mim N0V15t929 -^gX^yy^— '"^:'^ "S/CL/fTTfVXVW»^ d. rs. GENERATIO. nAPAAGEOS IN RANA. CONSPICVA E T. S V B ? K AE SID 10 F R I D E R I C L M E N Z 1 1 EX. ORD. PHILOS. ET. COLLEGII. MIN. ?RINC C O L L E G A E DISPVTATA CASPARO. BOSIO PHIL. BACC. ET. SALVTARIS. ARTIS CVLTORE. DIE. IV. MART. M DCC XXIV L I P S I A E LITERIS. IMMANVELIS. TITH. VJRO. NOBILISSIMO ET AMFLISSIMO CASPARO. BOSIO SENATORI.LIPSIENSI. GRAVISSIMO ORPHA- NOTROPHIO. PRAEFECTO. MERITISSIMO MERCATORI. CELEBRA T ISSIMO PJRENTL OPTFMO. INDFLGENTISSIMO ET PRAENOBILISSIMO. CONSVLTISSIMO. AM- PLISSIMOOVE JOANNI. JACOBO. BOSIO JCto PATRFO. ET EX. FONTE. SACRO SVSCEPTORL PATRIS. LOCO. HABENDO D. D. OBSEQVII. ET. PIETATIS. ERGO AVCTOR. 1 ■ ^. 4 ■ INDEX I3ISSERTATIONIS. §. I. Rana vile animal, divi- .$. XV. Paraftatarum vicem vafa nae fapientiae et poten- conyoluta praeftant. . ; tiae teftis §. XVI. Deferentia fpermatica ob- §. II. Mundum effe aninial do- fcura , defcendunt nulla, cuerunt phyfici, platonici afcendere videntur in pol- cum Stoicis licem^qui penis ufum prae- §. III.' Idque^ probare conten- ftat. dunt, et a quibusdam Chri- §.XVII. Excrefcit in pollice ca- ' ^ ftianorum idem aflTertum, mncula,quaedefcribitur. a nobis reiedum. §. XVIII. Ex vafbrum eo excurfu J. IV. Sed animal rana cfl:,mun- - orta. do belua nondeterius,per- §. XIX. Foemellae organa,. ute- fedum. rus. §. V. Niliil impcrfedlum gignitur. §. XX. Ovariura, tubae. §. VI. QLiod viri dodi confirma- §. XXI. Earum varia, et vera de- tur teftimonio fcriptio. §, VII. Sed non anus omnibus ge- §. XXII. Coitus ranarum nerandi modus eft. $. XXIII. Idem continuatus §.VIII. Et varietas in generando §.XXIV. Errant alii Deiperfedionimagiscon- §.XXV. Conceptus venit. §.XXVI. Errorescirca hunc §.] IX; Varietas elucet in aliis re- §. XXVII. Ova per dudus ex ova- rum generibus. riodefcendunt immatura §.X. Singularem ranae genera- §. XXVIII. Dida contrahuntur tionem alii aliam commi- et demonflrationis nervus nifcuntur. of^enditur §. XI. Iterum §. XXIX. Ex diclis de maris or- §. XII. Et amplius, qui reiiciuntur. ganis §.XIII.Vera Tfx^cc^o^og generatio §.XXX. Foemellae partibus. conflituitur. §. XXXI. Ex ratione coitus. $.XIV. Organa propria mafculo, §. XXXII. Vario apparatu fpermatica, tefles §. XXXIII. Conclufio. -:*;»sc.-i*- COROLLARIA. L Naturae contemplatio eftad Dei admirationempro- xima etapertifHma via. IL Subordinatio finium in rebus naturalibus eft eviden- tiffimum Dei exiftentis et rerum providi argu- mentum, ni. Mechanifmuminnatura rerum fine Deo fingerevelle, ftultilTimum foret. IV. Sicutplurima rerum naturalium profunt homini, ita alia in ufum aliorum condita funr. V. Sicut datur inrebus vereet abfolute pulchrum, ita in aftionibus hominum natura decorum. VL Relieio etcultus Deinonfuntlegitimaabdicandi regni caula. §. I- C B. L» §. I. ^Ana vilifTimum quadrupedum ani- maljfuo nomine, ab importunis cla- moribus, infame, ftagni incola, origi- ne impurum, e luto coalitum, quod lemcftri vita refolvitur in limum, li Piinio fidem adhibere non dubi- tes, (a) ab omnibus contemtum, pluribus exofum , alpedu horridum , veneno exitiofum homini , vulgo , ied falfb creditum , inique accufatum, dignum noftra induftria argumentum,quod inter anima-^ lia locum obtinet, nulla parte, quae ad perfedionem fui generis pertinet , deficiens , aliis partium concinnitate, et