QK F7 B44 \ È nH n ! ^' 4^7 >T GABDEN, U8B;,Bv B^MkylIfiS.àl.LgBITTu. / o"^^^ ^lAx^ .C.U^4^' (POl^IAJL'VaA' .wao^^^i.'Kua^^^^f^lr-"^^ - JuA^O-. 'h^oiA (r U -A-^^U- â^i p/»' FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES Pni* ni. Uitiitc ItE*!»! UEKIOM.U. Los îles qui formciiL entre les deux Amériques le groupe des Antilles ont été depuis longtemps l'objet des études des bota- nistes, et, à ne considérer que le point de vue spécial et restreint qui nous occupe, on peut déjà, par les travaux bryologiques qui ont été publiés sur chacune de ces îles, se faire une idée de la richesse muscinale qu'elles présentent. Les grandes Antilles surtout ont été explorées d'une manière sérieuse : 01. Swartz a donné, dans son Flora Indue orientalis, la description de 44 espèces rencontrées à la Jamaïque et Haïti (Hispanlola) ; SuLLivANT a publié près de 120 Mousses récoltées dans l'île de Cuba parCh. Wright, et M. FLvmpe, dans le Linnœa (1852), a décrit celles qui avaient été recueillies à Porto-Rico. Parmi les petites Antilles, trois surtout ont été étudiées plus spécialement: ce sont les îles de Saint-Vincent, de la Trinidad, où M. Gh, Millier a constaté la présence de plus de 100 espèces, et de la Guadeloupe; les autres, telles que la Martinique, la Barbade, la Dominique, Saint-Ghristophe, Saint-Thomas, Montserrat et Tabago, n'ont donné ensemble que 25 Mousses, dont quel(|ues- unes sont connnunes aux autres AntUles. En réunissant les Mousses décrites dans les notices spéciales ou dans les ouvrages généraux de Bridel {Br)/olofjia universel) , de M. Gh. Mûller {Sfjnopsis Muscorum), et de M. Mitten (Muscl austro-americani) , on trouve, pour les grandes Antilles, savoir : _^A la Jamaïque 112 espèces, dont 18 propres à cette île. A Cuba 119 id. 46 id. A Saint-Domingue. . 32 id. 11 id. A Porto-Rico 41! id. 3 id. \ i:. iins< iii:iti:i.ij:. '^^ . ^ \\ ■-»( ^ I7(i Aiii-i, >iii' .'»(•(') csprccs (|iii cidi^-i'iil iliiiis co< (|ii;ili'(' Lira il des îles, (III ih' iviicdiilri' ([lie 7S ijiii leur soiciil [iroprcs, ou le licfs ('ii\ iidii ; io "J'iS iiiilrc> M- rrl Knnciil mhI iliiiis les île- voisines, soil dans les |ir(iviiin'< (h' rAiii('Ti(|ii(' (•riilralc cl du iMird do r AiiK'i i(|ii(' niriididiialc, soil ciiliii dansJcs parties j)lnsausLnUes de rAiii(''ii(|n(' dii Sud, telles (|uc le Brésil, le Pérou elle Chili. l'oiir les petites Antilles, don! l'étendue est bien moins con- sidérable, on ne signale que lOG espèces, dont le cinquième seuliMiicnl est spécial à ces îles, savoir : La Triiiiilail 71 esjiùccs, dont I!) spéciales. Saiiil-\'iiict'iit oô id. 8 id. (iuadcdoupo et Martinique. 37 id. 3 id. Aulros îles 25 id. 3 id. Le dénombrement ci-dessus se modifiera notablement à mesure que les botanistes-voyageurs s'attacheront davantage à la récolte des Mousses. Cette situation se trouve déjà modifiée d'une manière très-sensible pour nos Antilles françaises par les envois que le Muséum d'histoire naturelle de Paris a reçus de la Guadeloupe, et par les échantillons publiés dans les ExsicccUa de M. IJusnot. Ce n'est pourtant pas le nombre des collec- teurs qui a l'ait défaut : Badier, Bertero, Lesueur, Wickstrôm, Beaupertuis, Perrottet, Parker, Forsstrôm et Duchassaing avaient rapporté de la Guadeloupe de nombreux échantillons déplantes; mais les Mousses étaient rares, souvent stériles et presque toujours récoltées au même endroit, à la Soufrière, C'estàM. le docteur L'IIerminier qu'on doit surtout de connaître la flore bryologique de la Guadeloupe; ses échantillons sont nombreux et en très-bon état pour la plupart. Le Muséum de Paris en possède une partie, mais le plus grand nombre se trouve dans l'herbier de M. Schimper. M. IJusnot, dans un voyage récent qu'il a fait dans la région, a rapporté une très- belle collection de mousses de la Guadeloupe et de la Marti- nique ; ses connaissances bryologiques l'avaient préparé à la récolte des Mousses, et l'on n'est pas surpris, quand on connaît l'ardeur et l'habileté du voyageur, de rencontrer dans sa col- lection des espèces nouvelles qui devaient échapper à 1"œil FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 177 cependant très-exercé du docteur L'Herminier. L'ile de la Mai- liniquc avaitdéjàété visitée avant M. Husnot par ^LM. Hélanger et Ilahn, explorateur du Mexique; j'ai pu consulter les col- lections du premier dans l'herbier Montagne et celles du der- nier dans l'herbier du Muséum. Les documents qu'il a été possible de réunir de la sorte sur nos Antilles françaises et qui forment la base du travail ci- après, sont, comme on le voit, très-variés et viennent jeter un nouveau jour sur la Flore muscinale de la Guadeloupe et de la Martinique. Ce n'est plus 37 espèces (28 pour la Guadeloupe, 9 pour la Martinique), qu'il s'agit d'inventorier; nos études doivent porter sur 180 espèces, soit le quintuple. Dans ce nombre, 67 sont communes à diverses îles des Antilles ou à toutes les Antilles, 36 se retrouvent dans les régions continentales qui bordent la mer des Antilles, et 38 descendent au-dessous de l'équateur jusqu'au Pérou et au Chili, et même à Rio-Janeiro. Mais à l'exception deVOctohlcp/Hirnm albldnm, du Rhizogoniiwi spini forme, du Necliera luuhdala et du SeniatophjjUiim pitngcns qui sont communs à toute la région équatoriale, aucune espèce n'a été signalée en dehors des régions citées plus haut. Ces 180 espèces sont réparties en 51 genres, dont les plus nombreux sont les suivants : BicraucUa 8, St/rrhopodoii 9, Macromitrium 10, Lepidopiliim 9, HookeriallS,Pilo(rich((ni 7, RJiaphidostefjium '22, Ectropoiltcclam 8. Les geni-es qui sont ordinairement riches en espèces et sont peu représentés dans nos Antilles, sont les suivants : Campi/lopas, TricJtoslomum, Barbida, Brijuin, Bartrajiiia, Cnjphœa, Neckera, Pilulrl- cholla, Hijpnum, etc. Quoique le travail ci-après soit spécial aux Antilles françaises, nous n'avons pas cru devoir décrire à nouveau toutes les Mousses déjà connues dont la diagnose se trouve dans les ou- vi'ages généraux. Il nous a paru inutile également de donner tous les synonymes ; nous n'avons indiqué que ceux qu'il était indispensable de connaître pour retrouver la plante dans les ouvrages antérieurs. Cependant, toutes les fois qu'une diagnose nous a paru incomplète, nous en avons donné une nouvelle. 6« série, Dot. t. IH (C;ihier ii- :l). ■» l'J 478 E. iiEfBirnFnFM.F.. Nous ne pouvons terminer cette notice sans adresser nos vifs remercîments à MM. Seliimper et Lindherg, qui ont l)i('ii voulu nous coniniuniqucr toutes les Mousses des Antilles que renterment leurs herbiers ; à M. Ilusnot (i), (jui a mis à notre disposition ses récoltes de la Guadeloupe et de la Martinique, et surtout aux professeurs et aides-naturalistes du Muséum qui, avec leur bienveillance habiluelle, ont fiicilité notre tâche en nous permettant de fouiller dans toutes les collections pour y rechercher les Mousses qui font l'objet de la présente llorule. Trib. I. — WEISIAGE/E. Fam. I. — WEISIE/E. Gen. I. — ANŒCTANGIUM Hedw. A. Bretjtëlianum Br. etSch., Bnjol. Eut. —A. euchloroii Schgr. ; Mitten, Mtisci austro-amer.^ p. 176. — Zijijodon pu- sillus C. MûlL, Siju., I, p. GS^.—Gymnostomum lamprocarpum (catal. Wickstrom et herb. Montagne). — Gymnoslommn fjuadalupense Spreng. (herb. Montagne). Guadeloupe (Bertero, Beaupertuis, 1839; L'Herminier, 18G2 in herb. Mus. Par.) ; le Matouba (Husnot, Exsicc. Mus. Antill., u" 130). — Martinique : route de Saint-Pierre à Cliampflore, sur les talus (Husxot, Exsicc., n° 13G); talus du morne Rouge, nov. 1809 (IIaiin, n" 1204). Distribution géographique. — Cette Mousse, qui forme sur la terre, au pied des arbres, de larges tapis très-serrés, est commune aux Antilles, à la Trinidad,au Mexique, au Guatemala et dans la république de l'Equateur. Fam. II. — DICRANE.^. Gen. I. — TREMATODON Rich, "^ T. TENELLUS Sch., in herb. — Gaulis tenellus, bi^evis. Folia inferiora breviora lanceolata patentia, su])enora squar- roso-incurva longiora obtuse acuminata elongata basi latiora (1) Voyez Catalogue des Cryptogames recueillis aux Antilles françaises en 1868, et Essai sur leur distribution géographique dans ces ilcs, par M. T. Hiisnof (Caen, 1870), et Revue bruolor/ique, I,s75-I87(i. FLORULE BRYÛLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 179 apice creiiulato-deiiticulata, costa excurreiite vel iiii'ra apicem evanida; cclliilis basilaribiis laxe rectaiigiilaribiis pellucidis^ superioribus quadratis incrassatis. Capsula in pedioello 1 cent, longo luteolo flexiioso, gracilis, minuta, oblonga,inclinata, pal- lide badia, senior curvata, collo vix duplo longiore; operculo rubro subulato oblique. Peristomii dentés medio divisi, apice adhérentes. Calyptra minuta capsulam œquans. Flos masculus in ramulo basilari terminalis, Ibliis interioribus ovato-concavis subito longissime attenuatis, margine recurvo. Guadeloupe, sur les rochers du Saut-d'eau au camp Jacob (Husnot, ^ Exsicç.y n° 194, sub T. ambiguo, mais différent; plus voisin du T. humilis Mitt.). Gen. H. — MICRODUS Sch. v/ 1. M. CRispuLUS Besch. — Dioicus, dense cespitosus, ebasi rufescente viridis, nitidulus. Caulis simplex, subperichîctio in- novans, brevis, vix 1 centim. altus, inferne laxe superne deii- sius foliosus. Folia erecto-patentia, superiora erecta, crispula basi latiore lanceolata, linearia, apice obtuso-incurvala, cucul- lata, nitidula, integerrima, costa sub apice evanida flavescente, cellulis ubique utriculo primordiali impletis, parietibus pellu- cidis; folia perichœtialia late ovato-lanceolata, longiora, inte- gerrima, obtusiuscula, laxius reticulata, interiora majora. Capsula in pedicello flexuoso pallido seniore badio 5-6 mill. longo erecta, parva, ovata, microstoma, sub ore contracta; operculo curvirostri quam capsula breviore. Peristomii dentés brèves, lanceolati, medio Siiepe pertusi, tantum apice bifidi, punctulati, cruribus crassis haud subulatis brevibus rul'ulis punctulatis. Calyptra cucullata, totam capsulam obtegens. Guadeloupe ou Martinique (Husn€T, Exsicc, n° 136), avec AnœcUin- Assez voisin de VAngstrœmia mvrahs Hpe. ^ f ^.. ^ i^' V ^1. M. LONGiROSTRis Schgr., sub Tremuludunle. — Coscimdon lonijirostris Brid., Dri/ol. iiniv. I, 376; -- Seliycria ïonr/t- rostrisG.Mù\\.,Si/n., I, p. 376. — 'Dlcrauella longiro^trisMdl., 18(1 !•:. iii':snii:icr>ij.i':. /. c, p. 30. — Dicrauflla Duchasminfiii Scli., iii Mus. Aiilill., Ilusnot, Exsicc., ii" 124. — Weisia Belangeriana Monl. (iii lib. Moiilagne) . Guadeloupe : montagnes du MatoubaeUle la Soufrière (Parker ol OriL- PiXG [ex MiTTErs]; Deciiassaing, n° 12, in herb. Mus. Par., el lier!». Mon- tagne) ; rochers du camp Jacob (Hus.not, Ejcskc, n" 124). — Marlini(|uc (Bélanger, n" 501, in herb. Montagne). Mexique, Brésil. " Gen. III. — DICRANELLA Sch. Goroll. i. Capsula regularis. a. Pedicello sœpe arcuato. Typr ^ 1. D. Hermimepj Bcsch. — Dioica, laxe cespitosa e viridi liitescens. Caiilis 7-10 mill. longiis, mollis, parce ramôsus. Folia inferiora erecto-patentia, fïexuosa, parva, basi latiora, triangularia, longe linearia, apice obtùsa, inlegerriina, caiiali- culata, Costa laliuscula a lamina ubiqne^îstincta; celliilis quadratis inferioribus longioribus rectangularibus. Folia peri- chielialia longe ovato-lanceolata, dnplo Iriplove longiora, mar- ginibus creniilatis supra partem angustam conniventibus, ca- naliciilata longissime attenuato-ligulata obtusa , costa valida infra apicem evanida; cellulis rectangularibus incrassatis tan- tumapice rotundatis, apicalibuse costa radicantibus. Capsula in pedicello flexuoso curvatove rubello 10 mill. longo ovato-cylin- drica, regularis, subapophysata, sicca cylindrica macrostoma inlra os coarctata, fere lœvis, collo scabro, annulo volubili, operculo recto subulato capsulam œquante. Peristomii dentés dicranoidei, crnribus longissimis tenuibus. Planta mascuJa simplex, flore teiminali subdiscoideo liaud gemmiformi, foliis externis late ovato-vaginantibus ^coloratis subito in cuspidem obtusam attenuatis, margine incurvo, internis concavis aureis breviter acuminatis haud attenuatis; antheridiis crassis nume- rosis, paraphysibus paiicis œquilongis vel brevioribus. \ Guadeloupe (L'IIermimer, in herb. Mus. Vdi\, si\h DicraueUa Guille- ^PEmnii Montg.). /Assez voisin par le porl du DicraneUa GuHleminii Mont., mais 'entrer ô FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 181 rement différent au premier aboi^d par la forme des feuilles non eiii;ai- nantos à la base, obtuses an sommet. rr '2. D. FLAVA Besch. — Dioica, cespite^ laxi llavescentes, copiose fructificantes. Gaiilis semiuncialis vel miiior, basi gra- ^ cilis, apice dense foliosus, simplex vel ramosus. Folia iiileriora erecto-patentia, e basi latiora lanceolato-attenuata, superiora ^jt^u duplo longiora densa divergentia, breviter obovalia, subito in I.l. < cnspidem longissimam obtusam attenuata, marginibus revo- Intis nsque ad apicem subcucuUatnm confluentibus integer- ^ j] rimis, costa basislongitudine 1/5 occupante, supeine a lamina " ^''^ distincta; cellulis basilaribus diversilbimibus, alaribus qua- " '<^ ^ dratis, costam versus duplo longioribus hyalinis, e medio limbi ad apicem quadratis minoribus opacis, interstitiis pellucidis. Folia perichcetialia caulinis similia, sed longius ovata, vagi- nantia. Planta mascula gracilis, simplex, vel sub perigonio innovans; perigonio singulo subdiscoideo clauso, foliis externis caulinis superioribus similibus sed magis concavis coloratis, internis late concavis longiuscule acuminatis. Capsula in pedi- cello flavo juniore eleganter curvato seniore erecto ovata, glo- bosa, leptoderma, inclinata vel pendula ob pedicelli curva- turam, senior inclinata vel horizontalis, obconica curvata, nigra, sub ore coai^ctata; operculo aciculari rubro quam cap- sula breviore. t'IIartiniqne (Hahn, n" 1485), associé à Philonotis uncinata. Diffère au premier abord de la précédente (D. Henninieri) par ses touffes jaunâtres, le pédicelle capsulaire jaune-paille, la capsule horizon- tale après rémission des spores, les feuilles supérieures obovales moins largement obtuses au sommet, etdu Z). Perrotteti\ràY son port plus rigide, sa capsule plus grande, plus longue, atténuée à la base et par les feuilles / à nervure beaucoup moins large. ^. D. Perrotteti Mtgne, sub Dicrano; C. Miill., Si/n. T, p. 434, sub Amjstr'ômla. — Dicranella Perrotteti Milt., /. c., r^-^ p. 35. — Dioica, laxe cespitosa. Gaulis nunc uncialis gracilis ( TYPt flexuosus viridi-fuscescens , nunc semiuncialis condensatus ^^^c:«Mr- luteo-fuscescens. Folia inferiora anguste lanceolata, superiora breviter ovato-lanceolata, subito acuminata, apice latiusculô 182 K. BKfiiCIIICItFIXF.. obtusa, integernma, cosla basis lalitvidinc 1/5 occupaiilo, in subula a lamina plana distincta. Folia pericliœtialia obovalia, longiora, acnminc obluso. Gapsnla junior globoso-ovala, regu- laris, in pedicello flavo Ilcxuoso inclinala, senior nigra angii- stata, clongata, obliqua vel erecLa, eurystoma. (iiiaileloupe : sur la terre et les rochers, la Découverte, bains chauds du ^y Matou ba (IIusnot, Exsicc, n^lSO); au bord de la rivière Saint-Louis, (HuSiXOT, n° 129). — Martinique : niontaiine Pelée (Husnot); forêt de la Trinité, associé à PJiilonotis (Hahn, n" 1485). Distribution géographique. — Antilles. Obs. — Dans les échantillons originaux récoltés par Perroltet'aux Antilles et conservés dans l'herbier de feu M. Montagne, au Muséum d'histoire naturelle de Paris, la nervure des feuilles ne se confond pas avec le limbe dans la partie supérieure, et les feuilles ne sont pj)int subulées comme l'indiquent divers auteurs. b. Pedicello eredo rigUlo. [/4. D. STENOCARPA Besclî. — Dioica, cespitcscompacti, rufo- virides, copiose fructiferi. Caulis simplex vel parum divisus, 10-15 mill. longus, basi paucifoliatus, apice foliis numerosis obtectus. Folia inferiora lanceolata ligulata basi latiora, supe- rs rioraovali-lanceolata longiora acuminata, omnia laxe imbricata, f concava, canaliculata, intégra, margine reflexa, apice rotundo obtusa, Costa angusta ad apicem cuspidata; cellulis basila- ribus rectangularibus paulo incrassatis , cœteris quadratis majoiibus, superioribus minoribus. Folia perichfietialia caulinis similia, superiora haud vaginantia. Planta mascula fœmineis admixta, perigoniis subaxillaribus numerosis. Capsula in pedi- cello 10-J 5 mill. longo purpureo, erecta vel subcernua, madida ovoidea suburceolata sub ore strangulata basi attenuata, sicca et deoperculata cylnidrica nigrescens vix gibbosa fere symme- trica. Annulus latus. Operculum obliquum rostro capsulam cequante. Peristomii dentés basi 7-8 trabeculis praediti dein in 2-3 cruribus longissimis punctulatis divisi. v/Guadeloupe, bords de la rivière Rouge (Husnot, n° 128), associé à Philonotis uncinata et Dicranella {lava. — Martinique : sur la terre ro- cailleuse, au camp Balata (Husnot); laUis calcaires de la route des Pitons FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 185 (le Fort-de-Frauco, avril (Hahn, n" 773), et route de.l'Alma n" 776, et 1485, in herb. Mus. Par.). Cette Mousse a été distribuée par M. Ilusnot sous le nom de Dicranella guadaltipensis Scli. ; mais comme il existe déjà une Mousse de ce nom, je n'ai pas cru devoir conserver celui de M. Scliimper, qui est postérieur à la publication des Musci aiistro-americani. Var. mùior, caulibus brevioribiis gracilibus, foliis margine siibplanis, capsula cylindrica breviore macrostoma, operculo longiore, calyptra apice scabriusciila. Guadeloupe, montagnes du Matouba et de la Soufrière (Duchassaing, 1847, n° 14, in herb. Mus. Par.). '^ 5. D. Belangeriana Besch. — Dioica, cespites laxi, soi'dide i^M, riifo-lutescentes. Gaulis gracilis, flexuosus, simplex vel innova-l TYPE tionibus 15 mill. longis ramosus. Folia inferiora late ovato-lan- v?î¥^«-' ceolata, breviter acuminata, fol. média et superiorayaginantia, squarrosa, inter se remota, ligulata, acumioata, subfalcata margine e medio reflexa integerrima vel tantum ad apicem late obtusimi subcucullatiim denticulata ; costa an^usta excuiTente . 'p "■ - - . — pi cellulis basilaribiis rectangularibus, coeteris miniitis quadratis ^ijf 4 ^ vel superne qiiadrato-rotundis. Folia perichœtialia caulinis gi^^iiM^ similia sed majora et longius vaginantia. Planta mascula gra- . cilior, perigoniisgemmiformibusnumerosisobinnovationes sub- • Cîî^iM^ axillaribus, foliis perigonialibus cochleariformibus, obtuse Ion- /A*5iX^ geque acuminatis, apice dentatis. Capsula in pedicello rufo — -*" 7-8 mill. longo, erecta vel obliqua, cylindrica symmetrica, -f J. rçr^ rufescens. Peristomii dentés tenui granulosi longe fissi, basi ( crasse remoteque trabeculati, operculo obliquo longissimo l^capsulam œquante. Martinique, sur la terre calcaire (Bélanger, 1857, n" 492, in herb. Montagne, snh DicranoPerrotteti). 2. Capsula basi gibbosa. v/' 6. D. CESPITANS Besch. — Dioica, dense cespitosa, com- pacta, rufescens. Caulis simplex, curvatus, 5 millim. vix altus. Folia erecta, rigida, apice llexuosa, liomomalla, infe- /fe-i'i^; 184 K. itr.S€iii-::KiorLi<:. liora aiiiiiislt' oyalo-laiiceolala subulaLa, supciioia diqilo loii- giora clIiplicc-laiiceolaLa, uiniiia integerrima, cosLa lala oliscura basi latitudiiiis ^/4 occupaiiLc siipenic a lamina indistiiicta ; cellulis quadratis incrassatis haiid pclliicidis. Folia pericha^- lialia longiora, latius loiigiusqiio ovata, subconvoluta. Capsula in pedicello straminco iO mil!, longo inclinata, uvoidea, basi sti'umosa, senior badia subcostata; operculo capsulam fpqnantn vel breviori; amiulo magno. Peristomii dentés ob capsulas vc- tustas haudmihi noti. Calyptra minuta, a|)icegiaiiulosa. Planta mascula fœmineis admixta, flore terminali singulo discoideo gemmiferi, foliis internis duobus coloratis brevioribus concavis ecostatis cordatis breviterobtuseque acuminatis, externis 4 basi rt»!LA concavis subito longissime cuspidatis, costa lata subulam totam integerrimam occupante. Guadeloupe (L'Hf.rmimer, in herb. Mus. Par., sub D. condensata Scli. non Angstr.). Espèce voisine de VAngstromia crassinervis Hpe ; en diffère cependant » par les tiges plus courtes, par les feuilles plus fermes composées de cel- ^T Iules opaques, et parla capsule moins longuement pédicellée et à orifice ■plus étroit. 'Cwx^v v»7_ j)_ iiOMOMALLA Bcsch. — Dioica, cespites robusti dense »^ congesti, caulibus erectis arcte coha?rentibus gracilibus 5-15 V .