? A.aLEEUWEKHOEK ^ ^VESTIGATIO t? r A m^j feGM ''i\il'ijI}^iiiiniiwiii iiiiiiiiiiiui»ii»ii»» HiMH»M»jj Q. / /// ARCANA NATURA. Ope & beneficio exquifitiffimorum MICROSCOPIORUM Dete&a, variifquc experimentis demonftrata , n ' * UNA CUM riL. tSzJj / Tiifcurfu & ulteriori dilucUafme ; ^ * EPISTOLIS fuis ad Celeberrimum, quod Ser™ Magnae Brittannias REGIS aufpicio Londini floret, Philofophorum Col¬ legium datis, comprehenfa, ab Antonio a Leeuwenhoek, Ejufdem Regia Societatis Symmyfte. Editio altera. LUGDUNI BATAVORUM," Apud CORNELIUM BOUTESTEIN, cb. Ioc.xcvi. Le&ori 4 > [anguinis duftibut, animalculis in excrementis earum: de generatione avium & pifcium , figura mufculorum carnis, comminutione cibi in ventriculo & intefiinis: de excrementis Afellimajoris , vehementi motu cordis , dimunita [anguinis circulatione , & quod cor diuturniori fatla dilatatione contrahi iterum nequeat, dpag: 6i. ufque ad finem prioris partis pag 78 inclufa. Index Rerum Efiiftolis Partis alterae contentarum. E Pifiola traftans de vivis animalculis in latlibus [eu femine mafculo pifcium, & in tejliculis animalium j addita demonfiratione evidenti , numerum animal- * 2 culorum i INDEX RERUM. culorum ex unius Afelli majoris lattibus, plus decies fuperare homines, in univerfo terrarum orbe viventes, a pag: i. ad u. Epittoia trattans de ligno Querci ^ Ulmi, Fagi , Salicis, Ebeni Mauritii, Buxi & Straminis. De Animalculis in lactibus Percx, cyprini lati, Truttx , &Tincx. d Pag. tz. ad zy. Ipijtola trattans de Testiculo Gliris, & Animalculis in eodem repertis: De con¬ chis & OFircis: de vivis Animalculis in liquore apalmite dejhllante. d Pag. zf. ad $z. Epijiola tractans de ortu & defluvio capillorum, de falfo dictis vermiculis , capillos capitis depafcentibus (Belgice Mytersvel Met-eters) de vivis Animalculis exitten- tibus in excrementis, Equi urina , & limo, item de morbo articulari d Pag. 3Z. ad 43. Epistola tractans de carne, magnaque copia parvorum carnoforum Mufculorum, de admodum exilibus Anguillis, dePiJcibus, de crinibus, de oflr eis e arumque te- Jlis five conchis &c. d Pag. 43. ad j4. Epistola trattans de Formatione Mufculorum Pifcoforum tam cancri quam fquillce. d Pag. 54. ad 38. Epistola trattans de Origine Plantx & Radicis in feminibus: iifdemque cum Ani- malculo, d femine mafculo Matrici infufo, comparatis Quemadmodum ani¬ mantia m Matrice ligamento quodam aluntur , fic quoque omnium feminum plu¬ rima. Non aliam inter Arbores & animantia effe differentiam, quam quod Arbores Anima motum concitante careant, aoper umfequenscoire ipfis impojfibile, unicuique Arbori perfonam Mafculi & EemeUafuflinendam effe. Animantia di- verfigcneris, inter fie coeuntia, creaturas nec Patri nec Matri fimiles, progig¬ nere debere. Propagatio Arborum tranfata ad generationem Hominis. . _ , .. d Pag. s8. ad8z. Epistola trattans de Origine Plantarum in Semimibus Coftpii , Palma, Uvarum Crifparum, Uvarum urfin arum, Spina acuta, ac Tiliarum. De Chylo. Su¬ dore , fuprema Cute, Nervo optico , Trutarum bile . Anguillarum Cute Prafmo &c. defialein Aceto ex Cervifia confetto, de Sale in fiucco Mali HeCperii. ■De Spiritu Salis Ammoniaci, & Sale Volatili Oleofo , {anguine 6- aceto vini commixto. pag:8z. ad 119, Epittoia m qua examini fubjiciuntur Sal Cardui Beneditti, Sal Ahfmthii, Alu¬ men. Nitrum. Cbalcanthum Cypri, five Vitriolum caruleum. Liquor Tatta- ri. Cinis Smetticus, five ollaris ex Mufcovia. Camphora. Salfive Cinis ex for¬ nace fu fori a officina Tomentorum aneor umfive bombardarum, Salfive Cinis ex Stannifive Plumbi fornace. Sal in Calce lapidea, Salin Calce ex conchis com- bufla, five confecta, SalSouda Anglican.e, SalSouda Britannica Salillicinex Soudx,Sal Ammoniacum. a pag.-113ad 149. Epijiola 'lltQltl UftWWt* vwntvbt --T"' v y '-'"ivvnrv Coitu Seminibus Mafculis Matrici infufis, Animal ex Anifnali Seminis Mafcu - /2 provenire , rotundam recipiant figuram , 32*4 222 re generis Maf- culifacunditas conjifiat,quo modo Mafcula velfemella oriatur creatura. Origo INDEX RERU M. vita Animalculorum in Semine Mafculo Canis , Canum radicis, & exilium foliorum in Seminibus Arborum, apag: 149 ad 178. Epiftolatrattans de 1 Cinnabari nativa: quod videlicet in eadem contineatur argen- 1 tum vivum, oleum atquefal. De Pulvere pijrio intra occlufan vitrum accenfo: quantum fpatium requirat ipfepijrius pulvis accenfus: qualem figuram accenfe particula: nitrofx afamant , dum ad quietem rediguntur. De Tormentis bellicis: quod videlicet glans e longiore tormento tantam ad difiantiam non ejiciatur , quam quidem e breviore. Qmd mediant e pulver e pijrio & oculis cancri aer produ¬ catur. apag: 178 ad 19 4. mflola tractans de coalitione offis. De corticibus Arborum. De cute & Squamis: de humoribus ex corpore tr anfpir antibus , & de ramento quodam cutis. Epiftola tranans de GaUis ; quod videlicet gaUx, fructus querci dici non mereantur , fiquidem incrementum ipfarum folummodo prodit ex eo , quod certum genus ver¬ miculorum (a mufeis oriundorum , rurfufque in mufeas tranfeuntium) folia quercina perfodiant , ex qua perfoffionegaUx excrefcunt: ficque etiam crefcunt nuces cardui in ipfo carduo. De primordiis plantarum m cajlanea & juglande , & quomodo exdem per funiculos, primum nutrimentum acquirant & incremen¬ tum, non aliter ac ipfa animalia intrauterum &c, a Pdg. 2to.ad227. Epifiola tractans de Semine Karbok^, alias Panjala ; & Arbor Lanigera Bontii dicio, Bupariti , Kaukin & Adamboe , nec non de primordio plantx intra nucem cocos De ovis fquillarum , AHacorum, & cancrorum , ut & de embryonibus fquiUa- vum, cancrorumque nec non dehorumgeneratione, tandemque de collationege- nerationis horum animalium cum generatione feminum quarundam Arborum.. a Pag. 227. ad 241. Epiftola trattans, quod ligna tempore xfiivo truncata, xque folidafint ac ligna tem¬ pore hvberno abfeiffaquomodo robur lignorum dignofei queat, & quas ob caufas ligna fubitanex obnoxia evaduntputrefactioni ; quibus in regionibus optima produ¬ cantur ligna quercina. a Pag. 241. ad finem Partis alterius Pag. 258. # Index Continuationis contentarum. Tfipifiola tractans deformatione Dentis Elephanti, ac Dentis Suilli: Hominum Deni L-ates ejfe cavos ; Tubulos exiles, dentem conjicientes, originemfuam habere in cavitate dentis, ac finire in circumferentiam ufque ejufdem. Cavitates dentium nervis , fanguinariis aliijque vafis ejfe oppletas: ex obtfruttione vaforum in den¬ te , dolorem excitari. Ac quoque de formatione dentium boum , equorum, & de Sale in cavitate dentis equini. Pag. i. Epistola traftans quo ordine farinacea fubfiantia five materia feminibus infundatur. De fabis vulgo dictis Coffi: in qua parte hujus faba recens planta fita fit. lieccns planta ex hac Faba defimta. Flofculi, qui in recenti planta hujus faba excreve¬ runt, Sal & multum olei in fabis Coffi. Nulla farinacea fubflanti in fabis Coffi : & ideo ha: faba debent efie tofi,e , antequam eadem in pulverem pojfunt redigi. Fabas Cijfi parumper faltem efse torrendas & in minutifiimas efie redigendas particulas. Formatio fabarum Coffi. Faba Coffi, in parum aqua depofitaher¬ baceum ac gramineum recipiunt Colorem. Pag. 13. Epifiola tractans. Quod origo plantarum, qua in grano Tritici fit a fiunt , ex tribus plantiscun radicibusfuis confient. Quod planta Materna harum trium plantarim fex foltis inftructa fit, quod unum Tritici granum duas Peculiares habeat mem¬ branas. Quod unumquodque granum Secalis, quatuor distinctis fit inff rufium plantis-, & quod planta Materna fex quoque habeat difiinfia folia. Quod in uno Hordei grano quinque difiinfia fint planta. Recens planta in Fagopyro quatuor habet folia, eaqueper totam jacent dijperfa farinam. De recenti planta in Hor¬ deo , m Semine, quo aves ex Canaria vefcuntur (belgice Canary-zaat) ac in Acetofa. Quod illud , quod nos femen beta rubra: nominamus, non fit femen fed involucrum feminis, tn quo 3. 4. aut 5. feminafunt collocata. De origine plan¬ ta m femine Charopbplt, Quod Semen Rapbam, femen Napi, Semen Cauli um , femen Erafitca Cypria Italica , fimen Raphani Hiffianici, femen Sinapi tZT E ff/ f emn< f« m f ,s ’ fimen Cecleariorum, nonfarinaceamfubfianl tam, fed duntaxat folia & radices infe contineant. Quod femen Nafturtii to DefeminerrifiAali. Q,,od Arbore, & t. i. Fig. A. propofui, quasutrinque in acutum termina¬ bantur, multis in medio erat figura oblonga ac brunnea: alia ejufdemfigureinflarcryflallifplendebantficut,Fig. B. often- dit, quae & numero plurima erant. Alia corpufcula erant ob¬ longa & brunnea, in cujus colore brunneo lux quaedam clara apparebat, ficut Fig. C. demonftrat. Ab alia parte apparebant figurae ovales, fed ex paucae quidem, quarum quaedam lucem ovalis figurae repraefentabant, ficutFig. D. docet. Inter enu¬ meratas Figuras , A B D. faepe videbar mihi videre mulras ca¬ vitate aliqua praeditas., quafi formam alicujus navigii intuere¬ mur, 8c interdum talis mihi apparuit, quam primae figuraeefi fe dixi, cujus unum dimidium brunneum , alterum vero per¬ quam tranflucidum erat: interdum etiam corpufcula fibi invi¬ cem incumbebant, ficut in Fig. E. demonftravi. Occurrebant interdum corpufcula quaedam, quae dimidium tantumefficie- bant figurarum A B. aut C. ficut figur. F. docet. Multa om¬ nium di&arum figurarum corpufcula erant longe minima, ut fua parvitate plane vifum effugerent.Hsec enumerata corpufcu¬ la,qu« fol aceti aut vini voco,reperiebantur in aceto in tanta co¬ pia} ut aliquot millena conficerent, quem numerum detexi in parva guttula aceri, & preterea indicibilem numerum par¬ vorum globulorum, quos judicabam ea conflare magnitudi¬ ne , ut fex illorum unius globuli fanguinis magnitudinem efficerent. Preter hunc numerum adhuc longe majorem alium numerum obfervavi minorum globulorum: ultimum genus tam erat exiguum ut 3 6 . illorum unum fanguinis globulum conflituerent: ut verbo rem abfolvam , incre- , dlbi,e videbatur ac imperceptibile , tantam multitudinem particularum pofie contineri in tam parva quantitate humi-- di, precique limpidi, quale acetum eft. Omnes ha&enus enumeratas partes , quas vocofalaceti, ftatuo acutas pun- gen- ANTONII ce LEEUWENHOECK. $ ■genteique illasefie partes, quasiinguas fenfum illum feu fapo- rem inducunt, quem acidum vocamus. Et quamvis has par¬ tes per vulgare microfcopium hujus efle magnitudinis depre¬ henderim , non tamen dubitabam, quin eflfent longe minores, quam funt omnium minimae hic expreflas, & quod hae tam ma¬ gnae quam parvae figurae ex magno folum numero minorum particularum, quae eandem figuram habent, fint conflatae, fi¬ cati mihi faepe licuit obfervare, cum aquam marinam aut com¬ munem , in qua fal commune liquatum erat, intueor per mi¬ crofcopium, quod ex ea prodeunt elegantes, parvas, aequa» drangulares figurae adeo exiguae,ut mille earum myriades mag¬ nitudinem arenaecraflioris ne aequent: quae falis minutae parti¬ culae , quam primum oculis confpicio % magnitudine ab omni¬ bus lateribus crefcunt,fuam tamen elegantem fuperficiem qua¬ drangularem retinentes fere. Atque hinc concludo & pro rato aflumo, me nullam particulam acutam in aceto invenire, quae non componatur ex magno numero ejufmodi parvarum parti¬ cularum. Refpofui per oSto fere feptimanas vitrum latitudinis duo¬ rum digitorum fuperne & inferne , ex parte repletum aceto, & quidem apertum, in tablino meo: Schoc prastcrlapfo tem¬ pore deprehendi in fuperficie ejus natantes infinitas particulas falis, quas contemplatus potis eram clare percipere id , quod ha&enus mihi non licuerat deprehendere, fcilic.figuras has fali- nas cavitate donatas efle. Nam tam clare patebant eas oculis meis in multis falis partibus , ac fi hi nudi in cavitatem lintris feu navigii incidiflent j Temporis quippe progrefiu in crafli* rie creverant: nonnullas earum depingi curavi, quas cavitate fua oculos feriebant, ficutFig. G. G. oftendit , nec non ali¬ quas, quas exparte a latere vifuipatebant, ubi fimiliter pars cavitatis earum confpici poterat , ficutFig. H. Anguillulam quoque adultam ac vivam, quarum magnus numerus in aceto A z erat. I 6 Anatomia <$* Contemplatio erat, depingi operam dedi, fieut Fig. L. M. ut & aliam adul¬ tam mortuam , a me interfefram , ut diftin&ius a pidore agnofceretur, ficut Fig. N. O.exhibet, ea intentione, par- tim ut parvitas particularum falinarum in aceto contentarum cum magnitudine anguillularum cogitando conferri & percipi poflit (tenendum prius enarratas figuras & anguillulas vulgari tantum microlcopioelleoblervatas, &c longe plures particulas falinas in aceto contineri a me detedas, qua; vulgari illo mi- crofcopio nullo modo detegebantur ) partim ut confutatem errorem animis multorum hominum infidentem , quiacidi- tatem aceti deducunt ex folo punitionis fenfu harum anguilla¬ rum, quam cauda fua acuta imprimere creduntur linguse no- ftrx, quod tamen erroneum eft. Si enim fupponeremus hoc verum efle, fequeretur multa aceta debere efie infipida, quo¬ niam dcftituunturejulmodi anguillulis, &hyberno tempore, quo moriuntur anguillula:, omne acetum futurum infipidum, ficut antea jam fazpe a mediitum eft. Ulterius aggreftus etiam fum perluftrare acetum, in quo cancrorum lapides erant foluti, idqueideo, quia hi vulgo di¬ cuntur abforbere omnem aciditatem aceti, credebamque, fi verum hoceftet, fore ut fupra recenfita; particula acura ne- ceftario accepturaefient alias figuras, aut majores aut mollio¬ res nexiliorefque, quibus linguam noftram pungere non vale¬ rent, nec eidem motum illum imprimere, quem faporem acidum vocamus. Accepi igiturdiverfa vitra nova, quibus in¬ didi lapides cancrorum prius contritos in parvula tantum frag¬ menta ^ ne pulverifatorum arena me impediret, & deprehen¬ di omnes oblongas figurulas ante memoratas in acutum deli¬ nentes, quis textorum radiolis aflimilaripolTent, .mutatas ef- e, induifte alias figuras, quarum bafis ex oblonao qua¬ drangularis erat, in pyramidem adfcendens, quafi adaman¬ tes angulolos ac politosafpiceremus, ficut N°. 2. Fig P. often- ' . dit. * ANTONII de LEEUWENHOECK. 7 dir. Aliarum & paucarum bafiserat quadrata ficutFig. CL in aliis eriam muria bafis erat auadrilatera inordinate , flcut quas ultimas , figuras judica- dcfefbu fuffi- ' materia ad latera non rite conflatas , & ccidens emer- c conferenda cum $ morat is , quia uplius augente, ilias modo lice- erusparticula- im rudem me- xies mille par- sequabat duo inadmiratio- . erant magni- lliis falium ge- lcrorum con- ;bat, &mul- ihendi infini- m imum erat pat tamen ob- , quales antea quamcancro- acceflantibus Wtiam partem .ufi ore 5 quo deprehendere faporem > qui mihi I 6 Anatomia <&* Contemplatio erat, depingi operam dedi, ficut Fig. L. M. ut & aliam adul¬ tam mortuam J agnofceretur, tim ut parvitas* cummagnitud pofllt(tenen< tantum micrq falinas in acer crofcopio n * errorem anin tatem aceti c; rum, quam ftra, quodt: verumefle, niam deftitu • j X.I quo morium fi cutanteaja Ulterius cancrorum 1 cuntur abfo verum hoc cellario acct res flexilior rcnt, nec * acidum voc didi lapide, menta y nc di omnes 01 nentes, qi fe, & ind drangulari tes angulo •, i 0 ANTONII de LEEUWENHOECK. 7 dit. Aliarum & paucarum bafis erat quadrata ficutFig. CL in aliis etiam paucis bafis erat quadrilatera inordinate , ficut Fig. R. quas ultimas duas figuras judica¬ bam ex defedflu fuffi- dentis materia ad omnia latera non rite fuifle conflatas , Se fic per accidens emer- ftffe. Nota. Magnitudo harum particularum non efl conferenda cum particulisfalis inJtmplici aceto contentis , (5? antea memoratis , quia hcefalis particulae microfcopio depittce funt longe amplius augente, illo , quo prioresfunt ejformatae ac deftae , <2? nullo alias modo lice¬ bat mihifchematifmum illarum detegere. Hic numerus particula¬ rum falinarum erat ingens, utpote qui fecundum rudem me¬ um calculum feu fupputationemplures quam fexies mille par¬ ticulas magnitudine unius parvae guttulas , quae aequabat duo hordei grana, conficeret, Se quod me praecique in admiratio¬ nem rapiebat, omnesferehae particulaeejufdemerant magni¬ tudinis , quale quicl nunquam obfervaveram in aliis falium ge¬ neribus. Effudi etiam acetum, quod lapides cancrorum con¬ tinebat, eo tempore quo adhuc effervefcentia fiebat, Scmul- tae bullulae emittebantur, atque in eo aceto deprehendi infini¬ tum particularum falinarum numerum, quarum imum erat quadrangulare, ficut antea didrum: neque licebat tamen ob- fervare aliquas ejufmodi particularum falinarum, quales antea propofui in aceto contineri in magna copia, antequam cancro¬ rum lapides inje£fi fu erant. Finita effervefcentia ac ceflantibus maximam partem bullulis, aceti hujus forte tertiam partem ejus, quantum digitale unum netricis capit, haufi ore, quo innotefceret mihi fapor , & nullam quitus fum deprehendere omnino aciditatem, fedquendam amaricantem faporem >qui A 3 mihi H p CL R ^ m H H fiS HI ^ - 6 Anatomia & Contemplatio mihi naufeam & fere vomirum creabar. Immerfi etiam in ace¬ tum fru (Vula creta: albae, 6c deprehendi cretae particulas in ace- to aeque magnam effervefcentiam cum bullulis excitare, ac fi lapides cancrorum fuifient immerfi, nec non acutas aceti partes procreare parem numerum particularum falinarum illi, quem inlapid. cancrorum tneobfervafle antea didum eft » ac fimul faporem omnem acidum prorfusevanuifle. Haec experimenta confirmarunt meam fententiam quam hadenus foveram circa falinas particulas: Scilicet ex pluribus, fubtilibus & acutis particulis falinis in multis liquoribus exi- ftentibus, cum fubeuntventriculum noftrum , & ibi coagu¬ lantur, nullas aut paucas admodum in mafiam hinc (angui¬ neam , aut alias corporis noftri partes tendereac ablegari. Nam fi verum foret, aliquas partes falinas in vino vel aceto conten¬ tas in ventriculo non concentrari ac figi, aut figuram fuam non mutare, tum mihi firmiter perfuaderem , illasinnoftrofan- guine vafifqueejus intolerabiles pundiones& dolores produ- duras, imo necem allaturas: nec non, fi verum hoc edet, li- cuifie mihi aliquo tempore illas obfervare in fudore , fanguine aut urina, quod fadum haud eft: idque efl magis, quod par¬ ticula: falina: in aceto & vino contentas aere fpirante humido non tantum coguntur & augentur , (ed Se quod nunquam ob- (ervaveram didas falinas partes , femel iterum coadas, aut magnitudine, qua: notari poflet, audas, quacunque etiam in aerisconftitutione, humida aut frigida, in aqueam rurfus materiam tranfiifle, fed rigidiores fadasnoftrofalecommuni, quod liquefeit vel cum leviflimo humido & frigido aere in aqueam materiam. Exiftimo etiam commemoratis lalibus vi¬ ni Sc aceti in ftomacho non refradis 6 c mutatis fomofos potato¬ res vini, & urinam 8c feces alvi reddituros efie odorem vini redolentes-, quamvis negare nolim reperiti homines, quorum ventriculis Scinteftinis transmutandi talis vis defit , quxpar- ticu- ANTONII de LEEUWENHOEK. ttculis aceti falin is aliam figuram inducere pofftt , quibus tamen &vinum&acetum valde noxium exiftit •, mihi quotidianus aceti ufus nunquam nocuit, neequicquam incommodi inde, ficut puto, corpus meum contraxit. Quoties vero vefperi una vini pinta ( uncias viginti continet) fruor, ftatim per nodem me affligit febris (fi febrim licet vocare motum cordis & pulfus ordinario fortiorem ) 6 c imprimis quando vinum eft dulce & eenerofum : Cujus rei caufam hanc efle puto , quod mul¬ tae particulas dulces in vino exiftentes , calore & aqua at* tenuatae in fanguinem una migrent meum , huncque ali¬ quo modo incraflent , unde circulatio ejus retardata cordi vehementioris & celerioris pulfationis caufa fit, quade re pro¬ lixius antehac egi. Non tamen talis natura eft noftri falis com¬ munis aliorumque falium. Qgppe pauxilli noftri falis commu¬ nis inditi aquas quodlibet granulum in myriadas partium divi¬ ditur, reprasfentanfium tamen elegantem quadrangularem fi¬ guram. Sed fi multum falis liquatur inaqua ,& aquas pars eva¬ poretur, tum fal coibit iterum in majora frufta five partes & coagulabitur. Et memini ficut antea propofui, me videre in noltro fale communi partes, quae amplius quam mille myria- dibus minores fu nt grano arenas, retinentes tamen fuas figura elegantis,ac quadrangularis.Neque has omnium minimas parti¬ culae falinas ex ventriculo noftro vel inteftinis in fanguinem ali- asquecorporis partes transferri pofliint, ut puto.nifiuna harum minutiarum feu atomorum falinarum iterum in innumerabiles minimas alias dividatur. Qru nimo perfuafusfum, etiamfi vi¬ deam particulam falinam magnitudine non nifi T _ 5 - 3 , .-__-par¬ tem arenulae majoris reprasfentantem,fi hasc iterum dividatur in millemyriadas particularum, quamlibet particulam fore elegan¬ ter quadratam. Mirum hoc videbitur multis: fed revocemus in mentem animalcula > quae in aquis vulgaribus Scnoftris excre¬ mentis reperiuntur, quasque ne quidem 77nr „ partem uni- 8 Anatomici Contemplatio us granuli arenae majufculas conflituunt, quse tamen & cute funt donata, & forte etiam fquammis, pedibus, pinnis ad natandum aptis, & ore, inteflinis, venis, mufculis, ten¬ dinibus, vifceribusomnibus, quibus aliquod grande animal inflru£l um efle folet. Dividamus tantum mente totum corpus minimae hujus creatura, tumnecmirae nobis videbuntur hae falinae particulae, nec dubitandi anfa dabitur hafce efle illas particulas, quas in (anguine humano obfervafle me profefTus fum, fedjam iterum congregatas, poftquamfanguis per ali¬ quod tempus extravafatus fuit. Cum nuper occuparer in con¬ templando humore oculorum hominis cryflallino , oblatae funt mihi multae particulae falinae minimae, figura falis commu¬ nis praeditae: nec dubito quin tanta copia particularum falina- rumdifperfafitper noflrum corpus, ut quilibetfanguinis glo¬ bulus multis particulis falinis fitinflru&us. Aflertio hujufcemodi particularum faftnarum in quolibet fanguinis globulo a nobis fa£ta multis dubio procul admiratio¬ nem pariet : Verum enim vero ut tollamus omne dubium ul- teriufque rem confirmemus, flatuo non fufficere nobis ad fu- flentandam noflram vitam, aquam & panem folum, fed ho¬ mines & bruta quidem magnitudine augeri a tali alimento: Et licet concederemus fub vel in aqua omnem cibum noflrum, quo utimur , latere j illa tamen tantum alimenti non conti¬ net, quantum tolerandte vitae noftrse fuflicit: dicamus nutri- tionem & augmen tum procedere maxima ex parte i pane, tum in promptu nobiserit non tantum affirmare, quodlibet tritici granulum talem alibilem materiam in fe continere, ex qua ca- ro, offa, pinguedo, pili, ungues &c. componuntur, fed & aflerere valemus unumquemlibet minimum globulum (quorum numerus multarum myriadum efl) quo conflet quod libet tritici granulum, omnes enarratas in fe continere materias, qua: noflrum corpus conflituunt. Atque idem hoc fimi- ANTONII de LEEUWENHOEK. 9 fimiliter dici poteft de fingulis noftri (anguinis globulis. Sed ut ulterius progrediar, poftquam de longe minimis particulis falisfum locutus haftenus, neceflarium duco aliquid quoque lignare ftilo, quod particulas parvas aquae concernit: idque eo magis, quod haud ita pridem Author quidam tanta cum libertate & perfuafione de particulis aquae locutus eft , ut qui contigerit lector, forte rudis, nccefle habeat fibi imaginari ingentes efle ferpentulos, qui aquam conftituere traduntur: fed fiquis, credo, multis hominibus ob oculos ponat tantam parvitatem horum ferpentulorum, qua arenam crafiiorem in mille partium myriadas divifam longe fuperant, dubio procul tota res illis videbitur incredibilis, & quae percipi nequeat: ipfe mihi nullo modo imaginari poflum partes aquae ferpentis figuram repraefentare. Nam quam minutis etiam partibus con¬ fient, femper tamen flexibilitatem fervant, undeconfequitur figurarum quarumvis capaces eflejimprimisfl premantur ab ae¬ re aut aliis partibus, & quod multis aquae partibus congregatis, unaquaque peculiarem figuram induat, ut firmius coeant, om¬ nibus tamen vergentibus ad rotunditatem, ficut antea demon- ftravi rerum pinguium partes in fefe coaptari. Exemplum efto: imaginemur nobis magnum numerum veficarum ovillarum aut fuillarum, quae quidem fint aqua plente: Hae fufpenfae in aere omnes funt rotundae, conje£be vero promifeue in dolium aliquod, omnes propter flexibilitatem fuam & gravitatem ita conjungunter&comprimuntur, ut nullus in dolio vacuus lo¬ cus relinquatur: Quaelibet vefica peculiarem figuram nancif- cetur: maxima tamen ex parte ad rotundam vergentem: ubi ergo cogitaverimus hujufmodi dolia veficarum plena agitari ac moveri, necefle quoque erit credere, quamlibet veficam levifiimo cum motu figuram mutare, prout fcilicet una levius, altera gravius prefla fuerit: Idem accidit globulis pinguedinis noftri corporis, qui motione aut prelfione, quam in corpore B exci- io Anatomici $$ Contemplatio excitamus, pleriqueomnesobfuam mollitiem figuram com¬ mutant. Idem credo accidere aqua: particulis, quse leviflime quoque commota aqua figuram alterant, quamvis conceperim eas tam exiguas effe, ut fi una arenula divifa eflet in mille my- riadas partium, &fi ; unius particulae arena: rurfusdi- videreturin pluresquam mille myriadas partium , femper ta¬ men particulas aqua: tam exiguas figuram rotundam & flexi¬ lem retenturas, qualem de veficis & pinguedine antea pro¬ nuntiavi. Non me latet do&rinam, qud adftruitur aqua conflare fer- pentulis, non efle inventum recentium iftorum authorum, fed tranflumptam efle ab illuftri Renato Des-Cartes, ac proin m e non illis, fed celeberrimo Cartefio contradicere, quod con¬ cedo verum efle. Sed quia cuivis libere fentire licet, & fenten- tiam fuam profiteri ac tueri, in ejusmodi praefertim rebus, in quibus de veritate nondum fatis conflat, libertatem mihi fum- pfi propalandi meamfententiam de parvitate & conftitutione particularum aquse,hac tamen fub conditione,ne quis objectio¬ nem viro huic illuflri faCbam in malam partem interpretetur. Cogitare poftea coepi de vino, ac denuo examini fubjeci meum vinum, quod valde excellens, & incundiflimus erat, quodquein Gallia obfaporisgratiam novo nomine dicitur vin de Damoifelle , quamvis tantum-vinum fir Aurelianenfe, quod devehitur per fluvium Ligerim ad emporium Nantes. Ineo deprehendi multas elegantiflimas & accuratas figuras diverfae magnitudinis , multasque fummae exilitatis , quas vocabo hoc loco fal vini. Multae harum figurarum pofitura fu a conveniebant cum particulis falinis , quas antea in aceto probavi efle. In nonnullis harum figurarum non tantum vide- re licuit cavitatem aliquam, fed & quaedam crafline adeo ere- verant(qu!a vinumdeteaumreliqueram per 24. hoFas in ta¬ blino meoJ ut plane particulis aceti craffls fupra demonflraris aequa- ENHOECK, n A.oftendit. Occurrebant i apicibus, quas in extre- set. Infuper videbam di- natas , altero rotundas , figuras quae hoc folo i fi¬ li illarum unum non ro- ). declarat. Item aliquot it, quafi quis intueretur it figur. E. depingit. Pras^- i duo latera longiflima ali- ero re£ta erant, fere ac- , ficutFig. F. manifeftat. lerfe&um quadratum ex* igitudo bis tanta erat ac la- n acutum terminabantur pondentes figuras fcaphas na eft, ficutFig. G. tefta* lfinito numero in guttula epentibus, perquam ju- di ver fi tate madeo elegan¬ tium & per vinum vagan- nas figuras linguas noftras iifi magna pars particula- contentarum, depreflif- dem particularum genera - rmentatione in eo excitata. ardefcit velleviflima, mox WV/i um V*v v v wmmmmmmm—mmm •mm j ' fi continuetur,eadem tota fiftitur,concentrataque reliqua vini dulcedo gratifiima hoc mo¬ do in acidifllmum acetum degenerat, ac nobis pro vino acetum reponit. Hoc phaenomeno impulfus ac confirmatus vini gratos fepores deduco ex partibus ejus nec nimis dulcibus, nec nimis B 2 acu- IO Anatoni excitamus, pleriqueomi mutant. Idem credo acci< quoque commota aqua fig eas tam exiguas elTe, ut fi riadaspartium, &fi T5B ^ videretur in pluresquami men particulas aquas tam t lem retenturas, qualem c nuntiavi. Non me latet do&rinai pentulis, non efle inventu tranflumptam efle ab illufl non illis, fed celeberrimo cedo verum ede. Sed qui; tiam fuam profiteri ac tuer quibus de veritate nondur pfi propalandi meamfente particularum aquae,hae tan nem viro huic illuftri fa£ta Cogitare poflea coepi c meum vinum, quod vald quodque in Gallia oh fapo de Damoifelle , quamvis tar devehitur per fluvium Ls deprehendi multas elegam magnitudinis , multasqu hoc loco fal vini. Mult conveniebant cum partici probavi efle. In nonnullis o O & G 0 □ □ ,0 uOO «Q n 0 ^5 y fe licuit cavitatem aliquam, fed & quaedam craflitie adeo ere- verant (quia vinum deteftum reliqueram per 2+. horas in ta¬ blino meoj ut plane particulis aceti craffis fiipra dcmonflraris ecqua- ANTONII de LEEUWENHOECK. n aequales efient, ficuthicN 0 . 3.Fig. A.oftendit. Occurrebant mihi etiam figurae obtufae fine acutis apicibus, quae in extre- misrorundae erant, ficutfig. B. docet. Infuper videbam di- verfas figurulas extremo uno acuminatas , altero rotundas , ficut figur. C. exhibet. Item aliquot figuras quae hoc folo i fi¬ gura C. differebant, quod extremum illarum unum non ro¬ tundum fed planumerat ficut Fig. D. declarat. Item aliquot paucas figurulas, quae oblongae erant, quafi quis intueretur oblongam refrangulam figuram, ficut figur. E. depingit. Prae- * terea vero multas figurulas, quarum duo latera longiflima ali¬ quatenus rotunda, duo breviflima verore&a erant, fere ac¬ cedentes ad figuram dolii cerevifiarii, ficut Fig. F. manifeftat. Item aliquot paucas figurulas* quae perfe&um quadratum ex¬ hibebant: & alias, item quarum longitudo bis tanta erat ac la- tituodo, quae circa breviora latera in acutum terminabantur cumcraflitie notabili in medio, refpondentes figurae fcaphae plani fundi, cujus prora & puppis plana eft, ficut Fig. G. tefta- tur. Omnibus hifce fchematibus, infinito numero in guttula vini unicapromifcue natantibus ac repentibus, perquam ju¬ cundum erat oculis ufurpare tantam diverfitatem adeo elegan¬ tium figurarum, ufque inter fe repentium & per vinum vagan- tiumn Non dubitabam enarratas falinas figuras linguae noftrae faporem acidum imprimere poffe, nifi magna pars particula¬ rum dulcium, in hoc & omni vino contentarum, depreflif- fet&obfcurafleteundum: quae quidem particularum genera e vino tolli nequeunt, nifi valida fermentatione in eo excitata. Haec enim quam primum in vinis exardefcit velleviflima, mox eorum ex parte evanefcit dulcedo,& fi continuetur,eadem tota fiftitur,concentrataque reliqua vini dulcedo gratiffima hoc mo¬ do in acidiflimum acetum degenerat, ac nobis pro vino acetum reponit. Hoc phaenomeno impulfus ac confirmatus vini gratos fepores deduco ex partibus ejus nec nimis dulcibus, nec nimis B 2 acu- j x /,inatomia & Contemplatio acutis, ubi una alteram nec fuperat nec fuperatur ab altera) quo quidem modo temperata & quafi harmoniam quandam parti¬ cularum na£ta vina, linguam noftram ac palatum fapore tali imbuent, quem gratum folemus nuncupare. Atque hoc nos quotidie docet experientia, quando ipfi mifcemus diverfas res, quae perfefolaeufurpatae vel nimis dulces, vel pingues aut acidae forent. Ex omnibus unum denarrabo tantum exem¬ plum : bulliat fuper igne butyrum cum aceto vel acutiflimo, ut mifecantur probe, & evadet gratum embamma feu jufcu- lum. Quod attinet dulcedinem facchari, quod & ipfum fal eft, de illa jam antea egi, quod confiftatineo, quod quam¬ vis particulae facchari fint acutae ac angulofae, eae tamen facile refolvantur, cum merguntur aqua, & praeciquecalido loco: quod credibile eft fieri in orenoftro , ubi in momento non tan¬ tum folvuntur uniunturque faliva, fed & flexibilitatem acqui- runttalem, qua omnibus aliis in lingua occurrentibus particu¬ lis cedunt, ac proinde gratia fua nobis fenfum dulcedinis lar¬ giuntur. Hifcc fuppofitis & per experientiam deduttis, per¬ quam facile eft deducerere diverfos vinorum, in eadem etiam vinea provenientium fapores. Qijippe non folum uva crefcens in montanis Palatinatus fuperioris ad auftrum declinantibus partibus dulcioris fapores efle poteft, ob aeftum folis majorem, nimiam uvae humiditatem coufumentum, fed & acutae vini partesob pauciores particulas humidas rigiditatem potuerunt efle nattae, & fic rigidiores fattae: Hinc etiam ratio reddi poteft, cur vinum per aliquot tempusin aere relittum non operculatum amittat gratum fuum faporem j nempe hoc fit ideo, quod mul¬ ta: ejus particulae falinae in unam mafiam coaluerunt magnam, & una pars falina fattae funt, quae diminutio particularum fa- linarum (^quae fatta eft ex coalitu multarum parvarum in pau¬ cas granaesj) linguam palatumque noftrum tantopere non de¬ mulcent, ac fi afficeretur magno numero particularum falina- rum, quamvis longe minorum. j n ANTONII de LEEUWENHOEK. 13 InvinoHifpanico, quod noftratibus dicitur Sireefe Sek, quodque valde excellens erat, obfervavi & deprehendi figu¬ ras falinatf, jam antea in vino Gallico N°. 3. Fig. A. exhibitas: & praeterea aliquot alias in longum declinantes in eodem vino, Fig. G. expreffas. Erant tamen omnino paucae numero tales figurae in vinojam di&o , fi conferantur cum figuris in aceto vel vino Gallico contentis. Non dubitabam, fi vinum hoc pa¬ rem cum Gallico habuiffet tenuitatem, quin plures obferva- turusfuiffem falinas figuras. Videbam etinim multas exiguas particulas in vino fidentes, quarum figuras mihi non licebat accurate contemplari, obcraflam materiam eafdem obliden¬ tem. Poftquam tamen per triduum vinum in meo Mufeo non operculatum reliquiffem, incidi in magnum numerum mini¬ marum partium, quarum quaedam fibi invicem annexae fche- ma efficiebant ramulorum exiccatorum arboris cujufdam j aliae natabant promifcufc , quam primum vinum commovebatur. Harum ego ab initio nullam agnofcebam figuram, poftea ta¬ men accuratius infpiciendo deprehendi illas figuris dotatas efi fe, & quidem earum ipfarum, de quibus antea jam locutus fum, falinarum particularum. Inter illas erant multae planae, & ex parte in rotundum flexae figurulae, fed adeo minutae, ut, quantum oculis meis judicare valebam, crederem mille earum myriadas nequidem unum granum arenae aequare. Inter has atomos falinas aliquae mihi offerebantur magnae ac planae, nec non Stcraflae acutae, quae nondum perfe£be erant. Atque haec contemplatio conceptus meos, quos circa formandas acutas folium atomos foveram , confirmabant , docebantque me, omnes acutas falinas partes tam vini quam aceti, etiam mini¬ mas, abinitio fuifle planas tenuefque figurulas, & quatuor illarum angulos incurvari, & fic confli tu ere ejufmodi folinas figuras, quales in aceto & vino demonftravi antehac. Exem¬ pli gratia, Vinum Gallicum Sc Sek diftum mihi offerunt pia¬ li 3 nas Anatomia <§* Contemplati9 nastenuefquefigurulas, quales N°4. Fig. A B C D. & E F GH. exhibent: quia latera unius figurae rotunditatem, ut & irregularitem, alterius vero planum prae (e ferunt, «quae om¬ nia hic in majori forma, quamconfpexi, delineabo, ut &po- fitura carum magis pateat, &quodanguliA & D. incurven¬ tur, ficutFig. I K L.docet, Scanguli A & B acuti fint, ficut inFig. IKL. cum I demon ftratumeft. Et quod reliquis duo¬ bus angulis C &D. pariter incurvatis, perle&afiat falina fi- gurula i fed quod planis figurulis brevibus exiftentibus, duo tantum anguli incurventur& induant figur. Q.aut R. quae an¬ tea inter figuras vini AurelianenfisliteraC & D. funt indicatae. 1l/ : 4- r iguras utens mL.KMJNOP. demonftratas tam clare ocu lis meis u fur pavi, ac fi dimidium charta feu plagulae foliun circa omnes quatuor angulos convolutum in duos angulos acu tos redegi fien, retinendo in medio planitiem ; quamviseiuf modi charta" non liceat tribuere figuram tam perfeflam .qua accurate quadret particulis falinis. Necfiguram hanc tantun lice ENHOECK. i f lene agnofcebam cavitatem :a dito modo chartee con- a anfam mihi dabant cogi- tias exiftentes atque in ore i corpore plano abirent in latum, & quia funt cavae, rispartes pungerent, acu- aufarenturin lingua ac pala- lum vocamus, neo per aliquot dies vinum idi multas natantes falinas ;ceto, ac Sek notaveram, ! in multis non folum obfer- & in plerifque videre cla- ex 7. 8.9. ad 10. fquammis primo ruditer delineabam sr microfcopium ob oculos aropono. Vidi etiam diver- is rurfus emergebant femi- t. In vino Aurelianfi inter- ed non in tanta copia, ficut diverfas particulas falinas, . particula falina ficut Fig. at planas figurulas, & inter ata aut circum voluta erant, 2'quoque paucas erant,qua- ncifa erant. Sicut figur. E. icte figuras falinas, quae tan- . cur figur. F. exhibet:&aliae pauese circa extrema fiaa planae,ficut Fig. G. docet. Verum,quod maxime mirabar, nullas minimas figurulas obfervare licuit in vino ANTONII de LEEUWENHOECK. 17 licebat mihi videre talem, fed & plene agnofcebam cavitatem ejus, quae non videbatur difcreparea didas modo chartae con¬ volutae cavitate. Haec experimenta modo inffituta anfam mihi dabant cogi¬ tandi, annon haefalinae atomi planae exiffentes atque in ore preflae mutarent figuram , atque ex corpore plano abirent in corpus duobus acutis angulis efformatum, & quia funt cavae» curvitatefua angulorum fenfibiles oris partes pungerent, acu- tieque fua lacerarent, ac dolores caufarentur in lingua ac pala¬ to, quem nosfenfum acidi five acidum vocamus. In vafe aperto repofui in tablino meo per aliquot dies vinum Mofellanicum, in eoque deprehendi multas natantes falinas figuras, quales&:antea in vino, aceto, ac Sek notaveram, hoc tantum cum diferimine, quod in multis non folum obfer- varem cavitatem &craffitiem, fed & in plerifque videre cla¬ re licebat, unamquamque conflare ex 7.8.9. ad 1 o. fquammis fibiinvicem incumbentibus, quas primo ruditer delineabam ipfe, poftea vero perito pi&ori per microfcopium ob oculos ponebam, quas hic N°. f. Fig. A. propono. Vidi etiam diver- fas falinas figuras natantes , ex quibus rurfus emergebant femi- figurulatfalinat,ficut Fig. B. offendit. In vino Aurelianfi inter¬ dum talis figurulaoccurrebatjmihi,fednon in tanta copia, ficut in vinoMofellanico. Vidi quoque diverfas particulas falinas, quas pertranfibat feu perforabat alia particula falina ficut Fig. C. docet.Prseterea vidi paucas aliquot planas figtirulas, & inter illas nonnullas,quibus latera incurvata aut circumvoluta erant, ficut Fig. D. offendit. In quibus alia: quoque pauese erant,qua¬ rum breviora latera quafi gradatim merfa erant. Sicut figur. E. monff rat. Offerebantur quoquepaucte figurat falina:, quas tan¬ tum dimidium Fig. A. aequabant.Sicut figur. F. exhibet:&alite paucae circa extrema fua piante, ficut Fig. G. docet. Verum,quod maxime mirabar, nullas minimas figuratas obfervare licuit in vino 1( £ Anatomia ($T Contemplatio vino non operculato vafe repofitoin tablino meo poft 24. ho- ras:poft alias vero 24. horas relido eodem vino,detexi omnium minimas falis figurulas, quarum polituram ob fummam earum parvitatem cognofcere haud licebat, cum & materia aliqua vi¬ ni craflfa efient contedae. Accepi vinum Rhenanum quod vulgoHogmerdicitur,quod- que erat unius anni, boni faporis & generofum, quod adhuc paululum fermentabatur: in illo per horas tres aperto vafe re- pofito deprehendi figuras fi militer lalinas , quae utrinque circa extremum in acutum terminabantur, quarumque multae emi¬ nentiam, quafiquedorfum habebant, acfi quis infpiceret ca¬ rinae inverfae fundum acutum, valde pellucidae alias exiftentes, ficut N*. 6 . Fig. A. docet: quale figurarum genus etiam in vino Gallico obfervaveram:poftquam tamen idem vinum per bidu¬ um repofuiffem , nonnullas figuras longe majores deprehendi cum difcrepantibus circumferentiis , quafdam 2. alias 3. & 4. alias etiam innumerabiles peripherias poffidentes, tam arde jundas,ut plane obfcurum quid,quoufque circumferentiae fefe extendebam, repraefentarent:quarum multae tam erant alpedu pulchrae,ut nulla marina, five corallia five conchylia,etiam pul¬ cherrimarum illis comparari poflint,quasFigBdefignavi.Inter has figuras deprehendi multas valde pellucidas,carentes vifibili circumferentia,exceptis paucis,quae ex variis minimis figurulis, ejufdem pofiturae cum hifce,erant conftrudae. Apparebant eti¬ am multae figurae, quaram utrumque extremum erat obtufum, una tamen figura altera erat planior aut obtufionvidi etiam ali¬ as, quarum unum folum extremum eratobrufum, quas hic fub fig. C. propono. Alio loco vidi denuo natare in vino falinas fi¬ guras,quae non tantum circumferentiis erant donatae, fed habe¬ bant praeterea quoque gradus feu rugas ficut Fig. D. oftendit. Praeter didas figuras apparebat magnus numerus minorum fa¬ lis figurarum, quarum una altera major erat,inftrudarum non tan- d & fub (e ®) iratam fpe- |i Rhenani, uod dicitur tn tx parvi- ■em,&cum sexhalave- iofarumfi- •x quadam ramofas fi- nexis figu¬ lat x erant, aximas fa- whenanum fi fides ad¬ ii genusex m illud,fi- imoin illo per tridu- ufeso meo, tamen mi- qui unius mo meo, putabam, jue felinis uifietpar- onebatur, articulas, pareri , rv 0 . 7. jpig, a exprelli. Ulterius vero cogitando & obfervando, (latui majores' felinas particulas primo coactas, & poftea alias minores in vino vagantes, quarum magnitudi- C nem i6 vino non c ras:poft ali minimas fi parvitaten ni craflfa ef Accepi vi que erae u paululum pofico dep extremun nendam, rinoe inver ficutNv ( Gallico ol um repofi cumdifcr alias etiar jun£tas,Ui extendeb; pulchra?,i cherrima 3 has figura circum fe; ejufdem am mult; unatame as,quaru fig.C. pr guras,qu bant pr?i,> Procter di&as figuras apparebat magnus numerus minorum fa¬ lis figurarum, quarum una altera major erat,inftru£larum non tan- ANTONII de LEEUWENHOECK. 17 tantum peripheriis modo didarum figurarum, fcd & fub fe comprehendentium plurimas alias figuras, qum accuratam fpe- ciem exhibebant bene fabricati dolii vinarii,alia? cadi Rhenani, didi Belgis Rhtjns-wijnvoeder ,alias dolium longum,quod dicitur 'Unge toelaft ficut fig. E demonftrat.Quadam erant tantas parvi¬ tatis,ut non nifi maxima adhibita diligentia agnofcerem,& cum notaflfetn loca, in quibus fubtilior vini materia pene exhalave¬ rat , obfervavi prastereajacentes diverfas fpecies ramofarum fi¬ gurarum, quarum nonnullae videbantur proficifciex quadam falinafiguraj&cum attente contemplatus eflem has ramofas fi¬ guras,didici illas non nifi ex minimis fibi invicem adnexis figu- rulisfalinis conftare,quarum nonnullas valde inordinatae erant, extremis fuorum ramoruum faepe ample&entes maximas Ta¬ lium figurulas, ficut hic Fig. FGHI. docet. Menfis Decembusprincipio Anni 1684. Vinum Rhenanum noftratibus//0dwwrdidum ) colle&um Anno 1678.(1! fides ad¬ hibenda eft vini negotiatoribus noftratibus, hoc vini genus ex Germania transferentibus)examini fubjeci,poftquam illud,fi¬ cut ante dixi de fimili vino, tradaflem, obfervavi primo in illo valde paucas falinas particulas: led cum idem vinum per tridu¬ um aut quatriduum non operculatum fervaflem inMufeo meo, tum incidi in longe plures particulas falinas,in longe tamen mi¬ nori copia, quam in illo vino antea deprehenderam, qui unius tantu m anni erat. Illud ramen maxime arridebat animo meo, quod plerafque majores particulas valde diftinde,ut putabam, obfervare poteram, efie conflatas ex multis parvifque felinis particulisiimo credebam,fi facultas mihi numerandi fuifiet par¬ vas illas particulas falinas,ex quibus magna una componebatur, quod confeduras fint numerum centenarium: quas particulas, quoad potui, N°. 7. Fig. A expreili. Ulterius vero cogitando & obfervando, flatui majores falinas particulas primo coadas, & poftea alias minores in vino vagantes, quarum magnitudi- C nem Anatomia & Contemplatis nS:> ' teram , majoribus efle appulfas.N ul¬ ice quippe appare¬ bant in vino circa has falinas partes parva: particulae, nec quicquam fi- E> D mile fali> cum in j caereris obfervatio- nibus (quoniam duodecies haec vina examinavi,dimiffis ceteris vinis) partes fa- linas ejufdem fere magnitudinis valde lplendentes,juxta jacen¬ tibus quamvis multis parvis particulis falinis, deprehendiflem. Offendi etiam interdum figurulam falinam quae tantum dimi¬ dium videbatur efle memoratae unius figurulae,quae hic expref- fa efl Fig. B. juxta vero erant multae parvae figurae eximiae , fplendidae ac pellucidae, quarum apices tam acuti non erant, quam magnarum figurarum,quas hic. Fig. C. repraefentat. Vi¬ di etiam aliquot paucas falis figuras ultimis majores , quarum multacin medio fui aliam figuram continebant, ficu t Fig. D. oflenditur.Ulterius jacebant ibidem quaedam paucae pellucidae falis figurae,quarum extrema plana erant,ficut in Fig. E. videre licet. Oblatae etiam mihi funt aliquot valde paucae figurulae, re- praefentantes ramulos aridos arborum , ficut antea de vino eo¬ dem uniusanni di£tum cfbquae ramofae figurulae iterum confla¬ bant ex junftis mi nimis falis figurulis. Haec experimenta doce¬ bant me caufam, quare vinum Rhenanum dolio conclufum p leno,&obturato bene, non tantum multos duret annos, fine virium ja£tura, fed&cur faporem fuum Rhenanum fiveacidi- ufculum procedente tempore amittat, & mitiorem acfubdul- cem acquirat: fcilic. quia falisparticulae in vino Rhenano con- ANTONII de LEEUWENHOECK. grediuntur & coagulantur, fundum que petunt partimpartim lateribus dolioru m adhaerefcunt, quas coagulatas partes nos fo- lemus vocare Tartarum vini. Hinc confequitur,quo antiquius effc vinum Rhenanum,eo pauciores falis partes illiineffefolere. In vinis Gallicis contrarium occurrit, quorum, ficuti intellexi, falis particulse in dolio pleno & bene claufo minus concentran- tur, prascipue in vinis, quas Burdegala advehuntur, unde nun¬ quam mitiores aut dulciores evadunt: Vinorum tamen, quas ab Emporio Nantes afportantur,falia magis congregantur,una ta¬ men etiam illorum dulcedine pereunte. In vino Rhenano,quod pro Rijncovienfi venditur,quodque gratiffimifaporis erat, & provenerat A°. 1683. (/poflea tamen intellexi fuifle tantum Palatinum vinum ) obfervavi primum valde paucas falis figurastrepofito tamen illo per 24.. horas aper¬ to vafe deprehendi plures falis figuras circa utrumque extre¬ mum acuminatas ficut N 3 .8. Fig. A. adumbrat: quarum multas obliquam & tranfverfam eminentiam poflidebant, alias valde pellucidae exiftentes, Sc prasterea tam ingentem & indicibilem numerum falis figurarum ejufdem pofiturae, ut microfcopio il- nJ:8 d 1 : f lo, quo omnes fi¬ gura has tam mag¬ nae apparebant, fi¬ cut funt annota¬ tae, obfervari mi¬ nime poflent. Oc¬ currerunt mihi etiam in magna copia falis figuru- las, quae reprasfefr¬ iabant oculis be¬ ne fabricata vini dolia, fed cum at- € 2 tentius 20 Anatomici & Contemplatio tentiusinfpcxiffiem, deprehendi duo illarum latera efle incur- s vara, ficuc Fig. B. o(tendit. Ex his obfervationibus didici fa¬ lis figuras, quas in praecedentibus vinis detexeram, & quas dixeram vini doliis aflimilari, unius ejufdemquepofiturae efle cum figuris hifce, & quod illas a larere intorto non afpexerim, aut quod obfervatio mea tam exquifita haud fuerat, atque haec eft. Praeter has, quas vidi, falis figuras utrinque aut uno extre¬ mo planas, omnes deprehendifimiles Figur. C. & D. cum qui¬ bus una videbam falis figurulas,ficut Fig. A. exprimit, quarum ambo acuti apices contorti erant ficut Fig. C. docet. Item vidi alias Figurulas falinas, quarum unus tantum angulus intor¬ tus erat, ficut Fig. D. offert > interdum obfervavi quoque fa¬ lis figurulam, cujus bafis quatuor laterum emittebat latera pyramidalia in altum adfcendentia ad fpeciem adamantis an- gulofi ficut Fig. E. offenditur. Hae figuras erant numero tam paucas , ut interdum tantum una aut duae in guttula vini oblatae fuerint. Cum hifce interdum videbam oblongam falis figurulam, donatam in medio figurula una, mododifra* quae hic fimul per literam E. demonftrata eft. In aliis ta¬ men vinis fimiliter mihi hae oblatae funt , non tamen judi¬ cavi illas annotatu dignas. Saepe quoque incidi in falis fi¬ gurulas, quarum anguli feu apices circa contortionem non¬ dum penitus claufi erant , in quarum longitudine faepe aperturaconlpiciebatur, ficut Fig. F. docetur. Cum tamen multae aliae magisclaufae folam eminentem lituram viderentur habere. Vidi aliquoties falinas figurulas longas & augaftas,uti in Fig. G. oftendi: circa quas ultimas coepi lpeculari, annon tantum rudimentum effient alicujus futurae magna: figuree, & quod imperfedionisejus caufaconfifteretin folo defe&u fuffi- cientis materiae pro illis falis particulis abfolvendis. Paucas namque videbam natare in vinoj pleraeque jacebant infun¬ do ,.vino ex parte evaporato. Praeter omnes enarratas falis par¬ tes ANTONII de LEEUWENHOEK. 21 tesdetegebam in vini omni genere incomprehenfibilem nume¬ rum minimarum & mollicularum partium,quibus nullumaliud fchema nili globulorum attribuere poteram i &~erat hic nu¬ merus tantus, ut cogeret aliquem judicare (exceptis falinis ato¬ mis) totum vinum conliare ex globulis-.quos globulos ego fum perfuafus maxima ex parte conftituere dulcedinem vini. Deprompfi pauxillum vini Rhenani, quod noftratibus dici¬ tur Rijn-hauwer Cavelwijn ,ex pleno cado, quod fere per totam aellarem fermentatum, &c ab aliquot paucis feptimanis elutria tum fuerat, retento fatis laudabili fapore. Hoc vino in quatuor locis di&in&is mei tablini vafe aperte repolito,poft horam fere detexi in illo mulcas falis figuras: fed elaplis 16. horis fere, deprehendi multas falis figuras crafias admodum, donatas ca¬ vitate lintris , ficut antea demonlfravi vidifle me in aceto, ficut fiic N°. 9. Fig. A. indicatur. Licebat quoque mihi n 'G ■A IB d 33 obfervare diverlas falis figuras in centro brunneas Sc oblon¬ gas figurulas exhibentes : quarum diverfae 2. alias 3. alias 4. C 3 peri- 22 Anatomia & Contemplatio peripherias habebant, ficut Fig.B. monftrat: & adhuc alias falis figurulas in centro lineola aut futura notatas: quaedam ejufdem generis erant totae pellucidae,ficut hicFig.C. demon- ftratur, Videbam etiam divcrfas falis figuras uno apice inftru- £tas, cujus alterum extremum obtufum erat. Caufa videbatur efle, quod tales figurulae nondum erant abfoluta? Q ficut antea jam dictum), Sc cum his ejufmodi figurulas, qua: pellucidae tantum erant,quas fub litera D. hicappofui. Apparebant mihi etiam paucae falis quaedam figurae, quales hic fub litera E. funt allegatae: & cum infpicerem partes vini tenuiores, quae fere ex¬ halaverant , deprehendebam innumeram copiam falis particu¬ larum, quarum pleraeque duos angulos acutos habebant. Hae vero erant tam exiguae, ut me cogerent judicare eas minores grano uno fabuli mille myriadibus efle. Vidi quoque di- verfas figuras natantes,quae lpeciem cadi vinarii bene conftrudti referebant, cujus & antea mentionem feci: Et quamvis accu¬ rate has po Aeriores falis particulas rimarer , non tamen potis eram notare ibi partes aut lineas: erant infuper omnium te- nuifllmae ac pellucidae. Poftea vidi multas oblongas quadrilate- ras falis particulas, quae & ipfae fumme tenues ac pellucidae at¬ que minimae erant, quamvis hic paulo majufcnlae iint notatae fubfigur. H. Cujus rei caufla fuit in microfcopio diftinfte qui¬ dem figuras ABC D E-&G. exhibente, figuras vero F. & H. non licebat mihi eodem detegere, undenecproportionem obfervare poteram. Obfervabam quoque circa partes tenuiores vini varias ramofas falis figurulas,quae iterum compofine erant ex tam parvis falis figurulis, ut pauciflimafum figurulae agnof- cipoflent. Similesalice habebant figurulas tam irregulares, ut nullam polituram agnofcereliceret. Cum ano vino , quoci noftracibus dicitur Cefonce - ivijn , egi , ficut cum praecedentibus , & obiervavi plerafque falis figuras convenire cum N\ io. Fig. A. quarum quae¬ dam ANTONII de LEEUWENHOECK. ij dam quafi convolutae,alis valde tenues, & pellucids,alis vino aliquandiu ad quietem repofito, erant tam denfsmt circumcir¬ ca brunneam peripheriamoftenderent,ficut Fig. B docet.Prs- tereaalias figuras, quae dimidium efficiebant A. & B. ficut Fig. C. demonftrat. Examinare quoque coepi vinum Gallicum, quod noftratibus dicitur Coteau^Sc in eo detexi multas falis figu¬ ras, quae literis A BC. funt indicatae: & prsterea diverfas figu¬ ras,quarum latera erant convoluta,ficut Fig. D. docet:ut ali- nJio as planas, quarum longius latus re£fcum, utrumque extremum rotundum erat,ficut Fig. E. exhibet:ut & falis figuras, quarum angulus erat acutus, ficut Fig. F. monftrat. Spedaviquoque multas falis figuras, eleganter valde referentes naviculam lati fundi inverfamfficut Fig. G. demonftrat: in alias ejufdem ftru- fhirsinfpiciebamtanquamin aliquod cavum : In propinquo videbam diverfas minutifiimas longiufculas figurulas ficut Fig. H. indicat-.quas judicabam,fi plus materis afFuiflet, afiumptu- rasfuifieFig. E. Vidi prsterea aliquot falis figuras,ficut Fig. i. docet. Perluftravi quoque vinum Gallicum,quod noftratibus dici¬ tur Toufaan-wijn , quod valde erat generofiim & fimul dulcifti- mum u Anatomia & Contemplatio ,mum (quamvis mulri noftrorum popularium credant, dulce¬ dinem hujus vini, quam a quadriennio habere folet, non nati¬ vam fea faftitiam effe, per fulphur aut vinum Hogelandicum di&um,autmelautfyrup. Sacchari candi_)& oblervavi hic om¬ nes falis figuras quoque, quas antea demonftravifuifiein vino Coteau di£to: attamen in Toufano tot falis partes non occurre¬ bant, quot in Coteau-.e o difcrimine.quod in vino Toufano diverfis vicibus videbam falis figuras,quse quafi incife aut cum gradibus erant, ficutin Figur. 10. liter K. ell annotatum. Porro accepi Vinum Toufaan , quale habebatur pro meraciffi- mo, in eoque notavi omnes falis figuras, quas jam ante dixi de¬ prehendi in. Coteau & Toufaan-.) udicavi tamen numerum falis fi¬ gurarum in ultimo hoc acidiuiculo Toufaan didto, vicies quin¬ quies fuperare falis partes,in dulci Totfaan contentas: ete tamen erant minores illis, quas in primo Toufaan continebantunprtete- rea videbam falis figuras in ultimo Toufaan intra paucas horas natare , cum falis partes in dulci Toufaan tarde appare¬ rent. Vidi quoque in vino,quod Citerne dicitur, omnes falis figu¬ ras, quas detexeram in Toufaan & Coteau, & eas in magno nu¬ mero. n Ulterius accepi Vinum HogelavJicmn, & id quidem genero- -um,& deprehendi in eo valde paucas natantes figuras,quam vis repofuifiem illud per tres dies &noftes:erant tamen falis figurte longe majores, quam in Coteau &\wiT 0 ufaan , habebantquefi- guramN 0 .10. ABD. &G. q en Tartarum vini Rhenani in pulverem redaftum infudi in aqua pura, fadaque aqua limpida obfervavi in ea formatas mul¬ tas falmas figuras, quasjam antea docui in aceto vini reperiri, icdvalde claras, duobus acutis angulis munitas, ficut jam N°. 10. lg. L. demon ftratumefl:. Sed perazque erant irregulares,cu¬ jus caufa mihiex opinione mea videbatur elfe, quod carebant ad- ANTONII de LEEUWENHOECK. 25 admixtione dulcis vel oleofae materiae, & quod falinae partes, praeciqtie ubi pauca aut nulla aqua erat, ab omni parte exi- Examinavi etiam Tartarum, qui dicebatur efle vini Galli¬ ci, eodem modo ut fupra diarum eft, &fimiliter aliquot figu - ras falinas detexi, quae cum figuris falinis vini conveniebant, fed cseterae figurae falinae adhuc magis irregulares erant, quam qua: in vino Rhenano obfervabantur. Accepi vinum Aureiianenfe puriflimum , in cujus finguras guttas ex conjedura injeci fruftulum lapides cancrorum crafli- tie dorfi alicujus cultri (quia pulvis eorum impedit vifum vino inditus) & poti tres horas examen inft itui, & nihil ( ut fic lo¬ quar) potui in vino videre, quod alicui falis figurae fi mile ek fet , quales videram in vino lapides cancroru m haud experto. Videbam quippe innumeras partes falis, quarum bafis qua¬ drangulum oblongum erat, & quarum latera ex dorfo quodam py ramidaliter adfcendebant. In caeteris videbam tantum figu¬ ram planam, ficut N°, n.Fig. A. demonftratur. Aliae erant fex g laterum ficut Fig. B. 11/11 oftendit. Occurrebant etiam diverfae falinae figu¬ rae , duobus obliquis late¬ ribus donatae ficut Fig. G docet-.aliae ite paucae qua- drilateraefigurulae conti¬ nentes etiam figurulam quadrilateram ficut Fig. D. aliae tamen dittarum figurarum habebant late¬ ra breviflima , aliquo modo inordinata : prsterea incidebam in qualdam fali¬ nas particulas ficut Fig. E- oftendit in quarum uUimts 11 A 15 f J esam » L I. <5 O <" D z(i A nato mi a Contemplatio particulis nullam gibbofitatem feu eminentiam percipiebam, quod eveniebat,ut puto,ob fummam earum brevitatem:& cum intuerer fruftulum unum lapid. Cancrorum, obfervabam for¬ te 50. ex locis tanquam ex angulo aut apice procedere feu for¬ mari diverfos tenues tubulos,fplendentescryftalliinftar, quo¬ rum unus alterum fuperabat longitudine, cum ejufdem fere omnes craflltiei efient. Merfavi etiam vino,in fupradida quantitate fumpto,cretam albam,& repofui fimul quatuor in locis in meo tablino:cum im- pendiflem forte quartam hora: partem, ftatim contemplatus fum vinum,& obfervavi in eo magnam copiam antea enumera¬ tarum falinarum figurarum , quae tamen magnitudinem nullo modo attingebant illarum,qua: in vino cum cancror. Lapidibus deprehendebantur. Sed cum reliquifiem vinum cum creta per horas 12. aut 14 tum deprehendi omnes antehac demonftratas figuras falinasnon tantum majores,fed videbam quoque diver- fis in locis,tanquam ex pun&o cretae emergere magnam copiam tubulorum,quales antea N°. 11. Fig. F. funt demonftrati, qui prius didos fuperabant quoque magnitudine > unus tamen ab altero differebat craflitie. Et ficut vinum,quod lapides cancro¬ rum continuerat,quafi cuticula tedum erat,(cujus cauiam cre¬ debam fuifiecoagulationem quandam dulcedinis vini^) ita con¬ trarium contingebat in vino cum creta, quodfuerat & mane¬ bat tenue - Sequenti tempore indidi vino fupra memorato, dido vulgo Rijn-Kawer Kavel-wijn fruftula lapid. Cancrorum , & poft 12. aut lf. minuta deprehendi in eo aliquot paucas falis figuras. Sedcum repofuififem ad quietem hoc vinum per ali¬ quot horas , oblervavi non tantum maximum numerum omnium falis figurarum N°. 11. ABC DE. & F. no- -thtarum. led &c figura: prima: poli primam meam detedio- nenv magnitudine creverant , quamvis nullam falis figu- ANTONII de LEEUWENHOEK. 17 ramoculis meis ufurpare potis effiem, qux in illo vino repe¬ tuntur , in quo nulli cancrorum lapides funt infufi. Cum ergo ex fingulis hifce indituris experimentis jam clare pateat nulla commemoratorum vinorum Rhenanorum vel Gallicorum producere (alis figuras,affinitatem aut figune fimi- litudinem obtinentes cum podagrae fale, quod calx dicitur vul- 00 • Licitum erit in de nobis pofthac certius Sc iecurius , quam antehac* affirmare, Salem vini nullam generare podagram, quod & quotidiana teftatur experientia. Videmus quippe ho¬ mines, qui paffim magna in copia Rhenana ac Gallica vina bibunt, nec tamen unquam infeflantur podagra: Scvicever- fa multos cernimus per totam vitam nullo ufos vino, Rhena¬ no vel Gallico , mifere tamen cruciari podagras doloribus ac flagello. Ex hac coagulatione aut transmutatione falinarum fi¬ gurarum in vino fa£ta firmiora quoque argu menta acquirimus, quibus probamus, in bene conftituto corpore nullas vini fali- nas particulas in maffiam fanguineam penetrare, prascique cum certi fumus & tenemus ventriculum noftrum &c irtteftina in nullum finem alium effiefa£ba, quam ut primo cibum conte¬ rant, 2. ut craffiores illorum partes coagulent. 3. Ut fubtilifli- mam partem non coagulati & triti cibi pro alimento corporis noftri diftribuant. Et quamvis me haud fugiat Illuftr. V. V. Magnific. atque Excellentiffim. D. D. magis gaudere optimis experimentis, quam applaudere integro fpeculation. feu rationum Volumini: quoniam hoc ultimum opus tantum feu negotium cerebri eft: Non neglexi tamen interponere non raro mearum quoque co¬ gitationum ratiocinia, cum perfuafus fim, fi penes me judi¬ candi poteftas effiet, me plus luminis ex meis obfervationibus haurire poffie, quam caeteros, qui de talibus experimentis & materiis nihil quicquam vel audiverunt vel viderunt. Erat mihi animus meas diverforum falium obfervationes D z uni 2 g Anatomici Contemplatio unitranfmittere: fedquia verebar ne Illuftrib. Magnific. at¬ que Excellentiffim. D. D. V. V. oneri futurus eflem multitudi¬ ne commentationum mearum, poft humillimam officiorum meorum oblationem hac vice difinam, manfurus lllujlrib. Magnific. Excellentijfi D. D. V. V. &c. &c. demifltfitmus & objlriftifiimusfervus ANTONIUS i LEEUWENHOECK. P. S. Mifceabfolutis aperito canAnfcemeUam, ac reperto in utero, vel proprie loquendo in utro¬ que tuba , magnam copiam mafiuli feminis, de quo impofitrum prolixius. -9 De ftru&ura cerebri di- veriorum animalium : de gene¬ ratione pituitae, muci narium leu blenn*, humaris Cryftallini in oculis hominum, Mox*, Calcis Arthriticorum, Morbi Lepro- forum , fquammarum in An¬ guillis. Tttlftit HeUanJornmdie ly. "july 1684, Adllluftria& Ampliffima Inclytas Societatis Regiae Londi- nenfis in Anglii membra &c. &c. NobiliJjjmusD. D.Franciscus Aston, inclyta Societatis Ster et aris , fcripfit mihi G§>c. ($c. Ccupato nuper in examinandis atque excutien¬ dis gallinarum Africanarum feu indicarum ocu¬ lis , in memoriam mihi repedarunt cerebra. Et quamvis jam literis die 14. Maij. 1feriptis Illuftr.Illuftr. V. V. D. D. obfervationes meas cir¬ ca eofdem habitas obtulerim •, officii tamen mei efle putavi,po- D ^ fteno- g-o Anatomia Contemplatio fterioreshafcemeasdeiifdem experientias ac curas hoc locode- narrare : Et quidem tali cum induftria, quali nunquam quic- quam de iifdem antehac lucubraiTem & memoria prodidiflTem: idque eo magis, quod perfuafum habeo, me nunc diftindius illa videre ac percipere, & polle melius tra&are, quam ha&e- nusfadum eft. Examinandas ergo primimromnium fulcepi illas cerebri gallince indicte partes, quas corticofas vocare vulgo folent. Hx partes cerebri ( fepofitis variis minimifque (anguinis vafculis , parviique globulis) conflantur ex valde pelluci¬ da, cryftall i na , & ( ut intuentibus apparet) oleofa mate¬ ria, quas ob limpidam fuam pellucidamquefubflantiam me¬ rebatur redius appellari fubftantia cerebri vitrea, quam cor- ticofa. Hujus itaque materiam cum per minimas particulas fe para flem , mox vifui meo occurrebat deftillans inde pau¬ cus & renuis latex five ichor , qui ftipabatur longe mini¬ nus globulis , quorum , meo judicio , ne triginta fex- quidem magnitudinem globuli unius noftrum fangUinem ru- befacientium arquabant. Hic ftillans liqlior quamvis non lon¬ gius a cerebro dimanaret, quam forte ad 7 ’ partem diametri “T* P* 1 !. 5 modo diai s ramen parvis globulis permixtus erat Obfervavi autem/fluidam hqnc materiam iprtecique in cerebns gallmarumindicarumj quse jam ab aliquo tempore maftatx fuerant. Hac experientia me docebat partem hujus liquoris promanare ex quibufdam parvis vafculis, &nrarc reamukaparva vafcula forte in aquofam materiam degene- ii m' Pr “ cr ,r," globulos jacAant nonnul¬ li majores globuli, quorum fex judlcabarii efficere elo- vafeu- ANTONII de LEEUWENHOECK. 3 * vafculis frigefa&a ac immota reddita , craffiufculas illius partes coadbas, hoc modo, quofdam enumeratorum globu¬ lorum produxiffie. Infuper per illam difperfi jacebant non¬ nulli clari ac irregulares globuli, quorum alii magnitudi¬ nem unius globuli noftri fanguinis aequabant, alii majores erant : per hanc claram materiam ac globulos iterumfpar- gebantur magno in numero exigua valde fanguinea vafcu¬ la , & quidem in ea tantum cerebri quantitate , quae ne quidem unam arenulam majufculam conftitueret. Multa horum fanguiferorum vafculorum tantae erant parvitatis, ut fi (in quantum oculis cernere licebat) unica ex plano ova¬ lis fanguinis particula , quas fanguinem gallinarum avium¬ que purpurae colore tingit , rotundo corpore exiftens , di,- vifa effiet quingenties , nulla tamen illarum ne vel fic qui¬ dem per cavitatem horum vafculorum fanguiferorum ferri pollit. Judicabam etenim , fi quis capacitatem unius vaf- culi fanguiferi ftatueret i. axem tum unius globuli, aequa¬ lis diametro memoratae unius ovalis particulae fanguinis, fore 8. & per confequens , 11 axis rotundi corporis facit i. & alius axis efficit 8. tum proportio erit ab i. ad 512. g Et quamvis haec vafcula fanguinea tantae effient exi- g guitatis, ficut modo traditum eft , notata tamen eo - -colore erant, qui probare poterat, materiam in ilh s contentam effie illam , quae fanguinem colore coccineo tingit. Ac nifi & alias unam plan-ovalem fi2 fanguinis particulam , ob paucitatem coloris, quo, cum fola eft , imbuta eft , obfervaffem , fuiffiet mihi im- poffibile vafcula haec pro duftibus fanguiferis agnofeere; at¬ que fic patet , materiam rubram adhuc aliquam coloris no¬ tam illis imprimere.Hujus rei adhuc certior fiebam,cum obfer- varem alia vafcula fanguifera, paulocraffiora & altioriscoloris ad rubedinem tendentis, eminere. Tenuiffima hsec fanguiflua vafeu- dnatomia & Contemplatio vafcula fimiliter colore excellebant , etiam ter quaturque libi invicem , fine ulla interjacente alia materia, fuper- ftrara. Hilce fic animadverfis & perceptis , firmius, quam antea , credebam, di£las plan-ovales fanguinis par¬ ticulas , quas hunc rubrum reddunt, refolvi tum , cum ad tam parvas venulas pervenerint , quas nifi diflblutae ac difcerptas ingredi nequeunt. Atque hoc modo confir¬ mabar brunneum colorem , quo corticofa cerebri pars eft donata, & quo a cerebro albo (quod &medullofapars dici¬ tur) difcrepat, & peculiari nomine infignitur, hinc ortum ilium traxifie , quod primo maxima pars materias ejus ex ejufmodi pellucidis particulis confiet , qua? adeo arde fibi invicem annexas fiunt, ut vitream aut aqueampelluciditatem pariant 5 & deinde quod hic brunneus color augeatur multi¬ plicium fanguinis minimorum vafculorum per eam tranfi- tu. Oblatae quoque mihi fiunt paflim multae particulae valde exi* gus, quas judico efie globulos, oui aeauanf - * tam *tenuitatis, utmeojudicio nullum ANTONII de LEEU WENHOECK. 3 5 nullum rotundum corporeum, ficut recenfui antehac, quod vel in plures, quam mille partes divifum eflet, haec permea¬ re poflit. Nolo hic quicquam tradere de vafis fanguiferis, qux craflitie pilum noftri capitis vel aequant vel fuperant , qux & ipfa magno numero in medullofas partes fefe infinuant, & pafftm iterum in ramos dividuntur. Perdudus ad cerebri partes, quae medullofe audiunt, in¬ cidi ibi in quofdam irregulares globulos diverfarum ma¬ gnitudinum ; quorum nonnulli magnitudinem unius noftri /anguinis globuli aut attingebant , aut etiam fuperabant, quique quantum oculis judicari poterat , maximam par¬ tem conflabant ex tenui , translucida &oleofa materia. Hi globuli reperiuntur in parte cerebri medullofa ( & praecipue ea, quae fita eft loco , ubi medulla dorfalis initium fumit) in tanta copia, ut videantur maximam cerebri partem con- ftituere. Ingens haec multitudo translucidorum globulorum caufatur colorem album , quoniam omnes pellucidae par¬ tes , non ita connexae invicem ut lux per lineam redam eas transmittere & tanquam unum corpus conftiture va¬ leat , neceftario materiam albam repraefentant oculis noftris, ficut antea a me fupeeft demonftratum. Enumerati hi irregu¬ lares globuli tam arde tamen erant fibi uniti invicem , ut, quum vel tenues vel fimplices confpicatus eflem , conatuf- que fuerim feparare, nonnulli eorum in bis tantum fefe extendi paterentur , quam longitudo eorum videbatur permittere, apparerentque mihi per fila retis modo efle contexta. Quibus animadverfis coepi cogitare , annon mi¬ nima fanguifera vafa, ex corticofis cerebri partibus egrefta, iterum in ejufmodi tenues ramulos fpargerentur , & illo¬ rum multa hos globulos quafi amplederentur, aut globulis cederene.ficut videmus parva vafa Horizontalia in quibufdam lignis majoribus afcendentibus vafis cedere, & illorum feredi- E midium / 34, Anatomia & Contemplatio midium rotundum quafi ample&i. Haec mea, multos irregu¬ larium globulorum i vafculis cingi fententia , corroboraba¬ tur , cum vidiflem multa traditorum vafculorum in medio clara efle, & utrinque brunneum quid prx fe ferre *, & adhuc amplius, cum globulis difruptis multas tenues fibrofas partes, qute, in quantum apparet, vafcula funt, jacentes deprehen- diflem, Saipe etiam medullofe cerebri partes mihi appare¬ bant,. quafi rete pifcatorium adfpiceremus, cujus fila aut fu¬ nes facillime extendi poterant, & quod inter quodlibet fora¬ men retis (quod pilcatoresnoftn vocant een Alaas corpusad- modum flexile pil^ forma adjacebat : quod piis forme cotv pusin rotundum ovale aut rotundum oblongum five teresde- fcifcebat, prout didum rete in hanc vel illam partem traheba¬ tur. Dido reti comparo multiplicia parva vafa medullofie ce- refin fubftantias, corpori vero pilee figuram obtinenti five glo- bofo, globulos irregulares ejus. Reflantes medullofic partes conflabant ex infinita multitudine minutifiimorum globulo¬ rum, & quadam clara ac tenui materia: quam ultimam con- jiciebam ex ruptis vafculis manafTe, nec non quatdam vafa quoque in aqueam materiam confluxifle. Ulterius progreflus accepi caput Ovis : cujus cerebrum rimatus deprehendi funditer in corticofis partibus ineentem numerum tenmflimorum vafculorum fanguiferorum ” quibus paritercognofcebam contineri fubftantiam illam au* fangumem rubicundum reddit : qua: vafcula quoque cZ ticofis partibus ideo fubbrunneum colorem laraS Hanc mtss ss ss ^ sr. ramulos : ^rea ^ lorum , quorum magnitudo era? i pars uls gTobuffani guinis, ANTONII de LEEUWENHOECK. $5 suinis j qualis hunc purpura tingit : quos globulos judica¬ bam eife fanguinem e vafculis ob rupturam eorum ejedumj & infuper , quod fex illorum globulorum unum globulum fanguinis conftituerint cum ii in amplioribus vafculis fangui- feris adhuc continebantur: longe etenim pelluciditate infe¬ riores erant adjundis reliquis globulis. Imaginabar quoque mihi modo memoratos globulos, qui ' pars unius perfedi globuli fune, vafculis tam anguftis, ut tranfitus iis negetur occurrentes, in alias minores parte£ dividi necefle habere, & talia vafcula colore carere. Sed ut perfedius ob ocules ponam incomprehenfibilem tenuitatem vafculorum fan- guineorum, quae in cerebris reperiuntur, confultum duxi craffitiem eorum ad calculum vocare, eamque conferendo cum arenula craffiufcula oculo dimetiri. Affumo ergo pro conceflo perfedos illos globulos , qui tingunt nqftrum lan- guinem rubicundo colore , habere eam magnitudinem , ut 100. eorum in longitudine juxta fe invicem fi torum axem unius arenulae ne efficiant. Hinc fequitur 1060000. globulos fanguinis aequare arenam unam majufcu- lam. Jam obfervo vafa fanguiflua in cere¬ bris, quorum certus fum , fi unus globu¬ lus fanguinis dividatur in 64. pates, quod nulla talium particularum per unum tran- - fire valeat vafculorum. Nam fiftatuodia- 64000000 metrum parvi vafculi 1. &c axem globi (an¬ guinis 4. hoc eft , fi una arena divifa eflet in 64. Myriadum partes, tum ne quidem per minima vaibula cerebri fanguinea intrare pofiet , & praecipue fi minutas fanguinis particulas, non flexiles, fed rigidae effient. Exifiimo tamen ejufmodi exiguas fanguinis par- -ticulas iemper gaudere flexibilitate , ficut glo¬ buli fanguinis qui ad perfedam maturitatem per- E z venerunt. 100 100 100 1000000 64 4 4 16 4 64 Jnatomia & Contemplatio venerunt. Porro conflabant corticofas partes cerebri limili materia clara ac vitrea, qualem in cerebro gallinas indicte expofui jam antea ; hoc folum difcriminis intercedebat, quod in corticofis partibus aliquas tenues & albas liturte ex- tabant, qua: folo oculo detegi haud poterant j nonnullas tenuiores erant pilo capitis noflri > quas albas lituras cre¬ debam caufari faltem a nimia translucidorum magnorum globulorum , (qui medullofas partes de albant ) congrega¬ tione feu congeftione. Obfervavi etiam per medullofas partes cerebri lineas five lituras brunneas duci, quas naturam five co¬ lorem corticofarum cerebri partium referebant; quam brun- neitatem ultimarum lineolarum judicabam provenire tantum a defeftu aut paucitate pellucidorum globu lorum illo in loco. lerluftravi poflea oculis & animo albas five medullofas cerebri partes , & pnecipue illas , quas tendunt ad prind- pium dorfahs medullae: ibique puto deprehendi/Te me ali¬ quando valde clare* quod in cerebro gallinarum indicarum percipere non valueram : ficilicet mfgnos ac translucido^ feStr ° CU ! is}0le0foS § l0bu ^ ^ afi cingi " aSt reddentia fua nellnr^w 5 & pelluciditate eminebant, «wS.^^ u U'3-JS ,e paul ° & lixc videbantur mihi diverfis remnnri ca ' lc t | diflimum: tem craflitiei unius pili, &coloreohfrn 1 ficuc&pleraequcparv» arteriolae, quae in cerebro repe- riuntur, videntur efle fadtc, ut fanguinem tantum in cere¬ brum transfundant, line reditu ejus ad venas, idqueeotan- tum fine, ut cerebrum non tantum continuo fanguinis novi fed & nova ac perpetua materia dorfali medullas & per confequens nervis, procuretur. Maxima ad¬ miratione peraUct multos haec doftrina, qui mihi obiicecere poterunt cerebrum a materia rubicunda, quae faneuini ineft debere efle rubicundum , cujus nullam video confequentiam Namfi ratum efl, quod antehac ftilo prodidi, fcil materiam quae maximam partem phlegmatum viridium, licut &^mioim nanum, producit, ex globulis viridibus conflare, q“- - dem ANTONII de LEEUWENHOECK. 41 pertl femper magdifudinis funt cum globulis fanguinis , Sc quemlibet viridium horum globulorum conflari iterum ex fex diverfis globulis-, quos virides globulos firmiter ftatuo vere fuifleipfosfanguinisglobulos, qui brevi tempore ex rubro in viridem colorem degenerarunt} concludere hinc licebit,quam facile eft rubrum tranfmutari in viride, tam facile quoque efle rubrum in nullum colorem defcifcere : quod vel prtecipue contingere poteft, quia globulos rubros fanguinis in longe mi¬ nores particulas diremptos & allapfos vafculis, per qute nifi diftra&i acdivifitranfire haud valent, colorem fuum rubi¬ cundum amittere paflim videmus. Ex oculo quoque humano removi corpus cryftallinum , di&um alias humorem cryftallinum,ut naturam ejus rimarer, & perciperem, quomodo filamenta, ex quibus fquammte cor¬ pus cryftallinum conftituentes prodeunt, tendant: quas fila¬ mentaquidem intorquentur, ficutde talibus corporibus docui circa bruta, veram tamen genefin non potui detegere, quam¬ vis binis vicibus eandem aggreflus fueram. Cryftallina corpora carebant vera cryftallina forma , quiaadflavedinem aliquo modo vergebant , quod quidem mirari fubibat, ut pote qui nunquam fimile quid in brutorum oculis obfervaflem. Elapfo quatriduo poftquam ultimas meas literas mile-* ram , accepi quatuor Transa&iones , nempe N°. 147. 146. 147. & 148. pro quibus fummas repono gratias* & una cum iifdem librum a D. wilhelmo ten Rhijne editum, qua caeteris adjun£lus erat. Hunc librum cum lubentia perlegi, quia plane convenit cum meis oblervationibus de Moxa fcriptis , &adllluftr. Illuftr. V. V. D. D. die 14. Maij A°. 1677. mifiis. Docet quippe Moxam non efle herbam , fed compofitum artificiofiflimum ex praftan- tiflimis totius terrarum Orbis herbis , per Ghinenfes ac Japonenfes concinnatum , ficut H. Bujjchof tradit in li- F ,,bro ^,2 Anatoni a & Contemplatio „ bro flio de Moxa p. 52. his verbis: Moxam efle laneam & le- „ nem fubftantiam artifkiofiflime praeparatam ex quadam her- „baficcata, quo nomine herba appelletur, me latet: fednon „ dubito, illam herbam efle unam ex praeftantiflimis totius ter- „ rarum orbis. Nemo quippe totius Europae Aromarariorum „ tenet modum praeparandi herbam Moxam : apud Chinenfes „verd & japonenfes in tanto pretioeft iftaars, ut pro nulla „ pecunia alias nationes doceri perferanr. Judicabam & firmiter credebam Moxam tantum efle exha¬ lationem aliquam aut expulfionem alicujus frudtus, fimilem valde lanuginofte fubftantite Perficorum aut Cydoneorum vel fimilium fru&uum. Dominus Ten Rijne vero tradit efle lanam, foliorum. In mea epiftoli quoque doceo , quomodo Moxl manum meam inufierim j quae fit differentia inter Moxam & Gofiypium five Cotonem: reddo item cau fas, quare Medi¬ ci goflypium judicant efle urentis & malignae natura, & qua¬ re noceat vulneribus, quando eo obligantur: fcil. quia partes gofiypii funt planae, & praeterea duo latera habent acuta. Ab eo tempore collegi diverfas lanuginofas fubftantias, quze nonnullis foliis &fru£Hbusinfident, illasque comburi curavi* praecipue laneam fubftantiam , quasapopulo arbore decidit* quae lana multum fpei mihi largiebatur, cum oculis obfer- vaflem, illam tam cito comburi: iifdem cogitationibus fere¬ bar circa laneam fubftantiam falicis, quae cadit circa menfis junii principium , quae quidem lana inflammabilitate fupe- rat illam , qus ex populo colligitur. Haftenus tamen in noftns regionibus non inventa eft ulla fubftantia lanug.no- fa indigena, quae meo judicio tam bene urit ac goflypium- commendatum volo Uftionem quoque inftitui ucubro feuformite dido, qui linteum eft femelcombuftum, fed ANTONII de LEEUWENHOECK. 43 fed hoc genus tam ferociter & profunde urit, ut credere indu¬ car, decem vicibus Moxa aut golfypio tantam uftionem non excitari, quanta femel fit per noftrum fomitem. Non nemo ex meis propinquis, jafratus valde vexatufque Arthritide, pedis fui calcaneum aperuit, ut copiam mate¬ ris , quae Calx a Medicis dicitur , tolleret. Na&us ego hanc materiam , illA tripliciter divifa examen inftitui. Pri¬ ma , quae erat ficciffima & albiffima , componebatur ex parvis irregularibus partibus, quafi multae arenulae eflent congeftae : Has cum microfcopio perluftraflem , obtule¬ runt fefe valde obfcura corpora * quaelibet particularum ha¬ rum componebantur ex magno numero oblongarum & pellucidarum figurularum , quae nulla re melius exprimi affimilarique poffimt, quam fi ante oculos fingamus ja¬ cere pilos equinos in fruftula concifias, quorum utrum- queextremum parumper in acumen terminaretur. Judicabam has figurulas efie adeo tenues , ut plura eorum millia ne qui¬ dem pilum capitis noftri efficiant. Harum nonnullas delinea¬ vi, ut longitudo earum cum craflitie conferri poffit, ficut Fig. A. oftendit. Saepe quoque obfervavi particulas, di&am vulgo materiam calcariam confli tuentes, valde decenti ordi- nejacere', ficut hicFig. B. docet., Et quamvis hoc de univer- fa materia effari nequeam , credo tamen omnes ordine decenti, idque 2. 3. imo 4. & pluribus vicibus efie pofitas. Hos nodulos fi ve arenularum parti¬ culas , di&as alias calx podagricorum, non tan¬ tum faepius a fe invi¬ cem feparavi , fed & removi quamlibet di£ta- F j rum 44 A nato mia- ^Contemplatie rum particularum ab alia quavis, & vidi figurulas materiam albam conftituentes non tantum jacere, ficut Fig. B. docet, verum plerumque fine ordine ficut Fig. C. exhibet. Animad¬ verti quoque quafdam harum figurularu madeo breves efle, ut haec; aliae J vel etiam \ partem longitudinis A. poffideret, fi¬ cut hic Fig D. repraefentat. Non credo tamen hanc fuifle ve¬ ram earum longitudinem, fed potius eastradiando fuifle fra¬ ctas exiflimo. Cum his figurulis jacebant nonnullae irregu¬ lares particulae , quae iterum ex aliis particulis compone¬ bantur , quas judicabam fuifle globulos fanguinis ,. & efle hic fradtos ac confufos : ficut & multas parvas rotundaf- que particulas , quas judicabam 4 partem unius globuli fanguinis fuifle y ut & multas alias, ejulmodi parvas rotun- dafque partes , quae meo judicio tam parvae erant , ut 2 6 partes magnitudinem tantum unius globuli fanguinis effice¬ Secunda fpecies hujus materiae calcariae , quce priori minus candida erat , praeftabat particulas irregulares ob¬ longas, in materia valde tenaci claraque, permiftas globu¬ lis fanguinis, & permultis fupra jam diftis parvis rotundis particulis. Tertia pars hujus i me feparatae calcis afpedu erat fub rubra: cujus caufa erat magna copia globulorum fauguinis, qui mate¬ riae vifcidae, quae calcem continebat > permixti erant Prtete- qU ° qUe fepe ~ valdeesiguaiS ^ Qaamquam noftra in Regione Lcproforum domus multis .riocis fublatxfinr, multique prudentes Viri reperi JtuTm i' negent hanc morbi infanabilis fpeciem dari QU Sl dicitur: In Republica tamen Harlemenfiftatutl^^^homfnes hodieque fune .quorum examini fefe fubjiciunt & cenfurm quicunque ex alus confluunt locis,ubi figillo munita accipiunt literas ANTONII de LEEUWENHOECK. literas cum crepitaculo, quorum vi St beneficio conceflumlibi habent & licitum oftiatim mendicare per quadriennium conti¬ nuum: quo elapfo tempore tamen fubjicere denuofefe vifita- tioni tenentur. Vir quidam hujus generis, cui mendicare perutilium erat, obviam mihi faStus, Sed me interrogatus, quo morbo labora¬ ret, oftendebat mihi caput fuum, quod univerfum cute fquam- mofa 8t cruftis rubris fcatebaf.quas cruftas exiftimabam produ¬ ci abxgroipfo,dumfcalpebatpruriginofum caput, idqueeouf- queac tam vehementer, donec fanguis proflueret, quiexicca- tusibi cruflas efficiebat, ficutimihi ipfi fimiliter aliquoties ac¬ cidit. Quoad caetera , narrabat, libi corpus integrum ac fa¬ num elfe. Secundus Leprofus Vir erat 36. annorum, valde capil¬ latus, facie tamen & capite bene valens. Totum corpus, ficut ajebat, habebat affe&um parvis albis rubrifque macu¬ lis & cruftis rubris : in quorum teftimonium St fidem mi¬ hi ipfi brachia St tibias revelabat. Maculae albae erant de¬ fluentes & cutem relinquentes fquammulae, rubras erant re¬ liquias, a quibus abfceflerant albae. Rubras excitatas erant fo- la dilaceratione cutis, quas fcalpendo erat vulnerata ad fangui- nis effluxum ufque: fanguis tum erat exiccatus St adhasrefce- bat cruftras rubrae modo, quod Se ipfe aeger confeffus eft mihi. Ut breviter dicam : Hic aeger vix differebat a prascedenti, nifi quod defluentes fquammas plures in hoc erant , quam fuerant apud praecedentem. Fuerat vero hic miles, quem Capitaneus curandum commiferat diverfis magiftris, quo¬ rum unus fanitatem illi recuperare ftudebat unguentis, fed fruftra : Alter Venas fe&ione > qua diverfis vicibus tantum fanguinis extrahebatur , ut aegro inde magna de¬ bilitas virium orta fuerit, nec tamen profuerit- Ter¬ tius , qui St Medius erat magnas perfuafionis , itera- F 3 tas 46 Anatomia & Contemplatio ras purgationes infti tuebat, quasillum omnibus viribus fpolia- bant, necquicquam proficiebant. Morbo igitur non dimi¬ nuto, fed audo in dies, coadum fefe narrabat militiam re¬ linquere, Harlemivero vilitatum accepiflecrepitaculum, ut hoc modo fibi vidurn parare poflet. Procuravi leniter fcalpendo detrahi ex tibia hujus ultimi argri aliquot defluentes iquammulas, quas cuticulam confti- tuunt, eafquecharta comprehendi ac microfcopio expofui, deprehendiqueSc has multis in locisquoque obfefias efle par¬ vis particulis fanguinis vel puris ficcati. In fumma, coadus Ium de his defluentibus iquammis pronuntiare, quod de meis defluentibus fquam mulis a me didumeft: quicquidenim in¬ terrogarem hos aegros de pundionibus , pruritu, defluenti¬ bus particulis cutaneis, dolore, qui fcalpendo contrahitur, id omne neuriquam abludebat ab iis, quas mihi antehac in mor¬ bo tali acciderant. Tertio , cui obviam fadus cum Harlemi vefitaretur». puero exiftenti 12. annorum circiter , caput obfeflum erat adeo foedis ulteribus, ut horrerem alpicere homi¬ nem. QiJirta vice oblata mihi fuit mulier 30 annorum fere, cui fimiliter permiflum etat panem beneficio crepitaculi mendica- re Haec mihi narrabat malum fuum confifterein folo defluxa cutis capitis, qua parte erat capillatum, qui quidem pruritum ingentem. & fi fcalperet, magnum colorem, acfimul fanguinis profluvium caufaretur,relinquendorubrascruftas. Deferebat mihi caput detegere, fed ego contentus eram colloquio, idque eo magis, quod domo aberam, & apud amicos hofpitarer Ex pifcibus , qui in noftris fluviis capiuntur , duo tantum novi genera ( anguillarum fcilic. ) qui dicuntur fquammis carere. Unum apud nos vocatur 1 1 & Palm, r m alus vero civitatibus ambo uno nomine tantum dicuntur Aal. CK. 4,^ !ce pilees infti- r , eft multd pretii. Altera Jltimum vero Hifce duobus 'rminatum eft eronomiorum U , <§j* obtinet 2. Et Levitic. dicitur 3 Hoc n microlcopio eraflem prius, immis ac alio- .] mx( quamvis irate jundtee & iviatili aut nia- illarum genuS es , utrinque i corporis par- perpetua alia, icipue inaudi- icatum pifcem n fultu m duxi* funt^licutmi- !am tradere: cui : facile eandem n charta, per- in Fig. 1. ubi itri magnae an- digitorum prae- immaefunt ma- tegitur duabas ANTONII de LEEUWENHOECK. 