ufu, motu, robore, vitae conftantia, fanitate, praeftantius, luculento divinae fapientiae, etinfinitaepotentiae teflimo- nio. §. II. Hoc quidem confpedlui expofitum univerfiim , quod Ibcietate coeli et terrae conftat, ficut Apulejus platonicus A ait. (a) L. IX. G.LI. (°) ait,(b;"quodqueabordinemundumappelIatum, quia eft or- dinata ordinacio Dei munere, Deorumque rediacurtodia,,, proptcr rei dignitatem et praeflantiam, animal efle antiqui ibmniarunt ex Zenonis ec Platonis fchola orti , cujus ra- tionem commenti Stoici ita argutati funt : "Ori J? y^ §ioov 0 HGafxos 'iictj Kcyi-Acv ^ sfAr^^Jvxpv y^ vos^lv ro yaq ^ov t2 /u^ ^008 y.^eiTicv^ aoev os ra Koafx8 K^etrlov. (ojov oc^a o Kc(Tfj.cs. ,,Eit 3,animal mundus, et rationale et animatum et intelligens: „Animal enim eo, quod non efl animal, praeflantius eft: „Nihil vero mundo praeflantius efl: Animal ergo mundus jjeft. 5, Acute iatis, quanquam minus vere. § III. Sed addunt bello invento fuo : *'F/^\f/u%ov Jf, us Syjhcv Ik T^s- YiiASTsqots "^vyj^s 5 iKet^sv h(TY\s d7ro(T7i;oi^)s p2ws-,quos longa fe- rie adducit Sextus Empiricus. (p) §. V. At vero ficut nihil fuo modo imperfedum edidit na- tura, ita natum nihil cft, quod parentibus, fuae /peciei pro- priis, non fit genitum. Et quanquam negari nullo modo potef^, (o) TtiJCT^. p. m. 4. (p) Pyrrhoii. Hypotypof. L.I. cXIV, •^^ ( o) potcft, effe in animalium generatione, minorum maxime, niulta «bfcondita , cum quae ad genitales partes, tum ad generationis modum pertinent j aequivocae tamen gene- rationi illud maxime obeft, quod pleraque eorum, quibus a communi aliena nafcendi origo imputatur, fuis organis genitalibus, femine, ovis, et propria manifefta fobole,non careant, unde a dodififimis noftri xvi viris , Fr. Redi, Mar- cello Malpighio, Jo. Swammerdammio , Mart. Liftero, Ant. Lewenhoeckio, Jo. Rajo, Ant. Valisnierio , aliis, paslim explofa et derifa efl. §. VI. Wilh.Derham,divinae veritatis et providentiae ftre- nuus exrerum naturalium finibus, et ordine, aflfertor, ta- le fert judicium : (q) Spontanea generatio doc^lrina eflvul- go ab omnibus explofa , ut adeo refutandae operam in me non fumam. Tam vcro evidens efl:, omnia animalia, imo etiam vegetabilia, fuam originem debere parentibus animali- bus,etvegetabilibus, ut faepius non mirari non potuerim veterum philofophorum ofcitantiam, et praejudicia, tanta facilitate admittentium Ariftotelicorum vel potius Aegyptio- rumdocHirinaradeaequivoca generatione, ut, dum mufcas viderent, ranas, pediculos,quae proderent, fe efTe mafculos et foemellas, et ut generarent, ova excluderent, reliqua,ni- hilo minus tamenpotuiffe fibi perfvaderi pati, talia, et his fimilia,fponteet cafu gigni, et magis tam portentofa gene- randi forma. Sic verba latina fecimus, dignus liber eft, qui videatur pluribus. ,A 3 fVIL (q) Phyfico Theology Chap. 15. (o) §. VII. Qiiivero, quod vulgo fieri afTolet, reliquis acutius cernunt, dum fua induftria ab una parte ad veram rerum cognitionem, ante abrconditam, acceduntpropius, etcla- rius dignofcuntj ab altera inlcopulum impinguntfacilius, et quando non convenire viventi fubftantiae, et agenti, cjusque partium concinnitatiet ftrudurae, vel motuumva- rietati, vel ingenio, et omnium audlori infinitoDeo, fpon- tegigni animalj omnibus easdem tribucre partes , ean- demque formam et ufum , etiam quae ad generationem pertinent, non