«r 1 î ^ .... , . . . ^ — \ ""' cent, longis ditissime fructiferis, simplicibus vel 1-3 innovatio- v^v^f-^V, nibus semi-uncialibus basi fuscescentibus apice lutescentibus ' continuatis. Folia caulina erecta, subsecunda, sparsa, ovato- ■ \^ lanceolata, basi lata, subito in cuspidem laevem vel apice ob- tuse inciso-dentatam producta, costa crassa tertiam folii partem basi cequante ; folia superiora numerosa, comalia homomalla, falcata, e basi latiore longe ovato-lanceolata, concava, duplo caulinis longiora, longissime subulata, intégra, omnia margi- nibus 2^ulo revorutis ; cellulis basilaribus rectangularibus, cseteris ovato-quadratis. Planta mascula crassior, flore gem- maceo terminali vel ob innovationes axillari, foliis ovatis subito in cuspidem flexuosam coarctatis, intimis rufescentibus mu- cronatis haud cuspidatis. Capsula in pedicello ip-^O millim. longo erecto vel paulum tortili, obliqua, ovata, basi hoviter FLORULE nUYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 185 callosa, setate atro-badia, plicata; operculo oljli(|ue rostratu quam capsula breviore. Guadeloupe, savane aux Ananas (IIusnot, Exsicc. n" 130, sul) D. (jva- cilescens Soh. Ms.). — Martinique (Hahn, n" 14.45). Espèce voisine des D. strumulosa Hpe, et D. ditissima Ilpe, mais re- marquable par ses touffes robustes très-complètes, par ses feuilles tournées d'un seul côté, plus longues, et à base plus large, ainsi que par les cap- sules plus longues et plus épaisses. Le D. guadalupensis Milt., dont je ne possède pas d'échantillons, parait se rapprocher de cette espèce. . Forma minor; caule unciali vel semiunciali, iiinovatioiiibus valde brevioribus, foliis minoribus rigidis summo flexuosis pariim falcatis apice integerrimis. Guadeloupe sur la terre et les pierres à la Soufrière (Lesuefr, 18-22, in herb. Mus. Par.); Duchassaing, 1847, n"' 9 et 11 in herb.Mus. Par.; HusNOT, Exsicc, n" 125, sub D. ditissima Hpe). Diffère du D. ditissima Hpe par ses tiges serrées, robustes et plus feuil- lées, par ses feuilles caulinaires plus rigides, par ses feuilles périchétiales plus longues, ovales, convolutées, par sa capsule verruqueuse à la base, plus grande et se déjetant en dehors de l'axe du pédicelle après l'émis- sion des spores. \f 8. D. GUADALUPENSIS Mitt., /. c, p. 87. Guadeloupe ^Parker et Perrottet, ex cl. Mitten) t. Species adhuc slerilis. 9. D. re:motifolia Besch. — Dioica, dense cespitosa. Caulis elatus, biuiicialis, gracilis, dichotomeramosus, basi fuscescens, superne fusco-lutescens. Foliacaulina remota, patula, flexuosa, liastato-elongata, linearia, integerrima, apice late obtusa, costa basi lata, sub apice evanida e lamina distincla; cellulis basi- laribus rectangularibus pellucidis, marginalibus atque caiteris niinutis quadratis, apicalibus ulriculo impletis. Cietera désuni. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimper, sub D. elata Scii.). Diffère au premier abord du D. elata Sch. par ses feuilles hastées, obtuses au sommet et très-entières. ]^() F. iiF^f'iii'^itf^ixi':. Gen. IV. — LEUCOLOMA Brid. U J. L. SERRULAïUMBrid., Bi'i/dl. iiniv., II, 752. — Dicraniim {Lcncoloma) BrideUanum C. MùlL, Sijii., I, 354. — Pœcilo- plnjllum scrrulalam ^V\ii., Musc, auslr.-amer., p. U3. — Caiilis ascendcns, valde flexuosiis, 5-15 cent, longiis, basi longe denii- datiis, bifurcatos, ramis furcaLis ascendcnlibiisapice attenuatis. Folia sœpe fiigacia, nunc fusccscentia, nunc albidc viridia ni- tida, caulina infernehorizontalia, sicca plicata, snperiora erecta basi latissima, apice caiialiculata, longissime et angustissime attonuata, flexuosa, subulata, minute serrulata, dentibusaciitis hyalinis, costa exciirrente, margine e basi latissime diaphano sensim angustiore evanescente cellidis elongatis angustissimis hyalinis composite ; cellulis e margine ad usque costam valde brevioribus ovato-quadratis opacis parietibns pellucidis, ala- ribus quadratis fiiscis sœpissime cauli adhœrentibus. Guadeloupe : sur les troncs d'arbres dans les bois élevés (L'Herminier W' 8 et 8 bis, in herb. Mus. Par.); forêt de Ghoisy,la Découverte, 450-4150 m. ait. (HusNOT, n" 118), stérile. — Martinique, montagne Pelée (Haun, llvsNOT, Exsicc, n" ilS). -^ Distribution (jéogiaphiqm. — Haïti, Porto-Rico, Brésil. , 2. L. ALBULLiM Sull. suhDicrano, inMiisc. Cub. ,iS6[ , p. 278. — PœcilophijUum albulnm Mitt., /. c, p. 93. Guadeloupe : lieux élevés, troncs d'arbres (L'Iîerminier, 1862, n" 39, stérile, in herb. Mus. Par., snh Dicrano albulo Wils. ?) ; forêt de Choisy, vallée de Saint-Louis (HusNOT,£xs/fc., n" 120, cnm fructib., snh Le uco- lomaBridelii Hpe). Diffère au premier abord du précédent, parle port, parles tiges courtes, touffues, variant du jaune-paille au roux foncé, non atténuées-caudi- formes, et par les feuilles dont le tissu est formé, entre la nervure et la marge, de cellules ovales pellucides, seulement papilleuses en dessous, et au bord marginal de cellules allongées très-étroites, hyalines, naissant un peu au-dessus de la base et augmentant en nombre jusque vers le milieu de la longueur de la feuille, puis disparaissant vers le sommet. Distribution géographique. — Cuba, Jamaïque, Saint- Vincent. Var. foliis tortuosis. Guadeloupe (L'Herminier, n" 16, in herb. Mus. Par.). FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. IS? Geii. Y. — CAMPYLOPUS Brid. , C. GUADALUPENSis Milt. /. c, p. 77. — Bicranuiu f/nadalu- pense Brid., Bnjol. univ. I, p. 463; G. Mûll., Sijn., I, p. 386. Planta masciila tantiim aclhiic nota. Guadeloupe (Badier et Bertero, ex Balris, in horb. Montagne, sub Dicrano milcanko Bory ; Gâtai. Wickstrom , sub Dicrano fdiformi Beauv. ; L'Hermimer, in herb. Mus. Par.; Husnot, in lierb., sub Weissia vulcanica Brid.). Gen. YI. — TIIYSANOMITBIUM Schgr. f/T. RiCHARDiBrid.,5r//o/. univ. I, p. 473; Ylitt., /. c, p. 90. — Dicranum Richard i, C. Mùll., Si/ii., I, p. 413.— Dioicnni, canlis fertilis nncialis vel major nigricans apice crasse clavatus, innovans, canlis sterilis longior Intescens circiter lOcent. longns ascendente-arcuatns attennatus filiformis apice crasse vel an- gnste clavato-acntns e nigrescente Intescens. Folia dense im- bricata, madida erecto-patula, siccitate adpressa, oblongo- lanceolata, integerrima, marginibns apice convolutis, in pilnm plus minnsve longnm hyalinum serratnni breviter attennata; Costa latissiina J/3 basi latitndinis occupante, dorso lamellis parnm proniinentibns vel obsoletis longitndinaliter ornata; cellulis angnlaribus late qnadratis parietibns crassis fuscis, su- perioribus oblique elliplico-hexagonalibns.Perichœtianumerosa aggregata fertilia, foliis longioribns convolutis pilo longiore ser- rato, Costa angustiore, archegoniis longistylis in longitudine vaginam cylindricam aequantibus longioribusve. Capsula in pedunculo brevi flexuoso rulescente apice rugoso, ascendens vel horizontalis, auguste elliptica, in tertia parte inferiore ele- ganler veiTucosa badia, ore angnsto. Peristomii dentés fere ad basin in cruribus 32 longissimis leptotrichoideis divisi, dense papillosi, lutescentes ; operculo recto cum calyptra deciduo ; annulo lato volubili fugaci composite. Calyptra mitrœformis dimidiam capsulam obtegens, apice Isevis, basi laccrata longe fimbriata. Planta mascula crasse clavato-acuta, perigoniis nu- 1S8 i:. iti:M('iii:iti:i.Li^. mei'ûsis miniinis iui^iusle geniinirormibus, l'oliis internis ovalis integris, antheridiis brevibiis. Guadeloupe: sur l;i terre cl les rochers à la Soufrière (UiciiAui»; FuNCiv et SciiLiM., ex C. Muller; Lesueur, 18'2:2, iu herb. Brongniaht); morne de la Basse-Terre (Beaupertuis, 1839, iu Mus. Par. ; Duchassainc, 1847, n"' 5 et 0, iu herb. Mus. Par.) ; dans les endroits tourbeux à Splia- gmim (L'Herminier n" 5) ; stérile sur les rochers de la rivière Rouge, abon- dant et fructifié à la Soufrière, sur les rochers, 1480 m. ait. (Husnot, Exsiec, n" 13:2). Distrilnition géographique — Nouvelle-Grenade, Pérou, Equateur. Obs. — Bridel n'avait en sa possession, lorsqu'il a décrit le Tlnjsanomi- trium Richfirdi Schgr. que des échantillons incomplets. Il dit en effet (Brijol. nniv., 1,474) : «.'Peristomii dcutesbrevhsiwi, lineari-lanceolatiim- perforati », et la figure qu'il en donne (tab. III, fig. 5) se rapporte bien à sa description, mais non à la plante qui nous occupe. Les dents péristoniiales sont, comme rindi(iue très-bien M. G. Muller (St/n., I, 413) : « longissiiiii tenuissimi usquead basin fere in cilia duo fiUformia fissipallescentes ru- gulosiy>. Quant à la coiffe, elle est quelquefois garnie de radicelles au som- met par suite de son séjour prolongé dans les feuilles, mais elle n'est jamais scabre ou dentée, comme l'indique la figure de Bridel. Je n'ai vu aucune différence spécifique entre les 2\ Richardi et T. MilUeri Hpe ; la capsule de cette dernière n'est point lisse comme le dit l'auteur de l'espèce, «lais elle offre les mêmes verrues que celle du T. Richardi. Quant au T. Lieh- wawwi Sch., quoique bien voisin du T. Richardi SLvec\ec[i[e\ M. Mitten (/. c.) le confond, il me paraît devoir rester distinct : les feuilles en sont plus larges, moins concaves et plus longuement membraneuses ;Ianervure est beaucoup plus large et est munie de lamelles à peine saillantes vers la base, mais très-proéminentes du milieu au sommet ; les dents du péristome sont analogues à celles des Campylopus et ne ressemblent nullement à celles du T. Richardi. Gen. VII. — PILOPOGON Brid. ^P. GRAGiLis Bvk\., Bryol. univ. I, p. 519; C. Millier, Si/ii. I. p. 348; Mitten, /. c, p. 70. — Thijsauomitrium splendens Ilook. Mss. inhei'b. Montagne. — ■ Pilopogon capitiflorm Angstr. Mss. Guadeloupe (Parker, in Mitten); la Soufrière (Duchassaing, 1847, in herb. M. P.; Forsstrom [ângstrôm comm.]); éboulis dénudés (L'Hermi- NiER, n° 6); bords de la Rivière Rouge et de la Soufrière (Husnot, n" 131). Jamaïque, Nouvelle-Grenade, Equateur. FLORULE BRYOLOGIQUE DES AMILLES FRANÇAISES. 180 Ons. — Mousse très-variable quant au port ; les échantillons récoltés par M. Duchassaing- ne dépassent pas 3 centimètres, tandis que ceux qui pro- viennent des envois du docteur L'Herminior atteignent jusqu'à 17 centi- mètres; les tiges sont on général beaucoup plus robustes et les périgones généraux plus volumineux que dans les échantillons recueillis à la Nou- velle-Grenade : mais en dehors de ces caractères, il n'y a rien qui autorise à séparer ces deux Mousses. Gen. VIII. — IIOLOMITRIL'M Brid. Il . PiLiFERUM Mitt. , /. 6'. , p. 69, sub EucamploduHte. — Planta iiiicialis, nigTicans tantum apice aureo-fusca.Caulisiiifei'ne de- cumbens, deiii ascendens, crassissimiis, superne ramosus, ramis brevibiis crassis ciispidatis. Folia caulina tiimida, kevia vel dorso pariim rugiilosa, inferne rulb-nigricantia, latiora, e basi longe concava, marginibus tantum apice convolutis cuspi- datis haud piliferis, supeiùora scariosaanreo-nitida, angustiora, marginibus a basi involutis versus apicem comiiventibus in\u- lutis in acumen brevem piliformem decoloiatum attenuatis, integerrima, costa angustiore pallescente basi inconspicua; cellulisalaribusquadrato-vesicularibusfuscis, interstitiis crassis intense rufis, aliis latis fïavescentibus obscuris, parietibus in- terruptis, sinuosis, parietibus in foliis senioribus sublignosis fuscis. Folia perichœtialia longissime convokita, apicibus deco- loratis integris vel parce denticulatis, capsuhe os attingcntibiis. Capsula in pedicello 15 mill. longo erecto in foliis pericbîetia- libus immerso, erecta, ovato-cylindrica, 8 mill, longa, fuscella, ore angusto. Peristomii dentés 16 madidi recurvi vel radiatim expansi, longi, integri vel linea média pallida exarati, vel fere ad basin in cruribus angustis ssepe apice in uno coadunatis. SporiB magnae. Guadeloupe, vieilles souches, morne de la Découverte (Husnot, Exsicc., n" 19;2,sul) Ilolomitrio cavlfolio). Très-semblable par le port des tiges, la forme et lacouleur deslenillesà VEiicaiiiptodon niacrocalijxG. Mûll., de. lava, mais diflërentpar les feuilles, munies d'une nervure, et par le périslome, analogue à celui des espèces agfc du genre Uoloniitrium. ••«-i Trinidad, Sainte-Marguerite. VIO iii:s4 ib9:bii:li.i:. Trip.. II. LEUCOBRYACEiË. Jli H G !-5 A.'x'n K Geii. T. — LKUCOBRYUM Ilpe. 1. L. CRTSPUM G. Miill., .S'//;?., I, p. 78; Mittcn, /. c, p. ili Guadeloupe (L'Hermixier, n"^ 34, 35 et 37, c. fr.). Antilles, Cuba, Jamaïque, Trinidad, Nouvelle-Grenade, Brésil, Pérou. Cette espèce se distingue nettement de ses congénères d'Amérique par les feuilles flexueuses, un peu crispées, longuement cuspidées par suite de l'incurvation des bords supérieurs; la partie moyenne des feuilles est formée de -4-6 couclies de cellules superposées; la base est réduite à deux couches distinctes entre elles : l'une, (jui correspond à la face supé- rieure, est composée de cellules moyennes semblables à celles du L. gkm- cum ou plus petites ; l'autre, qui constitue la face supérieure, offre des , cellules deux ou trois fois plus longues vues en coupe transversale. ^'i. L. Martianum Hsch. sub Dicrano; C. Mûll., 5//;^, I, p. 76; Mitt., /. c, p.lil. v/Guadeloupe (Beaupertuis, 1839, stérile, herb. Mus. Par.; L'Her- MiNiER, i8Gi2, n" 33). — Remarquable par les cellules de la face supé^ rieure des feuilles, qui sont généralement plus larges, vues en coupe trarsversale, que les cellules de la face inférieure; les feuilles péricliétiales sont obovales à base très-étroite, à cellules intermédiaires d'un roux foncé et offrant de -4 à 8 cellules marginales hyalines. Por!o-Rico, Nouvelle-Grenade, Snrinam, Brésil. •^ 3. L. Antillarum Sch. , in herb. — Dense cespitosuni, 4-10 cent, aitnin, albicante fnscescens. Folia erecta, e medio patula, subrecurva, apice erecta vel subsecunda, 6 mil!, longa, elli- ptica , basi angusta breviora, siiperne angnstata acnminata, marginibus incurvis involntis, l^^iii^a versus folii médium 6, basi 40- h2, apice 2 seriebuscellularum Gomj30sita, linibo supra basin cellularum 0, [apice g stratis formato. Caetera non mihi nota. f v/ v/Guadeloupe (L'IlERMiNiEti, n° 30) ; le Matouba, la Découverte (HtJSNOT, TYPE ,K» 119).. I iW kk \ Forma 6'r?".yy^?i7a;Miis remotispallide viridibus apice flexuosis. Martinique, montagne Pelée (HusNOTrn'' 119). *:', {.t<Â-iL FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 191 Cette Mousse offre le poi't du Leucobryum glaucum, mais en diffère par la forme et la consistance des feuilles, ainsi que par la couleur, qui rap- pelle celle de VOctobJepharum albklum. Gen. II. — LEUCOPHANES Brid. L. GUADALUPENSE Liiiclb. Œvcvs. of K. Vet.-Ahad. Fœvh., 1864, p. 608. — « Caiilis hiimilis, ramosus, densifolius; tbliis e basi albida patenti-recurvis, auguste lanceolatis, acutis, cari- natis, margine recto, incrassato-limbato , integerrimo, solo apice serrulato et ibidem ciim ncrvo sat crasso, excurrente et dorso valde serrato continente. » Guadeloupe (Forsstrôm [Lindberg comm.]). Gen. III. — OGTOBLEPHARUM Hedw. 1. 0. ALBiDUM Hedw.; C. Miill., Sya., I, p. %Ç>; Mitten, /. c, p. 109. Guadeloupe, commun sur les arbres des champs et des forets (BEAri'Eii- TUis, 1839, in herb. Mus. Par.; Husxot, n''l:21). — Martinique (Bélan- ger, 1847, n" 826, in herb. Montagne). Commun dans la région interlropicale de l'Asie, de rArri([uc, de l'Amc- rique, au Brésil et au Pérou. Forma laxa, foliis pallide vii^idibus, remotis, longioribus, apice magis spicnloso-dentatis. Martinique (Hahn, n"711). '^^2. 0. LONGIFOLIUMMitt., /. C, p. 110. ^ Guadeloupe (L'Hermlnier, n" 36, in herb. Mus. Par.; herb. IIusxot). Trib. III. — FISSIDENTAGEiË. Gen. I. — FISSIDENS Hedw. A. Fruetu terniinali, foliis immarginatis, erosis, L> 1. F. CORTICOLA Sch. in herb. (non Montagne Ms.). — Mo- noicus, taxe cespitans ; caules tenclli 5-8 mill. longi, basi aggre- 11>2 10. »io^riii:itixLi<:. L;iili, iiilt'i'iii' loii^c snhniidi, siipi'iMic s|)alliiil;il(' IV(Vii(lirorn]os -/c Illico- i'iirescentes,llexiiosi. I''(>li;unullijiiga Iniiceoliilo-liiiearia, Iciiorrimc sernila, papillosa, costa excurrente ilavescente, lamina vora iiltia incdiiini procUicta, lamina dorsali ])asi an- gnsta s;rpc rolundiusciila. Flos fœmineiis terminalis, loliornm lamina apicali angusta quam in foliis canlinis duplo longiori, ^ lamina vera tantnm infra partem rotimdam kevi, cellulis rec- tangnlaiùbiis kevibus, paraphysibiis brcvissimis. Flos masculus prope pericluetium obsitiis, Ibliis brevioribus tantum apice ser- rulatis, lamina dorsali infra médium vix prodncta. Capsnla in /,51)i«,,pedicello geniculato pallido apice curvato, tenella, liorizontalis vel ascendens, cylindrica. Peristomii dentés minuti ob vetusta- tem maie cogniti. Guadeloupe, sur les troncs d'arbres (L'HeiîMimeu, in lierb. Scliiniper). Diffère des deux suivantes par l'habilat sur les écorces, par les tiges l'rondiformes ténues à la base, par l'inflorescence et par les feuilles à ner- .vure atteignant le sommet. / On trouve dans les herbiers, sous le nom de Fissidens corticolaMonL (Ms.), le Fissidens guyanensisUoni. ; mais comme le premier de cesnoms paraît ; avoir été abandonné par l'auteur, il a paru que le nom de corticola, devenu libre, pouvait être donné aune autre espèce. ^'^. F. Martinic.e Besch. — Dioiciis? cespitosus. Caulis eloii- gatus 12-15 mill. longus, supra basin parce innovans, rnlb- viridis. Folia circa 15-80 juga, imbricata, linearia, lamina vera supra médium producta, lamina dorsali angusta, lamina apicali obtuse acuminata, immarginata, ob cellulas marginales hya- linas prominentes minute creuulata; cellulis alteris opacis rotundato-quadratis papillosis ; costa flavide pellucida infra apicem evanida e medio llexuosa. Capsula Martinique (Bélanger, 1819, in lierb. Montagne, sub F. mascha- lantho Mont., sed diversus) ; sur la terre (Hahn). '^S. F. NIGRICANS Sch., in herb. — Dioicus, caulis repens ni- gricans superne assurgens, luteus, simplex, 8-15 mill. longus. Folia madida erecto-patentia, apice recurva, multijuga, lan- ceolalo-ligulata, margine serrulata ob cellulas prominentes N FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 193 lamina vera ulLra médium producla, lamina dursali brcvi basi rotunda haud insertionem ad usque folii descendenle, lamina apicali angusta obtuse acuminata, costa flavcscente vel œtate nigrescente superne llexuosa sub apice continua; cellulis basilaribus quadratis obscuris parietibus pellucidis, cceteris opacis vix papillosis. Guadeloupe, sur la terre (L'Herminier). [Diffère du F. Martinicœ par les tiges rampantes et noircàtres, par les feuilles à sommet obtus et plus recourbé, à nervure plus longue et à lame dorsale [ihis courte, plus large, très-arrondie à la base et ne des- cendant pas jusqu'à l'insertion de la feuille. •^4. F. GUADALUPÈNSis Scli. \\\ herb. —- Dioicus, laxe cespi- tosus. Gaulis simplex, elatus, 10-15 mill. longus, inferne t'us- cescens, superne luteo-viridis. Folia siccaerecta deinsquarrosa, Si3epeuno lateredejecta, subscariosa, subnitida, madida erecto- patula, longe linearia, ligulata, ciirvata, lamina vera médium usque producta apice rotundata serrulata basi kcvi, lamina dor- sali basi rotundata lœvi, lamina apicali obtuse acuminata su- perne recurvà swrulata, costa infra apicem evanida lutescente; cœtera ignota. Guadeloupe, sur les pierres dans la rivière Rouge, t025 m. altit. (HusNOT, jE'j:'sk'c., nM34). ^/li, Diffère du F. Martinicœ par son port plus élancé, ses feuilles beaucoup plus longues et plus larges , falciformes, plus épaisses et presque scarieuses. B. Fructu laterali vel terminali, foliis integerrimis. 1/ 5.F.POLYPODioiDEsSw.; Brid., II, p. 695; G. Mrdl.,%;^,I, p. 52; Mitten, /. c, p. 585. -— Planta babitu variabilis, simplex vel ramosa; folia nunc erecto-patula plano-disticbia, nunc circinata uno latere fere dejecta; capsula} pedicelluin siepe la- térale, ssepius terminale ; archegoniis haud raro parapliysibus destitutis vel parvis brevissimis hyalinis cinctis. Guadeloupe (Funck et Schlimm, in herb. Mitten ; L'Hermimer in herb. Mus. l*ar., n" 25 et n" 4) ; talus ombragés et frais, au Matouba, bords de la rivière Rouge, à la Découverte (Husnot, Exsicc, n" 133). Très-rare en fructification. — Martinique (in herb. G. Millier). Jamaïque, Saint-Domingue, Cuba, Tovar, Colondjie, Mexique, Equateur 0" série, IJoT. T. III (Cahier u° 4). » , 13 ^ï '194 E. bk^€iiI':ri':lli<:. Triiî. IY. — POTTIACR.E. Fam. 1. — SYUIUIOPODONTE.E. Gen. I. ^ CALYMI'KIŒS Sw. Sect. Hyophilina Mitl. ; J . C. RiciiAiiDi G. Miill., %?..,!, p. 524; MitL., /. r., p 127. }/ Guadeloupe (in Calai. Wickstrom t), /, ^ 2. G. GuiLDiNGii Hook. et Grev. ; Milt., /. c, p. i2(S. «'' Guadeloupe (L'Hkrminier) ; sur les arbres du versant occidental de la Découverte, fruits rares (Husnot, Exsicc, n" 135). y" "^Tle Saint-Vincent. Sect. IIymantophyllum Mitl. ^3. G. LOXcnopiiYLLLM Schw.; G. Mûll. Sijn., I, p. 526; Mitten, Le, p. 129. 'Guadeloupe (L'Hekmimer). — Martinique (Bélanger, in lierb. Mon- tagne). Porto-Ilico, Trinidad, Venezuela, Guyino. Gen. II. SYRRHOPODON Sch-r. ^^4. S. LiGULATUS Mont., Si/IL, p. 49; Mitt. /. c, p. 11(3. — s. albo-r irons Sch. Ms. in herb. Guadeloupe (L'IIerminier, stérile, in herb. Schimp.). Se rapproche beaucoup du ,S. Gaudkhaudi Mont., mais en diffère, à ne considérer que les organes végétatifs, les seuls que j'aie eus à ma dispo- sition, par le sommet arrondi des feuilles et par la partie diaphane de la base des mênies feuilles, qui, dans le L. ligulatus, est elliplique, tandis qu'elle est obovale dans le S. Gaiidicltaudi. ^2. S. Gaudighaudi Mont., Ann. des se. Jiat., 2' sér., II, p. 376; G. Miill., .S>., I, p. 542; Mitten /. c\, p. M6. Guadeloupe (Beat'pertuis, 1839, stérile, associé à Octohlepharum albidum Schgr., in herb. Mus. Par.). Cuba, Brésil. FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 195 •^3. S. ScHWANECKEANUsG. MûlL, in Bot. Zt'//., 1855, p. 763; Mitt., /. c, p. 116. — S. flavescem Hpe (non G. Mûll.). — Capsula in pedicello brevi recto fïexuoso erecla , cylindrico- elliptica, tenella, vernicosa; peristomii dentibus brevibus ru- fulis. Guadeloupe (Duchassaing, n" 19, iu heib. Mus. Par.). — Mai'tini({ue (ex dono Grateloup, w" 20, iu heib. Montagne). Forma major : Caulis iincialis, ramosus, bifurcatiis, obscure viridis. