SMITHSONIAN LIBRAR' a ENT \ \ + à He LES ARE NC) FO ONE VER 7, OCEAN SEE PL HAN RSR f “i x HO Area dE) t T CET AAA AR AA A AT EX. LIBRIS#», à William Healey Dall Division of Mollusks Sectional Library De ADO pe OMAONE ES À À Ë } | 4 O | / se + 2) f AE SES ES ? LRROLINETSS L ALLPTESS PRE) 1 AT Fm sa DS 4 2 # h, « eg ) \: x T4 + $? ll" UE |' pi al | ps L' ESPÈCES NOUVELLES ET GENRES NOUVEAUX DES LACS OUKÉREWE ET TANGANIKA Un VIRE CL ANE | v 4 Lars . (CIE AH ESPÈCES NOUVELLES Es Division of Mollmsi ecnonc] Librore GENRES NOUVEAUX DÉCOUVERTS PAR LES RÉV. PÈRES MISSIONNAIRES DANS LES GRANDS LACS AFRICAINS QUREREWE ET TANGANIKA Par M. J. R. BOURGUIGNAT PARIS NN E NBI AN IMPRIMEUR DE LA SOCIÉTÉ MALACOLOGIQUE DE FRANCE 5, RUE DE L'ÉPERON, 0. DÉCEMBRE 1885 Je venais à peine de faire paraitre les Mollusques de la région méridionale du lac Tanganika (1), rap- portés par l'intrépide voyageur Victor Giraud, lorsque je reçus, par l'entremise d’un de mes amis, les magnifiques Espèces que je vais faire connaitre; toutes ont été recueillies par les Révérends Pères Guillemé, Le Roy et Hauttecœur, des Missions fran- çaises établies sur les bords du Nyanza Oukéréwé et du Tanganika. 1° NYANZA OUKÉRÉWÉ Les Mollusques nouveaux de lOukéréwé sont au nombre de trois : une Cleopatra, une Mutela et un Spatha. Les autres de l'envoi, à l'exception d’une Ampullaire trop jeune pour être déterminée d’une façon exacte, étaient ces mêmes Unios que j'ai pu- blié et fait figurer dans mon Mémoire sur les Mollus- ques fluviatiles du Nyanza Oukéréwé, paru en août 1883. (1) 1 vol. in-8, Paris, sept. 1060. Re CLEOPATRA GUILLEMEI Testa aperte umbilicata, ventroso-tumida , parum producta, nitida, lævigata aut subtilissime striatula ac modo cirea umbilicum sulcis tribus leviter promi- nentibus adornata, castaneo -nigrescente, inferne prope umbilicum alba, circa suturam luteo-rubello- filosa ac tandem zonis 3 vel 4 atris cireumeincta ; — spira breviter acuminata ; — anfractibus 6 convexis, regulariter crescentibus, sutura sat profunda separa- tis; — ultimo magno, dimidiam altitudinis supe- rante, tumido-inflato, rotundato, inferne cirea umbi- licum subangulato ; — apertura subobliqua, sub- ovata, intus albescente cum Zonis apparentibus; margine externo leviter sinuoso ; — peristomate recto, acuto, inferne leviter patulescente ; margini- bus cailo valido albiduloque junctis ; operculo {ignoto) ; — alt. 14, diam. 10 ; alt. ap. 8 millim. Cette belle Cléopatra, recueillie près de la Mission française, ne peut être assimilée à la CT. bulimoides, pas plus qu’elle ne peut être rapprochée d'aucune des autres Espèces de ce genre. Les Cléopatras sont toutes du continent africain ; une seule, la Bulimoides, a été acclimatée dans le lac de Nicée (Anatolie), où elle se trouve actuelle- ment en grande abondance (1). (i) L'on peut rapporter à ce genre l’amæna de Madagascar (Melania amæna, Morelet, in : Journ. Conchvl., II, 1851, p. 192. Meme no) 7 Les Espèces connues sont les : Cleop. Buli- moides (1), Raymondi, Laurenti, mareotica, Lho- tellerii, Verreauxiana, cyclostomoides (2); enfin, la Guillemei, que je viens de décrire, du bassin nilo- tique ; Les Cleop. Pauli, Soleilleti et percarinata (3) des régions entre la baie de Tadjourah et le Choa ; L’'Ajanensis (4) de Ras-Hafoun (Comalis), près le cap Gardafui ; Les Letourneuxi, Ringanica, Cameroni(s), afri- cana (6), exarata (7) et ferruginea (8) du Zanguebar et de Mozambique ; (1) Quelques auteurs ont signalé cette forme sur différents points de l'Afrique, entre autres de la région du Zambèse (Dohrn, in : Proceed. zool. Soc. Lond. 1865, p. 233); mais il est plus que pré- sumable que ces soi-disant Bulimoides sont des formes distinctes de l'Espèce égyptienne. (2) Voir pour les synonvmies mon Mémoire sur les Mollusques de l'Égypte, de l’Abyssinie, de Zanzibar, du Sénégal et du centre de l'Afrique; in-8. Paris, 1879. (3) Bourguignat, Mollusques terr. et fluv. recueillis par M. P. Soleillet dans son voyage au Choa; in-8. Paris, sept. 1885. (4) Paludomus ajanensis, Morelel, Sér. conch. Il, 1860, p. 110, pl. VI, fig. 10. (5) Bourguignat, Moll. Égypt., Abyss., Zanzib., etc., p. 19 et sui- vantes, 1879. (6) Paludomus africanus, Marlens, Hildebr. Conch. ; in: Monats- ber. K. akad. Wissench. Berlin, 1878, p. 297, pl. 1x, fig. 11-13. (7) Paludomus exaratus, Marlens, Hildebr. Conch. (Loc. sup. cit.), p. 297, pl. 1, fig. 14-16, 1878. — Sur la planche où cette Es- pèce est figurée son nom a été modifié en celui de Paludomus cingulalus. (8) Paludomus ferrugineus, Smilh. in : Proceed. zool. Soc. Lond. 1881, p: 294, pl. zxxiv. fige LA ET Enfin, la Cleop. Senegalensis (1) du Sénégal. Dans la troisième édition du Manuel de conchy- liologie de Woodward, publiée par un libraire pari- sien, qui a eu en vue plutôt une œuvre de commerce qu'un livre de science, le rédacteur de ce mauvais Manuel, où s’étalent à plaisir de si nombreuses er- reurs malacologiques, a, dans son ignorance des ca- ractères du genre Cleopatra , établi le nouveau nom de Zanguebaria (?) pour les Espèces du D' Martens que je viens de mentionner. MUTELA BOURGUIGNATI Mutela Bourguignati, Ancey, in : litt. Long. max. 53; — alt. max. 21 ; — alt. vert. 19; — crass. max. 12; — basis apico-rostralis 41 ; — in- tervallum e natibus ad angulum ?9, ex angulo ad rostrum 15, e rostro ad verticalem 37 et e basi verti- calis ad angulum 33 1/2 ; — regio antica 15, postica 37 millim. Concha parvula, transverse elongata, parum nitida, regulariter striata, uniformiter olivacea cum lineis radiantibus obscure subsaturatioribus ; intus splen- dide aurantiaco-iridescente, ad peripheriam albes- cente ; Valvis relative sat crassis ac ponderosis, valde bihiantibus (hiantia una anterior aperta e supero (1) Paludina Senegalensis de Morelet. (2) Man: Conch., p.224. HO E margine usque ad posteriorem partem inferioris marginis ; altera æque