dubitant, atque adeo , et mari vafa , tefies, viri verpum ; foeminae fpermatica, ovariaetmuliebriavin- dicant, qui dum nimis lynceos fe efl^e confidunt, egovere- or, ne faepe nimis hebetudine caligent, dum mytulo, cochleae, lumbrico , fimilibus , pudenda prodere conten- dunt, et quodcunque prominens vel tuberculum,vel filum pro virga virili oftentant, et in quemlibet fcrobiculum , vel connivens divcrticulum, tanquamad muliebre antrum ani- mo divertunt, qui fibi occini a poeta philofbpho reputare debebant : Multa modis multis varia ratione coorta. §. VIII. Et nae ego metuo , ut illi tales de infinitae fapientiac conditorererum,fatis aeque fentiant,cujusin agendo perfe- dio varietatem magis, quam adAridammethodum, pofiu- lat. Et quid quaefo efi, quod eundem prohibeat, quo mi- nus ex ufu, et ad modum corporis formaii, et ad motus partium proprios , ad pafius rationes , ad gignendae fbbo- lis et alendae modos, genitalia magis fabricaret, quam ad cou- (6) conftitutam in aliis animantibus regulam. Certe cx con- cinna rerum varietate non major voluptas trahitur,quam elu- cet fapientia audoris fui 5 imo certiflima, uti ex ufu partium in communi, itaetexgenitalium divcrfa formatio- ne,Numinis providentia probatur, quod, iicut ab iplis gentili- bus fiidum cft philofbphis, Ariftoteie, ( r ) etGaleno,(s) ita maxime a dodifTimis in Anglia theologis philofophis Jo. Rajo (t) et presfius W. Derhamo.(u) Certoverocer- tius exipfa partium infpeclione curiofiori efl^^uod mo- net fummus hacinparte Arifloteles : "E%?/ ^sld tts^^Is^ o^xsts }{g^ lois v^i^ccg iy^ cy.ci(»^ TiSis ms ivcciiAOis' ^ojo/s-.Non eadem fe ra-" tione habent teftes, et uteri in omnibus fanguine praedi-" tis." (x) Quod vcro de teflibus, et utero pronunciat, id cete- ris inde appIicat,rationes autem difFerentiae a natura obferva- tas indagat in fequentibus et in capite proximo : Us^} ^e Itjs ^iot» CPoQoislMV (TTre^fxociiyMV c^yocvcv^ si lls /^?AAc; B^sco^rifTstvlois dillxSj o/ - us ii(jiVj ocvocyy.^ Kotfhslv Tr^oficv^ llvog svsiKoc hdiv. De diffe-,, rentia partium genitalium fi quis difpicere velit,quam ob„ caufam fit, in quemufum partes fadaefint, percipiat.,, §. IX Et quid, fi infinito rerum opifici vifumef^, tanta varie- tate in aliis fapientiam et potentiam prodere, nonne'idem in animalibus licuit ? Non uni vero methodo in condendis plantisfe adflrinxit, fed non modo diverfitate formae , radi- cum, truncorum,ramorum,foliorum5 ilorum, feminum, fui (r) Paffim de animalibus. (s) Deufu partium. (t) The Wisdom of God manifefled in the Worcks of Creation. (u) Phylico - Theology. (x) Dc generat. aniirwiium 1. 1. c. 3. ^ ^.^. ( o ) l^ fui admiFationem in natLirae redulis cultoribus , et veneratio nem, excitavit , quandovel magnitudine,forma, petalorum vel flofculorum numero , poiitu , colore , et frudus rece- ptaculis, etcopia, varias fpecies diftinxit 5 fed etiam, fae- pius vel partium abundantia vel defedu oftenditur in agendo perfe(R;io,idque non folum in minirais,et exigui ufus partibus; led iniis pariter, quae ad rei integritatem in primis facere videbantur: Sic flos , qui vulgo feminis principium efl, et quafi genitor, in multis confpicitur nullus, exempli loco aquis fubmerilie fint, fungi, mufci , quibus addantur plan- tae capillares, kali geniculatum , ophioglofTum , reliqua: Imo fruc^us vel femen nondum repertum in fungis efl:, et