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Scbimp.). '^. S. CALYMPERiDiANUS Besch. — Dioicus , latc cespitosus, prostratus, rufukis. Caulis brevis, subsimplcx, dense foliosus, erecto-flexuosus. Folia inferiora minora, superiora longissima, comalia subhamata 15-^25 mill. longa, omnia e basi angusta nitida elliptica, ligulata, loritbrmia, marginibus planis, linibo angusto byabno integerriinocircumducta, apice abrupte spicu- loso-serrata, dorso papillosa, costa sub apice evanida })allide viiidiapaj3inosa; cellulis hyalinis totam partemelliplicamoccu- pantibus, superioribus quadratis, opacis, papillosis. Guadeloupe (L'Hermixier, in herb. Schimp., ':^\\\) S. flavcscputeW^^Q). Voisin du Cabjmperidiiuii Mulleri Dz. et M., de Java, mais différent par les feuilles plus longues, plus étroites, inoins rigides el garnies de très- fortes papilles sur les deux faces et de spicules au sommet ; se rapproche aussi beaucoup du S. Schwancckeamis Mûll., dont il s'éloigna cependant par les feuilles comales, qui sont trois ou quatre fois plus largos. Le Calijiuperes tenuifolium SuU., de Cuba, paraît offi-ir uue grande aualogie avec notre plante; niais la description ([n'eu donne l'auteur (iu Procced. Amer. Acad., 1801, p. iHO) est trop iiicoiuplète poir qu'on puisse l'y rapporter avec certituile. t^^. S. lIusNOTi Bescb. — Laxe eespitosus, caidis flexuosus, uncialis vel major, simplcxvel parce ramosus, inferne rufulus, superne albicans nitidus, senior rufulus, valde fragibs, rernoli- folius. FoHa basi auguste vaginautia, erecta, dein auguste 'aii- ceolala, patentia erecto-patenliavc, tlexuosa, a med o fci'c rd 196 u. BE^ciiiciii'XLi:. apictMU anguslc limbata, liiubu albidu, lungc sctacca aciita, ' 10-1^2 mill. longa, integcrrima , tantiim apicc spiculosa; Costa percurrentc apice parce spiculosa ; cellulis iiilcrnis e costa ad marginem laie quadratis hyalinis deiii cbloropliyllosis, marginalibus basi angustissimis hyalinis, supra cartilagineis obscuris, superioribus minoribiis quadratis vel quadrato- rotundis obscuris papillosis. Guadeloupe (L'Herminier, in lierb. Mus. Par.). — Martiuiiiue, mon- ^^/tagne Pelée, sur les troncs d'arbres (Husnot, Exsicc. , n° 123, sub S. setaceo) . Cette espèce se rapproche par le })ort du S. lœvigatm Mitt. et du S. tristichus^e(i&:, mais elle en diffère au premier abord par les feuilles sétacées, flexueuses, denticulées au sommet et deux fois plus longues, par les tiges beaucoup plus longues, d'un blanc roussàtrc soyeux. Elle offre, un intermédiaire entre les S. Calymperidiam et S. flavescens Hpe (S. Schwaneckeanus C. Miill.), mais elle s'éloigne des deux par la ténuité des tiges et des feuilles, par la couleur argentée delagaîne, ainsi que par les feuilles cuspidées, beaucoup moins papilleuses sur le revers. 6. S. suBViRTDïS Besch. — Caulis crassus, albide viridis, 10-15 iiiill. longus, pfostratus. Folia basi subovata, pellucida, laie longeque ruticulata, longe attcnuata, crecta, dein divari- cata, subcanaliculata, apicalia erecta flexuosa, e medio ad apicem albide auguste marginata, intégra, apice et infra spicu- loso-serrata, dorso spiculoso, costa ubique spiculoso-papdlosa. /Guadeloupe, troncs pourris, forêt de Cîioisy et foret de la Découverte ^/(HusNOT, n° 122, sub S. flavescente). Voisin du S. Ilnsnoti par la forme et le tissu des feuilles, mais très- différent par le port, par la couleur et par les tiges plus fouillées et moins fragiles; s'éloigne du S. flavescens Hpe {non C. Miill.) par les feuilles d'un 1 vert pâle à longue gaîne blanche, plus larges, plus obovées et à nervun; garnie de longues spit'ules_sur le^sjbux J^^^^ Sect_. Orthotheca. 7. S. ciRCixATUS Brid., Brijol. univ., L p. 446, sub Dicrano; Mitt., /. c, p. 122. — .S. sordidiis C. Miill. ,, I, p. 537. Guadeloupe, sur les troncs d'arbres (herb. De CandoUc) i, Nouvelle-Grenade, Venezuela. -FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. i97 '8. S. LYCOPODioiDES Brid., sub Orthotheca; G. Miill., %;^., I, p. 538; Mitt., /. c, p. 123. Guadeloupe (Bertero, Wickstrôm, in Catalog., sub Dicrauo; L'IIer- minier); la Découverte (Husnot, Exsicc., n" 151). — La Martini(|uei mon- tagne Pelt'c (Husnot). Jamaïque, Porto-Rico, Trinidad, Saint-Domingue, Nouvelle-Grenade, Equateur, Brésil. -^d. S. RADIUS Sch. in herb. — Laxe ccspitosus, nigricans. ^ Gaiilis iincialis, crassus, ramis fasciciilatis semiuncialibiis adscendentibusvel siccitate incurvis. Folia firma intricate circi- nata, madida erecto-patentia, supcriora stellatim patiila, c basi aiigiista erectiore vaginante obovata, dein lanceolata, apice obtiisa parce creniilata vel subdenticulata, marginibiis intc- gerrimis limbo angusto concolori, costa percuiTcnte ruta; cel- lulis e medio ad apicem quadratis crassiusculis incrassatis, versus basiii ad margines descendentibiis, celluHs hyalinis baiid partem totam erectam occupai! tibiis. Guadeloupe, sur la terre, dans la vallée Saint-Louis (Husnot, Exsicc, n" 195, stérile). iO. s. ANDROGYNUS Mont., sub Cahjmpcri. — S. longise- taceus G. Mûll., Si/n., I, p. 535. — S. rif/ldus Hook. et Grev.; Mitten, l. c.,p.h23. ^ - - Guadeloupe (Perrottet ; L'IIerminier, nMS, in herb. Mus. Par.); sur les roches, aux bords de la rivière Rouge (Husnot, Exsicc, n" 193). — Martinique, montagne Pelée, sur les troncs d'arbres (Hahn, ïf' 1070 et 1438; (Husnot, Ea?s«cc., n" 138). ■ Porto-Rico ,' Trinidad , Saint-Vincent, Guyanes, Nouvelle-Grenade. Cette Mousse paraît fructifier très-bien à la Guadeloupe, tandis qu'elle n'est représentée à la Martinique qu'à l'état sporulifère. Les feuilles pré- sentent de grandes variations : tantôt la nervure dépasse le lindie, qui est échancré de chaque côté, tantôt elle disparait au-dessous du sommet; dans les feuilles sporulifèrés les deux marges sont confluentes et forment ainsi un cylindre très-long chargé à l'extrémité de sporules plus ou moins développées. lOS F. iticsriii.RF.i.u:. raiii. 11. — TUICIIUSTOMK.E. (iCMi. 1. — TUICllOSTOMl'M llcdw. ^ T. .MicuocARPUM Sch. — Dioicum, cespites latissimi et den- sissime expaiisi, fragiles. Caulis i cent, altiis inferne fusces- cens, superne pallide v. glauco-viridis, siibnitidiis. Folia sicca incurva, subspiraliter contorta, mollia erecta, ligidato-lanceo- lata, obtuse acuniinata, marginibus incurvis apice subcucul- latis, Costa lata pallida in mucronem acutum attenuata; cel- lulis basi hyalinis, rectangularibus, medio quadratis obscuris parietibus pallescentibus apice minutissimis opacis inter se liaud conspicuis. Capsula in pedicello 2 mill. longo tortili, erecta, minutissima, globosa vel ovato-globosa, rufa. Operculum oblique conicum rostratum capsulam subiequans. Peristo- mium?. Guadeloupe : capsules très-rares (L'Herminier). — Martinique (Hahn), stérile. Echantillons nombreux, mais ne renfermant qu'une seule capsule. Mousse voisine du T. crispulutu, dont elle diffère au premier abord par les cap- sules brièvement pédicellées et aussi petites que celles de VAtiacalypta Starkeana. Siibg. RAMPHIDIUM MiU., Musc, austro-amer., p. 45. ^T. DiCRANELLOiDES Sch., iu G. MûlL, sub LeptotricJio, Stjii., II, p. 012. ~ T. macrostcfjium Sull., in Muscicubens. Wright. — Ramphidium mucrostegium Mitt., /. c, p. 45. Guadeloupe (Duchassaing, in herb. Schimp.). Jamaïque, Cuba, Mexique, Equateur, Brésil. Gen. II. — BARBUL Hedw. Sect. Hyophiladelphus G. Mû!l. 1 B. agrariaSw. ; Brid., Bryol. univ.^ I, p. 533; G. MûlL, Sj/n., I, p. 604; Mitt., /. c, p. 167. Guadeloupe (Catalog. AYickstrom, sub B. agraria, B. domestica Brid., /?. hitifolia Brid.)*; sur les murs (Balbis, in herb. Montagne, sub B. pel- FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 199 lucida Ilook., et iu herb. Hiisnot, sub B. lineari; Forsstrôm, in horb. Montagne et Lindberg; Duchassaing, 1847, n" 13, in herb. Mus. Par.). Obs. — C'est à tort que Bridcl (loc. cit.) indique que la capsule de cette Mousse est dépourvue d'anneau ; les échantillons que j'ai eus sous les yeux m'ont toujours oITert des capsules annelées, même ceux qui ont été conniHini([ués à Bridel par Balbis. Antilles, Jamaïque, Saint-Thonias, Cuba, Guyane. 2. B. HusxoTi Sch. in herb. — D. afjrarùe similis. Caulis dense foliosus. Folia e basi longa attennata, apice spathulato- acuta, concaviuscnla, cellnlis nbiqne chlorophyllosis parietibus rufescentibus liniitatis. Folia pericha^tialia convoluta ut in caii- linis rufescente crasse costata, apice erosa, margine late pellu- cido, cellularum parietibus angustissimis. Capsula leptoderma, perislomii dentibus albicantibus, annulo ininuto fugaci. Ca- lyptra dimidiam capsulam œquans. Guadeloupe, sur les murs, k la Basse-Terre et au pont de la rivière ïSoire (Husxot, Exsicc, n" 139). — Martinique, canal Gueydon (Husnot), trib. V. — grimmiagej:. Fam. I. — IIEDWIGIE.E. Gen. — HARRISONIA Spr. ^U. IIlmboldtii, Spieng.; G.Mûll., Syn., II, p. 102, sub Neckera.— Mitt., Le, sub Hedwlgia, p. 407. — Lindberg suh Rhacocarpo. \ Guadeloni)e (Forsstrôm, Lesueur, in herb. Mus. Par.); au milieu des toullcs de Sphayinim (L'Her.minier, n' 27 ex parte); morne de la Décou- verte, sur la terre, 1200 m. altit. (Husnot, n" 171). Nouvelle-Grenade, Mexique, Saint-Christophe, Chili, Hermit's island, Fuesjia. Fam. II. — ORTHOTRICHE^. Gen. — MACROMITRIUM Brid. Sect. GoNiosTOMA Mitt. i. M.iNSULARUM Mitt., /. c, p. "200. — Capsula sicca striata, ore coarctata, minuta; peristomii simplicis dentibus brevibus, infraorificiiim jam dislanlibus, obinsis, obsoldi' Irabcciilalis, Calyplra lœvis. Guadeloupe (Parkkr, iu lioib. Ilooker, ex Mitteii ; I/Hermixikii, iii horl). Mus. Par.); Matouba (Duciiassaing, 1817, n"?, in licrh.Mus. Par.); pamp Jacob (IIusnot, Exskc.\ n" 145'', sub M. incnrvifolio H. cl Grev.). Sect. Leiostoma Mitt. § 1. Folia abrupte apiculata, obtusa. Calyptra nuda. 2. M.m\EYipEsC.Mull.,5^/^?.,I, p. 728;Mitt., /. c, p. 202. Guadeloupe (Bertkro) ; sur la surface bumide des rocbers (Beafper- Tn3, in berb. Mus. Par.; L'Herminier); le Matouba , le Ilouelinonl (HiiSNOT, n" 1 42). — Martinique (Bélanger, in berb. Montagne) ; camp Balata (Husnot, n» 142), sur les arbres. Trinidad, Porto-Rico. Obs. — Les écbanlillons récoltés à la Guadeloupe par MM. Beaupertuis et L'Herminier offrent des capsules munies d'un péristome tronqué, réduit aune membrane très-courte qui dépasse cependant l'orifice capsulaire. Le M. brevipes est très-voisin du M. mucronifolium Brid. ; comme ce dernier, il présente des feuilles ligulées à nervure canaliculée formant mucron au sommet ; les cellul^s sont de môme forme et de même consis- tance dans les deux espèces ; la capsule est identique, tantôt ovale urcéolée? tantôt elliptique, dans les mêmes touffes; et quoique les auteurs indi- quent ces deux espèces comme gymnostomes, elles offrent un péristome rudimentaire très-distinct, plus court dans les écbantillons récoltés par MM. Bélanger et L'Herminier, plus long dans ceux de M. Beaupertuis. La seule différence est dans le port et surtout dans l'inflorescence : le M. mucronifolmm a les fleurs mâles placées au sommet d'un petit rameau infra-péricbétial, tandis que le M. brevipes a les siennes disséminées sur les nervures des feuilles de la tige fertile. 3. M. MUCRONIFOLIUM SchgT. ; C. MiilL, %«. , I, p. 746; Mitten, /. c, p. 202. — Leiotheca nmcronifolia Biucl, I, p. 729. Guadeloupe (L'Herminier). — Martinique (Bélanger, 1857, in berb. Montagne). Antilles, Saint-Vincent, Cuba, Trinidad, Barbades, Guyane française, Brésil. 4. M. HusNOTi Sch. in herb. -^ CauHs repens,ramis ercctis FLORl'LE BRYOLOr.TQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 201 brevibus 4-6 mill. longis crassis fusco-viridibiis tomcnlosis. Folia sicca inciinibenti-contorta, tantum in novelHs innovatio- nibiis spiraliter contorta, madicla erecto-patula, bipHcata oblongo-lanceolata, obtuse acuta, late flavideque iisqiic ad apicemjna'rgiiiala,integerrima, basicanaliciilata, abs llcxiiosis, Costa riibella in cuspidcm lato byabnam flavam prodncta; cel- hibs rotundis punctirormibus ad marginenî clongatis. Foba pericha^tiaba panlo longiora apice angustiora; vaginula pilosa. Capsula in pedicebo 7-JO mib. longo rubro apice torto erecta, ovato-cybndrica , sicca sub apice coarctata, eurystoma, basi attenuata, evacuata...? Opercukim rectum, aciculare, capsula brevius. Galyptra nuda, straminea, nitida , al te multifida. Peristomii simplicis dentés erecti, truncati, sordide albidi. Martinique, sur les arbres de la route de Saint-Pierre à Cliampllore (HusNOT, Exsicc., n° t45). Se rapproche du M. brevipes C. M., par la forme et le tissu des feuilles, et du M. contextum Hpe par la forme de la capsule et du péristome. § 2. Folia sensim acuminata. a. Capsula lœris, cahjpfm nuda. 5. M.ciRROSUM Brid.; C. Midi. Son., I, p. 732; Mitt., /. c, p. 205. Guadeloupe, troncs d'arbres, rivière de Goyave (L'Herminier, n" 12, in herb. Mus. Par.); camp Jacob (Husnot, n° 144). — Martinique (Bélanger, n° 878, in herb. Montagne). Cuba, Porto-Rico, Panama, Brésil. CM. scopARiUM Mitt., /. c, p. 206. Martinique, montagne Pelée (Hahn, n° 1270). Obs. — Les échantillons récoltés par M. Hahn sont stériles et ne per- mettent pas de rapporter avec certitude cette Mousse au M. scopariitm dont elle se rapproche par la forme et le tissu des feuilles. C'est une dos plus grandes espèces du genre; elle rappelle le.]/, vernicosum par le port ainsi que par la disposition, la forme et la couleur des feuilles, mais elle en diffère par les feuilles dentées en scie comme celles du M. dubiiun. 7. M. DUBiUMSch. inhei^b. ; G. Miill. ,%;/.,!, p. 728; Mitten, 20^2 10 . kI':s('iiI':ki<:m.k. /. r., p. "i^OT.— INMisl()iiiiiiin(lii|)I('\ (!),denlibiisGxternistanliini apict' scahro lihci-is, ('iis|)idatis, puiictulaLis, albidis, iiilciiiis iri'L'giilarihiis coiiiialis. (ll\)(i clB. remolifoliumW^c ; mais s'eu éloii;ae au premier abord par les teuilles d'uu rouije pourpré, ainsi que par la nervure et par les capsules obovées. Sect. UnoDOBRYU.M Sch. 5. B. Antillârum Scli. in herb. — B. m'utnlifulhun. Tayl. ex parte. — B. Polla rosea var. Domingcuse Brid. — Dioicum, B. roseo aftine. Caulis basi decumbens, inde erectus parce di- visus, 1-3 uncialis, interne subnudus foliis sparsis minutis erectis, ruber, tomentosus, prolifer, 1-3 innovationibus con- FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 207 tiiiiiatus. Folia inferiom riibella ovato-lanccolala coiicava a luedio ad apicem denticulala, siiperiora fiisco-viiMdia. scniora rubescentia, sicca corrugata, longissima (9-10 mill. loni^il., 5 mill. latit.) in rosulam laxain patulain coiioesla, subspalliii- lala, acuiiiiiiata, ad basiu longe alteiiualaiii laxe dein us(|iie ad apicem acutiim dense serrulala, dentibus aciitis magnis spi- nosis flavescentibiis, cellulisbasilaribus longe hexagonis, cœteris brevioribus rbomboideis utriculo primordiali impletis. Capsula in pedicello 4 cent, longo fislnloso, arcuato-horizontalis, cylin- drica, collo attenuato, operculo conico acuminato. Cietera desunt. Guadeloupe, vallée de la livièie Duplessis (L'IIerminier, ii" 25, ex parte). Très-voisin du B. roseum d'Europe. Son port lâche ; ses ti|,^es fragiles, purpurines, noirâtres ; ses feuilles supérieures plus grandes, plus longue- ment atténuées à la base, à marge garnie de dents longues, aigiies et pins fortes, l'en distinguent d'une manière notable. Gen. IV. — PilUZOGOMUM Brid. V R. SPINIFORME L., sub /////j/w ; C. Miill., Sijii., I, p. 175, sub Miiio. — Rhizogoiiiuni Mill. Guadeloupe : sur les troncs pourris (fi'HERMiNiER, n" 7); la Découverte, chemin de la Soufrière (Husnot, n" 152). Jamaïque, Antilles, Mexique, Amériiiue, Nouvelle-Calétlonic, .lava, etc. Fam. II. — BARTRAMIE/E. Gen. I. — PIllLOA'OTIS Brid. I. P. TENELLA C. Midi., Sijii., l, p. A^l, sul) IhniriDuia; P/uloi). Much/enbergii, var. p tenella Brid., Il, p. 2,'i. — Bar- tramia tenella Mitt., /. c, \). "257. Maitiiii(pu' (Bélanger, 1855, in liorb. Montagne); idem, 1857, n" 499, sul) P. Il lie mata); Fort-de-Francc, sur la terre (Husnot, Exsicc, n" 14G, sidi P. spliœricarpa). Janiai([ue, Haïti, Sainl-Chrisloplie, Cuba, Trinidad, Porto-Kico, Nou- velle-Grenade, Pérou, Brésil. 208 K. iticsf'iir.iticLM':. 2. W Rkrtkuoana C. Miill., Si/h., I, |». l\X.^),siih Ihir/rawid var. |S /facciihi. — l^liUonutis lonlana var. 5 liniala Brid., Bi'iiol. uniiK, II, p. 21. — Caulis ereclus Ibre basi ad apicem radiculosus, iiucialis loiii^iorqiie, simplex vcl parce raniosus, raniis gracilibus Iaxis flexuosis. Fulla })alciilia laxe disposita, flavicaïUc viiidia, clongalo-aiigiislcquc lanccolala, cuspidala, inarginibus revolulis, scrrata; ccllulis omnibus hyaliiiis papil- losis, papilla iiiiica apicaU iiistriiclis; cosla infra apicem evauida. Guadeloupe, la Soufrière, près des sources (Berteuo in lierb. Mon- tagne; Baldis, in herb. Brébisson, suh Hypno (jraminlcolore non Schgr. ; HcsxoT, EjL'sicc, n- 147, ex parte). Cette Mousse stérile que Bridel rapporte comme variété au P. fontana, se rapproche davantage du P. marchica par le port et par la forme et le tissu des feuilles. On n'a reçu jusqu'ici de la Guadeloupe que les P. unci- nata et P. sphœricarpa, et ni l'un ni l'autre ne se rapportent aux échan- tillons de Bertero que Balbis avait envoyés à Montagne et à de Brébisson. 3. P. spîi.EiiicARPxV Scbwg., sub Bariramla; Iledw. Musc. /)w^f/., III, lab. 38; G.Miill., 6>w., I, p. 481 ; MilL, /. t'., p. 201 . Guadeloupe (L'Herminieh, échantillons stériles en touffes lâches et longues de 1 à 4 centimètres). — Martinique (Bélangeii, n" 403, in herb. Montagne). Jamaïque, Saint-Vincent. 4.?. UNCîNATAScbgT., sub i?rt77rrtwr/«; Brid., Brijol.univ.,!!, p. 25; C.Mùll., S>.,I, p. 470. Guadeloupe : la Soufrière (Bichard, DuciiassainG), 1847; sur le sol dénudé et humide (L'Herminier, 1862 eti8GG, n" 14); savane aux Ananas, rivière Bouge (HuSxXOT, n" 147). — Martinique (Richard, in Bridel in herb. Montagne) ; route 'de l'Aima, sur les talus des endi'oits très- humides et très-élevés, CGC, (Hahn, 18G0, n" 770); forêt de la Trinité (BÉLANGER, Hahn, n" 1485); camp Balata (Husnot). Saint-Vincent (Hooker ex Mitten). Nota. — M. Ch. Millier rapporte au P. unclnata Schgi". la var. § deat- bata du P. fontana Brid. « FLOIIULE BUYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 209 Geii. II. — BUEUTELIA Scli. -I. B. SCOPARIA Schwg., siib Baiiramia ; G. Miill., Siju., l, p. 490; MilL. /.c, p. 2(34. Guadeloupe : la Soufrière (Lesueur, in lierb. Mus. Par.; L'Hkumimkr, H" U bis), stôrile; rheniiii du Matouba, la Découverte, la Soufrière (HusNOT, u" 1G4), stérile. — Martinique (Bélanger, 1850, n" 305, in lier!). Mus.Pr.r.); montagne Pelée (Husnot). 2. B. TOMENTOSA Sw., sub Bri/o; G. Mïill., S/jn., I, p. 488, s«b Bartrainia ; Mitt., /. c. j). 203. Guadeloupe, bords du chemin, savane aux Ananas, ait. 990 m. (IIusnot, n" li8). Jamaïque, Venezuela, Nouvelle-Grenade, etc. Trib. YIII. - POLYTBICIIAGE.E. Gen. I. — POGONATUM Brid. 1. P. TORTiLE Sw. 5 sub Poli/triclio, in FI. Ind. occid., III, p. 1839; C. Miïll., Sjjn., I, p. 215; Mitt., /. c, p. 108. Cette espèce est indiquée aux Antilles : par Swariz à la Jamaïque, par Sullivant à Cuba, et par M. Lindberg à la Guadeloupe, où elle aurait été récoltée par lo Rév. Forsstrôni (in Notiser nr SdUskapcfs pro faiina et flora fennica, IX, 1807, p. lOi). Les échantillons recueillis à la Gua- deloupe et à la Martinique par MM. Beaupertuis, Plée, L'IIcrminier et Hahn, et qui se trouvent dans les collections du Muséum d'histoire natu- relle de Pai'is s'jus le nom de P. tortiU'Hw., quoique offrant les caractères généraux de la Mousse de la Jamaïque dont j'ai eu, grâce au bienveillant concours de MÎ\L J^lander^et Angstrom, un exemplaire authentique, pré- sentent des différences assez notables pour qu'il ne soit pas possible de les confonlre avec le typ:^ de Swariz. Ainsi, dans le véritable /^. tortUedei.hL- Jamaïque, les liges de même que les pédicelb's ont à peine :2 . Mais coiume les échantillons sont en assez mauvais état pour la plupart, je crois devoir rapporter les deux formes suivantes comme sous-espèces à l'espèce type de la Jamaïque; les autres me paraissent devoir former des types dis- tincts voisins des P. semi-nudumMiU. et P. purpurascens Hpe. '^ubsp. \ . P. GLAuciNUM. -— Caulis simplex, fertilis 1-6 cent, allas, basi iiudiusculus, apiceclavatus, foliosus, glaucus v. viridi fuscus. Foliainadidaerecto-patula, sicca laxe contorta subiiii- ' didata, brevia, vix 5 mill. loiiga, plana, basi subattenuata la- tiora pellucida, inde lanceolata fere onnjino ]ani(3llis obtecta, c medio ad apicem denticulata, denlibnsmediis brevibus celluJa unica byalina compositis, costa lutescente dorso tantnni apicc parce dcntaia; cellnlis infnnis longioribns parnin inciassatis. Gapsnia in jiedicello 2 1/2-3 cent, longo tortili rnbcllo nnii- formis, adscendens v. pedicello torto borizontalis, undique vermcosa, vix costata. Galyptra longa, straniinea. Martinique (Haux, n' 77G, in herb. Mus. Par.), Diffère du P. crispuluni par les tiges moins claviformes, les feuilles beaucoup plus courtes, planes, h dents marginales composées d'une seule cellule hyaline peu saillante; s'éloigne du P. torlili' Sw. par sa capsule ovoïde-allongée, à plis bien distincts, parles feuilles à base plus allongée, à nervure garnie sur le dos, depuis le milieu, de nombreuses dents rous- sâtres disposées sur deux séries. Forma foliis magis patuîis, molliuribus, acute denlatis, cel- lulis basilaribus longioribus. Martinique, avec la forme type (Hahn), t/énbsp. 2. P. ÏÏUSNOTIANUM. ~ P. torlili afinie, sed canle elaliore, foliornm dentibus erectis adpressis, capsula longiore sicca cylnidrica inclinata liorizonlalive niagis plicata, differt. ■^Guadeloupe et Martinique (Husnot), n" 153.