aperta inter angulum et ros- trum), parum convexis (convexitas in transversalem lineam expressa ac nihilominus maxima ad 5 vertica- lis sita et e natibus 9, e rostro 32, ex antico margine 21, ex angulo ?4 ete basi verticalis 13 millim. re- mota) ; Supra recta usque ad angulum, dein breviter super rostrum descendente ; antice superne angulata, deinde rotundata ; infra mediocriter convexa ; pos- tice elongata (regio postica sesquiduplicem anterioris fere æquans ac in altitudinem usque ad ?0 verticalis crescens), in rostrum subacute rotundatum ac sat inferum attenuata ; Umbonibus sat anticis, perobtusis, non prominenti- bus, transverse elongatis, subtiliter striatulis ; sulco dorsali notato, superne bene delimitato ac super aream mediocrem et subcompressam sat abrupte des- cendente ; — cardine tenui, filiformi, lævigato, ad nates sat valide denticulato ; — ligamento anteriori interno minutissimo ; lHigamento posteriori externo elongato, castaneo, parum prominente ; lunella trian- gulari. Cette Mutela a été recueillie sur les bords du Nyanza, près de l'embouchure du Chimayou. Je crois devoir dire quelques mots au sujet des Mutela et de l’Iridina de Lamarck, que tous les au- teurs ont confondues et amalgamées comme à plaisir. La faute en revient à Ferussac, à Rang, à Deshayes, qui, les premiers, se sont imaginés que l'Iridina, type = 0 du genre établi par le savant Lamarck, était sem- blable à celles du Nil rapportées par le voyageur Caillaud. Lorsque Scopoli (Introd. Hist. nat., 1777, p. 397), a proposé pour le Mutel d'Adanson sa nouvelle coupe générique de Mutela, il a caractérisé la charnière par cette phrase : Cardo prominentiis exiquis sca- ber. Quand on se reporte à l'ouvrage d’Adanson (Voy. Sénégal, p. 334, 1757), l’on trouve que cet au- teur a reconnu à son Mutel «une charnière sans dents, seulement ornée de quelques aspérités peu sensibles. » Ces deux naturalistes s'accordent donc pour reconnaitre que, chez le Mutel ou chez la Mu- tela, la charnière édentulée nest seulement pourvue que de quelques aspérités presque insensibles, « pro- minentiis exiquis scaber. » Toutes les Muteles du Sénégal et d'Égypte ont bien ce caractère, et même, dans le cas le plus ordinaire, elles possèdent une charnière entièrement lisse. Je n'ai jamais vu qu’un seul échantillon, rapporté jadis d'Égypte par Olivier, où les aspérités étaient assez prononcées sur toute la longueur de la charnière. Or, le genre Jridina, établi par Lamarck (Anim. s. vert., VIl,-d’*partie, 1819, p.88),:asété créé pour une Espèce de provenance inconnue, l’exotica, repré- sentée pl. ccrv, fig. 1, dans l'Encyclopédie métho- dique, et possédant une charnière aussi fortement dentelée dans toute son étendue que celle des Plio- dons. De plus, lorsqu'on examine cette exotica, on re- connait qu’elle ne présente pas tout à fait le faciès Does ordinaire des Muteles du Sénégal ou du Nil, qu’elle a le bord supérieur trop arqué, les sommets trop proé- minents, une région antérieure plus développée, plus obtuse-arrondie, sans angulosité à sa marge supé- rieure, etc.; enfin, qu'elle possède un ensemble de signes distinctifs sensiblement différents de ceux des vraies Mutela. Cette exotica me fait l'effet d’avoir, jusqu'à un certain point, quelques traits de ressem- blance avec les Caméronies, et je ne serais pas éloï- gné de penser que cette coquille, dont la provenance est restée inconnue, pourrait bien être une forme spéciale, non du Nil ni du Sénégal, mais du Niger ou du Congo, forme qui, importée probablement au- trefois par des marchands, serait parvenue par hasard entre les mains de Lamarck. La magnifique Ætheria elliptica du Sénégal, dé- crite par Lamarck, est bien venue de cette façon entre les mains de ce savant, puisqu'elle a été achetée par Faujas de Saint-Fond chez un marchand de curiosités de la rue Saint-Honoré. En somme, je crois qu’il est prudent de respecter le genre Iridina de Lamarck, et de ne pas le con- fondre avec celui des Mutela, ainsi qu'on l’a fait jus- qu’à ce jour. Les vraies Mutela du Sénégal et d'Égypte peuvent se classer, d’après leur charnière, en Espèces à : 1° Charnière pourvue çà et là de quelques petites aspérités plus ou moins accentuées (Mutela) ; 2° Charnière complètement lisse, étroite et fili- forme (Mutelina) ; 3° Charnière lisse aux extrémités, denticulée seu- 49 lement à la région des natès (Galliscapha, Siwain- son (1), Mal. treat., 1840, p. 340). La Mutela Bourguignati d'Ancey appartient à cette dernière série. Quant à la Mutela subdia- phana (?) que j'ai signalée, en 1883, de ce lac, elle fait partie de celle des Mutelina. SPATHA BOURGUIGNATI Spatha Bourguignati, Ancey, in : litt. Long. max. 70 ; — alt. max. 33 ; — alt. vert. 37; — crass. max. 18 ; — basis apico-rostralis 51; — in- tervallum e natibus ad angulum 28 1/2, ex angulo ad rostrum 26, e rostro ad verticalem 43 1/2, e basi verticalis ac angulum 39; — regio antica 24, postica 45 1/2 millim. Concha oblongo-elongata in directionem transver- salem, parum tumida, sat tenella, vix nitente, sat rus- tice striata (striæ passim leviter liratiformes), unifor- miter obscure stramineo-lutea ; intus albescente ac passim subaurantiaco-iridescente ; Valvis parum crassis, non hiantibus, mediocriter convexis (convexitas normalis, in longitudinem no- tata, nihilominus maxima, submediana, ad 5 vertica- lis sita et e natibus 15, e rostro 40, ex antico margine 28, ex angulo 25 1/2 ete basi verticalis 18 millim. remota) ; (lt) Hinge Margin Smooth, a dit Swainson. (2) Bourg., Moll. Nyanza Oukéréwé, p. 17. ee Supra subrecta usque ad angulum, dein subar- cuato-descendente ; antice ampla, rotundata; infra mediocriter convexa ; postice oblonga (regio postica duplicem anterioris non æquans ac inferne in altitu- dinem usque ad ?1 verticalis vix crescens) in rostrum inferum, obtuse subacutiusculum, attenuata ; Umbonibus mediocriter