fbrte pluribus. Partibus abundare videntur iuliferae, di- £lae amentaceae. Et ita pariter fe res in metallis ,et lapidi- bus habct, quorum non unus generationismodus efl, dum velinduro filice coguntur, vel in argilla filtrantur, velare- na colantur, vel in ipfis,fiaudl:oribus fides efl,vegetabilium fucco praecipitantur , et inanimalium partibuscolliguntur, et nutriuntur , et fic natali velloco vel generationis me- thodo multum differunt. §. X. Nil adeo mirum efl:, quod in animalium partibus no- tanda differentia eft, et in iis non minus, quas propagan- dae fbbolis et generationis ofHcium praeflare decet, cujus manifeftum exemplum rana praebet, paludis incola, quae adeo digna nobis vifa eft, ad quam adverteremus ani- mum, difquifituri plane fingularem originem, coitus pe- culiaris et conceptionis rationem , quam Tta^d^o^ov dicere non fumus veriti. Idautem, quod jamante fuit monitum, hic (o) Kf» hic nobis minime propolituni eft narrare, quafi aliquid a fc diverfijm gignat ranaj vcl quod ipHi e linionata, fubito proiiliat, quaii mons murem pariat. Neque naturae inde- centem locum nacalem,nubcsfingere, apudanimumeftcon- ftitutum, e quibus coelum ranas pluere, dodis hominibus perfvailiin fu it, et fubiilirate, fublimes anfutiles, dodos vi- ros, Hieron. Cardanum, et Jul. Caef Scaligerum certare » inter fe non puduit , an ovis matris in nubem fublatis ex- cludanturcoelo ranae, an ex aqua genitali coeleiH calore Gondenfita conformataque pluant } (y) Dicite, quaefo, cum volare ncqueant, qui tanto cx coelo iii terramfaltu, crura nondiffringant? §. xr. Sed parum abfuit, quin narrantibus fidem haberet docHiiirimus Rob. Plot anglus, quando narrantes aliosaudi- vir, inStaftordia, copiofim coelo delapfim efTe ranarum progeniem, etCardani ova ranina vento fubduda adinitte- ret , niii putaflet tutius in pulvere diverticulum e(Te , qui tedis domuum adhaerens, pluviae miftuSjfubito in ranas converfus iit, cujus reifabulamnova, confirmare fabula la- borat. (z) Et Andrius (a) pluere ranas , peregrinantibus fi- dem adhibuit garrientibus. Verum coelo labi negat, fed procella rapi recens et vix integras natas e paludibus, af- lerit, et tanta foecunditatenutriri pluviaealimento, ut fun- gorum more adolefcanc , eo loco , in quem delatae funt. B §. XII. (y) vid. Scalig. de fubtil. Exercitiit: 323. (z) Natural Hiftor. of Staifordshire cap. i. §. 47. feq. p. 23. (a) De la Generation dcs vers dans les corps de l'Homme Ch. 2, w -^ C c> ) I §. XII. Mihijfi, quid fentiaiii, efFari licet, vel ipfe fuis oculis difficulter fidem habere debuit; errantibus peregrinatori- bus nusquam. Quid ? raninas nubes non vident hi curio^ fuli? Quid?tantacopiavolantes portentofae palul^res mo- leSjOcuTos ambulantium aruipicum non ofiundunt ? No- bis obfcrvatae fuBt circa paludes frutedlofas innumerae temporariae ranulae, ubi procella nuUa praeceflferat. Ipfe ille, qui vulgaribus gentium erroribus bellum indixit.Thom, Browne pro terra:, putredine corruptae,has fobole habet. (b) Et qui arguta didione nemini facile concedit , et com- minifcendi felicitate,Cl.Aelianus,ipfiusfuis oculis inltalica Neapoli vidit ranis pluere, imo harum anteriora,etcaput duobus pedibus incedcre, et pofteriora rude, et nondum ficflum in membra lutum efTe. (c) Sed crcdat, qui vidit, videat, qui praejudicio oculis ungues non induxit : Auto- riates Indi,aut