( οοσίς

ΤῊΪ5 ἰδ ἃ αἰ 5 Ἰ[8] οορν οἵ ἃ ΒΟΟΚ [Πδ] ννὰβ ργοβογνοι [ὉΓ βο πογδι!οη5 οἡ ΠΌΓΑΓν 5ΠΟΙνο 5 ὈΘΙΌΓΟ Ἰξ νυ 5 ΘΔΓΟΓΠν βοαπηοα Ὀν ΟΟΟρ]ο ἃ5 ρᾶτί οἵ ἃ ργοΐθοι ἴοὸ πιᾶκο [ἢ νου! 5. ῬΟΟΚ5 (ἰἸβοονογαθ]ς οπ]Ϊπο.

Τι Πὰ5 βιιγνῖνοα Ιοπρ ὁποιιρῇ [ῸΓ [πο ΘΟργγίρῃι το ΟΧρίγο 8Π6 (ΠῸ ΒΟΟΚ ἴο οπίογ {πὸ ρα ΠΟ ἀοπγαΐπ. Α ΡΌΡΙο ἀοπηαίη ΒΟΟΚ 15 ὁπὸ {Πδι ννὰβ πονογ βιδήθοι ἴο οορυτίρἢϊ οΓ νΠοβο ΙΘρᾺ] ΘΟρυγΙρῃϊ ἴογπὶ Πὰ5 οχρίγοα, ΔΝ ΠΟΙΠΟΓ ἃ ΒΟΟΚ 15 ἴῃ [ΠῸ ΡΌΡΠΟ ἀοπηαη πλὰν νΆΓΥ ΘΟΙΠΙΓΥ [0 ΘΟμπίγν. ΡῈ]1ο ἀοπηαίη ΒΟΟΚ5. ΓΟ ΟἿΓ βαίονναγϑ ἴ0 [Π0 ραβδί. γοργοβοηιίηρ ἃ ϑνθΆ ἢ Οἵ ΠΙβίογυ. οὐ]ίιτο ἀπ Κπον]οάρο {Πᾶ1᾿5 οἴϊοη (Ποῖ τὸ ἀἰβοονοτ.

Μᾶγκβ, ποίδιϊοηβ ἃΠᾺ4 Οἴ ΠΟΥ Π]ΔΓΡῚ ΠΑΠ1ὰ ργοβοηΐ ἴῃ [ΠΟΥ ΒΊΠΔ] ΝΟ πιο νν}}} ἀρροὰγ ἴῃ (ἢ15 ΠΙΟ - ἃ το πη πο ΟΥ̓ (Π15 ΒΟΟΚ᾽ 5 ΙοηΡ Ἰοιγπον ἴτοπι (ῃς ῬΌΡΙΒΠΟΓ τὸ ἃ ΠΠΌΓαγν ἃΠ4 ΠΠΑΠ]Υ ἰὸ γοιι.

ἴϑαρε βιυ ο! πε5 Οὔὐοριῖο 15 ργουα [0 ρδγίπογ νυ] ἢ ΠΡγα 5 τὸ ἀἸρῚΖο ρα Π1ο ἀοπιδῖη πιδίογ!ἃ]5 ἃΠα πηᾶΚο [ΠῸΠῈ νυ] ἀοἸν Δοοοββ 16. ῬΌΡΠ]Ο ἀοπγαὶη ΒΟΟΚ5 ὈΟΙΟηρ ἴὸ (ῃς.

ῬΌδΙΪς ἃΠα νν ἃγο ΠΊΟΓΟΙΎ {ΠΟῚΓ ΟμβιοαἸᾶη5. ΝΟνΟΓ ΠΟΙ 55, [Π15 νΟγΚ 15 Οχροηβῖνο, 50 ἴῃ Ἵγάου 0 ΚΘῸρ ργον! πρὶ (Π15 γοβοιγοο, ννο Πᾶνο (Κη βίορβ ἴὸ Ῥτγονοηΐ ἄθιιδο ὈῪ ΘΟΠΙΠΊΟΓΟΙΔΙ ραγΪο 5, ἱπο! μα Ἰηρ ΡΙΔοΙηρ ΤΘΟΠΠΙΟΔ] γοβιγ οι ἢ5 Οἡ δι οπγαίοα αμογγίηρ.

Δ 150 δβΚ {Πᾶΐ γοιι:

Ἔ Μακε ποη- ομιηιθγοὶαὶ τι56 Οὗ 16 ἢ ]65 Νς ἀσβίρποα Οοόρ!ς ΒΟῸΚ ϑοάγοῃ [ῸΓ το Ὀ. ἱπα ν] ἀι8] Ῥοβοηδὶ, ΠΟη-ΟΟΠΊΠΊΟΓΟΪΔΙ ριΓρΟΒ085.

ἈΠ4 ννῈ τοαιοϑβί [Πα γοιι τβ6 (Ποβς Π]Ο5 [ὉΓ

Ὁ Κεῤγαίη ΠΌπι απτοπταῖθα ψιθγγίηρ ΤῸ ποί 50Π6 διιοπιαίοα αιογίοβ οἵ ἂην βοτί ἰὸ ΘΟ Ρ Θ᾽ 5 βυβίοπη: ΠῚ γοῖι ἅγὸ οοπα ποι Γοβθάγοῃ ΟἹ πη Πίπο. ττηδηβ]ίοη, Ορεϊοα] ΟΠαγδοίογ ΓΟ οορ ΠΠΟῚ ΟΥ ΟΙ ΠΟΙ ἀγοὰβ νυ ΠΟ ἃροΟ 55 (0 ἃ Ιᾶγρο ἃπηοιηΐ Οἵ τοχὶ 15 ΠΟΙΡΓ], ΡΙοάβο οοπίδοι τι5. ΝΥίς ὁποοιγαρο (ΠῸ ἀιδο Οἵ ριδ] 1. ἀοπγαίῃ πηδίο γα }5 [ῸΓ [Πο56 ρι!ΠΡΟ565 ΔΠᾺ πηὰν δ 806 ἴὸ ΠΟΙρ.

Ἢ Μαϊπιαϊΐη αἰγὶ ριΠοη Τῆς ΟΟΟρο “να ογπηαγκ᾽᾿ γοῖι 566 Οη ΘΔΟἢ ΠΙῸ 15 ΘβΒΟΠΕ18] [ὉΓ ΠΙΌΓΠΉΪ Πρ ρΘΟρΙΟ ἃθοιι {Π|5 ργο]θοῖ ἀπα ΠοΙρίπρ πο πὶ ἢπα ΔαΘΙΙΟΠΑ] πηδίογί]5 [πγοιιρῃ ΟΌΟρΡ]ο ΒΟΟΚ ϑράγοῃ. ΡΊοαβο 40 ποί γοπηονὸ Ἰ{.

Ἔ ΚΘῸΡ ἱἰ ἰόραὶ ΜΝ ΠΝαΐονου γι τιβο, ΓΟΠΙΘΠΊΒΟΥ {Πα γοῖϊ ἃΓῸ ΤΟΒΡΟΠΒΙΒΙΟ [ῸΓ Θηβυγίηρ {Πὰὶ νυ δὶ γοιι ἄγο ἀοηρ ἰ5 ΙθρΆ]. [0 ποῖ ἀββιιπηο (Παΐ {5 Ὀροδιιβο ννο ΒΟ ίονο ἃ ΒΟΟΚ [5 ἴῃ ἴΠ ρΌΡΙ1Ο ἀοπηαίη [ῸΓ πιβογβ ἴῃ ἴῃς ὈΠπΊιοα Βιαίο5, (παΐ [Π νου 15 150 ἴῃ (ῃς ρῈ]1ο ἀοπηαίη [ὉΓ ᾿βοΓβ ἴῃ Οἵ Ποῦ οοιηίῆοδ. Δ ΠΟΙΠΟΓ ἃ ΒΟΟΚ [5 5{ΠΠ] ἴῃ σορυγίρῃϊ νάγίο 5 ἔΓΟΠῚ ΟΟΙΠΙΓΥ [0 ΘΟμΠίΓγ, ἈΠ ννο ολη ἴ ΟἸΤΟΓ συϊάδπος οἡ νυ ΠΟΙ ΠΟΙ ἂηγ Βρθοῖῆο τ5 οἵ ὯΠΥ Βρθοῖς ὈΟΟΚ ἰ5 ΔΠΠοννοα. ΡΊθαβο 40 ποί ἀββιιπις {Πᾶϊ ἃ ὈΟΟΚ᾽ 5 ἀρροάγαπος ἴῃ ΟΌΌρΙς ΒΟΟΚ ΒΘΆγΟῃ ΠηρδΠ5 1ἴ ΟΠ Ὀ6 π50(] ἴῃ ΔΠῪ ΠΊΔΠΠΟΓ ΔηγννΠοτο ἴῃ {πὸ ννογ!. (οργγῖρηι ᾿π τι προπιοπί ΠΔΌΠΠν οὰπη Ὀο αυο βονοτο.

ΑΡοιυΐ Οοορῖο ΒΟΟΚ Βθάγοῃ,

Οὐορ θ᾿ 5 πηἰβδίοη 15 [0 ὀγρδηΐζο [Π6 ννου 45. ἱπΓογπηδιοη ἃπα 0 πηᾶκο ἰΐ πΠΙ νογβ Πν ΔΟΟΘΒ5ΙΌ]6. ἃπα τ50 Ὁ]. Οὐορ!ς ΒΟΟΚ ϑθάγοῃ ΠΟΙΡΒ ποδάρια αἴβοονογ [πο νου! ᾽ 5 ΒΟΟΚ5 ννΠ]]ς ΠΟΙρΙ πρὶ Διί ΠοΓβ Πα ΡΠ 5ΠῸΓΒ γοδοῃ πονν δι Ἰοποῦβ. Ὕοιι οδπ βοάγοῃ (Πγοιρῇ [πο [ὉΠ] τοχὶ Οἵ (Π]5 θΟΟΚ οἡ (ἢ ννοῦ. αἰπεερ: 7 ΈΘΟΚΞ. σοοα16. σοπι]

ΜΑΒΒΗΑΙΓΙ, ΜΟΝΤΘΟΟΜΕΕΥ ΟΟΓΓΕΟΤΙΟΝ

-ὠ

ΗΒΉΟΠΘΟΤῚ ἨΙΝΤΟΗΙΑΒ.

ΑὉ ΒΕΟΕΒΝΒΙΟΝΕΝ 50ΔΝ

ΒΕΟΟΘΝΟΥ͂ΙΤ

ἨἩΒΝΝΒΙΟΌΒ 5ΤΕΙΝ.

ΥΟΙΌΜΕΝ Π.

ΒΕΒΟΙΙΝΙ ΑΡῦΡ ΝΜΕΙΡΜΑΝΝΟΒ Α. ΜΟΟΟΟΙΧΧΧΙΥ͂,

Η

Οἱ δὲ ἐν τῇ Εὐρώπῃ τῶν “Περσέων καταλειφϑέντες 1 ὑπὸ Δαρείου, τῶν ὃ ἹΜεγάβαζος ἡ ἢθρχξ, πρώτους μὲν Περιν- ϑίους Ἑλλησποντίων οὐ βουλομένους ὑπηκόους εἶναι 4α- θείου κατεστρέψαντο, περιεφϑέντας πρότερον χαὶ ὑπὸ Παιόνων τρηχέως. οἷ γὰρ ὧν ἀπὸ Στρυμόνος Παίονες χρήσαντος τοῦ ϑεοῦ στρατεύεσϑαι ἐπὶ Περινϑίους, καὶ ἣν μὲν ἀντικατιζόμενοι ἔπικαλέσωνται σφέας οἱ Περίνϑιοι ὀνομαστὶ βώσαντες, τοὺς δὲ ἐπειχειρέειν, ἢν δὲ μὴ ἐπιβώ- σωνται, μὴ ἐπιχειρέειν, ἐτεοίεον οἱ Παίονες ταῦτα. ἀντι- [0 χατιζομένων δὲ τῶν Περινϑίων ἐν τῷ προαστείῳ, ἐνθαῦτα μουνομαχίη τριφασίη ἐκ προχλήσιός σφι ἐγένετο" καὶ γὰρ ἄνδρα ἀνδρὶ καὶ ἵππον ἵππῳ συνέβαλον καὶ κύνα κυνί. γικώντων δὲ τὰ δύο τῶν Περινϑίων, ὡς ἐπαιώνιζον κεχα- ρηκότες, συνεβάλοντο οἱ Παίονες τὸ χρηστήριον αὐτὸ τοῦτο εἶναε καὶ εἶπάν κου παρὰ σφίσι αὐτοῖσε “νῦν ἂν εἴη ὃ χρησμὸς ἐπιτελεόμενος ἡμῖν, νῦν ἡμέτερον ἔργον." οὕτω τοῖσι Περινϑίοισει παιωνέσασι ἐπιχειρέουσι οἱ Παίονες, χαὶ πολλόν τε ἐκράτησαν καὶ ἔλιπον σφέων ὀλίγους. τὰ 2 μὲν δὴ ἀπὸ Παιόνων πρότερον γενόμενα ὧδε ἐγένετο" Ἢ τότε δὲ ἀνδρῶν ἀγαθῶν περὶ τῆς ἐλευϑερίης γινομένων

τῶν Περινϑίων οἱ Πέρσαι τε καὶ ὃ ἥὔεγάβαζος ἔπεκρά- τησαν τελήϑεϊ. ὡς δὲ ἐχειρώϑη ἡ Πέρινϑος, ἥλαυνε Ζεγά- βαζος τὸν στρατὸν διὰ τῆς Θρηίκης, πᾶσαν πόλιν καὶ πᾶν ἔϑνος τῶν ταύτῃ οἰκημένων ἡμερούμενος βασιλέι. ταῦτα Ὁ γάρ οἱ ἐνετέταλτο ἔκ 4αρείου, Θρηίκην καταστρέφεσϑαι.

σι

1

φΩι

11. σφε οἵ». 486} 10. τὸ ἔργον ΡνῚ 22. ἡ οπι, 480 || 28. τὸν

στρατον ὃ μεγάβαζος Ρ» 14

4 ΗΡΟΔΟΤΟΥΕ

Θρηίκων δὲ ἔϑνος μέγιστον ἐστὶ μετά γε Ἰνδοὺς πιάν- των ἀνθρώπων" εἰ δὲ ὑπ᾽ ἑνὸς ἄρχοιτο ἢ φρονέοι κατὰ τὠυτό, ἄμαχόν τ᾽ ἂν εἴη καὶ πολλῷ κράτιστον πάντων ἐϑνέων κατὰ γνώμην τὴν ἐμήν. ἀλλὰ γὰρ τοῦτο ἄπορόν σφι καὶ ἀμήχανον μή κοτε ἐγγένηται, εἰσὶ δὴ κατὰ τοῦτο ἀσϑενέες. οὐνόματα δ᾽ ἔχουσι πολλὰ κατὰ χώρας ἕκαστοι, νόμοισι δὲ οὗτοι παραπλησίοισι πάντες χρέωνται κατὰ πάντα, πλὴν Γετέων καὶ Τραυσῶν καὶ τῶν κατύπερϑε Κρηστωναίων οἰκεόντων. τούτων δὲ τὰ μὲν Γέται οἱ ἀϑανατίζοντες ποιεῦσι, εἴρηταί μοι Τραυσοὶ δὲ τὰ μὲν ἄλλα πάντα κατὰ ταὑτὰ τοῖσι ἄλλοισι Θρήιξι ἐπιτελέουσι, κατὰ δὲ τὸν γινόμενόν σφι καὶ ἀπογινόμενον ποιεῦσι τοιάδε᾽ τὸν μὲν γενόμενον περιιζόμενοι οἱ προσήκοντες ὁλοφύρονται, ὅσα μιν δεῖ ἐπείτε ἐγένετο ἀναπλῆσαι καχά, ἀνηγεόμενοι τὰ ἀνθρωπήια πάντα πάϑεα᾽ τὸν δ᾽ ἀπο- γενόμενον παίζοντές τε καὶ ἡδόμενοι γῇ κρύπτουσι, ἔἐπι- λέγοντες ὅσων κακῶν ἐξαπαλλαχϑεὶς ἐστὶ ἐν πάσῃ εὑ- ὅ δαιμονέῃ. οἱ δὲ κατύπερϑε Κρηστωναίων ποιεῦσι τοιάδε. ἔχει γυναῖκας ἕκαστος πολλάς" ἐπεὰν ὧν τις αὑτῶν ἂπο- ϑάνῃ, κρίσις γίνεται μεγάλη τῶν γυναιχῶν καὶ φίλων σπουδαὶ ἰσχυραὶ περὶ τοῦδε, ἥτις αὐτέων ἐφιλέετο μά- λιστα ὑπὸ τοῦ ἀνδρός" ἣ δ᾽ ἂν χριϑῇ καὶ τιμηϑῇ, ἐγκω- μιασϑεῖσα ὑπό τὸ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν σφάζεται ἐς τὸν τάφον ὑπὸ τοῦ οἴχηιοτάτου ἑωυτῆς, σφαχϑεῖσα δὲ συ»- ϑάπτεται τῷ ἀνδρί. αἱ δὲ ἄλλαι συμφορὴν μεγάλην ποιδῦνται" ὄνειδος γάρ σφι τοῦτο μέγιστον γένεται.

Τῶν δὲ δὴ ἄλλων Θρηίκων ἐστὶ ὅδε νόμος. πωλεῦσι τὰ τέκνα ἐπ᾽ ἐξαγωγῇ, τὰς δὲ παρϑένους οὐ φυλάσσουσι, ἀλλ᾽ ἐῶσι τοῖσι αὐταὶ βούλονται ἀνδράσι μίσγεσθαι" τὰς δὲ γυναῖκας ἰσχυρῶς φυλάσσουσι καὶ ὠνέονται [τὰς γυναῖ-

1. γε οι. 4186 ἢ ὅ. ἕν γένηται 486 6. δὲ πολλὰ ἔχουσι ΡΠ

9. χρηστωναίων ": χρηστωνέων [ 11. ἐπιτηδεύουσιΐ ἢ 13. σφίσι 448.:

ϑίορδουβ Βογ]. ΟΧΧ 88 [|| 12. 18. τὸ » [ 13. γενόμενον ΑΟΡ, (ϑεχί. Επρ. Ργπβοη. Ηγρ. ΠΙ 232): γινόμενον Β». δίον. ἢ 15. ἀπογινόμενον », 80}. [[; 18. χρηστωναίων »: χρηστωνέων (κριστωνέων 8ί0}.) [ τάδε Ρν»}} 80. τὰς γυναῖχας 5866]. 8ί.

10

1ὅ

ε Δ Ὰ δ αίη 8. «πες μμεσοικ Δι ὰ Ἐ ἀμονη «δον .

ας ποΐδτ."

ἐν ὔδξοιά»

σι

ων

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε ὃ

χας] παρὰ τῶν γονέων χρημάτων μεγάλων. καὶ τὸ μὲν ἐστίχϑαι εὐγενὲς κέκριται, τὸ δὲ ἄστικτον ἀγεννές. ἀργὸν εἶναι κάλλιστον, γῆς δὲ ἐργάτην ἀτιμότατον" τὸ ζῆν ἀπὸ πολέμου καὶ ληιστίος κάλλιστον. οὗτοι μὲν σφέων οἱ Ἴ ἐπιφανέστατοι νόμοι εἰσί, ϑεοὺς δὲ σέβονται μούνους τούσδε, Ζρεα καὶ Διόνυσον καὶ Ἄρτεμιν. οἱ δὲ βασιλέες αἰτῶν, πάρεξ τῶν ἄλλων πολιητέων, σέβονται Ἑ, μέην μάλιστα ϑεῶν, καὶ ὀμνύουσι μοῦνον τοῦτον, καὶ λέγουσι γεγονέναι ἀπὸ ἝἙ, ρμέω ἑωυτούς. ταφαὶ δὲ τοῖσι εὑδαίμοσι 8 αἱτῶν εἰσὶ αἵδε" τρεῖς μὲν ἡμέρας προτιϑεῖσι τὸν νεκρόν, χαὶ παντοῖα σφάξαντες ἱρήια εὐωχέονται, προκλαύσαντες πρώτον᾽ ἔπειτα δὲ ϑάπτουσι καταχαύσαντες ἢ ἄλλως γῇ χρέψαντες , χῶμα δὲ χέαντες ἀγῶνα τιϑεῖσι παντοῖον, ἔν τῷ τὰ μέγιστα ἄεϑλα τίϑεται κατὰ λόγον μουνομαχίης. ταφαὶ μὲν δὴ Θρηίκων εἰσὶ αἵδε.

Τὸ δὲ πρὸς βορέω τῆς χώρης ἔτε ταύτης οὐδεὶς ἔχει 9 φράσαε τὸ ἀτρεκὲς οἵτινες εἰσὶ ἄνϑρωποι οἰκέοντες [αὐτήν], ἀλλὰ [τὰ πέρην ἤδη τοῦ Ἴστρου] ἔρημος χώρη φαίνεται ἐοῦσα καὶ ἄπειρος. μούνους δὲ δύναμαι πυϑέσϑαι οἰκέ- οντας πτέρην τοῦ Ἴστρου ἀνθρώπους τοῖσε οὔνομα εἶναι Σιγύννας, ἐσϑῆτε δὲ χρεωμένους ἥωηδικῇ" τοὺς δὲ ἵππους αὐτῶν εἶναι λασίους ἅπαν τὸ σῶμα ἐπὶ πέντε δακτύλους τὸ βάϑος τῶν τριχῶν, μικροὺς δὲ καὶ σιμοὺς καὶ ἀδυνά- τους ἄνδρας φέρειν, ζευγνυμένους δὲ ὕπ᾽ ἄρματα εἶναι ὀξυτάτους" ἁρματηλατέειν δὲ πρὸς ταῦτα τοὺς ἐπιχωρίους. χατήκειν δὲ τούτων τοὺς οὔρους ἀγχοῦ Ἑνετῶν τῶν ἐν τῷ ᾿Αδρίῃ. εἶναι δὲ Μήδων σφέας ἀποίκους λέγουσι. ὅκως δὲ οὗτοι Μήδων ἄποικοι γεγόνασι, ἐγὼ μὲν οὐκ ἔχω ἐπε- φράσασϑαι, γένοιτο δ᾽ ἂν πᾶν ἐν τῷ μακρῷ χρόνῳ. σιγύν- γας δ᾽ ὧν καλέουσι “«Ἵγνυες οἱ ἄνω ὑπὲρ ἸΠασσαλέης οἶχέ- οντες τοὺς καπήλους, Κύπριοι δὲ τὰ δόρατα. ὡς δὲϊ0 Θρήικες λέγουσι, μέλισσαι κατέχουσι τὰ πέρην τοῦ Ἴστρου,

15, αὗται 480 ἢ 16. ἔτει τῆς χώρης Ρν ἢ 11. ᾿ἀνϑρώπων ἢ ἢ αὐτήν 58ες}, δι. [ 18. τὰ --- Ἴστρον 5εε]. 8ι.: τὰ εἰ δὴ οι. 480 ἢ 21. δὲ οπι. Ρνἢ 22. ἐπὶ] καὶ ἐς »

6 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

καὶ ὑπὸ τουτέων οὐχ εἶναι διελϑεῖν τὸ προσωτέρω. ἐμοὶ μέν γυν ταῦτα λέγοντες δοκέουσι λέγειν οὐκ οἰκότα" τὰ γὰρ ζῷα ταῦτα φαίνεται εἶναι δύσριγα" ἀλλά μοι τὰ ὑπὸ “τὴν ἄρκτον ἀοίκητα δοχέει εἶναι διὰ τὰ ψύχεα. ταῖτα μέν νυν τῆς χώρης ταύτης πέρι λέγεται" τὰ παραϑαλάσ- σια δ᾽ ὧν αὑτῆς Μεγάβαζος Περσέων κατήκοα ἐποίεε. Δαρεῖος δὲ ὡς διαβὰς τάχιστα τὸν Ἑλλήσποντον ἀπί- κετὸ ἐς Σάρδις, ἐμγνήσϑη τῆς ἐξ Ἱστιαίου τε τοῦ Μιλησίου εὐεργεσίης καὶ τῆς παραινέσιος τοῦ ἸΜυτιληναίου Κώεω, μεταπεμψάμενος δὲ σφέας ἐς Σάρδις ἐδίδου αὑτοῖσι αἵρε- σιν. ὃ μὲν δὴ Ἱστιαῖος, ἅτε τυραννεύων τῆς ἹΜΠιλήτου, τυραννίδος μὲν οὐδεμιῆς προσεχρήιζε, αἰτέει δὲ Μύρκινον τὴν Ηδωνῶν, βουλόμενος ἐν αὑτῇ πόλιν κτίσαι. οὗτος μὲν δὴ ταύτην αἱρέεται, ὃ δὲ Κώης, οἷά τε οὗ τύραννος

12 δημότης τε ἐών, αἰτέει υτιλήνης τυραγνεῦσαι. τελεω-

ϑέντων δὲ ἀμφοτέροισι, οὗτοι μὲν κατὰ τὰ εἵλοντο ἐτρά- χστοντο, Δαρεῖον δὲ συνήνεικε πρῆγμα τοιόνδε ἰδόμενον ἐπιϑυμῆσαι ἐντείλασθαι Μεγαβάζῳ Παίονας ἑλόντα ἂνα- σπάστους ποιῆσαι ἐς τὴν ᾿Ἡσίην ἐχ τῆς Εὐρώπης. ἣν Πίγρης καὶ ἹΜαντύης ἄνδρες Παίονες, οἱ ἐπείτε Ζαρεῖος διέβη ἐς τὴν σέην, αὐτοὶ ἐϑέλοντες Παιόνων τυραννεύειν ἀπεικνέονται ἐς Σάρδις, ἅμα ἀγόμενοι ἀδελφεὴν μεγάλην τε καὶ εὐειδέα. φυλάξαντες δὲ Δαρεῖον προκατιζόμενον ἐς τὸ προάστειον τὸ τῶν “υδῶν ἐποίησαν τοιόνδε᾽ σκευά- σαντες τὴν ἀδελφεὴν ὡς εἶχον ἄριστα, ἐπ᾽ ὕδωρ ἔπεμπον ἄγγος ἐπὶ τῇ κεφαλῇ ἔχουσαν καὶ ἐκ τοῦ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσαν καὶ κλώϑουσαν λίνον. ὡς δὲ παρεξήιε ἣ γυνή,

ἐπιμελὲς τῷ Δαρείῳ ἐγένετο" οὔτε γὰρ Περσικὰ ἣν οὔτε,

“ύδια τὰ ποιεύμενα ἐκ τῆς γυναικός, οὔτε πρὸς τῶν ἐκχ “ 3 9 - ᾿ Ω ς 3 -ὁὦοὦ τῆς ““σίης οὐδαμῶν. ἐπιμελὲς δὲ ὡς οἱ ἐγένετο, τῶν δορυφόρων τινὰς πέμπει κελδύων φυλάξαι ὅ τι χρήσεται τῷ ἵππῳ ἡ γυνή. οἵ μὲν δὴ ὄπισϑε εἵποντο" ἣὶ δὲ ἐπείτε

1. ὑπὲρ 486 || 16. τὰ οπι. 480 || 19. ἐκ τῆς εὐρώπης ἐς τὴν ἀσίην Ρν ἢ 20. μαστύης Ρ, μαστίης εὖ ἢ 21. χλῶσαν 480 ᾿ 39. τῶν] ἀλλωνῚ 31. χρήσαιτο Ῥ». ϑυϊάδθ ν. ἐπιμέλεον

10

1ὅ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Ε Υ

ἀπίκετο ἐπὶ τὸν ποταμόν, ἧρσε τὸν ἵππον, ἄρσασα δὲ καὶ τὸ ἄγγος τοῦ ὕδατος ἐμπλησαμένη τὴν αὐτὴν ὁδὸν παρεξῖμε, φέρουσα τὸ ὕδωρ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς καὶ ἐπέλκουσα ἐκ τοῦ βραχίονος τὸν ἵππον καὶ σερέφουσα τὸν ἄτρακτον. ϑωμάζων δὲ ὃ Ζ]αρεῖος τα τε ἤχουσε ἐκ τῶν κατασχόπων 18 καὶ τὰ αὑτὸς ὥρα, ἄγειν αὐτὴν ἐκέλευε ἑωυτῷ ἐς ὄψιν. ὡς δὲ ἄχϑη, παρῆσαν καὶ οἱ ἀδελφεοὶ αὐτῆς οὔ κῃ πρόσω σχοπιὴν ἔχοντες τούτων. εἰρωτῶντος δὲ τοῦ Ζαρείου ὅπο- δαπὴ εἴη, ἔφασαν οἱ νεηνίσκοι εἶναι Παίονες καὶ ἔκδίνην 0) εἶναι σφέων ἀδελῳφεήν. ὃ δ᾽ ἀμείβετο, τίνες δὲ οἱ Παίο-- γὲς ἄγϑρωποι εἰσὶ καὶ κοῦ γῆς οἰκημένοι, καὶ τί κεῖνοι ἐθέλοντες ἔλϑοιεν ἐς Σάρδις. οἱ δέ οἱ ἔφραζον ὡς ἔλθοιεν μὲν ἐκείνῳ δώσοντες σφέας αὑτούς, εἴη δὲ ἣ Παιονίη ἐπὶ τῷ Στρυμόνε ποταμῷ πεπολισμένη, ὃ δὲ Σερυμὼν οὐ ὁ πρόσω τοῦ Ἑλλησπόντου, εἴησαν δὲ Ἰευχρῶν τῶν ἐχ Τροίης ἄποικοι. οἱ μὲν δὴ ταῦτα ἕκαστα ἔλεγον, ὃ δὲ εἰρώτα εἰ καὶ πᾶσαι αὐτόϑε αἱ γυναῖχες εἴησαν οὕτω ἐργάτιδες. οἱ δὲ καὶ τοῦτο ἔφασαν προϑύμως οὕτω ἔχειν" αὑτοῦ γὰρ ὧν τούτου εἵνεκα καὶ ἐποιέετο. ἐνθαῦτα Ζ1α- 14 Ἢ ρεῖος γράφει γράμματα Μεγαβάζῳ, τὸν ἔλίπε ἐν τῇ Θρηίκῃ στρατηγόν, ἐντελλόμενος ἐξαναστῆσαι ἐξ ἡϑέων Παίονας καὶ παρ᾽ ἑωυτὸν ἀγαγεῖν καὶ αὑτοὺς καὶ τὰ τέκνα τε καὶ τὰς γυναῖκας αὑτῶν. αὐτίκα δὲ ἱππεὺς ἔϑεε φέρων τὴν ἀγγελίην ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον, περαιωθεὶς δὲ διδοῖ τὸ Ὁ βυβλίον τῷ Μεγαβάζῳ. ὃ δὲ ἐπιλεξάμενος καὶ λαβὼν ἡγεμόνας ἐκ τῆς Θρηίκης ἐστρατεύετο ἐπὶ τὴν Παιογίην. πυϑόμενοι δὲ οἱ Παίονες τοὺς Πέρσας ἐπὶ σφέας ἰέναι, 1ὅ ἁλισϑέντες ἐξεστρατεύσαντο πρὸς ϑαλάσσης, δοκέοντες ταύτῃ ἐπιχειρήσειν τοὺς Πέρσας ἐμβάλλοντας. οἱ μὲν δὴ Ὁ Παίονες ἦσαν ἕτοιμοι τὸν ἹΜεγαβάζου στρατὸν ἐπιόντα ἐρύκειν" οἱ δὲ Πέρσαι πυϑόμενοι συναλίσϑαι τοὺς Παίο- γας καὶ τὴν πρὸς ϑαλάσσης ἐσβολὴν φυλάσσοντας, ἔχοντες

΄ι

6. ἐχέλευσε 4480 ἢ 16. αὕτὰ 8. αὐτὰ 4806 ἢ 11. εἴησαν διίς αὐ- τόϑι Ρ» ἢ} 19. χαὶ οὔ, 480 1} 20. πρὸς μεγάβαζον 4806 |! 22. τὰ εἰ τὰς οπι, Ῥ»ἢ 29. ἐσβαλόντας Ἀν

8 ΗἩΡΟΔΟΤΙΟΥ Ε

ἡγεμόνας τὴν ἄνω ὅδὸν τράπονται, λαϑόντερ δὲ τοὺς Παίονας ἐσπίπτουσι ἐς τὰς πόλιαρ αὑτῶν ἐούσας ἀνδρῶν ἐρήμους" οἷα δὲ κεινγῇσι ἐπιπεσόντες εὐπετέως κατέσχον. οἱ δὲ Παίονες ὡς ἐπύϑοντο ἐχομένας τὰς πόλιας, αὐτίκα διασκεδασϑέντες κατ᾽ ἑωυτοὺς ἕκαστοι ἐτράσοντο καὶ τεα- ὃ ρεδίδοσαν σφέας αὐτοὺς τοῖσι Πέρσῃσι. οὕτω δὴ Παιόνων Σιριοπαίονές τὸ καὶ Παιότελαι καὶ οἱ μέχρε τῆς Πρασιάδος

16 λέμνης ἐξ ἡϑέων ἐξαναστάντες ἤγοντο ἐς τὴν ᾿Ασίην. οἱ δὲ περί τε Πάγγαιον ὄρος [καὶ 4όβηρας καὶ ᾿4γριᾶνας χαὶ Ὀδομάντους] καὶ αὐτὴν τὴν λίμνην τὴν Πρασιάδα 10 οὐκ ἐχειρώϑησαν ἀρχὴν ὑπὸ Μεγαβάζου" ἐπειρήϑη δὲ καὶ τοὺς ἐν τῇ λίμνῃ κατοικημένους ἐξαιρέειν ὧδε. ἴκρια ἐτεὶ σταυρῶν ὑψηλῶν ἐζευγμένα ἐν μέσῃ ἕστηχε τῇ λίμνῃ, ἔσοδον ἐκ τῆς ἠπείρου στεινὴν ἔχοντα μιῇ γεφύρῃ. τοὺς δὲ σταυροὺς τοὺς ὑπεστεώτας τοῖσι ἰχρίοισι τὸ μέν κου 1ὅ ἀρχαῖον ἔστησαν κοινῇ πάντες οἱ πολεῆται, μετὰ δὲ νόμῳ χρεώμενοι ἱστᾶσι τοιῷδε᾽ κομίζοντες ἐξ ὄρεος τῷ οὔνομα ἐστὶ Ὄρβηλος, κατὰ γυναῖκα ἑκάστην ὃ γαμέων τρεῖς σταυ- ροὺς ὑπίστησι᾽ ἄγεται δὲ ἕκαστος συχνὰς γυναῖκας. οἶκχέ- ουσι δὲ τοιοῦτον τρόπον, κρατέων ἕκαστος ἐπὶ τῶν ἰκχρέων 20 καλύβης τὸ ἐν τῇ διαιτᾶται καὶ ϑύρης καταπαχτῆς διὰ τῶν ἰχρίων κάτω φερούσης ἐς τὴν λίμνην. τὰ δὲ νήπια παιδία δέουσε τοῦ ποδὸς σπάρτῳ, μὴ κατακυλισϑῇ δει- μαίνοντες. τοῖσι δὲ ἵπποισι καὶ τοῖσι ὑποζυγίοισι παρέ- χουσι χόρτον ἰχϑῖς᾽ τῶν δὲ πλῆϑος ἐστὶ τοσοῦτο ὥστε, Ὁ ὅταν τὴν ϑύρην τὴν καταπακτὴν ἀναχλένῃ, κατιεῖ σχοένῳ σπυρίδα κεινὴν ἐς τὴν λέμνην, καὶ οὐ πολλόν τινα χρόνον ἐπισχὼν ἀνασπᾷ πλήρεα ἰχϑύων. τῶν δὲ ἰχϑύων ἐστὶ γένεα δύο, τοὺς καλέουσι πάπρακχάς τε καὶ τίλωγας.

11 Παιόνων μὲν δὴ οἱ χειρωϑέντες ἤγοντο ἐς τὴν ᾿Ασίην. 80 Μεγάβαζος δὲ ὡς ἐχειρώσατο τοὺς Παίονας, πέμπει ἀγγέ-

1. Σιριοπαίονες Ἠοϊβίεη : σιροπαιόνες 8. -αἰονες || 9. περὶ τὸ Ρ»Ρ ἢ} καὶ --- Ὀδομάντους εεεὶ. 8ι, ἢ] 12. ὧδε], κατοιχημένους δὲ ὧδε 8ιί. ἢ 18. ἔστηχε τ: ἑστήχεε ἢ 19. συχνὰς] πολλὰς ΡΡ ἢ 21. χαταρραχτῆς Ἀεΐθκο, χαταπηχτῆς ΝΥ ἐβε6]ηρ͵, χατεπαχτῆς 5. ἢ 26. σχοινίω »

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Ε 9

λους ἐς “Μακεδονίην ἄνδρας ἑπτὰ Πέρσας, οἱ μετ᾽ αὐτὸν ἐκεῖνον σαν δοκεμώτατοι ἐν τῷ στρατοπέδῳ" ἐπέμτσεοντο δὲ οὗτοι παρὰ ᾿μύντην αἰτήσοντες γῆν τε καὶ ὕδωρ Ζ1α- θείῳ βασιλέι. ἔστι δὲ ἐκ τῆς Πρασιάδος λίμνης σύντομος χάρτα ἐς τὴν ΙΜΠαχεδογέην" πρῶτον μὲν γὰρ ἔχεται τῆς λίμνης τὸ μέταλλον ἐξ οὗ ὕστερον τούτων τάλαντον ἀργυ- ρέου 4λεξάνδρῳ ἡμέρης ἑκάστης ἐφοίτα, μετὰ δὲ τὸ μέ- ταλλον “Τσωρον καλεόμενον ὄρος ὑπερβάντα εἶναι ἐν Μακεδονέῃ. οἱ ὦν Πέρσαι οἱ πεμφϑέντες οὗτοι παρὰ 18 τὸν ““μύντην ὡς ἀπέκοντο, αἴτεον ἐλϑόντες ἐς ὄψιν τὴν Ἀμύντεω Δαρείῳ βασιλέι γῆν τε καὶ ὕδωρ. ὃ δὲ ταῦτά τε ἐδίδου καί σφεας ἐπὶ ξείνια χαλέει, παρασκευασά- μενος δὲ δεῖτενον μεγαλοτερετὲς ἐδέχετο τοὺς Πέρσας φιλοφρόνως. ὡς δὲ ἀπὸ δείτενου ἐγένοντο, διαπένον- (δ τὲς εἶπαν οἱ Πέρσαι τάδε. “ξεῖνε Μακεδών, ἡμῖν νόμος ἐστὶ τοῖσι Πέρσῃσι, ἐπεὰν δεῖτενον τιοροτιϑώμεϑα μέγα, τότε καὶ τὰς παλλακὰς καὶ τὰς κουριδίας γυναῖκας ἐσά- γεσϑαι παρέδρους. σὺ νυν, ἐπεί περ προϑύμως μὲν ἐδέ- ξαο μεγάλως δὲ ξεινέζεις, διδοῖς δὲ βασιλέι [4“]αρείῳ)] γῆν ἢ) τὸ καὶ ὕδωρ, ἕ ἕπεο νόμῳ τῷ ἡμετέρῳ." εἶσεξ πρὸς ταῦτα μύνετης ““ ὦ Πέρσαι, νόμος μὲν ἡμῖν γε ἐστὶ οὐκ οὗτος, ἀλλὰ κοχωρίσϑαι ἄνδρας γυναιχῶν᾽ ἐπείτε δὲ ὑμεῖς ἐόντες δεσπόται προσχρηίξετε τούτων, παρέσται ὑμῖν καὶ ταῦτα." εἴπας τοσαῦτα ὃ “ἀμύντης μετεπέμτοετο τὰς γυναῖκας" αἵ Ὁ δ᾽ ἐπείτε καλεόμεναι ἦλϑον, ἐπεξῆς ἀντίαι ἵζοντο τοῖσι Πέρσῃσι. ἐνθαῦτα οἱ Πέρσαι ἰδόμενοι γυναῖχας δὑμόρ- φους ἔλεγον πρὸς «μύντην φάμενοι τὸ ποιηϑὲν τοῦτο οὐδὲν εἶναι σοφόν" κρέσσον γὰρ εἶναε ἀρχῆϑεν μὴ ἐλϑεῖν τὰς γυναῖκας ἢ ἐλθούσας καὶ μὴ παριζομένας ἀντίας ἵζε- ὃ σϑαι ἀλγηδόνας σφίσι ὀφϑαλμῶν. ἀναγκαζόμενος δὲ ὃ Ἀμύντης ἐκέλευες παρίζειν' πειϑομενέων δὲ τῶν γυναι- κῶν αὐτίκα οἱ Πέρσαε μαστῶν τε ἅπτοντο οἷα πλεόνως

φ΄ι

ΐ

φ

ὅ. πρῶτα Ρ»} 8. ὑπερβάντι Βετηματὰν {|{ 12. ξεινίᾳ Ρ, ξεινέας π} 14, ἐγένοντο ἀ: ἐγίνοντο Ι 19. Δαρείῳ 866]. 5.. [} 29. παρεζομένας 4806 30. ἀλγηδόνα τ ! σφι Ἐν

10 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

19 οἰνωμένοι, καί κού τις καὶ φιλέειν ἐπειρᾶτο. Ἀμύντης μὲν δὴ ταῦτα ὁρέων ἀτρέμας εἶχε, καίπερ δυσφορέων, οἷα ὑπερδειμαίνων τοὺς Πέρσας" “Ἵλέξανδρος δὲ ὁ “Ἵμύντεω παρεών τε χαὶ ὁρέων ταῦτα, ἅτε νέος. τὲ ἐὼν καὶ καχῶν ἀπαϑής, οὐδαμῶς ἢ ἔτι κατέχειν οἷός. τε ἦν, ὥστε δὲ βαρέως φέρων εἶπε πρὸς ᾿4μύντην τάδε. “ὦ πάτερ, σὺ μὲν εἶχε τῇ ἡλικίῃ ἀπιών τὲ ἀναπαύδο, μηδὲ λιπάρδε τῇ πόσι" ἐγὼ δὲ προσμένων αὑτοῦ τῇδε πάντα τὰ ἐπιτήδεα παρέξω τοῖσι ξείνοισι πρὸς ταῦτα συνιεὶς “Ἱμύντης ὅτι »εώτερα πρήγματα πρήσσειν μέλλοι ὃ ᾿Αλέξανδρος, λέγει “ὦ παῖ, σχεδὸν γάρ σευ ἀνακαιομένου συνίημι τοὺς λόγους , ὅτι ἐϑέλεις ἐμὲ ἐχπέμψας ποιέξδιν τι νεώτερον" ἐγὼ ὧν σευ χρηίζω μηδὲν νεοχμῶσαι κατ᾽ ἄνδρας τούτους, ἵνα μὴ ἐξεργάσῃ ἡμέας, ἀλλὰ ἀνέχευ ὁρέων τὰ ποιεύμενα" ἀμφὶ 20 δὲ ἀπόδῳ τῇ ἐμῇ πείσομαί τοι ὡς ὃδὲ ὃ “Ἱμύντης χρηίσας τούτων οἰχώκεε, λέγει ὃ “Ἵλέξανδρος πρὸς τοὺς “Πέρσας “ γυναικῶν τουτέων, ὠ ξεῖνοι, ἔστι ὑμῖν πολλὴ εὐπετείη, καὶ εἰ πάσῃσι βούλεσϑε μέσγεσϑαι καὶ ὁκόσῃσι ὦν αὐτέων. τούτου μὲν πέρι αὐτοὶ ἀποσημανέετε" νῦν δέ, σχεδὸν γὰρ ἤδη τῆς κοίτης ὥρη προσέρχεται ὑμῖν καὶ καλῶς ἔχοντας ὑμέας ὁρῶ μέϑης, γυναῖκας ταύτας, εἶ ὑμῖν φίλον ἐστί, ἄπετε λούσασϑαι, λουσαμένας δὲ ὀπίσω προσδέκεσϑε"

εἴπας ταῦτα, συνέπαινοι γὰρ ἦσαν οἱ Πέρσαι, γυναῖκας μὲν ἐξελϑούσας ἀπέπεμπε ἐς τὴν γυναιχηίην, αὑτὸς δὲ ὁ ᾿“λέξανδρος ἴσους τῇσι γυναιξὶ ἀριϑμὸν ἄνδρας λειογε- γδίους τῇ τῶν γυναικῶν ἐσθῆτι σχευάσας καὶ ἐγχειρίδια δοὺς ἡγεὶ ἔσω, παράγων δὲ τούτους ἔλεγε τοῖσι Πέρσῃσι τάδε. “ὦ Πέρσαι, οἴκατε πανδαισίῃ τελέῃ ἱστιῆσϑαι" τὰ τε γὰρ ἄλλα ὅσα εἴχομεν, καὶ πρὸς τὰ οἷά τε ἦν ἐξευ- ρόντας παρέχειν, πάντα ὑμῖν πάρεστι, καὶ δὴ καὶ τόδε τὸ πάντων μέγιστον, τάς τὲ ἑωυτῶν μητέρας καὶ τὰς ἀδελ- φεὰς ἐπιδαψιλευόμεϑα ὑμῖν, ὡς παντελέως μάϑητε τιμώ-

4, νέος ὧν ΡνῚ] 86. σὺ μὲν αὖ πάτερ Ρν ἢ 10. πρήξειν ΡΡἢ ὁ ομι. Ρ»} 16. ὁ οπι. Ῥ»} 10. ἔλεγε Ρ» ἢ 11, πολλή ἐστι ὑμῖν Ρ, πολλή ἐστιν ἐν ὑμῖν »}} 22. προσδέχεσθαι 4ρ». Β6 || 21. παρῆγε Ρν] 81. τε οἴη. ῬΡ ἢ 32. ἐπιδαψιλείμεϑα 4186. δι [υἷϊΐ ἐπιδεδαψιλεύμεϑα

10

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 11

μένοι πρὸς ἡμέων τῶν περ ἐστὲ ἄξιοι, “πρὸς δὲ καὶ βασι- λέι τῷ πέμψαντι ἀπαγγείλητε ὡς ἀνὴρ Ἕλλην Μακεδόνων ὕπαρχος εὖ ὑμέας ἐδέξατο καὶ τραπέζῃ καὶ κοίτῃ. ταῦτα εἴπας ὃ ᾿4λέξανδρος παρέζει Πέρσῃ ἀνδρὶ ἄνδρα ακε- ὅ δόνα ὡς γυναῖκα τῷ λόγῳ᾽ οἵ δέ, ἐπείτε σφέων οἱ Πέρσαι ψαύειν ἐπειρῶντο, διεργάζοντο αὐτούς. καὶ οὗτοι μὲν 21 τούτῳ τῷ μόρῳ διεφϑάρησαν, καὶ αὐτοὶ καὶ ἡ ϑεραπτηίη αὐτῶν" εἵπετο γὰρ δή σφε καὶ ὀχήματα χαὶ ϑεράποντες καὶ ἡ πᾶσα πολλὴ παρασκευή" πάντα δὴ ταῦτα ἅμα πᾶσι 1) ἐκείνοισι ἠφάνιστο. μετὰ δὲ χρόνῳ οὗ πολλῷ ὕστερον ζήτησις τῶν. ἀνδρῶν τούτων μεγάλη ἐκ τῶν Περσέων ἐγί- γετο, καί σφεας ᾿Αλέξανδρος κατέλαβε σοφίῃ, χρήματά τε δοὺς πολλὰ καὶ τὴν ἑωυτοῦ ἀδελφεὴν τῇ οὔνομα ἦν Γυ- γαίη" δοὺς δὲ ταῦτα κατέλαβε ὃ ὅδ᾽ 4λέξανδρος Βουβάρῃ ἀνδρὶ ὃ Πέρσῃ, τῶν διζημένων τοὺς ἀπολομένους τῷ στρατηγῷ. Ὁ μέν νυν τῶν Περσέων τούτων ϑάνατος οὕτω κατα- 22 λαμφϑεὶς ἐσιγήϑη. Ἕλληνας δὲ εἶναι τούτους τοὺς ἀπὸ Περδίκκεω γεγονότας, κατὰ περ αὐτοὶ λέγουσι, αὑτός τε οὕτω τυγχάνω ἐπιστάμενος καὶ δὴ καὶ ἐν τοῖσι ὄπισϑε Ἢ λόγοισι ἀποδέξω ὡς εἰσὶ Ἕλληνες, πρὸς δὲ καὶ οἱ τὸν ἐν ᾿Ολυμτείῃ διέποντες ἀγῶνα Ἑλληνοδίκαι οὕτω ἔγνωσαν εἶναι. ᾿“λεξάνδρου γὰρ ἀεϑλεύειν ἑλομένου καὶ καταβάν- τος ἐπ᾿ αὑτὸ τοῦτο, οἱ ἀντιϑευσόμενοι “Ἑλλήνων ἐξεῖργόν μιν, φάμενοι οὐ βαρβάρων ἀγωνιστέων εἶναι τὸν ἀγῶνα Ὁ ἀλλὰ λλήνων' ᾿Αλέξανδρος δὲ ἐπειδὴ ἀπέδεξε ὡς δἴη “Ἀργεῖος, ἐχρέϑη τε εἶναι Ἕλλην καὶ ἀγωνιζόμενος στάδιον συνεξέσειπττε τῷ πρώτῳ. Ταῦτα μέν νυν οὕτω κῃ ἐγένετο. Ἰεγάβαζος δὲ ἄγων 28 τοὺς Παίονας ἀπίκετο ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον' ἐνϑεῦτεν ὃ) διαπεραιωθϑεὶς ἀπίχετο ἐς τὰς Σάρδις. ἀτε δὲ τειχέοντος ἤδη Ἱστιαίου τοῦ Μιλησίου τὴν παρὰ ΖΙαρείου αἰτήσας

ἢ. μαχεδόνων εὐ. Ἀεῖβκε: μαχεδὼν ἢ 4. ὃ οι. Ρ»}} 9. πᾶσι ομι. 480110. ἠφανίζετο 486} (6. τῷ στρατηγῷ Ἰοκεμδεῦ: τῶν στρατη- γῶν ἢ 11. τούτους εἶναι ΡΡἢ 21. ἐν οὰ. 4180 ἢ 22. βουλομένου γὰρ Ἀλεξάνδρου ἀεϑλεύειν 4860

12 ἨΡΟΔΟΤΟΥΙ Ε

ἔτυχε μισϑὸν [δωρεὴν] φυλακῆς τῆς σχεδίης, ἐόντος δὲ τοῦ χώρου τούτου παρὰ Στρυμόνα ποταμὸν τῷ οὔνομα ἐστὶ Μύρκινος, μαϑὼν ὃ ἹΜεγάβαζος τὸ ποιεύμενον ἐ ἐκ τοῦ Ἱστιαίου, ὡς ἤἦλϑε τάχιστα ἐς τὰς Σάρδις ἃ ἄγων τοὺς Παίο- γας, ἔλεγε Δαρείῳ τάδε. “ὦ βασιλεῦ, κοῖόν τι χρῆμα ὅ ἐποίησας, ἀνδρὶ Ἕλληνι δεινῷ τὸ καὶ σοφῷ δοὺς ἐγκτέ- σασϑαι πόλιν ἐν Θρηίκῃ, ἵνα ἴδη τὸ ναυπηγήσιμος ἐστὶ ἄφϑονος καὶ πολλοὶ κωπέες καὶ μέταλλα ἀργύρεα, ὁμιλός τὸ πολλὸς μὲν Ἕλλην περιοικέει πολλὸς δὲ βάρβαρος," οἱ προστάτεω ἐπιλαβόμενοι ποιήσουσι τοῦτο τὸ ἂν κεῖνος 10 ἐξηγέηται καὶ ἡμέρης καὶ νυχτός. σύ νυν τοῦτον τὸν ἄνδρα παῦσον ταῦτα ποιδῦντα, ἵνα μὴ οἰχηίῳ πολέμῳ συνέχῃ᾽" τρόπῳ δὲ ἠπίῳ μεταπεμψάμενος παῦσον. ἐπεὰν δὲ αὐτὸν περιλάβῃς, ποιέειν ὅκως μηκέτι κεῖνος ἐς Ἕλληνας ἀπέξε- 24 ται ταῦτα λέγων ὃ Μεγάβαζος εὐπετέως ἔπειϑε 4 αρεῖον 1δ ὡς εὖ προορῶν τὸ μέλλον γένεσϑαι. μετὰ δὲ πέμψας ἄγγε- λον ἐς τὴν ύρκινον ὃ Ζαρεῖος ἔλεγε τάδε. “Ἱστιαῖε, βασι- λεὺς 4αρεῖος τάδε λέγει. - ἐγὼ φροντέζων εὑρίσκω ἐμοί τὲ καὶ τοῖσι ἐμοῖσι πρήγμασι εἶναε οὐδένα σεῦ ἄνδρα εὑνοέ- στερον" τοῦτο δὲ οὐ λόγοισι ἀλλ᾽ ἔργοισι οἷδα μαϑών. νῦν 20 ὦν, ἐπειινοέω γὰρ πρήγματα μεγάλα κατεργάσασϑαι, ἀπέκεό μοι πάντως, ἵνα τοι αὐτὰ ὑπερϑέωμαι: τούτοισι τοῖσε ἔπεσι πιστεύσας ὃ Ἱστιαῖος, καὶ ἅμα μέγα ποιεύμενος βασιλέος σύμβουλος γενέσϑαι, ἀπείχετο ἐς τὰς Σάρδις" ἀπικομένῳ δέ οἱ ἔλεγε Ζαρεῖος τάδε. “Ἱστιαῖε, ἐγώ σε 15 μετεπεμψάμην τῶνδε εἵνεκεν. ἐπείτε τάχιστα ἐνόστησα ἀτεὸ Σχυϑέων καὶ σύ μοι ἐγένεο ἐξ ὀφϑαλμῶν , οὐδέν χω ἄλλο χρῆμα οὕτω ἐν βραχέι ἐπεεζήτησα ὡς σὲ ἰδεῖν τε καὶ ἐς λόγους μοι ἀπικέσϑαι, ἐγνωκὼς ὃ ὅτι χρημάτων πάντων ἐστὲ τιμιώτατον ἀνὴρ φέλος συνετός τε καὶ εὔνοος, τά τοι 80 ἐγὼ καὶ ἀμφότερα συνειδὼς ἔχω μαρτυρέειν ἐς πρήγματα

1. δωρεὴν ἀοϊεναὶ θοῦτεε [ δ. οἷόν τι "ἢ 8. μεγάλα ἀργύρια Ρρ».’] 12. συνέχηει 48: συνέχεαι ἢ 16. ἄγγελον πέμψας ὃ Δαρεῖος ἐς τὴν μύρχινον ΡΡ ἢ 19. οὐδένα εἶναι ῬΡ ἢ 21. ἀπίχεο 486: ἀπικνέο Ρ, ἀπικνεό »} 26. οἱ οῃ. 486

ΗΡΟΔΟΤΟΥΕ 18

τὰ ἐμά. νῦν ὦν, εὖ γὰρ ἐποίησας ἀπικόμενος, τάδε τοι ἐγὼ προτείνομαι" Μίλητον μὲν ἔα καὶ τὴν νεόχτιστον ἐν Θρηίκῃ σπόλεν , σὺ δέ μοι ἑπόμενος ἐς Σοῦσα ἔχε τά περ ἂν ἐγὼ ἔχω, ἐμός τε σύσσιτος ἐὼν καὶ σύμβουλος." ταῦτα 2

ὁ Δαρεῖος εἴπτας, καὶ καταστήσας ᾿Αἰρταφρένεα ἀδελφεὸν ἑωυτοῦ ὅὁμοτεάτριον ὕπαρχον εἶναι Σαρδίων, ἀπήλαυνε ἐς Σοῦσα ἅμα ἀγόμενος Ἱστιαῖον, Ὅτανεα δὲ ἀποδέξας στρα- τηγὸν εἶναι τῶν παραϑαλασσίων ἀνδρῶν" τοῦ τὸν πατέρα Σισάμνην βασιλεὺς Καμβύσης γενόμενον τῶν βασιληέων

1) δικαστέων, ὅτι ἐπὶ χρήμασι δίκην ἄδικον ἐδίκασε, σφάξας ἀπέδειρε πᾶσαν τὴν ἀνθρωπέην, σπαδίξας δὲ αὐτοῦ τὸ δέρμα ἱμάντας ἐξ αὑτοῦ ἔταμε καὶ ἐνέτεινε τὸν ϑρόνον ἐς τὸν ἵζων ἐδέκαζε" ἐντανύσας δὲ ὃ Καμβύσης ἀπέδεξε δικα- στὴν εἶναι ἀντὶ τοῦ Σισάμνεω, τὸν ἀποχτείνας ἀπέδδιρε,

ὁ τὸν παῖδα τοῦ Σισάμνεω, ἐντειλάμενός οἱ μεμνῆσϑαι ἐν τῷ κατίζων ϑρόνῳ δικάζει. οὗτος ὦν ὃ Ὀτάνης, ὃ ἐγκατι- 26 ζόμενος ἐς τοῦτον τὸν ϑρόνον, τότε διάδοχος γενόμενος Μεγαβάζῳ τῆς στρατηγέης, Βυζαντίους τε 8δἷλε καὶ Καλ- χηδονίους, εἶλε δὲ ᾿άντανδρον τὴν ἐν τῇ Τρῳάδι γῇ. εἷλε

ἢ δὲ “Ἱαμπώνιον, λαβὼν δὲ παρὰ “4εσβίων γέας εἷλε “η- μνὸν τὲ καὶ Ἴμβρον, ἀμφοτέρας ἔτι τότε ὑπὸ Πελασγῶν οἰκεομένας. οἱ μὲν δὴ «ήμνιοι καὶ ἐμαχέσαντο εὖ καὶ 27 ἀμυνόμενοι ἀνὰ χρόνον ἐκαχώϑησαν, τοῖσι δὲ περιεοῦσι αὑτῶν οἱ Πέρσαι ὕπαρχον ἐπιστᾶσι “1υκάρητον τὸν αιαν-

Ὁ ὑρίου τοῦ βασιλεύσαντος Σάμου ἀδελφεόν. οὗτος ὃ “2υχά- θητος ἄρχων ἐν “ήμνῳ τελευτᾷ. αἰτέη δὲ τούτου ἢδε" πάντας ἡνδραποδίξζετο καὶ κατεστρέφετο τοὺς μὲν λιπο- στρατίης ἐπὶ Σκύϑας αἰτιώμενος, τοὺς δὲ σίνασϑαι τὸν Δαρείου στρατὸν ἀπὸ Σχυϑέων ὀπίσω ἀποκομιζόμενον.

ὃ Οὗτος δὲ τοσαῦτα ἐξεργάσατο στρατηγήσας. μετὰ δὲ 28 οὐ πολλὸν χρόνον ἄνεσις κακῶν ἦν, καὶ ἤρχετο τὸ δεύτερον ἐχ Νάξου τε καὶ Μιλήτου Ἴωσι γίνεσϑαι κακά. τοῦτο

8. ἐἦναι στρατηγὸν 480 }} 22.844. Ἰοδι Ρογνογβαβ || 28. σίνασϑαι δί.: σίνεσϑαι ἢ 29. στρατὸν τὸν Ρν ἢ 30. δὲ] μέν νυν ΡνῚ 31. ἄνεσις ἀ6]Δ Βαιτο : ἄγνεος Ο, ἄνεως οοἰοτ

14 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

μὲν γὰρ ἥ Νάξος εὐδαιμονίῃ τῶν νήσων προέφερξ, τοῦτο δὲ χατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον ἡ Μίλητος αὐτή τε δωυτῆς μάλιστα δὴ τότε ἀχμάσασα καὶ δὴ καὶ τῆς Ἰωνίης ἣν πρόσχημα, κατύπερϑε δὲ τούτων ἐπὶ δύο γενεὰς ἀνδρῶν νοσήσασα ἐς τὰ μάλεστα στάσι, μέχρι οὗ μεν Πάριοι ὅ κατήρτισαν᾽ τούτους γὰρ καταρτιστῆρας ἐκ πάντων Ἑλλή-- 29 γων εἵλοντο οἱ Μιλήσιοι. κατήλλαξαν δὲ σφέας ὧδε Πάριοι. ὡς ἀπίκοντο αὑτῶν ἄνδρες οἱ ἄριστοι ἐς τὴν Μίλητον, ὥρων γὰρ 'δή σφεας δεινῶς οἰχοφϑορημένους, ἔφασαν αὑτῶν βούλεσϑαι διεξελϑεῖν τὴν χώρην" ποιεῦντες ιὺ δὲ ταῦτα καὶ διεξιόντες πᾶσαν τὴν [πιλησέην, ὕχως τινὰ ἴδοιεν ἐν ἀνεστηκυίῃ τῇ χώρῃ ἀγρὸν εὑ ἐξεργασμένον, ἀπεγράφοντο τὸ οὔνομα τοῦ δεσπότεω τοῦ ἀγροῦ. διεξε- λάσαντες δὲ πᾶσαν τὴν χώρην καὶ σπανίους εὑρόντες τού- τους, ὡς τάχιστα κατέβησαν ἐς τὸ ἄστυ, ἁλέην ποιησά- 15 μενοι ἀπέδεξαν τούτους μὲν τὴν πόλεν γέμδεν τῶν εὗρον τοὺς ἀγροὺς εὖ ἐξεργασμένους" δοκέειν γὰρ ἔφασαν καὶ τῶν δημοσίων οὕτω δή σφεας ἐπιμελήσεσϑαι ὥσπερ τῶν σφετέρων" τοὺς δὲ ἄλλους Μιλησίους τοὺς πρὶν στασιά- ζοντας τούτων ἔταξαν πεέϑεσϑαι. 20 90 Πάριοι μέν νυν Μιλησίους οὕτω κατήρτισαν. τότε δὲ ἐκ τουτέων τῶν πολίων ὧδε ἤρχετο καχὰ γίνεσϑαι τῇ Ἰωνίῃ. ἐκ Νάξου ἔφυγον ἄνδρες τῶν παχέων ὑπὸ τοῦ δήμου, φυγόντες δὲ ἀπίκοντο ἐς Μίλητον. τῆς δὲ ἹΠιλή-- του ἐτύγχανε ἐπέτροτπεοος ἐὼν ᾿ἀρισταγόρης ὃ Μολπαγόρεω, "5 γαμβρός τὸ ἐὼν καὶ ἀνεψιὸς Ἱστιαίου τοῦ “Τυσαγόρεω, τὸν ὅ Ζαρεῖος ἐν Σούσοισι κατεῖχε" ὃ γὰρ Ἱστιαῖος τύραν- γος ἣν Μιλήτου καὶ ἐτύγχανε τοῦτον τὸν χρόνον ἐὼν ἐν Σούσοισι, ὅτε οἱ Νάξιοι ἦλϑον ξεῖνοι σιρὲν ἐόντες τῷ Ἱστιαίῳ. ἀπικόμενοι δὲ οἱ Νάξιοι ἐς τὴν Μίλητον ἐδέοντο 80 τοῦ “Τρισταγόρεω, εἴ κως αὑτοῖσε παράσχοι δύναμέν τινα καὶ κατέλϑοιεν ἐς τὴν ἑωυτῶν. ὃ δὲ ἐπιλεξάμενος ὡς ἣν δι᾿ αὐτοῦ κατέλϑωσι ἐς τὴν πόλεν, ἄρξει τῆς Νάξου, σκῆψιν

0. πάντων τῶν ἢν ἢ 8. οἱ ο. Ἀν} 12. ἐν βυρρ!ενί! Βεΐδκο ἢ 14, τοιουτουςἿ [[ 21. οὕτω μιλησίους ΡΡ ἢ 21. ὃ οἴι. 4186 ἢ} 38. ἑαυτοῦ Ρν

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 1ὅ

δὲ ποιεύμενος τὴν ξεινίην. τὴν Ἱστιαίου, τόνδε σφι λόγον προσέφερε. ᾿αὐτὸς μὲν ὑμῖν οὐ φερέγγυος εἰμὶ δύναμιν παρασχεῖν τοσαύτην ὥστε κατάγειν ἀεχόντων τῶν τὴν στό- λιν ἐχόντων Ναξίων" πυνϑάνομαι γὰρ ὀκτακισχιλίην ἀσπίέ- ὃ δὰ Ναξίοισι εἶναι καὶ πλοῖα μακρὰ πολλά᾽ μηχανήσομαι δὲ πᾶσαν σπουδὴν ποιεύμενος. ἐπινοέω δὲ τῇδε. “Ἄρτα- φρένης μοι τυγχάνει ἐὼν φίλος" ὁ δὲ ““ρταφρένης ὑμῖν Ὑστάστσσεος μὲν ἐστὶ παῖς, “αρείου δὲ τοῦ βασιλέος ἀδελ- φεός, τῶν δ᾽ ἐπιϑαλασσέων τῶν ἐν τῇ ΦΤσίῃ ἄρχει πάν- Ὁ των, ἔχων στρατιὴν τὸ πολλὴν καὶ πολλὰς νέας. τοῦτον ὧν δοκέω τὸν ἄνδρα ποιήσειν τῶν ἂν χρηίζωμεν." ταῦτα ἀχούσαντες οἱ Νάξιοι προσέϑεσαν τῷ “Ἀρισταγόρῃ πρήσ- σειν τῇ δύναιτο ἄριστα, καὶ ὑπίσχεσϑαι δῶρα ἐκέλευον χαὶ δατεάνην τῇ στρατιῇ ὡς αὐτοὶ διαλύσοντες, ἐλπτέδας πολλὰς ἔχοντες, ὅταν ἐπιφανέωσι ἐς τὴν Ναξον, πάντα ποιήσειν τοὺς Ναξίους τὰ ἂν αὐτοὶ κελεύωσι, ὡς δὲ καὶ τοὺς ἄλλους νησιώτας. τῶν γὰρ νήσων τουτέων τῶν Κυ- χλαδων οὐδεμία χω ἦν ὑπὸ Δαρείῳ. ἀπικόμενος δὲ ὃ ᾿ς Ἀρισταγόρης ἐς τὰς Σάρδις λέγει πρὸς τὸν ᾿Ἰρταφρένεα Ἂ ὡς Νάξος εἴη γῆσος μεγάϑεϊ μὲν οὐ μεγάλη, ἄλλως δὲ ᾿χαλή τὲ καὶ ἀγαϑὴ καὶ ἀγχοῦ Ἰωνίης, χρήματα δὲ ἔνι πολλὰ καὶ ἀνδράποδα. “σὺ ὧν ἐπὶ ταύτην τὴν χώρην στρατηλάτεξ, χατάγων ἐς αὐτὴν τοὺς φυγάδας ἐξ αὐτῆς. χαίέ τοι ταῦτα ποιήσαντι τοῦτο μὲν ἐστὶ ἕτοιμα παρ᾿ Ὁ ἐμοὶ χρήματα μεγάλα πάρεξ τῶν ἀναισιμωμάτων τῇ στρα- τιῇ" ταῦτα μὲν γὰρ δίκαιον ἡμέας τοὺς ἄγοντας παρέχειν ἐστί" τοῦτο δὲ νήσους βασιλέε προσχτήσεαι αὐτήν τε Νάξον καὶ τὰς ἐκ ταύτης ἠρτημένας, Πάρον καὶ 'Ἄνδρον καὶ ἄλλας τὰς Κυχλάδας καλευμένας. ἐνϑεῦτεν δὲ δρμώμενος ἃ εὐπετέως ἐπιϑήσεαι Εὐβοίῃ νήσῳ μεγάλῃ τὸ καὶ εὐδαί- μονι, οὐκ ἐλάσσονι Κύπρου χαὶ κάρτα εὐπετέει αἱρεϑῆναι. ἀποχρῶσε δὲ ἑκατὸν νέες ταύτας πάσας χειρώσασϑαι."

1. τὴν ροϑὶ ξεινίην οι! 486 ᾿ τὸν λόγον 486 8. τοσαύτην παρα- σχεῖν Ρ»ἢ Ἴ. ὑμῖν οτι. Ρ»|[20. νῆσος οὐ. 4186} 21. δ᾽ ἔχει Ρν ἢ} 26. δίκαια ΡΠ 21. ἐστί οτὰ. η}] προσχτήσεαι βασιλέι Ἀν 31. χαὶ οὐκ 4860

16 ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

ὃ δὲ ἀμείβετο αὐτὸν τοῖσιδε. “σὺ ἐς οἶχον τὸν βασιλέος ἐξηγητὴς γίνεαι πρηγμάτων ἀγαϑῶν, καὶ ταῦτα εὖ παραι- γέεις πάντα, τελὴν τῶν νεῶν τοῦ ἀριϑμοῦ᾽ ἀντὶ δὲ ἑκατὸν γεῶν διηκόσιαί τοι ἕτοιμοι ἔσονται ἅμα τῷ ἔαρι. δεῖ δὲ τούτοισι καὶ αὑτὸν βασιλέα συνέπαινον γίνεσθαι."

Ὁ μὲν δὴ “Ἀρισταγόρης ὡς ταῦτα ἤχουσε, περιχαρὴς ἐὼν ἀπήιε ἐς Μίλητον. ὃ δὲ «Ιρταφρένης, ὥς οἱ πέμ- ψαντι ἐς Σοῦσα καὶ ὑπερϑέντι τὰ ἐκ τοῦ ““ρισταγόρεω λεγόμενα. συνέπαινος καὶ αὐτὸς Ζαρεῖος ἐγένετο, πεαρε- σκευάσατο μὲν διηκοσίας τριήρεας, πολλὸν δὲ κάρτα ὅμιλον Περσέων τε καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων, στρατηγὸν δὲ τούτων ἀπέδεξε Μεγαβάτην ἄνδρα Πέρσην τῶν “χαιμε- γιδέων, ἑωυτοῦ τε καὶ Δαρείου ἀνεψιόν, τοῦ Παυσανέης ὃ Κλεομβρότου «“Τακεδαιμόνιος, εἰ δὴ ἀληϑής γε ἐστὶ ὃ λόγος, ὑστέρῳ χρόνῳ τούτων ἡρμόσατο ϑυγατέρα, ἔρωτα σχὼν τῆς Ἑλλάδος τύραννος γενέσθαι. ἀποδέξας δὲ εγα- βάτην στρατηγὸν ᾿“Αρταφρένης ἀπέστειλε τὸν στρατὸν παρὰ

ϑτὸν ᾿Αρισταγόρεα. παραλαβὼν δὲ ὃ Μεγαβάτης τόν τε

᾿Αρισταγόρεα ἐκ τῆς Μιλήτου καὶ τὴν Ἰάδα στρατιὴν καὶ τοὺς Ναξίους ἔπλεε πρόφασιν ἐπ᾽ Ἑλλησπόντου, ἐπείτε δὲ ἐγένετο ἐν Χίῳ, ἔσχε τὰς νέας ἐς Καύκασα, ὡς ἐνϑεῦ- τεν βορέῃ ἀνέμῳ ἐς τὴν Νάξον διαβάλοι. καὶ οὐ γὰρ ἔδεε τούτῳ τῷ στόλῳ Ναξίους ἀπολέσϑαι, πρῆγμα τοιόνδε συνηνείχϑη γενέσθαι. περιιόντος γαβάτεω τὰς ἐπὶ τῶν γεῶν φυλακάς, ἐπὶ νεὸς ῃηυνδίης ἔτυχε οὐδεὶς φυλάσσων" ὃ δὲ δεινόν τι ποιησάμενος ἐκέλευσε τοὺς δορυφόρους ἐξευρόντας τὸν ἄρχοντα ταύτης τῆς νεός, τῷ οὔνομα ἣν Σκύλαξ, τοῦτον δῆσαι διὰ ϑαλαμέης διελόντας τῆς νεὸς κατὰ τοῦτο, ἔξω μὲν κεφαλὴν ποιεῦντας ἔσω δὲ τὸ σώμα. δεϑέντος δὲ τοῦ Σκύλακος, ἐξαγγέλλει τις τῷ «Τρισταγόρῃ ὅτι τὸν ξεῖνόν οἱ τὸν Μύνδιον Μεγαβάτης δήσας λυμαί- γοιτο. ὃ δ᾽ ἐλθὼν παραιτέετο τὸν Πέρσην, τυγχάνων δὲ

8. δὲ] γὰρ Ρ» ἢ 9. ἐγίνετο ΡΥ] 18. ἐκ μιλήτου τόν τε ἀριστα- γόρεα ΡΡ! 20. πρόφασιν μὲν ΝΑΡεΡΉ 21. ἐγίνετο Ρν ἢ χαύχασον ΡΡΠ 28. διέλχοντας 8ι.

10

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 17

οὐδενὸς τῶν ἐδέετο, αὐτὸς ἐλϑὼν ἔλυσε. πυϑόμενος δὲ κάρτα δεινὸν ἐποιήσατο ὃ Μεγαβάτης καὶ ἐσπέρχετο τῷ “ἀρισταγόρῃ. ὃ δὲ εἶπε “σοὶ δὲ καὶ τούτοισι τοῖσι πρή- γμασι τέ ἐστι; οὐ σὲ ἀπέστειλε ᾿Αρταφρένης ἐμέο πείϑε- σϑαι καὶ πελέειν τῇ ἂν ἐγὼ κελεύω; τί πολλὰ πρήσσεις ἢ ταῦτα εἶπεε ὁ ᾿Αρισταγόρης. ὃ δὲ ϑυμωϑεὶς τούτοισι, ὡς γὺξ ἐγένετο, ἔπεμπε ἐς Νάξον πλοίῳ ἄνδρας φράσοντας τοῖσι Ναξίοισι πάντα τὰ παρεόντα σφι πρήγματα. οἵ 84 γὰρ ὧν Νάξιοι οὐδὲν πάντως προσεδέχοντο ἐπὶ σφέας 10) τὸν στόλον τοῦτον ὁρμήσεσϑαι. ἐπεὶ μέντοι ἐπύϑοντο, αὐτίκα μὲν ἐσηνείκαντο τὰ ἐκ τῶν ἀγρῶν ἐς τὸ τεῖχος, παρεσχευάσαντο δὲ ὡς πολιορχησόμενοι καὶ σῖτα καὶ ποτά, χαὶ τὸ τεῖχος ἐσάξαντο. καὶ οὗτοι μὲν παρεσκευάζοντο ὡς παρεσομένου σφι πολέμου" οἱ δ᾽ ἐπείτε διέβαλον ἐχ [5 τῆς Χίου τὰς νέας ἐς τὴν Νάξον, πρὸς πεφραγμένους περοσ- ἐφέροντο καὶ ἐπολιόρχϑον μῆνας τέσσερας. ὡς δὲ τά τε ἔχοντες ἦλθον χρήματα οἱ Πέρσαι, ταῦτα κατεδεδα- πανητό σφι, καὶ αὐτῷ τῷ “Αρισταγόρῃ προσαναισέμωτο πολλά, τοῦ πιλεῦνός τε ἐδέετο ἡ πολιορκίη, ἐνθαῦτα τείχεα Ὁ τοῖσι φυγάσι τῶν Ναξίων οἰκοδομήσαντες ἀπαλλάσσοντο ἐς τὴν ἤπειρον κακῶς πρήσσοντες. ᾿Αρισταγόρης δὲ οὐχ 8ῦ εἶχες τὴν ὑπόσχεσιν τῷ ᾿Αρταφρένειϊ ἐχτελέσαι᾽ ἅμα δὲ ἐπίεζέ μιν ἡ δαπάνη τῆς στρατιῆς ἀπαιτεομένη, ἀρρώδεέ τε τοῦ στρατοῦ πρήξαντος καχῶς καὶ εγαβάτῃ διαβε- Ὁ βλημένος, ἐδόκεέ τὸ τὴν βασιληίην τῆς Μιλήτου ἀπαιρε- ϑήσεσϑαι. ἀρρωδέων δὲ τούτων ἕκαστα ἐβουλεύετο ἀπό- στασιν᾽ συνέπιπτε γὰρ καὶ τὸν ἐστιγμένον τὴν κεφαλὴν ἀπῖχϑαι ἐκ Σούσων παρὰ Ἱστιαίου, σημαίνοντα ἀπείστα- σϑαι ᾿Αρισταγόρην ἀπὸ βασιλέος. ὁ γὰρ Ἱστιαῖος βου- ὃ) λόμενος τῷ «Ἰρισταγόρῃ σημῆναι ἀποστῆναι ἄλλως μὲν οὐδαμῶς εἶχε ἀσφαλέως σημῆναι ὥστε φυλασσομενέων τῶν ὁδῶν, ὃ δὲ τῶν δούλων τὸν πιστότατον ἀποξυρήσας τὴν χεφαλὴν ἔστιξε χαὶ ἀνέμεινε ἀναφῦναι τὰς τρίχας, ὡς δὲ ἀνέφυσαν τάχιστα, ἀπέπεμπε ἐς Μίλητον ἐντειλά-

οι

6. ὃ οπι. »»} 9. οὐδέν τι Κτῦφεν [[ 18. παρεσχευάδατο «ΟΡ Ἠετοδοΐυϑ [1]. 2

18 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

μενος αὐτῷ ἄλλο μὲν οὐδέν, ἐπεὰν δὲ ἀπίκηται ἐς Μί- λητον, κελεύειν ᾿Αρισταγόρην ξυρήσαντά μιν τὰς τρίχας κατιδέσϑαι ἐς τὴν κεφαλήν. τὰ δὲ στίγματα ἐσήμαινε, ὡς καὶ πρότερόν μοι εἴρηται, ἀπόστασιν. ταῦτα δὲ ὁ Ἱστιαῖος ἐποίεε συμφορὴν ποιεύμενος μεγάλην τὴν ἑωυτοῦ χκατοχὴν τὴν ἐν Σοίσοισι᾽ ἀποστάσιος ὧν γινομένης πολ- λὰς εἶχε ἐλπίδας μετήσεσϑαι ἐπὶ ϑάλασσαν, μὴ δὲ νεώ-- τερόν τι ποιεύσης τῆς Μιλήτου οὐδαμὰ ἐς αὐτὴν ἥξειν ἔτι ἐλογίζετο.

Ἱστιαῖος μέν νυν ταῦτα διανοεύμενος ἀποέσεεμπε τὸν ἄγγελον, ᾿Αρισταγόρῃ δὲ συνέπιπτε τοῦ αὑτοῦ χρόνου σπαν- τα ταῦτα συνελϑόντα. ἐβουλεύετο ὧν μετὰ τῶν στασιω- τέων, ἐχφήνας τήν τὸ ἑωυτοῦ γνώμην καὶ τὰ παρὰ τοῦ Ἱστιαίου ἀπιγμένα. οἱ μὲν δὴ ἄλλοι πάντες γνώμην κατὰ τὠυτὸ ἐξεφέροντο, κελεύοντες ἀπίστασϑαι᾽ Ἑκαταῖος δ᾽ ὃ λογοποιὸς πρῶτα μὲν οὐκ ἔα πόλεμον βασιλέι τῶν Περσέων ἀναιρέεσϑαι, καταλέγων τά τὸ ἔϑνεα πάντα τῶν ἦρχε ΖΔαρεῖος καὶ τὴν δύναμιν αὐτοῦ. ἐπείτε δὲ οὐχ ἔπειϑε, δεύτερα συνεβούλευε ποιέειν ὅκως ναυχρατέες τῆς ϑαλάσσης ἔσονται. ἄλλως μέν νυν οὐδαμῶς ἔφη λέγων ἐνορᾶν ἐσόμενον τοῦτο᾽ ἐπίστασϑαι γὰρ τὴν δύναμιν τῶν Μιλησίων ἐοῦσαν ἀσϑενέα᾽ εἰ δὲ τὰ χρήματα καταιρεϑείη τὰ ἐκ τοῦ ἱροῦ τοῦ ἐν Βραγχίδῃσι, τὰ Κροῖσος ὃ «Ιυδὸς ἀνέϑηχε, πολλὰς εἶχε ἐλπίδας ἐ ἐπικρατήσειν τῆς ϑαλάσσης, χαὶ οὕτω αὑτούς τε ἕξειν τοῖσι χρήμασι χρᾶσϑαι καὶ τοὺς πολεμίους οὗ συλήσειν αὑτά. τὰ δὲ χρήματα ἦν ταῦτα μεγάλα, ὡς δεδήλωταί μοι ἐν τῷ πρώτῳ τῶν λόγων. αὕτη μὲν δὴ οὐκ ἐνίκα ἡ γνώμη, ἐδόκεε δὲ ὅμως ἀπί- στασϑαι, ἕνα τε αὑτῶν πλώσαντα ἐς ΙΠυοῦντα ἐς τὸ στρατόπεδον τὸ ἀπὸ τῆς Νάξου ἀπελϑόν, ἐὸν ἐνθαῦτα, συλλαμβάνξδιν πειρᾶσϑαι τοὺς ἐπὶ τῶν νεῶν ἐπιτελέοντας 87 στρατηγούς. ἀποπεμφϑέντος δὲ Ἰητραγόρεω κατ᾽ αὐτὸ τοῦτο καὶ συλλαβόντος δόλῳ Ὀλέατον Ἰβανώλλιος υ- λασσέα καὶ Ἱστιαῖον Τύμνεω Τερμερέα. καὶ Κώην Ἐρξάν-

24, ἔχειν Οορεί |] 25. τοῖσι: τεἀάϊ ἀξ δι, || 38, ἐβανώλιος ΡΡ

10

80

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂Ε 19

ὄρου, τῷ Ζαρεῖος Μυτιλήνην ἐδωρήσατο, καὶ ᾿ρισταγόρην Ἡρακλείδεω Κυμαῖον καὶ ἄλλους συχνούς, οὕτω δὴ ἐκ τοῦ ἐμφανέος ὃ “Τρισταγόρης ἀπεστήκεε, πᾶν ἐπὶ 4αρείῳ μηχανώμενος. καὶ πρῶτα μὲν λόγῳ μετεὶς τὴν τυραννίδα ἰσονομέην ἐποέξε τῇ; ἹΠιλήτῳ, ὡς ἂν ἑκόντες αὑτῷ οἱ "Μιλή- σιοι συνατεισταίατο, μετὰ δὲ καὶ ἐν τῇ ἄλλῃ Ἰωνέῃ τὠυτὸ τοῦτο ἐποίεε, τοὺς μὲν ἐξελαύνων τῶν τυράννων, τοὺς δ᾽ ἔλαβε τυράννους ἀπὸ τῶν νεῶν τῶν συμπλευσασέων ἐπὶ Νά- ξον, τούτους δὲ φίλα βουλόμενος ποιέεσϑαι τῇσι πόλισι ἐξε- 1) δίδου, ἄλλον ἐς ἄλλην πόλιν παραδιδούς, ὅϑεν εἴη ἕχαστος. Κώην μέν νυν Μυτιληναῖοι ἐπείτε τάχιστα παρέλαβον, 38 ἐξαγαγόντες κατέλευσαν, Κυμαῖοι δὲ τὸν σφέτερον αὐτῶν ἀπῆκαν" ὡς δὲ καὶ ἄλλοι οἱ πλεῦνες ἀπίεσαν. τυράννων μέν νυν κατάπαυσις ἐγένετο ἀνὰ τὰς πόλιας, ᾿Αρισταγόρης δὲ ὁ Μιλήσιος ὡς τοὺς τυράννους κατέπαυσε, στρατηγοὺς ἐν ἑκάστῃ τῶν πολέων κελεύσας ἑκάστους καταστῆσαι, δεὺύ- τερα αὑτὸς ἐς ““αχεδαίμονα τριήρεϊ ἀπόστολος ἐγένετο" ἔδεε γὰρ δὴ συμμαχίης τινός οἱ μεγάλης ἐξευρεϑῆναι. Τῆς δὲ Σπάρτης ““ναξανδρίδης μὲν ὃ “Ζέοντος οὐκέτι 39 Ἢ περιεὼν ἐβασίλευε ἀλλὰ ἐτετελευτήκεε, Κλεομένης δὲ ἃ ᾿Αναξανδρίδεω εἶχε τὴν βασιληίην, οὐ κατ᾽ ἀνδραγαϑίην σχὼν ἀλλὰ κατὰ γένος. ᾿Αἰναξανδρίδῃ γὰρ ἔχοντι γυναῖκα ἀδελφεῆς ἑωυτοῦ ϑυγατέρα, καὶ ἐούσης ταύτης οἱ κατα- ϑυμίης, παῖδες οὐκ ἐγένοντο. τούτου δὲ τοιούτου ἐόντορ, -- Ὁ οἱ ἔφοροι εἶπαν ἐτεικαλεσάμενοι αὐτὸν “εἴ τοι σὺ σεωυτοῦ μὴ προορᾷς, ἀλλ᾽ ἡμῖν τοῦτ᾽ ἐστὶ οὐ περιοπτέον, γένος τὸ Εὐρυσϑένεος γενέσϑαι ἐξίτηλον. σύ νυν τὴν μὲν ἔχεις γυναῖκα, ἐπείτε τοι οὗ τίχτει, ἔξεο, ἄλλην δὲ γῆμον" καὶ ποιέων ταῦτα Σπαρτιήτῃσι ἁδήσεις." ὃ δ᾽ ἀμείβετο φὰς ὃ) τούτων οὐδέτερα ποιύσειν, ἐκείνους τε οὗ καλῶς συμβου- λεύειν παραινέοντας, τὴν ἔχει γυναῖκα ἐοῦσαν ἀναμάρτη- τόν ἑωυτῷ, ταύτην ἀπέντα ἄλλην ἐσαγαγέσθαι" οὐδέ σφε πείσεσϑαι. πρὸς ταῦτα οἱ ἔφοροι καὶ οἱ γέροντες βου- 40 λευσάμενοι προσέφερον «ΑΙναξανδρίδῃ τάδε. “ἐπεὶ τοίνυν

ως

1

ωι

18. οἱ ἄλλοι 5. ὧλλοι 51. ἢ 28. ἔξεο δεμδίεν: ἐχσέο 1. ἔξες ΕἸΙ2. ο

20 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε

τοι περιεχόμενόν σε ὁρῶμεν τῆς ἔχεις γυναιχός, σὺ δὲ ταῦτα ποίεε, καὶ μὴ ἀντίβαινε τούτοισι, ἵνα μή τι ἀλ- λοῖον περὶ σεῦ Σπαρτιῆται βουλεύσωνται" γυναικὸς μὲν τῆς ἔχεις οὐ προσδεόμεϑά σεὺυ τῆς ἐξέσιος, σὺ δὲ ταύτῃ τε πάντα ὅσα νῦν παρέχεις πάρεχε καὶ ἄλλην πρὸς ταύτῃ ἐσάγαγε γυναῖχα τεχνοποιόν. ταῦτά κῃ λεγόντων συνε- χώρησε ὃ ᾿Αγναξανδρίδης, μετὰ δὲ γυναῖκας ἔχων δύο διξὰς

41 ἱστίας οἴχδε, ποιέων οὐδαμῶς Σπαρτιητικά. χρόνου δὲ οὐ πολλοῦ διελϑόντος ἡ ἐσύστερον ἐπελϑοῦσα γυνὴ τίκτει τὸν δὴ Κλεομένεα τοῦτον. καὶ αὕτη τε ἔπεδρον βασιλέα Σπαρτιήτῃσι ἀπέφαινε, καὶ ἡ προτέρη γυνὴ τὸν πρότερον χρόνον ἄτοχος ἐοῦσα τότε χως ἐχκύησε, συντυχέῃ ταύτῃ χρησαμένη. ἔχουσαν δὲ αὑτὴν ἀληϑέι λόγῳ οἱ τῆς ἐπελ- ϑούσης γυναικὸς οἰκήιοε πυϑόμενοι ὥχλεον, φάμενοι αὑτὴν κομπέειν ἄλλως βουλομένην ὑποβαλέσϑαι. δεινὰ δὲ ποι- εὔντων αὑτῶν, τοῦ χρόνου συντάμνοντος, ὕπ᾽ ἀπιστίης οἱ ἔφοροι τέκτουσαν τὴν γυναῖκα περιειζόμενοι ἐφύλαξαν. ἡ δὲ ὡς ἔτεχε ΖΦωριέα ἐϑέως ἴσχει “Ιξωνέδην, καὶ μετὰ τοῦτον ἰϑέως ἴσχει Κλεόμβροτον᾽ οἱ δὲ καὶ διδύμους λέ- γουσι Κλεόμβροτον καὶ “εωνίδην γενέσϑαι. ἢ δὲ Κλεο- μένεα τεκοῦσα καὶ [τὸ] δεύτερον ἐπελθοῦσα γυνή, ἐοῦσα ϑυγάτηρ Πρινητάδεω τοῦ ΖΔημαρμένου, οὐκέτι ἔτικτε τὸ δεύτερον.

4 Ὁ μὲν δὴ Κλεομένης, ὡς λέγεται, ἢ» τὸ οὐ φρενήρης ἀχρομανής τε, ὃ δὲ “ωριεὺς ἣν τῶν ἡλίκων πάντων πρώῶ- τος, εὑ τε ἐπίστατο κατ᾽ ἀνδραγαϑέην αὐτὸς σχήσων τὴν βασιληέην. ὥστε ὧν οὕτω φρονέων, ἐπειδὴ ὃ ὃ τὲ “Ἄναξαν- δρέδης ἀπέϑανε καὶ οἱ “ακεδαιμόνιοε χρεώμενοι τῷ νόμῳ ἐστήσαντο βασιλέα τὸν πρεσβύτατον Κλεομένεα, ὃ “ὦὡ- ριδὺς δεινόν τὸ ποιεύμενος καὶ οὐκ ἀξιῶν ὑπὸ Κλεομέ- γεὸς βασιλεύεσϑαι, αἰτήσας λεὼν Σπαρτιήτας ἦγε ἐς ἀποι- κίην, οὔτε τῷ ἐν Δελφοῖσι χρηστηρίῳ χρησάμενος ἐς ἥντινα γῆν χείσων ἴῃ, οὔτε ποιήσας οὐδὲν τῶν νομιζομένων'

9. ὕστερον ἐπεσελϑοῦσαϊ ἢ 11. ἀπέφηνε [[ 20. τε χαὶ «“|} 21. τὸ 860]. δι. [ 80. τε 6. ΝΑΡΟΓ

ΒΡΟΔΟΤΟΥΕ 21.

οἷαυ δὲ βαρέως φέρων, ἀπίέεει ἐς τὴν «Ἰιβύην τὰ πλοῖα"

κατηγέοντο δέ οἱ ἄνδρες Θηραῖοι. ἀπικόμενος δὲ ἐς 41ι-

βυήν οἴκισε χῶρον κάλλιστον τῶν “ΠΙβύων παρὰ Κίνυπα

, ποταμόν. ἐξελασϑεὶς δὲ ἔνϑεῦτεν τρέτῳ ἔτεϊ ὑπὸ ἸΠακέων ὅ τὸ ΑΙιβύων καὶ Καρχηδονέων ἀπίκετο ἐς Πελοπόννησον. ἐγθαῦτα δέ οἱ ᾿Αἰντιχάρης ἀνὴρ Ἐλδώγιος συνεβούλευσε 48 ἐκ τῶν “αἴου χρησμῶν Ἡρακλείην τὴν ἐν Σικελίῃ κτίζειν, φὰς τὴν Ἔρυκος χώρην πᾶσαν εἶναι Ἡρακλειδέων αὐτοῦ Ἡρακλέος κτησαμένου. ὃ δὲ ἀχούσας ταῦτα ἐς Δελφοὺς

(0 οἴχετο χρησόμενος τῷ χρηστηρέῳ, εἶ αἱρέει ἐπ᾽ ἣν στέλ- λεταν χώρην" ἡ δὲ Πυϑίη οἱ χρᾷ αἱρήσειν. παραλαβὼν δὲ Φωριεὺς τὸν στόλον τὸν καὶ ἐς «Ἰιβύην γε, ἐκομίζετο παρὰ τὴν Ἰταλίην. τὸν χρόνον δὲ τοῦτον, ὡς λέγουσι 44 Συβαρῖται, σφέας τε αὑτοὺς καὶ Τῆλυν τὸν ἑωυτῶν βασιλέα

ἢ ἐπὶ Κρότωνα μέλλειν στρατεύεσϑαι, τοὺς δὲ Κροτωνιήτας περιδεέας γενομένους δεηϑῆναι ΖΦωρεέος σφίσι τιμωρῆσαι καὶ τυχεῖν δεηϑέντας᾽ συστρατεύεσϑαέ τὸ δὴ ἐπὶ Σύβαριν Δωριέα καὶ συνελεῖν τὴν Σύβαριν. ταῦτα μέν νυν Συβα- οἴται λέγουσι ποιῆσαι Ζ]ωριέα τε καὶ τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ,

Ἂ Κροτωνιῆται δὲ οὐδένα σφίσε φασὶ ξεῖνον προσεπιλα- βέσϑαι τοῦ πρὸς Συβαρέτας πολέμου εἰ μὴ Καλλέην τῶν Ἰαμιδέων μάντιν Ἠλεῖον μοῦνον, καὶ τοῦτον τρόπῳ τοιῷδδ᾽ παρὰ Τήλυος τοῦ Συβαριτέων τυράννου ἀποδράντα ἀπίε- χέσϑαι πεαρὰ σφέας, ἐπείτε οἱ τὰ ἱρὰ οὐ προεχώρεε χρηστὰ

5 ϑιομένῳ ἐπὶ Κρότωνα. ταῦτα δὲ οὗτοι λέγουσι. μαρ- 4ὅ τύρια δὲ τούτων ἕχάτεροι ἀποδεικνύουσι τάδε, Συβαρῖται μὲν τέμενός τὸ καὶ γηὸν δόντα παρὰ τὸν ξηρὸν Κρᾶϑιν, τὸν ἱδούσασϑαι συνελόντα τὴν πόλιν Δωριέα λέγουσι “41ϑη- γαίῃ ἐπωνύμῳ Κραϑίῃ᾽ τοῦτο δὲ αὐτοῦ Δωριέος τὸν ϑά-

ἃ γατὸν μαρτύριον μέγιστον ποιεῦνται, ὅτι παρὰ τὰ με-

1. οἷα ὅδ 4: οἷα ἢ 2. ϑηβαῖοι Ρ» ἢῇ Διβύην 8ι1.: τὴν χίνυπα ν», χίνυπα ςεεἰετὶ ἢ 3. Κίνυπα ποταμόν 8ι.: ποταμόν Γ. ποταμὸν Κίνυπα Κγῦρον ἢ ὅ, τε ΝίοθυὮγ: τε χαὶ ἢ 1. ἡράχλειαν 4186, ἴοτι. Ἡρακλέην γῆν ἢ 25. δὲ ΝεΒΒεϊίηᾳ: δὲ οὐχ 48», δὲ οὐχ ΟΡ. δ᾽ αὖ Βεκκοτ ἢ 21, 29. Κρᾶϑιν εἰ Κραϑίῳ ΜΜεθΒεϊηρ : χρώστιν εἰ χραστίῃ

2 ΒΡΟΔΟΤΟΥΕ

μαντευμένα ποιέων διεφϑαρη᾽ εἶ γὰρ δὴ μὴ παρέπρηξε μηδέν, ἐπ᾽ ὃ δὲ ἐστάλη ἐπτοίξε, εἷλε ἃ ἂν τὴν Ἐρυκίνην χώ- ρην καὶ ἑλὼν κατέσχε , οὐδ᾽ ἂν αὐτός τε καὶ ἡ στρατιὴ διεφϑάρη. οἱ δ᾽ αὖ Κροτωνιῆται ἀποδεικνῦσι Καλλίῃ μὲν τῷ Ἡλείῳ ἐξαίρετα ἐν γῇ τῇ Κροτωνιήτιδι πολλὰ δοϑέντα, τὰ καὶ ἐς ἐμὲ ἔτι ἐνέμοντο οἱ Καλλίεω ἀπόγονοι, Δωριέι δὲ καὶ τοῖσι ΖΦΙωριέος ἀπογόνοισε οὐδέν. καίτοι εἰ συνεττελάβετό γε τοῦ Συβαριτικοῦ πολέμου “ΖΙωριεύς, δοθῆναι ἂν οἱ πολλαπλήσια ἢ Καλλίῃ. ταῦτα μέν νυν ἑχάτεροι αὑτῶν μαρτύρια ἀποφαένονται, καὶ πάρεστι, ὅκο- τέροισί τις πείϑεται αὐτῶν, τούτοισι προσχωρέειν. 4θ Συνέπλεον δὲ Ζωριέι χαὶ ἄλλοι συγκτίσται Σπαρτιη- τέων. Θεσσαλὸς καὶ Παραιβάτης καὶ Κελέης καὶ Εὐρυλέων" οἱ ἐπιείτε ἀπίκοντο παντὶ στόλῳ ἐς τὴν Σικελίην, ἀπέϑα- γον μάχῃ ἑσσωθέντες ὑπό τε Φοινίκων καὶ Ἐγεσταίων" μοῦνος δὲ Εὐρυλέων τῶν συγκτιστέων πιεριεγένετο τούτου τοῦ πάϑεος. συλλαβὼν δὲ οὗτος τῆς στρατιῆς τοὺς περι- γενομένους ἔσχε ἹΜΠινώην τὴν Σελινουσίων ἀποικίην, καὶ συνελευϑέρου Σελινουσίους τοῦ μουνάρχου Πειϑαγόρεω. μετὰ δὲ ὡς τοῦτον κατεῖλε, αὑτὸς τυραννέδι ἐπεχείρησε Σελινοῦντος καὶ ἐμουνάρχησε χρόνον ἔπ ὀλίγον" οἱ γάρ μὲν Σελινούσιοει ἐπαναστάντες ἀπέχτειναν καταφυγόντα 41 ἐπὶ Διὸς ἀγοραίου βωμόν. συνέσπτετο δὲ ΖΦωριέι καὶ συναπέϑανε Φίλιππος ὁ Βουταχέδεω Κροτωνιήτης ἀνήρ, ὃς ἁρμοσάμενος Τήλυος τοῦ Συβαρίτεω ϑυγατέρα ἔφυγε ἐκ Κρότωνος, ψευσϑεὶς δὲ τοῦ γάμου οἴχετο τελέων ἐς Κυρήνην, ἐκ ταύτης δὲ ὁρμώμενος συνέσπετο οἰχηέῃ τὲ τριήρεϊ καὶ οἰκηίῃ ἀνδρῶν δαπάνῃ, ἐών τε ᾿Ολυμπιονίκης καὶ κάλλιστος Ἑλλήνων τῶν κατ᾽ ἑωυτόν. διὰ δὲ τὸ ἑωυτοῦ κάλλος ἠνείκατο “ταρὰ Ἐγεσταίων τὰ οὐδεὶς ἄλλος" ἐπὶ γὰρ τοῦ τάφου αὑτοῦ ἡρώιον ἱδρυσάμενοι ϑυσίῃσι αὐτὸν ἱλάσκονται. 48 Δωριεὺς μέν νυν τρόπῳ τοιούτῳ ἐτελεύτησε εἰ δὲ ἠνέσχετο βασιλευόμενος ὑπὸ Κλεομένεος καὶ κατέμενε ἐν

9. ἐπῶν 85. ἐπ᾿ ὧι 486

ΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 28

Σπάρτῃ, ἐβασίλευσε ἃ ἂν “μακεδαίμονος᾽ οὐ γάρ τινα πολλὸν χρόνον ἡρξε δ Κλεομένης, ἀλλ᾽ ἀπέϑανε ἄπαις, ϑυγατέρα μούνην λεισεών, τῇ οὔνομα ἦν Γοργώ. “ἀπικνέεται δὲ ὧν ὃ “Τρισταγόρης ὄ ἹΜιλήτου τύραν- 49 ὁ γος ἐς τὴν Σπάρτην Κλεομένεος ἔχοντος τὴν ἀρχήν᾽ τῷ δὴ ἐς λόγους ἤιε, ὡς “Τακεδαιμόνιοι λέγουσι, ἔχων χάλ- χεον πίνακα-ἐν τῷ γῆς ἁπάσης περίοδος ἐνετέτμητο καὶ ϑάλασσά τε πᾶσα καὶ ποταμοὶ πάντες. ἀτπεικγεόμενος δὲ ἐς λόγους ὃ ᾿ἀρισταγόρης ἔλεγε πρὸς αὐτὸν τάδε. “Κλεό- 10) μεγες, σπουδὴν μὲν τὴν ἐμὴν μὴ ϑωμάσῃς τῆς ἐνθαῦτα ἀπίξιος" τὰ γὰρ κατήκοντα ἐστὶ τοιαῦτα Ἰώνων παῖδας δούλους εἶναι ἀντ᾽ ἐλευϑέρων ὄνειδος καὶ ἄλγος μέγιστον μὲν αὐτοῖσι ἡμῖν, ἔτι δὲ τῶν λοιπῶν ὑ ὑμῖν, ὅσῳ προέστατε τῆς Ἑλλάδος. νῦν ὧν πρὸς ϑεῶν τῶν Ἑλληνίων δύσασϑε [5 Ἴωνας ἐκ δουλοσύνης ἄνδρας ὅμαίμονας. εὐπετέως δὲ ὑμῖν ταῦτα οἷα τὲ χωρέειν ἐστί" οὔτε γὰρ οἱ βάρβαροι ἄλκιμοι εἰσί, ὑμεῖς τε τὰ ἐς τὸν πόλεμον ἐς τὰ μέγιστα ἀγήχετε ἀρετῆς πέρι, ἢ τὸ μάχη αὐτῶν ἐστὶ τοιήδε, τόξα χαὶ αἰχμὴ βραχέα᾽ ἀναξυρίδας δὲ ἔχοντες ἔρχονται ἐς τὰς Ὦ μάχας καὶ κυρβασίας ἐπὶ τῆσι κεφαλῇσι. οὕτω εὐπιδτέες χειρωϑῆναι εἰσί. ἔστι δὲ καὶ ἀγαϑὰ τοῖσι τὴν ἤπειρον ἐκείνην νεμομένοισι ὅσα οὐδὲ τοῖσι συνάπασι ἄλλοισι, ἀπὸ χρυσοῦ ἀρξαμένοισι, ἄργυρος καὶ χαλκὸς καὶ ἐσθὴς ποικέλη καὶ ὑποζύγιά τε καὶ ἀνδράποδα τὰ ϑυμῷ βου- 5 λόμενοε αὐτοὶ ἂν ἔχοιτε. κατοίκηνται δὲ ἀλλήλων ἐχό- μενοι εὃς ἐγὼ φράσω, ᾿Ιώνων μὲν τῶνδε οἵδε “υδοί, οἶκέ- οντές τὲ χώρην ἀγαϑὴν καὶ ττολυαργυρώτατοι ἐόντες." ὀδικνὺς δὲ ἔλεγε ταῦτα ἐς τῆς γῆς τὴν περίοδον, τὴν ἐφέρετο ἐν τῷ πίνακι ἐντετμημένην. “«υδῶν δέ" ἔφη ὃ) λέγων ὃ ᾿Ἵρισταγόρης “οἵδε ἔχονται Φρύγες οἱ πρὸς τὴν ἠῶ, πεολυπεροβατώτατοί τε ἐόντες πάντων τῶν ἐγὼ οἶδα χαὶ πτολυκαρπότατοι. Φρυγῶν δὲ ἔχονται Κατπιπαδόκαι, τοὺς ἡμεῖς Συρίους καλέομεν. τούτοισι δὲ πρόσουροι

1. ἐβασίλευσε Κιῦρετ: ἐβασίλενε ἢ 22. οὐδὲ συνάπασι τοῖσι Κγᾶψεν ἢ 25, σχοίητε

94 ἩΡΟΔΟΤΟΥΕ

Κίλικες, κατήκοντες ἐπεὶ ϑάλασσαν τήνδε, ἐν τῇ ἥδε Κύ- προς νῆσος κέεται οἱ πενταχόσια τάλαντα βασιλέι τὸν ἐγεέτειον φόρον ἐπιτελεῦσι. Κιλέκων δὲ τῶνδε ἔχονται Ἀρμένιοι οἵδε, καὶ οὗτοι ἐόντες πολυπρόβατοι, “Ἀρμενίων δὲ ατιηνοὶ χώρην τήνδε ἔχοντες. ἔχεται δὲ τούτων γῆ ὅ ἥδε Κισσίη, ἐν τῇ δὴ παρὰ ποταμὸν τόνδε Χοάσπην κεί- μενα ἐστὶ τὰ Σοῦσα ταῦτα, ἔνϑα βασιλεύς τε μέγας δίαιταν στοιέεται, καὶ τῶν χρημάτων οἱ ϑησαυροὶ ἐνθαῦτα εἶσίέ" ἑλόντες δὲ ταύτην τὴν πόλιν ϑαρσέοντες ἤδη τῷ Τὰ πλούτου πέρι, ἐρέξετε. ἀλλὰ περὶ μὲν χώρης ἄρα οὐ 10 πολλῆς οὐδὲ οὕτω χρηστῆς καὶ οὔρων σμικρῶν χρεὸν ἐστι ὑμέας μάχας ἀναβάλλεσθαι πρός τε Μεσσηνίους ἐόντας ἰσοτταλέας καὶ ρχάδας τὲ καὶ ᾿Αργείους, τοῖσι οὔτε χρυ- σοῦ ἐχόμενον ἐστὶ οὐδὲν οὔτε ἀργύρου, τῶν πέρι καί τινα ἐνάγει προϑυμίη μαχόμενον ἀποϑνήσκειν᾽ παρέχον δὲ τῆς 16 “σίηρ πάσης ἄρχειν εὐπεδτέως, ἄλλο τι αἱρήσεσϑε;" “ρι- σταγόρης μὲν ταῦτα ἔλεξε, Κλεομένης δὲ ἀμείβετο τοῖ- ὦ σιδε, “ὦ ξεῖνε ἹΜιλήσιε, ἀναβαλλομαί τοι ἐς τρέτην ἡμέ- 50 ρην ὑποκχρινέεσϑαι." τότε μὲν ἐς τοσοῦτον ἤλασαν᾽ ἐπείτε δὲ ἡ κυρέη ἡμέρη ἐγένετο τῆς ὑποκρίσιος καὶ ἦλϑον ἐς 20 τὸ συγκείμενον ; εἴρετο ὄ Κλεομένης τὸν “Ἱρισταγόρην ὁχοσέων ἡμερέων ἀπὸ ϑαλάσσης τῆς Ἰώνων ὁδὸς εἴη σπιαρὰ βασιλέα. ὁ δὲ ,“Αφισταγόρης τάλλα ἐὼν σοφὸς καὶ διαβάλλων ἐκεῖνον εὖ ἐν τούτῳ ἐσφάλη" χρεὸν γάρ μιν μὴ λέγειν τὸ ἐόν, βουλόμενόν γὲ -Σπαρτιήτας ἐξαγαγεῖν 2ὅ ἐς τὴν “Ασίην, λέγει δ᾽ ὧν τριῶν μηνῶν φὰς εἶναι τὴν ἄνοδον. ὃ δὲ ᾿ὑπαρπάσας τὸν ἐπίλοιπον λόγον τὸν ὃ “Ἀρισταγόρης ὥρμητο λέγειν περὶ τῆς ὁδοῦ, εἶπτε “ὦ δεῖνξ ἹΜιλήσιε, ἀπιαλλάσσεο ἐκ Σπάρτης πρὸ δύντος ἡλίου" οὐ- δένα γὰρ λόγον εὐξδτέα λέγεις “Ιακεδαιμονέοισει, ἐϑέλων 80 ὅ1 σφέας ἀπὸ ϑαλάσσης τριῶν μηνῶν ὁδὸν ἀγαγεῖν ὃ μὲν δὴ Κλεομένης ταῦτα εἴπας ἤιε ἐς τὰ οἰκία, ὃ δὲ ἄριστα- γόρης λαβὼν ἱκετηρίην ἤιε ἐρ τοῦ Κλεομένεος, ἐσελϑὼν δὲ ἔσω ἅτε ἱκετεύων ἐπαχοῦσαι ἐκέλευε τὸν Κλεομένεα ἀποπέμψαντα τὸ παιδίον" προσεστήκεε γὰρ δὴ τῷ Κλεο-

80, εὐπετέα ".

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Ε ὅ

μένε! ἡ ϑυγάτηρ, τῇ οὔνομα ἣν Γοργώ᾽ τοῦτο δέ οἱ καὶ μοῦνον τέχνον ἐτύγχανε ἐὸν ἐτέων ὀχτὼ ἢ ἐννέα ἡλικίην. Κλεομένης δὲ λέγειν μὲν ἐκέλευε τὰ βούλεται μηδὲ ἐπισχεῖν τοῦ παιδίου εἵνεκα. ἐνθαῦτα δὴ ὁ ᾿Τρισταγόρης ἄρχετο ὅ ἐκ δέκα ταλάντων ὑπισχνεόμενος, ἤν οἱ. ἐπιτελέσῃ τῶν ἐδέετο. ἀνανεύοντος δὲ τοῦ Κλεομένεος προέβαινε τοῖσι χρήμασι ὑπερβάλλων ὃ ρισταγόρης, ἐς οὗ πεντήχοντά τὸ τάλαντα ὑπεδέδεκτο καὶ τὸ παιδίον ηὐδάξατο “πάτερ, διαφϑερέει σε ὃ ξεῖνος, ἣν μὴ ἀποστὰς ἴῃς ὃ τε δὴ 10 Κλεομένης ἡσϑεὶς τοῦ παιδίου τῇ παραινέσι ἥιε ἐς ἕτερον οἴκημα, καὶ ὃ ᾿ΑΙρισταγόρης ἀπαλλάσσετο τὸ παράπαν ἐκ τῆς Σπάρτης, οὐδέ οἷ" ἐξεγένετο ἐττὶ πλέον ἔτι σημῆναι περὶ τῆς ἀνόδου τῆς τταρὰ βασιλέα. Ἔχει γὰρ ἀμφὶ τῇ ὅδῷ ταύτῃ ὧδε' σταϑμοί τε τεαν- (5 ταχῇ εἰσι βασιλήιοι καὶ καταλύσιες κάλλισται, διὰ οἶκεο- μένης τε ἡ ὁδὸς ἅπασα καὶ ἀσφαλέος. διὰ μέν γε «Τυδίης χαὶ Φρυγέης σταϑμοὶ τείνοντες εἴκοσι εἰσί, παρασάγγαι δὲ τέσσερες καὶ ἐνενήκαντα χαὶ ἥμισυ. ἐκδέκεται δὲ ἔχ τῆς Φρυγέης ὃ Ἅλυς ποταμός, ἐπ᾽ ᾧ πύλαι τὸ ἔπεισι, Ὁ τὰς διεξελάσαι πᾶσα ἀνάγκη καὶ οὕτω διεχπερᾶν τὸν πο- ταμόν, καὶ φυλαχτήριον μέγα ἐπ᾽ αὑτῷ. διαβάντι δὲ ἐς τὴν Κατιτιαδοχέην καὶ ταύτῃ πορευομένῳ μέχρι οὔρων τῶν Κιλικίων σταϑμοὶ δυῶν δέοντες εἰσὶ τριήκοντα, παρα- σάγγαε δὲ τέσσερες καὶ ἑκατόν. ἐπὶ δὲ τοῖσι τούτων Ὁ οὔροισι διξάς τε πύλας διεξελᾷς καὶ διξὰ φυλαχτήρια παραμεέψεαι. ταῦτα δὲ διεξελάσαντι καὶ διὰ τῆς Κιλι- χίης ὁδὸν ποιευμένῳ τρεῖς εἶσι σταϑμοί, παρασάγγαι δὲ πεντδχαίδεκα καὶ ἥμισυ. οὖρος δὲ Κιλικίης καὶ τῆς Χ4ρ- μεγέης ἐστὶ ποταμὸς νηυσιπέρητος, τῷ οὔνομα Εὐφρήτης. δ) ἐν δὲ τῇ ΦΤρμενέῃ σταϑμοὶ μὲν εἰσὶ καταγωγέων τεδντδ- καίδεκα, παρασάγγαι δὲ ἕξ καὶ πεντήκοντα καὶ ἥμισυ, καὶ φυλαχτήριον ἐν αὐτοῖσι. ἐκ δὲ ταύτης [τῆς “Αρμενίης] ἐσ- βάλλοντε ἐς τὴν Ματιηνὴν γῆν σταϑμοί εἶσι τέσσερες 28, τε καὶ δι. ἢ 32. ἐκ δὲ --- 838. εἰσι τέσσερες, 4086 Ἰεβεθδηίυγ

ἰδίγ ρ, 26, 9 ροβί τριηχοσίας, Ἀυς τεγοοανὶξ δι. ᾿ τῆς Ἀρμενίης 560]. δί. ἢ ἐσβάλλοντι τ: ἐσβάλλοντος 41Ἵ, ἐσβάλλοντες τεϊ!φυΐ᾽

96 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

καὶ τριήκοντα, τιαρασάγγαι δὲ ἑπετὰ καὶ τριήχοντα καὶ ἕκα- τόν. ποταμοὶ δὲ νηυσιπέρητοι τέσσερες διὰ ταύτης ῥέουσι, τοὺς πᾶσα ἀνάγκη διαπορϑμεῦσαι ἐστί, πρῶτος μὲν Τίγρης, μετὰ δὲ δεύτερός τε καὶ τρίτος ὠυτὸς ὀνομαζόμενος, οὐκ ὠυτὸς ἐὼν ποταμὸς οὐδὲ ἐκ τοῦ αὐτοῦ ῥέων" ὃ μὲν γὰρ πρότερον αὐτῶν καταλεχϑεὶς ἐξ ΧΙρμενίων ῥέει, ὃ δ᾽ ὕστε- ρον ἐκ Ματιηνῶν᾽ ὁ δὲ τέταρτος τῶν ποταμῶν οὔνομα ἔχει Γύνδης, τὸν Κῦρος διέλαβε κοτὲ ἐς διώρυχας ἑξήκοντα καὶ τριηκοσίας. ἐκ δὲ ταύτης ἐς τὴν Κισσίην χώρην μετα- βαένοντι ἕνδεκα σταϑμοί, παρασάγγαι δὲ δύο καὶ τεσσε- ράχοντα χαὶ ἡμισυ ἐστὶ ἐπὶ ποταμὸν Χοάσπην, ἐόντα καὶ τοῦτον νηυσιπέρητον" ἐπ᾽ ᾧ Σοῦσα πόλις πεπόλισται.

χ4 , ὅϑοῦυτοι οἱ πάντες σταϑμοί εἶσι ἕνδεχα καὶ ὅχατόν. χατα-

γωγαὶ μέν νυν σταϑμῶν τοσαῦται εἰσὶ ἐκ Σαρδίων ἐς Σοῦσα ἀναβαίνοντι. εἰ δὲ ὀρϑῶς μεμέτρηται ἡ ὁδὸς ἡ βασιληέη τοῖσι παρασάγγῃσε καὶ ὃ παρασάγγης δύναται τριήκοντα στάδια, ὥσπερ οὗτός γε δύναται ταῦτα, ἐκ Σαρ- δέων στάδια ἐστὶ ἐς τὰ βασιλήια. τὰ Μεμνόνια καλεόμενα πενταχύόσια καὶ τρισχέλια καὶ μύρια, παρασαγγέων ἐόντων πεντήκοντα καὶ τετρακοσίων. πεγντήχοντα δὲ καὶ ἑχατὸν στάδια ἐπ᾽ ἡμέρῃ ἑκάστῃ διεξιοῦσι ἀναισιμοῦνται ἡμέραι θ4 ἀπαρτὶ ἐνενήκοντα. οὕτω τῷ Μιλησίῳ ᾿Αρισταγόρῃ εἴ- παντι πρὸς Κλεομένδα τὸν “Ἰακεδαιμόνιον εἶναι τριῶν μηνῶν τὴν ἄνοδον τὴν παρὰ βασιλέα ὀρϑῶς εἴρητο. εἰ δέ τις τὸ ἀτρεχέστερον τούτων ἔτι δίζηται, ἐγὼ καὶ τοῦτο σημανέω τὴν γὰρ ἐξ Ἐφέσου ἐς Σάρδις ὁδὸν δεῖ προσ- λογίσασϑαι ταύτῃ. καὶ δὴ λέγω σταδίους εἶναι τοὺς πάν- τας ἀπὸ ϑαλάσσης τῆς Ἑλληνικῆς μέχρι Σούσων (τοῦτο γὰρ ἹΜεμνόνεδιον ἄστυ καλέεται) τεσσεράκοντα καὶ τετρα- κισχιλέους καὶ μυρίους" οἱ γὰρ ἐξ Ἐφέσου ἐς Σάρδις εἰσὶ τεσσεράκοντα καὶ πεντακόσιοι στάδιοι, καὶ οὕτω τρισὶ ἡμέρῃσι μηκύνεται ἡ τρέμηνος δδός.

1. χαὶ τριήκοντα --- καὶ ἑχατόν ἴὰ ᾿10γ8 οπιΐδ8α βιρρί ον ῥγίπιιβ ἀδία Βαιτὲ 4. ὠυτὸς] Ζάβατος ΤΟ εἰδϑεηθόγῃ αἰϊΐψαθ. οὐνομαζό- μενος Ζάβατος ἩΒοΡΙ || θ. πρότερον ἀ: πρότερος ᾿ 8. Γύνδην Κτιᾶφετι

10

15

25

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε ΟΥΙ

Απελαυνόμενος δὲ ὃ “Ἀρισταγόρης ἐκ τῆς Σπάρτης δῦ ἢις ἐς τὰς 41ϑήνας γενομένας τυράννὼν ὧδε ἐλευϑέρας. ἐπεὶ Ἵππαρχον τὸν Πεισιστράτου, Ἱππίεω δὲ τοῦ τυράν- γου ἀδελφεόν, ἰδόντα ὄψιν ἐνυπνίου [τῷ ἑωυτοῦ πάϑεϊ)

5 ἐναργεστάτην κτείνουσι ᾿Τριστογείτων καὶ Ἁρμόδιος, γένος ἐόντες τὰ ἀνέκαϑεν Γεφυραῖοι, μετὰ ταῦτα ἐτυραννεύοντο ᾿Ιϑηναῖοι ἔπε. ἴτεα τέσσερα οὐδὲν ἧσσον ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ἢ πρὸ τοῦ. ἢ μέν νυν ὄψις τοῦ Ἱππάρχου ἐνυτενίου ἦν ὅθ ἥδε" ἐν τῇ προτέρῃ γυχτὶ τῶν Παναϑηναίων ἐδόκεε ὃ

10 Ἵππαρχος ἄνδρα οἱ ἐπιστάντα μέγαν καὶ εὐειδέα αἰνίσσε- σϑαι τάδε τὰ ἔπεα.

τλῆϑι λέων ἄτλητα παϑὼν τετληότι ϑυμῷ᾽ οὐδεὶς ἀνθρώπων ἀδικῶν τίσιν οὐκ ἀποτίσει. ταῦτα δέ, ὡς ἡμέρη ἐγένετο τάχιστα, φαγνϑρὸς ἣν ὕπερτι-

ιὃ ϑέμενος ὀνειροπόλοισι" μετὰ δὲ ἀπειπάμενος τὴν ὄψιν ἔπεμτπεε τὴν πομπήν, ἐν τῇ δὴ τελευτᾷ.

Οἱ δὲ Γεφυραῖοι, τῶν ἦσαν οἱ φονέερ οἱ Ἱππάρχου, 57 ὡς μὲν αὑτοὶ λέγουσι, ἐγεγόνεσαν ἐξ Ἐρετρίης τὴν ἀρχήν, ὡς δὲ ἐγὼ ἀναπυνϑανόμενος εὑρίσκω, ἦσαν Φοίνικες τῶν

Ὁ σὺν Καάδμῳ ἀπικομένων [Φοινίκω») ἐς γῆν τὴν νῦν Βοιω- τίην καλεομένην, οἴκεον δὲ τῆς χώρης ταύτης ἀπολαχόντες τὴν Ταναγρικὴν μοῖραν. ἐνθεῦτεν δὲ Καδμείων τερότερον ἐξαναστάντων ὑπο ᾿Αργείων, οἱ Γεφυραῖοι οὗτοι δεύτερα ὑπὸ Βοιωτῶν ἐξαναστάντες ἐτράποντο ἐπ᾽ ᾿ϑηνέων.

5 ᾿ϑηναῖοι δὲ σφέας ἐπὶ ῥδητοῖσι ἐδέξαντο σφέων αὑτῶν εἶναι πολιέτας, πολλῶν τεῶν καὶ οὐχ ἀξιαπηηγήτων ἐπι- τάξαντες ἔργεσϑαι.

Οἱ δὲ Φοίνικες οὗτοι οἱ σὺν Καδμῳ ἀπικόμενοι, τῶν ὅ8 ἦσαν οἱ Γεφυραῖοι, ἄλλα τε πολλὰ οἰκήσαντες ταύτην τὴν

8ὃὺ χώρην ἐσήγαγον διδασχάλια ἐς τοὺς Ἕλληνας καὶ δὴ καὶ γράμματα, οὐκ ἐόντα πρὶν Ἕλλησι ὡς ἐμοὶ δοκέειν, πρῶτα μὲν τοῖσι καὶ ἅπαντες χρέωνται Φοίνικες" μετὰ δὲ χρόνου προβαίγοντος ἅμα τῇ φωνῇ μετέβαλλον καὶ τὸν ῥυϑμὸν

4, τῷ --- παϑεὶ 56οῖ. 8ι. || 18. ἀδιων 48, ἀδίχων Ο [ 20. Φοι- γίχων 860], δι. [ 80. διδασχάλια ΟΡ: διδασχαλεῖα ἢ 51. δοκέει Ρρὶ ὁ8, μετέβαλλον 48: μετέβαλον

28 ΒΡΟΔΟΤΟΥ ΚΕ

τῶν γραμμάτων, περιοίκδον δὲ σφέας τὰ πολλὰ [τῶν χώρων] τοῦτον τὸν χρόνον Ἑλλήνων Ἴωνες, οἱ παραλαβόν- τες διδαχῇ παρὰ τῶν Φοινίκων τὰ γράμματα, μεταρρυ- ϑμίσαντες σφέων ὀλίγα ἐχρέωντο, χρεώμενοι δὲ ἐφάτισαν, ὥσπερ καὶ τὸ δίκαιον ἔφερε, ἐσαγαγόντων Φοινίκων ἐς ὅ τὴν Ἑλλάδα, Φοινικήεα κεκλῆσϑαι. καὶ τὰς βύβλους διφϑέ- ρας καλέουσι ἀπὸ τοῦ παλαιοῦ οἱ Ἴωνες, ὅτι κοτὲ ἐν σπάνει βύβλων ἐχρέωντο διφϑέρῃσι αἰγέῃσέ τε καὶ οἰέῃσε" ἔτι δὲ καὶ τὸ κατ᾽ ἐμὲ πολλοὶ τῶν βαρβάρων ἐς τοιαύτας διφϑέ- ὅθ ρας γράφουσι. εἶδον δὲ χαὶ αὐτὸς Καδμήεα γράμματα 10 ἐν τῷ ἱρῷ τοῦ ᾿“]΄πόλλωνος τοῦ Ἰσμηνίου ἐν Θήβησι τῇσε Βοιωτῶν, ἐπὶ τρέσποσε τισὶ ἐγκεκολαμμένα, τὰ πολλὰ ὅμοια ἐόντα τοῖσι Ἰωνικοῖσι. ὃ μὲν δὴ εἷς τῶν τριπόδων ἐπί- γραμμα ἔχει ὁ “Πμφιτρύων μ᾽ ἀνέϑηκεν ἐὼν ἀπὸ Τηλεβοάων. 1δ ταῦτα ἡλικίην εἴη ἂν κατὰ “Μάιον τὸν “Ἰαβδάκου τοῦ 60 Πολυδώρου τοῦ Καδμου. ἕτερος δὲ τρίπους ἐν ἑξαμέτρῳ τόνῳ λέγει Σκαῖος πυγμαχέων μὲ ἑκηβόλῳ ᾿Α]΄πόλλωνι νικήσας ἀνόϑηκε τεὶν περικαλλὲς ἄγαλμα. 20 Σκαῖος δ᾽ ἂν εἴη ὃ Ἱπιποχόωντος ) 6ἷ δὴ οὗτός γε ἐστὶ ὁ ἀγαϑεὶς χαὶ μὴ ἄλλος τὠυτὸ οὔνομα ἔχων τῷ Ἱπποχόων»- θ1 τος, ἡλικέην κατὰ Οἰδίπουν τὸν “αἴου. τρέτος δὲ τρί- πους λέγει καὶ οὗτος ἐν ἑξαμέτρῳ | “Ταοδάμας τρέποδ᾽ αὐτὸς ἐυσκόπῳ ᾿“Τ΄πόλλωνιε 26 μουναρχέων ἀνέϑηκε τεῖν περικαλλὲς ἀγαλμα. ἐπὶ τούτου δὴ τοῦ “αοδάμαντος τοῦ Ἑτεοκλέος μουνγναρ- χέοντος ἐξανιστέαται Καὸδμεῖοι ὑπ᾽ ᾿Αργείων καὶ τράπον- ται ἐς τοὺς Ἐγχελέας. οἱ δὲ Γεφυραῖοι ὑπολειφϑέντες ὕστερον ὑπὸ Βοιωτῶν ἀναχωρέουσι ἐς “ϑήνας᾽ καί σφι 80

1, τῶν χώρων ἀεϊεραὶ Κτῦρεν, χωρῶν 48, χωρέων 6. χωρέων Υ ἐββ6]ϊηρ [ 12. τρισὶ οῦτεε [| 15. ἐὼ»] λαβὼν ΒΕΚΚεΙ. Απεοά. ρ. 184. ᾿ὐδθοῦ Αποοᾶ. Οχοη, ΙΥ͂ ρ᾿. 320. λεὼ (φ οπεϊ5) 8118, νέων ΒΕΠΙοΥ, ἐὼν ΒΟΙΘΙΟΓ, ἐόντ᾽ γεὶ (ἀνέϑηχ᾽) ἀνιὼν ΥΔΙΟΙΚΘΠΔΕΓ, ἑλὼν Μείπεκε, ϑεῷ δί. Ϊ 10. ἄν εἴη Ρ Ι 24, ἑξαμέτρῳ τόνῳ [ 25. αὐτος δομν εἰριδυβεῦ! αὗτον 1. 80 αὐτόϑ᾽ 7

μιῇ 7 οἱ αἰῶ εἰ ᾿ «ἢ ἵ

σι

1

Φ

ϑι

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 29

ἱρά ἔστι ἐν 4ϑήνῃησι ἱδρυμένα, τῶν οὐδὲν μέτα τοῖσι λοι- ποῖσε “«ϑηναίοισι, ἄλλα τὸ κεχωρισμένα τῶν ἄλλων ἱρῶν καὶ δὴ καὶ «“χαιέης ΦΖήμητρος ἱρόν τε καὶ ὄργια.

Ἢ μὲν δὴ ὄψις τοῦ Ἱππάρχου ἐνυπονίου καὶ οἱ Γε- θ2

φυραῖοι ὅϑεν ἐγεγόνεσαν, τῶν ἦσαν οἱ Ἱππάρχου φονέες, ἀπήγηταί μοι᾿ δεῖ δὲ πρὸς τούτοισι ἔτι ἀναλαβεῖν τὸν χατ᾽ ἀρχὰς ἤια λέξων λόγον, ὡς τυράννων ἐλευϑερώϑησαν .«ϑηναῖοι. Ἱππίεω τυραννεύοντος καὶ ἐμτειχραινομένου ᾿ϑηναίοεσε διὰ τὸν Ἱππάρχου ϑάνατον, ““λκμεωνίδαι γέ- γος ἐόντες ᾿Α΄ϑηναῖοι καὶ φεύγοντες Πεισιστρατίδας, ἐπείτε σφι ἅμα τοῖσι ἄλλοισι ᾿“΄ϑηναίων φυγάσι πειρωμένοισι κατὰ τὸ ἰσχυρὸν οὗ προεχώρεε [κάτοδορ], ἀλλὰ προσέπταιον μεγάλως πειρώμενοι κατιέναι τὸ καὶ ἐλευϑεροῦν τὰς “39 ή- γαρ, «Δειψύδριον τὸ ὑπὲρ Παιονίης τειχίσαντες, ἐνθαῦτα οἱ «λχμεωνέδαι πᾶν ἐπὶ τοῖσι Πεισιστρατέδῃσε μηχανώ- μενοι παρ᾽ ᾿Αμφικτυόνων τὸν νηὸν μισϑοῦνται τὸν ἐν Δελφοῖσι, τὸν νῦν ἐόντα τότε δὲ οὔκω, τοῦτον ἐξοικοδο- μῆσαι. οἷα δὲ χρημάτων εὖ ἥκοντες καὶ ἐόντες ἄνδρες δόκιμοι ἀνόκαϑεν ἔτι, τόν τε νηὸν ἐξεργάσαντο τοῦ παρα- δείγματος κάλλιον τά τε ἄλλα καὶ συγκειμένου σφι πεωρέ- γου λίϑον ποιέειν τὸν νηόν, Παρίου τὰ ἔμπροσθε αὑτοῦ ἐξεποίησαν. ὡς ὧν δὴ οἱ ᾿4΄1ϑηναῖοι λέγουσι, οὗτοι οἱ ἄνδρες ἐν Φελφοῖσι κατήμενοι ἀνέπειϑον τὴν Πυϑίην χρί- μασι, ὅκως ἔλθοιεν Σπαρτιητέων ἄνδρες εἴτε ἰδίῳ στόλῳ εἴτε δημοσίῳ χρησόμενοι, προφέρειν σφι τὰς .“41ϑήνας ἐλευϑεροῦν. “ακεδαιμόνεοι δέ, ὥς σφι αἰθὲ τὠυτὸ ττρό- φαντον ἐγένετο, πεέμπουσε ᾿γχιμόλιον τὸν ᾿ΑΙστέρος, ἐόντα τῶν ἀστῶν ἄνδρα δύόκεμον, σὺν στρατῷ ἐξελῶντα Πει- σιστρατέδας ἐξ ᾿“ϑηνέων ὅμως καὶ ξεινέους σφε ἐόντας τὰ μαλιστα᾽ τὰ γὰρ τοῦ ϑεοῦ πρεσβύτερα ἐποιεῦντο Ὁ τὰ τῶν ἀνδρῶν" πέμπουσι δὲ τούτους κατὰ ϑάλασσαν πλοίοισι. ὃ μὲν δὴ προσσχὼν ἐς Φάληρον τὴν στρατιὴν

6. δὲ Ῥε: δὴ. δῃ δὲ δὴ {{2. χάτοδος ἀεϊεραί Κῦρον. ἡ χάτοδος Βομᾶϊεν [[| 22. Αϑηναῖοι] Δακχεδαιμόνιοι ςοῃϊ. δ) γε δυο {[29, ξείνους ϑοϊᾶίον 32. προσσχὼν 48: προσχὼν

80 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

ἀπέβησε, οἱ δὲ Πεισιστρατίδαι προπυνϑανόμενοι ταῦτα ἐπεκαλέοντο ἐκ Θεσσαλίης ἐπικχουρίην᾽ ἐπεποίητο γάρ σφε συμμαχίη πρὸς αὐτούς. Θεσσαλοὶ δέ σφι δεομένοισι ἀπέ- πεμψαν κοινῇ γνώμῃ χρεώμενοι χιλίην τὲ ἵππον χαὶ τὸν βασιλέα τὸν σφέτερον Κινέην ἄνδρα Κονιαῖον" τοὺς ἐπείτε ὅ ἔσχον συμμάχους οἱ Πεισιστρατέδαι, ἐμηχανῶντο τοιάδε" κείραντες τῶν Φαληρέων τὸ πεδίον καὶ ἱππάσιμον ποιή- σαντες τοῦτον τὸν χῶρον ἔπῆκαν τῷ στρατοπέδῳ τὴν ἵπττον" ἐμπεσοῦσα δὲ διέφϑειρε ἄλλους τε πολλοὺς τῶν “Τακεδαιμονέων καὶ δὴ καὶ τὸν ᾿ΑΙγχιμόλιον" τοὺς δὲ σπτερι- 10 γενομένους αὐτῶν ἐς τὰς νέας κατεῖρξαν. ὃ μὲν δὴ πρῶ- τος στόλος ἐκ “ἠακεδαίμονος οὕτω ἀπήλλαξε, καὶ ᾽4γχε- μολίου εἰσὶ ταφαὶ τῆς ““ττικῆς “λωπεκῆσι, ἀγχοῦ τοῦ Ἡρακλείου τοῦ ἐν Κυνοσαργεὶ.

θ4 ἹΜετὰ δὲ “ακχεδαιμόνιοι μέζω στόλον στεέλαντες ἀπέ- 15 πέμψαν ἐπὶ τὰς ᾿Αϑήνας, στρατηγὸν τῆς στρατιῆς ἀπο- δέξαντες βασιλέα Κλεομένεα τὸν ᾿Αἰναξανδρέδεω, οὐκέτι κατὰ ϑάλασσαν στείλαντες ἀλλὰ κατ᾽ ἤπειρον" τοῖσι ἐσβα- λοῦσι ἐς τὴν ᾿Αττικὴν χώρην ἡ τῶν Θεσσαλῶν ἵππος πρώτη προσέμιξε καὶ οὐ μετὰ πολλὸν ἐτράπετο, καί Ὃ σφεων ἔπεσον ὑπὲρ τεσσεράκοντα ἄνδρας" οἱ δὲ περιγε- γνόμενοι ἀπαλλάσσοντο ὡς εἶχον εὐθὺς ἐπεὶ Θεσσαλίης. Κλεομένης δὲ ἀπικόμενος ἐς τὸ ἄστυ ἅμα ᾿Αϑηναίων τοῖσι βουλομένοισι εἶναι ἐλευϑέροισι ἐπολιόρκεε τοὺς τυράννους

θὅ ἀπεργμένους ἐν τῷ Πελασγικῷ τείχεϊ. καὶ οὐδέν τι πάν-- 26 τως ἂν ἐξεῖλον Πεισιστρατίδας οἱ “Τακεδαιμόνιοι" οὔτε γὰρ ἐπέδρην ἐπενόεον ποιήσασϑαι, οἵ τε Πεισιστρατίδαι σίτοισι καὶ ποτοῖσι εὖ παρεσκευάδατο, πολιορχήσαντές τε ἂν ἡμέρας ὀλίγας ἀπαλλάσσοντο ἐς τὴν Σπάρτην. νῦν δὲ συντυχέη τοῖσι μὲν κακὴ ἐπεγένετο, τοῖσι δὲ ἣ αὐτὴ αὕτη 80 σύμμαχος" ὑπεχτιϑέμενοι γὰρ ἔξω τῆς χωρης οἱ παῖδες τῶν Πεισιστρατιδέων ἥλωσαν. τοῦτο δὲ ἐς ἐγένετο, τεάντα αὑτῶν τὰ πρήγματα συνετετάραχτο, παρέστησαν δὲ ἐπὶ

ὅ. Κυτιναϊονὴ ἢ θ6. ἐμηχανέατο 1,. ἐμεμηχανέατο εοπὶ. Μαιιμίδα 11. κατήραξαν Κιῦρον [[|Α3“2. εὐϑυς δί.: ἐθϑὺς 1. ἰϑὺ δοηΐ. Υ̓ 6856} 6

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε. 81

μισθῷ τοῖσι τέκνοισι, ἐπ᾽ οἷσι ἐβούλοντο οἱ ᾿4ϑηναῖοι, ωστε ἐν πέντε ἡμέρῃσι ἐκχωρῆσαι ἐκ τῆς Ἀττικῆς. μετὰ δὲ ἐξεχώρησαν ἐς Σίγειον τὸ ἐπὶ τῷ Σκαμάνδρῳ, ἄρξαντες μὲν Α1ϑηναίων ἐτε᾽ ἔτεα ἕξ τε χαὶ τριήκοντα, ἐόντες δὲ καὶ οὗτοι ἀνέκαϑεν Πύλιοί τὸ καὶ Νηλεῖδαι, ἐκ τῶν αὐτῶν γεγονότες καὶ οἱ ἀμφὶ Κόδρον τε καὶ ἸΜέλανϑον, οἵ πρό-- τερον ἐπήλυδες ἐόντες ἐγένοντο ϑηναίων βασιλέες. ἐπὶ τούτου δὲ καὶ τὠυτὸ οὔνομα ἀπεμνημόνευσε Ἱπποκράτης τῷ παιδὶ ϑέσθϑαι τὸν Πεισίστρατον, ἐπὶ τοῦ Νέστορος 10 Πεισιστράτου ποιξύμενος τὴν ἐπωνυμίην.

Οὕτω μὲν ᾿4ϑηναῖοι τυράννων ἀπαλλάχϑησαν" ὅσα δὲ ἐλευϑερωθέντες ἔρξαν ἢ ἔπαϑον ἀξιόχρεα ἀπηγήσιος, χερὶν ἢ Ἰωνίην τε ἀποστῆναι ἀπὸ Δαρείου καὶ ᾿“ριστα- γόρξδα τὸν Μιλήσιον ἀτπεικόμενον ἐς 4ϑήνας χρηίσαι σφέων

1 βοηϑέειν, ταῦτα πρῶτα φράσω.

᾿4ϑῆναι, ἐοῦσαι καὶ πρὶν μεγάλαι, τότε ἀπαλλαχϑεῖ- 66 σαι τυράννων ἐγένοντο μέζονες" ἐν δὲ αὑτῇσε δύο ἄνδρες ἐδυνάστευον, Κλεισϑένης τε ἀνὴρ ““λκμεωνίέδης, ὅς πτερ δὴ λόγον ἔχει τὴν Πυϑίην ἀναπεῖσαι, καὶ Ἰσαγόρης Τι-

20 σάνδρου οἰχέης μὲν ἐὼν δοκίμου, ἀτὰρ τὰ ἀνέκαϑεν οὐχ ἔχω φράσαι᾽ ϑύουσι δὲ οἱ συγγενέες αὐτοῦ Ζιὶ Καρίῳ. οὗτοι οἱ ἄνδρες ἐστασίασαν περὶ δυνάμιος, ἑσσούμενος δὲ ὃ Κλεισϑένης τὸν δῆμον ττροσεταιρέζεται. μετὰ δὲ τετρα- φύλους ἐόντας ᾿4ϑηναίους δεκαφύλους ἐποίησε, τῶν Ἴωνος

25 παίδων Γελέοντος καὶ «Αἰγικόρεος καὶ ᾿Αργάδεω καὶ Ὅπλη- τος ἀπαλλάξας τὰς ἐπωνυμίας, ἐξευρὼν δὲ ἑτέρων ἡρώων ἐπεωνυμίας ἐτειχωρίων, πάρεξ «Ἵἴαντος" τοῦτον δὲ ἅτε ἀστυ- γείτονα καὶ σύμμαχον, ξεῖνον ἐόντα, προσέϑετο.

Ταῦτα δέ, δοκέειν ἐμοί, ἐμιμέδτο ὃ Κλεισϑένης οὗτος 61

80 τὸν ἑωυτοῦ μητροπάτορα Κλεισϑένεα τὸν Σικυῶνος τύραν- γον. Κλεισϑένης γὰρ “Τργείοισι πολεμήσας τοῦτο μὲν ῥαψῳδοὺς ἔπαυσε ἂν Σικυῶνε ἀγωνίζεσθαι τῶν Ὁμηρείων ἐπεέων εἵνεκα, ὅτι ᾿Αργεῖοί τε καὶ “Ἴργος τὰ πολλὰ πάντα ὑμνέαται" τοῦτο δέ, ἡρώιον γὰρ ἣν καὶ ἔστι ἐν αὑτῇ τῇ

οι

8. τωυτὸ] τὸ 8ιί.

82 ΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

ἀγορῇ τῶν Σικυωνίων ᾿“δρήστου τοῦ Ταλαοῦ, τοῦτον ἔπε- ϑύμησε ὁ Κλεισϑένης ἐόντα ᾿Ιργεῖον ἐχβαλεῖν ἐκ τῆς χώ- ρης. ἐλθὼν δὲ ἐς Δελφοὺς ἐχρηστηριάζετο εἰ ἐκβάλοι τὸν ᾿ἀδρηστον' ἡ δὲ Πυϑίη οἱ χρᾷ φᾶσα ἤδρηστον μὲν εἶναι Σικυωνίων βασιλέα, κεῖνον δὲ λευστῆρα. ἐπεὶ δὲ ὁ ϑεὸς τοῦτό γε οὗ παρεδίδου, ἀπελϑὼν ὀπίσω ἐφρόντιζε μηχα- γὴν τῇ αὐτὸς ὁ ἄδρηστος ἀπαλλάξεται. ὡς δέ οἱ ἐξευ- ρῆσϑαι ἐδόκεε, πέμψας ἐς Θήβας τὰς Βοιωτίας ἔφη ϑέλειν ἐπαγαγέσθαι Μελάνιππον τὸν Ισταχοῦ" οἱ δὲ Θηβαῖοι ἔδοσαν. ἐπαγαγόμενος δὲ ὃ Κλεισϑένης τὸν Μελαάνιπστον τέμενός οἱ ἀπέδεξε ἐν αὐτῷ τῷ πρυτανηίῳ καί μεν ἵδρυσε ἐνθαῦτα ἐ ἐν τῷ ἰσχυροτάτῳ. ἐπηγάγετο δὲ τὸν ἸΜελάνιπ- πον ὃ Κλεισϑένης (καὶ γὰρ τοῦτο δεῖ ἀπηγήσασϑαι) ὡς ἔχϑιστον ἐόντα “δρήστῳ, ὃς τόν τε ἀδελφεόν οἱ ΪΜἥηκιστέα ἀπεχτόνεε χαὶ τὸν γαμβρὸν Τυδέα. ἐπείτε δέ οἱ τὸ τέ- μενος ἀπέδεξε, ϑυσίας τε καὶ ὁρτὰς 4δρήστου ἀπελόμενος ἔδωκε τῷ Μελανίππῳ. οἱ δὲ Σικυώνιοι ἐώϑεσαν μεγα- λωστὶ κάρτα τιμᾶν τὸν “Αδρηστον" ἡ γὰρ χώρη ἤν αὕτη Πολύβου, ὃ δὲ Ἄδρηστος ἦν Πολύβου. ϑυγατριδέος, ἄπαις δὲ Πόλυβος τελευτῶν διδοῖ ᾿Αδρήστῳ τὴν ἀρχήν. τά τε δὴ ἄλλα οἱ Σικυώνιοι ἐτίμων τὸν Ἄδρηστον καὶ δὴ τερὸς τὰ πάϑεα αὐτοῦ τραγικοῖσι χοροῖσι ἐγέραιρον, τὸν μὲν Διόνυσον οὗ τιμῶντες, τὸν δὲ Ἄδρηστον. Κλεισϑένης δὲ χοροὺς μὲν τῷ Διονύσῳ ἀπέδωχε, τὴν δὲ ἄλλην ϑυσίην 68 Μελανίππῳ. ταῦτα μὲν ἐς ““δρηστόν οἱ ἐπεποίητο, φυλὰς δὲ τὰς Δωριέων, ἵνα δὴ μὴ αἱ αὐταὶ ἔωσι τοῖσι Σικυω- γίοισι καὶ τοῖσι “Ἀργείοισι, μετέβαλε ἐς ἄλλα οὐνόματα. ἔνϑα καὶ πλεῖστον κατεγέλασε τῶν Σικυωνίων ἐπὶ γὰρ ὑός τε καὶ ὄνου τὰς ἐπωνυμίας μετατιϑεὶς αὐτὰ τὰ τε- λευταῖα ἐπέϑηκε, πλὴν τῆς ἑωυτοῦ φυλῆς" ταύτῃ δὲ τὸ οὔνομα ἀπὸ τῆς ἑωυτοῦ ἀρχῆς ἔϑετο. οὗτοι μὲν δὴ “4ρχέ- λαοι ἐκαλέοντο, ἕτεροι δὲ Ὑᾶται, ἄλλοι δὲ Ὀνεᾶται, ἕτεροι δὲ Χοιρεᾶται. τούτοισι τοῖσι οὐνόμασι τῶν φυλέων ἐχρέ-

9. ὀσταχοῦ 486 ἢ 21. χαὶ, δη καί ΝαΡθεγ}] 29. ὄνου] χοίρου χαὶ ὄνου ϑομᾶίεν, ὄνου καὶ χοίρου ἨϑδΌΡΡΕ

10

1ὅ

890

σι

10

μεὼ ΓΤ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 88

ὠντο οἱ Σικυώνιοι καὶ ἐπὶ Κλεισϑένεος ἄρχοντος καὶ ἐκεί-- γου τεϑνεῶτος ἔτι ἐπ ἔτεα ἑξήκοντα" μετέπειτα μέντοι λόγον σφίσι δόντες μετέβαλον ἐς τοὺς Ὑλλέας καὶ Παμ- φύλους καὶ Ζυμανάτας, τετάρτους δὲ αὐτοῖσι προσέϑεντο ἐπὶ τοῦ ᾿Αδρήστου παιδὸς «Αϊγιαλέος τὴν ἐπωνυμίην ποιεύμενοι κεκχλῆσϑαι «Αἰγιαλέας.