4? Jal. Diftin&io tamen hic aliqua inter duos holce pilees infti- tuitur. Nam anguilla quas noftris Paling dicitur , eft multd pinguior, faporis gratioris , &: ideo carioris pretii. Altera anguilla fpecies noftratibus dicitur Puytaal. Ultimum vero genus eft breve , crafliim & valde paucum. Hifce duobus generibus pifeium judaeis , ut putant, interminatum eft vefci, fecundum Legem Molis ; quia Deuteronomiorum [4. verfu io. extat; fed omne quod caret pinnis , & obtinet fquammas , ne comedatis , erit vobis impurum. Et Levitic. 11 . verfu 11 . (de iifdem pifeibus loquendo , dicitur 3 Hoc vobis erit abominabile. Horum pifeium cutim microicopio contemplatus , poftquam humore vilcido liberaflem prius, deprehendi eorum cutim aeque tedtam fquammis ac alio¬ rum pifeium fluviatilium efle. Quippe Iquammae (quamvis valde tenues & parvae J tanto ordine ac denlirate jundtae & fibi fuperftratae erant, quanto ullo alio in fluviatili aut ma¬ rino pifce fieri poteft. Praeterea duplex Anguillarum genuS perinde pinnis eft inftrudtum ac caeteri pilees , utrinque ad caput una perfedta , & praeterea pofteriori corporis par¬ te fui, live in cauda, tam fupra quam infra, perpetua alia. Et quia hoc eft inventum novum Judaeis praecipue inaudi¬ tum (quoniam in hunc ulquediem hunc delicatum pifcem impurum credunt & abominabilem efle ) confultum duxi* fquammam ventri ejus detradtam,(ubi minimae funt)licutmi- microfcopio obfervaveram, fculptori delineandam tradere:cui negotio intentus ille, cumdidfitaret, le aeque facile eandem incidere laminae metallicae polle, ac delineare in charta, per- mifi illam incidi, cujus effigies hic adjungitur in Fig. 1. ubi A B C D. eft circuitus fquammae detradtae ventri magnae an¬ guillae , eujuscraffitiesproxime caput erat 7. digitorum prae¬ terpropter: in dorfo tamen & ad latera fquammae funt ma- joies. Maxima pars hujus fquammae A DC. tegitur duabas 4,8 Anatomici (§' Contemplatio aliis. Pars B. tendebat ad caudam, & talemfltum habebam omnes fquammae. Omnes fquammae magna ex parte compo¬ nuntur tam ex rotundis quam teretibus globulis : in quibus globulis in locis multis fefe offerunt figurulae, quali fragmen¬ tum telae aranearum ineflet, fefe.gerentes, quod ob tenuita¬ tem & parvitatem fummam delineando non potuit exprimi: In hifce fquammisglobuli, quic-onftituunt fquammas, per¬ quam funt translucidi, quamvis aliis alii minus, quorum, praeter antea memorata, quilibet obfcuram gerebat maculam: Hi minus tranflucidi globuli jacebant uno in loco, produce- bantque fic diverfas circumferentias in fquamma. Et quamvis omnes fquammas non fint unius ejusdemquepofituraejjudica- vi tamen in multisfquammiscircuitus, qui in illis reperiun- tur, efieejufdem numeri: quod me impellit credere, quo¬ libet anno fquammam auftam fuifle uno circuitu & per confe- quens, cum in hac fquamma feptem reperiantur circuitus, anguillam hanc feptimum egifle annum verifimilefieriftatuo 5 qui circuitus hic in Fig. i. literis E FGHIKL. funt anno¬ tati. In Fig. 2. eadem fquamma eft, magnitudinem tantam habens, quanta apparet illa oculis nudis. Contemplatus etiam fum humorem vifcidum fquammis inhaerentem , de quo tamen aliquid folidi memorias prodere, impediuntobferva- tiones , quae plures & perferiores hic requiruntur , unde vela contraho. ANTONIUS de LEEUWENHOECK. 49 T) e generatione Ranarum: eorum mafcuio femi- ne,/anguine,carne^/anguinis duttibus ,animalculis in excrementis eorum : degeneratione avicum &pi/cium y figura mufculorum car¬ nis , comminutione cibi in ventriculo & inteftinis: de excremen¬ tis Aj/elli majoris , vehementi motu cordis , diminuta /anguinis circulatione , quod cor diuturniori/afla dilatatione contrahi iterum nequeat. Dr Itx BatAvtrumJ.it 16, Julii lArmt 1 ficut Fig. E. alia pene femicircu- lum efficiebant: alia denuo anteriora corporis gerebantcircum- flexa, moventia pofteriorem folum partem, quas ultima mor¬ ti vicina efie judicabam: Hic animalculorum numerus erat tantus, ut credere fubiret, ad quodvis femellte ovuluma mafculo emitti forte toooo. talium animalculorum, qute in fe¬ mine ejuscontineruntur: quod & antea judicaveram fieri fi- militer cum femine Afelli majoris. Sed non efl putandum om¬ nia animalcula in femine Afelli contenta uno eodemque tem¬ pore vivere j fed illa potius tantum vivere, quas exitui feu par¬ tui viciniora funt, quas &copiofiori humido innatant praz re¬ liquis, vita carentibus adhuc, in erafla materia, quam hu¬ mor eorum efficit, jacentibus. Nam ficut Afellus fere inte¬ grum menfem in pariendisovis confumit; ita & mafculum fe¬ menpifcium tarde pro renataidoneum redditur: quod fimi- liter heri putandum efl: in ranarum femine mafculino, &eade cautla ejus animalcula, quas primum vifui meo occurrebant, mortua efle, ficut & alia remotius circa exitum tefticulorum pofita mortua funt. E contrario tamen cyprinus, latus & tunt^ lvevanolusblduo aut trid u° femen & ova fua emit- Notum efl:Gallofemel tantum ineunte Gallinam multa foe- amdanova.- ea, quantum judico, de cauffi, quod muki i elli futuris ovis deflinati, ovanoqueannexi, fingulifineu- laanimalcula ex femine mafculino acceperint: qui, anirnak la ovo incubato non mox pulli figuram afiumunt, f cd ino d- ” af e, ln quantum oculis apparet, crefeunt, utcredamusBr . mum omnium nos videre cor generari. ^ Diverfis vicibus tenravi animalculadeteoeremafculini r\l "^"us habuit Lccffufjuo,^ circa ANTONII de LEEUWENHOECK. fa circa talia occupato femper globuli vitellos ovorum partem maximam conftituehtes pomorum vulgarium magnitudine occurrebant j unde videmus generationem non uno .eodem- que modo fieri. Pediculus omnibus luis membris inftrudus eft , in ovo etiam ac matre fua adhuc exiftens. In Pulicis evo nihil apparet prseter globulos natantes in aquea materia, en quantum vi¬ dere licebat, cum pulici id exfecuifiem, fitque tandem ver¬ mis, tandemqueaurelia five chryfalis, ficut antea fapius a me declaratum fuit. Idem accidit Erucis feu campis j Rana primum reprafentatvermencrafium,etiam ex parte jam adul¬ ta, ficut antea didum. Nonne videmus hominem longitu¬ dinem diametri unius pifi non excedentem omnibus membris fuisinftrudumefle? Negledo igitur Gallinaceo ovo contuli me ad invefiriganda animalcula mafculina ovorum pulicum ac pediculorum: in quibus parvis oyis commodius exiftimabam detegi poflfe animalcula j fed conarus meus hadenus fine fuc- ceflii fuit. Nonnemo Dodorem de generatione commentans inter cae- tera in margine ponit fequentia verba: Si ex femine mafculi- nonecefie foret frudum produci, manus forte aut pes aliquis deficeret •, qua 5 & in textu iplb prolixius extendit. Sed (quod dicamcum venia} mihi videtur, fi (equ entia folum in rei fi¬ dem allegentur, fufficere ea pofie ad probandum ex folo maf- culino femine frudum prodire, foeminamvero inftar naturas agri frudum tantum fovere, alere atque augere. Multi noftratium civium alunt cuniculos , cum ad volu¬ ptatem , tumoblucrum: fiintquehi cuniculiplerunquemagni atquealbi, auribus praelongis donati, quod pulchritudinis loco ducunt. Ut vero hi cuniculi in lucem edant pullos grilei five cinerei coloris, qualis eft fylveftrium, utque pro his pof- fint verno tempore vendi , foemelise alba marem grifeum ac ?4 Anatonam <&* Contemplatio fylveftrem ex tumulis arenarum petitum, ubi omnes grifei co¬ loris flint) lociant. atcjue tales malculosintenlegnfeos com¬ mittunt non tantum cum albis, fed & verficoloribus, nigris, casruleis foemedis: Ex quibus tamen quicquid procreatur, co¬ lorem patris refert-, ut nunquam etiam obiervatus fit ullus ex tali jugatione produ£tus cuniculus , qui fuerit capillo albo, aut alio quam grifeo. Frazterea tales nunquam attingunt magnitudinem matris , neque aures acquirunt praelongas, neque pro matris natura plane cicurantur ac manfuefiunt, fed retinent femper aliquid ferocioris ferinaeque natura: ac indolis. Primam, quamdiflecui, ranam petivi ex via communi, pra: frigore fere extin£bam ; promota enim pede nufpiam ere- pebat: hanc cum cultro fubjicercm, didici cffe feminini ge¬ neris, hanentem in fuis inteftinis vermes fimiles infantium lumbricis, quos per alvu m ejiciunt: magnitudo illorum erat capilli unius noftri capitis. Tranfii ad examen fanguinis, quem ipfum expertusquoque fum conflare ex plan- ovalibus particulis, natantibus per ma¬ teriam limpidam , ficut antea de falmonejam prodidi; hL ut fic dicam , fimiliter colore carebant, nifi q P ua: finguk & refta oculos feriebant: binis verojunais&fibi impofitis, co¬ lor apparebat paululum ad rubedinem tendens: tribus vero fi- bnnvicem impofitis , magiseminebat color } ficut hicFig 2 . ofiendit. A. eft particula ovalis fanguinis , quaz a fecunda ovali fanguinis i B ex parte tefta eft C. eft tertia ovalis particula fanguinis qute A. & B. paulum obtegit, acproin literat D. quatenus tegit ANTONII de LEEUWENHOECK. ovalem particulam A. & B. ( qux hic triplicata eft _) colorem brunneum largitur. Verum cum attente particulam ovalem in ambitu, ficut hic E. exhibet, confiderarem, tales particula fanguinis colorem rubicundiorem reprasfentabat, quam fi tres fibi invicem per planum inftratas forent. Multas harum ova¬ lium particularum jucundum vifui praebebant fpe£fcaculum, imprimis humiditate illa tenui, (in qua pra^terovales particu¬ las natabant quoque multi globuli, magnitudine* partis glo¬ buli unius noftn fanguinis praediti 0 evaporata. Multae habe¬ bant in medio lucem ovalem ac fplendidam : alite videbantur quali conftru&te forent ex multis ovalibus rotundis diver- fa: magnitudinis : alite circundari fere videbantur minimis globulis , cum alii plane carerent in circuitu globulis, quos tamen in fui medio obtinebant. Hifce obfervatis in mentem veniebat, annon hi parvi globuli, quibus ovales fan¬ guinis particulae erant cin£be, illi minimi globuli eflent, qui inter illos in aquea materia natabant, quique cafu ibi obhaele- rant. Sed quod potifiimum mirabar, in fanguine, quem ex multis (anguiferis vafis a me incilis in patinam mundam (in qua lingulas ranas diflecabam j) collegeram, obfervabam mag¬ num numerum vivorumaqimalcu lorum, longitudinis fere& latitudinis dimidiae cum una ovali particula fanguinis, quae omnia habebant eandem polituram. Non erat mihi parva haec videndi voluptas. Confumpta enim ea temporis mora, donec ovales (anguinis particulaeob gravitatem fuam paululum fuble- dillent, animalcula haec natatu fuo in ovalem fanguinis parti¬ culam impingentia elegantem mobilitatem caufabantur. Hte enim fanguinis particulae ingyrum agebantur, nec difplicebat mihi credere quamlibet particulam (anguinis arenulam aequan¬ tis 50. animalcula in fele continere. Di£tus hic fanguis valde erat ferofus nec fincerus. Separata quippe magnaex parte car- neranaeacute ftta , aquea quxdam materia tam ex cute, quam carne $6 Anatomia & Contemplatio carne rorabat, quas majori in copia profluebat aperto d me quo» queabdomine. Non dubitabam quin etiam capite rante a me contrito fere, ut quietam redderem, me aqueam aliquam materiam ex ore aut ventriculo expreflurum , credebamque cx ultimo fuccoanimalcula hasc procrata efle, ideo quod ne¬ que extrado omni ex vafis ranarum fanguine, neque dili¬ genter perluftrata materia aquea, inter cutim & carnem aut in ventris cavitate haerente, ullum poftea animalculum detexif- fem. In enumerata materia aquea occurrebant milhi particula: inordinata, quas fere omnes rotundas apparebant, ejufdem cum globulisnoftri fanguinis magnitudinis: quafdam cognof- cebam efle iterum compofitas ex fex globulis, &cum his par- ticulas qua: j partem magnitudinis reliquorum videbantur poflideretantum. Infpedo quoque dido fanguine aqueo in patinis ex di verfis ranis colledo (quamlibet enim ranam in pe¬ culiaripatina fecabamj deprehendi ibi pauca adhuc quaedam animalcula in illo aquofo fanguine contenta. Contemplatio¬ ne vero circa enumerata animalcula mihi non fatis faciente STrT f^ Propriam fedem exiltere, fed cafu eo delata illa efle, menfe j unio obfer vatio- ncs meas repetivi, & tandem offendi ranas, in quarum fler- core ex inteftinis extrado, fy- 3 A. B incomprehenfibiJes nume¬ rus vivorum animalculo- rumdiverfas magnitudinis & figura: extabat. Maxima habebant pofituram Fig. 3 * A. Horum quadraginta credebam contineri in"ma- te ria unicam arenulam conftituente. Secunda fpe- cies Figuram B. obtinebat, quorum ANTONII de LEEUWENHOECK. 45? quorum numerus exiguus erat: Tertium genusproxime acce¬ debat ad figuram anguillas fluviatilis ficut Fig. C. docet, quo¬ rum numerus priori erat major 5 reliqua tota materia fcatebat infinitis animalculis, ut totum ftercus non nifi animalcula vi¬ va reprsefentare videretur. Parvas quippe ftercoris particulas animalculorum motu itaciebantur, ut omnes efle animalcula putarentur. Numerus ultimorum animalculorum erat tantus, ut judicare fubiret, in quavis materia arenam asquante aliquot millena animalcula extare. Quo obfervato cogebar credere, animalcula, quas antea dixeram in fanguine ex patinis eoi lecto, reperiri, aut ex ftercore inter fecandum in patinam delapfb, autcafu ranas inteftino , in quo magnus numerus animalculo¬ rum fuerat, a me vulnerato, orta ac fanguini permixta efle. Intellexi hic praeter opinionem damnum , quod ranae pifcibus inferunt, extra&is ex nonnullarum ventriculis 8.10. Mpluri¬ bus pifciculis. Separavi ex rana venam magnitudinis unius ca¬ pilli , fitam in membrana inter partes carnofas, & expreflo ex eadem fanguine didici tunicam ejus efle verflcolorem, fimilem valde maculis cutis exterioris ranae. Hac difcifla vena, clarius , quam antea, percipiebaem, tunicam ej us ex nullis aliis parti¬ bus efle conflatam, quam ex confertis perpetuis parvis filis» eodem modo, ficut videmus ramum alicujus venas cum omni¬ bus fuis capillis in noftro aut alterius animalis corpore fefe ha¬ bere: qui rami tam erant flexiles, utquamlibet impreflam fi¬ guram retinerent, Se cum omnibus capillis fuis decenti ordi¬ ne circa rotundum lignum ita i nobis adaptari pofient , ut ra¬ morum fuorum Se capillorum denfitate lignum obtegerent. Hanc obfervationem molitus fum Se alias, in venis aliorum animalium, fed tam clare nunquam apparuit res, quam in mo¬ do enarrata hiftoria fa£fcum eft. Cum ergo nobis in mentem vo¬ camus & penficulamusparva fanguinis noftri corporis vafcula, quam tenuia fint, (quas meo judicio millies tenuiora funt no- H firi jo An atomi a Contemplatio ftri capitis capillo uno, & forte ejufdem ftru&ura cum majo¬ ribus vafis) facile occurret, quantas tenuitatis membranula aut tunicula una ex filis feu fibris conflata debeat efle, & quam fa- cileejufmodi ramuli (fanguine in arteriis i corde vehementer prefio) a fe invicem feparari & fanguis ubertim extravafari, at¬ que inde pro fanguinis natura , eryfipelas, puftulas rubra, ip- fe variolas, produci poflint: Cum e contrario, fanguine & corde noftro bene coftituto, fanguis lente tantum pertenuia vafculatranscoletur, ut carnem casterafque noftri corporis par¬ tes alere, & refiduum exiguis venarum ramulis reddere valeat. Di£tis quippe ranas venis a fe invicem feparatis paulo fortius, fila fi ve ramuli ita diffociabantur, ut per illas tam clare vifus penetraret, ac fi oculis noftris cribrum ex fetis conflatum intui¬ ti eflemus. Carnem pofteriorum ranas pedum contemplato patuit*mihi fimiliter eam ex filis five fibris conflare: diffidis vero illis fibris obfervavi lingulas iterum ex magno numero filorum parvorum componi. Q^ia tamen circulares contraftiones five corruga- tiones cujus vis fili eorum majores erant, quam antea in bove, mufea , culice , pulice aut pediculo notaveram , fruftulum unius fili feu fibra mafculos ranas conftituentis delineavi ficut hic Fig 4. A B C D. demonftrat. In tales corrugationes poftea c A B quoque incidi circa fila tenuiorum maf- culorum agninorum, quos ex abdomine detraxeram, proxi¬ me pofteriorem pe¬ dem. Modo recen- fifa corrugatio filo- ru m feu fibramm in carnibus non tan¬ mmiiomimm u * D c . . tum ANTONII de LEEUWENHOECK. tum mihi aperit, docetque, quomodo membra noftri corpo¬ ris inflectantur, quiefcentibusmufculis, fed & hinc certi efie polfumus caullae / quare diutius incedere quam flare valeamus.* ut & quare incedentes noftra brachia tk manus nunquam quiete in redum extenfa atque pendentia teneamus, fed femper hinc inde j aditemus, relidis quippe illis in quiete, unus mufcu- lus nimis extenderetur, 6c alter nimis contraheretur, quod pugnaret cum naturaliextenfione & contradione mufculorum. Eifdem de caulis paulo diutius flantes nunquam infiftemus am¬ bobus pedibus, fed femper unum poft alium attollemus, ita ut anterior tantum pars pedis terram contingat,cujus pedis tum mufculi quiefcunt. Non potis eram ab initio capere, cur nOn nullae circulares corrugationes aut rugae carnis & pifcium filamentorum ferpen- tiformes, aut volubilis generis eflent, ficuti in literis meis a die 5. Martii Anno i68$.Fig. 1. E FGH. &IKL M. indica¬ vi. Sed repetens memoria carnis filamenta feu fibras non efle rotundas , quia firmiter compreflae jacent: & deinde polito acconcelfo carnis filum unum aliquod ab aliis filis feparatum, totundumefle, aut mox accipere formam rotundam, facile illud, quia carnis filamenta fere ex l parte aquei humoris funt conflata, evaporatione humiditatis , quae brevi abfolvi poteft. A interna flexura aliqua, aut flexuris corrugari ac contrahi poteft. po¬ namus Fig. 5. ABC D E. carnis filamen¬ tum feu fibram eflc, quae figurae rotunda: fit, fifeparataab aliis fibris exiftat, illam- H 2 que evaporatione hu- midi p Jhatomia & Contemplatiir midi perdere Tuam rotunditatem, & parva iuflexuraintrorfum curvari, ficut hic in F. demonftratum eft: quo fit ut circularis coi rugatio aut rugas, quas antea redas occurrebant, nunc volu- biliter fefe offerant, ficut hic inter B. & D. demonftratum eft. In literis meis die 14. Augufti A°. 1675-. Domino Oldenbur- 2 1 ° 1 . n nuav ^ ’ quomodoapud me conceperim comminutionem abim ventriculonoftrofieri.: quam meam Epiftolam publico non commifitdidus modo Dominus: num difplicueritei mea hsc fententia, ftatuere nequeo, quia nihil ad eam refponfi ac¬ cepi Quoniam tamen hic locorum multi praedantes dodique viri hanc meam opinionem ampleduntur, nec pro nihilo du¬ cunt, animus mihi eft nonnulla in epiftola illa tradita hic repe¬ tere, ldque eo magis, quia aliquando excrementa Afelli ma¬ joris perluftrans in mea hac fententiaadhuc amplius fum con¬ firmatus. Verba funt, quaefequuntur. Adjiciam hic , quomodo ego concipiam chylificationis opus quod in ventriculo perficitur, ut nutritio fiat. Sta¬ tuo chyhficationem & comminutionem cibi, quo fruimur non perfici m noftro ventriculo & inteftinis ab aliquo acido fed continuatio aliquo motu & calore ventriculi naturali q em motum ventriculocaufaturdiaphragma: quoties nam tjue infpiramus diaphragma deorlum pellitur. \jaic verfus inferiora pulfio , limul movet ac premit & hepar & ventri! . um .’ Ul 'dc perpetuus motus ventriculi, quem mihi ima gmor hoc modo heri. E. g. accipiamus veficam alicu us b™' re P l "‘ 1 ® maxima ex parte aqua ( quam aflim lo^enrri culo noftro) hanc perpetuo paululum hinc indeTe™ nifi nimia cihi&potusquantitateautejus debiUtate&ZacciX rate- ANTONII de LEEUWENHOECK. n rate ( alias frigiditate cibi di£ta ) ventriculus nimis fitextenfus, 6cfun&ionifus debitae five conftri&ioni inidoneus redditus, unde dicitur vulgo, ventriculus non coquit. Exiftimo quoque, quamprimu m cibus defertur in ventriculum, partes ventriculi ftatim nutrimentum capere. Non diffiteor tamen paffim per ventriculum extare materiam acidam & acrem • hoc folum hic aflero, hanc non elle necellariam ibi, ut cibus comminua¬ tur digeraturque, led generari illam ibi a cibo, ab ejus motu perpetuo, aut etiam a putrefactione quadam oriri. Perpetuus hic motus cibi in ventriculo accedente calore naturali ventriculi (falva aliorum fententia ) abunde fufficit parvis & mollibus cibi , quo fruimur globulis , qui farinam tritici, fecalis, avenae , hordei , pilorum , fabarum , & plerolque fru- £tus arborum conftituunt ( quantum ego obfervare potui) & difcerpendis & in alias particulas refolvendis, ac refo- lutas vertendis inalimentum , quo cor pus noftrum alipof- fit. Poft miffias hafce literas plenius confirmatus fum in mea fententia, poftquamvidi motuminteftinorumin brutis,quem eorum inteftina retinent, etiam a tempore aliquo extraCta e corpore. Ut Afelli majoris excrementa perfequar: deprehendi illa conftare maximam partem ex brevibus valde pifcium fibrilla- rum particulis, per microfcopium fere fele offerentibus, qua- fi nudis oculis noftris fpeCtaremus pilum e barba noltra derafum (quem motum ego prelfuram feu compreffionem voco ) ita Sz motus continuus, quem obfervamus utrinque ad capitis pif¬ cium partes ( quas genas vocamus ) fimilem dilatationem & conftri&ionem in ventriculis pifcium caufatur , quibus plicae ventriculi lingulis conftri&ionibus minutas particulas fibrilla¬ rum pifcis demetunt five refecant, quae refeftio multas fibril¬ las adeo comminuit , ut in alimentum pifcis abire poffint. H 5 Hoc f6 Anatomia Qf Contemplatio Hoc ita pofito facile eft intelligere , quomodo brevi* tempore magnus pifeis parvulum pifcem confumere valeat (integrum etiam fine mafticationedeglutitum^ fine materia acri in ventri¬ culo exiftente; praecipue cum confideramus nos fpatio unius horae pluries, quam ter millies relpirare, quo confequenter conht, ut nofter ventriculus una hord pluries quam ter millies cenftt ingi neceffe habeat. Alio tempore praedi&as recifas fi- brilias m dejectis afelli excrementisagnofeere non poteram, cu- juscredebamcauffam fuiffi;, quodpifcishicfiveAfellus, ante longum tempus jam captus fuiflet, ob quam rationem fibrilla: pifeis ultimo loco in ventriculo redite ita erant comminutae, ut excretioni proxima exiften tes, fere omnes defeiverint in par¬ vos globulos, quosjudicabam minoresj parte globulis noftri fangumis, Prsrerea imaginabar mihi, qU od quando afellus pifcicuhs abundat in ventriculo, recda: particula: fibrillarum eo celerius e ventriculo & inteftinis elabantur ac recedant, ut nullum relinquatur tempus comminuendi & conterendi caf- dem: Recorder quoque me extrementa ventris meialiquan- d,u contemplari, & multas longas carunculas in iis narlmes animadvertere, quarum ratio primo me fugiebat, quia vide¬ bantur mihi ex annulis aut circulis eile conlarcinata. Hoc phoe- nomenon docebat me plicas noftri ventriculi quoque decidere ldqueco magis, quod fibra: carnis & pifeium in parvo faltem’ numero congregata:, valde debilesfinr. Multis dXLa hS dubio procul minus venfibilis videbitur, cuinnnff ^ i r u chordam aut funem plicamus ex filiseMdVmeraXei V fr ° "h ” ns, cujusfuntfibra:carnismafculialicuius valdedelvi re , quia impoflibile nobis eft , ,ta fiTU 1^2^ ne&erc ANTONII de LEEUWENHOECK, ff ne&ere atque adjungere, ut extenfa omnia operentur fnmil &exten- ^ In^ultimis meis affero nullam dari fermentationem in fanguine. Quam opinionem meam jam ab aliquot annis tuitus fu m contra divcr- fos Doctores. Inter caeterea etiam trado quomodo concipiam pelli ac moveri fanguinem per univerfum corpus noftrum: quomodo quam fortiter etiam cor ac pulfus in febricitantibus moveantur, circulatio ta¬ men fanguinis ut plurimum tardior fiat:quomodo fibrillae carnis,etiam- ficareant venulis, alantur tamen fanguine arteriofo: quomodo cibus in ventriculo Sc inteffinis comminuatur, ficut & antea jam didfcum. Unus Dodtorum exterorum omnium praecipue frequentur me invi- febat. Hic prxfentibus aliis fepe affirmabat fibiprxpnmis placere pofi- tionesmeas, fecjue nuper hinc difcedentem cum alio Doctore totam noftem confumpfifie philofophando fuper difcurffbus ac fei mone meo, quem habueram : fe ajebat paratum efle commentandi de eodem, fed tamen honorem mihi impertiturum efle, quoniam ita fe natum fciret qui alterius inventa ac cogitata nollet fibi arrogare. In feriptis tamen eius, que hadtenus divulgavit, nihil tale mihi licuit deprehendere; liceat mihi credere excidiffe illi Domino memoriam mei. In libello quo¬ dam nuper ab eo edito negat dari fermentationem in fanguine j quan¬ do loqui incipit de circulatione fanguinis, fic docet: etiamfi cor & pul¬ fus celerius pulfent, circuitus tamen fanguinis non fit celerioi: quae fuere mes cogitationes, antequam unquam cUm illo Dodtoiefuper iis fermonem esecidi. Harum cum forte quis me caufas intei rdgaiet, ei fequentia folitus eram refpondere. Sanguis in multis febricitantibus eft valde craffius, qum caufla eft, quod tarde 8c difficulter per parvas arte¬ rias movetur, & per confequens cor fortius pulfare debet, ut fangui- per exiguas arterias pellatur. Ob hoc impedimentum ciaffi fanguinis, quo arteriae funt repletas, corfua conftridtione fanguinem in arterias pellere nequit: ita ut folito major, quam par eft, fanguinis quantitas in cordis cavitate ad quemvispulfum relinquatur: qua magna fanguinis copia a corde calefadta, accedente ftatim pauxillo fanguinis ex venis , etiam calefadti, (tum quia in parva quantitate eft, tum quia cum cali¬ do fanguine, qui in corde relidtus eft, mifcetur) cor conatur ob ni¬ miam quantitatem fanguinis, qui femper in corde haeret , mufculis cordis praeter naturam extendens, fe ex confuetudine rurfus contrahe¬ re j quod tamen fieri nequit, quia ad quamvis contradlionem cordis permagna quantitas fanguinis ob craffitiem arterias replentis in eo re¬ linqui* j8 Anatomia £b* Contemplatio (&c. linquitur, tenuiori parte in minimos ramulos pro nutritione carnis aliarumque partium tranfeunte : atque hoc modo fanguis adhuc vaZ gisincraflatur, &perconfequens tam cito non propellitur, ficut in corpore fano fieri folet. Quod aliqui ex magnitudine cavitatis cordis & pullationum frequentia deducere conantur, quoties in hora fanguis per cor tranfeat, mihi non arridet, quoniam'fermiter credo , in ?or- pore maxime fano cor nunquam ita conftringi, ut omnino tantum fanguims, quantum cavitas cordis recipit, in arterias pellatur, fed e contrario exiftimo cor nunquam fanguine vacare, verum femper ali- quid retinere ejufdem , ficut experientia difcimus, nunquam naturali mfpiratione & expiratione omnem aerem, quem pulmonis cavitas ex¬ cipere poteft, attrahi aut expelli. Sanguinem itaque ob fuam craffitiem (in febricitantibus) in omni¬ bus ramulis arteriarum coagulari, & illas obftruere ("fiam aliqui do- fibdfh7betm- CirCU atl0nem fangUUlis im P ediri . * me pro incomprehen- Neque de nihilo eft, quod fspe in mentem mihi venit, corde nimia fanguims copia ultrafolitum repleto (ficut antea declaratum fuit) muf culos ejus diuturniori extenfione ita difponi poffe, ut (fanguine quam’ vis attenuato jam, & ad circulandum apto reddito) illi tamen contrahi nequeant, atque ita praefentem necem atque interitum abfque om„ dubio afferant. Quod fimih modo quodam accidere videmus vefic* quae longiori retentione urina; ita extenditur, ut poftea contrahi eius ■£nn?!li m0 k f °c llt0n °?P offint * Idem scidit Orientis nonnullis popu¬ lis qui membra fuaeoufqueextenfa fervant aliquandiu, donec contra popuhSXS t n ’tur U ° d C ° fUfcip ' Unt fine • ut Pro findis i f uis ANTONIUS de LEE UWENHOECK. pag.i anthonii de leeuwenhoek Continuatio EPISTOLARUM,&c. J)e formatione Dentis Elephantini , ac Dentis Suilli: Hominum Dentesejfe cavos; Tululos exiles , dentem conficientes , originemfuam habere in cavitate dentis , acfinire in circumferentiam ufque ejufdem. Cavitates dentium nervis , fanguinariis aliifque vafis ejfe oppletas: ex objiructione vajo - • &um in dente , dolorem excitari. Jc quoque de formatione den¬ tium boum , equorum , (jf de Sale in cavitate dentis equini. m HeUdiiclta 4 hucuf< l l ' eeratin P errcr utabile. QBod autem mihi hac de re imaginabar, erat, quod unfiTquisque tubu- us ofleusfex parva cavitate Dentis initium ducen^fuumKe met ipfum varus inter fe involvat involucris, atque hocmo' o, non tantum multo majori egeat loco, ut hoc medio den- , uam tnbuerc t craffitiem: verum etiam ut hoc medio ad dentem magna deferatur fortitudo. d 0 ad Dentem Elephantinum in longitudine in diverlas difih canti particulas, certum ac inconcuffiim mihi efle videbatur r t L q Dcnt cnra jacebanc — ur c & e : Porro Continuatio Epiflolarum. 3 Porro Dentes exertos juvenum Porcorum obfervavi, ac quoque contemplatus fum, illorum formationem ex nullis aliis particulis confiftere, quam ex conjun&is tubulis, eun¬ dem in modum ex cavitate Dentis originem trahentibus fuam, ac altero fuo.finc in Circumferentiam dentis ufque mihi finire videbantur. Poftea formationem Dentium Humanorum confpiciendo deditus fui, acquifitis a quodam libitinario ( eum in finem a me poftulato) diverfis magnis humanis dentibus ( quos dentes molares nominamus) in iifdem quoque confpexi, eof. dem ex nullis aliis confiftere particulis, quam ex conjun- dis tubulis, ex cavitate dentis originem trahentibus fuam, ac in circumferentiam ufque ejufdem finientibus. Ut jam, prout poftum , formationem eorumoboculos ponerem, particulam duorum diftindorum Dentium depin¬ gi curavi. Fig: 1. A. B. C. eft Dens humanus,quem ab una parte five latere, di¬ midiam fere partem ra¬ dula derafij at non eum in finem , ut cavitatem in eodem (pluribus no- tam)indicarem jfed dun- taxat ut tubulos, os con¬ ficientes, ac continuo ex cavitate ejufdem prode¬ untes, Sc ad circum fe¬ riam ufque finientes, in¬ dicarem : Attamen fciri oportet, hofce tubulos, qui hic in eo¬ dem indicantur, oppido perquam exiles efie j ac non bene ag- nofcendos, nifi mediantibus perquam perfpicaciflimis Mi- crofcopiis. A 2 Fig: 4 Antonii de Leeuwenhoek Fig. 2. G. H. I. efb Alter Dens , qui defuper eoufque dc- rafuseft radula, ac in longitudine diminutus eft, ufquedunr ad Cavi ratem perventum fit , in eodem indicandi ergo quomodo tubuli, Dentem conficientes, inrodunditateab eodem defluant five decurrant, Omnes tubulorum fines circu mferen tiam Dentis conficientes[quo ufque illi extra gin- givanii confiftunt, ac per confequens ab aere comprehendun¬ tur] fupra modum funt duri, et funt veluti durus cortex Dentis > atque hunc corticem extrinfecus intentis confide derantes oculis, comperiemus, unum Dentem quidem qua- dragmta, alium vero Dentem quidem quinquaginta Circu¬ li ad inflar rugas five carpturas habere, quse aliquibus in lo¬ cis incurvationibus funt inftructa:, prout hic in adumbrata rum illudeflelpatium,quod dens intradiemautquoqueintra menfem [dum Dens accrefcit] extra gingivam protrufus eft Ut exempli cauia, fumamus, "corticem Dentis quinquaginta circulos five rugas habere.hoc cum ita fit,Dens intra nuinouf g.ntainfequentesdiesautmenfcs.pergingivameritpLrurus' E’ rusalnsquevafis, quatfefetu tot vSdife; Ut Continuatio Epiflolarum. f ut unusquisque tubulus ofleus, non tantum in initio fi ve in¬ cremento ab his vafculis magnitudine fitadau&usj verum etiam mediantibus his vafculis [Dente adhuc fano] continuo alatur & fuftentetur: Praterea mihi imaginor, exigua vafcula, tubulos offis alentia ac fuftentantia, non finire in fuperficiem Dentis Tpro ut Dens in Gingiva confiftit] fed alimentum per hos offeos tubulos perfluere, ac fines horum ofleorum tubu¬ lorum iterum mutari in mollia vafcula, fefe per gingivam difpergentia, atque hatc vafcula maximam efie caufam, qua Dens Gingivae counitus eft. Quando igitur formationem & Dentis fuftentationem hoc modo conftituimus, ut hic antea didum eft, haud difficile nobis imaginari poflumtis, offeos hos tubulos [quiafuntob- firmati, ac fefe dilatare nequeunt ] facillime crafla aliqua materia poffe obftrni, & hoc fi ita fit, ftatim vafcula, in- trinfecus in cavitate Dentis fita, & per .quae fuccus(ob ob- ftrudifilfimos offeos tubulos ) transmeare nequit, fefe e ve- ftigio dilatabunt. Haec dilatatio magnum excitet dolorem, neceflum eft, ratio eft , quia omnia vafcula , intrinfecus in cavitate Dentis fita, lefe invicem maxime comprimunt, quoniam illa fefe nequeunt dilatare, extumefcere, aut con- denfari, quem ad modum alia vafa fefe dilatare poflunt ,quas tam arfte ac undique in folido ofle non funt eonelufa; Aliquibus jam ofleorum tubulorum in Dente obftru- £tis, ac obftru&is manentibus, facillime nobis imaginari poffumus caufam , quare noftri Dentes, alii a latere, alii vero fuperne parvo in loco corruptionem quandam recipiam, reliqua vero parte Dentis per aliquot annos manente fana fi- ve integra. Ad quantitatem refpedu craffitudinis Dentis jam temporis ob oculos ponendam, exiguam admodum particu¬ lam ejufdem. microfcopio oppofui, illudque microlcopium pidori in manibus tradidi, juffique illum depingere, quod¬ cunque videret C rei nefcius, quam videret} at mihi dicen- A 3 6 Antonii de Leeuwenhoek dum eft, hos tubulos in hoc Dente mihi multo maiores or currere , quam hucufque in ofle alicujus animantis aut in Dente lilephantino contemplatus eram. Fig: 4. K. L. M. N. eft minutftima particula Dentis Humani , quem dentem molarem nominamus/ Ratio oh quam tubuli uno loco obfcuriorem five fubnigriorem eflen nam habere videntur, hascfola eft, quia Tubuli eo loco, quo ftibnignores funt, cumulatiores m fefeiacent, hoc enim fru- ftulum oflis non erat difciffiim fed fiflum. Latitudo hujus Dentis propemodum erat bis quinta pars longitudinis pollicis, & pro optima meaftipputatione, iu di cabamin longitudine: unius quadragefimas quinte partis lati ti dims pollicis, me videre centum & viginti tubulos, hoc im tur eft in longitudine unius pollicis,quinque millia &quadrfn §C A S: fljam taIem dentem ^ohrcm, p ro ut hicfupra' piaum^ft, ftatuamus efle rotundum, tum longitudo fi ve Ia- etrus dentis molaris eft 2 ijocrafiior eft uno tubulo exouo dens eft compofitus, & quando hunc numerum per ftmX plicamus, exinde numerus482 a 5 oo exiftet: in fLmaSkur proportio unius tubuli olTei eft _1 , 1IU ™ ai g J tur, dentis. ad cra ftitudinem Quandoquidem jam temporis mihi fatis fiinemn, f tronem Dentis humani ob oculos pofueram, Slu' mihi nondum fatisfa&umiudicavi • feHm.h’^ en lfce res, & maxillam cap.tisBubStf !b“ ™‘i T erar maftatus, dunW inquirend"1“ bos aut vaforum, cavitatesdentium opplentium Ac lh %? verfos dentes anteriores ac molares diffidi, ac maena *”) ** ratione contemplatus Ium ea vaf, a S na udmi- rasin infimam Dent^mrrem rean^ T Pa P3rTO! a P e ““- " r """ imo 7 >arva atque mfiftit, in- \x in parvos ? autem va- * cogitabam vifum effu¬ gant, qua; juando ali¬ tam, ante- teria humi- bus in locis itemplabar, ilirubicun- >ar quoque cretas. Dlares nun- parvi enim modumju- fle circum- de parvum erum etiam >arvus Dens idumerat j Denti five it, (ac qua io erant cir- Dentem lo- ulto magis, tes molares ntaxat hinc ;ntem os ac¬ ere- 6 Antonii de Leeuwen dumeft, ' currere, Vv Dente Ele Fig: Humani, quam tub tiam habe ■ fubnigrioi ftulum of Latitu. longitudii cabamin ] tudinispo tureftin Ic gentostub piitunitft, metrus dei dens eft coj plicamus, proportio dentis. Quando tionem De. mihinondi res, &ma: erat madht aut vaforun verfos dent ratione con ras in infima dentis perv innumerabi rumque vai hoek <* % Continuatio Epiftolanm. j imo perplurima confpiciebam vafa reipfa tam parva atque exilia, quam tubuli ipfi funt, ex quibus dens confiftit, in¬ ter qui vafa > quoque erant vafa fanguinaria, quas in parvos ramufculos fefe iterum difpergebant: in pluribus autem va- fo nullus erat agnofcendus color , quapropter cogitabam numne adhuc minora refiderent vafa , omnem vifum effu- ^Omniahsec vafa in membrana five tunica fita erant, quas fefehaud difliculteraboflefeparari finebantj & quando ali¬ quot dentes per quatuor aut quinque dies omiferam, ante¬ quam eos diffinderem (quo in tempore omnis materia humi- da, quas intra vafa antea fuerat , exhalarat) aliquibus in locis intra Dentem rubicundam fanguinis materiam contemplabar, qu$in tubulos offeos penetrarat, unde aliqui tubuli rubicun¬ dum affiimpferant colorem. Intra cavitates aliquorum Dentium contemplabar quoque rotunde exaltatas aut gibbofas excrefcentias efie excretas. Porro hujus quoque Bovis maximos dentes molares nun¬ quam fuifle elapfos aut mutatos animadverti , parvi enim dentes five molares, quos bos » dum ad huc admodum ju¬ venis five vitulus, habuerat, undiquaque alio ofie circum¬ duci erant, adeo ut non tantum admodum diftin&e parvum Dentem in magno Dente diftinguere poffem; verum etiam eundem diffindens, non tantum primo confeftus parvus Dens aut Molaris fefe feparabat ab offie, quod circumduCum erat 5 verum etiam fubnigra materia, quae extrinfecus Denti five Molari accreverat, dum bos adhuc juvenis fuerat, (aequa materia hi Dentes molares extrinfecus aliquo modo erant cir¬ cumdati) & quae circum parvum five internum Dentem lo¬ cum adhuc habebat fuum, confirmabat adhuc multo magis, beftiamhancin juventutefuamaximos fuos Dentes molares nondum permutafle , fed augmentum illius duntaxat hinc exoriri, nempe, circum primum confeCum Dentem os ac¬ ere- g Antonii de Leeuwenhoek crevifle, & hoc quidem ex languinariis aliisque vafis, in ca¬ vitateillius ollis litis , quod ultimum confectum erat. Subnigram materiam, in primo cojife£to Dente litam» inde defumens, atque mediante microfcopio obfervans, non tantum herbaceas efle particulas dignofcere quibam, verum enim vero gramen elTe, diftinctiffime confpiciebam, quod in parva fruftula diffra£tum erat: herbacei enim tubuli, ex qui¬ bus gramen compofitum eft, mihi continuatam dilucide ob¬ viabant , veluti excrementum Bovis contemplabar, qui quo¬ tidie gramine vefcitur. Poftea Vitulorum obfervabam Den¬ tes, ac affidue in Dentibus molaribus cavitatem efte compe- riebam, quas cavitas, dum Vitulus adhuc juvenis eft, car- nofa materia erat oppleta. Adeo ut jam me adh uc magis quam antea certum reddere poftem, circum primo confectum Den¬ tem os accrevifie; prasterea ftatuebam fufcam materiam , cir¬ cum primo confedum Dentem fitam, & (prout oculis ap¬ paret noftris ) fubnigram efte materiam, tantummodo gra¬ men clfe , quod denti agglutinatum eft, aut dum beftia ad¬ huc juvenis erat, accrevit. At, num hoc locum habeat in omnibus bobus, num hoc cafu contingat, mihi huc ufaue ignotum eft. ^ Diverfas Boum maxillas obfervavi, ac plerumque conti¬ gi 0 vidi tres anteriores aut minimos Dentes molares non e e circumductos altero Dente, fed eofdem priorem habere formationem; an jam Dentes molares, dum Boves adhuc ju¬ venes funt, excidiflent, ac rurfus alii in locum priorum ex- creviftent, aut denique an animalia haec Dentes hos recipi¬ am, dum annos duos aut tres vixerint, nondum accurate perveftigavi. Dente Bubulo contemplato, Caput Equinum, ani objeftrum, undiquaque carne nudatum*, contempla¬ bar; ex hoc Capite mihi dentes aliquot magnos diverberari qUOSn ° sdentesmolaresnominamus ) holce Den- es diffindens , contemplabar omnia fanguinaria aliaque va- fi. Continuatio Epift olorum. fa? quse cavitatem dentis oppleverant, omnia evanuifle ac putre- fafta efle': ac reperiebam duntaxatin cavitate circa fi ve ad os pauciflimam admodum materiam jacere arefaciam, quam mi¬ hi eam imaginabar efle materiam, quas ex putrefacio fanguine ac ejufdem vafis remanfiflet. Praeterea ofli quoque aliquot par¬ vae elevationes voluti annexae erant, quas carnofas excrefcen- tias intra cavitatem Dentis efle, mihi imaginabar. Attaoieoeal- dem ab ofle feparans,me in mea opinione deceptum ede judica¬ bam , & id ob hoc folum , quia fele haud difficulter ab ofle fepa- rari permittebant. Talefruflulum Microlcopiooppofui & nili haec particula pu¬ trefacta materia circumdata fuiflet, perpulchram indicalTet live demonftraflet cryllallinam elTentiam. Ac quoties particulam ab ofle defumebam, & Microfcopio opponebam»continuo tamen diverfamoftendebat figuram,plurimas autem omnium huc ten¬ dentes» ut oblonga CryftallinainftruCtas eflenteflentia, & hasc majori longitudine, quam craffitudine ac latitudine praedita e- rat. haec memorata particula grano arenas eradas non erat major. Circum circa tantum harum Cryllallinarum particularum collegi, ut easdem magnitudinem capitis exiguas aciculasasqua- rent, quibus contemplatis, particulas falinofas efle j udicabam admodum exiguae parvitatis, atque has permixtas fuifle per languinaria aliaque vala,atque has particulas falinofas una cum putrefactione fanguinis efle coagulatas. Hanc memoratam exi¬ guam quantitatem particularumlalinolarum novo impoiui vi¬ tro, atque his circum circa duas aquas guttas admiicui , atque hoc modo vigintiquatuor horas conflftentem orn i fi, poft quo tempus circiter media pars aquas in auras abierat,reliquam par¬ tem aquas tam puram ut potui ab innatantibus particulis fepa- ravi, atque hanc aquam , poft- quam maximam in partem ex¬ halaverat, obferva vi, atque in I B eadem in A B D E> G H K io Antonii de Leeuwenhoee incomprehenlibilem numerum oppido perquam exilium fi¬ gurarum falinofarum contemplatus fum. Porro rurfus tantum aquas, ut antea di&um, quinque di- verfis vicibus, & quidem diftin&is diebus, in has perfudi particulas, atque cum iifdem egi, ut antea didum, ac conti¬ nuo unum eundemque habui eventum, nempe videndo in nidem illas multiplices particulas lalinofas. Sed quod me maximum in modum in admirationem abripiebat, erat hoc, quod per omne id tempus hae-particulae, quas ex Dente de* lumpleram , & quas revera particulaefalinofaserant, nondum omnes in aqua edenta fe invicem feparatas , aut liquefadhe, ed quod plurimae adhuc totas jacere viderentur: unde has par¬ ticulas fahnofas fupra modum acutas & rigidas elTe apparebat. 1 ollea adhuc alium Dentem ejufdem Equi diffidi, ac ner- ~r e °r mne Sal i qUod in Una quatuor cavi ^tum erat, exinde defumpfi, quod erat circiter magnitudinis grani Mi¬ lii- Hoc novo ac recenti impofui vitro, & pro fupputatione mea plus centies aquas purae pluvialis huic admifcffi, quam Sal magnum erat: & poft quam hoc fal & aquam per quatu" verlisvV h 0 ” 8 confiftere {«"nigram, ac ifto in tempore di- verfis vicibus agitaveram, ut fal eo melius liquefieret fin ai o deBaaT*”* P" e CU ” cotmitum effeV partem ' aC in MiVp c • ,^P erm ffi > ac tum temporis eandem mediante Microlcop 10 vifuioppofuimeo, ubi tum mihi rum l' 2 hnnr 1 ^ IClen ^^ I ^ SmU ^^ U ^ 0 P erex itni e exilium figura “ dCm ^ e di verfir„mS: rumjfigura, « Arfi*«i ’T f f ‘ Ve 1 uatuor l** centes. Continuatio Epiftolarum. 11 centes qu£ tetragona: erant, ut D.&E.ac quoque, qu*hexago¬ na: & pentagoni erant, ut Fig: F & G. praeterea quoque oculo quidem meo occurrit admodum perfeda triagona figura, ut H. at illae, qua:omnes figuras falinofas numero fupcrabant, erant graciles oblongae tetragona: figurae, qua: hic lit: I. indi¬ cantur. Praetera quoque magnus erat numerus figurarum fa- linofarum, quas mihi, ab utraque parte acuminatas concurre- refivefinire, videre imaginabar, prout hic lit K. indicantur. Atobeximiam exilitatem, qua hae particulae inftructa: eiant, pro beneplacito meo me ipfum de iifdem certum reddere ne¬ quibam. Hae duae poftremaefalinofae figurae ut I & K. exte¬ riori liquoris parti adjacebant, ac omnium primae conncie- bantur. At quod partim hic admirabar, erat, quod niihi pau¬ cae aut nullae figurae occurrerent, quales vulgare noftrum lal habet, nempe accuratae tetragonm aut quadratae figurae; Prx- terea admirabar hafce figuras falinofaspluviofa aut humida tem peftate non tantum coagulare, fed etiam coagulatas hafce fa¬ linofas figuras in humidiflima tempeftatenon murari in aquo- fam materiam. . Hic antea Dixi de formatione Dentis Humani •, nempe Os confidere ex conjundis tubulis, qui ex intima parte Dentis initium capiunt fuum (ubi Dens fanguinariis aliisque vaiisop- pletus eft ) & finiunt ad fuperficiem ufque ejusdem, bjuidem formationis quoque funt Dentes Equini atque Bubuli, hac duntaxat cum differentia, ut priores cavitates in pruno con- fedis Dentibus, cum fenefeunt ( aliqua: maximam in partem, alite omnio ) offea impleantur fubftantia fi ve materia, qua: in albedine reliquam partem Dentis fuperat * at ultima haec lub- ftantia minime tam dura eft, quam primo confedum os. ita ut fanguinaria aliaque vafa, ex quibus Dens conred us erat, ora - ninopereant; et quandojam circum primum dentem novum osexcrefcet, denuodenovo nova vafa fanguinaria conficiun¬ tur, qua: in cavitatibus ultimo confedi offis collocata jacent, B 2 d. P. R. S. T. V. indicatur. 1 6 Ant o n ii de Lee u\ve ho ek Q^R. S. T. V. funt tria formata folia, in quibus mihi Va- fa, & globuli, ex quibus ifta confidunt, in aliquibus admo¬ dum diftindla occurebant, ac quidem praecipue, ubi folia non duplicia aut triplicia in fe invicem jacebant. Paucis aliquot globulis formam folii indicavi, eademque circa T. depi&a confpiciendaeft. P. V. eft illa pars unde radix & truncus primum fuum initium defument. Hoc plantae initio per aliquot menfes Mi- crofcopio oppofito, folia aliquo fitu obdu&a funt: & quem¬ admodum ordinario primum incrementum fitus in truncu¬ lum conficitur, 6c poft illud tempus ex fine iftiusmodi trun¬ culi globulus formatur & ex hujusmodi primo formato globulo rurfus aliquot centeni globuli, adumbrantes hoc modo arbuf- culam , quemadmodum etiam hi multiplices globuli gravi¬ tate fua a fe invicem difrumpentes quoque arbufculas adum¬ brant, pro ut ante aliquot annos a me adhuc di&um eft: hic fi¬ tus longe aliam omnino adumbrat figuram, multo propius cum floribus coavenientem, pro ut hic in ultimo difta figura 6 . lit¬ teris. A. A. A. A. indicatur. Sed hujufmodi fitus fiepius mihi quidem occurit, imo in cadavere pediculi/ ac quoque ex aculeo pediculi, & jam nuperrime ex fruftulo corticis ovi Bombicis. Porro fabas Coffi igni admovi, &quidemhoc modo veluti eafdem vellem torrere five deurere, ac magnam copiam oleo- fi ac aquofi humoris hoc modo ex illis provenire obfervavi Has toftas Fabas in fruftula confregi, ac fruftula illa exigua quantitate curas aquas pluvialis perfudi, atque hanc aquam, particulis Coffi fubmerlis, in auras evolare five exhalare per- mm , ac tum in eadem magnam copiam oblongarum particu¬ larum falmofarum diverfas magnitudinis obfervavi C fed plera: que fupra modum erant exiguas) omnes illarum fines decurre¬ bant acutas five acuminatas ac in medio erant crafliflimas. Pofiea fabas Coffi , tam aridas, pro ut nobis advehun¬ tur Continuatio Epijlolafum. ■ \ j tur vehementer admodum prefli, qua prefliira ex his major co¬ pia olei (quam cogitari poflet)provenit, quod oleum quoque obfervavi atque animaverti idem admodum clarum & exile efle. Porro Cofli fabas ab omnibus partibus in exiguas diflecui particulas & continuo comperi easdem valde apertas & fpongi- ofas efle, quam aperturam in nullo alio femine ( hucufquea me obfervatofive confpe£to) quam in ofle Palmae inveni. Nam quemadmodum fere omnia femina ( initio plantarum , quod eademinlecontinent, jam omiflo}ex farinaceaconfiftuntfub- flantia, fic hoc femen non nifi ex ramofis infe in vicem conflat particulis; cavitatibus multis in locis oleo oppletis: nam cum exiles admodum orbiculos a faba difcidiflem, vifu meo' oleum clariflimeconfpicere, agnofcerc & ex inde defumere quibam. Confpe&ajam formatione fabarum Cofli, minima admira¬ tione dignum eft, has fabas in farinaceam non pofle redigi fub- ftantiam; nifi primo fint toftas aut peruftas: torrendo enim multum olei depellitur &abfumitur igne, acramofe particu¬ la fiunt debiliores, & quo durius funt tofhc, eo facilius in mortario in pulverem poliunt redigi. Me autem quod attinet,iflas Cofli fabas,quibus aqua decodis, ante annum pro potu matutino fubindeufus fui, non admodum peruri permitto,eredemque fabte tam fubriliter truduntur,five in tam exiles rediguntur particulas, ac per fericum cribrum tranf- mittuntur, ut in iifdem ne minima quidem durities digito ani¬ madverti poflit, non aliter quam fi farinam inter digitos habe¬ remus. Harum Cofli cribratarum fabarum quredam quantitas can¬ tharo hunc in finem prreparato imponitur, ac aqua pluviali per aliquod tempusco£ta, & adhuc coquente, perfunditur j ac pofteahrec Cofli commixta materia rurlus in ignem conflitui- tur, at non eoufquedum coquat, Sepoflea dum parum tempo- risab igne fuerit femota, hunc Cofli bibo potum. Hic memoratus conficiendi modus non quidem magnum adfert lucrum , fedfaporejucundioriftis, qui aduftum fipo- C rem *» Antonii de Leeuwenhoek rem nihili adlimant: cum enim faba; Coffi vehementer de ardentur , ac in majores tunduntur particulas , tura eae- dem multo citius in pulverem redigi ac percribrari pof- funt *, ac potus citius clarefcet, ac propter ejusdem ama¬ rum & aduftum faporem fefe latius diftendet, ac plus li¬ quoris fuppeditabit; praefertim cum toftae ac cribratae Coffi fa¬ bae fimul cum aqua coquuntur. At fi judicemus j oleum & fal, quod in fabis Coffi reperi- tur, plus commodi noftro afferre fanguini, ac aliis corporis noftri partibus ; nobis exigua toftura five peruftio fabarum Coffi praeferenda eft majori peruftioni / in ea potus Coffi, quemantea, me matutino tempore confumere, dixi, fuperfi- cie permagna copia particularum oleo far um natat, quae par¬ ticulae oleofae minine tam multae effe poffunt in fabis Coffi, ma¬ jorem in modum peruftis, in hujufmodi enim plus olei igne abfumitur, acper vim ignis abiguntur. Multi, potus Coffi valetudini non infervit, dicunt, nifi idem potus admodum clarus abfumatur, five bibatur; at hoc di&um non magnae apud me eft fidei; quia apud me eft incon* cuffae veritatis, Coffi particulas (oleo &a fale, quae in eodem reperiuntur fepofitis , five omiffis) tam duras & inflexibiles effe, ut illae in partes corporis noftri ufque protrudi nequeant. Exiguum fruftulum a faba Coffi [poftquam ab eadem fru^ ftum aliquod difcidiflem] abfcidi,idemque Microifcopio oppo- fui, eum duntaxat in finem, u t Nob: Veft: apertas ac fpongio- fas particulas, ex quibus faba Coffi conftat, indicarem. Fig: 7. A.B.C.D. eft particula five fruftulum fabae Coffi, quod non majus depingi curavi , quin duae arenae craffae illud contegere pofient. Loca, quae hic, ut oculo apparet, nullis aperturis funt denotata, & quorum aliquot rudus ex globulis conflare videntur , illa oleo oppleta funt. Quando faba Coffi eftdiffecta, ac illam difle&am particulam in digitos compri¬ mimus noftros, aut in aliud quodvis corpus, tum digiti noftri, illudr Continuatio Epiftolarum. %'9 illudve corpus, quam plurimo oleo erunt commaculata [fe¬ cundum proportionem compreffionis, quam efficimus] imo affirmare poffim, talem digitum aliudve corpus plus quam mille exiguis oleofis guttulis effe oneratum: at fcin oportet, fuoerficiem omnium particularum oleofarum non perfefre effie rotundam: feci particulas oleofas divejffis quoque in locisirre- gulariter inter feefie collocatas. . , & Saepenumero ad incrementum Coffi fabas perducere cona- tusfum: fed continuo res fucceffiu caruit. Num hxc fuerit cama, auod Coffi fabae nimis effient venufta:, numne in loco,ubi ex ter¬ ra prodeunt, nimis arefiant, ut abfque putrefactione in longin¬ quas & longe femotas poffient devehi regiones, unde renqui inc- ci,qui alimento recentis plantae[qux in unaquaque raba, forma¬ ta eft 1 infervire poffient, arefaCti funt, hoc mihi eft ignotum. Stepe numero quoque fabas Coffi puro in vitro fub aquam depofui, ac tum temporis nec aqua nec fabs aliquem live ul¬ lum recipiebant colorem: at cum fabas hoc modo in aquam de¬ ponebam , ut aliquot earum extra fuperficiem aqua: parumper eminerent, tales fab*herbaceum fivegramineumaflumebant colorem, ac aqua quoque reddebatur herbacea. Huc ufque non alias fovi cogitationes, quin Corh taba: enent terrae frudus, &quod eaedem fingulis annis eodemque modo confererentur, quemadmodumnoftrapifa& fabae conferuntur. Sed cum ante aliquot dies cum quodam Profeffore & eximio botanico (qui ante aliquot annos in India Orientali fui et} vc de re verba confererem,hic Dominus me erudiebat, halce Cotti fabas produci, five femen arboris effie, qua: in eam affurgit al¬ titudinem , ut in hac noftra Regione falices affurgere folent. Propofitum meum fuit, ut juxta has adhuc plu res mitterem obfervationes, fed nejuftos epiftolae limites tranhhrem , nem imponam, ac effe perfiftam. N oblijfimi Domini, - - ' Nobilitatum Veftrarum obfemntiflimus Scc. A. de LEEU WENHOEK. Io EPISTOLA de 13 Junii 1687. Data ad Regiam Societatem. tractans, Quod origo plantarum, qua in grano Tritici fit a funt, ex tribus plantis cun radicibus fuis conflent. Quod planta Materna harum trium plantarim fex foliis infiniti afit, quod unum Tritici granum duas Peculiares habeat membranas. Quod unum¬ quodque granum Secalis, quatitor diftindisfit inftruttum plantis ' CT quod planta Materna fex quoque habeat diflinfla folia Ound ™uno Hordei grano quinque diftinfhe fint plantas. Recens plfinta in Fagopyro quatitor halet folia, eaqueper totam jacent difperra farinam. De recenti planta in Hordeo, in Semine, quo aves ex Canariavefcuntur [belgice Canary-zaat) acinAcetofa. Oiiofl J/. ’ f i0cl nos f eyn >en betas rubra: nominamus, non fit femen fed involucrum feminis, inquo 3 .4. femina.funicLcata e originephntasm femine Chasrophyli, Ouod Semen Raphani femen Napi, Semen Caulium femen Braffleas Cypria: Italicas' femen Sinapi, femen.Rapas, fln Trifolii pratenfis,femen Cannabis, femen CoclearinruJ farinaceamfubftantiam, fed duntaxat folia (fi radices in /e rH* tmeant. Quod femen Naflurtii totam recentem plantam in fehahe a. De femine irifitii odorati. Q,,od drfesZffl origine five principio creationisfint oriunda. h Continuatio Epiflolarum. 21 Vel fi }n Ho l lartJ ia \ 6 $ •?« Nobliffimi Domini. Nter alia originem plantaein Tritico quaefivi, priufquam triticum ad fruticandum perdux- iffem", fed tantummodo parum temporis in aquam depofueram, aut aliquot Tritici grana in ore continueram meo, idque folum eum in finem, ut menbranae, in quibus origo plan¬ tarum occlufa jacet, utcunque humefcerentj & ut eo melius membranas a recentibus plantis feparave poilem. f oftquam igitur duas diftinftas membranas ab origine planta: feparaflem, orminem plantae Triticiexindedefumpfi, eandemque Microf- copiooppofuij ace veftigioobfervavi, ejufdemque conclufa folia ex nullis alus particulis videri conflare» quam in akiim adurgentibus vafis, quibufdam incurvationibus &c exiguis tu¬ berculis, qua: tubercula duntaxat ex exhalatione humoris ex iifdem orta ede, mihi imaginabar. Fig: i. A.B. C.D.E.F. eft initium totius planta: ,&E.KU. funt illae particula, ex quibus non tantum tres diftin&ae radices prodibunt,fed fimul quoque funt tria diftinfta initia plantai um, nam exiguae eminentes particulae F. A. Sc G. D. funt di- ftinftae plantae, ita ut ex ommibus Tritici granis (quod ani- madverfione dignum eftj) non lingularis piodeat planta > fed in unoquoque Tritici grano tria diftinfla plantarum irntia for¬ mantur. Et quemadmodum in Cinaris fupremum Fufium maternam Cinaram nominamus, quia omnium aliarum maxi¬ ma eft, accaeteras Cinaras pullos nominamus: eodem jure fu- pra eminentem plantam Fig: B. maternam quoque plantam nominare nobis licet •, ejufdem enim radix inferior omnium ut in LitteraE. eminet, ac caeteras recentes plantas F. A, ScD.G. ejufdem plantae duos pullos nominare licet. 22 AntonII de LeeuwenHOEK Utjam duas magnitudines principiorum harum recentium plantarum ob oculos ponerem, eafdem juxta magnum depofui Tritici granum, ac granum Tritici quarta parte circiter majus e fle judicavi, ac diamerrus ejufdem quarta parte circiter major. Hoccumita fit, unum Tritici granum tribus hifce diftin&is plantis recentibus fexagies majus effe, dicere nobis integrum eft, qus planta; in uno quoque Tritici grano conficiuntur, qua; quoque primuum fuum alimentum ex Tritico funt re¬ ceptura;. Quando attentione fumma conclufa folia , iam fupra me morata [ut A. B. C. ] contemplabar, mihi firmiter imagina¬ bar, mtrinfecus inhis conclufis foliis, adhuc alia folia con¬ fecta efle. Ut hac in re mihi fatiffacerem, tantum effeci, ut prima fo- ha a fe invicem feparaverim, & tum temporisduo interna folia mihi ob oculos pofui. Fig; 2 G.H.I.K. L.M. funt planta alteriusTritici, cujus, ut fiipra dixi prima illius folia , ut i & L. a fe invicem feparavi &K. funt folia, quae in primis foliis occlufa jacuere. Forro prima externa folia originis planta; ut I. & L. diffreei uteo melius, fipoflibile foret, duo interna folia aperirem’ confeaTfolia 1 intrinfecus ™rfus minora efTenc Poft diverfas operationes, quas circa principium materna plantae in Tritico inftitui, tandem tantum effeci, ut haec in¬ terna folia tali modo a fc invicem feparaverim, ut eadem non tantum mihi ipfi poflem offendere, verum edam eadem M? crofcopio oppofui, atque hoc fpedaculum lamin* inaforiin manibus tradidi, “thacprimamternejarentiaatqu^conclufi ceret’, 7^“ P ro ut illa Fig: 3. N.O.P.&Q^P.S. funt talia duo folia a feinvicem feparata, prouth.canteam Fig: 2 litteraK. indicavi Qiiod- Continuatio Epiftolarum. z j Quodque magis eft, non tantum in Materna planta Tritici duointerna folia mihi ob oculos pofui: fed praeterea tertium adhuc senus foliorum contemplatus fum, quae laminae incifor, pro ut illa videbat, incidendo imitatus eft, quae hic in dhfta Fie: 2. literisP.Qi indicantur. . . . Porro haec tria principia recentis plantae in Tritico Pig: i. F. A & C D e tranfverfo difcldi, ut ab F. ad D.idquefolum indicandi ergo, quomodo& quo in ordine hae radices [fivc illud quod loco radicum & plantarum erit ftvemfervietj jux¬ ta fe invicem jaceant, ac praeterea multiplicia vaia, quae in hifce radicibus & plantis iam demum confedta fint: nam etfi haec vafa nullis cavitatibus fint denotata, quia ilia in i i luem nonconfpiciuntur, attamen funtvafa, quae IcifTura cultri funt oppleta. , • i j Fig- 4. A.B.C. eft primum plantarum involucrum, quod totum Tritici granum commune habet. Hoc involucrum ex nullis aliis conftat particulis, quam ex compofitis vafculis, quae in longitudinem Tritici difcurrunt, quae vafa e tranfverfo difciffa, in eodem cortice indicamur, ubi circa B. eadem vala parum in longitudine fua confpiciuntur. Secundum involu¬ crum partim literis D. E. F. indicatur. Rationes, ob quas haec vafa five membranae tam longinquo abH.I.K. origine plantarum locata funt, hae linit, quia hoc Tritici granum, admodum aridum, hic difleflum eft, qua fcifliira hae membranee haud difficile a particulis farinaceae fub- ftantiae, in qua hae plantae locatae funt, fele feparari permit¬ tant Et quando hae plantae cum fubftantia farinacea, quaeibi intraD. H.TK.F. G. D locata jacet, aliquem recipiant hu¬ morem , breviftimo temporis Ipatio tam late diftenduntur, ut fpatiumH. E. K. I impleant. Sed hoc in paucis Tritici granis locum habet, nam cum plantarum principia, ac fubftantia, in qua jacent, arefa£fione quadam contrahuntur, contrahuntur quoque involucra, quae u. 24 Antonii de Le e uwenhoek plerumque farinacea: fubftantia:, iirqua plantae jacent, affixa fune, prout hic in Hordeo indicabitur. H. I. K. oftendunt tria principia truncorum five radicum in uno Tritici erano e tranfverfo difeifto. In iifaein multo diftin£bius vafaconfpicienda forent, nifi eadem cultri iciftura ( etiam fi admodum fit acutusj impleren¬ tur &: quando has didtas particulas parumper humedtavi, eafdemquetum difcindo, oftendunt fele harc vafa multo di- ftin&iora, led tam cito humor hinc non demigravit, quinhte particula: tam irregulariter in fe contrahuntur, ut tum mul¬ to minus in iifdem contemplandum ftr. De eo autem, quod adhuc confpiciendum fupereft, con¬ tinuo conqueritur Fidtor, ifta exilia ac multiplicia vala imitari ipfi impoftibileefte. -.cuuuiwmu , in qua recentes rianta: collocata: lunt [qua: admodum exigua eft] & qua: planta: diftindionem per colorem inter ipfiftimam farinam conficiunt, eft, quiaglobuli, farinam lpiam conficientes, non tam pellucidi funt, ac ideo non tam al- bt, ac farina eft, qua: in majori particula Tritici jacet. Et ha: . * lubftantiae farinacea: diftinda: adhucdum feparatte jacere videntur, propterfiibftantiam, qua: in claritate alba: farina antecedit, pro ut hic D. G. F. indicatur. Quando Triticum, ubi hic e tranfverfo difeiftum eft, totum indicare vellem , ni- mis magnum in charta occuparet locum, & ideo hic duntaxat fndicatur riVeipflffim9efarin£Ein Tritico Litteris a D.G.F. c. Vafa, externum corticem five involucrum Tritici confici entia, partim indicare animum induxi meum, quii , quando vafa fere ad finem, ac quoque ad finem Tritici perveniunt, p orum incrementum non finiat in tubulis, ied quod eadem tum in crinitas excrefcant particulas. • F)g: f. L.M O.P. adumbrant tubulos, five vafa, quxolu- rtmam longitudinem externum corticem Tritici conficiunt, nempe Continuatio Epiflolarum. 2 $ tiempe iftum corticem, qui T riticum concludit, prout T ri- ticum in ficcis ad forum defertur M N O. Sunt particula, crinita, qua: ex finibus vaforum -vrrpicunt. Ita ut fuperna pars Tritici magna copia horum eri* mum fit obdudafi ve concreta. , . Tandem quia fecunda corticula Tritici fefe admodum ju¬ cundam offert oculis, atque hoc ob tranfverfumac reaumva- forum curfum , ex quibus compofita eft, parvam illius parti¬ culam depingi, mihi vifum fuit. Fig; 6 QJP.S.T. eft exigua particula fecundae corticulae li¬ ve Tritici involucri. Porro recentes Secalis plantas fumpfi, pofteaquam antea eafdem membranis live involucris filis denudaveram. Fig: 7. A.B.C.D. eft principium plantarum unius Secalis grani, proutipfte, Microfcopiooppofitas, fefedemonftranc. A a B D. funt iftse particulae, ex quibus radices & trunci fi¬ ve ftramina prodibunt five orientur. C. Eft fuprema pars ex¬ ternorum maternae plantae foliorum. H;cc folia quoque, pro ut in'viribus meis erat, a fe invi¬ cem feparavi, ut interna quoque contemplarer folia. Fig: 8. E.F.G. H.I. funt alia: planta: ex uno Secalis grano defumptae. F. G. & H.I. funtduoextimafolia, quxafein¬ vicem feparata funt, quae folia in praecedenti. Fig. j. literis B. C. D. partim indicantur. . . . K. & L. Sunt duo folia, quae a primis five extimis foliis cotnprehenfa fuere, qua: quoque a fe invicem ftparavi, ut, fi poflet fieri, in his ultimis adhuc minora oftende- rem folia. Sed hoc efficere nequivi , utPi£tori oftendere potuerim. Sed ex alio Secalis grano exiguas plantas defumpfi, atque externa diffregi folia, & duo folia partim diftecui, unde, in hoc efficiendo, tertium genus foliorum , nudius quam antea fefeoftendebar. Fig: 5?. D 2 <$ ANTONII de Le E UVVENHOEK Fig: p. M. M. O. funt duo folia in Fig: 8. litteris K. & L. indicata. P. eft tertium foliorum genus. Mihi quoquefaspius ocurrit ligamentum, live vala, qui- busrecens planta Secalis, farinacea: SecalisSubflantiar counita fuit. Quando iam radicem plantas Fig: 7. circa A. e tranfverfo difcindebam tantummodo unum principium planteCquam dif- fecueram) animadvertebam ; & quando paulo altius ad B. aut D. radicem e tranfverfo difcindebam, ufque dum ad a per¬ veniebam , duo plantarum principia animadvertebam ; & paulo longius diflecans ufque ad B. D. tria principia plantarum animadvertebam; adeo ut me fatis fuperquc certiorem reddere poflem, etiamfi hucufque nunquam plura ftmul, quam tria radicum fi ve truncorum principia videre potui.Cem, attamen lingulum Secalis granum quatuor principiis recentium planta¬ rum inftrudtum efte. ^ Nam A. a. funt duo principia maximarum recentium plan¬ tarum five truncorum, &B. & D. funt duo alia principia. Tandemmter multa Secalis grana, quos e tranfverfo difci- deram, femel vidi, me omnia quatuor principia truncorum five plantarum [in uno Secalis grano] una difcidiffe fciflura, , c principia plantarum Secalis quoque in farina quadam col- iocata funt, qua: farina non tam alba eft, quam illa ex qua Se- Has diftecras Plantasfive truncos in grano Secalis non de pingi curavi, partim, quiaeafdem Pidori non tam claras ob oculos ponere quibam, quam eas, quaein Tritico funt; Dein¬ de quia perexigua erat differentia inter iftas, qua: ex Secali& eas, qua: ex Tritico erant, quanfquodduntaxatillseex Secali multo minoreseffent. 1 Porro Hordeum examini fubjeci meo, & ex eodem Quo¬ que principium Recentium plantarum defumpfi Tpoftea quam eafdem membranis fuisdenudaffem ] ac foliis ale invi¬ cem Continuatio Epiftolarum. 2y cem feparatis, in iifdem quoque animadverti interna folia, pro ut de Tritico & Secali dixi, ac propterea eadem , pidura demon ftrari, non operas pretium duxi. Qi^od autem in Hordeo animadverfione dignum eft, hoc eft, quod in unoquoque Hordei grano quinque diftin&a Re¬ centium plantarum principia conficiantur. Ac propterea ope- tx pretium duxi, talia quinque principia plantarum, quas una fcifiura funt diffeda, indicare- Fig: io. A. B.C. D. E.F. G. eft exiguum fruftulum grani Hordei e tranfverfo difciffi, prope finem Hordei, ubi princi¬ pia Recentium plantarum funt confeda, in quo fruftulo ad¬ modum clare quinque diverfae e tranfverfo difcifias ovi inftar fiveovatse particula cum vafis fuisconfpicipofiunt. Qtiod hascdifcifla plantarum principia ex ovata conftent ro¬ tunditate , & non perfe&e fint rotunda, hocduntaxat ex eva¬ poratione humoris oriri, mihi imaginor, tam ex plantarum initiis, quam ex farinacea fubftantia, in qua hasc principia col¬ locata funt: fi enim animadvertamus, quibufnam incurvatio¬ nibus circumferentia fit arefada, quarum externas particulae involucra five membranas funt, quae internas incurvationes medianteaqua breviftimo temporis fpatio fefe dilatarepoflunr, unde tum plantae rontundam loco ovatam recipiunt figuram. Hae plantae in admodum parum farinaceae fubftantiae quoque collocatae funt, quae fufcior ac tam pellucida globulis fuis non eft, ut reliqua farina, ex qua Hordeum conftat. Haec fufca farina inter G.A.B.C.D.B. collocata jacet, & inter E.F. G. farinacea Hordei fubftantiafita eft. Et quam¬ quam haec fufca farinacea Hordei fubftantia hic admodum multa five abundare videatur, attamen fciri oportet, hanc fubftantiamin Hordeo fefe non latius (atque etiam in antea memoratis granis ) extendere, atque oblique afeendere, ubi Recentium plantarum folia finiunt. Pofthasc Avenam contemplatus fui, atque principia recen- D 2 tiura 28 A ntonii de Leeuwenhoek tium plantarum ex eadefumpfi, & folia afe invicem leparavi, ac eadem quoque internis inftru&aefle foliis confpexi, & ini¬ tia recentium Plantarum efte numero tria. Cum iam unumquodque plantae principium, quod in uno horum antea diftorum granorum confeftum eft, aptumfit 2. 3.4,. germina five culmos (prout fru&ifera fit terra, cuigrana illa demandantur) proferendo, nulla admiratione dignum eft, unicum Tritici, Secalis, Hordei, five Avenasgranum, tantam culmorum five ftraminum multitudinem progignere. Porro Anatomiam Fagopyri inftituere conatus fui, at initi¬ um planta in grano Fagopyri a farina fua feparare nequibam, priufquam durum corticem ab eofeparaftem , five defumpfif- fem, &tum pofteagranum Fagopyri in aquam per aliquot ho¬ ras depofuiftem , nam aliquibus in locis exilis tunicula five membranula farinas, & farina rurfus Plantae ( quae diverfis in¬ curvationibus in farina locata eft) tam arde unita erat, utfari- na &planta omnino deberent efte permadefadae, antequam farinam & plantam a fe invicem feparare poflem; Haec Planta ex Fagopyrodefu rapta, in tam diverfis jacebat incurvationi¬ bus , ut mihi plus fatis eftet laboris , antequam eandem exiguis aciculistali modopoftem diffindere, ut appofite folia dignofci pofient, folia enim erant admodum debilia. Hasc folia Microfcopio oppofui, ac tum in iifdem animad¬ verti tam fupra modum magnum vaforum numerum [quae in perfectis foliis foliorum fibras nominare iolemus, cum reipfa nihil aliud fint quam vafa J quam noftris oculis abfque Microf¬ copio in folio vitis five Pampino confpicerepoftemus. Erquemadmodum in fupra memoratis foliis in initiis plan¬ tarum tam Tritici, Secalis, Hordei & A venar, omnia illorum vala, quasin iifdem contemplanda occurrunt, reffi, aut in longitudinem folii discurrant , quemadmodum hoc modo quoque procedunt vala in foliis five juncis, quos Triticum, becale, Hordeum aut Avena proferunt. Sic e contrario re- cen- Continuatio Epijlolarum. 2 9 Fagopyri plantis, folia infufa funt, omnibus ramo¬ sis inftraal, convenientia cum foliis, quibus Fagopy- rum inftru£tumeft, cum ad juftura pervenerit incremencum. H^nc Plantam recentem Microfcopio oppofitam depingi qui¬ dem curaffem, nifi illa nimis magnum locum (fi mediante Microfcopio contemplaretur) occupaflet. Nam quemadmo¬ dum Recentes Planta: in multis feminibus faltem parum loci aut longitudinis farina: [,n qua locata jacent] occupant: f.c e contrario res fefe habet cum recenti Planta in femine Fagopyn, nam illa non tantum radice foliisque fuis longitudinem eminis abfolvit five complet: fed ejufdem folium aut folia in femine mm latejacent diftenta, ut eadem ad latera membrana: Fago- pvri ufque jaceant expafla. Attamen Recentem plantam ex Fagopyrotam magnam depingi curavi, ut ejuldem figma a- onofcenda f.t: ac quoqueexiguumfruftulum etranfverfoa Fa- gopyro difcidi, eum in finem ut indicarem, quo modo forma t:®. eft principium five recens Planta ex u- noFagopyri grano, a farinacea fua fubftantia, in quajacuit, feparata, cujus folia, prout poffib.le erat, ab incurvationibus [quibus adhuc in farinacea jacens fubftantia lnftrufta fuit] funt exftricata, eandem [ut hic antea diftum] tam magnam depin- gi curavi, ut diffinde folia, radicifque five trunci principium agnofeenda fint. . . H K L eft magnum & admodum tenue folium, in hoc folio aliud multo exilius ac tenuius incumbit foliolum, quod cognitu perquam eft difficile. Hoc exile foliolum aliqua ex parte a majori folio feparavi, ut pidor illud contemplari pof- fet, prout hic Utera K. in difta Figura indicatur: M. eft illa particula unde radix & truncus funt oriunda. Porro Fagopyrum acortice fuo duro ac membrana denuda¬ vi, 8c prope finem, ubi radix principii Planta: jacet, e [ian verfo difciffum Microfcopio oppofui, illudque hoc modo de- D j P in S l go Antonii de Leeuwenhoek pingi curavi, ut confpiciendum foret, quam admirabili mo¬ do recens planta in farinaceajaceat fubftantia. Fig. 12 . N.O.P. Circumferentiam fruftuliFagopyri de- monftrat, poftquam a duro fuo cortice, ac a tenui five fecun¬ da membrana aut involucro denudatum erat, & circiter pun- ftuofam particulam [in qua principium radicis jacet] dificif- fum. N.O.P. oftehdit e tranfverfo difciftum fruftulum infe- rioris particula folii, quo ufque eo loco adverfus fuam fecun¬ dam aut internam membranam jaceat, quae Fagopyrum com¬ prehendit. Quas particula folii in praecedenti Figura 11. Lit¬ tera L. aut H. indicatur. A litt: P. procedit folium introrfum in farinam, & com¬ plectitur five defendit illius partis dimidiam partem, ex qua radix live truncus oriunda funt, ut literis P. V.T. indicatur. Altera pars folii initium fuumcapitab interna parte hic jam praediCtae Membranae ad P. & hic quoque interne jacet [pro di¬ midia parte] adverfus membranam ufque, ut P.Q^N. adeo ut hoc in loco adverfus Membranam Fagopyri, nulla farina fed folium jaceat. Sed hoc continuo in Fagopyro non habet lo¬ cum ; cum enim in medio Fagopyrum perfcindamus , multum rarinae adverfus Membranam jacere tum confpicimus. Ab N folium rurfus introrfum procedit, prout hic N. D. S. indica¬ tur. Adeo ut duo infimi fines folii, in Fig. 11, literis L. & H. demonftrentur, totius trunci principium conprehendant, aut defendant , quae extrema trunci particula illud eft, quod in E. & F. depiCtum eft In hac ultima dida trunci particula, five trunco, ftipra modum dilucidiflime multiplicia confpici* musvata, imo non tantum in extremis particulis trunci five nucleiejuldem, fed quoque in difeiflis foliis contemplamur Va LT¥o^n^ u V n lo S gitudinerua funt dlfci ^. Loca, I-Q^V. & D. O.S. funt. illa , in quibus fubftantia eft collocata, quam nos farinam nominamus, ocquar in Char¬ ta impollibile erat imitari, quapropter hunc locum vacuum omi- Continuatio Epiflolaritm. g I omifimus. Hujus enim farinaceae fubftantia? particulae ex ma¬ joribus ^lobuloiis conflabant particulis, quam particulae Tri¬ tici, Secalis, aut Hordei, & hae dida? particula in Fagopyro, iterum ex parvis particulis five globulis conflant, particulas Tritici Secalis &c. in parvitate fuperantibus. Sedquodmihiin farinacea fubftantia animadverfione dig¬ num occurrebat, erat hoc , quod nempe videbam , primo confedosgiobulos non orbicularem five rotundam habere figu¬ ram, /ed unumquemque eorum lingularis efie formationis. Quid jam confpiciebam ? unum hexagonum, alium vero oda- gonum aut plurium erat laterum. In lumina, hifce globulis non aliam poflumus adfcribere figuram , quam ut nobis, nos magnam globulorum cereorum copiam habere, imaginare* mur , & aut globulos alicujus flexibilis corporis , & quod omnes hofceglobulos inter fe confufosin vas aliquod five cap- fam dejiceremus, & quod omnes hre particula? gravitate five mollitie fua tali modo inter fe coagularent, ut omnia aeris fpa- tia, quae inter globulos fuiffent, dum adhuc erant perfede ro¬ tundi, exinde decefliflent, & ut globofe particula? in fe eflent compadat. Et quemadmodum hic fupra didum efl, quamnam figu¬ ram five formationem globulus farina? Fagopyri habeat, atta¬ men nos certiores reddere poflumus, omnem farinam, ex quam exiguis conflet globulis , illos omnes obliquos & aiigulo- fos efie debere , tam diu in eofdem non fufficiens aquofa fubftan- tiainfundatur, & praeterea, tam liberi & dilfolutijaceant, ut globuli tali modo plana fua latera extendere poflint, ut perfe- derotundam fuam figuram recipere queant, quemadmodum iidem fuerint, cum primum erant confedi, aut ex multis par¬ ticulis coagulaverant, fic perconfequens didam farinam ex parvis nondum perfede rotundis globulis debere conflare. Porro Milium obfervationi fubjeci mere , obfervavique, idem Milium, antequam ad nos deportetur, five advehatur, inter ^2 Antonii de Leeuwenhoek inter lapides commoli, ut cortice denudaretur, quemadmodum cum Oryza, & in his regionibus cum Hordeo & Avena agitur, utex iifdem Alica moleretur, qua molitura plurimorum Milii granorum non tantum illorum cortices avelluntur ,fed plerum- quecontinuo molliores Milii particulae, in quibus principium plantae locatum eft, defricantur: adeo ut ex magna copia grano¬ rum Milii, ea qusfivi& elegi grana, quae adhuc in corticibus five tunicis erant fita. Haec grana membranis fuis privavi, five denudavi, & recentem plantam exinde defumpfi, utFig. 13. A. B. C.D. ubi literis B.C.D. folia & A. B. D. radix indi¬ catur. Me fatis fuperque certiorem reddere quibam, haecce folia foliis internis efle inftru£taj at cum eadem a fe invicem fepara- re conarer, eadem fibi invicem tam ardte inveniebam aggluti¬ nata, ut illud effe&ueflet impoffibile; cum autem ea Milii gra¬ na parum temporis in aquam depofuiftem , folia eorum tam mollia & debilia erant , ut minimo attadtu diffringerentur. Ad jam quantitatem recentis plantas ob oculos ponendam, ean¬ dem nudo vifu cum Milii grano (in involucro luo jacenre ) di- menfusfum, atque mihi affirmandum eft , unum Milii gra¬ num o&ies & quadragies majus efle , quam recens planta in eodem, Porroexigiumperfcrutatusfum femen , quo aviculae ex Ca¬ naria vefcuntur, quod ideo a Belgis ( Canary-Zaad') nomina¬ tur: quod Semen in his regionibus [quod ego faltem fciam] nullo eft in ufu, quam ut aviculae noftrae Canaris eodem alan¬ tur. Hoc Semen primo cortice nudavi fuo, ac tum involucra a recenti planta amovi, atque illud Microfcopiooppofui. Fig. 14. E.F. G. H. eft principium aut recens planta ex difto jam femine Canaris. E. F. H. eft illa particula, unde radix & truncus funt oriunda, &F. G. H. funt folia. Hsc folia circa G. (eoufque mihi imaginor) pro ut illa jacent fimplicia, optimum prsbent confpedum , nam hs vafculofs, five vafo- rum Continuatio Epijlolarum. g 3 ftim, plenae particula: in eodem tam clare pellucidam habent eflentiam, veluti Cryftallumeflec. Haec recens planta quoque eft tantum exilis particula Seminis. Semen Acetofae ( quia tam parvum eft ) contemplatus fum, Sc tum fuo cortice nudato, confpexi, hanc recentem planram > non circa finem hujus Seminis jacere, quemadmodum omnes jam memorata: planta: ( Fagopyro excepto )fed plantam maxi¬ mam in partem a farinacea fubftantia comprehendi, & reli¬ quam partem Recentis plantas parumper altero latere adverfus Membranam Seminis jacere. Ab hac recenti planta non tantum folia feparare quibam * verum etiam vafa in planta agnofcere, Fig; 15. 1 . K. L. M. N. eft recens Planta e femine Acetofae. I K. N. eft ifta particula ex qua radix & truncus funt oriunda, & K. L. M. N. funt folia. Sed cum fuprema folia parumper in latere K. L. contemplarer, duo fuprema folia iuxta fe invi¬ cem jacere , confpicere quibam, ac tum fimul quoque tertium tanquam infimum folium confpiciendum erat. In juventute mea faepius perexiguum commedi Semen, quod Mannam nominamus, hoc Semen in dulci lade coque¬ batur, aequam plurimi confirmabant, hunccibum perquam falutiferum efife, & hoc Semen non crefcere, fedin Polonia, quodam anni tempore, ex caelo deplurere, atque hujus Man¬ na grana tempore matutino in rore ante Solis exortum linteis quibufdam efle colligendum. De Hoc Grano fi ve Semine faepius mecum cogitavi, ac nar¬ rationibus, continuo de illo habitis, non multum fidei adhi¬ bere potui. Iam itaque fa&um eft, ut circum circiter ante diios annos libras aliquot hujufmodi Mannae acquifiverim, & limulae hoc Semen confpexiflem, ftatim idem agnofeebam , accodum ejufdemfaporem ac idem fimplicifaltem confpiciens modo, noftrates hoc femine maxime imponi five decipi, ftatum con- E fpiciebam •, Antonii de Leeuwenhoek fpiciebam; nam in unoquoque granulo locum, in quo princi¬ pium plantae jacuiffet, agnofcerequibam ; & quemadmodum cortices Oryzae & Milii lapidibusamoluntur, hoc modo quo¬ que cortexhujusfic nominatae Mannae amolitur; qua moli¬ tura recens planta diffringitur five amolitur. Sed diverfaadhuc Semina ex magna Mannae copia elegi, quae adhuc in perfe&is jacebant membranis five corticibus, in quibus recentem Plantam agnofcere quibam. Attamen eflequidem poteft, ut hoc granum tempore ma¬ turitatis in rore matutino ante folisexortum , defcindendum, ac linteis colligendum fit, quia alias in folis ortu calamus five Pericarpium, in quo Semen forte laceret, ariditate five folis ardore rimas ageret, & fic lemen ex eodem elaberetur. Quidam pereruditus Dominus mecum de propagatione Se¬ minum differens, inter alia magnae mihi admirationi ajebat, nobis in propagatione Plantarum in aliquibus feminibus cef- fandum fivequiefcendum efie, nempe unicum femen diverfas pofie proferre plantas; ac in confirmationem horum fuoruni fermonum, nominabat Betam Rubram, nimirum cum uni¬ cum femen terra: demandemus, ex eodem diverfas videbimus prodeuntes plantas. Ad hanc rem ifti Domino tunc temporis refpondere, aut fatis facere nequibam: fed pofiea femen Betae Rubra: obfervans, iftius rei rationem contemplari quivi. II- ludenim, quod in Betis unicum five fimplex nominamus fe¬ men, revera non eft unicum femen, fed Seminis Involucrum, m quo 2,3,4 aut y diffinda iacent conclufa femina. Exile illud Semen Amaraci tenuis quoque obfervavi , ac contem- platusfum, initium five originem plantae tali modo efie loca¬ tam ( & foimadonem Seminis convenire j) quali modo princi¬ pium plan ne & nucleus in Amygdalo, in pomo Armeniaco, & Perfico jaceant. . Porro Chaerophyli obfervavi Semen, pofteaquam illud per vigintiquatuor horas in aquam depofuiflem, ut durus cortex ac Continuatio Epijlolarum. 