vervccum patria natijquos Aelianus alio lo- co(d) ad ranarum pluviam ita narratextcrritoselTe, ut,re- licla patria, novas fedes quacrerent, digni funt , qui culicum bombo exanimentur, utqui in pulicis morfu Deum advo- cant. In durapetra, undique claufa, iponte nafciranas,vel bufones, non magis concedemus , quam fagaciifimus Ra» jus, (e) nec rcpertas credemus temere, nifi idem, quod alii fe vidifTe putant, his ipfls oculis ufurpare liceat. §. XIIL Tranfimus adeo ad ranae generationis Tta^a^o^s tra- ctationcm propius,et quod de rana generatim monet fbler- tisfi- (b) Enquirics into vulgar. Errors Lib. III. ch. 13, (c) H. A L. 3. c. 56. (d) H. A L. 17. c. 41. (e) Synopfl aaimal.g11adruped1unp.243. ^ -^ ( o ) ^' n tisfinius Blaiius, (f ) tenere ledorem ledulo jubenius , ia eo, fubftanti- am conftituunt membranae tcnues, pellucidae, firmae, pro telae ratione in unam fiflulam capacem inferne deli- nenteSjinimpraegnatis ovorum copia diflentae infigniter, corrugatae enixis,vel marem nondum paffis, quae tamen fpiritu elevari et ad modum inflati utris expandi queunt 5 ovis plenum uterumet turgidum utroque ventre Fig. III. Lit. A. demonf^rat. §. XX. Superne impofitum et ardle connexum fubflantiac utrinque eft ovarium , ovulis minufculis repletum, Fig. III. Lit. B. ex quo conceptionis tempore ovula demittuntur oc- culta via m uteri marfupiumj quae ovaria an ullo jure audea- mus \6 ..•H ( o ) nius teiliculos dicere, ego minus eloquar. Ovariumenim niembrana ell pellucidd, cuiovula,tenaci liquamine infu^ £i],funtinvoluta, iine manifeilo petunculo, cui iniiftant, vel propria cuique oavea , cui inclufa lint, rotunditate fal- tim a le difiinda , atque fuo quaeque reticulo contenta. Heidius inobfervationibus quas anatomiae mytuli fubjun- xit (o)ica defcribit: "Conlpiciuntur ova nigra, alba" tamen macula infignita , cohaerentia invicem et ambienti" facco, mediantibusmembranis,et vaiis fangvineis." Qua veritatisfpecie haecdicantur,non fatis cognovimus. Ve- rum ex utroque uteri ventriculo, ejusque externo latere am? plus, patulusqueafcenditcanaliSjinmukos f^exus tortus, et membrana, tenuipinguedine oblita, confiridus , ad modum inteftinorum,quae melenterio contrada, et in gyros con- voliitafunt: oiculum,quohiant in cavum utcri, credo vel fphindlere addridlum eiTe, velvalvula munitum,quiaaera, niiifortius preffum, non admittuntj admittunt tamen, ita, ut totus impleriqueat, ad iniertionemusque, quaefit inpe- yoiyY\TUj o (hcir^ocxpgj fAei'8(n\> ccfxCpoo tyiv \>vy.rct. iv fxh yccq rZ vox-fi avviX^eiv 8 ovvocvraf' fxe^' rjy.s^oiv os It?) 7374- o-u/x- •TiXuyMvoij 0^^00871' vv^iros as iTti^aav^s Koird 7>ohK{]v n^oo ccoetay Tjf^ccjcKBovrss dTtoAocxABaiv 5 minus fercnda,nifi a Plutarclio gra- vi viro (t) repttita efifet j Per dies ita haercnt plufculos, quo- rum numerum exadte inire non licuit,decemverOjVelduo- decim in fumi negotio, deprehendimus. §. XXIII. Sed clunibus libere flucfluat, dum fubadlor furif, po- dicem podici nunquam applicat, ncqueconnivet jeteapar- tium cA firufftura,et incubantis pofitus, ut inire ea porte jiias foeminam nequeat. Nonenim modo iJDina poflrema parte fui rigida, fledli non poteft, et nec furiijm to!li,nec deorfura inclinari, led ani os kokkv^ ad dorfum quafi refle- xum ef}: praetcreaque diverfa eft coeuntium magnitudo, qua laepc mas longius protenditur, et fupcr foemellae ano