior,humorem ventriculi appetitum
delere, uti efficaciter ab omni putrido liquamine deletur . Hinc forte appetitus
aliquot a paftus tempore horis minuitur>fi abfque cibo maiiferis, dura interim
os amarefcit .

Reliquias cibonim (k) qui pro fermento caufaque famis habuerunt , videntur
obliti fuiffe, inanem deraum verrtriculum famem facere (/).

Mentis effe officium , & nihil habere mechanici , ex hypothefi didlum
eft (m ) <,

§. XIII. Qu£ fament auferant .

Famis eft,homjnemad fumendum cibum compellere ; ne ante diem deftruatur.
Cibus fumtus utrique fini farisfacit ; nam reddit fanguini tenuem , fubacidum
chylum,a putredinofa natura aiienum,qui fangunnem in mediocritatem (^) acr-
dam inter & urinofam naturam reducat. Idem fanguinem diluit ; & aifert ad
ejus maffam oleum, gelatinam , aquam , falcs neceifarios, materiem nempe om-
nium partium firmarum & fluentium,. q^us reparationem indig.eiit ,

Scd

(sO Seft. IV ' (e) Lvonnet j>. J55.

(v) Setiac. Eff de phyf, f, 3. p. 5^4. 5^5, (f) Baker p. 137= 14*- d« polypis Tfembly p.

(x) Elem. de phyfiol. p. 219. 314. 116.

(y) SeiS'. IV. {%) Tferindef p. 186,

(t) Ettrutiller progr. ad difp Fvideriti. Bonrtei OD P- 97.

obf jc. conf. p J?3. ' (k":' V^'illis ferm. p. i;- Verhefen I. s. p- 157*

(3) Conf. Dtivemey II. p, 184. 558. Baytholin. p. 79- Glsffon, p. 3^5. W,- ^ftn-

(b) P. 114. guerr^ philof natur. p. 416.

Cc) P. 115. 119. {]) Aid Corter 1. c. p. 11.

Vd) ?. J15. Abstrara b'Ie in v^ntriculuKlfluetJ- ^rrO Nnter phyfiol. p. 190,

ii6 ^ L i B. XJX. V E N T R I C U L U S.

Sed uti necefTitatem famis cibus tollit ita toUit famem ipC^m. ^bus etiim^
dum veutriculum repler, & cl:fl:end't, trirum ru^arum {h) rienlilium cTiminuit ,
enfque a mutuis urget contailibus ; tSc oblinit villofam tuaicam miti materie ,
& acrimoninm obruir, fi qus in fucco ^aftrico nata eft . Senfationem delebat
porum atramentum, inde apofiria fucceflfit ( i )• .

Alio modo fames deftruitur (c) , a nervofli quidem affedione, five cerebrum
infenfile fucrit (^/), aut iigati nervi (e); five triftis fuerit aliqua animi pafTio
(f); fiv^ defiderium vehemens;five mechanici quid , ut a vertigine per rotatio-
nem mora {§) . Sive fenfus nervorum ab oleo, opio (^O^nicotiana, fpiritu vini,
plumbo ('^*), diminutus: five potus calidus (/') nimia copia Hjmtus fuerit , qui
ventriculum maceret , debilitet, reddarque tenuem & inertem {k) Videtur per
h.cc omnia vel impediri nafcituram in nervis famis fenfationem ; vel natam m'
tercipi , ne ad cerebrum perveniat .

Tollit etiam famem plerumque putrcdinofum omne,five in cibo fuerit in§e-
ftum ; five intus ab ulcere aliquo , aut ab hcpate (/) corrupto fuerit infpiratum.
Vetulam dilTecui , qux multis annis fola cerevifia tenui vixir , quod ejus ven-
triculus aperto ulcere in colon pateret , ut olidis fcybalis in ftomachum aperta
via elfet, Et plerjeque apofitiae, quas vidi infuperabiles , a vitio fuerunt hepa-
tis , putridi?que bilis (w).

Naufeam hic addas , oppofitum fami malum, in quo ciborum defiderium de-
ftruitur. Infinitaj ejus caufiP funt , potiffima vero purridum aliquid in ventricu-
lo hsrens , vel fimplex: ejus purridi idea . Cum quatuor menfibus in ventri-
culo ladles cyprini indigefti remanerent , eo toto tempore cibi fuperfuit hor»
ror ( « ) .

S E C T I o iir,
CIBUS POTUS Q.U E.

5. I. ^Afcuhandtim utrique fenjut ,

SUbtilitas fuerit,famem fitimve alio nomine quam dolorem dicere,aut pecu-
liarem fenfum (.?) efficpre, ad quem pertmeant.

Fidi

(b') P. T25. rhaave praleft. in propr. inftir. n. 75- Cardial-

(i) Cum per tres menfes puUum in vcntriculo gia inde facla Firidet hon chyle pa^. 5.^3 Svn-

fcrpens generet , interim oirni cibo abftinuit, cope H.^rtfcekcr conf phyf. p.-g- sj Zwingcr dc

Thihauh Relat. de \z Martinique p. 100. Thea helvet. p. 5. Etiam chcrda tenia a vapore

(c) Beck. piipit. cord. p. 36. calidae continuo laxatur Arbuthnot of air. p 61.

(d^ Apoplftlicus neque bibens , neque ciboj de» (k^ -In Schraderi ineriia trienni nihil mali fuit

fiderans Viridet 1. c. p. 460. SencK jquem citavi nifi ventricu'us tenui is & intellina obf. 1. Add.

L XVII ^, Bonet. adde «-.fitos & adipfos ob viilofain non con-

(el Brunn Difp. p. 38. &c. VVi!I's p. i";. tintiani ventriculi Firidct pag. 109. ro.

(i) Bmnntr duodcn. p. 31. !nde plera:que ine- (1") Brnnet T i. L. 3. S, i. obf 15. 10. 6.

, dia p. 175- Conf. GherH obf. 57. Cent. 11.

{%') Hj)in}.^n Ccir.m t. j- p. 31*. (it!^ AviVs ftdes plerumque , aat femper ., in

{h) Darvifi'/ nntm. t 3. p. 11. 11. hepate Lieut.iuJ precif p 41";.

(h*') ranlYfis, cibi non co£Vi a faccha»o fa- (n) Storch Krankh. fchv.v.ins;. Fraver p. 241.

rarni tiiH.fiid p •^y ^a) itoTier Mde guftam intemum itrrault da

(i) Mala veiuiiculi a Theje potu habtt ^ce- gout.

SECT. iri. C l B V S POTUSQ.UE. ^ 127^

Fidi autem naturs (^) duces Tunr , utraque, fi ea fola , abfque jcesrum af-
fociatione audiatur : neque neceffe eft , quantum fit nurriendum, ex pondere
(c) 3Ut perfpirationis modo metiri,ipfa enim ftmes fuperfles jubet ultra cibari,
fedatus amor edendi docet abftinere. Itaque animalia omnia indoda modum te-
Dent alimentorum .

Cum porro eaedem caufs fitim faciant , qu^ faciunt neceffitatem bibendi
( defedus nempe humoris («^) acrimonia humorum , aut vifciditas ) .^quum eft
eadem menfura & finem obtineri ob quem bibitur, & terminum facere defide-
rii. Reparato enim humore, fublata acrimonia , vifciditate refoluta , nihil cau-
fz eft, cur uhra bibatur ; & famis eadem eft ratio. Adeo fidelis autem eft ho-
rum defideriorum vox , ut etiam fpeciem cibi , potufque omnino aptifTime di-
ftinguant . In febribus acutis veram (e) curationem ipfa fitis indicat , aquam
fubfrigidam cum acido humore miftam : & ipfa fames fuo filentio edere vetat,
quo tempore pucredo hum(-^rum imm.inens , non finit cibum fumere , abfque cer-
ta corruptione, iterum morbum audura .

Eft etiam aliquando plus in fame commodi . SiEpe segroti minus folitum ci-
bum magno defiderio flagitant. [d defiderium fuadent maximi medici (/) pro
norma haberi . Ita acidi '(§) fucci , plerirque al:is_ medicis fufpe<fli , etiam in dy-
fenteria putredinofa , falubres fuerunt , & in acutrs (A) morbis .

Ita falfam.enta (/'), adeo parum diverfa a fale ammoniaco, quem laudabat
Muyftus., ab ipfo natun^ inftindlu in febribus intermittentibus pofcuntur, opti-
mo eventu , fi aufcukarum fuerit. .

In marcore oftrea, mitiffimum cibum, utiliter defiderata lego (^) j & m
phthifi fraga (/),

In afcite cerevifia , diuretica ut puto , cum defiderio pota morbum fupera-
vit (»? ).

§. II. Homo omntvorus ejl ,

Si ex appetitu judicium petere licet de cibo a natura homini deftinato, fe-
quetur omnino, pene ad omne genus ciborum hominem natum efTe , cum pe-
ne nullum fit in mari terrave plantarum & animalium genus , quod gens aliqua
in cibum non receperit ; neque venenatis fungis,neque animalibus pariter vene-
nofis {a) , neque iis exceptis cibis , a quibus propter factorem natura noftra abfti-

neat ( ^ ) .

Q.ua

(B) Wainevv^tgth af meat. p 157. lon^ena Marc. Don. 1. d. c. 5. . „ .

Cc) Go-tir de fame p. 71. 75. (h , Etiam cerevifia, ut puto , tenuis Hagacfom

(d) P. 111, Cent H. n 49-

(e) Pelix eorum ufus m mali^n;? & peftilentia- t,i) Schethammer. Ars med. t. 3- P 187. Eelwis
libus febribus confirmatur a do6>iffimo A. Cocchi obf. 255. add E;'h. Nat Cur. Vol. X. obU 59.
del vitto pita?or-c-.. Bresl. '^aml. 5714. P 44°. & i^^ anorexia f^'g-'^«-

[S^ G. V. Sviieten t. a. p. 131. Brunner apud Itiner philiatr, p. 58 & C. Trtoei p. i. in alns

Daniei Beytrase 2. p c6. Bo},r. offic. med. dupl. nialis . Feliciter in tebre faifis ufus tuerat Trai'

diff. 3 n. 6. Apperley obff". (=35. 1S3. Effav of a l-anus I. J2. p. 748. 766.
Socief. at Edimb, t. 5. P. jj, n 4(5. Citriorum li- ■ k) Julp. !I c. 8.

bris quaiuor fuperata atrophia Panarcl-. 1. a. obf. (1) Daniel 1. c. p 88,

38 0""' Pechlm. r. obf. 6^.

(^^ Cuciimeres acidi Oihr/ie TT. p. 59 add. Da- (a") Japonenf.s Rift, des Japoncis p. l6i. FuB-

niei 1. c. Braffica F^-bric fciagraph Butisbach p. gis venenatis Ruifi ■
31. Pepones in anorsxla Piirejci vita p. lu Me- CW Conf. paulo pod n. 5.

128 -^ ^ B. Xrx. V E N T R I G U L U S,

Quare, cum quxirio fepius (ir agitata (c) , num herbivorus homo fit , num
pariter carnivorus , de ea poterat vel ex naturge appetitu definiri .

Sed etiain reliqua confcntiunt: . Honiini enim inter carnivora animalia Sc her-
bivora media eft fdbrica, & de utraque habet , ut credas tamen aliquanto pro-
pius ad herbivora accedere.

Differre dicunrur hc^ clafTes, ventriculo , dentibus , inteftinis , & etiam potif-
fimura csco inteftino . Ventriculus tamen etiam in herbivoro equo huraani eft
fimjlis (<»'') 5 tum in porco, ex fua narura radicibus <& frudlibus arborum viven»
ti , qui demum per hominis focietatem omnivorus fit (e) .

Dentes iterum cum equo conveniunt , cum caninos paucos (f),plures mola-
res planos homo habeat , tricufpides (^), vero, quales carnivora animalia, nul-
ios , folamque pene earum cufpidum umbram . Non adeo videtur natus efle ad
offa dentibus confrin^enda , nempe non effe rapax animai.

Inteftina univerfa longiora , & quae inter ea craffa dicuntur, ea largiora funt,
Sz in herbivoris (h) animalibus , & in homine.

Iterum carnivoris caecum inteftinum breve (/) & curvum ,herbivorisplerum-
que longum (k) eft & grande . Ea in particula homo ad utramque naturam ac-
cedit : graciliorem enini , quam ipfa carnivora animalia , & nullius momenti
appendiculam habet , ca.'cum vero inteftinum etfi amplum , tamen breve (/) »
Craflfa porro inteftina multo quam in carnivoris longiora habet , fi cum canis
redo inteftino comparaveris , aut alterius animalis carnivori . Deinde idem co-
ion humanum cellulis (w) interrumpitur , quod in iisdeni animalibus carnivoris
fimplex eft p

Si prsterea , quos nunc addemus , ciborum varii generis ab homine adfumito*
rum , eventus addideris , apparebit , homijiem falubriter , 8c diu vel folo ve-
getabili cibo , vel folo animale vi(fiu , vel commifto utroque vitam poffe fu-
ftentare . _ ^

Pygmacus illc- pene homo 5 & omnivx3rus efr , & liquores fpirituofos concu-
pit In).

fft etiam ni aliis animalibus , certe plerifque , aliqua in viciu variando li-
berras (0). Nam inter manifcfta herbivora , vaccaj (p) , oves (^) , equi (r) di=
fcunt pifcibus vivere : Sed etiam carnibus equos (s) m arabia littoraii,& cuni«
euios fanguine humano (0 pinguefcere , (& apros , radicivorum animai , pelles

Cc") Contra viflnm animalem Fallh ?h\\. tr&n(. Cm) Vii-^e Ccmment. Boerh. t i pag 525. &

n. i6^. Audor tr des difpenfes de Careme P 1. Gyevv t. 13. in viverra, cane , fele .

£, 7. RoufTtau tr. de T egalite not 4.. & nuper (n) Tyfon p jc.

Ccc<hi de v!ctu pytharogico Coiitra vegetabilei;! Co) Bradle/ improvem. of ganden. p. 17.

Andyy des al.Stiens I. p. 19. Tyfon Vh-A trarif. Cp5 Zorgdraage V Valfirchfing. Pontop^id.in II,

n 269. Arbnthnot of alim. Bianchi five I Plan- p. IT. Peyyers r^Iat. p 8 Etiam olfa vaccina rc-

cus v;r c-el. de viftii pyihasorico . dunt , fCaim Amer, refa 1. pag Ji^. Ptcora folis

(d) P. §6. & iibique Cl. Bertin. Mem de 174(5.. plfc.:t\us puiridis alunrar circa Mafcate Ovington

Ce) Non erfvo 'Wju;t earnouis granivororum ani- Voyag. t. i p. 130. & apud Tartaros Jupi h-ift,

malium Vffitriculus hic produci , qui hoAiini riGii des Chmnis p. 8i. De Gedrcfia olim Pltttarchvs

1"n datus /Ir.dry 1. £. in /Ucx.indn vita , & nuper Thever^as ilin, t. »•

' (f) P.- !7. 1- ?• c- 5-

[z') r. 19. Tyfon Phil. trenC -n. i^-J. (q) Zcradraagse V Vaififchf.n?, p. 7p. tiim Ar^-

\}\) Mon;o comr;ir. F.nat. yianus Piutarchus in AUi^.TruiYO. Pepe-e : Huir?.'

C') Conf :\ittf'm Cnimm. Boerh. t. i. p. ,4-Oj. i^oi'T' de Islanj. p. aio

■ ■Ctk) Ihid. Tyjon \b'd. (r) Zor^.i'i-3,-;ger p. 70. rhil tranf. n. aSgi,

;,!) Cuin h,;rL;,sori,> cofifeatir.o Tjfcnt .non un- 6) R.idzivii. Iter palefl. p. 215.

iii^jue vere. .■ ,. X^) JSshrenj dixt. p. 175.

SECT. m. C I B U S P O T U S Q_ U 'E. n^-

avlum, & capreolorum, fetufqiie fuos & humanos devorare («); & gallinas,
cum fuo granis commolendis deftinato ventriculo,tamen araneas , infedla, lurri-^
bricos, carnem concifam , ova amare : ut etiam pulli calecutici nupernati ovis
bene abnrur , & pereant iidem cum acido odore , fi nimis mature iis ftgopy^-
rum propinatum fuerit {v) . Porro cornices & carne vivunt &gfanis (-r;*). Scd
etiam gyrinuS' lenticulam aquaticam pafcit ; idem ran^ indutus perfonam , in-,
feaa rapit, & potiffimum cochleas {x) : talpx 8c ■radices & ferpentes _vermef-
. que (y) fe£tatur; & erucas aliquae herbivorae aluntur vermibus & erucis (^).
^ed ipfs cochlff^ & gramen pafcuntur (a) & fe mutuo devorant. Contra ca-
sis (/^), & feljs carnivora, difcit pafie uti , aliifqye vegetabilibus , & milvura
pane vixiffe ^Urcvandus auflor eft,& aquiiara (c) pane & hordeo fe fuftentaf-
fe Borrichius teftatur , gravis audor. Aiia aniiP.aiia aliuDde omniyora funt;.eri-
xjaceus (c*), cancer (c**). .'j^

Ha!c eo minus debent abfona videri, cum & ipfa animaiiatamen vegetabili-
bus fuccis alantur, unoque gmdu intermedio leo a gramine diftet , quod in bo-
vis carnes mutatum rapk : atque adeo non maximum inter fmccos animales &
vegetabiles difcrimen ^it {d) .

Eft equidem in plantis aljquanto pronior ad acidam natura ((?)» ad urinofani
in animalibu5 . Sed taraen etiam plantae in acervos congeftae , putrefcunt &
fsetent (f), & per putredlnem volatilem falem urinofi ig) generis fundurit &
deftillantem dant humorem alcaiinum (^),,& per ambuftionem fixum lixivum
faiem .

- Denique omnibus comparatis , proprie fola gelatina nutrit ( / ) • Atqui ge»
latina (k) non in fola animalium iymphavfed in farina pariter vegetabilium,
habiiat. ©lim in pane extradli gummoii vim invenit Ci. Geefroi ^ ad 6. drach-
mas in .^2. (/),

Deinde ut lll. J. Bartholcma^.s Beccart (m) m farina tritici duplicem reperit
mater!.em,alteram pu-Iveream amylaceam ,alteramgiutinolam aquze non mifcibi-
Jem;smylacea illa, vegetabilis natur^e tenacior , acidum elementumcontinet ,&
cum aqua vinofam naruram !nduit,cum lixivo fale fervet_(n)5r f>'rupum yiolarum
parco quidem rubore tinait (o) , deque eadem fubjeflo igneacidus fpiriwg deftiilat (/>) .
Haller Phj/Jiolog. Tom. VI. .... . . , ,R . .i»-jmi-5ijf ^ ■'i.X^P.n*

Saml.
9. 49-

Reaumur Mem. de

' Cu) Sttjf#« t. 5. p.ll9-* '

(v) Hatiov. Seltenh. p. 147,
(v*) Natuurlyke hiftorie t, 4. p. ^6.
(x) Svyammerdam bibl. p. 815. Leipt:,.
t. 5. p. 75a. 75J- h fcarabff.os Jjcoh^us p.
Cy; Byovvne err. popul.
(z) De Gecf p aoa.

(a) Lifter de cochl. p. 9°.

(b) Uvls , piris , pomis ,
J751. p. 491.

(c) Hermet. Aegypt fap p.
(t*) Linn. Oelandska refj

aue CKCum habet, neque colon, Phil. tranf, n 169.

(c** Bafter uytfpannir^g. t. '■. p ii.

(d Nsedham rnicvofc. obf. p. J71. Sbauvv p.
35S I36. Bradlev fmprovem, p. 17.

(e) Vide panis analyfin Mtm, del' Acad. 1731.
P 29.

(f > Bcyle Eift, of the air." p. 45. cum cada-
verofo fstore . Mentha apud J"«<3A/ Chexn, fundani.

175-
p-a?.

ii53 Hinc ne-

t. 3'. p,- ^^^.^''^rafffiea apadf Ro^M^p. Ati.^lnS-9
morbus mali»nus ibid.

(^■) VFedcl de fale volat. plant. in ampla cer-
te ^ente naflurcinarum, quarutn pluritna in ct-
bum .recipiuntur . Sed ex acet.ofa aeque partes va-
latiles educuntur , ut ex cochUaria Mem. des
Sav. etrang. t. 2. pag. 330. Ex meliffa putrida
fal volatilis urinofus Hofman labor.' Altd. ? Es
pomo citrio putrido alcali volatiie phil. ti;anf.
n. 3 91. ■ ■

Ch) Ex tritico Puyatus vift acut p. 74. /.7 5-
Ex plantis cichoraceis Tichen hipp chem.

CO Luiivvig de viftu anim. Lorry tr. desaJim»
p. 11. Jitc, • <

(k^ Keffelring. Geofroi Mem. de i73»-PaS-*9»

(1) Mem. 1. c.

(m') Comm Bonon. t, a. P. I. p, i JJ>

(n:) P. iij. 314. i^

(o) F. 125.

(p) P. 13.6. .a •: . '/

130 t I B, XIX. VENTRICULUS.

Contra pars glutinofa ad animalem indoleni accedit (^) & ad cadaverls mo-
dum putrefcit (r), inque aqua difFufa cum acidis fervet, aliaque lixiviofje na-
turae figna dat (j-), igneque fubdito fpirltum urinofum (?) & oleum fuppeditat.

Fadem nuper fuis experimentis auxit & confirmavit Clar, Keffelme/er (k).

Gluten (^O quidem,ex tritici eluta farina dupla amyli portione eduxir infipi-
dtjm, adhsrefcens, in ore non folubile, Iaminofum,in aqua vix mutabile, fic-
citate in verum gluren rediturum , deque eodem fuperque ignem ftillaverunt
(k) vapores albi& fpiritus empyreumaticus(j^) ,cum acore fervensC-^^j&oIeum:
carbonem vero reliquit infipidum .

Eadem fponte computrefcit (^), &. cafeum olet f^tidiflfimum, & aquam im-
pregnat vi urinofa, ut cum acidis quibufque ferveat.

■ Conrra amylacea pars, omnino ut apud Beccarium ^ cum aqua macerata non
|3utrefcit,& odorem fpirat acidum^& fuccos c.TruIeos rubro colore {B) imbuit,
cademque fwbje(5lo igne dat fpiritum acidum (c), inque carbone falem fixumli-
xiviofum relinquit .

Portiones etiam harum in farina partium definivir vir CI. ut fpelta glutinofi
habeat plurimum , ad libram , triticum fMbernum uncias decem, & eo minus
Ut fuerit viiior farina (^). In fecali amyli minus efl, olucinis nihil (e) ; in hor-
deo fere perinde (/) : in avena (e) minus, quam in hordea mucaginis amyla-
cesB ; qu£e in mayz acida fir (/7). Pifa (0 p!us habtnt partium nutritiarum,pha-
feoli (^), lentefque (/) minus, folanum (m) tuberofum perpar^um alibiJe *

Denique etiam hoc perfpicax vidit, glutinofam partem cum aceto fubafiam
(«) in amylaceam abire, arque adeo in ipfa planta acidi abundantiam amylum
facere, qu;iB ut diffipata fuerit, gluten nafcatur .

In pane denique coflo glutinofum ab amylaceo non diflinguitur , &■ videtur,
acorem nunc per totam mafTam diffufum efTe , qui in folo amylo habitave-
yat (0).

DudunS ex fermentatis pifis falem volatilem adfcendere vidit Cl. Ler^ieyy
<p), cum ignem fubjeciffet , & optimum , qui abfque fermentarione noviffimus
jprodiiffet.

Apparet adeo, etiam \n farinofis urinoflim & glutinofum , quod in animali-
Jws «ft, elementum latere , neque adeo quidquam ad alendum deficere .

§. Hl, Clbus vegetabilh ,

Hi^orja primava hpminem 1n afia raediterranea reperit, fervido fub cslo ,
leEaci dadJylorum, & fruiluum fponte nafcentium . Ex Rumpjiano enim opere

no-

W t*. iij. (d) p. i^.

CO P. 114. Ce) P- io- — ?

M) P. laj. CO P- ai.

(t) Ibid. (p) P, ij. •. '

(w) P. \x6, (h) P. 14*

Cv) In Diff. argeiitorati defenfa; dc quorunxdam CO P- »7-

*egetai)il!uife nutriente principio . (k) P. i*.

Cs) P. 5. 0) P- »8.

Cy) P. 9. Cni) P- jo 31«

Cz) P. jc. (n) P li.

U) P. 8 ^ (o) P. \%

(b) P 7. (p) traite des atinselTts t. i.p. 315.
Cc}-P. -a. ■.':--•

S ET T. 77/. C I B U S P O T U S- Q. U E . 5^

noftris cum hertefum indigenarum caralogis compararo , intelligimus', tmmen-
fum eflfe reoionum calidarum in ferendis diverfis , & numerofis fructibus hoTXi$
ia) berbifque fponte edulibus privilegium. NuUum eduiem cibum prajter baccas
Europa fponte protulit- «« r

Ea ergo in opportunitate ,cum neque ad a{»rumi>cokndijm metahorum utus ,
aut animalium fubigendorum ratio inventa effet : neque ad oecidendas feroces
belluas bomi^ii armorum eflfet fatis : neque fepes, & ftabula noflet exltruere,
quibus mlciorum ^njmalium faecuia captiva concluderet : videtur victus ab arbo-
ribus elTe repetitus. Etiam id in itineribus didici , quacumque homo feeurini
oon adhibuiflfet, per vaftam illam americam , per africani , per boreal^ra Sibi-
riam , per antiquam Islandiam , ubicunque ferax efb, ibi fyivam fume , quas
per fub aflfyrico cslo potiflfiraum palmarum fuit. Ad feleaum autem cibi fapo-
re ib) procul dubio duce homo ufus eft ; deinde hiftoria eventus : ut emmquit-
que ab ignorato fruiSu bene habuiflTet , aut raaie , ita filios docuit nepotefque.
Hac prima fuit & di^tetices oriso S,- raedicinae (0.. Namhomines iii analepti-
cas, in refrigerante^, in acidas, in alvum iaxantes , in emeticas , in narcoticas,
in variarum virium plantas per peregrinarioaes incidiffe eft probabile . Vegeta-
bilis ergo vita prima fuit , fru(51uum , herb<nru.mq.ue ^ radicum , crudoruna
omnium. Et etiam nunc,eodem fub cceIo,pene eodem modovivitur. Ita per-
faB apud K^ipferum {d) in Palmetis folis dadylis beati vivunt,, Bramines <e>
-a?egetabili vi^u etiam nunc urunrur, pomis fere & aqua (/)• lildem & lade
<apriilo Arabes aliqui vitam fuftentanr {§) , populorum antiquiffimj ,raorumquc
-aurei faculi tenaciirimi . Cucumeribus pene folis , ^ crudis, conftantinopohtant
cives plerique {b) aluntur.

Etiam ad grsecos Poetas, multo quidem pofterioris aevi, ea fama manavit.
Glandes (r), fub multo det^riori cxlo, & arbuteos fetus norainant ; illas equi-
<3em in Grsecia & Hifpania hadenus edules, In Suecia autem in cibos fuiflfe re-
cepras, &' de earum ufu ex legibus conftare, de, noftra glandium acerba fpecie
spgrius credo (y^). Caftaneis, affini glandium frudu , appenninicola: fere unice vi-
tam tolerant ( /) . - _

Uti fenfim per novum orhem fe homimim genus' dilatatura exrendit , ita.ex

regionum varietate' alii & alii rerrs fru^lus in cibum fuut recepti ; me4ones ,

herbaE fuccuknta; , ipfi mufci , iichenes (m), & fungi . Natura enim humana

nihil detredat, nec gramina quidem , quae puerum edentem vidi , & qux ea-

•dem ille Tulpianus <») edit, »ec filipendul^ radices (o), piantafque venena-

: Vl.iil-; .. ;.^.) R' 2 ta$-

'HM. J.--l.a)U iWl l W

(a) Omnes pene fefrigerafljL conf* Pa.xmanmii, p 44. ^6. tc inter nvperos facetjiTimus Cervimtes

faid. p. \f. in II. heroicortim equitiS D. Quichotte c. 67 Eft

{h^ Speft. de la Nat. VI. p. jij. Quercus fr. eduli Enz.ina apiid Cartian. fubtil.

Ct) Vidii elim Heifler in orat. ^inau^ur. L,. 8. Qneycus parva fi.ve phagus Grator et Efcu-

(d) Amoenit. Exot. Fafc. IV- Relat. 9. 5n \v.% Phnii l B. t i, L. *■ p. 74 Et''a^ .Japoii.e/i-
.ffigypto multaB familis folis vivunt dad^yiis fes plandibus vefcunt^ur .hift» des^Japon p. 176.
Haffelijuift p. 501. Mufam dddunt ^lii p.. 494. (k) Ge,o^i._-Frofinafier Ru|Jbek atlant .

(e) Grofe vpyag. p. ^^7. (IJ PinsUt de acido fang.,p 71. 7J.

(f) Suidas p. 454. (m) |apoiienfes , Aigonquini Lafiteau nxocurs
Cs) Radz.ivil p, 415. des Sauvages t. 2. p. 92,

Ch) Tournef Voy. au Lev. TI. p. i8(5. (n) L. IV obf. ic. paj». 29^5 Alius ^fud

C») In H'fpania fecundis menfibus glandes in- Rajcaytaki pag. 353. A!ii s apud Kergif fei^v.tnt.

fetuntur Ple». L XVI. c. 5. lis vefcuntur Lufi- p. 187.. • , ..

tani Strabo & defcr. Afr. occid L. V, p. 350. (o> Vetwes Sueci i ati a^uatici ladicejquieri^*
In Atrica & Hifpania edulcs funt Redi Lelt. I,j. ' , . J . 1,

■»52 ." ■£ / B. XIX. V E N T- R r C U L U S.

tas (p). Cortices arborum tritas pini & abietis boreales gentes (^^) non dedJgnan-

lur. Gummi quod arabicum dicunt , mauros (r) alit .

Senfim artes invenfas, & primum, puto, radices effofls funt, quie in ref^io-
uibus fervidis mult£B & bonae nafcuntur: Caffava {s) certe panem infulis fac-
charifens miniftrat , nymphaj« radix , & papiri jEgyptios aluit . Hoctentotti
multas radices in ufum recipiunt : Inhamcs & Solana , ilJa quidem in Ameri-
ca calida, hsc in Peruvia ipfa , plurimo ufu veniunt . Ipfi Jakuti,. aliiquc per
fibiriam IVirrari , radices varias lathyri , hedyfari , liliorum, <Sc quas non alias in
ejbum recipiunt.

Aliquanto ultra profe61^i in artibus homines demum gramineas plantas peculia-
ri ftudio excolere ceperunt, quarum farinofa femina multum alimenti fuppete-
lent 5 & plus, quam horaei frudlus, redderent virium, & pr,^terea nan perinde
ufu abfumerentur , fed circa hominum tabernacsjla ea copia , qua eflet neceflfe ,
poffent excoli , & ad remotos ufus fervari . Ergo Mayz in America continen-
te {t)j m Africa milii genera varia , oryza in India orientali , fefamum in ca^
Jidioribus Afige regionibus, ubi triticum deficit (w),iriticum & alia: plants ejus
tribus in Afia citeriori , & m Europa magna copia cultai , neceffitatem fru-
iluum horsorum , glandiumque minuerunt . Triptohmus ^ agri colendi aufior ,
glandibus otium fecit .

t Mature ^xhm miria animalia, oves , bovefque ; etiam capras, eqiios & ca^
'nielos hominum induftria jugo fuo fubjccit , habuitque paratas inde dapes, lac
*x feminini ladlis familiaritate notum : exque lade ]X!rarum pro varietate regio-
'Bum cafeum, butyrumve. Ladis analyfis fere qua: pl.antarum eft , fuccofque dac
acidos (-u), abfque fere urinofo fale : Scd etiani fermentationem concipit & de-
ftiljando dat fpiritum inftammabiJem (a-), ut mihi, JEgrius credenti , de equino
•kfte fidus teftis Gwe/w^^j- confirmavit , a juventute familiaris meus (**).

Probabiie fit, & oftendunt primcEVS hiftori.^ , diu , &; aliquot puto fseculis,

-Tegetabili cibo folo&: Ja<Se (,/): homincs contentos fuiffe . Norainaiit fabuliC Hy-

^perboreum, Martis filium (;^},:aut Promethenm/^a) aut Pygrnalioni co^vos {b)

homines fuis civibus deteftaros (cj, qui primi fuftinueriiit aratori bovi jugulum

ivaperire ,' aut miriffima; ovi fe pr^ftare carnifices. .

^ Erat enim fatis vinum, alibilium in iis , qus enumeravimus , vegetabilibus ^

"Ut inde homo vitam fuftentaret , magnazque etiam nunc religiones , gentefque,

nihjl ulrra in cibum recipiunt . Etiam unica harum dapum vita comracde aH-

tur. Solo fru^u cacao (<r/) naurs integro menfe la;ti vixerunt . Caftaneis (f) fe-

JtJ£ folis, ii quos dixi , appenninicolac*^ &: Chii in obfidione urbis (/) fu?E fe fu-

fttntarunt ; hordeo tofto canarienfes {g) infukni ; fabis cum pane ih) ; aut fapis

fo-

' (p") Japr.rienfes I. c. p. loi. (z) P/m. L. VII. c. J. '. - • ^^iP ?"'trf}.C ■;. ;

(q) ^fl^y^/ort' lia^pland. ^. l^. Lockflor mtihod. Ca) iWid. '' '%Jr-'*

Sned. (b) Porphyriui tspt <xto'xn'. L. IV.'''^' ''*

(.r) Adiinfon relat. p. 38. Caravana abyflSnica (c) Komines facinorofos infirm. vatet tUencf.

"^eo vmi^HaJfelquifl-l^. 53^. p. np. -

•'^' '{i) j1 Cofta rf-afer )^. jq'l.'-' ' \;- ;'"'.-. '-'' (d) FwfJ«f/ Voyage pag. 59, Chocclata fola aiii

(t) A tr^fia h'ft. tfatuf.' L. iV.^tffltf;'^ ''^^ JlvAnz.'rsi de chocolata p. 10. et ad fenium

(u) £>;p-^o?'. L. XlX. c I?. •' ' '' ufque ^ubernator inrul:» Guadahupe de Milhaie

" (v) Giofroi jWctii. de !' Acad. i^ja. p. ^u du cacao , tum aiiquot aniiis 1. Fr. G«^rie//;apud

i (x.) Lijier de hum p. 154^ Scrafin-tm p. 14,

:; (x*; Vlde L. XXV1!I. S. 1. Ca) ?inslli . '

'-'■'■(V) Anie- dif-jviuin fina fut.Te diictam Hecqtiet (.f) Plin. L XVl e. j.

„ineri. Ih.-ol, p, i. et oii.n patres ut Tertulli.7nus (g) S^rat hifi;. of rhe Royal Societ- p,ii«.

"''Hrt ^pift. 'cfe cnb, J-uilaic-o- e: .f?/>tcw/»wHf adverfus (h) A.I Crireires dafnnsti Hamt=)urg. Magaz.
Jojifiji^-i. L. l, ■ j, .ii,- .*i.:;^ .i.i... ci:xi:'ii ^•::bi-l. u ^l .::i\i.: i'-'-

S E CT. 171 CTBUS POTUSQUE. 15?

folis-, alii (;'). Fagus prunifera illa californiam nutrit (k). Aqua fahciSj aqua
hordei & oryza in la6le amvgdalato ex febre Spahani convaluit celebns itine-
rum fcriptor ,^ eques Chardin \ l ). Pane & aqua ad remum damnati aluntur,
& eticim alii cafu acl eum cihum compulfi im) . Pomis & aqua Brachmanes (^O
fenefcunt. Pane, fifcco limonum , & oleo Ligures {0) genuenfis orae montans
jncote;Mel!e,Mandiocca ( f, CafTkva ) & pomis acaiou ip) Brafiham vivunt.
Solis fru«aibus horsis Rondeleuus {o). Solis ficubus Mofcbus & ^mmolon fo-
phiftaj {y). Caayfis cum Isde Arabes (j) . Sponte nafcentibus herbis, radicibus
& aqua primi in Thebaide ( t ) eremitrs. Gurami milio Si lafle Senegallenfes
( u ). reguminibus ahfque igne juvenis ^gyptius ('y). Rhyzophagos , & hy-
lophpgos athiopes Diodonis habet {x).

. Ne^vvtonus y dum optica. fcribebat , folo pene vino,pai1e & aqua vijcit ( f ).
. benique S^ folo.la£}e, & ex ejus diminutjone aiiqua , fero, de qu^ pingue-
'do plurima feceffit, vita etiam ad mulros annos fuftentatur. Ladle vixit vir eru-
dirus Vincentius Placcius Hamburgenfis Profeffor . Lacle & pane alius (^) 20.
annis, Sc olim nomades (.:)• & is vi61us adverfus podagram (b) tabem.que (c) ,
in confuerudinem abiit . La£le, & pauco , diebus j7- Bergomolettans femin^
vixerunt „ & aiii per menfes homines (,'.0. Vix alius cibus alteri per 26. annos
fuit ie). Tota vixzP/jilini^s ( f ) laae fe. fuftentavi.t . Hydrogak.ae per tres an-
aios pueHa (g). Sed fero omnino ladiisr fo!o per i3.: annos vixit Fer^ufo» {h} ^
& femina per i6. nnnos (/); fummufque teftis Boerhaavius (4).Cum pane bifco-
do magnos inter labores alii (/) . Im.o, cuva alter porcus la6te , fero alter,auc
aquato certe h&.t (m), aleretur, ifte potius obefior fafius eft («)• Noftrt etiam
Alprcolx plurimos porcos folo tenui ladlis fero educant , quod & de cafe^ fu-
jpereft » & de recofla C I ) . ..

C») Tdttnclin. Efcult. c. a

Ck) ApCid Mich. de t^enegat in fjift. Califofrt.

G) Voyarg. c. 3. p. 189. Conf p 17«.

(tTi5 Phthificus iri Carcere Manetti zA Sauvaget
p. i\6^ yi^ilUt Pfiarm. II. p. 70 Alius, arthriti-
Cus Craton confil. 1. 4. p, iio. Add, C/7tner. Ceot.
IV. c. 5. 6 /« Mettrie p. 153. AppolL iled-. p.
41. b. Mead. monit. p. soj.

Cn) Suidat p, 454.

Cff) Pinelli p. 7^.

(p) ^'> hifl. brafil. 1. i. p. is. ij. add..ler^
P- '^5'. „;;,;..

Cq) ^«0//? Hiflor. der medicia. Gfelartli, . ' '

(r} Athenteut .

(s) Radzivil p. 215. conf paufo fupra .

Cl) Conf. vitas Pattli ii Antonii , k Praneifcum
Sjcort de yerul, hffl. vit.^ & irort. p. 139, 179.

Cu) Adanfon f. c. -

(.v) Galen. faciilt. anini, ^

(jt) L. Illr tf. 43, $4.

(y) Chtyne difeaC of body and. . miBcf. t. s.
«. 2. p So.

Cz) Biynard p. 470.

(a) Ad4. G«//«/ Epii. nm Cur< J),ec. I. anB.
s» obf 141«

Oi) .10oreft L. tV. e. 10. ^tffi// Noft. denial,
p. <5i. i ., . '

Cc) ScOT?V ragionam. p. 114. .• 'j :

(d) VolumeU. L. VH. d. a. NumidaB lafte vi-
<runt cum' farina Sallvfi pap, ii6. E^s pitto vuU
gentes Aretieus curat. diut. I. c 8.

(«) _fr,urn- de Med. 1760. Aag.

Cf) Apud Theophraftum . >i

Cg) Buehner MifceH. 1728. p. 979- J

Ch) Phil. trarif. ri. 4«<5. UmfrevHle proprio lib.

(i) Bfuferin. L. II. C. 6.

(1*) G. V. Svuietsn, Comm. t. 1. p. 115* Praele£^.
Soerh t. !.■ p. III.

(J^ Martin Vi/cftern. Isl p. la^.

(m) Cheyne Saf>it infirm.. tuend. p. ajj.'

Cn) Chej/ns difeaf. of body and. mind. p. 13D.

Ci) Cnm fua vesetabili diata Brachmanes fen-
fubus, etiam guftus & odoratus tenerionbus fruun-
tur Grofe voyag. pag. 197. & Benianas ad opera
textoria Europasos fuperant , quod dig-itoriim fen-
fu fint aciixiori , hiil: de la guerre des Jnd. t. i.
p. jo. Marvtftit ut aecuratius ludertt , pane &
..aqua eum dimi.dio in diem pullo fe fiiflentavit ,
apud g; Chejine difeas ot body and. mind, t. a,
,c,.|. p. 80. -^f.axntA n\. xJ^i fii ;-,/

i 54

L ib: ">:rx V e n t ui c u l u s._

'Vita aniiriali piurimi Monachi carent (o) olimque Plnilorophi (/>) ; aliique(^)
lYiulti , inter quos efl de noftra cognatione vir decrepiti nuiic fenii , tatique fa-
m'\\]x fuperftes, qui nunquam carnem guftavit . Et in univerfum in re^ionibus
cahdis parcus carnium ufus eft (r) ; primumque , ad quod in adverfa valetudine
ftomachus horret , caro eft , dum fru^us hpraeos , acoremque vegetabUem appe-
tit. Ferunt etiam faciiius, etiam majorem eorum cibprum ufum , qui nobis ni-
mis refrigerare videntur , ii homines , qui in iis calidis regionibus vivuntj &
funt in Perfia, qui 35. pondo melonum_ abfque maid vorant (j).

■^lvS-

§. IV. Cur ad carnes fit <ventum ,

)

Saluferis utkjue vi£Vus eft excarnis , quem haflenus defcripfimus , ut & homi-
nem fuura bene alat ( ^? ) , & vitara ad multos annos producat {b)^8<. raorbos
ex aliqua nimia fanguinis acrimonia & fpiflitudine ortos , aut arceat ( c ), auc
fanet {d).

Senfus etiam- Brachmanibus accuratiores efle legas ( & ), & athietas tritico &
cafeo paftos fuiffe , ante P^/tbagoram (/) iatraiiptem.

In univerfum tamen funt fua incommoda vi6iu vegetabili . Sxpe tentavi ,
t)b podagram ; ob biiem putrefcibilem, qus faciebat , ut carnes non ferrem abf'-
que agrypnia . Semper fenfi debiiitatum {g) univerfum corpus , ad labores , ad
venerem inertius . _ ^

Ita experrus eft /. Thfophilus DepjguUers (h) , ita plurimi eorum , quos cita-
vi (/). Maciienti funtfjlli Reifeliani (k), Itaque robufti homines tenerum vi-
£lum vix rolerant (/), & ad duros cibos redeuntes melius convalefcunt (w).

Robur fibrae a yegetabiiibus fuccis, & ab aqya minuitur (»), & foHdum fta-
men ab ea dista non fine periculo reiaxatur ( 0 ) & (i^nguis flavus manet , fa-
ciefque pallida (p). Ex vidu hordeaceo .& ptifana frequens anafarca (^) . Hi-

fpa-

(o) Recevil. obf. n. !n M. Catbarina longsevi

& f<mi Hajiman reyzcn t. i. p. 181. 183, Mona-

; ehi de la trappe ap. Mecqvet pharmac. pag. 190.

Heifeliani , non romani , {ronach» apud ^crell

nye Sverife p- 44».

(p) Zeno . Rlotinut, Chrj/fantius ^aj^ud Plemp.
valetud.: togat p. 116. 157.

(q) Heers obf. 147.

<r) Minorcse Cleghcrne p. 55. in Perfia Ch^r-
din. 1. 4. p. 166. in India ibid. in Italia i?«/ to-
pogr. obrcri'. p. ^•ss. in ^gypto, geftuofis jnenp
fibus Maillet W p. 117.

(.s) Ch.:rJin. 1. 4. p. 51.

(a) Barry tripl. ^igefl. f.97. Cheyne pf health
and long !ife .

(b) Tr. des difpenfes du Carerre X- i. pag. 14.
In Theoloftica ("ua Medicina Hec^uetus longsevita-
tem anndiluvianam ab ufu carnium .diminutam
tuiffe dixit .

(c) Nulla podaprain Apennino ob acidi abun-
dantiam Pinelli . Firjr.iori fuiffe valetudine nobi-
lem familiam , cum ob paupertatem pcmis , pa-
re & aqua fuftentaretur Baynayd p- 439. Sim'iia
Sir.opeus habet parerg. lll. pag. 63, 6/^. Pulchrae
Umt , qijs CaftaneJe vivunt folis Targioni, vlag.

. 1. C- ■, i ; -c .

(d) !n tabe Foreft, Jn haenicptce cum fattid©

haiitu , a carcere et aqua mera fanitas reftituta
fTHlis Pharm II. p..7o,. Phthifis fuperata. TVIa-
netti J. c Podagra !a?tis ufu fanata Lobb.^.xycs,
Btynard, 1. c. Gyeifel. virtuve tenui Porfbyrius .
Apollo . Mt-ad monit. pa«. 105. Crato Confil I.
j. p. 101 et io(5. Rahn.^A^ jR.oncjil. Europ. med.
p. 1J5 Lcbb. p, 216. 121 Camer. Cent. 4. obf.
5. 6 &c. Epilepfia Cheyne tibr l?x. caries tibi»
Deif^ier conrult. 3. p 9*^. Eenjani minus morbofs
Chafdin. IV. p. iSo. 181. Febres tertianas evi-
tant , qui horaeis fruftibus multuni utuntur C/e-
ghorne p. 179-

(e) Grofe voy. pag. 297. add. Ntvvtoni 's%em-
plum .

Cf) Schulz.e de Athlet.

Cgj Etiam Cheyne. of the gout. p. 18. 19 Ro-
hinfon Effays of oecon. p. 334.

(h) Apud Lohb. p. ai8. 119.

(i) Fergufon conf. p. 133.

(k) Acrell. 1. c.

(1) Bennet theatr. tabid. p. 4.

Cm) S'jvalvve querel ventr. p loi,

(n) 'Mcbinfon joeconom. ed. H. p, 314^
(o) Kinneir nerves p. 93.

(pi Stubbe phlebet. p. 117.
•*•' jiq") Monrc de hydro^e p. 9.

S ECT. UL C I B U S P O T U S Q_ U E . 1 95

fpaniolse incol^ debiles ob cibum potiOimum vegetabilem ( / ) . Sola pulte
robur fuum non alere poffunc Americani, nifi carne vel pifcibus fe contir-

ment { s ). - ^ f \ c a -w

Video objici , gentes folis vegetabilibus ufas, feroces tamen ( t ). bed mmi
urique videtur , cjuemque populum aratorem mitiorem efie , demde paftorem ,
ferociffiriws populos venatores, qui folis pene carnibus vivunt.

Et eft omnino inter plantas fuccofque humanos minor , quam mter eofdem
fuGCOS & animalia {imilitudo. Plantae plerseque acefcunt ; & oftendetur proprio
loco, quam pertinax pierifque natura acida inha;re.u {u) . ^l tamen eam vmce-
re oportet , uti noftri fiant . , .

Qu£E plantEE aromaticas funt, e^e ornnino parum faciunt ad alendum , cum vi-
fcido illo blando deftiruuntur, quoH ad priores fibras adhxrefcendo nutrit .

Qu« alfealefcunt , eae ita fuccul-ntae funt , ut prster aquam exiguum quid
farinofi fuperfit, idque ipfum nimis acre , cui parum cum chylo, & cum ian-
guine ipfo conveniat .

Omnes quidem plantae alere poffunt , {tA parciori parte fui , folar quam exi-
guam pler:sque continet , farina ; & ejus farinse gelatinofa parte. Hinc immenfa
vis pabuli vegerabilis requiritur , & vacca batava, 46, libras graminis mtra 24.
horas confumit, non triplo homine ponderofior («*)•

r Et etiam eo maioribus viribus ee;et , & longiori vits labore, ut ace.cens fa-
rina in glurini? alcalefcentis naturam tranfeat . _ _ .

Hazc eft caufa , quare vegerabiles cibi ininus nutriant,& minus dent roboris.
Peculiariter «tiam lac cum pane facile aut fodam facit , aut in coagula rau-
tatur (-u) etiam valde diuturna , & magna datura mala {x) , inque ipfos denique
Calculos tranficura, qui per anum defcendunt (v).

Acida vero nimia (i), ipfaque poma citria (^), villofam tunicam erodunt,
& colicam fecerunt piflonum {a) . • • n-

. Horaei cibi frigons fenfum in ventriculo faciunt ^ ex cucurbitaceis fructibus
etiam graviorem & periculofum {b).

Farinofa cum aqua coda in lentam paftam coeunt, quas in ventriculo haerens
cephaleam fecit & fcotomiam (c). Eadem fere omnia etiam flatibus abundant,
ut quorum pars magna ^ci) fit aer . Etiam in f^orente planta tantum eft aeris ,
ut venfritulus inde ovibus crepet & equis, nifi incifo inteftino fanarentur (e) ,
Ex pifis vehemens colica (/) .

In obfidione farinofa aquofum fecerunt languorem ( j- ) . .

Ex vifiu gramineo dyfenreriae epidemicae dicuntur fuiffe(^) na^. Ex anti-
fcorbuticis fummus faetor orrs in hypochondriacis ( 0 •

Mul-

(0 Chaylevcix fiift, de S. Domingue . Ct^- Ortloh spuA Adolphi oper. 311.

"(s) Lafiteatt p. 89, (a) Troi^chin colic 'riift. p. S4.

iO Mjchenzje hift. of heallh. p. 49I. (.b) Haffeiquiji de baiech.

(u) -L. XIX Sect. V Cc) j^^dry tr. des aliin. p. 39J. ^

(u*^ Soefhaave prax. l, p. 171. (d) Haks veget,ftac exp.S4. Piforutn Tntegrarfi

. (v) Zsiji de poda^. p. 54 tertia pars eft aer .

(x) La Meffm obf. 48. Mong/» d*ua Epipfoon (e) Chefelden anat. p. ii5i. Corps d' obferv.

petrific. ds Rennes \\ p. 84. Ex lupinis perit hippopota-

(y') Mongin ibid. nius Hnffelquifl p. 201.

O) A nimio fucco limortum carJialgi^ metan- 0) Tr. des difpenf du careme psg. \o6. 107.

cholica, fale tartari fansti Celeb. Lofrf de Me- (g) Mipp. de diajta L.»!!. p.if^. L/n^.

lanch p. 1-;«. Nihii tan^»n mali s. plurimo oleo (Ii') Xerxis t% GrsEcia profugi exercitus Hero'

vitrioli fenfi , qund aqua dilutsim funtiJ , paulum dotut L. 8. c. 115.

a pari Copia jrlcohoiis doaiuum . - (i) Boerbaave prax* I. p. \6^,

r^^ L FB. XrX. V E N T R I C U L U S.

Muhx efiam inrer plantas venenarse ^unt , fungi (k.) , Dmbelliferarum ^xpe ra-
dices, etiam pulcherrima poma (/),qua2 novi orbis inventoribus frequenrer im-
pofuerunt ( i ) .

Denique in regionibus ad boream valde vergentibus raritas eft vegerabilium ,
cum neque frudus horsos tellus ferat , neque etiam radices ( w ) , eduies fatis
abunde reddat ; fed neque «raminis demum ferat tanrum , quanrum miferis in-
colis ad ftipanda tibialia , & arcendum frigus eft neceffe . Ibi , cum terra no-
verca hominem neget nutrire , mare fere eam curam fufcipit , pifciumque abuti*.
dantiam fuppeditat ( « ) .

.;'' §. V. ViBus ammalis . Pifces .

Nefcio an non primi inter animalia pifce in cibum fint rfcepti , Muti cum
finr, non poterant eos fui doinris lihts plandus edere , a quihus ante affuera-
dinem credsm baud multo fegnius homines ad mifericordiam commotos fuilTe,
quam nunc commoverenrur , quando famiiiare fibi , carumque animal jugulant .
Benjani etiam in antiquiffima reiigione carent animali vidu , praeter pifces : &
iEgyptii, qui Ifraelis tem^ore videntur armentorum fanguine abftinuiffe , pifces
tamen in ufus fuos traxerunt , & noftro sevo i a ) trabunt, iis menfibus , qui-
bus carne abftinent . Plures etiatn longe populos reperio ichthj^ophagos , quani
carnivoros.

Porro pifcium natura inter veg^etabilia & animalia ambigit. Putrefcunt equi-
dem , 8c celeriter quidem ( ^ ) , & plus dant faetidi alcalini liquOris, quam car-
iies bubulffi Cc),,etfi ob aquse (d) copiam minus habent falis ficci {e).

Gelatinam etiam fuppeditant ( f ) ■, pene xque abundantem ; ceterum paucif-
fimi cum fmt fanguinis , & pinguedinem vei nuilam habeant, vei perpaucam ,
cum gelatina etiam aquofa fit & tenuior, minus utique alunt,'minus fanguinis
rubri faciunt , minufque dant roboris ,.quam carnes : ut eam dcbilitatem &
ipfe experrus percepenn:i , & invenias tempore quadragefimali ab aliis effe per-
ceptam t ^ ). ^fen adeo abfque ratione monachi , generationi non deftinati ,
a Romana ecckfia aut ad majorem , aut ad unicum pifciuni ufum , iegibus
adftringuntur (/.y) ,

Er tamen mult^ funtj etiam nunc, g.entes quac peae^x folis pifcibus vitam

'- - fu-

(k) Frequentes inde rnonfpelii iTiorbi Guifafd

{{) Mancanilla Dampier 1. \>. 39. Oexmchn
avantur. p. 16, 17. Journ. de fnedic. 1757' Dec,
Ricini tertia f-pecies aijiygdalarum fimilis , ta-
nien vehementer purgat Li^juis mater. med. p,

(O MaitcaniHa.ra BuUum aniir.al tangere ; ue-
que fiomini id pcmum nocere poffe ;• quod ob
tcindenfes apophvres lente dernuni edi poflit , ut
interim acerrimus fapor fe prodat , Cl. Jacquin
Fhnt. /?«f;*7. p. 131. 151.

(m) Ipfa ca(i>.va recens & fucci plena Wapfef
■p 101. Mel colchidis venenatum Diodor. L. 14.
c. 37.

(n~,i Hsn-.b. Patriot. t. 3. p. 40'^ & in prmiis
Egu-ie Ganile Gronlands nye perkiflration. Ei
cJrta huUfonbaf' ,v vi!>yag. 'foi'- t;he difcovery df

the northveft paffage p. iiS.

(a) Mailkt 1. c.

"(b) Mem. fur la maniere de ra{Tembier..^c. p,
53 hinc fpiritum debilitant in quo lufjJendunlur»

(c) Mem. de F Acad. 1731. p- 13.

(d) Boyle chym. fcept. P. 11.

Ce) Lsr/2ery cours de chymie , ,

(f ) Caro bubuia dat ex unciis quatuor fxtrgfti
grana 108. vitulina grana 174. cyprinus t;r.ana
151. lucius grana i58. cancer carr.ivorus grana
177. Vlpera gr.ina 108. Ranfe nullam gelatinam
dedfrunt , teftudo perpaucam . Es Mem.de 1730!,
I7p.

(O Carthufiani pallidi 5 & debiles Pechlin obf.
pag. 513. Barulis a pifcium ufu minus '-ft virium
jdem .

(h) Magis n.-tura!em cTe v'6lum macrum HsC'-
■^u^t. tr, des difpenfes du caretnp .

SnCT. 111. CIBUSPOTUSQ.UE. _ .57

fuftentiint : mireri primo incols novas Hollandia» (/), quibus prjster pifcicuioj
a recedenre n^ari in foveolis per arenofa lirtora deferros , nullum nurrimentum
fupperir: Deinde circa Perficum fmum , & in Arabico lirrore , & in Perfico :
nam circa Mafcara ( k) ^ ipfa pecora diximus pifcibus, & quidem purridis, ali;
& eos circa ^rhiopise fines ichthyophagi populi oiim exftiterunt (/). Pifcibus
etiam Africani aliqui pene folis vivunt (m).

Sic in lirtore Kermanico (w) & Gedrofico ( 0 ) , & oiim & popuii Babyloniae
finirimi (p),& circa Araxem (^?) aiii pifcibus unice fe fuaque pecora aluerunt,-
& nunc aiunt (r) .

Eadem , & rninor fub boreali calo ejus viflus eft necefTitas . In aridis enitn
fmus Perfici planrse ramen funt , vicinseque palmae : hinc fub feveriffimo cslo
ne gramina quidem adoiefcunt . iRcipit is ex pifcibus vi61us in infulis Hebridi-
bus (^) , Scotix vicinis , & in Orcadibus (?) ; tranfit in proximam Faro (w) , &
in Islandiam (v), & Lapyoniam (A;),tuni in Gronlandiam (^),uti omnino ni-
hil fuppetir alendo homini aptum . Pergit ea confuctudo in congeriem genten^
Samoiedorum , Oftiacorum (^),eafque gen tes , qus habitant Jenifes fi. & Ob»
& Tatf. frigidiflfima oftia .

Etiam in nova Marchia pifcatores folis fere pifcibus fe fuftentant (a). Sola
teftudine in America prsdones itineratores faspe diu vixerunt . Severiores inter
religiofos Romanenfium ordines , ut carthufiani; etiam virgjnes monlales aliquse,
idem vhx genus fequuntur ; finguli demum pafTlm homines (6).

Tantum eriam valuit religio , ut ex ovariis fturionum (c), & belugae pifcis
(rt'), & cyprini (e), faie conditis , conrufis , inque fole ficcatis & in fphsrulas
compr.dis , oifoque fubmerfis , cibus cavtar ; ex cephali vero five mugiiis ovis
fale adfperfis & pondere impofiro prefTis (/) , foiique expofirus &»« rafixx five
beutargue eodem fcopo parentur , quorum utrumque ciborum genus per gentes
griecfe ecclefise addidas maxinla copia confumirur , etfi Philofopho itineratori
Tournefertio deteftabile vifuni eft (g).

Miramur hodie , maxime qui a mari remoti habitamus, & vivos pene pifces

defideramus, quos folos edere placuit,ut potuerit antiquitas fibi ia putrido hu-

Haller Pbyfiolog. Tom. VL S more

.iq3 t:

Dicdorus Sic. L. 3.
palms Labef sfriq.

O) Apud Dampisr.

{k) Ovmgton.
U) Hiiodot. L. 3. p. 193
c. 16^

(m) Tetnen cum nudeo
occid. V. p. 16S.

(n^ Nearchus , Pltitarcbus .

(0) Ne-nrchus spud ^rrianvm in ind. Diodor.
Strato L XV. p, 470.

(p) Si^ah L. XVI. F-SiJ. ■■

Cq) Hercdot. L. I.p. 94.

Cr") Taviinii-r L. I, c. 9. p j;8. Tbsvsr.ot.

(s> M^rtifi. Weft. Isl. p. 167. 37}.

(t) Martin. p. 57J.

(u) Dehes p ^79.

Cv) Pefere relat. p. 8. Anderfon. pag. \\6. liO.
f/lilanges I. p. 199. ■

i^x") Anderfon p. uq. Hi tamen & Islandi &
Farcfnfes eihm alium cibum edunt .

(y) Anderfon p j^i.

(z) Reiat. des Voy, au Nord. pag. 8. Ides

pag. 55-

Ca) Richter Ichthyotheol. p. 318.

(b) Leigh. natur hift of Lancash. p. 141. /^

Cc> Tourn. voyag. au Levant. t. 3 p. iic MJff.

du Levant. II. pag. 104. Harvef gener. anim.

pag. 6. Catesby II. p j^. Quinqueran provinc.

laud p. 426. Panciroli invent novant t. a p 308.

Gering difp. de p-fcat. Salm. p ao. fi.a^/e^ count.

laddir. t. 2. p. 13. Amii Voy. L. II. pag. ^S.

Pechlin. purg p. 450.

(d) Di£\'>on. du Comm. II. pag. 491. Perrjf
flate of Mofcovv. Voy. au Nord VJI. p, 3. '6

(e) Sa!mone apud Suecof. Qering diff. de eo
pi fce .

(f) Tournef. Voy. t. i. p. 931. Pechlin I. c.
PjncircLQuinauercn. p. 47. Ex mugile& cyprino
Harvet. Ex pifce boury aut boutry in JEgyptO
Reiat des MiflT. t. 6 p. 541.

C?) L. c. Cafpio tamen es mari mel"us eorum
ovorum genus , quam ex Eiixino , afferri fat«u.r

3^8 .-^^.^- ^^^. VENTRICULUS.

more eorum animalium placere. Encraficholum (Jy) feras , ex quo fuper prunas
in aceto foiuto opticum nt garum {i).

Sed veterum garum mera erat putredo {k)^ quam tamen auro (/) contra re-
pendebant Parabatur ex pifce primum garo ( m ) , deinde pofteriori tempore
ex fcombri { n ) ^ m Hirpania , interaneis , quac abjici folent , cum vino pu-
trefadis .

.- Neque ptnitus gari ufus obfolevit , cum in Lotbaringia (<?), in Tunkino(^),
«X fquillis & cancris fietidillimis , in Aracan ex pifcibus {q) etiam nunc pare-
4ur. Alia demum fi^x non colata ( r ), & vinum gari rom.anis in ufu fuerunt.
3is horridjs putril:iginibus fuum cibum intingebant, orbis domini .

Eo minus mireris Arabes (r') locuftas edere,tum Mauros {s) j & Californiae
incolas (i^), & iLrhiopes aliafque («) gentes; & cicadas ab aliis (-u), ab aliis
fcufones (»), in cibum recipi , ab aliis araneos , fcorpiofque ( y)>

Parum enim ba:c a pifcibus differunt, cum quibus conveniunt frigido fangui-
J3e , & natura putredinofa .

Ceterum frequentior pifcium ufus in fanguine noxium facit acrimonicT genus,
lEx quo fcabies (^), mutata epidermis {a), morbus pedicularis (/O, lepra (c)?
fcorbutus («0 3 ulcera maligna (<?), febres (/) fequuntur . In ipfis animalibus ,
qUcS pifcibus pafcuntur , rancidus {g) adeps eft & fluidus (i), iac ingracum {h)
carnefque f^cidie (/'). ro-T^ x

§, VF. Carnes >

Incertum eft , quo tempoic carnium ufus inter homines invaluerit : & poflit
credi, a diluvio {a) primordia ejus mutationis repetenda effe, cum arbores fru-
^ikrx nondum ita convaluiifent , uC cibi eifet fatis : etii neque ea monumea-

ta dire^e ad rem faciunt » ■ - ' ■,'^'' ' ''-" ^-i-r'

Ne-

m mUan.

0) Rondeiet. p. 110,

Ck) Suidjs , Senec.

C!) Co'igtiis 20OO. nufrt vendebatur .

(m) Plifi. L. XXXI. n, 4J. Athengus L, 3.
MaYtLilis .

(n) Etiam thynni inteftinis , & lupo , & apud
J^Jin. ibid. n. A4. Ex filuro & aliis €eh Chron.
1. I!. c. ?.

(o) Stephanv.s ds nutrirti. p. 55»

(p) Ge<vaife voy. au fiam pag, 105. Louhre .
^^ pifcibus ia TunJcin Dampsr Voyag. L. 11.
?. 38,

(tj) Qvington.

(O Plin. n 44.
- (r") Ha/felqutfl p 414. 41?.

Cs) Adanfpn relat p. 88.

Ct) M, de Ftnegas Hift. cf Calif. t %. p. 38,
■ iu\ In infijlis Bashee Dampier Voy. I. pag.
43^. cu-i non difplicuerunt' . In X^nkin Id. Per-
ix paupsriores iirdem vefcuitur Kism^sr de palmet.
' iy) Sata (}e aliment. p. 8. ' •;

■- (k) Abfque noxa Gall. di Min. t. (5.p. 310.

\y) Bartol, Ceus iV. Hift. 95, BiesU Ssiul»

1723. M. Apr. Rhod. obf. gx. Cent. 3. Xt/^ !. c,
(z) Epif^emica ex ufu Sardinarum Mcm. de

1' Acad. 1749 p. 134.

(a'; Ex pifce afeilo Lin^fifch , ejufque potiffi-

fnum hepate Mavtin p. 190.

(b) Aplid Acridopha!»os Diod. L. j. c 19.

(c) In infulis Schettlandicis & Orcadibus pin-
gui ex hepate Martin pag. 373. in Faro Debes

P 179.

(d) Cheyne infirm. valet. tuend. p. 61.

(e) Ex locuftis Vencgas 1. c.

(f) Pifce ex Albi Stoller VVachflhum p. 40.

(g) In porcis Birch t i. pag. 37<5. So//e poffib.
of refurr. Bchrens dia^t. p 188.

(O Ex adipis balffinarum ufu aliquanfTo Karat-
fchadaJenfes perire j Natur, hift. ef Kamtfch.
p. 141

(h, fCaltys Amer refa pag. 149. In avibus Frank
Anmerk 11. p. 448.

(i) Apud Tartaros Jupi hift. des Chisois p 81.
yjotus cft pifculentus fapor avlum pifces rapieR-
tiuni Bobn menftr. aniin. p. 476,

(a) Gensf. IX. v. |.

SECT. IIL CIBUS POTUSdUE, i^f

Neceififitatem credas has cruentas & immites dapes introduxifle ; fi animalia
domeftica prima in ufus hominum celferunt, ut ex facrificiis (^) poffis fufpica-
ri , non fatis tamen firma conje<flura . Vel vindids genus fuerit , fi animalia
ferocia, & noxia fuperata vicioris hominis iram fuo cadavere placarunt , uti ira
etiara furorque bellicus homines anthropophagos reddidit , non quod humana
carne ut cibo familiari alantur,fed quod hoftes fuos non fads repu t eht fe ultos
eife , nifi etiam mortuos lacerent (c). _ ^ . - ;

Ex utraque caufa carnium ufus a fuis principiis celeriter & continuo invalmt,
fruftra repugnantibus , ut aliqua vetufta documenta habent (^), legibus, & fru-
ftra revocapre priftinam fimplicitatem Pfthagora : fi quidem revocare admifus
eft, nam alii ajuntjfoli bovi aratori & arieti ejus viri leges peperciffe (e), aut
folis nonnullis animalium partibus (/)•..

Prscipua utilium carnium penus eft ex animalibus herbivoris ( g )y quorum
lac mite , urinjeque & faecum modicus f^tor, caro ipfa neque prsedura eft, ne-
que fjEtida , & multum habet gelatins , potifllmum junior ( /j ) . Bos , & ovis
macellum pene foli ingrediuntur : Equus , nihiio immundior , afinus , camelus,
hircus (/■), Tartaris, Patagonibus (k) & Arabibus folis placent . Lepus & cuni-
culus, & ejus claffis in india animalia , pariter fed rariori funt in ufu, cum ea
ron fint domeftica .

Carnivora quadrupeda parclus (/), in menfas hominum recipiuntur (m) . Plus
habent falis urinofi ( « ) , inque ipfa carne ferinus odor refidet . Qui canis , aut
vulpis, aut felis, odorem norunt , vix credant iis, qui leonis ( o ), & tigridis
( p ), carnem vitulinse coraparant . Ipfa cornix cornicis carnem ingeftam non
poteft coquere , & deglutitam vomitu rejicit (^).

Europsi , eorum animaiium ufum olim non dedignati , dudum deferuerunt ,
nam catelli inter Hippocratscl temporis cibos reperiuntur ( r ) . Chinenfes nihil
detredant animalis fimile { s ) . Nigritse orx auriferse canem , catum , elephan-
tum , inteftina, aves cum interaneis devorant {t) , Sic tartari Jakuti , aliique .
Avium aliquis eft dele^us . Carnivors , ut gens aquilarum, & accipitrum, &
nociuarum, & pifcivorse, numquam nifi in ultima neceiTitate admittuntur, ob
faetorem , putridamque carnium naturam .

GranivorsB , herbivorse , etiam infedivorje funt in deliciis : ut tamen , quas
alba funt carne , totum nemoe Gallinaceum genus & pavoninum , optimum &

S 2 fa-

imm ■■i.iiiiii— «■JtiMflM

(b) Abelis Genef. IV. v. 4. Foft. Fidelis relat. Med. L. I. p. ijs.

(c) Anthropophagos verfls exftitiffe in Brafilia (k) Equina fere vivuat voy a la naer du Sud«
clefendit Ptfo de re natur. L. I. pag. 14. Sed p. 195

ne=at , poft tot itinera , D.',mpitr fe gentem An- CO Conf. LoYYy tr. des alJm. p. 370.

thropophagam reperiflTe I. p. 473- (m) Lemeff. Plurimum viperse inreftivorse »

(d) Porfhfirius I. c. (n) Ad mundandos pannos ad modutn bilifir
Ce) Suidas 3. p. 143. add. Laevt. L. 8. C. I. utile Gefner. hifl- quadrup, p. 189.

(f) Melanuro.' muHo pifci , cordl : vulva Id. [o) Shaim. trav. p. 172.

p. 134. A corde & alba gallina h morticiaiis (p) AmericanEs Vtfo hift. nat. ind. L.j» P loj»'

abftinuiil* ^lianus L. IV. c. 17. (.q) Cheyne infirm. valet, tuend. p, 3.1.

(g) Che^ne inf. va!. tuend. p. 34. (j) 2;xi;\a*<«. In Afric* canina adhuc utuntUT
(h) Vide Geofroi Mem. de 1730, Tardiusquam Sksw p 134.

vervecem & bovem digeri Robinfon food and di- (s) Glires , feles , hift. des Chinois p. Jfs.

fcharg. p. 95- Mihi femper aliter vifum . (t) Hift, A% Vojag. L, IX. p. 318. '
Ci) Edi poffe abfque noxa , fed ob virus vit^ri.

I40 .11 J9. XIX. y E N T R r C U L u s.

fi^luberrimiim alimentum homini prsftent : non ita quibus caro fufca eft , qui-
bus omnibus etiam iirmiores funt fibrae, & ajgrjus faperantur.

§. VH. Carnium CGmmoda, .' ■:

c Non dubium efl in carne alimenti effe plurimum : quse fuccus conrineat {a)
tioftrorum fiminimos . Gelatina qus eft in viruli fibris , nihil fere differt a
lympha fanguinis humani : parum ab adipe adeps ; lac a lade pene nihil . Ut
adeo in humanos humores animalium fucci tranfeant, pene folae extradiione eft
opus , deinde transfufione . Firmior eriam gelatina , & denfior ex quadru-
pedum carne cogitur , minufque aquofa funt ea omnia , qus ex animalibus
f)rodeunt .

Quare robur majas eft ab eo alimento (.b) , Robur enim pendet ab eo repa-
raro, quod eft amiffum , aque copia rubrorum globulorum,& a tenacitate glu-
«inis fibrarum .

Jpfa animalia carnivora pro fua natura mulro plus babent virium. Eriam di-
flum eft, vivaciores effe aves carnivoras (c) , & aquilas roftrum mutare . Sed
ea nimia funt , & a Pfittaci exemplo refelluntur , quam avem frudivorani
omnium certa fide notarum avium vivaciftimam elfe per experimenra conftat,

Integras ergo gentes , venatorias in primis, carnibus vixilTe nihil habet infoli-
ti, quales olim Scythie fuerunt,nunc Tartari (e) etiani Mongoli (/). Spernunt
panem Arabes (,?). I>einde Vereres jEthiopes {b) olim aratrum non curabant:
Jiunc mutatis rerum vicibus didicerunt frumenta colere (/'). Frifcis afris caro
ferarum erat pro pabulo {k) . Sic nigririE Goreenfes vidum vegetabilem noftro
•stvo contemnunt ( / ), & ferociffimi GalJsi (w). Sed etiam Brafilise indigenae
abfque vegetabili cibo olim vixerunt {n) .

Equina diximus carne fere fola Patagones vitam (o) alere : Lapones potiffi-
Hium avibus & pifcibus vivunt , cum perpaucis plantis (/>).

AmericaD feptentrionalis popuii Efquimanf^^^ic & fola carne { q ) { cum pifci»
l)us ) &: fjepe cruda , vitam tolerant .

Etiam atavi noftri Germani (r) vereres , & Britanni {s) , carnibus folis vixe-
runt , rantum ut lac addederent . Et cum pifcibus fuis carnes, etiara putridas
conjungunt Faroenfes {t). Venatores iiii Boucaniers , hominum duriiTimi , foia
carne aprorum longiffimo tempore per folitudines Americae vitam fuftentarunt;
i& paflim poft naufragia varii {u).

Singuii etiam homiaes a prima aptate folis camibus vixerunt {v). Fortiffimi

athle-

{a) Repete ti. Merri. de 1' acad, 173C. 0) Ri^ffot t. j. p 460;

[bj t^aimwi^th of meat. p. 190 C.iflillan. de C«0 Ludolpb L. I. c. 16. abfque ?ane aut b£^e,

«amium tfu L.^I. c. 1. Roknfon ceconom. f. ii^. {n) E*. Michacl AnfMUs de Guattnni .

adl Ludvuig vift. anim. (o) Voyag. a !a Mer du Sud. p. 193,

(c) Fr. Bjco hift. v\u & moft:. p. Si„ (p) Linn. Flof. LaJ)on. p. 70.

Ce) AlgenY. Reif. t 7.^.78. Cq ) Eilit hudfonsbay pag 139 Cb.Trlevoix noav,

(J j Recueil d''obferv. t. 2. p. a*'- des miff. t. S. France lll. p 179

f %i Relat. des Voy.au I^Jord. IL p. 103. (O Ex Vojfidonio Uilhon de cetevif. c. a,

Cgi R:i4t'v>l f- aiij. (O C^far bel!. gall. L V.

(h) Plin. L. 7. p 373. Hetodotui L. »= ^.\6^> Ct> Sebum ovilivm vetufiuai in paludibus de-

Aqua fola carn Cirne cot^a ali fcripQt . ' foffum Dsbef. p. 239. 57«;. 312.

(i) Liiol^h. hiil ath. L, I. c. 9. Hier. de Loh (") Ansli carne cruda per tres meafes vijte*

lelat d' Afjiifiri. p. ^-, funt Voy. a la nier du fud. p. 178.

ik) SAlluJi. Jij^unti, p, iia. Ed. Glafg. 4v) 'J^oz^f ^e fex teb. non nstur»

s E cT. m. c r B U S P O T U S d U E . >4i

athleta; (x) folis olim caprillis carnibus alebantur . Normannus vagabundus (>^)
fola carne cruda fummum robur attigit , tum in infula Juan Fernando ^'lexan-
der Selkirk ix) .

Dudum eft adnotatum , eas gentes robuftiffimas effe (^) , quae carnibus & iis
crudis vivunt 5 ut Tartaros, Brafjlianos , Efquimantficos (/») , tum venatores,
quos diximus Maximum robur fyit puelljE ( c ) ex incognita gente in Galliam
advenx & ^o\\s crudis carnibus viditantis . Semeilris pueiMa (^) Magellanica
crudivora denrcs habebat niultas , & fob abfque auxiiio incedebat ; imo, qui
fo!a carne vixerant, cum ad panem redirent,de robore fuo mulcum amiferunt;
<e). Et Macrobii oJim, ut ex publico teftimonio audiebant , ilii ^thiopes ( f )
camivori fuerunt , Arabes abfque pane ad fenium perveniunt ig)y & cumi fuj
farcophagia Islandi {h).

%. VIII, Carneis t/t^us incovi^moda *

Natura niitritia eft in gelatina phftica . la mitis (^), & modice faifa plurf*
mum requirit aqUcE , & olei aliquantum .

Quoties fal abundat , jam acris , & fluida gelatina fit , & naturam adhcSreu-
tem amitti . (^uare intelhgitur , merum vi6ium animalem non {b ) prieftarer
cjufmodi alimentum , quale ad nutritionem (c) optimum fit . Nimiam eniin lia-
bet filis udnoii portionem ,

DiximuSy quse ex vidlu pifculento incommoda fiant (^). Similia eerte ex vi*
6iu carneo fuperveniunt . Abundat nempe fal urinofus, faitidi fiunt humore? ,
ctiam amma {c) ^ ariiia gravis eft & fudor (/): inde pruritus (^), fcabies (/j) ,
lepra (/). Sed \n rpSs bumoribus fales aicaiinis (4)proximi gignuntur. Ec pau-
latim habitus totius corporis patitur (/), obrepunt diarrheea; (w), dyfeateri*
<«), febres C^) peFiculof» {p)^ haemorrhagi^ per omnes corporis canales {q).

Ex

(jt) Atbinieus Nonnut p. 17^'

(y) Du Ti-rtfs hift, cks Iles ^ntiil. pag. 146.
J47. AdJ, Oexmelin tiifi, des avant, }. pag. ita.
& Voy de Karmsnfon ^ 419

(zj Diimfi Voy. aijx terr. aufir,- t. i.^ p, 7S8.
391. paticis cum herbis .

(a) Etiani Leeuwenhocck Epjft. i6d. p. 169.
{b'j Chafhvoitt l. C.

Cc) In proprio libello et alfgem. Mag.- t ji

Cd) Vay. des ¥. vsiff. par k deJrait de Ma-
gell p. 3ij.

(e) Charlcvoix nouv. franc- t ?* pa??. aii. du
Ttnra i. s. AgiUtaieEn B-mifi'C , «jua triginta leu-
cas curfii intra unuin diers relegerat . S^* AkSi
Selkirk

(h) llerodotus .

(g) 100, & ijo, artnos Thevet cdfmogr. diJ !e-
vant p iii.

(h) Aaderfon p. 116. Addmt tanren ferum \s-
£iis , tum faronfes Debes p. 173,

Ca) Refte neqiie falem , neque terVam , neque
oleum , neque aquam debere nimis sbimdare iw-

>■/ r. c, p.. 70.

(b) Lan^riib pra(fli#e f, 27.

1^0 Scorbuticoruin vulnera norf faitaritur P'/»'J'/i
Voyag \\\. p. i^-

Cd) P. 133.

(e) Bruprin L- VI. C. i. Kuxhatn p. ^3,- ReS
in canibm in vulgus. nota eft . ,

Cf) Ir. Athleta illo , quem ex Athen^o Za Nen'
»0 citavimus, tum BuKhsmii teflimonJo jn ca.rs
civbrc bomhie .

Cs) Huxham p. dS

C^S E^^ fuillae abufu irS Weflphalis Pkmp. va»
!et. togat. p. 161.

Ci) Infulanis Martin. p. 285.

(k) Huxham fore throat. p. 65. & 62,

(1) In Anpiis Voy de la mer du fud p. $;§/

(m) Ab echiais marinis Toi^iJ tle fex feb, nore
fiatur.

(n) An^lis in India ca?nivoris Chsrdin. L. !V»
p. 180. j8i.

Cf>) Huxhafii p. (5j.

(p) Hefiica Buiharn fiagi 68. cx ipffS quideiw
falibiiis alcalinis i fed ck viftu ciTneo p. 61. fe-
bris nat» e/l . Etiam Lufemise ex niraio iiiu ver-
mium farinjE myjetfcunt ^dohgie p. 69.

142 .. LJIB. XIX. VENTlllCULUSe

Ex iirdem caufis fcorbutus {r) invaiefcit m obfefTis (j) urbibus (i), 5c in na-
vibus longos marium trs^us penetrantibus {t) ftmiiiaris, in quibus parcitas eft
vidlus vegetabilis : deinde in regionibus frigidis (u)^\n quibus putrida corruptio
lentiora, quam in calidis, maia facit. Ea enim putrida degeneratio in eo mor-
bo manifefliffima eft. Memin!,cum imprudenti confilio m;^e obfequiorus homo
herniofus , cetera fanus , diu fola carne affa vixiffet , iti veram & fjneftam in-
cidiffc hedicr.m febrem .

Ipfum jus vituiinum Boerhaanius ferre non potuit,!n quo tamen multus fu-
pereft acor (tO- Qui carnibus per 30. annos abftiauerat, cum ad earum ufuni
rediret, in phrenitidem & convulfiones incidit (."v). Ipfe faetor alcalinus ( f ) ma-
ceiloruni aerem inficit,& in vicinia peftilentiores reddidit varioias . Sic avapo-
re putrido fentin^e funefta febris putrida (^^) nata eft .

Inter partes animaies ovi natura ab acida reraotiffima eft (■?;*) : duriftima ea-
dem coftu funt, & penculofi abufus (^**).