anticis, perobtusis, vix convexis ac tumidis, semper erosis ; area fere nulla ; ligamento posteriori atro sat brevi, vix prominente ac subsymphynoti. Cette Espèce, recueillie sur les bords méridionaux de l’'Oukéréwé, non loin de la Mission française, ne peut être comparée qu’à la Spatha Petersi (1) du Zambèse, dont elle se distingue notamment par la convexité de son bord inférieur, par la rotondité de sa région antérieure plus portée à la partie supé- rieure, par ses sommets plus obtus, par son épi- derme d’une coloration différente, ainsi que par sa nacre interne d'une autre nuance, etc.; enfin, par ses valves non bâillantes. (Chez la Petersi, les valves offrent deux étroits bâillements en avant et en ar- rière.) I y a, parmi les Spatha, plusieurs coupes sous- génériques à effectuer, coupes qui pourront être éle- vées au rang générique lorsque la faune africaine sera plus connue ; ainsi : (1) Martens, Hildebr. Moll., in : Malak. BI. 1859, p. 218, pl. nr, g. 1? th os 1° Spatha. Espèces subarrondies ou obtuso-oblon- gues, à valves épaisses, pesantes, intérieurement vio- lacées-vineuses (rarement d’une autre nuance). Char- nière robuste, édentulée, offrant seulement sur la valve gauche, au niveau de la région de la dent car- dinale, une éminence tuberculeuse très émoussée et fort allongée. Les Espèces de cette série sont celles (rubens, Caillaudi, Chaiziana, etc.) qui sont si ré- pandues en Égypte et au Sénégal. 2° Spathella. Espèces oblongues-allongées, à valves légères assez minces, d’une nuance ordinairement blanchâtre à l'intérieur. Charnière filiforme à émi- nence cardinale sénestre très réduite. Dans cette série sous-générique, il convient de ranger la Petersi (Mar- tens) du Zambèse (1), la Bloyeti ( Bourguignat) de l’'Usaghara (2), la Pfeifferiana (Bernardi) du Ga- bon (3), etc., et celle de l'Oukéréwé que je viens de décrire. 3° Aspatharia. Espèces allongées à région pos- térieure nettement rostrée. Valves couvertes de rides et de rugosités. Nacre interne d’un blanc livide plombé. Charnière exiguë avec un sentiment d'émi- nence tuberculeuse sur la valve gauche. — Type de cette série : la Vignouana du Haut-Gabon (4). (1) Marlens, Mossamb. Moll. in : Malak. BI. 1859, p. 218, pl'‘rr, fie. 1-2" (2) Moll. de l'Usaghara (sous presse). (3) Margaritana Pfeifferiana, Bernardi, in : Journ. Conch., VIII, 1859,0p. 3914pl Ir io. 1-2; (4) Margaritana Vignouana, Bernardi, in : Journ. Conch., VII, 18987 D 902 DIE Ati aile 2° TANGANIKA GRANDIDIERIA ANCEYI Long. max. 23 1/2; — alt. max. et alt. vert. æque 17; — crass. max. 10; — basis apico-rostralis 18; —intervallum e natibus ad angulum 11, ex angulo ad rostrum 8 1/2, e rostro ad verticalem 13 et e basi verticalis ad angulum 16; — regio antica 4, postica 14 millim. Concha mediocriter inæquilaterali, subrotundato- ovali, postice acutiuscula, nitida, eleganter striata (striæ regulares, sat tenellæ, superne ante nates et postice in area sulcis contrariis rugosa; uniformiter lutea, ad nates pallidiore et eleganter lineolis nigres- centibus filiformibus ac radiantibus adornata ; intus splendide aureo-iridescente ; Valvis relative sat crassis, bihiantibus (hiantia una aperta ad marginem inferiorem anticæ regionis; al- tera angustior insuper rostrum), mediocriter con- vexis (convexitas regularis, maxima ad ? verticalis sita et e natibus 5, e rostro 13, ex angulo 8 et ex antico margine ace basi verticalis æqualiter 11 millim. remota) ; Supra valde arcuato-convexa ex antico margine usque ad rostrum ; antice exacte sphærica ; infra bene convexa ; postice (regio postica leviter sesquidupli- cem anterioris superans) in rostrum obtusum, nihi- lominus sat acutiusculum ac subinferum attenuata ; ou Umbonibus parum convexis, sat compressis, antice recurvis, subtiliter striatulis ; sulco dorsali arcuato, bene notato, superne sulculo delimitato ac super aream nullam abrupte descendente ; — dente cardinali unico, tuberculum minutum simulante ; lamella an- tero-laterali robusta, crassa, bipartita (lamellæ duæ quarum externo-marginalis parum producta ac la- melliformis, interna valida, alta, truncata et laciniata ; lamella postico-laterali elongata, stricta, producta ac cultrata ; — ligamento brevi, prominente. Bords du lac, près de la Mission. GRANDIDIERIA INSIGNIS Grandidieria insignis, Ancey, in : litt. Long. max. 25; — alt. max, et alt. vert. æque 19 ; — crass. max. 14; — basis 'apico-rostralis 20 ; — in- tervallum e natibus ad angulum 11, ex angulo ad rostrum 10 1/2, e rostro ad verticalem 14 et e basi verticalis ad angulum 16; — regio antica 11, postica 14 millim. Concha parum inæquilaterali cum umbonibus (quamvis leviter antice recurvis) sat medianis, sub- rotundata, nitida, subtiliter striatula, modo superne ante nates leviter rugulosa, uniformiter lutea ac su- per regionem posticam lineolis radiantibus, viridulis filiformibusque insignita ; intus luteo-violacea ; Valvis crassis, bihiantibus (hiantia una angusta ad partem inferiorem regionis anterioris, altera aperta ad rostrum), bene convexis (convexitas regularis, maxima ad 1 1/2 verticalis sita et e natibus 6, e rostro 14 1/2, ex antico margine 11, ex angulo 9ete basi verticalis 13 millim. remota) ; Supra rectiuscula usque ad angulum; antice infra- que exacte rotundata ; postice (regio postica leviter longior quam anterior) subrotundata ac inferne ros- trulo obsoleto parum perspicuo adornata ; Umbonibus fere medianis, convexis, sat tumidis, prominentibus, antice leviter recurvis, fere lævigatis ; sulco dorsali subgibboso ac sat bene delimitato usque ad rostrulum; area perexigua; — dente cardinali uno, vix perspicuo; lamella antero-laterali perro- busta, crassissima, in medio profunde canaliculata, ac superne undique denticulata ; lamella postico- lalerali elongata, producta, cultrata ac leviter fim- briata ; ligamento mediocri, luteo. Bords du lac, près d'Ujiji. GRANDIDIERIA