propcndct,necraro juvencus vetulam adoritur, in cujus me- diofere dorib confi.ftir^etvixclunesad anum porrigit,neque tamen ante dimittit,quani foecundum fecir uterum : ex qui- bus manifeflum efl,nonimmittere virilem vomercm muiie- bri genitali fulco mares, vel e quocunque dudu emittere quicquam feminalis liquoris in canalem uteri. §. XXIV, * ' ■ — . ,.,-, ■ , , .11,». " (t) De Soiert. animal. p. m. 982. "^ ( o ) HJ.. 19 §. XXIV. Errat Plinius (u) "Ranae fuperveniunt, priori-" bus pedibus alas foeminae mare apprehendcnte, poilerio-" ribus clunes." Et fua credulitate falfi iunt,quicunquefunt illi, qui confuetudine volucrum coeuntes fevidiffe ranas, iunclis podicibus, crediderunt, et audori Rivino impofue- runt. (x) Leeuwenhoeckius hac in parteadverum propius accedit, quando (y)fatetur, incubantem foeminae marem non mifceri, neque penis effe vef^igium, quod ex Jacobaeo probatur, nec Rajo difplicet,veraequanquam impraegnatio- nis ignari funtrOre coire,et parere confinxerat Georg. Entius, quod nec Rajo, (z) nec nobis, c{\ probabile ; et minus coeun» tes,linguas, quam anos, conferere valent ranae. §. XXV. Coitu nihilominus concipit rana, quando mas foemi- nam complcditur, pollicemque,ea parte, quaeficaruncula, in pedore premit, atque conceptionis haec nobis effe mc- thodus creditur. Teftibus fecerniturgenitalishumor,mo- re aliorumanimalium, exhistranfitinappendentesinnodos conflri^as, ex vafis fafcias, quae paraftatarum videntur vi- ces gererc, inde afcendit per dudus latentes in ipfas alas, et brachia turgere incipiunt, et rigefcere copia felevfli feri, indeconfiuit in tuberculorum tubulos,quae fortius imprefTa ranae foemellae pedloris cuti,transmittunt feminales halitus, qui fpongiofa excepti carne thoracis, diAillant in afcenden- tem ex utero canalem, et vel ad latus eorum derivantur , per arclas et oculis nondum patentes vias, in ovarium in utro- que latere ; vcl defcendunt in ipfum uteri cavum, illiusque C 2 nervos (u) L. 10. c. 5r. (x) Ad. Eriid. 1. c. p. 286. (y) Epift. an. i683- data ad Wreniura p.4. (z) Synopf p. 250. & -^ ( o ) nervos titillandovelrodendo vellicant,quo excitetur fenfus in appendente ovario, ut quaii orehianfe,et firido fibrarum tono, ovulainuterum urgeat,et demittat, ubi foecundata feminali Ipiritu, incrementum capiunt, quo partui matura fiant, et excludantur, et aquae innatantes gyrinos prodant, caudatas moles, qune formantur, edudis pedibus, et cauda rejeda, in ranas quadrupedes. Idque intra menlis fpatium omne negotium fere abfblvitur primo vere. Errat ergo Cle- ricus cum Plinio (a) aflferens, quod ranae inftante hyeme in limum refblvantur, et frigore enedaeputrefiantj in eofal- tem diffentiens, quod fequente vere caedem non rcnafcantur, cum illae, quae cernuntur, ex ovis, aeflate antecedente de- pofitis, nafcantur. Sic fane nafcentur fenes ranae majores, cxpaludum limo fe evolventes, generaturae proxime, $. XXVI. Errat autem a regia ovorum via,et tubarum fabricae connexionique conrrarium conccptionis modum confinxit Heidius: (b) quandotubas altera parte patulas, libere fiuitan- tes per abdomen, infundibuli forma finxit, quae ova in ca- vum ventrem lapfa arripiant, atque per anguftiorem cana- lem,iterum latius extenfum, in utcrum praecipitcnt. Erro- res meri ipfa infpedlione manifefii. Et quae mox fubiun- git, oculorum iudicio omni adverfa funt: „Poft paKuin „tubarum fubflantia, quae anteacrafTaetturgidaefl, laxa et 5,ceu marcida confpicitur: ratio ell, quia tubas transeuntia „ova glutine e tubis deciduoinvefliuntur jova enim partus ,,tempore ex ovario in abdominiscavitatem,ethinc, in tu- „barum orificium patulum , uti experimento didici, trans- 5,mittuntur, properantia ad uterum, inquemtubae altcro „ extre- (a) L. 4. c. 2. §. 