^ /' FLORULE BRVÛLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 211 y 2. p. CRISPULUM Besch. — Caulis erectus 5-9 cent, longiis, fuscesceiis, pleriimquc sim})lex, interdum sub pericha'tio in- novans, basi parce, medio laxe, apice clavatus densiiisque foliosiis. Folia sicca basi erccta deiii ereclo-patcnlia, arcuato- contoiia, fusco-viridia, iiiadida erecta, mollia, leviter horizon- laliterque crispa, basi latiora breviora ovato-lanceolata, acu- miiiala, marginibiis involulis, a medio ad apicem denlibus e cellidis pliiribus coiiipositis acute serrata, lamellis nume- rosis , iiiter margines pellucidiores folio medio 40-'20 , apice 5-4 loiigitiidiiialiter striata, costa fuscescenle taiilum apice dorso crasse serrata; ccHulis quadratis, basilaribus paulo loii- gioribiis, sœpiiis incrassatis subfiiscis. Folia pericha3tialia tan- ceolata diiplo longiora. Capsula in pedicello 2-3 cent, longo tortili ovato-globosa, sub ore valde constricta, sa'pius ovato- cylindrica, horizontalis vel adscendens, unditpie pa])illosa, eurystoma, 5-6 plicata. CalypLra subferruginea, longe de- currens. Guadeloupe : montagne du Matoul)a (Balbis et Lexormand, in herb. Montg. ; DucHASSAiiNG, in herb. Mus. Par.) ; hauts phiteaux de la Soufrière, surlestahis escarpés i\(^> rliemins (L'Hkrmi>:ik!î, 180^2, u" 8, sul) P. ciispo, in herb. Mus. Par.). Plante à port très-variable, très-voisine du P. gJaucinum, mais difîé- rente par les tiges plus nettement claviformes, par les feuilles j)lus lon- gues (7-9 mill.), à marges convolutées du milieu au sommet et garnies sur leurs bords de fortes dents composées de 2-3 cellules saillantes. Diffère dii P. iortile Sw. (de la Jamaïque), par des feuilles beaucoup plus larges, à cellules basilaires opaques et cà dents marginales pluri- cellulécs, ainsi que par les capsules ovales-cylindiiques parfaitement plissées. V ?). P. LAXIFOLIUM Besch. — Caulis erectus, 7-10 cent, altus, basi tomentosus, paucitblius, clavatus, foliosus, nigrescens. Folia laxa,lanceolata, basi vix latiora, erecta dein horizontalia, undulata,madida erecta, mollia, inferiora et superiora minora, marginibus flexuosis sub apice convolutis canaliculatis , e medio mads serratis, denlibus acutis fuscis magnis cellulosis, dorso supra mediinn dcntato, in iacie superiore 30-40 apice 5-0 lamellis obtecta. Perigonia perigyniaque ignota. 21^ E. BEiliClli^ltELLK. ('iiia(l('l()ii|io, liords des ravines, au pied de la Soufrière ( l>i;Ari'i:inris, 1S;51), iu herij. Mus. l'ar.). Diffère du P. cnspuhdii pai' uu piul plus l'ohuste, jiar les lii;<^s d'un roux noirâtre, par les feuilles lâchement étalées, contournées, à marges involutées au sounnet, fortement dentées en scie. ^4. P. Pleeanum. — Dioiciim; habitii P. purpnrascentis. Ciuilis 5-iO cent, altiis, basi siibnudus, micro])hylhis, apicc densiiis foliosiis, simplex, sub ])encha3tio innovans, iimovalionc iinica vix unciali. FoHa cauliiia Ionisa, basilatiora, lanceolata, firma, sicca aclpressa plus miiiusve contorta, inadida ci'cclo- patentia, basi intégra, siibvagiiiantia. plana, snperneconvoluta, obtuse acuminata, a niedio ad apicem seiTato-spinulosa, den- tibus acutis niagnis, lainellis numerosissimis (45-50), costa fuscescente dorso duplicato-spinosa ; cellulis omnibus quadratis, basilaribus paulo longioribus dein bi'cvibus. Capsula pedi- cero 3-4 cent, longo flexuoso tortili sœpe geminato ob innova- tionem pseudo-laterali ovato-cylindrica, sœpe arcuata, hoi^izon- talis, undique papillosa, plicata, eurystonia. Peristomii dentés brèves purpurei marginihus latis decoloratis liyalinis. Opercu- lum.'? Calyptra longa, iniensefeiTuginea. Planta masculaecen- tro perigonii innovans, longior, foliis caulinis brevioribus latins ovato-lanceolatis , cellulis basi longe rectangularibus; foliis perigonialibus externis latissime coi^datis concavis ad apicem tantum dentatis, dense lamellosis obtuse acuminatis. Martinique (Plp':e, n" SIH», in îicrb. Mus. Par.). Diffère du P. purpurascens Hpe, dont il se rapproche le plus, par les feuilles plus acuminées, i^arnies à la mariic de dents spiniformos aiguës, plus fortes, et sur la face antérieure de lamelles plus nond/reuses; la cap- sule est en outre entièrement papilleuse. FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 213 MUSCI PLEUROCARPICI. trib. 1. — neckeracej:. Fam. I. — GRYPILEE.E. Gen. I. — CRYPILEA Mohr. G. RAMOSissiMA Scli. in licrb. — C.LccJderi Sendt. Guadeloupe (L'Herminier). L'échantillon unique, trouvé entre des touffes de Lcpidopilum, semble devoir être rapporté au C. ramosissima tant par le port des tiges que [>ar le tissu des feuilles. Fam. IL — NEGKERE/E. Gen. T. — PIIYLLOGONIUM Brid. P. FULGENS Sw., sub IIupiio. — Pliullogonium Brid., Bnjol. unir., II, p. 671; G. Mûll., II, p. 2; Mitt., /. c, p. 423. Guadeloupe (L'HERMiNiER,'échantillons nombreux, mais stériles; Husnot, exsicc, n" 154). — Martinique (Duperrey, 1825; Plée, Bélanger, 1857, in lib. Mus. Par. ; Haun). Guba, Jamaïque, Porto-Rico, Nouvelle-Grenade et autres régions de l'Amérique équinoxiale. Les échantillons qu'on rencontre dans les herbiers ne présentent le plus souvent que les sommités pendantes des rameaux secondaires. Dans ceux qui ont été récoltés par Plée, on en trouve avec la tige presque nue, revêtue cà et là de radicelles entremêlées de petites feuilles ovales, planes, entières et sans nervures; les rameaux primaires sont dressés, garnis de feuilles très-longues, distiques, et ont, avec ces dernières, 5 millimètres de largeur. ■o"- Gen. II. — NECKERA Hedw. Sect. PARAPm'SANTiius Spr. 4. N. DiSTiCHA Sw., Hedw.; G. Mitll. ,%/?., II, p. 46; Mitten, /. c, }). 451. — Ncchera retiisa Bi'id., Bryol. univ., II, 243. Guadeloupe (L'IIermimer, in herb. Mus Par.). Grandes et petites Antilles; Nouvelle-Grenade, Chili, Brésil, Pérou. 214 !<:. itF.sniF.itF.i.rr.. 2. N. UNDULATA Sw., IIcclw., Biicl. ; G. Miill., II, p. 117; MilLcn, /. ^., p. 452. Ciiiaiii'loiipo (Bki'.tkro) ; l'orôl de Clioisy (IIusnot, cxsiec, n" 15.")). — Mai'tiiiiqno, camp Balala (Kusnot). Très-répandu dans les Anlillos, dans les terres interlropicales jusqu'au Brésil; indicjiié dans la Patagonie ol aux îles Mariannes. Gen. III. — PILOTRÏGIIELLA G. Midi. 4. P. FUSCO-YiuiDis? Ilpe; Mitt. , loc. cit., 438, siib Meteorio. Guadeloupe (L'Herminier, n° 13, ex parte). Échantillons incomplets provenant des rameaux supérieurs et pendants, et qui rappellent, par la couleur et la forme des feuilles, le P. fiisco-riridis Hpe, de la Nouvelle-Grenade. 2. P. LONGiPiLA Sch. in herb. Mtis. Pai\— Caulisperlongus, crassus, semipedalis, fïexuosus, pendulus, atro-fusciis superne pallide lutescens, nitidus; ramis 1-2 cent, longis horizontalibus remotis crassissimis clavato-acuminatis. Folia oblongo-ovata, excavata, cocbleai'iformia, superne in cuspidem pililbrinem longissimam sen^nlatam divaricatam desinentia; costa infra apicem evanida; celbdis undique angustis linearibus, ad an- gulos quadratis ovatis obscuris. Cœtera desunt. Guadeloupe (L'Herminier, n» 46, in herb. Mus. Par., sub Pilotricho lovgipiloSch., et P. pilifero Sch.; Husnot, sub P. longifoUo Sch.). Voisin parle port du Neckera crassiccmlis G. Mlill., de Java. 3. P. TURGESCENsG. Mûll., Stjn., II, p. 171, sub Neclicra; Mitt., /. c, p. 440, sub Meteorio. — Piami elongati 15-20 cent, et ultra longi, firmi, irregulariter pinnatim ramulosi, ramulis distantibus i-2 cent, longis cuspidatis rigidiusculis divaricatis raro attenuatis inferne fuscescentibus superne aurescenti-stramineis nitidis subvernicosis. Folia cochleari- formia, late oblongo-ovata, excavata, acuminata, ecostata, niar- ginibus integerrimis vel apice incurvis subserrulatis; cellulis angustis suberosis, ad angulos pluribus rotundis fuscis in orbem congestis. FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 215 Guadeloupe (L'Heuminier in lierb. Mus.Par.,sub PHotricho aurescente Sch.). Quoique cette Mousse s'éloiiiiie un peu par le port du Neckera turge- sccns C. Mûll. , il ne parait pas possible, en l'absence des organes de fruclification, de l'en séparer; elle offre un intermédiaire enivelè Neckera flcxilis C. Mûll. et le Meteorium guitense Mitt. Jamaïque, Mexique, Costa-Rica, Nouvelle-Grenade, Equateur. Gen. IV. — POROTRICHUM Brid. P. iNSULARUM MïU.,Mi(sciaustro-amer.,p. 464. — Meteorium llusnoti ^Qh.^Musc. Ilusnot. — Plantaspeciosa, deiidroidea 5-15 cent, alta, fulva vel subfusca, iiitida, dioica? Surciilus repens atro-fuscus. Caulis adscendens, primum simplex, iincialis vel major, foliis albicantibus ciispidatis integris remotis obtectus, dein bi-tripinnatim ramosus flabellatus, rami remoti, inplantis jimioribus simplices oblique inserti fequaliter distantes ad api- cem caulis decrescentes sa^pe flagellis terminati, demum pinnati vel bipinnati velsa?pe medio innovationes bipinnatasemittentes. Folia ramea biiormia, infima disticha complanata, oblique inserta, latiora, basi ovata, vix denticulata, uno latere indexa, ligulata, obtuse acuminata, e medio ad apicem inciso-serrata, inter dentés serrulata, cœtera angustiora acutiora brevioraque; cellulis basi auguste elliptico-hexagonis parietibus sinuosis, cseteris rhomboideo-hexagonis minoribus translucentibus ; Costa valida pallida viridi ultra médium evanida. Perichrctia c parte superiore divisionis primante vel e ramis anlicis oriunda, foliis externis patulis brevioribus ovato-cuspidatis denticulatis ])asi convoi utis, internis longissimis erectis convolutis. Capsula in pedicello 5 mill. longo purpureo erecta, obovata, ci\^ssa, oper- culo conico oblique rostrato. Peristomii dentés lutei apice inflexi, interni longissimi cancellato-pertusi. Galyptra albida, cucullata, lievis. Guadeloupe (Beaupertuis, stérile, in lib. Mus. Par. ; Perrottet, ex MiTTEX) ; sur les troncs d'arbres, dans les bois élevés (L'IIerminier, in berb. Mus. Par., sub Pterobryo aufjustifolio)',mon\e de la Découverte (Hus- NOT, exsicc, n" 163, sub Mdeorio llusnoti Scb.).— Martinique (Duperrey, 1825, in berb. Mus. Par. ; Rélanger, n° 872, in coll. Montagne, sub lllipno Neckeroideo Ilook.); pilon du Carbel (Husxot, exsicc, n° 163). 210 K. ItF.KC^IlROBIi:!.!.!':. Saiiil-DoiiiiiiiiMO. Mousse, vai'iaul du vcrl j)àle au l'uux rouoé ; Irès-vuisinc du /*. nniu- bii> iipc. SoCt. PlNNATF,I,I,A. G. Miill., Mme. Schwnnfnrth., iu Lmwva, XXXIX. 2. P.piNiFomiEBrid., Binjol. unir.,U, p. ''2C)0,^uhr^ilotricIi(). — Il IIP H H III, C. Mûll., .%^?., lî, \^.^^^. — Porotriclmmpiiii- f'n'iiw Milt., /. r^., p. 405 — îlomalia pcnânliua Sch. Mss, — Dioicum ! IManla elegaiitissima, tenella, iieckcroidca, pallide lutescens vel subfusa, liaud nitida. Gaulis primaiiiis rcpeiis, radiccllis foliisque squamirorinibiis obtcct.iis, ramidis ro- inotis erectis tenellis frondifonnibus jam e basi seiniun- ciali subiiiida fere ramosis, baiid simpliciter pinnatis sed bipinnatis, interdiim biuiicialibus, s;opius pedalibiis et ultra, uiidique loliosis, ramis gracilibus remotis complanalis simpli- cibus aut irrcgalariter pinnatis ad apicem decrescentibiis saîpe superne in fdinn longissimiim desinenlibiis. Ganiis secun- darii Ibb'a inferïie adpressa, latiora, subintegra, supra basiu imbricata, disticha, patentia, lato ovato-Ianceoîata, asyni- metrica, basi une latore inllexa, iniplana, caviuscula, obtuse acuminata, serrulata vei subdenticuiata; celhilis apicc obso- lète V. medio eleganter rhombeo-hexagonis, basi auguste rhom- boideis fïavescentibus ; costa coucolore ini'ra apicem evauida sœpe supra basiu vel summo apice furcata. Perigynia e caule secundario exoriuuda, minuta, foliis squamosis apice angustio- ribus, arcbegoniis paucis paraphysibus brevioribus cinctis. Guadeloupe, la Madeleine, 900 mètres ait., sur 1(S arbres (L'Herminier, in herb. Mus. Par., sub Homalia penduliua Sch.). Mousse très-élégante, dont on ne connaît encore que les individus femelles. L'absence de capsules ne permet pas d'assigner à cette plante avec certitude une place dans les divers genres de Mousses pleurocarpes. Bridel la range parmi ]es Pilolrichum, entre les P. flageUiferiun Crid. (Pt'jnjgymoidrnm. doïiiingcuse G. Mûll.) et le P. Plurùn Brid. (Leptodon G. Mûîl.), avec lesquels elle n'a aucun rapport. M.Gh. Mûiler (Syn., Il, p. 228) la classe dans la section DendroglossopkyUum du genre Hypuum, qui comprend des espèces appartenant au genre Porolrickum Brid., et, à FLORULE lîRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 217 roccasioii (ruii travail récciil sur les Mousses recueillies par M. Schwciii- rurllithius le centre de l'Afrique, il la place avec deux espèces de cette région dans une nouvelle section de son genre Hijpnum, à la(}uellt> il donne le nom de Pinnalella, rappelant le port des Mousses qui en font [larlie. M. Mitten, de son côté {loc. cit.), lui assigne une place dans le genre /^o/'o- //'/r//!(?». QuantàM.Schiinper,ilparaîl, àenjugerau moins par le nom qu'il a inscrit sur les Mousses de l'herbier du Muséum, la considérer comme une espèce d'Homalia; elle diffère cependant des espèces de ce dei-uicr genre, en dehors du fruit, qui est inconnu, par le port, ainsi que })ar la forme irrégulière et le réseau des feuilles raméales. De toutes ces opinions, la meilleure est probablement celle du savant hryologue de Halle, qui, en créant une section spéciale pour cette Mousse et pour les Ilyp. rotuudi- froiidram et //. mixtiim, également stériles, a reconnu que ce (ju'il y a de mieux k faire quand une Mousse ne peut être rattachée avec certitude à aucun des genres existants, c'est ou d'en créer un nouveau pour l'y placer, ou de constituer une section nouvelle dans un des genres dont les espèces s'en rapprochent le plus. Fam. III. — METEORIEA^:. Gen. I. — METEOmUM G. Mûll. i. M. NiGRiCANS Ilook., ïo Kuiitli, S/jn., sub llijpno. — ho- thc'ciiDU nigricans Biid. , Brijol. iinlv., II, p. o(3o. — Ncchera iP'dotrichcUa) ni(/ricans Nées, G. Miill., Si/}i.,U, p. Io"2. — Meteorinm ynacranthumDz. etMolk., Prodr. fl. Surinam ^\). 47, lab. XII. — Metcoriumnigricans Mitt., /. c, p, 433. — Dioiciim. Caiiiissecundarius pendulus, peclalis, inlerne enigricanlefuscus, siiperne e viride luteus, atteniiatus, ramosus, ramis 6-10 mill, longis crassisturgescenlibiis teretibiis simplicibiis obtiisis diver- gentibiis sfjepe arcuatis. Folia caulina adpressa, iiitida, auricu- lata, rotiindata V. orbicLilai'ia,coclileari(bniîia, apiciilata, apiciilo recurvo, marginibus siiperne involutis denticulatis. Folia l'amii- liiia breviora , minus longe apicidata; costa tenuissinia pallida sa:'pe obsoicta; cellulis angustissimis linearibus, alaribus ad angulos majoi'ibus quadi-atis in inacnlani incrassatam conge- stis. Folia peiichaHialia majora basi lata, longissimeattcnuata, cuspidata, apice convoluta, ccostata, integerrinia. Capsula immersa, magna, ovato-globosa, Guadeloupe (L'IIerminier). ^1$ i:. niosf iiiiiiioLLi:. 0ns. — Los ('ohaiilillons rôrollrs pai'M. f/lforniinifir à la Guadeloupe ne nroni odVi'l (|u'uii(' seule capsule déjà déliiiile, el il ne m'a pas été pos- sible, {\v.s l(U's, de me rendre comple de l'organisalion de la coilTe; luais il est probable (ju'elle est mitrirorme lobée, comme dans les échantillons recueillis à la Nouvelle-Grenade par M. Lindii; (coll. u" 402), et par M. Spruce dans les Andes de Quito (collect.n" 120i). C'est par suite d'une connaissance imj)airai(e de cet organe (jue la Mousse qui nous occupe a été placée parmi les Mousses à coiffe cuculléc par les anciens bryolo- gues, et en dernier lieu dans le genre NccJa'ra, Sect. Pilotrichella, par MM, G. Millier {Si/n. Musc), et Hampe {FI. Nour.-Greii.)', et quoiqu'elle ait une grande analogie avec \es Pilotricliella, elle doit faire partie du genre Meteorium, qui s'en distingue nettement par la coiffe mitriforme. ^. M. PATULUM Sw., ^uh H upjio; C. Mï\\\.,Si/n., II, p. 155, siib Pilofricho; Mitt., /. c\, p. 444. Guadeloupe (L'Herminier, n" Al et n" 48) ; forêt de Clioisy, rivière Saint-Louis (Husnot, exsicc, n" 168). — Martinique (Hahn, n" 1"261, in herb. Mus. Par.); piton du Garbet (Husnot, exsicc). Échantillons stériles. Saint-Domingue, Cuba, Mexique, Guyane, Equateur, Pérou. 3. M. GUADALUPENSE Sch. iii herb. — Dioicum, M. patulo affine sed caule graciliore, ramis obtiisis subiiiteutibus lute- scentibus molbbus longissimis , foliis minoribiis, iiiferioribus minus squarrosis, superioiibus adpressis subintegris vel sub- denticulatis. Guadeloupe : bois de Bovine , Grande Terre (L'Herminier, n° 48, stérile). Gen. II. — PILOTRICHUM P. B. emend. Gaulis primarius repens nudus, secnndai^ius basi siniplex stipitatus dein dendroideus frondifoimis pinnatini ramosus vel ramosissimus. F'olia concava cochleariformia, ovata, ovato-ligii- latave, cellulisparvis rotundatisvelbreviter ellipticis incrassatis, costis binis callosis dorso alatis^istatis vel in spinam acutam desinentibus. Capsula breviter pedunculata, a^qualis, erecta. Calyptra parva, mitrreformis, ramentosa pilosave. — Pilotri- chum, ^eci. Enpi/otrichum, G. MûlL, Syn., II, p. \11. — Calli- costa, G. Miill., olim, in Linn., XXI. — Pilotrichum Mitt., /. c. FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 219 ^1. P. CRYPiLEOiDES Sch. iii hei'b. — Dioicum. Caulis secuii- darius 5-7 cent, longiis, crassus, breviter stipitatus, rigidiis, pallido viridis vel intense rufescens, laxe renioteque pinnatus, ramis plerumqne simplicdjus. Folia ovato-elliptica, inibricata, decurrentia, complicata, basi angusta, concaviuscula, apice plana acnmine obtiiso, niarginibus serrulatis papillosis inferne revolutis, costis inœqualibns basi coalitis dein divergentibus, una longiore siiperne ramentosa v. aculeata, altéra breviore laîvi vix prominula. Folia pericba.^tialia lanceolata, late acuminata, subseiTulata , papillosa, subecostata. Capsula in pedicello breviore Vcexi tenella, ovalo-cylindrica. Operculum apicula- tum, badium. Galyptra minuta, liitea, basi laciniata, sub- birta, pilis erectis. Peristoniii dentibus internis brevibus fdi- formibns. Guadeloupe (L'IIerminier). — Martinique, campBalatadlusNOT, exsicc, n. 158). Antilles (Perrotet). 2. P. BTPiNNATUM Schgr., suh Nockerd ; G. Miill., Sijii., II, p.i78;Mitt., /. r.,p. 388. Guadeloupe (Bertero; L'IIerminier, n° 52). Jamaïque, Tiinidad, Guyane, Equateur, Pérou. 3. P. coMPOSiTUM Sw., sub Uupno; G. Miill., %y^, II, p. 178; Mitt., /. c, p. 389. Forma 6'/ffY/or, caulis secundarius viridi-fnscescens, 10-35 cent, longus, plerumqne simpliciter pinnatus, ramis patentissimis simplicibus vel raro breviter pinnatis obtusis. Capsula in pedi- cello curvato erecta, eurystoma. Guadeloupe, sur les troncs d'arbres au Matouba (L'Herminier). Diffère du P. Uiihnianum, dont il se rapproche le plus, i)ar ses tiges moins ramifiées, d'un jaune roussàlre, ses feuilles caulinaires plus petites, oblusénient acuminées et à nervures garnies de dents aiguës. Jamaïque, Venezuela. Les spécimens provenant de l'herbier de Swartz, que j'ai pu me procu- rer, sont stériles et ne représentent que la miniature de la Mousse récoltée par L'Herminier; les feuilles raméales sont plus concaves au sommet et 2^20 !<]. iir.sf'iiioiii'^Li.f:. los l'.'imcaiix ne dépasscnl pas (iiiclqnos inillimrlres. La Mousse du Maloiilia esl jx'ut-ôlre une espèce distincte. 4. 1*. IIaii.ma.mm Bescli. — Dioicuiii. Caulis scciindarius 10-oOcoiil. alUis, crcctus, fiisco-viridis, basi simplex, dein ele- ganfor bipinnalus, ramis œqualiter distantibiis distichis })alulis siccitatc llexuosis subpinnatis apice attcnuatis plus minusvc loiigis inferne et supcriie brevioribus medio 2-4 cent, longis, ramulis5-10niill. longis niimerosis. Folia caulis secundariima- didacrecto-patula, concava, sicca adpressa, pro génère maxima, laie ovata, basi lata, paulum auriculata, apice concava subito cucullata longe nmcronata, mucronc incurvo, marginibus superne recurvis iiitegemmis, costis tere tcquidistantibus basi vix connatis, sub apice dorso obtuse lateque abruptis vixramen- tosis, cellulis ovalibus ellipticisque kevibus. Folia ramea magis concava, multo breviora, folia ramuîina brevissima. Flores masculi copiosissinii, gemmacei, e raniulisoriundi, foliis inter- nis auguste v. ovato-lanceolatis marginibus recurvis, costis la3vibus, externis minutis rotundato-ovatis, antheridiis magnis, paraphysibus numerosis articulatis longioribus. Planta fœmi- nea fertilis minor, ramis quam in planta mascula brevioribus. Fructus rarissimi apicem versus caulium oriundi. Perichœ- tium concolor foliis erectis auguste lanceolatis apice vix con- cavis longius cuspidatis, marginibus planis subintegris vel parum crenatis , cellulis longioribus, costis inaequalibus in foliis interioribus dorso late alatis, in foliis externis obsoletis. Capsula in pedicello eam œquante curvato lœvi, cylindrica V. fere obconica eurystoma; vaginula longa cylindrica crassa. Peristomii dentés externi lati flavi, basi dense, apice laxe trabe- culati, interni lati longiores purpurei imperforati. Operculum crassum, conicum, longe subulatum. *, Guadeloupe (Beâupertuis, 1839, in herb. Mus. Par. ; LUerminier). — ■ ^^'" Martinique (Bélanger, 1857, n" 49, in herb. Mus. Par.) ; sur les arbres, (IlAiiN, 18G9, n" lOGl). Une des plus grandes espèces du genre. Elle paraît différer du P. pro- cerum Mitt., de file Saint-Vincenl, par ses leuilles caulinaires non cor- dées à la base, par ses feuilles périchétiales non serrulées, et par le FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 5^1 pôdicelle lisse des capsules. Elle se rapproche (l\i 1\ coniposilum, mais elle s'en éloigne au premier abord par ses tiges secondaires bipinnées presque jusqu'au sommet, ses ramea'iv dressés, étalés, et par ses ramules nombreux. Foi'ina iuajur, idaiiLa robiistiorc, l'aiiiis patcntioiùbiis renio- tioribiis 4-8 cent, longis; ramulis pleruinque simplicibus [-{/^ cent, longis. (îuadcloupe, la Découverte, vallée Saint-Louis (Husnot, n" 159), asso- cié à Pilotricliuiii Husnoti. 