3 f ac farinacea fubftantia parumper mollefcerent. Hoc Semen prae aliis feminibus eft admodum longum, &fic fefc recens Planta quoque habet, quae in medio fuae farina? jacet, idemque Se¬ men admodum eft infirmum , adeo ut plus quam viginti quinque Semina aperuerim, priufquam unicam plantam ean- demque integram exinde defumere quiverim. Sed cum poftea alium inftituerem aperiendi modum , con- tinuo fere abfquemoleftia plantam exinde defumere quibam. Fig; 16. A. B. C. D. eft principium Plantae ex femine Chae- rophyli- A. B. C. eft illud, unde radix & truncus oriunda funt. B. C. D. funtduo folia , qua? aliquantulum a fe invicem feparavi, ut eadem eo melius dignofci poftent. Craffities hu¬ jus Plantaepropemodum'cum craffitie unius capilli convenit, ac quam diu Recens planta adhuc humida erat, perquam dilu¬ cide vafa in eadem agnofcere quibam 5 at humore ex eadem evaporato, pauciflimafalcem confpiciebam vafa. Multa adhuc varia obfervavi Semina, illorum autem obfer- vationem non annotavi, quia cum aliis conveniebant Semini¬ bus, ac proptereanonabfonum efle duxi, adiftatranfire Se¬ mina, quae nullam in fe habent farinaceam fubftantiam, &t quorum tota fubftantia ( duro cortice ac Membranis omiflis } duntaxat ex foliis conftat, & ex ea parte, ex qua radix & trun¬ cus prodibunt. Semen Raphani igitur fumpft, idemque tam diu humidum fervavi, donec aptiflimo modo corticem ab in¬ terna fubftantia feparare poflem, ac contemplatus, totam in¬ ternam fubftantiam , quam ordinario farinam nominamus, nil nifi quatuor folia efle, ac eam particulam, unde radix & truncus funt oriunda. Haec folia eoufque a fe invicem feparavi, ac duntaxat tam magna depingi curavi [ mediante intermedio Microfcopio non admodum ampliante j ut illa apto modo fo¬ rent confpicienda. Fig: 17. E. F. G. H. I. K. indicat totam internam Seminis Raphani fubftantiam, E. H. eft illa pars > un- E z de $6 Antonii dc Leeuwenho ek de radix & truncus funt oriunda, & F. G. I. K. funt quatuor folia. Fig: 18. L. M. N. O. P. Q^demonftrat totam internam fubftantiam Seminis Napi aut Caulium, quod Semen in hifce noftris regionibus nullum alium ob finem annuatim terrs de¬ mandatur, quam ut exinde oleum conficeretur fi ve diverbere¬ tur , quod Oleum Napi nominamus. L. O. eft illa particula unde radix & truncus originem trahent fuam, & M. N. P. funt quatuor diftimfta folia. Fig: 19. A. B. C. D. E. F. indicat quoque omnem illam fubftantiam , quam Semen Braflics Cypris Italicsin fe conti¬ net A,D. cft illa particula, unde radix & truncus prodibunt & B. C. E. F. funt quatuor diftin£ta folia. PoftHanc Anatomiamfupramemorats Braftics Seminis, examini meo fubjeci femen BrafficsRubrs&Albs, atnullum difcrimen inter hsc femina ac primo didtum Semen, quod an¬ notatione dignum erat, in iifdem reperire quivi. Fig: 20. G. H I. K. L. M. indicat quoque omnem inter¬ nam Seminis Raphani hifpanici fubftantiam. G. K. eft illa particula, ex qua radix & truncus funt oriunda, &H.I.L.M. funt quatuor diftin&a folia. Fig: 21. N. O. P. QJR. S. eft tota interna fubftantia, quam ex femine defumpfi, ex quo terrs nafcitur fruftus, quem in & circum hanc noftram urbem Napum, & aliis in locis Rapam nominant. Hoc Semen quoque intra fuum corticem nihil aliud continet, quam principium five originem unius plantae, cujus initium ac ejufdem truncus litteris N. Q. indicantur &OP R.S. funt quatuor diftindta folia. * Fig: 22. T. V. X. Y. indicant omnem internam fubftan¬ tiam , quam Semen trifolii pratenfis in fe habet, hoc Semen ex duobus conftat foliis, ut V. Y. & ex ea particula , exqua radix & truncus oriunda funt, quod ultimum hic Ktt: T X indicatur. Fig : 23' Continuatio Efiflolarum. 37 Fig- 2 2. A. B. C. D. E. F. eft quoque omnis interna fub- ftanria nuam Semen Sinapi habet, cujus A. D. principium radicis & trunci eft, &B. C.E.F. funtquatuordiftinfta folia. Pidorhoc aliaque femina jam prasdifta depingens, fibi ipfi continuo imaginabatur, fe perexiles depingere flofculos, ate- um in illa permanere cogitatione permittebam. Fio- 24 G. H. I. K. oftendit totam internam fubftantiam, quam Semen Canabis habet. Hoc Semen duo duntaxat habet folia, qusehic H. & I. indicantur. G. K. eft illa particula, ex qua radix & truncus funt oriunda j in quibus jam praedicis feminibus iftce jacent particulae, ex quibus radices & trunci, funtproventuri, inter media folia*, at in hoc femine principi¬ um radicis & trunci, a foliis membranula five involucro (quod quoque folia comprehendit)feparatum jacet: adeo ut nobis ex hoc femine, ac quoque ex Semine Napi clariflime pateat, quod oleum , quod ex his feminibus exprimitur, five verbe¬ ratur, non fit fubftantia farinacea, fed quod Recens planta ipfa oleum praebeat, five fubminiftret. X Fig: 25. L.M.N.O. indicat Recentem plantam ex femine Cochleariorum, cujus M. N. O. duo funt folia, & L. M. eft illa particula, ex qua radix & truncus prodibunt. Hoc Semen quoque nullam infe habet farinaceam fubftantiam, ac depic¬ tum eft, pro ut Microfcopio erat oppofitum. Fig; 26. A. B. E. D. demonftrat omnem internam fubftan¬ tiam, aut recentem plantam, quam Nafturtium in fe habet, prout illud membranulafua denudatum eft. Foftquam femen illud per quadrantem horas circiter in ore meo continuifiem, aut parum temporis in aquam depofuiflem, ut eo medio Semi¬ nis membrana mollefeeret; hoc autem nifi faceiem, mem¬ branam ab planta [abfque correptione ejufdem ) feparaie mihi impoflibile erat. Hic videmus quam concinno ordine folia, & illa particula ex qua radix & truncus oriunda funt, infe invicem fint concinnata. F , C.D.E. 33 Antonii de Leeuwenhoek C D. E. funt folia, ac ifbe particula? five caules, quibus folia funtannexaj & A. B. eft illa particula, exqua radix & trun¬ cus prodibunt. Ha?c radix quoque tota membranula involuta jacet, 6c hoc modo feparata ab reliqua planta? particula. Ad perfe&ionem ultimo dictae plantae in ejufdem femine in¬ dicandam, folia, ac eam particulam , ex qua radix & truncus oriundafunt, pro utin poteftate mea erat, a fe invicem fepa- ravi, eam que particulam Microfcopio oppofui, ac fic depingi curavi. Fig: 27. F.G. H. I. K. L. M. N. eft quoque omnis interna fubftantia ex femine Nafturtii. F.G. eft illa particula, exqua radix & truncus funt orinda. Etliteris H. I. K. L. M. N. in¬ dicantur fex diftimfta folia, quibus haec planta inftrufta eft. Non tantum in eadem planta fex folia caulibus luis affixa ag- mofcere quimus, fed haec folia cum germine Nafturtii ita con¬ veniunt, veluri Nafturtium, adhuc valde recens, in hortis excrefcere videremus, hoc faltem cum difcrimine, quod haec folia fint angulofa, quia eadem, ardte veluti in fele com pa£ta, jacuerunt. Ac quoque, quod caules & folia non ftent ere£ta, quemadmodum fex folia cum caulibus ftant, cum fint in cref- cendo. Et quoniam multi Semen Nafturtii non norunt, unicum Nafturtii Semen, tam magnum ut eft, hic Figura A. indi¬ cavi. Quoddam femen, quod mihi Spcrmacopolae five feminum venditrices Trifolium odoratum nominabant, a primo Ilio cortice denudavi , ac deinde a fecundo fuo involucro five membranula , ac eam particulam , ex qua radix & truncus oriunda funt, a fecunda membrana omnino five in inte°Tum efle obvolutam, ac a foliis ieparatam jacere , contemplatus fum. Fig: 28. O.P.Q.R. totam internam ultimo difti feminis fubftantiam indicat. O. P. eft illa particula ex qua radix & trun- v cus Continuatio Epiftolarum. jg cusoriundafunt, & QJt. funt duo folia, quae ad hanc re¬ centem plantam, in femine fuo jacentem ? confeda funt. Hanc quoque plantam aliquo modo faltem ampliari permiil Semina Malvae Bohemicas atque Erucas aperui, in iifdem quoque nil- nifi formationes recentum plantarum inveni, ac nullus quoque dubito, fi florum femina perveftigarem, quin inter eadem multa invenirem femina, quas nil aliud in fefe conclufum ha¬ berent quam recentes plantas, cujus reijampoft aliquot men- fes multa inllitui experimenta , quas, ut brevis effem, hic non adjungam, quia vereor, ne Nobilitatibus Veflris nimis fcriben- do effem impedimento. Sed fi Nobih veft: examine quorun- dam feminum five herbarum fivefoliorum infervire queam , quae Nob: Veft: aliquo modo examinari five obfervari defi- derarent, etfi quam minima forent, perquam voluntarie hu¬ millimam illis meam impendam operam, ac jam eoufque pro- greffus fum , ut fere nunquam fcopo aberraverim meo, quin fola contemplatione externi corticis feminum judicare potue¬ rim, num Semina duntaxat in ferccenrem haberent plantam conclufam, num vero Recens planta in farinacea collocata ef- fetfubftantia. Ex Anatomia horum ultimorum ac prasteritorum Semi- ’ num, nullusdubito, quin Nob: Veft: jam magis quam antea fatisfecero, nempe, quam plurima efte femina, quorum to¬ ta fubftantia interna nihil aliud eft, quam illud, ex quo ra¬ dix , aut truncus & folia oriunda funt •, quas particulae tam con¬ cinne in fefedifpolitas jacent, ut easdem nudo oculo perfe£tam rotunditatem conficere videantur. Cum nonfimplieitantum oculo, fed attenta quoque ani- madverfionefupra modum admirabilem & incomprehenfibi- lemprudentis naturas, aut potius, fapientiflimi Conditoris totius Univer fi, contemplemur ordinem, qui Conditor in multa femina non tantum initium recentis Plantas, ac farinace¬ am juxta infuderit fubftantiam (in qua Recens Planta jacet _) ut 4o Antonii de Leeuwenhoek ut pro primo alimento Recenti plantas interviret, fed quoque quod in diverfis feminibus talis farinacea fubftantia non fit in¬ venienda , intrinfecus nullis aliis particulis quam ipMima plan¬ ta oppletis. Propter quam immenfam Scinpericrutabilem perfe&ionem nobis dicere ac concludere integrum eft, nempe, omnes Ar¬ bores & Plantas ex terra nateentes, originem ab iftis Arbori¬ bus & plantis ducere fuam, quas in principio creationis creatas funt. Hafce meas cogitationes fiveanimadverfiones hac de re am¬ plius quidem extenderem, fed aliquibus {mihi imaginor} of¬ fendiculo foret, quapropter unicuique fuum liberum permit¬ tam judicium, ac finiam, fub fpe aliquid faltem in hifce futu¬ rum, quod gratum reperietur, ac interim manebo. Nobliflimi Domini. Veftrarum Nobilitatum obfemntiflimus. A. de LEEUWENHOEK. P. S. Praeterita reflate circa Au¬ tumnum , ac aliquo temporepofl- hac y obfervando Bombycum ova occupatus fui , qua de re intra breve temporis fpatium meas an¬ notationes , ea de re fcripto con- flgnatas , adNobil: Vefl: tranf- mittam. Epiitola EPISTOLA de 11 Julii 1687. Data ad Regiam Societatem. tractans, Quod Bombycum onja fiublivida fiant s oritur duntaxat ex exili Membrana , qua intrinfecus adverfus corticem Ovi locata eft. Ubinam locorum animalculum ex femine virili fefein Ovo locat. Exilis admodum Bombyx in Ovo. Subitum Bom¬ bycum augmentum in Ovis. Vafa jive vena in nondum naiis Bom¬ bycibus. OviTejla. Membrana, qua in Ovo eft, tranftt ad Cor¬ pus Bombycis. Ab initio Creationis , Anima vivens animalculi in femine virili Bombycis innata eft. Bombyces illos per aliquot men- fesin ovis conclufos debere jacere, fi annum habeamus , in quo quamplurima regnant Millepeda [belgice Rupfen'] nullam ejfe fequelam , proxrimo anno iterum tam multas fore prodituras. Bombyces tempore matutino non vero pomeridiano ex ovis prode¬ unt fuis. Bombyces ova Jua mordendo diffringunt auxilio humida fubftantia, quam ex corpufculo fuo deducere norunt. Inexcogi¬ tabilis perfettioin jifdem. Millepeda qua Circa Autumnum in ovis fuis erant per fella , ac tamen in menfe May demum ex ovis repebant fuis. Quamobrem homines retortis confpiciant oculis, ac Animantia non. 8. diftinlta planta in uno Hordei grano. F 4-2 Antonii de Leeuwen hoe k Noblijfimi Domini. Pnfit in Bellandis, NVeft: Nobil: Epifloladei7.Junii 168y. in¬ ter alia mihi commendatur, ut fertilia &infer- tilia Bombycum ova examini fubjicerem meo. Eum in finem igitur praeterita aeftate Bomby¬ cum Ova mihi comparavi} fed quoniam ifto in tempore Bombyces tam perfedae erant flatu¬ rae, utiidemex Ovis proriperent fuis, Obfervationes meas diftuli, donec talia mihi comparaflem ova, quae parum tem¬ poris nata erant. Fortuito in fermonem incido cum illo, cujus liberi Bomby¬ ces aluiflent} fed Ululae five volatiles creaturae, quae Bomby¬ cum Ova pepererant, omnes illo tempore, excepta una obie¬ rant: adeo ut ultimo parta Ova duos dies eflentnata, ante¬ quam eadem obfervabam : attamen annotationes meas, ea de re feripto confignatas , Nobil: Veft: communicabo. 7. Sep¬ tembris 1686. Bombycum Ova, fexdiesnata, examinifub- jecimeoj Haec, cum nudo afpicerem oculo, fublividum re¬ ferebant colorem: diverforum Ovorum ex ordine fu premam Ovi Teftae particulam tam fubtiliter, pro ut mihi poffibile erat, difcidi, ac continuo obfervavi, in Ovo perexilem jacere mem¬ branam, quae oculo fubnigra efle videbatur : hanc fubnigram particulam exindedefumpfi, eandemque mediante Microfco- pio vliui opponens meo, comperi non efTe lubnigram, fed vio¬ laceum habere colorem} ledubihae violaceae particula aliquo mododen.aein fefe jacebant, fubnigra erat. Haec violacea perquam exilis membranula adverfus teftam ovijacebat, adeo ut mihi lftam efle membranam imaginarer, m qua Bombyx formaretur. 6 Porro Ovum partim globulis pellucidis oppletum erat, qui tam Continuatio Epiflolarum. 4,3 tamar£tein fecomprefli jacebant, veluti nobis metipfis, in fefe magnam copiam exilium bullularum, aqua oppletarum jacere, imaginaremurconfpicere : ac prasterea reliquam ovi partem implebat adhuc multo major numerus multo minorum -^lobulorum, qui omnes in admodum pellucido natabant hu¬ more. Hi globuli in fefe jacentes nudo noftrd oculo fubrufum referebant colorem. Poftea Bombycum Ovadiflecui, quas fex aut odo dies ante primo dida ova nata fuerant, quas fublividum: afliimpicrant colorem, exilibus fubnigris circumdata pundulis, ac ex Ovo membranam , jam perfede formatam, defumpfi: eadem enim membrana intrinfecus totam ovi teftam conveftiebat five am¬ biebat. Porro Bombycum Ova, duos faltem dies nata, fumpfi. In his flavus color f quem habuerant dum recens erant nata ) jam parum in fubrufum erat mutatus: Hascce Ova diverfimode ape¬ rui, ac continuo animadverti, in iifdem exilem jacere parti¬ culam, quas particula erat violacea j haec particula initium erat membrante, quas intrinfecus in ovo formaretur, praeterea magnos aliquot globulos contemplabar jacentes, qui aliquo modo violaceum afliimpferant colorem •, qui globuli ad ultio- rem membranas formationem infervirent. Hasc Membrana admodum exilis pro magnitudine fua erat, ac exigua parte Ovi teftas counita erat. Animadvertens jam extrinfecus particulam Ovi, ubi mem¬ brana Ovi teftas counita fuerat, ibidem exile confiftens pundu- lum confpiciebam j hocpundulum mihi iftum efie locum ima¬ ginabar, ubianimalculum ex femine mafculo maris incoitu, ad five in Ovo fefe locaflet, ac locare deberet, & hoc ni fiat, Ovaefleinfertilia. Hoc meam confirmabat opinionem, cum poft haec illa Bombycum Ova contemplarer , quas in fertilia iunt, hxc enim hoc pundulo carebant, ac in iifdem nulla for¬ mabatur membrana ac proinde talia infascunda Ova flavum fu - F % um 44 Antonii de Leeuwenhoek um retinebant colorem: fubcseruleus enim color, quem ova recipiunt , duntaxat oritur ex membrana , quae intrinfecus circum totam Ovi teftam jacet, ac per Ovi teftam (quse pellu¬ cida eft} perlucet. Animadverti, cum Ova fedecim aut plureseflent nata dies, quod tum hic fupra memorata membrana , tam ardte Ovi teftae non eflet counita. io. Septembris Bombycum Ova, fex feptimanas nata, in plana eaque ftriata, live ftrias habente capfula recondidi, ac de die in faceo portavi meo, ac de nofte mecum in cubili fump- fi, ut continuo calida manerent. Ac in alia ejufmodi capfula Ova recondidi, quae tres feptimanas eifent nata. Haec Ova Uxor mea( fefe calide veftirefolita) noftes dies que inter ube¬ ra geffit , ea intentione , ut in Autumno (fi fieri pofiet) Bom¬ byces delapfu temporis videremus augmentum capere. Horum Ovorum aliqua poft duos aut tres dies aperui: fed in iifdem nullam Bombycis formationem animadvertere quivi, quam io. Oftobris, quando nondum natum Bombycem ob- fervabam, quicrafiitudine fuaCapillicraffitiemaequabat, ac pro rato erat longus, fed tamen ut in corpore nulla poflem ag- nofcere membra. b Elapfis adhud decem diebus, 20. nempe Oftobris, non¬ dum natos Bombyces in Ovis incrementum cepifle contem¬ plabar. Hispera&is, Bombycum Ova aperiebam, quae Uxor mea lecum portaverat, acin iifdem mediante Microfcopio contem¬ plans bombyces tam magnos ut vulgarem digitum confpicie- bam, ac, ut eofdem depingendos traderem, animo propo- iuerammeo; fed cu m an 1 mal hoc arefa&um fuerat, tam irre- gulariteraruerat, & humida fubftantia ex Ovo, in qua ani- mal jacebat, & ex qua porro fibi alimentum fuum trahendum erat, ac quoque fubftantia humida ex animali ipfo, ita evapo¬ raverat, ut nec caput, nec caudam , nec reliquam corporis divi- Continuatio Epiflolarum. divifionem agnofeere potuiflem, nifi prima inflantia hanc di- vifionem diflin&iffime contemplatus fuiffem. ' Poftea diverfis quoque temporibus Bombycum Ovaaperui, & quidem ifla, quae Uxor mea fecum portabat, fednonulte¬ rius incrementum Bombycis in Ooanimadvertere potui, ac humor delapfu temporis ex Ovis fic arefcebat, ut non tantum Oviteftainternam recepiffet cavitatem, fed tandem omnino tam plana fiebant, ut Ova, quae Uxor mea fecum portaffet, in Mufatomeocumcapfula deponerem fed ego Ova fupra didta tam diu in faccoportaremeo continuabam , ut, cum illapofl ali¬ quod tempus aperirem , nullam in iis humidam reperirem fub- flantiam , praeterquam parum Olei. Pofl quod tempus adhuddiverfa Bombycum Ova(inMu- fxo meo jacentia ) aperui , at in illis nihil notatu dignum reperi. In principio Menfis Maij rurfus Bombycum Ova (quae per totam hyemem in Mufaco meo jacuerant3 aperui , ac tum temporis exiles animadverti Bombyces in Ovis, ac tum quo¬ que diverfas particulas globulofas in longitudine Bombycis jux¬ ta fe invicem videbam jacentes, quas membra Bombycis futu¬ ras judicabam. 14. May rurfus aliqua aperiebam Ova j ac tum temporis Bombycem augmentum capere contemplabar 5 quo tempore diverfaOvaincapfula flriata mecum in facco portabam-meo. Dilapfisquatuordiebus , haec Ova rurfus aperiebam, ac tum conlpiciebam, plurimam humidam fubflantiam in Ovo fibi ipli effe counitam, ac tum quoque circulares particulas corpo¬ ris Bombycis majores quam antea contemplari quibam. 19. May hora fexta fub vefperam, jam viginti quatuor dilap- fishoris, quod praeteritaaperuiffemova, rurfus duo diffeca- bam ova Bombycum illorum nempe, qua: in facco portafiem meo, ac magnae meae tum admirationi contemplabar, Bom¬ bycem tam brevi temporis fpatio magnitudine fic accrevifie, ut F 3 jam 4.6 Antonii de Leeuwenhoek jam magnam venarum cum ramis Tuis copiam ( qui fubnigri erant} in corpore illorum confpicere pofiem. 20. May circa fextam Matutinam, rurfus diverla Bomby¬ cum aperiebam Ova, & jam magis quam antea mirabar mag¬ num Bombycis augmentum five incrementum 5 nam jam non tantum multas capitis particulas [quasduntaxat, cumadjuf- tam magnitudinem pervenerunt, confpicere pofiumus ] ag- nofcere quibam > verum etiam magnam copiam exilium vafo- rum in capite jacentium contemplabar, quas fefe in tres con¬ gregabant ramos & hi tres rami fefe iterum congregabant in uhum magnum ramum, qui in longitudine ab altero latere corporis decurrebat, qui continuo in magnam copiam exilium vaforumfefedifpergebat. Jamquoque ungulas dignofcere qui¬ bam ; ac membranam, in qua Bombycem jacebat, reperie- bam admodum debilem. Quando Bombyx in tergum depo¬ nebam fuum, admodum dilucide, ab utraque parte capitis va- fa, hicfupra memorata, confici, confpicere quibam, & ab utraque parte iftius tradus, ubi unguite conficiuntur, hasc vafa in longitudinem corporis efle extenla five decurrere, & ibi lo¬ corum , ubi ungulas erant, fefe hasc vafa rurfus in majorem co¬ piam exilium vaforum cum ramufculis fiuis difpergebant, ita ut has unguite alimentum fuum ex his vafis recipere mihi vide¬ rentur. Ut brevis fim tot fub nigra animadvertebam cum ra¬ mufculis fuis vafa, ut perceptu fitimpoflibile: cum autem hi ramufculi extra modum exiles fiebant, tum omnem fubnigrum amittebant colorem, ac tandem ita rarefiebant, ut pronus vi Ium effugerent omnem. Imo fas mihi eft dicere, me nefcire ruim quidem tot arterias in corpore humano depi&asconfpexe- rim , quot quidem hic mihi occurrebant. Cuni Corpus Bombycis, quod maximam in partem adhuc clarum fivepellucidem erat, a le invicem feparabam , tum mul¬ to majorem adhuc obfervabam numerum per exilium vafculo- rum five ltnarum. Hic Continuatio Epiftolarum. 47 Hic quoque animo proponebam meo, uttalem Bombycem curarem depingi, fed humor ex iifdem vafculis tam cito non evaporaverat, quinvafa, antea a me tam diftindeconfpedfa, jam irregularia jacerent, & eorum aliquot non edent agnof- cenda. Nonabsre fore putavi ea vafa, fubnigro colore inftruda, indicare, quomodo illa in capite Bombycis fita fint, & qui¬ dem in tam imperfedo Bombyce, in quo neque ungulas neque partes in capite dignofcendas erant. Fig: i. ABC. funt fubnigra vafa ( pro ut Pidor ea dig- , nofcere potu it) quas ab una parte capitis nondum in lucem editi Bombycis jacent. B.E.D, funt tres magni rami, qui rurfus in ramo A couniti, fefe rurfus difpergit in multos exiles ra- mufculos, ac prasfertim ibidem, ubi Bombycis unguite confi¬ ciuntur. Propofitum meum quidem erat, ut vafa, ab altera parte capitis jacentia, quoque indicarem, ac depingi curarem; at cum Pidor eadem depingeret, confpiciebam, eum fi fi uras & rimas, ex arefadione humoris in hac materia exortas, vafa judicare, quapropter propofito fuperfedebam meo. Hic prasterea, formationem teftas Ovi Bom bycis indicare, omittere nequeo, quiaconjundas particulas, ex quibus tefta confiat, tam firmiter ac arde fibi invicem counitas funt, ut exdem huraidam fubftantiam diverfos menfesin feconfervent, adeo ut minime evaporet. Fig: 2. F.G, H. eft difeiffa tefta Ovi Bombycis, prout Pidor mediante Mifcropio contemplabatur. G. H. eft parti¬ cula foraminis, quod Bombyx mordendo fibi aperuit, ac per quod lfdem prorepfit. 21. May, fextamatutina, rurfusdiverfa diflecabam Ova, actum contemplabar, multos Bombyces intra fpatiumyigintr quatuorhorarum, tali modo accrevifle, ut perfedioni nihil deefte videretur: non tantum- enim perfedum confpiciebam caput cum omnibus fuis partibus, ac prasterea omnes ungulas 4 8 Antonii de Leeuwenhoek & membraj fed corpus paflim crinibus cffe obfefiumj five contextum. Corpus aperiens, inteftina confpiciebam, ac membrana, quam ante.vigintiquatuor horas admodum debilem compere- ram, jam evanuerat, ac ad corpus tranfierat, ac corpus paf¬ fim iubnigrum receperat colorem, fed caput nigredine fuper- eminebat. Ovumaperui, in quo Bombyxtam erat perfectus, ut per aliquod tempus, extra Ovum cum efiet, fe moveret. Hoc die fol admodum aeftuabat. Poftfedecim horarum delapfum rurfus fupremam Ovi par¬ ticulam difTecabam, ac tum contemplabar, Bombycem non tantum majorem habere motum > fed crines in corpore quoque longiores erant, quam illorum crines , quos antea aperueram, & quemadmodum fupramemoratorum Bombycum corpora, cum eadem ex Ovis defumebam, adhuc eranthumida, e con¬ trario hic ultimus Bombyx omnino erat aridus, live ficcus, adeo ut omnishumorad corpus tranfmeaftet. Hunc ultimum diftum Bombycem, quem ex Ovo diflecueram , poft ipatium octodecim horarum adhuc viventem confpexi. 22. May circa feptimam matutinam, rurfus duo difieca- bam Ova, & quam primum eadem erant aperta, ftatim Bom¬ byx, qui in rodunditate Ovi jacebat, diftendebatfe in longi¬ tudinem , ac prorepebat. Circaquartampomeridinam, rurfus contemplabar Ova, ac Bombyces quofdam jam ex Ovis prorepfifie fuos confpicie¬ bam , adeo ut obfervationibus meis, quas circa Ova inftitue- ram, quae jam a 14 hujusmenfis in facco portaffem meo, fu- perfederem. Poft haec Bombycum Ova aperiebam , quae in Mufaeo jacu¬ erant meo, ac quae eodem tempore, utReliqua, erantnata five parta, ac confpiciebam , Bombyces in Ovis prope elfe ejufdem magnitudinis deformationis, ut illi, quos 20 hujus men- Continuatio Epiflolarum. 49 memfis aperueram 5 hoc die vehementer africus plenis fpirabac buccis, adeo ut de calore nullse edent proferenda: querelm. 2 2 May mane, rurfus diverfa aperiebam Bombycum Ova, fed parvam omnino reperiebam mutationem, & hoc die nobis nullus aderat calor. 24. May hora matutina fexta, rurlus tria aut quatuor Bom¬ bycum aperiebam Ova, & quemadmodum continuo ifta ape¬ rire ova conatus fuerim, in quibus (pro ut extrinfecus appare¬ bat) maxime perfeft os latere Bombyces judicabam , jam vero ifta quaerebam , in quibus imperfe&iffimi latitabat Bombyces, obcaufam, quiafermein omnibus Ovis membrana, in qua Bombyx jacuerat, jam pars Bombycis corporis fafta erat, & unde jam ille Bombyx talem fubnigrum adumpferat colorem, ut totum illius corpus, & praffiertim caput, per teftam Ovi confpicere pofTem. Et in minime perfefto Bombyce membra¬ na corpori ejus tam erat counita, ut eandem non nifi fruftula- tim a corpore feparare podem. Prceterea aperiebam Ova, inquibus perfe&iffimos ede Bom¬ byces judicabam, in quibus omnes ungulas, crines in corpore, ac omnia contemplabar perfeda, & fimulac unum aperirem Ovum, ftatim Bombyx ita in motu accreverat, ut caput ele¬ varet fuum, ac omnia fua membra moveret. De quo fubitaneo Bombycis motu in Ovo, fummopere ad¬ miratus eram, nid ipfe has inftituidem obfervationes, mihi prorfus creditu videretur impodibile • nam praetenta affiate circa autumnum, multo plus caloris Bombycum Ovis attule¬ ram, quam jam temporis habebant, attamen tantum efficere nequiveram, ut perfedos excluddem Bombyces. Propter has Obfervationes animum inducebam meum, numne Bombyci¬ bus ab initio creationis aut prima illorum formatione innatum effiet, ut exilis motus, feu anima vivens feminis virilis plus quam fex menfes conclufus jacere deberet, abfque augmento magnitudinis, quam tantum quod ex illius particulis princi- G pium .jo Antonii de Leeuwenhoek pium corporis deberet confici, quod defenfioni, ac ultimo alimento virilis animalculi efTet, nempe hasc fuprajam memo¬ rata membrana j & aliter fi eflet, omnes ferme Bombyces uno in anno pofTent interire. Nam cum paucos ante annos fupra modum multas haberemus Millepedas five multipedas, quas plerasquead eam perveniebant magnitudinem, ut pupulas li¬ ve vafcu lorum inftar fierent (belgice popkens of tonnekens ) & quas multipedae multis in noftras regionis locis folia arborum ita commedebant, ut nulla in arboribus folia eflent fuperfl.ua, magna cum anxietate hac de remecum verba faciebat quidam Dominus, nos proximo anno ab iifdem adhuc magis vexatum iri j at ego nullam ea in re efie confequentiam regerebam, etfi has pupulas leu valculorum ad inftar animalcula omnia in vola¬ tiles mutarentur creaturas, ac Ova parerent, attamen nulla fo¬ ret confequentia, ut proximo anno exinde Multipedae debe¬ rent provenire 5 ob rationes, nempe, fi in asftate circa autum¬ num calidum haberemus aera, vermes tum in Ovis fuis intra*, breviflimum temporis fpatium magni aut perfecti fiant, ac ex¬ inde prodeuntes, omnibus illis pluvia aut frigore intereun- dumefle, &prasfertimcum Ovaintamcrafla tela aut Multi¬ pedarum nido tam ar£te conclu fa non jaceant, ut pluvia ab il¬ lis arceatur. Nam in talibus Multipedarum nidis, qui crafll & magni in fine ramorum arborum locati funt, media hyeme a me apertis, perfaspe admodum exiles Millepedas five Multi¬ pedas inveni. A 24. ufque ad 29 May, adhucdiverfa aperiebam Bomby¬ cum Ova, at nihil notatu dignum reperiebam , nam Vermes in Ovis tali modo accreverant, ut nullum invenirem, quin Membrana corpori fuocounita eflet. Ab illo tempore fpiraverat Aquilo vel Boreas , adeo ut de calore non foret conquerendum, quanquamin Mufasomeo calidum erat, quoniam antemeri¬ diano tempore a foleilluftratur, & hoc tempore feptem Bom¬ byces ex Ovis prodierant fuis. Poft Continuatio Epiftolarum. f i poft h£C obfervavi, Bombyces continuo tempore matutino „ Ovis prodire fuis, & non pomeridiano. Quapropter uki- no May fub vefperam Bombycum Ova numerabam, ac circi¬ ner ducenta adhuc efle comperiebam. Poftero die, primo nem- funy, horafexta matutina jam omnino 97 Bombyces ex memoratis Ovis prorepferant, & in prandio circa primam, ad¬ huc 22 Ac toto pomeridiano tempore, quanquam tum tem¬ poris calidum eflet Ocelum, ex reliquis Ovis non mfiunus pro¬ dibat Bombyx , & fequenti vero die feptima matutina, rur- fus 40 Bombyces ex Ovis prodierant fuis. 2 2 May , quoque contemplatus Ova, quae in iacpo portaf- femmeo, & per totam hyememcapfulainclufa in Mufato reli¬ queram meo, ac comperiebam humidam materiam, ac mem¬ branam, quae in iifdem fuerat, tam regide ad fe invicem efle arefadam, ut minimo atta&u in frufta difrumperet. Illa Bombycum quoque Ova obfervabam ac contemplaoar, quae Uxor mea fecum portaflet, & in aliquibus aliquem repe- nebam humorem, & ea apriens, inquibus externo afpecaiplu- rimus fupererat humor, ac in quibus membrana compofito adhuc jacebat ordine, magna admiratione contemplabar in ta¬ li Ovo Bombicem efle, qui ferme tam magnus erat, quam perfe&us Bombyx in fuo Ovo. Poft haec rurfus hax: Ova qua- tuor aut quinque dies in facco portabam meo: ac tum iteium aliquot iftorum Ovorum aperiebam, in quibus perfediflimos efle Bombyces judicabam, ac aliquos nigram aflumpime eflen- tiam comperiebam, ac membranam in corpus illorum trans- migrafle j hifce pera£tis Ova rurfus in Mufaeo relinquebam Quando 1. Junii tria aut quatuor Ova aperiebam, mter il¬ la unum reperiebam Bombycem, fefe paululum moventem, reliqui vero in Ovis erant mortui j fed hi minime tam erant, quam alii, quod ortum efle judicabam, quia non u- ficiens habuiflent alimentum. Alia rurfus aperiens Ova, mus G 2 nlor ~ Antonii de Leeuwenhoek mortuum quidem reperiebam Bombycem , fed nulla ex parte perfe&um fivejuftas magnitudinis. Continuo comperi , foramina in Ovorum teftis, perquaz Bombyces prorepferant, circum foramen eflefubnigra: & quo¬ niam mihi imaginari nequibam, hanc inquinationem a corpo¬ re Bombycis, pro ut ille ex Ova prorepit, afferri: Bombycum nondum editorum accurate rationem habui, cum eflentoccu¬ pati demordendo Ova fua live perrodendo, ac continuo ani¬ madverti, Bombyces in mordendo live perrodendo ftepius fub- nigrum aquofum humorem ex ore fuo proferre, quo humore teftam ovi ( ubinam eandem demordebant aut perrodebant) hume£babant: imo non tantum, ut humidam materiam intrin- fecus adverfus teftam Ovi adferrent: fed cum foramen in Ova tam magnum fecilfent, ut humorem quoque extra teftam ovi deferre polfent, tum teftam interne Sc externe hume&abant. Obfervavi quoque, cum Bombyx teftam Ovi hume£faret, eundem tum, parumper antea a mordendo defiftere, cum in- terea^ut mihi imaginor) humidam materiam ex corpore fuo in os deferret fuum, quemadmodum Boves, cibum ruminan¬ tes fuum, a ruminando defiftunt, cum rurfus novum cibum ex corpore fuo in os deferent fuum. Hinc concludebam, Bombycibus abfque tali innato humore impoflibile efle fua perrodere Ova. Hujus humoris parum Bombyx quoque confumebat, nam in eo loco , ubi teftam Ovi hume&arat, tam diu perrodere perfiftebat [ antequam fe loco moveret fuo ] donec humorem & derafum Ovum [ pro ut hoc ultimum mihi apparebat] confumpfiflet five commedifter. Ob quam inexcogitabilem perfefrionem in hac exili creatura ob- ftupefcebam , & animum inducebam meum , non tantum Bombycem hoc modo effe inftru fed pras- teropinionemcomperiebam meam,- Curculionem Frumen¬ tum quoque confumere, imo eafdem totum Frumenti granum intrinfecus excavare polle, ac in eadem grana repere, & roftro five ore fuo (quod in principio capitis locatum elt, atque ad¬ modum longum eft pro proportione corporis fui) per corticem Frumenti terebrare polle ( auxilio admodum exilium dentium ad inftarinftrumentorum, quibus roftrum in fine inftruttum eft) & hoc modo initium commedendi Frumentum conficere five inftituere. Poft 14. Dies, 2 7. Marty, aliquot Curculiones inter fe counitos contemplabar, ac diu inter fe affixos manere, Femel¬ la Marem portanteaccumeodem procurrente, &etfieofdem faspi- Continuatio Epifiolarum. jp isepius ( hoc modo counicos ) in ter fe dej icerem, attamen ii- dem continuo manebant uniti. Poft hxc aliquot Curculiones aperiebam, ut Ovaexiifdem defumerem, fed me minime certiorem reddere quibam, num eorum aliquod lignum contemplabar. Poftea Semen Virile Curculionis inquirebam, & circum¬ circa magnitudinem unius arente crafiie illius fubftantite colli¬ gebam , & mediante eximio & valde amplificante Microfcopio vifui opponebam meo, ac animadvertebam incomprehenfibi- lem numerum viventium creaturarum, in di&a pauca fubflan- tia,adeo ut illi, qui hocipfe non contemplatur, fit incredibile* imo mihi imaginabar, nullum exercitus Prsefe&um, etiamfi duos exercitus contra fe invicem praelium conficere confpice- ret, qui exercitus etfi quinquaginta millia hominum comple¬ rent, tam multiplicem hominum motum confpe&urum efie, quam ego in illa di£ta pauciflimafubftantia feminis virilis con¬ templabar animalculafefemoventia, idquetamdiu, ut, vi¬ dendo defatigatus, htecanimalcula interficerem , quia in illo magno motu non nifi quam illorum capita & anteriorem par¬ tem corporum agnofcere quibam. His animalculis mortuis, & a fe invicem feparatis, magna cum admiratione videbam longas & perquam exiles caudas, & in aliquibus duntaxat aliquantamcraflitudinem in parte ante-* riorifuorum corporum. Porro ( tam fas pe, quamde Curculionibus recordabar, 8 c mihi ad eam rem occafioerat} Curculiones, vitro inclulos, obfervavi, ac pafiim eos coivilfe contemplatus fui, fed nullam viventem creaturam animadverti, quamiojuny, cum inter Curculiones & frumentum duos breves ac cralfos parvos ver¬ miculos viderem jacentes, alter circum circa magnitudinis arenae craffie, ac alter quidem quarta parte major * Hanc ob caufam vitrum aperire conftituebam, in quo fex Curculiones erantconclufi, acperveftigabam Frumenti grana» quae apud H 2 . hos 6*0 Antonii de Eeeuyvenhoek hos Curculiones jacuilfent, quorum granorum duo omnino erant vacua.Ex altero horum[quod minimum commeftum efle, pro ut externe apparebat, videbatur,attamen multisinftrudtum erat foramentulis,quasnudooculo mimmeerantconfpicienda] trahebam perfectum Curculionem, qui flamineum habebat co¬ lorem : at illi, qui grandiores erant natu, & jam per tres circiter menfes vitro inclufifuiirent, valde erant punici, Scvifuifub- nigri videbantur. In alio vero Frumenti grano Curculionem videbam, qui admodum albus erat, jacentem cum fuis ungulis, cornibus &roftro [ qute duo ultima capiti funt counita ] in tam con¬ cinno ordine, iuxta Curculionis corpus, veluti Bomby¬ cem eoufque permutatum, ut creatura volans futurus iit, contemplari nobis imaginaremur : Hoc duntaxat cum dif crimine quod hic albus Curculio ac nondum perfectus careret involucro, quemadmodum pupulas live vafcula Bombycum [belgice tonnekens of popkens] habent. Ex alio Frumenti grano magnum, brevem ac cralliim expromebam vermem, circumcirca longitudinis Curculionis, ita ut, hos vermes intra paucos dies formam Curculionis re¬ cepturos elfe, judicarem. Porro alia aperiebam vitra, & ex Frumenti grano Cur¬ culionem expromebam, cujus albus color in rubrum per¬ mutari incipiebat, hic continuo partem corporis fui polle- riorem com movebat. , Porro ex aliis Frumenti granis vermes diverfie magnitudinis expromebam. Hos Curculiones, qui hucufque vitris inclufi fuerant, dif- fecare propofueram-,fed quoniam eo tempore diverli nolira; re¬ gionis magnates me ad asdes meas invifebant, brevillimo tem¬ poris lpatio omnes hi Curculiones aufugerant. Obfervavi quoque, Curculiones tempore frigoris tam quie¬ tos jacere ut in iifdem ne mininius quidem motus animadver- ten- Continuatio Epipolarum. 6~t tendusfit, & cum tali tempore mortuos a vivis fecernere vel¬ lem, calido halicu eoidem perfpirabam, ac ftatim vivi fefe movebant. Jam quoque quartum habebam vitrum, cui ante 3 aut4 circi¬ ter feptimanas o£to Curculiones &c quatuordecim Frumenti grana incluferam , qua: quoque in facco portafiem meo. Horum Frumenti granorum aliquot exiguis foramentulis perforata erant, & tria alia dimidia parte fere erant commefa. Omnia fru- mentigranaaperui , at nullam creaturam in iifdem animad ver¬ tere quivi, neque Ova in iifdem obfervare. Tres aur quatuor horum Curculionem aperui eorumque vis¬ cera ex corpore illorum defumpfi, ac duos eorum effe femellas comperij ex una enim quinque diftin&a defumebam Ova alba , qureperfe&am fuam magnitudinem habere mihi imaginabar , & ex casteris duo ej ufmodi Ova. Pofteaadhuc diverfos alios aperui Curculiones, ac in iifdem totum Ovarium animadverti, & aliqua iuftam fuam magnitu¬ dinem habere confpext, reliqua vero Ova gradatim efie mi¬ nora. Hincconcludebam, ut quemadmodum Bombycum Ululas intra diem unum atquealterum quamplurimapariant Ova, ac deinde fubito moriantur; e contrario curculionem quotidie fal- tetn unum aut pauca parere Ova ac propterea Curculionem tam diu in vivis remanere, ut pro rato inftar Bombycum aliarumque creaturarum quoque multiplicare poflfet. Nam Curculiones, de quibus hic verba facio,praeterita seftate omnino in vivis fuere. Quod autem jam duos primo diCtos vermes attinet, quos ex¬ tra Frumenti granum tn vitro inveni, hos ex hujusmodi Fru¬ menti granis-cedifle confirmo, quas grana a Curculionibus nequidnimisexefafuerunt, aciniifdem nimis magnum fora¬ men confe&um erat. Et quemadmodum magnam perfectio¬ nem in omnibus creaturis, etfi tam parvis eloqui neqeamus, animo concepi meo, numnelongum illud roftrum(in cujus H 3 extrev-. Antonii de Leeuwenhoek extremo fine os locatum eft, Sz quod os dentibus five for¬ ficibus inftru&um eft, quibus membra aperiendi & clau¬ dendi anexa funt, ac ab utraque parte fibi in vicem re- fpondent, ac in fefe concludunt) duntaxat tam longum debeat efle confedtum , ut eodem exile piofundum fora- mentulum in Frumenti grano conficeret, in quo Cur¬ culio Ovum pareret, quin alias Vermes five-Ova ad nul¬ lam perfectionem pervenire poflent i Siquando Curculio Ovum extra Frumenti granum deponeret, ac inde Vermis prodiret, tali Vermi impollibile foret, ut per Frumenti corticem perforare poflet. Ac quoque fi Curculio diverfa Ova in uno Frumenti grano collocaret, ac exinde Vermes prodi¬ rent, hofce Vermes fibi invicem impedimento futuros, quia exuno Frumentigranojuftumalimentum concipere non pof¬ lent * itautunum Frumenti granum duntaxat unum vermen Cex quo unus prodit Curculio) alere poflir. Inter alia quoque unum Frumenti granum aperui, in quo exiguum foramentulum confe&um efle^contem piabar, & ex¬ inde unum Curculionis Ovum extrahebam, ac quoque com- periebam , farinam Frumenti circum iftum locum , in quo Ovum jacuerat, aliquo modo efle difiolutam : undeconjicie- bam, Curculionem, antequam in hoc Foramentulo ovum depofuiflet fuum, farinam ibidem locorum ( roftro fuo ) pau- lifper a fe invicem feparafle, partim ut ovum mollirer jaceret, patrim, ut, cum perquam exilis Vermiculus ex Ovo prore¬ peret , hac molli 8 c diftbluta farina pro primo fuo alimento uti poflet. Porro contemplatus fum, Curculiones in Roftro fuo duo aculeorum inftar habere corpora, quee veluti contra forfices orificii continuo colludebant, Curculione forfices aut aperien¬ te, aut claudente. r Dido io Junyduos maximorum Vermium, ex Frumento defumtorum , vitioincluieram, illudquevitrum in facco por- Continuatio Epiflolarum. - $$ rammeo, ca intentione, num fieri poflet, ut hi Verme» r m v if u meo in Curculiones mutarentur. Hos Veraies bis ^merdedieconfpexi, & alter mihi, poftquam duos vixiffet d morte ereptus eft, ex cauia, mihi imaginor, quia eundem mmrnrer laeferam. Alter vero continuo fele extraordinarie mo- ? < tam contrahendo ac corpus incurvando, ut mihi ima- ^marer omnem hunc ipfius laborem nullum alium in finem tendere*, quam ut cutem diffringeret fuam, ac ut mutaretur 1 u luny videbam, cutem, caputcontegentem£& cui duae forfices annexae funt, quibus Frumenti farinam confringit, ut infi pro alimento inferviret, ac quas forfices flammineum ha¬ bent colorem) vel uti a capite feparatam confiftere videri, adeo ut hoc fpeftaculum mihi apparerec, veluti haec cutis in capite C 0 [] i 6 luny circa fextam matutinam, rurfus hunc obfervabam Vermem ac tum, utraque capitis laterafcuto aut fortiori cute, quam reliquam corporis partem, conveftitafuiffe,cum his hic antea memoratis forficibus illis, lateribus annexis, ac fuperne in capite tertium fcutum feparatum a corpore jacere, videbam. Ac animal hoc intuens, non tantum roftrum ac omnes un¬ cias, verum etiam totum Circulionis corpus agnofcere qui¬ bam, hoc faltem cum defcrimine, hunc Circulionem admo¬ dum eflcalbum ac cumfuo roftro, cornibus & ungulis m tam concinno ordine jacere, veluti [ut fupra adhuc didum eft J. pupulam aut vafculum Bombycis confpiceremus, & hoc ani¬ mal nihil aliud agebat, quamfefe'continuocumpoftcriorepar¬ te corporis movere. * . , . Porro per quam exilem ac in fefe in volutam particulam live cuticulam videbam jacere in vitro, quam mihi imaginabar e fle tenuem membranam, qua corpus Circulionis conveflitum, fuiflet, cum adhuc Vermis erat, &: quas mutatione corpous diftrida fuerat. ^ i ^ Antonii de Leeuwenhoek Memoratam pupulam iuxta aliam adhuc in facco portare meo continuavi, ea intentione, ut animadveterem j quan- tum temporis huic albas pupulas opus effet, ad rubrum colo¬ rem aflu mendum, ac ut currens fieret Curculio. Sedquatuor aut quique dies has pupulas mecum portaveram, cum more¬ rentur. Hujus rei caufam efle mihi imaginabar, nempe, humorem ex hifce animalculis nimia faeci ma ficcitateevaporafle. Quapropter juftas perfcdfionis Vermem in medio difcifTo Frumenti grano in capfuia jacere fivi, ac obfervavi, eundem 21 Junii in pupulam five vafculum efle mutatum. Hoc valcu- lum quotidie conipexi, 8t tam cito particulam illam frumenti minimo motu non attingebam , quin illud Animal, quod tan- quam vafculum in fele coumtum jacebat, vehementiflime cor¬ pus fuum moveret. 4. Junii Hoc Animal rubrum recipere colorem confpicie- bam. f. Junii Color adhuc magis rubefeebat: ac tum hocanimal non tantum corpus movere fuum videbam, verum etiam ungu¬ las fuas, cornua ac roftrum. Et quoniam poft hoc tempus ani¬ mal rubore accrefens videbam, casteris obfervati onibus meis fuperfedebam. Icerum de novo diverfbs Curculiones ad me deferri julli, quoniam illud erat tempus, quod in Horreis five in tabulatis frumentariis ob calorem multiplicent, & quia nunquam ali¬ quod Ovum vitro affixum inveneram, in quo Curculiones & frumentum una erant, tres Curculiones , quos feminini fexus efle judicabam, vitro, abfque alterius rei comixtione, in- clufi, ac obfervavi, eafdem inter viginti quatuor horarum fpatium quatuorpeperifle Ova. Quia multi, quid fit Curculio, nefeiunt, Curculionem tam magnum, uteft, depingi, mihi vifum fuit, qui hic Fig: 1. reprasfentacur. Mc- Continuatio Epiflolarum. A , i• nte Micro fcopio roftrum Curculionis depingi curavi, • T rem qu ibus ihftrumentis Curculiones foramina in Frumento rodant, partim ut ex Frumento alimentum recipe- tom, partim ut in confers foraminibus ova depone- Z Nam ac cattera Animantia nidos fuos prsparare f n ,„r ad nullos fuos in iifdem educandos , fic quoque Cur¬ culioni innatum eft, ut non alio loco deponere conetur Ova fua, quam ubi an.malcula, ex Ov«t produ^a^^ mentum fuum recipere poffunt, & hoc elt m Frumenti gra r' S ' j B C D. E. eft roftrum Curculionis, quod t , m reSum non eft, ut hic depicftum eft , fed incurva¬ ti” decurrit, cum a latere confp.citur , pro ut hic B. T D. indicatur: & quando illud roftrum hoc modo depin- cicuraflem, tum orificium ejufdem, quod aliqua ex parte natet cum forficibus fuis non foret confpiciendum, prout LUtera D. indicatur. Intra hafce forfices unus aculeorum fe- fe oftendit, quos aculeos nunquam animadvertere potui, eof- dem a Curculionibus longius ex ore fuo produci quam ad ex¬ tremitatem five altitudinem forficum in a ita ut mihi imagina- rer hofce aculeos non alium in ufum ene confectos? quam ad corticem granorum Frumenti, & farinam confringendam : quanquam aiuleos, ex roftro extraftos, tam longos ac roftrum efife, contemplabar. F G. H. funt duo cornua. ' A. B. F. eft capitis pars, & in B. indicantur rotundi glo¬ buli qui Mediante Microfcopio fefe oftendunt, veluti nu¬ do noftro oculo inconcinno ordine juxta fe invicem videre¬ mus jacere admodum exilia Coralia nigra, quod conftitue- bam oculorum alterum efie. Mares Curculionum aperiens, plerumque, me membrum vi¬ rile videre, firmiter imaginatus fui. Hoc corpus fubrubrum pel- lucidumque habebat colorem, parumque eratincurvatum^ & 46 Antonii de Leeuwenhoek abfque tali incurvatione didi membri, curculio minime coire pollet, quoniam partes pofteriores corporis duris fiunt conte£fe fcutis: deinde quia membrum muliebre,magis quam in aliis ani¬ malibus inferne fitum eft j cum enim Mas femellas counitus infidet, tum mafculus duntaxat dimidium pertingit corpus fe¬ mellas. Imaginarium hoc membrum Virileex Curculionedefump- fi, idemque Microicopio oppofui, pro ut hic fig 3. M. L. K. N. indicatur Hoc vero paulo accuratiori perquirens animadverfione, me in opinione mea deceptum efle comperiebam* hoc enim cor¬ pus non erat membrum virile, fed duntaxat theca five mem¬ bri virilis vagina, & quemadmodum hxc vaginadura five cor¬ nuta eft, fice contrario membrum virile eratmolle ac flexibi¬ le, & ex eodem (cum aeri efiet expofitum) multa evapora¬ bat materia humida , & exinde fiebat tenuior. Hoc membrum virile Curculio non citius educit ex theca fi¬ ve ex vagina fua, ante quam maxima ex parte vaginam in mem¬ brum muliebre femellas introduxit. Locus vaginae, unde membrum virile prodit , is eft in dida figura intra L. M. Membrum virile, vagina ftia denudatum, diverfis vicibus oculis oppofui meis, ac unum horum membrorum laminae in- ciforiin manibus tradidi, ut idem tali modo depingeret, qua¬ li viderer. Fig: 4.O. P. S. T. eft membri virilis vagina, & P. Q. R. eft membrum virile e fua vagina, quod thecas’five vaginae arde eft counitum. Saepius quoque contemplatus fum, quando membrum virile intempeftive ex muliebri membro prodibat, illud fupra mo¬ dum craflum atque extumidum efle, hoc videns mihi imagi¬ nabar, hanc extumefcentiam efle neceflariam , & abfque hac haec animalia in coitu non admodum diu counita man- fura. rur- Continuatio Epiflolarum. Rurfum de novo diverfa aperui frumenti grana, & prazfertim in quibus Curculiones exiguum confecerant foramentu- lum- ac tandem tria acquatuor inveni Frumenti grana, ex qui¬ bus tales exiles vermes extrahebam, qui non nifi magnitudinem unius arenulas conficiebant, five implebant, quos vermes jam recenter ex Curculionum Ovis prodiflc , mihi certiffime Et inter hos unus erat, cujus corpus tam exigua farinacea materia confitum erat, ut Pidor , mediante Microfcopio con¬ templans, plurima membra ac caput agnofcere pollet, prout fio: <. ubi litteris A.B.C. corpus, &B.C.D. caput indica¬ tur*. fed hoc animalculum non vidi vividum, num igitur ego, illud ex frumento defumens, occiderim , num vero in frumen¬ to mortuum fuiflet huc ulque mihi ignotum. Antea dixi, me Curculiones vitro fine frumerati granis, aut alia aliqua materia , inclufifle. Ut Ova iua vitro affi xa apparerent, Horum Ovorum unum quoque Microfcopio oppofui idemque depingi curavi , ut fig : E. F. G. Ex his didis Ovis leptem jam diebus praeteritis Vermes acce¬ pi, & limulae illos deprehendebam, ilico Microfcopio op¬ pofui, ac unum eorum, in tergo decumbentem, depingicu- Fig: 7. eftdidus ille vermis, ita ut H. I, K. L. fit caput, & K. L & H. corpus. Hic vermis fefe vehementer movebat, ac pa,- rumquifeens totum corpus in fefe contrahebat, & hoc modo pidor eundem depinxit: idemque juftae perfedionis five fla¬ turae attamen non aliam habet figuram , & quidem praefer tim, cum illud advenerit tempus, ut in Curculionem fit mu¬ tandus. .. . r Adhuc alterum habebam vermem Microfcopio alteri oppoii- tum, hunc vermem in parte fua pofteriori alicui rei annexei am. five adftrinxeram, poftquam bis viginti quatuor horas Mi¬ crofcopio oppofitus fuerat, Sc adhuc in vivis, eundum hoc t „ modo 68 Antonii de Leewenhoek. modo depingi curavi, cum corpus fuum in longitudinem diften deret, pro ut hic Fig: 8. litteris M. N. O. P. indicatur. Hi vermeslefeadmodum parumper dillocare poliunt, ita ut duntaxat, ut in*Frumenti grano habitarent, nati efle videantur Si enim Curculio Ovum live Ova fua non nili quam in interna parte grani Frumenti deponat, me judice vermis alimentum ut recipiat fuum , ac Curculio fiat, impoflibileeft. Hoc cum ita fit, optime nobis fatisfacere, ac rationes propo- nerepoflumus, in Frumenti granis, qutefepius moventur ac removentur, Curculiones exiguum in modum latremproge¬ nerare polle. Paraverit enim hodie Curculio duo aut tria Fru¬ menti grana , ad Ova Tua in iifdem deponenda, & fi paulo poft Frumentum moveatur aut diffipetur, ac tempore Ova fua deponendi jam inflante , ac praparata ad id gra¬ na non deprehendenti, ipfi, Ova externe in granis depo¬ nenda funt, ubi vermes ex Ovis luis prodeuntes tanquam in infecundo jacent agro , ac ipfis ibidem monendum eft: & e contrario fi Frmentmm parum aut nihil move¬ atur , Curculio maximum in modum multiplicare po- teft, quia preeparata lua Frumenti grana, ( qux tanquam Ovorum nidi funt) reperire novit. Deinde Curculio admo¬ dum multiplicat, quia diu vivit, nam Curculiones, quos in menfe Martii accepi (& inter quos natu minores, pro¬ cul dubio circiter annum nati eflent) tam vehementer vi¬ vunt, ac alius Curculio pollit} &eui, quamdiu vivent, no¬ tum eft > Pluresadhuc mearum annotationum, in Curculionibus oc¬ cludendis Stobfervandis a meinflitutarum , hic adjungerem; fed, haec hic memorata fufficere judico, ut Nobil: Veft: ac omnes Do&i percipere pollent, Curculiones non nili me¬ diante progeneratione polle provenire } nempe , Curculi¬ onem coire, Ova parere, ex iis Ovis vermes prodire, eof- que vermes in Curculiones permutari. At num hcc Frumen¬ tari- Continuatio Epiftolarum. 69 tariis, Piftoribus, Molitoribus, aliifque non ultra vulgus fi¬ nientibus, a quibus toties circa progenerationem Curculionum quam plurimas perpeftus fum objectiones, fufficiat, adhuc ad¬ modum dubito. Attamen in concuffe veritatis effe confirmo? pro ut jam fatis clarum dejnonftratum dedi de Curculionibus , eofdem non nifi mediante progeneratione pofte provenire, fic fefe rem debere habere cum omnibus creaturis motu aliquo pncditis (quod in animantibus animam viventem nominamus}Nam etfi tam exiguum fit animalculim , prima ejus formatio ab originecreatonis dependet? & aliter fi efiet nempe ut ex immobili materia, puta Lapide, Ligno, Terra, Plantis , feminibus &c. corpus aliquod prodiret. quod (ut fu- pra diCtum) mobile erat, illud foret Miraculum? ac for¬ matio ejufdem de novo a fupremo Omnipotenti dependeret Creatore. ^ Et quemadmodum in aliqua mearum praeteritarum Epi- ftolarum dixi, nullam Arborem de novo Formari five creari, fed Arbores Earumque formationes dependere a principio five recenti Planta , in feminibus collocata. Sic omnes creaturas, mobili five viventi anima praeditae, de¬ pendent a primo earum genere ? Se ut melius dicam , de¬ pendent ab ammalculis vivis five moventibus , in femine virili ab origine creationis confeClis. Aliquibus hoc quidem quid miri videretur, ac me qui¬ dem iterum ad progenerationem aliorum exilium animal- culorum demitterent? fed cui tantus lubet labor, quan¬ tum in perferutatione Curculionis ( cum quo plus quam quatuor menfes hinc inde occupatus fui} adhibui. Parva animalcula integra depingenda curare, non admo¬ dum deditus fum, quia exinde parum utilitatis ad nos re¬ dire poftet? & hasc eft ratio, quare duntaxat aliquas Curcu¬ lionis particulas depingendas curavi. Ad me fama alicujus Libelli delata eft, Se mirum in mo~ I 2 ' dum jo Antoni i de Leeuwenhoek dum ille Libellus laudibus eft elatus, tra&ansde Microfcopi- cis Obfervationibus, quae fupra modum erant amplificantes, qui Libellus in Noviffimis divendebatur Nundinis Franco furtenfibus. Hunc Libellum habendi percupidus eram, fub fpe, me lucis aliquid inde recepturum: fed fimulac iftum librum, nomine Micrographia Nova, a D:Joh: Francif- co Griendelio edita, accepiftem, eundem mihi ad nullam rem prorfus utilem efle comperiebam : nam parvae creatura, quae ibidem inter alias erant depi£tae, ut Pediculus: Pulex* Formica &c. magnae quidem erant, at admodum imperfedlae & deformes erant depindae. Numne hoc fiat ex defedtu bono¬ rum Microfcopiorum, numne Piftor fitincaula, mihi igno- tumeft: duas duntaxatungulas Pediculi, iftoin libro depic¬ tas, hic depingendas curavi, deformitatem illarum indican¬ di ergo. Fig; 9 A.B.& C. D, funt duae Pediculi ungulae, quae in jam (fatim memorata Micrographia Pag: 14.. depifraefunt, & quae ungula: ibidem I. &C. indicantur. Saepius Pediculos mediante Microfcopio depifros contem¬ platus fui, at illi omnes a meis difcrepant Obfiervationi- bus. Ante duodecim circiter annos ad Nobilita: Veft: delineatio¬ nem ungulae Pediculi mifi, ut ex ea bonam difpofitionem tam exilis creaturae confpicerepoflent. Et quoniam ejufdem uhgu¬ lae ad huc delineationem invenerim, eandem hic quoque im¬ primi curavi, ut formatio ungulae Pediculi, pro ut ean¬ dem Pi&ori demonftravi, ac ille eandem ad vivum ex- preffit five depinxit, in comparatione iftius formationis, pro ut eadem in Germania depi&a eft , confpici pof- iet. Fig: 10. A. B.C. D.E. F. eft una e fex ungulis pediculi: B.C. D. Eft magnus unguis, quo Pediculo in unaquaque ungula neceftario opus eft. Cum enim pediculus in corpore, nullis cri¬ nibus Continuatio Epifiolarum. j l nibusobfitO) verfatur, hoc ungue fupremam apprehendit cu¬ ticulam , ad aculeum ( quem in capite confervat fiio, • & medi¬ ante quo fanguinem e corpore extrahit) yi quadam corpori imprimendum. ' Ac crines deprehendens , eoldem tum dicto ungue aut mter unguem apprehendit, aut comprehendit, & ea parte in ungu¬ la , quae in D. eminet, quae particula quoque exili admodmn unguiculo inftrudaeft, & adhuc magis intra partem E: quam pollicem ungula: Pediculi appello, quipollex exili ungniculo inftrudus eft. Namaequeac nos noftro ad aliquid apprehen¬ dendum utimur manuum noftarum pollice, fic quoque Pedi¬ culus fuo ad crinem apprehendendum utitur pollice. A. F. G. Eft membrum Pediculi pedori annexum. Unguem pediculi mihi majorem repraefentare polium, quam hic integra ungula depida eft 5 led tam ampliantibus non utor vitris, nili neceffitas ad id cogat j jam fatis fuperque nos corpus aliquod ampliare judico, cum fatis diltinde omnia membra contemplari poflimus. Si Dodorum Mundo me inferviturum fcirem , indicando aculeum Pediculi, quemincapite gerit, aculeum, quem in parte pofteriori corporis gerit, & membrum virile ejufdem , ea omnia hic depingenda curarem. Regite (ux Majeftati Magna: Brittaniae f cum ultima vice in hifce erat regionibus, mihique illum afficiebat honorem, ut, exigui valoris contemplationes meas confpiciendi ergo, ad. iEdes meas veniret) inter alia quoque fupra memoratas Pedi¬ culi partes demonftravi, ac fupra memoratum aculei ufum, quemPediculus in pofteriori fua corporis parte gerit , unde ra¬ tiones depromebam, quare Milites , pluvia madidi, magis a Pediculis infeftentur, quam tempeftate ficca. Quod admodum placebat. Ratio haec erat, quando Pediculus aculeum fuum ex capite fiveorein cutem deducet, tum a veftibus in corpus non eft com Antonii de Leeuwenhoeic comprimendus, fed, laxo illi opus eft loco, ad anteriorem corporis fui partem infledendam. Imo faspius vidi, ut Pedi¬ culis di&um aculeum in corpus deducenti, pofteriorem corpo¬ ris fui partem tam alte elevaret, veluti in capite confifteret fuo. Quando igitur tam vehementer pluit, fk militum veftes plu¬ via cum fint madida, omnibus notum eft tam madidas Veftes multoanftiuscorpus concludere, quam cum fint ficcx, quia particulis aquofce comprehendunt unumquodque filum five cri¬ nem, ex quibus veftes funt compotitae. Deinde particulae aquolce ipfe tranfeunt in unumquodque filum five lanam. Hx particulae aquofs locum occupent, neceflumeft, ac per confequens veftis fiat cralfior oportet, & hoc modo arftius corpus concludere , quam tempore ficco. Pediculus jam ob veftem, tam arde corpori counitam five annexam , ta¬ li in cafu anteriorem corporis fui partem non incurvare poteft, multo minus pofteriorem corporis fui partem iri re&um erigere ftatum, ac proinde, alimentum cum hoc modo recipere ne¬ queat , cuti ixpe iftum infigit aculeum, quem in pofteriore cor¬ poris fui parte gerit unde tum patiens corpusfuum hinc inde motitare aut diftrahere incipit, quod nos pra2 pruritu corpus agitare nominamus, tali in cafu pediculus recipit fpatium , partim ad femetipfum diflocandum , cum amplius habeat fpa¬ tium , & partim ad aculeum fuum cuti infigendum, unde ipfi alimentum recipiendum eft. Quando oculos conjeci meos in delineationem Formicis in fupra memorata Micrographia, & juxta eam mediante Microf- copio viventem obfervavi Formicam, eandem memoratam delineationem tam imperfe&am ac deformem, quam delineati¬ onem pediculi inveni five comperi. Diverfas aperui Formicas, &in aliquibus aliquot admodum perexiles pellucidas reperi particulas, quas Ovarium conftitu- entes mihi imaginabar. Cum nuper Formicarum nidum in horto commoverem Continuatio Epiflo larum. 73 meo, ac ibi contemplarer, unum Formicae ovum non tantum alteri magnitudine excellere i fed quoque*aliquot Formicas ip- fas adhucadmodum efie albas, ac veluti fine motu jacere videri, ufque dum adjuftam perveniflent magnitudinem, longe alias concipiebam cogitationes, quam aliqui huc ufque de formicis habuerunt Nempe formicas aeque ac Curculiones, aliaque hu¬ ius generis animaleula(in his frigidis Regio nibus)tempore hy- berno tanquam immobilia, & abfqueconfumptionecibi jacere; ac omnem illam ciborum congregationem, tempore aeftivo in nidos collatorum eum in finem duntaxateffe, ut exinde pul¬ los alerent fuos. ' . Hte meae cogitationes multis quidem alienae ac mira: videbun¬ tur; fed quomodo nobiseftcredibile, ut Ovum alicujus ani¬ mantis non tantum parte pofteriori illius animantis unde pro¬ diit , eflet majus, fed quoque ut illud fucceffu temporis tam magnum fiat, quam totum patris aut matris corpous, ante¬ quam fe ad currendum conferat ? & huc ufque cum pervenerit, nullam poftea recipiat magnitudinem fi ve incrementum. Hoc videmus in formica, numne res fic quoque fefe habeat in aliqua animali creatura, nefcio , mihi autem nunquam oc¬ currit. HtecOva [fecundum omnem veri fimilitudinem] in ipfo par¬ tu admodum exilia fint, & continuo magnitudine accrefcant oportet. Hoc fi ita fit, nobis ftatuendum eft, hifce Ovis perpetuo alimentum aliquod adferri debere, fi magnitudine augerent, unde concludere poffiimus, congregationem five ci¬ borum apportationem, quos formicte in affiate ad nidos defe- runtfuos, maxime efie ad fe& Ovafua fuftentanda. Hanc meam opinionem multorum contra diftionibus fubje&am fore, mihi haud ignotum, quoniam formicarum pulli in membrana five vellere conclufi jacent, ac per con- fequensperceptu perquam difficile, quomodo illis, jam a cor¬ pore Matris feparatis, a Patre five Matre alimentum tribui poi- Antonii de Leeuwenhoek fit. At nos multo mjnus concipere poflumus, ut animalculum in Ovo jacens, illud Ovum una cum animalculo quotidie magnitudine accrefcere poflit, abfque receptione alimenti. Sed hxc adhuc inveftiganda reftant. Hoc Nobiliflimi Viri eft, quod Nobi: Veft: jam tempo¬ ris communicandum habebam, atque hanc epiftolam nomini Nobiliflimi Domini Roberti Boyle adfcribendam, quoniam eram confcius, Veft: Nobilita: circa hoc tempus anni nullam habere congregationem, ac hifce manebo. Noblifimi Domini. / A. de LEEUWENHOEK. EPISTOLA de 9 Septemb: 1687. Data ad Regiam Societatem. TRACTANS. lis juvenis Formica in Ovo Formica formetur, quod nos Formi¬ ca Ovum putamus , efl brevis ac crajfus Vermis: hi Vermes transformantur in Pupulas. Ipflflima Formicarum Ova mag¬ nitudinem unius arena non excedunt. Vermis in Ovo. Cibum » quem Vermes formicini in corpore habent fuo , nos juvenem judicamus Formicam. Vermes Formicini vitium quarere neque¬ unt. Quod in Formicis diligentiam nominamus, efl duntaxat ut pullis fuis alimentum fubminiflret , hoc ex innato Jit im- pulfu. Formica fefe non componit ad hominem mordendum, fed aculeo fuo pungendum , eundemque in pofteriori corporis fui parte gerit. Humorem ex aculeo deducit fuo , ifdemque dolorem extumefcentiam excitat. Atque ha funt rubra Formica. Subnigra Formica , ex quarum Ovis quoque Vermes prodeunt, qua nulla ex parte hac in re a pracedentibus differunt. Cum ha ad perfetiam pervenerint magnitudinem , femetipfas lana quadam obvolvunt , ut Bombjces , atque in hac lana transforma - tur Vermis in Formicam. Erramus quando hanc telam Formicx Ovum nominamus. Tertium F ormicarum genus , qux fubrufx funt. quomodo Formicx pullos fuos alant , quam ob caufam cibum in nidos deferant fuos. K z j 6 Antonii de Leeuwenhoek T>elfis in Eolljnits. Noblijfimi Domini. Oft ultimas mete Epiftolte ablolutionem, ite¬ rum cogitationes meas in Formicas conjeci, fir- miterque mihi imaginatus fum, in fic dido For¬ micae Ovo, juvenem formari Formicam : eo- que magis, quia Germanus Author nofter (cu¬ jus in praecedenti mea Epiftola mentionem fe¬ ci) nobis Formicam in Formicae Ovo depinxerat, cujus effigies hiceftadjunda, utFig: i. Quod Ovum fere in hac delinea¬ tione duntaxat tanquam odava pars magnitudinis perfed# Formicat demonftratur. Attamen affirmationem meam rejeci, acmihiipfivifum fuit, illius rei veritatem indagare, ac prae¬ terea, fi fieri pollet, detegere, quomodo fic dida Formica¬ rum Ova magnitudine accrefcant. Et recordans, me in horto meo non debere premi inopia Ni¬ dorum Formicarum, quoniam antehac ab iliis maxime fueram infeftatus, paftinum terra plenum, Formicis ac Ovis commix¬ ta , in puram depofui chartam, ac ante eam in fella me compo- fui, & perquam accurate Formicas obfervavi (quarum confue- tudoeft, Ova auferre fua , cum nidus earum commovetur) ac multis, quod gerebant, demi, ac obfervavi, illud, quod ple¬ raque auferebant, nihil aliud efie, quam Formicam, omnino albam, & fine motu, ac quoque in aliis, his formicis fimilibus, fubalbum colorem jam omnino in rufum efie mutatum. Alite album geftabant corpus, quod oblongum erat, atque hoc efie imaginaria illa Ova ftatuebam. Hsec ultima generatim tam parva efie confpiciebam, ut vulgaris efi: arena. Ita ut primum duntaxat animadverterem illud, quod Formicas geftabant, illis que eripiebam, quod mi¬ hi u fiu i fore judicabam. Eum Continuatio Eptfloiarum. yj Eum in finem mecum diverfa nova vitra attuleram, in qui¬ bus unumquodque genus fervabam, pro ut mihi polii bile erat: & quoniam tum temporis non nifiunicum, fupramo¬ dum amplificans, perfpicillum mecum habebam, perqui¬ rebam ( poftquam pleraque Formicas aufugerant ) terram (qute ex luto &: arena, inter fe commixta, confiftebat) in qua adhuc diverfas perquam exiles albas particulas reperie- bam ; fed inter illas quoque particulas quafdem arenofas mecum fumebam , quas particulas a Formicis ortas judica¬ bam. Domum veniens, allata illa genera mediante Microfcopio examinifubjiciebam meo, ac comperiebam, maximas figu¬ ras, proxime ad Formicas accedentes, non formam Formi¬ ca: affumpfifle, fed juftam quoque Formicas magnitudinem habere-, hac duntaxat cum differentia, eafdem penitus albas effe, & abfque motu, ac illarum ungulas & cornua in tam concinno ordine juxta fe invicem jacere, pro ut ordinario multipedas jacent, cum in volatiles mutantur creaturas [ pro utanteaadhucfemel di£fum] folummodoquod nulla jacerent obvolutas membrana. Has Formicarum Ova effe, procul du¬ bio judicatum erit. Alias particulas albae, quae quoque magnitudinis Formias erant, Sc quando filum circiter latitudinem duorum crinium lon¬ gitudine implebat j idem ore fuo reliquis confedtis filis annec¬ tunt (atque hoc procul dubio mediante aliqua glutinofa mate¬ ria, quam ex ore proferunt fuo ) in nendo oblervare nequivi, fe non nifi caput Sc duo membra proxime caput fita movere: at¬ que intra biduum nendo eo ufque promoverant, ut vermen non amplius agnolcere poflem. Quando jam hascficdi&aOva [qute e Formicarum nido me- cum lumpferam ] quatuor dies in vitro in mufaso conftitifient meo, obfervabam in iifdem aliquas Formicas robore tali mo¬ do accrevifie, ut texturam, in qua jacebant, aperuifient,ac per vitrum incederent: Hinc mihi quope apparebat, hos ultimos vermes, in per mutando in pupulam live Formicam, non tantum llatim om¬ nia fua membra, ac totius corporis formam alTumere, fed quo¬ que poft hanc permutationem in Formicam, nunquam am¬ plius magnitudine accrefcere, nifi in mufcas permutentur. Ita ut illi quoque errent, qui in his fic didlis Formicarum Ovis parvas nondum perfe&as Formicas confpicere dicunt, qui di- lapfu temporis magnitudine accrefcerent, cum e contrario nul¬ la Formica in fuo involucro erit, quin juftam habeant magni¬ tudinem. Hoc fi ita fit, huc ufque vermibus, pupulis five vafculis, ac quoque vermi live Formicat, in textura fua jacenti, per- verfo infignivimus nomine, nempe Formicarum Ovo: nam quemadmodum jufta ratio dicendi nobis deefi:, . nempe ut in¬ tegram texturam Bombycum, in qua pupula five vafculum adhuc conclufum jacet, Ovum Bombycis nominarepolfemus, - fic Continuatio Epipolarum. 8/ fie iufta quoque ratio dicendi nobis deeft , ut vermis, pupula, aut etiam textura Vermis, in qua vermis live Formica conclu- fa i acer, Ovum Formica fit. Nam quantitatem jufti Formi- cx Ori cuiu textura vermis comparanti, in qua Formica jacet r qua5 nomine Ovi Formicae infignitur] mihidicere licitum eflv prope centum & feptuaginta quinque Formicarum Ova mag¬ nitudinem texturae aequare polle, quam vermis compofuit, & in qua in Formicam mutatur. Antea dixi, in fine texturae [quam Vermis Formicalis confe¬ cit] nigrum ede pun&ulum, atque hoc obfervans, excrementa me videre judicabam, quae Vermis Formicalis exoneraverat, cum corpus luum purgaret, ut in Formicam mutaretur. Hanc texturam vermis tam denfam-conficit, ut raro per ean¬ dem Formica fit agnofcenda, nifi, in textura jacens, eo ufl- que pervenerit, ut nigrum colorem recipere incipiat, idque adhuc magis cum fefe in involucro moveat. In omnibus Formicarum nidis, quos perveftigavi, quo¬ que contemplatus fum, Formicas quafdam effle alatas; at in nullis Formicarum nidis ne minimum quidem cibum , quem Formiccecolligere dicuntur, invenire potui: itautmeipfum adhuc magis certiorem redderem, Formicas in asflate fat ha¬ bere, quodagant, advehendo & apportando vi£bum in nidos fuos, ad multiplices tam magnos quam parvos Formicarum vermes, quibus nidi Formicarum diverflis in locis funtopple- ti, alendos ac fovendos. Porro circa medium Augufti tempus, adhuc diveifos For¬ micarum nidos, in quibus nigra latebant Formicas,in Tu¬ mulis arenariis, tam circa urbem Harlemum, quam alibi per¬ veftigavi, fed nullos vermes , ex quibus hsenafcuntur Formi¬ cis, neque texturam, quam vermis Formicalis conficit, fed duntaxat aliquas texturas vacuas [ & ex quibus Formicas pro- repferant]reperi. In aliquibus nidis plurimas Formicas in mulcas efle mutatas, quo- S8 Antonii de Leeuwenhoek quoque contemplatus fum, & inter has volatiles Formicas, quafdam octies quidem majores vulgari nigra Formica efle contemplabar. Poftea rurfus in meo horto rubrarum Formicarum nidos perveftigavi, ac iifdem Formicas cum fuisOvis, vermes For¬ micales, ac pupulas, in tam eximia multitudine reperi, ut antea. Diverfa quoque Frumenti grana ante Formicarum nidos depofui, quia judicabam, has Formicas Frumenti granum deferendo non fore pares 5 at illas aliqua propenfione in gra¬ num Frumenti duci, animadvertere nequibam j duntaxat il¬ las exile Hordei granum ad nidos deferrefuos confpiciebam. Sic jam duplex Formicarum genus inveni i procul omni du¬ bio plurima adhuc formicarum genera in his regionibus erunt, quas tamen mihi nondum occurrerunt. Quaenam Formicarum genera in aliis reperiantur regioni¬ bus, quas noftras formicas magnitudine fuperant, ac ibidem colle&ionem cibi, ac ordinem in fua aeconomia habere pof- fent, pro ut nobis ea de re fcripto refertur, melatet. Has funt meas non magni valoris annotationes, quas de For¬ micis annotavi, quibus mihi ipfi fatisfeci, ac comperi: pri¬ mo, Formicas perquam exilia gignere Ova: Secundo, ex Ovis vermes prodire, qui a Formicis aluntur: accibum,qui continuo in asftate a Formicis ad nidos defertur fuos, duntax¬ at vermibus fuis alendis infervire. Ac tertio, illud omne, quod aliqui Formicarum Ova nominant, elfevermes, pupulasaut texturam vermis Formicalis ( cum verme aut pupula in ea¬ dem ). Ad quantitatem jam noftrarum Formicarum indicandam, rubras depingi curavi Formicas , prouthicFig: 8. indicatur. 1 Poft haec circiter duas horas ab urbe noftra veni in conplan- tatum locum ac aedem magnificam, ubi ab operario quodam diverfi Formicarum nidi mihi demonftrabantur, nempe ru¬ brarum •Continuatio Efijlolarum. gcj brarum Formicarum, ac ej ufdem magnitudinis, cuj us magni¬ tudinis Formicas in horto meo quoque habeo, quibus magna copia Ovorum ac vermium, di verfas magnitudinis, ac multas pupulae permixtas erant : Ac quoque nidi nigrarum Formica¬ rum , quae Formicas eodem progenerant modo, quo hic antea de rubris & nigris didum eft Formicis. Sed cum in plerifque Formicarum nidis, & quidem nigrarum, ifto in tempore nul¬ la omnino Ova aut vermes reperiflem, in his omnibus nidis quofdam reperiebam vermes, qui nendo erant occupati, ac pupulas in textura vermium jacentes. Ac quoque tertium For¬ micarum genus inveniebam, qua: lucido flavum habebant co¬ lorem : harultimse tam parvas ac nigras erant, ac in iifdem nul¬ lum aculeum agnofcere quibam. - Hi vermes, ex Ovis his prodeuntes, ac a formicis ad juftani educati magnitudinem, quoque abfque nendo mutabantur in Formicam, pro ut de rubris dixi Formicis. Ut mihi porro fatisfacerem, duos diftindos Formicarum nidos, ex horto meocum aliqua terra, in qua plerasque For¬ mica, Ova, eorundem vermes ac pupulas inter commixtas ja¬ cebant, in vitrum depofui, quod circum circa novem pollices altum, ac ej ufdem circumferentia odo erat pollicum, eidem vitro vitreum impofui tegumentum, eifdem pro alimento de¬ di faccharum, fruftum pyri, atque aliqua Cerafa , illudque vitrum in Mufaso conftitui meo ea intentione, ut, fi fieri pof- fet, obfervarem quo modo Formicas vermes cibant fuos; fed deferebant ac munimento quodam defendebant in terra five fubterram, Ovafua, vermes ac pupulas, pro ut in viribus eratfuis, utcontinuo faltem aliquas lefe vifui offerrent meo. At cum mentis aciem in immobilitatem vermium conj icerem, quas hujufmodi erat, ut ( etfi hoc aut illo modo loco dimove¬ rentur five auferrentur fuo j aut quoque ibidem locorum ubi magna copia juxta fe invicem jacebant} nullum omnino mo¬ turain iifdem agnofcere pofiem. M Cura Antonii de Leeuwenhoek Cum pmerea diverfis vicibus contemplarer, Formicam cum orefuo in capite fi ve ore vermis immotam jacere > animo conci¬ piebam meo, numne unum aut plura organa, quae Formica in five circa os gerit luum, eum in finem duntaxat fint creata, ad ea in os vermium ingerenda, per quas ad vermes ex Formi¬ cis alimentum detruditur, quod in animantibus fugere nomi¬ namus. Ex hisobfervationibus animo praefupponebam meo, num¬ ne ille cibus [ quem Formicas in his regionibus ad nidos deferre five protrahere fuosconfpicimus] illud duntaxat fit, quod ifto pro tempore tanquam fuperfluum repererint,quod intra corpus occultare nequeunt, atque illas hujufmodi cibum in angulis' aliisque locis atque cavernis deponere, ad illud ufque tempus, donec cibum e corpore fuo vermibus Formicalibus tradiderint, ac e veftigio fefe conferre ad cibum illum confumendum, quem forficibus fuis attulerunt, atque hoc cibo in corpore fuo iterum praeparato, ut polfit pro alimento vermibus Formica¬ libus infervire, has Formicas tum temporis [ ablque progrefiu ex cavernis fuis] pullis fuis [qui Vermes Formicales funt] de novo alimentum fuppeditare pofle. Hifce finem imponam, ac manebo. Nobilijfmi Domini. A. de LEEUWENHOEK. EPISTOLA de 17 Octobris 1687. Data ad Regiam Societatem, TRACTANS De Animalculis in Succino. Charta adufla, qu& inCourkndia e Calo delapfa ejje dicitur , quidnam illud fit , ea- demque imitata. A nimalcula in. aqua , ipforumque motus. Ver¬ mes ex carme cujufdem Matrona. Quo modo iidem ibidem perve¬ nerint. Iidem educati, mutantur in mufcas , ha mufca pariunt ova, & ex ijfdem rurfus oriuntur mufca. Magna mufcarum copia trium menfium tempore. Motus Chijli in Acarorum intefiinis. Urti¬ carum aculeus , ipfius caverna , (fi in eadem caverna humor latet noxius , idemque dolorem ac tumorem excitat. Jndica Millepe¬ da , ipfius vellicatio magnum excitat dolorem) (fi quanam illius fit caufa. Pelfis in EolUndia. Nobilijfimi Domini. Uidam Medicinae Dodor, natione Borof- fus, utmeinvifat, a me humillima petit Epi- ftola, ac juxta hanc parva, aliquot Fruftula Succini ad me mittit, quae, a duobus magni nominis Dominis in Boruflia, ad me tranf- mitti dicit. In hifce Succini fruftulis diverfa erant animalcula, ut Muf- cx, unus Culex, una Aranea, & una Formica, & omnia haecani- malcula mediante Microfcopio obfervans, non tantum dilucide &diftindealas, verum etiam plumulas ac crines in iifdem con- fpiciebam, ac quoque elevatiunculas iive coralhofas demonftra- M 2 tiones, 5>2 Antonii de Leeuwenhoek tiones j ex quibus oculi didorum animalculorum funt compofi- ti -, 2 lc quoque contemplabar ungulas, crines & ungues in iifdem tam diftinde, veluti hujufmodianimalculum nude Microfco- piooppofitum fuiftet. In unoquoque fruftulorum Succini,fruf- tulum ftraminis confpiciebam in quo tubulos (ex quibus ftramen conflat} agnofcere quibam. Quo modahaec animalcula in Succinum pervenerint, & quo' modo Succinum conficitur, mihi eft ignotum, ac aliorum ratiocinationibus hac de re aflentiri nequimus, quas eaedem noftris in oculis non admodum fide videntur dignae, & nobis jam nulla occafio in eam rem ampliusinquirendi. Idem ille Dominus inter alia narrat,JFamam ferri, in Courlan- diaeCaelo 14* aut 15 Martii 1686 fruftum Chartae deuftse in campum delapftimefle, quae Charta tria quidem folia magna erat, cujus fefruftulum habere dicebat, quod ille mediante Mi- erolcopio obfervaverat, fedfe eadem de Charta nihil potuifle judicare. Et quoniam judicabat, mehancimaginariamchar- tam videndi efle cupidum, ad me mediante Epiftola fruftulum illius tranfmifit, cujusciciter dimidium hifce eft adjundum. Hanc imaginariam Chartam non per mediam horam in sedi¬ bus habueram meis, quin mediante Microfcopio tantum lucis recepiflem,ut, hanc Chartam frudum quendamefie, mihi ima¬ ginarer, qui ex aqua ortum traxifletfuum : pr^tereaconfirma¬ bam , hoc fi verum eflet, eundem ex aere in campos efledelap- fum, confiituebapi, hanc materiam, primo ex aqua [mediante Nube quem nos hauftrum Aereum, belgiceeen Hoos, nomina¬ mus] in cadum five aerem elevatam debere fuifle 5 fed multo ci¬ tius credo , mediantevehementi imbre, five liquefadione nivis [fi regio ibidem fit montofa] aquam ex palude quadam five fof- fis, hunc aut illum agrum inundafle, atque aquam nempe viri¬ dem hunc frudum , ex quo dida ha:c Charta conftat, in grami¬ neo quodam campo, aut in recenti frumento five fegete per- manfifte five locum obtinuifle fuum, ac ibidem admodum rivi- de Continuatio Epiflolarum. de exaruifle, unde aliquo modo fpeciem aduftae Charte affiimp- fir- praeterea firmum ac fixum habebam , me hanc materiam ma^na copia in aliquibus ftagnis , ucin fodis five effodis agris faepnis vidifle ■, duntaxat hoc mihi deerat, quomodo hanc ma¬ teriam , ad nigram deducerem formam five efflendam. Haec vi¬ ridis fubftantia a vulgo quandoquidem Caffuta feci plurimum aquae arifta (five belgice Vlym) nominatur. Ut hacin re mihi fatisfacerem, me ad agros bituminofos non procul ab urbe noftra fitos, conferre, animum inducebam me¬ um ; fed in memoriam revocans meam , aquarum fodas , ur¬ bem noftram circumdantes, duobus diffindis locis fcpimcnto quodam ede interfeptas, ne quotidianus aquae fluxus circum ur¬ bem, fed per urbem flueret,me ibi locorum contuli, ubi aqua in fojlls urbanis minime movebatur; ubi hanc, jam didam , aquae aridam magna copia vidi. Hujus aquariae ariftae aliquam copiam mecum fumpfi»eandemque indiverfis Chartecraftfe foliisde- pofui, atque ante ignem arefieri permili, ac contemplatus fum, ubi admodum craflein fe jacebat, nullo medio ex fe ipfa ex ad¬ modum herbacea in fubnigram commutari eflentiam,& ubi non cumulata fivefimplex jacebat, fuum herbaceum retinere co¬ lorem. Porro de novo eandem fic didam Chartam aduflam accura¬ tiori examini fubjiciebam meo, ac, jam perquam diffinde hanc unam eandemque efle fubftantiam, ac veluti ejufdem efle formationis, contemplabar: nam hanc viridem fubftantiam, pro ut eandem ex aqua defumpferam mediante vulgari Microf- copio obfervans, mihi confpicere imaginabar hafce perquam exilesfilamentofasparticulas, tenuitate crines longe fuperan- tes, efle rotundas, earundemque membranas admodum efle pellucidas, quae magna globulorum copia erant opplete, qui diverfe erant magnitudinis, quorum plurimi fere fextam glo¬ buli nothi fanguinis partem magnitudine implebant. Et etiamfi hanc viridem fubftantiam five aquae ariftam exi¬ guo digito in fe cumulatam arefieri permitterem , attamen M, ^ eadem Antonii de Leeuwenhoek eademarefadta, non nifi cralfitiem chartae retinebam, unde concludendum ed, quantam aquolarum particularum copiam haec aquae arida in fe contineat. In Summa particulae hujus viridis fubdantisej ex quibus ima¬ ginaria Charta, quae in Courlandia e caelo delapla efie dicitur, & mea, hoc modo imitata Charta, ex didta aquae arida viridi, condat, funt fibi invicem tam dmiles, veluti ex una eadem materia confedta: forent. Nam in diverfis hujus fic dictae Char¬ tae filamentofis particulis membrofas poteram confpicere parti¬ culas j & fic quoque facpius, imo centum quidem particulas juxta fe invicem confpiciebam jacentes, qua:quoque membris erant indrudbe ut hic Fig: i. A, B. indicatur. Sed quoque mul¬ tas confpiciebam juxta fe invicem particulas jacentes, in qui¬ bus nulla quibam agnofcere membra. Hic quoque exiguum frudulum meae imitatae fic di£tae ChartaeadudaeadNob: Vel: tranfmitto, utNob: Veficonfpi- ciendumforet, quid imaginatio apud multos non polleat, & quis icit, in quam multisCidulisfrudulum hujus fic nominatae Chartae( ta-nquam rei cujufdamraridim^) non confervetur. Flaec aqua: Arida, de qua hic verba feci, ed admodum tenuium particularum, fi comparetur cum aliis duobus aquofae Aridae generibus, quae in eadem reperiuntur aqua. Ed nobis hortulus quidam in hac nodra urbe, in quo tem¬ pore verno diverfi funt confiti flores, & ad terram tempore , fummae ariditatis humedtandam, ex puteo aliquo [ ibidem fi- to ] in dolio quodam aqua continuo confervata ed. In hoc do¬ lio quoque talem viridem fubdantiam, de quali jam didtum ed, videbam innatantem. Hujus parum mecum fumebam, eandemque ante ignem arefaciebam : fed haecfubdantia herba¬ ceum fuum retinebat colorem, cujus quoque parum hic trans¬ mitto. Multas hac nodra in urbe domus lapideis cidernis fubterra- neis funtindrudtse, in quas mediantibus plumbeis canalibus aqua Continuatio Epiftolarum. $ f aqua pluvialis, in tefta domuum decidens, deducitur. Hu¬ ius aqusequandam fumpfi portionem [ proterito anno ] illique L,inoliturum admifcui Piper: hanc aquam effudi in tubum vitreum, in eadem aqua viventia animadverti animalcula, quorum corpora fexies quidem longiora quam crafla erant, pofterior corporum fuorum parsacuminatim concurrens, ac in fine horum corporum diverfa erant organa, quibus haec ani¬ malcula certo quodam loco vitro fefe affigere poterant, & hoc cum fieret, eadem corporibus fuis permagnum excitabant mo¬ tum in aqua, ac fimul quoque diverfis organis, in anteriori parte capitis locatis, fefe movebant. Quae organa [mihi ima¬ ginabar] eum duntaxac in finemeffe formata, ut iifdem hinc inde natarent, Dido motu talem in aqua vertiginem circula¬ rem conficiebant, ut non tantum aliquae exiguae particulae, in aqua jacentes, mediante illo motu circulariter moverentur, verum etiam multa perquam exilia animalcula, etfi in natan¬ do tam prompta, cum ad illa pervenirent animalcula, adtem- pusquoque in circularem movebantur orbem. Hrec animalia adhuc alium habebant motum, nam cum na¬ tando progredi nollent, fefe organis, in anteriori capitis parte fitis, vitro affigunt, ac tum corpora fua perquam breviffime in fefe contrahebant, ac tum corporis fui parte pofleriori affixa vitro, anteriorem corporis fui partem iterum a vitro diffiol- vunt, ac eandem corporis partem, prout ipfis poffibile erat, diftendebant, & eandem tum rurfus alio in loco vitro affige¬ bant; ut brevi dicam , proreptio illorum in aqua adverfus vi¬ trum tali fiebat modo, ac motu, qualem quafdam habere mul¬ tipedas confpicimus, quce prope ad anteriotem ac ad poflerio- rem corporis partem duntaxat ungulis funt inftru£he. Porro partem illorum anteriorem ac pofleriorem fquamofis particulis, fefe invicem tegentibus, efle in ftrmStam, contem¬ plabar. Eodem fere modo, pro ut Cancer & Squilla. H&c animalia quiefcentia, anteriorem & pofleriorem cor¬ poris 9 6 ' Antonii de Leewenhoek. poris fui partem perquam breviffime contrahebant , & hinc fquamofe particulae corporum Tuorum fefe invicem tegebant, ac hoc modo ovalem conficiebant rotunditatem. In quiefcen- do plerumque orificium Tuum cum pinnis five organis ei annex¬ is, parvo motu extrorfum extendebant, quod non injucun¬ dum mihi erat fpe&aculum, idque adhuc magis, cumoculos meos in medium corporis conjicerem, ubi continuum ac aequa¬ lem motum five pullum rotundi alicujus corporis animadver¬ tebam (quod coreffe mihi imaginabar) quod circiter tertia par¬ te citius pulfabac, quam noftrum cor pullat. Ab utroque latere hujus imaginarii cordis , unoquoque pul- fuejufdem movebat fele particula quaedam, quae parum ob¬ longa ,& valde exilis erat, undemecum cogitabam, numne una movens particula magna illa eflet Vena, quaelanguinem in cor defert, & alia particula Arteria, quae perquaflum fan- guinem per totum defert corpus. His Animalculisin aqua natantibus, iplorum corpora in longitudinem erant expanTa , ac unus capitis noftri capillus tum uno animalculo quater quidem erat craflior. Unde quan¬ titatem horum animalculorum demetiri , nobis perfacile eft. Quidam haud exigui nominis Chirurgus mihi obvians, oftendit mihi glandulofum corpus ( magnitudinis circiter un¬ guis noftrae manus} quod defumpferat a crure cujufdem Ma¬ tronae , cujus crus ( a pede ulque ad palmum quidem majo¬ rem fupra genu } fupra modum crafium glandulofis particulis per aliquot annos accreverat. Dicens porro, fe delimatam hanc particulam vino aduftoabluifle, eaque particula difie£ta, fe in eadem quamplurimos exiles confpexifle Vermes. Hos vermes oftendere mihi volebat, fed tam parvi erant, ut abfque perfpicillo eofdem agnofcere nequirem. Hic Chirurgus hanc glandulolam mihi offerebat particulam, addens, fiquid luminis, in detegenda vermium caufa, qui aliis in regionibus homines infellant, exinde recipere pofiem. Do- Continuatio Epifiolarum. ^y Domum veniens, mediante Microfcopio di&os vermes examini fubjiciebam meo, flatimque hos vermes exQvispro- diifle, firmum & fixum flatuebam, quae Ova mufea quaedam demortuae huic particulae impofuerat, atque ex his vermibus rurfus mufearum quoddam genus proditurum, quoque firmum conftituebam, & quidem talium mufearum genus, quale haec peperantOva. Tales habebam Termones cum Chirurgo, qui in principio his non magnam poterat adhibere fidem , quoniam fibi imaginaba¬ tur, ut circiter hanc defumptam glandulofam particulam ne nuifca quidem pervenire potuiffet. Ac quoniam hanc memoratam fubflantiam brevifiimo tem¬ poris fpatio a vermibusconfumptam fore confpiciebam, fruflu- lum carnis Bubulae huic fubflantise fuperimpofui, & obfervavi, vermes fiveacaros non tantum glandulofam carnis particulam verum etiam fruflulum carnis Bubulae ( adipe excepta huic annexa ) commedifle. Porro tribus diflin£tis vicibus vermes fiveacaros recenti ci¬ bavi carne, cum quinto die, ultimojulii, poft prandium rurfus recentem conarer praebere carnem, fummacum admiratione, omnes vermes fiveacaros ex capfulaf quae parum temporis ad aerem intromittendum patuerat] prorepfifle, confpiciebam, Summacum diligentia hos Vermes inquirebam, at prima in inflantia nullos horum invenire quibam, fed cum mediante candela angulos & rimas tabulati accurate perquirerem,diverfos horum vermium, qui quidem quinquaginta numero fuillent, inveniebam. Hi Vermes fiveAcari intra quinque dierum fpa- tium tanta accreverant magnitudine, ut unufquifque eorum longitudinem unius manus noftrae unguis implerent. Caufam, obquam hi vermes five acari aufugerint five pro- repferint,hanc eflejudicabam,quiajam eo ufque accreverant, ut illis amplius nullo foret opus alimento, ac fefe jam ad quie¬ tem, mutandi ergo, componerent. 