Dererior, fi quid deterius effe poteft,cibus eft nimis pinguis (^t). Et ob-
ilruit enim, & putrefacit. In cute ftagnans oleum rancidum fua rodens acrimo-
nia, facit 'iepram , ut ex hepate pifcium in Hebridibus infuiis, & ex febo {a)
putrido in Faro. Qui offibus cadaverum eftra<3is , medulla in caritate annonse
voluerunt vitam fuftentare , perierunt continuo {b) . Sic porci porcina carne pa-
fti propria pefte interierunt (c), Acrimonia rancida omnium dt teterrima (d) .
Plerumque tamen ipfe ftomachus id veneni genus refutat (e), aut natura olei
vim per iadea nonfinit tratifire . Villos in homine,nimis pingui carne abuten-
te, adipe plenos & obftrudos oftendit Liebevkuhnms (f).

Putredo' ipfa carnes veneno facit fimiles , ut hypercatharfes inde nafcantur
(g): adeo non reddit digeftibiies ('^),etfi reddit moiliores forte& iis fapidioress
qui fxtoTsm non timento

§, IX. ViBus mijius,

Quare natura nos ipfa in viam reducit . Sola vegetabilia debilitant (a), niil
inultus labor copias accefterit, folifque ardor . Sola animalia putrefaciunt . Utrum-
que ergo vicium oportet commifcere, ut & vires a caniibus fufHciantur : & pu-
Eredo per vegetabilem vifluni avertaturc

Scor^

(?) Cemm. Litt. Nar, 1738. p.5o. h.15. Chef'
«e fanit. infirm. pag. 200. & in "Eben Ez«r novae
Georgix oppido £olz.'h\Ronss Salzbnrgenfium Cont.
1. p. 33i.

(s) Jatn Olaiis Magnus : ttim Bacbftrom dc
fcorbuto pag. 5. 6. ^5. 16. la obfeffo monafteri©
Bethlehemi Haffeljiutfi p. 154.,

''1) InteT Gailos m America feptentrionali fs
vallo tuentes , fcorbutus faeviit . J. Carthr .

U) Al^em. Reif. !. 3, c. 1. p. 119. CnAhurf^
lieadifeafes Pyrard III. p. 35, Andsrfon p, 27.

(u) Monki ns-uts ad unum pene omnts exftin-
fii ZoYgdfagev p^g. 44. 6'^. Sic oautse LEfTenii ,
sa nave Irkux^ orientales afiffi fines indagalurjv

(v) G- V, Swieten Comm. t.. i. p, \\\.

(k) Journ. de Medec. 27.^0, A^yt.

ty) B.ogers p. 47,

<a) &.iiUy p, 1*8.

(2.*) Prtngle p. 4*5. Vitellus minime omnJunt
fermentat .

(z**) Mors a duris ov:s iS. adfumtis Liw&
Skonska refa p. 300.

Cxf) Ludiaig 1. c.

(a) Apud Faronenfes p^, so9> kebfideHfes Maf'
tin p. ^83. £73.

C'b) Aven^oar Theifir. t. ;. c. 4.

Cc) Petit de morib. Anthropoph.

(d) Boerbaave Mem. de t' Acad. de Cklr. T. L

Ce) Epfi. Nat. Cur. Dec. I, ann. 3. obf. 255.
iaftar febi coa£la .

Cf) Apud Loefecke von Arrtneymitt. p. iir..

ig) Conf. Langvfsh praftice p i%6. Ovum ^B-
tidam vomitum niovet Bellin. opufc. p. 18.

(h) Knigth vindicat. p. i5<

C») Huj. Sect. S. 4,

X E CT. 71/. C I BUS POTUSCJUE. un

• Scorbuti fummum & pene folum auxilium eft, in herbis recentibus (if), 8c
in horieis fru(5}ibus (c), maxiitie acidis (i)yipfoque in citrio (^) pomo . Quibus
herbag recentes fuppetebant , nullus eriat fcorbutus circa Temefwariam , cum
prsfidiarii eo morbo vulgo perirent (e) , Et foluta obfidione, atque reddita co-
pia vcgetabilium, fponte evanuit (/) , Lepra infularum hebridum fale cumace-
tofa fuperatur (^) .

Porci, ex pifcium marinorum ufu rancidi , reftituuntur dato ante mortem
frumento ( h) .

_ Ergo uterque viflus ita contemperandus , ut aliquantum prsponderet vegeta-
bilis , fub ccenam etiam magis, quia node minus reiO;e digeritur; atque adea
Kiajor a putredine metus eft. Deiiide jn regionibus caiidis, morbifque aoutis (?')
vegetabilem viiium augere oportet , in frigidis plus carnium permitti poteft . Ue
pra^terea quifque magis vehementis eft temperii , ut viribus valet, & aetate eft
ad robur aptiore , ita carnes minus fert , melius iis uiljrus , fi plus in Qfis h\t-
moribus erit phlegmatis, minufque in folidis partibus virium .

Hsc omnia ipfa magiftra experientia cundtas pene gentes docuit, quotquot
in quieta repubiica moribus regunrur (k)= Panem nempe,vel aliquid ex cerea-
. Jibus paratum panifque finiile, omnes edunt, oryzam , calfavam , fago , inh;i-
Hies, patata;s , mayz, milium, forghum, triticum , zeam , hordeum , ut quaj-
que terra aptior eft his aut illis prcducendis (/) . Ita enim acefcen'? farina vi-
^us (m) carneus apte contemperarur. Paucse funt genres , qoa? srare detre-
ftant, paneque carenc, aut vagie («}> ^ut fub eo ca^Io viventes, quod cerealisf
non maturat (o) .

Cetenjffl non eft omittendum , confuetudinem muftum poffe ad toIerandoS'
etiam deteriores cibos . CicutaE anus attica affuevit (p) ; venenis variis MitSri"
dates Ponticus . Tritum fubtiiiter vitrum , Germanus nefcio quis abfque vitio
(rfeglutiebat (q), Ipfum arfenicum (r) ftudiofus paulatim ferre didiGits cum adi-

(b) Cockbuvne feadifeaf. p. ai4« ^^ claffe , qua fcurvy p ij^4. Boevb^ Pras. med. I. p. 190. Sarn!

in Peruviam applicaverat Voy. de la flo;te de von Reif t. j. p 449. Huxham fevers. p. i5c'

Najfau p, So. 81. Add. Voy. de ^■'eyhssven p. 50. a6i. Hrnc divites minus sgsotant nauti; ,

Voy. dcs terr. auftr.. t a. p. 27. Bachflrom p 8. Ce) Bachfivsrrz p 6,

31. 18. &c. \n Sibiria Fsrber ager.horr. pTefp.i/. (S) Idetn p. 13. "

la Islandia Anderfon p. 17. la Mada^afcaria ory- Cg) Mayttn. p. j8j„

za nuper nata falutaris fuit I. Voy. aux Ind. j^ .,(.4) Birch. t. i. p 376%

Orient. p. ji8. Beth'ehers!i nafturtiuni aquaticum ^^^OJJ^i&rrhaia. utilis in maniscis , quse SK s^.al-

Malfel^ufft. p, 155 ScorUutus eivra mania fupera- toTflBlQrnm ufa cietur G. v. Swieten t. 5. sv.g.

tiis yidu vegetabilf Ortefthi Grorn. di Medic. t. 480.*^

j. p, 140. (te) Etiam feroces Amerfcsa feptentrionaHs p**

(«) In Nova ZemWa Troif. Voy. au Nord. p. puii Cheraki/t ylroUiCt ^' et Afriaarn qiii fi-.os ve.T^»

aoo. ex fruc^u pruni fimili falus . In Hudfonsbay dant liberos .

ex rubo Zorgdrajger pag. 6^. 63. Add. P/rard. (l) Catalogum pltniffimum dedit J/o-Jw/wr , Fun^-

I, e ^os patti adtnifceht Ru-fcincMrenfes v, Monr.ier p.

(i) Fraftibus horaeis , & receniibus oleribus fu- CCVII.

peratus efl fcorbutus Roupps morb n-avig p, 159. (jn) I-afti praefert Malottin Chym. l. p. 224.

de Haen rat. med. pag. ». c. 4, Ribefiorufn tfes C^^) Arabes apud RadzivH P> nS- Tartari L»-

librae in dyfenteria utiliter fiimtse Dsjner. dyfent. ca 1. c Britanni Cafav 1. 3.

ed. nov p 310, Viclu vegetabili fanata epilep£a (a) Gronlandi Andsrfoit p. iji. Infulani Seo»

Chej/ne fanit. inffrm. pag, 31. et podagra Ptifati tiss vieini Martin. p. 37J.. Lapones , alii.

prefervaz. p. 1.83. Pofc» laudes habet BroklSib^ iv) Gal. Simpl. med. fac. L. IH, c, 18.

obf. p. 18. .19. (cf) Pan^jyol pentec. 4. obf. 6.

(d) Sand. abfGsflf. vcntrr n. ii. Ufler Lind on (r) Kruger disstet. p, %%.

144 . ^L t B, XIK. VENTRICULUS.

pe ejus ^ioleiitiam moderarcrur, ut demuiti plufculum tetri vencni abfque mald

toleraret .

Eam confuetudinis vim ita interpretor,ut nervi ventriculi {enGIes abacrimo-
nia venenata percuHi occallefcant , vimque' amitrant fentiendi , uti a luce nimia
oculi , ab- acri cibo potuve lingua; papilis , a fridione repetita, & ab oleo vi-
trioli , cutis renfum fenfmi amittunt .

§. X. Foffilia non alunt ,

Ex mmcrali regno nihil fibi fumit homo, prsEter nquam , fi eo placet refer-
re, falemque. Inftrumentum coquendorum ciborumnobis non eft hujufmodi^ut
ex iis nimis duris ,nimifque (implicibus corporibus aliquid utileextrahere poffit:
& fi in acri aliquo liquore folveris,non tamen , ut funt afpera h'ccc elementa ,
ad noftras fibras adhserefcunt.

Lapides equidem aves {a) devorant , fed , ut alibi oftendemus , non digeruntr
Qui homines fiiices {h) degiutierunt , magnos inde dolores & languores palti
liint . Nuper veterator per urbem meam patriam iter fecit ,pucrumque circum-
duxit , quem ajebat, male fida fabula ufus, in deferta infula , ab ipfa neceflfi-
tate compulfum , lapides didiciflfe edere. Deglutiebat utique mifer fjlices : Sed
inventum eft , nebulonem infelici puero fub nodiem purgans medicamentum
obtrufiffe , ex quo , m.ulto cum dolore , lapides decederent : buicque demuni
miferrima fervitute infelix juvenis eft ereptus , juvenum quorumdam Bernatiuin
felice curiofirate .

•vTerram utique nonnulla animalla edunt, eaque aluntur lumbrici (c), vermes
tipularum (</), ephemerorum (^a*) ^ afili (e) . Arenam tellinas (/) vorant & co-
chles (^), & iumbrici marini {h) \ teftas ran^, quas optime digerunt (/'); faxa
baiani (-^), vermefque (/) proprii Japidivori . Homini ea pica fubinde accidit,
ut margam, terrani , arenam fcriptoriam (w),teftas echinorum (>0 devoret ; ut
Jupi, & apri (.':') terram , quando eos fames edomuit, ingurgitant . Sq6. ex iis
naturse inimicis danibus fcirrhi meftnterlci , & pa{(im mortes fuccedunt ; neqiie
credo Gumilhe^ qui Ottomachos fuos terram , & fabulum , & cretam , abfque
malo deVorare fcribit (/>). Fufe Iegas,ut in America Anglica (f ) miferi Salzbur-
genfium pueri ab ea ipfa terra^ pica ad internecionem deleti fuerint , & par eft
Byc/wnii (r) teftimonium. Terra in ventriculis & inteftinis caporum & cunicu-
lorum {■>■*) non mutatur (s). Ex luto quidem veram gelatinam guftu gratara
(t) paravitCL IViamer ^h&tienus foius . Neque alibilem effe farinam fofIiIera,r£-
tie oftendit Ci. Scbteffeyus (tt) . Cab: cani obtrufa alvum & urinam movit ; mi-
{trumquQ animal emaciavit {v). Arenas 3 perdicibus devoratas inter carnes oc-

cur~

(a) Vide Sgf>. IV. (J) Lt Fov^ Journ, Sav. n. ji. Etiam polypl

(M Pjiil. tranf. n. ifj. _ marini & iuinbrici ralifn. I- p. 24.3.

Cc) Redi aEim. negli aaifr.. pag. 53. ralifneys (m) Rsi^ex var. p. JS-

oper, t. j. p. 463. la") TokZ' l c.

(d) Rcaumur Mem, poar rnifl. des Infsft. ¥. Co) Buffon t, j. p. n?.

P- II- Cp) HiS. Nat ne l' orenoq p. tji. xt%,

(d*) Sisnammsfdam bibl. f. 149, (q) In Cl. Bolz'* relationibtis .

(e) Idem p. 660. {r) Ex mar§a fubdulci Nat, Hifl. of Jam. pag.

(f) Boreli. ^4.

{%) Swammerdam bibl. p 175^ (r*) De tcrr. Nucerin. p. 4T.

(h) Kalm:. rcfa t. 2. p 105. (s) Al. dslls F.ibhra de archrit. p. »4..

C5"> Leipz.- Saml. t 5. p ^st. J^?. (t) Mar^»raf. Bad. p. 197.

(k) Bortanni recreat. pn^. 136, 137 Borell. 11. (u) Vom Bergmeel p, 3;.

Prop. 191. Negp.t tamsn L^onnet infea. Theoi, K-) Schinx. de calce a. 4|.
55. as8.

S E C T. lU. C I B U S P O T U S (lU 5!. 145

currifle e:.'perimentum eft a Scallgero prolatum , alii? quidem ftudiis emi-
nenre (*•)•

Ivletailorum etiam dererior eft conditio . Etfi enim plumbum a muribus rodi
didum (^) eft, & ftruthiocameli (^), atque cafuarii nummos cupreos & ferra-
menta devorant , funtque nonnulla {b) experimenta , ex quibus credas oftendi ,
•folvi in eorum ftomacbis ea metalla, tamen non aii iis metallis,5c omnino pe-
rire (c) oftendetur . Etfi porro terram ferri utique in hominis ventriculo folvi
novimus , quod & ab aqua fimplici folvatur ; erfi idem metallum certo in fan-
guinem {d) venir,adque rubros globulos conftituendos confert , nulla tamen in
eo metallo aut faporis ^ratja eft, qus faciat ut demirtatur : nuUa jn dentibus
vis, qua fubigatur ; nihil etiam glutinofi , quod adhberefcat ; ut omnino in par-
tibus firmis vix ullum reperiatar (e). Sed id ferrum miftum aquis, miftum pian-
tarum fuecis , & folutum, in fanguinem advenic (/).

Hydrargvrus per inteftina immuratus de^cendit {g) aut in fanguinem quidem
recipitur , nihil tamen mutatus , cum fluidus in ofTium ceiiulis & redivivus (^)
reperiatur. Gallinam brafleis tenuiffimis argenteis aureifve paftarn pofuilfe ar-
gentea ova , & habuiffe vifcera inargentata & deaurata , non credas ex alio re-
ferenti Sckneiders ( / ), cum per annum aliis in ^riculis, eaedem aves hsec ea-
dem metalla fideliter per alvum reddiderint (k).

Plumbum: ex malis^nioribus venenis eft , lentum (/) fed potens . Eo infe^lum

vinum, aut viriata ex teclis (w) plumbatis aqua (w) , periftalticum. motum _de-

ftruit, & colicos dolores pene infanabiles excitar. Etiam ex poilice tritx cefuf-

fx refpiratio colica pidonum (0) . Sed omnino infjammationes ventriculi (0*),

■& ulcus, & funef^a afthmata {p) idem metalium facic.

Cuprum promtius venenum efi (i) , & aut ventriculum contjnuq fubvertit",
aut omnino enecat , etiam canes (^), avefque (0; nihilo benignius' in homini-
bus,( jOj etiam aerem peftilente fumo impraegnaturum , ut accol^ infima va«
letudine, & mali fint coloris ( t ), neque 'ftirpes prster empetrum aerem cu»
pro plenum fahlunenfium fodinarum ferant . Olim Go^. Thcmajius ,'v\t acuti
jngenii , epilepfias pueriles a lade deduxit , in 'Jafis cupreis m.aie ftannatis
aflervato («).

Haller Fhyfwlog. Tom. VL ^ §. XI

(x^ fn Arifi. de plant. p. 4.0.

Cz:) P. 10.

(a) Seft. IV.

Cb) Conf, interim Comm. in Prslei^. Boeth, t.

1. p. 170. 171.

CO L. XIX. Sea. IV.
Cd) L. V. p. 8a. 8j.
Ce) P. 81.
Cf) P. 85.

(S^ Jcrdan, de pefte p. 575. 576. ubi fubrideas
ad nie.^icorum metum Rcrar. in contradift. Ga-
Hni . \n cane Weffer cicuL. p. 599.

(h) L. XII. p. 60.

Ci) De catarrh, L. III. p, 106. Jj{>ef//»^ phyfic.
TTiftlt. p. 973.

(kv CCr.ring. hermet. seg. fap. p. 148.
■ U) Frtrk, venen. p. 167,

(n)") Tronchin p. 66.

(n) Inde collefta; in contra£^a inteftina fsects ,
Jn minimcs -rctundos globulos faftse , obduftos li-
thargyro Ilfeman colic. faturn.

(0) Tronckh, p. 64.

(o*) Eic faccharo Saturni Hillefeld p. J4.

Cp) ZeHer docimafia ann. 1707.

Ci) Cum padim cupri in vafis culinariis mali
effec^^us foleant aut negari , aut certe minui , ec»
ce e^eir.pla . Ab ea caufa omnes in csenobio Mo-
nachi txcinfti , Bovio- flagelio &c. p. 13. Sic in
orphsnotrophio ab eadem cau^a tcrmina , & vo-
m.itus epidca-iicus Galler. di Mmerva V. p. 118.4
& vomiius perpetuus , cardialg'3 , inflarr.mat'o ab-
dominis , & mors , J^natius ^ari A butyro xxx
cupreo vafe fervato dyfenteria , Galleria di Min.
V. p. 115. Variaj inde noxjc Schuiz^e mors in ol-
la n. 9. 10. Buckner nox. vaf. flanneor. &c.-^

i,q) Journ. oecon. 175?- !"'•

(r) Cuni de affere cjtruleo & albj? colore piflo
decerpnifent . Kru^er von der Erziebung der ^Tin*
der p. i<53.

(j) Ibid, Obf a Societ. Lood. I!. p. 148. ^»-
de^monda Journ. de Med- t. a,

(t) Du Bois non ergo colics piftonum ven4|
feft.
^ Cu) Scbulz.e mors in ol!a h. 17.

14^ Z I B, XIX, VENTRICULUS.

§, XL Sal martnus c

"Ex foffili regno falem pofTis repetere t etfi enim falfi fonfe? eo impra?g;nat<
funt, manifeftas tamen videmu? in rupibus noftris falifera^ infer Grandeau &
Avancon fic regionis nidos falis veri in duriflfimi lapidis rimJs coaai , nulla
ligura 5 qua nota a fale diftinguimus , qui in aqua folutus fuit,is enim aut cubi
:figura efl, aut pyramidis quadratiE concava^T ^

Saf ergo aut informis, & vere foffilis, eft m ?oIonia, Cataf<5nia, Tranfylvs-
^ia,; aut purus 8c cubicuff ex falfis maris aquis ^ folis tepore co^us m rupibus
(^) maritimis Lufitanise, Infularum' Capitis-vi_ridis,Infularum' calidiorum Ameri*
cai, demum in f^agnis argillofis Brittanis minoris, Sanfonum & LangueJociai :
auf pyramidalis artificio humano ex muria, exve fontibus falfis, co6lus in Art-
glia, Galiia, Germania, Helvetia ; aut ex pfaneis demuitl eduflus (a*}. Haff.fa*
ils fpecies non omnibus quidem dotibus , fed pferifque conveniunf*

Terra falis marini efi lixiviofaE irrdolis { i> ) Sc impr^egnatur acore univerfall
(c), a qua folo vis eft Sz. ad condendum efficacia. Eo acofe per ignem deftm-
^o , in fale decrepitato C^), quod reliquam eflr, jam fyrupum violarum vlridf
colore tirtj^it ; & repetita demum diffolutione fal optimus porro iners fir, & Je-
^tillatus fpirkum acidam negar nunc redere (e). Quare optimus fal eft^ qui a
fole ipfo paratuf , cujus calof multo quam ebullientis aqu^ cafor , & in ea ra-
Jione minor eft , qu^e eft loo. ( in mediocri calore ) ad 214. aue 150, ad 214,,
in ardore folis miaximo, quem fumus experti ar?. lySi.,

Optimus ergo fal marinus eft , certe regionum medirtcriter calidarum . Nam
in fervidiffimis infulis (f) , faf etiam a fole co£lus nimis acris eft, & partem
scoris amifir. Similis eft marini , quem e^o ex forife falfa aux {ondemens ab
aJiquot annis paro , perinae cubicus, perinde violam redofens , durus, fblidus
€uju3 fpiritus plus faturat alcalini deliquefcentis falis , quam fat vulgaris, fere
in ratione 4. ad 9» Belgae falem meraciffimum , folum halecibus bene condieii»'
dis idoneum , parant cx fale marino in marina aqua foluto , cui dum ebnHic ,
acidum ferum ladis affundant , ut acor reftitaatur , qMem ignis abegir .

Deterior fal eft ^ & parte fui acoris mutilus, qui coquitur in febetibus, de-
<^e aqua ad ebuliitionem calefadla ad funqum ampliff^mi vafis decedit . Eo
deteriof autem eft , quo vehementiori igne rapidius excoquitur , uf deniqoe
amiffd natura acida ad lixiviofam redeae , & in aere humido calliquefcat , car-
Jiefque neget confervare » Acorem enim muri^' exhalare certis experimentis
cognovimus.

Nunc hoc fale homines' tanquam pfaecipucr condimenfo utuntuf: ^uo Sc caf"
Ues fuas a putredine fervant : & recentes etiant, alioquin fatuas, cum valetudini^
«ompendio red<lunt fapidiores. NecefTifas carnis faliendie eft in ejus natura pufredinj
lObnoxiayjnaxim&in regionibus calidi^j ubi came* pene fubito contabefcunt (-?)»

Nott

<a^ Majo k 'toniJ^a t>amp>er t, 3. p. 12. (.€) ts Vlll. p. J4^»

<a*) Grew. hift. flartt. (^[^alkiiut c(e nitro . Ex Cd) Mem. des Sav/. «tfarig. t. 4. p, i66.

«fiinibus vegetabilium {"alibus marinuS foteft edu- Ce) Jiiaerit^ a£l. lafcdrat j). 6%.

«i riill. maf. med. p. 112^ Cf ) Carriics confumere temer^ tr. des alirtl. t«

Cb) Lewis mat. med. p. 388. Add. H///. mai- t. pSR. 5jJ. Etiam de Lufitanici falis aCTimonis

tet med, pag ^ific Mo!o hic eam litem fubire 4 queriJntftr .

»um fal potius nitrofos , num terra lijiiviofs eam (fi) Intra quartaiti horaHi In Jamaica Sleanil

tafiii confticuat . . Si falem rnali» j tatnsrl & ipli intfod. p. 15«

tsrra jrsftat fttndaiaefitum 0

S" E CT. m. C I B U S P O T U S Q. U E. tj^-^

Non perMe utrovis fungityr officio fal marinus : nam putredinem , ctfi inhi-
bet , tamen non totam impedit (^) ; & bubuJa Ck) falfa in aquam dimiffa etiam
«jtius, quam pura, putrefcit,

Quare adeo raaljgnus ufus falfarum carnium fft , de quibus putredo naturain
acldam vegecabilem abegerit, ne^iue fatis acoris fal adjedlus reftituerit. Quare
febribus, 8c dyfenteriis , & potiflimum fcorbuto geoerando funt aptilTimae (/)«
Hinc frequens adeo inter jiautas ion^iaqua itinere profequentes fcorbutas . Salfa
<snim csrne fcre vivunt^.

Ceterum fi copia fuificienti in intima fuerlt adadus, inque carnium profuH-
das incifiones , diu pleose putredini refitit , neque plus plerique hoxnines petunt
(»»)., quam aliquam putredinis mediocritateni .

Diiftum eft, cum «xercirus in Hibernia fale careret, in dyfenteriam incidiffe,
procul dubio per ciborum putredin^m ( w ) . Didlum eft etiam acore fuo off*
emoIlivi{fe,& eo rfitulerunt celebrem feminae Soupiot morbura,quam ajunt per
tiennium fali^ ufui indulfiffe, Sed ea ii omnino vera funt,de faie per intindunt
adhibito interpretamur .

Quam infuperabilis fit eju5 natura alias ofter.detur , quse in urina fuperfit , Sc
demum in ipfo poft tantam putredini? & ignis torturam phofphoro,

Videtur omnino aliquid in fale efte , quod natur^ animali conveniat . Nam
pene omnes gentes fale utuntur ; ^ etiam bruta animalia pleraque , certe quag
ruminant (o), fale deledantur, & ab £jus yfu bene habent.

Neque tamen defunt gentes , vag?e potiftimum & parijm induftriaE, quae faie
abftinent in America (p), Brafilia (^); Caraibes (r), Lapones (x), Islandi (0,
OftiaM & Svvetlobi («), Africani Numidse circa Thalam iv) . Salis etiam ufum
ignorabat robufta illa puelja ex gente Efquimantfic,

A!ii populi adfo anxie falfum faporem qu^erunt , ut etiam ex dnerjbus fuct
ix) falem coquant,aut ex igne lignis jmmiffo,quem falfa aqua exftinguebant,
aut denique fx vuJgari de ligno exufto cinere iy)'

Nitrum, affinis fali marino fal alius, phlogifto uberius pr5egnans,& amarus,
ad intiniSum ob faporem ingratiorem inutilis , carnes potius melius confervat
(^), cum potentiorem acidum fpiritum generet , Nitrum iEgyptium alterius
firat indolis , verufque fai iixiviofis foffilis ( ^ ) p Aqua calcij?- |)ifces confervat «
Don carnes (^)»

T 2 §. XIL

(h) l^evvis iTjat. mcd. p. 494. Omnium faUum dicina lapon. Lulens p. 10. 1-/«». flor. lapon. p.

minirra vis confervans eft ia marino fale Pringle 70.

difeaf. of the army p. 330. , (t") florrehonja p. 317. Melanges I. p. 199.

(k) Hales ventilat. II. p. 81. C") Relat. des Voy. au Nord- t. 8. pag. 397.

(1) PringU p. 354. Rtinius in Itin. Chin. P/- 400.

vard de J-avffl. Voy. 11 1. p. 35. Caro fuilla fumo Cv) Salluflius Jugurth. p. i\6.

Jndurata duobus menfjbws in ventriculo haefit ii»W- (x) Martin Weft Isl. pag. 64. Borrieh. herroet

iin miller p. 819. SEgVpt. fapient. p. 343.

(m) Colbatch Effay on acid. and. alefti p. IJJ. (y) Umbri apud Plin. ex cinere juncoriim ;

(n) Sue ad Monro of the bones p. S4. /Egyptii apud Borrieh. ibid.

(o) Etiam cervi Rekhart Gartenhau p. 67. (z) Quater Pringle p. 330. Alumen etiam tri-

(p) Lafiteau moeurs des fauvag, t. a. p. 3(58, gefies ibid.

(q) Thevet France antarftiq. p. 55. (a) Eo utebantur ./Egypti Bellon, fuRUS meA

(r) Saml der Reif t. »7, p. 48». ^b) Phil. tr«nf. t, 48. p. idj.

(s) Galler. di Min. t. 3. p. ijj. Martin de me»

243 L I B. XIX. V E N T R I C U L U S,

§. XII. i/fl/a conJimenta 'vegetabilia,

Cum ab acore vis condimenti exfpeiletur, acida puriora ea laude valere cre»
^as , acetum {a) ergo dudum adhibuerunt , tanquam purius acidum fuccum, de-
biliorem equidem {b) fcifilium falium acidis iiquoribus , fed guftu gratiorem ,
sieque meracitare fua membranas noftras crifpaturum .

Salubre omnino & condimenti genus eft , & denique potus . In fervidis Ar-
thipelagi infulis bubula in aceto maceratur, in quo fai marinus diffolutus eft ;
tunc ad folem ficcatur ; ita & putredinem efFugit , &• ligni pene duritatem ac-
quirit (c). Spjritu nitri aqua mifto in phthifi & temperie febrili utiliter utimur
\ci). Non alio modo bilis putredinofam corruptelam , ex cadaverum frequente
sncifione natam fuperare potui , quam oleo vitriol: plurimo totis annis fumto,
Quatuor pintas aceti uriliter in caufo datje {d'*) funt , Oporte: autem , ut re£ie
carnes condiat, acetum in vitreo vafe circumfundere , Acore enim fuo & ter-
Tam , & marmor ipfum , facillime erodit, tunc faturatum abforbente pulvere ,
i8c quafi enervatum , carnem putredini fpontanea; dimittit .

Sacchari in condiendo vires {e) infignes funt, quas tamen fere ad vegetabiiia
fola adhibemus : carnem enlm confervat quidem fortius & tutius (f), quam fal
inarinus , & tanti eft acoris , ut cum ovilla carne (<?) ( corde ) fermentaverit,
abieritque in vini pene faporem . Verum cum faporem carnium in fatuum mu-
tet , eo fine non adhiberur. Paratur autem , uti norifTimum eft, ex fucco arun-
dinis faccharifcrc2 ; ft^ etiam ex culmo Mayz {h), ex radice dauci fativi , aliii^
ll^ue dulcis faporis plantis obtinetur . Mireris, ranas, columbas , alia animalcula
a faccharo necari (O^ qvjod ffittaci & avicula: avide devorent.

Mei fere ad ea valet , ad quas faccharum , & veteres eo cadavera dicuntur
condiviffe : id tamen experienti Clauciero non fucceffit.

Solo fccpo putrcdinis avertendse butyrum carnibus circumfufum (k) utlque in-
fervire poreft, & quotannis ex Megaiopolitano ducatu anates, aliieque grati fa-
poris aves , in vicinas regiones ahunde mirtuntur , jr.ulfo butyro circumifufjE.
Cettrum vereor , ne faporem vel radu corrumpat , cjuod ipfum rancefcatj
etiam fale conditum . Ejus vis eft in aere arcendo, & inftdis avertendis.

Aromata , quae & ipfa infc6ia arceant , hic omitto.

Denique ipfe fumus acidus ligni carnes ipfe confervat, redditque faporem non
Ingratum, tantum ut dariores fiant, & in ventricuio facile heereant (/). Turcs

car-

Ca') llem. Chem. t. a. proc. •jo. & T17. (g) Journ. cecon. 1. t.

{h) Saturatso faHum lixivioforum menfuram dat (h) Lafiteau t. %. p. 15».

foboris acidofum liquorum , ergo vires olei vi- (i) Journ. ceccn. I7s7. m- 0£l.

irioH funt uti 41. Spiriius nitri ut 172. Spiritas (k) Digby poudre fympathique p. 1S2. Boytt

falis ut 87. aeeli ut i8. IVItBi. de 1* Acad. 1699. cfe utilit. philof. exp. I, 4^ pa?. iS. esft. phyC

tSeumannus p. 8a. Oleuin vitrioli proinde duplum mecb. d« aere p. 109. iio. Mayovv nitr. aer. p,

iere robur eft , fi cum fpiritu nitri conferas . 54. Sradlty farm. dire(f>. p. 9. li dies dir. a. p.

(^c) TouynefoYt Voyag au Levant- t. i. p, 31I. 87. AliaientutTi eft divitum apud. Barbaros f//w.

(_d) Chcfne difeai p ic^. 1. s§ n. jj. Galenus de eo tamquam, de te rars

(d*) D.gner dylenJ. p. 199. dicit , fe vidiffe fuis oculis conr. Phmp. valet.

(e) Pifit Mtm de T Acad. 17 ji. ulji vitei di- togator. p 154.

verfcrum fal^um in carnibus condiendis videas ad (1) Riecliin> miUfn n. 819. Wafci in carne fu»

{iw< menfi ras rediic^as . migata ex fale volatili fumo & fale marino com"

(.f ) D'.'r''^ Jonrn. oecon. 17J7., M 0€t. Pridcrti pofitum faJem afnir.oniacum Che^w fa.^.ic- infirm,

P.achiv Phyfic. fubterr. pa^. 143 F^tit Mern. ds |», 49

i' Aead 173^« etiftix ^ytngU p?.g. J34,. , , ;. ■

S E CT. 117. C I B U S P O T U S Q.U t. t49

carnes.in rurno ficcant , & in pulverem commmuunt, quem in expeditionibus
bellici^ prq viatico circumferunt (m)i

, ^ ...-. ,' . §. XIIT. Pvaparattones ctbovum^ - r ... ii

■ "'^r/;' .; .. . ■ •.-1'-- ^

Prima taiitum rerum eiementa hic tango. PrimJEVj hcmines procul dubio |c
carnes, & horxos fruftus, & ipfas^edules herbas crudas, & abfque ulla- milcela
in cibum receperunt. Et. poteil: quidem ita vivi. ,

Nam in acetariis crudiB quidem herbjE deolutiunrur, & oleum potms deteno-
res reddit. Horceos frutlus vulgatiffimum eft crudos mandijc^re:,& eprum, qui
fapidinTimi funt, iidem pene femper crudi ad ufus humanos adhibentur , ut ana-
n^, uva, iT^elo. Carnes teftaceorum crudas ^devoramus,. crudifque omnibus cc
Xi^im mukag gentes ufjE funt , & nuper.. : . , • .j^ . o

Etiam noftro «\?o cr^M6\& vivunt nigritse^orsB auriferae (^) ,: Hottentotti , oc
gens late vaga ESquh-nantJlc {b).,ci\ix^^tQ.\ind\}m plurimos audtores npn aliter
carnes adhibet ; fecundum-.aiiquos certe in belliGis & venatoriis expeditionibus-s
tum verfus meridiem fmiilium eiiam morum homines , Pa-tagoni ( c } oc Sa-
mojadi orientales , qui crudas carn&s , crudos pifces vorant , & fangumem by
bunt ( c*). ^ , ' j\ V

■ Eadem fuit confuetudo pafYim vjiriorum hominum : ipfius Zenonts (^ ) alia-
rumque obfcurioris nominis (e), etiam infanorum, & (/) ^puells in Gallia nu-
per captJE (5). .: %. ■•'. -. , , _

Neque fo!um perinde alunt, ut eiE carnes , quae coquorum Qptimonjm artiti-
cia funt expertse, fed robuftiffimos faciunt homines (^), ut denique cofias car-
nes fociali vita redditi vix feranr (0 & ex nova ea di^ta vires fuas amittanC
ik). Peculiaris eft potiffimum hiftoria pueilae, quam diximus, vinbiis_.-eximiis,
celeritate fumma , armats pollice infolita: magnitudinis. Ea privilegi.a omma
amifit civili vitsB reddita. . . " .

Facile vero crerias, ex robore magno ferociam , ex ferocia libertatem , vitana
folitariam, averfationenft legym , &'ftatum naturalem fequi, quas funt omnia
in Patagonibus & EfquiiTiautiki^. Nihil ergo hic nimIum5/(^o??/W (/). Carnes
tamen crudse utique d,u??^rQres.;rynt , \ir...Dwgenes hic infra canes manferit, ne-
que potuerit crudas fiiperare carnes, funtque aufiores, quibus ex. earum ufu di-

catur periifte. {m). . , '.-■•.•^,; .j-m ..; . .^f. ^-.isi '>^nsf\^ .,- ,. >. . •

Multas tamen rationes funt, q.u« .fecifTe potuerunt ,-ut;primsvis jam tempo-
ribus aliqua induftria ad cibos percipiendosadhibita/it ,^Etfrute quidem_ ho-
tx\ maximam aeris copiam continent , utpjper exper,imen.(a:rCi. viri Stepbani Ha

hs

.(m) BeUin. obf. p. ^,66^ fAf.,4 i(?4< Mav!:. Don. p. aoj.

(O Hift. des Voy. L. IV.p. 5i§. ^ (f) Reines var. pag. 74- Boehmr polyphag.

^b) eiHs Jiaudfanshay p. J39- .C:44r/tt'o/jf_t<.- 3. , Voyagcde Harmanfon p.A^9- - -.

' ' ■■' ' (§) L. 6. ibid. .Algem., Magax. t. .7v-,«OBif', P-

p. 179, Account ci a .voyS,gj,, f$i:„lF^ difc.aE. of
the.Rorthweft pafff.g.tf.p'.^^."',!,.','^:., "': "

(c) Voy. des V. vaiff. fzt fe (Jetroii, <fe Ma-

^.., ..;. „.. .. ,„.„. ^.. .„ „^..„.„ „v „— - Ch) Du te?tre llJ. p. uS. 347. Voy. de .H^r-

^ellan, p. jii, ,. iftanfon 5n Voy. ^^ I^ampief |»augqni . yoy., des

{c') Mens. fiar fes §amo;adgi p^^j, 94. ., cinq. vaiffeaus . _• ; .: •• . ,;.. [..j- .;.v;^;l, :. . .J

Cd) Suidas p. joi?, ■ C'i Oexmelin t* "d.j ^ , =■••-. ' , ". '^-''

(e) Kundman Seltenh. p. 10^5. io<5f. H^raSei'- •('^) ^/e.rJl^fi>- J«7yf«)'^ ,,. & puella llU CX geiit«

ger de irribecil!. ventr. dtxmslm hifj. "des avant. ■£fqu(mnntric fspe nobis difta • ,

I. p. iij. BhnciyJ Ja.irr£ftif[er t. R. 28 Cent. 1. (1) t". 5. ?• a^fi-

-$?l;7/<'.>"',*'^'.--P«S- 45<"'. An^Ii ilii naufragi Vo.yfa {tn^ Lmt> L. VII, .

la raer du f»d. p. 178, Add. X^;i»g i s, Mee%* ^^^ ? j .^,f,\ .t, j1''{ iiv i, ~a -

150 L I B. XIX. VENTRICULUS.

hf pomum (n) aeris tantum ex calore generet, quantura fuflficif replendo fpa-
tio quadragefies oflies (e) eo pomo majori, & fatis tamen elafticl, ut duplam
atmofpher^ prefTionem fuftineat, & aptus fit elevare libras 11776. (p).

Ita maxima pariter vis aeris eft in farinis omnibus,leguminum,pirorum('7),
fabafum , etiam tritici , in quo aere prxterea id ^ft ijicommodi , quod irj vifco-
fo glutine involutus, lentius fe expediat.

Nunc ifte aer utique, in calore ventriculi humido, fe de fuis vinculis expe-
dit; & naturam elafticam recuperat , ftomachumque cum jncommodo & pericu-
lo diftendit,

A farina feminis im femina inflata habuit hypochondria , ^ demum h^
ciem (y)»

Eo incommodo ignisadhibitus medetur. Is enimfubito maximam partem aeris
expellit . Ita cosSum pomum vix quartam partem (s) aeris reddit , quam cru-
dum generaret. In pane, ad quem multo major vis nudi ignis acceffit , multo
ininus fupereft aeris , sjt tamen vis jiutritia tota fuperfit (t) , Multum emenda-
tur, fi bis co^us fuerir, & una a mucore defenditur. ^t% veteribus nota fuit
tu) : & antiquior pfus videtyr affarum frugum , qui ne^ue noftro tempore ob-
folevit ( w* ) ,

Carnes filamentofse , maxime ferocium animalium , quse prima forte in ufus
humanos ceflferunt, per initia aliqua putredinis mollefcunt. Id commodum vel
fola ^dfervatio (r") conciliat,. quPF fortg ratip eft, .^uarg fuo;s cibos pene putri-
dps aliquae gentes recpntibus prasferant .

In vivi animalis agitatione (x) ^ venatfone jinte mortem plurima , aliifque
crudelibus artificiis, ut fufl^ocatione (^O niorte lentiori (^) demum tufione (a) ^
tenerjtas queritur, qua ipfam fepius bubulam ita reddidj edulem ? ut vix lo.
minutorum ignis fu^ceret, quo redderetur gratiflTima .

Homo ignem excogitavit, ad quem excitandum nuiiius animalij induftria per-
venit, etfi in eo, & in lumine fibi fatis placent,

Carnibus ignis gratiam addit , dum fales , multa aqua^ 'muTtnque yifco inyo»
lutos, paulum expedit, ut & olfaifium vividius afficiant , ,& guftum . Nulla pe-
ne proportio eft, noftris certe palatis, crudas vervecihx' ad eamdem , quando ad
ignem affata (b) fuit. Heroicorum autem , adedqfue"anttq'uiflfimorum temporum
fuit, parnes a^gre, ut ex Bomeri infinitis locis conftat. GratifTima vero, fed
xninus Ijucrpfa, affandi ratio eft, quando parte carnium neglefta, extima crufta
(c) cpmbnritur ; interiora enim tunc, nullg .amilTa parte nutritiarum particula-
yum , acceptiflimo funt odore & fapore . '

Carnes elixare homines cafu potuerunt ^idiclflfe , cum vellent lavare. Ita qur*
dem vis nutritia ^ividitur, ut Sn jus pars pene major tranfeat, pars in carnc
itianeat . Antiquum & ipfum eft artificium, ut ex mofaica lege apparet , jdem-
^u^ ji) ^entes etiam fimpiifi^i|riaj Ajnerk^ §i prpnlandjjie ^xffufy^? hl\is ta-

Cn) HaUs baemafta^. Exp. 87, p. aoi. -' -^ p. grt. eorrf. pag. 137. 138. Gruis caro non eft

(p) Exp. p. 88. .. ,.'P'' edulis, nifi ^liquot ^ntp dies juguletur pajielf^-

(p) Ibid, p. 209. :.' "^ l^^- n««.

(q) Conf. brcviter %•■ 8. p. Hj. ^ "'. '''•'"'';■ (x) Porfa ^ag, natur. L, J|. Lsbat Voy. d*

(r) Tragus, Sed de iflis vide p. >35. ';'' i~'- E<"pasn. I. p. 154- a5!T-

(s) Boyle Exp. phyf, mech. de aere p 3»; (y) In capis Falifner. l. 3. p. 170.

C) ^las nutrit panis quajn ptifana Galen. 4e (z) 1" ^allis indicis .

fUi. C.-5. f - . (^^ pifulafn Hift. vit. ynort. p. 335.

(u') Suidat p. <Jo9. (b) Conf ferulam p. 335.

(u*) Kaffelquifi. p. 173. (c) Lerf/ It, BrafiL p 151. Lahaf pagiBl il»

i«) Ni£riia piae aurjftrsc Hift. de Voy. 1-. IX, 3ti». Aiitill. pnaxime de teftudine .

S E C r. 111. Cl B U S P O T U S Q U E. 15«

*Ren requirit apparatus, artemque excavandi lebf tis , qua? aflatio carere poteft .
In univerfum carnes debilitanttir elixatione 5 &j uti minus putrefcunt (^), ita
winus dant rohoris (^).

Reliqua,in noflra brevicate omlttimus ; aroraatum tamen mentio non penitus
jvoreft prietermitti, qu^e non nutriunt quidem, cum nimis acria fint & pene-*
trabilia ; cibi tamen amorem aliquantum augent , faporem gratum addunt , &
ventriculi vires mufcufafes , etiam exhalationem internam, augent. Ea Aromata
(f) oleo eifentiali abundant orania,pingui nempe,in quo plurimus fpiritus re-
fior eft* Sapore funt fervido,grato tamen , & ex India orienfali pleraque repe-
tuntuf i qu« incer piper veteribus notius fuit , cinnamomum rarilTimum ; nucem
inofchafam, ejufque odoratam pulpam macis, & alia fere pofterior jEtas addi-
ditd Europ2£um cselum vix eo eft calore, ut tantum olei effentialis generetur,
^uantum ad dignitatem aroraatis requiritur.

Eft tamen aiiqua aromatum imitatio, pro auftrali • Europa in auraiitirs porais
& citriis : pro boreali in acoro , angelics Laponicje (^) caule. America profpria
fua aromata habet, ut Araomum Anglorum, corticem Winteranum.- Notatu
vero dignum eft, in fervjdiffimis regionibus maximum aromatum pfum e(fe,&
neceffitatem raaximam . Nempe corpora earura regionum (uut debifiora,vifque
fibraram univerfarum & ventricnli minor. Quare enam, noflro svo allia & ce-
pe Hifpanis {b) & iEgvptiis, Afa f^tida Indis maxime^ farailiaris eft, fuocum
fktore, qufg Romanis Lafer erat, aut certe laferi proxima; & eo fpedant ga-
rum illud faifirm , nata omnia ftimulando ventriculo, fuperando acori,qui gen-
tibus potifBmum parca carne utentibus (0>& plurimis fru(f!ibus horais abundaix-
tibus 5 procul dabio moleftior fupervenit ,

$, XIV. Pottfs. *Aqu0, Ex plwvia nafcttuVc

Etfi allquam m potu diverfifarem hominum inventa fecerunt, mafor eft ta-
Sien, quam in cibo Gmplicicas . Uti enira ffiajor par5 fanguiBis (^),humorum»
€|ue reiiqtforum aqua eft,uti etiam roIid£e,quae vocaiitur,corporis humani par-
fes, plurimum habent aqus, ita oninis potas aqua femper eft, aut fimpiicior,
auc fucata admifto oleo faleve,

Simpliciorem aquam , quas vttlgcy noffien retinet, natura ipfa fundir, pruviam
puto ib)i ex qua fontanas, fluviatilesy lacuftres', & marinaff aqua credo oriri «
Legi, quac ea de re inrer Valifnerum 8z Be-^^i^^mm funr difputata ; {ed certe,
quantum ex plurimis per Alpes montefque itineribus didic!, nulla ufquam ia
«acumine ullius moncis eft fcacurrco: nulla, quae nore cum hiberno frigore in-
ligniffime minuatur,, 5c demum ficcetur, quce pariter cum seftivo^ calore nos
redear uberior, eoque fit copiofior, quc? plus pluvi^' cecidir,aut plus nfvjum&
ghciei ad fbfem contabuit. Eosnivis diflToIutSB fudores manifefto videas in imis
angulis planis convallium colligi , Sc molfiones adcTf millionibus firailium yena-
mmydonec Rhodanus inde confluat»' Alpsfque omnes m valies excavarijj iis

qua-

Ci) Soyfe E'«i*. pfiyf^ rtiecfe aere' ^OTit. paf. aie. (-h) Oh eorunf ufutrt milites hifpanof s morbis

Etiam lac coclum' mmus acefcit Andry ix^ des ftritKis Isedi Meiferey.

difpeaf. iu Csreme If. p. 5. 0) IndiSr Perfis, HifjjanJs, JS.?,ypuis .

Ce) Baco de f/eyulam hiff. vtt. & mort. p.Jj». ia.") L V, l^. 6& Sofle Chym. fcept. p. ir,

(f) Habet catalogutfl Soerhaaija Elertt. Chenr* (ly> Etiam a rore iit regionibus calidis Coplo-
t'i. ff*i8. 9t6. pf 117. ^%Ta% tierham Theol. ph^rf. Lcp. 5'

(g) Linn, flffr, La?p, p, tff,

152 ' ' X7 S." ' l7^; V E N T R I C U L U S. \ . ^

quarum medios & cavatos coricurrentium planorum inclinatoruni inciles humdf

confenriat .

Lacus dicuntur in Brudlero M. & pafTim in fm-nmi< Alpibus reperiri . la

'illo quidem M. modiciis"eft*fons , paucorum pedum , in quem paludofum pra-

tum , multo altius , (e exonerat , ter enim quaterve ejus lacus aquam bibi ? In

alpibus valles funt jnrer prc^altas rupes^quarum pars ima aquas de collibuscon-

jfluentes recipit.

Deinde ad originem fontiumfuper telluris fuperficiem fe efferentium fpecu-
iandam ; occafio mihi fuit plurima , in fodinis falfi montium fuper Panex, &
fuper Fehallet . Etiam internge aquarum ven?B funt ab aquis csleftibus , qua
per rimas rupium , fupra exitum fuperiorem fodinarum certas & definFtas , in
terram fubeunt , earumque rupium fequuntur venas , obliquofve dudlus , & de-
mum mille & mille guttulis in fcaturiginem de pertufo moiite, ex argilia cx-
rulea indurefcente fa61o , efSuentem conveniunt , <\\xx porro in lucem prodit ,
i\liis locis , ut in montibus Juranis, qui olim ad celebrem Abbatiam Romani
Monafterii pertinuerunt , lacum vjdeas, qui in 'montem per minimas rimas ru-
•pium fe inanit : & aliis locis fubterraneorum ftagnorum manifefta funt indicia,
quse ab aquis caeleftibus per rupes fe fubducentibus repieta, magnas edunt fca-
turigines.

Aqua ergo pluvia, & ros , primigeniae funt aquss ; funt etiam leviffimsE (f),
impurs tamen , cum in utrifque , Sc in rore etiam magis , ex-halantes de plan-
tis & de animalibus humores , contineanrur . Nnm aqua pluvia putrefcit (^) , &
fetidum limum deponit ie)^^d fcfquigranum in pinta,in quo fere ea funt(/),
quas in fedimento, per exhaiationem ad ignem fado. In eo enim amarus fa-
por, & Jixiviofa fictida natura eft (^) , cum fyrupo violarum virefcens, inque
ea terra calcaria,& fal mariniis , & aker acidus {h)-_ Deftilkta pluvia, quando
computruit, infiammabilem fpiritum dat (')• Sed etiam infediis fcaret . Negant
etiam fuim folari {k)\ aut fftponem cogere , quac eft injufta quereia , cum ad
iotionem linteorum omnibus pr^feratur, c^ fupra omnes tindoria fit, theasque
infundendaj aptiftima , quare ad potum ipfum a fumrnis viris laudatur (/) . Sed
ad eos ufus virreos noftros fontes laudo , quorum frigus ventriculum roborat .

Ros etfi levior (w) eft , eft tamen etiam impurior, & fervatus fjetet (>0, &

peregrihae materiei ad i']~. grana in libra fedecim unciarum habet (o) , quani

tamquam fedimentum deponit . Negant tamen cum acidis fervere, falem (<?)

vero marini fimilcm habere ajunt & nitrumcalcarium (r). Saponem ros cogit ,

ejufdem adeo cum duris aqujs criminis reus (j),<iyod ^uidem vitinma rorenon

exfpedlaftem . " ' ' ' ^^»-*'^' -

- . . ■ - ■^,--;-^ Pu.

' (c) Sub tropico toto aqua in pinta femunce eft n. lo. / Bapt. deMalmedy de natura aq. Leodii.

levior , quam noftra Journal d'un voyage aux 17?5- Mofman aq. med. univ. n. lo.

lerres autlrales t. i.p<.;so. Id niijiium . Pluvialis (m) Lucjs p. 26.

ad putealeBi fe habet ut 740. ad 7}3, Detharding (n) Rutty p.45. In vafis Tmh chuRs Hensbaw

votB Stoppdf^cher , ^^ Phit. tranC n. 3.

Cd") Lucas of watef t. i. p. 17. '■'■-^'■-'■- f^o) Rutty ibid. k pag. 46. Eller Mem. de

(e) Rtitty p. 13. Birlin. 1748.

Ct) Terra abforbens & fal cum acidis ferviens ^ s c- r -^ 71^ /■,- e. ; r-rr j h r Ss

^ ' , Cq) Salis ' . Mujjchenbr. Eflays de p^^yi. p.

P- 33» 54- 6760

(2) Rutty p. 54. 7gj,

(h) Rutty Synopfis p. iS- 3^. 37- 40' CO ^«"r p- 47- 48. Nitrura verum fe inde

Ci) l.uns p. 47. produxifle Henjhav Calcem Bergius 1. c.

Ck) miler. hydrol. p. U- , >^ ' CO RutPj p. 45.

(1; Ogtimam effe , Hi^^. r(,u vlar. «f;. tst.

11 C T iIL C I B U S P O T U s Q_ U E .

ii

* Punor e{l equiciem ca^leftis aqua , quse i\i ex nive fuper nivtm delapfa (?) ,
aut ex contabercente grimdine (w) , eamdemque ne^ant etiam intra muitos aa-
nos putrercere (1;), 5c tcTraen fatentur non clTe falubrem : in eo quidem erratu-
ri ( X ■). Nihil enim gratius , quam fapor aqus ex foluta in Alpibus nive per
nudas rupes, puramque terram defluentis , quam fepe cum fumma voluptate ^
nuUo cum incommodo, maxima dofi , per Alpiqm culmina anhelans gratus bi-
bi , & tota armenta bibunt .

Nullam ergo aquam ad ufus humanos aptiorem novi , nifi eam , quse de plu-
vla per terram arenofam (^)> quarzofam^in aqua certe non folubilem, purafve
rupes, tamquam per colum , deftillans, profluit cryftallina , leviffima, etfi ali-
quanto tamen , quam pluvia , gravior ; frigida,fed hieme difficulter conglaciabi-
lis , 8i etiam per rigidam brumam fluere pertinaxra pluvia non mutabiiis , curn,
fapone facile fpumam largitura , legumina coqucns ad moiiitiem , non putrefcens
facile, neque coiligens virorem, aut confervans : fitim faciilime fedans, & fpi-
ritu (a) quafi aiiquo linguai p'acitura.

Ejufmodi aquae hic Rupe ex ieni clivo , {ed aitis marmoris rupibus fubjeiSo,'
longa ferie, ipfo in prdedio noftro profluunt, centum fcaturiginibus, immutabi-
iis bonitatis, neque in rigidiffimo frigore, quaie noftrum cxlum admittit (^*) ,
unquam congelataz . Eam dotem videntur alia; gentes adeo ignorare , ut etiam
inter bonas notas ponant ,facile congelari (h) . Neque in Heivetia ejufmodi fon-
tes rari funt,quos Aquiie)en'~es popuiari nomine vocant r/es Eaux <:iotiC€s^nq\iQ
fuum a congeiatione privilegium etiam aliis aquis admifti im.pertiunt.

Levififimae etiam funt thermjB aiiquJE, ut Fabarienfes ( c ), non cefTurae plu-
viaiibus , & fpadanus fanjenlre { d ). Laudant etiam veteres cEthiopicarum {e}
aquarum ievitatem , iiideque earum falubritatem demoftrant , tum recentiores
aiiqui aquarum africanarum ( / ) exploratores , qus etiam cum noftris perinde
fjnt incorruptibiles (^):uti etiam Claviana ilia aqua (/O^in vitro equidem her-
metite ciaufo, jam dudum per "lO. annos immutata & putredinis expers, man-
fit. Ceterum pondus (i) aquse G. s' Gravefande ( /' ) in pede rhen. cubico po-
fuit 69. Jibr. unc. 7. drachm. ij. fcrupul. 2. & in pede anglico iibr. 62. 4995,
ponderis a verdupois f. q\v\\\s J.Defagulhys {k), Paridno demum m pede aquse
Haller Pbj/fiologp Tom. VL V ia-

(t") WalUrlus hydrolog.pas;.!!. ii. Rntt^ Synopf.
p. 39 Boefhaave Elem. Chem. 1. p. 60 r.

(u) Leviffimam effe Mav/igli in Danubio. Hipp.
vipt uiuT. n. 20. yalifnsri Oper. t. s. p.468.

(v) WAller ibid. Re£ie defendil; Lucas t. T.
p. 19.

(x) Rutty , Waller.

iz) Waller. p. a^. Naturam Imitatur Amv hi(l.
dc r Acad. 1748. pag. lai. etfi poftta , fpongias
ar enx fubftituit .

(a) Eiurmodi fpiritum ferio in aquis admittunt
Crtfcen^io p. 153, ralifner. 11. pag. ^62, Hofman
Itiethod. exam. aq. fa'f. n. j.

(a*) Gr. 19. Reaumurii infra o.

(b) Non bene optimam facile congelari Lucas

(c) Ad aquam pluviam ut 1138. ad 1141.
'Rahn. de fabar. p. 16. h ut 1138. ad 1140. ad
»I;as aquas . Omnium aquarum kviffimae & pu«

riflimse funt Lueas p. 38.

(d) Hofr/ian meih. exam. n. 4.

(O Hifod lU. p. 191.

(f) Quarta parte leviorem efTe Boyle utW.fhiU
exp. pag. 3;. Sed ne^at alias aquas aliis quarta
parte leviores effe Nolletui lecons t, 4. p. 34.
Mc^at etiam ipfe Boyle aquas aliis adeo multo
efft kviares rried. hydrol. I. pa^. 107 A calorc
vero poieft levitas fulffe aliqua .

(k) Kolbe apud Kundmann p. (514. &c.

(h) L. a Capoa deil'incert. &c. II. p. 15.
Bonann. recreat p. 170. Negat aquam Jordani
putrefcere K.^^dz.ivil p. 96,

(1) Aqua pluvia -- icoo. deflillata -• 997. ma-
riria - i. o ai , , & i. 0 30. Mujfchemhoeck,
Introdiift. p. 538.

Ci) N. I55J-

(k) 11. p. 128,

3 54 . L I B, XIX. VENTRICUL US.

invenit Jibras 70, C/. Paiot d' Onfembral ( / ) ; & libras 69. unc. 9. P. «'e fa

Hirc ( w ) .

§. XV. iAquce dura ^ molles ,

Ceterum & ift^ omnium aquarum optimje hadenus impur^e i a ) funt , fed
modice , ut in fedecim unciis unicum granum elementi peregrini appareat,
^yf Wt.o- totius molis , vci etiam minus { b ) , Spatum in iis agnofcit
JBdlius \c) .

Fluviatiles aqu£e deteriores his fcaturiginibus , ceterum non graves , fed admo-
dum putrefcibiles ( c* ) funt . Boiice rhenana: , in quarum i6o. libris fola grana
2'o. atque in libra non fupra |. grani {d) folidi eft elementi . Leves aquge Tha-
iiiefis (e), & Tiberis (f)^ &i Villuls (^.), & in univerfum fiuviorum aquas .,
IVon mals Londinenfes rivales, in quibus infra granum in libra (h).

Sed longe major eft terrs elementive peregrini copia in puteali aqua , qux
jnihi femper omnium deterrima (^) efl vifa,in primis in regionibus planioribus.
Viennenfes puteales ad bonas numeres , quaj 14. tantum 15. & 16. grana fedi-
menti habeant in libris quatuor (/).

Neque malx Erpacenfes (?0, quibus 21. grana in libris decem , aut Buxo-
villans, quibus grana 120. in libris 6^. nempe in libra fere grana duo ( n* ) .
Neque deteriores argentinenfes , quaj- in g6- libr. non fupra drachmas duas aut
tres, atque adeo in una libra non fupra 2. ad fummum grana (0) habent . Non
nimis bon<B fonrariie Warfavienfes , in quarum libris tribus grana fmt folida
quadn-^.ginta (0*) .

Ejufmodi aquas molles vocant , in quibus in 128. unciis non fint fupra grana.
5. ad 40. (0**) , atque adeo in 16. unciis grana ad fummum 5. Es aquae cum
fapone fpumam agunt : pifa coquunt , tincturam Theae: benignius excipiunt.

DurcE vero funt , qu^e a 40. gr. ad 120, & ultra fedimenti ponunt , atque
adeo in 16. unc. a 5. gr. ad 15 ( p ) ij.. Huc Londinenfes illas pertinent, in
quibus gr. 11. ~ (q) ^ gr. i 2 j. (0, in ea menfura repetit CI. Lucas . MaI;E il-
Ix Roftochienfes, quibus in libra grana funt 88. fupra pondus pluvialis aquae (j").
Ut omnino fontrns ipfis aquis mineralihus pondcrofiores fmt , in quibus tamen
<£x manifeflo fapore plus peregrinae matericE exfpeiiares (u).

Eirdem tamen durs aquae continuo putrefcunt , f^Etentque paucas inter ho-
fas , & nonnunquam ita plens funt afpera terra , ut fitim potius augeant ,

quod

(I) Mem de 1' Ac^d. 1739» pag. 68. Conf.
Muffcinnipi-, !nft. ^jj.

(m) Mem de 1701. p, 170.

Ca) Senfit jam Saniiorius in I. Fen. avic.
?• »39

(b) Riitty fynopf. p. 8. Eam menfuram com-
muaem facit C de la Garafe ed, Salib. &c.
Abundantem vocat Crcfeenz,io p. 160.

(c) Mat med. p. 318.

(c'*) ThamefiS Boyle of mens ignorance in ths
wfe of natur. things. Pringle difeafes p. 411.
.C<^) Holzjher^er 1. c. p. 16.

(e) Uicas p. 135.

(f) B Caryophylli Therm, herculan, pag. 9.
'Lancif. l.c. p. 4/5.

Cg) Eynil. warfav. phyf, illuftt. n. 3. Unici
grani in iribus libtss ,

IJ4. Male ergo
aquae Rhodani

31.

(h) Lucaf p. 137.

(k) Etiam Henkel rediv. p
L ugdiinenfes medici putealem
pra-feriint .

(l) Befenecker cerevif. auftr.

(n) Klein Hift. Natnr. com. Erpac. p

(n*) Binniiiger oryft. arg. hiisovill.

(o) Ho!z.berger aer. aq. loc. argent. pag. 13. 16,

Co*) Erndl. 1. c.

Co**) Rutty p. 9.

(p) Idem ibid.

(q) Lticas p, 140,

Cr) P. 41.

(s) Dstharding : comp arata nempe cum aqu*
pluvia .

(u) Soj/le of miner. waters.

S £C T. III. C I B U S P O T U S Q. U E . ^5

quod ipfe fum expertus , cum lingua fabuli minutiflimi fenfum fibi impreflum
fervaret .

§. XV r. tAqida in univerfum dotes,

Fecit autem nuperiorum (^) porifri-mum fcriptorum induftria, ut propius ad
naturam aquae liceat accedere . Prima vero elementa fola nos attingimus.

Tota quidem aqua in frigore genus eft vitri {b) , quod vocatur glacies, tan-
tum ut calor non fuperet 92. gradum Fahr. Infra eum gradum porro congela-
tur, & fimiliter fere in majori frigore , neque frigoris diuturnitas ejus ftatus
naturam murat fufilem , etfi id diftum eft . Scmpiterna glacies AJpium perinde
ad tepidum aerem contabefcit, etfi id aliter narratur ( i).

Inde fupra gr. -^2. porro aqua fluida eft , & fluiditate omnes alios humores
fuperat ; endem haflenus incompreffilis (c), ut di^la fit per fphaeras aureas fub
fpecie fudorjs {d) penetralTe ; erfi per rimas potius exftillaffe CI. Hartmannus (e)
.expertus eft. Minimas ergo particulas pra^duras elfe apparet ( ./), & creditum
eft , tffe minutiffimas, ob naturam earum penetrabilem , efteque globofas (^).
Leviffimas certe effe probabile fit , cum vulneratam cutem , nudumque nervum,
nullo dolore afficiant.

Sponte fe aqua trahit, & in guttulas colligit fatis valide , & ob eam vim ia
glaciem coit , diminuto igne , qui fluidam fervabat . Ad pleraque corpora adhas-
ret, & in minimos tubulos adfcendit & in fpongiofos dudius , & fales fufpenfos
tenet, calida etiam faciiius. Eadem multis corporibus eft pro glutine , aliquando
fola, plerumque cum olei aliquo momento conjun^ta. Argillam aqua fola unit.
Ab igne expanditur , eo magis quo intenfior ignis eft, ut tertia {h) fere parte
fui rarior fit , quando ebullit , gradu Fahrenh. 2 1 2. ad 214. Summo frigore oda-
va parte fere fui denfatur ( 0 •

Apta valde eft ad edendos vapores , ut etiam glacies exhalet ; experimenta
tamen mea & cum valido borea exhalationem minimam effe oftendunc , &
manifefto cum calore augeri .

li vapores natura elaftici {k) funt , quam diu calent , fummafque vires exer-
cent, etiam pulvere pyrio majores, ut fub atmofph^ers prasio in i^ooopio ma-
jorem molem ( / ) dilatentur . Exhalat autem aqua & in fpatio ab aere vacuo
(w), & in aere quocunque. Celeritas tanta eft, ut experimenta noftra multis
annis repetita aqua falf. ad tres lineas («) fus profunditatis in die seftivo amit-
tat, nam unam iineam in permodico calore amittit.

V 2 §. xvir.

(a") Soefhaave in Elem. Chem. Eller in Mem. (e) Et fere Boerhaave Elem. Chera. 1. 1. p.5^0»

It Berljn. 1748. FFallerius in hydrolog. aliifque (f) Tamen fed majori vi compreffilis NolkP.

fcnptis, Lj/«x. Mem. 1743. p. aii.

(b) Bosrhaave p. 614. (g) Mufchenbr. Infl. n. «Ji^.

(O Aqua paulum compreffilis cft , & de fuo (r) Iciem n. 919.

vokimine — ?- partem amittit , fi a pondere \i\^n',Tn-!tZi.^^'^\. p l

10780 ' ^ V<-) Mujjchenb. n. 92 j. Beeriaave n. 4x9.

atmofphjsrae duplo comprefla fuerit , Phil. tranf. ^^) Muffchenb. n. 914.

Vol. LII. p 1, pag. <543. ■» Cm) FFalkr K.Svvensk vvefensk faandl, 1738.

CO Mufchenbroek in Cifljent. II. pag. 63. 6$. P" 379-

"(d) ameViini k Nolht x.i. pag. 115. Mufiben- ^"^ ^'^ 7 ^''^'"'^' ^"^^'^ PhiJ.tranf. n. 16S,

Ircek ibid. ^^^ jn jrJnoribys alveis espert«s»

S3^ L I B. XIX. VENTRICULUS,

§. XV If. KA^dmiJla peregrtna , I^nis , ,Aer.

Has aqus funt dotes , tamquam liquoris homogenei j fed ab ea natura loiige
remota eft, utcunque pura fuerit .

Continet primo ignem, tum ea quse fiuit , tum ipfa glacies. Ilia, quod de-
terminato gradu caleat : ii enim omnes gradus in thermometro, qui funt fupra
calorem conglaciationis » ii om.nes funt ab admifto igne, & eo, per fales attra-
htrntes , edudo fluor aqus ita evanefcit , ut media a^ftate aqua vi nitri aut am-
jnoniaci falis , aut circumfufa! gbciei , &Jpfa congeletur.

Sed etiam in glacie ignis eft , exhaiat enim (a) , & continuo pondere minui-
tur, ufquedum fponte evanefcat ; eiufque frigus affufo fpiriru nitri vehementer
augeri poteft , nempe ignis de glacie extrahi . Calorem autem non paulo m-ino-
rem recipit , fibi relidla , quam & in fanauine animalium ; in quibufdam aquis
«tiam minorem . Qua; in fpecubus latet , aut de aqusdu£iu aiiquo naturali pro-
fundo (b) , neque aeris mutationibus ohnoxio erumpit , ea -^^. fere gradu calet ,
qui medius eft inque fubterraneis cavernis perpetuus . Hinc hieme calida vide-
tur, quando aer friget ad gradum 32. frigida aftate, quando calor atmofphaera;
fft 7c.

Danrur autem aqu^e aliquot gradubus aere frigidiores, in Alpibus pafTim (c)
fonfpicuK, qualem ad medicos fines haud longe a Lucerna urbe nunc novimus
«ju?.m maxime ab accolis adhiberi . Referas ad glaciale frigus,quod in ea fuper-
«ft , quando ex foluta glacie nafcitur, perque ejufmodi canales defcendit , in qui»
bus primxvum frigus a folis radiis, tepidove aere , non frangitur.

Sed etiam aer in aqua plurimus eft , fixus ( rt' ) & elateris fui quafi oblitus ,
donec calor ebullientis aqut? accefferit ; aut gelu ; aut aliae conditiones , alias a
nobis recenfae : tunc enim expedit fe , qui latebat aer,virefque elafticas exferit.
Aer eft, quem CI. Crefcentius (e) pro fpiritu habuit , qui a calore agitatus va-
fa difrumpat , idemque fudorem moveat . Sed aer verus & elafticus in aquis-
mineralibus magis vividis manifeftiffimus eft , etiam fponte bullulis, & ftrepitu
fionfpicuus, Yafaque nim.is claufa idem disjicit (/).

§. XVIII. Tenas. Salef^.

t^roximum elementum aqua: immiftum terra eft (a)jqux ejus fedlmenti par*
tem conftituit maximam , de qwo egimus . _

Varii generis eft , potiffimum tamen calcaria (h) cumque acidis fervens , tin-
genfque violaceum fuccum viridi colore ; quo afforbenterr} (c) aliorum CL viro-
arum terram referas.

Argil*

iz) Mufchenhf. n. 941. 1^62. Trisii. a. in flagnis Landskrona , Sedimen*

Cb) Hipp. ^ipi vS^dreoV n. I3< ti e^ciebat tertiam partem Dethjrding 1. c.

Alp'^^^''^"' '" ^''^'*' ^' ^'^"'^'* ^''"^" "^' ^'^ -^""^ P- "• "^^^^*^-"*' ^"^ f .ftdim^nti,

(d; L VIII. B« 110. J»I» ^ . . . 5 ,j ■ j'

(e) V.i'-^. %i \n aqw« Rhenana ad - fed cum pinguedine

Cfj Uofman. meth. «xam. aquar. fal. n. «. ^

Ca; Marggraf Mem. de Berlin. t. ii. tucat p. aliqua. tutas pag. iij. ii(5. I34« ^«^ «^ 'r

5^. Etipm ex oleo terra Bofle paradox. Cherti. .• . jj * . .,„ „^ ,„ ,L

l[ a9, Moimann pereer. ob fanir. fedlment. .' add. p. 5l4. ii5- "7. "=• iij: «"'

* ib- HclkdrJ^fn^. Klein. Erpach. p. 31. »3- \^'>- ^^«- '»7.. l^ E.xov.lana aqua fed.Oien»

31. Lsw p 534. Bergius pag. .11. ni. Relhan tUi» ferVet cnm fp.nfj tstnoli Bminger , _
&rigb.thslRiftQnt« g. 47, K. Svv, Wetensk bandl»

S E C T. III CIBUS ^OTUSQUE. ^ ^ iv

Argillacea (^), aut bolnris , terra m fluminibus paffim continetur,ut in Rho-
dano noftro: ob eam inundationes vicini mihi fluminis pratis fertilitatem im-
pertiunt. Etiam tepid-e nollrse, ThermiEque , ejufmGdi terram continent , mol-
lem & fubpinguem (e).

Spatacea ( f ) terra in aquis circa Bex adeo abundat,ut bibi nequeanr, & la-
te per fodinas cruftas fiftulafque pulchri ftalaaitis forment . In plunmis aquis
adeo multa eft, ut etiam vafa , in quibus refidet , tubofque ligneos, quos per-
fluit craffifTima crufta (^) obducat ,quales in noftris aquis Panetenfibus nati lapi-
dei cortices in fpeciem fufci cujufdam achatis fe patiuntur poliri (^)._

Inde in aqua fales folent habitare, varii generis, maxime marlnus ( O qui a
paucis abeft. Cum in ejus falis copiam per aquilejenfe gubernium follicite in-
quireretur, & omnes fcaturigines, rivi , torrentes, & fiuvii ad examen revoca-
rentur, nul!a pene fcaturigo fuit, neque rivus ullus,neque ipfe Pater Rhoda-
nus, qui abfque admifto fale cubico effent.

Nitrum {k) olim in aquis Scul^enfibus a C. Gefnero deteflum , deinde ab an-
glis, & in plerifque aquis . Holmienfibus (/) repertum eft ; longis nempe fuis
prifmatibus , & vi detonante confpicuum .

Nitrum calcariam angli vocant,fi rede eos intelligo, falem glauberiano ana-
logum, fufilem, fri^idum ,minime deronantem • Is in aquis anglicis (w) plerif-
que reperitur; eiufmodi falem fponte in exhalante muria nafci videmus , incom-
modum certe, & exofum, etfi in falem purgantem anglicanurn mutari poteft .
Sponte etiam in filTuris fubterraneorum fontium noftrorum,debiiiter faie marino
impregnatorum , generari vidi in rupibus cuniculorum fub Chamofeire.

Lixiviofi fales, de nitri genere, frequentius (o) fixi , aliqui etiam volatiles
{p)y in nonnuliis aquis reperiuntur ( O*

Acidum_ aliquid in aquis ferreis confpedum Seipio potiffimumdebemus. Ejus
aliqua veftigia in Londinenfibus aquis latent apud Joannetn Rutty iq).

Vitriolum (r) ipfum in nonnullis fontibus reperitur, quod lac cogat.

Etiam Cupro (j), in acore diiToiuto, & demum arfenico credit funeftum in

cor-

(d) BsYgfui p. isg, Irt (iagnis Landskrons I c.

(e) Valds eas aquas argillofas laudat tiofman
peJ-e^rm. propter fanit.

(S) Hill. mat. med. p. 318. Cff/fSfi^/o paj. 159.
Co enim foliola talcofa refero.

(g) Stahl von Salz. p 350. Hofmait meth.
ocam. f}. 73,

Ch) Ita etiam Carolin» aquse . Etiam aqnarum
^'artueil parjiios daclas tiibi terra inferciantur
L0er JoLirn. to Paris. i6g.

Qi) Borrtch herm. spypt. fapkfit. p 400.
Ruti/ p, 9. Ssrgrus K. Sw acad. handling. 1759.
Tri/ii. III. In fta^nis Landskrone 1. c. Lucai p.
Jiff: & alibi Detharding. Holz.h!rger in llla fl.
invenit minimum quidem moiiTentum , grani ia
3^. libns, in a<}iws vero argentinenlibus multo
HberJorem , fere ad 1. grana in libram . In Erpa-

'eemrbus ad ^. fedlmerTti Klein I. c. Grana tria

in puteali ditra. !d. p 3».
(^k) L. 3. p. »4(5.

(!) Bergsus utlque , & in argentlnenfibus Holz,-
hergerus , Prifirata etiam paltini habet Lancsfius ,

(m) Rutty p <?. Le'f.71- p. 149.

(o).In aqua Rheni Holz^erger & in aqua Hlse
ad viginti , fc tri^Inra g.rana in materiei hVws
granis 110. & 24.0. In puteaiibus aliquantum id
p. 15. 16. In Tiberi, Ht videtuf, Lanciffus Exp.
8. sn alia aqua Exp. 3 4. I" Brunnenfibus aquis
R. Parolinus Europ. Med. p. 158.

(p) L»cas p. 142. 150.

CO Aqua alcalinas Mem. des Savacs etrsB^.
t, 4. p. 473^ natro graves Tripedi lac. ceizens.

(q) P. iT. 110 Id aeidam fagonem eogit Hft-
bet etiam Borrich 1. c.

(r) Rutty p. 168. In «quis Hartfell fcbticiS
ervftalli vitrlolicae nafcuntur . In ftagnis Landskro-
nffi cft vitriolum martis 1. c.

(s) Aquas Cronebaum Rutty p. 191. Ne»fo^*en-
fes squ» WiklovsDfis Com- In aquis RiotintO
Andalufise •

,58 . L 1 B. X/X V E N T R I C U L U S;

cornvvallia frontem imprsgnari Cl. Borlafe (t) . Late vocem fumere Oportet,
jnam arfenicum artis fere opus eft. Sed hdec rara funt .

Bituminofi quid in plurimis aquis reperitur , quod cum terra (u) aqua; inmi-
fta cotiaeret ; aut fponte in multis & mollibus aquis in pavonins cauda: fpeciem
per aquse fuperficiem exit. Ex fpiffamento aqu^e ad centefimam partem exha-
lantis oleum jam obtinuit Borrichius . Id oIeum,etfi in aqua recente difficulter
oftenditur, facillime tamen & ubertim apparet jn aqua putrefcente : Neque
enim fola aqua Thamefis (1;} , per longam navigationem naturam induit inflam-
mabilem , aut aqua fi. Vecht. (x) . Sed plerasque omnino aquiE (/ ) , fub tropica
eam naturam induunt : & depurata (^) demum aqua , quantum ejus fieri po-
teft , & fpuma obducitur ad folem , & oleum fulfureum fuppeditat . Eodem re-
dierit, fi id phlogifton repetieris ex infeilis (a) putridam aquam replentibus ,
etiam repetito (b) cum nova putredine renafcentibus . Oportet enim ea infeda,
quorum fola ova in aquam inciderint ,incrementa fua , copiamque olei ab aqua
fumfiffe. Ex rore etiam fedimentum habetur , de quo oleum & fpiritus acidus
deftillant (c).

Verum fuifur in multis aquis reperitur nufquam uberius, quam in fontibus
cuniculorum fubterraneorum aux fondemsns , adeo gravibus fulphure , ut segre
fiuant ,

Denique ferrum (r) ut in univerfum in orHni argilla abundat , ita in plerif-
que aquis aliqua tamen ejus veftigla reperiuntur .

Poffis addere ad aquas potiffimum paluftres & pluviatiles, tenuifTima effluvia
putrilaginofa plantarum , & cadaverum . Ex utrifque dyfenteriam aqux de fe-
quana (e) haufts deducunt ; ex iftis dyfenterias Pannonicas fubitafque nonnun*
quam mortes (/) .

§. XIX. xAn omnta ex aqua,

Etfi multiplex elementum in aqua latet , multo plura tamen ei & olim CI.
viri tribuerunt , & nunc tribuunt . Ex aqua nempe omnia nafci , & formari ,.
animalia certe & vegetabilia ; aquam in terram transformari , in oleum, in fa-
lem , in ominia adeo , quibus fabrica humana conftat .

Salicem citant Eelmontti ( a ) jam experimento fola in aqua educatam , Sa
quadragefies tamen fe ipfa ponderofiorem , cum nihil prseter aquam ad vas ac-
ceiTiifet ; rapa ad triplum ( ^ ) , fui ponderis au<5la . Materiem adeo oleofam

fal-

(O Natur. hift, of Coynwall p. 333. (b) Nam etiam bis aqua «a^iem putrefcit Li-

(u;) Holz^erger in aqua puteali p. 15. i6. m fter 1. c. & hifl:. de Tacad. 17^1- 'pag- 9- Journ.

Rhenan^ Id. in aqua lilsE p, 16. In aqua ad d'un Voyage , & -fepties Ep^^enes apud Plin.

ripam Tiberis Lancif. nativ, aer TOm. qualit. L 31.0. ii.

Exp. I 7. (O Elkr p- 6.

(v) Phil. tranf. n. »7. Kalm refa t, 1. p. iitf. (d) Holmienfibas pene omnibus Bergius .

Birch. t, !.p. 165. (e) Lifler Journ. p. 169. Hift. morb. UratisIaV.

<.x Vapor ex dolio erump«ns inflammatur 3699« ?• 79-

Titfing I c. Cf) Ligon Barbados p. 15.

(y) Helmont. paradox. difc. p. 5. Lifter de (a) Complex atque mift. Elem. fig, mut. p.8$.

calcul. p. 30. 51. Des Landes . n. 30. Habet etiam facitis tx mera aqua nutritas

(z) EUer Mem. de Eerlin 3748. ^. 8. hiftoriam Kundman p. 491. 492. & Borell. anin».

(a. jourti. d' un voy. aux ind, orient. pag. inot. P. II. Prop.193.

35^' 356. Lifler 1. c. Hift. 4e V g%aji. 2723. (b) Kundman 1. c.
Pag. 9»

S E C T. III. C I B U S P O T U S Q. U E. 159

ialfam, terream, quaj fuper primxvam illam acceffit,a fola aqua accefTifle mo-
nent viri Cl. ( 1 ).

Quercum ( c ) odlennio integro in aqua vixiflfe , & noyam quotannis fron-
dium comam produxiflfe: Vites in arena marmorea (^) & in foffis cuneo inru-
pe dur^ excavatis crefcere . Ec in univerfum arbores in mera aqua utique vi-
vere & vegetare ( e ) .

In mufco humido, fpongiave aqua ebria , fola adeo ex ,iiqua , omfie genus
arborum & plantarum adoiefcere & incrementa capere, etiam fido Caroli Bon-
neti experimento .

Sic alias plantas, ranun(;ulum , mentham ex fola aqua nutritas vixiffe , flo-
ruifle, fuum aroma, fuum charaderem fervaflfe , Boyleus audor eft (/).

Cucurbitam fola {g) aqua irroratam increviflle , & in cinerem reduilam ,
habuilTe folitum fuum pondus. tt in aqua terraque ficca nihil diminuta pepo
increvit {h) . Sponte etiam confervas & algas in aqua generari, nimis fane in-
vitus vidi ( / ) .

Neque ditferre valde addunt,fi aqua deftillata ufus fueris,in qua terram pau-
ciftimam poffis fufpicari (^).

Sed etiam pifces (/) in fola aqua nutriri , & crefcere, & pateilas (w).