5. P. HusNOTi Sch. in berb. — Caulis secundarius infernc nudus, elongatiis iO-*25 cent. longus,bipinnatusvel liipinnatus, sœpe prolifer, fnscus, rnbiginosusve,apice palHdeflavus, raniis tenuissimis nncialibus vel niinoribns copiosis apice obtusius- culis, ramidis tenuioribus parce divisis. Folia caulina ereclo- palcntia, cymbiforinia, concava, excavata, obtuse acuminata, margine interne recurvo longitrorsnm fere subcrenulato; costis œqnalibus dorso dentatis apice aculeiformibus late extantibus; celb.ilis ovoideis. Folia ramea minora. Folia pericbœtialia longe lanceolata, basi lala, apice cuspidata, intégra, solum basi cre- nata, costis inœqualil)us lievibus vix ad médium productis. Caetera desunt. Guadeloupe, sur les arbres, la Découverte (HusNOT, n" 150; L'IIermi- NiER, n'-^^Tet 28). "*^ ' i/^6. P. IIerminieri Scb. in lier]). — Dioicum. Caubs stipita- tus, basi nudus, dein fronditbrmis ad instar Thuldiorum, proli- ferus, i 0-20 cent, longus, inordinatim ramosus et ramosissimus, 2-3pinnatus, sordide fuscus vel nigrescentibus raniis i^imulis- que capillaribus flexuosis attenuatis. Folia caidina late ovata, concava, acuminata, costis pauloinœqualibus basi coalilis dorso late cristatis. Folia ramulca minora, costis inœqualibus dorso dentatis, marginibus crenulatis basi recurvis. Folia peri- chaîtialia ligulata, cuspidata, integerrima, interna obtusius- cula, costata, dentata, marginibus reflexis, exteriora minuta cordata ecostata. Capsula in pedicello vix ca breviore curvalo, t^2^2 10. iiiosj'iiioisioijj':. (^xsiM'Ui iiirliii.;il;i, (i\al;i, pro pliiiila iiiaLiiiii. biidia. IN'i'islomii (Iciilcs iiilcnii cxlciiiis hicviuics, leiiucs, piii|)iiiL'i.O|Jci'ciiluiii? Calypti'a ? , Giiadeloupo, sur lo,s arbrps (L'Heuminieh, n"' "28, 47). Diffère de loiilos les espèces congénères par la lénuilé tic ses liijes, île ses rameaux et de ses feuilles, et se rapprodie le plus du P. dclicalnlnm Nob. {Callicosta dvlicalula), du Mexique. ^ 7. P. DEIULK Bcscli. — Dioicuiii. Piailla pendiila, dobilis, intense rnfa, apice llavida. Canlis scenndarins mollis, 1 0-20 cent, longns, basi denndatus, dein rainis plus minus longis inflexis plemmqncsimplicibus pinnatus. Folia sli})ata majora, basi sub- cordata, longe ovato-lanceolata. Folia caulina (i. e. canlis secim- darii) erecto-paLula, madida plnmulosa, sicca flexuosa vix exca- vata, angustius ovato-lanceolata, apice acumine acnto, costis inœqnalibns dorso late alatis in spinam saipius acutam desi- nentibns haud basi coalitis; marginibns serrulatis inferne revolutis ad angulos rotundatis crenatis papillosis; cellulis hexagono-ellipticis minutis. Folia pericba^lialia angustiora lignlata longiora, longius acnminata, integerrima, inaeqnaliter bicostata, costis in foliis internis spinosis, in exterioribnslœvibns. Capsula pedicello eam œquante hevi s*pe arcnato exserta, ovalo-cylindrica, œlate inclinatabadia. Operculnmlateconicnm, longe apiculatum. Peristomii dentés externi longissimi, remotc trabecnlati, interni breviores angustioresque. Guadeloupe (L'IIerminier). — Martinique (Bélanger, n° 873, in herb. Mus. Par., stérile). Var. rigidiusculum Sch., caule ramisqiie gracilioribus pal- lide vel nigricante viridibus, mollioribus, Ibliis angustius lan- ceolatis patentioribus laxioribus. Martinique (Duperrey, 1825, in berb. Mus. Par.); nioniagne Pelée ^/^(HusNOT, n° 100). Species incerta. 8. p. DUBiuM MilL, p. 390. Guadeloupe? (berb. Ilookert). FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 'HZZ» Geii. III. — PTEROBRVUM Ilsch. 1. P. ANGUSTIFOLIUM CMilll., Sf/IK, II, p. I8(); Milt., /. r., p. 426. — Dioicum. Stipes uHcialis, riiber, foliis squarrosis '^^i ovalibiis longe ciispiclatis integris obsolète costatis obtectus, supei'iie in fronclem lanceolatani compressam pins minnsve laxe foliosam divisns, ramis breviuscule pinnatim ramulosis. Folia superiora et ramea erecto-patentia, laxe imbricata, lan- ceolata, acnminata, excavata, ad apicem planiiisciila, viii- dia, juniora luteo-viridia nitentia, margine basi rotundalii intégra e medio obsolète, apice vix denticnlato; cellnlis an- gustissime hexagonis, basi aureis; costa infra apicem evanida. Perichœtia juniora albicantia , longe cylindrica, foliis apice emarginatis, seniora fiisca foliis externis ovatis cuspidatis inleoris, internis valde lonuioribus erectis late lanceolato-lii'u- latis in pilum mtegriim longissimum flexiiosum tortile denticji- jatimi a,ttenuatis. Capsula immersa, breviter pedicellata, obli- que globoso-ovata, crassa. Peristomii dentés coaliti. Spone maximoe. %'â Guadeloupe, sur It's arbres, le Houelmout (Husnot, n° IGl). — Marti- nique (Diterré, 1825, et Bélanger, 1859, in fib. Mus. Par.; Hahx, n"832j;^ , piton du Gnrbet (Hus.not, n" 161). t>^ jfh^~f^ Trinidad. f^ .... T Forma fia gel li fera, stipite longiore ramis apice longissimis in / '^ fïagellam nudam vel ramulosam stoloniformem attenuatis. / Guadeloupe, sur les arbres pourris au bord de la rivière du Galéon et des Bains jaunes, 1100 m. altit. (Bëaupertuis, 1839, in berb. Mus. Par., stérile). 1/ 2. P. HusNOTL\NUM Bescb. — Caulis sccundarius crectus, stipitatus, basi sul)nudus, uncialis, dein in frondcm ovalain 7 /yMiC'! sesquiuncialem 1-2 pinnatam ramosam complanatam pallide lutescentem divisns, ramnlis simplicibus vel fasciculatis ixpc innovantibus. Folia caulina remolissinia, basi latissima. ovata, acnminata, adprcssa, liaud squarrosa, integerrima, costa lata .5 ^'24 r.. Biics^'iBBoatBoi.M':. iiKMlincviniidn.Folia i'jiiikm (M(\'l(i-|i;ili'iiiii!, iiiiii!!lii,(»v;ilii liiiiila- la\(\ la'\ia,cuiicava, hasi a'(jiiali liaiid diialaLa,at'iiiiiiijaia,a])ice piano iiilci^cmiiia, iiiargiiie ijlauovcl iiiiolat(3reloiigilu(linaliicr iiiiipiii'ato; costa ant^iisla sii|ua iiiediuiu cvanida; ccllidis iiii- iiuLis opacis hcxagoiiis pariclibus pellucidis, alaribus paiicis (piadralis o viridc-fuscis. Pcricluetia angiista foliis oxiernis mi- iiLitis ovalibus ecostatisiiitegris, iiUernis valde loiigioiihiis longe acuuîinatis a[)icc crcnulalis subdcniiculalisve longe costatis. Cnetcra ignota. •^Guailcloiipe ou M;irtiiii({ue (IIusnot, cxsicc, n° 101), associé à P. aiiguslifoUuui. Se rappi-oclis Inuiucoup du P. Irichomanohlcs Sjjr. (coll. n" 1187),- mais eu diffère par uu port plus élaucé, des frondes plus longues et plus touffues, et des feuilles entières non cordées à la base. Fam. IV. — LEUCODONTE/E. Gen. I. — LEI>YRODON Ilpe. ^ L . TiiiciioiMi YLT.us Sw. , siib Ncckcra; G . Mùll . , Sz/u. , II , p . 1 i J , siibiVt'r/.Y';Y,'; ^liltcn, /.r.,p. ■^'i'il, ^uh Lcpijrodonte. — Dioicus, intiicate ccspitosus, aui'ciisvel aureo-fupcus, c viridi-sericeiis. Caulistcnuissimiis, irregulariler pinnalus, ramispeiidulis cloii- gatis capiilaribus gi^acdlimis IVagiiibus flagclliferis. Folia ra- niomm crassorum auguste lanceolata, disiicba, crecto-})aluîa, basi deiilicalala, apice longissiino seiTala, ecoslata, plicata, ceî- lulis liiiearibiis angusiis; folia raiiîorum graciliuin minora ano'iistiora. Cietera desunt. Guadeloupe (L'Hermimeu, in liorb. Sdiinip. ; Husnot, n" iSou). Forma rohnsiior, rainis ci'assioribus brevioribiis rufcscen- libus liaud tlagclliferis, l'oliis ubiqiie serratis. Guadeloupe, la Découverte, sur les troncs pourris (IIl'sxot, w" 183, sub Mctcorio sericeo Sch.). — ^Martinique, montagne Pelée (Huskot; Plée, n"869 in herb. Mus. Par., coll. Montagne). FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 5*^5 Gen. TI. -- MKIOTHECIU.M Mitt. 1. M. NANUM Bescli. — Monuicum, gracilliniuin, tenuissi- mum, repeiis, ramis assurgentibus minutis divisum. Folia com- pressa, erecto-patentia, subdisticha, laiiceolata, acuta, niiiiuta,' iiiargine planiusculo, subserrulata, ecostata ; cellidis anguslis elongatis parce chloropbyllosis, aiigularibus 5-6 superpositis, lalioribus quadratis byalinis incrassatis haiid vcnlricosis. Folia pericha?tialia aciimiiiata, latiora, subserrulata. Fluris niascidi folia ovata, intégra. Capsula in pedicello 3-4 mill. longo tenuis- simo rubello Igevi cylindrica, minuta, basi 1ère callosa, pallide rufa, inclinata, operculo conico breviter acuminato, Peristomii simplicis dentés lati, obtusiusculi, e basi ad médium approxi- mati, rufi, punctulati, late trabeculati, haud exarati. Calyptra cucullata, unolaterefissa, l?evis. Guadeloupe, eiUre les touffes d'Hyi)num tenerum (L'Heumlmer, in herb. Scliimp.). 5. M. scARRiuscuLUM Besch. — Monoicum, viridi-lutescens, intricate repens,irregulariter pinnatim ramosum, ramis suhpa- tulis ascendentibns obtuse acuminatis plerumque simplicibus. Folia caulina inferne nigrescentia, laxe erecto-patentia, ramea homomalla, ovata vel oblongo-lanceolata, concava, e basi an- gusta ob llexuras duas longitudinales biplicata, obtuse acuminata vel acuta, ecostata, integerrima, marginibus late involutis; cel- lulis basilaribus longioribus llavidis elongato-ovatis, axillaribus 4 majoribus oblongis fuscis, supra-alaribus utrinquc inter pli- cas etmargines ovatis oblique dispositis, cœteris pellucidis au- guste hexagonis, apicalibus latioribus ovatis utriculo primor- diali impletis. Folia perichœtialia basi convoluta, erecta, externa ovata apiculata intégra, interna longiora lanceolata obtu- siuscula subdenticulata. Capsula in pedicello 3 mill. longo cur- vulo purpureo apice incrassato scabriusculo erecta, interdum burizontalis, minuta, ovalis,basisubtumida.aurantiacavellusca; vagiuula bievi ovala, ojterculo conico obli(jue breviterque ros- trato. Peristomii sinq)licis dentés subulati vel abbreviati, albidi, Q" série, 1]0T. T. III (Culiier n° i). 3 15 2^20 i:. iii:^»€iii:itE:LiJ<:. linea média cxarati. Spui\o iiiaximn'. C;il\|ili;i iiiiiiiil;i ciiciillala, fere ad apiccm fissa, scabra. Guadeloupe (L'IIehmimkh, iu lierh. )[us. ]*;u'., suh Pli>rofjouiell/i jiul- chella Sch.)', sur les arbres, morne de la SoulVière (1I(\snot, exskc, n"182). ÔnVe une lirande ressemblance avec le Plprof/oniion Borunniim Mont., de Saint-Domiiiii'ue, mais s'en éloit;ue au j)remier abord par b's l'euilles caulinaires garnies de deux plis Irès-larges au lieu d'un, par les l'euilles péricbéliales non dentées en scie, par les pédicelles capsnlaircs rugueux et par les coiffes soabres du milieu au sommet. Var. patens {Pterogoiiiella païens Sch., in herb.) — Planta procera, atro-viridis, repens, ramis loiiiiioribus laxc foliosis. Folia patentia vol apice ramorum erecto-pateiitia. Martinique, sur les arbres, camp Balata, 450 m. altil. (Husnot, ejjs/c'c., n° 17-2). Gen. III. — POTAMIUM Mitt. P. HOMALOPiiYLLUM Besch. — Moiioicum, late cespilosuni arcte adhœreiis. Caiilis repens, raniis brevissimis crassis lute- scentibus cnrvatis. Folia sursuni secunda, apice lioniomalla, ovato-aciiininata, concaviuscula, integerrinia, mai^gine erecto sed flexuoso, ecostata; celliilis basi flavidis, ad angulos longe quadratis eoloratis, supra quadivalis pellucidis intus granulosis, caHeris ellipticis, apicalibus ovatis iitriculo primordiaiiiinpletis. Folia perichyeiialia longiora, ovato-lanceolata, cuspidata, eco- stata, integerrinia. Capsula in pedicello pluries tortili 5 mill. vix longo ovata, erecta, démuni inclinata, regularis, collo cras- siusculo, operculo oblique rostrato. Peristomium duplex den- tibus externis humore incurvis, flavidis, internis pellucidis œquilongis punctulatis in membrana breviter exserta impositis ; ciliis singulis brevissimis. Guadeloupe (Duchassaing) ; morne Goyavier, camp Jacob (HuSNOt, exsicc, n" 1 79, ejo parte). Voisin par le \)ori des Hypaum mkrocarpnm C. MiilL, et H.crass'ms- culum Hook. et Wils., mais entièrement différent par le réseau foliaire, qui se rapproche de celui du Polamimn deceplUum Milt., et du Neckcra {Potamium) commutata C. Mûll. FLORULE DRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 227 Trib. II. — IIOOKERIAGE/E. Fam. I. — DALTOME/E. Gen. MNIADELPIIUS G. Miill. -M ^ M. PARVULUS Sch. in litt. — Monoicus. Gaiilis tenelliis, lu- tesceiis, cespitosus, dichotoiniis, erectiis, compressus, 40-15 mill. elatiis. Folia compressa, rugulosa, erecto-patentia, e basi angusta, spatliulato-oblonga vel late ovali-elliptica, acumiiiata, basietapiceangustissiiiielimbata,limbohyalinoflexiiosointeger- rimo, Costa iiifra apicem evanida; celliilis rotiindato-hexagonis hyalinis, basilaribiis costam versus paiicis Iaxis longioribus elongatis. Folia pericbiEtialia minuta, acumine longiore. Folia perigonialia minutissima, ovali-spathulata, ecostata. Capsula in pedicello gracili recto subglabro vel apice ruguloso 5 mill. longo rubcUo erecta, çiinuta, ovalis vel deoperculata urceo- lata, sub ore coarctata; operculo conico subulato. Galyptra fimbriata, ramentis albis, basi penduiis, apice erectis. Peri- stomii dentés interni externos sequantes, punctulati, sub pa])illosi. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimp.). Se rapproche du M. andkola Spr. {Mnsci amJini, n" 572; Mitten, loc. cit., p. 395), mais en diffère par les feuilles moins élargies en spatule et k pointe plus aiguë, et par les cellules plus grandes, hyalines et non encrassées. Fam. II. — HOOKERIEiE. Gen. I. — PTERYGOPHYLLUM Brid. P. ACUTiFOLiuM llook., èuh Hooker la; G. Mïûï., Si/n., II, p. 202;Mitt., /. c, p. 338. Guadeloupe, sur les feuilles détruites, entre le signal d'observation et la savane aux Ananas, allit. 1100 m. (IIusnot, n» 157, échantillons sté- riles et peu nombreux). Amérique seplentrionale, Andes de Quito, Népal. 2^8 v. Bi:s€iii':iii^LLi<:. / r.cn. II. — l.KIMDOl'lLmi lîrid. Sect. Crossomitiuum C. Mûll. (Tetuasticiiium Milt.). K'J^ l|f HJ^. i. L. suBKiMPUYLLUM Bcscli. — Diuiciiin. Gaulisrepciis, })arce ^ y|lV|k ^""iio^us, fusco-viridis, radiculosiis. Folia complaiiata, laLc- i) »• ralia divaricata obionno-ovata, apiculo parvo plicalo, siiperiora minora ovato-rotundala, omiiia obsolète costata, marginibus basi dcnticulatis^ apice serrulatis ; cellulis opacis elongatis an- giisLis. Caitera désuni. Guadeloupe, sur les feuilles tombéesà terre (L'IIermixier; hb. Scliimp.) Très-rapproché, à en juger par la diagnose de l'auteur {loc. cit.), du ti'iM^'i L. epiphylluni Mitt., mais différent au premier abord par ses feuilles den- ticulées de la base au sommet et munie^sjie nervures^ouvent effacées. V 2. L. Hermimepj Sch. in herb. - — Caulis repeas, luleo- viridis, ramosus, complanatus, nilidulos, radiciilis fuscis stel- latis remote oblectus, cum foliis 3 mill. latus, ramis brevibus aUernis. Folia lateralia patula, complanata, ovalo-rotundata, / basi oblique inserta, margine planiusculo; folia intermedia fere rotundata breviora, omnia sicca complicato-flexuosa ecos- tata, apicebreviteracuminala, acumineplicatosubtorto, undique seiTuîata, inter dentés papilloso-dentala ; cellulis angustis elon- gatis subpellucidis pachydermibus. Caetera ignota. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimp.). Sect. EULEPIDOPILUM. ^ 3. L. RADICALE Mitt., /. C, p. 378. —Dioicum.Ramiunciales, apice stepe attenuati, parce ramosi, cum foliis 3-5 mill. lati. E'olia viridia, superne lutescentia, nitida, plana, compressa, la- teralia contorta ovato-spathulata divergentia breviter acumi- nata', basi angusta, margine inferiore uno latere inflexo, inter- media oblongo-acuminata, omnia marginibus superne serratis, costis brevibus ad tertiam partem folii evanidis; cellulis auguste elliptico-hexagonisutriculo primordiali contracto repletis. Folia pericbœtialia parva, basi latiora, ovato-lanceolata, cuspidata, ^ FLORULE BRYOLOCtTQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 2^29 subintegra, ecostata ; archegoniis paucis, paraphysibiis longio- ribus niimerosis. Capsula inpedicello brevi 7-8 mill.'longo basi siiboeniculato riibello dense scabro-setuloso erecta vel inclinata oblonga, operculo conico. Peristomii dentés externi grosse erosi, fusci, interni longiores obscuri. Galyptra subniida vel sparse ramentosa ad capsulœ médium vix descendens. Guadeloupe, Beaupertuis, 1839, fr. rar.,in herb. Mus. Par.); sur les Fougères arborescentes, au Malouba, au morne de la Découverte (Husnot, exsicc, ïf 465, stérile) . — Martinique (Hahn, n." 1046), stérile au milieu des touffes du Tliuidium. Andes de Quito. 4.L.srBENERVEBi'id.;C."Miïll.,%^^.,II,p.l965SLib//(^(>/.7'y'/«. Guadeloupe (Husnot: L'Herminier, in herb. Schimp.). Porto^Rico, Guyane française, Venezuela, Mexique. tX Forms. sericea. Gaulis robustior, nitens flavidiila ; folia fere denticulata, cellulis pelliicidis. Capsulse pedicellum ciliato- papiliosum. ^Guadeloupe, forêt de Choisy (Husnot, exsicc, n° 166). — Martinique, camp Balata, piton du Carbet (Husnot). ^. L. PURPURASCENS Sch., in herb. — Dioicum. Gaulis latius- cule complanatus, flaccidus, ramis elongatis simplicibus pur- purascentibus apice stramineis nitidis. Folia ramea inferiora divergentia, saepe falcata^ plana, bifarie complanata, mollia, e basi asymmetrica, late longeque oblongo-ovata, cuspidata, apice plicato-torta, recurva, superiora crispula breviora margine basi rotundata infra cuspidem tortam parce denticulatam revoluta, costis brevibus e basi distantibus tenuibus purpureis ; cellulis latis longissimis pellucidis paiietibus purpureis tenuibus. Peri- chœtia juniora minutissima foliis ovato-lanceolatis integris, ar- chegoniis paucis. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimp.). Très-belle espèce remarquable par la couleur purpurine de ses feuilles. Est-ce une forme stérile de Vllookeria latifolia G. Mûll.? 230 r.. nrsf'iiFRFXLK. 1/ 0. L. AxTiLLARUM Mill., /. r., \). '\11 . — Ilormaplirodiliim. Rami siibsiinplices, iincialcs vcl minores, ciiin l'nliis 5 mill. iindiqiie lati, iiil'eriie rul'uli, supernc luteo-sli'aininci,snbnitidi. Folia compressa, lateralia divcrgentia vix curvata, margine in- feriore inciirvo îisymmetrica oblongo-acuminala, média ovato- acuminala, omnia coslis brcvibiis ad tertiam folii parlem eva- nidis, marginibiis c basi laxe revolutis superne scrrulatis ; collidis omnibus elongatis cHiptico-hexagonis utriciilo primordiali con- tracto replctis, Perigamia in axillis foliorum lameorum obsita, archegonia antberidiaquc paiica incliidentia, foHis externis bre- vissimis ovatis integris, externis longioribus obtuse ovato-acu- minatis subintegris ecostatis. Capsula in pedicello recto vix 2 mill. longoapice inflexo scaberrimo ovala, oblonga, suberecta vel inclinata, opercnlo conico acnminato. Peristomii dentés externi angusti, opaci, linea divismali vix distincta exarati, lotescentes, interni membrana brevi longiores, tenues con- colores punctulato-papillosi. Galyptra nuda, basi lacera, ad capsulam mediam vix descendons. Martinique, sur les branches des arbrisseaux, route de Saint-Pierre à Champtlore (Husnot, exsicc, \\° 162)v^ Cette Mousse se rapproche du L. divaricatum Dz. et M. ; mais elle en diffère par l'inflorescence, qui est indiquée comme monoïque par l'auteur de l'espèce {Bryol., Surinam, p. 49, tab. xn), et comme dioïque, par M. Mitten (loc. cit., p. 379). ^1. L. DALTONioiDES Sch. in herb. -— Monoicum. L. Antil- larum Mitt. simile. Caulis brevis, parce ramosus, lutescens, nitidus. Folia lateralia erecto-patula apice subplana latiora uno latere reflexa, superiora breviora ovata acuminata, omnia tantum apice denticulata serratave; cellulis incrassatis elon- gatis. Folia perichœtialia minima longius cuspidata. Perigonia minuta, foliis integris acuminatis pellucide reticulatis; anthe- ridiis paucis paraphysibus longioribus cinctis. Capsula in pedi- cello 5-6 mill. longo scaberrimo apice arcuato horizontalis, ovato-elongata, brunnea. Peristomium calyptraque desunt. Guadeloupe, sur les rameaux des arbrisseaux (L'Herminier, in herb. Schimp.). FLORULE BRYOLOGIOUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 231 8. L. POLYTRiCFïOiDES Bricl. , Bri/nJ. univ., \\, p. 2G9; MilkMi, /. r., p. 378. — Hoolm'ia C. Miill., %;?., 11, p. 205. Guadeloupe (Beaupkrtuis, 1830, ii\ lierb. Mus. Par.); forèls élevées (L'IIeioiixier, n" 2, 18G2; Husxot, in herb.). — Martinique (Sieber; Bélanger, 1859, n° 309, in hb. Mus. Par.; Hahx, n° 1046); troncs pourris, rivière de Case-Navire, au-dessus de la lontaine Didier (Husnot, n° 156). Jamaïque, Haïti, Porto-Piico, Trinidad, Mexique, Venezuela, Nouvelle- Grenade, Pérou, Chili. v^ar. pclluccns, ioliis hitescentibiis siibnitentibus longio- ribus niiiic spathiilatis , nunc spatlmlalo-acimiinatis, celliilis latioribus omnino diaphanis, peristomii deiitibus internis lon- gioi'ibus latioribnsque. Guadeloupe (L'Herminier). Gen. III. — HOOKEPiTA Sm. Sect. EUHOOKERIA C. Mûll. ^. H. DENTicuLATA Mitt.? in Musc. aiisti-o-amei\, j). 