2$ Antonii de Leeuwenhoek - Poftridie tempore matutino, Primo Augufti, unum horum Vermium, cujus corpus acuminatum fuerat, jam tertia quidem parte brevio rem efle fa&um, ita ut corpus ipfius jam ab ante¬ riori & pofteriori parte, seque foret craflum, ac ipfiflimam vafculi reprsefentaret formationem. Sub Vefperam qnatuor talia efle vafcula, & quemadmo¬ dum ha?c prima inflantia alba fuerant, jam omnino flammeum recepiflecolorem, confpiciebam. Poftridie tempore matutino, fecundo Augufti, omnia hsec vafcula erant rubra. Haec vafcula indies ex flammeo mutabantur colore in puni- cum & ac fere fubnigra fiebant. Horum vafculorum duo vitro incluia in facco portabam meo, eofcopo, ut eadem breviflimo temporis fpatioin mulcas tranf- formarentur: Sed poft quinque aut fex dies magnam ariditatem illis noxiam efle comperiebam * nam hsecce vafcula partim exa- ruiflfe confpiciebam, ac exinde nullam viventem creaturam prodituram. Reliqua vafcula in chartam deponebam , ac eadem vitro operiebam, & novem diebus prseterlapfis, undecimo Augufti, tria horum vafculorum aperiebam , ac ex unoquoque horum perfe&am defumebam mufcam: fed easdem mufcas adhuc erant madidas, &abfque motu (pro ut mihi apparebat). Has quoque Mufcas, praeter durum corticem vafculum con¬ ficientem , adhuc tenui membrana obvolutas jacere. Prima inflantia hifcein Mufcis nullas agnofcere quibam alas, fed eafdem paulo accuratius obfervans, hafce alas concinno in ordine in fefe efle convolutas confpiciebam, hx vero extrica¬ tas, perfe£be erant alas. Hafce nondum natas mufcas aperiens, ex una earum mag¬ nam Ovorum copiam defumebam. Decimo quarto Augufti, quatuor magnas Mufcas in vitro volantes confpiciebam, ac vafcula, ex quibus mufcae pro- die- Continuatio Epifiolarum. dierant i circa alterum finem foramine quodam efie in- ^Statim parum facchari fub vitrum deponebam, contemplan¬ di ereo, num hoc Mufcarum genus faccharum commederet limulae Mufcae faccharum comperiflent, ftatimidem comme- de poftridieex omnibus vafculis Mufcae prodierant, exceptis duobus vafculis, qute a me parumper erant collaefa. Tum temporis quoque harum Mufcarum diverfas adverfus Mufei mei vitra videbam confidentes, quas ex iftis vermi - bus five acaris prodiifle ftatuebam, qui fefe hic & illic occul- taflent. His Mufcis quoque parum inco&a: carnis praebebam, at ne una quidem eandem commedere volebat. Ofitavo decimo Auguftirurfus Mufcis parum carnis propo¬ nebam , at tum eafdem eandem avidilfime commedereconfpi- ciebam. Vigefimo o£tavo Auguftitres harum Mufcarum aperiebam, & ex una earundem permagnam copiam oblongorum Ovorum defumebam, quorum unumquodque vigefima quidem quin¬ ta parte majus erat Ovis, quaeex nondum natis defumpfifiem Mufcis. Quod autem mihi animadverfione dignum videbatur, hoc erat, nempe omnia haec Ova, quae ex Mulca defumpferam, fin- gulatim perquam exili nigrae venulae affixa efie} mediante qua venula ,ftatuo, unumquodque Ovum alimentum fuum, quo crefcat, recepilTe. Omnia haec exilia vafa five venulae originem fuam ducebant ex majoribus & nigrioribus venis, & hae majores venae rurfus ex multo majori vena originem trahebant fuam , ita ut has om¬ nes effe arterias mihi firmiter imaginarer. Hafce arterias perquam accuratifllme contemplans, per¬ quam clarifiime, earundem formationem ex Circularibu pai- jq 2 ticulis ioo Antonii d&*L eeuwenhoek ticulisefie compofitam, confpicere poteram, eodem modo prout vafa aerea in Pulmonibus animantium fita funt,fed hte particulae circulares tam exiles erant, ut mediantibus admo¬ dum ampliantibus Microfeopiisfefe tam exiles & tenues often- derent, veluti tenuiftlmos noftri capitis capillos nudo confpi- ceremus oculo. Et &fi hae Mufcae admodum videantur eflerobuftae, attamen parva preflura, mufcae illata, eandem poft parvum temporis fpatiumobiifleconfpexi: Nam cum hoc me premeret infor¬ tunium , ut a me vitrum quoddam diffringeretur, & ut Mufcae, quae huic vitro fuerant inclufae, per Mufaeum volarent meum, inter recipiendas mufcas contingebat, ut, etfi tam molliter eafdem tra£tabam , aliquae earum poft aliquod tempus morerentur, fi vero alam earum arripiebam, eandem alam poft aliquot dies dicidere confpicicbam, & quidem eo in lo¬ co ubi ala fuerat laefa, In aliquibus quoque ungulas de¬ cidere contemplabar, alias vero ungulas tam rigidas abfque motueflej etiamfi eaedem prima inflantia poft capturam ve¬ hementer adhuc moverent. Adeo ut aliquae earum aliquot dies in tergo jacentes fuo, in vivis manerent, ac decurrere nequirent. Mihi quoque imaginabar,parvo atta&u in Mufcarum ventre, eafdem intra paucos dies obire pofle, qliia mediante illo atta&u facillime aliquot pertenuium illorum vaforum confringi pof- funt, ac exinde permulta Ova ab arteriis poflunt abrumpi, quae inde in corpore putrefieri ac caufa mortis exiftere debent. Inter cibandum quoque quaedam mufcae mihi evolarunt,ita ut /.Sep¬ tembris duas duntaxat in vivis retinuerim Mufcas, qliarum altera duntaxat unam habebat alam, de his non aliud ferre judicium poteram, quin mufcarum alfera eflfet mas, altera ve¬ ro femella. Nonoejufdem Menfis tempore matutino 145. Ova accepi, qua:ab unaeffe prognataMufca ftatuebam. Aliquot horum ovo- 1 rum Continuatio Epiftolarum. I o i tum ariete incumbentia carni, in vitrum depofui, illudque vi¬ trum in facco portavi meo, quia frigida erat tempeftas, ac quo¬ que confpiciendi ergo, quanto temporis fpatio ex Ovis vermes live acari prodirent, ao eodem die haec confpiciens Ova, ex aliquibus Ovis vermes jam prodiiile contemplabar. Tum temporis exiguum fruftulum cordis Cuniculi illis ap¬ ponebam , ut exinde aliquid commederent. Poliero dic circiter feptimam matutinam, non tantum ex omnibus Ovis vermes five acaros provenifle confpiciebam 9 verum etiam una illa no£te eofdem tanta accreviffe magni¬ tudine, utiidem bis quidem majores, quam unum Ovorum elfent. Hoc quoque tempore reliqua contemplabar Ova, quae cordi Gallinae Sc Cuniculi incumbebant, at ex iifdem nondum ulli prodierant acari. Rurfus aliqua Ova vitro includebam , quod in facco porta¬ bam meo, acpoft quinque horarumfpatiuniobfervabam, hos vermes ex Ovis prorepliffe filis, ac tum quoque quofdam Sc quidem paucos vermes ex iflis Ovis , qua: cordi Gallinae i mpofita fuerant, confpiciebam prorepentes, Sc i flos ver¬ mes , quos vefpera praecedenti ex Ovis confpexeram pro¬ deuntes , examini fubjiciens meo, hos feptem horarum fpatio bis quidem majores efle fa£tos comperiebam : ita ut aqud me fit firmum Sc fixum , hos vermes, qui mi¬ hi prima in inflantia in fruflulo carnis [ quod a Matronae crure defumptum erat] oblati erant, ex iflis prodiifle Ovis, quae huic cruri in ultima vulneris obligatione a Mufca quadam erant impolita , ac iflos vermes, qui mi¬ hi poliero die oilendebantur, per aliquot horas duntaxat fuifle natos. Vermem five acarum , vafculura , Sc Mufcam depingi, mihi vifumfuit, quia hae mufeae in hac nollra regione maximi funt generis. N 3 Fig: 2, j02 Antonii de Leeuwenhoeic Fig. 2. Indicat vermem five acarum, cum ad perfe&am pervenerit magnitudinem , ac quinque dies natus eft. Fig: 3. Indicat vafculum, in quo vermis fi ve acarus trans¬ formatus eft, ac in altero fine foramen indicatur, ex quo Muf- ca prodiit. Fig: 4. Repraefentat Mufcam, Sc nifi haec mihi foret expe¬ rientia, incredibile mihi videretur j ut tam magna mufca ex tam parvo vafculo prodire pollet > at fciendum eft, alas ac quo¬ que omnes crines, quibus mufca eft inftru&a, illos omnesper quam arctiflime verfus corpus jacere, cum adhuc in involucro jaceat fuo, jam vero C cum vermis in mufcam eft converfus ) a corpore efle fejunftos , five confiftere a corpore femotos, ac per confequens fefe majores oftenderc , quam re ipfa funt. Quam plurimos hujus efle judicii me non fugit, nempe muf- cas ex corruptione prodire, ad quod probandum plurima adfe- runtur exempla, quemadmodum ante aliquod tempus Dodfus quidam Dominus hanc mihi proponebat objedtionem. Comperi (ajebat )quod exvafculis, quae ex unius generis Multipedis erant formata, quatuor prodierint Papiliones uni¬ us fpeciei atque formae, & ex quinto [quod eodem modo ut reliqua aperturam quandam receperat, ac intrinfecus clarum erat ] tres ordinariae live vulgares Mufcae. Hac in re ipfi fatis- facere nequibam. • Adhoc huic Domino refpondebam, hafce rationes nullam concitare difficulatem, quoniam hujus rei caufam hancefleju- dicabam. Mufcae, ac pleraeque omnes creaturae moventes, quae fetus fuos alere neqeunt, ex innata conftitutione deditae funt ad Ova fua ibi locorum deponenda, ubi pulli ex Ovis prodeuntes ali poflunt: Quando jam his, ac quoque alius generis Mufcis nulla caro, pifces, aut alia aliqua inteftina occurant, fepiflime ibi ovalocantfua, ubi odore percipiunt fuo adhuc aliquod pullis Continuatio Epipolarum. 103 filis alimentum futurum fit, Se hoc quandoquidem efl: in vaf- culisfive pupulis, quas a multipedis prodierunt } ex his Muf¬ carum Ovis vermes aut acari prodeuntes, facillime intra vaf- culorum membra perforare poflunt, ac alimenti loco ad in¬ crementum capiendum uti ea materia, quae alii volatili crea¬ tura: inferviendo creata erat, ex quo Mufcario verme five acaro tali in cafu loco Papilionis una pluresve poflunt prodire Mufcre. Hifcemeis rationibus hic Dominus fibi fatisfa&um fa¬ tebatur. .. Statuoenim, quam impoffibile fit s ut rupes equos aliaque pecora progignant, tam fit impoffibile, ut aliqua Mufcaaliud- ve movens animal ex aliqua mortificatione prodeat, plurimi immenfam Mufcarum Copiam non fatis admitari potuerunt, a quibus homines (ante magni nominis obfeflain urbem) fummopere infeftabantur: At nobis metipfisfatisfacere quibimus, cum fciamus imperatoribus impoffibile efle, ut om- nesbellicis inftrumenris interfedos terrs demandent, Muf¬ carum numerus infuper quoque fupra modum au- gefcit, cum nemo curam ad¬ hibeat, ne madatarum be- ftiarum inteflina in campis remaneant, ac quotidie hu¬ mo abfcondantur. Nam po¬ namus, quod in principio menfis Junii duae fint Muf- cm, Mas & Femella, ac fe¬ mellam tum temporis 144. Ova gignituram, ac princi¬ pio menfis Julii haec Ova in Mufcas efle transformata, ac harum Mufcarum dimidi¬ am partem efle Mares dimidiam vero Femellas, quarum una 144 72 288 288 72 MuCca; io primoMenfe. Femciia’. Ova unaquarque Femella. Mufcx io fecundo Menfe, Femella;. Ova unaquxque Femella. IO368 5184 H4 20726 20736 746496 Mufcas in tertio menfe. io+ Antoonit de Leeuwenhoek unaquaque rurfus eo tempore tot gignat Ova, fic numerus miifcamm decem millia adimplebit. Si jam dicamus illas tali modo progignere, prodibit numerus plus quam feptem cente¬ na Mufcarum.millia , & quidem ab uno pari Mufcarum tem¬ pore trium menfium. Hoc cum ita fit, non eftquodadmiremur permagnam Muf- carum copiam, quis reperiri poliunt, ubi multorum homi¬ num cadavera five animantium jacent inhumata. Mirabile quiddam in Mufcis animadverfione dignum eft, nempe, quod Mufcarius vermis five acarus quinque dierum Ipatioad perfeCtam fuam deducatur magnitudinem 5 fi enim ad hoc perficiendum fpatio menfisaut plurium dierum indige¬ ret [prout aliisTermibus opus eft] Mufcas in folftitio reftivo progignere impoflibile foret , quoniam vermes Mufcarii ra- riffime aliud poflint inquirere alimentum, quam illud, in quo a matre fiua funt collocati. Hicillorum cibus, ut Caro, pifcis, aut animantium intefti- na, in campis jacens, in magno folis teftu, per aliquot dun- taxatdies durare poteft, ut pro alimento vermibus aptus foret, ac proinde fapientifllmus Creator hifce Mufcariis vermibus in¬ genuit, utintra paucifiimos dies ad jufiam pervenirent per¬ fectionem j cum e contrario alii vermes, quibus continuo ali¬ mentum recipere concefliim eft, per menfem aut menfes in vi¬ vis fubfiftere queunt. Diverfoshorum Mufcariorum vermium five acarorum hic fupra memoratorum in vitro quodam mecum portavi, eof- demque quotidie recenti cibavi carne, eofdemque diverfis hujus rei amatoribus confpiciendos tradidi, ut mecum fubi- tanei vermium incrementi participarent, ac hos ultimos qua- tuor dierum fpatio ad juftam fuam deduxi perfe&ionem, adeo ut mihi imaginarer, in magno folis reftu Ova unius Mufcae minori quam menfis fpatio in Mufcam transformatum iri, qusc rurfus Ova gigneret. Hi Continuatio Epiftolarum. tc$r Hi vermes non multum excrementi faciunt, adeo ut plu- ^imuscibus, quo utuntur, in corporum fuorum cedat incre¬ mentum. Ante aliquot annos cogitavi, me plus quam vulgare quid confpexifle, cum Chylum in Pediculi inteftinis confpexif- fem moventem: At jam plus voluptatis cmpi in Mufcariis vermibus five acaris, cum enim eofdem ad talem perdu- xiflem magnitudinem , adeo ut amplius cibum confume- re nollent, eofdem in augufto quodam loco ita feci mo¬ ventes ut ita eflent defatigati, ut corpora illorum protem pore quodam viderentur immobilia jacere, ac tum ven¬ trem illorum vulgari opponebam Microfcopio, acinteftino- rum obfervabam motum, pro ut ventris cuticula five mem¬ brana (qua: pellucida eft ) permittebat, & contemplabar, parum Chyli (qui fefe maxime verfus rotundam offerebat partem) in inteftino , proxime ftomachum fito . [ pro ut mihi imaginabar ] continuo non tantum vi quadam ver¬ fus exitum protrudi, fed eundem Chylum mquali vi re¬ trudi, at contemplari nequibam quo ufque hic Chylus in inteftinum protrudebatur , quia alia inteftina trans hoc inteftinum jacebant, quod vifui fummo erat impedimen¬ to. Oculos meos in ifta conjiciens inteftina, qux exitui five fini erant propriora, Chylum in inteftinis confpieciebam cum illo jam fupra memorata motu, hoc duntaxat cum difcrimi- ne ut antrorfus & retrorfus pulfus Chyli in inteftinis, ibidem in tam magna diftantia non fieret. In hoc Chyli motu inteftinis mihi jam magis quam antea fa- tisfacerc quibam: nempe, quo modo globuli in Chylo, qui in ultima inteftinorum parte omnium fere animalium inveni¬ untur, conficiantur. Chylus enim continuo jam dido in inteftinis motu, aptillime hoc modofubtilemfubftantiam fanguinariis, aquo- O fis io 6 Antonii de Eeeuwenhoek fis ac vafis la&eis, in inteftinorum cavitatibus finientibus tradere five perpellere poteft 5 hoc cum ita fit, craflus quoque Chylus , adhuc aliquem in inteftinis retinens mo¬ tum, & qui undiquaque ab inteftinis comprehenditur, &qui veluti in inteftinis devolvitur, in globulos five pilulas confi* ciendus five deducendus eft. (quas pilulas five globulos in ovibus tanquam excrementa exoneratos, nos pilulas Ovillas (belgice Scaaps-keurels) nominamus. Si enim parum ceras, in manuum noftrarum cavitatibus jacentis , minimo motu earundem ad rotudum deducere queamus globulum , multo aptius hoc cum Chyli motu in inteftinis fieri poteft, quia inteftina Chylum, qui in iif- dem latet, melius comprehendere aut ab omnibus partibus comprimere , quam noftrae manus ceram comprehendere poliunt. Cum jam aliquis Chylus in tales fit dedu&us globulos; mi- hi imaginor, ut illi duritate fua, quandoquidem in inteftinis ad nullam rem ibidem infervire queat, tunc protrudantur ad illa inteftinorum loca, quas ad iftos globulos recipiendos funt creata, ac tamdiu retinendos, ufque dum ad tantum accreve¬ rint numerum, utinteftinifinifintimpedimento, actum eji¬ ciuntur, & detruduntur: hos eje&os globulos five pilulas confpicimus in Equis tam magnas efle veluti pugnum pue¬ rilem. Antea dixi me p Septembris accepifteOva, ac vermes fiveacaros, quiexOvisprodibanc, quatuor dierum fpatioad perfe&am pervenifle magnitudinem,hi ultimi vermes five acari transformabantur 17. & 18. ejufdemmenfis in vafcula ; quo¬ rum aliqua rurfus in facco portabam meo ( alia vero capfulae in* cludebam)quia tempeftaserat frigida, ac continuo pluebat, ac primo & fecundo Octobris ex iifdem Mufcas recepi, & ex iftis vafculis, quae capfulae incluferam, ac in Mufaeoconftitue* ram meo 12 O&obris Mufcas nadusfum. Ha. Continuatio Epiflolarum. loj Harum Mufcarum altera, quae mihi huc ufque fupererat, & qute Ova genuerat, & quae 14. Augufti ex vafculo prodi- -cratin principio Octobris mortua eft: altera vero ad 16O&0- 'hris adhuc in vivis fuit, Ante aliquot annos ad Nob: Veft: litteras quafdam dedi, quibus, quaenam effent rationes, indicabam, unde Urticse tantum nobis concitent dolorem, ac cutem noftram ita extu- mefcentem reddant, quod nos urere nominamus. Nempe hae funt. Urticx tam in foliis fuisquam caulibus acutis aculeis five fti- mulisfuntinftru£he, quimaximaex parte admodum duri & firmi fiint, craffiffima vero horum aculeorum particula, qu& folio five cauli affixa eft , admodum mollis et flexibi¬ lis eft, & quando hi aculei five ftimuli utcumque faltem in hoc illudve latus inflectuntur, atque hoc modo quoque mollis particula aculei inflectitur, tum aculeus nunquam aut raro in cutem noftram trans meare poteft. Hic aculeus jam in cutem noftram ingrediens, acin eadem frangens, necefliim eft, mihi imaginor, ut tum extumelcentiam atque dolorem excitet. Sed cum in horto meo paucos jam primo prodeuntes Afpa* ragos defcindendo occupatus eflem, intra digitos manus mete perexiguam attingebam urticam, quae mihi fupra modum do¬ lorem atque extumefcentiam concitabat. Hoc mede novo ad urticas mediante Microfcopio examini meo fubjiciendas im¬ pellebat, ac contemplabar, hofce urticarum aculeos non tan¬ tum undique cavitate quadam cfle inftrudtos, verum etiam tum temporis, cum urticae in floridiffimo forent ftatu, in «vultorum aculeorum extremitatibus hunc humorem protru¬ di» qui tum cum perquam exili globulo in extremo aculei fine confidebat. Hoc a me vifo, alias formabam cogitationes, mihique imagi¬ nabar ut etfi nos ab iftisaculeis tali tantum modo pungamur, O z ut ioS Antonii de Leeuwenhoek ut aculei fupremam duntaxat cuticulam noftram .vel uti perfo» derent, &ut nullus aculeus in cuticula noftra frangeret, at-* tamen, dolorem & extumefeentiam comperiremus; ob cau- fam, fi faltem humor( qui ad finem hujus aculei fitus eft; autquiob aculei motum ex eodem protrudi poflet)in partes fentivas noferas cutis penetret, ac ibidem aliqua vafa attingat five laedat, unde cuticula noftra mediante acuto fale, in hoc humorefito, vehementer admodum extumefeit.* itaut acu¬ tum hoc fal plurimum dolorem & extumefeentiam caufetur iidque magis quia, cnm veteres fi ve perfeda Urticas exa¬ mini fubjicerem meo, confpiciebam, humorem ex mul¬ tis acutis exaruifie, cum e contrario in adhuc crefcenti- bus urticis, aculei non tantum humoris eftent pleni, fed quoque quod humor in fine aculeorum expelleretur, prout hic antea didum eft. Extremos fines perfede adultarum Urticarum plerofque efi fe trados, obfervavi, quod a vento (qui folia & caules in fe in¬ vicem diverberat) caufari, mihi imaginabar. Multos autem dicere fcio, quod, cum Urticasforti animo ac intrepida manu arripiamus, Urticas nullo modo fint feiurte: fed illius haze eft ratio fola. Tota enim manu fi Urticas arripiamus, digiti noftri arde juxta fe in vicem funteonftitutifive locati, &hoc modo Urti¬ cae non nifi internam manus noftrae& digitorum cuticulam at¬ tingere pofiunt, quae tamtrafia & firmaeft, ut aculei eandem perforare nequeant, fed fiunt aut obtuli, aut frangunt, ac ideo parvam aut nullam extumefeentiam intrinfecus in digi¬ tis noftris , multo minus in vola manus noftrae comperie- mus, fed quidem intra digitos noftros, ubi cuticula admo¬ dum eft tenuis. Ad formationem aculeorum Urticarum indicandam, eof* dem Microfcopiooppofui, acPidori in manibus tradidi, ut cofdem tali modo depingeret, quali videret. Fi g ; j - Continuatio Epiflolarum. ■ ■ 109 fiie f . A. B. C. D fi. eft Urticas aculeus, qui in folio five caule Urtica: confiftit, qua: admodum eft florens, & in cremento accrefcens. Ubi in .C. rotundus indicatur globulus, ii protrufus eft humor, quo Urticas cavitas eft opplera. A. B, D E. eft mollis & flexibilis particula , quas hoc modo fele ofiendit, cum plantas adhuc affixa eft, fed parum temporis a plantafemota , plus quam media parte exarefcit. B. C. D. eft -lpfiflimus Aculeus, qui admodum eft pellucidus, cum humo¬ re eft oppletus. . Fig: 6 . F. G. H. I. K. florentem quoque Urticas aculeum indicat, in cujus fine Hi nullus eft protrufus humor. . Fig: ;. L. M. N. O P. Urticae indicat aculeum, qui eo ufque pervenit, ut non modo non amplius accrefcat, fed quo¬ que ex quo humor, qui intrinfecusin ipfius cavitate, fitus fuit, evaporavit, prout intra M. N; O. indicatur. Et quoniam in Aculeo feparatas confpicimus particulas , quas hicnumero i. 2. Sc 3. indicantur, mihi imaginor, hancevapo- tionem humoris ex aculeo non uno die, led divetfis inlequen- tibus diebus fieri, idque uno die magis quam Altero , pro ut tempeftas five caslum fit calidum. Intra numerum 3. &litt: N. Aculeus admodum erat obfcu- rus&fubviridis, quod procul omni dubio craflaerit materia, quas in Aculei humore fuit, ac ibidem coagulata eft. Fig:8.Q^R. S. T. V. Urticae Aculeum indicat, incrafli- mo fuo fine e tranfverfo difleftum, ut in eodem cavitas fo¬ ret confpicienda, pro ut hic litt: S. indicatur, & R. T. V. eft virida. &c mollis particula , quas hucufque ex¬ aruit. Fig: 9. W. X. Y. Z. Urticas Aculeum indicat, qui magis verfus acumanatam fuam partem eft difleftus, ubi litt. Y. quo¬ que cavitas ipfius indicatur. Saspius de venenofis vellicationibus five morfibus cu- jusdam noxii animantis , in India Orientali Millepe- O 3 da no Antoni i de Leewenhoek da nominati, verba fieri audivi, hoc animal ( pro ut mihi narratur) hominibus dormientibus per live fiipra corpus repit & quoniam hoc animal admodum eft frigidum, homines ple’. rumqueobmconfuetum hujus animalis motum fefe movent- fedfi homines hoc animal fentientes, fefenon moverent, horni’ minibusnullum afferret damnum, fed ob hominum motum forficibus luis, m anteriori parte capitis fui locatis, corpora hominum vellicant, & etiamfi exmorfu nulla fequatur(angui- ms efrufio,fed duntaxat perexigua rubra five livida ibi remaneat macula, ubi hoc animal corpus hominum forficibus fuis preflit exinde tamen intolerabilis cum extumefcentia dolor confequi- tur, qui apud unum diuturnior &c major quam alterum perma¬ net: ad hunc dolorem fedandum , non aptius fe habere reme¬ dium dicunt, quam ut, Millepedam hanc in Olivarum oleo mori, permittant, & hoc oleo partem lasfam collinant. Praeterito anno Laboratoribus, in hac noftra urbe Merces ex India Orientali advedas recipientibus, in mandatis dedi, ut viventem Millepedamadme deferrent, ea intentione, ut li neri poliet, rationes hujus noxia; vellicationis, a Millepeda perada;, percipere poflem. Hinc ad me delata eft Millepeda longitudinis circiter parvi digiti [cum alus e contrario duos aut quidem plures digitos lon- gs fint.j Hanc Millepedam exigua Volfellacirca unam harum duarum forcipum arripui, eandemque forcipem Microfcopio opponens, contemplatusfum 5 hasforcipescontinuoadlein- vicem & a fe invicem moveri ad comprimendum five arripien¬ dum , quo in motu una quoque oblervabam, unamquam¬ que harum forcipum rotundo foramine efle inftrudam quod foramen ftria quadam five foflula inftrudum erat, qute ftna eum in modum erat conftituta, uthumorem, exhoc fo- ramine profluentem, ad extremum finem hujus acuta; aculei adinftarpunduofe partis (qua forceps eft inftruda ) dedu¬ ceret. J Ex Continuatio Epiftolarum , 3I£ Exhacobfervatione mihi imaginabar, Millepedam Tuarum forcipumpreflura(in cuticula hominum) tantam exferere vim, ut aliqua fanguinaria aliaque vafa laederet, ac a fe invicem dif- rumperet, ac praeterea jam ftatim didum humorem una in cu - ticulam protruderet, Praeterea mihi imaginor, hunc humorem noxio quodam Sc peracutofale efle commixtum, ac laefionem ex prefiura ortam magnum illum dolorem non efficere, fed duntaxatex noxio illo humore oriri. Ha Cee meas Obfervationes hoc anno perfequi animo propo- fuerammeo, ac eum in finem didis Laboratoribus mandave¬ ram, ut Millepedas caperent j at nullas invenerunt, quam¬ quam in navi in mercibus exonerandis diverfie confpedae fint, quae ibidem fiant interfedae. Hoc autem hifce adj ungere, omittere nequivi, quia quidam Medicinae Dodorex India notum facit, ibidem multaefiein- perfcrutabilia, & inter illa quoque vellicationem five preffii- ram Millepedae numerat. Forcipem, Preflorem, five aculei ad inftar particulam didae Millepedae confervavi, ut, fi neceffitasurgeret r formationem ejufdemdemonftrare poflem, eandemque depingi , aequum mihi vifum fuit. Fig: io, A. B. C. D. E. F. maximam repraefentatpartem prelforis five Forcipis Millepedae, prout eadem mediante Mi- crofcopio depida eft. UbiLitt: C. in prefiore five Forcipe in¬ dicatur fofifula ac foramentulum in eadem, ex quo noxium hoc animal in laedendo [homine] didum noxium humorem educit. Tandem a quodam Domino [ qui omnia peregrina animalia, qua: acquirere poteft , confervare ftudet] Millepedam Indi¬ cam magnam accepi, eandem quoque depingi curavi, quia multi homines noxium hoc animal non agnofeunt? qux Mil¬ lepeda hic Fig: 11. Litt: G. H. I. K. L. indicatur? I. K. Antonii de Leeuvvenhoek funt duo preflores fi ve Forcipes , quarum pars altera in praecedenti Figura Lite: A. B. C. D. E. F. mediante Mi- crofcopio indicata eft. Hifce finem imponam. Nobilijfimi Domini. A. de iEEUWENHOEK. \ EPISTOLA de i8 Novembris 1687. Data ad Regiam Societatem. TRACTANS Cocheniliam fructum ejfe arboris, judicatur 3 qui fructus multa infe habet femina , cum nigra arefaUauva urjina comparatus ; atpofterioribus Obfervationibus liquet , Cocheniliam pofteriorempartem corporis cujufdam animalcuh ejje , cujm caput ungula , fcuta, ac tota anterior corporis pars abjicitur. Omnia Membra , qua Vermis Cochenilia habet, retinet quoque animal - culum Cochenilia. Duo infetta [belgice Goud- haantjes & Compo- He) fulphure interfecta. Pojleriorpars Corporis volatilium creatu¬ rarum efi Cochenilia. Cortex China China in aquam Spiritum Vini depofitus , ac coagulationes inde orta, idem Cortex ad carbo¬ nem deuflus, ac quodnam oleum inde proveniat, hoc Oleum cum [anguine commixtum , quam delectabilem globuli fanguinarii afpedum prabeant. Cujus formationis Cortex China China Jit. Nobihjfmi Domini. T>UJ!s in Hallandix. Ominus Antonius Heynfms, J. U. Do£tor, Syndicus & Confiliarius hujus Urbis, ante¬ hac extraordinarius ad Regiam Majeftatem Galliae Legatus > actum temporis in caufa re¬ rum Societatis Indiae Orientalis ad Aulam Re¬ giae Majeftatis Magnae Brittanniae delegatus, ex Urbe Weftmunfter de j 1687. ad me lit er as dabat , qui¬ bus defiderium Domini Roberti Boylemihi indicabat, ut inter alia Cocheniliam examinifubjicerem meo. Adhaecjamftatim di£to Domino Heynfio 10 Auguftihaec fequentia refpondi. ^ U4* Antoonii de Leeuwenhoek Nolilifme , SpecLitijfme Domine <&c. Antehac diverfas circa Cocheniliaminftifui Obfervationes, ( qua a plurimis animafcula eflejudicatur _) poft Nob: &c. tuae epiflolam , Obfervationes meas iterum de novo inflitui, ac perpetuo fructum cujufdam Arboris efle animadverti, qui fru&us in fe continet, five xoo aut plura profert exilia inflar ovi rotunda femina, quorum unumquodque Semen membra¬ nula adhuc obvolutum jaceq atadliocfpedaculum fiveconfpe- ftunyiervenire nequimus, nifi antea Cochenilia peraliquotho- rasin aquajacuerit, eademquetum cortice fuo nudata, non tantum femina, quae admodum funt mollia in eadem detegere poterimus j fed quoque multa horum feminum membranulas ( qua ipforum prima funt involucra, ac quidem ipfis feminibus bismajores)circumfe habere, qua membranula: perpulchra fluida rubicunda aqua funt oppleta, cum tamen femen ipfum muftelii fit coloris. Tali autem femine a fe invicem expanfotale femen infrrin- fecusnon nifi ex perexilibus globulis, rubro colore in ftru&is confidere judicamus. Reliqua Cochenilia pars, qua hac comprehendit femina, confidit ex membranulis, rubro quoque colore indru&is, ex cepto tamen, quod panciflima aliqua materia in feminibus fit abfque colore, qua mihi, veluti Oleum effet, occurit; & cum hanc formationem Cochenilia , pro ut intrinfecus ed, nobis imaginari velimus, non melius eandem exprimere polium, quam fi nigra arefa&a Uva Ur-fina , cum ejufdem membra¬ nulis & feminibus , comparen [at quantitate Uvarum & femi¬ num fepofira, five omiHa}. Et cum membranas five femina, ex quibus Cochenilia conflat; mihi tam tenuem, pro ut fie¬ ri poterat, exhiberem five demondrarem , illa tenues parti¬ cula , ut ita dicam, nullum referebant colorem. Ad hcec fupra Ditius Dominus Heynfms mihi refpondelat ex Urie iFeflmun/ler !f Augujli. con- Continuatio Epiflolarum. H ? Contentum epiftoUture ad me datx Domino Boyle communicavi, anibus ifti Domino fatiffattum, petenti, ut tibiproijlo negotio in te ' fufcepto nomine illius gratias agerem &c. ' J Argumentumfive ratio tua de femper aqualibus animalculis in ^Coch^im^odattinet , dicit ,feex Prxfetto quodam Jamaica intellexifje, eandem exfruflu Arboris Fici prodire, quo friiclu pu¬ tre fcent e aut corrumpente, exinde vermes five vaficula oriuntur, qux inmuficas tranjformantur, hxfein Arbores conferunt, iifidemque ma- nent afixse,fiub arboribus adflruitur ignis , acprxfumo omnes deci¬ dunt, illis que captis, caput, anterior que pars corporis, ac alx quo¬ que abripiuntur , quod reliquum eft, confiervatur , adeo ut Cocheni- lia proprie poflerior pars muficxfive caudx fit , ac per confiequens Obfier- vationes, circa hanc rem a te inflitutas , approbavit, putat que, quod vidijli , revera ejfie Ova, xque ac in Bombycum ululis in poflerior i il¬ larum parte talia inveniuntur Ova. Adhoc Dicto Domino Heynfio 21. Septembris 1685-. circa ' Cocheniliam fequentia haec fcripro refpondi. Cocheniliamquod attinet, eandemin omnibus meis prote¬ ritis Obfervationibus impoflibiliter potui judicare, ammalcula effe, nam in iifdem nihil animadvertendum eft, quod fimilitu- dinem animalculi habeat, firmum & fixum apud me erat, fi ani- malcula forent, ut eadem aMidis commedercntur. Sed cum jam poft ultimam Nob; Tuo refponfionem, rurfusde novo co¬ cheniliam obfervaverim, in unaquaque parte ejufdem me fatis fuperque certum reddere potui, unumquodque granulum particulam efle animalculi, & quod non tantum caput & anterior pars corporis, ac quoque alo difirumpantur, &quod reliquum eft, confervetur fcd quod magis eft, quod omnes ungulo & foucum, aut illa pars , cui ungulo funt adjunTo, fint abjefto, adeo ut nil nifi interna pars pofterioris corporis paras confervetur•, & mihi imaginor, ut alba illa materia, quam in rimis uniuscujufque granuli confpicimus, talis fit materia. u 6 Antonii de Leewenhoes qua? Gocheniliam a commeftione confervando fit apta, aut ut alias nullo modo a Midis commedentibuspoflit defendi. Ha? rima? uniuscuj ufque granuli Cochenilia?, mihi imaginor, membra veimiculifuerunt, priufquamin volatilem creaturam fuent tiansformatus. & hoc ultimum faepiusmihiin meis occu- rit Obfervationibus, quibus jam temporis occupatus fum & nifi anni tempus ad generationem talium animalculorum necet fariumnimis longe effluxiflet, nullus dubito, quin volatiles creaturas ( &fi non in colore tamen in magnitudine & formati¬ one ^ invenirem, qua? cum animalculis, quorum corpora Co- chenilia appellantur, convenirent. Et hifce finem epiftolae mea? circa Gocheniliam imponebam. Poft ha?citerum magnam Cochenilia? copiam perquifiyi, ac in eadem aliquot fcuta animalculorum, quae nigra erant inve¬ ni, quaelibet eorum in medio rubram habebant maculam, quae fcutula eum in finem duntaxat videntur efle confe&a ad alas, & fupremam partem partis pofterioris animalculorum C^uae partes pofleriores corporis admodum funt molIes)conte- gendam. Et quando talia animalcula ad volandum fefe compo¬ nunt, primo haec fcuta in altum extollunt, Scalas explicant fuas, quemadmodum fcarabaei & canthari agunt. Ac quoque in Cochenilia quandoquidem animalcula inveni, quorum cor- pufcula duobus talibusfcutisconte£ta erant, & inter haec fcu¬ ta ala?jacebant in concinno complicatae ordine, at haec cor- pufcula non erant tam magna quam multa Cochenilia? grana, ac quoque non tam fubnigra, haec pleraque a Midis efle'' com- mefa mihi quoque imaginabar. Praeterea mecum cogi¬ tabam , hoc genus animalculorum illud efle, quorum corpo¬ ra Cochenilia appelantur. Inter Cochenilia? grana quoque aliquot particulas vafculorum aut pupularum inveni, quae Cochenilia? vermiculos fuifle mihi imaginabar , & ex uno eorundem particulam vermiculi extrahebam, quae quo¬ que a Midis confumpta efle videbatur , quamquam ad¬ huc 1 i/ Continuatio Epiflolarum. huc aliqua vermiculi membra in eadem particula confpicere quibam. . Noftri pueruli ordinarie tempore verno[cum Urtica inertes funtindore] quarunt aliquas exiles volantes creaturas, qua plerumque iftis in Urticis funt invenienda, quas illi ob per¬ pulchrum ac corulcans corpus,Gallinaceos aureos,belgice gou t- haantjes, nominant j ac quoque animalculorum genus, quorum caput corulcans eft, ac reliqua corporis fuperior pars fubrufa eft, hacultima belgice nominant [Compolie] & quoniam aciem mentis in duo illa animalculorum genera conjiciebam, C quamquam hac fint minora illis animalculis, quorum corpus Cocheniliaeft)aliquibus puerulis in mandatis dedi, ut hac animalcula mihi caperent, ea intentione, ut cum eadem fcutis fuis, alis, capite & ungulis privalfem, ut eadem tum cum Co- chenilia figura convenirent. Hac animalcula mediante fumo fulphuris interfeci, atque ex- arefeci, & quando duo rubra fcuta, quibus pofterior pars corpo¬ ris conteda eft (aqueac corpora Scarabaorum, Cantarorum aliorumque animalium) denudaflem, fub rubris (Compolie) fcutis confpiciebam rubras jacentes alas, quarum extremi fines aliquo modo duplicati jacebant, quia ala fcutis funt longiores, ea autem fub fcutis occultari nequirent. Hifce animalculis fcu¬ tis fuis, alis, ungulis, & capite privatis, obfervabam illam cavi¬ tatem , qua Cochenilia grana funt inftrufta, dorfum fivefupre- mam animalculi partem elfe, quod ex arefa£tione caulatur,ac illud,quod velutidorfo quodam elevatum eft, infimam efle ven¬ tris partem. Cum igitur cochenilia grana habemus,quorum ca¬ vitas minor eft, illa animalcula feminini fexus fuifte mihi imagi¬ nor, quarum femellarum corpora Ovis funt oppleta, ac hanc ob caufamfupremam corporum fuoriim partem hoc modofefe noa poflfe incurvare. Et quamquam Cochenilia partes pofteriorescum gallinace¬ orum aureorum aC infe£ti [Compolie] partibus aliquantulum P 3 diffe- ri8 Antonii de Leeuwenhoek differant, me jam magis quam antea rertiorem reddere quibam, ut non tantum animalcula, ex quibus Cochenilia conficitur, fed ut quoque hic jam antea memorata Animalcula ex vermibus provenirent. Si enim omnes volantes creaturas, qum ex Mul¬ tipedis, Vermibus five Acaris proveniunt, confideremus, comperiemus, ut omnibus circulis, five circularibus membris, quibus Multipedae, Vermes five Acari funt inftrudi, fimiliter quoque volantes creaturae, ex iifdem prodeuntes, tot aciifdem membris fint inftrudae. Mentis aciem faltem conjiciamus in partitionem corporis Acari, undemufcaprovenit j etfipoftea examini noftro mufcam fubjiciamus, ac caput reputemus pro uno circulo five pro circulari membro Acari, porro comperie- muspedus, cui fex ungulae funt an nexae, in tria diftinda mem¬ bra effe divifum, ac in pofteriori parte corporis Mufcae quinque membra confpiciemus. In fumma Mufcae corpus innovem di- ftinda membra erit diftin&um, ac tot quoque membra Acarus habet. Et haec quoque ratio eft, ut omnes rugofas partes, quas in Cocheniliaconfpicimusgranis, noncafu mediantearefadione fint confedae,fed ea membra jam omnino in verme fic fuifie for¬ mata, ex quo creatura volans [cujus pofterior pars corporis Co¬ chenilia nominatur]prodiit.Et fi Cocheniliam confideremus, in eadem decem membra five rugofas partes numerabimus ; ante¬ rior pars corporis, ut caput, unguli, fcuta & alae, locum quatuor membrorum occupet, fic Cocheniliae vermis quatuordecim membris inftrudus erit. Cum poftea Cochenilia grana viginti quatuor horas aut plu- res in aquam depofuiflem, obfervabam, internam cavitatem, ex arefadione humoris caufatam, tum demum extenfam efie, ita ut illa cum pofteriori corporis parte volantium creaturarum, quarum alae Bc corpora fcutis funt conte&a, in formatione conveniret. Corticem Chinae Chinae in parvasdiffecui particulas, eafque in nova recondidi laguncula,eafdem pura perfudi aqua pluviali} ac Continuatio Epipolarum. 1 1 c> hoc modo viginti qua tuor St plures conftitiflet horas, * C obfervavi aquam, ea intentione, ad figuras falis, quas Cor- h TchinaChin«aquarcommunicaret,agnofcendas. Atquo- te 'f unque circa hoc inftituerim obfvervationes, attamen fi¬ suram particularum falinofarum, propter illarum perexiguam exilitatem agriofcere nequivi. . Aaua vero hinc inde particulatim aperto expofita aeri, ut hu- mida evaporaret materia, ac ut eo melius particulae falinofae rmfrularenc, multas ibi particulas, quas nos aquam nomina® Zis efle coagulatas contemplabar, ac fefe tanquam claram alutinofam ac gummofam cum multis rugis membranam often- denteseoinloco, ubi difta aqua jacuerat, commixtas quoque multis perexilibus claris particulis, quas fal efife judicabam, juxta quas quoque multas perxiles reperiebam particulas , lu b- fufcam habentes efientiam. > . Hanc aquam cum parum fanguinis commixcui, quem ex in- fertioneacus ex digito proferebam, atque hanc commixturam e veftigiovifui opponens meo, omnes ordinarios lauguinis globu¬ los fqui fanguinem rubicundum reddunt] undique ab hac aqua comprehendi confpiciebam, ac fefe feparare five difpergere in minores globulos, adeo ut mullis in locis non alios contempla¬ rer globulos jacentes,quam qui numero fex unu m globulum ian- guinis confecerant. Ac quoque particulas fangmms confpexi ja¬ centes, quae tam parvae erant ut duntaxat trigefimam fextam partem unius globuli fariguinariiefle judicarem. Praeterea aliquibus in locis globuli fanguinaru in fefe j acebant coagulati, quod ortum efTe judicabam ex frigido humore, qui ad calidum acceflerat fanguinem. . . , Porro Corticem ChinseChinaein exiguas diffecui particulas, ac in vitro recondidi, eafque Spiritu Vini perfudi, cumque ioc modo per aliquod conftitiflet tempus,Spiritum Vim,qui a lquo modo rubrum aflumpferat colorem' [fubaprico cmloj viiuiop- pofui meo, ftatimque obfervavi, eundem quoque mem rana iio Antonii de Leeuwenhoek ve vellere quodam contegi, ac praterea tot exiguas particulas inter fefe coagulare, ac in humore natare, ut conceptu perquam effiet difficile* imo tanto numero, ut humor hic in calcofam transformaretur fubftantiam,adeo utaliquas particulas falinofas in eodem humore agnofcere impoffibile foret. Hunc Spiritum Vini fanguine commixcui, pro ut fupra di£tum,ac ftatim multos fanguinarios globulos coagulare obfer- vavi: multi alii globuli quoque diffolvebantur, ac in minores dividebantur , adeo ut aliquibus in locis non nifi exiguos con¬ templarer globulos fanguinarios jacentes, qui numero fex per- fe&um confecerant globulum fanguinarium. Poft hasc contemplationes measinftitui, ut, fi fieri poffiet, per- fcrutarer, quaenam fixa: & volatiles particula: falinofse in Corti¬ ce China Chinte refiderent. Diffium igitur Corticem China Chinte tam vehementi expofui igni, ut cortex in carbonemef- fetreda&usfive mutatus, acomne Oleum & humor (admo¬ dum parum excepto) effiet collefrus. Hoc Oleum pulchro erat inftru&um purpureo colore, & aliquod Olei tam graveerat, ut illud verfus fundum tenuioris humoris five olei, quod quo¬ que ecortice deftillaverat, fubfideret. Hoc purpureum Oleum , pro utinpoftetate mea erat, a reli¬ quo humore feparare conatus fum* at illud non admodum pro lubitu meo perficere potu i, quiacontinuoglobuli quidam pur¬ purei olei per reliquum humorem natabant. Praeter purpureum oleum, reliqua fubftantia ex nullis aliis particulis confiftere vi¬ debatur,quam ex oleo,quod fere flavi erat coloris: Ita ut [quan¬ tam adhibebam diligentiamjparticularum falinofarum figuram, ob nimiam illarum exilitatem, ac quia eaedem non coagulabant, agnofcere nequiverim, quamvis, me magnum particularum fa¬ linofarum numerum jacentem confpicere, mihi imaginabar. Qijando hanc ultimam fluidam fubftantiam, five ut melius dicam, flavi fere coloris oleum, in puro ac novo vitro a fe invicem difpergere conabar, ut hoc modo particulas falinofas eo Continuatio Epiftolarum. 121 eo melius obfervarem, continuo animadvertebam > hoc oleum ita coagulare, veluti vitrum aqua fuiflet humedatum. Porro parum flavi fere coloris olei fumpfi, & (poftquam acu pollicem meum ita punxiflem, utfanguis ex eodem flueret) idem fanguine commifcui,& quam cito mihi poflibile erat,hunc commixtum fanguinem vifui oppofui meo, ac ftatim obfervavi, aliquosfanguinariosglobulos efle coagulatos, ac fibi invicem agglutinatos. Praeterea in eodem humore five latice permagnus globulorum fanguinariorum natabat numerus , qui non modo fupramodum erant clari & pellucidi, verum etiam, quod magis eft, in unoquoque horum globulorum diftin&iflime contem¬ plari poteram, eofdem ex diverfls aliis confiftere globulis, in ali¬ quibus enim tres poteram numerare globulos, imo numerus il¬ lorum adhuc erat major, in quibus quatuor contemplabar glo¬ bulos , & in aliquibus quinque confpiciebam globulos, adeo ut fextus globulus a vifu meo jaceret remotus.Hi globuli fanguina- riijucundum praebebantafpe&um,ac praefertim cum eofdem co¬ ram vifu meo efficiebam moventes. Nam non tantum globulos perquam diftin&econtemplabar, fed fepius accuratifllmeani¬ madvertere poteram , ubinam globuli, globulum fanguinarium conficientes,erant conjun&fiubi igitur parum fub obfcurum vi¬ debatur, qualibet rotunda exaltatione uniuscujusque globuli continente rurfus clarum lumen, ita ut unusauifque fex parvo¬ rum globulorum fanguinariorum , qui ex ordinario & perfe£fo conficiuntur globulo fanguinario, mihi hic non occurrerent, ve- lutiinter feeflentcouniti 5 fedquafi juxta fe invicem ar£fcead¬ jacerent. Hoc mihi majorem praebebat voluptatem , quam unquam alius mihi praebuiflet confpe&us : quotiescunque enim circa fanguinem [etliquam maxime commixtum ] obfervationes in- flituiflem, attamen hoc mihi non occureratj qua propter Ob¬ fervationes meas diverfls diebus iterum de novo inftitui, dun- taxat magnae recreationis ergo, quam capiebam, ex confpectu tan- i22 Antonii de Leeuwbnhoek tante multitudinis globulorum fanguinariorum juxta le in vi¬ cem jacentium, atque moventium, qui unius ejufdemque erant magnitudinis, & quorum unufquifquecognituerat facilis, ut rurfus ex aliis effetcompofitus globulis. Oculos meos quoque in eum conjiciens locum, ubi centum plurefve globuli erant coagulati fiveagglutinati, tum quoque in iftis, qui verfus ex¬ ternam jacebant vitri regionem five partem, fupra memoratum agnofcere quibam. Et, etiamfi vitreus tubus , in quo hunc fanguinem, cum diffo Spiritu reconderam, bisviginti quatuor plurefve horas conftitiffet, nullam tamen in globulis fanguinariis mutationem agnofcere quibam. Porro in Carbonem corticis Chinae Chinas puram aquam pluvialem effudi, & poft quam hasc mixtura per aliquot horas ac quoque aliquot dies conftitiffet, aliquot ejufdem aquas guttas fumpfi, illamque maximam in partem evaporare permifi, ut particulam falis fixi figuram agnofcere poflem: at nullas parti¬ culas falinofas animadvertere quivi, in quibus aliquam figuram agnofcere quibam > fed perpetuo obfervavi fnperne in aqua vel¬ lus five membranam confici, ac permultas particulas, quas cum aqua funt communes, Sequas particulas aquofas nominamus, efle coagulatas. Hanc memoratam aquam quoque cum fanguinecommifcui, at in eadem aliquid notatu dignum, animadvertere nequivi. Pofteadi&um hunc corticem China Chinas e tranfverfodif- fecui, quo oculis meis oppofito, inter alia me magnam copiam exilium vaforum confpicere , mihi imaginabar, quas lucidam oleofam fubftantiam in fefe videbantur habere, & quas in rotun¬ ditate verfus externum corticis marginem decurrebant. H;ec purpureum referebant colorem, & inter hasc vafa rur¬ fus alia jacebant vafa, quas furfum adurgebant. Et oculos meos in corticem conjicienti, ubi ifdem proximus ligno jacuiffet, mihi videbatur, ut magfiam vaforum copiam confpicirem ja- Continuatio<. Epifiolarum. 125 ., tem f quae furfum afcendebant, quas quoque lucidam ole- ofam fubftantiam in fefecontinere videbantur. At ultima haec vafa paulo accuratiori fu bj i ciens examini, con- {biciebam haec non efie vafa, fed lucidas ac longas efte particu- / uae a t> utroque fine acuminatim decurrebant five finiebant, Suti nobis craflam fartoris acum confpicere imaginaremur, V ab utroque fine cufpide erat exacuta , hac duntaxat cum differentia, ut inulta earum non efient redae, fed incurvata. Tales aut his fimiles particulas nunquam in aliquo confpexi cor tice, quam in cortice quem nos cinnamomum, nominamus, quamquam pofteriorisparticulae multo minoribus & acutiori¬ bus pun&us funtinftru&ae. ■ ■ n • n ■ jEquumefleduxi, exiguumfruftulumcorticisChinaeGhi- nx, quod ab interno margine [ubi didae particula plurimae ja- cent, 6c quae prope ad externum marginem non inveniuntur] abrupi, mediante Microfcopio depingi curare: ut Fig: 1. A. B. C. D. ubiB. C. & A. D. hae acum natae particulae, quaefuper alias eminent, quarum aliqua cacumina five cufoides partim funtdiffradte, fele hoc modo detnonftrant, cum fimbrias aut diffrata exilia vafcula, quaepartim his particulis funt annexa, fi¬ ve adhaereant , feponamus-, unaquaeque enim harum particula¬ rum ad huc ab aliis jacent feparatae inter jacentibus quibufduam tubulis five fiftulis. At in hoc corticis fruftiilo didae particulae fu- pra modum multae juxta fe invicem jacebant, atque hic cortex prae reliquis craflitudine eminebat. Fig: 2. Indicat memoratum abruptum corticis fruftulum, tam magnum, pro ut nudo noftro apparet oculo. Fig: 3. E. F, Repraefentat fimplicem memoratam particulam, in qua quidem adhuc aliae fefe oftendunt particulae, quemadmo¬ dum quoque fit, cum eandem e tranfverfo defcindamus, at ea de re mihi amplius nihil dicendum fupereft. Fig: 4- G. H. Repraefentat aliquot pauciftimas ejufmodi particulas juxta fe invicem, indicandi ergo eafdem in con- n r Ginno j-24* Antonii de Leeuwenhoek &c. cinno ordine cufpidibus fuis juxta fe in vicem conjun&is non jacere. Exiguum ftuftulum corticis Chinae Chinae e tranfverfo difle- cui, ut, quoad fieri pofTet,formationem corticis indicarem; & fi eundem haberemus floridumj, fecundum omnem apparentiam in eodem multo plura confpicienda forent. Fig: f. I. K. L. M. N. O. P. Repraefentat exiguum ( e tranf- verfodifciflum)fruftulumcorticisChinaeChinae. L. M.N.O. eft externa pars ipfiffimum corticem contegens, adeo ut M. N. veluti ab aperto comprehendatur aere, & quae formatio fefead¬ modum prope demonftrat, veluti texturam corbium confpi- cerimus , at haec forma five edentia cognitu eft perdifficilis, ac multum in me fufeepi laboris , antequam Pi&ori hoc modo ob oculos ponere poteram. Poft hanc didam formationem, ali¬ quot fequuntur vafa, quae rotunditatem corticis decurrunt, quae hic intra L.O. indicantur, & intra quae vafa rurfus diver- fa' vafa furfum afeendunt. Intra I. K. P. reprasfentant fefe e tranfverfo difeiflae (jam memoratae)acuminatae particulae, quae hic quidem inconcin¬ nae, & minime rotundae efle videntur, quod duntaxat mihi caufatum efle videtur ex fciflura cultri, nam corticem non ad¬ modum bene cultro peracuto in fruftula difcindere potui, quin antea eundem per aliquod tempus in aquam depofuiflem. Exigua vafcula, intra didas particulas decurrentia, fciflu- ra cultri funt veluti oppleta, adeo ut eadem Pidori depingen¬ da hic tradere five exhibere nequiverim. Hifce finem imponam. A. de LEEUWENHOEK. (Pag. i X)e Vivi* animalculis in laBibus feu femine ma- fculo pifcium , <§?* in tejliculis animalium ; addita demonflra- tione evidenti , numerum animalculorum , ex unius afelli majo¬ ris laftibus , provenientium , plus decies fuperare homines , in univerfo terrarum orbe vivent es. r Velfis in HclUndi* ire, Epiftola fcripta Ad Regia: Societatis Collegium Londinenfe, & delata ad Nobiliffi- mumVirum, Dominum Nehemiam Grew* Bidem Societati a Literis, Nobiliffme Domine , Ultimae meae 8co. Eportatisjamliteris meis prsedi&is, 21. Fe¬ bruarii datis, oculos meos tenuit afellus qui¬ dam major vivus,ladtesfuas magna copia (fine ulla contredtationej) ejiciens. Has ladtes afium- tas , obfervando, confpexi animalcula illa inibi, fine ulla materice evaporatione, viven¬ tia , & quidem tanto temporis fpatio, ut oculis meis contem¬ plando defatigatis, tribus diftindtis vicibus co ntinu is negoci- um meum repetiverim, & tamen eorundem agitationem ni¬ hil minus legniorem deprehenderim. Obfervavi quoque variorum luciorum ladtes (feu femen mafculum) illo fcilicet tempore, quo lucii ladtes folent ejice¬ re, & fimiliter tantam copiam animalculorum in illis viven¬ tium deprehendi, ut omnem fidem excedat-, neque folum illa viventia confpexi, extradtis jam expifceladfibus, fede- Aa tiam Anatomia & Contemplatio tiam.cumj.am per aliquot horas in Mufeo meo quiete confti- tiflent, haud minor illorum erat agitatio : judicabam etiam, quamlibet particulam arenulae magnitudinem complentem, plus decem millia animalcula continuiffe. Hifce animalculis eadem cum ceteris, afelli majoris, erat magnitudo, -nullum, que inter illa erat difcrimen, nifi quod corpufcula illo¬ rum eftent multo minora animalculis in mafculo anima¬ lium femine repertis, caudafque haberent longiores & gra¬ ciliores. Certis de caufis expetivi partes aliquas leporis rimari: proinde leporem quendam fine ulla, vel faltem cum admo¬ dum modica fanguinis effufione, interfectum, incepi evifce- rarej & principio aggrediendo tefticulos Cerat quippe fexus mafculini) extraxi eofdem e cute, & vas femen deferens uf- quead virile membrum praecidi, materiamque in hoc vafe inclufam obfervando, animadverti, nihil aliud in illo con¬ tineri , nifi incredibilem animalculorum numerum, caudis in- ItruCtorum, in limpida & pellucida materi fitorum, ejufdem fere magnitudinis & figurae, cum animalculis ex mafculino canum femine, motu tamen omni erant deftituta, lepus quip¬ pe ante quatuor dies jam erat interemtus. PraediCtum vas (ab anatomicis vocatum, utajebant, vas Deferens ) in particulas di- verfas difle&um, infecutus fum ufque ad tefticulos, unde principium fuum ducebat, & fere idem deprehendi. Pro- pterea tefticulum illum in crafiiflima illius parte e tranfverfo difcidi, & in illius fubftantia, e difle£tis& filatim contextis partibus (ex quibus tefticulus conflabat) defumta & obferva- ta, etiam aliquot animalcula confpexi. Ha&enus etiam avidus fui mafculum femen avium riman¬ di, firmiterque animum induxi, me non nifi cafu quodam ad hoc experimentum faciendum perventurum, videlicet fi fieri pollet, ut gallo gallinam fubagitante, femen galli ela- berefur, quod aliquando me videre memini 3 fed htec mea an- Antonii de Leeuwenhoek. '3 te di&a experimenta, circa tefticulos leporinos, fuerunt caufa 5 quamobrem interfe&arum gallinarum & gallorum Africano¬ rum (Belgice Calcoenen) tefticulos ad manus fumferim , & obfervata ex vafe deferente fubftantia , vidi, illam in fe con¬ tinere nihilnifi particulas oblongiores admodum exiles, in medio crafliores meo judicio, & in extremitatibus fefepa¬ rumper acuminantes,fimiliter etiam in pellucida quadam ma¬ teria jacentes: tefticulis in medium difie&is , interdum particulas illas fupra di£tas confpexi, quae particulae revera mihi videbantur efie animalcula. Stetit igitur fententia vi¬ vum aliquem gallum cultro fubmittendi, & pro virili tefticu- los una cum vafe deferente eximendi, ut fi fieri poflit, ani- malcula viventia ibidem fpe£tarem; fed mutata mente, li¬ buit rem in canum tefticulis primo tentare, Sc ea de caufii mercenarium quendam allocutusfum, cujus praecipuum ftu- dium inter alia erat, canes & feles caftrare: hicce homo domi noftrae depofiut duos canes, quibus me prmfente exemit tefti¬ culos, quorum alterum, feparata prius maxima ex parte fe¬ cunda cuticula , mihi delineandum curavi. ABCDEFG. eft tefticulus a fecunda fua cuticula denudatus,- CHID. eft fecunda cuticula, firmiter tefticulo annexa , quamque ob temporis anguftiam a tefticulo non poteram fepararej D JC LMNO. eft itas deferens-, G P. eft vas fpermaticum, ali¬ mentum fubminiftrans (ab anatomicis vaspmparans didtum.) Tefticulo vero ecaneexemto, fine mora materiam vel fub- ftantiam e vafe deferente , juxta O. ubi divulfum erat, acce¬ pi, Scillam obfervando, tantam abundantiam animalculo- rum vivorum ibidem deprehendi, quantatn antehac in de¬ fluente canis cuiufdam femine confpexeram : vas deferens porro prope NMLKD. diflecui , & materia illius exami¬ nata , fimiliter inibi animalcula viventia deprehendi ,- per¬ rexi inevifceratione, 6c vala lpermatica juxta C. rugis convo¬ luta , etiam diflecui, materiamque vel fubftantiam ex illis A a ex Antonii de Leeuwenhoek. f exemtam contemplatus furti , ibidemque fimiliter copiam animalculorum animadverti ; quoniam vero haec minime peragi poterat difle&io fine effufiohe fanguinis ex minoribus vafibus fanguiferis, ideo immixti quoque cernebantur multi globuli fanguinei. Difcidi quoque vafa tam juxta E. quam juxta F. & G. vocata , ut mihi retulerunt , Latine ab Anato¬ micis i Epididymis live paraftata , ibidemque ut antea anirnal- cula adhuc viventia confpexi. Veruntamen quoniam mihi alia peragenda occurrebant, praedi&um tefticulum hoc mo¬ do /itum & difpofitum reliqui, tribufque praeterlapfis horis, vafajuxta A.di/Tecui, inqueillorum materia feu fubftantia, vafibus fuis exemta, pauca quaedam animalcula confpexi vi¬ ventia, reliquis interim mortuis jacentibus. Praeterea accepi gallum gallinaceum, per quatuor quinque- ve dies feparatum & feclufum ab omni gallinarum confuetu- dine *, utfcilicet femen deferentia vafa, eo turgidiora redde¬ rentur : Huic gallo unius ferme anni, omnium primo aperui venam jugularem , ne fcilicet abundantia/anguinis mihi im¬ pedimento effet, Sc extemplo, dum adhuc in vivis, omni- bufque fuis plumis inftrudtus erat, abdomen difiecui, ficque tefticulosfupra modum ingentes, una cum deferentibus va- /ibus/permaticis ufquead oropygium, ex animi mei fententia, 'integra inde extraxi, & contemplando materiam five fub- ftantiam, ex vaforum extremis partibus defumtam, animad¬ verti ibidem., tantam abundantiam viventium animalculo¬ rum, ut ea ftuperem, &: veri/Tima refero fi dicam, in illius materiae vel fubftantiae particula, unius arenulae magnitudi¬ nem capiente , plus quinquaginta millia animalcula viva fu- ilfe, forma feu externa figu ra fua, noftrates anguillas fluviati - les referentia j haecce animalcula vehementiflima agitatione commovebantur, multifque in locis tam fpifle & denfe con¬ glomerabantur, ut opacum aliquod corpus efficerent, fed poft paulo ab agmine condenfato fe rurfus fegregabant } bre- Aa 3 vitet; 6 Anatomia Contemplatio viter hxc animalcula oculos meos magis tenebant, quam un¬ quam fa£tum eft , ante aftis temporibus in omnibus meis contemplationibus .• Perrexi in examine vafis deferentis ad ipfos ufquetefticulosjled ubique eadem inveni.* difled:is quo¬ que tefticulis inter vas deferens tkpraparans , quae erat particu¬ la fupra nominata Epididymis feu paraftatarnm , fimi liter &ibi magnum numerum animalculorum viventium conlpexi, quibus tamen lubftrati videbantur multi & admodum exiles globuli, item multas plan-ovales (fit venia verbo in Latina lingua inufitato) figurae , quarum ambitus complebat fere magnitudinem noftrorum globulorum fanguineorum, qui¬ bus etiam vita pofiet attribui, 6c quidem propter earundem commotiones 5 fed exiftimabam , omnes halce commotio¬ nes & agitationes provenire ab animalculis, ficque res etiam fe habebat: attamen ego non opinione folum, fed etiam ad veritatem mihi perfuadeo, has particulas planam & ovalem fi¬ guram habentes, efle quasdam animalcula inter fe ordine fuo difpofita & mixta, vitaque adhuc carentia; fiquidem illa¬ rum anguillarum exilium vel anguiculorum asftivo tempore in aceto natantium, diflecante me majufculas, ut minufcu- las & juniores ex illis eximerem, anguiculi, inquam , illi in¬ geniti , etiam figura ovali fibimet implicati confpiciebantur. Tefticulum porro diverfis in locis diffecui, variaque ani¬ malcula in illo vidi viventia, plurima tamen mortua erant , non folum eadem ipfa hora , fed exemto jam per tres quatu- orve horas tefticulo, ex gallo gallinaceo. Propter has meas fupra enarratas obfervationes nullus du¬ bito quin tu, NobiliffimeVir, & etiam fapientiaclariilimi Philolbphi, mecum pedibus in hanc ituri fint fententiam, tefticulos nullum alium ufum prtebere, nifi ut animalcula in illis formata, tamdiu in illis 1'uftententur, donec ad ejacu¬ lationem fi nt idonea. Hoc vero dato & conceffo, quid fiet de omnibus illis par¬ ticulis Antonii de Le e u w enhoe k. j* ticulis feu corpufculis, praeter illa animalcula , femini virili hominum inhaerentibus, & a NobliflimoDominoftriasvo¬ catis. Olim & priufquam hmc fcriberem, ineafententiafui praedicas ftrias, velvafa, ex tefticulis principium fuum du¬ cere, iliaque animalcula in femine virili generari, fed hic jam contrarium liquet: fimiliter etiam herbam nunc porri¬ gent, qui inhachasrefi funt, animalcula ifta tantummodo ex putredine oriri, nec aliquid facere ad generationem: non¬ nulli etiam fibi hoc fomnium fingunt, ifta animalcula omni vita deftituta, folum ignem efle in femine contentum *, ego autem vere exiftimo, hmc eadem animalcula ex tanto nume¬ ro partium conftare, quanto ejufmodi homines fibi fingere poliunt, numerolas partes corporis noftri efle compofitas. Nec tamen interea ceflabo perfequi meas contemplationes, & ea de caufa quoque aliis in mandatis dedi, ut mihi iterum canem aliquem apportarent ; quoniam autem intellexi alte¬ rum canem praetextu capiendorum aliquot pulicum efle tra¬ ditum, fine ulla fa£ta mentione ejus caftrationis , alterum vero e publica via efle fubreptum, infcioejufdemdomino, non arrifit mihi utique totum illud negotium. Haecce levidenla & tenuia, Societati Regite, Tibique, JNTo- oiliflime Vir, hac vice habui fignificare, & quamvis certus fim , has meas praedi£tasoblervationes paucorum hominum aflenfum & apptobationem merituras, quia fieri non poteft, ut ram ingens numerus vivorum animalculorum in tam pufil- quantitate comprehendatur , proinde omnibus huic rei albutn calculum non adjicientibus , aequi bonique confu- am, & quidem eo magis, quod ea ipfa Regia Societas mi- ai, de ingenti illo numero animalculorum in aqua Viventi¬ um cnbenti, aftipulari haud poterat. Poftquam vero per iteras docebam meam fupputandi rationem , adjungendo P arte meam agendi & demonftrandi methodum, ^ obilmmius Collega tuus, Dominus Robertus Hooke , nume¬ rum a Anatomia & CoWitemplationes rum illum adhuc auxit, mihique fignificavit,Regiam Majefta- tem haec percipientem, avidam fuifle hoc negotium videndi, quod&fa£tum, vififque non fine magna admiratione hifce animalculis, mentionem mei admodum honorificam fecifie. Quam vere etenim de animalculis in aqua exiftentibus fcripfi, tam vere etiam de animalculis in hominum, animalium, vo- lucrum & pifcium mafculo femine fcribo •, fufficiet quoque mihi, fi modo aflenfum Tuum , Nobiliflime Domine, & acutillimorum Dominorum Philofophorum , confequar, qua de re etiam minime dubito. Tranfinittouna cum literis meis etiam calculum hominum & animalium, fed tamen non accurate & exquifite pofitum , quia tantum animi caufa illum in chartam conjeci. Abrumpens epiftolae mete filum Scc. ANTONIUS de LEEUWENHOEK, s. Praeter admodum ingentem illum animalculorum numc» rumin mafculo hominum & animalium femine viventium, mentionem etiam feci in literis meis 21. Februarii 1679. fcri- ptis, de numerofioribus animalculis inlabtibus vel femine ma¬ fculo afelli majoris, exiftentibus, ftatuendo, fingulasillarum la£tium particulas, unius arenulae magnitudinem capientes, plus 10000. viva producere animalcula (caudis oblongis in- ftruda) & faepe numero etiam cogitavi, non vivere tot homi¬ nes in uni verfo terrarum orbe, quot animalcula viventia ge¬ nerentur ex la&ibus unius afelli majoris. Pono igitur centum arenulas juxta fe collocatas,conficere longitudinem unius pol¬ licis, Antonii de Leeuwenhoek p _ licis, la&esque uuius afeili majoris habere magnitudinem quindecim pollicum. ioo ioo ioo Fit igitur fumma ioooooo. arenularum in unius pollicis geom etrici magnitudine. _ £5 _ Faciunt fiimmam. 15000000. arenularum in magnitudine 15 pollicum, qualem magnitudi¬ nem laftes habent. 10000. animalculain pairticula* unius arenulae magnitu- _ dinem habente, colligitur ergo fum:i 50000000000. animalculorum in unius afeili majoris la&ibus. Conficiam etiam (probabiliter faltem} fummam univer- forum hominum in terra degentium. Longitudo circuli ma¬ joris in globo terreftri communiter dicitur conflare ex mil- liaribus 5400. 1718 f T Milliaria pro ambitu Globi terreftris. Metius ait, ad computandam fuperficiem unius convexi¬ tatis in globo 5 7. reddunt 12. quantum igitur numerus qua¬ dratus ambitu s ? B b 1718 22-7—5400 i - iu —-— tww 37800 mu m i® Jnatomia & Contemplationes 'ts4ttg{? mwn tMM 1718 1718 > 13744 1718 12026 1718 22 5903048 5903048 64933f 28 ?2j6h8. milliaria quadrata pro globi terreftris convexitate. Ajunt globum terreftrem habere ! partes aqueas vel mari¬ nas, & ~ terreas, conficiunt ergo partes terreas (2 3092072. quadrata milliaria. Ponamus etiam t partes globi terreftris non efie habi¬ tabiles. i (3092072 690 znim .—— 2061382 quadrata milliaria continet terra globi terreftris habitabilis. Ponamus etiam Hollandiam & Weftfrifiam viginti duo milliaria longam, paftimque feptem milliaria latam efie. 22 capit 154 quadrata milliaria magnitudo Hollandiae. Antonii de Leeuwenhoek/ ti ii m m tu*i istfo# mini im$w ■ !■ 13385 terra habitabilis major eft Hollandia. im s iii Secundum calculum fubdu&um a N. N. qui ad numerum incolarum , in Hollandia habitantium, meditatus erat, ajo, in Hollandia degere 1000000. homines, & fi inquam po¬ namus, partem terraehabitabilem undiquaquea tot homini¬ bus incoli, quot Hollandia habitatur, cum tamen id mini¬ me fieri poflit, 13385. major eflet terra habitabilis Hollandia. 1000000. Homines in Hollandia. dantur ergo 13385000000. Homines in orbe terrarum. Animalcula vero quae in la&ibus , feu temine mafculo haben¬ tur , funt 1 50000000000. Sole meridiano ergo clarius li¬ quet, animalcula in la&ibus unius afelli majoris, plus decies fuperare homines, in terrarum orbe viventes. Bb x Querci 3 Anatomia Contemplationer Querci, ‘Vlmi, Fagi, Salicis, Alni, Ebeni cAkCauritii , Buxi & Straminis. De Ani- malculis in labibus perca, Cyprini lati , Frut- ta & Emea. Datx tn urle ‘Ddfenfi &c. Scripta , Ad Regiam Societatem Londinenfem in Anglia, & delata ad Nobiliflimum Virum. Robertum Hooke, Eidem Societati a literis. Oftrema mea epiftola tibi, Nobiliilime Do¬ mine mifTa, confcriptaerat 20. Novemb. Ex¬ petis a me in literis tuis gratiffimis 17. Odob. datis, ut experimenta faciam de fertilibus ovis ; contemplatus fum variorum ovorum maculas, nihil vero obfervatu dignum in il¬ lis deprehendividebo qua ferente occafione prius certus poflim reddi deovialicujus fterilitate, quam illud exploratio¬ nem & examen meum fubeat. Cicadae circa hanc urbem ad¬ modum exiguae funt, & praeterea rariffimae •, veftrates contra exiftimoefle majores, noftrates quippe non excedunt longi¬ tudinem unguis manuum noftrafum; ftatvero mihi fenten- tia, hanc rem invefrigandi & perferutandi in aliis animalibus. Batavis noftris ingenitum quafi eft, nolle concedere evi- fcerationem& difiedionem corporis demortui, licet etiam fuerint e fece vulgi, & fpiritum in nofocomiisex halaverint, proinde nullam mihi obventuram credo occafionem invefti- gandi, an fubftantia illa calcaria in venis haereat. Etiamli in- tel- Antonii de Leeuwenhoek. 13 tellexerim acutiflimos Viros Malpighium & Nehemiam Grew> apprime erudite de vafibus ligni fcripfifie, tamen & ego mi- hi fumo, vafaligni, quatenus quidem mihi perfpe&a funt, de- monftrare. Fig. 1. BCD. eft ambitus animo conceptequer- ci vel fraxini, habentis ododecim circulos, figna clariflima & indubitataoftodecim annorum-j ita ut quolibet anno, uno augeatur circulo (fcilicet finguli circuli maximi fiunt lin¬ gulis annis poftremis, non tamen xquali magnitudine fem- per, fed pro ratione fertilitatis illius anni.} Particula ligni fub- fequenti figura delineanda , in circulo decimo fexto litera E. eftdefignata, illum ad finem, ut quilibet veram & genuinam arboris naturam & imaginemob oculos habeat, animoque fiio concipere queat. Cum ferra di(fe£tam arborem runcina lx- vigatnus , ubique fereconfpiciuntur ftrix, provenientes ex centro arboris A. tendentes ad ambitum literxB. quas funt vafa, fuccumattraftumad corticem propellentia, quemad¬ modum in delineata figura proxime appolita latius eft vi¬ dere. Fig. 2. ABC D. indicat particulam ligni quercini, quoad fieri potuit, delineatam ope Microfcopii cujufdam, a me ipfo praeparati, & in noftros nudos oculos incurrit haec ligni parti¬ cula eadem magnitudine qua confpicitu r in Figura H. FF. FF. ubi virgulae fu fex apparent, habetur feparatioc incrementi, quod menfibus autumnalibus lignum capit, quia- minuente accretione, lignum in hifce regionibus duriilimum- redditur, & tam exilia accipit vafa, ut vix ac ne vix quidem poffintdignofei, & propterea quoque induant figuram vir¬ gularum fufearum. Inter F F. F F. inclufum habetur li¬ gnum, quod arbor (patio unius anni per totum ambitum in craflitudine acquifi vit. Hocce lignum quintuplicia vafa habet, videlicet triplicia furfum tendentia, & duplicia in orbem vel circulum horizon¬ talem (li ita Latine loqui fas effet) fe extendentia. Bb 3 EEE 1 + Anatomia & Contemplationes E E E. funt admodum magna furfum tendentia vafa, fm- gulis annis in hoc ligno tempore verno provenientia, incipi- ente ipfiusaccremenro: hasc vafa intrinfecus repleta funt ve- ficulis quibufdam, compofitis ex tenuiffimis membranulis, quaque hic in uno majorum vaforum oblongorum in Fig. 2. A. perLKIM. delignantur. Alterum genus vaforum furfum tendentium , fed multo minorum, etiam ex tenuiffimis conflat membranulis, gut¬ tatis quibufdam particulis, incurrentibus in oculos meos ope Microfcopii vulgaris quorundam globulorum adinftar,quem¬ admodum in Fig. 4. ON. ubi unum e vafibus magnitudi¬ nis vulgaris in longitudinem diflectum, oftenditur. Tertium genus vaforum furfum tendentium fed valde exi¬ lium, & in magna copia exiftentium, limiliter compofitum eft ex tenuiffimis membranulis, easdemque Fig. 4. PQ^in longitudinem funt delineatas. Omnia hascce vafa furfum tendentia, quas videntur in particula exigua praedida ligni, habentis fere magnitudo nem partium quadrati pollicis, continent quidem , ut mea fert opinio, 20000. vafa i ita ut quercus ambitum quatuor pedum habens, fecundum calculi mei fubdudionem, plus ter mille & ducenties decies centena millia vala , furfum ver¬ gentia habeat: inveniuntur ergo in arbore cujus ambitus, uni¬ us eft pedis, ducenties decem centeni millia vafa (germanice Zwey hundert mahl zehen hundert taufend.) Si jam ponamus decem horum majorum & minorum vaforum, fpatio unius diei, unicam aqua: guttulam furfum pellere ( ftatuo quippe omnia & lingula arboris vala , inde a primo ortus fui princi¬ pio, quamdiu arbor incrementum fuum capit , perpetuo fuccum fuum furfum deorfum pellere) tum utique propter ingentem radicis extenfionem, aqua, ex qua judico omne incrementum provenire,non pertinget ad radices, alimentum in medium arboris ducentes, quin eadem aqua per radices, quas Cui: dui: 200000 1728 Antonii de Leeuwenhoek. tf quas perfluere & permeare debuit, partibus, per aquam Se cum aqua mixtis , & in arboris alimentum & luftentatio- nem dicatis, quin, inquam, ifta aqua illis partibus fitfpo- liataj & ea eft caufa quamobrem (ut mihi videtur) omni¬ um primo femper infra in intima arboris parte radices emo¬ riantur. Efto jam, 100. harum guttarum conficiant unum geometricum pollicem, fiunt ergo 200000000. geometrici ilf. cui: vteten. P ollici : s : hi polii- ces redacti in pedes , redibunt integri & iif. geometrici pedes Rheinlandite , quorum 12. pollices conftituunt unum pedem, atque ita unus pes geometricus exasquat juftasfexagmta quinque libras aquasnoftratis Del- fenfisj prodit igitur fumma 7477. librarum vel 14. doliorum Burdegalenfium , quam aquae quantitatem fingulae arbores unum pedem in ambitu comprehendentes , fingulis diebus furfum propellere poterunt. Hinc igitur liquet quantillum liquidi a fingulis tubulis ligni, e quibus arbores confiant, fur¬ fum fit propellendum, fifingulorum officium eflet liquores furfum pellere j ego tamen eam habeo opinionem, multa ex hifce vafibus , liquorem in altum du&um iterum deorfum reducere verfus arboris radices, ficque furfum deorfum ul¬ tro citroque commeando , circulationem [ut Medici loquun¬ tur] efficere, quemadmodum olim jam dixi. Haacce praedi&a vafa furfum tendentia plerumque fuccum fuuminftillant in vafa fere innumera, figura horizontali [fit venia jam & in pofterum femper verbo huic fi£to] arbori in¬ haerentia , ad illius craffitudinem fingulis diebus augendam. Fig. 2. G. G. G. eft genus aliquod vaforum in orbem ho¬ rizontalem pofitorum , qnte principio quidem ex arboris me¬ dulla prodeunt, fedpoftea magna copia ex furfum tendenti¬ bus vafibus ortum fuum ducunt. Hasc vafa occurrebant ocu¬ lis meis tanquam opacas quaedam ftrise, extendentes fe & per¬ gentes 1 6 Anatomia & Contemplationes gentes figura quali incurvata , fereque Temperante vala ma^ jora erant; ut autem evidentius eadem oculis meis fubjice- rem, lignum illud in longitudinem ita difiecui, ut praedida dia vala accuratifiime in tranfverfum dilcinderentur; eadem vafa quoque non nili quina , fena vel feptena fibi fuperimpo- fitaconfpiciebantur, quemadmodum hic in delineatione fi¬ guras quartas, inter vafa furfum tendentia in tranfverfum di- icifia, confpiciuntur. Secundum genus vaforum horizontalium magno numero inter fe tangentia altera, longe magis tamen in uno loco quam alio, quae in longitudinem extenfaFig. 2. ut AB. vel CD. oculis noftris obveniunt * [ligno vero in longitudinem dif fcdo, 8 c quidem ita ut hascce vala in tranfverfum dilcindan- tur, eadem in nudos noflros oculos incurrunt modo & forma vifainFig. RS.] ego tamen eadem in eorum longitudine multis in locis defignavi incurvatis fedionibus, quas valvu¬ las efle autumabam; non tamen eas tam evidenter oculis meis fubj icere potui, quemadmodum hic aeri funt incifa * fed quo¬ niam fubinde tales confpexeram, adhibui etiam plerumque illarum figuras , clariffime & evidentifline in ulmo oculis meis vifas: Deinde quia flatuebam , fine illis valvulis fieri non polfe, ut arbor in cralfitudinefua augeretur, & quidem pro¬ pter ingentes vires, requifitas non folum ad corticis feparatio- nem & dilfolutionem a ligno tempore verno , fedetiam“ad violentam corticis difruptionem, quamdiu arbor adhuc in¬ crementum fuum capit, utlocus & fpatium detur ligno re¬ center accreto-, & fi hic non reperirentur valvulae, fuccus cer¬ te ad corricem ufque [per motum folis] dedudus, occidente fole, eum fcilicet circulatio fucci (utmihi videtur) celfat, fuccus, inquam, repelleretur, qui labor & conatus utique frullraneus & fupervacaneus elfet. In hac exigua ligni portio¬ ne Fig. 4. TV, depida , cretaque rubra fignata [ope Mi- crofcopii, referentis objeda vifibilia figura majori quam illud Antonii de Leeuwenhoek. %? iftud Microfcopium ,quo depi£tafunt vafafurfum tendentia, utfcilicetvafaeo clariora & diftin&iora mihi apparerent) In hac inquam, exigua ligni portione, ejufque fpatio exiguo funrplus duo millia vafa. Concipiamus jam animo noftra lin¬ gula horum vaforum i partem grani virium adverfus corti¬ cem exercere, ad fuccum Tuum propellendum , quid ergo efficerent omnia haecvafa horizontalia, conjun&is viribus a- gentia,ad corticem a ligno feparandum ? Ponamus Figuram 4. habere 7?* partes pollicis quadrati, & in univerfa ligni par- ticuladuntaxat tantum 2000. horizontalia vafa efle: redeunt ergo in uno pollice quadrato 14.00000. vafa, ideft grana 35000. hic numerus per 10240. divifus, [tot grana quippe continet una libra , ] pro¬ ducit plenas triginta qua- tuor libras, pro viribus in uno quadrato pollice,qlias 350000 34 . pomt. vires in tam pufilla ligni 10240 particula,vafa in cortice fe- parando & diffolvendo ad¬ hiberent; & cum etiam corticem hoc modo difruptum ex¬ aminamus, vafa furfum tendentia, e quibus maxima parte cortex compofitus eft, quaeque in ortu fuo primo, perpen¬ diculari modo afcendentia juxtaque fe collocata &fitacon- fpiciebantur, alio in loco longe inter fediftahunt, alioinlo- co vero eadem vafa ar£tiflime inter fe cohaerentia fpe£ta- buntur: hoc ipfumfi aliquibus occurrat, facili negotio co¬ gitare poliunt, haec vafa inde a primo temporis momento fic fuifle produ£ta. Novimus inter ligna quercea magnum efTe difcrimen,an il¬ la provenerint in locis montofis, ancampeftribus,an in regio¬ nibus calidioribus an frigidioribus,an etiam tarde,an vero cito e terra fe fuftulerint: quod attinet ad lignum hic e regione pa¬ ginae depidum, illud optimi generis erat, valde compadum . C c 700 2000 1400000 44 j% Anatomia & Contemplationes &denfifiimum, prastereaque idem ad plenitudinem & lon¬ gitudinem optime creverat. Siomnia ligna in longitudinem difeindamus, & quidem itautaciescultri horizontalia vafa in longum diffindat, fieri poteft, ut acies cultri perquam accurate vafa penetret, fed cultra plerumque obliqua fedura penetrant tam afeendentia quam horizontalia vafa, & hoc modo allucinantur oculi no- ftri, quibus obveniunt vafa illa furfum tendentia & horizon¬ talia, fimilia tenuiffim.se texturas lineas vel vimineae * &: ad ho¬ rizontalia vafa in tranfverfum diflecanda animo noftro con¬ cipiendum eft, fedionem aliquam cultri in longitudinem pe- netravifte centrum totius arboris vel rami, & tum fecunda fedio, ad haec vafa , ut didum eft, in tranfverfum difle- canda, debet fieri parallela & conveniens cum prima. Figuram ligni, licet plane rudis fim artis delineatori#, pro virili creta rubra in charta depinxi, & ab alio eandem cre¬ ta nigra delineandam curavi, fed dum in illa imprimenda eram occupatus , chartamque propterea paulo nimium madeface¬ rem, maxima ex parte lacera diffluxit j & licet exemplar de- lineatum accuratiffime referret figuram meam praedidam, egotamenunacumhac epiftola tranfmitto tibi figuram mea manu cretas rubra: colore delineatam , ea decaufa, quod minora vafa delineata , ibi minora appareant, naturamque ligni evidentius & clarius exprimant. Fig. 6. ABCD. eft depida particula ligni ulmei, incur¬ rens in nudos noftrosoculos eadem magnitudine qua Fig. E. & denotat etiam, quantum hascipfaarbor, fpatio unius an¬ ni in oraffitudine adoleverat. AD. & BC. oftendunt quoque cellationem accretionis menfibus autumnalibus. Minora vafa afeendentia, magna copia conjundim inter majora vafa fita, minora funt in illo, quam in querceo ligno, & prasterea finguli tubuli ex validiore & craffiore membranula conftant quam tubuli ligni quercei. A B. Antonii de Leeuwenhoek. jp ab. & CD. ollendunt vafa horizontalia in fua longi¬ tudine. Fig. 7. F.F.F.F. monltrant horizontalia vala in tranf- verfum difcilla, quasque hic rara juxtafepofita cernuntur, puto effle, vafa , primum ortum (uum ducentia ex vafibus furfum tendentibus, cum contra vafa magna copia juxta fe li¬ ta, ortumfuum jam inde a multis annis habeant, & tanto numero conjun&a videntur, quanto femper in pofterum fun t futura. G. G. GG. indicant maxime exigua vafa furfum tenden¬ tia in fua longitudine. H. H. oftendit unum ex furfum ten¬ dentibus valibus majoribus per medium in longitudine dif- fe&um : attamen accuratiori oculo illa infpiciendo, liquet, eadem compofita efle ex cenuilfimis membranulis , plenis filamentorum, ferpentum adiifflar contextorum , haben¬ tium opacas maculas & tubercula* quemadmodum in Fig. 3. liter. B. Inter has arbores inveniuntur , quibus ecraffiore trun¬ ci parte aliquis liquor in altum dedu&us effluit , quod ge¬ nus arborum vulgo vocant Belgice , Pijjers i.e. mejentes: in hoc liquore, diverlis temporibus, afflate obfervato, varia confpexi animalcula, quas mihi perfuadere non pote¬ ram e ligno pro venilfe, fed eadem vel ex partibus aquas cas- leftis, vel ex particulis roris primam fuam originem deduxe- rant. Fig. 8. ABCD. eftdepi£h. ligni fagini particula, innu- dis noftris oculis apparens ea magnitudine, qua Fig.F. & in tantam longitudinem fimiliter arbor, unius anni fpatio, ado¬ levit, ibique etiam clariffime liquet in lit AD. vel B C. ac¬ cretionis initium & cellatio. Duplicia in hoc ligno occurrunt vala, majora fcilicet & mi- minora, puto etiam adelfe duplicia vala horizontalia, ad¬ modum exilia, quorum alterum genus, ut E E E. fed 1,2,3. C c 2 & 20 Anatomici & Contemplationes & plura fibimet conjunda videntur, quas Fig. p. in tranfVer- fumdifieda, & literis H. H. H. funt defignata. Alterum genus longe inter fe diftans, quanto fpatio pro- portionaliter (fiTic Romane loqui liceretj) DaG. diftat, in longitudine ilia cum D C. eftdefignatum. K. K.K. K. funt majora furfum tendentia vafa in longi¬ tudine fua diifeda, quas fere pleraque inveni plena particu¬ lis, referentibus, ope vulgaris Microfcopii, vifibiliaob- jeda amplificantis, figuram globulorum. Fig. 10. ABC D. eft depida particula Salicis, ejufdem fere magnitudinis in nudis noftris oculis, cum Fig. F. Du- plicibusetiam conflans vafibus, majoribus fcilicet & mino¬ ribus, quorum majora fimiliter inllratas habent paniculas, figuram globulorum fere habentes j in illis fitas deprehendo virgulas obliquas, olim a me habitas valvulas quafdam, qua¬ rum una in Fig. 11. in aliquo vaforum illorum afcendentium, hoc loco in longum in vafe G. eft demonftrata. Vafa afcen- dentia minora compofita funt ex maxime tenuibus membra¬ nulis, quas neutiquam potui tam fubtilibus dudibus creta rubra vere & quo decet modo adumbrare. In hoc ligno tantummodo unam animadverti fpeciem ho¬ rizontalium vaforum,in longitudinem depidorum in Fig. io. cum E E E. harc vafa numero funt pauciifima, refpedu vafo¬ rum horizontalium, hadenus mihi in aliis lignis obvenien¬ tium i eadem rariifimain longitudinem funt fita> & pme_ rea in latitudinem fingula feorfim. Fig. ii. H. H. ubi eadem vafa in tranfverfum funt difle- da, & inter vafa furfum tendentia, quas in longitudinem fupt delineata, defi&nantur. In uno majorum vaforum furfum tendentium , Fig. u. G. G. fimiliterdemonftravi eadem plena efte particulis, glo¬ bulorum formam habentibus, fed incredibilis exilitatis. Fig. 12. habetur particula alni, cujuslatitudo fere eadem eft Antonii de Leeuwenhoek. 21 cft in nudis noflris oculis qum fetarum; idem lignum habet quoque duplicia furfum tendentia vafa , quorum minima fpeciesex tenuiflimis membranulis conflant, maxima vero ex membranulis plenis particulis mirum in modum exilibus, quibufque nullum nifi globulorum nomerocompetit. Longitudo A B. vel C D. eft pars illa arboris fpatio unius anni in craflltudine accreta. E. E. E. E. in orbem, horizontalem tendentia funt vafa. Fig. 13. F. F. F. F. funt vala majora furfum tendentia in longitudinem difle&a, vel delineata. H H. funt vafa minora furfum tendentia. GG. funt vafa horizontalia, hoc loco in tranfverfum difciffa. Fig. 14.. A B C D EF. efl particula ligni Ebeni-Mauritii delineata ope Microfcopii, obje£ta corpora multo magis am¬ pliantis, quam alterum in reliquorum lignorum delineatio¬ ne ufurpatum, quandoquidem vafa illa vulgari ampliatione commode detegi nequeunt. Hsecce delineati ligni particula,in qua undecies centena vafa furfum tendentia fere confpiciun- tur,nonexcedit magnitudinem vulgaris arenuke, & commo- diffimeeadem poteft contegi. Erat quidem in principio mihi in animo illam ligni particulam majori figura depingere, quo¬ niam propofueram ipfius decrementum in autumno, & incre¬ mentum in vere demonflrare, fed dum occupatus eram in ex¬ periendo, veniebat mihi in mentem, operam meam irritam fo¬ re hoc in negotio,quiaejufmodi lignum adoleveratin climate, ubi femper accrementum capiebat, infula quippe Mauritii paucos gradus verfus feptentrionales partes Tropici Capri¬ corni eft fita. Hoc in ligno quadruplicia vafa furfum tenden¬ tia reperiri flatuo. G.G. G. funt majora furfum tendentia vafa, quorum ali¬ qua videbantur in fe habuifle fluidam aliquam materiam vel fubftantiam, exiccando etiam fe coagulata exhibebant diver- C c 3 Es 25 Anatomia & Contemplationes fis in locis, ut demonftratur in Fig. 15. liter K. K. ubi unum ex vafibus majoribus in longitudinem eft difledum. Fig. 1 6 . habetur etiam unum de majoribus vafibus (de- pidum per Microfcopium fua objeda referens adhucampli- oraj) longe magis pellucidum quam procedens, illud etiam guttatum vel contedum erat maxime exiguis particulis. Secundum genus vaforum furfum tendentium , plerum¬ que litorum inter vafa horizontalia, hoc loco in longitudine ABC. & HH. notata, etiam multis in locis ex parte re¬ pleta funt nigra quadam materia vel fubftantia. Tertium genus vaforum furfum tendentium, fequitur ar¬ boris ambitum , & confpicitur in B E. vel C D. Quartum vaforum afcendentium genus eft, quod rhombo¬ rum figuras reddens, inter majora vafa furfum tendentia inclu- fum,confpicitur 5 haec ipfa vala ex folido conftantligno refpe- du vaforum in aliis lignis exiftentium •, parva etenim illa rotunditas , in plano ejufmodi vafis fpedata, eft tantum¬ modo aperturaunius-cujufque vafi furfum tendentis, & pla¬ num, rotunditatem continens, eft lignum, illud vafculum vel tubulum conftituens, haecque ipfa vafa tam denfecom- pada & conjunda inter fe cohaerent, ut unum videatur efte lignum * fimiliter ac fi animo noftro conciperemus, parva foramina accuratiflima proportione in folidiflimo quodam ligno terebrata efte. Fig. if. I.I. funt vafa horizontalia in tranfverfum difle- da, quorum duo in Fig. 14. in longitudine per lit. ABC. &HH. denotavi. Fig. 1 L L. funt minora furfum tendentia vafa, in lon¬ gitudinem difteda. Fig. 17. ABCD. eft particula ligni buxei, eodem deli- neata fpecilio oculari,quo Lignum Ebenum-Mauritii erat de- pidum, & licet exadifiime & accuratiflime hoc lignum ri¬ marer & contemplarer,nullam tamen mutationem (quoad an¬ nui Antonii de Leeuwenhoek. 