Neque a terra plantas ali , fed omnibus foUicite perpenfis fola ab aqua (;;).

Inque aqua invifibilia minutiflfimorum animalculorum (0) ova per putredinem
evolvi, & generationes fuccedere generationibus, donec aqua fupereft , quorum
omnium materies , pr«ter primaevum iliud perexiguum feminale principium ,ex
aqua eft, fal nempe lixivus, & terra, & oleum .

Sed porro aquam folo reperito tritu (p), & codione (^), variifque aliis modis
(r) in terram mutari vitrefcentem , diverfam adeo a terra adventitia, aquas ho-
fpite , calcaria .

Etiam dum corporibus adh^eret , indurefcere , cumque fpiritu acido miftam in-
calefcere, atque faciie cum inflammabili elernento, vei cum terra coagulari (x),
In fpumam, in gluten (f), in membranam , in oieum,fola putredine («) muta-
ri in falem cum acido univerfali aereo {y) abire. Nam in aqua marina manife-
fto fuperiora ftrata acere , & fyrupum violarum tingere colore rubro , in pro-
fundis minus ,

Viciifim in aquam omnia refolvi . Pinguedinem repetito a fale tartari abftra-

dara

O) In ficciffimo fabulo cum vitro & conchls (m) Borell. I. c.

mixto piancas educavit P. A. Mlcheli melanges (ji) VValhr fundam. agric. chem. p. ii8. Shava

di hiftoire naturelle II. p. 114. Ek terrse libris Suppi.'p-49-

20. produxit amicus peponem 50 librarum , ne- (.0) I" V.illu EfTays. Jobloti experimentis , &

que terriE pondus decrevit , Zas daauw des dier apud Leeu-juenhoeckium contin. arcan. nat. Ep-i(5.

p. 53- Phil. tranf. n. 133. 103. iio. aii.

(c) Gentlemans magaz.' 1749. June . (p) Walhr K, Swensk WetenGk Handling i-j^n.

Cd) BorelL Trim. I. Geocofin. fenefc. p. 11. EUer Mcm. de

Ce). Du Uamel phyf. II. p. 101. ao7. Berlin. 1746. pag. 47. Non cafu nafci Margraf

Cf) Orig. form. & qual, p. 194. Chym. fcept, Mera. de Berlin t. 11.

p..a. Pht. Natur. hift. of Oxfordshire pag. 159. (q) Boyle ihid/p.isg. Borrich hermer.segypi.rap.

Du Hamsl eiem. d\agricult. p. 61. p, 397. et Newton Queries poft optiks n. as.

tg) EUer Mem de Berlin 1746. p= 46. 47. QO Add, VVaUer de indole aqua mutabili : 5^#,-

(h) Boyle Chym. fcept. 1. c. h dc/orig. form. p. 170. feqq.

Ci) Neum.7nn l. p z. (s) yFaller aq. ind. mutab. p. 16.

Ck) Eller ibiJ. & 1748, p. g. (t) Id. ibid. p. 30.

(1) Boyh Chym. fcept. p. 6. GumiUa Oren. H, (u) P. isS-

f 37. Bathurfl praslect. p. »59. 100. CO l^Valler, ad Hferm p. ^4-

jSo L I B. XIX. V E N T R I G U L U S.

ham in aquam elementarcm reuire (x): Sales alcaiinos in aquam 8c terfam ite^'

peros i//. viri J. l heodorus tLUer i^a) ^ J. ij-oaejc/jalfi ^ yauerius^ aiiique (e;.

Nunc quidem video , qua reponunt viri Illuflr. Boevhaawlus (f), C. GottL
Ludnj-vtglus (g\ Hillius (b) , Henkeltus (/), J. H. Poti (k) ^ Bradley {l)^Wood-
ijvard (rn) , Mongin (n) .

Valida tamen videntur argumenta, quse de plantarum ni aqua pura deftillata
nutritione habemus. Incrementa ponderis multum fuperant ejus terra: portio-
nem, quam poffis credere in aqua latuiflTe (o),Sc cujus nuper menfurasdedimus,
grani in libra unius , etiam decem . Aquaj fibi relidae & putrefcentis pbsnome-
jia (/>) nimis manifefto oftendunt, poffe ex ea fola , vitreis in vafis inclufa .
maqnam vim vifcidas, inflammabili-s , & terreae naturae nafci . Sed id omneeft,
quod ab aqpa exfpedamus, quando dicimuSjea ftirpes, aut animalia ali pofife,
De metallis non afllirmayero.

§. XX. t^qua ejl potus naturalis ,

Hjec, quam defcripfimus, aqua, omnibus plantis & animalibus terreftribus a
KJatura pro potu deftinata eft : Novem decims partes hominum etiam nune
ca fola contenti vivunt , per Americam unrverfam , vaftamque Africam , Afiam-
que Mahometanam, aut Benjanicam,perque ipfam meridionalem Europam , cu-
]ms & plebs , numerum in quaque gente pene fola atfedlura, <5c in univerfum
feminse alium potum ignorant .

Vel a fola ratione vincitur, effe faluberrimam (a)^ quse fit a natura data »
Accedit, quod omni alicujus momenti fale pura,2squa vi omnis generis corpora
diffolvat neque ut acida faciuut , copt pinguia, fanguinemve, & lympham ;

Cx) David van dev Becke exper. natar. p. 8j,
Tachen hipp. chem. c. lo.

Cy) Tachen ibid. c. 12. v.in dev Beek. p. ao?.

(2) Helmont akaheft. van der Becke , Boj/le
ChetTj, fcept.

Ca) Apud Lserthm I. p 16 Ciceyo nat. Deor.
!, n. »5. Conf. Regnauh, phyC anc. mod» III. p. 5.

(b) JLaertfUS ibid.

(c) Chem. fcept p. a.

(d) Mem. de B^rlin. 1748.

(e) Muller de Thalete. Mttjitanus in ^yrotechnf
Weapol, 1683.

(t) Elem, Chem. p. 5 94- f«q- tamen ut det ,
a^uam cum partibus folidis animalium concrefcc-

" P 395- . . .

(g) Ex tabefcentibus fquartiis m aqua ah eas
ftirpes, quse creduntur aqua nutriri. Infi:. regn,

ve?i.ft. p 175- , . ^ r

Ch) Aqusm in terratn £<"avert! negat , ctnexHa-

Istione terra latens manitefta fit, mar. med. p.308,
' 0) Salicem perg totam aqyam effe,& 6». IW?

carbonis querni darp cineris libras duas flor. fa»
turnir. p. 118. Sed Hclmontius quinque libras de-
dit falici , quarum ptrinde pars maxima , & ma-
ior qup.m adults, ccjua er»t .

(k} Refpondet Walhriiis in diff. dutia quse-
dsrn &c.

(1) Pifciculns non virere poffe jn aqua , nifi
terram admircueris Jjusbandry p. 7-

Cm) Phii tranf. 253. Aquam niiliam purara
effe , & ex ea tgrra ^ qus in aqua fit , plantas
^li .

(n) Chymifte phyficien Parjs 1704. u.

(o) Video quam parva fit , hu). Sed. §. ij.

(p) Apnd ^tlerum defcriptae 1. c.

(a) l/ieillard Thef. Par. 1739. Ergo aqua; po-
tus faluberrinnus . Hiarne forfte ftok a principio ;
Haneok : Cht/fne infirm. fanit. tuenJ. p. 6i. Re-
^e Smith & Flnyer fc Nofmann aqu. ine^i univ.
n. 19. ubi vires , qu» medicatis Kquis tribuuntja;',
pouflimum «d aquae elementum pertinere mpncRt»

S P, C T. lU. C T B U S P O T U S Q U E. ^ iSt
atir dd terrta imrellis fit ; ut func fales lixivjori. Sola fales omnes <iebiiltat di-
lucndo (^\ ut etiam fublimati mcrcurii horridas vires mitiget . Sok vifcorem
refofvit, & f^nguinem fiuidum fervat. Sola eciam eiemenrum fangum^, corpo*
rique rori sffert, ex quo praecipue, aut unice ftruimur: cum potus illi medica-
ri, a populis borealibus, aut a ditioribus, in ufum recepti , particulis acidis,&
inflammabilibus abundenr, quas neceffe fit feparari & depom,nifi continuo faa*
guinis mifcelamcorrumpi ,& fibrarum naturam irritabilem velis obtundi . Quara
abftemii meiius appetuat [c), guftu , olfadiu , oculis valent, edam memoria (^/) ,
Aqujc purs, qu^ ab anno aetatis 18. fola utor, tribuo , quod poft tot in fulgi-
do fole fufceptos microfcopicos labores omnibgs fenfibus,& oculis potiftimura,
non minus valeam , quam puer valui .

Eam vero ipfam aquam bibere opoftet , fi bona eft , quam natura dedit, pe-
rinde crudam, & frigentem. Ea enim & gratior eft linguse, & fitim magis le-
vat, & denique fibras ventriculi minus debilitat (e). Merito ergo in regiocnibus
calidis (/) prajfertur, & Hifpani (^) , Siculi (^) , Melitenfes , Neapolitani (/) ,
{us aqus etiam artificiale nivis frigus falubriter addunt ; & aqua frigidse u(k
nupcTo febrium malignarum vebementiam remififle (^), teftimoniaexftant. Sed
eriam in febribus acutis (/) , caufo (m) , fynocho (w) , febre eryfipelacea (0), iti
cholera (/?), mania (^), utilirer propinatur: tum in hsmoptyfi (r)i phthid
(s) & olim & nuper utilirer dara eft. Mihi quidem , toties febrienti , aqua; pu-
Tx nunquam fuit defiderium . Pofcit natura adje<Si ad aquam acidi quid , quod
refiftat putredini .

Non ignoro mala,qua2 facit fubito fuo frigore (O,quando in a»ftuans corpus
jpgurgiratuf , etiam in beftiis (u). Supervenerunt inde pleuritis ('v), phthifig
(a), febres malign^e (/), mortes fubitae (i^), ex ruptis vafis (<?), & gangr^na
mefenrerii ( b).

Haller Hyfiolo^, Tonu Vh X Ipfe

Cb") In falfu^ine fanguinis utiliter potae Btunntr
glar<d. duoci. fin.

(c) Puplo Cbefnt infirm, valet, pag. 74» Aqua
edax W«pp.

Cd) Qui triginra annis abfietnius fuerat , is cum
«d vini ufum redirct , mulium de memoria; ex-
Cellentia amifit Sehulx.e de ^ran- kerm. p- ij.

Ce) Rshtnfin Eff. anira. acon. II. p. i^6,

(i) Zod. Gall. t. 4. April

Cs) Le Caan de medic. milit. hifp. p. 7. Va*
ii/ner. Oper. t. a. p 468.

(h) Pifanelli p. 136.

(i) Addifon Journy 10 Tta!y p, 145,

Ck) Pifanelli p 15«. fjonnus p 341. Mitffut
de potu cslido .

(1) Valifntf. t 1. p. 509. narris diff p. 80,
Cyril!. phil. tranf. n. 410.

(m) Cafa fumta fanatus jcger Z«a». prax, noed,
miral). I. j. obf. 7 Valifner. t. a, p. 313.

( n) Rhaz.es divif. c. 149.

(o) Tfallian. L. XII. p. 6^1.

Cp) In ea roaxima fpes erat Joannis Viriefet bon
ehyle p. <ri4.

(q) Gbi/i Icttere p. 17. feqq. Ipfe cum fumma
liti li tate ., fed uberrimam , cum aliquo laxante me-
dicamine admifto , dedi msniacis . Hyftericis n»»

per CI. PotnKe .

(r) Ghi/i lertere p. %i. feqq. & in morbo a P.
Anton Miehelotto defcripto.

(s^ Cheyne difeas of bodv and min-.^. p 109,
adde ad aquae laudes C"?*-»/?» fag^i delia med ital.
Kloekhof p. 18. Ghifi lettere p 30 & olim Ga-
ien. method. med. L. 7. /Ivicenn. p j.

. Ct) Wolf. diffit. liter. p. 46. Valifneri II. pag.
4<5- 47.

Cu) Valifn. l. c. iii cane Mofsan. princip. pag.
»43

Cv) Petfche n. 99. 100. a frigido potu explicat
nrteriam ven.rim.que puimonalem faccumque venae
cavse per latus dextrum tangente , dum per gn-
lam defcf-ndit .

Cit) In Laponibus Waller .

Cy) 'n Cordo Forejius L. I. praf. qui morien*
ti adAitit.

fz) Aft. Mar. Baltii. 1700. p. 118. L. Bour-
geois apud Barthol. de nive p. 204. Amat. Lufit.
L. 1 cur. 6i. Tie/ing Cypria p. 140. De Delphi»
no Gallia Fvav.cifci \. filio & de Henrico ^lioja»
colti I. M. B Regis fimiiia leguntur .

fe) in abdomine L- Bourgeois ,

(b) la cane Morgan,

2.52 l I B, XIX. V E N T R I C U L U S.

Ipfe fum expertus, femel iii Alpibus a frigidiffima aqua punflorium m pe-
£!ore dolorem , & pleuritidis primordia mihi fubnafci ; Seraei' fmgularem quem-
dam ftuporem ,alpicolis non ignotumyCum aliqua animideie6lioney& adomnes
&n{MS motufque tarditate.

Std ea frigoris funt ftagitia, non aqu£B ^ & perinde accidunt, quando abfque
|)otu ulio in frigidas cellas (c) nos recipimus ; perinde etiam a cerevifiae {d) &
ab aceti frigore(e). Neque nocet unquam ingurgitata etiam , glandulis aqua,dum
a potu corpus exercueris ; folam enim per quietem fanguinem in, pulmone coa-
gulare apta fit .

i\bfuTdum ergo efV, bonam aquam coftione (/) reddere deteriorem, etfi ea
veterum {g) luxuria fuit : Neque unquam, etiam poft cotiionem , nive refrige*
rata gratiam: fuam recuperar, etfi ea Neronis {h) fuit decocla . Videntur levif-
lim^e, & penetrabiiis maxime, atque linguae. placituras partes continuo» avolarCj,
quando ignem fenferunt ..

i / ■V,,:. :-'-r §» XXr. ^quce impuro' «

In: regionibu? planis in univerfura,& in paluftribus ,quales nunc ab induftriis
&: celebribus populis habitanrur, & olim, aquse adeo mal<s {a) funt, adeo pie-
lix calce, putrilagine, & admifta nonnunquam vicini maris falfugine, ut bibi
omsiina non poffint. Nunquam potui Gottingenfium aquarum potum ferre. Sed
etiam valetudo ab ejufmodi aquis' la^ditur, & dyfenterias inde nafci , jam mo-
Euimus alfbj, & phthifin (^) , & calidis regionibus morbos malignos (c). Ex:
nqua fl. Uffolka ^ quando humit pars a gelu adftrida eft, reliqua qua& fluit , ar*
menta oecjdit (c* ). . _ ;-

Ea prima caufa fuit decoquendat aqus- apud Chinenies (^), etiam apud La-
pones (e) belgafque,& ipfe decofla fum ufus, atque aromatibus condita . Ita
pars aliqua impurioris fedimenti fubfidet , & fiuida poteft fola ad ufum fervari .
Neque tamen vel eo modo putriiaginofa mifcela feparatur. Leid^e neque The^e
infufio ex putealibus aquis palato placet.

Ab ea tamen deco^ione calidus potus ortum (/) traxifte videtur r pronum
Ciiim erat, fiquidem coquebatur aqua^bibere calidam . Ita olim veteres {g) fo-
iebant, eratque ea par^ deliciarum romanarum .•

■ Poteft' aliquid in eo more effe grati^ , & fitim certe seftumque non alia ra-^
tione confolamur fuavius . Sed periculofs funt delici^e . Aqua calida inftgniter

fibras

s- (0 Amat I. c L. XII. p, 82.
(di Uildan. Cent. III. obf 349-

(e) Poft equiuticsnem Jdolphi de equitat. ufis
med. p. 4^4.

(f) Trallss Vorforge redlicher Mutter p. 108.
109, Uecquet digeft. p. 3 9i. Poriius med. inilit.
valet. p, 80.

{%) Etc PhHemone PoUux p. 1040, ■"■■y-^

(h) Plin L. XXXI. n. ij. add. Suetontum in
tieyonf: Unz.oni G.orn. de' Lett. t. 31 art. 13.

Ca) Rofmnn meth. exam. aq. falubr. H.»«^^/ re-
diviv. p 13.^. H:t>?- '^''Pl' CCip. UdaT.iCUl «fO^. 11"
X. Jam tum vidic , facere fcovbutum . '

(bj K. Swsnsk; Acad. HandL J730, n. 3. &

Selforti AEi. Kelvei. t. 5. p- i°9-

(c) 'Nei^apataiii . Eos morbos aqua per naves
adveaa fuftulit II. v. Rheedc apud R.TmHton Eaft
Ind. Voy I. p 346.

(c*) Gmelin Reife t. 3. p. 3 9<5.

(d) Uamilton t. 2. p. a^i. »*?■

(e) Scheffer lapon. p. 115. Mafini de gelid. po«
tus abufu I. c. 17. ^

(f) Thea apud Chinenfes Hamilton 1. c. Lau-
dat Falifneri Tom. II. p. 4*8.

(§) Nonnus . Ego mihi termopotabo guttureiw
Plautus : conf. Roherg de cal-dge potu ; & Geba-
veri virj fumms lib. de pota calido & Rsdi l. S*
p. 158.

SE€T. 7IL CIBUS POTUSQ.UE. 163

libras debilitat , & ad decimam roborls fui partem ( ^) reducit ; & cum etiain
frigida nimio ufu pene fuffocet (/), ■& refpirationem inhibeat, multo magis ca-
lida ventriculi vires & appetitum frangit (k) . Fruftra ^Boerhaa^w (/) monitus,
cum nodurna juventutis meaj ftudia Theae ufu lenirem , rta ftomachi robur de»
bifitavi , ut ejurata ea firene , anno abinde pene <]uadrageiimo , nonduni vires
vcntricuii recuperaverim .

Alio modo aqux fluviatiles Scturbida: per iapidem porofum (m) mexicanum,
arenam (w), aut fpongiam (0), longa cum quiete (/>) defgecantur ; a terra qui-
dem , non a putrido miafmate. Putredo ipfa dicebatur iq) aquas purificare, fed
apparet (r) eam , ^uae computruerat , f^tidam manere, etfi iimpida eft, & de-
nuo verminare confervatam ,

Montanam ergo, puram frigidamque ut guftus, ita valetudo jubet bibere,
Fluviatilis in ejus defeflu ferri poteft. Nilum {s) bibunt ^gyptii (>f*). Sequa-
nam ParifHii (0, cuju^ aquas ajunt etiam pro medicamento a ceiebri medico
rufticano venditas fuiffe (w)* Tiberim Rbmani laudant (v) ^ Choafpem Perfs .

Putealem ultrino ioco pono, etfi paffim frigore blanditur. Dura fere femper
eft, inepta faponi folvendo, & coquendis leguminibus.

Lacuum , etiam ex puriffimi aquis natorum aqus , etfi pellucidsB videntur ,
tamen ab infolatione tepefcunt , & fatuae funt vapidaeque ,

Marinas omitto,etfi bibi poffunt (a;) , & a pifcatoribus faepe bibuntur,&: etiam
nunc in anglia ad fcrophulofos tumores,ut puto,merito iaudantur. Certe enim.
vidi,& fspe , ftrumofos homines Maffilia fanatos rediiffe,ut etiam aerismarini
afflatus thyreoidcam glsndulam refolvat .

Mineralibus particulis graves pariter omitto,etfi locum aquse naturalis tenere.
poffunt. Etiam rupicaprae Thermas Valderianas bibunt (/).

5. XXTI. Vtnum ,

Sive voluptas fuit, five neceffitas , per univerfum fere terrarum orbem homi-
nes potum aliquem qusefiverunt , qui fpiritus , ut vocant, excitaret ,homini fa-
tigato, aut dejedio , alacriratem redderet, denique inebriaret , delirium nempe
breve Isetumque produceret . Perantiqua eft , & univerfoorbi communis cupido.
Nam etiam in ultimo orbis angulo Kamtfcharka, Ruliia (a) in farina membra-

X 2 nulif*

Oi) Poerhaave Aphor. b.75- Rohinfnn oecon p. per. pa;;. «;8 Phil. tranf n. 17, de aqaa Tejities

-a,97- cle capiilo cujus robur a loocoo. partrbus putrefafta Plin 1. 31. n. ir.
redit ad 6130. conf. AYhuthnot on air. p. 61. (r) Journal d'un Vaiff. aux Ind. Orient. pag.

ii') Lony alim. t. a. p. 190- 355- J^fS. PoH: quartam putredinem incormptam

(.k) Z-3jingi:r de thea helv. p, r;. Ex xhex abu- efle phil. tranf. n. 17.
fu tres vir?!iies,cum ficcaffent menfuram fextam (s) Mailkt p. 19. Ex ejus ufu pinguefcunt .

in debilitatem fummam cum pallore incidunt F«- (s*) Alpin. Med ^gypt. I. 4. pae. 146. £^m

ber thee hiftor. Jn nofturno aere refrigerant Galen. JEpid. VI. 4,

Cn Et olim Hiffocrate aphor. 16. Seft. V. de 0) Salubritatem ejus laudat Chevatter Thef.

ufu liqusdor. n. 3. ann. 1743. etfi Infuetos vehementer purgat . Cal-

t'm) Falstiuni in diff. propr. Portius. culofas effe fluviatiles jam' Uippocr. \ c.

Cn) Poyt. ibid. (u) Le Medecin de Chaudrai {e Francois K"

Co) y7raj/ in propriis colis. flex. t. a. p. 160. "'

(p) Hojman meth. exam, aq.n. 14. aliquot dJe- Cv) BruyeYwas , ma^nates eam afTervare .

TUm fnsore . (x) K. Swensk Wetensk Acad. 1757, p. i9^,

Aq^ So//e of man^s great ignorance of the iifif (y) Faltfner. t. 1. p. 517.
of natural ihmgs. Philof. exp. p. 367, Hales ex- (aj Gmslin flor. fibir, t. 2^ ' "^

tS4 . t I B, XIX. VENTRICULUS.

«ulifque caulis fphondylii maximi , materiam detexerunt , qua exoptatum deli-

rjum iibi conciliarent .

. Ceterum etiam aves (h) vinum amant , & quadrupeda ei afTuefcunt .

Grazci yinum Baccho inventum tribuerunt , non vaide multo Trojano hdl6
antiquiori homini ^fj Semeles filius fuit ; Jovifque , cujus filii & nepotes Tfojam
aut obfederint, aut fmt tuiti (c).

Sed antiquior res eft , ex facrsi fcriptur^ teftimonio , neque nuperior diluvio
(a) Noachico, nifi etiam eo eft antiquior.

Succus nem.pe recentium & dulcium fere baccarum exprimitur, nondum ine-
Jbrians,quamdiu muftum eft. Idem in vafis claufis , cum aere quo totus turget,
fibi permiffus, fponte in motum inteftinum cietur, ferver (e), calet, fpirat ha-
Jitum inebriantem , in quo vis dementans latere videtur (/): deinde fedimcn-
tum ponit, & limpidus idem arque acidior, potui nunc aptus,vini nomine ve-
jiit. A vapore (^) vini folo vim inebrianrem pendere experimenta oftendunt ,
jn quibus cella; halitu ex doliis male claufis replets, fuftbcant ingreflfos , iprum
vero vinum halitu eo amifTo vh-ibus nunc cafifum & •vappa eft (h).

In eo vino plurim.a aqua eft, & acidus fal, cujus fpeciem eft in tartaro , &
oleum , in nonnullis. vinis ira expeditum , ut fiamma ( /' ) concjpiant, & dulce
magma vifcidumque ,&; demum odorafae volatilefque particulae , qua3 fanguinem
receptce exagitant, cerehrique quietem turbant,

Vini princepsmateries eft in uvis vitis vjnifer^ ; paratur tamen etiam ex aliis
baccis, ex ribe acido (^), 5c olente ; ex rubo ida!0 (/), & fru^lu ejus fimili
(»0; fix pomis, celebre in Normannia , & Anglia (w), iuque Turgovja nobi-
iiifimum (o) ; ex faccharo cum addita aqua (?);ex melle (^?) ; ex palmarumqua»
nmdam fuGco (r), quod in tanto carli calore celerrime perficitur ; ex baccis Ju-
niperi , in Suecia cekbratum .

Scd vites famen fuperant in regionibus, qu^ inter 50. gradum funt & 20- :
calidiifima; (s) enim, qu^ nullas hiemis vices norunt , uvas imperfedas produ-
cunt , €um batc.T baccis perpetuo aWx fuccedunt , neque ullum commune tem-
pus habeant maturiratis. Ultra 50. gradum sgre maturefcunt, fijntque tenuia
.& fimiliora aceti. Cererum & iu America California bona vina fuppeditare di-
dicit, & in Africa C^iput bons fpei . Jn Afia occidentali tamen primum vires
■videnrur cults fuiffe : indeque fenfim per Europam fe «xtendifle , trans Indum
a. nuUx»

§. xxiir.

Cb) Malovia Chym. Medjc. t i. p. 384, dum tirsfertur, quod melius flammam a!it ikZtf/o»

{.c) Add. I. aJ) Almelovsen nov. antiq. p. 8j. vm chymie medicin. t. i. p. ap. & Mem. de l'

(d) Genef. c- 9. v. 10. Aoad. i?';^. p. 392.

(e) Corrf Boerhaave Elem. Chem. t. l. p.i66. (.k^ Phil tranf.n. 514 Papin.digeR. p. 89.
fcq. Sthal Fund. Ch.m t. a. p. 114. feq. J^ec- (1) Ma^nys N-^rdsnberg in proprio libello .
ther Phyf. fubt. 1. j. S*&. V. c, 1. Hales vegeca- (m) Voy. a la Mer du Sud. p. 197. 198

fcle ftat. c, 6. Tanneherg de ferment. p. 20 ii. (n) CraEilibus faiubrius Poijjonnhr Thef. Par.

(f) rohf. Beceher Phyf fubterr 164. Etiam 1743.

«quae rninerales aliquae fuo vapore inebriant . De (ol Evelfn Pomona p, 6u

Ǥuis /Ihwiiffer Primit. Polon, t. s.p. 153. (p) Becchcf Phyllc fubterr. p 1^8.

(g) De eo vapore l. 8. p. 140. (q) Polonis familiare . Mirc placebat Joanni
(h) JraW Eund. Chera. t. 3. p. 91. Non ful- d^eftit p. 135. b.

fur efce , fed Gas Beccher Phyfc. fubterr. p, 16X. (r) Adanfon relat. p 110.

(i) Vina ad Cedram vicum Plin. I. I4. c. 6, (s) \n Mexico non maturtfcit uva J. a Cofla

De Thurin^iacis vinis ,alioquin param fpirituofis, hift. natur. L. lil. c. aa. neque in infulis antU"

Stahi Fund. Cherii. t. a. p. 165. Add. S. Peteri Ijs , fed in iniclori Pgruyja »
de ccndim. corp. pag. a©, Ad viri4e aerss paran»

SECT. im CIBUS POTUSCiUE

1,65

§. XXirr. Vlm dotes.

Omni vlno commune eft calefacere , Vires ingenii & corporis aiigere , mcita-
re pulfum, denique affedlus animi praBcipitare , inebriare , fopire, ut nimia ejus
copia fumtu fuerit. , ^

Fibram animafem modico ufu confirmat C^),m.ijori hebetat & debilitat . Quo
f)lus continuerit effervefcentis vaporis, eo inebriat celerius , ut vma a 45. gradu
ad 35. nafcentia . Eadem minus dant fpiritus vinofi (b). Quo plus habet acidi
humoris, eo minus calefacit, minus inebriat, & maiori copia bibi PO^^^^ ^ ^
per urinam facilius tranfit . Ita vina circa 50. acidifTima nafcuntury molellana ,
rhenana , quorum acorem fola EEtas frangit.

Quo plus olei dulcifque magmatis vinum habet , eo minus per urmas fude-
remve excernitur, & diuturniorcm edit effeflum , ceterum minus inebriat. Vi-
na hifpanica & malvatica helveticis minus in eo effeflu valent , cum , cocta ,
multum fui vaporis amiferint (c). Num aliud vinum minori dofi rationeni vm-
cat, pedefque debilitet vino oiflodurenfi, ego quidem ignoro , cujus fapor non
knultum fit jnfra fpiritum vini igneus : Sr cujus dimrdium nemo ferat ejus ,
quod in reliqua Helvetia etiam generofum crefcit .

Omne vinum medicamentum ef^, non porus. Acidum cum fit, m vappam in
ventriculo deaenerat . Carnes, adipem , fruto horsEOS , non foIvit,ut pene co-
gat & conrervet . Srrim multo minus foIatur,nocerque febrientibus , at non alia
ratione funerum mafor numerus nafcatur, quam ex infano more , quo sgris fe-
arientibus, tamquam oprima quseque optaturi , ruflici vinum rubrum propinant.
Ad calculum generandum dicitur pfurimum conferre : ut Cyprianus affirmet ,
j«ter 1400. homines, Quibus calculum extraxerit, cenopotas fe multos , cerevi-
fia potos nullos vidiffe'(«f). Et ego in urbe noq divire , c£?m cadaveribus paii-
perum cerevifia utentium abunde theatrum anaitomicum rnflrueretur , vix bis in
trecentis &: quinquaginta cadaveribus calculos renales aut veficales vidi . Accu-
fatur etiam ob arthritidem podagramque (e) . Ei Julius Palmayius , Sc Rondelc-
iius , tot alii , ob valetudinis curam coa6li fuerunt renuntiare ( / ) . Falfum ta-
xnen videtur ( g ) parcere podagram abftemiis , & convakfcere , qui vini ufui
renuntiant. Ego quidem a quadraginta pene annis abftemius , tamen quatuor ,
aut quinque longus podagrse paroxyfmos non effugi .

Magis nocet in regionibus cafidis (^7) , in fuvenibus robuflis , & ^flate , minus
hieme, in regionibus frigidis, in fem'o. Modica copia fumtum cardiaci medica-
menti loco eft .

^ Acida & immatura vina fibras inteftinorum cariofas reddunt, motum periftai-
ticum jta deftruunt, ut inde colica pidlonum fequatur (/')•

Ca^ Kohnfon Eff. p. j'!^. *

t^) Lemery cours de Chym. p. ii. c. 26.

CO St^hl Fund. Chem 3. p. 51. In Campa-
nu Ubat voy. d' ftal. IV, p* 3J. in SiCilia ibid.
t, -j. p. 151.

(d) Slare of SuRSr , p. i|^

Ce) Ideo Burdigalae podsgrici sbundant Sa^OT'
ta de tumore p. 474.

(f) Patfn valet. tiaend. p. 40'.

Cg) Sanati podagrici , qui vino renunciarant
/llex. ^eftedid L XXIX. pronsm, aut ad pau-
pertatem redafli neceffarie eo abftinuerunt .

(h: Non bibi poteft in BrafiHa v\num Zuccbelli
p, 80. Eqaus Barbaricus p^riit, Cum vino ad cur-
fum iyycitaretbr . Toz.rj fex fib. non njtur.p.sj.

ti) A^rdi tra^, patho!. |>. 100. BuxaW'

i66

Ll B. XIX. VENTRICULU S.

§. XXIV. Cerevlfia .

r Cum homines fe per nevum orbem diffunderent, in regiones delati , viti, ge-
nerandsp. parum idoneas , aliquid qusefiverunc, quod defiderium ejus humoris ie-
niret . In ^gypto adeo , bonis aquis prster Nilum pene deftituta («), primum
inventum eft , farinofi feminibus, cum aqua deco61is , & fimili fere fermenta*
tioni expofitis , qualis vinum gignit, cerevi/iam {b) parare . Id artificium in ul-
timum orientem (c), pariter ad vitem alendam ineptum, penetravit, adque Si-
nas & Japonenfes. . , *

Sed etiam in America ex granis Mayz {d) manducatis (e), & fermentationi
permiflis, vel ex caffava^ farinofa radice (/), aut ex patatas (^), cerevifis ge-
nus paratur, & Hottentotti radice fuae regioni propria ad potum fermentantem
faciendum muntur , perinde inebriantem (^*).

Celt£E ih) frumentis & hordeo potifTimum eo fine ufi funt , ipfique Thraces
(/), deinde Illyrici (/^), inde Galii (/), ante vites fatas , quas ad Probi Imp. uf-
que tempora ignoraverint , & Hifpani (rn)^ denique Germani (>0) Belgae , An-
gli , Sueci, Dani , quibus omnibus vites nullx fuccrefcunt.

Longo vero ufu fimpiicitatem veteris Zythi varie emendare didicerunt .

Hordeum in cumulos conje^ium permittunt leni fermentationi, ut vehemen-
ter incaiefcat, & germinet . Tunc divulfis acervis in loco aeri perflabili, aut in
craticula ficcant . Eam Malthmi aqu* infundunt , deinde cum ea coquunt ; ad-
dito amaro aliquo medicamento , quoties volunt eum potum astatem ferre, ut
lupuio, dauco cretico, gale , L.pulmcnario («*). Etiam biiem , puto minus be-
ne , admifcent. E)us amaroris virtus efi:, nimiam acedinem inhibere.

Coflam cum frumento aquam nunc exponunt (o) fermentationi . Ita vaporem
emittit , fimilem ut vinum (/»);& fiEcem ponit & demum depuratur liquor ,
inque fubacidam naturam mutatur.

^ - Mi-

(a^ Quod aqua irareotki lacus falfa uti non
^offent .

Cb^ Zythum ibi vccari Theop-hrafi. <auf. plant.
L. VI. c. 15. Habet Plin. L. XIV fin. & L.
XXII. n. 81. eonf. Daleck. ad L. XXII. cap. ult.
Bouzah rrodernis dicitur Shaw travels. through
~ iEgypt. p. 407. Ofiridis inventuin eft Diodor.
L 1. pa^. 17- aut Bacchi Id. L. 3. c. 73-

(c) Tarafa Sin^um Isb. J^ex p. 141. Lettr.
. -cur. L XI. pag. zji. Mentionem ejas facit Rha-

^ei ad manfor. L. 3. c 6. Ex oryza manducata
Formofani vinum faciunt Voy. de Reshteren p.
214. Datum olim elephantis bellatoribus Mlian.
L. 13 c. S.

(d) Da-^jis ex^ed. psg. 46?. Benzo Amer lY.
p. 135. Wafer of the ifthmus p, 154. ;3 Co/?aHift.
Mat. Ind. IV. c i<$. ^xaSiVxnUi^Stade in Tr. <Je

" Bry Aoaer. p. a. c. 15. ;

(e) A vetulis Davii. Watren , Wafer , Ligon.
Alpi Montani Amer. p. 365. A puellis Thevet
Antart. p. 4<5 in Brafilia .

Cf) Circa Surinam W.%rren of furinam pag. c.
3. In Barbados Ligon p ja In infuIJs Cariba-
nis 5 Relat. des Caraib. p. ^3.

Cg) Mabey. Lafiteau moeurs des Sauvag. lU

p. 117-

(r*) La Caille Journ. hift. p. 13J.
(h) Curmi Athemsus €K Pojjldonio .
Ci) Athensui .

(k) 2.'^ milio Poeones ; ex hordeo vel trltica
llyrici Jieines var. p 484.

C'0 Ex fruge madida. Plin. & L. 18. 21. D/o-
dor. L V. c. 26. In eum fpurium Bacchum exftat
Juliani Caf. cpigramma Conf. Meibom. «. ji.
Cm) Plinius .

(n') Jam Taciti 3»v'o de morib. German.
(n*) Gmelin Reifen. t. 3- p.4»7. .
(o) G. V. Swieten Comm. t. i.pag. ^05 Leipz,
Saml. t. I. Boerh.iave Elem. Chem. t. 1. proc.
4a. p. 174- feq proc. 43- P- 191. feqq. Behrens
■diast. p. 311. Paulo aliter mumma paratur , quae
fecunda calefit Brukman Ep. 51. Cfainpnfesoryzam
immaturam in aqua per 20. & 30. dies infundunt,
tum coquunt & fermentationi pi,'rmitrnnt .

Cp) Ex Gofa tamen fl. parata flammam a1it,
Srukmann Epifl. 58. Negat Neumann pag 755,
756.

J £ C r. IJ7. C I B U S P O T U S Q. U E. 16-7

,, Minus quidem , quam vinum , calefacit , aeftivo potui aptior ; ceterum pari-
*ter in acetum abire paratus, & fpiritum (^) daturus, parciorem (r) tamen , ut
oranino a gelu fapor cerevifiae prius deftruatur , quam in vino ; etfi neque vi-
num fortiori frigori refiftit (j) . Inebriat fuo vapore {i) , tum pota , fed lentiori
& durabili delirio . Vino generofo squiparabat ( u ) BocYhaa^vms ^ M^. affuetus ,
quem etiam vidi vina illa fatua dulcia , quas Gallica vocant , & bibere & ami-
cis propinare . In vitifera regione nati aliter fentiunt .

Habet id commodum cerevifia , quod diminuta foia copia hordei , & aqus
momento auao, debiiifrima fieri poffit ; qualis ex pane Quasf, Rufforum potus,
& Baviiion {^o} Picardorum eft , ex furfure cum aqua fermentato,& pofca Bei-
Jonii ( X ) , & debilis cerevifia Cojent , qus in morbis acutis ob vim farinofam
levem , & acidam indolem , poteft pro potu admitti , celebris ex Sydenhamif
laudibus.

Qua2 ex lupulo amarorem concepit {y ) , creditur calcuio & podagra; refifte-
re, certe nonnullis in urbibus coda ( !^ ) : & fi meraca fuerit, habetur pro ci-
bo pene potuque vehementer, & conftantius, analeptico, quam quidem yinum,
a Boerhaavio, aque Tronchino eo fine commendata . Eadem adeo ftabiliter eft
mifta , ut abfque jadura aut virium , aut gratia; , iter in uiramvis Indiam
perferat (^), , . .

Accufant, qui non aflfueti funt,aeris in vifcore inclufi copiam ; in nonnullis
albis belgarum cerevifiis manifeftiffimam ; hinc ortos dolores colicos {b) , diar-
rhoeas , dvfenterias (c), choleras.

Etiam bona cerevifia potius artificiofis quam naturalibus potus generibus ac-
cenferi debet {d}. Nam in ventnculo acefcit , & vappefcit, in vinura. ;

§. XXV. xAcetum,

Et ex vino , & ex cerevifia (<?) , iterato per fermentum acidum {b) excitat©
fervore , diffoluto , & remifto in ipfum liquorem tartaro, five acida crufta doliis
vino pleois adhsrente ( c ) generatum acetum ^X\(\\iox maiiifeftius acidus , neque
jnebrians, non abfque omni tamen oleo, fanguinem refrigerans non cogens , fed
nigro triftique colore fosdaturus , fxpe vivis anguillulis pienus, Etiam ex pal-
marum \d) facco , & ex melle & faccharo acetum fir, & ex cerevifia ^ f^d ex
ifta Quidem debilius ,. & in univerfum ex generofo vino ( e ) acetum nafcitur
nobilius.

Olim frequentius quam nuper inter potulenta recipiebatur , aquse raiftum ,
fo^Qa: nomine, qui miiitaris Romanorum (/) potus fuit, & fiti faiiends aptus

cer?

- Cq) Boerhaav. t. 2 prsl. 4J. funt B^ukman.

,-_.^,i ^. r,. (^' P'"'- ^tzviL n. 17. Be^renT distet. p. 353.

Lr; Cerevuia ad - . per tngus coaaf in (^b) Mors a cerevifia fermentante , colo per

fplritum abk Baynard p. 331. DefiiUando ad diaphragmatis foramen vitlo natum in peaus pro-

L I _ "^ trufo J". Andie Phsl. tranf. n. 351.

•". — . reduxlt Refeneeket cerevlf. auftr^ (c) Boerhaav, Vm\. t. i.p.ijS-

^^, v*„ ^, , ,. , (rf) Hofr/tann med. fyft. I. p. 54?-

(s) Voyag. au Nord. p. 113^ 131. ub» de ca- ^^^ ^ Cours de Chym p. 2 c 21.

iiarienfi quidem vmo fermo eft . [^^^ Uvarum petiolis Phil. tranf. n. 6,

iu) F^^Ti' ^^^ ^'"^''^ ' ^^'''"' '"^ "revifia L//?.r Jg hum.

- (v) Patin. valet. tuend. p. 403. ^' ^i]^'Adanfor. p. itc.
Cx) Ex tarina in aquam conjeaa , cum qus > < phii tranf 1 c

abfque igne ebullit obf p. 347. _ ^^ ^^^.„ hift. 'ancienne t. 11. p. i. apud-

(y) CataloguscerevifiarumGermaniaexftatapud Start.amrm Pefcennii Nigri edic-Vum exftat , qua

r^^"uL-lV\. Ti- ',. miUtes jubentur , fi;» pofca contsnii effe . : ■

(jL) Konigslutter» nulli ex eo genere morbi ''"- ' ' f

v6^ ^ i / n. ATx. _ V F N T R r c u L u 5;.

certe, 8c vitaHdis in caiidis regionibus niorbis acutis , qui mihi Romani$ in re-
motifTimis & fervidiffimis regionibus militantibus minus, quam noftris, videnrur
funefti incumhui^e.

Putredini adverfum , carnes conferrat ; ad fcorbutum utile naut^rum przefi-
dium { g ) ' In acuMs ccjuidem morbis ( A) & olim (/) , & nunc, fatpe etiam
enormi copia ( k ) feliciter adliibitum eft , neque alceri remedio plus tribuebaC
in dyfenreria Hartmanns v. dev Heyde .

Hgo aliquoties experfu';, nefcio quare non perinde utile reperi , ut lirrtbnutn
fuccus in leviori malo eft , & in gravjori fpiritus fulfuris. Nt^fcio an larens in
aceto putredo fraudi fuerit. Cardiaci tamen quid habet & ftimulantis . Servi ad
femos damnati propinata pofce refociilantur (/).

Meracus acor aceti a venrriculo male fertur. Vidi , cum ad obefitatem foj-
vendam fumeretur, ventriculum in yncialem craflfitiem intumuilfe, in numero^
fas laminas fidam. Vidit ab ejus ufu morbum hedicum /. V.ridet (m), & G.
Langhis ab aceti ufu ob varia mr.la coadlus eft, defiftere ( « ) Ex atramento,
cuius non remota ab aceto natura eft,tumores cutanei in orificio eefophagi na-
ti& cafeofa in glandulis mefenrerii materies coafla eft (0).

/ffine aceti eft ferum iaflis acidum , princeps Isi;indorLim ( p ) potus , in
tanta putrilagjne reliqui vidlus perufilis. Diximus alios ( ^ ) folo Jai^e, ejufve
ftro utiliter vitam trexifte , etiam per quinquaginta annos (r).

§. XXVI. Splrhus vsnt ,

Dubites num boc , five medicamenrum , five venenum, inter pofus fpecies
oporreat referre . Neque tamen penitus id filentio prjertrrire jubet frequenrior ,
quam unquam fuerat , ejus ardenris aquae ufus : qui in feptenrrione ; RufTia ,
Suecia , Dania , Germania feptentrionali , Bel$>io & Anglia apud plebem fere im
familic^rem & quotidianum potum evafit , & ab Furopc^is in univerfum orbem
circumlatus, & Nigritarum , Sc Americanorum feptentrionalium furor tft Sed
etiam Sinenfes fuum Arak per Indiam ultra Gangem vendunr . Neque Helvetia
jncrebefcentem (tqitte cerafort'w poteftatem eftugit , neque gallicus miles abfque
fpiritu vini ad pugnas dimittirur. Seprentfionem tamen hacc cupido magis occu-
pavit, in regionibus vini feracibus rarior.

Eft autem fpiritus vini , ineracior pars vini , & ad volatilem naturam para-
tior, qu2 fubjedo igne per longos , & refrigeratos tubos ftillar. Fararur ex vi-
no, ex cerevjfia, ex frumenro fermenranre, ex omni mareria, quae vinum dat,
& cerevifiam , dum ab interno moru ferveat, ex ipfo demum btle,cerre equi*
no {a). Alcohol eft minera plumbi (/?), qua oculos pincunt. Nefcio an a vi
vocjs perfe^iopem foaante jd |aoc Arabura invencum iiomen trans-atym fit .

Aqua

i%) Huxh-.m fev. p. %&i. (n') Oper. t. i. p. 68.

(.h) Degner Bresl. Sanilung. Supplem. 3 pa?. (o) Beck palpit cord.

a|8. In petechiis Krarmr Comm. nor. i7J?. n.j*. Cp) fiorrebow p. i'^6.

(i) Mf/"«e mukis fyrupisadmifcetdefyrup. L. f. (q)P. 3J- Tartari Recueil. d' obf. curleiif.

(k) La^ena Boerhaave Bresl. Sam. Supplem. 3. p. x\\-

p. 140, Quatuor piniarum in ardente febre r>."gner (r) Edimb. Eff. t. 5 p t. n. 43.

jjyfent, Edit. nov. p. 310. (a) Gmelin. Comm. Lit. Nov, 1731. hebd. ai-,

(!) l^jn titr G*ohin Orient. Reifebcfchrcib. p.39. &•'•

Oji) Des Vapeur? 11. «. s. (^) ^haw trav. p. a?^.

SECT, 111. CIBUS POTUS(iUE, r€^

' Aqua (c> eft, occulto acore {d)^ & plurimo phlogifto ebria, quod oleo vi^
trioli admiftode aquafecedit (d*). Adeoplena eftnatura inflammabili , ut ignem'
admiflTum tota cura flamma capiat , & abfque refiduo deflagret , quoties mera-
cius alcohol paratum eft . la ea aqua vapor inebrians plurimus eft, ut & mino-'
ri quam vinum dofi temulentiam faciat, & vehementiorem , & facilius fune-
ftam. Ipfe triftemcafum vidi vigilis,cui ftudiofi funeftillims voluptatis copiam*
fec^rant ad arbitrium : is inter bibendum , & dum gratias agebat tantae iiberaii-.
tati, miferrirae exlpiravit (e). Oftendetur aiias , in ipfo ventriculo fponte iii
fiammam erupiffe.

Vehementiffime calefacit ; & fanguinem in cerebrum congregat. Brevemadeo
alacritatem excitat , quam fopor & miferrimus corporis animiqus ftatus fe-
quitur^

Fibras animales ventriculi , inteftinorum , demum omnes , ad contraf^ioneni
incitat ; & ar6lat,etiam experimento tefte, ventriculum (/), & pylorum C?)„
Sed una fibras callofas reddit,& fragiles (^) , & ad omnem porro ftimulum fur-
das (0 , etiam ad famem (4) . Vafa orania anguftat . Bronchi inde ad tertiam
partem anguftiores (/) faSi . Humores omnes (w) cogit prazter aqueos , & inje-»
^us in venas animal enecat (») , QHare ab ejus ufu tendines (c) olfeos , & ar"
terias olfeas (/»), & offeas cruftas in pleurae cellulofa tela {q) nata legimus (r),
Ventriculus ab ejus abufu in craffitiera carnofam vertitur ( j^), ut peranguftus
{s) tubus liber fuperiit . F«ces alvina; pene lapides in coii ceilul's colliguntuf
(?), & jfcirrhi per univerfa vifcera giandulafque regnant i.u) . Gangrifnam aliasf
in duodeno fecit (v). Conjun^ia vi coagulante humores & fibras conftringenre
inflammat idem ventriculum (^v), inteftina (/), etiam in mefenterio abfceflfus.
facit ix)' ,

Sed demum ia genus nervofum raalum tranfit, & tremores, paralyf^s coir-
vulfiones ex eo abufu fequuntur [a) .

Etiam bruta animalia partim in rabiem agit {h) , parciori vero 5c diuturna

efu in cane afthma fecit (c) : in alio rachitidem ftaturamque infra iegem fui

Haller PhyfiQlog. Tom. VL \ generis

(e"^ Bofle Chym, fcept p. 2.

(d) T>Jam cum cinere clavellato non femt ,
Jlenkel Ber?,fucht p. 49,

C<i*) Hofman de acido vstrioli vinofo".

Cel Supra duo cochlearia potus UCquefcaugh
Baul , ex hordeo in infula Levvis parati , bi-
bere mors eft Martin VVeftern Island.p.^. M^rs
inira duas horas , poft fingultum .* a potu qu r-
tae aquse vitse vulgaris in Anglicis novis , Mors
a nimiO fpiritu vin: OUar It. Perf p.4i6. Mors
fubita in cateila a trumenti fpiritu Scblkhting
1, c.

(f) In P'c^ueto ^ celebri anatomico.

(g) Schlifhting ad f^erhrugge p. 47 4?.

(h) In capillis esperimentum fecit Hales V«n«
tilat. II. p. J96, Add. Robinfon Eff. p, 3x1,
Ci) 3o€rhaav,_ Chem. II. p. aoo,
(k Behrens diattet. p. 394.
(i) Medic Exper. p. 336,
(m) L. V. p. s<5.
Cn) L. III. p. J5<. • -^*""

(o) Kulmui tend. achlll. rap^

Cp") Ibid. Picote. Ergo aq. vit. aq. mort. Pa*'
yif 1719.

(q) Etmuller progr ad diiT. Schujier. Daubeno
fon hift. gener & part.cul j p. i6j.

Ci) In (iine fpiritu vini abutente , a«rta ofleis
fibris varia , Ba-ff Dec. llt. obf. 4. Inde htpaf
peramplum , fJeatomaticum Bader Obf. 18.

Cr) Hofman ad Poterium pag. 46. Loefske obf.
p. 36.

(s3 Sehacber vasXir.-oSiL

(t) Hifl de r Acad. 1706. n. 3. "Behrem I. Co
p. 394. 1, c

Cu) Hift. de 1' Acad. 1704. p, 43 14 ^ehtenio

(v5 ^/i'ert/ Jurifprud Med. Leg. t. 6. p. 715, !.

(x) Heiifici abfcef, mefent. .•%

Cy) Ibid. ..4

(z) Ibid.

Ca) Boerh3.iv. morb nefvor, p. »95»

Cb) De fele Picotd l. t. ,- • , , .^^

kp} Birch, T.HI. p. 17. r< ,«w,tT,v€ ^d,)

17© „ - JE / B. KIX, VENTRrCULtlS.

generis def)reffit {d) quo fcopo vul^o Bononias ajunt adhiberi>ut catellos nanos

vendere poflint» Sed etiam fubito feles fnecat (e).

SiEpe Gotting^ effe£ium peraieioise confoetudinis obfenravi. Rauci fiunt ho-
tnines, & pecufiari afi-hmate^ plerumque fimeflo , laborant .. Manu? tremunt^
corpufque languet,. quamprimirm vis pricfentis veneni nervos non fufeitat. Ad
omnia monita furdr coguntur novt) igne fe de ffapore fao (/) excitare .

In anglla viri boni publicj amantes a multo fpiritus frumentr vulgaris ufu
ipfam illam maxiraam orbis MetrGpolira quafi ienr©' morbo tabefcere^ & ba-
ptifmos annuoy a 20000. ad 14000. reducr noti fine dolore monent.. Quare fafu-
tari confilio, legibus faluberrimis ,. pretrum wnenr auflum^ eft , jubente Georgh
II. qui & HaiToveri^ efus ufum fremre patemo animo tentavit. Itt Anglia cer--
te , poflquam paulum cie fuo furore pfebs remifit y fpfi^ mores » & valetudo ci-
vium in melius revertuntur.

Volunt equidem, in calidis regionibus, rntus hominem frigere, & potus re-
quirere calidiffimos {g) . Sed abfque ejufmodr potabiii igne aborigines infularum
anrillarum vixerunr, fuofque coxerunt cibos ..

Mifera ergo fuit Pecquetl Qi) fors, qui folo fpiritu vitii ,. tamquam qaodam
virium vegerabilium compendio, vitam alere aggreffus efl.

Cibos ipfos fpiritus vim hadenus potefl credi coquere , quod aliquamdiu, iit
iano homine ,. ventriculr motum incitat , ejufque caveam ardat, ita aeris
expanfionem coercet y quam dicimus fiatus , Ceterum omnes cibos indurat,
cogitve, carnes 5c frudlus contra omnem mutationem munity lympham , jus
camiuni, lac coagukt,, nullumque cibum refolvir, magnum inciforam in con-
fervandis a pmredine vifceribus adminiculum .. Meriro adeo Joannes Lock (O
hominem- male ad fpirituofbs pocus affuetum adi aqu^ ufum r«duxit ,. & fapien;-
ti confilio fanavit*

Potus di^eteticos ,, theam, virium ventriculi inimicam (O, cahveam , amarani
oleoque (/) pnegnantem minus hof^ili y chocoktam , plenam exprefTo oleo- &
nonnunquam ab adjedis aroraatibus caHdarn ; limonatam aquam , refringerantem
& acrdam :. emulfiones per xftivos caiorss gratas , ventricuFo ob oleum fuum
tsoxras: punch tAnglorum (m) in quo vis fpiritus ardentis ab acidis & ab aqua
frangitur: tot alis ingeniofaa voiuptatis inventa breviras in. iongoopere accefla"
rja vetat perfequi»

§► XXVIL Menfura cibi & potus ^

Bfulta lego de ciborum falubritate, aut viciflim de earum ad laedendam ya"
lefmJinem potentia. Videor tamen dudum adnotaffe , & in me ipfb potiffimum,
^ rij aliis ,. pfus juflam menfuram ad integritatem virs , & ad cibi falubrem
co^ionem facere,. qiram ipfum fele^um : & eriam dereriorcs cibos facile fubi-
gi, d^m exigua eorum copia lit , Ita interpreto^ miraHi JHam j aiias a nobis

enar-

Cd> 'Birc^^ felli (ieliminft fu4t , hommem intra paucas fepti-

(e) Hofman Mecf. fyftem. t. ». p. 184, manas calido fpiritu faginare Wov. Aft, Erud»

C*^) Hinc qui vel vini fpiritum , vel ceraforum Suppl. t. 4-

^eitillatkrm liquorent, quo erant ab-ufi, fubito ob- (i) Irr Bartfoekef fuitr des conj«ft»

ftinato animo cfeferuot , fspe pereunt Flemp, va» (k) P. ifJa.

let. togator. p. 76. de Baudio ^ Vidi tamen poi^ (1) I^yainevvyigth of drlnk paf, sij» Duplum

diuturp.uin vitium fubitam reformationem' nulli olei habet fi cum triticcf comparaveris,

fraudi fuiffe praefejto , bene mibi nota. (m^) Ex ejus abufu colica piftonum infidlii fac-

i?^ J^gon. barbad. p. 101. ebariferis eiYdemi» Cbtgne ipf. faait. mend, p.8j.

<h) Qoirhaifv. prax. med. I. p. 54. Eiiain Dif'

S ECT, m. C I B U S P O T U 5; Q. U E. wf^

«Bamtam corii , aliorumqne durifrimomtn coiflu alimentorum , In confervanda
vita demonftratam poteftatem (rf).

Omitto nunc vaftos nefcio quopum hominum ventriculos , qui ad ProcuU &
Maxiinini modum viginti {b) & ultracibi iibras uno prandioin yentriculum in-
ferferant . •

Sano liominl cibi potu^que fumma menFura , & ad quam plerique periculoft
fe dimitterent , ad fan<5iorianas iilas odo iibras affurgit (c).

Proxiraa ;portio fuit G. Rye* qui feprem libras nneiafque quatuor {d): aut
feprem (e;.; & alias feptem libras (/), aut quinque libras cum unciis o«3o {g)
in diem abfumiit. Deinde arfti^ra die libras 6. cum dimidia (^),1iiberna quatnot
</) L. S& quatuor cum femitfe.

Cl. Mome quatuor libras ^um unciis tribus 00 numerat : quod fere CaroU IL
prandium fuit , cujus corpus poft paftum quatior librarum cum femifTe pondere
augebatur (/). EjEdem quatuor L. cum dimidia a G. Cheyne adraittuntur (»») •
. Poteft autem multp parciori vi^u vita tolerari : Ladiis in diem Jibra , tres
{n) femiBis , a nivis ruina obrut^ , per ^7. dies vitam fuftentarunt , additque
«gregius medicus xegius, duodecim in diem unciis latiVis, cum »quai hordei cri«
bus Jibris, fed certos homines aliquot meniibus aluiflfe (0).

Celebris ille •xAloyfius Coyparo '{p) viginti & fex unciis panis,, t^vorum^ 8c h,-
rinoii cibi (mineftra) vitam per plurimos annos produxir, neque abfque laba-
re , qui Sc in republica gerenda verfaretur , & fubinde ad agros metiendos , St
defignandas foffas fe pateretur adhiberi .

Video equkJem a multis ftri<3ius vitx genus Te]ici (^) , Certus fum tamen ,
propria per experimenta,liominem cum parco cibo,parce t^nmino camo^o,re-
€le dormire, ad labores ingenii valere ,bene appetere ,vita3que muniis fuificere,
Is idem Comjnrus,, cum quadragefimo anno jam decrepitus fibi videretur, hac
ipfa feveriiCma dijeta fanitatem integerrimam & faeculare fenfum acquifivit t
idemque,cum femel duas uncias fuo cibo addidilTet, fux licentiae ^raves peenas
«ledit , inque graviflimum morbiim inddit . B. Robinlon (r) paralyfin fuperavit,
^ ad redam vaktudinem rediit, potu tmia, cibo fexta parte diminuto . Salu-
fcritatem -ftipendiariorum Egranorum, ^^uos Auftriaci -obfidebant, parcitati aii-
mentorum caftrenfis medicus de ^eijeyr 2x:Qf^X2m retulit.

Id intelligo, qui magnos corporis labores tolerare voluerit, auf pinguefcere,
ei plus deberi cibi . Avibus, qus faginantur, quarta parte annonam augere (j)
oportet. "Video etiam, juventuti plus deberi alimonije , fenio mmus . AnimAlia
pleraque homine voraciora funt . Erucae dantur & infttfia , tjua! intra unicum
<iiem duplum fui ponderis devorant (/). \acca («) vorat in diem L. 46. fex-
tam v«i odavam fartem fui ponderis x Homo quadRgciimaBi , Kempe herbae
ininus alunt,

Y 2. §. XXVIII.

(b) Acadienfes Sylvicolse Bitfivilh fig. 155, (iri) Sanit. infirm p. 9?. 95.

«onfer p. 8j. «(n) Somis ragionamento p uf.

<c) De alim. 1. j. p. 35. -(o) P. «4.

<d) P. 154, (p) Beria vlta fobria p. 13.

CO P- »60. ?(q) Primirr-s vulg. error I. l «. 3. Ceffus <,

(f) P. 1.5^ (t) Food and difeliar^ p. «i.

(g) P. »04. (s) Rtaumur art de faire edore &c. t. 3. p»C,
(h) P. 185. ,415, ' '
(t) Ib'^- (t) Hift, Nat. des Amm. t. T, p. 304«

<k) Med. U^u p. 34f, {m) ^onrhav, Prax. I. p. 171,

/^XIB. XIX. VENTRICULUS.
§. XXVIII. Potus menfura feorfim confiderata »

Magis in cibo, minus m. potu peccatur , cujus major portio poffit quafi irr-
fundi , quia ventriculo non retinetur.

Omittohelluones illos veteris A3vi (<:r), aut 17. menfuras vini rhenani bibentem
hominem (-^), aut cerevifis bibacem feminam (c) qua; 20. L. in dies, jam 95,
annos nata ficcaverit. Sed certe abfque uilo maio 200. {d) Sc ^50. (e) uncias,
& L. 25. ( puto quadringentas uncias ) aquarum mineralium aliqui bibunt (/).
Alii , intra bihorium decem mgnfuras , iibrafve 20. (^) cerevifiac Duchflein fic-
carunt.

Et in univerfum varia quidem in variis potus ad cibum ratio eft, ut tamen
potus conilanter fuperet . Plurimum bibebat SanUorius (^) , ut ratio ad cibum
effet 10. ad 5. Plurimum hibit C. Linings , ut ratio fit ad cibum quae 11. ad
3, Multo pnrcius B.P.obinfon & in ratione 5. ad 2. In ratione dupla G.Cheynif
(/). Parcius Rye {k) ^ in ratione 4-3: parciflime C orn ariti s ^cm potus erat un-
CJarum 14 ad cibi uncias duodeeim, qUcE ratio eft 7. 6.

Non ideo nimius potus , etiam faluberrimus,non nocet. Ventriculum diften-
dendo , & diluendo relaxat , appetitum deftruit (/) , aliquando etiam fubito in
cellulofas tel.is tranfit , fecitque cachexias Sc (m) hydropes. Intemperans iile
JSabylonius Helluo tertia ab illa ccena die periit («) *

, r- §. XXIX. Cii?i modtis , ■■•

Laxifllmus in eo fuit D. X.?//7, qui alihi quidem triginta fex unciis cibum diur-
nurn definivit , cujus tertia pars effet carnium {a) : Alibi ad 50. & 60. uncias
panis & fjmilium- vidiuum plenum extendit {b) ,

Triginta unciis aluntur , qui ad triremes damnati remum agitant, unciis nem-
pe panis 26. fabarum vero 4. (c).

Ceorgius Cheyns , {^A in infirmis , non fuf. ^ fefquilibram {fi)'^ Cornariits
duodecim unciis fibi fatis fecit (e).

Tempora procul dubio prieftat partiri , neque unico prandio vitam.fuftentare,
Ut in Anglia, inque feptcntrione ob negotiofam vitam folenr. Praeftat, inquam
partiri cibum , ut ad quemque paftum exigua fit ventriculi diftentio, vires con-
ftringentes fortiores, major copia humorum humanorum (/).

Ante cibum refle jubet laborare Boerhaavius (^) , ut ventriculus evacuetur,
INatura omnia animalia a paftu quiefcere docuit.

Largius praudium effe convenit, coenam {b) parcam & excarnem : cum per

fomnum

(a) Menfurarum 4. t pintarum 18. f. unciarum (X) Zvvinger de Thea Helvet p. 5.
aSS, vini in un.i ccena potarum memlnit Plutar' (m) Zvvinger ibid.

slius de AUxandro . (n) Add. journ. izt Savans 167^. n. 12. poft

(b) Fifcher morb'! fenil. p. 66. tridui abftinentiam .

(c) Loiicb. obf. J. 4. c. 1. obf. 4. (a) De alim. h 2. p. 36.
i.d) Thermalium ^adrio acque di trafcorlo p. (b) P. 35.

69. (c) Hamburf^. Magaz, t. 21. p, 553,

(e) SpadanarHm Henr, ah Hms, p. 115, {d) Sanit. infirm. p. 95. 96.

{i") Schacchi Baln. p, 390. ^e) L, c.

- (g) Lieberkuhn. vill. int. n, 34. • (^f) Robinfon p. 94.

(h) Conf. R)biifon J. C- p. 35, (2) Et Pantinus in Celf.

0) L. c. (h) Maiksnsjs art. of besith, p. 94.-
<4£) Robinfoa\. ,

\rB Cr. 17/. Cl BU S P O T U S Q.U E. 173

fomnum inteftinorum & ventriculi motus periflalticus minor fit , neque ad ck-
cernenda excrementa ftimulemur, Sc tardius appetitus redeat, virefque adeo co-
quens labafcant . Hujus legis neccffitat^m in me ipfo experiendo didici ,^ & ad
pmicos tranftuli , quorum' neminem reperi, cui non utilitati fumms fuerit .

S E C T I O IV.

PHJENOMENA VIVIVENTRICULIc

§. t

ETfi difficile hic eft legitimum ordinem fermoni prasfcribere , videtUP tamen
incipi debere a caufis , quae ad mutandum cibum potumque in vivo ho-
mine confentiurrt ; deinde enarrare mutationes , quse in cibo in ventriculum r^-
cepto vera fide accidunt : denique difpiciendum , quid ad eum efFe£lum produ*
cendum qu^qu§ earam caufarum conferat , quas defcripferimus ,

§, II. PreJJio dhphYagmatis t

Peritonsuffi, eujus hiftoriam quidem nolumus (rf) a mefenterio & ab omen^
to feparare, faccum efficit , in quo ventricuius, cum hepate , liene & inteftinis
plerifque concluditur . Is faccus ita plenus eft, ita compreffus, ut in vivo ani-
snale , quamprimum vulntis inflixifti , inteftina, hepar, ventriculus , Uen , & ipS
demum renes prorumpant , fumma cum vi & celeritate . Cum vulnus eflfet in
ukerofo pyloro, in id foramen: hepar tanta vi eft intrufum , Kt totum obturai-
ret (/>), . . . ■

Std etiam abfque vdne-re , peritonsum totum ( c ) pef iflfpiratlones extror-
fum aatrorfum premitur. Qtiando ad inftrumenta ejus compreffionis accuratius
animus attendit ,. apparet continuo , ea, qus dixi vifcera , erumpere per infpi-
rationem { d ) . Magis autem hepatis pars anterior & ventriculus per vulnus
urgetur , minus vifcera , quse tendinese diaphragmatis parti pofteriora fub-
jacent ( e ) .

Deinde accuratius confiderata m ipfum ventriculum urgente fepti tranfverfi
a£lione , in animale , cui lobi hepatis ventriculum minus operiunt, vidi ipfum
a fepto tranfverfo ventriculum deorfum urgeri , & una antrorfum ( / ) , atque
una concuti ( ^ ) . Ea vero vjs eft pr^Bvalida ( i? ) & cum in homine fedente,
aut ftante , e dire<^o in ventriculum urgeat , tota stiliter infumitur, & uKa
eefophagum- urg^t & comprimit (i)»

«1 liiiiuM irnOieainad

Ca) L. XX. mitu n. 89.

(b) Nov. lit. mar. balth". 1704. o. iSf. (O L- 8- P- 5t.

Cc) Oper. min. t. i. p. =94. Exp. 34. iibi lege (f) Oper. mm. p. »94- Ejfp- 24. Elem. Phyfiol.

infpirationis loGo'esfpirationis . L. 8. p. l6. 57. DrsUneonrt canic. 7.

Cd) Oper. min. t. i. p, ap?. Exp. ^i. pag- (g) OP^f- ^''^- P^S- »98- Exp. 54. 55« S^^.

X94. Esp. 33. 34. p. 195. Exp. 37. p, 19/5. Exp. Elem. Phydof. L, 8. p. 57-

41. 44. p. 197. Exp. so. 5?i. Si. Add, obf. 15. (h) ^agucnot mem. de 1713- P- 3 54-

& Elem. Phyfiol. L. 8. pag. 56. Brunnsr' ds 0) Oper. min. Exp. 56. 57. S». 59- Elem. Phyf.

pancr. Drslirtcourt canicid. Vlt Schwrnz. dtf VO' L. & ?• S^. S^voe^ei. de veaen. p. aiJ. 18.

374 , ^J^S- ^^' VENTRlCULUfc

VentrlcuJum etiam a vi fepti tranfverfi urgeri apparuit, cum de lafo ventrl-
culo bovis materia pultacea ad ali-quot pafTuum diftantiam projiceretur ( k ) *
Cum enim ea puls fubinde & per intervalla profilierit , non fuit ventriculi con-
tra^io , quae continua fif, & abfque requiete . In foumano vomitu potentem
£jus fepti vjm alias dicemus ik*).

$<, III. PreJJlo mufctdofim eBdomlnh *

Non repeto corum mufculorijm hiftoriam {a) . Pcffis habere pro amplo cin-
gulo, ex vertebris orto, & anterius peritonso circump^ofitQ . Id cingulum (b)^
dum agit!, & brevius fit , omnia utique vifcera abdomine contenta ad dorfum
urget. Belgge eiiam artiiiciale cingulum ad juvandum digeftionem abdomini cic*
cumponunt (c).

Nemo "hic quidem dubjtat, in vomitu tamen haec a£lio etiam evidentior eft.
Tunc enim abdominis mufculi totum ventrem verfus dorfum expellunt {d) ; ha-
€tenus fepto trapfverfo contrarii , quod eadem vifcera antrorfum exprimit. Vis
«adem perinfignis eft , & poteft hemifphsricum , quando ventriculus diftentus
eft, abdomen in planitiem Tedigere , ut €)us capacitas ab ii, reducatur ad 6, :
poteft eriam ulrra ad planitiem arflare, ut excavetur .

In nixu vis fepti tranfverfi & tnufculorum abdominis unitur. Eo in ftatu ab-
domen fecundum omnes diametros minus fit ; brevius <}uidem a dercendente
diaphr^'?jmatei anguftius a dextris ad fmiftra, & ab anterioribus ad pofteriora ,
ab his iffis abdominis mufculis .

Ita preftb abdomine , necetfe eft omnla vifcera eo ■contenta vehementiinrime
compriini , ut fanguinem in caput congregari videas : & quaj cava fuut in eo
ventre receptacula, ea «vacuari , ut de vefica , de inteftinis ultimis, & de ute-
TO eft Trotiflfimum . Cluare & vmtriculus iurgetur quam vehementiffr.r.c > S^ nleni
•ftoinachi arcus anterior tid pnfteriorem adigitur:-at neceiTe fit,fi r.li^ucd oil:iuin
apertum fuerit , inaniri venfriculum ■: Claufo utroque^ contenta quaecu-nque ve-
hemeuter premi apparet . Nam vel in ferus capite in lorjgitudinem eduifio, in°
que exitu caiculorum per an^uftas urethra: izminms^ vi^Sj fummum robur coa-
^railionis abdominaiis peTcipimus,

<- % IV, VentncuVt Tjlres contraWUes,

Primum oftendemus , ventriculum vi irritabili etfe inftru6lum .

"Nempe ventriculus animalium calidorum^ hominifque fimilium , canium, fe»
lium, poTcorum, extus penetrabili veneno tadus , m fpiritu vini C^), aut ni-
tri, aut vitrioli -oleo, aut antimonii butyro , in ea fedQ ^ quje tangitur, contra-
iitur C^"), fulcufque profundus nafcitur^ & rugs (c) , cibufqtie aliquando pro-
feliftur, iut a fede contrada fugiai (^), Minus «amen ^uam inteftma ventrioi-

hxs

Xyi) Weffer ad Pcfer merycoleg, paz.^7?. -17S. Xfi) TproegeJ E^rp. aS. p. 44. "Exp. noftr. ik

8c Fetiillie Suite du Journal t. 1. p. 30, inani- ipan. irrit. n. 310

tnale Huaneeo . ^b) Exp. 317. Bruning 4e finguitu £xp.7.

Ck"^ •Seb^ilY. de emeri EKp. 4, (c) Exp 330.

(a) Elem. Phy fiol. L. 8 Set\. I, (d) Exp. 307. Frlix de motu perlftaltc Exp |.

Cbj T .id ^, 46. 47. :Zimmerman 4e trritabil. p. 47* 48. Caldan. §,

\') ^.^olplfi vmcul. ChiTurg. ip. j;. 319.

i^") ^chwar^ Vi, %%. Schulxfi 4% imtVx 'Eii^.x. . .

SECT. IV. FH^NOM. VIVI VFNTRIC. i7S

liis irritaljriis cft ( e ), hinc emetica fortiora neceffe eft purgantibus. A morte
etiam majores ejus motus funt (/), ut de inteftinis noyimus .

Deinde , cura quiefeeret , nam pierumque in vivo arrimale quiefcit , irritatus
fcalpello, aut radente acu, eonftringitur idem (^),rnque motum cietur,qualem
modo defcribemus , ut cibum propelkt {h) . Etiam a morte fimilia fiunt (/) , ut
aiiis etiam ab irritatione locis conftringatar {k)~

Demum in vivis animalibus mimme rarum eft , ita ar£!ari aut cefopbagum
(/), aut pylorura (w), ut nihil omnino de vemnculo efftuere quear. Ea con-
tradlio etiara a morte fiipereftr Eciam refe<ftus venrriculus nihil dimiftt , cum fe
arccorate conftringeret , tum in pyioro (w), tum in oefophago (o)' Idem in alio-
ftomachf vulnere vifum (/>).

Oftendimus, ventriculum per totam lortgitudinem coatra6!um fuiffe (^), <5c
in vivo (r> animafe, & in nuper exftindo (j), & in cadavere (?), & a veaenis
etiam vulgo («) ita contraflum reperiri (i).

Ad eam vim irritabifem nervea natara aliquid confert. Nam opir ufu (7^) de-
ftruitur, & motus periftalticus nallus fupereft, pterumque certe , nam aliquan-
do non totus deletur ix) : & faetidis cibis plenus eft ventficulus ix*) . Operatar
autem opiura, dum in- veatriculo continetur (/),

Sed etiam a nimia vi veneni , ut a mercurio fubiimata, ut aliis in mufcutis
ita in ventricuio, motus periftalticus defeturX^)'

A ligatis nervis , ut in aliis mufculis , videtur vis contradlilis primo irritarij
deinde deftrui . Nam odavo pare ligato vomitus ex convulfione excitatus iaj
eft. Deincfe a morte ftomachus cibis plenus reperitur , & faffcidiflimis , ut i«
craffo inteftrno , fs^cibus plenus (h). Et etram abfque vomitu ab opiis afu ven.-
tricuius immobiiis fecibus plenus vKus (c) eft^-

Qua?

ie) Sproegel. p, 44. Exp. ^sy.

Cf) Caldan. p' 319. 335.

Cg) Exp. 302. Caldan. p ji^. We^fer ieciCMt^
y. 154.

Ch) Exp^. iq7. ^oa,

0) G V. Sveietsf} t. *. pag. ayj* AdiJ. Cal'
iart. p. J19.

Ck) Irt femina Fefef apud Wepfer 1. c. p. 187»

Cl) Oper. mirr. Exp, 304, Felix Exp*. 10.

Cm) In. cane Jchlichting ad yerbrugge pag. 47.
48, in urfa Schrader pag. \6. in lepore Epb.
Nat. Cur. Dec. II. ann. i. "

Rartman de eo anim.. p. 9.
p. aix. 250, 195. in lupo
MauchoYt lumijr. in duft.
rnine Richa Epid IL pag.
apud Wefftr p 2S7.

Cn> Oper. rnin. Exp. 297. Eph. Nat.Cur.Dec.
II* ann. i. obf. 83, A cobaldo MHlefeld' pag. 63.'
a pulvere Ailhaud Sehnhnsky convulf. partur.
ad fin.

Qa) In mele Arnauld de Nohlevitle p.TH» 243.
in cane Wepfer p. ;9j. 177, 350=. In homine ab
bydrophobi» erse£^o Journr. de nw^. tom. j. n. 3<r

Cp^ Vfenker vuln. ventr.

(q) P. 82. 83.

j^r) Fanton. anat. p. ifij,

h) Vit^ffsr p. 179-

cbf. 85. ' fn Phoci
I n ea.ne etiasn Wepfer

pag. 162, In puero
pancr.^ In afcitieo ho-
149» In femina Pejftr

(O Inf vrtuH- ventrfcuftf primo , fe ttrxw Char^
Utort Enquir. p. 43. In' homine Jf^ra^fe*" Schmids
ad Cothen.- yalentin. Chir. med. p. 142. a vul-
nere csfophaoi & afitia .

Cu) Hildan. Cent. iV. ohC 51. 79^.

(i) In venfriculo diuturna irritabilitas fu-pe-
refV, Letfeling p. iS, Ventriculus poft iongum
ffiorbum' a mofte contraftus , Phil. Tranf Vo!;.
LIIl. Heuerman. Phyfml. t. 4. p. 3-5. in ftomine
orania revom^nte, Bader obf 47. Pringle in lit.
A fcilla Hillefeld pag. 13, A colchlco Jtarf^ p,
aj. Deinde a veriis venenis contratVus pylorus .
A cucuEHerikjs Muf medt. l. n j, A pulvere
fcammoneato d' Atlhaud Sekafonsky A cobaldo
Hillefeld. p. 63-

Cv) Ol^r. min. Exp. 31 r. 523. 516. Sproegel
Exp. 2i,r 14.. efiam a plumbt veneno Rillefeli

V 57-
{%) Oper, mtn. t^g. ^ii. ^t9-Sprvegel Exp.itf.

Cx*) A plumbo HiHefeld.

(y) G. V. Svoieten t. i. p. 3 71-

(z) Sproegel p. 4<J'

Ca) A ^runit. lig. nerv. p. 37. 4°- Comin.
Acad. Banon. t. y. p. 285. a8(5. 287. 289»

t^b) BKttw» p. 3 9-

(c) rd«m p. 4?- add. Morgagn. Ep. X. n. 37.
Vituffeni tr. etes liqueurs p. »71»

1^6 tf-B. X7X V E N T R I_C U L U S.

Qtiare a plena morte ,'deftrufia nunc vi irntabili , aqua ventriculo inje^a HOII
expellitur, & ventriculum preffione fua dirumpit (^')'>

§. V. Menfura hujus contraBwms,

MultLim de ventricuii vl contraclili difpatatum efl : & pri-mum tiegatium a
Pitcaynii adverfariis {a) , omnino ita propria fua vi ftomachum contrahi poffe ,
ut inaniatur. Fibram enim circularem non pofle ita contrahi , ut ad centrun:!
accedat ; fed ventriculi fibras omnes circulares eflfe .

Additum eft j ex univerfali motus mufcuiaris tbeoria , jEibram non pGffe {b)

plus tertia parte fus iongitudinis breviorem reddi , aut per ~ — ~~ ex qua

menftjra haberetur ratio are^ circuli cujufque ventriculi axin fecantis 5 cujus
diameter eft b^ ante contradionem -^^^ {bb) & 121 fi ^ £ft 1 1 1 poft contra-
dionem vero bb^^^-^aa ^t^ 8k fi ^ eft inter coistraclionis , ut adeo in mini-
ma fua latitudine ventriculus retineat -f- latitudinis fuas , a qua primum fe con-
traxit (0 . Ita , addit Q\.i>Alii-uc ^ poteft integra iibra cibj in vfntriculo manere
neque comprimi.

Sed hsc omfiia z^imia fjnt , & ex hypethe.fi fumta« Certum eft enim,etiam
oftia ventriculi pofTe ita ardari ( e ) ut nulla via , etiam vapori patula, fu-
perfit.

Porro in medio veBtrkulo contra^lionem evidentiffimam , Sc in homine, &iii
Gnimale, ventriculum bipertientem fcEpiSTime vidi (/), & alii {g) Cl. viri an-
te me videruntj adec conftantem in nonnulHs , at in caftore altera venTiculi
cella fluidiorem cibum contixieret» altera foUdiorem^( /' )5_in homine ftn^tura
ea plerumque poft mortem inimutata fuperfit (z). E}ufmodi fumma ex conrra-
dione anguftia ubiqtie & in ven'riculo vivi animalls (/^), & a morre (/) vifa
eft . Kecie adeo didura eft , ventriculum ad omnem cibi parci copiam potfe {&
sdaptare (w) , cu-m fe ipfe {n) inaniat.

Denique certum gftj veni.ricuJum istegreevacuari j& perfspe inaEem repertum

^effe 3

(d^ Lovry Journ. de med. 1757. -JatTV. Halts
fcemaftatiks. p. 178.

Ca) Vide /iftruc. Epifl. de caufa cencofi. ciboTi
p 33. &c« de !e digeft. p. 63. &c. & refponfio-
■iies Pftca-.nii in prsef. .& Boeri in literis ad P/ff.
p. 156. /Iflritdus fibras habet pro polygoiio infi-
Tiiti latero , cirjus vires conftringentes funt , ut
'finus v«rfi angulorum ejufdem polyg&n» , adeeque
infinite parvi . Refpondet IU. Senae Eff de Phyf
.€d. r>ov. p 12J. fibram circtilarem , ut chordam
tympano circumdatam., tamen aq«a i»>e£la bre-
viorem fieri .

Cb) L. XI. p jii. ^ij.

■{^z) SencK. Mem/ de 1' Acado l^x-s. -p. «70. Ita
{ere Elem» de phyfiologie p. 119.

(O De cefophaso p, 161. de pyloro ibtd.
(f) Ab irrttatione veneni Exp. noftr. in oper.
tnin. p. 303. in cadaveribus humanis ibid. ^ fpJ-
rilis viBJ Dimksntcn.

•(g) Schrader Dec. T. obf S. Wepfer de cfcivt.
p. 117. Prope pylor-um Ludvvig fem. cui ojTa
inoll. Conf. p. Si.

(h) A£1 Erud. 1684. p. 3<Ji. Add. Mem, de
r Acad 1704. p. 51

(i) Non craifior tenui snteftino G. v. Svvietett
■C- I. p. 37. Ventriculus v^lde contraftus ^ate^
chordapf Salmuth 1. 43- Verfus pylorum in duos
quafi divifus Morg. fed» & cauf. morb P. 11 p 30.