Ταῦτα μέν νυν ὃ Σικυώνιος Κλεισθένης ἐπεποιήκεε" 69 ὁ δὲ δὴ ᾿4“9ηναῖος Κλεισϑένης ἐὼν τοῦ Σικυωνίου τούτου ϑυγατριδέος καὶ τὸ οὔνομα ἐπὶ τούτου ἔχων, δοκέειν ἐμοὶ καὶ οὗτος ὑπεριδὼν Ἴωνας, ἵνα μὴ σφίσι αἱ αὐταὶ ἔωσι φυλαὶ καὶ Ἴωσι, τὸν ὁμώνυμον Κλεισϑένεα ἐμιμήσατο. (ὧς γὰρ δὴ τὸν “ϑηναίων δῆμον πρότερον ἀπωσμένον τότε πάντων πρὸς τὴν ἑωυτοῦ μοῖραν προσεϑήκατο, τὰς φυλὰς μετωνόμασε καὶ ἐποίησε σπελεῦνας ἐξ ἐλασσόνων" δέκα τε δὴ φυλάρχους ἀντὶ τεσσέρων ἐποίησε, δέχα δὲ καὶ τοὺς δήμους κατέγειμε ἐς τὰς φυλάς" ἣν τε τὸν δῆμον

προσϑέμενος πολλῷ κατύπερϑε τῶν ἀντιστασιωτέων. ἐν Ὸ

τῷ μέρεϊ δὲ ἑσσούμενος ὃ ᾿Ισαγόρης ἀντιτεχνᾶται τάδε" ἐπικαλέεται Κλεομένεα τὸν “ακεδαιμόνιον γενόμενον ἑωυ- τῷ ξεῖνον ἀπὸ τῆς Πεισιστρατιδέων πολιορχέίης" τὸν δὲ Κλεομένεα εἶχε αἰτίη φοιτᾶν παρὰ τοῦ ἸΙσαγόρεω τὴν γυναῖκα. τὰ μὲν δὴ πρῶτα πέμπων ὁ Κλεομένης ἐς τὰς “ϑήνας κήρυκα ἐξέβαλλε Κλεισϑένεα καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ἂλ- λους πολλοὺς 1ϑηναίων, τοὺς ἐναγέας ἐπιλέγων" ταῦτα δὲ πέμπων ἔλεγε ἐκ διδαχῆς τοῦ ᾿Ισαγόρεω. οἱ μὲν γὰρ “Ἱλχμεωνίδαι καὶ οἱ συστασιῶται αὐτῶν εἶχον αἰτίην τοῦ φόνου τούτου, αὐτὸς δὲ οὐ μετεῖχε οὐδ᾽ οἱ φίλοι αὐτοῦ. οἱ δ᾽ ἐναγέες ᾿ϑηναίων ὧδε ὠνομάσϑησαν. ἦν Κύλων ΤΊ τῶν 1ϑηναίων ἀνὴρ ᾿Ολυμπιονέκης" οὗτος ἐπὶ τυραννέδι ἐχόμησε, προσποιησάμενος δὲ ἑταιρηέην τῶν ἡλικεωτέων καταλαβεῖν τὴν ἀχρόπολιν ἐπειρήϑη, οὗ δυνάμενος δὲ ἐπικρατῆσαι ἱκέτης ἵζετο περὸς τὸ ἄγαλμα. τούτους ἂνι- στᾶσι μὲν οἱ πρυτάνιες τῶν ναυχράρων, οἵ πτερ ἔνεμον

18. πάντα 4. πάντων, τότε ϑειιᾷίοετ, ἃη πάντων μεταδιδοὺς 1} 158. δέχα δὲ ἀε)]. Μεάνίᾳ 16. χατένειμε 81.: χατένεμε Ηοχοδοΐπβ 11. 3

84 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Ε

τότε τὰς 4ϑήνας, ὑπεγγίους πλὴν ϑανάτουν" φονεῦσαι δὲ αὑτοὺς αἰτίη ἔχει ᾿Αλχμεωνέδας. ταῦτα πρὸ τῆς Πεισι- στράτου ἡλικέης ἐγένετο.

72 Κλεομένης δὲ ὡς πέμπων ἐξέβαλλε Κλεισϑένεα καὶ τοὺς ἐναγέας, Κλεισϑένης μὲν αὐτὸς ὑπεξέσχε, μετὰ δὲ ὅ οὐδὲν ἧσσον παρῆν ἐς τὰς ᾿Αϑήνας ὁ Κλεομένης οὐ σὺν μεγάλῃ χειρί, ἀπικόμενος δὲ ἀγηλατέει ἑπταχόσια ἐπίέστια ᾿ϑηναίων, τά οἱ ὑπέϑετο ὃ ᾿Ισαγύρης. ταῦτα δὲ ποιήσας δεύτερα τὴν βουλὴν καταλύειν ἐπειρᾶτο, τριεηκοσίοισι δὲ τοῖσι ᾿Ισαγόρεω στασιώτῃσι τὰς ἀρχὰς ἐνεχείριζε. ἀντι- 10 σταϑείσης δὲ τῆς βουλῆς καὶ οὐ βουλομένης πιείϑεσϑαι, τε Κλεομένης καὶ ὁ Ἰσαγόρης καὶ οἱ στασιῶται αὑτοῦ καταλαμβάνουσι τὴν ἀχρόπολιν. “4ϑηναίων δὲ οἱ λοιποὶ τὰ αὑτὰ φρονήσαντες ἐττολιόρκεον αὑτοὺς ἡμέρας δύο" τῇ δὲ τρέτῃ ὑπόσπονδοι ἐξέρχονται ἐκ τῆς χώρης ὅσοι ἤσαν 1ὃ αὑτῶν “Ζαχεδαιμόνιοι. ἐπετελέετο δὲ τῷ Κλεομένεϊ ἢ φήμη. ὡς γὰρ ἀνέβη ἐς τὴν ἀκρόπολιν μέλλων δὴ αὐτὴν κατασχήσειν, ἤιε ἐς τὸ ἄδυτον τῆς ϑεοῦ ὡς «προσερέων᾽ ἣ δὲ ἱρείη ἐξαναστᾶσα ἐκ τοῦ ϑρόνου, πρὶν ἢ τὰς ϑύρας αὐτὸν ἀμεῖψαι, εἶπε “ὦ ξεῖνε «“Ζακεδαιμόνιε, τεάλιν χώρεε 20

μηδὲ ἔσιϑι ἐς τὸ ἱρόν" οὐ γὰρ ϑεμιτὸν Ζωριεῦσι παριέ- γαι ἐνϑαῦτα." ὃ δὲ εἶπτε “ὦ γῦναι, ἀλλ᾽ οὐ “Τωριεύς εἶμι ἀλλ᾽ ᾿Αχαιός"" ὃ μὲν δὴ τῇ κλεηδόνιε οὐδὲν χρεώμενος ἐπεχείρησέ τὲ καὶ τότε πάλιν ἐξέπιπτε μετὰ τῶν “Ιαχε- δαιμονέων" τοὺς δὲ ἄλλους 4ϑηναῖοι κατέδησαν τὴν ἐττὶ 25 ϑανάτῳ, ἐν δὲ αὑτοῖσι καὶ Τιμησίϑεον τὸν ΖΔελφόν, τοῦ ἔργα χειρῶν τε καὶ λήματος ἔχοιμ᾽ ἂν μέγιστα καταλέξαι.

78 οὗτοι μέν νυν δεδεμένοι ἐτελεύτησαν. 4ϑηναῖοι δὲ μετὰ ταῦτα Κλεισϑένεα καὶ τὰ ἑπτακόσια ἐπίέστια τὰ διωχϑέντα ὑπὸ Κλεομένεος μεταπεμψάμενοι πέμπουσι ἀγγέλους ἐς 80 Σάρδις, συμμαχίην βουλόμενοι τιοιήσασϑαι πρὸς Πέρσας" ητειστέατο γὰρ σφίσι [πρὸς] «“ακδδαιμονέους τε καὶ Κλεο- μένεα ἐκπεπολεμῶσϑαι. ἀπικομένων δὲ τῶν ἀγγέλων ἐς

14. αὐτοὺς οἴῃ. Ῥν ἢ 206. Δελφόν Ῥαϊπποτίυ8: ἀδελφεόν 32. σφι 1} πρὸς ἀεὶ]. δομιν εἰβιιᾶυδει

ΗἩΡΟΔΟΤΟΥ 8

τὰς Σάρδις καὶ λεγόντων τὰ ἐντεταλμένα, ᾿Αρταφρένης ὃ Ὑστάσπεος Σαρδίων ὕπαρχος ἐπειρώτα τένες ἐόντες ἄγ- ϑρωποι καὶ κοῦ γῆς οἰκημένοι δεοίατο Περσέων σύμμαχοι γενέσϑαι, πυϑόμενος δὲ πρὸς τῶν ἀγγέλων ἀτεεκορύφου σφι τάδε" εἰ μὲν διδοῦσι βασιλέι Ζαρείῳ ᾿“43ϑηναῖοι γῆν τε καὶ ὕδωρ, ὃ δὲ συμμαχέην σφι συνετέϑετο, εἰ δὲ μὴ διδοῦσι, ἀπαλλάσσεσθαι αὐτοὺς ἐχέλευε. οἱ δὲ ἄγγελοι ἐπὶ σφέων αὐτῶν βαλόμενοι διδόναι ἔφασαν, βουλόμενοι τὴν συμμαχίην ποιήσασϑαι. οὗτοι μὲν δὴ ἀπελϑόντες 10 ἐς τὴν ἑωυτῶν αἰτίας μεγάλας εἶχον.

Κλεομένης δὲ ἐπιστάμενος περιυβρέσϑαι ἔπεσι καὶ 14 ἔργοισε ὑτε᾽ ᾿Α΄ϑηναίων συνέλεγε ἐκ πάσης Πελοποννήσου στρατόν, οὐ φράζων ἐς τὸ συλλέγει, τίσασϑαί τε ἐϑέλων τὸν δῆμον τὸν ᾿Αϑηναίων καὶ Ἰσαγόρην βουλόμενος τύ-

18 ραγνον καταστῆσαι᾽ συνεξῆλϑε γάρ οἱ οὗτος ἐκ τῆς ἀχρο- πόλιος. Κλεομένης τε δὴ στόλῳ μεγάλῳ ἐσέβαλε ἐς Ἐλευ- σῖνα, καὶ οἱ Βοιωτοὶ ἀπὸ συνϑήματος Οἰνόην αἱρέουσι καὶ Ὑσιὰς δήμους τοὺς ἐσχάτους τῆς ᾿Αττικῆς, Χαλκιδέες τε ἐπὶ τὰ ἕτερα ἐσίνοντο ἐπιόντες χώρους τῆς ᾿Αττικῆς.

Ὁ “}9ηναῖοι δέ, καίπερ ἀμφιβολίῃ ἐχόμενοι, Βοιωτῶν μὲν καὶ Χαλκιδέων ἐς ὕστερον ἔμελλον μνήμην ποιήσεσϑαι, Πελο- πογνησίοισι δὲ ἐοῦσι ἐν Ἐλευσῖνι ἀντία ἔϑεντο τὰ ὅτειλα. μελλόντων δὲ συνάψειν τὰ στρατόπεδα ἐς μάχην, Κορίνϑιοι 15 μὲν πρώτοι σφίσι αὑτοῖσι δόντες λόγον ὡς οὐ πεοιέοιεν

Ὁ δίκαια μετεβαλλοντό τὸ καὶ ἀτεαλλάσσοντο, μετὰ δὲ Ζ4η- μάρητος ὁ ᾿Αρίστωνος, ἐὼν καὶ οὗτος βασιλεὺς Σπαρτιη- τέων καὶ συνεξαγαγών τε τὴν στρατιὴν ἐκ “1αχεδαίμονος καὶ οὐκ ἐὼν διάφορος ἐν τῷ πρόσϑε χρόνῳ Κλεομένεϊ. ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς διχοστασίης ἐτέϑη νόμος ἐν Σπάρτῃ

δ μὴ ἐξεῖναι ἕπεσθαι ἀμφοτέρους τοὺς βασιλέας ἐξιούσης στρατιῆς τέως γὰρ ἀμφότεροι εἵττογτο᾽ παραλυομένου δὲ τούτων τοῦ ἑτέρου καταλείπεσϑαι καὶ τῶν Τυνδαριδέων

ων

8. χοῦ 8ῖ.: ποῖ || 14. τὸν ᾿Αϑηναίων 51.: τὸν ᾿Αϑηναῖον 448, τῶν ᾿Αϑηναίων οεἰοτὶ || 26. δίχαια 8ι.: τα δίχαια ᾿| 81. παραλνομένου (Ρ: παραλνομένων

2

86 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

τὸν ἕτερον" πρὸ τοῦ γὰρ δὴ καὶ οὗτοι ἀμφότεροι ἐπί-

ἡθχλητοί σφι ἐόντες εἵποντο. τότε δὴ ἐν τῇ Ἐλευσῖνι δρῶν- τες οἱ λοιποὶ τῶν συμμάχων τούς τε βασιλέας τῶν “αχε- δαιμονίων οὐκ ὁμολογέοντας καὶ Κορινϑίους ἐκλιπόντας τὴν τάξιν, οἴχοντο καὶ αὐτοὶ ἁπαλλασσόμενοι, τέταρτον ὅ δὴ τοῦτο ἐπὶ τὴν ᾿Αττικὴν ἀπικόμενοι Ζωριέες, δίς τε ἐπὶ πολέμῳ ἐσβαλόντες καὶ δὶς ἐπ᾽ ἀγαϑῷ τοῦ πλήϑεος τοῦ .ϑηναίων, πρῶτον μὲν ὅτε καὶ ἸΠέγαρα κατοίκισαν᾽ οὗτος ὃ στόλος ἐπὶ Κόδρου βασιλεύοντος ᾿ϑηναίων ὀρϑῶς ἂν καλέοιτο᾽ δεύτερον δὲ καὶ τρίτον ὅτε ἐπὶ Πεισιστρα- 10 τιδέων ἐξέλασιν δρμηϑέντες ἐκ Σπάρτης ἀπέκοντο, τέ- ταρτον δὲ τότε ὅτε ἐς Ἐλευσῖνα Κλεομένης ἄγων Πελο- πονγησίους ἐσέβαλε. οὕτω τέταρτον τότε Ζωριέες ἐσέβαλον ἐς ᾿“4ϑήνας.

77 Διαλυϑέντος ὧν τοῦ στόλου τούτου ἀχλεῶς, ἐνθαῦτα 1ὅ ᾿΄ϑηναῖοι τένυσϑαι βουλόμενοι πρῶτα στρατηίην ποιεδῦν-- ται ἐπὶ Χαλκιδέας. Βοιωτοὶ δὲ τοῖσι Χαλκιδεῦσι βοη- ϑέουσι ἐπὶ τὸν Εὔριπον. ᾿Αϑηναίοισι δὲ ἰδοῦσι τοὺς Βοιωτοὺς ἔδοξε πρότερον τοῖσι Βοιωτοῖσι ἢ τοῖσι Χαλ- κιδεῦσι ἐπιχειρέειν. συμβαλλουσί τε δὴ τοῖσι Βοιωτοῖσι οἱ ᾿Αϑηναῖοι καὶ πολλῷ ἐκράτησαν, κάρτα δὲ πολλοὺς φονεύσαντες ἑπταχοσίους αὑτῶν ἐζώγρησαν. τῆς δὲ αὑτῆς ταύτης ἡμέρης οἱ ᾿4ϑηναῖοι διαβάντες ἐς τὴν Εὔβοιαν συμβάλλουσι καὶ τοῖσι Χαλκιδεῦσι, νικήσαντες δὲ καὶ τού- τους τεεραχισχιλέους κληρούχους ἐπὶ τῶν ἱπποβοτέων τῇ 15 χώρῃ λείπουσι. οἱ δὲ ἱπποβόται ἐκαλέοντο οἱ παχέες τῶν Χαλκιδέων. ὅσους δὲ καὶ τούτων ἐζώγρησαν, ἅμα τοῖσι Βοιωτῶν ἐζωγρημένοισι εἶχον ἐν φυλακῇ [ἐς πέδας] δή- σαντες χρόνῳ δὲ ἔλυσαν σφέας δίμνεως ἀποτιμησάμενοι. τὰς δὲ πέδας αὑτῶν, ἐν τῇσι ἐδεδέατο, ἀνεχρέμασαν ἐς τὴν 80 ἀχρόπολιν᾽ αἵ περ ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ἦσαν περιξοῦσαι, κρε- μάμεναι ἐκ τειχέων περιπεφλευσμένων πυρὶ ὑπὸ τοῦ Μή- δου, ἀντίον δὲ τοῦ μεγάρου τοῦ πρὸς ἑσπέρην τετραμμένου. καὶ τῶν λύτρων τὴν δεχάτην ἀνέϑηκαν ποιησάμενοι τέ-

18. τοὺς βοηϑοὺς ν}} 28. ἐς πέδας 5860]. 8ί.

ει λον) “σον κα

ΗΡΟΔΟΤΟΥΕ 87

ϑριπίστεον χάλκεον" τὸ δὲ ἀριστερῆς χειρὸς ἕστηκε τιρῶτον ἐσιόντι ἐς τὰ προπύλαια τὰ ἐν τῇ ἀχροπόλι᾽ ἐπιγέγρα- πται δέ οἱ τάδε. ἔϑνεα Βοιωτῶν καὶ Χαλκιδέων δαμάσαντες ὗ παῖδες “4ϑηναίων ἔργμασιν ἐν πολέμου, δεσμῷ ἐν ἀχλυόεντι σιδηρέῳ ἔσβεσαν ὕβριν" τῶν ἵππους δεκάτην Παλλάδι τάσδ᾽ ἔϑεσαν. ᾿4ϑηναῖοι μέν νυν ηὔξηντο. δηλοῖ δὲ οὐ κατ᾽ ἕν 18 μοῦνον ἀλλὰ πανταχῇ ῇ ἰσηγορίη ὡς ἔστι χρῆμα σπου- δαῖον, εἰ καὶ ᾿Ιϑηναῖοι τυραγνευόμενοι μὲν οὐδαμῶν τῶν σφέας περιοικεόντων ἦσαν τὰ πολέμια ἀμείνους, ἀπαλ- λαχϑέντες δὲ τυράννων μαχρῷ πρῶτοι ἐγένοντο. δηλοῖ ὧν ταῦτα ὅτι κατεχόμενοι μὲν ἐθϑελοχάκεον ὡς δεσπότῃ ἐργαζόμενοι, ἐλευϑερωϑέντων δὲ αὐτὸς ἕκαστος ἑωυτῷ 16 προεϑυμέετο κατεργάζεσϑαι. Οὗτοι μέν νυν ταῦτα ἔπρησσον. Θηβαῖοι δὲ μετὰ 79 ταῦτα ἐς ϑεὸν ἔπεμπον, βουλόμενοι τίσασϑαι ᾿4΄ϑηναίους. ἡ δὲ Πυϑίη ἀπὸ σφέων μὲν αὐτῶν οὐκ ἔφη αὑτοῖσι εἶναι τίσιν ἐς πολύφημον δὲ ἐξενείκαντας ἐκέλευε τῶν ἄγχιστα Ὁ δέεσθαι. ἀπελθόντων ὧν τῶν ϑεοπρόπων , ἐξέφερον τὸ χρηστήριον ἁλίην ποιησάμενοι" ὡς ἐπυνθάνοντο δὲ λεγόν- των αὑτῶν τῶν ἄγχιστα δέεσϑαι, εἶπαν οἱ Θηβαῖοι ἀκού- σαντες τούτων “οὐχῶν ἄγχιστα ἡμέων οἰχέουσι Ταναγραῖοί τε χαὶ Κορωναῖοι καὶ Θεσπιέες; καὶ οὗτοί γε ἅμα ἡμῖν 25 αἰεὶ μαχόμενοι προϑύμως συνδιαφέρουσι τὸν πόλεμον" τέ δεῖ τούτων 7: δέεσθαι; ἀλλὰ μᾶλλον μὴ οὗ τοῦτο ἡ τὸ χρηστήριον." τοιαῦτα ἐπιλεγομένων εἶπτε δή κοτε μα- 80 ϑών τις “ἐγώ μοι δοκέω συνιέναι τὸ ϑέλδι λέγειν ἡμῖν τὸ μαντήιον. ᾿Α΄σωποῦ λέγονται γενέσϑαι ϑυγατέρες Θήβη 80 τε καὶ “ἴγινα᾽ τουτέων ἀδελφεῶν ἐουσέων, δοχέω ἡμῖν «ἀϊγινητέων δέεσϑαι τὸν ϑεὸν χρῆσαι τιμωρητήρων γε- γέσϑαι καὶ οὐ γάρ τις ταύτης ἀμείνων γνώμη ἐδόκϑδε

1

Φ

1. πρῶτα Ρ» ἢ ὅ. ἐκ 486. ΑπΐΒο]. Ρα]. ΥἹ 848 [| 6. ἀχνυνϑέντι 48. Δπίμοὶ., ἀχνυϑέντι 6. ἀχνυοέντι Ηδοΐοῦ ἢ 217. τοιαῦτα δὴ Ρη! 28. συνεῖναι Ρνἢ 29. χρηστήριον ΡΡ ἢ 32. γνώμη ταύτης ἀμείνων ΡΡ

38 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

φαίνεσθαι, αὐτίκα πέμψαντες ἐδέοντο “Τἰγινητέων ἐπι- καλεόμενοι κατὰ τὸ χρηστήριόν σφι βοηϑέειν, ὡς ἐόντων ἀγχίστων" οὗ δέ σφι αἰτέουσι ἐπειιχουρίην τοὺς “4ἰακίδας 81 συμπέμτεειν ἔφασαν. πειρησαμένων δὲ τῶν Θηβαίων κατὰ τὴν συμμαχίην τῶν «ϊακιδέων καὶ τρηχέως περιεφϑέντων ὑπὸ τῶν ᾿Αϑηναίων, αὗτις οἱ Θηβαῖοι πέμψαντες τοὺς μὲν ΑἸϊακίδας σφι ἀττεδίδοσαν, τῶν δὲ ἀνδρῶν ἐδέοντο. «Αἰγινῆται δὲ εὐδαιμονίῃ τε μεγάλῃ ἐπαερϑέντες καὶ ἔχϑρης παλαιῆς ἀναμνησϑέντες ἐχούσης ἐς ᾿ΑΙϑηναίους, τότε Θηβαίων δεηϑέντων πόλεμον ἀκήρυχτον ᾿ϑηναίοισι ἐπέφερον" ἐπικειμένων γὰρ αὐτῶν Βοιωτοῖσι, ἐπιπλώ- σαντες μαχρῇσι νηυσὶ ἐς τὴν ᾿Αττικὴν κατὰ μὲν ἔσυραν Φάληρον κατὰ δὲ τῆς ἄλλης παραλίης πολλοὺς δήμους, ποιεῦντες δὲ ταῦτα μεγάλως ᾿“29ηναίους ἐσικνέοντο.

Ἢ δὲ ἔχϑρη ἡ προοφειλομένη ἐς ᾿ϑηναίους ἐκ τῶν «Αἰγινητέων ἐγένετο ἐξ ἀρχῆς τοιῆσδε. Ἐπιδαυρίοισι ἡ γῇ καρπὸν οὐδένα ἀνεδίδου. περὶ ταύτης ὧν τῆς συμ- φορῆς οἱ Ἐπιδαύριοι ἐχρέωντο ἐν “Ιελφοῖσι" ἡ δὲ Πυϑίη σφέας ἐκέλευε Δαμίης τε καὶ «Αὐξησίης ἀγάλματα ἰδρύ- σασϑαι καί σφι ἱδρυσαμένοισει ἄμεινον συνοίσεσϑαι. ἐπει- ρώτεον ὧν οἱ Ἐπιδαύριοι κότερα χαλχοῦ ποιέωνται τὰ ἀγάλματα ἢ λέϑου" ἢ δὲ Πυϑίη οὐδέτερα τούτων ἔα, ἀλλὰ ξύλου ἡμέρης ἐλαίης. ἐδέοντο ὧν οἵ Ἐπιδαύριοι ᾿ϑηναίων ἐλαίην σφι δοῦναι ταμέσϑαι, ἱρωτάτας δὴ χείνας νομέζοντες εἶναι. λέγεται δὲ καὶ ὡς ἐλαῖαι ἦσαν ἄλλοϑι γῆς οὐδαμοῦ κατὰ χρόνον ἐχεῖνον ἢ ἐν ᾿4ϑήνῃσι. οἱ δὲ ἐπὶ τοῖσιδε δώσειν ἔφασαν ἐττ᾿ ᾧ ἀπάξουσι ἔτεος ἑκάστου τῇ ᾿ϑηναίῃ τὸ τῇ πολιάδι ἱρὰ καὶ τῷ Ἐρεχϑέι. καταιγέσανγτες δὲ ἐπὶ τούτοισι οἱ Ἐπιδαύριοι τῶν τε ἐδέοντο ἔτυχον καὶ ἀγάλματα ἐκ τῶν ἐλαιέων τουτέων ποιησάμενοι ἱδρύσαντο᾽ καὶ ἥ τ γῇ σφι ἔφερε καρπὸν

8. ἀγχιστέων Ρνἢ 4. συμπείϑειν 4806 ἢ 14. ἐσικνέοντο 48: ἐσι- γέοντο ἢ 16. τοιήδε 4186 [ 11. ἐδέδου 486 ἢ 21. ὧν οπι. 4.80 1 ποιέ- ὠνται 486: ποιέονται ᾿} 26. ἢ ἐν ἀϑήναις 480, ἢ ἀϑήνῳσι Ρ»: ἀεὶ. Οορεί ᾿ 31. χαρπὸν οι. 4860

ΠῚ ἣ 4ι [9 ἕατ. - οὐμλῴανε

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε ᾿ 89

καὶ “ϑηναίοισι ἐπετέλεον τὰ συνέϑεντο. τοῦτον δ᾽ ἔτι 88 τὸν χρόνον καὶ πρὸ τοῦ «Αἰγινῆται Ἐπιδαυρέων ἤκουον τά τε ἄλλα καὶ δίχας διαβαίνοντες ἐς Ἐπίδαυρον ἐδίδο-- σάν τε καὶ ἐλάμβανον παρ᾽ ἀλλήλων οἱ Αἰγινῆται" τὸ δὲ ἀπὸ τοῖδδ νέας τε πηξάμενοι καὶ ἀγνωμοσύνῃ χρησά- μενοι ἀπέστησαν ἀπὸ τῶν Ἐπιδαυρίων. ἅτε δὲ ἐόντες διάφοροι ἐδηλέοντο αὐτούς, ὥστε ϑαλασσοχράτορες ἐόντες, καὶ δὴ καὶ τὰ ἀγάλματα ταῦτα τῆς τε Ζαμίης καὶ τῆς «Αὐνξησίης ὑπαιρέονται αὐτῶν, καί σφεα ἐκόμισάν τε καὶ 10 ἱδρύσαντο τῆς σφετέρης χώρης ἐς τὴν μεσόγαιαν, τῇ Οἴη μὲν ἐστὶ οὔνομα, στάδια δὲ μάλιστά κῃ ἀπὸ τῆς πόλιος ὡς εἴκοσι ἀπέχει. ἱδρυσάμενοι δὲ ἔν τούτῳ τῷ χώρῳ ϑυσίέῃσίέ τε σφέα καὶ χοροῖσι γυναιχηίοισι κερτομίοισι ἷλα- σχοντο, χορηγῶν ἀποδεικνυμένων ἑκατέρῃ τῶν δαιμόνων Ι5 δέκα ἀνδρῶν" καχῶς δὲ ἠγόρευον οἱ χοροὶ ἄνδρα μὲν οὐ- δένα, τὰς δὲ ἐπιχωρίας γυναῖκας. ἢσαν δὲ καὶ τοῖσι Ἐπι- δαυρίοισε αἷ αὐταὶ ἱρουργίαι᾽ εἰσὶ δέ σφι καὶ ἄρρητοι ἱρουργέαι. κλεφϑέντων δὲ τῶνδε τῶν ἀγαλμάτων οἱ Ἐπι- 84 δαύριοι τοῖσι ᾿4ϑηναίοισι τὰ συνέϑεντο οὐκ ἐπετέλεον. ) πέμψαντες δὲ οἱ ““ϑηναῖοι ἐμήνιον τοῖσι Ἐπιδαυρίοισι" οἱ δὲ ἀπέφαινον λόγῳ ὡς οὐκ ἀδικέοιεν" ὅσον μὲν γὰρ χρόνον εἶχον τὰ ἀγάλματα ἐν τῇ χώρῃ, ἐπιτελέειν τὰ συνέ- ϑεντο, ἐπεὶ δὲ ἐστερῆσϑαι αὑτῶν, οὐ δίκαιον εἶναι ἀπο- φέρειν ἔτι, ἀλλὰ τοὺς ἔχοντας αὐτὰ «4ἰγινήτας πρήσσεσϑαι 5 ἐχέλευον. πρὸς ταῦτα οἱ 4ϑηναῖοι ἐς “ἴγιναν πέμψαν- τες ἀπαίτεον τὰ ἀγάλματα" οἱ δὲ Αἰγινῆται ἔφασαν σφίσι τὸ χαὶ “129ηναίοισι εἶναι οὐδὲν πρῆγμα. ᾿4ϑηναῖοι μέν 8ὅ γυν λέγουσι μετὰ τὴν ἀπαίτησιν ἀποσταλῆναι τριήρεΐ μιῇ τῶν ἀστῶν τούτους οἱ ἀποπεμφϑέντες ἀπὸ τοῦ κοινοῦ 80 καὶ ἀπικόμενοι ἐς “ὍἾἴγιναν τὰ ἀγάλματα ταῦτα ὡς σφε-

σι

2. ὡς χαὶἿ [| τὸν πρὸ τούτου Ἀν] 4. τότε δὲ 486 6. δὲ Ρρ».»: δὴ Π|1. ὥστε δὴ Ῥνἢ 8. τὰ τε ἄλλα καὶ 9. ἐχομίσαντο καὶ 486 [} 18. χερτόμοισι Ρν ἢ 11. αὗται αἱ ΡνῚ 18. τῶνδε οτι. ἢ 19. οὐχέτι ἐτέλεον ϑεϊινγεϊσπᾶπϑογ, οὐχέτι ἐπετέλεον ἘῬαΪπὶ ἢ 23. δίκαιοι ΒΕΚΚεν ἢ 25. οἵ οπι. ἢ»

40 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

τέρων ξύλων ἐόντα ἐπειρῶντο ἐκ τῶν βάϑρων ἐξανασπᾶν, ἕνα σφέα ἀνακομίσωνται. οὗ δυναμένους δὲ τούτῳ τῷ τρό- πῳ αὐτῶν κρατῆσαι, περιβαλόντας σχοινία ἕλκειν τὰ ἀγάλ- ματα, καί σφι ἕλχουσι βροντήν τε καὶ ἅμα τῇ βροντῇ σεισμὸν ἐπιγενέσθαι᾽ τοὺς δὲ τριηρίτας τοὺς ἕλκοντας ὅ ὑπὸ τούτων ἀλλοφρονῆσαι, παϑόντας δὲ τοῦτο χτείνειν ἀλλήλους ἅτε πολεμίους, ἐς ὃ ἐκ πάντων ἕνα λειφϑέντα 86 ἀνακομισϑῆναι αὐτὸν ἐς Φάληρον. ᾿Α'ϑηναῖοε μὲν οὕτω. γενέσϑαι λέγουσι, ἀἰϊγινῆται δὲ οὐ μιῇ νηὶ ἀπικέσϑαι «᾿ϑηναίους" μέαν μὲν γὰρ καὶ δλέγῳ πλεῦνας μιῆς, καὶ εἰ 10 σφίσι μὴ ἔτυχον ἐοῦσαι γέες, ἀπαμύνεσϑαι ἂν εὐπετέως" ἀλλὰ πολλῇσι νηυσὶ ἐπιπλέειν σφίσι ἐπὶ τὴν χώρην, αὑτοὶ δέ σφι εἶξαι καὶ οὗ ναυμαχῆσαι. οὐκ ἔχουσι δὲ τοῦτο διασημῆναι ἀτρεκέως, οὔτε εἶ ἥσσονες συγγινωσχόμενοι εἶναι τῇ ναυμαχέῃ κατὰ τοῦτο εἶξαν, οὔτε εἰ βουλόμενοι 1ὅ ποιῆσαι οἷόν τι καὶ ἐποίησαν. ᾿Α΄ϑηναίους μέν νυν, ἐπείτε σφι οὐδεὶς ἐς μάχην κατίστατο, ἀποβάντας ἀπὸ τῶν νεῶν τράπεσϑαι πρὸς τὰ ἀγάλματα, οὗ δυναμένους δὲ ἀνασπά- σαι ἐκ τῶν βάϑρων αὐτὰ οὕτω δὴ περιβαλομένους σχοινία ἕλχειν, ἐς οὗ ἑλχόμενα τὰ ἀγάλματα ἀμφότερα τὠυτὸ ποιῆ-- Ὃ σαι, ἐμοὶ μὲν οὐ πιστὰ λέγοντες, ἄλλῳ δὲ τεῷ ἐς γού- γατα γάρ σφι αὐτὰ πεσεῖν, καὶ τὸν ἀπὸ τούτου χρόνον διατελέειν οὕτω ἔχοντα. .4ϑηναίους μὲν δὴ ταῦτα ποιέειν" σφέας δὲ «Αἰγινῆται λέγουσι πυϑομένους τοὺς ᾿Αϑηναίους ὡς μέλλοιεν ἐπὶ σφέας στρατεύεσθαι, ἑτοίμους ᾿Αργείους 25 ποιέεσϑαι. τούς τε δὴ ᾿4ϑηναίους ἀποβεβάναι ἐς τὴν «Αἰγιναίην, καὶ ἥκειν βοηϑέοντας σφίσι τοὺς ᾿Αργείους καὶ λαϑεῖν τε ἐξ Ἐπιδαύρου διαβάντας ἐς τὴν γῆσον καὶ οὗ προακηκούσι τοῖσι “4ϑηναίοισι ἐπιπεσεῖν ὑποταμομένους τὸ ἀπὸ τῶν νεῶν, ἅμα τε ἐν τούτῳ τὴν βροντήν τε 78- 80 817 νέσϑαι καὶ τὸν σεισμὸν αὑτοῖσι. λέγεται μέν γυν ὑπ ᾿Αργείων τὲ καὶ «Αἰγινητέων τάδε, ὁμολογέεται δὲ καὶ

1. πειρᾶν 480 1} 8. ἀϑηναῖοι μέν νυν οὕτω λέγουσι γενέσϑαι Ρ»} 10. εἴ σφε 1 }} 11. ἀπαμύνασϑαι ν |] 21. δὲ δὴ 8ι.}} 21. ἤχειν 486: παρεῖναι

-“«..

!

( ὑλκ λα κα ξτυςδς υλλᾷ, ναδά μρως

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 41

ὑπο ᾿Α'ϑηναίων ἕνα μοῦνον τὸν ἀποσωθέντα αὐτῶν ἐς τὴν ᾿Αττικὴν γενέσθαι" πλὴν ᾿Αργεῖοι μὲν λέγουσι αὐτῶν τὸ “Ἀττικὸν στρατόπεδον διαφϑειράντων τὸν ἕνα τοῦτον πίερι- γενέσϑαι, ᾿ϑηναῖοι δὲ τοῦ δαιμονίου" περιγενέσθαι μέν- τοι οὐδὲ τοῦτον τὸν ἕνα, ἀλλ᾽ ἀπολέσϑαι τρόπῳ τοιῷδε. χομισϑεὶς ἄρα ἐς τὰς ᾿ϑήνας ἀπήγγελλε τὸ πάϑος" πύυ- ϑομένας δὲ τὰς γυναῖκας τῶν ἐπ “Ἵ“ἵγιναν στρατευσαμένων ἀνδρῶν, δεινόν τι ποιησαμένας κεῖνον μοῦνον ἐξ ἁπάντων σωϑῆναι, πέριξ τὸν ἄνϑρωττον τοῦτον λαβούσας καὶ κεν- τεύσας τῇσι περόνῃσι τῶν ἱματίων εἰρωτᾶν ἑχάστην αὖ- τέων ὅχου εἴη ὃ ἑωυτῆς ἀνήρ. καὶ τοῦτον μὲν οὕτω 88 διαφϑαρῆναι, ᾿ϑηναίοισι δὲ ἔτι τοῦ πάϑεος δεινότερόν τι δόξαι εἶναι τὸ τῶν γυναικῶν ἔργον. ἄλλῳ μὲν δὴ οὐκ ἔχειν ὅτεῳ ζημιώσωσι τὰς γυναῖκας, τὴν δὲ ἐσθῆτα μετέ- δ βαλον αὑτέων ἐς τὴν Ἰάδα" ἐφόρεον γὰρ δὴ πρὸ τοῦ αἱ τῶν ϑηναίων γυναῖχες ἐσθῆτα 4ωρίδα, τῇ Κορινϑίῃ παραπλησιωτάτην᾽ μετέβαλον ὧν ἐς τὸν λίνεον κιϑῶνα, ἵνα δὴ περόνῃσι μὴ χρέωνται. ἔστι δὲ ἀληϑέι λόγῳ χρϑδω-- μένοισι οὐκ Ἰὰς αὕτη ἡ ἐσϑὴς τὸ παλαιὸν ἀλλὰ Κάειρα, Ὦ ἐπεὶ 1 ῆ γε Ἑλληνικὴ ἐσθὴς πᾶσα ἡ ἀρχαίη τῶν γυναικῶν ἡ αὑτὴ ἣν τὴν νῦν Δωρίδα καλέομεν. τοῖσι δὲ ᾿Αργείοισι καὶ τοῖσι Αἰγινήτῃσι καὶ πρὸς ταῦτα [ἔτι τόδε ποιῆσαι) γόμον εἶναι παρὰ σφίσι ἑχατέροισι τὰς περόνας ἡμιολέας ποιέεσθαι τοῦ τότε κατεστεώτος μέτρου, καὶ ἐς τὸ ἱρὸν Ὁ τῶν ϑεῶν τουτέων περόνας μάλιστα ἀνατιϑέναι τὰς γυναῖ- χας, Αττικὸν δὲ μήτε τι ἄλλο προσφέρειν πρὸς τὸ ἱρὸν μήτε κέραμον, ἀλλ᾽ ἐκ χυτρίδων ἐπιχωριέων νόμον τὸ λοιπὸν αὐτόϑι εἶναι πένειν. ᾿Αργείων μέν νυν καὶ Αἰγινητέων αἱ γυναῖκες ἐκ τό- 89 8) σου κατ᾽ ἔριν τὴν ᾿α“΄ϑηναίων περόνας ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ἐφόρεον μέζονας ἢ πρὸ τοῦ, τῆς δὲ ἔχϑρης τῆς πρὸς «41- γινήτας ἐξ ᾿Αϑηναίων γενομένης ἀρχὴ κατὰ τὰ εἴρηται ἐγένετο. τότε δὲ Θηβαίων ἐπικαλεομένων, προϑύμως τῶν

σι

1

Φ:

θ. γὰρ ΡΗ ΝΡ 1. ὅχῃ Ἀν 22. καὶ] δόξαι ἢ ἔτι --- ποιῆσαι 866]. 81. ἢ 29. ἐκ Κγᾶρεν : ἔχ τε }| 382. ἀϑηναίοισι Ρ» ἢ 38. δὲ Ῥα»: δὴ δ

42 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε

περὶ τὰ ἀγάλματα γενομένων ἀναμιμνησκόμενοι οἱ «4ϊἰγι- γῆται ἐβοήϑεον τοῖσι Βοιωτοῖσι. «Αἰγινῆταί τε δὴ ἐδηέουν τῆς ““ττικῆς τὰ παραϑαλάσσια, καὶ ᾿“3239ηναίοισι ὄρμη- μένοισι ἐπ᾿ ΑἸἰϊγινήτας στρατείεσϑαι ἦλϑε μαντήιον ἐκ Δελφῶν, ἐπεισχόντας ἀπὸ τοῦ «ἀἰγινητέων ἀδικίου τριήκον- τα ἔτεα, τῷ ἑνὶ καὶ τριηκοστῷ «ΑἸακῷ τέμενος ἀποδέξαντας ἄρχεσϑαι τοῦ πρὸς «Αἰγινήτας πολέμου, καί σφι χωρήσϑιν τὰ βούλονται" ἣν δὲ αὐτίκα ἐπιστρατεύωνται, πολλὰ μὲν σφέας ἔν τῷ μεταξὺ τοῦ χρόνου πείσεσθαι πολλὰ δὲ καὶ ποιήσειν, τέλος μέντοι καταστρέψεσϑαι. ταῦτα ὡς ἀπε- γειχϑέντα ἤχουσαν οἱ ᾿΄ϑηναῖοι, τῷ μὲν ΑἸϊακῷ τέμενος ἀπέδεξαν τοῦτο τὸ νῦν ἐπεὶ τῆς ἀγορῆς ἵδρυται, τριήκοντα δὲ ἔτεα οὐκ ἀνέσχοντο ἀχούσαντες ὅκως χρεὸν εἴη ἐπισχεῖν 90 πεπονϑότας ὑπ᾿ Αϊγινητέων ἀνάρσια. ἐς τιμωρέην δὲ πιαρασχευαζομένοισι αὐτοῖσι ἐκ “Ταχκεδαιμονίων πρῆγμα ἐγειρόμενον ἐμπόδιον ἐγένετο. πυϑόμενοι γὰρ “1ακεδαι- μόνιοι τὰ ἐκ τῶν ᾿Αλχμεωνιδέων ἐς τὴν Πυϑέην μεμη- χανημένα καὶ τὰ ἐκ τῆς Πυϑίης ἐπὶ σφέας τε καὶ τοὺς Πεισιστρατίδας συμφορὴν ἐποιεῦντο διπλῆν, ὅτι τε ἄνδρας ξείνους σφίσι ἐόντας ἐξεληλάκεσαν ἔκ τῆς ἐχείνων, καὶ ὅτι ταῦτα ποιήσασι χάρις οὐδεμέα ἐφαίνετο πρὸς ᾿413η- γαίων. ἔτι τε πρὸς τούτοισι ἐνῆγον σφέας οἱ χρησμοὶ λέγοντες πολλά τε καὶ ἀνάρσια ἔσεσϑαι αὐτοῖσι ἐξ ᾽,49η- γαίων, τῶν πρότερον μὲν ἦσαν ἀδαέες, τότε δὲ Κλεομένεος κομίσαντος ἐς Σπάρτην ἐξέμαϑον. ἐχτήσατο δὲ ὁ Κλεο- μένης ἐκ τῆς 1ϑηναίων ἀκροπόλιος τοὺς χρησμούς, τοὺς ἔχτηντο μὲν πρότερον οἱ Πεισιστρατίδαι, ἐξελαυνόμενοι δὲ ἔλιπον ἐν τῷ ἱρῷ, καταλειφϑέντας δὲ ὃ Κλεομένης ἀνέλαβε. 91 τότε δὲ ὡς ἀνέλαβον οἱ ““ακεδαιμόνιοι τοὺς χρησμοὺς καὶ τοὺς ᾿4ϑηναίους ὥρων αὐξομένους καὶ οὐδαμῶς ἑτοίμους ἐόντας πείϑεσϑαι σφίσι, νόῳ λαβόντες ὡς ἐλεύϑερον μὲν ἐὸν τὸ γένος τὸ ᾿ΑἈττικὸν ἰσόρροπον ἂν τῷ ἑωυτῶν γένοιτο, κατεχόμενον δὲ ὑπὸ τυραννίδος ἀσϑενὲς καὶ πειϑαρχέεσθαι

8. ἀικίου Ρνἢ 16. ἐγειρόμενον 480: γινόμενον ἢ 11. τά τε 8ι. ἢ} 22. ἔτι δὲ Κτγᾶρογ ἢ 32. ἂν ροβϑί ἰσόρροπον δὰάϊάϊ! 5ι., δηίς γίνοιτο ἡ

80

[21

10

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε ἷ 48

ἕτοιμον" μαϑόντες δὲ τούτων ἕχαστα μετεπέμποντο “[π͵|- πίην τὸν Πεισιστράτου ἀπὸ Σιγείου τοῦ ἐν Ἑλλησπόντῳ [ἐς ὃ καταφεύγουσι οἱ Πεισιστρατίδαι]. ἐπείτε δέ σφι Ἱππίης καλεόμενος ἧχε, μεταπεμψάμενοι καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων ἀγγέλους ἔλεγόν σφι Σπαρτιῆται τάδε. “ἄνδρες σύμμαχοι, συγγινώσχομεν αὐτοῖσι ἡμῖν οὐ ποιήσασι ὀρϑὼς" ἐπαερϑέντες γὰρ κιβδήλοισι μαντηίοισι ἄνδρας ξείνους ἐόντας ἡμῖν τὰ μάλιστα καὶ ἀναδεκομένους ὑποχειρέας παρέξειν τὰς ᾿ϑήνας, τούτους ἐκ τῆς πατρίδος ἐξηλά- σαμεν, καὶ ἔπειτα ποιήσαντες ταῦτα δήμῳ ἀχαρίστῳ παρεδώκαμεν τὴν πόλιν᾽ ὃς ἐπείτε δι᾿ ἡμέας ἐλευϑε- ρωϑεὶς ἀνέκυψε, ἡμέας μὲν καὶ τὸν βασιλέα ἡμέων πε-

᾿ριυβρέσας ἐξέβαλε, δόξαν δὲ φύσας αὐξανεται, στε ἐχμε-

μα ωι

᾽ , ς ’ ) ἋΣ“ " Α μαϑήκασι μάλιστα μὲν οἱ περίοικοι αὐτῶν Βοιωτοὶ καὶ Χαλκιδέες, τάχα δέ τις καὶ ἄλλος ἐκμαϑήσεται ἁμαρτών. ἐπείτε δὲ ἐκεῖνα ποιήσαντες ἥμαρτομεν, νῦν πειρησόμεϑα σφέας ἅμα ὑμῖν ἀπικόμενοι τίσασϑαι" αὐτοῦ γὰρ τούτου ΑἹ ’ ς ’ ς 2 ἢ εἵνεκεν τόνδε τε ᾿Ιπιπείην μετετεμψάμεϑα καὶ ὑμέας ἀτπτὸ τῶν πολίων, ἵνα κοινῷ τὸ λόγῳ καὶ κοινῷ στόλῳ ἐσαγα-

ἤὔ 2 Ἁ 2 Ἁ γ “ }] - Ἁ 2 γόντες αὐτὸν ἐς τὰς ϑήνας ἀποδῶμεν τὰ καὶ ἀπέει- λόμεϑα.

ἣ μὲν ταῦτα ἔλεγον, τῶν δὲ συμμάχων τὸ πλῆϑος 92

οὐκ ἐνεδέχετο τοὺς λόγους. οἱ μέν νυν ἄλλοι ἡσυχίην ἦγον, Κορένϑιος δὲ Σωχλέης ἔλεξε ταάδδ. “ἢ δὴ ὅ τὸ οὐ- ρανὸς ἔνερϑε ἔσται τῆς γῆς καὶ ἡ γῆ μετέωρος ὑπὲρ τοῦ οὐ- ρανοῦ, καὶ ἄνϑρωποι νομὸν ἐν ϑαλάσσῃ ἕξουσι καὶ ἰχϑύες τὸν πρότερον ἄνϑρωποι, ὅτε γε ὑμεῖς ὦ “Ταχεδαιμόνιοι ἰσοχρατίας καταλίοντες τυραννίδας ἐς τὰς πόλις κατάγειν παρασχειάζεσϑε, τοῦ οὔτε ἀδικώτερον ἐστὶ οὐδὲν κατ᾽ ἀνθρώπους οὔτε- μιαιφονώτερον. εἰ γὰρ δὴ τοῦτό γε δοχέει ὑμῖν εἶναι χρηστὸν ὥστε τυραννεύεσϑαι τὰς πόλις,

1. δὲ ον. Ρ» ἢ 3. ἐς ὃ --- Πεισιστρατίδαι ἀε]. ΝΥ ἐ586] πᾳ {|10. ταῦ- τα ον. ν᾿ ἢ 11. τὴν πόλιν παρεδώχαμεν 486 18. ὥσπερ ἢ 11. σφεα ΕΙιΣ ἢ ἀχεόμενοι βἴπε τίσασϑαι τ. ΕἸ. || 18. τε Ρ»: τὸν [ 24. σωσιχλέης Ρ»: οἱ (8 εἰάδπι ἱπίγα [[ 26. ἔσται ἔνερϑε ΡΡ ἢ 29. οὐδὲν ἔστι ΡΡ

α)

44 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

αὐτοὶ πρῶτοι τύραννον καταστησάμενοι παρὰ σφίσι αὖ- τοῖσι οὕτω καὶ τοῖσι ἄλλοισι δίζησϑε κατιστάναι᾽ νῦν δὲ αὐτοὶ τυράννων ἄπειροι ἐόντες, καὶ φυλάσσοντες τοῦτο δεινότατα ἐν τῇ Σπάρτῃ μὴ γενέσθαι, παραχρᾶσϑε ἐς τοὺς συμμάχους. εἰ δὲ αὑτοῦ ἔμπειροι ἔατε κατά περ ὅ ἡμεῖς, εἴχετε ἂν περὶ αὐτοῦ γνώμας ἀμξεένονας συμβαλέ- β) σϑαι ἢ περ γῦν. Κορινϑίοισι γὰρ ἦν πόλιος κατάστασις τοιήδε" ἦν ὀλιγαρχίη, καὶ οὗτοι Βακχιάδαι χαλεόμενοι ἔνεμον τὴν πόλιν, ἐδίδοσαν δὲ καὶ ἤγοντο ἐξ “ἀλλήλων. ᾿Αμφίονι δὲ ἐόντι τούτων τῶν ἀνδρῶν γίνεται ϑυγάτηρ 10 χωλή᾽" οὔνομα δέ οἱ ἦν “άβδα. ταύτην Βαχχιαδέων γὰρ οὐδεὶς ἤϑελε γῆμαι, ἴσχει ᾿Ηετίων ὃ Ἐχεχράτεος, δήμου μὲν ἐὼν ἐκ Πέτρης, ἀτὰρ τὰ ἀνέκαϑεν “απίϑης τὸ καὶ Καινείδης. ἐκ δέ οἱ ταύτης τῆς γυναικὸς οὐδ᾽ ἐξ ἄλλης παῖδες ἐγίνοντο. ἐστάλη ὧν ἐς Δελφοὺς περὶ γόνου. 15 ἐσιόντα δὲ αὐτὸν ἰϑέως ἡ Πυϑίη προσαγορεύει τοῖσιδε τοῖσι ἔπεσι. Ἠετίων, οὔτις σε τίξι τεολύτιτον ἐόντα. “1ἀβδα κύει, τέξει δ᾽ ὀλοοίτροχον᾽ ἐν δὲ πεσεῖται ἀνδράσι μουνάρχοισι, δικαιώσει δὲ Κόρινϑον. 90 ταῦτα χρησϑέντα τῷ Ἠετίωνι ἐξαγγέλλεταί κως τοῖσι Βακχιάδῃσι, τοῖσι τὸ μὲν πρότερον γενόμενον χρηστήριον ἐς Κόρινϑον ἣν ἄσημον, φέρον τε ἐς τὠυτὸ καὶ τὸ τοῦ Ἠετίωνος καὶ λέγον ὧδε. αἰετὸς ἐν πέτρῃσι χύει, τέξει δὲ λέοντα 25 καρτερὸν ὠμηστήν᾽ πολλῶν δ᾽ ὑπὸ γούνατα λύσει. ταῦτα γυν εὺ φράξεσϑε, Κορίνϑιοι, οὗ περὶ καλήν Πειρήνην οἰκεῖτε καὶ ὀφρυόεντα Κόρινϑον. τοῦτο μὲν δὴ τοῖσι Βακχιάδῃσι πρότερον γενόμενον ἣν ἀτέκμαρτον" τότε δὲ τὸ Ἠετίωνι γενόμενον ὡς ἐπύϑοντο, 80 αὐτίκα καὶ τὸ πρότερον συνῆκαν ἐὸν συνῳδὸν τῷ Ἠετίω- γος. συνέντες δὲ καὶ τοῦτο εἶχον ἐν ἡσυχίῃ, ἐϑέλοντες

ΩΝ

7

2. καὶ] καὶ παρα 8ι. 3. ἄπειροι ἐόντες τύραννοι ΡΡ ἢ 4. δεινό- τατα τοῦτο ἢ θ. συμβάλλεσϑαι ΡνΠ 18. ἐκ πέτρης ἐὼν Ρν ἢ 23. ἐς χόρινϑον χρηστήριον 4486 |} 29. δὴ οχ. 486] 30. τὸ 48: τῷ

. σις,

σι

10

μ» Ωι

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε 4ὔ

τὸν μέλλοντα Ἠετίωνι γένεσϑαι γόνον διαφϑεῖραι. ὡς δ᾽ ἔτεχε ἡ γυνὴ τάχιστα, πέμπουσι σφέων αὑτῶν δέκα ἐς τὸν δῆμον ἐν τῷ κατοίκητο ὃ Ἡετίων ἀποκχτενέοντας τὸ παιδίον. ἀπικόμενοι δὲ οὗτοι ἐς τὴν Πέτρην καὶ σταρελ- ϑόντες ἐς τὴν αὐλὴν τὴν Ἠετίωνος αἴτεον τὸ παιδίον" ἡ δὲ “άβδα εἰδυῖά τε οὐδὲν τῶν εἵνεκα ἐκεῖνοι ἀπικοίατο, καὶ δοκέουσα σφέας φιλοφροσύνης τοῦ πατρὸς εἵνεκα αἷ- τέειν, φέρουσα ἐνεχείρισε αὐτῶν ἑνί. τοῖσι δὲ ἄρα ἔβε- βούλευτο κατ᾽ ὅὁδὸν τὸν πρῶτον αὐτῶν λαβόντα τὸ παι- δίον προσουδίσαι. ἐπεὶ ὧν ἔδωκε φέρουσα ἢ ““άβδα, τὸν λαβόντα τῶν ἀνδρῶν ϑείῃ τύχῃ πρροσεγέλασε τὸ παιδίον, καὶ τὸν φρασϑέντα τοῦτο οἶχτός τις ἴσχει ἀποχτεῖναι, κατοιχτείρας δὲ παραδιδοῖ τῷ δευτέρῳ, ὃ δὲ τῷ τρίτῳ. οὕτω δὴ διεξῆλϑε διὰ πάντων τῶν δέκα παραδιδόμενον, οὐδενὸς βουλομένου διεργάσασϑαι. ἀποδόντες ὧν ὀπίσω τῇ τεκούσῃ τὸ παιδίον καὶ ἐξελθόντες ἔξω, ἑστεῶτες ἐπὶ τῶν ϑυρέων ἀλλήλων ἅπτοντο καταιτιώμενοι, καὶ μάλιστα τοῦ πρώτου λαβόντος, ὅτι οὐκ ἐποίησε κατὰ τὰ δεδογμένα, ἐς ὃ δή σφι χρόνου ἐγγινομένου ἔδοξε αὗτις παρελϑόντας πάντας τοῦ φόνου μετίσχειν. ἔδει δὲ ἔχ τοῦ Ἤετίωνος γόνου Κορένϑῳ κακὰ ἀναβλαστεῖν. ἡ «““ἀβδα γὰρ πάντα ταῦτα ἤχουε ἑστεῶσα πρὸς αὑτῇσι τῇσι ϑύρῃσι᾽ δείσασα δὲ μή σφε μεταδόξῃ καὶ τὸ δεύτερον λαβόντες τὰ παιδίον ἀποχτείνωσι, φέρουσα κατακρύπτει ἐς τὸ ἀφρα- στότατόν οἱ ἐφαίνετο εἶναι, ἐς κυψέλην, ἐπισταμένη ὡς εἰ ὑποστρέψαντες ἐς ζήτησιν ἀπικνεοίατο πάντα ἐρευνή- σειν μέλλοιεν" τὰ δὴ καὶ ἐγένετο. ἐλϑοῦσι δὲ καὶ διζη- μένοισι αὐτοῖσι ὡς οὐκ ἐφαίνετο, ἐδόκεε ἀπαλλάσσεσϑαι καὶ λέγειν πρὸς τοὺς ἀποπέμψαντας ὡς πάντα ποιήσειαν τὰ ἐκεῖνοι ἐνετείλαντο. οἱ μὲν δὴ ἀπελθόντες ἔλεγον ταῦτα. Ἤετίωνι δὲ μετὰ ταῦτα ὃ παῖς ηὐξάνετο, καί οἱ διαφυγόντει τοῦτον τὸν κίνδυνον ἀπὸ τῆς κυψέλης ἐπωνυ- μέην Κύψελος οὔνομα ἐτέϑη. ἀνδρωϑέντι δὲ καὶ μαντευο-

8. ὁ οπι. ΡΠ 14. δὴ τ: δὲ ἢ; 19. ἐγγενομένου 5ι. ἢ 22. αὐτῇσι οτι. Ρ»126. ἀπίχοιντο Ρ»ἢ 21. ἐγένετο « [ ἐσελϑοῦσι γὰρ ῬΡ

ε)

40 ἩΡΟΔΟΤΟΥ Ε

μένῳ Κυψέλῳ ἐγένετο ἀμφιδέξιον χρηστήριον ἐν Δελφοῖσι, τῷ σίέσυνος γενόμενος ἐπεχείρησέ τὸ καὶ ἔσχε Κόρινϑον. ὁ δὲ χρησμὸς ὅδε ἡ ἢν.

ὄλβιος οὗτος ἀνὴρ ὃς ἐμὸν δόμον ἐσκαταβαένει,

Κύψελος Ἠετίδης, βασιλεὺς κλειτοῖο Κορένϑου δ

αὑτὸς καὶ παῖδες, παίδων γε μὲν οὐχέτι παῖδες. τὸ μὲν δὴ χρηστήριον τοῦτο ἣν, τυραννεύσας δὲ ὃ Κύψελος τοιοῦτος δή τις ἀνὴρ ἐγένετο" σεολλοὺς μὲν Κορινϑίων ἐδί- ωὠξε, τεολλοὺς δὲ χρημάτων ἀπεστέρησε, ζεολλῷ δέ τε πλεί- στους τῆς ψυχῆς. ἄρξαντος δὲ τούτου ἐπὶ τριήχοντα ἔτεα 1ὸ καὶ διαπελέξαντος τὸν βίον εὖ, διάδοχός οἱ τῆς τυραννίδος ὃ ᾿ παῖς Περίανδρος γένεται. ὃ τοίνυν Περίανδρος κατ᾽ ἀρχὰς μὲν ἣν ἠπιώτερος τοῦ πατρός, ἐπείτε δὲ ὠμέλησε δι᾽ ἀγγέλων Θρασυβούλῳ τῷ [Μιλήτου τυράννῳ, πολλῷ ἔτι ἐγένετο Κυψέλου μιαιφονώτερος. πέμψας γὰρ παρὰ Θρα-- 15. σύβουλον κήρυκα ἐπυνθάνετο ὅντινα ἂν τρόπον ἀσφαλέ- στατον καταστησάμενος τῶν πρηγμάτων χάλλιστα τὴν πσό- λιν ἐπιτροπεύοι. Θρασύβουλος δὲ τὸν ἐλϑόντα παρὰ τοῦ Περιάνδρου ἐξῆγε ἔξω τοῦ ἄστεος, ἐσβὰς δὲ ἐς ἄρουραν ἐσπαρμένην ἅμα τε διεξήιε τὸ λήιον ἐπειρωτῶν τε καὶ 20 ἀναποδίζων τὸν κήρυκα κατὰ τὴν ἀπὸ Κορίένϑου ἄπιξιν, καὶ ἐχόλουε αἰεὶ ὅκως τινὰ ἴδοι τῶν ἀσταχύων ὑπερέχοντα, κολούων δὲ ἔρριπτε, ἐς ὃ τοῦ ληίου τὸ κάλλιστόν τε καὶ βαϑύτατον διέφϑειρε τρόπῳ τοιούτῳ" διεξελϑὼν δὲ τὸ χωρίον καὶ ὑποϑέμενος ἔπος οὐδὲν ἀποπέμπει τὸν κήρυκα. ἢ γοστήσαντος δὲ τοῦ κήρυχος ἐς τὴν Κόρινϑον ἦν πρόϑυμος πυνϑάνεσϑαι τὴν ὑποϑήχην ὃ Περίανδρος" ὃ δὲ οὐδέν οἱ ἔφη Θρασύβουλον ὑποθέσϑαι, ϑωμάζειν τε αὐτοῦ παρ᾽ οἷόν μιν ἄνδρα ἀποπέμψειε, ὡς παρατιλῆγά τε καὶ τῶν ἑωυτοῦ σινάμωρον, ἀπηγεόμενος τά περ πρὸς Θρασυβού- 80 ἢ) λου ὀπώπεε. Περίανδρος δὲ συνιεὶς τὸ ποιηϑὲν καὶ νόῳ

ἔσχων ὡς οἱ ὑπετίϑετο Θρασύβουλος τοὺς ὑπειρόχους τῶν ἀστῶν φονεύειν, ἐνθαῦτα δὴ πᾶσαν κακότητα ἐξέφαινε

ξ

δον

δ. χλεινοῖο ΡΥ ἢ 8. ἦν ἀνήρ Α86 ἢ 9. δέ τι Ἀτᾶρει: δ᾽ ἔτι Ρν, δὲ 48} 22. τινὰς --- ὑπερέχοντας τῶν ἄλλων ἢν} 32. σχὼν Ρρ».᾽»

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε 47

ἰς τοὺς πολιήτας. ὅσα γὰρ Κύψελος ἀπέλιπε κτείνων τε καὶ διώκων, Περίανδρος σφέα ἀπετέλεσε, μιῇ δὲ ἡμέρῃ ἀπέδυσε πάσας τὰς Κορινϑίων γυναῖκας διὰ τὴν ἑωυτοῦ γυναῖκα ἹΜέλισσαν. πέμψαντι γάρ οἱ ἐς Θεσπρωτοὺς ἐπ᾽ Ἀχέροντα ποταμὸν ἀγγέλους ἐπὶ τὸ νεκυομαντήιον παρα- χαταϑήκης ττέρι ξεινικῆς οὔτε σημανέειν ἔφη ἡ Πέλισσα ἐπιφανεῖσα οὔτε κατερέξιν ἐν τῷ κέεται χώρῳ ἣ παρα- χαταϑήχη᾽ ῥιγοῦν τε γὰρ καὶ εἶναι γυμνή" τῶν γάρ οἱ συγκατέϑαψε ἱματέων ὄφελος εἶναι οὐδὲν οὐ κατακαυϑέ»ν-- των μαρτύριον δέ οἱ εἶναι ὡς ἀληϑέα ταῦτα λέγει, ὅτι ἐπὶ ψυχρὸν τὸν ἱπνὸν Περίανδρος τοὺς ἄρτους ἐπέβαλε. ταῦτα δὲ ὡς ὀπίσω ἀπηγγέλϑη τῷ Περιάνδρῳ, πιστὸν γάρ οἱ ἣν τὸ συμβόλαιον ὃ ὃς γεχρῷ ἐούσῃ ἹΜελίσσῃ ἐμίγη, ἰϑέως δὴ μετὰ τὴν ἀγγελέην χήρυγμα ἐποιήσατο ἐς τὸ 9 Ἥραιον ἐξιέναι τεάσας τὰς Κορινϑίων γυναῖχας. αἵ μὲν δὴ ὡς ἐς ὁρτὴν ἤισαν κόσμῳ τῷ καλλίστῳ χρεώμεναι, ὃ δ᾽ ὑποστήσας τοὺς δορυφόρους ἀπέδυσε σφέας πάσας ὁμοίως, τάς τὸ ἐλευϑέρας καὶ τὰς ἀμφιπόλους, συμφο- ρήσας δὲ ἐς ὄρυγμα ἹΜΠελίσσῃ ἐπευχόμενος κατέκαιε. ταῦ- Ἂ τα δέ οἱ ποιήσαντι καὶ τὸ δεύτερον πέμψαντι ἔφρασε τὸ εἴδωλον τὸ Πελίσσης ἐς τὸν κατέϑηχε χῶρον τοῦ ξείνου τὴν παρακαταϑήκην. τοιοῦτο μὲν ὑμῖν ἐστὶ ἡ τυραννίς, ὦ «Μακεδαιμόνιοι, καὶ τοιούτων ἔργων. ἡμέας δὲ τοὺς Κορινϑίους τότε αὐτίκα ϑῶμα μέγα εἶχε ὅτε ὑμέας εἴδο-- δ μὲν μετατιεμπομένους Ἱπτιέην, νῦν τὸ δὴ καὶ μεζόνως ϑωμαάζομεν λέγοντας ταῦτα, ἐπιμαρτυρόμεϑά τε ἐπικαλεό- μενος ὑμῖν ϑεοὺς τοὺς Ἑλληνίους μὴ κατιστάναι τυραν- γίδας ἐς τὰς πόλις. οὔκων παύσεσϑε ἀλλὰ πειρίσεσϑε παρὰ τὸ δίκαιον κατάγοντες Ἱστίην" ἴστε ὑμῖν Κορινϑίους ὃὺ γε οὐ συναινέοντας." Σωκλέης μὲν ἀπὸ Κορίνϑου πρεσβεύων ἔλεξε τάδε, 98. Ἱππίης δὲ αὐτὸν ἀμείβετο τοὺς αὐτοὺς ἐπικαλέσας ϑεοὺς

ω:

1

ς-

2. ἀπετέλεε 480 |} 9. εἱμάτων Ρ» ᾿ 20. ἔφραζε Ρ» ᾿ 24: τὸ τε Βεκος ἢ 28. οὔκων 8»: οὐχῶν 8. οὐκ ὧν ἢ παύσεσθε »: ἢν μὴ παύυ- σεσϑε 48, ἢν μὴ παύσησϑε ΟΡ ἢ 32. ϑεοὺς ἐπικαλέσας 480

48 ΒΡΟΔΟΤΟΥ Ε

ἐκείνῳ, ἡ μὲν Κορινϑίους μάλιστα πάντων ἐπιποϑήσειν Πεισιστρατέδας, ὅταν σφι ἥἤκωσι ἡμέραι αἱ κύριαι ἀνιᾶ- σϑαι ὑπ ᾿4ϑηναίων. Ἱππίης μὲν τούτοισι ἀμείψατο οἷα τοὺς χρησμοὺς ἀτρεκέστατα ἀνδρῶν ἐξετειστάμενος " οἱ δὲ λοιποὶ τῶν συμμάχων τέως μὲν εἶχον ἐν ἡσυχίῃ ὅ σφέας αὐτούς, ἐπείτε δὲ Σωκλέος ἤκουσαν εἴπεαντος ἐλευ- ϑέρως, ἅπας τις αὐτῶν φωνὴν ῥήξας αἱρέετο τοῦ Κοριν- ϑίου τὴν γνώμην, “Τακεδαιμονίοισί τε ἐπεμαρτυρέοντο μὴ σποιέξιν μηδὲν νεώτερον περὶ πόλιν Ἑλλάδα.

94 Οὕτω μὲν τοῦτο ἐπαύσϑη. Ἱ᾿ἱππέῃ δὲ ἐνθεῦτεν ἀτε8-- 10 λαυνομένῳ ἐδίδου μὲν ᾿Αμύντης ὃ Μακεδόνων βασιλεὺς χἀνϑεμοῦντα, ἐδίδοσαν δὲ Θεσσαλοὶ Ἰωλκόν. ὃ δὲ τούτων μὲν οὐδέτερα αἱρέδετο, ἀνεχώρεε δὲ ὀπίσω ἐς Σίγειον, τὸ εἷλε Πεισίστρατος αἰχμῇ παρὰ ἥὔυτιληναέων, κρατήσας δὲ αὐτοῦ κατέστησε τύραννον εἶναι παῖδα [τὸν] ἑωυτοῦ 1ὃ γόϑον Ἡγησίστρατον, γεγονότα ἐξ ᾿Τργείης γυναικός, ὃς οὐκ ἀμαχητὶ εἶχε τὰ παρέλαβε παρὰ Πεισιστράτου. ἐπο- λέμεον γὰρ ἔκ τε “χιλληίου πόλιος δρμώμενοι καὶ Σιγείου ἐπὶ χρόνον συχνὸν ΙΗυτιληναῖοί τε καὶ ᾿ϑηναῖοι, οἱ μὲν ἀπαιτέοντες τὴν χώρην, “1ϑηναῖοι δὲ οὔτε συγγινωσχόμε-- 20 νοι ἀποδεικνύντες τε λόγῳ οὐδὲν μᾶλλον «Αἰολεῦσι μετεὸν τῆς Ἰλιάδος χώρης ἢ οὐ καὶ σφίσι καὶ τοῖσι ἄλλοισι, ὅσοι Ἑλλήνων συνεπρήξαντο Ιενέλεῳ τὰς Ἑλένης ἁρπαγάς.

9ὅ πολεμεόγτων δὲ σφέων παντοῖα καὶ ἄλλα ἐγένετο ἐν τῇσι μάχησι, ἐν δὲ δὴ καὶ “λκαῖος ὁ ποιητὴς συμβολῆς γενο-- 5 μένης καὶ νικώντων ᾿4ϑηναίων αὐτὸς μὲν φεύγων ἐχφεύγει, τὰ δέ οἱ ὅπλα ἴσχουσι ᾿4ϑηναῖοι, καί σφεα ἀνεχρέμασαν πρὸς τὸ ᾿Αϑήναιον τὸ ἐν Σιγείῳ. ταῦτα δὲ “Ἵλκαῖος ἐν μέλεϊ ποιήσας ἐπιτιϑεῖ ἐς ἥυνυτιλήνην, ἐξαγγελλόμενος τὸ ἑωυτοῦ πάϑος ΙΜελανίτιτεῳ ἀνδρὶ ἑταίρῳ. Μυτιληναίους 580 δὲ καὶ ᾿4ϑηναίους κατήλλαξε Περίανδρος ὃ Κυψέλου" τού- τῳ γὰρ διαιτητῇ ἐπετράποντο᾽ κατήλλαξε δὲ ὧδε, γνέμε-

96 σϑαι ἑκατέρους τὴν ἔχουσι. Σίγειον μέν νυν οὕτω ἐγένετο

1. ἐλευϑερῶσαι. πᾶς 486 [|| 9. ἑλληνίδα Ρ» 10. ταῦτα νη!

15. τὸν 866]. δ8ι.ὄ [ 106. ὄντα ἐξ νη [238. συνεξεπρήξαντο Ὁ Κτῦφον ἢ 33. ἀμφοτέρους ΡΡ

ΗΠΡΟΔΟΤΟΥ Ε 49

π᾿ “᾿ϑηναίοισι. Ἱππίης δὲ ἐπείτε ἀτείκδτο ἐκ τῆς “ακε- δαίμονος ἐς τὴν “Ἱσίην, πᾶν χρῆμα ἐχένξε, διαβάλλων τε τοὺς ᾿᾿ϑηναίους πρὸς τὸν “Ἀρταφρένεα χαὶ ποιέων ἅπαντα ὅκως αἱ ᾿4ϑῆναι γενοίατο ὑπ᾽ ἑωυτῷ τε' καὶ Δαρείῳ. Ἱππίης τε δὴ ταῦτα ἔπρησσε, καὶ οἱ 4ϑηναῖοι πυϑόμενοι ταῦτα πέμπουσι ἐς Σάρδις ἀγγέλους, οὐκ ἐῶντες τοὺς Πέρ- σας πείϑεσθϑαι ᾿41ϑηναίων τοῖσι φυγάσι. ὃ δὲ ᾿Αρταφρέ- γης ἐκέλευε σφέας, εἰ βουλοίατο σόοι εἶναι, καταδέχεσθαι ὀπίσω Ἱππίην. οὔκων δὴ ἐνεδέχοντο τοὺς λόγους ἀπο- φερομένους οἱ ᾿4ϑηνάϊοι᾽ οὐκ ἐνδεκομένοισι δέ σφι ἐδέε δοχτο ἐκ τοῦ φανεροῦ τοῖσι Πέρσησι πολεμίους εἶναι. “ Νομίζουσι δὲ ταῦτα καὶ διαβεβλημένοισι ἐς τοὺς Πέρ- 91 σας, ἔν τούτῳ δὴ τῷ καιρῷ ὁ Ἱἤἥιλήσιος Τρισταγόρης, ὑπὸ Κλεομένδος τοῦ «“Ταχεδαιμογίου ἐξελασϑεὶς ἐκ τῆς 5} Σπάρτης, ἀπίκετο ἐς ϑήνας᾽ αὕτη γὰρ ἡ πόλις τῶν λοιπτέων ἐδυνάστευε μέγιστον. ἐπελθὼν δὲ ἐπὶ τὸν δῆμον ὃ «Ἀρισταγόρης ταὐτὰ ἔλεγε τὰ καὶ ἔν τῇ Σπάρτῃ περὶ τῶν ἀγαϑῶν τῶν ἐν τῇ ᾿Ασίῃ καὶ τοῦ πολέμου τοῦ Περ- σικοῦ, ὡς οὔτε ἀσπίδα οὔτε δόρυ νομίζουσι εὐπτετέες τε Ὦ χειρωθῆναι εἴησαν. ταῦτά τε δὴ ἔλεγε καὶ πρὸς τοῖσι τάδε, ὡς οἱ Μιλήσιοι τῶν “1ϑηναίων εἰσὶ ἄποικοι, καὶ οἶκός σφεας εἴη ῥύεσθαι δυναμένους μέγα᾽ καὶ οὐδὲν ὅ τι οὐκ ὑπίσχετο οἷα κάρτα δεόμενος, ἐς ὃ ἀνέπεισε σφέας. πολλοὺς γὰρ οἶκε εἶναι εὐπετέστερον διαβάλλειν ἢ ἕνα, 5 εἰ Κλεομένεα μὲν τὸν “ακεδαιμόνεον μοῦνον οὐκ οἷός τε ἐγένετο διαβάλλειν, τρεῖς δὲ μυριάδας 41ϑηναίων ἐποίησε τοῦτο. ᾿413ϑηναῖοι μὲν δὴ ἀναπεισϑέντες ἐψηφίσαντο εἴ- κοσι γέας ἀποστεῖλαι βοηϑοὺς Ἴωσι, στρατηγὸν ἀποδέξαν- τε αὑτῶν εἶναι ἹΜελάνϑιον ἄνδρα τῶν ἀστῶν ἐόντα τὰ 8) πάντα δόκιμον" αὗται δὲ αἱ νέες ἀρχὴ κακῶν ἐγένοντο Ἕλλησί. τε χαὶ βαρβάροισι. Φπρισταγόρης δὲ προπλώσας καὶ ἀπικόμενος ἐς τὴν 98

σι

Ι

--

1. τῆς οπι. Ῥ»ἢ 2. τούς τε Ρ»ἢ 10. οἱ οπι. Ρ» 12. δὴ ΡΡῚ 14. τῆς σπάρτης Ῥ»: σπάρτης ἢ 11. ταὐτὰ ϑομνεὶρῃδθθεγ: ταῦτα ἢ 26. δια- βαλεῖν Ρν ἢ 30. ἀρχαὶ χκαχῶν ΡῈ

Βοτοάοῖα 1]. 4

α΄

δ0 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε

ἸἹΠίλητον, ἐξευρὼν βούλευμα ἀπ᾽ οὗ Ἴωσι μὲν οὐδεμία ἔμελλε ὠφελίη ἔσεσϑαι, οὐδ᾽ ὧν οὐδὲ τούτου εἵνεκα ἐποίεε ἀλλ᾽ ὕὅχως βασιλέα Δαρεῖον λυπήσειε, ἔπεμψε ἐς τὴν Φρυγίην ἄνδρα ἐπὶ τοὺς Παίονας τοὺς ἀπὸ Στρυμόνος ποταμοῦ αἰχμαλώτους γενομένους ὑπὸ εγοβάζου, οἰχέον- τας δὲ τῆς Φρυγίης χῶρόν τε καὶ κώμην ἐπε ἑωυτῶν" ὃς ἐπειδὴ ἀπίκετο ἐς τοὺς Παίονας, ἔλεγε τάδε. “ἄνδρες Παίονες, ἔπεμψέ μὲ ΨΦρισταγόρης ὃ Μιλήτου τύραννος σωτηρίην ὑποθησόμενον ὑμῖν, ἣν περ βούλησϑε πεέϑε- σθαι. νῦν γὰρ Ἰωνέη πᾶσα ἀτέστηκε ἀπὸ βασιλέος, καὶ ὑμῖν παρέχει σώζεσθαι ἐπὶ τὴν ὑμετέρην αὑτῶν" μέχρι μὲν ϑαλάσσης αὐτοῖσι ἱμῖν, τὸ δὲ ἀπὸ τούτου ἡμῖν ἤδη μελήσει ταῦτα δὲ ἀκούσαντες οἱ Παίονες κάρτα τὸ ἀσπαστὸν ἐποιήσαντο καὶ ἀναλαβόντες παῖδας καὶ γυναῖ- κας ἀπεδίδρησκον ἐπὶ ϑάλασσαν, οἱ δὲ τινὲς αὐτῶν καὶ χατέμειναν ἀρρωδήσαντες αὑτοῦ. ἐπείτε δὲ οἱ Παίονες ἀπίκοντο ἐπὶ ϑάλασσαν, ἐνθεῦτεν ἐς Χίον διέβησαν. ἐόντων δὲ ἤδη ἐν Χίῳ, κατὰ πόδας ἐληλύϑεε Περσέων ἕππος πολλὴ διώχοισα τοὺς Παίονας. ὡς δὲ οὐ κατέ- λαβον, ἐπηγγέλλοντο ἐς τὴν Χίον τοῖσε Παίοσι ὅχως ἂν ὑπίσω ἀπέλθϑοιεν. οἱ δὲ Παίονες τοὺς λόγους οὐκ ἔνε- δέχοντο, ἀλλ᾽ ἐκ Χίου μὲν Χῖοι σφέας ἐς ““έσβον ἤγαγον, “1ἐσβιοι δὲ ἐς Ζ“ορίσκον ἐκόμισαν, ἐνθεῦτεν δὲ πεζῇ κομι- ζόμενοι ἀπέκοντο ἐς Παιονίην.

Ἀρισταγόρης δέ, ἐπειδὴ οἵ τε ᾿4ϑηναῖοι ἀπίκοντο εἴκοσι νηυσί, ἅμα ἀγόμενοι Ἐρετριέων πέντε τριήρεας, οἵ οὐ τὴν ᾿Αϑηναίων χάριν ἐστρατεύοντο ἀλλὰ τὴν αὐτῶν Μιλησίων, ὀφειλόμενά σφι ἀποδιδόντες" οἱ γὰρ δὴ {ε- λήσιοι πρότερον τοῖσι Ἐρετριεῦσι τὸν πρὸς Χαλκχιδέας πόλεμον συνδιήνεικαν, ὅτε περ καὶ Χαλκιδεῦσι ἀντία Ἐρετριέων καὶ Μιλησίων Σάμιοι ἐβοήϑεον᾽ οὗτοι ὧν ἐπείτε σφι ἀπίκοντο χαὶ οἱ ἄλλοι σύμμαχοι παρῆσαν, ἐποιέετο στρατηίην ὃ “Ιρισταγόρης ἐς Σάρδις. αὐτὸς μὲν

4, τὴν οτι. 4186 |} θ. δὲ οι. Ρρ».»} 8. ὁ Μιλήτου ΡΥ: μιλήτου 9, ὑμῖν ὑποϑησόμενον Ρ» ἢ] 80. συνήνεικαν 480

υι

φΘι

ΗΡΟΔΟΤΟΥΕ δ1

δὴ οὐκ ἐστρατεύετο ἀλλ᾽ ἔμενε ἐν Πιλήτῳ, στρατηγοὺς δὲ ἄλλους ἀπέδεξε Μιλησίων εἶναι, τὸν ἑωυτοῦ τε ἀδελ- φεὸν Χαροτεῖνον καὶ τῶν ἀστῶν ἄλλον Ἑρμόφαντον. ἀπι- 100 χόμενοι δὲ τῷ στόλῳ τούτῳ Ἴωνες ἐς Ἔφεσον πλοῖα μὲν χατέλιπον ἔν Κορησῷ τῆς Ἐφεσίης, αὐτοὶ δὲ ἀνέβαινον χειρὶ πολλῇ, ποιεύμενοι Ἐφεσίους ἡγεμόνας τῆς ὁδοῦ. πορευό-- μενοι δὲ παρὰ ποταμὸν Καὕὔστριον, ἐνθεῦτεν ἐπείτε ὕπερ- βάντες τὸν Ὑμώλον ἀπέκοντο, αἱρέουσι Σάρδις οὐδενός σφι ἀντιωϑέντος, αἱρέουσι δὲ χωρὶς τῆς ἀκροπόλιος τἄλλα πάντα᾽ τὴν δὲ ἀκρόπολιν ἐρρύετο αὑτὸς “ρταφρένης ἔχων ἀνδρῶν δύναμιν οὐκ ὀλίγην. τὸ δὲ μὴ λεηλατῆσαι ἑλόντας 101 σφέας τὴν πόλιν ἔσχε τόδε. ἦσαν ἐν τῇσι Σάρδισι οἰκίαι αἷ μὲν πλεῦνες καλάμιναι, ὅσαι δ᾽ αὐτέων καὶ πιλίνϑιναι ἦσαν, καλάμου εἶχον τὰς ὀροφάς" τουτέων δὴ μίαν τῶν τις στρατιωτέων ὡς ἐνέπρησε, αὐτίκα ἀπ᾽ οἰκίης ἐπ᾽ οἰχίην ἰὸν τὸ πῦρ ἐπενέμετο τὸ ἄστυ πᾶν. καιομένου δὲ τοῦ ἄστεος οἱ “Τυδοέ τε καὶ ὅσοι Περσέων ἐνῆσαν ἔν τῇ πόλι, ἀπολαμφϑέντες πάντοϑεν ὥστε τὰ περιέσχατα νεμομένου τοῦ πυρός, καὶ οὐκ ἔχοντες ἐξήλυσιν ἐκ τοῦ ἄστεος, συνέρ-- ρεον ἔς τε τὴν ἀγορὴν καὶ ἐπὶ τὸν Παχτωλὸν ποταμόν, ὃς σφι ψῆγμα χρυσοῦ καταφορέων ἐκ τοῦ Ἰμώλου διὰ μέσης τῆς ἀγορῆς δέει καὶ ἔπειτα ἐς τὸν Ἕρμον ποταμὸν ἐχδιδοῖ, ὃ δὲ ἐς ϑαλασσαν" ἐπὶ τοῦτον δὴ τὸν Παχτωλὸν χαὶ ἐς τὴν ἀγορὴν ἀϑροιζόμενοι οἵ τε ,“Τυδοὶ καὶ οἱ Πέρ- σαι ἠναγκάζοντο ἀμύνεσθαι. οὗ δὲ Ἴωνες ὁρέοντες τοὺς μὲν ἀμυνομένους τῶν πολεμέων τοὺς δὲ σὺν πλήϑεϊ πολ- λῷ προσφερομένους, ἐξανεχώρησαν δείσαντες πρὸς τὸ ὄρος τὸν Τμῶλον καλεόμενον, ἐνθεῦτεν δὲ ὑπὸ νύκτα ἀπαλ- λάσσοντο ἐπὶ τὰς νέας. ᾿

Καὶ Σάρδιες μὲν ἐνεπρήσθησαν, ἐν δὲ αὐτῇσι καὶ 102

ι. ἐν μιλύτῳ ἔμενε Α8Ε6ὴ 3. τε οἵ. ῥηἢ} 3. ἀστῶν ἄλλον 480: ἄλλων ἀστῶν ἢ 6. τῆς ὁδοῦ οι. Ρ»Ὶ 11. δύναμιν ἀνδρῶν Ρν[ 14. χκαλά- μους 4486 1 1ὅ. ἐς Ρν}} 19. ἔχοντες ΜΝεβδβεϊίηρ : ἔχοντος ἢ 20. τε οἴη. 4480 ἢ 338. Παχτωλὸν 486: ποταμὸν ᾿ὶ 30. χαὶ σάρδιες μὲν Ρ»:

αἱ δὲ σάρδις 4860 ΔῈ

δ2 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

ἱρὸν ἐπιχωρίης ϑεοῦ Κυβήβης" τὸ σκηπτόμενοι οἱ Πέρσαι ὕστερον ἀντενεπίμπρασαν τὰ ἐν Ἕλλησι ἷρά. τότε δὲ οἵ Πέρσαι οἱ ἐντὸς “λυος ποταμοῦ νομοὺς ἔχοντες, προπυν- ϑανόμενοι ταῦτα, συνηλίζοντο καὶ ἐβοήϑεον τοῖσι “υδοῖσι. καί χως ἐν μὲν Σάρδισι οὐκέτι ἐόντας τοὺς Ἴωνας εὑρί- σχουσι, ἑπόμενοι δὲ κατὰ στίβον αἱρέουσι αὐτοὺς ἐν Ἐφέ- σῳ. καὶ ἀντετάχϑησαν μὲν οἱ Ἴωνες, συμβαλόντες δὲ πολλὸν ἑσσώϑησαν. καὶ πολλοὺς αὐτῶν οἱ Πέρσαι φο- γεύουσι ἄλλους τε ὃνομαστούς, ἐν δὲ δὴ καὶ Εὐαλκίδην στρατηγέοντα Ἐρετριέων, στεφανηφόρους τε ἀγῶνας ἀνα- ραιρηχότα καὶ ὑπὸ Σιμωνίδεω τοῦ Κηίου πολλὰ αἶνε- ϑέντα᾽ οἱ δὲ αὐτῶν ἀπέφυγον τὴν μάχην, ἐσκεδάσϑησαν ἀνὰ τὰς πόλιας.

Τότε μὲν δὴ οὕτω ἡγωνίσαντο. μετὰ δὲ ᾿41ϑηναῖοι μὲν τὸ παράπαν ἀπολιπόντες τοὺς Ἴωνας, ἐπικαλεομένου σφέας πολλὰ δι᾿ ἀγγέλων ᾿Ἀρισταγόρεω, οὐκ ἔφασαν τιμω- ρήσειν σφι Ἴωνες δὲ τῆς 41ϑηναίων συμμαχίης στερη- ϑέντες, οὕτω γάρ σφε ὑπῆρχε πεποιημένα ἐς Ζαρεῖον, οὐδὲν δὴ ἧσσον τὸν πρὸς βασιλέα πόλεμον ἐσκευάζοντο. πλώσαντες δὲ ἐς τὸν Ἑλλήσποντον Βυζάντιόν τε καὶ τὰς ἄλλας πόλεας πάσας τὰς ταύτῃ ὑπ ἑωυτοῖσι ἐποιήσαντο, ἐχπλώσαντές τε ἔξω τὸν “Ἑλλήσποντον Καρίης τὴν πολλὴν προσεκτήσαντο σφέσι σύμμαχον εἶναι" καὶ γὰρ τὴν Καῦνον σπερότερον οὐ βουλομένην συμμαχέειν, ὡς ἐνέπρησαν τὰς

104 Σάρδις, τότε σφι καὶ αὕτη προσεγένετο. Κύπριοι δὲ ἐϑε-

λονταί σφι πάντες προσεγένοντο πλὴν “ἡμαϑουσίων᾽ ἀπέ- στησαν γὰρ καὶ οὗτοι ὧδε ἀπὸ Πήδων. ἦν Ὀνήσιλος Γόργου μὲν τοῦ Σαλαμινίων βασιλέος ἀδελφεὸς νεώτερος, Χέρσιος δὲ τοῦ Σιρώμοὺῦ τοῦ Εὐέλϑθοντος παῖς. οὗτος ὦὥγὴρ πολλάκις μὲν χαὶ πρότερον τὸν Γόργον παρηγορέετο ἀπίστασϑαι ἀπὸ βασιλέος , τότε δέ, ὡς καὶ τοὺς Ἴωνας ἐπύϑετο ἀπεστάναι, πάγχυ ἐπικείμενος ἐνῆγε" ὡς δὲ οὐχ

1. τῶι 48ύ0οον» ἢ οἱ οτι. 4486 ἢ 4. συνηυλίζοντο 4486 ἢ 9. εὐελ- κίδην 480 ἢ 12. αὐτῶν] αὐτῶν αὐτίχα Ἐν ἢ 1δ. ἐπικαλεομένου Ἰθτο- πονΐυβ: ἐπικαλεομένους ᾿ 16. ἔτε τιμωρήσειν 8ι. ἢ} 11. σφίσι 1

οι

10

γε

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε ὅ8

ἔπειϑε τὸν Γόργον, ἐνθαῦτά μὲν φυλάξας ἐξελϑόντα τὸ ἄστυ τὸ Σαλαμινίων ὁ Ὀνήσιλος ἅμα τοῖσε ἑωυτοῦ στασιώ- τῃσι ἀπεκλήισε τῶν πυλέων. Γόργος μὲν δὴ στερηϑεὶς τῆς πόλιος ἔφευγε ἐς Μήδους, Ὀνήσιλος δὲ ἦρχε Σ Σαλαμῖνος καὶ ἀνέπειϑε πάντας Κυπρίους συναπίστασϑαι. τοὺς μὲν δὴ ἄλλους ἀνέπεισε, μαϑουσίους δὲ οὐ βουλομένους οἱ πείϑεσθαι ἐπολιόρκεε τιροσκατήμενος.

Ὀνήσιλος μέν νυν ἐπολιόρκεε “μαϑοῦντα. βασιλέι 10

δὲ Φαρείῳ ὡς ἐξαγγέλϑη Σάρδις ἁλούσας ἐμπτεπρῆσϑαι ὑπό τε “ϑηναίων καὶ Ἰώνων, τὸν δὲ ἡγεμόνα γενέσθαι τῆς συλλογῆς ὥστε ταῦτα συνυφανϑῆναι τὸν Μιλήσιον “Ἀρισταγόρην , πρῶτα μὲν λέγεται αὑτόν, ὡς ἐπύϑετο ταῦτα, Ἰώνων οὐδένα λόγον ποιησάμενον, εὺ εἰδότα ὡς οὗτοέ γε οὐ κατατεροΐξονται ἀποστάντες, εἰρέσϑαι οἵτινες εἶεν οἱ ϑηναῖοι, μετὰ δὲ πυϑόμενον αἰτῆσαι τὸ τόξον, λαβόντα δὲ καὶ ἐπιϑέντα δὲ ὀιστὸν ἄνω πρὸς τὸν οὐρα- γὸν ἀπεῖναι, καί μὲν ἐς τὸν ἠέρα βάλλοντα εἰπεῖν “ὦ Ζεῦ, ἐχγενέσϑαι μοι ϑηναίους τίσασϑαι," εἴπαντα δὲ ταῦτα προστάξαι ἑνὶ τῶν ϑεραπόντων δείπνου προχει- μένου αὐτῷ ἐς τρὶς ἑκάστοτε εἰπεῖν “δέσποτα, μέμνεο

τῶν ᾿4ϑηναίων." προστάξας δὲ ταῦτα εἶπε, καλέσας ἐς 106

ὄψιν Ἱστιαῖον τὸν Μιλήσιον, [τὸν ὃ 4αρεῖος κατεῖχε χρόνον ἤδη πολλόν, “πυνϑάνομαι Ἱστιαῖε ἐπίτροπον τὸν σόν, τῷ σὺ Μίλητον ἐπέτρεψας, γεώτερα ἐς ἐμὲ πεηοιης- κέναι πρήγματα" ἄνδρας γάρ μοι ἐκ τῆς ἑτέρης ἠπείρου ἐπαγαγών, καὶ Ἴωγας σὺν αὐτοῖσι τοὺς δώσοντας ἐμοὶ δίκην τῶν ἐποίησαν, τούτους ἀναγνώσας ἅμα ἐκείνοισι ἕπεσϑαι, Σαρδίων μ8 ἀπεστέρησε. γῦν ὧν κῶς τοι ταῦτα φαίνεται ἔχειν καλῶς; κῶς δὲ ἄνευ τῶν σῶν βουλευμάτων τούτων τι ἐπρήχϑη; ὅρα μὴ ἐξ ὑστέρης σεωυτὸν ἐν αἰτίῃ σχῇς. εἶπε πρὸς ταῦτα Ἱστιαῖος “βασιλεῦ, κοῖον ἐφϑέγξαο ἔπος , ἐμὲ βουλεῦσαι πρῆγμα ἐκ τοῦ σοί τι ἢ μέγα ἢ σμικρὸν ἔμελλε λυπηρὸν ἀνασχήσειν; τί δ᾽ ἂν ἐπι-

9, ἐμπρησϑῆναι ῬΡῚ 10. πρὸς] ἐς Ρ» ἢ 22. τὸν --- πολλόν 8βε0!. δι, [ 23. δὴ 4806 |} 80. τούτων Ῥ»: τοιοῦτον ἢ 31. ἔχηις 480

δ4 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε

διξήμενος ποιέοιμι ταῦτα, τεῦ δὲ ἐνδεὴς ἐών; τῷ πάρα μὲν πάντα ὅσα περ σοί, πάντων δὲ πρὸς σέο βουλευμά- των ἐπαχούειν ἀξιεῦμαι. ἀλλ᾽ εἴπερ τι τοιοῦτον οἷον σὺ εἴρηκας πρήσσει ὃ ἐμὸς ἐπίτροπος, ἴσϑι αὐτὸν ἐπ᾽ ἑωυ- τοῦ βαλόμενον πτεποιηχέναι. ἀρχὴν δὲ ἔγωγε οὐδὲ ἐνδέ- ὅ κομαι τὸν λόγον, ὅχως τι Μιλήσιοι καὶ ὅ ἐμὸς ἐπίτροπος νεώτερον πρήσσουσι περὶ πρήγματα τὰ σά. εἶ δ᾽ ἄρα τι τοιοῦτο ποιξῦσι καὶ σὺ τὸ ἐξὸν ἀκήκοας ὦ βασιλεῦ, μαϑε οἷον πρῆγμα ἐργάασαο ἐμὲ ἀπὸ ϑαλάσσης ἀγνάσπαστον ζποιήσας. Ἴωνες γὰρ οἴχασι ἐμεῦ ἐξ ὀφϑαλμῶν σφε γενο- 1ὃ μένου ποιῆσαι τῶν πάλαι ἵμερον εἶχον" ἐμέο δ᾽ ἂν ἐόντος ἐν Ἰωνίῃ οὐδεμία πόλις ὑπεκχίνησε. νῦν ὧν ὡς τάχος ἄπες με πορευϑῆναι ἐς Ἰωνίην, ἵνα τοι κεῖνά τε πάντα καταρτίσω ἐς τὠυτὸ καὶ τὸν Μιλήτου ἐπίτροπον τοῦτον τὸν ταῦτα μηχανησάμενον ἐγχειρίϑετον παραδῶ. ταῦτα 1 δὲ κατὰ νόον τὸν σὸν ποιήσας, ϑεοὺς ἐπόμνυμι τοὺς βα- σιληίους μὴ μὲν πρότερον ἐχδύσασϑαι τὸν ἔχων κιϑῶνα καταβήσομαι ἐς Ἰωνίην, πρὶν ἄν τοι Σαρδὼ νῆσον τὴν

107 μεγίστην δασμοφόρον ποιήσω: Ἱστιαῖος μὲν λέγων ταῦτα διέβαλλε, Δαρεῖος δὲ ἐπείϑετο καί μιν ἀπίει, ἐντειλάμε- Ὁ γος, ἐπεὰν τὰ ὑπέσχετό οἱ ἐπιτελέα ποιήσῃ, παραγένεσθϑαί οἱ ὀπίσω ἐς τὰ Σοῦσα.

108 Ἐν ᾧ δὲ ἡ ἀγγελέη τε περὶ τῶν Σαρδίων παρὰ βασι- λέα ἀνήιε καὶ “4αρεῖος τὰ περὶ τὸ τόξον ποιήσας Ἱστιαίῳ ἐς λόγους ἤλϑε καὶ Ἱστιαῖος μεμετιμένος ὑστὸ “Ταρείου δ ἐχομίζετο ἐπὶ ϑάλασσαν, ἔν τούτῳ παντὶ τῷ χρόνῳ ἐγί- γότο τάδε. πολιορχέοντι τῷ Σαλαμινίῳ Ὀνησίλῳ “Ἅμα- ϑουσίους ἐξαγγέλλεται νηυσὶ στρατιὴν πολλὴν ἄγοντα Περσικὴν ᾿Αρτύβιον ἄνδρα Πέρσην προσδόκιμον ἐς τὴν Κύπρον εἶναι᾽ πυϑόμενος δὲ ταῦτα ὅ Ὀγήσιλος κήρυκας 80 διέπεμπε ἐς τὴν Ἰωνίην ἐπικαλεύμενος σφέας, Ἴωνες δὲ οὐκ ἐς μαχρὴν βουλευσάμενοι ἧχον πολλῷ στόλῳ. ᾿Ἰωνές

ὅ. βαλόμενον ΟΡ: βαλλόμενον || πεπρηχέναι Ῥν 13. μὲ ἄφες Ρ» 1 14. χαταρτίσω ». Ἀεῖθκε: χαταρτήσω ἢ 11. ἐχδύσεσϑαι Ναῦετ 22. οἵ οτῃ. 486 ἢ 3238. τε περὶ οἵα. 4486 || 30. ὁ οἱι. 4860

φι

10

γι

, ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε δὅ

τε δὴ παρῆσαν ἐς τὴν Κύπρον καὶ οἷ “Πέρσαι γηυσὶ δια- βάντες ἐκ τῆς Κιλιχίης ἤισαν ἐπὶ τὴν Σαλαμῖνα πεζῇ. τῇσι δὲ νηυσὶ οἵ Φοίνικες περιέπλεον τὴν ἄχρην αἵ κα- λεῦνται Κληῖδες τῆς Κύπρου. τούτου δὲ τοιούτου γενο- μένου ἔλεξαν οἱ τύραννοι τῆς Κύπρου, συγκαλέσαντες τῶν

᾿Ιώνων τοὺς στρατηγούς, “ἄνδρες Ἴωνες, αἵρεσιν ὑμῖν δίδο-

μὲν ἡμεῖς οἱ Κύπριοι ὁχοτέροισι βούλεσϑε προσφέρεσϑαι, ἢ Πέρσῃσι ἢ Φοίνιξι. εἰ μὲν γὰρ πεζῇ βούλεσϑε ταχϑέν- τες Περσέων διαπειρᾶσϑαι, ὥρη ἂν εἴη ὑμῖν ἐκβάντας ἐκχ τῶν νεῶν τάσσεσϑαι πεζῇ, ἡμέας δὲ ἐς τὰς νέας ἐσβαίνειν τὰς ὑμετέρας Φοίνιξι ἀνταγωνιευμένους" εἰ δὲ Φοινίκων μᾶλλον βούλεσϑε διαπειρᾶσϑαι, ποιέειν χρεόν ἔστι ὑμέας, ὁκότερα ἂν δὴ τούτων ἕλησϑε, ὅκως τὸ κατ᾽ ὑμέας ἔσται ἢ τε Ἰωνέη καὶ ἡ Κύπρος ἐλευϑέρη. εἶπαν Ἴωνες πρὸς ταῦτα “ἡμέας δὲ ἀπέπεμψε τὸ κοινὸν τῶν Ἰώνων φυλά- ξοντας τὴν ϑάλασσαν, ἀλλ᾽ οὐκ ἵνα Κυπρίοισι τὰς νέας παραδόντες αὐτοὶ πεζῇ Πέρσῃσι προσφερώμεϑα. ἡμεῖς

109

μέν νυν ἐπ᾽ οὗ ἐτάχϑημεν, ταύτῃ “πειρησόμεϑα εἶναι χρη--

στοί᾽ ὑμέας δὲ χρεόν ἔστι ἀναμνησϑέντας οἷα ἐπάσχετε δουλεύοντες πρὸς τῶν Πήδων, γίνεσθαι ἄνδρας ἀγαϑούς"

Ἴωνες μὲν τούτοισι ἀμείψαντο" μετὰ δὲ ἡκόντων ἐς 110

τὸ πεδίον τὸ Σαλαμινίων τῶν Περσέων, διέτασσον οἱ βασιλέες τῶν Κυπρίων, τοὺς μὲν ἄλλους Κυπρίους κατὰ τοὺς ἄλλους στρατιώτας ἀντιτάσσοντες, Σαλαμινίων δὲ καὶ Σολίων ἀπολέξαντες τὸ ἄριστον ἀντέτασσον Πέρσησι" “ρτυβίῳ δὲ τῷ στρατηγῷ τῶν Περσέων ἐϑελοντὴς ἀντε-

τάσσετο Ὅνήσιλος. ἤλαυνε δὲ ἵππον ὃ ᾿Αρτύβιος δεδι- 111

δαγμένον πρὸς ὁπλέτην ἵστασϑαι ὀρϑόν. πυϑόμενος ὧν ταῦτα ὃ Ὀνήσιλος, ἣν γάρ οἱ ὑπασπιστὴς γένος μὲν Κὰρ τὰ δὲ πολέμια κάρτα δόκιμος καὶ ἄλλως λήματος πλέος, εἶπε πρὸς τοῦτον “πυνϑάνομαι τὸν ᾿Ιρτυβίου ἵπτον ἷστά- μενον ὀρϑὸν καὶ ποσὶ καὶ στόματι κατεργάζεσθαι πρὸς

156. δὲ οἴη. ! 11. πέρσῃσι πεζῷ Ῥν ἢ 18. ὄχον Ρν χρηστοὶ γενέσϑαι Ρ»ῇ 38. ἀντιτάσσεσϑαι Ρ» 1329. γενόμενος ὦρν.ΡΡ ἢ Κὰρ τὰ δὲ] χαὶ τα Ῥε, τὰ »

66 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε

τὸν ἂν προσενειχϑῇ. σὺ ὧν βουλευσάμενος εἰπὲ αὐτίκα ὁκότερον βούλεαι φυλάξας πλῆξαι, εἴτε τὸν ἵππον εἴτε αὐτὸν ᾿Αρτύβιον εἶπε πρὸς ταῦτα ὃ ὀπάων αὐτοῦ “ὦ βασιλεῦ, ἕτοιμος μὲν ἐγώ εἶμι ποιέειν καὶ ἀμφότερα καὶ τὸ ἕτερον αὐτῶν, καὶ πάντως τὸ ἂν σὺ ἐπιτάσσης᾽ ὡς μέντοι ἔμοιγε δοκέει εἶναι τοῖσι σοῖσι πρήγμασι προσφερέστερον, φράσω. βασιλέα μὲν καὶ στρατηγὸν χρεὸν εἶναι φημὶ βασιλέι τε καὶ στρατηγῷ προσφέρεσθαι. ἦν τὸ γὰρ κα- τέλῃς ἄνδρα στρατηγόν, μέγα τοι γένεται, καὶ δεύτερα, ἣν σὲ ἐκεῖνος, τὸ μὴ γένοιτο, ὑπὸ ἀξιοχρέου καὶ ἀποθανεῖν ἡμίσεα συμφορή" ἡμέας δὲ τοὺς ὑπηρέτας ἑτέροισί τε ὑπηρέτῃσι προσφέρεσϑαι χαὶ πρὸς ἵππον τοῦ σὺ τὰς μηχανὰς μηδὲν φοβηϑῇς᾽ ἐγὼ γάρ τοι ὑποδέκομαι μή μὲν ἀνδρὸς ἔτε γε μηδενὸς στήσεσϑαι ἐναντίον."

Ταῦτα εἶπε, καὶ μεταυτίκα συνέμισγε τὰ στρατόπεδα πεζῇ καὶ νηυσί. νηυσὶ. μέν νυν Ἴωνες ἄχροι γενόμενοι ταύτην τὴν ἡμέρην ὑπερεβάλοντο τοὺς Φοίνικας, καὶ τού- τῶν Σάμιοι ἠρίστευσαν᾽ πεζῇ δέ, ὡς συνῆλϑε τὰ στρατό- πεδα, συμπεσόντα ἐμάχοντο. χατὰ δὲ τοὺς στρατηγοὺς ἀμφοτέρους τάδε ἐγένετο" ὡς προσεφέρετο πρὸς τὸν ᾿Ονή- σιλον ὃ ᾿ρτύβιος ἐπὶ τοῦ ἵππου κατήμενος, ὃ Ὀγήσιλος κατὰ τὰ συνεϑήκατο τῷ ὑπασπιστῇ παίει προσφερόμενον αὐτὸν τὸν ᾿ἀρτύβιον᾽ ἐπιβαλόντος δὲ τοῦ ἵππου τοὺς πό- δας ἐπὶ τὴν ᾿Ονησίλου ἀσπίδα, ἐνθαῦτα ὃ Κὰρ δρεπάνῳ

“ (

118 πλήξας ἀπαράσσει τοῦ ἵππου τοὺς ττόδας. ᾿Αρτύβιος μὲν

δὴ ὃ στρατηγὸς τῶν Περσέων ὁμοῦ τῷ ἵππῳ πίπτει αὖ- τοῦ ταύτῃ. μαχομένων δὲ καὶ τῶν ἄλλων, Στησήνωρ τύ- ραννος ἐὼν Κουρίου προδιδοῖ ἔχων δύναμιν ἀνδρῶν περὶ ἑωυτὸν οὐ σμικρήν. οἱ δὲ Κουριέες οὗτοι λέγονται εἶναι Ἀργείων ἄποικοι. προδόντων δὲ τῶν Κουριέων αὑτίκα καὶ τὰ Σαλαμινίων τιολεμιστήρια ἄρματα τὠυτὸ τοῖσι Κουριεῦσι ἐποέεε. γινομένων δὲ τούτων κατυπέρτεροι ἦσαν

1. αὐτίκα εἰπὲ ῬΡ ἢ ὅ. ἐπιτάσσῃς σὺ Ρ, ἐπιτάσσης ν ἢ 6. προ. φερέστερον 4, προσφερέστερον 8. ἢ 8. τε οῃῃ. 486 9. δεύτερον 480 || 18. συνῆλθον » ἢ 19. συμπεσόντες 8ι. ἢ 22. τὰ ον». 486 }} 81. ἐποίεον Ῥν

παρ να π πὶαὶ' ... τὸ ὦ

οι

ΐ

-

16

80

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε δ᾽

οἱ Πέρσαι τῶν Κυτιρίων. τετραμμένου δὲ τοῦ στρατοπέ- δου ἄλλοι τε ἔπεσον πολλοὶ καὶ δὴ καὶ Ὀνγήσιλός τε ὃ Χέρσιος, ὃς περ τὴν Κυπρίων ἀπόστασιν ἔπρηξε, καὶ ὃ Σολέων βασιλεὺς ΨΙριστόχυπρος ὃ Φιλοκύπρου, Φιλοχύ- πρου δὲ τούτου τὸν Σόλων ὃ 4ϑηναῖος ἀπικόμενος ἐς

Κύπρον ἐν ἔπεσι αἴνεσε τυράννων μάλιστα. Ὀνησίλου 114

μέν νυν μαϑούσιοι, ὅτι σφέας ἐπολιόρκησε, ἀποταμόν- τὲς τὴν κεφαλὴν ἐχόμισαν ἐς μαϑοῦντα καί μιν ἀνεχρέ- μασαν ὑπὲρ τῶν πυλέων" χρεμαμένης δὲ τῆς κεφαλῆς καὶ ἤδη ἐούσης κοίλης, ἐσμὸς μελισσέων ἐσδὺς ἐς αὐτὴν χη- ρέων μιν ἐνέπλησε. τούτου δὲ γενομένου τοιούτου, ἐχρέ- ὠντο γὰρ περὶ. αὐτῆς οἱ μαϑούσιοι, ἐμαντεύϑη σφι τὴν μὲν κεφαλὴν κατελόντας ϑάψαι, Ὀνησίλῳ δὲ ϑύειν ὡς

Ω

ἥρωϊ ἀνὰ πᾶν ἔτος, καί σφι ποιεῦσι ταῦτα ἄμεινον συνοί-

σεσϑαι. μαϑούσιοι μέν νυν ἐποίευν ταῦτα χαὶ τὸ μέχρι 118

ἐμεῦ" Ἴωνες δὲ οἱ ἐν Κύπρῳ ναυμαχήσαντες ἐπείτε ἔμαϑον τὰ πρήγματα τὰ Ὀνησίλου διεφϑαρμένα καὶ τὰς πόλις τῶν Κυπρίων πολιορκευμένας τὰς ἄλλας πλὴν Σαλαμῖνος, ταύτην δὲ Γόργῳ τῷ προτέρῳ βασιλέι τοὺς Σαλαμινίους παραδόντας, αὐτίχα μαϑόντες οἱ Ἴωνες ταῦτα ἀπέπλεον ἐς τὴν Ἰωνέην. τῶν δὲ ἐν Κύπρῳ πολίων ἀντέσχε χρόνον ἐπὶ πλεῖστον πολιορχευμένη Σόλοι, τὴν πέρεξ ὑπεορύσσον- τες τὸ τεῖχος πέμπτῳ μηνὶ εἷλον οἱ Πέρσαι.

Κύπριοι μὲν δὴ ἐνιαυτὸν ἐλεύϑεροι γενόμενοι αὖτις 116

ἐκ νέης κατεδεδούλωντο. ΖΔαυρίσης δὲ ἔχων Ζ“;αρείου ϑυγα- τέρα καὶ Ὑμαίης τε καὶ Ὀτάνης ἄλλοι Πέρσαι στρατηγοί, ἔχοντες χαὶ οὗτοι Δαρείου ϑυγατέρας, ἐπιδιώξαντες τοὺς ἐς Σάρδις στρατευσαμένους Ἰώνων καὶ ἐσαράξαντες σφέας ἐς τὰς νέας, τῇ μάχῃ ὡς ἐπεχράτησαν, τὸ ἐνθεῦτεν ἐπιδιε-

λόμενοι τὰς πόλις ἐπόρϑεον. ΖΦΙαυρέσης μὲν τραπόμενος 111

πρὸς τὰς ἐν λληστιόντῳ πόλις εἶλε μὲν Ζάρδανον, εἷλε δὲ “βυδόν τε καὶ Περχώτην καὶ “άμψαχον καὶ Παισόν.

8. ἀπεχρέμασαν Ρε ἢ 10. οὔσης ἤδη ῬΡ ἢ 13. μὲν οἱ. Μὲ ἢ 11. πρήγματα τὰ] πρήγματα 4486 ἢ] 20. χαὶ ἄλλοι Ρν ἢ 28. ἐς σάρδις Ρ: ἐν σάρδισι

ὅ8 ἨΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

ταύτας μὲν ἐπ᾽ ἡμέρῃ ἑκάστῃ αἵρεε, ἀπὸ δὲ Παισοῦ ἐλαύ- γοντί οἱ ἐπὶ Πάριον πόλιν ἦλϑε ἀγγελίη τοὺς Κᾶρας τὠυτὸ Ἴωσι φρονήσαντας ἀπεστάναι ἀπὸ Περσέων. ἀπο- στρέψας ὦν ἐκ τοῦ Ἑλλησπόντου ἤλαυνε τὸν στρατὸν ἐπὶ 118 τὴν Καρίην. καί κως ταῦτα τοῖσι Καρσὶ ἐξαγγέλθη πρό- ὅ τερον ἢ τὸν Ζαυρίσην ἀπικέσθαι" πυϑόμενοι δὲ οἱ Κᾶρες συνελέγοντο ἐπὶ “ευκάς τε στήλας καλεομένας καὶ ποτα- μὸν Μαρσύην, ὃς ῥέων ἐκ τῆς Ἰδριάδος χώρης ἐς τὸν Μαίανδρον ἐκδιδοῖ. συλλεχϑέντων δὲ τῶν Καρῶν ἐνθαῦτα ἐγίνοντο βουλαὶ ἄλλαι τε πολλαὶ καὶ ἀρίστη γε δοκέουσα 10 εἶναι ἐμοὶ Πιξωδάρου τοῦ Παυσώλου ἀνδρὸς Κινδυέος, ὃς τοῦ Κιλίκων βασιλέος Συεννέσιος εἶχε ϑυγατέρα᾽ τού- του τοῦ ἀνδρὸς ἡ γνώμη ἔφερε διαβάντας τὸν αίανδρον τοὺς Κᾶρας καὶ κατὰ νώτου ἔχοντας τὸν ποταμὸν οὕτω συμβάλλειν, ἵνα μὴ ἔχοντες ὀπίσω φεύγειν οἱ Κᾶρες αὖ- 1ὅ τοῦ τε μένειν ἀναγκαζόμενοι γιγοίατο ἔτι ἀμείνονες τῆς φύσιος. αὕτη μέν νυν οὐκ ἐνίκα ἡ γνώμη, ἀλλὰ τοῖσι Πέρσησι κατὰ νώτου γίνεσϑαι τὸν Παίαγνδρον μᾶλλον ἢ σφίσι, δηλαδὴ ἣν φυγὴ τῶν Περσέων γένηται καὶ ἕσσω- ϑέωσι τῇ συμβολῇ, ὡς οὐκ ἀἁπονοστήσουσι ἐς τὸν ποτα- 20 119 μὸν ἐσπίπτογντες. μετὰ δὲ παρεόντων καὶ διαβάντων τὸν , ΜΠαίανδρον τῶν Περσέων, ἔνϑαῦτα ἐπὶ τῷ ἹΜΠαρσύῃ ποτα- μῷ συνέβαλόν τε τοῖσι Πέρσῃσι οἱ Κᾶρες καὶ μάχην ἐμαχέσαντο ἰσχυρὴν καὶ ἐπὶ χρόνον πολλόν, τέλος δὲ ἑσσώ- ϑησαν διὰ πλῆϑος. Περσέων μὲν δὴ ἔπεσον ἄνδρες ἐς 25 δισχιλίους, Καρῶν δὲ ἐς μυρίους. ἐνθεῦτεν δὲ οἱ διαφυ- γόντες αὐτῶν κατειλήϑησαν ἐς “ἀβραυνδα ἐς Διὸς στρα- τίου ἱρόν, μέγα τε καὶ ἅγιον ἄλσος πλαταγίστων. μοῦνοι δὲ τῶν ἡμεῖς ἴδμεν Κᾶρες εἰσὶ οἱ Ζιὲ στρατίῳ ϑυσίας ἀνάγουσι. χατειληϑέντες δὲ ὧν οὗτοι ἐνθαῦτα ἐβουλεύοντο 580

!

1. μὲν μίαν! || ἡμέρης ἑχάστης ΡΡ ἢ 2. ἠλϑέ οἱ 480 [ 6. ἢ] πρὶν ἢ Ρν || 11. πιξοδάρου Ρ» [ Κυινδέος ΒΕΚΚΕΓ οὐπὶ Μεϊπεκίο 16. μήτεΐ [10. γενοίατο Ῥρν || 19. λογιζόμενοι (νεῖ δἰ] 6 δἰ φαΐ ἀ) δηλαδὴ 8ί. [[} ἵνα ἢν Ῥνἢ 21. λάβραυνδα 48: λάβρανδα Ο, λάβρυνδα Ρ»} 29. δὲ ὧν 48: τῶν Ο, ὧν Ρ»

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε ὅ9

περὶ σωτηρίης, ὁκότερα ἢ παραδόντες σφέας αὐτοὺς Πέρ- σῃσι ἢ ἐκλιπόντες τὸ παράπαν τὴν Ἡσίην ἄμεινον πρή- ξουσι. βουλευομένοισι δέ σφι ταῦτα παραγένονται βοη- 120 ϑέοντες ἹΜιλήσιοί τε καὶ οἱ τούτων σύμμαχοι" ἐνθαῦτα

ὅ δὲ τὰ μὲν πρότερον οἷ Κᾶρες ἐβουλεύοντο μετῆκαν, οἱ δὲ αὗτις πολεμέειν ἐξ ὰ ἀρχῆς ἀρτέοντο. καὶ ἐπιοῦσί τε τοῖσι Πέρσῃσι συμβάλλουσι καὶ μαχεσάμενοι ἐπὶ πλέον ἢ πρότε- ρον ἑσσώϑησαν᾽ πεσόντων δὲ τῶν πάντων πολλῶν μάλιστα Μιλήσιοι ἐπλήγησαν. μετὰ δὲ τοῦτο τὸ τρῶμα ἀνέλαβόν 121

10 τὲ καὶ ἀνεμαχέσαντο οἱ Κᾶρες" πυϑόμενοι γὰρ ὡς στρα-

τεύεσϑαι ὁρμέαται οἱ Πέρσαι ἐπὶ τὰς πόλις σφέων, ἐλό-

χησαν τὴν ἐν Πηδάσῳ ὅδόν, ἐς τὴν ἐμπεσόντες οἱ Πέρσαι γυχτὸς διεφϑάρησαν καὶ αὐτοὶ καὶ οἱ στρατηγοὶ αὑτῶν

ΖΔαυρίσης καὶ ““μόργης καὶ Σισιμάχης" σὺν δέ σφι ἀπέ-

ϑανε καὶ Μύρσος ὃ Γύγεω. τοῦ δὲ λόχου τούτου ἡγεμὼν

ἣν Ἡρακλείδης Ἰβανώλλιος ἀγὴρ Ἰμυλασαεύς.

Οὗτοι μέν νυν τῶν Περσέων οὕτω διεφϑάρησαν" 122

Ὑμαίης δὲ καὶ αὐτὸς ἐὼν τῶν ἐπιδιωξάντων τοὺς ἐς Σαάρ-

δις στρατευσαμένους Ἰώνων, τραπόμενος ἐς τὸν Προπον-

Ὁ τίδα εἷλε Κίον τὴν Πυσίην᾽ ταύτην δὲ ἐξελών, ὡς ἐπύ- ϑετο τὸν Ἑλλήσποντον ἐκλελοιπέναι Δαυρίσην καὶ στρα- τεΐεσϑαι ἐπὶ Καρίης, καταλιπὼν τὴν Προποντίδα ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον ἦγε τὸν στρατόν, χαὶ εἷλε μὲν «Αἰολέας πάντας ὅσοι τὴν Ἰλιάδα νέμονται, εἷλε δὲ Γέργιϑας τοὺς

5 ὑπολειφϑέντας τῶν ἀρχαίων Τευκρῶν" αὑτός τε Ὑμαίης αἱρέων ταῦτα τὰ ἔϑνεα νούσῳ τελευτᾷ ἐν τῇ ὙΤρῳαδι. οὗτος μὲν δὴ οὕτω ἐτελεύτησε, ᾿ρταφρένης δὲ ὃ Σαρδίων 1323 ὕπαρχος καὶ Ὀτάνης ὃ τρίτος στρατηγὸς ἐτάχϑησαν ἐπὶ τὴν Ἰωνίην καὶ τὴν προσεχέα «Δἰολίδα στρατεύεσϑαι. Ἴω-

8) γέης μέν γυν Κλαζομενὰς αἱρέουσι, ΑἸϊολέων δὲ Κύμην.

μι φι

8. τῶν πάντων οι. ν᾿ ἢ 9. μιλήσιοι μάλιστα ΡΡ ἢ 13. ἐν Πη- δάσῳ Ηδίεριδηυ8: ἐν πιδάσωι 418, ἐμπιδάσωι Ο, ἐπὶ δάσωι Ρ, ἐπὶ λασοῖσιν », ἐπὶ υλάσοισι ΜΥεΒβεϊϊπς, οὐπὶ 411 [ 14. σισαμάχης Ρ, σισαμάγχης καὶ [ 16. ἐβανώλλιος 48: ἰβαλλώνιος Ο, ἰβανώλιος Ρ, εἰβανώλαιος ν ἢ 25. αὐτὸς μὲν ΡΡ

60 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ε

124 “Ἱλισχομενέων δὲ τῶν πολίων, ἣν γὰρ ὡς διέδεξε Ἀρισταγόρης ὃ Μιλήσιος ψυχὴν οὐκ ἄχρος, ὃς ταράξας τὴν Ἰωνίην καὶ ἐγκερασάμενος πρήγματα μεγάλα δρησμὸν ἐβούλευε δρέων ταῦτα᾽ πρὸς δέ οἱ καὶ ἀδύνατα ἐφάνη βασιλέα Δαρεῖον ὑπερβαλέσϑαι' πρὸς ταῦτα δὴ ὧν συγ- ὃ καλέσας τοὺς συστασιώτας ἐβουλεύετο, λέγων ὡς ἄμεινον σφίσι εἴη κρησφύγετόν τε ὑπάρχον εἶναι, ἢν ἄρα ἐξω- ϑέωγται ἐκ τῆς Μιλήτου, εἴτε δὴ ὧν ἐς Σαρδὼ ἐκ τοῦ τόπου τούτου ἄγοι ἐς ἀποικίην, εἴτε ἐς Μύρκινον τὴν Ἠδωνῶν, τὴν Ἱστιαῖος ἐτείχεε παρὰ Ζ΄αρείου δωρεὴν λα- 10

125 βών. ταῦτα ἐπειρώτα ὃ ζΑρισταγόρης. Ἑχαταίου μέν γυν τοῦ Ἡγησάνδρου, ἀνδρὸς λογοποιοῦ, τουτέων μὲν ἐς οὐδε- τέρην στέλλειν ἔφερε ἡ γνώμη, ἐν “έρῳ δὲ τῇ νήσῳ τεῖχος οἰκοδομησάμενον ἡσυχίην ἄγειν, ἣν ἐχπέσῃ ἐκ τῆς ΙΜιλή- του" ἔπειτα δὲ ἐκ ταύτης ὁρμώμενον χκατελεύσεσϑαι ἐς [ὃ

126 τὴν Μίλητον. ταῦτα μὲν δὴ Ἑχαταῖος συνεβούλευε, αὐτῷ δὲ Φἀρισταγόρῃ ἡ πλείστη γνώμη ἣν ἐς τὴν Μύρκινον ἀπάγειν. τὴν μὲν δὴ Μίλητον ἐπιτράπει Πυϑαγόρῃ ἂν- δρὶ τῶν ἀστῶν δοκίμῳ, αὐτὸς δὲ παραλαβὼν πάντα τὸν βουλόμενον ἔπλεε ἐς τὴν Θρηίκην, καὶ ἔσχε τὴν χώρην Ὃ ἐπ᾿ ἣν ἐστάλη" ἐκ δὲ ταύτης ὁρμώμενος ἀπόλλυται ὑπὸ Θρηίκων αὑτός τε ὃ “Φἀρισταγόρης καὶ ὃ στρατὸς αὐτοῦ, πόλιν περικατήμεγος καὶ βουλομένων τῶν Θρηίκων ὕτιο- στιόνδων ἐξιέναι.

9. ἄγῃ Όορτες || 11. πλείστη ἡ 8ιῖ.

Ζ

“Ἀρισταγόρης μέν νυν Ἰωνίην ἀποστήσας οὕτω τελευτᾷ. Ἵ Ἱστιαῖος δὲ ὃ ἹΠιλήτου τύραννος μεμετιμένος ὑπὸ 21α- θείου παρῆν ἐς Σάρδις" ἀπιγμένον δὲ αὐτὸν ἐκ τῶν Σού- σων εἴρετο ᾿“ρταφρένης ὃ Σαρδίων ὕπαρχος κατὰ κοῖόν

ὅδ τι δοχέοι Ἴωνας ἀπεστάναι. ὃ δὲ οὔτε εἰδέναι ἔφη ἐϑώ- μαζέ τε τὸ γεγονός, ὡς οὐδὲν δῆϑεν τῶν παρεόντων τερη- γμάτων ἐπιστάμενος. ὃ δὲ “Τρταφρένης ὁρέων αὐτὸν τεχνάζοντα εἶπε, εἰδὼς τὴν ἀτρεκείην τῆς ἀποστάσιος, “οὕτω τοι Ἱστιαῖε ἔχει κατὰ ταῦτα τὰ πρήγματα" τοῦτο 10 τὸ ὑπόδημα ἔρραψας μὲν σύ, ὑπεδήσατο δὲ ᾿Ιρισταγόρης:" ΦΑρταφρένης μὲν ταῦτα ἐς τὴν ἀπόστασιν ἔχοντα εἶστε. 3 Ἱστιαῖος δὲ δείσας ὡς συνιέντα “Ιρταφρένεα ὑπὸ τὴν πρώτην ἐπελϑοῦσαν νύχτα ἀπέδρη ἐπὶ ϑάλασσαν, βασι- λέα Δαρεῖον ἐξηπατηκώς" ὃς Σαρδὼ νῆσον τὴν μεγίστην ὑποδεξάμενος κατεργάσασϑαι ὑπέδυνε τῶν ᾿Ιώνων τὴν ἡγε- μονίην τοῦ πρὸς 4)αρεῖον ττολέμου. διαβὰς δὲ ἐς Χίον ἐδέϑη ὑπὸ Χίων, καταγνωσθεὶς πρὸς αὐτῶν νεώτερα πρήσσειν πρήγματα ἐς αὑτοὺς ἐχ 4΄αρείου. μαϑόντες μέντοι οἱ Χῖοι τὸν πάντα λόγον, ὡς πολέμιος εἴη βασι- Ὁ λέι, ἔλυσαν αὐτόν. ἐνθαῦτα δὴ εἰρωτώμενος ὑπὸ τῶν 8 Ἰώνων ὃ Ἱστιαῖος κατ᾽ ὃ τι προϑύμως οὕτω ἐπέστειλε τῷ “Πρισταγόρῃ ἀπίστασθαι ἀπὸ βασιλέος καὶ κακὸν το- σοῦτον εἴη Ἴωνας ἐξεργασμένος, τὴν μὲν γενομένην αὑτοῖσι αἰτίην οὐ μάλα ἐξέφαινε, ὃ δὲ ἔλεγέ σφι ὡς βασιλεὺς ἢ Δαρεῖος ἐβουλεύσατο Φοίνικας μὲν ἐξαναστήσας ἐν τῇ

μι [.2}}

14. νήσων ΡΗ͂ ἢ 1ὅ. χατεργάσεσϑαι Ρ 11. πρὸς] ὑπ᾽ ΡΗ ἢ 20. δὲ ῬΡΗ

62 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

Ἰωνίῃ κατοιχίσαι, Ἴωνας δὲ ἐν τῇ Φοινίκῃ, καὶ τούτων εἵνεκα ἐπιστείλειε. οὐδέν τε πάντως ταῦτα βασιλέος βου- λευσαμένου ἐδειμάτου τοὺς Ἴωνας.

4 ἹΜετὰ δὲ ὃ Ἱστιαῖος δι᾿ ἀγγέλου ποιεύμενος Ἕρμέτσε- που ἀνδρὸς ᾿Αταρνίτεω τοῖσι ἐν Σάρδισι ἐοῦσι Περσέων ὅ ἔπεμττε βυβλία, ὡς προλελεσχηνευμένων αὑτῷ ἀποστάσιος πέρι. ὃ δὲ Ἕρμιππος πρὸς τοὺς μὲν ἀπεπέμφϑη οὐ διδοῖ, φέρων δὲ ἐνεχείρισε τὰ βυβλία ““ρταφρένεϊ" ὃ δὲ μαϑὼν γᾶν τὸ γινόμενον ἐκέλευες τὸν Ἕρμιττπον τὰ μὲν παρὰ τοῦ Ἱστιαίου δοῦναι φέροντα τοῖσί περ ἔφερε, τὰ δὲ ἀμοι- 10 βαῖα τὰ παρὰ τῶν Περσέων ἀντιπεμπόμενα Ἱστιαίῳ ἕωυ- τῷ δοῦναι. τούτων δὲ γενομένων φανερῶν ἀπέκτεινε ἐνθαῦτα πολλοὺς Περσέων ὃ ᾿Τρταφρένης.

ὅ Περὶ Σάρδις μὲν δὴ ἐγίνετο ταραχή. Ἱστιαῖον δὲ ταύτης ἀποσφαλέντα τῆς ἐλπίδος Χῖοι κατῆγον ἐς ΗΠ λη-- 15 τον, αὐτοῦ ᾿Ιστιαίου δεηϑέντος. οἱ δὲ Μιλήσιοι, ἄσμενοι ἀπαλλαχϑέντες καὶ Ἀρισταγόρεω, οὐδαμῶς πρόϑυμοι ἦσαν ἄλλον τύραννον δέχεσθαι ἐς τὴν χώρην, οἷα ἐλευϑερίης γευσάμενοι. καὶ δὴ νυχτὸς γὰρ ἐούσης βίῃ ἐπειρᾶτο χα- τιὼν ὃ Ἱστιαῖος ἐς τὴν Μίλητον, τιτρώσκεται τὸν μηρὲν Ὃ ὑπό τευ τῶν ΜὝιλησίων. ὃ μὲν δὴ ὡς ἀπωστὸς τῆς ἕωυ- τοῦ γίνεται, ἀπικνέεται ὀπίσω ἐς τὴν Χίον" ἐνθεῦτεν δέ, οὗ γὰρ ἔπειϑε τοὺς Χίους ὥστε ἑωυτῷ δοῦναι νέας, διέ- βη ἐς Μυτιλήνην καὶ ἔπεισε “Ἰεσβίους δοῦναέ οἱ νέας. οἱ δὲ πληρώσαντες ὀχτὼ τριήρεας ἔπλεον ἅμα Ἱστιαίῳ 55 ἐς Βυζάντιον, ἐνθαῦτα δὲ ἱζόμενοι τὰς ἐκ τοῦ Πόντου ἐκπλεούσας τῶν νεῶν ἐλάμβανον, πλὴν ἢ ὅσοι αὐτῶν Ἱστιαίῳ ἔφασαν ἕτοιμοι εἶναι πείϑεσϑαι.

θ Ἱστιαῖος μέν γυν καὶ Μυτιληναῖοι ἐποίευν ταῦτα. ἐπὶ δὲ Μίλητον αὐτὴν ναυτικὸς πολλὸς καὶ πεζὸς ἣν στρατὸς 80 προσδόχιμος" συστραφέντες γὰρ οἱ στρατηγοὶ τῶν Περ- σέων καὶ ἕν ποιήσαντες στρατόπεδον ἤλαυνον ἐπὶ τὴν

, Μίλητον, τάλλα πολίσματα περὶ ἐλάσσονος ποιησάμενοι.

2, ὃ μὲν δὴ δηίς οὐδὲν Βυρρ!εί Ἀείδκε 9, ἅπαν ΡΗ͂ ἢ 21. ἐχ τῆς Ρν ἢ 28, πείσεσϑαι 486 ἢ) 380. ναυτιχός τεῦ

οι

1

15

γι)

8

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 68

τοῦ δὲ ναυτικοῦ Φοίνικες μὲν ἦσαν προϑυμότατοι, συνε- στερατεύοντο δὲ χαὶ Κύπριοι νεωστὶ κατεστραμμένοι καὶ Κίιλικές τὸ χαὶ «Αἰγύπτιοι. οἱ μὲν δὴ ἐπὶ τὴν Μίλητον καὶ τὴν ἄλλην Ἰωνίην ἐστρατεύοντο, Ἴωνες δὲ πυνϑανγό- μενοι ταῦτα ἔπεμπον προβούλους σφέων αὑτῶν ἐς Πανιώ- γιον. ἀπικομένοισι δὲ τούτοισε ἐς τοῦτον τὸν χῶρον καὶ βουλευομένοισι ἔδοξε πεζὸν μὲν στρατὸν μηδένα συλλέγειν ἀντέξοον Πέρσῃσι, ἀλλὰ τὰ τείχεα ῥύεσϑαι αὐτοὺς ἸΜιλη- σίους, τὸ δὲ ναυτικὸν πληροῦν ὑττολιττομένους μηδεμίαν τῶν νεῶν, πιληρώσαντας δὲ συλλέγεσθαι τὴν ταχίστην ἐς ““ἀδὴν προναυμαχήσοντας τῆς Μιλήτου. ἡ δὲ «“14δη ἐστὶ γῆσος μικρὴ ἐπὶ τῇ πόλε τῇ "Μιλησίων κειμένη. μετὰ δὲ ταῦτα πδσληρωμένῃσι τῇσι γηυσὶ παρῆσαν οἵ Ἴωνες, σὺν δέ σφι καὶ «Αἰολέων ὅσοι τὴν «“έσβον νέμονται. ἐτάσσοντο δὲ ὧδε. τὸ μὲν πρὸς τὴν ἠῶ εἶχον κέρας αὑτοὶ ΙΠιλήσιοι, γέας παρεχόμενοι ὀγδάκοντα" εἴχοντο δὲ τούτων Πριηνέες δυώδεκα νηυσὶ καὶ Πυήσιοι τρισὶ νηυσί, Πυησίων δὲ Τήιοι εἴχοντο ἑπτακαίδεχα νηυσί, Τηέων δὲ εἴχοντο Χῖοι ἑκατὸν νηυσί" πρὸς δὲ τούτοισι Ἐρυϑραῖοί τε ἐτάσσοντο χαὶ Φωκαέες, Ἐρυϑραῖοι μὲν ὀχτὼ νέας τεαρεχόμενοι, Φω- χαέες δὲ τρεῖς Φωχαέων δὲ εἴχοντο “έσβιοι νηυσὶ ἐβδο- μήκοντα" τελευταῖοι δὲ ἐτάσσοντο ἔχοντες τὸ τερὸς ἑσττέρην κέρας Σάμιοι ἑξήκοντα νηυσί. πάντων δὲ τούτων ὃ σύμ- πας ἀριϑμὸς ἐγένετο τρεῖς καὶ πεντήκοντα καὶ τριηχόσιαι τριήρεες. αὗται μὲν Ἰώνων ἦσαν, τῶν δὲ βαρβάρων τὸ πλῆϑος τῶν νεῶν ἦσαν ἑξαχόσιαι. ὡς δὲ καὶ αὗται ἀπί- χατὸ πρὸς τὴν Μιλησίην χαὶ ὃ πεζός σφι ἅπας παρῆν, ἐνθαῦτα οἱ Περσέων στρατηγοὶ πυϑόμενοι τὸ πλῆϑος τῶν Ιάδων νεῶν καταρρώδησαν μὴ οὗ δυνατοὶ γένωνται ὑπερβαλέσϑαι, καὶ οὕτω οὔτε τὴν Μίλητον οἷοί τε ἔωσι

ἐξελεῖν μὴ οὐκ ἐόντες ναυχράτορες, πρός τὸ Δαρείου κιν--

8, τε οἴῃ, 486 ἢ 4. ἐστράτευον 4860 Ι. ΄. μηδένα ΡΗ: μὴ] 9. ὑπολειπομένους ΜΠ 111. εἧς οα. ΡΗ͂ ᾿ 14. ὅσοι τὴν “έσβον 8ιί.:

ὅσοι τὴν αἰολίδα γῆν ΑΒΟΡΙ, οἱ λέσβον ΡΒ ἢ 2084. φωχέες ---

φωχέων 480 ἢ 23. πασέων δὲ τουτέων ΡΗ͂

γ

8.

θ4 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

δυνεύσωσι κακόν τι λαβεῖν. ταῦτα ἐπιλεγόμενοι, συλλέ- ξαντες τῶν Ἰώνων τοὺς τυράννους, οἱ ὑπ᾽ “Τρισταγόρεω μὲν τοῦ ΪΜὝιλησίου καταλυϑέντες τῶν ἀρχέων ἔφευγον ἐς Μήδους, ἐτύγχανον δὲ τότε συστρατευόμενοι ἐπὶ τὴν Πἰ|- λητον, τούτων τῶν ἀνδρῶν τοὺς παρεόντας συγκαλέσαντες ἔλεγόν σφι τάδε. “ἄνδρες Ἴωνες, νῦν τις ὑμέων εὖ ποιή- σας φανήτω τὸν βασιλέος οἶκον" τοὺς γὰρ ἑωυτοῦ ἕκαστος ὑμέων πολιήτας πειράσϑω ἀποσχίζων ἀπὸ τοῦ λοιποῦ συμμαχικοῦ. προϊσχόμενοι δὲ ἐπαγγείλασϑε τάδε, ὡς πεί- σογταί τὲ ἄχαρι οὐδὲν διὰ τὴν ἀπόστασιν, οὐδέ σφι οὔτε τὰ ἱρὰ οὔτε τὰ ἴδια ἐμπεπρήσεται, οὐδὲ βιαιότερον ἕξουσι οὐδὲν ἢ πρότερον εἶχον. εἰ δὲ ταῦτα μὲν οὐ ποιήσουσι, οἱ δὲ πάντως διὰ μάχης ἐλεύσονται, τάδε ἤδη σφε λέγετε ἐπηρεάζοντες, τά περ σφέας κατέξει, ὡς ἑσσωθέντες τῇ μάχῃ ἐξανδραποδιεῦνται, καὶ ὡς σφέων τοὺς παῖδας ἐχτο- μέας ποιήσομεν, τὰς δὲ παρϑένους ἀνασπάστους ἐς Βά- Ἴθχτρα, καὶ ὡς τὴν χώρην ἄλλοισι παραδώσομεν.“ οἵ μὲν δὴ ἔλεγον τάδε. τῶν δὲ Ἰώνων οἱ τύραννοι διέπεμττον γυχτὸς ἕκαστος ἐς τοὺς ἑωυτοῦ ἐξαγγελλόμενος. οἱ δὲ Ἴωνες, ἐς τοὺς καὶ ἀπίκοντο αὗται αἱ ἀγγελίαι, ἀγνω- μοσύνῃ τὲ διεχρέωντο καὶ οὐ προσίεντο τὴν προδοσίην" ἑωυτοῖσι δὲ ἕκαστοι ἐδόκεον μούνοισι ταῦτα τοὺς Πέρσας ἐξαγγέλλεσϑαι.

Ταῦτα μέν νυν ἰϑέως ἀπικομένων ἐς τὴν ΙΜίλητον τῶν Περσέων ἐγίνετο" μετὰ δὲ τῶν ᾿Ιώνων συλλεχϑέντων ἐς τὴν “ἄδην ἐγίνοντο ἀγοραέί, καὶ δή κού σφι καὶ ἄλλοι ἡγορόωντο, ἐν δὲ δὴ καὶ ὁ Φωκαεὺς στρατηγὸς Διονύσιος λέγων τάδε. “ἐπὶ ξυροῦ γὰρ ἀκμῆς ἔχεται. ἡμῖν τὰ πρή- γματα, ἄνδρες Ἴωνες, ἢ εἶναι ἐλευϑέροισι ἢ ῃ δούλοισι, καὶ τούτοισι ὡς δρηπέτῃσι᾽ νῦν ὧν ὑμεῖς ἣν μὲν βούλησϑε ταλαιπωρίας ἐνδέκεσϑαι, τὸ παραχρῆμα μὲν πόνος ὑμῖν

1, συλλέξαντες Ρῆ: ἔλεξαν συλλέξαντες [[ θ. σφι οἱι. ΡΗ [| 1. ἑωυ- τοῦ ΡΗ: αὐτέων ἢ 11. ἐμπεπρήσεται 48}"Ὀηπ: ἐμπρήσεται ἢ 12. οὐ) μὴ ῬΗ ἢ 13. ἤδη οὐ. ΡΗ 1 16. τοὺς μὲν || 18. ταῦτα ΡΗ [ 22. τε ΡΗ 11 381. ταλαιπωρίην δέχεσθαι 4860

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 6ὅ

ἔσται, οἷοέ τε δὲ ἔσεσϑε ὑπερβαλόμενοι τοὺς ἐναντίους εἶναι ἐλεύϑεροι" εἰ δὲ μαλακέῃ τε καὶ ἀταξίῃ διαχρήσησϑε, οὐδεμίαν ὑμέων ἔχω ἐλπίδα μὴ οὐ δώσειν ὑμέας δίκην βασιλέε τῆς ἀποστάσιος. ἀλλ᾽ ἐμοί τε πείϑεσϑε καὶ ἐμοὶ ὑμέας αὐτοὺς ἐπιτρέψατε' καὶ ὑμῖν ἐγώ, ϑεῶν τὰ ἴσα νεμόντων, ὑποδέκομαι ἢ οὐ συμμίξειν τοὺς πολεμίους ἢ συμμίσγοντας πολλὸν ἐλασσωθήσεσϑαι:" ταῦτα ἀκού- 13 σαντες οἱ Ἴωνες ἐπιτράπουσι σφέας αὐτοὺς τῷ Διονυσίῳ. ὃ δὲ ἀνάγων ἑκάστοτε ἐπὶ κέρας τὰς νέας, ὅκως τοῖσι ἐρέτῃσε χρήσαιτο διέκπλοον ποιεύμενος τῇσι νηυσὶ δι᾽ ἀλληλέων καὶ τοὺς ἐπιβάτας ὅπλίσειε, τὸ λοιπὸν τῆς ἡμέρης τὰς νέας ἔχεσκε ἐπ᾽ ἀγχυρέων, παρεῖχέ τε τοῖσι Ἴωσι πόνον δι᾿ ἡμέρης. μέχρι μέν νυν ἡμερέων ἑπτὰ ἐπείϑοντό τὲ καὶ ἐποίευν τὸ κελευόμενον" τῇ δὲ ἐπὶ ταύ- 15 τησι οἱ Ἴωνες, οἷα ἀπαϑέες ἐόντες πόνων τοιούτων τετρυ- μένοι τε ταλαιπωρίῃσί τὸ καὶ ἡλίῳ, ἔλεξαν πρὸς ἑωυτοὺς τάδε. “τίνα δαιμόνων παραβάντες τάδε ἀναπίμπλαμεν; οἵτινες παραφρονήσαντες καὶ ἐχπλώσαντες ἔκ τοῦ νόου ἀνδρὶ Φωκαέι ἀλαζόνι, παρεχομένῳ νέας τρεῖς, ἐπιτρέ- ὃ ψαντες ἡμέας αὐτοὺς ἔχομεν" ὃ δὲ παραλαβὼν ἡμέας λυμαίνεται λύμῃσε ἀγηκέστοισι, καὶ δὴ πολλοὶ μὲν ἡμέων ἐς γούσους πεπτώκασι, πολλοὶ δὲ ἐπίδοξοι τὠυτὸ τοῦτο πεί-- σεσϑαι εἰσί, πρό τε τούτων τῶν κακῶν ἡμῖν γε κρέσσον καὶ ὅ τι ὧν ἄλλο παϑεῖν ἐστι καὶ τὴν μέλλουσαν δουληίην ὕπο- δ μεῖναι ἥτις ἔσται, μᾶλλον ἢ τῇ παρεούσῃ συνέχεσϑαι. φέ- ρξτε, τοῦ λοιποῦ μὴ πειϑώμεϑα αὐτοῦ ταῦτα ἔλεξαν, καὶ μετὰ ταῦτα αὐτίκα πείϑεσϑαι οὐδεὶς ἤϑελε, ἀλλ᾽. οἷα στρα- τιὴ σκηγάς τὸ πηξάμενοι ἐν τῇ νήσῳ ἐσκιητροφέοντο καὶ ἐσβαίνειν οὐκ ἐϑέλεσχον ἐς τὰς νέας οὐδ᾽ ἀναπειρᾶσϑαι. 0 ἸΜαϑόντες δὲ ταῦτα τὰ γινόμενα ἐκ τῶν Ἰώνων οὗ 18 στρατηγοὶ τῶν Σαμέων ἐνθαῦτα δὴ παρ᾽ «Αϊάχεος τοῦ Συλοσῶντος κείνους τοὺς πρότερον ἔπεμτεε λόγους ὃ ἰϊά- χης κελευόντων τῶν Περσέων, δεόμενος σφέων ἐκλιπεῖν -

σι

1

[--

2. διαχρήσεσϑε ΡΗ͂ || 1. ἐλασσώσεσϑαι ΡΗ (.-ὠσϑαὺ ᾿} 28. εἰσί οτι. ΡΗ͂ ἢ 30. τὰ οπι. ἢ [[| 32. ὁ οαι, ΡᾺ Ηογοδοῖπε 1]. ὅ

66 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

τὴν Ἰώνων συμμαχίην" οἱ Σάμιοι ὧν ὁρῶντες ἐοῦσαν ἅμα μὲν ἁταξίην πολλὴν ἐκ τῶν ᾿Ιώνων ἐδέκοντο τοὺς λόγους, ἅμα δὲ κατεφαίνετό σφι εἶναι ἀδύνατα τὰ βασι- λέος πρήγματα ὑπερβαλέσϑαι, εὺ [δὲ] ἐπιστάμενοι ὡς εἰ καὶ τὸ παρεὸν ναυτικὸν ὑπερβαλοίατο [τὸν Ζαρεῖον), ἄλλο σφι παρέσται πενταπλήσιον. προφάσιος ὧν ἐπιλαβόμενοι, ἐπείτε τάχιστα εἶδον τοὺς ᾿Ἴωνας οὗ βουλομένους εἶναι χρηστοὺς, ἐν κέρδεϊ ἐποιεῦντο περιποιῆσαι τὰ τε ἱρὰ τὰ σφέτερα καὶ τὰ ἴδια. ὃ δὲ ΑἸϊάκης, παρ᾽ ὅτευ τοὺς λό- γους ἐδέκοντο οἱ Σάμιοι, παῖς μὲν ἣν Συλοσώντος τοῦ 10 «Αἰάκεος, τύραννος δὲ ἐὼν Σάμου ὑπὸ τοῦ Μιλησίου “1ρι- σταγόρεω ἀπεστέρητο τὴν ἀρχὴν κατά περ οἷ ἄλλοι τῆς ἸἸωγίης τύραννοι.