2 $ nui temporis rationem) potui deprehendere * propterea etiam tam exilem particulam delineavi. Hoc lignum animad¬ verti conftare ex duplicibus furfum tendentibus vafibus, ma¬ joribus videlicet, & minoribus, quas majoribus funt immi- lh* majora vafa fimiliter compofita funt ex membranulis, plenis particularum mirum in modum exilium , quemadmo¬ dum in Fig. 18. ubi vafa majora in longitudinem funt difleda, & literis E E. E E . defignata. Minorum vaforum cavitates apprime conveniunt cum ca¬ vitatibus minorum vaforum in ligno Ebeno Mauritii, qute in Fig 18. F F. in longitudinem difleda, demonftrantur. A B. vel C D. funt vafa horizontalia, in longitudine fua hoc modo oculis noftris obvenientia, & in tranlverfum dif- feda, in Fig. 18. literis G. G. iunt indicata. Fig. 19. ABC DE F. eft delineatio minimae cujufdam ftraminis particulae, in tranlverfum difeidae, ita ut ex parte ambitus AF. quilibet conjedura facili afiequi poflit illius magnitudinem. A B E F. eft ftraminis cortex, in oculis noftris admodum levigata apparens, & fplendens; conftat ille maxima parte ex vafibus incredibilem exilitatem habentibus, & nonnullis paulo majoribus, inibi a me quantum fieri potuit ad vivum adumbratis. 1 G G G G. funt vafa e quibus intimae ftraminis partes ma¬ xima ex parte funt compofita: haec vafa habent 4, f. & 6 . la¬ tera pro ratione litus, quem in principio ortus fui habent. H. H. H. funt vafa praedictis illis aliis vafibus immifta, Sz undiquaque repleta exiguis vafculis $ in haec vala liquorem (tempore quo ftramen incrementum folet capere) rapidiffmie vidi influentem, eodem-temporis articulo, quo vafa, litera G. defignata, videbam fuccum vel liquorem firrfum ducen¬ tia , qui furfum dudus liquor maxima ex parte e globulis erat compofitus-, & his globulis pertranfeuntibus valvulas, ubi 24 Anatomici Contemplationes hasc vafa funt omnium anguftiffima , prasdi&i globuli fume- bant figuram conicam, ufquedumin loca ampliora venirent , & priftinam figuram fuam globofam reciperent. Fig. 20. funtfurfum tendentia vafa in longitudinem deli- neata, & in Fig. 19. literis G. G. denotata 1 . 1 . 1 . 1 . eft valvu¬ larum locus, ibique vafa funt omnium anguftiffima. In literis meis vigefimo quinto Aprilis fcriptis, memini de variis animalculis in la&ibus, feu femine mafculo, afelli majoris & lucii. Perrexi in meis contemplationibus, & ob- fervavi la£tes majorum & minorum percarum* item cypri¬ norum latorum & Truttarum , tincarumque, tempore quo prasdifti illi pifces laftes feu femina fua emittebant, & in illis fimiliter tantam copiam anunalculorum viventium deprehen¬ di, quantam in procedentibus literis meis fignificavi j verun- tamen quoniam praenominati pifces non uno tempore femina fua ejaculantur, animalcula diverforum pifcium nequivi exa¬ minare, alia aliis conferendo, ut fi fieri poffit perfpicerem, an quid difcriminis haberent in magnitudine vel forma, fed quantum ego animo comprehendo, pro certo affirmare poF 'fum , nihil difcriminis inter illa fuiffe repertum, & fi non¬ nullis Dominis animus effiet imitandi meas contemplationes, meminerint quofo, accurate ipfis obfervandum effie tempus, quo prodifti pifces la&es fuas emittunt, illo quippe tempore la&es ipforum, circa exitum haerentes, funt admodum te¬ nues & aqueae, ita ut animalcula tunc diu poffiintefleTuper- ftites} eadem quoque fupra modum fe illo tempore commo¬ vent, cumcontra, la£tibus ita conftitutis, utnondum ple¬ nam maturitatem aflecutae fint, lllacque adhuc e pifcibus fint exprimendte > aegre admodum animalcula illa viventia de¬ prehendantur- Finiens &c. ANTONIUS de LEtUWENHOEK. Antonii de Leeuwenhoek J)e Teficulo gliris & Animalculis in eodem re¬ fertis : De conchis & ojlreis: De vivis ani¬ malculis in liquore a palmite defiillante . Vatie in urbe 2 Mftnfi Miila epil lola ad Nobiliffimum Virum, Dominum Robertum H O O 'K e» Societati Regi» Londinenfis a literis. Nobilijfme Vir <&c. Nter obfervandum varios animalium tefticu- los, perveni quoque ad tefticulos e vivo gli¬ re a meipfo exemtos, fk principio contem¬ plans liquorem ex deferentibus vafibus fper- maticis expreflum , animadvertebam in illo immenfum numerum viventium animalculo- rum, optimo jure vocandorum anguiculas, quorum figuras etiam delineavi, quantumcunque potui, inFig. i. AB. co¬ ram ante oculos pofito, animalculo mortuo, in longitudinem proftrato: & quoniam partes ilice filarim contextas, ex qui¬ bus tefticulifunt compofiti, praeter opinionem meam multo clarius & evidentius oculos meos feriebant, quam unquam antea in aliis tefticulisfadum erat, unum ex praedidis tefti- culis depingendum curavi. Praeterea abfcidi quaedam parva fila a tefticulo, & obfervata materia vel fubftantia, qua fila erant repleta, videbam illa confiftere ex humore cryftallino oleofo, multis particulis irreguralibus mixto, una cum in¬ genti numero praedidtorum animalculorum, quorum multa in fcmet convoluta jacebant, &ex illis didis animalculis vi- D d de- $ 6 * Anatomici (g? Contemplationes- debantur mihi multajuftam ftaturam nondum habentia , vi¬ taque nondum prodita, nam quasdam inter illa in mag ni ten¬ dine fua eminebant adhsec mihi quoque in mentem venie¬ bat, anhas prasdi&s particulas irregulares non eflent animal- culorum principium ; finiul etiam quia hasc animalcula in exiguis illis filis generabant* non tamen ita ut fieri folebat in fiipradi£tisanguiculis, in aceto exiftentibus, &prolem fuum in ventre geftantibusj fed perfuadebam mihi hascce animal¬ cula ovibus prognalci, quia diverla in orbem jacentia, &in femet convoluta videbam: fed unde, quasfo, primam illo¬ rum originem derivabimus ? An animo noftro concipiemus horum animalculorum femen jam procreatum efie in ipfa ge¬ neratione, hocque femen tamdiu in tefticulis hominum.hs- rere, ufquedumad annum statis decimum quartum, velde- cimumquintum aut fextum pervenerit, eademqueanimal¬ cula tum demum vita donari ,.vel injuftam ftaturam excrevif- fe, ilioque temporis articulo generandi maturitatem adefte ? Sed haec lampada aliis trado. Fig. 2. ABCDEF. eft vas vitreum, aqua repletum uf- que ad B E. ubi literis G HI K. tefticulus gliris a cuticulis fuis denudatus vel leparatus, oftenditur. Caula quamobrem tefticulumjuflerim delineari in aqua pendulum , eft, quo¬ niam exigua illa fila multo diftin£tiora magifque feparata ap¬ parent in aqua, quam extra eandem , & hoc modo etiam evidentius & clarius perluftrari poliunt; potiffimum fi fulgor candelas admmas.vitrum perluceat; quoniam vero patet, o- mnia corpora in aqua polita, oculis noftris ampliora & majo¬ ra obvenire, quam extra aquam , hasc fila non tam crafla funt exiftimanda,prout hic delineata confpiciuntur: LMN. eft vena, in qua funt omnia exilia fila, fine dubio unum tan¬ tummodo convolutum feu contortum filum conftituentia, & in multis locis (alimentum, ut mihi videtur, prsdi&o fi¬ lo liippeditando) affixa haerent. Porro Antonii de Leeuwenhoek. ty Porro membranulam vel cuticulam ab hoc filo formatam & materiam prasdidam atque animalcula conftituentem, exa¬ minavi, & cum ftupore contemplatus fum incredibilem te¬ nuitatem , ex qua ipfius fubftantia confiat. Supra nominatorum animalculorum crafiitudinem etiam per Microfcopium examinavi ad crafiitudinem unius exigui fili praediati tefticuli, 6c oculari afpedu magnitudinem dime¬ tiendo, vere dicere pofiun?, non allucinando oculis meis, crafiitudinem ioooo. animalculorum & pluriumfimul, non efie tantam , quanta eft unius exigui fili, tefticulum illum conftituentis. Hinc igitur liquet immenius ille numerus ani- culorum in tam parvo tefticulo comprehenforum; & mihi- metipfijfubinde ante oculos mentis conftituenti numerofifli- mum animalculorum numerum , interdum videtur id fieri haud pofle, fed iterando mea experimenta, paucis ante die¬ bus faspenumero fada , fine ulla tergiverfatione rurfus ajo, meinprasdidismeis aflertionibusminimehallucinarij Schxc animalcula ab uno fili illius exigui latere ad alterum tranatura, pro loci ratione & proportione, majus fpatium tranare, quam vaccas noftras, in prasfixisfibipafcuis, uno latere relido al¬ terum petentes. Animum quoque induxi, fi fieri pofiet, contemplari ma- fculum concharum femen,fed quoniam ineunte Martio,quum fcilicetconchas femen fuum emittunt, maxime nimbofum & tempeftuofum fuerat caslum, conchas in vadis orte Zelandias colledas, in noftram advehi regionem nequiverunt, ita ut ex animi fententia mea experimenta circa conchas perficere haud potuerim j tantummodo dicam , me in liquore ex partibus pifcofis conchas defumto, varia animalculorum genera con¬ templatum fuifie. Prasterea inveni introrfum in conchis, dum illas aperiuntur, ab utroque latere duas tenues membra¬ nas, ex longisftriis conflantes, & inftrudas partibus nodo- fis, veluti totidem junduris, figura fere fimilibus intimis D <3 2 oftreorum aS Anatomia < 3 r Contemplationes oftreorum capillamentis fibratis (Belgice iaarden didis; Yfcd has ftriadii conchis longe facilius quam oftreis, in latitudinem fejungebantur vel fegregabantur : easdem ftria: copiofifiime mftrudas erant tenuibus capillamentis, quibufcum concha maximos motus ciebat, quafi totidem animalculis; &hifce Itrns immixtus confpiciebatur tantus animalculorum nume¬ rus, ut admiratione obftupefierem : & quamvis e conchis eximerem exiguas aliquas particulas horum capillamentorum libratorum, remanebant tamen eaedem tanto temporis fpatio mfua agitatione, ut haud potuerim diutius in illa contem¬ platione defixus efle, etiamfi mihi maximam afferret dei eda- tionem. Haec enarrata, etiam caufa fuerunt, quamobrem obfcrvave- rim liquorem ex oftreis defumtum, in quo etiam varia vivo¬ rum animalculorum genera deprehendi, fedin oftreorum ca¬ pillamentis fibratis (belgice vocatis) nullam potui vi¬ tam dignofcere , quod inde autumabam provenire , quia jam erant mortua , & quandoquidem commodiflima anni tempora fere praeterlapfa erant, ofireaquenonnifi menfibus autumnalibus denuo navibus advehenda forent, fuperfeden- dum erat ulterioribus meis obfervationibus. In area sdium mearum duas habeo vites,quas cum viderem tanto incremento augeri, ut a racemis liquor deffillaret 5 ex¬ perimenta in illis compluribus vicibus continuis feci, eum ad finem tantummodo, ut nonnulla viva animalcula in illis con- templarer, & fubinde etiam diverfa animalculorum genera in 1 lisanimadverti, ita tamen ut alia aliis in magnitudine mi¬ rum in modum antecellerent > quinimo etiam aliqua animal¬ cula in diverfis aquarum fpeciebus antehac vifa. His peradis conferendo me ad hortum intra muros urbis fitum, ibi quo¬ que a vite deftillantem liquorem contemplatus fum, fed nul¬ la in illo viventia confpicari potui animalcula , nifi unicum rermiculum fupra modum magnum, cum reliquis animalcu- lis ANfONii de Le eu wenhoe k. 29 iis collatum. Hinc difcedens recepi me ad hortum extra ur¬ bis muros litum, ibique limilicer ex diverfis vitibus liquo¬ rem obfervavi , nulla vero animalcula viva animadvertere potui : duorum racemorum partes quafdam abfciffas, ut vi¬ delicet racemi copiofiori liquore ftillarent, fubfequente die denuo obfervavi, illarumque liquorem contemplatus fui, fed nihil vivi potui conlpicari: accepi tandem novum ali¬ quod vas vitreum, & liquorem in illis receptum, domum ¬ que deportatum, contemplatus fui, attamen viva animal¬ cula inibi deprehendere nequivi. Animum meum jam in eo occupatum habeo, utfifieripoffit, inveftigem, quare viva animalcula in alio fucco vel liquore inveniantur, in alio ve¬ ro non item. Hxc funt, Nobilillime Vir, mea experi¬ menta &c. zAdditamentum ad procedentia. Delfis &c, Mtfium adNobiliffimurn Virum THOMAM GALE , Regije Societati a literis. Nobilijffime Vir , H ascfequentia faciunt ad complementum epiftolse,quinto Aprilis miflae, in qua ajo, me in liquore, a palmite vi¬ tis mem in area pofitm, deftillato, viva animalcula deprehen- dilfe • fed in liquore quo ftillaverant palmites horti mei, me neutiquam animalcula viventia potuifle animadvertere. Hanc rem quidem aliquoties quam maxime intentis oculis animi acerrime contemplatus fum, fed non nili fequenti modo illi¬ us intelligentiam potui comprehendere. Aqua cceleftis motu folisfurfum deduda , nubefque con- ftituens, mixta eft horum animalculorum femine , & quo¬ niam coelum multos dies continuos pluerat, antequam pri¬ mum experimentum in palmitis liquore feceram, fegmina Dd 3 '3*> Anatomia & Contemplationes illa corii, quibus palmites, ad murum lateritium clavis ak nxi erant, larga aqua humedata fuerunt; mox deinde infe- cutus eft calidus folis fplendor, quo palmites liquore fuo ftil- larunt, &ficpradidicorii fegmina, exftillatione palmitis, continenter maduerunt, qua de caufa ex hac aqua coeleftinon folum varia animalculorum genera funtproduda, fed etiam ^ut mea fert opinio) in illa ipfa funt geniti,natantes que aquam racemorum fuperficiem humedantem, pervenerunt ad api-, cem ufque vitis, a qua liquor deftillabat. Viginti quatuor ho¬ ris fere elapfisatranfmiffione mearum obfervationum ad No- bilimmum Virum, Dominum Hooke , palmites arete mete non amplius liquore fuo ftillabant,& fupra modum magnus erat fo- lis ardor,adeo ut tam palmites quam fegmina corii penitus ex- ficcarentur: poft illa coelum tota fere node pluebat, mane au¬ tem ejus facies erat ferena, & a prandio rudus fiebant plu vite ; videns autem fegmina corii rurfus larga aqua humedata efte, aquam relidam in corii fegminibus, quibus racemi, ut fupra dixi, infixis clavis, muroadhterebant, aquam illam, inquam, contemplatus fui, &in illa animadverti varia animalcula, alia quidem maximi generis, antehac etiam in fape difto liquore confpeda, alia vero minoris generis intuebar efte mortua, & examinatis accuratius hifceanimalculis, videbam illa efle ,-duo illagenera animalculorum, qutein omni communi aqua ple¬ rumque reperiuntur. Non longo poft tempore medio Apri¬ lis, coelo tota die & node pluente,fed manefereno, contuli me ad hortum meum, & deftillantemliquorem racemi (ante ali¬ quot diespracifi, ut liquore fuo ftillare pollet,alligando & cir¬ cumvolvendo fimul alutte fegmen,ad excipiendum & retinen¬ dum aliquantifper pluente ctrio, aquam cteleftem, ne ita cito evanefceret ac exarefceret, fed tanto melius liquori deftil- lato admisceretur) liquorem, inquam, illum racemi exa¬ minavi , & in illo pauca quadam animalcula deprehendi, plane fimilia illis fupra memoratis. Obfervavi quoque liquo¬ rem Antonii de Leeuwenhoek. rem fecundae vitis, qua: eodem modo tradata , eadem quo¬ que animalcula oftendit & habuit. Tertiam quoque aggrefi- fus vitem, (cujus racemos antehac jam praecideram, ut li- liquorefuoftillarent, fed non circumvolutis alutas Tegmini¬ bus) accepi illius a racemo defluxum liquorem, abundanter colle&um circa bifurcum aliquem ramufculum, ubi racemus racemum protruderat, nulla tamen animalcula viva ibidem intueri potui, fed non line admiratione multas fpe£tavi exi¬ guas pupulas vel doliola (fi fic vertere liceat Belgica vocabula popkew tonnefans ) ut Fig. A A. seri incifa oftenduntur, & licet eadem decies centum millies minora eflent unica arenula maj ufcula, evidenter A ^ tamen & perfpicue dignofcere poteram, illa quinque exilibus articulis inftru&a ef- fe* hsec res mirum in modum me afficie¬ bat,. quoniam apud animuufmeum ftatuebam &.judicabam, ex hifce parvis figuris nulla animalcula aquatica pofle prove¬ nire, necunquam animum meum fubiiflet, tam exigua ani¬ malcula in aere pofle vivere: domum deduxi has pupulas vel doliola, & nonnulla illorum aeri expofui, ut rei e ven¬ tum viderem, fed tantopere exaruerunt, ut paucis poftdie.- bus, prsedi&a illarum figura vix ac ne vix quidem potuerit dignofci, quse vero in aqua me confervaturum putabam,, cafu quodamfuntdeperdita. Nobiliflime Vir, hsecfunt&c. ANTONIUS de LEEUWENHOEK.. Anatomia Contemplationes De ortu & defluvio capillorum , & defalflo di¬ tiis vermiculis , capillos capitis depafcentibus Q belgice vel 3 fBct-CCter£.) De vivis Animalculis exip entibus in ex¬ crementis , equi urina , & limo, item de morbo articulari. Vtlfit in UoUcndia fac. Scripta ad Regiam Societatem Londinenfem , & delata ad Nobiliffimum Virum, Robertum Hooke, Eidem Societati a literis. Nobilijfime Vir, Nntehac {cripfi corticem crinis Alcis, Cervi W, &c. compotitum efieexglobulis, meque exa- || minatis tunc temporis pilis humanis, ftatuifle, ^ crines noftros ex globulis conftare ; fed non H longo poft tempore denuo fcripfi, crines no¬ ftros arborum adinftar habere corticem,quem ex globulis efle eompofitum exiftimabam, iliorumque irregu¬ laritatem inde folum provenire judicabam, quia dum adhuc molles funt , violenter per cutim pellantur feu protrudan¬ tur, crines etiam dixi intrinfecus ex ftriis confiftere; quoni¬ am vero fubinde audio, multique funt ineahaerefi, crines concavos efle, alii vero exiftimant crinesintrinfecus medul¬ lam continere , quemadmodum ofla , operte pretium efle putavi, crinem fu illum depingere, ad demonftrandum, quo principio illa concavitas, fubinde in crinibus confpe&a, ori¬ atur & gignatur j fimiliter etiam quare multi autument cri¬ nes medulla plenos efle. Crines non pullulant plantarum mo¬ re, fed crefcunt propulfione quadam, & quae pars hodie in¬ tra cutem & veluti radix eft, poft diem unum & alterum ex¬ tra Antonii de Leeuvvenhoek. 33 tra cutem eft protrufa : hic Crinis ex cute proveniens , in omnibus fuis partibus eft admodum humidus, ac ftatim hu¬ mor ille evaporare incipit , fubita illa evaporatione fa£ta, cortex crinis, cum ftriis proxime corticem fitis, firmitatem recipit fuam, unde crinis fimul contrahi nequit, Scinde fit, ut ftrise magis introrfum fitas fuam amittant humiditatem , ac exinde tenuiores reddantur, ftriae a fe invicem rumpantur nunc una, alio tempore pluribus rimis, unde fic conficiuntur fub obfcurx ftrigas aut ftriga in crine,quae tum procul omni du¬ bio pro medulla Crinis habentur j ut hic Figura 1. A B C D. quod fruftum Crinis fuilli eft , a me e tranfverfo difeifii. E. E.E.E. funt rimas, ex ficcitate Crinis, ut fupra memo¬ ratum, ortas: at hic Crinis intrinfecus extra ordinario mo¬ do erat difruptus. Figura 2. FGHI. eft fruftum eiufdem Crinis paulo proprioris cutem,quoque e tranfverfo difeifii, in qqo non variae funt rimae aut ruptu rae,fedfaltem una rima, tam magna,ut magnum foramen five cavitas in Crine fit,ut KLM. talis igitur ab aliquibusfi fit confpe&us crinis,procul omni du¬ bio , hanc cavitatem non per accidens, led Crini propriam, acomnesefie Crines cavos, fibi imaginaturi funt. Figura 3. NOPQ_ eft quoque fruftum Crinis Suilli e tranverlo dif- cilli, ex quo humorem tam tarde evaporafle imaginor, ut ne minima quidem rima five ruptura accedere potuerit: hic Crinis erat verficolor, alias enim rimas erant nigras, & figu¬ ram a b c. adumbrabant: aliae erant albas. Figura 4. eft fru¬ ftum Crinis Suilli omnino nigri e tranfverfo difeifii, &quo- niamjucundum eratafpeftu, depinxi: in quo Crine rimas, etranfverfo difeiflie, mihi per vulgare Microfcopium nude apparebant; quas hic demonftravi: fed eafdem plusjufto ma¬ jores , quam re ipfa funt, delineavi (propter proportionem circumferentiae Crinis} quia eas jufto modo tam parvas de¬ pingere mihi impoflibile erat. Et quamquam plerumque fca- bntiesacutilfimas novaculas, in cote olearia quamoptime ex- E e acutas acutae, remaneat , & multas ftrigas in crinibus e tranfverlb difcindendis relinquat, attamen in difcindendo perpaucae admodum ftrigae mihi occurrebant, & haec erat, me judice, unica Scfola ratio, quare hoc modo ftrias, ex quibus Crinis intrinfecus conftat, perfe&iori modo quam unquam alias agnofcere poteram: ex his depiftis Crinibus illos errare pa¬ tet, dicentes omnes Crinesefierotundos, cum tamen citius dicen- Antonii de Leeuwenhoek. t dicendum foret, quot Crines tot figura. Quidam Dominus cx in firmitate magnareftitutus, cujus Capilli omnino pro¬ fluxerant, me veniebat invifum, has ad me deferens quere¬ las, fe, quamvis cibus palato optime fapiebat fuo, tamen per totum corpus magnum fentire pruritum ac titillationem} Medicos hac efie opinione,illud ex Acrimonia in fanguine ori¬ ri &hacfublata,fe priftinse valetudini reftitutum fore,cui Me¬ dici tunc temporis operam navabant fuam. Ego longe quid ali¬ ud j udicabam , nempe, pruritum & titillationem illam folum- modo oriri ex reftitutione corporis in tali flatu , mihi imagi¬ nabar, profluxos Crines , quibus homo robuftus undique per totum corpus eft inftru&us, eo ufque procrevifle, ut il¬ lis, ad extremam cutem protrufis, nullamque ibi invenien¬ tibus aperturam , qua Crines provenire folebant, & ut ita dicam, quafi occlufis, tum vi per fupremam cutem perrum¬ pendum lit, tum aliquo modo extremam cutem a cutc redta di¬ vellentibus, quod tum'non nifi magno cum pruritu & titil¬ latione fieri neceflum eft. Mihi fano, prafertim tempore ver¬ no , per totum corpus magnus eft pruritus, & non ex alia cau- fa certiflime milti imaginor, quam quia corpus meum fupra modum Crinibus eft confertum, qui mihi nonffoli tempore verno omnes (exepto capillo & barbaJ profluunt, led om¬ nibus hominibus Crines fuos, per totum corpus difperfos , fingulis annis defluere: & quoniam duo diftindta loca corpo¬ ris mei animadverti ubi Crines profluunt, quo acie oculi per¬ venire nequeo, tribus diftindtis locis novacula Crines meas manus derafi, derafos Crines per aliquot dies obfervavi, & vidi alterum Crinem crevifle longitudine, alterum vero non, tum quoque ex fententia animi mei videre potui , aliquos eorum profluxuros, quos tum tenuifiimavolfella abfque do¬ lore evellebam, & cum cvulfiCrines, antea fixi, craflas or¬ dinario habeant radices , hi contra, profluxum minantes, tenuemacutulamque radicem; illis, quorum corpora Cri- E e 2 nibus 3 6 Anatomici & Contemplationes nibus non funt conferta, locus tamen in cute efl, perquero Crines penetrare pollent, & loco Crinium propellitur mate¬ ria, non tam efficax aptaq. Crinibus procreandis, itautil- lic loco Crinium, in talibus locis produci folitorum, aliquan¬ do fuprema cutis nigris conferatur pun&ulis, quos aliqui ver¬ miculos eife judicant, & ad hos imaginarios vermiculos de¬ pellendos, aliqui Medici praefertim in urbe Aquifgrano pra feribu nt, talem hom inem a tergo igni querceo exponendum, ac corpus ejus meile efle unguendum , undetum hi imagina¬ rii vermiculi calore & dulcedine mellis, capitibus fuis magis magifque extra cutem protrufis, acuta novacula deraduntur. Hoc ultimo Cuidam Domino in eadem urbe praferipto, & hocipfum mihi narranti, eadem de re quafdam iterum infli- tuereanimadverfionesanimo proponebam meo i non folum ex nafo meo, ubi nulli inveniuntur Crines, verum quoque ex nafo alterius exprimebam imaginarios hos vermiculos (bel- gice diftos] & quidem diverfis temporibus ac di¬ cendum mihi, quofdamperperfpicillum confpicientes, hos efle vermiculos, quidem juraturos: aliqui capite inftru&i videbantur, quod ex inde oritur, quia illa pars, quas extra cutem fuerat, & hoc modo multo (Iccior ac fufei colorisde- prehenditur, quam pars intra cutem occlufa: & quofeunque horum fic di£torum vermiculorum animadvertebam , ne du¬ os quidem interfe fibi limiles , me vidifle , dicere queam. Plerofque omnes in diverfas diffiecui partes, & fic animadver¬ ti, attamen , me ullam particulam animalculum aliquod re¬ ferentem vidifle, dicere nequeo-, in medio autem admodum paucorum tenuiffimos ac breviffimos inveni Crines cum fuis radicibus, aliquos vicies, aliquos centies vulgari Crine te¬ nuiores. Hoc vifo , hos imaginarios vermiculos folummo- do locum efle procreandis Crinibus conftitutum, eoeviden- tius imaginabar,, ac alimentum , fupra diftos tenuiffimos Crines procreans, admodum pauciffimo ac breviffimo tem¬ poris Antonii de Leeuwenhoek. 37 poris fpatio durafle. Ad huc magis fupra didam confirmat fententiam, cum recens in lucem editorum reminifcor in¬ fantium , quorum corpora videmus undique crinibus efle conferta, quia [pro ut imaginor mihi] iidem in utero mater¬ no copiam alimenti receperunt, & quando funt provedio- ris aetatis, ac tantum alimentum ex cibis, quibus vefcuntur, non recipiunt, quantum in utero materno receperant, multi horum crinium profluunt, ac de novo nunquamcrefcunt. Pondus Corporis mei conficit circiter 160. libras & tali in flatu per triginta ferme annos vixi, & ordinario tempore matutino folidam habeo fedem*, fed aliquando ante hac per duas, tres, aut quatuor hebdomodas laxum habui ventrem, adeo ut eundum bis terve quaterve de die exonerarem: fed hac asftate faepiflime mihi contigit, ac prasfertim bubula infu¬ mata ac calida aliquo modo pingui aut perna porcina vefcen- ti, his enim maxime deledor: imo femel per tres dies mihi ad fuit, quonamcumque enim cibo vefcerer, illum non per qua¬ tuor horas retinebam, mihi imaginabar, me memet iplum (diverfasob rationes) bibendo admodum cale fadam herbam Thee reftituturum, ut faepius mihi contigit, hascce me quaft coegerunt excrementum meum faepius tam laxum animadver¬ tere , quapropter memoriae caula annotavi , quemnam ci¬ bum comederam, quemve potum biberam, ac quasnam vi¬ deram , fed obfervationes meas hic narrare nimis longum fo¬ ret: faltemdicam, perpetuo me in excremento meo vidifle multas irregulares diverfie magnitudinis particulas, maxime inclinantes ad figuram rotundam admodum lucidam ac flavi coloris: hae erant illae, quae toti materia:, pro ut nos videmns, flavum addunt colorem, ac propterea tales particulas, quas clarasac pellucidae erant, ita ut in illis nullus pofifet agnofci co¬ lor. Diverfis quoque temporibus globulos globulis noftri un¬ guinis majoresvidi, ac unumquemque eorum ex fex dive» fis globulis confiftere: porro materiae efle immixtos globulos, Ec 3 quorum 38 Jnatomia & Contemplationes quorum fex magnitudinem unius globuli noftri fanguinis aequabant, hi ultimi tanta erant magnitudine , ut tertiam partem totius materiae conficere viderentur , inerant quo¬ que multi ac tam parvi globuli, quorum triginta fex magni¬ tudinem unius globuli conficerent. Omnes hae narratae parti¬ culae in clara ac pellucida jacebant materia, qua in materia pel¬ lucida temporibus quibufdam quaedam animalcula,venuftefe- fe moventia, omnia unius ejufdemque formae, aliqua majora, aliqua globulo fanguinis minora, vidi; corpora eorum longio¬ ra quam crafla, & ab domina ungulis multis inftru&a, quibus per pellucidam materiam ac globulos talem ciebant motum, quafi multipedam per parietem currentem nobis imaginare¬ mur, & quamvis celerrimum ungulis fuis motum efficiebant, tarde tamen promovebant, horum animalculorum in hac ma¬ teria hoc tempore faltem unum in magnitudine arente,altero iterum tempore quatuor aut quinque imo aliquando fex aut octo, femel quoque alia animalcula ejufdem magnitudinis fed alterius formationis, animadverti. Genusquoddam animalcu¬ lorum vidi, habentia figuram ad inftar anguillarum in flumi¬ nibus noftris, hxc maxima erant copia, & tam parva, ut eo effem judicio, quinquaginta aut fexaginta in longitudi¬ nem extenfajacentia, longitudinem unius adultas anguilla:, qute in aceto funt, non efle attactura: hasc quoque celerri¬ mum ciebant motum, in curvabantque corpora fua vipera¬ rum ad inftar, ac profiliebant tam celeriter per materiam ut Lucius per aquam. Alio tempore diverfis obfervationibus videbam faltem unum animalculum primi didtigeneris> at quarta animadverfione multo accuratius prioribus inftitufa Uve ad hibita , magnum animalculorum numerum videbam, qute ducenties minora uno globulo noftri fanguinis efle judi¬ cabam, mihi enim, longitudinem fex axium unius animal- culi non nifi unicam axim globuli fanguinis conficere pofle, imaginabar. Sed hic Geometrias peritis loquor, quibus no¬ tum 9 Antonii de Lee uwenhoek. 33 tum cum axis unius corporis (ejufdem figura) conficit fex» tum differentiam magnitudinum iftorum corporum efle tan" quam unum ad 2 id. ac mihi dicendumeft, fa^piflime me ju- dicaffej me in magnitudine unius arenas crafiacplufquam mil¬ le viventia animalcula, atque trium aut quatuor generum, inter fefe moventia magna cum voluptate vidifle, & quidem hoc modo, ut omnes judicaflent, totam materiam non nifi exanimalculisvivis confiflere videri; aliqui hoc audientes, jam fibi ipfis optime imaginari pollent, hxc animalcula prop¬ ter eximiam eorum parvitatem, in fanguinemufquenoftrum tranfire polle: fed mihi imaginor vafa illa materiam (ex quafanguis, adeps &c. conficiuntur) recipientia tam parva effe, aut per tam ar£tos meatus permeare debere, ut fi tale animalculum, in plures quam mille particulas divifum , tamen propter fuam magnitudinem permeare non pollet. Excre¬ mentum quoque meum, cum ordinaria eflet craflitiei, ani¬ madverti, puraque aqua dilui , fed in eodem nulla animal¬ cula detegere potui: Materia autem cum eflet ordinario mo¬ do fluidior , extra omnem exfpedationem animalcula qua¬ dam in ea vidi, quafdam quoque particulas nondum bene di- geftasin materia vidi jacentes, inter alia cum Afparagos co- mediflemf admodum eleganter fiftulas [quarum particulas molles erant digeftas] jacentes videbam; Hacasftate faspiusmeinnoftra contuli prata, excrementa Vaccarum ac equorum , limulae erant emifla , defumpfi, in illis autem nulla animalcula viva deprehendere potui, led plurima materia [exceptis particulis gramineis nondum di- geftis] conflabat ex globulis,quorum fex magnitudinemnnius globuli fanguinis conficerent, & ex multis aliis globulis, quo¬ rum triginta fex faltem magnitudinem globuli languinis con¬ ficere poflent, omnes jacentes in materia lucida. Menfe Majo circiter horam atque hora quadrantem pe- deffris itineris quam celerrime equa mea equitaveram, luse 4 o Amtomia & Contemplationes flabulum ingreffa emittebat urinam, & quoniam urinat ulti¬ ma mihi meoque oculo admodum crafla videbatur, ac cine¬ reum referens colorem, per vulgare Microfcopium, quod mecum habebam, eandem examinabam, ac efficiens illius cinerei coloris ede particulas globofas diverfarum magnitudi¬ num deprehendebam, ac unam quamque earum ex globulis coniunftis iterum confidentem •, qui ultimi globuli magnitu¬ dinem globorum nodri fanguinis aequabant, quolibet horum globorum ex fex diverfis globulis iterum confidente. Primum globulorum genus nulli rei melius adimilare queo, quam fi nude coram oculis nodris rotundum uvarum fafciculum, admodum ar£te inter fe concretarum , confpiceremus: Et quamvis hx particula non perfe&e erant rotundat, eas tamen globulos nominare mihi fas ed, nihil enim deerat, quam quod globuli, magnitudinem unius globuli fanguinei com¬ plentes, quofque coniunftos ede dixi, undique parum pro¬ minebant , quemadmodum fingulat uvat in fuo falciculo pro¬ minent: huius materiae parum mecum fumebam, ac multos, pratterfupra memoratos, globulos ede, magnitudinem fex- tx partis unius globuli nodri fanguinis habentes, comperie- bam , & quos pratterea judicabam , illorum triginta fex faltem magnitudinem unius globuli fanguinei conficere pofie. Excrementum Gallinarum perfcrutari animum in duce¬ bam meum , illud ut purum haberem, ex abdomine recens jugulati galli exprimebam, quod perfcrutans, immenfam anguiculorum & exilium anguillarum copiam deprehende¬ bam , quos femen Galli (Ticut re ipfa erat) edejudicans, erat enim major annis gallus , certiffime mihi imaginabar, com- predione excrementi vafa fpermatica ita ede latla, ut eam ma¬ teriam , fimul cum excremento, ex vafibus fpermaticis galli exprdferim. Podea ex ab domine diverfarum pullarum galli¬ narum excrementum expreffi, at non nifi unumanimalcu- lum Antonii de LeeuWenhoek; Ium vivens deprehendi, quod fere magnitudinem fextte par¬ tis unius globuli fanguinei complebat : porro excrementum ex materia lucida, admodum multis globulis commixta, fex- tam partem unius globuli fanguinei complentibus, confide¬ bat: hi quoque ex duobus, tribus, 4,5-. & 6 . globulis erant quafi conglutinati j ac quoque multis parvis globulis, quo¬ rum triginta fex faltem magnitudinem unius globuli fangui¬ nei [pro ut mihi imaginor] conficere potuiffent. Excrementum duarum recens jugulatarum columbarum, circiter menfem in lucem editarum, leniter ex abdomine ea¬ rum expreifi, primo intuitu nulla omnino animalcula viva dignofcere quibam, fed in excremento alterius columbas mul¬ to lucidiori prioris., multa videbam animalcula, ita ut in uni- uscujufq arente magnitudine, centum quidem animalcula, quam expeditiflime interfefe moventia, eflejudicarem, om¬ nia fere ejufdemque magnitudinis , figuram ovi referentia, & me judice fextam partem globuli noftri fmguinis complen¬ tia: porro materia eadem , ut fupra de Gallinarum excre¬ mentorum materia dixi. Poftquam.de novo iterum quafdam de Argilla five limo in- flitueram obfervationes, ac videram,me tum,cum verba fecif- fem de argillae varietatate,deceptum fuiffe * hic enim jam vide¬ bam,unumquemque globulum argilite,antea pro particula una a me fumptum, iterum ex diverfis particulis effe compofitum, in menfe Martio, cum flumen Mofa in mare glaciem fuam, ac aquam ipfa fponte ex Alpibus delapfam , tunc temporis craflam ac faeculentam , multafque argillas particulas fecum trahentem unde faspe toti tra£tus accrefcunt,exoneraflet, ani¬ madvertere proponebam , ubi igitur talis aqua parum tempo¬ ris conftiterat, argillce particulas e fundo fumebam , vide- bamque aliquot argillas coniun&as particulas, non perfefte rotundas , neque etiam magnitudinem globuli fanguinei aequantes, attamen exfeptendecim aut 18. globulis efle co- F f niumdras, Anatomici (&' Contemplationes niunCtas, aliquibus aliquanto majoribus, multi quoque glo¬ buli erant tam pavi, ut triginta fex (prout mihi imaginabar) faltem magnitudinem unius globuli noftri fanguinis conficere potuiflent,, inter hos globulos/animalculum viride natans vi¬ debam , non majus (prout ego intuebar) oCtava parte globuli fanguinei, Has inftitui obfervationes , quia, hos globulos argillas, propter longum in aqua motum, tam accurate in- terfe junCtos me vifurum efle, putaveramac ejufdem mag¬ nitudinis cum globulis cervifias, fecis, vini, aquas* at ex voto mihi minime cefllt. Quidam Dominus, mihi cognatione junCtus, miferis Ar¬ thritide agitatur modis, & quascunque excogitabilia media adhibere non deftitit, imo diverfis vicibus fe fecundum do- Ctrinam five defcriptionem Buskofii in uri juflit, fed omnia hucufque prorfus fruftra funt adhibita: jam ad manus illius Domini per venit Diarium des Scavans , in quo miram vidit reftitutionememiflionefanguinishumani, &immifiionelan- guinis animalis in locum prioris, ad quam rem cum quidem lit propenfus, at quoniam in his regionibus non eft in ufu, ut hac de re ad Nobiliflimum Virum literas darem, fummopere expoftulavit, mumnein Angliaillapraxisfit in ufu, &quo modo inftituatur operatio, & fi non fit in ufu, quare illud jam omitatur qua propter ferio expoftulo, an Nobilitati Veftras hac de re quicquam ad me remittere placeat: &quic- quid ab aliquo Regis Societatis Membro, aut ab aliis fit de¬ tectum, ex promiftis Nobilitatis Veftrae exfpeCtabo, feriaque humillimi mei obfequii oblatione tam Ampliflimo Regite So¬ cietatis Collegio , quam Veftras Nobilitati, dum Spiritus hos regit artus, manebo &c. ANTONIUS de LEEUWENHOEK. De Antonii de Le euwenhoek. 45 De Carne, magnaque copiaparvorum carnofo- rum Mufcnlorum, de admodum exilibus An¬ guillis i de Pifcibus , de Crinibus, de Oftreis earumque Conchis &c. D tlfis in HoUtmii» &c> Epifiola fcripta Ad Regi* Societatis Collegium Londinenfe, & data ad Nobiliffimum Virum Dominum, Robertum Hooke, Eidem Societati a literis, Nobilifirrie Domine , ; iEpius ante hac propofitum meum efle dixi,fi quando me in mea opinione deceptum com- perirem, me non veriturum illius erroris ma- \ nifeftam proponere confeflionem. Res igitur »fiefefehabet: ftriascarnofas, ex quibus po- - -- - i tiflimum mufculus conflat, ex globulis efle onapofitas, me pofle videre, fepiusfumimaginatus mihi, tque hoc nudiflime mihi apparere videbatur, cum per vul- ;are Microfcopium ftrias carnofas animadvertebam, iifdem : tranfverfo a me difle£tis, atque fubtiliflima acu e tranfverio ife invicem difFradis: & tertio involutae ac rugofe illae at- :rafliones, quas quaelibet carnola ftria peculiater habet, g o buli mihi efle videbantur. De novo iterum diverfis diebus bubulam ac vaccinam car¬ nem fumpfl, judicavique ftrias carnofas tam exiles e e, quinquaginta earum j uxta fe pofitarum longitudinem F f 2 44* Anatomici- (t? Contemplationes mx fecunda: partis unius pollicis conficiant, fi autem fuma¬ mus vigefimam partem pollicis, & reliquas duas relinqua¬ mus membranulis, in quibusftrias carnofie circumvolute ja¬ cent , efficit mille ftrias carnofas efie in longitudine unius pol- 10 oo licis 5 lloc ?§ itur » ioqoooo. ftrias carnofas , iooo m ^ ra branulis ffiis circumvolutas funt in pollice ____ quadrato. In aliquibus mearum obfervationum ioooooo ^i hi occurrit, circiter centum harum ftriarum carnofarum, una membranula circumvolutarum ac conclularum conjun&im inter fe jacere , conficientium hoc modo parvum mufculum carnofum: alio tempore vide¬ bam in lingua bubula tres parvos mufculos carnofos, fingu- los membranula fua circumvolutos, juxta fe invicem jacen¬ tes, hi e tranfverfo difciffi ne tantillum quidem occupabant locum, quin una arenula ("quarum centum juxta fe polita¬ rum longitudinem unius pollicis faltem conficiunt) illos ope¬ rire potuiffet. Si jam ponamus, fingu- 5000 las ducenta carnofarum ftriarum, mem¬ branulis fuis circumvolutarum , par¬ vum conficere mufculum, quinque igi¬ tur millia parvorum carnoforum mufculorum unum quadra¬ tum pollicem conficiunt. Striarum carnofarum craffitiem cum craffitie capillorum comas mete afcititias comparavi,judicabam quatuor carnofas ftrias circa diaphragma bovis defumptas, proxime coftamfitas, faltem craffitiem unius capilli confice¬ re pofte, unumque crinem barbas meas noviescraffioremju¬ dicabam. Carnofas ftrias efle rotundas minime gentium ima- .ginandum eft, fed unaquasque earum diverfam aflumunt fi¬ guram, ac fe fe ardiffime inter fe jungunt. Hanc meam fup- putationem carnofarum ftriarum (quas quidam D. Medicus in hac noftra reginone carnofas nominat fibras) huc attuli, parvitatem earum exprimendi ergo*, eo magis quia ille idem P. Medicus ftatuere vult, carnofas illas fibras orificiis vena¬ rum, IOOOO 00 2 OO Antonii de LeeuWenhoek, ^ rumefle inplantaras, in arteriis finire, ac circulationem /an¬ guinis per has fibras carnofas meatum facere fuum, ac valvu¬ las in iifdem fe vidifte dicit: has autem obfervationes non Mi- crofcopio fed nudo faltem oculo defendit, ita ut procul om¬ ni dubio totum carnofiimmufculum pro carnofa fibra ad fpe- xerit. . ' Figura i. eft ftria carnofa , in qua mihi fepe involucra aut rugas occurrerunt ut.ABC D. alimque iterum juxta hanc jacentes, ut EF GH, ac quoque ut IKLM. & hoc modo (utfupradidum) per vulgare microfcopium referebant qui¬ dem globulos: ac quoque ftria carnofa fe oftentabat tanquam NOPQ^ hoc ultimum, ftatuo , reprasfentabat intimas fi¬ bras, ex quibus ftria carnofa conftat. Hocamevifo, mihi ipfi fatis facere potui , quamobcau- fam digiti noftri, brachia , crura , imo totum corpus non re&a linei extenfa jacere queant, fed parum incurvata, ut¬ cumque propendentia ad illam figuram , quam in matrice habuimusjprasterea rationes motuum noftrorum membrorum,, aut potius extractiones aut contraftiones noftrorum mufculo- rum, mefcire, mihi imaginor ; mufculuscum fit extenfus y ftrias carnofas mufculum conficientes, abfque rugis & invo¬ lucris efle, at cum mufculus non fit extenfus, fed contractus & denfus, tum unam quamque ftriam carnofam plenam efie. rugis aut involucris. F f 3 Fi- •46 * Anatomia & Contemplationes Figura2. ABCDEFHG. eft ftria carnofa, quae in expandendo, & comprimendo, ut eo melius & apertius co¬ piam fibrarum, exquibus tam exilis ftria'carnofaconftat, ag- nofcerem , admodum a fe invicem feparabat, inftar venas cum ramulis, hanc pro ut potui, (artem autem pingendi non calleo} depinxi. Hinc jam clare patet, imo clarius quam ut exprimere valeam, ftrias carnofas iterum ex magno numero ftriarum [quas hic differentias caufa fibras appello] efle con¬ fictas. Inter alia femel ftriam carnofam tam accurate vidi ex- panfam, utinfpatio, paulo latiori quam Figura 1. a. B. ad H. mihi reprasfentabat, viderem feptuaginta fibras juxta fe invicem praecipue jacentes: hinc concludebam, ftriam car¬ nofam non crafliorem, pro ut fupra dixi, nona parte crinis barbae meae, centum quidem fibras in fe conclufas habere. Fi- bras Antonii de Leeuwenhoek. §j- bras aut potius vafa membranarum flriae carnofe, inquibus fibrte aut funt conclufae aut circumdatae, me pofle videre faepius mihi imaginatus fui: hinc cogitationibus meis laxiores prae¬ bui habenas, & dico , quoniam videmus magnum mufcu- lum, iterum ex tam multis millibus parvorum mufculorum, membranulis fuis circumvolutorum , conflare , & unam¬ quamque exilium flriarum carnofarum , iterum interne ex fibris confrantem, mufculum efTe, & unam quamque fibram ("quarum centum flriam carnis efficiunt) quoque mufculum carnis efTe, eandemque adhuc multas fibras membranulis quoque circumvolutas , in fe conclufas habere. Quoniam videmus Dominum , conditorem totius univerfi , tam ad¬ mirabilem & incomprehenfibilem in coniungendis fuarum creaturarum partibus efTe, ut nos , quanto profundius in arcana fuarum creaturarum perfpicimus, tanto magis obftu* pefcamus, praefertim cum vivas creaturas fpeciem anguilla¬ rum exilium referentes , in fuo videmus motu , ut in Figura 3. qua: tamen diverfis partibus fibra tenuiores funt, exquaflria carnofa efl compofita: cum tamen tam exile animalculum cu¬ tem, nervos, mufculos, imo eandem cum magno animali perfe&ionem , habeat, necefle fit. Sijanr quidam Domini, arcanorum fautores, has meas obfervationes imitandi defiderio flagrarent, ne tale quid tem- peflate calida atque ficca, fed potius vapida ac humida, in- flituere conentur illis author fum, nam membranulis ab exi¬ libus flriis carnofis feparatis, & flria carnofa diflecandi gratia in purum locum delata, tum expedita manus pro virili avida ad operam fit oportet [& faepe numero ipfi finiflre fuccedetl quin humor ex flria carnofa propter exilitatem ejus evapora¬ verit, unde fibrae, exquibus flria carnofa conflat, tam ar£le inter fe funt ficcatae , ut eaedem fimpliciflimam, fixam, ac lucidam videantur habere formam. In ultimis meis obfervationibus, circa mufculum Leporis a me 4 ^ Matomia Contemplationes a me habitis, videbam eleganter, quomodo quafdam fibras carnofas, in extremitatibus fefe maxime acuminantes, in mem¬ brana mufculi finire, quafdam rurfus in extremitatibus quam acutiffiine finire in tendone raufculi: hunc mufculumante bonum conftituebam Microfcopium , eo animo, ut atten¬ denti cuidam Domino demonftrarem, fed quia mufculis ad¬ modum erat tenuis, humor eo citius ex eo evaporabat, unde breviflimo temporis fpatio fibras carnofe tam arde inter fc erant coniun&as, ne diffindam fibrarum carnofarum fepara- tionem, multo minus ubi earundem unio in tendone, aut tendo ipfe erat, agnofcere potuerim. Has meas memoratas animadverfiones de novo fibras PifcQ-‘ fas, ex quibus Pifcis conflat, inquirere impulerunt, 8c di¬ vertis diverforum Afellorum majorum partibus perfpe&is, crafliflimas fibras Pifcofas circa ventrem [quas branchias bel- gice JParnmcn appellamus] fitasefie judicavi,has fibra a mem¬ branis cum fint feparatas, eafdem contorfionibus, involucris & rugis, ut de fibris carnofis di&um eft, inftru&as efle vidi, quae omnes non unam eandemq figuram habebant: nam hoc tem¬ pore fefe offerebant ut Fig. 4,. BECD. alio tempore ut Fig. 4. F G. & quoque ut HI. Striis e tranfverfo a me difciflis,optime quoque perfpexi,fines multiplicium fibrarum nude tUnc mihi apparere,ex quibus ftria Pifcofa intrinfecus confiflit. Perfpexi quoque, fed admodum raro,per e tranfverfo difcifias flrias pif¬ cofas fefe admodum lucida diffundere lineamenta, ficut in lit¬ tera A. demonftratam eft. Numne haec vafa erant, aut etiam membranas mecum cogitabam: \f afa,ad internas fibras alendas, membranas , ad internas fibras diverfis circumvolutionibus comple&endas * fed quia hoc rariflime mihi contigit, non multum mihi eft, quod de eo dicam. Inter ftrias pifcofas maxima eft differentia obcraflitiem earum , ita ut plurimum alteram quadruplo craftiorem altera vidi , fi Figuram 4. fecundum magnitudinem ftiam , pro ut illa mihi fefe repras fen- Antonii de Leeuwenhoek. 45» fentabat, pinxiflem , eadem fex decies craflior efie debuiflet, & in dimidio ambitu talis ftriaspifcofe, me ferme centum fi¬ bras pofienumerare,judicabam, & hoc mihi occurrebat in ftriispifcofis, in quibus nullas videbam rugas, quas quoque coram vifu meo paululum rigide in longitudinem diftentas jacerejudicabam, pro ut hic aliquo modo intra KL. Fig. 4. demonfiratum eft, facit igitur 200. ftrias eflein ambitu uni¬ us ftriae pifcofe , & quia hic numerus fibrarum , ex quibus ftria pifcofa confiat, in admirationem ufque tam magnus eft, eundem hic fupputare, omittere nequeo. 88-7- ■200 200 Ad contentum circuli per notitiam am¬ bitus enumerandum, dicas fecundum do¬ ctrinam Archimedis 88. dant/. Quid dat numerus quadratus ambitus ? . Facit 3181. fibras pifcofas pro contento unius ftrise pifcofe. Qupsjam cogitationibus fuis tam in- comprehenfibilem numerum pifcofarum fibrarum in una ftria pifcofa afiequi valet? Quis quoque certus, num unaquaque harum 3181. pif- G g cofarum 40000 _7 280000 280000 '88 3181 0 Anatomia. & Contemplationes cofarum fibrarum membranis non fint inftru£be , & intra (e comprehendant incredibilem numerum pifcofarum fibra¬ rum > In ultimis meis literis mentionem feci de Alopecia in no- ftro corpore. Veft rx Nobilitati impertire omittere nequeo, mihi per totam hyemem e corpore meo, excepto capite, ali¬ quot crines defluxifle, a|ios e contrario, imo juxta illos ac- crevifle, itautmecumcovitaverim, numne crines in fuper- ficie manus meae, bis terve in anno defluant, &rurfusdeno- vo protrudantur, nam jam crebro poft quatuor menfesno- vacula crines manus meaederafi, & admiratus vidi, quan¬ tam longitudinem crines intra quatuordecim dies capiant, cum tamen longitudine non admodum proficiant. S^pe vidi, quomodo aliquot particulaz crinium, qui dc novo protrudebantur, nullamque aperturam in fuprema cute invenientes, in curvati contra fupremam cutem jaceant, imo tali modo * ut iidem fupremam cutem tuberculo quodam erigant. Crines quoque profluxum minantes, quos fere fine fenfu e manu mea eruebam , obfervavi, ubi iidem in cute lo¬ cum habuerant , aut radix erat, ibique admodum nude fi¬ bras , exquibus Crinis intrinfecus conflat , animadvertere potui, hic enim Crinis nullam omnino habebat corticem: hoc vifo mihi imaginabar , numne cortex, quo crines fimt inftrudi, conficiatur intra redam cutem & fupremam cuti¬ culam. Admiratione correptus multiplicibus mufculis carnofisin cauda bovis perfpe&is, proponebam caudam afperam Rajte animadvertere, atindiflecandacauda, fanguis ecaude pro¬ fluens mihi occurrebat: hunc obfervans, alienum mihi vi¬ debatur, particulas hujusfanguinis, in hominibus & anima¬ libus ex globulis confiftentis , fanguinem rube facientibus, hic omnes planas & ovales efle particulas, parvam habentes craflltudinem , fluitantes per materiam five fubftantiamcry- ftalli- Antonii de Leeuwenhoek. f\ ilallinam, in qua hae particulae ovales admodum fimplicesja- cebant, nullum tum habentes colorem , at tres quatuorve f rafeinvicem j undae, rubrum emittebant colorem. Hoc mead fanguinem Afelli Majoris & Salmonis animadverten¬ dum impulebat, quem eodem fere modo non nifi ex figuris ovalibusconfifterecomperiebam; Sequam accurate eafdem animadvertere conabar, attamen quibus ex particulis ovales hae particulae fanguineae conflabant,agnofeere nequibam: nam aliquot intrinfecus parvo inclufae fpatio rotundum mihi vide¬ bantur habere globulum , parvoque fpatio a globulo, cir^ cum globulum, lucidus jacebat circulus, St tum iterum cir¬ cum circulum eundem remifle adumbrans ambitus, circum¬ ferentiam ovalis conficiens, quem aliquo modo Figura quinta < •-* < /■*«■» tT 4 < m tic frpe A. indicavi, in aliis tres 4., 5, 6 . imo quandoquidem odo globulos, priori glo¬ bulo multo minores, & quamquam minori prae¬ ter miffio ne quam duo¬ rum horae minutorum • i fanguinem fupra memoratorum pifeium, admodum viven¬ tium, exceptaRaji, animadvertebam, meum efl propofi- tum propter hoc hybernum ac frigidum caelum, aeflate aut fub Jove calido hafce obfervationes perfequi. Poflea hepar Salmonis in mufeum detuli meum, & flante pede fangui¬ nem, ex vafibus fanguinariis defumptum , animadverti; at in partibusfanguineis nullam potui confpicere differentiam. Hac occafione ipfum hepar Salmonis quoque animadverte¬ bam, idemque non nifi ex globulis diverfarum magnitudi¬ num confiflere confpiciebam , illosque prae aliis magnitu¬ dine eminentes adipem efle judicabam. Siquid horum pofl hac detegere valeam, veflrae Nobilitati id indicare non de- finam. Gg z Tem- S * Anatomia Contemplationes Temporis illius, quo Qdreaeex Anglia ad nos breviflimo temporis fpatio advehuntur, accuratam habui rationem, tune temporis magna cum admiratione vidi, quam per magnum Odrearum capillamenta fibrata [belgice baarden} motum cie¬ bant , & etiamfi parva admodum fragmenta ex capillamentis fibratis Odreasdefumebam , imo tam parva, ut aliquot cen¬ turiae talium particularum ne quidem magnitudinem unius arena; craflae conficere poflent, habentium tamen in tam par¬ vo capillamenti fibrati fragmento ad duporem ufque motum } talis enim memorata particula appofite fpeciem Squillae cum continuo moventibus ungulis mihi exprimebat, alia vero Cancrum pifcem, at per Deos quidem jurades, non edefrag- mentum ex capillamentis fibratis Odreae, fed animal fepara- tum, cum contrarium tamen apparebat; tale eniin fragmen¬ tum ex capillamentis fibratis Odreae nullum omnino faciebat progrefliim , fed movens manebat in uno eodemque loco, imo tam diu , ut oculis meis videndo defatigatis, tandem omittere fim coadtus: praeterea fibrae, in tali fragmento un¬ gulis fimiles, eundem motum, quem omnes capillamento¬ rum fibratorum particula, habebant. Concham Odrearum animadverti, eandem non nifi ex pu¬ taminibus, in fe magna multitudine cumulatis, confidere 'confpexi, quorum ultimum accretum maximum ed, ita ut Concha Odreae magnitudine non capiat incrementum , quin intra Concham Odreae totum de novo fiat putamen , omnia reliqua putamina magnitudine fuperans : hanc magnitudi¬ nem putaminum in fefe cumulatorum videns , ac praeterea pauciflimos hujus Odreae annos animo pervolvens meo, me- cum perpendebam, numne fingulis noviluniis Odrea crafli- tie unius putaminis accrefceret * haec putamina pro ut perfpi- eere potui, condant ex fidulis admodum per fe mixtis * prae¬ cipuum mihi fatisfaciens hoc erat, quando quodlibet horum fupradidtorumputaminum ad magnitudinem judam perve- niflent. Antonii de Leeuwenhoek. nifTent» tum ex fiftuhs putaminum protrudi five propelli par- va putamina fufcum colorem habentia, atque ex globulis compofita, atque extrinfecus magna multitudine in plana Concha jacentia. Figuram fextam I K L. nobis imaginemur efie par¬ tem circumferentias albi pu¬ taminis , ultimo confedfi, & globulos primo protru- fos , in circumferentia pro¬ ximos L M. effe, qui quo¬ que ftatim externe coagu¬ lantur , non autem tam du¬ ri, quin fequens materia fi ve fubftantia per globulum primo confettu magi tari poflit, quas tum modo eodem coagulatur, ut primi globuli: atque hoc per aliquod tempus continuare, ufquedumrurfusin Oftreafit materia intrinlecus novum at¬ que totum putamen conficiendo apta, quas Oftreas putamen magnitudine accrelcere efficiat. Hoc vifo, mihi quoque ima¬ ginabar , fi per hos coniun&os globulos materia, parum tem¬ poris agitata , diutius continuaffiet, in asquales particulas, quibus globuli intrinfecus funt circumdati, in levigatas &z perfedasfiftulasreftitutasforej atque hoc eo magis mihi fa¬ tis faciebat, quia mihi imaginabar, incrementum omnium ferefiftularum, ex quibus lignum conftat, hoc modo fieri, fed etiam globulos, ex quibus femina conftant (pro ut illa a me funt perfpedta) in fiftulas permutari Hic habes &c. ANTONIUS de LEEUWENHOEK. Ve Gg 3 ft? Anatomici Contemplationis De Formatione QpXCufculorum Pifcoforum tam Caneri quam Squilla . Dclfis in fhUmdi» irc. Epiftola data ad Nobiliffimum Virum R OBERTUM H O O K E, Regiae Societati a Secretis & liceris. Longe Celeberrime ac Dottitfime Vir. Oft quatuordecim dies Rotterodamo duo Cancriadmedono miififunt; qua occafione obfervationes meas circa Pifcofam materiam five fubftantiam fum perfecutus, & anno¬ tata ea de re a me compofita funt haec fe- quentia. Veftra Nobilitas in Epiftola de 18. Aprilis i<5/8. indicat. Tepojl menfem circiter demonflrajfe Fabricam atque compofitionem Mufculi, non autem quid erat : cujus rei Nobilitas Veflra mentio¬ nem in Trablatu, huic epiflolce inclufo, inveniet: Nobilitati tantum Veftr, & quoties . eam Antonii de Leeuwenhoek. ^ eam in rem obfervationes meas inftituerim, genuina tamen fabrior me certiorem reddere nequivi, nam fafciculum ex ftriis pifcofis compofitum videns, repraefentabat mihi quafi omnes omnino eflent globuli, & eafdem proprius contem¬ plari conans, tribus ant quatuor ftriis pifcofis juxta fe invicem jacentibus, me in iifdem videre mihi imaginabar, ftriasqua- fi inter fe contextas efle, & quoniam illius compofitionis nul¬ lam formareideam poteram, ac'mecum ftatuebam, illarum fabricam tali modo, quali mihi repraefentabat , revera efie nonpofle, refponfionem ad N.V, petitionem eo ufque di- ftuli, donec me mearum obfervationum^certiorem reddere potui. Sicfefe res habet, me clare & diftin&e vidifie, mufculos tam corporis, quam magnarum Cancri ungularum , confi- ftere ex admodum parvis ftriis pifcofis, eodem modo contor¬ tas habentibus attractiones, pro ut dixi in ultima mea epifto- la, de ftriis carnofis, & pifcofis Afelli majoris , atque hae contortae attractiones finguli ligamenti aut peculiaris ftriae pif- cofae, mihi antehac, tanquam globulos rotundos, &: alio tempore tamquam ftrias pifcofas inter fe innexas fefe exhibu¬ erunt. Hoc mihijam non tantum clare apparuit, verum ulte¬ rius fum progrefius, ac non tantum ftrias pifcofas a fe invicem feparavi, verum enim vero diverfas ftrias pifcofas, etfi tam parvas, diflecui, ac fummae meae voluptati , unamquam¬ que ftriam pifcolam Cancri, rurfus ex copia ligamentorum aut fibrarum confiftere, clariflime vidi. En N»V- obfervatio¬ nes meas de mufculo pifcofo Cancri, quas N.V. placere ac cum tuis convenire, quod fuo tempore libentifiime audiam, fpero. Huc ulque meae obfervationes, quas cum aliquot aliis, ad N. V. tranfmittere, mihi fuerat animus. In ultima dicta epiftola N. V. inter alia dicit: tua animad- verftones tam inpraterita quam in hac epiftola,ohfervationefunt dig¬ na, verum enim vero ultima N.V. epiftola , te in mufculo carnofo ~ aliquod 5*6 Anatomici Contemplationis idem obfervaffe , ^ inteUettA , fummopere gaudeo , quod ante aliquod tempus in mufculis pifcium , prcefertim Cancrorum , Ca- rabborum , atque Squillarum a me efl obfervatum, cujus ante ali¬ quot annos N. r. certiorem reddidi; eodem quoque tempore in Col¬ legio Regice Societatis , mufculos harum creaturarum ex innumera¬ bili copia valde tenuium jilorum , centies fer me uno capillo capitis mei minorum, confiflere demonflravi , unum quodque horum tenui¬ um jilorum repr nefient ab atfiguram Unionum five Corallorum funiculo trajellorum , ita ut tenue filum hujus mufculi , magnitudine ad in- fiar Capilli , videretur tanquam torques exparvis fpermaticis uni¬ onibus ( 'belgice Zaad-Pareltjens_) quce ordinario ex magno nume¬ ro parvorum funiculorum , exparvis memoratis unionibus coniun- Horum , conficitur. Mi Domine , quoniam nec Cancros nec Carabos mihi comparare potuerim, hefternodieobfervatione Squillae ani¬ mo meo fatisfaciendum fuit, ubi diverfas ftrias pifcofas aut exigua fila pifcofa,adfe in vicem jacentia, videns, mihi occurrit, haec fefe oftendere, tanquam aliquot funiculos cum rotundis globulis, Corallis aut unionibus, juxta fe invicem jacentes, oculis confpiceremus noftris j attamen inter iq. admodum parva fpatiola fafciculorum exftriis pifcofis aut exiguis filis mufculi Squilla juxta fe jacentium , contradiones fuas ha¬ bentium, unus erat fafciculus, cujus crafiitudo five extenfio circiter diametrum unius Capilli erat; quod fpedaculum ad¬ modum jucudum atque elegans fitum erat afpedu : quadibet enim ftria peculiarem, eamque non juxta fe invicem, fed al¬ ternarim patiebatur contradionem , quam , ut fupra di¬ tium, duabus ant tribus ftriisjuxtafe invicem fitis, mihi ip- fi tanquam contextum funiculum repradentabam *, certus au¬ tem efto NobilifiimeD. has repradentationes nil nifi contor¬ tas efie contradiones , quas quodlibet filum exiguum aut ftria pifcofa Squillae, Cancri, <$c A feli i Majoris, aut etiam Caro peculiariter habet: hoc cum ita fit , quaelibet contorta , contradio, Antonii de Leeuwenhoek. ^ ■contradio, luce in eam radiante, fuam altitudinem ac pro¬ funditatem habeat, necefle eft, & fic hoc fpedaculum no¬ bis globulos aut quoque funiculos unionum repraefentat. Contraftionesparvorum fafciculorum mufculi Cancri, tam arfte efle contractas quoque vidi, ut anguicularum ad inftar haberent contractiones, hocvifo, ftrias pifcofas longiffime extra ordinem fua2 naturae eflfe contradas, mihi imaginabar. Strias has pifcofas Squillm , quamvis extra modum tenues, hoc modo tamen tradavi, ut diftindiflime fibras, aut exi¬ gua filadignofcerepotuerim, ex quibus tam tenuis ftriapif- cofacompofitaerat: ad has ultimas obfervationes pervenire mihifuiOTetimpoffibile, niiigradatimperexiflem, aceafdem antea in craffiffimiscar nolis aut pifcofis ftriis obfervaflem; at mihiipfifatisfacere nequivi, obfervando eafdem femel, bis terve, fed diverfis quidem vigtnti quinque vicibus eafdem maximo cum labore perfpicere haud nolui, antequam quic- quam de iis fcripto evulgarem, quo labore continuo eoufque perveni, me non tantum feparationem perquam tenuiffima- rum pifcofarum ftriarum in Squillis efficere pofte, verum eti¬ am eafdem diflecare. Diverfa genera Pifcium ac Carnium animadvertere propofitum fuit meum, quanquam ea fum opinione, omnia unius ejufclemque formationis, ac folam fore differentiam in craflitudine fuarum priorum ftriarum ; Filum epiftolse abrumpens &cc, ANTONIUS de LEEUWENHOEK. Hh De fS Antonii de Leeuwenitoeic. Ve Origine T tanta (f Radicis in feminibus: iif demque cum Animalculo , a fetnine mafculo Matrici in fufo^compa- ratis . Quemadmodum animantia in Matrice ligamento quodam aluntur , fic quoque omnium feminum plurima. Non aliam inter Arbores & animantia ege differentiam , quam quod Arbores Anima motum concitante careant , ac per confequens coire ipfis impoffihile, unicuique Arbori Perfonam Mafculi & Fce meli ce fu- fiinendam effe. Animantia diverji generis , inter fe coeuntia ,. creaturas nec Patri nec MatriJtmiles , progignere debere. Pro¬ pagatio Arborum tr an/lata ad generationem Hominis. Velfs in HoUj.nJi.t &c. NOBILISSIMI, DOCTISSIMI, ac Longe Celeberrimi “D. 2). Regia Societatis Londinenps. Jucudum mihi erat afpeffu (gc. N ultima mea de propagatione Animalium fcripfi, ac ibi obiter in Seminibus Arborum originem five initium foliorum ac radicum pofleconfpici, mentionem feci. Ab illo tem¬ pore Semine Fraxini obfervato, obfervatio- nes ac animadverfiones de propagatione Ar¬ borum ad Nob. Vef tranfmittere, animum induxi meum, eo magis, quia in di£to Fraxini Semine (non majore ut in Fig. A.} non tantum duo magna folia obfervavi, verum eti¬ am quia illa pars, ex qua radix initium five originem capiet fu- am , fupra modum magna apparebat: Semine memorato difle£to, in hoc, atque in diverfis aliis Seminibus, contem¬ platus fum, eadem acuminatis fuis particulis, ex quibus ra¬ dices pullulabunt, furfum aut ab Arbore efie diffita , per confe- Propagationes drborum. ^p confequens igitur folia deorfum, aut Arborem verfus: ita ut Semina contrarium habeant fitum in Arboribus, quam ut in terra crefcant. Porro non tantum folia , pro ut fupra didum, fupra mo¬ dum magna vidi, ut hic in Figura literis ODE F. indicatur; fed quoque folia (exceptis foliorum fibris) ex immenfo nu¬ mero admodum tenuium rotunde elevatorum globulorum confiftereconfpexi, quos exade imitari conatus, attamen eof- dem, pro ut res poflulabat, ad minimum tam parvos non de¬ pinxi. Magnam in fu per una fibrarum copiam , alias vafa di- darum , exiguis admodum globulis inftrudarum, hic non depidarum, in iifdem fum contemplatus , quas vafa feu fi- brse initium five originem trahunt fuam ex intima parte illius fubftantiae fivematerias, ex qua caudex five truncus orietur, & radix propullulabit, pro ut in eadem Fig. intra ABCFGH. demonftratumeft. Haec ultima dida pars, ex qua caudici fi- ve trunco & radici propullulandum ell, praetervafa, exqui- bus libra: foliorum propullulant, & quae optimo jure medul¬ la ligni poffent haberi, infuper plurimis inftruda eft vafibus „ & ut eadem vafa eo clariora ob oculos proponerem, repraefen- tatam, five imaginatam radicem five truncum e tranfverfo difcidii ut literae B G. indicant, ac difciflam illam particulam oculis objeci meis, eandemque, pro ut quivi, cum omni¬ bus vafibus, in illa particula mihi occurrentibus, delineavi: ut hic figura 2. literis IKLM. offenditur. In qua particula mille ferme afcendentia vafa effe , non tantum judicabam •, verum etiam htec particula totam figuram e tranfverfo difcifii Arborisramufculi mihi confpiciendam exhibebat: extremus enim ambitus corticem, alter, in quo fubobfcuri aut rubri in¬ veniuntur tenues admodum pundi, lignum demonffrabat: qui fufcus color five obfcuritas exinde folummodo oritur, quia materia five fubflantia, admodum mollis, fcifliira cul¬ tri, tenues fiftulas quafi conffringat aut obturet : intimus Hh 2 ambitus _A n t o ni i de Leeuwenhoek K ambitus in fe medullam aut ilfavafa, quibus truncus aut ra- ?r S /r^ in ^ ru( ^ us » concludit, qua? hoc modo e tranfverfo dilcifla ut rotunda apparent corpora. Sed ultima hsec Figura, mediante Microfcopio corpora majorem in modum reprafen- tante, delineata eft, ut conftitutio trunci & radicis eo di- itinftiori modo contemplaretur, & hoc modo diametrus fe- cund^ Figurae in literis IL. circiter duo, cum diametrus Fi¬ gurae primae in literis B G. faltem unum fit. Porro in hoc fic nominato trunco five caudice fefe aliqui- busm locis aliquot particulae rotundae ofrendebant, mihi fefe repraelentantes, quafiin fiftulis parva ac rotunda erant corpo¬ ra, hic intra literas A. '& B. indicata. Ambitum foliorum , ex aliquibus Arborum Seminibus defumptorum, his apponere aequum&juftum judicavi, ut, maxima Semina maximum initium five originem plantarum in fe continere nullam efle confequentiam, demon lirarem; quoniam initium five originem plantarum in exiguis Fraxini Seminibus , maxime magnitudine differre , ac admodum parva folia in magno Seminejuglandisaut Nucis Perficxcon¬ tenta, hic Figura tertia & quarta indicata, longiflime fiupe- rare , eomperij quas folia ex duabus diffindis nucibus de- fumpfi, ut minima illa varietas in duobus coefientialibus uni¬ us. Propagationes Arborum. usejufdemfru&usSeminibus conlpiceretur. Hic folummo- do folia indicavi, quia in origine trunci, ubi radix propul- lulabit (quae aliquanto foliis longior) nullam aut valde par¬ vam in formatione differentiam, inter hanc & originem trun¬ ci & radicum, ex aliis Seminibus defumptam, deprehendi. In origine hujus planta* depingenda, admodum & valde exi- guosglobulos, ex quibus origines foliorum funt compofitte, imitari, perquam mihi impoflible fuit. Et quoniam praeteritis temporibus N. N. V. V. inter exigu¬ as fibras, aut ligamentacarnola, ex quibus mufculus carno- fus confiat, nulla vafa fanguinaria effe intermixta, fcripto indicavi: fed femper vafa fanguinaria, mufculum carnofum compledentia, in, aut inter membranas effe collocata y pr^- terea, quo modo mufculi carnofi a vafibus fanguinariis alan¬ tur, aflerui, fic hic, omnia folia Arborum & plantarum, ex globulis (vafibus aut fibris foliorum omiflis) in membrana una, fuperficiem folii conftituente , conclufis, confifiere: & quo modo mihi imaginor , hos globulos , etiamft nulla contingant vafa, attamen a vafibus ali: ante omnia fciamus, oportet, plurima folia Arborum & plantarum, cum in Ar¬ boribus aut plantis locum habeant, habitandam five materiam earum ex duabus tripartitis quidem partibus aquofi humoris H h 3 con- €% Antonii de Leeuwenhoek. confiftere, ac hos globulos, maximam in partem folia con- ftituentes, non (impliciter, fed varios in fe cumulatos, fitos A ftulia folio defumpti, atque hxc vafa magnam copiam glo¬ bulorum in fe conclufem habere, qui in nutritione folii, me¬ diantibus vaiibus enutriti, ac poftea ab iis fint fuftendandi, jam globulo F. alimentum fuum, praecipue aquam, exvafi- bus, quibus arde eft coniunfrus, recipiente, neceflariaeft confequentia, hanc alimentum fuppeditantem fubftantiam ab F. adG. aG. ad H. tranfire, non tantum, quia eadem arfteinter fe funt coniun&a, verum etiam quia, ut antea diftum, plurima magnitudo folii, ac per confequens unius cujtifque globuli, ex materia five fubftantia confiat aquofa, &fic illi globuli, proxime vafa fiti, nullum alimentum re¬ cipere poflunt, quin proxime femet ipfos fitis de fuo alimen- toimpertiant, & hi rurfus aliis. Hanc alimenti communica¬ tionem ante hac cum globulis aridi limi five argillae compa¬ ra vi, Propagationes Arlofum. ^ ravi» quos nobis in quodam vitro jacentes imaginamur, ac uno falteffl eorundem globulorum madefado, ac continuo humoreperfufo, tum caeteri globuli argillae, hunc madidum globulum contingentes, ab eodem recipiunt humorem, ac fiunt madidi, his ultimis iterum alios contingentibus, fic tan¬ dem omnes globuli argillas, mediante hoc uno globulo fierent madidi j fic lefe res habet cum nutritione foliorum, ac quoque cum frudibus. Figura fex ta literis ABC. fupremam partem foliorum ex Amygdalo repraefen- fat j atque his foliis a (e invicem feparatis, cfiverfa infuper folio¬ la, a prioribus quafi complexa, video. Figura feptima ABC. indicat fupremam partem folio¬ rum, ex nucleo Cerafidefiimptorum. Figura odava literis ABC. oftendit folia» pro utilia vidi, ex nucleo five medulla Pomi. Antehac de multiplicibus Seminibus , quae non tantum- Arbor profert, verum etiam unicum frudum Arboris diver- fa pro ferre femina, fcriptis evulgavi meis * fed Semina, a Fi¬ co in lucem edita , examinans , magnum eorum numerum admirabar,- haec valde exigua ac multiplicia femina in Fico, lingula aeque ac nux dura cortice five putamine funt inftruda. Plurimorum horum feminum putamina aperui, ut in exiguo nucleolo, forte in hoc putamine locum habente, originem five —- • <4 Antonii de Leeuwbnhoek five initium plantae detegerem; at continuo in duris illis pu¬ taminibus non nificorticulam, atque hanc in planum com¬ plicatam , abfque ulla quidem ac minima materia five fubftan- tia farinacea, comperi; unde, ficos, quas obfervabam, non perfe&e maturas, cum carperentur, fuifle, concludebam, & aliqua femina, in quibus parum erat farinae, inveniens, illa farina erat tam mollis, ut ne hilum quidem de ea percipere pofiem. Diverforumquoque Seminum, magni copii circa corti¬ cem unius cujufque Fragi collocatorum , duram ejufdem Fragicorticulamaperui, ut in nucleolo, in eadem corticula conclufo, initium five originem plantae ac radicis contempla¬ rer; fedhucufquevoticomposfierinequivi, ac folummodo non nunquam dubitavi, me vafa in parte illa videre, ex qua radix originem trahet fuam i &etiamfi haec vafa tam clare & diftindte vifu attingere nequeo , nulli tamen dubitandum, qum perfe&io & vaforum & aliarum particularum inhocle- mine tam copiofa quam in feminibus magnis fit. Si jam in tam parvis Seminibus qualia Fraxinus profert (una e maximis Arboribus, quae in hacnoftra regione cref- cunt, ex cujus femine talis propignitur arbor, cujus femen quoque tam leve eft, ut fex femina quatuor faltem praepon¬ derare Propagationes Arborum. derarepoilint allipondia, fi ve monades, ac per confequens unum femen tantum - 7 \ts partem unius libra: * conficiat fi jam in iftis feminibus, inquam, non tantum perfera folia cumfuis vafibus, verum etiam lignum ipfum, aceam, ex qua radix orietur, partem, imo multo nudiora ac majora, quam injuglandeaut Corylo, confpicere poflimus. Prate- rea facillimum erat perceptu, prudentiflimam Naturam in omnibus fuis operationibus, ac prsefertim in progeneratione fivepropagatione, eodem modo operationes perficerefuas. Omnia enim Arborum ac Plantarum Semina, non tantum initium five originem planta: in fe habeant neceflum eft, ve¬ rum etiam alba quadam fubftantia five materia, quam fari¬ nam nominamus, inftru&a fint oportet, ad iftam partem Seminis, unde arbor aut planta oriunda eft, tamdiu alendam, aut fuftentandam, donec eadem per duram fuam corticulam in terram radices egerit fuas, ac exinde alimentum fuum re- ciperequeat, utin Epiftola mea de 30. Martii A°. 168^. di- &um eft. Haec multorum Seminum farina, foliarac fubftan- tiam, ex qua radix oriunda eft, fuftentans ac nutriens, oleo- fam habeat in fe materiam, necefie eft, ne origo plantarum arefceret, fed mediante illo oleo fuftentaretur ac aleretur: quo oleo fi farina illa careret, multa Semina extra terram non diu valerent. Sic igitur, omnes Arbores & plantae in feminibus fuis originem plantae, ac fubftantiamfuftentationi five nutritio- ni ejufdem necefiariam, in fe continere, neceftarium efie, confpicimus, ut quaelibet planta fui femilem progigneret five propagaret ,» nullus enim Arborum aut plantarum coitus cum elfe queat, quemadmodum inter mafculum ac faemel- lum animalium fexum fit coitus, ac quemadmodum matrices I i faemi- * Mm. .InteJligo libram mercalem, (jve ZvgofUticam , qua negotiatores inftitorefque s tnerces appenfas venundantes, utuntur, Sedecim unciarum 3 quam Frana Regiam jocant; libram cujus , bbrae uncia unica 640, Monades continet. - 66 A n to ni i de Lebu wenhoek feminini animalium fexus, animalculis ex femine virili alen¬ dis , fovendis ac nutriendis funt conflitutaej fic terra Arbo¬ rum ac plantarum nutrix, fuftentatrix & altrix eft , ac prop- terea quadibet Arbor ac planta fuum femen, admodum exi¬ gua planta inftrufhim, profert. Nonnullos, mafculas& femineasftatuentes efie Arbores, mihi haud ignotum eft hoc autem, ufque dum melius fum edosftus, nego, (iquisenim mihi opponere vellet , inter Fra¬ xinos , & ulmos mafculas & femellas efTe Arbores, addens, multas inter eas Arbores non efie Sementiferas, ac proinde fementiferas efTe femellas, eamobcaufamfub finem Menfis Maiad locum, Fraxinis abundantem, me contuli, ac in Ar¬ boribus iftisad minimum inter quatnor Arbores unam efie, qusepraeterito Anno femen tulerat, comperi; ac praeterea, quae anno praeterito femen protulifTent, perpaucas admodum efTe, quae jam rurfus femen ferebant, imo ad quaedam venie¬ bam loca, ubi inter quinquaginta Arbores faltem unam, fe¬ men ferentem, inveni. Oculis autem meis ad Ulmos con- verfis, jure merito diceretur, inter illas quafdam efie Arbo¬ res , nullum femen ferentes; at oculos in verticem fi ve fafti- gium talium Arborum conjiciens, eafdem ibi ac alias arbo¬ res femine oneratas efie, confpiciebam * rationem, ob quam in partibus Arborum inferioribus nulla reperiantur femina, hanc folam efie indicans, quia i\\x Arbores ramis fuis inferio¬ ribus nimis arfte ac denfe inter fe concreverant, fic fibi invi¬ cem incrementum ac fecunditatem impedientes. Progeneratio Animalis, ex animalculo in feminibus mafi culis, ex hac experientia, omni exceptione major eft: nam etiamfi in animalculo ex femine mafculo, unde ortum eft, figuram animalis confpicere nequeamus, attamen fatis fuper- quecerti efiepoflumus, figuram animalis, ex qua animal or¬ tum eft, in animalculo, quod in femine mafculo reperitur, conclufam jacere five efie. Et Propagationes Arborum. Et quamquam mihifa?pius, confpe&is animalculis in fe¬ mine mafculo animalis, imaginatus fuerim, me pofle dicere, cnibi caput, enibi humeros, en ibi femora, attamen cum ne minima quidem certitudine de iis judicium ferre potuerim, huc ufque certi quid ftatuere fuperfedebo, donec tale animal, cujus femina mafcula tam magna erunt, ut in iis figuram cre¬ aturae, ex qua provenit, agnofcere queam, invenire fecun¬ da nobis concedat fortuna: cum enim amne ac vento fecundo rale exigium Semen , quale Fraxinus profert, invenerim , quo in Semine tam magna folia, ut fupra di&um, magnitudi¬ ne omnia folia in Seminibus arborum, huc ufque a me per- fpeftis, fuperantia, funt conclufa, haud fortuito contingere poflet, ut parvi alicujus animalis Anatomiam inftituentes, in cujus femine mafculo magna animalcula viva reperiren- tur. Sed ut rem propius examinemus ac demonftremus, pru- dentiffimam Naturam uno fere eodemque modo operationes peragere luas, ante omnia nobis attentione aliqua confpici- endum, perpendendum , eodemque gradu conftituendum eftanimalculumex Semine mafculo, matrici infufum, cum origine planta;, qua; in femine conficitur: ficut jam animalcu- lum Seminis maiculi in matrice, abique receptione continui alimenti, & fine involucris involutum, vivere nequit; fic eodem modo Semini plantarum, abfque perfe&a maturitate accepta , continuum alimentum recipiendum eft^ & asque in volucris ac fastus five animal in matrice circumvolutum efte. Sedquodomni obfervatione dignifiimum , quemadmodum animalia in matrice faltem unum habeant ligamentum , ex multis vafibus confidens, quibus mediantibus animal fove- tur ac nutritur, fic quoque Semina huc ufque a me confpe&a, faltem unum habent ligamentum , ex multis vafibus conii- ftens, at aliqua femina breviffimum habent ligamentum, & alia rurfus tam longum» ut ligamentum totum fuperet fe¬ li z men 6 8 Antonii de Leeuw^enhoek men, Sc ne multorum feminum ligamenta hic demonftrem, faltem aliqua hic proponam. Figura nona ABC. eft dimi¬ dium admodum folii ligamenti exter¬ ni ex femine Fraxini, AD.eft locus, in qub, exiguum Semen E F. ex loco fuo defumptum, collocatum fuit. A F. eft ligamentum, quo mediante totum Semen EF. fovetur, ita ut illa pars A. quae Arbori fuerat annexa, & inde alimentum fuum recipit, nullum aliud alimentum femini tribuat, nifi medi¬ ante illo ligamento A F. ut fupra di- ftumelt. Imo quod magis, illud quod dido Semine origini radicis inferviet, in apice literae F. li¬ tum eft (ubiligamentum Semini annexum eft) ita ut, prout fupra didum, folia quoque Arboris, adhuc in feminibus exi- ftentia,& Arboribusannexa,ut fi dicam,apicibus fuis deorfum, ac radicibus fuis furfum fint collocata. Cum autem confidera- mus, Semina Fraxini, catervatim inter fe crefcentia, propter gravitatem fuam deorfum & folia furfum eflefita: & fic fefe res Cum Pomis & Pyris habere poteft, quae, dum adhuc funt parvae, furfum ftant, & per confequens origo planta, qux in ipfis formatur, ftat aut pendet parte inferiore furfum, fed rurfus Pomus antPyrus, aut alius quidam frudus, ad talem cum pervenerit magnitudinem , ut eaedem propter gravita¬ tem fuam deorfum pendeant, tum origo plantarum, in Se¬ minibus aut nucleis confeda, cum radiCe & foliis-eo, quo crefcet modo, fita eft. Figura decima GHI. eft dimidium involucri live durae corticis nucis Avellanae. K L M. eft nucleus live medulla ex eadem nuce. G. eft illa pars corticis, quae Arbori fuit unitu, qua parte dura indicatur extraordinarius fpongiofus meatus, per quemligamerftum nuclei five Seminis tendit ut GL. ad ^ y alimen- V < ■ T ' - ■ ' Propagationes Arborum. alimentofam fubftantiam, ori¬ gini plantas infervituram, hic oriundas, infundendam 3 & por¬ ro tantam alimenti copiam af¬ ferendam , ut eo tempore, quo nux terra: demandabitur, me¬ diante ifta fubftantia originem pianti, in eadem nuce locum habentis, tam magnam aut longam redderet, ut radix, per durum putamen fefe tanquam pandens, terram contingere poilit. Hinc quoque nobis patet, materiam, qua: per liga¬ mentum defertur, ex qua nucleus conficitur, primam fuam originem ex duro putamine nucis non habere 3 fed ligamen¬ tum perdurum putamen fefe fpargere, & hoc modo materiam deferri ex arbore i pia. Hasc ligamenta, quibus origo planta:, & reliqua^eminum materia nutritur, habent quoque tunicam five corticem, & intra illam tunicam five corticem in ligamento nucis Avellanse, me judice, ultra centum parva vafa fita funt, qumomnia, ut confpicere poteram , contorta ac filamentofa figurd funt confe&a, eo modo, quafi exigium cupreum filulum juxta le circum aciculam haberemus obvolutum, actum illam acicu- lam ex cupreo illo filulo detraxeramul, pro ut hic Figura un¬ decima literis A. & B. demonftratum eft. Qgod autem circiter ligamentum confideratione dignum , id eft, nempe , in omnibus ferme Seminibus in illa parte nuclei five medullas ligamentum collocari,, ex qua parte plan¬ ta oriunda eft, ut hic Figura duodecima in litera A. (quod nucleus nucis Avellanae eft , quem nucleum hic majorem de¬ pingi curavi, ut eo faciliori modo ambitum vaforum, exli- garaentoprovenientium, indicarem^ aquoloco literas A. li¬ gamentum fele confert ad B. ac in tranfitu fefe diffundit in di- venos ramulos, & hi rami rurfus in diverfos ramulos exiguos li 3 ' J &hac 7 ° Antonii de LfisvwiVjfOfiK N & hoc modo hi per totum nucleum * quod divifum ligamen¬ tum , aut vala tandem rurfus conveniunt aut finiunt in ea parte, ex qua ortafunt , hoc eft , ubi planta fuam capiet originem. Ligamentum, quo alitur Amygdalus, e tranfverfo difle- cui, quia aliquanto eftcraffius illo, quod in nuce Avellana repetitur, ac idem Tuo ambitu ut in Figura tertia decima li¬ teris CDEFG. delineavi: hoc ligamentum in feptem loca live intervalla divifum eft, quae divifiones rubicundam habent edendam, quorum vala in uno Ipatio, modo oblongo in eo¬ dem difpofita, delineavi, prout mihi occurrebant, ut htcras F GH. indicant. Rxconfpe & per confequens ex ovo prognafci de¬ bet Columbus, nec Patri nec Matri fimilis, ac ideo tale Co¬ lumbi genus inde nafcitur , qui a Columbarum Altoribus nomine nothi (five belgice baftart Pagadet) inflgnitur. Fructus Arborum fi examinemus, eofdem in unaquaque regione peculiarem habere indolem, caufatam ex terra, cui infitaefunt, tonfonbus & lippis notum. Poma ex Gallia nobis adve&a, magno apud nos habentur in pretio , & etiamfi Pomos ipfas, ac quoque Surculos infi- titios ex Gallia nobis advehi curemus, attamen, quse in hac noftra regione crefcunt arbores minime tam bonse, quam qux nobis advehuntur: Imo Poma casteriquefru&us circa horam ab urbe noftra in demiflis ac bituminofis agris crefcentes, maximam in partem non tam firmi, nec tam fapidi, quam qui in bono limo circum urbem noftram crefcunt. Quemadmodum igitur animalium pedeftrium aviumque pulli, quando cum fui fimili non fuerunt congrefli five coi¬ verunt, ex inopia talis alimentofe fubftantice, ex quali illo- v rum Pater Mater ortifunt, figura mutantur * fic aliqui fru&us Propagationes Arloruvft. fruftus, ex terra provenientes , tam magnitudine, fapore» nuam firmitate mutantur, idque pro ut fubterranei Tales» quibus terra eft munita, affedi fint. Imo quod majus eft» aliqua herbee quibufdam in regionibus qualitate & viribus excellent, at eaedem herbae in alias deportatae regiones,, ac in iifdem enutritae, faepiflime ibi prorfus infipidae ac im becilles reperientur. . . , Si jam in noflra foret proteftate, ut originem planta ex corpore quodam, femen a nobis nominato, defumere polle¬ mus, eandemque originem ibi locorum alteri femini, ubi al¬ terius originis plantae locus fuerat , injungere five reunire valeremus, exinde frudum quendamoriturum, cujus fimi- lemnufquamreperiremus, infallibiliter mecum ftatuo Ex¬ emplo nobis fit origo plantae in Juglande fita (quam cum maf- culoEqui femine comparo) exinde defumi, eademque nu¬ cleo Caftaneae injungi five reuniri fi poffet, (quem nucleum cum matrice Afinae comparo) ex hac diverforum Seminum unione(nam prima pars Seminis, nempe Juglandis, genus mafculum , altera pars Seminis, Caftaneae nempe , genus faemineum habenda eft) Arbor &frudus provenirent, qui neutri harum Arborum aut fruduum fimiles forent, ac pro¬ inde ignota arbor & frudus eflent. Poft diverfas tam de propagatione Arborum quam de Se¬ minibus, ab Arboribus produdis, animadverfiones, ocu¬ los in Salicem converti meos, quae apud nos non alio propa¬ gantur modo , quam defeiflione rami ab Arbore, ac iterum ejufdem rami in terram infertione five inplantatione, qui ra¬ mus in Arborem excrefcit. At quoniam in diverfis agrorum tra&ibus, ad & in aquarum ripis multas Salices vidi crefcen- tes, quas ibi non a manu ex ramo plantatas, fed ex femine ortas, iudicabam; in frudum a Salice produdum, mentis mete aciem converti, utexindefemen illius Arboris detege¬ rem. In principio Menfis Junii lanuginem live Goflipium, Kk 2 unicum y 6 Antonii de Leeuwenhoek unicum hujus Arboris frudum , examinans, videbam in eo- dem multas fubfufcas , pro ut mihi apparebat, particulas, paulo arenis majores, jacentes. Has particulas per Microf- copium contemplans, has femen Arboriselfe comperiebam, atque hanc lanuginem & Semina in violaceis quafi domuncu¬ lis effie confe&a, quarum domuncularum in exiguo ramufculo Semen ferendo unice conftituto, feptuaginta quidem quinque juxta fe erant collocatas, ac in lingulis domunculis tria, qua- tuor aut quinque exilia Semina, non tantum ab omni parte in