(k) Wepfer p. .j-^z. 177- I79» aai.ijo. i-v^ .&c<,
O^er. min. .Ek^. noflr io8. 301. 305, Ad duos
digltos Schurig. p. 377, Vl'aiiius 1 c Wepfev f,

i\) Webfer p. iB<r.

(m) Wai<eus apud ^arth Ep, 11. p. 76^.

(n) Exp. noftr. in oper min. pag. 307, 5^9<,
Pvoprio motu fe evacuare jam Lang. PhylieL
g» 77'

SECT. IV. PH^NOM. VIVI VENTRIC. ^ 177

t^Q, 8c m homine (o), & in animalibus (/?) quadrupedibus , ^ifcibus (5'^, avi-
bus { r) .

Video reponi , poffe a Tepto tranfverfo inaniri, Sc a murculis abdominis : ne-
que repugno de fluidis ventriculi contenris , de maffci , qua ventriculus valde
plenus fic, de vomitu. Std conrufaB & nullcmi vel ad pylorum , vel ad Gefopha-
guni , diredlionem habenti preffioni eam inanitationem non credo tribui polTe,
cum etiam minima & graeiliffima carpora certa lege, & ad folum inteftinum
converfo itinere, de ventriculo exeant, i< per pylorum amandentur.

Aciculas (s) volo , acus , fpinas pifcium , quas adeo frequenter & legimus &
vidimus, in csbco inteftino, inque redo, coIIc6ias , aut per vias vi faclas m
veficam urinariam , inve adipem ano, (s) circumpofitum expulfas effe ( i ).

Uti adeo rnufcuii in univerfum miris modis breviores redduntur, & fupei^
omnes mathematicorum calculos, ita ventriculus, & inteftina, & vefica urina-
ria, & feilea, adeo forris contradionis infitse participes funt , ut praefente fti-
muio non dtfinant ardari , donec eum ftimulum expulerint . Ita in caiculis fit,
& in ventriculo fe inaniente : aut certe circa caufam ftimiulantem , ut circacal-
culum vefica urinaria , ita circa pifam ventricuius fe continuo contrabat ,quoad
eam undique amp!edatur.

Vidi fKpiufcuIe ex vaccis excifas pilas (t) , rotundifTimas , vix triuncialls dia-
metri , quas vix credas a tam vafto ventriculo pocuiffe tam exiguum mouuium
(u ) recipere fs6las fere ex piiis iamibendo dererfis , quibus mucus ventriculi
cruftam circumdederat (^) . Res vulgo nota eft , etiam m equo (a), afino (y),
ove (^), cervo (^) , porco (t') , fele (c), cane (c*), marfupiali (<?'); denique in
homine (e).

HaUer Fhyftolog. Tom. VI. Z Poffunt

(o) In bonnine VV:p^ef p 173. & apud feyzv
Merycol. p lyj In Bironio Marefchallo biho-
rio a pafla ocCifo Rivlan. opi.r, pag, 609, In
Carciinale Bcnontteo , Carcanus : & ipfe vidi in
boirine fame enefto , inque cane , & feie , a
cofaokio , a fame, aliifque caufis eneftis . In te-
itudine Caldeji p 19. in glire Fantcn p. 161.

(p) In fele : in vitulo Charlston p. 4?.

Cq) In pifcibus plerumque inanis efl VVeffer
apud Pe^er. merycol. p. 171.

(r) NuUsE in iis cibi reliquijB . Flofier prsster-
nat. flate of humcurs p. j8.

(s) Duse. aciculje de ano cgeflae VVier opera
pag. 106. Acus major crinalis a bodkln. Birch
t. a. p. 371. In vaccK , vafti animalis , ventri-
culo aciculae pene detrits Peyer merycol. p. 95.

Cs*, Spina pifcis Giorn. med Ortefchi t. i. p.
174. 175-,

Ci) Acicularum & acuum kinera , quse devo-
ratae fuerant . Per abdomen e^-ierunt Mem. de
Chirurg. II. pag. 388. per crus Moinichen obf.
ai. Cafiro morb. mul.

(t) Aidrovand. quadrup. bifulc. p 39. 40. Lef'
ftr p. jfi^T. Jacob^i Muf. p. 7 8. Thoresby to-
pog.. of Leecls. p. 433. ?,lanc. Jaarregift. i. C.V.
n 54. Buffcn t. 4. p 537. Falifneri cper. t. a.
A^derfcn Befchrei!)ung von Gronland. p. 37. J^w-
medo Fafcic Charleton lithiaf p. 25. Morton
T^Jorthamptcnshir. pag. 450. Settala Mufeo pag.
147. Eph. Nat. Cuf. Dec. I. ann. 1, obf. 110
Dec. II. ann. 1. n. 17, Peyer Merycol p 103.
Ssuling bezoar p. 334. Leigh. natur. hift of Lan-
cash, pag. 47. 4S, Plot. nat. hijl. of Sta,S. p.

ii^j. t. II. f. 14. Faher ad HLvnandez. p- 635.
Bresl. Saml. 1719. pag. 740. Adt. Suecies 1715«
pag. 100 Grevv. muf p. 33- L^incif. de pefte bo-
v:!l Tyfon \. c. Cardan. fubtil. L^ VII. p. 210.
Kerking obf 84 Barth. Cent. 11. hft. ai. Eff of
Societ at Edimb. Ed. nov. t. II. p. 3 5J.P/i-Hift.
■Nat. Ind. p. 317. Kuttdman Seltenb p. 475. Plan-
a^ue Bib!. t 3. p. 553. 554. Ex pilis bubulis, in
manu convolutis , fimiiis facla pila Birch. t. 3.
p. 45'5.

(u) !n ove nucis mole Horrehow Defc. Island,
pag. 136. Avellana: in vacca CameUi phil. tranf.
n. 505. in veniriculo fecundo .

(v"J Eph. Nat. Cur Dec, II. arin. i. App.
(s) Phil. tranf. n. aSx. Jordan.ds pefte p. 588.
Babth. Ex fparto anglico Fiot. nat. hift. of Staf-
fordshire p. 264.

(y) Paulin de afin. p. 50.

Cz) f^lett de trichiafi . Jndsrfba. Gronl. Hafi'
fer p. 119. Grew Hift. gener. & partic. t. 5. pag.
35. Bevthol.

(a") Eph. Nat. Cur. Dec. II. ann. i. obf. 159.
Dec. I. ann p. 10. obf »69 Camile phil. tranf,

P 3^5-

(b) Bresl. Saml. 1711. M. Otlobr. .:

Cc^ Peyer Merycol. 1. c.

(c*) VVepfer cicut. aquat, pag. 14}- Peyer me-
rycol. i. c. . ^ ^

(d) Tyfcn p, j8. oblongam figuram ventriculi
imitatus .

(e) Blanc Jaarre^ifter. C I. n. ai. Ex filo de-
vorato Stgl^^ van litr VViel Cent. I, obf. 20.

17« . r. I B, XIX. V E N T R I C U L U S.

¥o^mt €tiam fibraj (/) lignes cum pills ig) mifceri . Inrupicapris ftirpesfe-
re & radiculx (-6) plantarum capillacearum (0 funt,quibus hieme aluntur,cum
pilis . Etiam hx pil^ exigu^ funt , nucis mole , ut eum ad modulum ventri-
culum fe contraxiffe necelTe fit . Stramen ( /* ) , follola mufcus (^**), cufp^s
teli ( /'t ) j fibula ( /ff ) , ligna , frudus , lapilli in ventriculi calculo nucleum
efficiunt .

Sed etiam in homine {k) omnibufque fere animalibus, calculi in ventrlculo
gignuntur, mole quidem varii , & in grandibus animalibus majore , ut in equo
(/), tamen femper exigui , 5c quos ventriculus nunquam figurare potuerit, nifi
yehementer contradus. Viginti in uno equo fuerunt (w) ; & anferini ovi mole
in tanro animale (»)• Reperiuntur etiam fimiles in bove (o), etiam avcllana
non majores (/>); in agno (^), in ove peruviana (r) ; in cervo golcondano (j) ;
jn ipfo ibice, cujus calculi peculiariter bezoar vocantur (0, perexigui iidem
(w), etiam ramulis circumnati (x») ; in fim.ia (:v), aiiifque.

Calculos veros autem hic intelligo , non biliofa concrementa. Rotunda vero
omma funt , qus in ventriculo reperiuntur (/ ) .

§. VI. VJs contraBlonis ventrtcult tn avibus,

Tn avibus ventriculus ex mufculis fotentlfTimis fit , & dubito , num ipfum
cor , tanto in eodem animale mollius & tenuius , ejufmodi efFeCium edere
aptum fit.

Vix merentur recenferi experimenta, in quibus vitri anguii detriti (^), &
aren33 de vitro abflerfjE (<!?), & nummorum seneorum facies convexa fola fe-
rendo levigata (c) ad papiri fere tenuitatem (^) extenuata, 5c expoliti calculi
(.e) leguntur.

(([f) Dttvern. pofth. t. i. p. 4^^. ^^^;. Val ifneri.

(g) Ahman Eisgebur^. p. 19J. Mem, de V A-
cad. 17-10. p. 14». Bujfon t. 4. pa^. 469. Slare
bezoar ^. 40. Seba thef, a. p.147. yalifn.lU.^.

Ch) Peyer Eph. Nat. Cur. Dec. 11. ann. I.
App, Bardsr apiar. obf. 14, Parif. in rupitapra
C. B- bezoar. p. 67. 68. qui Doronicuin non be-
pe nominat .

(i) Sckt:uhz- Tr. alp. IV. p. \%6. It. VI. p.
448. RadicuisE r.iltfier. III. p. $69.

(i^) In bezoar occidentali Seba Thef, IT. p.
:i3i. Ih orientaJi Cl. a Cofta . In Simio Se^a p.

(i**") In bezoar occiJentali Seba p. 13S.

(vf) Eph, Nat Cur. Dsc. I. ann. 1. obf. 115.

Cift) Giorn, de' Letter. t. 31, p. 140. 141.

(k) Vomitu egefti lapilli Grew anat. plant. p.
S53. Contuli de lapid. podagr. p. 59. Schurig,
iitkol. p. 151. Prope pylorum repertus Contuli ,

(1) LibrafLim 20, Planque . Ambitu 19. polli-
cum Eii\of a Societ, at Edimb. t, II. pa?. 351,
l-ibiarum a8. Lond Magaz. »737. pag. 396^ Ca-
pitis mo!e Mock. p 136.

(.m) Planque t. 1. p. 331.

(n) JoYddit, de peftif. p. 583.

(o) Thofgilfjf p, 433. triuin poUIcuro aabitvi

Id,

(p) In vacca Phil. tranf n. 305.

(q) Bartolin. Dan Med. Dom. p. 34.

(r) rfafer pag, aoo. ni<i ii a bile virides fue*-.
runt .

(s) Cum fibriilae fint pr o nucleo CamiH. Phil.

n. 305.

(^i) Kamjjfer amoen. p. 400. & olim Garc. ab
Orta L. I. c 45. Cirdan. varietat. pag. 675.

(u) Kampfer ibid.

(v) Gall di Minerva 1. p. 18.

(x) Labat /S:hiop. Occid. p. 178. Camelli
Phii. tranf. I. c. Bontsus ad Garc. ab Orta €.45.
Fryer travels p. 118.

(y) Hecquet de la tritur. p. 115.

(a^) In gailo calecutivo Jf.3/f jaff obf. 48. Cent.
II. Reaumttr Mem. de 1732. pag. 194- f^^ald'
fchmtdt de ferment. ventr. p. 16, Helr/tont calof
effic. non digerit n. sa. p, 163.

(b) Reaumur Mcm. de 1732. p. 27'5.

(c) Duverney pofth, II. pa«. 451. In tardls ?.«•
fijlni : in flruthione lid. & fF.-.rren Phil tranf»
n. 394. In gallo pavone Teichmeyer Anthrop. p.
141. Ad tritum etiam refert Duvsrney X, a. p.
4',',

C<0 Geuder de ferment. p. 73.
^•) Hiil, de VAcad, 1734. p. 73.

SECT. fV. PHiENOM. VIVI VENTtirC. ^ ij^

Sed omnitio anferes tubos vitreos (/) deyoratos fregerunt, nt in incilia ver-
terentur, &: devorati ex avium more calcuii in eos tubos fubirent: fimilifque
vis eft aut majorgallorum indicorum depavonum genere,in quofum ventriculo
tam validi tubi rupti fuerunt, ut ab infiftentis Academici pondere rumpi nega-
rent {g) . Idem animainuces facillime in ventrIcuio_ frangit 5c cijgerit {h) . Avel-
lanas nuces gallus in fragmenta vari^e magnitudinis comminuit ( /6* ) . Officu-
la olivarum (/), avellanas , & piftacias a galiis indicis confringi olim Borellus
viderat {k).

Guttas quidem, quas vocantur, Batavicas {k*) caporam ventricuius non fre-
git,neque columbx vitreas pilas (/) , ut majorum avium vires majores fint.

Porro cum vitreas fplisErulas calecutici galli , & vulgares, & anates devoraf^
fent , omnino es de ventriculo evanuerunt , ut neque fragmenta in inteftinis ap-
parerent , indicio, minora fuiffe quam arenai granuia (m): neque tamen ftoma-
chu^ Isfus erat («), cum vulgari gallo tanti taraen roboris fphserula: intrufaj
fuiJTent , ut a duodecim iibris elidi non potTent (o). In minutifllmis etiam poi-
linem detritas, ladeumque (/?) Iiumor^m , cavas quidem fpbjEras intra paucas
boras, denique tamen etiam fblidas ($>), magnum eft roboris documentum .

Denique tubos ferreos ftanno obdudos Idtm III. olim nofter CoIIega & ami-
cus paravit,& calecuticis gallis dedit devorandos (x):reperit compreffbs, muta-
taque figura, & curvatos, flexos in fpirs modum (?), diruptos denique tubos,
Sic plumbeos globulos vacuos , & ligneas pyramides , contufa oninia , & eroHf
{u) Vir ///. memorat .

Cum ponderibus experiretur vim,qu5B ad eos tubos elidendos 8c rumpendos
requirebatur , alias Sc-j libras , aljas 286. aut 360. alias 457-7. Sz denique 5554-.
Jibras requiri comperit {v) .

'' Quare proxime ad verum acceflit Borelhs^ quando potentiam ventriculi in
gallo indico libris 534. (x) seftimavit, qucd perinde avellanas frangat , ut bo-
1110 quidem dentibus molaribus eas dirumpit : mufculorum vero maxillas addu-
centium vires 554. lib. seftimaverat ( y) Vir ///. etfi ex errore operis pofthumi
Jn edito codice non 554. fed 1550. libr. fcribantur, quas in priori opere non
funt humanorum , fed caninorum aut kporinorum mufculorum vires , quibus
animalibus maxilla longior eft (^).

Nefcio an induftrise alicui aut Natur<e providentige adfcribi oportet , quod
pleraeque aves lapillos eligant devorandos; neque aufim pronunciare, ejufmodi
Japilios a<l ciborum meiiorcm digeftionem requiri (a). Crederes , (i vere folas
aves ejuimodi lapiilos degJutirent, qu^ carnofo mufcuio (^) ventriculi >duros

Z z -- ci-

(f ) Reaumuv p. ijf. (s) P. 279. 180.

if,) Id. p. a7j. (t) P. a«i. 282. agj,

Oi) p. 195. (u) Borellus p. 395.

(h*) Vide avem corvi ■CmUem Pltmm in Cv) Rei^amur p. 184. a8j. Hsc eacfem experl-

Journ de Trev. quod non eft ad manus, pieata excerpta habentur io Journal. des Savans

Ci) Reaurnw/ p. 293. «753- M. Jun.

(k) IWot. anim. L. II. c. 16. prop. 191, (x") L. II. Frop. 191. p. 39S.

(k.*5 Redi int. alle gozze &c. p. yg. (y) L. I. Prop. 38. p. 172.

(1) Poz.isJ Comment. Ep. p. 76. Cz) L. II. i. c.

(tn) Mern. de 17^2. p. 271. 473. 174, (a) Reaumur h c. & Idem Art. de faire «elo-

Cn) Id- ibid. re II. p. 114- Borell. I. c. Prop. 195. Duvern.

(o) Ibid. p. 273^ n. pag. 450. Uervei de gener. anim. exerc. Vf.

(p) Cimentini pag. CCLXVIII. CCLXIX. Bff- Alferos fejigit Rni VVisdoBl cf <3od. p. IJ»»

veJl. Prop. 189. p. 335. Prop. 19». p. 398. l.udesn lithogr. p. 139.

Cq) Redi Efperienze p. 49. jfttrg ^« («Ptijii».- (b) Dmerneg L c.

nas . .

ago L I B. XrX. V E N T R I C U L U S.

cibos atterunt , ut gallinaceus pullus (c), urogallus (<-/) avis Dronte (f) , cygnu5
(/), anfer (^), ftruthio (/^), cognatum anferi animal, Nhandu Guacu (') , pfit»
tacus {k) . Eas aves adeo follicitas efie legimus , ne fibi in ventriculo non fint
dura corpufcuia, ut conciiulas deglutiant , quando lapiUoram raricas ert (/).

Sed videtur repugnare , quod non aviculaj fola» infedlivor<E & carnivorae pe-
Tinde lapillos deglutiant, uc hirundines (w), corvi (o) falcones, aquilaj (p),
accipitres (^) , ardese (r) , onocrotali (j-), & aves carnivorce univerfs (f) , etfi id
ab aliis negatur {u) : fed etiam manifefla carnivora animalia , Crocodilus (tj),
Lupus (at), Phoca {y)y Phoca maximus qui Leo Marinus (^). Manis («),nifi
3n ejus alimento fallor, calculos devorent ; tum animalia' tenui & humani fimi-
•li ventriculo prxdita , cujus tritus non poteft cum tritu ventriculi avium com-
parari , ut elephas (/;), rupicapra (c), nam & ifta lapillos habent in ventriculo:
cum prseterea ftruthio, cafuarius , ftulta animalia , ipfcEque gallinae carbones ,
ferramenta, globulos plumbeos {e) ^ certK fibi noxs fururos , pari aviditate de-
vorent. Sq6 neque lapides aut metalla coqui credam , aut alere , ut de ftruthio-
lie (/), de Nhanduguacu , americana ftruthiocameli fpecie (^^),de cygno (^'),5c
de crocodilo (/') referunt, qui' in bac beftia etiam progreft^us gradufque deftru-
iflipnis lapidum dicunt fe vidiffe.

Contra ifta certe obfervatum eft capos,cum lapillos deglutirent, tamen fame
enedos fuifte , Sc ftruthiocamelos adeo lapidibus non ali (I) , ut ab eorum ufu
(/) etiam pere^nt (rw), & a cuftodibus caveatur,ne quis hujufracdi fcruta pre-
tio% avi porrigat {n).

Qifid ergo boni hi lapilli facianr? an vere melius digerant, qu^E iis utuntur
gallinai (o), mtliufque appetant (/'): an non poflint abfque iis lapillis rede vi-
"v^re ($>), ergo quidem nondum definio .

Uc ut autem de fine res fe habeat, certe hi calculi cum cibis in ventriculo

cbn-

^ (c) Capo Hrghmor pag. 14.
•piaT. obf. 16.

id) Ad si. lothfive dr. ij.

gallina Hardcr a-

Uanovv Seltenh..

20,

3 5- Borell. Prop.

de r Acad.

f- a/i. Brukmnn Ep. LVIII.

CO Bontitis L. IV, c, 17 p.

(.f ) Bartohn. anat. cygni pag.
154.
' (g) RetJV.rtVT 1 C

Ch) K.lian. L. XIV. c. 6. Hift.
5754 P. 75«

(i) Pifo Hifi. nat. utr. Irtd. p. 84.

(k) Pliil. tranf. n aii.
'■■ Cl) M.ir/igli Danub. VI. mifc. cbf. p. It.

(n") Flin. L. XI. p 630. Pfyer ExerC.pag. 137.
Bartkol. Epift. XI. Cen: 1. p. 439.

(o) Peyer exert. p. 188.

(?) Harvey ^ener. cxerc 7. p. ai.

Cq) Uighmor difquif. p 29.
, »' (r) Pnrif. in fcope Numidica.
■ • Is^ AlArov. Ornith. L. 3. p. 50,

(t) L/fler huin. p. 141.

(u) NuDos aut minimos infeftivor» Derhan^.
aoo. 101. nullos Duvsm L c.

(v) Journ de Trevoux 1705. Febr. ^.ng.Oex-
in;U/i Ulil. des avaat. p. loi. C ad 50. 1. 5 6«-

milLi hifl. natur. de rorenoq. t. j. pag. 141.(^4
corbes iis repleres ) . Borrich herm. agypt. fa-
pient, p. 17(5.

(k) J. de Trev. 1. C.

(y) Phil. tfanf. n. 4^9.

(z) Voy. dcs terr. Audr. 1. p. ii4-

(a) K. Sw. VVetcnsk. handling. t.x. pag, »57.

(b) Moulins p. 18.

(c) Almian von Eisgeburgen p 190

(e) Cafuarius Saar Oftmd Reif p. 87. Calsn-
tes Sc nuper fufos flruchio Shgw irav;'i p.

43J-

(f ) MiianA. C

Cg) Pifo 1. c

(h) Borell. p, 194.

(i) Journal, de Trev. 1, c,

(k} Non digerunt Kolbe III. p. 14^.^

Cl) Schock ferment. p. jSc.

(m) A ferro & cupro Perr.-.ult. Eff de phvf.
ab jsneo anulo Meni de 1' Acal. 1740. a num-
mis & lapidibus Parif. & Ranby phil. tranf. 1.
C. Pechlin. de purg. p. 71.

(n) Pilarii;. medic. difef. Jordan. peft. phenoi».

(o) Cimentini p CCLXlll.

(p) Bradl. farmers. direct. p. S.

(q) Wghmor ,

SECT, W. ■PH.^NOM. VIVI VENTRrC ^ 18 1

conteruntur, ut etiam in viva ave ftrepitum (f) exaudias , uti in mifero puero
exaudiebatur , quem dixi Bernve ab ea ferviture fuiffe liberatum ( J ) • >.

§. VII. In anmalibiis carniijoris & omnivorh , >

Omnino negari nequit , infe£tis (a) quidem etiam polypis (i>) , alacrem fatis
in ventriculo motum periftalticum effe . In pifcibus (c) frigidis obfcurum video,
a nemine, qui nunc mihi redeat in animum , obfervatum ( i). Vidi in eorum
ventriculo pifciculi fuperfunt, vivacque ranas (rJ).

Frigidis in quadrupedibus alias nulluai vidi (/), alias tamen,certe ex ftimu-
lo, aliquem .

In animalibus quadrupedibus fsepe vix ulius apparet, ut etiam in vomitu pe-
ne quiefcat in cane (^), cuniculo (^), ipfo equo (/'),

Ego non adeo infrequenter etiam perdebilem vidi in cane (k) , fele (/), eri-
naceo, cunicuio (w); aliquando omnino nuHum, in cane iterum («), & in fe-
le (0). Ita inteliigiiur, cur devorata in cane tejlera levior quidem prodierit ,
abfque tritu tamen , cum figuram cubicam confervaverit (p) . Etiam in fano
porco ventriculus crufta lapidea obdudlus vifus eft, in qua unice canalis digi-
tum latus ab cefophago ad duodenum ducens liber fupereltet ( s ). Qtiare qua-
drupeda homine validiora, tum equi (t) fcenam pene integrum per anum ege-
runt , neque vis germinandi aboletur ( « ) ; & canes vel immtJtata ofTa excer-
nunt (v); vei emollita,^ non fradla , neque attrita (x). Sed etiam in homine
plurimis exempiis conftitit, neque uvse quidem , etiam ccrinthiiE, aut ribis(:^),
aut vaccinii (a), aut belIadonn£e (^), mollium baccarum , membranam a ven-

iri-

II ~* •■ —-^ .^1^^^. ,——.-■,.. .^■.-,— -^.jj^.^ ^^ ^^ -MHIIM»inl«lM«- I IMIH llliMI^

tO In falcone & aqinla Barvsf Exarc. VII. fn (}i) SchiAiariL n. 27.

corvo Baj/le corp. aniin. p 347. (a) Bertin. Mem. de I'Acad. 174^. p. if>

(s) P J440 Iv.') Exp. 301,

• (s) In hycirocantharo Joiirn. des Sav. i6ffi. (l> FeJe n jif.

p. 477" 478. in culice Baker microfcope iftade (m) Erinaceo n 30^. Cuniculo n. 317.

eafy p. 138. in pediculo Id. Jbid. Mufea* Id. ibid. (p') Cane n. 32S.

in ape Reaumur Msra. pour fervrr a l' Hift. des (o) Fele n. 196. 30^.

inrea t. 5. p. 447. (p) Birch t. 4. p, 304. Hilt. de T Acad. 173«,

Cb) Tffw^/*/ p. 121. iii. 114. 11;. n. 3. Comrti, NoriC. 1731. p. 323.

C«) Ventriculus pifcibus niembranaccus efi Li- (s) Chefelden p, 154. QMefnai Effays t. j. p.

J^er conchyl. bivalv. p. 150, feq. ne^^ae ullus in 15. /trbuthnot. t. s, pag. 61. 189. & de boijm

eo tritiis Id. de hum. p. 144. ventriciilo Peyer rurcin p. ijo. 1S4.

(1) Anguillss ab equis devoratse , de a:no inte- (s) EtiaKi jn elephanto Kole t. 3. p. 15. Eqiij

grae erepunt , eoq.ue reniedw) eorunFi animaliam Chryfanthemum fegetum ferunt, aves vifcum.

dura slvus folvittir . Natural. bi.fi. 7. p, toi. Ck!- Cu) Pcsizj ). €. p. 75. 76. Sfinen nsfuinii i

cilia a vlpera devorata, inte^ra de inteftino exiiT, l sfa vi geitiiijiandi de ano esivit Regius app. a

Severin. viper. pyth. p. 150. Eruca carnivors ex ieult. obf, n. ?.

ventriculo egefta Hift. infect. I. p. 51.&C. (v) Wdlaus apud Safthol. p. 7^4.

(d) Plot. natur hift of Stafofdsh. p. 241?. In (x) Muffei bealth. improv. c. 13 Uartfxkeif

biennio Gishr K. Swensk, Wetensk. iiandfing estr. crit. p. 11. Kerkring obf, 6. Ajlruc p, 13

1748. Trim. I. " Chefelden Ed. VI. p. 139. Add. Bresl. Sami. 17J9

(f > in ran-a Exper. noftr. de nat. irrit, n. 318. ^ay. Comm. Nor. 1733. h. 25. Gliffon pag.171,

323. Caldan. p. 319, De fruftibus horjeis Albin, adnot, L. II- c. 8.

Cg) Schulsic Exp. 2. Bafle apud Senac Eff de (z) Linn. ibid.. Eph. Dec. II. ann. I. obf, 75»

phyf, p. 116. Airtslie de vomitu idiopath. p 15. (a) Ex vulpe I,»'j;3. increment. tellur. habit.

Schwarz. de vomitu n. 23. Eph. Nat. Cur. Dec» (b) Journ de Msd, J759. Aug.
n. ann. e^, obferv. 1*3,

tHt L TB. XJX. VENTRICULUS*

triculO firant»i , sut cerafi, quas quinto die intec;ra alvo exierint(c). Tta dcmuiTI
grana nvenai (<-/)& pi-fa (e), in ventricuio germiuafre dicuntur , ut vomitu re-
)ti\£ fint radiculcB, culmi & folia , quas in ventriculo finc nata , in quo per
menfes ea grana hasftrant .

Corium credas exfugi polfe , ccterum non coqui . Nani pofl: fex menfes de-
mum egefhim (/) eft, & lardi corium {g) per duos annos in ventriculo ferva-
tum ; & inteftina ( h ) per r4. annos circumgefta demum vomicu excreta : ali-
>quando & caro (/') diutilTime fervata de ventriculo non fubadia prodiit . Sed nc
ipfi quidem canes corium digerunt {k) .

Vifus efi: etiam homo , cui ventriculus pene confumtus, & pene fola oftia
& fundi pars integra fupereffet (/), in quo certe homine parum potuit a motu
periftaltico fperari. De ftruthione etiam legimus, ventriculo ferramento transfi-
:xo fupervixiffe .

Ex his caufis fieri potuerit , ut alii fcriptores ventriculi in animalibus denta-
tis debilem motum periftakicum fecerint { m ), neque fupra tres uncias vaien-
tem {n) . Alii orrmino {o) ventriculi motum periftalticum rejecerunt.

Nimii tamen etiam m eo fuerunt . Nam is idem motus periftakicus , qui m
animalibus iifdem aliquando adeo obfcurus fe quafi occultat , is alias manifeftif^
fimus eft,ut in ranis {p) etiam a morte (-7) , potius raajor (r), apparuerit: tum
in avibus {s) de quibus Gliffonius eum motum negabat (j*), in iilis certe avi-
bus, in quibus ftrepitum volutatorum lapillorum Harvejtis (t) exaudivit (i).
Sed etiam tubos ferri ftannati aliquos in milvi ventriculo Reauynurius ccmpri-
jmi vidit («).

In quadrupedibus fsepe manifeftiffimum vidi , in cane (t;), fele (;v), mure (^^^j
'Capella (;^), cuniculo {a) . Sed numerofa a Galeni tempore {b) funt teftimonia
( c ) . Vidit eximiuE Wepferus motum ventriculi periftalticum in ruminantibus
animalibus (r/), & in carnivoris , ut in cane (c), fcle (/),Iupo (^).. F^rramen-
ta in boum ventriculo expoliri Peycrus (^* ) .

Neque huc quidquam aeris ad ventriculum admiffi ftimulus facit , cum
j)er pe<Sus & diaphxagma iii abdomine integro ventriculum moveri vide-

rim

■(O Bmningcr Cent. IV. <)bf. 6^.
(d^ Journ. de Med. 1761. Juill.

(e) Bihnns diactet. poft niuIttJS annos»

(f) Bild. Ccnt. 1. obf. 3.
(r') Id. Cent. IV. obf. 3^.
(h) Behrcns difcti-t. p, 189.

(i5 F.ph. Nat. Cur. Dec. H. ann. 9. obf. Sio

(k) rtrcell. Se&. a. Wcpfev.

CO Journ. de Med. 1758. Mars.

(m") Lc Francois reflex. crit. p. 307, Litutaud
■phyfiol. p. 135. Helvet. Mem. d(i 1719. p. 34-I.
jJftYUc. -Epift. cit. p. 3. feqq.

(n) jlflruc 1. c. p. 30. &c« p i<Ja.

(o') Lang^uth in propria difl".

(p) Caldan. p, 319. Roefel. pajjj Sl.. ^xper,
.«oflr. 3 14

(q') Caldan. ibid.

(t!) Id. p. 135.

(s) Capone lieaumur I. c. pag. »95. pullis OVo
«xclufis Exper. noHr. 357. Cwn/« Eph» Nst. Cur.
>t»ec. II. a«n. a. obf. 9/.

(s*) In vivi; avibus ventrlc. fc inteft, pag,iif,

(t) Dc gener. p. a 1.

(i) Strcpitum colliforum in ventriculo calcj-
lorum a mifcro devoratorum auditu percepit Cl,
Veijficr Nofol. H. P. a. p. 137. eodem , ut puto^
puero , dequo fcripf: .

(u) L. c. 46(5.

(v) Exper. ^98. 199. 30C. 3.01. ^Cfi. 307. 308,
J30. 331. 3J1. Sprocgel pag. 44. ctiam Stifulc.
Exp. I. Felix Exp. (5.

(x") Exp. 310- 3'S' 3i*« S^roesel p. 44,

Cy) Exp. 3J3.

(z) Expcr. 3i<f. 517.

(a) Exper. 511. Felix Exp. j.

(b) Facult. natur. L. j. c. 4.

Cc) Elfwing de motu periftalt. vit. •p. 3^,

(d) P- 89. Mer.yc. p. xyo.

(e) P. 199- 111- 130. 151. 197 30J.
Xf) P. 185.

Cg) P. 161.

(S«) Mcryc. p. pj.

SECT. IV. FHMNOM. VIVI VENTRTG, i^

im. {h) : & viciflfim ventriculus de corpore edudus perinde pergat GOHtfahi (/)
vomitumque vel folus faciat {k)' . . . '.

Denique etiam in homine idem in ventriculo raotus non eft abfque fuis indi-
€m. Expoliri lapillos a ftultis devoratos legimus (/) . E>emum in femin^ viv»
ventriculo, qui per ulcus patebat , contradionem & concufTionem Gl. Vir ocu«
ijs fuis ufurpavit , unico exemplo ( m ) .

Quare ut in edacibus 5c robuftis hominibus craflTus eft vcntriculus ( « ), &
anguftus (o), ita in iis, quibus debilis eft & tener , etiam digeftio ciborum pa-
ri eft debilitate {p): tum quibus petamplus eft(^). In maghatibus fjcpe papiri
tenuitare (r) repertus eft. A venenis alias diftentus (r*), ob aerem in claufo
facco expanfum; alias anguftus & corrugatus (r**) apparuit (0.

§. VIII. Nimtl ne fiat .

Quae ita di£>3 velim,ut fuas motoi pcriftaltico partes fervemjRon ut ftcfflna
ajqualem 1^:951 (i), aut 1 17088. libris {t) etevandis, neque ut conjundas ejus
cum diaphragmate & mufcuiis abdominis vires «ftimem lib. 461. 219. (w) aut
demum 260000. librarum {i>), Qua certe potentia noft uvx, aut avellaniE, fecl
folida; criftalli in pollinem coiitererentur .

Nempe Pittcamius comparabat ventriculi pondus cum pondere mufculi polli-
cem fiedentis , cumque vires mufculorum poneret effe in ratione ponderum ,
effecit illas fuas 12951. 1. Sumfir aatem ventriculi pondus 06I0 unciarum ( a; ) ;
neque raemor fuit , minimam partem ventriculi mafculofam effe , & nerveam
tunicam, atque viliofam, adipem , glandulas ^ vafa, nihil ad vires contra^^iles
facere {y) .

In cane , cui immiffis aquae libris 104. ( ^ ) ventriculus crepuit , vires
aquae ventriculum prementis facias librarum 59. quibus ejus animalis ventri*
cuJus aegre refiftit . Pobus a vapore elaftieo trifolii faepe crepat ( ^ ),, etiarti
ab aqua {h).

(h) ZimmeYman Eirp. 4.7. 48.

Ci) Wcpfer ^. 177. 179, 153. 197,

(k) P. 2*1.

(0 Phyfiol. bat p. 86. puto ex /tlhino ,

(m) VVenksr propr. diff. de vuln. ventric.

(n) P^iridet p. 226. 361. Non latior inteflino
ft tenui diaeta Collins p. 16^.

(o) Ecmuller pro^r. in urfo Schvadsr p, H. in
eoati mondi K, Svenska VVetensk. handl. 1747.
p. 1S6.

(p) Eph. NaC. Cur.- Vol, IX. obf. 10». Phtet
anat. p 130. In morbo chronico Betker obf. 11.
earura quse cuin I. de fubmerf morts fine aqua
prodierunt . In calcalofo hoir.ine valde diftentus
& abfque tono fuit ^ cum vomitu & lienteria
phil. tranf. n, 207. tum in hydropico PemiM»
h obf.4.

(q) Eph. Nat. Cur. Vol. VI. obf.139.

(.r) Schuri^.

(r*) Morgagnuf Sed. cauf. II. p. 14. Lett. al
S. Curzjo p. 13. Hillefeld p. 4}. 44.
^ (r*") A viridi seris HHlefeld p. 48. A coccu-
lis p 34. 37 a radice fcillae p. 13, a turpetho
minerali p. 61. cofif. p. 81,

CO Ventriculus ampliffimus , cum tamen pylo-
rus liber effet , ex infenfili ventriculi natura , ut
vldetur , Lieutaud Mera, de l^Acad. 1751. pag.
324. feq. In cardialgia paralytica , ventriculus ne
emeticutD q'jidem fenfit Snuvaget Nofol. II. p z.
A pulvere d' Ailhaud papiracea tenuitate ventri-
eukis valde difientus Schafonsky . A eicuta Weffef
Cictit. pag. 512. A fublimato mcrcurlo p 335,
A nuce vomica Hillefeld pag. 4. A cucumeribu<s
Muf. Med. I. n. 3.

(s) PUcarne de vi qiu ventr. cib. conf, p. Sj,
Ed. Bat.

(t) Eliam FracaJJini de hypocli» p. 6j.

(a) Pitcarne , FracaJJini.

(v) Walnevnrigth p. 33.

(e) Siccus eft drachmar. c£\odecim. Bnrtheti
an«t. p. 7J'

Cy) Vide epicrifin /Tflrucii p. 141. & de Lus
Vener. p. 1041-

Cz) Uales haemartat. f 178.

(a) Pe/er Meryc. p. 114. Lentjl Jgtromnem p.
41X. 41J. Chefell. pag. 160. de agnis add. p. IJ5.

(b) Bertin. Mem . cJc 1746. p. }<S.

,84 _ L 1 B. XTX, VENTRICULUS.

Hommi , quam cani debiiior eft ventriciilus, & vis minor , facileque llgatuf
Ik inflattis diffilit; : & fibra ventriculi rumpitur , quando una feprima parte elon-
gatur^-a morte certe, nam in vivo homiiie magis obfequitur (c). Carnoros ve-
ro avium ventriculos n^ nominare quidem licec , in tanta diverHtate fabri-
G« {d), Nihil durius iis fibris, neque craffius (i).

§, IX. Motus pe/tfiahkus ventrkiili in imiverfum ,

Non facile eft , in re inftabili , neque jn n^turali ftatu confpicua , plenuni
quid & bono ordlne tradtre.

Et primum fspe quiercit ventricufus , neque videtur moru periftaitico agita-
ri , nifi quando a caufa aliqua irritatur, cibo , veneno , aere.

Deinde in univerfum ventriculi contradio cum laxatione alterna eft ,• ita ut
in fuo motu , modo Iiic conftringatup (6) , modo alibi : deinde ea pars quaj con-
flritta fuit , laxetur ( c ) & intumefcat , Et eae alrernas vires faepe repetuntup
(d) . HivtQ etiara in rana (e), cui ventriculus longus eft , figuram mutat perpe-
tuo, & quafi articularis dividitur.

Apparuit porro in {cde irritata conftringi , & videtur laxari , quando ftimulo
fe liberavit. Hinc prtefente ftimulo diutifOme & pertinaciter , etiam poft mor-
tem conftri<Sus manet (/).

Laxatus ventriculus intumefcit, puto ob aerem (^),& aliam materiam ven-
tricuio contentam, qux contrahenti fe mufculofs tunicse cedit, & paulo poft ,
liberata a preffione, fe ex fuo ingenio expandit.

Hinc a morte, irritabili natura deftru6ia^ ventriculus , qu! anguftus fuerat ,
nunc intumefcit (^). ' ^

Qua {ede ventricuius contrahitur, ea fulci (/), inter fibras nafcuntur, ut ex
manii"eftius fe etferant : fiuntque ob fibras longitudinem (k) fequentes etiam fi-
miles rug<E, & circulares alis, ob ejus du^Tius fibras (/).

Sic ventnculus modo anguftior fit (?w), modo brevior , addu6iis ofliis (n),

Conftridlus , una craffiori fit carne (n*)^ & tenuis , quando dift"endirur (o),
eoque in ftatu fanguis de vafis expellitur ( p ). Durus ( -7 ) , etiam fit , duin
conrrahitur.

A morte fimilia fimit ( r ), Etiam particul*B ventriculi dififedi conftringun-
tur (s),

§. X.

CO SMvages Phyficl, n. 6c» Puto de houiins
loqui .

(,cl) Lifler c. 17. & Ajiytie .,

Ci) Ventriculi rupti hiflcria Ferhatidel det
bpllandz niaaifch. VIII. P. i. Poft vomitus ve-
htnentes Schar.rfchmid relat. an. 1740. n. 44.
Cloffy .

{b) Wepfer p. 87. lai. 199. 150. 154. 177.
16 a. 185. 297 Journ- des Sav. 1696. p. 477,
Fc/jJf Exp. jc. j. Exper. nofir. ap8. 300, 305,

3M. 3IS-

(.c) Wepfer cicut. aquat.
162. 177. Reaumuf Mem.
journ. i. c. Exper. nclJr.

pag« 199. axi. 87. 185«
de 1752. pag. 195.
198. 300. J14. 315.

(d) Weffer p. 199. 177. 87» Exper, noftr. 314,

31;

<.e) Haefel de ranis p 5J.
0) Wepfsr pag. 135. 162.

& veneno • Exper.

tioRr, 303. 304.

(g) Esper. n. £98.

Ch) Wepfir p. 141.

Ci) Wepfer p. 198. 154. l8j. 16^. ^97- Feltx ,
Exper. j. Exp. noftr. 330. .Funiculos cavneos un-
darum tnodo per fuperficiein ventriculi reptafle
Rcaumur Mcnioir. de 1751- p. ^95-

(k) P. 19S. 197. Exp. ncft. 330.

U) P- '99

Coi) Wepfer p. 199. 154. £7- 303. &C.

(n) Schulz.e Exp. 1. Weffer p. 87.

(n*J Wepfer p. ^50. 161.154.

(o) Idem p. Z50.

(p) Halet hasmaft. p. igr."

(q) Wepfer p. i6i.

Cr) Wepfer p. 185. &C.

Cs) Schuls:,e Exp. i.

SECT. IV. FH.^NOM. VIVI VtNTI^IC. i J5

§. X. Dtretfio motus pertjialtkl . Deorfum f, ad duodenum ..

Dandum eil eqnidem , in ventriculo aliquamdiu nullum certum eflTe finem ,
ad quem conT/i.tlus ventriculus cibum pellaf , eumque & deorfum agitari , &
fbrfum («), &■ periftaicico motu , & anriperiftaltico, quem non bene aliqui fcri-
ptores reifcerunt C^-')' Neceffe enim eft , quoties utrumque ventriculi oftium
ciaufijm tft (r), toties etiam vei inertem ventriculum quiefcere , vel motu al-
terno cihum agi & retroagi. Ea autem alterna volutatio durat , quamdiu oeft)-
pbagus ci;^urus refiftit , vel pylorus coniivens cibum repellit : folvitur idem ,
qu.mdo vel oefophagus cedit, vel pylorus cibum nunc iaxus dimittit .
; Organa morus periftaltici fjnt tum tranfverraB fibrse pro ordine diver^o , quo
conftrmeuntur : tum fibrie o^liquje , quce ab oefophago defcendunt , & in ven-
triculi ufrumque planum fe dimittunt , urrumque ad oefophagum addudurse .
Oftia et:am adducunt , & claudunt , irritat^ fibrs fenfiles , qus funt inrer duo
oftia ventriculi.

Nam & oculus in ipfis infeflis eum motum confirmat , inque om.nibus ani-
maiium claffibus (4) : & aqua infra venrriculum in fpumam vertitur {e)\ &
manifeftum eft , fi unicus effet duflus , fecundum quem vcntriculus conftringe-
retur, fore ut intra perexiguum tempus inanirerur, cum ejus in homine per»
modica fic longitudo, & longum illud inteftinorum. fyrnia a cibis intra 24. ho-
ras percurr.uur''. .. -

Verum non perpetua eft hxc deleBatio\ nsm poft aliquod tempus cibus de
YenTicuIo totus exit , ut inanis reperiatur (/): dudus ergo ejus motus videtur
elfe ejufmndi , ut reciprocario aliqualocum habeat , quamdiu aliqua in oftio py-t
lofi eft dfficulras, quaf cibum per pyloruni prohibeat exire . -^

■ Ea difficuitas non eadem eft. Etiam in fano ftatu locum habet potifTimumk'
ea , qute oritur a pylori anulo intus rumido (^f ), quem diximus, & hactenus
anguftato, ut craffi folidique cibi , quos afiumfimus, eam anguftiam fuperare
non poffit, abfque allifu : quales cibi funt cruftse panis, fibrarum carnearuni
fafciculi, folia vegetabiiium , bucce?^ fruc^uum horsorum admxorforum, & ali»
id genus . Maffam ladis co^dtam a pyloro vidi in cane refutari .

Altera caufa faspe cum prlori conjungitur. Ea eft ab irritatione, qua; fibras
carnes anuli pvlorici conftringi cogit, ut omnlno via ad duodenum intercipia-
tur . Conftringitur vero, ut oftendimus (/0, potentifTime , ut ventriculus tumi-
difTimus (0 fe inanire nequeat : Oritur eadem irritatioa priori caufa quam mo»
do diximus, quando duriores & grandiores ciborum globi tranfituri pylori, fen-
fijes tunicas tangunt : poteft & ab acrimonia oriri . Morbofas caufas hic prse-
termifimus.

Fylorum non a ventriculi diftenfione claudi , fed ob pylori claufionem venf

triculum diflendi cedam ■ Certe a morte inflatus, nifi liges utrumque oftium ,

aerem etiam integer & irritabilis dimittit .Hinc ventriculi a veneno fumto ir-

ritati , & claufa habent accurate oftia , & funt diftentiffimi ( -^ ) . Ea venena

HalUY Fhyftolog. Tom. VL A a aerenj

■*»

(a) Wepfer p. aji. 87. Calil.in. p. 319- (e) Feh'x Exp. 9. lo. II.

(b) Rnguennt de ileo p. 14. (f) f -^ i77-
Cc) >errper, ui: credit , inter digerendum cfau- (g) P. 9i- 9».

fus efl Dt:verney t 2. p. 184 non bene ; fed conf. Ch) P- 175» 9'-

?..?!. .,. (i) P 56. 183.

(tij Tremblej/ pag J21. lia. 113. ajj.in polypo . (.k) Weffer cic. p. JSS- »50. 333*

iSiJ t 1 R XIZ VENTRTCULUS.

aereitl ndfi generarunt, fed irritarunt venrriculum (/). Curri {leatoma duo-
denum comprimerec duabus horis a paftu magna ventriculi inflammatio (w)
fucceflit*

In fano homine pylorus non claufus eft & modice connivet (n) , Tn certls
hominibus per uicus abdominis , continuo chvlus cibique deceflferant (o), etiam
femicrudi . Ergo ventriculus contradione ab cefophago orta cibum deorfum ,
^erfus pylorum urget (p)i vel etiam aiio loco & circa rfiedium contraflus (q) ^
j>er liberum nunc pylorum cibum ia duodenum expeliit , quoad totus ina-
nis fit (r)«

Solet in ea naturali motu gula claufa efle (Ojquod ibi contrahe!is vis major
fit, & ab Cc^ophagi oftio incipiat.

FrVgi quideni duodf-num in animale, dum cibus exiit, vidrt Wepfevuf. id fit
iji omni curvo canali , qui a periiuente humore dilatarur. Ceterum in homine
exitus ciborum , per pyiori in pleno ventriculo ere^Trionem mutarur. Circa id
cftium enira, tamquam circa immobilem fedem , mobilis curvatura major ven-
tricuh arcum circuli defcribit, & afitrorfum erigitur (t). Ita angulus ; quetn
cum ventriculo vacuo pylorus addudus efficit , is nunc evanefcit (u)^ & cibus
abfque plica, redo du6}u , etiam defcendente, per pylorum expellirur . In ho-
inine in dorfum decumbenre, is exitus etiam pondere adjuvatur. Lego facilius
inaniri, (1 in dextra decubueris, neque fatis caufam intelligo (v),

§. %t, Tempus quo 'ventrtcului evacuatw/,

Non facile videtuf, in tanta varietate ciborum , id tempus definire. Paucurti
fiuidumque cibum celeriter per duodenum inaniri apparet : lente, fi figuras fuas-
tenax , (i codiioni ineptus , fi actis fuerit , ut pylorum irritet , fibique oftium;
praecludat . Nummi aurei a t^aillantio deglutiti , poft plufculos demum dies per
ovum decefferunt (a). Denarius cupreus multo tempore vaporem venenatum in
Os remifit (b), De globulis pUjmbeis devoratis ahquis tertio die vomiru reje-
^us eft(t'/). In capone intrufE piluls poft 12. & poft 24. horas in ventriculoali-
qux fuperfuerunt (c) . Menfibus integris & annis, caro male manducata (<^/),
inembraiiSj inteftina (e),coria (/),adeps (^),oftrea (/^),pifciura (/) inco^^ la-

des

€1) Conf. f. i§3.
^ J{_m) Schetik Exerc p. 590.

tfi; Walaus p. y6i. conf, p. ftoftr. 94.
H[o) Meebms jxifl;. pag. J08. pliij. tranf. n. i^i^s

Xp) Exper. ttofti'. tj. ^97 300. 330. Wepfer^.
87. \?7: Grew of guts p. i^. Caldaft. p. 319.

(q) VVepf-er p- 87. 17?. Pht phil. tranf. rt.
^43^ Caldan. p 319. Griisu of guts pag. 55 Pclix
E^per. 3. £xper. noftr. 300 307. In&^ps Reaumuf
>iein fnr l'hift. dss infeaes t. 5. p. 447.

(r) Fdix I. c.

(«) V-Vepfer p. 377. Schvvan^ U c. tl. iji

(t) P. 81.

(t.) Ibid. V- ■■■■ '■

(v) Duvgtn^f^-^. %. p. j§3. f(ofen atiat. p, 309.

(a) N. de la rep. des Lettr. 1707. Mars. Spon.
■voyag. de tialm. L. \. pai^. 10 alius mimmus
foft menfem prodiit Ketknn^ obf, i. alius die

%. Mwatt Chlrurg. Gefchicht. n. 94» alius poft
anniim Amat L. 1. c. 6^.

(b) Phil. tranf n. »4(5.
Cb*) D-Uhev ohf. 5.

(c) Redi efper iiitorn. Is eof natur. p- 51.

(d) Albvecht F.ph. DeC. II. ann. 9. obf. 8i„
t)uobus menfjbus i?*W//» millenar. n. 819 Alitjuot
ariais Eph. Nat. Cur. I. ann. a. obf 18,

(e) Behvens difftet p 189

(f) Sex menfibus H»7(^. I. obf Ji.

(g) Omenti f'-uflum poft ^o die$ Aleit. Ben«4.
L XIX C. 5. Tarito tardiuS cibus per anum exit,
q^uo plus habet adipis. Albin. adnct. L 11. c. 8.
Eph. Vol. X obf. 4. DecimO qnarto tnenfe ege-
ftu? adeps Tiilf. L. j.c 18. Poft duos annos lardi
corium Hild-rn. Ce-nt. l V. obf 33.

(h) Dies 14. R.-hyenr ibid. p. 241.

(i) Pifce die feptimo Virrtiet bon Chyle p.tfofc

SECT. ir, PH^NOM. VIVI VENTRIC. i«iF

£!es (k), c^feus (/), pmnum (w), nuclel , pifa (w*) in ventrjculo Werunt ; di-
quando & uv.r? («), cerafa (o), & ali^s baccs (/>)• «-•!•/«-

Iterum intellinirur, re6ie Walmim (<?) olim docuifle » elTe cibis fuum,quo de
venrririilo exeant, ordinem ; neque co^um cibum eum expedlare, qui cruduj
in venrriculo fupereft, Vifa eft panis particula in ventriculo retenta fui{fe,cuni;
rellquus cibus ad haea vafa exiviffet (r). Addit Vir Cl. primam aquam , etiam
ynineralem, & mires bumores exirG,quas tanta copi^ poft horam de veficared-
damus ; rum lac (j) . Inde fenfim olera fequi . Panera quarta demurn hora (0 .
Tunc pifces, demum carnes hora -^. 6. 7. («); bubulam oaava: aliquando ca-
ro ad fedecimam horam in ventriculo morata, eft (-j) . H«c fer? in ganibus
&dnotata. -i o ^^

^mm Jcannes Virldet aquofis femihoram , borspis fruflibus,carnibus 5c pani,
boras a tertia ad quintam, durioribus ad feptimam & odavarn fuum tempus
fixit {x), puto in homine. In ulcere abdominis & inteftim prunum a femihor?
Jac, tum coagulum exiit (^^), 5c in fimili malo, femihora eiapfa ferofi quid,
tunc craifusChvius; inde cibus, vix manducatus (e^) per ulcus exiit , In ah(>
evemplo, cum jnteftinum per latus ulcere pateret , ceFevifia hora alrera , horaei
fruaus & legumina binis horis,caro & panisnoa mmia copia fumtus ad nonam
fcoi-am , butyrum tardififime , etiam tertiodie (rt)exiit;qu^ ead^m adidem exem-
plum fumraus vir ^lifinus adnotavit (^). • , 0

Alrera bnra in cane vafa iaflea confpici folent (c) , quando canis ladte nutn^
tus incidirur (rJ), tertia fi ladi panis accelTerit (e) ; ftxta demum, fi pams fue-
rit fecalinus (/). - ,.

Nunc hiEC omnia , per morbum nata , veram natu?» eontuetudmem TP-
;prs;fentare non afHrmo , funt tamen cerfe ad ordia^m utilia , quo cibi de ven«
tricuio exeunt .

Experimenra in me ipfo ha^enus cepj , cum eflem KUKVTo[/-ax^i , & a cibis »
rel paulo tenacioribus, ru^us fapore fui cibi jnquinati fubinde mihi jdfcende-
rent . Hora fere quarra a prandio, carnium , quas maligne co^uebam, frcmitum
& tumultum percipiebap; is pauliitim conquiefeebat ,ut poft frugale prandjum
fexta hora ventriculus inanis eftet, purijfque aer regurgitaret. ...

Celerius aliis hominibus ventricyium evacuari credas , ut Bitonw (^4-), cui
poft bihnrium inanis fuerit ; ut mexicanis, quibus tertia a paftu hora an;mus
fer? delinquat {h) . Credas enim , non jncerta conieaura , tqac appetuum redi=

A a a rei

(k') Pofl 4. menfes Storchfchwangere Fr?m. Cu"^ THid.

Kraijkh. p. 141. (v) Ibid.

(1) Duobus annjs Schok ferfnent. pag. 381, jSj. (x) ?rim. cc^. p *?i»

(m) Phil. tranf. 349. Cy^ P'»''- ^'^'^^- " ''"^'

Cm*^ Behrgns diaetet C?^- M:ebfus 1 c.

(n) Novem feptimanis Bresf, Saml. !7!9- May. Cs) Eph Nst. r.ijr, Vo| X.obf^.

Co) Cerafa biennio retent* Comm. Nor. 173 J» (b) Aduot. L. If.c. S.

«tbd 2S- Cc) Silf apud Zaf, ^m den daav der datem

(p) Eph. Nat, Cur. Pec. II. ana. i. obf. 73, p. 8p. ;

(q) Conf. p. 7(53, " " (d) Ibid, - ' ' ■ '

Cr) Idem 7<54. Ce) lt.'_d.

Cs) Cerevifja hora altera Eph. Nat. Cur. Vol. C^* ^^'^^-

^. 1. c. In ventriculo erat cafeus , ferura indua» Cn) R*olan, p, «of. add. 177»

deno Viridet da bon jhyle p, 131. (h) Ga^e in Itjner.

Ct) P. 764.

iS8 L T B, XIX, VENTRICULUS.

re, quando veriLriculus inanis eft . Ex eadem lege interdiu feptiraa fere hora

ventriculus inanis foret ; per no6lem tardius.

Fuit, fed vitiofe, cui intra dimidiam horam de ano cibi exirent (/>i
Equis, quibus parvus & robuftus ventriculus eft, cibi pene contiauo ad inte-

%\m tranfeunt ( /^ ) .

^s §. XII. Motus antlperljlaltkus . Vomitus,

Cofstraria dire6io,& a pyloro orfa atque verfus cefophagumretrograda, quan-
«1o is laxus eft & apertus , erumpit in ru^Hum , qui meri eft aeris, vapore cibi
inquinati ; aut in regurgitationem aquas gaftricae, aut cibi nonnunquam , acidi
rancidive ; in ruminationem porro, quaj cibi eft iterata raanducatio , & deni-
^ue in vomitum, in quo ventriculus contenta fua omnia per gulam & os es-
|jeIJit . In fano homine , & temperante, horum omnium nihiT fit : ru«fius ,ta-
inen eft frequentior (^Oj potiftimum a cibis nonnullis aere plenioribus , etiam
in beftiis ( i» ).

Regurgitatio parcior, &: unius aheriufve buccese , fatis frequens eft : & in
debihs ventriculi homine vix digeftio abfolvitur, quin aliquoties, etiam f^pe,
{apor cihorum in ventriculo hserentium in os redeat . Sapores maligni , a cibis
mzlz codis, ab ulceribus internis ficpiffime in os redeunt- ( c ) ,

ivuminationem dicemus. Vomitus totus morbofus eft.
^ In eo malo vel ah ipfo duodeno {a) miOtus ventriculi contradlilis oritur: fe-
•^uitur pylori conftridiio (e), inde medii ventriculi , dcmum fupremi, donec ad
spfam gulam bolus progrediatur, <Sc a ventriculo fe contrahente , inque rugas
plicato, furfum per os expellatur (/).

Alias principium contradionis inpyloro {g) eft,quem in vomitu clau^um t^^s^
ponimus : inde motus periftaiticus verfus cefophagum per totum ven'riculum
retroagitur, ufque dum materia ventriculo contenta per gulam erumpat (/7).

Etiam in medio ventriculo auc integro (/) , aut de corpore exemto , nara eft
contradlio, quas ventriculum per cefophagum deplevit {k).

Ha3C a fibris circularibus (/) fiunr , tantum mutato ordine : uti ftimulus in-
feriori loco, quam fuperno, potentior fuit. Sed etiam alium motum in ventri-
culo vomentis animalis vidi,in quo pars anterior ad pofteriorem acceffit , fuc-
cuffu quodam,_& cum quadam crepitatione (m) . Eumdem rnorum Ci. Whiker
in homine vidit (_w), ut pars anterior venrriculi elevaretur , fuperior defcendc^
jretj& cibus cum impetu ejacularetur. Hoc genus motustribuas fibris obliquis,

ab

(0 VechJin Lib, I. obf. 53. (o") Orevv of guts pag. 15. ■Schvvsrz, n. u. 53.

(k) Bertin. r,Icm de rAcacl. 174«. p. aS. Rucibck .

Ca) Solum hotninem ru^are , non bene iEtni- (h) Rudbek obf. pofl: tr.de vaf. fsorf. n, lo,

lianus de ruminantib. p. 50. X^i) Pftf pb'!. tranf. n. 343,

Cb) In cervo rumiranie VVeffer Merycol. p. fk) VVtpy.r p ^53.

^75 _ (1) Etiam in apibus Reaumur Mem. pour fer-

(c) ViJ Nov. Eph. Nat. Cur. Vol. I, obf. 31. vir a i' hirt des Infpfftes t. 5. p;.g. 447. Hsrder

«e laport rafei . apiar p aT4. i^'eufj'e>:s traite des liqueurs p. i6j.

Cd) VVepfer p. 150. 151. . .•■' tieutaud Mem de !' Acad. 1751 p. ai(5, fcqq,

Ce) NuUa arviinalia vomunt , nifi quibus ventrl- add. Cnld.in. p. 319. VVeffer p. 87.

e«lus inferne anguRus efi: Pliniui L. XL p,,6>9. (m) Exper. ncftr. 330. 331,

(i") VVt/>/er p. 154. »50. »54. " (n) Subita eoncuffion? ,

SECTt IV. FH^NOM. VIVI VENTRIC. 189

ab cerophago in planum utrumque oblique defccndentibus , quse anterius planum
& pofterius ad cefophagum adducunt {0).

Adeo vero ventriculo proprius eft vomitus , ut a voluntate neque produci
queat , neque inhiberi : & difledlo diaphragmate ( p ) aut abdoming (^), aut
quiefcente fepto (r) aut in ventriculo exemto pariter continuetur.

Singultus j qui non l.onge a vomitu diftat , fit a ventriculi potiffimum irrita-
tione (?); & fequi vifus eft , cum extus in parte fuperiori vexar»tur {u)y aut
inter labia vulneris abdominis contineretur .

§. XIII. Caufa 'vomendi ,

Nunc quidem huic idiopathico vomitui maxime cum natura convenit. Caufa
enim ejus pene femper eft in ventriculo , & fimpliciffima quidem in ventriculo
nimis pleno, atque irritato: ex quo vel ru61us, fi flatu plenus fuerit , vel ci-
bum expelli neceffe eft. Is vomicus cft i-ufantum , quibus tninimus , 5c brevif-
fimus , atque rotundus ventriculus pultibus & lacle obrukur. Eft idem voraitus
heiiuonum , quibus ventriculus vino onuftus inverntur, quando id vjnum in
vappam ingrati faporis abiit . Eum vomitum Romani imitabantur , qui
cmetkam agebant ^ tepida abforpta , quoties lautius fe invitaverant, adque novas
dapes ftomacbum voiebant prsparare.

PVoxima caufa, & pene eadem eft, ventriculi in piloro claufi : eaque caufa
fere perpetua eft in iis hominibus (i) , qui multis vel diebus vel annis ciburai
revomunt ; his enim ventriculus fcirrhofus (a*) cis pylorum contra6lus (^**),
ulcere apertus (^t), pylorus ar^us , cartilagineus (<^), obftruflus (^); fungus
obftruens pyloruni, iaminatus , callofus (c); cartilagineus idem (c*); fcirrhus
obfidens anguftifTimum pylorum ( <^ ), aut fimilis claufio pylori a tumore ulce-

rofo

(o) P. U.

(p) VVepfer p. 121. Psnauli mouv. perlft. p,
154. VVepfer p, 250.

(q) PerrauU ibid Ctlam de fingultU .

(r) Vepfer p. 153.

0) Qff^ni^S cie fingult, Exp. 7.

Cii) Exper. 6.

(i^ VomJtus perpetut A variis caufis nati iii-
ncmera exempla csllegi prfftef priora , Et a py-
loro quidem fcirrhofo , callofo , Bader obf. 17.
41. Acl. helv. V. p. 179. 181. Morgagn. fed
cauf, il. p, ij. 2j. Bres! Salm. 1716. p. (5o4..
Add. Meibom. de abfceff. A fcirrhd pancreatis
Cloffy obf 1. Militia p 74. S:tYtpletti p acS.
Ab aliii fcirrhis abdorninalibus Sider obf. 19.
Ridley obf. p. ao8. Valiineri Oper. t, j p. 133.
A pteffione coftaj Pemel. pathol. L VI. c. j.Ob
ventriculum inflammatum , erofum Vari Sauva-
ges t 3 P, 1 pag 113, 124. yVenker - vtnxt.
perforat. Baron, Mem. des Sav. etrang. Ob inte-
ftina infiammata Pabric, fciagraph. Rutisb. p 71 ,
sut incarcerata Vogel anmerk part. 148. »49.
V\'hi'tt Eff of a fcciet. St Edimb. 11 p. 330.
Ob inteftinum ultimum claufum Smcll'e X 3. p.
5115. Sauvages Nofol. t. 3. P. 2. p 114 Ob uri-
Bam retentam H&usrrr.ann Oper. chir. II. p. 36,

Storck atin. %■ p. 25^. 157. Vajia ad aphor, n.
4S. Ob aquam in cerebri ventriculos effufam , &
Cctlculos conarii Pringle .

(a*) Pu?ai mole Ruyfch obf. 39, Similia ha-
her\K. Simfon p, ^<), Blas obf 9. P. IV. Gliffon
ventr. iateft. Lsmerjt 1701.. hift. I. & in caCuariQ
Pariftni.

U'»*) Morgagn, Sed. & Cauf. II. Epift, 30.

Caf) iJ ibidi p, 16. Orae caliofa foramen
claudebant .

(al Birrere nouv. obf.
Dionif mort. fub. p. 125

hiil. 77.

b.; Barrere p. 147.
jnfjrftuS Schsnk exerc
1. m. F=>br.

(c) Reneauwe quseft

P- 153- 157» Callofus
Barthot. Cent7 IV,

nov. Ed. Sebacea materie
pag. 321. gypfes Zod hiii.

. , ^- , . med. p. XV. Journ. de

Med 1755. Dec. Callofus pylorus Morgagn. fed
cauf II. p. 23,. ^ -

(c*) Ventriculus inflatus ,' pylorus cartilagi-
neus , in eo glans plumljea Earrsre nouv. ohS,
p. 153 feqq. Pylorus crafliilimus. , c.artilagineus,
offeus , cum angufto aditu ?etit apud Latterman
de vbmitU .

(d) Fr.nton. Ep, ad Manget 11. & obf 14. add.
Hacn rat. med. VL pag, 13. 14, Hicfnff p. iS^.

r^b L I B. XIX. VENTRICULUS.

rofo (0 ; aut glandulofum cortcrementum in principio duodeni (/) ; ScIrrTius pf^
iori (s) &L membrangc ventriculi craffiores (b): $c cavitas minima (0 : aut py-
lorus, &: duodeni & ventriculi pars craiTe indurata (k); aut tum-idum pancreas
(/) ; aut fteatom-a comprimen;s (m); aut omentum (w) rcirrhofum : aut tumo
res in caeco inteftino bini , in quorum altero portio coftaj oviilse ( o ) ; colive
fcirrhus (p): aut volyulus inteftini jejuni (^) aut cazci (r), aut coli (r*) i aut
ilei futura (r**) aut inje^ium vincuium ( j ) : aut caufse mechanicse inreftinum
obftruentes , ut glomer membranofus duorum pugnorum uiole (?), giobuli ayrei
ideglutiti, alicubi per inteftiqa latentes (u).

Ab his omnibus caufis , quoties cibi in ventriculum aliqua qopia defcendit ,
ruflus fetidi (v), fiatufve (x) , & vomitus fuccedunt, etiam fecunda hora (/ )
& quarta (/*); alias demum die fecundo (^), tertjo ("C)-, Si qqarto (a) . In,
fele, ligato inteftino vomitus fuperveniebat , quando fpatium inter ventricijlum
& vinculum (Z») nunc fscum plepum, erat.

Alias in pyloro quidem .& in to«-o itinerp nullus perpetuus obex eft,& ventri-
eulus tamen invertitur a nimia irritatione, quam vehementiijima conftri^io fe-
quitur, ut a venenis va^rii$,& a medicamentis emeticis,^b inflammatione ven-
mculi (c*), ab ejus ulcere (Oj^ut carcinomate (^, aut fimi^ maio pyiori (^*),

auc

(e) Langgtitb de tabe fieca lethali ex callpfa
pylori anguftia . Stprk .ann.. jriec!. I, 153, Hafs'
nohrl p. 60. Jourp. des Sav, 1695. n. 30. Add.
Arnauid des hern. pag. 351. Barthol. Cent IV>
h. 47. Pylorus parvus cum ulcufculo Morgagn.
fed. cauf. II, p. 415. Pylorus durus , craffus ,
parce apertus cum hepate fteatomarofo . ^tork i.
p. 360. Pylorus plenus tuberculis duris , & con-
geftis Giorn Med, P. Ortef^hi I. pag. 113 aut

-tuberculis fenfilibus VV'7/'V Pharmac. Seft. 11,
<• 1. Tumor ad pylorum circularis cum fcramine
Totundo, in hepatis ulcus communicante Ortefchi
pag. \6o> Ventriculus durus verfus pylorum ar-
Itatus & putrjdus Morgagn, Sed. II. pag. 13. A
pylori fcirrho yomjtus tertia quartave die ?eY=

■ rguh de la feve p. 1^7.

(f) Comm Acad. Bonon. t a P. I. pag. 157,

(g) Har^er apiar. pbf, 6i. Salmuth L. I. obf
»p. ■ ^

Ch^ Journ. de med. 1759. M. Nov. Eif of a
Societ. at Edimb. t. 2. n. 15. Add. Rcederer in
progr phil. traiif. n.491. Schmhdel pericard. &c.
P "• 3^8=

(i> Roederer , Fanton. ad Manget. p, 400. vi%
^abse capax phi}. tranf o. 491.

(k) Journ. de med. 1757. jn. Mars.

O) ^eidier ■phytiol. p. 71.' de hum. pag. 66.
Militia in morbi hiftori^ p. 74 Barrere pag. 51.
51. Bordett recherch. fur les glandes pag. 310.
Tanarol. Pentec, n. 44. ?etermn Dec. a. obf. 6.
^atn VI. p. ^04.

Cm) ]Eff. of a Societ. at Edimb. t. 3. n. a5.
Renfaf^ P(irolin. fng. j^i, cum ghndulis pylo-

rum fc «oefophagupi comprimentibus.

Cn,- Hien mir. morb. hift- Ronsalli Pargl EU*
rop. med p. i7i,

(o') Ed^rpb. Eff. t. I. p. J44 Ed. 4. ^^

Cp) Hild II. n. 86. * "*

(i^) Siovk ann. Med. I. pag %6^. yolvutus cas*
ci in colon fufcept; Jentv 11 p. 63

(r) Jinty cours of anat, !I. p. 6^.

(r*) Eius tnmor, & confraftio . Vomebat poft
triduum Pnerhaav. Prax. rned t i p. 114.

Cr**) Phil. tranf. Vol. XLIX. P. I. pag. jtf.

37

(s) Senae. eff de phyf p irg.

(t) Pujati obf I eo egeflo fanatus »

(u) Loff cbf. 11. L. 3.

(v) Ccilins p. 115'.

(x) .Q_ui ranam fe in ven^riculo putabat habg!.
re , ei erat fcirrhus io pyloro Porttut . „

(y) Deidifr pbyfiol. p. 7a. Morg. fed. cauf. I|
Ep. 30-

Cy") Morg. l. c. II. p,. ij.

(z) Barrere p. irfo.

(z*) Paulo fupra not. (r*) ,

(a) Id. pag. feq. J47. feij ferrauU, rfe Ja fe-
ve p. 117.

Cb) Senac. \. e.

(c*) Morgegn. fed. .cauf. 2. Epift. 3®.

(c) H///^. Cent 3. obf ao. Collins p, 338.
Salmuth I. obf.. 43. Ddius amoen. t. 5. Praef»
Gherli obf c. a. n 37. Barrere pag. ido. Nov,
^itt. Mar. Balth. 1704, p. 181.

Cd) P^'l' t'anf. n. 472.

Cd") ^orgas^n. i. e.

SECT. W. PHmNOM. VTVI VENTRIC. 191

QUt herpete (?): a calculis bilariis (f)J aliirve (^): iiut inateria tartarefcente
\h)'. a bile, qua ventriculus repleatur (0: a cibo inconcodo (^) , aut ab adipe
coaflo (/) : a cibo quocunque vehementer difplicente , faetido, fordido , putrido
(wj, ab abfurdis deglutiris, ut a clavo C»); aut a plobulo plumbeo , quo per-
cuffus hon^ini ventriculus (o)r ab avena in ventriculo germinante (p): a ver-
mibus (9): ab officuli*; fru(Suum hor^orum (r): a pifisretenris (r*) : a putri-
<ia materie hepatis (>**), aut mefenterii (rf), a materia niera in ventriculum
effiuenre (^): a nimio ventriculi fenfu, poft volvulum (0, & dyfenteriam {u),
-pofl: fumtum virrum antimonii (1^): ab eodem ercfo (»-):quo refero vomitus a
yinculo nervi odlavi pari injeflo (/):a nephritide (v*): & quo poffis vorai-
tum a tepidas(^) referre, fenfile' ofiium fmiftrum, & gulam titillante .

Denique ab irrirarione ven^riculi mechanica, a trahente hernia {a) : a capite
fetus ventrirulum urgenre (a*)'. a cartilagine xiphoide introrfum curvata (^) :
a coila oftava frnila (c):a devoratis fquamis percs (^): a pluma devorata <&
i.O p>Ioro hsrente (e) : ab immiffa excutia ventriculi (/), aut pilis equinis {g)i
iilove afpero (/0: chordave mufica asnea (0-* aut fpica fecalis (/' *).

-Sed eriam fubtiliores flimuli vomitura faciant , ut irritatio fympathica a vul-
nere cerebri ; aut a fpermate mafculo in fanguinem recepto {k): veneno gan-
graenoro (/): &: maligno miafm.ate , a quo miliares febres fiunt , & in quo vo^-
irsitus fere mortem priKcedit . Huc vapor putridus ventilaLoris (w):iiuc ctiam

ve-

(e) Vanarol. Pentec. T. obf. 4J.

(f) H.hn pa^, 31. Birch t 3 pag. ^i^.Hofman
Wed. conf 1. 1. Dec. i. c, 10. Taccon affeft. hep,
Cheftne difraf. p 189

Cg^ Journ. dcs Sav. i($90. Grevv anat ofplants
p. Z'-.^. Alex. Pened Journ. de Trev. Koenig in
lithogenes p- 4. S 7

(h) Pana'ol. Pentee. 1. ©bf 13.

CJ> Eff. of a Societ. ai Edimb. Ed. nov. 11.
p. 384.

Ck) Beme»' de apgro ruminante . "Beniven a^d.
tauf, c. 3<5. Ab inteftinis deghititis Bebvens diset.
p. 189. ab oftrei? ]d pag, 251. ut die 14. revo-
inerentur. A pifc:iim copia nimia vomirus die
feptiin». Viridet bon chyle pag. 601. A pedibus
■Vitulinis die ROao Binninger i. obf 77» A corio
porcino poft i. annos Eph. Nat. Cur. Dt^. II,
ann- 1. p. 179- "^

Cl) Eph. Nat. Cur. DeC I. ann. 3. obf. 154»
Ht^fman de remed. nia^n. abuf.

Cm) Solorum pLfcium Mazin. Med. meckan.
j^. 63. Ab ovo purrido Bellin. p. 18.

Cn) N. de la rep. des lettr. 1688. p, 83».

(0) Lc^. L. 3, obf 13.

Cp) N, de la rep des lettr. U85« pag. 995.
A pifis retentis Be^rf^wJ .

(q) Journ. de med 1758. Nov.

Cr) PhiU tranf, n. 3 ..9.

^r*) Behrens dietet.

(r**) Vteulfens Obf. de mfd. praft. p. 4I6.
411. Ortefchi giorn. 1. p. 16».

(rf) Coiter p 121.

|s) Jtfffi/. abfcefr t^ ntrio.

Ct5 Mevf Mem. de 1' Acad. 1701. p, »8(J,

(u) Loefike obf p, 37.

Cv( Blanc. Jaarregifl. I. C^^nr. I. n 75, Eo
refero vomitu perpetuum iure pullorum Marcetli
Don^ati hift, p. 3 II. i.,a,fi

{%) Valifner. t ^.p. »33.

(y") B)««ff difp. r.39. 40. Comm. Bonon. t 5.
p. 28S.1S6 187. 289,

(y*) Braken ad Rartley p. j. Jro»-^ ann. 1.
p. a-6 157. Pouteau p. 470. phil, tranf. n. 107«
Singultus a crufta svpf^^ veficje urinarias perpe-
tuu5 Raidin. oBf de med. p jio.

(z> Etiara ifl experiitienlo VVe^feri p. 130,
497-

(a) ?fo/w«7j, de vomitu n. 3S. V^/df/. pag. 6O3.

Ca") Burton nev. fyftem, p, i';©.

Cb; Ea reft.ituta fanatus vsmitus la Motte obf.
375

(c> Schmieriel de peric. p Jl.

(d> Rirhter icbthyol. p 113.

(e') Phni^ue bTbl. t. 3 p. 567.

(fj Ba^^th Ctnt. V. Hift a^:, Pechltn. Cent.
J. obf 1(5. Teichme-^er de excut. ventr. Eft la-
mina ''piralis ,qua in ventricuiura p«iiicillus fanas
cajprina; intro^ucitur.

(^' ^runing Exper, t.

Ch) ''^ Exper 9^.

0^1 Exper 1.

Ci*) K. Suevn<;ka Acad, Wandl, 1759, pag; x66t

Ck) Maw^Ve;?» p. 119. &c.

f l) De Fiett- phyfiol. p. 476.

{«a) Halss M^nxxUll, ^. li.

^r- . r IP. XJX V E N T R I c u t u §.

vencnum vipcrs {n)-. Oleum vitrioli in venas injeaum (o ): Aer I!le fubtilis-
moncium akiorurn (/));demum imaginatio rei indecorcT devoratEe ^ Hinc in te-
nero ventriculo ea foia retinebanrur-, qute placebaRt (-7). Hinc cornix cornicis
■ carncm ingeihm revomit (r), & polypus polypum (r*) aut plantas.

'"'" ' §- XIV. Confenfus clfaphragmatis ^ & mufculomm abdomlnh »

' . Qj-si Cl. Viri priori potiiTimum fspculo in vivis animalibus incidendis diligeti.

tiffimi fuerunr, ii , cum vomitum fpecularentur , fspe viderunt , ventriculum

in ea violentifTima adione {a) vix omnino moveri .

Vovtp Franctfcus Bayle {b) poft propinatum emeticum digitum in venrricu-
lum vivi animalis dedit, viyque morum percepit , & alibi adnotavit , aperto
abdoraine tolli vomitum , reddit confuto (c). Inde Petms ChWac {ci-) exhibito
emetico, vidir ventriculum vix, nifi dehiliter, moveri , ut nullo modo ab im-
beciili motu vomitus vehemenriflimo fymptomate exfpedares . Coram G. Cote
(e) idem experimeDtum Baciaccus Genuenfis , repetiit , ut venrriculus preffio*
m externs unice obediet . Eamdera adnorationem nuperi Cl. Viri iteraverunt ,
litjncane vivo irriratus ventricu!us vomitum non ficeret {(): inque vomente
animale motus antiperiftahicus lenis appareret ( ^ ) , aut fero cerce fuperveni-
rer {h): iieque mea experimenta recedunt (r).

. Proxinjum fuit, ut aliam caufani vomitus viderent,fi quidem ad eam violen-
tiam ventricuJus non fufiiciebat . In iupa ergo {k) !■!. Wepferus abdomen ve-
hemenrer vidit contrahi , & tunc pondlmum vomitum fequi , quindo ea vis ,
accedebar (/). Etiam diaphrasm.aris tenfiones & relaxationes celcrrime fe infe-
qm {m)\ & in can«*concuffiones fepri non quidem inertem venrriculum alter-
njs fuccuflTionibus adjuvaffe ( « ) : demum diferre, quiefcente fere ventriculo ,
diaphragma & rnurculos abdominis vomitus effe cayfas. ( 0 ) : quie eadem P.
Chhaci fuit opinio & fequacium ( 0 ) . Eriam in homine ex vomitu vehementif-
iimo, cum convulfione nervorum morruo, abdominis mufcuii vjolenter conrra-
cii (^) vifi funt. Ita in nuperis exemplis Cl. SchijTjarxjus difciftis quidem mu-
fculis abdominisj premente ventriculum manu , vomitum cieri {s)i ceterum m

ea

n) fouteau p. 155. ■
o') Brunning Exper. 9.
Cp) Camfeil Vcyag, a !a mer du M,

410.

Pag'

Cq) Haleces Mery Mfm. 1701. p s8i5,

(r; Cheyne infirra. ralet, tuend. p. 34.

(r*) Ttemoiiy p. 119.

Ca)"]n cane V^epfer de cicut. p, »97, '■■ ' '/

Cb) S^nac Eff. de phyf. p. iid. ' .'ic^ -T

(c).Cdrp. anim. p. 348

Cd) Eph. Nat Cur Dec IT. snn, 4. obf. 125«
inde apud Tournefcn Hift. des plan. sut. de Pa-
ris Ed. 1700. in pr-^sf & jn Hifl. Acad. fcient.
p. ii^. atque apud H. Hagiie not. de IkoPurcelf.
of vapours p 47 feq

Cc) Dc febr. intermitt. p 88-

Ct) G. V. Svvieten Comment t. 1. pag. 155.

Cs) Aimlte de vomjcu idiopath. nag i^.Sthul^
%? de Emefs Exp. s. ^ r b j

(h) Schvvarz n. 23.

(i) Exper 304. 117. a fublimsto argento vi-
vo : Exp, 310. ab arfenico .

(k) P. 160. i6i. 178. Schvvarz- n. 11. Strin-
ptur immifTus in vutnus abdrminis digitus de
Iiian fle natnr. hLiinan. p. a». 12.

Cl) P. i6t.

Cm) P. 178. 150. •♦

(n) P. 150.

(o) P. 297.

^p^ Ad niufculos sbdominis vomitum refert
Vctit Mcm. de Chir. t. 2. p. 100. Dtivcney
Hifl cfe l' Acad. 1700. pag j8. Ad diaphragwa
defcendens foium Furcell. Ad utrumque Chirac du
Ha>»el p ?j8.

(q^ S. .4'fidr^ phi!. tranf n. 351.