14 Τότε ὦν ἐπεὶ ἐπέπλεον οἱ Φοίνιχες, οἱ Ἴωνες ἀν- τανῆγον καὶ αὐτοὶ τὰς νέας ἐπὶ κέρας. ὡς δὲ καὶ ἀγχοῦ 1ὅ ἐγένοντο καὶ συνέμισγον ἀλλήλοισι, τὸ ἐνθεῦτεν οὐχ ἔχω ἀτρεκέως συγγράψαι οἵτινες τῶν Ἰώνων ἐγίνοντο ἄνδρες χακοὶ ἢ ἀγαϑοὶ ἐν τῇ ναυμαχίῃ ταύτῃ" ἀλλήλους γὰρ κα- ταιτιώνται. λέγονται δὲ Σάμιοι ἐνϑαῦτα κατὰ τὰ συγχεί- μενα πρὸς τὸν Αἰάκεα ἀειράμενοι τὰ ἱστία ἀποπιλῶσαι 20 ἐκ τῆς τάξιος ἐς τὴν Σάμον, πλὴν ἕχδεκα νεῶν" τουτέων δὲ οἱ τριήραρχοι παρέμενον καὶ ἐναυμάχεον ἀνηκουστή- σαντες τοῖσι στρατηγοῖσι" καί σφε τὸ κοινὸν τῶν Σαμίων ἔδωκε διὰ τοῦτο τὸ πρῆγμα ἐν στήλῃ ἀναγραφῆναι πατρό- ϑὲν ὡς ἀνδράσι ἀγαϑοῖσι γενομένοισι, καὶ ἔστι αὕτη ἡ 25 στήλη ἔν τῇ ἀγορῇ. ἰδόμενοι δὲ καὶ “έσβιοι τοὺς προσε- χέας φεύγοντας τὠυτὸ ἐποίευν τοῖσι Σαμίοισι" ὥς δὲ καὶ

10 οἱ πλεῦνες τῶν Ἰώνων ἑἐποέευν τὰ αὐτὰ ταῦτα. τῶν δὲ παραμεινάντων ἐν τῇ ναυμαχίῃ περιέφϑησαν τρηχύτατα Χῖοι ὡς ἀποδειχνύμενοί τε ἔργα λαμπρὰ καὶ οὐκ ἐἔϑελο-- 80 καχέοντες. παρείχοντο μὲν γάρ, ὥσπερ καὶ πρότερον εἶἷ-

ψσι

2. ἅμα μὲν ἐοῦσαν ΡΗ͂ ]} 8. ἀδύνατον ΡΗ ἢ} 4. δὲ] 866]. δί., τε ΡΗ ἢ ὅ. τὸν Δαρεῖον ἀδηηπαραὶ εββειίηρ: Ῥαρἷὰ 4114, τοῦ Δαρείου Ἀεῖβκε, τὸ Δαρείου ΕἸ(2 ἢ] 9. παρ᾽ οὗ 486 10. οἱ Σάμιοι οῃῃ, ΡΗ 14. ἄντα- νήγαγον 448} 21. δέχα Ῥρν. ΚΊ 22. ἔμενον ῬΗ ἢ] 2δ. γινομένοισι 486 ῇ 81. οἱ παρείχοντο μὲν ὥσπερ ΡΗ͂

Φι

1

1

Φ

ωι

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 67

ρέϑη, νέας ἑκατόν, καὶ ἐπ᾽ ἑκάστης αὐτέων ἄνδρας τεσσε- ράκοντα τῶν ἀστῶν λογάδας ἐπιβατεύοντας. δρέοντες δὲ τοὺς πολλοὺς τῶν συμμάχων προδιδόντας οὐχ ἐδικαίευν γίνεσϑαι τοῖσι καχοῖσε αὐτῶν ὅμοιοι, ἀλλὰ μετ᾽ ὀλίγων συμμάχων μεμουνωμένοι διεχπλέοντες ἐναυμάχεον, ἐς ὃ τῶν πολεμίων ἑλόντες νέας συχνὰς. ἀπέβαλον τῶν σφετε-

ρέων τὰς πλεῦνας. Χῖοι μὲν δὴ τῇσι λοιπῆῇσι τῶν νεῶν 10

ἀποφεύγουσι ἐς τὴν ἑωυτῶν" ὅσοισι δὲ τῶν Χίων ἀδύνα- τοι ἤσαν αἷ νέες ὑπὸ τρωμάτων, οὗτοι δὲ ὡς ἐδιώκοντο χαταφυγγάνουσι πρὸς τὴν υκάλην. νέας μὲν δὴ αὐτοῦ ταύτῃ ἐποκείλαντες κατέλιπον, οἱ δὲ πεζῇ ἐκομίζοντο διὰ τῆς ἠπείρου. ἐπειδὴ δὲ ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἐφεσίην κομι- ζόμενοι οἱ Χῖοι, νυχτός τε γὰρ ἀπίκατο ἐς αὐτὴν καὶ ἐόντων τῇσι γυναιξὶ αὐτόϑι ϑεσμοφορίων, ἐνθαῦτα δὴ οἱ Ἐφέσιοι,φοὔτε προαχηκοότες ὡς εἶχε περὶ τῶν Χίων ἰδόν-- τες τε στρατὸν ἐς τὴν χώρην ἐσβεβληχότα ; πάγχυ σφέας χαταδοξαντες εἶναι κλῶπας καὶ ἰέναι ἐπὶ τὰς γυναῖκας, ἐξεβοήϑεον πανδημεὶ καὶ ἔχτεινον τοὺς Χίους.

Οὗτοι μὲν τοίνυν τοιαύτῃσι περιέτειπττον τύχῃσι᾽ ΖΔιο- γίσιος δὲ ὃ Φωκαεὺς ἐπείτε ἔμαϑε τῶν Ἰώνων τὰ πρή- γματα διεφϑαρμένα, νέας ἑλὼν «Τρεῖς τῶν πολεμίων ἀπέ- πλεε ἐς μὲν Φώκαιαν οὐκέτι, εὖ εἰδὼς ὡς ἀνδραποδιεῖται σὺν τῇ ἄλλῃ Ἰωνίῃ" ὃ δὲ ἰϑέως ὡς εἶχε ἔπλεε ἐς Φοινί- χην, γαύλους δὲ ἐνϑαῦτα “αταδύσας καὶ χρήματα λαβὼν

117

πολλὰ ἔπλεε ἐς Σικελίην, ὁρμώμενος δὲ ἐνθεῦτεν ληιστὴς

κατεστήκεε Ἑλλήνων μὲν οὐδενός, Καρχηδονέων δὲ καὶ Τυρσηνῶν.

Οἱ δὲ Πέρσαι ἐπείτε τῇ »αυμαχίῃ ἐνίκων τοὺς Ἴωνας, τὴν Μίλητον πολιορκέοντες ἐκ γῇς καὶ ϑαλάσσης καὶ ὑπο- ούσσοντες τὰ τείχεα καὶ παντοίας μηχανὰς προσφέροντες, αἱρέουσε κατ᾽ ἄκρης ἕκτῳ ἔτεϊ ἀπὸ τῆς ἀποστάσιος τῆς ΑΙρισταγόρεω καὶ ἠνδραποδίσαντο τὴν πόλιν, ὥστε συμ-

4, γενέσϑαι ΡΗ ἢ 6. σφετέρων 4180, σφετέρων νεῶν ΡΗ Ὶ 9. αὐτοὶ 486 10. χαταφεύγουσι 4ΒὙἢ 12. ἐπεὶ δὲ ΡΗ ἢ} 18. γὰρ εἀάϊάϊέ 51. 14, ϑεσμοφορίων. ἐνθαῦτα νυϊρο ᾿ 19. τοίνυν 486: νυν

Ἰὼ

-

608 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

πεσεῖν τὸ πάϑος τῷ χρηστηρίῳ τῷ ἐς Μίλητον γενομένῳ. 19 χρεωμένοισι γὰρ “ἀργείοισι ἐν Δελφοῖσι περὶ σωτηρίης τῆς πόλεος τῆς σφετέρης ἐχρήσϑη ἐπίκοινον χρηστήριον, τὸ μὲν ἐς αὐτοὺς τοὺς “Ἵργείους φέρον, τὴν δὲ παρεν- ϑήκην ἔχρησε ἐς Μιλησίους. τὸ μέν νυν ἐς τοὺς “ἀργείους ὃ ἔχον, ἐπεὰν κατὰ τοῦτο γένωμαι τοῦ λόγου, τότε μνησϑήσο- μαι τὰ δὲ τοῖσι Μιλησίοισι οὐ παρεοῦσι ἔχρησε, ἔχει ὧδε. καὶ τότε δή, ἸΠίλητε κακῶν ἐπιμήχανε ἔργων, πολλοῖσιν δεῖπνόν τε καὶ ἀγλαὰ δῶρα γενήσῃ, σαὶ δ᾽ ἄλοχοι πολλοῖσι πόδας νέψουσι κομήταις,Ἠ 10 γηοῦ δ᾽ ἡμετέρου Διδύμοις ἄλλοισι μελήσει. τότε δὴ ταῦτα τοὺς Μιλησίους κατελάμβανε, ὅκότε ἄν- δρες μὲν οἱ πλεῦνες ἐχτείνοντο ὑπὸ τῶν Περσέων ἐόντων χομητέων, γυναῖκες δὲ καὶ τέκνα ἐν ἀνδραπόδων λόγῳ ἐγίνοντο, ἱρὸν δὲ τὸ ἔν Διδύμοισι καὶ ὃ νηός πὸ καὶ τὸ 1ὅ χρηστήριον συληϑέντα ἐνεπίμπρατο. τῶν δ᾽ ἐν τῷ ἱρῷ τούτῳ χρημάτων πολλάχις μνήμην ἑτέρωθι τοῦ λόγου 20 ἐποιησάμην. ἔἐνϑεῦτεν οἱ ζωγρηϑέντες τῶν Μιλησίων ο ἤγοντο ἐς Σοῦσα. βασιλεὺς δὲ σφέας 4;.αρεῖος κακὸν οὗὐ- δὲν ἄλλο ποιήσας κατοίκισε ἐπὶ τῇ Ἐρυϑρῇ καλεομένῃ ϑαλάσση ἐν “μπῃ πόλι, παρ᾽ ἣν Τίγρης ποταμὸς πα- ραρρέων ἐς ϑάλασσαν ἐξιεῖ. τῆς δὲ ιλησέων χώρης αὐτοὶ μὲν οἱ Πέρσαι εἶχον τὰ περὶ τὴν πόλιν καὶ τὸ πιε- δίον, τὰ δὲ ὑπεράκρια ἔδοσαν Καρσὶ Πηδασεῦσι ἐχτῆσϑαι. 21 Παϑοῦσε δὲ ταῦτα ἸΠιλησίοισι πρὸς Περσέων οὐκ Ὁ ἀπέδοσαν τὴν ὁμοίην Συβαρῖται, οἱ ““ύν τε καὶ Σκίδρον οἴκεον τῆς πόλιος ἀπεστερημένοι. Συβάριος γὰρ ἁλούσης ὑπὸ Κροτωνιητέων ἹΜΠιλήσιοι πάντες ἡβηδὸν ἀπεκείραντο τὰς κεφαλὰς καὶ πένϑος μέγα προσεϑήκαντο᾽ πόλιες γὰρ αὗται μάλιστα δὴ τῶν ἡμεῖς ἴδμεν ἀλλήλῃσι ἐξεινώϑησαν᾽ 80 οὐδὲν ὁμοίως καὶ “1ϑηναῖοι. ᾿ϑηναῖοι μὲν γὰρ δῆλον ἐποίησαν ὑπεραχϑεσϑέντες τῇ Μιλήτου ἁλώσι τῇ τε ἄλλῃ πολλαχῇ, καὶ δὴ καὶ ποιήσαντε Φρυνίχῳ δρᾶμα “Μιλήτου

ὅ. τοὺς] αὐτοὺς 46 || 8. ἐπιήρανε ΑΝαυοΐκ ἢ 158. χαὶ ροβί Διδύ- μοισι οι. ΡΗ [[ 20. χαλεομένῳ οτι. 486} 30. ἀλλήλοισι 445». ΒΊΡρν». Κὶ

σι

φ-ο

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 69

ἅλωσιν καὶ διδάξαντι ἐς δάκρυά τε ἔπεσδ τὸ ϑέητρον, καὶ -- ἐζημέωσάν μὲν ὡς ἀναμνήσαντα οἰκήια κακὰ χιλέῃησι δρα- χμῇσι, καὶ ἐπέταξαν μηδένα χρᾶσϑαι τούτῳ τῷ δράματι. Μίλητος μέν νυν Μιλησίων ἠρήμωτο. Σαμέίέων δὲ 22 τοῖσέ τι ἔχουσι τὸ μὲν ἐς τοὺς ήδους ἐκ τῶν στρατηγῶν τῶν σφετέρων ποιηϑὲν οὐδαμῶς ἤρεσχε, ἐδύχεε δὲ μετὰ τὴν ναυμαχίην αὐτέκα βουλευομένοισι, πρὶν ἢ σφι ἐς τὴν χώρην ἀπιχέσϑαι τὸν τύραννον Αἰάκεα, ἐς ἀποικίην ἐκ- πλέειν μηδὲ μένοντας ηήδοισέ τε καὶ «Αἰαχκεὶ δουλεύειν. Ζαγκλαῖοι γὰρ οἱ ἀπὸ Σικελίης τὸν αὑτὸν χρόνον τοῦτον πέμποντες ἐς τὴν Ἰωνίην ἀγγέλους ἐπεκαλέοντο τοὺς Ἴω- γας ἐς Καλὴν ἀχτήν, βουλόμενοι αὐτόϑι πόλιν κτίσαι Ἰώνων. ἥ δὲ Καλὴ αὕτη ἀκτὴ καλεομένη ἔστι μὲν Σικε- λῶν, πρὸς δὲ Τυρσηνέην τετραμμένη τῆς Σικελέης. τουύ- των ὦν ἐπικαλεομένων οἱ Σάμιοι μοῦνοι Ἰώνων ἐστάλησαν, σὺν δέ σφι Μιλησίων οἱ ἐκπεεφευγότες᾽ ἐν ᾧ τοιόνδε δή τι συνήνειχε γενέσϑαι. Σάμιοι γὰρ κομιζόμενοι ἐς Σικε- 28 λίην ἐγίνοντο ἐν “Τοχροῖσι τοῖσι Ἐπιζεφυρίοισι, καὶ Ζαγ- κλαῖοι αὐτοί τὲ χαὶ ὃ βασιλεὺς αὐτῶν, τῷ οὔνομα ἦν Σχκύϑης, περικατέατο πόλιν τῶν Σικελῶν ἐξελεῖν βουλό- μενοι. μαϑὼν δὲ ταῦτα ὃ Ῥηγίου τύραννος “ἀναξίλεως, τότε ἐὼν διάφορος τοῖσι Ζαγχλαίοισι, συμμίξας τοῖσι Σαμίοισι ἀνατεείϑει ὡς χρεὸν εἴη Καλὴν μὲν ἀκτήν, ἐπ᾽ ἣν ἔπλεον, ἐᾶν χαίρειν, τὴν δὲ Ζάγκλην σχεῖν ἐοῦσαν ἔρη- μον ἀνδρῶν. πειϑομένων δὲ τῶν Σαμίων χαὶ σχόντων τὴν Ζάγκλην, ἐνθαῦτα οἵ Ζαγκλαῖοι, ὡς ἐπύϑοντο ἐχο- μένην τὴν πόλιν ἑωυτῶν, ἐβοήϑεον αὐτῇ καὶ ἐπεκαλέοντο Ἱπποκράτεα τὸν Γέλης τύραννον" ἡ» γὰρ δή σφι οὗτος σύμμαχος. ἐπείτε δὲ αὐτοῖσι καὶ ὃ Ἱπποχράτης σὺν τῇ στρατιῇ ἦχε βοηϑέων, Σχύϑην μὲν τὸν μούναρχον τῶν Ζαγκλαίων ὡς ἀποβαλόντα τὴν πόλιν ὃ ᾿Ιπποκράτης πε- δήσας καὶ τὸν ἀδελφεὸν αὐτοῦ Πυϑογένεα ἐς Ἴνυκα πόλιν ἀπέπεμψε, τοὺς δὲ λοιποὺς Ζαγκλαίους κοινολογησάμενος

15. ἴωνες ΡΗ ἢ 11. γὰρ] τε Π, Ιοτὶ. τε γὰρ || 22. τότε] ὅστε ἢ, ὥστε Ρ, ϑεμδίει [ 31. ὡς οα. 4186 ἢ 32. Ἴνυχα 81.: ἤυχον

70 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

τοῖσι Σαμίοισι καὶ ὄρχους δοὺς καὶ δεξάμενος προέδωχε. μισϑὸς δέ οἱ ἣν εἰρημένος ὅδε ὑπὸ τῶν Σαμίων, πάντων τῶν ἐπίπλων καὶ ἀνδραπόδων τὰ ἡμίσεα μεταλαβεῖν τῶν ἐν τῇ πόλι, τὰ δ᾽ ἐπὶ τῶν ἀγρῶν πάντα ᾿Ἱπποχράτεα λαγχάνειν. τοὺς μὲν δὴ πλεῦνας τῶν Ζαγκλαίων αὑτὸς ὅ ἐν ἀνδραπόδων λόγῳ εἶχε δήσας, τοὺς δὲ κορυφαίους αὖ- τῶν τριηκοσίους ἔδωκε τοῖσι Σαμίοισι κατασφάξαι" οὐ

24 μέντοι οἵ γε Σάμιοι ἐποίησαν ταῦτα. Σχύϑης δὲ ὁ τῶν Ζαγκλαίων μούναρχος ἐκ τῆς Ἴνυκος ἐχδιδρήσκει ἐς Ἱμέ- ρην, ἐκ δὲ ταύτης παρῆν ἐς τὴν ““σίην καὶ ἀνέβη παρὰ 10 βασιλέα Ζ΄αρεῖον" καί μὲν ἐνόμεσε 4 αρεῖος πάντων ἀνδρῶν δικαιότατον εἶναι, ὅσοι ἐχ τῆς Ἑλλάδος παρ᾽ ἑωυτὸν ἀνέ- βησαν. καὶ γὰρ παραιτησάμενος βασιλέα ἐς Σικελέην ἀτπεί- κετο καὶ αὗτις ἐκ τῆς Σικελίης ὀπίσω παρὰ βασιλέα, ἐς ὃ γήραϊ μέγα ὄλβιος ἐὼν ἐτελεύτησε ἐν Πέρσησι. Σάμιοι 1δ δὲ ἀπαλλαχϑέντες Πήδων ἀπονητὶ πόλιν καλλίστην Ζαγ- κλην πτεριοβεβλέατο.

2Ὁ ἹΜετὰ δὲ τὴν ναυμαχίην τὴν ὑπὲρ Μιλήτου γενομένην Φοίνικες κελευσάντων Περσέων κατῆγον ἐς Σάμον “1ἰάκεα τὸν Συλοσῶντος ὡς πολλοῦ τὸ ἄξιον γενόμενον σφίσι καὶ 30 μεγάλα κατεργασάμενον᾽ καὶ Σαμίοισι μούνοισι τῶν ἀπο- στάντων ἀπὸ Δαρείου διὰ τὴν ἔκλειψιν τῶν νεῶν ἐν τῇ γαυμαχέῃ οὔτε ἢ πόλις οὔτε τὰ ἱρὰ ἐνεπρήσϑη. Μιλήτου δὲ ἁλούσης αὐτίχα Καρίην ἔσχον οἱ Πέρσαι, τὰς: μὲν ἐθελοντὴν τῶν πολίων ὑποκυψάσας, τὰς δὲ ἀνάγκῃ πέροσ-- 35 ηγάγοντο. .

20 Ταῦτα μὲν δὴ οὕτω ἐγίνετο. Ἱστιαίῳ δὲ τῷ ΙΜιλη- σίῳ ἐόντι περὶ Βυζάντιον καὶ συλλαμβάνοντι τὰς Ἰώνων δλκάδας ἐχπλεούσας ἔκ τοῦ Πόντου ἐξαγγέλλεται τὰ περὶ τὴν Μίλητον γενόμενα. τὰ μὲν δὴ περὶ Ἑλλήσποντον 80 ἔχοντα πρήγματα ἐπιτράπει Βισάλτῃ Α(πολλοφάνεος παιδὶ “Αβυδηνῷ, αὑτὸς δὲ ἔχων “εσβίους ἐς Χίον ἔπλεε, καὶ

ὃ. λαβεῖν ΡΕ ἢ 9. ἐκ τῆς οὐ. 486} 10. πέρην Κ }|] τὴν οι. 486 22. ἐν δι.: τῶν ἐν 1, τὴν ἐν Βεῖθκε [|.24. αὐτίχα καὶ Β᾽| 25. ἐϑε- λοντὶ Ρ, ἐθελοντιῇ ΚΕ 130. τὴν οπι. 4860

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 11

Χίων φρουρῇ οὐ προσιεμένῃ μὲν συνέβαλε ἐν Κοίλοισι καλεομέγοισι τῆς Χίης χώρης. τούτων τε δὴ ἐφόνευσε συχνούς, καὶ τῶν λοιπῶν Χίων, οἷα δὴ κδκακωμένων ἐκ τῆς ναυμαχίης, ὃ ὃ Ἱστιαῖος ἔχων τοὺς “εσβίους ἔπεκρά- τησε, ἔχ “Πολίχνης τῆς Χίων δρμώμενος. φιλέει δέ κως 217 προσημαίνειν, εὐτ᾿ ἂν μέλλῃ μεγάλα χαχὰ ἢ πόλι ἢ ἔϑνξι ἔσεσϑαε" καὶ γὰρ Χίοισι πρὸ τούτων αημήια μεγάλα ἐγέ- γξτο" τοῦτο μέν σφι πέμψασι ἐς Δελφοὺς χορὸν »ξηνεέων ἑκατὸν δύο μοῦνοι τούτων ἀπενόστησαν, τοὺς δὲ ὀκτώ τε 10 καὶ ἐνενήκοντα αὑτῶν λοιμὸς ὑπολαβὼν ἀπήνεικε᾽ τοῦτο δὲ ἐν τῇ πόλε τὸν αὐτὸν τοῦτον χρόνον, ὀλίγον πρὸ τῆς γαυμαχίης, παισὲ γράμματα διδασκομένοισι ἐνέπεεσε ἡ στέ- γη, ὥστε ἀπε ἑκατὸν καὶ εἴκοσι παίδων εἷς μοῦνος ἀπέ- φυγε. ταῦτα μέν σφι σημήια ὁ ϑεὸς προέδεξε, μετὰ δὲ ταῦτα ἢ ναυμαχέη ὑπολαβοῦσα ἐς γόνυ τὴν πόλιν ἔβαλε, ἐπὶ δὲ τῇ ναυμαχίῃ ἐπεγένετο Ἱστιαῖος ““εσβίους ἄγων" χεχακωμένων δὲ τῶν Χίων, καταστροφὴν εὐπετέως αὑτῶν ἐποιήσατο. ᾿Ἐνϑεῦτεν δὲ ὃ Ἱστιαῖος ἐστρατεύετο ἐπὶ Θάσον ἄγων 28 Ὁ Ἰώνων καὶ «Ἵἰολέων συχνοῦς. περικατημένῳ δέ οἱ Θάσον ἦλϑε ἀγγελίη ὡς οἱ Φοίνικες ἀναπλέουσι ἐχ τῆς Μῦὲειλήτου ἐπὶ τὴν ἄλλην Ἰωνίην. πυϑόμενος δὲ ταῦτα Θάσον μὲν ἀπόρϑητον λείπει, αὑτὸς δὲ ἐς τὴν ““έσβον ἠπείγετο ἄγων πᾶσαν τὴν στρατιήν. ἐκ “έσβου δὲ λιμαινούσης οἱ τῆς 5 στρατιῆς πέρην διαβαίνει, ἐκ τοῦ ᾿Αταρνέος ὡς ἁμήσων τὸν σῖτον τόν τε ἐνθεῦτεν χαὶ τὸν ἐκ Καΐχου πεδίου τὸν τῶν Μυσῶν. ἐν δὲ τούτοισι τοῖσι χωρίοισι ἐτύγχανε ἐὼν “ἥρπαγος ἁνὴρ Πέρσης στρατηγὸς στρατιῆς οὐκ ὀλίγης" ῦς οἱ ἀποβάντι συμβαλὼν αὑτόν τε Ἱστιαῖον ζωγρέῃ ἔλαβε 80 καὶ τὸν στρατὸν αὐτοῦ τὸν πλέω διέφϑειρε. ἐζωγρήϑη 29 δὲ ὃ Ἱστιαῖος ὧδε. ὡς ἐμάχοντο οἱ Ἕλληνες τοῖσι Πέρ-- σῃσι ἔν τῇ Παλήνῃ τῆς ᾿Αταρνείτεδος χώρης, οἱ μὲν συνέ-᾿ στασαϑ χρόνον ἐπὶ πολλόν, ἡ δὲ ἵππος ὕστερον ὁρμηϑεῖσα

σι

»- ῷῶε

3, δὴ οι, 4860 ἢ 6. ἢ νοϑί χαχὰ οπι. 4860 ἢ 24. λιμαινούσης Βείβκο: δειμαινούσης

72 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

ἐπιπίστει τοῖσι “Ἕλλησι. τό τε δὴ ἔργον τῆς ἵππου τοῦτο ἐγένετο, καὶ τετραμμένων τῶν Ἑλλήνων ὃ Ἱστιαῖος ἐλπεί- ζων οὐκ ἀπολέεσθαι ὑπὸ βασιλέος διὰ τὴν παρεοῦσαν ἁμαρτάδα φιλοψυχίέην τοιήνδε τινὰ ἀναιρέεται" ὡς φεύ- γων τε κατελαμβάνετο ὑπὸ ἀνδρὸς Πέρσεω καὶ ὡς καται- ρεόμενος ὕτε᾽ αὑτοῦ ἔμελλε συγκεντηϑήσεσϑαι, Περσίδα γλῶσσαν μετεὶς καταμηνύει ἑωυτὸν ὡς εἴη Ἱστιᾳῖος ὁ 7ε-

ϑθλήσιος. εἶ μέν γυν, ὡς ἐζωγρήϑη, ἄχϑη ἀγόμενος παρὰ βασιλέα Δαρεῖον, ὃ δὲ οὔτ᾽ ἂν ἔπαϑε κακὸν οὐδὲν δοκέειν ἐμοί, ἀπῆκέ τ᾽ ἂν αὑτῷ τὴν αἰτίην᾽ νῦν δέ μιν αὐτῶν τε τούτων εἵνεχα καὶ ἵνα μὴ διαφυγὼν αὖτις μέγας παρὰ βασιλέι γένηται, “Ἀρταφρένης τε ὃ Σαρδίων ὕπαρχος καὶ ὃ λαβὼν Ἅρπαγος, ὡς ἀπίκετο ἀγόμενος ἐς Σάρδις, τὸ μὲν αὐτοῦ σῶμα αὐτοῦ ταύτῃ ἀνεσταύρωσαν, τὴν δὲ κε- φαλὴν ταριχεύσαντες ἀνήνεικαν παρὰ βασιλέα Ζ;αρεῖον ἐς Σοῦσα. 4)αρεῖος δὲ πυϑόμενος ταῦτα καὶ ἐπαιτιησάμενος τοὺς ταῦτα ποιήσαντας ὅτε μὲν οὗ ζώοντα ἀνήγαγον ἐς ὄψιν τὴν ἑωυτοῦ, τὴν κεφαλὴν τὴν Ἱστιαίου λούσαντάς τε καὶ περιστείλαντας εὖ ἐνετείλατο ϑάψαι ὡς ἀνδρὸς μεγάλως ἑωυτῷ τε καὶ ]]έρσῃησι εὐεργέτεω.

81 Τὰ μὲν περὶ Ἱστιαῖον οὕτω ἔσχε. ὃ δὲ ναυτικὸς στρατὸς ὃ Περσέων χειμερίσας περὶ Πίλητον, τῷ δευτέρῳ ἔτεϊ ὡς ἀνέπλωσε, αἱρέει εὐττετέως τὰς νήσους τὰς πρὸς τῇ ἠπείρῳ κειμένας, Χίον καὶ “Ζέσβον καὶ Τένεδον. ὅχως δὲ λάβοι τινὰ τῶν νήσων, ὡς ἑἕχάστην αἱρέοντες οἱ βάρ- βαροι ἐσαγήνευον τοὺς ἀνθρώπους. σαγηνεύουσι δὲ τόνδε τὸν τρόπον᾽ ἀνὴρ ἀνδρὸς ἁψάμενος τῆς χειρὸς ἐκ ϑαλάσ- σης τῆς βορηίης ἐπὶ τὴν νοτέην διήχουσι, καὶ ἔπειτα διὰ σάσης τῆς νήσου διέρχονται ἐκϑηρεύοντες τοὺς ἀνθρώπους. αἵρεον δὲ καὶ τὰς ἐν τῇ ἠπείρῳ πίλιας τὰς Ἰάδας κατὰ ταῦτά, πλὴν οὐκ ἐσαγήνευον τοὺς ἀνθϑρώπουρ᾽ οὗ γὰρ οἷά

32τ᾿ ἦν. ἐνθαῦτα ]Περσέων οἱ στρατηγοὶ οὐκ ἐψεύσαντο τὰς ἀπειλὰς τὰς ἐπηπείλησαν τοῖσι Ἴωσι στρατοπεδευο-

Ἴ. μετιεὶς ἢ ὁ οπι. 486 ἢ 8. ἀνήχϑη Βτγεᾶον ἢ 26. τοῦτον ΡΗ 28. διήχουσαν 4486 ἢ 38. ἐπηπείλησαν ΡΗ: ἐπηπειλήσαντο

φι

1

"

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 78

μένοισι ἐναντία σφίσι. ὡς γὰρ δὴ ἐπεκράτησαν τῶν πο- λέων, παῖδας τε τοὺς εὐξιδεστάτους ἐκλεγόμενοι ἐξέταμνον χαὶ ἐποέευν ἀντὶ εἶναι ἐνόρχιας εὐνούχους καὶ παρϑένους τὰς καλλιστευούσας ἀνασπάστους παρὰ βασιλέα" ταῦτά τὲ δὴ ἐποέευν καὶ τὰς πόλιας ἐνεπίμπρασαν αὐτοῖσι τοῖσι ἱροῖσι. οὕτω τε τὸ τρίτον Ἴωνες κατεδουλώϑησαν, πρῶ- τον μὲν ὑπὸ “υδώῶν, δὶς δὲ ἐπεξῆς τότε ὑπτὸ Περσέων.

“πὸ δὲ Ἰωνίης ἀπαλλασσόμενος ὃ ναυτικὸς στρατὸς 88

τὰ ἐπ᾽ ἀριστερὰ ἐστολέοντι τοῦ Ἑλλησπόντου αἷρεε πάντα"

τὰ γὰρ ἐπὶ δεξιὰ αὑτοῖσι τοῖσι Πέρσῃσι ὑποχείρια ἣν γεγονότα κατ᾽ ἤπειρον. εἰσὶ δὲ αἱ ἐν τῇ Εὐρώπῃ αἵδε τοῦ Ἑλλησπόντου ᾿ Χερσόνησός τε, ἕν τῇ! πόλιες συχναὶ ἔνεισι, καὶ Πέρινϑος καὶ τὰ τείχδα τὰ ἐπὶ Θρηΐχης καὶ Σηλυμβρίη τε καὶ Βυζάντιον. Βυζάντιοι μέν νυν καὶ οἱ πέρηϑε Καλχηδόνιοι οὐδ᾽ ὑπέμειναν ἐπιπλέοντας τοὺς Φοίνικας, ἀλλ᾽ οἴχοντο ἀπολιπόντες τὴν σφετέρην ἔσω ἐς τὸν Εὔξεινον πόντον, καὶ ἐνθαῦτα πόλεν Πεσαμβρίέην οἴκησαν. οἱ δὲ Φοίνικες κατακαύσαντες ταύτας τὰς χώρας τὰς καταλεχϑείσας τράπονται ἐπέ τὲ Προκόννησον καὶ “Ἵρτάκην, πυρὶ δὲ καὶ ταύτας »ξίμαντες ἔπλεον αὗτις ἐς τὴν Χερσόνησον ἐξαιρήσοντες τὰς ἐπιλοίπους τῶν πολίων, ὅσας πρότερον προσσχόντες οὗ κατέσυραν. ἐπὶ δὲ Κύζικον οὐδὲ ἔπλωσαν ἀρχήν" αὐτοὶ γὰρ Κυζικηνοὶ ἔτι πρότερον τοῦ Φοινίκων ἐσπλόου ἐγεγόνεσαν ὑπὸ βασιλέι, Οἰβάρεὶϊ τῷ Μεγαβάζου ὁμολογήσαντες τῷ ἐν Ζασκυλείῳ ὑπάρχῳ. ᾿ς Τῆς δὲ Χερσονήσου πλὴν Καρδίης πόλιος τὰς ἄλλας 84 πάσας ἐχειρώσαντο οἱ Φοίνικες. ἐτυράννευε δὲ αὑτέων μέχρι τότε Μιλτιάδης ὃ Κίμωνος τοῦ Στησαγόρεω, κτη- σαμένου τὴν ἀρχὴν ταύτην πρότερον Μιλτιάδεω τοῦ Κυ- ψέλου τρόπῳ τοιῷδε. εἶχον Φ΄όλογκοι Θρήικες τὴν Χερ-

3, ἐνόρχας ΡΗ͂ || ὃ. τε οἴη. Ῥρ». ἢ |} τοῖσι: οχγ. ΒΕΚΚαΡ ἢ 6. δὲ ΡΗ͂ |} Ἴ. ἑξῆς 486 1} 10. τοῖσι οτι. 480 ἢ 11. αἱ οχι. ΡΗ͂ || 12. συχναί εἰσι ΡΕ ἢ 18. χαλχηδόνιοι : χαλκηδόνιοι 106. σφετέρην 486: πόλιν ἢ 11. ϑηλυμβρίην 480 [ 19. χκαταλειφϑείσας 486 ᾿} 22. πρότερον οἴ. ΡΗ [] 24. ἔσπλου τούτου Ρ, τούτου ἔσπλου ΒΚ

44 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

σόνησον ταύτην. οὗτοι ὧν οἱ 4Ζόλογκοι πιεσϑέντες πολέμῳ ὑπὸ Ἁψινϑίων ἐς Ζελφοὺς ἔπεεμιψαν τοὺς βασιλέας περὶ τοῦ πολέμου χρησομένους. ἢ δὲ Πυϑίη σφι ἀνεῖλε οἶκι- στὴν ἐπάγεσθαι ἐπὶ τὴν χώρην τοῦτον ὃς ἂν σφέας ἀπιόντας ἐκ τοῦ ἱροῦ πρῶτος ἐτεὶ ξείνεα καλέσῃ. ἰόντες δὲ οἱ Δόλογκοι τὴν ἱρὴν ὁδὸν διὰ Φωκέων τε χαὶ Βοιω- τῶν ἤισαν᾽ καί σῴξας ὡς οὐδεὶς ἐκάλεε, ἐκτράπονται ἐπ᾽ 8ὅ 4ϑηνέων. ἐν δὲ τῇσι ϑήνῃσι τηνικαῦτα εἶχε μὲν τὸ πᾶν κράτος Πεισίστρατος, ἀτὰρ ἐδυνάστευέ γε καὶ [Μιλ- τιάδης ὃ Κυψέλου ἐὼν οἰχίης τεϑριπποτρόφου, τὰ μὲν ἀνέκαϑεν ἀπ᾿ ΑἸϊαχοῦ τε καὶ ΑΑἰγένης γεγονώς, τὰ δὲ γξεώτερα 1ϑηναῖος, Φιλαίου τοῦ «Αἴαντος παιδὸς γενο- μένου πρώτου τῆς οἰχέης ταύτης «ϑηναίου. οὗτος ὁ Άιλ- τιάδης κατήμενος ἐν τοῖσι τεροϑύροισι τοῖσι ἑωυτοῦ, ὁρέων τοὺς Δολόγκους παριόντας ἐσθῆτα ἔχοντας οὐκ ἐγχωρίην καὶ αἰχμὰς προσεβώσατο καί σφι προσελῚθοῦσι ἐπηγγεί- λατο καταγωγὴν καὶ ξείγνεα. οἱ δὲ δεξάμδνοι καὶ ξεινε- σϑέντες ὑτε᾽ αὐτοῦ ἐξέφαινον πᾶν τὸ μαντήιον, ἐκφήναν- τες δὲ ἐδέοντο αὐτοῦ τῷ ϑεῷ μιν πείϑεσϑαι. Μιλτιάδεα δὲ ἀκούσαντα παραυτίκα ἔπεισε ὃ λόγος οἷα ἀχϑόμενόν τὸ τῇ Πεισιστράτου ἀρχῇ καὶ βουλόμενον ἐκποδὼν εἶναι. αὐτίκα δὲ ἐστάλη ἐς Δελφούς, ἐπειρησόμενος τὸ χρη- στήριον εἰ ποιοίη τά πτερ αὐτοῦ οἱ 4΄όλογκοι πιεροσεδέοντο. 30 κελευούσης δὲ καὶ τῆς Πυϑίης, οὕτω δὴ Μιλτιάδης ὃ Κυ- ψέλου, Ὀλύμπια ἀναραιρηκὼς πρότερον τούτων τεϑρίππῳ, τότε παραλαβὼν ᾿41ϑηναίων πάντα τὸν βουλόμενον μετέ- χειν τοῦ στόλου ἔπλεε ἅμα τοῖσι 4Ιολόγκοισι, καὶ ἔσχε τὴν χώρην" καί μιν οἱ ἐπαγαγόμενοι τύραννον χατεστή- σαντο. ὃ δὲ τερῶτον μὲν ἀπετείχισε τὸν Ισϑμὸν τῆς Χερ- σογήσου ἐκ Καρδίης πόλιος ἐς Πακτύην, ἵνα μὴ ἔχοιεν σφέας οἱ Ἁψίνϑιοι δηλέεσϑαι ἐσβάλλοντες ἐς τὴν χώρην. εἰσὶ δὲ οὗτοι στάδιοι ξξ τὸ καὶ τριήχοντα τοῦ ἰσϑμοῦ" ἀπὸ δὲ τοῦ ἰσϑμοῦ τούτου ἡ Χερσόνησος ἔσω πᾶσα ἐστὶ

9. γε Βείδκε: τε 4806, οὗ. Ρἢ ἢ 28. ποιῷ θορτος [[| 29. ἐπετεί- χισε 4860

10

2ὅ

ΗἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ {ὔ

σταδίων εἴκοσι καὶ τετρακοσίων τὸ μῆχος. ἀποτειχίσας 31 ὧν τὸν αὐχένα τῆς Χερσονήσου ὃ Μιλτιάδης καὶ τοὺς Ἁψινϑίους τρόπῳ τοιούτῳ ὠσάμεγος, τῶν λοιπῶν πρώ- τοισε ἐπολέμησε ““αμψακηνοῖσι" καί μιν οἵ “αμψακηνοὶ λοχήσαντες αἱρέουσι ζωγρίέῃ. ἣν δὲ ὁ Μιλτιάδης Κροίσῳ τῷ «“υδῷ ἐν γνώμῃ γεγονώς" πυϑόμενος ὧν ὃ Κροῖσος ταῦτα, πέμπων προηγόρευε τοῖσι “αμψακχηνοῖσι μετιέναι Μιλτιάδεα" εἰ δὲ μή σφεας πίτυος τρόπον ἀπεέλεε ἐκτρί- ψειν. πλανωμένων δὲ τῶν “αμψακηνῶν ἐν τοῖσι λόγοισι 10 τὸ ϑέλει τὸ ἔπος εἶναι τό σφι ἀτεξίλησε ὃ Κροῖσος, πέτυος τρόπον ἐκερέψειν, μόγις κοτὲ μαϑὼν τῶν τις πρεσβυτέρων εἶπε τὸ ἐόν, ὅτε πίτυς μούνη πάντων δενδρέων ἐχκοπεῖσα βλαστὸν οὐδένα μετιεῖ ἀλλὰ πανώλεϑρος ἐξαπόλλυται. δείσαντες ὧν οἱ “αμψακηνοὶ Κροῖσον λύσαντες μετῆχαν 15. Μιλτιάδεα. οὗτος μὲν δὴ διὰ Κροῖσον ἐκφεύγει, μετὰ δὲ 838 τελευτᾷ ἄπαις, τὴν ἀρχήν τὸ καὶ τὰ χρήματα παραδοὺς Στησαγόρῃ τῷ Κίμωνος ἀδελφεοῦ σταιδὶ ὁμομητρίέου. καί οἱ τελευτήσαντι Χερσονησῖται ϑύουσι ὡς νόμος οἰκιστῇ, χαὶ ἀγῶνα ἱππικόν τε καὶ γυμνικὸν ἐπιστᾶσι, ἐν τῷ 20 “αμψακηνῶν οὐδενὶ ἐγγένεται ἀγωνέζεσθαι. πολέμου δὲ ἐόντος πρὸς «“αμψακηνοὺς καὶ Στησαγόρεα κατέλαβε ἀποϑανεῖν ἄπαιδα, πληγέντα τὴν κεφαλὴν πεελέκεϊ ἐν τῷ πρυτανηίῳ πρὸς ἀνδρὸς αὑτομόλου μὲν τῷ λόγῳ πολεμίου δὲ καὶ ὑποϑθερμοτέρου τῷ ἔργῳ. τελευτήσαντος δὲ καὶ 89 25 Στησαγόρεω τρόπῳ τοιῷδε, ἐνθαῦτα Μιλτιάδεα τὸν Κί- μωνγος, Στησαγόρεω δὲ τοῦ τελευτήσαντος ἀδελφεόν, κατα- λαμψόμενον τὰ πρήγματα ἐπὶ Χερσογήσου ἀποστέλλουσι τριήρεϊ οἱ Πεισιστρατίδαι, οἵ μὲν καὶ ἐν ᾿4ϑήνησι ἐποίδυν εὖ ὡς οὗ συνειδότες δῆϑεν τοῦ πατρὸς [Κίμωνος] αὑτοῦ 80 τὸν ϑάνατον, τὸν ἐγὼ ἐν ἄλλῳ λόγῳ σημανέω ὡς ἐγένετο. ἹΜιλτιάδης δὲ ἀπικόμενος ἐς τὴν Χερσόνησον εἶχε κατ᾽ οἴκους, τὸν ἀδελφεὸν Στησαγόρεα δηλαδὴ ἐπιτιμέων. οἵ

Φι

10. τι ϑέλει Βδίοερμδηυβ ἢ εἶπαι ΑΝὶομί 18. πανώλεϑρος ἢ. Εαδίαί!ι. 1]. Ρ. 42: πανωλέϑρως || 15. μετὰ δὲ ταῦτα ΡΗ || 10. τε οι. Α8Ο0 1 321. τὰ ἐπὶ 29. Κίμωνος 866]. 8ι. [ἰ 31. χατοίχου 4860} 32. πενϑέων Οοβεὶ

70 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

δὲ Χερσονησῖται πυνϑανόμενοι ταῦτα συνελέχϑησαν ἀπὸ' πασέων τῶν πολίων οἱ δυναστεύοντες πάντοϑεν, χοινῷ δὲ στόλῳ ἀπικόμενοι ὡς συλλυπηϑησόμενοι ἐδέϑησαν ὑπ᾽ αὐτοῦ. ἹΜιλτιάδης τε δὴ ἴσχει τὴν Χερσόνησον, πεντα- χοσίους βόσκων ἐπικούρους, καὶ γαμέει ᾿Ολόρου τοῦ Θρηέ- χων βασιλέος τὴν ϑυγατέρα Ἡγησιπύλην.

40 Οὗτος δὲ ὁ Κίμωνος Μιλτιάδης νεωστὶ μὲν ἐληλύϑεε ἐς τὴν Χερσόνησον, κατελάμβανε δέ μὲν ἐλθόντα ἄλλα τῶν χαταλαβόντων πρηγμάτων χαλεπώτερα. τρέτῳ μὲν γὰρ ἔτεϊ πρὸ τούτων Σχύϑας ἐχφδύγει. Σκχύϑαι γὰρ οἱ νομάδες ἐρεϑισϑέντες ὑπτὸ βασιλέος ΖΙαρείου συνεστράφη- σαν καὶ ἤλασαν μέχρι τῆς Χερσονήσου ταύτης" τούτους ἐπιόντας οὐκ ὑπομείνας ὃ Πιλετιάδης ἔφευγε Χερσόνησον, ἐς ὃ οἵ τε Σκύϑαι ἀπαλλάχϑησαν καὶ ἐκεῖνον Ζόλογκοι κατήγαγον ὀπίσω. ταῦτα μὲν δὴ τρίτῳ ἔτεϊ πρότερον

41 ἐγεγόνδε τῶν τότε μὲν κατεχόγτων. τότε δὲ πυγνϑανόμεγνος εἶναι τοὺς Φοίνικας ἐν Τενέδῳ, πληρώσας τριήρεας πέντε χρημάτων τῶν παρεόντων ἀπέπλεε ἐς τὰς 4“ϑήνας. καὶ ὥσπερ δρμήϑη ἐκ Καρδίης πόλιος ἔπλεε διὰ τοῦ ἹΜέλαγνος κόλπου" παραμείβετό τε τὴν Χερσόνησον καὶ οἱ Φοίνικές οἱ περιπίπτουσι τῇσι νηυσί. αὑτὸς μὲν δὴ Μιλτιάδης σὺν τῇσι τέσσδρσι τῶν νεῶν καταφεύγει ἐς Ἴμβρον, τὴν δέ οἱ πέμπτην τῶν νεῶν χατεῖλον διώχοντες οἱ Φοίνικες. τῆς δὲ νεὸς ταύτης ἔτυχε τῶν Μιλτιάδεω παίδων ὃ πρε- σβύτατος ἄρχων ἸΜητίοχος, οὐχ ἐκ τῆς Ὀλόρου τοῦ Θρήι- κος ἐὼν ϑυγατρὸς ἀλλ᾽ ἐξ ἄλλης" καὶ τοῦτον ἅμα τῇ νηὲ εἷλον οἱ Φοίνικες, καέ μὲν πυϑόμεγνοι ὡς εἴη Μιλτιάδεω παῖς ἀνήγαγον παρὰ βασιλέα, δοκέοντες χάριτα μεγάλην καταϑήσεσθαι, ὅτι δὴ Μιλτιάδης γνώμην ἀπεδέξατο ἐν τοῖσι Ἴωσι πείϑεσϑαι κελεύων τοῖσι Σχύϑῃσι, ὅτε οἱ Σχύ- ϑαι προσεδέοντο λύσαντας τὴν σχεδίην ἀποπλέειν ἐς τὴν ἑωυτῶν. 4αρεῖος δέ, ὡς οἱ Φοίνικες ΜΠητίοχον τὸν Πτλ--

2. ἔχάστοϑεν δι. [[| 1. δὴ οοηΐ. Κᾶρες ἢ 9. χατεχόντων ΡΗ ἢ} 10. πρὸ «ἀάϊάϊέ δι. ἢ ἔφευγε ἢ ἢ 12. τῆς οπι. ΡΗ͂]} 18. ἀπὸ χερσονήσου 48 (οπι. (ΟἿ.

,»»

φι

1

Φ

18

420

ΗΡΟΔΟΤῸΥ Ζ 71

τιάδεω ἀνήγαγον, ἐποίησε χακὸν μὲν οὐδὲν Μητίοχον, ἀγαθὰ δὲ συχνά" καὶ γὰρ οἶκον καὶ κτῆσιν ἔδωκε καὶ Περ- σίδα γυναῖκα, ἐκ τῆς οἱ τέκνα ἐγένετο τὰ ἐς Πέρσας κε- χοσμέαται. Μιλτιάδης δὲ ἐξ Ἴμβρου ἀπικνέεται ἐς τὰς ᾿4ϑήνας.

Καὶ κατὰ τὸ ἔτος τοῦτο ἐκ τῶν Περσέων οὐδὲν ἐπὶ πλέον ἐγένετο τούτων ἐς νεῖκος φέρον Ἴωσι, ἀλλὰ τάδε μὲν χρήσιμα κάρτα τοῖσι Ἴωσι ἐγένετο τούτου τοῦ ἔτεος" «Ἀρταφρένης ὃ Σαρδίων ὕπαρχος μεταπεμψάμενος ἀγγέ- λους ἐκ τῶν πολέων συνϑήκας σφίσι αὐτοῖσε τοὺς Ἴωνας ἠνάγκασε ποιέεσϑαι, ἵνα δοσίδιχοι εἶεν καὶ μὴ ἀλλήλους φέροιέν τε καὶ ἄγοιδν. ταῦτά τε ἠνάγκασε ποιέξιν, καὶ τὰς χώρας μετρήσας σφέων κατὰ παρασαγγας, τοὺς καλέ- ουσι οἱ Πέρσαι τὰ τριήχοντα στάδια, κατὰ δὴ τούτους μετρήσας φόρους ἔταξε ἑκάστοισι, οἱ κατὰ χώρην διατελέ- ουσι ἔχοντες ἐκ τούτου τοῦ χρόνου αἰεὶ ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ὡς ἐετάχϑησαν ἐξ ᾿ἀρταφρένεος᾽ ἐτάχϑησαν δὲ σχεδὸν κατὰ ταὐτὰ καὶ πρότερον εἶχον. καί σφι ταῦτα μὲν εἰρηναῖα ἦν.

“μα δὲ τῷ ἔαρι, τῶν ἄλλων καταλελυμένων στρατη- γῶν ἐκ βασιλέος, Μαρδόνιος ὃ Γοβρύδω κατέβαινε ἐπὶ ϑάλασσαν, στρατὸν πολλὸν μὲν κάρτα πεζὸν ἅμα ἀγό- μενος πολλὸν δὲ ναυτικόν, ἡλικέην τε νέος ἐὼν καὶ νεωστὶ γεγαμηκὰς βασιλέος Δαρείου ϑυγατέρα “Τρτοζώστρην᾽ ἄγων δὲ τὸν στρατὸν τοῦτον ὁ αρδόνιος ἐπείτε ἐγένδτο ἐν τῇ Κιλικέῃ, αὑτὸς μὲν ἐπεβὰς ἐπὶ νεὸς ἐκομέζετο ἅμα τῇσι ἄλλῃσι νηυσί, στρατιὴν δὲ τὴν πεζὴν. ἄλλοι ἡγεμόνες ἦγον ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον. ὡς δὲ παραπλέων τὴν ᾿(σέην ἀπέκετο ὃ Μαρδόνιος ἐς τὴν Ἰωνίην, ἐνθαῦτα μέγιστον ϑώμα ἐρέω τοῖσι μὴ ἀποδεκομένοισι “Ελλήνων Περσέων τοῖσι ἑπτὰ Ὀτάνεα γνώμην ἀποδέξασϑαι ὡς χρϑδὸν εἴη δημοχρατέεσϑαι Πέρσας" τοὺς γὰρ τυράννους τῶν Ἰώνων καταπαύσας πάντας ὁ Ἡαρδόνεος δημοχρατίας κατίστα ἐς τὰς πόλιας. ταῦτα δὲ ποιήσας ἡπεδίγετο ἐς τὸν Ἑλλή-

θ. ἔτι πλέον ΡΗ ᾿Ὶ 9. δὲ ὁ 4860} 10. πολεμίων ΡΗ ἢ 18. σφέων μετρήσας ΡΗ | 10. χαὶ ἔτι ΡᾺ ᾿ 18. χαὶ 8ι.: τὰ καὶ

42

78 ἩΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

σποντον. ὡς δὲ συνελέχϑη μὲν χρῆμα πολλὸν νεῶν συνε- λέχϑη δὲ χαὶ πεζὸς στρατὸς πολλός, διαβάντες τῇσι νηυσὶ τὸν Ἑλλήσποντον ἐπορεύοντο διὰ τῆς Εὐρώπης, ἐτεορεύ-

ἀδοντο δὲ ἐπί τε Ἐρέτριαν καὶ “Ἵϑήνας. αὗται μὲν ὧν σφι πρόσχημα ἦσαν τοῦ στόλου" ἀτὰρ ἐν νόῳ ἔχοντες ὅσας ἂν πλείστας δύνωνται καταστρέφεσθαι τῶν Ἑλλῃνίδων πολίων, τοῦτο μὲν δὴ τῇσι νηυσὶ Θασίους οὐδὲ χεῖρας ἀνταξιραμένους κατεστρέψαντο, τοῦτο δὲ τῷ πεζῷ ακε- δόνας πρὸς τοῖσι ὑπάρχουσι δούλους προσεχτήσαντο᾽ τὰ γὰρ ἐντὸς Μακεδόνων ἔϑνεα πάντα σφε ἦν ἤδη ὑποχείρια 10 γεγονότα. ἐκ μὲν δὴ Θάσου διαβαλόντες πέρην ὑπὸ τὴν ἤπειρον ἐκομέζοντο μέχρε κανϑου, ἐκ δὲ κάνϑου δρμώ- μενοι τὸν ϑων περιέβαλλον. ἐπιπεσὼν δέ σφε πέερι- πλέουσι βορέης ἄνεμος μέγας τε καὶ ἄπορος κάρτα τρη- χέως περιέσπε, πλήϑεϊ πολλὰς τῶν γνϑῶν ἐκβάλλων πρὸς 15 τὸν ἄϑων. λέγεται γὰρ τριηχοσίας μὲν τῶν νεῶν τὰς διαφϑαρείσας εἶναι, ὑπὲρ δὲ δύο μυριάδας ἀνθρώπων. ὥστε γὰρ ϑηριωδεστάτης ἐούσης τῆς ϑαλάσσης ταύτης τῆς περὶ τὸν ἄϑων, οἱ μὲν ὑπὸ τῶν ϑηρίων διεφϑείροντο ἁρπαζόμενοι, οὗ δὲ πρὸς τὰς πέτρας ἀρασσόμενοι" οἱ δὲ 20 αὑτῶν νέειν οὐκ ἐπιστέατο καὶ κατὰ τοῦτο διεφϑείροντο,

λῦ οἱ δὲ ῥίγει. ὃ μὲν δὴ ναυτικὸς στρατὸς οὕτω ἔπρησσε, ἹΜαρδονέῳ δὲ χαὶ τῷ πεζῷ στρατοπεδευομένῳ ἐν ἴακε- δονίῃ νυχτὸς Βρύγοι Θρήικες ἐπεχείρησαν" καί σφεων πολ- λοὺς φονεύουσι οἱ Βρύγοι, Μαρδόνιον δὲ αὑτὸν τρωματέ- 45 ζουσι. οὐ μέντοι οὐδὲ αὑτοὶ δουλοσύνην διέφυγον πρὸς Περσέων" οὐ γὰρ δὴ πρότερον ἀπανέστη ἐκ τῶν χωρέων τουτέων Μαρδόνιος πρὶν ἢ σφεας ὑποχειρίους ἐποιήσατο. τούτους μέντοι καταστρεψάμενος ἀπῆγε τὴν στρατιὴν ὀπί- σω, ἅτε τῷ πεζῷ τε προσπταίσας πρὸς τοὺς Βρύγους καὶ 80 τῷ ναυτικῷ μεγάλως περὶ ἄϑων. οὗτος μέν νυν ὃ στό- λος αἰσχρῶς ἀγωνισάμενος ἀπαλλάχϑη ἐς τὴν ᾿Ασίην.

4θ Δευτέρῳ δὲ ἔτει τούτων ὃ Δαρεῖος πρῶτα μὲν Θα-

οι

1. πολλὸν Β': πολλῶν ἢ 2. πολλὸς στρατός 486 ἢ 6. δύναιντο 4806}10. ἤδη ἦν ΡΗ

σι

1

1ὅ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 79

σίους, διαβληϑέντας ὑπὸ τῶν ἀστυγειτόνων ὡς ἁπόστασιν μηχανῴατο, πέμψας ἄγγελον ἐκέλευε σφέας τὸ τεῖχος πε- ριαιρέειν καὶ τὰς νέας ἐς 4βδηρα κχομέζειν. οἱ γὰρ δὴ Θάσιοι, οἷα ὑπὸ Ἱστιαίου τὲ τοῦ Μιλησίου πολιορκηϑέν- τὲς καὶ προσόδων ἐουσέων μεγαλέων, ἐχρέωντο τοῖσε χρή-- μασι νέας τε ναυπηγεύμενοι -μακρὰς καὶ τεῖχος ἰσχυρότε- ρον περιβαλλόμενοι. ἡ δὲ πρόσοδός σφε ἐγένετο ἔχ τε τῆς ἠπείρου καὶ ἀπὸ τῶν μετάλλων" ἐκ μέν γε τῶν ἔκ Σκαπτησύλης τῶν χρυσέων μετάλλων τὸ ἐπίπαν ὀγδώκοντα τάλαντα προσήιε, ἔχ δὲ τῶν ἐν αὐτῇ Θάσῳ ἐλάσσω μὲν τούτων, συχνὰ δὲ οὕτω ὥστε τὸ ἐπίπαν Θασίοισι ἐοῦσι χαρπτῶν ἀτελέσι προσήιε ἀπό τὲ τῆς ἠπείρου καὶ τῶν μετάλλων ἔτεος ἑκάστου διηκόσια τάλαντα, ὅτε δὲ τὸ

πλεῖστον προσῆλϑε ᾿ τριηκόσια. εἶδον δὲ καὶ αὐτὸς τὰ 41

μέταλλα ταῦτα, καὶ μακρῷ ἦν αὐτῶν ϑωμασιώτατα τὰ οἵ Φοίνικες ἀνεῦρον οἱ μετὰ Θάσου χτίσαντες τὴν νῆσον ταύτην, ἥτις νῦν ἀπὸ τοῦ Θάσου τούτου τοῦ Φοίνικος τὸ οὔνομα ἔσχε. τὰ δὲ μέταλλα τὰ Φοινικικὰ ταῦτα ἐστὶ τῆς Θάσου μεταξὺ ΑΑϊνύρων τε χώρου καλεξομένου καὶ Κοι- γύρων, ἀντίον δὲ Σαμοθρηίκης, ὄρος μέγα ἀνεστραμμένον ἐν τῇ ζητήσι. τοῦτο μέν νυν ἐστὶ τοιοῦτον. οἷ δὲ Θάσιοι τῷ βασιλέι κελεύσαντι καὶ τὸ τεῖχος τὸ σφέτερον κατεῖλον καὶ τὰς νέας τὰς πάσας ἐκόμισαν ἐς ᾿Αβδηρα.

ἹΜετὰ δὲ τοῦτο ἀπεπειρᾶτο ὃ “αρεῖος τῶν , Ἑλλήνων 48.

ὅ τι ἐν νόῳ ἔχοιεν, κότερα πολεμέειν ἑωυτῷ ἢ παραδι- δόναι σφέας αὑτούς. διέπεμπε ὦν κήρυκας ἄλλους ἄλλῃ τάξας ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα, κελεύων αἰτέξιν βασιλέι γῆν τε καὶ ὕδωρ. τούτους μὲν δὴ ἐς τὴν Ελλάδα ἔπεμπε, ἄλλους δὲ χήρυκας διέπεμπε ἐς τὰς ἑωυτοῦ δασμοφόρους πόλιας

80 τὰς παραϑαλασσίους, κελεύων γέας τε μαχρὰς καὶ ἱππα-

γωγὰ πλοῖα ποιέεσϑαι. οὗτοί τε δὴ παρεσκευάζοντο ταῦ-

τα, καὶ τοῖσι ἥχουσι ἐς τὴν Ἑλλάδα κήρυξι πολλοὶ μὲν

2. τό τεῦ ἢ 4. οἷα] οἱ 4868. ἐχ σχαπτησύλης 48: ἐκ σχαπτῆς ὕλης ΟΡ, ἐν σχαπτησύλη ΚΕ Π 11. ἐπὶ ΡΗ ἢ 19. χονύρων Ρρ».Π }} 21. τῇ οῃ. Ῥὴ

᾿

80 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

ἠπειρωτέων ἔδοσαν τὰ προΐσχετο αἰτέων ὃ Πέρσης, πεαν- τες δὲ νησιῶται ἐς τοὺς ἀπεικοίατο αἰτήσοντες. οἵ τε δὴ ἄλλοι νησιῶται διδοῦσι γῆν τε καὶ ὕδωρ “Ιαρείῳ καὶ δὴ καὶ «Αἰγινῆται. ποιήσασι δέ σφι ταῦτα ἰϑέως 41ϑηναῖοι ἐπε- χέατο, δοκέοντές τὸ ἐπὶ σφίσι ἐπέχοντας τοὺς «Αἰγινήτας ὅ δεδωχέναι ὡς ἅμα τῷ Πέρσῃ ἐπὶ σφέας στρατεύωνται, καὶ ἄσμενοι προφάσιος ἐπελάβοντο, φοιτέοντές τε ἐς τὴν Σπάρτην χατηγόρεον τῶν «Αἰγινητέων τὰ πεποιήκοιεν προ- ὅ0 δόντες τὴν Ἑλλάδα. πρὸς ταύτην δὲ τὴν κατηγορίην Κλεο- μένης ὃ ᾿Αναξανδρίδεω βασιλεὺς ἐὼν Σπαρτιητέων διέβη 10 ἐς “ἴγιναν, βουλόμενος συλλαβεῖν «Αἰγινητέων τοὺς αἰτιω- τάτους. ὡς δὲ ἐπειρᾶτο συλλαμβάνων, ἄλλοι τε δὴ ἐγέ- γοντο αὐτῷ ἀντίξοοι τῶν «Αἰγινητέων, ἐν δὲ δὴ καὶ Κριὸς ὃ Πολυκρίτου μάλιστα, ὃς οὐκ ἔφη αὐτὸν οὐδένα ἄξειν χαίροντα «Αἰγινητέων᾽ ἄνευ γάρ μὲν Σπαρτιητέων τοῦ κοι- ἰδ γοῦ ποιέειν ταῦτα, ὑὕτε᾽ ᾿41ϑηναίων ἀναγνωσθέντα χρήμασι" ἅμα γὰρ ἂν μιν τῷ ἑτέρῳ βασιλέι ἐλϑόντα συλλαμβάνειν. ἔλεγε δὲ ταῦτα ἐξ ἐπιστολῆς τῆς Φημαρήτου. Κλεομένης δὲ ἀπελαυνόμενος ἐκ τῆς Αἰγίνης εἴρετο τὸν Κριὸν Ο τι οἱ εἴη τὸ οὔνομα᾽ ὃ δέ οἱ τὸ ἐὸν ἔφρασε. ὃ δὲ Κλεομέ- 30 γης πρὸς αὑτὸν ἔφη “ἤδη νῦν καταχαλκοῦ ὦ χριὲ τὰ κέρεα, ὡς συνοισόμενος μεγάλῳ κακῷ."

51 Ἐν δὲ τῇ Σπάρτῃ τοῦτον τὸν χρόνον ὑπομένων Ζημά- ρητος ὃ “Ἀρίστωνος διέβαλλε τὸν Κλεομένεα, ἐὼν βασιλεὺς καὶ οὗτος Σπαρτιητέων, οἰκίης δὲ τῆς ὑποδεεστέρης, κατ᾽ 25 ἄλλο μὲν οὐδὲν ὑποδεεστέρης" ἀπὸ γὰρ τοῦ αὐτοῦ γεγό- γασι" κατὰ πρεσβυγενείην δέ κως τετίμηται μᾶλλον ἡ

52 Εὐρυσϑένεος. “Ἰακεδαιμόνιοε γὰρ ὁμολογέοντες οὐδενὲ ποιητῇ λέγουσι αὑτὸν «Ἀριστόδημον τὸν ᾿ἀριστομάχου τοῦ Κλεοδαίου τοῦ Ὕλλου βασιλεύοντα ἀγαγεῖν σφεας ἐς ταύ-- 80 τὴν τὴν χώρην τὴν γὺῦν ἐκτέαται, ἀλλ᾽ οὐ τοὺς “Ἄριστο- δήμου παῖδας. μετὰ δὲ χρόνον οὐ πολλὸν Ἀριστοδήμῳ

ὅ. ἔχοντας ΡΗ ᾿ 8. τῶν οτι. ΡΗ ἢ 10. βασιλεύων 486 ἢ 12. συλλαμβόνειν Ῥε (οι. ἢ) [[13. αὐτῷ ἐγίνοντο Ῥε (οι. ἢ) ἢ 20. δέ οὗ δὲ ΡΗ]} 21. ἡ δὴ α4}} 24. διέβαλε 486

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 81

τεχεῖν τὴν γυναῖχα, τῇ οὔνομα εἶναι ᾿Τργείην᾽ ϑυγατέρα δὲ αὐτὴν λέγουσι εἶναι «ὐτεσίωνος τοῦ Τισαμενοῦ τοῦ Θερσάνδρου τοῦ Πολυνείκεος" ταύτην δὴ τεκεῖν δίδυμα, ἐπιδόντα δὲ τὸν ᾿Τριστόδημον τὰ τέκνα νούσῳ τελευτᾶν.

δ “ακεδαιμονίους δὲ τοὺς τότε ἐόντας βουλεῦσαι κατὰ νόμον

βασιλέα τῶν παίδων τὸν πρεσβύτερον ποιήσασθαι. οὔκων δή σφεας ἔχειν ὁχότερον ἕλωνται ὥστε καὶ ὁμοίων καὶ ἴσων ἐόντων" οὐ δυναμένους δὲ γνῶναι, ἢ καὶ πρὸ τούτου, ἐπειρωτᾶν τὴν τεκοῦσαν. τὴν δὲ οὐδὲ αὑτὴν φάναι δια-

10 γινώσκειν. εἰδυῖαν μὲν καὶ τὸ κάρτα λέγειν ταῦτα, βου-

18

20

λομένην δὲ εἴ κως ἀμφότεροι γενοίατο βασιλέες. τοὺς ὧν δὴ “αχεδαιμονίους ἀπορέειν, ἀπορέοντας δὲ στέμπειν ἐς Ζελφοὺς ἐπειρησομένους ὅ τι χρήσωνται τῷ πρήγματι. τὴν δὲ Πυϑίην σφέας κελεύειν ἀμφότερα τὰ παιδία ἡγή- σασϑαι βασιλέας, τιμᾶν δὲ μᾶλλον τὸν γεραίτερον. τὴν μὲν δὴ Πυϑίην ταῦτά σφι ἀνελεῖν, τοῖσι δὲ “ακεδαιμο- γίοισι ἀπορέουσι οὐδὲν ἧσσον ὅκως ἐξεύρωσι αὐτῶν τὸν πρεσβύτερον, ὑποϑέσϑαι ἄνδρα Μεσσήνιον τῷ οὔνομα εἶναι Πανίτην' ὑποθέσθαι δὲ τοῦτον τὸν Πανίτην τάδε τοῖσι “ακεδαιμονίοισι, φυλάξαι τὴν γειναμένην ὁκότερον τῶν παίδων πρότερον λούει καὶ σιτέζει" καὶ ἣν μὲν κατὰ ταὐτὰ φαίνηται αἰεὶ ποιεῦσα, τοὺς δὲ πᾶν ἕξειν ὅσον τι καὶ δίζηνται καὶ ϑέλουσι ἐξευρεῖν, ἣν δὲ πλανᾶται καὶ ἐκείνη ἐναλλὰξ ποιεῦσα, δῆλά σφε ἔσεσθαι ὡς οὐδὲ ἐχείνη πλέον οὐδὲν οἷδε, ἐπ᾽ ἄλλην τε τραπέσϑαι σφέας δδόν. ἐνθαῦτα δὴ τοὺς Σπαρτιήτας κατὰ τὰς τοῦ ΙΜεσσηνίου ὑποϑήκας φυλάξαντας τὴν μητέρα τῶν «Τριστοδήμου πεαί- δων λαβεῖν κατὰ ταὐτὰ τιμῶσαν τὸν πρότερον καὶ σίτοισι καὶ λουτροῖσι, οὐκ εἰδυῖαν τῶν εἵνεκεν ἐφυλάσσετο. λα- βόντας δὲ τὸ παιδίον τὸ τιμώμενον πρὸς τῆς γειναμένης ὡς ἐὸν πρότερον τρέφειν ἐν τῷ δημοσίῳ" καί οἱ οὔνομα

8. δὴ 4806: δὲ ἢ) δ. ἐόντας] ἐν τέλεϊ ἐόντας 81., ἄρχοντας Κτῦρετ ἢ 9. διαγινώσχειν, εἰδυῖαν νυϊρο ἢ 14. χελεύειν σφέας ΡΗ ἢ} στήσασϑαι Οοὐεῖ 15. τὸ 8ι. Π πρεσβύτερον 480 ἢ 23. καὶ ϑέλουσι ἐξευρεῖν [ογίδβ8ε βρυτί [ 20. σφέας τραπέσϑαι Ρὴ

Ἠοτοδοίαβ 11. 6

82 ΗΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

τεϑῆναι Εὐρυσϑένεα, τῷ δὲ Προκλέα. τούτους ἀνδρω- ϑέντας αὐτούς τε ἀδελφεοὺς ἐόντας λέγουσι διαφόρους εἶναι τὸν πάντα χρόνον τῆς ζόης ἀλλήλοισι, καὶ τοὺς ἀπὸ τούτων γενομένους ὡσαύτως διατελέειν.

53 Ταῦτα μὲν “αχεδαιμόνιοι λέγουσι μοῦνοι Ἑλλήνων" τάδε δὲ κατὰ τὰ λεγόμενα ὑπ᾽ Ἑλλήνων ἐγὼ γράφω, τού- τους τοὺς ΖΦωριέων βασιλέας μέχρι μὲν δὴ Περσέος τοῦ Δανάης, τοῦ ϑεοῦ ἀπεόντος, καταλεγομένους ὀρϑῶς ὑπ᾽ Ἑλλήνων καὶ ἀποδεικνυμένους ὡς εἰσὶ Ἕλληγες᾽ ἤδη γὰρ τηνικαῦτα ἐς Ἕλληνας οὗτοι ἐτέλεον. ἔλεξα δὲ μέχρε Περ- σέος τοῦδε εἵνεκα, ἀλλ᾽ οὐκ ἀνέκαϑεν ἔτι ἔλαβον, ὅτι οὐκ ἔπεστι ἐπωνυμίη Περσέι οὐδεμία πατρὸς ϑνητοῦ, ὥσπερ Ἡρακλέι Ἀμφιτρύων. ἤδη ὧν ᾿ὀρϑῷ λόγῳ χρεωμένῳ μέχρε Περσέος ὀρϑῶς εἴρηταί μοι" ἀπὸ δὲ “ανάης τῆς “Ἵχρισίου . καταλέγοντι τοὺς ἄνω αἰεὶ πατέρας αὐτῶν φαινοίατο ἂν ἐόντες οἱ τῶν Δωριέων ἡγεμόνες «Αἰγύπτιοι ἰϑαγενέες.

δ4οἱ τῶν Ζωριέων ἡγεμόνες Αἰγύπτιοι ἰϑαγενέες. ταῦτα μέν νυν χατὰ τὰ Ἕλληνες λέγουσι γεγενεηλόγηται᾽ ὡς δὲ ὃ παρὰ Περσέων λόγος λέγεται, αὑτὸς ὁ Περσεὺς ἐὼν “Ἀσσύριος ἐγένετο Ἕλλην, ἀλλ᾽ οὐκ οἱ Περσέος πρόγονοι" τοὺς δὲ ᾿᾿χρισίου γε τπεατέρας ὁμολογέοντας κατ᾽ οἰκηιό- τητὰ Περσέι οὐδέν, τούτους δὲ εἶναι, κατά περ Ἕλληνες λέγουσι, «Αἰγυπτίους.

δῦ ΒΚΚαὶ ταῦτα μέν νυν περὶ τούτων εἰρήσϑω. ὃ τι δὲ ἐόντες «Αἰγύπτιοι καὶ ὅ τι ἀποδεξάμενοι ἔλαβον τὰς ΖΔω- ριέων βασιληίας, ἄλλοισι γὰρ περὶ αὐτῶν εἴρηται, ἐάσομεν αὐτά" τὰ δὲ ἄλλοι οὐ κατελάβοντο, τούτων μνήμην τεοιή-

ὅθ σομαι. γέρεα τε δὴ τάδε τοῖσι βασιλεῦσι Σπαρτιῆται δεδώκασι, ἱρωσύνας δύο, Ζ΄ός τε “αχεδαίμονος χαὶ Διὸς οὐρανίου, καὶ πόλεμον ἐκφέρειν ἐπ᾿ ἣν ἂν βούλωνται χώρην, τούτου δὲ μηδένα εἶναι Σπαρτιητέων διακωλυτήν, εἰ δὲ μὴ αὐτὸν ἐν τῷ ἀγεὶ ἐνέχεσθαι. στρατευομένων δὲ

6. γράφω" τούτους Ρἤ: γράφω᾽ τούτους γὰρ δὴ ! 1. δὴ οὐ. ΡΗ ἢ 8. τοὺς καταλεγομένους 486 }} 14. τοῦ περσέος ΡΗ͂ ἢ 19. παρὰ οι. ΡΗ [ 832. αὐτὸν... ἘΒτοΒΙεΓ [ στρατευομένους ΡΗ

φῶ

10

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 88

πρώτους ἰέναι τοὺς βασιλέας, ὑστάτους δὲ ἀπιέναι" ἑκατὸν δὲ ἄνδρας λογάδας ἐπὶ στρατιῆς φυλάσσειν αὐτούς" προ- βάτοισι δὲ χρᾶσϑαι ἐν τῇσι ἐξοδίῃσι ὅκόσοισε ἂν ὧν ἐϑέ- λωσι, τῶν δὲ ϑυομένων πάντων τὰ δέρματά τε καὶ τὰ νῶτα λαμβάνειν σφέας. ταῦτα μὲν τὰ ἐμπολέμια, τὰ δὲ ἄλλα 51 τὰ εἰρηναῖα κατὰ τάδε σφι δέδοται. ἣν ϑυσίη τις δημοτε- λὴς ποεέηται, τερώτους ἐπεὶ τὸ δεῖχενον ἵζειν τοὺς βασι- λέας, καὶ ἀττὸ τούτων τερῶτον ἄρχεσϑαι διπλήσια νέμοντας ἑκατέρῳ τὰ πάντα ἢ τοῖσι ἄλλοισι δαιτυμόνεσε, καὶ σπον- δαρχέας εἶναι τούτων καὶ τῶν τυϑέντων τὰ δέρματα. νεο- μηνίας δὲ πάσας καὶ ἑβδόμας ἱσταμένου τοῦ μηνὸς δέδο-- σϑαι ἐκ τοῦ δημοσίου ἱρήιον τέλεον ἑκατέρῳ ἐς ᾿4πεόλλωνος καὶ μέδιμνον ἀλφίτων καὶ οἴνου τετάρτην “ακωνικήν, καὶ ἐν τοῖσι ἀγῶσι τεᾶσι προεδρίας ἐξαιρέτους. καὶ τεροξείνους ἀποδεικνύναι τούτοισι προσκχεῖσϑαι τοὺς ἂν ἐϑέλωσι τῶν ἀστῶν, καὶ Πυϑίους αἱρέεσϑαι δύο ἑκάτερον. οἱ δὲ Πύ- ϑιοι εἰσὶ ϑεοτερότεοι ἐς Δελφούς, σιτεόμενοι μετὰ τῶν βασιλέων τὰ δημόσια. μὴ ἐλϑοῦσι δὲ τοῖσι βασιλεῦσι ἐτεὶ τὸ δεῖτενον ἀποεέμτεεσθϑαί σφι ἐς τὰ οἰκία ἀλφίτων τε δύο χοίνικας ἑχατέρῳ καὶ οἴνου χοτύλην, παρεοῦσε δὲ δι- πλήσια πάντα δίδοσθαι" τωυτὸ δὲ τοῦτο καὶ πρὸς ἰδιω- τέων κληϑέντας ἐπὶ δεῖπνον τιμᾶσϑαι. τὰς δὲ μαντηίας τὰς γινομένας τούτους φυλάσσειν, συνειδέναι δὲ καὶ τοὺς Πυϑίους. δικάζειν δὲ μούνους τοὺς βασιλέας τοσάδε μοῦνα, πατρούχου τε παρϑένου πέρε, ἐς τὸν ἱκνέεται ἔχειν, ἣν μή περ ὃ πατὴρ αὑτὴν ἐγγυήσῃ, καὶ ὁδῶν δημοσιέων πέρε" καὶ ἣν τις ϑετὸν τιαῖδα ποιέεσϑαι ἐϑέλῃ, βασιλέων ἔναν-- τίον τεοιέδσϑαι. καὶ τιαρίζειν βουλεύουσε τοῖσι γέρουσι ἐοῦσι δυῶν δέουσι τριήκοντα" ἢν δὲ μὴ ἔλθωσι, τοὺς μά- λιστά σφι τῶν γερόντων προσήκοντας ἔχειν τὰ τῶν βασι- λέων γέρεα, δύο ψήφους τιϑεμένους, τρέτην δὲ τὴν ἑωυτῶν.

Ταῦτα μὲν ζῶσι τοῖσι βασιλεῦσι δέδοται ἔκ τοῦ κοινοῦ 88

Ὄ»

ὃ, ὧν οι. Ρἢ || 4. ἁπάντων ΡΗ͂ || θ. ϑυσίην εἰ δημοτελῆ 480 ἢ

8. πρώτων Βεῖθκε ἢ 11. δὲ] δὲ ἀνὰ Ῥευ || 16. προσχεῖσϑαι ΟΡ: προ-

χεῖσθαι θ᾽

84 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

τῶν Σπαρτιητέων, ἀποθανοῦσι δὲ τάδε. ἱππέες περιαγ- γέλουσε τὸ γεγονὸς κατὰ πᾶσαν τὴν “αχωνιχήν, κατὰ δὲ τὴν πόλιν γυναῖκες περμοῦσαι λέβητα κροτέουσι. ἐπεὰν ὧν τοῦτο γένηται τοιοῦτο, ἀνάγκη ἐξ οἰκίης ἑκάστης ἔλευ- ϑέρους δύο καταμιαίνεσθαι, ἄνδρα τε χαὶ γυναῖκα μὴ ποιήσασε δὲ τοῦτο ζημίαι μεγάλαι ἐπικέαται. νόμος δὲ τοῖσι “ακεδαιμονίοισι κατὰ τῶν βασιλέων τοὺς ϑανάτους ἐστὶ ὡυτὸς καὶ τοῖσι βαρβάροισι τοῖσι ἐν τῇ “4σίῃ" τῶν γὰρ ὧν βαρβάρων οἱ πλεῦνες τῷ αὐτῷ νόμῳ χρόωνται κατὰ τοὺς ϑανάτους τῶν βασιλέων. ἐπεὰν γὰρ ἀποϑάνη βασιλεὺς “ακεδαιμονίων, ἐκ πάσης δεῖ “ακεδαίμονος, χωρὶς Σπαρτιητέων, ἀριϑμῷ τῶν περιοίκων ἀναγκαστοὺς ἐς τὸ κῆδος ἰέναι. τούτων ὧν καὶ τῶν εἱλωτέων καὶ αὖ- τῶν Σπαρτιητέων ἐπεὰν συλλεχϑέωσε ἐς τὠυτὸ πολλαὶ χιλιάδες σύμμιγα τῇσι γυναιξί, κόπτονταί τε τὰ μέτωπα προϑύμως καὶ οἰμωγῇ διαχρέωνται ἀπλέτῳ, φάμενοι τὸν ὕστατον αἰεὶ ἀπογενόμενον τῶν βασιλέων, τοῦτον δὴ γε- γέσϑαι ἄριστον. ὃς δ᾽ ἂν ἐν πολέμῳ τῶν βασιλέων ἀπο- ϑάνῃ, τούτῳ δὲ εἴδωλον σκευάσαντες ἐν κλίνῃ εὖ ἐστρω- μένῃ ἐχφέρουσι. ἐπεὰν δὲ ϑάψωσι, ἀγορὴ δέκα ἡμερέων οὐκ ἵσταταί σφε οὐδ᾽ ἀρχαιρεσίη συνίζει, ἀλλὰ πενϑέουσι ταύτας τὰς ἡμέρας.

Συμφέρονται δὲ ἄλλο οὗτοι τόδε τοῖσι Πέρσῃσι" ἐπεὰν ἀποθανόντος τοῦ βασιλέος «ἄλλος ἐνίστηται βασι- λεύς, οὗτος ὁ ἐσιὼν ἐλευϑεροῖ ὅστις τι Σπαρτιητέων τῷ βασιλέι ἢ τῷ δημοσίῳ ὥφειλε" ἐν δ᾽ αὖὑ Πέρσῃσι ὃ κατι- στάμενος βασιλεὺς τὸν προοφειλόμενον φόρον μετιεῖ τῇσι 60 πόλισι πάσῃσι. συμφέρονται δὲ καὶ τὰἀδε ΑἸϊγυτετίοισι “Ζακεδαιμόνιοι" οἱ κήρυκες αὐτῶν καὶ αὐληταὶ καὶ μάγει- ροι ἐχδέκονται τὰς πατρωίας τέχνας, καὶ αὐλητὴς τε αὐλη- τέω γένεται καὶ μάγειρος μαγείρου καὶ κῆρυξ κήρυκος οὗ κατὰ λαμπροφωνέην ἐπιτιϑέμενοι ἄλλοι σφέας σταρα- χληίουσι, ἀλλὰ κατὰ τὰ πατρια.. ἐπιτελέουσι.

1. τοῦ 48 || ἃ. λέβητας ΡΗ͂ [| 9. ὧν οτι. ΡΗ [|| 16. τὰ μέτωπα οπΊ. 5. δομᾷίεν {[|19. τούτου Ἐεΐβῖκα [|| 28. οὗτοι οπι. 4186 [|28. τι οπ. Ρρ». ΠῚ! 21. προσοφειλόμενον 486} 31. οὐδὲ Κτῦροι

γι

2ὅ

80

γι

10

1ὅ

ΓῚ ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 86.

Ταῦτα μὲν δὴ οὕτω γένεται. τότε δὲ τὸν Κλεομένεα θ1 ἐόντα ἐν τῇ «4ϊγένῃ καὶ κοινὰ τῇ Ἐλλάδε ἀγαθὰ προεργα- ζόμδνον ὃ Δημάρητος διέβαλε, οὐκ «Αἰγινητέων οὕτω κη- δόμενος ὡς φϑόνῳ καὶ ἄγῃ χρεώμενος. Κλεομένης δὲ γοστήσας ἀπ αΑϊγένης ἐβούλευδ τὸν 4ημάρητον παῦσαι τῆς βασιληίης, διὰ πρῆγμα τοιόνδε ἐπίβασιν ἐς αὐτὸν ποιεύμενος. ᾿Αρίστωνι βασιλεύοντι ἐν Σπάρτῃ καὶ γή- μαντι γυναῖχας δύο παῖδες οὐκ ἐγένοντο. καὶ οὐ γὰρ συνε- γινώσκετο αὑτὸς τούτων εἶναι αἴτιος, γαμέδι τρέτην γυ- γαῖκα᾽ ὧδε δὲ γαμέει. ἦν οἱ φίλος τῶν Σπαρτιητέων ἀνήρ, τῷ προσεκέετο τῶν ἀστῶν μάλιστα ὃ ᾿4ρίστων. τούτῳ τῷ ἀνδρὶ ἐτύγχανε ἐοῦσα γυνὴ καλλίστη μακρῷ τῶν ἐν Σπάρτῃ γυναικῶν, καὶ ταῦτα μέντοι καλλίστη ἐξ αἰσχέστης γενομένη. ἐοῦσαν γάρ μιν τὸ εἶδος φλαύρην τροφὸς αὐτῆς, οἷα ἀνθρώπων τε ὀλβίων ϑυγατέρα καὶ δυσειδέα ἐοῦσαν, πρὸς δὲ καὶ ὁρῶσα τοὺς γονέας συμφορὴν τὸ εἶδος αὑτῆς ποιευμένους, ταῦτα ἕκαστα μαϑοῦσα ἔἐπι- φράζεται τοιάδε" ἐφόρεε αὐτὴν ἀνὰ πᾶσαν ἡμέρην ἐς τὸ τῆς Ἑλένης ἱρόν. τὸ δ᾽ ἐσεὶ ἐν τῇ Θεράτενῃ καλεομένῃ ὕπερϑε τοῦ Φοιβηίου ἱροῦ. ὅκως δὲ ἐνείκειε ἢ τροφός, πρός τε τὠγαλμα ἵστα καὶ ἐλίσσετο τὴν ϑεὸν ἀπαλλάξαι τῆς δυσμορφίης τὸ παιδίον. καὶ δή κοτε ἀπιούσῃ ἐκ τοῦ ἱροῦ τῇ τροφῷ γυναῖχα λέγεται ἐπιφανῆναι, ἐπιφανεῖσαν δὲ ἐπειρέσθαι μὲν ὃ τι φέρει ἐν τῇ ἀγκάλῃ, καὶ τὴν φράσαι ὡς παιδίον φορέει, τὴν δὲ κελεῦσαέ οἱ δέξαι, τὴν δὲ οὐ φαάναι᾽ ἀπειρῆσθαι γάρ οἱ ἐκ τῶν γειναμένων μηδενὶ ἐσειδεικγνύναι" τὴν δὲ πάντως ἑωυτῇ κελεύειν ἐπιδέξαι. ὁρῶσαν δὲ τὴν γυναῖκα περὶ πολλοῦ πτοιδυμένην ἰδέσϑαι, οὕτω δὴ τὴν τροφὸν δέξαι τὸ παιδίον" τὴν δὲ καταψῶσαν τοῦ παιδίου τὴν κεφαλὴν εἶπαι ὡς καλλισεεύσει πασέων τῶν ἐν Σπάρτῃ γυναικῶν. ἀπὸ μὲν δὴ ταύτης τῆς ἡμέρης μεταπτεσεῖν τὸ εἶδος. γαμέει δὲ δή μὲν ἐς γάμου ὥρην

2. ἐν τῇ ἑλλάδι 4860 }) προεργαζόμενον ΕἸίΣ: προσεργαζόμενον ἢ 4, τε χαὶ 5ι.| ἄγηι Ῥοον»ὕ.: ἄγει ἢ, ἄτηι 48, αὕτη Οἢ 1. ἐν σπάρτῳ Ἀ: ἐς σπάρτην 25. φέρει 486 ῇ 28. ὁρῶσα 4486 6} 33. δή οαι. ΡΗ͂

΄

86 ᾿ ΒΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

ἀπικομένην Ἄγητος ὃ ᾿“λχείδεω, οὗτος δὴ ὃ τοῦ “4ρίστω- 62 νος φίλος. τὸν δὲ ““ρίστωνα ἔχγεζε ἄρα τῆς 7υναικὸς ταύτης ὃ ἔρως" μηχανᾶται δὴ τοιάδε" αὑτός τε τῷ δταίρῳ, τοῦ ἦν ἡ γυνὴ αὕτη, ὑποδέκεται δωτίνην δώσειν τῶν ἑωυτοῦ πάντων ἕν, τὸ ἂν αὑτὸς ἐκεῖνος ἕληται, καὶ τὸν ἑταῖρον ἑωυτῷ ἐκέλευε ὡσαύτως τὴν ὁμοίην διδόναι" ὃ δὲ οὐδὲν φοβηϑεὶς ἀμφὶ τῇ γυναικί, δρέων ἐοῦσαν καὶ “4ρέ- στωνι γυναῖχα, καταινέει ταῦτα᾽ ἐπὶ τούτοισι δὲ ὅρκους ἐπήλασαν. μετὰ δὲ αὐτός τε ὃ ᾿Αρέστων ἔδωχε τοῦτο, ὃ τι δὴ ἦν, τὸ εἵλετο τῶν κειμηλίων τῶν ᾿Ἀρίστωνος ὃ Ἄγη- τος, καὶ αὑτὸς τὴν ὁμοίην ζητέων φέρεσθαι παρ᾽ ἐκείνου, ἐνθαῦτα δὴ τοῦ ἑταίρου τὴν γυναῖκα ἐπειρᾶτο ἀπάγεσϑαι. ὃ δὲ πλὴν τούτου μούνου τὰ ἄλλα ἔφη καταινέσαι᾽ ἀναγ- καζόμενος μέντοι τῷ τε ὅρχῳ καὶ τῆς ἀπάτης τῇ παρα- θ3 γωγῦ ἀτπειεῖ ἀπάγεσθαι. οὕτω μὲν δὴ τὴν τρίτην ἐσηγάγετο γυναῖκα ὃ “ἀρίστων, τὴν δευτέρην ἀποπεμψάμενος. ἐν δέ οἱ χρόνῳ ἐλάσσονι καὶ οὗ πληρώσασα τοὺς δέχα μῆνας ἥ γυνὴ αὕτη τέχτει τοῦτον δὴ τὸν “ἡμάρητον. καί τίς οἱ τῶν οἰκετέων ἐν ϑώχῳ κατημένῳ μετὰ τῶν ἐφόρων ἐξαγγέλλει ὥς οἱ παῖς γέγονε. ὃ δὲ ἐπιστάμενός τε τὸν χρόνον τῷ ἠγάγετο τὴν γυναῖκα καὶ ἐπὶ δαχεύλων συμβαλ- λόμενος τοὺς μῆνας, εἶπτε ἀπομόσας “οὐκ ἂν ἐμὸς εἴη" τοῦτο ἔχουσαν μὲν οἱ ἔφοροι, πρῆγμα μέντοι οὐδὲν ἐποιή-- σαντο τὸ παραυτίκα. ὃ δὲ παῖς ηὔξετο, καὶ τῷ 14ρέ- ὅτωνι τὸ εἰρημένον μετέμελε᾽ παῖδα γὰρ τὸν 4ημάρητον ἐς τὰ μάλιστά οἱ ἐνόμισε εἶναι. 4ημάρητον δὲ αὐτῷ οὔνομα ἔϑετο διὰ τόδε᾽ πρότερον τούτων πανδημεὶ Σπαρ- τιῆται ᾿“ρίστωνι, ὡς ἀνδρὶ εὐδοκιμέοντι διὰ πάντων δὴ τῶν βασιλέων τῶν ἐν Σπάρτῃ γενομένων, ἀρὴν ἐποιήσαντο θ4 παῖδα γενέσϑαι. διὰ τοῦτο μέν οἱ τὸ οὔνομα 4ημάρητος ἐτέϑη" χρόνου δὲ προϊόντος ““ρίστων μὲν ἀπέϑανε, Ζ4η-

μάρητος δὲ ἔσχε τὴν βασιληίην. ἔδεε. δέ, ὡς ἔοικε, ἀνά-:

8. ὁ οῃ. 480 ᾿ 4. ὑπεδέχετο 8. ὑποδέχετο ΡΗ͂ [ Ἴ. ἐοῦσαν Ρροβί γυναῖχα 486 18. δὴ οι. ΡΗ͂ | 21. τῷ] ἐξότου 480 || 26. αὐτῷ νοϑί ἔϑετο 4860

20

ϑ0ὺ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ ᾿ 87

πυστα γενόμενα ταῦτα καταπαῦσαι Ζημαρητον τῆς. βασι- ληίης διὰ τὰ.. Κλεομένεϊ διεβλήϑη μεγάλως πρότερόν τε ὃ Δημάρητος ἀπαγαγὼν τὴν στρατιὴν ἐξ ᾿Ἐλευσῖνος, καὶ δὴ καὶ τότε ἐπ᾿ Αἰγινητέων τοὺς μηδίσαντας διαβαν- τος Κλεομένεος.

Ὁρμηϑεὶς ὧν ἀποτένυσϑαι ὃ Κλεομένης συντίϑεται θὅ ““ευτυχίδῃ τῷ ἹΠενάρεος τοῦ Ἅγιος, ἐόντι οἰκίης τῆς αὖ- τῆς Δημαρήτῳ, ἐπ᾽ ᾧ τε, ἣν αὐτὸν καταστήσῃ βασιλέα ἀντὶ “ημαρήτου, ἕψεταί οἱ ἐπ᾽ Αἀϊγινήτας. ὃ δὲ “ευ- 1 τυχίδης ἦν ἐχϑρὸς τῷ Δημαρήτῳ μάλιστα γεγονὼς διὰ

πρῆγμα τοιόνδε" ἁρμοσαμένουν “Τευτυχίδεω Πέρχαλον τὴν Χίλωνος τοῦ Δημαρμένου ϑυγατέρα, ὁ 4]ημάρητος ἔτπει- βουλεύσας ἀποστερέει “ευτυχίδεα τοῦ γάμου, φϑάσας αὐτὸς τὴν Πέρκαλον ἁρπάσας καὶ σχὼν γυναῖκα. κατὰ 15 τοῦτο μὲν τῷ “«Ἰευτυχίδῃ ἡ ἔχϑρη ἡ ἐς τὸν Ζημάρητον ἐγεγόνεε, τότε δὲ ἐκ τῆς Κλεομένεος προθϑυμέης ὃ “ευτυ- χίδης κατόμνυται Δημαρήτῳ, φὰς αὑτὸν οὐκ ἱκνεομένως βασιλεύειν Σπαρτιητέων οὐκ ἐόντα παῖδα ᾿Αρίστωνος" μετὰ δὲ τὴν κατωμοσίην ἐδίωκε, ἀνασώζων ἐκεῖνο τὸ ἔπος 20 τὸ εἶπτε ““ρίστων τότε ὅτε οἱ ἐξήγγειλε ὃ οἰχέτης παῖδα γεγονέναι, ὃ δὲ συμβαλόμενος τοὺς μῆνας ἀπώμοσε φὰς οὐκ ἑωυτοῦ μιν εἶναι. τούτου δὴ ἐπιβατεύων τοῦ ῥή- ματος ὃ «“Δευτυχίδης ἀπέφαινε τὸν Ζ4ημάρητον οὔτε ἐξ ΔΑρίστωνος γεγονότα οὔτε ἱκνευμένως βασιλεύοντα Σπάρ- 96 της; τοὺς ἐφόρους μάρτυρας παρεχόμενος κείνους οἱ τότε ἐτύγχανον πάρεδροί τ8 ἐόντες καὶ ἀχούσαντες ταῦτα “4ρέ- στωνος. τέλος δὲ ξόντων περὶ αὑτῶν γεικέων, ἔδοξε Σπαρ- 66 τιήτῃσι ἐπειρέσϑαε τὸ χρηστήριον τὸ ἐν Δελφοῖσι εἶ “4ρέ- στωνος εἴη παῖς ὃ Δημάρητος. ἀνοίστου δὲ γενομένου 80 ἐκ προνοίης τῆς Κλεομένεος ἐς τὴν Πυϑίην, ἐνθαῦτα προσ- ποιέεται Κλεομένης Κόβωνα τὸν ᾿Ἡριστοφάντου, ἄνδρα ἐν

σι

ῶ, δι᾿ ἃ ΒεΚΚοΓ. Ιδοῦπᾶπι ἱπάϊοανις 5.. 86 ἴδσε ἜὌχριοπάδηι: διὰ τοιήνδε αἰτίην ἢ 1. τῆς αὐτῆς οἰχίης 480 [[10. μάλιστα γοϑί ἐχϑρὸς 486} 11. τοιόνδε πρῆγμα 4486 ἢ 15. ἡ ἐς! ἐς 480 }} 11. δημαρήτου ΡΗῚ! 22. μὲν οπι. 4480 29. ἀνοίστου Β᾽: ἀνωίστου

88 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

“Ἰελφοῖσι δυναστεύοντα μέγιστον, ὁ δὲ Κόβων Περίαλλαν τὴν πρόμαντιν ἀναπείϑει τὰ Κλεομένης ἐβρύλετο λέγεσθαι λέγειν. οὕτω δὴ ἡ Πυϑέη ἐπειρωτώντων τῶν ϑεοπερόττων ἔχρινε μὴ Ἀρίστωνος εἶναι Δημάρητον παῖδα. ὕστέρῳ μέντοι χρόνγῳ ἀνάπυστα ἐγένετο ταῦτα, καὶ Κόβων τε ἔφυγε ἐκ ΦΙελφῶν καὶ Περίαλλα ἡ πρόμαντις ἐπαύσϑη τῆς τιμῆς.

Κατὰ μὲν δὴ Ζ“ημαρήτου τὴν κατάπαυσιν τῆς βασι- ληέης οὕτω ἐγένετο, ἔφυγε δὲ Ζ4ημάρητος ἐκ Σπάρτης ἐς Μήδους ἐκ τοιοῦδε δνείδεος. μετὰ τῆς βασιληίης τὴν

κατάπαυσιν ὃ 4 ημάρητος ἦρχε αἱρεϑεὶς ἀρχήν. Ἦσαν μὲν

δὴ γυμνοπαιδίαι, ϑεωμένου δὲ τοῦ Δημαρήτου ὃ “ευτυ- χίδης γεγονὼς ἤδη βασιλεὺς αὐτὸς ἀντ᾽ ἐκείνου, πέμψας τὸν ϑεράποντα ἐπεὶ γέλωτί ᾿ τὸ καὶ λάσϑῃ εἰρώτα τὸν 4η- μάρητον ὁκοῖόν τι εἴη τὸ ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν. ὃ δὲ ἀλγήσας τῷ ἐπειρωτήματι εἶπε φὰς αὑτὸς μὲν ἀμφο- τέρων ἤδη πεπειρῆσϑαι, κεῖνον δὲ οὔ, τὴν μέντοι ἔστει- ρώτησιν ταύτην ἄρξειν “Ταχεδαιμονίοισε ἢ μυρίης κακό- τητος ἢ μυρέης εὐὑδαιμονέης. ταῦτα δὲ εἴπας καὶ κατα- καλυψάμενος ἤιε ἐκ τοῦ ϑεήτρου ἐς τὰ ἑωυτοῦ οἰκχία, αὑτίκα δὲ παρασκευασάμενος ἔϑυε τῷ Διὶ βοῦν, ϑύσας 68 δὲ τὴν μητέρα ἔχάλεσε. ἀπικομένῃ δὲ τῇ μητρὶ ἐσϑεὶς ἐς τὰς χεῖρας οἱ τῶν σπλάγχνων κατικέτευε, τοιάδε λέ- γων. ο,,ῷ μῆτερ, ϑεῶν σὲ τῶν τε ἄλλων καταπεόμενος ἱκετεύω καὶ τοῦ ἑρχείου Διὸς τοῦδε φράσαι μοι τὴν ἀλη- ϑείην, τίς μευ ἐστὶ πατὴρ ὀρϑῷ λόγῳ. «“ευτυχίδης μὲν γὰρ ἔφη ἐν τοῖσι νείκεσι λέγων κυέουσάν σε ἐκ τοῦ προ- τέρου ἀνδρὸς οὕτω ἐλϑεῖν παρὰ ᾿Τρίστωνα᾽" οἱ δὲ καὶ τὸν ματαιότερον λόγον λέγοντες φασί σε ἐλθεῖν παρὰ τῶν οἰχετέων τὸν ὀνοφορβόν, καὶ ἐμὲ ἐκείνου εἶναι παῖδα. ἐγώ σε ὧν μετέρχομαι τῶν ϑεῶν εἰπεῖν τὠληϑές" οὔτε γάρ, εἴ πτερ ττεποίηκάς τε τῶν λεγομένων, μούνη διὶ πεεποίηκας,

1, περίαλλον Κ, ΚΟ οἰ || 2, λέγεσθαι βυθρεοίαπι Ι 8. τὴν δημαρήτου κατάπαυσιν Ρὴ 9. ἔφευγε ΡΗ͂ ἢ 18. αὐτὸς δηίε βασιλεὺς Ῥοον». ἢ, ὁπ). ΟΡρ». ἢ 28. λέγων τοιάδε ΡΗ ἢ 30. εἶναι ἐκείνον ΡΗ

1ὅ

υι

1

φ

80

ἩΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 89

μετὰ πολλέων δέ" ὅ τὸ λόγος πολλὸς ἐν Σπάρτῃ ὡς “4ρίέ- στωνε σπέρμα παιδοποιὸν οὐκ ἐνῆν᾽ τεκεῖν γὰρ ἄν οἱ καὶ τὰς προτέρας: γυναῖκας." ὃ μὲν δὴ τοιαῦτα ἔλεγε, ἢ δὲ 69 ἀμείβετο τοῖσιδε. “ὦ παῖ, ἐπείτε με λιτῇσι μϑτέρχεαε εἰπεεῖν τὴν ἀληϑείην, σπεᾶν ἐς σὲ κατειρήσεται τὠληϑές. ὡς με ἠγάγετο “ρίστων ἐς ἑωυτοῦ, νυκτὶ τρέτῃ ἀπὸ τῆς πρώτης ἤλϑέ μοι φάσμα εἰδόμενον ᾿ρίστωνιε, συνευνηϑὲν δὲ τοὺς στεφάνους τοὺς εἶχε ἐμοὶ περιετέϑεε. καὶ τὸ μὲν οἰχώχεε, ἧκε δὲ μετὰ ταῦτα ᾿“ρίστων. ὡς δέ μὲ εἶδε ἔχουσαν στεφάνους, εἰρώτα τίς εἴη μοι ὃ δούς" ἐγὼ δὲ ἐφάμην ἐκεῖνον, ὃ δὲ οὐκ ὑπεδέκετο. ἐγὼ δὲ κατωμνύμην φαμένη αὐτὸν οὐ ποιέειν καλῶς ἀπαρνεόμενον" ὀλίγῳ γάρ τι πρότερον ἐλϑόντα καὶ συνευνηϑέντα δοῦναί μοι τοὺς στεφάνους. ὁρέων δέ μὲ κατομνυμένην ὃ ᾿Αρίστων ἔμαϑε ὡς ϑεῖον εἴη τὸ πρῆγμα. καὶ τοῦτο μὲν οἱ στέφανοι ἐφά- γησαν ἐόντες ἐκ τοῦ ἡρωίου τοῦ παρὰ τῇσι ϑύρῃσι τῇσι αὐλείῃσι ἱδρυμένου, τὸ καλέουσι “Ἡστροβάχου, τοῦτο δὲ αἱ μάντιες τὸν αὑτὸν τοῦτον ἥρωα ἀναέρεον εἶναι. οὕτω ὦ παῖ ἔχδις πᾶν, ὅσον τι καὶ βούλδαι πυϑέσϑαι" ἢ γὰρ ἐκ τοῦ ἥρωος τούτου γέγονας, καί τοι πατήρ ἔστι ζ4στρό- βακος ὃ ἥρως, ἢ Ἀρίστων" ἐν γάρ σε τῇ νυκτὶ ταύτῃ ἀγαιρέομαι. τῇ δέ σευ μάλιστα κατάπτονται οἱ ἐχϑροί, λέγοντες ὡς αὑτὸς ὃ ᾿Δρίστων, ὅτε αὐτῷ σὺ ἠγγέλϑης γε- γενημένος, πολλῶν ἀκουόντων οὐ φήσειέ σε ἑωυτοῦ εἶναι (τὸν χρόνον γάρ, τοὺς δέκα μῆνας, οὐδέκω ἐξήκειν»), ἀε- δρείῃ τῶν τοιούτων κεῖνος τοῦτο ἀπέρριψε τὸ ἔπος. τί- χτουσι γὰρ γυναῖκες καὶ ἐννδάμηνα καὶ ἑπτάμηνα, καὶ οὐ πᾶσαι δέκα μῆνας ἐκτελέσασαι" ἐγὼ δὲ σὲ ὦ παῖ ἕπτά- μηγον ἔτεκον. ἔγνω δὲ καὶ αὐτὸς ὃ ᾿Αρίστων οὗ μετὰ πολλὸν χρόνον ὡς ἀνοίῃ τὸ ἔπος ἐκβάλοι τοῦτο. λόγους δὲ ἄλλους περὶ γενέσιος τῆς σεωυτοῦ μὴ δέκεο" τὰ γὰρ ἀληθέστατα πάντα ἀκήκοας. ἐκ δὲ ὀνοφορβῶν αὑτῷ τε

10. ὃ μοι ῬΗ͂ 11 12. χαλῶς ποιέειν ΡΗΪ 11. ἀστραβάκου ἢ, εἱ εἰς ἰπίτα ἢ 23. σὺ ομλ. Ρῆ ᾿ γενόμενος ΡΗ 1:29. ὁ οι, ΡΗ͂ ἢ 80. ἀγνοίῳ ὙΑΙοΚοπδεῖ ἢ 32, πάντα οἴῃ. 486

90 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

“Πευτυχέδῃ καὶ τοῖσι ταῦτα λέγουσι τίκτοιδν αἱ γυναῖχες 70 παῖδας." ἣ μὲν δὴ ταῦτα ἔλεγε, ὃ δὲ πυϑόμενός τε τὰ ἐβούλετο καὶ ἐπόδια λαβὼν ἐπορεύετο ἐς Ἦλιν, τῷ λόγῳ φὰς ὡς ἐς Δελφοὺς χρησόμενος τῷ χρηστηρίῳ πορεύεται. ““ακεδαιμόνιοι δὲ ὑποτοπηϑέντες Δημάρητον δρησμῷ ἐπι- ὅ χειρέειν ἐδίωχον. καί κως ἔφϑη ἐς Ζάκυνϑον διαβὰς ὃ 4ημάρητος ἐχ τῆς Ἤλιδος" ἐπιδιαβάντες δὲ οἱ “1ακεδαι- μόνιοι αὐτοῦ τε ἅπτοντο καὶ τοὺς ϑεράποντας αὐτοῦ ἄτται- ρέονται. μετὰ δέ, οὐ γὰρ ἐξεδίδοσαν αὐτὸν οἱ Ζακύνϑιοι, ἐνϑεῦτεν διαβαίνει ἐς τὴν “Ισίην παρὰ βασιλέα Ζ΄αρεῖον. 10 ὃ δὲ ὑπεδέξατό τε αὐτὸν μεγαλωστὶ καὶ γῆν τε καὶ πό- λιας ἔδωκε. οὕτω ἀπίκετο ἐς τὴν ᾿“σίην Δημάρητος καὶ τοιαύτῃ χρησάμενος τύχῃ, ἄλλα τὸ “Τακεδαιμονίοισι συχνὰ ἔργοισί τὸ καὶ γνώμῃσι ἀπολαμπρυνϑείς, ἐν δὲ δὴ καὶ 'λυμπιάδα σφι ἀνελόμενος τεϑρίππῳ προσέβαλε, μοῦνος 1ὅ τοῦτο πάντων δὴ τῶν γενομένων βασιλέων ἐν Σπάρτῃ ποιήσας.

71 «Τευτυχίδης δὲ ὁ ἹΠενάρεος “4ημαρήτου καταπαυσϑέν- τος διεδέξατο τὴν βασιληίην, καί οἵ γένεται παῖς Ζευξί- δημος, τὸν δὴ Κυνίσκον μετεξέτεροι Σπαρτιητέων ἔκάλεον. 20 οὗτος ὁ Ζευξίδημος οὐκ ἐβασίλευσε Σπάρτης" πρὸ “1ευ- τυχέδεω γὰρ τελευτᾷ, λιπὼν παῖδα ᾿Αρχίδημον. “ευτυ- χίδης δὲ στερηϑεὶς Ζευξιδήμου γαμέει δευτέρην γυναῖκα Εὐρυδάμην τὴν ἐοῦσαν ἸΜενέου ἀδελφεὴν 4Ἰιακτορίδεω δὲ ϑυγατέρα, ἐκ τῆς οἱ ἔρσεν μὲν γίνεται οὐδέν, ϑυγάτηρ δὲ 25 “αμπιτώ, τὴν ΑΑρχίδημος ὃ Ζευξιδήμου γαμέει δόντος

Ἰδαὐτῷ «““ευτυχίδεω. οὐ μὲν οὐδὲ “ευτυχίδης κατεγήρα ἐν Σπάρτῃ, ἀλλὰ τίσιν τοιήνδε τινὰ 4 ημαρήτῳ ἐξέτισε. ἐστρα- τήγησε “Τακεδαιμονίοισε ἐς Θεσσαλίην, παρεὸν δέ οἷ πάντα ὑποχείρια ποιήσασϑαι ἐδωροδόκησε ἀργύριον πολλόν" ἐπε ϑ8ὺ αὐτοφώρῳ δὲ ἁλοὺς αὐτοῦ ἐν τῷ στρατοπέδῳ, ἐπικατή- μενος χειρίδι πλέῃ ἀργυρίου, ἔφυγε ἐκ Σπάρτης ὑπὸ δι-

1. ἐπιβάντες 4868. ἅπτονται Ρἢ ἢ αὐτὸν ἢ {|Π[15. προσέλαβε Ρρ». [} 34. τὴν οιι. ΡΗ͂ [| μενίου μὲν ΡΙ || 29. ὑποχείρια πάντα ΡΗ[ 32, χειρίδι πλέῃ ΝΥ εΒΒεϊίης : χειρὶ διπλῇ

φ:

1

16

ΗἩΡΌΔΟΤΟΥ Ζ 91

χαστήριον ὑπαχϑείς, καὶ τὰ οἰκία οἱ κατεσκάφη" ἔφυγε δὲ ἐς Τεγέην καὶ ἐτελεύτησε ἔν ταύτῃ.

Ταῦτα μὲν δὴ ἐγένετο χρόνῳ ὕστερον" τότε δὲ ὡς τῷ 18 Κλεομένει ὠδώϑη τὸ ἐς τὸν Δημάρητον πρῆγμα, αὑτίκα παραλαβὼν ““ευτυχίδεα ἤιε ἐπὶ τοὺς ΑἸἰϊγινήτας, δεινόν τινὰ σφι ἔγχοτον διὰ τὸν προπηλακισμὸν ἔχων. οὕτω δὴ οὔτε οἱ Αἰγινῆται, ἀμφοτέρων τῶν βασιλέων ἡκόντων ἐπ᾽ αὐτούς, ἐδικαίευν ἔτι ἀντιβαίνειν, ἐκεῖνοί τε ἐπιλεξάμενοι ἄνδρας δέκα «Αἰγινητέων τοὺς τελείσεου ἀξίους καὶ πλούτῳ καὶ γένεϊ ἦγον καὶ ἄλλους καὶ δὴ καὶ Κριόν τε τὸν Πο- λυκρέτου καὶ Κάσαμβον τὸν ᾿ἀριστοκράτεος, οἵ περ εἶχον μέγιστον κράτος" ἀγαγόντες δὲ σφέας ἐς γῆν τὴν “4ττικὴν παραϑήχην παρατίϑενται ἐς τοὺς ἐχϑίστους ΑἸϊγινήτῃσι ᾿ϑηναίους.

ἹΜετὰ δὲ ταῦτα Κλεομένεα ἔπάιστον γενόμδνον κακο- ἼΑ4 τεχνήσαντα ἐς Δημάρητον δεῖμα ἔλαβε Σπαρτιητέων, καὶ ὑπεξέσχε ἐς Θεσσαλίην. ἐνϑεῦτεν δὲ ἀπικόμενος ἐς τὴν ““ρκαδίην γεώτερα ἔπρησσε πρήγματα ᾿ συνιστὰς τοὺς “Αρκάδας ἐπὶ τῇ Σπάρτῃ, ἄλλους τὸ ὄρχους προσάγων σφι ἦ μὲν ἕψεσθαι σφέας αὑτῷ τῇ ἂν ἐξηγέηται, καὶ δὴ καὶ ἐς Νώνακριν πόλιν πρόϑυμος ἣν τῶν ᾿Ἰρκάδων τοὺς προ- ἐστεῶτας ἀγινέων ἐξορκοῦν τὸ Στυγὸς ὕδωρ. ἐν δὲ ταύτῃ τῇ πόλε λέγεται εἶναι ὑπὸ τῶν ᾿ρκάδων τὸ Στυγὸς ὕδωρ, καὶ δὴ καὶ ἔστι τοιόνδε τε ὕδωρ ὁδλίγον φαινόμενον ἐκ πέτρης στάζει ἐς ἄγκος, τὸ δὲ ἄγκος αἱμασιῆς τις περι- ϑέει κύχλος. ἡ δὲ Νώναχρις, ἐν τῇ ἥ πηγὴ αὕτη τυγχάνει ἐοῦσα, πόλις ἐστὶ τῆς “ρκαδίης πρὸς Φενεῷ. μαϑόντες 1 δὲ Κλεομένξα ““αχεδαιμόνιοι ταῦτα πρήσσοντα, κατῆγον αὑτὸν δείσαντες ἐπὶ τοῖσι αὐτοῖσι ἐς Σπάρτην τοῖσι καὶ πρότερον ἦρχε. χατελϑόντα δὲ αὐτὸν αὐτέκα ὑπέλαβε μανέη νοῦσος, ἐόντα καὶ πρότερον ὑπομαργότερον᾽" ὅκως

4. ὠδώϑη 488: εὐωδώϑη 13. χατατίϑενται Ρἢ ᾿] 22. ἐξορχοῦν “4Ἅ, εἶδα: ἐξόρχου 48, ἐξορκῶν τοι φαΐ || δὲ] γὰρ» || 28. ὑπὸ τῶν ὙΥεββοϊηρ: τῶν 48, ὑπ᾽ ΡΗ͂ || 28. λαχεδαιμόγιοι χλεομένεα ΡΗ͂ [ 31. μανίης ῬΑ

92 ἨΡΟΔΟΤΟΥ 7

γὰρ τεῷ ἐντύχοι Σπαρτεητέων, ἐνέχραυε ἐς τὸ πρόσωπον τὸ σκῆπτρον. ποιέοντα δὲ αὑτὸν ταῦτα καὶ παραφρονή- σαντα ἔδησαν οἱ προσήχοντες ἐν ξύλῳ" ὃ δὲ δεϑεὶς τὸν φύλακον μουνωϑέντα ἰδὼν τῶν ἄλλων αἰτέεε μάχαιραν" οὐ βουλομένου δὲ τὰ πρῶτα τοῦ φυλάκου διδόναι ἀπείλεε ὃ τά μιν αὕτις ποιήσει, ἐς ὃ δείσας τὰς ἀπειλὰς ὃ φύλακος (ἦν γὰρ τῶν τις εἱλωτέων) διδοῖ οἱ μάχαιραν. Κλεομένης δὲ παραλαβὼν τὸν σίδηρον ἄρχετο ἐκ τῶν κγημέων ἑωυ- τὸν λωβώμενος" ἐπιτάμνων γὰρ κατὰ μῆχος τὰς σάρκας προέβαινε ἐκ τῶν χγνημέων ἐς τοὺς μηρούς, ἐκ δὲ τῶν μη- 10 ρῶν ἔς τε τὰ ἰσχία καὶ τὰς λαπάρας, ἐς ὃ ἐς τὴν γαστέρα ἀπέχετο, καὶ ταύτην καταχορδεύων ἀπέϑανε τρόπῳ τοιούτῳ, ὡς μὲν οἱ πολλοὶ λέγουσι Ἑλλήνων, ὅτι τὴν Πυϑίην ἀνέ- γνωσε τὰ περὶ Ζημαρήτου λέγειν [γενόμενα], ὡς δὲ 419η- γαῖοι μοῦνοι λέγουσι , διότι ἐς Ἐλευσῖνα ἐσβαλὼν ἔχειρε ΠῚ τὸ τέμεγος τῶν ϑεῶν, ὥς δὲ “Ἱργεῖοι, ὅτι ἐξ ἱροὺ αὑτῶν τοῦ “Ἄργου Ἀργείων. τοὺς καταφυγόντας ἐκ τῆς μάχης κα- ταγινέων χκατέχοτετε καὶ αὐτὸ τὸ ἄλσος ἐν ἀλογίῃ ἔχων ἐνέπρησε.

16 Κλεομένεϊ γὰρ μαντευομένῳ ἐν Δελφοῖσι ἐχρήσϑη Ὁ “Ἄργος αἱρήσειν" ἐπείτε δὲ Σπαρτιήτας ἄγων ἀπίκετο ἐπὶ ποταμὸν Ἐρασῖνον, ὃς λέγεται ῥέειν ἐκ τῆς Στυμφαλίδος λέμνης᾽ τὴν γὰρ δὴ λίμνην ταύτην ἐς χάσμα ἀφανὲς ἐκ- διδοῦσαν ἀναφᾶίνεσϑαι ἐν Αργεὶ, τὸ ἐνθεῦτεν δὲ τὸ ὕδωρ ἤδη. τοῦτο ὑπο ᾿Αργείων Ἔρασῖνον καλέεσθαι" ἀπικόμενος 25 δ᾽ ὦν ὃ Κλεομένης ἐσσὶ τὸν ποταμὸν τοῦτον ἐσφαγιάζετο αὑτῷ" καὶ οὐ γὰρ ἐκαλλιέρεε οὐδαμῶς διαβαίνειν μεν, ἄγασϑαι μὲν ἔφη τοῦ Ἐρασίνου οὐ προδιδόντος τοὺς πο- λιήτας, “ργείους μέντοι οὐδ᾽ ὡς χαιρήσειν. μετὰ δὲ ταῦτα ἐξαναχωρήσας τὴν στρατιὴν κατήγαγε ἐς Θυρέην, σφαγι- 80 ασάμενος δὲ τῇ ϑαλάσσῃ ταῦρον πλοίοισι σφέας ἤγαγε

4, αἴτεε ΡΗ ὅ. τοῦ φυλάχου τὰ πρῶτα ΡΗ͂ ἢ θ. λυϑεὶς 42 |} ποιήσει ϑομυεσἄμθεῖ: ποιήσειεν [ 1. ἦν δὲ} [] οἱ οι. 486 ἢ 11. τε οῃ). ΡΗ͂ [[|14. ἐς τα ΡΗ͂Ὶ δημαρήτου 418 ((): δημάρητον ἢ γενόμενα δηίε λέγειν ΡΗ: οἵη. ἀοΙΏΡΕΙΖ 1ὅ. μοῦνοι οι. 4486 ᾿ 36. δ᾽ οι. ΡΗ

φῳὸ διιλλό [Βα Ὗ κων

ἃ ἐμᾷ. εἴωυν οι ς ἀκ κῶν

[2

10

1δ

80

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 88

ἔς τὸ τὴν Τιρυνϑέην χώρην καὶ Ναυπλέην. ᾿Αργεῖοι δὲ 11 ἐβοήϑεον πυνϑανόμενοι ταῦτα ἐπὶ ϑάλασσαν" ὡς δὲ ἀγ- χοῦ μὲν ἐγένοντο τῆς Τίρυνϑος, χώρῳ δὲ ἐν τούτῳ τῷ χέεται Ἡσίπεια οὔνομα, μεταίχμιον οὗ μέγα ἀπολιπόντες ἵζοντο ἀντίοι τοῖσε “αχεδαιμονέοισι. ἐνθαῦτα δὴ οἱ ᾿“4ρ- γεῖοι τὴν μὲν ἐκ τοῦ φανεροῦ μάχην οὐκ ἐφοβέοντο, ἀλλὰ μὴ δόλῳ αἱρεϑέωσι" χαὶ γὰρ δή σφι ἐς τοῦτο τὸ πρῆγμα δἶχε τὸ χρηστήριον τὸ ἐπέχοινα ἔχρησε ἡ Πυϑίέη τούτοισί τε καὶ ἱΜιλησίοισι, λέγον ὧδε.

ἀλλ᾽ ὅταν ἡ ϑήλεια τὸν ἄρσενα νικήσασα

ἐξελάσῃ καὶ κῦδος ἐν ““ργείοισιν ἄρηται,

πολλὰς ᾿Αργείων ἀμφιδρυφέας τότε ϑήσει-

ὡς ποτέ τις ἐρέει καὶ ἐπεσσομένων ἀνθρώπων

᾿ς “δεινὸς ὄφις ἀέλικτος ἀπώλετο δουρὶ δαμασϑείς."

ταῦτα δὴ πάντα συνελϑόντα τοῖσι “Αργείοισε φόβον πα- θεῖχΕ. καὶ δή σφι πρὸς ταῦτα ἔδοξε τῷ κήρυχι τῶν πο- λεμέων χρᾶσϑαι, δόξαν δέ σφι ἐποίεον τοιόνδε᾽ ὅκως ὃ Σπαρτιήτης κῆρυξ προσημαίνοι τι “Τακεδαιμονίοισι, ἐποί- ευν καὶ οἱ “Ξργεῖοι τὠυτὸ τοῦτο. μαϑὼν δὲ ὃ Κλεομένης Ἴ8 ποιεῦντας τοὺς “«“ργείους ὁκοῖόν τι ὃ σφέτερος κῆρυξ ση- μήνειε, παραγγέλλει σφι, ὅταν σημήνῃ ὃ κῆρυξ ποιέεσϑαι ἄριστον, τότε ἀναλαβόντας τὰ ὅπλα χωρέειν ἐς τοὺς .40- γϑέους. ταῦτα καὶ ἐγένετο. ἐπιτελέα ἐκ τῶν ““ακεδαιμονέων" ἄριστον γὰρ ποιευμένοισι τοῖσι ᾿Αἰργδίοισι ἔκ τοῦ κηρύ- γματος ἐπεκέατο, καὶ πολλοὺς μὲν ἐφόνευσαν αὐτῶν, πολ- λῷ δέ τι πλεῦνας ἐς τὸ ἄλσος τοῦ Ἄργου καταφυγόντας σεριιζόμενοε ἐφύλασσον. ἐνθεῦτεν δὲ ὃ Κλεομένης ἐποίεε 19 τοιόνδε. ἔχων αὐτομόλους ἄνδρας καὶ πυνϑανόμενος τού- των, ἐξεκάλεε πέμπων κήρυκα ὀνομαστὶ λέγων τῶν “ς- γείων τοὺς ἐν τῷ ἱρῷ ἀττεργμένους, ἐξεχάλεε δὲ φὰς αὖ- τῶν ἔχειν τὰ ἄποινα. ἄποινα δὲ ἐστὶ Πελοποννησίοισι δύο μνέαι τεταγμέναι κατ᾽ ἄνδρα αἰχμάλωτον ἐχτίνδιν. κατὰ στεντήχοντα δὴ ὧν τῶν ᾿ἀργείων ὡς ἑκάστους ἔκκα-

ες Α,, ησίπεια 418»ν».: ἡσίπεια ΟΡ, σήπεια ἢ ὕὅ. ὠντίον 486 ἢ 14, ἀέλιχτος 480: τριέλικτος ἢ 206. δέ τι τ: δ᾽ ἔτι Ρ, δὲ 4860

94 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

λεύμενος ὁ Κλεομένης ἔχτειγε. ταῦτα δέ κως γινόμενα ἐλελήϑεξ τοὺς λοιποὺς τοὺς ἐν τῷ τεμένεϊ" ἅτε γὰρ πυ- κγοῦ ἐόντος τοῦ ἄλσεος, οὐκ ὥρων οἱ ἐντὸς τοὺς ἐχτὸς ὃ τι ἔπρησσον, πρίν γε δὴ αὐτῶν τις ἀναβὰς ἐπὶ δένδρος κατεῖδε τὸ ποιεύμενον. οὔκων δὴ ἔτι καλεόμενοι ἐξήεσαν. 80 ἐνθαῦτα δὴ ὃ Κλεομένης ἐκέλευε πάντα τινὰ τῶν εἷλω- τέων περινέειν ὕλῃ τὸ ἄλσος, τῶν δὲ πειϑομένων ἐνέ- πρησε τὸ ἄλσος. καιομένου δὲ ἤδη ἐπείρετο τῶν τινὰ αὐτομόλων τίνος εἴη ϑεῶν τὸ ἄλσος" ὃ δὲ ἔφ ζάργου εἶναι. ὃ δὲ ὡς ἤκουσε, ἀναστενάξας μέγα εἶπε “ὠ ἌἍἽπολ- λον χρηστήριε, ἢ μεγάλως μὲ ἠπάτηκας φάμενος “Ἄργος αἱρήσειν" συμβάλλομαι δ᾽ ἐξήκειν μοι τὸ χρηστήριον. 81 μετὰ δὲ ταῦτα ὁ Κλεομένης τὴν μὲν πελέω στρατεὴν ἀττῆκε ἀπιέναι ἐς Σπάρτην, χιλίους δὲ αὐτὸς λαβὼν τοὺς ἀρι- στέας ἤιδ ἐς τὸ Ἥραιον ϑύσων" βουλόμενον δὲ αὑτὸν ϑύειν ἐπὶ τοῦ βωμοῦ ὃ ἱρεὺς ἀπηγόρευς, φὰς οὐκ ὅσιον εἶναι ξείνῳ αὐτόϑι ϑύειν. ὃ δὲ Κλεομένης τὸν ἱρέα ἐκέ- λευε τοὺς εἵλωτας ἀπὸ τοῦ βωμοῦ ἀπάγοντας μαστιγῶ- σαι, καὶ αὐτὸς ἔϑυσε᾽ ποιήσας δὲ ταῦτα ἀττήιε ἐς τὴν 82 Σπάρτην. νοστήσαντα δέ μὲν ὑπῆγον οἱ ἐχϑροὶ ὑπὸ τοὺς ἐφόρους, φάμενοίέ μὲν δωροδοκήσαντα οὐκ ἑλεῖν τὸ Ἂ4ρ- γος, παρεὸν εὐπετέως μὲν ἑλεῖν. ὃ δέ σφι ἔλεξε, οὔτε εἰ ψευδόμενος οὔτε εἰ ἀληϑέα λέγων, ἔχω σαφηνέως εἷ- παι, ἔλεξε δ᾽ ὧν φάμενος, ἐπείτε δὴ τὸ τοῦ ᾿“ργου ἱρὸν εἷλον, εδοκέξεν οἱ ἐξεληλυϑέναι τὸν τοῦ ϑεοῦ χρησμόν" πρὸς ὧν ταῦτα οὐ δικαιοῦν πειρᾶν τῆς πόλεος, πρέν γε δὴ ἱροῖσε χρήσηται καὶ μάϑῃ εἴτε οἱ ὃ ϑεὸς παραδιδοῖ εἴτε ἐμποδὼν ἔστηκδ᾽ χαλλιερευμένῳ δὲ ἐν τῷ Ἡραίῳ ἐκ τοῦ ἀγάλματος τῶν στηϑέων φλόγα πυρὸς ἐκλάμψαι, μα- ϑεῖν δὲ αὐτὸς οὕτω τὴν ἀτρεχείην, ὅτε οὐκ αἱρέει τὸ “Ζρ- γος. εἶ μὲν γὰρ. ἐκ τῆς κεφαλῆς τοῦ ἀγάλματος ἐξέλαμψε, αἱρέειν ἂν χατ᾽ ἄχρης τὴν πόλεν, ἐκ τῶν στηϑέων δὲ λάμ- Ψψαντος πᾶν οἱ πεποιῆσθαι ὅσον ὃ ϑεὸς ἐβούλετο γενέ-

11. ἦ οὐ». 486 |}} 25. εἷλε Ροον». ΕῚ} 28. οἱ ἐμποδὼν ΡΗ ἢ 380. ὅτι ὡς ΡΠ! 32. δὲ στηϑέων 4180 |} ἐκλάμψαντος ΡΗ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Ζ2 9

σϑαι. ταῦτα λέγων πιστά τε καὶ οἰκότα ἐδόχεξ Σπαρ- τιήτῃσι λέγειν, καὶ διέφυγε πολλὸν τοὺς διώκοντας. Ἄργος δὲ ἀνδρῶν ἐχηρώϑη οὕτω ὥστε οἱ δοῦλοι αὖ- 83 τῶν ἔσχον πάντα τὰ πρήγματα ἄρχοντές τε καὶ διέποντες,. ὅ ἐς ὃ ἐπήβησαν οἱ τῶν ἀπολομένων παῖδες" ἔπειτα σφέας οὗτοι ἀναχτώμεγοι ὀπίσω ἐς ἑωυτοὺς τὸ ““ργος ἐξέβαλον" ἐξωϑθεύμενοι δὲ οὗ δοῦλοι μάχῃ ἔσχον Τίρυνϑα. τέως μὲν δή σφι ἦν ἄρϑμια ἐς ἀλλήλους, ἔπειτα δὲ ἐς τοὺς δού- λους ἦλϑε ἀνὴρ μάντις Κλέανδρος, γένος ἐὼν Φιγαλεὺς 10 ἀπ᾽ ᾿Αρκαδίης᾽ οὗτος τοὺς δούλους ἀνέγνωσε ἐπιϑέσϑαι τοῖσι δεσπότῃσι. ἐκ τούτου δὴ πόλεμός σφι ἣν ἐπὶ χρό- γον δυχνόν, ἐς ὃ δὴ μόγις οἱ ““ργεῖοι ἐπεκράτησαν. “Ἀργεῖοι μέν νυν διὰ ταῦτα Κλεομένεα φασὶ μανέντα 84 ἀπολέσϑαι κἀκῶς αὐτοὶ δὲ Σπαρτιῆται φασὶ ἐκ δαιμονίου 18 μὲν οὐδενὸς μανῆναι Κλεομένεα, Σχύϑῃσι δὲ ὁμιλήσαντά μὲν ἀκρητοπότην γενέσϑαι καὶ ἐκ τοίτου μανῆναι. ΣΣχύ- ϑὰας γὰρ τοὺς νομάδας, ἐπείτε σφε Ζαρεῖον ἐμβαλεῖν ἐς τὴν χώρην, μετὰ ταῦτα μεμονέναι μὲν τέσασϑαι, πέμψαν- τας δὲ ἐς Σπάρτην συμμαχίην τὸ ποιέεσθαι καὶ συντέ- 0) ϑεέεσθϑαι ὡς χρεὸν εἴη αὐτοὺς μὲν τοὺς Σκύϑας παρὰ Φᾶ- σιν ποταμὸν πειρᾶν ἐς τὴν Μηδικὴν ἐσβάλλειν, σφέας δὲ τοὺς Σπαρτιήτας κελεύειν ἐξ Ἐφέσου ὁρμωμένους ἀναβαί- γειν καὶ ἔπειτα ἐς τὠυτὸ ἀπαντᾶν. Κλεομένεα δὲ λέγουσι . ἠκόντων τῶν Σχυϑέων ἐπὶ ταῦτα ὁμιλέξιν σφε μεζόνως, ὁ ὁμιλέοντα δὲ μᾶλλον τοῦ ἱκνεομένου μαϑεῖν τὴν ἀκρητο- ποσίην παρ᾽ αὐτῶν᾽ ἐχ τούτου δὲ μανῆναί μὲν νομίζουσι Σπαρτιῆται. ἔκ τε τόσου, ὡς αὐτοὶ λέγουσι, ἐπεὰν ζω- ρότερον βούλωνται πιεῖν, “ἐπισκύϑισον" λέγουσι. οὕτω δὴ Σπαρτιῆται τὰ περὶ Κλεομένεα λέγουσι" ἐμοὶ δὲ δο- 80 κέει τίσιν ταύτην ὁ Κλεομένης Δημαρήτῳ ἐκεῖσαι. Τελευτήσαντος δὲ Κλεομένεος ὡς ἔπύϑοντο «ἰγινῆται, 8ῦ ἔπεμπον ἐς Σπάρτην ἀγγέλους καταβωσομένους “4ευτυχέ-

1. ταῦτα δὲ ΡΗ 2. ἀπέφυγε ΡΗ || 4. τε οχι. 486 ὅ. ἐπήβησαν υ: ἐπέβησαν ἢ 8. οὕτω 480, αὐτοὶ ἢ ἢ 9. φιγαλεὺς ἢ: φιγασεὺς Ἰ] 18. μεμηνέναι 486 21. ἐσβαλεῖν ΡΗ || 20. μεν οπι, 4860 ἢ} 28. πίνειν ΡᾺ

96 ΒΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

δεω περὶ τῶν ἐν ϑήνῃσι ὁμήρων ἐχομένων. “Ταχβδαι- μόνιοε δὲ δικαστήριον συναγαγόντες ἔγνωσαν περιυβρέσϑαι «Αἰγινήτας ὑττὸ “ευτυχίδεω, καί μιν κατέχριναν ἔχδοτον ἄγεσθαι ἐς “Ἔ[ἔἴγιναν ἀντὶ τῶν ἐν ᾿ϑήνῃσι ἐχομένων ἂν- δρῶν. μελλόνέξων δὲ ἄγειν τῶν Αἀϊγινητέων τὸν “ευτυχέ- δεα, εἶπέ σφι Θεασίδης ὃ “εωπρέπεος, ἐὼν ἔν Σπάρτῃ δόκιμος ἀνήρ, “τί βουλεύεσϑε ποιέειν, ἄνδρες «Αἰγινῆται; τὸν βασιλέα ’ τῶν Σπαρτιητέων ἔχδοτον γενόμενον ὑπὸ τῶν πολιητέων ἄγειν; εἰ νῦν ὀργῇ χρεώμενοι ἔγνωσαν ὀὕτω Σπαρτιῆται, ὅκως ἐξ ὑστέρης μή τι ὑμῖν, ἣν ταῦτα πρήσ- σητε, πανώλεϑρον κακὸν ἐς τὴν χώρην ἐμβάλωσι ταῦτα ἀχούσαντες οἱ «Αἰγινῆται ἔσχοντο τῆς ἀγωγῆς, ὁμολογίῃ δὲ ἐχρήσαντο τοιῇδε, ἐπισπόμενον “ευτυχίδεα ἐς ᾿““ϑήνας

86 ἀποδοῦναι «4ἰγινήτησι τοὺς ἄνδρας. ᾿ ὥς δὲ ἀσεικόμενος

“Σευτυχίδης ἐς τὰς ϑήνας ἀπαίτεε τὴν τταραϑήκην, οἱ δ᾽ ᾿Αϑηναῖοι προφάσιας εἷλκον οὐ βουλόμενοι ἀποδοῦναι, φάντες δύο σφέας ἐόντας βασιλέας παραϑέσθϑαι καὶ οὐ δικαιοῦν τῷ ἑτέρῳ ἄνευ τοῦ ἑτέρου ἀποδιδόναι" οὐ φα- μένων δὲ ἀποδώσειν τῶν ““ϑηναίων, ἔλεξέ σφι “Πευτυχί-

α) δης τάδε. “ὦ 41ϑηναῖοι » ποιέετε μὲν ὁκότερα βούλεσϑε

αὐτοί" καὶ γὰρ ἀποδιδόντες ποιέετε ὅσια, καὶ μὴ ἀποδι- δόντες τὰ ἐναντία τούτων" ὁκοῖον μέντοι τι ἐν τῇ Σπάρτῃ συνηνείχϑη γενέσθαι περὶ παρακαταϑήκης, βούλομαι ὑμῖν εἶσπεται. λέγομεν ἡμεῖς οἵ Σπαρτιῆται γενέσϑαι ἐν τῇ Ζαχε- δαίμονι κατὰ τρίτην γενδὴν τὴν ἀπ ἐμέο Γλαῦκον Ἐπι- κύδεος παῖδα τοῦτον τὸν ἄνδρα φαμὲν τά τε ἄλλα πάντα γγεριήχειν τὰ πρῶτα, καὶ δὴ καὶ ἀκούειν ἄριστα δικαιοσύ- γης πέρι πάντων ὅσοι τὴν “Δαχεδαίμονα τοῦτον τὸν χρό- γον οἴχεον. συνεγειχϑῆναι δέ οἱ ἐν χρόνῳ ἱκνευμένῳ τάδε λέγομεν. ἄνδρα Ηιλήσιον ἀπικόμενον ἐς Σπάρτην βού- λεσϑαί οἱ ἐλϑεῖν ἐς λόγους προϊσχόμενον τοιάδε. “εἰμὶ μὲν ἹΜιλήσιος, ἥκω δὲ τῆς σῆς Γλαῦχε βουλόμενος δικαι- οσύνης ἀπολαῦσαι. ὡς γὰρ δὴ ἀνὰ πᾶσαν μὲν τὴν ἄλλην

Ἵ. βούλεσϑε ΟΡῚ 10. ποιήσητε ΚΠ |[11. ἐσβάλωσι ΡΗ͂ 16. δ᾽ οἴῃ. ΡΗΙ 31. οἱ οα. 4186 }} 32. δικαιοσύνης βουλόμενος ΡΗ

10

1ὅ

80

ΕἾ έατνος σιν καδκάνα λλαφίῖς Φ

[2

10

18

25

ΗἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 97

Ἑλλάδα, ἐν δὲ καὶ περὶ Ἰωνίην τῆς σῆς δικαιοσύνης ἦν λόγος πολλός, ἐμεωυτῷ λόγους ἐδίδουν καὶ ὅτι ἐπικίνδυ- γος ἐστὶ αἰεί κοτε ἡ Ἰωνίη, ἡ δὲ Πελοπόννησος ἀσφαλέως ἱδρυμένη, καὶ διότι χρήματα οὐδαμὰ τοὺς αὐτούς ἐστι δρᾶν ἔχοντας. ταῦτά τε ὧν ἐπιλεγομένῳ καὶ βουλευομέ- γνῳ ἔδοξέ μοι τὰ ἡμίσεα πάσης τῆς οὐσίης ἐξαργυρώσαντα ϑέσϑαι παρὰ σέ, εὺ ἐξεπισταμένῳ ὡς μοι κείμενα ἔσται παρὰ σοὶ σόα. σὺ δή μοι καὶ τὰ χρήματα δέξαι καὶ τάδε τὰ σύμβολα σῶζε λαβών" ὃᾳ δ᾽ ἂν ἔχων ταῦτα ἀπαιτέῃ,

τούτῳ ἀποδοῦναι: ὃ μὲν δὴ ἀπὸ Μιλήτου ἥκων ξεῖνος β).

τοσαῦτα ἔλεξε, Γλαῦκος δὲ ἐδέξατο τὴν παρακαταϑήκχην ἐπὶ τῷ εἰρημένῳ λόγῳ. χρόνου δὲ πολλοῦ διελϑόντος ἢλ- ϑὸον ἐς Σπαρτην τούτου τοῦ παραϑεμένου τὰ χρήματα οἵ παῖδες, ἐλθόντες δὲ ἐς λόγους τῷ Γλαύκῳ καὶ ἀποδει- κνύγτες τὰ σύμβολα ἁπαίτεον τὰ χρήματα" ὃ δὲ διωϑέετο ἀντυπτοχρινόμενος τοιάδε. ᾿οὔτε μέμνημαι τὸ πρῆγμα οὔτε με περιφέρει οὐδὲν εἰδέναι τούτων τῶν ὑμεῖς λέγετε, βού- λομαί τε ἀναμνησϑεὶς γοιέξδιν πᾶν τὸ δίκαιον" καὶ γὰρ εἰ ἔλαβον, ὀρϑῶς ἀποδοῦναι, καὶ εἴ γε ἀρχὴν μὴ ἔλαβον, γόμοισι τοῖσε Ἑλλήνων χρήσομαι ἐς ὑμέας. ταῦτα ὧν ὑμῖν ἀναβάλλομαι κυρώσειν ἐς τέταρτον μῆνα ἀπὸ τοῦδε. οἱ μὲν δὴ Μιλήσιοι συμφορὴν ποιησάμενοι ἀπταλλάσσοντο ὡς ἀτοεστερημένοι, τῶν χρημάτων , Γλαῦχος δὲ ἐπορεύετο ἐς 4“ελφοὺς χρησόμενος τῷ χρηστηρίῳ. ἐπειρωτῶντα δὲ αὑτὸν τὸ χρηστήριον εἰ ὅρχῳ τὰ χρήματα ληίσηται, ἡ Πυ- ϑίη μετέρχεται τοῖσιδε τοῖσι ἔπεσι.

Γλαῦκ᾽ Ἐπικυδείδη, τὸ μὲν αὐτίκα χέρδιον οὕτω

ὅρκῳ νικῆσαι καὶ χρήματα ληίσσασϑαι.

ὄμνυ, ἐπεὶ ϑάνατός γε καὶ εὔορκον μένει ἄνδρα.

ἀλλ᾽ ὅρκου πάις ἐστίν, ἀνώνυμος, οὐδ᾽ ἔπι χεῖρες

οὐδὲ πόδες" κραιτεινὸς δὲ μετέρχεται, εἰς ὃ χε πᾶσαν

συμμάρψας ὀλέσῃ γενεὴν καὶ οἶχον ἄτοαντα.

ἀνδρὸς δ᾽ εὐόρκου γενεὴ μετόπισϑεν ἀμείνων.

Ἴ. σέ ΠΝ. 5ῖο». οι. ΧΧΎΥ͂ΤΙ, 14: σοί ἢ 16. οὐδέ μὲ ΒΕΚΙΚοΣ [ 11. τι τούτων 8ιῖ. ἢ 18. τε] δὲ Ὁ Κγᾶροτ [| 22. ποιεύμενοι ΡΗ ἢ 25. ληίσητα 488:

ληίσεται [[ 81. χραιπνῶς ἢ. δί0}. Ἠοτχοᾶοίῃθ 1. Ἷ

7)

98 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

ταῦτα ἀχούσας ὃ Γλαῦκος συγγνώμην τὸν ϑεὸν παραιτέετο αὑτῷ ἴσχειν τῶν δηϑέντων. ἡ δὲ Πυϑίη ἔφη τὸ πειρη- δ) ϑῆναι τοῦ ϑεοῦ καὶ τὸ ποιῆσαι ἴσον δύνασϑαι. Γλαῦκος μὲν δὴ μεταπεμψάμενος τοὺς Μιλησίους ξείνους ἀποδι- δοῖ σφι τὰ χρήματα. τοῦ δὲ εἵνεκα ὃ λόγος ὅδε ὦ “43η- γαῖοι ὁρμήϑη λέγεσϑαι ἐς ὑμέας, εἰρήσεται" Γλαύκου νῦν οὔτε τι ἀπόγονον ἐστὶ οὐδὲν οὔτ᾽ ἱστίη οὐδεμία νομιζο- μένη εἶναι Γλαύκου, ἐχτέτριτεταί τὸ πρόρριζος ἔκ Σπαρ- της. οὕτω ἀγαϑὸν μηδὲ διανοέεσϑαι περὶ παραχαταϑή- χης ἄλλο γε ἢ ἀπαιτεόντων ἀποδιδόναι."

“Μευτυχίδης μὲν εἴπας ταῦτα, ὥς οἱ οὐδὲ οὕτω ἐσή- χουον οἱ 4ϑηναῖοι, ἀπαλλάσσετο᾽ οἱ δὲ ΑἸϊγινῆταε, περὶν τῶν πρότερον ἀδικημάτων δοῦναι δίκας τῶν ἐς “41ϑηναίους ὕβρισαν Θηβαίοισι χαριζόμενοι , ἐποίησαν τοιόνδε. μεμ- φόμενοι τοῖσι ᾿᾿ϑηναίοισι καὶ ἀξιοῦντες ἀδικέεσϑαι, ὡς τιμωρησόμενοι τοὺς ᾿4ϑηναίους παρεσκευάζοντο" καὶ ἣν γὰρ δὴ τοῖσι ᾿4ϑηναίοισι πεντετηρὶς ἐπεὶ Σουνέῳ, λοχήσαντες [ὦ»] τὴν ϑεωρίδα νέα εἷλον πλήρεα ἀνδρῶν τῶν πρώ- βϑϑτων ““29ηναίων, λαβόντες δὲ τοὺς ἄνδρας ἔδησαν. “429}1939η- γαῖοι δὲ παϑόντες ταῦτα πρὸς ΑἸϊγινητέων οὐκέτι ἀνε- βάλλοντο μὴ οὐ τὸ πᾶν μηχανήσασθαι ἐπ᾽ Αἰγινήτῃσι. καὶ ἣν γὰρ Νικόδρομος Κνοίϑου καλεόμενος ἐν τῇ «Αἰγένῃ ἀνὴρ δόκιμος, οὗτος μεμφόμενος μὲν τοῖσι ΑΑϊγινήτῃσι προτέρην ἑωυτοῦ ἐξέλασιν ἐκ τῆς νήσου, μαϑὼν δὲ τότε τοὺς 1ϑηναίους ἀναρτημένους ἔρδειν ΑἸϊγινήτας καχώῶς, συντίϑεται ᾿4ϑηναίοισι προδοσίην «Αἰγίνης, φράσας ἐν τῇ τὸ ὑμέρῃ ἐπιχειρήσει καὶ ἐκείνους ἐς τὴν ἥχειν δεήσει βοη-

89 ϑέοντας. μετὰ ταῦτα χαταλαμβάνεε μὲν κατὰ τὰ συνε-

ϑήκατο ᾿4ϑηναίοισι ὃ Νικόδρομος τὴν παλαιὴν καλεομέ- νην πόλιν, “4ϑηναῖοι δὲ οὐ παραγίνονται ἐς δέον" οὐ γὰρ ἔτυχον ἐοῦσαι γέες σφι ἀξιόμαχοι τῇσι «Αἰγινητέων συμ- βαλεῖν. ἐν ᾧ ὧν Κορινϑίων ἐδέοντο χρῆσαι σφίσι νέας, ἐν

᾿ς 2, ἑωυτῷ δι. ] ἴσχειν 486. δί0}".: σχεῖν ᾿ὶ 11. ἤχουον 4180 1 16. καὶ ἥν ΡΗ: ἦν ἢ 11. πεντετηρὶς ἢ. ϑεμδιιδηη : πεντήρης ἢ 18. ὧν 866]. δί. ἢ 20. ἀνεβάλοντο ΡΗ |] 32. σφι ἢ,

ωιϊι

ιῦ

20

) δ ἢ ἀπ τ ΡΟΝ ἘΝῚ

[31

10

1ὅ

25

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 99

τούτῳ διεφϑάρη τὰ πρήγματα. οἱ δὲ Κορίνϑιοι, ἦσαν γάρ σφε τοῦτον τὸν χρόνον φίλοι ἐς τὰ μάλιστα, “43η- γαίοισι διδοῦσι δεομένοισι εἴχοσι νέας, διδοῦσι δὲ πεξντα- δράχμους ἀποδόμενοι" δωρεὴν γὰρ ἐν τῷ νόμῳ οὐκ ἐξῆν δοῦναι. ταύτας τε δὴ λαβόντες οἱ ᾿Αϑηναῖοι χαὶ τὰς σφε- τέρας, πληρώσαντες ἑβδομήκοντα νέας τὰς ἁπάσας, ἔπλεον ἐστὶ τὴν Αἴγιναν καὶ ὑστέρησαν ἡμέρῃ μιῇ τῆς συγκειμέ- γης. Νικόδρομος δέ, ὡς οἱ 1ϑηναῖοι ἐς τὸν καιρὸν οὐ 90 σεαρεγίγνοντο, ἐς τελοῖον ἐσβὰς ἐχδιδρήσχει ἐκ τῆς Αἰγίνης" σὺν δέ οἱ καὶ ἄλλοι ἐκ τῶν ΑἸϊγινητέων εἵποντο, τοῖσι ᾿᾿ϑηναῖοι Σούνιον οἰκῆσαι ἔδοσαν. ἐνθεῦτεν δὲ οὗτοι ὁρμώμενοι ἔφερόν τε καὶ ηγον τοὺς ἔν τῇ νήσῳ «ἰϊγινή- τας. ταῦτα μὲν δὴ ὕστερον ἐγίνετο. «Αϊγενητέων δὲ οἱθῖ παχέες ἔπαναστάᾶντος τοῦ δήμου σφε ἅμα Νικοδρόμῳ ἐτπεε- χράτησαν, καὶ ἔπειτα σφέας χειρωσάμενοι ἐξῆγον ἀττολέ- οντες. ἀπὸ τούτου δὲ χαὶ ἄγος σφι ἐγένετο, τὸ ἐκϑύσα- σϑαι οὐκ οἷοί τε ἐγένοντο ἐπιμηχανώμενοι, ἀλλ᾽ ἔφϑησαν ἐχπεσόντες πρότερον ἐκ τῆς νήσου ἢ σφε ἵλεον γενέσϑαι τὴν ϑεόν. ἑπταχοσίους γὰρ δὴ τοῦ δήμου ζωγρήσαντες ἐξῆγον ὡς ἀπολέοντες, εἷς δέ τις τούτων ἐχφυγὼν τὰ δεσμὰ καταφεύγεε πρὸς πρόϑυρα 4ήμητρος ϑεσμοφόρου, ἐπιλαμβανόμενος δὲ τῶν ἐπισπαστήρων εἴχετο" οἱ δὲ ἐπείτε μιν ἀποσπάσαι οὐκ οἷοί τε ἀπέλχοντες ἐγένοντο, ἀποκόψαντες αὐτοῦ τὰς χεῖρας ἦγον οὕτω, αἱ χεῖρες δὲ ἐκεῖναι ἐμπεφυχευῖαι σαν τοῖσι ἐπισπάστροισι.