Goffipio erant difpolita j verum etiam undique ex hoc Semi¬ ne, dumcrefcit, Gollipiumconfici, ipfeconlpiciebam. Hxc Semina ejus magnitudinis erant, prout Figura 14. in¬ dicat. Hoc Gollipium li¬ ve lanugo Semini, duo¬ bus, tribus, quatuor, j. aut etiam fex quidem exi¬ guis filulis uno interno¬ dio , Semini antea affixo, inter fe quali counita erant, quando jam Se¬ men & Gollipium matu¬ ritatem concepiflent lu¬ am , domuncula , qua fuerant contenta, difrumpebat, ac Gollipium fefe a Semi¬ ne leparabat, ac quaelibet Goflipii particulae, quae antea re- &a linei ac appofito ordine fuerant collocatae, ut Figura 15-. indicat, tunc temporis filula a fe invicem difpergebant, pro ut liic Figura 16. indicatur, qua occafione exigua quantitas filamentofi Goffipii fefe tam late difpergebat, ut idem Goffi- pium, copiam horum exilium Seminum fecum ferens, mi¬ nimo vento per aera difpelleretur: quae avolans ac leviffima fubftantia five materia & filula non tantum muros te&aque pervolare,, verum etiam mediantibus his remotiffimi aeri . Sali- Propagationes Arborum. yy Salicibus conferi poflunt. Hoc Semen exa&ius infpiciensr videbam hanc partem, unde radix originem trahet fuam, ac tertiam partem magnitudinis iftius Seminis conficientem , multis vafibusefle inftruttam , quas ex oblongis ac rotundis maixme particulis confiftere videbantur. Reliquum Seminis exduobusinfecumulatis foliorum ad inftar corporibus, pro magnitudinefua admodum craffis, fubobfcurum herbaceum referentibus colorem, conflabat, quas foliorum ad inftar particulas, ex globulis confiftentes, contemplabar. His par¬ ticulis a fe invicem feparatis , duas admodum exiguas vide¬ bam fublimitates, quas duo initia foliorum efle mihi imagi¬ nabar, quas Arboris origo eflent: deinde illa foliorum ad in¬ ftar corpora, jamftatim memorata, duntaxat illas efle par¬ ticulas, ex quibus origo plantas nutrienda erat, donec radi¬ cibus eflet inftruCta, mediantibus quibus alimentum fuum ex terra trahere poflet. Ac ut circa exiguam exilitatem hujus Seminis, ex quo ta- lisincrementi abundans Arbor, qualis Salix eft, oritur, mi¬ hi eo magis latisfacerem, aliquot Semina fumpfi ac Menfe Junio arenas madefactas in mufaso meo demandavi, folummo- do videndi ergo, quomodo initium nutritionis in hoc per¬ quam exili Semine fieret. Hoc Semen , nondum madefaCtas demandatum terras, at¬ que maxime arefaCtum, mediante microlcopio, quo^antea initia five origines plantarum funt indicatas, lele reprasfenta- bat, ut Figura 17. literis A B C D E F. at unumquodque Se¬ men aliquo modo figura differebat, arefaciendo enim quae¬ dam intrinfecus curvitatem magnam conceperant, quaedam vero multas curvitates , eafque parvas. Figura 17. AB E F. eft illa pars Seminis, ex qua radix initium capiet fuum. Cumjam Semen triginta fex horas in madefaCta jacuiflet arena, fefe demon ft rabat, ut Figura 18 literis G HIK L. Kk 3 Hinc Hinc jam, quanta illa pars fit, ex qua radix eft 'orunda, apparet, quod hic literis GHKL. indicatur, qua^parstunc temporis non tantum in longitudinem fefe extendit, fedex eadem breviffimo illius temporis fpatio fex diffindas radices orte erant, prout litereris GL. reprasfentatur: ac quoque foliorum ad inftar corpora literis HIK. indicata, quas Se¬ mine adhuc arido, non nifi fumma cum moleftia erant fepa- randa, jam (emet ipla a le invicem quali leparaverant, ut origini piante , hucufque intra fe confervatas, locum para¬ rent : quando jam hoc Semen per feptuaginta duas horas ma- defadas commiffifleni arense, comperiebam , radiculas fefe in di veribs ramulculos dilperfifle j quas radiculas fele circum, ac in inasqualitatibus arenae tam firmiter collocaverant, ut are¬ nam a radiculis, non nifi diffradione earundem radicularum feparare, mihi eflet impoffibile. Quod Propagationes Arborum. Quod autem in Salice animadverfione dignum, hoc erat > nempe, hujus Arboris Semina efle matura, ac eadem dimit¬ tere, antequam folia harum Arborum iuftam adepta fuerint magnitudinem, cum tamen plerarumque Arborum fruftus, ac per confequens earum Semina, quoniam in frudibus Se¬ mina lunt collocata , aut multo ferius in aeftate, aut in Autu¬ mno maturitatem recipiant fuam, ita ut ex hoc femine, prop¬ ter ipfius vernam maturitatem , eodem ipfo Anno Arbor no¬ va ex oriri poflit. Hoc in Ulmo quoque obfervavi: Semina enim admodum exilia lub finem Menfis Mai ab Ulmo de¬ cerpit, dum pleraque folia ad mediam pervenifient maturita¬ tem, eademque Seminaarefada, rurfus madefadm deman¬ davi arenae, ac eadem poft tres dies incrementum recipere vidi. Populum Arborem, quoque lanuginem five Gollipi- um proferentem, duobus quoque planis lateribus praemuni¬ tum, ut Saliceum & Indicum Goflipium, fuumfemen fub finem Menfis Mai, aut in initio Menfis Junii dimittere, quo¬ que fum expertus^ Si jam ex talibus exilibus Seminibus , de qualibus antea, di&um, ac qualia Salices proferunt, non tantum origo plan¬ tae, & ea pars unde radix orietur, quae pars vafibus eftin- ftru&a , quafi eflet lignum , confpici poflint j fed quoque intra triginta fex horas tale incrementum in Semine oriri, id- queinconclufo mulseo, ut perquam diftin&iffimas videamus radices provenientes * quanto minus jam erit dubitandum * ex animalculo Seminis mafculi animal progigni: me quod an- tinet, propagationem five progenerationem animalis folum- modo oriri ex animalculo Seminis mafculi, matrici infufo, magismagifque apud me ell in conculfee veriratis. Verum quidem eft, nobis cogitationibus noftris quiefeen- dumelfe, cum animo pervolvamus noftro, quo modo haec animalcula ibidem vitam recipiant fuam , atque eandem non prius, (falvo aliorum judicioJ quam Mas ad aetatem quatu- ordecirnt S° Antonii de Leeuwenhoek ordecim aut quindecem annorum pervenerit, eoque magis, cumftatuimus fubftantiam five materiam , ex qua htec ani- malcula, poft fpatium didorum annorum tum primum con¬ fla aut vitam recipientia, tum neceflario imo procul dubio in Animalculo fuiffe, cum matrici infunderetur. Ad fum- mum exilis illa parvitas, qua homo a progenie in progeniem propagatur, eft incomprehenfibilis. Propagatione Hominis tranflata ad propagationem Arbo¬ rum , nobis fatisfacere quibimus, quia nude ac diftinde no- ftris coram oculis videmus, Plurimas Arbores , ex Semine propagatas, primo plantationis fuse anno, frudus aut Semi¬ na non proferre fua, fed multis Arboribus ad aztatem feptem, odo, aut plurium annorum perveniendum elTe, antequam ullos ferant frudus, aut talia proferant Semina, ex qualibus Arbor in origine orta eft. Hoc cum ita fit, illud Semen, hanc Arborem proferens, unice ab Arbore dependere, jam affir¬ mare nequimus ; fed fubftantiam feminis , qua mediante Arbor propagata eft, dependere ab ifto femine, unde Arbor ipfa orta eft, nobis fummopere affirmandum eft. Et etiamfi aliquo modo nobis imaginari queamus, quo modo Pomum, Pyrum , aut quivis iftius generis frudus , ex compreffis ac rotundis particulis [multitudine vaforum, in iifdem exiften- tium, omifta] confiftens, mediante caule conficitur j ac cum in memoriam revocamus noftram, in quolibet horum frudu- um, fex, 8. ant decem confici ligamenta, ac per unum quod¬ que ligamentum [que ligamenta ex magna copia vaforum funt confeda] talem tranfmitti fubftantiam , non tantum corti¬ cem conficientem; verum huic cortici primo infundi pitui- tofumaccraflum humorem, confiftentem ex compreflis, ro¬ tundis, ac aquofis particulis, ac per confequens deinde ei¬ dem cortici efientiam five fubftantiam infundi, & in eodem formari, quae fubftantia origo five initium plantte eft, unde Arbor ipfa eft exorta j ac prasterea infundi adhuc aliam fub¬ ftantiam , Propagationes Arlorum. g t ftantiam , recens propagatam , plantam confervabit , fovebit, & fuo tempore alimentum fuppeditabitfuum: ita¬ que igitur initium live origo propagationis Arborum nobis tam incomprehenfibilis ac infcrutabiliseft, etiamfi nude co¬ ram oculis noftris, eandem hoc modo, prout di&um eft, fieri, quo modo origo five formatio animalium , & infu- fio animarum viventium in tefticulos, poftquam homo ad aetatem quindecim aut fedecim annorum pervenerit: Ac per confequens tum , cum Arbor, delapfis odo aut decem annis, femen proferre incipit , quod femen non tantum dependet, aut primam fuam habet originem ex Arbore, fed ex femine ipfo, ex quo Arbor orta eft. Sic fele res habet cum Semine Humano mafculo , quod non folum depen¬ det, aut primam fuam habet originem ex Homine, fed ex Animalculo Seminis mafculi, ex quo Homo ipfe produ- dus eft 5 & hoc modo prima eftentialis fubftantia five initium, ex qua fubftantia homo progeneratur, quae nobis incompre- henfibili modo parva eft, iemper inferutabilis & abfeondita erit. Poft haec Triticum atque Secale , dum florebant , con- fpexi, ac non tantum originem plantae in illis confici, fed unumquodque granum longo nutriri ligamento , comperf Hodie adhuc duo Semina nempe Goffipii& Palmee exami¬ ni fubjeci meo, quas obfervationes cum aliquibus aliis, jam a me praeparatis , breviflimo temporis fpatio ad N. N. V. V. tranfrnittam j & liquam differentiam inter fertilia &fterilia ova Bombicum, praefertim recens nata five parta, detexero, Veft. Nob. illius rei certiorem reddere non defiftam. Interim maneo &c. ANTONIUS de LEEUWENHOEK. De Lt Sz Antonii de Leeuwenhoek De Origine T tantarum in Seminibus Goftpii 3 Palmee , Uvarum Crifparum , Uvarum urjinarum , Spinee Acu- iec , ac Tiliarum. De Chylo , Sudore , fuprema Cute , Nervo Optico , Trutarum Bile , Anguillarum Cute , Prafmo &c. De Sale in Aceto ex cervifia confetto , Z) prout hic Fig. tertia literis DEFGH. indicatur. Et his globulis perquam tenuifiime difledis, par¬ ticula diffiedi globuli talem fublucidiftimum herbaceum refe¬ rebat colorem , qualem unquam oculis noftris confpicere poftemus: eadem particula craflior diffieda fubobfcuriorem referebat herbaceum colorem; at totus fi ve integer globulus, tam obfcurum referebat herbaceum colorem , qui ad colorem nigrum propendet, abc. tresfunt aciculas, quibus folia funt difleda'} quas folia integra ex eximie parvis confiftebant globulis , utcumque ad herbaceum propendentibus colorem. Diverfos, qui in India Orientali fuerant, rogavi, quam nam fpeciem folia Arborum, Goftipium proferentium, habebant: ac inter eos duntaxat quendem Dominum ac Dominam in¬ veni, dicentes, fe, folia didarum arborum pundis efte in- ftruda, vidifle. Hinc miracula videmus in natura; nempe, iftam arborem non tantum tam perfedam in Semine fuo con¬ ficere plantam 5 fedprasterea folia in Semine tali modopun- data acmaculata efte, quafi foliain Arbore pendebant. Fig.3. DE. eft illa pars, unde truncus & radix oriunda eft, at hac particula a me difteda, in eadem paucos admodum herbaceos vidi globulos jacentes. Ex his obfervationibus mihi veniebat in mentem ( hac enim Semina cum ovis , antea ex abdomine aliquorum in- fedoruma mefciflls, comparabam) nempe; me in aliqui¬ bus ovis non invenire fubftantiam, nutritioni animalis infer- vituram: attamen in talibus ovis perfeda ac viventia inveni¬ ebam animalia. Quemadmodum igitur hac animalia in fuis ovis, adhuc dum in abdomine matris exiftentibus, perfeda effient: Propagationes Arborum. gy eflertt: fic eodem modo memoratas Gofiipium proferentes Arbores non tantum perficiunt folia in fuis Seminibus, tum temporis, cum in Arboribus exiftunt, verum etiam ifta pars, unde radix & truncus oriundus eft, hic fupra modum maxi¬ me enutrita eft. Sicut igitur in antea memoratorum infecftorum ovis con¬ tingit, ut eadem, ex matribus fuis protrufa, ab inclufa cre¬ atura putaminedifFraflro, ftatimprodeant, currant, repant aut natent; fic hoc modo folia, receptionefubftantiaeex aqua, ipfis valde neceflariae , extumefcunt, aut magnitudine ac- crefcunt, utiliorum corticula aut exile vellus, quasillorum funtinvolucra, feferumpat aut findat, ac foliis fefe tum ex¬ pandentibus, illa pars, unde radix & truncus orientur, fic accrefcit, ut alimentum fuum ex terra recipere poflit, Ad fu-mmum igitur , quaedam infedta in fuis ovis funt perfefta, antequam ex adomine matrum protruduntur , & planta Ar¬ boris, Gofiipium proferentis, eft perfe&a,nulloqueab Arbore alimento indiget, cum eadem ab Arbore relinquitur. Eam quoque partem , unde radix & truncus originem tra¬ hent fuam , e tranfverib difcidi , eandemque Microfcopio oppofui, ac depingi curavi, duntaxat quia intima pars ejuf- dem, cum in aliis fit rotundm ac ovalis figura:, hic vero o£fo laterum referebat figuram , quorum quatuor latera aliquo modo funt incurvata j ut hic Fig. 4. ABC D. quae figura plenaerat porisj hanc ambiebat figura ecqualis, admodum alba, in qua nullos agnofcere quibam poros-. ut E F G H. & extremus ambitus ut IK L M. tam in poris, quam in fub- albido colore cum medio conveniebat ambitu: hac tantum cum differentia, quod intimi pori aliquanto efient majores ; Etquanquam Seminum plurima, quae contemplabar, valde erant vetufta, attamen, recentem hanc plantam multo oleo die praemunitam , comperi. Aliqua quoque Semina aperui inquibus recens planta tam erat florida, ut, in illam incre- L 1 3 mentum Antonii de Leeuwenhoek k mentum pofle 1 produci, judica¬ tiones meas circa Palmulam non in alia fui opinione, quin Palmulae in quae incremen¬ tum producere potui. rem: fedhucuf- que nondum in¬ veni Semina, in Ante obferva- i dura fua cuticula continerent nucleum, at longe quid diver- fum ab opinione mea in cuticula illarum deprehendebam , dura enim Sccalculofa illa fubftantia, quam Palmula intra (e continet, eftfemenipfiusPalmae Arboris, idemque Semen undique patentibus fiftulisac poris, juxta le invicem ardbiili— me litis, inUrudiim eft; qui pori eum in finem mihi dum¬ taxat videntur efteconfedi, ad originem plantas, in medio nuclei five medullas litam, fovendam atque nutriendam, uft que dum planta ipla alimentum liium ex terra recipere queat, & quam durus htceft nucleus, tam mollis rurfus eft planta recens, eadem enim facillime fefe acutillimofubmittit cultro, dum eam tranfcindere conamur. Etquanquam, exhilarandi rqeianimi gratia, formationem iftius partis, ex qua truncus & radix Arboris oriunda eft, oculis propofui meis, vidique, plurima ejufdem partis vafa ex teretibus confiftere particulis, ac in longitudine fibi invicem efle junda, ut fic vkforum lo¬ co edent; acprasterea pauciftima aliquot vafa, alba impleta materia live fubftantia, attamen mihiipli (etli quam pluri¬ mas inftituerim animadverliones) circa iftam partem, ex qua folia oriunda funt, latisfacere nequivi. Poftea Propagationes Arborum. Poftea aliquos nucleos five Semina madidae commifi aren^» eademque admodum calida confervavi,ut eo modo incremen¬ tum & nufritionem- plantas five fru&icis efficerem j quando jam initium five origo trunci in eam excreviflet magnitudi¬ nem,ut longitudinem dimidii digiti conficeret, rurlus iftam partem,ex qua folia erant oriunda, examini fubjeci meoj &eti- amfifiaecparsin longitudinem & latitudinem fefe extendiflet, attamen nulla agnolcere quibam folia, tantummodo eandem particulam ex tali formatione teretum partium confidere con¬ templabar,aliquanto minorum iftis partibus,ex quibus initium five origo trunci confedta erat. Contemplabar quoque tunc temporisaliquot majora,omnino alterius formationis, vafa, ex origine trunci quoque provenientia. Nucleum fivefemenPal- maehic depingi, operte pretium efle duxi, iftam partem in fe¬ mine indicandi ergo,ubi locorum origo plantae fita fit. Fig. 5 . demonftrat Semen Pal¬ mulas , quod furfum collocatum efle debet, cum crefcendiergo ter- ras^demandatur. Figu- 6 . iftam partem fe¬ minis indicat, quod j infra collocatum efle ' debet, & ubi littera A. rotunde incurvata par¬ ticula indicatur , ex qua origo plantas ori¬ unda eft; Figur 7. il¬ lud ipfum Semen tam magnum , pro ut fefe extenderat, indicat quando radix originis five initii plantae tam magna excreverat, aut ad talem fele lon¬ gitudinem. Antonii de Leeuwenhoek gitudinera extra femen extenderat, ut fere longitudine fua dimidium digitum aequaret: prout hic in dida figura literis Fig. 8. reprasfentat Semen alte¬ rius Palmulas, quando a latere il¬ lud Semen confpicimus , & cujus radix ad longitudinem D E. excre¬ verat. Hac in radice nihil notatu dig¬ num mihi occurrit i prasterquam, quod praster fupra memorata vafa, jam quoque aliud quoddam genus I Vaforum, admodum patentium, detegerem, unde judicabam Pal¬ mam ex fragili maximeq. infirmo conflare ligno. Examinans iftam partem radicis, aliquanto remotam ab ifta parte, ex qua fo¬ lia funt oriunda, ob cavitatem, in medio illarum a me re¬ pertam, judicabam, truncum illius Arboris exiguam in me¬ dio habere cavitatem, prout ut calamus Indicus (aliis Bam- boes) aut Arundo habet. Et quamquam , ad ftuporem five admirationem ufque, illa pars, adhuc duro illo ac firmo conclufa nucleo, fextam & trigefimam quiden| partem magnitudinis recepiftet, prte illa magnitudine, quam habebat, antequam incrementum conceperat , 'attamen nihil in ea parte animadverfione dig¬ num, obfervare potui : ille enim in vafibus, ifta in parte r exiftentibus, duntaxat illam confpiciebam particulam, quas feferadicemconftituerat, atque extenderat. Originem five initium plantarum nulli rei melius affimilare polium, quam fi fungum in agris flantem nudis coram noftris confpiceremus oculis. Ex Cariophyllis crafliflima ( belgice Moer-Nagelen aliis Matricia Propagationis Arborum. Matricia di&a} elegi, quoniam Caryophylla, nobisadveda immatura carpuntur aut colliguntur * in pauciffimis admo¬ dum > originem plantas, perquam exilem five tenuem, de» texi: atCaryophyllis, fupra modum ordinarium crailis, meo judicioperfe&e maturis acquifitisfiveadeptis, intimam Ca- rvophylli partem non nift, quam ex duabus in fe jacentibus partibus confidere, contemplatus fum : quae particulae eti- amfi incompofito ordine cum diverfis angulis ac intervallis, acuna quaque earum diverfo fere ac peculiari modo, jace¬ bant, fi vefirae erant, attamen hae particulae funt nuclei live medullae loco : hae enim particulae intra fe habent originem planta:collocatam *, quae planta unicuique particulae ligamen¬ to unita eftj ut mediantibus ligamentis nutriretur ac fove¬ retur. . Partem initii live originis plantae delineandam curavi , ut hic Fig. 9. ubi literae E F Q complicata indicant folia; literis vero. BC DE. & G H IK diffrada indicantur ligamenta, qus unicuique parti nuclei fi ve medullae, quam Caryophyl- lumprofert, counita fuerunt : hic autem counionis modus nuleicum recenti planta, non tantum in Caryophyllo repe- ritur, fed in multis quoque aliis Seminibus: in aliquibus Se¬ minibus origo plantae, circum iftam partem , ex qua radix & truncus oriundus eft, aliquo modo counita; ABEGKL, eftpars recentis plantae, ex qua truncus aut radix orietur, & fi hanc ultimo didam partem tam longam pingi curaflem, prout in fe aut re ipfaeft, fexies quidem longior foret quam AB.autKL. Haec pars trunci erat fubobfcura, & ab omni ferme parte lucidis inltruda globulis , 6c hoc modo partes nuclei aut medullae fefe habebant , intra quas haec planta fue¬ rat collocata. • Hanc quoque partem , ex qua radix ■& truncus oriundus d) utcumque madefeci, quia cum arida & dura erat, ex fciflura cultri in fruftra diffringebatur , & quamvis haec M m parti- particula intrinfecus erat fubalbida, perpetuo tamen contin¬ gebat, ut, parumtemporisfakemexiliadmodumetranfver- fo difciiTofruftulo, clutro adherenti, alperofale, in recenti planta exiften te, quaslibet incifio, quas in ea fiebat, fubni- gra ferme eflet. Fig. io. MNOP. eft exile e tranfverfo difciflumfruftulumiftiusparticulas, ex qua truncus & Arbor orietur: inqua, circiter ambitum lucidas difcifias occurrunt exaltationes, quasprascedentifigura intra litteras A. &L. in¬ dicantur. Et quamquam in extremo ambitu pauciffimos ad¬ modum poros contemplari potuerim, qui hic funt indicati, nullus tamen dubito, quin hasc particula hic inde poris fit in- ftru&a, de Antonii L EEUWENHO BK Propagationes Jrlorum. S>! ftru&a, ac caufam, quare tam paucos acfmodum poroscon- fpicerepotuerim, hac in re confiftere, nempe: quia recens planta aut Semen ab Arbore Separatum , admodum molle lit, & in arefaciendo fupra modum contrahatur, & illud Se¬ men rurfus madefaciens, ita mollefceret, ut, etiamfi quidam pori erant patefadh, iidem fefe ad fciffuram cultri incurvarent, acclauderent. Poftea diverfa eaque matura Caryophylla (alias Matricia Moernagelen di£ta) madidae commifi arente , omnefque ex cogitabiles adhibui conatus, ut in lifdem aliquod proferrem incrementum: at eoufque pervenire nequivi: femel dunta- xatfefeollentabant folia originis plantae, utcunq. a fe invicem feparata, pro uthicFig B. literis QRS. indicatur. Globu¬ los, quibus illa particula, ex qua truncus & radix oriunda eft, inftrufta erat, in hifce quoque foliis nudiflime apparere, jam quoque confpicere quibam j cum in praecedentibus foliis glo¬ buli perquam difficiles cognitu erant. Quendam Dominum, qui multos per Annos in IndiaOri- M m 2 entali Antonii de Leeuwenhoek R entali Dux militum fuerat» me venientem invifum ro¬ gabam , quo modo cum Caryophyllis in India age¬ rent , mihi dabat refpon- fum, illa falfas committi a- ■ B' quas, tum admodum arefi- S eri, ac poftea perfumari, quo mediante fumo,nigrum recipere colorem , ut iftis mediis eadem a corruptione confervarent ,• quas adio- nes praedidus ille D. Dux militum fuis faspiflime con- fpexerat oculis, quapropter casteris meis conatibus ac labori¬ bus , incrementum Caryophyllis afferendi, fuperfedebam, ac finem imponebam. Nuces My rifticasjtam faccharo five Syropo conditas, quam Macire-involutas, obfervavi , ac continuo comperi, fub Macire adhuc membranam five cuticulam efle locatam : ac uno eodemque loco fub hac cuticula ligamentum efle colloca¬ tum, quo idem Arbori counitum fuerat, atque hoc ligamen¬ tum ,. proxime extremam corticis partem , duram corticem ingredi, quo in loco ifta pars Nucis fita eft, ex qua origo plantas conficietur, habens ibi parvam quafi aperturam in cor¬ tice dura. Attamen quam plurimas difiecuerim five aperue¬ rim Nuces, nondum tamen originem plantas in iis detegere quivi. Unde mihi imaginabar, quemadmodum Caryophylla adhuc immatura, atque dum florent, carpantur , fic quo¬ que Nuces myrifticas adhuc immaturas carpi, atque hancob caufam originem plantas in iis nondum pofle inveniri five detegi. Porro maximi generis Uvas Crifpas fumpfi, ex iifdem tur. Multa horum Seminum aperui, atque originem planta: iride detraxi) ac perpetuo non tantum perquam diftindiflime in eadem iftam partem, unde radix & truncus oriundus eft, contemplatus fum ; verum etiam in eadem afcendentia agnofi ccre q u i v ivafa: pro utinFig. 11. literis A B C D. indicatur. Perfe&illime quoque duo plana con¬ templabar folia, utcunque a fe invi¬ cem diffeda, prout hic eadem Figura B C D. indicatur. Et ad quantitatem originis di&ae plantas recentis ob oculos ponendam, oculis meis, pro ut in viri¬ bus erat meis, eandem dimenfus fum, ac unumquodque Semen ex U vaCriF pa origine plantae, in Semine conclu- las, feptiesefie longius, ac idem illud Semen fepties ferme Latius , ac quo- quefepties quidem craflius efle, ita ut per confequens unum Semen ex Uva Crifpa origine plantae ter centies majus fit. Sed circa hanc proportionem ,< Geometrias utcunque peritis lo¬ quor. Porro maximi generis Uvas urfinas nigras fumpfi , & ex una earum tria & fexaginta grana five Semina collegi, quae_ fingula mediante ligamento fovebantur , ac in unoquoque Semine originem plantae efle contemplatus fum, quam ex Se¬ mine defumpfi, cujus Fig. 12. EFH. illa pars eft, exqua radix & truncus eft oriundus. EtFGH. luntduo folia, ad- verfusfe invicem jacentia: hujufmodi Semen plulquam fexa- gies recenti planta, in eodem Semine collocata, majus efieiu- dicabam. Et quanquam nobisomnibus exigua parvitas Semi¬ num Uvarum urfinarum & Uvarum crifparum nota fit, fa- cillmo modo eximiam exilitatem originis plantas in didis Se¬ minibus $4 Antonii de Leeuwenhoek minibus nobis imaginari, ac fatis fu. perque nos met ipfoscertiores reddere poflumus, nullam Arborem aut plan¬ tam aliquod Semen proferre, ("quod abfolute & perfedte maturum eftj quin in ifto Semine, etiam fi quoque omni- um minimo , origo talis plantre , a ■ < l ua ^ iftud Semen produdtu m eft, for- | mata fit. Pofiea adhuc diverfa. aperui Senii- ji**f dequibusjam nihil commemora¬ bo, mihi imaginans, ex his & praecedentibus, in unoquo¬ que Semine originem plantae confici, fatis fuperque indicari ac demonftrari. Tantummodo mihi dicendum eft, quofdam adverfus me diverfi vicibus , in globo Lilio-Narciflifbel- gice eenTulp) florem ipfum pofle confpici, defendere vo¬ to 1 ^- Quibus contradixi; hoc enim fi verum eflet, in glo¬ bulis Cepae ac fimilium fruduum globulis flofculusfive flori- datio confpici poffet: globulus enim Lilio-Narcifii eft tan¬ tum fructus, atflosLilio-Narciflieft duntaxatfloridatio Se¬ minis Lilio-Narcifii; nam aeque ut Cepa, Rapa:, Staphylini albi, fi ve flavi, terrae fruftusfunt, fic globulum Lilio Nar- cifli frudtum appellare mihi fas eft. Hoc cum ita fit, ormo plantae Lilio-Narcifii non eft inquirenda inglobofedinuno- quoque perfe£toSemine,quod a globuloLilio-NarcilTi produ- £tum eft: Etetiamfi hoc apud me firmum ac fixum erat, eo- ufque me perduci fum paftus, ut diverfos Lilio-Narcifii glo¬ bulos ex terra defumpferim, ac eorum inftituerim Anatomi- am; at in iis nihil notatu dignum inveni: diverfa pofiea Li- lio-Narciflorum diverforum Semina examinans, originem plantaeffle oblongam, fuperne&inferne in figuram fere ro¬ tundam fefe claudentem , afcendentibus inftrudhm vafi- bus, contemplabar: adeo ut ne ullam quidem minimam par- Propagationes Arborum. particulam, Lilio-Narciflum referentem j agnofcere potu- ^Globum Lilio-Narcifli, unde Lilio-Narciflis oritur, fin- ulis annis Lilio-Narcifloexcrefcente , in totum perire , fi ve evanefcere , ac interitu ejufdem globi, unum aut plures glo¬ bos Lilio-Narcifli, tam infra, quam a latere intereuntis globi, produci, five confici 5 imo quod majus eft, ordinario recenti, confedo globo parvum rurfus globulum counitum invenie¬ mus, utproximo anno, intereunte hoc globo propter excref- centem Lilio-Narcifli florem, exilis & exiguus hic globulus rurfus magnitudine accrefceret j hoc enim fi non fieret, nul¬ lo modo Lilio-Narcifli propagari pofient, nifi de novo femi¬ narentur. Qijoniamfxpius intelligo , multos fcripta mea intelle&u fuo comprehendere non pofle, ac perquam audaciflime con¬ fiteri, fe mihi nullam adhibere fidem, cum tamen mendacia canepejus & angue fum exofus , & veritatis amantiflimus; ingratiam incredulorum circa originem five initium planta¬ rum in Seminibus, duo elegi Semina, nempe Semen Caffix» & exile Semen, in dura Sdapidofa cortice exiguas olivas, (bel- giceMufcus-olyf) fitumj in quo ultimo Semine, non tan¬ tum originem plantae in nucleo , nudis noftrisoculis, quoni¬ am illaorigo eft admodum magna, contemplabimur; verum etiam involucra five membrana iftius nuclei perquam venufte ligamentum fimediante quo nucleus conficitur, videbimus eife collocatum ; eo magis , quia ligamentum colore cum membrana minime convenit. Semen autem Caftiae quod at- • tinet, in eo originem plantx, ac prxfertim quidem folia re- perio, qux ob eximiam eorum magnifndinem partim eum in finem confe&aeflfeconfido, adifti parti radicis ac quoque origini recentis plantae alimentum fuppeditandum, qux ra¬ dix in comparatione duorum iftorum foliorum admodum brevis eft. Uc mihi ipfi omnino fatisfacerem, femen Cafiix are- Antonii de Leeuwenhoek r\x , fimplici aqua pluviali madefaftas , pullulandi gratia, commifi, ufque dum radix latitudine digiti accrevifiet, quo tempore tum duo hasc memorata folia extra terram erant pro- truia, intra fe habentia live continentia originem recentis plantas, quam antea, contemplari erat impoffibile. Siquis jam originem plantas, inSeminefuo, eximie ma¬ gnam contemplandi fit cupidus, &quo in Semine nulla om¬ nino farinacea reperiatur fubftantia, quemadmodum in Gof- fipii Arbore, confpiciat faltem Semen Spin^ acutas, fbel- giceEs-DoornBoom) in cujus Semine duo complicata folia, & originem radicis aut trunci, fuo interno fivefecundo invo¬ lucro rotundam conficientia figuram, contemplabiturj qute folia , fi diffolvantur, duas tripartitas partes unius pollicis longa reperientur: & origo plantas five radicis eft quinta par¬ te unius pollicis longa. Et quando lanuginofam fubftantiam , qu^ intrinfecus ex primo involucro formatur, examinemus , eandem , vulgari Microfcopio contemplantes , admodum nude unamquamque particulam efle planam, ac primo con- feftum feu ultimum finem acuminatim finientem five clau¬ dentem , confpicere poterimus, atque exinde fatis fuperque concipere , omniaGoflipia effeplana, quoniam, pruden- tifiimam naturam, perpetuo uno eodemque modo five ordi¬ ne , 'operationes perficere fuas , videmus > ut antea faspius difhim. At fiquis jucundam appetat contemplationem , ut recen¬ tem videat plantam, in farina fiia jacentem, infpiciaf faltem Tilias Semen maturum: nam hic duo folia neque plana neque in fe invicem complicata funt, at venuftis incurvationibus, veluti recentia folia in Arbore pendentia confpiceremus, fita funt: ac propterea origo recentis plantas, nondum juftam adepta perfedionem , nondum tantum floridum herbaceum colorem reprasfentat; verum etiam, adhibito eum in finem Microfcopio, tam diffinde vafa aut foliorum fibras confpi¬ cere Propagationes Ari orum. ^y Cete poffumus, quafi nude coram oculis noftris juftte perfe¬ ctionis fibras foliorum contemplaremur: Et ficut plurima fe¬ mina ifta parte, unde truncus •& radix oriunda eft, qiix hic fu- pra modum magna eft, ab Arbore five trunco aliquo modo didita funt-, fic hoc in Semine aliis contrarium : hocenimcum radice aut trunco Arborem verfusfitum eft: Semine autem ju- ftam maturitatem adepto, illa originis plantas viriditas in lu- cido-flavum commutata eft colorem. QyoniamS^piusmihipropomtur, Chylum, qui in fto- macho&inteftinis conficitur, ac inde in fic diCta vafalattea tranfit, a multis nomine laftis irifigniri, quia fecundum il¬ lorum judicium non multum ala&e difcrepat, meam ea de reproponere opinionem omittere nequeo : eo magis, quia no¬ bis nullo modo imaginandum eft, fubalbidam materiam five fubftantiam, quse m inteftinisHominum, canum, felium aliorumque animalium , pane , frumento & carne vefcen- tium, conficitur, lacefte ; fed perlucidos duntaxatefle glo¬ bulos, ex quibus panis & frumentufn confiat, di&am fub¬ ftantiam fubalbidam efficientes ; fi enim quilibet cibus in fto- machis atque inteftinis in lac converteretur, neceflario fub- albida fubftantia in inteftinis & ftomachis equorum, boum, atque ovium invenienda foret, cum e contrario, his anima¬ libus non nifi gramine vefcentibus , herbacea repcritur fub¬ ftantia. Statuo igitur, fubftantiam in ftomacho& in intefti- nis exiftentem , tantum a fubftantia, in vafibus la&eis exi- ftente, differre, quantum aqua a vino.* aut alio modo, quemadmodum commixtum quid ex parum farinte & aqute, quod ideo album eft, lac nominare abfurdum foret, fic m ul- toabfurdius, fubalbidam fubftantiam, in ftomacho & in in¬ teftinis exiftentem , nomineladbisinfignire : mihienim ima¬ ginor, quam impofiibile fit corpus magnitudinis ovi colum¬ bini per tenuiffimum poffe tranfire cribrum, nifi illud ovum anteain millenas fit divifum particulas, tam impofiibile efie, N n u-c 5?S Antonii de Leeuwenhofk ut perlucidus globulus, fi ve particula, quas quoque pars eft illius, fupradidam fubalbidam fubftantiamconficientis, pof- fit tranfire ad la£tea, fanguinaria, autvafalymphatica, quo¬ niam b i globuli , in comparatione cum membrana di£torum vaforum, quorum hanc fubftantiam recipere officium eflet, tam magni funt, quam ovum columbinum cum tenuiflimis foraminibus cribri, ita ut talis fimpliciffimus globulus , pri- ufquam in vafa didla poftet tranfire, pro proportione ovi, fecundum tenuiflimaforamina cribri antea in tot quoque par¬ tes dividendus foret. Statuo igitur atque confirmo, non rufi tenuiflimam fub¬ ftantiam iftorum perlucidorum globulorum , fubalbidam fubftantiam in inteftinis conficientium (fupra di Amtonu de Leeuwenhoek dum ollulam, antea di&a aqua plenam, ab ore removens, ea intentione j ut refpiratione halitus mei, per nafiim ex ha*’ lantem,humorem invala pulmonaria ufque pertraherem , ut eo vehementius fudorem emitterem. Sudorem in facie erum¬ pentem tam nitide, ut potui, exinde defumpfi, eundem- que obfervans , contemplatus fum, inter fudorem iftum ma¬ gnam copianxfquamularum effe per mixtam, illarum nempe quaj fupremam conftituunt cutem. Ac quoque immenfum numerum globulorum j quos quantitatem fexta? partis unius globuli fanguinei habere judicabam, contemplatus fum : & juxta illos majorem adhuc numerum globulorum, proceden¬ tibus multo minorum. Proterea magnum numerum, particu¬ larum falis videbam , quo, admodum parvo , elegantem continebant figuram quadrilateram : at aquofo humore, in quo hoparticulo erant fito, nimium aut omnino evaporato, ho parriculo falis undique in, incom politas & magnas erumpe¬ bant figuras. Dtdto falis figuro tam molles erant,. ut eodem minima aeris mutatione e veftigioinaquofum rurfushumo- rem reverterentur. Proterea inter falis figuras paucifiimas ali¬ quot falis figuras confpiciebam jacentes, figuram foliolorum Salicis referentes, admodum convenientes cum figuris falis, Sale Ammoniaco contentis. Has fupra memoratas obfervationes nullum alium in finem inftitui, quam ut viderem, numne aliquas Salis particulas Vini , jam fupra modum in tempore quindecim horarum a me confumpti, in fudorem eo, hoc modo quali vi quadam ex corpore meo protrufb, detegere five obfervare poflem 5 at quamvis attentus admodum contemplabar, ac diverfis vici¬ bus tribus continuis diebus hunc animadvertebam & exami¬ nabam fudorem, nullam tamen omnino particulam falis, in Vino ordinario fi tam, obfervare &c detegere quivi. Poftea quando a prandio vehementer emittebam fudorem, &,ifto die nullum confumpferam vinum, rurfum fudorem- , a facie. Experimenta . a facie defumebam , eoque animadverfo, immenfum con¬ templabar numerum fquamularum , antea memoratarum, eo fudore innatantium, ac multos praeterea globulos, & quod me maxime in admi rationem abripiebat, erat, nempe immen- fa illa multitudo falis particularum, quarum plurimas qua- drilateram continebant figuram , ac illarum latera pyramidis ad inflarafcendebant., Contemplabar quoque aliquot falis fi¬ guras, oblongas, ac praeterea multas falis exiles figuras, fele ramuiculorum ad inftar Arborum reprasfentantesat his pau¬ lo.accuratius obfervatis fi ve examinatis, basnon nifi tenuiflE mas coagulatas falis particulas efle, comperiebam ; quarum- aliquae fefe quadrilateras, alias longas quadrilateras, ac mul¬ tae fefe irregulares reprasfentabant. Qgendam haud indodum Domiivum fcrobiculos five foflii- las intrinfecus in digitis,&intrinfecus in mau, depinxifle,vidi, atque illum illos fcrobiculos proporis in publicum emittere five ventilare; me quod attinet, nunquam hos fcrobiculos, tam inferne in pedibus, quam intrinfecus in manibus, pro particularibus poris , five cuticularibus meatibus confpicere five habere potui: Sed femper, minorem propulfionem par¬ ticularum adipofarum ex hifce fcrobiculis, quam circum fcro¬ biculos, provenire confpexi. Et attentione aliqua fiipremse cutis particulas, ex fquamulis confiftentes, in fcrobiculo exi- ftentibus, examinantes, ibi locorum fquamulas ardiores ii> fe efle conftipatas , comperiemus, quam ibi locorum , ubi cuticula five fquamulas altiores elevatas, funt conftitutas. Per aliquod tempus igitur apud me inconcuflas fuit veritatis, fcro¬ biculos five rugulas,quibus intrinfecus noftras manus & digiti, & plantas pedum noftrorum, funt inftrudas* duntaxat ifta , efle loca, quibus fuprema noftra cuticula, fupra modum, mediantibus aliquibus cuticulas redas vafibus , eft counira : quemadmodum in quibufdam confpicimus Arboribus , in earum corticibus fcrobiculos eflfe, ex vafibus ligni fuam tra-t N n 3 hentes ' im Antonii de Leeuwenhoek henfes originem, qui fcrobiculi, in cortice ligni, ad aliquem humorem ex ligno depellendum , non fune confli tuti, fed duntaxat(pro ut mihi imaginor) ad corticem ligni eo ar&ius ligno couniendam. Nam quemadmodum fuprema noftra cu¬ tis duntaxat ad fubjacentes particulas defendendas conftituta elt. Sicquoque cortex Arboris defenfionis ligni ergo confti- tutaeft: Et quemadmodum fuprema noftra cutis , fub ea¬ dem nova cute rurfus confe£B, aftiilatim in micas diffrangit, fic quoque Arboris cortex, toties fub illa nova cortex fquod lingulis contingit annis) confe femper unam eandemque figuram, fine mutatione, retinere debere 5 at plerumque circum ambitum five circumferentiam novas Oo 3 fubinde. \ rto Antonii de Ieeuwenhoek fabinde formari rugas , eodem modo , quo antea Arbores ciaflitudine augefcere , dixi: mihi quoque circa formatio¬ nem &propulfionem multiplicium vaforumin fquamis, vul¬ gato nomine phlegma di&orum fatisfacere potui, nempe: eadem vafa non tantum ex vafibus fquamarum prodire/ fed eadem vafa, tempore extrema: & perfeda? pifcium pingue¬ dinis , extra modum multa in fquamis accrefcere. Et quando jam rurfusaugmentationifive formationi ladium & ovorum multum requiritur alimentum, ac pinguedo pifcium decref- cit, tum quoque difta vafa minui tam tenuitate quam brevi¬ tate. Praeterea formationem five nutritionem fquamarum (et- fi tam tenuium) fupremam nodram cuticulam conficientium, animo pervolebam meo: quoniam enim prudentiifimam Na¬ turam omnes fuas operationes uno fere & eodemque modo perficere videmus , nulli dubitandum, imo vero affirman¬ dum ed, fquamulas cuticulae nodraz eodem quoque modo ex vafculis inter fe commixtis five difperfis confidere, fi enim vafcub, ex quibus fquamae condant, una eademque tende¬ rent via, fquamas minime gentium eam firmitatem haberent, qua jam funt indruftae. Animum quoque inducebam me¬ um, numne tenuiffimi humoris portio quadam , qui humor continuo ex corpore nodro propellitur per haec vafa ipfa, ex quibus fquama? condant, & ut fupra di&um, fupremam no¬ dram cuticulam conficiunt, protrudatur. Quis enim confcius, fi nodra corpora in humore continuo, abfque ulla fricatione five contritione ut pifces, edent, num¬ ne quoque ex fquamulis magna copia vaforum, pituitofam ha¬ bentium edendam ,• excrefceret. Hoc ut invedigarem, fqua¬ marum in ore nodro recordabar, quia illa?plerumque humo¬ re quodamfiintonerata?: & quoniam harumobfervationum tempore, animadverfxonecujufdam fupra modum acidi hu¬ moris eram intentus, contingebat, ut me invito aliquot ejuf- dem humoris guttas in os meum inciderent, & quanquam evedigio Experimenta . Uy e veftigio eafdem exfpuebam, attamen aliquibus in Ibcis mei oris, acpraefertim circa gingivam meam, fuprema cuticula tam erat laxa five diffoluta, ut eandem fruftulatim illinc de- fumerem > ac jftas obfervans particulas , non tantum fqua- mas, fupremam conficientes cuticulam, a cute efle derelidtas, judicabam; verum etiam , multa cutis re&ae vafcula, ex qui¬ bus fquamas confici mihi imaginabar, fquamis efle annexa: mepofleeontemplari, mihi imaginabar. Praeterea, menon- nunquam pofle videre, quibufdam fquamis adhuc vafcula five Arias, ex fquamis ipfis confebtas, incumbere, mihi quo¬ que imaginabar * attamen, quofnamcunqueadhibebam co¬ natus, me ad fatietatemufque five prolubitu, deflatim me¬ moratis, certiorem reddere nequivi. Poft animadverfiones & obfervationes meas circa particulas falis in aceto Vini, nobis acidum excitantes faporem, men¬ tis aciem conjeci in acetum Cervifire, quod quoque patens in mufeoconflituerammeo, ut, fi fieripoflet, particulas falis detegerem* attamen, quafnam hac in re inflituerim animad¬ verfiones, nullas falis particulas contemplari potui, in qui¬ bus aliqua mihi apparebat figura. At cum acetum Cervifiae perofro, decem aut plures dies patens conftitiflet, magnum particularum falis numerum confpiciebam jacentem , quae particula* in utroque fine adhuc acutiores afperiorefque iftis parriculis erant, quas me in aceto Vini vidifle dixi, quas hic Figura A. N°. 15. in¬ dicavi. Ac Praeterea in quibufdam nudiflime ac perfedtiflime confpicere poteram , eafdem in me¬ dio non tantu m habere ca¬ vitatem , verum etiam eaf¬ dem ex plana figura con- fiftere videri. Porro inibi quoque aliquae falis particulae jace¬ bant , Iit Antonii de Leeuwenhofk bant, quasnondum perferas efie judicabam, ut Figura B. ac alio in loco particulas falis tot numero fecum jacentes vide¬ bam j qua; in tot iiregulares & longas particulas falis quali ex- pullulata; erant, ut nihil certi deiis effet ftatuendum aut de¬ finiendum- Aceto Cervifi,se oculos Cancri admilcui, ut vi¬ derem, numne mediantibus illis particulas falis figura muta¬ rentur: At figuras falis tam parvas & tam multis circumcin¬ ctas exilibus particulis , ut, quoscunque intendebam cona¬ tus, nullas omnino perfeCtas falis particulas agnolcere po¬ tuerim. 'f, Prteteritis temporibus diverfis vicibus, figuras falis in fucco Mali Hefperii, quem ex Malo Hefperio five Citreo exprefle- ram, detegere conatus fui: at illud nunquam perficere potui, & has quidem ob rationes ftatuebam, quia di&us ille fuccus' nimis craflus, ac multis aliis particulis erat commixtus. Sed quando hac hyeme eundem fuccum obfervadoeram occupatus (habens tum temporis lagunculam fucco Mali Hefperii ple¬ nam in muf tco meo confiftentem, quem fuccum ex Malo Hefperio exprefieram) fubito ingruente frigore diCtus fuccus congelabat, eundemque regelatum guftabam , eundemque adhuc valde efie acidum comperiebam , operi & contempla¬ tioni infiftens , plurimam craflam fubftantiam fundum verfus defcendifie confpiciebam. Hunc tenuiflimum fuccum Mali Hefperii, poftquam per aliquot dies conftiterat, ani¬ madverti , ac tandem ibidem figuras falis jacere confpexi , utcunque referentes fpeciem aliquarum figurarum falis in aceto Vini ac Cervifiat, pro ut paulo ante Figuris A. & B. indicavi. Spiritum Salis Ammoniaci mufieo meo aprico expofui aeri & aliquot pofi: horas fal fefe coniunxifle contemplatus fum. His figuris falis accuratius perfpe&is ac rimatis , has magnas figuras fal te m efie coagulatas, ex immenfo numero exilium admodum figurarum falis , confpiciebam , qute aliquanto longiores Experimenta. j longiores quam latiores erant, habentes cavitatem l ita ut mihi appareret, quafi prima harum figurarum falis figura plana fuiffet, & latera undique circumvoluta. Quando au¬ tem Spiritum Salis Ammoniaci admodum tenuem oculo pro¬ ponebam meo, ac eundem oculum tam diu in eundem fpiri- tum habebam defixum, donec tenuiflimus ille humor eva¬ poraret, tam cito fuperfluus humor mutabatur in figuras fa¬ lis, ut ne fulgur quidem velocius coram vifunoftro corufcet, quam hic humor in fal mutabatur; fed figuras falis, hoc modo confe&s, omnes ex irregularibus conflabant fiftulis, ita ut ea de figura nil certi definiendum fit. Porro Spiritum Salis Ammoniaci mquali portione fangui- nis commifcui, ac ftatim vifui oppofui meo, ut viderem, quasnam operationes diftus ille Spiritus Salis in globulis fan- guineis efficeret; atque hoc contemplari tamdiu continua¬ bam , ufque dum videndo & contemplando eram defatigatus: attamen quofdam globulos fanguineos efle diflolutos non vi¬ dens. Circiter quadrantem horas poftea-, eandem commix¬ tam materiam rurfus contemplabar, ac tum multos globulos fanguineos efle diflolutos comperiebam; atque hunc Spiri¬ tum Salis Ammoniaci, fubftantiaferofacommixtum, in qua hi globuli fluitant, rubicundum aflumere colorem incipere. Adhucpoft quadrantem horae fupra memoratam commixtam contemplabar fubftantiam, ac tum temporis globulos fangui¬ neos in ea fubftantia jam efle per paucos, ac humorem multo rubicundiorem afTumpfifle colorem, confpiciebam. Didum Spiritum Salis cum Aceto Vini commifcui, ac vi¬ di, ftatim figuras falis Aceti mutari, aut in tales figuras falis coagulare, de qualibus in Epiftola mea de f. Januarii 1685. in figura N°. 2. literis P QR. dixi & indicavi, quas Acetum & Vinum, iis Cancri oculis admixtis, affumpferant. Quia Sal Volatile Oleofum fummis ad cadum fere ufque laudibus extollebatur, a Pharmacopola, ja&itante, fe illud P p fa l U 4 Antonii de Leeuwenhoek falperfe&e fecundum inventionem five experientiam D.D. Sylviipofle conficere, lagunculam iftius falis emi. Flavum emittebat colorem, ac eodem fub aperto cado vifui oppofito meo, /kpiusadmiratus vidi, quamodo magna olei quanti¬ tas, huic Sali Volatili Oleofc immixta, femet ipfam a reli¬ quo humore fegregabat, atque hoc magno numero rotunda¬ rum particularum, inter quas aliqua? non majores globulis no- ftri /anguinis, fluitantes in tenui aquofo humore, aeque ac quafdam particulas adipofas in calido jure carnis videremus fluitantes, omnes flavum habentes colorem, ita ut Oleum duntaxat flavum illum colorem in Sale Volatili Oleofo con¬ citaret, five caufaretur. Et quod hac in re animadverfione dignum efle videbatur, erat, quod oleum fefe a tenuiflimo illo humore, cui oleum immixtum erat, non fepararet, do¬ nec aperto erat expofitum caelo * quando breviflimo temporis lpatio plurima fubftantia humida evaporaflet. Porro , pro ut potui, figurarum falis rationem habui, quae poftquam parum temporis Sal Vol. Ol. fub aprico conftitiflet, ac aqua partim evaporaflet, tum conficiebantur, qua: figura: inmenfoqui¬ dem erant numero, at plurima: tam parvae, ut illis figuram nullam attribuere poffern. At non nunquam aliquae mihi ali¬ quanto majores occurrerunt A. c □, r n longiufculam habentes figu¬ ram , ac altera prae altera lon¬ gitudine eminebat, prout ut hicN 0 .1 6. Fig. A. indicatur. Qgarum figurarum fines ali¬ qui mihi utcunque acuminati efle videbantur , in aliqui¬ bus vero nullum dignofcere' quibam acumen. Infuper mi¬ hi quaedam falis figurae, ad¬ modum figuris falis in Vino, quondam a me dete&is perfimi- fcs, occurrebant / pro ut hic litera B. indicatum eft. Ac quo¬ que Experimenta. 1 1 f que pauculae aliquot falis figura:, figuram noftri vulgaris falis referentes: pro ut littera C. demon Aratur. Porro in eodem humore, praeter didas falis particulas, immenfus admodum exilium particularum numerus jacebat, qua: propter exilita¬ tem fuam&craflam fubfiantiam , inqua erant collocata, non erant cognofeendae, ac propter eandem exilitatem nori alio quam globulorum nomine funt infigniendae, five nominan¬ dae j quae ultimae particulae, fubobfcuro ac fufeo erant infirudm colore. Porro Salis Volatilis Oleofi partem unam fumpfi, ac lagunculae infudi, in qua tres partes acutifiimi Aceti, ex Vi¬ no confefti , erant, ac quoque partem didi falis Laguncula:, infudi, in qua quatuor didi Aceti partes erant, his inter le agitatis ac concuAis , ut eo melius Acetum & Sal Volatile Oleofum inter fe commifcerentur ea nempe intentione five fcopo, ut viderem, quasnam operationes Sal Volatile Oleo: in figuris Salis Aceti efficeret. PoAquam jam haec commixta fubAantia fub aprico in mufeo per fpatium hora: aut longius conflitiffet, eandem animadverti , ac , particulas falis in Aceto tam perfede ac tanta cppia confici, aeque ac ne guttula quidem Salis Volatilis Oleofi Aceto immixta fuiflet, contem¬ platus fum. PoAea aequalem portionem five partem Salis Volatilis ac Aceti Vini fumpfi, ac eadem inter fe in nova recondita lagun¬ cula, vehementifiime inter fe agitavi five concuffi, & Aatim hanc commixtam fubfiantiam (quae, ut oculis apparebat no- ftris, fubalbidum conceperat colorem) animadverti, ac in eadem fubAantia immeniam fluitare multitudinem admodum exilium particularum , quibus ob exilitatem fuam non alia quam globulorum figura attribuenda erat. Cum hac com¬ mixta fubAantia eodem modo, utfupradidum, egi, acim- menfum figurarum falis numerum mihi nudiflimeoboculos verfari contemplatus fum, imo tam perfedo, quafi nullum Sal Valatile Oleofnum Aceto immixtum fuiflfet. Pp 2 Hanc ti6 Antonii de Leeu we nhoek Hanc ultimam commixtam fubftantiam lingua mea de li- bavi, & acerbitatem Aceti optime quidem deguftarepotui. I orro Sal V olatile Oleofum, ab alio Diftillario five Chv- mico confectum na&us Ium : hoc omnino nullam referebat colorem , & quando illud idem quoque per aliquot horas pa¬ tens m mufeo meoconftitueram , fubinde in eodem quaf- dam figuras falis elfe confettas, confpiciebam prout hic antea literis B. & A. indicatum eft. Videbam quoque figuras aliquas m quibus duntaxat longitudinem ac latitudinem agnofcere quibam, pro ut litera D. indicavi. Contemplabar quoque in dicto Sale quafdam particulas Oleofas fluitantes, at minime tam multas quam in primo dido Sale Volatile Oleofo. Quadripartitam quoque partem Salis Volatilis Oleofi & tres quadripartitas partes Aceti Vini fumpfi, ac in alia lagun¬ cula aqualem portionem five partem Salis Volatilis Oleofi cum aequali portione five parte Aceti Vini condidi, ac hos hu¬ mores inter fe agitavi five concufli, ac poft duas Horas, mul¬ tas particulas falis ex Aceto in hoc commixto latice fluitantes, contemplatus fum. At quod in animadvertendo oculis meis alpefhi jucundum, hoc erat, quando aqualem Salis Vola¬ tilis Oleofi & Aceti Vini quantitatem una in laguncula mifcu- ac flante pede illam fubftanriam five humorem ani- eram madvertebam ad globulos aereos, hunc commixtum humo¬ rem conficientes , contemplandos, admodum exilem con¬ fpiciebam fibram, quas ftraminis (quo ordinario vitra, quan¬ do nobis advehuntur, obvolvuntur) fruftulum erat,- cujus latitudo ex tribus faltem fiftulis(ex quibus ftrameneft compo¬ titum) confidebat* prout hic N°. 17. Figura ADEF. in¬ dicatur. Ex hac di£ta flraminea fibra immenfus aereorum globulorum numerus quali prodibat, qui jn principio, cum illos primo deprehendebam, incomprehenfibiliter parvi five tenues erant , & breviflimo temporis fpatio (mediante Mi- erofcopio) piforum ad inftar magnitudine accrefcebant, iidem tanta Experimenta. xiy tanta magnitudine audi, plerum¬ que fefe a fibra flraminea fegrega- bant; ac preflione humoris per¬ quam fubito ad fuperficiem hu¬ moris protrudebantur. Talisjam globulus aereus magnus a fibra flraminea,five flraminisfefefepa- rans, tam fibras flramineas, quam humori magnum adferebat mo¬ tum, mediante quo motu multi quoque tenuiores globuli aerei fi¬ ve hic literis B.&C.indicati,a fru-* flulo flraminis feparabantur five diflolvebantur, qua in difiblutione five feparatione globu¬ lorum aereorum mihi fiepe obtigit , ut parvi globuli aerei fupra multo majorem collocati fint globulum aereum, ut hic B. fupra A. collocatum efl,& tum globulus aereus B. non com¬ migraret a B. ad C. & fic porro ad D. fed globulum aereum B. quali protrahi aut protrudi ad magnum globulum aereum A. Ac hi aerei globuli fe invicem faltem contingentes , flatim uniebantur, ac hoc modo unum magnum globulum aereum conficiebant, etfi diflantia five intervallum horum aereorum globulorum latitudine duorum aut trium capillorum a fe invi¬ cem diftabat. Mihi quoque contigit, parvo globulo aereo fele a fibra ftramea legregante, ut hic figura G. ac cum rurfus fub eodem parvo globulo alius magnus globulus aereus erat collo¬ catus ut FiguraF. ut tum exiguus globulus aereus,literaG. no¬ tatus,parum temporis quiefceret in aqua, cum tamem alii mul¬ to minores fubitiffime ad fuperficiem humoris protrudeban¬ tur. Rationem ob quam didus ille globulus aereus G. per ali¬ quod tempus in humore quiefcebat, hanceffe confirmo, quia- idem globulus duplicem patiebatur motum 5 protrudebatur enim ad fuperficiem, ad ex humore, propter levitatem fuam, Pp 3 de- N P ' Il : Efliii» v O G O O , FV b jrs D ce P B 15 ^ Antonii de Leeuwenhoek demigrandum, deinde quoqueprotrudebaturfiye pertrahe¬ batur, ad unionem cum niaguo globo aereo. Quamquam mihi Sympathia: (fi modo Sympathia: fint no¬ minando;) m multis coeflentialibus fubftantiis fopius occur- rerint, nunquam tamen mihi clarius aut nudius apparuit, quam hifcem globulis aereis, quifeipfos, ut fic dicam, con¬ tra naturam ex altitudinem profunditatem conjiciebant, uni¬ endi ergo cum corpore majore. Mori, fi ve aliis, Arbores fapientes, in ac circum hanc no- ttram urbem duobus proxime proteritis annis vehementiflimo gelu exaruerunt, fi ve vita privato funt, adeo ut liberi noftri bmne obledhmentum ac recreationem fuam cum bombycibus omnino amifcennt, aliqui autem eorum, quos bombycibus alendis noveram efle intentos, & a quibus eofdem nancifci lperabam, mihi denunciarunt , inter bombyces talem re- gnafle pedem, ut pauci faltem, qui fila duxerunt, acadpe- nultimam pervenerunt metamorphofin ( belgice tonnetjes, uve pupularum inftar) in eadem maneant metamorphofi, ac nullo inde proveniant ululo ; quapropter eorundem ova ani¬ madvertere & obfervave nequivi. Finem imponens &c. ANTONIUS de LEEUWENHOEK. S. Abfoluta hac Epiftola, quodam cum Domino, qui per multas iterfecijjet Regiones , colloquium inftituo , qui me certiorem reddebat , Palmas ar¬ bores intrinfecus magnam habere ca¬ vitatem , imo plurium annorum Pal¬ mas tantam habere cavitatem , in qua juftre retatis homofefe occultare five flare pofiet. Sal Olfervationes de Figuris Salis. II? Sal Cardui Benedicti , Sal Abfmthii. Alumen. Hitrum. Chalcanthum Cypri , Jive Vitriolum caeruleum. Li- (0r Tartari. Cinis Smetticus , Jive ollaris ex Mofcovia. Cam- pbora. Sal five Cinis ex fornace fuforice officina Tormentorum aneorum five Bombardantm , SalJive Cinis ex Stanni five Plum¬ bi Fornace, Sal in Calce Lapidea , Sal in Calce ex conchis con- bufia, five confetta, Sal Souda Anglicana , Sal Souda Brita- nica, Sal illicinea Souda, Sal Ammoniacum. Vtlfis in HoUanii.i <&>c, Nobiliffimis, Dodiffimis, & longe Celeberrimis _D. D. Inclita Societatis Regia Londinenfis $ Sit omnis Salus atque profperitas. Humillima mea ultima ad N. N. V. V. &c. Sal Cardui Benedidti. AI Cardui Benediai ex Pharmacopolio emi r Hoc Sal aliquo modo fubhumidum erat s at¬ que hoc Sale hoc modo a meobfervato, tan¬ ta iri eo coram oculis meis particularum appa¬ rebat confu lio, ut nullam omnino diftin&io- nem in particulis confpicere poffem Hoc fal novo inclufi vitro, ita ut ne humor quidem ipfe,fali immixtus, evaporare pollet •, hoc fal, dum per aliquot dies hoc modo vitro conclufum conftiterat, obfervavi in vitro ac multas Sa¬ lis particulas vitro efle coagulatas, ac inter alias vidi plano- oblongasexiles figuras, quarum maximarum longitudo erat circiter diametrum crinis barbae meae > prout Numerus 1. Fig. F. indicat. Alio autem loco hae exiles Salis parriculae ali¬ quanto 110 n/:l ANtoNii de Leeuwenhoek f o K JLJ iC □ □ n H quanto crafliores jacebant, ita ut diftinaiffime crafiitiem ea¬ rum agnofcere pofTem, cura in aliis nullam omnino craflitu- dinemdignofcere poteram/ prout Figura G. indicat. Alio vero loco primo didx exiles pians falis particuls mfe, ac juxta fe quidem jacebant. Pro ut Fig. H. indicat. Hocfal, li¬ quefaciendi ergo, in aquam depofui, & hujus aqus quanti¬ tatem duorum granorum exilis hordei, five crithes rbeleice Geerft) fumpfi, ac a fe invicem late difpandi, five dilabi feci, & hanc falfam aquam in motu fuo continuo obfervans, ibi non tantum fupra memoratas exiles figuras mihi occurrere, aut ibi ex falta aqua coagulare, fed hic per multas exiles figu¬ ras formari five confici, comtemplatus fum, qus tenues & ongs erant, & tamen in finibus valde acuminantes, prout rigura i. indicat. Quas exiles figuras in prsteritis meis obfer- vationibus mihi quoque occurrerant, at minime tam mults: at alis, juxta has jacentes, non erant tam longs, fed aliquan¬ to latiores > adeo ut earum fines fefe in fine fic non acumina¬ rent, piout figura K. indicat. Aliquot quoque 'quadrilate- ras contemplabar jacentes figuras. Pro ut Figura K. indicat. In quibus nullam omnino crafiitudinem agnofcere quibam $ contemplabar quoque quadrilateras pyramidale figuras, ve- luti vulgare noftrum fal fuifTet ; pro ut Figura M. indicat. Omnes hs ante evaporationem aqus mihi erant animudver- tends, quia inter evaporandum tanta particularum multitu- - ' do Objervationes de Figuris Salis. iit , oCC urrebat, talem confufionem fupra memoratis accura- 'fieuris afferentium , ac aliquibus earundem particularum tlS r wm & irregulariter accrefcentibus, ut nulla de iis effet ftjsndai^cconficiendjtconclufio. poftea colloquium aliquod cum Pharmacopola quodam de S ile Cardui Benedi&i mifcebam, me certiorem reddente, ^craque Salia Pharmacopolarum , qurgfub nominp Salis Car¬ dui Benedidi venundantur, tantummodo efle mifturam ex diverlarum herbarum caulibus aduftis; ac fefe jam parum jufti ac veri SalisCardui Benedi&i recenter confeciffe, cujus Salis parum mecum Tumebam , epdempbfervqto , illudrfx inor¬ dinatis admodum exilibus rotundis particulis, confiftere vi¬ debam, ac quaelibet harum particularum iterum ex rotundis particulis confiftere videbatur ; illud idem ftatim animadver¬ ti, vidique, perquam fubitiftime immenfkm figurarum copi¬ am confici, ab utroque fine admodum acuminarim definen- tium: prout antea Figura i. indicatum eft. Dilapfis viginti quatuor horis planas confpiciebam figuras: prout F. & H. ia- dicantj ac hanc aquam admodum fparfim diffufam oculis op¬ ponens meis, e vefcigio omnes fupra memoratas efformari figuras confpiciebam,• at illse literis KLM. indicatae immen- fo numero caeteras fuperabant •, imo in ifta quantitate humoris, gravitate fua vix monadem conficientis, plures 'contempla¬ bar figuras, quam mediantibus noftris oculis in caelo ftellas confpicere poflumus. Quemadmodum jam omnes hae figurae admodum erant pellucidae & valde accurat», quamdiu aquam fecum retinebant, tam in ordinatae coagulatione aliarum figu¬ rarum, ac evaporati aqua, fiebant eaedem. Sal Abfinthii. S AI Abfinthii obfervavi, pro ut in Pharmacopoliisin lage¬ nis confervatur , at in eo nihil notatu dignum contempla- Qq. rl I'2 2 Antonii de Leeuwenhoe k ripotui: liquefaciendi ergo in aquamimmifi, &hancobfer- vans aquam, e veftigio in ea, immenfam copiam figurarum, ab utraque parte acuminarim defluentium , animadverti pro ut Numerus 2. Fig. A. indicat j At alio in loco hae %urs erant pauciores , fed tum rurfus immenfaac conceptum fuperans copia figurarum, Fi¬ gura B. indicatarum, jacebat. Ac quoque paucas aliquot figuras cum fex lateribus: ut figura C. indicat : ac aliquot piante qua- C o O Q & T G D 0 O <3 drangulas j pro ut figura D. indicat. Ac quoque paucte admo¬ dum figura , trianguli figuram referentes , quarum anguli erant decurtati j pro ut Figura E. indicat : at ubi aqua diu conftiterat, diverfe fex laterum figuraformabantur, magni¬ tudinem exilium arenularum complentes , ac inter alias ut Fig- F* ac quoque quadrangularia fruftula falis , veluti qua¬ drangulum marginatum fpeculum, videremus: ut Figura G. Alumen^. A lumen pluviali commifi aquas, atque hanc aluminatam obfervans aquam, ftatim admodum exiles animadver¬ tebam figuras, quarum bafis accuratus erat fex angulus, late¬ ra in pyramidatam afcendebant formam, veluti nobis quof- dam admodum accurate acuminatos fex laterum videre ima¬ ginaremur adamantes. Pro ut Numerus 3. Fig. A indicat: ac quidem magnitudinum diverfarum videbam figuras j ac quoque aliquas in quibus nullam poteram agnofeere fublimi- tatem ; prout in Fig. B. tum quoque fex laterum videbam figuras Obfervationes de Figuris Salis. n? figuras jacentes, admodum inordinatas prout Figura C. Sc D' at aqua evaporante longas maflulas Aluminis conficiebantur Ut figura E. ac tum omnes figura magnitudine quidem are¬ nularum coagu- B C O o D Iu J labant, & prae¬ terea quasdam tali confu fione accrefcebant,(& prasfertim ubia- qua copia qua¬ dam erat con¬ gregata} ut in paucis admo¬ dum nulla eflet contemplanda diftjndtio : mi¬ hi quoque fex laterum piante figuras occurrerunt, ut F. in quarum medio accuratiflima fex laterum figura, pyramidis ad inftar, jacebat. Nitrum^. CZ3 N itrum aquas commifi, & hanc obfervans aquam , pau¬ cas admodum longas particulas per eandem videbam natantes, in quibus nullam omnino craffitudinem dignofcere poteram. Ut Numerus 4. Fig. A. quas particulas coram vifu meo magnitudine accrefcebant, cum tamen ne minimas qui¬ dem particulas, undeaccrementum hoc oriebatur, dignof- cerepoffeni; fed aqua aliquibus in locis evaporante, multas animadvertebam exiles figuras, quarum fundus ex quatuor confiftebat lateribus, pyramidis ad inftar afcendentibus, in forma veluti quatuor laterum acuminatos confpiceremus ada¬ mantes *, ibi quoque exiles figuras, tribus faltem inftrudhs 2 literi- 12 + Antonii de Eeeuwenhoek nf:4: lateribus, jacebant, at has pofiremae admodum erant paucae; at ubi copia erat aquae, accuratiflimae conficiebantur figura, veluti quadrati edent baculi, quos, pro ut oculis apparebant meis, delineavi* ut Figura C DE. quae ultimae figurae inter fe non majorem occupabant locum, quin una arena craflail¬ las operire potuiflet* at alio in loco centies quidem erant mi¬ nores. Has longas Nitri particulas fumma cum jucunditate contemplatus fum, & hoc quidem ob multiplices perquam aecuratiflimascryftallinas figuras, inter fe confufe jacentes, quafi e caelo cryftallinae quadratae admodum exiles trabes, di- verfae longitudinis, Sccraflitudinisdecidiflent. Chalcanthum Cypri, five Vitriolum Cceruleum. V itriolum Caeruleum,five Calchantum Cypri purae com- mifi aquae pluviali,& hanc aquam mediante Microfcopio vilui oppofui meo, eademque per aliquod tempus contempla¬ tas fupra aquam quafdam videbam prodeuntes figuras tam cla¬ ras & pellucidas,veluti Crvftallinae findent,in quibus nullam craffitudinem agnofcere quibam, quia eaedem veluti cum fu- per- Olfervationcs de Figuris Salis. Jif perfide aqu« agitabamur, fi ve fluebant, fere omnes haben” tes fines obliquos. Ut Numerus f. Fig. A hae figuras breviffi" mo temporis fpatio maxime accrefcebant, imo tali modo, ut eaedem duobus aut tri¬ bus temporis minutis centies quidem majo¬ res fierent , attamen eandem retinentes fi¬ guram , tam enim lon¬ gitudine quam latitu¬ dine accrefcebant > fed. di verfis particu lis fe in¬ vicem a latere agitantibus, & fic fe invicem tangentibus, ex illis irregulares & magnae conficiebantur figuras , quae tum cryftallinam amittebant eflentiam, ac caeruleum concipiebant colorem. Aliae particulae erant breviores, habebantque figu¬ ras litterae B. harum figurarum aliquas tam parvas contempla¬ tus fum, ut, pro fupputatione mea de illis inftituta, judi¬ carem, illas plus 28. millies tenuiores efie uno capillo, ex ca¬ pite meo detrado j fed cum iftam aquam, in qua Vitriolum delicuerat, admodum fparfim diffufam , vifui opponebam meo, tot admirabiles apparebant figurae, ut de iis nil certi concludendum eflet: perpetuo mihi quoque contigit, ut hoc Vitriolum aqua commixtum , etfi puriflimo inclufiflem vi¬ tro, tali modo a fe invicem fepararet, & in globofas parti¬ culas veluti coagularet, quafi oleum aquae permixtum foret, & aqua fefe ab oleo fepararet: fed eaedem figurae , pedetentim- in copia aquae prodeuntes , gradatim magnitudine accrefce¬ bant : ut verbi gratia: quadrilatera confeda erat figura, quae: figura coagulatione five unione Vitrioli tanquam attollebatur, quod circum primam figuram marginem efficiebat, & hoc non femel, fed non nunquam quidem 15. aut fexdecies ufque continuabatur , etiamfi particula Vitrioli una arenula non Qq z major Liquor Tartari. L iquorem Tartari aqua; immifi fi ve cum ea commifcui, at¬ que hancmifturam per aliquod tempusquietam five im¬ motam omifi , ut impura fubftantia, Liquori Tartari im¬ mixta, fundum peteret, hanc commixtam aquam obfervans, e veftigio parvas & longas confici particulas, confpiciebam, mediante Microfcopio admodum fimiles derafis Barbae crini- bus ' Utnumerus 6- Fig. A. ha; contra fuperficiem aquae flui¬ tabant, quarum aliqua; longi- tudine, Iatitudjne, &craflitu- dine accrefcebant, ut Fig. B. ac quoque ut Fig. C. multa; du- D os obliquos habentes fines, alia; C l-> vero unum obliquum finem & alter acuminatim delinebat, ut Fig. D. Hae figurae aliquibus in locis tanta accrefcebant magni¬ tudine 5 ut eaedem, mediante Microfcopio, fupra di£to, di¬ gitum longa; efle viderentur $ fed tum admodum in ordinata; ac confufe erant coagulata;, &atum adhuc eo magis, quan¬ do mults talium magnarum particularum parvo in fpatiojux- ta fe invicem erant fit se. _^ Cinis Ct Obfervationes de Figurc Salis. I2 y Cinis Sme&icus five Ollaris ex Mufcovia. C inerem Sme&icum ex Mufcovia aquae pluviali com- aliquot horas conftitifiet, hanc aquam oblervavi, ac oblongas in ea formari figuras, minime difli- milesradiolorum textoris,contemplatus fum. Ut numerus 7. Fig. A. Ha: parti- « cula: tam minutae five parvae erant, ut, eafdem millies quidem tenuiores unico capillo efle, judicarem , at ali¬ quantulum accref- centes, figuram 1 L terse B.aflumebant; - figuram quoque fex habentem latera, pyramidis ad inftar afcendentia, ve- luti fex laterum & acuminatum nobis imaginaremur videre adamantem, oriri conlpiciebam 5 ut Fig. C. at hae figurae ad¬ modum paucae erant numero, adeo ut prioris fpeciei five for¬ ma: A. mille quidem, cum fpeciei five Figurae C. faltem una erat: multas quoque figuras, oblongas ac quatuor plana five polita habentes latera, fluitantes conlpiciebam, ut Figura D. & aliquot paucae figurae, accuratam conficientes figuram qua¬ dratam, ut Figura E. Poftridie plus Cineris Smedbici admii- cui aquae, ut eo potentior five fortior foret aqua, hanc aquam, poftquam, clari tatis ergo, circiter decem conftitifiet horas, obfervans, eveftigioimmenlam vim five copiam admodum exilium figurarum vidi prodeuntem, ut Fig. E. quarum ali¬ qua: erant quadrat se, aliquae vero fex habebant latera, ut Eig. n/:> ' A 35 D E T II n O D OO Antonii de Leeuwenuoek Fig.F. at pleraque omnes non accurate fex habebant latera? ' led pleraque aliquo modo erant oblongas: has duas ulti¬ mas particulas videbam tam parvas, ut fingulte earum non T5 * n * 5 » 35 partem unius arente craflte conficerent? ac prate- rea hic antea primo memoratas figura, ac quoque paucas ali¬ quot illarum? figuram G. habentium,* atque hoc fpe£tacu- lum non minimam mihi afferebat jucunditatem (quamquam oculi mei tam diu videndo defatigabantur} cum enim hoc tempore non nifi claram & Cryftallinam confpiciebam aquam? poft aliqua temporis minuta, immenfam & concep¬ tum fuperantem multitudinem di&arum exilium figurarum contemplabar prodeuntem ? quae in initio tam parvas, ut in iis nulla effet omnino agnofcenda figura ? & ut fic dicam ? hoc momento de figura dubitabam: altero vero momento accura¬ tam dignofcere quibam figuram: hac vero aqua five*lixivia, in qua Cinis Smedicus fi ve ollaris jacuerat, denfe admodum in fe eonfiftente, ex eadem tot multiplices & peculiares figu¬ ra, non tantum longitudine & latitudine, fed quoquecrafli- tudineinflrudt^, coagulabant, ut eas, ob pluralitatem, de¬ pingere impofiibile foret. Qgaedam enim quadrara, oblonga; quadrara, aliisparalellogrammae, Rhombuli, Trianguli, di- verfae fex habebant latera, diverfae vero obliqua, adfum- -mumomnes nonfunt nominandas, inter quas quaedam tam crafiae quam longae aut latae erant: Et quemadmodum hae me¬ moratas Figura perquam fubitotempeftateferenaatque arida conficiebantur , aqua falfedinefua non admodum praevalen¬ te, attamen tam facile tempeftate hu mida fi ve nebulofa easdem rurfus in aquofam mutabantur fubftantiam: at tempefiate fe- rena & arida, aut parum ignis aquae admoto, nullae fermealias formabantur figura, quam hic antea litera A. funt indicatae, & prafertim ibi, ubi aqua aliquo modo erat tenuis five rara. Quidam D. Doctor Medicus, ante aliquot annos mecum colloquens, inter alia narrabat, fe aliquando in ufu five even¬ tu Obfervationes de Figuris Salis. 229 tu fuorum medicamentorum obftupefcere , fe bono cum ra¬ tiocinio hoc tempore medicamentum- quoddam bono cum eventu alicui applicuifle morbo, alio vero tempore, medi¬ ante eodem medicamento, in eodem morbo alicui scgro ap¬ plicato , fe nullum omnino fortitum fuifle eventum, five luc- celfum: Hac in re ipfi oggerebam, quemadmodum Corpus hujus hominis prae alio multo eft calidius, fic pro rato medi¬ ante calore, fales in medicamentis exiftentes, peculiarem reci¬ pere poliunt figuram, aceofdemnon tantum,figunl mutari, fed eofdem quoque mediante calore polfe obdurari, five ri- gefcere,quemadmodum in vulgari noftro fale videmus. Dein¬ de Stomachus unius Hominis hoc modo poteft efle conftitu- tus, utlal, aliquo in cibo five medicamento exiftens, fta- timfigura mutetur, aut multae particulae inter fe coagulen¬ tur, alio vero in homine particulae acutae fuam figuram reti¬ nere poliunt*, quemadmodum, quofdameffe homines, vi¬ demus, qui limulae Aceto vini utuntur , rubefeunt, aut lu¬ dor ipfis erumpit , hoc cum fit, nobis imaginemur five co¬ gitemus, particulas acutas Aceti in talium llomacho nondum hoc modo elfe coagulatas, autfiguri mutatas& quando dif¬ ferentiam inter hoc aut illud corpus in majore aut minore con- ftituitnus calore, ac praeterea aliquos fales majori in calore polfe indurari, tum admiratio non tam magna fit oportet, quare unum idemque medicamentum in uno eodemque mor¬ bo operationem uno eodemque modo non perficiat fuam. Smedicum quoque Cinerem, in hac regione noltraex va- fibus Cineris Sme&ici, ac quoque albi germani Cineris Sme- ftici, & aliorum quoque Cinerum finigmaticorum, combu¬ ri folitos, prasdi&o quoque modo oblervavi: at nullam, no¬ tatu dignam , in Salis particulis differentiam contemplari potui. ' Cinerem Sme&icum, prout nobis advehitur, abfque ul¬ la admixtione aquas, oblervavi, ac eundem partim ex im- R, r menfis ij© Antonii de Leeuwenhoek menfis iifque parvis confiftere particulis contemplatus fum, ut Numerus 7. Fig. A. & D. Porro magna erat copia figurarum, in quibus nullam agnofcere poteram figuram, partim propter earum confufionem , & partim propter copiam Cineris, huic materiae admixtam, in qua nullae erant figura falis : Poftea hanc aquofam fubftantiam, in qua Cinis Sme&icus diflolutus erat, per aliquot dies quietam omifi, ac tum temporis in aqua diverfasfex laterum figuras, fupra Figura F. indicatas, flui¬ tantes, contemplatus fum, & etiamfitempeftas erathumida five pluviofa, fuam tamen retinebant figuram. n Camphora. C amphoram, pro ut nobis advehitur, obfervavi, at in ea tum nihil notatu dignum reperire potui; at eandem attentior inquirens, ut nihil illi adderem aut demerem, fe- pius fumma cum jucunditate cryftallinas exiles figuras con- templatusfum , quas mediante epavoratione ex multis parti¬ culis erant coagulara; hae cryftallinas figura, non admodum fibi invicem proximae jacentes, ex accuratis fex lateribus, di- verfarum magnitudinum, confiftebant * at aliquae paulo lon¬ giores quam latae; ut Numerus 8. Fig. A. eaedem non tan- a tum ex longitudine & YV'0 A latitudine confifte¬ bant , fed multae fer- me tam craflae quam latae , & aliae quidem ex fex confiftebant la¬ teribus, led erant lon¬ giores quam lata:. Ut Fig. B. multae quoque fex erant inftrudtae la¬ teribus j fed erant incompofitae ut Fig. C. aliae rurfus, fed ad- -modum D Obfervationes de Figuris Salis. dum paucae haud filici ignario diffimiles, quem minori (belgice een Snap-haan) infigimus. Ut quanquam pleraque figura, quas contemplabar, irregulares, attamen judicabam, nifi figura libi invicem ni¬ mis proximet fira findent , illas non aliam habituras fuiffe for¬ mationem , quam illam Figura A. cum enim multa: diftarum figurarum particularum Camphora in principio, aut admo¬ dum parvre, fibi invicem proxima: lira, tum altera alteri non tantumconfluxum , & materiam incrementi adimit j verum etiam fiepe fic accrefcunt, ut easdem Camphora particula: la¬ teribus fuis fe invicem tangant, & hoc modo in compofitas conficiunt figuras. Sal live Cinis ex Fornace Officina fuforia Tormentorum ffive Bombardarum. I n aut fupra ferreas januas orificii fornacis, in quibus tor¬ menta funduntur live conflantur, alba cinerea fubftantia fitaeft, qua: conficitur mediante fubftantia, ab^Ere, ftan- no & flamma ligni ex fornace propulfa, & ibi veluti adhaerens live coagulata ; hunc Cinerem fumpfi , eundemque aqua commifcui, hanccommiftamaquam, cum per aliquot tem¬ pus confiterat , ufque dum dida fubftantia fundum verfus defeenderat, & aqua claritatem conceperat fuam, obfervavi, exinde incomprehenfibilem & immenfum admodum exili¬ um, admodum lucidarum, ac admodum tenuium fiftularum numerum prodire contemplabar, quarum pleraque admodum parva:, St fupra modum exiles erant/ imo aliquae tam tenues, uteafdemnon nifi fumma cum. attentione & animadverfione dignofeere poflera, & quando eaedem circiter ! ? partem craf- fitudmis unius capilli implerent, corifpicere poteram, plu- rimosearundem fines oblique definere. Ut Numerus 9. Fi¬ gura A: Hae particulae Salis hic tanto erant numero, ut, me Rr 2 aliquot bombardae Fig. D. & valde erant Antonii de Leeuwenhoek aliquot millia videre, ju¬ dicarem , atque hoc in exigua aquas guttula j ibi * quoque aliquot particu- /iz7zzzy c==, lx conficiebantur, ac per / — 7 ^ 3 —, aquam pellebantur ut Fig. B. & etiamli in pri- misFiguris non diftinde, ... _ . cujusnam erant magni¬ tudinis, confpicerepoteram, attamen in ultimis, illas pro lua latitudine, admodum tenues efie. Alio quoque tempore mihi particulas Salis, Figuram C habentes, occurrerunt. Su¬ pra didacommifta aqua in nitido difperfa vitro, ut hoc loco denfior quam illo loco jaceret, nullo modo vitro adhaerere uve agglutinari poterat , fed ita inter fe concurrebat, veluti ftanneam patinam aliudve corpus oleo obleviflemus, at tum poftea parum aquae per hanc oblitam patinam perfudiflemus ; imo aliquibus in locis veluti oleum jacebat, maxime conve¬ niens cum aqua, antea a me Vitriolo Cypri commixta: mihi ante aliquot annos, quando primum hunc cinerem a fornace abraderam, ac tum eo modo cum eo quo antea didum, ege- ram , femel obtigifle recordor, ex (ale tam admirabiles confici figuras, quafi herbarum plantas cum radicibus fuis fuiflent. Sal five Cinis ex Stanni five Plumbi Fornace. N oftri Vaforum Murrhinorum Figuli (belgice Porce- lein-Bakkers) multo utuntur ftanno atque plumbo, quod in Fornacibus ad cinerem ufque comburunt, hoc com¬ burere , quod aliquando per decem aut duodecim continuant dies, ut longo tempore tali fubftantia eflent inftrudi, neque coadi n/ :< 9 \ Ctbfervationes de Figuris Salis. coa&i fingulis menfibus duos aut tres dies comburendo infu" mere, tam noxium eft hominibus, comburendo intentis, ut, quando falcem per viginti quinque horas fteterunt anteforna- cem, longius ibidem commorari non poflint, ac facie quafi ve¬ neno confeci videntur five apparent, adeo ut fornacibus ob- iervandisfingulis diebus alter fit fubftituendus homo, cujus officium eft perpetuo cinerem in fuperficie liquefa&i ftanni & plumbi colligere, abftergere, & coacervatum cinerem ba¬ tillo ex fornacibus tollere i hoc igitur me impulit, ad Cine¬ ream hanc fubftantiam , lapidibus proxime oreficium forna¬ cis affixam, ad quos flamma, continuo ex oreficio fornacis proveniens, offendebat, in aquam immittendam , ac tum hanc aquam, claritate fua concepta, examinandam, &tum contemplatus fum, diverfaseffe particulas oblonga quadrata figura inftru&as j ut Numerus io. Fig. A. ac quidem diver- farum magnitudinum , ac alias prae aliis majores * ut Fig. B. ac quoque Figuras acuminatim delinentes , ut Fig. C. omnes quae Figurae, etfqin aquofa fluitabant fubftantia, aut extra eam jacebant,tam fupra modum erant tenues, ne,utficdicam, ullam qui¬ dem craflitudinem plurimarum ag- nofcere poffem, ac praeterea erant tam pellucidae, velutipellucidiflima fuiffet aqua. Inter alias ob- fervationes mihi obtigit, ut tres exiles Figuras, duasiftarum Figura litterae G. ac unam Figura literae D. inftrudam, vide¬ rem jacentes in quantitate aquae, uni arena non majore j huic aquae parum afferebam caloris, ac continuo vifui opponebam meo ea intentione, ut viderem, numne reliquum Sal, in aquaexiftens, memoratas figuras majores redderet, at ex aqua nilnifi eximium admodum exiles quadrilatera? five quadratae falis particulae, pyramidis’ad inftar lateribus fuis afeendenti- - R,r 3 bus 9 ., rt/io B 7 m Antonii de Leeu WENHOEK bus, prodibant, vel uti quadriJateros acuminatos videremus adamantes, magnitudine accrefcentes, adeo ut memorat* figura h cerarum B. Se C. ne minimum quidem accrefcerent,- attamen quo hae fierent majores eo confufiores iflasquadrila- tera particulas falis fele demonftrabant, quas confufio inde oriebatur, quia ali*multo minores particulae.falis, eadem figura lnftrudas, ad has appellebant, aut veluti ab illis attra¬ hebantur j & quoniam aqua aliquo modo obliqua vifui meo oppolita erat, omnes fere fundum verfus demergebant, & talibus falis particulis ad fe invicem appropinquantibus, fu- prema particula tam celerrimum fortiebatur progrefTum, ve- luti fumrna vi fundum verfus depelleretur, & fi c cum aliis congregabat , hoc modo magnam irregularem conficiens par¬ ticulam falis j ac tales lalis particulas quidem quinquaginta juxtale invicem jacebant, praeter adhuc quidem quinquagin¬ ta quidem alias feorfimjacentes, quas omnes ex ftatim diffa exigua quantitate aquas conficiebantur. Ex his obfervationi- bus mihi imaginabar, omnem huncaquofum humorem, hac m contemplatione mihi occurrentem , & in quo pleraque omnes dictas figura jacebant, maximam in partem non nifi vulgare nortrumfalelTe, &hocfal, quia non eflet tempeftas calida mpai ticulas falis non pofle coagulare, quas tantas erant, utili* mediante Microfcopio efient dignofcendas, Se ideo oculo meo pellucidam reprafentabant aquam. Elapfk fefqui hora rurlus omnes falis particulas aquas con- templan proponebam, at magnas me* admirationi, quoni¬ am tempeftas non erat pluviofa, omnes has particulas falis, quas vulgare lal efle judicabam, rurfiis in pellucidam com¬ mutatas efle aquam , confpiciebams diStam igitur aquam, quam arencl uni non majorem efle dixi, rurfus vifui oppone¬ bam meo, Se intra fpatium circiter hora quadrantis, non tantum rurfustam magnam copiam memoratarum falis parti¬ cularum prodire videbam , fed paulo diutius oculis meis eam m Obfervationes de Figuris Salis. zyj in rem intentis , ut particulas falis arictej acerent, fefeabom- ni fermeparte magna copia immenfarum admodum exilium narticularum patefaciebat, at plurimae & denfiflimae circum oarticulaslalis in fefe jacentes > quae eximiae exiles admodum particulae fubfufcum habebant colorem , proxime congruen¬ tes veluti fub nigram aut Mofci ad inftar coloratam arenam nu- disconfpiceremus oculis: at quod maximum admirabar, erat, limulae has particulas a confpe&u removebam meo, nempe in apricum aerem, ita ut ne minimus quidem calor manus aut faciei mete adeflet, quin omnes hae Mofci ad inftar colorata: particula:, quibus propter eximiam illarum exilitatem non aliam quam globulorum formam attribuere poftiim, omnem effugiflfent confpe&um, ita ut nec aquam nec ullam aliam fub- ifantiam agnofeere poflem; imo ne quidem ,V pars minuti horaepraeter fluebat, quinevanuifTenty porro particulae falis, adhuc parvae, admodum erant pellucidae, veluti Cryftallum fuiffet, at magnitudine acccrefcentes , eaedem quoque prae- diftis mofci ad inftar coloratis particulis videbantur efte in- ftruftae; eaedem enim, aqua praefertim omnino evaporata, ob- fcurum concipiebant colorem. Poftea has falis particulas ori oppofui meo, eafdemque tricies halitu adfpiravi meo, quo^ niam una atque altera obfervatione minime eram contentus, in quo tempore particulae falis (ut oculo apparebat^ rurfus in Cryftallinam aquam erant commutatae, ac eandem fubftan- tiam rurfus vifui oppofui meo, non tantum jucunditatis ergo, quam ex confpedtu provenientium falis particularum haurie¬ bam, fed utdiverfis vicibus mofci ad inftar coloratas particu¬ las viderem accedere & decedere: nonferael igitur, fed fae pius didfcas exiles mofci ad inftar coloratas particulas coram vifu meo vidi prodeuntes , quae particula: tam deniae 8ctam multse in oculis meis videbantur efte, veluti nudis noftris ocu¬ lis exiles arenulas tam denfe in fefe cumulatas, ad inftar crafli- tudinis exilis aciculae, confpiceremus y at paulo remotius a par- 3^ Antonii de Leeuwenhoek parrieulis falis illa* multo tenuiores jacebant, & quando has moici ad mftar figuratas particulas tamdiu faltem ori propo¬ nebam meo, ut uno faltem halitu, imo dimidio ejufdem il- as attingerem, omnes illa: di&te particula evanefcebant. Hoc modo quoque egi cum evaporatione humoris Cineris rnectici, ac quoque, immenfam copiam exilium particu¬ larum , lubobfcurum quoque concipientium colorem, ibi confici, contemplatus fum , & quoque eafdem breviffimo temporis fpatio poftea, non tantum rurfus fuum amittere eo¬ iorem , led quoque omnem effugifle vifum, relinquentes fal¬ tem parum tenuiflimi humoris, cognitu admodum difficifis. rorro circiter duos pedes ab orificio Fornacis ftanni & 1 lumbi ex camino, quoflamma ignis pertingere non poterat nigram defumpft fubftantiam, quafi fuligo fuiflet: hane fub- itantiam pura commifeuiaqua pluviali, & per aliquod tem¬ pus lepofui, ut exinde puram acquirerem fubftantiam aquo- lam} quam obfervans, exinde multas formari figuras irre¬ gulares, contemplabar, quas irregulares, figuras duntaxat formari five confici, judicabam ex non fuflicienti fubftantia } humoris evaporationem : prteterea quoque multas planas, accuratas, admodum pellucidas contemplabar figuras, quee- libet quatuor acuminatos five ' eminentes habentes angulos, & duos internos Ut Nume- , rus ii. Fig. A. hujus generis tam parva: jacebant figura*, ut eafdem non nifi mediantibus ac- curatiffimis & maxime ampli¬ antibus Microcfopiis meis ag- nofcere poffem. Contemplar quoque figuras formam Rhom¬ bi ad inftar habentes , & alias iterum cum quatuor aequalibus lateribus, pro ut litera B. in¬ dicatur. ' 1 Sal 1l/u ■ ^ ZX2 B I r Obfervatlones de Figuris Salis. Sal in Calce Lapidea. C alcem Lapideam, quae Leodio nobis advehitur, in aquam immifi, &hanc obfervans aquam, in eadem magnam particularum Salis copiam deprehendi, adeo ut admiratione dignum eflet, & propter earundem eximiam exilitatem, non perfectam illis potui attribuere figuramur fed plerumque mi¬ hi maginabar, latera illarum, vifui meo oppofita, ellequa¬ drata, ac eadem ferme tam crafTa quam longa efle; & nifi multiplices multo minores particulae, quibus particulae falis erant circumcin£tae, mihi in contemplando fuiffent impedi¬ mento , eas multo diftin£tius confpexiflem ; porro ibi quo¬ que multae admodum exiles erant figurae, ab utroque fine acu- minatim definentes,pro ut Numerus 12. Figura A, ac quoque exiles figurae ab utro¬ que fine obtufae, utFig. B. ac praeterea illic mul¬ tae fex laterum jacebant accuratae figurae, ut Fig. C. inter quas aliquae maximo numero tam exiles erant, ut unicus noftri fanguinis globu¬ lus , fanguinem no- ftrum rubicundum ef- < ficiens, eafdem operire potuifiet: hae ultimae fi¬ gurae tam fiupra mo¬ dum erant pellucidae. quafipurifiimumfuifientvitrum, ac praeterea tam fupra mo¬ dum tenues, ut in aliquibus (ut fic loquar) nullam, digno¬ vere poflem craflitudinem, imo judicabam, fi ex tenuiflima S f Charta Antonii de Leeuwenhoek Chartaauguftafex laterum chartulas difcinderemus, magni, tudinisad inftar magni unguisdigiti noftri, has chartulas pro magnitudine fuacrafliores fore, quam memorate fex laterum paiticutefaliscrahitudinem fuam ad planum fuum corpus ha¬ bebantjamftatimifraedidbr particulae mihi quoqueoccure- runt, illas confufe quinque quidem aut fex autplures infe invicem jacere, & tamen exilem admodum conficientes craf- iitudmem: praeterea quoque aliquot exiles figurae, formam L>. & h. habentes, jacebant, & pauculae admodum utFig. F. Pteterea huic fupra dida: aqua: admodum multe ac tenues innatabant particula:, veluticruftulam quandam infuperficie aquae nobis imaginaremur videre fluitantem i hae cruftulain- fti udas particulis ex immenlo numero talium exilium particu¬ la 1301 erant coagulate , ac mediantibus meis accuratiflimis Microfcopiisconfpiciendas, veluti nudis noftris oculis tenuif- limas arenulas confpicere nobis imaginaremur j quas exiles particulas ipfiflimas efle falis particulas mihi imaginabar, & quanquam nullam omnino figuram in illis agnofeere five de¬ prehendere poteram, attamen, eafdemfupra didarum falis particularum figuram habere, credebam;, mihi folummodo dicendum, multas magnitudine eminere, me pofie videre ; fed quemadmodum omnes fales ex Cineribus Smedicis,aliis¬ que, minima aeris humididate,rurfus in tenuillimam ac pel¬ lucidam aquofam (^prout oculis noftris apparet} materiam commutantui, tamen tam ha: prasdidas exiles falis particula:, quam hx tenuiflirnas lex laterum figute , perfedam retine¬ bant figuram , quamquam easdem undique, in humidillima tempeftate, veluti in aqua erant lite, quam aquam, mihi imaginabar, partim ex liquefado vulgari falecaufari, quod vulgare fal non tantum fuifie ftatuo in lapide, unde calx eft eombuftaj verum etiam vulgare illud lal maxima copia latere in omnibus Cineribus Smedicis, imo quoque in Vitriolo, Nitro, ac in omnibus plerifque nobis occurrentibus rebus j deinde Obfervationes de Figuris Salis. deinde omnibus ferme notum, quo .firmiora humida in tem- eftate habemus corpora , quo magis humidm fi ve aquofie P - rricultc , in aere fluitantes, ad illa coagulent* hse falis ^articul* (etiamfi exiles five tenuiflimm) firmo funt inftru- £he corpore, ad quod igitur humor ille in aere exiftenscoa- ® Hae mese obfervationes opinionem confirmabant five cor- roborabantmcam circa rationes de guftu, & de motu faliura in corporibus noftris, & decaufa guftus in lingua noftra, nem¬ pe etiamii in decem diverfis fuccis herbarum unam eandem- que figuram videamus, quam fales in ea exiftentes confici¬ unt, attamen exinde decem diverfos ac peculiares fapores ac motus oriripofle, nempe* Primae Herbse figura falis, aut fi ejufdem bafisfif triangulus aut quandrangulus, talem firmi¬ tatem aut fortitudinem habebit, veniens in calorem , hoc eft linguam attingens , ut maxime fenfibilibus partibus lingum talem afferat motum , quem nos guftum nominamus. Secun¬ da Herba fal, uno gradu firmius, in fe habebit, acpercon- fequens fortiorem quoque five fenfibilorem motum admo¬ dum fenfibilibus linguae noftrte partibus afferet * etfi illud tum acutius, falfius, acerbius five calidius nominemus , & fic ternum, quartum, imo ad decinum ufque fal, gradu uno firmitate accrefcet, & eam ob caufam decem diverfie herbae decem diverfos fapores, ac quoque decem diverfos motus fi¬ ve operationes in corporibus noftris efficient,ac omnes earum- dem herbarum fales unam eandemque habebunt figuram , Sc adhuc multipliciores operationes, quando falcem majoris aut minoris caloris, cuicorpora noftra fubjedfa funt, recordamur: Hac de re latius, meas obfervationes de Sapore antea N obili- tatib. Veft: feripto indicavi. Sf z Sal 14 ° Antonii de Leeuwenhoek Sal in Calce, ex Conchis combufta. C alx , quas in hac noftra invenitur Regione, ex conchis, a Mari in ripas noftras fuperinjedis , comburitur, riancquoqueCalcern aquacommifcui, hocmodo’ utCalx arc/er tres d,gitos denfi in fe cumulata in vitro exifteret* & Pellucida aqua, Calce fundum verfus fubmerfa, ferme di¬ gitum unum lata prae Calce exifteret* ex medio hujus Aqua:, ut eo clarior foret, guttulam, Cryftalhns claritatis adinfla^ demmpfi 5 fed quam primum eandem oculis oppofueram meis , maximam in. ea copiam figurarum confpiciebam flui¬ tantem , quae figura tenues admodum arboris ramufculos fine rohis reprafentabant, imo tam multae erant figura, ut aqua exinde eflet turbida five fubalbida 5 quibus in ramofis figuris pnmo intuitu nullam omnino dignofcere quibam figuram: at obfervationes five ammadverfiones continuo de novo refu- mens, tandem, has ramofas figuras ex tot eximie exilibus par¬ ticulis falis efle compofitas, contemplabar, ex quibusdun- taxat unam falcem ramufculi ad inftar particulamNumero 12. ig. A L, U E. indico, quae particula non majorem occupat ocum, quin unus capillus latitudinem dhflra figura operire po et. ix : particulae falis, ex quibus particulae ramofae con- iiltebant, fex erant laterum, eaedem vero planitie fuafaciem meam veriusjacentes, veluri in fuboblcura umbra jacere vi¬ debantur, qu* omnia caufabantur , quia omnes hx figura fermetamcraflae, quam laraerant, erant enim trunculorum ad initar , eafdem vero parum a latere confpiciens, fefe re- pralentabant, five exhibebant ut-Fig. F.aliarum aliquotfn- premapai ficula quam accuratiflime erant quadrilatera , Icci aliarum harum ultimarum particularum bafis erat duntaXatr quadnlateia, & latera acuminarim veluti acuminati exacuti adamantes afcendebant, veluti vulgare noftrum lal: alia: au¬ tem obfervationes de Figuris Salis. ■ ftfa c autem habebant Figuram literne I. ac quoque KL. & M. hae Figurae quod paulo eflent majores , haec fola erat caufa , quia ilk ab aliis figuris jacebant feparatae, acideo diftindtiores erant cognofcendae , & hoc non tantum ob craflitudinem fuam, quae, utfupra di&um eft, fubobfcuram umbram circum fi¬ guras aliquas afferebat •, fed quoque quia multae falis figurae la¬ teribus fuisadmodumar£teinter fe erant unitae* ac tertio ob fuam eximiam exilitatem. Poft multas animadverfiones, ori¬ ginem five ipfiflimam harum falis figurarum formationemeffe tenuem plqnam fex laterum aut quadrilateram figuram , ju¬ dicavi, aceafdemquamdiuin aqua fluitabant, & in eadem aqua particulae falis exiftebant, tamdiu magnitudine ac crafli- tudine aliquo modo accrefcere; mecum autem eximiam falis Sf 3 % ura " £4^ Anto nii de Leeuwenho ek Parvain quantitate r r a ?, Ua lbldemmanentium » perpendens, totus o 'ftupefco, SciUarum fupputarefive indicare numerum mi¬ hi efhmpofiibile. Nonnunquam quoque aliquse majores coa¬ gulabant particula: • quarum aliqua: erant pellucida: , alia: vero obfcura mftru&a: edentia, quarum hic faltem de ultimis duas indicabo, nempe G. & H. in quibus nudiflime agnofce- re poteram, rurfus ex aliis exilibus figuris efTe coagulatas • pne- terea in latitudine five in lateribus Figura: G. ultra triginta fi¬ guras numerare poteram j fi itaque jam didam Figuram G tam crafTam quam latam efTe dicamus , conficit igitur, ut eadem Figura ex triginta circiter millibus particularum falis conltet , & pro dimenfione oculorum meorum , unicum ejufaem figura: latus, ne quidem quadragefimam unius dia¬ metri arena cralfe partem conficere polTe, mihi dicendum eft } hinc jam facile concludi poteft, quam exiles particula, falis fint , & cui notum ex quot rurfus particulis tam exilis parti¬ cula fit compofita, & quam exiles particula falis fint, cum illa corpori noftro dolorem afferunt * &c preferrim cum parum Calcis in noflros incidit oculos, eoque magis cum duritiei, quamha particula habent, recordamur; nam quemadmo- •dum diverfa particula falis, qua ex combuftis herbis & cine¬ ribus conficiuntur, pleraqueomnes minimo humore diflol- vuntur, aut in aquofam commutantur fubftantiam , fic ha particula falis, ex Calce provenientes, e contrario in fummo humore obdurantur five rigefeunt 5 adeo ut, eafdem rurfus in aquofumconverti humorem, nunquam viderim: fed tem- peftate admodum humida , jam fiatim memoratas in aqua Calcis particulas falis, paululo humore efie circumdatas, (ape quidem vidi; qiiem humorem ex vulgari fale, in Calce exiflente, caufari , mihi quoque imaginabar j quemadmo¬ dum res fefe quoque habet cum fale, in aqua pluviali exiften- te; flepifllme enim puram e nubibus defluentem aquam plu¬ vialem , Obfervationes de Figuris Salis. 