29. (b) L. c. ' tki __^ ( o ) Sd^^ tt „extremo definunt. „ Merae tenebrae in verbis funt, ex rei ignorantiaj impofuit homini,ct juxtaeum aliis, quod ova aliquando in ducflu ofFenderent, quaeexovarioeoallataeflfe credunt, ad uterum transmittenda;et ita Rivino vifum. (c) §. XXVII. A ratione equidem nonabhorret, ovula ex ovario ia ovi dudum, atque per hunc porro in uterum usque defer- ri, favente imprimis maris compreffione. Verum maius- cula et exclufioni matura ovula , quae non infrequenter in ducflu ex utero afcendente repertafUnt,nonper dudumde- (cendere, inde manifeflum efl, quod nec viae ex ovario in eundemlintinventae, perquasovula tranfirequeant, notan- dae molis, iismagnitudineetforma fimilia,quae funt in utc- ro, non immaturis minufculis, qualia funt ante, quam fede mota vegetationi deflinantur; ut adeo non ex ovario de- (cendere per tubas in uterum cognofcere fit facile ; fed urge- ri ex utero in tubam, vi, quam patitur aniiiial, dum vivuni inciditur abdomine,quo motibus convulfivis agitur,et uterus contrahitur violentius, et rumpitur, unde etiam faepe fadum vidimus, utlacerareturipfli utcri fubflantia , et ovula decide- rent inabdominiscavitatem, quodHeidium finedubiofefel- litj etpariterhancuteri rupturamobfervavimusinranapar- tu mortua , cujus conatibus uterus fiffus, et ova in cavum lapfa erant. §. XXVIII. Sic igitur ne pecario afferta fumi dicas , praeter jam al- lata repetere jubemus,quae de partium ftrudura^et ufu,atque coitus ratione, monuimus. Nullum penis in mare veftigi- um effe nobiscum fatentur omnes, quiqui funt, qui ranas pau- C 3 lo (c) p. 286. 11 (o) lo diligentius perquifiverunr. Seminales veficae, Rivino vi- llie,nonmodoab aliisnon funt obfervatae, fedpianeinfpici- enti impofuerunt, et Leuv/enhoeckiiobfervatione exploiae, conciduntjurinam illi, non feminalia aniraalcula elicere li- cuir, quod confeffionem extorlit : „omdatikinde waterige ^materie boven gemeen veel zout-deelen fag, oordeelde „ik, dat hetde pisvandekik-vorswas. Abducentium fper- maticorum a teftibus adaliquodreceptaculum,etejed;ivum canalem , nullum repertum efl indicium» §. XXIX. Adhaerent autem convolutaeteftibus fafciae, quae fe- minis conrenti ,coitus tempore, non leve argumcntum prae- bcnt j a quibus ramus videtur afcendere magisquam deicen- dere. Idque manifeftum efl, intumefcere ante coitum u- trimque anteriores pedes, et rigelcere , et in amplexus cur- vari,ut admxOtum omnis adimarurporenria,f?tque ad polli- cem concurrerevalcula, inpapillis eminentia, liquoretur- gida^ ipfo vero coitus tempore,rarefieri obduclam tubercu- lis cutim, etpluribusofculis patere, fubfidere autem exa- clo coitu,etconftringi cutis foramina, exhaufta tubercula liquore limpido , noa decidere , quod doclifrimo Rivino vi- fum eft. §. XXX. In foemina haec oblervata funtruterus bifidus, ex u- troque ventre dudlum patukim, pingvedineperfufum, utrin- que emittens, cujus os inferius in ipfum ejus cavum hiat, hinc ad alas afcendit, et