347. Guadeloupe (Perrottet t). — Martinique, sur les arbres, associé en très-petite quantité aux Hookeria repens et Uahniana (IIahx, n" 712). t^ Echantillons stériles d'un vert pâle, qui tiennent de VHookeria Limli- glaua et de V Hookeria (lenlicuJata (Spruce, n° 588) par la forme et le tissu des teuilles et des nervures, et qu'en l'absence des organes de la fructifi- cation, il est impossible de rapporter avec certitude à Tune ou l'autre de ces espèces. Sect. Cyclodictvon Mitt. \/'2. IL HYALiNA Sch. in lîorb. — Laxissirae cespitosa, mollis, coniplanate depressa, i-3-Lincialis, albicans v. glauco-viiidis, iiregulariter pinnalim ramosa, ramis scmi-uncialibiis vel minu- ribus. Folia remotissinia, mollia, flexnosa, inferne late ovata, oblonga, cxcavata, acuminata, apiculo bi^cvi fïexuoso, mai^gine YtOT^, limbato integi'o sinuato e sei'ic duplici ccllulai'uin elïorinato, 1 yf "^^ coslis tenuibuslutescenlibns sa^pc inœqnalibusiniVaapiccm vel ' vix ultra médium evanidis lœvibus; ccUulis latis apice rotundalo- penlagonis Jjasi hexagonis pachydermibus, hyalinis, i)arielibus tlU;) t?.'^2 K. nKsriii':itioi.rr.. crassis oliloi'opjiyllosis. IN'iiL;(tiii;i jiiiiioi'a i^lobosa foliis aciilio- liliiis hirvicoslalis iiiiiiLiiiic ni apicc iiodiilosis, anllR'ridlis[)aiicis j)ara|»li\>;il.)us iociuiluiii^is vol breviuribus. (iuailoloii|)o, tlaus la livu-rc de Goyave (L'IIeuminikr, n° 50, in liorlj. Mus. Par.). OnVo le porUlc Vllookeria palkm Milt. (Spruce, Miisci and., n" 010), mais (Ml dillère au iiiemicr abord par les feuilles moins largement cuspi- dées elgai'uics de cellules à parois plus épaisses. .^ ']. II. BicoLOii Sch. lu bcib. — IL In/aliiKe simiUiina sod ditT(Mtcaidil>i]s io])uslioi'ibus, ramis iiifernc iiigricantibiis su- perne glauco-viridibiis, foliis patentibus sul)disticbis latioiibus loniiioribusqiic brevius acuminatis integerrimis. Guadeloupe (L'Hkrjilmer, in lierli. Scliimp.). \/4. H. ALBicAULis Scb. io bcrb. — //. hicolorl babitii simi- lis, sed caulibus magis ramosis, foliis longioribiis apice brevius acuminatis seiTatis, cellulis basilaribus loiigioribus rectaiigula- ribus. Guadeloupe (L'Heumlmer, n" 5, in herb. Mus. Par. ; IIusnot). Les trois Mousses qui précèdent, quoique présentant un port différent, sont très-voisines, et pourraient bien n'être que des formes d'une même espèce. Toutefois, comme elles sont stériles, il est impossible de se pro- noncer à cet égard, et l'on ne peut qu'appeler l'attention des collecteurs sur l'intérêt qu'il y aurait à récolter des échantillons fructifères de ces Mousses. f 5. IL DEPRESSA Ilook. ot Tayl. ; C. Miill., S)jn., II, p. 218; Mitten, /. r., p. 349. — Plerfjf/opïftjlhwi dcpressiim Brid., Bri/ol. iniiv., II, p. 351. — IIi/piiiiiu depressum Sw. Guadeloupe (Bertero, ex Bridel t; Sprengel, ex Mitten t). Malgré les investigations les plus minutieuses, je n'ai pu rencontrer, dans les nombreuses espèces d'Hookeria de la Guadeloupe que j'ai eues sous les yeux, une seule qui pût être rapportée avec certitude à VH. de- prèssa. M. Ch. MûUer, de son côté, croit que tout ce qui se trouve sous ce nom dans les herbiers appartient à des espèces voisines et que le véritable H. depressa est spécial à la Jamaïque. FLORULE BRYOLOOTOUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 23o / 0. ÎI. ITermimeri Scli. in litl. — Caiilis repeiis, semi-un- cialis, clepressus, pinnatus, viiidis. Folia crispiila, remota, la- teralia patenti-incurva, oblongo-ligiilala, obtusa, plus minusve breviter acuminata, ultra médium ad apicem duplicato- serrata iuferne iutegra, costis iufra apicem abrupte evanidis deutatis dentibus gemellis ; cellulis rliombeis papilla uuica medio notatis, basilaribus lougioribus Utnibus vel sublœvibus; folia superiora pellucida, ovalia, cuspidata, costis brevioribus lœvibus. Folia perichaetialia late ovato-lanceolata cuspidata apice eroso v. duplicato-serrata vix papillosa costata, externa la3via pellucida obtuse acuminata. Capsula in pedicello 9-11 mill. longo superne scabro rubello horizontalis, inclinata vêl nu- tans, ovata, subore constricta, collo attenuato scabro, operculo conico cuspidato curvulo. Galyptra superne scaberrima basi multifida. Guadeloupe, sur les branches des arbres (L'Herminier), s^ar. ruhella. Caulis major, pinnatim ramosus, lutcscens V. rufulus. Capsula ovata, horizontalis, calyptra apice curvulo scabra. Guadeloupe, sur les arbres (L'IIermlmer, in herb. Schimp., sub Hookeria rubellaSch., Mss.). - 7. II. DEPRESSULA C. Mûll. iu litt. — //. depressœ similis, sed foliis longe acuminatis confertis crispulis grosse serrulatis ; H. Herminieri affmis, sed foliis ligulato-acuminatis remotis et crispulis distat. Guadeloupe (Duchassalng, in herb. G. MûUert). " 8. II. Belangeriana Bescb. — Synoica. Caulis repens, viridi-lutescens, j)iimatus, ramis patentibus brevibus. Folia patentia, remota, lateralia breviter subspatlmlata, antica apice subrotundata brevissime acuminata basi angustiora, superiora acuminata serrulata longiora, omnia cellulis rotundato-liexa- gonis pellucidis \ix papillosis, costis e basi valde divergentibus abruptis apice dentatis. Perianthii folia acuta, apice subden- ijfj- 234 i:. nicsc'iii^RELLi:. lala; nnlliciidia |iaii(*a aivlioL;oiiiis jiiixla. Ca])siila in oorloni ranlo iicdiccllo plus niimis Idiiili crccla, indiiiala iiiilaiisve, ]iiiiiuta, obloiii^a, siil) orc coaiclata, cullo rugoso, pcdiccllo iO niill. loiiiio iiibio laiilum apice scabriusculo. Oporciiliiin rosira tiiiii. Martinique (Bélanger, n" 498, in herh. Mus. Par.). Très-semblable à Vllookeria Berteriana C. Mull. mss. (//. depresm CM. Syn., ex parte, exinsula Dominica). y/^. II. RADiCANS Besch. — Monoica. Caulis intricale repcns, fore iindiqiio radicans, basi inferne fusco-supernc lutco-viridis, ^' comprcssus, ramosus. Folia lateralia ovalo-ligulata, obtuse_ aciiminata, incurva, crispa, asymmetrica, concava, denticulata, dentibus brevibiis gemellis, costis tantum apice denticiilatis, celluiisrhombeis iindiqiiechlorophyllosis vix papillosis, basiia- ribus longioribus; folia superiora ovato-acumiiiata , minora snbintegra, pelliicida, costis brevibiis evanidis. Folia perichae- tialia basi orbiculata, apice fere subito ligulato acuminata, den- ticulata, costis brevibus kevibus. Capsula in pedicello 5-8 mill. longo apice scabriusculo inclinata vel nutans, tenella, ovata, collo scabro. Calyptra basi multifida, apice rugosa. Martinique, jardin tles plantes de Saint-Pierre (Husnot, ii" 173''). V ^ 10. II. Haiiniàxa Besch. — Synoica vel monoica. Caulis repens, irregulariter ramosus, depressus, superne albicans, inferne glauco-lutescens. Folia lateralia oblonga, cjjsjîidata, du- plicato-serrata, dentibus papillosis, costis infra apiceminspinam bifidam abruptis serratis subœquilongis; cellulis pellucidis papilla unica valde dorso prominente in medio ornatis; folia iiiedia ovato-lanceolata, brevius costata, vix papillosa. Folia perichretialia interna pellucida, integerrima, ovato-acuminata ecostata; externa ligulato-cuspidata, bicostata, apice serrata. Capsula in pedicello 13-15 mill. longo inferne hevi apice sca- briusculo incurvo inclinata, horizontalis pendulave, oblongo- ovata. Calyptra capsulam mediam obtegens, basi longe fissa, apice scabra. Operculum rectum, cuspidatum. FLORULE BRYOLOGIOUE DES ANTITJ.ES FRANÇAISES. 235 Guadeloupe (L'Hkrmimer, in herb. Schimp.). — Martinique (lUim, 11" 71:2, ex parte, in lierh. Mus. Par.). Voisin des//. depressulaclH. Uerminieri, mais différent au premier abord par ses feuilles à cellules entièrement pellucides. -=^11. IL FiLESCEXS Sch. in herb.— Dioica. Caulis elongalus, 2-3-iincialis, mollis, lulescenti-fuscescens, gracilis, compressus, ramosiis, ramis elongatis ssepe attenuatis flagelliferis. Folia lateralia erecto-palentia, ovato-lanceolala, aciila, a mcdio ad apicem simpliciter serrata, costis inreqiialibiis siibkcvibus supra médium evanidis, folia intermedia ovata breviora brevius cuspi- data; cellulis fere uiidique rotundato-bexagonis pellucidis, in- ferne longioribus latioribusque. Folia perichtetialia juniora au- guste lanceolata, breviora, loriformia, superne diiplicato-serrata, ecostata, minute areolata, pellucida, basi cellulis longioribus. Caetera ignota. Guadeloupe (L'Hermimer, n" 45 pa; parfe). Forme stérile et vraisemblablement anormale d'une espèce qui se rap- proche par le tissu et la forme des feuilles de VHookeria saxatilis Mitt. 12. H. suBFissiDEXTioiDES Sch. iu herb. — Dioica. Caulis eîongatus, inferne fuscescens, superne obscure glauco-viridis, subfissidentioides, pinnatim ramosus, ramis semiuncialibus vel minoribus. Folia compressa, lateralia erecto-patula , ovato- \ ' ''^ lanceolata, breviter acuminata, apice serrulata; superiora lon- giora, anguste acuminata, integerrima; omnia costis insequa- libus supra médium productis Isevibus obscuris in spinam abruptis; cellulis apice ovato-hexagonis utriculo primordiali impletis , parietibus pellucidis, inferne longioribus fere hya- linis. Perigonii folia basi ovata, apice elongata, obtusa, serru- lata, ecostata ; antheridiapM'ce numerosa. Perichœtii folia ovato- lanceolata, ligulata, apice serrata, costis ad partem angustam evanidis lœvibus ; archegonia numerosissima. Capsula in pedi- cello i cent, longo flexuoso superne curvulo aspcrrimo incli- nata vel horizontalis, minuta, ovata, lœvis. Operculum'cônicum . hemisphœricum, breviter curvirostre. Calyptra tenella, basi y^ bivvilcr fissa, apice scitlna. Pcrislomii (lentes intcrni j)a|)illns!, t'xlcmos ioquantes, llavidi, ])iiiicliilali, arlicnlationibiis l'uscis. Giiadoloupo (L'IIkrmimkr, in IkmI). Schiiiip.). *^ l.i. II. iiospiTANS Scli. in herb. — Dioica. Caulis fiisco- vliidis, repens, paruni rainosiis, laliusciile coinj)lanaliis. l^'olia laleralia paleiilia, laie longeqiie ovalo-oblunga, aciiminata, concava, asymmetrica, uno latcrc latiura, basi rolundala; lolia intermedia longiora, niagis acumiiiala; margine deiiLiculalo, costis infra apicem evanidis kcvibus; cellidis e medio hcxagonis brevibus obscuris, basi latius rectangularibus elongatis pelluci- dioi'ibus. Folia pericbietialia lanceolato-ligulata, minora, bico- stata, apice obtnso denticulata, cellulis siiperioribiis incras- satis haud papillosis. Capsulas pedicellum brève geniculatum scabrum. Gœtera desunt. Guadeloupe et Martinique, sur les feuilles mortes (in herb. Schimp.). /14. H. RUFA Sch. in herb. — Dioica? dense lateque cespi- tosa. Caulis corticefusco, procumbens, plus minus ramosus, m- fus,tantum apice dense folioso adunco flavescens, nitidus,com- pressiusculus. Folia cupressiformi-homomalla, conferta, oblon- go-lanceolata, falcatula, apice longissimo tenui flexuoso, margi- nibus inferne integris planis superne duplicato-serrulatis ad partem angustam incurvis , cellulis angustissime linearibus raro punctulato-scabris areolata, costis longis basi remotis con- coloribus vix distinctis, superne duplicato-denticulatis forma spince indistinct» abruptis. P'olia ramea minora ovato-lanceo- lata tenuiter cuspidata subecostata. Folia perichsetialia caulinis similia, sed minora obsolète costata. Capsula in pedicello elon- gato 3 cent, longo lœvi contorto horizontalis vel nutans, cylindrico-ovata, sub ore coarctata, collo longiusculo, opcrculo conico recto. Peristomii dentés externi incurvi, linea longitu- dinali lata pallida notati, interni externis quam breviores. Calyptra ? Guadeloupe (L'Herminier) ; sur les arbres, le Houelmont, morne de la Découverte, 475-950 m. (Husnot, n" 176). FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. *r>37 Voisin de VHookeria fakata. Mousse reiiiarqual)le par ses toiilTes d'un roux doré, brillant, ainsi que par ses feuilles anpiéês formant à l'extrémité des rameaux un crochet jaune pâle, à l'instar de ïllypiium cupressi forme. 15. II. FALCATULA Scli. iii licrb. — //. falcatœ. similis, sed niinor, raniis angustioribiis remotc foliosis, foliis Iaxis minus ovatis crispiilis pelliicidioribiis vix vol obsolète papillosis, cap- sulae pcdicello breviore, calyptra apice vix scabra. Guadeloupe (L'Hermimer, in herb. Scbim[).). Intermédiaire entre les Hookeria rufa et Iiupuifonnis. <^\Q. H. iiYPXiFORMis Besch. — Dioica? laxe cespitosa, sor- dide lutesceiis, laxe ramosa. Gaulis imcialis vel majoi', com- pressus. Folia subfalcata, flexuosa, crispula, caulina ovato- lanceolata elongata anguste et longe attenuata apice flexuosa vel recurva duplicato-serrata, costis fere ad apicem pi^oductis dorso cristatis e medio arcte obtuseque dentatis. Folia ramea similia sed difformia, majoi-a angustius lanceolata, minora la- tiora bi^evioraque ovata subcocbleaiiformia denticulata, costis brevioribus ad médium evanidis, omnia undique ecellulis elon- gatis linearibus pellucidis areolata. Foba perichœtialia intima longiora ovato-lanceolata in cuspidem tenuiorem duplicato- seiTulatam producta, costis sublaevibus plus minus elongatis. Capsula in pedicello ^2-30 mill. longo purpureo nitido tantum apice scabriusculo curvato,,minuta, borizontalis, ovato-cylin- drica. Operculum conicum, longe subulatum, rectum. Calyptra angusta, firma, basi breviter lacerata, apice scabriuscula. Peristomium ? Guadeloupe, rochers, 1300 mètr. (L'IIermixier, n"45). Diffère de YHookcria falcata Ilook. par ses rameaux plus loniis et plus larges, ses feuilles plus grandes, étalées, moins crispées, à pointe moins longuement eflilée et à nervures saillantes en crêtes sur le dos et garnies presque dès la base de dents nombreuses et rapprochées. UAI. IL GUADALUPExsisC.Miill.,%;L, II, p. "21^2; Mit!., /. c, p. 359. — Hijimum rcpeiis Ilook. et Grev. — Hookeria lenclla Sch., Mss. r~> 238 1']. KB':s('iii-:iti':ijj':. Ciiiadoloiipo, sur les troiirs d'arljrcs (I'kiuiottkt, in licrh. Montagne; L'IIermimeu, in licib. Mus. Par., siib //. tenoUa Scli.). Ile Saiiil-Yincent. Var. lonf/ifo/i(i, foliis longiiis atteiiiialis, capsula clongalo- ovafa, pcdiccllo apicc inagis scabro, peristoniii deiilibus iiiino- ribiis. Marliiiiqiie, sur les troues d'arbres (Haiin, n»712, in lierb. Mus. l*ar.). '18. lî. versicolorScIi. inherb. — Monoica, dense cespitosa gracilis, tenelîa, pallide fusca vel intense aureo-fulva. Caulis pro- straUis, semiuncialis vel minor, parce ramosus ; ramis apice acuminatis. Foliaerecto-patiilavel erecta, ragulosa, compressa, angustc ovato-lanceolata, a})ice convoluto longiuscule atte- nnata, flexuosa, duplicato-serrulata, inferne integerrima, costis supra médium abrupte evanidis dentibus brevibus geminis dorso obtectis; cellulis anguste hexagonis elongatis hyalinis haud papillosis. Folia perichœtialia ecostata minora, subintegra vel apice parce denticulata, dentibus obscure geminatis. Folia perigonialia obsolète costata, subfalcata, serrulata. Capsula in pedicello 7-8 mill. longo purpureo lœvi horizontalis, gracilis, oblongo-cylindrica, operculo conico breviter acuminato. Ca- lyptra fusca, minula, basi breviter laciniata, apice scabjùus- cula. Peristoniii dentés externi cruentes, lanceoîati, subulati, medio sulcati, processibus carinatis pallide lutescentibus in membrana 1/3 dentium longitudinis exserta impositis. Guadeloupe (L'Herminier, inherb. Schimp.). Espèce qui se rapproche par la forme et le fissu des feuilles de VHookeria guadalupemis Brid. {H. repensHook. et Grev.), mais qui, au premier abord, s'en éloigne par le pédicelle lisse, la coiffe scabre au sommet, les tiges et les rameaux plus forts, terminés en pointe et variant du jaune pâle au roux foncé. v/ 49. H. AcicuLARis Mitt. , Muscî. austro-amer. , p. 354. — Dioica, H. crispce simillima. Caulis pinnatifidus , graci- lis, rufulus vel fusco-luteus , ramis brevioribus patentibus oblusis. Folia latcralia similia, tantum in parte angustiore cris- FLORULE BUYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 239 pilla, iiiuliilata, scrriilata, liiiibo obsoleto, costis iiuequalibiis apice serratis, cellulis elliptico-hexagonis laevibus. FoHa média inferiora latissime ovala, breviora, breviter costata, abrupte acuiiiinata, aciimine brevi tortib ialegerrimo, celluHs brevio- ribus iitriculi primordiabs vestigio repletis. Peiicbœtia cras- sissima, foUis squarrosis e basi late orbiculari-ovatis, in ternis longissimc lorifurmibus snbiilatis apice seiTalis, costis nullis; arcbegonia numerosa (circiter 70) parapbysibus numerosis Ion? gioribiis cincta. Gapsukc pedicellum 35 mill. longiim, Iseve, apice curvatum. Cnetera ignota. Ciuadoloiipo, dans les forêts luimides élevées (L'IÎERMiMKn, n' [i\, în herb. Mus. Par., siib H. imdulaia Wils. et //. undata). Très-belle espèce voisine de VHookeria crispa C.Mull. et de VHookeria iDulata C. M. Elle difTère du premier par ses tiyes moins robustes et j)his régulièrement pinnées et par ses feuilles moins ondulées à marge à peine distincte, et du second par ses nervures foliaires garnies de dents sail- lantes très-aiguës. Je n'ai point vu d'échantillons de VHookeria acicu- /«r/s Mitt.; mais la description que l'auteur en donne me paraît se rapporter à la plante ci-dessus décrite. Jamaïque. Sect. HvLOTAPis Mitt. ^. II. FiLiFORMisIJook.; G. lslï\\\.,Sijn., II, p. 212; MiU., /. c, p. 365. Guadeloupe, stérile (IIusnot, n" 176, ex parte). Ile Saint-Vincent. :i. H. CYMBiFOLïA Ilpc, in Linn., XXV, p. 362; Mitt., /. c, p. 364. — Monoica et synoica. Gespites dense intricati, glaucu- lutescentes, raniosi, raiiiis bievibus subjulaceis vix coinpressis breviter pinnatis. Folia erectiuscula, incurva, excavata, elon- gato-ovata, oblusissima, apice rotundata, marginibus incuiTis subcrenulatis, dorso valde papillosa; costis brevissimis basi distantibus vel obsoletis niillisve; cellulis elongato-linearibus pa])illis prominenlibusvalde tectis, basi bexagonis pellucidio- libus vix papillosis. Folia pericliajtialia externa obtusissinia 240 !•]. itiosi'iir.itioi.ri':. siil)i(iliiii(l;i (■(iiicnv;i |t;ij»ill()s;i, iiilcniii l(iii!4iiii;i hrviii l;iiiliiiii aj)ico obsolète |>;i|hI1os;i. ('iipsiilii in |)e(lieello J>revi U Jiiill. Joii^o \x\i riirulo milans, ininnlii, oliloui'a, cullu grosse nigoso. Ca- lyptra niinnla, apice liisca. Peiislomii dénies exteiui madiditalc valde inenivi, inicrni ereeli sul)pellnei(li papillosi. Giiad<'loii|M" (I/|[t;RMiNiER, in herb. Mus. ]';ir.). C-iiha, i'oilo-llico. 2'2. H. ERVTHHOCH.ETE Scli. iii lieil). — J)i(tiea ? ('.aiHis le- nellus, prociimbens, intricatus, raniispinnalis dill'usis lirevibus 4-5 mill. longis flexuosis vix coinpiTssis, ramulis brevioribus pallidc fuscescentibus. Folia tenella, dense conforta, aclpressa, oblongo-ovata, sub apice partis ovabs denticulata, arcte iiivo- liita, in acnmen longissimuin fïexiiosuni remote denticulatuni producta, costis longis evanidis siibk«vibus; cellulis elongatis angustissimis, limitibus ob papillas minutas inconspicuis, basi laevibiis sed obscuris latioribus. Folia pericbœtialia elongata marginibus e medio ad acuminis basin conniventibus, longis- simc attennata flexuosa irregulariter denticulata, cellulis pa- pillosis, basi Ifcvibus, costis rufulis. Capsula in pcdicelloi2ccnt. longo rubro rigido superne scabro erecta, dein horizontalis auguste cylindrica, pro planta magna, collo scabro, operculo convexo recto rostrato capsulam teresequante. Peristomii dentés externi magni, dense trabeculati, rufi, linea longitudinali no- tati, interni lati punctulati kitescentes dense articulati externos a'fjuantes, ciliis nullis vel fugacissimis. Calyptra...? Guadeloupe (L'IIermînier, in herb. Schimp.). Offre le port de VHook. palhscens, mais se rapproche davantage de VHook. pilifcra II. et W. par la forme des feuilles. Sect. HooKEiuopsi-4. Gaules procumbentes. Folia immarginata elongato-subulata «qualia, cellulis [elongatis angustis lœvibus obsolète coslatis. Calyptra minuta. Flores dioici. v/ 23. IL LEiorHYLLABescb. — Dioica. Cespites densi, rufulo- virides, parum nitidi. Caulis bypnoideus, repens, pinnatim vel FLORULE RRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 541 lasciculatini divisus, semi-uncialis vel iiiinor, ramis 1 cciil. longis. Folia pluinosa, erecto-patentia, uiidique inserta, ovato- laiiccolata, siibiilala, basi contracta, concaviuscula, iiiargine e medio incurve», apicefalcatula, subula sinipliciter obsoleteve seiTulata, costis lutescentibiis kevibus, nunc ad fobum nic- dium continuis , nunc brevioribus , nunc obsoletis ; cellulis Isevibus, basi quadrato-ovatis, alaribus, hyalinis ininoribus, creteris anguste elongatis hcxagonis vcl sinuosis utriculu primordiali repletis. Folia perichaîtialia similia sed latiora. Capsula in pedicello 12-15 niill.longo purpureo!lspvi inclinata, horizontalis vel nutans, ovata, regularis, deoperculata oie cou tracta, collo breviusculo kievi, operculo recto. Peristomii dentés externi remotc trabeculati, a medio ad apicem cristati, interni [cquilongi, inter articulationes hiantes, ciliis nullis vel singulis rudimentariis. Calyptra minuta vixinfra operculum producta, i'uscata, vernicosa, basi breviter plurilobata, apice rugulosa. Martiiiique, sur les rocliers de la rivière, à la foiilaiiie Didier (Hahx,/'' n" 1:211, t'évr. 18(30 iii lierb. Mus. Par.). Se rapproche un peu de VH. versicolor [VdV ie poi-t, mais s'en disliiii^ue suflisauiuient par l'inflorescence dioïque, les leuilles ii peine dentées et à nervures elfacées. "Hi. H. LL'TEO-UUFESCENS Bescli. — DioJca? eloui-ata. liiun-- cialis et longior, pendula, pallide hiteo-rulescens vel intense ruta, sericea, ramis 5-10 millini. longis j'emotis patulis aj)ice arcuatis luteis sericeis irregulariter ramosa. Folia ei'ecto- patentia, llexuosa, superiora in arcu Inteo congesta, anguste ovato-lanceolata, concaviuscula, basi ani>iista, lonue sensiui tenuiterque attenuato-cuspidata, jnarginibus medio undulatis apice vix serrulatis, costis sat longis dorso hevibus; cellulis angustis elongatis oninino hcvibus. C;etera desunt. n Martini(|ue, sur les arijrcs et arbrisseaux, montagne Pelée, ir)0-:2:^0l) m. f (Hi'SNOT, n' 1G7, sub Lcpidopilo pui-jinrasceiiti '>^c\\.). ^-€l'esl avec doute que je range cette Mousse stérile parmi les Hookeria, mais elle ne saurait être confondue ;'.vec le Lcpidopilain, purpurasceiis. n-^ séi'ic, Rot. T. III (Cdiici' n" i). '» !