Ταῦτα μέν νυν σφέας αὐτοὺς οἱ «Αἰγινῆται ἐργάσαντο, 92 ᾿4ϑηναίοισι δὲ ἥκουσι ἐναυμάχησαν νηυσὶ ἑβδομήκοντα, ἑσσωϑθέντες δὲ τῇ ναυμαχίῃ ἐπεκαλέοντο τοὺς αὐτοὺς καὶ πρότερον, ᾿Αργείους. καὶ δή σφι οὗτοι μὲν οὐκέτι βοηϑέουσε, μεμφόμενοι ὅτι Αἀϊγιναῖαι νέες ἀνάγκῃ λαμ-

4, ἀποδιδόμενοι ἃ [] ". ὑστέρησαν Ρυ: ὑστέρισαν Ι 9. ἐκ οι. ΡΗ 11. οἰχίσαι 486 ἢ 19. τὸν ϑεόν ἢ! 20. ὡς οπι. ἢὶ [[|22. ἐπι- λαβόμενος ΡΙΗ [ 323. ἐγένοντο 48} 35. ἐπισπαστῆρσι ΡΗ { 20. αὖ- τοὺς οι. ΡΕ || 28. τοὺς αὐτοὺς ΠΤ: τούτους αὐτοὺς οὕς ἢ 29. τοὺς

χαὶ 5 γὼ

100 ᾿ ἨἈΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

φϑεῖσαι ὑπὸ Κλεομένεος ἔσχον τε ἐς τὴν ζ“ργολέδα χώρην καὶ συναπτέβησαν “Ταχεδαιμονίοισι, συναπέβησαν δὲ καὶ ἀπὸ Σιχυωνιέων νεῶν ἄνδρες τῇ αὐτῇ ταύτῃ ἐσβολῇ᾽ καί σφε ὑπ᾽ ᾿Αργείων ἐπεβλήϑη ζημίη χίλια τάλαντα ἐχεῖσαι, πενταχόσια ἑκατέρους. Σικυώνιοι μέν νυν συγγνόντες ἀδε- κῆσαε ὡμολόγησαν ἑκατὸν τάλαντα ἐκτίσαντες ἀζήμιοι εἶναι, «ϊγενῆται δὲ οὔτε συνεγινώσκοντο ἦσάν τε αὖὐϑα- δέστεροι. διὰ δὴ ὧν σφι ταῦτα δεομένοισι ἀπὸ μὲν τοῦ δημοσίου οὐδεὶς “Ἀργείων ἔτι ἐβοήϑεε, ἐϑελονταὶ δὲ ἐς χιλίους" ἤγε δὲ αὐτοὺς στρατηγὸς [ἀνὴρ ᾧ οὔνομα] Εὐρυ- βάτης, ἀνὴρ σδγτάεϑλον ἐπασκήσας. τούτων οἱ πλεῦνες οὐκ ἀπενόστησαν ὀτπείσω, ἀλλ᾽ ἐτελεύτησαν ὑπ “41ϑηναίων ἐν Αἰγίνῃ" αὐτὸς δὲ ὃ στρατηγὸς Εὐρυβάτης μουνομαχίην ἐπασκέων τρεῖς μὲν ἄνδρας τρόπῳ τοιούτῳ κτείνει, ὑτεὸ δὲ τοῦ τετάρτου Σωφάνεος τοῦ Ζ4εχελέος ἀποϑνήσκει.

93 “ἰγινῆται δὲ ἐοῦσι ἀτάχτοισι τοῖσι “1ϑηναίοισι συμβα- λόντες τῇσε νηυσὶ ἐνέχκησαν, καί σφεων νέας τέσσερας αὑτοῖσι τοῖσι ἀνδράσι εἷλον.

94 ᾿ϑηναίοισι μὲν δὴ πτόλεμος συνῆπτο πρὸς «ϊγινήτας. ὃ δὲ Πέρσης τὸ ἑωυτοῦ ἐποίεε, ὥστε ἀναμιμνήδχοντός τε αἰεὶ τοῦ ϑεράποντος μεμνῆσϑαί μεν τῶν ᾿᾿ϑηναίων, καὶ Πεισιστρατιδέων προσκατημένων καὶ διαβαλλόντων “49η- γαίους, ἅμα δὲ βουλόμενος ὁ 4αρεῖος ταύτης ἐχόμενος τῆς προφάσιος καταστρέφεσθαι τῆς Ἑλλάδος τοὺς μὴ δόντας αὑτῷ γῆν τε καὶ ὕδωρ. Μαρδόνιον μὲν δὴ φλαύ- ρως πρήξαντα τῷ στόλῳ παραλύει τῆς στρατηγίης, ἄλλους δὲ στρατηγοὺς ἀποδέξας ἀπέστειλε ἐπί τε Ἐρέτριαν καὶ ᾿Αϑήνας, 4 τίν τε ἐόντα Μῆδον γένος καὶ “Ιρταφρένεα τὸν ᾿Ιρταφρένεος παῖδα, ἀδελφεδέον ἑωυτοῦ" ἐντειλάμενος δὲ ἀπέπεμπε ἐξανδραποδίσαντας 4΄ϑήνας καὶ Ἐρέτριαν

θῦ ἀνάγειν ἑωυτῷ ἐς ὄψιν τὰ ἀνδράποδα. ὡς δὲ οἱ στρα- τηγοὶ οὗτοι οἱ ἀποδεχϑέντες πορευόμενοι παρὰ βασιλέος

8. ὧν σφι οπι. ΡΕ ἢ 10. ἀνὴρ ᾧ οὔνομα οι. ΡΕ ]} 11. ἀνὴρ πεντά- εϑλον 8ί.: πεντάεϑλον ἢ 16. 18. τοῖσι οαι. ΡῊ ἢ 29. δὲ ἑωυτοῦ ἢ 31. ἄναγειν 48: ἀγαγεῖν ἢ, ἄγειν ΟΡ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 101

ἀπίχοντο τῆς Κιλικίης ἐς τὸ “λήιον πδδίον, ἅμα ἀγό- μενοι πεζὸν στρατὸν πολλόν τε καὶ εὖ ἐσκευασμένον, ἐν- ᾿ς ϑαῦτα στρατοπεδευομένοισι ἐπῆλϑε μὲν ὃ ναυτικὸς τᾶς στρατὸς ὃ ἐπιταχϑεὶς ἑχάστοισι, παρεγένοντο δὲ καὶ αἱ ἱπιπαγωγοὶ νέες, τὰς τῷ προτέρῳ ἔτεϊ προεῖπεδ τοῖσε ἑωυ- τοῦ δασμοφόροισι Ζαρεῖος ἑτοιμάζειν. ἐσβαλόμενοι δὲ τοὺς ἵππους ἐς ταύτας καὶ τὸν πεζὸν στρατὸν ἐσβιβάσαν- τες ἐς τὰς νέας, ἔπλεον ἑξακοσίῃησι τριήρεσι ἐς τὴν Ἰωνίην. ἐνθεῦτεν δὲ οὗ παρὰ τὴν ἤπειρον εἶχον τὰς νέας ἰϑὺ τοῦ 10 τε Ἑλλησπόντου καὶ τῆς Θρηίκης, ἀλλ᾽ ἐκ Σάμου ὁρμώ- μενοι παρά τὸ Ἰκάριον χαὶ διὰ νήσων» τὸν πλόον ἐποε- εὔντο, ὡς μὲν ἐμοὶ δοκέειν, δείσαντες μάλιστα τὸν περέ- πλοον τοῦ ἄϑω, ὅτι τῷ προτέρῳ ἔτεϊ ποιεύμενοι ταύτῃ τὴν κομιδὴν μεγάλως προσέπταισαν᾽ πρὸς δὲ καὶ ἡ Νά- 15 ξἕος σφέας ἠνάγκαζε πρότερον οὐκ ἁλοῦσα. ἐπεὶ δὲ ἐχ96 τοῦ Ἰκαρίου πελάγεος προσφερόμενοι προσέμιξαν τῇ Νά- ξῳ, ἐπὶ ταύτην γὰρ δὴ πρώτην ἐπεῖχον στρατεύεσϑαι οἱ Πέρσαι μεμνημένοι τῶν πρότερον... οἱ Νάξιοι πρὸς τὰ ὄρεα οἴχοντο φεύγοντες οὐδὲ ὑπέμειναν. οἱ δὲ Πέρσαι 0 ἀνδραποδισάμενοι τοὺς κατέλαβον αὐτῶν, ἐνέπρησαν καὶ τὰ ἱρὰ καὶ τὴν πόλιν. ταῦτα δὲ ποιήσαντες ἐπὶ τὰς ἄλλας νήσους ἀνήγοντο. Ἐν ᾧ δὲ οὗτοι ταῦτα ἐποέευν, οἱ 4ήλιοι ἐχλωτόντες 91 καὶ αὐτοὶ τὴν 4λον οἴχοντα φεύγοντες ἐς Τῆνον. τῆς 25 δὲ στρατιῆς καταπλεούσης ὃ Δᾶτις προπτλώσας οὐκ ἕα τὰς κέας πρὸς τὴν 4ῆλον προσορμίζεσϑαι, ἀλλὰ πέρην ἐν τῇ Ῥηναίῃ" αὐτὸς δὲ πυϑόμενος ἵνα ἦσαν οἱ 4ήλιοι, πέμπων κήρυκα ἡγόρευέ σφι τάδε. “ἄνδρες ἱροί, τέ φεύ- .γοντες οἴχεσϑε, οὐκ ἐπιτήδεα καταγνόντες κατ᾽ ἐμεῦ; ἐγὼ 80 γὰρ καὶ αὑτὸς ἐπὶ τοσοῦτό γε φρονέω καέ μοι ἐκ βασι-

οι

2. τε ομι. 480 ἢ 11. τε] το γε] τε τὸϊ ἢ Ἴχαρον νεὶ Ἰχαρίην σερματάϊ || 12. μάλιστα οτι. ΡΗ͂ ἢ 13. τῷ τρίτῳ πρότερον Ὀοβτεε ἢ 18. προτέρων ἢ. Ἰδοῦπδπι βίβπανι! 8ι.: ἀδβυηί ίετε ἔπαϑον ὑπ᾽ αὐτῶν, ἐνθαῦτα ἢ 28. προσπλώσας ΑΒΟΪ 20. δῆλον ΡΗ͂: νῆσον [ 30. ἔτι το- σαῦτά γε φρονέω 448, ἔτι γε τοσαῦτα φρονέω τάδε Ο

102 ΒΡΟΔΟΤΟΥΖ

λέος ὧδε ἐπέσταλται, ἐν τῇ χώρῃ οἱ δύο ϑεοὶ ἐγένοντο, ταύτην μηδὲν σίνεσϑαι, μήτε αὐτὴν τὴν χώρην μήτε τοὺς οἰκήτορας αὑτῆς. νῦν ὧν καὶ ἄπιτε ἐπὶ τὰ ὑμέτερα αὐτῶν χαὶ τὴν νῆσον νέμεσϑε:" ταῦτα μὲν ἐπεκηρυκεύσατο τοῖσε Ζ4ηλίοισι, μετὰ δὲ λιβανωτοῦ τριηχόσια τάλαντα κατανή- ὅ θϑ8σας ἐπὶ τοῦ βωμοῦ ἐϑυμίησε. ΔἜᾳᾶτις μὲν δὴ ταῦτα στοιή-- σας ἔπλεε ἅμα τῷ στρατῷ ἐπὶ τὴν Ἐρέτριαν πρώτα, ἅμα ἀγόμενος καὶ Ἴωνας καὶ Αἰολέας. μετὰ δὲ τοῦτον ἐν- ϑεῦτεν ἐξαναχϑέντα 4ῆλος ἐχινήϑη, ὡς ἔλεγον 4ήλιοι, καὶ πρῶτα χαὶ ὕστατα μέχρι ἐμεῦ σεισϑεῖσα. καὶ τοῦτο 10 μέν χου τέρας ἀνθρώποισι τῶν μελλόντων ἔσεσθαι κακῶν ἔφαινε ὃ ϑεός. ἐπὶ γὰρ “΄αρείου τοῦ Ὑστάσπεος καὶ Ξέρξεω τοῦ Δαρείου καὶ :Τρτοξέρξεω τοῦ Ξέρξεω, τριῶν τουτέων ἐπεξῆς γενεέων, ἐγένετο πλέω καχὰ τῇ Ἑλλάδι ἢ ἐπὶ εἴχοσι ἄλλας γενεὰς τὰς πρὸ Δαρείου γενομένας, 15 τὰ μὲν ἀπὸ τῶν Περσέων αὐτῇ γενόμενα, τὰ δὲ ἀπ᾽ αὐτῶν τῶν χορυφαίων περὶ τῆς ἀρχῆς πολεμεόντων. οὕτω οὐδὲν ἣν ἀεικὲς κενηϑῆναι Ζ4ῆλον τὸ πρὶν ἐοῦσαν ἀκένηταν. [καὶ ἐν χρησμῷ ἦν γεγραμμένον περὶ αὑτῆς ὧδε. ᾿ χιγήσω χαὶ 4ῆλον ἀκίνητόν περ ἐοῦσαν. 20 δύναται δὲ κατὰ Ἑλλάδα γλῶσσαν ταῦτα τὰ οὐνόματα, “1αρεῖος ἐρξείης, Ξέρξης ἃ ἀρήιος, “Ἱρτοξέρξης μέγας ἀρήιος. τούτους μὲν δὴ τοὺς βασιλέας ὧδε ἂν ὀρϑῶς κατὰ γλῶσ- σαν τὴν σφετέρην Ἕλληνες καλέοιεν.

99 Οἱ δὲ βάρβαροι ὡς ἀπήειραν ἐκ τῆς 4ήλου, προσῖ-- 25 σχον πρὸς τὰς νήσους, ἐνθεῦτεν δὲ στρατιήν τε παρε- λάμβανον καὶ ὁμήρους τῶν νησιωτέων παῖδας ἐλάμβανον. ὡς δὲ περιπλέοντες τὰς νήσους προσέσχον καὶ ἐς Κάρυστον, οὗ γὰρ δή σφι οἱ Καρύστιοι οὔτε ὁμήρους ἐδίδοσαν οὔτε ἔφασαν ἐτὶ πόλιας ἀστυγείτονας στρατεύεσθαι, λέγοντες 80

10. ταμέχρι Ρ, τα μέχρις ἢ ἢὶ οὐ σεισϑεῖσα ΡΕ [[ 12. ἔφηνε ΡΗ [ 19, χαὲ --- 20 ἐοῦσαν οι. 4186. Ἰατοπονίαβ [| 21. δύναται --- 24 χκαλέ- οἱεν ἀεο!ερθαί Ὑεββει πᾳ [[22. ἐρξείης Β: ερξείης ΑΙ, ἐρξίης Κι, ἑρξήεις ΟΡῚ μέγα ϊ Βεκκον 26. δήλου ΡΗ: νήσου ᾿] προσίσχον :: προίσχοντο ἢ, προσίσχοντο οεἰετὶ ἢ 80. στρατεύσεσϑαι Ὀοῦτοα

[--ὰ

Θι

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 108

3 , 2 “ “- , Ἐρέτριαν τε καὶ ϑηνας, ἐνθαῦτα τούτους ἑπολιόρχεόν

Ἁ δ “Ὁ Ἢ 3 « Ἁ ς ’ . τε καὶ τὴν γὴν σφεων ἔχειρον, ἐς ὁ καὶ οἱ Καρύστιοι παρέ-

στησαν ἐς τῶν Περσέων τὴν γνώμην. Ἐρετριέες δὲ πυν- 100

ϑανόμενοι τὴν στρατιὴν τὴν Περσικὴν ἔπὶ σφέας ἐπε- πλέουσαν ᾿41ϑηναίων ἐδεήϑησαν σφίσι βοηϑοὺς γενέσϑαι. ᾿Αϑηναῖοι δὲ οὐκ ἀπείπαντο τὴν ἐπικουρίην, ἀλλὰ τοὺς τετραχισχιλίους τοὺς κληρουχέοντας τῶν ἱπποβοτέων Χαλ- κιδέων τὴν χώρην, τούτους σφι διδοῦσι τιμωρούς. τῶν δὲ Ἐρετριέων ἣν ἄρα οὐδὲν ὑγιὲς βούλευμα, οἱ μετεπέμ- ποντὸ μὲν ᾿41ϑηναίους, ἐφρόνεον δὲ διφασίας ἰδέας. οἵ μὲν γὰρ αὑτῶν ἐβουλεύοντο ἐκλιπεῖν τὴν πόλεν ἐς τὰ ἄκρα τῆς Εὐβοίης, ἄλλοι δὲ αὐτῶν ἴδια κέρδεα προσδεκόμενοι παρὰ τοῦ Πέρσεω οἴσεσθαι προδοσίην ἐσκευάζοντο. μα- ϑὼν δὲ τούτων ἑἕχάτερα ὡς εἶχε ,αΑϊσχίνης ὁ Νόϑωνος, ἐὼν τῶν Ἐρετριέων τὰ πρῶτα, φράζει τοῖσι ἥκουσι ᾿4ϑη- γαίων πάντα τὰ παρεόντα σφι πρήγματα, προσεδέετό τε ἀπαλλάσσεσϑαι σφέας ἐς τὴν σφετέρην, ἵνα μὴ προσα- πόλωνται. οἱ δὲ 4ϑηναῖοι ταῦτα «Αἰσχίνῃ συμβουλεύσαντι

πείϑονται. καὶ οὗτοι μὲν διαβάντες ἐς Ὡρωπὸν ἔσωζον 101

σφέας αὑτούς" οἱ δὲ Πέρσαι πλέοντες κατέσχον τὰς νέας τῆς Ἐρετρικῆς χώρης κατὰ Τέμενος καὶ Χοιρέας καὶ «4ἰγί- λεα, κατασχόντες δὲ ταῦτα τὰ χωρία αὐτίκα ἵππους τε ἐξεβάλλοντο καὶ παρεσκευάζοντο ὡς προσοισόμενοι τοῖσι ἐχϑροῖσι. οἱ δὲ Ἐρετριέες ἐπεξελϑεῖν μὲν καὶ μαχέσασϑαι οὐκ ἐποιεῦντο βουλήν, εἴ κως δὲ διαφυλάξαιεν τὰ τείχεα, τούτου σφι πέρι ἔμελε, ἐπείτε ἐνίκα μὴ ἐκλιπεῖν τὴν στόλιν. προσβολῆς δὲ γινομένης καρτερῆς πρὸς τὸ τεῖχος ἔπιπτον ἐπὶ ἕξ ἡμέρας πολλοὶ μὲν ἀμφοτέρων" τῇ δὲ ἑβδόμῃ Εὔφορβός τε ὃ ᾿Αλκιμάχου καὶ Φίλαγρος ὃ Κυνέου ἄνδρες τῶν ἀστῶν δόκιμοι προδιδοῦσι τοῖσι Πέρσῃσι. οἱ δὲ ἐσελϑόντες ἐς τὴν πτόλιν τοῦτο μὲν τὰ ἱρὰ συλήσαντες ἐνέπρησαν, ἀποτινύμενοι τῶν ἐν Σάρδισι κατακαυϑέντων

Ἴ. τοὺς ροβί τετραχισχιλίους τοἀάϊάϊ! Κιᾶρον { 14. ὁ οπι, 4806 }} 21. Τέμενος] Ταμύνας ΜΝ οβδεϊηρ || αἰγίλμια ΡΑ ἢ 232. ἐς ταῦτα ΡΗ 24, μάχεσϑαι 4486 ἢ 28. μὲν] χαὶ [| 29. Κυνέω Βτεάονν

104 ἩΡΟΔΟΤΟΥ Ζ

ἱρῶν, τοῦτο δὲ τοὺς ἀνθρώπους ἠνδραποδίσαντο κατὰ τὰς Ζαρείου ἐντολάς.

102 Χειρωσάμενγοι δὲ τὴν Ἐρέτριαν καὶ ἐπισχόντες ὀλίγας ἡμέρας ἔπλεον ἐς γῆν τὴν “Ἵττιχήν, κατέργοντές τε πολλὸν καὶ δοκέοντες ταὐτὰ τοὺς “᾿ϑηναίους ποιήσειν τὰ καὶ τοὺς Ἐρετριέας ἐποίησαν. καὶ ἦν γὰρ ὃ ἹΜαραϑὼν ἐπιτηδεό- τατον χωρίον τῆς ἉἈττικῆς ἐνιππεῦσαι καὶ ἀγχοτάτω τῆς Ἐρετρίης, ἐς τοῦτό σφι κατηγέετο Ἱππίης ὃ Πεισιστράτου.

103 “᾿ϑηναῖοι δὲ ὡς ἐπτύϑοντο ταῦτα, ἐβοήϑεον καὶ αὑτοὶ ἐς τὸν Παραϑῶνα. ἦγον δὲ σφέας στρατηγοὶ δέχα ᾿ τῶν ὁ

δέκατος ἣν Μιλτιάδης" τοῦ τὸν πατέρα Κίμωνα τὸν Στη- σαγόρεω κατέλαβε φυγεῖν ἐξ ᾿41ϑηνέων Πεισίστρατον τὸν Ἱπποκράτεος. καὶ αὐτῷ φεύγοντι Ὀλυμπιάδα ἀνελέσθαι τεϑρίσιπτῳ συνέβη, καὶ ταύτην μὲν τὴν νίκην ἀνελόμενόν μὲν τὠυτὸ ἐξενείκασϑαι τῷ ὁμομητρίῳ ἀδελφεῷ ἹΜιλειάδῃ" μετὰ δὲ τῇ ὑστέρῃ Ὀλυμπιάδι τῇσι αὐτῇσι ἵπποισι νικῶν παραδιδοῖ Πεισιστράτῳ ἀνακηρυχϑῆναι, καὶ τὴν νέχκην παρεὶς τούτῳ κατῆλϑε ἐπὶ τὰ ἑωυτοῦ ὑπόσπονδος. καί μὲν ἀνελόμενον τῇσι αὐτῇσι ἵπποισι ἄλλην Ὀλυμπιάδα κατέλαβε ἀποϑανεῖν ὑπὸ τῶν Πεισιστράτου παίδων, οὐκ- ἔτε περιεόντος αὐτοῦ Πεισιστεράτου᾽ χτείνουσε δὲ οὗτοέ μὲν κατὰ τὸ πρυτανήιον νυχτὸς ὑπείσαντες ἄνδρας. τέ- ϑαπται δὲ Κίμων πρὸ τοῦ ἄστεος, πέρην τῆς διὰ Κοίλης καλεομένης ὁδοῦ" καταντίον δ᾽ αὐτοῦ αἱ ἵπποι τεϑάφαται αὗται αἱ τρεῖς ᾿Ολυμπιάδας ἀνελόμεναι. ἐποίησαν δὲ καὶ ἄλλαι ἵπποι ἤδη τὠυτὸ τοῦτο Εὐαγόρεω “Τάκωνος, πλέω δὲ τουτέων οὐδαμαί. ὁ μὲν δὴ πρεσβύτερος τῶν παίδων τῷ Κίμωνι Σεησαγόρης ἡν τηνικαῦτα παρὰ τῷ πάτρῳ Μιλτιάδῃ τρεφόμενος ἔν τῇ Χερσογήσῳ, ὃ δὲ νεώτερος παρ᾽ αὐτῷ Κίμωνι ἐν ᾿4ϑήνῃσι, οὔνομα ἔχων ἀπὸ τοῦ 104 οἰκιστέω τῆς Χερσονήσου Μιλτιάδεω Μιλτιάδης. οὗτος

4, γῆν οτι. ΡΙ ἢ χατοργέοντες Ὠϊείβοῃ. δὴ ἰοτίε χατεπείγοντές (αυἱ χατασπέρχοντές εὐπὰ ΟΝ (280 }}0) τε τὸν πλόον || ὅδ. ταῦτα 486} 0. ὁ Ροον".: ἡ 4806, οι. Κὶ ] Ἴ. χωρίον [οτία886 βρυτίυπι ᾿ 14. ἄνε- λόμενόν Ρευ: ἀνελόμενός ἢ, ἀνελομένῳ 4860 ᾿ 29, ἐν οι. ΡΗ ἢ 31. μιλτιάδην ἢ

10

1ὅ

ΒΠΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 10

δὴ ὧν τότε ὃ Μιλτιάδης ἥκων ἐκ τῆς Χερσονήσου καὶ ἐκπεφευγὼς διτελόον ϑάνατον ἐστρατήγεε “4ϑηναίων. ἅμα μὲν γὰρ οἱ Φοίνικες αὑτὸν οἱ ἐπιδιώξαντες μέχρι Ἴμβρου περὶ πολλοῦ ἐποιξῦντο λαβεῖν τε καὶ ἀναγαγεῖν παρὰ βασιλέα" ἅμα δὲ ἐκφυγόντα τὲ τούτους καὶ ἀπικόμενον ἐς τὴν ἑωυτοῦ δοκέοντά τε εἷναι ἐν σωτηρέίῃ ἤδη, τὸ ἐνϑεῦτέν μὲν οἱ ἐχϑροὶ ὑποδεξάμεγοι ὑπὸ δικαστήριον αὐτὸν ἀγα- γόντες ἐδίωξαν τυραννίδος τῆς ἔν Χερσονήσῳ. ἀποφυγὼν δὲ καὶ τούτους στρατηγὸς οὕτω “41ϑηναίων ἀπεδέχϑη, αἷ- ρεϑεὶς ὑπὸ τοῦ δήμου.

Καὶ πρῶτα μὲν ἐόντες ἔτι ἐν τῷ ἄστεϊ οἱ στρατηγοὶ 105

ἀποπέμπουσι ἐς Σπάρτην κήρυκα Φειδιτεπίδην ᾿4ϑηναῖον μὲν ἄνδρα, ἄλλως δὲ ἡμεροδρόμην τε καὶ τοῦτο μελετώντα" τῷ δή, ὡς αὐτός τε ἔλεγε Φειδιππέδης καὶ ᾿4ϑηναίοισι ἀπήγγελλε, περὶ τὸ Παρϑένιον ὅρος τὸ ὑπὲρ Τεγέης ὃ Πὰν περιπίέπεει" βώσαντα δὲ τὸ οὔνομα τοῦ Φειδιππίδεω τὸν Πᾶνα ᾿4ϑηναίοισι κελεῦσαι ἀπαγγεῖλαι, δι᾿ ὅ τι ἑωυ- τοῦ οὐδεμίαν ἐπιμελείην ποιδῦνται ἐόντος. εὐνόου 49η- γαίοισι καὶ πολλαχῇ γενομένου σφι ἤδη χρησίμου, τὰ δ᾽ ἔτει καὶ ἐσομένου. καὶ ταῦτα μὲν “᾿ϑηναῖοι, καταστάντων σφι εὖ ἤδη τῶν πρηγμάτων, πιστεύσαντες εἶναι ἀληϑέα ἱδρύσαντο ὑπὸ τῇ ἀκροπόλι Πανὸς ἱρόν, καὶ αὐτὸν ἀπὸ ταύτης τῆς ἀγγελίης ϑυσίῃσι ἐπετείοισι καὶ λαμπάδι ἱλά-

σχονται. τότε δὲ “πεμφϑεὶς ὑπτὸ τῶν στρατηγῶν ὃ Φει- 106

διαιπίέδης οὗτος, ὅτε πέρ οἱ ἔφη καὶ τὸν Πᾶνα φανῆναι, δευτεραῖος ἐκ τοῦ ᾿41ϑηναίων ἄστεος ἦν ἐν Σπάρτῃ, ἀπίι- χόμενος δὲ ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ἔλεγε “ὦ “Ἰακεδαιμόνιοι, ᾿ϑηναῖοι ὑμέων δέονται σφίσι βοηϑῆσαι καὶ μὴ περιιδεῖν πόλιν ἀρχαιοτάτην ἐν τοῖσι Ἕλλησι δουλοσύνῃ περιπεσοῦ- σαν πρὸς ἀνδρῶν βαρβάρων" καὶ γὰρ νῦν Ἐρέτριά τε ἣν- δραπόδισται καὶ πόλι λογίμῳ ἢ Ἑ.}λλὰς γέγονε ἀσϑενε- στέρη. ὃ μὲν δή σφε τὰ ἐντεταλμένα ἀπήγγελλε, τοῖσι δὲ ἕαδε μὲν βοηϑέειν ᾿4ϑηναίοισι, ἀδύνατα δέ σφι ἣν τὸ

12. φιλιππίδην ἢ εἰ βευρίογαμι ἰοϑ(ἰπιοηΐα [] 14. γε Κᾶρες [|| 19. σφε ἤδη 8ι.: σφίσι ἤδη 480, ἤδη σφίσε ΡΗ ἢ) 21. σφίσι 1,

106 ΒΡΟΔΟΤῸΓ Ζ

παραυτίκα ποιέειν ταῦτα, οὐ βουλομένοισι λύειν τὸν νό-- μον" ἦν γὰρ ἱσταμένου τοῦ μηνὸς εἰνάτη, εἰνάτῃ δὲ οὐκ ἐξελεύσεσϑαι ἔφασαν μὴ οὐ πλήρεος ἐόντος τοῦ κύκλου.

101 Οὗτοι μέν νυν δὴν πανσέληνον ἢ ἔμενον. τοῖσι δὲ βαρ- βάροισι κατηγέετο Ἱππίης ὃ Πεισιστράτου ἐς τὸν ἹΠαρα- ὅ ϑῶνα, τῆς παροιχομένης γυχκτὸς ὄψιν ἰδὼν τοιήνδε᾽ ἐδόχδε

ὁ Ἱππίης τῇ μητρὶ τῇ ἑωυτοῦ συνευνηϑῆναι. συνεβάλετο ὧν ἐκ τοῦ ὀνείρου κατελϑὼν ἐς τὰς 41ϑήνας καὶ ἀνασω- σάμενος τὴν ἀρχὴν τελευτήσειν ἔν τῇ ἑωυτοῦ γηραιός. ἐκ μὲν δὴ τῆς ὄψιος συνεβάλετο ταῦτα, τότε δὲ κατηγεόμε-- 10 γος τοῦτο μὲν τὰ ἀνδράποδα τὰ ἐξ Ἐρετρίης ἀπέβησε ἐς τὴν νῆσον τὴν Στυρέων, καλξομένην δὲ «ϊγλείην, τοῦτο δὲ καταγομένας ἐς τὸν ΙΠαραϑῶνα τὰς νέας ὅρμιζε οὗτος, ἔχβαντας τε ἐς γῆν τοὺς βαρβάρους διέτασσε. καί οἱ ταῦ- τα διέποντι ἐπῆλϑε πταρεῖν τε καὶ βῆξαι μεζόνως ἢ ὡς 1Ὁ ἐώϑεε᾽ οἷα δέ οἱ πρεσβυτέρῳ ἐόντε τῶν ὀδόντων οἱ πλεῦ- γες ἐσείοντο᾽ τούτων ὧν ἕνα τῶν ὀδόντων ἐκβάλλει ὑπὸ βίης βήξας" ἐκπεσόντος δὲ ἐς τὴν ψάμμον αὐτοῦ ἐποιέετο σπουδὴν πολλὴν ἐξευρεῖν. ὡς δὲ οὐκ ἐφαίνετό οἱ ὃ ὀδών, ἀναστενάξας εἶπε πρὸς τοὺς παραστάτας “ἡ γῇ ἥδε οὐκ Ὦ ἡμετέρη ἐστί, οὐδέ μὲν δυνησόμεϑα ὑποχειρίην ποιήσα- σϑαι᾿ ὁκόσον δέ τι μοι μέρος μετῆν, ὃ ὀδὼν μετέχει."

108 Ἱππίης μὲν δὴ ταύτῃ τὴν ὄψιν συνεβάλετο ἐξεληλυ- ϑέναι. ᾿41ϑηναίοισι δὲ τεταγμένοισε ἐν τεμένεϊ Ἡρακλέος ἐπτῆλϑον βοηϑέοντες Πλαταιέες πανδημεί. καὶ γὰρ καὶ 35 ἐδεδώκεσαν σφέας αὑτοὺς τοῖσι ᾿Αϑηναίοισι οἱ Πλαταιέες, καὶ πόνους ὑπὲρ αὐτῶν οἱ ᾿4ϑηναῖοι συχνοὺς ἤδη ἀνα- ραιρέατο᾽ ἔδοσαν δὲ ὧδε. πιεζεύμενοι ὑπὸ Θηβαίων οἱ Πλαταιέες ἐδίδοσαν πρῶτα παρατυχοῦσι Κλεομένεϊ τε τῷ ᾿Αναξανδρέδεω καὶ “Τακεδαιμονίοισι σφέας αὑτούς. οἱ δὲ 80 οὐ δεκόμενοι ἔλεγόν σφι τάδε. “ἡμεῖς μὲν ἑκαστέρω τὲ

2. ἱσταμένου . ῬιΙαΐῖ. πιοτ. Ρ. 862: ἱσταμένη ἢ 6. ἐν τῷ ὕπνῳ δἀάϊ! Ρρ». ροβὶ τοιήνδε, Ροο»». ἢ Ῥοϑὶ ἐδὼν ἢ 1. ὁ] οἱ 418 Ρρ».}} 12. αἰγί- λειαν ΡΗ ἢ 106. οἱ οπι. ΡΗ || 19. πολλὴν σπουδὴν ΡΗ ἢ 22. δ᾽ ἔτι ἢ 21. ἀναῤαιρέατο Βεκκεῦ: ἀναιρέατο ἢ, ἀναιρέοντο οεἰετὶ

ι. πι-.- Ὁ. - 9.τὖὴς- 9 ΙΝ

10

1ὅ

- ΒΡΟΔΟΤΟΥ Ζ 107

οἰκέομεν, καὶ ὑμῖν τοιήδε τις γίνοιτ᾽ ἂν ἐπικουρίη Ψψυχρή" φϑαίητε γὰρ ἂν πολλάκις ἐξανδραποδισϑέντες ἤ τινα πυ- ϑέσϑαι ἡμέων. συμβουλεύομεν δὲ ὑμῖν δοῦναι ὑμέας αὖ- τοὺς “4“΄“ϑηναίοισι, πλησιοχώροισέ τε ἀνδράσι καὶ τιμωρέειν ἐοῦσι οὐ κακοῖσι" ταῦτα συνεβούλευον οἱ “Πακεδαιμόνιοει οὐ χατὰ τὴν εὐνοίην οὕτω τῶν Πλαταιέων ὡς βουλόμενοι τοὺς ᾿Αϑηναίους ἔχειν πόνους συνεστεῶτας Βοιωτοῖσι. “αχε- δαιμόνιοι μέν νυν Πλαταιεῦσι ταῦτα συνεβούλευον, οἱ δὲ οὐκ ἠπίστησαν, ἀλλ᾽ «ϑηναίων ἱρὰ ποιεύντων τοῖσι δυώ- δεχα ϑεοῖσι ἱκέται ἱζόμενοι ἐπὶ τὸν βωμὸν ἐδίδοσαν σφέας αὐτούς. Θηβαῖοι δὲ πυϑόμενοι ταῦτα ἐστρατεύοντο ἐπὶ τοὺς Πλαταιέας, .Αϑηναῖοι δέ σφι ἐβοήϑεον. μελλόντων δὲ συνάπτειν μάχην Κορίνϑιοι οὐ περιεῖδον, παρατυχόν- τες δὲ καὶ καταλλάξαντες ἐπιτρεψάντων ἀμφοτέρων οὔ- ρισαν τὴν χώρην ἐπὶ τοῖσιδε, ἐᾶν Θηβαίους Βοιωτῶν τοὺς μὴ βουλομένους ἐς Βοιωτοὺς τελέειν. Κορένϑιοι μὲν δὴ ταῦτα γνόντες ἀπαλλάσσοντο, ᾿4ϑηναίοισι δὲ ἀπιοῦσι ἐπε- ϑήκαντο Βοιωτοί, ἐπιϑέμενοι δὲ ἑσσώϑησαν τῇ μαχῃ. ὑπερβάντες δὲ οἱ ᾿Αϑηναῖοι τοὺς οἱ Κορένϑιοι ἔϑηχαν Πλαταιεῦσι εἶναι οὔρους, τούτους ὑπερβάντες τὸν ᾿Α'σω- πὸν αὐτὸν ἐποιήσαντο οὐρον Θηβαίοισι πρὸς Πλαταιέας εἶναι καὶ Ὑσιάς. ἔδοσαν μὲν δὴ οἱ Πλαταιέες σφέας αὖ- τοὺς 41ϑηναίοισι τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ, ἧκον δὲ τότε ἐς ἹΜαραϑῶνα βοηϑέοντες.

Τοῖσι δὲ “41ϑηναίων στρατηγοῖσι ἐγένοντο δίχα αἱ 109

γνῶμαι, τῶν μὲν οὐκ ἐώντων συμβαλεῖν (ὑλέγους γὰρ εἷ- γα!) στρατιῇ τῇ ἥήδων [συμβάλλειν], τῶν δὲ καὶ Μιλ- τιάδεω χελευόντων. ὡς δὲ δίχα τὲ ἐγένοντο καὶ ἐνίκα ἢ χείρων τῶν γνωμέων, ἐνθαῦτα, ἣν γὰρ ἑνδέκατος ψηφε- δοφόρος ὃ τῷ κυάμῳ λαχὼν ᾿Αϑηναίων πολεμαρχέειν (τὸ παλαιὸν γὰρ ᾿ϑηναῖοι ὁμόψηφον τὸν πολέμαρχον ἔποι- εὖὔντο τοῖσι στρατηγοῖσι), ἦν δὲ τότε πολέμαρχος Καλλέ-

θ. τὴν οι, 86ο»». ΡΗ, δὰ τινὰν ἢ 11. ἐστράτευον ΡΗ ἢ 22. ὑσιᾶς 4806 || 28. συμβάλλειν Ρὶ (ξυμ) Κὶ 1 21. συμβαλεῖν Ο (ξυμ) ἢ: 8εε!. δί. [ 82. ἡν τε ἈεῖΖ

108 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

μαχος ᾿Αφιδναῖος" πρὸς τοῦτον ἐλθὼν Μιλτιάδης ἔλεγε τάδε. “ἐν σοὶ νῦν Καλλίμαχε ἐστὶ ἢ καταδουλῶσαι 4ϑή- γας ἢ ἐλευϑέρας ποιήσαντα μνημόσυνα λιπέσϑαι ἐς τὸν ἅπαντα ἀνθρώπων βέον οἷα᾽ οὐδὲ Ἁρμόδιός τε καὶ “Άρι- στογείτων ἰλείπουσι)]. νῦν γὰρ δὴ ἐξ οὗ ἐγένοντο 4ϑη- γαῖοι ἐς κίνδυνον ἤχουσι μέγιστον, καὶ ἣν μέν γε ὑποκύ-- ψωσι τοῖσι Μήδοισι, δέδοκται τὰ πείσονται ποαραδεδομένοι Ἱππίῃ, ἣν δὲ περιγένηταε αὕτη ἡ πόλις, οἵη τε ἐστὶ πρώ- τη τῶν Ἑλληνίδων σεολίων γενέσϑαι. χῶς ὦν δὴ ταῦτα οἷά τε ἐστὶ γενέσθαι, καὶ κῶς ἐς σέ τοι τούτων ἀνήκδι τῶν πρηγμάτων τὸ κῦρος ἔχειν, νῦν ἔρχομαι φράσων. ἡμέων τῶν στρατηγῶν ἐόντων δέκα δίχα γίνονται αἱ γνώ- μαι, τῶν μὲν" κελευόντων τῶν δὲ οὐ συμβάλλειν. ἣν μέν γυν μὴ συμβάλωμεν, ἔλπομαι τινὰ στάσιν μεγάλην δια- σείσειν ἐμπεσοῦσαν τὰ “4“ϑηναίων φρονήματα ὥστε μη- δίσαι᾽ ἣν δὲ συμβάλωμεν πρίν τε καὶ σαϑρὸν «1ϑηναίων μετεξετέροισι ἐγγενέσϑαι , ϑεῶν τὰ ἴσα νεμόντων οἷοί τε εἰμὲν περιγενέσθαι τῇ συμβολῇ. ταῦτα ὧν πάντα ἐς σὲ γῦν τείνει χαὶ ἔκ σέο ἤρτηται. ἣν γὰρ σὺ γνώμῃ τῇ ἐμῇ σεροσϑῇ, ἔστε τοι πατρίς τε ἐλευϑέρη καὶ πόλις πρώτη τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι ἣν δὲ τὴν τῶν ἀποσπευδόντων τὴν συμβολὴν ἕλῃ, ὑπάρξει τοι τῶν ἐγὼ κατέλεξα ἀγαϑῶν τὰ ἐναντία."

Ταῦτα. λέγων ὁ Μιλτιάδης προσχτᾶται τὸν Καλλί- μαχον" προσγενομένης δὲ τοῦ πολεμάρχου τῆς γνώμης ἔχε-- κύρωτο συμβάλλειν. μετὰ δὲ οἱ στρατηγοὶ τῶν ἡ γνώμη ἔφερε συμβάλλειν, ὡς ἑκάστου αὑτῶν ἐγένετο πρυτανηίη τῆς ἡμέρης, Μιλτιάδῃ παρεδίδοσαν" ὃ δὲ δεχόμενος οὔτι χω συμβολὴν ἐποιέετο, πρίν γε δι αὐτοῦ πρυτανηίη ἐγέ-

111 νετο. ὡς δὲ ἐς ἐκεῖνον περιῆλϑε, ἐνθαῦτα δὴ ἐτάσσοντο

(ὧδε οἱ ᾿Αϑηναῖοι ὡς συμβαλέοντες" τοῦ μὲν δεξιοῦ κέ-

3. μνημόσυνον ΡΗ ᾿ 4. οἷα Ἠδίερῃδπυβ: οἷον ᾿! ὅ. λείσοουσε 866]. δι. ἢ 1. δέδεκται Β"͵ Ἀεΐβκε 10. ἐς σέ τοι ΕἸ(2: ἐς σέ τι 5. ἐς ἔτι ἢ 13. χελευόντω» κελευόντων συμβάλλειν ἃ || 21. τὴν τῶν ΒἈεΐβϊεε: τῶν 1.. τὴν δὲ τῶν εἰ ἰηΐτα ἣν ἕλῃ ΑΙ ΟἸΚΘΏΔΟΓ

20

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 109

θοδος ἡγέετο ὃ πολέμαρχος Καλλίμαχος" ὃ γὰρ νόμος τότε εἶχε οὕτω τοῖσι ᾿Αϑηναίοισι, τὸν πολέμαρχον ἔχειν κέρας τὸ δεξιόν" ἡγεομένου δὲ τούτου ἐξεδέκοντο ὡς ἀριϑμέοντο αἷ φυλαὶ ἐχόμεναι ἀλληλέων, τελευταῖοι δὲ ἐτάσσοντο ὅ ἔχοντες τὸ εὐώνυμον χέρας Πλαταιέες. ἀπὸ ταύτης [γαρ] σφι τῆς μάχης, ““ϑηναίων ϑυσίας ἀναγόντων ἐς τὰς στα- γηγύριας τὰς ἐν τῇσι πεντετηρίσι γινομένας, κατεύχεται ὁ κῆρυξ ὃ 41ϑηναῖος ἅμα τε .ϑηναίοισι λέγων γίνεσϑαι τὰ ἀγαϑὰ καὶ Πλαταιεῦσι. τότε δὲ τασσομένων τῶν 10 “33ηναίων ἐν τῷ ἹΜαραϑῶνι ἐγένετο τοιόνδε τε τὸ στρα- τόπεδον ἐξισούμενον τῷ ηδικῷ στρατοπέδῳ , τὸ μὲν αὑτοῦ μέσον ἐγίνετο ἐπὶ τάξιας ὀλίγας, καὶ ταύτῃ ἣν ἀσϑενέστατον τὸ στρατόπεδον, τὸ δὲ κέρας ἑκάτερον ἔρρω- τὸ πλήϑεϊι. ὡς δέ σφι διετέταχτο καὶ τὰ σφάγια ἐγίνετο 112 1ὅ καλά, ἐνθαῦτα ὡς ἀπείϑησαν οἱ “4ϑηναῖοι δρόμῳ ἵεντο ἐς τοὺς βαρβάρους. ἦσαν δὲ στάδιοι οὐκ ἐλάσσονες τὸ μεταέχμιον αὐτῶν ἢ ἢ ὀκτώ. οἱ δὲ Πέρσαι δρέοντες δρόμῳ ἐπιόντας παρεσχευάζοντο ὡς δεξόμενοι, μανίην τε τοῖσι ᾿ϑηναίοισι ἐπέφερον καὶ πάγχυ ὀλεϑρέην, ὁρέοντες αὑτοὺς 0 ὀλίγους καὶ τούτους δρόμῳ ἐπειγομένους, οὔτε ἵπποου ὕπαρ- χούσης σφι οὔτε τοξευμάτων. ταῦτα μέν νυν οἱ βάρβαροι χατείκαζον᾽ 41ϑηναῖοι δὲ ἐπείτε ἀϑρόοι προσέμιξαν τοῖσι βαρβάροισι, ἐμάχοντο ἀξίως λόγου. πρῶτοι μὲν γὰρ Ἕλ- λήνων πάντων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν δρόμῳ ἐς πολεμέους ἐχρή-- 25 σαντο, πρῶτοι δὲ ἀνέσχοντο ἐσϑῆτά τε Ἰηδικὴν δρέοντες καὶ τοὺς ἄνδρας ταύτην ἠσϑημένους᾽ τέως δὲ ἣν τοῖσι Ἕλλησι καὶ τὸ οὔνομα τὸ Μήδων φόβος ἀκοῦσαι. μαχο- 118 μένων δὲ ἐν τῷ ἸΠαραϑῶνι χρόνος ἐγίνετο πολλός, χαὶ τὸ μὲν μέσον τοῦ στρατοτιέδου ἐνέκων οἱ βάρβαροι, τῇ 3) Πέρσαι τε αὐτοὶ καὶ Σάκαι ἐτετάχατο" κατὰ τοῦτο μὲν δὴ ἐνίκων οἱ βάρβαροι καὶ δήξαντες ἐδίωχον ἐς τὴν με- σόγαιαν, τὸ δὲ κέρας ἑκάτερον ἐνίκων 49ηναῖοί τὲ καὶ

1. τότε ο, Ρὴ | 5. γὰρ 8εοὶ. δι, [[ 6. ϑυσίας ἀϑηναίων ΡΕ ἢ ἐς τὰς 4806: ἐς ΡΗ͂, χαὶ ε 9. τὰ οὗ. Ρῇ || 10. ἐγένετο ΑΒΟἢ 26. χαὶ ἄνδρας τοὺς ΚτᾶρετΓ

110 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

Πλαταιέες" νικῶντες δὲ τὸ μὲν τετραμμένον τῶν βαρβά- ρων φεύγειν ἔων, τοῖσι δὲ τὸ μέσον ῥήξασε αὑτῶν συναγα- γόντες τὰ κέρεα ἀμφότερα ἐμάχοντο, καὶ ἐνίκων ϑηναῖοι. φεύγουσι δὲ τοῖσι Πέρσησι εἵποντο κόπτοντες, ἐς ὃ ἐς τὴν ϑάλασσαν ἀπικόμενοι τοῦρ τε αἴτεον καὶ ἐπελαμβά- ὅ

114 νοντο τῶν νεῶν. καὶ τοῦτο μὲν ἔν τούτῳ τῷ πόνῳ ὁ πολέμαρχος διαφϑείρεται, ἁνὴρ γενόμενος ἀγαϑός, ἀπὸ δ᾽ ἔϑανε τῶν στρατηγῶν Στησίλεως ὁ Θρασύλεω᾽" τοῦτο δὲ Κυνέγειρος ὃ Εὐφορίωνος ἐνϑαῦτα ἐπιλαμβανόμενος τῶν ἀφλάστων νεός, τὴν χεῖρα ἀποκχοπεεὶς πεελέκεϊ τείπττει, 10

115 τοῦτο δὲ ἄλλοι “ϑηναίων πολλοί τε καὶ ὀνομαστοί. ἑπτὰ μὲν δὴ τῶν νεῶν ἐπεκράτησαν τρόπῳ τοιῷδε ᾿4ϑηναῖοι" τῇσι δὲ λοιποῆσε οἱ βάρβαροι ἐξαναχρουσάμενοι, καὶ ἀνα- λαβόντες ἐκ τῆς νήσου ἐν τῇ ἔλιπον τὰ ἐξ Ἐρετρίης ἀἂν- δράποδα, περιέπλεον Σούνιον, βουλόμενοι φϑῆναι τοὺς 1ὅ ᾿Αϑηναίους ἀπικόμενοι ἐς τὸ ἄστυ. αἰτίην δὲ ἔσχε ἔν ᾿41ϑηναίοισι ἐξ “Ἀλκμεωνιδέων μηχανῆς αὐτοὺς ταῦτα ἐπι- γοηϑῆναι᾽ τούτους γὰρ συνϑεμένους τοῖσι Πέρσησι ἀνα-

1160 δέξαι ἀσπίδα ἐοῦσι ἤδη ἐν τῇσι νηυσέἔ. οὗτοι μὲν δὴ περιέπλεον Σούνιον᾽ “4ϑηναῖοι δὲ ὡς ποδῶν εἶχον τά-- Ὃ χιστα ἐβοήϑεον ἐς τὸ ἄστυ, καὶ ἔφϑησάν τε ἀπικόμενοι πρὲν ἢ τοὺς βαρβάρους ἥκειν, καὶ ἐστρατοπεδεύσαντο ἀπσει- γμένοι ἐξ Ἡρακλείου τοῦ ἐν Παραϑώνι ἐν ἄλλῳ Ἡρακλείῳ τῷ ἐν Κυνοσαργεῖ. οἱ δὲ βάρβαροι τῇσι νηυσὶ ὑπεραιω- ρηϑέντες Φαλήρου, τοῦτο γὰρ ἣν ἐπίνειον τότε τῶν “439η-- 25 γαίων, ὑπὲρ τούτου ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας ἀπέτελεον ὀπίσω ἐς τὴν “Πσίην.

1171 ἘΝ ταύτῃ τῇ ἐν ἥαραϑῶνι μάχῃ ἀπέϑανον τῶν βαρ- βάρων κατὰ ἑξακισχιλίους καὶ τετρακοσίους ἄνδρας, 419η- γαίων δὲ ἑχατὸν καὶ ἐνενήκοντα καὶ δύο. ἔπεσον μὲν 80 ἀμφοτέρων τοσοῦτοι. συνήνεικε δὲ αὐτόϑι ϑῶμα γενέσϑαι τοιόνδε, 4ϑηναῖον ἄνδρα Ἐπίζηλον τὸν Κουφαγόρεω ἐν

3. ἀμφότερα οπι. Ρἢ || 9. χυναίγειρος αὶ [ ἐπιλαβόμενος ΡΗ ἢ 12. τοιούτῳ 4486 ἢ} 10. αἰτίη αὶ || ἐν οπι. ΡΗ ἢ 11. αὐτοῖσι 4806 ἢ 20. τάχιστα ἀεὶ. Μεμϊον [ 30. χαὶ ροϑέ ἑχατὸν οπι. Ρἢ [[.31. τοιόνδε γενέσϑαι ΡᾺ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 111

τῇ συστάσει μαχόμενόν τε καὶ ἄνδρα γινόμενον ἀγαϑὸν τῶν ὀμμάτων στερηϑῆναι οὔτε πληγέντα οὐδὲν τοῦ σώμα- τος οὔτε βληϑέντα, καὶ τὸ λοιπὸν τῆς ζόης διατελέειν ἀπὸ τούτου τοῦ χρόνου ἐόντα τυφλόν. λέγειν δὲ αὐτὸν

ὅ περὶ τοῦ πάϑεος ἤκουσα τοιόνδε τινὰ λόγον, ἄνδρα οἱ δοκέειν ὁπλίτην ἀντιστῆναι μέγαν, τοῦ τὸ γένειον τὴν ἀσπίδα τεᾶσαν σκιάζειν. τὸ δὲ φάσμα τοῦτο ἑωυτὸν μὲν παρεξελϑεῖν, τὸν δὲ ἑωυτοῦ παραστάτην ἀποχτεῖναι. ταῦ- τα μὲν δὴ Ἐπίζηλον ἐπυϑόμην λέγειν.

10 ΖΔάτις δὲ πορευόμενος ἅμα τῷ στρατῷ ἐς τὴν “4“σίην, 118 ἐπείτε ἐγένετο ἐν Πυχόνῳ, εἶδε ὄψιν ἐν τῷ ὕπνῳ. καὶ ἥτις μὲν ἣν ἡ ὄψις, οὐ λέγεται" ὃ δέ, ὡς ἡμέρη τάχιστα ἐπέλαμψε, ζήτησιν ἐποιέετο τῶν νεῶν, εὑρὼν δὲ ἐν νηὶ Φοινίσσῃ ἄγαλμα “!πόλλωνος κεχρυσωμένον ἐπυνθάνετο

15 ὁκόϑεν σεσυλημένον εἴη, πτυϑόμενος δὲ ἐξ οὗ ἦν ἱροῦ, ἔπλεε τῇ ἑωυτοῦ νηὶ ἐς 4ἤλον᾽ καὶ ἀπίκατο γὰρ τηνικαῦτα οἷ Ζήλιοι ὀπίσω ἐς τὴν νῆσον, κατατίϑεοταί τε ἐς τὸ ἱρὸν τὸ ἄγαλμα καὶ ἐντέλλεται τοῖσι 4ηλίοισι ἀπαγαγεῖν τὸ ἄγαλμα ἐς 4ήλιον τὸ Θηβαίων" τὸ δ᾽ ἔστι ἐπὶ ϑαλάσσῃ

40 Χαλκίδος καταντίον. Ζᾶτις μὲν δὴ ταῦτα ἐντειλάμενος ἀπέπλεε, τὸν δὲ ἀνδριάντα τοῦτον 4ήλιοι οὐκ ἀπήγαγον, ἀλλά μιν δι᾿ ἐτέων εἴκοσι Θηβαῖοι αὐτοὶ ἐκ ϑεοπροτπίου ἐκομίσαντο ἐπὶ 4ήλιον.

Τοὺς δὲ τῶν Ἐρετριέων ἀνδραποδισμένους ΖΔᾶτίς τεῖ19

25 καὶ ᾿Ιρταφρένης, ὡς προσέσχον τερὸς τὴν ““σίην πλέοντες, ἀνήγαγον ἐς Σοῦσα. βασιλεὺς δὲ Δαρεῖος, πρὶν μὲν αἶχμα- λώτους γενέσϑαι τοὺς Ἐρετριέας, ἐνεῖχέ σφι δεινὸν χόλον, οἷα ἀρξάντων ἀδικέης προτέρων τῶν Ἐρετριέων" ἐπείτε δὲ εἶδε σφέας ἀπαχϑέντας παρ᾽ ἑωυτὸν καὶ ἑωυτῷ ὑπο-

80 χειρίους ἐόντας, ἐποίησε κακὸν ἄλλο οὐδέν, ἀλλὰ σφέας τῆς Κισσίης χώρης κατοίκισε ἐν σταϑμῷ ἑωυτοῦ τῷ οὗ- γομα ἐστὶ ΑΙρδέρικχα, απὸ μὲν Σούσων δέκα καὶ διηκχο- σίους σταδίους ἀπέχοντι, τεσσεράχοντα δὲ ἀπὸ τοῦ φρέα-

ὅ. ἤχουσα διε περὶ Ρἢ || 18. φοινίσσῃ νηὶ ΡΗ || 25. ἐς ΡΕ 26. ἤγαγον 4486 || 29. ὑποχειρίους ἑωυτῷ ΡΗ

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 111

τῇ συστάσει μαχόμενόν τε καὶ ἄνδρα γινόμενον ἀγαϑὸν τῶν ὀμμάτων στερηϑῆναι οὔτε τεληγέντα οὐδὲν τοῦ σώμα- τος οὔτε βληϑέντα, καὶ τὸ λοιπτὸν τῆς ζόης διατελέειν ἀπὸ τούτου τοῦ χρόνου ἐόντα τυφλόν. λέγειν δὲ αὐτὸν ὅ περὶ τοῦ πάϑεος ἤκουσα τοιόνδε τινὰ λόγον, ἄνδρα οἵ δοκέειν ὅπλίτην ἀντιστῆναι μέγαν, τοῦ τὸ γένδιον τὴν ἀσπίδα πᾶσαν σκιάζειν" τὸ δὲ φάσμα τοῦτο ἑωυτὸν μὲν παρεξελϑεῖν, τὸν δὲ ἑωυτοῦ παραστάτην ἁποχτεῖναι. ταῦ- τα μὲν δὴ Ἐπίζηλον ἐπυϑόμην λέγειν. 1θ Δᾶτις δὲ πορευόμενος ἅμα τῷ στρατῷ ἐς τὴν ““σίην,118 ἐπείτε ἐγένετο ἐν υχκόνῳ, εἶδε ὄψιν ἐν τῷ ὕπνῳ. καὶ ἥτις μὲν ἣν ἡ ὄψις, οὐ λέγεται" ὃ δέ, ὡς ἡμέρη τάχιστα ἐπέλαμψε, ζήτησιν ἐποιέετο τῶν νϑῶν, δὑρὼν δὲ ἐν νηὶ Φοινίσσῃ ἄγαλμα “]}πόλλωνος κεχρυσωμένον ἐπυνθάνετο 15 ὁκόϑεν σεσυλημένον εἴη, πτυϑόμενος δὲ ἐξ οὗ ἣν ἱροῦ, ἔπελεε τῇ ἑωυτοῦ νηὶ ἐς 4ήλον᾽ καὶ ἀπίκατο γὰρ τηνικαῦτα οἷ 4ήλιοι ὀπίσω ἐς τὴν νῆσον, κατατέϑεοταί τε ἐς τὸ ἱρὸν τὸ ἄγαλμα καὶ ἐντέλλεται τοῖσι 4ηλίοισι ἀπαγαγεῖν τὸ ἄγαλμα ἐς 4ήλιον τὸ Θηβαίων" τὸ δ᾽ ἔστι ἐπὶ ϑαλάσσῃ 40 Χαλκίδος καταντίον. Δᾶτις μὲν δὴ ταῦτα ἐντειλάμενος ἀπέπλεε, τὸν δὲ ἀνδριάντα τοῦτον Ζήλεοι οὐκ ἀπτήγαγον, ἀλλά μεν δι᾿ ἐτέων εἴχοσι Θηβαῖοι αὐτοὶ ἔκ ϑεοπροπέου ἐχομίσαντο ἐπὶ 4]ἠλιον. Τοὺς δὲ τῶν Ἐρετριέων ἀνδραποδισμένους Δᾶατίς τε 119 25 χαὶ ᾿ρταφρένης, ὡς προσέσχον πρὸς τὴν ““σίην πλέοντες, ἀνήγαγον ἐς Σοῦσα. βασιλεὺς δὲ Ζαρεῖος, πρὶν μὲν αἰχμα- λώτους γενέσϑαι τοὺς Ἐρετριέας, ἐνεῖχέ σφι δεινὸν χόλον, οἷα ἀρξάντων ἀδικίης προτέρων τῶν Ἐρετριέων" ἐπείτε δὲ εἶδε σφέας ἀπαχϑέντας τταρ᾽ ἑωυτὸν καὶ ἑωυτῷ ὑὕὑπο- 80 χειρίους ἐόντας, ἐποίησε κακὸν ἄλλο οὐδέν, ἀλλὰ σφέας τῆς Κισσίης χώρης κατοίκισε ἐν σταϑμῷ ἑωυτοῦ τῷ οὐ- γομα ἐστὶ «ρδέρικκα, απὸ μὲν Σούσων δέκα καὶ διηχκο- σίους σταδίους ἀπέχοντι, τεσσεράχοντα δὲ ἀπὸ τοῦ φρέα-

ὅ. ἤκουσα δπίε περὶ ΡΗ || 13. φοινίσσῃ νηὶ ΡΗ ἢ 258. ἐς ΡΑ͂ 46. ἤγαγον 4486 ἢ 239. ὑποχειρίους ἑωυτῷ ΡΗ

112 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

τος τὸ παρέχεται τριφασίας ἰδέας" καὶ γὰρ ἄσφαλτον καὶ ἅλας καὶ ἔλαιον ἀρύσσονται ἐξ αὐτοῦ τρόπῳ τοιῷδε" ἀντλέεται μὲν κηλωνηίῳ, ἀντὶ δὲ γαυλοῦ ἡμισυ ἀσκοῦ οἱ προσδέδεται" ὑποτυψας δὲ τούτῳ ἀντλέει χαὶ ἔπειτα ἐγχέεε ἐς δεξαμενήν᾽ ἐκ δὲ ταύτης ἐς ἄλλο διαχεόμενον ὅ τράπεται τριφασίας ὁδούς. καὶ ἣ μὲν ἄσφαλτος καὶ οἵ ἅλες πήγνυνται παραυτίκα" τὸ δὲ ἔλαιον οἱ Πέρσαι κα- λέουσι τοῦτο ῥαδινάκην, ἔστε δὲ μέλαν καὶ δὅμὴν παρε- χόμενον βαρέαν. ἐνϑαῦτα τοὺς Ἐρετριέας κατοίκισε βασι- λεὺς Δαρεῖος, οἱ καὶ μέχρε ἐμέο εἶχον τὴν χώρην ταύτην, 10 φυλάσσοντες τὴν ἀρχαίην γλῶσσαν. τὰ μὲν δὴ περὶ Ἔρε- τριέας ἔσχε οὕτω.

120 “ακεδαιμονίων δὲ ἧκον ἐς τὰς ᾿4ϑήνας δισχίλιοι μετὰ τὴν πανσέληνον, ἔχοντες σπουδὴν πολλὴν καταλαβεῖν, οὕτω ὥστε τριταῖοι ἐκ Σπάρτης ἐγένοντο ἐν τῇ «Αἀττικῇ. 15 ὕστεροι δὲ ἀπικόμενοι τῆς συμβολῆς ἱμείροντο ὅμως ϑεή- σασϑαι τοὺς ηήδους" ἐλθόντες δὲ ἐς τὸν Μαραϑῶνα ἐϑεήσαντο. μετὰ δὲ αἰνέοντες 4“9ηναίους χαὶ τὸ ἔργον αὐτῶν ἀπαλλάσσοντο ὀπίσω.

121 Θώμα δέ μοι καὶ οὐκ ἐνδέκομαι τὸν λόγον Ζλχμεω- Ἢ γέδας ἄν κοτε ἀναδέξαι Πέρσησι ἐκ συνθήματος ἀσπίδα, βουλομένους ὑπὸ βαρβάροισί τε εἶναι 4ϑηναίους καὶ ὑπὸ Ἱππίῃ" οἵτινες μᾶλλον ἢ ὁμοίως Καλλίῃ τῷ Φαινίππου, Ἱππονίκου δὲ πατρί, φαίνονται μισοτύραννοι ἐόντες. Καλ- λίης τε γὰρ μοῦνος ϑηναίων ἁπάντων ἐτόλμα, ὅκως 35 Πεισίστρατος ἐχπέσοι ἐκ τῶν 41ϑηνέων, τὰ χρήματα αὖ- τοῦ κηρυσσόμενα ὑπὸ τοῦ δημοσίου ὠνέεσϑαι, καὶ τἀλλα

1922 τὰ ἔχϑιστα ἐς αὐτὸν πάντα ἐμηχανᾶτο" [Καλλίεω δὲ τού- του ἄξιον πολλαχοῦ μνήμην ἐστὶ πάντα τινὰ ἔχειν. τοῦτο μὲν γὰρ τὰ προλελεγμένα, ὡς ἀνὴρ ἄκρος ἐλευϑερῶν τὴν 80 πατρέδα᾽ τοῦτο δὲ τὰ ἐν ᾿λυμπέῃ ἐποίησε" ἵππῳ νική- σας, τεϑρέππῳ δὲ δεύτερος γενόμενος, Πύϑια δὲ πρότερον ἀνελόμενος, ἐφανερώϑη ἐς τοὺς Ἕλληνας πάντας δαπάνῃσι

2. ἀφύσσονται 1 ϊηάοι || 8. οἱ οπι. ΡΗ͂ [[ 15. τριταῖοι μετὰ τὴν πανσέληνον 4186 || 28. Καλλίεω --- ι18, 5 ἀνδρί οτι. 4860

4 μα λ. 5 ἃ τασῖνςς ἤκονς δλναα- ἰψωλι κα ἢ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 118

μεγέστῃσι. τοῦτο δὲ κατὰ τὰς ἑωυτοῦ ϑυγατέρας ἐούσας τρεῖς οἷός τις ἀνὴρ ἐγένετο᾽ ἐπειδὴ γὰρ ἐγίνοντο γάμου ὡραῖαι, ἔδωκέ σφι δωρεὴν μεγαλοπρεεεστάτην ἔκείνῃσί τὸ ἐχαρίσατο" ἐκ “γὰρ πάντων τῶν “᾿ϑηναίων τὸν ἑἕκαστη ὅ ἐϑέλοι ἄνδρα ἑωυτῇ ἐκλέξασϑαι ν ἔδωχε τούτῳ τῷ ἀνδρί.} χαὶ οἱ ᾿λχμεωνίδαε ὁμοίως ἢ οὐδὲν ἧσσον τούτου ἡσαν 123 μισοτύραννοι. ϑῶμα ὧν μοι καὶ οὗ τειροσέίεμαι τὴν δια- βολὴν τούτους γε ἀναδέξαι ἀσπίδα, οἵτινες ἔφευγόν τε τὸν πάντα χρόνον τοὺς τυράννους, ἐκ μηχανῆς τε τῆς τού- 10 των ἐξέλιτεον Πεισιστρατίδαι τὴν τυραννίδα, καὶ οὕτω τὰς ᾿ϑήνας οὗτοι ἦσαν οἱ ἐλευϑερώσαντες πολλῷ μᾶλλον ἢ πὲρ “ρμόδιός τε καὶ ᾿ἀριστογείτων, ὡς ἐγὼ κρίνω. οἱ μὲν γὰρ ἐξηγρίωσαν τοὺς ὑπολοίπους Πεισιστρατιδέων Ἵππαρχον ἀποχτείναντες, οὐδὲ τε μᾶλλον ἔπαυσαν [τοὺς 15 λοισπεοὺς] τυραννεύοντας" ᾿4λχμεωνίδαι δὲ ἐμφανέως ἡλευ- ϑέρωσαν, εἰ δὴ οὗτοί γε ἀληϑέως ἦσαν οἱ τὴν Πυϑίην ἀναπείσαντες προσημαίνειν “Τακεδαιμονίοισι ἐλευϑεροῦν τὰς ᾿ϑήνας, ὡς μοι πρότερον δεδήλωται. ἀλλὰ γὰρ 134 ἴσως τι ἐπιμεμφόμενοι “4ϑηναίων τῷ δήμῳ προξδδίδοσαν 2 τὴν πατρίδα. οὐ μὲν ὧν ἦσαν σφέων ἄλλοι δοκιμώτεροι ἔν γε ᾿4ϑηναίοισι ἄνδρες οὐδ᾽ οἱ μᾶλλον ἐτετιμέατο. ᾿ οὕτω οὐδὲ λόγος αἱρέδξε ἀναδεχϑῆναι ἔχ 78 ἂν τούτων ἀσπίέδα ἐπὶ τοιούτῳ λόγῳ. ἀνεδέχϑη μὲν γὰρ ἀσπίς, καὶ τοῦτο οὐκ ἔστι ἄλλως εἰπεῖν" ἐγένετο γάρ᾽ ὃς μέντοι ἦν 25 ὁ ἀναδέξας, οὐκ ἔχω προσωτέρω εἰσεεῖν τούτων. Οἱ δὲ ᾿Ἀλχμεωνίδαι ἦσαν μὲν καὶ τὰ ἀνέκαϑεν λαμ- 125 προὶ ἐν τῇσι “᾿ϑήνῃσι, ἀπὸ "δὲ -Ἱλχμέωνος καὶ αὔτις Μεγακλέος ἐγένοντο καὶ κάρτα λαμπροί. τοῦτο μὲν γὰρ Ἀλκμέων ὁ ἸΜεγακλέος τοῖσι ἐκ Σαρδίων “υδοῖσι παρὰ 80 Κροίσου ἀπικνεομένοισι ἐπὶ τὸ χρηστήριον τὸ ἐν Δελφοῖσι συμπρήκτωρ τὲ ἐγίνετο καὶ συνελάμβανε προϑύμως, καί μεν Κροῖσος πυϑόμενος τῶν “υδῶν τῶν ἐς τὰ χρηστήρια φοιτεόντων ἑωυτὸν εὖ ποιέειν μεταπέμπεται ἐς Σάρδις,

18. λοιποὺς 4860 ἢ 14. τοὺς λοιποὺς ἀεὶ], ΝΥ εβϑε!ίηρς [ 22. αν οῃ. 48Β(6(Ο ἢ Ἡοτοδοῖΐμ 1. 8.

114 ἩΡΟΛΔΟΤΟΥ͂ Ζ

ἀπικόμενον δὲ δωρέεται χρυσῷ τὸν ἂν δύνηται τῷ ἑωψτοῦ σώματι ἐξενείκασϑαι ἐσάπαξ. ὃ δὲ ᾿Αλχμέων πρὸς τὴν δωρεὴν ἐοῦσαν τοιαύτην τοιάδε ἐπιτηδεύσας προσέφερε" ἐνδὺς κιϑῶνα μέγαν καὶ κόλπον βαϑὺν καταλιπόμενος τοῦ κιϑῶνος, κοϑόρνους τε τοὺς εὕρισκε εὑρυτάτους ἐόντας ὅ ὑποδησάμενος, ἢιε ἐς τὸν ϑησαυρὸν ἐς τόν οἱ κατηγέοντο. ἐσπεσὼν δὲ ἐς σωρὸν Ψήγματος πρῶτα μὲν παρέσαξε παρὰ τὰς κνήμας τοῦ χρυσοῦ ὅσον ἐχώρεον οἱ κόϑορνοι, μετὰ δὲ τὸν κόλπον πάντα πλησάμενος ἰτοῦ χρυσοῦ] καὶ ἐς τὰς τρίχας τῆς χεφαλῆς. διαπάσας τοῦ ψήγματος καὶ 1Ὁ ἄλλο λαβὼν ἐς τὸ στόμα, ἐξήιε ἐκ τοῦ ϑησαυροῦ ἕλκων μὲν μόγις τοὺς κοϑόρνους, παντὶ δὲ τεῷ οἰχὼς μᾶλλον ἢ ἀνθρώπῳ᾽ τοῦ τό τε στόμα ἐβέβυστο καὶ πάντα ἐξώγ- κωτο. ἰδόντα δὲ τὸν Κροῖσον γέλως ἐσῆλϑε, καί οἵ πάντα τε ἐχεῖνα διδοῖ καὶ πρὸς ἕτερα δωρέεται οὐκ ἐλάσσω 15 ἐχβίνων. οὕτω μὲν ἐπλούτησε ἡ οἰκίη αὕτη μεγάλως, καὶ ὃ Αλκμέων οὗτος οὕτω τεϑριπποτροφήσας Ὀλυμπιάδα 126 ἀναιρέεται. μετὰ δὲ γενεῇ δευτέρῃ ὕστερον Κλεισϑένης αὑτὴν ὃ Σικυώνιος τύραννος ἐξήειρε, ὥστε πολλῷ ὄνομα- στοτέρην γενέσϑαι ἐν τοῖσι Ἕλλησι ἢ πρότερον ἦν. Κλει- 20 σϑένει γὰρ τῷ ““ριστωνύμου τοῦ Μύρωνος τοῦ ᾿ζνδρέω γένεται ϑυγάτηρ τῇ οὔνομα ἦν “Ἵγαρίστη. ταύτην ἠϑέλησε, Ἑλλήνων ἁπάντων ἐξευρὼν τὸν ἄριστον, τούτῳ γυναῖχα . προσϑεῖναι. Ὀλυμπίων ὧν ἐόντων καὶ νικῶν ἐν αὐτοῖσι τεϑρίππῳ ὃ Κλεισϑένης κήρυγμα ἐποιήσατο, ὅστις Ἑλλή-- 35 γων ἑωυτὸν ἀξιοῖ Κλεισϑένεος γαμβρὸν γενέσϑαι, ὕἥχειν ἐς ἑξηκοστὴν ἡμέρην ἢ καὶ πρότερον ἐς Σικυῶνα, ὡς κυρώ- σοντος Κλεισϑένεος τὸν γάμον ἐν ἐνιαυτῷ, ἀπὸ τῆς ἕξη- κοστῆς ἀρξαμένου ἡμέρης. ἐνθαῦτα Ἑλλήνων ὅσοι σφίσι τε αὐτοῖσι ἦσαν καὶ πάτρῃ ἐξωγκωμένοι, ἐφοίτεον μνη- 80 στῆρες" τοῖσι Κλεισθένης καὶ δρόμον καὶ παλαίστρην

4, μέγαν οι. 486 δ. τε τοὰάϊᾳϊ δι, [[ 9. τοῦ χρυσοῦ 866]. δ8ί.: τοῦ οτη. ΡῈ || 12. μόγις τοὺς Ρῆ: μεγίστους |] 18. τε οπι. ΡΗ͂ ἢ! 15. ἕτερα εἰ ἐλάσσω 4806: ἑτέροισί μιν εἰ ἐλάσσοσι ἢ 18. αὐτὴ»] μιν ΡΗ || 20. ἦν οπι. 486] 28. πάντων ΡΗ͂ ᾿] 239. ἡμέρης ἀρξαμένου 486

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 11ὅ

ποιησάμενος ἐπ᾽ αὑτῷ τούτῳ εἶχε. ἀπὸ μὲν δὴ Ἰταλίης 127 ἦλϑε Σμινδυρίδης ὃ Ἱπποκράτεος Συβαρίτης, ὃς ἐπὶ τελεῖ-- στον δὴ χλιδῆς εἷς ἀνὴρ ἀπίκετο (ἣ δὲ Σύβαρις ἤκμαζε τοῦτον τὸν χρόνον μάλιστα), καὶ Σιρίτης “ἰάμασος ““μύριος ὅ τοῦ σοφοῦ λεγομένου παῖς. οὗτοι μὲν ἀπὸ Ἰταλίης ἦλϑον, ἐκ δὲ τοῦ κόλπου τοῦ ἸἸονέου ᾿μφίμνηστος Ἐπιστρόφου Ἐπιδάμνιος" οὗτος δὲ ἐκ τοῦ Ἰονίου κόλπου. «Αἰτωλὸς δὲ ἤλϑε Τιτόρμου τοῦ ὑπερφύντος τε Ἕλληνας ἰσχύι καὶ φυγόντος ἀνθρώπους ἐς τὰς ἐσχατιὰς τῆς ΑἸϊτωλέδος 10 χώρης, τούτου τοῦ Τιτόρμου ἀδελφεὸς Μάλης. ἀπὸ δὲ Πελοποννήσου Φείδωνος τοῦ “4ργείων τυράννου παῖς “εω- κήδης, Φείδωνος δὲ τοῦ τὰ μέτρα ποιήσαντος Πελοποννη- σίοισι καὶ ὑβρέσαντος. μέγιστα δὴ Ἑλλήνων πάντων, ὃς ἐξαναστήσας τοὺς Ἠλείων ἀγωνοϑέτας αὐτὸς τὸν ἐν Ολυμ- 15 πίῃ ἀγῶνα ἔϑηκε᾽ τούτου τε δὴ παῖς καὶ ᾿Αμίαντος “4υ- κούργου ρκὰς ἐκ Τραπεζοῦντος, καὶ “4ζὴν ἐκ Παίου πόλιος “αφανης Εὐφορίωνος τοῦ δεξαμένου τε, ὡς λόγος ἐν ζἸρκαδίῃ λέγεται, τοὺς Διοσκούρους οἰχίοισι καὶ ἀπτὸ τούτου ξεινοδοχέοντος πάντας ἀνθρώπους, χαὶ Ἠλεῖος 420 Ὁνόμαστος “Αγαίου. οὗτοι μὲν δὴ ἐξ αὑτῆς Πελοποννή- σου ἦλϑον, ἐκ δὲ “1ϑηνέων ἀπίκοντο Μεγακλέης τὲ ὃ - “λχμέωνος τούτου τοῦ παρὰ Κροῖσον ἀπικομένου, καὶ “ἄλλος Ἱπποχλείδης Τισάνδρου ᾿ σπλούτῳ καὶ εἴδεὶ προφέ- ρων “ϑηναίω». ἀπὸ δὲ Ἐρετρίης ἀνθεύσης τοῦτον τὸν 25 χρόνον “Τυσανίης" οὗτος δὲ ἀπ Εὐβοίης μοῦνος. ἐκ δὲ Θεσσαλίης ἢλϑε τῶν Σχοπαδέων 4ιαχτορίδης Κραννώνιος, ἐχ δὲ Μολοσσῶν λκων. τοσοῦτοι μὲν ἐγένοντο οἱ μνη- 128 στῆρες. ἀπικομένων δὲ τούτων ἐς τὴν προειρημένην ἡμέ- ρην, ὃ Κλεισϑένης πρῶτα μὲν τὰς πάτρας τε αὐτῶν ἀνε- 80 πσύϑετο χαὶ γένος ἕχάστου, μετὰ δὲ κατέχων ἐνιαυτὸν διεπειρᾶτο αὐτῶν τῆς τε ἀνδραγαϑίης καὶ τῆς ὀργῆς καὶ παιδευσιός τε χαὶ τρόπου, καὶ ἑνὶ ἑκάστῳ ἰὼν ἐς συνου- σίην καὶ συνάπασι, καὶ ἐς γυμνάσιά τε ἐξαγινέων ὅσοι

0. κόλπου μοῦνος ἢ 8. 10. τιτέρμον 480 |} 18. ἁπάντων ΡΗ Ὶ} 16. πάγου 486} 26. ἦρχε 486||[29. ἐπύϑετο 4860 83

116 ΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

ἦσαν αὐτῶν νεώτεροι, καὶ τό γε μέγιστον, ἐν τῇ συνεστίῃ διδπειρᾶτο" ὅσον γὰρ κατεῖχε χρόνον αὐτούς, τοῦτον πάντα ἐποίεε καὶ ἅμα ἐξείνιζε μεγαλοπρεπέως. καὶ δή κου μά- λιστα τῶν μνηστήρων ἠρέσχοντο οἱ ἀπ᾽ 141ϑηνέων ἀπι- γμένοι, καὶ τούτων μᾶλλον Ἱπποκλείδης ὃ Τισάνδρου καὶ κατ᾽ ἀνδραγαϑίην ἐχρίνετο καὶ ὅτι τὸ ἀνέκαϑεν τοῖσε ἐν

129 Κορίνϑῳ Κυψελίδησι ἣν προσήκων. ὡς δὲ ἡ κυρίη ἐγέ-

γετο τῶν ἡμερέων τῆς τε καταχλίσιος τοῦ γάμου καὶ ἐκφά- σιος αὐτοῦ Κλεισϑένεος τὸν κρίνοι ἐχ πτάντων, ϑύσας βοῦς ἑχατὸν ὃ Κλεισθένης εὐώχεε αὑτούς τε τοὺς μνηστῆρας καὶ Σικυωνέους πάντας. ὡς δὲ ἀπὸ δείττονου ἐγένοντο, οἱ μνηστῆρες ἔριν εἶχον ἀμφί τε μουσικῇ καὶ τῷ λεγο- μένῳ ἐς τὸ μέσον. προϊούσης δὲ τῆς πόσιος κατέχων πολλὸν τοὺς ἄλλους ὁ Ἱπποκλείδης ἐκέλευσέ οἱ τὸν αὐλη- τὴν αὐλῆσαι ἐμμελείην, πειϑομένου δὲ τοῦ αὐλητέω ὀρχή- σατο. καί κως ἑωυτῷ μὲν ἀρεστῶς ὀρχέετο, ὃ Κλεισϑένης δὲ ὁρέων ὅλον τὸ πρῆγμα ὑπώπτευε. μετὰ δὲ ἐπισχὼν ὃ Ἱπποκλείδης χρόνον ἐκέλευσε τινὰ τράπεζαν ἐσενεῖχαι, ἐσελϑούσης δὲ τῆς τρατιέζης πρῶτα μὲν ἐπε αὐτῆς ὀρχή- σατο “ακωνιχὰ σχημάτια, μετὰ δὲ ἄλλα “ττικά, τὸ τρέτον δὲ τὴν κεφαλὴν ἐρείσας ἔπὶ τὴν τράπεζαν τοῖσι σχέλεσι ἐχειρονόμησε. Κλεισθένης δὲ τὰ μὲν πρώτα καὶ τὰ δεύ- τερα ὀρχεομένου, ἀποστυγέων γαμβρὸν ἂν οἱ ἔτι γενέσθαι Ἱπποκλείδεα διὰ τήν τε ὄρχησιν καὶ τὴν ἀναιδείην, κατεῖχε ἑωυτόν, οὐ βουλόμενος ἐκραγῆναι ἐς αὐτόν" ὡς δὲ εἶδε τοῖσι σχέλεσι χειρονομήσαντα, οὐχέτι κατέχειν, δυνάμενος εἶστε “ὦ παῖ Τισάνδρου, ἀπορχήσαό γε μὲν τὸν γάμον ὁ δὲ Ἱπποκλείδης ὑπολαβὼν εἶπε “οὐ φροντὶς Ἱπποκλείδῃ."

180 ἀπὸ τούτου μὲν τοῦτο ὄνομαζεται, Κλεισϑένης δὲ σιγὴν

ποιησάμενος ἔλεξε ἐς μέσον τάδε. “᾿ἄνδρες παιδὸς τῆς ἐμῆς μνηστῆρες, ἐγὼ καὶ πάντας ὑμέας ἐπαινέω καὶ πᾶσε ὑμῖν, εἶ οἷόν τε εἴη, χαριζοέμην ἄν, μήτ᾽ ἕνα ὑμέων ἐξαί-

1. συνεστοῖ Τὶ, συνιστίῳ Βτεᾶον. τῷσι ἱστιήσισι [ὈὈ|πάοτῖ, τῷ συν- ιστιήσι ἐπειρᾶτο 8ι. ᾿ 2. πάντα] πάντα τε ταῦτα ἢ 11. ἐγένοντο ΡΗῚ 28. ἂν οι. 486 29. νομίζεται || 82. ἐστὶ 480

10

16

ΒΡΌΔΟΤΟΥ Ζ 117

θετον ἀποκρένων μήτε τοὺς λοιποὺς ἀποδοκιμάζων. ἀλλ᾽ οὐ γὰρ οἷά τε ἐστὶ μιῆς πέρι παρϑένου βουλεύοντα πεᾶσε κατὰ νόον ποιέδιν, τοῖσι μὲν ὑμέων ἀπελαυνομένοισι τοῦδε τοῦ γάμου τάλαντον ἀργυρίου ἔχάστῳ δωρεὴν δέ- δωμι τῆς ἀξιώσιος εἵνεκα τῆς ἐξ ἐμεῦ γῆμαι καὶ τῆς ἐξ οἴχου ἀποδημίης, τῷ δὲ λκμέωνος ἹΜεγακλέε ἐγγυῶ παῖδα τὴν ἐμὴν ᾿γαρίστην νόμοισι τοῖσι ᾿4ϑηναίων" φαμένου δὲ ἐγγυᾶσθαι Μεγακλέος ἐχεχύρωτο ὃ γάμος Κλεισϑένει.

Ἀμφὶ μὲν χρίσιος τῶν μνηστήρων τοσαῦτα ἐγένετο 1531 καὶ οὕτω ““λχμεωνίδαι ἐβώσϑησαν ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα. τού- των δὲ συνοφκησάντων γένεται Κλεισϑένης τε ὃ τὰς φυλὰς καὶ τὴν δημοχρατίην ᾿ϑηναίοισι καταστήσας, ἔχων τὸ οὔνομα ἀπὸ τοῦ μητροπάτορος τοῦ Σικυωνίου" οὗτός τὸ δὴ γένεται Ἰεγαχλέϊ καὶ Ἱπποχράτης, ἔχ δὲ Ἱπποκράτεος Μεγακλέης τε ἄλλος καὶ 4γαρίστη ἄλλη ἀπὸ τῆς Κλει- σϑένεος “2γαρέστης ἔχουσα τὸ οὔνομα" ἣ συνοικήσασά τε Ξανθίππῳ τῷ Ἀρίφρονος καὶ ἔγκυος ἐοῦσα εἶδε ὄψεν ἐν τῷ ὕπνῳ, ἐδόχεε δὲ λέοντα τεχεῖν, καὶ μετ᾽ ὀλίγας ἡμέρας τέχτει Περικλέα Ἐανϑίππῳ.

Μετὰ δὲ τὸ ἐν Παραϑῶνε τρῶμα γενόμενον Πιλτιά- 182 δης, καὶ πρότερον εὐδοχιμέων παρὰ ᾿4ϑηναίοισι, τότε μᾶλλον αὔξετο. αἰτήσας δὲ νέας ἑβδομήκοντα χαὶ στρα- τιήν τὲ καὶ χρήματα ᾿41ϑηναίους, οὐ φράσας σφι ἐπ᾽ ἣν ἐπειστρατεύσεται χώρην, ἀλλὰ φὰς αὐτοὺς καταπλουτιεῖν ἣν οἱ ἕπωνται" ἐπὶ γὰρ χώρην τοιαύτην δή τινα ἄξειν ὅϑεν χρυσὸν εὐπετέως ἄφϑονον οἴσονται" λέγων τοιαῦτα αἴτεε φὰς νέας. ᾿4ϑηναῖοι δὲ τούτοισι ἐπαερϑέντες παρέδοσαν. παραλαβὼν δὲ ὃ Μιλτιάδης τὴν στρατιὴν ἔπλεε ἐπὶ Πά- 138 ρον, πρόφασιν ἔχων ὡς οἱ Πάριοι ὑπῆρξαν πρότεροι στρατευόμενοι τριήρεσι ἐς αραϑῶνα ἅμα τῷ Πέρσῃ. τοῦτο μὲν δὴ πρόσχημα λόγων ἣν, ἀτάρ τινα καὶ ἔγκοτον εἶχε τοῖσι Παρίοισι διὰ “υσαγόρεα τὸν Τισίεω, ἐόντα γένος

6. τῷ δὲ Ἀλχμέωνος οἴω. 480 || δὲ ἐγγυῶ 4486 ῇ 9. χρίσι ΡΗ ἢ 22. καὶ μᾶλλον 8ῖ. ἢ 24. ἐπιστρατεύσεται Κ: ἐπιστρατενεται ἢ 21. ἔδο- σαν (ορεῖ ᾿ὶ 29. πρότεροι ἀδικίης Ὁ ||] 380. τριήρεὶ Κὶ || 81. χαὶ οἵ ΡΗ,

118 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

Πάριον, διαβαλόντα μιν πρὸς Ὑδάρνεα τὸν Πέρσην. ἀπι- χόμενος δὲ ἐπ᾿ ἣν ἔπλεε ὃ Μιλτιάδης τῇ στρατιῇ ἐπο-- λιόρκεε Παρίους κατειλημένους ἐντὸς τείχεος, καὶ ἐσπέμ- πων κήρυκα αἴτεε ἑκατὸν τάλαντα, φάς, ἤν μὲν οὐ δῶσι, οὐκ ἀπαναστήσειν τὴν στρατιὴν πρὶν ἢ ἐξέλῃ σφέας. οἱ δὲ Πάριοι ὅκως μέν τε δώσουσι ΙΜιλτιάδῃ ἀργύριον οὐδὲ διενοεῦντο, οἱ δὲ ὅχως διαφυλάξουσι τὴν πόλιν τοῦτο ἐμηχανῶντο, ἄλλα τε ἐπιφραζόμενοι καὶ τῇ μάλιστα ἔσχε ἑχάστοτε ἐπίμαχον τοῦ τείχεος, τοῦτο ἅμα νυκτὶ ἐξηείρετο

184 διπλήσιον τοῦ ἀρχαίου. ἐς μὲν δὴ τοσοῦτο τοῦ λόγου οἷ

πάντες Ἕλληνες λέγουσι, τὸ ἐνθεῦτεν δὲ αὑτοὶ Πάριοι γενέ- σϑαι ὧδε λέγουσι. Μιλτιάδῃ ἀπορέοντι ἐλϑεῖν ἐς λόγους αἰχμάλωτον γυναῖκα, ἐοῦσαν μὲν Παρίην γένος, οὔνομα δέ οἱ εἶναι Τιμοῦν, εἶναι δὲ ὑποζάκορον τῶν χϑονίων ϑεῶν" ταύτην ἐλθοῦσαν ἐς ὄψιν Μιλτιάδεω συμβουλεῦσαι, εἰ περὶ πολλοῦ ποιέεται Πάρον ἑλεῖν, τὰ ἂν αὐτὴ ὑποϑῆται, ταῦτα ποιέξιν. μετὰ δὲ τὴν μὲν ὑποϑέσϑαι, τὸν δὲ διερχόμενον ἐπὶ τὸν κολωνὸν τὸν πρὸ τῆς πόλιος ἐόντα ἕρχος ϑεσμοφόρου Δήμητρος ὑπτερϑορεῖν, οὐ δυνάμενον τὰς ϑύρας ἀνοῖξαι, ὑπερϑορόντα δὲ ἰέναι ἐπὶ τὸ μέγαρον ὅ τι δὴ ποιήσοντα ἐντός, εἴτε κινήσοντά τι τῶν ἀκινήτων εἴτε ὃ τι δὴ κοτε πρήξοντα᾽ πρὸς τῇσι ϑύρῃσί τὸ γενέ- σϑαι καὶ πρόκατε φρίκης αὐτὸν ὑπελθούσης ὀπίσω τὴν αὑτὴν ὁδὸν ἵεσϑαι, καταϑρώσχοντα δὲ τὴν αἱμασιὴν τὸν μηρὸν σπασϑῆναι" οἱ δὲ αὐτὸν τὸ γόνυ προσπταῖσαι λέ-

18ὅ ουσι. Μιλτιάδης μέν νυν φλαύρως ἔχων ἀπέπλεε ὀτείσω,

οὔτε χρήματα ᾿4ϑηναίοισι ἄγων οὔτε Πάρον προσχτησά- μενος, ἀλλὰ πολιορχήσας τε ἕξ καὶ εἴκοσι ἡμέρας καὶ δηιώσας τὴν νῆσον. Πάριοι δὲ πυϑόμενοι ὡς ἡ ὑποζά- κορος τῶν ϑεῶν Τιμὼ Μιλτιάδῃ κατηγήσατο, βουλόμενοί μιν ἀντὶ τούτων τιμωρήσασϑαι, ϑεοπρόπους πέμπουσι

ἢ. ἐς τὴν ΡΗ͂ ἢ 8. χατειλημένους Ρ: χατειλημμένους || 4. μιν οὐ 446: μή οἱ ΡΗ. ἴοτί. μὲν οὐ ᾿ ὅ. ἀπαναστήσειν εὖ (οὐ παναστήσειν 1): ἀπονοστήσειν ἢ θ. ἀργυρίου οὐδὲν ΡΗ [ 1. διαφυλάξουσι Ρε: δια- φυλάξωσι |! 9. ἐξύρετο ΡΗ, ἐξῆρτο τεϊϊχυϊ 18. ἀπικόμενον ΡΗ͂. [οτί. διέρποντα ᾿ 22. γίνεσϑαι 81. 381. ἐς δελφοὺς πέμπουσι 480

10

80

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 119

ἐς Δελφούς, ὥς σφεας ἡσυχίη τῆς πολιορκίης ἔσχε᾽ ἔπεμ- πον δὲ ἐπειρησομένους εἰ καταχρήσωνται τὴν ὑποζάχορον τῶν ϑεῶν τὴν ἐξηγησαμένην τοῖσι ἐχϑροῖσι τῆς πατρίδος ἅλωσιν καὶ τὰ ἐς ἔρσενα γόνον ἄρρητα ἱρὰ ἐχφήνασαν δ Μιλτιάδῃ. ἡ δὲ Πυϑίη οὐκ ἔα, φᾶσα οὐ Τιμοῦν εἶναι τὴν αἰτίην τούτων, ἀλλὰ δεῖν γὰρ Μιλτιάδεα τελευτᾶν μὴ εὖ, φανῆναί οἱ τῶν καχῶν κατηγεμόνα. Παρίοισι μὲν 136 δὴ ταῦτα ἡ Πυϑίη ἔχρησε" 4ϑηναῖοι δὲ ἐκ Πάρου Μιλ- τιάδεα ἀπονοστήσαντα ἔσχον ἐν στόμασι οἵ τε ἄλλοι καὶ 10 μάλιστα Ξάνϑιπιπος ὃ «Αρίφρονος, ὃς ϑανάτου ὑπαγαγὼν ὑπὸ τὸν δῆμον Μιλτιάδεα ἐδίωκε τῆς ᾿᾿ϑηναίων ἀπάτης εἵνεκεν. Μιλτιάδης δὲ αὐτὸς μὲν παρεὼν οὐχ ἀπελογέετο" ἣν γὰρ ἀδύνατος ὥστε σηπομένου τοῦ μηροῦ" προκειμέ- γου δὲ αὐτοῦ ἐν κλίνῃ ὑπεραπελογέοντο οἱ φίλοι, τῆς 1 μάχης τε τῆς ἐν Μαραϑώνε γενομένης πολλὰ ἐπιμεμνη- μένοι καὶ τὴν “ήμγνου αἵρεσιν, ὡς ἑλὼν “ῆμνόν τε καὶ τισάμενος τοὺς Πελασγοὺς παρέδωκε .4ϑηναίοισι. προσ- γενομένου δὲ τοῦ δήμου αὐτῷ κατὰ τὴν ἀπόλυσιν τοῦ ϑανάτου, ζημιώσαντος δὲ κατὰ τὴν ἀδικέην πεντήχοντα 29 ταλάντοισι, Μιλτιάδης μὲν μετὰ ταῦτα σφακελέσαντός τε τοῦ μηροῦ καὶ σαπέντος τελευτᾷ, τὰ δὲ πεντήκοντα τα- λαντα ἐξέτισε ὃ παῖς αὐτοῦ Κίμων. “ῆμνον δὲ Μιλτιάδης ὃ Κίμωνος ὧδε ἔσχε. Πε- 131 λασγοὶ ἐπτείτε ἐκ τῆς “Ἀττικῆς ὑπὸ “᾿ϑηναίων ἐξεβλήϑη- 25 σαν, εἴτε ὧν δὴ δικαίως εἴτε ἀδίκως" τοῦτο γὰρ οὐκ ἔχω φράσαι, πελὴν τὰ λεγόμενα, ὅτι Ἑκαταῖος μὲν ὃ Ἤγησαν- ὅρου ἔφησε ἐν τοῖσι λόγοισι λέγων ἀδίκως" ἐπείτε γὰρ ἰδεῖν τοὺς ϑηναίους τὴν χώρην, τὴν σφίσι αὐτοῖσι ὑπὸ τὸν Ὑμησσὸν ἐοῦσαν ἔδοσαν Πελασγοῖσι οἰκῆσαι μισϑὸν 80 τοῦ τείχεος τοῦ περὶ τὴν ἀχρόπολιν κοτὲ ἐληλαμένου, ταύτην ὡς ἰδεῖν τοὺς ᾿41ϑηναίους ἐξεργασμένην δεὺ, τὴν περότερον εἶναι κακήν τὸ χαὶ τοῦ μηδενὸς ἀξίην, λαβεῖν

2. χαταχρήσωνται ΒΗ: χαταχρήσονται 8. ϑεῶν τὴν 486: ϑεῶν ὡς || 9. εἶχον} Κιῦρεον ἢ 10. ἀγαγὼν 486) 10. τε Δῆμνον 8ι. ἢ) 20. τε οὰ. ΡΗ || 29. Πελασγοῖσι ϑυρριενῖί 8ι.

Ν

120 ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ

φϑόνον τε καὶ ἵμερον τῆς γῆς, καὶ οὕτω ἐξελαύνειν αὐτοὺς οὐδεμίαν ἄλλην πρόφασιν προϊσχομένους τοὺς ᾿41ϑηναίους. ὡς δὲ αὐτοὶ 4ϑηναῖοι λέγουσι, δικαίως ἐξελάσαι. κατοι- κημένους γὰρ τοὺς Πελασγοὺς ὑπὸ τῷ Ὑμησσῷ, ἐνθεῦτεν ὁρμωμένους ἀδικέειν τάδε. φοιτᾶν γὰρ αἰεὶ τὰς σφετέρας ϑυγατέρας [τε καὶ τοὺς παῖδας] ἐπε ὕδωρ ἐπὶ τὴν Ἐννεά- χρουγογν" οὗ γὰρ εἶναι τοῦτον τὸν χρόνον σφέσι κω οὐδὲ τοῖσι ἄλλοισι Ἕλλησι οἰκέτας" ὅκως δὲ ἔλϑοιεν αὗται, τοὺς Πελασγοὺς ὑπὸ ὑβριός τὸ καὶ ὀλεγωρίης βιᾶσϑαι σφέας. καὶ ταῦτα μέντοι σφι οὐχ ἃ ἀποχρᾶν 7Ζεοιέειν, ἀλλὰ τέλος καὶ ἐπιβουλεύοντας ἐπιχείρησιν φανῆναι ἐπ᾽ αὗτο- φώρῳ. ἑωυτοὺς δὲ γενέσθαι τοσούτῳ ἐκείνων ἄνδρας ἀμείνονας, ὅσῳ, παρεὸν ἑωυτοῖσι ἀποχτεῖναι τοὺς Πελα- σγούς, ἐπεί σφεας ἔλαβον ἐπιβουλεύοντας, οὐκ ἐθελῆσαι, ἀλλά σφι προειτιεῖν ἐκ τῆς γῆς ἐξιέναι. τοὺς δὲ οὕτω δὴ ἐχχωρήσαντας ἄλλα τε σχεῖν χωρία καὶ δὴ καὶ “ῆμνον. ἐχεῖνα μὲν δὴ Ἑκαταῖος ἔλεξε, ταῦτα δὲ ᾿4ϑηναῖοι λέγουσι.

188 οἱ δὲ Πελασγοὶ οὗτοι “ῆἤμνον τότε νεμόμενοι καὶ βουλό-

μενοι τοὺς “4ϑηναίους τιμωρήσασϑαι, εὖ ἐε ἐξεπιστάμενοι τὰς ᾿41ϑηναίων ὅρτάς, πεντηκοντέρους χτησάμενοι ἐλόχησαν Ἀρτέμιδι ἐν Βραυρῶνι ἀγούσας δρτὴν τὰς τῶν ᾿41ϑηναίων γυναῖκας, ἐνϑεῦτεν δὲ ἁρπάσαντες τουτέων πολλὰς οἴχοντο ἀποπλέοντες, καί σφεας ἐς “ῆμνον ἀγαγόντες παλλαχὰς εἶχον. ὡς δὲ τέκνων αὗται αἱ γυναῖκες ὑπεεπλήσϑησαν, γλῶσσάν τε τὴν ᾿Αττικὴν καὶ τρόπους τοὺς “1ϑηναίων ἐδέδασχον τοὺς παῖδας. οἱ δὲ οὔτε συμμέσγεσϑαι τοῖσι ἐκ τῶν Πελασγέδων γυναικῶν παισὶ ἤϑελον, εἴ τε τύπτοιτό τις αὑτῶν ὑπ ἐκείνων τινός, ἐβοήϑεόν τὸ πάντες καὶ ἐτιμώρεον ἀλλήλοισι" καὶ δὴ καὶ ἄρχειν τὲ τῶν παίδων οἱ παῖδες ἐδικαέευν καὶ πολλῷ ἐπεκράτεον. μαϑόντες δὲ ταῦτα οἱ Πελασγοὶ ἑωυτοῖσι λόγους ἐδίδοσαν καί σφι βουλευομένοισι δεινόν τι ἐσέδυνε, εἰ δὴ διαγινώσχοιεν σφίσι τὲ βοηϑέειν οἱ παῖδες πρὸς τῶν κουριδιέων γυναικῶν τοὺς παῖδας καὶ τούτων αὐτίχα ἄρχειν πειρῴατο, τί δὴ

6. τε -- παῖδας ἀε]. δεϊιᾶίες [11. ἐπιχείρησιν 85. Ἀεῖδκε: ἐπι- χειρήσειν ᾿] 18. αὐτοῖσι 1, ἢ 31. ἔδοσαν ΡΗ͂ ᾿ὶ σφίσι ἢ

Οι

10

1ὅ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Ζ 121

ἀνδρωϑθέντες δῆϑεν ποιήσουσι. ἐνϑαῦτα ἔδοξέ σφι κτεί- νειν τοὺς παῖδας τοὺς ἐκ τῶν “4ττικέων γυναικῶν. ποιεῦσι δὴ ταῦτα, προσαπολλύουσι δὲ σφέων καὶ τὰς μητέρας. ἀπὸ τούτου δὲ τοῦ ἔργου καὶ τοῦ προτέρου τούτων, τὸ ἐργάσαντο αἱ γυναῖκες τοὺς ἅμα Θόαντι ἄνδρας σφετέρους ἀποχτεένασαι, νενόμισται ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα τὰ σχέτλια ἔργα

πάντα “ήμνια καλέεσϑαι. ἀποόκχτείνασι δὲ τοῖσι Πελα- 139

σγόῖσι τοὺς σφετέρους παῖδας τε χαὶ γυναῖκας οὔτε γῆ καρπὸν ἔφερε οὔτε γυναῖκές τε καὶ ποῖμναι ὁμοίως ἔτικτον καὶ πρὸ τοῦ ζό δὲ λιμῷ καὶ ἀπαιδίῃ ἐς Δελφοὺ αὶ πρὸ τοῦ. πιεζόμενοι δὲ λιμῷ καὶ ἀπαιδίῃ ἐς Δελφοὺς ἔπεμτίον λύσιν τινὰ αἰτησόμενοι τῶν παρεόντων χαχῶν». ἡ δὲ Πυϑίη σφέας ἐκέλευε ᾿41ϑηναίοισι δίκας διδόναι ταύ-

τας τὰς ἂν αὑτοὶ ϑηναῖοι δικάσωσι. ἡλϑόν τε δὴ ἐς

τὰς ᾿4ϑήνας οἵ Πελασγοὶ καὶ δίκας ἐπιαγγέλλοντο βουλό- μενοι διδόναι παντὸς τοῦ ἀδικήματος. ᾿Αϑηναῖοι δὲ ἔν τῷ πρυτανηίῳ κλένην στρώσαντες ὡς εἶχον κάλλιστα καὶ τράπεζαν ἐπιπλέην ἀγαθῶν πάντων παραϑέντες, ἐχέλευον τοὺς Πελασγοὺς τὴν χώρην σφίσι παραδιδόναι οὕτω ἔχου- σαν. οἱ δὲ Πελασγοὶ ὑπολαβόντες εἶπεαν “ἐπεὰν βορέῃ ἀνέμῳ αὐτημερὸν ἐξανύσῃ νηῦς ἐκ τῆς ὑμετέρης ἐς τὴν ἡμετέρην, τότε παραδώσομεν,᾽ ἐπιστάμενοι τοῦτο εἶναι ἀδύνατον γενέσϑαι. ἢ γὰρ Ἀττικὴ πρὸς νότον κέεται

πολλὸν τῆς “ήμνου. τότε μὲν τοιαῦτα" ἔτεσι δὲ κάρτα 140

πολλοῖσι ὕστερον τούτων, ὡς ἡ Χερσόνησος ἡ ἐπ᾽ Ἕλλη- σπόντῳ ἐγένετο ὑπὸ 41ϑηναίοισι, Μιλτιάδης ὃ Κίμωνος ἐτησιέων ἀνέμων κατεστηκότων γηὶ κατανύσας ἐξ Ἐλαιοῦν- τος τοῦ ἐν Χερσονήσῳ ἐς “ῆμνον προηγόρευε ἐξιέναι ἐκ τῆς νήσου τοῖσι Πελασγοῖσι, ἀναμιμνήσκων σφέας τὸ χρη- στήριον, τὸ οὐδαμὰ ἤλπισαν σφίσι οἱ Πελασγοὶ ἐπιτε- λέεσϑαι. Ἡφαιστιέες μέν γυν ἐπείϑοντο, υριναῖοι δὲ οὐ συγγινωσχόμεγοι εἶναι τὴν Χερσόνησον ᾿Αττικὴν ἐπο- λιορκέοντο, ἐς ὃ καὶ οὗτοι παρέστησαν. οὕτω δὴ τὴν ““ῆμνον ἔσχον ᾿41ϑηναῖοί τε καὶ Πιλτιάδης.

1. ποιέουσι 4480 καὶ 8. δὴ Ρ: δὲ ἢ, τε 486 |[18. δικαιῶσι Οοβεί [}

20. γηῦς ἐξανύσῃ ΡΗ͂ Ὶ 21. ἐπιστάμενοι] τοῦτο εἶπαν ἐπιστάμενοι ΡΗ ἢ 28. τοσαῦτα ΡΗ ἢ} 32. αὐτοὶ ΡΗ ᾿] τὴν οι. ΡΗ͂ [ 38. τε οπι. Ρ»». Κα

Φ

Η

Ἐπεὶ δὲ ἀγγελίη ἀπτίκετο τεερὶ τῆς μάχης τῆς ἐν α- ραϑῶνι γενομένης παρὰ βασιλέα Ζ;αρεῖον τὸν Ὑστάσστεοος, καὶ τιρὶν μεγάλως κεχαραγμένον τοῖσι ᾿4ϑηναίοισι διὰ τὴν ἐς Σάρδις ἐσβολήν, καὶ δὴ καὶ τότε πολλῷ τὸ δεινότερα ἐποίεε καὶ μᾶλλον ὅρμητο στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα. καὶ αὐτίκα μὲν ἐπτηγγέλλετο πέμπων ἀγγέλους κατὰ ττόλις ἑτοιμάζειν στρατιήν, πολλῷ πλέω ἐπιτάσσων ἑκαστοισι ἢ τιρότερον παρέχειν, καὶ νέας τε καὶ ἵππους καὶ σῖτον χαὶ πλοῖα. τούτων δὲ περιαγγελλομένων ἥ ᾿4σίη ἐὰδρ- γέετο ἐπὶ τρία ἔτεα, καταλεγομένων τὸ τῶν «ἀρίστων ὡς ἐπὶ τὴν “Ελλάδα [στρατευομένων] καὶ παρασκευαζομένων. τετάρτῳ δὲ ἔτει Αἰγύπτιοι ὑπὸ Καμβύσεω δουλωϑέντες ἀπέστησαν ἀπὸ Περσέων. ἐνθαῦτα δὴ καὶ μᾶλλον ὕρμητο καὶ ἐπ᾽ ἀμφοτέρους στρατεύεσϑαι.

Στελλομένου δὲ Ζαρείου ἐπ᾿ Αἴγυπτον καὶ 4ϑήνας, τῶν παίδων αὐτοῦ στάσις ἐγένετο μεγάλη περὶ τῆς ἡγε- μονίης, ὡς δεῖ μὲν ἀποδέξαντα βασιλέα κατὰ τὸν Περσέων γόμον οὕτω στρατεύεσθαι. ἤσαν γὰρ “αρείῳ καὶ πρό- τερον ἢ βασιλεῦσαι γεγονότες τρεῖς παῖδες ἐχ τῆς σπερο--

10

τέρης γυναικός, Γοβρύεω ϑυγατρός, καὶ βασιλεύσαντι ἐξ 0

ἡΖ“Ζτόσσης τῆς Κύρου ἕτεροι τέσσερες. τῶν μὲν δὴ τερο- τέρων ἐπρέσβευε ᾿Αρτοβαζάνης, τῶν δὲ ἐπιγενομένων Ξέρ- ξης. ἐόντες δὲ μητρὸς οὐ τῆς αὑτῆς ἐστασίαζον, ὃ μὲν

6. χατὰ πόλις τε χαὶ ἔϑνεαϊ || 8. χαὶ σῖτον καὶ ἵππους βῖιια χαὲ πλοῖα 4860 1} 10. ἔτεα. καταλεγομένων δὲ ΡΗ͂ ἢ 11. στρατευομένων 860], δ..: στρατευσομένων Κι] 12. δὲ ομι. Ρῆ || 14. χαὶ ἐπ᾽ 48: ἐπ᾿ αὶ 20. Γοβρύεω δὲ} 28. ἐστασίασαν 480 || μὲν γὰρ 48᾽».6

ν.- Ν παν ς ᾿

“νι σψο 5 αὐταν κὰν ε, ς και

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 128

“Αρτοβαζάνης χατότι πρεσβύυτάτός τε εἴη τεαντὸς τοῦ γόνου καὶ ὅτι νομιζόμενον εἴη ττρὸς πάντων ἀνθρώπων τὸν πρεσβύτατον τὴν ἀρχὴν ἔχειν, Ξέρξης δὲ ὡς ᾿Ἵτόσσης τε παῖς εἴη τῆς Κύρου ϑυγατρὸς καὶ ὅτε Κῦρος εἴη ὃ κτησα- μενος τοῖσι Πέρσησι τὴν ἐλδυϑερίην. Δαρείου δὲ οὐχ ὃ ἀποδεικνυμένου κω γνώμην, ἐτύγχανε κατὰ τωυτὸ τούτοισι καὶ 4ημάἄρητος ὃ ᾿ΑΙρίστωνος ἀναβεβηκὼς ἐς Σοῦσα, ἐστε- θημένος τὸ τῆς ἐν Σπάρτῃ βασιληίης καὶ φυγὴν ἐπιβαλὼν ἑωυτῷ ἐκ «“Τακεδαίμονος. οὗτος ὡνὴρ πυϑόμενος τῶν Δαρείου παίδων τὴν διαφορήν, ἐλθών, ὡς ἡ φάεις μιν ἔχει, Ξέρξῃ συνεβούλευε λέγειν πρὸς τοῖσι ἔλεγε ἔπεσι, ὡς αὐτὸς μὲν γένοιτο Δαρείῳ ἤδη βασιλεύοντι καὶ ἔχοντι τὸ Περσέων χράτος, ᾿Τρτοβαζάνης δὲ ἔτε ἰδιώτῃ ἐόντι Ζαρείῳ᾽ οὔκων οὔτε οἰκὸς εἴη οὔτε δίκαιον ἄλλον τινὰ τὸ γέρας ἔχειν πρὸ ἑωυτοῦ" ἐπεί γε καὶ ἐν Σπάρτῃ ἔφη ὃ Δημάρητος ὑποτιϑέμενος οὕτω νομίζεσθαι, ἣν οἱ μὲν προγεγονότες ἔωσι πρὶν ἢ τὸν πατέρα σφέων βασιλεῦσαι, ὃ δὲ βασιλεύοντι ὀψέγονος ἐτειγένηται, τοῦ ἐπιγενομένου τὴν ἔχδεξιν τῆς βασιληίης γένεσϑαι. χρησαμένου δὲ Ξέρ- ξεω τῇ Δημαρήτου ὑποϑήκῃ, γνοὺς ὃ Δαρεῖος ὡς λέγοι δίκαια βασιλέα μιν ἀπέδεξε. δοκέειν δὲ μοι, καὶ ἄνευ ταύτης τῆς ὑποϑήχης βασιλεῦσαι ἂν Ξέρξης" ἡ γὰρ “1τοσ- σα εἶχε τὸ πᾶν χράτος. ἀπεοδέξας δὲ βασιλέα Πέοσῃσι 4 Ἐέρξεα 4αρεῖος ὁρμᾶτο στρατεύεσϑαι. ἀλλὰ γὰρ μετὰ ταῦτά τε καὶ «Αἰγύπτου ἀπόστασιν τῷ ὑστέρῳ ἔτεϊ παρα- σκευαζόμενον συνήνειχε αὐτὸν [4΄αρεῖον], βασιλεύσαντα τὰ πάντα ἕξ τε καὶ τριήκοντα ἔτεα, ἀποϑανεῖν, οὐδέ οἱ ἐξε- γένετο οὔτε τοὺς ἀπεστεώτας «Αἰγυτιτίους οὔτε “41ϑηναίους τιμωρήσασϑαι.

ΑἈποϑανόντος δὲ Δαρείου ἢ βασιληίη ἀνεχώρησε ἐς ὅ τὸν παῖδα τὸν ἐκείνου Ξέρξην. ὃ τοίένυ᾽ Ξέρξης ἐπὶ μὲν τὴν Ἑλλάδα οὐδαμῶς πρόϑυμος ἣν κατ᾽ ἀρχὰς στρατεύ- εσϑαι, ἐπὶ δὲ Αἴγυπτον ἐτεοιέετο στρατιῆς ἄγερσιν. ττα-

8. ἐπιβάλλων 4806 18. ἐπιγινομένου 486 ἢ 21. δοχέει ΟΡ

22. ἐβασίλευσεν ἂν ἢ || 20. Δαρεῖον 560]. δι. ἢ 21. ἔτεα πίε ἕξ ΡΗ ἡ 33. ἄγερσιν Ρ: ἔγερσιν

124 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η

ρεὼν δὲ καὶ δυνάμενος παρ᾽ αὐτῷ μέγιστον Περσέων Μαρδόνιος ὃ Γοβρύεω, ὃς ἣν Ἐέρξῃ μὲν ἀνεψιὸς ΖΔαρδέου δὲ ἀδελφεῆς παῖς, τοιούτου λόγου εἴχετο, λέγων “δέσποτα, οὐκ οἶκός ἔστι ᾿41ϑηναίους ἐργασαμένους πολλὰ δὴ κακὰ Πέρσας μὴ οὐ δοῦναι δίκην τῶν ἐποίησαν. ἀλλ᾽ εἰ τὸ μὲν νῦν ταῦτα πρήσσοις τὰ περ ἐν χερσὶ ἔχεις ἡμερώσας δὲ “Δ[ἔυπτον τὴν ἐξυβρίσασαν στρατηλάτεε ἐπὶ τὰς 419ή- νας, ἵνα λόγος τέ σε ἔχη πρὸς ἀνθρώπων ἀγαϑός, καί τις ὕστερον φυλάσσηται ἐπεὶ γῆν τὴν σὴν στρατεύεσθαι" οὗτος μέν οἱ ὃ λόγος ἣν τιμωρός" τοῦδε δὲ τοῦ λόγου παρενϑήχην ποιξέσκετο τήνδε, ὡς ἡ Εὐρώπη περικαλλὴς εἴη χώρη, καὶ δένδρεα παντοῖα φέρει τὰ ἥμερα, ἀρετήν 6 τε ἄκρη, βασιλέι τε μούνῳ ϑνητῶν ἀξίη ἐκτῆσθαι. ταῦτα ἔλεγε οἷα νεωτέρων ἔργων ἐπιϑυμητὴς ἐὼν καὶ ϑέλων αὑτὸς τῆς Ἑλλάδος ὕπαρχος εἶναι. χρόνῳ δὲ κατεργάσατό τε καὶ ἀνέπεισε ὥστε ποιέειν ταῦτα Ξέρξην" συνέλαβε γὰρ καὶ ἄλλα οἷ σύμμαχα γενόμενα ἐς τὸ πείϑεσϑαι Ξέρ- ξῃν. τοῦτο μὲν ἀπὸ τῆς Θεσσαλίης παρὰ τῶν ᾿Αλευαδέων ἀπειγμένοι ἄγγελοι ἐπεεκαλέοντο βασιλέα πᾶσαν προϑυμέην παρεχόμενοι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα᾽ οἱ δὲ ᾿4λευάδαι οὗτοι ἦσαν Θεσσαλίης βασιλέες. τοῦτο δὲ Πεισιστρατιδέων οἱ ἀνα- βεβηκότες ἐς Σοῦσα, τῶν τε αὐτῶν λόγων ἐχόμδνοι τῶν καὶ οἱ “λευάδαι, καὶ δή τι πρὸς τούτοισι ἔτει πλέον τεροσ- ὠρέγοντό οἱ" ἔχοντες Ονομάκριτον ἄνδρα “41ϑηναῖον, χρη- σμολόγον τε καὶ διαϑέτην χρησμῶν τῶν ἸΜουσαίου, ἀνα- βεβήκεσαν, τὴν ἔχϑρην προκαταλυσάμεγοι. ἐξηλάσϑη γὰρ ὑπὸ Ἱππάρχου τοῦ Πεισιστράτου ὃ Ονομάκριτος ἐξ “429η- γέων, ἐπε αὐτοφώρῳ ἁλοὺς ὑπὸ «“ἄσου τοῦ ἝἙ ρμιονέος ἐμποιέων ἐς τὰ ἸΪουσαίου χρησμόν, ὡς αἱ ἐπὶ “ήμνῳ ἐπικείμεναι νῆσοι ἀφανιζοίατο κατὰ τῆς ϑαλασσης. διὸ

4, ἤδη Κὶ ᾿ὶ ὅ. δίχας ἢ || ἀλλ᾽ εἰ 4806: ἀλλὰ ἢ 10. τοῦδε] τούτου ΡΗ͂. ἴοτῖ. τοῦ ὅδ λόγου || 11. ἐποιέετο ΡΗ || 12. εἴη οχι. ΡΗ [| φέροι Βεῖβκε || 18, ταῦτα δὲ ΡΗ [] 16. ξέρξεα ΡΗ δπῖς ὥστε ἢ 11. πρὸς τὸ ΡΗ || 28. οἱ οι. ΡΗ 1} ἔτη ὅτι 4860 |] 26. προχαταλυσάμενοι ΡΗ ἢ} 21. πεισιστρατίδεω ὀνομάχριτος 4486 [|| 29. Μήμνῳ Ἀτᾶξεν: λήμνον ἢ 80. ἀφανιοίατο ἰᾶάειῃ

1ὅ

ψμ καιτ. - σαι,

οι

10

18

ΗΡΟΔΟΤΟΥΗ 12ὅ

᾽

ἐξήλασέ μὲν ὁ Ἵππαρχος, περότερον χρεώμενος τὰ μάλιστα. τότε δὲ συναναβὰς ὅχως ἀπίέκχοιτο ἐς ὄψεν τὴν βασιλέος, λεγόντων τῶν Πεισιστρατιδέων περὶ αὐτοῦ σεμνοὺς λό- γους, κατέλεγε τῶν χρησμῶν" εἶ μὲν τι ἐνέοι σφάλμα φέρον τῷ βαρβαρῳ, τῶν μὲν ἔλεγε οὐδέν, ὃ δὲ τὰ εὐτυχέστατα ἐχλεγόμενος ἔλεγε τόν τε Ἑλλήσποντον ὡς ζευχϑῆναι χρδὸν εἴη ὑπ ἀνδρὸς Πέρσεω, τήν τε ἔλασιν ἐξηγεόμενος. οὖ- τός τε δὴ χρησμῳδέων προσεφέρετο καὶ οἵ τε Πεισιστρα- τέδαι καὶ οἱ λευάδαι γνώμας ἀποδεικνύμενοι.

Ὡς δὲ ἀνεγνώσϑη Ξέρξης στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἐλ- λάδα, ἐνθαῦτα δευτέρῳ μὲν ἔτεϊ μετὰ τὸν ϑάνατον τὸν Δαρείου πρῶτα στρατηίην ποιέεται ἐπεὶ τοὺς ἀπεστεῶτας. τούτους μὲν νυν καταστρεψάμενος καὶ “ἴγυπτον πᾶσαν πολλὸν δουλοτέρην ποιήσας ἢ ἐπὶ Δαρείου ἣν, ἐπιτρά- πει Αχαιμένεϊ ἀδελφεῷ μὲν ἑωυτοῦ, “Δαρείου δὲ παιδί. ᾿Ἀχαιμένεα μέν νυν ἐπιτροπεύοντα «Αἰγύπτου χρόνῳ μετέ- σπειτα ἐφόνευσε Ἰνάρως ὃ Ψαμμητίχου ἀνὴρ «“ίβυς. Ἐέρ- ξης δὲ μετὰ Αἰγύπτου ἅλωσιν ὡς ἔμελλε ἐς χεῖρας ἄξεσϑαι τὸ στράτευμα τὸ ἐπὶ τὰς ᾿Αϑήνας, σύλλογον ἐπίκλητον Περσέων τῶν ἀρίστων ἐποιέετο, ἵνα γνώμας τε τύϑηται σφέων καὶ αὐτὸς ἐν πᾶσι εἴπῃ τὰ ϑέλει. ὡς δὲ συνε- λέχϑησαν, ἔλεξε Ἐέρξης τάδε. “᾿ἄνδρες Πέρσαι, οὔτ᾽ αὐτὸς κατηγήσομαιε νόμον τόνδε ἐν ὑμῖν τιϑείς, παραδεξάμενός τὸ αὑτῷ χρήσομαι. ὡς γὰρ ἐγὼ πυνϑάνομαι τῶν σερε- σβυτέρων, οὐδαμά κω ἠτρεμέσαμεν, ἐπεδίτε τεαρδλάβομεν φὴν ἡγεμονίην τήνδε παρὰ ἥήδων, Κύρου κατελόντος Αστυάγεα" ἀλλὰ ϑεός τε οὕτω ἄγει καὶ αὐτοῖσι ἡμῖν πολλὰ ἐπέπουσι συμφέρεται ἐπὶ τὸ ἄμεινον. τὰ μέν νυν Κῦρός τε καὶ Καμβύσης πατήρ τε ἐμὸς Ζαρεῖος κατεργά- σαντο καὶ προσεκτήσαντο ἔϑνεα, ἐπισταμένοισι δὺ οὐκ

ἄν τις λέγοι. ἐγὼ δὲ ἐπείτε παρέλαβον τὸν ϑρόνον τοῦ-

4. ἐς σφάλμα 1[8. προεφέρετο 480 9. καὶ οἱ Ἀλευάδαι οτα. 4806 ἢ} 11. τὸν ροοῖ ϑάνατον ουι. ΡΗ ἢ 12. στρατηίην Μεδρεϊίηρ: στρατιὴν ἢ 18. πᾶσαν οὔκ. ΡΗ ἴ 19. τὸ ἐπὶ] ἐπὶ 4180 }} 258. ἡτρεμίσαμεν 48: ἡτρεμήσαμεν ἢ 239. τε χαὶ Νάροῦ ἢ 80. οὐχ ἀεὶ]. ΕΤουγηΐεν ἢ 81. ϑρόνον

τοῦτον ἢ: ϑρόνον, τοῦῦο ἢ Φ

.1

νς

αν δ

126 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η ἂ

τον, ἐφρόντιζον ὅκως μὴ λείψομαι τῶν πρότερον γενομένων ἐν τιμῇ τῇδε μηδὲ ἐλάσσω προσχτήσομαι δύναμιν Πέρ- σῃσι" φροντίζων δὲ εὑρίσκω ἅμα μὲν κῦδος τε ἡμῖν προσ- γινόμενον χώρην τε τῆς νῦν ἐκτήμεϑα οὐκ ἐλάσσονα οὐδὲ φλαυροτέρην παμφορωτέρην τε; ἅμα δὲ τιμωρέην τε καὶ ὃ τίσιν γινομένην. διὸ ὑμέας νῦν ἐγὼ συνέλεξα, ἵνα τὸ γοέω πρήσσειν ὑπερϑέωμαι ὑμῖν" μέλλω ξεύξας τὸν Ἑλλή- σποντον ἐλᾶν στρατὸν διὰ τῆς ,Εὐφώπης ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, ἵνα “41ϑηναίους τιμωρήσωμαι ὅσα δὴ πεποιήκασι Πέρσας τε καὶ πατέρα τὸν ἐμόν. ὠὡρᾶτε μέν γυν χαὶ πατέρα τὸν 10 ἐμὸν Δαρεῖον ἰϑύοντα στρατεύεσθαι ἐπὶ τοὺς ἄνδρας τούτους. ἀλλ᾽ ὃ μὲν τετελεύτηκε καὶ οὐκ ἐξεγένετο αὐτῷ τιμωρήσασθαι" ἐγὼ «δὲ ὑπέρ τε ἐκείνου καὶ τῶν ἄλλων Περσέων οὗ πρότερον παύσομαι πρὶν ἢ ἕλω τε καὶ πύυ- ρώσω τὰς ϑήνας, οἵ γε ἐμὲ καὶ πατέρα τὸν ἐμὸν ὑπῇρ- 15 ἔαν ἄδικα ποιεῦντες. πρῶτα μὲν ἐς Σάρδις ἐλθόντες, ἅμα “4ρισταγόρῃ τῷ Μιλησίῳ δούλῳ δὲ ἡμετέρῳ ἀπικό- μενοι, ἐνέπρησαν τά τε ἄλσεα καὶ τὰ ἱρά" δεύτερα δὲ ἡμέας οἷα ἔρξαν ἐς τὴν σφετέρην. ἀποβάντας, ὅτε Δἄτίς τε καὶ “Ἰρταφρένηρ ἐστρατήγεον, τὰ ἐπίστασϑέ χου πάντες. 29 τούτων μὲν τοίνυν εἵνεκα ἀνάρτημαι ἐπε αὑτοὺς στρατεύ- εσϑαι, ἀγαϑὰ δὲ ἔν αὐτοῖσι τοσάδε ἀνευρίσκω λογιζόμενος " εἶ τούτους τε καὶ τοὺς τούτοισι τελησιοχώρους καταστρε- ψόμεθα, οἱ Πέλοπος τοῦ Φρυγὸς νέμονται χώρην, γῆν τὴν Περσίδα ἀποδέξομεν τῷ Διὸς αἰϑέρι ὁμουρέουσαν. 25 οὗ γὰρ δὴ χώρην γε οὐδεμίαν κατόψεται ἥλιος ὅμουρον ἐοῦσαν τῇ ἡμετέρῃ, ἀλλὰ σφέας πάσας ἐγὼ ἅμα ὑμῖν μίαν χώρην ϑήσω, διὰ πάσης διεξελϑὼν τῆς Εὐρώπης. πὺυν- ϑάνομαι γὰρ ὧδε ἔχειν, οὔτε τινὰ πόλιν ἀνδρῶν οὐδεμίαν οὔτε ἔϑνος οὐδὲν ἀνθρώπων ὑπολείπεσϑαι, τὸ ἡμῖν οἷόν 80

1. λείψομαι Ρ: λείψωμαι | 3. προσχτήσομαι Ρ: προσχτήσωμαι ἢ 8. τὲ ἡμῖν 8ί.: ἡμῖν τε ἢ 4. χώρης 4880 [ ὅ. τε] δὲ ἃ || 6. νῦν οἱ. ΡΗ ἢ 18. ἐμέ τε χαὶ Ὀίοηγβ. ΗΔ]. ἀε νυἱ ἀΐς. θη. 41 [|| 20. τὰ οπι. Ὀίοηγϑβ, [} 21. μὲν τοίνυν δ81.: μέντοι 1. μὲν δὴ ΒΕΚΚον ἢ 22. εὑρίσχω - ἢ 26. οὐδὲ γὰρ ἄλλην χώρην γε 486 ὅμουρον ἐοῦσαν ΡΗ. Ὀίοηγβ.: ὁμουρέουσαν

[2}}

10

18

! ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 197

ἑ

τε ἔσται ἐλϑεῖν ἐς μάχην, τούτων τῶν κατέλεξα ὑπεξαραι- - [4 ς, δ Ω , Α ρημένων. οὕτω οἵ τε ἡμῖν αἴτιοι ἕξουσι δούλιον ζυγὸν

οἵ τε ἀναέτιοι. ὑμεῖς δ᾽ ἄν μοι τάδε πτοιέοντες χαρί- δῸὺ

ζοισϑε᾿ ἐπεὰν ὑμῖν σημήνω τὸν χρόνον ἐς τὸν ἥκειν δεῖ, προϑύμως πάντα τινὰ ὑμέων χρήσει παρεῖναι. ὃς ἂν δὲ ἔχων ἥκῃ πεαρεσχευασμένον στρατὸν χάλλιστα, δώσω οἵ δῶρα τὰ τιμεώτατα νομέζεται εἶναι ἐν ἡμετέρου. ποιη- τέα μέν γυν ταῦτα ἐστὶ οὕτω" ἵνα δὲ μὴ ἰδιοβουλεύειν ὑμῖν δοχέω, τίϑημι τὸ πρῆγμα ἐς μέσον, γνώμην κε- λεύων ὑμέων τὸν βουλόμενον ἀποφαένεσθϑαι: ταῦτα εἴ- σας ἐπαύετο.

Μετ᾿ αὐτὸν δὲ Μαρδόνιος ἔλεγε “ὦ δέσποτα, οὐ μοῦνον εἷς τῶν γενομένων Περσέων ἀριστος ἀλλὰ καὶ τῶν ἐσομένων, ὃς τά τε ἄλλα λέγων ἐπίέκεο ἄριστα καὶ ἀληϑέστατα, καὶ Ἴωνας τοὺς ἐν τῇ Εὐρώπῃ κατοικημένους οὐκ ἐάσεις καταγελάσαι ἡμῖν ἐόντας ἀναξίους. καὶ γὰρ δεινὸν ἂν εἴη περῆγμα, εἰ Σάκας μὲν καὶ Ἰνδοὺς καὶ “41ἰϑίο- πᾶς τε καὶ «Ασσυρίους ἄλλα τε ἔϑνεα πολλὰ καὶ μεγάλα ἀδικήσαντα Πέρσας οὐδέν, ἀλλὰ δύναμιν περοσχτᾶσϑαι βουλόμενοι, καταστρεψάμενοι δούλους ἔχομεν, Ἕλληνας δὲ ὑπεάρξαντας ἀδικίης οὐ τιμωρησόμεϑα᾽ τί δείσαντες; κοίην σελήϑεος συστροφήν; κοίην δὲ χρημάτων δύναμιν; τῶν ἐπιστάμεϑα μὲν τὴν μάχην, ἐπιστάμεϑα δὲ τὴν δύναμιν ἐοῦσαν ἀσϑενέα᾽ ἔχομεν δὲ αὐτῶν παῖδας καταστρεψά- μενοι, τούτους οἱ ἐν τῇ ἡμετέρῃ κατοικημένοι Ἰωνές τὲ καὶ ΑἸϊολέες καὶ ΖΦωριέες καλέονται. ἐπειρήϑην δὲ καὶ αὐτὸς ἤδη ἐπελαύνων ἐπὶ τοὺς ἄνδρας τούτους ὑπὸ πατρὸς τοῦ σοῦ κελευσϑείς, καί μοι μέχρι Πακχκεδονίης ἔλάσαντι καὶ ὀλίγον ἀπολιπόντι ἐς αὐτὰς 4ϑήνας ἀπικέσϑαι οὐδεὶς ἡντιώϑη ἐς μάχην. καίτοι γε ἐώϑασι Ἕλληνες, ὡς πυν- ϑάνομαι, ἀβουλότατα πολέμους ἵστασθαι ὑπό τε ἀγνω- μοσύνης καὶ σχαιότητος. ἐπεὰν γὰρ ἀλλήλοισι πόλεμον σεροεξίσωσι, ἐξευρόντες τὸ κάλλιστον χωρίον καὶ λειότατον,

8. ἐδιοβουλέειν ἢ, ἰδίᾳ βουλεύειν Τοθοοκ || 18. προγενομένων 5ι.} 14, χαὶ ὅτιεῖ 30. γε οπι. 4860

9

αἢ

β)

γέ

Ν᾿

128 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ ἢ

ἐς τοῦτο κατιόντες μάχονται, ὥστε σὺν κακῷ μεγάλῳ οἵ

γικῶντες ἀπαλλάσσονται" περὶ δὲ τῶν ἕἑσσουμένων οὐδὲ

λέγω ἀρχήν" ἐξώλεδς γὰρ δὴ γίνονται" τοὺς χρῇν ἐόντας ὁμογλώσσους κήρυξί τὲ διαχρεωμένους καὶ ἀγγέλοισι κατα- λαμβάνειν τὰς διαφορὰς καὶ παντὶ μᾶλλον ἢ μάχῃσι" εἰ δὲ πάντως ἔδεξ πολεμέειν πρὸς ἀλλήλους, ἐξευρέσκειν χρῆν τῇ ἑκάτεροι εἰσὶ δυσχειρωτότατοι καὶ ταύτῃ πειρᾶν. τρό- πῷῳ τοίνυν οὐ χρηστῷ Ἕλληνες διαχρεώμενοι ᾿ ἐμέο ἐλά- σαντος μέχρι ἹΜακεδονίης γῆς, οὐκ ἦλϑον ἐς τούτου λόγον ὥστε μάχεσϑαι. σοὶ δὲ δὴ μέλλει τίς ὦ βασιλεῦ ἀντιώ- σεσϑαι πόλεμον τπεροφέρων, ἄγοντι καὶ πλῆϑος τὸ ἐχ τῆς Ασίης καὶ νέας τὰς ἁπάσας; ὡς μὲν ἐγὼ δοκέω, οὐκ ἐς τοῦτο ϑράσεος ἀνήκει τὰ Ἑλλήνων πρήγματα᾽ εἰ δὲ ἄρα ἔγωγε Ψευσϑείην γνώμῃ καὶ ἐκεῖνοι ἐπαερϑέντες ἀβουλίῃ ἔλϑοιεν ἡμῖν ἐς μάχην, μάϑοιεν ἂν ὡς εἰμὲν ἀνθρώπων ἄρεστοι τὰ πολέμεα. ἔστω δ᾽ ὧν μηδὲν ἀπείρητον᾽ αὐτό-

ματον γὰρ οὐδέν, ἀλλ᾽ ἀπὸ πείρης πάντα ἀνϑρώποισι

φιλέει γίνεσϑαι. "ὁ -

10 Μαρδόνιος μὲν τοσαῦτα ἐπιλεήνας τὴν Ξέρξεω γνώ-

μὴν ἐπέπαυτο" σιωπώντων δὲ τῶν ἄλλων Περσέων καὶ οὐ τολμώντων γνώμην ἀποδείκνυσθαι ἀντέην τῇ πειροκειμένῃ, Ἀρτάβανος ὃ Ὑστάσπεος, πάτρως ἐὼν Ἐέρξη, τῷ δὴ καὶ

α) πείσυνος ἐὼν ἔλεγε τάδε. “ὦ βασιλεῦ, μὴ λεχϑεισέων μὲν

γνωμέων ἀντιέων ἀλλήλῃσι οὐκ ἔστι τὴν ἀμείνω αἱρεό- μενον ἐλέσϑαι, ἀλλὰ δεῖ τῇ εἰρημένῃ χρᾶσϑαι, λεχϑεισέων δὲ ἔστι, ὥσπερ τὸν χρυσὸν τὸν ἀχήρατον αὑτὸν μὲν ἐτπε᾽ ἑωυτοῦ οὐ διαγινώσχομεν, ἐπεὰν δὲ παρατρίψωμεν ἄλλῳ

χρυσῷ, διαγινώσκομεν τὸν ἀμείνω. ἐγὼ δὲ καὶ “τατρὶ τῷ

σῷ, ἀδελφεῷ δὲ ἐμῷ Δαρείῳ ἠγόρευον μὴ στρατεύεσϑήε ἐπὶ Σκύϑας, ἄνδρας οὐδαμόϑι γῆς ἄστυ νέμοντας. ὃ δὲ ἐλγχείζων [Σκύϑας τοὺς νομάδας] καταστρέψεσθαι ἐμοί τε οὐκ ἐπείϑετο, στρατευσάμενός τὸ πρλλοὺς καὶ ἀγαϑοὺς τῆς στρατιῆς ἀποβαλὼν ἀπῆλϑε. σὺ δὲ ὦ βασιλεῦ μέλλεις

2. ἑσσουμένων 48: ἑσσωμένων [ 11. προσφέρων ς 14. ἐγω ΡΗ͂, ἐγώ τε Βεκίκογ [| 31. σχύϑας τοὺς νομάδας 566]. 8ιί.

18

σι

10

1ὅ

2

ἩΡΟΔΟΤΟΥ ἢ 129

᾿ , δ ἐπ᾽ ἄνδρας στρατεύεσθαι πιολλὸν ἀμείνονας ἢ Σχύϑας, οἱ κατὰ ϑάλασσαν τε ἄριστοι καὶ κατὰ γῆν λέγονται εἶναι. τὸ δὲ αὐτοῖσι ἔνεστι δδινόν, ἐμὲ σοὶ δίκαιον ἐστὶ φράζειν.

ζεύξας φὴς τὸν Ἑλλήσποντον ἐλᾶν στρατὸν διὰ τῆς Εὐ- β)

ρώπης ἐς τὴν Ἑλλάδα. καὶ δὴ καὶ σιψήνεικέ σε ἦτοι κατὰ γῆν ἢ καὶ κατὰ ϑάλασσαν ἑσσωϑθῆναι, ἢ καὶ κατ᾽ ἀμφό- τερα᾿ οἱ γὰρ ἄνδρες λέγονταε εἶναι ἄλκιμοι, πάρεστι δὲ καὶ σταϑμώσασϑαι, εἰ στρατιήν γε τοσαύτην σὺν 4 ἀτι καὶ ᾿Αρταφρένεϊ ἐλϑοῦσαν ἐς τὴν ᾿Αττικὴν χώρην μοῦνοι “42133η- γαῖοι διέφϑειραν. οὔκων ἀμφοτέρῃ σῴι ἐχώρησε. ἀλλ᾽ ἣν τῇσι νηυσὶ ἐμβάλωσι καὶ νικήσαντες ναυμαχίῃ πλέωσι ἐς τὸν Ἑλλήσποντον καὶ ἔπειτα λύσωσι τὴν γέφυραν, τοῦτο δὴ βασιλεῦ γίνδται δεινόν. ἐγὼ δὲ οὐδεμιῇ σοφίῃ οἰκηίῃ αὐτὸς ταῦτα συμβάλλομαι, ἀλλ᾽ οἷον κοτὲ ἡμέας ὀλέγου ἐδέησε καταλαβεῖν πάϑος, ὅτε πατὴρ σὸς ζεύξας Βόσπορον

τὸν Θρηέκιον, γεφυρώσας δὲ ποταμὸν Ἴστρον διέβη ἐπὶ.

Σκύϑας. τότε παντοῖοι ἐγένοντο Σχύϑαι δεόμδνοι Ἰώνων λῦσαι τὸν πόρον, τοῖσι ἐπετέτραπτο ἡ φυλακὴ τῶν γε- φυρέων τοῦ Ἴστρου. καὶ τότε γε Ἱστιαῖος " Μιλήτου τύραννος εἰ ἐππέσπετο τῶν ἄλλων τυράννων τῇ γνώμῃ μηδὲ ἠνανειώϑη, διέργαστο ἂν τὰ Περσέων πρήγματα. καίτοι χαὶ λόγῳ ἀκοῦσαι δεινόν, ἐπ᾽ ἀνδρί 78 ἑνὶ πάντα τὰ βα- σελέος πῤήγματα γεγενῆσϑαι. σὺ ὧν μὴ βούλευ ἐς κίν- δυνον μηδένα τοιοῦτον ἀπικέσθαι μηδεμιῆς ἀνάγκης ἐού- σης, ἀλλὰ ἐμοὶ πείϑευ. νῦν μὲν τὸν σύλλογον τόνδε διάλυσον᾽ αὕτις δέ, ὅταν τοι δοκέῃ, προσχεψάμενος ἐπὶ σεωυτοῦ προαγόρεουε τά τοι δοκέει εἶναε ἄριστα. τὸ γὰρ δὺ βουλεύεσϑαι κέρδος μέγιστον εὑρέσκω ἐόν᾽ δἷ γὰρ καὶ ἐναν- τιωϑῆναί τι ϑέλει, βεβούλευται μὲν οὐδὲν ἧσσον εὖ, ἕσσω- ται δὲ ὑπὸ τῆς τύχης τὸ βούλευμα" ὃ δὲ βουλευσάμενος αἰσχρῶς, εἴ οἱ ἡ τύχη ἐπίσποιτο, εὕρημα εὕρηκε, ἧσσον δὲ

ὅ. σὲ ΒΌρρ!ενῖ! δι. ἢ 8. τε χαὶ Ναθενῦ [ 11. συμβάλωσιϊ ἢ 1ὅ. ξεύ- ξας μὲν 8.ι.} 11. ἐγίνοντο ΠΊ[18. τῶν γεφυρέων ἀ6]. ΝδρεΓ ἢ 20. εἰ δπίς Ἱστιαῖος 486 ᾿ 21. ἡντιώϑη ΡΗ͂ || 33. γενέσϑαι ΡΗ! βούλεν Ρ: βού- λευε ἢ, βουλεύεο 486 20. δέ 48: τε [ 31. ἧσσόν τε Βεκίκει

Βοτοδοῖαεβ 1]. 9

γ)

δ)

ε)

(4

η)

180 ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η

οὐδέν οἱ καχῶς βεβούλευται. ὁρᾷς τὰ ὑπερέχοντα ζῷα ὡς κεραυνοῖ ὃ ϑεὸς οὐδὲ ἐᾷ φαντάζεσϑαι, τὰ δὲ σμικρὰ οὐδέν μιν κνίζει᾽ ὁρᾷς δὲ ὡς ἐς οἰκήματα τὰ μέγιστα αἰεὶ καὶ δένδρεα τὰ τοιαῦτα ἀποσκήπτει τὰ βέλεα᾽ φιλέει γὰρ ὃ ϑεὸς τὰ ὑπερέχοχξα πάντα κολούειν. οὕτω δὲ καὶ στρατὸς πολλὸς ὑπὸ ὀλίγου διαφϑεέρεται κατὰ τοιόνδε" ἔσεεάν σφι ὁ ϑεὸς φϑονήσας φόβον ἐμβάλῃ ἤ βροντήν, δι᾿ ὧν ἐφϑάρησαν ἀναξίως ἑωυτῶν. οὐ γὰρ ἐᾷ φρονέειν μέγα ὃ ϑεὸς ἄλλον ἢ ἑωυτόν. ἐπειχϑῆναι μέν νυν πᾶν πρῆγμα τίκτει σφάλματα, ἐχ τῶν ζημέαι μεγάλαι φιλέουσι γίνεσθαι" ἐν δὲ τῷ ἐπισχεῖν ἔνεστι ἀγαϑα, εἰ μὴ παραυ- τίκα δοκέοντα εἶναι, ἀλλ᾽ ἀνὰ χρόνον ἐξεύροι τις ἄν. σοὶ μὲν δὴ ταῦτα ὦ βασιλεῦ συμβουλεύω" σὺ δέ, ὦ παῖ Γοβρύεω Μαρδόνιε, παῦσαι λέγων λόγους ματαίους περὶ

Ἑλλήνων οὐκ ἐόντων ἀξίων φλαύρως ἀκούειν. Ἕλληνας

γὰρ διαβάλλων ἐπαείρεις αὑτὸν βασιλέα στρατεύεσϑαι" αὐτοῦ δὲ τούτου εἵνεκα δοκέεις μοι πᾶσαν προϑυμίην ἐχτείνειν. μή νὺυν οὕτω γένηται. διαβολὴ γὰρ ἐστὶ δει- γότατον᾽" ἐν τῇ δύο μὲν εἰσὶ οἱ ἀδικέοντες, εἷς δὲ ὃ ἀδι- χδόμενος. ὃ μὲν γὰρ διαβάλλων ἀδικέει οὐ παρεόντι κατηγορέων, ὃ δὲ ἀδικέει ἀνατεειϑόμενος πρὶν ἢ ἀτρεχέως ἐχμάϑη" ὃ δὲ δὴ ἀπεὼν τοῦ λόγου τάδε ἐν αὑτοῖσι ἀδι- κέεται, διαβληϑείς τε ὑπὸ τοῦ ἑτέρου καὶ νομισϑεὶς πρὸς

ϑ) τοῦ ἑτέρου κακὸς εἶναι. ἀλλ᾽ εἰ δὴ δεῖ γε πάντως ἐπὶ

τοὺς ἄνδρας τούτους στρατεύεσθαι, φέρε, βασιλεὺς μὲν αὐτὸς ἐν ἤϑεσι τοῖσι Περσέων μενέτω, ἡμέων δὲ ἀμφο- τέρων παραβαλλομένων τὰ τέκνα, στρατηλάτεε αὐτὸς σὺ ἐπιλεξαμενός τε ἄνδρας τοὺς ἐϑέλεις καὶ λαβὼν στρατιὴν ὁχόσην τινὰ βούλεαι. καὶ ἣν μὲν τῇ σὺ λέγεις ἀναβαίνῃ βασιλέι τὰ πρήγματα, κτεινέσϑθων οἱ ἐμοὶ παῖδες, πρὸς δὲ αὐτοῖσι καὶ ἐγώ" ἣν δὲ τῇ ἐγὼ προλέγω, οἱ σοὶ ταῦτα πασχόντων, σὺν δέ σφι καὶ. σύ, ἣν ἀπονοστήσῃς. εἶ δὲ

4, τὰ δηίε βέλεα οι. ΡΗ. 8.0}. ἤον, ΧΙ] 16} 8. ἐσφάλησαν ΡΗΠ 9. ἐπειχϑὲν 5᾽εϑὈγίαθ ἴῃ Νίδάν αὶ! Αἀνεγβαγ. τί. 1 Ρ. ΠῚ} 12. εὕροι ΡΕΠ 14, Μαρδόνιε ἃε]. ΝΑθεγ [[20. παρεόντος ΡΗ

10

1

σι

10

1ὅ

20

80

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η 181

ταῖτα μὲν ὑτιοδύνειν οὐκ ἐϑελήσεις, σὺ δὲ πάντως στρά- τευμα ἀνάξεις ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, ἀχούσεσϑαι τινὰ φημὶ τῶν αὐτοῦ τῇδε ὑπολειπομένων Μαρδόνιον, μέγα τί χαχὸν ἐξεργασάμενον Πέρσας, ὑπὸ χυνῶν τε χαὶ ὀρνίϑων͵ διαφορεύμενον ἤ κου ἐν γῇ τῇ “Ιϑηναίων ἢ σέ γε ἐν τῇ «Μαχεδαιμονίων, εἰ μὴ ἄρα καὶ τερότερον κατ᾽ ὅδόν, γνόντα ἐπε᾿ οἵους ἄνδρας ἀναγινώσχεις στρατεύεσθαι βασιλέα."