14,3 • leni? unica gutta faltem magnam, manibus excepi meis, gTaquarn evaporare,permid, ad crafliflimas particulas in aqua exiftenres? fi fieri poflet, videndas, ac femper inter reliquas illas live fuperdites particulas, quafdam falis particulasobfer- vavi? tempedate ficca five ferena arefcentes; at tempedate pluviofa hae particulae falis in aquofam convertebantur fub- ftantiam. V Sal Anglican^ # Soudse. S oudam diverfa in frudula diffregi , eandemquepurascom- raifi aquae pluviali, illamque aquam per aliquot horas im¬ motam omifi, ut fuprema pars aqufe clarefceret, hanc claram obfervans aquam, ftatim in ea longas tenues figuras vidi pro¬ deuntes, quarum fines hoc tempore planos efle judicabam, alio vero tempore’earum fines rotundas efle judicabam, ut Numerus 14. Figura A. fed cum magnitudinem conceperant, multas in fine efle pla¬ nas , eafdemque non fimplicem planam fi¬ guram conficientes, agnofcere poteram , fed plerafque omnes efle elevatas, utFig. alias quoque quidem erant elevatae, fed ea¬ rum latera ex tribus confidebant lateribus, & aliquae in altero earum fine planum habebant latus, alterum vero latus ex tri¬ bus confidebat lateribus, pro ut hic Fig.C. indicatumed fex * Nota. Sonda eft Ciriis, qui conficitur five comburitur exherba quadam» quae crefcit in mari» quasarefaftain fe cumulatur» & combufia fub- Itantiam relinquit; quaeSouda nominatur, quae fouda maxime con- fumitur» quoniam Souda eftfuWlantia, qua vaforum Myrrhinorura figuli vafa fua incrutlant. A B D o O S3I B o £44 Antonii de Leeuwenhoek fex laterum quoque figuras ibidem jacebant, ut Fig. D. at ac- curatiores adhibens animad verfiones, maximam harum figu¬ rarum accuratifilmis fex lateribus infirudarum ac pneterea ad¬ modum tenuium, multitudinem obfervabam, qua? omnes tam exilis erant parvitatis, ut primis meis Microfcopns nul- Ja in us agnolcenda efiet figura, ac praeterea omnes erant tam pellucida?, velutiCryftallum fuifiet, cum reliquaefermeom¬ nes figurae tam obfeura erantinftru&a?edentia, velutifubni- graefientconfirata?arena.* at cum didas figuras majores con- ipiciebam, ea?dem quoquefubobfcuram habebant eflentiam; inluper quoque confpiciebam exiles figuras, qua? in medio latae &in finibus acuminarim delinere videbantur ut Fig. E. at eas propius confpiciens, earumdem fines non efie acumi¬ natos, fied planos efie comperiebam, prout hic Fig. E indi¬ catum eft, ac quoque quadrilateras live quadratas, ut Fig. F. fed mihi quoque contigit, ut coram vifu meo, e Souda nul¬ le fermealia?falis figura?prodirent, quam tales, quarum ba- fis erat quadrata, earum lateribus Pyramidis ad inftar alcen- dentibus, quali figura vulgare noftrum fal inftrudum efi. ioiteadiverfasinfiituiobfervationes, ut, fi pollet fieri, qui¬ bus ex partibus maxima? figurae, literis B C D. & E. indicata?, efient compofit^ j fedmemetiplum non perfede certiorem reddere potui, fed fiepius, plcrafque omnes ex talibus exi- fibus figuris efie compofitas, ex qualibus earum maxima? erant figurae, mecum ftafuij quamquam mihi occurerit, exilem admodum fex laterum figuram , ut D. lele ad aliam collocafi ie figuram, ut E. adeo ut mediante egregio Microfeopio nulla deformitas in ea agnofeenda efiet-, at accuratiflime meo Mi- crofcopioeum in finem adhibito,contemplari poteram exilem, Figuram D. per accidens magnjfe Fig. E. counitam efie, & quo ptures inftituebam animadverfiones, quo me metipfum cer¬ tiorem reddere poteram } omnes Figuras, ex fale prodeun¬ tes, ac magnitudine acccefcentes, illarum quantitatem nihil aliud Obfervationes de Figuris Salis. aliud efle, quam quod multae exiles figura effent compofita: aut coagulatas; & quis certus, ex quot particulis exilis par¬ ticula (quanquam earum particularum numerum antea fum dimenfus) falis, quam contemplor, confiftat; fed quando hasc aqua aliquandiu fupra Soudam conftiterat, unde aqua maximam contraxerat falfedinem, magna multitudo talium pellucidarum figurarum in hac aqua conficiebatur, veluti op¬ timum fuifletCryftallum, ita utearumdem confpe&us fum- mam afferret voluptatem; plerasque enim omnes tam accura¬ tis erant lateribus, &„multastamcraffasquam latas, &: pluri- masinftrudas erant Fig. literarum BC.&D. ' Sal Britanniae Sond^e. E odem modo, quo me cum Anglicana Souda egifle antea dixi, cum Britannica Souda egi, ac in aqua incredibilem magnam multitudinem eximiarum admodum exilium , fex laterum, figurarum fluitare contemplatus fum, ut Nume- C rus i f. Fig. A. quas ad¬ modum erant tenues imo multas tam exiles, utea- rum dignofcere figuram mihi impoflibile fuiflet, nifi juxta eafdem aliquae earumdem figurarum , aliquanto majores , ja- y . . cuiflent ; rurfus igitur alio mloco magnas fex laterum figuras confpiciebam jacentes, ita ut mihi exilia fex laterum vitra fpeculorum efle viderentur, in quibus rurfus quidem exilem fex laterum figuram contem¬ plabar jacentem ; ut Fig. B. paucas aliquot figuras, fpeciem literas C. referentes, confpiciebam quoque jacentes,; acquo- quequadrilateras five quadratas, ut Fig.D. quarum aliquas mihi faltem planas videbantur, aliarum vero latera acumi- T t nata Antonii de Leeuwenhoek flata five pyramidis ad indar afcendebant, utFig.E. At cum de hoc ultimo, & de fupra memoratis falibus dico, eofdem pyramidis adindar afcendere, eosfuperueadmodum ede acuminatos nobis imaginandum non ed} fed nobis datu- endum , fupernos eorum falium fines femper idam habere figurarum, quam bafis feu fundus habet} etfi obearundem exilitatem in fupremitate nullam agnofcere podimus figuram: ut exempli gratia confirmo atque datuo, fi Figuram E. me¬ diante Microfcopio tam magnam viderem,ut Figuram F. tum Figuram E, loco acute afcendentis exilhs figuras falis, mihi de- mondraturam Figuram falis,cujus bafisacfuperficies quadra- taedfigura, ut in Figura F. indicatum ed, fupremum enim quadratum reda ac prima formatio talium falis figurarum cum fit, ac reliquum fuas quantitatisduntaxatcoagulatio diverfa- rum multarum exilium quadrilaterarum falis particularum} & fi unam exilem particulam falis utFig.G.tam magnam confpi- ceremusutFig. H. tum datuo, ejufdem fuperficiem exilem oblongam figuram ("prout ed prima illius formatio^ reprasfen- taturam fore, pro ut hic in Figura H. indicatum ed. Sal Illinice^ Soucte. um Souda Illinicea eodem, quo hic antea de aliis falibus V^didum, modo egi, ac in multis obfervationibus nihil aliud animadvertere quivi, quam quod in aqua multas flui- tabant exiles figurae, aridos reprasfentantes arborum ramuf- culos, com politas five confidentes ex tam exilibus particulis, in quibus nullam omnino figuram dignofcere poteram , quam quod mihi aliquando quadrilateras aliquas figuras exiles vide- reimaginabar} at podquamdiverfis vicibus, acdiverfisquo- que diebus meas iteraverim obfervationes, mihi ramo fx hx particulae, & figurae, exquibus hae confidebant particulae, tam magnae occurrerunt, ut, ibidem planas tenues quadrilatc- ras ac fex laterum figuras exiles efie , confpicere pofiem, ut Olfervationes de Figuris Salis. i utNumerus 1 6 . Fig. A.&B. ac quoque oblongas figuras efle ut G. quarum ultimarum ■ latera acuminatim deline¬ bant. Hae particulae falis fu- pra modum erant molles, minima enim humidatem- peftate commutabantur in . aquofam fubftantiam. His obfervationibus per- aftis cum duobus Smcgmatopaeis collocutus fui, ut ex iis ufum five utilitatem Cinerum fmegmaticorum 8c Soudae, incon- fe&ionefmegmatis, intelligerem; iidem, fibi duntaxat ef¬ ficacia five Sale ex Cineribus Smegmaticis live Souda, Smeg¬ ma, fatisfirmumfive cralfum, conficere polle, impoflibile effe, dicebant, at inter illas fubftantias aqua Calcis utendum effe, & hanc ultimam aquam firmitatem live craflitudinem quandam Smegmati afferre; ac quoque aquam five Sal Calcis, ex lapidibus combulbe, ad eam rem fummopere utilem effe; adeo ur porro nullas prorfus poffent afferre rationes ,• at ex me* moratisjam obfervationibus facillime rationes invenire poflu- mus,quareSal calcis fmegma reddat firmum five craflumjnem- pe: quia particulae Salis e Calce tam firmae firnt, ut illae, femel coagulatas, in aqua rurfus non diffolvantur, atque hacc coa¬ gulatio facillimo modo fieri poteft mediante calore in co£tio- nefmegmatisj prasterea efle quidem poteft, particulas falis ex calce, cum particulis ex Cinere fmegmatico & Souda cou- nirepoffe, & hoc modo omnes particulas falis firmitatem re¬ tinere, quae firmitas particularum falis craflitudinem & firmi¬ tatem fmegmati ut adferat necefllim eft. Sal Ammoniacum_>. ultos Figuram falis ex fale Ammoniaco contemplandi conatus adhibui j at quomodocunque modo ifto cum T t 2 fale *4s8r Antonii de Leeuwenhoek fiile egerim » fal plerumque ac continuo (cum-in aquam diffol- vendi ergo immifcrim) occurrit, veluti ramufculum arboris condiceremus,irregularibus confitum foliis,altero folio altero majore, pro uthie Numero 17. Fig. A E. indicatur: alio lo- fiAi) co tales ramufculorum ad inftar jacebant exiles figurae, ubi E. erat centrum» ex quo centro quinque aut lex tales prodibant ramufculi, ut Fig. A. Figurte lalis mihi quoque occurrerunt, ut Figura B. & C. at ubi locum, in quo nulla: ramufculorum ad inftar figura: formabantur, inveniebam, mihi particulae falis apparebant, veluti copiam exilium filicum, inter fe cu¬ mulatorum , jacentem confpexiflem, qui non folum magni¬ tudine a fcinvicem differebant, verum raro unum, perfe&e rotundum fi ve rotundo fimilem , confpiciebam , quas in- cpmpofitas rotundas particulas hic Figura D. indicavi. Aliquot poft dies iterum coitum appetentem fi ve. catulien¬ tem nadhis fum canem,quam ter quaterve poff tres dies coitum, fuiffepaffam, mihi narrabant, eandem trucidavi, matricem¬ que examinans, in eadem (ubi modica erat inftrufta ampli¬ tudine} continuo immenfum viventium animalculorum nu¬ merum , femen virile five mafculum canis reperi; has meas continuabo obfervationes, ac ea de re annotata mea inpofte- rum.adN,N. V.V. tranfmittam > interea manens &.c. ANTONIUS de LEEU WENHOEK, Anatomici & Contemplationes H9 ffe fiiHtavUAt 'Ulici ^Ayiiyyidlctiloirttyyj, iyi Seyyiifiic Mafculo Canis , Canum Coitu , Seminibus Mafculis matrici infujis, Animal ex Animali Seminis Mafculi provenire , quo¬ modo eadem rotundam recipiant figuram , qua in re generis Maf- culifcecunditas confiftat , quomodo Mafcula five fcemella oria¬ tur creatura. Origo radicis exilium foliorum in Seminibus Arborum. Vilfis in Hollaniia &c, Epiftola fcripta- Ad Nobiliffimosj Do&iffimos ac longe Celeberrimos Dominos , D. Regia Societatis LONDINENSIS in ANGI; I A, ✓ . / Humillima mea ultima ad N. N. V. V. (&c. Has juxta litteras aliquot mearum non admodum magni pretii ob- fervationum , Jubinde a me annotatarum , tranfmitto <&c. Nno 1683. in AEftateautumnali Semen ma£ culum Canis, circiter fefqui annum nati, fum- pfi: Hoc femen vitreae inclufi tubas, eandem- que tubam Tegmento afutae,. propter noctur¬ num frigus, obvolvi. Semen hoc quatuor fub- fequentibus diebus obfervans, primo die mul¬ ta animalcula efie mortua contemplatus Tum j fecundo & ter¬ tio adhuc multo plura mortua j quarto autem die pauciflima admodum animalcula viventia confpiciebam / qua contem¬ platione pro iftoc tempore reliquisfuperfedebam obfervationi- bus. At initio OCtobris A°. 1684. rurfus ejufdem canis, ad¬ modum fortis atque in flore aetatis j mafculum defumpfi fe— tnen, ac contemplatus Tum, poft emenfum Teptem dierum Sdeptem. noCtium fpatium, paucaadhuc animalcula fu per- T t 3 die. if : o Antonii de Leeuwenhoek eiTem vivis, inter qua: pauca quasdam tam velociter natabant, quafi recenter ex Cane prodiiflent. Hinc, h*c animalcuh diutiusm tuba five Matricepoflevivere, animo prafumebam meo, ac quoque noftra: Mulieres, non pracife eo die five tempore, quo cum viro rem habuerunt, fecundas five gra¬ vidas fieri* fedeafdem poft odio aut decem imo plures qui¬ dem dies, poftquam coiverunt, gravidas pofle fieri , quia polt aliquot coitus dies ex multis faltem animalculis unum ammalciilum eoufque pervenire poteft, ut pundtum five punctulum iftud, animalculum fovendo aptum, attingat > fi enim ammalcula plures quam feptem integros dies in tubaVi- trea vivere poflint, quantum temporis illa in Matrice, his animalculis recipiendis ac fovendis unice conftituta, vivere quidem pollent? deinde matrix ifto infufionis Seminis Maf- culi tempore , animalculis recipiendis ac fovendis apta efle nequit, poft unum vero atquealterum diem matrix perfe&e apta efle poteft. Politionem five fententiam meam, circa propagationem, ab aliquibus omnino rejici, mihi haud ignotum / Quemad¬ modum quoque quidam Author jam nuper libellum quen- dam edidit, quo in libello feptuaginta enumerat Authores, quiomnem tam hominum quam animalium fetum ex ovo prognafci fcripto confignarunt , adeo ut ipfe nullas imo ne minimas quidem ea de re conficiat rationes five Thefes, at duntaxat, feifta de Anatomia multalegifle ac multa retinu- ifleoftentet. Sed mecum colloquens, memoriam fiiam non admodum magnam efle, toti mundo palam faciebat : dice¬ bat enim, virum illum non novi, cum tamen ex auditoribus ejuserant, quibus probe erat notum, illum in adibus meis me invifum, ac obfervationes meas auditum & contempla¬ tum fuifle. Optime mihi quoque notum, paucos admodum Authores, quos ea de re perlegi, ac quoque non nullos Do¬ minos Dodiflimos , inter quos quam plurimos Anatomia: peritos, Anatomia & Contemplationes peritosj quibus cum fum locutus, plerofque fere omnes fta- tuerefiveafleverare, nullum mafculum femen tam hominum quam animalium in matricem pervenire j nunquam enim ibi¬ dem repertum efledicunr, at tantum vaporem quendam fe¬ minis mafculi in matricem ufque pervenire, & fecunditatem exinde duntaxat caufari. Me quod attinet, contrariae femper fui opinionis, ac perpetuo, femen mafculum in matricem ipfaminfundi, firmumfixumque apud me fuit, & propte- rea multorum animalium membra genitalia five virilia longa & tenuia debere effe, ad femen fuum in matricem lpfam uf¬ que deferendum ac infundendum j praeterea apud me erat in- concufTum , hanc efle rationem, quare membra genitalia tam canum, Urforum, Vulpium,aliorumque animalium tali modo confe&a efle deberent, ut in coitu eadem animalia inter le fixa manere deberent: fimulac enim Canis membrum fuum ge¬ nitalem muliebre genitale arvum produxerit, quin membrum virile ftatim,nodo quodam,craffitudine accrefcat,prasterea an¬ terior pars eft admodum crafla & obtufa, tantummodo quod inferius in anteriori parte ejufdem parvum & acuminatum habeat pundulum 5 deinde in initio coitus Canis quidem pa¬ rum quidem tenuis fed fub¬ ftantiam ex Matricis cornu examinans & quidem eoufque, ubi idem tenuitate accrefcit, ac quoque in medio ejufdem, ibidem nulla quibam dignofcere fiveanimadvertere animalcu- la, & tantummodo inter exiguam fluidam fubftantiam ibidem exiftentem, quofdam globulos fanguineos natantes contem¬ plabar. Caufam, obquamnon continuoanimalculafeminis mafculi in Matricis cornu invenerim, hanc folam efle judi^ cabam, quia femen mafculum non fatis diu in Matrice fuiffet, ac propterea tempus, totum Matricis cornu per natandi, ni¬ mis breve fuifte. Eum finem igitur Matricem cum reliquis fuisannexis char¬ tula obvolvi, & in capfiilam depofui, ac propter intenfum frigus in faccogeffi meo. Has primo didas obiervationes cir¬ ca horam nonam matutinam inftitueram , ac fecundum Ma¬ tricis cornu aperire incipiebam circa horam tertiam pomeri- dianam, at nullam me invenifte differentiam tam in animal- culis vivis, quam quoque eadem non longivs in Matricis cor¬ nu pronatafte, mihi dicendum eft, quam pro ut antea de pri¬ mo obfervato Matricis cornu dixi. Poft Jnatomia & Contemplationes. \&y poft di&as obfervationes, Matricem paulo inferius, ubi carnua Matricis initium capiunt fuum , aperiebam, ac ibi¬ dem multo majorem vivendum animalculorum numerum contemplabar, femen nempe ma&ulum Cuniculi. Porro per¬ quirebam Matricem, aut potius, vaginam Matricis, prope ad Cuniculi membrum muliebre At ibidem nullam quibam animadvertere animalcula. Porro iffas particulas ovaria didtas contemplabar, quas di¬ vertis magnis atque parvis conlita bullulis reperiebam, ac in unoquoque eorundem rubram efle maculam contemplabar, quat rubras maculae membranula erant opertae. Et hoc modo, fecundum opinionem live politionem D. Medici de Graaf, Cuniculus duos dun taxat produxiflet catulos, cum tamen vir ille, a quo cuniculum pretio quodam mihi compariram, ro¬ tunde profitebatur , Cuniculum hunc praeterita aeftate ple¬ rumque fex imo quoque feptem aut aliquando o£lo quidem, unica fastus produdtione, produxille catulos quanquamhoc non admodum multum elt, quoniam hujufmodi Cuniculi unica faetus produdtione non tantum decem aut duodecim, fed unica fastus produdbione quidem contigit, eafdem 14. at 1 f. producere catulos. Ambo quoque Matricis cornua omnino diflecui, & ftu- diofe aliquod inquilivi corpus rotundum; at in iis uno glo¬ bulo fanguineo ne ullum quidem corpus majus inveni. Quam accuratiflime potui formationem memoratorum animalculo¬ rum contemplari conatus fum at eadem mihi tam nude, pro ut defiderabam , oculis meis opponere nequivi ■, hoc enim temporealiquasin corpore particulas me polle videre judica¬ bam, quas alio rurfus tempore ex'animo amovere eram co¬ actus i ac mu Itas polt obfervationes, eorum corpora non ova¬ lia, fed aliquo modo elTe plana, contemplabar. Eadem igi- tur anima vivente caffa , live mortua, delineavi*, Fig. f. ABC. elt corpus animalculi, ex femine mafculo Cuniculi anima Antonii de Leeuvvenhoek anima vivente cafli, quod ex Ma¬ tricis cornu defumpfi. His in cor¬ poribus mihi plerumque fex pellu¬ cidas fublimitates occurrebant,quas quidem globulos efle putabam, ac erant collocatas, prout hic funt de¬ lineabat pellucida fublimitas five globulus prope caudam litus, or¬ dinario magnitudine pras casteris eminebat, qui hic litera C. indi¬ catus eft 5 & etiamfi contempla¬ bar corpora, in quibus nullos ani¬ madvertebam globulos, attamen poft accuratiflimam inqui fitionem globulos circiter caudam aliquo modo dignofcere quibam. C D. eft cauda animalculi, quam inter natandum in tales infle&ebatflexi- ones. Qxjotiefcunque animalcula in (emine mafculo animalium fue¬ rim contemplatus, attamen illa fe unquam ad quietem contulifle, me nunquam vidifle, mihi di¬ cendum eft, (i modo (at fluida: (lipereflet materias, in qua fefe commode movere poterant > at eadem in continuo ma¬ nent motu , at tempore, quo ipflsmoriendum, appropin¬ quante , motus magis magifque deficit, ufque dum nullus prorfus motus in illis agnofcendus fit. Acquoque diverla mihi occurrerunt animalcula, in quo¬ rum caudis exilis globulofa fele oftendebat edentia 5 at hoc ultimum a me non nifi fumma cum animadverfione contem¬ plari poterat: qupd hic Fig. 6 . indicabo; literasE F G. de- fignant corpus animalculi, in quo nilnifi globulola particula in cauda, & globuli in cauda confpiciuntur; GH. eft cauda ejufdem animalculi. Antea / ■ Anatoma & Contemplationes 169 Antea dixi, me femenmafculum Cuniculi duntaXatin par¬ te anteriori cornuMatricis obfervaffe,at non ubique in eodem, quemadmodum in Matricis cornibus Canum obfervdram : propterea denuocatulientem Cuniculum cum mafculo bis in dimidio hora: fpatio congrediendi ergo commi fi. Sex horis elapfis Cuniculum necari jufli, eo tantum fcopo, ut inquire¬ rem, numne eo temporis fpatio tota Matricis cornua, quo ulquecrafla fatis atque ampla fiunt, animalculis feminis maf- culi oncate forent. Hanc mememoratam Cuniculi femellam Prsefente Medi¬ cina: Do&ore (qui, pro ut antea dixi, cum Pise Memorias Domino Do&ore de Graaf magna confuetudine in inftituen- disCuniculorumanatomiisufus fuerat} aperui, ac Matrice cum appendentibus ac dependentibus fuis exinde defumpta, cornua Matricis tribus diftin&is locis aperiebam, nempe ubi eadem incipiunt, in medio, ac ubi tenuitate accrefcimt, ac fubftantiam exinde defumptam mediante Microfcopio oculo proponebam, & dido Domino Doftori Medicinae.nudiffime admodum animalcula viventia dem in is mafculi Cuiiiculi, ubi¬ que in Matricis cornu difperfa , demonftrabam five indica¬ bam, & quidem tali modo, ut non tantum in iis motum ; fed juxta me quoque perquam diflinctillime motum caudarum eorundem animalculorum contemplari poterat. Porro eidem quoque imaginaria oftendebam ovaria , in quibus nullas omnino maculas, ex quibus imagi naria ova ex- fufta eife deberent, dignofcere poteramus. Tantummodo eadem multis bullulis eue confita contemplabamur, utcun¬ que cum acicularum fublimitatibus five capitibus magnitudi¬ ne convenientibus. DiftusilJe D. Do£tor mihi magnas pro hac contemplatione agebat gratias: At defiderio maximo vi¬ dendi tenebatur, numne hujus generis animalcula , eaefient animalcula, quas ex femine Cuniculi admifiarii, hoceft Cu¬ niculi mafculi, prodiiflent, quodipfiproraififimulacCiini- Y y culum 1 7° Antonii de Leeuwenhoek eulum admiflarium adeptus fuero * & me ipfimon tantum animalcula ex deferentibus vafibus fpermatieiscontemplanda propo fi turum, verum etiam ex tefticulisdefumpturum. Idem ille Dominus fummopere a me poftulabat, utfubftantiam , in bullulis aquofis, aut imaginariis ovariis exiftentem, ipfi contemplandam exhiberem j quodftante pede quoque effi¬ ciebam, at in iifdemnil nifi pellucidum humorem, exiguis admodum globulis commixtum, reperiebamus. Poftea totum Matricis cornu mihi foli perquifivi, at in eodem nihil amplius in venire potui, quam quod antea de pri¬ ori Matricis cornu dixi. Alterum Matricis cornu claufum re¬ liqui, idemqueincapfobm , qua fubhumida erat recondita Charta, depofui, & poft fedecim horarum fpatium illud cor¬ nu aperui, ac tum temporis di verfa animalcula in eodem vi- verecomperi: uno autem loco viginti quidenfmortua, cum unum duntaxat vivum contemplabar j alio autem loco cen¬ tum quidem jacebant mortua, cum unum faltem vivum con¬ templabar. Pratterlaplis adhuc quinque horis , rurfus viventia inquire¬ bam animalcula, fed omnia reperiebam mortua. Hoc ulti¬ mum quoque Matricis cornu perquirebam, at nihil, unde certi quid ftatuendum, dignofcere quibam. . Omnes meas obfervationes circa propagationem in Cani¬ bus profequi propofitum meum quidem fuit: fed quia partim Canes non potui nancilci j ac partim quia Canes per oftoaut decem dies irilequentes manent catulientes, & quia eam ob rationem certi efte nequimus, per quot dies canis conceperit five gravida fuerit &c quia propterea circa coitum Cuniculi multo certior efle pofiem, ob rationes, quia Cuniculi ple¬ rumque poft coitum aliquot faltem horas catulientes manent} quocirca rurfus Cuniculum coire permifi, &, quadragin¬ ta o£to horas poft coitum, interficijuffi: & fic ftatim Matri¬ cis Cornua perveftigavi, ac in iifdem pauca admodum ani- *. malcula /notomia Contemplationes malcula feminis Cuniculi mafculi inveni} de reliquo autem nil certi ftaluere potui; folummodo mihi dicendum, me nulla profiis imaginaria ovaria inMatricis cornibus reperifle. At non- nunquam particula*quaedam rotundas mihi occurrerunt, un£ areni millies quidem minores. At oculos conjiciens meos in multiplicia exilia admodum vafa fanguinaria, intrinfecusin Matricis cornibus fita, mihi fatendum, me illa tam exilia vi- difle, ut ne globulus quidem fanguineus per ea tranfmeare 1 poflet, nifiin fexaginta quatuorpartes effet divifus. Porro, ficdida ovaria nudo contemplans oculo, me in iis odo aut novem videre maculas rubras, judicabam: at eadem ovaria medianteMicrofcopio contemplans, haec omnia bullulas efle aquofasjudicabam, in lefe fanguineam quandam fubftantiam continentes, quarum bullularum altera prae altera rubedine eminebat. At eandem rubram fubftantiam accuratius obfer- vans, in plerifque exiles glandulofas par ficulas jacentes, mem¬ branis inter fe coniundas, reperiebafti, inter quas multi glo¬ buli /anguinei jacebant difperfi, ita ut unus ex iifdem globulis, prae multiplicibus globulis /anguineis, fubniger e/Tet. Poftea Cuniculum , necari ju/li, qui ante fex dies cum Cu¬ niculo admi/fario rem habuerat, & unum ex Matricis cor- nibusaperiens, in eodem rotundam confpiciebam bullulam aquo/am, quoe procul omni dubio ab antiquis & hodiernis feriptoribus nomine ovi infignitur, quae bullula magnitudi¬ ne granuli crithes (belgice een geerft-greintje) inftruda erat, ejufdem membrana erat admodum infirma,ac ex partibus glo- bulofis confeda efle videbatur, & mediante vulgari Microf¬ copio fefe offerebat, ve.luti nudis noftris oculis crenas aut gra¬ norum ad inftar particulas corii cri/pi live granofi (belgicele- grein leer) conlpiceremus. Hac particula a me conlpeda, liancexanimalculoex femine mafculo Cuniculi ortam efle,in¬ dubie mihi imaginabar i at eadem aperta, ac aquofa fubftan- tla > in ea exiftente, a me perquilita , nihil agnofeere pote- Y y 2 ram, I 7 2 An i o nii de L ee u wenho ek ram, unde firmam componerem conclufionem. Duntaxat • me exilem videre figuram, una arena millies quidem mino’ icm, fpeciemfive formam cuniculi referentem, mihi imagi¬ nabar : fed quia in aitero Matricis cornu duas adhuc ej ufinodi rotundas confpexeram atque aperueram bullulas, in quibus antea di£tafigna obfervare nequivi, rurfus conceptum illum exanimo removi meo,- quamvis tamen mecum ffatuebam , corpus quoddam, anima vivente animatum, ex femine maf- culo Cuniculi, in eadem fuifleconclufiim. Evaporante jam hac di£ta aquofa lubffantia, immenlum accuratiflimarum fex laterum figurarum contemplabar nume¬ rum, quarum latera Pyramidis ad inftar afcendebant (ut in procedente meaepiflola in Numero 3. Fig. A. ubi de Alumi¬ ne verba facio, indicatafuntj) quo admodum erant pellucida, velutipolitiflimifuiffent adamantes, ac circa quodam latera fubobfcuri erant collocati globuli, qui contemplanti non mi¬ nimam adferebant jucunditatem , ac profertim fub vefpe- ram lumine candelo per particulas falis irradiante five perlu- ffrante, quod eximiam titillationem atque corufcationem oculis adferebat. Maximo harum falis particularum uno ca¬ pitis noftri capillo poflentoperiri, at eam ad rem Microfco- pium adhibens, quod Capillum ut digitum reprofentat craf- fitudine , mediante iflo Microfcopio , nullam in minimis falis exilibus particulis figuram, dignofcere poteram : hinc haud difficile j udicatu, quam eximia fit parvitas minimarum falis particularum, ex hoc liquore five latice prodeuntium. Inter has falis particulas pauco quodam falis particulo jace¬ bant, quarum fundus erat quadratum, ac quoque quidem oblongum quadratum * fed hic numerus tam erat parvus , & ut fic dicam, minime notatu dignus. Has memoratas inftituebam obfervationes fub Colo arido atque temperato; at pofl: dies duos, cum Colum pluviofum atquenimbofum fuerat, has refumens contemplationes, ut denuo Anatomia & Contemplationes. denuo jucundo falis particularum afpedti me metipfum oblectarem, nullas earundem reperiebam; eredem enim li¬ queface fuerant, & cum admodum exilibus fubfufcis globu¬ lis, magna copia in latice ifto exiftentibus, tali modo cou- nitx , ne ullam figuram in illis agnofcere pofifem. Sic di&a ovaria examini quoque fubjeci meo, in iifdem duas aut tres reperiebam bullulas aquofas, quarum dimidia pars duntaxat erat agnoienda , quoniam nimis alte erant demerfe, at una earum aliquo modo erat fubrubra; reliqua: autem aliquanto magis protuberantes, & maximum confici¬ entes numerum , cinereo erant inftru&se colore , at hseex glandulofis con(labant particulis. Attentione quadam quo¬ que inquirebam , numne quredam eflet apertura , unde imaginarium eflet exludtum ovum , at eandem animadver¬ tere nequivi. A Lanio quodam Matricem ovillam accepi, qure ante tres dies (pro ut mihi narrabat) cum ariete coiviflet: & Matricis cornua aperiens , aquofus ille humor, in menbranis five in¬ volucris conciufus , atque nutritioni creaturam mferviens* exinde effluebat, procul omni dubio, quiamenbranre, dum adhuc funt exiles , tenues & infirmae , tra&ando funt dif¬ fractae. Humorem ex hac apertura comuunfMatricis, duabus in parvis patinis collocabam, & humidam perquirens fubftan- tiam mediante vulgari Microfcopio, prout mihi erat pofli- bilej tandem, in eadem, poltquam per aliquod tempus in- veftigaram, exile reperiebam corpus, magnitudinis ad inftar ar^nar craflae, quo in corpore prima inflantia nullam omnino agnofcere quibam figuram j at eo corpore exaquofadefump* to lubftantia, acbono oppofito Microfcopio, fummsemere voluptati illud ipfum corpus exilem /admodum efle agnellum, capite atque dorfo incurvatum jacentem , idque tam accu¬ lta ordine, veluti noilris coram oculis nondum perfedtunx 3 agnum,, x74 Antonii de Leeuwenhoek agnum, iri menbranis fuis jacentem, confpiceremusj per¬ quam diftin&iflime maxillam, oculos in capite, contem¬ plabar & me ipinam dorfipofle videre, mihi quoque imagi- naoar. Hancque creaturam Microfoppio opponere conabar, hunc confpe£tum nonnullis Dominis Dodtis contemplan¬ dum exhibendi ergo : fed hoc patiebar infortunium , ut tra&ando caput talem in modum deformaflem , ut nullam in illo agnofcere poflem diftin£Honem quapropter illam ipfam creaturam a fe invicem feparare proponebam, contemplandi ergo, numne quasdam vifcera in eadem animadvertere pofi fem; at fub manibus tam cito arefiebat, ut eandem in duas tantummodo particulas dividere five feparare poflem, adeo ut nil nifi partem cujufdam inteftini agnofcere poflem. Hxc creatura nondum ea fubftantia ex fanguine rubra enutrita erat (pro ut externe mihi apparebat) neque aliquae particula fan- guinea rubra ibidem aderant. Materia, qua ex altero Ma¬ tricis cornu prodierat, a me negligebatur, inter illam fub- ftantiam duorum imaginariorum ovorum fubftantiam inter- mifcendo, ex ovario defumptorum, fupra modum magno¬ rum , atque ex rubris glandulofis particulis confidentium. Pofl: omnes has memoratas obfervationes, mihi adhuc mul¬ to firmius qu^am antea imaginatus fum, imaginaria ovaria, duntaxat efie organa five inftrumenta quaedam exonerationi quarundamparticularum, ibidem collocatarum, infervien- tia : haec enim fi re ipfaeflent ovaria initio, animalibus admo¬ dum adhuc exilibus, five in prima aetate, illa admodum par- vaefle, acindiesmagis magifqueaccrefcere oporteret, inil- lud ufque tempus, quo animalia coeundo apta fierent / quem¬ admodum hoc locum habet in animalibus, ova parientibus. Ut igitur hac in re mihi ipfi eo plenius fiitisfacerem, adla- niorum aedes me contuli, eo nempe tempore, quo vitulos madant, ac ex illis Matrices cum fic nominatis ovariis defu m- pfi, & quidem ex vitulis tres, quatuor, 5. aut fex hebdoma¬ das Anatomia & Contemplationes. dasnatis, ac divcrfis DodiilimisDominis, interquos qua- tuordiverfis Medicina Doftoribus, indicavi, ovaria tam ju¬ venilium vitulorum , tanta multitudine imaginariis ovis efle inffrufta, veluti ex plena: aetatis vaccis fuiffent, multa enim piforum magnitudine erant. PofteaMatricem , cum iftis annexis, ovaria didis , de- fumpfi ex admodum juvenili fubrumo, ac lumma cum ad¬ miratione vidi, hmc imaginaria ovaria tanta imo majora efle, & tot glandulofis & bullulis aquofisinftruda, quanta fepius in perfedhr mtatis ove nunquam videram. Hoc cum ita fit, milii, falvo aliorum judicio, videtur, ultimas has rationes ad fententiam five pofitionem de ovariis evertendam, fuf- ficcre. Szpiusanimo propofui meo, numne cornium Matricis aperture confe&m eflent, ad fuperfluam quandam fubftan- tiam five materiam, iifdem aperturis contentam, qum per Matricis vaginam, cum Matrix eft occlufa, non commode poteft exonerari, exonerandam, ac in Ventris ufque cavi¬ tatem effundendam , idque eo magis , quia plerumque in Matricis beftiarum cornium tenuitate, ac prmfertim prope eorundem aperturam , albam reperifubftantiam, maximam m partem ex pellucidis confiftentem globulis, globulis noflxi finguinis paulo majoribus. Jam nuper libellus , cui titulus Colle&anea Medico Phy- licaad manus pervenit meas, ubi Cent; y. pag: 8. inter alia dicitur. Summam meretur admirationem , quod Dottijfimus Dominus ornelius Bontekoe nobis narrat , ex accuratijfimo Leeuwen- 10e k) Sperma humanum parvulis puerulis ejse plenum , & fic pono in omnibus aliis rebus ,fecundum genus fuum. Verum quidem Dominum Bontekoe cum ibdalitio me impius invifide. fed nunquam tamen ipfi dixi, aut alicui in toto terrarum orbe hunc habui fermonem , nempe Sperma hu¬ manum Antonii de Leeuwenhoek manum parvulis puerulis efle plenum 3 at idem animalculis vivis five vermiculis efle plenum, dixi, qoiEeanimalculalon¬ gis funt inftru&a caudis, quorum formationis figuram non nunquam demonftravi, nam quemadmodum ne minima quidem ratione nobis dicere liceret, aliquos vermiculos, ad¬ huc dum in aqua natantes, volantes efle creaturas, etfi ex iifdem volatilia prodeant animalia: aut quemadmodum mi¬ nime nobis liceret dicere, nucleum five medullam pomi ar¬ borem efle 3 etfi ex eadem prodeat arbor 3 eadem quoque ratione minime nobis dicere liceret, vermiculos in fpermate Humano , parvulos efle puerulos , -queribundus igitur di¬ cere debeo, quomodo hi homines rationes five feriptacon¬ torqueant mea, eadem perverfe narrent, atque eadem typis evulgent. In nucleo five femine pomi, totam pofleconfpici arborem, fepe indicatur mihi. Me quod attinet, faspius pomorum femina perveftigavi, ac dicendum mihi, totum femen (exili illa rotunde eminentia fepofita, alteri feminis fini affixa, & unde radix fuam capit originem} ex rotundis confiftere globu¬ lis: qui globuli, femine incrementum concipiente fuum, fe ipfos in oblongo rotundam commutant figuram, & in longi¬ tudine fibi invicem counitijacent, utficvaforum loco efient, Scalimentofam fubftantiam ex femine deferrent ad eminen¬ tem feminis particulam, ut eo medio, quoniam radix femi¬ nis nondum tam magna eft, ut aliquo modo terram contin¬ gere pofiit, radicem magnitudine accrefcere perficerent: & acuminata hate particula feminis ad talem cum pervenerit magnitudinem, ut per corticem feminis penetraverit, &fuf- ficiens alimentum ex terra conciperepoffit, tum fuperflua fe¬ minis particula nullum recenti plantte prteftat amplius offici¬ um; fed aut putrefeif, arefeit aut decidit. Verum quidem eft, quando eminentem diverforum feminum particulam perquam accuratiffitne examinamus, comperiemus, iftam Anatornia & Contemplationes j jy particulam, in femine jacentem, duobus aut pluribus folio¬ rum iniriis' effe inftruftam, qua:initia fimul noftris in oculis tam fu nr exilia, veluti arenula: hx exiles foliorum particulae in nomi nucleo jacebant complicatae, & plerumque median¬ te Microfcopio roftrum palleris live frigillce mihi reprafenta- bant, at haecce folia a fe invicem leniter feparantes, multo plura exilia foliorum initia nobis occurrunt; quod foliorum initium magnitudine quoque accrefcit, radice nempe magni¬ tudine accrefcen te. Ha; ac pleraque omnes meae obfervatio- nes de feminibus, per aliquod tempus a me inftitura, funt eo tempore perafbc, dum femina adhuc erant recentia ex po¬ mis defumpta, aut pro ut illa, ante aliquod tempus ex po¬ mis defumpta, jam erant arefadla. At fabam Turcicam, etfi aridam, diflecantes, nudonoftroduntaxat oculo duo folia, in eadem jacentia confpicere polfiimus , eadem vero folia Microfcopio opponentes, illis in foliis multas folii fibras con¬ templabimur, aut ut melius dicam, folii vala, partim folio firmitatem fuam afferendi, partim ut folium magnitudine accrefceret, perpetuo fubftantiam quandam per vala mitten¬ di, ac folio perfedto, idemque fovendi ergo conftituta. Hic habetis Nobiliflimi Domini &c. ANTONIUS de LEEUWENHOEK, \ Zx, Ve Antonii de Leeuwenhoek Ve Cinnabari nativa: quod videlicet in eadem contineatur argentum vivum , oleum atque Sal. De Pulvere pyrio intra occlufum vitrum accenfo : Quantumfpatium requirat ipfe pyrius pulvis accenfus : Qualem figuram accenfie particula nitrojk ajjumunt dum ad quietem rediguntur. De Tormentis bellicis: q uod videlicet glans e longiore tormento , tantam ad diftantiam non ejiciatur , quam quidem e breviore. Quod me¬ diante pulvere pyrio oculis cancri , aer producatur. Velfis in Hollanii.t &c. Ad Societatem Regiam LONDINENSEM tranfiniffie. Submifijjim re mea ultima <$yc. Innabarin nativam accurato denuo (quantum mihi fuit poflibile) examini fubjeci, partefi que ejus ab invicem feparavi : verum nihil in eadem notatu dignum oblervare potui. Cum cinnabarin igni commififlem fortiori, non fine voluptate oblervabam , eandem vi magni ardoris commoveri, qua in commotione particulte nonnullas feparabantur, quas in locis, ubi caloris gradus minor erat, fefe collocabant. Obfervavi etiam, quod ex Cinnabari, licet valde gravi, confimiles particulas majores, capitulorum acicuJarum adin- ftar , ignis vehementia afcenderent, aliifque locis applica¬ rentur, in quibus levior efiet caloris gradus: imoiaspiusob- fervavi, Cinnabarin ab ipfofundo, cuifortiflimus fubftra- tus erat ignis, ita fuiflecommigratam, ut fere nullas fuperef- fent ejus reliquias *. dumque ardor Cinnabarin aggrediebatur, illico intenfus fumus niger, pluribus compofitus ex globulis, afcendebat: Refrigerata Cinnabari, Microfcopio partes illas eximinavi. Jnatomia (b* Contemplationes examinavi» quas igni fuerant proximas, & in illis obfervavi figuras multas hexagonas, quales hic demonftrantur in Fig. A. N° i. Quaedam fl/i illarum valde erant re¬ gulares, aliae vero val¬ de irregulares, diverfae- ) que magnitudinis; non¬ nullae enim magnitu¬ dinem aequabant are¬ nulas , nonnullae cen¬ ties quidem erant are¬ nula minores : Qua¬ dam itidem hexagonas obfervavi figuras,quem- admodum videre licet in triangulo, cui tres funt abfcifli an¬ guli; vid.Fig. B. Et quamvis Saepius Cinnabarim, ignem nondum expertam, examinaverim , neutiquam tamen tales obfcrvare potui figuras: unde concludere necefiiim eft, figu¬ ras hafce hexagonas ex minoribus particulis Cinnabaris, vi ignisfuifleefformatas. Cinnabaris autem colorem fuum ru¬ brum non relinquebat, etiamfi fortiflimo commifla eflet igni, magis tamen vergebat ad fufcum. Porro Cinnabaris igni proxima, eodem modo jacebat, quo indicatur in Fig. C D. Obfervavi etiam Cinnabaris figuram hexagonam, adhuc exdiverfis aliis figuris efle conflatam, ut in Fig. E. nec non ex aliis figuris ut in F. item ex talibus angulis quales vid. in Fig. G. H. Paulo fupra hafce Cinnabaris particulas , fub- ftantia quaedam nigricans haerebat, quae fumi inftar a Cinna¬ bari erat feparata ♦, huic fubftantiae nigrae, ingens adhaere¬ bat numerus minimorum globulorum argenti vivi quo¬ rum ingens copia me rapiebat in admirationem. Nigricans haec fubftantia fquse fub parvorum globulorum formaappa- Zz 2 rebat. ' Antonii de Leeuwe nhoek rebat, quamque fubftantiam, ardentem Cinnabarismateriam efle putabam) coagulabatur in proxima vicinia Cinnabaris in magnos, globulos, inter quos apparebant particula? quadam, quas falinas exiftimabam, fed tamen propter fummam earum parvitatem, figuram accurate difcernere non valebam. Cum Cinnabarin igni fub Dio commififlem, flamma quazdam afcendebat, fulphuris flamma? perfimilis, unde nova ducebar curiofitate Cinnabaris particulas , vi ignis in altum (nulla tamen ab iis afcendente flamma) evedas aliquoties examinan¬ di j verum obfervare non poteram, quod in ipfa Cinnabari particulae continerentur flammam concipientes : & ut mihi hac in re fatiffaeeremfipfumfulphur commune Vulcano, tra¬ didi furfumque (fine tamen ipfius fulphuris accenfione)coegi: obfervabam vero quod fumus ex Sulphure afcendens,in mag¬ nas irregulares coagularetur particulas,ex parvis iterum globu- lisconftantes, figura que fulphuris convenientes;verum parti¬ cula altius eveda? & coagulata?, continebant in fe irregulares quafdam figuras five partes, olei inftarclaras: particukque altius adhuc eveda?, conflabant ex accurate rotundispellu- cidis globulis, qui eo erant minores, quo fublimius afcende- rant, ita ut tandem ipfum vifum effugerent: Et quemadmo¬ dum maxime volatiles Cinnabaris nativa? particula? fummo ignis ardore furfum non poterant evehi, ita ex adverfo vola¬ tiles fulphuris particula? levi igne multo afcendebant fublimius im Cinnabari quantum libet ardente, nullas obfervare po¬ teram particulas Sulphureis analogas. In particulis etiam fur¬ fum a fulphure evedis , varias obfervavi particulas falinas, quas putabam efformatas ex coagulatis parvis globulis * Hanc etiam ob rationem putabam nullas particulasfalinasordinario igne pofle in altum evehi, nifi prius vi ignis adeo eflent emolli¬ ta?,. ut rotundam induerent figuram , nec non furfum evedas has particulas falinas ad quietem redadas , facillime rurfus mutari pofle in particulas acutas, pra?fertim quando liquori ajicui occurrunt. Poftea Anatomia & Contemplationes i8f P (lea cinnabarim fubtiliter contudi, eamquepraedi&omo- , ° ^andoobfervavi, quod non folumhexagonae, aliac- (formarentur figurae, verum etiam accurate triangula» ^ UC alururfus triangulum accuratum repraefentabant, ex-, ^otisnonnullis, quibus partim angulus unus, partim duo eant abrafi. Obfervabam etiam fimul plures alias figuras , angulo valdeacuto gaudentes. V eruntamen inter omnes iftas diverfasfiguras-, nullam animadverti, quae accuratum qua¬ dratum oblongum efformabant; cumque hae particulas valde edent tenues jamaene rubrum repraefentabant colorem , quam- nseariemrurfusex minoribus particulis effent conflatae. Inhifcemeis obfervationibus extraordinarie copiofum oc¬ currebat oleum, valde clarum, undique valde claris globu- Jisobfeflum, quos globulos putabam efle oleum & fal, verum eofflemuno in loco fuifle coagulatos, ficque diftin&ius haberi poffepro oleo quodam, quod multis in locis longiflime ab ignediftabat, putabam etiam materiam ardentem in Cinna- baricontentam folummodo ex oleo in ea contento conflari, nec non materiam praedictam nigram ex cinnabari, mediante ardore afeendentem, efleoleofam. Porro cinnabari nativae vi ignis furfum,flne laefione five con- ii/mptione aliqua ab ipfa flamma produ&a, eve£tae, parum aquat pluvialis affudi, ut obfervarem, an eadem Tales quofi- dam acres ex cinnabari aflfumeret: cumque haec aqua aliquan- diuinaqua ftetiflet aperta, ufquedum videlicet magna ejus- portio avolaffet,- obTervavi ingentem numerum fubtilifllma- rumparticularum falinarum oblongarum, quarum utroque extremitates definebant in acutum, & in medio praeditae erant craflitie quadam , uti demonftratur in Fig. 1 . N° i. verum in quabeneunita, obfervavi praedi£tas particulas falinas multo- ma jores, 8t inter eas, multas falinas figuras irregulares, qut£ wrfusexdiverfisaliisparticulisconftabant. Dum hafceaccu- Utiflime contemplarer, aliter judicare non poteram, quin Zz 3 ipfarum tSi Antonii de Leeuwenhoek ipfarum magnitudo una & eadem edet, quoniam plurimse ex praediatis particulis falinis erant coagulatae & compofitae: Alio tempore obfervabam praeter recenlitas particulas falinas, nonnullas accuratas figuras quarum bafis erat hexagona, late¬ ribus exiftentibus pyramidalibus , quafi elegantiflimus fuiflet adamas: obfervabam itidem aliquas paucas oblongo-quadra- tas figuras planas & tenues, fimul tot diverfas figuras fali¬ nas ut diftingui omnino non poflenc: verum quidem eft quod in purifiima aqua pluviali femper reperiatur fal quoddam, ve¬ rum proportionem nullam habet cum copiofo illo fale, quod hic obfervabam. Poftea Cinnabarin nativam fubtiliterpulverifavi, ip fique aquam pluvialem parum affudi: reli&amque eandem per ali¬ quot feptimanarum fpatium, portioneejus aliqui evaporata, examinando obfervavi in eadem infinitum numerum particu¬ larum falinarum adeo parvarum & proportione habita craffa- rum, ut per aecuratiflima microfcopia mea apparerent inftar arente coram oculo nudo: ita ut nullam omnino diflinguere poffem figuram, faltemque mihi videretur, figura earum effe hexagona. Porro Cinnabari itidem fubtiliter comminutas aquam affu- di;Et ad ebullitionem in puro novo que vitro perduxi:Etaqua hac frigefaili, portioneque fui magna in aere evaporata, ob¬ fervavi in eadem adhuc majorem particularum falinarum nu¬ merum quam quidem fupra inculcavi, quarum aliquas caste- ris magnitudine procellentes, figuram habebant ut in N°. 2. Fig. K. & L L. verum minorum particularum falinarum fi¬ guram diftinguere non valebam. In antecedentibus dixi quomodo omnes particulas falinas vi ignis in altum evectas, putabam efle debere rotundas, quo¬ niam per aquam emolliuntur celerrimaque agitatione conci¬ tantur, & ut mihi ipfi hac in re fatisfacerem, in memoriam revocavi cbfervafiones meas, abhinc annis aliquot circa pulve- -1 ru' 2, Iv <2 nam ciim tria grana fi- mul in vitro accenderem, tunc particula ipfius nitri non foliim fulphur , verum etiam carbones fursiim evexerunt} quae ultimae particulae non folum debitam & defideratam contemplationem impediebant, verum etiam ipfamfigu¬ rarum mutationem. Obfervavi infuper, quod fi inferne granum aliquod pul¬ veris pyrii accendatur, fulphur & carbones valde notabili¬ ter in altum eveherentur, verum cum fuperne accendatur, parva quantitas carbonum , minorque fulphuris copia fur- sum elevetur. Harum obfervationum occafione, in mentem mihi occur¬ rebat ipfius pulveris pyrii noffris in regionibus compofiti examen ; an videlicet ille fit pulvis pyrius bonae notae j vi- delicet fumatuntantumpulveris pyrii, quantum fufficit ad felope* A N To N I * - de Le®v wenhoek, 1 87 f lonctum ( ri^’ftratib«S' een mufqnet di&um ) exploden- dim hocquc pyramidaliter-ponatur in charta alba, cum- ue Tmario funiculo accendatur didi pulveris extremitas : Tam charta non comburitur nec nigrelcit, njudicatur^ulgp, pulvis pyrius laudib-i 1 is elte &-b4mus i iverumeuim-vero huc, multum (meo quidem judicio) contribuere poteS ma- nus ipflus incenioris , fi enim incenfor, cum extremitate igniariifuniculi, ipfam folummodd 1 fuperficierm pulveris pyriiattingit, ficqtie pulverem pyrium accendit, lequitur riecellarid , quod charta valde inquinetur, ,nec non combu¬ ratur, quia fiiperior portio pulveris py rii primo accendi¬ tur, vimque infert infimas, quae ultimo accenditur, unde fumus & ignis ultimo accenii pulveris versus interiora de¬ pellitur, verum cum incenfor fubitamanu , ardentem fu¬ niculum igniarium ade&adigit, ut inferior pulvis mque ci¬ to vel etiam citius-accenditur ac fuperior, lequitur, quod inferior pulvis, alium fuperiorem & lateralem prius fursiun ejiciat, quam rite accenditur, unde fequitur, quodintali cafu charta parum capiat detrimenti & inquinetur ; fum- matim, unus homo pulverem nitratum, ita incendet, ut bo¬ nae effenritas fit exiftimandus , alter eum ita incendet, ut in¬ utilis frt rejiciendus , hoc eft , non latis 1 violentus, fed hitmidnsjfi enim obfervamus, quod tempus aliquod ( uti certiflimum eft) requiratur, antequam unum granum, ab in¬ feriore parte incenium, fuperiorem portionem ejufdem gra¬ ni , nondum incenBm, lursum evehat, quanto igitur lon¬ giore tempore iridiget fjuidem tota felopeti menfura, ante¬ quam flamma perveniat ex uno grano ad alterum ? Porro confiderationes meas direxi ad accenfum pulvererp. pyrium intra vitrum oeclufum:videlieet^nnon particulas ni- trofe motre, ignifque, relinquerent in vitro occlufo aerem ^agiscondcnlatum. Experimenti ergo faciendi gratia, di- v erlafumpfi vitra, in quorum unum injeci granum pulveris Aaa 2 pysd i8S Anatomia & Contemplationes pyrii magnum, in alterum vero duo grana, in tertium tria, riteque vitris omnibus occlufis, pulverem intus incendi cu¬ rabam , vitraque tamdiu inta&a relinquebam, ufquediim nitrofas particulas ad quietem perductas fu ille exili imarem: cumque vitra aperirem, aer magno impetii ex jifdem erum¬ pebat.'' ( . i J, >; Experimentum hoc poftea adhuc cum diverfis altis vitris iteravi, quas quarto demum , imo etiam quinto die aper¬ ta , fuperdore modo , aerem tanto emittebant impetu, quanto in vitris mox nominatis id factum jam annota¬ vimus. •' > V. . . •• ‘ ; • . ■ ; • . ■ Porro diverfa alia elegi vitra, & in quod vis iplorum tria pulveris pyrii grana injeci, quas ( rite prius di£tis vitris oc¬ clufis} incendi curabam > verum hoc modo vitra quadam difiiliebant , etiamfi aequalem pulveris pyrii quantitatem continerent, aequalemque haberent fingula magnitudinem: putabam autem diflilitionem illam fadtam fuifie , quia in fradis vitris , grana pulveris pyrii fimul, vel faltem cele¬ rius incendebantur > quam quidem in aliis. Illaefa vitra, elap- iis viginti quatuor horis, ita aperiebam, ut unitus prefsiifque aer ( qui intra vitra hasc majore aderat quantitate quam aer communis live in quo degimus , quoque ipfa vitra ante oc- clufionem erant referta } ingredi pollet medium vitrei cu- jufdam globi * angufti laris colli, aqua repleti, cujufque collum non erectum erat, led ad latus parum declinabat , ea intentione, ut accurate illa aeris oblervaretur quantitas, quas ex recenfitis vitris, intra, quas pulvis pyrius diflilicrat, apertione eorundem , tranfiret in vitreum globum aqua repletum r quantum enim aeris in vitreum globum ingrede¬ retur, tantum aquas.ex eodem expelleretur. ; Diverfaitaquevitra, incenfd intra eadenrpul vere pyrio, ponderavi quidem j vCriun de unico folo , tanquam de ©mnibus, hic fum locuturus : vitrum fcii. hoc pendebat s - ‘ ‘ gra- ^hionii de Leeuwenhoek. 18^" cumque fortem & unitum aerem, ineocontcn- gnna 'tran/irecurdfleminipfum globum vitreum, replevi iTd aqua : ponderando obfervabam , quod in cavitate 1 ■ n contineretur aquae pondus granorum 63 : hae aqua ' olebam pluries nominatum globum, ex quo lcilicet aqua, fnercflii aeris ex vitro (intra quod pulvis pyrius diffilierat) 'erumpentis effluxerat , obfervabamque , quod ex vitreo alobo effluxiflet pondus aquae granorum yy: remanebant enim folummodo odo grana aquae, & per confequens, aer, nui ex vitro, in quo tria grana pulveris pyrii incenia fue¬ rant, ita erat in linum condenfatus, ut apertione ejufdem vitri, egreflae praeter propter fuerint l partes : Summatim aer qui in vitro, antequam pulvis pyrius incendebatur, or- dinariuserat, accenfo ipfo pulvere, adeo fortiter erat in unum preifus, ut ad libertatem ejus acquirendam debitam, lpatium requireretur 1J. Kecenfitis hifce meis obfervationibus nondum contentus, inter alia vitrum aliquod elegi, in quod granum unum pulve¬ ris pyrii ordinariae magnitudinis injeci, aperturam quandam in vitro illo relinquebam ad cralfitiem aciculae vulgaris; hanc fupernam apertam & acutam extremitatem,immifi in fu prae¬ nominatum vitreum globum aqua repletum , ficque grano iilo unico intra vitrum incenfo , tanta copia aeris ex vitro transferebatur in globum vitreum aqua repletum , ut ad globum illum rursus implendum, indigerem* pondere aqua? granorum 1 60. , & hoc quidem excepta illa aqua, qumih ipfum vitrum , intra quod pulvis pyrius diflilierat , erat efftifa. Hocce vitrum cum alio quodam , quod inter alia diffrafta manferat integrum £ multa enim vitra irruptione aqusdiffiliebant) prius ponderavi, quam granum pulve¬ ris pyrii incendebatur, ea intentione, ut obfervarem ma¬ gnitudinem cavitatis vitri, & obfervabam, quod aqua in ipfo contenta penderet grana 1 yo. A aa 3 spo An atomi a '& Contemplationes X T t jam hinc luppytationem intlitiiamus fquantum pofll- bile) accuraram, teponcre debemus magnitudinem cavi¬ tatis vitri, in quo pulvis pyrius incendebatur, faltemque dicere, granum pulveris .pyrii ordinarium , incenfione ejurdem, in yitreum globum attulifieaerem, qui tantum occupat fpatium, quantum grana 160 aquae : & ad conci- . liandam (ied dubie} quantitatem aeris ex grario pulveris pyrii producti, cum ipfa pulveris pyrii quantitate, ita illud concipere debemus, ut aqua & pulvis py rius aequalem habe¬ ant gravitatcirqcum tamen ex ad verlo, pulvis pyrius ponde- rofior fit aqua: nam pulvis pyrius in aquk petit fundum; pen- deant jam 13 granula pulveris pyrii , unurri granum, tunc multiplicatis 13 granis cum 160 granis, refultant 2080, qui¬ bus evidenter denotatur, quanto majuslpatium granum uni¬ cum pulveris pyrii incenfum prae alio non accenfo requirat. Hic itaque habetis magnitudinem extentionis pulveris pyrii, a me adeo accurate fupputatam, qimntummihi erat poffibile, verum 1’upputatio illa ett adhuc imperfecta, quo¬ niam unum granum pulveris pyrii, perfe£tiusincenditur quam aliud, quia mixtio nitri, fulpiiuris &: carbonum non ubique aqualis eft$ quod vel hinc tanto magis patet, quia fape granum pulveris pyrii incendebam , cujiis una portio dudumerat combutta, antequam alia difliliebat : Verum quod annotatu digniflimum in oblervationibus hifce meis exittimo , ett, quod eadem celeritate qua aer , apertione vitri, (in quo granum pulveris pyrii incenfuril erat} irrue¬ bat in globum vitreum, aqua repletum, aqua itidem pari velocitate, per singultiam vitri, in quo accentum erat pul¬ veris pyrii granum, effunderetur ex vitro aqua repleto, ita ut vitrum fere ad medietatem aqua eflet repletum: cauta hu¬ jus phaenomeni videbatur mihi fequens : Ignis qui ex pul¬ vere pyrio iricenfo procedit, & intra vitrum occlufum con¬ tinetur, magnam requirit in vitro extentionem, unde aer Antonii de Leeuwenhoek. 19r jn vitro contentus, portione fui aliqua debet commigrare, & eadem celeritate qua ignis accenditur, migrat itidem ille per /olidas vitri partes in auras : migrationi huic ipfius ignis ex vitri cavitate , fuccedere debet aliud quoddam, quia vacuum dari nequit, corpus, ficque locus , quem deferuit • ignis occupatur ab aqua, quoniam apertura vitri latebat fub aqua. . Occafione regurgitationis aquae in vitrum ( in quo pul¬ vis pyriusaccendebatur ) cum ignis inde migraret, confi- derationes meas direxi ad incenfum pulverem pyrium in Tormento bellico vel felopeto y ftatuique, glandem ex valde longo tormento vel lclopeto emiflam, tantam non polle vim prdlare, aut ad tantam diftantiam ejici, quam fi tormen¬ tum vel felopetum edet brevius 5 rationemque quem addu¬ cebam, hazcefl, in tormento 18 pedes longo, pulvis pyrius lV longiore tempore indiget , quo glans deferri poteft ad iplam extremitatem tormenti , quam quidem in tor¬ mento 12 pedes longo, quo tempore multum pulveris py- rii in longo tormento combuftum eft , antequam glans ad liberum pervenerit aerem : hicque combuftus pulvis non iblum evanuit, verum etiam pulvis pyrius tam cito, non eft difperfus, quin mox ex tormento quarta fere pars exten- fionis commigrat, quae repleri rurfus debet alia quadam ma¬ teria, qua? fubftituiturab lpfo pulvere pyrio incenfo, priore combufto : licque vis pulveris pyrii minuitur, antequam glans ex tormento ejedtus eft, eodem plane modo ac fupra idem dixi, in accenlione pulveris pyrii intra vitrum, nem¬ pe, quamprimum ille incenfus eft , flammamque evibra- vit, aer in vitro , commigratione flamma?, adeo minui¬ tur , ut quarta fere pars extenfionis , quam pulvis pyrius accenfione produxit, requiratur ad vitrum rurfus implen¬ dum. Cumque nuper Domino cuidam Nobiliflimo & fimul in- i c>2 Anatomia & Contemplationes infpe£tori ( me una cum Exteris quibufdam viris Princi- cipibus aliquando invifenti ) opinionem meam de ineptia & inutilitate valde longorum tormentorum communica¬ rem (incidebat enim ea de re Termo ) referebat ille mihi fe vidiffe, quod, cum duo tormenta, unum 18 pedes lon¬ gum , alterum 14,5 fimul exploderentur , ad difcrimen* diftantiarum in emiffione glandium inquirendum, tormen¬ tum 14, pedum j ad longiorem diftantiam glandem fuam emififlet quam quidem alterum 18 pedum. Hancce opinionem diu foveram, perfuafumque mihi ha¬ bebam, nullam aliam caufam, magna: expanfionis incenfi pulveris pyrii fuiflfe, quam partim particulas nitrofas valide ad motum concitatas & in plurimas partes divifas, partim janem, nec non quod ad quietem reda&is particulis prio¬ ribus , igneque commigrato , utraque haec materia, ma¬ jus non reliquerit fpatium , quam haberet, antequam ni¬ trum vi ignis in multas particulas erat divifum y verum contrarium nunc elucet, particulae enim aeris in vitro oc- clufo, intra quod pulvis pyrius accendebatur, adeo funt unitae, ut \ quidem niajus requirant fpatium. Mihiiplifatisfacere annitpr , dicendo, particulas aeris ordinarias, intra vitrum conclufas, ante accenfionem pul¬ veris pyrii, ipsdincenfione, in multas mmores particulas dividi, hafque particulas C quae rotundae funt) fuperfi- ciebus fuis ( cum in unum non fint condenfatae ) fe mutuo tangere, ac inter particulas fuas fovere adhucfubtiliorem quandam materiam j unde fequitur, quod particulae aeris intra vitrum, majus requirant fpatium : verum cum rurfus perpendam , quod etiamfi quaevis particula aeris , intra occlufum vitrum contenta, antequam pulvis pyrius accen- fuseft, ipla incenfione in mille partes dividatur , tamen aer tantum fpatium habere nequit, quantum quidem ipfiim habere obfervamus j nam e. g- comminuatur laccus tritici 111- Antonii de Leeuwenhoek. jpj in farinam fubtilem, tunc, fingulum quidem granum tri¬ tici comminutum erit in mille particulas: & quamvis hoc triticum in tot parvas particulas eft divifiim)non tamen \ majus fpatium occupabit, quam ante ipfam comminutio- nem; Summatim cum obfervationibus hifce meis omnibus, .circa magnam expanfionem pulveris pyrii incerifi fa&is, mi¬ hi nondum latisfacere potui. Verum ex praecedentibus obfervationibus, tempus illud perpendimus, quod requirit accenfus pulvis pyrius, ante¬ quam ipfaglans ex rormento ejicitur, nec non quantum pul¬ veris pyrii in.ifto tempoVe fit combuftum, & quis pulvis pyrius noxam inferat, quantumque pulveris pyrii non in¬ cenium ex tormento ejicitur j tunc folummodo opera na- vandaeil, ut pulvis pyrius, quantum pofiibile, fimul ac¬ cendatur, fique id perfici pollet, neutiquam tanta indige¬ remus pulveris pyrii quantitate, ac quidem hodie nobis eft inulu. • _ Occafione recenlitarumliartim bbfervatioiitim circa pro- dudionem aeris per pulverem pyrium, confiderationes meas direxi, ad magnam illam aeris copiam, quam materia oculorum cancri producit, dum in acetum conjicitur; & ut mihi ipfi hac in re fatisfacerem,. granum unum oculorum cancri aUumpfi, contudique in parva fruftula, & fic in pau¬ cam aceti quantitatem injeci ; obfervabamque, quod Ipa- tioquatuor horarum, ex uno grano oculorum cancri, tan¬ ta provenerit aeris copia, quanta quidem pondere atquiva- leret^. granis. Hunc produ&um aerem conclufum lerva- vi per horas 1 2 . folummodo ut animadverterem-annon ali¬ qua fu horiretur mutatio j verum produdtus aer fetvabat fi¬ dem fpatium, quod habebat, cum primo produceretur, ro/lea tria grana oculorum cancri conjeci in acetum, obfer- vavique,quod fere tripi6 eopiofior aer ex tribus granis pro¬ duceretur, quam mox de unico grano annotavimus. Bbb Htsc *94t Anatomia & Contemplationes H^cfunt, Nobiliflimi Domini, levidenfes mese obfer- vationes &c. ANTONIUS dfe t,EEUWENHOEK, ANTONII DE LEEUWENHOEK ♦ Anatomici Contemplationes De (Joalltlone offis : DeCortlclbus arborum : HJe (Jute &fcptta* mis: De humoribus ex corpore tranSf irantibus, & d» ramento quodam cutis, Delfis in Hollandia. 3Sfobilijftrni ‘Domini. Pergratas veftras IiterasMartii ad me datas, rite accepi. &c. N obilissimi Domini , Vos inter alia in literis vejlris, annotatis fequentia. Brafertim ubi refers» femengojlypii perfellam plantam iit fe continere , idoneum adfe ipfum fuftentandum , abfque ullo oleofo nutrimento , quale pajjim in feminibus aliarum planta - rum continetur ad eadem fuftentanda , durante fcilicet ipfo - rtm ^tonii de Leeuwenho^ic. ut na loquar , infantia ; fait em, obfervationes tuas ™l u tione dignasexifiimant , acfufpicio efi annon femina, c fu (xa minatfi, nimis fuerint vetufia, ita utfubfiantia, a- g nu tnmento deftinata , ita ejfet exficcata minuta,ut folia udam reprefentaverint, vel alias annon ( uti in Figuris tins prolixe annotas ) in caule cont ineat urfubjiant ia quadam, qiJut ovi analoga, quemadmodum in ventriculis pullorum, jy c ne dubio etiam in infettis, quam te invenijfe innuis, fine alimento aliquo in corticibus i verim haec folummqdb ditia funto inquifitionisgratia , &utfententiam tuam ulteriorem fgnificares. NobiliffimiDomini: femen goflypii, parum erat exfic- catum; cum enim exteriorem ejus durum corticem ( ex quo goflypium crefcit , quaque proportione habita magnitudi¬ nis, adeo fortis eft& durus , ac quidem cortex nucis avella- nx) aperimus, interior fubftantia implet fere totam cavi¬ tatem, ita ut certum fit, nullam aliam materiam in cavita¬ te fuifle, quam ibidem reperitur, quantumlibet Vetus illud femen extiterit, nififiorte infe&um aliquod futi nattae 8cc.) durum corticem perroferit, interioremque fubftantiam ex- eferit, ficque in cavitate nihil nifi fordesfuerint relidtae. Caufa etiam, quod haec materia in hoc femine, non fa¬ cile queateonfumi, eft magna olei, quod in fe continet» quantitas, & nifi in hifce regionibus tantam feminum habe¬ remus copiam, quantam quidem habent in ipfis regionibus u- bi femen goflypii crefcit ,puto ,quod magna inde elici poflet olei quantitas ; dum enim goflypium contemplor, ftatuo» quod nullum goflypium in debitum adduci poflit ufum, ni¬ fi manibus a femine detrahatur; unde etiam magna feminis quantitas rejicitur. UtNobiliffimis Dominis porro hac in re fatisfaciam * confultum duxi quaedam femina goflypii ( ultra annum fer- vata, & ita vetufta, ut coloreorum viridis periiflec)per B b b z nodem 19& Ahatomia & Contemplationes ' Jio fervari poteft, quam diredto ipordin^ folia orbiculatim ja¬ ceant , Sc quomodo hasc folia tplam partem, in radicem 8 c truncum eefTuram , ampleduntur ac quafi confervant. Quando jam hoc femen terrae ad crefcendum commilfum eft, humidumquenutritium tamcopiofe excipit, ut folia, & pars in truncum radicemque ceflura, ita intumefcunt & crefcunt, ut exterior cortex fiveintegumentum diffringa¬ tur , tunc tali preffione, nutrimentum quidem ex foliis ex¬ pelli poteft ad partem in radicem celfuram, talibufque me¬ diis truncusaugmentari, verum praeter tale nutrimentum *. nulla alia materia in femine eft creatai ' Pergitis porro Nobiliflimi Domini : ■ Opinionem porro foves , quod hafflenus vocati pori cutis, potius fint partes ejufidem maxime in unum coaliie, nec non quod pellicula in parvis 'iftts cavitatibus, ordinario firmius cuti fit annexa per aliquot ligamenta; qua * opinio, etiamfi nova, valde tamen ver i fimi lis efi , prajertim , fi pudor ma¬ ni f e fte ob fervatur minus libere vulgo vocatosporos perfiuere quam alias. Siquifquam de hac re forte dubitet , curiofitateque du- - ddci catur Antonii de Leeuavenhoek. ip^ catur talia oculis videndi, manus fuas rite abluat,- pur6queiinte6abftergat } tempore vero aliquo elapfo, di- pitisiuii» fortiter premat vel tangat patinam quandam fla ir¬ neam puram & politam, vel etiam purum aliquod vitrum /iccum, ita tamen ne digiti ultro citrOque in patina vel vi¬ tro moveantur, tunc in tali patina vel vitro,infedfo. remane¬ bunt loca attafra : fique partes has patina? vel vitri mi- crofcopio contemplamur, obfervabimus infe£ta haec loca nihil efle, praeter infinitum numerum particularum pin¬ guium irregularium : verum nullas vel faltem paucas iis in locis obfervabimus, ubi cavitates cutis, quas poros vocant, extiterunt, quocunque etiam id tempore tentamus, modo digiti, uti fupra didhim, ultro citroque in patina vel vi- tronon fuerint moti. Si jam ex cavitatibus hifce tanta eflet tranipiratio, quanta quidem juxta hafce cavitates, feque- retur, quod hae cavitates ubique impletae efTent pinguedi¬ ne, quia ufu digitorum noftrorum, afuperficie cutis pin¬ guedo abftergitur: hocque (quod tamen cum reverentia di&umeftoj fufHceret, ad demonftrandum, quod per il¬ las cavitates minor eflet tranfpiratio, Veruntamen per vehemens exercitium fi ve magnum mo¬ tum cordis, fudor quidem tanti abundandi ex corpore ex¬ pelli poteft, ut ipfae fquammulae quae fupremam cutim com¬ ponunt, difrumpantur, ita ut eo modo fudor per talem a- perturam , tanquam canalem, efflueret : imo id non adeo alienum mihi videretur, quam quidem quod extraordina¬ rio motu cordis, ipfe fanguis per cutim ejiceretur. Confiderationes porro meae & obfervationes circa trans- pirationem ex cute, quas praeteriti hyeme in chartam con¬ jeci, poftea fequentur. Pergitis porro Nobiliffimi Domini: Bbb 3 Metas 35*8 Amtomia & Contemplationes. Metus ejl, ne alia obfervationum tuarum , multorum ju* dicio ojlentum habeatur , videlicet , qua ojlendis vifcoftatem anguilla ali arumque pifcium , non ejje aliquod excrementum^ fed ejfentialem quandam& neceffartam corporum ipfarum par¬ tem , ftmiilque etiam indicia fui habere ; quam rem Societas nojlra valde miratur &c. Refpondeo , quod obfervando mihi ipfi fatis fecilTem; verum ut idem pariter Nobiliffimis Dominis, praftare pos- iim, obfervationes quafdam porro in hunc finem inftituen- dasinmefufcipiam, fimulque delineationem nonnullorum vaforum exhibebo, prout illa confpe&ui meo per micro- icopium occurrebant. Ultimo annotatis Nobiliflimi Domini: Speculationes tua , de commi xtione diverforum liquorum chymicorum cum fanguine > judicio Societatis , digmjfma funt ut continuentur , hac fcilicet Jpefreti , ut talibus mediis lux altqua afferatur detefdioni occultarum operationum medi- jcamentorum quorundam infra corpus , quorum ejfeidus, quantumlibet mirandi , non nifi per ifta externafigna dignof cimtur. Hac itaque ulterioribus tuis committit Societas dif quiftionibus , optatum porro vovens fuccejfum * vix enim a- liquid hominibus utilius excogitari pajfet , quam ipfius artis Cafarea , videl. medicina ad certam cognitionem promotio & perdublio. Quantum ad hsec, quoniam video tales obfervationes magni haberi, eafdem impofterum profequar. Video Dominum Robertum Hooke deliderare , ut defi¬ cientibus ovis bombycum, tempore hoc verno inquiram in fperma ranarum, ordinemque natura in animalibus hifce producendis annotem; credibile enim (inquit Dominus ille Antonii de Leeuwenhoek. ille ) vel vcrofimile faltem eft generationem plurimorum, fi non omnium, viviparorum pifcium, eodem modo pro¬ cedere. Quantum ad fperma hoc ( alias ovorum nomine indi¬ catum) attinet, jamdudumabhincannis aliquot circa illud quxdam obfervare annifus fum, verum ova ipfarum rana¬ rum reperiadeo obfcura five nigricantia, ut eadem cum fatis- fadionc contemplari nequirem, veruntamen obfervationes meas me repetiturum promitto, porroque, fi nonnulla anno¬ tatu dignaobfervavero, vobis eadem communicaturum. Abhinc diebus aliquot, ova pifciculi cujufdam examina¬ vi, inque iifdem ( magna mei fatisfadione ) aliquid partii culare detexi: verum. antequam de ea re aliquid profero, obfervationes eafdem in aliis fere fimilibus pifcibus tenta- bo, curavique, ut, quamprimum haberi pollint, ad ma¬ nus meas perveniant. Ha:c itaque funt, Nobiliflimi Domini , quae gratifiimis veftris & modeftis literis refpondenda habui, obfervatio¬ nes quafdam, ubi debite fuerint in chartam conjedae, alio tempore adjundurus. Aliquotabhincannis literas ad Dominum Henricum OI- denburgh , Societatis Regiae Secretarium transmifi , in¬ nuens, quomodo mevidifle exiftimabam,' os ex globulis conflare * verum poftea refcripfi, me in lententia illa fuifie deceptum, & quod ea quae globulos exiftimaveram, non fuerint globuli, fed revera fummitates tubulorum illorum, cx quibus os componitur. 7 Obfervationibus hifce meis non manfi fatisfadus , verum poftei multiplices adhuc inftitui obfervationes, ad veram ofiis compofitionem detegendam, tandemque in ultimis meis 200 Anatomia & Contemplationes meis obfervationibus, quas inftituefam circa folidum quod- dam os femoris bovini, clare conlpexi, quod ex quadru¬ plicibus conflaret tubulis, longitudinem ollis efformantibus ; quorum minimi adeo funt parvi, fibique mutuo adeo uniti-, ut non facile queant dignofci in ofle tranfversim difle&o : etiamfi enim os fubtiliflimo cultro diflecatur, nihil tamen pr^ ter globulos apparet: verum cum diffinditur, ramenta quasdam feparantur, in quibus parvi dignofci poflunt tu¬ buli. Alterum genus tubulorum ( quorum nonnulli quidem quater, nonnulli fexies prioribus majores funt _) et-iam non facile detegi poteft, quia cultro, quantumlibet acuto, propter oflis duritiem, multas tubulorum partes frangun¬ tur, quae maximanrpartem extremorum ofculorum live a- perturarum tubulorum occludunt. Tertium genus tubulorum, qui fecundum rurfus genus amplitudine multum fuperant, difeiflione quidem cultri ita oppletur, ut ipfa cavitas difficulter dignofeatur j verun- tamen tubulos illos in tali ordine jacentes obfervavi, ut mi¬ hi certo perfuaderem, circulum tubulorum novam efle os- iis concretionem, eodem plane modo ac id demonftravi in circulo novorum tubulorum in expanfione ligni, & prasfer- tim ciun viderem, quod parvum ejus fpatiura rurfus circu¬ lum quendam tubulorum ordine exhiberet. Quartum tubulorum genus, qui praecedentes amplitudi¬ ne valde excedebant, numero erant pauciores, ita ut in fpatio trium quatuorve arenularum , faspe ne unicus talis tubulus appareret. Fruflulum quoddam offis femoris bovini, quantum pos- iibile erat, delineavi, prout coram microfcopio apparebat, uu Antonii dc Leeuwenhoek. 201 tklWk *. 