({ 242 i:. iii<:s<;iii:rkllk. Geii. IV. — HEMIRAGIS Brid. Caiilis dicranoideiis, robustus, fulgens, l'astii^ialim laiiiusus. Folia erccta, lonyissimc acuininal;i , loiii^itudiiialiler j)luries plicata, coslis loiigissiniis paiallclis toiiiiibus, ccUulis aiiguslis- siinis siniiosis. Capsula in pedicello loiigissimo, cyliiidrico- obovata. oie inagiio. Peristoiiiiuiii Huokeriœ,. Calyptra mitrœ- formis, loiigirostris, apice ramenlosa, basi niullilida. Hypiium Lam., Arn., G. Mùll, — Les/iea\ind.,Sdv^v. — Mniiim P. Beaiiv.— Dicranum Hsch. — Harpophi/llwii Sprucc. "^ ^-- Ëookeria Mitt. Les différeiUs genres dans lesquels cette Mousse a été placée par les bryologues prouvent suffisamment qu'elle ne se rattachait que médiocrement au genre dans lequel chaque auteur la rangeait. C'est pour cette raison que nous avons adopté le nom donné dans le principe par Bridel et admis connue nom de section par M. Mitten dans ses Musci austro-americani (p. 348). 1/ H. STRIÂT Rich., Schgr., sub Leskea. —Les Ha {Hemiragis) slriata Brid. , Bryol. iDiiv., II, p. 334. — Harpophylliim aureiim Spr., Cal. — Hypniim auremn G. MûlL, Syn., II, p. 386. — Hookeria aurea Mitt., /. c, p. 348. Species formosa certe monoica ! Perigonia infra perichœtium obsita, foliis late ovatis concavis breviter acuminatis integer- rimis ecostatis ; antheridia crassa, maxima, longe pedicellata, paraphysibus flavidis sequilongis cincta. Guadeloupe: la Soufrière (Richard);, troncs d'arbres (L'Heuminîer, n°9). — Martinique (Bélanger, n'"497, 874, 875, in herb. Montagne) ; sur les rameaux dans la forêt de l'Aima (Hahn, 1809, n" 714, in herb. Mus. Par.; montagne Pelée (Husnot, n" 187). Qgg. — M. Ch. Millier indique cette Mousse, que l'on rencontre toujours chargée de capsules dans les herbiers, comme étant diolque; de son côté M. Mitten doute de sa dioïcité. J'ai pu acquérir la certitude qu'elle est monoïque. Antilles, Trinidad, Quito- FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 243 Gen. V. — PILOTRICHIDIUM gen. nov. Gaulis primariiis repens, ramosus ramis arcuatis laxe piiinatis. Folia ovato-ligulata, apice plus minus obtusa rotuiidave, costis callosis crassissimis usque ad apicem v. ssepe ultra in spinani dorsalem productis; cellulis minutissimis quadrato-punctifoi- mibus basi ellipticis longioribus. Capsula longe pedunculata, pendula. Calyptra probabiliter mitrieformis? Hookeria, sect. CalUcostella C. MùlL, ex parle. }j'Hookeria callicostata C. Mûll., pour le(iuel nous créons ce nouveau genre, diffère complètement des Hookeria par le tissu foliaire, qui est sem- blable à celui du genre Pilotriclmm, tel que nous le délimitons avec M.Mitten; mais, d'un autre côté, il diffère des espèces de ce dernier genre par la capsule courbée et longuement pédicellée. Cette espèce ne peut donc rester dans le genre Hookeria, et doit former le type d'un nouveau genre intermédiaire entre celui-ci et le genre Pilotrichum. Nous y réunissons les deux espèces suivantes. 1. P. Antillarum Besch. — Dioicuni, caulis primai ius repens, nudus, rigidus, caulis secundarius inferne nudus, su- perne arcuatus fasciculato-vel irregulariter pinnatim ramosus, ramis simplicibus obtusis rufulis vel fusco-viridibus. Folia adpressa, ovato-ligulata, basi latiora, apice obtusissime v. pau- lisperacuminata, nunquam emarginata, integerrimavel v. subti- liter crenulata, costis crassissimis' e basi remotis sub apice, V. ssepe ultra, in spinam obtusiusculam desinentibusj cellulis minutissimis rotundis vel qundijilo-iiinicliibrmibus^, basi ad margines ellipticis elongatioribus, inter costas ovoideis mino- ribus. Folia pericli;etialia longiora lanceolata plus minus longe acuminata mai^gine erosa subserrulata, costata, cellulis basila- ribus, inter costas hexagonis pellucidis. Capsula in pedicello 2 cent, longo purpureo Isevi superne curvulo pendula, ovato- cylindrica. Cceteraignota. Guadeloupe : lieux élevés humides (LIIërMiniër, 1862, n"' 13 et 44); sur les arbres, forêt de la Découverte (Husnot, n' 1(»0" ex parte). Très-\ois'm de V Hookeria callicostata G. Miill. (Pilotrichidium Nob.), "244 IL i{i<:m€iii:kfjj.i<]. incoiiiiiienfraclificatioii, par sos tiges roussâtrcsarfiiiécs, ses rameaux i)lus grêles, ses l'euilles acuniinées non éniarginées. v- ^2. P. BRUNNESGENS Scli. iii licrb. suh Iloo/ier la. — Dioiciim. P. Antillarum affilie, sed habitii majore, Ibliis flexiiosis crispa- tisve basi lalioribus apice acuLioribus. (luadeloui)e (L'Herminier; Husnot, n" 17i, ex parte), slérilo. Trib. m. — LESKEACE/E. Fam. I. — THUIDIE/E. Gen. — THUIDIUM Sch. 1, TiiuiDiuM INVOLVENS Hedw. , sub Leskea, C. Mùll., Si/n., II, p. 495, sub Hypm. — Thuidkmi Mitt., /. <;., p. 575. Martinique, jardin des plantes de Saiiit-Pierre (Husnot, exsicc, 11° 173), inter Hypna. Grandes Antilles, Guyane, Venezuela, Equateur, Pérou. ^' 2. T. Antillarum Besch. — Dioicum. Planta semipedalis vel minor, longissime protensa, arcuata, demissa, interrupta, paraphyllis obtecta, pinnatim ramulosa, ramis remotis graci- libiis brevibus inferne diiplicato-superne simpliciter pinnatis, ramulisfiUformibus. Folia caulina remota, adpressa, cordata, V. auguste lanceolata, acumiuc recto crenulato, denticu- lata, plicata, utraque pagina papiilis obtecta, margine supra basin parum revohito, costa sub apice evanida, dorso minute spinuloso-serrata. Folia ramea minora, late ovato-lanceolata, concava, valde papillosa, crenulata subserrulatave, late acumi- nata, baud cuspidata, costa infra apicem evanida; folia ramu- lina minutissiina, magis concava, semi-costata, papillosa. Flores masculi copiosi, canligeni, gemmacei, foliis exterioribus ovatis byaUnis ecostatis, internis late ovatis subito cuspidatis, integris, acumine flexuoso, dorso papillosis, reflexis, caeteris longe costa- tis ovato-lanceolatis, marginibus recurvis crenatis apice papil- losis inferne la^vibus liyalinis. Flores fœminei cauligeni, cras- siores, foliis externis lanceolatis subulatis papilloso-dentatis, FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 245 internis majoribus longioribus longissime loriformibus valde laciniatis, fimbriis confervoideis longissimis nodulosis papillosis. Capsula in pedicello clongalo 3 cent, longo rubro laîvi cermia, incurvato-cylindrica, l'uta, cvacuata arcuata sub ore constricta. Pei'istomii dentés externi lanceolati rnfi, siccitate apice incurvi, dentés interni carinati leviter perforati, cilio singulo appendi- culato. ^ Guadeloupe : sur les rochers humides et les branches d'arbres, au bord des ruisseaux (Beaupertuis, 1839, in herb. Mus. Par.); le Parnasse, (L'Herminier, n° 25) ; rivière Saint-Louis et rivière aux Écrevisses (Husnot, n° 188). — Martinique (Duperrey, 1835, iu herb. Brongniart; Plée, n' 707, in herb. Montai>ne) ; sur les rochers, rivière et Case-Pilote, (Hahn, n° 1046, in herb. Mus. Par.); piton du Garbet (Husnot, cxsicc, 88, nM). Semblable au Thuidium tainariscinumEed\v . , el Bnjol.-.Etirop., mais en diffère par un port plus grêle, par des rameaux ténus plus courts, des feuilles caulinaires moins cordées, crénelées sur les bords, garnies d'une ner- vure plus longue etfortementpapilleusesurledos, parlesfeuillesraméales, concaves, obtusément acuminées ainsi que par le processus du péristome. Nota. — Bridel indique, dsinssoa Bryologia unirersalis (tome II, p. 442 et443), les var. delicatulum et tencrrimum de Vlfypnum tamariscinum Hedw. comme se trouvant à la Guadeloupe; mais la description écour- tée qu'il en donne ne permet pas de décider si ces deux variétés s'appli- quent aux échantillons que nous avon's eus sous les yeux. Trib. IV. -HYPNAGEJ]. Fam. I. — SEMATOPHYLLE/E. Gen. I. — SEMATOPHYLLUM Mitt., ex parle. S . PUNGENS S w . , sub Leskea . — Leskea pungens Brid . , Bryol. univ., II, p. ^dl. — H upnum pungens Redx.; C.Miill., Sgn., II, p. 387. — Sematophyllum pungens Mitt. , lue. cit., p. 477. Guadeloupe (Wickstrom, in Catal. ; L'Herminier, n°' 11 et 38; Duchas- SAiNG, 1847, in herb. Mus. Par.)'; le Matouba, morne de la Découverte, (Husnot, exsicc.,n''[SQ). — Martinique (IIahn) ; piton du Garbet (Husnot). Mousse très-répandue dans les Antilles, dans l'Amérique centrale cl dans les provinces septentrionales de l'Amérique du Sud. Var. rohustmn: cauUbus crassioribus dense IbHosis, ibliis sub- 246 K. BKSCIIKIIFLI.K. secnndis niaioribiis luscescentibus, celliilis basilaribiis ad an- gulos majoribiis. Guadeloupe (L'IIerminier). Gen. IT. — UIIAPHIDOSTEGIUM Sch., Brynl. Cor, Capsula longe tenuiterque pcdiccllata, operculo longe subu- lato. Folia angnste areolata, brevia vel longiusciila, lanceolata vel oblongo-ovata, plus minusve acuminata et cuspidata, e cellulis alaribus 3-6 maximis plerumque flavidis valdc con- spicuis. Sect. Rhaphidorhynchum Mitt. Folia cellulis laevibus areolata, 1. R. CESPiTANs Sch. in herb. — Monoicum , caules repen- tes, intricati, cespitibus densissimis e lutescente rufescentibus nitidis congesti, ramis crassioribus breviter pinnatis apice obtu- sis. Folia rotundo-ovata, conferta, superiora sicca subhomo- malla e basi brevi angusta, mucronata vel acuminata, con- cava, acumine brevi piano subreflexo, integerrima, ecostata; cellulis basilaribus ad angulos 3-4 flavidis longis vesicularibus, marginalibus inferioribus quadratis hyalinis, cœteris angustis elliptico-hexagonis incrassatis. Folia perichsetialia longiora concava longius acuminata, margine subcrenulata; cellulis basilaribus ad margines vesiculiformibus pellucidis flavidis, cseteris elongatis. Flores masculi supra et infra perichsetium exeuntes, foliis ovato-acuminatis integris. Capsula in pedicello laevi intense rubro 25 mill. longo inclinata vel horizontalis, ovata, microstoma, sicca ore vix coarctata, collo crasso, operculo oblique subulato. Peristomii dentés interni ex- ternos œquantes , ciliis singulis paulo brevioribus. Calyptra Isevis. Guadeloupe (L'Herminier). Diffère du R. cespitosum Sw. par un port beaucoup plus robuste, les feuilles caulinaires arrondies, plus courtes, des feuilles périchétiales denti- culées, moins acuminées. FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 2i7 2. R. CESPITOSUM Sw., sub Hypno. ■— Hypniim CM., SyiK, II, p. 330. — Sematophylliim Mitt., /oc. aï. Obs. — Cette Mousse, qu'on rencontre dans toutes les Antilles, ainsi que dans plusieurs régions de l'Amérique du Sud, est une des plus variables, et l'on ne saurait établir, entre les différentes formes qu'elle présente, des limites bien tranchées pour constituer des espèces distinctes. M. Mitten, d'après un échantillon de Swartz, conservé dans l'herbier Hooker, a cru pouvoiv sépîirerVHyp7mmcespitosum de VHyp. Galipense. Des échantillons authentiques de Swartz m'ont été communiqués par MM. Lindberg et Ang- strom,ainsi quepar M. Anderson, conservateur du muséum de Stockholm, se trouve déposé l'herbier de Swartz, et, d'après l'examen que j'en ai fait, j'ai pu constater qu'il n'y a aucune différence notable entre VHypniim cespitosum, de la Jamaïque, et VHypnum Galipense, de la Guadeloupe. Le principal caractère qui paraît séparer ces deux Mousses est tiré de la forme de la capsule et de la dentelure marginale des feuilles. Or, on trouve, même dans les échantillons de Swartz, des capsules tantôt régulières, dressées, tantôt irrégulières, inclinées ou horizontales; les feuilles, de leur côté, sont souvent très-entières, souvent denticulées et plus ou moins longuement acuminées. Quant au port, à la couleur et à la ramification, ils présentent des variations assez considérables, selon que les échantillons ont été sans doute récoltés sur la terre au pied des arbres, ou sur les ra- meaux. Toutefois, pour éviter la confusion, j'ai cru devoir distinguer ci- après chacune des principales formes recueillies dans les Antilles françaises, afin de permettre aux bryologues,'chacun suivant ses vues, de les reprendre comme espèces distinctes ou de ne les considérer que comme de simples formes. Subsp. 1. R. MEGALODiCTYON. — Rami crassiores, apice obtuse acuminati, assiirgentes, rufescenti-liitescentes. Foliapa- tentia majora, latissime ovato-rotiinda, cavissima, brevius acuminata, margine integro vel vix denticiilato ; cellulis augu- laribus 4-6 maximis ovatis vesiculiformibus flavidis, supra paucis quadratis hyalinis, cœteris elliptico-hexagonis sinuosis, apicalibus iniiioribus, utriculo primordiali persistente prœ- ditis. Guadeloupe (L'Herminier in herb. Sch.). Subsp. 2. R. CŒLOPHYLLUM. — Cespites straminco-lutcscen- tes, nitidi, ramis lasciculatis flaccidulis sœpe attenuatis llagelli- '24S K. BICfiiCIIF.RI^IXi:. l'ormibiis. Folia liilc ovahi, intégra, vixdonliculala, plus rniniis late acLiMiinata, cclliilis alaribus 3-4 maxiinis llavidis. Gu:ideloui)e (L'1Ii:umimi:r, in hcrb. BIus. Par., sub RhynchostegieUa cavifoUa Sch.). Subsp. 3. R. HusNOTi Sch. — Gespitos hilescentes, ramis crassis acuminalis nitidis. Folia plus minus laxeimbricata, late ovalia, concava, longius acuminata, apice subdcniiculata, bre- viter bicostata, e cellulis alaribus 3 maximis ovaLis flavidis, supra 3 quadrato-rotundis, caeteris ellipticis areolata. Capsula in pedicello longiore i5-20 mill. longo longe ovata, fere obli- qua, irregularis, inclinata vel horizontalis, collo crasso. Guadeloupe (HusN0T,ea7S«'fC., n° 177,;jro|j«r^e); morne de la Découverte (u" 185). Subsp. 4. R. STRAMi.\EU3i. — Rami flaccidi, fasciculatim ramosi, parum assurgentes, pallide straminei, nitidi. Folia flac- cide imbricata, concava, cuspidata, integerrima, ecostata, cellulis basi flavidis, alaribus i-4 majoribus supraalaribus quadratis hyalinis. Capsula ovata fere regularis erecta inclinata horizontalisve, collo subnullo, peristomii ciliis binis in uno coa- litis vel stepe liberis. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimp.) ; sur les arbres, morne de la Découverte (Husnot, exsicc, n" 185, ex parte). Subsp. 5. R. Galipense G. Mûll. — Rami graciliores, tere- liusculi, sœpe attenuati, fïagelliferi inferne fusco-lutescentes, superne straminei, nitidi. Folia turgide imbricata, conges- tiora, ovato-lanceolata, acutiora, concava, intégra, basi latiora, obsolète costata vel ecostata, cellulis alaribus 3 ovalibus llavi- dulis sœpe decoloratis. Capsula irregularis inclinata vel hori- zontalis, brevis, collo crassiusculo. Guadeloupe (Perrottet , in herb. Montag. ; Duchassaing, in herb. Mus.; L'Herminier, in herb. Schimp.) ; sur la terre et les rochers du bord des rivières (Husnot, exsicc, nM77). FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 249 Siibsp. 6. R. abbrevl\lTUM Sch. — R. Galipensi similis, sed slatiira minori, ramis brevioribus. Martinique, sur la terre et les pavés, jardin des plantes de Saint- Pierre (HusNOT exsicc, n° 174). Rappelle par le port VHijpmim crassiusculum Hook. et Wils., de la Louisiane. 3. R. PLECTOPHYLLUM Resch. — Habitu /?. insularwn Sull. simile, monoicum, cespitosum, repens. Gaulis depressiis, irre- gulariter pinnatiis, ramis remotis brevibiis liitescentibus niti- dis. Folia subconcava, secunda, ut in Hypno cupressiformi congesta, auguste lanceolata, apice recurva. Folia ramea lon- giora, magis falcata, omnia longe subulata, superne serrata, interne crenulata, costis brevibus obsoletis, marginibus planis vel a basi parum incurvis ; cellulis basilaribus brevioribus ad angulos 2-3 majoribus ovato-quadratis hyalinis, sœpe indis- tinctis. Cieteris angustis elongatis lœvibus pellucidis. Folia peri- chfptialia longiora, subulata, erecta, subserrulata. Capsula in pedicello 12-15 mill. longo lœvi horizontalis, regularis, gibboso- ovata, deoperculata....? operculo brevirostri. Guadeloupe, sur les vieux troncs d'arbres, au Houelmont, au Matouba (HusNOT, exsicc, n" 178, ex parte). Cette Mousse offre beaucoup de ressemblance par le port avec VHijpnnm insularum Sull., de Cuba, mais elle s'en éloigne par des tiges plus rami- fiées, par les feuilles plus arquées, plus distinctement serrulées, garnies à la base de 2-3 cellules byalines, et par l'opercule très-court. 4. R. MiCANS Sch. in herb. — Dioicum. Planta repens depressa, tenella, laite vel albide viridis, nitida. Caulis radi- cans, repens, uncialis, pinnatim ramosus, ramis brevibus 3-5 mill. longis. Folia compressa, nitentia, concava, ovato-lanceo- lata, basi constricta, apice longe lateque cuspidata, falcata, serrulata, ecostata, marginibus basi recurvis, apice planis; cellulis pallidis lœvibus angustis, alaribus 3-4 majoribus Scepe indistinctis hyalinis haud flavidis. Csetera desunt. Guadeloupe (L'Herminier). Espèce très-rapprochée de la précédente. 250 K, RFsrnrnKrLV). ^ 5, R, FALGATULUM Bosch, — Monoicum, dense cespilosiim ropens, pnsillnin, fascialini raniosmn, )-ainis brovibus. Folia dense admota,lalcaliila, viridia, subnitida, angusLc ovaUi, con- caviiiscula, elongato-cuspidata, ecoslata, basi olj niargino involutos supra cellulas ventricosas eoarctata, infernc crenu- Inta, apice subserrata; celluHs ad angulos tribus flavidis ovato- vesiculosis, caHeris angustis opacis, incrassatis, haud papillo- sis. Folia perichéetialia erecta, lanceolata, intima longiora late cuspidata, apice serrata. Capsula in pedicello 9-11 rnill. longo rubello omnino Isevi ovata, subcernua, sub ore eoarctata, liori- zontalis, a3tate nigrescens, collo crasso subapophysato laevi; operculo rostrato recto. Peristomii dentés externi incurvi, cri- stati, trabeculati, ciliis singulis brevioribus. Guadeloupe (L'IIerminier in herb. Schimp.). Sect. Trichosteleum Mitt. Folia cellulis superioribus papillosis areolata; papillœ sin- gulse média cellula prominulae. V 6. R. suBDEMissuM Sch. in herb. — Monoicum, cespites depressi, e rufescente-stramineo-virides, vix nitidi. Gaulisrepens valde ramosus et ramulosus, uncialis biuncialisve, ramis tere- tiusculis. Folia erecto-patentia, compressa, subcomplanata, superne homomalla, auguste elliptico- vel oblongo-lanceolata, concava, obtuse acuminata, subintegra vel serrulata, margi- nibus haud implanis basi incurvis ; cellulis basilaribus auran- tiacis ad angulos tribus paulo majoribus vesiculosis, aliis rhomboideo - hexagonis , papilla unica dorso valde promi- nente medio sita. Folia perichœtialia ovalia longius acu- minata, apice serrata, interiora infra acuminis basin ssepe subciliato-serrata; cellulis latioribus laevibus vel parce papil- losis. Fructus copiosi saepe gemini. Capsula in pedicello gra- cillimo 6 mill. longo rubello apice incurvo horizontalis, vel pedicelli torsione erecta, minutissima, ovato-globosa vel sub- piriformis, sicca valde constricta; collo defluente stomatis numerosis instructo. Peristomii dentés externi apice introrsum FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 251 dense lamellosi linea divisiirali latapallida exarati, interni e membrana ad dentium médium producti, scabriuscnli, cari- nati; ciliis binatis vix brevioribns scabris nodosis. Operculum convexum longirostre. Galyptra minutissima brevissima apice scabriuscula. Guadeloupe (L'Herminieu, in herb, Schimp.). Voisin du Sematophyl- liini ambigwum Mitt., mais différent par les tiges plus ramifiées, les ra- meaux plus longs, d'un vert roussâtre, les feuilles raméales moins étalées, non denticulées au sommet et par les feuilles périchétiales serrulées. 7. R. SENTOSUM Sull. ; Mitt., loc. cit., p. 493. — Monoicum. Gaulis repens, prostratus, subpinnatus,ramis remotis brevibus, FoHa subcompressa, patula v. erecto-patentia, oblongo-lan- ceolata,basi supra cellulas ventricosas arcte contracta, revoluta, concava, apice longe attenuata, subulata, flexuosa, inferne sub- denticulata, superne serrulata, ramulina serrata, ecostata; cel- lulis angularibus2-3 vesiculosis, ovatis, caeteris elongatis papilla valde prominente praeditis. Folia perichsetialia erecta, ovato- lanceolata, subulata, e parte angusta ciliato-serrata. Capsula in pedicello breviusculo 9-10 mill. longo flexuoso purpureo Isevi minutissima, ovalis, nutans. ^' Guadeloupe, sur les troncs d'arbres (L'Herminier, in herb. Schimp.). Cuba. Var. majus: R. sentoso simile, sed habitu majore, cespitibus fulvo-flavidis, foliis latioribus longioribusque pellucidis basi integris vix papillosis e medio denticulatis valde papillosis. Guadeloupe : L'Herminier. 8. R. viNCENTiNUMMitt., /. c, p. 493. — Monoicum. Planta repens, luteo-viridis, tenellus. Gaulis pinnatim ramosus. Folia compressa, laxe patentia, auguste oblongo-lanceolata, subu- lata, superne serrulata, concava, basi valde contracta, ob flexu- ramlatam subrevoluta, superne serrulata, ecostata, marginibus ad acumen subincurvis ; cellulis angustis papillosis, papillis valde prominentibus. Folia perichsetialia interna elongata, ovata, ^5^ !