thoraci manifefle inferitur, caro thoracis rarefcit , cutis eandem obducens reliqua tenuior, tela rara, fugillatio, et, fi Rivino fides adhibetur, fiepe cum excoria- tione conjundla. Inutroqueautem,illapodiciscoaformatio, ut -m ( o ) l^" 23 uc ad ie eundem infledcre vel refledcre coeuntes ne- queaat. §. XXXI. Sic vero fit coitus , quo iniilit mas in foeminam , ante- rioribus pedibuseam fortitercoinprehendens, manum ma- nui conierens, pollicumque muiculos caruncula, in quam papiilae vafculofae copiole per cufimraram,et foraminibus pcrtufim,hiant,inftrudos,thoraci adflringens, clunibus li- beris, podice remoto a podice : Et fic haeret per dies plufcu- los, et fubatquafi torpens mafculus, etvirescum genitali la- tice profundit ; nuHo, vel conieclura, difcendo , emifli feminis indicio. Nam , quod Ri vino narrarunt ranarum incauti ve- natorcs, commentum,more avium coire ranas, et experi- cntiae contrarium efl, etpartium flrudurae repugnat. Et quod Leuwenhoeckius auguratur,adhaerere pertinacius foe- minae raarem,euminfinem, ut praeflofic parientiovafoe- minae, et genituram affundatovis conceptui maturis, quo- niam alianon magiscommoda ratio fit, qua ovis miiceri femen maiculinumqueat, experientia deflruitur, quaidem obfervare nunquam licuit, et iane opus confici tantum, niii multa feminis copia, non potuit, qua foecundus fierec tantus ovulorumnumerus; fedubi illaefeminis ciilemae iii mare obtedlae latent, ex quibus manat tam copioilim fe- men uno temporisarticulo? et quid non vidic rantum fe- niinis profluvium Leuwenhoeckius ? Sedrationi idemnon minus adverfaturjquid enimef>,quod audor inquit, non effe rationem magis conformem rei , quam , ut ita femen mariscum ovis foeminaeconfundatur? quidad hocprotra- (Tius amplexus ?nonne conveniebat magis parturienti adef^ fe foeminae, et emiiTis utero ovulis femen adipergere, ii quid quid cum pifcium generatione, vulgo rradita,communc habetrana? imolonge commodius, longetutiuSjCteviden- tiore ufu,hoc fieripoterat. §. XXXII. Et quid illae ad pollicem cicatrices? carneae moles? quid brachiorum inflatus tumor? quid rigor ex affluente lento liquore? quidillae iuxta teftes colligatae fafciae? In focminis, quid tubae ex utero utrinque afcendentcs? ct in alas infertio? Quid texturaein cute ped:oris tenuitas, raritas ? quid varius ille apparatus, coitus , et irapraegna- tionis tempore ? et tam elaboratapartium fabrica? Vanum fane non eft , quod expertiflimus Rivinus obfervavit : (d) „Nedicam,obveni(re nobis ranam, in cujus finiftro utero 5,perfed:umjam cxomni parte ipermadctinebatur, in dcx- „tro tamen nuda fere apparebant ovula , fortafle tardius „huc delata,ob inaequalem raaris comprefTionemj fiqui- „dem ejus luculentum inpedore matris vidimus teftimo- „nium , excoriationem puta, non in utroque, fcd iiniftro fal- „tim latere conlpicuam,,, Veri confefTionem ignaro et in- vito extorliteiusevidcntia. §. XXXIII. Sedquidinde coUigere debuit, quod vidit? id fane, quod in pollice genitrix virtus lita efTet , eaquc transfe- renda percutim livefcentemattenuatamin ovarium. Quid enim erat, quodalter tantum uteri venter matura ova in- volveret? aker immatura partui? Id profedo, quod altera parte pollicis caruncula nonaequetetigerat pecloris pellem, eamque urferat, feminisque auram non immiferat, cx quo fequitur , quod demonflrandum fumfimus. (d) p. 287- »^ ( o ) i^-