1 uti hic Fig. 1. A, B,C jDj quodfruftulum coram oculo nudo non majus apparebat quam macula Fig. 2. E,F,G, extremitas eft aciculx cujufdam, cui fruftu- lum ofleum adhxrebat. Primum & minimum genus tubulorum in fruftulo hocce oblervare non potui, quia quando os ita diflecatur, tubuli parvi,inftar irregularium globulorum confufe invicem jacen¬ tium repnrfentantur: verum fecundum genus demonftravi, hique tubuli apparent fxpe inftar macularum fufcarum, quia cavitates eorum diflecando opplentur * difficiliufque dignofcuntur, quando culter non valde accurate tubulos H ' C cc tranf- Anatomia & Contemplationes tranfverhm diflecat; minimd enim obliqua fe&ione, im- podibile eft ut vafa hxc dignofcantur Mfecundum hoc tubu¬ lorum genus indicavi literis H, H, HT Tertium tubulorum genus indicavi literis 1,1,1. Jmd hos tertii generis tubulos, nonfolum ordine in cir¬ culo fibi adjacentes obfervavi, verum etiam diverfo ordine, eodem modo ac magna vafa in ligno. , Quartum tubulorum , valde magnorum genus , cum reccnlitis comparatum , annotatum eft literis K, K. Linea curva L, & M , funtfifflirce vel rimae, in ode, cultri acie efformatic, quod fxpe contingit, prsefertim cultro non fa¬ tis exiftente. acuto. Prseter quatuor tubulorum genera recenfita , longitudi¬ nem folidi. olBs efformantia ,, aliquoties mihi imaginabar videre tubulos quofdam 3 aliis curfu fuo contrarios: hi ultimi tubuli, videbantur mihi provenire ex imo odis, inque offis circumferentia terminari* & praterea exiftimabam ipfos duplicis fuifle magnitudinis, mihique imaginabar, mini¬ mum horum genu s, cum aliis minimis, longitudinem os- ils maximam partem efformantibus, convenire. Ratio, cur tubulos, ex cavitate ollis provenientes & ad circumferentiam excurrentes,. debite obfervare non pote¬ ram , fequens , ut puto , erit , videlicet, quia hi tubuli longe ab invicem erant diditi, imo exiftimavi, quod tu¬ bulus quidam inter oblonge litos tubulos jaceret, quafi ibi¬ dem edet perforatus* Et quamvis de-bifee ultimis tubulis certus fatis quoad vi- fumnonefiem, dubitare tamen nolo , quin ingens eorum numerusin ode contineatur } imo , quod notandum, ima¬ ginor mihi, membranam os circumcingentem, ex vafis hifce maxima fui parte €$& elformatam , nec non iifdem porro fuftentari. • £)e qua redubitare non podiimus, dum obfervamus, ar¬ bores ^uro n ii de L beuwenh oek. 20j . quafdaffl minimis gaudere vafculis inter afcendentia vafa percurrentibus, ex quibus ( aliis exceptis 3 cortex ar¬ boris efformatur.. £r quemadmodum certo mdieare non poli iimus mitium intius corticis in arbore, quoniam ex omnibus horizontali¬ bus vafculis arboris , quotannis denuo efformatur * ita eti- am f mea hypothesi.) nunquam aliter fumus obfervaturi, quin membranas offa circumcingentesaugmentum fuum & nutrimentum recipiant ex vafivquibufdam-»- quas ex offis cavitate ad ipfius excurrunt circumferentiam » ibidemque propullulantes , mutantur in tenuia quardam & mollia va- lcula, os confervantia, quemadmodum obfervamus corti-, ces arborum ex ligno produci, illudqueab injuriis externis protegere. . Scio quidem multos homines putare, originem ac nutri¬ mentum corticis arborum dependere ex arborum radicee verum li ita fc res haberet, neceffario partes corticumin arboribus, obfervaremus circa radicem valde eraflas, eas- que magis magifque tenuioribus furculis ramulifve versus fuperiora difpergi, eodem plane modo ac videmus arterias excorde, nervofqueex cerebro diramificari; cum tamen exadverfo, inter vafcula, corticem arborum efformantia, circa radicem adhuc fupra truncum nulla obfervetur diffe¬ rentia: imo, quod plus eft, vafcula diverforum corticum arborum, & praefertimBetulae, Cerafi, Perficas, Ribefii &c. non excurrunt verfus fuperiora, quemadmodum in Quercu, Fraxino» Ulmo, Nuce, Malo, Pyro&c. led excurrunt laltem ad fuperficiem arboris circularem •, & ve- lut cortices arborum, quorum vafa fuperiora verfus ten¬ dunt, quotannis in craffitudine augentur j nam cum arbor in crailitudine augetur, tunc extremae corticum partes le- ceflionem ab invicem efficiunt, ficque, unitus manet anti¬ quus mortuufquel cortex novo j haneque propter ratio- Ccc 2 2C 4* Anatornia & Contemplationes nem arbores quo vetuftiores, eo etiam craffioribus gaudent corticibus, etiamli vita in parva faltem parte corticis ligno proximi contineatur. Res contraria eft cum corticibus arbo- rum* quarum vafa, corticem efformantia, in orbem circa arborem excurrunt,; ciim enim arbores denuo in craffitie augentur, deferta haec vafa in longitudine fua feparari ab invicem nequeunt , fed difrumpuntur , unde antiquus cortex, a novo cortice feparatur & decidit, quam obcau- lam tales arbores femper tenui gaudent cortice, hocque valde evidens eft in Betula. ^ Et quemadmodum fiipra di&um eft, cortices arborum, non ex radice, verum ex ligno , produci & nutriri, nec non eandem ob caufam , cortices longis ramis furculifque, ex quibus provenirent, carere : ita etiam fieri ftatuo in pro- du&ione & nutritione. verae cutis, qua; a Tuprema pellicu¬ la , ex fquammis conflata , cooperitur : examinata enim plurium animalium cute, contextum ipfius non hic illic ini¬ tium fumere obfervabam , fed confiteri debebam , con¬ textum verae cutis, ubique efle integrum quoddam corpus; fimulque mi hi imaginabar, quod omnia vafcula arteriis, venis , nervifque exceptis) ex quibus vera noftra cutis contexta eft , invicem mire excurrerent ad cutim effor- mandam extraordinarie robuftam , tandemque magis ma- gifque extenuarentur, ufquedum ab extremitatibus eorum materia quaedam appellit, quae non fblum fquammulas efficit, quibus cutis contegitur, verum etiam valde tenuia haec vafcula vera; cutis , nulld alia gaudent extremitate , quam quod extremitatibus filis mutentur in vafcula fquam- marum , ita ut quaevis fquammula , tot conftet vafculis, quot funtin cute extremitates, ex quibus fquammula fuerit efformata, &fingulafquammula, tamdiu vafisfuis manet unita, ufquedum illa deferitur, novaeque fuerunt in ejus locum reftitutae. Inter Antonii de Leeuwenhoek. iof Inter alia etiam aliquando cutim pinguiffimi cujufdam ca¬ nis examinavi, & praeter expe&ationem obfervavi immen- f am quantitatem globulorum adipoforum , inter ramulos £j vc iurculos j maximam cutis partem componentes , ja¬ centium. In literis meis die 12 m0 - Oftob. Anni 168 f. datis annota¬ vi, fquammas pifcium undique in circumferentia fua au¬ geri, a quo tempore diverfas rursus pifcium fquammas, imo etiam ipfiusApua: (hioftratibus e^n Spiering ditta _) paf- iimqueobfervavi , primum fquammarum valde parvarum rudimentum, in medio fquammarum locari, fine ulla ru¬ dimenti hujus primi, iiripfa accretione, mutatione, eo¬ dem modo ac fieri videmus in ligno arboris interioredignum enim femel efformatum , figuram fuam omnefque muta¬ tiones, arbori, ratione craflitiei, fupervenientes retinet, hocelt, circa ipfum lignum efformatum femper novus pro¬ ducitur circulus , velut fupra pluries inculcavi j Efforma- tione fquammarum in pifeibus fic procedente,admirationem meam primo intuitu ortam, de multiplicibus vafculis, fe- pofui, ftatuique, fquammas, (fiquidem undique accref- cunt) nonnili per vafa pofle augeri, hocque tanto magis, quoniam ilice ad medium fere cutis in pifce firmiter haerent, necprotrudunturutunguesnoftricorporis, cornua boum, &c. Hx oblervationes mere , reduxerunt confiderationes meas ad fquammas, corpus noftrum contegentes, quo , fi poflibile, inquirerem annon noftrre fquammm eodem mo¬ do ac in pifeibus accrefcerent j hocque fuppofito, revera quxvis fquamma corporis noftri compofita eft ex magn& vafculorumfemutuo mire intercurrentium copia, eodem modo ac fquammre pifcium ; quod tanto fecurius afiero, quanto fxpius innui , providam Naturam plerumque & pallim operationes fuas uno eodemque modo perfi¬ cere. Ccc 3 Omnem 2 0 6 Anatomia & Contemplationes Om nem itaque operam navare mihi propofui, ad effor- mationem & accretionem fquammarum corporis noftri, quantum poftibile, inquirendam , judicavique fquammas oris noftri experimenti hujus faciendi gratia futuras aptif- fimas, quoniam cum non exficcentur, a cute facilius de¬ trahuntur, commodiufque ab invicem feparailtur, quam fquamma? fuperficiei corporis exterioris. Hifce itaque oris fquammis, diverfis temporibus , examinatis , valde dare & diftindre obfcrvavi, qudd ipfarum plerseque in medio fui haberent maculam quandam claram, fupra alias fquam¬ marum partes eminentem , quam maculam antei cafu & fortuito in fquammis ortam putaveram , unde certo con¬ cludebam^ quod non folum fquattima? oris, verum edam' reliqoa^fpftus corporis-fuperftciei, eodem mod6'acfquamk mx pifcium componerentur ex vafculis, iifdemque auge¬ rentur j hocque ita ftabilito, quid jam de tranfpirantibus corporis noftri partibus dicemus ? Antei enim de exhalaiv tibus partibus fivc vafis inter fquammas locatis, quorumque numerus eft valde magnus, fui locutus, ficque hic vaforum ultimus numerus, primum multo excedit : fi enim hse fquamnuike ( aptitudine fcilicet crefcendi adhucdum du¬ rante} continuo augentur, uti revera contingit, tunc fa¬ cillimo negotio per magnum motum, fuperftite in corpore fufliciente quantitate mate rise tenuis , & caloris , expelli ex hifce vafis poteft magna humorum quantitas. Et ut infinitum hunc vafculorum numerum , mihi ipfi ob oculos ponere poftem, fquammulas fuprema? cuticuhe, juxta arenas quafdam depofui, exiftimavique axim arena? majoris, quidem 20, minoris nonnihil, if, rursfisquemi- norisio, diametros fquammarum requare. Ha? fquammu- Ja?, utiaifteadi£him eft, fibi invicem triplici ftratofuper- incumbunt j minimam itaque fumpfi , dixiquo prout an¬ tea , quod 2 f o fquammula? ab una arena contegantur com- . ~ ' *> , ? '•> pofita Antonii de Leeuwenhoek. ■207 pofitajam fit unaquaeque fquammula ex 5-00 vafculis , tunc renuis humor in fpatio unius arenae » per 12 5-000 di- veda loca expelli poteft, & quidem exceptis multiplicibus illis vafis , inter ipfas fquammas locatis, quibufque fqammae, portione fui ali¬ qua, funt unitae. 250 500 12 5000 Poftea rursus examinatum ivi Iquammulas fupremce cu¬ ticula brachii mei , obfervavique itidem in ipfarum non¬ nullis maculam quandam in medio, veruntamen neutiquam adcbdiltindeac in ipfis fquammulis oris. Siquidem hic termo occurrit de expulfione fi ve tranfpi- ratione noftri corporis, flcco praeterire pede nequeo» quod aliquoabhinc tempore» pruritum quendaman nafo meo ini¬ ter oculos fentirem : hunc locum , nondum attadtum , in (peculo amplificante ( noftratibus een Vergrootftiegel di£toJ contemplabar, obfervabamque ipfam macuiam fuifle al¬ bam , ex ramento quodam cutis conflatam j hanc lente y quantum fieri poterat, detrahere annitebar, fed cuti firmi¬ ter valde adhaerebat, ita ut eandem fine aliquo dolore fepa- rarenonpofiern. Hac portione coram microfcopio addu&d, obfervabam caufam ipfius feparationis , nec non ipfius do¬ loris per detraftionem caufati: videlicet, fruftulum hoc five ramentumfupremoe cuticulae, ex fquammulis conflatae, ob- felTum erat variiscorporibus coniformibus, quae hicfolum- modoefformata judicabam , quia corpus in parvo hoc lo¬ co, extraordinarie craflam materiam expulerat, quae nec per Iquammulas » multo minus per vafa fquammuiarum tranlire potuit j & quia ipfae fquammula?craffae huic expulfae materije cedere non poterant, ac per eonfequens mox a ve¬ ra cute non fuerant feparatae, idcirco materia haeccraffain vera cute haefum ivit , ibidemque in tanta copia invicem coada, ut inde in cute , Coniformia quaedam foraminula fuerint efformata , ufquedum tandem ipfae fquaminulae, vi 208 Anatomia & Contemplationes. vi Ei cute feparabantur , unde pruritus, maculaque extra» ordinarie albicans, quia portio fui aliqua erat a folida Cute leparata. Quantum jam ad dolorem illum attinet, detra&ione prae- difti ramenti caufatum, ille, ut rqihi imaginor, hinc depen¬ debat , videlicet, quoniam coniformes hae partes , quce proportione habita moleculae fuae, valde funtrobufhc, in veram cutem erant intrufae, ficque inde erui debebant, quod fine dolore aliquo fieri non poterat. Verum quod alienum mihi videbatur, fpatio ter viginti quatuor horarum , de- nuo tale ramentum efformabatur , coniformibus itidem obfeflimi partibus, hocque quidem fexies vel odlies iterato contingebat, ita ut intra ter, nonnunquam etiam bis, vigin¬ ti quatuor horarum fpatium, talem a cute mea detraxerim fquammulam. Pofteaque idem fiepius mihi contigit, in ramento quo- dam infra nafum meum locato : & ad talis ramenti figurani demonftrandam, eandem delineare non incongruum duxi» ut oblervaretur, quomodo ipfae coniformes partes, in tam parvo fpatio , fibi adeo funt vicinae praefertim quoniam nunquam antea , nec in meo corpore, dumlupremacuti¬ cula notabiliter leparabatur, nec in aliis hominibus, quo¬ rum morbus in feparatione cutis confiftit, hoc eft, in lepro- fis , oftiatim panem mendicantibus, ipfas obfervare po¬ teram. Fig. 3. eft ramentum fupremae cuticulae, prout coram nudo oculo apparebat. Fig. 4, A, B,C, D, idem eft , prout coram microfcopio apparuit , it in quo indicantur figurat coniformes , exma- - ' • tcria v Antonii de Leeuwenhoek. 209 tcria quadam crafla ( quam pus nominare licet ) ex corpore expulsi, eiFormatar. E, apertura qumdam eft live locus in fupremd cuticula per quam pilus quidam parvus creverat; & quemadmodum hic prefentatur ramentum a parte interiore, itaadhmfit exteri¬ ori parti cutis fupremm > veriim per ipfam a cute detra&io- ncm (quia circumcirca, pilo in cute remanfo adhaefit ) in¬ terior pars verfiis exteriora eft copverfa. Sxpe etiam obfervavi, quod expulfione nimis crafim ma- terix ex vafculis, pilos efformantibus, pili cum radice tota excute noftra expellantur, & quod ftepe numero extremi¬ tati radicis, talis expulfi pili, nonnihil puris adhaereat, nec non quod parva quadam puftula, pili lic extrudantur. Hic habetti Nobilifiimi omini , &c. Ddd ANTCX 210 ANTONII T)e L E BUWINHOBIC De Gallis ; quod ruide licetgallxyfruttm querci dici non m~ reantur , fiquidem incrementum ipfarum folummodo prodit ex eo 3 quod certum genus vermiculorum ( d mufcis oriundorum , rursufque in mufcas tranfeun- tium) folia quercina perfodiant 3 ex qua perfojfone gallae excrefcunt: fcque etiam crefcunt nuces cardui in ipfo carduo. De primordiis plantarum in faftanea & juglande y & quomodo eaedem per funiculos > pri¬ mum nutrimentum acquirant & incrementum , non aliter ac ipfa animalia intra uterum &c. Dtlfijin Hollandiadie 14 » Mafj. 1685 * NOBILISSIMI DOMINI. Humilifma mea ultima &c. C iim praeteriti aeftate occupatus efTem in feminibus quer¬ cuum five glandibus ( noftratibus Akers didis} colli¬ gendis, ut primordia plantae inde poflem rimari, cum ad¬ miratione 211 Antonii cie Leeu^enhoek. mintione animadvertebam, gallas ex foliis arborum pro- m ' Hocquemihi tanto occurrebat mirabilius, quoniam pl S r milu ipfi perfuaferam, gallas fuilTe ipfius arboris fru- te cim tamen jam adverterem gallas cafu falcem & for- mib in foliis quercus produci: partim quia obfervabam mociffima faltem folia, gallis in quibufdam arboribus ( fub Libusfolia colligebam in quarum una 4, f & etiam 6 , rcpc- Stur) obfefla, in aliis ne unicam quidem repenre po¬ teram gallam: partim quia obfervabam gallas produci ex maioribus folii vafis, qux eo in loco nonnihil erant diffrafta, in quo eallx efformabantur: ita ut apud me ratum eliet, in¬ ferum aliquod , vafa folii tefifle vel perfodifle , ex cujus vafis Ixlis humor effluebat, qui fe in globulos yasaque cir- culariter extendebat, produdionemque gallae perhcie- Domum reverfus, gallas hafce accuratius examinando comperi, quod ipfarum unaquaequein fui medio, cavitate aliqua gauderet, in qua conclufus jacebat vermiculus qui¬ dam vivens, parum valde fefe movens, albi coloris, Sc proportione habita longitudinis,craffus, in circulum inne¬ xus decumbens, cujus corpus conflabat ex tredecim vel qua- tuordecim annui is, qualibus gaudere videmus bombyces 6c erucas, acutis pilis obfeflis. Annotatione dignum erat, quod ab eo ufque tempore, vermes hofce intra gallam vixiffe viderim in ipfo menfis Ue- cembris fine, & quidem in talibus gallibus, quas x Itate collegeram, quaeque jam ita erant exficcatcc, ut lpfasqui¬ dem dimidia parte minores exiflimaverim: unde putabam vermes hofce, inopia fufficientis nutrimenti, ad tantam magnitudinem non pervenire potuifle, ut in.mufcam co 11 *" mutarctur,faltemque tantum accepifle nutrimenti,quanto a vitam fuflentandam indigerent. Cum jam talis vermis itain- creviffet, ut magnitudo ejus magnae aciculss caput excc * Ddd 2 rct ’ 212 'Amt omia & Contemplationes ret, initium oculorum propullare obfervabam, colore ni grorum. 5 c ni ' Cum poftea me in fylvam Hagienfem contuliflem, ad ipeculationes meas profequendas, obfervabam vermeshof- ce commutatos mmufcas: non enim folum perfedos in iis animadvertere poteram oculos, verum etiam valde clare dignofcere poteram cornua, pedes, corporifque partem po~ lteriorem. Ammalculum hoc jacuit line ullo, quantum quidem animadvertere poteram, motu, cum pedibus nu¬ mero lex, duobusque cornibus in ipfo capite, ordine ele¬ ganti juxta corpus politis eodem modo ac obfervamus pa¬ piliones bombycum cum pedibus ac cornibus, antequam ex involucro fuo proferput,decumbere:nullum tamen circa hxc animalcula obfervare poteram involucrum, reprcefentaba- turque folummodd parva mufca,alarum expers,cujus corpus porterius poflea rotundum, fplendideque nigrum erat, & bantur tCmp ° re duobus ma g nis totidemque parvis alis orna- Ex obfervationibus hisce ftatuminavi, animalia hsecce i- tapioduci: videlicet * praedidtum genus animalculorum li¬ ve mulcarum, ova fua in foliis quercinis deponere, quibus m valis folii depolitis, vafeque folii ita a verme ex ovulo ex- eunte per folio, ut liquor ex eodem effluat, fuccus ille coa-> gulatur m globulos, limiilque circulariter' fefe in vafa dif- pergit, & ita producitur galla, exienfque hic, in globulos coagulatus fuccus, vermem excipit & in medio collocatr Ex hac recenti galM, animalculum fuum arripit nutrimen¬ tum , gallam fcilicet undequarque pedetentim & partitim devorando, ita utipfagalla;cavitas, accretioneanimalculi itidem accrelcat; Abique tali modo , videlicet Jadionc magni alicujus valis in folio quercino, nulla produci potefl galla5 quotquot etenim aperui gallas, paflim in ipfis ani¬ malculum inveni (inter centum autem gallas j duas tantum reperi Antonii de Leeuwenhoek. 215 teperi, in quibus duo latitabant vermes) etiamfi una galla aliam fexagefies magnitudine fuperaret. Vcruntamen notandum y quod ex omnibus majoribus va- (is foliorum quercus perforatorum, non femper oriantur g a l] L E; fed quod eaedem folummodo oriantur , cum fuffi- ciensfuccus exvafis perfoflisprofluat, quo etiam multum contribuere valet ardor, ad fuccum fcilicet condenfandum : hic timui mihi imaginabar, quod cx perfofiione vaforum tempore matutino fada, facilius gallae efformarentur, quam ex perfoffione vefpertini, tali enim in folio, ex quo una velplurcsgallae prodibant, nec non in foliis, gallis carenti¬ bus, folia &yafadiffrada, fine ullo gallarum, vel minimo indicio: ftatuminabam quoque, plurimos didorum ver¬ mium, nutrimentum fiium ex foliis peterp, abfque ma¬ gnorum vaforum lefione, quia multis in locis folia erant vi¬ tiata &perfofla. Ut hafce circa obfervationes confiderationefque mihi porrofatisfacerem, fupponebam optimum gallarum genus, quod hifce in regionibus in ufueft, afferri ex Aleppo. Hac de re confului itinerarium Domini Tavernier , ut animad¬ verterem, quid Dominus ille de/gallarum produdione an- notaflet: refert itaque in libro fuo tertio pag. 232. dum de AJeppensi lu6 itinere loquitur fequentia } montes, obfeffl funt quer cubus galhferbs : referiuntur fimul etiam quercus glandifer*. Verum ex allatis obfervationihus mirum nobis non eff, quercum fimul gallas & glandes proferre, .fiquidem omnes quercus, gallas proferunt, modo tale genus mufearum ad- cx quarum ovis vermes provenire poffiuit, qui foliis quercinis in fui nutrimentum utuntur. Ut porrb mihi hac in re fatisfacerem, diverfas elegi gallas, qux ad nos transferri folent, quatquea TindoribUs vulgo ln utum inmuntur: hafce examinando, mortuam quan- D d d 3 dam at 14 > An atomi a, & Contemplationes dam mufcam ficpeexquibufdam iplarum extraxi, quazquo¬ ad figuram & compofitionem ipfis omnino eratfimilis, qusc noftris in regionibus vulgo in gallis obfervantur, hac tamen cum differentia,quod Aleppenfes mufcam duplo quidem ma¬ jores eflent, quam noitratesj veruntamen poftea etiam obfcrvavi, quod in gallis peregrinis, mufcse non majores quam in noffratibus reperirentur. In aliarum peregrinarum gallarum media parte fol£,cavi¬ tatem quandam, cum rotundo foramine in fuperficie gallas delinentem reperiebam; porro in cavitate hac jacebat llibri- lis quaedam materia, quam vermis excrementum efie puta¬ bam : unde firmiter concludebam, quod ciim talis vermi¬ culus C qui caufa productionis gallae, uti fupna diCtum elt,~ exiftit 3 gallam non ita perfoderit, ut in aetateTadulti, vel tempore mutationis vermiculi in mufcam, pervenire potue¬ rit ad gallae fuperficiem, ibidemque foramen , ad pervo¬ landum aptum effecerit, tali in cafu, ctiamfiirt mufcam fit transmutatus, intra gallam obire cogatur. Verum cum fpeculationes meas ufque in menlem OCto- brisprofequerer, animadvertebam me in opinione mea fu- iffe deceptum, obfervabam enim valde diftinfte & clare, quod non folum vermis potentiam haberet gallam perforan¬ di, verum etiam quod iplae mufcteviamfibiin galla aperi¬ rent, eandem enim pertundebant, fine ullo (uti putabam} inde ufurpatd nutrimento. Confirmabar hacce in opinione, ciim animadverterem, mufcas halce in conclavi meo, ultra decem feptimanarum fpatiumfub vitro quodam vel charta, abfque ullo alimento in vivis manfifle: animadvertebamque tandem, mufcas ha fi¬ ce, faCtd metamorpholi vermis in aureliam , tenui quodam gaudere involucro j veruntamen non quemadmodum bom- Antonii de Leeuw e nhoek. 215 bvces&eruac, quorum totum corpus involucro contegi¬ tur, verumhocce in integumento, corpus fingulufqu e pes ab invicem jacebant feparata. Jnaliis Aleppcnfibus gallis nullum obfervare poteram a- nimalculum, cujus rei caufam putabam effle fequentem ; Vermiculus in noftrate galla, etiamfi ad mediocrem perve¬ nit magnitudinem , valde eft infirma, ita ut levi atta&u diffringatur, ex quo tunc albicans effluit fuccusj cumque vermiculus in galla moriatur, fi ve ex acredine nimia falis, live propter gallae nimiam duritiem, tunc vermiculus ita ex/iccatus eft, ut nulla ipfius adverti queant veftigia. Se¬ cundo, vermiculus, ad mediocrem magnitudinem per¬ ventus, magnum quidem perfodere valet vas, moxque locum a perfofflo loco mutare, ex: quo vafe perfoflo galla quidem elformari poteft, abfque intus contento vermicu¬ lo, quamvis hoc in gallis noftratibus non obfervaverim, e- tiamfieatdem, uti fupradidbum, adeo eflent parvae, ut fexaginta tales gallae, magnitudinem ordinaris gallae aequare non valerent. Quando jam gallae efformantur, intra quas vermiculus mature obiit, vel etiam nullus adfuerit, tunc ordinarie graviores funt, quia nondum funt exefae. Circa recenfitas de generatione mufearum obfervationes, in opinione mea magis confirmabar, cum in memoriam re¬ vocarem eaquaeolim animadverteram in diverfisarboribus, & praefertim in Salice, in cujus foliis obfervaveram virides quofdam tumores & tubercula; quibus apertis, invenie¬ bam varia viva mortuaque animalia, quae ex vermiculis vel trucis produfta fuifle certo credebam, hofque porro vermi¬ culos ex ovis talium mufearum, quales in tuberibus folio¬ rum detexeram, produ&os exiftimabam. Eft enim apud me ratum ac firmum, nulla viventia ani- -- ma- 21 6 Anatomia & Contemplationes malia, live demum verme, live mufcam,pulicem,pediculum, imo ne blattam quidem, ex fucco vel foliis ullius arboris vel plantat, aut etiam putredine vel fudore produci polle: Et ut mihi hac in re fatisfacerem, abhinc biennium &: quod excedit, carnem fumpfi vitulinam , eamque intra vitreos quofdam tubos, hermeticeocclufos, inclufi, quos per ali¬ quot menfium lpatium , tam prope feneftris ad Solem, quam alias, reliqui, ita ut caro portione fui aliqua in aquo- fum mutaretur liquorem. Hanc carnem , liquoremque multoties accuratillime examinavi , diyerlifque tempori¬ bus vitra aperui, rurfufque occlufi, indicemqueobferva- torum lervavi, verum nullum nunquam vivens animal in iplis animadvertere potui. Novi equidem multos reperiri, certo libi perfuadentes, quod ex putredine & corruptione non folum infedta produci queant, verum etiam quod pe¬ diculi ex fudore oriantur , cumque aliquando Dominus quidam eximius ac dofbus talia contra me defenderet, affe¬ rendo fe hujus rei varia habere exempla, relpondebam ego imaginariam effe talem opinionem, ratumque apud me efie, quod prout impoffibile eff equum vel bovem, fimileve ani¬ mal, ex limi cujufdam putredine progigni poffe, atque im¬ poffibile lit, pediculum vel pulicem abfque generatione poffe produci j & quamvis plus quam femel quavis fepti- mana,pura induamus linteamina , putemufque nos cum nullis hominibus pediculolis converlari, tamen infe&a illa facile in nos tranfeunt ex ancillis, aliifve, le&a noftra fter- nentibus, tranfeunt enim fatpeexipfisinftragulasj hoc ar¬ gumento Dominus ille erat contentus, pofteaque intellige- bam quod ancillam fuam dimififlet, quoniam pediculis un¬ dique fcatebat. Non incongruum duxi gallas quafdam delineare, prout in foliis crefcunt: fic hic loci Fig. i, ABC D,folium parvum quer- Antonii de Leeuwenhoek, 21 / ,; 4> i»/ fD .C A I ^ 2 x ca «lL K quercinum eft , cujus inferioris lateris fuperficies ( ciim fo¬ lia arboribus .adhaerent _) hic fuperna eft : nunquam enim gallas in fuperna parte obfervavi, cujus caufam efle puta¬ bam, quod fi talis vermiculus in fuperna parte folii nutri¬ mentum acciperet, brevique faltem tempore a fole irradia- retur, propter parvitatem exficcaretur ac moriretur: Ex dido folio dux magnx ac dux parvx efformantur gallx, ve- luthicFig. E. F. G. H. indicatur. Fjg-2.2. denotat gallam divifam, in qua cavitas indica¬ tur literis N. N. in qua jacuit vermiculus: vermiculos etiam bic quatuor diftin&is magnitudinibus annotavi literis I. K. IM. E ee ' Fig. \m 218 Anatomia & Contemplationes Fig. 3. denotat dimidiam gallas partem, in qua mufca e- tiam demonftratur, quae tamdiu operata eft , ufquedum ad fuperficiem gallae pervenerit, Fig. 4. fignificat itidem dimidiam gall$ partem, in qua demonftratur cavitas, quam vermiculos in medio efforma- vit, ut & alia cavitas, quam efformavit mufca. Fig. f. denotat mufcam gallas, cujus corpus hic nimis magnum eft delineatum, quantum autem ad alas, e^ qui¬ dem funt nonnihil longiores quam quidem hic reprasfentan- tur. Poft hasc, menfe Januario, gallas rudus quaefivi, ex quercubus junioribus, quarum folia vicina fere erant ipft terras, quibufque etiam folia (licet exficcata ) magna ad¬ huc quantitate adhasrebant: varias reperi gallas, foramine pertufas, ex quo mufca evolaverat; In aliis gallis mufcam inveni adhuc viventem, rurfufque in aliis vivum reperi vermem. Gallas nonnullas depofuiin conclavi meo, quas divertis temporibus aperui, paftimque in illis vivum inveni vermi¬ culum, velforamiaulum, ex quo mufca ereperat: quatu- or ultimarum harum maximarumque gallarum in fine Apri¬ lis aperui, obfervavique quod ex omnibus mufcasexiiflentj & in duabus hifce ultimis, ad cavitatis, (intra quam ver¬ mis adoleverat ) latus, duas erant diftkuftas parvas cavitates, in quarum finguld, vermiculus jacebat, qui, etiamfi galla valde erat exficcata, tamen adhuc vivebat: imo abhinc ali¬ quot feptimanas gallas quafdam aperui, intra quas vermi¬ culi, arenam majorem haud excedentes, fed vivi reperie- bantur. In capfula etiam modo cochleato occlufi, decem fervavi gallas, quam capfulam in fine Aprilis aperiens, inveni omnes gallas foramine pertufas, mufcafque mortuas • Sicco etiam pede hic praeterire nequeo, quod praeterito Au- Antonii de Leeuwenhoek. 219 Autumno oftenfa mihi fuerint quadam tubercula diverfte nitudinis, quae, quia ex carduis carpuntur, nuces car- dui vocari folent. N uces hafce multi noftrates in pera cir¬ cumferunt, hac cum fuperftitione, ut ab haemorrhoidibus taiiidiu liberentur, praefertim fi quotannis vetuftis rejedis, recentes ( quae noftra in Provincia, ut fertur, non cre- fcuntJ refumantur: nonnullique dicunt vermiculum intus in nuce contineri, quo vivente nucis etiam viget virtus, mortuo vero perit. ; . ' Quamprimum nuces hafce videbam, ftatuminabam etiam cafdem cafu & fortuito efformarij ufufque ipfarum contra haemorrhoides mihi erat fufpettus & fuperftitiofus s cum domum reverfus eflem, examinando comperi, nullam ip¬ farum omnium fu ille, quae non 1. 2. 3.4. f. 6. 7. imo etiam odo diftinftis gaudebant cavitatibus , in quibus lingu¬ lis, jacebant breves, albae, in unum coa£tae Aureliae live Nymphae, quas fere omnes vixilTe obfervavi } has Aurelias ortum duxifle ftatuebam ex vermiculis, quorum ova a mull¬ ea aut alio fimili infedlo in carduis erant depolita j hofque vermiculos perfodilfevafacardui, cuminipfo vigore ellet incrementi, qua perfolfioneextraordinarie copiofus efflu¬ xit fuccus, ex quo in carduo tuberculum fuit efformatum, quod limiil circumjacentem involvit vermiculum, fuaque fubftantia inclulit. Cum enim, adhibita di£tarum nucum diligenti inquifitione, mihi certo imaginarer vermes holce etiam ex mufearum ovis fuille produdtos, diverfas, ut mi- hi ipfi fatisfacerem, elegi nuces, diverfifque temporibus prxterita hyeme aperui, aurelialquefervavi, jamque de* miim circa finem Aprilis parvas quafdam nigras inde accepi dulcas, talis figurae & conftitutionis, qualem nunquam in . ns animadverti, polleriusenim ipfarum corpus tendebat acu tum, hoc modo ipfam earum pharetram efformans 9 mtra quam latebat aculeus. E ee 2 Non 320 Anatomia & Contemplationes- Non incongruum duxi > nucum harum conformationem hic loci ob oculos ponere, ut magnitudines ipfarum cum cavitatibus fuis elucefcerent, fimulque appareret, quan¬ tum i pfa apud homines valeat imaginatio. Fig. 6 . j. 8. denotant exliccatas cardui nuces diverfe magnitudinis. Fig. 9. fignificat nucem quandam cardui, uno in latere difciflam,. inqua duas obfervantur cavitates, quarum una A. continet Aureliam. Fig. 10. exhibet mufcam, qualis ex Aurelia fuit pro* dufta. Fig. ii. denotat nucem quandam cardui tranfversim dis- fedam 2 21 Antonii de Leeuwenhoek. £^ m > fein qua Qbfemntiix feptem, cavitates , in quibus Aurelia:jacuerunt. # Ja lireris meis die 13, Julii 1 <58 f. datis annotavi ,, quod, fipoflibilc nobisedet» primordium plantae ex corpore, fe- mendido, eximere , illudquealii cuidam femini, eo in lo- counire» ubi primordium eft alterius plantae, mihi certo» perluaderem, fnfetum quendam inde proventurum, cu¬ jus Umilis nondum fuit repertus r Exempli gratia, fi pri¬ mordium plantm in nuce juglande exiftens (j quod femini vi¬ rili Equi comparo ) eximi polfetL, inferique & uniri medul- kcaftanex(quam utero Afinae comparo) ftatuam, quod ex unione horum diverforum feminum ( prima enim femi¬ nis parsaflumi deberet pro fexu mafculino,, altera vero pars feminis caftanea:, pro fexu freminino) arbor quaedam reful- raret, neutri aliarum arborum vel fru£tuum fimilis, ac per confequenseffet arbor & frudhis incognitus. Dominus quidam praeclarus*, recenfita a me audiena, me valde, ut experimentum» facerem, inftigavit*-. dicendo, quod etiamfi ex multis feminibus unicum laltem propulia- ret, tertium tamen aliquod, incognitum», inde refultaret. Ipfequidem mihiimaginabar, impoflibile efteut id praefte- tur, quemadmodum etiam expertus fum: verum quia pau- cireperiuntur homines, qui cognitionem haberent primor¬ dii arborum ac plantarum, idcirco hic indicabo qualis fit coftitutio primordii planta: tam in Caftanea quam juglande» Fig. I2-. denotat diffra&am Cafta- neara. A. eft. primordium ipfius pian¬ te j & quamvis Caftanea: femen fit vah» dc magnum, tamen primordia folio¬ rum raro valde in eodem dignofeun- tur: imo confiteri debeo, quod inter plurimas Caftaneas, unicam faltem in¬ venerim , in qua circa primordium Eee 3, i 222 Anatomia & Contemplationes plantas duo foliola inveni: alias fuprema portio primordii plantas, faspenumero rotunde elevata erat, fuperne etiam in terna cavitate prodita. Primordium hoc plantas, litera A. annotatum, ex quo folia propullulant, non foliimfubftan- tix fuas firmiter eft unitum j verum annotatione etiam , fu- pia alia (emina, dignum eft } non loliim duos funiculos re- periri, primordio ipfius plantas, ex caftanea alimentum allaturos, eamque ad tantam magnitudinem perducturos, ut ex fucco nutritio in terra exiftente queat fubfiftere: ve- riim etiam funiculos hofce proditos efle vaforum magna quantitate, originem fuam ex caftanea ducentium, verofi- militei que effbrmatorum,lucci nutritii, ex eadem versus o- liginem plantas deferendi gratia 5 qus vala producunt rur¬ sus alia, quibus pars, in radicem & truncum cefliira, eft prasdita: DiCta hasc vafa, talem habent conftitutionem, qualem in diCtis meis literis annotavi in vafis funiculi nucis avellanas & amygdala. Olim dixi, quod veluri animalia in utero per funiculum intra integumenta fua nutriuntur, ita etiam plurima arborum femina per funiculum in involucris augeantur: ut & quemadmodum uterus in animalibus ,-ova- que in avibus , pifcibus & infeCtis, folummodo inferviunt ad mafcula animalia excipienda, nutrienda & augenda, fic etiam fele res habeat in plerifque feminibus, quorum ma¬ gnitudo folummodo infervit, ad primordium plantas(quod vicem habet mafculi animalculi^ protegendum, conier- vandum & ad tantam producendum magnitudinem, ut extra terram valeat fubfiftere, quemadmodum antea de hac re a me plura funt diCla. Antoni i de L e eu w e n h oe k. 22 Ff. i?- A. B. C. eftCaftanea, quam demio praeteriti hyerae , in profundo fictili , humida arena re¬ plero, pofueram in camino , are- nimque quovis altero , tertio, quar- tovc die humedavi, pro differen- tiafcilicetinterea extrudi ignis.CD. & A E funt duo funiculi, quibus primordium plantas eft unitum.F.G. partem illam plantae denotant, quae in truncum eft ceflura, G. fignifi- cat folia propullulantia 5 E. H. D. radicem. Hic jam evidenter patet, totam caltaneam infervire folummodo, ad parvam illam partem, quas mafcu- lini feminis vices agit, quamque caftanea in fe fovet, fuftentandam: nam funiculi hujus feminis funt ex¬ traordinarie magni, longe extra fe¬ men fefeexpandentes, imo ufque- diim callaneaipfa velut illmfa extra terram ejiciatur: & quamvis anima¬ lia in utero indigeant faltem unico ad nutritionem funiculo , neceflum tamen eft primordia plantarum du¬ obus gaudere funiculis, aliasenim, per unicum funiculum, planta: pri¬ mordium neutiquam fatis nutriretur ex tota illa lubftantia farinacea, in qua primordium plantas decumbit, pleraque enim femina, in duas funt, mediante membrana, partes divifa. Verum cum duo particulares fu- mculiinitium plantas, mafculi feminis vices agens , non fo- S2 4 Anatomia & Contemplationes folum amplexantur, verum etiam per tot vala, nutrimen¬ tum ex fubftantia farinacei ( quae tanquam uterus plantae te¬ nellae exiftit 3 in diXam plantam tenellam infundant, cum *vafain tenella planta exiftant, idcirco tenella planta, ma- ten ^ ^^®* n ^ uente ta mdiu augetur, ufquedum extra ter- P ( ^|P : ^ u ^fi^cre, quemadmodum fupra plurie s fui t di- erum, p Fig. 14. denotat divifum quendam nucleum juglandis, in quo literis I.K. annotatur primordium ipfius plantae li- I ve arboris. Et quemadmodum fupra di¬ xi in primordio plantae Caftaneae nulla dignolci folia j «ita.ex adverfo, facile e- adem in juglande obfervantur: quot¬ quot enim juglandes examinavi, paflim in ipfis mihi folia adeo diftinXe coram microfcopid oc¬ currerunt, acli nudis oculis tempore verno parva contem¬ plarer folia: I. denotat partemin ramos & arborem traniitu- ram: K. acutam illam partem, ex qua radix propullula- bit. Varias etiam juglandes praeterita hyeme, eodem mod6 ac fupradiXas caftaneas examinavi. Antonii de Leeu wenhoek. 22 j f icr 1 f.L M N O P. denotant nucleum quendam five fe¬ men L&P. fignificant funiculos, qui efformati iuiic ad primum nutrimentum ex nucleo ad primordium j ant £ deferendum. Hi funiculi proditi funt ingenti nume-. rd vaforum, primordium plantae nutriturorum, ita ut in obfervationibus hifce duobus diverforum feminum, certo m ihiperfuaderem,vafa haec per totam feminum fubftantiam efiedifperfa, qudficoptimifuccimateriam, tenellis plan¬ os, intra femina conctufis, afferant, & ad tantam perdu¬ cant magnitudinem i ut extra terram poffint nutriri. RP. cftipfa radix. Ex allatis hifce obfervationibus de firma unione primor¬ dii plantarum per funiculos, una cum eorum multiplicibus valisadfarinaceam fubftantiam, nobis femen didam, ten¬ dentibus, liquido jam patet, quod primordium plantae ex talibus feminibus, eximere nequeamus , fine ruptione i- pforum funiculorum Sc vaforum,quibus ruptis illud eft mor¬ tuum, transferrique nequit in aliud quoddam. femen: ita utimpoflibile mihi videatur, primordium plantae ex cafta- nea transferre in juglandem, ubi hujus plantae jacet primor¬ dium , ficque efficere, ut caftanea crefcat in juglande. Et quamvis ex feminibus Fraxini, Tiliae, Cafliae, ma¬ joris minorifque Oleae, Ribefii, Grofliilariae. &c. pri¬ mordium plantae eximere pollemus, fine ruptione funiculo¬ rum, vel etiam eorum obfervatione, tamen ratum nobis eft, quodetiamfinulli cumvafis adeflent funiculi, tamen horum loco, globuli, farinaceam fubftantiam componen¬ tes, in tali locati eflent ordine, ac praeterea primordio te¬ nellae plantae adeo effent unitae, ut iidem vel vices haberent vaforum, vel etiam revera vafa exifterent, quorum accura¬ ta ftruftura nobis eft imperfcrutabilis. Etiam paffim magna erit differentia inter magnitudinem unius & alterius primor¬ dii in diverfis feminibus, ac per confequens, locus feminis Fff alicu- 226 Anatomia & Contemplationes alicujus, ex quo planta eft exempta, nimis parvus vel ma¬ gnus erit, quam ut inferatur alterius cujufdam planta pri¬ mordio. Adde quod ipfum primordium plantae ex femine nequeamus eximere, fine diffra&ione feminis, unde femen redditur inidoneum & inutile. Quibus ita fe habentibus, patet, nulla nobis efie media, ad primordium plantae alicujus ex femine eximendum, fa- rinaceaeque feminis fubftantise inferendum. Hodie alias adhuc abfolutas obfervationes accepi , ad vos itidem tranfmittendas, verum ne Nobiliffimos Dominos nimia fcriptione taedium allicerem, hic loci finiam > inte- rimque maneo &c. Antonius de Leeuwenhoek. / ANTG- 227 ANTONII T>e leeu wenhoeic Anatomici non de primordio planta intra nucem ficos. De ovis fcjuiHarum , Afiacorum, & cancrorum , ut & de embryonibus fquillarmn cancrorumque, nec non de imis horum animalium cum generatione feminum farundam (Arborum. NOBILISSIMI DOMINI. hrgtiufmu vcjiras die Maij datas, donumque veftrum concomitantes, occepi &c. I N literis meis die 12. Ofrob. 1685". datis, conftitutio- nem feminis Goflypii indicavi, fimiilque dixi, quod nonnulla animalcula, in ovis, adhucdum intra maternum c orpus exiftentibus , jacerent perfe&a: animaliaque illa T“' f* n < . _ __ Fff 2 com- 22 8 Anatomia & Contemplationes comparavi femini didi GofTypii, quod aliter ac alia femina mhihnfecompleftfebatur, prseter membranam quandam, tenellamque plantam membrana involutam; primordium¬ que tenellas hujus plantas ex quatuordidindis conflabat fo¬ liis, una cum parte in radicem truncumque ceflura, fine prasfentia ullius oleaginofitatis, prout quidem fe res habet in aliis feminibus. Poft di&um tempus, Do&ifllmum Ex- pertiffimumque Dominum, Taitlum Hermans , Phil. ac Med. F)o£t. Botanicefque in Leydenfi Academia ProfefTo- rem invifi, qui me tanto afficiebat honore, ut magnam fu- am feminum thecam aperiret, fimiilque juberet ut pro lubi- tu femina quasdam mihi eligerem. Voluptate itaque ferebar ipfum femen Karpock inquirendi, quod in Hort. Malab. tom . 3 .pag. )9- vocatur Tanjala five Arbor Lanigera Bon- tii 3 quoniam indar feminis GofTypii, lana: fua: inclufum jacet. Hoc fufpicionem mihi movebat, quod eandem cum femine godypii haberet conditutionem. Semina itaque haec, favore Clandimi illius Viri accepta, examini obfervatio- num mearum fubjeci, quas vobis Nobilidimi Domini, com¬ municare neutiquam debui negligere, ut plenius vobis circa illa femina fatisfacerem , quae non hi fi plantas in fe continent primordium. Hunc in finem duo talia femina delineari cu¬ ravi. Fig. i. ABCD, edfru&usfemen ferens, Karpock 6 . i- £fus,quem nonnihil apertum delineari curavi, quo fic anim¬ adverti podet, quomodo femen in goflypio decumberet, fruftumqueffiuncintusquafireplet. Hocgodypium, Indis Karpock diffum, irtfervii: ipfis folummodo ad culcitras & pulvinaria implenda, forfan quia propter godypii illius bre¬ vitatem, linteamina inde effiormari nequeunt. Hoc Kar¬ pock. , ignem facillime concipit goffypioque eatenus pro¬ cellit. Fig. 2, denotat femen ejus cum duro fuo cortice, prout Antonii de Leeuwenhoek. 229 prout cx goflypio fuit exemptum. r Fig. 3. exhibet femen, duro luo cortice denudatum, membra.iaque Tua denudatum, quod communi quodam no¬ mine, vocatur feminis nucleus. Fig. 4. fignificat ipfum femen membrana fua denudatum, poftquam aquae aliqqandiu fuiffet immerfum, ut eo facilius membrana leparari poffet, quapropter etiam nonnihil in¬ tumuit- In hocce femine acutus oculus facile dignofeere po- teft radicem, duplicatim fibi incumbentem. Prmdida membrana, in circulo non foliim tenellam in¬ volvit plantam, vcriim portione fui aliqua, etiam ipfa fo¬ lia ( nuclei maximam partem componentia ) intercurrit, quemadmodum quoque rem fe habere in femine goflvpii obfervavi. Prxdiftum femen in fe nihil praeter folia complc£Htur,du- plicatim fibi incumbentia, quae tenuitatis ergo pro lubitu teparare non potui, fed tamen delineare curavi, ut demon- frarem, quam curve fita fit ifta pars, quae in radicem & truncum ei! cdfura, quo incremento fuborto, fufficientis eflet longitudinis, ad nutrimentum fuum mox ex terra eli¬ ciendum. Fig. 5. E F G. denotant folia ab invicem difperfa & val¬ de alba, fed prout ea in magnitudine exhibuit microlcopi- um. Fig.f.fignificant partem in radicem ac truncum ceiTuram, qu^ inftar colli cujufdam cygni incurvata jacet. Fig- 6 . denotat pariter plantam tenellam, cujus folia non adeofunt extenfa. Fff 3 Fig' 7 - * 2 3 ° Anatomia & Contemplationes Fig. 7. femen quoddam eft in Horto Malab. Bupari - // vocatum, quemadmodum cum cortice fuo craffo vui- go apparet. Fig. 8. nucleumqueiidamexhibetprtedictifeminis,pro¬ ut ex cortice fuo duro exemptus, membrana: fax involutus jacet. Fig- 9 - itidem idem exhibet femen, membrana fud five integumento denudatum, poftquam per aliquot horarum fpatium aquat jacuerat immerfum, quo fcihcet ita a mem¬ brana fua poflet feparari, in quojam hic loci nudo oculo complicata pars , in radicem truncumque cefTura, dignofci poteft. Fig. 10. KLMNO, denotat idem femen, cujus folia mediantibus articulis ita explicavi, ut ipforum quatuor di- ftinfte queant dignofci; idem etiam per vitrum modice am¬ plificans eft delineatum ; hxc folia itidem maculata valde funt, ita ut nullus dubitem, quin folia arborum ex femine hoc provenientium, omnia fint maculata. Hoc / Aktonii de Leeuwenhoek. 231 Hoc femen (velut pradi&um aliud ) nullam omnino nu¬ tritiam in fc continetiubftantiam, qua initio incrementi, polfetaugeri 8 c increfcere. frcr w. L MNOj denotant folia, &literte QRS acicu- Jas, quibus folia funt extenfa. * Fig. 10. KP. fignificant partem in radicem truncumque cefliiram, qux hocce in femine extraordinarie magna eft, proportione habita ad alia femina, in quibus oleofa conti¬ netur farina, in qua planta jacet involuta. Fig. 11. denotat femen Kaukin Indorum brequis , vel EJongi horti Malabarici diftum, prout in duro fuo conti¬ netur cortice. Fig. 12 & 13. exhibent nucleum feminis diffra&i & in duas partes feparati, quem eadem cum magnitudine deline- aricuravi, qua vulgo coram oculo nudo exhibetur, in quo cavitates obfervari polfunt, in quibus primordium plantee ( quod inde exemi ) decubuit.. 2 32 Anatomia & Contemplationes Fig. 14. denotat primordium plantas, ex oleofa fua fub« ftantia exemptum, quod maximam partem;conftatexduo- busmagnis foliis, in quibus nudo oculo obfervari poiTunt vafa, quas hic aliquo modo poiTunt dignofci. Hascce duo fo¬ lia ab invicem nonnihil feparavi, quo facilius poftent di- gnofci. Fig. 14. A. exhibet partem in radicem & truncuin cefturam. Fig. 1 f. denotat Nucem live feminarium in Horto malab. Adamboe nuncupatum : haec nux in le t ria continet femina, feparatim ab invicem diftin&a, velutinFig. 16. quas terti¬ am partem talis nucis denotat, ita ut quasvis cavitas, in hac parte denotata, dimidia ejus cavitatis pars eft, in qua fe¬ men latet. Fig. 17. fignificatunum femen intra durum fuum corti¬ cem contentum, ex prasdi&a cavitate exemptum. Fig. 18. denotat nucleum ipfius feminis. Fig. 19. denotat dimidiam nuclei partem, prout a me diffractus fuerit, in quo, nudo oculo primordium poteft di¬ gnofci. Fig. 20. exhibet primordium plantas, prout coram nudo oculo, exhibetur, hac tamen cum differentia, quod ambo folia ab invicem feparaverim, ut eo facilius poffent di¬ gnofci. ^Fig. 20. B. fignificat partem in radicem ac truncum ces- luram. Diu nuces defideravi Cocos diffas, quia nullam novi ar¬ borem, majora femina proferentem quam Cocos, nec non ut figuram & magnitudinem plantas in magno hoc femine obfervarem : Figura itaque 21. C. D. delmeatum eft prout nudo occurrit oculo. D. pars eft ex qua propullulatura effent folia: C. vero denotat rotundam illam partem, cui adhasret eminens quod- dam Antonii dc Leeuxvenhoek. 231 dampundum, &ex qua initium proveniret radicisac trun¬ ci. In primordio hoc planta difle&E, vafa quidem non¬ nulla obfervare poteram, nec non partes nonnullas, quas in folia abituras exiftimabam: veriun curiofiflimum erat, quodciim duas diftin&as tenellas plantas ex nuce Cocos con¬ templatus eflem, mihi ipfi perfuaderem in ea cavitatem quandatn animadvertere: ita ut initium cavitatis arboris co¬ cos, jamdudum in plantae primordio efformatum fit, prout in ipfa arbore crefcit. In primo nominatis feminibus Karpock & bupariti , ob- ferv annis, quod nulla omnino oleosa praedita edent mate¬ ria, ac hanc propter rationem, partes in radicem & trun¬ cum abitura, extraordinarie magnae ede debebant, quo longis fuispartibus brevi tempore, nutrimentum ex terra allicerent: cum contrarium fit in ultimo nominato femine , quia partes in radices & truncum ce (Turee, valde funt parva: quxoleofaindigent materia in fui nutrimentum & augmen¬ tum. Prxdidis hifce obfervationibus fine dubio vosNobilidi- mi Domini eritis contenti, videlicet, qudddiverfa reperi- antur femina, nihil p ree ter plantam tenellam in fe conti¬ nentia. I 'oftquam confiderationes meas conjeciflem in generatio¬ nem conchatorum live crudaceorum pifeium v. g. lquillarum aitacorum & cancrorum, folummodd quoniam di&i pifces ovafua externe circumferunt, fumme eas neceflarias efle judiavi; li enim aliter fe res haberet j impoflibile foret, ut 1 1 pilees tanta.in quantitate producerentur, quia corpora iporum, duris crudis obfefla, didendi five dilatari non ponent, fi ova interne gedarentur, hasc enim fucceffu tem- poiisaccrefccndo majus requirerent fpatium, prout in a- ms evenit pifeibus. Qvahmcfquillarum, ncc dato nec uno ‘eodemque anni Ggg rem- 211 Anatomia & Contemplationes tempore maturefcunt, quemadmodum in aliis evenit pifci- bus, toto enim anni decurfu ova in fquillis oblervo, ita ut jam harum, jam illarum ova maturefcant, pifciculofque producant. Veruntamen loquor hic de fquillis noftratibus, circa lit- tora marina captis, non vero de fquillis Aniftelodamenli- bus, quas fere omnes fimul ovis gaudere fertur, reliquo vero anni tempore iifdem carent. Verum praster expedationem annotatione dignum erat, quod unumquodque fquillte ovum maturefcens, nihil, prae¬ ter parvam iquillam in fe contineret, quam non folum vi¬ dere poteram in circulo ovi decumbere cum cauda fupra caput, ficque porro in fquillat tergo, verum etiam in eadem exempta, fquammas ipfius nonnullas obfervare poteram fi- miilque caudam cum pinnis, nec non pedes ipfius, caput & oculos, ut & prominentes ex capite partes, qute velut antrorfum jacebant juxta pedes. In lumina, perfecta! fquillse prreexiftunt in ipfis ovis. Veruntamen ova etiamfquiHarum examinavi, in quibus; nihil preter tenuem quendam inveni liquorem exiguis val¬ de globulis commixtum: ova htec fquillarum, albicante» vel potius albo-cmeritio in principio gaudent colore j ve¬ rum cum fquilla cinereum hunc in ovo colorem fquamma:- quae ipfius nigris infici maculis incipiunt, velut in Parenti- tibus fe res habet, tunc ova vifuinoftroapparent nigrican¬ tia. • Hoc quidem mirum nonnihil nobis videtur, fiquidem in nullis aliis pilcium ovis (noftratibus Kuitdidcis') id con¬ tingit ; verum fi perpendamus , quomodo talia in fquilla procedant , non vero in aliis pifeibus, ova fua extra corpus Itium circumferentibus , omnino erimus contenti. Olim dixi, quod in pifeium genere (quantum mihi qui¬ dem cognitum) foetus fuos extra corpus ferente , malcu- AtfTONT I &e LeEUW ENflOEK. ^ 235 Vi membris virilibus fi ve genitalibus omnino careant, quia quando foemina ova fua ejaculatur, mafculus jux- ra eam decumbit , vel eandem fubfequitur , femenque fiuim virile (noftratibus hom diehimj ex infinito ani* malculorum numero maximam partem conflans , inter ova muliebria ejaculatur , quo animalculum aliquod fe¬ minis virilis ovo cuidam uniatur , cx quo nutrimentum fuum & augmentum tamdiu potefl elicere, ulquedumani- raslculum illud aptitudinem aequi liverit, ad nutrimentum cx aqua alliciendum. Si jam omnes noflri pifces fluviatiles & marini , quorum genus foeraininum ova circumportat intra corpus , virilibus praediti eflent membris (lime folummodo inferviunt ad femen in uterum ejaculandumj) impoflibile foret, ut talium pifcium ova fnoflratibus Kmt dichj fecundarentur, viva enim mafculini feminis animal- cula, qua: membris virilibus ufquead uteros talium pifcium fivc ovarium ejicerentur, non difpergerentur per folida & firmiter fibi mutuo adhaerentia ova , foecundanda. Qua¬ propter provida Natura in omnibus fuis operibus tali ufa efl ordine, ut nihil fruftra creaverit: didamque ofe caufam, pi¬ fces ova ejaculantes, membris nullis praediti efle deberent virilibus. Et ex allegatis rationibus clare patet, quod nul¬ lum creatura: primordium in oyis pifcium obfervare pofli- mus, cum ejiciuntur: Quantum jam ad fquillas attinet, il¬ li’magnam ovorum quantitatem in corpore fuo gefhre ne¬ queunt, quia cruftacea ipforum corpora extendi & dilatari nequeunt i ficque fquillae ova fua circumferunt in craflitie pedum juxta corpus, ubi pedes vafis quibufdam feu potius arteriis funt prtedidi: ftatuo enim , quod ova avium alio¬ rumque animalium , folummodo ex arteriis augeantur, qua; rurfus in minima difperguntur vafcula, ita ut quodvis fquil- lx ovum nutriatur ex particulari quodam vafe, vices funi¬ culi fupplcntc i ita ut quemadmodum animalia in utero per Ggg 2 funi- 234 Anatomici & Contemplationes funiculum nutriantur, fic etiam ova ipfius fquilte (vel po* tius tenella; iquillaf) per arteriam live funiculum nutriun¬ tur. Quantum jam ad fquilla: attinet generationem, eamfe- quenti modo procedere mihi imaginor : femine virili ma¬ turato (hoc elt, animalculis in femine ejus viventibus} mas fceminas (cujus ova apta nata funt ad virile femen fufcipien- dum) aggrediens, femen ejaculatur in efformata foemina: ova: haecce animalcula, ovis unita, puto intra breve tem¬ pus quoad figuram mutari, videlicet,, virile animalculum figuram fquillse affumere, quemadmodum idem obferva- mus in Bombycibus, Erucis, variis mufcis nec non in Pu¬ lice, hic tamen cum differentia , quod fquilla per Funicu¬ lum a Matre nutriatur & augeatur, quemadmodum ani¬ malia intra ipfos uteros. Et quamvis dictus pileis, propter cutem Iquammatam, nulla ova in ventre poteft geftare, quemadmodum id plerifl que folenne eft pifeibus, tamen provida INaturafupra alios pilees conceffit ipli perfe£tiflimum quid 5 ciun enim alii no- Jtri fluviatiles pifces, ova ejaculentur inter gramina & arun¬ dines vel arborum ramufculos, quibus ova quafi adhaerent, quae ab anguillis fluviatilibus devorantur, fquilla e contra¬ rio ova apud le fervat, ufquedum foetus ipfius in involucris fuis tantum acquifiverint robur, ut eadem diffringere pof- flnt, ficque proprio marte in aqua degere. Ut vobis , Nobiliffimi Domini conflitutionem nondum natae fquilla:, ob oculos ponere poflem diverfas ex ovis fuis exemi , quarum quatuor coram microlcopio meo exami¬ navi Pidoremqueaccerfirijufli, ut figuram accurate (ipfius tamen rei nefeiusj quantum fieri pollet delinearet: & deli¬ neando multoties dixit, nefeio quid delineo, verum mihi videtur effe fquilla. nata, ex ovo a me exempta , quam ex roturiditate-ftrar- quantum fieri potuit extendi & elongavi, licet enim lentiflime ipfas fquillas cx ovis eximere annifus fim, non tamen fatis accu¬ rate id praftare potui, nam in una perfedtius cauda obler- vatur, in alia rursus accuratius videntur pedes, vel caput vel fquammte. ABD. denotant caput, in quo prominen¬ tes pedes, barba &c: dignofci nequeunt, quae nudo oculo in Squillis obfervamus , quia omnes ilice partes in difhn- do ordine infra, juxta caput, quafi complicatae jacent, tithicverfusB. Fig. 23. EFGHIK , eft alia iquilla nondum nata, quam folummodo delineare curavi, quiadiftindteipfadig- nofcuntur pinnae litera E, cum Oflfeis ipfarum partibus, firmitatem pinnis conciliantibus. Ggg 5 Mag- EK. 2 l& dnatomU & Contemplationes •Magnitudo ovorum , ex quibus nondum .genitas liafce eduxi Iquiihs, facile poteft: fupputari, cum enirnffla depo¬ nerem juxta arenas noftras vulgares, animadvertebam mul- ,tas arenulas magnitudine cum ovis convenire, nonnullas ta¬ men multo minores, imo & nonnullas majores. Membranas ovorum (noftratibus Kuit didtorum ) magni cujufdam cancri, diveriis temporibus aperui, oblervavique quod pafsim efflueret matqna quaedam fluida & humida, cum copiolis quibufdam globulis diverflc magnitudinis commixta: & fiquidem putarem 'ova haec non diu fuifle efformata, conatus funi animalculum virile in ovis dete^e- re-, verum difle&i ovi membrani, effluentem materiam tara fu bito coram oculis meis fiftere non poteram, quin a- volirat: totum enim ovum magnitudine non excedebat arenam majorem, ita ut nihil vifui meo appareret, quam clara quasdam , &ad flavum nonnihil vergens colorem, ma¬ teria, quas diveriis diffracta erat rimis, praedidlis globulis commixta. Haecova ante o£to horarum fpatium fuerant ex cancro exempta, quam ipfa examinabam ; Sc quia tam par¬ va liquoris quantitas, ac quidem in ovo continetur, adeo evanefcebat, centum & plura fimul diffregi ova, & in ef¬ fluente materia, obfervavi valde parva animalcula aequalis magnitudinis, exceptis pauciffimis, quae magnitudine car- tera excedebant. HaxanimalcuJa adederant parva, ut cen¬ tum myriades ipiorum flmul conjundtae magnitudinem non haberent unius arena; majoris ; haecque animalcula ultra minutum vivere non poterant: hifce obfervationibus non¬ dum contentus, eafderaiteravi, & plerumque cum pari eventu. Dicta ova aliquando per totam no£tem depofucram in eonclavi meo, acpoftea in liquore ab iplis expreflo, a:que ,slc primo animalcula viventia obfcrvavi. |n ovorum, per ia horas relictorum, exprefsd fucc.6, obfer- Antonii de Leeuwenhoek. 237 ' obfervavi adhuc viventia animalcula, & majora nonnihil a ppjrefwflt> quam antea obfervaveram. horarum decurfum, denuoexaminando, animal¬ cula qusdam adhuc obfervavi viventia ; poft delapfum lex horarum ova praedi&d modo examinavi, fed nulla viventia obfervavi, & fiquidem ova faetereinciperent, eadem re¬ jeci. Et ut vobis, Nobiiiflimi Domini, offendere poilem ovorum cancri exilitatem , eorumque copiofiflimuni numerum, ova quaedam ordine in menfura pedali de¬ ponebam, &obfervabam quod axis 14 ovorum, fextani partem longitudinis pollicis exhiberet. Haec ova , racema¬ ti m valis fuis miro modo adhaerentia, fimul adeo erant ma¬ gna, atciim eadem in circulum depofuiflem , axis eorum fere duos cum dimidio pollices eflec longa. Verum more meo confueto, minimam fervaboproportionem, dicamque axem folummodo efle duos pollices longam ,- & cimi dice¬ rem axem 84 ovorum efficere longitudinem pollicis unius, aflutnam folummodo 80 axium, dicamque axem rotundi corporis ex ovis cancri conffantis, eflfe duos pollices lon¬ gam, k per confequens etiam 160: axes* ovorum. Hoc ita fuppofitd , relultabitr inde numerus \ 160 4.096000 Rejiciamus jam numeri hujus par¬ tem dimidiam, partim quia ova non firmiter invicem funt coadta, partim quia vafa, ova nutrientia , magnum occupant fpatium j Sc reflabunt duo millena ovorum, quae cancer fecum geftat. Vel alio modo dico, axem nu¬ cis juglandis efle unius pollicis, at vero ju¬ glans quingenties hnillies majus fpatium occu¬ pat quam ovum cancri. ] 4096000 Quantum jam attinet ad animalcula, quae in fucco ex ci¬ vis 9600 160 25-600 160 15-36000 25-600 V 23S Anatomia & Contemplationes vis exprefso obfervavi, an originem fuam habeant ex ma- fculino cancri femine, an vero animalcula hatc jamdndura in ovo praextiterint, ha&eniis mihi manfit imperfcrutabi- le, fiquidemolim in cancro mare, femen quatfi vi, fed non inveni. Veruntamen imaginari quidem nobis pofiumus, animalcula eife ex femine maris , quia concipere nequimus, quomodo fine ovorum alimento, animalcula quasdam in vivis tamdiu manere poliunt, quam quidem contigit, cum enim ultimo fuccum ex ovis exprimere anniterer, ea erant adeo exficcata, ut expreffionem meam fazpius iterare coge¬ rer, antequam fufficientem acquirere poifem fuccum pro ob- fervationibus meis exfequendis. In initio menfis Maij duos accepi aftacos, ovis pratditos, qute coram nudo oculo nigra apparebant * lvec ova magni¬ tudinem feminis milii habentia, ibidem extra corpus nu¬ triuntur per funiculum , quemadmodum in fquilla &can- cro. Diverfa aperui ova, nigredinemque oriri obfervavi, quia globuli, diverfas magnitudinis, maximam ovi partem tunc temporis componentes, colore gaudebant viridi: reliqua ovi portio ex tenui quadam & clara confiat materia: & quamvis aftacus, qui hicefformabatur, eflet valde exiguus non tamen foliim caput & dorfum, claram habens figuram dignofcere in eo potui, verum etiam caudam, pedes in his ipfas chelas; certo mihi perfuadebam, quod non foliim virides globuli, verum etiam quod tota materia in ovo ef- fet efformata, ad aftacum in ovo nutriendum , nec non quodperfedo aftaoo, nulla alia in ovo reperiretur materia quam aftacus : Diverfa aftaci ova diffregi, & obfervavi quod brevi temporis fpatio, virides globuli mutarentur in pallide rubicundos j cumque ovum quoddam in charta com¬ minuerem, virides globuli citius rubicundi evadebant, ma- trisque floridum acquirebant colorem: cum ova co&a ape- ** ■ rirein, Antonii de Leeuwenhoek. 239 rirem, obfervavi in ipfis globulos adhuc magis floridi colo- ris. Quoniam itaque jam virides hofce globulos in ovo obier¬ amus nudo oculo efle nigros, quia crafle Jfibiinvicemin¬ cumbunt* nec non virides hofce globulos tam brevi tempo¬ ris fpatio rubicundos evadere, certe non eft quod miremur, animalculum iplius maris aftaci, in ovo maris decumbens, ex viridi hac materia, non lolum rubicundam aflumere polle h- guram , verum etiam tranlparens aliquod evadere polle cor¬ pus, multiplicibus coloribus diftinftum. Quemadmodum jam fe res habet cum terno hocce con¬ chatorum pifcium genere, qui extra corpus ova portant, ibidemque foetus fuos ad perfectam perducunt magnitudi¬ nem, ulquedum lcilicet iplimet vidtum qumrere polfunt ('quemadmodum antea dixi nonnulla dari inledfa, in quo¬ rum ovis nondum exclulis foetus jacent perfedti) ita etiam fe res habet cum nonnullis arboribus, quae quali uterifunt feminum, qui uteri foetum five femen non ante perfectam maturitatem ejiciunt. Di&os itaque conchatos pifces & infe£ta, comparare poflumus cum praediolo femine Karpok & Bnpariti , in quo, primordia plantae cum parte in radicem truncumque celTu- ra, extraordinarie magna funt-v ita ut primordia haec plan¬ tarum in involucris fuis jacentia, & laudabiliter humida^ calidajque terra^commiffa, abfquc ullo alio nutrimento ("ex¬ cepta ipsa materia in aqua, & per involucra feminis pene¬ trante, quae omnibus feminibus communis elt) ex femet- iplis polfint fubfiltere , cum exadverfo femina Kaukin & Adamboe multaque alia femina noftris regionibus comrnu- flia (quamv^i primordia foliorum inditis feminibus fint val¬ de magna) gaudeant! parte, in radicem & truncum celfurd, valde parva : ac idcirco primordia plantarum inliifcefemi- aibus exillentia, infuper indigent oleosa quadam five fari- • Hhh nacea 240 Anatomia & Contemplationes nacca materia, ex qua primum affumere poliunt nutrimen, tum & augmentum. Hac ultima femina comparare poffu. mus cum ovis gallinarumaliarumque3vium,inquibusma- ris live iplius galli animalculum, intra ovum decumbens, continuo ac naturali calore,ex ovi fubftantia». indies augetur, ufquedum in aere poteft degere, propriumque acquirere ali¬ mentum. Summatimanimadverterepoffumus, generatio¬ nem tam animalium quadrupedum, quam avium ac pifcium confimili, cum generatione plantarum, modo procedere:hac tamen cum differentia quod planta &: arbores coire neque¬ ant: ac idcirco arbor fola in generatione ea efficere debet, qua fexus & mafculinns & foemininus in animalibus, avi¬ bus acpifcibus conjunQrim efficiunt. Confcilis quidem mihi fum, talia me verba pluries attti- liffe: verum quia Le£bores forte obfervationes meas &hy- pothefes de generatione (”videlicet quod animalia folum- modo generentur exfemmum mafculorum animalcuJis, nec non quod uteri foemmara infer viant ialtem acceptioni & au- v gmento difforum animalculorum^ non viderunt vel audive¬ runt , puto me ea nimis non polle inculcare, partim ad ipfos, - qui hypothefes meas de generatione tanquam certiffimas affijmunt, at dicere non verentur libi in mentem venire non poffe, quomodo aliquis contradicere jure pollet, porro in o=> pinione ffid confirmandum, partim ad multos, prajudicio quodam de Fucata ovariorum hypothefi imbutos convin¬ cendum & ad certiorem cognitionem perducendum. Hic loci finiam } : & intra paucarumjeptimanarum fpatium ad, vos, Nobiliffimi Domini, obfervationes meas tranfmit- tam, de ligni quercini virtute, caufifque, cur naves in An- glia &c : exftrufta diutius durare poffimt -quam naves fiifce in regjqnibusfebricata. Interim maneo &c. AMTONXWS de L £ £ U W £Nfl o £.*• AN- LEEU WENHOEK * r T *"> i l r \ C' ' Anatomici ' ;i Quod ligna tempore aftivo truncata, x aque folida fmt ac li¬ gna tempore hyberno abfcijfa : quomodo robur ligno¬ rum dignoJci queat , & quas ob caupts ligna Jitbitanete obnoxia evadunt putrefaSlioni ^ quibusque in regionibus optima producuntur ligna quercina, ; -.,n ; • • tj n ' 1 ;■ n q :;nnn • . . } '*• DelfisiaKollandladic io. Ju mij. i€te. ZIJJ I ' ■ ■ u J * J i ■pt oi | NOBILISSIMI DOMINI. ‘ ' " ' ' i_ ' ' A ' ‘ *' ’ "■ ‘ fmffdy dm tmtdia IO ‘ Cm Vttm mu htimlifmu ai " - ■ * . 7 ! . * 7 i praelatus quidam Dominus a me informationem petiit de ■*- differentia ligni quercini, tempore stftivo & hyberno truncati. ' Rationem etiam rogavit fubitaneae diti ligni putrefac¬ tionis non obftantibus variis defenfionibus externis. - Nec non differentiam inter laudabile & vitiofum lignum a me defideravit. Propofitionibus-hifce tunctemporis pro viribus' meis re- Hhh 2 *P on - *4 2 Anatomia & Contemplationes fpondebam, veruntamen refponfiones illae memoria mea ex¬ ciderunt j & quoniam abeoufque tempore, fiepe fpeculatio- nes meas in didam materiam direxi, hic loci, quantum po¬ tero , ligni virtutes enarrabo. Quantum ad lignum, tempore hyberno velrefiivo trun¬ catum attinet, vulgaris in noftris regionibus opinio eft, quod lignum tempore hyberno abfaflum folidius multo fit altero, atftate colledo. Veruntamen fiquidem ego eandem: non foveam opinio¬ nem, judicia variorum hominum- qucefi.vi , quos hac in re optime verfatos judicarem. Inter varios unicum faltem reperi, qui narrabat fe multoties fuifle expertum , quod lignum tempore trilivo truncatum, vermibus magis efiet obnoxium quam aliud hyeme collectum, verum adjungebat fe afleverare non pof- fe, quod ligna xfiate truncata putrefadioni magis efient ob¬ noxia , mimisque robufta, quam alia hyeme ablcifla. Verum fi rationes infpicimus, quas vulgus affert, de ma¬ jore ligni foliditate tempore hyemali quam xttivo , errores ipfis facile condonabimus, nam fi lignum teflate truncatur, tunc cortex facilius multo ab ipfo feparabitur quam hye¬ me , quia lignum fingulis annis accrefcens femper cortici adhasret, ac per confequens cortex quotannis a ligno, prar- terito.anno produdo,. propellitur, -novumque lignumef- formatur inter corticem & lignum vetus fiv6ultimd’produ- durn. Hi canales fi ve vafa, ex quibus omnia ligna conflan¬ tur, quasque indies durante arboris incremento etiam ac¬ credunt, augmenti tempore non confiant ex partibus qui¬ busdam folidis verum valde mollibus, & hanc propter ra- jtionem cortex valde facile a ligno primo produdo fepara- tur: cumque tale lignum, asfiate fcilicet truncatum, depo¬ nitur in locis verminofis, alimentum ex ligno quterentibus, idcirco vermes tales facilius quam alias (extimi enim cana¬ les Aktonii de Leeuwekhoek. 243 les five tubuli funt tunc valde molles} ligna perfodere va- lrtfjf . , Perfuadere nobis volunt nonnulli,quod fi Ulmustera- c aC cretionis truncatur, vermibus omnino evadat ob- noxia 5 verum ego caufam ejus phoenomeni ftatuo fcquen- tcm - exterior cortex talis arboris mortuus eft, ac per con- fcquens valde durus, quem vermes, pr^fertim parvi per¬ fodere nequeunt, verum cum locum quendam inveniunt, in-quo cortex fuit abfeiflus, facillimo negocio ad arborem penetrare valent: & hanc propter caufam plerique vermes in arboribus producuntur. Hifce adde, quod cum omnes vermes, lignum , dum ad¬ huc crefcit perrodentes, ad tantam, pervenerint magnitu¬ dinem , ut in Aurelias five Nymphas commutati, fefe ordinario conferant ad cavitatem extimam, quam in ligno efformarunt,pofteaque in volantia quaedam infefta commu- tati,ex antris fuis evolant, ovaque fua generant ac deponunt externe in arboris cortice vel ramo: fi jam omnes hi primo prodeuntes vermes, exteriorem corticem perfodere pollent, tunc arbores vermibus magis ellent obnoxiae quam quidem contingit. Ligna autem hyeme elle (olidiora quam rellate, videtur mihi omnino impollibile ("'lepofito ligno eadem aellate pro- duftoj) demonlirato , quod omne lignum compofitum fit- ex multiplicibus tubulis vafifque, cum arbor annum crevif- fet, efformatis, nec non quod omnes tubuli quotannis ef- formati, figuram fuam & magnitudinem confervent, fine ullo periculo, vel minimae mutationis (j ut mortis, vel putrefaflionis} etiamfi arbor edet centum & plurium annorum vetus. Hi tubuli, tam hyeme quam aellate luceo- liquido oppleti , nec tempore hyberno.minores, nec aellivo majores , nec hyeme robulliores quam aellate fieri pol- funt, fuccus enim, qui per ipfos circulatur, hyeme & aella- Hhh 3 tc » 2 44 Anatomia & Contemplationes te, eft unus idemque. Si vero jam eflet pofli bile, ut arbo¬ res hyeme eftent folidiores, aeftate vero /pongiofiores, fe- queretur, quod mortuus durus cortex, arborem circumcin¬ gens, hyeme a ligno repararetur: fique jam dilate, vel ac¬ cretione procedente., arbor foret fpongiofior vel crailior, tunc cortex arboris adhuc magis diffringeretur: fiqbident itaque neutrum obiervamus, necellum eft confiteri, lignum a:ffate truncatum, aeque cffe forte ac aliud hyeme abfciiTum; quicunque etiam curiofuseft rimas illas parvas intueri, adla- te, accrdcentibus.in.crafTitie arboribus, oriundas, oculos fuos foiummodo in cortices conjiciat, & obfervabit, arbores non fubito fed valde tarde quoad crafiitiem augeri. Quantum jam attinet ad fubitaneam illam putrefactionem, cui lignum aliquod obnoxium eft, quaeque nullis prderva- tionibus externis poteft praecaveri; eam oriri puto, quia tale lignum multorum annorum decurfu in trunco, lente intus o- biit: omnes enim arbores ^cxceptisdTs^quae.fymptonia quod¬ dam,ftyefra&ioneramorumdivealio modo acquirunt, unde, pluvia in arborem penetrat, oriturqueputredoj) moripri- mo incipiunt in medio, juxta radicem,prout haxce proli¬ xius innui in literis m,eis die .12 januar: 1680 ad vos datis» Hxc mors fucceflive afcendit, iicque , optimum lig¬ num arboris primo corrumpitur, arbor enim non folum ya verum etiam a 00 annos fenffm mori poteft} quamdiuenim vel minima arboris eft accretio, tamdiu-ea etiam in craffitie augetur. Huic emortuo ligno, mercatores, nomen indidere rubrae & albas Ulmi, fique in tali ligno, arbore ffve trabe cavitatem aliquam advertimus, tunc a tali ligno eft caven¬ dum retiamfi enim omne putridum & inutile abfcindatur tamen lignum reliquum per annos aliquot continuos obiif- 4'epotuit, unde non nifi valde corruptibile exiftit. Ad diftinguendum jam folidiflimum, forthffmum maxi- ; «neque durabile lignum , homines vulgo (in qua etiam opi¬ nione Antonii de Leeuwenhoek. 2 q.?r n ione ipfemetanteannosaliquotfui) putant, quod lignum, in booa humo lente productum, ftt folidillimum, forti (fl* jnum maximeque perpetuum : omnes etiam fabri lignarii quotquot hactenus unquam haede re opinionem rogavi,, confeili fune (utpote^ nondum certiores) quod lignum, brevi tempore incraflatum, valde eflet fragile, & per con- fcquens facile potcfldcindi ac findi, veruntamen cum non¬ nullis ipforum prudentioribus opinionem meam propo- fliiUem , cum admiratione confitebantur , quod lignum, fubito incraflatum, plerumque eflet folidillimum, fortilli- nium maximeque durabile ; haneque veritatem clarius evi¬ ci, cum aliquando Ulmum ,dn civitate noltra 80 quidem annos enutritam, emiflent, cujus aetatem etiam ex radice demonftrabam. Haec ulmus empta erat, cum adhuc terrae inhaereret, 7$ florenis; truncus in parte crafllflima circumferentiam ha¬ bebat undecim pedum j portioque illa crafllflima, 2 a pedes longa, vendita eft 14,8 florenis; reliqua trunci portio, 14 pedes longa, cum craflioribus ramis emebatur 60 florenis, ultimaque portio reddebat folius laboris pretium. Hi ho¬ mines alfervabant, fe nunquam folidius, tenaciufque lig¬ num laborando obfervafle, illis ramis. Si janvterrae magnae cuidam portioni committerentur ta ¬ lium arborum plantae, concederenturque 8 decempedae ter¬ ra, pro fingulaarbore, &c inter hafce arbores plantarentur, primis2f vel30annis,,Alni,.quae fingulo Sexennio velo- ftennio poflunt truncari, quantus inde non refultaret poli 80 vel centum annos thefaurus, praefertim hifce in regioni¬ bus , ubi ligna tanti funt valoris & pretii? Ad dignofeendum lignum quercinum, fubito accretum, arbor difleda vel perferrata in extremitatecfl contemplan¬ da j in qua nudo oculo, diftin&e dignofeentur irregulares - quaedam lineae Ave feiundiones circulares, quaeviique fe- jundia* 2^6 Anatomia & Contemplationes junctionum harum circularium,denotat unum artatis an. nurn , ac per confequens quot videmus iejun&iones, tot eti¬ am habet arbor annos, & quo magis circulares iftx fejun. Diones ab invicem in ligno diftant, eo pradlantius ell lig¬ num. Hoc proflans lignum, quaerere non debemus in re¬ gionibus feptentrionalibus live frigidis, verum in cali¬ dioribus-/ praellantilfimumque noftris in regionibus li* f nurn quercinum, devenit ex Rheno, vocaturquelignum "elalienfe j harc terrae portio , quoad latitudinem fepten- trionalem valde cum noftrae terrse portione.convenit. Quan¬ tum jam attinet ad lignum, quod Riga ,Regiomontium & Dantifcum nobis fuppeditat, illud ell valde infirmum ac fpongiofuirw, quia fub frigidiore crevit zoni, minufque quo¬ tannis crefcit quam lignum per Rhenum ad nos deveniens: verum hoc lignum aptiffinium habetur pro doliis cerevifia- riis efformandis, quia infirmum hoc lignum nullum ingra¬ tum ce re ville communicat faporem, cujus phaenomeni rati¬ onem hanc efle puto, videlicet, quia in regionibus talibus frigidis. Sal ade.6 acre in lignum quercinum non ita propel¬ litur, ac quidem in regionibus calidioribus: verum credo, quod fi lignum Rhenanum primo in ramenta debite finde¬ retur, & aliquandiu aquae immergeretur, fal acre ex ipfo quidem dilueretur, nec non inde dolia efformarentur, qui¬ bus Rigenfia neutiquam aequivalerent. Ad demonftrandum autem, quomodo nudo oculo,cir¬ culares fejundtiones in ligno quercino poliunt dignolci, pro cognofcenda certa iplius aetate, frufttilum aliquod illius ligni delineari curavi., quemadmodum extremitate fui coram nudo apparet oculo, pollquam bene eflet dolatum: Fig. i. AEFG, in qua pono A tanquam arboris cen¬ trum, A B primi anni incrementum, B C, fecundi, C D tertii ficque porro , ita ut fem/diamcter A F , \ Ahxonxx de Leeuvvenhoek; 247 & § pollices longus, in fe contineat duo¬ decim annorum in¬ crementum. Anno¬ tanda hic porro eft differentia , in magnitudine ipfa- rum circularium fe- junttionum, incre¬ mentum enim anni HI, qui exiftit no¬ nus, duplo quidem majus eft incremen¬ to anni fecundi BC. Primo quia unus an¬ nus alium quoad fecunditatem fuperat , fecundo fieri po- tell ut magnus ventus, arbores, foliis completas , ita concu¬ tiat commoveatquc , ut radices ipfarum hic illic in terra folvantur & diffringantur, unde incrementum ipfarum non parum imminuitur & impeditur : Arbor etiam in uno loco niagisquam in alio quoad craflitiem augeri poteft, quando cortex in uno loco prius a ligno, initio incrementi feparatur , ubi enim cortex primo feparatur, ibi arbor eo anno magis accreicit. \ Si accurate fruftulum ligni quercini, circa Rigam pro- dufti, contemplamur, oblervabimus quod multaz arbores quernae , triginta quidem imo & 40 annis indigeant ante¬ quam ad debitam pervenire poflint craflitiem. Fraxini li¬ gnum examinavi, in Norwegia productum, obfervavique, quod a primo incremento in terra quidem ftetiflet 44 annos, antequam femidiameter iplius pollicem effet longus, cum exadverfo fraxinus circa noftram urbem produ&a ( aiver- Xii lorum 24$ - rfnatomia & Cmimplationes > forum annorum, continuata ferie _) adaudca edet in craflitie ad pollicis longitudinem, '^3 ^ Quercus a Fraxinus&c: quotannis , initio incremen¬ ti, magna ' producunt vafa , reliquo vero tempore multo, minora, ac per confequens, in ligno boni incrementi, quod -quotannis l , v vel Jpollicis, in femidiametro, quoad cradi- tiem augetur, eo in fpatio fe/nel tantum magna producit vafa ciirn-exadverfoinlignotard^ crefcente , loro* 1 ,-? vel l pol- licisin femidiametro &bis vigefies quidem, 14, vel undecies majora producantur vafa. Multiplicia hac vafa, & quidem in tali fpatio , non foliam lignum difTolutum & debile, verum etiam corruptibile redduntprafertim quidem ii in loco locetur hiurudocxduso aere. - Hifce itallabilitis, videlicet, lignum quercinum in cali¬ dis regionibus productum , robuilius elfe & durabilius, quam aliud 111 frigidis regionibus crefcens , non eltquod miremur, cur naves in Gallia & Anglia a regionum iftaruni ligno extruda, diutius in fuo elfe pprfeverent, quam na¬ ves nollris in regionibus fabricata : adde, quod naves qniefcentes melius conferventur in lallis aquis quam, dulcibus. Imbexiftimo > quod li hic terrarum , tale exi- ^eret lignum quercinum , quale crefcit in Gallia , Nau¬ pegi non adeo facile illud prapararent& finderent ac qui¬ dem jam faciunt, plusenim ia nollris lignis fabricandis pra« liant duobus diebus, quam alias tribus vix proflarent } hoc-? que folummodo deduxi ex doliorum gallicorum alferibps, qui ordinario funi; adeo pandantes,, ut noltrates nullo modo ipfisaquivaleant. Ut jam bona? nota fruflii|um quercinum annotem, re¬ curram ad figuram quandam in literis meis die I2jan-1680. 'datis delineatam j quod lignum fere , fexta parte pollicis longitudinis in femidiametro accreverat, quemadmodum ibidem annotatur literis AS vel CD; in quo frullulo quer- . * tino? Antonii dc Lebuwexhoek.' 2 49 Cino, initio primi anni incrementi, fpecies quaedam extra- ordinarie magnorum vaforum , quotannis denuo eftdrma- tori mi, annotantor. Ct_ itaque drflereutiam: ligni quercini orientalis & Rigcnfe ac R,egk>montgni annotarem , fru- fiulunuliquod illius Hgnidelinearicura vi. Fig.2. ABCDEF, exhibet fruftuluni qnoddam quercinum C nobis Klaphout diclum ) tranfverfim difiedum, ac per microlcopium delmeatum , foletque illud vulgo pro dolus ciFormandis ufurpari. > : , a /.u. Longitudo ABC. vel DEF , comple£titur fere lon¬ gitudinem decimas quintae partis pollicis j talemque lon¬ gitudinem vel crafiitiem. acceperat arbor duobus annis in Iii " toO 'Anatomia & Contemplationes fuofemidiametro } ita ut AB denotet longitudinem vel craf, litiem, quam uno anno arbor acquifiverat, eftque fere ipol. licis partem longa , BC. vel ED. denotat longitudinem incrementi fequentis anni, ABC & EFD, figmficat fpe- ciem quandam vaforum horizontalium , magni copia fibi mutuo adjacentium, & HHHH lineis fulcis dudtee, fi. gnificant alteram fpeciem vaforum horizontalium , pauco numero fibi adjacentium , hafque duas vaforum horizon, talium tranfversim differtorum fpecies, delineavi in prje, di£ta mea epiftola die 12 jan: i Iii 3 val- 2f2 Jkutomia & Contemplationes •valcle era fla: evadit prorsus infirmum, refpcciu fcilicet ligni interioris live medii. £-tquamvisfaicdicam,afleremquer- cimim in medio magis efle firmum, quam in utroque la¬ tere, quia in medio iblidiusefl lignum, pradertim quando iniliper ex medio arboris vel trabis fuerit ferratum, norunt tamen ab experientia noftrates Naupegi, quodafler quer¬ cinus in Nave vel navicula , prius in medio corrumpatur, dum latera, quas minus firma dixi, maneant adhuc falva: veruntamen perfeveranter affero, quod tales afferes prove¬ nerint ex arbore , quas ante aliquot annos in trunco mori inceperat, etiamii oculis noftris nullam animadvertamus in a flere corruptionem eo prascife tempore quo fuerit intro¬ ducta. . Quoniam multi .concipere nequeunt, quomodo querci¬ na vafa liquores continere poilint, cum tamen lignum non nifi ex unitis componatur tubulis , praeterire ficco pede nequeo modum, quo lignum quercinum prasparatur & pro ■doliis componendis elaboratur: videlicet, arbor vulgo in duo, 4 vel 6 fruflarefpedu variae crafiitiei diffinditur, ita ta¬ men, ut fiflio fiat a circumferentia ad centrum ejufdem ar¬ boris : veruntamen cum arbor in duas diffinditur partes, -prout fieri vidi in multis lignis,Rigenfibus ,ab utroque por¬ ro latere talis arboris frulla furfus finduntur, unde quali quadrata exiftunt: cumque craflse , arbores ita diffiffis ad afferes funt ferrandte, finditur pars aliqua mediae arboris, iicque loco ligni trigoni,efformaturquadratum, perquam Jaflionem afeendentia & horizontalia vafa five tubuli, in lon¬ gitudine ab invicem finduntur, unde afeendentes tubuli five vafa talis afleris in longitudine ligni jacent, horizontale? vero in latitudine afleris, ita ut liquor intra dolium ex prae- dido ligno efformatum, maximam partem adftet vafis five .tubulis in longitudine ab invicem divifis, hincque ratioeft .petenda, cur dolia quercina (etiamfi non nifi extubuiis va- Antonii de Leeuwenhoek, iilque conflant ) fm t folida , liquorem non emittentia e. g. concipiamus. ■ «cnna* Fig. i. AFFG. e fle frudum quercinum quoad longitudinem in fex partes di viium, unaquc lui extremita¬ te, ailferrata «Sc dola¬ ta, vilui noflro oppo- firum ; li jam lignum illud ita findimus, ut A E, A F vel A B C D HI G fit latitudo af- feris , neceflano a- fcendentia omnia & horizontalia vafa li¬ ve tubulos, ex centro A ufque in circum- feenmm EFG excurrentes (qui ibidem 17 duplicatis lineis indicantur) feparamus ab invicem in longitudine- namfioontrari 0 modo lignum finderemus,-videlicet ab E versu G, tunc omnia vafa horizontalia tranfvetfim.five bu onimhonzoma ium, jaceret in afTeriscraffitse, ficque K™ T 0 ”" 11 ’ T* Un6 fu6 ocu16 darent indoli tfatem , liquor extillaret: Hcecque efl: cauft nnArl resTefceDti^° reS ^ afFeres ferrantur i per omnes ^fle¬ retur Drrfri-f 1S ^ U1 , cx medio ferrantur , liquor percola-» Iceita cLftv V qtiando aqua? magna fuerit preflio. Hi~ fabneara Jvf ^ ’ non eft quod miremur, quod in recens fi cnim r \ ’ ac l ua % wm . five afferes pertranfeat 3 latere hm a fr lonzonta ^ ia Fgni, ofculis fuis in utroque a ^* ris terminentur 3 tunc aqua neceflario 5 nili 2J4 Anatomici & Contemplationes nili pice vel pinguedine fuerint obturata, ipfa pertratf fit. Multi mihi objicere pollent, fiquidem tam multa de virtute & nobilitate ligni quercini , in calidis regionibus produdi, protuli, cur nihilominus naves , & prarfertim bellicm, in Suecia&Dania ex ligno, propriis in regionibus produdo, extrudm, tamdiu polfunt durare : verum per¬ pendant modd illi, quod lignum navis alicujus, in calidas regiones v. g. Indiam Orientalem , abeuntis, uno bien¬ nali itinere, fub fervida illa zona ( prmfertim fi lignum in¬ ter afleres navis exiftens femper 'humidum fuerit fine aeris magno illae ingrelfu _} plus corrumpetur , quam li¬ gnum navis alicujus madentis intra frigidas illas regiones perfexennium : quam corruptionem noftrates vocant ligni fuffocationem & fermentationem. Cum jam praedidum lignum filium dilferratur in afferes’, tunc vocatur lignum fcriniarium, vel quernum majus ( no- llratibus JVaegejchot j) cumque dolabra multa fimul vala ho¬ rizontalia f quae Vietores noftrates vocant ligni filum, den draed van *t hout ) dedolantur, tunc fpiendentes efforman- tur figura, 8e tunc elegans vulgo vocant lignum fcriniarium. Caufa autem talis fplendoris in ligno quercino confiflit in eo , quod vafa horizontalia multo fint minora quam a- ftendentia, qumfolidius efformant lignum , ac perconfe- quens quo folidius efl lignum eo magis fplendet & ni¬ tet. Multi noflratum Dominorum, quibus apparatus navium efc commiffus, curant, ut trochleares orbita eflormentur ex limio guajaco, quia hoc eft valde durum , multumque in fe* continet olei , quo quafi illinitur , ficque non facile atteritur *, verum veluti iftae funt laudabiles, ita vituperandi funt, ipfi trunci cui Orbitas illae inferuntur, parantur enim ex ligno fraxini in Norwegia produdo, quod valde tarde Antonii de Leeuwenhoek. adolevit, eflque valde fpongiofum, ac debile, quod neu, tiquam comparari debet ligno fraxini , hilce in regionibus , in rerra laudabili adulto. Multas fraxini arbores in Norwegia adultas examinavi, fcdobfervavi, quod 20, 30 imo-40annorum Ipati6, tan¬ tam non acquifiviflent craffitiem , quantam quidem circa urbem noftram crefcentes , uno anno , uti antea etiam a nobis didumelt. £t quamvis fupra valde laudaverim lignum quernum Sc fraxinum, in calidis regionibus adultum, fiipra aliud frigidis in regionibus produ&um , tamen fciendum eft , quod hoc in omni ligno locum non habeat ; quantam enim habet nobilitatem lignum quernum & fraxinum in calidis regio¬ nibus produdum, tantam exadverfo nobilitatem habet abies in frigidis regionibus produda , prae alio in calidis regionibus, ubi cito crefcit, adulto } nam abies , parvis ut ita loquar, gaudet vafis five tubulis afeendentibus , } & quam¬ vis nonnunquam hic illic in tali ligno magnum aliquod vas obfervamus , id tamen parvum afferre potefi: obftacu- lum. In abiete , quotannis , initio ipfius incrementi, una eademque vala, bis efformantur ampliora, quam eadem ar¬ bore, eodem anno, crefcereceflante: htccque ultimo pro- duda vafa funt quoad lignum, valde crafla, gaudentque valde parvis cavitatibus, durabile lignum efformantibus r &quo lignum hoc quotannis minus crefcit, eo plura funt folida vafa, lique lignum illu^bin extremitate fui exami¬ nando obfervamus , circulos ( fingulum annum denotan¬ tes} prope valde fibi adftare*, facile concludere pofiu- ™ Us , quodfit durum & tenax lignum, pradertim fi magna nnguli circuli portio , refinofum five rofeidum habeat co- brero. , Ad demonftrandam produdionem five accretionem Kkk abietis 2f <5 •' Anatomia & Contemplationes abietis corifultum duxi fru ftulum ejus aliquod delineare, ut hoc modo differentiam offenderem inter afcendentia vafa, quotannis tempore verno efforniata, aliaque eodem anno producta vafa incremento ce flante. Fig. j. ABCDDEFGG. %nificat fhiflulum ligni abie- tini •, in quo ABC. vel GEF (fere) longitudo eft decima quintas partis unius pollicis. A B F G, denotant portionem quandam ligni, praecedente anno fub incre- Antonii de Leeiivenhoei. 2fj enti cellatione produdam , ita ut fejundioneshat, li-^ teris BF annotatae, fignificent locum illum in quo incre- mentunice/Iavit ...... *-• a gCDDEF, denotant ligm apietmi portionem quandam,, feouentis anni imitioprodudam. Hinc jam patet differentia inter vafa, unius ejufdemque anni initio produda , & alia tempore audumnali cf- formata. Si jam didum lignum , in. longitudine A B C fqutteft h portio longitudinis unius-pollicis ) duobus in¬ digeat annis,. ad femidiametrum arboris ad tantam cralll- tiem perducendum •, fequeretur , quod in dido lpatio , bis folida vafa ( qualia funt inter AB) fuiffent efforma- ta: Adde quod delineatuirr hoc fruftulum fuerit ex arbo¬ re boni incrementi , nec non quod lignum , quotannis multo minus crefcens , non folitm tot magna vala produ¬ cat , verum etiam, quod magna ac primo produda vafa , tanta non fint, & praefertim fi lignum in regione frigi¬ diore laudabilique furtdo crefcat. Summatim, quo circuli in prodidi ligni extremitate, propius fibi invicem aditant, eo tardius crevit arbor y hcecque fpecies ligni eft maxime durabilis» DD & GCr. funt vafa horizontalia , quae in hoc ligno arde valde fibi invicem adjacent , ita ut, tranfversim dilcirta, difficulter dignofei queant. Ciim abhinc paucis aliquot leptimanis, praeparari viderem malum quandam Navis magnae y examinando ipfius extre¬ mitatem dicebam operariorum praefedo,. quod lignum il¬ lud in Norwegia non creviflet , quodque valde futnruni- effetinfirmum j cumque portionem quandam alterius mali examinarem , lignum illud adhuc ignobilius- efle protuli. In hac fententia folummodo confirmabar r dum obferva- bam.quod circuli in hoc ligno,longe abfinvicem diftarent,ac per confequens quod arbor fubito accreviffet, fiquidem qui- Kkk 2 VJa 2 fS Anat-. & Contemplat. Antonii deLEEUWENH. tis circulus indicat incrementi annum unum : Refponfum autem accepi 5 quod mali ifta; venidcnt Hamburgo. Hx fune obfervationes meae exiles circa valorem & ineptitudinem ligni £a£bs j iique meliorem lignorum habe- rem cognitionem» prolixius eorundem hiitoriam pertexe¬ rem. Interim maneo &c. Antonius de Lseuwenhoei; fn proxime praecedente epiftold * inter alia dixi » quod ex ovis fquillarum, embryones five nondum natas fquillas extraxiflem, hic loci ficc6 pmenre pedenequeo, quod abhinc aliquoc diebus , conchatos quofdam acquiit- «Mtae . ^mfdem cum fquilla magnitudinis , ip«- quefaltem coram oculo valde amues* verum tum tu.u— contemplamur per microfcopium, advertimus, quo nec FINIS.