HAUTTECŒURI Long. max. 20; — alt. max. et alt. vert. æque 15; — crass. max. 10; — basis apico-rostralis 17 ; — in- tervallum e natibus ad angulum 10 1/2, ex angulo ad rostrum 7, erostro ad verticalem 12 et e basi vertica- lis ad angulum 14; —regio antica 7, postica 14 millim. Concha inæquilaterali, subrotundata cum minuto rostrulo, mediocriter convexa, nitida, aspera, valide striata (striæ strictæ tum asperæ tum rugosæ) aut aliquando super ventrem umbonalem plus minusve triangulatim rugosa; corneo-viridescente et zonulis viridulis pernumerosis eleganter radiatula ; intus plus minusve violacea, vel albo-iridescente cum flam. +) HSE mulis violaceis, aut aliquando aïbescente, sub natibus lutcola ; Valvis crassulis, bihiantibus (hiantia una angusta inferne anterior, altera brevis sat aperta ad rostru- lum), sat regulariter convexis (convexitas maxima 10, ad 1 verticalis sita et e natibus 5, et rostro 13, ex an- tico margine ac ex angulo æqualiter 8 et e basi ver- ticalis 9 1/2 millim. remota) ; Supra valde arcuata; antice rotundata, infra bene convexa et ad rostralum leviter plus minusve subsi- nuosa; postice (regio postica duplicem anterioris æquans) in rostrulum truncatulum inferumque atte- nuata ; Umbonibus anticis, recurvis, mediocriter convexis (nates acuti, rosacei, lævigati);, — sulco dorsali le- viter arcuatulo, e natibus usque ad rostrulum promi- nente, superne inferneque concavitate tenui delimi- tato ac super aream abrupte descendente; — dente cardinali minutissimo, vix perspicuo ; lamella antero- laterali brevi, robusta, crassa, producta, profunde bipartita (lamellæ duæ quarum externo-marginalis exigua denticulata parum alta; interna valida, pro- ducta ac profunde serrata); lamella postico-laterali curvata, stricta, ad extremitatem suam modo pro- ducta, cultrata ac subfimbriata ; — ligamento corneo, prominente. Cette Espèce, dédiée au Rév. P. Hauttecœur, est très abondante près la Mission française. GRANDIDIERIA LOCARDIANA alt. max. et alt. vert. æque Pong max 216202; nt es 12 1/2; — crass. max. 10 ; — basis apico-rostralis 13 : — intervallum e natibus ad angulum 8, ex angulo ad rostrum 5, et rostro ad verticalem 9 et e basi ver- ticalis ad angulum 11; — regio antica 6 1/2, postica 10 millim. Concha parvula, ovato-trigonali, relative convexo- tumida, postice acute rostrata, nitida, subtiliter stria- tula, modo superne ante nates leviter rugosa; sub- cornea, ad umbones violaceo-albescente ; intus albo- violacea, cum maculis saturatius violaceis in direc- tionem radiatam. Valvis sat crassis, bihiantibus (hiantia una antice valde aperta; altera brevis, minuta, ad rostrum), rela- tive pertumidis ae valde convexis præsertim ad um- bones (convexitas maxima 10 super lineam verti- calem sita et e natibus 3 1/2, e rostro 10 1/2, ex antico margine 6, ex angulo 7 1/2 et e basi verticalis 9 millim. remota); Supra arcuata, e natibus ad rostrum oblique des- cendente ; antice exacte rotundata; infra valde con- vexa ; postice relative brevi, cuneiformi (regio postica longitudinem anterioris superans), in rostrum acu- tiusculum attenuata ; Umbonibus perconvexis, prominentibus, anticis, valde recurvis, Jævigatis ; sulco dorsali sulculis minu- tissimis bene delimitato ac superne supra aream nul- lam abrupte descendente ; — dente cardinali uno, obtuso, minuto ; — lamella antico-laterali perro- busta, validissima, crassa, superne truncata ac laci. niata ;—lamella postico-lateralilamelliformi ad extre- 2 0.2 mitatem suam bipartita quarum una externa lamellu- larum valde productior quam interna. Cette Grandidierie, à laquelle j'attribue le nom de notre ami le malacologiste Arnould Locard, porte à vingtetun le nombre des Espèces de ce genre, savoir : Espèces de forme oblongue-allongée. 1. Grandidieria elongata, Bourg., Moll. Giraud Tanganika, p. 94, août 1885. 2 — Giraudi, Bourg., Moll. Gir. Tang., p.100: 3. — mira, Bourg., Moll. Gir. Tang., D'90: Espèces de forme sphérique, à sommets presque médians, à contour inférieur régulièrement convexe et à région postérieure sans sillon dorsal bien pro- noncé. 4. Grandidieria Servainiana, lourg., in: Bull. Soc. malac Pr. 11, 1885; UpiMo (Unio Burtoni [non Woodward], Smith, in : Proceed. zool. Soc., 1881, pl. xxx1v, fig. 33 seule- ment.) 5. — Horei, Bourg. (Loc. sup. cit.), p. 6, 1885. (Unio Horei, Smith, in : Proceed. zool. Soc., 1881, p. 229, PRECIN UE o) 6. — insignis, Ancey (voir ci-dessus). rotundata, Bourg., Moll. Gir. Tang., p. 98, 1885. Si | Ro = 2,2 Espèces de forme subovale, à sommets plus ou moins antérieurs, à contour inférieur moins réguliè- rement convexe, à région postérieure avec un sillon dorsal très prononcé, se prolongeant quelquefois en forme de rostre. 8. Grandidieria Burtoni, Bourg., in : Bul. Soc. mal. Fr., II, 1885, p. 6 et Moll. Gir-Tans p.09 1885. (Unio Burtoni [non Smith, non Crosse], Woodiward, in : Proceed. zool. Soc. Lond.; 1859, p. 349, plexivu fist.) 92 — Smithi, Bourg., in : Bull. Soc. mal fr, 11, 1885, p.7. (Unio Burtoni[non Woodward]Smith, in : Proceed. zool. Soc. Lond., 1881, pl. xxx1v, fig. 334 seule- ment.) 10. - Anceyi, Bourg. (Voir ci-dessus). 14e —— Cyrenopsis, Bourg., in : Bull. Soc. malac. Fr., II, 1885, p. 9, pl. 1, fig. 7-9. — C'est à tort, je crois, que j'ai rapporté à cette Espèce la figure 338 de la plan- che xxxiv de Smith (Proceed. zool. Soc. Lond., 1881). Après nouvel examen, je suis tenté de considérer cette figure comme représentant une forme spéciale, qui m'est inconnue. SE ee 12. Grandidieria Hauttecœuri, Bourg. (Voir ci- 13. me 18. dessus). Thompsoni, Bourg., in : Bull. Soc. malac. Fr. Il, 1885, p. 7, et Moll. Gir. Tang #1p#100,21885 (Unio Thompsoni, Smith, in : Proceed. zool. Soc. Lond., 1881, pa 209plexxx Tv, fie. 60). Ujijensis, Bourg., in : Bull. Soc. malac. Fr. 11, 1885, p. 7 (Unio Nyassaensis [non Lea], var. Tanganyicensis, Smith, in : Proceed. zool. Soc. Lond., 1881, p. 298, pl. xxx1v, fig. 344 seule- ment, et Unio Nyassaensis [non Lea], var. Ujijensis, Crosse, in : Journ. conch., 1881, p. 294). corbicula, Bourg., Moll. Gir. Tang., p. 100, 1885. incarnata, Bourg., Moll. Gr. Taäne., p. 101, 1885: granulosa, Bourg., Moll. Gr. Tang!, p.102, 1885. Tanganikana, Bourg., in : Bull. SOC. mMmalac. Er., Il, 1885, p.41, ét Moll. Gir. Tang., p. 102, 1885. (Unio Tanganyicensis, Smith, in : Proceed. zool. Soc. Lond., 1880, p. 351, pl. xxxt, fig. 9 et 94 et 1881, pl. xxxiv, fig. 99.) 