Cs) Schv-jiiYz. n n. Schulze 1. c Exper. 3. 2.
A4de ie etjuo Lsmsriere Mem. de 17 jj- p. 515.

SFCT. Jr. PH^NOM. VIVI VENTRfC. 195

cs sRion^ 'ventriculum a fepto tranfverfo coftifque comprimi (t)^ tum nudumL
ventriculum , tum per infidens hepar (u); laxari vero fepti tranfvcrfi appendi-
ees, qiJs folebant cefophagum adftringere ; & id oftium aperiri {v) , idque fierl
ab addudis coftis , dum mia defcend^ns feptum (x) ventriculum comprimit , &
niire durefcit; atque brevius (f), & concutitur, donec fuccedat vomitus (z)r
Etiam contra£tis cruribu5diaphragmatis,in ventriculo vomitus fuccefik(^). Una
mufculi abdominis ad interiora accedunt,&: ventriculum comprimunt {/>) . Qua-
re jn remiiTione ab infpiratione vomitus fit, non propri^ in exfpiratione (c).
Dif!icu!ter fcpe vomitus fequitur, ob gulss oftium vehementer claufum (//).
- Nunc fi vomenti homini adftiteris, facile videbis , partitas ventriculi & in-
flfumenti refpirationis vices effe. In ventricuto enim fomes mali eft,inde nau-
fea, anxictas, fenfus triftis,ad deliquium accedens animijvires refolvens , cuin
pallore faciei pialfuque-parvo & d-ebili (e), omnino in ventriculo , & in nervis
a ventriculo in confenfum a£lis fuam fedem habent.

Deinde, infurgente nunc organo refpiratorio, nixum vid^ascum omnibus fuis
figms, infpiratione (/) vehemente: fanguine in caput congefto (5),d-olGre capj-
tis (^), livida facie, calore frontis, ruptifque non raro vafis , vinculifque vena»
rum (Ojfudore tamquam in maximo labore fluer^te . Ut non alio remedio An-
gli frequcntius ad omne languoris genus, & ad foivendas abdominis obftruciiQ-
nes utantur (k). Sed eti.am effedusvomitus majores funt,quamquos ventriculo
tribuas. Ruptus eft inde oefophagus (/) : ventriculus per foramen fepti tranfverft
in thoracem adadus .

Sed etiam inter argume.nta caufe poteft referri , quod animalia robuftis orgas»
njs refpirationis deftituta, eadem vomere nequeant (m),

EvidentifTimum ergo videtur, vonwtus quidemcaufam effe in ventri€ulo,eum*
^que in contradion^m niti propriis viribus, atque aliquando vomitum perficere
(w*). Plerumque tamen (w) irritatjonem in ventriculo natam,&: fenfumfumm;^
anxietatis (0), qugz vomitum prxcedunt, %cere ut ad kvandam aegrimoniam
vires diaphragmatis & mufculorum ahdomini/S excitatae,atque mokftiamde ho-
mine amolitura;, vom.itum perficiant. Unde neque a fola volurttat£ in plerifque
certe mortalibus vomitus cieri poteft, neque a fola abfque voluntate natura .^

Qiiare reiie conjunilas vires ventriculi & organorum refpirationis Cl. Viriie««
^erunt(/3). Et videtur diaphragma & abdomen plus virium habere, quando ven-
triculu,'; aut cibis repletus eft^ aut claufis oftiis diftentus : Tunc enim magis ad
perpendiculum proximum ventriculum comprimunt , Sc tota contingunt .

Baller Phyfwlog. Tcm. VL B b Qul

(0 N. II. &c. (f) Venam. cavam aringi,& fanguinem flagua»

(n; P 79 & PureeL U c re Sehwarz. n 9;. .

Cv) Scfi-warz n. 10 Laxari certe In vomiito & Cg) G. v. Svvieten t, 3. p. a<55. Rubri ocuI«

apertum effe Scbul?:^ Exp 2. Sed laxatur etiam Id. i p 185.

in vomentis ventrlculo excifo FFeffer p. ui. (Ja) Sylva p. I4'5. 147-

Cx) Schvuars;. n. 9. 10. Schulzji Exp. i. CO Vl.oodvvard cafes p. 11.. ,,

(y) Schwarz. n. 9. (J^) Rohinfon cf food and difcharg p. IXS»

(z) Scha/z.e Exp. 1. Schwarz. n. 9. 10. fO Bosrhifive morb atrox 1.

Ca) Ii^. Exp. 3. (m P£iulo Tifra

Cb) Schulzfi Exp. i. (ni*) Cum veotriculus totus peritonaeo adnatus

_Cc) fieulTent tr. des liqueurs p. x6i. ut Dei- effet , ut contrahi non poffet , nullus vomitus d9

ditr anat raif. p. 344. Licutaud 1. c. 230. Uaer% rat. med. VI. p 5-

Cd) Schw.irz.e n. ii. Schulzje Exp. 1. add. m^- Cn) Paulo fupra , k de cane Schvvarz n. 14,

f(y p. 177. 193, 130. (0) Bartere p. 157. &C

Ce} Rohinfcn food and. difcharg. & in effeft. (p) Schv.vatz n. i). De Matt dc natur. n. »I.

of medicines. »*•

T^ ^ 1 J B. XIX. V^^NTRICULUS.

Qui tias vjrec a vomitu faciendd removent Cq), atque negant, earum ac!Io
uem in vomendo percipi (r) non videnrur fymptomata vomitus omnia elfe
conremplati.

Qui ventricufli negafunt (j-)aliquas eflfe in vcmendo partes,eos oportebat me*
inores (0 efTe experimentorum Wepfert ^ & fimpliciffimi argumenti , vomirum
nempe omnem volunrarium futurum , fi a folis viribus refpirarionis cieretur.
Nunc quidem in avibus & pifcibus utique vomitus a voluptate pendet.
iVves cibo de ingluvie fegtirgitante ( t^ ) pullos fuos alunt, & ea» in primis ,
«^usE funt carnivorx, & tenui arq-je membranaceo ventriculo, vomunt facillime
{•v). Aluco (*) major mures deolutit , & fem.icodlos revomit , & aves rapaces
vulgo pilulas {v) rejiciunt, ex olTibus & fordibus degluticis ftdas. Demum ex
granivoris, anferes baff.^.ni cibos pro lubitu revomunt (^), Sed & Pfittacus ut-
eanque ruminat , & regurgitantem cibum fecundo deglutic {a) . Urogallus beru-
]x fru(51ibus ingluviem replet, iifque per hiemen erudatis famem folatur {b)'^
eofque lente & conimode digerit.

Fi<c?um idem efr privilegium : nam afeHi {c) (Morue) revoluto ventriculo,
«^USE difplicent-ipoffunt revomere,ut etiam hamo deglutito fe liberent {d). Sic
etiam luciuJ (c; pifcis deolaritos bu^bnes revomit. Qui pifces teftaceis vivunr,
ii,quando nunc apertse hofpes animal dimi^erunt, ceflas inutiles evomunt (f).
Demum etiara vefpse cibo de ore reddito pullos alunt (^). Neque polypo alia
via eft, qua ventriculum inaniat (^)..^

Inter quadrupeda canes & feles faciilime vom.unt (/), uC etlam ideo venenis
snelius refiftant:&: <?anem catulumfuum de fuo ex ventriculo regefto cibo aluif-
fe Hai^<ejus audlof exftat { k) ^

Alia animslia}& potiffimum boves Sc equi (/),non vomiint ; illi, qui f^cil-
iime ruminant,non vomunt ob mufculos obliquos abdominis lariHime difceden-
tes (>w), hinc minorem vtntriculi compreffionem : hi , ut creditur, & ob cefo-
phagi anguftiam (n) & gula! obliqt:.&m infeclionem , quaz ureteris ingrefTui fit
fimilis, & per quam preffo eriam ventricuio aqua non exeat {o):5c ob mufcu-
iorum abdominis atque diapbragmatis debilitarem (p). Ne vino quidem tmericd
({z) equi ad vomitum cogi queunt, etfi alii Cl, viri volunt , cum tuffi tamen
equos vomere(v)- Verum experimenta nuper Lugduniin fchola hippiacrica facla
utique Bertiniana illa placita confirmanc.

Homo

fq) Ueutaud n. il4. Vie9jfens L C, SchelhaM*
tner analeft.

(O P- 154.

Cs) Bafle., Chiracus ., Purtel. of vap. pag 4f.

(t) Conf. Moigcfibeffer de vomitu p 50.

(u) t3arvei gener. aniit. p. lu Duverrtey II. p.
449. CharletDn of niitrit= pag. 36. Colambse pifa
err;oirta pulli? reddunt l^iridet bon Chyle p. 75.

(v) Mcrton Natur. Hift. of 'NorthaTnptcnsh. p.
3-,5. Hiaumur Mem. de 1752 p 463.

(x) Rfafczkyniki II. p. 355,

\y) Hift. des aniiTi. t. 3. p. 33I.

Cij G-evv miif p. II.

(a5 Perrault Eff. t. 3. f. 113.

(b) Olaiis M.

\c) Dcnii. Aoner. feptentr. t. 1. p. 31. Zorgdra'
ger p. 4^»-

(d) Andtrfon Croaland p. 90.

Ce} Hirt natuf. (?es poifT. t a. P. 1. p. 279.

(f) Nouv obf. fur i' ofteol. p. 13,

(^) keavmur Mem. de T Acad. 1715. p 157.

(h) Phil, tranf n. 469 Baker pag. 107. 108,
treVnblef p. ii5.

(i) Severin. vip. pyth. f. ^66.

(k) L. C.

Cn Soleffel Mem. des favanS etmrt?. t. 3. p.
416. 41:?. LiJfKorfere 1. C. Bertin, Mem. de 1746.
p. 44 feqq.

Cm) Sauvag. tt-ialad. des boeufs p. ao.

(n) Bertin M^m. de 5746. p. 4S.

(o') Bertiif. 1. c.

Cp) Ljm^>/rrff Mem. de T Acad. 1733. p. 515.

(q) Ideni ibid.

(r) Ddiux Frank Anmeriic. 1.^.471. 473. II. p»
14 V. p« 64 63. 66.

SBCT. IV. FHBNOM. VTVI VENTRTC, t9S

Homo non poteft voluntate fua vomitum cjere, fed irrJtatlonc eget . Legl-
rr.us tquidem exempla aiiqua (j), etiam bibonis melitenns , qui varie colorato
ivino, ad imperium adftantium, fcyphos de ore fuo replerec ; fed id forte fuit
fraudts genus (?), .... • , ^ r

U facilius dederim, homines effe^quibus facile cibi res^urgitent («) ; ut fapa-
re integro, & incorrupto in os redeant , & non abfque aJiqua voluptate rumi-
flari (7;) pojTmt. Sunt etiam, qui cum cibos non mandycarent , altera die m os
regur^iranres coguntur {x) ruminare, Ec funt alio^^uln , qui omnia faciliime re-
voxnunt (/).

§, XV. Rtminatio,

Poflfis urogaflorum morem huc referre,qui receptos ifi inoluviemfeetula; fru-
£lus hieme eruiiilant, iisdemque aluntur ; ut nuper diKimus. yera tamen rumi-
«atio eftin animalibus cornigeris,quibus quatuor funt ventriculi . His oefopha-
gus quidem in primum («) ventriculum aperitur,cibumque in eum & in fecun-
Sum (^) dimittit, qui prioris eft qusdam quafi appendix (c).

Sed ab eo altero venrricuio peranguftum eft ittr ad tertium (d), & eminen-
th quadam alt^rius ventriculi obftruitur (e). Quare ex iifdem caufis (/), fluid»
pars quidem iter fuum urget . Cum vero id , quod iiccum eft,exitum reperiat
difficilem,cibus forti vi ventriculi primi , infigniter mufcuiofi (5) , aque fecundl
-Cmilibus viribus (/^) , per cefophagum expellitur, inque os redit , quafi naturali
vomitu (/). In ore fecundo manducatur, & iterum deglutitur, inque pnmuni
«& fecundum ventriculum redit, in utroque «lacerandus . Et fecundo »€ru<5btur ,
atque iterum tertia vice de^lutitur quartaque ; & quantum fufficit, in humore
jmuko (/') maceratur, quo?d totus nunc fnollis fit , inque paftam abierit, cuni
plurjmo fucco gaftrico fubadus, pofTitque per anguftum iter in tertium venrri-
culum venire</); in quo fucci fui parte aut per rerorptionem orbarus , aut
per trcinfjtum in^quartum vfntriculum evhauftus , mulro magis ndnc cxfuccus
reperirur (w), craffior certe pafta & cataplafmari pene ficco fimilior. In eo ve-
ro tercio ventricuio folia, proprio mmu (w) agitata, conterunt porro cihum &
triturant, ^ in quartum mandant ,ampium , humani fimilem , etiam inru!> em?-
nentihus lammis interrupaim , fn eo quarco ventriculo porro ob anguftum (0)
pylorum retentus, glanduiofo (/>) fucco yniftus, perfetlius fcrvet (^;,; irioihfque

B b 2 •le^i-

Cs) B-^^ell. Cent. (I. obf 8. (c) Fahyic, variet. vcntr. p. ua. Buffor) f ^

(t) Bartho!, Hift 39 Cent. I. ^inningeY . San- p 461. 485- ^ ....

(Irii de vo t:. p a<?9. Munit. fun^. plemp. pag. ' Cd) r>uvevtte.y f. C II. p. 44«' Bftfow «biU

aoa. & Po-.vey P 75feqq. ' (e) PefeY p JiJ

(u) Salmuth 1. n 100. H v Heers obf p.i^o. O) Huj. SeC^. § H.

ryftfeh cpifaEm fobf 37. FaBtic, de gula p. 136. {s,) Duverney t. a. p. 434- 44». Pe/er p lil.

Hhod. fent II rbf 59 Phil tranf. p 193. Baf- 116. iSs- ic« »• 5;

thal, Cent. y. Hift. 16 fCyptr in Bfanc. Jaarreg. (h) Id. p 124 >c. 5.

Cfnt. V. n 38 Pe^iY Merycol p 70 71 & iii. (i) Duverney il. p. 439»

Cv5 Phil. tr^nf n. 19?. Kyper & priores , ut OO Pfy^*' P- *"*• *^^-

Vyeffcf \n jnerycoj. Pf/^r» p 274 0) Duvemey 11. p. 4U.

(x") Beffler de agro ruminante ob dpntium de- (m) Peyer p i8j.

feftura. (n) Dawer«ef Jl. p. 437' ?«/«»■ «nerycol. pag.

(yl Hffy/ pa?. 250. journ. de Med. i7^<5. Pe- »39. ^ ,. , . • n

cemb. <7«rrf<J«. yaTiet p. 195. (o) r^ieufTers dcs hq. p^g, 174. »75- fphmftcre

(a) Duvtrne^ poiihttm. p. 439» Pefsf merycol. «nunitum Peyer p. 145.

p. 119. IJO. (p) ^eyer p 146.

^b) Pe/er p, 114. (<l) id. i»»^'

l I B. XIX, V E N T R l C U L U S.

reddltur, 5r puItaceus,fnollior quam in primo, viridis tamen (r). Inde per py-
lorum anguftiorem tunc demum exit,r/jando optime co6tus eft : adjuvanf enina
ciborum co£lionem in hisanimalibus iphinderes , qui ubique ventriculorum oftia
ambeunt, & ar61ant irritati {s).

Miram interim pro potu fabricam natura paravir: Sukus nempe OOjab cefo-
pbago in tertium ventriculum ducit, qui aut aperrus, aquam in primum 6c fe-
cundum ventriculum dimitterc poteft (i;) , aut vicifTim elaufus & adftridlus m
tertium {x) defert . Ne ergo ficcus m tertio ventriculo cibus {y), ad iter in
«juartum ineptus fit, potus (x)-, quoties primus ventriculus , & fecundus pienus
eft, per id nunc perfe(9um incile in ventriculum tertium defertur . Lac etiam
{a) & quicquid fluidius eft , ea breviori via "pergit ad quartum ventriculum .
Hinc ladentibus agnis priores venrriculi pene vacui , quartus pleniflimus {b)\
zA eum enim bc properat . Hzec fingubris fabrica vidietur folis deberi irs ani-
malibu?, quiE ficcis ftrpitibus herbarum aluntur,duris, longifque ; neque eas ta-
jnen ob dentium inciforum fuperiorum defedum faris diligenter pofTuntmandu-
€are: pr.^terea multivoris, hci-no enim, uti oftendimus (^*), parte fui ponderis
quadragefima in diem alitur,vacca parte fexta . Ut adeo ii ficci, duri , multique
cibt folvi queant ha{^enus,multa vis trirus & repetitae manducationis, & agiran-
tia cibum folia & muci , atque faliva , humorifque gaftrici mulriplex admiftio,
tidentur effe fubfidio. Equo peranguftus ventriculus minus ruminatione iadigec
ic) , qu! celerrime fe in duodenum depleat {d) .

Si vere leptis ruminat (e) , fimplici, unico fulco divifo ventriculo (/): fi mus
ponricus {g) : fi pifces {b) aliqui , folufve fcarus (/') : fi inter infeda locufta {k)
Sc gryllotalpa (/) , credas , ea animalia ruminare , quibus plures fint ventricuii
ceilulae, diflindse fretis (w)-» a quibu"? cibu? , dum durior eft, repellatur ; qui-
, bus praeterea ventriculus robuftiffimis fibris (») , inftru£ius fit, qux fol^^abfque
diaphragmatis, aut abdominis auxilio , cibum furfum agere valeant. Qu\ homi-
xies ruminafte dicunrur, iis cefophagus (o) (& puto ventriculus ) , mufculi moda
tarnofus dicitur fuiffe .

Num voluntarius motHs fit (f); qu.-gri pofiic > homi«i certe ia ventriculLjni
Jiullum arbitrium ef^. ' '

§. XVL

(r) Peytr p. 184. HelveT. Mem. J719. p. J45.

Cs) Fieuffens p. 572. 174. In primo ventricuiO
«|uatUor facCos babet , munitos fphtnfteribus pag.
»7». Etiam inter fecundiim & tertiura turfionls
•ventriciilum valvula anularis U iter anguftum.
T}fon p 11.

Cu) Duvcrney H. pag. 438. 443. Verrnult EfT.
ii Phyf t. 3. p. 111. iij. t. 13. f, 2. ?eycr p.
>i7' Etiam in huanaco Feuillet fuit« du Journal
ie fon voyage au Perou .

(v) Duverv.sy \\. p. "445.

<x3 Ibul. p. 443. ftrrault ^ Vej/er .

iy') Peyer p. 8j.

(i) Perrault p. 114. Pefier p. J». &fi.

<ia) Paier ?.d Eernandtt. p ^13.

<b) Ch.ttleton Inquir. P. 43.

C4>«) P. 133.

ffi) B«^«n t, 4, p. 315. perbam Phyf. Theol,

p, loo. Bertin. Meirr. is l'Acaii. 174(5 c p. 27.

(d) Equus eadcm bibit la. , ft e/l veTitricuIo
8, vel *o. pintarum capaci . NecefTe eft ergo par-
tem potus continuo etflucre Bertin. 1. . p. 17.

Ce) ?e)ier mcrycol. H.irder exercit. p. 67.

(f) Veyer ic XF.

(,g) Arijlot. hift. anim. 1. 9 C. 50.

(h) Id ibid.

(i) Id. L. il. c. ?4. P//«. L. IX c 17. JEliarH.
anim i'-. I- c. 53. Oppiat. L. l.

(k) Svvimmer^icm bloedelooze dierties p. 33,

(1) 7eter c. 7. yi^elfch hecatoft, obf. I. n. a#«
fertault p. 113.

(m) In Gryllotalpa ^errsult. t. 13. f 3.

00 ^revv of the gut-; p 15.

(o) ^arthnlin. Cent V. hiil. y6. (inat. refonH
p. 67. Rhod. obf. 59- Ceat. II.

. SECT, I^. PH^NOM. VIVI VENTRIC. J97

§. XVI. C^/or.

Prlmum quod intus verrtnculo fe circumfandit , calor eft vicinorum vifcerum.
Cor nempe diaphragmati infidet (^) , id hepati , Sc ipfi, qna hepar nuUum eft,
ventriculo. Hepar {b) ipfum fanguine pleniffimum,caiet pro ratione rubri cruo-
ris. Sic lien (c), non grandis , totus tamen fanguineus. Sed etiam aorta (d) in-
ter duo ventriculi oftia defcendit , maximus nempe fanguinis alveus . Hse
omnia , ut poffmt in cadavere remota videri , ia vivo tamen hamine , dum
^peritonsBum integrum eft , omnia funt vrciniflfima . Calor ergo in ventricub
idem eft, qui in humano fanguine (e) eirca ()6. (/) gradus Farh., etfi in vivo
^nimale incifo, inferto thermometro , minorem , & vix 90. (^) grad. reperi,
Aer nem[3e admiOTus , & dimotGrura vifcerum feceffus , continuo nativum
calorem remperant .

Ita, m homine , 'quadrupedibus , avibus, pifcrbus cetsceis. Nam frigidis aut
pifcibus ,. aur quadrupedibus & ferpentibus non magis ventriculus calet , quam
reliquus fanguis ; paulum ixempe fupra atmofphsraj gradum (^X»"

|. XVII. .^er,

Diverfls modas aer in ventrrculum venit,»on infpirando quidem,quo temp(y-
re & cefophagus adftringitur, 5c afpera arteria diftenra ^ulam comprimit (a).
Sed Gmnino aere per os inter deglutiendum recepto, uti aquam , qui fubmei:-
gun.tur,deglutiunt (i>); & uti fajces alvinse metaHariorum a fumo incenfi plum"-
bi^deglutiro lithargyriG^(c> obducuntur. Peftis etiam miafmata ex aere per yen^-
triculum adveniunt (d). Sed etiam dum manducamus aerem in cibum sdmifce-^
mus. Denique in cibis omnibus , inque potu ^ prurimus eft aer (e). Golumbae
aerera in ingiuviera ducunt , & aer ex inftata afpera arreria in eam fubit (/);
In pifcibu^ (£) veficula aerea, natationi pr^feda , in oefophagum aperltur, uC
in lucio (/>'),. filufo (^), acipenfere (^^^hufcfie (/). Infedis aerea vafa numerofa
ventriculum adeunt, in ape (m), papilione (»)■, aliifque o-mnibus, ^ i

Is nunc aer in ventriculo vi fua elaftica potiffimum operatur y calida enim ,
8i. pene claufo , loca atmofphaericas quidem aer rarefit (0), & vifcidas bullas,
in quibus inclufus eft, diffringit (/>), materiamque folidara, qu;E celiulas circa
foramina aere plena facit^ dimovet, & diducit ^ frangitqu.^ ^ cellu'oramque te-
lam, ex qua maxima pars folidi cibi conft^at (;?)> minimis fadam cavernulis ,

in

Ca") Euflach. t. f. Ce") L. 8. p. I'ii. 113.

Cb) Id. ibiJ. ' . (f ) Peyrcsult Eff. t. 3. p 181,

{c) P 8<5. Cg) Nesdham fcrm. fet. p. 137- ta^- 7- tot» ,

Cd) Ibid. (h) B?3/anim.

(c) Idem qui in corde V^epfer cieul. p. 199. 0) '" ftoinachum du Mamel p. 67, , ,

(f) L. f7. p. S5. (k) Grevv mu£ p. 7.

(g) Ad 88. gr. in parva fele vi<J. Comra. 1. 1. (I) Marfigli Danu5. t 6. tafa. u. mifc. obf.
p. 301. (tn) Si>var/imeydam bibl. p. 407.

Ch) L. V. p. 1«. (n) P. 575-

Ca) Schreihsr almageil. p. ^aS. C^) L. 8. p. «35«

(b) L. XVIII, p. 58. &c. Cp) Conf. Boerbaave Elem, Chem. L a. p.»7|r,

(c) lifeman Colic. Saliirn. (q) L. I. p. IS«

(d) Sthnibtr de ptfte conf. 13. ie^. ' -. \ a <>

to8 t I B. X7X. VENTRTCULUS.

jn fpongifl» perpetuo iate^cenris fpeciem expandit , demumque dlvulfis fibris;
qux per gluten cohsreb^nr, difTblvif omnia (r).

Idem acr in fluidis corporibus omnis fermenrationis auflor eft , ut abfque eo
riuila (s) oriri , eo fubrraelo nuUa invale^cere poflit . in potu ergo viinoro, ift
fu':cis acefcentibus vesjetabilis ori^inis , in i."!£le,aer atmofphaericus motum pro-
prium ciet , qui in horas invalefcens calorem ^enerat ( ^ ), fpumamque, & fpi-
yituo^um acerrimum h^lifum explodit («)? t^ demum parces cra(fas, teaeraHqus
a iRuidis feparatas dejicir (v).

Sed etiam purrefnflio ab aere pendet ( x ) , quo exclufo, per innumerabilia
Robtrtt BQy'e (y) evperimenta, uti maxime fermenfefcibiies'liquores, aut pu-
tredinofi, per incegros antios Sc 33rates confervantur . Aer ergo , in carnibus
comeftis, & venrriculo mandatis , aliud genus morus excitat , furdym magis ,
neque perinde ftreperum , fed potenrifTimum , quod fenfim i-Qvalefcens ( ^ ) ,
oninium cerriffime omnia vincula refolvit , quibus fibrarum eiemeara contineij-
tur. Sola putndo plantarum ftamina , ligni duriffimas fibras, carnium telas ,
©mni fublata durjtate , in pultis fpeciem diiuic (a) , Ipfa ofTa ab ejus lenta vi
i'n pollicem dilabuntur,

Sed ea non foiius aeris atmo^phajrici efficacia fiunt . Unitur aerls interni (0
clater, qui fixus prius & iners , nunc per putredinem reftituitur (u), ex corpo-
rum cavernuljs erumpit ; confluit in bullas ; natariiia facit qux mergebanrur ;
omnes fuos carceres frangit ; omnes cellularum parietes jjn tabym liquefaeit(^),
Fermentatio perinde aerem internum expedit (e),,

Ab ycroque aere fe expandente ventriculus parirer expanditur , ut etiam per
cutem tumeat (/) magis , quam pro ciborum mole : idemque mylto cum mur«-
niure ludatus, quando fpatia nadus eft Jiibera, ru<^us fpecie erumpit ( ^ ), aut
ad inteftina tranfit ( r ) .

In animaiibus (b) non rarum eft , ventricuium nimis inflatum crepuiffe, nifi
yel fubito gramina eftervefcentia bubuicus ( /) de veniriculo eripuerir, auc cul*
tro aperuerit eumdem { k) .

in homine ajer ventriculym expandens dolorem facit , 8c irrirationem ; hJnc
^jus oftia conftringit , «& magis arque magis claurum receptacuium diftendit ,
Minus tamen periculi eft , quam pofTit videri . v ires enim ad fluendas fibras
requififa? funt , ut fagitt^rum quadrara , & a pondere qur>drupio ti^^r^^ r: nrui^
duplo plus fledirur,a pondere ( five vi diftenden e ) noncuplo rcin'-un rriplo /).
Et lamen oftendimus crepuifte yentriculum, & m cadavere C>w),& la vivo.y/).

(r) Farignon. anc. mem. t. ?. p. aj4. CO Etiam per vufnera Phil tranf n. \76.

Cs) Boerhitape X i. j). 186. (1) Ut taciljus creJas , \n pleno ccpore ven»

(t) Graduum 75. Botrbaave t i. p. 19J. tricutum cyftidfm evacvire int ftmuiri retii.nj

(u> Boeihaave p. 178. 180. feq. Cl v. Royen jnflavit . Ita Ac ff-de tenuia intefti-

(v) Boerhaave ibid. p. !79. na detiirl-avit , & comprefll' vvfi<ulam fell'S ,

^x^ Boerhaave ^bid. p. »91. ventriculum , pylorum , dupdenum , inteft craff.

fy) iQ cont. €xp. phyf. msch. de aere» p. 10

Cz) Boerba^vg p. *89. (^») I" ^^^'^^ Sihfon p. J77. Pippopotamus ex

Cal P- 194. _Iupini<; infiatus perit Haffelqui(i pao. ioj, Vacca
^b/ L. V. p. 6x. tCingth , pag, sg. Putred* ax trifjolii abufu p>rps d* obfery.de Rennes vid.

»b aere interup Mem. de l' Acad. de Chir. t. i. p in-

p. jS. (j) /^i^'epfer apud Peyer Meryeol. p. 275,

<c; L. 8. f «a. (k) Chefelden p ji4o, i<5i.

(d) P. 155. J,. V, pag, itfi, Conf. Knigth yine CD Sauvages Phyfiol n 55,
rfiear. p. 6. ^7. Uavjnhergvr Phyfic. hc im) In caae p. 184. & i|3,

(e) L 8, 1. c 'Males vegetabl. ftat, 5. 6. (jO Ibid,

(f) Cfli;vp«r Phil traof. n. »10.

i-fcr. 7F. PH^NOM. VTVT VENTRIC. ' 199

Tlerumque ^mcn ipfa irriratio nimia & dolor vires (0) focias murculorum ab-
dominis & diaphragtTiatis in motum ciet, & ventriculum liberat .

Finis fit per debilitatem, qux oftia refolvit, per diflfoluuionem cibi vifcidi ,
m per pyiorum tranfire aptus fit : demum quod fermentatio aeris , quem gene-
rat, partem abforberi faciat ( /> ) ; refumtum in humorem, qui de ventriculo
Jnhatat.

Diftentus ventriculus multo majorem fpatii abdominalis portionem fibi fumit,
quare omnino veficulam fellis (^) comprimit , & exinanit , etfi eam non abfque
medio contingit (r).

Hinc in famelicis (s) , hydrophobis (O,morbo maligno exftin£lis («) in alis,
quibus ventriculus inanis eft (i^), inque animalibus morbofis (x) 8c cibo abfti
oentibus (/ ) , veficula fellis maxima effe folet 5c turgidiffima ( i ) .

Sed e'iam pancreas, ab eodem tumente ventriculo poteft comprimi (^), ut
eius iiquor acceleretur : tum hepar ; ut omnino bilis copiofus affiuat , quo ple-
nior eft ventriculus (a).

Memini mihi KmK^y^o^cex^ ^ ut paulum ventriculus raihi tumebat, prefifis re-
hibus , fecretis nt:m urin^e fujffe impeditam ,'ut diu nihil , deinde remitfo pau-
lum flruu , tenuis tandem & limpida aqua decederet .

Lienem erinm ventriculus diftentus comprimit & inanit (^). Cum maximo
ir^triculo iien minimus ( c ) ,

De

(e^ Ex cerevlfia effervefcente Phif. tranf. n.
351. ex pifis Andrfi alicti. du Carem. p. to6. 107.
etiam cojumbae fufTocantiir a pifis in ingluviem
tumefcentibus Compar. anat p. 93.

(p; Hales 1. c. p. 17».

Cq) Covvper \ntrod.

(O P- 8-.

(s) Huj. Secl. $ la in principio .

(t) Schuytg. pag. 381. Darlue in Journ. de
Med. t. 3. n. j.

(u) In pefte Schreiher olif. 12. p. 18. Reeueil
fur la pefte p. aoi. a/>4. 178. 398. 401. 539 P, a
Caftfo pag 10. In dyfenteria Barthol. Hift. 18.
Cent. 3. Sfigel. c. 238. In ventriculi infiamma-
tione Morg. fed. cauf. morb. II. Epifi:. 30. In
febre ardente Lieutaud precis p. 30 : In febre
flava Americanorum Eif. of a Socier, at Edimb.
II. p. 384. : In teriiana maligna Cleghorne Mi-
Tiorca p. \6<^ : In febre maligna Journ. de med.
1755 In morbo epidemico Pifano iW.»//'/?. pofth.
In morbo convulfivo ex cla;atp fecali nato P'/^^//-
tter difp Lon^olius apud ^erger .'

(v) A vensno MHd. Cent. 4. obf. 5f. 79. \n
cxperiinentis f^^epferi , \n lupa cicut. aqijaf. p,
J6i. lupo p. 180 fele pa^. 142. cuniculo btafi-
Hano p. S3^. a cicuta etiara datd fiayder apiar.
©bf. J5. & in cane a vipera oecifo obf 13,

(x) In morbo armentorum Bres!. Saml 1714.
JJi Mart. Morg, fed. cauf morb. i. p.^ii.Gior-
Dale de'Letter.d'Ita!.t.io. p. 71. Galler. di Min.
7« p TiO Gaelike de lue fontap.Iofa boum J^jt.-iij-
gei Metn. p. x6, Uebenlirett Progr. ad Silvejlrfit^

Planej«e ^\h\, t. 3. Phil tran/". n. 35«?. H?7//. p.
1(5. tangguth de morbo boun. Raudot, pag ia.
Sachwjid fcript. Soc. Dan. If. p. 393. Frank,
Anmerk. a, p. 115.

(y) Poft inediam Cifon Zod. Med. 6all. t. 4.
ann 4. M. Fcbr Riolanus pa^.~ 125. G/ef»«»g. Aft,
Francofurt. 3. pag. 379 Morg. fed. & rr.orb. II.
pag. v^r Boyell. mot. anitn. i. Prop, 147.

(1) pile plenam vefcicuiam in noftrarum Al-
pium bf<"il!o mcrb'^ nuper reperimus, ut etiam
dirumperetur , & habent Manyn ad Georg. l^ir-
giiH p.388. Turfan de lue boum . Cothenius ^^h,
Nat. Cur. Vo!. IX. app. Chomet de la malad.
pag, 11. Stief,, Hamburg. M2.^az. Vl.p 4 Kanold
de eo morbo . Mawhart ^ Goelicke deeodemmor-
bo . Pofl: febres ardentes & malignas Lieutaud,
precis pag 3^ Journ. Med. ?.n. 175^' "'• No-
vembr. Medicus beobaft. p. 50. Poft malignas
febres America^ tropica» B^ffst conft med-p 1)3.
In hydr^^phobia Jamef canine madnelT. p. 64.
Ab inedia nulla bili? atflui t Neifeld fecret. 1. p,
90. hinc in ferpentibus veficula plurima BoreU.
mot. anim. s p. 147- Lijler. hmror. p. 3,-^9 ,&
in dyfentertcis per languores abfque obomortuis
Phil. Tranf. Vol LU P. i. p. 649. Tum in
moTbfs lentis, cum m.alo appetitu , ut videtur,
Camer. hepat. exftifp. &c.

(z) Covvper !. c, conf. p S^^ 5?'.

(a> Lifutnud E(f. p 314. Phyfioi p. T4/J.

(b) La Sone Mem. de 1' Acad. i^-j^ pag. igj.

(c) Lieutaud Mem. de l' Acad. 17^1. pag 531.

ico XI 5. A7X _V E N T R IC U LUS.

De sertJe prefllone alias diximus {d).

Hsc omnia majora iiunt ex nimia aeris cepla & diftentlone nimi:i. Tn fano
lc fobrio horaine aer quidem expeditUF , non tamen ut ruflus faciat , noa
ut ventriculi nimius fit tumor , non ut doleat . Semper tamen etiam per
ciitem ventriculus repletus tumet. Veficulam & lienem non poteft non com'

primere . . r •

Eo magis extendi , quo minus m fibris carneis roboris eft , quod refiftat,
fponte intelligitur. Kuduofi hypochondriaci , & feminse hyftericg; (f ) , quibus
fxbrse omnes, & peculiariter in ventricujo debjies fint. ^

§. XVIII. Vapor,

Per poros lllos in6rganicos,quos a ventriculo oftendimus non abefte (/) , va-
por & de ventriculo exhalar , & viciftim videtur in ventriculum recipi . Exha-
lare ventriculum non dubium eft, vel ex odoris fide & ex biiis exemplo. Pe-
netrare in ventriculum. eodem argumento bilis, per coli & duodeni membranas
penetranlis , credas conftare , Eft autem is vapor de proximo, & per totam
longitudinem ventriculo fubtenfo tranfverfo colo ; eft .de univerfo abdomine ,
cmnibufque jnteftinis , & reliquis yifceribus, qu.r omnia fubfetidum, fubalcali-
jiumj fub putrem , & penetrabilem vaporem exhalant .

§. XIX. Salha. Mkcus,

Saliva omnis in ventriculum venit , (ive folam homo deglutiat , five clbo
fuo per manducationem immifcuerit. Ejus neque dotes repetimus(^) neque co-
piam {b), Non exiguam efte manifeftum eft, & in omni animaii conftantem ,

etiam infeflis {c). ,. _ . . . _

MuGUs in ventriculo multus de glaiiduljs nafcitur , deglutitur etiam ex oefo-
pbago {d) , de fauci^us & de ore , Ab acribus ingeftis viderur uberius genera»
ri . Ab aqua ftillatitia laurocerafi {c)^ in canis ventriculum infufa, ventriculus
muco coagulato pleniffimus reperrus cft. Sic in hydrophobico (/),cui ab irrita-
tione oftium ventriculi valde contratlum fuit . In vomitu mucus perpetuo, &
xnaona copia rejicitur. In febribus intermitrenribus pro caufii mali eum mucum
habuit Talhrus (^), uliliiTimi corticis propagator.

§. XX, Succus ^a/lylcuj,

Naturam fucci gaftrici, quantum licuit , expofuimus ( a ). Coplam accurate
non poftumus definire. Pures infignem effe , fi amplitudinem organi , fi arteria-
rum "aftroepiploicarum (b) de utraque claffe , & coronariarum (c) de utraque
pariter claffe, numerum, & lumina cum arteriis falivalibus comparaveris , qua-
rum tanto minores arterj?e , tot uncias humoris fecernunt • (i demum memor

fue-

(d) L. XVII. p. 417. .■ °^*-^^'* , . , i. r , L .

Ce) BarthoL Cent. 3. hift. »1. ^' Ce. B. Un^vuh phyfical. cxper. iipon bruUS

(b) ?l 39. 40. ^^^ ^* ^'^"" P- "3-

,(4 Cochleje duo duaus falivales in .ventncu- (a) P 97-

lum 3periunt>jr Svvammerdnr/t bibl. pag. 124. W P- 99.101,

Cd) We^fcr Eph. Nat. Cur, Dec. i. ann. ». (c.) f- 97'. . ,..,,•,-: , " -

SECT. IV. PHJENOM. VIVI VENTRIC. ^ lor

^eris, quam difficulter aqua,aut humor alius quicunque, in arterias impulfus ,
per duifius {"alivales {d) redeat : quanta contra facilitate in ventriculi arterias
injedlus (e) iiquor, & ipfa ada^a cera, in v^ntriculum effundatur. Quare &
madet femper ftomachus , & mador a morte renafcitur (/).

In canis famelici (j-) ventriculo magna copia gaftrici liquoris reperta eft , &
fsepe in jejunis furama cum facilitate de ore regurgitat , ut certus fis , ventricu-
li non exiguam partem eo repieri . Tres libras {h) & quinque vomit« redditas
legi . Maxima vis aquai , ad libras i<5. vomitu rejeda (,h*),

§. XXL ^ppendtces pylorica ,

Inter omnia animalia minimum fucci in ventriculo habent , ea qus carnibu^
aluntur, cum procul dubio Natura in ipfo aiimento uberius latentem humorem
in calculos fuos retulerit. Ruminantibus pius falivse eft , plus gaftricarum glan-
dularum . Avibus ex bulbo cefophagi , femper glandulofo (^), multum in ven-
triculum fjcci affunditur , quem ita fibi fumit codionis negotium,ut tainen fic-
cus fere in mufculofo ventriculo cibus lit. Carnivoris, ut audivimus , fucci ple-
num eft alimentum, neque parciores glandulaj. Pifcibus , quibus vix ulius cefo-
phagus , njhilque ejus buibo fimile, & tenuis , membranaceus (c) eft ventriculus,
proprium organum natura dedit,quod ad alimentum,in ventriculum uberrimum>
fuccum affundat . K/fppendices funt caecje, inteftinuia (d) nempe cylindrica,claufo
fine, fabrica fafciculofa, plens albo (e),faIfo, (/),etiam fatis vehementer(^),
fucco, &: mucofo, quem in pylori viciniam effundunt , ut eo alimentum irro-
retur, quod eft in ventriculo, aut per inteftina defcendit. Eum fuccum glandu-
iofa fabrica {h) in iis appendicibus generat ,

Res ipfa i^rtjlotelt non ignota fuit, tantum ut cibi receptacula (O & fafci-

culata {k) vocaret , qualia in nonnullis funt , non in omnibus . Qftendit autemr

Morgagnus muco plena effe (/) , non f^cibus, & ita Pancreati fimilia, ut nul-

ium {m) fit in iis pifcibus pancreas {n) , quse appendices habent, Sz. null^ ap-

Haller Phyfiolog. Tom. VL C £ pen-

(d) L. Vll:'^i"i6^:~t6f. (h) In xiphia Schellhammer ., Hartman. AcM,

(e") P. 93. Terrault p. 438. 439. Peyer Eph. Nat. Cur. Dec

(f) Kaituw perfpir. n. 181. H. ann i. p. aoi. Hofman Eph. Nat. Cur.Cent,

Cg) ("'Folf VVurkungen der NatUT. n. 411. IX. X. p. 449.

Ch) Q.uotidie per triduum Marcell. Donat. p. Ci") Part. anim. L. IILe. 14. Grew of tfae guts

308. • fob fin.

(h*) Morg. fed. cauf. morb. IL (k) Bift.« anim. L. II. <. i7> Habet etiani

Ca) P. 91' ' M *' , Gefner hift. anim. L IIL de pifc. pag. 3i?4. Pr»

Cc) P. iSi. : JiriTtl^ 'jt) cac-is inteftinis Grew.; pro inteftinulis L^^^er hum.

(d) Perrauh Efl". t. 3, Peyer Eph. Kat. ' Cur. p. 364. cibum excipientibus & retinentibus Exerc.

Dec. il. ann. 1. pag. soj. Bias anat. anim. a anat. II. p. 14- Pro penu in fame N. Comm. A»

tab. 49. ad 53. cad. Petr... L. V]. p. 414.

Ce) Peyer ibid. (1) Epift- XIV. n. 33.

Cf) Non eft aci.dus Swammerdam w fTxf bifcL (m) In omnibus pifcibus deefle vidit JantiS

& in lucio Anifieiodamenfes apud Blas p. i8i A- Tla^ncus Comm. Acad. Bon. t 3. p. 333.

inaricat in hippogloiTo Blas f. 178. sn acipenfe- (n) NeganJ in nov. CooHn. 1. c Torpedo ta*:

re herbaceus ingratus Blas p. 159, ttien dicitur & appendicem habere , & pancreas

Cg) In afello rancidus & feminalis p. adi Ran- Lorenz.'ni pag, 14. tum rhombus turbot Blas. p,

cidi quid fapJens Svuammerdam in vita & in bibl. 159. & galeus . Et appendices canis & duftum

p. 403. Ex eo tamen fapore fufpiceris , ali^uid panfireaticum habet Charleton pag. 84. ;

cibi illapfum €ffe, c ■' ^.. >.',<^i/> i.i

202 L I B, XIX. VENTRICULUS.

pendices, quando pancreas verum adeft. Non recipere cibum conftat,cum plc-
nx fint, quando ventriculus inanis , ut in falmone (o),

Nonnullis paucs funt , & quibus funt plurimae , iis tamen fenfim in commu-
nem dudlum (/>), jta aperiuntur, ut pauca tamen in pyloro fint oftia.

Unica eft appendix polypo (<?) : rhombo turbot (j) : fepias (s) : torpedini {t) :
ammodytj (u): Jucio (v) .

Du« xiphia; (.\) : rhombo iy): cani carcharis (^): blenno (<?): falpas (:t') :
ransE pifcatrici {c): loligini {d): 8c in mukis pifcibus planis (e).

Tres in cernua & perca (/) , inque pifce ex afeili genere (^), & in aurata
(/), fparo (/*).

Quatuor hepato (/■) : turdo (/): doro (k): hippoglolfo (/) : perca: (m): fcaro
(«): trachino (o): fiiuro (p) : falps (q) : variolo (/).

Faucx muilo afpero ( / ) ,

Sex mufteJae fluviatili (0: & fcigjna» (u) : Sc antherins («*).

Lucioperci & feptem (t;).

Septem fpirincho (x) & fepia; (y).

Odo trigi^E (t^). Aliquot in gymnoto (a).

Novem in gado (Z») : & afeilo (0? qui ejufdem generis eft .

Piures quam novem pelamidi (cJ). Odo & novem in umbra (e) : corvo(/).

Novem & decem in pifce Rochet (g) : Decem uranofcopo (b).
... PuodecJm in pifce Qrondin gaiiorum (/'),
J.:-^ i > . ■■ :'■.: >■ \^.-'> .:''■•. Tra-

n

(o) Birch t. 3. p. 415.

_(p) In afello Blas anat. anim. pag. \6%. Leo'
nicen, In acipenfere Id. Collins p. S58. in hy-
firice marina Redi : in xiphia Lifter Exercit. H.
pag n. in falmone Glijfon ,- in pifce lieu. Ter-
rauh EflT. t. 3. p. aai. t. la, f 4. in fabr 0 Mor^.
J. c.

Cq) Redt aniiti. jntra anim. p. loo.

Cr) Collins t. 37. f. 3.

(s) SvuammerJam p, 890,

it) Lorenz,ini p. 14,

(u) H///.

(v) Blas p. iSi. t, 5j. f. 17.

(x) Schetlhammer. Utia Sartman .

Cy) Morgagn. Epift. XIV. n, 33. SoMr/e/e» pag.
311. 5/,Jf t. 50- f. <*. 7- Charleton pag. 30.

(z) Collins tab. 71. Huic peranipla .

(a) Gisler K, Svv. Wetensk Acad, 1748. Trini. I,

(b) B/(j; anat. anim. p. 304,
Cc) Csaylet. mantiiT. p. 79.

(d) Lifter conch. bivalv, t. 1. f. a. Sev««ffl. p.
352.

(e) W/7/, revieu p. 117.

(f ) Gmalin. Scbsffer pifc, bavar. pag. 32. Du»
iere Collinf t. 3^. f. a. B/aj t. 51. f. u.

(O Rondelel p. 70.
Cg*) Hsffelquij} p. 339.
C^«*) Id. Ibid.
Ch) Ro'idekt p. 148.
Ci) Re(ii ibid, p. 103.

(k) Idem t. d f, 1, Pejfer Merycol, pag. 17.
Severin. Zoot. p. 351. Tres Haffdquift p.»g. 339.

(1) jB/flj ibid. p. 178. t. 50. f, 8. vocat veficu-
lares .

(m) Rondelet p. i<55. etiam quinque.

(n) Grevv of guts p. 41. etiam tres .

(0) Gronov. Aft. Societ, litt, Upf. 1741. p. 9?»
oBonsE forte .

(p) Etiam tres Haffelquift p. 375.

(q) Morgagn. 1. c. etiam quinquc .

(r) Severin. p. 373. etiam tres .

(s) Rondelet p. 796.

(t) Eph. Nat. Cur. Dec. II. ann. i. obf. 4^.

(u) Schoneveld pag. 44. Addit longas effe . De
perca Hillt c. Gmeliit. Klein Miff. V. p, 34,

(u*) Haffelquift p. 389.

(v) Id. p. 335'

(x") Gering pifc, Safm.

(y) Re.^i p. 98. 99. SwammeriS. unicsm , forte
ob oflium fingulare .

(z) Gronov. Upf,

(a) Idem muf. p. 10, ...

Cb) Aft. Societ, Upf. iy^i, f- iP'

Cc) Redi p. 9S-

Cd) Rondelet p, 70.

Ce) Idem ibid.

Cf) Ibid.

Cg) Grevv p. 41,

(h) Severin. Zooi. p. 358,

Ci) Ptrrauh^ imi^im. :

^ECT. IK PH^NOM. VIVI VENTRIC ^ 205

Trachuro lo. ad 14. (/^) ; fedecim boopi (/): Hafengo feptemdecim (m). To-
tidem vel 18. muftelse (»), vel, fecundum alios, fupra viginti (0). Alofae tri-
ginta (0*) : Triginta quatuor in pifce Julienne (p) . Trodlas triginta fex (^) .

Quadraginta in fungi formam collefla; in hyftrice marina (r): & in afelio
•whiting. idem numerus (^).

Numerofx , fexaginta & ultra falmoni (0 : in clupea vel alofa ofloginta («) ,
vel 94. (1;).

Centum fturioni {x) ^ prifti Schwerdfifch (/), cani (t^). In fcombro makree!
150. {a). In afello trecentae fex in fafciculis {b) . Quadringentae quadraginta iil
pifce Lieu (c) . Multae in ga!eo (d) , fphyraena (e), cuculo (/), carpione lacus
Benaci (^), fabro (^), mullo imberbi (/)» cinereo (^), & rubro (/), albula
cseruiea ; pifce EJler (m): orbe (»), lepore marino (0). In umbla innu*
merze ( p ) .

Videtur etiam eo r^ferendus eflfe acipenfer ((?), cui vaftum pancreas multis
duSibus fadum , five membranofis appendicibus (r) , piurimo fucco plenum effe
dicitur: dudus unicus eft (j).

Paucs (t) fpecies funt , quse omnino carent appendicibus , ut Blennus GyohqvIp
{u)y acus pifcis (v), lampetra (x) j tinca (/), anguilla (^).

Cetis, ut verum pancreas, ita nullas appendices (a).

Denique etiam infe^ta ejufmodi fucci fontes habent. Sex habet papilio (h}

C c 2 & gryl«

(k") ■Raffelqtii^i p. 3<5^.
(1) Severtn. p. 50.

Cin) Schoneveld pag. 37. Etlam o^lodecim Hill,
f. 117. Multas «econ. Abhandl t. 9. p. 117.
Cti) Collins t. 33.

(0) Gering ad 25. 4<J. Fafciculum inlignem,fed
oilia cominunia ^uatuor habct J.M. Hofman Eph.
^it. Cur. Cent X. app. obf. ii.

Co*) Haffel^uift p. 390.

Cp") Pevrault.

(q) Fanton Diff. p. Tdi. add, ReaV t, 4. f.i. 2.
Triginta Grew; !. c. Supra centum Cardan va-
riet. L. VII. p. «2. Multa Syiv. vafior. corp.
dilTect.

(r) Redt ^. 110. anlm. viv. t. 35, f. 3. d. t.s*

(s) Gre-uo 1. c.

(t5 Epii- Nat. Cur. Dec. 11. ann. 1. ot>f, 8-;,
A ao. ad 60. Hill. Sexaginta dus Gronov. Upfal.
p. 62, Centum viginti tres Roberg Difp. Ofto-
ginta Grevo p. 41. Quadringentre Id. t. 31.

Cu) Hill. Alofffi notnine Blas t. 49. f. ;•

Cv) Perrauh p. 211. Sesaginta in duabus fe-
Tiebus Haffdquiji j>ag. 390. Negat haber* BIa$
«. 260.

Cx:) HiH.

(y) Idem .

(z) Id. Sed de eo vide net, a. p. aoa,

(a) Chefeld. p. 157,

(b) In afello plurimae in fex fafciculos «o^ge-
fla L?y?er. Exerc. anat. II. Blas p. 4,5. 49. Nu-
merofje Schoneveld p. ao Gering. pifc p, 17.
Nonaginta fex Blas pag, 261. I^numers afelio

Cotlins p. 558.

C«) Pen-flw/t t. is. f. 4«

(d1 R^nd. p. 283. Idem cum pifce 1:6X5 , tt
credo .

(e) P. 125.

(f) Blas t. 52. f. 9.

Cg) Morg. Epift. XIV. n, 35,

Ch) Idem .

Ci) P 29S & majori Charleton pife. p. 17«

(k) Collins t. 36. f. 4.

(1) Idem t. 36. f. 5-

(.«n) Marfigli tom. VI. t. 10. f. I.

Cn) Barthol Cent H. obf. i.

Co) Schoneveld p. 41.

Cp5 Rondelet L II p, itfr.

Cq) Fafciculus viaetur appendiciKn numerofif-
fimarum Blas t 49. f. 2. 3.

(r) Leonice». metamorph. apoU. & sfculap. p.
$6. 97-

(s) Da Hamel liift, p. 67. 5/tff ic.

(t) Rondelet p. 70.

(^) Upfal. p. 89.

Cv) Uill. i. «.

Ci?) Idefn .

Cy) Blas p. 304.

<z) Id. t. 52. f. s-

(a) Rondelet p. 71. H«7/. I. c. Nlmio fbrte
catalogo tadiofus fui , in quo praeterea fcripto-
rum auftoritates non confentiunt . Eam culpam
deprecor , qusE pofiit , omiflls his pagiRis , reditni*

Cb) Svvantmsrdam p. 546,

264 ^' I ^' ^^X VENTRICULUS.

& gryMus (c) : appendices fex ordinum (d) ad ventriculum cavas fcarabeus m"
/icornis, & eruca (e),

Bombvci inteftinum carneum appendicibus ramofum eft pro pancreate (/) .

Duodecim funt in locufta (§) . In cancro innumerabiles (^) , In iocufta mari-
Sia duae, fed (/) multilobae. In cocblea du^e ( i* ) .

Quoties autem pars aliqua animaiis corporis per multas fpecies regnat, ma-
gnam ejus utilitatem effe abfque metu erroris concludimus.

Hoc eft pancreas , quod in ventriculum pifcium aperitur (^) , cum quo vifce-
re & M(?r^rt^?jf/x comparavit (/),& Malpigh}us{m), Chyii codioni fervire Ciar.
Perrauh («) . Hepata effe mavuit Lijlerus (o)^

§. XXII. Bilis,

Etiam bilis extra ventriculum in duodeni fecundam liiieam effunditur: (ed 8z
jpfa , minime obftante valvula- pylori (a)y frequenter in ventriculum redit, fre-
quenrer inquam,non femper. Nam vidi ad ufque pylori valvulam venilTe,Jven-
triculum non fubiiffe. Sxpe tamen flavum in ftomacho mucum vidi, Sc in ho-
mine,& in animalibus faniffimis , ut in cane, fele . In marafmo (c) Cl. viri bi-
lem in venrriculo vidcrunt, inque hydrope (rt*) ', pefte (^*) . A venenisbile pienam
ventriculum vidi. A frido abdon.ine biiis (e) in ventriculo fuit ( i).

Eriam calculi ferrei in ventriculum redeunt,& vomitu expurgantur (/), &
idlerus vomiru bilicfo foivjrur (g) . Amarus eft & biliarius calculus, qui in hy-
ftricis (/;) ventriculo reperitur, & mollis, ut f^po , dum recens eft ; Cum ama-
rus f]t , qui in elephanri (/) ventriculo fedet , ejufdem viderur generis effe.

Demum & fitis nafcirur (k) a bile reflua, & nibil frcquentius eft biliofo vo-
JTiitu : Quotidianum legimus (/) in iis , qui vo*cantur irixpox^^^^ol (f>7), etiam ad
fummum fenium (n) famiiiaris. Ex morfu viperse (o), ex hydrophobia (o*) , &

vulgo

(O Giorn. 4\ '.6%7. p. 64.

^d) Swamme^daM b'ibl. p. 3IJ. t. 57. f. 8 11,
31.

(e) Id. p. 576. 589. axld. Malfi^h. t. 5. f. i.
2e poftH. p. 57.

(f) Malpigh: gland. cftnglob. p. 6.

Cg) ?sfer pag. 8. De iis Malpigh. pofthu.ii. p.
39 Stt. flumerat Raihki t. 4. p. 351.

(h) Collins t 39. f. 1. Unum maxlmum , fed
cx cascorum JntefliHorum fafcieuli fa£lum Lijler
cochl. 1 p. 84.

(i) Lif>sr Eserc. anat. II.

(i*) Ex ventriculo in fiepar inteftinale euntes
duftus Lifier Cochl. p. 73,

( k) Qraaf p. j^.

(0 Epift. XIV. n. 31.

im) Glarid. conglobat . p. 6. pofth. p. 57.

i^n) P. aao. Nov. Comm. Acad. Petr, it. 1.

{.«) Cochl. p. 83.

l,a) Non valde refiftere , neque aquam injeftam
roorari M.igvenot de Ileo p. zi.

Cc) Hild. Csnt. iV. obf, 40.

(A) G; "0 Svuieten t. 2, pag. aio. cujn naufe» ,

(d*) Soullicr recueil de la pefte p. 278.

(e) Paw obf. 31.

(1) Bilis in ventriculo reperta a vomitu , Falf
ca!;-en^hi mcd. raticn. ann. i757' ?• S95. A draflicis
p. fr,peili Chrifopus p. 28. Matth^i anim. p 53.
Wi^.ller perfor. ventric. obf !. Hinc etiam cum
calculis veficulsc E!I" of a Societ. at Edimb II.
n. i?. Bilis vomitu reddita , Pcmme vapeurs p.
256. James madnefl. p 64.

{i) Hsifler a.nnsl. Jul 17^6. M. Aug.

Cg) G. V. Svvitsen t. i p. 191.

Ch) Boutius ad G- ah Orta c 4<5»

0) Semmedo fafcic. Labat. cEthiop. occid. p iS4<

Ck) Febr. interm. p. 19.

(1) Rhod. Cent. It. obf. ^i.

Cm) Vefa!. I. modo cii. Zacuti &c. Galen art.
nisd. p 89.

(n) yalifner t 3. ofT. var. in femina 97. annor.

(o) Pouteau cbf. pa«. 155. A veneno , in fele.

(o*) Jsmes canine madneir. p. 64.

SIECT, IV. PH^NOM. VIVI VENTRTC. 205

vulgb in onini vomitu, etiam a navium agitatione , fub finem bilis fequitur .
Quindecim librae bilis cum bonis argri rebus egeftx {p) .

Std omnino vir fummus , ^.'E.Morgagntis (y),in jejuno homine bilem coft»
ftanter in ventriculum effluere docet .

Demum in ftruthiocamen avis (s) fecurKfo quidem ventriculo amarus fuccu?,
feile tind^us reperitur, & du^dtus ipfe vix fex Hneis a pyloro aperitur , orificio
ita converfoy ut bilem in ventriculum mittat. In pifcibns certius eft , palTim
bilarium du6um in ventriculum aperiri(?>. In xiphia (w) idem inter duos ven-
triculos aperitur; In cyprino (1;), in alcero cyprino capitone (1), in anguilh
(a;) , in barbo (/), cyfticus du6Ius m ventriculum patet , & in hufone proxime
pylorum (^). Phocae veficula fel in pylorum remittit {a) . Etiam in ferpenti"
bus bilis in ventriculum venit (b) .

Sz6 etjam gh'ri (0 ( le Loir ) cyfticus du£^us proxime fub ventriculo inferi»
tar, & in hyftrice {d} hepaticus in ipfum pylorum fe immittit .

Denique in homine bilarium dufium ramum in ventriculum mittere , videtur
apud Galenum (_e) alicubi reper''ri , etfi alibi difertius (/) negat . Manfit tamen
ea quafi tama in hominum animis , & reperitur apud Arabes (g) Sa apud pri-
mes au^ores C'^)? qui poft inftauratam anatomiam fcripferunt .

Sed etiam experimc/nta fua , vifamque eam in homine biliarii du£lus in ven-
triculum infertionem & Maffa (/') protulit : & ad unum exemplum C. Stepba-
nus ( ^ ) ,. & ad unum Vefalius : ad unu-m pariter Cabrolitis ( m ), ad unicum
Petrus Paw (w); ad unicum Jejjenius ad Jej;en (0); ad unicum Hoeferus {p)}f
ad uni-cum demtim Mothius {q) &: Zacutus (r), Froxime & uncia a pyloro in-

feF"

(p) Rafmonii malad: dstigerVa gueris'. II. p. 47.

(r) Adverf. \\\. ^,S6.

(,s5 (^alifneri notom. d' uno {{nizzci . In ven-
trieulurrt Mem p^ou.-' fefvir a !' hiij. des" anhn.
tiuveYney apud du Hamel pag. asa. 3i-5. Ancens
Wem. t. 10. pag. 17. peSh. if.pag. 351. 547,4-92.
nen^pe hepaticorum divftuiun alter .

(t) l/alsfnevi 1. c p, 141. 141.

(u) Schstharnmef apud yalentin, Haftmann \n
confinia ventriculi".

(v) Blas anat. anini. p a6a. Arrlitelodamenf.
pag, 39 Comm, Litt Nor. 1738. hebd. 47.

l.i) TiiK,«e & cyprino bilem in ventiicalo ef-
fundi , &■ 'jn hirundirie Riarina'-, alii-fque affinibus
ventriculum femper b'ile plenum eite FalifneY.
Op^ t. 3. p*5. 163. In pullo , qui ovo contir^e-
tur , bilis \n ventricuio perpetua eft . De hcmine
fufpicio exRa* apud lU . yalcarenghium ir,edi«,
ration. ann. 1737. p. lo",.

(^x) Caldef. t. 5. f. ir. Muralt p. 388.

Cy) Afiruc de la digeft. p. 155.
; Cz) Mar/igli Danub. t. 6. t. 14.

(.a) Severin. antiperipat. p. 32.

Cb) Borell. mot. anim. L. II. prop.^S^/. -^ l-j-
Jitf de humor. p. jo^.

(c) Parilni ,

Cd) ^« BameS p. 181. Duverney II. pag. jj'?.

49*. -

(e) Adminifl!'. snat. L. Vf. c. ti. Add. art,
niedJc. p. 89. de picrocholis

(f) De lifu part L V. c. 4.

(g) Rhaye tie divif c (54. Avicennanj t. f.
Fen 15. tr. 1. de parvo du£tu a veficulK , qai
aIiqu.5ndo altero major fit ,

Ch) Al. /icbiilinus psg. 5, de fubtili ramd a
choledocho duftu in veYitrieuIum veniente , Se-
cundurn aliquos ; ait Caypenfif Ifagog. p is.add.
in MuneHn. pag. ^^6 A meatu bil?ario duOuitr
in pylorutii venire, in eo vifum efTe calcjlum
AUx. Bened-Sius p, 21. ,

ij) Rarum efTe in horniniSus bilem' voitientl-
bus reperiri, fibi tamen vifum p. 15. b,

Ck> P. 179. qui ait, , fe ipfur-i vidiiTe altem.-?!
ramum choledochi duftus ventriculo jmmittr,

Cm) Alphabet. anat. obf. 6. m picrochplo &
vcnient^ , de choledocho ductu locutus' lout
joignant le pilore .

(n) Obf 15.

Co) Anat. praseirf. p* 50. b. de perexssuodufiu,

(p) DuClum choledochum in Ferdinaridi I if*ven-
triculum infertum fuiife apud Fanten. anat. pos.

(q) Epift ad Vf^orm. n. 575.- de ductu cyfiico ,

Cr) L. If. in picrocholo bilem vomente . ColA
leftionim habet Hiolanus p. laS.

io6 L I B. XIX. VENTRrCUIUS.

fertum (r*) PJdkyus. Novos dudlus hepatico bilarios ad ventricufum Venife Itt
univerfum Pctrwlus (s) . Demum permultos du€!us,in homine bilem vomente,
de hepate venilfe creditum eii («), 8c in ventriculum aperiri .

Mihi quiiiem probabile videtur , in ventriculo bile extus tirK^o, arteriam

coronariam minorem^ex hepatica proxime du^us bilaries natam , his viris im-

pofuiife . irimus , puto Leonkenus {'v) hunc erroreni refutavit , deinde Columbus

{x). Negat fe vidiffe ad ventriculum ire Falloptus (f) & G. Cuntus (^).

Breviter addo, etiam pancreaticum (uccum , perinde ut biiis,in ventriculum

refluere poffe (a). In turfione tertio facco ventriculi fe immittit (b). Meco-

oium vifum eft in ventriculum rediiife ( ^' ) .

§. XXIII. ^ufn fpirhuso

Con]e£lura fuit Ci. virorutn, ipfos fpiritus (^) de nervis ventriculi m ejus
cavum effundi, & ciborum codioni fervire (b). Hinc homines affe<9u (0 atiinii
trifti obrutos, apoplediicos , etiam vehementer in aliquod opus intentos, nul-
ium percipere famis fenfum .

Haec ita dicuntur , ut refellere nequeas , ftabiiire vix poffis. Phsenomenon
certum eft . Sed poffunt nervi in trifti affeflu ventriculi fibras maie ftringere ;
ut omnes quidem mufculorum adiones a nervi-s augeri polfunt aut minui ; po-
teft aquae ventriculi copia augeri , aut diminui ; ut certe renalis fecretio a ner-
vorum diverfo ftatu vehementer mutatur : poteft ejus vifciditas intendi , poteft
biiis fecretio a nervorum irritatione pati : poteil aiiis nobifquc ignoratis modis
veKtricuius a nervis a^ci.

§, XXIV. EmolUtlo.

Enarravlmus caufasyqus i-n cibum in ventriculum fumtum operantur : fequi-
tur ut ex vivorum animalium , exque cadaverum incifionibus, eas mutationes
colligamus. quas in eodem ventricuio cibi experiuntur. Ordo difficilis eft,cum
«arum mutationum plures eodem tempore cibo fuper/eniant , & tanien in hoc
opere altera ance akeram debeat exponi . Dllutio certe & emollitio ante ace-
fcentiam rempus fuum habent . Nam in primo ventriculo capells herbsE unice
mollefcunt; in fecundo magis diftbivuntur , acefcunt demum in tertio (a) . Sic
■ in vitulo cibus in primo ventricuio moIIefc!t,in altero minutius miftus eft,iji
tertio demum maivx tin61uram rubro colore tingit (b) . In avibus etiam pri-
Hium eft,j pifa ia ingluvie emolliri (c) , .& intumefcere (d).

Kem-

Cr*) Ridley obff. p. 210. ninat. pag. 100. Srunner de pancr. c. S- 6 de

(s) Apud Barbiellinum p, 39« 40.. gland. duoden. c. 4. firidet du bon chyle p. 501.

(u) ^alcarenghi midi\z. ration. S737. p, ioS<, Pafcal p. ^85. Boerhaav. praleft. t. i. -p 3°^.

Cv) Error. Plin. (h) Collins p. 303. 304. Grew p. a8. Verheyen

(x) P. aji. X. 11. p. ^S7. 2sg. Mayow oper. pag. 337. Sarf

(y) Obf. p. J78. b. Duobus ramis in inteftsnuutn wwf//* lucubrat. p. 150,

iaperiri deditpro raro . Ex eo Jafvlinus c. 5. (c) firitiet 1. c. Martes ex ira cibos non coKtt

^2) Apolog. p. 97. Geuder ferment. p. g6.

(a) Brunner duoden. p. 54. Malfigh. poJlh.p.s^. (a) Vieujfens tr. des Hq. p. 279.

(b) Rai yh.\\. tranf. n. 76. C^) Ibid. p. 177.

Cb*) Epift. 575. ad Woymium . (.c) Duverney pofth. t. 1. p, 449.

Ca) ^eyer.dQ .gland. inteft .jtag. »0. «g. de m- C^) Acat. coxnpar. p. pj.

SECT, IV. PHiENOM. VIVI VENTRIC 207

Nempe immenfa vis faiivas & gaftrici fucci ad cibum affunditur potumque ,
& cum utroque motu periftaltico & antiperiftaltico mifcetur . Ita neceffe eft ,
potum quidem mifceri cum noftris fuccis,& naturam induere ex utroque inge-
jiio miftam : cibum vero molliri , dum aqua in loco calido in ceiiulas &
cavernulas fibris interpofitas iaminifque , fuo pondere , fuaque vi attra^ili
irrepit .

Nunc hujus , adeo fimplicis caufs , efficacia tamen fumma eft: . Nam in fola
aqua comm.uni ( e ) , & in calida magis , omnes carnes , omnes membranie , de-^
mum etiam durififimi lapides (/) contabefcunt : & utile hic eft experimentum
ab lllujl. xAlbmo {g) alium ad finem prolatum , in quo membranas poft diutur-
Uam macerationem evanuerunt. Videas aorts durififimam membranam fenfira in-
tumefcere (-6), magnaque fpatiola nafci , quae aqua repleat, fibrafque & lami-
nas, quas ea fpatia claudebant, in dies laxari (/'), ut plus aquse , miaus mate-
riei folid^ fit, fibrarum longitado minuatur, cohajfio. nulla fit , donec in fpoR-
gise fpeciem primo folvatur, didlam Fieufjenio (^^), inde in muci naturam , in
C|ua vix quidquam cohiereat , folidumve fuperfit . Hxc ego feria experimenta iii
cute , in dura matre, omnibufque corporis hurnani membranis repetii.

Si hsc omnia ab aqua fola furtim fubeunte fiunt , non ergo mirum erit , fi
in ventriculo longe , quam a fola aqua citius , fimilia eveniunt, ubi & calor
fjt, & aeris vis, & putredinis initium, & tritus , cujus maxima poteftas eft ,
dum leDtus , longo ufu repetatur . Sales notiffimi funt , in quos corpora , etiam
multo duriora , Comite de la Garays multo tritu reducuntur .

In hominis ergo ventriculo , Sc in cane , & iii fimilibus animalibus femper
yidi, cum fubito a paftu mars fuperveniret , panem cum fua crufta ceilulifque
ingeftum , cruda olera , fru^lus hora^os non mutatos , earnium filamenta integra
in ventriculo reperiri .

In homine, aut in animale poft longius a cibo tempus ene^Sio , inque ejus
ventriculo & in duodeno,cum cibus nihil prster ventriculi vires pafTus fuiffet,
reperio nullam de pane figuram fuperftitem , diffoluram cruftam, micam tabe-
fcentem, carnem abfque confpicuis fibris, olera liquefadla , omnia in fimilargm
pulrein (w) fubcineream redadla .

In quadrupedibus fimiiia fiutit . Ex cortice («) & ligno, quo pafcituf , caftor
merum liquameo conficit ( 0 ) . In canis <Sc lupi ventriculo altero tertiove die
apparet , extremos offlum fines ( /> ) , incipere diffolvi & oiTa in cartilaginis
Katuram mollefcere (-7) . In animale boreali Vielfras offa in arenulas comminuta
per inteftina ( r ) reperiuntur .

In avibus carnivoris prior ventriculus ( puto bulbus ) integros pifciculos, alter
pallidos, maceratos continet. In buteorfis ventriculo, intra tubos a Reamnurio'
ingeftos , reticulo filorum ab omni tritu defenfos, carnis tamen pars in paftam
totam mollem 5 abierat , pars per foramina operculi efBuebat (x);& de ipfis de-
mum ofTibus, etiam prsduris bovis oflibus , pars in gelatinam {t) foluta vifa
eft. Margarita in ventricuio gailinae emollita fuit(?^). In ofTifraga aquila pifces

inte-

(e) Conf, Schobinger de textu ceJ lul. cbf. 151.

(f) Et ipfi io primis vefica? cal culj. (0) Mem. de l'Acad. 1704. p. 51. fe^.
Cg') Adnot, L. V. p iso. 111. (p) f^irtdet bon chyle p. 195. 196.
Ch) Ut in pjfis, Cq) Walaus Epift li. .

(i) Ut ea mollefcant in ingtuvie p. 198. (r) Schurfg. chylol. p. 19. ■

(k) Conf L. II. p. 41. Cibus m ventriculo (s) Journ. des Sav. 1753. JwJ. Mem. de 1' Acad.

ci.to fpongiofus fit Wxlieus p. 763. I75i« P- 7° 71»

(m) In cane panis in pultem redaftijs FeliB (t) Idem Mem. de 1' Acad. 175*« pag- 473-

Exp. 8, ^'^m^- 480. '

(n) Weffit Eph. Nat. Cur. Dec, I. ann. a. (u) S^ntlin^ Iw^. phyf. p..974*'

2o8 _ LIB, Xrx. VENTRieULUS.

jjitegri m mucum diffluunt (i;) , & ofTa intra 24. horas conrumuttttli* (x) . Lari
iD ventriculo eo magis pifces coquuntur, quo fundo propiores funt (y). An-
guillrm , in avis ventriculo , partim corsfumtam , & tamen vivam Cormlms
(;^) reperit . In oefophago corvi marini pifcium pars digefta eft (<?).

In aquilze v€ntri<:ulo recepta pars avis m mucum confumta erat (Ip) . Sic itt
nodua (c), ranae offa partim extenuata , partim confumta ventriculum repleve-
Tunt . Ranas femidigeftas in ciconia ( d) Faber .

In pifce , inque muftela fluviatili(e) , cujus ventriculus membranaceus eft,
pifciculus fuit,cujus fquama; & fpins in iiquamen contabuerant . Etiam foluoi
oculum (/) , confumtum vidit au<51or adnotalionis , cum pifcis reliquus viveret.
lii afellis ( g ) majoribus & afelli , & fepias , & cancri , & caudarum pinnae ,
& offa tota in chymum folvuatur. In folea tefts pediinum { h ) liquefcunt ;
jnque raja pifces toti diffluunt, etiam teftae &. cartilagiiies ( / ) . Tn torpedinis
ventriculo fepis , locuftise , foles , aiii pifces confumti ventriculi humori im-
rnerguntur { k ) , In galei ventriculo excarnatos pifces ( / ) , & in aliis pifces
confumtos, inque mucum tabefados (m) lego : in ali-o feminam devoratam &
intra paucas horas ad offa ufque cotifumtam ( n ) •

Etiam in xiphis ventriculo oflfa mollia ( 0 ) reperiu^ntur . In galei <£fopbago
pifcem emarcidum (p) vidit vir CI.

In ipfo osfophago lucii pifcis necefl^e eft pifces contabefcere , cum rapax ani-
inal ranas pifcefque fe ipfo craffjores devoret (p*).

In ea ciborum codione partes extern^ , quas proxime fuccus ventriculi taa-
git, prims fer€ diLTolvuntur (^^) . Sic in ferpentis ventriculo {r) contabuit , avi-
cula , & bufonis pars inferior in mucum converfa fuit ,

In ventriculo lucii pifcis^alii pifces (?) devorati cum fuis fpinis in mucum
(u) colliquefcunt , quoufque glandulas attingunt : pars extra ventriculum integra
inan^et . Sic in aquila, nodlua (aI), muftela {y) fluviatili, ferpente .(/*)inte-
grum fuit, quod extra ventriculum fffet .

In vipera lacertcC (z) pars ventriculo contenta confumta fuerat , integra
mmferat, quse e.xtxa ventriculum erat .

In ftella marina ( ^ ) , mucofo animale ^ .cochleas fejmico.^as Rond^etius
vidit.

§. XXV.

(v") Letgh. Nat. hifl. of Lancash. p. 157^ ni
fallor .

Cx) Bcr<ich hermet. tned. fap. p. 615.

(y) Cojter p. jjj.

(z) P. aio.

Ca) Helvetius Mem. de 1'Acad. 1719. p. 349,

(b) Weffer apud Peyer Merycol. p, 171.

(c) Bninner pancr. p, S6,

(d) Ad aernand. p. 6g,

(t) Brunner de gland. duoden. p. Toj.
(f) P/of. natiiral. hiftory of Staffordshirep 146.
Cg) Phil. iranf n. 511. Sthneider de catarrh.
S-. 3' p 44- & in afello cabeljauw /Inderfon p 79.
(h) Phil. tranf n. 471.
G) Stcnr.n niufc gland. p. 45.
Ck) Lorenzjni Crampfish. p. 29.
iVj Stenon, Aft..'. HaSrt. .Voi. JI. p, a*i.

(m!) r^iher ad fjernand. p. 6^1,

(n) Towne in Epifl. Rai .

(o) Hartman in ejus pifcis Anatome.

Cp") Charleton. rnantifl". p. 84.

(p") P/of. natur. hift. of Staffordshire pag »75»

(q) Tfifon. 1. c.

(r) Att. Hafn. t. I. n. iii.

(t) Leopold cecon Cur. p. 611.

(u) PhH. tranf. n. i6i. sdd. firidet l. C.

(xf) Tibia ranje in gula fuperftis,

(y) lUjBfum quod non defcenderat in ventrl-
culum .

(y*) Geuder de ferment, p. 71. Viridet bora
Chyle p 75. Similia ralifner. t. 3. p. 167. &C»

(z) Charas Viper. p- .4. $. t. a. r. r. s»

Ca5 P. 81.

SECT. IV. PHJENOM. VIVI VENTRIC. 209

§, XXV, Monha.

Duplici hic efi: locus Jidnotationi . Et primum cum cl. Viri ventriculi prsero-
gativam («) ornaverinr, qui folus cibum diffolvere aptus fit, gula inepta, ap-
paret , aliquod eiTe ejus receptaculi privilegium , cum multo plus habeat fucci ,
in avibus potiffimum , quam gula . Neque tamen nimium oportere huic digni-
tati tribui , cum etiam in gula {b) aliquorum pifcium cibi diffolvantur .

Deinde utique non effe , certe in animalium quadrupedum ventriculis, ejuf-
modi diffolutionem in intima, qus fibras penitus deflruat.Nam & pifcium fpj-
nas in homine, inque felibus , fsepe vidi circa coli valvulam congeftas , & ni-
mis utjque integras.

Porro fibrs herbarum in equorum fimo , & boum , fuperfunt , & in aqua
reftituuntur, in qua eum fimum dilueris (c) . Quse de feminibus dixi , non re-
peto.

Sed etiam canis plerumque offa integra non penitus in elementa diifolvit {d)^
verum in fcruta utique {e) minora , pulveris fimilia , quiE in albo grjeco repe-
rias (/) . r ^

FibrsB carnejB devorati animalis pifclum fascibus accurate qua;uts, fupererant,
ut agnofcere poffes {g) . Sed neque in Papini lebete offa folvuntur , neque co-
rum fibrs deftruuncur, etfi gelatina educitur, ut friabilia fiant (/»).

§. XXVI. Succi extraciio .

Id unicum ventricali officium, Hecquetus {a) voiebat , ut fuccum ex vcgeta*
bilibus & carnibus natum diffolvat & extrahat.

In ventriculo certe mufculofo avium mirum eft , quam excarnia fcruta , &
quam ficcas granorum reliquias vldeas .

Sed etiam in tertio ventriculo {b) animalium ruminantium herba^ exfuc-
CSE funt , & in lepore ( c ) cibus ad csfophagum fucculentus , ad pylorum
ficcus eft .

Ipfe polypus, animalium devoratorum , quae In pultem {d) quidem abierunt ,
tamen pelliculas fucco caffas (e) & tenuifTmias de ore reddit : fic araneae (/),
& alia infeda folo fuse pr.^da: fucco vivunt.

In homine copia affufi humoris tanta eft , ut nunquam ficcum in ejus veti-
triculo cibum fuperfuiffe viderim. Succuni. tamen de cibo extrahi,& reforberi,
alias oftendemus {g),

Haller Phyfiohg. Tom. VL D d §. XXVIL

(3) ralifnertus, Charas , Vifidet . (h) Keil quantlt. fang,

Cb) P. io8. (a) De digeft. pag. 5. 83. Quefn/ti Eff. t. jV

Cc) Peyer p. 120 170. p. ig,

(d) Vittca^ne Elem. L. I- c. 5. de modo qu%> (b) ?eyer Merycol. p. 183. 12S.
cibi p. 71- 83. qui etiam in chylo fibrilJas vidit (c) Idem ibid p, 151-

fupereffe, tum Boeri Epift. p. »45. feqq. Quefnai (d) Trembley pag. 117. 119. add. Sch^ffer arm-

III. p i6. polyp. p- 31.

(e) Bayvy triplex digeft. p. 19. (e"i Baker du polype p. 78. 107. 108. add. p,
(t) B-u-r.r,er de pancr. p. 78. de duodea. p. jao. Trembley p. 119. lao.

Ilo, Pc^<,/ Commi Epift. p. 75. (f) Trer/ihley ibid.

(g) heeuwenhoeck anat, & contempl. p. dl. (g) Seft. V,

zno

L I B. XIX. VENTRICULUS,

§. XXVII. Corruptw "javia. I» %Acefcent'ta ,

Cibi \n locum calidum ^ hadenus tamen claufum (a) ^ recipiuntur, ut in fa"
no homine neque per Gefopbagum, neque per anum flatus exeant . Primum eft-
ut acefcant; qua? enim vel ex vegetabili regno, vel ex animali cibi loco fu-
snimus, iis hsec pene communis eft corruptio .

Eam in animalium ruminantium ventriculo tertio (^)y & in quarto potifTi-
STium (c) adeo vehementem cernasj ut lac in vitulis coadlum fit , & tunica^
ejus facci pleno acore inficiat, qui poft multos menfes fufficiat ladli cogendo,
5c eo fine adcafei opificium adhib-eatur.

Sed etjam in avibus acoris tanta vis eft, ut ventriculi gaflin^ interna mem-
fcrana (d) pro fermento e(fe poffit : five nunc acidis horaiis fruflibus (e) utan-
tur, five granis :-_^& aquam decocfam cum variorum animalium ventriculis figna
edere acoris (/) teftem habemus .