“ρτάβανος μὲν ταῦτα ἔλεξε, Ἐέρξης δὲ ϑυμωϑεὶς 11 ἀμείβεται τοῖσιδε. “᾿Ἰρτάβανε, πατρὸς εἷς τοῦ ἐμοῦ ἀδελ- φεός" τοῦτό σε δίσεται μηδένα ἄξιον μισϑὸν λαβεῖν ἐπέων ματαίων. καί τοι ταύτην τὴν ἀτιμίην προστίϑημι ἐόντι χαχῷ καὶ ἀϑίμῳ, μήτε συστρατεύεσϑαι ἔμοιγε ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα αὑτοῦ τε μένειν ἅμα τῇσι γυναιξί" ἐγὼ δὲ καὶ ἄνευ σέο ὅσα περ εἶπα ἐπιτελέα ποιήσω. μὴ γὰρ εἴην ἔκ Δαρείου τοῦ Ὑστάσπεος τοῦ “Ἰρσάμεος τοῦ Ἀριαράμνεω τοῦ Τεΐστεεος τοῦ Κύρου τοῦ Καμβύσεω τοῦ Τεΐσστεος τοῦ ““χαιμένεος γεγονώς, μὴ τιμωρησάμενος ᾿4ϑηναίους, εὖ ἐπιστάμενος ὅτε εἰ ἡμεῖς ἡσυχίην ἄξομεν, ἀλλ᾽ οὐκ ἐκεῖνοι, ἀλλὰ καὶ μάλα στρατεύσονται ἐπὶ τὴν ἡμετέρην, εἰ χρὴ σταϑμώσασϑαι τοῖσι ὑπαργμένοισι ἐξ ἐκείνων, οἱ Σάρδις τε ἐνέπρησαν καὶ ἤλασαν ἐς τὴν σίην. οὔχων ἐξαναχωρέειν οὐδετέροισι δυνατῶς ἔχει, ἀλλὰ ποιέειν ἢ παϑεῖν πρόκειται ἀγών, ἵνα ἢ τάδε πάντα ὑπὸ Ἕλλησι ἢ ἐκεῖνα πάντα ὑπὸ Πέρσῃσι γένηται" τὸ γὰρ μέσον οὐδὲν τῆς ἔχϑρης ἐστί. καλὸν ὧν τιροπεπονϑότας ἡμέας τιμω- ρέειν ἤδη γένεται, ἵνα καὶ τὸ δεινὸν τὸ πείσομαι τοῦτο μάϑω, ἐλάσας ἐτε᾽ ἄνδρας τούτους, τούς γε καὶ Πέλοψ ὃ Φρύξ, ἐὼν πατέρων τῶν ἐμῶν δοῦλος, κατεστρέψατο οὕτω ὡς καὶ ἐς τόδε αὐτοί τε ὥγϑρωποι καὶ ἡ γῇ αὐτῶν ἐπώ- γυμοι τοῦ καταστρεψαμένου καλέονται."

Ταῦτα μὲν ἐπὶ τοσοῦτο ἐλέγετο. μετὰ δὲ εὐφρόνη 12 τε ἐγένετο καὶ Ξέρξην ἔκνιξζε ἢ “Ἰρταβάνου γνώμη" γυχτὶ δὲ βοιλὴν διδοὺς πάγχυ εὑρισκέ οἱ οὐ πρῆγμα εἶναι

4, ἐξεργασμένον 480 } 11. προτίϑημι 480 ἢ 12. τε χαὶ ἢ ἢ 15. ἄρμνεω 486] 10. τοῦ Τεΐσπεος ομι. ΡΗ ᾿] 28, ἐὼν ἐμῶν πατέρων

ΡΗῚ 29. ἄνϑρωποι 486 32. ἐγένετο ΡΗ , 9

182 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η

στρατεύεσθαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα. δεδογμένων δέ οἱ αὐτις τούτων κατύπνωσε, καὶ δή κου ἔν τῇ νυκτὶ εἶδε ὄψιν τοι- ἥνδε, ὡς λέγδται ὑπὸ Περσέων" ἐδόκεε ὁ Ἐέρξης ἄνδρα οἱ ἐπεστάντα μέγαν τε καὶ εὐειδέα εἰπεῖν “μετὰ δὴ βουλεύξαι ὦ Πέρσα στράτευμα μὴ ἄγειν ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, προείτεας ἁλέζειν Πέρσας στρατόν; οὔτε ὧν μεταβουλευόμεγος σεοεέ- εις δὺ οὔτε ὃ συγγνωσόμενός τοι πάρα ἀλλ᾽ ὠσπξρ τῆς

18 ἡμέρης ἐβουλεύσαο σπτοιέδιν, ταύτην ἴϑιε τῶν ὁδῶν" τὸν

μὲν ταῦτα εἰπόντα ἐδόκεε ὃ Ἠέρξης ἀποπτάσϑαι, ἡμέρης δὲ ἐπιλαμψάσης ὀνείρου μὲν τούτου λόγον οὐδένα ἐπτοι- ἕετο, ὃ δὲ Περσέων συναλίσας τοὺς καὶ πρότερον συνέλεξε, ἔλεξέ σφι τάδε. “ἄνδρες Πέρσαι, συγγνώμην μοι ἔχετε ὅτι ἀγχίσεροφα βουλεύομαι" φρενῶν τε γὰρ ἐς τὰ ἐμξδωυ- τοῦ πρῶτα οὔκω ἀνήχω, καὶ οἱ παρηγορεόμενοι ἐκδῖνα ποιέειν οὐδένα χρόνον μεδὺ ἀπέχονται. ἀκούσαντι μέντοι μοι τῆς “Ἰρταβάνου γνώμης παραυτίκα μὲν ἡ νεότης ἐπέ- ζεσε, ὥστε ἀδικέστερα ἀπορρῖψαι ἔπεα ἐς ἄνδρα σερε- σβύτερον [ἢ χρϑό»]" γῦν μέντοι συγγνοὺς χρήσομαι τῇ ἐκεί- γρυ γνώμῃ. ὡς ὧν μεταδεδογμένον μοι μὴ στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, ἥσυχοι ἔστε:

Πέρσαι μὲν ὡς ἤκουσαν ταῦτα, κεχαρηκότες σεροσε- χύνεον. νυκτὸς δὲ γενομένης αὐτις τὠυτὸ ὄνεδιρον τῷ Ἐέρξῃ κατυπνωμένῳ ἔλεγε ἐπιστάν “ὦ παῖ ΔΙαρδίου, καὶ δὴ φαίνεαι ἐν Πέρσῃσι {8 ἀτεδιπάμενος τὴν σερατηλασίην καὶ τὰ ἐμὰ ἔπεα ἐν οὐδενὶ. ποιησάμενος λόγῳ ὡς παρ’ οὐδενὸς ἀκούσας; εὖ νυν τόδ᾽ ἰσϑι" ἣν περ μὴ αὐτίκα στρατηλατέῃς, τάδε τοι ἐξ αὐτῶν ἀνασχήσει" ὡς καὶ μέγας

καὶ πολλὸς ἐγένεο ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ, οὕτω καὶ ταπεινὸς.

1ὅ ὀπίσω κατὰ τάχος ἔσεαι." Ξέρξης μὲν περιδεὴς γενόμενος τῇ ὄψι ἀνά τε ἔδραμε ἐκ τῆς κοίτης καὶ πέμσεει ἄγγδλον ἐπὶ ᾿άρτάβανον καλέοντα᾽ ἀπικομέκῳ δέ οἱ ἔλεγε Ἐέρξης

6. πέρσῃσι ΡΗ ἢ 12. ἔλεγέ σφι ΡΗ || 18. ἢ χρεόν ἀεῖ. ΝάΡετ 19. μεταδεδογμένον Ῥοον»». ἢ: μεταδεδογμένων ΐ 28. ἔλεγε ροϑὶ ὄνει- ρον ΡΗ͂ [[20. ἀκούσας, νυϊβο [| 29. γενόμενος Ρἢ: ἐγένετο ἢ 81. ἐπὶ οτι. ΡΗ ! χαλέοντα 8εεὶ. Κιῦροτ [[ οὗ οι. ΡΗ͂

σι

10

18

ΗΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ ἢ 188

τάδε. “ΑἌρτάβανε, ἐγὼ τὸ παραυτίκα μὲν οὐχ ἐσωφρόνεον εἴπας ἐς σὲ μάταια ἔπεα χρηστῆς εἵνεχα συμβουλίης" μετὰ μέντοι οὐ πολλὸν χρόνον μετέγνων, ἔγνων δὲ ταῦτά μοι ποιητέα ἐόντα τὰ σὺ ὑπεϑήκαο. οὔκων δυνατός τοι εἰμὶ ταῦτα βουλόμενος ποιέειν" τοτραμμένῳ γὰρ δὴ καὶ μετεγνωχότι ἐπιφοιτέον ὄνειρον φαντάζεεαί μϑι οὐδαμῶς συνδηεαινέον πτοιέξδιεν μὲ ταῦτα" νῦν δὲ καὶ διασυειλῆσαν οἴχεται. εἰ ὧν ϑεός ἐστι ὃ ἐσειπτέμσπτων καέ οἱ πάντως ἐν ἡδονῇ ἐστι γενέσϑαι στρατηλασίην ἐτεὶ Ἕλλαδα, ἐπεετετή- σεται καὶ σοὶ τὠυτὸ τοῦτο ὄνδιρον, ὁμοέως χαὶ ἐμοὶ ἐντελ- λόμενον. εὑρίσχω δὲ ὧδ᾽ ἂν γινόμενα ταῦτα, εἰ λάβοις τὴν ἐμὴν σχευὴν πᾶσαν καὶ ἐνδὺς μετὰ τοῦτο ἵζοιο ἐς τὸν ἐμὸν ϑρόνον, καὶ ἔπειτα ἐν κούτῃ τῇ ἐμῇ κατυπνώ- σειας:

Ἐέρξης μὲν ταῦτά οἱ ἔλεγε Ἀρτάβανος δὲ οὗ πρώτῳ 16

χελεύσματι πειϑόμενος, οἷα οὐκ ἀξιεύμενος ἐς τὸν βασι- λήιον ϑρόνον ἵζεσθαι, τέλος ὡς ἠναγκάζετο εἴπας τάδε ἐποίδε τὸ κελευόμενον. “ἴσον ἐκεῖνο ὦ βασιλεῦ παρ᾽ ἐμοὶ κέκριται, φρονέειν τε εὖ καὶ τῷ, λέγοντι χρηστὰ ἐϑέ- λεὲν πιδίϑεσθαι᾽ τά σὲ καὶ ἀμφότερα πϑριήκοντα ἀνϑρώ- πῶν κακῶν ὁμιλίαε σφάλλουσι, κατά π|ρ τὴν πάντων

χρησιμωτάτην ἀνθρώποισι ϑάλασσαν πνεύματα φασὶ ἀνέ-

μων ἐμπίπτοντα οὐ περιορᾶν φύσι τῇ ἑωυτῆς χρᾶσϑαι. ἐμὲ δὲ ἀκούσαντα πρὸς σεῦ κακῶς οὐ τοσοῦτο ἔδακε λύπη οσον γνωμέων δύο προκειμενέων Πέρσῃσι, τῆς μὲν ὕβριν αὐξανούσης, φκῆς δὲ καταπαυούσης χαὶ λεγούσης ὡς κακὸν εἴη διδάσκειν τὴν ψυχὴν πλέον τι δίζησθαι αἰεὶ ἔχειν τοῦ παφεόντος, τοιουτέων “«τρομδεμδνέων γνωμέων ὃ ὅτι τὴν σφαλερωτέρην σεωυτῷ τε κοὶ Πέρσῃσι ἀναιρέο. νῦν ὧν, ἐπειδὴ τέτραψαι ἐπὶ τὴν ἀμείνω, φής τοι μετιέντι τὸν ἐπε Ἕλληνας στόλον ἐπιφοιτᾶν ὄνειρον ϑεοῦ τινος “τομπῇ, οὐκ ἐῶντα σε καταλύειν τὸν στόλον. ἀλλ᾽ οὐδὲ ταῦτα

1. ἐφρόνεον 4860 | 3. εἴπας σε 440 ᾿ συμβουλῆς ΡΗ [ ὅ. ποιέειν βουλόμενος ΡΗ͂ ᾿ δὴ οτι. 486 || 9. στρατηλατέειν 486 ! 10. καὶ] ὡς χαὶ ΡΗ ! 20. αὐξούσης ΡΗ |] 28. τουτέων Ρῆ

α)

β)

7

17

".-᾿

184 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

ἐστὶ ὦ παῖ ϑεῖα. ἐνύπνια γὰρ τὰ ἐς ἀνθρώπους πετελα- γημένα τοιαῦτα ἐστὶ οἷά σε ἐγὼ διδάξω, ἔτεσι σεῦ πολλοῖσι σερεσβύτερος ξών" πεπλανῆσϑαι αὗται μάλιστα ἐώϑασι αἷ ὄψιες τῶν ὀνειράτων, τά τις ἡμέρης φροντίζει. ἡμεῖς δὲ τὰς πρὸ τοῦ ἡμέρας ταύτην τὴν στρατηλασίην καὶ τὸ κάρτα εἴχομεν μετὰ χεῖρας. εἰ δὲ ἄρα μή ἔστι τοῦτο

. φοιοῦτο οἷον ἐγὼ διαιρέω, ἀλλά τι τοῦ ϑείου μετέχον, σὺ πᾶν αὐτὸ συλλαβὼν εἴρηκας" φανήτω γὰρ δὴ καὶ ἐμοὶ .

ὡς καὶ σοὶ διακελευόμενον. φανῆναι. δὲ οὐδὲν μᾶλλόν μοι ὀφείλει ἔχοντι τὴν σὴν ἐσθῆτα ἢ οὐ καὶ τὴν ἐμήν, οὐδέ τι μᾶλλον, ἐν κοίτῃ τῇ σῇ ἀναπανυομένῳ ᾿ οὐ καὶ ἐν τῇ ἐμῇ, εἴ πέρ γε καὶ ἄλλως ἐϑέλει φανῆναι. οὐ γὰρ δὴ ἐς τοσοῦτό γε δὐηϑείης ἀνήκει τοῦτο, ὅ τι δή κοτε ἐστί, τὸ ἐπιφαινόμενόν τοι ἐν τῷ ὕπνῳ, ὥστε δόξει ἐμὲ ὁρῶν σὲ εἶναι, τῇ σῇ ἐσϑῆτι τεχμαιρόμενον. εἰ δὲ ἐμὲ μὲν ἐν οὐδενὶ λόγῳ ποιήσεται οὐδὲ ἀξιώσει ἐπιφανῆναι, οὔτε ἣν τὴν ἐμὴν ἐσθῆτα ἔχω οὔτε ἣν τὲν σήν, οὐδὲ ἐπι-

. φοιτήσει, τοῦτο ἤδη μαϑητέον ἔσται. εἶ γὰρ δὴ ἐπιφοι-

τήσει γε συνεχέως, φαίην ἂν καὶ αὑτὸς ϑεῖον εἶναι. εἶ δέ τοι οὕτω δεδόχηται γένεσϑαι καὶ οὐκ οἷά τε αὑτὸ παρατρέψαι, ἀλλ᾽ ἤδη δεῖ ἐμὲ ἐν κοίτῃ τῇ σῇ κατυπνῶσαι, φέρε, τούτων ἐξ ἐμεῦ ἐπιτελευμένων φανήτω καὶ ἐμοί. μέχρι δὲ τούτου τῇ παρεούσῃ γνώμῃ χρήσομαι." Τοσαῦτα εἴπας ΦΙρτάβανος, ἐλπίζων Ἐέρξην ἀποδέ- ξειν λέγοντα οὐδέν, ἐποίεε τὸ κελευόμενον. ἐνδὺς δὲ τὴν Ἐέρξεω ἐσθῆτα καὶ ἱζόμενος ἐς τὸν βασιλήιον ϑρόνον ὡς μετὰ ταῦτα χοῖτον ἐπϑιέετο, ἦλϑέ οἱ κατυπνωμένῳ τὠυτὸ ὄνειρον τὸ καὶ παρὰ Ξέρξην ἐφοίτα, ὑτεερστὰν δὲ τοῦ Ἄρταβάνου εἶπε. “ἄρα σὺ δὴ κεῖνος εἷς ὃ ἀπο- σπεύδων Ξέρξην στρατεύεσθαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ὡς δὴ

1. ϑεῖα ὦ παῖ ΡΗ ἢ] 3. αὗται Ἀεΐϑῖκε : αὐταὶ [[1. ϑείου δε οἰριιᾶυθοτ : ϑεοῦ || 8. αὐτὸς Κὶ ᾿ὶ 10. οὐ χαὶ δειιδίογ: οὐχὶ (οὐχ, οὐχὺὴ [| 18. ἐστί ΡΗῚ 320. δέδοκται Ρ [[ 21. ἤδη δεῖ ἐμὲ ϑοιᾶίοτ: ἤδη ἢ ἐμὲ 4180, ἤδη ημι ΡΗ. ἢ δεῖ ἐμὲ ΒΕκΚΚοι ἢ 29. εἶπε τάδε ΡΗ || εἶπε ἄρα “σὺ δὴ δι. ἦρα οπι. φυ.

10

᾿ι

1

Φ

16

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Ἡ 18ὅ

χηδόμενος αὐτοῦ; ἀλλ᾽ οὔτε ἐς τὸ μετέπειτα οὔτε ἐς τὸ παραυτίκα νῦν καταπροΐξεαι ἀποτράτεων τὸ χρεὸν γε- γέσϑαι. Ἐέρξην δὲ τὰ δεῖ ἀνηκουστέοντα παϑεῖν, αὐτῷ ἐκείνῳ δεδήλωται ταῦτά τε ἐδόχδε ᾿ρτάβανος τὸ ὄνει- ρον ἀπειλέειν καὶ ϑερμοῖσι σιδηρίοισι ἐχκαίειν αὑτοῦ μέλλειν τοὺς ὀφϑαλμούς. καὶ ὃς ἀμβώσας μέγα ἀνα- ϑρώσχει, καὶ παριζόμενος Ξέρξῃ, ὡς τὴν ὄψιν οἱ τοῦ ἐνυπνίου᾽ διεξῆλθε ἀπηγεόμενος, δεύτερα οἱ λέγει τάδε. “ἐγὼ μέν, ὦ βασιλεῦ, οἷα ἄγϑρωπος ἰδὼν ἤδη πολλά τε τὸ καὶ μεγάλα σεεσόντα πρήγματα ὑπὸ ἡσσόνων, οὐκ ἔων σε τὰ πάντα τῇ ἡλικίῃ εἴκειν, ἐπιστάμενος ὡς κακὸν εἴη τὸ πολλῶν ἐπυϑυμέειν, μεμνημένος μὲν τὸν ἐπὶ ασσα- γέτας Κύρου στόλον ὡς ἔπρηξε, μεμνημένος δὲ καὶ τὸν ἐπε Αἰϑίοπας τὸν Καμβύσεω, συστρατευόμενος δὲ καὶ Δαρείῳ ἐπὶ Σκύϑας. ἐπιστάμενος ταῦτα γνώμην εἶχον ἀτρεμέζοντά σε μαχαριστὸν εἶναι πρὸς πάντων ἀνϑρώ- πων. . ἐπεὶ δὲ δαιμονίη τις γένεται ὁρμή, καὶ Ἕλληνας, ὡς οἶκε, καταλαμβάνει τις φϑορὴ ϑεήλατος, ἐγὼ μὲν καὶ αὑτὸς τράπομαι καὶ τὴν γνώμην μετατέϑεμαι, σὺ «δὲ σήξ μηγνον μὲν Πέρσῃσι τὰ ἐκ τοῦ ϑεοῦ πεμπόμενα, χρᾶσϑαι δὲ κέλευε τοῖσι ἐκ σέο πρώτοισι προειρημένοισι ὃς τὴν παρασκευήν, ποέξε δὲ οὕτω ὅκως τοῦ ϑεοῦ παραδιδόντος

τῶν σῶν ἐνδεήσει μηδέν." τούτων δὲ λεχϑέντων, ἐνθαῦτα

ἐπαερϑέντες τῇ ὄψι, ὡς ἡμέρη ἐγένετο τάχιστα, Ἐέρξης τὸ ὑπερετίϑετο ταῦτα Πέρσησι, καὶ ᾿ρτάβανος, ὃς πρότερον ἀποσπεύδων μοῦνος ἐφαίνετο, τότε ἐπισπεύδων φανερὸς ἢ».

Ὁρμημένῳ δὲ Ἐέρξῃ στρατηλατέειν μετὰ ταῦτα τρέτη ὄψις ἐν τῷ ὕπνῳ ἐγένετο, τὴν οἱ Μάγοι ἔκριναν ἀκού- σαντες φέρειν τὸ ἐπὶ πᾶσαν γῆν δουλεύσειν τέ οἱ πάντας ἀνθρώπους. ἡ δὲ ὄψις ἦν ἥδε" ἐδόκεε ὃ Ξέρξης ἐστε- φανῶσϑαι ἐλαίης ϑαλλῷ, ἀπὸ δὲ τῆς ἐλαίης τοὺς κλά- δους γῆν πᾶσαν ἐπισχεῖν, μετὰ δὲ ἀφανισϑῆναι περὶ τῇ

δὴ , 4, τῇ Ρ, δὴ 4806 13. μιμνησχόμενος 480 || 14. συστρατευσάμενος δί.: ἐπιστάμενος ὧν κ || 18. φϑορή τις καταλαμβάνει Ρἢ || 28. ἐν- δεήσῃ 486 δὲ οπι. ΡΗ͂

19

186 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

κεφαλῇ κείμενον τὸν στέφανον. χρινάντων δὲ ταῦτα τῶν Μάγων, Περσέων τε τῶν συλλεχϑέντων αὐτίκα τᾶς ἀνὴρ ἐς τὴν ἀρχὴν τὴν ἑωυτοῦ ἀπελάσας εἶχε προϑυμίην τπεᾶσαν ἐπὶ τοῖσι εἰρημένοισι, ϑέλων αὐτὸς ἕκαστος τὰ προκεί- μενα δῶρα λαβεῖν, καὶ Ξέρξης τοῦ στρατοῦ οὕτω ἐπά- 20 γερσιν ποιέδται, χῶρον πάντα ἐρευνῶν τῆς ἠπείρου. ἀπὸ γὰρ ΑΑἰγύσιτου ἁλώσιος ἐπὶ μὲν τέσσερα ἔφξεα τελήρεα παραρτέδτο στρατιήν τὸ καὶ τὰ πρόσφορα τῇ στρατιῇ, πέμπτῳ δὲ ἔτεϊ ἀνομένῳ δστρατηλάτεε χδιρὶ μεγάλῃ σπλή- ϑεος. στόλων γὰρ τῶν ἡμεῖς ἴδμεν πολλῷ δὴ μέγιστος οὗτος ἐγένετο, ὦστε μήτε τὸν Δαρείου τὸν δπὶ Σχύϑας παρὰ τοῦτον μηδένα φαίνεσθαι, μήτε τὸν Σκχυϑικόν, ὅτε Σκύϑαι Κιμμερέους διώκοντες ἐς τὴν ηδικὴν χώρην ἐσβαλόντες σχεδὸν πᾶντα τὰ ἄνω τῆς ““σίης καταστρε- ψάμενοι ἐνέμοντο, τῶν εἵνεκεν ὕστερον “΄αρεῖος ξτιμω- ρέετο, μήτε κατὰ τὰ λεγόμενα τὸν ᾿4τρειδέων ἐς Ἴλιον, μήτε τὸν Πυσῶν τε καὶ Τευκρῶν τὸν πρὸ τῶν Τρωικῶν γενόμενον, οἱ διαβάντες ἐς τὴν Εὐρώπην κατὰ Βύσπορον τοὺς τε Θρήελκας κατεστρέψαντο πάντας καὶ ἐπὶ τὸν 1ό- γίον πόντον κατέβησαν, μέχρι τε Πηνδιοῦ ποταμοῦ τὸ 21 πρὸς μεσαμβρίης ἤλασαν. αὗται αἱ πᾶσαι οὐδ᾽ εἰ ἕτεραι πρὸς ταύτῃσι προσγενόμεναι στρατηλασίαι μιῆς τῆσδε οὐκ ἄξιαι. τί γὰρ σὺκ ἤγαγε ἔκ τῆς ᾿σίης ἔϑνος ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα Ἐέρξης; κοῖον δὲ πενόμενόν μὲν ὕδωρ οὐκ ἐπέ- λισπε, τελὴν τῶν μεγάλων ποταμῶν; οἱ μὲν γὰρ νέας παρεί- χοντο, οἱ δὲ ἐς πεζὸν δεετάχατο, τοῖσι δὲ ἵππος προσε- τέτακχτο, τοῖσε δὲ ἱππαγωγὰ πλοῖα ἅμα στρατευομένοισι, τοῖσι δὲ ἐς τὰς γεφύρας μακρὰς νέας παρέχειν, τοῖσι δὲ σῖτα τε καὶ γέας.

Καὶ τοῦτο μέν, ὡς προσπταισάντων τῶν πρώτων περιπλεόντων περὶ τὸν ϑων, προετοιμάζετο ἐκ τριῶν

12. μηδὲν κα Π 14. ἐμβαλόντες ΡΗ ἢ 106. τῶν ΡΗ 11. τόν τε 480} 18. ἐς οα. 480} 30. τὸ Βεοκκοῖ: τοῦ ἢ 21. οὐδ᾽ χαὶ οὐδ᾽ 480 εἰ οῃ. ΡΗ | 22. γενόμεναι ΡΗ. δι προγενόμεναιἢ ἢ 24. μεν ὁ. ΡΗ 1121. ἅμα οχι. 486} 80. πταισάντων 4806} 31. ἐκ) πρὸ ΡΗ

σι

10

ιὅ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η 187

ἐτέων κου μάλιστα τὰ ἐς τὸν ϑων. ἐν γὰρ Ἐλαιοῦντι τῆς Χερσονήσου ὄρμδον τριήρεες᾽ ἐνθεῦτεν δὲ ὁρμώμενοι ὥρυσσον ὑπὸ μαστίγων παντοδαποὶ τῆς σερατιῆς, διά- δοχοι δ᾽ ἐφοίτεον᾽ ὥρυσσον δὲ καὶ οἱ περὶ τὸν ἄϑων κατοικημένοι. Βουβάρης δὲ ὃ Μεγαβάζου καὶ ᾿Τρταχαέης ὃ «Ἀρταίου ἄνδρες Πέρσαι ἐπέστασαν τοῦ ἔργου. ὃ γὰρ ϑως ἐστὶ ὄρος μέγα τε καὶ ὥνομαστόν, ἐς ϑάλασσαν κατῆχον, οἰκημένον ὑπτὸ ἀνθρώτεων. τῇ δὲ τελευτᾷ ἐς τὴν ἤπειρον τὸ ὄρος, χερσονησοειδές τε ἐστὶ καὶ ᾿Ισϑμὸς ὡς δυώδεκα σταδίων" πεδίον δὲ τοῦτο καὶ κολωνοὶ οὐ μεγάλοι ἐκ ϑαλάσσης τῆς κανϑίων ἐπὶ ϑάλασσαν τὴν ἀντίον Τορώνης. ἐν δὲ τῷ Ισϑμῷ τούτῳ, ἐς τὸν τελευτᾷ ὁ ἄϑϑως, Σάνη πόλις “Ἑλλὰς οἴκηται, αἱ δὲ ἐκτὸς Σάνης, ἔσω δὲ τοῦ ἥϑω οἰκημέναι, τὰς τότε ὃ Πέρσης νησιώ- τιδας ἀντὶ ἠπειρωτίδων ὄρμητο ποιέειν" εἰσὶ δὲ αἵδε, Ζτον Ὀλόφυξος ᾿χρόϑῳον Θύσσος Κλεωγαί. πόλιες μὲν αὗται αἱ τὸν ἄϑων νέμονται, ὥρυσσον δὲ ὧδε δασάμε- 28 γοι τὸν χῶρον οἱ βάρβαροι κατὰ ἔϑνεα" κατὰ Σάνην πόλιν σχοινοτδνὲς ποιησάμενθι, ἐπδίτε ἐγίγνετο βαϑέα ἡ διώρυξ, οἑ μὲν κατώτατα ἑστεῶτες ὥρυσσον, ἕτϑροι δὲ παρεδίδοσαν τὸν αἰδὶ ἐξορυσσόμενον χοῦν ἄλλοισι κατύπερϑε ἑστεῶσι ἐπὶ βάϑρων, οἱ δ᾽ αὖ ἐκδεκόμενοι ἑτέροισι, ἕως ἀπίκοντο ἐς τοὺς ἀνωτάτω" οὗτοι δὲ ἐξεφόρδόν τε καὶ ἐξέβαλλον. τοῖσι μέν νυν ἄλλοισι πλὴν Φοινίκων καταρρηγνύμενοι οἱ κρημνοὶ τοῦ ὀρύγματος πόνον διπλήσιον παρεῖχον" ἅτε γὰρ τοῦ τε ἄνω [στόματος] καὶ τοῦ κάτω τὰ αὑτὰ μέτρα ποιευμένων, ἔμελλέ σφι τοιοῦτο ἁποβήσεσϑαι. οἱ δὲ Φοίνικες σοφίην ἔν τε τοῖσι ἄλλοισι ἔργοιαι ἀποδεί- Ἀγυνται καὶ δὴ καὶ ἐν ἐκεένῳ. ἀπολαχόντες γὰρ μόριον ὅσον αὐτοῖσι ἐπέβαλλε, ὥρυσσον τὸ μὲν ἄνω [στόμα] τῆς

1. κου] καὶ ΡΗ͂ [| τὰ ἐς ϑομνείρηβυβεγ: ἐς || 6. ἐπεστάτεον ΡΗ ἢ} 18. ἐχτὸς ἢ: ἐντὸς ἢ 16. δὲ οι. « [Π16. ϑύσσον 486 || 11. ὧδε. δασά- μενοι εἱ 18. ἔϑνεα, κατὰ νυ]ρο [ 19. ἐπείτε 8ι.: ἐπεὶ δὲ 1,. ἐπειδὴ ΒεἰΖ ἢ

ἐγένετο ἢ ἢ 20. χατωτάτω Οορεί ἢ 22. ἀπικνέοντο 51. || 26. 30. στό-

ματος εἰ στόμα 560]. 8ί.

188 ἩΡΟΔΟΤΟΥ Η

διώρυχος ποιεῦντες διτελήσιον ἢ ὅσον ἔδεε αὐτὴν τὴν διώρυχα γενέσθαι, τεροβαίνοντος δὲ τοῦ ἔργον συνῆγον αἰεί" κάτω τε δὴ ἐγίνετο καὶ ἐξισοῦτα. τοῖσι ἄλλοισι τὸ ἔργον. ἐνθαῦτα λειμών ἔστι, ἵνα σφε ἀγορή τε ἐγίνετο καὶ πρητήριον" σῖτος δέ σφι πολλὸς ἐφοίτα ἐκ τῆς ““σίης ὅ

24 ἀληλεσμένος. ὡς μὲν ἐμὲ συμβαλλόμενον εὑρίσχειν, μεγα- λοφροσύνης εἵνεκεν αὐτὸ Ἐέρξης ὀρύσσειν ἐκέλευε, ἐϑέλων τὸ δύναμιν ἀποδείκνυσϑαι καὶ μνημόσυνα λιπέσϑαι" πα- ρεὸν γὰρ μηδένα πόνον λαβόντας τὸν ᾿Ισϑμὸν τὰς γέας διειρύσαι ὀρύσσειν ἐκέλευδ διώρυχα τῇ ϑαλάσσῃ εὑρος 10 ὡς δύο τριήρεας πελέδειν ὁμοῦ ἐλαστρεομένας. τοῖσι δὲ αὐτοῖσι τούτοισι, τοῖσί περ καὶ τὸ ὄρυγμα, προσετέτακτο καὶ τὸν Στρυμόνα ποταμὸν ζεύξαντας γεφυρώσαι.

28 Ταῦτα μέν νυν οὕτω ἐποίεε, παρεσχευάζετο δὲ καὶ τελα ἐς τὰς γεφύρας βύβλινα τε καὶ λευχολίνου, ἐπιτάξας 1δ Φοίνιξί τε καὶ ΑἸϊγυπτίοισι, καὶ σιτία τῇ στρατιῇ κατα- βάλλειν, ἵνα μὴ λιμήνειε ἡ στρατιὴ μηδὲ τὰ ὑποζύγια ἐλαυνόμενα ἐπὶ τὴν Ἑλλαάδα᾽ ἀναπυϑόμενος δὲ τοὺς χώ- ρους καταβάλλειν ἐκέλευε ἵνα ἐπιτηδεότατον εἴη , ἄλλα ἄλλῃ ἀγινέοντας δλκχάσι τὸ καὶ πορϑμηίοισι ἐκ τῆς. ““σίης Ὁ πανταχόϑεν. τὸν δὲ ὧν πλεῖστον ἐς “Δευχκὴν ἀκτὴν καλδο- μένην τῆς Θρηίκης ἀγένεον, οἱ δὲ ἐς Τυρόδιζαν τὴν Περιν- ϑίων, οἱ δὲ ἐς Δορίσκον, οἱ δὲ ἐς Ἠιόνα τὴν ἐπὶ Σερυ- μόνι, οἱ δὲ ἐς ἸΠακεδονέην διατεταγμένοι.

26. Ἐν ᾧ δὲ οὗτοι τὸν προκείμενον πόνον ἐργάζοντο, ἔν 35 τούτῳ ὃ πεζὸς ἅπας συλλελεγμένος ἅμα Ξέρξῃ ἐπορεύετο ὃς Σάρδις, ἐκ Κριτάλλων δρμηϑεὶς τῶν ἔν Καππαδοκίῃ᾽ ἐνθαῦτα γὰρ εἴρητο συλλέγεσθαι πάντα τὸν κατ᾽ ἤπειρον μέλλοντα ἅμα αὐτῷ Ξέρξῃ πορεύεσϑαι στρατόν. ὃς μέν γυν τῶν ὑπάρχων στρατὸν κάλλιστα ἐσταλμένον ἀγαγὼν .80 τὰ προχείμενα “ταρὰ βασιλέος ἔλαβε δῶρα, οὐκ ἔχω φρά- σαι οὐδὲ γὰρ ἀρχὴν ἐς κρίσιν τούτου πέρι ἐλϑόντας οἶδα. οἱ δὲ ἐπείτε διαβάντες τὸν Ἅλυν ποταμὸν ὠμίλησαν τῇ

᾿7

4, ἐνθαῦτα δὲ ΡΗ [[|14, παρεσχευάζοντο 480 || 21. τὸν δὴ ὧν σῖτον οἱ μὲν ἐς || 52. γὰρ οι. 486

σι

10

μ. Φ«

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 189

Φουγέῃ, δι᾽ αὑτῆς πορευόμενοι ἀπέκοντο ἐς Κελαινάς, ἵνα πηγαὶ ἀναδιδοῦσι Παιάνδρου ποταμοῦ καὶ ἑτέρου οὐκ ἐλάσσονος ἢ Μαιάνδρου, τῷ οὔνομα τυγχάνει ἐὸν Καταρ- ρήκτης, ὃς ἐξ αὑτῆς τῆς ἀγορῆς τῆς Κελαινέων ἀνατέλλων ἐς τὸν Παίανδρον ἐκδιδοῖ᾽ ἐν τῇ καὶ ὁ τοῦ Σιληνοῦ αρ- σύεω ἀσκὸς [ἐν τῇ πόλι] ἀναχρέμαται, τὸν ὑπὸ Φρυγῶν λόγος ἔχει ὑπὸ “πόλλωνος ἐκδαρέντα ἀναχρεμασϑῆναι.

ἐν ταύτῃ τῇ πόλι ὑποκατήμενος Πύϑιος ὃ Ἄἄτυος ἀνὴρ 21

«Τυδὸς ἐξείνισε τὴν βασιλέος στρατιὴν πᾶσαν ξεινίοισι μεγέστοισι καὶ αὑτὸν Ξέρξην, χρήματά τε ἐπαγγέλλετο βου- λόμενος ἐς τὸν πόλεμον παρέχειν. ἐπαγγελλομένου δὲ χρήματα Πυϑίου, εἴρετο Ξέρξης Περσέων τοὺς παρεόντας τίς τὲ ἐὼν ἀνδρῶν Πύϑιος καὶ κόσα χρήματα ἐχτημένος ἐπαγγέλλοιτο ταῦτα. οἵ δὲ εἶτταν “ὦ βασιλεῦ, οὗτος ἐστὶ ὅς τοι τὸν πατέρα 4,αρεῖον ἐδωρήσατο τῇ πλατανέστῳ

- 4 -- 23 . “ὃ Ἅ - 3 - 2 4 χρυσέῃ καὶ τῇ ἀμπέλῳ" ὃς καὶ γνὺῦν ἔστι πρῶτος ἃν-

20

ϑρώπων πλούτῳ τῶν ἡμεῖς ἴδμεν μετὰ σέ ϑωμάσας 28

δὲ τῶν ἐπέων τὸ τελευταῖον Ξέρξης αὑτὸς δεύτερα εἴρετο Πύϑιον ὁκόσα οἱ εἴη χρήματα. ὃ δὲ εἶπεε “ὦ βασιλεῦ, οὔτε σε ἀποχρύψω οὔτε σχήψομαι τὸ μὴ εἰδέναι τὴν ἐμεωυτοῦ οὐσίην, ἀλλ᾽ ἐπιστάμενός τοι ἀτρεκέως κατα- λέξω. ἐπείτε γὰρ τάχιστά σε ἐπυϑόμην ἐπὶ ϑάλασσαν καταβαίνοντα τὴν Ἑλληνίδα, βουλόμενός τοι δοῦναι ἐς τὸν πόλεμον χρήματα ἐξεμάνθϑανον, καὶ εὗρον λογιζόμενος ἀργυρίου μὲν δύο χιλιάδας ἐούσας μοι ταλάντων, χρυσίου δὲ τετρακοσίας μυριάδας στατήρων Ζ;.αρεικῶν ἐπιδεούσας ἑπτὰ χιλιάδων. καὶ τούτοισί σε ἐγὼ δωρέομαι, αὑτῷ δέ μοι ἀπὸ ἀνδραπόδων τε καὶ γεωπέδων ἀρχέων ἐστὶ βίος."

ὃ μὲν ταῦτα ἔλεγε, Ξέρξης δὲ ἡσϑεὶς τοῖσι εἰρημένοισι 29

εἶπε “ξεῖνε “υδέ, ἐγὼ ἐπείτε ἐξῇλϑον τὴν Περσίδα χώ- ρην, οὐδενὶ ἀνδρὶ συνέμιξα ἐς τόδε ὅστις ἡϑέλησε ξείνια

. πρσϑεῖναι στρατῷ τῷ ἐμῷ, οὐδὲ ὅστις ἐς ὄψιν τὴν ἐμὴν

1. παρεγένοντο ΡΗ͂ ἢ θ. ἐν τῷ πόλι ἀεὶ. οκοπδοῖ || 8, ὃ ἄτυος ΡΗ͂. Ἐαβίδίι. 1]. ρ. 366: ἀτρέος | 9. τήν τε εἰ 18. τῇ τε 581. |[ 18. αὐτὸν ἙΤΟουτηΐεν [[ 24. ἐξεμάνϑανον 51.: ἐξέμαϑον ᾿ 25. χρυσοῦ 4806 | 28. γεω- πεδίων 4860

140 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Ἢ

χαταστὰς αὐτεπάγγελτος ἐς τὸν πόλεμον ἐμοὶ ἡϑέλησε συμβαλέσϑαι χρήματα, ἔξω σεῦ. σὺ δὲ καὶ ἐξεένεισας με- γάλως στρατὸν τὸν ἐμὸν καὶ χρήματα μεγάνια ἐπταγγέλλεαι. σοὶ ὦν ἐγὼ ἀντὶ αὐτῶν γέρεα τοιάδε δίδωμε᾽ ξεῖνόν τέ σε ποιδῦμαι ἐμὸν καὶ τὰς τετρακοσίας μυριάδας τοι τῶν στατήρων ἀπτοτυλήσω σπταρ᾽ ἐμεωυτοῦ δοὺς τὰς ἑπτὰ χι» λιάδας, ἵνα μή τοι ἐπιδεέες ἔωσι αἱ τεερακόσιαι μυριάδες ἑπτὰ χιλιάδων, ἀλλὰ ἢ τοι ἀπαρτελογίη ὕπ᾽ ἐμέο πεελη- θωμένη. ἔχτησό τε αὐτὸς τά περ αὐτὸς ἐχτήσαο, ἐπέ- στασό τε εἶναι αἰεὶ τοιοῦτος" οὗ γάρ τοι ταῦτα ποιεῦντι οὔτε ἐς τὸ παρεὸν οὔτε ἐς χρόνον μεταμελήσει."

Ταῦτα δὲ εἴπας καὶ ἐπιτελέα ποιήσας ἐπορδύετο τὸ πρόσω αἰεὶ. ᾿ἄψγαυα δὲ καλεομένην Φρυγῶν πόλιν παρα- μειβόμενος καὶ λίμνην ἐκ τῆς ἅλες γένονται, ἀπίκετο ἐς Κολοσσὰς πτόλιν μεγάλην Φρυγέης᾽" ἐν τῇ “ύκος ποταμὸς ἐς χάσμα γῆς ἐσβάλλων ἀφανίζεται, ἔπειτα διὰ σταδίων ὡς πέντε μάλιστά κῃ ἀναφαινόμενος ἐχδιδοῖ καὶ οὗτος ἐς τὸν Παίανδρον. ἐκ δὲ Κολοσδέων ὃ στρατὸς ὁρμώμενος ἐπεὶ τοὺς οὔρους τῶν Φρυγῶν καὶ “υδῶν ἀπέκετο ἐς Κύ- ὅραρα πόλιν, ἔνϑα στήλη καταπεπηγυῖα, σταϑεῖσα δὲ ὑπὸ Κροίσου, καταμηνύδι διὰ γραμμάτων τοὺς οὔρους. 31 ὡς δὲ ἐκ τῆς Φρυγίης ἐσέβαλε ἐς τὴν «Τυδίην, σχιζομένης τῆς ὁδοῦ καὶ τῆς μὲν ἐς ἀριστερὴν ἐπὶ Καρίης φερούσης τῆς δὲ ἐς δεξιὴν ἐς Σάρδις, τῇ καὶ πορευομένῳ διαβῆναι τὸν Μαίανδρον ποταμὸν πᾶσα ἀνάγκῃ γένεται καὶ ἰέναι παρὰ Καλλάτηβον πόλιν, ἐν τῇ ἄνδρες δημιθεργοὶ μέλι ἐχ μυρέκης τε καὶ τυροῦ πϑοιδῦσι, ταύτην ἰὼν ὁ Ξέρξης τὴν ὁδὸν εὖρε τυλατάνιστον, τὴν κάλλεος δἵνεκα δωρησά- μδνος χόσμῳ χρυσέῳ καὶ μελεδωνῷ [ἀϑανάτῳ)] ἀνδρὶ ἐπι- τρέψας δευτέρῃ ἡμέρῃ ἀτείκετο ἐς τῶν ,ΑΙυδῶν τὸ ἄστυ. 832 ἀπικόμενος δὲ ἐς Σάρδις πρῶτα μὲν ἀπέπεμπε κήρυκας ᾿ ἐς τὴν Ἑλλάδα αἰτήσοντας γῆν τε καὶ ὕδωρ καὶ προερέ- οντας δεῖπνα βασιλέι παρασκευάζειν" πλὴν οὔτε ἐς 419ή-

3. μεγάλα σπι, 4806 1] ὅ. τοι οπι. Ῥρν. Καὶ Π| 9. τε αὐτὸς] τε ΡΗῚ

18, αἰεὶ τὸ πρόσω ΡΗ ᾿! 16. ἐμβάλλων Ηὶ ἢ 19. τε χαὶ 5ι. || 29. ἀϑα- γάτῳ 5εε]. 8.

10

υὸ ἀκ πάχὰὶ « 6. λιοῖα, δαοάλο ἂν,

ι[», ΌΝ -.ν μίας

τῷ δτιψ,- ὑτσ.. ἀφ

30 θυλ. - «οἰ.

ΗΡΟΔΟΤΟΥ ἢ 141

γας οὔτε ἐς .“Ταχεδαίμονα ἀπέπεμπε ἐπὶ γῆς αἴτησιν, τῇ δὲ ἄλλῃ πάντῃ. τῶνδε δὲ εἵνεκα τὸ δεύτερον ἀπέπεμπε ἐπὶ γῆν τε καὶ ὕδωρ᾽ ὅσοι πρότερον οὐκ ἔδοσαν Ζ᾽αρεέῳ πέμψαντι, τούτους πάγχυ ἐδόκδε τότε δείσαντας δώσεεν᾽ βουλόμενος ὧν αὐτὸ τοῦτο ἐκμαϑεῖν ἀχριβέως ἔχτεμτεε. ἹΜετὰ δὲ ταῦτα παρεσκευάζετο ὡς ἑλῶν ἐς “ἄβυδον. 83 οἱ δὲ ἐν τούτῳ τὸν Ἑλλήσποντον ἐζεύγνυσαν ἐκ τῆς :4σίης ἐς τὴν Εὐρώπην. ἔστι δὲ τῆς Χερσονήσου τῆς ἐν Ἕλλη- σπόντῳ, Σηστοῦ τε πόλιος μεταξὺ καὶ Μαδύτου, ἀχτὴ 10 παχέα ἐς ϑάλασσαν κατήκουσα ΤΙβύδῳ καταντίον" ἔνϑα μετὰ ταῦτα, χρόνῳ ὕστερον οὐ πολλῷ, ἐπὶ Ξανθίππου τοῦ Ἀρίφρονος στρατηγοῦ ᾿ϑηναῖοι Τρταύκτην ἄνδρα ᾿ Πέρσην λαβόντες Σηστοῦ ὕπαρχον ζῶντα πρὸς σανίδα διε- πασσάλευσαν, ὃς καὶ ἐς ποῦ Πρωτεσίλεω τὸ ἱρὸν ἐς Ἔλαι- 1 οὔντα ἀγινεόμδνος γυναῖκας ἀϑέμιστα ἔρδεσκε. ἐς ταύτην 84 ὧν τὴν ἀκτὴν ἐξ ᾿Αβύδου ὁρμώμενοι ἐγεφύρουν τοῖσε προσ- ἔκειτο, τὴν μὲν λευκολίνου Φοίνικες, τὴν δ᾽ ἑτέρην τὴν βυβλίνην Αἰγύπτιοι. ἔστι δὲ ἑπτὰ στάδιοι ἐξ ᾿Αβύδου ἐς τὴν ἀπαντίον. καὶ δὴ ἐξζδυγμένου τοῦ πόρου ἐπειγενό- 0ὴ μενος χειμὼν μέγας συνέκοψέ τὸ ἐχεῖνα πάντα καὶ δεέ- λυσε. ὡς δ᾽ ἐπύϑετο Ξέρξης, δευνὰ ποιεύμενος τὸν Ἔλ- 8ὅ λήσποντον ἐκέλευσε σριηχοαίας ἐπικέσϑαι μάστιγι πληγὰς χαὶ κατεῖναι ἐς τὸ πέλαγος πεδέων ζεῦγος. ἤδη δὲ ἤκουσα ὡς καὶ στιγέας ἅμα τούτοισι ἀπέπεμψε στέξοντας τὸν Ὁ» Ἑλλήσποντον. ἐνετέλλετο δὲ ὧν ῥαπίξζοντας λέγειν βάρ- βαρά τὸ καὶ ἀτάσϑαλα᾽ “ὦ πικρὸν ὕδωρ, δεσπότης τοι δίκην ἐπιτιϑεῖ τήνδε, ὅτε μὲν ἠδίκησας οὐδὲν τερὸς ἐκεί- γου ἄδικον παϑόν. καὶ βασιλεὺς μὲν ᾿ξέρξης διαβήσεταί σε, ἤν τε σύ γ8 βούλῃ ἣν τὸ μή᾽ σοὶ δὲ κατὰ δίκην ἄρα 8) οὐδεὶς ἀνθρώπων ϑώύει ὡς ἐόντι καὶ ϑολερῷ καὶ ἁλμυρῷ ποταμῷ. τήν τὸ δὴ ϑάλασσαν ἐνετέλλετο τούτοισι ζη- μιοῦν καὶ τῶν ἐπεστοώτων τῇ ζεύξι τοῦ Ἑλλησπόντου

οι

ὃ. οὐκ ἔπεμψα» ΡΗ ἢ 10. παχέα] τραχέα ἢ. δ πλατέαϊ [ 12. Ἂϑη- γναῖοι 8ι.: Αϑηναίωμ ᾿ 18, προσδιεπασσάλευσαν ΡΗ ἢ 18. ἀϑέμιστα 480: ἀϑέμιτα ἔργα ἢ 25. δὴ ΡΗ͂ || 30. ϑολερῷ Εἰάϊεῖς : δολερῷ

ΡΩ

ς. “προ δὲ ον τ σπιπσω τα ταν

!

ΓΝ κα

142 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η

86 ἀποταμεῖν τὰς κεφαλάς. καὶ οἵ μὲν ταῦτα ἐποίεον, τοῖσι προσέχδιτο αὕτη ἡ ἄχαρις τιμή, τὰς δὲ ἄλλοι ἀρχιτέκτονες ἐζεύγνυσαν. ἐξεύγνυσαν δὲ ὦδε, πεντηκοντέρους καὶ τριή- ρεας συνθέντες, ὑπὸ μὲν τὴν πρὸς τοῦ Εὐξείνου πόντου ἑξήχοντά τε καὶ τριηκοσίας, ὑπὸ δὲ τ τὴν. ἑτέρην τεσσερεσς- καίδεχα καὶ τριηκοσίας, τοῦ μὲν Πόντου ἐπικαρσίας τοῦ δὲ Ἑλλησπόντου κατὰ ῥόον, ἵνα ἀνακωχεύῃ τὸν τόνον τῶν σπελων" συνϑέντες δὲ ἀγκύρας κατῆχαν περιμήχεας, τὰς μὲν πρὸς τοῦ Πόντου τῆς ἑτέρης τῶν ἀνέμων εἵνεκεν τῶν ἔσωϑεν ἐχτεγεόντων, τῆς δὲ ἑτέρης πρὸς ἑσπέρης τὲ καὶ τοῦ «ΑἸϊγαίου ζεφύρου τε καὶ νότου εἵνεκα. διέχσελοον δὲ ὑπόφαυσιν κατέλιπον τῶν πεντηχοντέρων καὶ τριηρέων, ἵνα καὶ ἐς τὸν Πόντον ἔχῃ ὃ βουλόμενος πλέειν πλοίοισι λεπτοῖσι καὶ ἔκ τοῦ Πόντου ἔξω. ταῦτα δὲ ποιήσαντες κατέτεινον ἐκ γῆς στρεβλοῦντες ὄνοισι ξυλίνοισι τὰ ὅτελα, οὐκέτι χωρὶς ἑκάτερα τάξαντες, ἀλλὰ δύο μὲν λευκολίνου δασάμενοι ἐς ἑκαψέρην, τέσσερα δὲ τῶν βυβλίνων. παχύ- τῆς μὲν ἣν ἥ αὑτὴ καὶ καλλονή, κατὰ λόγον δὲ ἐμβριϑέ- στερα ἦν τὰ λίνεα ᾿ τοῦ τάλαντον ὁ πῆχυς εἶλκε. ἐτπεειδὴ δὲ ἐγεφυρώϑη ὃ πόρος, κορμοὺς ξύλων καταπρίσαντες καὶ “πτοιήσαντες ἴσους τῆς σχεδίης τῷ εὔρεϊ κόσμῳ ἐτίϑεσαν κατύπερϑε τῶν ὅπλων τοῦ τόνου, ϑέντες δὲ ἐπεξῆς ἐν-- ϑαῦτα αὗτις ἐπεζεύγνυον" ποιήσαντες δὲ ταῦτα ὕλην ἐπε- φόρησαν, κόσμῳ δὲ ϑέντες καὶ τὴν ὕλην γῆν ἐπεφόρησαν, κατανάξαντες δὲ καὶ τὴν γῆν φραγμὸν παρεέρυσαν ἔνϑεν καὶ ἔνϑεν, ἵνα μὴ φοβέηται τὰ ὑποζύγια τὴν ϑάλασσαν ὑπερορῶντα [καὶ οἱ ἵπποι].

97 Ὡς δὲ τά τε τῶν γεφυρέων κατεσχεύαστο καὶ τὰ περὶ τὸν ἄϑων, οἵ τε χυτοὶ περὶ τὰ στόματα τῆς διώρυχος, οἱ τῆς ῥηχίης δἵνεκεν ἐποιήϑησαν, ἵνα μὴ πίμτεληται τὰ

1. ἀναχωχεύωσι Ἐεΐδκε ἢ 11. ζεφύρου ἱποοφηίίι8 φυϊάδπι: εὖρου Ϊ 12. τριηρέων ἰάοιῃ 1116: τριχοῦ 2. “ϑηίεϑ Ρείανίυ8 χαὶ τριηρέων τριχοῦ ἢ 18. ἡ αὐτν 853 ΙΔ: αὕτη 19. ἦν νοεί δὲ ΡΗ ἢ ἐπεὶ ΡΗ͂ || 21. ἐπετί- ϑεσαν ΡΆ ἢ] 22. χαὶ ὕπερϑε 4180 |} 21. καὶ οἱ ἵπποι 5εε]. 8ι. ἢ 28. χαὲ τὰ] καὶ 486} 30. ἐμπίπληται ΡΗ͂

ΙΕ

αἰ 5 Ὑϊφύρν ττες τ ἔς «ἰἰς

ἣν

“Γ ᾽ ς Ὅν, “οὐ πὰ 5.

ς 4

ὧς

10

15

ἐὰ

80

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 148

στόματα τοῦ ὀρύγματος, καὶ αὐτὴ ἡ διῶρυξ παντελέως πεποιημένη ἀγγέλλετο, ἐνθαῦτα χειμερίσας ἅμα τῷ ἔαρι παρεσχευασμένος ὃ στρατὸς ἔκ τῶν Σαρδίων δρμᾶτο ἑλῶν ἐς βυδον" δρμημένῳ δέ οἱ ὃ ἥλιος ἐκλιπὼν τὴν ἔκ τοῦ οὐρανοῦ ἕδρην ἀφανὴς ἢν οὔτ᾽ ἐπεινεφέλων ἐόντων αἰϑρίης τε τὰ μάλιστα, ἀντὶ ἡμέρης τε νὺξ ἐγένετο. ἰδόντι δὲ καὶ μαϑόντι τοῦτο τῷ Ξέρξῃ ἐπιμελὲς ἐγένετο, καὶ εἴρετο τοὺς αγους τὸ ϑέλει προφαίνειν τὸ φάσμα. οἵ δὲ ἔφρα- ζον ὡς Ἕλλησι προδεικχνύει ὃ ϑεὸς ἔχλειψεν τῶν πολίων, λέγοντες "ἥλιον εἶναι Ἑλλήνων προδέκτορα, σελήνην δὲ σφέων. ταῦτα πυϑόμενος ὁ Ξέρξης περιχαρὴς ἐὼν ἔπτοι- ἔετο τὴν ἔλασιν. ὡς δ᾽ ἐξήλαυνε τὴν στρατιήν, Πύϑιος 88 ὃ “Φυδὸς καταρρωδήσας τὸ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ φάσμα ἐἔπαερ- ϑείς τε τοῖσι δωρήμασι, ἐλϑὼν παρὰ Ἐέρξην ἔλεγε τάδε. “ὦ δέσποτα, χρηίσας ἄν τι σεῦ βουλοίμην τυχεῖν, τὸ σοὶ μὲν ἐλαφρὸν τυγχάνει ἐὸν ὑπουργῆσαι, ἐμοὶ δὲ μέγα γενό- μένον. ᾿ Ξέρξης δὲ πᾶν μᾶλλον δοκέων μὲν χρηίσειν ἢ τὸ ἐδεήϑη, ἔφη τε ὑπουργήσειν χαὶ δὴ ἀγορεύειν ἐκέλευε ὅτευ δέοιτο. ὃ δὲ ἐπείτε ταῦτα ἤκουσε, ἔλεγε ϑαρσήσας τάδε. “ὦ δέσποτα, τυγχάνουσί μοι παῖδες ἐόντες πέντε, καί σφεας καταλαμβάνει πάντας ἅμα σοὶ στρατεύεσθαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα. σὺ δέ, ὦ βασιλεῦ, ἐμὲ ἐς τόδε ἡλικίης ἥχοντα οἰκτείρας τῶν μοι παέδων ἕνα παράλυσον τῆς στρατηέης τὸν πρεσβύτατον, ἵνα αὑτοῦ τε ἐμεῦ καὶ τῶν χρημάτων ἢ μελεδωνός" τοὺς δὲ τέσσερας ἃ ἄγευ ἅμα σεωυ- τῷ, καὶ πρήξας τὰ νοέεις νοστήσειας ὀπίσω κάρτα τε 39 ἐθυμώϑη ὃ Ἐέρξης καὶ ἀμείβετο τοῖσιδε. ““ὦ κακὲ ἄν- ϑρωσί, σὺ ἐτόλμησας, ἐμεῦ στρατευομένου αὐτοῦ ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα καὶ ἄγοντος παῖδας ἐμοὺς καὶ ἀδελφεοὺς καὶ οἷ- χηέους καὶ φίλους, μνήσασϑαι περὶ σέο παιδός, ἐὼν ἐμὸς δοῦλος, τὸν χρῆν πανοικίῃ αὐτῇ τῇ γυναικὶ συνέπεσθαι;

8. ϑέλοι 486 ἢ ἔφασαν Ρ, ἔφρασαν Η ἢ 11. πυϑόμενος δὲ ταῦτα ΡΗ ἢ 18. τι σεῦ ἢ: τί τεῦ 8. τί τευ ᾿] 18. τό περῖῇ ἢ 24. στρατηΐης γΔοΚοηδεῦ: στρατιῆς 26. ἄγε ΡΗ [ 30. σοῦ Κιῦρεν 31. χρὴ 4806 τῇ οπι. ΡΗ

144 ἨΡΟΔΟΤΟΥΗ

εὖ νυν τόδ᾽ ἐξεπίστασο, ὡς ἐν τοῖσι ὠσὶ τῶν ἀνθρώπων οἰκέει ὁ ϑυμός, ὃς χρηστὰ μὲν ἀκούσας τέρψιος ἐμπεισελεῖ τὸ σῶμα, ὑπεναντία δὲ τούτοισι ἀκούσας ἀνοιδέει. ὅτε μέν νυν χρηστὰ ποιήσας ἕτερα τοιαῦτα ἐτεηγγέλλεο, εὑερ- γεσίῃσι βασιλέα οὐ καυχήσεαε ὑπερβαλέσθαι" ἐπείτε δὲ ἐς τὸ ἀναιδέστερον ἐτράπευ, τὴν μὲν ἀξίην οὐ λάμψεαι, ἐλάσσω δὲ τῆς ἀξίης. σὲ μὲν γὰρ καὶ τοὺς τέσσερας τῶν σεαέδων ῥύεται τὰ ξείνια" τοῦ δὲ ἑνός, τοῦ περιέχεαι μά- λιστα, τῇ ψυχῇ ζημιώσεαι." ὡς δὲ "ταῦτα ὑπεκρίνατο, αὐτίκα ἐκέλευε τοῖσι προσετέτακτο ταῦτα πρήσσειν, τῶν Πυϑίου παέδων ἐξευρόντας τὸν πρεσβύεατον μέσον δια-

, ταμεῖν, διαταμόντας δὲ τὰ ἡμέίτομα διαϑεῖναι τὸ μὲν ἐπὶ

40

-

δεξιὰ τῆς ὁδοῦ τὸ δ᾽ ἐπ᾽ ἀριστερά, καὶ ταύτῃ διεξιέναι τὸν στρατόν».

Ποιησάντων δὲ τούτων τοῦτο, μετὰ ταῦτα διεξήιε ὃ στρατός. ἡγέοντο δὲ πρῶτοι μὲν οἱ σκευοφόροι τε καὶ τὰ ὑποζύγια, μετὰ δὲ τούτους σύμμικτος στρατὸς παν- τοίων ἐϑνέων ἀναμίξ, οὐ διακεχριμένοι" τῇ δὲ ὑπεερημέσεες ἦσαν, ἐνϑαῦτα διελέλειτετο, καὶ οὐ συνέμισγον οὗτοι βα- σιλέι. προηγεῦντο μὲν δὴ ἱππόται χίλιοι, ἐκ Περσέων πάντων ἀπολελεγμένοι᾽ μετὰ δὲ αἰχμοφόροι χίλιοι καὶ οὗτοι ἐκ πάντων ἀπολελεγμένοι, τὰς λόγχας κάτω ἐς τὴν γῆν τρέψαντες" μετὰ δὲ ἱροὶ Νησαῖοι καλεόμενοι ἵπποι δέκα κδχοσμημένοι ὡς κάλλιστα. Νησαῖοι δὲ καλέονται ἵπσεοι ἐπὶ τοῦδε᾽ ἔστι πεδίον μέγα τῆς Μηδικῆς τῷ οὔ- γομα ἐστὶ Νήσαιον᾽" τοὺς ὧν δὴ ἵππους τοὺς μεγάλους φέρει τὸ πεδίον τοῦτο. ὄπισϑε δὲ τούτων τῶν δέκα ἵππων ἅρμα Διὸς ἱρὸν ἐπεδτέτακεο, τὸ ἵπποι μὲν δἷλκον λευκοὶ ὀχεώ, ὄπισϑε δὲ αὖ τῶν ἵππων εἵχεετο πεζῇ ἡνίοχος ἐχό- μενος τῶν χαλινῶν" οὐδεὶς γὰρ δὴ ἐπὶ τοῦτον τὸν ϑρόνον ἀνθρώπων ἐπιβαένει. τούτου δὲ ὄπισϑε αὑτὸς Ξέρξης ἐπ᾿ ἅρματος ἵπσπτων Νησδαίων᾽ παραβεβήκεε δέ οἱ ἡνίοχος

18. τοῦτο οπι. 480 ἢ 11. σύμμικτος οι. 480 }} 18. οὐ διαχε- χριμένοι ϑαθρεοία γα]οκεπατίο ἢ 20. δὴ] γὰρ ΡΕ 1 238. τράποντες 8ι. 29. αὖ οτν. ΡΗ͂ ἢ 31. ἀναβαίνει ΡΗ

80

ιν

ὁρ-- -ἰὸ. λυ

᾿Ψ , " “͵“'ἃ τρ' τ ἰχιλ α -ἰὐν πθλας

ἩΡΟΔΟΤΟΥΗ 14

τῷ οὔνομα ἦν “Πατιράμφης, Ὀτάνεω ἀνδρὸς Πέρσεω παῖς. ἐξήλασε μὲν οὕτω ἐκ Σαρδίων Ξέρξης, μετεχβαίνεσκε δέ, 41 ὅκως μεν λόγος αἱρέοι, ἐχ τοῦ ἅρματος ἐς ἁρμάμαξαν. αὑτοῦ δὲ ὄπισϑε αἰχμοφόροι Περσέων οἱ ἄριστοί τε καὶ γενναιότατοι χίλιοι, κατὰ νόμον τὰς λόγχας ἔχοντες, μετὰ δὲ ἵππος ἄλλη χιλίη ἔκ Περσέων ἀπολελεγμένη, μετὰ δὲ τὴν ἵσεστον ἐκ τῶν λοιπῶν Περσέων ἀπολελεγμένοι μύριοι. οὗτος πεζὸς ἦ ν᾽ καὶ τούτων χίλιοι μὲν ἐπὶ τοῖσι δόρασι ἀντὶ τῶν σαυρωτήρων δοιὰς εἶχον χρυσέας καὶ πέριξ συνε- κλήιον τοὺς ἄλλους, οἱ δὲ εἰνακισχίέλιοι ἐντὸς τούτων ἐόντες ἀργυρέας ῥοιὰς εἶχον" εἶχον δὲ χρυσέας ῥοιὰς καὶ οἱ ἐς τὴν γῆν τράποντες τὰς λόγχας, καὶ μῆλα οἱ ἄγχιστα ἕπό- μενοι Ἐέρξῃ. τοῖσι δὲ μυρίοισι ἐπετέτακτο ἵσιπος Περ- σέων μυρίη. μετὰ δὲ τὴν ἵππον διέλειπε καὶ δύο στα- δίους, καὶ ἔπειτα ὁ λοιπὸς ὅμιλος ἤιε ἀναμίξ.

Ἐποιέετο δὲ τὴν ὁδὸν ἐκ τῆς “Ιυδέης ὃ στρατὸς ἐπέ 42 τὲ ποταμὸν Κάικον καὶ γῆν τὴν υσίην, ἀπὸ δὲ Καΐκου ὁρμώμενος, Κάνης ὄρος ἔχων ἐν ἀριστερῇ, διὰ τοῦ “ταρ- γέος ἐς Καρήνην πόλιν" ἀπὸ δὲ ταύτης διὰ Θήβης πεδίου ἐπορεύετο, ᾿Αδραμύτεειόν τε πόλιν καὶ ᾿Αντανδρον τὴν Πελασγίδα παραμειβόμενος. τὴν Ἴδην δὲ λαβὼν ἐς ἀρι- στερὴν χεῖρα ἤιξ ἐς τὴν Ἰλιάδα γῆν. καὶ πρῶτα μέν οἵ ὑπὸ τῇ Ἴδῃ νύχτα ἀναμείναντι βρονταί τε καὶ πρηστῆρε ἐπεσπίπτουσει καί τινα αὐτοῦ ταύτῃ συχνὸν ὅμαδον διέ- φϑειραν. ἀπικομένου δὲ τοῦ στρατοῦ ἐπὶ ποταμὸν Σχά- 48 μανδρον, ὃς πρῶτος ποταμῶν, ἐπείτε ἔχ Σαρδίων ὄρμη- ϑέντες ἐπεχείρησαν τῇ ὁδῷ, ἐπέλιττε τὸ ῥέεϑρον οὐδ᾽ ἀπέχρησε τῇ στρατιῇ τε καὶ τοῖσι κτήνεσι πινόμενος" ἐπὶ τοῦτον δὴ τὸν ποταμὸν ὡς ἀπέκετο Ἐέρξης, ἐς τὸ Πριάμου Πέργαμον ἀνέβη ἵμερον ἔχων ϑεήσασθϑαι" ϑεησάμενος δὲ χαὶ πυϑόμενος ἐκείνων ἕκαστα τῇ .41ϑηναίῃ τῇ Ἰλιάδι

1. παῖς ροϑί Ὀτάνεω ΡΗ ἢ 12. τὴν οπι. 4860 | 14 διέλειπέ τε ΑΒ(ΟΩ. διελείπετο ϑειιᾶίεν, διελέλεισιτο ϑοιιν εἰρηδυθοῦ [ 19. Καρήνην δίερῃ. ΒΥΣ. 8. υ.: χάργην 480, χαρίνην ΡΗ ἢ 23. ἀναμείναντι μίαν μείναντι

Ἡοτχοδοῖα 11. 10 ᾿

140 ΒΡΟΔΟΤΟΥΗ

ἔϑυσε βοῦς χιλίας, χοὰς δὲ οἱ ἸΠάγοι τοῖσι ἥρωσι ἐχέαντο. ταῦτα δὲ ποιησαμένοισι νυκτὸς φόβος ἐς τὸ στρατόπεδον ἐνέπεσε. ἅμα ἡμέρῃ δὲ ἐπορεύετο ἐνθεῦτεν, ἐν ἀριστερῇ μὲν ἀπέργων Ῥοέτιον πόλεν καὶ ὈΟφρύνειον καὶ Δάρδανον, ἥ πὲρ δὴ ᾿᾿βύδῳ ὅμουρος ἐστί, ἐν δεξιῇ δὲ Γέργιϑας

- Ζευχροῦς.

44 Ἐπεὶ δ᾽ ἐγένετο ἐν Αβύδῳ μέσῃ, ἠἡϑέλησε Ξέρξης ἰδέ- σθαι πάντα τὸν στρατόν᾽ καὶ προδπεποίητο γὰρ ἐπὶ κο- λωνοῦ ἐπέτηδες αὑτῷ ταύτῃ προεξέδρη λίϑου λευκοῦ, ἔποί- ησαν δὲ ᾿Αβυδηνοὶ ἐντειλαμένου πρότερον βασιλέος, ἐν- ϑαῦτα ὡς ἵζετο, κατορῶν ἐπὶ τῆς ἠιόνος ἐθηεῖτο καὶ τὸν πεζὸν καὶ τὰς νέας, ϑηεύμενος δὲ ἱμέρϑη τῶν νεῶν ἅμιλ- λαν γινομένην ἰδέσϑαι. ἐπεὶ δὲ ἐγένετό τε καὶ ἐνίκων Φοίνικες Σιδώνιοι, ἤσϑη τὸ τῇ ἁμίλλῃ καὶ τῇ στρατιῇ.

Αὔ ὡς δὲ ὥρα πάντα μὲν τὸν Ἑλλήσποντον ὑπὸ τῶν νεῶν ἀποκεχρυμμένον, πάσας δὲ τὰς ἀκτὰς καὶ τὰ ᾿Αβυδηνῶν πεδία ἐπίπλεα ἀνθρώπων, ἐνθαῦτα ὃ Ξέρξης ἑωυτὸν ἐμα-

4θικάρισε, μετὰ δὲ τοῦτο ἐδάχρυσε. μαϑὼν δέ μὲν “ἄρτά- βανος ὃ πάτρως, ὃς τὸ πρῶτον γνώμην ἀπεδέξατο ἐλευϑέ- ρως οὐ συμβουλεύων Ἐέρξῃ στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, οὗτος ὡνὴρ φρασϑεὶς Ξέρξην δακρύσαντα εἴρετο τάδε. ““ὦ βασιλεῦ, ὡς πολλὸν ἀλλήλων κεχωρισμένα ἐργάσαο

γῦν τὸ καὶ ὀλίγῳ πρότερον" μαχαρέσας γὰρ σεωυτὸν δα- χρύειςἡ ὃ δὲ εἶπε “ἐσῆλϑε γάρ μὲ λογισάμενον κατοι- χεεῖραε ὡς βραχὺς εἴη ὃ πᾶς ἀνθρώπινος βίος, εἰ τού- τῶν γε ἐόντων τοσούτων οὐδεὶς ἐς ἑκατοστὸν ἔτος περι- ἐσται ὃ δὲ ἀμείβετο λέγων “ἕτερα τούτου παρὰ τὴν ζόην πεπόνϑαμεν οἰκτρότερα. ἐν γὰρ οὕτω βραχέει βίῳ οὐδεὶς οὕτω ἄνϑρωπος ἐὼν εὐδαίμων πέφυκε οὔτε τούτων οὔτε τῶν ἄλλων, τῷ οὐ παραστήσεται πολλάκις καὶ οὐκὶ ἁπαξ τεϑνάναι βούλεσθαι μᾶλλον ῃ ζώειν. αἵ τὲ γὰρ συμφοραὶ προσπίέπτουσαι καὶ αἱ νοῦσοι συνταράσσουσαι

ὃ. ἐσέπεσε 4806 4. ῥοίτειον Ρ ὅ. γέργιϑάς τε καὶ τευχρούς ΡΕ ἢ Ἴ. μέσῳ ἴοτίαθ86 οοτταρίαμι, οι. ἢ, δίοθαθυβ Ποιῖ]. 98, 138 ἢ 9. αὐτοῦ ΑΡγεβοὴ [ 19. πάτρως αὐτοῦ 8ι.

Φφι

1

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 147

καὶ βραχὺν ἐόντα μαχρὸν δοχέξιν εἶναι ποιεῦσι τὸν βίον. οὕτω ὃ μὲν ϑάνατος μοχϑηρῆς ἐούσης τῆς ζόης χαταφυγὴ αἱρετωτάτη τῷ ἀνθρώπῳ γέγονε, ὃ δὲ ϑεὸς γλυκὺν γεύσας τὸν αἰῶνα φϑονερὸς ἐν αὐτῷ εὑρίσχεται ἐών."

Ξέρξης δὲ ἀμείβετο λέγων “Πρτάβανε, βιοτῆς μέν 41

γυν ἀνϑρωπηίης πέρι, ἐούσης τοιαύτης οἵην περ σὺ διαι- θέαι εἶναι, παυσώμεϑα, μηδὲ κακῶν μεμνώμεϑα χρηστὰ ἔχοντες πρήγματα ἐν χερσί, φράσον δέ μοι τόδε" εἴ τοι ἡ ὄψις τοῦ ἐνυπνίου μὴ ἐναργὴς οὕτω ἐφάνη, εἶχες ἂν τὴν ἀρχαίην γνώμην, οὐκ ἐῶν με στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἕλλάδα, ἢ μετέστης ἄ ἂν; φέρε τοῦτό μοι ἀτρεκέως εἰπέ" ὃ δὲ ἀμεί- βετο λέγων “ὦ ᾿βασιλεῦ, ὄψις μὲν ἡ ἐπιφαγεῖσα τοῦ ὀνείρου ὡς βουλόμεϑα ἀμφότεροι τελευτήσειε , ἐγὼ δ᾽ ἔτι καὶ ἐς τόδε δείματος εἰμὶ ὑπότπελεος οὐδ᾽ ἐντὸς ἐμεωυτοῦ, ἄλλα τε πολλὰ ἐπιλεγόμενος καὶ δὴ καὶ ὁρῶν τοι δύο τὰ μέ-

ιστα πάντων ἐόντα πολεμιώτατα. Ξέρξης δὲ πρὸς ταῦτα 48 7 μ Ὁ Ὁ

ἀμείβετο τοῖσιδε. “δαιμόνιε ἀνδρῶν, κοῖα ταῦτα λέγεις εἶναι δύο μοι πολεμιώτατα; κότερα τοι ὃ πεζὸς μεμπτὸς Ἁ α«- 2 ἘΝ 4 ’ κατὰ πλῆϑος ἐστὶ καὶ τὸ Ελληνικὸν στράτευμα φαένεται πολλαπλήσιον ἔσεσϑαι τοῦ ἡμετέρου, ἢ τὸ ναυτιχὸν τὸ ε »ν} ὃᾺ ᾽ὔ - ἡμέτερον λείψεσϑαι τοῦ ἐκείνων, ἢ καὶ συναμφότερα ταῦ- τα; εἶ γάρ τοι ταύτῃ φαίνεται ἐνδεέστερα εἶναι τὰ ἡμέ- τερὰ πρήγματα, στρατοῦ ἂν ἄλλου τις τὴν ταχίστην ἄγερ-

σιν ποιέοιτο" ὃ δ᾽ ἀμείβετο λέγων ἡ “ὦ βασιλεῦ, οὔτε 49

στρατὸν τοῦτον, ὅστις γε σύνεσιν ἔχει, μέμφοιτ᾽ ἂν οὔτε τῶν νεῶν τὸ πλῆϑος" ἣν δὲ πλεῦνας συλλέξῃς, τὰ δύο τοι τὰ λέγω πολλῷ ἔτι πεολεμιώτερα γίνεται. τὰ δὲ δύο ταῦτα ἐστὶ γῆ τε καὶ ϑάλασσα. οὔτε γὰρ τῆς ϑαλάσσης ἐστὶ λιμὴν τοσοῦτος οὐδαμόϑι, ὡς ἐγὼ εἰκάζω, ὅστις ἐγευ- ρομένου χειμῶνος δεξάμενός σευ τοῦτο τὸ ναυτικὸν φε- ρέγγυος ἔσται διασῶσαι τὰς νέας. καίτοι οὐκὶ ἕνα αὑτὸν δεῖ εἶναι [τὸν λιμένα], ἀλλὰ παρὰ πᾶσαν τὴν ἤπειρον παρ᾽

11. μοι τοῦτο ΡΗῚ} 18. δ᾽ ἔτι ΡΗ: δὲ "} 18. δύο εἶναί μοι Ρ, μοι εἶναι δύο ΚΠ 19. χατὰ 486Η: κατὰ τὸ ||] 22. ἐνδεέστερα φαίνεται ΡΕ ἢ} 2ὅ. στρατοῦ τοὐτουῖ [[32. τον λιμένα 860]. Κιᾶρον [ ἀλλὰ πολλοὺς

10"

148 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η

ἣν δὴ κομίζεαι. οὔκων δὴ ἐόντων τοι λιμένων ὑσποδεξίων, μάϑε ὅτι αἷ συμφοραὶ τῶν ἀνθρώπων ἄρχουσι καὶ οὐκὶ ὥνϑρωποι τῶν συμφορέων. καὶ δὴ τῶν δύο τοι τοῦ ἕτέ- ρου εἰρημένου τὸ ἕτερον ἔρχομαι ἐρέων. γῆ [δὲ] πολεμΐἕη τῇδέ τοι κατίσταται" εἰ ϑέλει τοι μηδὲν ἀντίξοον. κατα- στῆναι, τοσούτῳ τοι γίνεται πολεμειωτέρη ὅσῳ ἂν προ- βαίνῃς ἑκαστέρω, τὸ πρόσω αἴεὶ κλεπτόμενος᾽ εὑπρηξίης δὲ οὐκ ἔστι ἀνθρώποισι οὐδεμία πληϑώρη. καὶ δή τοι, ὡς οὐδενὸς ἐναντιευμένου, λέγω τὴν χώρην πλεῦνα ἐν πλέονι χρόνῳ γινομένην λιμὸν τέξεσϑαι. ἀνὴρ δὲ οὕτω ἂν εἴη ἄριστος, εἶ βουλευόμενος μὲν ἀρρωδέοι, πᾶν ἐπι- λεγόμενος πείσεσϑαι χρῆμα, ἐν δὲ τῷ ἔργῳ ϑρασὺς εἴη." ὅ0 ἀμείβεται Ἐέρξης τοῖσιδε. “ΤΙρτάβανε, οἰκότως μὲν σύ γε τούτων ἕκαστα διαιρέαι᾽ ἀτὰρ μήτε πάντα φοβέο μήτε πᾶν ὁμοίως ἐπιλέχεο. εἰ γὰρ δὴ βούλοιο ἐπὶ τῷ αἱἷεὶ ἐπεσφερομένῳ πρήγματι τὸ πᾶν ὁμοίως ἐπιλέγεσϑαι, ποιή- σειας ἂν οὐδαμὰ οὐδέν᾽ κρέσσον δὲ πάντα ϑαρσέοντα ἥμισυ τῶν δεινῶν πάσχειν μᾶλλον ἢ πᾶν χρῆμα προδειμαίνοντα μηδαμὰ μηδὲν παϑεῖν. εἰ δὲ ἐρίζων πρὸς πᾶν τὸ λεγό- μὲᾶνον μὴ τὸ βέβαιον ἀποδέξεις, σφάλλεσϑαι ὀφείλεις ἐν αὑτοῖσι ὁμοίως καὶ ὃ ὑπεναντία τούτοισι λέξας. τοῦτο μέν νυν ἐπ᾽ ἴσης ἔχει" εἰδέναι δὲ ἄνθρωπον ἔόντα κῶς χρὴ τὸ βέβαιον; δοκέω μὲν οὐδαμῶς. τοῖσι τοίνυν βου- λομένοισι ποιέειν ὡς τὸ ἐπίπαν φιλέει γίνεσϑαι τὰ κέρδεα, τοῖσι δὲ ἐπιλεγομένοισί τε πάντα καὶ ὀχνέουσι οὐ μάλα ἐθέλει. ὁρᾷς τὰ Περσέων πρήγματα ἐς ὃ δυνάμιος σροχε- χώρηκε. εἶ τοίνυν ἐκεῖνοι οἱ πρὸ μὴ γενόμενοι βασιλέες γνώμῃσι ἐχρέωντο ὁμοίῃσι καὶ σύ, ἢ μὴ χρεώμενοι γνώ- μῃσι τοιαύτῃσι ἄλλους συμβούλους εἶχον τοιούτους, οὐκ ἄν κοτε εἶδες αὑτὰ ἐς τοῦτο προελϑόντα᾽ νῦν δὲ κινδύ- γους ἀναρριπτέοντες ἐς τοῦτο σφέα προηγάγοντο. μεγάλα γὰρ πρήγματα μεγάλοισι κινδύνοισι ἐϑέλει καταιρέεσϑαι.

4, δὲ 1, εἰ δίο». Βοτ]. Υ̓́ 81, δὴ 4. ὙΥ εδβε]ηρς, γὰρ δεδυγείᾳ- μᾶυϑεγ ἢ 8. δὲ ἢ. δί0Ρ.: γὰρ || 20. μὴ τὸ ΡΗ: μήτε ἢ ἀποδέξεις 48: ἀποϑδέξῳς

10

10

1δ

ΗΡΟΔΟΤΟΥΗ 149

ἡμεῖς τοίνυν ὁμοιεύμενοι ἐχείνοισι ὥρην τε τοῦ ἔτεος χαλ- λέστην πορευόμεϑα, καὶ καταστρεψάμενοι πᾶσαν τὴν Εὺ- ρώπην Ὑγοστήσομεν ὀπίσω, οὔτε λιμῷ ἐντυχόντες οὐδαμόϑι οὔτε ἄλλο ἄχαρι οὐδὲν παϑόντες. τοῦτο μὲν γὰρ αὐτοὶ πολλὴν φορβὴν φερόμενοι πορευόμεϑα, τοῦτο δέ, τῶν ἄν κου ἐπιβέωμεν γῆν καὶ ἔϑνος, τούτων τὸν σῖτον ἕξομεν"

ἐπ᾽ ἀροτῆρας δὲ καὶ οὐ γομάδας στρατευόμεϑα ἄνδρας."

λέγει ᾿ἀρτάβανος μετὰ ταῦτα “ὦ βασιλεῦ, ἐπείτε ἀρρω- δέειν οὐδὲν ἐᾷς πρῆγμα, σὺ δέ μευ συμβουλίην ἔνδεξαι" ἀναγχαίως γὰρ ἔχϑδι περὶ πολλῶν πρηγμάτων πλεῦνα λό- γον ἐχτεῖναι.. Κῦρος ὃ Καμβύσεω ᾿Ἰωνέην πᾶσαν πλὴν

51

“᾿ϑηναίων κατεστρέψατο δασμοφόρον εἶναι Πέρσῃσι. τού-

τους ὦν τοὺς ἄνδρας συμβουλεύω τοι μηδεμιῇ μηχανῇ ἄγειν ἐπὶ τοὺς πατέρας" καὶ γὰρ ἄνευ τούτων οἷοί τε εἰμὲν τῶν ἐχϑρῶν κατυπέρτεροι γίνεσϑαι. ἢ γὰρ σφέας, ἣν ἕπωνται, δεῖ ἀδικωτάτους γίνεσϑαι καταδουλουμένους τὴν μητρόπολιν, ἢ δικαιοτάτους συνελευϑεροῦντας. ἀδι- χώτατοι μέν νυν γινόμενοι οὐδὲν κέρδος μέγα ἡμῖν προσ- βάλλουσι, δικαιότατοι δὲ γινόμενοι οἷοί τε δηλήσασϑαι μεγάλως τὴν σὴν στρατιὴν γίνονται. ἐς ϑυμὸν ὧν βάλευ καὶ τὸ παλαιὸν ἔπος ὡς εὖ εἴρηται, τὸ μὴ ἅμα ἀρχῇ πᾶν

τέλος καταφαένεσϑαι" ἀμείβεται πρὸς ταῦτα Ξέρξης ὅ2

“Αἰρτάβανε, τῶν ἀπεφήναο γνωμέων σφάλλεαι κατὰ ταύ-- τὴν δὴ μάλιστα, ὃς Ἴωνας φοβέαι μὴ μεταβάλωσι, τῶν ἔχομεν γνῶμα μέγιστον, τῶν σύ τὸ μάρτυς γένεαι καὶ οἱ συστρατευσάμενγοι Ζαρείῳ ἄλλοι ἐπὶ Σκχύϑας, ὅτι ἐπὶ τού- τοισε ἡ πᾶσα Περσικὴ στρατιὴ ἐγένετο διαφϑεῖραι καὶ περιποιῆσαι, οἱ δὲ δικαιοσύνην καὶ πιστότητα ἐνέδωκαν, ἄχαρι δὲ οὐδέν. πάρεξ δὲ τούτου, ἐν τῇ ἡμετέρῃ καταλι- πόντας τέκνα καὶ γυναῖκας καὶ χρήματα οὐδ᾽ ἐπιλέγεσθαι χρὴ νεώτερόν τι ποιήσειν. οὕτω μηδὲ τοῦτο φοβέο, ἀλλὰ. ϑυμὸν ἔχων ἀγαθὸν σῶζε οἶχόν τε τὸν ἐμὸν καὶ τυραννίδα τὴν ἐμήν᾽ σοὶ γὰρ ἐγὼ μούνῳ ἐκ πάντων σχῆπτρα τὰ ἐμὰ ἐπιτράπω."

12. ᾿Αϑηνέων ϑεμᾷίεν ῃ 22, πρὸς ΡΗ: καὶ. ἴοτί, καὶ πρὸς || 28. χατ᾽ αὐτὴν 480} 28. τῷ Βεῖθκε 21. χαὶ] ἢ ΝάΡεγῦ ἢ 82. ἔχε ἀγαϑόν᾽ 4860

180 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥΗ.

Ταῖτα εἴπας καὶ ρτάβανον ἀποστείλας ἐς Σοῦσα δεύτερα μετεπέμψατο Ξέρξης Περσέων τοὺς δοκιμωτά- τους᾽ ἐπεὶ δέ οἱ παρῆσαν, ἔλεγέ σφι τάδε. “ὦ Πέρσαι, τῶνδ᾽ ἐγὼ ὑμέων χρηίζων συνέλεξα, ἄνδρας τε γενέσϑαι ἀγαϑοὺς καὶ μὴ καταισχύνειν τὰ πρόσϑε ἐργασμένα 11έρ- σησι, ἐόντα μεγάλα τε καὶ πολλοῦ ἄξια, ἀλλ᾽ εἷς τε ἕκα- στος καὶ οἱ σύμπαντες προϑυμίην ἔχωμεν" ξυνὸν γὰρ πᾶσι τοῦτο ἀγαϑὸν σπεύδεται: τῶνδε δὲ εἵνεκα προαγορεύω ἀντέχεσϑαι τοῦ πολέμου ἐντεταμένως" ὡς γὰρ ἐγὼ πυν- ϑάνομαι, ἐπ᾽ ἄνδρας στρατευόμεϑα ἀγαϑούς, τῶν ἣν κρα- τήσωμεν, οὗ μή τις ἡμῖν ἄλλος στρατὸς ἀντιστῇ κοτε ἂν- ϑρώπων. νῦν δὲ διαβαίνωμεν ἐπευξάμενοι τοῖσι ϑεοῖσι οἱ Πέρσας λελόγχασι."

Ταύτην μὲν τὴν ἡμέρην παρεσκευάζοντο ἐς τὴν διά- βασιν" τῇ δὲ ὑστεραίῃ ἀνέμενον τὸν ἥλιον ἐϑέλοντες ἰδέ- σϑαι ἀνίσχοντα, ϑυμιήματά τε παντοῖα ἐπὶ τῶν γεφυρέων καταγίζοντες καὶ μυρσένῃσι στορνύντες τὴν ὅδόν. ὡς δ᾽ ἐπανέτελλε ὃ ἥλιος, σπένδων ἐκ χρυσέης φιάλης Ἐέρξης ἐς τὴν ϑάλασσαν εὔχετο πρὸς τὸν Ὅλιον μηδεμίαν οἷ συν- τυχέην τοιαύτην γενέσθαι, ἵ μιν παύσει καταστρέψασϑαι τὴν Εὐρώπην πρότερον ἢ ἐπὶ τέρμασι τοῖσι ἐχδένης γέ- γηται. δὑξάμενος δὲ ἐσέβαλε τὴν φιάλην ἐς τὸν Ἑλλή- σποντον καὶ χρύσεον κρητῆρα καὶ Περσικὸν ξίφος, τὸν ἀκινάχην καλέουσι. ταῦτα οὐκ ἔχω ἀτρεκέως διακρῖναι οὔτε εἶ τῷ ἡλίῳ ἀνατιϑεὶς κατῆκε ἐς τὸ πέλαγος, οὔτε εἰ μετεμέλησέ οἱ τὸν Ἑλλήσποντον μαστιγώσανετι καὶ ἀντὶ

δύτούτων τὴν ϑάλασσαν ἐδωρέετο. ὡς δὲ ταῦτά οἱ ἐπε-

ποέητο, διέβαινον κατὰ μὲν τὴν ἑτέρην τῶν γεφυρέων τὴν πρὸς τοῦ Πόντου ὃ πεζός τε καὶ ἡ ἵππος ἅπασα, κατὰ δὲ τὴν πρὸς τὸ ΑΑϊγαῖον τὰ ὑποζύγια καὶ ἡ ϑεραπηίη. ἡγέοντο δὲ πρῶτα μὲν οἱ μύριοι Πέρσαι, ἐστεφανωμένοι πάντες, μετὰ δὲ τούτους ὅ. σύμμικτος στρατὸς παντοίων ἐϑνέων. ταύτην μὲν τὴν ἡμέρην οὗτοι, τῇ δὲ ὑστεραίῃ

4, γίνεσθαι Ρῆ {|8. τοῦτο. πᾶσι ΡΗ [[ σπευδέτω 486 ἢ δὴηὴ1} 14. παρεσχευάζετο 4486 ἢ 30. τὸν αἰγαῖον 4860

οι

ΒΡΟΔΟΤΟΥΗ 1581

πρῶτοι μὲν οὗ τε ἱππόται καὶ οἱ τὰς λόγχας κάτω τρά- ποντες᾽ ἐστεφάνωντο δὲ καὶ οὗτοι. μετὰ δὲ οἵ τε ἵπποι οἱ ἱροὶ καὶ τὸ ἅρμα τὸ ἱρόν, ἐπὶ δὲ αὐτός τε Ξέρξης καὶ οἱ αἰχμοφόροι χαὶ οἱ ἱππόται οἱ χέλιοι, ἐπὶ δὲ τούτοισι ὃ ἄλλος στρατός. καὶ αἷ νέες ἅμα ἀνήγοντο ἐς τὴν ἀπεν-- αντίον. ἤδη δὲ ἤχουσα καὶ ὕστατον διαβῆναι βασιλέα πάντων.

Ξέρξης δὲ ἐπεὶ διέβη ἐς τὴν Εὐρώπην, ἐϑηεῖτο τὸν 56 στρατὸν ὑπὸ μαστίγων διαβαίνοντα᾽ διέβη δὲ ὃ στρατὸς αὑτοῦ ἐν ἑπτὰ ἡμέρῃσι καὶ ἐν ἑπτὰ εὐὑφρόνῃσι, ἐλενύσας οὐδένα χρόνον. ἐνθαῦτα λέγεται, Ξέρξεω ἤδη διαβεβηκό- τος τὸν Ἑλλήσποντον, ἄνδρα εἰπεῖν Ἑλλησπόντιον " “ὦ Ζεῦ, τί δὴ ἀνδρὶ εἰδόμενος Πέρσῃ καὶ οὔνομα ἀντὶ Διὸς Ξέρξην ϑέμενος ἀνάστατον τὴν Ἑλλάδα ϑέλεις ποιῆσαι, ἄγων πάντας ἀνθρώπους; καὶ γᾶρ ἄνευ τούτων ἐξῆν τοι ποιέειν ταῦτα."

Ὡς δὲ διέβησαν πάντες, ἐς ὁδὸν δρμημένοισι τέρας 51 σφι ἐφάνη μέγα, τὸ Ἐέρξης ἐν οὐδενὶ λόγῳ ἐποιήσατο καίπερ δὐσύμβλητον ἐόν" ἵππος γὰρ ἔτεκε λαγόν. εὑσύμ- βλητον ὧν τῇδε τοῦτο ἐγένετο, ὅτε ἔμελλε μὲν ἐλᾶν στρα- τιὴν ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα Ξέρξης ἀγαυρότατα καὶ μεγαλοπρεπέ- στατα, ὀπίσω δὲ περὶ ἑωυτοῦ τρέχων ἤξειν ἐς τὸν αὐτὸν χῶρον. ἐγένετο, δὲ καὶ ἕτερον αὐτῷ τέρας ἐόντε ἐν Σάρ- δισε᾿ ἡμίονος. γὰρ ἔτεχε ἡμίονον διξὰ ἔχουσαν αἰδοῖα, τὰ μὲν ἔρσενος τὰ δὲ ϑηλέης᾽ κατύπερϑε δὲ ἢ ἣν τὰ τοῦ ἔρσε- γος. τῶν ἀμφοτέρων λόγον οὐδένα ποιησάμενος τὸ πρόσω ἐπορεύετο, σὺν δέ οἱ ὃ πεζὸς στρατός. ὃ δὲ ναυτικὸς ἔξω 58 τὸν Ἑλλήσποντον πλέων παρὰ γῆν ἐχομέζετο, τὰ ἔμπεαλεν πρήσσων τοῦ πεζοῦ. ὃ μὲν γὰρ πρὸς ἑσπέρην ἔπλεε, ἐπὶ Σαρπηδονίης ἄκρης ποιξύμενος τὴν ἄπιξιν, ἐς τὴν αὐτῷ προείρητο ἀπικομένῳ περιμένειν" ὃ δὲ κατ᾽ ἤπειρον στρα- τὸς πρὸς ἠῶ τὸ καὶ ἡλίου ἀνατολὰς ἐποιέετο τὴν ὅδὸν διὰ τῆς Χερσονήσου, ἐν δεξιῇ μὲν ἔχων τὸν Ἕλλης τάφον τῆς ᾿ϑάμαντος, ἐν ἀριστερῇ δὲ Καρδίην πόλιν, διὰ μέσης

20. τοῦτο οὐ, ΡΗ

182 ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η

δὲ πορευόμενος πόλιος τῇ οὔνομα τυγχᾶάνξι ἐὸν “4γορή. ἐνθεῦτεν δὲ κάμπτων τὸν κόλπον τὸν Πέλανα καλεόμενον καὶ Μέλανα ποταμόν, οὐκ ἀντισχόντα τότε τῇ στρατιῇ τὸ ῥέεϑρον ἂλλ᾽ ἐπιλιπόντα, τοῦτον τὸν ποταμὸν διαβάς, ἐπ᾽ οὗ καὶ ὃ κόλπος οὗτος τὴν ἐπωνυμέην ἔχει, ἤιε πρὸς ἑσπέρην, «ἀἷνόν τε πόλιν Αἰολίδα καὶ Στεντορίδα λίμνην 59 παρεξιών, ἐς ὃ ἀπίκετο ἐς Δορίσκον. ὁ δὲ 4ορίσκος ἐστὶ τῆς Θρηίκης αἰγιαλός τε καὶ πεδίον μέγα, διὰ δὲ αὑτοῦ δέει ποταμὸς μέγας Ἕβρος᾽ ἐν τῷ τεῖχός τε ἐδέδμητο βασιλήιον τοῦτο τὸ δὴ 4΄ορέσκος κέκληται, καὶ Περσέων φρουρὴ ἐν αὐτῷ κατεστήκεε ὑπὸ Δαρείου ἐξ ἐκείνου τοῦ χρόνου ἐπείτε ἐπὶ Σκύϑας ἐστρατεύετο. ἔδοξε ὧν τῷ Ξέρξῃ ὃ χῶρος εἶναι ἐπιτήδεος ἐνδιατάξαι τε καὶ ἐξαρε- ϑμῆσαι τὸν στρατόν, καὶ ἐποίεε ταῦτα. τὰς μὲν δὴ νέας τὰς πάσας ἀπικομένας ἐς ΖΙορίσκον οἱ ναύαρχοι κελεύ- σαντος Ἐέρξεω ἐς τὸν αἰγιαλὸν τὸν προσεχέα Δορίσκῳ ἐχόμισαν, ἐν τῷ Σαάλη τε Σαμοϑρηικίη πεπόλισται πόλις καὶ Ζώνη, τελευτᾷ δὲ αὑτοῦ Σέρρειον ἄχρη ὄνομαστή. ὃ δὲ χῶρος οὗτος τὸ παλαιὸν ἦν Κικόνων. ἐς τοῦτον τὸν αἰγιαλὸν κατασχόντες τὰς νέας ἀνέψυχον ἀνελχύσαντες. ὃ δὲ ἐν τῷ Δορίσκῳ τοῦτον τὸν χρόνον τῆς στρατιῆς θ0 ἀριϑμὸν ἐποιέδτο. ὅσον μέν νυν ἕκαστοι παρεῖχον πελῆ- ϑὸος ἐς ἀριϑμόν, οὐχ ἔχω εἰπεῖν τὸ ἀτρεχές" οὐ γὰρ λέ- γεται πρὸς οὐδαμῶν ἀνθρώπων" σύμπαντος δὲ τοῦ στρα- τοῦ τοῦ πεζοῦ τὸ πλῆϑος ἐφάνη ἑβδομήκοντα καὶ ἑκατὸν μυριάδες. ἐξηρέίϑμησαν δὲ τόνδε τὸν τρόπον" συνήγαγόν τε ἐς ἕνα χῶρον μυριάδα ἀνθρώπων, καὶ συννάξαντες ταύτην ὡς μάλιστα εἶχον περιέγραψαν ἔξωϑεν κύκλον" περιγράψαντες δὲ καὶ ἀἁπέντες τοὺς μυρίους αἱμασιὴν περιέβαλον κατὰ τὸν κύκλον, ὕψος ἀνήκουσαν ἀνδρὶ ἐς τὸν ὀμφαλόν" ταύτην δὲ ποιήσαντες ἄλλους ἐσεβίβαζον ἐς τὸ περιοικοδομημένον, μέχρι οὗ πάντας τούτῳ τῷ

10. τὸ οτι. 4186 }} 18. τελευτᾷ 8ί.: τελευταία 22. πλήϑεος ἀριϑ- μόν ΡΗ] 26. συνήγαγόν τε 488: συναγαγόντες ΚΗ, ξυνηγάγοντο ΟΡ (συ»-) ἢ 21. συννάξαντες Βεῖθκε: συνάξαντες ΑΒΗ, ξυνάψαντες ΟΡ (συν-)

ψι

μεν

ὅ

Χ ν᾿) ἀπ Ξ ἱἶΐ χως,.ἅ.- ς ἀλλο αλλ,"

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η 188

τρόπῳ ἐξηρίϑμησαν. ἀριϑμήσαντες δὲ κατὰ ἔϑνεα διέ- τασσον.

Οἱ δὲ στρατευόμενοι οἵδε ἦσαν, Πέρσαι μὲν ὧδεθῖ ἐσκευασμένοι" περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι εἶχον τιάρας καλεο- μένους πίλους ἀπαγέας, περὶ δὲ τὸ σῶμα κιϑῶνας χειρι- δωτοὺς ποικίλους, ..... λεπίδος σιδηρέης ὄψιν ἰχϑυοει- δέος, περὶ δὲ τὰ σκέλεα ἀναξυρίδας, ἀντὶ δὲ ἀσπέδων γέρρα" ὑπὸ δὲ φαρετρεῶνες ἐχρέμαντο᾽ αἰχμὰς δὲ βραχέας εἶχον, τόξα δὲ μεγάλα, ὀιστοὺς δὲ καλαμένους, πρὸς δὲ 10 ἐγχειρίδια παρὰ τὸν δεξιὸν μηρὸν παραιωρεύμενα ἐκ τῆς

ζώνης. καὶ ἄρχοντα παρείχοντο Ὀτάνεα τὸν “Φ“μήστριος πατέρα τῆς Ἐέρξεω γυναικός, ἐκαλέοντο δὲ πάλαι ὑπὸ μὲν Ἑλλήνων Κηφῆνες, ὑπὸ μέντοι σφέων αὑτῶν καὶ τῶν πδριοέκων “Τρταῖοι. ἐπεὶ δὲ Περσεὺς ὃ 4ανάης τε καὶ 1 Διὸς ἀπίκετο παρὰ Κηφέα τὸν Βήλου καὶ ἔσχε αὐτοῦ τὴν ϑυγατέρα ᾿Ανδρομέδην, γίνεται αὐτῷ παῖς τῷ οὔνομα ἔϑετο Πέρσην, τοῦτον δὲ αὐτοῦ καταλείπει" ἐτύγχανε γὰρ ἄπαις ἐὼν ὃ Κρῃφεὺς ἔρσενος γόνου. ἐπὶ τούτου δὴ τὴν ἐἔπωνυ- μέην ἔσχον. Μῆδοι δὲ τὴν αὐτὴν ταύτην ἐσταλμένοι ἐστρα- θ2 0 τεύοντο᾽ ωηδικὴ γὰρ αὕτη ἡ σχευή ἔστι καὶ οὐ Περσική. οἱ δὲ Μῶδοι ἄρχοντα μὲν παρείχοντο Τιγράνην ἄνδρα Αχαιμενίδην, ἐχαλέοντο δὲ πάλαι πρὸς πάντων ριοι, ἀπικομένης δὲ Μηδείης τῆς Κολχίδος ἐξ ᾿41ϑηνέων ἐς τοὺς ᾿Αρίους τούτους μετέβαλον καὶ οὗτοι τὸ οὔνομα. αὐὑτοὶ 25 περὶ σφέων ὧδε λέγουσι Μῆδοι. Κίσσιοι δὲ στρατευό- μενοι τὰ μὲν ἄλλα κατά περ Πέρσαι ἐσκευάδατο, ἀντὶ δὲ τῶν πίλων μιτρηφόροι ἦσαν. Κισσίων δὲ ἦρχε “Ἄνάφης ὁ Ὀτάνεω. Ὑρχάνιοι δὲ κατά περ Πέρσαι ἐσεσάχατο, ἡγεμόνα παρεχόμενοι ΜωΜἄγάπανον τὸν Βαβυλῶνος ὕστερον 80 τούτων ἐπιτροπεύσαντα. ᾿Τσσύριοι δὲ στρατευόμενοι περὶ θ8 μὲν τῇσι κεφαλῇσι εἶχον χάλκεά τε κράνεα καὶ πεπλεγμένα τρόπον τινὰ βάρβαρον οὐκ εὐαπήγητον, ἀσπέδας δὲ καὶ αἰχμὰς καὶ ἐγχειρίδια παραπλήσια τῇσι .Αἰγυπτίῃσι εἶχον,

Θι

θ. Ἰδούπδηι οχρίοραί [ΟΠ ΓΒΙ οὶ καὶ ϑώρηκας, δι, ὑπὸ (8. ἐπὶ) δὲ ϑώρηχας πεποιημένους ἢ 18. δὴ 8ι.: δὲ 81. χράνεα οχι!. 486} 93. τοῖσι Αἰγυπτίοισι 5. ἴυἱί [οτία886 τῇσι Αἰγυπτίῃσι μαχαΐίρῳσι

1684 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

πρὸς δὲ δόπαλα ξύλων τετυλωμένα σιδήρῳ, καὶ λινέους ϑώρηκας. οὗτοι δὲ ὑπὸ μὲν Ἑλλήνων καλέονται Σύριοι, ὑπὸ δὲ τῶν βαρβάρων ““σσύριοι ἐκλήϑησαν. [τούτων δὲ θ4 μεταξὺ Χαλδαῖοι. ἤρχε δὲ σφέων Ὀτάσπης ὃ ᾿“ρταχαίεω. Βάκτριοι δὲ περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι ἀγχότατα τῶν η- δικῶν ἔχοντες ἐστρατεύοντο, τόξα δὲ καλάμινα ἐπιχώρια καὶ αἰχμὰς βραχέας. Σάκαι δὲ οἱ Σχύϑαι περὶ μὲν τῇσι χεφαλῇσι κυρβασέας ἐς ὀξὺ ἀπηγμένας ὀρϑὰς εἶχον πεπη- γυίας, ἀναξυρίδας δὲ ἐνεδεδύχεσαν, τόξα δὲ ἐπιχώρια καὶ ἐγχειρέδια, πρὸς δὲ καὶ ἀξίνας σαγάρις εἶχον. τούτους δὲ ἐόντας Σχύϑας ᾿Αμυργίους Σάκας ἐκάλεον᾽ οἱ γὰρ Πέρ- σαι πάντας τοὺς Σκύϑας καλέουσι Σάκας. Βαχτρέων δὲ καὶ Σακέων ἦρχε Ὑστάσπης ὃ ΖΔαρδίου τὸ καὶ ᾿Ατόσσης θδεῖῆς Κύρου. Ἰνδοὶ δὲ εἵματα μὲν ἐνδεδυκότες ἀττὸ ξύλων πεποιημένα, τόξα δὲ καλάμινα εἶχον καὶ ὀιστοὺς καλα- μένους" ἐπεὶ δὲ σίδηρος ἦν. ἐσταλμένοι μὲν δὴ ἦσαν οὕτω Ἰνδοί, προσετοτάχατο δὲ συστρατευόμενοι Φαρναζάϑρῃ θθτῷ ““ρταβάτεω. Ἄριοι δὲ τόξοισι μὲν ἐσκευασμένοι ἦσαν Μηδικοῖσι, τὰ δὲ ἄλλα κατά περ Βάχτριοι. Ἀρίων δὲ ἦρχε Σισάμνης ὃ Ὑδάρνεος. Πάρϑοι δὲ καὶ Χοράσμιοι καὶ Σόγδοι τε καὶ Γανδάριοι καὶ Δαδίκαι τὴν αὐτὴν σκευὴν ἔχοντες τὴν καὶ Βάχτριοι ἐστρατεύοντο. τούτων δὲ ἤρχον οἵδε. Πάρϑων μὲν καὶ Χορασμίων Ἀρτάβαζος ὃ Φαρνάκεος, Σόγδων δὲ ἄζάνης ὃ ᾿ΑἈρταίου, Γανδαρέων 67 δὲ καὶ Ζαδικέων ᾿ρτύφιος ὃ Ἀρταβάνου. Κάστπειου δὲ σισύρνας τε ἐνδεδυκότες καὶ τόξα ἐπιχώρια καλάμινα ἔχον- τες καὶ ἀχινάκας ἐστρατεύοντο. οὗτοι μὲν οὕτω ἐσκχευά- δατο, ἡγεμόνα παρεχόμενοι Αριόμαρδον τὸν ᾿Αρτυφίου ἀδελφεόν, Σαράγγαι δὲ εἵματα μὲν βεβαμμένα ξνέπρεπον ἔχοντες, πέδιλα δὲ ἐς γόνυ ἀνατείνοντα εἶχον, τόξα δὲ καὶ αἰχμὰς Μηδικάρ. Σαραγγέων δὲ ἦρχε Φερενδάτης ὃ

2. ἐχαλέοντο ΡΗ 3. τούτων --- Α Χαλδαῖοι οχοϊυβὶί δί. [ ὅ. ἀγχο- τάτω ΡΗ 1} 1. μὲν οπι. 486 }} 8. ἀπιγμένας ΡΗ || 10. ἀξίνας ἀ6]. ΝΑΡοτ ἢ 11. οἱ δὲ ΡΗῚ 10. σίδηρον 486! 11. φαρναζάϑηι 486 29. ἔχοντες ἐνέπρεπον ΡΗ͂

"πο

0

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η͂ 18ὅ

Μεγαβάζου. Πάκτυες δὲ σισυρνοφόροι τε ἦσαν καὶ τόξα ἐπιχώρια εἶχον καὶ ἐγχειρίδια. Πάκτυες δὲ ἄρχοντα παρεί- χοντο ““ρταὕντην τὸν ᾿Ιϑαμέτρεω. Οὔτιον δὲ καὶ ΙΜύκοι 68 τε καὶ Παρικάνιοι ἐσκευασμένοι ἦσαν κατά περ Πάκτυες. τούτων δὲ ἦρχον οἵδε, Οὐτίων μὲν καὶ ἹΜύκων “Ἀρσαμένης ὃ Δαρείου, Παρικανίων δὲ Σιρομέτρης ὁ Οἰοβάζου. “4ρα- 69 βιοι δὲ ζειρὰς ὑπεζωσμένοι ἦσαν, τόξα δέ παλέντονα εἶχον πρὸς δεξιά, μαχρά. Αἰϑίοπες δὲ παρδαλέας τε καὶ λεον- τέας ξναμμένοι, τόξα δὲ εἶχον ἐκ φοίνικος σπάϑης πεποιη- 10 μένα, μακρά, τετραπηχέων οὐκ ἐλάσσω, ξτεὶ δὲ καλαμένους διστοὺς μικρούς" ἀντὶ δὲ σιδήρου ἐπῆν λέϑος ὀξὺς πεποιη- μένος, τῷ καὶ τὰς σφρηγῖδας 7λύφουσι" πρὸς δὲ αἰχμὰς εἶχον, ἐπὶ δὲ κέρας δορχάδος ἐπῆν ὀξὺ πεποιημένον τρό- στον λόγχης" εἶχον δὲ καὶ ῥόπαλα τυλωτά. τοῦ δὲ σώμα- 15 τος τὸ μὲν ἥμισυ ξξηλείφοντο γύψῳ ἰόντες ἐς μάχην, τὸ δὲ ἀλλο ἥμισυ μέλτῳ. ““ραβίων δὲ καὶ “«Ἰἰϑιόττων τῶν ὑπὲρ ““ἰγύπτου οἰκημένων ἦρχε “Τρσάμης ὁ Ζαρείου καὶ “Ἀρτυστώνης τῆς Κύρου ϑυγατρός, τὴν μάλιστα στέρξας τῶν γυναικῶν Δαρεῖος εἰχὼ χρυσέην σφυρήλατον Ἑποιή- Ὁ. σατο. τῶν μὲν δὴ ὑπὲρ Αἰγύπτου Αἰ ἰϑιόττων καὶ ᾿4ρα- 10 βίων ἦρχε “Αρσάμης, οἱ δὲ ἀπὸ ἡλίου ἀνατολέων «Τἰϑίοτεες (διξοὶ γὰρ δὴ ἐστρατεύοντο) προσετετάχατο τοῖσι Ἰνδοῖσι, διαλλάσσοντες εἶδος μὲν οὐδὲν τοῖσι ἑτέροισι, φωνὴν δὲ χαὶ τρίχωμα μοῦνον" οἱ μὲν γὰρ ἀπὸ ἡλίου Αἰϊϑίοπες 45 ἰϑύτριχες εἰσί, οἱ δ᾽ ἐκ τῆς “!ιβύης οὐλότατον τρίχωμα ἔχουσι πάντων ἀνθρώπων. οὗτοι δὲ οἱ ἔκ τῆς “Τσίης ἰϑίοπες τὰ μὲν πλέω κατά περ Ἰνδοὶ ἐσεσάχατο, προ- μεεωπίδια δὲ ἵππων εἶχον ἐπὶ τῇσι κεφαλῇσι σύν τε τοῖσι ὠσὶ ἐκδεδαρμένα καὶ τῇ λοφιῇ" καὶ ἀντὶ μὲν λόφου 80 ἡ λοφιὴ κατέχρα, τὰ δὲ ὦτα τῶν ἵππεων ὀρϑὰ πεπηγότα εἶχον" προβλήματα δὲ ἀντ᾽ ἀσπίδων ἐποιεῦντο γεράνων

φι

8. ἀρτύντην 4806 ᾿ Ἰθαμίτρεω ϑεϊινεἰρηδαβεγ: ἰϑαμάτρεω εἰ ἐτραμίτεω θ. οἰβάξου ΡᾺ ᾿ 8. προσδέξια 1, ] 11. μακροὺς ΡΗ 16. ἀλλο] ἕτερον ΡΑΕ! 11. τε καὶ 8ι.| 21. προμετώπια 480, προμετω- πίδα ΚΗ 38. τῇσι λοφιῇσι ΡΗ͂

1686 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η

71 δοράς. «Αίβυες δὲ σκευὴν μὲν σχυτίνην ἤισαν ἔχοντες, ἀκοντίοισι δὲ ἐπικαύτοισι χρεώμενοι, ἄρχοντα δὲ παρεί- Ἴχοντο ασσαγην τὸν ᾿Οαρέζου.κ Παφλαγόνες δὲ ἔστρα- τεύοντο ἐπὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι κράνεα πετελεγμένα ἔχον- τες, ἀσπίδας δὲ μικρὰς αἰχμάς τε οὐ μεγάλας, πρὸς δὲ ἀκόντια καὶ ἐγχειρίδια, περὶ δὲ τοὺς πόδας πέδιλα ἔπι- χώρια ἐς μέσην κνήμην ἀνατείνοντα. (Τίγυες δὲ καὶ α- τιηνοὶ καὶ ἸΠΪαριανδυνοί τὸ καὶ Σύριοι τὴν αὑτὴν ἔχοντες Παφλαγόσι ἐστρατεύοντο. οἱ δὲ Σύριοι οὗτοι ὑπὸ Περ- σέων Καππαδόκαι καλέονται. Παφλαγόνων μέν νυν καὶ ἹΜατιηνῶν Δῶτος ὃ ΜὝεγασίδρου ἤρχε, Μαριανδυνῶν δὲ καὶ “Τιγύων καὶ Συρίων Γοβρύης ὃ Δαρείου τε καὶ “4ρτυ- δ στώνης. Φρύγες δὲ ἀγχοτάτω τῆς Παφλαγονικῆς σχευὴν εἶχον, ὀλίγον παραλλάσσοντες. οἱ δὲ Φρύγες, ὡς ἵΜαχκε- δόνες λέγουσι, ἐκαλέοντο Βρίγες χρόνον ὅσον Εὐρωπήιοι ἐόντες σύνοικοι ἦσαν Μακεδόσι, μεταβάντες δὲ ἐς τὴν “Τσίην ἅμα τῇ χώρῃ καὶ τὸ οὔνομα μετέβαλον ἐς Φρυγας. “Ἀρμένιοι δὲ κατά περ Φρύγες ἐσεσάχατο, ἐόντες Φρυγῶν ἄποικοι. τούτων συναμφοτέρων ἤρχε “ρτόχμης “]΄αρείου 74 ἔχων ϑυγατέρα. «Τυδοὶ δὲ ἀγχοτάτω τῶν Ἑλληνικῶν εἶχον ὅπλα. οἱ δὲ «Αυδοὶ ῆηίονες ἐκαλεῦντο τὸ πάλαι, ἐπὶ δὲ “υδοῦ τοῦ ἥτυος ἔσχον τὴν ἐπωνυμίην, μεταβαλόντες τὸ οὔνομα. Μυσοὶ δὲ ἐπὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι εἶχον κράνεα ἐπιχώρια, ἀσπίδας δὲ μικράς, ἀκοντίοισι δὲ ἐχρέωντο ἐπι- καύτοισι. οὗτοι δὲ εἰσὶ “υδῶν ἄποικοι, ἀπ᾽ ᾿λύμπου δὲ ὄρεος καλέονται ᾿Ολυμπιηνοί. “Ἰυδῶν δὲ καὶ πσῶν ἦρχε “ρταφρένης ὄ “Ιρταφρένεος ὃς ἐς ἹΜαραϑώνα ἐσέ- 1ὅ βαλε ἅμα 4΄άτι. Θρήικες δὲ ἐπὶ μὲν τῇσε κεφαλῇσι ἁλω- πεχέας ἔχοντες ἐστρατεύοντο, περὶ δὲ τὸ σῶμα κιϑῶνας, ἐπὶ δὲ ζειρὰς περιβεβλημένοι ποικίλας, πεδρὶ δὲ τοὺς πόδας τὲ χαὶ τὰς κνήμας πέδιλα νεβρῶν, πρὸς δὲ ἀκόντια τε

8, μασάγγην ΡΗ || 4. ἔχοντες χράνεα πεπλεγμένα ΡᾺ || ὅ. δὲ. μικρὰς ΡΗῆ: τε μικρὰς ἢ] δὲ οὐ ΡΗ ᾿ 8. 9. σύροι 1, ἢ 9. οὗτοι οι. 4806 [} 11. μεγασίδου ΡΗ ἢ 12. σύρων [1 ἢ} 156. φρίγες 48, βρίχες 6 10. συνοί- χησαν 480 (ξυν-) } 21. τὸ πάλαι ἢ: πάλαι

10

1ὅ

2

[--

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η 187

καὶ πέλτας καὶ ἐγχειρίδια μικρά. οὗτοι δὲ διαβάντες μὲν ἐς τὴν “Ἱσίην ἐκλήϑησαν Βιϑυνοί, τὸ δὲ πρότερον ἔκα- λέοντο, ὡς αὑτοὶ λέγουσι, Σερυμόνιοι, οἰκέοντες ἐπὶ Στρυ- μόνε" ἐξαναστῆναι δὲ φασὶ ἐξ ἡϑέων ὑπὸ Τευχρῶν τε καὶ υσών. Θρηίκων δὲ τῶν ἐν τῇ ᾿Ἡσίῃ ἦρχε Βασσάχης ὃ Ἀρταβάνου. .... ἀσπίδας δὲ ὠμοβοΐνας εἶχον σμικράς, 16 καὶ προβόλους δύο λυκιοεργέας ἕκαστος εἶχε, ἐτεὶ δὲ τῇσι χεφαλῇσι κράνεα χάλκεα πρὸς δὲ τοῖσι κράνεσι ὦτά τε καὶ κέρδα προσῆν βοὸς χάλκεα, ἐπῆσαν δὲ καὶ λόφοι" τὰς δὲ κνήμας ῥάκεσι φοινικέοισι κατειλέχατο. ἂν τούτοισι τοῖσι ἀνδράσι Ἄρεος ἐστὶ χρηστήριον. Καβηλέες δὲ οἱ 77 ἹΜηίονες, “Τασόνιοι δὲ "καλεύμενοι, τὴν αὐτὴν Κίλιξι εἶχον σχευήν, τὴν ἐγώ, ἐπεὰν κατὰ τὴν Κιλίκων τάξιν διξξιὼν γένωμαι, τότε σημανέω. ΙΜιλύαι δὲ αἰχμάς τε βραχέας εἶχον καὶ εἵματα ἐνεπεπορπέατο" εἶχον δὲ αὐτῶν τόξα μετεξέτεροι «Α(ύχια, περὶ δὲ τῇσι κεφαλῇσι ἐκ διφϑερέων. πεποιημένας κυνέας. τούτων πάντων ἦρχε Βάδρης ὃ Ὑστά- γεος. ἸΜόσχοι δὲ περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι κυνέας ξυλίνας 78 εἶχον, ἀσπίδας δὲ καὶ αἰχμὰς σμιχράς᾽ λόγχαι δὲ ἐπῆσαν μεγάλαι. Τιβαρηνοὶ δὲ καὶ Μακρωνες καὶ Ποσσύνοικχοι κατά περ Μόσχοι ἐσκευασμένοι ἐστρατεύοντο. τούτους δὲ συνέτασσον ἄρχοντες οἵδε, ἸΠόσχους μὲν καὶ Τιβαρηνοὺς Αριόμαρδος ὃ Δαρείου τε παῖς καὶ Πάρμυος τῆς Σμέρ- διος τοῦ Κύρου, Πάκρωνας δὲ καὶ οσσυνοίκους ᾿Ἀρταὺ- χτης ὃ Χεράσμιος, ὃς Σηστὸν τὴν ἐν Ἑλλησπόντῳ ἐπετρό- πευε. ᾶρες δὲ ἐπὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι κράνεα ἐπιχώρια 79 πλεχτὰ εἶχον, ἀσπέδας δὲ δερματένας μικρὰς καὶ ἀκόντια. Κόλχοι δὲ περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι κράνεα ξύλινα, ἀσπί- δας δὲ ὠμοβοΐνας μιχρὰς αἶχμάς τε βραχέας, πρὸς δὲ μαχαίρας εἶχον. ἸΠαρῶν δὲ καὶ Κόλχων ἦρχε Φαρανδάτης ὁ Τεάσπιος. ““λαρόδιοι δὲ καὶ Σάσπειρδς κατά περ Κόλ- χοι ὡπλισμένοι ἐσερατεύοντος. τούτων δὲ Ἰασίστιος ὃ

θ. Πισίδαι δὲ ἀσπίδας βαρρ!εναί 851. [ 1. λυχιοεργέας δοτταχίϊ Αἰμοπμδοὺβ ρΡ. 486: λυχοεργέας ΡΗ. λυχεργέας 4486 ἢ} 12. λασόνιοι Ρ: λασόνειοι 480, λασίνιοι ἢ ἢ 30, φερενδάτης ΡΗ

1868 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥΗ

80 Σιρομέτρεω ἦρχε. τὰ δὲ νησιωτικὰ ἔϑνεα τὰ ἐκ τῆς Ἐρυ- ϑρῆς ϑαλάσσης ἑπόμενα, νήσων δὲ ἐν τῇσι τοὺς ἀνασπά- στους καλεομένους κατοιχέζει βασιλεύς, ἀγχοτάτω τῶν Μηδικῶν εἶχον ἐσθῆτά τε καὶ ὅπλα. τούτων δὲ τῶν γησιωτέων ἤρχε ἹΜαρδόντης ὁ Βαγαίου, ὃς ἐν Μυκάλῃ ὅδ στρατηγέων δευτέρῳ ἔτεϊ τούτων ἐτελεύτησε ἐν τῇ μάχῃ. Ταῦτα ἣν τὰ κατ᾽ ἤπειρον στρατευόμενά τὸ ἔϑνεα καὶ τεταγμένα ἐς τὸν πεζόν. τούτου ὧν τοῦ στρατοῦ ἤρχον μὲν οὗτοι οἵ περ εἰρέαται, καὶ οἱ διατάξαντες καὶ ἐξαριϑμήσαντες οὗτοι ἦσαν καὶ χιλιάρχας τε καὶ μυριάρχας 10 ἀποδέξαντες, ἑκατοντάρχας δὲ καὶ δεκάρχας οἱ μυριάρχαι. 82 τελέων δὲ καὶ ἐϑνέων ἦσαν ἄλλοι σημάντορες. ἦσαν μὲν δὴ οὗτοι οἵ περ εἰρέαται ἄρχοντες, ἐστρατήγεον δὲ τούτων τε καὶ τοῦ σύμπαντος στρατοῦ τοῦ πεζοῦ Μαρδόνιός τε ὃ Γοβρύξω καὶ Τριτανταίχμης ὃ ᾿Αρταβάνου τοῦ γνώμην 1δ , ϑεμένου μὴ στρατεύεσθαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα καὶ Σμερδο- μένης ὃ Ὀτάνεω, Δαρείου ἀμφότεροι οὗτοι ἀδελφεῶν παῖδες, Ξέρξη δὲ ἐγίνοντο ἀνεψιοί, καὶ ΜΙασίστης ὁ Ζ4α- Οδίου τὲ καὶ ““τόσσης παῖς καὶ Γέργις ὃ “4ριάζου καὶ 88 Μεγάβυζος ὃ Ζωπύρου. οὗτοι ἦσαν στρατηγοὶ τοῦ σύμ- Ὁ σαντος πεζοῦ χωρὶς τῶν μυρίων" τῶν δὲ μυρίων τούτων Περσέων τῶν ἀπολελεγμένων ἐστρατήγεε μὲν Ὑδάρνης ὃ Ὑδάρνεος ᾿ ἐκαλέοντο δὲ ἀϑάνατοι οἱ Πέρσαι οὗτοι ἐπὶ τοῦδε" εἴ τις αὐτῶν ἐξέλεπτε τὸν ἀριϑμὸν ἢ ϑανάτῳ βιη- ϑεὶς ἢ γούσῳ , ἄλλος ἀνὴρ ἀραίφητο, καὶ ἐγίνοντο οὐ- "δ δαμὰ οὔτε πλεῦνες μυρίων οὔτε ἐλάσσονες. κόσμον δὲ πλεῖστον παρείχοντο διὰ πάντων Πέρσαι, καὶ αὑτοὶ ἄρε- στοι ἦσαν᾽ σκευὴν μὲν τοιαύτην εἶχον ἢ περ εἴρηται, χωρὶς δὲ χρυσόν τε πολλὸν καὶ ἄφϑονον ἔχοντες ἐνέτερετεον, ἅἄρμα- μάξας τε ἅμα ἤγοντο, ἐν δὲ παλλαχὰς καὶ ϑεραπηίην πολ- 80

Ἴ. τε οι. 4480 ἢ 8. τὸ 480 [ 9. μὲν οὐ. ΡΗ͂ || 16. χαὶ Σμερδο- μένης ὁ Ὀτανέω τεείϊυ8 ἰπἴτα ροδέ ἀνεψιοί Ἰεβεπίυτ ἢ ζερδομένης 486 ἢ} 19. ἀτόσσης τε καὶ δαρείου 480 || ἀρίζου 4806 ἢ 21. πεζοῦ ΡΗ͂: στρατοῦ πεζοῦ ἢ 328. διὰ τάδε ἐπὶ τοῦδε 4180 || 24. ἐκλίποι 8ι. 29. πολλὸν χρυσὸν 480

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η 189

λήν τε καὶ εὖ ἐσκευασμένην" σῖτα δέ σφι, χωρὶς τῶν ἄλλων στρατιωτέων, καμηλοί τε καὶ ὑποζύγια ἡγον.

ἱππεύει δὲ ταῦτα τὰ ἔϑνεα' πλὴν οὐ πάντα παρεί- 84 χᾶτο ἵππον, ἀλλὰ τοσάδε μοῦνα, Πέρσαι μὲν τὴν αὐτὴν ἐσκευασμένοι καὶ ὁ πεζὸς αὐτῶν" πλὴν ἐπὶ τῇσι κεφαλῇσι εἶχον ἔνιοι αὐτῶν καὶ χάλκεα καὶ σιδήρεα ἐξεληλαμένα

ποιήματα. εἰσὶ δὲ τινὲς νομάδες ἄνϑρωποι Σαγάρτιοι 85

καλεόμενοι, ἔϑνος μὲν Περσικὸν καὶ φωνῇ, σχδυὴν δὲ με-

ταξὺ ἔχουσι πεποιημένην τῆς τε Περσικῆς καὶ τῆς Πα-

10 κευϊχῆς᾽ οἱ παρδίχοντο μὲν ἵππον ὀχτακισχιλίην, ὅπλα δὲ οὐ νομίζουσι ἔχειν οὔτε χάλχεα οὔτε σιδήρεα ἔξω ἐγχει- ριδίων, χρέωνται δὲ σειρῆσι πεπλεγμένησι ἐξ ἱμάντων" ταύτῃσι πίσυνοι ἔρχονται ἐς πόλεμον. ἡ δὲ μάχη τούτων τῶν ἀνδρῶν ἥδε" ἐπεὰν συμμίέσγωσι τοῖσι πολεμέοισι, βάλ-

18 λουσι τὰς σειρὰς ἐπ᾽ ἄχρῳ βρόχους ἐχούσας" ὅτευ δ᾽ ἂν τύχῃ, ἢν τε ἵππου ἤν τε ἀνθρώπου, ἐπ᾽ ἑωυτὸν ἕλκει" οἵ δὲ ἐν ἔρκεσι ἐμπαλασσόμενοι διαφϑείρονται. τούτων μὲν 86 αὕτη ἡ μάχη, καὶ ἐπετετάχατο ἐς τοὺς Πέρσας" Μῆδοι δὲ τήν περ ἐν τῷ πεζῷ εἶχον σκευήν, καὶ Κίσσιοι ὡσαύ-

2) τως. Ἰνδοὶ δὲ σκευῇ μὲν ἐσεσάχατο τῇ αὐτῇ καὶ ἐν τῷ πεζῷ, ἤλαυνον δὲ κέλητας καὶ ἀρματα᾽ ὑπὸ δὲ τοῖσι ὅρ- μασι ὑπῆσαν ἵπποι καὶ ὄνοι ἄγριοι. Βάκτριοι δὲ ἐσκευά- δατο ὡσαύτως καὶ ἐν τῷ πεζῷ, καὶ Κάσπιοι ὁμοίως. “Πέβυες δὲ καὶ αὐτοὶ κατά περ ἐν τῷ πεζῷ" ἤλαυνον δὲ

Ὁ καὶ οὗτοι πάντες ἄρματα. ὡς δ᾽ αὕτως Κάσπιοι καὶ Παρικχάνιοι ἐσεσάχατο ὁμοίως καὶ ἐν τῷ πεζῷ. ραβιοι δὲ σκευὴν μὲν εἶχον τὴν αὑτὴν καὶ ἐν τῷ πεζῷ, ἤλαυνον δὲ πάντες καμήλους ταχυτῆτα οὐ λειπομένας ἵππων.

Ταῦτα τὰ ἔϑνεα μοῦνα ἱππεύει. ἀριϑμὸς δὲ τῆς 81

8) ἵππου ἐγένετο ὀχτὼ μυριάδες, πάρεξ τῶν καμήλων καὶ

τῶν ἁρμάτων. οἱ μέν νυν ἄλλοι ἱππέες ἐτετάχατο κατὰ

σι

8. Ἱππευεὴ [[| 8. φωνῇ] φωνῇ χρεώμενον Περσικῷ Ὁ |} 18. τῇσι ΡΗ 11. ἐν οἵα. Ῥρη. ἢ: ἴοτί, ὡς ἐν || 28. Κάσπειροι Ἀεἶζ, Κάσιοι ΤΑ ΠΟΥ, σοηΘηἰ π 8 οἰΐδπὶ Πάχτυες ᾿ 28. ταχυτῆτι ΡΗ͂, δὴ ἐς ταχυτῆταϊ ἢ 29, ἵππευεν ἢ. δοηδίοι

160 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

τέλεα, ράβιοι δὲ ἔσχατοι ἐπετετάχατο᾽ ἅτε γὰρ τῶν ἵππων οὔτι ἀνεχομένων τὰς καμήλους, ὕστεροι ἐτετάχατο,

88 ἵνα μὴ φοβέοιτο τὸ ἱππικόν. ἵππαρχοι δὲ ἦσαν “ρμα- μέϑρης τε καὶ Τίϑαιος Δάτιος παῖδες. ὃ δὲ τρίτος σφι συνίππαρχος Φαρνούχης κατελέλειπτο ἐν Σάρδισι νοσέων. ὅ ὡς γὰρ δρμῶντο ἐκ Σαρδίων, ἐπὶ συμφορὴν περιέπεσε ἀνεϑέλητον᾽ ἐλαύνοντι γάρ οἱ ὑπὸ τοὺς πόδας τοῦ ἵππου ὑπέδραμε κύων, καὶ ὃ ἵππος οὐ προϊδὼν ἐφοβήϑη τε καὶ στὰς ὀρϑὸς ἀπεσείσατο τὸν Φαρνούχεα, πεσὼν δὲ αἷμά τὸ ἤμεε καὶ ἐς φϑίσιν περιῆλϑε ἡ νοῦσος. τὸν δὲ ἵππον 10 αὐτίκα κατ᾽ ἀρχὰς ἐποίησαν ὡς ἐκέλευε" ἀπαγαγόντες οἱ οἰκέται ἐς τὸν χῶρον ἐν τῷ περ κατέβαλε τὸν δεσπότην, ἐν τοῖσι γούνασι ἀπέταμον τὰ σκέλεα. Φαρνούχης μὲν οὕτω παρελύϑη τῆς ἡγεμονίης.

89 Τῶν δὲ τριηρέων ἀριϑμὸς μὲν ἐγένετο ἑπτὰ καὶ διη-- 1 χόσιαι καὶ χίλιαι, παρείχοντο δὲ αὐτὰς οἵδε, Φοίνικες μὲν σὺν Σύροισι τοῖσι ἐν τῇ Παλαιστίνῃ τριηκοσίας, ὧδε ἐσκευασμένοι" περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι κυνέας εἶχον ἀγχο- τάτω πεποιημένας τρόπον τὸν “Ἑλληνικόν, ἐνδεδυχότες δὲ ϑώρηκας λινέους, ἀσπίδας δὲ ἔτυς οὐκ ἐχούσας εἶχον καὶ 20 ἀκόντια. οὗτοι δὲ οἱ Φοίνικες τὸ παλαιὸν οἴκεον, ὡς αὐτοὶ λέγουσι, ἐπὶ τῇ Ἐρυϑρῇ ϑαλάσσῃ, ἐνθεῦτεν δὲ ὑπερβάντες τῆς Συρίης οἰκέουσι τὸ παρὰ ϑάλασσαν᾽ τῆς δὲ Συρίης τοῦτο τὸ χωρίον καὶ τὸ μέχρι «Αἰγύπτου πᾶν Παλαιστίνη καλέεται. Αἰγύπτιοι δὲ νέας παρείχοντο διη- 25 χοσίας. οὗτοι δὲ εἶχον περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι κράνεα χηλευτα, ἀσπίδας δὲ κοίλας, τὰς ἔτυς μεγάλας “ἐχούσας, καὶ δόρατά τὲ ναύμαχα καὶ τύχους μεγάλους. τὸ δὲ πελῆ- ϑὸς αὑτῶν ϑωρηκοφόροι ἤσαν, μαχαίρας δὲ μεγάλας εἶχον.

θθοὗτοι μὲν οὕτω ἐστάλατο, Κύπριοι δὲ παρείχοντο νέας 80 πεντήκοντα καὶ ἑκατόν, ἐσχευασμένοι ὧδε τὰς μὲν κεφα- λὰς εἱλίχατο μίτρῃσι οἱ βασιλέες αὐτῶν, οἱ δὲ ἄλλοι εἶχον

1. ἐτετάχατο ΡΗ θ. ἐνέπεσε ΡΗ [ 11. ἀπαγαγόντες ροϑί δεσπότην, οἱ οἰχέται δυΐεπι ροϑέ ἐποίησαν ΡΗ͂ (υἷος φυϊάδαι ἀγαγόντες) ἢ 18. σὺν τοῖσι ΡΕ [ 11. συρίοισι 1,

Ο σασι - μά χων

-ἷ«-..

σι

10

18

80

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 161,

κιϑῶγας, τὰ δὲ ἄλλα κατά περ Ἕλληνες. τούτων δὲ το- σαδε ἔϑνεα ᾿εἰσί, οἱ μὲν ἀπὸ Σαλαμῖνος καὶ ᾿ϑηνέων, οἱ δὲ ἀπ᾽ “Ἱρκαδίηρ; οἱ δὲ ἀπὸ Κύϑνου, οἱ δὲ ἀπὸ Φοι- νίκης, οἱ δὲ ἀπὸ «Αἰϑιοπίης, ὡς αὐτοὶ Κύπριοι λέγουσι. Κίλικες δὲ ἑκατὸν παρδέχοντο γέας. οὗτοι δ᾽ αὖ περὶ 91 μὲν τῇσι κεφαλῇσι κράνεα ἐπιχώρια, λαισήια δὲ εἶχον ἀντ᾽ ἀσπεέδων ὠμοβοέης πεποιημένα, καὶ κεϑῶνας. εἰρενέους ἐνδεδυκότες" δύο δὲ ἀκόντια ἕχαστος καὶ ξίφος εἶχον, ἀγχοτάτω τῇσι «Αἰγυπτίησι μαχαέίρῃσι πεποιημένα. οὗτοι δὲ τὸ παλαιὸν Ὑπαχαιοὶ ἐκαλέοντο, ἐπὶ δὲ Κίέλικος τοῦ ἀγήνορος ἀνδρὸς Φοίνικος ἔσχον τὴν ἐπωνυμέην. Παάμ- φυλοι δὲ τριήκοντα παρείχοντο νέας Ἑλληνικοῖσι ὅτελοισι ἐσχευασμένοι. οἱ δὲ Πάμφυλοι οὗτοι εἰσὶ τῶν ἐχ Τροέης ἀποσκεδασϑέντων ἅμα Ἀμφιλόχῳ καὶ Κάλχαντι. «Αὐκιοι 92 δὲ παρείχοντο νέας πεντήκοντα ϑωρηχοφόροι τε ἐόντες ᾿ καὶ κγημιδοφόροι, εἶχον δὲ τόξα κρανέινα καὶ ᾿διστοὺς χαλαμένους ἀἁπτέρους καὶ ἀχόντια, ἐπὶ δὲ αἰγὸς δέρμα περὶ τοὺς ὥμους αἰωρεύμενον, περὶ δὲ τῇσι κεφαλῇσι πέλους πτεροῖσι ποδριεστεφανωμένους᾽" ἐγχειρίδια δὲ καὶ δρέπανα δἶχον. Αὐκιοι δὲ Τερμέλαι ἐκαλέοντο ἐχ Κρή- της γεγονότες, ἐπὶ δὲ “ύκου τοῦ Πανδίονος ἀνδρὸς 49η- γαίου ἔσχον τὴν ἐπωνυμίην. Φωριέες δὲ οἱ ἐκ τῆς “Ἱσίης 98 τριήκοντα παρείχοντο γέας, ἔχοντές τὲ “Ἑλληνικὰ ὅπλα καὶ γεγονότες ἀτεὸ Πελοττογνήσου. Κᾶρες δὲ ἑβδομήκοντα πα- ρεέχοντο γέας, τὰ μὲν ἄλλα κατά περ Ἕλληνες ἐσταλμένοι, εἶχον δὲ καὶ δρέπανα καὶ ἐγχειρίδια. οὗτοι δὲ οἵτινες πρότερον ἐκαλέοντο, ἐν τοῖσι πρώτοισι τῶν λόγων εἴρηται: Ἴωνες δὲ ἑκατὸν νέας παρείχοντο ἐσκευασμένοι ὡς Ἕλλη- 04 γες. Ἴωγες δὲ ὅσον μὲν χρόνον ἐν Πελοποννήσῳ οἴκδον τὴν νῦν καλεομένην “Αχαιίην » καὶ πρὶν ἢ Δαναόν τε καὶ Ξοῦϑον ἀπικέσϑαι ἐς Πελοπόννησον, ὡς Ἕλληνες λέγουσι, ἐκαλέοντο Πελασγοὶ «Αἰϊγειαλέες, ἐπὶ δὲ Ἴωνος τοῦ ἘΞούϑου

Ἴωνες. νησιῶται δὲ ἑπτακαίδεκα παρείχοντο νέας, ὦπλι- 9ὅ

1. χιϑῶνας] χιτάριας ἀεΡδὰνν ῥγορίογ Ρους. Χ 168 || 2. ἐστί ΡΗ 6. δὲ δί.: τε 10. δὲ δ1.: μὲν {11. δέρματα --- αἰωρεύμενα ΡΗ͂ ἩΗοτχοϑοΐῃβ [1]. 11

1602 ἨΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

σμένοι ὡς Ἕλληνες, καὶ τοῦτο Πελασγικὸν ἔϑνος, ὕστερον δὲ ᾿Ιωνικὸν ἐχλήϑη κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον καὶ οἱ δυωδεκα- πόλιες Ἴωνες οἱ ἀπ᾽ :41ϑηνέων. Αἰολέες δὲ ἑξήκοντα γέας παρείχοντο, ἐσκευασμένοι τε ὡς Ἕλληνες καὶ τὸ πάλαι καλεόμενοι Πελασγοί, ὡς Ἑλλήνων λόγος. Ἑλλησπόντιοι δὲ πλὴν ᾿Αβυδηνῶν (Ἀβυδηνοῖσι γὰρ προσετέταχτο ἐχ βασιλέος κατὰ χώρην μένουσι φύλακας εἶναι τῶν γεφυ- ρέων) οἱ δὲ λοιποὶ οἱ ἐκ τοῦ Πόντου στρατευόμδνοι πα- ρείχοντο μὲν ἑκατὸν νέας, ἐσχευασμένοι δὲ ἦσαν ὡς Ἕλλη- γες. Οὗτοι δὲ ᾿Ιώνων καὶ Ζωριέων ἄποικοι.

Ἐπεβάτευον δὲ ἐπὶ πασέων τῶν νεῶν Πέρσαι καὶ 1Πῆ- δοι καὶ Σάχαι. τούτων δὲ ἄριστα πλεούσας παρείχοντο γέας Φοένικες καὶ Φοινέκων Σιδώνιοι. τούτοισι πᾶσι καὶ τοῖσι ἐς τὸν τεεζὸν τεταγμένοισι αὐτῶν ἐπῆσαν ἑκάστοισι ἐπιχώριοι ἡγεμόνες, τῶν ἐγώ, οὐ γὰρ ἀναγκαίῃ ἐξέργομαι ἐς ἱστορίης λόγον, οὐ παραμέμνημαι. οὔτε γὰρ ἔϑνεος ἔχά- στου ἐπάξιοι ἦσαν οἱ ἡγεμόνες, ἔν τε ἔϑνεϊ ἑκάστῳ ὅσαι περ πόλεες τοσοῦτοι χαὶ ἡγεμόνες ἦσαν, εἵποντο δὲ ὡς οὐ στρατηγοὶ ἀλλ᾽ ὥσπερ οἱ ἄλλοι στρατευόμενοι δοῦλοι" ἐπεὶ στρατηγοί γε οἱ τὸ πᾶν ἔχοντες κράτος καὶ ἄρχοντες τῶν ἐθνέων ἑκάστων, ὅσοι αὐτῶν ἦσαν Πέρσαι, εἰρέαταί

97 μοι. τοῦ δὲ ναυτικοῦ ἐστρατήγεον ζΑριαβίγνης τε ὃ 41.α-

ρξέου καὶ Πρηξάσπης ὃ σπαϑίνεω καὶ Μεγάβαζος ὃ ἹΜεγαβάτεω καὶ ᾿Αχαιμένης ὃ Δαρείου, τῆς μὲν Ἰάδος τὸ καὶ Καρικῆς στρατιῆς “ἀριαβίγνης ὃ Δαρείου τε παῖς καὶ τῆς Γοβρύεω ϑυγατρός" ΑἸϊγυπτίων δὲ ἐστρατήγεε ᾿ἄχαι- μένης Ξέρξεω ἐὼν ἀπ᾽ ἀμφοτέρων ἀδελφεός, τῆς δὲ ἄλλης σερατιῆς ἐστρατήγεον οἱ δύο. τριηκόντεροι δὲ καὶ πεντη- κόντεροι καὶ κέρκουροι καὶ ἱππαγωγὰ πλοῖα μαχρὰ συνελ-

98 ϑόντα ἐς τὸν ἀριϑμὸν ἐφάνη τρισχίλια. τῶν δὲ ἐπιπελεόν-

’ 3 , των μετά γε τοὺς στρατηγοὺς οἵδε ἧσαν ὀνομαστότατοι, Σιδώνιος Τετράμνηστος ᾿Ανύσου, καὶ Τύριος αττὴν Σι-

8. οἱ ἐκ ΜεΒθοϊηρ: ἐχ ἢ 12. τούτων] πάντων 8. || 11. ἐπάξιοι Ῥοτίυθ: ἀπάξιοι ἢ 20. γε Κ: τε ᾿] οἵ τε τὸ 8ι. [[ 22. ἐστρατήγεον οἵδε ΡΗῚ 32. ἀλλήσον ΡΗ ᾿ μάπην σιρώνου ΡΗ͂

ὅ

1

μ᾿ οι

σι

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 168

ρώμου, καὶ ““ράδιος ἹΜέρβαλος γβάλου, καὶ Κίλιξ Συέν- γεσις ᾿Ὡρομέδοντος, καὶ «ΑΑύχιος Κυβερνίσκος Σίχκα, καὶ Κύπριοι Γόργος τε ὁ Χέρσιος καὶ Τιμῶναξ ὃ ὄ Τιμαγόρεω, χαὶ Καρῶν Ἱστιαῖός τε ὃ ΤἸύμνεω καὶ Πίγρης ὃ Ὕσσελ-

δώμου καὶ ΖΦαμασίϑυμος ὃ Κανδαύλεω. τῶν μέν νυν 99

ἄλλων οὐ παραμέμνημαι ταξιάρχων ὡς οὐκ ἀναγκαζόμενος, Ἀρτεμισίης δὲ [τῆς] μάλιστα ϑῶμα ποιεῦμαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα στρατευσαμένης γυναικός" ἥτις «ἀποθανόντος τοῦ ἀνδρὸς αὑτή τε ἔχουσα τὴν τυραννίδα καὶ παιδὸς ὑπάρ- χοντος γεηγίξω ὑπὸ λήματός τε καὶ ἀνδρηέης ἐστρατεύετο, οὐδεμιῆς οἱ ἐούσης ἀναγκαίης. οὔνομα μὲν δὴ ἦν αὑτῇ “Ἀρτεμισίη, ϑυγάτηρ δὲ ἦν “1υγδάμιος » γένος δὲ ἐξ “Ἵλι- καργνησσοῦ τὰ πρὸς πατρός, τὰ μητρόϑεν δὲ Κρῆσσα. ἡγεμόνευς δὲ “λικαρνησσέων τε καὶ Κῴων καὶ Νισυρίων τὸ καὶ Καλυδνίων, πέντε νέας παρεχομένη. καὶ συνα- πάσης τῆς στρατιῆς, μετά γε τὰς Σιδωνίων, νέας εὐδο- ξοτάτας παρείχετο, πάντων τὲ τῶν συμμάχων γνώμας ἀρίστας βασιλέι ἀπεδέξατο. τῶν δὲ κατέλεξα πολίων ἡγεμονεύειν αὑτήν, τὸ ἔϑνος ἀποφαίνω πᾶν ξὸν “ωρικόν, ““λικαρνησσέας μὲν Τροιζηνίους, τοὺς δὲ ἄλλους Ἐπιδαυ- ρέους. ἐς μὲν τοσόνδε ὁ ναυτικὸς στρατὸς εἴρηται. Ξέρξης δέ, ἐπεὶ ἠριϑμήϑη τε καὶ διετάχϑη ὃ στρατός, ἐπεϑύμησε αὑτός σφεας διεξελάσας ϑεήσασϑαι" μετὰ δὲ ἐποέεε ταῦτα, καὶ διεξελαύνων ἐπὶ ἃ ἅρματος παρὰ ἔϑνος ἕν ἕχαστον ἐπυνθάνετο, χαὶ ἀπέγραφον οἱ γραμματισταέ, ἕως ἐξ ἐσχάτων ἐς ἔσχατα ἀπέκετο καὶ τῆς ἵππου καὶ τοῦ πεζοῦ. ὡς δὲ ταῦτά οἱ ἐπεποίητο, τῶν νεῶν κατελκυ- σϑεισέων ἐς ϑάλασσαν, ἐνθαῦτα ὁ Ἐέρξης μετεχβὰς ἐκ τοῦ ἅρματος ἐς νέα Σιδωνέην ἵζετο ὑπὸ σκηνῇ χρυσέῃ καὶ παρέπλεε παρὰ τὰς πρώρας τῶν γεῶν, ἐπειρωτῶν τε ἕχάστας ὁμοίως καὶ τὸν πεζὸν καὶ ἀπογραφόμενος. τὰς δὲ νέας οὗ ναύαρχοι ἀναγαγόντες ὅσον τε τέσσερα πλέϑρα

1. νέρβαλος ΟΡ ἢ ἀρβάλου ΡΗ͂ ἢ] 4. σελδώμου. ΡΗ 1} ὅ. τῶν --- 6 ὠναγχαζόμενος ε886 βαβρεοίδα οΥἱβ᾽ πἰ8 υἱἀοηίαν [[ 1, τῆς 866], 8. |} 11. οἵ οι. 486 12. ἐξ οπι. 4860 ἢ 22, ἠριϑμήϑη ϑοιάίζες : ἡρίϑμησέ ἢ 32, τε οὔ. Ρὲ 118

100

164 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥΗ

ἀπὸ τοῦ αἰγιαλοῦ ἀνεκώχευον, τὰς πρώρας ἐς γῆν τρέ- ψαντες πάντες μετωπηδόν, καὶ ἐξοπλίσαντες τοὺς ἐπιβά- τας ὡς ἐς πόλεμον. ὃ δ᾽ ἐντὸς τῶν πρωρέων πλέων ἐθηεῖτο καὶ τοῦ αἰγιαλοῦ.