290 19. Grandidieria Locardiana, Bourg. (Voir ci-des- sus). 20. — gravida, Bourg., in : Bull. Soc. malac; Pr, 11;:1885;;p::7,0plvr, fig. 1-6. 21: — rostrata, Bourg., in : Bull. Soc. malac.Fr., Il, 1885, p. 10, pl: 1, fig. 10-12, et Moll. Gir. Tang., p. 103. UNIO CALATHUS Long. max. 58 ; — alt. max. et alt. vert. 41 1/2; — crassit. max. 30 ; — basis apico-rostralis 48 ; — intervallum e natibus ad angulum ?9, ex angulo ad rostrum 25, e rostro ad verticalem 30 et e basi ver- ticalis ad angulum 39 ; — regio antica 23, postica 36 millim. Concha subsphærica, crassa, ponderosa, inflato- tumida, mediocriter nitente, valide striato-sulcata, superne ante nates leviter rugosa (striæ regulares, robustæ, productæ, liratiformes), rubro-castanea, ad umbones castaneo-subolivacea et ad nates pallidiore ; intus subaurantiaco-albescente ac iridescente ; Valvis crassis, ponderosis, vix hiantibus {hiantia una angustissima ad partem anticam ; altera æque angustissima inter angulum et rostrum), valde inflato- tumidis (convexitas regularis, maxima fere mediana ad ? verticalis sita et e natibus 17, e rostro 35 ac ex antico margine, ex angulo et e basi verticalis æqua- liter 25 millim. remota) ; En LS Supra subrecta usque ad angulum, dein subrecto- descendente ; antice rotundata ; infra valde arcuata ; postice (regio postica sesquilongitudinem anterioris fere æquans) in rostrum perbreve obtusum inferum- que attenuata ; Umbonibus parum anticis, robustis, inflato-tu- midis, valde prominentibus, recurvis (nates subtiliter rugosi et abrupte desecti) ; area mediocri; — cardine valido, arcuato ; dente cardinali maximo, tripartito, scilicet : denticulus unus elongatus prope margi- nem ; dens medianus validus, crassus, subquadran- cularis, productus, superne truncatus ac bifidus ; tandem, sub natibus, denticulus tertius triangularis, vix altus ; lamella laterali arcuata, valde robusta, pro- ductaque ac crassa et superne fimbriata ; ligamento anteriori interno lamelloso, filiformi; ligamento posteriori externo castaneo, valido, sat brevi ac pro- minente ; lunella virguliformi inter extremitatem lamellæ lateralis et marginem superum. Parmi les Unios du continent africain, aucun n’a de rapport de ressemblance avec le calathus, qui n'a des traits de similitude qu'avec certaines Espèces globuleuses-sphériques de l'Amérique. Cette coquille, une des plus remarquables du Tanganika, a été re- cucillie près de la Mission française. Le calathus est le premier Unio bien nommé de ce lac; l'on sait, en effet, que tous ceux signalés du Tanganika par M. Edg. Smith (1) sont des Sphæridæ (1) In: Proceed. z0ol. Soc Lond., 1880, p. 351 et suiv. — et 1881, p. 297 et suiv. 2e du genre Grandidieria, à l'exception d'un seul, mentionné sous l'appellation incontestablement erro- née de niloticus. MUTELA SOLENIFORMIS Long. max. 112; — alt. max. et alt. vert. æque 45; — crass. max. 26; — basis apico-rostralis 82; — intervallum e natibus ad angulum 56, ex angulo ad rostrum 34, e rostro ad verticalem 77 et e basi verticalis ad angulum 70 ; — regio antica 34, postica 78 millim. Concha valde inæquilaterali, transversali, supra recta, infra subconvexa, sat fragili, subopacula, ni- tida, argutissime striatula, uniformiter subolivacea cum lineolis pernumerosis radiantibus ac magis sa- turatis ; intus pallide subincarnata, ad peripheriam albido-subeærulescente ac splendide iridescente ; Valvis tenellis, subopacis, antice posticeque angus- tissime subhiantibus, parum convexis (convexitas in directionem transversalem distributa, maxima me- diana inter rostrum et marginem anticam et sat su- pera, ad 23 verticalis sita et e natibus 26, ex angulo 39, e basi verticalis 37 ac pariter e rostro aut ex an- tico margine 59 millim. remota); Supra exacte recta ex angulo anteriori usque ad angulum posteriorem, dein recte oblique descen- dente ; antice superne angulata, deinde valde ro- tundato-decurrente ; infra subarcuata; postice elon- gata (regio postica duplicem anterioris magis supe- rans ac inferne usque ad 43 verticalis eamdem 2 O6 amplitudinem conservans) in rostrum sat inferum, subacutiusculum attenuata ; Umbonibus valde anticis, parum convexis, non prominentibus, transverse elongatis, argute striatu- lis; sulco dorsali superne in area sat abrupte des- cendente ; area triangulari, compressa; — cardine filiformi omnino edentulo ac lævigato; ligamento an- teriori interno filiformi; posteriori externo casta- neo-elongato, sat prominente ; lunella minutissima ac virguliformi. Cette Mutèle, trouvée près de la Mission française, appartient à la série des Mutelina. Ainsi que pour les Unios, M. Edg. Smith s’est com- plètement fourvoyé en signalant, de ce lac, une Mur- tèle, sous le nom erroné d’exotica et en lui adjoi- gnant, en synonymie, des formes très différentes, telles que les nilotica (Férussac) et elongata (So- werby). Comme M. Edg. Smith n’a donné aucune description de sa Mutèle, je ne sais si cette Espèce mal déterminée est celle que je viens de décrire. CAMERONIA BOURGUIGNATI Cameronia Bourguignati, Ancey, in litt. Long. max. 130; — alt. max. et alt. vert. æque 51 1/2; — crass. max. 48; — basis apico-rostra- lis 106 ; — intervallum e natibus ad angulum 62, ex angulo ad rostrum 49, e rostro ad verticalem 93 et e basi verticalis ad angulum 72; — regio antica 33, postica 97 millim. Concha percrassa, valde ponderosa, ventrosa, ms