•:. ni':>i<'iii<:i(Fiij':. superne sonala, loiii^c siihukiln, acimiiiic ciliaLo-serraLa, l)asi iiUciiei'riiiia, cclliilis c njodio ])a|)iIlosis, inlra hovibus latiorilni.s. Capsula in pecliccUo 8-10 iiiill. longo nil)cllo apice scabro luiiili uvoidua, dcopcrculata iirccolala, iiiiuuLissima, nulans, sub ore contracta; operculo capsulani a?qiiantc. Peristomii dentés exLenii linea média latapallidaexarati, interni ob capsu- lani velusLaUini niilii ii^noti. Gnadeloiipe. (L'IIerminieu, in Ium^). Scliimp.). DilÏÏ'i'f au promicr abord du précédenl par la couleur vert jaunTiIre des l'euilles, par les tiges moins robustes et par le pédicelle capsulaire scabre au sommet. Ile Saint- Vincent. / 9. R. PTEROCLADiuM Besch. — Monoicum, longe rcpens, arcte adhœrens. Gaulis plumosus, tenellus, lutescenti-flavidus. Folia erecto-patenlia vel erecta, dense admota, subcompressa, , subsecunda, concava, elliptica, longissime subulata, serrulata, subula flexuosa divaricata serrata, ecostata, basi contracta ; cellulis basilaribus flavis, angularibus duobus maximis quadi\a- to-ventricosis flavidis, cœteris auguste elongatis, papilla exserta , grossiusculapraeditis, mediis obsolète papillosis. Folia perichae- ; tialia interna longissima, subloriformia, papillosa, acuminis basi ciliato-serrata, ecostata. Capsulœpedicellus 8-iOmill. lon- gus apice arcuatus scaberrimus. Caetera desuut. Martinique, sur les écorces d'arbres à Case-Pilote (Hahn, n° 124G). Se rapproche le plus du jR. Vincentinum par la texture des feuilles et par^Taspérité du pédicelle capsulaire, mais s'en éloigne par les feuilles dressées, elliptiques, plus étroites et à pointe aussi longue que la feuille elle-même. ' ^10. R. BRACHYDiCTYON Bcsch. — Mouoicum. Planta dense cespitosa, fasciculata vel breviterpinnatim ramosa,pallide lute- scens, subnitida, ramis brevibus crassiusculis apice cuspidatis homalophyllis. Folia dense admota, inferiora erecto-patentia, superne erecta, homomalla, falcatula, concaviuscula, longe ovato-lanceolata, longe subulata, loriformia, basi fere intégra, apice denticulata, ecostata; cellulis basi flavidis, ad angulos 3 FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 253 maximis ovatis ventricosis, cteteris opacis siiiiiato-ellipticis , papilla Liiiica vix exserta medio praîditis. Folia perichœtialia interna erecta, lanceolata, longius subulata, loriformia, subula flexLiosa subdenticulata, vix papillosa. Capsula...? Guadeloupe, sur les arbres, (L'Herminier). Diffère des précédents par ses rameaux cuspidés, non comprimés, plus robustes, numis de feuilles tournées du môme côté au sommet, beaucoup plus larges et plus longues, à peine dentées et composées de cellules angulaires beaucoup plus grandes. y. ~ ^jj W. R. MiCROSTEGiUM Sch. in hcrb. — Monoicum, pricce- denti affine, habitu tamen gracilius, ramis luteo-viridibiis apiceuncinato-falcatis; Ibliis paiilo minoribus, concaviusculis, breviussubulatis, subula laliori tortili, margine crenulato-den- ticulatis ; cellulis ad angulos tribns maximis flavidis, cceteris ellipticis opacis, papilla sœpe obsolcLa; ibliis perichœtialibus erectis serrulatis, marginibus sinuosis. Capsula in pedicello lœvi 7-8mill. longo minutissima, globoso-ovata, nutans. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimp., n" 33). ^ 1^^. R. GLAUCiNUM Besch. -- Cespites densi. Gaiilis ruber, longe repens, pinnatim vel fasciatim ramosus, ramis pallide glauco-viridibus v. lutescentibusgTacilibusstrictis5-7mill. lon- gis phimosis subjulaceisobtnsis. Folia erecta, minuta, concava, jiiguste ovata, snbulata, serrulata, ecostata, margine piano interdnn parum revoiuto; cellulis basiîaribns ad angulos tribus majoribns ovatis Jiiscis, intermediis llavidis, coeteris hyalinis elongatis, papilla grossiuscula in medio valde exserta. Fructus sœpe gemini. Folia perichtetialia externa minora, ovalia plus minusve acuminata, apice serrata vix papillosa, interna lon- giora lanceolata longe subulata e medio ad apicein ciliato-ser- rala, cellulis superne papillosis hyalinis, interne lœvibus flavi- dis. Capsulse pedicellum Jseve. Cœtera.... \/Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Schimp., n^' 28). /^ ^ Voisin des R. sentosum^uW. et R. vincentinum Mitt., mais différent de ( TYPE j l'unetde l'autre au premier abord par ses feuilles plus larges, non étalées, \^ y^ mais appliquées conU'e la tige et les rameaux. 254 ~ K. UU^iCllFnELLK. ■ * Sect. MiCHOCALPE Spr. Folia palenlia aiigiistissime areolata. Gai)sula i)aiv;i longe teiiuileique pedicellata. 13. R. SUBSIMPLEX Hedw.; G. Mûll., Si/n., II, p. 288, sub Hypvo; Mitt., lue. cit., p. 494, sub Semntophyllo. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Mus. Par., siih. Ih/pno Chigeri); forêt de Clioisy (IIusnot, exsicc, n" '^57). Mousse Irès-répandue dans les Antilles, dans l'Amérique centrale, ainsi que dans certaines régions de l'Amérique méridionale. Elle varie beaucoup du jaune pâle argenté au jaune doré; les feuilles caulinaires, de môme que les feuilles périchétiales, sont aussi plus ou moins dentées. 14. R. MEIOTOCLADIUM Resch. — Prœcedcnti simile, sed cau- libus ramisque longe attenuatis, foliis latioribus apice siibti- liter denticulatis, cellulis incrassatis, capsulai operculo longius rostrato difïert. Guadeloupe, (L'Herminier, in herb. Schimp., n» 37). J5. R. RUFULUM Besch. — Monoicum, dense cespitosum, rufescens, ramis gracilibus nilidulis. F'olia concava, ovato-lan- ceolata, acuminata, apice parum cui^vula, sicca llexuosa diva- ricata, integerrima, ecostata; cellulis alaribus quadrato-ovatis paulo majoribus haud ventricosis hyalinis vel coloratis, cœteris ellipticis nodosiusculis apice subprominulis. Folia perichaîtialia in Leriora longius ovato-lanceolata, cuspidata, integerrima. Cap- sula in pedicello 5-6_mill. longo rubenti lœvi inclinata, ovata, irregularis, sicca deoperculata arcuata sub ore coarctata. Peristomii dentés interni flaviduli, punctulati, carinati externes œquantes, ciliis singulis brevioribus hyalinis. Operculum subu- latum longirostre. Guadeloupe (L'HërMInieR, in herb. Schimp., n" 57). Se rapproche par le port du R. divaricatulum Hpe, mais en diffère par les feuilles moins longuement lancéolées et garnies de cellules ellip- tiques, ainsi que par la capsule irrégulière. FLORULE BRYOLOGIQUE DES ANTILLES FRANÇAISES. 255 16. R. LEPTociLETON Schgr.; C. Miill. sub Hypno. Martinique, sur les troncs d'arbres (Richard, ex Mittent). Gen. III. — TAXITHELIUM Spr., Catcil. T. PLANU3I Brid., sub II/jpiio. — Ihjpnum planum G. MûU., Sf/n.,U, p. 265. — TaxitheliumMiii.J. c.,p. /i96. — Monoicum. Caulisrepens, longe prostratus, plus minus regulariterpinnatus, luteo-viriclis vol lutescens, rainis brevibus vix i cent, longis. Folia laxe imbricata, compressa, subjulacea vel complanato-sub- disticha, latissime ovato-acuminata, inferne concava, basi con- tracta, ecostata, margine piano tenuiter serrulato papilloso; celiulis elongatis 3-6 papillis notatis, basilaribus ad angulos quadratis pellucidis, inferioribus tribus plus minusveconspicuis ovalis subvesiculosis pellucidis vel flavidis. Flos masculus infra perichœtium obsitus, foliis minoribus latioribus serru- latis obsolète papillosis, intimis laxius reticulatis subla3vi- bus. Perichsetium fuscescens, foliis erectis e basi latalanceolato- subulatis, e medio ad apicem eroso-serrulatis, internis longio- ribus; celiulis inlimis amplis flavidis erosulis lœvibus, supei- nis angustioribus papillosis. Capsula in pedicello IS-'^^ mill. longo tenuissimo purpureo la3vi nitido gracillima, horizontalis vel nutans, ovalis, curvata, sub ore coarctata. Peristomii cilia simplicia. Operculum conicum. Galyptra minuta lyevis. Forma acuti/olia, ramis compressis phimosis lutescentibus, foliis erecto-patulis acutioribus, celiulis alaribus tribus hyalinis majoribus valde conspicuis. Guadeloupe (L'HermIniër, sub Hypno longiseto Sch.). Forma subjulacea t ramis superioribus lutescentibus ju- laceis, foliis adpressis, celiulis alaribus tribus majoribus ovatis* Guadeloupe, sur les arbres, (Balbis, In herb. Montagne, sub Leskea subpmnata; L'Herminier, in lierb. Mus. Par., sub Hypno eleyantulo). — Martinique (Délanger, n" 500, in herb. Montagne, sub Hypno sub- simplici). -•~><> i: »i:>»4 iii:iti:ij ■•:. \'M. (h,'-ciis|)i(lala. cicclo-palciilia, flexuosa S(piai'i'()sa. su[)(Mi(»ra loiiiiioia l'alcaltila vcl liainala, omnia supci'iie sori'ulala, coslis brcvibus sni\w vix (bsliiictis, iiiaii^ini- bus plaiiis iiilVa ai»iceiii siibincurvis; cclbibs amplis ulriculo pi'iiiiordiali rcpiclis. I^'olia pericba'tialia lato laiiceulala, luiige cusj)i(la(a, vix dcnticiilala. Caetera mihiignola. Giiadeloiipo (L'Hkuminikr, in hcrb. Mus. l*ar., >>nh nijp)w iN>i)ilan(i}i). \o\s\n (les Ectrop. crassicanleWili. et subdenlictilatum, C. Miill. lîc- iiiarqiiahk' par ses liges secondaires régulièrenienl el longiienienl, pen- nées ; dilfère dcVE. jiolypleniui par ses feuilles non lalcifornies, plus aiguës et munies de cellules larges. 7. K. LEUCocLADii M Scli. iii lieib. — Muuuicuiii, caulis gracilis, lepens, debilis, longus, irrcL^'ulariter pinnatus, liiteo- liis, radiculosus, ramis gracilibus brevibus patidis flexuosis iiitiicatis divisus. Folia cauliiia latiora, remota, patenli-flexuosa ovala, plus minus lonye acuminata, apice tortilia. Fuba ramea dilïormia subrotunda, ovala, minoi'a, iiileriora ovalia acutiora, integerrima vel obsolète denticulala, ecostata, margineparum retlexo; cellulis omnibus late longeque hexagonis ob utriculum primordialem persistentem opacis, basilaribus conformibus. Perigoiiialia supraet infra pericba'tium exoriunda, globosa, foliis ovalibns integerrimis, antlieridiis crassis brevibus, archegoniis a^qnilongis. Pericluetialia albida foliis superioribns ovato-coii- cavis longe cuspidalis integerrimis, intimis apice obsolète denti- culatis, cellulis latioribus subhyalinis. Capsula in pedicello erecto apice tortili kevi ferrugineo pendula, vel ob pedicelli torsionem horizontalis, globosa vel oblongo-ovata, iequalis, sub apice strangulala, deoperculata obconica, annulaia, fusca, operculo pallido basi crasse mamillato, late et breviuscule acn- minato. Peristomii dentés interni ferruginei, punclnlati, ciliis solitariis brevioribus hyalinis. Guadeloupe { Coll. 13AL1JIS, 18^5, in IumIj. Husnot, snU Ilijp)io cajill- FLORULE BIIVOLOGIQUE DES ANTILLES lUA.NÇAISES. 2G1 l(iri'>\\.)\ aux abiiiics, près des porles de la [*oiiile-;i-I*itre (L'Her- MixiEi;, iii lii'il). Mus. Par., ei ii'ôl, in lierb. Schiiiii) ). — Martiiii([ue, sur la terre et les pavés du jardin des plantes de Saiut-I'icrre lIIrsNOT, l'xsicc, n" 173). Ïrès-Yoisin de VlJjipniim resicularc Scli., mais différent au i)reini(;r ahord pai' les tiges irréiiulièrement rameuses non pennées. 8. E. AMiMiiBOLUM Spr., iii MilL, loc. cit., p. 5] 9. Guadeloupe (Sprengel, ex Mitten ; L'Herminier, in herb. Mus. Par., sub Hijpno insidarum). Assez répandu dans les Antilles et dans l'Amérique tropicale. Gen. VI. — MlGKOTllAMNIUM Mitt. Cailles in foi'iie slipitiformes superne arbusculosi. Folia œqiia- lia bicostata celliilis angiistis areolata. Capsula longe pedicel- lata, pendilla, brcvirostris. Peristomium ciliis peilectis vel plus minusve abortivis aut nullis. M. REPTANsSw., sub///y/^/w;C. Mi'ill., Sfjii., II, p. ti68;Mitt., loc.cit.,\).DO(\. — Monoicum, cespites laxi, lati, intense virides, vel lutescentes. Caulis repens intricatus, ramis stipilatis arbu- sculosis fere e basi foliosis arcuatis proliferis apice radicantibus bipiniiatiin ramulosis. Folia caulina, ramorum primarioruni latissime cordata, decurrentia, cuspidata, squarrosa, intégra vel apice subdenticulata, breviter bicostata, cellulis ad angulos quadrato-ovatis incrassatis in macula excavata congestis. Folia ramea remota subdisticlia, auguste ovato-lanccolata, minora, seiTulata, inleriora minuta obtusa , costis binis brevibus vel obsoletis, cellulis apice papillosis. Folia pericbadialia supe- riora ovato-lanceolata, longe attenuato-cuspklala, plus minusve reflexa, subdenticulata, inferiora concava obtusa. Capsula in pcdicello circiter 2 cent, longo hevi horizontalis, vel nutans, vel ob pedicelli torsionemerecta,ovata,arcuata, std) oremajus- culo coarctata. Peristomii dentés interni exteinos œquantes, ciliis duobus brevioribus liberis articulatis, operculo breviter rostrato. Guadeloupe (L'Herminier, in herb. Mus. Par., sub Hypno pendiilo "202 !<]. iii:^iC'in:iti:ijjo. cl LftH(]S(l()i/ii : sur l;i lent', vallrc Siiiiit-ljoiiis, i;i\iii(' aux EcrevissPS, cliciniii (le la Soiilrit'rc (llrs.xoT, n" ISI), - Marliiii(|ii(> (licrl). (losson). Var. s//i(iirj'nlosifm : liraciliiis, siiiciilo denudato longioi'O, loliis laiiicis iiiiiiorihiis sijiian'iilosis liil('(i-ruscest'i'iiliJ)us. Giia(lL'l<)ii|ic (L'lli;ii.MiMi:;ii, in licil). Mus. l'ar,, sub Ih/iitio Laugs- (lor/ii). Celle espèce est largenieiU répandue dans les Antilles, à la Jamaïque, à Cuba, à la Trinidad, ainsi (jue dans les Klats de Venezuela et à l'Equateur. Elle varie beaucoup par le port plus ou moins robuste et pai- la couleur des feuilles, qui est tanlôt d'un vert intense, tanUM d'un jaune roussâlre. Les échantillons types de VHj/pnnm rcptans, récollés par Swartz à la Jamaïque, et qui m'ont été communiqués par M. Angslromet par le musée de Stock- holm, sont semblables aux échaulillons de laCuadeloupe, et rien n'autorise à rapporter ces derniers à VHypnum Lamjsilorfil Hook. Quant à YHypnum pendulum Hpe, de la Trinidad, il ne paraît être qu'une forme de VHypn. reptans. M. Hampe dit avec raison (Prodroni. FI. novœ-granat., p. 112) : € Hypna reptantia maxime intricata, in America tropica sa^pissime obvia, adlmc non satis cognita, confusa. » Gen. Vil. — IlYimm Dill. emend. Subg. CAMPYLIUM Spr. 1. H. HispiDULUM Brid. ; C. Mùll., Syn,, II, p. 440; Mitt., loc. cit., p. 631, sub CampuUo. Forma major. Guadeloupe (L'Hkioiimeu, in herb. Schimp., iuh Hypn. stelliilato Sch.) Mousse d'un vert roussâlre, à feuilles squarreuses. Les échaulillons sté- riles tiennent le milieu owireV Hypnum Sommerfeltii el VHypn. chryso- phyllum et ne paraissent pas différer, quant aux organes de végétation, les seuls que j'aie eus sous les yeux, de VHypn. hispiflulum des États-Unis, qu'on retrouve d'ailleurs aussi à la Nouvelle-Grenade. 2. H. HusNOTi Sch. iii herb. — (^.espitosuin, flaccidmii, inlricatum, e viridi-stramineuni , sericeuni. Folia erecto- patetitia, flexuosa, ovata, concaviusctda, actiminata ciispida- lave, basi angiistiore, apice divaricato vel contorto, inteje^rhiia vel obsolète denticulata, ecostata; cellulis eloiigatis ^flexuosis, basilaribiis brevioribus sed hilioi-ibns. Folia pericha^tialia si- FLORULE RRYOLOGIQUE DES ANTILLES FILVXCAISES. ^63 iiiilia sed longiiis cuspiclata. Capsula in pcdiccllo unciali kcvi lioi-izontalis, brevis, subarcuatus. Peristomii dentés externi niUis valde cristali, ciliis vix brevioribiis coalitis. Operculum breviter conico-apicnlalum. Calyjjtra hovis cucullata. Guadeloupe, chemin de la Soufrière (HusxOT, exakc, iV ITô. — Martinique, montaijne Pelée (Husxot, n° 175). Subg. DREPANIILM. ?K H. CITRESSIFORME L. Guadeloupe (L'Hermimkr, in herb. Scliimp.). Forme se rapprochant beaucoup par le port de VHijpuum fertile d'Europe, mais présentant tous les caractères de V Hi/pnum ruprew forme. Fam. — SPHAGMNE.E. Gen. — SPHAGNUM Dill. Cellnlse corticales fibrosno, striata^ S, Herminieri. Gellnla' corticales efibrosœ, sœpe porosœ : Folia caulina cuneiformia, obsolète acuminata . .S. Antillanim. Folia caulina oblongo-spathulata : Cellula? apicales subquadratse S. Husuoti. Cellulge apicales flexuosœ S. (juadalupense. i. Sph. Antillarum C. Mïdl., Sijii.,l, p. 95. — Ccspiles laN:i pédales molles, dilute ferruginei vel albicantes, raniis patenti- bus laxe foliosis cuspidatis atteniiatis, comalibus brevissimis obtusis dense foliosis. Cortex e triplici série cellularuin inaiiium compositus. Folia caulina oblonga, apice obtusa, obscure tri- dentata, vix involuta, integerrima; cellulis basilaribus inanibiis longioriliiis lalioribiisque, e medio ad apicem flexuosis, porosis et tlbrosis, niarginalibus angustioribus longioribus jiellucidis linibum hyalinum sinuilantibus. Folia ramea ovalia e niedio ad apicem involuta, integerrima= fibrosa et porosa, apice obscure .i-4dentata. Guadeloupe : la Soufrière (Lks^efr, [H'22, in herb. Mus. Par. ; Per- KOTTET, [Mi, herb. Mus, Par.; L'Herminier, herb. Mus. Par.); le Ma- '21') i i:. iti:N< ifli:iti:iJj:. liMil),!, riv. Uoiigo, la Siuirri(''r(' (lli'^^NCT, exsirc, n" IDl, ('■cliaiitilloiis sloi'ilcs). Assez scmblalilc an S/;//. iiicri(leiiseU[W, mais s'en ('Ioii;iie par les fpiiillos cniilinaii'cs à cellules sii|)(''rieiires reiii|»lies de filtres cl de pores nombreux cl à cellules marginales hyalines en lrès-j)elil, iu)nd)re, tandis tpie ces der- iii.'rt'sôcciipi'nl ]dns de la moilié de la largeur des feuilles dans les écliau- lilJMiis de Spli. meridense vécoUés parMoritz. ^. SlMf. C.UADALUPENSE Sc^ll. 111 llClb. Mus. Par. — H()1)11S- liim, coinpactiiin, densissimcramulosuni, leiTugineiini, rainulis pateiilibus ubtiisis. Cortex caiilis c triplici série celhilamiii parce jiorosartini efTormatus, cellulis ramiiloriim similibus. Folia eaulina oblonga, rotuiulata, iiiarginibus'tantum apice cuciillato- iinibriatis, ceHulis basi jiaiilo luinoribiis scd latioribus, vix iiianibus, dein fibrosis, mediis et superioribus porosis et fibrosis. Folia ramea ovata apice late involuta, marginibus summo ser- rato-fimbriatis; celhdis apicalibiis subquadratis jK)rosis et fibrosis, interstitiis opacis. Guadeloupe (L'Hermixier), associé aux autres Sphagmuii. Tient le milieu, par le port, enlre \a.ynr.congestnm du Sph. cymbifolium et le Sph. suhsccundmn. 3. Si^H. HusxoTi Scb. in herb. — Ilabitu S. mollusco simile sed structura diversum. Dense cespitosum, albicans. Caulis erectus, gracilis, densissime ramosus, ramis numerosis- simis brevissimis deflexis obtusiuscubs, attenuatis vix 5-7 mill. longis. Cortex e bi-triplici série cellularum inaniuiu apice poro singnio pertusaruni coinpositus, infra cellulas liyabnas purpu- reus; ceUulis ramorum similibus. FoUa eaulina basi ovali- rotundata, concava, marginibus subserratis, apice pauio invo- lutis, cellubs basilaribusinanibus longis latisque subliexagonis, interstitiis latis crassis flavidis inedio cblorophyllosis, cellulis mediis minoribus serpentinis porosis et fibrosis , superioribus subquadratis utriculiprimordialisvestigio poris etfibris repletis. Folia ramea ovalia concava vix. cucullata, marginibus subser- rulatis, cellulis flexuosis fibrosis et porosis, interstitiis opacis crassis. FLORULK BRYOLOGIQUE ItKS ANTILLES FHAXÇAISES. 505 Guadeloupe (Perrottet , 18i-2, iii herb. Mus. Par.); la Soufrière (HusNOT, exsicc., \\° 189). 4. Spii. Hermlmeiu Sch. in herb. — llnhiiu Sph. cij m hi- folio et S. porloricensi Hpe simile, robustum, ferrugineimi, raniis remotis 2-3 majoribus subclavalis palulis turgescenlibiis angustioribus ciispidatis adpressis, comalibiis plus mimisve longis. Cortex cauliniis e triplici série cellularum poris fibrisqiie repletarum compositiis, cellubs ramoriim similibus.Folia cau- lina oblongo-rotiindata, marginis cellulis diriitis 1ère iindiqiie fimbriato-ciliatis, cellulis basilaribus amplioribus inanibus, mediis sinuosis fibrosis, superioribus subquadratis porosis fi- brosisque,interstitiis lutescentibus. Foliarameaconcava rotun- data apice inflexa, marginibus basi subdentatis dein finibriatis, cellulis basilaribus majoribus latioribus fibrosis mediis tlexuosis superioribus valde porosis, interstitiis (celltikv chloropliyllosie) latissimis, crassis, valde chlorophyllosis, deiisissime utrinque fibrillosis subciliatis. Guadeloupe : souimilés des forêts (L'Herminier, 1862); sommet du morne de la Découverte, 1000-1470 m. allit. (Husnot, exsicc, n" 190). Très-belle espèce, voisine des grandes formes du Sph. cyinbifolium, dont elle diffère par les feuilles caulinaires plus courtes, à marge presque partout fimbriéeetà cellules remplies de fibres et de pores, ainsi que par les cellules clilorophylleuses (interstitiall\)e, spaliaMït\.,ducti intercellu- lares G. Miill.), beaucoup plus larges et couvertes de papilles ciliées ou de fibres rudimentaires. — Se rapproclie également du Spli. portoricense Hpe, mais s'en éloigne par les mêmes caractères. Forma wmo/'.- caule saepissime simplici luinore vix 5 cent. alLo, l'aiiiis minoribus angustioribus. Guadeloupe, savane à déjeuner, auprès du cône de la Soufrière (Beaupertuis, 1839, berb. Mus. Par. ; L'Hehminier, associé aux autres Sphagnum). SI i; LA THA^SFOKMATIO.^ DU SECHE CHISIALLISABLE E^ PRODUITS CELLllLOSIOUES KT SUR LK ROLE PROBABLE DU SUCRE DANS LA VECETATfON Pur M. UlRIiV. PREMIERE PARTIE. FERMENTATION CELLULOSIQUE 1»U SUCRE DE CANNE. Avant de rendre compte des résultats de nos observations sur cette transformation particulière du sucre, il est utile de se rappeler les circonstances qui nous ont amené à en entrepren- dre l'étude ; elles sont du reste étroitement liées à notre sujet, Dès 1868 nous avions remarqué dans le jus de Betterave quelques grumeaux blancs assez durs dont l'origine n'était guère expliquée. On sait que dans la fabrication du sucre la Betterave est râpée et ensuite pressée; le jus exprimé contient toujours en suspension une certaine quantité de fragments du tissu cel- lulaire, les uns assez gros, d'autres presque imperceptibles. Si Ton fait passer ce jus sur un tamis pour en séparer les parties flottantes, et si le dépôt reste pendant quelques heures sur le lamis, on remarque qu'il est composé non-seulement de débris du tissu cellulaire de la Betterave, mais encore d'un grand nombre de ces grumeaux blancs, résistants, ayant environ 3 millimètres de côté. Il venait d'abord à la pensée de considérer ces grumeaux, non comme le résultat d'une formation spéciale due au sucre, mais plutôt comme une concrétion du protoplasma de la Bette- rave, et une étude plus approfondie ne paraissait guère intéres- New York Botanical Garden Library QK544.F7 .B44 gen Bescherelle, Emile/Florule bryologique d 3 5185 00103 3958