Ὡς δὲ καὶ ταύτας διεξέπλωσε καὶ ἐξέβη ἐχ τῆς νεός, μετεπέμψατο 4ημάρητον τὸν ρίστωνος συστρατευόμενον αὑτῷ ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, καλέσας δ᾽ αὐτὸν εἴρετο τάδε. “Ζ4ημάρητε, νῦν μοι σὲ ἡδύ τι ἐστὶ εἰρέσϑαι τὰ ϑέλω. σὺ εἷς Ἕλλην τε, καὶ ὡς ἐγὼ πυνϑάνομαι σεῦ τε καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων τῶν ἐμοὶ ἐς λόγους ἀπικνεομένων, πόλιος οὔτ᾽ ἐλαχίστης οὔτ᾽ ἀσϑενεστάτης. νῦν ὧν μοι τόδε φράσον, εἰ Ἕλληνες ὑπομενέουσι χεῖρας ἐμοὶ ἀνταειρό- μενοι. οὗ γάρ, ὡς ἐγὼ δοκέω, οὐδ᾽ εἰ πάντες Ἕλληνες καὶ οἱ λοιποὶ οἱ πρὸς ἑσπέρης οἰκέοντες ἄνϑρωποι συλ- λεχϑείησαν, οὐκ ἀξιόμαχοι εἰσὶ ἐμὲ ἐπιόντα ὑπομεῖναι, μὴ ἐόντες ἄρϑμιοι. ϑέλω μέντοι καὶ τὸ ἀπὸ σεῦ, ὁκοῖόν τι λέγεις περὶ αὑτῶν, πυϑέσϑαι ὃ μὲν ταῦτα εἰρώτα, ὃ δὲ ὑπολαβὼν ἔφη “βασιλεῦ, κότερα ἀληϑείῃ χρήσωμαι πρὸς σὲ ἢ ἡδονῇ Σ᾽ ὃ δέ μεν ἀληϑείῃ χρήσασϑαι ἐκέλευε,

102 φὰς οὐδέν οἱ ἀηδέστερον ἔσεσϑαι ἢ πρότερον ἥν. ὡς δὲ

ταῦτα ἤκουσε Δημάρητος, ἔλεγε τάδε. “βασιλεῦ, ἐπειδὴ ἀληϑείῃ διαχρήσασθαι πάντως κελεύεις ταῦτα λέγοντα τὰ μὴ ψευδόμενός τις ὕστερον ὑπὸ σεῦ ἁλώσεται, τῇ Ἑλλάδι πενίη μὲν αἷεί κοτε σύντροφος ἐστί, ἀρετὴ δὲ ἔπξακτος ἐστί, ἀπό τὸ σοφίης κατεργασμένη καὶ νόμου ἰσχυροῦ" τῇ διαχρδωμένη ἡ Ἑλλὰς τήν τε πενέην ἀπαμύνεται καὶ τὴν δεσποσύνην. αἰνέω μέν νυν πάντας Ἕλληνας τοὺς στερὶ ἐκείνους τοὺς Ζωρικοὺς χώρους οἰκημένους, ἔρχομαι δὲ λέξων οὐ περὶ πάντων τούσδε τοὺς λόγους ἀλλὰ περὶ “Τακεδαιμονίων μούνων, πρῶτα μὲν ὅτι οὐκ ἔστι ὅκως κοτὲ σοὺς δέξονται λόγους δουλοσύνην φέροντας τῇ ἝΔ- λάδι, αὑτις δὲ ὡς ἀντιωσονταί τοι ἐς μάχην καὶ ἣν οἱ

ὃ. ἐντός τε 5ι. [[| 18. χρήσωμαι 4148: χρήσομαι |! 22 χρήσασϑαι ΡΗ, δὴ χρήσασϑαι δίον. βοτ, ΥἹΙ ὅ8 Ι πάντως 4486. ϑίον.: πάντως με ἢ 24, χοτε οι. 486 }|} σύντροφος σύνεστιν ἢ. δίοῦ. [[|26. τε οι. Ρὴ

Ψι

25

10

1ὅ

ἨΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 16

ἄλλοι Ἕλληνες πάντες τὰ σὰ φρονέωσι. ἀριϑμοῦ δὲ πέρι, μή πύϑῃ ὅσοι τινὲς ἐόντες ταῦτα τοιέδιν οἷοί τε εἰσί" ἢν τε γὰρ τύχωσι ἐξεστρατευμένοι χίλιοι, οὗτοι μαχήσονταί

τοι, ἤν τε ἐλάσσονες τούτων ἢν τε χαὶ πλεῦνες. ταῦτα 108

ἀκούσας Ἐέρξης γελάσας ἔφη “Δημάρητε, οἷον ἐφϑέγξαο ἔπος, ἄνδρας χιλίους στρατιῇ τοσῇδε μαχήσεσϑαι. ἄγε εἶπέ μοι σὺ φὴς τούτων τῶν ἀνδρῶν βασιλεὺς αὑτὸς γενέσϑαι᾽ σὺ ὧν ἐϑελήσεις αὐτίκα μάλα πρὸς ἄνδρας δέκα μάχεσϑαι; καίτοι εἰ τὸ πολιτικὸν ὑμῖν πᾶν ἔστι τοιοῦτον οἷον σὺ διαιρέεις, σέ γε τὸν κείνων βασιλέα πρέ- πει πρὸς τὸ διπλήσιον ἀντιτάσσεσθαι κατὰ. νόμους τοὺς ὑμετέρους. εἰ γὰρ κείνων ἕκαστος δέκα ἀνδρῶν τῆς στρα- τιῆς τῆς ἐμῆς ἀντάξιος ἐστί, σὲ δέ γε δίζημαι εἴκοσι εἶναι ἀντάξιον. καὶ οὕτω μὲν ὀρϑοῖτ᾽ ἂν ὃ λόγος ὃ παρὰ σέο λεγόμενος" εἰ δὲ τοιοῦτοί τε ἐόντες καὶ μεγάϑεα το- σοῦτοι, ὅσοι σύ τε χαὶ οἱ παρ᾽ ἐμὲ φοιτῶσι Ἑλλήνων ἐς λόγους αὐχέετε τοσοῦτον, ὅρα μὴ μάτην κόμπος ὄ λόγος οὗτος εἰρημένος ἢ. ἐπεὶ φέρε ἴδω παντὶ τῷ οἰχότι" κῶς ἂν δυναίατο χίλιοι ἢ καὶ μύριοι ἢ καὶ πεντακισμύριοι, ἐόντες γε ἐλεύϑεροι πάντες ὁμοίως καὶ μὴ ὑπ ἑνὸς ἀρχό-- μένοι, στρατῷ τοαῷδε ἀντιστῆναι; ἐπεί τοι πλεῦνες περὲ ἕνα ἕκαστον γινόμεϑα ἢ χίλιοι, ἐόντων ἐκείνων πέντε χι- λιάδων. ὑπὸ μὲν γὰρ ἑνὸς ἀρχόμενοι κατὰ τρόπον τὸν ἡμέτερον γενοίατ᾽ ἄν, δειμαίνοντες τοῦτον, καὶ παρὰ τὴν ἑωυτῶν φύσιν ἀμείνονες, καὶ ἴοιεν ἀναγκαζόμενοι μάστιγι ἐς πλεῦνας ἐλάσσονες ἐόντες" ἀνειμένοι δὲ ἐς τὸ ἐλεύϑε- ρον οὐκ ἂν ποιέοιεν τούτων οὐδέτερα. δοκέω δὲ ἔγωγε καὶ ἀνισωϑέντας πλήϑεϊ χαλεπτῶς ἂν Ἕλληνας Πέρσῃσι μούνοισι μάχεσϑαι. ἀλλὰ παρ᾽ ἡμῖν μὲν [μούνοισι] τοῦτο ἐστὶ τὸ σὺ λέγεις, ἔστε γε μὲν οὐ πολλὸν ἀλλὰ σπάνιον" εἰσὶ γὰρ Περσέων τῶν ἐμῶν αἰχμοφόρων οἱ ἐϑελήσουσε

18. δέ οαιν, ΡΗ͂ ἢ 1δ. εἰρημένος ΡΗ͂ ἢ 16. τε οτ, 486 18. Κὶ ΚΕ: εἴη ἢ 19. ἂν δυναίατο ἢ: δυναίατο ἢ 21. παρὰ διοίκοηδοῖ [[ 26. ἐλευ- ϑέρων 480 }} 39. μούνους μούνοισι ἢ μὲν μούνοισι οι. 4480 ἢ} 80. μέν- τοι ΡΗ

,

106 " ΗΡΟΔΟΤΟΥΗ

ο΄ Ἑλλήνων ἀνδράσι τρισὶ ὁμοῦ μάχεσθαι" τῶν σὺ ἐὼν ἄπει-

104 ρος πολλὰ φλυηρέεις" πρὸς ταῦτα Ζημάρητος λέγει ““ᾧ βασιλεῦ, ἀρχῆϑεν ἠπιστάμην ὅτι ἀληϑείῃ χρεώμενος οὗ φίλα τοι ἐρέω" σὺ δ᾽ ἐπεὶ ἠνάγκασας λέγειν τῶν λόγων τοὺς ἀληϑεστάτους, ἔλεγον τὰ κατήχοντα Σπαρτιήτῃσι. καίτοι ὡς ἐγὼ τυγχάνω τὰ νῦν τάδε ἐστοργὼς ἐκείνους ...., αὐτὸς μάλιστα ἐξεπίστεαι, οἵ μὲ τιμήν τε καὶ γέρεα ἀπε- λόμενοι πατρώια ἄπολέν τε καὶ φυγάδα πεποιήκασι, πα- τὴρ δὲ σὸς ὑποδεξάμενος βίον τέ μοι καὶ οἶχον ἔδωχε. οὔκων οἶχός ἔστι ἄνδρα τὸν σώφρονα εὐνοέην φαινομένην διωθϑέεσθαι, ἀλλὰ στέργειν μάλιστα. ἐγὼ δὲ οὔτε δέκα ἀνδράσι ὑπίσχομαι οἷός τε εἶναι μάχεσθαι οὔτε δυοῖσι, ἕχών τε εἶναι οὐδ᾽ ἂν μουνομαχέοιμι. εἰ δὲ ἀναγκαίη εἴη ἢ μέγας τις ὃ ἐποτρύνων ἀγών, μαχοίμην ἂν πάντων ἥδιστα ἑνὶ τούτων τῶν ἀνδρῶν οἱ Ἑλλήνων ἕχαστος φησὶ τριῶν ἄξιος εἶναι. ὥς δὲ καὶ ““χεδαιμόνιοι κατὰ μὲν ἕνα μαχόμενοι οὐδαμῶν εἶσι κακίονες ἀνδρῶν, ἁλέες δὲ ἄριστοι ἀνδρῶν ἁπάντων, ἐλεύϑεροι γὰρ ἐόντες οὗ πάντα ἐλεύϑεροι εἰσί" ἔπεστι γάρ σφι δεσπότης νόμος, τὸν ὕπο- δειμαίνουσι πολλῷ ἔτι μᾶλλον ἢ οἱ σοὶ σέ. ποιεῦσι γῶν τὰ ἂν ἐκεῖνος ἀνώγῃ" ἀνώγει δὲ τὠυτὸ αἷεί, οὐκ ἐῶν φεύγειν οὐδὲν πλῆϑος ἀνθρώπων ἐκ μάχης, ἀλλὰ μένοντας ἐν τῇ τάξι ἐπικρατέειν ἢ ἀπόλλυσθαι. σοὶ δὲ εἰ φαί- γομαι ταῦτα λέγων φλυηρέειν, τάλλα σιγᾶν ϑέλω τὸ λοι- πόν" γνὺῦὺν τε ἀναγχκασϑεὶς ἔλεξα. γένοιτο μέντοι κατὰ γόον τοι, βασιλεῦ."

16ὲ ὋῸ μὲν δὴ ταῦτα ἀμείψατο, Ἐέρξης δὲ ἐς γέλωτά τε ἔτρεψε. καὶ οὐχ ἐποιήσατο ὀργὴν οὐδεμέαν, ἀλλ᾽ ἠπίέως αὐτὸν ἀπεπέμψατο. τούτῳ δὲ ἐς λόγους ἐλϑὼν Ξέρξης, καὶ ὕπαρχον ἐν τῷ Δορίσκῳ τούτῳ καταστήσας ασχά- μην τὸν ἸΠεγαδόστεω, τὸν δὲ ὑπὸ 4΄αρείου σταϑέντα καταπαύσας, ἐξήλαυνε τὸν στρατὸν διὰ τῆς Θρηίκης ἐπὶ

δ. τὰ ομι. 486 |} θ. Ἰδοιπδπι βἰφηίϊβεαν! δι. 8ἰς ἔδγαε δχρ᾽ δηάδῃι : δὲ μισέων 8. ἀποστυγέων ἢ 12. οὔτεοισι 8. οὐτεοῖσι 4806 ἢ 34. τἄλλα] ἅμα 486} 325. δὲ ΡΗ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 167

τὴν Ἑλλάδα. κατέλιπε δὲ ἄνδρα τοιόνδε Πασχάμην γενό- 106 μενον, τῷ [μούνῳ] Ξέρξης δῶρα πέμπεσκε ὡς ἀριστεύοντι | πάντων ὅσους αὑτὸς κατέστησε ἢ ΖΙαρεῖος ὑπάρχους, πέμ- πεσκε δὲ ἀνὰ πᾶν ἔτος" ὡς δὲ καὶ ᾿ἀρτοξέρξης ὃ Ξέρξεω

ὅ τοῖσι Πασχαμείοισι ἐχγόνοισι. χατέστασαν γὰρ ἔτι πρύ- τερον ταὕτης τῆς ἐλάσιος ὕπαρχοι ἐν τῇ Θρηΐίχῃ καὶ τοῦ Ἑλλησπόντου πανταχῇ. οὗτοι ὧν πάντες οἵ τε ἐκ Θρηίκης καὶ τοῦ Ἑλλησπόντου, πλὴν τοῦ ἐν ΖΙορίσκῳ, ὑπὸ λλή- γων ὕστερον ταύτης τῆς στρατηλασίης ἐξαιρέϑησαν᾽ τὸν

10 δὲ ἐν Δορίσχῳ ΜΠασκάμην οὐδαμοέ κω ἐδυνάσϑησαν ἔἐξε- λεῖν, πολλῶν πειρησαμένων. διὰ τοῦτο δή οἱ τὰ δῶρα πέμπεται παρὰ τοῦ βασιλεύοντος αἰεὶ ἐν Πέρσησι. τῶν 101 δὲ ἐξαιρεϑέντων ὑπὸ Ἑλλήνων οὐδένα βασιλεὺς Ἐέρξης ἐνόμισε εἶναι ἄνδρα ἀγαθὸν εἰ μὴ Βόγην μοῦνον τὸν ἐξ

(5 Ἠιόνος, τοῦτον δὲ αἰνέων οὐκ ἐπαύετο, καὶ τοὺς περιεόν- τας αὐτοῦ ἐν Πέρσησι παῖδας ἐτίμα μάλιστα, ἐπεὶ καὶ ἄξιος αἴνου μεγάλου ἐγένετο Βόγης᾽ ὃς ἐπειδὴ ἐπολιορ-- κέετο ὑπὸ 4ϑηναίων καὶ Κίμωνος τοῦ Μιλτιάδεω, παρεὸν αὑτῷ ὑπόσπονδον ἐξελϑεῖν καὶ νοστῆσαι ἐς τὴν «Ἰσίην,'

0 οὐκ ἠϑέλησε, μὴ δειλίῃ δόξειε περιεῖναι βασιλέι, ἀλλὰ διεκαρτέρεε ἐς τὸ ἔσχατον. ὡς δ᾽ οὐδὲν ἔτε φορβῆς ἐνῆν ἂν τῷ τείχεϊ, συννήσας πυρὴν μεγάλην ἔσφαξε τὰ τέκνα καὶ τὴν γυναῖχα καὶ τὰς παλλαχὰς καὶ τοὺς οἰκέτας καὶ ἔπειτα ἐσέβαλε ἐς τὸ πῦρ, μετὰ δὲ ταῦτα τὸν χρυσὸν

25 ἅπαντα τὸν ἐκ τοῦ ἄστεος καὶ τὸν ἄργυρον ἔσπειρε ἀπὸ τοῦ τείχεος ἐς τὸν Στρυμόνα, ποιήσας δὲ ταῦτα ἑωυτὸν ἐσέβαλε ἐς τὸ πῦρ. οὕτω μὲν οὗτος δικαίως αἰνέεται ἔτι καὶ ἐς τόδε ὑπὸ Περσέων. .

Ξέρξης δὲ ἐκ τοῦ 4Δορίσκου ἐπορδύετο ἐπὶ τὴν Ἔλ- 108

80 λάδα, τοὺς δὲ αἰεὶ γινομένους ἐμποδὼν συστρατεύεσθαι ἠνάγκαζε" ἐδεδούλωτο γάρ, ὡς καὶ πρότερόν μοι δεδή- λωται, ἢ μέχρι Θεσσαλίης πᾶσα καὶ ἦν ὑπὸ βασιλέα δασμοφόρος, Μεγαβάζου τε καταστρεψαμένου καὶ ὕστερον

ἃ. μούνῳ οπι. 486} ἀρίστῳ ὄντι 4806 ὃ. τῇ τε 8ι.} 11. δή 8ι.: δέ [ 106. μάλιστα οπι. ΡΗ || (8. τε χαὶ 8. [24. δὲ οἴπ. 4860

168 ἩΡΟΔΟΤΟΥΗ

“Παρδονίου. παραμείβετο δὲ πορευόμενος ἔκ “Φορίσκου πρῶτα μὲν τὰ Σαμοϑρηίχια τείχεα, τῶν ἐσχάτη πεπό- λεσται πρὸς ἑσπέρης πόλις τῇ οὔνομα ἐστὶ ἹΜεσαμβρίη. ἔχεται δὲ ταύτης Θασίων πόλις Στρύμη, διὰ δὲ σφέων τοῦ μέσου ««ίσος ποταμὸς διαρρέδι, ὃς τότε οὐκ ἀντέσχε τὸ ὕδωρ παρέχων τῷ Ξέρξεω στρατῷ ἀλλ᾽. ἐπτέλιτεδ. ἡ δὲ χώρη αὕτη πάλαι μὲν ἐκαλέετο Γαλλαϊκή, νῦν δὲ Βριαν- φική" ἔστι μέντοι τῷ δικαιοτάτῳ τῶν λόγων χαὶ αὕτη 109 Κικόνων. διαβὰς δὲ τοῦ «Αίσου ποταμοῦ τὸ ῥέεϑρον ἀπεξηρασμένον πόλιας Ἑλληνέδας τάσδε παραμείβετο, ἹΜαρώγδιαν Δίκαιαν Ἄβδηρα. ταύτας τὸ δὴ παρεξήιε καὶ κατὰ ταύτας λίμνας ὀνομαστὰς τάσδε, ΜΠαρωνδβίης μὲν μεταξὺ καὶ Σερύμης κειμένην ἸΙσμαρίδα, κατὰ δὲ 4εέ- καιαν Βιστογίδα, ἐς τὴν ποταμοὶ δύο ἐσιεῖσι τὸ ὕδωρ, Τραῦός τε καὶ Κόμψαντος. κατὰ δὲ ᾿΄βδηρα λίμνην μὲν οὐδεμέαν ἐοῦσαν ὀνομαστὴν παραμείψατο Ἐέρξης, ποτα- μὸν δὲ Νέστον ῥέοντα ἐς ϑάλασσαν. μετὰ δὲ φαύτας τὰς χώρας ἰὼν τὰς ἠπειρώτιδας πόλις παρήιε, τῶν ἐν μιῇ λίμνη ἐοῦσα τυγχάνει ὡσεὶ τριήκοντα σταδίων μά- λιστά κῃ. τὴν περίοδον, ἰχϑυώδης τε καὶ κάρτα ἁλμυρή᾽ ταύτην τὰ ὑποζύγια μοῦνα ἀρδόμενα ἀνεξήρηνε. τῇ δὲ 110 πόλε ταύτῃ οὔνομα ἐστὶ Πίστυρος. ταύτας μὲν δὴ τὰς πόλιας τὰς παραϑαλασσίας τε καὶ Ἑλληνέδας ἐξ εὐω- νύμου χειρὸς ἀπέργων πεαρεξήιδ᾽ ἔϑνεα δὲ Θρηίχων δι᾽ ὧν τῆς χώρης ὁδὸν ἐποιέετο τοσάδε, Παῖτοι Κίκονες Βί- σξονες Σαπαῖοι Δερσαῖοι Ἤδωνοὶ Σάτραι. τούτων οἱ μὲν παρὰ ϑάλασσαν κατοικημένοι ἐν τῇσι νηυσὶ εἵποντο" οἱ δὲ αὐτῶν τὴν μεσόγαιαν οἰκέοντες καταλεχϑέντες τὲ ὑπ ἐμεῦ, πλὴν Σατρέων, οἱ ἄλλοι πάντες πεζῇ ἀναγκα- 111 ζόμενοι εἵποντο. Σάτραι δὲ οὐδενός κω ἀνθρώπων ὑπή- χοοι ἐγένοντο, ὅσον ἡμεῖς ἴδμεν, ἀλλὰ διατελδῦσι τὸ μέχρι

3, ἑσπέρης 81.: ἑσπέρῳ ||{1. Γαλδαϊχὴ 48, Χαλϑαϊχῃ 6} 11. ταῦτα τε Α86 ἢ 14. ἐσιεῖσι ϑεοινεϊβιᾶυθεῦ: ἐσεῖσι 1ὅ. τραῦός 4486. [ογίλϑες Τραῦσος ᾿ χόμψαντος 48: χόμψατος γε] χόψαντος |] 18. ἰὼ» Θασίων ϑι,

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 109

ἐμεὺ αἰεὶ ἐόντες ἐλεύϑεροι. μοῦνοι Θρηέκων᾽ οἰχέουσί τὲ γὰρ ὄρεα ὑψηλά, ἴδησέ τε παντοίῃσι καὶ χιόνε συνηρεφέα, χαὶ εἰσὶ τὰ πολέμια ἄχροι. οὗτοι οἱ τοῦ “᾽ιονύσου τὸ μαντήιον εἰσὶ ἐχτημένοι" τὸ δὲ μαντήιον τοῦτο ἔστε μὲν ἐπὶ τῶν ὀρέων τῶν ὑψηλοτάτων, Βησσοὶ δὲ τῶν Σατρέων εἰσὶ οἱ προφητεύοντες τοῦ ἱροῦ, πρόμαντις δὲ ἢ χρέωσα χατά περ ἐν Δελφοῖσι, καὶ οὐδὲν ποικιλώτερον. Παραμειψάμενος δὲ ὃ Ξέρξης τὴν εἰρημένην, δεύτερα 1132 τούτων , παραμβίβετο τείχεα τὰ Πιέρων ; τῶν ἕνὶ Φάγρης ἐστὶ οὔνομα καὶ. ἑτέρῳ Πέργαμος. ταύτῃ μὲν δὴ παρ᾽ αὑτὰ τὰ τείχεα τὴν ὁδὸν ἐποιέδτο, ἐκ δεξιῆς χειρὸς τὸ Πάγγαιον ὄρος: ἀπέργων, ἐὸν μέγα τὸ καὶ ὑψηλόν, ἐν τῷ χρύσεά τὸ καὶ ἀργύρεα ἔνι μέταλλα, τὰ νέμονται Πίερές τε καὶ Ὀδόμαντοι καὶ μάλιστα Σαάτραι. ὑπεροιχέοντας 113 δὲ τὸ Πάγγαιον πρὸς βορέω ἀνέμου Παίονας 4σβηράς τε καὶ Παιόπλας παρεξιὼν ἤιε πρὸς ἑσπέρην, ἐς ὃ ἀπί- κετὸ ἐπὶ ποταμόν ΕΣ Σερυμόνα καὶ πόλιν Ἡιόνα, τῆς ἔτι ζωὸς ἐὼν ἤρχδ. Βόγης τοῦ πτξρ ὀλίγῳ πρότερον τούτων λόγον ἐποιεύμην. ἡ δὲ γῆ αὕτη ἡ περὶ τὸ Πάγγαιον ὄρος καλέεται Φυλλίς, κατατείνουσα τὰ μὲν πρὸς ἑσπέρην ἐπὶ ποταμὸν ᾿“γγέτην ἐκδιδόγτα ἐν τὸν Στρυμόνα, τὰ δὲ πρὸς μεσαμβρίην τείνουδα ἐς αὑτὸν τὸν Στρυμόνα" ἐς τὸν οἱ Μάγοι ἐκαλλιερέοντο σφάζοντες ἵππους λευκούς. φαρμα- 114 χεύσαντες δὲ ταῦτα ἐς τὸν ποταμὸν καὶ ἄλλα πολλὰ πρὸς τούτοισι ἐν Ἔννέα ὅδοῖσι τῆσι Ἠδωνῶν ἐπορεύοντο κατὰ τὰς γεφύρας, τὸν Στρυμόνα εὑρόντες ἐζευγμένον. Ἐννέα δὲ ὁδοὺς πυνθανόμενοι τὸν χῶρον τοῦτον καλέεσϑαι, το- σούτους ἐν αὐτῷ παῖδάς τε καὶ παρϑένους ἀνδρῶν τῶν ἐπιχωρίων ζώοντας κατώρυσσον. Περσικὸν δὲ τὸ ζώον- τας κατορύσσειν, ἐπεὶ χαὶ “μηστριν τὴν Ξέρξεω γυναῖκα πυνϑάγνομαι γηράσασαν δὶς ἑπτὰ Περσέων παῖδας ἐόντων

9. ἑνὲ Φάγρης Θιοίβο: χαὶ νιφάγρης 1,.. χαὶ ἑνὲ Φάγρης 1,60- Ραγάυβ ἢ 10. παρ᾽ αὐτὰ ΡΗ: παρὰ ἢ 10. παιόπλας. ΡΗ: ὅπλας 25. τῇσι ΡΗ: τοῖσι 29. Περσικὸν --- 380 χατορύσσειν ΟἸΆ. 480 Ι δ. γηράσαν 441, γηρᾶσαν Βυϊίϊηδηη

170 ΗΡΟΔΟΤΟΥΗ

ἐπιφανέων ἀνδρῶν ὑπὲρ ἑωυτῆς τῷ ὑπὸ γῆν λεγομένῳ εἶναι ϑεῷ ἀντιχαρίζεσϑαι κατορύσσουσαν.

11ὅ Ὡς δὲ ἀπὸ τοῦ Στρυμόνος ἐπορεύετο ὃ στρατός, ἐν- ϑαῦτα πρὸς ἡλίου δυσμέων ἐστὶ αἰγιαλὸς ἔν τῷ οἰκημένην Ἄργιλον πόλιν Ἑλλάδα παρεξήιε᾽ αὕτη δὲ καὶ ἡ κατύ- σπέερϑε ταύτης καλέεται Βισαλτίη. ἐνθεῦτεν δὲ κόλπον τὸν ἐπὶ Ποσιδηίου ἐξ ἀριστερῆς χειρὸς ἔχων ἤιε διὰ Συ- λέος πεδίου καλεομένου, Στάγειρον πόλιν Ἕλλάδα παρα- μειβόμενος, καὶ ἀπίκετο ἐς ἤκανϑον, ἅμα ἀγόμενος τού- των ἕκαστον τῶν ἐϑνέων καὶ τῶν περὶ τὸ Πάγγαιον ὄρος οἰκεόντων, ὁμοίως καὶ τῶν πρότερον κατέλεξα, τοὺς μὲν παρὰ ϑάλασσαν ἔχων οἰχημένους ἐχ νηυσὶ στρατευομένους, τοὺς δ᾽ ὑπὲρ ϑαλάσσης πεζῇ ἑπομένους. τὴν δὲ ὅδδὸν ταύτην, τῇ βασιλεὺς Ἐέρξης τὸν στρατὸν ἤλασε, οὔτε συγχέουσι Θρήικες οὔτ᾽ ἐπισπείρουσι σέβονταί τε μεγά-

116 λως τὸ μέχρι ἐμεῦ. ὡς δὲ ἄρα ἐς τὴν κανϑον ἀπίκετο, ξεινέην τε ὃ Ξέρξης τοῖσι ᾿“κανϑίοισι προεῖπε καὶ ἐδω- ρήσατο σφέας ἐσϑῆτι Μηδικῇ ἐπαίνεέ τε, δρέων καὶ αὖ- τοὺς προϑύμους ἐόντας ἐς τὸν πόλεμον καὶ τὸ ὄρυγμα

111 ἀχούων.... ἐν “κάνϑῳ δὲ ἐόντος Ξέρξεω συνήνεικε ὑπὸ γούσου ἀποϑανεῖν τὸν ἐπεστεῶτα τῆς διώρυχος “Ἄρτα- χαίην, δόκιμον ἐόντα παρὰ Ἐέρξῃ καὶ γένος ᾿“χαιμενίδην, μεγαϑεῖ τε μέγιστον ἐόντα Περσέων (ἀπτὸ γὰρ πέντε πη- χέων βασιληίων ἀπέλειπε τέσσερας δακτύλους) φωνέοντά τε μέγιστον ἀνθρώπων, ὥστε Ἐέρξην συμφορὴν ποιησά- μενον μεγάλην ἐξενεῖχαί τε αὐτὸν κάλλιστα καὶ ϑάψαι" ἐτυμβοχόεε δὲ πᾶσα ἡ στρατιή. τούτῳ δὲ τῷ «Τρταχαίῃ ϑύουσι κάνϑιοι ἐχ ϑεοπροπίου ὡς ἥρωι, ἐπονομάζοντες τὸ οὔνομα.

118 Βασιλεὺς μὲν δὴ Ξέρξης ἀπολομένου ΨΤρταχαίεω ἐποιέετο συμφορήν. οἱ δὲ ὑποδεκόμενοι Ἑλλήνων τὴν στρατιὴν καὶ δειπνέζοντες Ξέρξην ἐς πᾶν κακοῦ ἀπίκατο,

1. γῆν Κι: γῆς ἢ 9. τούτων τε 8ιῖ. ἢ 18. χαὶ αὐτοὺς Ἀεΐδκε: αὐτοὺς ἢ, χαὶ τοὺς οεἰετὶ {| 20. ἀχούων] σπεύδοντας ἀχούων ΘοηρεῖΖ, ἀχούων ὡς ἔσπευσαν ὥστε γενέσϑαι 51. 28. ἀχάνϑιοι ϑύουσι 4860

σι

10

15

20

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η 171

οὕτω ὥστε ἀνάστατοι ἐκ τῶν οἴκων ἐγίνοντο᾽ ὅκου Θα- σίοισι ὑπὲρ τῶν ἐν τῇ ἡπείρῳ πολίων τῶν σφετερέων δεξαμένοισι τὴν Ξέρξεω στρατιὴν καὶ δειπνίσασι ΑἈντί- πατρος ὃ Ὀργέος ἀραιρημένος, τῶν ἀστῶν ἀνὴρ δόκιμος ὅμοια τῷ μάλιστα, ἀπέδεξε ἐς τὸ δεῖπνον τετρακόσια

τάλαντα ἀργυρίου τετελεσμένα. ὥς δὲ παραπλησίως καὶ 119

ἐν τῇσι ἄλλῃσι πόλισι οἱ ἐπεσεεῶτες ἀπεδείκνυσαν τὸν λόγον. τὸ γὰρ δεῖτενον τοιόνδε τι ἐγίνετο, οἷα ἐκ πολλοῦ χρόνου προειρημένον καὶ περὶ πολλοῦ ποιευμένων" τοῦτο μέν, ὡς ἐπύϑοντο τάχιστα τῶν κηρύκων τῶν περιαγγελ- λόντων, δασάμενοι σῖτον ἐν τῇσι πόλισι οἱ ἀστοὶ ἄλευρά τε καὶ ἄλφιτα ἐποίευν πάντες ἐπὶ μῆνας συχνούς" τοῦτο δὲ κτήνεα ἐσίτευον ἐξευρίσκοντες τιμῆς τὰ κάλλιστα, ἔτρε- φόν τε ὄρνιϑας χερσαίους καὶ λιμναίους ἔν τὸ οἰκήμασι καὶ λάκκοισι, ἐς ὑποδοχὰς τοῦ στρατοῦ" τοῦτο δὲ χρύσεά τε χαὶ ἀργύρεα σεοτήριά τὲ καὶ κρητῆρας ἐποιεῦντο καὶ τἄλλα ὅσα ἐπὶ τράπεζαν τιϑέαται πάντα. ταῦτα μὲν

αὑτῷ τε βασιλέι καὶ τοῖσι ὅμοσίτοισι μετ᾽ ἐχείνου ἐπε- ποίητο, τῇ δὲ ἄλλῃ στρατιῇ τὰ ἐς φορβὴν μοῦνα τασσό- μενα. οχως δὲ ἀπέχοιτο ἡ σερατιή, σκηνὴ μὲν ἔσχε πε- πηγυῖα ἑτοίμη ἐς τὴν αὑτὸς σταϑμὸν ποιξέσκετο Ἐέρξης, ῇ δὲ ἄλλη στρατιὴ ἔσκε ὑπαίϑριος. ὡς δὲ δείσενου ἐγίνετο ὥρη, οἱ μὲν δεχόμενοι ἔχεσκον πόνον, οἱ δὲ ὅκως τύλη- σϑέντες νύχτα αὐτοῦ ἀγάγοιεν, τῇ ὑστεραίῃ τήν τὸ σκηνὴν

ἀνασπάσαντες καὶ τὰ ἔπιπλα πάντα λαβόντες οὕτω ἀπε- 190

λαύνεσκον, λείποντες οὐδὲν ἀλλὰ φερόμενοι. ἔνϑα δὲ ἹΜεγακρέοντος ἀνδρὸς “41βδηρίτεω ἔπος εὖ εἰρημένον ἐγέ- γετο, ὃς συνεβούλευσε :4βδηρίτῃσι πανδημεί, αὑτοὺς καὶ γυναῖκας, ἐλϑόντας ἐς τὰ σφέτερα ἱρὰ ἵζεσθαι ἱκέτας τῶν ϑεῶν παραιτεομένους καὶ τὸ λοιπόν σφι ἀπαμύνειν τῶν ἐπιόντων κακῶν τὰ ἡμίσεα, τῶν τὸ παροιχομένων ἔχειν σφι μεγάλην χάριν, ὅτε βασιλεὺς Ξέρξης οὐ δὶς ἑχάστης

1. ὅχου γε ΡΗ [| 4. ὑποδοχεὺς ἀραιρημένοςὉ ἢ 6. παραπλησίως 860]. Κτᾶρον [| 8. πολλοῦ τεῖ 9. ποιεύμενον Ρἢ |] 11. τίϑεται ΡΗ͂ ἢ 18. ὁμοσιτέουσι 8ι. ||] 20. ἔσχε οτι. 4486. [οτἱ. μένεσχε || 22. γίνοιτο ΡΗ ἢ! 26. ἀλλ᾽ ὅπανταϊ κ 28. συνεβούλευε ΑΒ(Ο

172 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

ἡμέρης ἐνόμισε σῖτον αἱρέεσϑαι" παρέχειν γὰρ ἂν ᾿4βδη- ρέτῃσι, εἰ καὶ ἄριστον προείρητο ὅμοια τῷ δείπνῳ παρα- σκευάζειν, ἢ μὴ ὑπομένειν ἘΞέρξην ἐπιόντα ἢ καταμείναν-- τας κάχιστα πάντων ἀγϑρώπων διατριβῆγαι.

121 Οἱ μὲν δὴ πιεζόμενοι ὅμως τὸ ἐπιτασσόμενον ἔπεε-- ὅ τέλεον. Ἐέρξης δὲ ἐκ τῆς κάνϑου, ἐντειλάμενος τοῖσι σερατηγοῖσι τοῦ ναυτικοῦ στρατοῦ ὑπομένειν ἐν Θέρμῃ, ἀπῆκε ἀπε ἑωυτοῦ πορεύεσϑαι τὰς νέας, Θέρμῃ δὲ τῇ ἐν τῷ Θερμαίῳ κόλσεῳ οἰκημένῃ, ἀπε ἧς καὶ ὃ κόλπος οὗτος τὴν ἐπωγυμέην ἔχει" ταύτῃ γὰρ ἐπυνϑάνετο συντομώτατον 10 εἶναι. μέχρι μὲν γὰρ κάνϑου ὧδε τεταγμένος ὃ στρα- τὸς ἐχ Ζορίσκου τὴν ὁδὸν ἐποιέξτο᾽ τρεῖς μοέρας ὃ Ξέρξης ϑασάμεγος πάντα τὸν πεζὸν στρατόν, μέαν αὑτέων ἔταξε παρὰ ϑάλασσαν ἰέναι ὁμοῦ τῷ ναυτιχῷ᾽ ταύτης μὲν δὴ ἐστρατήγδον αρδόνιός τε καὶ ἸΜΠασίστης, ἑτέρη δὲ τετα- 1δ γμένη ἤιδ τοῦ στρατοῦ τριτημορὶς τὴν μεσόγαιαν, τῆς ἐστρατήγεον Τριτανταίχμης τε καὶ Γέργις" ἢ δὲ τρίτη τῶν μοιρέων, μετ᾽ ἧς ἐπορεύετο αὐτὸς Ξέρξης, ἤιε μὲν τὸ μέσον αὐτῶν, στρατηγοὺς δὲ παρείχετο Σμερδομένεά τε καὶ [3ε- γαβυζον. 20

122 Ὃ μέν νυν γαυτικὸς στρατὸς ὡς ἀπείϑη ὑπὸ Ξέρξεω χαὶ διεξέπλωσε τὴν διώρυχα τὴν ἐν τῷ “ϑῳ γενομένην, διέχουσαν δὲ ἐς κόλπον ἐν τῷ “4σσα τὸ πόλις καὶ Πίλω- ρος καὶ Σίγγος καὶ Σάρτη οἴχηνται, ἐνθεῦτεν, ὡς καὶ ἐκ τουτέων τῶν πολέων στρατιὴν παρέλαβε, ἔπλεε ἀπιέμενος 2 ἐς τὸν Θερμαῖον χόλπον, κάμπτων δὲ Ἄμπελον τὴν Το- ρωναίην ἄχρην παραμείβετο Ἑλληνίδας γε τάσδε πόλις, ἐκ τῶν νέας τε καὶ στρατιὴν παρελάμβανε, Τορώνην Γαλη-

128 ψὸν Σερμύλην ἸΜηκύβερναν Ὄλυνϑον. ἡ μέν νυν χώρη αὕτη Σιϑωνίη καλέεται, ὃ δὲ [ναυτικὸς στρατὸς ὃ Ἐέρξεω] ὃ) συγτάμνων ἀπ᾽ Αμπέλου ἄκρης ἐπὶ Καναστραίην ἄκρην, τὸ δὴ πάσης τῆς Παλλήνης ἀνέχει μάλιστα, ἐνθεῦτεν νέας

ὅ. ὅμως Ὗ4}18 (ἐαπιδη): ὁμοίως ᾿ 1. τοῦ ναυτιχοῦ στρατοῦ 8ι.: τὸν ναυτιχὸν στρατὸν [| 22. διεξέπλωσε 418: διέπλωσε ἢ 28. πίλωρος 4:8: πίλδωρος 44., πίδωρος εεἰει 24. σάργη Ρῇ ἢ 20. χορωναίην 486] 21. γε 8ί.: τε ΑΒΗ, οχι. ΟΡ ἃ 80. σιϑονίη 4480 [] ἐάπο6}108 ροδβυὶϊΐ 8ι.

ὧι

10

μϑ «

9

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η 128

τὲ καὶ στρατιὴν παρελάμβανε ἐκ Ποτιδαίης καὶ “φύτιος καὶ Νέης πόλιος καὶ «Αἰγῆς καὶ Θεράμβω καὶ Σκιώνης καὶ ἹΜένδης καὶ Σαάνης" αὗται γὰρ εἰσὶ αἷ τὴν νῦν Παλ- λήνην πρότερον δὲ Φλέγρην καλεομένην νεμόμεναι. παρα- πλέων δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεξ ἐς τὸ προειρημένον, πεαραλαμβάνγων στρατιὴν καὶ ἐχ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνόματα ἐστὶ τάδε, “ίπαξος Κώμβρεια “ἷσα Γίγω- γος Κάμψα Σμίλα “ἵἴνεια" ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι χαὶ ἐς τόδε καλέεται. ἀπὸ δὲ Αἰϊνείης, ἐς τὴν ἔτε- λεύτων καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὑτόν τὸ τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγένετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ ὁ “τλόος καὶ γῆν τὴν Ἰπυγδονίην, πλέων δὲ ἀπέκετο ἔς τε τὴν προειρημένην Θέρμην καὶ Σίνδον τε πόλιν καὶ Χαλέ- στρην ἐπὶ τὸν ἥξιον ποταμόν, ὃς οὐρίζει χώρην τὴν 1υγ- δονίην τε καὶ Βοττιαιίδα , τῆς ἔχουσι τὸ παρὰ ϑάλασσαν στεινὸν χωρίον πόλιες Ἴχναι τε καὶ Πέλλα.

Ὃ μὲν δὴ ναυτικὸς στρατὸς αὑτοῦ περὶ “ἄξιον ποτα- 124

μὸν καὶ πόλιν Θέρμην καὶ τὰς μεταξὺ πόλιας τούτων περιμένων βασιλέα ἐστρατοτεεδεύετο, Ξέρξης δὲ καὶ ὁ πε- ζὸς σερατὸς ἐπορεύετο ἐκ τῆς κάνϑου τὴν μεσόγαιαν τάμνων τῆς ὁδοῦ, βουλόμενος ἐς τὴν Θέρμην ἀπικέσϑαι" ἐπορεύετο δὲ διὰ τῆς Παιονικῆς καὶ Κρηστωνικῆς ἐπὶ ποταμὸν Χείδωρον, ὃς ἐκ Κρηστωναίων ἀρξάμενος δέει διὰ Μυγδονίης χώρης καὶ ἐξιεῖ παρὰ τὸ ἕλος τὸ ἐπ᾽

᾿ΑἈξίῳ ποταμῷ. πορευομένῳ δὲ ταύτῃ λέοντές οἱ ἐπεϑή- 13

καντο τῇσι σιτοφόροισι καμήλοισι. καταφοιτέοντες γὰρ οἱ λέοντες τὰς νύχτας καὶ λείποντες τὰ σφέτερα ἤϑεα ἄλλου μὲν οὐδενὸς ἅπτοντο οὔτε ὑποζυγίου οὔτε ἀνϑρώ- που, οἱ δὲ τὰς καμήλους ἑκεράιζον μούνας. ϑωμάξω δὲ τὸ αἴτιον ᾽ ὅ τι κοτὲ ἣν τῶν ἄλλων τὸ ἀναγκάζον ἀπεχο- μένους τοὺς λέοντας τῇσι καμήλοισι ἐπιτέϑεσϑαι, τὸ μήτε

. 8. χωμβρία 4486} Αἶσα 5ι.: λισαί ἢ] 9. αἰνία 41.86.1 10. χαὶ οἱι. 480 112. ὃ τεὰάϊάϊι δοιιᾶίεν || 11. Ἴχναι δίεριι. Βγ2.: ἐχναί ΡΗ͂, ἴχνη Α8Β6! 19. τουτέων 1, [ 34. Ἐχείδωρος 5 οβϑῖυ8

174 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

126 πρότερον ὁπώπεσαν ϑηρίον μήτ᾽ ἐπεπειρέατο αὑτοῦ. εἰσὶ

128

Ὰ

δὲ κατὰ ταῦτα τὰ χωρέα καὶ λέοντες πολλοὶ χαὶ βόες ἄγριοι, τῶν τὰ χέρεα ὑπερμεγάϑεα ἐστὶ τὰ ἐς Ἕλληνας φοιτέοντα. οὖρος δὲ τοῖσι λέουσι ἐστὶ ὅ τε δι᾿ “Ἵβδήρων δέων ποταμὸς Νέστος χαὶ ὁ δι΄ “Ἵκαρνανίης δέων ᾿4χε- , ἦθος" οὔτε γὰρ τὸ πρὸς τὴν ἠῶ τοῦ Νέστου οὐδαμόϑι ΄ πάσης τῆς ἔμπροσϑε Εὐρώπης ἴδοι τις ἂν λέοντα, οὔτε πρὸς ἑσπέρης τοῦ ᾿Ἵχελῴου ἐν τῇ, ἐπιλοίπῳ ἠπείρῳ, ἀλλ᾽

᾿ς ἐν τῇ μεταξὺ τούτων τῶν ποταμῶν γένονται. 1217

Ὡς δὲ ἐς τὴν Θέρμην ἀπίκετο ὃ Ξέρξης, ἵδρυσε αὖ- τοῦ τὴν στρατιήν. ἐπέσχε δὲ ὃ στρατὸς αὐτοῦ στρατο- πεδευόμενος τὴν παρὰ ϑάλασσαν χώρην τοσήνδε, ἀρξάμε- γος ἀπὸ Θέρμης πόλιος καὶ τῆς ἹΜυγδονίης μέχρι “1Τυδίεώ τε ποταμοῦ καὶ “λιάχμονος, οἵ ὃ οὐρίζουσι γῆν τὴν Βοττι- αἰίδα τε καὶ Μακεδονέδα, ἐς τὠυτὸ ῥέεϑρον τὸ ὕδωρ συμμέσγοντες. ἐστρατοπεδεύοντο μὲν δὴ ἔν τούτοισι τοῖσι χωρίοισι οἱ βάρβαροι, τῶν δὲ καταλεχϑέντων τούτων πο- ταμῶν ἐχ Κρηστωναίων δέων “Χείδωρος μοῦνος οὐκ ἀντέ- χρησε τῇ στρατιῇ πενόμενος ἀλλ᾽ ἐπέλρσε.

Ξέρξης δὲ ὁρέων ἐκ τῆς Θέρμης ὄρεα τὰ Θεσσαλικά, τόν τὸ Ὄλυμπον καὶ τὴν Ὄσσαν, μεγάϑεῖΐ τὸ ὑπερμήκεα ἐόντα, διὰ μέσου τε αὐτῶν αὐλῶνα στεινὸν πυνϑαγόμενος εἶναι δι᾿ οὗ ῥέει ὃ Πηνειός, ἀκούων τε ταύτῃ εἶναι ὅδὸν ἐς Θεσσαλίην φέρουσαν, ἐπεϑύμησε πλώσας ϑεήσασϑαι τὴν ἐκβολὴν τοῦ Πηνειοῦ, ὅτι τὴν ἄνω ὅδὸν ἔμελλε ἐλᾶν διὰ ἸΠαχεδόνων τῶν κατύπερϑε οἰκημένων ἔστε Περραι- βοὺς παρὰ Γόννον πόλιν" ταύτῃ γὰρ ἀσφαλέστατον ἐπυν- ϑάνετο εἶναι. ὡς δὲ ἐπεϑύμησε, καὶ ἐποίδε ταῦτα" ἐσβὰς ἐς Σιδωνίην νέα, ἐς τήν περ ἐσέβαινε αἰεὶ ὅχως τι ἐϑέλοι τοιοῦτο ποιῆσαι, ἀνέδεξε σημήιον καὶ τοῖσε ἄλλοισε ἀνά- γεσϑαι, καταλιπὼν αὐτοῦ τὸν πεζὸν στρατόν. ἐπεὶ δὲ

ἀπίκετο καὶ ἐϑεήσατο Ξέρξης τὴν ἐχβολὴν τοῦ Πηνειοῦ,

ἐν ϑώματι μεγάλῳ ἐνέσχετο, καλέσας δὲ τοὺς κατηγεμόνας

18. ὁ ἐχ δαιοίκεπδον [ χρηστωναίων Ρἢ: χρηστωναίης 85. -ἕης 21. τε οπι, ΡΗ͂ [ 23. εἶναι ταύτῃ ΡΗ͂ ἢ] 26. ἔστε 48(0): ἐς ΡΗ͂, δὰ ἔστ᾽ ἐπὶ || 29. ἐσέβαινε Ῥοον», ἢ: ἐνέβαινε

φωι

φι

10

1ὅ

20

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ ἢ 17

τῆς ὁδοῦ εἴρετο εἰ τὸν ποταμὸν ἐστὶ παρατρέψαντα ἑτέρῃ ἐς ϑάλασσαν ἐξαγαγεῖν. τὴν δὲ Θεσσαλίην λόγος ἐστὶ τὸ παλαιὸν εἶναι λίμνην, ὥστε γε συγκεκληιμένην πάντοϑεν ὑπερμήκεσι ὄρεσι. τὰ μὲν γὰρ αὐτῆς πρὸς τὴν ἠῶ ἔχοντα τό τὲ Πήλιον ὄρος καὶ ἡ Ὄσσα ἀποκληέξδι συμμίσγοντα τὰς ὑπωρέας ἀλλήλοισι, τὰ δὲ πρὸς βορέω ἀνέμου Ὄλυμ- πος, τὰ δὲ πρὸς ἑσπέρην Πίνδος, τὰ δὲ πρὸς μεσαμβρίην. τε καὶ ἄνεμον νότον ἡ Ὄϑρυς" τὸ μέσον δὲ τούτων τῶν λεχϑέντων ὁρέων ἡ Θεσσαλέη ἐστὶ ἐοῦσα κοίλη. ὥστε ὧν ποταμῶν ἐς αὐτὴν καὶ ἄλλων συχνῶν ἐσβαλλόντων, πέντε δὲ τῶν δοκίμων μάλιστα τῶνδε, Πηνειοῦ καὶ “4Ἵπι- δανοῦ καὶ ᾿Ὀνοχώνου καὶ Ἐνιπέος καὶ Παμίσου, οἱ μέν γυν ἐς τὸ πεδίον τοῦτο συλλεγόμενοι ἐκ τῶν ὀρέων τῶν περιχληιόντων τὴν Θεσσαλίην ὀνομαζόμενοι δι᾿ ἑνὸς αὐὖ- λῶνος καὶ τούτου στεινοῦ ἔχροον ἔχουσι ἐς ϑάλασσαν, προσυμμίσγοντες τὸ ὕδωρ πάντες ἐς τὠυτό" ἐπεὰν δὲ συμμιχϑέωσι τάχιστα, ἐνθεῦτεν ἤδη ὃ Πηνειὸς τῷ οὐνό- ματι κατακρατέων ἀνωνγύμους τοὺς ἄλλους εἶναι ποιέει. τὸ δὲ παλαιὸν λέγεται, οὐκ ἐόντος κω τοῦ αὐλῶνος καὶ διεκρόου τούτου, τοὺς ποταμοὺς τούτους, καὶ πρὸς τοῖσι ποταμοῖσι τούτοισι τὴν Βοιβηέδα λίμνην, οὔτε ὀνομά- ζεσϑαι κατά περ νῦν ῥέειν τε οὐδὲν ἧσσον ἢ νῦν, δέοντας δὲ ποιέειν τὴν Θεσσαλίην πᾶσαν πέλαγος. αὐτοὶ μέν νυν Θεσσαλοί φασι Ποσειδέωνα ποιῆσαι τὸν αὐλῶνα δι᾽ οὗ δέει ὃ Πηνειός, οἰκότα λέγοντες" ὅστις γὰρ νομέζει Ποσει- δέωνα τὴν γῆν σδίειν καὶ τὰ διεστεώτα ὑπὸ σεισμοῦ τοῦ ϑεοῦ τούτου ἔργα εἶναι, κἂν ἐκεῖνο ἰδὼν φαίη Ποσειδέωνα ποιῆσαι" ἔστι γὰρ σεισμοῦ ἔργον, ὡς ἐμοὶ φαίνεται εἶναι,

ἡ διάστασις τῶν ὁρέων. οἱ δὲ κατηγεόμενοι, εἰρομένου 180

Ἐέρξεω εἰ ἔστε ἄλλη ἔξοδος ἐς ϑάλασσαν τῷ Πηνειῷ, ἐξεπιστάμενοι ἀτρεχέως εἶπον “βασιλεῦ, ποταμῷ τούτῳ οὐκ ἔσει ἄλλη ἐξήλυσις ἐς ϑάλασσαν κατήκουσα, ἀλλ᾽ ἥδε αὐτή" ὄρεσι γὰρ περιεστεφάνωται πᾶσα Θεσσαλέη" Ξέρ-

8. γε οἴῃ, 480 ἢ ὅ. τε οχβ. 480 ἢ} 38. αὐτή ΑΡτεβοι.: αὕτη 1. ἀλλ᾽ ἢ αὕτη Μαιιμῖδε

176 ΗΡΟΔΟΤΟΥΗ

ξῃην δὲ λέγεται εἰπεῖν πρὸς ταῦτα “σοφοὶ ἄνδρες εἰσὶ Θεσσαλοί. ταῦτ᾽ ἄρα πρὸ πολλοῦ ἐφυλάξαντο γνωσι- μαχέοντες καὶ τἄλλα καὶ ὅτε χώρην ἄρα εἶχον εὐαίρετόν τὸ καὶ ταχυάλωτον. τὸν γὰρ ποταμὸν περῆγμα ἂν ἦν μοῦ- γον ἐπεῖναι σφέων ἐπὶ τὴν χώρην, χώματι ἐκ τοῦ αὐλῶνος ἐχβιβάσαντα καὶ παρατρέψαντα δι᾽ ὧν νῦν δέει ῥεέϑρων, ὥστε Θεσσαλίην πᾶσαν ἔξω τῶν ὀρέων ὑποβρυχέα γενέ- σϑαι ταῦτα δὲ ἔχοντα ἔλεγε ἐς τοὺς “λεύεω παῖδας. ὅτε πρῶτοι ἙἭ.:λήνων ἐόντες Θεσσαλοὶ ἔδοσαν δωυτοὺς βασιλέι, δοκέων ὃ Ξέρξης ἀττὸ σταντός σῴεας τοῦ ἔϑνεος ἐπαγγέλλεσθαι φιλίην. εἴπας δὲ ταῦτα καὶ ϑεησάμενος ἀπέπλεε ἐς τὴν Θέρμην.

Ὁ μὲν δὴ περὶ Πιδρίην διέτριβε ἡμέρας συχνάς" τὸ γὰρ δὴ ὅρος τὸ Μακεδονικὸν ἔκειρε τῆς στρατιῆς τριτη- μορίές, ἵνα ταύτῃ διεξίῃ ἅπασα ἡ στρατιὴ ἐς Περραιβούς. οἱ δὲ δὴ κήρυκες οἱ ἀποπεμφϑέντες ἐς τὴν Ἑλλάδα ἐπὶ γῆς αἴτησιν ἀπίκατο οἱ μὲν κδινοί, οἱ δὲ φέροντες γῆν

, 182τὸ καὶ ὕδωρ. τῶν δὲ δόντων ταῦτα ἐγένοντο οἵδε, Θεσσα-

λοὶ Δόλοπες Ἐνιῆνες Περραιβοὶ ““οκροὶ άγνητες ἸΜηλιέες ἀχαιοὶ οἱ Φϑιῶται καὶ Θηβαῖοι καὶ οἱ ἄλλοι Βοεωτοὶ πλὴν Θεσπιέων τε καὶ Πλαταιέων. ἐτεὶ τούτοισι οἱ Ἕλ- ληνὸς ἔταμον ὅρκιον οἱ τῷ βαρβάρῳ πόλεμον ἀειράμενοι" τὸ δὲ ὅρκιον ὧδε εἶχε, ὅσοι τῷ Πέρσῃ ἔδοσαν σφέας αὐτοὺς Ἕλληνες ἐόντες μὴ ἀναγκασϑέντες, καταστάντων σφι εὖ τῶν πρηγμάτων, τούτους δεκατεῦσαι τῷ ἕν Ζελ- φοῖσι ϑεῷ. τὸ μὲν δὴ ὅρκιον ὧδε εἶχε τοῖσι “Ἕλλησι. Ἐς δὲ 41ϑήνας καὶ Σπάρτην οὐκ ἀπέπεμψε Ἐέρξης ἐπὶ γῆς αἴτησιν κήρυκας τῶνδε εἵνεκα" πρότερον Ζαρείου πέμψαντος ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτο, οἵ μὲν αὐτῶν τοὺς αϊτέοντας ἐς τὸ βάραϑρον οἱ δ᾽ ἐς φρέαρ ἐμβαλόντες ἐχέλευον γῆν τε καὶ ὕδωρ ἐκ τούτων φέρειν παρὰ βασιλέα. τούτων μὲν εἵνεκα οὐκ ἔπεμψε Ἐέρξης τοὺς αἰτήσοντας" ὅ τι δὲ τοῖσι ᾿41ϑηναίοισι ταῦτα ποιήσασι τοὺς κήρυκας συνήνεικε

2. ἐφυλάσσοντο ἢ [ θ. ῥεέϑρων ΟΡ: ῥέεϑρον [| 1. ἔσω ϑειᾶίεν ἢ 10. δὴ οπ!. 448 [ 30. ἐσβαλόντες 4186 ἢ 38. τοῖσι οπι. 486

2

10

20

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ ἢ 177

ἀνεϑέλητον γενέσϑαι, οὐκ ἔχω εἷπαί τι, πλὴν ὅτι σφέων ἡ χώρη καὶ ἡ πόλις ἐδηιώϑη. ἀλλὰ τοῦτο οὐ διὰ ταύ-

τὴν τὴν αἰτίην δοκέω γενέσθαι. τοῖσι δὲ ὧν “ακεδαι- 134

μονέοισι μῆνις κατέσχηψε Ταλθυβίου τοῦ ᾿Αγαμέμνονος κήρυκος. ἐν γὰρ Σπάρτῃ ἐστὶ Ταλθυβίου ἱρόν, εἰσὶ δὲ καὶ ἀπόγονοι Ταλϑυβιάδαι καλεόμενοι, τοῖσι αἷ κηρυκηέαι αἱ ἐκ Σπάρτης πᾶσαι γέρας δέδονται. μετὰ δὲ ταῦτα τοῖσι Σπαρτιήτῃσι καλλεερῆσαι ϑυομένοισε οὐκ ἐδύνατο" τοῦτο δ᾽ ἐπὶ χρόνον συχνὸν ἣν σφι. ἀχϑομένων δὲ καὶ συμφορῇ χρεωμένων “Τακεδαιμονέων, ἁλίης τὲ πολλάκις συλλεγομένης καὶ κήρυγμα τοιονδξ ποιδυμένων, εἴ τις βούλοιτο “Τακεδαιμονίων πρὸ τῆς Σπάρτης ἀποϑνήσκειν, Σπερϑίης τε ὃ ΦΑνηρίστου καὶ Βοῦλις δ Νικόλεω, ἄνδρες Σπαρτιῆται φύσι τε γεγονότες εὖ καὶ χρήμασι ἀγήκοντες ἐς τὰ πρώτα, ἐϑελονταὶ ὑπέδυσαν ποινὴν τῖσαι Ἐέρξῃ τῶν “ΦΙαρδέου κηρύκων τῶν ἐν Σπάρτῃ ἀπολομένων. οὕτω Σπαρτιῆται τούτους ὡς ἀποϑανευμένους ἐς Μήδους ἀπέ-

πεμψαν. αὕτη τε ἡ τόλμα τούτων τῶν ἀνδρῶν ϑώματος 185

ἀξίη καὶ τάδε πρὸς τούτοισι τὰ ἔπεα. πορευόμενοι γὰρ ἐς Σοῦσα ἀπικνέονται παρὰ Ὑδάρνεα" ὃ δὲ Ὑδάρνης ἡ ἣν μὲν γένος Πέρσης, στρατηγὸς δὲ τῶν παραϑαλασσίων ἀν- ϑρώπων τῶν ἐν τῇ ᾿Ασίῃ" ὃς σφεας ξείνια προϑέμενος ἱστέα, ξεινέζων δὲ δἴρετο ταῦε. “ἄνδρες “Τακεδαιμόνιοι, τέ δὴ φεύγετε βασιλέι φίλοι γενέσθαι; ὁρᾶτε [γὰρ] ὡς ἐπίσταται βασιλεὺς ἄνδρας ἀγαϑοὺς τιμᾶν, ἐς ἐμέ τε χαὶ τὰ ἐμὰ πρήγματα ἀποβλέποντες. οὐτω δὲ καὶ ὑμεῖς εἰ δοίητε ὑμέας αὐτοὺς βασιλέι, δεδόξωσθε γὰρ πρὸς αὐτοῦ ἄνδρες εἶναι ἀγαϑοί, ἕκαστος ἂν ὑμέων ἄρχοι γῆς Ἑλλάδος δόντος βασιλέος" πρὸς ταῦτα ὑπεχρέναντο τάδε. “Ὕυδαρνες, οὐκ ἐξ ἴσου γένεται ἡ συμβουλέη ἡ ἐς ἡμέας τείνουσα. τοῦ μὲν γὰρ πεπειρημένος συμβουλεύεις, τοῦ δὲ ἄπειρος ἐών᾽ τὸ μὲν γὰρ δοῦλος εἶναι ἐξεπίστεαι, ἐλευϑερέης δὲ οὔκω ἐπειρήϑης, οὔτ᾽ εἰ ἔστι γλυκὺ οὔτ᾽ εἰ μή. εἰ γὰρ αὑτῆς

1. τε οὔ, ΡΗ || 1. δίδονται ΡΗ ἢ 8. οὐχ ἐγίνετο ΑΙ οΚΘπδοΡ ἢ} 16, τῶν Δαρείου Ἀεἶϑκε: τῷ Δαρείου |} 24. γὰρ 860}. 8ι. ἢ 80. ὑμέας 480 Ἡοτοάοῖμβ 1. 12

178 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

πειρήσαιο, οὐκ ἂν δόρασε συμβουλεύοις ἡμῖν περὶ αὐτῆς 136 μάχεσϑαι, ἀλλὰ καὶ πελέκεσι" ταῦτα μὲν Ὑδάρνεα ἀμεί- ψαντο. ἐνθεῦτεν δὲ ὡς ἀνέβησαν ἐς Σοῦσα καὶ βασιλέε ἐς ὄψιν ἤλθον, πρῶτα μὲν τῶν δορυφόρων κελευόντων καὶ ἀνάγκην σφε προσφερόντων προσχυνέειν βασιλέα προσ- ὃ πίπτοντας, οὐκ ἔφασαν ὠϑεόμενοι, ὑπ᾽ αὐτῶν ἐπὶ κεφαλὴν ποιήσειν ταῦτα οὐδαμά" οὔτε γὰρ σφίσι ἐν γόμῳ εἶναι ἄνϑρωπον προσχυνέειν οὔτε κατὰ ταῦτα ὕκειν. ὡς δὲ ἀπεμαχέσαντο τοῦτο, δεύτερά σφε λέγουσι τάδε καὶ λόγου τοιοῦδε ἐχόμενα “ὦ βασιλεῦ Μήδων, ἔπεμψαν ἡμέας .4α- 10 κεδαιμόνιοε ἀντὶ τῶν ἐν Σπάρτῃ ἀπολομένων κηρύκων ποινὴν ἐχείνων τίσοντας, λέγουσι δὲ αὐτοῖσι ταῦτα Ξέρ- ξης ὑπὸ μεγαλοφροσύνης οὐκ ἔφη ὅμοιος ἔσεσϑαι “1ακε- δαιμονίοισι" κείνους μὲν γὰρ συγχέαι τὰ πάντων ἀνϑρώ- σῶν νόμιμα ἀποκτείναντας κήρυχας, αὐτὸς δὲ τὰ ἐχδίνοισι 1Ὁ ἐπιπλήσσει ταῦτα οὐ ποιήσειν, οὐδὲ ἀνταποκχτείνας ἐχεί- 187 νους ἀπολύσειν “Τακεδαιμονέους τῆς αἰτέης. οὕτω ἡ Ταλ- ϑυβίου μῆνις καὶ ταῦτα ποιησάντων Σπαρτιητέων ἐπαύ- σατο τὸ παραυτίκα, καίπερ ἀἁπονοστησάνεων ἐς Σπάρτην Σπερϑίεώ τὸ καὶ Βούλιος. χρόνῳ δὲ μετέπειτα πολλῷ ᾿Ὁ ἐπηηγέρϑη κατὰ τὸν Πελοποννησίων καὶ ᾿4ϑηναίων πόλε- μον, ὡς λέγουσι ““ακεδαιμόνιοι. τοῦτό μοι ἐν τοῖσι ϑειό- τατον φαένεται γενέσϑαι. ὅτι μὲν γὰρ κατέσκηψε ἐς ἀγγέλους ἡ Ταλϑυβίου μῆνις οὐδὲ ἐπαύσατο πρὶν ἢ ἐξῆλϑε, τὸ δίκαιον οὕτω ἔφερε. τὸ δὲ συμπεσεῖν ἐς τοὺς παῖδας 35 τῶν ἀνδρῶν τούτων τῶν ἀναβάντων πρὸς βααιλέα διὰ τὴν μῆνιν, ἐς Νικόλαν τε τὸν Βούλιος καὶ ἐς «Αγήριστον τὸν Σπερϑίεω, ὃς εἷλε “1λιέας τοὺς ἐχ Τίρυνϑος ὁλκάδι καταπλώσας πλήρεϊ ἀνδρῶν, δῆλον ὧν μοι ὅτι ϑεῖον ἐγέ- γετο τὸ πρῆγμα [ἐκ τῆς μήνιος]᾽ οἱ [γὰρ] πεμφϑέντες ὑπὸ 80 “Δακεδαιμονίων ἄγγελοι ἐς τὴν σίην, προδοϑέντες δὲ ὑπὸ Σιτάλκεω τοῦ Τήρδω Θρηέκων βασιλέος καὶ Νυμφο-

6. οὐδ᾽ ὠϑεόμενοι αϊοκεπδον || 1. σφι Ζ [9. τοῦτο Κ: τούτῳ ἢ 12. δὴ Κτᾶρον {|1ὅ. ἀποχτείνοντας 4486 ᾿ 28. τε τοὺς 480 ἢ) 30. ἐκ τῆς μήνιος ἀ6]. ΘοΙηροΥΖ ἢ γὰρ οι. ἢ

Ν.

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 179

δώρου τοῦ Πύϑεω ἀνδρὸς ᾿Αβδηρίτεω, ἥλωσαν κατὰ Βι- σάνϑην τὴν ἐν Ἑλλησπόντῳ, καὶ ἀπαχϑέντες ἐς τὴν ᾿Ἵττι- κὴν ἀπέϑανον ὑπὸ :4ϑηναίων, μετὰ δὲ αὐτῶν καὶ “ἀριστέας ὃ ᾿4δειμάντου Κορίνϑιος ἀνήρ. ταῦτα μέν νυν πολλοῖσι ἔτεσε ὕστερον ἐγένετο τοῦ βασιλέος στόλου, ἐπάνειμι δὲ ἔπὶ τὸν πρότερον λόγον.

Ἢ δὲ στρατηλασίη ἡ βασιλέος οὔνομα μὲν εἶχε ὡς 138 ἐσ ᾿4΄ϑήνας ἐλαύνει, κατέετο δὲ ἐς πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα. συνϑανόμενοι δὲ ταῦτα πρὸ πολλοῦ οἱ Ἕλληνες οὐκ ἐν ὁμοίῳ πάντες ἐποιδῦντο. οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν δόντες γῆν καὶ ὕδωρ τῷ Πέρσῃ εἶχον ϑάρσος ὡς οὐδὲν πεισόμενοι ἄχαρι πρὸς τοῦ βαρβάρου" οἱ δὲ οὐ δόντες ἐν δείματι μεγάλῳ χκατέστασαν, ἅτε οὔτε νεῶν ἐουσέων ἐν τῇ Ἑλλάδι ἀριϑμὸν ἀξιομάχων δέκεσϑαι τὸν ἐπιόντα, οὔτε βουλο- μένων τῶν πολλῶν ἀντάπεεσϑαι τοῦ πολέμου, μηδιζόν- των δὲ προϑύμως. ἐνθαῦτα ἀναγκαίῃ ἐξέργομαι γνώμην 139 ἀποδέξασϑαι ἐπίφϑονον μὲν πρὸς τῶν πλεόνων ἀνθϑρώ- πων, ὅμως δὲ τῇ γέ μοι φαίνεται εἶναι ἀληϑὲς οὐκ ἔπει- σχήσω. εἶ “᾿ϑηναῖοι καταρρωδήσαντες τὸν ἐπιόντα κίν- δυνον ἐξέλιπον τὴν σφετέρην, ἢ καὶ μὴ ἐκλιπόντες ἀλλὰ μξεέναντες ἔδοσαν σφέας αὑτοὺς Ξέρξη, κατὰ τὴν ϑάλασσαν οὐδαμοὶ ἂν ἐπειρῶντο ἀντιούμενοι βασιλέι. εἶ τοίνυν' κατὰ τὴν ϑάλασσαν μηδεὶς ἡντιοῦτο Ἐέρξῃ, κατά γε ἂν τὴν ἥτεξιρον τοιάδε ἐγίνετο" εἶ καὶ πολλοὶ τειχέων κιϑώγες ἦσαν ἐληλαμένοι διὰ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ Πελοποννησίοισι, προδο- ϑέντες ἂν “ακεδαιμόνιοι ὑπὸ τῶν συμμάχων οὐχ ἑκόντων ἀλλ᾽ ὑπ᾽ ἀναγκαίης, κατὰ πόλις ἁλισκομένων ὑπὸ τοῦ γαυτιχοῦ στρατοῦ τοῦ βαρβάρου, ἐμουνώϑησαν » μουνω- ϑέντες δὲ ἂν καὶ ἀποδεξάμενοι ἔργα μεγάλα ἀπέϑανον γενναίως. Ἃ ταῦτα ἂν ἔπαϑον, ἢ πρὸ τοῦ δρῶντες ἂν καὶ τοὺς ἄλλους Ἕλληνας μηδίζοντας ὁμολογίῃ ἂν ἐχρήσαντο πρὸς Ξέρξην. καὶ οὕτω ἂν ἐπ᾽ ἀμφότερα ἡ Ἑλλὰς ἐγίνετο ὑπὸ “Πέρσῃσι. τὴν γὰρ ὠφελέην τὴν τῶν τειχέων τῶν διὰ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ ἐληλαμένων οὐ δύναμαι πυϑέσθϑαι ἵτις ἂν

1, Πυϑέω ΒΕΚΚΟΓ! 11. τε καὶ ΗΒίοΡΠδμαΒ [ 18. γ᾽ ἐμοὶ δοβᾶίεγ 12}

180 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

ἦν, βασιλέος ἐπικρατέοντος τῆς ϑαλάσσης. νῦν δὲ 43η- γαίους ἂν τις λέγων σωτῆρας γενέσϑαι τῆς Ἑλλάδος οὐκ ἂν ἁμαρτάνοι τὸ ἀληϑές. οὗτοι γὰρ ἐπὶ ὁχότερα τῶν πρηγμάτων ἐτράποντο, ταῦτα δέψειν ἔμελλε" ἑλόμενοι δὲ τὴν “Ἑλλάδα πιερεεῖναι ἐλευϑέρην, τοῦτο τὸ “Ἑλληνικὸν σεᾶν τὸ λοιπόν, ὅσον μὴ ἐμήδισε, αὑτοὶ οὗτοι ἦσαν οἱ ἐπεγεί- ραντες καὶ βασιλέα μετά γε ϑεοὺς ἀνωσάμενοι. οὐδὲ σφέας χρηστήρια φοβερὰ ἐλθόντα ἐκ Ζελφῶν καὶ ἐς δεῖμα βαλόντα ἔπεισε ἐκλιπεῖν τὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ καταμείναντες ἀνέσχοντο τὸν ἐπιόντα ἐπὶ τὴν χώρην δέξασϑαι. Πέμψαντες γὰρ οἱ ᾿4ϑηναῖοι ἐς Φελφοὺς ϑεοπρόπους χρηστηριάξεσϑαι ῃσαν ἕτοιμοι" καί σφι ποιήσασι περὶ τὸ ἱρὸν τὰ ,ομιζόμενα, ᾿ ὡς ἐς τὸ μέγαρον ἐσελϑόντες ἵζοντο, χρᾷ ἡ Πυϑίη, τῇ οὔνομα ἦν ““ριστονίκη, τάδε. ὦ μέλδοι, τί κάϑησϑε; λιπὼν φεῦγ᾽ ἔσχατα γαίης δώματα καὶ πόλιος τροχοειδέος ἃ ἄκρα κάρηνα. οὔτε γὰρ ἢ κεφαλὴ μένει ἔμπεδον οὔτε τὸ σώμα, οὔτε πόδες νέατοι οὔτ᾽ ὧν χέρες, οὔτε τι 'μέσσης λείπεται, ἀλλ᾽ ἄζηλα πέλει" κατὰ γάρ μιν ἐρείπει σοῦρ τε καὶ ὀξὺς “ρης, Συριηγενὲς ἄρμα διώκων. πολλὰ δὲ κἀλλ᾽ ἀπολεῖ πυργώματα κοὺ τὸ σὸν οἷον, πολλοὺς δ᾽ ἀϑανάτων νηοὺς μαλερῷ πυρὶ δώσει, οἵ που νῦν ἱδρῶτι ῥεούμενοι ἑστήκασι, δείματι παλλόμενοι, κατὰ δ᾽ ἀκροτάτοις ὀρόφοισι αἷμα μέλαν κέχυται, προϊδὸν καχότητος ἀγάγκας. ἀλλ᾽ ἔτον ἐξ ἀδύτοιο, κακοῖς δ᾽ ἐπικίδνατε ϑυμόν.

141 ταῦτα ἀκούσαντες οἱ τῶν 41ϑηναίων ϑεοπρόποι συμφορῇ

τῇ μεγίστῃ ἐχρέωντο. προβάλλουσι δὲ σφέας αὑτοὺς ὑπὸ τοῦ καχοῦ τοῦ κεχρησμένου, Τίμων ὃ ᾿Ανδροβούλου, τῶν Ζελφῶν ἀνὴρ δόκιμος ὅμοια τῷ μάλιστα, συνεβούλευέ σφι ἱκετηρίην λαβοῦσι δεύτερα αὑτις ἐλθόντας χρᾶσϑαι τῷ χρηστηρίῳ ὡς ἱκέτας. πειϑομένοισι δὲ ταῦτα τοῖσι “48ϑη-

ὃ. τοῦ ἀληϑέος δυὶ λέγων τάἀάληϑές Ἐεἶϑίε, τἀληϑέος δομᾶίον 15. φύγ᾽ ἐς Ἀεῖθκε 11. μένει ΟΡ: μενεῖ ἢ 19. ἀΐδηλα ΒΙοπιβεϊὰ ᾿ 21. τὸ σὸν οἷον ΟΡ: τόσον οἷον

15

Θι

10

1ὅ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η͂ 181

γαίοισι καὶ λέγουσι “ὦναξ, χρῆσον ἡμῖν ἄμεινόν τι περὶ τῆς πατρίδος, αἰδεσϑεὶς τὰς ἱκετηρίας τάσδε τάς τοι ἤκο- μὲν φέροντες, ἢ οὔ τοι ἄπιμεν "ἐκ τοῦ ἀδύτου, ἀλλ᾽ αὐτοῦ τῇδε μενέομεν ἔστ᾽ ἂν καὶ τελευτήσωμεν, ταῦτα δὲ λέ- γουσι ἣ πρόμαντις χρᾷ δεύτερα τάδε.

οὐ δύναται Παλλὰς 41 Ὀλύμπιον ἐξιλάσασϑαι

λισσομένη πολλοῖσι λόγοις καὶ μήτιδε πυχνῇ.

σοὶ δὲ τόδ᾽ αὗτις ἔπος ἐρέω ἀδάμαντι πελάσσας.

τῶν ἄλλων γὰρ ἁλισκομένων ὅσα Κέκροπτος οὖρος

ἐντὸς ἔχει χευϑμών τε Κιϑαιρῶνος ζαϑέοιο,

τεῖχος Τριτογενεῖ ξύλινον διδοῖ εὐρύοπα Ζεύς

μοῦνον ἀπόρϑητον τελέϑειν, τὸ σὲ τέκνα τ᾽ ὀνήσει. μηδὲ σύ γ᾽ ἱπποσύνην τε μένειν καὶ πεζὸν ἰόντα

πολλὸν ἀπε ἠπείρου στρατὸν ἥσυχος , ἀλλ᾽ ὑποχωρεῖν

γῶτον ἐπιστρέψας" ἔτι τοί ποτε κἀντίος ἔσσῃ.

ὦ ϑείη Σαλαμίς, ἀπολεῖς δὲ σὺ τέχγα γυναικῶν

ἤ που σχιδναμένης Ζημήτερος ῇ συνιούσης.

ταῦτά σφε ἠπιώτερα γὰρ τῶν προτέρων καὶ ἦν καὶ ἐδόκεε 142

εἶναι, συγγραψάμενοι ἀπαλλάσσοντο ἐς τὰς ᾿“ϑήνας. ὡς δὲ ἀπελθόντες οἱ ϑεοτειρόποι ἀπήγγελλον ἐς τὸν δῆμον, γνῶμαι καὶ ἄλλαι πολλαὶ γένονται διζημένων τὸ μαντήιον καὶ αἵδε συνεστηχυῖαι μάλιστα. τῶν πρεσβυτέρων ἔλεγον μετεξέτεροι δοχέειν σφίσι τὸν ϑεὸν τὴν ἀκρόπολιν χρῆσαι περιέσεσϑαι. ἡ γὰρ ἀχρόπολις τὸ πάλαι τῶν 4ϑηναίων δηχῷ ἐπέφρακτο. ὲ μὲν δὴ [κατὰ τὸν φραγμὸν) συνε- βάλλοντο τοῦτο τὸ ξύλινον τεῖχος εἶναι, οἣ δ᾽ αὖ ἔλεγον τὰς γέας σημαίνειν τὸν ϑεόν, καὶ ταύτας παραρτέεσϑαι ἐχέλειον τὰ ἄλλα ἀπέντας. τοὺς ὦν δὴ τὰς γέας λέγον-- τας εἶναι τὸ ξύλινον τεῖχος ἔσφαλλε τὰ δύο τὰ τελευταῖα ῥηθέντα ὑπὸ τῆς Πυϑίης,

ὦ ϑείη Σαλαμίς, ἀπολεῖς δὲ σὺ τέχνα γυναικῶν

ἤ που σκιδναμένης 4ημήτερος ἢ συνιούσης. κατὰ ταῦτα τὰ ἔπεα συνεχέοντο αἷ γνῶμαι τῶν φαμένων

4, μένομεν 486} 15. ἔτι οἱ ἢ 21. ἐγίνοντο Ρῇ ἢ 28. μετεξέτεροί τε 486ῇ σφι Ζ, || 25. χατὰ τὸν φραγμὸν ἀεὶ]. ἀομρεΓΖ || 29. τὰ δὺο] ἔπεα δύο 8ι.

182 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η

τὰς γέας τὸ ξύλινον τεῖχος εἶναι" οἱ γὰρ χρησμολόγοι ταύτῃ ταῦτα ἐλάμβανον, ὡς ἀμφὶ Σαλαμῖνα δεῖ σφεας

148 ἑσσωθῆναι ναυμαχίην παβασχευασαμένους. ἣν δὲ τῶν τις

“41ϑηναίων ἁνὴρ ἐς πρώτους νεωστὶ παριών, τῷ οὔνομα μὲν ἣν Θεμιστοκλέης, σαῖς δὲ Νεοχλέος ἐκαλέετο. οὗτος ὡνὴρ οὐκ ἔφη πᾶν ὀρϑῶς τοὺς χρησμολόγους συμβαλ- λεσϑαι, λέγων τοιάδε" εἰ ἐς “41ϑηναίους εἶχε τὸ ἔπος εἰρημένον ξἐόντως, οὐκ ἂν οὕτω μιν δοκέειν ἡπέως χρη- σϑῆναι, ἀλλὰ ὧδε “ὦ σχετλίη Σαλαμίς" ἀντὶ τοῦ “ὦ ϑείη Σαλαμίς; εἴ πέρ γε ἔμελλον οἱ οἰκήτορες ἀμφ᾽ αὑτῇ τελευτήσειν" ἀλλὰ γὰρ ἐς τοὺς πολεμίους τῷ ϑεῷ εἰρῆσθαι τὸ χρηστήριον συλλαμβάνοντι κατὰ τὸ ὄρϑόν, ἀλλ᾽ οὐκ ἐς ᾿4ϑηναίους" παρασχευάζεσϑαι ὧν αὐτοὺς ὡς ναυμαχή- σοντας συνεβούλευε, ὡς τούτου ἐόντος τοῦ ξυλίνου τεί- χεος. ταύτῃ Θεμιστοχλέος ἀποφαινομένου ᾿4ϑηναῖοι ταῦ- τα σφίσι ἔγνωσαν αἱρετώτερα εἶναι μᾶλλον ἢ τὰ τῶν χρησμολόγων, οὗ οὐκ ἔων ναυμαχέην ἀρτέεσθαι, τὸ δὲ σύμπαν εἰπεῖν οὐδὲ χεῖρας ἀνταείρεσϑαι, ἀλλὰ ἐκλιπόντας

1λά χώρην τὴν ττικὴν ἄλλην τινὰ οἰκίζειν. ἑτέρη τὸ Θεμι-

στοχκλέι γνώμη ἔμπροσϑε ταύτης ἐς καιρὸν ἠρίστευσε, ὅτε “4“9ηναίοισι γενομένων χρημάτων μεγάλων ἐν τῷ κοινῷ, τὰ ἐκ τῶν μετάλλων σφι προσῆλθε τῶν ἀπὸ “Ιαυρείου, ἔμελλον λάξεσϑαι ὀδρχηδὸν ἕκαστος δέκα δραχμάς" τότε Θεμιστοκλέης ἀνέγνωσε .4ϑηναίους τῆς διαιρέσιος ταύτης παυσαμένους νέας τούτων τῶν χρημάτων ποιήσασϑαι διη- χοσίας ἐς τὸν πόλεμον, τὸν πρὸς «Αἰγινήτας λέγων. οὗτος γὰρ ὃ πόλεμος συστὰς ἔσωσε ἐς τὸ τότε τὴν Ἑλλάδα, ἀναγκάσας ϑαλασσίους γενέσϑαι “41ϑηναίους. αἵ δὲ ἐς τὸ μὲν ἐποιήϑησαν οὐκ ἐχρήσϑησαν, ἐς δέον δὲ οὕτω τῇ Ἑλλάδι ἐγένοντο. αὗταί τε δὴ αἱ νέες τοῖσι :4ϑηναίοισι προποιηϑεῖσαι ὑπῆρχον, ἑτέρας τε ἔδεε προσναυπηγέεσϑαι. ἔδοξέ τέ σφε μετὰ τὸ χρηστήριον βουλευομένοισι ἐπιόντα ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα τὸν βάρβαρον δέκεσϑαι τῇσε νηυσὶ παν-

8. ἐόντως Ἀεῖθκε: ἐόν χως 18. εἶπαι ἀοιαρεῖζ: εἶναι ἢ 21. ἐκ τῶν χοινῶν ΡΗ ἢ} 21. ἐς τὸ οι. Ρἢ ἢ 29. τούτωι 486! 33. χατὰϊ

10

25

᾿-"

Ψ

νὺ δ Κ

ΒΡΟΔΟΤΟΥΗ 188

δημεί, τῷ ϑεῷ πειϑομένους, ἅμα Ἑλλήνων τοῖσι βου- λομένοισι.

Τὰ μὲν δὴ χρηστήρια ταῦτα τοῖσι “4ϑηναίοισι ἐγε- 145 γόνεε. συλλεγομένων δὲ ἐς τὠυτὸ τῶν περὶ τὴν Ἑλλάδα Ἑλλήνων [τῶν] τὰ ἀμείνω φρονεόντων καὶ διδόντων σφίσι λόγον καὶ πέστιν, ἐνθαῦτα ἐδόκεε βουλευομένοισι αὐτοῖσι πρῶτον μὲν χρημάτων πάντων χκαταλλάσσεσϑαι τάς τὸ ἔχϑρας χαὶ τοὺς κατ᾽ ἀλλήλους ἐόντας πολέμους" ἦσαν δὲ πρὸς τινὰς καὶ ἄλλους ἐγκεχρημένοι, ὃ δὲ ὧν μέγιστος ᾿4΄ϑηναίοισί τε καὶ Αϊγινήτησι. μετὰ δὲ πυνθανόμενοι Ἰξέρξην σὺν τῷ στρατῷ εἶναι ἔν Σάρδισι, ἐβουλεύσαντο κατασχόπους πέμπειν ἐς τὴν ““σέην τῶν βασιλέος πτρη--᾿ γμάτων, ἐς Ζργος τε ἀγγέλους ὅμαιχμέην συνϑησομένους πρὸς τὸν Πέρσην, καὶ ἐς Σικελίην ἄλλους πέμπειν παρὰ Γέλωνα τὸν ΔΙδινομένεος ἔς τε Κέρκυραν κελεύσοντας βοη- ϑέειν τῇ Ἑλλάδι καὶ ἐς Κρήτην ἄλλους, φρονήσαντες εἴ χως ἕν τε γένοιτο τὸ Ἑλληνικὸν καὶ εἰ συγχύψαντες τὠυτὸ σπιρήσσοιεν πάντες, ὡς δεινῶν ἐπιόντων ὁμοίως πᾶσι Ἕλ-- λησι. τὰ δὲ Γέλωνος πρήγματα μεγάλα ἐλέγετο εἶναι, οὐδαμῶν Ἑλληνικῶν τῶν οὐ πολλὸν μέζω.

Ὡς δὲ ταῦτά σφι ἔδοξε, καταλυσάμενοι τὰς ἔχϑρας 146 πρῶτα μὲν κατασχόπους πέμπουσι ἐς τὴν ““σίην ἄνδρας τρεῖς. οἱ δὲ ἀπεκόμενοί τὲ ἐς Σάρδις καὶ καταμαϑόντες τὴν βασιλέος στρατιήν , ὡς ἔπαιστοι ἐγένοντο " βασανι- σϑέντες ὑπὸ τῶν στρατηγῶν τοῦ πεζοῦ στρατοῦ ἀπήγοντο ὡς ἀπολεόμενοι. καὶ τοῖσι μὲν κατεχέχριτο ϑάνατος, Ξέρξης δὲ ὡς ἐπύϑετο ταῦτα, μεμφϑεὶς τῶν σερατηγῶν τὴν γνώμην πέμπει τῶν τινας δορυφόρων, ἐντβιλάμενος, ἢν καταλάβωσι τοὺς κατασχόττους ζῶντας, ἄγειν παρ᾽ ἑωυτόν. ὡς δὲ ἔτι περιξόντας αὑτοὺς κατέλαβον καὶ ἦγον ἐς ὄψιν τὴν βασιλέος, τὸ ἐνϑεῦτεν πυϑόμενος ἐπ᾽ οἷσι ἤλϑον, ἐκέλευες σφέας τοὺς δορυφόρους περιάγοντας

ὅ. τῶν ἄε]. Ὑαοϊοοηδεγ, “Ἑλλήνων τῶν 86ε!. Βεϊίκον, ἰγαίεοὶ! δπία περὶ τὴν ϑομᾶίογ [[ 9. ἐγχεχρημένοι Ἀεῖδκε [ 13, ὁμαιχμίην τε 486 ἢ 18. πρήξαιεν ϑί.

184 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η

ἐπεδείκνυσϑαι πάντα τε τὸν πεζὸν στρατὸν καὶ τὴν ἵππον, ἐπεὰν δὲ ταῦτα ϑηεύμενοι ἔωσι τελήρεες, ἀτεοπτέμττεξιν ἐς

147 τὴν ἂν αὐτοὶ ἐϑέλωσι χώρην ἀσινέας. ἐπιλέγων δὲ τὸν λόγον τόνδε ταῦτα ἐνετέλλετο, ὡς εἰ μὲν ἀπώλοντο οἱ κατάσχοποι, οὔτ᾽ ἂν τὰ ἑωυτοῦ πρήγματα προεπύϑοντο οἱ Ἕλληνες ἐόντα λόγου μέζω, οὔτ᾽ ἄν τι τοὺς πολεμέους μέγα ἐσέναντο, ἄνδρας τρεῖς ἀπολέσαντες" νοστησάντων δὲ τούτων ἐς τὴν Ἑλλάδα δοκέειν ἔφη ἀκούσαντας τοὺς Ἕλληνας τὰ ἑωυτοῦ πρήγματα πρὸ τοῦ στόλου τοῦ γινο- μένου παραδώσειν σφέας τὴν ἰδέην ἐλευϑερίην, καὶ οὕτω οὐδὲ δεήσειν ἐπε αὐτοὺς στρατηλατέοντας πρήγματα ἔχειν. οἶκε δὲ αὐτοῦ αὕτη ἡ γνώμη τῇ γε ἄλλῃ. ἐὼν γὰρ ἐν ᾿Αβύδῳ ὃ Ἐέρξης εἶδε πλοῖα ἐκ τοῦ Πόντου σιταγωγὰ διεχπλώοντα τὸν Ἑλλήσποντον, ἔς τε ΑἌἴγεναν καὶ Πελο- πόννησον κομιζόμενα. οὗ μὲν δὲ πάρεδροι αὑτοῦ ὡς ἐπύϑοντο πολέμια εἶναι τὰ πλοῖα, ἕτοιμοι ἦσαν αἱρέειν αὑτά, ἐσβλέποντες ἐς τὸν βασιλέα ὁκότε παραγγδλέει. ὃ δὲ Ξέρξης εἴρετο αὐτοὺς ὕχῃ πιλέοιδν᾽ οἱ δὲ εἶπαν “ἐς τοὺς σοὺς πολεμίους, ὦ δέσποτα, σῖτον ἄγοντες; ὃ δὲ ὑπολαβὼν ἔφη “οὐκῶν καὶ ἡμεῖς ἐκεῖ πλέημεν ἔνϑα περ οὗτοι, τοῖσί τε ἄλλοισι ἐξηρτυμένοι καὶ σίτῳ; τί δῆτα ἀδικέουσι οὗτοι ἡμῖν σιτέα παρακομίέζοντες ;"

148 Οἱ μέν νυν κατάσχοποι οὕτω ϑεησάμενοί τε καὶ ἀπο- πεμφϑέντες ἐνόστησαν ἐς τὴν Εὐρώπην, οἱ δὲ συνωμόται Ἑλλήνων ἐπὶ τῷ Πέρσῃ μετὰ τὴν ἀπόπεμψιν τῶν κατα- σχόπων δεύτερα ἔπεμπον ἐς 4ργος ἀγγέλους. ᾿Αργεῖοι δὲ λέγουσι τὰ κατ᾽ ἑωυτοὺς γενέσϑαι ὧδε. πυϑέσϑαι γὰρ αὑτέκα κατ᾽ ἀρχὰς τὰ ἐκ τοῦ βαρβάρου ἐγειρόμενα ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, πυϑόμενοι δέ, καὶ μαϑόντες ὡς σφέας οἱ Ἕλληνες πειρήσονται παραλαμβάνοντες ἐπὶ τὸν Πέρσην, πέμψαι ϑεοπρόπους ἐς Δελφοὺς τὸν ϑεὸν ἐπειρησομέ- γους ὥς σφι μέλλει ἄριστον ποιέουσι γενέσθαι" νεωστὶ γὰρ σφέων τεϑνάναι ἑξακισχιλέους ὑπὸ “Τακεδαιμονίων

1. ἐπιδεικνύναι Οορεὶ ἢ 10. σφέας] σφέας καὶ Ἀεΐδκε 12. τῷδε ἄλλῃ οοπί. δομννείρᾶυθεῦ ἢ 21. τε οπι. 4480 || ἐξηρτημένοι 486 ἢ 852. γίνεσϑαι ΡΗ

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η ' 18

καὶ Κλεομένεος τοῦ “Ιναξανδρέδεω" τῶν δὴ εἵνεκα πέμ- πϑιν. τὴν δὲ Πυϑίην ἐπειρωτῶσι αὑτοῖσι ἀνελεῖν τάδε.

ἐχϑρὲ περικτιόνεσσι, φίλ᾽ ἀϑανάτοισι ϑεοῖσιν,

εἴσω τὸν προβόλαιον ἔχων πεφυλαγμένος ἦσο

καὶ κεφαλὴν πεφύλαξο" κάρη δὲ τὸ σῶμα σαώσει. ταῦτα μὲν’ τὴν Πυϑίην χρῆσαι πρότερον᾽ μετὰ δὲ ὡς ἐλϑεῖν τοὺς ἀγγέλους ἐς δὴ τὸ Ἄργος, ἐπελϑεῖν ἐπὶ τὸ βουλευτήριον καὶ λέγειν τὰ ἐντεταλμένα. τοὺς δὲ πρὸς τὰ λεγόμενα ὑποχρίνασϑαι ὡς ἕτοιμοι εἰσὶ “ἀργεῖοι ποιέειν ταῦτα, τριήκοντα ἔτεα εἰρήνην σπεισάμενοι “1αχεδαιμο- γέοισι καὶ ἡγεόμενοι κατὰ τὸ ἥμισυ πάσης τῆς συμμαχέης. καίτοι κατὰ γε τὸ δίκαιον γίνεσϑαι τὴν ἡγεμονίην ἑωυτῶν" ἀλλ᾽ ὅμως σφίσε ἀποχρᾶν κατὰ τὸ ἥμισυ ὑγεομένοισι.

ταῦτα μὲν λέγουσι τὴν βουλὴν ὑποκρίνασϑαι, καίπερ ἀπα- 149

γορεύοντός σφι τοῦ χρηστηρίου μὴ ποιέεσϑαι τὴν πρὸς τοὺς Ἕλληνας συμμαχίην" σπουδὴν δὲ ἔχειν σπονδὰς γε- γέσϑαι τριηκοντοέτιδας [καίπερ] τὸ χρηστήριον φοβεόμενοε, ἵνα δή σφι οἱ παῖδες ἀνδρωϑέωσι ἐν τούτοισι τοῖσι ἔτεσι" μὴ δὲ σπονδέων ἐουσέων ἐπιλέγεσθαι, ἣν ἄρα σφέας κατα- λάβη πρὸς τῷ γεγονότι καχῷ ἄλλο πταῖσμα πρὸς τὸν Πέρσην, μὴ τὸ λοιπὸν ἔωσι “4΄αχεδαιμονέων ὑπήχοοι. τῶν δὲ ἀγγέλων τοὺς ἀπὸ τῆς Σπάρτης πρὸς τὰ ῥηθέντα ἐκ τῆς βουλῆς ἀμεέψασϑαι τοῖσιδε" περὶ μὲν σπονδέων ἀνοί- σειν ἐς τοὺς πλεῦνας, περὶ δὲ ἡγεμονίης αὐτοῖσι ἐντε- τάλϑαι ὑποχρένασϑαι, καὶ δὴ λέγειν, σφίσι μὲν εἷναι δύο βασιλέας, “Ἀργείοισι δὲ ἕνα" οὔκων δυνατὸν εἶναι τῶν ἐκ Σπάρτης οὐδέτερον παῦσαι τῆς ἡγεμονίης, μετὰ δὲ δύο τῶν σφετέρων ὁμόψηφον τὸν ᾿4ργεῖον εἶναι κωλύειν οὐδέν. οὕτω δὴ οἱ .Τργεῖοι φασὶ οὐκ ἀνασχέσϑαι τῶν Σπαρ- τιητέωγ τὴν πλεονεξίην, ἀλλ᾽ ἑλέσϑαι μᾶλλον ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἄρχεσϑαι ἢ τε ὑπεῖξαι ““ακεδαιμονίοισι, προει-

1. τῶνδε δὴ ΡΗῚ θ. μετὰ] τότε 5:1. ἢ 1. δὴ τοοί8 ροβί ὡς εἦ [} 10. σπεισόμενοι 4480 ἢ 18. σφι 1 || 11. χαίπερ 866]. δι. [ φοβεό- μενοι 81.: φοβεομένοισι ἢ 21. τὸν λοιπὸν 486} 32. τοὺς] τῶν 486] 25. σφίσι 4: σφι ἢ 29. οἵ οἴῃ. 4186 ἢ! 80. τῶν οιι. 448} 81. τι οι. ΡΗ

186 Ι ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

πεῖν τε τοῖσι ἀγγέλοισι πρὸ δύντος ἡλίου ἀπαλλάσσε-

σϑαι ἐκ τῆς ““ργείων χώρης, εἰ δὲ μή, περιέψεσθαι ὡς

πολεμίους.

1580 «Αὐτοὶ μὲν Ἀργεῖοι τοσαῦτα τούτων πέρι λέγουσι" ἔστε δὲ ἄλλος λόγος λεγόμενος ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα, ὡς Ἐέρ- ξης ἔπεμψε κήρυκα ἐς “4ργος ττρότερον ἢ περ ὅδρμῆσαι στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα" ἐλϑόντα δὲ τοῦτον λέγεται δἰπεῖν “ἄνδρες “4ργεῖοι, βασιλεὺς Ξέρξης τάδε ὑμῖν λέγει. ἡμεῖς νομέζομεν Πέρσην εἶναι ἀπ᾽ οὗ ἡμεῖς γεγόναμεν παῖδα Περσέος τοῦ Ζανάης, γεγονότα ἐκ τῆς Κηφέος ϑυγα- τρὸς ᾿Ανδρομέδης. οὕτω ἂν ὧν εἴημεν ὑμέτεροι ἀπόγονοι. οὔτε ὧν ἡμέας οἷκὸς ἐπὶ τοὺς ἡμετέρους προγόνους στρα- τεύεσϑαι, οὔτε ὑμέας ἄλλοισι τιμωρέοντας ἡμῖν ἀντιξόους γένεσϑαι, ἀλλὰ παρ᾽ ὑμῖν αὐτοῖσι ἡσυχίην ἔχοντας κατῆ- σθαι. ἣν γὰρ ἐμοὶ γένηται κατὰ νόον, οὐδαμοὺς μέζονας ὑμέων ἄξω ταῦτα ἀχούσαντας ᾿Αργείους λέγεται πρῆγμα ποιήσασθαι, καὶ παραχρῆμα μὲν οὐδὲν ἐπαγγελλομένους μεταιτέειν, ἐπεὶ δὲ σφέας παραλαμβάνειν τοὺς “Ἕλληνας, οὕτω δὴ ἐπισταμένους ὅτε οὐ μεταδώσουσι τῆς ἀρχῆς “1α- κεδαιμόνιοι μεταιτέειν, ἵνα ἐπὶ προφάσιος ἡσυχέην ἄγωσι.

151 συμπτεσεῖν δὲ τούτοισι καὶ τόνδε τὸν λόγον λέγουσι τενὲς Ἑλλήνων πολλοῖσι ἔτεσι ὕστερον γενόμενον τούτων. τυχεῖν ἐν Σούσοισι τοῖσι εμνονέοισι ἐόντας ἑτέρου πρήγματος δἵνεχα ἀγγέλους ᾿4ϑηναίων Καλλέην τε τὸν Ἱππονίκου καὶ τοὺς μετὰ τούτου ἀναβάντας, ᾿Αργείους δὲ τὸν αὑτὸν τοῦτον χρόνον πέμψαντας καὶ τούτους ἐς Σοῦσα ἀγγέλους εἰρωτᾶν Ἀρτοξέρξεα τὸν Ἐέρξεω εἴ σφε ἔτι ἐμμένει ἐϑέλουσι τὴν πρὸς Ξέρξην φιλίην συνεκεράσαντο, ἢ νομιζοίατο πρὸς αὖ- τοῦ εἶναι πολέμιοι" βασιλέα δὲ ᾿“ρτοξέρξεα μάλιστα ἐμμέ- γδιν φάναι, καὶ οὐδεμίαν νομίζειν πόλιν ργεος φιλιωτέ-

᾿1δ2ρην. εἶ μέν νυν Ξέρξης τε ἀπέπεμψε ταῦτα λέγοντα κήρυκα ἐς ζάργος καὶ ““ργείων ἄγγελοι ἀναβάντες ἐς Σοῦσα ἔπει- ρώτων ᾿Αρτοξέρξεα περὶ φιλίης, οὐκ ἔχω ἀτρεχέως εἰπεῖν,

1, δὲ ΡΗ͂ ᾿ 4. περὶ τούτων 4486 1ὅ. μέζονος (ρίων»δὴ 4114 [} 21. ἐμμένειν ἐϑέλουσι 480, ἐμμένει βἰπε ἐϑέλουσι ΡΗ͂ 381. τε οι. ΡΗ͂

τι

10

15

ἨΡΟΔΟΤΟΥΓΗ 187

οὐδέ τινα γνώμην περὶ αὐτῶν ἀποφαίνομαι ἄλλην γε ἢ τήν περ αὑτοὶ ζΙργεῖοι λέγουσι" ἐπίσταμαι δὲ τοσοῦτο ὅτι εἰ πάντες ἄνθρωποι τὰ οἴχήια κακὰ ἐς μέσον συνε- γείκαιεν ἀλλάξασϑαι βουλόμενοι τοῖσι πλησίοισι, ἐγκύ-

ψαντες ἂν ἐς τὰ τῶν πέλας κακὰ ἀσπασίως ἕκαστοι αὖ-

τῶν ἀποφεροέατο ὀπίσω τὰ ἐσενεικαίατο. οὕτω δὲ οὐδ᾽ Ἀργείοισι αἴσχιστα πεποίηται. ἐγὼ δὲ ὀφείλω λέγειν τὰ λεγόμενα, πείϑεσϑαί γε μὲν οὗ παντάπασι ὀφείλω, χαέ μοι τοῦτο τὸ ἔπος ἐχέτω ἐς πάντα λόγον" ἐπεὶ καὶ ταῦτα λέγεται, ὡς ἄρα ᾿Ἀργεῖοι ἦσαν οἱ ἐπικαλεσάμενοι τὸν Πέρσην ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, ἐπειδὴ σφι πρὸς τοὺς “1ακε- δαιμονέους κακῶς ἡ αἰχμὴ ἑστήκεε, πᾶν δὴ βουλόμενοι σφίσι εἶναι πρὸ τῆς παρεούσης λύπης.

Τὰ μὲν περὶ ““ργείων εἴρηται" ἐς δὲ τὴν Σικελίην 153

ἄλλοι τε ἀπίκατο ἄγγελοι ἀπὸ τῶν συμμάχων συμμί- ἕξοντες Γέλωνε καὶ δὴ καὶ ἀπὸ “Ἰακεδαιμονίων Σύαγρος. τοῦ δὲ Γέλωνος τούτου πρόγονος, οἰκήτωρ ὃ ἐν Γέλῃ, ἣν ἐκ νήσου Τήλου τῆς ἐπὶ Τριοπέῳ κειμένης" ὃς κτιζομέ- γης Γέλης ὑπὸ «Πινδίων τε τῶν ἐκ Ῥόδου καὶ ᾿Αντιφήμου οὐκ ἐλείφϑη. ἀνὰ χρόνον δὲ αὐτοῦ οἱ ἁπόγονοι γενόμενοι ἱροφάνται τῶν χϑονέων ϑεῶν διετέλδον ἐόντες, Τηλένεω ἑνός τευ τῶν προγόνων χτησαμένου τρόπῳ τοιῷδε. ἐς ἹΜακτώριον πόλιν τὴν ὑπὲρ Γέλης οἰκημένην ἔφυγον ἄν- δρες Γελῴων στάσι ἑσσωϑέντες" τούτους ὦν ὃ Τηλένης κατήγαγε ἐς Γ΄ ἕλην, ἔχων οὐδεμίαν ἀνδρῶν δύναμιν ἀλλὰ ἱρὰ τούτων τῶν ϑεῶν" ὅϑεν δὲ αὑτὰ ἔλαβε ἢ αὐτὸς ἐκτή- σατο, τοῦτο δὲ οὐκ ἔχω εἰσεεῖν" τούτοισι δ᾽ ὧν πίσυνος ἐὼν κατήγαγε, ἐπ᾽ ᾧ τε οἵ ἀπόγονοι αὐτοῦ ἱροφάνται τῶν ϑεῶν ἔσονται. ϑώῶμά μοι ὧν καὶ τοῦτο γέγονε πρὸς τὰ πυνϑάνομαι, κατεργάσασϑαι Τηλένην ἔργον τοσοῦτον"

2. τοσούτωι 486! 4. ἐσχύψαντες 486 || θ6. ἐσενεικαίατο δί.: ἐση- γνείχαντο ἢ δὲ 81.: δὴ 1, (οι, ἢ) ἢ οὐδ᾽ Κτύρεν: οὐχ 8. πάντα πᾶσι Ηθυ]ας 9. πάντα τὸν «ἢ 11. τοὺς οπι. ΡΗ͂ ἢ 18. σφι 1} 11. ὁ οἰκήτωρ γενόμενος ἐν Γέλῃτ {[19. Ἀντιφήμου Ἰοβϑοδισες: Ἀντιοφήμου ἢ 26. ἢ εἰν 21. δὲ οχι. 4186 |} 29. χαὶ] χαρταὶ Κτᾶρεν 30. χατεργάσϑαι 4860

188 ΒΠΡΟΔΟΤΟΥ ἢ

τὰ τοιαῦτα γὰρ ἔργα οὐ πρὸς τοῦ ἅπαντος ἀνδρὸς νενό- μιχα γένεσϑαι, ἀλλὰ πρὸς ψυχῆς τε ἀγαϑῆς καὶ ῥώμης ἀνδρηίης" ὃ δὲ λέγεται πρὸς τῆς Σικελίης τῶν οἰχητόρων τὰ ὑπεναντία τούτων πεφυχέναι ϑηλυδρίης τε καὶ μαλα-

1684 κώτερος ἀνήρ. οὗτος μέν νυν ἐχτήσατο τοῦτο τὸ γέρας"

Κλεάνδρου δὲ τοῦ Παντάρεος τελευτήσαντος τὸν βίον, ὃς ἐτυράννευσε μὲν Γέλης ἑπτὰ ἔτεα, ἀπέθανε δὲ ὑπὸ Σά- βύλλου ἀνδρὸς Γελῴου, ἐνϑαῦτα ἀναλαμβάνει τὴν μουναρ- χίην Ἱπποκράτης Κλεάνδρου ἐὼν ἀδελφεός. ἔχοντος δὲ Ἱπποκράτεος τὴν τυραννίδα, ὃ Γ ἕλων ἐὼν Τηλένεω τοῦ ἱροφάντεω ἀπόγονος, πολλῶν μετ᾽ ἄλλων καὶ «ἰνησιδήμου τοῦ Παταίκου’. .. δῷ ἦν δορυφόρος Ἱπποκράτεος. μετὰ δὲ οὐ πολλὸν χρόνον δι᾿ ἀρετὴν ἀπεδέχϑη πάσης τῆς ἵππου εἶναι ἵππαρχος" πολεορχέοντος γὰρ Ἱπποχράτεος Καλλιπολέτας τε καὶ Ναξίους καὶ Ζαγκχλαίους τε καὶ “1εον»-- τίνους καὶ πρὸς Συρηκοσίους τε χαὶ τῶν βαρβάρων συ- χνούς, ἀνὴρ ἐφαένετο ἐν τούτοισι τοῖσε πολέμοισι ἐὼν ὃ Γέλων λαμπρότατος. τῶν δὲ εἶπον πολίων τουτέων πλὴν Συρηκουσέων οὐδεμία διέφυγε δουλοσύνην πρὸς Ἱπποκρά- τεὸς" Συρηκοσίους δὲ Κορένϑιοί τε καὶ Κερχυραῖοι ἐρρύ- σαντο μάχῃ ἑσσωθέντας ἐπὶ ποταμῷ Ἑλώρῳ, ἐρρύσαντο δὲ οὗτοι ἐπὶ τοῖσιδε καταλλάξαντες, ἐπ᾿ ᾧ τὸ Ἱπποκράτεϊξ Καμάριναν Συρηχοσίους παραδοῦναι. Συρηκοσίων δὲ ἦν

188 Καμάρινα τὸ ἀρχαῖον. ὡς δὲ καὶ Ἱπποχράτεα τυρανγεύ-

σαντα ἴσα ἔτεα τῷ ἀδελφεῷ Κλεάνδρῳ κατέλαβε ἀποϑα- γεῖν πρὸς πόλε Ὕβλῃ στρατευσάμενον ἐπὶ τοὺς Σικελούς, οὕτω δὴ ὃ Γέλων τῷ λόγῳ τιμωρέων τοῖσι Ἱπποχράτεος παισὶ Εὐκλείδῃ τε καὶ Κλεάνδρῳ, οὗ βουλομένων τῶν πολιητέων κατηχόων. ἔτι εἶναι , τῷ ἔργῳ, ὡς ἐπεκράτησε μάχῃ τῶν Γελῴων, ἦρχε αὐτὸς ἀποστερήσας τοὺς Ἵππο-

1. τοῦ ἀε]. ΑἸ Κοηδοῦ |] ὅ. οὗτος δ8ι.: οὕτω || 9. ἀδελφεὸς ἐών ΑΒΟ || 11. πολλῶν τεὶ ἢ 12. παταίχον ἢ: παταϊχοῦ ἢ ὃς ἦν 1. Ἰδευπαῖι ἱπάϊσαν!! δ8[., φυδπὶ ἰΐὰ ἐχρ]ονετῖθ: Θήρωνος δὲ πατρὸς αυί οἰΐαπι δἰ ρ ἰοῖα8 υἱέος. Ἀεΐδῖκα ἀ6]εμαί ὃς, ΒΈΚΚΟΣ ἄδοββα φυδεάδηι εἰκηΐ- βοᾶν ροοὶ Ἱπποχράτεος ἢ 11. πολέμοισε 4: πολεμίοισι ἢ 19. διέφυγε δι.: πέφευγε 1. ἀπέφυγε ΕἸ(2 ||] 22. χαταλέξαντες ΡΗ͂

»

0

1ὅ

80

Φι

1

μω ῷῶῳι

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 189

χράτεος παῖδας. μετὰ δὲ τοῦτο τὸ εὕρημα τοὺς γαμόρους καλεομένους τῶν Συρηκοσίων ἐκπεσόντας ὑπό τε τοῦ δήμου καὶ τῶν σφετέρων δούλων, καλεομένων δὲ Κυλλυρίων, ὁ Γέλων καταγαγὼν τούτους ἐκ Κασμένης πόλιος ἐς τὰς Συρηκούσας ἔσχε καὶ ταύτας" ὃ γὰρ δῆμος ὃ τῶν Συρη- κοσίων ἐπιόντι Γέλωνι παραδιδοῖ τὴν πόλιν καὶ ἑωυτόν. ὃ δὲ ἐπείτε παρέλαβε τὰς Συρηκούσας, Γ΄ ἕλης μὲν ἐπιε- αρατέων λόγον ἐλάσσω ἐποιέετο, ἐπιτρέψας αὐτὴν Τέρωνι ἀδελφεῷ ἑωυτοῦ, ὃ δὲ τὰς Συρηκούσας ἐκράτυνε, καὶ ῃησᾶν οἱ πάντα αἱ Συρήκουσαι᾽ αἵ δὲ παραυτίκα ἀνά τ᾽ ἔδρα- μον καὶ ἔβλαστον. τοῦτο μὲν γὰρ Καμαριναίους ἅπαντας ἐς τὰς Συρηκούσας ἀγαγὼν πολιήτας ἐποίησε, Καμαρίνης δὲ τὸ ἄστυ κατέσκαψε, τοῦτο δὲ Γελῴων ὑπερημίσεας τῶν ἀστῶν τὠυτὸ τοῖσι Καμαριναίοισι ἐποίησε" Μεγαρέας τε τοὺς ἐν Σικελέῃ, ὡς πολιορκεόμενοι ἐς ὅμολογέην τεροσε- χώρησαν, τοὺς μὲν αὑτῶν παχέας, ἀειραμένους τε πόλεμον αὐτῷ καὶ προσδοχῶντας ἀπολέεσθαι διὰ τοῦτο, ἀγαγὼν ἐς τὰς Συρηκούσας πολιήτας ἐποίησε" τὸν δὲ δῆμον τῶν ἹΠεγαρέων͵ οὐκ ἐόντα μεταίτιον τοῦ πολέμου τούτου οὐδὲ προσδεκόμενον κακὸν οὐδὲν πείσεσϑαι, ἀγαγὼν καὶ τούτους ἐς τὰς Συρηκούσας ἀπέδοτο ἐπ᾿ ἐξαγωγῇ ἐκ Σικελίης. τὠυτὸ δὲ τοῦτο καὶ Εὐβοέας τοὺς ἐν Σικελίῃ ἐποίησε διακρίνας. ἐποίεε δὲ ταῦτα τούτους ἀμφοτέρους νομίσας δῆμον εἶναι συνοίκημα ἀχαριτώτατον.

Τοιούτῳ μὲν τρόπῳ τύραννος ἐγεγόνεξ μέγας ὃ Γέλων" τότε δ᾽ ὡς οἱ ἄγγελοι τῶν Ελλήνων ἀπίκατο ἐς τὰς Συρη- κούσας, ἐλϑόντες αὐτῷ ἐς λόγους ἔλεγον τάδε. “ἔπεμψαν ἡμέας “Τακεδαιμόνιοι καὶ οἱ τούτων σύμμαχοι παραλαμ- Ψομένους σε πρὸς τὸν βάρβαρον᾽ τὸν .)7ὰρ ἐπιόντα ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα πάντως κου πυνϑάνεαι, ὅτε Πέρσης ἀνὴρ μέλλει, ζεύξας τὸν Ἑλλήσποντον καὶ ἐπάγων πάντα τὸν ἠῷον στρατὸν ἐκ τῆς ““σίης, στρατηλατήσειν ἐπὶ τὴν Ἔλ- λάδα, πρόσχημα μὲν ποιεύμενος ὡς ἐπ᾿ “ϑήνας ἐλαύνει,

10. οἱ πάντα Βεΐβκκε: ἅπαντα ἢ 11. ἀνέβλαστον ΟΡ ἢ 16. ἀειραμέ-

γους 48: ἀειρομένους ἢ 11. ἀγαγὼν ΒεΚΚεν: ἄγων 1 29. τὰ γὰρ 5ιί. γὰρ Ροβί πάντως Ἰοοᾶί Κοεη

1580

1517

190 ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η

ἐν νόῳ δὲ ἔχων πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα ὕπ᾽ ἑωυτῷ ποιήσασϑαι. σὺ δὲ δυνάμιός τε γὰρ ἥκεις μεγάλως καὶ μοῖρά τοι τῆς Ἑλλάδος οὐκ ἐλαχίστη μέτα ἄρχοντί γε Σικελίης, βοήϑεέ τε τοῖσι ἐλευϑεροῦσι τὴν Ἔλλαάδα καὶ συνελευϑέρου. ἁλὴς μὲν γὰρ γενομένη πᾶσα ἡ Ἑλλὰς χεὶρ μεγάλη συνάγεται, καὶ ἀξιόμαχοι γινόμεϑα τοῖσι ἐπιοῦσι" ἣν δὲ οἱ μὲν ἡμέων καταπροδιδῶσι οἱ δὲ μὴ ϑέλωσι τιμωρέειν, τὸ δὲ ὑγιαῖνον τῆς Ἑλλάδος ἡ ὀλίγον, τοῦτο δὲ ἤδη δεινὸν γίνεται μὴ πέσῃ πᾶσα ἡ Ἑλλάς. μὴ γὰρ ἐλπίσῃς, ἣν ἡμέας κατα- στρέψηται ὃ Πέρσης μάχῃ κρατήσας, ὡς οὐκὶ ἥξει παρὰ σέ γε, ἀλλὰ πρὸ τούτου φύλαξαι᾽ βοηϑέων γὰρ ἡμῖν σεωυτῷ τιμωρέεις. τῷ δὲ εὖ βουλευϑέντε πρήγματι τε-

158 λευτὴ ὡς τὸ ἐπέπαν χρηστὴ ἐϑέλει ἐπιγένεσθαι." οἵ μὲν

ταῦτα ἔλεγον, Γέλων δὲ πολλὸς ἐνέχδιτο .λέγων τοιάδε. “ἄνδρες Ἕλληνες, λόγον ἔχοντες πλεονέχτην ἐτολμήσατε ἐμὲ σύμμαχον ἐπὶ τὸν βάρβαρον παρακαλέοντες ἐλϑεῖν" αὑτοὶ δὲ ἐμεῖ πρότερον δεηϑέντος βαρβαρικοῦ στρατοῦ συνεπάψασϑαι, ὅτε μοι πρὸς Καρχηδονίους νεῖκος συν- ἧπτο, ἐπισκήπτοντός τὸ τὸν Ζωριέος τοῦ ζ“ναξανδρίδεω πρὸς Ἐγεσταέων φόνον ἐχπρήξασϑαι, ὑποτείνοντός τε τὰ ἐμπόρια συνελευϑεροῦν ἀπ ὧν ὑμῖν μεγάλαι ὠφελίαι τε καὶ ἐπαυρήσιες γεγόνασι, οὔτε ἐμεῦ εἵνεχα ἤλϑετε βοη- ϑήσοντες οὔτε τὸν “Ιωρεέος φόνον ἔἐκπρηξόμενοι, τό τε χατ᾽ ὑμέας τάδε ἅπαντα ὑπὸ βαρβάροισε νέμεται. ἀλλὰ εὖ γὰρ ἡμῖν καὶ ἐπὶ τὸ ἄμεινον κατέστη. νῦν δὲ ἐπεειδὴ περιελήλυϑε ὃ πόλεμος καὶ ἀπῖκται ἐς ὑμέας, οὕτω δὴ Γέλωνος μνῆστις γέγονε. ἀτιμέης δὲ πρὸς ὑμέων κυρήσας οὐκ ὁμοιώσομαι ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἕτοιμος εἰμὶ βοηϑέειν παρε- χόμενος διηχοσίας τὲ τριήρεας καὶ δισμυρίους ὅπλίέτας καὶ δισχιλέην ἵσεπον καὶ δισχιλίους τοξότας καὶ δισχιλίους σφενδονήτας καὶ δισχιλίους ἱπποδρόμους ψιλούς" σῖτόν τε ἁπάσῃ τῇ Ἑλλήνων στρατιῇ, ἔστ᾽ ἂν διαπολεμήσωμεν,

2. τε γὰρ 81.: τε 1. γὰρ ΒΕΚΚοΡ ᾿ μεγάλως Βεῖδθκε: μεγάλης ἢ ὅ. γινομένη Οἢ θ. ἡμέων οἱ μὲν ΡΗ 18. τοῦτο δὴ Π}} 28. τὸ δὲ ΡΗ Ὶ 24, πάντα ΡΗ

φωι

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥΗ 191

ὑποδέχομαι παρέξειν. ἐπὶ δὲ λόγῳ τοιῷδε τάδε ὑπί- σχομαι, ἐπ᾽ ᾧ στρατηγός τὸ καὶ ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων ἔσομαι πρὸς τὸν βάρβαρον. ἐπ᾽ ἄλλῳ δὲ λόγῳ οὔτ᾽ ἂν αὑτὸς ἔλθοιμι οὔτ᾽ ἂν ἄλλους πέμψαιμι:"͵ ὅ Ταῦτα ἀκούσας οὔτε ἠνέσχετο ὃ Σύαγρος εἶπέ τε 159 τάδε. “ἢ. κε μέγ᾽ οἰμώξειε ὃ Πελοπίδης ᾿4γαμέμνων συϑόμενος Σπαρτιήτας τὴν ἡγεμονέην ἀπαραιρῆσϑαι ὑπὸ Γέλωνός τὸ καὶ Συρηκοσίων. ἀλλὰ τούτου μὲν τοῦ λόγου μηκέτε μνησϑῆῇῆς, ὅκως τὴν ἡγεμονίην τοι παραδώσομεν, 10 ἀλλ᾽ εἰ μὲν βούλεαι βοηϑέειν τῇ Ἑλλάδι, ἔσϑι ἀρξόμενος ὑπὸ “Τακεδαιμονίων᾽ εἰ δ᾽ ἄρα μὴ δικαιοῖς ἄρχεσϑαι, σὺ δὲ μηδὲ βοήϑεε." πρὸς ταῦτα ὃ Γέλων, ἐπειδὴ ὥρα ἀπε- 160 στραμμένους τοὺς λόγους τοῦ Συάγρου, τὸν τελευταῖόν σφι τόνδε ἐξέφαινε λόγον. “ὦ ξεῖνε Σπαρτιῆτα, ὀνείδεα ιὅ κατιόντα ἀνθρώπῳ φιλέει ἐπανάγειν τὸν ϑυμόν᾽ σὺ μέντοι ἀποδεξάμενος ὑβρίσματα ἐν τῷ λόγῳ οὔ με πείσεις ἀσχή- μονα ἐν τῇ ἀμοιβῇ γενέσϑαι. ὅκου δὲ ὑμεῖς οὕτω περιέ- χεσϑε τῆς ἡγεμονίης, οἰκὸς καὶ ἐμὲ μᾶλλον ὑμέων περιέ- χεσϑαι, στρατιῆς τὸ ἐόντα πολλαπλησίέης ἡγεμόνα καὶ 20 γεῶν πολλὸν πλεύνων. ἀλλ᾽ ἐπείτε ὑμῖν ὁ λόγος οὕτω προσάντης κατίσταται, ἡμεῖς τι ὑτεεέξομεν τοῦ ἀρχαίου λόγου" εἰ τοῦ μὲν πεζοῦ ὑμεῖς ἡγέοισϑε, τοῦ δὲ ναυτικοῦ ἐγώ. εἰ δὲ ὑμῖν ἡδονὴ τοῦ κατὰ ϑαάλασσαν ἡγεμονεύειν, τοῦ πεζοῦ ἐγὼ ϑέλω. καὶ ἢ τούτοισι ὑμέας χρεόν ἔστι Ὁ ἀρέσχεσθϑαι ἢ ἀπιέναι συμμάχων τοιῶνδε ἐρήμους" Γέλων 161 μὲν δὴ ταῦτα προετείνετο, φϑάσας δὲ ὃ :41ϑηναίων ἄγγε- λος τὸν «“Μακεδαιμονίων ἀμείβετό μιν τοῖσιδε. “ὦ βασι- λεῦ Συρηκοσίων, οὐκ ἡγεμόνος δεομένη ἡ Ἑλλὰς ἀπέπεμψε ἡμέας πρὸς σέ, ἀλλὰ στρατιῆς. σὺ δὲ ὅκως μὲν στρατιὴν 80 πέμψεις μὴ ἡγεύμενος τῆς Ἑλλάδος οὐ προφαένεις, ὡς δὲ στρατηγήσεις αὑτῆς γλέχεαι. ὅσον μέν νυν παντὸς τοῦ Ἑλλήνων στρατοῦ ἐδέεο ἡγέεσθαι, ἐξήρκεε ἡμῖν τοῖσι ᾿᾿ϑηναίοισι ἡσυχίην ἄγειν, ἐπισταμένοισι ὡς ὃ “άκων

12. μηδὲ 48: μὴ βοηϑέειν ἢ Π ἐπεστραμμένους Α]οϊκοηδοῖ 160. ἔπεισας Τ. 510}. ον. ΧΙΧ 19

192 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

ἱκανός τοι ἔμελλε ἔσεσθαι καὶ ὑπὲρ ἀμφοτέρων ἀπολο- γεύμενος" ἐπείτε δὲ ἁπάσης ἀπελαυνόμενος δέεαι τῆς γαυτικῆς ἄρχειν, οὕτω ἔχει τοι" οὐδ᾽ ἣν ὃ “΄άχων ἐπιῇ τοι ἄρχειν αὐτῆς, ἡμεῖς ἐπήσομεν" ἡμετέρη γὰρ ἐστὶ αὕτη γε, μὴ αὑτῶν βουλομένων “Τακεδαιμονέων. τούτοισι μὲν ὧν ἡγέεσϑαι βουλομένοισι οὐκ ἀντιτείνομεν, ἄλλῳ δὲ πα- ρήσομεν οὐδενὶ ναυαρχέειν. μάτην γὰρ ἂν ὧδε πάραλον Ἑλλήνων στρατὸν πλεῖστον εἴημδν ἐχτημένοι, εἶ Συρηκο- σίοισι ἐόντες ᾿Τϑηναῖοι συγχωρήσομεν τῆς ἡγεμονίης, ἀρχαιότατον μὲν ἔϑνος παρεχόμενοι, μοῦνοι δὲ ἐόντες οὐ μετανάσται Ἑλλήνων" τῶν καὶ Ὅμηρος ὁ ἐποποιὸς ἄνδρα ἄριστον ἔφησε ἐς Ἴλιον ἀπικέσθαι τάξαι τε καὶ διαχο- σμῆσαι στρατόν. οὕτω οὐκ ὄνειδος οὐδὲν ἡμῖν ἐστι λέγειν

102 ταῦτα." ἀμείβετο Γέλων τοῖσιδε. “ξεῖνε ᾿4ϑηναῖε, ὑμεῖς

οἴχατε τοὺς μὲν ἄρχοντας ἔχειν, τοὺς δὲ ἀρξομένους οὐκ ἕξειν. ἐπεὶ τοένυν οὐδὲν ὑπιέντες ἔχειν τὸ πᾶν ἐϑέ- λετε, οὐκ ἂν φϑάνοιτε τὴν ταχίστην ὀπίσω ἀπαλλασσό- μενοι καὶ ἀγγέλλοντες τῇ Ἑλλάδι ὅτι ἐκ τοῦ ἐνιαυτοῦ τὸ ἔαρ αὐτῇ ἐξαραίρηται" οὗτος δὲ ὃ νόος τοῦ ῥήματος [τὸ ἐθέλει λέγειν] δῆλα γὰρ ὡς ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐστὶ τὸ ἔαρ δοκιμώτατον, τῆς δὲ τῶν Ἑλλήνων στρατιῆς τὴν δωυ- τοῦ στρατιήν" στερισκομένην ὧν τὴν Ἑλλάδα τῆς ἑωυτοῦ συμμαχίης εἴκαζε ὡς εἰ τὸ ἔαρ ἔκ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐξαραι- ρημένον εἴη.

Οἱ μὲν δὴ τῶν Ἑλβήνων ἄγγελοι τοιαῦτα τῷ Γέλωνι χρηματισάμενοι ἀπέπλεον" Γέλων δὲ πρὸς ταῦτα δείσας μὲν περὶ τοῖσι Ἕλλησι μὴ οὐ δύνωνται τὸν βάρβαρον ὑπερβαλέσϑαι, δεινὸν δὲ καὶ οὐκ ἀνασχετὸν ποιησάμενος ἐλϑὼν ἐς Πελοπόννησον ἄρχεσϑαι ὑπὸ “Τακεδαιμονέων ἐὼν Σικελέης τύραννος, ταύτην μὲν τὴν ὁδὸν ἠμέλησε, ὃ δὲ ἄλλης εἴχετο. ἐπείτε γὰρ τάχιστα ἐπύϑετο τὸν Πέρσην διαβεβηκότα τὸν Ἑλλήσποντον, πέμπει πεντηκχοντέροισι τρισὶ Καδμον τὸν Σκύϑεω ἄνδρα Κῷον ἐς Ζελφούς, ἔχοντα

2. τῆς ἁπάσης 8ι. ἢ 14, ἀμείβεται ΗΚΑ]]εηρεὴς | 156. τοὺς μὲν ἢ: τοὺς ἢ 16. ἐπιέντες 4186 ἢ] 20. τὸ --- λέγειν ἀεὶ. ΕἸΣ [ 26. τοσαῦτα ΡΗ

10

156

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η 198

χρήματα πολλὰ καὶ φιλίους λόγους, καραδοκήσοντα τὴν μάχην τῇ πεσέεται, καὶ ἣν μὲν ὃ βάρβαρος νικᾷ, τά τε χρήματα αὑτῷ διδόναι καὶ γῆν τὸ καὶ ὕδωρ τῶν ἄρχει ὃ

Γέλων, ἣν δὲ οἱ Ἕλληνες, πέσω ἀπάγειν. ὃ δὲ Κάδμος 164

οὗτος περότερον τούτων παραδεξάμενος παρὰ πατρὸς τυ- θαννίδα Κῴων εὖ βεβηχυῖαν , ἑκών τὸ εἶναι καὶ δεινοῦ ἐπιόντος οὐδενὸς ἀλλὰ ἀπὸ δικαιοσύνης ἐς μέσον Κῴοισι καταϑεὶς τὴν ἀρχὴν οἴχετο ἐς Σικελίην, ἔνϑα παρὰ Σαμέων ἔσχε τε καὶ κατοίχησε πόλιν Ζάγκλην τὴν ἐς ἹΠεσσήνην μεταβαλοῦσαν τὸ οὔνομα. τοῦτον δὴ ὁ Γέλων τὸν Καδμον καὶ τοιούτῳ τρόπῳ ἀπικόμενον διὰ δικαιοσύνην, τήν οἱ αὑτὸς ἄλλην συνήδεε ἐοῦσαν, ἔπεμπε" ὃς ἐπὶ τοῖσι ἄλλοισι δικαίοισει τοῖσι ἐξ ἑωυτοῦ ἐργασμένοισε καὶ τόδε οὐκ ἐλά- χιστον τούτων ἔλίπετο. κρατήσας γὰρ μεγάλων χρημάτων τῶν οἱ Γέλων ἐπετράπετο, παρεὸν κατασχέσϑαι οὐκ ἡϑέ- λησε, ἀλλ᾽ ἐπεὶ οἱ Ἕλληνες ἐπεκράτησαν τῇ ναυμαχίῃ καὶ Ἐέρξης οἰχώκεε ἀπελαύνων, καὶ δὴ καὶ ἐχεῖνος ἀπέκδτο ἐς τὴν Σικελέην ἀπὸ πάντα τὰ χρήματα ἄγων.

““έγεται δὲ καὶ τάδε ὑπὸ τῶν ἐν τῇ Σικελίῃ οἰκημένων, ὡς ὅμῳς καὶ μέλλων ἄρχεσϑαι ὑ ὑπὸ “Τακεδαιμονίων ὃ Γέ- λων ἐβοήϑησε ἂν τοῖσι Ἕλλησι, εἰ μὴ ὑπὸ Θήρωνος τοῦ «ϊνησιδήμου “Ἀκραγαντίνων μουνάρχου ἐξελασϑεὶς ἐξ Ἱμέ- θης Τήριλλος ὃ Κρινίππου τύραννος ἐὼν Ἱμέρης ἐπῆγε ὑπ᾽ αὐτὸν τὸν χρόνον τοῦτον Φοινίκων καὶ “ιβύων καὶ ᾿Ιβήρων καὶ «Τιγύων καὶ Ἑλισύκων καὶ Σαρδονίων καὶ Κυρνίων τριήκοντα μυριάδας καὶ στρατηγὸν αὐτῶν “Ἵμέλ- καν τὸν “Ἄννωνος, Καρχηδονέων ἐόντα βασιλέα, κατὰ ἔει- νέην τὸ τὴν ἑωυτοῦ ὃ “Τήριλλος ἀναγνώσας καὶ μάλιστα διὰ τὴν “ναξίλεω τοῦ Κρητίνεω προϑυμέην , ὃς Ῥηγίου ἐὼν τύραννος τὰ ἑωυτοῦ τέκνα δοὺς ὁμήρους ᾿Αμίλκᾳ ἐπῆγε ἐπὶ τὴν Σικελίην τιμωρέων τῷ πενϑερῷ" Τηρίλλου γὰρ εἶχε ϑυγατέρα “Ἀναξίλεως, τῇ οὔνομα ἦν Κυδίππη.

1. ἀλλ᾽ ὑπὸ ΡΗ͂ [[8. παρὰ] μετὰ ΚΠ 9. ἐν μεσσήνηι 486} 13. ἐνε- οὖὔσαν Ναθοῖ [ ὃς] ὁ δ᾽ 1} 19. τῷ ομι. ΡΗ || 24. ὑπ᾽ ἢ: ἐπ᾽ || 25. ἐλισύ- χων Ρ: ἐλυσίχων ἢ, ἐσιλύχων 486 ᾿} Σαρδονίων Υὶ ἀἰοΚεπδεῖ: σαρδόνων

Ἡοτχοδοῖαε Π. 18

1606

194 ᾿ ΒΡΟΔΟΤΟΥΗ

οὕτω δὴ οὐκ οἷόν τε γενόμενον βοηϑέειν τὸν Γέλωνα τοῖσι 100ἙἝλλησι ἀποπέμπειν ἐς Φελφοὺς τὰ χρήματα. πρὸς δὲ χαὶ τάδε λέγουσι, ὡς συνέβη τῆς αὑτῆς ἡμέρης ἔν τὲ τῇ Σικελίη Γέλωνα καὶ Θήρωνα νικᾶν “Ἱμέλκαν τὸν Καρχη- δόνιον καὶ ἔν Σαλαμῖνε τοὺς Ἕλληνας τὸν Πέρσην. τὸν ὅ δὲ “μίλχαν Καρχηδόνιον ἐόντα πρὸς πατρός, μητρόϑεν δὲ Συρηκόσιον, βασιλεύσαντά τε κατ᾽ ἀνδραγαϑίην Καρ- χηδονίων, ὡς ἡ συμβολή τε ἐγίνετο καὶ ὡς ἑσσοῦτο τῇ μάχῃ, ἀφανισϑῆναι πυνθάνομαι" οὔτε γὰρ ζῶντα οὔτε ἀποθανόντα φανῆναι οὐδαμοῦ γῆς" τὸ πᾶν γὰρ ἐπεξ-- 10

1607 ελϑεῖν διζήμενον Γέλωνα. ἔστι δὲ ὑπ᾽ αὑτῶν Καρχη- δονέων ὅδὲ λόγος λεγόμενος, οἴκότε χρεωμένων, ὡς οἱ μὲν βάρβαροι τοῖσι Ἕλλησε ἔν τῇ Σικελίῃ ἔμαχοντο ἐξ ἠοῦς ἀρξάμενοι μέχρι δείλης ὀψίης (ἐπὶ τοσοῦτο γὰρ λέ- γεταιε ἑλχύσαι τὴν σύστασιν»), ὃ δὲ ᾿Αμίλκας ἔν τούτῳ τῷ 15 χρόνῳ μένων ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἐϑύετο [καὶ ἐκαλλεερέετο] ἐπὶ πυρῆς μεγάλης σώματα ὅλα καταγίζων, ἰδὼν δὲ τρο- “πτὴν τῶν ἑωυτοῦ γινομένην, ὡς ἔτυχε ἐπισπένδων τοῖσι ἱροῖσι, ὦσε ἑωυτὸν ἐς τὸ πῦρ᾽ οὕτω δὴ κατακαυϑέντα ἀφανισϑῆναι. ἀφανισϑέντι δὲ ᾿Αμίλκᾳ τρόπῳ εἴτε τοι- Ὁ οὕτῳ ὡς Φοίνικες λέγουσι, εἴτε ἑτέρῳ [ὡς Καρχηδόνιοι καὶ Συρηκχόσιοι], τοῦτο μέν οἱ ϑύουσι, τοῦτο δὲ μνήματα ἐποίησαν ἐν πάσησι τῇσε πόλισι τῶν ἀποικέδων, ἐν αὐτῇ τὸ μέγιστον Καρχηδόνι.

108 Τὰ μὲν ἀπὸ Σικελίης τοσαῦτα. Κερκυραῖοι δὲ τάδε 35 ὑποκρινάμενοι τοῖσι ἀγγέλοισι τοιάδε ἐποίησαν" καὶ γὰρ τούτους παρελάμβανον οἱ αὐτοὶ οἵ περ ἐς Σικελίην ἀπεί- κοντο, λέγοντες τοὺς αὑτοὺς λόγους τοὺς καὶ πρὸς Γέλωνα ἔλεγον. οἱ δὲ παραυτέχα μὲν ὑπείσχοντο πέμψειν τε καὶ ἀμυνέξιν, φράζοντες ὡς οὔ σφι περιοττέη ἐστὶ ἡ Ἑλλὰς 80 ἀπολλυμένη" ἣν γὰρ σφαλῇ, σφεῖς γε οὐδὲν ἄλλο ἢ δου-

12. οἰχότι Κοδη: εἰχόνι ἢ 18, ἐν τῷ Σικελίῳ οἱι. ΡΗ || 16. χαὶ ἐχαλλιερέετο 5860]. Κτᾶρεν || 21. ὡς --- 22 Συρηχόσιοι 866]. δί.: χαὶ Συρηχόσιοε οχι. ΡΗ͂ || 28. ἐν πάσῃσι τῷσι πόλισι οοἰτυρία: ἴοτί. ἐν πολλῷσι

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 19ὅ

λεύσουσι τῇ πρώτῃ τῶν ἡμερέων" ἀλλὰ τιμωρητέον εἴη ἐς τὸ δυνατώτατον. ὑπεχρίναντο μὲν οὕτω εὐπρόσωπα" ἐπεὶ δὲ ἔδει βοηϑέειν, ἄλλα νοέοντες ἐπλήρωσαν νέας ἑξήκοντα ν μόγις δὲ ἀναχϑέντες προσέμιξαν τῇ Πελοπον- γήσῳ, καὶ περὶ Πύλον καὶ Ταέναρον γῆς τῆς “ακεδαι- μονέων ἀνεχώχευον τὰς νέας, καραδοχέοντες καὶ οὗτοι τὸν πόλεμον τῇ πεσέεται, ἀελπετέοντες μὲν τοὺς “Ἕλληνας ὕπερ- βαλέεσϑαι, δοκέοντες δὲ τὸν Πέρσην καταχρατήσαντα πολ- λὸν ἄρξειν πάσης τῆς Ἑλλάδος. ἕποίευν ὧν ἐπέτηδες, ἵνα ἔχωσι πρὸς τὸν Πέρσην λέγειν τοιάδε. “ὦ βασιλεῦ, ἡμεῖς, παραλαμβανόντων τῶν Ἑλλήνων ἡμέας ἐς τὸν πό- λεμὸν τοῦτον, ἔχοντες δύναμιν οὐκ ἐλαχέστην οὐδὲ νέας ἐλαχίστας παρασχόντες ἂν ἀλλὰ πλείστας μετά γε ζ49η- γαίους, οὐκ ἠϑελήσαμέν τοι ἐναντιοῦσϑαι οὐδέ τι ἀπο- ϑύμιον ποιῆσαι" τοιαῦτα λέγοντες ἤλσειζον πλέον τι τῶν ἄλλων οἴσεσθαι" τά περ ἂν καὶ ἐγένετο, ὡς ἐμοὶ δοκέει. πρὸς δὲ τοὺς “Ἕλληνάς σφε σκῆψις ἐπεποίητο, τῇ περ δὴ καὶ ἐχρήσαντο. αἰτιωμένων γὰρ τῶν Ἑλλήνων ὅτι οὐχ ἐβοήϑεον, ἔφασαν πληρῶσαι μὲν ἑξήκοντα τριήρεάς, ὑπὸ δὲ ἐτησιέων ἀνέμων ὑπερβαλεῖν Παλέην οὐκ οἷοί τε γε- γέσϑαι" οὕτω οὐκ ἀπικέσθαι ἐς Σαλαμῖνα, καὶ οὐδεμιῇ κακότητι λειφϑῆναι τῆς ναυμαχίης.

Οὗτοι μὲν οὕτω διεκρούσαντο τοὺς Ἕλληνας. Κρῆτες 169 δέ, ἐπείτε σφέας παρελάμβανον οἱ ἐπὶ τούτοισι ταχϑέντες Ἑλλήνων, ἐποίησαν τοιόνδε᾽ πέμψαντες κοινῇ ϑεοπρό- πους ἐς Δελφοὺς τὸν ϑεὸν ἐπειρώτων εἴ σφι ἄμεινον τιμωρέουσι γένεται τῇ Ἔλλάδι. ἢ δὲ Πυϑίη ὑπεχρένατο “ὦ γήπιοι, ἐπιμέμφεσϑε ὅσα ὑμῖν ἐκ τῶν Μενελάου τιμω- ρημάτων Μίνως ἔπεμψε μηνίων δαχρύματα, ὅτι οἱ μὲν οὗ συνεξεπρήξαντο αὐτῷ τὸν ἐν Καμικῷ ϑάνατον γενό- μενον, ὑμεῖς δὲ ἐχείνοισε τὴν ἐκ Σπάρτης ἀρτπεασϑεῖσαν ὑτε ἀνδρὸς βαρβάρου γυναῖχα." ταῦτα οἱ Κρῆτες ὡς ἀπεγνειχϑέντα ἤχουσαν, ἔσχοντο τῆς τιμωρέης. λέγεται 110

1. ὑπερβαλέεσϑαι Ρ: ὑπερβαλέσϑαι ΚΙ. ϑυϊάαβ (ν. ἀελπτέοντες), ὑπερβάλλεσϑαι 4886} 10. λέγειν οτι. 486} 16. χαὶ οι. 486 189Ὲ

196 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

γὰρ ἹΜίνων κατὰ ζήτησιν Δαιδάλου ἀπικόμενον ἐς Σικα- γέην τὴν νῦν Σικελέην καλευμένην ἀποϑανεῖν βιαίῳ ϑα- γάτῳ. ἀνὰ δὲ χρόνον Κρῆτας, ϑεοῦ σφι ἐποτρύναντος, πάντας πλὴν Πολιχνιτέων τε χαὶ Πραισίων ἀπικομένους στόλῳ μεγάλῳ ἐς Σικανίην πολιορκέειν ἐπ ἔτεα πέντε πόλιν Καμικόν, τὴν κατ΄ ἐμὲ ᾿Ακραγαντῖνοι ἐνέμοντο" τέλος δὲ οὐ δυναμένους οὔτε ἑλεῖν οὔτε παραμένειν λιμῷ συνεστεώτας, ἀπολεπόντας οἴχεσθαι. ὡς δὲ κατὰ Ἰηπυ- γέην γενέσϑαι πλέοντας, ὑπολαβόντα σφέας χειμῶνα μέγαν ἐκβαλεῖν ἐς τὴν γῆν᾽ συναραχϑέντων δὲ τῶν πλοίων, οὐ- δεμέαν γὰρ σφε ἔτι κομιδὴν ἐς Κρήτην φαίνεσϑαι, ἐν- ϑαῦτα Ὑρίην σεόλεν κτίσαντας καταμεῖναί τε καὶ μετα- βαλόντας ἀντὶ μὲν Κρητῶν γενέσϑαι Ἰήπυγας ἹΜεσσαπίους, ἀντὶ δὲ εἶναι νησιώτας ἠπειρώτας. ἀπὸ δὲ Ὑρίης πόλιος τὰς ἄλλας οἰκίσαι, τὰς δὴ Ταραντῖνοι χρόνῳ ὕστερον τεολ- λῷ ἐξανιστάντες προσέπταισαν μεγάλως, ὥστε φόνος Ἑλ- ληνικὸς μέγιστος οὗτος δὴ ἐγένετο πάντων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν, αὑτῶν τε Ταραντίνων καὶ Ῥηγίνων, οἱ ὑπὸ ΙΜικύϑου τοῦ Χοίρου ἀναγκαζόμενοι τῶν ἀστῶν καὶ ἀπικόμενοι τιμωροὶ Ταραντίνοισι ἀπέϑανον τρισχίλιοι οὕτω" αὐτῶν δὲ Ταραν- τένων οὐκ ἐπῆν ἀριϑμός. ὃ δὲ Μίκυϑος οἰχέτης ἐὼν “ἄνα- ξίλεω ἐπέτροπος Ῥηγίου καταλέλειτετο, οὗτος ὅς περ ἔχπε- σὼν ἐκ Ῥηγίου καὶ Τεγέην τὴν ρκάδων οἷκήσας ἀνέϑηκε

171 ἐν ᾿Ολυμπίέῃ τοὺς πολλοὺς ἀνδριάντας. ἀλλὰ τὰ μὲν κατὰ

Ῥηγίνους τε καὶ Ταραντίνους τοῦ λόγου μοι παρενϑήχη γέγονε" ἐς δὲ τὴν Κρήτην ἐρημωϑεῖσαν, ὡς λέγουσι Πραί- σιοι, ἐσοικέζεσϑαι ἄλλους τε ἀνθρώπους καὶ μάλιστα Ἕλληνας, τρέτῃ δὲ γενεῇ μετὰ ΙΜίνων τελευτήσαντα γενέ- σϑαι τὰ Τρωικά, ἔν τοῖσε οὐ φλαυροτάτους φαίνεσϑαι ἐόντας Κρῆτας τιμωροὺς ἸΠενέλεῳ. ἀπὸ τούτων δέ σφι ἀπονοστήσασι ἐκ Τροίης λιμόν τε καὶ λοιμὸν γενέσϑαι

8. σφι 5: σφε 1. σφέας ΒΕΚΙΚΙ οὐπ οοἄ, Οδηίαθτίρ. ἢ 12. ὑρίην ΡΗ: ὑρηδίην 8. ὑρηλίην ἢ τε οι. Ῥρ». ἢ ἢ 14. ὑρηλίης 4860 || 1δ. οἰχίσαι δομιᾶξεγ : οἰκῆσαι ἢ 20. οὕτω] ἀ6]. Ἀεἰϑε, ἀριϑμῷ νεῖ ἐόντες 81. ἢ 28. μί- γνεων 41Ἢ3, μίγεω οεἰετὶ [ γίνεσθαι 48 [||[30. μενέλεωι 448 (-λέων): μενέλεω

ὄ

ἩΡΟΔΟΤΟΥ Η 197

καὶ αὐτοῖσι καὶ τοῖσι προβάτοισι, ἔστε τὸ δεύτερον ἐρη- μωϑείσης Κρήτης μετὰ τῶν ὑπολοίπων τρίτους αὑτὴν γῦν νέμεσϑαι Κρῆτας. ἢ μὲν δὴ Πυϑέη ὑπομνήσασα ταῦτα ἔσχε βουλομένους τιμωρέειν τοῖσι Ἕλλησι.