In humano yentriculo lac pariter cogitur, ut etiam in cafeum denfetur (^).
Demum in ipfis canum ventriculis naufeofiffimum acidum ( ^^ ) a lade f<2to-
rem f.Epe percepi,& in felibus fuccum ejus facci cum lade miftum acidum Vir
CI. reperit (/)»

Neque adeo mirum eft,pafTeres acidum de ventriculo halare (^) ;. aut acerri-
mum in vcntriculo avium digerentium odorem efTe (/);& in ftruthionis ventri-
culo contenta aera virefcere (w) ; & rupicaprarum pilas («) odore fermenti im-
prapnari ; aut in homine gas («*) acidum (o) de ventriculo erupifte ; & ab ufu
chalyl-is vaporem adfcendere (/?), quaiis prodic ex martis liraatura, cum oleo
vitrioli ef?ervefcente; & vomitusacidos, rudus acidos (f),aliaque acoris in ven-
triculo dominamis indicia reperiri , qua; dudum excitavimus (r).

Paulo minus exfpedlatur carnium in acorem degeneratio. Et tamen etiam ea
cum narura convenit. Vidi mufculos cadaverum (Leida? potifBm.um , ubi diu-
tifimie fervabantur) virere cum odore manifefto acido ; neque quifquam ignoratj.
jus camium acefcere , & in fuccis gelatinofis acidum fermentatum ipfa in cor-
ruptione fe confpicuum efferre {s}.

- :. Accuratms tamea pcr fua experimenta CL V\t Joannes Pvingle (t) evicit,
carnium eam eife naturam , ut acefcant , & etiam cum pane acorem («) quarta
fere quintave hora ( v ) concipiant } odoremque vinofijm & acidum fapo-^

rem

(a) P i26.

{b') Fieuff^ns des liq, p. 178, ?eyey. p, lOi. &
Jn fecundo vantriculo capeilarum' l^ieujfens p. 2790
a8o„

(c> Penr p. 102. 11». Virid. bon Chyle p.
aji. Duverney \l. p. 437. F^^nf. de ventric. var.
jpag. 110. 110. Faher ad Hernand, p. 614.

Cd") Reaumut Mem. de 1751. p. 305. ceco-
nom. Ahhandl t. 1. p, 890.

(e) Ex rofjs gratum acidurn Fioyer pharmaco
wafan. p, jj.

Cf) yiridet prini. cofl:.

Ig) Eph Nat. Cur. Dec. L ann. 2. obf. i6^,

Ch) Pelix E!cp. 7. II.

(i) Oitendit Mattb,ei p. 15,

Cfe) P. 147.

(1) CoYneL Confent. p. aio. 219.

Cnr) Veyratilt p. 103.

(n) Hirder apiar. obf. I4"

(n'') Germana vox -a jafii, antfquer fervor .

(o) Stork ann. med. I, p. 116.

(p) rVillis de ferment p 15. ?schlin purg.
Viridet bon Chyle p. <5 9. 166.
. ^q) Albin. de apotherapeuf. pag 13 Obr,. med.
Lond. n. 6.

(r) P. 147.

Cs) Quefnaf EfTay fur l^^oecon. anim. II p.

Ct) App«ndix ad 1. de morbis militum »
Cu) ?i 196' 397. 398. 407«
Cv) P. 407-

SECT. IV. PH^NOM. ViVI VENTRIC. 21 r

f em {x) , etiam poftquam putredo inceperat , fe oftendere ; intufa carne etiani
celerius {y)\, neque eum acorem a faliva putrida coerceri , quin cumvCarne &
pane eadem fermentet , & quin acor putredinem fuperet (^). In pifcibus {a)
fimilia obtinere . Imo cum craffamento fanguinis putrido panem tamen in fer-
mentationem abire (/>),& cum eodem fanguine corrupto iac acorem generare,
qui putredinem vincat (c). Sic etiam faccharum cum corde ovillo fermentat &
calet, & vini fere faporem attingit {d).

Quare etiam cum vidlu carneo vomitus acidi (e); 8c acoris in ipfis fxcibus
figna fuperfunt , & in omnibus etiam carnivororum animaiium pifciumque ven-
triculis veftigia acidx naturcB inventa funt {g) . Et ex ipfa putrffada carne fpi-
ritus fubacidus diftillando obtinetur {h),

Nunc fi acor, etiam putredini fuperand^e idoneus , in ventriculo nafcitur,ni-
hil eft,quod in erofionis fignisnobis abfonum videatur , quorum teftimoniafunt
in tabulis medicis ; ut margaritae in ventriculo gallinas emoUitag (/): digitalium
ferreorum & orichalceorum adroforum (^), qua fundum ventriculi contingebant ;
nummorum ad medium confumtorum (/) ; ut denique pene integri dilfoluti ef-
fcnt -(w) , non fine fulcis & a-rugine {n) .

In ftruthione vitrum minimis foraminibus pertufum, excitati certe acoris do-
cumento (0) fuit , & ligna afpera & fulcata (/>);& nummi turcici {q) ad mi-
nimam molem confumti ( f ) , ut omnino metalla a ventriculi iiquors erodi
conftaret {s).

In cane etiam tefferam dimidio leviorem {t) ^ tamen cubicam , & erofura
ebur ligoeis clavis integris («)> ^ teftas ovorum in minima diffolutas {v)
legimus.

In homine denique cultri exempla funt, deglutiti, & mire mutati (A,),adro{i
{y)-i diminutas JaminsE & manubrii (^): inque ftulto homine ferri exefi,Iami-
n£E cultri perforatis , clavorum eroforum {a) : in aiio corrofi aciei apicis {b) .
Nummi €tiam cuprei poft quatriduum redditi (c) deletis figuris; iidemque poft
longiorem moram alvo egefti pene toti confumti {d): demum bradiea integra
ferri ftanno obdutli {e) evanuit,ut confumtam fuiffe appareret . Etiam in oefo-
phago, noduli (/), qui per 06I0 feptimanas ibi hsEferat , magna pars confunita

D d 2 fuit

Cx) P. 398.
(y) P. 41 s-

Cz) P. 401- 39^'
Ca") P. 401.
• Cb) P. 398.

CO P- 40^.

Cd) Journ. cecon. 1757. M. Ocl.

Ce) Ilfemann colica faturn.

(^) ViriAet pritn coft. c. 10. 11. 11.

(h) Navier fur 1' amoliff. des os. pag. 34. feq.

(i) Sferling Inftic. phyf. p. 974.

Ck) P. Caftelli Epift. medic. V. p, 14/;. in ca-
pone Nigrifol. apud Falifner, t. i. p. 141.

(1) Schfitz.er m cilla Hornung pag. 159. in
gallina ,

(m) Becker cultrivor. in gallo caleciitico .

Cn) In flruthione Watren. phil. tranf n. 394.

Co) Valifner. p. 143, u.idi in efperiease ,

(p) ValiSmr,

(q) Alii Verrault p. 203. Variflni ,

CO Id. p. 253. In Rediano ftruthione tameti
oftavo menfe nondum erant detrits Jitera. Efper
P. 59-

(s) Falifner. p. 541.

CO Birch t. 4. p. 304. ^j.

(u) Martin Mem. de PAfed, 1731. n. 3.

(v) l^Valieus p. 763.

(x) Croll. apud Schutig. Chylolog. p. 315.

Cy) In Hubneri cultrivofo tantum denigratft »

Cz) In cultriv. halenf.

(a) Phil. tranf n. 317.

Cb) Purmann Chir. cur, p, 348.

(c) Storck Kinderkrankh. t. 4. pag. ^67. Ni-
ger alius Blancard. Jaarregifter Cent. V. n. 3j.

(d) Amat. L. II. c. 69. Kerkring n, i,

(e) Mekern append. c. 12. - •
Cf) Haraburg. Magaz, f. iS. J

212 L I B. XIX. VENTRICULUS.

fuit & viridis. Et ex denario cupreo devorato per multum tempus fapor inore
venejiatus (^) adfcendit .

§. XXVIir. 11. Fementauo,

Qua; acefcunt,ea fibi perrniffa cum aere 5c calore ferraentant, inteftino nem-
Jpe motu agitanrur, quem & aer atmofphsEricus generat , & etiam magis aer
(^) internus expeditus. Saccharum,ut modo diximus, etiam cum carne fermen-
tatur, vinofumque odorem concipit (^) ; & cum tofla carne panis vinofum &
acidum faporem & odorem poft fermentationem induit (c).

In anjmalibus herbivoris , odorem vehemen^em acidum Clar. Viri percepe-
runt (^), etiam in rupicaprarum pihs {e) & in leporis ventricuio (/). Spiima
in ventriculo {g) variorum animahum vifa eft, etiam in maniaci {h) hominis
llomacho, ut contineri non poffet.

_ In chamzeleontis ventriculo mufcarum capita(/) leve indicium fermenta-
tionis dederunt (i). Ita etiam inteftini parte ligata, contenta materies fpu-
mefcit {k),

Plena demum fermentatio in ventriculo cervi erupit , calidus nempe vapor ,
bulluls , liquor graveolens ( I ) ^ &. fjmilia a ruminantibus (w) non abfunt.^Vi-
nofus odor & acetofus de ventficulo bovis ruminantis ( w ) prodiit , ipfiufque
liominjs (o).

Aeris

(g) Phi!. tranf. n. a4<5.

<a) P. 198. '

(h) P. aii. . I- .

(c) Pringle p. ^g6. 398,

(d) FJoyer praeternat. ftat, pag. 30. Ffedeh
morb. inf. p. H9.

(e) Havder I. c.

(f) Peyer Merycol. p. 151.

{jO A cicuta fumta H.trder obf. 13. In fumi-
nantibus Peyer p. 181. etiam in cane ^[^aUus 1.
€. p. 763.

(h) Muvhart ferment. microcofin. p. 14.

(i) Parif.

(i) Nupera experimenta Cl. Macbride in ef-
fays in compcndium contrafta fuhmitto.

Digeftio eft vera fermentario pag. 59. Ea facit
ut moius in cibo intcrtinus nafcatur . Partes fo-
lidge miftura? in fummum enatant ( etiam p.
17. ) cum fpuma , & vapor fubacris exhalat :
denique abfoluto fervore fubnafcitur fipor fub-
dulcis , & odor fani grsci exhalat , h particula:
folidffl fubfident p. 6. Panis cum aqua non fer-
nientat ( eti?.m Pringle p. 397. ) fed cum fa-
Jiva (etiam p.xj. ) t. i. Farina potius moderatur
fermentationem 5 Pr/w^/e p. 408 Machide p. 41.
MaiTa fdrir.ace.i , dentibus fub)afta , & cum faliva
intrita, in vefica acefcit , Rouppe morb.navig.pag.
$4- Avenacea farina cum aqua debiliter fermen-
tatur , pri-ngle i. c.

Intsr farinacea triticum fero fcrvet p 88. Ni-
mius acor citri fermentationem fupprimit , p 40.

Caro cum fariiiaeeis vivide fervet pag. ^8. cum
fycco iimonum, & ialiva caro eontinuo fermea-

tatur , & folidas partes adfcendunt ante ftcundam
horam , ante decimam vero omnis motus ceffat
p. 41. Multo mag's fervet caro ovilia cum aqua
& pane , quani folus panis , & abit in liquorem
fpirituofum p. 54. &c.

Putrida rnateries admifta facit fermentationem
Macbride p. 55. , & panis , ovilla caro, & aqua
fermentationem fubierunt , portquam ejufmodt
materies putfida acceifn , Idem t. s,

Midura alimentaria aerem generat p 38., &
aer fiitus de eibo extrshitur p. 39. , & in homi-
ne effu^it, quando partes folidge ad fum.Tiatrj fu-
perficiem adfcendunt , & per os emergunt p. 17.
Caro non facile aerem fiirum dimittit Mschrids
p. 57. aeque vegt-tabiiia fola , mifta facilius ibid.
Ovilla plus dat aeris , quam bubula p. 40. Va-
por , qui per fermentationem ciborum exhalat ,
eft potiiTimnm aer fixui ciborum pag. 13. Ex fru-
mento per fermentationem parato , vapor adfcen-
dit non acidus p 138. neque tingit fuccos c%r\i-
leos ibid Poft fermentationem miftura alimenta-
ria iterum aerem abforbet pa^. 1:^7. Caro cum
aqua in calore firvata aerem abforbet p. 3^. Ne-
que cibi bene franaerentur , nifi aer fe expedi-
ret , iterumque reforberetur p. 19. Magna pars
ejus aeris prius fiita eft , quaai cibus vafa fubeat
p. 3R.

(k) Ferhefien t. 1. p. 83. 84.

(1) Harder obf. la. p. 41.

(m) Peyer merycol. p. 131.

(n) C. F.jher Hernand. p. 6^1,

♦(o) hoerbsave Praeleft. t. j. p. ajS.

SECT. m PHiENOM, VIVI VENTRIC. 215

Acris generatio huc pertinet , quaz in ventriculo evidentilfima eft, ejufdem y
quam nuper diximus , fpumae indicio , & diftenfionis a cerevifiae potu , a pifis,
aliifque cibis multo aere turgidis (p),& ru6iuum , & crepantis a nimia expan-
fione ventriculi boum equorumve ($-). Hinc hypochondriaci, & qui debili funt
ventriculo , hora quarta fere & quinta a prandio , fiatubus ponffimum vexan-
tur, iis nempe horis , quibus panis cum carne nunc manifefto fervet (r).

Vapor qui de cibo ventriculo recepro adfcendit, fcpe inflammabilis eft,non
unice in iis miferis, quilus a nimio potu fpiritus vini fumus {s) inflammabilis
(f ) 5 <& flamma {u) demum de venrriculo erupic , tanta cum violentia, ut tota
cadavera combufta (-r;) legas, potiffimum in cerebri exemplo comitiifde Cornelias
Zangarini Bandi (a;), quam , pra!fer folam marxum, flamma poft epotum vini
fpiriirum de vencriculo erumpens in cineres redegit: cum tamen, ut aliquoties
in facinorofis hommibus vidimus, iEgre & multo igne & tempore,corpora hu-
manas exuri que.int.

Sed ahfque uUa de fpiritu vinofo fufpieione olim , confuie T. Graccbo , ad
forum Decii, de bovis ore flamma exiit,& ex bovis vemriculo vaporem feti-
dum prodiifTe, qui flammam admiffam conceperit, nupera habemus teftimonia
{y)\8ii fiammam denique ex ejufdem animaiis ventriculo prodiifte^cum a lanio
aperiretur (^). Olim etiam a. i«597. Pifis, cam Ruyfchius (^) femina ventricu-
lum aperiret, ab admota candela flamma ex flavo virens erupit (i). _

Porro ^ndrei^ Vulparii {b) experimentum narratur,non fempsr pari fucceffu
repetendum , in quo cani vivo ventricuio Jigatur, aperitur : ita candek ad un-
c\x diftantiam admota flamma de ventriculo {e) exit._

Ne vero fidem deroges , faciunt & inflammabiles aivi crepitus (^), & flam*
ma , quas de tubo exiit , quem Philofophus carne plenum buteoni dederat de-
vorandum (e), & fputum inflammabile hominis maniaci (/).

Hjec omnia tamen rara funt & morbofa , & in homine fano vix principium
ig) fermentatjonis locum invenit y quam in cibis vegetabiiibus continuo multa

vis

(pO 153.

Cql Ex ufu trlfolij \h\i:
(r) Pringle p, 4.07.

(s) Adolphi de eruiftat. fiatnm -p. 77.

(t) Editor op. Democriti Chrijllani dc i?iorb.
& rDed. vit. anim, p. ui,

Cu) Barthol. Cent. \. hrft. 70. Cent. I!I. HiH.
56. de luce anins. p. 154. 155. Adolphi S. P.iuli
digreiT de febr. mal. Eilitor Democriti & ip^e
Dembcritus pag, 50. Eph,- Nat. Cur. Dec-. l. ariihf
4. 5. obf. 17 Gmeiin Sihir. Reife. t. 3. p, 357.
ex alicruin relatione # In f«msna nuper uiortua
Bierlifig thefaur.

(v) Barthol. Jourfl. de Trevoux. pa;», ^934.
phil. tranf. n. 476. pag. 44?- 46j. Huc puto per-
tinere duas feminas diftas in Sbeheare praiftice
t. i.p. 67, & Blanc. Jaarreg. c. 6. n.88.

(x) Maffei de'fulmini Lett, X. p. 9?. Phil.
tranf. n. 47<5. Gentlem. Mag, t. 16. Bianchins
in proprio liBello, parere &c.

(y) Hift. de I' Acad. 1751. obf. 4.

(z) Janus Plancui Memor. di fific. I. pa^, ic6,

(a) Biartchini parere fuila ConteiTa Zangarini .

CO Maita fermesitans generac gradus caloris

ft. 30. te Begue 6u fubllme pag 31T. Neque fa-
men bsec crmnancer ita fe habent . Ccirtenta veil-
tricnli Cuniculi , nso^us cum acidis , iseque cum
lixivioCs efferbtierunt , neque fuccos caEruleos
tinxerunt , cum herbi^ aleretur » Et eadem fucci
de endem ventricoio fumti indoles fuit . Et qusi
^cmo Jtb ertiejico revonnebat , perinde neque acidi
ll<;na dederunt , neque alcali . Sed etiam caro
ovilia elixa cum braffica , falrva & aqcs ioco
claufo adeo non efferbuit , ut ^vttrekeTe Blanit.
coft, alim. in ventric.

{h) Eph. Nat. Cur. Dec. I, ann. 1. obf. 77.
Eianchini Parere pag. XLVI. phil. tranf.r n. 475.
p 458.

(c) Ravefiein p. 7^. 76.

(d) Tachen rRorb. priircip. p. 40. Lifter feu-
nior. p. 76.

(e) Reaumur Memi 175S. p. 480.

(f) Mayow oper. p. 33;.

(g) Quefnai Efl". 3, p. ii. i*. Bohn, p. 134,
Addit, alcohol. ex contentis ventriculi non poffd
parari Boevhaavt prsled. t. i. p. S79. Oriri de
bove Jsxtcr ds faiiv, p. 38.

214 . LJ. ^' ^^^- VENTRICULUS.

vis affluentis liquidi humani opprimat ; & in carnivoris putredo confeqmtnt
{h) ^ &■ ipfa quidem imperfedla. Certe , qui cibi ex ventriculo exeunt , neque
fermentationis figna , neque omnino acoris edunt : Cafeus enim in ventriculo ,
ex lade coa£lus , nunquam in duodeno apparet : neque odor uUus acidus eo lo-
co fupereft . Neque enim ex vera fermentatione falubris dukifque chy-
lus unquam nafceretur , neque tnucilaginofa nutritii fucci natura poffet con-
fervari ( / ) . .

Si fermentatio in ventriculo non perficitur , neque plenus calororitur , quem
alicquin fat magnum ex ea caufa novimus fieri , ut malt^ exemplo.

§. XXIX. III. Putredo.

Cum omnes humores animalium ad naturam putredinofam vergant (^), 5c
acidsE naturse exigua veftigia (^b) retineant , facile intelligitur, cibi acidam de-
generationem ita debere fuperari , ut in putredinofam indolem vergat .

Ejus ad putredinem inclinationis plurima in ventriculo veftigia reperiuntur :
Ipfe factor eorum,quai ventriculo continentur , in carnivoris eft de putredinofo
genere,

Peffime olet aquilce anima (c)j& leonis , & cibus in ventriculo avium potius
ftercoris {d) pjedorem habet . In pifce cane ventriculus plenus fuit gelatina pu-
tridiffima , in quam cibus computruerat (e) . In ventriculo ferpentis fstidiffimus
halitus eft (/) abfque acoris veftigio .

Hysenas ventriculus olidiffimo cibo plenus(^). Qui ranes ob fumtum opium
cibum non digerebat ; iis fiEtidiffima fuit anima {h). Ex ventriculo canis vivi
fa^tor ftercoreus (/).

Sic in homine, quaj in ventriculo ob obicem aliquem manferant , ea fcetida
fuerunt ( /^ ) ; & qui omnia poft 24. horas revomebat , putrida quidem redde-
bat ( / ) .

Sed ipfa pariter vegetabilia diuturniorem per macerationem putrefcunt ,
Aqua, in qua foenum infufum fuit , fcetorem equini ftercoris induit, ut mani-
feftam analogiam habeas (ra),

In ventriculo primo , fecundo, tertio vituli,inque primo & fecundo ventri-
culo capeljaj ( cujus reticulum non numeratur pro ventriculo ) tindura malvas
f«pe viridefcit (w) , &: deftillati cibi alcalina tlementa reddunt : odorque ineft
f)Utredinofus (0). ^ •

Perantiqua hinc eft opinio , qua; cibos in ventriculo docet putrefcere . Eam

Ch^ Fermentstio efl: primus gradus c?ucens ad
putrefaftioTiem Macqun Chyin. prat. t. a. p. 421.
Ltjier. hiimor.

Ci) Credit in vino fupereiTe Lcrrff des alim.
p. 81. Sed quae in animalibus alunt , blanda

•funt omnia, &: infipida j
aliena ,

(a) L. V. p. s'».

(.b) Ibid. p. 65. feqq.

CO WiUughkf ornithol

Cd) Moebius iftit, jag,
y. 361.

ab omni natura vinofa

■ p. 17'

sSg, J^lhg. vaf. brev.

(e) Ttampier travels t. 3 p. S7.
Cf) Geuder ferment. p. 71.
Cg5 Fesling. Epift. VI.
Ch) Sprogel p. 35.
(i) Tiling. vaf. breve p. i6x.
(k) De Haen de morb. nov.
0) H. V, Heers p. 150. ^lanque Bibl.
. 499.
(m) Joblot I. p. 39.
Cn) Vieuffens trait. des liq. p. ^7^,,
(o) Pe^er merycol. p. 140.

t. s.

SECT. IV. PH^NOM. VIVI VENTRIC. 215

^lppocrates (p), Empedocles ^ P!iJ}onicus , Dionyjius JEgeus ( ^ ) , & Diocles
terjuerunt. Inter nuperos Martinus Lifter (r) & Cl. Knietb (x).

Utique enim mutationes, quaj in cibis a viribus coftricibus ventriculi , potif-
fimum humani, nafcuntur, propiores funt putrefadioni , quam fermentationi (f).
In bureone fatuus fuit carnis in ventriculo tabefcentis odor , qualis putredinem
prascedit {u): tum in cane {v}. Qux ita interpretor,ut priori tempore acor m
cibis nafcatur, pofteriori huic acori putredints initia fuperveniant : omnino ut
etiam in iifdem cibis fieri contingeret , fi fibi permitterentur ; cum priEterea
affufi humores humani omnes plus habeant de natura putrefcibili .

%&d neque plena in hominis ventriculo putredo obtinet j etfi obtinet forte in
cibis diutius retenris {x)\ inque animalibus fmcere carnivoris .

In bureone ipfo non putrefcebant cibi in ventriculo { y ) retenti , etfi non
co<rti utique fietent ( ^ ) : & fuccus ventriculi folus cum cihis in calore utique
in ofidam naturam tranfit, uti dicemus (^?)'

Deinde certum eft , maflfam ciborum , qui de ventriculo exeunt {b) , ut abf-
que eminente aciditate , ita abfque perfeda putredine eife t Neque enim aut al-
calinas dotes ulias declarat (c) i aut fervet cum acidis , aut abfque magna acoris
(,d) portione eft , etiam poftquam inceftinorum a£tio accelTit ; neque demuni fs-
tet, dum eft io tenui inteftino. Et tamen f^tor ante naturam alcalinam nafci-
tur (e). Vera enim putredOy uti nunc certe confedlum eft , utique naturam al-
calinam producit, etiam in humoribus humanis, & in faccibus animalium (/).
Uti viciflim plena & abfoluta putredo falem alcalinum deftruit (^), effetamque
& inertem maifam relinquit. Credam facile, ipfos olidos vapores effe id phlo-
gifton per vim putredinis evolutum , quod aut cum fixo fale (-^) ,. aut cum aco-
re (Ojin alcalinamx volatilem naturam abire aptum eft , & nunc per ipfum fae-
torem difperiit , maffamque falis expertem reiinquit ; neque plantag uIliE falem
alcalinum fixum combuft^ dant , nili qnibus fal effentialis acidus ineft {k) , fal
autem fixus ex acido generatur.

Ex putredine gaftrica calor vix ullus oricur,etfi enim magnje piliE congeftas
foeni (/) pilorumve (w), fponte incalefcunt , & igiiem concipiunt, & panni a
propria corruptione incenfi , in fpeciem falis vel carbonis abeunt (w)j non ta»
men finit humor perpetuo affufus quidquam in ventriculo f mile praevalere .
Calor ex carne & farina avenacea cum faliva putrefcente natus ^ non fuperavit
tres gradus ( 0 ) » •

ia me
Cr>

p. 9(5-
Cs>

co

(u)

Cv)

(y)

Cz)
(a)
Cb)
(O

Cd)

Clbiis m junioribus facile putrefcit ( u-icpo-

} HippQC. TTipt rpo-f.ijr .

Celf. praf. pag.. 6. Conf. Is Clerc Hlft. de
d p j8,
De humor. c. j. aq. med. AngL Ed. z,

Ftndicat. p. ii, j/?'.

Bosrhaave Elem Chenn. Ui. p. J92,

Reattmur \. c. p. 471 .

Fdix Exper. 7.

Paulo fupra .

Keaumur Mem. de 1752, p. 453. 471. 47J,.

P. 485- ^S-i. 487.

Conf. p. 335,

Bcerhaav. Elem. Chenr. c. 9J. 94«

In L. XXIV.

Gai>er mifcelL Taurln. t. j, p. 84.

(e) Home agricult. p. 8j. DoJJte introd. p. 66,

C, xSS- GabeT ibid. p. 77. feqq.

Cf) Sal volatiiis in fiercore columbarutn Tponte
generatur Home ibid.

(g) Caro putrida , cum igne fubjeclro ejuf ete-
menta dedillarerit j minus- dedit falis volatiiis,
quam recens Navier 1. c. p. 40.

{h^y Homhrg Mem. de 1'' Acad. I7I4. pag 189.
Hojpe pag. 288, 289. 290. Brouifonttet qujeil.
med. 9.

Ci) Conf. Walkf. Chem. p. aSf. 3 »9. Ex ni-
tro eum carbone diftiHato fal alcalinits volatilis
habetur Mem. de 1717. p. .3J4.

Ck) K. Swenska Acad. hindling, 1750, fc 155=

(0 Hierne Aft. labor. p. j^.

(m) Thevenot voyage t. 2. L. I. C 7.

Cn) Hifl:. de 1' Acad. 1723.

Co) Frin^te p 400.

%i6 £ J5. OT. VE NT R rc ULUS,

§. XX X. IV. Rancefceatfa .

In adipe & in oleis acor (a) quidem efl plurimiis : non tamen acefcunt cor-
rupta , & in ventricuio diu quidem cruda manent . Quo pius butyri cibis ad-
mifcueris eo tardius exit ; etiam tertia demum die (/>'). Omenti pars quadra-
gelimo demum die per inferiora dtfcendit ( c ) ; & adeps poft quatuordecimi
menfes (^s') •

Aiias pinguedo per vomitum coada rejlcitur febi (e) fimilis ,acidi puto pras-.
valentis humoris vi indurata . Fufca materies inflammabiiis de chocoiata cor-
rupta vomitu rejefia (/) legitur.

Plerumque tamen in Jiquamen fenfim contabefcit, ingratiffimi {§) faporis (^),
odorifqu€ , & flammam concepturum (0; & eo pertinent fputa ardentia (k)^§c
vomitus inflammabiles (/) , quos veteres dicebant bl/iofcs. Corruptos cibos effe,
quas vulgo ita vomuntur, He/mcntius oftendit ( m ) . Quare Ci ceterum viro-
rum 5 potiffimum trans aipes , iarge in morbis acutis data olea ; aut fpermatis
ceti in pe^oris obftrudionibus ufum , ego quidem nunquam aufus fum imita-
ri, qui etiam baifama naturalia , adeo manifefto acidiora, rancefcere,& afperas
arteria: infediife, pene ftrangulante cum acrimonia , nimis fim expertus. No-
bifcum Ci. & expertiffimus Tlffotus (n) , Ceterum & parcior pinguedinis ufus >
& aftufa raaxima vis aqus humans , facit , ut ha^c degeneratio paulo rarior
fit,quam acida, Non infrcquenter tamen ex vitellis ovi,nimia copia aflumtis,
fupervenit, quo non alius cibus difficilius coquitur (o), idem vero oleo plenif-
fimus (p) efi c

§. XXXI. Ccmmijllo cibovum in maffam fimilarem informem^

Nunquam album {a) chylum in ventriculo vidi, fed a pera^a digeftione cl-
neream, aut flavam , pukaceam { b ), mucidam , uniformem maftam, in qua
nullam partern ciborum diftinguebam , neque olera , neque panem , neque car-
nes, neque vinum (c). In ruminantibus viridis eft ( rf' ) . Perinde mucida fub
pyloro ciborum mafta eft (e'), & per inteftina tenuia.

Apparet adeo vires vcntricuJi ex figurato, ceMuIofo pane, fibrofa carne , pa-
ilacta farina, fuccofis fruciiibus hor^eis , albo lafle , vino rubro, in unam uni-
forn^em , «qualiter mollem maffam pultaceam confentire , in qua figura quidem
& fabrica peculiaris del£ta,dotes nimis, odoris , faporis , coloris , proprise fpe-

cies

{O L. 1. 1>. 11. a». (m) Pylor. reaor. n. 13.15.

(b) Eph. Nat. Cur. Vol. lo. obf. 4. (n) Febr. biliof. Lftufann. p. 54.

(c) Aiey. B&ned. L. XIX. c. 5. (o) L<«». Skonska refa .

(d) Tulp. L j. c. 18. (p^ Spie!i,i.7t,n Inft. Chem. p. 77-

(e) Eph. Nat. Cur. Dec. L ann, 3. ofcf. J5j. (a) AiSrmat , fe in canibus vidifle P^erhej/en
Uofman de runed. benign. abuf. L. II. p. zu. & in huniano vsntrjculo , cum vul-

(f) Hofman Med. Conf. Cent. II. Dec. II. c.4. nere pertufus effet .

(g) Amsra eft .cum falfedine gelatina , in quam (b) Felix Exp. 8. Walaus p. 7^4. Coni. Pefef
ofla per vim .ventriculi animalis ^ar.nivcri redafta obf iS.

funt RectimuY p. 4S0. (c) A vino rubro nigricantem Vlempius vidit,

<h) In buteone , S.e.wmur p. 480. fundam med. pag. 124. la lupo nigra maffa S£'

Ci) Boerhaav. t. 1. p. 254. Elsm. Chsm. t. s. nac Eff. p. iii.

P '^3- (d) Peyer p. 184. Duverney II. p, 481.

(k) P. 113. ^e) Wepfer cicut. p. uy,

Cg Eph. Kat. Cur. Pec. J. ann. |. obf. 154. ....

ST:CT. IV. 'PHiENOM VTVT VENTRTa 217

cles abolifSB, duriries fubada, & uniformis mucofa , rnediocrifer odorata , fatua
natura ex omnibus contemperata fit. Etiam quadrupeda (/) , aves {g) , pifces
{h) & ferpenres (.'), in fintilem mucum tota animalia diffoivunt .

Oporret autem ventriculym non nimis cito a furnto cibo aperire : id enim fi
fadum fuerit , porerit cibus non mutatus , & panis cum fua laminofa fabrica ,
ibi reperiri, & fprirus vini odor, <St olerum folia colorqoe fupere/re . In inte-
ftino quidein mhii fimiie unquani reperi , quod in ea cibus rjon veniat , nifi a
perfecia codione . In morbis tamen eriam per inteftina propria ciborum figura,
colorque propriu.t fupereft : tum in vulnere inteftini ,

Nihil aurem magis inopinarum in ventriculo nafcitur, quam lapillus : & ta*
jnen is partus eft ex frequentioribus. Non rerrogradum voio calculum (/) bija*
rium , neque ex abforbentibus terreis natum cretaceum cakuium (w), faecefquc
pene petrefadas in ?p^rorum animalium ventricuiis («). Sed calculum rerreum
& fublixiyiofum ( n* ^^ m analyfi daturum , ut calculus veficse , terrie multum
(0), falis volatiiis pauxillum (/>), & multum generanrem aeris.

Freqtjens eft phaenomenon in mulris animalibus, equo (r), bove (j), ibice
(0, etiam in columba («) aliifque. In occidentali be?:oar poffis moram accufa-
re , in marfupio peculiari {v) , in quo bezoar repeTiri fcribuijt . Sed in homine
jiihil eft fimile. In ventriculo lapilii reperiunrur , ubi nuUus |nor.E locus vide-
tur, copia etiam magna (x), & pondere non rnodico.

Videas ex fediment© quidem tartari vini fimili nafci , quod ipfum vomitu red-
ditum eft (>^ ) .

Videtur vei ex potu , parriailis terreis pieno, fedimemum decedere, ut aiias
oftendetur (?;), vel eam ipfam terram officuiorum ,aliarumque partium anima-
lium per vim acidam erofarum , extrahi, uti ex o^bus etiam & cryftaUos &
t^f ram ope aceti eduximi^s ( ^* ) >

Haller Phyjiolog, Tom. VL

£e

$£•

Cf ) P. 107.

CO P. »08.
(h) p. Jbid.

{V) P. 5bi<L

0) Journ de Trev. p. ilio. H*//?«'. annal. jul.
8725. M Aug.

(m) Efchenbach rarior. anat. med. n. 9.

{tC\ Planqut 11. p. 4J.

(n*) Phil. iranf. n. 475.. n. 7. ex equo .

Co) Tn Loweria ad — SJarey & Koenig,

(p) Koenig m Lavverj» hiftoria ad —

$6
%t) MuC CJofier, p. 19. &c.
<«) Act. Suc?, J7}3' P' 79-

(0 Galler. di Mincrva I. p 18. C a Cofia .

Cu) Strane,ulans animal lapillus Gener hift. of
birbs r. 2. p. x ?.

(v) Fetr. de Ofma «pud Mona^dez L. III. pag,
39. quem habet a Cofta hift nalur. L. IV. c. 40.
41.

(x) A^ quatuor 1. Kcenig. D jas volas replen-
tes Hoefer : aJia exempla vide in Journ. des Sa»
vans i(59o. in't apud Schntidey calarrh. t 3. p,
540. C^rriyn conrradift. L. II. tr. J. p. 17$. Ub»
cialis calculus phil. tranf. n 250.

(y) Pjnarol Pentec. I. obf. 3.

(2) L. XXVII.

Cz*> Form. des os, p. J93«

iiS

S E C T I O

V.

C A U S JE C O C T r O N I S C I B O R U M.

§. r. Ljqmr macerans o

PEne omnia, quj? certa ficfe fcimus , in priorr fedlione difla funt.- Supereff^^
uf per finf ula oftendamus ,. inter caufas, quas expofuinius , mutationis cibo-
rum , quam quae^ue parrem ejus mutarianis proc-^^^ucat .

Et primum utile videiur fore , ut eas caufas primas contemplemuf , abfque
^uif-us nuMa omnino in ulio animall ciborumcodio locum habet. Earum enim
In novis pbasnomenis cibi dig,e[ti producendis maxrme erif dignitas .

Nollum ergo animal quadrupes ; neqae avis , neque pifcis, neque infedlum
cfl- abfque plurimo humore , qui ad novum cibum in~ ventriculo affunditur z
abfque fponranea mufatione in acorerr! , aut in purredinem , qux ex naturs
cibi pender : neque abfque aereaut armofphairicof, aut interno, qui fe expart-
dar elafticus <,

Plurimi pifces , & angues ; 8c ave? alfqu^p (^), funt ventricuro membranat*
Ceo', qui efiam difterttus, inque nodum rumens , deglutita animalia cum prumis:
8c offibus concoquif,, Tritus ergo a- ciborum codione abeffe potefl" {^ )■, Sc rn-
men cibus' coqui . Neque mora (c) in cocjuendo mulro' maior eft tritu carentj-
fcus, quam in anim^dibus mu^culofo ftomacho inft-^udis'. Gafeus intrJt paucas
lioras ((^) ad cutem ufque feminam' conrumfit- A^^ellus (f) Cabcljauw rntra fex-
tam horam pifces devoratos' concoquit. Foft dimidium (/) diercaput deglutiti
pifcis confumtum erat,, Celeriter Lucius (^) prjcdam digerir . Sic buteo intra-
24. horas, carnem perfeile coxerar (/j) : S: (/') canis intra 24, hor:^ os, quan-
tum ejus fieri poteft, refolvit.

Hic fuccus iis in animahbus fere folius ventriculi eft progenies , aut certe
Ah appendicibus eacis pylorj fuffunditur (-^), fubfalfus uterque , ille tenuior,hic
acrior ( /) .

Gaftricum humorem aquae' (w), quae pauxiliunri falis lixiviofi diffulLirum te*
lieat , vires (n) habere'V'der.ur. EjufmQdi autem. liquores porenter refolfunty
^ per nupera" Lcvreti (0), experimenta etiam cafeum in fua elementa diiuunt j.
Si cruftnm fanguinis infirim.matoriam colliquanr,

?--Vjde£ur ejus fucci cof ia ahqua & abundantia requiri » Hinc irr (Efophaga kn'

tius

(a) Ut t.aielicus il!e cuculus , tnius ventricu-
lus totiim abdomen replet ^ & undique cellulofa
tela &rine£i\iur . Herrjjfant Mem,, de TAcad. 1751.
p. 410.! 411,

Cl>) BergeY pj 137«

tcj) i t.nie lutium digerere',& per aliquot dies.
Richter tchthyoiheol, p, 192.

(ci) towne ift Rai Epift.

(e) Ancierfon p. 79. magnoS etlam cancfos de«
VO^at .

Ct ]) Richter Ichiby otheol. p. 341. .-

(g) Leopoid •p 6i\.

{fi) Reaurauv Ivlen-i.de l'Acad. 1731. psg-^^?.

470.

(i) Andry a!im. du Careiiie p. ij.

Ck) P aoj.

Ci) Ibid.

(ffi) P. 96. C)7. Acrior quarh faliva Deid>er<bil'
rrior. p. '>o

Cn) Vires hi!)';s phlegmaiis ex'o!r't Kunkel oSr.
chynii p. 67. Sffe verum ttTinentum L. a Ca-
poa deila incerft. '.ie' rtiedicam p. 5i5. <7.
yieulTeris remot. & prox. p. 145, 146 Patttm fa-
Cit liqurdi folventis Bchni menflr. anim, p. 4841
Kerger ferm.snt. p 198 19 •.

(0) In luipera ari d'accuchcj p. gig.

SECT. V. CAUSiE CCCTIONIS CIBOI^. 2x9

tkR cames coquuntur, in ventriculo celerius, ubi major ejus ubert35^(p). Re-
«f>e incer eaufas coquendorum ciborum primo loc-o .recenfetur, quod folus nun-
quam d^fit, etiamli & faliva (^) abeft, & appendices pyJoricar nulla; funt (r).

Appendicum mucus & ipfe fubfalfus eft {s) , ik etiam in calidis animaiibus ,
maxime de rumjnantium clalfe, immenfa jn ventriculo, potitTimum quarto ,
inuci vis eft, .. ^

Ejufmodi mucus non unic€ viilofam cunicam tuetur, & a nervls fubjedis
ciborum aut potus avertit acrimoniam ;fed etiarain coflione cibi fuas egregias
partes^ ornat . Mucus -enim foluto' gummi (Oproximus eft . Sed eiufmodi gummt
cum -oleo fluido,&: cum balfamis mifceri poteft, ut cum aqua iri albam emul-
fionem abeat . Diximus autem,non aliam partem coiSionis diflftciliorem ea eflTe,
qua olea folvuntur {u). ^ , .

Neque oportet jiquorem ventriculi contemnere,quod mitls,quod nuiio pun-
gente fapore fit confpicuus . Nam etiam viperarum venenum, adeo funefte effi-
cax,,_ dulce eft (-:;); ic albumen x)vi difficiiljmam folutu myrrham iiquefacic (;v),
Deniqu^ -cum fola aqua tritum lignum in teredine p.erf<)ratur (f).

In animalibus perfedioribus ftiiva accedit : magna .quidem copia (r), in qua
squs vis £xiguo iterum fajis lixiviofi {a) momenro quafi acuitur . Oftendimus
dudum, abfque ea appetitum & cibi co.£iionem languere. Vires habebit gaftri*
ci liquoris .

Merito adeo falivam inter ^prseclpuos (c) liquores digeftivos Cl. Viri recepe-
Tunt, ut tamen, & rede , pancreaticum fuccum (i), &: Jiquo.rem v.eatriculi (e),
^ inteftiDorum (/) coBJungerent .

(^uomodo iicEC aqua oper^rur, non repetiinus C^), nifi quod vis ijla filina m
folvendo oleo , & in ipfis etiam glutinis {h) minima elementa conjungentis re-
folutione adjumento fir .

Neque repero , ab his affufus mitibus jiquoribus degenerationem acidam Bc
putredinofam nimiam inh.iberi^

^, II. Coryuptionis fpontamie 'vhes*

Er-fi nunc fnultum In ventriculo ad coquendos .cibos fuccus potefti etfi aco-
ris figna minime rara {a) funt , non ideo oportft fementi nomine { b ) uri ,
i^uod cibos in naturam animajem fajubrem convertat , & etiam minus

£ e 2 id fer»

Cp!) P. 268. * €tiam Matthgi p. 7. Ducini pag. 47- Duncan.

(q) In pifcibus. «hem. natur. ifte cum fpiritu animali fulphiireo ,

0) P. 108. jk cum liqiiore ventriculi.

Cs) P. 10 1. (d) Bohn .

(t) Lewis mat. med, p. 197^ (e) Sohn^ DutKan, Duceini „

(u) P. 141. ai6. (f) Bohn. ,, , . ■

(v) Redi &p. -<g) P. 207: ' ' ''

(x) Macquer Chem. prat. J. ^. p. 48SU (Ji) L. I. S. i-

(y) Adanfon p. 166. (a) Kuj. Lib. IV. Se£t. $. 17.

(z) P. 40. 41. (Jb) Helmont. (extupl. digeft. n. 1. J. 4« !«• !*•

(a) P 37 23. calor. effic. non digerit pag. 167. PafcaL

(c) Boerhaave y Bohn. menftr. anim. pag. 474. pag 283. P. Caflell 1. c Mijor. de arumn gi-

Cockburne cecon anim p 10. f^erheyen L. II. gant. Tr. des malad. de T eftomac. p. ) 94 '93.

p. 157. i-,S. Gaflaldi de faliva apud Trivult. Regius Phil. nat. p. J45- Targirus p. 117. Sen-

J715, Juill. Textor 1. c.p 58. ?ringle i. c p. 4IJ. guerd. Phil. tranf. n. 291. Sylv. difTr I. n, I».

fiofman de Saliva & in Phyfiol. Baglivi p. 393. &c. firidit. t^raanen ^ €tiam Fanton . .^ «.

320 L I B. XIX. VENTRICULUS.

id fermentum decet cum acido ( c ) fucco , aut cum aqua forti compara-

ice (d).

Nam neque in fpirjtu (e) nerveo, neque in faiiva (/), neque in fucco pan-
creatico (^) acor manifeflus ullus eft .

Fruftra etiam quifquam, imitatus liquores acres chemicos, liquorem corro-
denrern invenerit, qui carnem in pultem refolvat (Jj) ; eoque fine olei vitrioli
(/*) acrimonia uti voluerit, aut fpiritu nitri cum corna cervini fpiritu , & fali-
va, chylum ex carne coquere (k). Non fuccedere reperit Verhej/enius ^ cum ab
€a tamen opinione non eflTet remotus (/).

Ipfe dudum Helmentius tamen docuit , acorem fermenti ventriculi efle hu-
manum 5 peculiarem , ab omni foflfili, aut vegetabili acore (m) diverfum , fer-
mentationem cibi etiam aliam effe ab ea , quae fpiritum vini generat (»), ne-
«lue in vafis noftris acorem ullum habitare (o) . Nempe per ea apparet , qus
pr3^mifimus, acorem degenerationem quidem efie ciborum, valde frequentem
{/?), kd degenerationem tamen , quse non ducat ad naturam humanam , xit
61US fit alcarin^ propior (t^) . Acor etiam fibras animaiium potius indurat Si
confervat , ut incifores folent aqua aluminofa, aut aceto ad fuos labores carnes
confervare, quas lento opere demum rimantur ; jdem oleum ita non refolvit,
m vehementer cogat,& tamen multa parsnoftri alimenti eft pinguitudo ,quain
in fano hornine nunquam videas cum fua confervata fpecie de corpore decede-
ye (i). Denique acoris tempora in veniricttlo brevia effc, 5; cito putredinem
fupervenire, experimento conftat (r).

Vide, fi placetj & aiios contradicentes (s).

, §. III. Putrefsentia,

?})tredinis major vis tft. Ea enim ufique omnia corpofa anim.alia 3c vege-
fabilia in pultem (a) reducit : glurine, ut viderur, elementorum diffoluto (b)t
five ipfe aer id gluten fit , five ab aere fe cxpediente deftruatur . Oftsndimus
tamen eciam eam degenerationem non plenam in ciborum codlione (c) admic-
ti poffe .

-Aeris expanfionem jam propofuimus. Ad cam alii eodlanem reducunt (/^) .

Mul-

(O, P Caflell. ib!d. Helntont. frxtup!. digefl n. (q") L. V. p, 3S.

'XT. XIV Pefer merycol. L. II. c. 5. Sylvius, (1) E:iempia acidi fiumoris aBimalis , qui Ju-

Craanen : potiifimum P^ifidet c 10. 11. 11. Sa- riffima corpora folvat . Succus vefpae cujufdam

^'^^"S. ichiKumoniS fabulum in paftain refoivit , Bonnet

(d) Tr. des Mal. de 1' eftomaC. 1. c. Craatien Contemplaticn de la Nature If. p. a45- Infef^a

ie hortiine p. 51. pou^ ds bois habent liquorem acrem , qui chur-

Ce) Jv.u d.ff. II. n. 6. 24. Conf. L. X. noftr. las , ligna, lapides , metalU diflolvit , Thihault

p. 15'. Pijfcal. p. gjj.

(f) Pt:.x. iTiCd. t. s. app. p. 715. (r) P. 214.

(O Ditr X. n. 17 40. Oftendetur L. XXII. (s) ralifneri Galler. di Minerv. t. 6. pag. 85.

(hl B<rch t. I, p, 83. Geovgi de homine pa». ^7. feq. Hee^uet ^ de

(i) Bofile de iltii. phil6f. Exper. p. Ji8. &c. k d^efl. Le Fr.mcfiif reflex. crit. p. jio 311»

fluiJ. firmit. p 144, L, a capoa l c. p. 31, feq.

(k) Letgh. phil, tranf. n. i6i. (a) L. V p. 6i.

(I) L. II. p 166. (;b) Conf. Kni^^tb. vindic. p. 6. 7. 11. !«•

Cm) Sextupl. digeft. n. 14, (c) P. 115.

-<n) Spirit. vit. p. 157. (d) Knigtb. V,r.7ke Anthropol. pas- 84. &■ cer-

(o) Helmont. pleur. fur. n, I4 13. jfi. 17. iS. te pro parie rjn^non. Ferdrits Lifter hum. e. 9*

Ip; Sea. iV. §. a;, p. o^, l^lor^an. priac. Medic.

SJiCT. V, CAVSJE COCTIONIS CIBOR. 2^r

Multum vero nfi funt ( e ) Papiniap.o lehete ( / ) , vafis nempe duobus fibi
congTuentibus , cl^iufi-S uf -er effugere nequeat ; in quibus oira cuna aqua repo-
fita, brevi tempore in gelatinam emoUiantur (^), & friabilia fiant ( /6 ), &
fuccus inde glurinofus exeat ( / ), atque cartilagines in gektinam abeant (,k).
Calor autem* aquse t?ntus eft, ut gutta inter quatuor (O, & intra tria ( w ),
jninuta fecunda exhalando difTipetur , & flannum atque plumbum fundan-
tur ( « ) .

Quare reifle repofitum eft , ventriculum cum machina Papint ( o ) non bene
comparari , cujus fervor calorem noftri ventriculi imraenfum fuperet. Cum
enim metalb fundat , neceffe efl calorem vaporum in iis lebatibus excitatorum
fuperare ebullientis aquas calorem,qui tamen elt ad ventriculi^ humani calorem
at 214. ad 9<5.

§. rV. Tvhus»

Quje animalia iis viribus folis cibum coquunt , quas nunc enarravimus, ea
folas carnes pafcuntur. Cum autem plurima alia animalia feminibus duro cor-
tice tedis y etiam nucleis offeo putamine defenfis vivant , non fufficeret ejuf-
modi vis diluens , neque eiiam longiffimo tempore tutela harum nucum fupc-
rarctur .

Retinuit ergo -natura macerationis vim , ^ aeris , inque ingluvie { a y vires
iflas ad prsEparandos duros eos cibos priemifit. Sed addidit eadem potentifTimani
vim tritus , qui dura fegumina per ingluviem, fuccumque bulbi glanduloft (^)
emollita, in paflam farinaceam conterit . la nonnuUis ifipfedfs eum tritum au»
xit , additis in ventriculo dentibus (c).

Quare cum tritu ipfa mctalla refolvantor, cum folo mechanica ( ^^ ) procul
dubio tritu artifex in anate citr digeftionem fit imitatus , eo minas eft mirum,
potuiffe oHm Erafifiratum ^ magnum viram ( e ) , & nuper <Archtbaldum Ph"
cairn (/) jatromathematicum , & efus fequaces (^),a tricu ciborum in ventri-
culo mutationes repcrere : alios mod-eratiores ceTte tritum {h) ad chylofm tam-
Quam adjumentum adhrbere.

Neque adeo difficile fuerit de hac qujeftione confentire. JSJatura tritum qui-
dem nulium adhibuit in pifcibus & in ferpentibus ( / ) mere carnivoris , Vim

ma-

(e) Drake p. 84. (b) P. 93. 94.

Cf) Papin. Tart d' amcllir les os toto tr. & (c) h\ cancro Hanov. Seltenh. T. pag. 514,

e. j. Bofte exper. pbyf, mechan. cont. in art. 19. Psyer merycol. p la. Muralt. Vadem. p. 585,

Wolf Abiichten der Tijejle pag. 31. 33. Wtllis AiTim. bruf. tab. J f T. In cancelloquin-

(g) Cap 3. Exper. 6. 8. 9. cap. 3. Exper. I. que dentes Sm.7ra)yierdarn bibl. pag. 2ca. in pur-

*, In ptfcibus cap, 1. Expe?. 13. 14. 15, cap. 3. pura duodecim phil. tranf. Vol. 50. P, i.p. 587.

Ixper. 9 In locufta Kondelet p. 1-^6.

(h) Cap. 5. Exper. 3.- 5. C de ebore quod n:iri- (d) Faucanfon apud Kellmar hom. machin.

quam cmonitum fait pag. 109. ) Gontin. Exper. natur. p. 18. Nicolai von der Einbildungskraft

6. de' olfibus . prjcf. p. %o. Affine experimentum exflat Langii.,

(i> Cap. 3. ExpeF, ». j. 3. $. 6. 7. 8. Cbntin. qui cibos madefaftos , preiTos , in vefica bubula

Ixper. S" ^» 7. in maflam chyli fmiilem refolvit Ferdriss de ven-

(jc> Cap. 3. Exp^r. j. tric. p. 87.

(l) Cap. 1. Eitper. 6. -9, 11. eap 3. Exper, 7. (e) Celfus praf.

3. Contin. Exper. 7. Cf) In Diff. de modo quo cibo eonf.

(m) Cap 3. Exper. i. 3. 4. (e) Nsc^uet de la digefiion ,• etiam Fi»go» «pud

(n) Muffchenhrotck Efl". de Pliyfiq. pag. 434. h Feure phyfiol. p. 60.

fieuman Oper. t. i. p t8i. * (h) Rabours The<r. ann. 1737. Erge tritus^y-

(o) Kruger phyfiol. 104. Jofio juvat. Boerhaave &c.

(») Seft. 1. S. a,' (.j) p, j8o.

'-221 _ L I B. XIX. V E N T R I C U L U S.

maximam ventriculi in avibus adhibuit , quibus neque dentes funt, quibus fe-
mina commolant , iieque diaphrsgma , quod in ventriculum miatur , & qus
tsmen duro vi6\u utantur (k) .

Pure €rgo granivopis ventriculum durum dedit ( / ). PriEmifit eadem inglu-
.^'lem macerationi unice deftinatam , tanto majorem , quanto durior cibus €ft
■■(rri) . Dedit etiam fortem ventriculum quibufdam omnivoris, yt anatino geng-
rj , infeda quidem, fed pariter grana pafcenti ; avibus fcarab^is durifque inie-
Sas vifceribus, alaudiE (k), pafferi (o) , caryocata^liE (/>), arquats (-7). Plerif-
que vero omnivoris, quibus ex granis feminibufque cibus fit , ventriculum fe-
cit debiliorem , ut graculo (r)^ monedulae cornubiccE (s), turdo (^), merulje
torquats (u); aliis etiam membranaceum ^ ut ny.dicoraci (v)^ pics (^), pico
(^), meropi (a).

Mere pifcivoris Sc carnivoris omnino debilis eft ventriculus : fabrica quidem
priorum ventriculo fimilis , fimilibufque tendinibus , fed mufculofa carne noa
robuftiori , quam eft in quadrupedibus .

Fabrica carnivororum animalium quadrupedum pene eadem eft, quce avium ,
Sc tritus mediocris cum multo humore macerante conjungitur ( b ): tamen ob
dentes, ob diaphragma , & rohuftos abdominis mufculos , plus aliquantum ha-
bet de tritu . Grana hordei co£ia buteo non digerit (c), neque panem (d); ho-
mo utrumque cibi genus coquit . Natura enim hominem magn«E varietati ci^
borum deftinavit, vjrefque .dedit ad omnes accomm.odatas, Facile vero credas,
hominem Europa^iim yejitriculo effe debiliori , quam <?u:dem ex J^Jaturte dono
.tfte poffet . Oftendimus , gentes fibi perm.ilfas , A arrihus deftitutas , majorem
copjam ciborum ferre ^ .coquere (^), & crudos fubisere (f).

Reck fecerunt , qui tritus vires, ex hypothefi in immenfum aufias, ad fuam
medjocritatem redijxerunt (f*).

Non bene ., qui omnem tritum a digeftione removerunt, cuod abfque eo pi-
fcium (^) ventriculus cibum coquat: quod in nonnullis exemplis, abfque tritu
animalia vixerint,ut in ftruthione, cui clavus transfixus parieres oppofitas ven-
triculi a contadu prohibebat .(/');quod homines cum devcratis culrrij jn ven-
triculo fedentibus diu fupervixerint (i) , & cri?m inregram vakrudincn' iis e.x»
cifis recuperaverint ; quod hydropici abfque viribus mufculorum abdominis jrecle
appetant (^) ; & ob alia ejus generis ..argumenta.

Nam fi pifces abfque tritu cibum coquunt , acriorem iis fuccum ventriculi
effe neceffe eft, qui fpinas pifcium &: devoratorum animalium offa eriam abf-
que mora .dilfolvat (/), quale quid fupra vires ventrjculi humani eft. L'ti vi-

ciffim

(k) P. 79'

<1) Ibid.

(m) P. 7 5'
'<n) Ibid p.
Cc) Ibid.
(p) Ibid.
Iq) Ibid.
CO P. 78.
(s) Ibid.
CO Ibid.
Cu) Ibid.
(v) P. 77.

Cy) ibid.

(z; Jbid.
(s) Ibido

79.

{h") Vocat ventriculos media fabrica Ul. ReaU'
f»«v Meni de 1751. p 487.

Cc) Reaumur Mem de i75»' P» 477- .478. 47?»
301. Joiirn. des Savans 1753. Juill.

Cd) P- 377. 478.

Ce) 'P 149.

Ct) ibid.

(f*) y?/J»f//. Havtfoeker jtxtr. srit. pag. 11. ar-
gumento baccarum .

iZ' J-''pef eonchyl. p. 150. feqq.

ih) {''alifnet. notom. d' uno ftruzzo p. 141,141»

Xi) P. XM.

.{k) Fieuffens tr. des liq. p. 1^7.

SECT. V. CAUSiE COCTIONTS CIBOR. 123

Cififim debilior aviiim srpnivorarum fuccus eft, cum caro m tubls ab iis devo-
ratis non mufata fuerir (ni).

Neque homo cultrivorus, esdem , qua fanus homo^ fici!itate cibum coxerlr,
etfi a (ucco macerante tnrpen aliqua pars refbluta eft , idemque fluido forte
potiflRnium plimento vixit. Hydropicis diaphragma fupereft ( w ), & certe ob
prefTionem fublriram venrrTuli perpendicularis prava fuit digeftio {0} . Derrique
fuccus ventriculi cum cp lore cibam non digerlt (/>),& fueC putrilagini permir»
tit, ur omnino nd redlam ciborum codlonem tritum requiri conftet . Uti ergo
nafura in vrntriculo noftro vlres maceranres 5c terentes conjunxit y. ita iri cau*
farum cataloga utfam^ue oportet conjungere.

§. V. Calov.

Sunt etiam alia ru^edam coi^ionis adiumenta ,, abfque quibus cibi digeri
«jueint, fed ©os addfra reliquis caufis , tamen coflionem ciborum ad)uvenr .
I^on dubr-.m eft , quin calor, qualis Ir^ ventricolo modicus {a) eft, & incuban-'
tis gailinap calori fimitis, plurimum pofTit in folvendo glurine,gelatina diiuen-
da, sdipe emoiliendo, macerante vi aquie augenda , initiis fermentationis &.
purredinis mrroducenris .

Cerre in^eda fere abfque ciba dli? fnperfunt , dum c^Ium friget ,. & polypus
sftate vorax , intra duodecimam horam digerit ( /j Jy feieme aot ferius , aut
©mnino ne appetit quidem . CbamEeleon hieme cibos vix coquit,S: per anum
crudos deiicit (c)i ira neqtie teffudo hieme edit (^),. & pancreata pifcium hie-
me fere ftrigofa funt (e).

Ita fai^um eft , ex collefiis Sc comparatis forte phsnorrpnis ventriculi
& ar-tls coquinariar , ut dudum metaphora invaluerit y cuae cr-) )rum falu-
brem mutatlonem per coflionem ( f ) interpreratur . Neque lon t abfuit ,
quin a calore ( g ) utique cibos folvi docerent ,, quam opiniorjem GJenus (by
eberius -ornavit .

Nuperi calorl quidem norr omnia,partem tamerr officii ventric:' tr£'>uerunty
ut ejirs vim vel cum putredine ( / ) combinarent, vei cura aeris at.ion;; (k)^
ve' cum faliva (/) pancreatica & bile.,

"Verum prior Fernelius (m) cibos' a calore negnivit coqui . Deinde Hefmontius
(w) memores nos e(fe jufTit facilifaris & celeriraris, qm pifces frlgidiffimi (0),
fuum tamencibum coquunr, afelli (p), lucii (^) aliique (0 . Facile eriam fo-
ret oftenfu, calorem cum cibis acorem ,, deinde putrefactionem (j-jprodudurum^
non dulcem chyiurac-

Nos ,

Cnn) Reaumur Men> cfe 1751. 2- 3°J» ^^^' ,^' ^. '^'■'"^ tota fchola . Inter recentiores

(rr) Necfiuet digeft p. 161, ' Galstheau Schock de fernipiu c. S3. &c. Dnccini

(0) Man^et bibl-^ p. 77 p. 6g: qui vifcera carbones vocant , vemriculuiu

(p) Reaumur \ c. p. 485, 48^» tatP.quaiTi lebetem calefafturos .

(a) P. I i)-;, , 0.^ ziflef .

(&) P 114. ir>T..c : .,.-.. (k D :iks Mcrgar.. princ med'.

(c) Valrlner. II 402. 403'. (!'; C Democritus vit. anim. inorix & medi

(d) Calct^ffi p 19. (iTi) Abdit rer ca"»'. p 2^7,

(e) Lflr Exerc. anat. \X. p. 18". (n) ra'or efficaciter non digerit fed excitat &c.

(f) Tii-^>c< Mip^ (o/ ]cid. n ir.

(g~) Mipp. £pud Celf prxi. L, I. Platff ., cslo- (p'^ Fahr c'e homrne p. 20T.

re cibos iiqutfieri & Pr^ffidomus apwd Ssnecami . Cq^ L. a Capos RiffefT t 4. P 3. pag. ajj.

& Cieero nat. deor. L !!. p. 6ca. * {r> Jiecquet drgeft --p. ijj.

(h) De ufu pari. L. iV, e. 8. Facult. nat. L. (s) P. >v8, ,,a-T. t^->.,' "-.» -^

2:24 L I B. XIX. VENTRICULUS.

Nos, cum Portfo ( ^ ), Boerf^aavio ^ aliiique diverfas caufas , qua aatura iti
coquendis cibis conjunxit, & ipfi conjungimus .

§, V I. Caufne non ver^e . "

Vermes {a) , quj morbi funt genus , ab hac theoria totos removemys ,
Sjc ciborum reliquias : adeo non coquendi caufas, ut codlionem inhibeant .
Nunquam erfim retle apperimus , neque digerimus , nifi quando ventriculum
penitus evacuavimus. Quare ne inter auxilia {b) quidem cotlionis eas reliquias
admittimus, De fpiritibus diximus^

§. VII, ^ite ventricull funSiiones ,

Frimaria eft, aiimenti parrem de ventriculo refumere .

Cftendimus in ore ( ^ ) partem utiJis fucci de cibis in minimas venulas
fcauriri .

De yentriculo minime duhites , quin fimili officio fungi aptus fir. Nam &
venas in cavum fuum patulas , quarum non aliud officium eflTe poiTiC, & tu-
nic?m villofam fimilem villo^ae inteftinorum , & iym.phacicas venas habet , bi-
bulum vaforum genus ; & fuccus coloratus etiam in cadavere in venulas forhe-
tur .; inque polypis fuccus c;hi rubri i b ) { in exempio ) \fi totum animal fe
diftijndit .

Oftenfum eft , vim venenoriim tunc potiftimum ©perari , quando' in ventri-
culo h^rent, etiam beliadonns (c), opii {d)^ cicutje (e), cenanthe* fucco vi-
rofo (e?*) .

Dcmum multi homines , cum omnia vomerent , diu tamen vitam tolera-
runt, etiam fatis integra cum valetudine (<?), etiani ad odlo annos (^), & ad
viginti (c), & ad 26. id).

Vixit etiam inelancholicus homo, cui fcirrhus (e) pene integre pylorum clau^
ferat, & mefcnterium fijnili fcirrho erat ohftrudum : tum alius, cui lapis (/)
pylorum obturavenit, ut nihil permearet (/*).

Credas , ad moram cibo injiciendam , & augendam fuperficiem refcrbentem ^
rugas & vaivulas in Variorum animalium ventricuiis fatlas eflfe , adeo perpe-
tuas ut a nullius j quantum reperi , animalis ventriculo abfinc . In primo { g )
& tertio veotriculo ( ^ ) , & quarto ( i ) ruminantium praefto fynt .

In

. (t) I,n Opufc. Tichlin Ccnt. I. oLf. 48.

.' J^a") Fcrceilontis Atkins navy fur^eon. pag^^ 7, (b) Leefecle obf. p. 37 poft dyfenteriam .

■ (b) Verkc^en L. II. p. J57. 258. »5^. CaftelL (.c ■ ?lancjue t. 3. p. 499-

1. c. p. 149. Cd) Journ de MeJ. 1769. M. Aug .cura hom(J

(a) L. XVI IJ. p. 41. (bium lac fumerti ,

(b) Tyemi>hy. p. 116. 117. jji. iji. Baker Ce) Hoerhfietter p. 140,

p. 119. Cf) Schneidtr Caiarrh. t. 3. p. 140,

tc) RifuS fardonius , furor. Journ. de n%cd. (t*) Conf. p. 187 i^.

M Au^. C?) ^'7«»" V- 10 •

, Cd) L. XVII. p. 4U. Ch) Id. ic. 9. 10. ^errault t "14.^,4. rieujf. p.

Ce) Wepfer p c. 8. ut definerent fymptpmata, 273' »75- Ccrmn P<fr 1. c Duvemey t. 1. p.

q\:?r.i primiim de vetitriculo exierat . 437. 1" ove btianaco Fevtilet .

(e*) JouTr. de medic. 171^3. Mars. C>) ?er-fffiit ibid f 3, f^ieuff, p. J74, »7J,

(a) Dv Bamel corp. anm L. II. c » Cuflj Buverfff^ t. 2. p. 438^.
f-irpia vozaeret peger , n^ors poft m.uitos annos

SECT. V. CAUS^ GOCTIONIS CIBOR. _ 225

In eleplianri etiam ventriculo reticularas funt valvuljc {k)-> in leone, & in
urfo (/), inque lama (;«) , cunicuio («), fue («), phoca (/>): teftudine (^).

Inter aves, in tarda (r) . Inter pifces , in mugile (x) , galeo (0, fquadra («) .
Inter infeda , in gryllotalpa {v ) ,

Huc demum referas faccos minores quidem , tamen reticulatis quafi m}^\^
cindios , ventriculi fecundi (?;), potiflimum in camelo {y) amplos,qui ob eam
forte fabricam fua aqua penu contentus , deferta Arabi^ tutus oberrat , to-
ta asftate abfque potu duraturus, ut a cuftode prcmedarii perfici percepi (r^).*
Minime negaverim , etiam cibos eo loco retineri , & inter mobiies laminasr'
conteri {a).

Moram autem cibis injiciendam praecipuum faciendarum valvularum finem
fuiffe, fatis facile oftenditur. Non eife nempe ad facilitatem ext^nfionis , often-
dunt valvuls tertii ventrieuli ruminantium , & facci cameii , quos nulla exten-
fio aboleat .

Neque ob augendam adeo faciem ventriculi exhaiantem demonftrat duritas,
ut in gryllotalpa.

Merito ergo partem aiiquam tenuis humoris in ventriculo reforberi olim vi-
fum eft ( ^ ) .

Eft autem tenue (c) & decolor,quod reforbetur, «& fpirituofum , & aqueum,
neque major pars nutrientis in cibo materiei inventriculi venas hauritur. Sspe
enim ex atrophia perierunt, quibus pylorus obftru^lus erat {d) ^ aut hepar ven-
tficulum elifit (e), aut qui omnia revomebant (/) ._Cum enim nulla laciea vafa
ia vetriculo reperiantur, chylus verus ibi non gignitur.

§. VIII. I^um alta ventrlculo officia Jint ,

Olim animjB fenfilem fedem Helmontius ( -a; ) in cardia pofuit : oh dolorem
forte, qui ea in {tdQ intolerabilis eft : ob deliquium animi fingulare , quod ante
vomitum, denique etiam a rafa tantum digitis cute ibi percipitur.

Nuper aiia laude celebrior J"o, Woodward (^) , ex proprio ingenio medicus,
fedem fcnfus , & originem animi affediuum & cogitationum (0 in ventriculo
pofuit .

Omnia ex Cl. Viri opinione, & bona & mala a:ger in ventriculo oriri {d)

percipit : inde adeo omnes animi affedus nafcuntur (^) ut prius ibi quam in

Haller Phyfiolog. Tom. VI. F f capite

Ck) Parif. ventriculo cameloriim fitim folari Laiat Afr, Oc«

(1) Ibid. cid. t. I. p.. 199

(m") Uiiica Barth. Cent. IV, Hift. lOO, (a) Duvemey t. 2. p. 44.

(n) Grevv p. 10. (Ja) Gaidot prolegom. de urin. p. 37.

(.0) P- 14- (c) Mem.

Cp) Rondelet p. i6l. (d) ^iti dialogh. 4. p. 109. Zod. Gall. I. Ri-

Cq) Parif. - cha epidem. II. 149. a fcirrhis . Eph. Nat. Cura

Cr) H^irder. exercit. p. 117. Vol. Vlll. obf. 16. ab impaftis nuclels .

(s) Rondelet p 561. (e) Beck de palpit. cord. p. 34.

(t) Klein pifc. mifT. IV. n, 6i.. (f) Schenk Exerc. p. 310.

Cu) Redi anim. viv. (a) Morbbr. fedes in fenfit. p. 450. *>• ll. Jus

Cv^) Pefier ruminant p. 8. duumvirat.

(x) Peyer Merycolog. ic. 6. pag. 123. Pevrault, (b) Cafes of phyfik,

1. c t. !4 f. 1. Cc) P- 3 5-

(y) Parif. anat, anim. P. I. p. 76. Comm. (d) P. 31.

Acad. Petr. t. 10. p. 345. (e) P, 188. »9*.

(z) Conf. p. 11 9. Arabes fitl preffos incjfo ,,. , ,.^ .;.>.--.. <

22^ L I B, XIX. VENTRICULUS.

capite percjp-iantur (/), & a terrore quafi apertionis & claufionis fenfus infto-
spacho fequatur (^). Qut muficam amaret , & ex ea vehementer afficiebatur
leofum, tamquam curgantjs medicamenti , eo loco (-6) experiebatur. ~ *

Fhjnomena a Cl. Viro enarrata non refuto, neque non video, ventriculum
a triftitia (0 pati , appetitum minui ; vim coquentem a magna ira deleri , peri-
culofo expenmento : a naufea , mere morali de caufa , ventriculum fubverti

Ea omnia oftendunt, tenerum fenfum numerofiffimorum in cardia ner^orum
effe. Ceterum ea non tollunt , quae alias diximus,ut oftenderemus, prscipuam
animaj fedem m capite effe ( ^ } . j r r

LI-

CO P. 34. fauces, uvulam , oculos, apicem Bafi adfcendfre

(M P. 3j. .:^^ :^Ui .", (; (^k) L. X. p. »63. »64.

VO nartkjf p. 189, qul Jremores a cardla ad ' '. ■" •

L I B E R XX.

FEL^MENT^ ^ B D O M I N I S.

S E G T I O I.

M E M B R A N jE.

p^?^^:^|J^ NTE ventriculum oportuiffet hasc defcribi , nifi difplicuiiTet,
(^4^--35e?^l^ W cibi receptaculum ab cefophago feparare .
\fr^^^^%W^ UipiTomio((a) membrana,vulgo pemoiJceum ^dicituv mem-
AW \ *fi U brana,quffi abdominis vifcera, certe chyiopojetica,continet,
il Si B Pleur^ in univerfum fimilis , ex brevi & robufta cellulora

^^isEr'.^.-! § tela flipata, craffior ad lumbos , ad mufculum tranfverrum
f^^^^^^^^WpS) ^^""io''^. alba, parum vafculofa , nifi fubtilior injedlio accef-
l^rJl^^^,,.^^J(K4 ferit, dilatabilis infigniter a paftu, in graviditate, hydrope,
:^.\^=i^scxa^.«-^^ hernia, vifcerumfitu mutato ; tamen ut fubito aliquo cona-
tu, a defcendente fepto tranfverfo (^),ab incurvatione qua abdomen contra pel-
vira (c) complicatur,non adeo raro rumpatur,& hernisyeri nominisfiant. Pec
morbos,ut alia corporis humani velamenta (c*) , craffefcit . Senfu pafco eft,nui-
love (^y);nervi enim qui peritonaeo incumbunt,ad mufculos abdominis videntur
pertinere. Aftirmat quidem fentire Cl van den Bos {e) . Sed cuni externa facies,
ventriculi, & inteftinorum , vei ipfo fatente,non doieat (/),fibi ipfi refponder

F f 2 Vir

(a^ Pollux p. i6o.

(h') In vehesnenti dolore colico , ut ventricu-
lus in ilia eiaberetur Acl. Budijfttj, p. 80, 81.
Vide Hiftoir. de P Acad. 1751. n 5.

(c) Nota eft mors Reginfe Danis , cum gravi-
da dilapfum fibi fiabellyni relegeret , hernlam
umbiiici paffs .

(c*) Tulf. L. IV. c. 44- Mem, de r Acad,i797,

p. 504. Leigh. lancashir. II. p. 73» ad digitutn
journ. de Medec. t 2. n. 5. ad quinque pollices
phil tranf.n ^So.Cartilagineum Pari L XXH I.c.j5.

(d) In roftr. oper. minor. In paracentefi Ta-
fetti Lett. IV, p. 18. In hernis operatione C«/-
dan. Exper. p. S'*-

(e) Viv. corp. hum. folid. Exp 9.

(f ) Ibid. Jauffirmd. DiC . 4

228 LIB. XX. VELAMENTA ABDOMINIS.

Vir Cl. narn ea facies peritonsum eft> Sed ipfi Radnic^kw {g) de fenfu perito-
naei rton fatis liquebatjCui de tendinum fenfu abunde liquebat . Et fatetur Lor-
^yus ^ non fentire {h) . Sed neque irritabiie eft (/), etiam adverfariis fatentibus :
neque fibras habet {k) .

Natura peritonsso ea eft, ut pars , qux inteftina & vifcera refpicit , glabra
levifque ( k* ) fit , eademque denfior : inde fenfim laxetur exfrorfum , ut cuti
lit propius, & demum in textum celiulofum degeneret (/) : omnino ut & cutis,
& pkura .

Non ideo dus peritonsi membrans funt,quem Guor^m Jaccbus Dcuglas (n)
vir olim candidifTimus refutavit,deinde /. Beyiignus IVinslcvv (o), olimab om-
riibus f(.holis receptum . Laminas (p)intelligo veras,diffimiles , feparabiles. Nam
Sn magnis animslibus in laminas dividi non nego (/>*).

Quas lamina exrerior di£la eft peritonjci , in anulo fpermatico celebrata , me-
ra tela_ cellulofa eft (^), exteriori faciei peritonsi circumJL^da , inde varias ia
corporis parres continuata .

Qyx dupHcf.tura peritonie! non bene dicitur (r) , <3z in quam effufa aqua , fjc^
catum hydropem facit (j-) , eadem eft cellulofa tela, exterius peritonaro circum-
pofita : qui morbus diurius toleratur (0 cum vifcera non corrumpat . Pro gra-
vida ejufmodi feminan; C. Drelincourtus habuit («).

§. I[. Hmnur peritcn^i ,

Nupquam in corpore humano ficcum reperitur , & humet undique vifcida ,
pingui, olente aquula (^), qus in pelvi frequenter colleda, rubella eft aut
fufca , & ad ignem , aut meracum acorem , coagulatur , ut eyperiendo comperi.
Subalcalina eft eadem & penetrabilis, quse morbos artus in vivi bovis ventris

dati

(O Secl. IV. Exp. 4. 5. Incertus etiam flu-
rluat Jjuffemnd p. ii.

{K) Lorry joum. de med. 1756. M. Novemb.

VO Ibicl.

(k) Vtfalius p. 391.

(k") Dofighy p. 33. Witslsw n. 25.

(!) Extus afperum eft Columbus pag. 135.
Spsgel. p. 114.

(n^ Circa tertipora quibus revixit fludium emen-
dands reclionis calculi , rempe circa an 1719.

(o) Duas facifbat ipfe VVinsicw apud Doulrr
p !9. Emenda\it Vir 111. in expof. anat. P. iV.
p. 15. & p.'itis an. 1718. cum dccem ab indean-
r.os anno 1728 numeret zd Msrandum de ca!-
eul. Sect. p. 314. 51';. Verum olim Vefalius vi-
dit L. V. C. n. & Ruyjch Thef. VII. p. 27. &
inter ni.iperos DioniJ. p. 17:. A f^Finslowo omnes,
Ut Boudou ad Prdjyn pag. (55. Reneaulme des
hernies pag. 134. &c.

(p) J- Sylvti diffeft. corp. p. 70, h. Laurent.
p. iSj. Riol.in. pag. 94. 95. adhuc Duverrtey t,
j. p. 14S. 9!. ibid.

(p*) Elephanto Moulint p. 18. Tres in bove
Fanton, Ed. n. p. 62. ad p. 41. In morbis ab-
dominis C. A. a Bergen pia mater . Taccoai rar.
hcrn.

(q) Non m&mbrana Lievt^ud p. 2gi..
Cr) Male ita dici Chefcld p. <5S Vidit Aicholz.
in confil. med. Schuli^ii apud Mcrgagn. fed.cauf.

1. p 110. I ] I.

(s) Coltins p. i£(5, ?avv obf. 5. B^rtholi»,
Cent. 4, Hift 25. Bogdan. cbf it. fiardev apiar.
obferv. 93. 7"tt//>. L. 4, c 44. Zod. Gall ann. il.
Menf. Mar£. Jol^ von Mckern. n. 49. Bresl Sanil.
1738 p ij. 1713. M. Apr. Mem. de V Acad.
1707. p 514. LiJgh Exerc. V. p 131. 131- phil.
tranf n, 107. ^-^g. 348. R.fpr-.ger Acl. Helv. t.
j. ann. i7sr. Blair Mifc. p. ^6. 295. Jcurn. de
Med. 1761. Jul. 1759. May. Pintaruin tere 9^.
Morgagn. Sed. cauf. II. pag. iii. & Hbr toti-
dem Stalp. C 11. p. 28 Q.LiaL»-aginta menfuram
la Mittrie obf 10 SteatGina in ambitu perito-
nsi Mekel Mem. t. IX.

(t) Q.uadraginta quatuor annis^jcum aquae ef-
fent piatse 51. Eff of a Societ. at Lond. I n.
1. Librarum 125. diu geflatus ejufmodi hydrops
BudiiCus I. caf 19. 83. AfSnis huic eft hydrops
memuranjB cellulofs inteftini refti Cratonis Con-
fil. L. 3- n- 3'.

(u) Phil. tranf. n. 106. Peritonsum crsflif-
fimum erat .

(a) Kaauvv n. 539,

T-ECT. 7. PERITON^UM. -229

^ati potenter rerolvat , ancylofin (.;*) paralyfinque (^). In i6lericis flavum vidi
& tingentem digiros : in aliis vaporem fubtilem pro humore vero , qui percufTb
periconajo erumperec . Is liquor ex arteriis generatur vaporis fpecie ( c ); non
^uidem de confpicuis perironsi poris , quos nonnulli nimis manifeftos fecerunt
(^dy. Ex minimis guttulis confiuic (*•) qux de pieffo peritonso exeunt (/). Si-
milis vapor exfpirat ex omnium vifcerum abdominis fuperficie , hepate (^),ve-
ficula fellis (/0, liene (/), inteftinis (^O., pancreare (/), mefenrerio' (w_) , ven-
triculo ()^),omento {0) . Ex arferiis omnino generatur (/>). Nam aqua in arte-
rias abdominis data per omnem vifcerum abdominalium fuperficiem fimiliter
exfjdat iq) .

Ex- gianduiis feparari vulgo docebatur , quas varii Cl. Viri etiam fe vidiffe
(/) perfuafi funt, cum hvdatides (i) viderent , aut tubercula febacea (f) adipis
concreti , aut nonnullas glandulas lympb?tici generis peritanieo infidentes . Du-
dum oftenfum eft, non veras eife {u) glandulas .

In nonnullis pifcibus , ut in delphino {v) ^ kgimus aquam marinam per pro^
prium foramen in abdomen vcnire . =

Ut de arteriis exhalat , fic in venas fani corporis refamitur. Injefta enim m
vivi animalis abdominis aqua {x) ad uncias duas (/),& fex (i^),brevi tempo-
re evanuit refumta. Sed etiam vinum in abdomen canis impulfum poft horas 48.
totum difparuerat (<?), & aqua lauroceraii celeriter de abdominis cavea reforpta
eft.(^).

Deinde ^brabamus Kaauvv in venam portarum ejufve ramos aquam injecic;
cum pariter cle omni externa fuperficie hepatis (^*) , lienis (c), pancrearis (dy^
ventricuii (0> inceftini (/) , mefenterii (j»), veiicaj (-^), vidit effluere. V^idetur
ea reforptio per vafa lymphatica fieri (/). Hydrops , ut certiffimum eft , fit ab
impedira reforptione hujus liq^uoris, cujus nonnunquam enormes moles congre-
gamur (k) .

Etiam

(a*) Schwirz dodec. 1. olif. 9. Ir» guttur bo-
vis arrus infcruis Defports p i';^.

Cb^ Hiiloria Cafaris Sorgi^ huc pertinet. Pa-
ralyfis brachii fanata eo Teme^dio Eorell. L.i.n 55.