DR me elongata in directionem leviter declivem ac quasi subcylindriformi; nitente, sat subtiliter striata (striæ ad marginem inferiorem validiores et postice ad aream rusticæ ac valde rugosæ), uniformiter atra, ad suleum dorsalem et umbones atro-rubescente ; intus subrosacco-albescente ac splendide iridescente ; Valvis percrassis (crassitudo testæ 5-8 millim.), valde ponderosis, bihiantibus (hiantia una ad par- tem infero-anteriorem ac rimulam simulans ; altera inter rostrum et angulum magis aperta), valde tu- mido-ventrosis (convexitas regularis in directionem transversalem sat prolongata, nihilominus maxima ad 27 verticalis sita ete natibus 38, e rostro 70, ex antico margine 60, ex angulo 36 et e basi vertica- lis 37 millim. remota) ; Supra decliviter subrecta usque ad angulum per- obtusum ac externe male notatum, dein arcuato- convexa usque ad rostrum; antice mediocri, rotun- data ; infra decliviter subrectiuscula ac cum superiori margine fere paralleli; postice perelongata (regio postica fere triplicem anterioris æquans ac eamdem altitudinem usque ad 61 millim. verticalis conser- vans), in rostrum perobtuse rotundatum attenuata ; Umbonibus maximis, valde anticis, pertumido- ventrosis, prominentibus et recurvis (nates erosi); sulco dorsali convexo, male definito, nihilominus su- per aream fere nullam superne sat abrupte descen- dente; cardine pervalido, crasso, in loco dentis cardi- nalis (in valva dextra) concavo, (in sinistra) lamelloso, ac, in loco lamellæ laterali, tuberculis dentilormibus, apophyses dentium Elephantium simulantibus, om- ne. nino serrato ; ligamento anteriori interno, lamelloso ex antica extremitate usque ad dimidiam lamellæ postico-lateralis ; ligamento postico externo robusto, crasso, prominente; lunella irregulariter virguli- formi. Cette magnifique Caméronie, à laquelle notre ami M. C.F. Ancey a bien voulu attribuer mon nom, n'appartient point au groupe des Spekei et Giraudi, mais constitue une forme qui servira plus tard de tête de groupe à une série spéciale, lorsque les dé- couvertes auront augmenté le nombre des Espèces de ce genre. CAMERONIA MARIONIANA Cameronia Marioniana, Ancey in litt. Long. max. 101; — alt. max. 44; — alt. vert. 42; — crass. max. 39 ; — basis apico-rostralis 78 ; — in- tervallum e natibus ad angulum 43, ex angulo ad rostrum 39, e rostro ad verticalem 67 ete basi verti- calis ad angulum 54; — regio antica 30, postica 71 millim. Concha mediocriter magna, oblongo-elongata in directionem leviter declivem, valde inæquilaterali, antice exigua, postice relative ampla, nitida, lævis- sima cum Zonis concentrice obsoletissimis, ad peri- pheriam atro-castanea, ad ventrem umbonalem pal- lide castaneo-lutea ac circa nates subviridi et lineolis pernumerosis, magis saturatis, eleganter radiantibus insignita (lineolæ perspicuæ ad margines); intus splendide albo-iridescente, præsertim super regio- = Honee nem anticam ac præcipue ad marginem rostralem plumbeo-albescente ; Valvis mediocriter crassis, antice hiantibus, irre- œulariter convexis, antice compressis, ad marginem medianam pallealem leviter tectiformi-planulatis, postice inflato-convexis præcipue ad regionem sulci dorsalis (convexitas maxima ad 19 verticalis sita et e natibus 26, e rostro 52, ex antico margine 50, ex angulo 24 et e basi verticalis 32 millim. remota ; Supra subrecta usque ad angulum, dein subrecte descendente; antice mediocri, rotundata, superne angulata, inferne decurrente ; infra decliviter rectius- cula usque ad 38 lineæ verticalis, deinde convexa ac ad rostrum subarcuate ascendente ; postice (regio pos- tica fere sesquiduplicem anterioris æquans ac in am- plitudinem usque ad 38 verticalis leviter crescens) in rostrum non inferum sed medianum ac sat acutius- culum attenuata ; Umbonibus ventroso-globosis, prominentibus, re- curvis, valde anticis, fere lævigatis; sulco dorsali perinflato, ad rostrum attenuato et sulculis delimi- tato ; area exigua, compressa ; — cardine ad partem anteriorem relative amplo, triangulari-elongato, crassulo, leviter serrato, et ad partem posteriorem crasso, valido, lamelliformi, denticulis productis or- nato, tandem sub natibus coarctato, quasi filiformi et edentulo ; — ligamento anteriori interno sat ro- busto; ligamento posteriori externo prominente atroque ; lunella triangulari. Cette Caméronie, la plus petite des Espèces de ce genre, a été trouvée sur les bords du lac, non loin er es de la Mission française. M. C. F. Ancey lui a attri- bué le nom du savant professeur de Marseille, M. le D' Marion. CAMERONIA ANCEYI Long. max. 132; — alt. max. 57; — alt. vert. 52; — crass. max. 94; — basis apico-rostralis 104 ; — intervallum e natibus ad angulum 59, ex angulo ad rostrum 49, e rostro ad verticalem 86 et e basi verticalis ad angulum 64; — regio antica 38, pos- tica 96 millim. Concha oblongo-elongata in directionem leviter declivem, antice coarctata quasi strangulata ac sulco prominente e natibus ad marginem subundulate ra- diante eleganter adornata, postice in altitudinem, am- plitudinem ac crassitudinem insignita, nitida, subti- liter striata (striæ ad regionem anteriorem liratiformes et ad peripheriam validiores), atra, ad ventrem um- bonalem saturate castanea et ad nates metallice sub- aureo-luteola; intus antice subaurantiaco-albescente, postice subcærulescente ac splendide, præsertim in impressionibus squamas Piscium simulantibus, iri- descente ; Valvis crassis, ponderosis, antice et usque ad di- midiam marginis inferioris aperte hiantibus, antice coarctatis, postice inflato-perconvexis in directionem oblique descendentem e natibus ad 40 verticalis in margine inferiori sicut apud Arcam Noæ (convexitas maxima ad 26 verticalis sita, et e natibus 43, et ros- tro 64, ex antico margine 61 ac ex angulo et e basi verticalis æque 32 millim. remota); — 31 — Supra subarcuata usque ad angulum non distinc- tum, dein