Θεσσαλοὶ δὲ ὑπτὸ ἀναγκαίης τὸ πρῶτον ἐμήδισαν, ὡς 112 διέδεξαν, ὅτε οὔ σφε ἥνδανε τὰ οἱ ᾿4λευάδαι ἐμηχανῶντο. ἐπεέτε γὰρ ἐπύϑοντο τάχιστα μέλλοντα διαβαένειν τὸν Πέρσην ἐς τὴν Εὐρώπην, πέμπουσι ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἀγ- γέλους᾽ ἐν δὲ τῷ ᾿Ισϑμῷ ἦσαν ἁλισμένοι πρόβουλοι τῆς 10 Ἑλλάδος ἀραιρημένοε ἀπὸ τῶν πολίων τῶν τὰ ἀμείνω

φρονεουσέων περὶ τὴν Ἑλλάδα. ἀπικόμενοι δὲ ἐπεὶ τού- τους τῶν Θεσσαλῶν οἱ ἄγγελοι ἔλεγον “ἄνδρες Ἕλληνες, δεῖ φυλάσσεσϑαι τὴν ἐσβολὴν τὴν ᾿Ολυμπικήν, ἵνα Θεσσα- λίη τε. καὶ ἣ σύμπασα ἢ Ἑλλὰς ἐν σκέπῃ τοῦ πολέμου. 1 ἡμεῖς μέν νυν ἕτοιμοι εἰμὲν συμφυλάσσειν, πέμτεξιν δὲ χρὴ καὶ ὑμέας στρατιὴν πολλήν, ὡς, εἰ μὴ πέμψετε, ἐπίέ- ᾿στασϑὲ ἡμέας ὁμολογήσειν τῷ Πέρσῃ οὗ γάρ τι προχα- τημένους τοσοῦτο πρὸ τῆς ἄλλης Ἑλλάδος μούνους πρὸ ὑμέων δεῖ ἀπολέσαι. βοηϑέειν δὲ οὐ βουλόμενοι ἀναγ- 2) καέην ἡμῖν οὐδεμέαν οἷοί τε ἐστὲ προσφέρειν" οὐδαμὰ γὰρ ἀδυνασίης ἀνάγκη κρέσσων ἔφυ. ἡμεῖς δὲ πειρησό- μεϑα αὑτοί τινα σωτηρέην μηχανώμενοι." ταῦτα ἔλεγον 173 οἱ Θεσσαλοί. οἱ δὲ Ἕλληνες πρὸς ταῦτα ἐβουλεύσαντο ἐς Θεσσαλίην πέμπειν κατὰ ϑάλασσαν πεζὸν στρατὸν Ὁ φυλάξοντα τὴν ἐσβολήν. ὡς δὲ συνελέχϑη ὁ στρατός, ἔπλεε δι Εὐρίπου" ἀπικόμενος δὲ τῆς ᾿Αχαιέης ἐς λον, ἀποβὰς ἐπορεύετο ἐς Θεσσαλίην, τὰς νέας αὐτοῦ κατα- λιπτών, καὶ ἀπείκετο ἐς τὰ Τέμπεα ἐς τὴν ἐσβολὴν ἢ περ ἀπὸ ἹΠακεδογνίης τῆς κάτω ἐς Θεσσαλίην φέρει πιαρὰ ποτα- 80 μὸν Πηνειόν, μεταξὺ δὲ ᾿Ολύμπου τὸ ὄρεος [ἐόντα] καὶ τῆς Ὄσσης. ἐἔνϑαῦτα ἐστρατοπεδεύοντο τῶν Ἑλλήνων κατὰ μυρίους ὁπλίτας συλλεγέντες, καί σφε προσῆν ἡ Θεσσαλῶν ἵππος" ἐστρατήγεε δὲ “ακεδαιμονέων μὲν Εὐαίνετος ὃ

οι

ο΄ 8. γέμεσϑαι. Κρῆτας μὲν 8ι. {| 11. τοι « ἢ 80, ἐόντα 860]. δ, 82, ὁπλῖται (ᾳ ἢ 38. μὲν οι. ΡΗ

198 ι ΠΒΡΟΔΟΤΟΥ Η

Καρήνου ἐκ τῶν πολεμάρχων ἀραιρημένος, γένεος μέντοι ἐὼν οὐ τοῦ βασιληίου, ᾿41ϑηναίων δὲ Θεμιστοκλέης ὃ Νεο- κλέος. ἔμειναν δὲ ὀλίγας ἡμέρας ἐνθαῦτα" ἀπικόμενοι γὰρ ἄγγελοι παρὰ 4λεξάνδρου τοῦ «μύντεω ἀνδρὸς Ἰακε-- δόνος συνεβούλευόν σφι ἀπαλλάσσεσϑαι μηδὲ μένοντας ἐν ὅ τῇ ἐσβολῇ καταπατηϑῆναι ὑπὸ τοῦ στρατοῦ τοῦ ἐπιόντος, σημαίνοντες τὸ πλῆϑός τὸ τῆς στρατιῆς καὶ τὰς νέας. ὡς δὲ οὗτοί σφε ταῦτα συνεβούλευον, χρηστὰ γὰρ ἐδόκεον συμβουλεύειν καί σφι εὔνοος ἐφαίνετο ἐὼν ὃ Μακεδών, ἐπείϑοντο. δοκέειν δέ μοι, ἀρρωδίη ἣν τὸ πεῖϑον, ὡς 10 ἐπύϑοντο καὶ ἄλλην ἐοῦσαν ἐσβολὴν ἐς Θεσσαλοὺς κατὰ τὴν ἄνω ΜΠακεδονέην διὰ Περραιβῶν κατὰ Γόννον πόλιν, τῇ πὲρ δὴ καὶ ἐσέβαλε ἡ στρατιὴ ἡ Ξέρξεω. καταβαν- τες δὲ οἱ Ἕλληνες ἐπὶ τὰς νέας ὀπίσω ἐπορεύοντο ἔς τὸν ᾿Ισϑμόν. 16

14 Αὕτη ἐγένετο ἡ ἐς Θεσσαλέην στρατηίη, βασιλέος τὲ μέλλοντος διαβαίνειν ἐς τὴν Εὐρώπην ἐκ τῆς “1σίης καὶ ἐόντος ἤδη ἐν ᾿Αβύδῳ. Θεσσαλοὶ δὲ ἐρημωϑέντες συμμά- χων οὕτω δὴ ἐμήδισαν προϑύμως οὐδ᾽ ἔτι ἐνδοιαστώς, ὥστε ἐν τοῖσι πρήγμασι ἐφαίνοντο βασιλέι ἄνδρες ἐόντες 20 χρησιμώτατοι.

17Ὁ Οἱ δὲ Ἕλληνες ἐπείτε ἀπίκατο ἐς τὸν ᾿Ισϑμόν, ἐβου- λεύοντο πρὸς τὰ λεχϑέντα ἐξ ᾿4λεξάνδρου τῇ τε στήσον- ται τὸν πόλεμον καὶ ἐν οἵοισι χώροισι. ἡ νικῶσα δὲ γνώμη ἐγένετο τὴν ἐν Θερμοπύλῃσι ἐσβολὴν φυλάξαι" 3 στεινοτέρη γὰρ ἐφαίνετο ἐοῦσα τῆς ἐς Θεσσαλίην καὶ ἅμα ἀγχοτέρη τε τῆς ἑωυτῶν... τὴν δὲ ἀτραπόν, δι᾽ ἣν ἥλω- σαν οἱ ἁλόντες Ἑλλήνων ἐν Θερμοπύλῃσι, οὐδὲ ἤδεσαν ἐοῦσαν πρότερον ἤ περ ἀπικόμενος ἐς Θερμοπύλας ἐτπεύ- ϑοντο ΤἸρηχινίων. ταύτην ὧν ἐβουλεύσαντο φυλάσσοντες 80 τὴν ἐσβολὴν μὴ παριέναι ἐς τὴν Ἑλλάδα τὸν βάρβαρον, τὸν δὲ ναυτικὸν στρατὸν πλέειν γῆς τῆς Ἱστιαιώτιδος ἐπὶ

1. ἐχ οχῃ. ΡΕ [| 6. στρατοῦ τοῦ 4: στρατοῦ || Ἴ. τε οι. ΡΗ͂ 10. στρατηίη Να]οϊκοπδεῖ: στρατιή ἢ 26. ἐν ϑεσσαλίῃ ΡΗ || ἅμα] μία Ε ] 21. ἄδεββε υἱὰἀδηίν χώρης χαὲ μούνη.

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 199

Ἀρτεμίσιον. ταῦτα γὰρ ἀγχοῦ τε ἀλλήλων ἐστὶ ὥστε πυν- ϑάνεσϑαι τὰ κατὰ ἑκατέρους ἐόντα, οἵ τὸ χῶροι οὕτω ἔχουσι. τοῦτο μὲν τὸ ᾿Αρτεμέσιον" ἔχ τοῦ πελάγεος τοῦ 116 Θρηικίου ἐξ εὑρέος συνάγεται ἐς στεινὸν ἐόντα τὸν πόρον τὸν μεταξὺ νήσου τε Σχιάϑου καὶ ἠπείρου ἸΠαγνησίης" ἐκ δὲ τοῦ στεινοῦ τῆς Εὐβοίης ἤδη τὸ Ἀρτεμίσιον δέκε- ται αἰγιαλός, ἐν δὲ Ἀρτέμιδος ἱρόν. ἡ δὲ αὖ διὰ Τρη- χῖνος ἔσοδος ἐς τὴν Ἑλλάδα ἐστὶ τῇ στεινοτάτη ἡμέτελε- ϑρον. οὗ μέντοι κατὰ τοῦτό γε ἐστὶ τὸ στεινότατον τῆς 10 χώρης τῆς ἄλλης, ἀλλ᾽ ἔμπροσθέ τὸ Θερμοπυλέων καὶ ὄπισϑε, κατά τὲ “λπηνοὺς ὕπισϑε ἐόντας ἐοῦσα ἁμαξι- τὸς μούνη, καὶ ἔμπροσϑε κατὰ Φοίνικα ποταμὸν ἀγχοῦ γνϑήλης πόλιος ἄλλη ἁμαξιτὸς μούνη. τῶν δὲ Θερμο- πυλέων τὸ μὲν πρὸς ἑσπέρης ὄρος ἄβατόν τε καὶ ἀπό- 18 χρημγον, ὑψηλόν, ἀνατεῖνον ἐς τὴν Οἴτην" τὸ δὲ πρὸς τὴν ἠῶ τῆς ὁδοῦ ϑάλασσα ὑποδέκεται καὶ τενάγεα. ἔστι δὲ ἐν τῇ ἐσόδῳ ταύτῃ ϑερμὰ λουτρά, τὰ Χύτρους καλέ- ουσι οἱ ἐπιχώριοι, καὶ βωμὸς ἵδρυται Ἡρακλέος ἐπ᾽ αὐ- τοῖσι. ἐδέδμητο δὲ τεῖχος κατὰ ταῦτας τὰς ἐσβολάς, καὶ τό ) γε παλαιὸν πύλαι ἐπῆσαν. ἔδειμαν δὲ Φωκέες τὸ τεῖχος δείσαντες, ἐπεὶ Θεσσαλοὶ ἤλϑον ἐκ Θεσπρωτῶν οἰχήσοντες γῆν τὴν «ΑἸϊολίδα τήν περ νῦν ἐκτέαται. ἅτε δὴ πειρωμέ- γων τῶν Θεσσαλῶν καταστρέφεσϑαι σφέας, τοῦτο προεφυ- λάξαντο οἱ Φωχέες, καὶ τὸ ὕδωρ τὸ ϑερμὸν τότε ἔπηκαν 25 ἐπὶ τὴν ἔσοδον, ὡς ἂν χαραδρωϑείη ὃ χῶρος, πᾶν μηχανώ- μενοι ὅχως μή σφε ἐσβάλοιεν οἱ Θεσσαλοὶ ἐπὶ τὴν χώρην. τὸ μέν νυν τεῖχος τὸ ἀρχαῖον ἔκ παλαιοῦ τε ἐδέδμητο καὶ τὸ πλέον αὐτοῦ ἤδη ὑπὸ χρόνου ἔκειτο" τοῖσι δὲ αὗτις ὀρϑώσασι ἔδοξε ταύτῃ ἀπαμύνειν ἀπὸ τῆς Ἑλλάδος τὸν 80 βάρβαρον. κώμη δὲ ἐστὶ ἀγχοτάτω τῆς ὅδοῦ Φλπηνοὶ οὔ- γομα᾽ ἐχ ταύτης δὲ ἐπισιτιεῖσθαι ἐλογέζοντο οἱ Ἕλληνες.

σι

2. χατ᾽ ἑτέρους Ρἢ || 8. ροβέ Ἀρτεμίσιον ἱπίεγρυηχὶίί δι, [[ 4. ἐς στεινὸν πόρον τὸν μεταξὺ ἐόντα ΡΗ͂ (μἰς τε ἐόντα) [] θ. ἐχδέχεται “5 ἢ 8. τῷ ΡΗ͂: ἢ ἢ 9. τὸ 866]. Κτῦᾶρεν ἢ 10. ἄλλης] Μηλίδος} [| 11. ἐοῦσα ομι. 486} ιδ. ὑψηλόν ἀε]. γΑ]οϊκοπδον 26. ἐς Π]}] 28. πλέον ΡΗ: παλαιὸν ἢ 29. ταύτῃ ΡΗ: ταῦτα [| 80. ἐσόδου

200 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η͂

177 Οἱ μέν νυν χῶροι οὗτοι τοῖσι Ἕλλησι εἶναι ἐφαίνοντο ἐπιτήδεοι" πεάντα γὰρ προσκεψάμενοι καὶ ἐπιλογισϑέντες ὅτε οὔτε πλήϑεϊ ἕξουσι χρᾶσϑαι οἱ βάρβαροι οὔτε ἵππῳ, φαύτῃ σφι ἔδοξε δέκεσϑαι τὸν ἐπιόντα ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα. ὡς δὲ ἐπύϑοντο τὸν Πέρσην ἐόντα ἐν Πιερέῃ, διαλυϑέντες ἐκ τοῦ Ισϑμοῦ ἐστρατεύοντο αὑτῶν οἵ μὲν. ἐς Θερμοπύλας πεζῇ, ἄλλοι δὲ κατὰ ϑάλασσαν ἐπ᾿ ΨΑρτεμίσιον.

178 Οἱ μὲν δὴ Ἕλληνες κατὰ τάχος ἐβοήϑεον διαταχϑέν- τες, Δελφοὶ δ᾽ ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ ἐχρηστηριάζοντο τῷ ϑεῷ ὑπὲρ ἑωυτῶν καὶ τῆς Ἑλλάδος καταρρωδηκότες, καί σφι ἐχρήσϑη ἀνέμοισι εὔχεσθαι" μεγάλους γὰρ τούτους ἔσεσθαι τῇ Ἑλλάδι συμμάχους. Δελφοὶ δὲ δεξάμενοι τὸ μαντήιον πρῶτα μὲν Ἑλλήνων τοῖσε βουλομένοισε εἶναι ἐλευϑέροισι ἐξήγγειλαν τὰ χρησϑέντα αὐτοῖσι, καί σφε δεινῶς καταρρωδέουσι τὸν βάρβαρον ἐξαγγείλαντες χάριν ἀθάνατον χατέϑεντο. μετὰ δὲ ταῦτα οἱ Δελφοὶ τοῖσι ἀνέμοισι βωμόν τε ἀπέδεξαν ἐν Θυίέῃ, τῇ περ τῆς Κηφε- σοῦ ϑυγατρὸς Θυίης τὸ τέμενος ἐστί, ἐπ᾽ ἧς καὶ ὁ χῶρος οὗτος τὴν ἐπωνυμέην ἔχει, καὶ ϑυσίῃσι σφέας μετήεσα».

179 Δελφοὶ μὲν δὴ κατὰ τὸ χρηστήριον ἔτε καὶ νῦν τοὺς ἀνέμους ἱλάσκονται. ὁ δὲ ναυτικὸς Ξέρξεω στρατὸς δρμώ- μενος ἐκ Θέρμης πόλιος παρέβαλε γηυσὶ τῆσι ἄριστα πλεούσησι δέκα ἰϑὺ Σκχιάϑου, ἔνϑα ἦσαν προφυλάσσουσαι γέες τρεῖς Ἑλληνίδες, Τροιζηνέη τὲ καὶ «Αἰγιναίη καὶ “41τ- τιχή. προϊδόντες δὲ οὗτοε τὰς νέας τῶν βαρβάρων ἔς

180 φυγὴν ὅρμησαν. τὴν μὲν δὴ Τροιζηνίην, τῆς ἤρχε Πρη- ξῖνος, αὑτέκα αἱρέουσι ἐπισπόμενοι οἱ βάρβαροι, καὶ ἔπειτα τῶν ἐπιβατέων αὐτῆς τὸν καλλισετεύοντα ἀγαγόντες ἐπὶ τῆς πρώρης τῆς νδὸς ἔσφαξαν, διαδέξιον ποιεύμενοι τὸν εἷλον τῶν Ἕλλήνων πρῶτον καὶ κάλλιστον. τῷ δὲ σφα- γιασϑέντι τούτῳ οὔνομα ἦν ““έων" τάχα δ᾽ ἂν τι καὶ

181 τοῦ οὐνόματος ἐπαύροιτο. ἡ δὲ «Αϊγεναέη, τῆς ἐτρεηράρχεε ᾿Ασωνίδης, καί τινά σφι ϑόρυβον παρέσχε, Πυϑέω τοῦ

2. ἅπαντα ΡΗ ἢ 11. ϑύιηι Β: ϑυίης 8. ϑύης ἢ! 31. τοὔνομα ΡΗ! 33. πύϑεω 1,

φι

φωι

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 901

ἸΙσχενόου ἐπιβατεύοντος, ἀνδρὸς ἀρίστου γενομένου ταύτην τὴν ἡμέρην ὃς ἐπειδὴ ἡ νηῦς ἡλίσκετο ἐς τοῦτο ἀντεῖχε μαχόμενος ἐς ὃ κατεχρεουργήϑη ἅπας. ὡς δὲ πεσὼν οὐκ ἀπέθανε ἀλλ᾽ ἦν ἔμσενοος, οἱ Πέρσαι, οἵ περ ἔπε- βάτευον ἐπὶ τῶν νεῶν, δι᾿ ἀρετὴν τὴν ἐκείνου περιποιῆσαί μὲν περὶ πλείστου ἐποιήσαντο, σμύρνῃσίέ τε ἰώμενοι τὰ ἕλκεα καὶ σινδόνος βυσσίνης τελαμώσι κατειλίσσοντες " χαί μιν, ὡς ὀπίσω ἀπέκοντο ἐς τὸ ἑωυτῶν στρατόπεδον, ἐπεδείκνυσαν ἐχπαγλεόμενοι πάσῃ τῇ στρατιῇ περιέπον-᾿ τὸς εὖ. τοὺς δὲ ἄλλους τοὺς ἔλαβον ἐν τῇ νηὶ ταύτῃ

περιεῖπον ὡς ἀνδράποδα. αἱ μὲν δὴ δύο τῶν νεῶν οὕτω 182

ἐχειρώϑησαν" ἡ δὲ τρίτη, τῆς ἐτριηράρχεε Φόρμος ἀνὴρ ᾿ϑηναῖος, φεύγουσα ἐξοκέλλει ἐς τὰς ἐκβολὰς τοῦ Πη- γειοῦ, καὶ τοῦ μὲν σκάφεος ἔχράτησαν οἱ βάρβαροι, τῶν δὲ ἀνδρῶν οὔ" ὡς γὰρ δὴ τάχιστα ἐπώκειλαν τὴν νέα οἵ ᾿““1ϑηναῖοι, ἀποϑορόντες κατὰ Θεσσαλίην πορευόμενοι ἔχο- μέσϑησαν ἐς 4ϑήνας.

Ταῦτα οἱ Ἕλληνες οἵ ἐπ᾽ «Ἀρτεμισίῳ στρατοπεδευό- 188

μενοι πυνϑάγνονται παρὰ πυρσῶν ἐκ Σκιάϑου" πυϑόμενγοι δὲ καὶ καταρρωδήσαντες ἀπὸ τοῦ «Ἀρτεμισίου μετορμέ- ζοντο ἐς Χαλκίδα, φυλάξοντες μὲν τὸν Εὔριπον, λείπον- τες δὲ ἡμεροσχόπους περὶ τὰ ὑψηλὰ τῆς Εὐβοίης. τῶν δὲ δέκα νεῶν τῶν βαρβάρων τρεῖς ἔπήλασαν περὶ τὸ ἕρμα τὸ μεταξὺ ἐὸν Σχιάϑου τε καὶ ιωγνησίης, καλεόμενον δὲ Ἱμύρμηκα. ἐνθαῦτα οἱ. βάρβαροι ἐπειδὴ στήλην λέϑου ἐπέϑηκαν κομίσαντες ἐπὶ τὸ ἕρμα, δρμηϑέντες αὐτοὶ ἐκ Θέρμης, ὥς σφι τὸ ἐμποδὼν ἐγεγόνεε καϑαρόν, ἐπτέπλεον πάσῃσι τῇσι νηυσί, ἕνδεκα ἡμέρας παρέντες μετὰ τὴν βασιλέος ἐξέλασιν ἐχ Θέρμης. τὸ δὲ ἕρμα σφι κατηγή- σατο ἐὸν ἐν πόρῳ μάλιστα Πάμμων Σχύριος. πανημερὸν δὲ πλέοντες οἱ βάρβαροι ἐξανύουσι τῆς ἸΠαγνησίης χώρης ἐπὶ Σηπιάδα τε καὶ τὸν αἰγιαλὸν τὸν μεταξὺ Κασϑαναίης τε πόλιος ἐόντα καὶ Σηπιάδος ἀχτῆς.

13. ἐχβολας Ῥρν. ΒΕΚΙΕΓ : ἐσβολὰς 8. ἐμβολὰς ἢ 21. λιπόντες Ηθυ]ᾶο ᾿ 28. ἡμέρηισι 4806 1|} 80. πανήμεροι Κιῦροι

202 ΒΡΟΔΟΊΟΥΗ

184 ἹΜέχρε μέν νυν τούτου τοῦ χώρου καὶ Θερμοπυλέων ἀπαϑής τὸ κακῶν ἦν ὃ στρατός, καὶ πλῆϑος ἦν τηνικαῦτα ἔτι, ὡς ἐγὼ συμβαλλόμενος εὑρίσκω, τῶν μὲν ἔκ τῶν νεῶν τῶν ἐχ τῆς ζ“σίης, ἐουσέων ἑπτὰ καὶ διηκοσιέων καὶ χιελι- έων, τὸν μὲν ἀρχαῖον ἑκάστων τῶν ἐϑνέων ἐόντα ὅμιλον ὅ τέσσερας καὶ εἴχοσι μυριάδας καὶ πρὸς χιλιάδα τε καὶ τετραχοσίους, ὡς ἀνὰ διηκοσίους ἄνδρας λογιζομένοισε ἐν ἑχάστῃ νηί. ἐπεβάτευον δὲ ἐπὶ τουτέων τῶν νεῶν, χωρὶς ἑκάστων τῶν ἐπιχωρίων ἐπιβατέων, Περσέων τὸ καὶ ήη-- δων καὶ Σακέων τριήκοντα ἄνδρες. οὗτος ἄλλος ὅμιλος 10 γένεται τρισμύριοι καὶ ἑξακισχίλεοι καὶ πρὸς διηκόσιοί τε καὶ δέχα. προσϑήσω δ᾽ ἔτι τούτῳ καὶ τῷ σεροτέρῳ ἀριϑμῷ τοὺς ἐκ τῶν πεντηκοντέρων, ποιήσας, ὅ τι πλέον ἦν αὐτῶν ἢ ἔλασσον, ἀν" ὀγδώκοντα ἄνδρας ἐνεῖναι. συνδ- λέχϑη δὲ ταῦτα τὰ πλοῖα, ὡς καὶ πρότερον εἰρέϑη, τρισ- 1 χέλια. ἤδη ὦν ἄνδρες ἃ ἂν εἶεν ἐν αὐτοῖσι τέσσερες μυριά- δὲς χαὶ εἴχοσι. τοῦτο μὲν δὴ τὸ ἐχ τῆς “Ασίης γαυτικὸν ἦν, σύμπαν ἐὸν πεντήκοντα μυριάδες καὶ μία, χιλιάδες δὲ ἔπεισι ἐπὶ ταύτῃσι ἑπτὰ καὶ πρὸς ἑκατοντάδες ἕξ καὶ δεχάς. τοῦ δὲ πεζοῦ ἑβδομήκοντα καὶ ἑχατὸν μυριάδες Ὁ ἐγένοντο, τῶν δὲ ἱππέων ὃκχτὼ μυριάδες. προσϑήσω δ᾽ ἔτι τούτοισι τὰς καμήλους τοὺς ἐλαύνοντας Ζ“ραβίους καὶ τοὺς τὰ ἄρματα «Τίβυας, πλῆϑος ποιήσας δισμυρίους ἄν- ρας. καὶ δὴ τό τε ἐκ τῶν νεῶν καὶ τοῦ πεζοῦ πλῆϑος συντιϑέμενον γένεται διηκχόσιαί τε μυριάδες καὶ τριήκοντα 2 καὶ μία, καὶ πρὸς χιλιάδες ἕπττὰ καὶ ἑκατοντάδες ἕξ καὶ δεκάς. τοῦτο μὲν τὸ ἐξ αὑτῆς τῆς “4σίης στράτευμα ἔξα- γαχϑὲν εἴρηται, ἄνευ τε τῆς ϑεραπηέης τῆς ἑπομένης καὶ

188 τῶν σιταγωγῶν πλοίων καὶ ὅσοι ἐνέπλεον τούτοισι. τὸ δὲ δὴ ἐκ τῆς Εὐρώπης ἀγόμενον στράτευμα ἔτι τεροσλο-- 80 γιστέα τούτῳ παντὶ τῷ ἐξηριϑμημένῳ" δόκησιν δὲ δεῖ λέγειν. νέας μέν γυν οἱ ἀπὸ Θρηίκης Ἕλληνες καὶ οἱ ἐκ τῶν νήσων τῶν ἐπικεδιμενέων τῇ Θρηΐέχῃ παρείχοντο εἴ-

ὃ. ἔτε οῃ. 486 ἢ τὸν μὲν ΡΗ͂ ! ὅ. ὅμιλον ἐόντα 4860 ἢ 11. μὲν νῦν ΡΗῚ} 21. ἐγίνοντο τ | 25. γίνονται ΚΗ ἢ 32. καὶ οἱ 8ι.: χαὶ

σι

10

1ὅ

20

8ὅ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η 208

χοσι καὶ ἑκατόν" ἐκ μέν νυν τουτέων τῶν γεῶν ἄνδρες τετραχισχέλεοι καὶ δισμύριοι γίνονται. πεζοῦ δὲ τὸν Θρή- ικὲς παρείχοντο καὶ Παίονες καὶ Ἑορδοὶ καὶ Βοττιαῖοι καὶ τὸ Χαλκιδικὸν γένος καὶ Βρύγοι καὶ Πίερες καὶ ακε- δόνες καὶ Περραιβοὶ καὶ Ἐνιῆνες καὶ 4όλοπες καὶ ά- γνητες καὶ “Τχαιοὶ καὶ ὅσοι τῆς Θρηίκης τὴν παραλίην νέμονται, τούτων τῶν ϑνέων τριήκοντα μυριάδας δοκέω γενέσϑαι. αὗται ὧν αἱ μυριάδες ἐκείνῃσι προστεϑεῖσαι τῇσι ἐκ τῆς ᾿Τσίης, γίνονται αἱ πᾶσαι ἀνδρῶν αἱ μάχι- μοι μυριάδες διηχόσιαι καὶ ἑξήκοντα καὶ τέσσερες, ἔπεισι

δὲ ταύτῃσι ἑκατοντάδες ἑχκαίδεκα καὶ δεκάς. τοῦ μαχί- 186

ἤ 2 ἢ 3 λῚ ᾽ Α

μου δὲ τούτου ἐόντος ἀριϑμὸν τοσούτου, τὴν ϑεραπηίην τὴν ἑπομένην τούτοισι καὶ τοὺς ἔν τοῖσε σιταγωγοῖσι ἀκά- τοισι ἐόντας καὶ μάλα ἐν τοῖσι ἄλλοισι πλοίοισι τοῖσι ἅμα πλέουσι τῇ στρατιῇ, τούτους τῶν μαχίμων ἀνδρῶν 2 35 7 3 4 » Ἢ ’

οὐ δοκέω εἶναι ἐλάσσονας ἀλλὰ πλεῦνας. καὶ δή σφξας ποιέω ἴσους ἐχείνοισι εἶναι καὶ οὔτε πλεῦνας οὔτε ἐλάσ- σονας οὐδέν" ἐξισούμενοι δὲ οὗτοι τῷ μαχίμῳ ἐἔκπλη- ροῦσι τὰς ἴσας μυριάδας ἐκείνοισι. οὕτω πεντακοσίας τε μυριάδας καὶ εἴκοσι καὶ ὀχτὼ καὶ χιλιάδας τρεῖς καὶ ἑκατοντάδας δύο καὶ δεκάδας δύο ἀνδρῶν ἤγαγε Ἐέρξης

ὃ Δαρείου μέχρι Σηπιάδος καὶ Θερμοτευλέων. οὗτος μὲν 187

δὴ τοῦ συνάπαντος τοῦ Ξέρξεω στρατεύματος ἀριϑμός, γυναικῶν δὲ σιτοποιῶν καὶ παλλακέων καὶ εὐνούχων οὐ- δεὶς ἂν εἴποι ἀτρεχέα ἀριϑμόν᾽ οὐδ᾽ αὖ ὑποζυγίων τε καὶ τῶν ἄλλων κτηνέων τῶν ἀχϑοφόρων καὶ κυνῶν Ἰνδι- κῶν τῶν ἑπομένων, οὐδ᾽ ἂν τούτων ὑπὸ πλήϑεος οὐδεὶς ἂν εἴποι ἀριϑμόν. ὥστε οὐδέν μοι ϑῶμα παρίσταται προδοῦναι τὰ ῥέεϑρα τῶν ποταμῶν ἔστε ὧν, ἀλλὰ μᾶλλον ὅκως τὰ σιτία ἀντέχρησε ϑῶμά μοι μυριάσι τοσαύτῃσι. εὑρίσκω γὰρ συμβαλλόμενος, εἶ χοίνικα πυρῶν ἕκαστος τῆς ἡμέρης ἐλάμβανε καὶ μηδὲν πλέον, ἕνδεχα μυριάδας μεδίμνων τελεομένας ἐπ ἡμέρῃ ἑκάστῃ καὶ πρὸς τριη- κοσίους τε ἄλλους μεδίμνους καὶ τεσσεράκοντα᾽ γυναιξὶ δὲ καὶ εὐνούχοισι καὶ ὑποζυγίοισι καὶ κυσὶνοὐ λογίζομαι. ἀνδρῶν δὲ ἐουσέων τοσουτέων μυριάδων, κάλλεός τε εἵ-

204 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η

γεχα καὶ μεγάϑεος οὐδεὶς αὐτῶν ἀξιονικότερος ἣν αὐτοῦ Ἐέρξεω ἔχειν τοῦτο τὸ κράτος.

Ὁ δὲ δὴ ναυτιχὸς στρατὸς ἐπείτε ὁρμηϑεὶς ἔτελεε καὶ κατέσχε τῆς Μαγνησίης χώρης ἐς τὸν αἰγιαλὸν τὸν μεταξὺ Κασϑαναίης τε πόλιος ἐόντα καὶ Σηπιάδος ἀχτῆς, αἱ μὲν δὴ πρῶται τῶν νεῶν ὄρμεον πρὸς γῇ, ἄλλαι δ᾽ ἐπε ἐκεί- γῃσι ἔπ ἀγκυρέων᾽" ἅτε γὰρ τοῦ αἰγιαλοῦ ἐόντος οὐ με- γάλου, πρόκροσσαι ὅρμέοντο ἐς πόντον καὶ ἐπὶ ὀκτὼ γέας. ταύτην μὲν τὴν εὐφρόνην οὕτω, ἅμα δὲ ὄρϑρῳ ἐξ αἰϑρέης τε καὶ νηνεμέης τῆς ϑαλάσσης ζεσάσης ἐπέπεσέ σφε χει- μών τε μέγας καὶ πολλὸς ἄνεμος ἀπηλιώτης, τὸν δὴ Ἔλ- λησποντίην καλέουσι οἱ περὶ ταῦτα τὰ χωρία οἰκημένοι. ὅσοι μέν νυν αὐτῶν αὐξόμενον ἔμαϑον τὸν ἄνεμον καὶ τοῖσι οὕτω εἶχε ὅρμου, οἱ δ᾽ ἔφϑησαν τὸν χειμῶνα ἀνα- σπάσαντες τὰς νέας, καὶ αὑτοί τε περιῆσαν καὶ αἷ νέες αὑτῶν" ὅσας δὲ τῶν νεῶν μεταρσίας ἔλαβε, τὰς μὲν ἐξέ- φερε πρὸς Ἴπνους καλεομένους τοὺς ἐν Πηλίῳ, τὰς δὲ ἐς τὸν αἰγιαλόν αἱ δὲ περὶ αὐτὴν τὴν Σηπιάδα περιέ- σίπτον, αἣ δὲ ἐς Μελίβοιαν πόλιν, αἣ δὲ ἐς Κασϑαναίην

189 ἐξεβράσσοντο" ἦν τε τοῦ χδιμῶνος χρῆμα ἀφόρητον. λέ-

γεται δὲ λόγος ὡς ᾿4ϑηναῖοι τὸν Βορέην ἐκ ϑεοπροτείου ἐπεχαλέσαντο, ἐλθόντος σφε ἄλλου χρηστηρίου τὸν γαμ- βρὸν ἐπίκουρον καλέσασϑαι. Βορέης δὲ κατὰ τὸν Ἕλλή- γων λόγον ἔχει γυναῖχα ΑΑττικήν, Ὠρειϑυίην τὴν Ἐρεχϑέος. κατὰ δὴ τὸ κῆδος τοῦτο οἱ ᾿41ϑηναῖοι, ὡς φάτις ὅρμηται, συμβαλλόμενοι σφίσι τὸν Βορέην γαμβρὸν εἶναι, ναυλο- χέοντες τῆς Εὐβοίης ἐν Χαλκίδι ὡς ἔμαϑον αὐξόμενον τὸν χειμῶνα ἢ καὶ πρὸ τούτου, ἐϑύοντό τε καὶ ἐπεκαλέοντο τόν τ Βορέην καὶ τὴν Ὡρειϑυίην τιμωρῆσαι σφίσι καὶ διαφϑεῖραι τῶν βαρβάρων τὰς νέας, ὡς καὶ πρότερον περὶ ϑων. εἶ μέν γυν διὰ ταῦτα τοῖσι βαρβάροισι δρμέ- ουσι Βορέης ἐπέπεσε, οὐκ ἔχω εἰπεῖν" οἱ δ᾽ ὧν ᾿4ϑηναῖοι σφίσι λέγουσι βοηϑήσαντα τὸν Βορέην πρότερον καὶ τότε

8. ὥρμεον Νάθεῖ ἢ 13. νυν ΡΗ͂: οὖν ἢ αὐτῶν οἱ. 486 ἢ 26. σφι 2

29. σφισι 48: σφι ἢ 38. σφι ὦ, ᾿ βοηϑήσοντα 4806 Ἷ χαὶ πρότε- ρον τότε

2

2

80

ἰῷ ψόνσωῳ - ξονοελεν,

Φ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥΗ 20ὅ

ἐκεῖνα κατεργάσασϑαι, καὶ ἱρὸν ἀπελθόντες Βοῤέω ἱδρύ- σαντο παρὰ ποταμὸν Ἰλισσόν.

Ἐν τούτῳ τῷ πόνῳ νέας οἷ ἐλαχίστας λέγουσι διαφϑα- 190 ρῆναι τετρακοσιέων οὐκ ἐλάσσονας, ἄνδρας τε ἀναριϑμή- τους χρημάτων τὲ πλῆϑος ἄφϑονον. ὥστε ᾿Αμεινόκλέι τῷ Κρητίένεω ἀνδρὶ ωγνητι γηοχέοντι περὶ Σηπιάδα με- γάλως ἡ ναυηγίη αὕτη ἐγένετο χρηστή᾽ ὃς πολλὰ μὲν χρύ- σεα ποτήρια ὑστέρῳ χρόνῳ ἐχβρασσόμενα ἀνείλετο πολλὰ δὲ ἀργύρεα, ϑησαυρούς τε τῶν Περσέων εὗρε, ἄλλα τε [χρύσεα] ἄφατα χρήματα περιεβάλετο. ἀλλ᾽ ὃ μὲν τάλλα οὐκ εὐτυχέων εὑρήμασι μέγα πλούσιος ἐγένετο" ἦν γάρ τις καὶ τοῦτον ἄχαρις συμφορὴ λυτιεῦσα παιδοφόνος. ᾿ σι- 191 ταγωγῶν δὲ ὁλκάδων καὶ τῶν ἄλλων πλοίων [διαφϑειρο- μένων] οὐκ ἐπῆν ἀριϑμός. ὥστε δείσαντες οἱ στρατηγοὶ τοῦ ναυτικοῦ στρατοῦ μή σφι κεχακωμένοισι ἐπιϑέωνται οὗ Θεσσαλοί, ἕρκος ὑψηλὸν ἐκ τῶν νανηγέων περιεβάλοντο" ἡμέρας γὰρ δὴ ἐχείμαζε τρεῖς. τέλος δὲ ἔντομά τε ποει- εῦὔντες καὶ καταείδοντες γόησι οἱ Μάγοι τῷ ἀνέμῳ, πρός τὲ τούτοισι καὶ τῇ Θέτι καὶ τῇσι Νηρηίσι ϑύοντες, ἔπαυ- σαν τετάρτῃ ἡμέρῃ, ἢ ἄλλως κως αὐτὸς ἐϑέλων ἐκόπασε. τῇ δὲ Θέτι ἔϑυον πυϑόμενοι παρὰ τῶν Ἰώνων τὸν λόγον. ὡς ἐκ τοῦ χώρου τούτου ἁρπασϑείη ὑπὸ Πηλέος, εἴη τὲ ἅπασα ἡ ἀκτὴ ἡ Σηπιὰς ἐκείνης τε καὶ τῶν ἀλλέων Νηρηέδων.

Ὃ μὲν δὴ τετάρτῃ ἡμέρῃ ἐπέπαυτο" τοῖσι δὲ Ἕλλησι 1932 οἱ ἡμεροσχόπτοι ἀπὸ τῶν ἄχρων τῶν Εὐβοϊκῶν καταδρα- μόντες δευτέρῃ ἡμέρῃ ἀπο ἧς ὃ χειμὼν ὃ πρῶτος ἐγένετο, ἐσήμαινον πάντα τὰ γενόμενα περὶ τὴν ναυηγίην. οἷ δὲ ὡς ἐπύϑοντο, Ποσειδέωνι σωτῆρι εὐξάμενοι καὶ σπονδὰς προχέαντες τὴν ταχίστην ὀπίσω ἠπείγοντο ἐπὶ τὸ “4ρτε- μίσιον, ἐλπίσαντες ὀλίγας τινάς σφι ἀντιξόους ἔσεσϑαι

1. ἱδούσασϑαι ΟΡῚ 1. αὕτη οτι. 418 [ 10. χρύσεα ἂε]. Ὑ]ΟἸΚΘΏΔΕΥ ἄφατα οι. 480 [|| 18. διαφϑειρομένων 5Βεε]. δ8ι. [ 16. χεχακωμένοισι αὐτοῖσι ΡΗ] 18. γοζσι ΒεκΚοΙ, χοῇσι 8. γοητηίῃσι Ἀεἶϑκε [| 81. τινάς οι. 4860

2060 ἨΡΟΔΟΤΟΥΗ

198 νέας. οἱ μὲν δὴ τὸ δεύτερον ἐλθόντες περὶ τὸ “Αρτεμέ-

; - 3 σιον ἐναυλόχδον, Ποσειδέωνος σωτῆρος ἐπωνυμέην ἀπὸ ’ ΡῚ 2 , ’ ς τούτου ἔτε καὶ ἐς τόδε νομέζοντες. οἱ δὲ βαρβαροι, ὡς ἐπαύσατό τε ὃ ἄνεμος καὶ τὸ κῦμα ἔστρωτο, κατασπά-

σαντες τὰς νέας ἔπλεον παρὰ τὴν ἤπειρον, κάμψαντες δὲ ὅ

τὴν ἄχρην τῆς Παγνησίης ἰϑέαν ἔπλεον ἐς τὸν χόλπον τὸν ἐπὶ Παγασέων φέροντα. ἔστι δὲ χῶρος ἐν τῷ κόλπῳ τούτῳ τῆς Μαγνησίης, ἔνϑα λέγεται τὸν Ἡρακλέα κατα- λειφϑῆναι ὑπὸ Ἰήσονος τε καὶ τῶν συνἑταέρων ἐχ τῆς “Ἱργοῦς ἐπ᾽ ὕδωρ πεμφϑέντα, εὖτ᾽ ἐπὶ τὸ κῶας ἔπλεον ἐς “ἴαν τὴν Κολχίδα" ἐνϑεῦτεν γὰρ ἔμελλον ὑδρευσάμενοι ἐς τὸ πέλαγος ἀφήσειν. ἐπὶ τούτου δὲ τῷ χώρῳ οὔνομα γέγονε Ξ“φέται. ἐν τούτῳ ὦν ὅρμον οἱ Ξέρξεω ἐποιεῦντο.

Πεντεκαίδεχα δὲ τῶν γεῶν τουτέων ἔτυχόν τὸ ὕσταται πολλὸν ἐξαναχϑεῖσαι καί κως κατεῖδον τὰς ἐπ᾽ “Ἱρτεμισίῳ τῶν Ἑλλήνων γέας. ἔδοξαν τε δὴ τὰς σφετέρας εἶναι οἵ βάρβαροι καὶ πλέοντες ἐσέπεσον ἐς τοὺς πολεμίους" τῶν ἐστρατήγεε ὃ ἀπὸ Κύμης τῆς «ΑἸολέδος ὕπαρχος Σανδώ- χης ὃ Θαμασίου, τὸν δὴ πρότερον τούτων βασιλεὺς Ζ1α- ρεῖος ἐπ αἴτίῃ τοιῇδε. λαβὼν ἀνεσταύρωσε ἐόντα τῶν βασιληίων δικαστέων" ὁ Σανδώκης ἐπὶ χρήμασι ἄδικον δέκην. ἐδίκασε. ἀναχρεμασϑέντος ὧν αὐτοῦ ᾽ λογιζόμενος ὃ Δαρεῖος εὗρέ οἱ πλέω ἀγαϑὰ τῶν ἁμαρτημάτων πεποιη- μένα ἐς οἶκον τὸν βασιλήιον" εὑρὼν δὲ τοῦτο ὃ Δαρεῖος, καὶ γνοὺς ὡς ταχύτερα αὐτὸς ἢ σοφώτερα ἐργασμένος εἴη, ἔλυσε. βασιλέα μὲν δὴ Ζ΄αρεῖον οὕτω διαφυγὼν μὴ ἀπο- λέσϑαι περιῆν, τότε δὲ ἐς τοὺς Ἕλληνας καταπλώσας ἔμελλε οὐ τὸ δεύτερον διαφυγὼν ἔσεσθαι" ὡς γὰρ σφέας εἶδον προσπλέοντας οἵ Ἕλληνες, μαϑόντες αὑτῶν τὴν γε-

195 νομένην ἁμαρτάδα, ἐπαναχϑέντες εὐπετέως σφέας εἷλον. ἐν

τουτέων μιῇ “4ρίδωλις πλέων ἥλω, τύραννος ““λαβάνδων τῶν ἔν Καρίέῃ, ἐν ἑτέρῃ δὲ ὃ Πάφιος στρατηγὸς Πενϑύλος ὃ Δημονόου, ὃς γε μὲν δυώδεκα νέας ἐκ Πάφου, ἀπο-

12. ἀπήσειν Ὀϊπδοτῖ [| 16. δὴ οτι, 480 ἢ 18. ὁ οτν. 486! 23. εὑρέ οἱ οτη. 486} 5. ἐργασάμενος 486} 28. περιέσεσϑαι Ἀεἶϑῖκε

25

80

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Η 207

βαλὼν δὲ σφέων τὰς ἕνδεχα τῷ χειμῶνι τῷ γενομένῳ χατὰ Σηπιάδα, μιῇ τῇ περιγενομένῃ καταπλέων ἐπ᾿ “ρτε- μέσιον ἥλω. τούτους οἱ Ἕλληνες ἐξιστορήσαντες τὰ ἐβού- λοντο πυϑέσϑαι ἀπὸ τῆς Ἐέρξεω στρατιῆς, ἀποπέμπουσι δεδεμένους ἐς τὸν Κορινϑίων ᾿Ι᾿Ισϑμόν.

Ὃ μὲν δὴ ναυτιχὸς ὃ τῶν βαρβάρων στρατός, πάρεξ 196 τῶν πεντεχαίδεχα νεῶν τῶν εἶπον Σανδώχεα στρατηγέειν, ἀπίχοντο ἐς φέτας. Ἐέρξης δὲ καὶ ὁ πεζὸς πορευϑεὶς διὰ Θεσσαλέης καὶ ““χαιέης ἐσβεβληκὼς ἣν καὶ δὴ τρι- 10 ταῖος ἐς Μηλιέας, ἐν Θεσσαλίῃ μὲν ἅμιλλαν ποιησάμενος

ἵππων τῶν τὸ ἑωυτοῦ ἀποπειρώμενος καὶ τῆς Θεσσαλέης ἵππου, πυϑόμενος ὡς ἀρίστη εἴη τῶν ἐν Ἕλλησι" ἔνϑα δὴ αἱ Ἑλληνίδες ἵπποι ἐλείποντο πολλόν. τῶν μέν νυν ἔν Θεσσαλίῃ ποταμῶν Ὄνόχωνος μοῦνος οὐκ ἀπέχρησε 1Ὁ τῇ στρατιῇ τὸ δέεϑρον πινόμενος " τῶν δὲ ἐν ““χαιέῃ ποτα- μῶν δεόντων οὐδὲ ὅστις μέγιστος αὑτῶν ἐστι Ἠπιδανός, οὐδὲ οὗτος ἀντέσχε εἰ μὴ φλαύρως. ἐς Ἄλον δὲ τῆς 191 ᾿Αχαιίης ἀπικομένῳ Ἐέρξῃ οἱ κατηγεμόνες τῆς ὅδοῦ βου- λόμενοι τὸ πᾶν ἐξηγέεσθαι ἔλεγόν οἱ ἐπιχώριον λόγον, τὰ 20 περὶ τὸ ἱρὸν τοῦ “αφυστίου Ζιός, ὡς ϑάμας ὃ «Αϊόλου ἐμηχανήσατο Φρίξῳ μόρον σὺν Ἰνοῖ βουλεύσας, μετέπειτα δὲ ὡς ἐκ ϑεοπροπεέου χαιοὶ προτιϑεῖσι τοῖσι ἐκείνου ἀπογόνοισι ἀέϑλους τοιούσδε" ὃς ἂν ῇ τοῦ γένεος τούτου πρεσβύτατος, τούτῳ ἐπιτάξαντες ἔργεσϑαι τοῦ ληίτου αὖ- 25 τοὶ φυλαχὰς ἔχουσι. λήιτον δὲ καλέουσι τὸ πρυτανήιον οἱ ᾿Δχαιοέἔ. ἣν δὲ ἐσέλϑῃ, οὐκ ἔστε ὅκως ἔξεισι πρὶν ἢ ϑύσεσθαι μέλλῃ" ὥς τ᾽ ἔτι πρὸς τούτοισι πολλοὶ ἤδη τούτων τῶν μελλόντων ϑύσεσϑαι δείσαντες οἴχοντο ἀπο- δράντες ἐς ἄλλην χώρην, χρόνου δὲ προϊόντος ὀπίσω κα- 80 τελϑόντες ἣν ἁλίσχωνται ἐστέλλοντο ἐς τὸ πρυτανήιον" ὡς ϑύδταί τε ἐξηγέοντο στέμμασι πᾶς πυκχασϑεὶς καὶ ὡς

φι

Ἴ. νεῶν οτι. 4806 |} 8. ἀπίχετο Κὶ || 11. τε τεἀάϊάϊ 8ι. ἢ Θεσσαλι- χῆς ΒΕΚΚετ 18. ἐλείποντο ΒΕΚΚοΙ: ἐλίποντο ἢ 20. ἀφλυστίου ΡΗ Ι 28. αν) ἂν αἰεὶ ΝΑΡεΓ ἢ 24. ληίτου δ ΙοΚδηδεΥ: πρυτανηίου ᾿ 21. ὥς τ᾽ ἔτι δομᾷίευ: ὥστε ἢ, ὥστε (8. ὥς τέ) τι τοι φαὶ ἢ 30. ἐστέλλοντο] ᾿ ἐσελθϑόντες ἢ

208 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ἢ

σὺν πομπῇ ἐξαχϑείς. ταῦτα δὲ πάσχουσι οἱ Κυτισσώρου τοῦ Φρίξου παιδὸς ἀπόγονοι, διότε καϑαρμὸν τῆς χώρης ποιευμένων ᾿Αχαιῶν ἐκ ϑεοπροπίου ᾿ϑάμαντα τὸν «416- λου καὶ μελλόντων μιν ϑύειν ἀπικόμενος οὗτος ὃ Κυτίσ- σωρος ἐξ Αἴης τῆς Κολχίδος ἐρρύσατο, ποιήσας δὲ τοῦτο ὅ τοῖσι ἐπιγενομένοισι ἐξ ἑωυτοῦ μῆνιν τοῦ ϑεοῦ ἐνέβαλε. Ξέρξης δὲ ταῦτα ἀχούσας ὡς κατὰ τὸ ἄλσος ἐγίνετο, αὐτός τε ἔργετο αὐτοῦ καὶ τῇ στρατιῇ πάσῃ παρήγγειλε. τῶν τε ϑαάμαντος ἀπογόνων τὴν οἰκίην ὁμοίως καὶ τὸ τέ- μενος ἐσέβετο. 1 198 Ταῦτα μὲν τὰ ἐν Θεσσαλίῃ καὶ τὰ ἐν ζχαιέῃ" ἀπὸ δὲ τούτων τῶν χώρων ἤιε ἐς τὴν ἸΠηλίδα παρὰ κόλπτον ϑαλάσσης, ἐν τῷ ἄμπωτίς τε καὶ δηχίέη ἀνὰ πᾶσαν ἡμέρην γίνεται. περὶ δὲ τὸν χόλπον τοῦτον ἐστὶ χῶρος πεδινός, τῇ μὲν εὑρὺς τῇ δὲ καὶ κάρτα στεινός" περὶ δὲ τὸν χῶρον 1 ὄρεα ὑψηλὰ καὶ ἄβατα περικληίεε πᾶσαν τὴν ηλίέδα γῆν, Τρηχένειαι πέτραι καλεόμεναι. πρώτη μέν γυν πόλις ἐστὶ ἐν τῷ κόλπῳ ἰόντι ἀπὸ 4χαιέης “Αντικύρη, παρ᾽ ἣν Σπερχειὸς ποταμὸς δέων ἐξ Ἐνιήνων ἐς ϑάλασσαν ἐχδιδοῖ. ἀπὸ δὲ τούτου διὰ εἴκοσί κου σταδίων ἄλλος Ὃ ποταμὸς τῷ οὔνομα κεῖται Δύρας, τὸν βοηϑέοντα τῷ Ἡραχκλέι καιομένῳ λόγος ἐστὲ ἀναφανῆναι. ἀπὸ δὲ τού- του δι᾿ ἄλλων εἴκοσι σταδίων ἄλλος ποταμός ἔστι ὃς 199 χαλέεται Πέλας. Τρηχὶς δὲ πόλις ἀπὸ τοῦ Μέλανος τούτου ποταμοῦ πέντε στάδια ἀπέχει. ταύτῃ δὲ καὶ εὺ- Ὁ ρούτατον ἐστὶ πάσης τῆς χώρης ταύτης ἐκ τῶν δρέων ἐς ϑάλασσαν, κατ᾽ ἃ Τρηχὶς πεπόλισται" δισχίλιά τε γὰρ χαὶ δισμύρια πλέϑρα τοῦ πεδίου ἔσεί. τοῦ δὲ ὄρεος τὸ περιχληέει τὴν γῆν τὴν Τρηχινέην ἐστὶ διασφὰξ πρὸς με- σαμβρίην Τρηχῖνος, διὰ δὲ τῆς διασφάγος “Ισωπὸς πὸο- 80 3800 ταμὸς ῥέδι παρὰ τὴν ὑπωρέην τοῦ ὄρεος. ἔστι δὲ ἄλλος Φοῖνιξ ποταμὸς οὐ μέγας πρὸς μεσαμβρίην τοῦ ““Ισωποῦ, ὃς ἐχ τῶν ὀρέων τούτων ῥέων ἐς τὸν ᾿(σωπὸν ἐχδιδοῖ.

Ἴ. ἐγένετο ΡΗ ἢ 12. χωρέων ἢ 18. καὶ οἱι. Ρἢ ἢ 16. μηλίδα ἢ: μηλιάδα ἢ 21. τῷ οι. ΡᾺ

208 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ ἢ

σὺν πομπῇ ἐξαχϑείς. ταῦτα δὲ πάσχουσι οἱ Κυτισσώρου τοῦ Φρίξου παιδὸς ἀπόγονοι, διότι καϑαρμὸν τῆς χώρης ποιευμένων ᾿Αχαιῶν ἐκ ϑεοπροπίου ᾿ἠϑάμαντα τὸν «41ό- λου καὶ μελλόντων μιν ϑύειν ἀπικόμενος οὗτος ὃ Κυτίσ- σωρος ἐξ “ἴης τῆς Κολχίδος ἐρρύσατο, ποιήσας δὲ τοῦτο ὅ τοῖσι ἐπιγενομένοισι ἐξ ἑωυτοῦ μῆνιν τοῦ ϑεοῦ ἐνέβαλε. Ἐέρξης δὲ ταῦτα ἀκούσας ὡς κατὰ τὸ ἄλσος ἐγένετο, αὐτός τε ἔργετο αὐτοῦ καὶ τῇ στρατιῇ πάσῃ παρήγγειλε, τῶν τε ἄϑάμαντος ἀπογόνων τὴν οἰκίην ὁμοίως καὶ τὸ τέ- μενος ἐσέβετο. 1 198 Ταῦτα μὲν τὰ ἐν Θεσσαλίῃ καὶ τὰ ἐν ζ4χαιίῃ" ἀπὸ δὲ τούτων τῶν χώρων ἤιε ἐς τὴν Πηλίδα παρὰ κόλπον ϑαλάσσης, ἐν τῷ ἄμπωτίς τε καὶ δηχέη ἀνὰ πᾶσαν ἡμέρην γένεται. περὶ δὲ τὸν κόλπον τοῦτον ἐστὶ χῶρος πεδινός, τῇ μὲν εὑρὺς τῇ δὲ καὶ κάρτα στεινός" περὶ δὲ τὸν χῶρον 1ὅ ὄρεα ὑψηλὰ καὶ ἄβατα περικληίεε πᾶσαν τὴν ἸΜΠηλίδα γῆν, Τρηχένιαι πέτραι καλδόμεναι. πρώτη μέν γυν πόλις ἐστὶ ἐν τῷ κόλπῳ ἰόντε ἀπὸ ᾿ἄχαιέης “Φ“ντικύρη, παρ᾽ ἣν Σπερχειὸς ποταμὸς ῥέων ἐξ Ἐνιήνων ἐς ϑάλασσαν ἐχδιδοῖ. ἀπὸ δὲ τούτου διὰ εἴκοσί κου σταδίων ἄλλος Ὦ ποταμὸς τῷ οὔνομα κεῖται Δύρας, τὸν βοηϑέοντα τῷ Ἡρακλέι καιομένῳ λόγος ἐστὲ ἀναφανῆναι. ἀπὸ δὲ τού- του δι᾿ ἄλλων εἴκοσι σταδίων ἄλλος ποταμός ἔστι ὃς 199 καλέεται Μέλας. Τρηχὶς δὲ πόλις ἀπὸ τοῦ ἹΜέλανος τούτου ποταμοῦ πέντε στάδια ἀπέχει. ταύτῃ δὲ καὶ εὖ- 25 ούτατον ἐστὶ πάσης τῆς χώρης ταύτης ἐκ τῶν ὀρέων ἐς ϑάλασσαν, κατ᾽ ἃ Τρηχὶς πεπόλισται" δισχίλιά τε γὰρ καὶ δισμύρια πλέϑρα τοῦ πεδίου ἐστί. τοῦ δὲ ὄρεος τὸ περικληέξι τὴν γῆν τὴν Τρηχινίην ἐστὶ διασφὰξ πρὸς με- σαμβρίην Τρηχῖνος, διὰ δὲ τῆς διασφάγος “σωπὸς π|ο-- 80 200 ταμὸς δέει παρὰ τὴν ὑπωρέην τοῦ ὄρεος. ἔστι δὲ ἄλλος Φοῖνιξ ποταμὸς οὗ μέγας πρὸς μεσαμβρίην τοῦ ““σωποῦ, ὃς ἐκ τῶν δρέων τούτων ῥέων ἐς τὸν ᾿σωπὸν ἐκδιδοῖ.

Ἴ. ἐγένετο ΡΗ͂ ἢ 12. χωρέων ἢ 15. χαὶ ομ!. Ρἢ ᾿ 10. μηλίδα ἢ: μηλιάδα || 21. τῷ οχι. ΡΗ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ Η 209.

κατὰ δὲ τὸν Φοίνικα ποταμὸν στεινότατον ἐστέ" ἁμαξιτὸς γὰρ μούγη δέδμηται. ἀπὸ δὲ τοῦ Φοίνικος ποταμοῦ πεν-- τεχαίδεκα στάδια ἐστὶ ἐς Θερμοπύλας. ἐν δὲ τῷ μεταξὺ Φοίνικος ποταμοῦ καὶ Θερμοπυλέων χώμη τὲ ἐστὶ τῇ οὔνομα :νϑήλη κεῖται, παρ᾽ ἣν δὴ παραρρέων ὃ Ἀσω- πὸς ἐς ϑάλασσαν ἐκδιδοῖ, καὶ χῶρος περὶ αὐτὴν εὐρύς, ἐν τῷ Δήμητρός τε ἱρὸν Αμφικτυονίδος ἵδρυται καὶ ἕδραι εἰσὶ ᾿Αμφικτύοσι καὶ αὐτοῦ τοῦ ᾿ἐμφικτύονος ἱρόν. Βασιλεὺς μὲν δὴ Ξέρξης ἐστρατοπεδεύετο τῆς ῇηλί- 201 10 δος ἔν τῇ Τρηχινέῃ, οἱ δὲ [δὴ] Ἕλληνες ἐν τῇ διόδῳ. καλέεται δὲ ὃ χῶρος οὗτος ὑπὸ μὲν τῶν πλεόνων Ἑλλή- γων Θερμοπύλαι, ὑπὸ δὲ τῶν ἐπιχωρίων καὶ περιοίκων Πύλαι. ἐστρατοπεδεύοντο μέν νυν ἕχάτεροι ἐν τούτοισι τοῖσι χωρίοισι, ἐπεκράτεε δὲ ὃ μὲν τῶν πρὸς βορέην ἄνε- 18 μον ἐχόντων πάντων μέχρι Τρηχῖνος, οἱ δὲ τῶν πρὸς νότον καὶ μεσαμβρέην φερόντων τὸ ἐπὶ ταύτης τῆς ἠπείρου. Ἦσαν δὲ οἵδε Ἑλλήνων οἱ ὑπομένοντες τὸν Πέρσην 202 ἐν τούτῳ τῷ χώρῳ, Σπαρτιητέων τε τριηχόσιοι ὅτπελῖται καὶ Τεγεητέων καὶ Μαντινέων χίλιοι, ἡμίσεες ἑκατέρων, 0 ἐξ Ὀρχομενοῦ τὸ τῆς “Αρκαδίης εἴκοσι καὶ ἑχατόν, καὶ ἐχ τῆς λοιπῆς :“ρκαδίης χίλιοι" τοσοῦτοι μὲν “ρκάδων, ἀπὸ δὲ Κορίνϑου τετρακόσιοι καὶ ἀπὸ Φλειοῦντος διηκόσιοι καὶ ]ῆΠυκηναίων ὀγδώκοντα. οὗτοι μὲν ἀπτὸ Πελοποννήσου παρῆσαν, ἀπὸ δὲ Βοιωτῶν Θεσπιέων τὸ ἑπταχόσιοι καὶ 25 Θηβαίων τετρακόσιοι. πρὸς τούτοισι ἐπίκλητοι ἐγένοντο 203 “Τοκροί τε οἱ Ὁπούντιοι πανστρατιῇ καὶ Φωχέων χίλιοι. αὑτοὶ γὰρ σφέας οἱ Ἕλληνες ἐπεκαλέσαντο, λέγοντες δι᾽ ἀγγέλων. ὡς αὐτοὶ μὲν ἥκοιεν πρόδρομοι τῶν ἄλλων, οἵ δὲ λοιποὶ τῶν συμμάχων προσδόκιμοι πᾶσαν εἶεν ἡμέρην, 80 ἡ ϑάλασσά τέ σφι εἴη ἐν φυλαχῇ ὑπ᾽ .41ϑηναίων τε φρου- θεομένη καὶ «Αἰγινητέων καὶ τῶν ἐς τὸν ναυτικὸν στρατὸν ταχϑέντων, καί σφι εἴη δεινὸν οὐδέν᾽ οὐ γὰρ ϑεὸν εἶναι τὸν ἐπιόντα ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἀλλ᾽ ἄνθρωπον, εἶναι δὲ

Φι

2. μούνη μία ΡΗ ἢ 4. Φοίνικός τε 51. ἢ 10. δὴ 866}. 8.. {Π16. τε χαὶ ΝάΡεῖ || 28. ΜΗυχηνέων Ὁ ᾿) 2. πρός τε δι. 31. τῶν ἄλλων τῶν 8ι. Ἠοχοάοῖιι 1. 14

210 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

ϑνητὸν οὐδένα οὐδὲ ἔσεσθαι τῷ κακὸν ἐξ ἀρχῆς γινομένῳ οὗ συνεμίχϑη, τοῖσε δὲ μεγίστοισι αὐτῶν μέγιστα. ὀφεέ- λειν ὧν καὶ τὸν ἐπελαύνοντα, ὡς ἐόντα ϑνητόν, ἀπὸ τῆς δόξης πεσεῖν ἂν. οἱ δὲ ταῦτα πυνθανόμενοι ἐβοήϑεον ἐς τὴν Τί ρηχῖνα.

Τούτοισι ἦσαν μέν γυν καὶ ἄλλοι σερατηγοὶ χατὰ πόλιας ἑκάστων, ὃ δὲ ϑωμαζόμενος μάλιστα καὶ πταντὸς τοῦ στρατεύματος ἡγεόμενος “ακδδαιμόνιος ἦν “Ζεωνίδης ὃ ἀναξανδρίδεω τοῦ «“Ζέοντος τοῦ Εὐρυχρατίδεω τοῦ “4να- ξάνδρου τοῦ Εὐρυχράτεος τοῦ Πολυδώρου τοῦ ᾿Αλκαμένεος τοῦ Τηλέκλου τοῦ “Ιρχέλεω τοῦ Ἡγησίλεω τοῦ Ζορύσσου τοῦ «“εωβώτεω τοῦ Ἐχεστράτου τοῦ Ἤγιος τοῦ Εὐρυσϑέ- γεος τοῦ 4ριστοδήμου τοῦ “Ἀριστομάχου τοῦ Κλεοδαίου τοῦ ὕλλου τοῦ Ἡραχλέος, κτησάμενος τὴν βασιληίην ἐν

20ὅ Σπάρτῃ ἐξ ἀπροσδοκήτου. διξῶν γάρ οἱ ἐόντων πρεσβυ-

τέρων ἀδελφεῶν, Κλεομένεός τε καὶ Δωριέος, ἀπελήλατο τῆς φροντίδος περὶ τῆς βασιληίης. ἀποϑανόντος δὲ Κλεο- ᾿μένεος ἄπαιδος ἔρσενος γόνου, Δωριέος τὸ οὐκέτι ἐόντος ἁλλὰ τελευτήσαντος καὶ τούτου ἐν Σικελίῃ, οὕτω δὴ ἐς “Ἱεωνίδην ἀνέβαινε ἡ βασιληέη, καὶ διότι πρότερος ἐγε- γόγνδε Κλεομβρότου (οὗτος γὰρ ἣν νεώτατος “Ἀναξανδρίδεω παῖς) καὶ δὴ χαὶ εἶχε Κλεομένεος ϑυγατέρα. ὃς τότε ἤιε ἐς Θερμοπύλας ἐπιλεξάμενος ἄνδρας τε τοὺς κατεστεῶτας τριηχοσίους καὶ τοῖσι ἐτύγχανον παῖδες ἐόντες" πταραλαβὼν δὲ ἀπέκετο καὶ Θηβαίων τοὺς ἐς τὸν ἀριϑμὸν λογισά- μενος εἶπον, τῶν ἐστρατήγεε ““εοντιάδης ὃ Εὐρυμάχου. τοῦδε δὲ εἵνεκα τούτους σπουδὴν ἐποιήσατο «Ιεωνίδης μούνους Ἑλλήνων παραλαβεῖν ᾿ ὅτι σφέων μεγάλως κατη- γόρητο μηδίζειν" παρεκάλεε ὧν ἐς τὸν πόλεμον, ϑέλων εἰδέναι εἴτε συμπέμψουσι εἴτε καὶ ἀπερέουσι ἐκ τοῦ ἐμφανέος τὴν Ἑλλήνων συμμαχίην. οἷ δὲ ἀλλοφρονέοντες ἔσεεμστον.

Τούτους μὲν τοὺς ἀμφὶ «ἀεωνίδην πρώτους ἀπέπεμ--

4, ἄν 866]. Κιῦρει [[ 1. ἑχάστοισι 8ι. ἢ 8. ὃ Λακεδαιμόνιος Ι 10. ἀλκαιμένεος 486 12. “εωβώτεω δί,: Δεωβότεω ἢ ἡγήσιος ΡΗ 1} δ. ἀπίχτο Α4480}} 21. τοὐτους] τούτου 448, οπι.

:

"ὦ

10

1ὅ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 211

ψαν Σπαρτιῆται, ἵνα τούτους δρῶντες οἱ ἄλλοι σύμμαχοι στρατεύωνται μηδὲ καὶ οὗτοι μηδίσωσι, ἣν αὐτοὺς πυν- ϑάνωνται ὑπερβαλλομένους" μετὰ δέ, Κάρνεια γάρ σφε ἦν ἐμποδών, ἔμελλον δρτάσαντες καὶ φυλακὰς λιπόντες ἐν τῇ Σπάρτῃ κατὰ τάχος βοηϑέειν πανδημεί. ὡς δὲ καὶ οἱ λοιποὶ τῶν συμμάχων ἐνένωντο καὶ αὐτοὶ ἕτερα τοι- αὗτα ποιήσειν" ἦν γὰρ κατὰ τὠυτὸ ᾿Ὀθλυμπιὰς τούτοισι τοῖσε πρήγμασι συμπεσοῦσα᾽ οὔκων δοκέοντες κατὰ τάχος οὕτω διακριϑήσεσϑαι τὸν ἐν Θερμοπύλῃσι πόλεμον ἔπεμ-

πον τοὺς προδρόμους. οὗτοι μὲν δὴ οὕτω διενένωντο 207

ποιήσειν" οἱ δὲ ἐν Θερμοπύλῃσι Ἕλληνες, ἐπειδὴ πέλας ἐγένετο τῆς ἐσβολῆς ὁ Πέρσης, καταρρωδέοντες ἐβουλεύ-- οντο τεδρὶ ἀπαλλαγῆς. τοῖσε μέν νυν ἄλλοισι Πελοπον- νησίοισι ἐδόκεε ἐλϑοῦσι ἐς Πελοπόννησον τὸν ᾿Ισϑμὸν ἔχειν ἐν φυλαχῇ" «Τεωνίδης δέ, Φωχέων καὶ «““οχρῶν περι-- σπερχεόντων τῇ γνώμῃ ταύτῃ, αὐτοῦ τὸ μένειν ἐψηφέζετο πέμπειν τε ἀγγέλους ἐς τὰς πόλιας κελεύοντάς σφι ἐπι- βοηϑέειν, ὡς ἐόντων αὑτῶν ὀλίγων στρατὸν τὸν Μήδων ἀλέξασϑαι.

Ταῦτα βουλευομένων σφέων, ἔπεμπε Ἐέρξης κατά- 208

σχοπον ἱππέα ἰδέσϑαι δκόσοι εἰσὶ καὶ ὅ τι ποιέοιεν. ἀκηκόεε δὲ ἔτει ἐὼν ἐν Θεσσαλίῃ ὡς ἁλισμένη εἴη ταύτῃ στρατιὴ ὀλίγη, καὶ τοὺς ἡγεμόνας ὡς εἴησαν “Τακεδαιμό- γιοί τε καὶ «Δεωνίδης ἐὼν γένος Ἡρακλείδης. ὡς δὲ προσ- ἤλασε ὃ ἱππεὺς πρὸς τὸ στρατόπεδον, ἐϑηεῖτό τὸ καὶ κατώρα πᾶν μὲν οὐ τὸ στρατόπεδον" τοὺς γὰρ ἔσω τετα- γμένους τοῦ τείχεος, τὸ ἀνορϑώσαντες εἶχον ἐν φυλαχῇ, οὐκ οἷά τε ἣν κατιδέσϑαι" ὃ δὲ τοὺς ἔξω ἐμάνϑανε, τοῖσι πρὸ τοῦ τείχεος τὰ ὅπλα ἔκειτο" ἔτυχον δὲ τοῦτον τὸν χρόνον .Ζακεδαιμόνιοι ἔξω τεταγμένοι. τοὺς μὲν δὴ ὥρα γυμναζομένους τῶν ἀνδρῶν, τοὺς δὲ τὰς κόμας κτενιζο- μένους. ταῦτα δὴ ϑεώμενος ἐϑώμαζε καὶ τὸ σλῆϑος ἐμάν- ϑανε. μαϑὼν δὲ πάντα ἀτρεκέως ἀπήλαυνε ὀπίσω κατ᾽

12. ἐγίνετο ἢ ἢ 15. περισπερχϑέντων Δ] ΘΚ ΏΔΕΓ, περισπερχέων ἐόντων ϑεμᾶϊετ ἢ 18. τὸν 418. ΒΕΚΚοῖ: τῶν ἢ 21. ὅσοι 4860 14"

2192 ΒΡΟΔΟΤΟΥ ἢ

ἡσυχίην" οὔτε γάρ τις ἐδέωκε ἀλογίης τε ἐνεκύρησε πολλῆς" ἀπελϑών τε ἔλεγε πρὸς Ξέρξην τά περ ὀπώπεε πάντα. ἀχούων δὲ Ἐέρξης οὐκ εἶχε συμβαλέσϑαι τὸ ἐόν, ότι παρα- σχευάζοιντο ὡς ἀἁπολεόμενοί τε καὶ ἀπολέοντες κατὰ δύ- γαμιν" ἀλλ᾽ αὐτῷ γελοῖα γὰρ ἐφαίνοντο ποιέειν, μετεττέμ-- ψΨατο Ζ4]}ημάρητον τὸν :4ρίστωνος ἐόντα ἐν τῷ στρατοπέδῳ" ἀπιχόμενον δέ μὲν εἰρώτα Ξέρξης ἕκαστα τούτων, ἐϑέλων μαϑεῖν τὸ ποιεύμενον πρὸς τῶν “Ζαχεδαιμογνέων. ὃ δὲ εἶπε “ἤκουσας μὲν καὶ πρότερόν μευ, εὗτε ὁρμῶμεν ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, περὶ τῶν ἀνδρῶν τούτων, ἀκούσας δὲ γέλωτά με ἔϑευ λέγοντα τῇ περ ὥρων ἐκβησόμενα πρήγματα ταῦ- τα᾽ ἐμοὶ γὰρ τὴν ἀληϑείην ἀσκέειν ἀντία σεῦ βασιλεῦ ἀγὼν μέγιστος ἐστί. ἄχουσον δὲ καὶ νῦν᾽ οἱ ἄνδρες οὗ- τοι ἀπίχαται μαχησόμενοι ἡμῖν περὶ τῆς ἐσόδου, καὶ ταῦτα παρασκευάζονται. νόμος γάρ σφι ἔχων οὕτω ἐστί" ἐπεὰν μέλλωσι κινδυνεύειν τῇ, ψυχῇ, τότε τὰς κεφαλὰς κοσμέον- φαι. ἐπίστασο δέ, εἶ τούτους γε καὶ τὸ ὑπομένον ἐν Σπάρτῃ καταστρέψεαι, ἔστι οὐδὲν ἄλλο ἔϑνος ἀνθρώπων τὸ σὲ βασιλεῦ ὑπομενέει χεῖρας ἀνταειρόμενον" γῦν γὰρ πρὸς βασιληίην τε [καὶ] καλλίστην ἱπόλι»} τῶν ἐν Ἕλλησι προσφέρξαι καὶ ἄνδρας ἀρίστους." κάρτα τε δὴ Ξέρξῃ ἄπιστα ἐφαίνετο τὰ λεγόμενα εἶναι, καὶ δεύτερα ἑ ἐπειρώτα ὄντινα τρόπον τοσοῦτοι. ἐόντες τῇ ἑωυτοῦ στρατιῇ μαχή- σονται. δ δὲ εἶπε “ὦ βασιλεῦ ,» ἐμοὶ χρᾶσϑαι ὡς ἀνδρὶ ψεύστῃ, ἣν μὴ ταῦτά τοι ταύτῃ ἐκβῇ τῇ ἐγὼ λέγω." Ταῦτα λέγων οὐκ ἔπειϑε τὸν Ξέρξην. τέσσερας μὲν δὴ παρεξῆκε ἡμέρας, ἐλπίζων αἴεί σφεας ἀποδρήσεσϑαι᾽ πέμπτῃ δέ, ὡς οὐκ ἀπαλλάσσοντο ἀλλά οἱ ἐφαίνοντο ἀναιδείῃ τε καὶ ἀβουλίῃ διαχρεώμενοι μένειν, πέμπει ἐπ᾽ αὑτοὺς Πήδους τε καὶ Κισσίους ϑυμωϑείς, ἐντειλάμενος σφέας ζωγρήσαντας ἄγειν ἐς ὄψιν τὴν ἑωυτοῦ. ὡς δ᾽

1. ἐχύρησε ὙδΙοΚοηδον ἢ ὃ. παρεσχευάζοντο ἈΓ11. τῇπερ Ἄγ ε886- Πηρ: τάπερ 1. χατάπερ Βεἶδκε ἢ τὰ πρήγματα Κιῦρεν { 12. ὦ βασιλεῦ ΡΗ ! 16. οὕτω ἔχων ΡΗ { 11. γε] τε ΡᾺ || 20. χαὶ εἰ πόλεν οἱ. ἢ [ 22, ἄπιστα ξέρξῃ ΡΗ ἢ εἶναι οι. Ρῆ

1ὅ

--ναα...--.- --....».,..,.,. ὦ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η 218

ἐσέπεσον φερόμενοι ἐς τοὺς Ἕλληνας οἱ Μῆδοι, ἔπιπτον πολλοί, ἄλλοι δ᾽ ἐπεσήισαν, καὶ οὐκ ἀπηλαύνοντο, καίπτερ μεγάλως προσπταίοντες. δῆλον δ᾽ ἐποίευν παντέ τεῳ καὶ οὐκ ἥκιστα αὑτῷ βασιλέι, ὅτε πολλοὶ μὲν ἄνϑρωποι ὅ εἶεν, ὑλίγοε δὲ ἄνδρες. ἐγίνετο δὲ ἣ συμβολὴ δι᾽ ἡμέρης. ἐπείτε δὲ οἱ ῆδοι τρηχέως περιείποντο, ἐγϑαῦτα οὗτοι 211 μὲν ὑπεξήισαν, οἱ δὲ Πέρσαι ἐχδεξάμενοι ἐπήισαν, τοὺς ἀθανάτους ἐκάλεε βασιλεύς, τῶν ἦρχε Ὑδάρνης, ὡς δὴ οὗτοί γε εὐπετέως κατεργασόμενοι. ὡς δὲ καὶ οὗτοι συνέ- 10 μισγον τοῖσι Ἕλλησι, οὐδὲν πλέον ἐφέροντο τῆς στρατιῆς τῆς Μηδικῆς ἀλλὰ τὰ αὑτά, ἅτε ἐν στεινοπόρῳ τε χώρῳ μαχόμενοι καὶ δόρασι βραχυτέροισι χρεώμενοι ἢ περ οἱ Ἕλληνες, καὶ οὐκ ἔχοντες τελήϑεϊ χρήσασϑαι. “1ακεδαι- μόνιοι δὲ ἐμάχοντο ἀξίως λόγου, ἄλλα τε ἀποδεικνύμενοι 1δ ἐν οὐκ ἐπισταμένοισι μάχεσθαι ἐξεπιστάμενοι, καὶ ὅκως ἐντρέψειαν τὰ νῶτα, ἁλέες φεύγεσχον δῆϑεν, οἱ δὲ βάρ- βαροι δρῶντες φεύγοντας βοῇ τε καὶ πατάγῳ ἐπήισαν, οἕ δ᾽ ἂν καταλαμβανόμενοι ὑπέστρεφον ἀντίοι εἶναι τοῖσι βαρβάροισι, μεταστρεφόμενοι δὲ κατέβαλλον πλήϑεϊ ἀνα- 20 ριϑμήτους τῶν Περσέων᾽ ἔπιπτον δὲ καὶ αὑτῶν τῶν Σπαρ- τιητέων ἐνθαῦτα ὀλίγοι. ἐπεὶ δὲ οὐδὲν ἐδυνέατο πταρα- λαβεῖν οἱ Πέρσαι τῆς ἐσόδου πειρώμενοι καὶ κατὰ τέλεα καὶ παντοίως προσβάλλοντες, ἀπήλαυνον ὀπίσω. ἐν ταύ- 212 τησι τῆσι προσόδοισι τῆς μάχης λέγεται βασιλέα ϑηεύ- 2 μεγον τρὶς ἀναδραμεῖν ἐκ τοῦ ϑρόνου δείσαντα περὶ τῇ στρατιῇ. τότε μὲν οὕτω ἠγωνίσαντο, τῇ δ᾽ ὑστεραίῃ οἱ βάρβαροι οὐδὲν ἄμεινον ἀέϑλεον. ἅτε γὰρ ὀλίγων ἐόντων, ἐλπίσαντες σφέας κατατετρωματίσϑαι τε χαὶ οὐχ οἵους τε ἔσεσϑαι ἔτι χεῖρας ἀνταείρασϑαι συνέβαλλον. οἱ δὲ 80 Ἕλληνες κατὰ τάξις τε χαὶ κατὰ ἔϑνεα κεχοσμημένοι ἦσαν, καὶ ἐν μέρει ἕκαστοι ἐμάχοντο, πλὴν Φωκέων" οὗτοι δὲ ἐς τὸ ὄρος ἐτάχϑησαν φυλάξοντες τὴν ἀτραπόν. ὡς δὲ οὐδὲν εὕρισκον ἀλλοιότερον οἱ Πέρσαι ἢ τῇ προτεραίῃ ἐνώρων, ἀπήλαυνον.

18, πλήϑεσι 480 24. περιόδοισι 8ι. ἢ 29. ἀνταείρεσϑαι 480

214 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

Ἀπορέοντος δὲ βασιλέος ὅ τι χρήσηται τῷ παρεόντι πρήγματι, Ἐπιάλτης ὁ Εὐρυδήμου ἀνὴρ ηλιεὺς ἦλϑέ οἱ ἐς λόγους᾽ ὃς μέγα τι παρὰ βασιλέος δοκέων οἴσεσϑαι ἔφρασέ τε τὴν ἀτραπὸν τὴν διὰ τοῦ ὄρεος φέρουσαν ἐς Θερμοπύλας, καὶ διέφϑειρε τοὺς ταύτῃ ὑπομείναντας Ἔλ- λήνων. ὕστερον δὲ δείσας “Τ“ακεδαιμονίους ἔφυγε ἐς Θεσ- σαλίην, καί οἱ φυγόντι ὑπὸ τῶν Πυλαγόρων τῶν [Ἵμ- φικτυόνων)] ἐς τὴν Πυλαίην συλλεγομένων ἀργύρεον ἔπε- χηρύχϑη. χρόνῳ δὲ ὕστερον, κατῆλϑε γὰρ ἐς ᾿Ἀντικύρην, ἀπέϑανε ὑπὸ ᾿4ϑηνάδεω ἀνδρὸς Τρηχινίου. ὃ δὲ :148ϑη- γάδης οὗτος ἀπέχτεινε μὲν Ἐπιάλτεα δι᾽ ἄλλην αἰτίην, τὴν ἐγὼ ἐν τοῖσε ὄπισϑε λόγοισι σημανέω, ἐτιμήϑη μέντοι

214 ὑπὸ “Ταχεδαιμονέων οὐδὲν ἧσσον. Ἐπιάλτης μὲν οὕτω

ὕστερον τούτων ἀπέϑανε, ἔστε δὲ ἕτερος λεγόμενος λόγος, ὡς Ὀνήτης τε ὃ Φαναγόρεω ἀνὴρ Καρύστιος καὶ Κορυ- δαλλὸς ᾿Αντικυρεὺς εἰσὶ οἱ εἴπαντες πρὸς βασιλέα τούτους τοὺς λόγους καὶ περιηγησάμενοι τὸ ὅρος τοῖσι Πέρσῃσι, οὐδαμῶς ἔμοιγε πιστός. τοῦτο μὲν γὰρ τῷδε χρὴ σταϑμώ- σασϑαι, ὅτι οἱ τῶν Ἑλλήνων Πυλαγόροι ἐπεκήρυξαν οὐκ ἐπὶ ᾿Ονήτῃ τε καὶ Κορυδαλλῷ ἀργύριον ἀλλ᾽ ἐπὶ Ἐπιάλτῃ τῷ Τρηχινίῳ, πάντως χου τὸ ἀτρεκέστατον πυϑόμενοι"

δ

10

τοῦτο δὲ φεύγοντα Ἐπιάλτην ταύτην τὴν αἰτίην οἴδαμεν. ἡ

εἰδείη μὲν γὰρ ἂν καὶ ἐὼν μὴ Μηλιεὺς ταύτην τὴν ἀτρα- πὸν Ὀνήτης, εἰ τῇ χώρῃ πολλὰ ὠμιληκὼς δἴη" ἀλλ᾽ Ἐπιάλτης γὰρ ἐστὶ ὃ περιηγησάμενος τὸ ὅρος κατὰ τὴν ἀτραπόν, τοῦτον αἴτιον γράφω.

Ξέρξης δέ, ἐπεὶ ἤρεσε τὰ ὑπέσχετο ὃ Ἐπιάλτης κατερ- γάσασϑαι, αὐτίκα περιχαρὴς γενόμενος ἔπεμπε Ὑδάρνξδα χαὶ τῶν ἐστρατήγεε Ὑδάρνης" ὁρμέατο δὲ περὶ λύχνων ἁφὰς ἐχ τοῦ στρατοπέδου. τὴν δὲ ἀτραπὸν ταύτην ἐξεῦ- ρον μὲν οἱ ἐπιχώριοι ηλιέες, ἐξευρόντες δὲ Θεσσαλοῖσε

1. χρήσεται ἢ! 3. λόγους" ὃς 8ι.: λόγους ὡς ἢ 1. τῶν Ἀμφιχτυ- ὄνων ἀεὶ. Ἀεΐθκε ἢ 22. φυγόντα --- διὰ ταὐτην ἢ 23. χαὶ οὐχ ἐὼν Μηλιεὺς Ἀείϑικε ἢ 25. χατὰ ΟΡ: καὶ χατὰ ᾿ 21. ἐπεί οἱ « ἢ ὁ οἱι. 486] κατεργάσασθαι ΒΑ: κατεργάσεσϑαι ἢ 31. οἱ Μηλιέες

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 215

κατηγήσαντο ἐπὶ Φωκέας, τότε ὅτε οἱ Φωκέες φράξαντες τείχεϊ τὴν ἐσβολὴν ἦσαν ἐν σχέπτῃ τοῦ πολέμου" ἔχ τε τόσου δὴ κατεδέδεκτο ἐοῦσα οὐδὲν χρηστὴ ᾿Μηλιεῦσι. ἔχει 216 δὲ ὧδε ἡ ἀτραπὸς αὕτη" ἄρχεται μὲν ἀπὸ τοῦ Ἰσωποῦ ποταμοῦ τοῦ διὰ τῆς διασφάγος δέοντος, οὔνομα δὲ τῷ ὄρεϊ τούτῳ καὶ τῇ ἀτραπῷ τωυτὸ κεῖται, ᾿ἀνόπαια᾽ τείνει δὲ ἡ ᾿Ἀνόπαια αὕτη κατὰ ἤαχιν τοῦ ὄρεος, λήγει δὲ κατά τε “Αλπηνὸν πόλιν, πρώτην ἐοῦσαν τῶν “οκρέδων πρὸς τῶν Μηλιέων, καὶ κατὰ ελαμπύγου͵ τε καλεόμενον λέϑον 10 καὶ κατὰ Κερχώπων ἕδρας, τῇ καὶ τὸ στεινότατον ἐστί. κατὰ ταύτην δὴ τὴν ἀτραπὸν καὶ οὕτω ἔχουσαν οἱ Πέρσαι, 217 τὸν Ισωπὸν διαβάντες, ἐπορεύοντο πᾶσαν τὴν γύχτα, ἐν δεξιῇ μὲν ἔχοντες ὄρδα τὰ Οἰταίων, ἐν ἀριστερῇ δὲ τὰ Τρηχενίων. ἠώς τε δὴ διέφαινε καὶ οἱ ἐγένοντο ἐπ᾽ ἀχρω- 1 τηρίῳ τοῦ ὄρεος. κατὰ δὲ τοῦτο τοῦ ὄρεος ἐφύλασσον, ὡς καὶ πρότερόν μοι εἴρηται, Φωχέων χέλιοι ὁπλῖται, δυόμενοί τε τὴν σφετέρην χώρην καὶ φρουρέοντες τὴν ἀεραπόν. ἡ μὲν γὰρ κάτω ἐσβολὴ ἐφυλάσσετο ὑπὸ τῶν εἴρηται" τὴν δὲ διὰ τοῦ ὄρεος ἀτραπὸν ἐϑελονταὶ Φωχέες 20 ὑποδεξάμενοι «“εωνίδῃ ἐφύλασσον. ἔμαϑον δὲ σφέας οἱ 218 Φωχέες ὧδε ἀναβεβηχότας" ἀναβαίνοντες γὰρ ἐλάνθανον οὗ Πέρσαι τὸ ὅρος πᾶν ἐὸν δρυῶν ἐπέσελδον. ἦν μὲν δὴ γηνεμίη, ψόφου δὲ γενομένου πολλοῦ, ὡς οἰκὸς ἣν φύλλων ὑποκεχυμένων ὑπὸ τοῖσι ποσί, ἀνά τε ἔδραμον οἱ Φωκέες 25 καὶ ἐνέδυνον τὰ ὅπλα, καὶ αὐτίκα οἱ βάρβαροι παρῆσαν. ὡς δὲ εἶδον ἄνδρας ἐνδυομένους ὅπλα, ἐν ϑώματι ἐγέ- γοντο᾽ ἐλπόμενοι γὰρ οὐδένα σφι φανήσεσϑαι ἀντίξοον ἐνεκύρησαν στρατῷ. ἐνθαῦτα Ὑδάρνης καταρρωδήσας μὴ οἱ Φωκέες ἔωσι «Τακεδαιμόνιοι, εἴρετο Ἐπιάλτην ὁποδα- 80 σπὸς εἴη ὃ στρατός, πυϑόμενος δὲ ἀτρεκέως διέτασσε τοὺς Πέρσας ὡς ἐς μάχην. οἱ δὲ Φωκέες ὡς ἐβάλλοντο τοῖσι τοξεύμασι πολλοῖσί τε καὶ πυκνοῖσι, οἴχοντο φεύγοντες

Φι

5. τῷ τε ὄδρεὶ 8ι. | 8. τῶν οι. ΡΗ [ 9. Μελαμπύγου 1Ἰιδοραγάπβ: μελάμπυγον ἢ] 14. δὴ οἴ. 480 } 10. δεδήλωται ΡΗ ἢ 21. οὐδὲν 480 1} 80. ὁ οα!. ΡΗ

216 ΒΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η

ἐπὶ τοῦ ὄρεος τὸν κόρυμβον, ἐπιστάμενοι ὡς ἐπὶ σφέας ὁρμήϑησαν ἀρχήν, καὶ παρεσχευάδατο ὡς ἀπολεόμενοι. οὗτοι μὲν δὴ ταῦτα ἐφρόνεον, οἱ δὲ ἀμφὶ Ἐπιάλτην καὶ Ὑδάρνεα Πέρσαι Φωχέων μὲν οὐδένα λόγον ἐποιεῦντο, οἵ δὲ κατέβαινον τὸ ὄρος κατὰ τάχος.

219 Τοῖσι δὲ ἐν Θερμοπύλῃσι ἐοῦσι Ἑλλήνων πρῶτον μὲν ὃ μάντις ΪΜεγιστίης ἐσιδὼν ἐς τὰ ἱρὰ ἔφρασε τὸν μέλλοντα ἔσεσϑαι ἅμα ἠοῖ σφι ϑάνατον, ἐπὶ δὲ καὶ αὐτόμολοι ἦσαν οἱ ἐξαγγείλαντες τῶν Περσέων τὴν περίοδον. οὗτοι μὲν ἔτε νυκτὸς ἐσήμηναν, τρίτοι δὲ οἱ ἡμεροσχόποι χαταδρα- μόντες ἀπὸ τῶν ἄχρων ἤδη διαφαινούσης ἡμέρης. ἐνϑαῦτα ἐβουλεύοντο οἱ Ἕλληνες, καί σφεων ἐσχίζοντο αἱ γνώμαι" οἱ μὲν γὰρ οὐκ ἔων τὴν τάξιν ἐχλιπεῖν, οἱ δὲ ἀντέτεινον. μετὰ δὲ τοῦτο διακριϑέντες οἱ μὲν ἀπαλλάσσοντο καὶ διασχεδασϑέντες κατὰ πόλις ἕχαστοι ἐτράποντο, οἱ δὲ

220 αὐτῶν ἅμα «“εωνίδῃ μένειν αὑτοῦ παρεσχευάδατο. λέγε- ται δὲ καὶ ὡς αὐτός σφεας ἀπέπεμψε «“εωνίδης, μὴ ἀπό- λωνται κηδόμενος" αὑτῷ δὲ καὶ Σπαρτιητέων τοῖσι παρε- οὔσι οὐκ ἔχειν εὐπρεπέως ἐχλιστεῖν τὴν τάξιν ἐς τὴν ἦλϑον φυλάξοντες ἀρχήν. ταύτῃ καὶ μᾶλλον τὴν γνώμην πιλεῖστος εἰμί, “εωνίδην, ἐπείτε ἤσϑετο τοὺς συμμάχους ἐόντας ἀπροϑύμους καὶ οὐχ ἐϑέλοντας συνδιακινδυνεύειν, κελεῦσαι σφέας ἁπαλλάσσεσϑαι, αὑτῷ δὲ ἀπιέναι οὐ καλῶς ἔχειν" μένοντι δὲ αὐτοῦ κλέος μέγα ἐλείπετο, καὶ ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίῃ οὐκ ἐξηλείφετο. ἔκέχρηστο γὰρ ὑπὸ τῆς Πυϑίης τοῖσι Σπαρτιήτῃσι χρεωμένοισι περὶ τοῦ πολέμου τούτου αὐτίκα κατ᾽ ἀρχὰς ἐγειρομένου, ἢ ῇ ““αχεδαίμονα ἀνάστατον γενέσϑαι ὑπὸ τῶν βαρβάρων ῆ τὴν βασιλέα σφέων ἀπο- λέσϑαι. ταῦτα δέ σφι ἐν ἔπεσι ἑξαμέτροισε χρᾷ λέ- γοντα ὧδε.

ὑμῖν δ᾽, ὦ Σπάρτης οἰκήτορες εὐρυχόροιο, ἢ μέγα ἄστυ ἐρικυδὲς ὑπο ἀνδράσι Περσεΐδῃσι

2. ὁρμηϑείησαν 8ι.ὄ [ 8. ἐπὶ γι κοηδοῦ: ἐπεὶ 11. χαὶ δἀάϊάϊί ΒεΕΚΚοῖ ἢ 20. τὴν γνώμην γα] Κεηδοῦ: τῷ γνώμῳ ἢ 28. ἀπολέεσθαι 4860} 29. χρᾷ “: ἔχοντα χρᾷ 1. χρᾷ ἔχοντα κἷπε λέγοντα ϑοινείρηδαθεν ἢ 82. ἄστυ ἐρικυδὲς οοττυρίδ

10

1ὅ

80

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 217

πέρϑεται, ἢ τὸ μὲν οὐχί, ἀφ᾽ Ἡρακλέους δὲ γενέϑλης

πενϑήσει βασιλῆ φϑίμενον “ακεδαίμονος οὖρος.

οὗ γὰρ τὸν ταύρων σχήσει μένος οὐδὲ λεόντων

ἀντιβίην" Ζηνὸς γὰρ ἔχει μένος" οὐδέ ἑ φημί

σχήσεσθαι, πρὶν τὠνδ᾽ ἕτερον διὰ πάντα δάσηται. ταῦτα τε δὴ ἐπιλεγόμενον “ξωνίδην, καὶ βουλόμενον κλέος καταϑέσϑαι μοῦνον Σπαρτιητέων, ἀποπέμψαι τοὺς συμ- μάχους μᾶλλον ἢ γνώμῃ διενειχϑέντας οὕτω ἀκόσμως οἵ-

χεσϑαι ταὺς οἰχομένους. μαρτύριον δέ μοι καὶ τόδε οὐκ 221

ἐλάχιστον τούτου πέρι γέγονε, ὅτι καὶ τὸν μάντιν ὃς εἵ- πετο τῇ στρατιῇ ταύτῃ, ἸΜεγιστίην τὸν ᾿Ακαρνῆνα, λεγό- μένον εἶναι τὰ ἀνέκαϑεν ἀπὸ Μελάμποδος, τοῦτον εἴ- παντὰα ἐκ τῶν ἱρῶν τὰ μέλλοντα σφι ἐχβαίνειν, φανερός ἐστε «εωνίδης ἀποπέμπων, ἵνα μὴ συναπόληταί σφι. ὃ δὲ ἀποπεμπόμενος αὑτὸς μὲν οὐκ ἀπέλιπε, τὸν δὲ παῖδα συστρατευόμενον, ἐόντα οἱ μουνογενέα, ἀπέπεμψε.

Οἱ μέν νυν σύμμαχοι οἱ ἀποπεμπόμενοι οἴχοντό τε 222

ἀπιόντες χαὶ ἐπείϑοντο “εωνίδῃ, Θεσπιέες δὲ καὶ Θη- βαῖοι κατέμειναν μοῦνοι παρὰ “Ταχεδαιμονίοισι. τούτων δὲ Θηβαῖοε μὲν ἀέκοντες ἔμενον καὶ οὗ βουλόμενοι" κα- τεῖχε γὰρ σφέας “πεωνίδης ἐν ὁμήρων λόγῳ ποιεύμενος" Θεσπιέες δὲ ἑχόντες μάλιστα, οἱ οὐκ ἔφασαν ἀπολιπόντες «Μεωνίδην καὶ τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ ἀπεαλλάξεσϑαι, ἀλλὰ κατα- μείναντες συγαπέϑανον. ἐστρατήγεε δὲ αὐτῶν 4ημόφιλος Ζιαδρόμεω.

ΞἘέρξης δὲ ἐπεὶ ἡλίου ἀνατείλαντος σπονδὰς ἐποιή- 329

σατο, ἐπισχὼν χρόνον ἐς ἀγορῆς κου μάλιστα τεληϑώρην πρόσοδον ἐποιέετο" καὶ γὰρ ἐπέσταλτο ἐξ Ἐπιάλτεω οὕτω" ἀπὸ γὰρ τοῦ ὄρεος ἡ κατάβασις συντομωτέρη τε ἐστὶ καὶ βοαχύτερος ὃ χῶρος πολλὸν ἢ περ ἡ περίοδός τε καὶ ἀνά- βασις. οἵ τε δὴ βάρβαροι οἱ ἀμφὶ Ξέρξην προσήισαν, καὶ οἱ ἀμφὶ «““εωνίδην Ἕλληνες, ὡς τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ ἔξοδον

2. οὐρον᾽ 1. μούνων ῬΙαίδτγοϊι. ποῖ, Ρ. 8656 ἢ 8, τῇσι γνώμῷσι Ρ]αί: ἰδἰά. 12. τοῦτον τὸν Βεκκετ ἢ 16. ἀπέλιπε ΡΗ: ἀπελίπετο 480, ἀπελείπετο ἃ ἢ 11. οἱ οχι. 4806, ῬΙαί. [[] 28. τὴν πρόσοδον 8ι.

918 ΗΡΟΔΟΤΟΥ Η

ποιεύμενοι, ἤδη πολλῷ μᾶλλον ἢ κατ᾽ ἀρχὰς ἐπεξήεσαν ἐς τὸ εὑρύτερον τοῦ αὐχένος. τὸ μὲν γὰρ ἔρυμα τοῦ τεί- χεος ἐφυλάσσετο, οἱ δὲ ἀνὰ τὰς προτέρας ἡμέρας ὑπεξ- ἰόντες ἐς τὰ στεινόπτορα ἐμάχοντο. τότε δὲ συμμέσγοντες ἔξω τῶν στεινῶν ἔπιτσιτον “πελήϑεϊ πολλοὶ τῶν βαρβάρων" ὄπισϑε γὰρ οἱ ἡγεμόνες τῶν τελέων ἔχοντες μάστιγας ἐρράπειζον πάντα ἄνδρα, αἰεὶ ἐς τὸ πρόσω ἔποτρύνοντες. πολλοὶ μὲν δὴ ἐσέπιπτον αὑτῶν ἐς τὴν ϑάλασσαν καὶ διεφϑείροντο, πολλῷ δ᾽ ἔτι πλεῦνες κατοπατέοντο ζωοὶ ὕπ᾽ ἀλλήλων" ἦν δὲ λόγος οὐδεὶς τοῦ ἀπολλυμένου. ἅτε 10 γὰρ ἐπιστάμενοι τὸν μέλλοντα σφίσι ἔσεσϑαι ϑάνατον ἐκ τῶν περιιόντων τὸ ὄρος, ἀπεδείκνυντο ῥώμης ὅσον εἶχον μέγιστον ἐς τοὺς βαρβάρους, παραχρεώμενοί τὸ καὶ ἀτέ- 2άοντες. δόρατα μέν γυν τοῖσι πλέοσι αὑτῶν τηνικαῦτα ἤδη ἐτύγχανε κατεηγότα, οἱ δὲ τοῖσι ξίφεσι διεργάζοντο τοὺς 1ὅ Πέρσας. καὶ «Ἰεωνέδης τε ἐν τούτῳ τῷ πόνῳ πίπτει ἁνὴρ γενόμενος ἄριστος καὶ ἕτεροι μετ᾽ αὐτοῦ ὀνομαστοὶ Σπαρτιητέων, τῶν ἐγὼ ὡς ἀνδρῶν ἀξίων γενομένων ἐπυ- ϑόμην τὰ οὐνόματα, ἐπυϑόμην δὲ καὶ ἁπάντων τῶν τριη- κοσίων. καὶ δὴ Περσέων πίπτουσε ἐνθαῦτα ἄλλοι τε Ὃ πολλοὶ καὶ ὀνομαστοί, ἐν δὲ δὴ καὶ Δαρείου δύο παῖδες «Ἀβροκόμης τε καὶ Ὑπεράνϑης, ἐχ τῆς ἀρτάνεω ϑυγατρὸς Φραταγούνης γεγονότες Δαρείῳ. ὃ δὲ ᾿Ἄρτάνης Δαρείου μὲν τοῦ βασιλέος ἦν ἀδελφεός, Ὑστάσπεος δὲ τοῦ 4ρσά- μεὸς παῖς ὃς καὶ ἐχδιδοὺς τὴν ϑυγατέρα 4ΦΙαρείῳ τὸν 36 οἶκον πάντα τὸν ἑωυτοῦ ἐπέδωχε, ὡς μούνης οἱ ἐούσης 22 ταύτης τέκνου. Ξέρξεώ τε δὴ δύο ἀδελφεοὶ ἐνθαῦτα πί- πτουσι μαχόμενοι, καὶ ὑπὲρ τοῦ νεχροῦ τοῦ “ξωνέδεω Περ- σέων τε καὶ “Ταχεδαιμονίων ὠϑισμὸς ἐγένετο πολλός, ἐς ὃ τοῦτόν τε ἀρετῇ οἱ Ἕλληνες ὑπεξείρυσαν καὶ ἐτρέψαντο 80 τοὺς ἐναντίους τετράχις. τοῦτο δὲ συνεστήκεξ μέχρι οὗ

σι

8. οἱ δὲ δριἰυ8 ροϑί ἡμέρας Ἰεφεπίαν [|4. στεινότερα ΡΗ } 11. σφι 112. ἐπεδείχνυντο ΡΕ ἢ 18. ἀξίων λόγον νοὶ ἀξιολόγων 8ι. [[ 20. χαὶ δὴ καὶ « 21. ροϑέ ὀνομαστοὶ 4Β((1) δᾶδυμϊ πολλοὶ δὲ χαὶ οὐχ ὀνο- μαστοί ἢ] 3236. μούνου οἱ ταύτης ἐούσης ἢ [] 28. χαὶ ὑπὲρ Βομιδίεγ : ὑπὲρ

σι

10

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η 219

οἱ σὺν Ἐπιάλτῃ παρεγένοντο. ὡς δὲ τούτους ἥκειν ἐπύ- ϑοντο οἱ Ἕλληνες, ἐνθεῦτεν ἤδη ἑτεροιοῦτο τὸ νεῖκος" ἔς τε γὰρ τὸ στεινὸν τῆς ὁδοῦ ἀνεχώρεον ὀπίσω, καὶ παρα- μειψάμενοι τὸ τεῖχος ἐλθόντες ἵζοντο ἐπὶ τὸν κολωγὸν πάντες ἁλέες οἱ ἄλλοι πλὴν Θηβαίων. ὃ δὲ κολωνὸς ἐστὶ ἐν τῇ ἐσόδῳ, ὅκου νῦν ὃ λίϑινος λέων ἕστηκε ἐπὶ “εω- νέδῃ. ἐν τούτῳ σφέας τῷ χώρῳ ἀλεξομένους μαχαέρῃσι, τοῖσι αὑτῶν ἐτύγχανον ἔτι περιεοῦσαι, καὶ χερσὶ καὶ στό- μασι κατέχωσαν οἱ βάρβαροι βάλλοντες, οἱ μὲν ἐξ ἔναν- τέης ἐπισπόμενοι καὶ τὸ ἔρυμα τοῦ τείχεος συγχώσαντες, οἱ δὲ περιελϑόντες πάντοϑεν περισταδόν.

“1αχεδαιμονέων δὲ καὶ Θεσπιέων τοιούτων γενομένων 326

ὅμως λέγεται ἀνὴρ ἄριστος γενέσϑαι Σπαρτιήτης 4ιηνέ- κης᾽ τὸν τόδε φασὶ εἰπεῖν τὸ ἔπος πρὶν ἢ συμμῖξαι σφέας τοῖσε Μήδοισι, πυϑόμενον πρός τευ τῶν Τρηχινέων ὡς ἐπεὰν οἱ βάρβαροι ἀπιέωσι τὰ τοξεύματα, τὸν ἥλιον ὑπὸ τοῦ πλήϑεος τῶν ὀιστῶν ἀποχρύπτουσι᾽ τοσοῦτο τελῆϑος αὐτῶν εἶναι. τὸν δὲ οὐκ ἐχτλαγέντα τούτοισι εἰπεῖν ἐν ἀλογίῃ ποιεύμενον τὸ ἥηήδων πλῆϑος, ὡς πάντα σφι ἀγαϑὰ ὃ Τρηχίνιος ξεῖνος ἀγγέλλοι, εἰ ἀποκρυπτόντων τῶν Μήδων τὸν ἥλιον ὑπὸ σχιῇ ἔσοιτο πρὸς αὐτοὺς ἢ

μάχη καὶ οὐκ ἐν ἡλίῳ. ταῦτα μὲν καὶ ἄλλα τοιουτότροπα 251

ἔπεα φασὶ ““ηνέκξα τὸν “Τακεδαιμόνιον λιπέσϑαι μνη- μόσυνα᾽ μετὰ δὲ τοῦτον ἀριστεῦσαι λέγονται “αχεδαι- μόνιοιε δύο ἀδελφεοί, Ἄλφεός τε καὶ ἸΠάρων Ὀρσιφάντου παῖδες. Θεσπιέων δὲ εὐδοχίμδε μάλιστα τῷ οὔνομα ἣν “Ζιϑύραμβος “Ἰρματίδεω.

Θαφϑεῖσι δέ σφε αὐτοῦ ταύτῃ τῇ περ ἔπεσον, καὶ 228

τοῖσι πρότερον τελευτήσασι ἢ ὑπὸ «ἀεωνίδεω ἀποπεμ- φϑέντας οἴχεσϑαι, ἐπιγέγραπται γράμματα λέγοντα τάδε.

μυριάσιν ποτὲ τῇδε τριηκοσίαις ἐμάχοντο

ἐκ Πελοποννάσου χιλιάδες τέτορες.

ταῦτα μὲν δὴ τοῖσι πᾶσι ἐπιγέγραπται, τοῖσι δὲ Σπαρ- τιήτησι ἰδίῃ

8. τῆἥισι 480} 18. ἄριστος ἀνὴρ ΡΗ 11. τοσοῦτό τι Ρ, τοσοῦτο τὸ αιοκοηδον [ 29. ἢ τοὺς ϑομδίοτ, τῶν συμμάχων ἢ 8ι.

220 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ ἢ

ὦ ξεῖν᾽, ἀγγέλλειν “ακεδαιμονίοις ὅτε τῇδε χείμεϑα τοῖς κείνων ῥήμασι πειϑόμενοι. “Ἰακεδαιμονίοισι μὲν δὴ τοῦτο, τῷ δὲ μάντι τόδε. μνῆμα τόδε χκλεινοῖο Μεγιστία, ὃν ποτε ἸΠῆδοε Σ“περχειὸν πτοταμὸν κτεῖναν ἀμειψάμενοι, δ μάντιος, ὃς τότε κῆρας ἐπερχομένας σαφα εἰδώς οὐχ ἔτλη Σπάρτης ἡγεμόνα προλιπεῖν. ἐπιγράμμασι μέν νυν καὶ στήλῃσι, ἔξω ἢ τὸ τοῦ μάντιος ἐπίγραμμα, Ἀμφικτύονες εἰσὶ σφέας οἱ ἐπικοσμήσαντες" τὸ δὲ τοῦ μάντιος Μεγιστίεξω Σιμωνίδης ὃ ““εωπρέπεος 10 ἐστὶ κατὰ ξεινέην ὃ ἐπιγράψας.

229 Δύο δὲ τούτων τῶν τριηκοσίων λέγεται Εὔρυτόν τὸ καὶ ζ“ριστόδημον, παρεὸν αὑτοῖσι ἀμφοτέροισι κοινῷ λόγῳ χρησαμένοισε ἢ ἀποσωθῆναι ὅμοῦ ἐς Σπάρτην, ὡς μεμε- τιμένοε γε ἤσαν ἔχ τοῦ στρατοπέδου ὑπὸ «““εωνίδεω καὶ 1ὅ κατεχέατο ἐν ᾿Τλπηνοῖσι ὀφϑαλμιῶντες ἐς τὸ ἔσχατον, ἢ εἴ γε μὴ ἐβούλοντο νοστῆσαι, ἀποϑανεῖν ἅμα τοῖσι ἄλλοισι, παρεόν σφι τούτων τὰ ἕτερα ποιέειν οὐκ ἐθελῆσαι ὅμο- φρονέειν, ἀλλὰ γνώμῃ διενειχϑέντας Εὔρυτον μέν, πυϑό- μενον τῶν Περσέων τὴν περέοδον, αἰτήσαντά τε τὰ ὅπλα Ὃ καὶ ἐνδύντα ἄγειν ἑωυτὸν χελεῦσαι τὸν εἵλωτα ἐς τοὺς μαχομένους, ὅκως δὲ αὑτὸν ἤγαγε, τὸν μὲν ἀγαγόντα οἴχε- σϑαι φεύγοντα, τὸν δὲ ἐσπεσόντα ἐς τὸν ὅμιλον διαφϑα- ρῆναι, “Ἵριστόδημον δὲ λιποψυχέοντα λειφϑῆναι. εἰ μέν γυν ἢ μοῦνον “Ἱριστόδημον ἀλογήσαντα ἀπονοστῆσαι ἐς 26 Σπάρτην ἢ καὶ ὁμοῦ σφεων ἀμφοτέρων τὴν κομιδὴν γε- νέσθαι, δοχέειν ἐμοί, οὐκ ἄν σφε Σπαρτιήτας μῆνεν οὐ- δεμέαν προσϑέσϑαι" νυνὶ δὲ τοῦ μὲν αὐτῶν ἀπολομένου, τοῦ δὲ τῆς μὲν αὐτῆς ἐχομένου προφάσιος οὐκ ἐϑελήσαν- τος δὲ ἀποϑνήσχειν, ἀναγκαίως σφι ἔχειν μηνῖσαι μεγάλως 80

280 ““ριστοδήμῳ. οἱ μέν νυν οὕτω σωϑῆναι λέγουσι ᾿Αριστό- δημον ἐς Σπάρτην καὶ διὰ πρόφασιν τοιήνδε, οἱ δὲ ἄγγελον

Ἴ. ἡγεμόνα 8{.: ἡγεμόνας ἢ 15. τε ΡΗ͂ ἢ 21. ἑωυτόν Κτῦρεν: αὐτὸν ἢ 24, λιποψυχέοντα 48: λειποψυχέοντα οεἰοτΐ. φιλοψυχέοντα γε κοηδοῦ ἢ 25. ἢ 58ι.: ἦνἢ ἀλογήσαντα 488: ἀλγήσαντα ἢ 28. νῦν Κτᾶρεν

:- πὶ, Ὁ ἘΝ κα των τ ΑΣ. γλλνήσ. πκ τ τανί ΛΝ ΝΣ ς ΠῚ ' Ὦ λιν πο Ν ΔΆ αι “ ν “ “

- ᾿ «“ωῤ. “ “ἝἍΠ Ψ “πνω ᾿ "" 5» ἔτι. ἰἷ φρυυββδαιλα Ψ- «-ἀο

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η 221

πεμφϑέντα ἔκ τοῦ στρατοπέδου, ἐξεὸν αὐτῷ καταλαβεῖν τὴν μάχην γινομένην οὐκ ἐθελῆσαι, ἀλλ᾽ ὑπομείναντα ἔν

τῇ ὑδῷ περιγενέσθαι, τὸν δὲ συνάγγελον αὐτοῦ ἀπικό- μενον ἐς τὴν μάχην ἀποϑανεῖν. ἀπονοστήσας δὲ ἐς “1α- 3251 χεδαίμονα ὃ “Ἀριστόδημος εἶχε ὄνειδός τε καὶ ἀτιμίην᾽ πάσχων δὲ τοιάδε ἠτίμωτο" οὔτε οἱ πῦρ οὐδεὶς ἔναυε Σπαρτιητέων οὔτε διελέγετο" ὄνειδος δὲ εἶχε ὃ τρέσας “4ριστόδημος καλεόμενος. ἀλλ᾽ ὃ μὲν ἐν τῇ ἐν Πλαταιῇσι 232 μάχῃ ἀνέλαβε πᾶσαν τὴν ἐπενειχϑεῖσαν αἰτίην" λέγεται

δὲ χαὶ ἄλλον ἀποπεμφϑέντα ἄγγελον ἐς Θεσσαλίην τῶν τριηχοσίων τούτων περιγενέσθαι, τῷ οὔνομα εἶναι Πα»- τίτην᾽ νοστήσαντα δὲ τοῦτον ἐς Σπάρτην, ὡς ἠτίμωτο, ἀπάγξασϑαι.

Οἱ δὲ Θηβαῖοι, τῶν ὁ «ἀεοντιάδης ἐστρατήγεε, τέως 238. μὲν μετὰ τῶν Ἑλλήνων ἐόντες ἐμάχοντο ὑπ᾽ ἀναγκαίης ἐχόμενοι πρὸς τὴν βασιλέος στρατιήν" ὡς δὲ εἶδον κατυ- πέρτερα τῶν Περσέων γινόμενα τὰ πρήγματα, οὕτω δή, τῶν σὺν “:εωνέδῃ Ἑλλήνων ἐπειγομένων ἐπὶ τὸν κολωνόν, ἀποσχισϑέντες τούτων χεῖρας τὲ προέτειγον καὶ ἤισαν ασσον τῶν βαρβάρων, λέγοντες τὸν ἀληϑέστατον τῶν λό- γων, ὡς καὶ μηδίζουσι καὶ γῆν τὲ καὶ ὕδωρ ἐν πρώτοισι ἔδοσαν βασιλέι, ὑπὸ δὲ ἀναγκαίης ἐχόμενοι ἐς Θερμοπύ- λας ἀπικοίατο καὶ ἀναίτιοι εἶεν τοῦ τρώματος τοῦ γεγο- γότος βασιλέι. ὥστε ταῦτα λέγοντες περιδγένοντο᾽ εἶχον ᾿ γὰρ καὶ Θεσσαλοὺς τούτων τῶν λόγων μάρτυρας. οὐ μέν- τοι τά γε πᾶντα εὐτύχησαν᾽ ὡς γὰρ αὐτοὺς ἔλαβον οἱ βάρβαροι ἐλθόντας, τοὺς μὲν τινὰς καὶ ἀπέχτειναν προσ- ἐόντας, τοὺς δὲ υυλεῦνας αὐτῶν κελεύσαντος Ἐέρξεω ἔστι- ζον στίγματα βασιλήια, ἀρξάμενοι ἀπὸ τοῦ στρατηγοῦ “εοντιάδεω" τοῦ τὸν παῖδα Εὐρύμαχον χρόνῳ μετέπειτα ἐφόνευσαν Πλαταιέες στρατηγήσαντα ἀνδρῶν Θηβαίων τετραχοσίων καὶ σχόγντα τὸ ἄστυ τὸ Πλαταιέων.

ὅ. ὃ οπι. ΡΗ͂ || ὄνειδός τε εἶχε ΡΕ ἢ} Ἴ. δὲ 51.: τε ἢ 18. ἐπειγομένων ῬΗ͂, ῬΡΙαΐ. πιο. ῥ. 866: ἐπιγενομένων || 23. εἶναι ΡΗ || 24. περιεγέ- γοντο 4. ΡΙ]υί. [ 25. τῶν λόγων τούτων ΡΗ͂ |! 28. ἔστιξαν Ρὶαί,

222 ΗἩΡΟΔΟΤΟΥ Η

Οἱ μὲν δὴ περὶ Θερμοπύλας Ἕλληνες οὕτω ἡγωνί- σαντο, Ξέρξης δὲ καλέσας Δημάρητον εἰρώτα ἀρξάμενος ἐνθένδε. “Δημάρητε, ἀνὴρ εἷς ἀγαθός. τεχμαίρομαι δὲ τῇ ἀληϑείῃ" ὅσα γὰρ εἶπας, ἅπαντα ἀπέβη οὕτω. νῦν δέ μοι εἶπέ, χκόσοι τινὲς εἰσὶ οἱ λοιποὶ “αχεδαιμόνιοι, χαὶ τούτων ὅχόσοι τοιοῦτοι τὰ πολέμια εἴτε καὶ ἄπεαν- τες ὃ δ᾽ εἶπε “ὦ βασιλεῦ, πλῆϑος μὲν πολλὸν πάντων τῶν “Ἰαχεδαιμονέων καὶ πόλιες πολλαί" τὸ δὲ ϑέλεις ἐχμαϑεῖν, εἰδήσεις. ἔστι ἐν τῇ ““αχεδαίμονε Σπάρτη πό- λις ἀνδρῶν ὀχτακισχιλέων μάλιστα, καὶ οὗτοι πάντες εἰσὶ ὅμοιοι τοῖσι ἐνθάδε μαχεσαμένοισι" οἵ γε μὲν ἄλλοι .1ακε- δαιμόνιοι τούτοισε μὲν οὐκ ὅμοιοι, ἀγαϑοὶ δέ εἶπ πρὸς ταῦτα Ἐέρξης “Δημάρητε, τέῳ τρόπῳ ἀπονητότατα τῶν ἀνδρῶν τούτων ἐπικρατήσομεν; ἴϑιε ἐξηγέο" σὺ γὰρ ἔχεις αὐτῶν τὰς διεξόδους τῶν βουλευμάτων οἷα βασιλεὺς

935 γενόμενος: ὃ δ᾽ ἀμείβετο “ὦ βασιλεῦ, εἰ μὲν δὴ συμ-

βουλεύεαί μοε προϑύμως, δίκαιόν μὲ σοέ ἔστι φράζειν τὸ ἄριστον" εἰ τῆς ναυτικῆς στρατιῆς νέας τριηκοσίας ἀποστείλειας ἐπὶ τὴν “άκαιναν χώρην. ἔστι δὲ ἐπ᾿ αὐτῇ γῆσος ἐπιχειμένη τῇ οὔνομα ἐστὶ Κύϑηρα, τὴν Χίλων ἀνὴρ παρ᾽ ἡμῖν σοφώτατος γενόμενος κέρδος μέζον ἂν ἔφη εἶναι Σπαρτιήτησι κατὰ τῆς ϑαλάσσης καταδεδυχέναι μᾶλλον ἢ ὑπερέχειν, αἰεί τε προσδοκῶν ἀπ αὐτῆς τοι- οὔτο ἔσεσϑαι οἷόν τοι ἐγὼ ἐξηγέομαι, οὔτι τὸν σὸν στόλον προειδώς, ἀλλὰ πάντα ὁμοίως φοβεόμενος ἀνδρῶν στόλον. ἐκ ταύτης τῆς νήσου δρμώμενοι φοβεόντων τοὺς “αχεδαι- μονίους. παροίκου δὲ πολέμου σφι ἐόντος οἴκηίου, οὐδὲν δεινοὶ ἔσονταί τοι μὴ τῆς ἄλλης Ἑλλάδος ἁλισκομένης ὑπὸ τοῦ πεζοῦ βοηϑέωσι ταύτῃ. καταδουλωϑείσης δὲ τῆς ἄλ- λης Ἑλλάδος ἀσϑενὲς ἤδη τὸ “Ζακωνικὸν μοῦνον λείπεται. ἣν δὲ ταῦτα μὴ ποιέῃς, τάδε τοι πιεροσδόκα ἔσεσθαι. ἔσει τῆς Πελοποννήσου Ισϑμὸς στεινός" ἐν τούτῳ τῷ χώρῳ πάντων Πελοποννησίων συνομοσάγντων ἐπὶ σοὶ μάχας

10. μάλιστά χη᾿ οὗτοι ϑομδίεν [[ 21. μέζον ἂν 8ι.: μέζον ἢ 24. τοι 48Ρ: τι] 26. ὁρμώμενοι οἱ σοὶ

"ὦ

ὅ

25

10

80

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Η 228

ἰσχυροτέρας ἄλλας τῶν γεγνομενέων προσδέκεο ἔσεσϑαί τοι. ἐχεῖνο δὲ ποιήσαντι ἀμαχητὶ ὃ τε ᾿Ισϑμὸς οὗτος καὶ αἱ πόλιες προσχωρήσουσι:"

“έγει μετὰ τοῦτον ““χαιμένης, ἀδελφεός τε ἐὼν Ἐέρ-- 236

ξεω καὶ τοῦ ναυτικοῦ στρατοῦ στρατηγός, παρατυχών τε τῷ λόγῳ καὶ «δείσας μὴ ἀναγνωσθῇ Ἐέρξης ποιέειν ταῦτα,

“ὦ βασιλεῦ, δρῶ σε : ἀνδρὸς ἐνδεκόμενον λόγους ὃ ὃς φϑονέει τοι εὑ πρήσσοντε ἢ καὶ προδιδοῖ πρήγματα τὰ σά. καὶ γὰρ δὴ καὶ τρόποισι τοιούτοισι χρεώμενοι Ἕλληνες χαί- ρουσι" τοῦ τε εὐτυχέϑιν φϑονέουσι καὶ τὸ κρέσσον στυγέ- ουσι. εἶ δ᾽ ἐπὶ τῇσι παρεούσῃσι τύχησι, τῶν νέες νεναυη- γήχασι. τετραχύσιαι, ἄλλας ἐκ τοῦ στρατοπέδου τριηκοσίας ἀἁποπέμψεις περιτελέειν Πελοπόννησον, ἀξιόμαχοέ τοι γέ- γονται οἱ ἀντίπαλοι" ἁλὴς δὲ ἐὼν ὃ ναυτιχὸς στρατὸς δυσμεταχείριστός τε αὐτοῖσι γένεται, καὶ ἀρχὴν οὐκ ἀξιό- μαχοί τοι ἔσονται. καὶ πᾶς ὃ ναυτικὸς τῷ πεζῷ ἀρήξει καὶ ὃ πεζὸς τῷ ναυτικῷ ὁμοῦ πορευόμενος" εἰ δὲ δια- σπάσεις, οὔτε σὺ ἔσεαι ἐχείνοισι χρήσιμος οὔτε ἐκεῖνοι σοίἔ. τὰ σεωτοῦ δὲ τιϑέμενον εὖ γνώμην ἔχω τὰ τῶν ἀντιπολέμων μὴ ἐπιλέγεσθαι πρήγματα, τῇ τε στήσονται τὸν πόλεμον τά τὲ ποιήσουσι ὅσοι τε πλῆϑος εἰσί. ἷκα- γοὶ γὰρ ἐκεῖνοί γε αὐτοὶ ἑωυτῶν πέρε φροντέζειν εἰσί, ἡμεῖς δὲ ἡμέων ὡσαύτως. “Πακεδαιμόνιοι δὲ ἣν ἴωσι ἀντία Πέρσησι ἐς μάχην, οὐδὲν τὸ παρεὸν τρῶμα ἀκεῦνται."

ἀμείβεται Ξέρξης τοῖσιδε. “Αχαίμενες, εὖ τε μοι δοκέεις 3317

λέγειν καὶ ποιήσω ταῦτα. Δημάρητος δὲ λέγει μὲν τὰ ἄριστα ἔλπεται εἶναι ἐμοί, γνώμῃ μέντοι ἑσσοῦται ὑπὸ σεῖ. οὐ γὰρ δὴ κεῖνό γε ἐνδέξομαι ὅκως οὐχ εὑνοέει τοῖσι ἐμοῖσι πρήγμασι, τοῖσί τε λεγομένοισι πρότερον ἐχ τούτου σταϑμώμενος καὶ τῷ ἐόντι, ὃ ὅτι πολιήτης μὲν πολιήτῃ εὖ πρήσσοντε φϑονέει καὶ ἔστε δυσμενὴς τῇ σιγῇ, οὐδ᾽ ἂν

11. τῶν] ἐκ τῶν εοπὶ. Βδμν, τῇσί τοι νέες γ6] τῇσι τῶν νεῶν 58. ἢ 18. 16. τοι οπι. 486} 19. τιϑέμενον 8ι.: τιϑέμενος ἢ ἔχων ῬΗ͂, ἔχε 5. Βεῖθκα || 24, οὐδὲ ἕν 486. [οτίαββ6 οὐ μὴ ἢ ἀχεῦνται 81.: ἀνιεῦνται 1,.. ἀχέσονται φταοὶογαί Βθὶβ κα

224 ἨΠΡΟΔΟΤΟΥ Η

συμβουλευομένου τοῦ ἀστοῦ πολιήτης ἀνὴρ τὰ ἄριστά οἱ δοκέοντα εἶναι ὑποϑέοιτο, εἰ μὴ πρόσω ἀρετῆς ἀνήχοι" σπάνιοι δὲ εἰσὶ οἱ τοιοῦτοι᾽ ξεῖνος δὲ ξείνῳ εὑ πρήσσοντι ἐστὶ εὐμενέστατον πάντων, συμβουλευομένου τε ἂν συμ- βουλεύσειξ τὰ ἄριστα. οὕτω ὧν [περὶ] κακολογέης τῆς ἐς Ζημάρητον, ἐόντος ἐμοὶ ξεένου πέρι, ἔχεσϑαι τινὰ τοῦ λοιποῦ κελεύω."

Ταῦτα εἴπας Ξέρξης διδξήι6 διὰ τῶν γεχρῶν, καὶ ““εωνίέδεω, ἀκηκοὼς ὅτι βασιλεύς τδ ἦν καὶ στρατηγὸς “1ακεδαιμονέων, ἐκέλευσε ἀποταμόντας τὴν κεφαλὴν ἀνα- σταυρῶσαι. δῆλά μοι πολλοῖσι μὲν καὶ ἄλλοισι τεχμη- ρέοισι, ἐν δὲ καὶ τῷδε οὐκ ἥκιστα γέγονε, ὅτε βασιλεὺς Ἐέρξης πάντων δὴ μάλιστα ἀνδρῶν ἐϑυμώϑη ζῶντι “εω- γέδῃ" οὐ γὰρ ἄν χοτε ἐς τὸν νεχρὸν ταῦτα παρενόμησε, ἐπεεὶ τιμᾶν μάλιστα γομέζουσι τῶν ἐγὼ οἷδα ἀνθρώπων Πέρσαι ἄνδρας ἀγαϑοὺς τὰ πολέμια. οἱ μὲν δὴ ταῦτα ἐχτοέευν, τοῖσι ἐπεδετέταχτο ποιέειν.

νειμι δὲ ἐκεῖσε τοῦ λόγου τῇ μοι τὸ πρότερον ἐξέ- λιπε. ἐπύϑοντο “Τακεδαιμόνιοι ὅτι βασιλεὺς στέλλοιτο ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα πρῶτοι, καὶ οὕτω δὴ ἐς τὸ χρηστήριον τὸ ἐς Δελφοὺς ἀπέπεμψαν, ἔνϑα δή σφι ἐχρήσϑη τὰ ὀλίγῳ πρότερον εἶπον" ἐπύϑοντο δὲ τρόπῳ ϑωμασίῳ. 4]ημάρητος γὰρ ὃ “ἠρίστωνος φυγὼν ἐς Μήδους, ὡς μὲν ἐγὼ δοκέω καὶ τὸ οἰκὸς ἐμοὶ συμμάχεται ; οὐκ ἣν εὔνοος “Ἰακεδαιμονίοισι, πάρεστι δὲ εἰκάζειν εἴτε εὐνοίῃ ταῦτα ἐποίησε εἴτε καὶ καταχαίρων. ἐπείτε γὰρ Ξέρξῃ ἔδοξε στρατηλατέειν ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, ἐὼν ἐν Σούσοισι ὁ 4η- μάρητος καὶ πυϑόμεγνος ταῦτα ἠϑέλησε “Ιακεδαιμονίοισι ἐξαγγεῖλαι. ἄλλως μὲν δὴ οὐκ εἶχε σημῆναι" ἐπικίνδυνον γὰρ ἦν μὴ λαμφϑείη" ὃ δὲ μηχανᾶται τοιάδε" δελτίον

ὅ. περὶ ἀε]. Κιῦρογ: περὶ χακολογίης 4180, χακολογίης πέρι ΡΗ || θ. πέρι, ἔχεσϑαι 81.: ἔχεσϑαι ἢ, ἀπέχεσϑαι 4413. Ἀεΐδκε, περιέ- χεσϑαι ἰἰὈτὶ οεἰοτὶ || 9. ὡς ὅτι 480 ἢ 14. ἂν οπι. 4.80 || 18. Ἄνειμι -- ν. 220, 12 γενέσϑαι 86ε]. Κγᾶφεν ἢ 18. ἐπ᾽ ἐχεῖνο ῬΗ͂ ᾿] τὸ οι. ΡΗ ἢ 29. δὴ οα. 4186

σι

10

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Η 2)

δίπτυχον λαβὼν τὸν χηρὸν αὐτοῦ ἐξέκνησε, καὶ ἔπειτα ἐν τῷ ξύλῳ τοῦ δελτέου ἔγραψε τὴν βασιλέος γνώμην, ποιήσας δὲ ταῦτα ὀπίσω ἐπέτηξε τὸν κηρὸν ἐπὶ τὰ γράμ- ματα, ἵνα φερόμενον χεινὸν τὸ δελτίέον μηδὲν πρῆγμα παρέχοι πρὸς τῶν ὁδοφυλάκων. ἐπεὶ δὲ καὶ ἀπίέκετο ἐς τὴν “Ἰακεδαίμονα, οὐκ εἶχον συμβαλέσθαι οἱ “4ακεδαι- μόνιοι, πρίν γε δή σφι, ὡς ἐγὼ πυνϑάνομαι, Κλεομένεος μὲν ϑυγάτηρ ““Πεωνίδεω δὲ γυνὴ Γοργὼ ὑπέϑετο ἐπιφρα- σϑεῖσα αὑτή, τὸν κηρὸν κνᾶν κελεύουσα, καὶ εὑρήσειν σφέας γράμματα ἐν τῷ ξύλῳ. πειϑόμενοι δὲ εὗρον καὶ ἐπελέξαντο, ἔπειτα δὲ τοῖσι ἄλλοισι Ἕλλησι ἐπέστειλαν. ταῦτα μὲν δὴ οὕτω λέγεται γενέσϑαι.

Ι!

2. τῷ οι. ΑΒ6 || 9. ἐχχνᾶν ΝΑΡΟΓ

Ἡοτοδοίῃθ 1. 1ὅ

Θ

Οἱ δὲ Ἑλλήνων ἐς τὸν ναυτικὸν στρατὸν ταχϑέντες ἦσαν οἵδε, ᾿4ϑηναῖοι μὲν νέας παρεχόμενοι ἑκατὸν καὶ εἴχοσι καὶ ἑπτά" ὑπὸ δὲ ἀρετῆς τε καὶ προϑυμίης Πλα- ταιέες ἄπειροι τῆς ναυτικῆς ἐόντες συνεπλήρουν τοῖσι ᾿ϑηναίοισι τὰς νέας. Κορίνϑιοι δὲ τεσσεράκοντα νέας παρείχοντο, Μεγαρέες δὲ εἴκοσι. καὶ Χαλκιδέες ἐπλήρουν εἴχοσι, 41ϑηναίων σφι παρεχόντων τὰς νέας, «Αἰγινῆται δὲ ὀχτωκαέδεχα, Σικυώνιοι δὲ δυοκαέδεχα, “ακεδαιμόνιοι δὲ δέκα, Ἐπιδαύριοι δὲ ὀχεώ, Ἐρετριέες δὲ ἑπτά, Τρου- ζήνιοι δὲ πέντε, Στυρέες δὲ δύο, καὶ Κήιοι δύο τε νέας καὶ πεντηχογτέρους δύο᾽ “«Ἰοχροὶ δέ σφι οἱ Ὀπούντιοι ἐπεβοήϑεον πεντηχοντέρους ἔχοντες ἕπτα.

Ἦσαν μὲν οὗτοι οἱ στρατευόμενοι ἐπ᾽ “Ἀρτεμίσιον, εἴρηται δέ μοι καὶ ὡς τὸ πλῆϑος ἕκαστοι τῶν νεῶν παρεέ- χοντο. ἀριϑμὸς δὲ τῶν συλλεχϑεισέων νεῶν ἐπε “ἄρτε- μίσιον ἢν, πάρεξ τῶν πεντηχοντέρων, διηκόσιαι καὶ ἔβδο-

μήκοντα χαὶ μία. τὸν δὲ στρατηγὸν τὸν τὸ μέγιστον κράτος ἔχοντα παρείχοντο Σπαρτιῆται Εὐρυβιάδην Εὐρυ- κλείδεω" οἱ γὰρ σύμμαχοι οὐκ ἔφασαν, ἣν μὴ ὃ «Δάκων ἡγεμογνεύῃ, 41ϑηναίοισι ἕψεσθαι ἡγεομένοισι, ἀλλὰ λύσειν 3 τὸ μέλλον ἔσεσθαι στράτευμα. ἐγένετο γὰρ κατ᾽ ἀρχὰς λόγος, πρὶν ἢ καὶ ἐς Σικελίην πέμπειν ἐπὶ συμμαχίην, ὡς τὸ ναυτικὸν ᾿4ϑηναίοισι χρεὸν εἴη ἐπιτράπεειν. ἀντι- βάντων δὲ τῶν συμμάχων εἶκον οἱ ᾿41ϑηναῖοι μέγα πεποιη- μένοι περιεῖναι τὴν Ἑλλάδα καὶ γνόντες, εἰ στασιάσουσι

Ἴ. παρεχόντων σφι Ρἢ [| 18. μὲν οὖν ΡΗ ᾿] 14. ὡς] ὅσας (φμοῦ γ4}19, ὅσον Ἀεἶδικε 11. τὸ οι». Ρρ». ἢ || 234. μέγα τε ποιεύμενοι ῖ

10

1ὅ

2ὅ

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 227

περὶ τῆς ἡγεμονίης, ὡς ἀπολέεται ἡ Ἑλλάς, ὀρϑὰ »οεῦντερ" στάσις γὰρ ἔμφυλος πολέμου ὁμοφρονέοντος τοσούτῳ χκά- κιον ἐστὶ ὅσῳ πόλεμος εἰρήνης. ἐπιστάμενοι ὦν αὐτὸ τοῦτο οὐχ ἀντέτεινον ἀλλ᾽ εἶκον, μέχρι ὅσου κάρτα ἐδέ- οντο αὐτῶν, ὡς διέδεξαν" ὡς γὰρ δὴ ὠσάμενοι τὸν Πέρ- σην περὶ τῆς ἐκείνου ἤδη τὸν ἀγῶνα ἐπεοιξῦντο, πρόφασιν τὴν Παυσανίδω ὕβριν προϊσχόμενοι ἀπείλοντο τὴν ἦγε- μονίην τοὺς “Ἰαχεδαιμονίους. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ὕστερον ἐγένετο.

Τότε δὲ οὗτοι οἱ καὶ ἐπ᾽ “Ἀρτεμίσιον Ἑλλήνων ἀπι- 4 χόμενοι ὡς εἶδον νέας τε πολλὰς καταχϑείσας ἐς τὰς Ἀφέτας καὶ στρατιῆς ἅπαντα πλέα, ἐπεὶ αὑτοῖσι παρὰ δόξαν τὰ πρήγματα τῶν βαρβάρων ἀπέβαινε ἢ ὡς αὐτοὶ κατεδόχεον, καταρρωδήσαντες δρησμὸν ἐβουλεύοντο ἀπὸ τοῦ “Ἀρτεμισίου ἔσω ἐς τὴν Ἑλλάδα. γνόντες δὲ σφέας οἱ Εὐβοέες ταῦτα βουλευομένους ἐδέοντο Εὐρυβιάδεω προσ- μεῖναι χρόνον ὀλίγον, ἔστ᾽ ἂν αὐτοὶ τέχνα τε καὶ τοὺς οἰκέτας ὑπεχϑέωνται. ὡς δ᾽ οὐκ ἔπειϑον, μεταβάντες τὸν ᾿4ϑηναίων στρατηγὸν πεέϑουσι Θεμιστοκλέα ἐπὶ μι- σθϑῷ τριήκοντα ταλάντοισι, ἐπ᾽ ᾧ τε καταμείναντες τερὸ τῆς Εὐβοίης ποιήσονται τὴν ναυμαχίην. ὃ δὲ Θεμιστο-- κλέης τοὺς Ἕλληνας ἐπισχεῖν ὧδε ποιέει" Εὐρυβιάδῃ τού- των τῶν χρημάτων μεταδιδοῖ πέντε τάλαντα ὡς παρ᾽ ἑωυτοῦ δῆϑεν διδούς. ὡς δέ οἱ οὗτος ἀνεπέπειστο, 4δεί- μαντος γὰρ ὃ ὩΩκύτου ὃ Κορίνϑιος στρατηγὸς τῶν λου- πῶν ἤσπαιρε μοῦνος, φάμενος ἀποπλεύσεσϑαί τε ἀπὸ τοῦ ᾿Τρτεμισίου καὶ οὐ παραμενέειν, τερὸς δὴ τοῦτον εἶπε ὃ Θεμιστολέης ἐπομόσας “οὐ σύ γε ἡμέας ἀπολείψεις, ἐπεί τοῦ ἐγὼ μέζω δῶρα δώσω ἢ βασιλεὺς ἄν τοι ὃ η- δων πέμψειε ἀπολιπόντι τοὺς συμμάχους." ταῦτά τε ἅμα ἠγόρευε καὶ πέμπει ἐπὶ τὴν νέα τὴν ᾿Αδειμάντου τάλαντα ἀργυρίου τρία. οὗτοί τε δὴ πάντες δώροισι ἀναπέπει- σμένοι ἦσαν καὶ τοῖσι Εὐβοεῦσι ἐχεχάριστο, αὐτός τε ὃ

4, μέχρι οὗ ΡΗ͂ ἢ ὅ. γὰρ διωσάμενοι ΒΕΚΚοΡ Π 26. ὁ Κορίνϑιος δυϊάλθ ν. ἤσπαιρεν: χορίνϑιος || τῶν λοιπῶν οι. Ρἢ ἢ 832. παντες]

πληγέντες ἢὶ 155

228 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ 6

Θεμιστοκλέης ἐκέρδηνε, ἐλάνθανε δὲ τὰ λοιπὰ ἔχων, ἀλλ᾽ ἠπιστέατο οἱ μεταλαβόντες τούτων τῶν χρημάτων ἐκ τῶν ᾿4΄ϑηνέων ἐλθεῖν ἐπὶ τῷ λόγῳ τούτῳ τὰ χρήματα.

6. οὕτω δὴ κατέμεινάν τε ἐν τῇ Εὐβοίῃ καὶ ἐναυμάχη- σαν, ἐγένετο δὲ ὧδε. ἐπείτε δὴ ἐς τὰς ᾿Αφέτας περὶ δείλην πρωέην γινομένην ἀπέκατο οἱ βάρβαροι, πυϑόμενοι μὲν ἔτι καὶ πρότερον περὶ τὸ ᾿Αρτεμέσιον ναυλοχέειν νέας “Ἑλληνίδας ὀλίγας, τότε δὲ αὐτοὶ ἰδόντες, πρόϑυμοι ἦσαν ἐπιχειρέειν, εἴ κως ἕλοιεν αὐτάς. ἐκ μὲν δὴ τῆς ἀντέης προσπλέειν οὔ κώ σφι ἐδόκεε τῶνδε εἵνεχα, μή κως ἰδόν- τες οἱ Ἕλληνες προσπλέοντας ἐς φυγὴν ὁδὁρμήσειαν φεύ- γοντάς τε εὐφρόνη καταλαμβάνῃ" καὶ ἔμελλον δῇϑεν ἐκ- φεύξεσθαι , ἔδει δὲ μηδὲ πυρφόρον τῷ ἐκείνων λόγῳ ἐκφυγόντα περιγενέσθαι. πρὸς ταῦτα ὧν τάδε ἐμηχανῶν- το τῶν νεῶν ἁπασέων ἀποκρίναντες διηκοσίας περιέ- πέμπον ἔξωϑεν Σχιάϑου, ὡς ἂν μὴ ὀφϑείησαν ὑπὸ τῶν πολεμίων περιπλέουσαι Εὔβοιαν κατὰ τε Καφηρέα καὶ περὶ Γεραιστὸν ἐς τὸν Εὔριπον, ἵνα δὴ περιλάβοιεν οἵ μὲν ταύτῃ ἀπικόμενοι καὶ φράξαντες αὑτῶν τὴν ὀπίσω φέρουσαν ὅδόν, σφεῖς δὲ ἐπεισπόμενοι ἐξ ἐναντέης. ταῦτα βουλευσάμενοι ἀπέπεμπον τῶν νεῶν τὰς ταχϑείσας, αὐτοὶ οὐκ ἐν νόῳ ἔχοντες ταύτης τῆς ἡμέρης τοῖσι Ἕλλησι ἐπι- ϑήσεσϑαι, οὐδὲ πρότερον ἢ τὸ σύνθημά σφι ἔμελλε φανή- σεσϑαι παρὰ τῶν περιπλεόντων ὡς ἡκόντων. ταύτας μὲν δὴ περιέπεμπον, τῶν δὲ λοιπέων νεῶν ἐν τῇσι ᾿Ἀφέτῃσι ἐποιεῦντο ἀριϑμόν.

8 Ἔν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ ἐν ᾧ οὗτοι ἀριϑμὸν ἐποιεῦντο τῶν νεῶν, ἦν γὰρ ἐν τῷ στρατοπέδῳ τούτῳ Σχυλλίης Σκχιωγναῖος δύτης τῶν τότε ἀνθρώπων ἄριστος, ὃς καὶ ἐν τῇ ναυηγέῃ τῇ κατὰ Πήλιον γενομένῃ πολλὰ μὲν ἔσωσε τῶν χρημάτων τοῖσι Πέρσῃσι, πολλὰ δὲ καὶ αὑτὸς περιε-- βάλετο" οὗτος ὃ Σκυλλίης ἐν νόῳ μὲν εἶχε ἄρα καὶ πρό- τερον αὐτομολήσειν ἐς τοὺς Ἕλληνας, ἀλλ᾽ οὗ γάρ οἱ

.1

2. ᾿Αϑηνέων ΒεΚΚεΙ: ἀϑηναίων ἢ 1. τὸ οι. 486 12. φεὐξεσϑαι ἢ} 106. ὀφϑέωσι ΡΗ͂

(5. τορι, γι νι (Ἄκωιν τὸ ὑφ" ἜΝ ᾿ττω παρ κ᾽ αλκέίς φαοτά. αξδι«., «αἰ αἱ 4.ο«(ς ἢ

“-“- «-.-.-...

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂.θ 959

παρέσχε ὡς τότε. ὅτεῳ μὲν δὴ τρόπῳ τὸ ἐνθεῦτεν ἔτι ἀπέκετο ἐς τοὺς Ἕλληνας, οὐκ ἔχω εἰπεῖν ἀτρεκέως, ϑω- μάζω δὲ εἰ τὰ λεγόμενα ἐστὶ ἀληϑέα" λέγεται γὰρ ὡς ἐξ “ἀφετέων δὺς ἐς τὴν ϑάλασσαν οὐ πρότερον ἀνέσχε πρὶν ἢ ἀπέκετο ἐπὶ τὸ ᾿ἀρτεμίσιον, σταδίους μάλιστά κῃ τού- τους ἐς ὀγδώκοντα διὰ τῆς ϑαλάσσης διεξελθών. λέγεται μέν νυν καὶ ἄλλα ψευδέσι εἴκελα περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτου, τὰ δὲ μετεξέτερα ἀληϑέα᾽ περὶ μέντοι τούτου γνώμη μοι ἀποδεδέχϑω πλοίῳ μὲν ἀπικέσϑαι ἐπὶ τὸ ᾿Αρτεμίέσιον. ὡς δὲ ἀπέκετο, αὐτίκα ἐσήμηνε τοῖσι στρατηγοῖσι τὴν τε γαυηγέην ὡς γένοιτο, καὶ τὰς περιπεμφϑείσας τῶν νεῶν περὶ Εὔβοιαν. τοῦτο δὲ ἀκούσαντες οἱ Ἕλληνες λόγον 9 σφίσι αὐτοῖσι ἐδίδοσαν. πολλῶν δὲ λεχϑέντων ἐνίκα τὴν ἡμέρην ἐκείνην αὐτοῦ μείναντας τὸ καὶ αὐλισϑέντας, μετέ- πειτα γύχτα μέσην παρέντας πορεύεσϑαι καὶ ἀπαντᾶν τῇσι "τεριπλεούσῃσι τῶν νεῶν. μετὰ δὲ τοῦτο, ὡς οὐδείς σφι ἐπέπλεε, δείλην ὀψίην γινομένην τῆς ἡμέρης φυλα- ξαντες αὐτοὶ ἐπανέσπελεον ἐπὶ τοὺς βαρβάρους, ἀπόπειραν αὑτῶν ποιήσασϑαι βουλόμενοι τῆς τε μάχης καὶ τοῦ διεκ- πλόου. δρῶντες δὲ σφέας οἵ τε ἄλλοι στρατιῶται οἱ Ἐέρ- 10 ξεω καὶ οἱ στρατηγοὶ ἐτπεισελέοντας νηυσὶ ὀλίγησι, πάγχυ σφι μανέην ἐπενείκαντες ἀνῆγον καὶ αὐτοὶ τὰς νέας, ἐλπέ- σαντες σφέας εὑπετέως αἱρήσειν, οἰκότα κάρτα ἐλσείσαντες, τὰς μέν γε τῶν Ἑλλήνων δρῶντες ὀλίγας. νέας, τὰς δὲ ἑωυτῶν πλήϑεϊ τὲ πολλαπλησίας καὶ ἄμεινον πλεούσας. καταφρονήσαντες ταῦτα ἐκυκλοῦντο «αὑτοὺς ἐς μέσον. ὅσοι μέν γυν τῶν Ἰώνων ἦσαν εὔνοοι τοῖσι Ἕλλησι, ἀέκοντές τε ἐστρατεύοντο συμφορήν τε ἐποιεῦντο μεγάλην δρῶντες περιεχομένους αὑτοὺς καὶ ἐπιστάμενοι ὡς οὐδεὶς αὑτῶν ἀπονοστήσει" οὕτω ἀσϑενέα σφι ἐφαίνετο εἶναι τὰ τῶν Ἑ.:λλήγων πρήγματα. ὅσοισι δὲ καὶ ἡδομένοισι ἦν τὸ γινόμενον, ἅμιλλαν ἐποιεῦντο ὅκως αὑτὸς ἕκαστος πρῶτος γέα Ἀττικὴν ἑλὼν παρὰ βασιλέος δῶρα λάμψεται" “42439η- γαέων γὰρ αὐτοῖσι λόγος ἣν πλεῖστος ἀνὰ τὰ στρατόπεδα.