(c) Kaauw n. 539. y^i. 542.

Cd) Fannon. diiT- anat. .p. 6-\. 6t. \n henatis
membrana /suf/ ccurfe of anat. t. i. p. i.Pe/sr
meth. anat. p. 49.

(_t) Kaauvv n. 450 451- Wir.slovv n. i.6,

Cf) Kaauvv n. 557. Daverney poi^h. t. i. f.i.^^.

{%) Ksuvv n. 540^ 342.

Ch") Ibid. g.

Ci) N. 540. 341. ^6i.

Ck) Id. Hjid.

Ci) Ibid.

(m) Id. Ibicf.

(n) Id Ibid.

Co) Id. Ibid.

Cp) Kaauvv n. 344,

(q) Idem n. 55;. sjd.

(r) M.i'iset. bibl. p. 8io. Blair. mlfcell. p.
40. Becket obf. 34. Covvpsr aJ Bidloi tab. 74.
f. 5. Fanton. anat. I, p. 41. Saviard p. 495. In
leone Collins p. \6\.

(s) Luthcr ds pericenao i\. u. phil. trant*. n.

4(5o. Leigh 1 .

Ct) Fanieit opufc. filol. t. j. p. iSi. t. 4- pat;.
7^". Rcederet- difp. progr. Journ. de inedec. II.
n= s Haen rat. med, t. 6. pag. 81. Globulos in
peritonso fepti tranfverfi Mergagnus habet cauf.
& ftd I. p. J41.

Cu) Heifler Compend. not. 6. Non effe natura-
lia tubercula Lieutaud pag 761. Henfing. n. 10,

(v) Phil. tranf. n. 539.

{'■O Nue^ Sialograph c. 2. p 23. J. L. Petit
Sraite des malad. des os t. i. p. 533.

Cy) Tan.iron \\. p. 139.

Cz"; KrazenJJein theor. diabet. Exp. i.

(a) Warrik phil. tranf. Vol. 49. p. 2.

(b) B Langrish phyfiCi exper. Esp. 3

- (b*) KaauvV ri. 619. Gunz. de hepats b. 8.
Xc) Ibid.

(d) Ibid.

(e) N. <517.

(f) N, 618.
CO Ibid.
Ch) N. 6i\.

Ci) N. 6ia. 631.

(k) Ad 130. inenfuras FaveJtt Journ. des Sa-
vans 17*4* M. May,

s^o LIB. XX, VELAMENTA ABDOMINIS.

Etiam alio modo via libera ex tunica intertinorum ( / ) , Sr ventriculi
( m ), in cavum abdominis pgret , kd de quo non poffis affirmare , num
ad arterias pertineat, num ad venas , num ad inorganicos poros . Nempe
aqua in aliquem eorum membranaceorum faccorum immiffa , per tunicam
externam deJluit<«).

(peterum facile apparet , eum humorem libertatem vifcerum abdominalium
& inter fe & a peritonc-so confervare , ut cum fumma facilitate, tamen abfque
fridiorle moveri pollint. Nimis audius idem poteft periton^um laxare (^p), 8c
creditur ad hernias difponere ; demumque in hydropem abit collcdlus , nec iti
venas refufus.

Qua copia in flatu fecundum naturam fecernatur , diflu diffijcile efl: (i): ad
uncias certe colleda aquula in fani hominis abdomine reperitur ( ^ ) . In homi-
ne , cui fponte abdomen fub umbilico ruptum erat , ad quinque <&; fex libras
de die effluebat (r),

Idem huraor exfudans morbofe infpifYatur, in albuminis (j-), glutinis(0, pu-
rifve fpeciem («), & fibrofara gelatinam (t») , quae vifcerum fuperficiem tegit,
& verum nonnunquam pus, ut ipfe vidi , & alii CI. viri (x),

Ex eo vario humore nafcuntur (y) vitiof^ adhasfiones, quas adeo frequentef
yifcera abdorainis aut inter fe invicem connedunt, aut ad periton;«um , ut vix
ifijongo morbo abdomen incidatur , quin ejufmodi vincula fubfint .

Ita ventriculus ad diaphragma adha::f]t (z)-> & ad hepar (^j,ad pancreas (i?),
ad lienem (c), ad mefoct^Ion (a'), ad inteftina (e) , ad epigaftricum aut perito-
nseum (/). Ilepar ad hypochondrium (/*),& periton^tim (^) , ad diaphragma
(/6), ad inteftina {/), ad duodenuni (k), ad lienem (/), ad omentum (m), ad

pan-

(I) Ka.'7Uvv n. 543.

(m) Ibid.

(n) Ut facile per mnbilicum e-Rftillet. Nbv.
Eph. Nat. Cur. Vol. I. obf. 94. aiit peralia loca
Journ. 1757 M. Aug. Hydrops afcitcs eo rflodo
fenatus Sec^ct p. 215.

(p) Amauld of hernias pag.i2S.Df;W;£y Spanch-
rol. I. p. 6^.

(1) Intra 17. menfes per paraceiitefin rteratam
eduflae aquse librs 684. Obf of a fociet. at Lond.
I. n. )■;.

(q) Kactuvv n. 54?.

[j) Journ. de tr.ed. 1757. M. Aug. ut denique
800. libr. effluxerint .

(s) Vanarol. Pcntet; IV. cbf. 20, In hepate &
liene .

(t) Duverney 1. infra cit,

(0) Lieutntid precis p. 66, Drtefchi Giorn. d'i
Med. t. I. p 1(56.

(vO Duverncy M^m de 1703. p. 157.

(x) Ba-mmtl ibid. Motbiui Sand. abfcelT. ven-
trlc. Blaf. obf. p T. n. 10. Rosdemr progr. ann,
1758 Nov. Eph. Nat. Ctlr.- t, z. ob^. 03,. iiV«ff-
TT.a-r Oper, t. 2. p 153.

(y) AcT:. Mar. Balt-h. 1. c.

Cz> Fff. of a Societ. at Edimb. t. a, n, a^.
Sinac Mtfn. de 1729. p, ir;p.

(a) Hcmmel apud PVenfieY de vu^ner. ventric.
Nov. Lit. Lipf. t 6. pag 81. Chifflet obf. 27.
Springsfeld part. coal. n 13. Doni^n. Siricp. pa-
ni-?. p. iS. Fph. -Nat. Cur. Voi. VL obf. J51.

{hySan^. abfcefr. v^ntTiculi,

(c) D. Sinop. p,i8,
(;d) Hom;:iel.

(e) P>d colon Heuermtinn. X. 4. pag. 37. Blas
I. c Sinop. pp.g. j8. phil, tratif. n. 1.^2, Med.
Muf II. n. 5.

(f) BUs cbf. II. p, 4 Nov. Lit. I. c Moehius
phil. iranf. n- 107. Hoadley ob refpirat. p. 72. pro
re frequenti Baytoletti pag. 246. Ssepe ad latus
adnafci Gliffon rachit. p. 371.

(t*) Id vitium Angli vocant liver grown.
Wainevvvigth p. 11,

(g) Horhniel ib. Aft. Mar. Balth. 1700. p 271.
Rocdercr Progr. pag. 4. Springfild. Wolf obf iz.
p, 72. undique . Eo in ftatu nullum adfuiffe he-
par de Oftclio dicitur , & apud Zacutwirt . Tota
ccnvexa fuperflcie Mnnget. bibl. p. t^i.Santori'
ni ift. d' un feto p 34.

(h) Phil. tranf. Vol. L. P. 11. p. 55° Roede-
rer. Hummel , Hcrfl Epift. p. 453. in hydropica .
Creil, nex. iiifol. p. 18. traanen p, 211. BartO'
.kiti refp- p, 246. Pene totum Alhevti med. leg.
III. c 39 Toti fepto adnatu-m Mor^,. fed. cauf.
morb. !"!• p. 105. 145. N^xus ad diaphtagma in-
foliti Ibid. p. 16.

(i) Barthol Cent. III. Hifl. (?. Eph. Nat. Cur.
Vol. VIII. I. c. VoL V. obf <5s. Roederer 1, c.
Ad colon Heuerraann IV, p. 37.

(k) Sinop.

(1) Bavthc! !, c, Aa. Mar. Balth. Ghigi off.
fulle lettere del Ghifi p. 19. pro re non rara
Dier/i^rl-roek p. 79.

C-m) De Hatn rs.t. med, t. 3. p.ii. S^rinsfel^»

- S E C T. L PERITON^UM. " , -2.^^

pancreas (>?), ad ventriculum (»*). Inteftina ad peritonaeum (o), & interTe
mutuo (;»), cum omento (^), cum ovario (r), & utero (j) . Duodenum con-
nexum veficulfB {t) felleaj, & reni («)i inteftinum fcroto (^/t). Appendicula
cxci inteftini ad mufculos abdominis (w*). Calon ad ut€rum ( «y ) : ad renem
(a:); ad veficulam fetlis (^). Redum inteftinum utero (i^). OmenLum ad pe-
ritonaeum (^), ad latera pelvis (Z»), ad inteftina (c), ad coion (c*), ad ute-
rum ( t-/ ) .

Veficula fellea ad peritonseum ( ? ) .

Lien convexus cum peritonso (/), etiam iii tnenni puella , cum rene (^')>
cum diaphragmate {b}.

Demum vifcera abdominis omnia Inter fe connata (/), hepar, ventricudum,
jejunium , ileum, ipfe in purulento vidi . . _ ;

In univerfjm a vulnere inteftinum inverfo & dilatato oftio ( Or villofa fua
membrana ad peritonseum agglutinatur & adhsret ( / ) . Eodem modo etiam
omentum {m) ^ ik hepatis iobus ( w ] . :

§. ni.

(n) Sinop. l. e.

Cn*) Ortefchf i. c. a tiijmoribus p.urulentrs .

(o) Phil. tranf n. jjj. Journal de med. t. 2.
31. 5- Eph. "Nat. Cur. Vol. VI. obf. 134. Scksnk
cxerc. p. 155. in hydrope Moebius . In mararmo
Siild Ctnt. IV. obf 40. & in longo morbo Re-
uermann IV. pag. 37. Ad cqflas fpurias Bagliv.
iibr. motr. p. 313. Eph. Nat. Cur. Vol. VI. n.
334. Mofle mem. Puris ope Journ. de Med. Mof-
hius cbf. 5. Confumto omcnto Saviard obf. 69.

Cp5 Aft Mar. Balth. ann 1699. p. i6. K.
Swensk. Wetensk Acad. Handl. 1731. Trim. I.
in hydropica phil. trinf. Vol. L. P. II. Stork
cnnus I. p. iji. 153. Maen rat. raed. t. 3. pag.
11!, Per hydatides Bontius L. III. obf. 7. omen-
to confumto . Damian Sinop. pag. a8. villis coft-
natjs. Sic Mor^. fed. cauflT. II. p 1,40. per ex-
ternam tunicam pag. 18. a^. qi.:i addit frequen-
ter fieri . Eph. Nat. Cur. Vo!. 8. obf. 10 Heuer-
mann 1. c. Citefius \n coL piftoa. p aja- Car-
tilaginea pene fubdantia conjuncla Marg. L. II.
pag, 131- Puris ope N. A. N. C. i. a. n; 93. pu-
to & Heugrmann oper. 2 p. 1^3

(q) Roederer progr. Eph. Nat. Cur. 1. c Vol.
"VI. VI H. Santorin .

Cr") Saniorin. p 117, Covvper tab. 34. ad f.4.
5. Blas L. I. obf. 11. Eph Nat.. Cur. Vol. VI.
I. c. Duverns)! Comm. Pttrop. t. $. ■p.y 1. Schra-
der Dec. I. obf. 1. Chefelden. p. 166. in hy-
drope .

Cs) Hasn t. 6. p. 169.

Ct) Schmiedel de pericardlo &c. p. xi,

Cu) Schrader Dec, I. obf. 5. de Haen t. 6. p.
\6<h

(u+) Arnauld ruptures p. 173. 314, Jpurn. de
Med. 1754- Janv.

(u*) Dam. Sinop. 1, c,

Qv) Scnac eff, de phyffq. p, 57S.

Cx) Schvader .

Cy) Santorin. iftor, d' un feto .

(^z) Crell. inhydropica.

Ca) Ruyfck obf. chir. \% 6^. Creil. nex. vifcer.
infol. p. 18. Chefeld. p 150, Mem. de 1707. p.
40. Columbus p 1*55. Bresl. Saml. 171'?. M^.May»
^s Haen t. 6. p 79 8g. Le Meitrie pag 163,
Le Dran obf. 64. poft infiammationem . Totunfi
in tabido Bartholett. refpirat. p. 190.

(b) Crtil ibid.

(c) Roederer progr. pag. 4. Eph. Nat Cur.
Vol. VI. obf. dj. 134. le Dran ib. Muf, Med.
ibid.

(e*') Kohl de polyp. p. S7. Ludvvig de filup.
n. vifcer. irrfr. ventr. p. VI.

(d) Santorin. iftor. d' un feto .

(e) Pf«/« Mem. de l' Acad. de Chirurg. t. I,
p. i86 a83 cum fiftula.

Cf) Roedtrer , Santorin.fito p. 34.

(g) Diemerbroeck p. 79.

(h) Idem. Totus fepto adaatus Morg. fed. cauf.
1. p» i^a.

(i) Buchvvald obf. quadrig. obf. I. Bs.'iho!.
Cent. III. Hift. 6. Buchner mifc. 1729. pag -75
in fubito mortuo. Juch a fafcinatione in Di^^p.
Raed^rer progr- afvn. 173-8. eti.am in purulento
phil. tranl t. 1. P. 11. p- 130 feq. A fcabre re-
percuffa Eph. Nat. Cur. Vol. 8. obf 109.

(k) Oper minor. Exp. 371. 378.

Q!) VFepfer cicut. p. 204. Srunner de pancr.p.
58. fjohn iethal vu!n. pag. a6. Saviard obf 59.
Faudac^ des pUyes a {i',\ pag. 573. Aft, Mar.
Balth. 1699. p. 16.

Cm) Erunnef ,

Cn) Ibid,

1^2 LJB. XX. VELAMENTA ABDOMrNIS*

§. III. Perhcnai arnbitus .

Ut hxc refle innotefc.int , neceffe eft peritonrjiin:! per omnes fuos limites
perfequi .

Ut difficile vide.ituf , & perfequi peritonseum , & de ofnnibus partihus am-
beunribus feparare , t5men non (oW Jaccbo Douglas ( a ) folertiffimo viro, fed
omnino oiim Nicolao Maj]^^ ((^) , & Ga/eno (c) fuccellit. In fetu & nuper nato
infante non valde difficile e(V , in qua «tate vincula celluKofa nondum penitus
invaiuerunt . Etiam putredjne adjuvamur, in corpore , cujus vafa quidem ana-
tomica arte repleta tuerint , ipfum corpus per menfem (ibi commiffum (^). Mi-
hi haec adminiftratio neque in pleura , neque in peritonseo nimis difficilis vifa
eft, nifi quod in adulto homine a trsnfverforum ( e ) mufculorum abdcminis
tendinibus peritonjsum sgrius feparatur (/), ut tamcn cwm diligentia & ftudio
ea difficultas etiam tunc fuperari poffit . Piri formam , deorfum gracilem, ex-
emtum habet ( ^ ) , ut fuperius compreffum, deinde latius , fineinferiori an-
gufto fit .

Ergo fublinif- primum fepti tranfverfi faciem cavam totam , atque in vense
cavs forr.mine , Sc aortae yia , & osfophagl , pieurom (/7) nrringit.

Satis laxe cum fepto ( / ) adha:ret, laxifTime fub fterno , qua multa eft pin-
guedo. Solis fibris tendineis & carneis , ab ima cofta & a proceffu tranfverfo
primaz vertebr^ lumborum venientihus , accuratiiis innafcitur . Sedes eft inter
carnes anteriores fterno innexas (k) , & alia inter fibras lumbales externas (/),
atque coftalium intimias & dorfo proximas , in quibus folum cum pleura
pcritonsum , abfque fibris carneis , interfeptum pecloris & abdominis perfi-

cit (r)> , . .

Sub irna nunc ala diaphragmatis poftenus penton^um diaphragma deferit ,
8c ente appendices , & pfoam , vertebrafque Iumborum^( ?>/ ) ; tum anre capfu-
las rcnnles, anteque renes , & apte vafa mjagna ita defcendit , ut ea ouaruor
vifcera fint pone hanc membranam. , & ejus interventu ab abdominahbus vi-
fceribus feparentur (0) .

fnde porro anre ofta ilium & mufculos iliacos , defcendit , 8c in pelvira ve-
nit ante inteftinum rcdum , cujus pars dimidia, & inferius etiam major, extra
peritonazi faccum eft , ( namde pofterlori parte ejus facci fermo eft ). Ft in
feminis quidem fubliniens utrinque levatores ani ( p ), &; coccygeos mufculos,
os facrum, obturatores mufcuios , & nervos magnos,& vicina offa ilium , ve-
nit ad inteftinum reflum , ad vagins ufque partem tranfverfam (^). Inde ad-
fcendit , pone vaginam iterum , ceIIuIof£e teia; ope connexum , contra fe ipfum,
& in medio quidera vagina: partem delcendentem , tunc uterum ita fubhnit ,
ut penitus adhsrtfcat, fitque ei pro extimo velamento . Dum vero ab intdl:i-
no redo ad uterum tendit , circularem cum pricri continuam phcam fingit , qua

re-

(a^ Defcription of the periton. p. 4- ieq. (i) Tendin» vehenjanter adhierere Dougla* p.

Cb^ Introd. p. ij. b. fxpe integrum pefito- 6. Id mihi non vifum .

nseum fe excorisffe . Ck) Ic. diaphr. ad U. U.

(c) Adniin, anat. L. IV, c. 4. (0 'bid.

(d) Henftnf;. de periton. n. 5». (.1*) Ad R, ibidem .
Ce) Gaien. Ortbaf. p. 104, Fef^l. p. 591, Cm) Dr-uglnf .

(f) In hydropicis facilius . (o) Comm. in praeleft. 'Boevhaav. t. 3. p, atf,

CO Henfing. de periton. n. i. .Douglaf p. 8. (p) D-ftig/^j , p. 50.

(h) Stenonis myolo^. fp. pag. 100. Conf. Hf?- C«l5 Duas tertias vagins partes 'Henjing, tx,^6t
fifig. n. 6, Morand de la taille p. jid, '

■^

S E C T. I. P E R I T O N ^ U M. 2.\5^

te&.um inteflinum velrins perironseum cum uterino con)ungitur (r). Dtiplex alias
eft plica, alt^ra corpori ureri propior, cervici aitera (x) : alias fimplex.^

Iiifra eam plicam cavea eft, cujus Jimites defcripfimus , inter re6}um inteftt-
sjum & vaginaj principium deorfum produda.

Sed idem peritonaeum ad lat^ra etiam uteri, inter eum & offa peivis latera-*'
lia,perinde elevatur.

"Ubi ad fummum uterum venit , defcendit iterum contra fe ipfum , ut cellu-
lofus textus jntervalla paginte raiterioris & pofterioris repleat , & fecundum
uterum iterum deorfuni it , ut tamen fupra ortum vaginse, ad poliicem fub
fundo , faccum fuum terminet . aliquanto alcius quam in parte poileriori
veficze.

Ita ex utero, periton^po obd;i6io, & ex duplici peritonso ad marginem ute«
ri adnexo , mobile feptum pelvis efficitur,quod in partem pofteriorem eam dj-
vidit (Oj & anteriorem. Qux pars peritcnsi hic ab urero iibera 'eft , ea facit
ligamentum latum («).

inde ab anreriori ureri fine periton^um furgit ad veficam urinariam , eamquc
contingit ad duos, fupra urereris infertionem, digitos (tj), porroque pone ve(i-
cam adfcendit, cui eft pro membrana externa.

A fumma vefica modice, fi plena fuerit , tum in fetu , iterum defcendit , ut
ad os pubis perveniat (.v) , atque veftiat veficse partem , minorem quam quidetn
pofterius . Idem , fi eadem inanis fuerir, adfcendir ab ea ad os pubis.

Inde porro ab offe puhisg &. a coinrinuo oiTe iiiuri^. , furfum producitur ante-
rior rjunc pars facci peritonsi, & re^lorum mufculorum vaginam pofteriorem ,
tranfverforumque mufculorum facierri averfam obducit, donec, cum peritoasi
parte diaphragma velanre, abfoluto nunc facco continuetur .

Finis ergo fuperior fnnplex, ovaiis; inferior triplex , ca;co facco terminatur,
poftremo profundiflime pone uterum produiio: medio inter uterum &veficam;
snteriori breviilimo hanc ioter & os pubis .

In viris eadem fere fabrica jocum haber . Tantum , cum uterus eo in (exii
nulius fit , & peritonaum a pariete pofteriori pelvis parirer ad inteftinum re-
6um eat, idem in viris ab eo inteftino ad veficam tendens plicas facit femilu-
nares (/) ; idque recepraculum adit fupra ureteres (^), qui funt in cellulofo
textu peritonaEo undique circumpofito : & fupra du^us deferentis gyros , & fe-
niinales (a) veficulas , qu« pariter peritonseo fubjiciunrur, ejus facco non com-
prehenfse. Inreftinum reflum quafi per foramen ibi viderur de abdomine emit-
ti , etfi vere non eft in abdomiiie , & cxcus faccus eft iii inter inteftinmij 8si
veficam ( ^ ) ,

'Haller Phyftolog. Tom. VI.

G g

§. m

^^r) Douglat p. 38. P^Vmslovv n. jo5.
Cs) Sunt cervicis ligamenta lateral'a Santerin,
p. 119. Conf, "Bidloo t»b. 50. 53. Fnmlovv n.

Ct") Comm, in Prael. Boerh. t. 9. p- 2(5i. t. 5.
P. II, p. 16. 17. Conf. f^efal. L. V. f. 14- «««"
fing n 41.

Cu) Henfing n. 47, J. Vsfal. ibid, L. V. f. S4'
o. o.

(v) Conf Benjtng n. 4^-

(x) Co-.r.ment. in Boerhaav. prsleft. t 3. p,
261.

Cy) Douglas p. 38. Ligamenta lareralia VFeitn
hrecht {yvn^tiw. p, 216 Tab X. f. 37- P-

(z) Henfing n. 45.

Ca) Dvug!ai p. 37.

rb> Bievitei i/ia , nam fufius rtdibunt L. XXVIj
XXVII. & XXVill.

,2j4 £25. XX VELAMENTA ABDOMINIS.

§. IV, ProduBlonts peyhontel minores five llgamenta ,

Hi in unlverrum funt peritonsei limites : m?!£fna ramen pars indidla fupereft.
Kempe ex ejus facci circumferentia in internam ejus caveam numerofs appen-
dices exeunt , de quibus omnia im.i ventris vifcera fufpenduntur . Earum , quas
ininores funt , ejufiTjodi eft comrriunis fibrica. Peritonasum quidem non eft du-
plex : (td in qu^cunque parte , in qua ligamentum producitur, fecedit de am-
bitu &• dexter, in exemplo, & finifter finis peritonsi , qui , fi abfque ligamen-
to foret , in unam laminam continuarentur (c) . li fines fe fuper proximum vi-
fcus diffundunf , ut ampliffima quali appendice totum comprehendant, eique
fint pro membrana eKtim.a ; ufquedum abfoluto circa id vifcus itinere ex ad-
verfo iferum , quai fjccefferant , coeant Iamin<E . Ita intelligifur, intervallum
Hpfci inter duas laminas , in quo nulla vera lamina fit peritonaei . Per id inter-
vallum vafa folent in vifcera fubire . Quare vifcera & vafa majora funt extra
peritonseum (<v).

Una cellulofa rela , qus exterior peritonso ctfcumponitur , inque ligamento
«iuabus laminis fe interjecit , ea nunc fe fuper vifceris fuperficiem diffundit , eft-
^ue velamenti cum extima fuperficie vifceris vinculum.

Hujus generis funt ligamenta hepatis, ventriculi, Uenis , ovarii.

§. V. Ligamenta hepatts»

Quando pauca , tria funt hujus vifceris ligamenta . Prsegrande (a) primum ,
alias dexterius quam medius {b) axis corporis humani , alias in medio, ex pe-
ritonjEo obliniente vagin^-im mufculorum redorum (^*), ab umbilico (c) ufque,
tum furfum ex (tdt appendicula; enfiformis , & porro a diaphragmate ad mar-
ginem ufque hepatis pofteriorem & tranfitum venaz cavae , a dextra carne adna-
fcitur* Idem ea ratione, quam diximus, duplex, retrorfum obIique& dextror-
fum if, atqwe in hepatis convexam parrem fe immittit, ron in medium &^aj-
pe ad fefcuncem dexterius, ab eju^dem vense cavae {d) tranfiru in ufque fulcum
tranfverfum (?) 5c per eum vel ad finiftri rami venaz portarum finem fmiftrum,
vel anterius aliquanto defmit, in ejus rami cum vena umbilicali confluenrem ,
Prima parte &: anteriori anguftum (/), verfus diaphragma latum (f*), pofte-
rius denuo anguftum {g) eft . Lamina dextra a fmiflra pofterius diftat, anterius
contiguas funt {h) , Vidi finiftram laminam a dextra tarne diaphragmatis accef^
fiffe ad dextram. Pars fuperior diaphragmatica hadenus poteft pro ligamento
liaberi , inferior neutiquam .

Imo margiai hujus membranjB vena umbilicaiis £i addit , media inter duas

\^

(c) Duvffney poftli. II pag. ijd. Conf. Kaauvv. aji»

n. 57J» fcq. Douglas p, 34. 35. Naviey refonfe (d) Utnftng n. 37. DouglaS p J^. &C.

au libelle de M. Aubert p, 36. feq. Banholin, (e) Dcuglas p. 39 n. 5. p. 8 Corti yp^inslovv

analeft. p. 184. tl. 161. Henftng a. 38. A fovea vehculx fellea

(d) C. Barthol. fpec. p, t8. LuJvvig-

(.a) Vinculum magnum Oribaf. p. iii^. (f) Morg, 1. c, n. 3. BertfanJi pag, 38. n. ^6,

(b) Feral. p. 611. L. V. f a. 6. Henfmg n 36.

(.b*) FFinslovv p. 261. Non ab jpfa vagloa (f*) DiUglai p. 40. Hen/tng n. jtf. Eujiacb. U

Tefte F^eittrecbt 1. c. p. ail. 9. t. 19. f. 4. Wlartine p. 61.

Cc) Morg. Epift. anat. l. n. 3. Bertrandi de CO '•''<'• Triangulare C. Stepb. p. 183.

bepate p. 38, Uen/ing. n. 36. yFeifkeckt pag. (h) Bertr. Tab. L

SECT. l PERlTONKtTM. 255

famjnas (?') comprehenfa , cura circymfufo adipe (k), & in folfam tranfverfam.
properat . "

Hqq princeps iigameiitum defuiffe , idoneus eft auflor (F).

Porro a peritonseo, veiaiite carnem imam dextram tranfverfi fepti , fuper re-
neni, in craffiffimam dextram fedem hepatis, & nonnunquam in peritonaeum
coftas velans (A**), pofterjus, ad dextra tranfeuntis vmx cavs, brevius liga-
mentum dimittitur (/). Ab eoligamento fufpenforium (w) quod m.odo diximus,
aliquanto brevicri peritonii;i propagine continuatur (n), neque tamen perpetuo.
Aiiquando celluiofum & fibrofum fuit (0).

fetu fiepe, & in adulro'nonnunquam , (q*) fmifterior , ut trans cefophagum (r)
incedat . Vidi duo fuilTe finiftra^Jigamenta , cum lobus fmifter trans gulam fe
continuaffet : fuperius breve in coiicavum hepar longe ad cavaz venx tranfitum?
aliud inferius priori , & cum eo continuatum, ab ala fmiftra & a vicina carne
ad marginem hepatis.

A fufpenforio ligamento ad finiftrum , continua non raro (s) appendix perito*
nsi defcendjt, ligamenti fimilis,

Secundum dextrum ligamentum (t) anterius vidi , & fecundum Cniftrum ia
lobo ultra ventriculum protenfo (u) ^ a priori diverfum .

Alterius generis eft, quod coronarium dicitur Hgamentum . Nempe in dextro
& pofteriori lobo hepatis, ad dextra iobuli ovalis, fedes (f) eft , vertice dextra
fpedante & nonnunquam ufque ad marginem pofteriorem obtufum protenfa,ia
qua in homine adulto, & in fene, cellulofa tela {v*) adeo brevi hepar ad pe-
xitonazum conglurinatur (x), ut ca in jetate feparari nequeant . In fetu nondum
cohiEferunt (y^-^dn facjJe feparantur.. Peritonseum ea fede nuilum eft,neque he-
patis membrana (^); fed tamquam perforar^etur ab ea nuda kdQ, peritonssum
ab ambitu undique fuper bepar fe diffundit

C s 2

Ca-

CO Movg.lWid. P^^inshvv n. ii6. Bertrandi .
ik") Confentit Morg.

Ck*) G«fj?: K. Wetensk Acad. Handl. 1750.
(k**; Morgagn. ibitl. VFinslovv n. i6o. ad
tertiagi & quartam coftam fpuriam Hen^ng n.

|5-

(l) Eu/ineh.^e renib. c. T3. &c. tab. 10. 1.4.
Habicot. dies II. Leifi:. IV. p. 53. Morgasni E-
pift. I- p. 6. p. 8. Biartfhi t. i.

(m) Paulo fupr^.

(n) Conf, Morg. I. c. n, 9« P ij. Bertrandi
fi refte intelligo, Hsn/sng n. 38.

(o') FFeitbrecht p. 213. De ejufmo^I fibrofo li-
gamento Pau obf. \6.

Cp) Ligamentum alterum Vefal. p. 6ii. L. V.
f. 12. O. f. %0c &c Scd cur teres vocat ? Habet
etiam Columbus pag, 105. w.Euflach. tab. lo. f.
4. Plater p 124, Bauhin, p. J50. Smetius tni-
fceil. pag 540. Habi^ot Dier. 11. Le£l:. IV. p.
55. Rhod. m^ntiff n. u. pro re peculiari Eyffon
obf. rar. p. 14. vifum anno 1658, yerheyen p.

fO.

Cq) Morg. l. n. 6. p. 8,

C<J*) luter licnis api?e;na t^ wntriculutn id! li;^

gamentum fubire Douglss p. 39-

(r) Trans oefophagum Bertrand p. 39. Vyeit-
brtcht p. iij.

(s) y^eitbrecht p. aii. 123.

(t) Habet Morgii%ws p. 8.

Cu) Rti^fch Thef. V. n. 3S. cum vinculutn
fuum circa canilaj^inem enfiformem ponat. Secun-
dum finiftrum ^[''inslovv n. 261. An auhaeiio lo-
bi anterioris Fantoni p. 105.

Cv) Vi^inslovv n. 164. B>jfiach. t. 10. f 4.

Cv*) Tenera Duvernev poflh II. p 21«.

Cx) Hippoc. TTipt <f,\f0v)> ycfnl. p f>^i. Riolan.
p. 121. Pallop. Inft. p. 7. ut inteiligo . Calumb,
p. 103. T. Barthol. anat pag. 8i Donglas pe-
rit. n. 38 Manget bib!. pag. 252. E^rbaut p.
14/5. Birch t. 4. p. 173. He»/"?. n. 36 Bev/r.-^wt/
Tab l. f^nnslovv n. 163 Senac p ii52. Disdier
fplanchnol, pag. 16^. Vulgo vocant ligamentunx
coronarium manchi p. 17.

(y) In pueris minus Heuerman t, 3. p- 721.
Ab infante abeft Ramf^ek fpec. anat, botan. p.

(») Bermfdi p, 39.

23^ ^ZIB. XX. VELAMEMTA ABDOMINIS,

Capfv]x etifm reiiali dextra? cellulofs: te\x ope conjungitur.

Plica ptriton*! aiia , a pancreatis fede ad fmiilra venig cavae , pone vafa he»
patica ad iiepar educitur,& eft porraj omenti alter pofterior paries . Altera ve-
TO, quas ad dextra ven^e cava: , a rene (a) dextro ad hepar fe elevac , minus
certum ligamenti nomen fert •

Omentum minus , ahas dicendum , cum appendice fua fdftentante ( i? ) vafa
biliaria , ha6ienus etiam hepar cum colo , duodeno , & pyloro &: arcu venrri-
culi minori unit , & demum in lig^.mentum «sfophagi finiftrum terminarur ,
^^uod ex folTa dudus venofi in osfophagum pone finiftrum ventriculi iigamen-
tvm abit (c).

Denique circa ven^ cavas foramen undique peritonjEum a diaphragmate dif-
fufam fupra hepar fe expandit, idque quafi in vaginam fuam recipit (d).

Ita hepar, maximuQi, ponderofum , fcirrhifque obnoxlum vifcus,tamen cuiti

fua mobilitate, qua fepto tranfverfo obedit (e), firmiter fufteiitaiur , ut rarius ,

quam alia vifcera abdominis loco moveatur , etfi in omni infpiratione defcendit,

"& adfcendit in exfpiratione . Semper autem plenum effe abdomen, & intervai-

lum a fepto tranfverfo ad hepar nullum , credo eviftum efle.

Ab animalibus ligamenta humana abfunt, in cane certe (/), forte quod iis
animalibus diaphragma porius humilius fit quam hepar, & in id feptum hoc
vifcus pondere fuo incumbat .

§, VI. Ligamenta ventrkuli , lienJs ^ fenMm, cvarwrum ,

Qua (tdt cefophagus per diaphrag?"na tranfit , ea peritonxum & ad dextram
fedem & ad finiftram, undique fe guls circumjicit {a) ^ in ventriculum abitu-
rum , ut extenfum pofTit pro ligameato haberi .

Dextrum quidem vinculum {b) cefophagi ad partem maxime averfam guIcS,
quam primum ex diaphragmate advenit, ut porro ex duflus venofi foffa conti-
nuatum , in oftiorum ventriculi intervailum tranfeat , & ad arcum minorem,
^ua fibra; ventriculi mufculofa: iatiufcule nuda^ funt , foloque cellulofo textu
ledls , fe fuper utrumque planum ventricuii difiundat : Natura poftremi in eo
iigamento finis folida eft : in duclus venofi finu in iaxitatem abit , ob quawi
omenti (t), minoris nomen ei eft impofitum. Pofterius hoc ligamentum eft ,
^guam finiftrum hepatis, & ab eo diverfum .

Siniftra hAes guls firniliter a diaphragmate periton?2um ita accipit, ut pars
poftrema folida fit , & membranacea , & in angulo gulx cum diaphragmate ,
&: gulam , & lienem , a cujus apice venit, & peritonasum id feptum velans ,.
conjungat ; inde in omentum majus degeneret ,quod porro a liene in arcum ma-
jorem ventriculi tendit . liner hoc & finiftrum iigamentum hepatis apex lienis
jn juniori homine recondiiur.

Idem, quod diximus , ligamentum poffit dici verticale (d) ilenis : quod foli
apici pofteriori adhsrefcat ( e ) .

Aiia

iillHi»» KIH1lJBi'illWT^ i> I

Ca) Habet Eujlach. de ren. I. e. (a) Kaauvv n. 571,

(b^ BerP/ands p. 59. 40. (.b) Habet dtfas L* IV. C. I. Eujiach. tab. •>

Ccj Etiflach. an Birsvancli n. 37, p. 39. f i.

i.i.') tCaauvv n. 574. (c) Cor.f. Renfing. n. 30. Paiilo aliter haec

Ce) Ccnf. Eourdon p. 76. V\ainsvvrigth on Kaauvv n 578. 57 9-

tbe liyer p. lo. Cd) Hahet Celfus ibid. Eufiach. ibid. ad H#««

Cf) V«/3;, rad. «hin. p. iitf, Momo comparat. Jing. n. 4^-

8n«t. p. J3 de fufpcn&rio . (e) Eu^nth tab, 10. t. 6\

SECT.LVERITONJEIJM. 257

Alla perltonsl plica (f), eriam finifterior , longe a fepro in flKiem dimidiati
lienis pofteriorem , pofterius qaam vafa magna & omentum advenit . Ad ejus
latus ea faciecuh lienis capfulas renali adh^ret (^).

Plica aiiqua peritonsi a liene ad renis ( /6 ) , & capfulas renalis peritonseum,
fub eo lig^mento rranfif .

Ceterum iien mefocoli tranfverfi parti finiflerrims , tamquam in nidum ex-
cavat^ , infidet , fuperque id firmamentum movetur .

A rene ad colon rranfit plica peritonsei , & alia a rene ad duodenum, etiam
ad diaphragma (l>*) in finiftro latere .

Ad colon paffim peritonicum ita in lumbis elevatur , ut pro ligamento
Iiabeas .

Ligamentum- peculiare (/) ovarii eft appendi>i peritonaei, quod a vafis magnis
iliacis advenit , adba^ret ad ovarium , idque tamquara in capfala continet , &
porro trans idem , & trans totam tubs longitudinem , in iigameatum uteri la?
tum continuatur , quod a nobis non dudum expofitum eft .

§. VII. Mefenterta . I. Mefocolon iHacum & finfjlrum ,

Quae fequuntur de mefenterio , omento, & colo, 5c in cadavere oftenfli dif'
ficilia funt , & etiam verbis segre exponuntur .

Diximus peritonaeum in pelvem (k) ants inteftinum redum incedere, ut aii-
quanto plus , quam anteriorem faciem ejus inteftini velet . Idem , ut idem inte-
ftinum adfcendit de pelvi , ita magis inter lumbales mufculos , vafaque iliaca ^
& inter inteftinum laxius producitur , furfum & antrorfum , trans Pfoam mu-
fculum, tranfque renem finiftrum ; & arapliflimas in prlmis, quafi ad ligaaien-
tum efficiendum , de mediis vafis iliacis , aut etiam dexterius ante artericE aor-
tx divifionem, & de mufculo Pfoa finiftro , laminas fu3s emittit , quas ad fle-
xum iliacum coli perveniunt , & circa id inteftinum ita fe conjiciunt, ut fint
el pro tunica externa , (eque medio in inteftino comprehendant continu33 .
Mefocolon dixeris llhrcunj { k* ) , In ejus pagina inferiori cscum eft , circa
divifionem aortje (^**), quafi foramen .

Sed idem periton,2i proceftlis furfum, verfus finiftrum (/) renem , infigniter
diminuitur, ut alias brevis omniao fit , qu^ libera fuerit , mefocoli continua-
tio : alias omnino nulla (w) , colonque iumbis hsireat . Semper tamen perito-
nxo comprehenfum, in media denique ea longitudine -, laxius inteftinum quafi
vinculo ftringitur . Eadem pars mefocoli pauca plnguedine afpergitur . Ita ab
oife illum finiftro pergit ad iieftem ufque , & hadtenus mefocolon Jlniftrum
dicitur.

Lamina ejus meroccll finlftra perbrevis eft , dextra latior de vertebris cum
trunco arteris mefenteris inferioris emergit .

§. VIIL

(f) VVinslow n. 335. pro re incerta . Kaaw XM.*) Tab. arter. mefsat. in fafc. Icon. anat.

n. 571. 573- Neque tcir.ea ratis conflat , eos Cl. III. R

Viros non vel-le verticale ligamentutn . Fibras a (k**) Henfing n. a8.

diaphragmate ad lienern defceadere r^/<?//«x p.6i8. (l) Hahet Eufiachius tab. 11. f. a. tab. noftr.

(^) Conf. Euflach. f. 9, 39. a.1 13.

(h) Kasu-ju n. 573. (^m) Conf. Hsn/fyig n. 19. qui medio loco Ja-

(h*) 1'^efal. p. 619 tius , fijpra & infra an^ftum , defcribit . Sic

Ci) Ksnfing n. 48. Ic. noilr. uteri . IVinslovv n. ^05.

(k) P. 23X.

?38 LIB. XX, VELAMENTA ABDOMINIS.

§, Vill. Mefocplon tranfverfum,

Facills res eft , (i in unlverfum confideretur,

Quando mefocolon (iniftrum lienem nunc attiglt , infleflitur ibj ad angulum
pene redluni, & fub ventriculo, atque pone eumdem , deinde fub hepate,etiam
pone hepar , ad dextrum renem pervenit , dudu In univerfum tranfverfo
( /7 ), Ut tamen frequenrifTime devium , jriedia parte deorfum vergat, etiam ad
pelvim ufque (^) , & aliter aberret (^*), Septl (r) modo abdomen bipertit , uC
fupra mefocoJon hepar, lien , ventriculus, duodenurn : infra nnefocolon intefti-
na fint reliqua, cum fuo mefenterio,

Firmatur autem ad peritonsum , eminente pllca ( ^ ) , fub llene , quae
pro eo vifcere reciplendo excavata , ad decimam undecimamve coflam ad-
JhpBrefcit .

Efiam in dextro latere longlorl plica ad peritonajuni rene dextro dexterlus
affigitur .

Sed multo dlfficiilor res eft , quoties duas laminas figillatim oportet exponi,
ex quibus id tranfverfum periton;ieum componitur , fuperlorem in primis. Et
oportet tamen , neque enjm aliter unquam aut pancreatis fitus ^ aut duodeni ,
refle intelligltur.

Ea ergo fuperior lamina oritur In dextro latere a renis ( e ) fede , 5c vense
cavae, pone hepar, dexterius quain duodenum, ex periton^o lumbarl.

Saccus ejus cscus dexrer efl; in eo angulo, in quo membrana externa duo-
deni a peritonxo renali , fuper hoc Inrellinum &: fub hepate nata , cum mem-
brana exteriori coli contlnuatur.

Porro eadem lamina fuperior orltur a membrana extlma duodeni per Ilneain
oblique defcendentem fecundum duodenum , fex fere iineis dexterius quam py-
lori valviila, qua fede arteria gaflrocpipioica ab bepatlca orlrur ; ndha3ret aij-
rem orienti duodeno In linea , ut modo dixi , obliqua, a fuperiori acceffione ,
trans id inteftinum, ad inferiorem ufque mefocoli tranfverfi laminam , qua fe-
de ea infra pancreas incipit orirl . Ab ea {G(}e porro provenit eadcro (amlna fu-
perior a membrana externa pancreatis, quse ante eam glandulam vix feparabllis
defcendit, ex ipfa corporum vertebrarum fupremarum lunibalium facie anterlo'-
ri. Ea fede tenerrima eft hazc mefocoli lamina, finemque finiftrum fui facit ia
Jigamentum , quod diximus, lienis fufpenforium .

Lamina hferior tranj-jerfi mefocoH (/") robuftior eft , & fimpliclor. Inciplt a
ligamento hepatlco renali , & a renis dextri (^de. pone hepar & vafa hepatica,
parjetemque ibi ficit pofteriori porta^ omenti . JHflnc ad regionem lienis extenf^
facit llgamenti fuftentantis lienis paginam inferioreni •

In medio mefocolo tranfverfo duodenum exlt de fuperiorl parte abdomlnls ,
quafi per foramen mefocoli . Propria ut loquamur, lamina mefocoli fuperior fu-
pra duodenum pergit , ad finiftras ; & inrer cam , laminamque inferiorem fub
duodeno ortam , id inteftinum continetur, ut torum porro pancreas , pone va--
forum magnorum mefenterii tranfitum , ad (iniftra jnter eas laminas pergat,

J^mif-

(a) Euflach. 1, c. Spiegel L. 8. tab. 6. F. F. omenti , & Ifcnrici de omento p i8. h in icone
tab. nortr, art. mefenter. a 15. ^d O. Ligament ganche du Colon ft^inslovv n. 103»

(b) Coof. Ludvvig h<. p. X.X[, Hjn/iig o. ig.

(b*) Supra ventriculum Idem p 7. Ce) Clauffen de duodeno t. i. f & p 14. Ic noftr.

(.c) Fanton. diiT, anat. p 166. f-'^ins!ovv n io^. .Omcnt. H. a K,

(d) icon, noflr. art. coel. I. & \n icone I, CO ,C"y?(7f*/«.J folam habet , omifla fuperiorii c.

S E C T. l MESENTERIUM. a^9

Emktlt autem inferior lamina duodenum per propriam femilunarem inci:-
furam.

Eft autem hic locu'? pernecef^^ri* aJnotationi . Nempe fcriptores, pene ad
unum omnes , ad omentijm connumeranr id omne membranaceum quod fupra
pancreas ortum ad colon venit , nofque laminam fuperiorem tranfverfi mefoco-
Ji vocamus .

Is- error a Galeno (r) mingvit , qui omenfum a fpina dixit oriri : neque ^e-
falius (■) ejus confngiiim vitavit, qui fufe laminam pofteriorem omenti defcri-
pfit , baefitque ea vox: in tora fchola anatomica (/'), ufquc ad nuperrimos fcripto-
res, qui pancreas ajunt duplicarurn omenti contineri {k). Emf-ndavi in iconibus
arteri^E coeliacas & mefentericse . Verum etfi folus fere nobifcum fentit D. de
MarrJettis (0, ipfam tamen naturam pro nobis pugnare perfuademur. Si enim
membrana trans pancreas adveniens eft omenri portio , mefocolon non duplex
erit ea tora fede , quae dexterior eft vaforum me^entericorum majorum tranfi-
tu: neque refpondcbit ei , quam iidem Cl. Viri dant mefenterii ex duplice pe-
ritonajo orij^ini (m)

Deinde, erfi tenera eft ea memhrana, de qua quiErimus, multum tamen dif-
fert a tenerirate omenti , ab ejus per vafcula in lobos divifione , ab adipis fe-
cundum vafa fequentis diftriburione, quae omento peculiaris eft . Noftrum me-
focoion 8i majora vafa fua duplkatura includit , & conglobaras glandulas , &
rcnuir in lobos inflari. Demum cuique omento,ut anteriorem, ita pofteriorem
larainam affignabimus , ut hac accefTione noa fit opus .

§. IX. Mefocolon dextrum (a)»

Brevior haec eft mefocoli regio ( if ), qua: a coft^e ultimas apice , 8c ab he-
patis fede , & a plica renali dextra , defcendit , anre renem quadratumque mu-
fculum , ad iliacum ufque internum ( c } , fecundum renem dextrum colonque
ejus lateris fuftinet. Brevis in medio pariter 8i. nonnunquam nulla (d) 8c ftri-
61a. Eadem cascum inreftinum conriner , cumque mefenterio finifterius adve-
nienre, cumque peritoncgo iliacum mufculum veftiente in mediis vafis iliacis
continuatur ( e ) , Ex imo globo c3E!ci propria 8( eminens plica abit ad perito-
nxum , in fede vaforum iliacorum (^*)- Hic finis mefocoli.

Proprium denique mefenreriolum longe triangulare, curvum ,huic continuum,
quod modo diximus , mefocolo appendicularn vermiformem fuftentat . A mefo-
colo ligamentulum etiam oritur , quod arteriam mefocolicam fundat .

§. X. ir. Mefenterium .

Unica Sc continua cum mefocolo membrana eft, nequidem ( ^r ) ea nota di-
verfa, quod crafTis inreftinis mefocolon , rnefenrerium renuibus ferviat. Often-
dimus enirn , duodeno pene toti mefocolon effe pro membrana exrerna (^).

La-

(O D8 ufu part. L. IV. C. ll.^ (c) Vid. Henftng n as.

(h) P. (^04. quae bona efl: dcfcrlptio. (d") Ad D. ic nofir. Henrtinger de menfenter.

Ci) Vide citatos oment. ic. tab, i. B. 11 S>"mbl<i s'effacer yFinslovv n. loj

(.k) Boevhaave I. R. M n. loc. Kauvv n. 583, (e) Euftuh. I. c. f^f^imlovv n. 201. Henfing,

(1) Compend. anat. p. 13. ibid.

(^m') Douglas. (^P^inslovv. Uenflng, (e*) Videtur le lieament droit du colon ^/^;»/«

(a) Galen. arieriar. dilTecV, c. i. lovv n. 104. k H-nin^ n. ai.

(b) Fefal, L. V. f 14. Euftach. 1, c. Ic anat. (a) Mfrupuion Rufus appellat. L. l. p. JJ.
tab. art. mefent. a N, ad la. (b^ P. 1.^8.

240 . X/J5. XX VELAM5NTA ABDOMINIS. '

Lamjfla nempe dextra merocoli {inifiri fecundum totam longituclinem fvp.m
CLimmerenterii jamina finiftra continuatur (,6*) , ad' tranfitum ufque inteuiai
je-juni , de fuperiori regione abdominis defcendejatis.

Tune mefocolon tranfverfum lamina fua inferiori , & mefocolon dextrum k-
mma fua finiilra, mefenterio parirer continuantur , a mediis vafis iliscis adexi-
tum ufque vaforum msgnorum mefentericorum , & ad originem vaforum coii"
corum mediorum , ad finiftra venge portarum .

■ Tota e_a longirudine, inter fmiftrum m.efocolon , dextrumque, fub tranfverfo,
a fedQ orientis arteris mefentericse (c), ad colicam arterii^m (c*), a prima (.**)
vertebra lumborum ad tertiam (rf'), oblique dextrorfum (^*) defcendit a lumbo'
rum vertebris , earumque corporibus periton^um , qua magna vaf? funt . Ab ea
origine elevatur,§c in procefium omnium ampliffimum abit ; repetiro plicatum
(e) & replicatura, cujus ultimte p|icic inteftjni tenuis Icngiffimum fyrma conti«
nent, fuper ejus convexitatem in fe ipfas redicurae (/). Longirudinem mefen-
terii dimenfus Ecnni^j^enysahfquQ inttrtinis feptem ulnarum reperit 5 cum iifdcm
ulnarum decem (^), ruefocoli ulnas duas cumtribus quarris.

Dum & a dextra & a linilrra parte corporum vertebrarum periton^um affur-
^it, duge laminai nafcuntur, dextra & fmiftra, ut in mefocolo p

§, XL Mefeyiterii fflbrica .

Fadem eft , qux in univernim pcritonpco ; natura nempe ex cellulofa tela fti-
pata, abfque fibris ; vafculis numerofjs pi6ta (ed exiguis , nullis nervis confpi-
cuis . Hinc abfque fenfu ^ft, ut omnino convulfiones ab acriori fpiriru nirn fu-
perfufo in cane vivo natas , ipfe experiraenti auclor *A'matus Lorry {b) nervjs
inteftinalibus per tenue velamentum tadtis tribuerit .

Motum mefenterio proprium , quo fe verfus Limbiiicum erigat (0, fi ab ali»
qu^o etiam experimento ea opinio narn efi^tribuas flatibus inreftina replentibus,
qui utique, & perinde etiam humor in vafa mteftinalja injtclus , ejufmodi mo
tum cient.

Cum dextram inter fmjftramque inortu paginam,aut inter anteriorem 5c po=
fleriorern laminajm , ut fere in progreftu eft , inrervallum fit, magni': vafis fan-
guineis inteftinorum, deinde nervis, vafifque lacleis , & gkndulis conglobatis re-
cipiendis deftinatum, id quidem intervallum cellulofa reia a peritonxi tela cel-
lulofa continuata (.'?') repletur, qus, quafi fepti modo , vaforum anteriores trun-
cuios a poft^rioribus diftinguit . Id cellulofum macrumin aliquibus, fxpe tamea
adipe (e) repletur, in mefenterio potifTimum ; nam in mefocolo fola fere vafa
comitantem habenr pinguedinem (i),& in ipfo tranfverfo iilo interfepto inagna
fpatja (/) mere membranacea & tenuia intercipiunturp

In

(b*) Eupaeh. I. c. (^^ N. ic

(c) Vcfai. Lo V. X ic. jj. VValthsr inteil:. (t>) Journ. de Me<^ T?',^. M. Novemb.

anguft. n. 8. _ (c) Idee de i' homme p'iyfique & moral. p.

Cc*) Fallop. Jbid. ao^. & ante eum \. Dan. (Joglio Aft. Berol. Dtc,

Cc*") Idem p. 174. b. H. Vol IV. p. 78

Cd) Kaauvv n. 59J. Etia« quintsm Hcnjftig (H") Henf^ng p s8. fCaiuvv n. 603.

n. ao. connumerato mefocolo . (t) VVhn^ton p. 17. Neque alia eft fubftantia

(d*) Henfing n ao. Sic fere Winshvv n. to8. propria mefenterii VVha-ion p. a8.

(e) yyinsiovv n. 199. Euftach. tab. cit. F<s- (O Mefi-nter-um etiam in m&ciicuLu y"-H
hric^ p. )8j. Moy^agn. fed. cauf morb. II p. 15.

(f) WWinslovv n. 201. Kaauvv n. 395. Fa^ CO Conf. tab. art. mefocol. in Fafcic. j.
Pi;f. p. i,^x.

SECT. I. MESENTERIUM, i^t

In adipe circa vaforum inteftinalium divifiones (^) plurimse glandul^ fedeni: ,
ovats, compreiTs , molles , tenera {/j) membrana obdudse , congiobati generis,
cellulofae & ipfae (/^*) ; in mefeoterio quidem potiflfimum, tamen etiam in me-
focolo tranfverfo, inque aliis raefocolis (/), etiam pone redum inteftinum . lis
glandulis cum thymo commune eft, fucco iafleolo (k) m fetu abundare, vafcu-
lifque innumerabilibus, deinde ea setate fuccuientas eife ; & in fenibus demuna
diminui (/) , & fere evanefcere (m),

Non alibi in corpore humano frequentior fcirrho locus eft («), & fl:eatoma-
tibus , etiam lapideis (o) concretionibus , ut omnino dudum earum tumor ( i ) ,
& fcirrhus pro caufa peculiaris atrophise infantilis Uabiti fmt (/?).

In Germania inferiori id malum frequentiffimum eft , cum aliarum glanula-
ram conglobati g^neris fimili induratione commune . A fcorbuto (p*) 8i fcro-
phulis etiani durefcit (p**).

In brutis animalibus, ut in carte (-7), phoca (r),fele zibethica (j-),Ieone (0*

lynce (u) ., echino (v), chafnsleonte (x), non quidem unica in _ centfo mefen-

t€rii giandula eft , fed agmen aliquot glandularum , quas KAjeUlus , errore fa-

tis. incommodo, poft Gulnterum , J, S^lvtum (x*): & Columbum (f)) Pan-

Haller Fhyfiolog. Tom. VL H h creas

(g) Vefal. p. 617.

(y) Winslow n.ii8.

(h*) L. II. p 113.

(i) Euhr de mefenter. n. i8. Ea/?^e&. tab ii. f.i.

(k) Wharton p. 30.

(1) In pinguibus adipe obrul , ut non appa-
reant Cornettus Ccnjtntinus pag. 133. Barbaut
p. 139.

(m) Riiyfcb adverf. L. i. 11.7. p. 13*

Cn) L. II. p. 131.

(o) Scirrhus enorm-is librarum decem , & cyfti-
des oleofa^ , ir.elleas , febacefe Pare L- XXIII. c.
36. In centro mefenterii gypfum pene durum
Eller Mem. de 1' Acad. de Berlin Xt. p.i^. add.
Synop. p. 49. In atrophia meferiterium totum la-
pjdofum' Panarol, Pentec. V. obf, 19. & lapiili ,
ut credebat,in venis mefaraicis J'fA«?»'rf«»' catarrh.
i, III. pag. 147. Glandula rriefenteri! tufnidiffi-
insB intus tartaro fets Lol>fl?n de nerv. acceflT.
p- 41. In mefenterio atrophici glanduls lympha,
etiam gypfo, plense Drov:n Journ. fav. ann. 1690.
n 15. In mefenterio flrnmse 70. Ingra/J". tum.
pag. 319. Mefentcrium fcirrhoium J"/7/?:wj^«. p.68.
Oflicuia in mefenterio A Balt. an. 1699.

(i) Tumores mefenterii innumerabiles omltto.
Ecce unicum : Saccus 10. gallons capaxcumplu-
rimis bydatibus minoribus . Ea aqua inter dupli-
ees laminas mefenterii eflufa hepar & ventricu-
lum in thoracem egerat , venas coagerat in vari-
ces abire & rumpi , Moyle chir. mem. p. 38.
Tumor mefenterii cum hydatidibus, etiam earti-
lagineis partibus , triginta libr. pondere , de Haen
IX. c i- Mefenterium ampliflimum , pondero-
fum , furfum & dfiorfum extenfum , adipe duro
plenum, Badsr obf. ao.

(p) L. II. pag. iji. Phthifis ex glandulis me-
fenterii fcirrhofis Horji ad Marcellum p. 677. In
tabido pirero fteatoma mefenterii pugni mole
Goelike affeft. menfent. n 3^. In atrophia glaa-
duls mefentericse tumidje cafeofo chylo plena:
Dkmerbroek pa^. 70. In tabida glandulas mefen-
terii maxima? Kerkring obf 18. I^oft febrem len-
tam fsepe mefenterii glandula: argilla i'lena2 Pom^.
Saccus , Scirrhus mefenterii in atrophia nouv. de
la Kepubl. des Lettr. M. Julii N. Litt. Mar.
Balth. 1705, p. 75. A cibo crudo fcirrhi nifrfen-
terii morb. uratisi. hift. 1701. p 1J.9. Atrcphia
ex glandulis mefenterii tumidis Collins pag. 5915.
In atrophia infantuli cum colicis doloribus fcir-
rhus mefenterii grandis exulceratus Hebsnf\reit '\a
difp. prop. In rachitica glandula; mefenterii in-
durats Langgutb pueU. rachit. Sed & ipfe adeps
mefenterii morbis efl obnoxius Pare L. XXH.
p. 707.

(p*) Savi^^yd obf, ult. Faudace reflex. pag. J4,:

(p**) Blas obf. 12. p. I.

(q') Afell. ubique .

(r} Schelhammer anat, phoc- Eph. Nat. Cur.
Dec. 3. ann-r 7. 8. append. p. 11. Plurimas tamen
dicit Severinus p. 31.

(s) Drelincourt apud Blas p. 76,

(t) Parifin. Memoir. pour fervir a l'faift. dzi
aaim. P. I. p. 8.

(u) Ibid. p. 133.

(v) Blas !. c. p. (55.

(x) Parif. ibid. p. 30. Ifta quideni , qua ia
rauis lien folet dici .

(x") Ifag. L 3. c. 5.

(y) GianduJas mefenterii pancreasdicipag.i/o^.

^42 .. im XX VELAMENTA ABDOMINIS.

creas dlxit (:^), verumque pancreas pro corpore anonymo habuit, quod cahi

proprium foret (x* ) '

Etfi enim poffunt circa arteria; mefentericjc truncum in acervum glanduls
coire, non tamen aut unica (a) cft glandula , aut ob eum acervum non perin-
de rparrae ili^B in homine reperiuntur, uf in fimia (-^) etiam , & rangifero (c) ,
Ex brutis animalibus Galenus (d) defcripfit : Fejalms (e) utramque fabricam
mifcuit ; rediiora docuit Eujlachius (/) , & poft i/fjsUiwn Joannes Vesltng (^),
vir multipiici laude clarus ,

§. XII. Perttontft procejfus fecimdavU . Omenta ,

Omenta peculiariter dicuntur ea? membrans , quse non ex peritonjEo lumbis
incumhente, (t<^ ex membranis producuntur , ex perltonsEO natis , hepatis, ven-
i:r;c; li , lienis, coii inreftini .

Omnibus omenris commune eft , caveam ,, marfupio fimilem , csecam, ampfo
plerumque aditu interciptre, dum membrina faccum efficiens in fe ipfam re-
voluta innafcitur. Prsterea tenerrimas efie , ut nulla membranarum humana-
rum , retina oculi escgpta, aque fit tenera . Ec tam.en fuum robur habent , ut
& flatum in faccos fuos receptum conrineant , «& diu fajpe integra^ fuperfint
(a) ; & tin^lum pifcium eluten de vafis exfudans in marfupio omenti coiicoga-
ilrici faspe viderim , tamqunm in utre , refediife . Oiei vis inter membranas
omenti reperta (a*) . In hydrope aquam (b) non infrequenter omentum conti-
net , & hydatides (c) , Sed tunc eju.': mem.branK craffefcunt (d) ,

Nunc fi retinet humores immiffos flatumque, non perforatur adeo poris (f)
confpicuis , quos puto laatos effc- in lacerctione tenerrims membransincercraf-
fos adipis globos aeri cedv°ntis ig) .

Porio ut tenerse funt membrans omenti , tamen id habent commune , du-
plicem (/j) effe membranam , qux; utrumvis folium componit , & ex duahos
perteneris membranulis componi , ceilulofa te!a revin£lis , in quam vaf-i reci-
piuntur . Incifione exioua fada Sc adadlo fiatu eas membranas feparavi (/') :
etiam per inflatum mefocolon .

Omnia etiam omenta infignicer vafculcrj (k) funt , ramofque habent majores

per

(zj V. I. a. L. L.

(z*) F. a Q_

Ca) ha Sohn p. 157. Atrophicus puee ex fcir-
rlio glandulffi in centro tnefentsi-ii prsgrandi
Coeliike obfcrv. anat Cliif. i.

(b"; DyilincGiiyt apud Blas p 110.

{C : Ssenon. hVt. Hafn. \6-;\. p. 176.

Cd) Ur. paft. L. V. c. 21.

(e) P. 617, Minores in vaforum divifionibus
fTta; diyit , & contra L. V. f. 1.1. unicam ma-
gnam in centro mefenterii pinKit.

Cf ) Tab. 10. f a. tab- 11. f. i. a.

Cr) Opufc. pofth pag 66. tum J. Wharton p.
31. GliJJon de hcpat. p 4.:^6. 441.

Ca) IntegruiTi eximi & infiar marfupii fepleri
foffe Qfikflius pa^. Xo6. Etian:) Ruyfch. Thef. 1.
tab. 5. acld. Henrici de omento prasf.

(a*) Ccllins p. i8i.

(b) Riolan. psg. 97. Sxuberlich proer. de fiaen
fat. med, IV, p. 89. Videtut Fabriciua vidiffe de

omento pag. 9$. qui flatuum hypochondriacorum
fed?m ibi pGfuit .

Cc) Ad quatuor uncias Mcm. de Chir. t. 3.
p. 4<34.

Cd} Dc Haen I< c. Digitiirt crafiTum Omentum
Sauitrlich.

Cf) Gliffon p 97. Au£lor italus Giofn. de' Lct-
ter. t. ai. p. 34.T.

(g) Heuchei- ars magna apat. p 30. Ruyfeh.
Thef 1. aff. 3. n. 1 5. Thef 6. n. 33. Procem. 5.
Winsloiiu Mem. de 1' Acad. 1715 p. 37. Expof.
n. 361.

Ch Winslrvv n. 3tS. Kaouvv n. 585. 387. 588.
Roedersr tkef i)ec. lisr:'"ing de oment. not. 3.
LieunriJ p. i6i Ic. noftr. oment. t. a. not. n.

(i) Etiam Henlng.

Ck) &t>ifc.. Thef. IT. tab. 5. Spi^e!. L. S.
tab. 3 Etfi enim C!. Viri fo'um omentirm coli*
cogaftiicum pinount , eadem pcrinde vera funi dc
otnnibus omeatis .

S E CT. I. O U E N T A. 14^:

per vaUecuias coilicorum incedentes, in quos ipfos inflando omentum intume-
fcit, dum minores rami pfr coHiculos inpuicherrima retia abeunt. Ab iis vafis
in adipofas ftrias via eft, qaam hydrargyrus legereaptus eft ( k* ) .

Ea vafa (/) adeps fequitur, in fetu quidem parvis glebis, & diftantibus, dum
fpatia inter majufcula vafa jntercepta raacjlenta funt . Sed cum setate , in aliis'
tamen magis minori copia, majori in aliisadeps inomento congeritur , totum-
que occupat, ut paftae molli fimile , impreffiones inteftinorum recipiat , adeo
fepe craffum, ut etiam digiti viderim craflitie»

Glandulas in nullo omentorum vidi, pra:ter eas, qu^B arcum majorem , ven*-
triculi fequuntur & qu2E minorem (w*) ; eafque quse ad portas hepatis alTident ;
{ei & eae ad omentapertinent. Quas Ci. Viri («) recenfent , eas puto vel mor-
bofas fuiffe, ut in peritonso, vei ad giandulas mefocoii pertinere, quod olim
onlenti iamina audiyjt,.

f. XIII. Trium omsntpyum communis porta,

Diximus a periton$o renali dextro mefocoion oriri prope hepar C^):addimus
nunc membranam exa:remam hepatis ( ^ ) de fiffura tranfverfa , & de veficult
fellis ad duodenum ire , vafaque hepatis fundare (b*). inter has duas membra-
nas, iilam pofteriorem , venamque cavam , hanc anteriorem , Sc venam porta-
rum cum jfta conjuruSam , fub iiepate jdexrerrimo, cujus iobulus caudatus five
dexterior (c) hic duodenum contingit , oftium (^) eft, ab ipfa natura paratum ,
etfi nonnunquam vitio exciscatur , ut ipfe bis vidi (e). In id oftium impuifus
aer (/) niarfupium ojnenti minoris , tunc continui poae ventricuium majoris ,
& continuati ante colon coiici denique faccum diftendit, & perampiam , poft-
quam flatus acceflit, caveam replet, Figura ei portse luqata (^) eft, a lobuio
hepatis, quem circumfcribiti.

Inventor eft J. Beni^nus Winslovv (h)., nifi Duverneyo ea iaus debetur, qui
emnino per fimiiem defcriptionem .dedit (b*)-, fi quidem , ///. >ArchiatroYum
Comitis teftimonio, nihil ejus viri pofthumis codicibus acceflit.

Ceterum non neceffe eft hanc portam qu^erere , ut omentum inf^es ; fufficit
omnino, fi tubuium utcunque pone vafa hepatica fubmittas, ad anteriora hujus.
pftii, inter hepar ipfum ,& jnetnbranias JjepgiticQdRodenaies .

H h 2,

§. XIV.

(k*) Vieuffensaht, {l'anat. & de med. pratiq. (c") Conf. VFinslovv a. 135.

p. 66. C<^3 ^Finslovv Mem. de 1715 & Expcf. t. 4.

Cl) Glijfon vent.ric. & int. p. 101. FFinslovv n- j6o. Lieutaud p. 263. Henjln^. Henrici p.
Expof. t. 4 n- 351. 355. Stria adipofae Sbaragli 14.. 15-
vigil. p. 60. Fanton p. 8i.

(.m*j P. 91.

(n) f^erdries uf. pingued. p. 14 Fesling. p. aj.
54- Duverney p. 171,

(a) P. 135.

Cb;) L XXIII. * ' ,

Cb*) Etiam L. XXIII.

(e) Etiam Heifterb defuit compend. n. 7. &
Cl. Lie-iitaud p. ad^. 189. & J, Adam Kulmus tab.
anat. pa^. 94. qui ^ddit frequenter caeciim effe .

Cf) l^FtnsIovv n. jfo. & Mem. de IJl^i.

Cft) Ff^imhvv !. c. Ic. noflr. II.

Ch) Mem. de 1715. p. 134,

Ch*) P. 170.

W Z/;?. XX VELAMENTA ABDOMINIS.

§. XIV. Omentum mlnus hepaticogfljlricum .

Membranae (a) lubricae ab hepatis fiffura dextra , veficula fellis , & tiffura
Sranrverfa dexterrima, trans duodenum ad ipfum colon eunf, & cowrinuantur
turn alia fimili membrana, quse ex tranfverfa fiffura hepatis 0) ad fmiflranunc
funiculi vaforum hepaticorum , & ex foffa du«Sus ( h* ) venofi , & denique a
diaphragmate oritur ; qua fede fortior eft, nomineque dignior Jigamenti ; tene-
ra eadem, qua ex dudus venofi foffa prodit .

Tranfit eadem trans duodeni partem , uti diximus , deinde trans iobulum (c)
minorem hepatis , tum ante pancreas , inque colon («'),& ab arterisK gaftroepi-
ploics dextras, fupra pylorum emerfione, porro in totum arcum (e) ininorenj
ventriculi , & denique in gulam, qua ligamenti nomen recipit (e*)<r

Macilentius eft & vafa habet minora (/) .

Impulfus ppr oftjum flatas fahit inter membranas hepatisocolicas, nunc di-
€las , & inter pancreatis particulam , ad finem ufque dextrs partis lamina: fu-
perioris tranfverfi mefocolr, glandulafque lumbales ;deinde inter mefocoli lami-
nam fuperiorem pancreaticam , & ventriculum , ad cscum finem fmiftrum ufque,
in feptum tranfverfum. Abeo flaru mediaquidem & tenerior pars hujus omenti
ia rofulam y coiTumque, furgit d-e hepatis lobulo , tuberibufque rotundis eminet
(<§). Una flatus inter ventriculum , & colon ir^ csscum magni omenti colicogar
ftrici (Z') defcendit, idque perinde elevat .

Piurimi veterum non ignorarunt omentum hepati innafci (/') , ejafque lobulum
complefliyde hoc minorr omento iocuti . Euflachius iconem dedit (^), & ia
catopardo Parifini - In fimia omentum ac'ligatur hepatis lobo (/>.

Lobulus hepatis duplici omento- cingitur im) Riolan.hohus hepatis in omenti
crumena abfconditur (n) Loefel. Lobus exiguus in omenti cavitate totus recon;-
ditury & longe teimiori membrana tegitur Spi^ei (o). Ala fuperior omenti cavo
hepati adnafcatur (p). Et infc-rior & fuperior omenti tabula innafcitur hepati
'iq) . Lobus Spigelii obvolvitur omento (r). In ca'he tabula snterior omenti he^
pat] imraittrtur (s) , L-obuIus hepatis dupiicatura omenti continetur Heucher {t) .
A J. Benigno IVinsIoznjo redlius tamen hoc omentum declaratum fuit { u ) nifi
^ hic eum vjfum, Davemeyus antevertit C^)»-

§, XV.

(a) Paulo fvK>r^Li(iitauif, Vrinslovv. (k) Ta^o. lo. t !.

(jO Benftng n. 30. (1) J. Jflvius v^T. corp. diff. p. 7^' ^-

^*^'.^ 2.uam Cvt7z dz hep. n. 7. Niiri:? parvum (m) Richn ^nchirrd. pai; ite. & anthr&f.

C:,rer.yeot {^\3.T\<::nv:>\oz,- t. 6. f. a. psg. 97. Efl omenti pars tertia E.iufd, hepatsca .

_ (c) ff^injlovv Mem. & ex^jof, 11,^36. Apparet (n; Loefel de renlb. p. 63.

in burfula f noflr. 1. II. (o) P. 24.

■j-^i^-' ^'^^ I^fulo fupra. (p) Linden phyfio!. rtfortR. p. 58.

•'.•^^- - Ce) yfinshvv Mem. p. ijf. Henftng 1. t, (q) Eishmpr ^ j^.

Kiicuvv n. 590. Lieutaud p. 164. (rO Giiffon t i^. Barthoiiti. fpccim. anat. p.

(e*) Ui\}. Seft. 5. 6. 3^, Murftlt p. 604 eJiam m.frchett. p. 14- P";

(f) VFitiilovv n. 3 57- i?r,V. oment. p. 91. nili quod ille Spigelium non

_ (2.) Pi^^irishvv , Garengeot tab. .5. f. s. cujus nominat .

•^,^ ■>e^n nimi^ p^rva eft , Icqn. noflr. I II. (s) 5/«t jr.ifcell. p. iOi5;

"^-- (^"^^ V/ir.iio-^v Mein. p. a5j. £xpo(i:. n. ^58. (jC) Oper. p. 75'5.

359. J^jnfou. p, pj. ^^y-jl in niemoir, de l' Adad. 1715.

kii^^ftbsf. p. fo6. r.;/''^. p. da4. Cx) Poflb. t.a. p. jyo.-j;!.

£ C r. J. O M E N T A

245

§. XV. Omentum majus colkogajlrjcum»^

Hoc folutn veteribus vulga innotuit , & abfque moiimine incifo abdomine fe
oculis offert .

Multaties amplius priori marfupiuni {a) efficit , quod_ infra ventriculum , &
tranfverfum colon , ante inteftina tenuia defcendit , varia longitudine , ut in
pueris brevius, long_ius fit m adultis ; & cis umbiiicum viderim finire , & ad
tjmbilicum (^), & infra eum (c), & ad pelvis (r/) initium, fiquidem etiam \n
hernias defceadk (<^*)r & in pelvim {d"'*) denicjue, ut utero (0 adhsrefcere ,
& Hippocratko ef^to (/) locum dare potuerit. Fierumque fmiftrorfum^ retrahi-
tuf, & m ea- latere longius eft ( j? ) . Interponit fe ubiq^ue peritonasg , & inte-
ftinis ,interque horum plicas fe diraittityUt etiam pofteriori loca ponividerin^
quam inteftina {h).

Tenue in fetu^in aduko homrnevarie obefum,fgmi librampeadet {i)h ultra
(0:fed idem congefto per vitam. fedentariarm adipe digitum, & pollicem craffum
vifum eft, & pependiffe iibras quinque {k) , multa etiam craiTius, ponderofius ,,
qUando oleum (/4*) , & fteatoma (/) in eo' nafcuntur, aut carnofa (w) concre-
itienta , aut dem.um cancroB & ulcerati fcirrbi ( ^t ) , cujufmodi in. cafu pqlli-
cem craffum vidi . Etiam ferum in omento macilentorum hominum invenitur
(m*), & hydatides («), ut in aliis cellulofis telis , hic nafcuiitur, & denique
©ffea (o) & lapidea Co*) coagular namiun%uam apparuemnt. Totiim ia fGroto»
durefcit (./*)'•

(a) P'efal. L. V. f.4. 3. Wi'islovv n. 353.-
(bO Sidlco tab". 35; Suyfrh. obf. n, 6^,

(c) Eufia;h. tab. 9. Jer.ty tab. i. f.4. ,

(d) Uighrifoy c. 16. Collinr pa^. 180. Bartholm'.
Eeat. I. hift. 33. i^^oi^. irjantifT n. \6.

(d*) In fcroium defcendere Gahn. acirnin. anar.
"L. VI. c= 5. V-idit Vefalius- p. 495. In bubonoce-
le frequenter apparet t.-^v,iter enteroperift'. n. 8;
Sed haec nimis funt vulgaria .

(d**) S«ve*m. jji 6.1-. Bartholin. p. 6l. 3pigek-
Rarum etTe Vef^J. rad. chir. p, 11 1.

(e") SaiUovin. iflor. d' un feto n. 34. Barthol.^
p. (?i. LudvTjig 1. c

(f) Aphorifm. V, n. 4(5. Se fitrilitatem eo
modo natam vidiffe Fabricius , & a comprelTa
tuba Valifneri Oper. t. i. p a-8'. St ab oiiieQto
duro Pan/jrcllW. 6. Non credit Uofmann de cmenr,
p. 13. fJriqae perobcras ffntmas peperiifi vidi.

(S) Vefai. p 613 T Birthl. \n Cafp. InlliC.
anat. p. 41. Ludvvig de fitu vifc. abd. p" n^ pag.
5. Bourdon f. 43. Montabourg de hefn. p y^i.

(h) Bartolin. Cenf. I. hii>. 31. In fimia Blas
anai. p 154. In elephanto Partf.

0) lyjonif. pag. 178. uncifE duodecim ciim- fe-
milfe Sartbolin. Cent. I. hi(¥, 14.

(1) Onrend raajoris pondus iib. l. Scfuva^es
Nofol. 1. p. 499.

(k) VeM pag. 613. Trilibre Zod. Gafl. t. z.
p. 39. Librarum triginta i^oerhaav. praei. t. 3
p. !oo, Eph, Nai. Cur, Dec, U, ann. 1a.obf.ir73.

Klultarum librarurfi Sm/nius mircell. E. X. p.-^B'-».

(k*) In ornento- vafa habebantappendices , oleo
coafto plenas , quod videbatur fluidum fuiffe
Manget bibl. I. p. 6i.

(1) Gm?ntunl craffum veficulis febaceis pienum
Lobf\e» de nerv. ascefT. p. 4-i. St^atoma maxi-
mum Efl of Edimb. t. 4. p. 30. Tumcr omenti
fteatomatcfas u. iibrarum in hydropica Stork
ann.med.p. 149. SteatcmaticUm orrlentum quirfq.ue
poUices cra.Tum Idem pire, j'30. Tuberciila; adipis
indurati crafta in omento utroque , & appendiculis
inque ft:efcTittrio & mefocotp de Ha^en tom. 5.

p. 40. fli. Farvum orr.tntum erat lib. —• ibid.
•^ i

(xn') Car.nofum omeDtum C. "Bartolin. anat. ji.
67- Plenum glandulis fcirrhofis Blair pag, 40. &
Covvper ad %tdloo t. 34. f. 5. GlRnduiK omtnti
fcirrliOTae llotfi £pift, pa^. ^s'^. "EiUYchayt de
glarid. fcirrh.

Crr.t) Schiilhr obf. p. "54-

(m*) Malpigh, oment.. p. 3.8. Margag.. adverf,
II. p. 16.

(n) Verdriis uf.piiTg, p- 14. Vej//«g. pag. 13. ij,

(0) Omenti tumor febaceus fquamis ofieis
diftinftus Fanton. epifi. ad Mj^gsf. II.

(o*) Pott ruptur. pag.80. Etiain cancrefcit ibid.

(p^ In omento byc^ropics tumor mobilis cal-
culofus Mongtri uir la petrincat. de V Epiplon.
/Xnalyfis d^dii quseos.

\ _

24^; _ LIB..XX. VELAMENTA ABDGMINIS.

Vjciflim \i\ hydropicis quafi confumitur (?0, & alias in longis morbis peae

evanefcit .

Haec in univerfum . Peculiaris omenti hepaticogaflrici fabrica eft ejufmodi
LamJnam habet anteriorem, eique continuam pofteriorem . Anterior oritur a
gula , continuata cum ligamento fmiftro cefophagi {v) ; porro ex arcu magno
ventriculi toto {x) ( dupiici membrana), ad pylorum ufque (f), aut paulo fi-
jijfterius, qua nempe primum arteria gaftroepipioica ad ventricuJum accedit .

Ad duodenum nunquam (?) pervenit, certe in meis riumerofiflimis exern-
plis {a) .

Jnde inferitur in totum quidem lienem (^), ejufque nnum , cum vafis ma-
gnis, ante ligamentum {c): ejufque vifceris fir in membrana extima, adhsret
etiam ia ligamentum fuftentatorium lienis {d) , & etiam trans id ligamentum
jn peritonasum (e),

Qua vero colon tranfverfum attingit , ibi ante id inteftinum defcendit , ad
linem fuum cxcum ufque, qui ante inteftina natat. Is ubicunque fuerit, redic
in fe ipfarn ha^c iamina, non tamen connata, fed fpatio inani , vapore folo
pleno, diftinda a lamina pofteriori , (^<^ ipfo nempe, quando defcendebat, la-
minamque iiunc facit pofteriorem & contra fuam originem adfcendu .atque in-
feritur in colon tjranfverfum (/),a iiene ad finem caecum fimftrum . Nempe in
imo, vel anteriori fine finu:? lienis, mefocoli lamina fijperior a pancreatis fin^
ad inferiorem iaminam ejufdem mefocoli acccdit : omentum vero redux , 3c ad-
fcendens, linea propria obliqua trans iaminam fr^periorem mefocoli , in fede ii-
gamenti fuftentantis , ?.d imum lienis finum accedit, porroque cum omenti in
henem infertione coniinuatur. Etiam hic du^ omenti. tenerrimag iaminaj a du-
plicato mefocolo oriuntur. Eo loco inter lienem &Iigamentum fufpcnforiura,
3c mefocolon , csecus finis eft omenti {r) finifter.

Inde trans colon , anterius procedit , ibi cum colico omento continuatum ,
& adhseret ad laminam fuperiorem mefocoii in IJnes propria , qucC tendit ad
acceffionem vaforum gaftroepiploicorum , in dire^Iione artgri» coliccE me-
diae (^),

_ In colon inteftinum laminam ven^ricularem non redire Ci. Viri fcripferunt
(/'), neque dubium eft anteriorem laminam pofteriori conriauari : ia mefocoji
vero membranam omentum fe immittere dubirari nequit. Flarus enim duplicis
mefocoli intervallo immiffus cogit omentum in duo foliola difcederc ,

Ita fines casci hujus epiploi funt in parte fludiuante abdominali : in lieniscum
oefophagi & cum diaphragmate conjuntlione , & inter lienem atque m.efocolon
& ligamentum lienem fuftentans: in angulo demum , quem omentym cum me-
focoion {k) tranfverfo intercipir.

Patet

(u) Semper cornmipi Colhatch theor. of acids (b) Vefal. p 604. Lieutaud p. 1^4. Kaauvv

aflTtrt. BoTtt. obf. 7. L. 3. phii. tranf. n. 333. p. t\. 581. VVinslovv n 233.