convexa; antice in amplitudinem medio- cri, superne angulata, mediane rotundata ; infra primo decurrente-subsinuosa ac post verticalem con- vexa usque ad rostrum; postice elongata (regio pos- tica sesquiduplicem anterioris leviter superans ac in amplitudinem usque ad 40 verticalis crescens) in ros- trum obtusum subinferumque attenuata; Umbonibus pertumido-globosis, prominentibus, an- ticis, recurvis (nates abrupte desecti), subtiliter striatulis ; sulco dorsali ad initium perinflato, deinde attenuato ac definito ; area fere nulla ; — cardine ad partemanteriorem tenui, lamelliformi, subdenticulato, ligamento, anteriori fere omnino exhausto, et ad par- tem posteriorem validiore, latiore, denticulis subtu- berculosis sat productis ornato; tandem, in loco dentis cardinalis, tuberculo obtuso elongatoque ac magis quam aliis robusto notabiliter insignito ; — li- gamento anteriori interno e margine anteriori usque ad dimidiam cardinis posterioris ; ligamento postico exlerno robusto, prominente, castaneo ; lunella vir- guliformi. Cette singulière Caméronie, si remarquable par l’'étranglement ds sa région antérieure et par le ren- flement oblique de sa région postérieure, à l'instar de celui qui caractérise l’Arca No, a été rencontrée sur les bords du lac, non loin de la Mission française. Cette Espèce, à laquelle j'attribue le nom de M. C. F. Ancey, appartient, ainsi que la précédente, à la série des Cameronia Spehei et Giraudi. sage BRAZZÆA Ce genre, que je dédie au célèbre et intrépide explorateur Pierre de Brazza, est, sans contredit, un des genres les plus merveilleux du Tanganika, ce lac aux merveilles malacologiques. Coquille subinéquilatérale, très ventrue, renflée, comme ballonnée, à contours irrégulièrement hemi- sphériques, à valves minces transparentes, excessive- ment brillantes, luisantes et miroitantes aussi bien en dedans qu’en dehors ; d'une teinte uniforme vineuse- violacée intérieurement, passant extérieurement en une nuance de même coloration, mais d’un ton plus foncé. Sommets sans rugosités, très bombés tout en élant plans en dessus et comme carrés. Charnière presque nulle, sans denticulations, très mince et fili- forme. Deux ligaments, l’un interne, l’autre externe. Trois groupes d'impressions, sans compter la pal- léale, qui est frangée : 1° impression ombonale, di- visée en quatre sous-impressions, s'étendant des natès à l'impression antérieure; ?° impression antérieure bipartie, une grande supérieure, une petite en des- sous; 3° impression postérieure unique subarrondie ; enfin, caractère important et singulier : bord supé- rieur de la valve gauche débordant celui de la valve droite et se projetant en dessus sous la forme d'une membrane ailée, sinueuse et large- ment apophysée. BRAZZÆA ANCEYI Long. max. 66 ; — alt. max. 41; — alt. vert. 39; — crass. max. 30; — basis apico-rostralis 48; — intervallum e natibus ad angulum 98, ex angulo ad rostrum 29, a rostro ad verticalem 36, et e basi ver- ticalis ad angulum #44 ; — regio antica 26, postica 40 millim. Concha parum inæquilaterali, hemisphærica (supra recta ac plana, infra perconvexa), pertumida, splen- dide nitida, subtranslucida, subtiliter concentrice striata, uniformiter vinoso-violacea, ad margines vio- laceo-nigrescente; intus violaceo-vinosa ac magni- fice subargenteo-iridescente ; Valvis tenellis, inæquivalvis (valva sinistra ad mar- ginem supero-anticam valvam dextram superans ac super illam in membranam alæformem sinuosam ac lunatam se projiciens), bihiantibus (hiantia una ante- rior aperta ex angulo marginis supero-anterioris us- que ad basin verticalis; altera posterior, brevis ad rostrum), perconvexis (convexitas maxima, sat supe- rior, ad 8 verticalis sita ete natibus 12, e rostro 36, ex antico margine 33, ex angulo 2! et e basi verti- calis 30 remota); Supra recta usque ad angulum, sat acutum, dein abrupte descendente; antice ampla, ad marginem superum angulata, deinde rotundata ac inferne le- viter decurrente, infra valde convexa; postice (regio postica sesquilongitudinem anterioris fere æquans ac in amplitudinem usque ad 12 verticalis crescens) in 2 3 7 rostrum obtuse rotundatum ac obscure subtrunca- tulum breviter attenuata ; Umbonihus argutissime striatulis (nates peracuti, plani), pertumidis, supra complanatis; sulco dorsali bene notato, superne suleulo e natibus ad rostrum prolongato distincte delimitato et inferne suleulo al- tero modo distincto prope rostrum ; area triangulari, compressa; — cardine tenui, edentulo, filiformi ; — ligamento anteriori interno lamelloso tenello ; liga- mento posteriori exlerno atro, sat prominente ac semitecto ; lunella breviter triangulari. Cette magnifique Espèce, dédiée à M. C. F. Ancey, vit dans les fonds vaseux des bords du lac, non loin de la Mission française. MONCETIA Ce nouveau genre, auquel j'attribue le nom du Révérend Père Moncet, de la Mission du Tanganika, est encore un des genres les plus singuliers de ce lac. Si la Brazzæa prospère dans les eaux tranquilles et sur les fonds vaseux, la Moncetia, par contre. pré- fère les eaux agitées et les rochers battus par les va- œues ; aussi ses valves, au lieu d’être lisses, brillantes et miroitantes comme celles de la Brazzæa, sont-elles ternes, rudes, couvertes d’inégalités ct de rugosités inhérentes à son mode d'existence. La Moncetia me fait l'effet de jouer dans cette mer intérieure, le rôle que jouent les Coralliophages sur nos côtes océa- niques. ee Coquille très inéquilatérale, comprimée, presque plate, de forme obtuse-allongée ou plutôt siliqui- forme, à valves ternes, de couleur sombre, fortement striées, plus épaisses sur leurs contours qu’à leur partie ventrale et pourvues d’un bâillement considé- rable à la région antérieure. Sommets aplatis, très en avant, sans rugosités, à natès très aigus. Charnière très simple : une éminence tuberculeuse émoussée (sur la valve droite) à la région cardinale, sans la cor- respondante sur la valve gauche et une lamelle laté- rale plane, comme chez les Margaritana. Deux liga- ments, tous les deux internes. Trois groupes d’im- pressions musculaires, sans compter la palléale qui est simple : 1° impression ombonale bi-ou-tripartie ; 2° impressions antérieure et postérieure simples. MONCETIA ANCEYI Long. max. 52; — alt. max. 25; — alt. vert. 21; crass. max. 13; — basis apico-rostralis 41 ; — inter- vallum e natibus ad angulum et ex angulo ad ros- trum æque 22, e rostro ad verticalem 34, e basi verti- calis ad angulum 30; — regio antica 14, postica 37 millim. Concha siliquæformi, complanata, antice postice- que obtusa, mediane subsinuosa, ad ventrem valva- rum subopacula, ad peripheriam opaca, non nitente, rustice striata (striæ ad margines aspera, passim irre- gulares), uniformiter terraneo-lutea, ad umbones pallidiore; intus subcærulescente-albidula ac parum iridescente ; — 36 — Valvis in medio sat tenellis, ad peripheriam cras- sioribus, antice valde hiantibus, parum convexis quasi compressis (convexitas irregularis, antice sub- complanata, postice super sulcum dorsalem magis expressa et maxima valde postica e 18 verticalis sita et e natibus 28, e rostro 18, ex antico margine 33, ex angulo 1? et e basi verticalis 20 millim. remota) ; Supra leviter arcuata usque ad angulum male defi- nitum, dein bene convexa; antice superne leviter subangulata, rotundata ; infra subsinuosa, ad extre- mitatem convexa; postice (regio postica magis ses- quiduplicem anterioris leviter superans ac usque ad 91 verticalis subcrescens) in rostrum perobtusum et inferius ad imum leviter versum attenuata ; Umbonibus anticis (nates acutissimi), omnino com- presso-complanatis, argutissime striatulis; sulco dor- sali convexo superne inferneque sulculis radiantibus delimitato ; area mediocri, subcompressa ; — cardine simplici, in loco dentis cardinalis tuberculo elongato et postice lamella plana paulatim in amplitudinem augiente, insignito, ligamento anteriori interno fili- formi; ligamento posteriori validiore, æqualiter in- terno et omnino symphynoti ; lunella triangulari. Cette Moncetie se rencontre dans les endroits battus par les vagues, où elle s’abrite, et vit dans les an- fractuosités des rochers. Je lui attribue le nom de M. C.-F. Ancey, de Marseille. Bien que l’on n'ait pu encore découvrir dans le Tan- ganika ni une vraie Iridina, ni une véritable Spatha, ni un Pliodon authentique, la famille des Iridinidæ, re sur laquelle je crois utile de donner un aperçu, est largement représentée dans ce lac. Les genres de cette famille sont : MUTELA, Scopoli. — J'ai émis l'opinion à la page 11 qu'il était convenable de ne pas confondre le genre Iridina de Lamarck avec le genre Mutela de Scopoli, attendu le peu de concordance des carac- tères de l’ridina exotica avec ceux des vraies Mu- tèles. Mutela soleniformis, Bourqg., est la seule Espèce bien déterminée du lac. Pour l’Espèce rapportée par Smith à l’exotica, on ne sait ce qu'elle est. BURTONIA, Bourguignat, Moll, Nyanza Ouké- réwé, suivie d’une note sur les genres Cameronia et Burtonia, page ?0, août 1883. Genre établi pour des coquilles très inéquilatérales, subtrigonales, à région antérieure excessivement écourtée et réduite, à contour anguleux, et à région postérieure très allongée (au moins quatre fois plus longue que l’antérieure), très largement développée et terminée par un rostre brièvement arrondi. Valves très minces, subtransparentes, finement striées, très brillantes. Sommets petits, méplans, comme écrasés, à natès très aigus. Sillon dorsal très accusé des som- mets au rostre et caractérisé par un ou plusieurs petits sillons. Charnière lisse et plane, réduite presque HTAQUES à rien à la région cardinale. Ligament postérieur in- terne entièrement recouvert par le test. Deux Espèces connues : Burtonia Tanganikana, Bourg., Moll. Ouk., p. 20, 1833 (Spatha Tanganyicensis, Smith, in Proceed. z00!. Soc. Lond., 1880, pl. xxxi, fig. 8, seulement). Burtonia Livingstoniana, Bourqg., Moll. Ouk., p. 23, 1883 (Spatha Tanganyicensis, Smith, in Pro- ceed. zool. Soc., Lond., 1880, pl. xxxi, fig. 81 (non adulte), et 1881, pl. xxx1v, fig. 32). BRAZZÆA, Dourg. — Voir ci-dessus, page 3%, pour les caractères. Une Espèce connue jusqu à présent: Brazzæa Anceyi, Lourq., page 33. MONCETIA, Bourg. — Voir également ci-dessus page 34. — Je ferai remarquer que l’éminence cardi- nale se trouve chez ce genre sur la valve droite et non sur celle de gauche comme chez les vraies Spatha. Une Espèce, la : Moncetia Anceyi, Bourg., page 39. CAMERONIA, Bourg. — Desc. Moll. Égypte, Abyss. Zanzib., ete., p. 42, 1879, et Moll. Ouk., p. 19, 1883. Six Espèces connues : Cameronia Spekei, Bourg. (Loc. sup. cit.), p. 45, 1879, et Moll. Tanganika, p. 106, août 1885 ([ridina er 9 [Pleiodon] Spekii, Woodward, in Proceed, zool. Soc., Eond, 1859, p.348, pl. xLvir, fig. 2). Cameronia Giraudi, Bourg., Moll. Tang., p. 107, 1885. Cameronia Revoiliana, Pourqg., Moll. Tang. p. 107, 1885. Enfin les trois : Cameronia marioniana, Ancet. Cameronia Bourguignati, Ancey. Cameronia Anceyi, Bourg., dont je viens de si- gnaler les caractères. Saint-Germain, décembre 1885. Paris. — Imprimerie de Me Ve Treugray, rue de l’Éperon, 5. on: qu pal ; ÿ far PA fiat. nee nr so û "ibuszet sicoréet Re sue HR A ‘dot 160 3 + CRT à rù ARE 2 COME 1 | Mat "TOM STORE.‘ estaillaveft “Sinérord GER, SA a É aol MON dE | Koh ani regn ainotenE 0 Vouth eftpiroset ciao iame ja 6 Bnotr ar Fac) oo PA ET ‘stoged : HOT I6180 ‘sal st 288) ämeeëé fr s0 rie SR ve f” Le SE m in _ = Er car FEU = 700 2 PERD Lier aps _ FrÉEcE ne € Le h È ve! ZELIE mn è 1 = ec tar (El * HeTan k L'AU al (NL ———— : = MX 4 AT re & S B à pores 4 THs0 ésres 4 PAR PPS LAN LT EH a SD Et) Æ ÿ, a) É: X 1» EE M — — PR à ne. \ (otre A Retirer Si NS SC É Thso AV SE EX à 4 2 of | DA NN 5