437- In partu difficili fiifum Solingen Embryulc Cc) Huj. Seft. §. 6. _

p. i2. (d) In tabula omt:nti L

Cv) Huj. Se^. §. 6. (.e) Coflse fpuria aliquando ^dnafci Galen.

(s) Spigel. tab. 6. f. 3, Afiflot- part. animaL admin L VI. n. s-

1. IV, c. 1. VVinslovv n. 353. J?«>/(rA thef. a. t.5. CO ^P^S^^- l" ^- ^ab. 6. tab, 4. f i.

(y) Not. 1?. ad f. I. Oment- h t. a. ad E. K, Ca) Cavam eo loco appendicem omenti inter

Etiam Ruyfch, 1. c. " ' lienem & colon Uenrici pofuit p. 18. & in ifone,

Cz) Mpt. c. ad f a, onienti . VLenrici pag. ja. Habet etism Lwivvig n 6

t^efal. p. (504. Fahricius p. 91. Cb) F- '• Noftri omenti Henrici p. 15-

(a) Inde d^ducit Monro i. c. T. L C, E. C') Htnfing n. jx. & jifdeii) verbis Hei}ri(J0

I^uvernef p, 169. Kaauvv n, 583. •' ■' " C^k) Paulo fupra ,

■ ■ ^ , ■ ■ ■ ■" ■■-... .■■':•

j' E c r. -r. O M E N T u m: ■ ' , M7

Patet idem fecundum totum ventriculum & fecundum colon tranrverfam , m
caveam illam imaginalem, cum omento hepatico^aftrico continuatam , quae eft
inter mefocolon , duodeni initia, ventriculum , oefophagi latus deTctrum ,feptum
tranrverfum , hepar,, lienem ,. & lumborum vertebras , qu.i aorta 5c vena cava
earum corporihus incumbunt, multis cum lumbalibus glandulis (/).

KarifTimum fuerlt, fi a foio colo fw), abfque adhsfione ad ventriculum, hoc
omen^um provenit ,. aut a folo ventriculo («),neque ad omentum minus conti-
nuatum fuiffe vidi (o).

Infiatum per portam omenti, aliove loco, in grandia tubera affurgit (p).

§, XVI. Omentum colkum .

Huic grandi om.ento, qua ante colon tranfverfum dexterrimo fuo Iimite ad-
fcendit, conrinuatur cava appendix (/?), conica , vari.T longitudinis , quam ad
csEcum (b) ufque inreftinum produdara viderim . Ea fit a fola membrana inter-
na coli, fed duobus fibi parallelis locis de inteftino afTurgente , ut inter utram-
que laminam aer inrercipiatur , flandoque conus in tubercula extuberans forme-
tur,qualis eft in reliquis omentis fabrica . A folo ventriculo oriri ^ rara fabrica
eft, quara non oporrusffet ad omnia cadavera transferri (c).

Cl. LieutauJ omnino (d) hoc omentum intellexit , quando epiploon ad duo5
digitos a vermiformi appendicala oriri,& deinde ad colon tranfverfum procedere
di>;it,in eo a me diverfus, quod pajrem majorem aitera lamjna a coIo,alrera a
mefenteriodixerjt oriri. Eodemautem mecumtempore potuit vidi(fe,cum privi-
jegia Libri r,V/ [//. fint anni 1741. erfi liber anno 1742. prodiit ; ego vero anna
1742. ineunte tahulami jam ex. jjlurimis feledlam fculptam habuerim, quam eodem
anno edidi. Reperi in adverfariis 12. Nov. 1740. primum a mein tbeatro Got-
tingenfi demonftratum , inde in omnibus infantum cadaveribus oftenfum effe.

Alias appendices omenti in parte maxima convexa ventriculi numerat Ci.
Lieutaud (e), disn-is uomine omenti miriOris, mihi ignotas .

Ceterum quadrupeda omnia omentum habent , fimise (e* )? canes (/)■>_ urfi
(^), coati ( ^), leones ( /'), tigrides {k) , catopardi (/), lynces (wi), zibeticum
animal («), hyftrices (c), marmotae {f) , talps (^), ekphantes (r), equi (x),

ga.

(0 Not. q. acf Xzh. i. ome.lti .
(m) Hers/ing n. 931, V:snrici p. 17.
Cn) Wenriitf. ibid. ^^{snYsci ibid.
(o) Ut }ienrici ibid.

Cp) Ofto numergt Duverney p. 171. Pinxi tab.
I. Onienti : tum Wenvici & Garengeot .

(a) Tab. i. omenti RR.

(b) Gunz de hepaie fi. 3. In fimia ibi adhseret
Bhs anat. anim p. jio.

(c) He«f»«' defcr. oment. pa?;. 16. 19. Fig. Q.
Detendit noftros limltes l!!. Ltidvvi^ cie fitu vi-
fcer. abdom. p. 6. 7. & ad cscutri ufque omentum
adha?fiire Gunz,ius leftis eft de hepate n. 8.

(d) P. 263.

(e) P. 164.

Ce*) Subtus etiam inteft-.ria continet , tum in
animaiibus celeribus Blas p. iio.

(f) Amplum , F^f totum abdomen extenfum
ti/lonrg compar. anat p. u.

(^) va!<k pingue Cr,mm Nor. 1^34. n. 78.

(h) i^ mpiifriinum & pinguifiimum Mem. de
Berlin t. la. p. iSi.

(i) Grande ad lienem adnatum Parif,

(k) Ma^num omnia intefiina continens Pdr/y'?»/,
Slii p. jai.

(!) inleftina conliuens Pari/ini .
' (.T)) Perinde lidem .

Cn ' Amp!um itidem inteftina continensSiJJT^o/.
c. 4. h^ft. I.

(o) tion liberum Parijtni .

(p) PriTjpingue phil. tranf. n. 395. Parijtnt.

(q) MapriUrn Warder app. obf 24-

(r) Ampiiffimum & teRUe Stuhihy tab. 4. f, i,

(s) Breve Sna^ie .

r-

248 LIB. XX. VELAMENTA ABDOMINIS.

gazelk COi cervi .(«), rupicaprs (7.O, ut vix credam hyftrici amerkaHs deeffe

(x). Etiam aquatica id omentum habent, ut phociEna (j/ ) , phoca (^).

Qu32 vero membrana; in avibus (^), ferpentibus (^), quadrupedibus frigidis
(c), omenta dicuntur (//), e^ funt utique adipis (0 receptacula. Pifcibus etiam
ea natura eft (/).

§, XVI L Mefccoli ca-vea . <A-^endtces epipWicce .

Ut harurn appendicum , totiufque mefocoli & omenti , tiatHra melius perfpi-
ciatur, oportet & per omenti portam aerem impeliere ,' &: exiguo vulnere me-
focoli laminam fuperiorem ificidere, qua duodenum , quafi triangulari capfula,
in mefocolo continetur, eo loco inter laminam fuperiorem & inferiorem per ii
vulnus perinde aerem inflare .

Ita apparebit, pulchro fpe(Saculo, duplex circa hepar & duodenum vefica ,
mefocolon nempe in ampullam furgens, dimotis a foo conta<5lii laminis , & in
ementi ampliori cavea comprehenfum,

Apparebit limes lamintE mefocoli fuperioris, ex quo omentum proderit , &
utraque nunc ampulla feparatur ; ab omento nempe mefocoloa diftinguitur ; ne-
que is lobus cedit nifi violento flatui , ut tamen mihi aliquando acciderit rupta
omenti adhiefione , fiatum ex niefocolo in omentum tranfiiffe.

Sequetur porro i^tm aer totum colmn tratifverfum , elevabit , ( non quideni
femper ), de pancreare laminam mefocoli fuperiorem, ut inter duas mefocoli
laminas , in ejus membranx cavo pancrea* poni appareat . Elevabit porro liga-
mentum lienis fufpenforium , & oftendet aliud ab omento ibi cavum effe . Se-
quetur denique totum coion ad redum inteftinum ufque, & faciet, ut totum
a continua ampulla fuftineatur.

Una, non femper jquidem , fsepe tamen, furgent in^flata omenta parva ( a)
vel appendic£s ep/phic^; capful^ (S) nempe ce-llulofae pingues (c), qus de uni-
verfo inteftino colo, etiam de redi (d) parte , fspiiTime gemellas prodeunt ,
cascoque fine aerem ^ontinent inflatum : manifefto argumento, eas a membra-
m coli extima duplicata (c), ut a mefocolo oriri (i). Conicas funt exdem, m
fine fuo Jibero crafCores ( f) ,.etiam bifidse ^3: pulchrum fpeclaculum prsbent , quan-
do totum colon iis undigue riget G?). Inventor eft Vefalius (h)'^ habent etiam

¥.0-

(t) Eti?.m in hoc animale Inteftina contin^t
Parsjifii .

(v) Maonura HaYcler obf. 14.

Cx) Sarrrizjn Mem. de 1' Acad. 1717.

ty) Tyfon p. 19. Rondelet p. 449.

Cz) Severin. p. 31.. abfque adipe.

Ca^ Omentuni nullum ova gignentibus Piin,
L. XI. p. 630.

tb) Severin. zootom. p. ^66.

(c) Rans , lacerto .

Cd) Aquaticis avibus Coitef pag iji. Cormo-
Tan Parif. platejc Parif. In anfere adeps inteftifia
tegit Fanton. difl". anat. p. 73. Parvum omentum
ilrwrhitjcameli Kar.iby phii. tranf.

^^e) Parif, in chamseleonte . Sic-sn ranis&lacertls.

(f) Conf. J^f^^f^ic pifc. bavar. p 31- Super
inteftina mollis alba unguinofa raateries effu(a
Pi-ancus Comm. Bonon. L. 3. p. 33»-

(a) Vr.nslovv.

(b) Idem .

(c) Ruffcb tab. 5, Birilan tab. 39. f. 5- I^
pygmao reperiuntnr Tyfon p. ja.

(d) Fabric. Gliffon f-'F(nslcvv .

(e) Idem n. 365.

(i) Omenti majoris fcirrhi & fteatomata vulga-
ris fere funt notitiae. In appendicibus epiploicis
etiam fcirrhofa natura vifa eft , Bader obf. 19«

(f) Idem n. 166.

(g) ,P. 6ii. Una inflari poffe llenjing n. »?•
add. fTinshvv ru 357.

Ch) P. 6i%.

. 5- E C r. r. O M E N T , U M. ^ ^ 249

Pah-kfus (0» SpJgelfus -(k) ^ Rfoianus (/),/. ^htontcies van ckr LuK^en (m),
Gllffonius (n), Bartboltnus (o) , WiHiftus (/>), Kyperus (^) ; renovavit Rn/fchius.
(>•), jnde Maytgetus (i) , &: alii .
Optim£ una apparet, quod diximus, a iiilo colo natum -onaisntum colicum»

^. XVIII. CelluUfa peritonceo cmumpofita (a) &c.

Aliqua ad hjftoriam peritonrei addenda ruperfunt . Proceffum quidem alias
T^berjus defcribam , quem in fetu veriflfimum emittit, ut Hunc ex meis obfer>-
vationibus («*), & ex conCenfu ///. Virorum Petri Camper (<^), & GtiHielml
Hunter (c) video, perpetuum . Te{ks enim in ea tenera horainis ictate ad lum-
bos ( c* ) fedent, ut in avibys , eftque in ipfa peritonaei cavea (^) inquilinus :
adeft una parata pro tefte vagina {e) , ex vera membrana peritonsei fa(51a , pene
cylindrica, dlgitaii*, fuperne"in caveam peritcnsei patula (e"), ad os pubis ad-
nexa inferius in fcrotum ducens ,

In eam vaginam de^cendit fenfim teftis , plerumque circa partus tempora .
Poftquam eo defcendit, meatus quem vaginam dixi, in proprio loco conftrin-
gitur & clauditur (f)^ ejufaue fola inferior pars fupereft , qu^ vaginalis teftis
tunica audit, & fenfim ad funiculum adhaerefcit ; in periton^o, ceterum inte-
gro , ea vagiiix occlurs fedes quafi cicatricem (g) refert .

Non ita ad umbilicum p.eritonseum apertum eft,fed omnino anteriusfibi im-
pofita habet vafa fetui prepria , venam umbilicaiem , urachum, arterias mnbiU-
cales , & venas ejus nominis. Ea vafa cellulofis filis per totara fuam longitudi-
nem ad folidam periton^i mpmbranam adne<Suntur {h) .

Neque verum foramen eft,quo inteftinum reiBumde peritonso emittitur. Id
inteftinum de breviori femper iamina mefenterii fuftinetur (?) , & demum ante-
rius peritonseum folum irnpofitum habet, denique ne anterius quidem,ut totuiu
inteftinum peritonxo longius in celluiofo fpatio fit, per quod anum adit.

Veram foramina peritonsi funt,ut quidem ejufmodi membrans foramina ad-
mittunt ik) , in cefophagi aditu, & vena; cavas ad hepar adventu, ejufdemque
de hepatis tubulo, exitu; tum in lamina inferiori mefocoli , jejuni inteftini ex
fpatio, inter mefocoli membranas , in fpatium peritonjgi inteftina comprehea-
dens exeuntis adhaefio .

Aorta (/) , vena {m) , cava fub hepate («) , iliaca vafa , rcnalia vafa , ureteres,
Haller Phyfwlog. Tom, VI^ 1 i vefica

'! Uu

(0 De inteft. p. IS».

(k) P aj9-

(1) P. 110,

(m) Phyfio!. reform p. s^,

(n) P. 188.

(0) Centur. I. obf. 91.

Cpl Excrefcentia» carireEe , ramofae , colo & rt-
fto adnats convulf. p. «19.

Cq) P J-7.

Crj Muf rar. p. 158.

Cs) Theatr. p 144,

C?) Aliqua jam dixi L. I p. it.
^ (a*) Opufc. patholo^. obf aS. Primum vidi
in gemellis , qui ante partum perierant 17 O^,
1747. Defcripfi in progr. de hern. eongenit.)749.

Cb) VVasrnetm. van de hollandze maatfchappy
&c, VI. p. »48. aso. Jsi« f» !• ». 3»

{c) Hunie-f Med. Corameat. p. 8rr f. a. ^. .

{<,*) Id. p. So. «

(d) Idem p. Si.

Ce) Meatus Camper : proceffus Huateri .

(e*) Cellulofa , gelatinofa tela teilum UunUf

P 79

Cf) CarnfeY p. 254. 153. Uunter pag. 8a. 8t»
89.

C^} F.unter p. 8z. "'^ '• ■'■"

(h) Schalz.s vaf. umbil. n. 1,«.

(k) P. J38.
(!■) Kaauvv p. 591.

(m) Vafa magna C, EarthoHn, jiaethod. dctr.oa?
ftr. anar.

(n) Kaauvv n. 617. •

a5<> . Lin. XX. VELAMENTA ABDOMINIS.
Vefica urinsfja, funt extra peritonsum : omnia etiam vafa cceliaca, mefenterl-
ta, mefocolica, & alia ejufmodi vere extra peritonsum funt, inque circumpo-
iito ccllulofo textu (o) decurrunt ,

De eq textu nuper eft follicite inagis qnsefitum .

In univerfum pinsuiffimus eft Jocus circa renes , qua adeps imaginabiles ca-
veas triangulares reni compnfitas , & ad cavum peritonssi pertinentes 5c ante-
rius injedus , & pofterJus fubftratus , aggeftus expiet , totumque f^pe renera
«ccultat (/> ) ,

Multus eft etiam pone inteftinum rc^um adeps ; multus circaumbilicum (^),
^ in itinefe vens umbiJicalis. Parcus verfus abdominalium mufculorum fuperio-
m tendines, verfus urinariam veficam: verfus uterum , & ovaria nullus,neque
Verfus tendines mufculorum tranfverfornm .

Proceffus etiam hujus cellulofiratis paffim nuperi fcfiptores defcribunt . Nempe
quafi farcimen ex ejufmodi tela fadum venam cavam & aortam fequitur, per
lumbo'?, perque pelvis oram^ufque in femora . Sequitur alia appendix aort^ (>')
furfum in thoraccm euntis iter,cum>. pleurs cellulofitate & mediaftini pofteriori
cavea conrinua (j), inque caput cum carotide, in brachia fuis cum arteriis , in
aortam denique ad cor ufque porreda. Sequitur oefophagum {t) alia ftria , per
Ihoracem, in collum, adque fummum occiput continua.

x^b umbiIico& ad abdomen,& ad lumbos univerfos,& furfum pone fternum
^; thoracem & mediaftini anteriorem textum alia hujus celluIofcE tela; propago
venit: alia ia fetu funiculum fubit, & vafa ea contenra fuftinet .

Aliad memorabile farcimen , exit fub tranfitu vaforum feminalium, inque
fcrotum {p) defcendit . Exit cum iigamentis teretibus (v) aliud in pubem , aque
fede iliaca in femur, fafcisque lats adipem . Maximum aliud cum inteftino redlo
in fpatia ano {x) circumfufa prodit: aliud cum magnis vafis in adipem natium
& pofticj femoris {y): aliud cum arteria obturatrice {-^) per foramen ovale, in
anticum femur, & cum vafis femorahbus in femen (^) : aliud cum uretere ad ve«
licam ufque, circa eam & veficuias feminales, proftatafque circumfufum ; cum
lirethra porro penem ib) exterius lecuturum .
Jtit qu2 alia, nemo abfque txdio enumeret.

Uno verbo, ut omnes inter fe celiulofas telac, ita qus peritonso circumpo
aiuntur, cum iifdem per totum corpus cavernulis communicant (c),

Ha£lenus non ignoraffe juvabit, quod per ea cellulofa fpatia; fi, quando ve-
ara inembrana peritonsei Jaxata fuerit , poITmt herniae nafci ; nempe contenta ab-
•doininis extrudi, ut inteftica, ventriculus, vefica urinaria , uterus, potiffimum
quidem in fcrotum , fpatia fcroti locum in femifiis tenentia , fpatia arteriarum
iieinoraiium tranfitui vicina , foramen ovale pubis , ceilulofam totam vaginas cir-
cumfufam , umbilici fedem .

Etiam ulcera ejufmodi itinera tenent , & mefenterii abfceffus, cujus glandu-
I2 confumtffi eraDt , cum obturatore interiio ad genua ivit {d). In pieuritico

cunip

Co) Idem n. «04, 605.

(p) Cont. Kaautu n. 570. Men/tng n. 4. 16.
Wtnshvv n. ao
, Cq) fytlthit de obef. & verac. p. 3.

Cr) Henfing a. 6. 15.

(«■) MoH-and de la taille p. jid.

O) Henfing n. 6.

Cu) Idem n. 5. Sed aUa? dlcetur L. XXVII.

Cv) Idern ibid. yrin^ovv n, $u

(x) Henfing n. 14, rVimlovv n. 3».
(y) Idein iio 4. 5.

(z) Buttner de periton. n 7. p. 13, Ganzhtm.
p» 10.

(a) Butmer ^l-Jen/tng a 5. f^erdier II. pag. jt»
^unz. hern. p. lo. rP^inslow n. 31.

(b) Yienfing n. 5 14. ff^imlovv n. Jl*

(c) L. I p. 8 &c.

(d) Henriei abfceff. mefeat.

SECT. IVA^A. .251

cuBicuH alti fecundum peritonseum (e) defcenderunt . Cum ulcere femoris pure
plenum abdomen.

§. XIX. Harum partttm vafa,

Obiter tantum hxc indicabo , quse numero pene fmt infinito , neque truncos
inagnos habeant .

In peritona^o , anterius ab arteria mammaria (a) , ab epigaftrica ( ^ ) , ab ab^
^ominali (c), ab hepatica (^, a phrenica (<?); ad latera a lumbaiibus , ab in-
tercoftalibus ( e* ) , ab abdominali , ab iliolumbali (/) , a renaiifcus , ab iliacis *
Pofterius a circumpofitis truncis phrenicis , appendicalibus , capfularibus (?) , he-
paticis, fplenicis, gaftncis, renalibus, mefentericis, iieocolicis , colicis fmiftris,
mefocolicis (h), fpermaticis (/), lumbaiibus, intercoftalibus , hypogaftricis , has»
morrhoideis internis. Omniahajc vafa inofculantur inrereire5& fpermatica cum
mefentericis uniuntur.

Lymphatica circumpofita periton^o non recufo (k)j etfi non vidi^^

Mefenterii & mefocoli vafa propria diftinguere oportet ab inteftinalibus . Bla^
perexigua , multa , brevia , b^c amplilTima funt . Mefenterii arteri^ venazque-
fere funt ab inteftinalibus; mefocoli vafcul2,ut perampli ,a facris.ab ilioiumbali-
bus, fpermaticis, mefocoiicis , epiploicis fmiftris (/), dextris (m), fplenicis (w)^
pancreaticis (0), colica anteriori , qu« eft mefentericae propago, cohca dextra ,
ileocolica., uretericis, fpermaticis, capfuiaribus (p), mefocolica, hepaticis , duo»
denaiibus , intercoftaiibus imis ( «^? ) . , . .

Reda funt vafa mefejiterii 3c mefocoli , aeque habent illos pulchros kiteftis^
ualium arcus , .

§. XX. Vafa Dinentorum »

Majora ifta, ubique truncis longis oriuntur, etfi non maximis.

In omento colicogaftrico anterior Iami»a dextra vafa haber. a gaftroepiploic^
dextra (a) , quorum aiiquis , major , ramus , eprplok/e dcxtYa ( h ) nomioe Ic>n=^
g.e ad fmiftra excurrit , ut cum fmiftra epiploica ino^uletur . Siniftra funC
e gaftricis pofticis ( ^* ) , gaftroepiploicis fmiftris , aque ipfa eriam ep'plotca
fnifira (c) , qu^ in dextrsB occurfum it . Lienaiia etiam ramos eo remittunt:
& brevia.

Vafa iamins pofterioris funt & ipfa ex utrifque gaftroepiploicis , & in primig

I i 2 ^^

.Jiliia i-mfiii^tMKtSi I ilfciM II , .■'j»iijii II m i» «Hir ■ftln mi4liii»«rr»r^i-w¥«i

Ce) Sehfnk Exerc. anat. 11. L. I. p. 171. (k) AWFayendg''. p. 98-'

(a) Icon. anat. Fafc. VI. tab. i. art. brach. U) FiiiC.t.^y. p 34. fafc. a. Art. coe!. II. not=
II. 18. 19. 50, g, fafc. 3. tab art. mefent. p. 48.

(b) N. 47. 44. 45. 48. 3(5, Sfigel. L. 8. tab. i, Cm) Tab. coel, I. not. r tab. mefent. pag. 48.
Cc) Annon. Hinftngius n.ii. C") Tab cce!. 11. not. b.

(d) Fafcic. IV. n. 34. 55. fafc. 8, pag. 3?. (»5 Fafcic. 6. p. 36. tab art.mefent. p 44. 48.

Ce} Fafcic. 8. p. 35. Cp) Tab. art. mefent. &.c. p. 48.

(e*) Moeb obf. 3. (q) Ibid.

(f) Annon. huc Henftng n. II, C») Tab. cce!. I.

Cg) Art. naenfent. p. 48. (b) Tab. cael. I. not. r. & q. Henrici n. j6. c,

Ch) Ibid. p 48. 49. (b*) Not. f. art, coeiiac.

Ci) Ibid. p. 49. Cc) Not. g. tafa, coel. II. Henriei n. l6. Z. .

-S52 J^IB' XX, VELAMENTA ABDOMINIS.

ab epiploica dextra («'), a finifcra (f)? a fplenica aliqua ; etiam a colicis^ (/) ?
duodenalibus (/*), adiporis (/**).

Cmenti hepaticogaflrici vafa funt a coronaria inagna (/t), & pp.rva ( ^ %
Zi ab hepatica .

Omenti colici , a colicis , ab epiploica dextra (/5), duodenali (?),

Appendicum epiploidum vafa a colicis vicinis .

Venaj omenti , ut continuo fufius dicetur, minores quidem arterias cognomi-'
ties comitantur : majores ad portarum venam conveniunt : inque truncum qui-
dem fplenicum ab omenti colicogaftrici finiftra parte , & ab hepaticogaftrico
omento,cujus etiam ven^ alias abfque alio interpofito trunco continuo in trun-
«um venae portarum abeunt . In mefentericum truncum veniunt vense plerae-
«3ue omenti colicogaftrici , vena: omenri colici, vens appendicum epiploicarum.
Omnes amant inter fe plurimis anaftomofibus uniri {k) : epiploicae dextrse cum
liniftris , gaftroepiploica^ dextra: cum finiftris , cum utrifque gaftrics. Tota
«nim vafa in retia abeunt, quse lobuios omenti ambeunt,

Sanguis omenti lente raovetur , cum de refedo abfque vinculo epiploo fsepe
»ullus jnanaverit {k*),

Omentalia vafa perinde perfpirant , ut vafa peritonsi. Vidi omentum gaftro-
colicum cjeruko glutine pifcium plenum , quod per arterias injeceram , vidit
:$milia Cl. Kaauii) (/).

Deinde ex arteriis omentalibus , fecundum totam longitudinem , injeflus li-
4Ejuor fudat in celluias adipofas , quJE omentum fequuntur ; rem fa:pe & hic vi^
di &: alibi. Addit autem *Albinus (m), id fieri per vafcula minima, qu^ ipfe
diftinde viderit.

Minima quidem retia adipofa, fiuide vidi ^ pelUicida, lymphatieorum fimiliaj
fed vere tamen adipofa.

§. XXT. Vafa Ifmphatiea ^ neivi cmenti ,

Neutra claflis nota eft . Nervos aliquos colicogaftricum a fruncls gaftroepi-
ploicis dextris ( ^ ) & finiftris ( b ) habet . Hepaticogaftricum a plexu { c )
pofteriori odavi paris dudum vcnofum ad hepar veniente,a quo perarabulatur,
De reliquis omentis nihil certi habetur. Parvos effe aervos vel ex fenfu exi-
guo icftimes > qui eft in omenti excifione , aut in ejufdem tradlarione , qu« in
iiernjis, inque vulneribus adeo frequens cft.

Peritonieo nervi quidem gmndes incumbunt, in ejus tamen naturam aut mi-
«njmi fubeunt, aut nulli , cum fenfu deftitui videatur (d) .

Mefenterium & ipfum manifefti fenfus ( e ) eft expers . Si nervos aliquos
liabet 5 ab inteftinalibus habet , quos per fuarum laminarum' intervaMum
■dimittir,

Vafa

Cd) Fafcic. 8. p. 34. Henrici O.

(f) Duvirnef poflh. II. p. I7I.

(f*) Idem ibid.

a**) Idem ibid.

■-(ft) Coronariae Kfflsf/c» t\. ff.

Cs) Not. jm. tab. ccsliac. 1.

(h) Fafcic 8. p. 54. Renrfci 0. I^^

Q) Uenrici ib.

.(k> .R«//f.4i i. €.

(k*) Journal de med. XII. p. :49'

(1) N. 561-

(m) Apud Eenfifi n. 17. adde Kaeuvs n,

: 797.
ii) t. X. p. ^97,
Cfc) P. 150.
(c) \hU-

Cd) L. XIX. p. io>.
Ce) .Hiij. Sec^. J. I,

75^'

S E C T. 1. Y A S A . 25?

Vafa lymphattca m omento elTe noB repugnat , cum glanduF* conalobr.ti ge-
Heris & in omenti hepaticogaftrki (/) ad ventriculum adhaefione fint : & in
omenti colico^aftrici ( ^ ) a ventriculo origine . Habentur etiam eorum aliqiia
jndicia apud CI. B:uml'{h)^ nonnullofque veterum ( / ) . Denique, fi funt re-
forbentia vafa ( O , 5c ad reforbendum abdominalem humorem de facie o«ien-
torum eo refpiciente, & ad bumorem cavea omenti magni contentum, eadem
requirentur .

S E C T I O II.

U T IL I T A S H A R U M ? A R T I U M.

^ §. I» PeYitanm ^

Lhtt regnantia per varias animalium claffes organa , magni effe ufu5 , &*
pe, neque puio abs re, repetii . Nu-nc peritonsum reperio , in quadrupe^
tiibus , etiara frigidis, avibus & pifcibus . Facile etiam apparet vel rudi experi-
rnento violati hujus velamenti , quanta fit ejus neceffitas. Extemplo enim , uti
vulnus accepit , etiara ubi non vulneratuni quidem , (td imniimentis fibi cir-
cumjedis ( ^* ) rncifis debiHtatum fuit , continuo , vi maxima , erumpunt per
vulnus proxima qtraqu€ vifeera , hepar, omentum , ventriculus , inteftina, re-
nes, tanto impetu , ut vix ullo modo reponere poiTiSjaut in litu fervare repo-
fita. PrJma ergo atilitas peritonaii eft , coatinere fuo in fitu vifcera pleniffimi
abdotpinis , ut preffionem circumpofitarum virium mufcularium patiantur qui-
dem,neque ideo de fuo fita decedant. Ipfum cor & peflus hujus preffionis be-
nefici-a percipiunt ; paracentefeos ob hydropem fufceptsE argumf-nro , in qua
fubito fubtra6la afcdominis aqua ( a ), a peritonso languido & inerti male de-
fenfum diapfaragma, & raa thoracis vifcera, funefto eventu deorfum languida
relabuntur .

Porro vapore fuo interjeflo vifcera & inter fg ipfa, & curn perltonseo , alias
eontinuo adh^fura y folum libsra fervat . Quare eo vapore iiifpiftato ,_aut in
pus converfo, aut (iccato ^ ut per inflammationem ficcari credas , omnia inter
fe confervent {h) * Hinc a vulnere tx fere partes ad peritonsura adhacrefcunt 5
qu^ fab vulaere ( <: ) funt ; eas enim inflammari neceffe eft . Idem -ros neceifa-
riam materiam confert ad contemperandum {d) fangiiinem adipe gravem, ad-
9ue irapra'gndhdum etimdem alcalino volatili ekmento .

Ite-

(f) P. 140, CO I-*"''^»" hydrop-i p. iJj-.

(g) ibid. (b) P. ijo. Omento confLTmto jntefliria adnstts
, (h) Ci!*:3len. I. C. pbiK tfani". n. 3^53. Bcntius L.j. obf. 7.

(i"' Muniks de la anar. p, i6. (c) Mem. de T Acad. 1705. pa^. 40- 'eq- BrU'

Ck) Ibid. in addend. ad tom. x. quibirs nunc nef de pAncr. paiTim Bohn lethal. vuln. pag , a5.

ftam aiifVoritatem addidit Guil, Hunter. in nie- Eph ^!ar. Cur. Vol. obf 134. iVJo//^ jnemoires .

dicis commentariis . Dtiodenum peritonaeo 2-dnatum Wepfer pag 104. &

(a*) A furunculo, deftru£tis mufculis abdomi- gracilia inteftina S^viavd ohf, 39. ts. hepsr fegto

nis , elapfa cum p^ritonso inteftina ., dmentiim , tranfvcrfo V/tt^jer \. s,

& pars iiepatis Ch Crantz. tr. de infir. c. i. (i") Kaau-n n 613,

254 ,11^' XX. yE.LAMENTA ABDOMINIS.

Iterum internis fuis ligamentis & proceffibus 'peritonffium omnia vifcera
fuo loco continet , ne vagari poffint , & in alienas fedes de fua vicinia

Et ^quum eft creditu , fi in folis vafis fundarentur mobilia abdominis vifce-
ra, de fepto tranrverfo fufpenfa (e), tot in faitibus, nixuque maximo, "per vi-
t% humana» conditiones neceirario, ruptum iri nimis debilia vincula,eum certa
morte . (|ualia natura fecit , lente quidem cedunt detracla , & permittunt , ut
colon, aut lien, aut ren in pelvim defcenddt . Verum kxc cum fenfim fiant ,
& abfque vioientia , non tantum habent periculi .

§. IL Mefenterii utilitas,

Solebat nobis Boerhaa-uius {a) aftirmare, nullum dari animal, cujus inteftina
non fint libera . Et habent certe mefenteria fua quadrupeda utriufque generis ,
calida & frigida (^*) , & aves {b) 8c pifces . Videtur enim & vaforum ad mui-
tipiex fere femper inteftinorum fyrma iter fuftentante mem.brana egere, & in-
teftinorum vis contradtilis non perinde fore libera in oScio fuo, d inteftinum
altero fine firmaretur , qua ex parte adeo contrahi nequiret.

Viciffim laxato, aut deftru^o, mefenterio inteftina abfque uila certe fede per
abdomen vagarentur pendula {c) .

Idem membranam externam inteftinis largitur, elandulafque continetj ad iter
cnyli utjles.

Vafa locat, fpatiumque dat , ut in circulos , puto necelfarjos, etiam repetito
poffint uniri.

§, III. Omsnti utilitas ,

Diximus, quibus in animalibus omentum reperiatur ; nempe fere in quadru-
pedibus , avium certe craifus ventriculus tenerum & amplum velamentum vix
admittit . Quaj tamen animaiia omento deftituuntur, iis adipis maffa pro omen-
to eft ; avibus nempe aquaticis {d) aliifque,& pifcibus (^*). Aliqua eriam. qua-
drupeda prster cmentum gaftrocolicum , alias duas ftnas adipof.ts fecundum ab*
dom.en utrinque extenfas habent , ut fint tria quafi omenra : rjir ( e ), muri
montano (/) ( marmots ), cercopitheco {§) . Ita fadlum eft , ur ad omen-um a
cavaE trwnco ven.^ veniant , quod Galeno { h ) didum , a nuperi^ repeciiur, de
homine minus verum(/). Ipfis demum erucis maxima copia adipis per ahdomen
difponitur, quam Cl. Lyonnet {k) pulcherrime defcripfit & depjnxir;& cochleis
adeps ventriculo adnafcitur (/). Videtur autem ex prioribus, omentnm in cane
(m), & in animalibus raptu {n) viventibus, potius majus, & per totum ab»
domen diftributum efle .

Prin-

CO Dreiwceurt canic.7. (e) Bufi^on t 8. p. aji.

Caj Apud Hayman III. p. 3S5, (f) jbid. Quatiior Parif. Renalem pinguedi-

* U*) ttiam in chama^Ieonte vifcera omne (a- rem dicit Scheuchner phil. tranf, n.305.

fpenduntur de membrana a cartilagine siphoide Cs) Du Hamd Hift. Acad. Scient. pag. 353.

in abdomcn demilia Spon Voyage en Grece , en ih^ Uf. part, L. VI. ,e. 14.

Calmatie &c. (j) Parif. ic, & apud Perrault.

(b> P. 147. Ck) De eruca falicis . Conf. L. I. p. 30.

Cc) Excmplum hafeet Ruyfcb adverf. II. n. 4. (!) Lifier cochl. t, i.f. i. K. k. Voc»t .oaiestUKJ.

(d) Coifer p. 132, (j^) Comparat, anat. p. 11,

Co') Stcundu.m inteftinum Schc^ir pifc. Jia- (n) P. 2<t7.

Var. p. 93, -f !>■ . , V. . .

J£Cr. JJ. UTILITaS HARUM PARTIUM. , 255

Princeps utilitas nunc, & qus fponte fe oftert , eil unque^ mobilium perpe-
tuo intedinorum , n-obilium vifcerum hepatis, lienifque Sc ventricuh , ad peri-
tonaum morum fndione liberare , dum omentum fe ipfum interponit (o) yi-
cinis vifceribus, & dum hahtu pingui & ipfa obungit & pentonazum .

Vahdum enim motum eiTe tranfverfi fepti , & in omni conatu vahdiiTimum
(&'), neque debiltin per inteftina regnare , ahas oftendimus (0**).

Quare deleto omento , inteftina (/>) peritonseo adnafcuntur (i), & viicera
omnia inter fe confervent (f) ; & inteftinorum volumina fibi ipfis coale-
fcunt (r) .

Dum etiam inteftina alterne aut tument, aut conftringuntur, comprefTiIis ,
& moUiffim.us adeps & replet minus diftentum abdomen , ik extenfis jnteitims
cedit- Etiam duplicis omenti intervallum in ejufmodi cafu deletum fuit , ut
oppofit^e laminK coalefcerent (r*) . n •

Verum, cum fanguis de omnibus veris in animalibus quadrupedious omentis
in venam portarum confluat , creditum eft , dudumque pubhce propohtum ;
omenti fafiguinera venofum adipe reforpto repleri , atque ad hepar conHuere ,
ut fit pracipuum futurse bilis elementum (j), quod oftendcmus fiammam alere,
quando ab aqua feparatum eft .

Piurima arsumenta hujus cauf^ produaa funt. Omentum perpetuo motu re-
fpirationis concuti (0 : adipe turgere fiuido , qui in nonnuihs animahbus mani-
fefto in venas poffit repelli (u) : variabili effe mole , ut ex pmgui obehtate ,
per hydropem, in areneofam macilentiam redeat , pinguiffimique equi ('v) vix
nunc ofla tedla habeant : tenuia in laboriofis hominibus omenta m fedentanis
craffefcere : eum adipem videri in venas refumi : diarrhoeas adipofas (x) longis
morbis fupervenire , refufi nempe in venas olei : in fetu omentum macrum effe,
fed bilem una infipidam. .

Olim etiam diftum eft , om.ettto refe£lo clborum co6iionem plunmum fuiile
dimJnutam: fucceffilfe perpetuum ventriculi frigus (y) , & ad mortem ufque ,
per biennium integrum (?j tormina , digeftionem diflicilem , demiim hydropem;
inque alio homine proftratum appetitum <§c atrophiam fuperveniife , cujus even-
tus funeftus fuerit (l).

Addunt, & merito, mefenterii , & mefocoli pinguitudinem eodem nne ad
hepar convehi (c),

JEt tamen funt , qux poffis obiicere , & quorum fimilia jam eo fine prolata
lego . Negant , neque obfcuri viri , deleta omenti , certe colicogaftrici , magna
farte digeftioHem fuiffe diminutam (^},& fi afiquid paffus eft ventriculus,raa-

lunt

(o) Petit Msm. de !'Acad. l/ay. Cur. Dec. I. ann. 3 obf T71.

Co*) L. VIII. p. 139. a40. (.u) Malpigh. de oment. p 41-

(o**) L. XXIV. (v) Waih horfes dicj King phi!. tranf. n. iS.

(p> Eph. Nat. Cur. Vol. VL obf. 134. (x) Ravelh dvfent, Habent eiiam ex alvoadi-

O) Deleto omento inteftina & inter fe mutuo pem Tulp obf. L. III. n. 18. Hild obf Chir.

tonnata , & ad pentonsum , Bader obf. 16. L. IV. n 47 Stalpsrt. van der i^^tel Cent. I,

Cq) Barthcl. Ccnt 3. hift 6. ' obf. 6\. Conf. L. \ p. a?

Cr) Ccvvptr ad tab. 3. Eontiui Hift. Med. L. (y) G.<!'cft. uf. part L. IV. c. 9.

3. obf 7. quj viilos connatos vidit. Add. phil. Cz) Gefsg.'? anat Chir p. 66.

lr»nf. n. 301, (^l Biamhi hiil. bepat I'. p 1138.

(r«) Sinof. parerg p. a8 (e) Morpiagn- Adverf. anat- IH. anira. a. .

(s') Tfiuvry anat raifonn- Wtnshvv IV. n 388, (d) Piolan. anthrop. p. 09. enchir p. lol.

&c. Lieutaud p -«65. Farejl. obf. chir ?. L. VI. l^ogel von BrudlfiB f*

(t) ColUm p. 190. Omentum per vnlvus fepti 194. £d. IL B^fdiff ebf. 41.

ttaiifverfl ia psftus^ aituE» Samffm Eph. Nikt. . .

256 J^/5. xr. VELAMENTA ABDCMINIS.

Junt mechanice pafTum effe , a detratlo m herniis & in vulneribus omento,

unde lacertitus ventriculus doiuerit (e),

Adipcm, pergunt, circa renes plurimum effe, 8c in omentis fpuriis avium ,
aut quadrupedum (/), unde nihil ad iiepar veniat : multum infeftis effe , qui-
Diu5 nullum fit hepar .

Equis (g) a concuffo per magnos motus omento adipem non in venas redi-
re^ fed in abciommis caveam quafi fufum (/^) elabi , & inteftinis circumfundi.

Adipis in venas repulfi, exemplum in raais dubium effe : mihi certe nua-
quam fucceffit.

iitfi h^c videntur fiduciam noftram aiiquantum frangere , certum eft tamen ,
■adipem in venas refumi (O^neque finis effet obefitatis^, nifi refumeretur . Nune
fi de omento,deque mefenterio in venas reforbetur, in heparutique fertur. Eo
C venit, & fi bilis fuper modum adipofa eft , cur non pars eius omentaiis adi-
pis ad bilem conftituendam infumatur, ego equidem non video.

Quod refeaumEpipIoon minus ventriculum liEdat,ideo {it,quod unici omens-
ti inter muka, & coiicogaftrici , particula amittatur ; pars maxima & totum
mefenterium fuperfit . Si prseter hepatis fatellitium in aliis animalibus adipis
penus eft, non diffimulavimus, alias effe adipis ahdominalis , & omenti uti-
iitates .

Omentum, perinde & mefenterium, ctiam humorcm abdominalem forbere,
cx morbisprobabile fit. His enim vifceribus ohftrudis, enatifque in omemoC^)^
Vel m mefenterio (0, fteatomatibus, hydrops frequens fypervt^ni^.

IN-

(e) Tntolerabiles inde la veotflcufis fundo dfe- (0 L. I. p i8, feq,

lores Pott en niptures 6%, (k) Be Haen rat. meclend. L. V. pag 40. 41.

(f) P, »54. Eff". of a Societ. at Edimb. IV, n. 30. &c. Cal-
Csj L. 1 p. »9. culus in hif^oria Mongini .

th) Ruyfcb Thef. II. afl", 3. «. 15, «iam m 0) Mefenterii fteatoraa Tulp. L. 11. C 33' *«

bfiniine Frank, Antntrlt t.j. p. 109. tydatl.bus fnefent«rii TuJ^. ib, c. 3*.

257

I N D E X

ELEMENTORUM PHY SIOLOGI.€:

T 0 M I S E X T I,
X I B E R XVIIL "
CIBI ITEK ^D FENTRICULUM, .

5 E G T I O L

M*/fND U C ^T 10.

1. i%! Eceflfitas ciborum pag. i

2. Cibus jn os fumitur ^ _ 2

3. Ibi eum fubigi oportet iBid.

4. Organa quibus atteritur ibid.
Maxilla fuperior, ut mobilis (it ib.
Tamen in primis maxilla inferior 5

' ibid.

4
iB'td.
JBfd^
iB'td.
ibld.
ihid.

Canalis incifivus

Non ^ere cavus eft

An in beftiis

Alia ad os maxillae fuperioris

5. Maxilla inferior
Unicum ejus os
Figura

Proceffus ^ 5

Canalis ibid.

6. OfTis temporum ad recipiendam ma-

xillam fedes cartiJaginecruftata ib,
menifcus incerpofitus 5. A

Ejus variata hdts in manducando 6
>Jum maxilla inferior ad cavam par-

tem offis temporumadaptetur. ib.
Num ad eminentiam iranfverfam iB.
Utrinque ihid.

7. Ligamentum iateralg 7
A.iia ibid^

8. Motus maxills inferioris ibid.
Deorfum lenius ib,
Valide ib.
Antrorfum ib^
Retrorfum ib.
Ad latera ib.

g. L^vatores niufculj 8

Temporalis ib.

10. MafTeter 9

HaiUr Phyftolog, Tom, VL

Exterior < iB^

Profundior 10

1 1 . Pterygoideus interntis .ib.

12. Vires mufculorum Jevatorum jo.ii
magns per .exeriipia ,& pondera 1 1

13. Vires .ad latus deducentes . ib^
Pxerygoideus externus
Mufculi qui os aperiunt

14. Colli iatiffimus

15. Dentes in univerfum
In animalibus

16. Eorum fabrica in univerfum
Senfus

Incrementum
■Oufta durior
Fibrofa

AJveolus

17. Dentium claflCes
Incifores
Eorum fabrica
Utilitas

18. Canini
Fabrjca

ijg. Molares -

Anteriores

Pofteriores

Dentium varietates
;2o. Arterix dentium

Superiorum . I Ab alveolari

II. Ab infraorbirali

Inferiorum

VensB '

"Nervi
1-i. EuccaE

Labiorum fitfufa

Gen£E

Ligamenta iabiorum

Os buccale

Os rainus

K k

12

fbidm

14

jbid.
16
ibid.
ibid.
ibid,

. }7
ibid,

. J8
ibid.
ibid,
ibid»
18. ip

19

20
ibid.
.ibid.
ibid,

2C

ibid,
ibfd,
ibid,
22
ibid,
ibid.
ibid.
ibid.
ibid,
21, yiMr

22. Mufculi buccarum _ ibid.

Nafales lahi-i fuperioris ib'>d.

Levatores alarum nafi & labii fjpe-

rioris ibid^

:Levator labii fuperiorjs proprius 25

'^^i\Iius vicinis mufculus ibid..

Fafciculus ab orbiculari palpebrarum ib.

20. Zygomaticus major

Minor

24. Levator labioruni communis
Riforius
Triangularis

25. Tranfverfus menti
Qu-idrarus
Levator mentt

16. BuGcinator

triplex ejus orij^o
27. Orbicularis labiorum

Fibrce ab offe natge fuperiores

Inferiores
•28. Manducatie ipfa

ejus necefiltas

ibid.

ibid^

. ?^
ibid,

ibid.

ibid.

jbid.

25
ibid.
ibid.

26
ibid.
ibid.
ibid^

27

S E G T I o ir.

S ^ L 1 V ^.

I, Humor oris varius

2. GlandulcC falivales
Paroris
Glandula accefforia

3. Ducius ftenonianus
Aiferitur Srenonio
Duclus acceiforius
Infertia

4. Glandula maxillaris
Sublingualis

5. Ductus cxcretorius

iaris

6. Er glanduls fublingualis major 32
Minores . 9^

' Alii ibid.

7. Glanduise buccales . _ ^ ibid.
Morales ilWM:/i'..'«.v . o /^/V,

■ Palatina* '■'''■ ' ibid,

8. An& siiidufius falivam generenr 94

2-r, 2^.

28

ibid,
ibid.

ibid.
ibid,

30

ibid.

ibid.

glandula? maxil-

51

De Co-fcoi^if^ano dudu
De i\i:ck'ano

9. Liquor oris exhalans

10. Saiiva in univerfum.
Neque acida eft

■ Neque alcaiina
Ejus pbsnomina cum

ibid.
ihid,

35
55- 56

. ^?
ibld,

admiftis cor-

ibid.

V

ibjdt

E X.

poriSus
Analyfis
Aer

Aqua ibid.

Lixiviofus liquor ibid.

Oleum ibid,

Terra _ ibid.

Ab ea frequentes faliv^ calculi ibid.

11. Motus faliva^ ^8
In paroride, giandula maxillari, fub

linguali
Num a fola irritatione fluat
Tamen etiam a comprefTione

12. Qua copia faliva excernatur
Copia auda
diminuta

menfurajperexperimenta fumtas
abundantia ex morbis

13. Utihtas
Cum detrimento exfpuitur

ibid.
ibid,

39

ibid.
ibid,

tbid,
ibid.

41
ibid.

Utilitas faiivs a morbis abundius ex-

puIfiB ibid.

14. Reforptio, qua» in ore fit 42

S E C T I o iir.
D E G L U T I T I 0,

1. Fn univerfum

2. Velum palatinum
Uvula

3. Arcus faucium anterior

pcfterior

Tonfillae

Sinus majores

minores

Tonfillie fecuilds

4. Pharynx

ejus fabrica in-univerfum

latcra

vicinia anterior

5. Mufculi pharvno^is
Ptery.gopiiaryngsi

6. Fibr^ a buccinatore
MxlopharvngsEi

7. Gloflbphar-ngaei

8. Hvopharyngaii

9 Thyreopharyn.gsi

Cricopharyngsi _
10. Stylopharvngaei
n. Levatores pharynfzis alii

Num denrur cephalopharyngsi

& falpmgopharyngxi

12.

. 4?
ibid,

. 44
ibid,

ibid,

ibid,

ib'd.

ibid.

ibid.

45
ibid.

ibid,

. 4^
ibid,

ibid,

. 47
ibid,
ibid.
ibid.

.48
49
ibid,
. <o
ib>d.
ibid,

Phu-

12. Pharyngopalatina

Origo

arcus

columnze

adio
ij. Gloflbpalatini

14. Levatores palati moUis

15. Circumflexi palati
Origo

tendo circumfleKus
mufculus accefforius

16. Azygos

1.7. Glmdulas pharyngeae
18. ArteriiE pharyngis
— ~ propriae

palati Tnollis

tonfillares

palati duri

— — buccarum

19 Venx pharyngis

Minor

inajor

alias

Buccales
20. Nervi ab oflavo pare
— ~ ab intercoftali

I N D

50. 5f.

. :5i

ibtd.

ibid.

ibid.

52

53- 54

. 54
ibia,

ibid.

ibid,

ibtd.

ibid.
ibid.
ibid.
ibid.
ibid.

. V

jbld.
ibid,
ibid.
ibid.
ibid.
ibid.

a tertio quinti paris ramo ib.

Nervi buccaruni ibid.

21. Iter cibi per os 58

Linguas officium ibid.

^2. Larynx ciauditup 58. 59

■dum elevatur ibid.

Quid lingua conferat 59

Clauditur glottis <5o

Ne tuffis liat ibid,

num aliquid ide potu in afperam ar-

teriam veniat ibid.

De minimis guttilis non Tecufatur

ibid.

25. Cibus in pharyngem recipitur ibid.

& potus 61

Q4. Cibus in gulam pellitur ibid.

& pharynx conftringitur ibid.

Quare vitia veii palatini periculofa

(iiit 62

Quare non femper ibid,

.25. Deglutitio operofe peragitur 6;^

& multa vi mufculorum ibid.

Muci utiiitas ibid^

E X.

Sc epidermidls

S E C T I O IV.

(S. S 0 P H^G U S,

1. Varietates in animalibus
Iter fecundum vertebras
per collum
per pedus
per abdomen

2. Fabrica carnea ;cefophagi
exteriores fibrsE
interiores
In beftiis fpirales
Non in homine
Gula valde dilatabilis

3. Cellulofa tela externa
Tunica nervea
Senfilis eft
epidermis feu villofa

4. ArterioIcB exhaiantes
Giandul^ congiobatac: adjacentes
Earum frcquens fcirrhus
Glanduise verz feu cryptas

5. ATteriae cefophagese
jn coilo

in fuperiori parte thoracis
in inferiori

abdomiae

25^
^4

jn

diftributio arteriolarum
5. Venae cefophagi
trunculi varii
in coilo
pedore
abdomine
Vafa iymphatica

7. Nervi
a Tecurrente nervo
a trunco vago

8. A6lio oefophagi
promovere -cihum
omnino contrahitur

9. Motus a diaphragmate
Stringitur inter infpirandum ^ula ib,
SphirKler nulius eft 72
Confenfus inter ventricuium 5c dia-

phragma -n inu.t^ ,. i^i^o

<?4
ibid,
ibid,

ibtd,.
ibid,
ibid,
ibid.
ibid,

, ^^
tbid,

ibid.

ibid.

ibid,

ibid*

6j
ibid,

68
ibid.

. ^9
ibid,
ibid.
ibid.
ibid,
ibid,
•jo
ibid^
ibid,
ibid,
ibid^
ibid,
ibid,
ibid,
Jbid,
70/71

. 7'^
ibid,

ibid.

K k 3£

IW.

r N D E X.

,■1-^1;

L 1 B E K XIX. V E N T R I C U L U S.

s E c T I o r,

F ^ B R I C ^,

3«/^Uas animalia ventriculuns nads

. \/ fint 73

''•Aliqua inteftino carenf i^rcj.

-2.> Ventriculus fimplex & muitipiex 74

j^vibus triplex ' 75

In^Iuvies iific^,

Quibus data Ht ibid.

Eriam rapacihus 76

Quibu? nulla fit ?^/V.

Bulhus oe<"()phagi /i^/V.

in quihus Ipeciebus reperiatuf il^ltJ.

Ventriculus carnorus 77

aves in quibus reperituf tbtd»

ventriculus membranaceus ibid.

' msgis Vcilidus ibid,

- firitiiffimuS 78

' Venrriculus quacfrupeduTn tbid.

unicus ibid,

miulriplex 78. j(^

2*. Situs ventriculi humani ^ 79

Situs morbofus ibid,

Vicinia varia ibid.

Orificia 80

Situs mutabilis ibid.

jn cadavere ibjd.

vivo homine 81

ventriculo pleno ibid.

3. Ventriculi figura ibid.
amplitudo '82
angufti ventriculi '' l^id.
ampii ^ ^ 8:?

4. Fabrica ventriculi ^ iiid,
Peritonsum feu tunica prims tbid^
uride abfit ibid.

5. Celluiofa tela prima 84
Glandulx conglobataj ibid.
fuperiores ibid.
inferiofes ^ ibid.
quaceliulofa telalaxafit & ftrifla 85

6. Fibrse mufculofas ventriculi ibid.
Stratum. extimum interduo orificia ib.
defcendentes ibid.
finiftrorrum redeuntes ibid.
ftratum tranfverfunl ^ 86
ftratum intimum tbid.
Qpi£ ligamenta di61a finfe ibid.

7. Ventriculus animaiium , quadrup^*

dum 86. 87

avium granivorarum 87

defcribitur ibld,

8. Cellulofa tela fecunda 87. 88
in ea morbofa concrementa 88

9. Nervea tunica ibid,

10. Celiulofa tertia 88, 89
Sedes inflammationis 89

ir. Villofa 90

eft epidermis ibid.

11. Piics ventricull ibid.
fteiIat£K , qus ex cefopliago defcen-

dunt 91

longitudinem fequentes ibid,

Anulus pylori ibid,

an claudat pylorum ^ _ •9:2'

ijf. Rug£B minimcC ventriculi ibid,

Vilii ^ . . ?>
exhalant liquofem arterlofum ibid.

Papill^ ibid.

in homine dubiae ibid,

14. GlanduljE ventricull ibld.
in avibus ibid.
irt quadrupedibu^ ^ .94
ferpentibus & infeftis . tbid.
in homine Ibid.

15. Ventriculus fuccus _ _ 95
admifcentur ei peregrins dotes ibid.
acida natura ^ibid.
ex corrupto cibo ^ 96
& putrida ibid.
& bilis ibid.
Purus ventriculi fuccus , ut fe ha-

beant c)6. gj
Experimenta Cl. Rajl in ove _ gj

mulo ^ ibid.

Compofitus eft ex variis ibid.

16. Arteris ventriculi {bid.
Goeliacaz truncus ibid.
divifio ibjd^
Coronaria major 98

ij. Splenica _ gg

Ex ea gaftroepiploica finiftra ibid.

Brevis ^ioo

Arteria ventricuii pofterior ibid.

Splenicae diameter ibid,

18. Hepatica loi

Coroaaria minor ibid.

Gaftricoduodenalis ibid.

Py-

I N D

Pylorica fupenor /-^/V.

inferior i^id.

Pancreaticoduodenalis i^id.

Tranfverfa pancreatis i^icJ.

Duodenalis 102

Gaftroepiploica dextra i^id.

Epiploica dextra i^id.

Duodena fuperior i^id.

19. Arteriarum ventriculi communia iiO;5
muka; funt /-^/V.
Vaforum diftributio per tunicas ven-

triculi i^id.

Vafa exhalantia arteriofa ii>id.

Venofa ii>id.

20. VencS ventriculi 105. 104
ex fplenica 104
ex trunco venx portarum i^id.
ex gaftrocoliea i^id.
Alis i^id.
Venas breves s^id.
An fanguinem dent in ventriculum 1 05
Qui dare fibi perfuaferint i^id.
Morbus niger i^id.
Non dant iBid.
Neque acor in fanguine earum vena-

rum eft i^id.

21. Nervi ventriculi ic^
Inde acris fenfus il^id.
acrior, quam cuti i^id.
& lingua; i^id.
Infiammatio ab aeribus T07
a frigore ij^id,
& flatu _ i^id.
Opium ventriculi fenfum tollit il>id.
Homlnes minus fenfiiis ventriculi i^.
Sic animalia il>id.
Qt confuetudo venena reddat tolera-

bilia 108

22. Vafa lymphatica ventriculi i3id.
hominis i&id,
animalium Hid.
an & ladea vafa 109
non conftat ii>id.

25. Pori inorganici il^id.

ducentes in ventriculum i^id.

ex ventriculo i^id.

non a vafis refedlis iBid.

veri pori funt i^id,

In vivo animale non videntur pate-
re iio

S E C T I O II.
i. F^MESET SJTIS.
2. NecefTuas cibi 8i potus iii

E X< 45t

3. Ob amiffam partem cofporis ani-

malis iir. 112,

8i virium il^id^

4. Ob acrimoniam fpontaneara humo-

rum 112. iiT

Pereunt homincs ex fame 115

5. Aliqui tamen ferius intereunt 114
Infc£ta hiemale per frigus i^id,
Infedla in ultima metamorphofi i^id^
Quadrupeda frigida iBjd^
Quadrupeda calida in hibernaculis 1 1 5
etiam aiia calida animalia i£>id,

6. Demum paffim homines iB/d,
Exempla certa habentur i^id.
ad diem odavum ufque 116
ad diem quadragefimum 1 17
ad octavum menfem i^id.
ad decem annos 118
& ultra iifJd.

7. Inter abftinentes plurimf hyfteric? /^,
etiam ftults i6id,
& leilularis ii>id,
Faeces,perfpiratio,urinavix ulla 118,

Plerique afiti potus habuerunt ufum
119,

8. Magna eft necellfitas diluendi fangui-

nis i£iid,

Ideo fitis animali data i&id,

Aliqua animalia poru abftinent ih''d,

etiam hommes nonnulli 120

Quare ii fitim toleraverint /^/^,

9. Celerior eft fitis neceflitas 12^
Qux fitim augeant i^id,
Natura eft in ficcitate oris i^id,
faucium ^ i&id^
etiam ventriculi i^id,
Incifioaes eorum qui fiti perierunt. 122

10. Aqua fola non nutrit ii^id,
inde cibi neceffitas i^id,
& famis i3id.

1 1. Phaenomena famis i&id.
8c intolerabilis crudelitas 12^
Ventriculus ardatur ilfia,,

12. Cauf^ qucC famera augent 124
Robur animalis i^id,
vermes - iifid,
acida t ' ibid,
alis caufse ^ ihid,^
homines nimise famis i^^id,
fames eft a tritu jugorum ventriculi i^.
De fucco gaftrico ambigitur 125

13. Qua: famem auferaat i^id.

JC k 3 cibus

nSi I N D

cibus ipfe - ^ ^ l^id.

tum quae renfum ventrlculi delent 126
& putrida varia ilfld.

Naufea quid fit ibid.

S E C T I O III.

CIBUS ET POTUS,

I. Aufcultare oportet fami 126. 127
& fiti ibid.

Salubria etiam funt , qu^e valide ap-

petuntur ii^id.

etiam quas abfurda videntur il>id.

3. Homo e(t omnivorus ilfid.

Fabrica inftrumenti in homine cibos

fubigentis ambigit inter hcrbivora

& carnivora 128

ffentibus ij^id.

jnteftinis' ii^ifu

cfBco ii>rd.

Tamen etiam alia animalia fere utro-

que viflu utuntur il^id.

etiam herbivora carnes non detre-

(^ant 129

neque enim natura vegetabilis adeo

multum ab animale diffidet il^id.
Farinae indoles i^id.

pars amylacea , qua; ad acorem yer-

git ii^id.

pars gelatinofa,quse ad urinofum ijo
qua lint in variis farinis portione /-^.

3. Cibus vegetabilis iifld.
primjBvi fuit hominis 1^0. i^i
ik fruduumpotiffimum arboreorum i^.
deinde aliorum , quae vegetant ihid.
radicum i^i
Cercalium i^id.
ladlis ^ il^id.
exemph eorum , qui folis plantis fe

fuftentarunt 132. 153

ladie folo 133

intcgrae gcntes vi6lu vegetabili ibid.

4. Curtamen ad cnrnes fit ventum 134
Etfi vidlus vegetabilis bene alit ibid.
debilitat tamen ihid.
& minus habet alibilis materiei 135
minus dat roboris ibid.
& morbos aliquos facit ihid.
inque borealibus regionibus vix eft

parahilis ihid.

5. Pifces primi in ufum tra6li ihid.
Eerum natura ii;>id>

E X,

Multi homines folis pifcibus vivunt

,13'^' ^37'

etiam eorum ovis 137

& garo 137. 138

etiam infedis 138

Noxa vidus pifculenti il>id.

6. Ut fit ad carnium ufum ventum i^»
Eduntur animalium herbivororum car-

nes 139

carnivororum non facile ihid.

Aves quae in cibum recipiunturZ/^^/V/.
Sc rejiciuntur i/^id,

7. Carnium commoda 140
nutriunt magis ii?id.
& plus dant roboris ilfid,
Porro homines , qui crudis folifve car-

nibus vixerint, validi funt 140. 141

8. Vidus carnei vitia 141
acrimonia putrefcens 142
fcorbutus i/pid.
vitia adipis ii>id.

9. Cibus miftus ihid,
Vegetabilia vitia vi6lus carnofi mi-

nuerunt ihid.
oportet utrumque vi(?lum contempe-

rare 1 43
in calidis regionibus plus adhibere

vegetabilis il^id.

in frigidis plus carnium ii>id,

Confuetudo quid pofTit ii^id.

10. FolTilia non alunt 144
nifi animalcula aliqua il>id.
non hominem ilfid.
Metalla non alunt ^ 145
Ferrum quidem ad fanguinem venit /^.
& hydrargyrus i/^!d,
de auro & argento dubitatur iifid,
Plumbum venenum habet ii^id.
8c cuprum ii^id,

11. Sal marinus 146
eft de foftili regno ihid.
E)us terra ihid,
acidum elementum ii)id.
Ad folem codus ii>id.
ad ignem, ifte deterior ii^id.
in condendis carnibus ufus ii;id.
plerique mortales faie utuntur 147
qui abftineant ii^fd.

12. Condimenta acida 148
eorum benefica natura ibid,
faccharum ii^id'
Mel ibid.
Butyrum ii^id,

Fu-

N D

ibid,
149
ibid,
ibid,
ibid,

150

ib-id.
ibid.
fbid,

151
ibid.
ibid,

tbid.
152

FumMS ligfthrum
15. Ciborum pracparatio
qui ea abftineant
Cruda alunt
etiam valenter

nocent tamen aere plurimo 149.
Carnes ut tenerefcant
gratia ab igne
affatio
elixatio
Aromata
aromata Europasa
Calida condimenta

14. Potus. Aqua 151.
ex pluvia provenit
Aqus pluvice indoles
Roris

Nivalis aqu33
haec bona

' Rupeftris
Frigore non congelabliis
leviflfima
Pondus aquae

15. Aquaj fluviales
puteales

durse quibus multum fedimenti
molles quibus parum

16. Aqua eft genus vitri
certo calore fufilis
fponte fe attrahit
calore dilatatur
frigore contrabitur
emittit vapores elafticos

17. Admifta ad aquam eiementa

grina
Ignis
Aer

18. Terra varii generis
Sal marinus
Nitrum

Nitrum calcarium
Saks lixiviali
Acor
Vitriolum
Cuprum
Bitumen
Sulfur
Ferrum
Elementa plantarum &

putridorum
ig, An omnia ex aqua generentur
Experimcnta quibus id vincitur 159
Ex fola aqua plantze vivunt ibid.

ibid.

.^^^

ibtd.

ibid.
ibid.

ibid.
iiid.

.^^'^
ibid.

ibid,

ibid,

.^?^
ibtd.

ibid.

ibid,

ibid.

ibid.

pere-

156

ibid.

ibid.

ibid.

ibid.
ibid.
ibid»
ibid,
ibid.
ibid,
158
ibid,
ibid.
ahimalium
ibid.
ib.

E X. 2^5

Aqua tranfit in terram , faiem 6q

oleum ibid.

Qui omnia ex aqua derivent i<5o

20. Aqua eft potus naturalis ibid»

& faluberrimus ibid,

etiam cruda & frigida i6t

Cur aliquando frigida nocuerit ibid.

Soio frigore \6z

non elemento aqueo ibid,

11. Coifta deterior fit ibid,

Aqua: impurse noxa ibid.

& aqu^ calidas ibid,

aquac depuratio 16^
aquarum diverfarum ratio diverfa/^^.

22. Vinum ibid,

uti inventum fit id^. 164

ex quibus frudlibus paretur 164

25. Ejus qualitates 16^

roborat ibid.

inebriat ibid.

creditur podagram facere ibid.

24. Cerevifia 166
ubi inventa ibid.
ut paretur ibid.
ejus indoles .^^7
utilitas ibij,
vitia ibidt

25. Acetum ibid.
ejus utititas 168

16. Spiritus vini ibid.

ejus vires ibid,

calefacit 169

coagulat ibid.

indurat ibid.

Magns ejus noxs i6g. 170

neque cotlionem adjuvat 170

27. Cibi & potus menfura ibid^
cibi paucitas reddit falubrem 170.171
Exempla menfurae cibi ^^ 171
Sobrietas »A!oyfii Cornarii ibid„
utilitas ejus fobrietatis ibid,

28. Menfura potus fenfim confiderata 17^
■^aria in variis ibid,

29. Menfura cibi ibid.
in prandio major ibid.

S E C T I O IV.

PHJENOMEN^ VlVl VENTRL
CULI,

1. Ordo dicendorum . 17J

2. Preflio diaphragmatis ibi(^,
:> Mufculorum abdominis 174

In

2t$4

In vomfttJ eviden^
4. Ventriculi ipfius

Eft JrrJtabilis

Gftia claufd

Wid.
tbid.

ihid.

Natura nervea ad irritabiiem confert /^.

176

ihid,

ibid.

177

179

I. ib.

180

Menfura contraflionis
qui paryam faciunt
nimis parvam fecerunt aliqui
accuratiffime conftringitur
& aciculas promovet
atque calcuios figurat contradione fua
J77. 178

6. Vis contraiSilis in avibus pricpotens

178,
Experimenta minora
& maxima

Vires sftimatae ad pondus 5^4
Calculi devorati
num ad tritum

7. Motus periftalticus ventriculi carni

vori 181

multo debilior eft 181. 182

adeft tamen ig2

abfque aeris ftimulo i8:j

Diftentus in debilibus ftomaclius /Z'/V.

8. Non tam.en robur habet, quod ei

trjbuatur jhid.

quanrum in cane valeat ibid.

in homine j^^

9. Ejus pharnomena ihid.
Alterns contraaiones & iaxationes ib,
Conrradio varia /^,V,
Anguftatio ihid.
decurtatio ih]^^

10. Contraaio fecundum certum du-
clum ig^

deorfum ad pylorura iJAd.

Motus miftus es eo & ex motu fur-

^fum agante ihid.

Caufa in pylori refiftentia ibid.

Pyioro laxo, cibus exit 186
adjuvatur eredlione duodeni ibid.

11. Quo tempore clbus de ventriculo
^^eat ibid.

valde lente fi crudus ibid.

fere m ordine ut codus eft & fuba-

dus
Experimenta Walai

' — — J. Viridet

B. S. iAlbini

L. de Bih

■ aliis pr^ aliis celcrius ventriculus va-

cuatur /3^

187
ibid.
ibid,
ibid.
ibid.

12. Motus antiperiftalticu*
Ruflus

Initium motus in duodeno

pyloro

ventriculo

Singultus

13. Caufjg vomendi
plenitudo ventriculi
obftaculum exituro cibo

ib.
ib.
ib.
189
ib.
ib,
iB.

mcitatio ventriculi 190. if i

etiam mechanica 191

& a ftimulo perfubtili ib,

14. Diaphragmatis in vomitu partes J92
num €um folum faciat ib^
cme concurrit ad faciendum ib,
num mufculi abdominis ib,
Qiiid a ventriculo fit 19^
& quid a refpirationis inftrumento ib.
Quare utriufque caufe fua; funt par-

tes ib,

Sx. yoluntatis eft in vomitum imj^e-

rium ib,

non tamen unicum iB,

Ut aves vomant 194

& pifces ib,

& quadrupeda carnivora ib,

herbivora difficulter voment 195

15. Ruminatio ib,
eft cornigerorum ib,

Caufa ruminandi ib,

Anguftia itineris ad tertium ventri-

culum ib.

Non poteft tranfire cibus nifi fuba-

dlus ib.

Potus tamen tranfit ^ 1^6

De aliis animalibus ruminantibus tb.
etiam hominibus ib,

16. Alis cauf^ codionis ciboruni igy
calor ib,
ejus gradus ib,

ij Aer degiutitus ib.

ut refolvat cibos ^ ib.

Aeris in fermentatione adlio ic)8
& in putredine tb.

Diftendit aer ventriculum ib,

ut crepet ib,

cur non frequenter ib.

ob virium refolutionem 199

Diftentus ventriculus premit veficu-
lam fellis ib,

hinc plena eft ,quandoaivus inanis ib,
ex fame. inedia ib.

ob morbos ib*

Fre-

ex eo exhalans
19. Saliva

I N D
Pfemit etiam retiem /^/V.

Jienein /^/V.

pancreas i^U.

hepar i^fd.

magis in debilibus 100

18. Vaporin ventriculum rerorptus ii^.

ibid.
ihld.
Mucu? ibid,

unde copiofior ibid,

20. Succus gaftricus ibid.,

copia ejus incerta ibid.

fed magna zof

sr. Appendices pyloricaei pifcium ibid<
non funt cibi receptacula ibid,

Numerus in variis fpeciebus 202. 205
etiam infedlis 205

22. Bilis' etiam irt ventriculum venit 204
& vomitu redditur ibid.

in quibusdam etiam ainimalibus in ven-
triculum dudus bilarius feimmittit 205
etiam in homine 205. 106

■ nifi error elt 1q6

itiam pancreaticus fuccus in ventri-

culum venit ibid.

2,3. An fpiritus admifceatur ibid,

24. Mutationes cibi,qu2B fiurtt iti ven-
tricula fbid^

emolliuntur ibid.

diflfolviintur membranae 207

& omnia in pultem abeurtt ibid^
in carnivoris avibus oflfa ipfa Conta-*
befcunf ibid^

8i irts pifcibus 20B

^fophagi minor pdteftas ibid,

25. Tamen aliqua 209
fibras tamen m quadrupedibiis fton

deftrui ibid.

16, Succus extrahitui*' ibid.

27. h Uc corrumpurttuf 'm- ventriculo'

cibus 210

acefcit ibid^

in herbivoris' ibid.

granivoris tbid.

carnivoris ibid.
Acorcum putredine perinde regna.t ib.

inde phsnomena teris erofi 211

ferrique ibid.

etiam in homine ibid,

E. II. Fermentatio fuboritur 212

In herbivoris ibid^

etiam in carnivoris nonnuHis iiid.

aer generacur : zijj

E X. 2/j^

& vapor inflammabilis ibid.

etiam abfque vini fpiritus ibid^

per experimenta ibid.

Sed raro fermentatio perficitur 2 1 3.214

29. III. Putreda 214

In animalibus ventriculi contentafa:-

tent ibid.

lionnunquam in homine ibid.

etiam in herbivoris ibid.

Veteres q^ui dixerunt , cibura , putre-

fcendo, coquere ibid.

non penitus abs re 215

inhominefrtrto cibinonputrefcunt i^'.

neque inde calor ibid,

50. IV. Rancida degeneratio 2\6

oleofbfum ibid»

eorum abufus ibid.

^i, Cibi irt maflfam informem mifcean-

tur ^ ibid.

& figurge ciborum delentur ibid.

etiam calcuius irt verttriculo nafci-

tur 2 1 7

S E G T r O V.

C^USJE COCTIONlS CIBORUM.

i^ Liquor macerans 218

abfque ea nuUum animal cibum co»

ibid.
ibid.
ibid.

ibid.

ibid.
ibid.
ibid.
220
'ibid,
ibidi

quit

trifu potefi: carere

etiam mora

Is liquor fic ex fucco gaftrico

& mu',0i-

Muci etiam in folutione ciborum par
tes lunt

etiain mitia folvere apta funt

Saliva
2, Vjres corruptionis fpontanea:

Acoris

rtori eft vera caufa codlionis
5. Putredo refolvit partes folida'

Sed in Ventriculo non plena obiinet 2 2 r
4.- TrituS ^ ibid,

in avibus efficaji ibid.

tamencum macerationecdnjundius ib,

in avibus inkfelivoris minor 222

iterUm in carnivoris minor ibicL

& in quadrupedibus carnivoris
magnus

iiec homini

tameri aliquis

rion abeft tritus totu^ a co£lione cibi ib.

rieque id ofteiidunc morbi > 2C~5

neque fuccus ventriculi f(?lus cibos
CoquiC ibid,

<. Ca-

nan

ibid.
ibid.
ibid.

^66 I N D

5. Calor ib'd.
infedis facit famem - ibich
jnde nomen codionis ibid.
tamen ejus non. maxima «ft neceifi-

tas ^ lb'td'

6. repudiantur ciborum reliqui^ 224

7. Alia venrriculi munia ibfd.
re^orbere bumorem tenuem ibid.
Utique locum habet ibid.

quare ab obftruflo pyloro nonftLtim
mor.9 w''d.

Vaivulx ad rerorptionem :fucci fa-
^z 224. 225

tenue eft -quod refbrbetur 225

non ftifficit ad alendum ibid.

8. Num in ventriculo fedes lit ani-

mx 226

certe tener fenfus eft. ibid*

LIBER XX. VEL AMENTA ABDOMINIS.

S E C T I O I.

MEMBR^NM,

1. FJEritonai in univerfuni defcri-
1 ptio 227

Senfu caret ibid.

Excus telam celluiofam circumpofi-
tam habet 228

Simplex mem.brana eft ibid^

neque duplicatura; vox bona eft ibid.

■2. Humor peritonsi ibid.

exhaht <ie fuperficie vifcerum 229
■& peritoniei ibid.

non ponitur in glandulis ibid.

qu^ nulJv^ fint ibid.

reforbetur in venulas ibid.

In eum via eft inorganicr: 2:;o

de ventriculo, & inteftinis ibid,

Is humor vifcera mobiiia ireddit ib.
infpiifatur ibid,

inde vitiofje adhsfiones vifcerum ib.
exempla 250. 251

3. Peritonsei defcriptio & ambitus 2:52
Poteft Totum nudari ibid,
incipit a fepro tranfverfo ibid,
per lumbos defcendit &: ilia tbid.
ut fe habeat in pelvi ibid,
Ligamenta femiJunaria 2:^^

lata ibid.

finis cscus in feminis ibid.

in viris , ibid.

4. Ligamenta in univerfum -2:^4

5. Ligamenta hepatis ibid.
Ligaraentum fufpenforium ibid,
dextrum 2:55
Continuatio peritonasi ibid.
Ligamentum finiftrum ibid.
fecundum ibid.
AdharXio cellulofa feu ligamentum co-

Tonarlum ib'd,

Plica a pancreate ad hepar 2^6

a rene ad hepar ibid,

Omentum minus ibid,

Peritonajum fe fuperhepardiffundit ib,
animalibus hepar minus firmum ib,

6. Perito-natum fe gulas circumiicit ib,
Dextrum vinculum oefophagi ibid,
Siniftrum ibid,
Verticale ligamentum lienis ibid.,
pofterius lienis 237
a liene ad renem ibid,
a rene ad colon ibid,
Ligamentum latum ovarii ibid,

7. I. Mefenteria Ibid,
Mefocolon iliacum ibid,

finiftrum ibid^

S. Mefocolon Tranfverfum 238

in xiniverfum ibid,

Ligamentum fuftentans Jienem ibid^
Lamina fuperior mefocoli tranfverfi ib,
inferior iBid.

Inter utramque eft duodeni pars ib,
& pancreas ibid,

Lamina fuperior habeturpro omenti

lamina pofteriori 2^,9

Id admitti ■nequit ibid»

9. Merocolon dextrum ibid,
Mefenteriolum appendiculje csca! ib^

10. IL Mefenterium i^id.
Ht nafcatur 740
ejus amplitudo ibid.
lamins - ibid,

31. Non eft fenfile ibid,

nec irritabile ibid.

cellulofa ejus pars ibid,

dandulae mefentericaf- /241

faspe fcirrhofi« ibid,

& inde atrophia ibtd.

Pancreas afelli ibid.

iin^c

I N D

unde natum ^ 242

r2. Peritonsi proceflus fecundi generis .
Omenta ibid»

in univcrfuni ibid.

cgeca funt& humores continent /i^/y.
funt duplices membrange ibid.

varculofe ibid.

Adeps fecundum vafcula 245

Glandulai conglobatas ibid^

an vafa Jymphatica ibid.

15^ Omentorum communis porta ibid.
Inventor hujus portai ibid^

14. Omenta figiilarim ^ _244

Hepaticogaft:ricum feu minus ibid..
initium in dextro- latere ibid.

finis in (Iniftro ibid.

Veftigia apud veteres; /'^/V/„

Inventor ibid.

i^.Omentum majur,.ColIcogaftricum 245
fedes quam tenet ibid^

tenue ib^.d.

craffum ibid.

morbofum ibich

Laminje duae ibid,

anterior 246.-

pofterior ibid..

finis finifter ibid,

dexter ibid.

faccus medius 247

i^. Omcntuni colicv.m ibid.

Ch Lienraud de eo omentomerita ib,
Animah'a quadrupeda: omentum^ _ ha-
bent ibid^

omnia ibid,

& fola _ _ 248

17. Mefocoli cavea laminis ejus com-
prehenfa ibid.

Appendices epiploics ibid.

18. Cellulofas telae peritonaeo circum-

pofltiE 240

Aopendix: in fcrotum- ducens ibij.

Foramina noa vera ibid.,

CellulofiE circumjedcC- ibid.

Adeps: renalis,- 2io

alius- ibid.

Fafciculi cellulofi ad alias' partes con-

tmuati ibid..

E X.

cum aorts

gula

int lumbos

fcrotum

femur

nates

cum urethra

/i67
ibid.
ibid,

ibid,
ibid,
ibid.
ibid.
ibid.

Herniarum \ti univerfum natura ib,

Abfceffuum communicatio' ibid,

ig. Peritonaji vafa 25 1

Mefenterii ibid.

Mefocoli ibido

20. ArtericC omentr Colicogaftricr &
lamiuce anterioris^ ibid..

pofterioris ibtd,

Hepaticogaftrici omenti 2-52

Colicr ibid.

Vense omenti ibid.

Sudant arteriae ibid..

21. Nervi omenti ibid.
mefenterii ibid,
Vafa lymphatica omenti

25.?

S E C T I O IL

H^RUM P\ARTIUM UTILITAS ,

1. Peritonseum coercet partes abdomi-

ne coritentas 25 j

yapore fuo frldionem mollit ibid,
impedit coalitum ibid.

hgamentis vifcera fuftinet 254

2, Mefenterii utilitas ibid.
m omnibus animalibus repentur ib.
inreftina cum mobilitate continer ib..

5. Omenti utiiitas tbid^

Animalia quse eo deftituuntur habent
ejus: vice adipem <, ibid.

mobilitatem inteftinorum tuetur 255
& impedit ne conferveant ibuL

Sanguinem adipe pra^gnantem in ve-
nam ad portas congeric ibid,.

argumenta pro ea theoria ibid.

Obj.ecliones 255. 2<^6

tamen pro^-abilis videtur 256^

humorem reforbec ibid^

F I N I S

268

XPLICATIO FIGtTR^

AD TOMUM ¥L SPEGTANTIS.

Venmculm & /^iuodemm /uo tn fitu Sfi infante,

A. Ventriculus.

B. Sedes Antri pylori ,
C Initium pylori.

D. E. F. Duodeni. Pars tranfverfa.

E. Ejus pars prima.

F. Pars defcendens.

G. Colon inteftinum,

H. Duodeni linis , & initium jejuni^

I. Pars mefocoli tegentis Pancreas,

K. Lobus hepatis dexter.

L. Sinifter a yentricuio remotus.

M. Veficula.

N. Ejus du6tus,

O. Hepaticus du6lus,

P. Arteria hepatis.

Q. Ramu;i dexter.

R. Sinifter.

S. Foi!a umbiiicalis*

Ualler P/iysiol, Tom. VI

cLe 0/-'CiCc£a i/zc .

*" ,

«I <

•

SCAFFALE
PIANO >^VII E