10. ἐσήμαινε ΡΗἢ 332. ἕκαστος αὐτὸς ΡῬΗ͂

ὩΣ ΒΡ ὦ

: ταῦ ἐς λωσαι ἃς ἔν ασπνε. πρπα ὑξὰ ἀσειτραα παᾶδε Γ΄ μείονα τεκεακαι ἦε τὸ ἀσσεν τὰς πρτασας σουτῖφ»»». ἔξξταμα ἢὰ δισπανται ἐμ ἼΣ φησ ἂν 1... πεῷ ἄπο- "περ δενες: παρ ἀπε ἄτιμα. ἐνώπτακι καέσασνπα πέως ἀεφσπτῖι, κῶν ἐκχραλιχιδῖν ἅτε τὴν ἱ 1ωπ"1ὸὺ τῖῦ 5 απασοοέππων ὅ ἄαδιῦαν: αΐξιναι. Θείασινα 1» Ἄσιον. ὡσπαν ἔονται ἣν, πῶ Πεχμαατεικειω Σρῖμαα.. ππακ;: ἀξ Ἑλασπαν πξα ποῖν πιζλαῦμδ, μεν ἐξ νὰ ΚΤ ἐδύνααι, δ-ασμσνς Φ΄τχώκωτα. χινὰ πὶ ἀρμακτια» ξωπές σῦκας. ταῖς Σ ὧν τῇ ναξωας"" καῖπε ἀπεμιζοσσναι: Στ χαν ἸΔδανῖς-: ἀπ Ξ ἐκεννσαπε ξάπαπκ σὲ πὲν 1 ἄπ Ξκωπας ἔκ τῷ ἐχειιμιπων πτετ κεν. π ἃς ἀσρδαροε ἃς τὸῶς ἀδριεξι:. ἘΝ ΔΩ κῶς δι ξεν 2- πὐναξιχειινεε.. ἂν Βατὶ τ πασχα) Ἔττυδαμας -δώωις ἀὐζος πὰ ἀὲν ζἄσαι,...- Ἔκαπτα ὠπαν χεςπελνι ἃς ττὸς δα νχς χασα ῶδ'ἷ αἰγαχωι, ἔς κἰέκὰ τί ἄν ἀρτάτε τστῷ ψέμα ἔν ὡπερολχεεῖΣν,

- ὩΣ πων" ξσσσνας, τα αν τὸς πρσς ἀασαν ὧε- ἀκ. Ξορωξὰ ἂς ὦ κὸ πκωπαν Σιὰς ποῖ’: τῆς ῃσδας παι. το μα, ἔρνσαχ, πτὰ τας (τ ἀπ ἅ χε παῦρα τα τς παεπγεις «Ξλουμυναι ἃς τὸς -εὔυπαν πᾶς κὰδ Νὰ παις ᾽Θ κρδαξδς ΣεεΡῪ φεῖων δ, αὐπασ τες, ἐξτερνππη πτῖς παρεδιμεις ποῦ πευξητεν. δὲ χὰ ΖΕ΄- γα λείας, αὶ τεσε χακ κα: τσ ὡς ἄν ππρ πχέχεῦπρεχασι. χακοι νάχες πεατπε: χεχδλισοδι νσαι βις παὰχς αν. τῶἶνι" ᾿ἂῃ ὃ νἶς, αγαξτ ως ἔῖχε, δζιεσι: ἕὰ ἘΦ ι΄ πεν΄- - - δὲ, σὰς τεκιναι τ: τἰπνέξυα: ὅσας δᾷγ- “οὐ ταζναχ τ; πεχιδαν" πρνοςν. ὧδ 1 τς υσεχιδηηνεσις φατε: ἜΣ ἀκῶσωι. χε. εἰξιαρεντς ἀὔοε δας ἐς ἀτσοακδεζεχεν ζιδιαεν--

ἀξ θα ὥσῖμχε, τὶ ὥμαῖ ας. 'ἂπὶ Ὀπιυοιῖῖ δέὸν ἘΠΌΘΕΝΕῪ ἢ “.Ξ τοῖα. παὶε ἃς Ὀχρδδιμε ἔχυντῶν ἄρεαι, τό ὩΣ το ἘΠ- ὅδπσαν : Ὁ τὰ ἑατας τὰ πουὰν τῷ ἀπ ἀνεαξκω. ποιδδεπω 30 “ἶνν κεδακγας. Φιξέωνρεβυνειῖ ἔναρα, πε Ὡς. ἀὶ τα; ἅψα ξνενεσν κθαμι.. “ἰς Ἐπ ἢν ἀγα ἧξ, ἐπ τες. εν ὯΝ ὙΠ τι σῶς Ἐπιξυγαπῖεέ ἔνιαι, ψεας ἂς δας τὐ- ἄδξιδιον

Ὁ

«:

Ξ «γρωῖνα ἢ 5. ὃ τ ἶν χῶν. Δ᾽ νά: ἃν Σιν χα Ὑρ τσὶ. “Φύσα ἢ τεῦ . εἰ αραεονν ἐπῳμρταρ. ὧν 7 ἡ τωϑπ τὰ

σι

ἨΡΟΔΟΤΟΥ 6 281

φερόμενοι τῷ πνεύματι καὶ οὐκ εἰδότες τῇ ἐφέροντο ἐξέ- πιτπτον πρὸς τὰς πέτρας" ἐποιέετό τε πᾶν ὑπὸ τοῦ ϑεοῦ ὅκως ἂν ἐξισωϑείη τῷ Ἑλληνικῷ τὸ Περσικὸν μηδὲ πολλῷ πλέον εἴη. οὗτοι μέν νυν περὶ τὰ Κοῖλα τῆς Εὐβοίης 14 διεφϑείροντο" οἱ δ᾽ ἐν ᾿φέτῃσι βάρβαροι, ὥς σφι ἀσμέ- γοισε ἡμέρη ἐπέλαμψε, ἀτρέμας τε εἶχον τὰς νέας καί σφι ἀπεχρᾶτο κακῶς πρήσσουσι ἡσυχέην ἄγειν ἐν τῷ παρε- ὄντι. τοῖσι δὲ Ἕλλησι ἐπεβοήϑϑον νέες τρεῖς καὶ πεντή- χοντα “ττικαί. αὗταί τε δή σφξας ἐπέρρωσαν ἀπικόμεναι χαὶ ἅμα ἀγγελέη ἐλθοῦσα, ὡς τῶν βαρβάρων οἱ περι- πλέοντες τὴν Εὔβοιαν πάντες “εἴησαν διεφϑαρμένοι ὑπὸ τοῦ γενομένου χειμῶνος. φυλάξαντες δὴ τὴν αὐτὴν ὥρην, πλέοντες ἐπέπεσον νηυσὶ Κιλίσσῃσι" ταύτας δὲ διαφϑεί- ραντες, ὡς εὐφρόνη ἐγίνετο, ἀπέπλεον ὀπίσω ἐπὶ τὸ Αρτεμέσιον.

Τρίτῃ δὲ ἡμέρῃ δεινόν τε ποιησάμενοι οἷ στρατηγοὶ 1ὅ τῶν βαρβάρων νέας οὕτω σφι ὀλίγας λυμαίνεσϑαι, καὶ τὸ ἀπὸ Ἐέρξεω δειμαίνοντες, οὐκ ἀνέμειναν ἔτι τοὺς Ἕλληνας μάχης ἄρξαι, ἀλλὰ παρακελευσάμενοι κατὰ μέσον ἡμέρης ἀνῆγον τὰς νέας. συνέπιπτε δὲ ὥστε τὰς αὐτὰς ἡμέρας τάς τε ναυμαχίας γένεσϑαι ταύτας καὶ τὰς πεζομαχίας τὰς ἐν Θερμοπύλῃσι. ἦν δὲ πᾶς ὃ ἀγὼν τοῖσι κατὰ ϑάλασσαν περὶ τοῦ Εὐρίπου, ὥσπερ τοῖσε ἀμφὶ “Τεωνί- δην τὴν ἐσβολὴν φυλάσσειν. οἱ μὲν δὴ παρεκελεύοντο ὅκως μὴ παρήσουσι ἐς τὴν Ἑλλάδα τοὺς βαρβάρους, οἵ δ᾽ ὅκως τὸ Ἑλληνικὸν στράτευμα διαφϑείραντες τοῦ πό- θου κρατήσουσι. ὡς δὲ ταξάμενοι οἱ Ἐέρξεω ἐπέπλεον, οἱ Ἕλληνες ἀτρέμας εἶχον πρὸς τῷ “Ἀρτεμισίῳ. οἱ δὲ βάρβαροι μηνοειδὲς ποιήσαντες τῶν νδῶν ἐκυχλοῦντο, ὡς περιλάβοιδν αὑτούς. ἐνθεῦτον οἱ Ἕλληνες ἔπανέπλεόν τεῖθ καὶ συνέμισγον. ἐν ταύτῃ τῇ ναυμαχίῃ παραπλήσιοι ἀλ- λήλοισι ἐγίνοντο. ὃ γὰρ Ἐέρξεω στρατὸς ὑπὸ μεγάϑεός

8. πεντήχοντα καὶ τρεῖς 486} 14. ἐγίνετο 448: ἐγένετο ἢ 20. τὰς αὐτὰς ἡμέρας ἢ: ταῖς αὐταῖς ἡμέραις 1] 21. τάς τε ἢ: τὰς ἢ" 21. κρατή- σουσι Ῥ: κρατήσωσι ἢ 82. ἐγένοντο ΡΕ

292 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ

τε καὶ πλήϑεος αὑτὸς ὕπε᾽ ἑωυτοῦ ἔπιπτε, ταρασσομενέων τε τῶν γεῶν χαὶ περιπιπτουσέων πεερὶ ἀλλήλας" ὅμως μέντοι ἀντεῖχε καὶ οὐκ εἶχε᾽ δεινὸν γὰρ χρῆμα ἐποιεῦντο ὑπὸ νεῶν ὀλιγέων ἐς φυγὴν τράπεσϑαι. πολλαὶ μὲν δὴ τῶν Ἑλλήνων νέες διεφϑεέροντο πολλοὶ δὲ ἄνδρες, πολλῷ δ᾽ ἔτι πλεῦνες νέες τὲ τῶν βαρβάρων καὶ ἄνδρες. οὕτω 11 δὲ ἀγωνιζόμενοι διέστησαν χωρὶς ἑκάτεροι. ἐν ταύτῃ τῇ γαυμαχίέῃ Αἰγύπτιοι μὲν τῶν Ἐέρξεω στρατιωτέων ἠρίέ- στευσαν, οἱ ἄλλα τε μεγάλα ἔργα ἀπεδέξαντο καὶ νέας αἱτοῖσι ἀνδράσι εἷλον Ἑλληνίδας πέντε. τῶν δὲ Ἑλλήνων 10 κατὰ ταύτην τὴν ἡμέρην ἡρίστευσαν 439ηναῖοι καὶ .49η- γαίων Κλεινίης ὁ ᾿Αλκιβιάδεω, ὃς δαπάνην οἰκηίην παρε- χόμενος ἐστρατεύετο ἀνδράσι τε διηκοσίοισι καὶ οἰκηίῃ γηίέ. 18 Ὡς δὲ διέστησαν, ἄσμενοι ἑκάτεροι ἐς ὕρμον ἤπεί- γοντο. οἱ δὲ Ἕλληνες ὡς διαχριϑέντες ἐκ τῆς ναυμαχίης 1Ὁ ἀπηλλάχϑησαν, τῶν μὲν νεκρῶν χαὶ τῶν ναυηγίων ἐπεχρά- τεον, τρηχέως δὲ περιεφϑέντες, καὶ οὐκ ὕχιστα ᾿4ϑηναῖοι τῶν αἱ ἡμίσεαι τῶν νεῶν τετρωμέναι ἦσαν, δρησμὸν δὴ 19 ἐβούλευον ἔσω ἐς τὴν Ἑλλάδα. νόῳ δὲ λαβὼν ὃ Θεμιστο- κλέης ὡς εἶ ἀπορραγείη ἀπὸ ταῦ βαρβάρου τό τε Ἰωνικὸν Ὃ φῦλον χαὶ τὸ Καρικόν, οἷοί τε εἴησαν ἂν τῶν λοιπῶν κατύπερϑε γενέσϑαι, ἐλαυνόντων τῶν Εὐβοέων πρόβατα ἐπὶ τὴν ϑάλασσαν ταύτην, συλλέξας τοὺς στρατηγοὺς ἔλεγέ σφι ὡς δοκέοι ἔχειν τινὰ παλάμην, τῇ ἐλσείζοι τῶν βασι- λέος συμμάχων ἀποστήσειν τοὺς ἀρίστους. ταῦτα μέν “ὃ γυν ἐς τοσοῦτο παρεγύμνου, ἐπὶ δὲ τοῖσι κατήκουσι πρή- γμασι τάδε ποιητέα σφι εἶναι ἔλεγε, τῶν τὸ προβάτων τῶν Εὐβοϊικῶν καταϑύειν ὅσα τις ἐϑέλοι" χρέσσον γὰρ εἶναι τὴν στρατιὴν ἔχειν ἢ τοὺς πολεμίους" παραΐνεέ τε χεροδιπιεῖν τοῖσι ἑωυτῶν ἑκάστους τοῦρ ἀνακαίξιν᾽" κομιδῆς 80 «δὲ πέρε τὴν ὥρην αὐτῷ μελήσειν, στε ἀσινέας ἀπικέσθαι ἐς τὴν Ἑλλάδα. ταῦτα ἤρεσέ σφι ποιέειν, καὶ αὐτέκα τεῦρ

σι

4, τραπέσϑαι 1 ||} 1. ἀγωνισάμενοι ϑοξιννεἰμᾶθθον [[ 21. ἂν τεὰ ἀϊ ἀϊέ εῖεν ἢ 22, γίνεσϑαι 486 || 238. ϑάλασσαν, ταύτῃ ἢ 1} 21. εἶναί σφι ΡΕ]: 29. τὴν σφετέρην στρατιὴν 8ι.; 80. 32. πυρὰ

σι

10

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ θ 288

ἀνακαυσάμενοι ἐτράποντο πρὸς τὰ πρόβατα. οἱ γὰρ Εὐ- 20 βοέες,. παραχρησάμενοι τὸν Βακιδος χρησμὸν ὡς οὐδὲν λέγοντα , οὔτε τι ἐξεχομίσαντο οὐδὲν οὔτε περοσεσάξαντο ὡς παρεσομένου σφι πολέμου, περιπετέα τὸ ἐποιήσαντο σφίσι αὐτοῖσι τὰ πρήγματα. Βάκιδι γὰρ ὧδε ἔχει περὶ τούτων ὃ χρησμός.

φράζεο, βαρβαρόφωνος ὅταν ζυγὸν εἰς ἅλα βάλλῃ

βύβλεινον, Εὐβοίης ἀπέχειν πολυμηκάδας αἶγας. τούτοισι οὐδὲν τοῖσι ἔπεσε χρησαμένοισε ἐν τοῖσι τότε παρεοῦσί τὸ καὶ προσδοχέμοισι καχοῖσε παρῆν σφε συμ- φορῇ χρᾶσϑαι πρὸς τὰ μέγιστα.

Οἱὲ μὲν δὴ ταῦτα ἔπρησσον, παρῆν δὲ ὃ ἐκ Τρηχῖνος 21 κατάσχοπος. ἦν μὲν γὰρ ἐπ᾿ ᾿ἀρτεμισίῳ κατάσχοπος Πο- λύας, γένος ᾿Αντικυρεύς, τῷ προσετέτακτο, καὶ εἶχε σελοῖον χατῆρες ἕτοιμον, δὲ πεαλήσξειε ὃ ναυτικὸς στρατός, σημαί- νειν τοῖσι ἐν Θερμοπύλῃσι ἐοῦσι" ὡς δ᾽ αὕτως ἦν «βρώ- γιχος ὁ “υσικλέος -᾿ϑηναῖος καὶ παρὰ “εωνίδῃ ἕ ἕτοιμος τοῖσι ἐπ᾽ “Ἱρτεμισίῳ ἐοῦσι ἀγγέλλειν τριηχοντέρῳ, ἤν τι καταλαμβάνῃ νεώτερον τὸν πεζόν. οὗτος ὧν ὃ ᾿Ἀβρώνι- χος ἀπικόμενός σφι ἐσήμαινε τὰ γεγονότα περὶ “εωνέδην χαὶ τὸν σερατὸν αὐτοῦ. οἵ δὲ ὡς ἐτούϑοντο ταῦτα, οὐκέτι ἐς ἀναβολὰς ἐποιεῦντο τὴν ἀποχώρησιν, ἐχομίζοντο δὲ ὡς ἕχαστοι ἐτάχϑησαν, Κορίνϑιοι πρῶτοι, ὕστατοι δὲ “29η- γαῖοι. ᾿41ϑηναίων δὲ νέας τὰς ἄριστα πλεούσας ἐτπειλεξα-122 μενος Θεμιστοκλέης ἐπορείετο τεξρὶ τὰ πότιμα ὕδατα, ἐντάμνων ἐν τοῖσι λέϑοισι γράμματα, τὰ Ἴωνες ἐπελϑόν»- τες τῇ ὑστεραίῃ ἡμέρῃ ἐπὶ τὸ ““ρτεμίσιον ἐπελέξαντο. τὰ δὲ γράμματα τάδε ἔλεγε. ““ἀνδρες Ἴωνες, οὐ τεοιέετε δέ- καία ἐπὶ τοὺς πατέρας στρατευόμενοι καὶ τὴν Ἑλλάδα καταδουλούμενοι. ἀλλὰ μάλιστα μὲν πρὸς ἡμέων γίνεσϑε᾽ εἰ δὲ ὑμῖν ἔστε τοῦτο μὴ δυνατὸν ποιῆσαι, ὑμεῖς δὲ ἔτι καὶ γῦν ἐκ τοῦ μέσου ἡμῖν ἕζεσϑε καὶ αὐτοὶ καὶ τῶν Καρῶν

8. τε οῃ, Ρἢ ] προεσάξαντο ΠῚ 1. βαρβαρόφωνος γΑ}1Δ (δαγδα- γ»ἱἰοι): βαρβαρόφωνον ᾿ 8. πολὺ μηχάδας « [| 9. τούτοισι δὲ ΡΗ 15. εἴ τε πταίσειε δ᾽ ΙεΚοηδεν [[ 28. Κορίνϑιοι μὲν 8ί. } 30. γίνεσϑαι 4860

10

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂.θ 999

παρέσχε ὡς τότε. ὅτεῳ μὲν δὴ τρόπῳ τὸ ἐνϑεῦτεν ἔτι ἀπίέκετο ἐς τοὺς Ἕλληνας, οὐκ ἔχω εἰπεεῖν ἀτρεκέως, ϑω- μάζω δὲ εἰ τὰ λεγόμενα ἐστὶ ἀληϑέα" λέγεται γὰρ ὡς ἐξ “ἀφετέων δὺς ἐ ἐς τὴν ϑάλασσαν οὐ πρότερον ἀνέσχε πρὶν ἢ ἀπίκετο ἐπὶ τὸ «Ἀρτεμίσιον, σταδίους μάλιστά κῃ τού- τους ἐς ὀγδώκοντα διὰ τῆς ϑαλάσσης διεξελθών. λέγεται μέν νυν καὶ ἄλλα ψευδέσι εἴκελα περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτου, τὰ δὲ μετεξέτερα ἀληϑέα᾽ περὶ μέντοι τούτου γνώμη μοι ἀποδεδέχϑω πλοίῳ μιν ἀπικέσϑαι ἐπὶ τὸ “Ἀρτεμίσιον. ὡς δὲ ἀπέκετο, αὐτίκα ἐσήμηνε τοῖσι στρατηγοῖσι τήν τε γαυηγέην ὡς γένοιτο, καὶ τὰς περιπεμφϑείσας τῶν νεῶν περὶ Εὔβοιαν. τοῦτο δὲ ἀκούσαντες οἱ Ἕλληνες λόγον 9 σφίσι αὐτοῖσι ἐδίδοσαν. πολλῶν δὲ λεχϑέντων “ἐνίκα τὴν ἡμέρην ἐκείνην αὐτοῦ μείναντάς τὸ καὶ αὐλισϑέντας, μετέ- πειτα γύχτα μέσην παρέντας πορεύεσϑαι καὶ ἀπαντᾶν τῇσι "τεριπλεούσῃσι τῶν νεῶν. μετὰ δὲ τοῦτο, ὡς οὐδείς σφι ἐπέτελεε , δείλην ὀψέην γινομένην τῆς ἡμέρης φυλαά- ξαντες αὐτοὶ ἐπανέπλεον ἐπὶ τοὺς βαρβάρους, ἀπόπειραν αὐτῶν ποιήσασϑαι βουλόμενοι τῆς τε μάχης καὶ τοῦ διεχ-

σελόου. δρῶντες δὲ σφέας οἵ τε ἄλλοι στρατιῶται οἱ Ξές- 10

ξεω καὶ οἱ στρατηγοὶ ἐπεισελέοντας νηυσὶ ὀλίγησι, πάγχυ σφι μανέην ἐπενείχαντες ἀνῆγον καὶ αὐτοὶ τὰς νέας, ἐλσεί- σαντες σφέας εὐπετέως αἱρήσειν, οἰκότα κάρτα ἐλσεέσαντες, τὰς μέν γε τῶν Ἑλλήνων δρῶντες ὀλίγας. νέας, τὰς δὲ ἑωυτῶν πλήϑεϊ τε πολλαπλησίας καὶ ἄμεινον πλεούσας. καταφρονήσαντες ταῦτα ἐκυκλοῦντο «αὑτοὺς ἐς μέσον. ὅσοι μέν νυν τῶν Ἰώνων ἦσαν εὔνοοι τοῖσι Ἕλλησι, ἀέκοντές τε ἐστρατεύοντο συμφορήν τὸ ἐποιεῦντο μεγάλην δρῶντες περιεχομένους αὑτοὺς χαὶ ἐπιστάμενοι ὡς οὐδεὶς αὐτῶν ἀπονοστήσει᾽ οὕτω ἀσϑενέα σφι ἐφαίνετο εἶναι τὰ τῶν Ἑλλήγων πρήγματα. ὅσοισι δὲ καὶ ἡδομένοισι ἦν τὸ γενόμενον, ἅμιλλαν ἐποιεῦντο ὅκως αὑτὸς ἕκαστος πρῶτος γέα “Ἵττικὴν ἑλὼν παρὰ βασιλέος δῶρα λάμψεται" “413η- γαίων γὰρ αὐτοῖσι λόγος ἣν πλεῖστος ἀνὰ τὰ στρατόπεδα.

10. ἐσήμαινε ΡΗῚἢ 82. ἕχαστος αὐτὸς ῬΗ͂

280 ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ 6

11 τοῖσι δὲ Ἕλλησι ὡς ἐσήμηνε, πρῶτα μὲν ἀντίπρωροι τοῖσι βαρβάροισι γενόμεγοι ἐς τὸ μέσον τὰς πρύμνας συνήγαγον, δεύτερα δὲ σημήναντος ἔργου εἴχοντο ἐν ὀλίγῳ περ ἀπο- λαμφϑέντες καὶ κατὰ στόμα. ἐνθαῦτα τριήκοντα νέας αἱρέουσι τῶν βαρβάρων καὶ τὸν Γόργου τοῦ Σαλαμινίων βασιλέος ἀδελφεὸν Φιλάονα τὸν Χέρσιος, λόγιμον ἐόντα ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἄνδρα. πρῶτος δὲ Ἑλλήνων νέα τῶν πολεμίων εἷλε ἀνὴρ 1ϑηναῖος «υκομήδης «Αἰσχραίου, καὶ τὸ ἀριστήεον ἔλαβε οὗτος. τοὺς δ᾽ ἐν τῇ ναυμαχίῃ ταύτῃ ἑτεραλκέως ἀγωνιζομένους νὺξ ἐπελθοῦσα διέλυσε. οἱ μὲν 10 δὴ Ἕλληνες ἐπὶ τὸ Ἀρτεμίσιον ἀπέπλεον, οἱ δὲ βάρβαροι ἐς τὰς Ἀφέτας, πολλὸν παρὰ δόξαν ἀγωνισάμενοι. ἐν ταύτῃ τῇ ναυμαχίῃ Ἀντίδωρος “ήμνιος μοῦνος τῶν σὺν βασιλέε Ἕλλήνων ξόντων αὐτομολέει ἐς τοὺς “Ἕλληνας, καὶ οἱ ““ϑηναῖοι διὰ τοῦτο τὸ ἔργον ἔδοσαν αὑτῷ χῶρον ἐν 1δ Σαλαμῖνι.

1: Ὡς δὲ εὐφρόνη ἐγεγόνεε, ἦν μὲν τῆς ὥρης μέσον ϑέ- ρος, ἐγίνετο δὲ ὕδωρ τε ἄπλετον διὰ πάσης τῆς νυκτὸς καὶ σχληραὶ βρονταὶ ἀπτὸ τοῦ Πηλίου" οἱ δὲ νεχροὶ καὶ τὰ ναυήγια ἐξεφέροντο ἐς τὰς “Τφέτας, καὶ περί τε τὰς Ὃ πρώρας τῶν γεῶν εἱλέοντο καὶ ἐτάρασσον τοὺς ταρσοὺς τῶν κωπέων. οἱ δὲ στρατιῶται οἱ ταύτῃ ἀκούοντες ταῦτα ἐς φόβον χατισετέατο, ἐλπίζοντες πάγχυ ἀπολέεσϑαι ἐς οἷα κακὰ ἧκον. πρὶν γὰρ ἢ καὶ ἀναπνεῦσαι σφέας ἔκ τε τῆς ναυηγέης καὶ τοῦ χειμῶνος τοῦ γενομένου κατὰ Πή- Ἔ λιον, ὑπέλαβε ναυμαχίη καρτερή, ἐκ δὲ τῆς ναυμαχέης ὄμβρος τε λάβρος καὶ δεύματα ἰσχυρὰ ἐς ϑάλασσαν ὁρμη-

18 μένα βρονταί τε σκληραί. καὶ τούτοισι μὲν τοιαύτη ἡ γὺξ ἐγένετο, τοῖσι δὲ ταχϑεῖσι αὐτῶν πεεριπλέειν Εὔβοιαν ἣ αὐτή περ ἐοῦσα νὺξ πολλὸν ἦν ἔτι ἀγριωτέρη, τοσούτῳ 80 ὅσῳ ἐν πελαγεὶ φερομένοισι ἐπέπιπετε, καὶ τὸ τέλος σφι ἐγένετο ἄχαρι. ὡς γὰρ δὴ πλέουσι αὑτοῖσι χειμών τε καὶ τὸ ὕδωρ ἐπεγένετο ἐοῦσι κατὰ τὰ Κοῖλα τῆς Εὐβοίης,

οι

2. γινόμενοι ΡΗ ἢ 8. αἰσχραίου 48ευ: αἰσχρέου τεϊϊφυϊ. Αἰσχρέω Βτιεὰον ἢ 21. ἀπάρασσον Ἐπιρετίυϑ ἢ 28, ἡ νὺξ δοιιάίος: νὺξ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ 96 281

φερόμενοι τῷ πνεύματι καὶ οὐκ εἰδότες τῇ ἐφέροντο ἐξέ- πιπτον πρὸς τὰς πέτρας" ἐποιέετό τε πεᾶν ὑπὸ τοῦ ϑεοῦ ὅκως ἂν ἐξισωϑείη τῷ Ἑλληνικῷ τὸ Περσικὸν μηδὲ πολλῷ πλέον εἴη. οὗτοι μέν νυν περὶ τὰ Κοῖλα τῆς Εὐβοίης 14 διεφϑείροντο᾽ οἱ δ᾽ ἐν ᾿Ιφέτῃσι βάρβαροι, ὥς σφι ἀσμέ- γοισι ἡμέρη ἐπέλαμψε, ἀτρέμας τε εἶχον τὰς νέας καί σφι ἀπεχρᾶτο κακῶς πρήσσουσι ἡσυχίην ἄγειν ἐν τῷ παρε- ὄντι. τοῖσι δὲ Ἕλλησι ἐπεβοήϑεον νέες τρεῖς καὶ πεντή- χονταὰ ΑἌἋττικαί. αὗταί τε δή σφεας ἐπέρρωσαν ἀπικόμεναι καὶ ἅμα ἀγγελίη ἐλθοῦσα, ὡς τῶν βαρβάρων οἱ περι- πλέοντες τὴν Εὔβοιαν πάντες - εἴησαν διεφϑαρμένοι ὑπὸ τοῦ γενομένου χειμῶνος. φυλάξαντες δὴ τὴν αὐτὴν ὥρην, σελέοντες ἐπέπεσον νηυσὶ Κιλίσσησι᾽ ταύτας δὲ διαφϑεί- θαντες, ὡς δὑφρόνη ἐγέίνδτο, ἀπέπλεον ὀπίσω ἐπὶ τὸ Ἀρτεμίσιον.

Τρίτῃ δὲ ἡμέρῃ δεινόν τε ποιησάμενοι οἱ στρατηγοὶ 15 τῶν βαρβάρων νέας οὕτω σφι ὀλίγας λυμαίνεσϑαι, καὶ τὸ ἀπὸ Ξέρξεω δειμαίνοντες, οὐκ ἀνέμειναν ἔτι τοὺς Ἕλληνας μάχης ἄρξαι, ἀλλὰ παρακελευσάμενοι κατὰ μέσον ἡμέρης ἀνῆγον τὰς νέας. συνέπιπτε δὲ ὥστε τὰς αὐτὰς ἡμέρας τάς τε ναυμαχίας γένεσϑαι ταύτας καὶ τὰς πεζομαχέας τὰς ἐν Θερμοπύλῃσι. ἣν δὲ πᾶς ὃ ἀγὼν τοῖσι κατὰ ϑάλασσαν περὶ τοῦ Εὐρίπου, ὥσπερ τοῖσι ἀμφὶ ““εωνί- ὅην τὴν ἐσβολὴν φυλάσσειν. οἱ μὲν δὴ παρεκελεύοντο ὅχως μὴ παρήσουσι ἐς τὴν Ἑλλάδα τοὺς βαρβάρους, οἵ δ᾽ ὅχως τὸ Ἑλληνικὸν στράτευμα διαφϑείραντες τοῦ πό- ρου χρατήσουσι. ὡς δὲ ταξάμενοι οἱ Ξέρξεω ἐπέπλεον, οἱ Ἕλληνες ἀτρέμας εἶχον πρὸς τῷ “Ἀρτεμισίῳ. οἱ δὲ βάρβαροι μηνοειδὲς ποιήσαντες τῶν γβῶν ἐκυκλοῦντο, ὡς περιλάβοιεν αὐτούς. ἐνθεῦτον οἱ Ἕλληνες ἐπανέπλεόν τεῖθ καὶ συνέμισγον. ἐν ταύτῃ τῇ ναυμαχίῃ παραπλήσιοι ἀλ- λήλοισι ἐγίνοντο. ὃ γὰρ Ἐέρξεω στρατὸς. ὑπὸ μεγάϑεός

8. πεντήχοντα καὶ τρεῖς 4860} 14. ἐγίνετο 48: ἐγένετο ἢ 20. τὰς αὐτὰς ἡμέρας ἢ: ταῖς αὐταῖς ἡμέραις ᾿ 21. τάς τε Κι: τὰς [] 21. κρατή- σουσι Ῥ: χρατήσωσι ἢ 823. ἐγένοντο ΡΑ

282 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Θ

τε καὶ πλήϑεος αὐτὸς ὑπ᾿ ἑωυτοῦ ἔπιπτε, ταρασσομενέων τε τῶν νεῶν καὶ περιπιπτουσέων περὶ ἀλλήλας" ὅμως μέντοι ἀντεῖχε καὶ οὐχ εἶκε᾽ δεινὸν γὰρ χρῆμα ἐποιεῦντο ὑπὸ νεῶν ὀλιγέων ἐς φυγὴν τράπεσϑαι. πολλαὶ μὲν δὴ τῶν Ἑλλήνων νέες διεφϑείροντο πολλοὶ δὲ ἄνδρες, πολλῷ δ᾽ ἔτι πλεῦνες νέες τε τῶν βαρβάρων καὶ ἄνδρες. οὕτω 11 δὲ ἀγωνιζόμενοι διέστησαν χωρὶς ἑκάτεροι. ἐν ταύτῃ τῇ γαυμαχίῃ «Αἰγύπτιοι μὲν τῶν Ἐέρξεω στρατιωτέων ἠρί- στευσαν, οἱ ἄλλα τε μεγάλα ἔργα ἀπεδέξαντο χαὶ νέας αὐτοῖσι ἀνδράσι εἶλον Ἑλληνίδας πέντε. τῶν δὲ Ἑλλήνων 10 κατὰ ταύτην τὴν ἡμέρην ἠρίστευσαν ᾿4ϑηναῖοι καὶ 4ϑη- γαίων Κλεινίης ὃ ᾿Αλκιβιάδεω, ὃς δαπάνην οἰχηέην πιαρε- χόμενος ἐστρατεύετο ἀνδράσι τε διηχοσίοισι καὶ οἰκηίῃ νηί. 18 Ὡς δὲ διέστησαν, ἄσμενοι ἑκάτεροι ἐς ὅρμον ἠπεί- γοντο. οἱ δὲ Ἕλληνες ὡς διακριϑέντες ἐκ τῆς ναυμαχίης 15 ἀπηλλάχϑησαν, τῶν μὲν νεχρῶν καὶ τῶν ναυηγίων ἐπτεχρά- τεον, τρηχέως δὲ περιεφϑέντες, καὶ οὐκ ὕχιστα ᾿΄ϑηναῖοι τῶν αἱ ἡμίσεαι τῶν γεῶν τετρωμέναι ἦσαν, δρησμὸν δὴ 19 ἐβούλευον ἔσω ἐς τὴν Ἑλλάδα. γόῳ δὲ λαβὼν ὃ ὃ Θεμιστο- κλέης ὡς εἶ ἀπορραγείη ἀπὸ ταῦ βαρβάρου τό τε Ἰωνικὸν Ὃ φῦλον καὶ τὸ Καρικόν, οἷοί τε εἴησαν ἂν τῶν λοιπῶν κατύπερϑε γεγέσϑαι, ἐλαυνόντων τῶν Εὐβοέων πρόβατα ἐπὶ τὴν ϑάλασσαν ταύτην, συλλέξας τοὺς στρατηγοὺς ἔλεγέ σφι ὡς δοκέοι ἔχειν τινὰ παλάμην, τῇ ἐλσέζοι τῶν βασι- λέος συμμάχων ἀποστήσειν τοὺς ἀρίστους. ταῦτα μέν Φ γυν ἐς τοσοῦτο παρεγύμνου, ἐπὶ δὲ τοῖσι κατήκουσι πρή- γμασι τάδε ποιητέα σφι εἶναι ἔλεγε, τῶν τὸ προβάτων τῶν Εὐβοϊκῶν καταϑύειν ὅσα τις ἐϑέλοι" κρέσσον γὰρ εἶναι τὴν στρατιὴν ἔχειν ἢ τοὺς πολεμίους" παραίνεέ τὸ προειπεῖν τοῖσι ἑωυτῶν ἑκάστους τοῦρ ἀνακαίξιν" κομιδῆς 80 “δὲ πέρι τὴν ὥρην αὐτῷ μελήσειν, ὥστε ἀσινέας ἀπικέσθαι ἐς τὴν Ἑλλάδα. ταῦτα ἤρεσέ σφι ποιέειν, καὶ αὑτίέκα πεῦρ

οι

4 τραπέσϑαι Ζ ἢ 1. ἀγωνισάμενοι ϑοϊινγεῖμ ιᾶθπθεν [[ 21. ἂν τοἀα! ἀϊ ετίεν || 22. γίνεσϑαι 4486 || 38. ϑάλασσαν, ταύτῃ ἢ [[ 21. εἶναί σφι ΡΗ 29. τὴν σφετέρην στρατιὴν 8ι.}} 80. 32. πυρὰ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 288

ἀναχαυσάμενοι ἐτράποντο πρὸς τὰ πρόβατα. οἱ γὰρ Εὺ- 20 βοέες, παραχρησάμενοι τὸν Βάκιδος χρησμὸν ὡς οὐδὲν λέγοντα, οὔτε τι ἐξεχκομίσαντο οὐδὲν οὔτε προσεσάξαντο ὡς παρδσομένου σφι πολέμου, περιπετέα τὸ ἐποιήσαντο σφίσι αὐτοῖσι τὰ πρήγματα. Βάκιδι γὰρ ὧδε ἔχει περὶ τούτων ὃ χρησμός.

φράζεο, βαρβαρόφωνγος ὅταν ζυγὸν εἰς ἅλα βάλλῃ

βύβλινον, Εὐβοίης ἀπέχειν πολυμηκάδας αἶγας. τούτοισι οὐδὲν τοῖσι ἔπεσι χρησαμένοισι ἐν τοῖσι τότε 10 παρεοῦσέ τε καὶ προσδοκέμοισι καχοῖσε παρῆν σφι συμ-

φορῇ χρᾶσϑαι πρὸς τὰ μέγιστα.

ἡ μὲν δὴ ταῦτα ἔπρησσον, παρῆν δὲ ὃ ἐκ Τρηχῖνος 21 χατάσχοπος. ἦν μὲν γὰρ ἐπ᾽ Ἀρτεμισίῳ κατάσκοπος Πο- λύας, γένος “Ἀντικυρεύς, τῷ προσετέταχτο, καὶ εἶχε πλοῖον

16 χατῆρες ἕτοιμον, εἰ παλήσειε ὅ γαυτικὸς στρατός, σημαί- γξιν τοῖσι ἐν Θερμοπύλῃσι ἐοῦσι" ὡς δ᾽ αὕτως ἣν “Αβρώ- γιχος ὃ «Αυσικλέος “᾿ϑηναῖος καὶ παρὰ “εωνέδῃ ἕ ἕτοιμος τοῖσι ἐπ᾽ “Ἡρτεμισίῳ ἐοῦσι ἀγγέλλειν τριηχοντέρῳ , ἦν τι χαταλαμβάνῃ νεώτερον τὸν πεζόν. οὗτος ὧν ὃ ᾿Αβρώνι-

Ὧ0 χος ἀπεκόμενός σφε ἐσήμαινε τὰ γεγονότα περὶ «ἀεωνίδην χαὶ τὸν στρατὸν αὐτοῦ. οἱ δὲ ὡς ἐπύϑοντο ταῦτα, οὐκέτι ἐς ἀναβολὰς ἐποιεῦντο τὴν ἀποχώρησιν, ἔκομέζοντο δὲ ὡς ἕκαστοι ἐτάχϑησαν, Κορένϑιοι πρῶτοι, ὕστατοι δὲ .1ϑη- γαῖοι. ᾿4ϑηναίων δὲ νέας τὰς ἄριστα πλεούσας ἐπιλεξά-"22

25 μενος Θεμιστοκλέης ἐπορείετο περὶ τὰ πότιμα ὕδατα, ἐντάμνων ἐν τοῖσι λέϑοισι γράμματα, τὰ Ἴωνες ἐπελϑόν- τες τῇ ὑστεραίῃ ἡμέρῃ ἐπὶ τὸ ᾿Τρτεμίσιον ἐπελέξαντο. τὰ δὲ γράμματα τάδε ἔλεγε. “ἀνδρες Ἴωνες, οὐ ποιέετε δί- καια ἐπὶ τοὺς πατέρας στρατευόμενοι καὶ τὴν Ἑλλάδα

80 καταδουλούμενοι. ἀλλὰ μάλιστα μὲν πρὸς ἡμέων γένεσϑε" εἰ δὲ ὑμῖν ἔστι τοῦτο μὴ δυνατὸν ποιῆσαι, ὑμεῖς δὲ ἔτι καὶ νῦν ἐκ τοῦ μέσου ἡμῖν ἕζεσϑε καὶ αὑτοὶ καὶ τῶν Καρῶν

Θι

8. τι οτῃ. Ρἢ ἢ προεσάξαντο ἢ] 1. βαρβαρόφωνος δ4}1ὰ (δαγδα- νοι): βαρβαρόφωνον ᾿Ϊ 8. πολὺ μηχάδας ε ἢ 9. τούτοισι δὲ ΡΗ 18. εἴ τι πταίσειε δ ΑἸΙοΚεηδοῖ [[ 28. Κορίνϑιοι μὲν 8ί. } 30. γίνεσϑαι 4860

284 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ

δέεσϑε τὰ αὑτὰ ὑμῖν ποιέειν. δἱ δὲ μηδέτερον τούτων οἷόν τε γίνεσϑαι, ἀλλ᾽ ὑπ᾽ ἀναγκαίης μέξονος χατέζευχϑε ἢ ὥστε ἀπίστασϑαι, ὑμεῖς δὲ ἐν τῷ ἔργῳ, ἐπεὰν συμμέ- σγωμεν, ἐϑελοκακέετε μεμνημένοι ὃ ὅτι ἀπ᾽ ἡμέων γεγόνατε καὶ ὅτι ἀρχῆϑεν ἡ ἔχϑρη πρὸς τὸν βάρβαρον ἀπ᾽ ὑμέων ὅ ἡμῖν γέγονε." Θεμιστοχλέης δὲ ταῦτα ἔγραφε, δοκέειν ἐμοί, ἐπ᾽ ἀμφότερα γοέων, ἵνα ἢ λαϑόντα τὰ γράμματα βασιλέα Ἴωνας ποιήσῃ μεταβαλεῖν καὶ γενέσϑαι πρὸς ἑωυ- τῶν, ἢ ἐπείτε ἀνενειχϑῇ καὶ διαβληϑῇ πρὸς Ἐέρξην, ἀπί- στους ποιήσῃ τοὺς Ἴωνας καὶ τῶν ναυμαχιέων αὐτοὺς 10 ἀπόσχῃ.

28 Θεμιστοκλέης μὲν ταῦτα ἐνέγραψε" τοῖσι δὲ βαρβά- θοισι αὑτίκα μετὰ ταῦτα πλοίῳ ἦλϑε ἀνὴρ Ἱστιαιεὺς ἀγγέλλων τὸν δρησμὸν τὸν ἀπ᾽ Ἀρτεμισίου τῶν Ἑλλήνων. οἱ δ᾽ ὑπ᾽ ἀπιστίης τὸν μὲν ἀγγέλλοντα εἶχον ἐν φυλαχῇ, 1Ὁ γέας δὲ ταχέας ἀπέστειλαν προκατοψομένας " ἀπαγγειλάν- τῶν δὲ τούτων τὰ ἣν, οὕτω δὴ ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ πᾶσα ἡ στρατιὴ ἐπέπλεε ἁλὴς ἐπὶ τὸ Ἀρτεμίσιον. ἔττι- σχόντες δὲ ἐν τούτῳ τῷ χώρῳ μέχρι μέσου ἡμέρης » τὸ ἀπὸ τούτου ἔπλεον ἐς Ἱστιαίην" ἀπιχόμενοι δὲ τὴν πόλιν Ὃ ἔσχον τῶν Ἱστιαιέων, καὶ τῆς Ἑλλοπίης μοέρης γῆς δὲ τῆς Ἱστιαιώτιδος τὰς παραϑαλασσίας χώρας πάσας ἐπέδραμον.

24 ἐἘνϑαῦτα δὲ τούτων ἐόντων, Ἐέρξης ἑτοιμασάμενος τὰ σεερὶ τοὺς γνεχροὺς ἔπεμπε ἐς τὸν ναυτιχὸν στρατὸν κήρυκα, προετοιμάσατο δὲ τάδε' ὅσοι τοῦ στρατοῦ τοῦ ἑωυτοῦ ἦσαν νεχροὶ ἐν Θερμοπύλῃσι (ἦσαν δὲ καὶ δύο μυριάδες), ὑπολιπόμενος, τούτων ὡς χιλίους, τοὺς λοιποὺς τάφρους ὀρυξάμενος ἔϑαψε, φυλλάδα τε ἐπιβαλὼν καὶ γῆν ἐπα- μησάμενος, ἵνα μὴ ὀδῳϑείησαν ὑπὸ τοῦ ναυτικοῦ στρατοῦ. ὡς δὲ διέβη ἐς τὴν Ἱστιαίην ὃ κῆρυξ, σύλλογον ποιησά- 80 μενος παντὸς τοῦ στρατοπέδου ἔλεγε τάδε. “ἄνδρες σύμ- μαχοι, βασιλεὺς Ξέρξης τῷ βουλομένῳ ὑμέων παραδίδωσι ἐκλιπόντα τὴν τάξιν καὶ ἐλϑόντα ϑεήσασϑαι ὅχως μάχεται πρὸς τοὺς ἀνοήτους τῶν ἀνϑρώπων, οἵ ἤλπισαν τὴν βασι-

3, δὲ] γε ΡΗ͂ |[ 21. ἱστιαίων ἢ,

σι

ἨΡΟΔΟΤΟΥ Θ 288

λέος δύναμιν ὑπερβαλέεσθαι ἘΣὅἅ;ταῦτα ἐπαγγειλαμένου, 2 μετὰ ταῦτα οὐδὲν ἐγίνετο πλοίων σπανιώτερον" οὕτω πολλοὶ ἤϑελον ϑεήσασϑαι. διαπεραιωϑέντες δὲ ἐϑηεῦντο διεξιόντες τοὺς νεκρούς" πάντες δὲ ἠπιστέατο τοὺς κει- μένους εἶναι πάντας “Τακεδαιμονίους καὶ Θεσπιέας, ὁρῶν- τὲς καὶ τοὺς εἵλωτας. οὐ μὲν οὐδ᾽ ἐλάνθανε τοὺς δια- βεβηκότας Ξέρξης ταῦτα πρήξας περὶ τοὺς νεκροὺς τοὺς ἑωυτοῦ" καὶ γὰρ δὴ καὶ γελοῖον ἦν' τῶν μὲν χέλιοι ἐφαέ- γοντο [νεκροὶ] κείμενοι, οἱ δὲ πάντες ἐκέατο ἁλέες συγκε- κομισμένοι ἐς τὠυτὸ χωρίον, τέσσερες χιλιάδες. ταύτην μὲν τὴν ἡμέρην πρὸς ϑέην ἐτράποντο, τῇ δ᾽ ὑστεραίῃ οἱ μὲν ἀπέπλεον ἐς Ἱστιαίην ἐπὶ τὰς νέας, οἱ δὲ ἀμφὶ Ἐέρ- ξην ἐς ὁδὸν ὁρμέατο.

Ἥχον δέ σφι αὐτόμολοι ἄνδρες ἀπτ᾽ Ἀρκαδίης ὀλίγοι 26 τινές, βίου τε δεόμενοι καὶ ἐνεργοὶ βουλόμενοι εἶναι. ἄγοντες δὲ τούτους ἐς ὄψιν τὴν βασιλέος ἐπυνθάνοντο οἱ Πέρσαι περὶ τῶν Ἑλλήνων τί ποιέοιξδν᾽ εἷς δέ τις πρὸ πάντων ἦν ὃ εἰρωτῶν αὐτοὺς ταῦτα. οἱ δέ σφι ἔλεγον ὡς Ὀλύμπια ἄγουσι καὶ ϑεωρέοιεν ἀγῶνα γυμνικὸν καὶ ἱππικόν. ὃ δὲ ἐπείρετο ὅ τι [τὸ ἄ6ϑλο»] εἴη σφι κείμενον περὶ ὅτευ ἀγωνίζονται" οἱ δ᾽ εἶπον τῆς ἐλαίης τὸν δὲε- δόμεγον στέφανον». ἐνθαῦτα εἴσεας γνώμην γδνγαιοτάτην Τιγφάνης ὃ ““φεαβάνου δειλίην ὦφλε πρὸς βασιλέος. σπυν»- ϑανόμενος γὰρ τὸ ἄεϑλον ἐὸν στέφανον ἀλλ᾽ οὐ χρήματα, οὔτε ἠνέσχετο σιγῶν εἶπέ τε ἐς πάντας τάδε. “παπαῖ ΤΙαρδόνιε, χκοίους ἐπ᾽ ἄνδρας ἤγαγες μαχησομένους ἡμέας, οἵ οὗ σεερὶ χρημάτων τὸν ἀγῶνα ποιδῦνται ἀλλὰ περὶ ἀρετῆς." τούτῳ μὲν δὴ ταῦτα εἴρητο.

Ἔν δὲ τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, ἐπείτε τὸ ἐν Θερμοπύ- 21 λῃσι τρῶμα ἐγεγόνεε, αὑτίκα Θεσσαλοὶ πέμπουσι κήρυκα ἐς Φωχέας, ἅτε σφι ἔχοντες αἰεὶ χόλον, ἀπὸ δὲ τοῦ ὑστά- του τρώματος καὶ τὸ κάρτα. ἐσβαλόντες γὰρ πανστρατιῇ

9. νεχροὶ 866]. δι.: (οὐ, μοῦνοι ἢ 16. ἀγαγόντες ΟΡ] 11. τὰ ποιέοιεν ἢ [ 19. ἄγοιεν ῬΗ ἢ 20. τὸ ἄεϑλον 566]. δι. [Π 33. τριταν- ταίχμης ΠῚ πυϑόμενος ΡΗ 31. ἐνέχοντες ε

286 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ 6

αὐτοί τε οἱ Θεσσαλοὶ καὶ οἱ σύμμαχοι αὐτῶν ἐς τοὺς Φωκέας, οὗ πολλοῖσι ἔτεσι τερότερον ταύτης τῆς βασιλέος στρατηλασίης, ἑσσώϑησαν ὑπὸ τῶν Φωκέων καὶ περιέφϑη- σαν τρηχέως. ἐπείτε γὰρ κατειλήϑησαν ἐς τὸν Παρκπησὸν οἱ Φωκέες ἔχοντες μάντιν Τελλέην τὸν Ἠλεῖον, ἐνθαῦτα ὃ Τελλίης οὗτος σοφέζεται αὐτοῖσι τοιόνδε. γυψώσας ἄνδρας ἑξαχοσίους τῶν Φωκέων τοὺς ἀρίστους, αὐτούς τε τούτους καὶ τὰ ὅπλα αὐτῶν, νυκτὸς ἐπεϑήκχκατο τοῖσε Θεσ- σαλοῖσι, προείπας αὐτοῖσι, τὸν ἂν μὴ λευκανθίζοντα ἴδων- ται, τοῦτον κτείνειν. τούτους ὧν αἵ τε φυλακαὶ τῶν Θεσ- σαλῶν πρώται ἰδοῦσαι ἐφοβήϑησαν, δόξασαι ἄλλο τι εἶναι τέρας, καὶ μετὰ τὰς φυλακὰς αὑτὴ ἡ στρατιὴ οὕτω ὥστε τετρακισχιλίων κρατῆσαι νεχρῶν καὶ ἀσπίδων Φωκέας, τῶν τὰς μὲν ἡμισέας ἐς 4βας ἀνέϑεσαν τὰς δὲ ἐς Ζελφούς" Ὁ δὲ δεκάτη ἐγένετο τῶν χρημάτων ἐκ ταύτης τῆς μάχης οἱ μεγάλοι ἀνδριάντες οἱ περὶ τὸν τρίποδα συνεστεῶτες ἔμπροσϑε τοῦ νηοῦ τοῦ ἐν 4ελφοῖσι, καὶ ἕτεροι τοιοῦτοι 28 ἐν ἄβῃσι ἀνακέαται. ταῦτα μέν νυν τὸν πεζὸν ἐργάσαντο τῶν Θεσσαλὼν οὗ Φωχέες πολιορκέοντας ἑωυτούς" ἐσβα- λοῦσαν δὲ ἐς τὴν χώρην τὴν ἵππον αὐτῶν ἐλυμήναντο ἀνηκέστως. ἐν γὰρ τῇ ἐσβολῇ ἣ ἐστὶ κατὰ Ὑάμπολιν, ἐν ταύτῃ τάφρον μεγάλην ὀρύξαντες ἀμφορέας κενεοὺς ἐς αὐὖ- τὴν κατέϑηχαν, χοῦν δὲ ἐπιφορήσαντες καὶ ὁμοιώσαντες τῷ ἄλλῳ χώρῳ ἐδέχοντο τοὺς Θεσσαλοὺς ἐσβάλλοντας. οἵ δὲ ὡς ἀναρπασόμενοι τοὺς Φωχέας φερόμενοι ἐσέπεσον ἐς τοὺς ἀμφορέας. ἐνθαῦτα οἱ ἵπποι τὰ σκέλεα διεῳφϑά- ὥθρησαγν. τούτων δή σφι ἀμφοτέρων ἔχοντες ἔγχοτον οἵ Θεσσαλοὶ πέμψαντες κήρυκα ἡγόρευον τάδε. “ὠ Φωκέες,

,. ἤδη τι μᾶλλον γνωσιμαχέετε μὴ εἶναι ὅμοιοι ἡμῖν. πρόσϑε τὲ γὰρ ἐν τοῖσι Ἕλλησι, ὅσον χρόνον ἐκεῖνα ἡμῖν ὕνδανε, πλέον αἶεί κοτε ὑμέων ἐφερόμεϑα᾽ νῦν τε παρὰ τῷ βαρ- βάρῳ τοσοῦτο δυνάμεϑα ὥστε ἐπ᾽ ἡμῖν ἐστι τῆς γῆς ἐστε- ρῆσϑαι καὶ πρὸς ἠνδραποδίσϑαι ὑμέας. ἡμεῖς μέντοι τὸ πᾶν ἔχοντες οὐ μνησικακέομεν, ἀλλ᾽ ἡμῖν γενέσϑω ἀντ᾽ αὐτῶν πεντήκοντα τάλαντα ἀργυρίου, καὶ ὑμῖν ὑποδεχό- 80 μεϑα τὰ ἐπιόντα ἐπὶ τὴν χώρην ἀποτρέψειν." ταῦτά σφι

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ ' 287

ἐπαγγέλλοντο οἱ Θεσσαλοί. οἱ γὰρ Φωκέες μοῦνοι τῶν ταύτῃ ἀνθρώπων οὐκ ἐμήδιζον, κατ᾽ ἄλλο μὲν οὐδέν, ὡς ᾿ ἐγὼ συμβαλλόμενος εὑρίσκω, κατὰ δὲ τὸ ἔχϑος τὸ Θεσ- σαλῶν" εἰ δὲ Θεσσαλοὶ τὰ Ἑλλήνων ηὖξον, ὡς ἐμοὶ δο- ὅ χέειν, ἐμήδιζον ἂν οἱ Φωκέες. ταῦτα ἐπαγγελλομένων Θεσσαλῶν, οὔτε δώσειν ἔφασαν χρήματα, παρέχειν τε σφίσι Θεσσαλοῖσι ὁμοίως μηδίέζειν, εἰ ἄλλως. βουλοίατο" ἀλλ᾽ οὐκ ἔσεσθαι ἑκόντες εἶναι προδόται τῆς Ἑλλάδος. Ἐπειδὴ δὲ ἀνηνείχϑησαν οὗτοι οἱ λόγοι, οὕτω δὴ οἱ 81 10 Θεσσαλοὶ χκεχολωμένοι τοῖσε Φωκεῦσι ἐγένοντο ἡγεμόνες τῷ βαρβάρῳ τῆς ὁδοῦ. ἐκ μὲν δὴ τῦῖς Τρηχινίης ἐς τὴν “ωρίδα ἐσέβαλον" τῆς γὰρ “ωρίδος χώρης ποδεὼν στει- »ὸς ταύτῃ κατατείνει, ὡς τριήχοντα σταδίων μάλιστά κῃ εὗρος, κείμενος μεταξὺ τῆς τε ἸΜηλίδος καὶ Φωκίδος χώ- 1δ ρης, ἥ περ ἦν τὸ παλαιὸν Ζρυοπίς" ἡ δὲ χώρη αὕτη ἐστὶ μηερύπολις “ωὡριέων τῶν ἐν Πελοπονγήσῳ. ταύτην ὧν τὴν Δωρίδα γῆν οὐκ ἐσίνγαντο ἐσβαλόντες οἱ βάρβαροι" ἐμήδιζόν τε γὰρ καὶ οὐκ ἐδόκεε Θεσσαλοῖσι. ὡς δὲ ἐχ 82 τῆς Δωρίδος ἐς τὴν Φωχίδα ἐσέβαλον, αὐτοὺς μὲν τοὺς 0 Φωχέας οὐκ αἱρέουσι. οἱ μὲν γὰρ τῶν Φωχέων ἐς τὰ ἄκρα τοῦ Παρνησοῦ ἀνέβησαν. ἔστι δὲ καὶ ἐπιτηδέη δέ- ξασϑαι ὅμιλον τοῦ Παρνησοῦ ἡ κορυφή, κατὰ Νέωνα πόλιν κειμένη ἐπε ἑωυτῆς" Τιϑορέα οὔνομα αὐτῇ ἐς τὴν δὴ ἀνηνείκαντο καὶ αὐτοὶ ἀνέβησαν. οἷ δὲ τελεῦνες αὐτῶν “5 ἐς τοὺς Οζόλας “Ποχροὺς ἐξεκομίσαντο, ἐς Ἄμφισσαν πόλιν τὴν ὑπὲρ τοῦ Κρισαίου πεδίου οἰκημένην. οἱ δὲ βάρβαροι τὴν χώρην πᾶσαν ἐπέδραμον τὴν Φωχίδα᾽ Θεσσαλοὶ γὰρ οὕτω ἦγον τὸν στρατόν" ὁχόσα δὲ ἐπέσχον, πάντα ἐπέ- φλεγον καὶ ἔχειρον, καὶ ἐς τὰς πόλις ἐνιέντες πῦρ καὶ ἐς 80 τὰ ἱρά. πορευόμεγοι γὰρ ταύτῃ παρὰ τὸν Κηφισὸν ποτα- 88 μὸν ἐδηίουν πάντα, καὶ κατὰ μὲν ἔχαυσαν Ζρυμὸν πόλιν κατὰ δὲ Χαράδραν καὶ Ἔρωχον καὶ Τεϑρώνιον καὶ μφέ- καίαν καὶ Νέωνα καὶ Πεδιέας καὶ Τριτέας καὶ Ἐλάτειαν

θ6. παρέχειν τε ἢ: τε παρέχειν ᾿ 1. σφι 1, ||] 14. μηλίδος ἢ: μηλιά- δος ἢ 26. οἰκημένην 8ι.: οἰχεομένην || 380. ταύτῃ] τά τεῦ

288 ΒΡΟΔΟΤΟΥ 6

καὶ Ὑάμπολιν καὶ Παραποταμίους καὶ 4βας, ἔνϑα ἦν ἱρὸν πόλλωνος πλούσιον, ϑησαυροῖσί τε καὶ ἀναϑήμασι πολλοῖσι κατεσκευασμένον᾽ ἦν δὲ καὶ τότε καὶ νῦν ἔτι χρηστήριον αὐτόϑι. καὶ τοῦτο τὸ ἱρὸν συλήσαντες ἐνέ- πρησαν. καί τινας διώκοντες εἷλον τῶν Φωκέων πρὸς δ τοῖσι ὄρεσι, καὶ γυναῖκας τινὰς διέφϑειραν μισγόμενοι ὑπὸ πλήϑεος. .

8ἹὮἬ: Παραποταμίους δὲ παραμειβόμενοι οἱ βάρβαροι ἀτπεί- χοντο ἐς Πανοπέας. ἐνθεῦτεν δὲ ἤδη διακρινομένη ἢ στρα- τιὴ αὐτῶν ἐσχίζετο. τὸ μὲν πλεῖστον καὶ δυνατώτατον 10 τοῦ στρατοῦ ἅμα αὐτῷ Ξέρξῃ πορευόμενον ἐπ ϑήνας ἐσέβαλε ἐς Βοιωτούς, ἐς γῆν τὴν Ὀρχομενίων. Βοιωτῶν δὲ πᾶν τὸ πλῆϑος ἐμήδιζε, τὰς δὲ πόλις αὑτῶν ἄνδρες Μακεδόνες διατεταγμένοι ἔσωζον, ὑπὸ ᾿Αλεξάνδρου ἀπο- πεμφϑέντες" ἔσωζον δὲ τῇδε, δῆλον βουλόμενοι ποιέεεν 1ὅ

85 Ξέρξῃ ὅτι τὰ Μήδων Βοιωτοὶ φρονέοιεν. οὗτοι μὲν δὴ τῶν βαρβάρων ταύτῃ ἐτράποντο, ἄλλοι δὲ αὑτῶν ἡγεμόνας ἔχοντες ὁρμέατο ἐπὶ τὸ ἱρὸν τὸ ἐν “ελφοῖσι, ἐν δεξιῇ τὸν Παρνησὸν ἀπέργοντες. ὅσα δὲ καὶ οὗτοι ἐπέσχον τῆς Φωχίδος, πάντα ἐσιναμώρεον" καὶ γὰρ τῶν Πανοπέων τὴν Ὃ πόλεν ἐνέτερησαν καὶ Δαυλίων καὶ «ἰολιδέων. ἐπορεύοντο δὲ ταύτῃ ἀποσχισϑέντες τῆς ἄλλης στρατιῆς τῶνδε εἵνεκα, ὕχως συλήσαντες τὸ ἱρὸν τὸ ἐν Δελφοῖσι βασιλέι Ἐέρξη ἀποδέξαιεν τὰ χρήματα. πάντα δ᾽ ἠπίστατο τὰ ἐν τῷ ἱρῷ ὅσα λόγου ἣν ἄξια Ξέρξης, ὡς ἐγὼ πυνθάνομαι, ἄμει-- 26 γον ἢ τὰ ἐν τοῖσι οἰκίοισι ἔλιπε, πολλῶν αἰεὶ λεγόντων,

ϑθχαὶ μάλιστα τὰ Κροίσου τοῦ “4λυάττεω ἀναϑήματα. οἵ Δελφοὶ δὲ πυνϑανόμενοε ταῦτα ἐς πᾶσαν ἀρρωδίην ἀπί- κατο, ἐν δείματι δὲ μεγάλῳ κατεστεώτες ἐμαντεύοντο περὶ τῶν ἱρῶν χρημάτων», εἴτε σφέα κατὰ γῆς κατορύξωσι εἴτε ϑ8ὺ ἐχκκομίσωσι ἐς ἄλλην χώρην. ὃ δὲ ϑεός σφεας οὐκ ἔα κινέδιν, φὰς αὐτὸς ἱκανὸς εἶναι τῶν ἑωυτοῦ προκατῆσϑαι. Δελφοὶ δὲ ταῦτα ἀκούσαντες σφέων αὑτῶν πέρι ἐφρόντι- ζον. τέκνα μέν νυν καὶ γυγναῖχας πέρην ἐς τὴν ᾿ἀχαιίην

δ, τῶν οπι. 486] 12. γῆν τῶν ΡΗ͂ ἢ} 32. ταύτην 486 31. σφεα

[.2}}

10

1ὅ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ 9 299

διέπεμψαν, αὐτῶν δὲ οἱ μὲν πλεῖστοι ἀνέβησαν ἐς τοῦ Παρνησοῦ τὰς κορυφὰς χαὶ ἐς τὸ Κωρύκιον ἄντρον ἀνη- γείκαντο, οἵ δὲ ἐς ἄμφισσαν τὴν «Ἱοκρίδα ὑπεξῆλϑον. πάντες δὲ ὧν οἱ “:ελφοὶ ἐξέλιστον τὴν. πόλεν, πλὴν ἐξή- χοντὰ ἀνδρῶν καὶ τοῦ προφήτεω. ἐπεὶ δὲ ἀγχοῦ ἤσαν 87 οἱ βάρβαροι ἐπιόντες καὶ ἀπώρων τὸ ἷρόν » ἐν τούτῳ ὄ προφήτης , τῷ οὔνομα ἣν «Ἵκήρατος, ὁρᾷ πρὸ τοῦ νηοῦ σπελα προκείμενα ἔσωϑεν ἐκ τοῦ μεγάρου ἐξενηνειγμένα ἱρά, τῶν οὐκ ὅσιον ἦν ἅπτεσθαι ἀνθρώπων οὐδενί. ὃ μὲν δὴ ἢιδ ΖΦελφῶν τοῖσι παρεοῦσι σημανέων τὸ τέρας" οἱ δὲ βάρβαροι ἐπειδὴ ἐγένοντο ἐπειγόμενοι κατὰ τὸ ἱρὸν τῆς Προναίης 41ϑηναίης, ἐπειγένεταέ σφι τέρεα ἔτι μέζονα τοῦ πρὶν γενομένου τέρεος. ϑώῶμα μὲν γὰρ καὶ τοῦτο χάρτα ἐστί, ὅπλα ἀρήια αὐτόματα φανῆναι ἔξω προκεί- μενα τοῦ νηοῦ" τὰ δὲ δὴ ἐπὶ τούτῳ δεύτερα ἐπιγενόμεγα καὶ διὰ πάντων φασμάτων ἄξια ϑωμάσαι μάλιστα. ἐπεὶ γὰρ δὴ ἦσαν ἐπιόντες οἱ βάρβαροι κατὰ τὸ ἱρὸν τῆς Προναίης ᾿41ϑηναίης, ἐν τούτῳ ἐκ μὲν τοῦ οὐρανοῦ κεραυ- γοὶ αὑτοῖσι ἐνέσχειπτον, ἀπὸ δὲ τοῦ Παρνησοῦ ἀπορρα- γεῖσαι δύο κορυφαὶ ἐφέροντο πολλῷ πατάγῳ ἐς αὑτοὺς καὶ κατέβαλον συχνούς σφεων, ἐκ δὲ τοῦ ἱροῦ τῆς Προ- γαίης βοή τε χαὶ ἀλαλαγμὸς ἐγένετο. συμμιγέντων δὲ τού-- 38 των πάντων, φόβος τοῖσι βαρβάροισι ἐνεπτεπτώχεε. μα- ϑόντες δὲ οἱ 4Ζελφοὶ φεύγοντας σφέας, ἐπικαταβαντες ἀπέκτειναν πλῆϑός τι αὐτῶν. οἱ δὲ περιδόντες ἰϑὺ Βοιω- τῶν ἔφευγον. ἔλεγον δὲ οἱ ἀπονοστήσαντες οὗτοι τῶν βαρβάρων, ὡς ἐγὼ πυνθάνομαι, ὡς πρὸς τούτοισι καὶ ἄλλα ὥρων ϑεῖα" δύο γὰρ ὅπελίτας μέζονας ἢ κατ᾽ ἀν- ϑρώπων φύσιν [ἔχοντας] ἕπεσϑαέ σφι κτείνοντας καὶ διώ-- χοντας. τούτους δὲ τοὺς δυο. ΖΦελφοὶ λέγουσι εἶναι ἐπε- 39 χωρίους ἥρωας, Φύλακόν τε καὶ «Αὐτόνοον, τῶν τὰ τεμένεα ἐστὶ περὶ τὸ ἱρόν, Φυλάκου μὲν παρ᾽ αὑτὴν τὴν ὁδὸν

ὅ, ἀγχοῦ τε ἢ ἢ} 16. ἐπιγενόμενα Ρ: ἐπιγινόμενα ἢ 21. χατέβαλον Βεἶβκε: χατέλαβον |} 25. ἰϑὺ ΝΠ: εὐθὺ ᾿] 29. ἔχοντας ἀε]. Βεῖϑκο. ἐόντας Κορη, μέζονα ἢ κατ᾽ ἄνϑρωπον φύσιν ἔχοντας Ἢ εΒβεἰϊηρ

240 ΒΡΟΔΟΤΟΥ θ

χατύπερϑε τοῦ ἱροῦ τῆς Προναίης, «Αὐτονόου δὲ πέλας τῆς Κασταλίης ὑπὸ τῇ Ὑαμπείῃ κορυφῇ. οἷ δὲ πεσόντες ἀπὸ τοῦ Παρνησοῦ λίϑοι ἔτε καὶ ἐς ἡμέας ἦσαν σόοι, ἐν τῷ τεμένει τῆς Προναίης ᾿Α4ϑηναίης κείμενοι, ἐς τὸ ἐνέ- σκηψαν διὰ τῶν βαρβάρων φερόμενοι. τούτων μέν νυν τῶν ἀνδρῶν αὕτη ἀπὸ τοῦ ἱροῦ ἀπαλλαγὴ γίνεται.

Ὁ δὲ Ἑλλήνων ναυτικὸς στρατὸς ἀπὸ τοῦ :Τρτεμισίου ᾿ϑηναίων δεηϑέντων ἐς Σαλαμῖνα κατίσχει τὰς νέας: τῶνδε δὲ εἵνεκα προσεδεήϑησαν αὐτῶν σχεῖν πρὸς Σαλα- μῖνα ᾿4ϑηναῖοι, ἵνα αὐτοὶ παῖδάς τε καὶ γυναῖκας ὑπεξ- ἀαγάγωνται ἐκ τῆς «Ἱττικῆς, πρὸς δὲ καὶ βουλεύσωνται τὸ ποιητέον αὐτοῖσι ἔσται. ἐπὶ “γὰρ τοῖσι κατήκουσι σρήγμασι βουλὴν ἔμελλον ποιήσασϑαι ὡς ἐψευσμένοι γνώμης. δοκέοντες γὰρ εὑρήσειν Πελοποννησέους παν- δημεὶ ἐν τῇ Βοιωτέῃ ὑποκατημένους τὸν βάρβαρον, τῶν μὲν εὗρον οὐδὲν ἐόν, οἱ δὲ ἐπυνθάνοντο τὸν ᾿Ισϑμὸν αὑτοὺς τειχέοντας, ὡς τὴν Πελοπόννησον περὶ πλείστου τε ποιευμένους περιεῖναι καὶ ταύτην ἔχοντας ἐν φυλακῇ, τὰ ἄλλα δὲ ἀπιέναι. ταῦτα πυνθανόμενοι οὕτω δὴ προσε-

41 δεήϑησαν σφέων σχεῖν. πρὸς τὴν Σαλαμῖνα. οἵ μὲν δὴ

ἄλλοι κατέσχον ἐς τὴν Σαλαμῖνα, ϑηναῖοι δὲ ἐς τὴν ἑωυτῶν. μετὰ δὲ τὴν ἄπιξιν κήρυγμα ἐποιήσαντο, “4249η- γαίων τῇ τις δύναται σώζειν τέκνα τε καὶ τοὺς οἴκχέτας. ἐνθαῦτα οἱ μὲν πλεῖστοι ἐς Τροίζηνα ἀπέστειλαν, οἵ δὲ ἐς «“ἵγιναν, οἱ δὲ ἐς Σαλαμῖνα. ἔσπευσαν δὲ ταῦτα ὑπεκ- ϑέσϑαι τῷ χρηστηρίῳ τὸ βουλόμενοι ὑπηρετέειν καὶ δὴ καὶ τοῦδε εἵνεκα οὐκ ἥκιστα. λέγουσι ᾿41ϑηναῖοε ὄφιν μέγαν φύλακα τῆς ἀχροπόλιος ἐνδιαιτᾶσθαι ἐν τῷ ἱρῷ᾽ λέγουσί τε ταῦτα καὶ δὴ ὡς ἐόντι ἐπιμήνια ἐπιτελέουσι προτιϑέντες" τὰ δ᾽ ἐπιμήνια μελιτόεσσα ἐστί. αὕτη δὴ ἡ μελιτόεσσα ἐν τῷ πρόσϑε αἰεὶ χρόνῳ ἀναισιμουμένη τότε ἦν ἄψαυστος. σὴημηνάσης δὲ ταῦτα τῆς ἱρείης, μᾶλ- λόν τι οἱ “4ϑηναῖοι καὶ προϑυμότερον ἐξέλιπον τὴν πόλιν,

18. ποιήσεσϑαι ΡΗ {| 11. ὡς τὴν 8ι.: καὶ τὴν ἢ, ἐς (8. εἰς) τὴν

τοὶ φαΐ || 19. δὴ Ροβῖ ταῦτα ΡΗ ] 380. δὴ ἡ 51.: δ᾽ ἡ [[38. χαὶ πρότερον 4806 ἢ ἐξέλειπον 48

1

σι

ἩΡΟΔΟΤΟΥ 9 241

ὡς καὶ τῆς ϑεοῦ ἀπολελοιπυέης τὴν ἀκρόπολιν. ὡς δέ σφι πάντα ὑπεξέκειτο, ἔπλεον ἐς τὸ στρατόπεδον.

Ἐπεὶ δὲ οἱ ἀπ᾽ Ἀρτεμισίου ἐς Σαλαμῖνα κατέσχον 432 τὰς νέας, συνέρρεε καὶ ὃ λοιπὸς πυνθανόμενος ὃ τῶν Ἑλλήνων ναυτικὸς στρατὸς ἐκ Τροίζηνος" ἐς γὰρ Πώγωνα τὸν Τροιζηνίων λιμένα προείρητο συλλέγεσθαι. συνελέ- χϑησάν τε δὴ πολλῷ πλεῦνες νέες ἢ ἐπ ᾿ἀρτεμισίῳ ἐναυ- μάχεον καὶ ἀπὸ πολέων πλεύνων. ναύαρχος μέν νυν ἐπῆν ὠυτὸς ὃς περ ἐπ᾽ ᾿Αρτεμισίῳ, Εὐρυβιάδης ὃ Εὐρυκλεί- δεω ἀνὴρ Σπαρτιήτης, οὗ μέντοι γένεος τοῦ βασιληίου ἐών" νέας δὲ πολλῷ πλείστας τε καὶ ἄριστα πλεούσας παρείχοντο 4ϑηναῖοι. ἐστρατεύοντο δὲ οἵδε᾽ ἐκ μὲν Πε- 43 λοποννήσου “Ταχεδαιμόνιοι ἑκκαίδεκα νέας παρεχόμενοι, Κορένϑιοι δὲ τὸ αὐτὸ πλήρωμα παρεχόμενοι καὶ ἐπ᾽ ΑΙρτεμισίῳ" Σικυώνιοι δὲ πεντεκαίδεκα παρείχοντο νέας, Ἐπιδαύριοι δὲ δέκα, Τροιζήνιοι δὲ πέντε, Ἑρμιονέες δὲ τρεῖς, ἐόντες οὗτοι πλὴν Ἑρμιονέων Ζωρικόν τὸ καὶ ἴα- κεδνὸν ἔϑνος, ἐξ Ἐρινεοῦ τε καὶ Πίνδου καὶ τῆς Ζ4ρυο- πέδος ὕστατα δὁρμηϑέντες. οἱ δὲ Ἑρμιονέες εἰσὶ Δρύοπες, ὑπὸ Ἡρακλέος τε καὶ ηλιέων ἔκ τῆς νῦν ΖΔωρέδος καλεο- μένης χώρης ἐξαναστάντες. οὗτοι μέν νυν Πελοποννησίων 44 ἐστρατεύοντο, οἱ δὲ ἐκ τῆς ἔξω ἠπείρου, ᾿41ϑηναῖοι μὲν πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους παρεχόμενοι νέας ὀγδώκοντα καὶ ἑκατόν, μοῦνοι" ἐν Σαλαμῖνε γὰρ οὐ συνεναυμάχησαν Πλαταιέες 41ϑηναίοισι διὰ τοιόνδε τι πρῆγμα ἀπαλλασ- σομένων τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τοῦ ΦΤρτεμισίου, ὡς ἐγίνοντο κατὰ Χαλχίδα, οἱ Πλαταιέες ἀποβάντες ἐς τὴν περαίην τῆς Βοιωτίης χώρης πρὸς ἐκκομιδὴν ἐτράποντο τῶν οἶκε- τέων. οὗτοι μέν γυν τούτους σώζοντες ἐλείφϑησαν. 4ϑη- γαῖοι δὲ ἐπὶ μὲν Πελασγῶν ἐχόντων τὴν νῦν Ἑλλάδα κα- λεομένην ἦσαν Πελασγοί, ὀνομαζόμενοι Κραναοί, ἐπὶ δὲ Κέκροπος βασιλέος ἐκλήϑησαν Κεκροπείδαι, ᾿ἐκδεξαμένου δὲ Ἐρεχϑέος τὴν ἀρχὴν “Ἵϑηναῖοι μετωνομάσϑησαν, Ἴωνος δὲ τοῦ Ξούϑου στρατάρχεω γενομένου ᾿41ϑηναίοισι ἐκλή-

14, τὸ χαὶ ἢ, ὃ καὶ οοἰοτὶ ἢ 256, τε οαι. 486 Βοτχοδοῖπ 1. 10

949 ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ 8

46 ϑησαν ἀπὸ τούτου Ἴωνες. ἸΜεγαρέες δὲ τὠυτὸ πλήρωμα παρείχοντο χαὶ ἐπ᾽ ᾿Αρτεμισίῳ, Ἀμπρακιῶται δὲ ἑπτὰ γέας ἔχοντες ἔπεβοήϑησαν, ““ευκάδιοι δὲ τρεῖς, ἔϑνος ἔόν-

4θ τες οὗτοι “Ιωρικὸν ἀπὸ Κορίνϑου. νησιωτέων δὲ «41ἰγι- γῆται τριήκοντα παρείχοντο. ἦσαν μέν σφι καὶ ἄλλαι ὅ πεπληρωμέναι νέες, ἀλλὰ τῇσι μὲν τὴν ἑωυτῶν ἐφύλασ- σον, τριήκοντα δὲ τῇσι ἄριστα πλεούσῃσι ἐν Σαλαμῖνι ἐναυμάχησαν. “Αϊγινῆται δὲ εἰσὶ “ωριέες ἀπὸ Ἐπιδαύ- ρου" τῇ δὲ νήσῳ πρότερον οὔνομα ἦν Οἰνώνη. μετὰ δὲ «Αϊγινήτας Χαλκιδέες τὰς ἐπ ᾿Αρτεμισίῳ εἴκοσι παρε- 10 χόμενοι καὶ Ἐρετριέες τὰς ἑπτά" οὗτοι δὲ Ἴωνες εἰσί. μετὰ δὲ Κήιοι τὰς αὑτὰς παρεχόμενοι, ἔϑνος ἐὸν Ἰωνικὸν ἀπὸ ᾿41ϑηνέων. Νάξιοι δὲ παρείχοντο τέσσερας, ἀπο- πεμφϑέντες μὲν ἐς τοὺς Μήδους ὑπὸ τῶν πολιητέων κατά περ οἱ ἄλλοι νησιῶται, ἀλογήσαντες δὲ τῶν ἔντο- 16 λέων ἀπίκατο ἐς τοὺς Ἕλληνας Ζημοχρίτου σπεύσαντος. ἀνδρὸς τῶν ἀστῶν δοκέμου χαὶ τότε τριηραρχέοντος. Νά- ξιοέ δὲ εἰσὶ Ἴωνες ἀπὸ “4ϑηνέων γεγονότες. Στυρέες δὲ τὰς αὑτὰς παρείχοντο, γέας τάς περ ἐπ᾽ “Ἀρτεμισίῳ, Κύϑνιοι δὲ μέαν καὶ πεντηχόντερον, ἐόντες συναμφότεροι Ἢ οὗτοι Ζ“ρύοπες. καὶ Σερίφιοέ τε καὶ Σίφνιοι καὶ Μήλιοι ἐστρατεύοντο" οὗτοι γὰρ οὐκ ἔδοσαν μοῦνοι νησιωτέων

4 τῷ βαρβάρῳ γὴν τε καὶ ὑδωρ. οὗτοι μὲν ἅπαντες ἐντὸς οἰκημένοι Θεσπρωτῶν καὶ ᾿Αχέροντος ποταμοῦ ἐστρατεύ- οντο᾽ Θεσπρωτοὶ γὰρ εἰσὶ ὁμουρέοντες Ἀμπρακιώτῃσι "ὃ καὶ «ἀευλαδίοισι, ὁ ἕ ἐξ ἐσχατέων χωρέων ἐστρατεύοντο. τῶν δὲ ἐχτὸς τούτων οἰχημένων Κροτωνιῆται μοῦνοι ἦσαν οἱ ἐβοήϑησαν τῇ Ἑλλάδι κινδυνευούσῃ μιῇ νηί, τῆς ἦρχε ἁγὴρ τρὶς πυϑιονίκης Φαυλλος᾿ Κροτωνιῆται δὲ 7ένος

48 εἰσὶ “Αχαιοίέ. οἱ μέν νυν ἄλλοι τριήρεας παρεχόμενοι 80 ἐστρατεύοντο, Ἰἤήλιοι δὲ καὶ Σίφνιοι καὶ Σερίφιοι πεν- τηχκοντέρους" Μήλιοι μὲν γένος ἐόντες ἀπὸ “αχεδαίμονος

2. τὸ καὶ ΡΗ ᾿ θ. νέες δυοχαίδεχαὶ ἢ 18. ἀϑηνέων ΑΡ: ἀϑη- γαίων ἢ 10. ἀπίχοντο ΡΗ }}Π 18. ἀϑηναίων Γὶ ἢ 20. χύνϑιοι 8. κίνϑιοι 2121. πρὸς δὲ τούτοισι χαὶ Σερίφιοι ἢ 28. νηὶ μιῷ ΡΗ͂ ]} 832. γεγο- γότες 486

1

φ-

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ 6 248

δύο περείχοντο, Σίφνιοι δὲ καὶ Σερίφιοι Ἴωνες ἐόντες ἀπ᾽ ᾿ϑηνέων μίαν ἑκάτεροι. ἀριϑμὸς δὲ ἐγένετο ὃ πᾶς τῶν γβῶν, πάρεξ τῶν πεντηκοντέρων, τριηκόσιαι καὶ ἑβδομή- κοντα καὶ ὀχτώ.

Ὡς δὲ ἐς τὴν Σαλαμῖνα συνῆλθον οἱ στρατηγοὶ ἀπὸ 49 τῶν εἰρημενέων πολίων, ἐβουλεύοντο, προϑέντος Εὐρυβιά- δέω γνώμην ἀποφαίνεσθαι τὸν βαυλόμενον, ὅκου δοχέοι ἐπιτηδεότατον εἶναι ναυμαχίην ποιέεσθαι τῶν αὑτοὶ χω- ρέων ἐγκρατέες εἰσί" ἡ γὰρ Ἀττικὴ ἀπεῖτο ἤδη, τῶν δὲ λοιπέων πέρι προετίϑεε. αἷ γνώμαι δὲ τῶν λεγόντων αἱ πλεῖσται συνεξέπιπτον πρὸς τὸν ᾿Ισϑμὸν πλώσαντας ναυ- μαχέειν πρὸ τῆς Πελοποννήσου, ἐπιλέγοντες τὸν λόγον τόνδε, ὡς εἰ νιχηϑέωσι τῇ ναυμαχίῃ, ἐν Σαλαμῖνι μὲν ἐόντες πολιορκήσονται ἐν νήσῳ, ἵνα σφι τιμωρέη οὐδεμέα ἐπιφανήσεται, πρὸς δὲ τῷ ᾿Ισϑμῷ ἐς τοὺς ἑωυτῶν ἐξοί-

- “ 9 Α « σονται. ταῦτα τῶν ἀπὸ Πελοποννήσου στρατηγῶν ἔπελε-δ0

γομένων, ἐληλύϑεε ἀνὴρ .41ϑηναῖος ἀγγέλλων ἥκειν τὸν βάρβαρον ἐς τὴν ᾿4ττικὴν καὶ πᾶσαν αὑτὴν πυρπολέεσϑαι. ὃ γὰρ διὰ Βοιωτῶν τραπόμενος στρατὸς ἅμα Ξέρξῃ, ἐμπρήσας Θεσπιέων τὴν πόλιν, αὐτῶν ἐκλελοιπότων ἐς Πελοπόννησον, καὶ τὴν Πλαταιέων ὡσαύτως, ἧχέ τε ἐς τὰς ϑήνας καὶ πάντα ἐκεῖνα ἐδηίου. ἐνέπρησε δὲ Θέ- σπειάν τε χαὶ Πλάταιαν πυϑόμενος Θηβαέων ὅτι οὐκ ἐμήδιζον. ἀπὸ δὲ τῆς διαβάσιος τοῦ Ἑλλησπόντου, ἔνϑεν δ1 πορεύεσϑαι ἤρξαντο οἱ βάρβαροι, ἕνα αὑτοῦ διατρέψαντες μῆνα ἐν τῷ διέβαινον ἐς τὴν Εὐρώπτην, ἐν τρισὶ ἑτέροισι μησὶ ἐγένοντο ἐν τῇ 4ττικῇ, Καλλεάδεω ἄρχοντος ᾿4ϑηναί- οεσι. καὶ αἱρέουσι ἔρημον τὸ ἄστυ, καί τινας ὀλίγους εὑρί- σκουσι τῶν ᾿4ϑηναίων ἐν τῷ ἱρῷ ἐόντας, ταμίας τε τοῦ ἱροῦ καὶ πένητας ἀνθρώπους, οἱ φραξάμενοι τὴν ἀχρό- πολιν ϑύρῃσί τε καὶ ξύλοισι ἠμύνοντο τοὺς ἐπιόντας, ἅμα μὲν ὑπ᾽ ἀσϑενείης βίου οὐκ ἐχχωρήσαντες ἐς Σαλαμῖνα, πρὸς δὲ αὑτοὶ δοκέοντες ἐξευρηκέναι τὸ μαντήιον τὸ ἡ Πυϑίη σφι ἔχρησε, τὸ ξύλινον τεῖχος ἀνάλωτον ἔσεσϑαι"

2. ἀϑηναίων 1 || 18. εἢ ἥν ΡΗῚ 11. ἐληλύϑεε ΝετίεΓ : ἐλήλυϑε 1605

244 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ

αὑτὸ δὴ τοῦτο εἶναι τὸ κρησφύγετον κατὰ. τὸ μαντήφον 52 καὶ οὗ τὰς νέας. οἱ δὲ Πέρσαι ἱζόμενοι ἐπὶ τὸν καταν- τίον τῆς ἀκροπόλιος ὄχϑον, τὸν ᾿41ϑηναῖοι καλέουσι “4ρήεον πάγον, ἐπολιόρκεον τρόπον τοιόνδε᾽ ὅκως στυτιπεῖον πεερὶ τοὺς ὀιστοὺς περιϑέντες ἅψειαν, ἐτόξευον ἐς τὸ φράγμα. ἐνθαῦτα ᾿41ϑηναίων οἱ πολιορκεόμεγνοι ὅμως ἡμύνοντο, καί- σέερ ἐς τὸ ἔσχατον κακοῦ ἀπιγμένοι καὶ τοῦ φράγματος προδεδωκότος᾽ οὐδὲ λόγους τῶν Πεισιστρατιδέων προσφε- ρόντων σεξρὶ ὁμολογίης ἐνεδέχοντο, ἀμυνόμενοι δὲ ἄλλα τε ἀντεμηχανῶντο καὶ δὴ καὶ προσιόντων τῶν βαρβάρων πρὸς τὰς πύλας ὀλοιτρόχους ἀπίεσαν, ὥστε Ἐέρξην ἐπὶ χρόνον συχνὸν ἀπορίῃσι ἐνέχεσϑαι οὐ δυνάμενον σφέας ὅ8 ἑλεῖν. χρόνῳ δ᾽ ἐκ τῶν ἀπόρων ἐφάνη δή τις ἔξοδος τοῖσι βαρβάροισι" ἔδεε γὰρ κατὰ τὸ ϑεοπρόπεον πᾶσαν τὴν ““ττικὴν τὴν ἐν τῇ ἠπείρῳ γενέσϑαι ὑπὸ Πέρσῃσι. ἔμπροσϑε ὧν πρὸ τῆς ἀκροπόλιος, ὄπισϑε δὲ τῶν πυλέων καὶ τῆς ἀνόδου, τῇ ἢ δὴ οὔτε τις ἐφύλασσε οὔτ᾽ ἂν ἤλπισε μή κοτέ τις κατὰ ταῦτα ἀναβαίη ἀνθρώπων, ταύτῃ ἀνέ- βησαν τινὲς κατὰ τὸ ἱρὸν τῆς Κέχροπος ϑυγατρὸς “1γλαύ- ρου; καέτοι περ ἁποκχρήμνου ἐόντος τοῦ χώρου. ὡς δὲ εἶδον αὐτοὺς ἀναβεβηκότας οἱ ᾿4ϑηναῖοι ἐπὶ τὴν ἀχρό- πολιν, οἱ μὲν ἐρρίπτεον ἑωυτοὺς κατὰ τοῦ τείχεος κάτω καὶ διεφϑείροντο, οἱ δὲ ἐς τὸ μέγαρον κατέφευγον. τῶν δὲ Περσέων οἱ ἀναβεβηκότες πρῶτον μὲν ἐτράποντο πρὸς τὰς πύλας, ταύτας δὲ ἀνοίξαντες τοὺς ἱκέτας ἐφόνευον" ἐπεὶ δέ σφι πάντες κατέστρωντο, τὸ ἱρὸν συλήσαντες ἐνέ- πρησαν πᾶσαν τὴν ἀκρόπολιν.

Σχὼν δὲ παντελέως τὰς 4ϑήνας Ξέρξης ἀπέπεμψε ἐς Σοῦσα ἄγγελον ἱππέα ΦΑρταβάνῳ ἀγγελέοντα τὴν πα- ροδοῦσάν σφι εὐπρηξίην. ἀπὸ δὲ τῆς πέμψιος τοῦ κήρυκος δευτέρῃ ἡμέρῃ συγκαλέσας ᾿᾿ϑηναίων τοὺς φυγάδας, ἑωυτῷ δὲ ἑπομένους » ἐχέλευε τρόπῳ τῷ σφετέρῳ ϑῦσαι τὰ ἱρὰ ἀναβάντας ἐς τὴν ἀκρόπολιν, εἴτε δὴ ὧν ὄψιν τινὰ ἰδὼν ἐνυπνίου ἐνετέλλετο ταῦτα, εἴτε καὶ ἐνθύμιόν οἱ ἐγένετο

18. ἔξοδος ἀοιρεῖζ: ἔσοδος ἢ 10. πρὸ οπι. ἢ. Οορεί || 18. τοῦτο δί, 34, ἐνετέλλετο ταῦτα 860]. Ἀτῦροι

σι

Θι

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ ἀ4ὅ

ἐμπρήσαντι τὸ ἱρόν. οἱ δὲ φυγάδες τῶν “41ϑηναίων ἐποίη- σαν τὰ ἐντεταλμένα. τοῦ δὲ εἵνεχεν τούτων ἐπεμνήσϑην, δὅ φοάσω. ἔστι ἐν τῇ ἀκροπόλει ταύτῃ Ἐρεχϑέος τοῦ γηγε- γέος λεγομένου εἶναι νηός, ἐν τῷ ἐλαίη τε καὶ ϑάλασσα ἔνι, τὰ λόγος παρὰ ᾿ϑηναίων Ποσειδέωνά τε καὶ 48ϑη-. γαέην ἐρίσαντας περὶ τῆς χώρης μαρτύρια ϑέσϑαι. ταύ- την ὦν τὴν ἐλαίην ἅμα τῷ ἄλλῳ ἱρῷ κατέλαβε ἐμπρη- σϑῆναι ὑπὸ τῶν βαρβάρων" δευτέρῃ δὲ ἡμέρῃ ἀπὸ τῆς ἐμπρήσιος ᾿4ϑηναίων οἱ ϑύειν ὑπτὸ βασιλέος κελευόμενοι ὡς ἀνέβησαν ἐς τὸ ἱρόν, ὥρων βλαστὸν ἐκ τοῦ στελέχεος ὅσον τε πηχυαῖον ἀναδεδραμηκότα. οὗτοι μέν νυν ταῦτα ἔφρασαν.

Οἱ δὲ ἐν Σαλαμῖνι Ἕλληνες, ὥς σφε ἐξηγγέλϑη ὡς ὅ6 ἔσχε τὰ περὶ τὴν 1ϑηναίων ἀχρόπολιν, ἐς τοσοῦτον ϑό- ρυβον ἀπίκοντο ὡς ἔνιοι τῶν στρατηγῶν οὐδὲ κυρωϑῆναι ἔμενον τὸ προκείμενον πρῆγμα, ἀλλ᾽ ἔς τε τὰς νέας ἐσέ- πιπτον καὶ ἱστία ἀείροντο ὡς ἀποϑευσόμενοι" τοῖσί τὸ ὑπολειπομένοισε αὐτῶν ἐχυρώϑη πρὸ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ ναυμα- χέειν. νύξ τε ἐγίνετο καὶ οἱ διαλυϑέντες ἐκ τοῦ συνε- δρίου ἐσέβαινον ἐς τὰς νέας. ἐνθαῦτα δὴ Θεμιστοκλέα 51 ἀπικόμενον ἐπὶ τὴν νέα εἴρετο Ινησίφιλος ἀνὴρ “4213η- γαῖος ὃ τι σφι εἴη βεβουλευμένον. πυϑόμενος δὲ πρὸς αὐτοῦ ὡς εἴη δεδογμένον ἀνάγειν τὰς νέας πρὸς τὸν ᾿Ισϑμὸν καὶ πρὸ τῆς Πελοποννήσου ναυμαχέειν, εἶπες “οὔτ᾽ ἄρα, ἣν ἀπαείρωσι [τὰς νέας] ἀπὸ Σαλαμῖνος, περὶ οὐδε- μιῆς ἔτι πατρίδος ναυμαχήσεις" κατὰ γὰρ πόλις ἕκαστοι τρέψονται, καὶ οὔτε σφέας Εὐρυβιάδης κατέχειν δυνήσεται οὔτε τις ἀνθρώπων ἄλλος ὥστε μὴ οὐ διασκεδασϑῆναι τὴν στρατιήν" ἀπολέεταί τὲ ἡ Ἑλλὰς ἀβουλέῃσι. ἀλλ᾽ εἴ τις ἐστὶ μηχανή, ἴϑι καὶ πειρῶ διαχέαι τὰ βεβουλευμένα, ἣν κως δύνῃ ἀναγνῶσαι Εὐρυβιάδην μεταβουλεύσασϑαι ὥστε αὑτοῦ μένειν" κάρτα τε τῷ Θεμιστοχλέι ἤρεσε ὕ ὅ8

14, τὰ οι. 486 24. οὔ τοι ἢ. ΒΕΚΙκον || 25. τὰς νέας 866), 8ι. ἢ οὐδὲ περὶ μιῆς ΡΙαΐ, ποῖ. Ρ. 869 ἢ 28. οὐ μὴ 486} 82. μενέειν ΡΗ ἢ τε ἢ: δὲ

246 ΠΡΟΔΟΤΟΥ 9

ὑποϑήκη, καὶ οὐδὲν πρὸς ταῦτα ἀμειψάμενος ἤιε ἐπὶ τὴν γέα τὴν Εὐρυβιάδεω. ἀπικόμενος δὲ ἔφη ἐθέλειν οἱ κοι- γόν τι πρῆγμα συμμῖξαι" ὃ δ᾽ αὐτὸν ἐς τὴν νέα ἐκέλευε ἐσβάντα λέγειν, εἴ τι ϑέλει. ἐνθαῦτα ὃ Θεμιστοκλέης παριζόμενός οἱ καταλέγει ἐκεῖνά τε πάντα τὰ ἤκουσε νη- σιφίλου, ἑωυτοῦ ποιεύμενος, καὶ ἄλλα πολλὰ προστιϑείς, ἐς ὃ ἀνέγνωσε χρηίζων ἔκ τε τῆς νεὸς ἐκβῆναι συλλέξαι ὅθτε τοὺς στρατηγοὺς ἐς τὸ συνέδριον. ὡς δὲ ἄρα συνε- λέχϑησαν, πρὶν ἢ τὸν Εὐρυβιάδην προϑεῖναι τὸν λόγον τῶν εἵνεχα συνήγαγε τοὺς στρατηγούς, πολλὸς ἦν ὃ Θεμι- στοκλέης ἐν τοῖσι λόγοισι οἷα κάρτα δεόμενος" λέγοντος δὲ αὐτοῦ, ὃ Κορίνϑιος στρατηγὸς 4“δείμαντος ὅ ᾿Ὠχύτου εἶττε “ὠὦ Θεμιστόκλεες, ἐν τοῖσι ἀγῶσι οἵ σεροεξανιστά- μενος ῥαπίζονται" ὃ δὲ ἀπολυόμενος ἔφη “οἱ δέ γε 60 ἐγκαταλειπόμενοε οὐ στεφανοῦνται" τότε μὲν ἡπέως πρὸς τὸν Κορίνϑιον ἀμείψατο, πρὸς δὲ τὸν Εὐρυβιάδην ἔλεγε ἐχείνων μὲν ἔτι οὐδὲν τῶν πρότερον λεχϑέντων, ὡς ἐπεὰν ἀπαείρωσι ἀπὸ Σαλαμῖνος διαδρήσονται᾽ πία- ρεόντων γὰρ τῶν συμμάχων οὐκ ἔφερέ οἱ κόσμον οὐδένα κατηγορέεεν᾽" ὃ δὲ ἄλλου λόγου εἴχετο, λέγων τάδε. “ἐν σοὶ νῦν ἐστὶ σῶσαι τὴν Ἑλλάδα, ἣν ἐμοὶ πείϑῃ ναυμαχίην αὑτοῦ μένων ποιέεσϑαι, μηδὲ πειϑόμενος τούτων τοῖσι λόγοισι ἀναζεύξης πρὸς τὸν ᾿Ισϑμὸν τὰς νέας. ἀντέϑες γὰρ ἑκάτερον ἀχούσας. πρὸς μὲν τῷ ᾿Ισϑμῷ συμβάλλων ἐν πελάγεϊ ἀναττεπτεαμένῳ ναυμαχήσεις, ἐς τὸ ἥκιστα ἡμῖν σύμφορον ἐστὶ νέας ἔχουσι βαρυτέρας καὶ ἀριϑμὸν ἐλάσ- σονας᾽ τοῦτο δὲ ἀπολέεις Σαλαμῖνα τε καὶ ἸΠέγαρα καὶ «ϊγιναν, ἤν περ καὶ τὰ ἄλλα εὐτυχήσωμεν. ἅμα δὲ τῷ γναυτιχῷ αὐτῶν ἕψεται καὶ ὃ πεζὸς στρατός, καὶ οὕτω σφέας αὐτὸς ἄξεις ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον, κχινδυνεύσεις τε ἁπάσῃ τῇ Ἑλλάδι. ἣν δὲ τὰ ἐγὼ λέγω ποιήσῃς, το- σάδε ἐν αὐτοῖσι χρηστὰ εὑρήσεις" πρῶτα μὲν ἐν στεινῷ

--Ρὄ. .....

ὅ. παριζόμενος : παρεξζόμενος ᾿ 1. ἀνέγνωσέ μεν [[{ 16. πρὸς 866]. Κρᾶρογ. δαί ἴος ϑρυτίυπι δὺί ἀμείψατο || 23. λόγοισι Κτᾶβεγ: λέγουσι ἢ 26. νέας] ἀνάγειν νέας Ὁ [ βραδυτέρας: ἢ ἐλάσσονα 486} 28. δὲ 5ι.: γὰρ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ 9 247

συμβάλλοντες νηυσὶ ὀλίγῃσι πρὸς πολλάς, ἣν τὰ οἰκότα [ἐκ τοῦ πολέμου] ἐκβαίνῃ, πολλὸν κρατήσομεν" τὸ γὰρ ἐν στεινῷ ναυμαχέειν πρὸς ἡμέων ἐστί, ἐν εὐρυχωρίῃ δὲ πρὸς ἐχείνων. αὗτις δὲ Σαλαμὶς περιγίνδται, ἐς τὴν ἡμῖν ὅ ὑπέχχειται τέκνα τὸ καὶ γυναῖχες. καὶ μὲν καὶ τόδε ἐν αὐτοῖσι ἔνεστι, τοῦ καὶ περιέχεσϑε μάλιστα" ὁμοίως αὖ- φοῦ τὲ μένων περοναυμαχήσεις Πελοποννήσου καὶ πρὸς τῷ ᾿Ισϑμῷ, οὐδὲ σφέας, εἴ περ εὖ φρονέεις, ἄξεις ἐπεὶ τὴν Πελοπόννησον. ἣν δέ γε καὶ τὰ ἐγὼ ἐλπίζω γένηται 10 καὶ νικήσωμεν τῇσι νηυσί, οὔτε ὑμῖν ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν παρέ- σονται οἱ βάρβαροι οὔτε προβήσονται ἑκαστέρω τῆς ἍἌττι- κῆς, ἀπίασί τὸ οὐδενὶ κόσμῳ, ἸΠεγάροισί τε κερδανέομεν περιεοῦσι καὶ «Αἰγίνῃ καὶ Σαλαμῖνι, ἐν τῇ ἡμῖν καὶ λόγιον ἐστὶ τῶν ἐχϑρῶν κατύπερϑε γενέσθαι. οἰκότα μέν νυν ιὖ βουλευομένοισι ἀνϑρώποισι ὡς τὸ ἐπίπαν ἐϑέλει γίνεσθαι" μὴ δὲ οἰκότα βουλευομένοισι οὐκ ἐθέλει οὐδὲ ὃ ϑεὸς προσ- χωρέειν πρὸς τὰς ἀνθρωπηΐίας γνώμας." Ταῦτα λέγοντος Θεμιστοκλέος αὖτις ὃ Κορίνϑιος 61 [““δείμαντος] ἐπεφέρετο, σιγᾶν τε κελεύων τῷ μὴ ἐστὶ 2) πατρὶς καὶ Εὐρυβιάδην οὐκ ἐῶν ἐπιψηφίζειν ἀπόλε ἀνδρί" πόλιν γὰρ τὸν Θεμιστοκλέα παρεχόμενον οὕτω ἐχέλευε γνώ- μας συμβάλλεσθαι. ταῦτα δέ οἱ προέφερε ὅτι ἡλώκεσαν τε καὶ κατείχοντο αἱ 4ϑῆγαι. τότε δὴ ὃ Θεμιστοκλέης κεῖνόν τὸ χαὶ τοὺς Κορινϑίους πολλά τε καὶ κακὰ ἔλεγε, ἑωυτοῖσι 25 τὲ ἐδήλου λόγῳ ὡς εἴη καὶ πόλις καὶ γῆ μέζων ἢ περ ἐκείνοισι, ἔστ᾽ ἂν διηκόσιαι νέες σφι ἔωσι πεπληρωμέναι" οὐδαμοὺς γὰρ Ἑλλήνων αὐτοὺς ἐπιόντας ἀποκρούσεσϑαι. σημαένων δὲ ταῦτα τῷ λόγῳ διέβαινε ἐς Εὐρυβιάδην, λέγων θ2 μᾶλλον ἐπεστραμμένα. “σὺ εἰ μεμέεις αὐτοῦ καὶ μένων 80 ἔσεαι ἀνὴρ ἀγαϑός" εἰ δὲ μή, ἀνατρέψεις τὴν Ἑλλάδα" τὸ πᾶν γὰρ ἡμῖν τοῦ πολέμου φέρουσι αἷ νέες. ἀλλ᾽ ἐμοὶ πείϑεο. εἰ δὲ ταῦτα μὴ ποιήσῃς, ἡμεῖς μὲν ὡς ἔχομεν

2. ἐχ τοῦ πολέμου 5866]. 8ι. ἢ 1. προναυμαχέεις 486 119. ἈΑδεί- μαᾶντος 866]. 8ι. [|ᾷ32. προεφέρετο 480 ἢ 28. αἱ οι. 486} 21. ἀπο- χρούσεσϑαι ΒΕ: ἀποχρούεσϑαι [ 29. μὲν μενέεις τίει

248 ΒΡΟΔΟΤΟΥ 9

ἀναλαβόντες τοὺς οἰχέτας χομιεύμεϑα ἐς Σῖριν τὴν ἐν Ἰταλίῃ, ἢ περ ἡμετέρη τε ἐστὶ ἐκ παλαιοῦ ἔτι, καὶ τὰ λόγια λέγει ὕπ᾽ ἡμέων αὑτὴν δέειν κεισϑῆναι᾽ ὑμεῖς δὲ συμμάχων τοιῶνδε μουνωθέντες μεμνήσεσϑε τῶν ἐμῶν 68 λόγων." ταῦτα δὲ Θεμιστοκλέος λέγοντος ἀνεδιδάσκετο Εὐρυβιάδης" δοκέειν δέ μοι, ἀρρωδήσας μάλιστα τοὺς ᾿4ϑηναίους ἀνεδιδάσκχετο, μή σφεας ἀπολέσωσι, ἣν πρὸς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἀγάγῃ τὰς νέας" ἀπολιπόντων γὰρ ᾿ϑηναίων οὐκέτι ἐγένοντο ἀξιόμαχοι οἱ λοιποί. ταύτην δὲ αἱρέδται τὴν γνώμην, αὑτοῦ μένοντας διαναυμαχέειν. θ4 Οὕτω μὲν οἱ περὶ Σαλαμῖνα ἔπεσι ἀχροβολισάμενοι, ἐπείτε Εὐρυβιάδῃ ἔδοξε, αὑτοῦ παρεσκευάζοντο ὡς ναυμα- χήσοντες. ἡμέρη τὸ ἐγένετο καὶ ἅμα τῷ ἡλίῳ ἁνιόντε σεισμὸς ἐγένετο ἔν τε τῇ γῇ καὶ τῇ ϑαλάσσῃ. ἔδοξε δέ σφι εὔξασϑαι τοῖσι ϑεοῖσι καὶ ἐπικαλέσασϑαι τοὺς «4ϊα- κέδας συμμάχους. ὡς δέ σφι ἔδοξε, καὶ ἐποίευν ταῦτα" εὐξάμενοι γὰρ πᾶσι τοῖσι ϑεοῖσι, αὐτόϑεν μὲν ἐκ Σαλα- μῖνος «Αἴαντα τὸ καὶ Τελαμῶνα ἐπεκαλέοντο, ἐπεὶ δὲ «11α- κὸν καὶ τοὺς ἄλλους «Αἰακίδας γέα ἀπέστελλον ἐς “ἴγιναν. θὅ Ἔφη δὲ Δέκαιος ὃ Θεοκύδεος, ἀνὴρ “4ϑηναῖος φυγάς τε καὶ παρὰ [Μήδοισι λόγιμος γενόμενος τοῦτον τὸν χρό- γον, ἐπείτε ἐκβίρετο ἡ ᾿«ττικὴ χώρη ὑπὸ τοῦ πεζοῦ στρα- τοῦ τοῦ Ξέρξεω ἐοῦσα ἔρημος 4ϑηναίων, τυχεῖν τότε ἐὼν ἅμα Δημαρήτῳ τῷ «Τακεδαιμονίῳ ἐν τῷ Θριασίῳ πεδίῳ, ἰδεῖν δὲ κονιορτὸν χωρέοντα ἀπ᾽ Ἐλευσῖνος ὡς ἀνδρῶν μάλιστά κῃ τρισμυρίων, ἀποϑωμάζειν τε σφέας τὸν χονι- ορτὸν ὅτεων κοτὲ εἴη ἀνϑρώπων » καὶ πρόκατε φωνῆς ἀχούειν, καί οἱ φαίνεσϑαι τὴν φωνὴν εἶναι τὸν μυστικὸν ἔαχχον. εἶναι δ᾽ ἀδαήμονα τῶν ἱρῶν τῶν ἐν Ἐλευσῖνι γινομένων τὸν Δημάρητον, εἰρέσϑαί τε αὑτὸν ὃ τι τὸ φϑεγγόμενον δἴη τοῦτο. αὐτὸς δὲ εἰσχιεῖν “Δημάρητε, οὐκ ἔστι ὅκως οὐ μέγα τι σίνος ἔσται τῇ βασιλέος στρατιῇ" τάδε γὰρ ἀρίδηλα, ἐρήμου ἐούσης τῆς Ἀττικῆς, ὅτι ϑεῖον τὸ φϑεγγόμενον, ἀπ᾽ Ἐλευσῖνος ἰὸν ἐς τιμωρίην 49η-

9. δὴ «. Κγᾶρεν, δὲ αὖν 8ι. 1 26. χρυ 4860

σι

10

1ὅ

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 249

γαίοισέ τὲ καὶ τοῖσι συμμάχοισι. χαὶ ἣν μέν γε κατα- σχήψη ἐς τὴν Πελοπόννησον, κένδυνος αὐτῷ τε βασιλέι χαὶ τῇ σερατιῇ τῇ ἐν τῇ ἠπείρῳ ἔσται, ἣν δὲ ἐπὶ τὰς γέας τράπηται τὰς ἔν Σαλαμῖνι, τὸν ναυτικὸν στρατὸν κινδυνεύσει βασιλεὺς ἀποβαλεῖν. τὴν δὲ δρτὴν ταύτην ἄγουσι ϑηναῖοι ἀνὰ πάντα ἔτεα τῇ [Μητρὶ καὶ τῇ Κούρῃ, χαὶ αὐτῶν τὸ ὃ βουλόμενος καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων μυεῖ- ται καὶ τὴν φωνὴν τῆς ἀκούεις ἐν ταύτῃ τῇ δρτῇ ἰαχχά- ζουσι" πρὸς ταῦτα εἰπεῖν 4ημάρητον “σίγα τε καὶ μη- δενὶ ἄλλῳ τὸν λόγον τοῦτον εἴπῃς" ἣν γάρ τοι ἐς βασιλέα ἀνενειχϑῇ τὰ ἔπεα ταῦτα, ἀποβαλέεις τὴν κεφαλήν, καί σε οὔτε ἐγὼ δυνήσομαι ῥύσασϑαι οὔτ᾽ ἄλλος ἀνθρώπων οὐδὲ εἷς. ἀλλ᾽ ἔχ᾽ ἥσυχος, περὶ δὲ στρατιῆς τῆσδε ϑεοῖσι μελήσει." τὸν μὲν δὴ ταῦτα παραινέειν, ἐκ δὲ τοῦ κονιορ- τοῦ καὶ τῆς φωνῆς γενέσθαι νέφος καὶ μεταρσιωϑὲν φέ- ρεσϑαι ἐπὶ Σαλαμῖνος ἐπὶ τὸ στρατόπεδον τὸ τῶν Ἑλλή- γων. οὕτω δὴ αὑτοὺς μαϑεῖν ὅτι τὸ ναυτικὸν τὸ Ξέρξεω ἀπολέεσϑαι μέλλοι. ταῦτα μὲν Δίκαιος ὃ Θεοχύδεος ἔλεγε, Ζημαρήτου τε καὶ ἄλλων μαρτύρων καταπτόμενος.

Οἱ δὲ ἐς τὸν Ἐέρξεω ναυτικὸν στρατὸν ταχϑέντες, θ6 ἐπειδὴ ἐκ Τρηχῖνος ϑεησάμενοι τὸ τρῶμα τὸ «“Τακωνιχὸν διέβησαν ἐς τὴν Ἱσστιαίην, ἐπισχόντες ἡμέρας τρεῖς ἔπλδον δι’ Εὐρίπου, καὶ ἐν ἑτέρῃσι τρισὶ ἡμέρῃσι ἐγένοντο ἐν Φαλήρῳ. ὡς μὲν ἐμοὶ δοκέειν, οὐκ ἐλάσσονες ἐόντες ἀρι- ϑμὸν ἐσέβαλον ἐς τὰς ᾿ϑήνας, κατά τε ἤπειρον καὶ τῇσι γηυσὶ ἀπικόμενοι, ἢ ἐπί τε Σηπιάδα ἀπίκοντο καὶ ἐς Θερμοττύλας᾽ ἀντιϑήσω γὰρ τοῖσί τε ὑπὸ τοῦ χειμῶνος αὐτῶν ἀπολομένοισε καὶ τοῖσι ἔν Θερμοπύλῃσι καὶ τῇσι ἐπ᾿ Ἀρτεμισίῳ ναυμαχίῃσι τούσδε τοὺς τότε οὔκω ἕπο- μένους βασιλέι, ἸΠηλιέας καὶ Δωριέας καὶ ςΑοχροὺς καὶ Βοιωτοὺς πανστρατιῇ ἑπομένους πλὴν Θεσπιέων καὶ Πλα- ταιέων, καὶ μάλα Καρυστίους τὸ καὶ ᾿Ανδρίους καὶ Τηνίους τε χαὶ τοὺς λοιποὺς νησιώτας πάντας, πλὴν τῶν πέντε πολέων τῶν ἐπεμνήσθημεν πρότερον τὰ οὐνόματα. ὅσῳ

14, δὴ οι. 486} 11. δὴ 8ι.: δὲ ἢ 19. τε οῃῃ. 4486 34. ἐπεμνήσϑην ΡΗ

2580 ΠΡΟΔΟΤΟΥ͂ 96

γὰρ δὴ προέβαινε ἐσωτέρω τῆς Ἑλλάδος ὃ Πέρσης, το- σούτῳ πλέω ἔϑνεά οἱ εἵπετο.

67 Ἐπεὶ ὧν ἀπίέχατο ἐς τὰς ϑήνας πάντες οὗτοι πλὴν Παρίων (Πάριοι δὲ ὑπολειφϑέντες ἐν Κύϑνῳ ἐκαραδό- χξὸν τὸν πόλεμον χῇ ἀποβήσεται), οἱ δὲ λοιποὶ ὡς ἀπέ- ὅ χοντο ἐς τὸ Φάληρον, ἐνθαῦτα κατέβη αὐτὸς Ἐέρξης ἐπὶ τὰς νέας, ἐϑέλων σφι συμμῖξαί τε καὶ πυϑέσϑαι τῶν ἐπιπλεόντων τὰς γνώμας. ἐπεὶ δὲ ἀπικόμενος προΐξετο, παρῆσαν μετάπεμπτοι οὗ τῶν ἐθνέων τῶν σφετέρων τύ- ραννοι χαὶ ταξίαρχοι ἀπὸ τῶν νεῶν, καὶ ἵζοντο ὡς σφε 1 βασιλεὺς ἑκάστῳ τιμὴν ἐδεδώκεξδ, τορῶτος μὲν ὁ Σιδώνιος βασιλεύς, μετὰ δὲ ὁ Τύριος, ἐπὶ δὲ ὦλλοι. ὡς δὲ κόσμῳ ἐπεξῆς ἵζοντο, πέμψας Ἐέρξης Παρδόνιον εἰρώτα ἀποτεξι-

68 ρώμενος ἕχάστου εἰ ναυμαχίην ποιέοιτο. ἐπεὶ δὲ περιιὼν εἰρώτα ὃ ἸΠαρδόνιος ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ Σιδωνίου, οἱ μὲν 1 ἄλλοι κατὰ τὠυτὸ γνώμην ἐξεφέροντο κδλεύοντες ναυμα-

α) χέην ποιέεσϑαι, “Τρτεμισίη δὲ τάδε ἔφη. “εἰπεῖν μοι πρὸς βασιλέα, Μαρδόνιε, ὡς ἐγὼ τάδε λέγω, οὔτε καχέστη γενομένη ἐν τῇσι ναυμαχίῃσι τῇσι πρὸς Εὐβοίῃ οὔτε ἐλά- χιστα ἀποδεξαμένη. δέσποτα, τὴν δὲ ἐοῦσαν γνώμην μὲ Ὦ δέκαιον ἐστὶ ἀποδείχνυσϑαι, τὰ τυγχάνω φρονέουσα ἄριστα ἐς πρήγματα τὰ σά. καί τοι τάδε λέγω, φείδεο τῶν νεῶν μηδὲ ναυμαχέην ποιέο. οἱ γὰρ ἄνδρες τῶν σῶν [ἀνδρῶ») χρέσσονες τοσοῦτο εἰσὶ κατὰ ϑάλασσαν ὅσον ἄνδρες γυναι- χῶν. τί δὲ πάντως δέει σε ναυμαχέησι ἀνακινδυνεύειν; 15 οὐχ ἔχεις μὲν τὰς ᾿ϑήνας, τῶν περ εἵνεκα ὁρμήϑης στρα- τεύεσθαι, ἔχεις δὲ τὴν ἄλλην Ἑλλάδα; ἐμποδὼν δέ τοι ἵσταται οὐδείς" οἱ δέ τοι ἀντέστησαν, ἀττήλλαξαν οὕτω

β) ὡς κείνους ἔπρεπε. τῇ δὲ ἐγὼ δοκέω ἀποβήσεσϑαι τὰ τῶν ἀντιπαλέμων πρήγματα, τοῦτο φράσω. ἢν μὲν μὴ 80 ἐπειχϑῇς ναυμαχίην ποιεύμενος, ἀλλὰ τὰς γέας αὐτοῦ ἔχῃς

πρὸς γῇ μένων ἢ καὶ προβαίνων ἐς τὴν Πελοπόννησον, εὐττετέως τοι δέσποτα χωρήσει τὰ νοέων ἐλήλυϑας. οὐ

18. λέγω. οὔτε νυϊβο χαχίστην γενομένην εἰ 20 ἀποδεξαμένην 4860} 20. δὲ ἀε!. αϊοίκοπδον [ 238, ἀνδρῶν 5Βεοὶ. δί.

ΥᾺ “Μ" εὐ κμαι Ὰ

οι

10

1ὅ

20

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ 96 251

γὰρ οἷοί τε πολλὸν χρόνον εἰσί τοι ἀντέχειν οἱ Ἕλληνες, ἀλλὰ σφέας διασχεδᾷς, κατὰ πόλις δὲ ἕκαστοι φεύξονται. οὔτε γὰρ σῖτος πάρα σφι ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ, ὡς ἐγὼ πυν- ϑάνομαι, οὔτε αὐτοὺς οἰχός, ἢν σὺ ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον ἐλαύνης τὸν πεζὸν στρατόν, ἀτρεμιεῖν τοὺς ἐκεῖϑεν αὐτῶν ἥκοντας, οὐδέ σφι μελήσει πρὸ τῶν «4ϑηνέων ναυμαχέειν. ἣν δὲ αὐτίκα ἐπειχϑῆς ναυμαχῆσαι, δειμαίνω μὴ ὃ ναυτι- γ) χὸς στρατὸς καχωϑεὶς τὸν πεζὸν προσδηλήσηται. τερὸς δὲ ὦ βασιλεῦ καὶ τόδε ἐς ϑυμὸν βάλευ, ὡς τοῖσι μὲν χρη- στοῖσι τῶν ἀνθρώπων κακοὶ δοῦλοι φιλέουσι γίνεσϑαι, τοῖσι δὲ καχοῖσι χρηστοί. σοὶ δὲ ἐόντι ἀρίστῳ ἀνδρῶν πάντων καχοὶ δοῦλοι εἰσί, οἱ ἔν συμμάχων λόγῳ λέγονται εἶναι ἐόντες «Τἰγύτττιοί τε καὶ Κύπριοι καὶ Κίλικες καὶ Πάμφυλοι, τῶν ὄφελος ἐστὶ οὐδέν" ταῦτα λεγούσης πρὸς 69 Μαρδόνιον, ὅσοι μὲν ἦσαν εὔνοοι τῇ ᾿ρτεμισίῃ, συμφορὴν ἐποιεῦντο τοὺς λόγους ὡς κακόν τι πεισομένης τερὸς βασι- λέος, ὅτε οὐκ ἔα ναυμαχίην ποιέεσθαι" οἱ δὲ ἀγεόμενοί τε καὶ φϑονέοντες αὑτῇ, ἅτε ἐν πρώτοισι τετιμημένης διὰ

'“πάντων τῶν συμμάχων, ἐτέρποντο τῇ ἀναχρίσι ὡς ἀπολδεο-

μένης αὐτῆς. ἐπεὶ δὲ ἀνηνείχϑησαν αἷ γνῶμαι ἐς Ἐέρξην, κάρτα τε ἥσϑη τῇ γνώμῃ τῇ ᾿Αρτεμισίης, καὶ νομίζων ἔτει πρότερον σπουδαίην εἶναι τότε πολλῷ μᾶλλον αἴνεε. ὅμως δὲ τοῖσι πλέοσι πείϑεσϑαι ἐχέλευε, τάδε καταδόξας, πρὸς μὲν Εὐβοίῃ σφέας ἐθϑελοκακέειν ὡς οὐ παρεόντος αὐτοῦ, τότε δὲ αὐτὸς παρεσκεύαστο ϑεήσασϑαι ναυμαχέοντας. Ἐπεὶ δὲ παρήγγελλον ἀναπλέειν, ἀνῆγον τὰς νέας 10 ἐπὶ τὴν Σαλαμῖνα καὶ παρεκρίϑησαν διαταχϑέντες κατ᾽ ἡσυχίην. τότε μέν νυν οὐκ ἐξέχρησέ σφι ἡ ἡμέρη ναυμα- χίην ποιήσασϑαι" νὺξ γὰρ ἐπεγένετο" οἱ δὲ παρεσκχευά- ζοντο ἐς τὴν ὑστεραίην. τοὺς δὲ Ἕλληνας εἶχε δέος τε καὶ ἀρρωδίη, οὐκ ἥκιστα δὲ τοὺς ἀττὸ Πελοποννήσου" ἀρρώδεον δὲ ὅτι αὐτοὶ μὲν ἐν Σαλαμῖνι κατήμενοι ὑπὲρ γῆς τῆς 1ϑηναίων ναυμαχέξδιν μέλλοιεν, νικηϑέντες τε ἐν γήσῳ ἀπολαμφϑέντες πολιορχήσονται, ἀπέντες τὴν ἑωυ-

8. σφίσι 1, [|11. ἔα Ἀεἶδκο: ἐᾷ | 21. γνώμηι τῆι 48: γνωμῷ τῆς

202 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ

τῶν ἀφύλαχτον᾽ τῶν δὲ βαρβάρων ὃ πεζὸς ὑπὸ τὴν παρεοῦ- 711 σαν νύχτα ἐπορεύετο ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον. καίτοι τὰ ϑυνατὰ πάντα ἐμεμηχάνητο ὅκως κατ᾽ ἤπειρον μὴ ἐσβά- λοιεν οἱ βάρβαροι. ὡς γὰρ ἐπύϑοντο τάχιστα Πελοπον- γήσιοι τοὺς ἀμφὶ «“Ἱεωνέδην ἐν Θερμοπύλῃσι τετελευτη- κέναι, συνδραμόντες ἐκ τῶν πολίων ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἵζοντο, καί σφι ἐπῆν στρατηγὸς Κλεόμβροτος ὃ ᾿Αἰναξανδρίδεω, “Ἱεωνέδεω δὲ ἀδελφεός. ἱζόμενοι δὲ ἐν τῷ ᾿Ισϑμῷ καὶ συγχώσαντες τὴν Σχιρωνίδα ὅδόν, μετὰ τοῦτο ὡς σφι ἔδοξε βουλευομένοισι, οἰκοδόμεον διὰ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ τεῖχος. ἅτε δὲ ἐουσέων μυριάδων πολλέων καὶ παντὸς ἀνδρὸς ἐργαζομένου, ἤνετο τὸ ἔργον" καὶ γὰρ λέϑοι καὶ πλένϑοι χαὶ ξύλα καὶ φορμοὶ ψάμμου πλήρεες ἐσεφέροντο, καὶ ἐλίνυον οὐδένα χρόνον οἱ βοηϑήσαντες ἐργαζόμενοι , οὔτε Ἰδνυχτὸς οὔτε ἡμέρης. οἱ δὲ βοηϑήσαντες ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν πανδημεὶ οἵδε ἦσαν Ἑλλήνων, ““ακεδαιμόνιοέ τε καὶ ᾿ἄρκά- δὲς πάντες καὶ Ἠλεῖοι καὶ Κορίνϑιοι καὶ Ἐπιδαύριοι καὶ Φλιάσιοι καὶ Τροιζήνιοι χαὶ Ἑρμιονέες. οὗτοι μὲν ἦσαν οἱ βοηϑήσαντες χαὶ ὑπεραρρωδέοντες τῇ Ἑλλάδι κινδυ- γνευούσῃ᾽ τοῖσι δὲ ἄλλοισι Πελοποννησίοισι ἔμελε οὐδέν. 73 Ὀλύμπια δὲ καὶ Κάρνεια παροιχώκδε ἤδη. οἰκέει δὲ τὴν Πελοπόννησον ἔϑνεα ἑπτά. τούτων δὲ τὰ μὲν δύο αὐτό- χϑονα ἐόντα κατὰ χώρην ἵδρυται νῦν τε καὶ τὸ παλαι [οἴκεον], ““ρκάδες τε καὶ Κυνούριοι" ἕν δὲ ἔϑνος τὸ ᾿χαιΐ- κὸν ἐκ μὲν Πελοποννήσου οὐκ ἐξεχώρησε, ἐκ μέντοι τῆς ἑωυτῶν, οἰκέει δὲ τὴν ἀλλοτρίην. τὰ δὲ λοιπὰ ἔϑνεα τῶν ἑπτὰ τέσσερα ἐπήλυδα ἐστί, ΖΦΙωριέες τε καὶ «ΑἸϊτωλοὶ καὶ Ζρύοπες καὶ “Ὡήμνιοι" Δωριέων μὲν πολλαέ τε καὶ δό- κιμοι πόλιες, Αἰτωλῶν δὲ Ἦλις μούνη, ἀρυόπων δὲ Ἕρ- μιών τὸ καὶ σίνη ἡ πρὸς Καρδαμύλῃ τῇ «“Τακωνιχῇ, “Ἰημνέων δὲ Παρωρεῆται πάντες. οἱ δὲ Κυνούριοι αὖ- τόχϑονες ἐόντες δοκέουσι μοῦνοι εἶναι Ἴωνες, ἐχδεδω- ρέξυνται δὲ ὑπό τε Ἀργείων ἀρχόμενοε καὶ τοῦ χρόνου,

12, ἠνύετο ΡΗ ἢ 28. τε] τῷ δομᾶϊζεν, τὴν Κοεη ἢ 24. οἴχεον 860]. δι. ἢ 832. ἐχδεδωριᾶται (βὶνε -ατε) 4806., ἐχδεδωρίωνται Δ ἸοΚοηδεΓ, ἐχδε- δωρίδαται Ὀϊπάοτί

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 208

ἐόντες Ὀρνεῆται [καὶ οἱ περίοικοι]. τούτων ὧν τῶν ἑπτὰ ἐθνέων αἱ λοιπαὶ πόλιες, πάρεξ τῶν κατέλεξα, ἔκ τοῦ μέσου κατέατο᾽ εἰ δὲ ἐλευϑέρως ἔξεστι εἰπεῖν, ἐκ τοῦ μέσου κατήμενοι ἐμήδιζον.

ὅ ἣ μὲν δὴ ἐν τῷ Ισϑμῷ τοιούτῳ πόνῳ συνέστασαν, 14 ἅτε περὶ τοῦ παντὸς ἤδη [δρόμου] ϑέοντες καὶ τῇσι νηυσὶ οὐκ ἐλπίζοντες ἐλλάμψεσθϑαι' οἱ δὲ ἐν Σαλαμῖνι ὅμως ταῦτα πυνϑανόμενοι ἀρρώδεον, οὐκ οὕτω περὶ σφίσι αὖ- τοῖσι δειμαίνοντες ὡς περὶ τῇ Πελοποννήσῳ. τέως μὲν

10 δὴ αὐτῶν ἀνὴρ ἀνδρὶ παραστὰς σιγῇ λόγον ἐποιέετο, ϑῶμα ποιδύμενοι τὴν Εὐρυβιάδεω ἀβουλέην" τέλος δὲ ἐξερράγη ἐς τὸ μέσον. σύλλογός τε δὴ ἐγίνετο χαὶ πολλὰ ἐλέγετο περὶ τῶν αὐτῶν, οἱ μὲν ὡς ἐς τὴν Πελοπόννησον χρεὸν εἴη ἀποπλέειν καὶ περὶ ἐκείνης κινδυνεύειν μηδὲ πρὸ

18 χώρης δοριαλώτου μένοντας μάχεσϑαι, ᾿41ϑηναῖοι δὲ καὶ αΑϊγινῆται καὶ ἹΜεγαρέες αὐτοῦ μένοντας ἀμύνεσϑαι. ἐν- Ἰῦ ϑαῦτα Θεμιστοχλέης ὡς ἑσσοῦτο τῇ γνώμῃ ὑπὸ τῶν Πελο- ποννησίων, λαϑὼν ἐξέρχεται ἐκ τοῦ συνεδρίου, ἐξελϑὼν δὲ πέμτεει ἐς τὸ στρατόπεδον τὸ ήδων ἄνδρα “τλοίῳ

"0. ἐντειλάμενος τὰ λέγειν χρεόν, τῷ οὔνομα μὲν ἦν Σίκιννος, οἰκέτης δὲ καὶ παιδαγωγὸς ἦγ τῶν Θεμιστοκλέος παίδων" τὸν δὴ ὕστερον τούτων τῶν πρηγμάτων Θεμιστοκλέης Θε- σπιέα τε ἐποίησε, ὡς ἐπεδέχοντο οἱ Θεσπιέες πολιήτας, καὶ χρήμασι ὄλβιον. ὃς τότε πλοίῳ ἀπικόμενος ἔλεγε

45 πρὸς τοὺς στρατηγοὺς τῶν βαρβάρων τάδε. “ἔπεμψέ με στρατηγὸς ὃ ᾿41ϑηναίων λάϑρῃ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων (τυγ- χάνει γὰρ φρονέων τὰ βασιλέος καὶ βουλόμενος μᾶλλον τὰ ὑμέτερα κατύπερϑε γίνεσϑαι ἢ τὰ τῶν Ἑλλήνων πρή- γματαὶ) φράσοντα ὅτι οἱ Ἕλληνες δρησμὸν βουλεύονται κα-

80 ταρρωδηχότες, καὶ νῦν παρέχει κάλλιστον ὑμέας ἔργων ἁπάντων ἐξεργάσασθαι, ἣν μὴ περιίδητε διαδράντας αὖ- τούς. οὔτε γὰρ ἀλλήλοισι ὅὁμοφρονέουσι οὔτε ἀντιστήσονται ὑμῖν, πρὸς ἑωυτούς τε σφέας ὄψεσϑε ναυμαχέοντας τοὺς

1, χαὶ οἱ περίοικοι 8ε6]. 8ί.: οἵ οχι. Κ || 6. δρόμου ἀξ]. μοθοοκ ἢ 9. τέως εἶδε: ἕως || 25. με] ὃ 486 }} 26. ὃ οπι. 486 ἢ 33. τούς τε ϑ8ί.

2ὅ4 ΒΡΟΔΟΤΟΥ Θ

Ἴθ τὰ ὑμέτερα φρονέοντας καὶ τοὺς μή ὃ μὲν ταῦτά σφι σημήνας ἐκποδὼν ἀπαλλάσσετο" τοῖσι δὲ ὡς πιστὰ ἐγέ- γετο τὰ ἀγγελϑέντα, τοῦτο μὲν ἐς τὴν νησῖδα τὴν Ῥυττά- λειαν, μεταξὺ Σαλαμῖνός τε κειμένην καὶ τῆς ἠπείρου, πολλοὺς τῶν Περσέων ἀπεβιβάσαντο᾽ τοῦτο δέ, ἐπειδὴ ἐγίνοντο μέσαι νύκτες, ἀνῆγον μὲν τὸ ἀπ᾽ ἑσπέρης κέρας κυχλούμενοι πρὸς τὴν Σαλαμῖνα, ἀνῆγον δὲ οἱ ἀμφὶ τὴν Κέον τε καὶ τὴν Κυνόσουραν τεταγμένοι, κατεῖχον τε μέχρι ἹΜουνυχίης πάντα τὸν πορϑμὸν τῇσι νηυσί. τῶνδε δὲ εἵνεκα ἀνῆγον τὰς νέας, ἵνα δὴ τοῖσι Ἕλλησι μηδὲ φυγεῖν ἐξῇ, ἀλλ᾽ ἀπολαμφϑέντες ἐν τῇ Σαλαμῖνι δοῖεν τέσιν τῶν ἐπ᾽ Ἀρτεμισίῳ ἀγωνισμάτων. ἐς δὲ τὴν νησῖδα τὴν Ψυττάλειαν καλεομένην ἀπεβίβαζον τῶν Περσέων τῶνδε εἵνεκεν, ὡς ἐπεὰν γίνηται ναυμαχίη, ἐνϑαῦτα μά- λιστα ἐξοισομένων τῶν τε ἀνδρῶν καὶ τῶν ναυηγίων (ἐν γὰρ δὴ πόρῳ τῆς ναυμαχίης τῆς μελλούσης ἔσεσϑαι ἔχδιτο ἡ νῆσος), ἵνα τοὺς μὲν περιποιέωσι τοὺς δὲ δια- φϑείρωσι. ἐποίευν δὲ σιγῇ ταῦτα, ὡς μὴ πυνθανοίατο οἱ ἐναντίοι. οἱ μὲν δὴ ταῦτα τῆς νυκτὸς οὐδὲν ἀποκχοι- μηϑέντες παραρτέοντο. 7] ΖΧρησμοῖσι δὲ οὐκ ἔχω ἀντιλέγειν ὡς οὐχ εἰσὶ ἀληϑέες, οὐ βουλόμενος ἐναργέως λέγοντας πειρᾶσϑαι καταβάλλειν, ἐς τοιάδε πρήγματα ἐσβλέψας. ἀλλ᾽ ὅταν ᾿Αρτέμιδος χρυσαόρου ἱερὸν ἀχτήν γηυσὶ γεφυρώσωσι καὶ εἰναλίην Κυνόσουραν ἐλπέδι μαινομένῃ, λιπαρὰς πέρσαντες ᾿4΄ϑήνας, δῖα δίκη σβέσσει κρατερὸν κόρον, ὕβριος υἷόν, δεινὸν μαιμώοντα, δοκεῦντ᾽ ἀνὰ πάντα πίέεσϑαι. χαλκὸς γὰρ χαλκῷ συμμέξεται, αἵματι δ᾽ “Ἄρης πόντον φοινίξει. τότ᾽ ἐλεύϑερον Ἑλλάδος ἦμαρ εὐρύοπα Κρονίδης ἐπάγει καὶ πότνια Νίκη.

ἐς τοιαῦτα μὲν καὶ οὕτω ἐναργέως λέγοντι Βάκιδι ἀγτιλο-

9. πάντα] παρὰ 486 }} 16. τῆς ροβί πόρῳ οπι. ΡΗ͂ || 23. ῥήματα } 28. πίεσϑαι ὈδπίξεΓ: πιϑέσϑαι 4}, πειϑεσϑαι Β, τίϑεσϑαι Ὁ (οπι [1 ἢ 82. μὲν ἐσβλέψας (8. ἐσιδὼν) } ἢ 32. ἀντιλογίην Ἐεΐδκε, ἀντιλογίας ὙΝεββε]ϊηρ. τιδρὶβ ρ]δοεὶ οὔτε τι νοὶ τολμέω οὐδὲν ἜΧρΙοΓΕ

ἐς ΦΥ͂ “ἀρ «σἰάου. τ ννς

ἴἄμμω.- "5, Εόνε - μα

σι

10

15

ἩΡΟΔΟΤΟΥ 96 28

γέης χρησμῶν πέρε οὔτε αὐτὸς λέγειν τολμέω οὔτε παρ᾽ ἄλλων ἐνδέκομαι.

Τῶν δὲ ἐν Σαλαμῖνι στρατηγῶν ἐγίνετο ὠϑισμὸς λό- 18 γων πολλός" ἤδεσαν δὲ οὔκω ὅτι σφέας περιεχυκλοῦντο τῇσι νηυσὶ οἱ βάρβαροι, ἀλλ᾽ ὥσπερ τῆς ἡμέρης ὥρων αὐτοὺς τεταγμένους, ἐδόχδον χατὰ χώρην εἶναι. συνεστη- 19 κότων δὲ τῶν στρατηγῶν, ἐξ Αἀϊγίνης διέβη :Πριστείδης ὅ «Ιυσιμάχου, ἀνὴρ 4139ηναῖος μὲν ἐξωστρακισμένος δὲ ὑπὸ τοῦ δήμου" τὸν ἐγὼ νενόμικα, πυνθανόμενος αὐτοῦ τὸν τρόπον, ἄριστον ἄνδρα γενέσθαι ἐν ᾿41ϑήνῃσι καὶ διιαιότατον. οὗτος ὡνὴρ στὰς ἐπὶ τὸ συνέδριον ἐξεκα- λέετο Θεμιστοκλέα, ἐόντα μὲν ἑωυτῷ οὗ φίλον ἐχϑρὸν δὲ τὰ μάλιστα" ὑπὸ δὲ μεγάϑεος τῶν παρεόντων καχῶν λή- ϑην ἐκείνων ποιεύμενος ἐξεκαλέετο, ϑέλων αὐτῷ συμμῖξαι" προακηχόεε δὲ ὅτι σπεύδοιεν οἱ ἀπὸ Πελοποννήσου ἀνά- γειν τὰς νέας πρὸς τὸν ᾿Ισϑμόν. ὡς δὲ ἐξῆλϑέ οἱ Θεμι- στοχλέης, ἔλεγε “Αριστείδης τάδε. “ἡμέας στασιάζειν χρδόν ἔστε ἔν τὲ τῷ ἄλλῳ καιρῷ καὶ δὴ καὶ ἐν τῷδε περὶ τοῦ ὁκότερος ἡμέων πλέω ἀγαϑὰ τὴν πατρίδα ἐργάσεται. λέγω δέ τοι ὅτι ἴσον ἐστὶ πολλά τε καὶ δλίγα λέγειν περὶ ἄπο- πλόου τοῦ ἔνϑεῦτεν Πελοποννησίοισι. ἐγὼ γὰρ αὐτόπτης τοι λέγω γενόμενος ὅτι νῦν οὐδ᾽ ἣν ϑέλωσι Κορίνϑιοί τε καὶ αὑτὸς Εὐρυβιάδης οἷοί τε ἔσονται ἐχπλῶσαι" περιε- χόμεϑα γὰρ ὑπὸ τῶν πολεμίων κύκλῳ. ἀλλ᾽ ἐσελϑών σφι ταῦτα σήμηνον. ὃ δ᾽ ἀμείβετο τοῖσιδε. “κάρτα τεϑ80 χρηστὰ διακελεύεαι καὶ εὖ ἤγγειλας" τὰ γὰρ ἐγὼ ἐδεόμην γενέσϑαι, αὑτὸς αὐτόπτης γενόμενος ἥκεις. ἴσϑι γὰρ ἐξ ἐμέο τὰ ποιεύμενα ὑπὸ ἸΠήδων᾽ ἔδεε γάρ, ὅτε οὐκ ἕκόν- τες ἤἔϑελον ἐς μάχην κατίστασϑαι οἱ Ἕλληνες, ἀέκοντας παραστήσασϑαι. σὺ δὲ ἐπεί περ ἥκεις χρηστὰ ἀπιαγγέλ- λων, αὐτός σφι ἄγγειλον. ἣν γὰρ ἐγὼ αὐτὰ λέγω, δόξω πλάσας λέγειν καὶ οὗ πείσω, ὡς οὐ ποιεύντων τῶν βαρ- βάρων ταῦτα. ἀλλά σφι σήμηνον αὐτὸς παρελϑὼν ὡς ἔχει. ἐπεὰν δὲ σημήνῃς, ἣν μὲν πείϑωνται, ταῦτα δὴ τὰ

1ὅ, προαχηχόεε Μαι(ι δε: προακήχοε ἢ 28. ταδεῖ Κῦρε

δδ6 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ 9

κάλλιστα, ἣν δὲ αὐτοῖσι μὴ πιστὰ γένηται, ὅμοιον ἡμῖν ἔσται" οὐ γὰρ ἔτι διαδρήσονται, εἴ περ περιεχόμεϑα 81 πανταχόϑεν, ὡς σὺ λέγεις" ἐνθαῦτα ἔλεγε παρελϑὼν ὃ “Ἀριστείδης, φάμενος ἐξ Αἰγίνης τε ἥχειν καὶ μόγις ἔχ- πλῶσαι λαϑὼν τοὺς ἑπορμέοντας᾽" περιέχεσϑαι γὰρ πᾶν τὸ στρατόπεδον τὸ Ἑλληνικὸν ὑπὸ τῶν νεῶν τῶν Ξέρξεω" ᾿ παραρτέεσϑαί τὲ συνεβούλευε ὡς ἀλεξησομένους. καὶ ὃ μὲν ταῦτα εἴπας μετεστήκξε, τῶν δὲ αὖτις ἐγίνετο λόγων ἀμφισβασίη" οἱ γὰρ πλεῦνες τῶν στρατηγῶν οὐκ ἐπείϑοντο 82 τὰ ἐσαγγελϑέντα. ἀπιστεόντων δὲ πούτων ἧκε τριήρης ἀνδρῶν Τηνίων αὐτομολέουσα ᾿ τῆς ἦρχε ἀνὴρ Παναίτιος ὁ Σωσιμένεος, ἢ περ δὴ ἔφερε τὴν ἀληϑείην πᾶσαν. διὰ δὲ τοῦτο τὸ ἔργον ἐνεγράφησαν Τήνιοι ἐν 4ελφοῖσι ἐς τὸν τρίποδα ἐν τοῖσι τὸν βάρβαρον κατελοῦσι. σὺν δὲ ὧν ταύτῃ τῇ νηὶ τῇ αὐτομολησάσῃ ἐς Σαλαμῖνα καὶ τῇ πρότερον ἐπε “Ἀρτεμίσιον τῇ “Τημνίῃ ἐξεπεληροῦτο τὸ ναυ- τιχὸν τοῖσι Ἕλλησι ἐς τὰς ὀγδώκοντα καὶ τριηκοσίας νέας" δύο γὰρ δὴ νεῶν τότε κατέδεε ἐς τὸν ἀριϑμόν.

Τοῖσι δὲ Ἕλλησι ὡς πιστὰ δὴ τὰ λεγόμενα ἦν τῶν Τηνίων [δήματα), πεαρεφχευάζοντο ὡς ναυμαχήσοντες. ἠώς τε διέφαινε καὶ οἱ σύλλογον τῶν ἐπιβατέων ποιησάμενοι, προηγόρευε εὖ ἔχοντα μὲν ἐκ πάντων Θεμιστοκλέης, τὰ δὲ ἔπεα ἦν σάγτα χρέσσω τοῖσι ἥσσοσι ἀντιτιϑέμενα, ῦσα δὴ ἐν ἀνθρώπου φύσι καὶ καταστάσι ἐγγίνεται" πα- ραινέσας δὲ τούτων τὰ κρέσσω αἱρέεσϑαι καὶ καταπλέξας τὴν ῥῆσιν, ἐσβαίνειν ἐκέλευε ἐς τὰς νέας. καὶ οὗτοι μὲν δὴ ἐσέβαινον, καὶ ἧκε ἡ ἀπ᾽ ΑΑϊγένης τριήρης, ἣ κατὰ

84 τοὺς «Αἱϊακίδας ἀπεδήμησε. ἐνθαῦτα ἀνῆγον τὰς νέας

ἁπάσας Ἕλληνες, ἀναγομένοισι δέ σφι αὐτίκα ἐπεκέατο οἱ βάρβαροι. οἱ μὲν δὴ ἄλλοι Ἕλληνες ἐπὶ πρύμνην ἄνε- χρούοντο χαὶ ὦκελλον τὰς νέας, ᾿μεινίέης δὲ Παλληνεὺς

8. ἐνθαῦτα Κτῦρεγ: ταῦτα || 4. διεχπλῶσαι Νάαθει. (ΡΙαί. Ατϑί. 8) ἢ 11. ἀνὴρ Τήνιος Ὁ}; 14. δὴ 1 Κτῦρεον [[ 20. ῥήματα 5866]. 8ι. [Π|.28. πάντα τὰ Ῥοῦτεα ἢ 24. δὴ 4145: δὲ ἢ 25. δὲ ΒΟ: δὴ 1] 26. μὲν] τεῦ [[80.. ἐπὶ 860]. ΒεΙΚον ἢ ἀνέχρουόν τε ΕἸ

σι

87

208 ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ

Κατὰ μὲν δὴ τοὺς ἄλλους οὐκ ἔχω [μετεξετέρους] εἰπεῖν ἀτρεκέως ὡς ἕχαστοι τῶν βαρβάρων ἢ τῶν Ἑλλή- γων ἠγωνίζοντο" κατὰ δὲ ᾿Αρτεμισίην τάδε ἐγένετο, ἀπ᾿ ὧν εὐδοκίμησε μᾶλλον ἔτι παρὰ βασιλέι. ἐπειδὴ γὰρ ἐς ϑόρυβον πολλὸν ἀπίκετο τὰ βασιλέος πρήγματα, ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ ἡ νηῦς ἡ ΦΙρτεμισίης ἐδιώχετο ὑπὸ νεὸς “4ττι- κῆς᾽ καὶ ἣ οὐκ ἔχουσα διαφυγεῖν, ἔμπροσϑε γὰρ αὑτῆς ἦσαν ἄλλαι νέες φίλεαι, ἡ δὲ αὐτῆς πρὸς τῶν πολεμίων μάλιστα ἐτύγχανε ἐοῦσα, ἔδοξέ οἱ τόδε ποιῆσαι, τὸ καὶ συνήνεικε ποιησάσῃ" διωκομένη γὰρ ὑπὸ τῆς “Αττικῆς φέρουσα ἐνέβαλε νηὶ φιλίῃ ἀνδρῶν τε Καλυνδέων καὶ αὑτοῦ ἐπιπλέοντος τοῦ Καλυνδέων βασιλέος “Ιαμασιϑύ-- μου. εἰ μὲν καί τι νεῖχος πρὸς αὐτὸν ἐγεγόνεε ἔτι περὶ Ἑλλήσποντον ἐόντων, οὐ μέντοι ἔχω γε εἰπεῖν οὔτε εἰ ἐκ σερονοίης αὐτὰ ἐποίησε, οὔτε εἰ συνεκύρησε ἡ τῶν Καλυν- δέων κατὰ τύχην παραπεσοῦσα νηῦς. ὡς δὲ ἐνέβαλέ τε καὶ κατέδυσε, εὐτυχέῃ χρησαμένη διπλᾶ ἑωυτὴν ἀγαϑὰ ἐργάσατο. ὅ τε γὰρ τῆς ᾿“ττικῆς νεὸς τριήραρχος ὡς εἶδέ μὲν ἐμβάλλουσαν νηὶ ἀνδρῶν βαρβάρων, νομέσας τὴν νέα τὴν ᾿Δρτεμισίης ἢ Ἑλληνίδα εἶναι ἢ αὐτομολέειν ἐκ τῶν βαρβάρων καὶ αὐτοῖσι ἀμύνειν, ἀποσερέψας πρὸς ἄλλας

") - “« 2 » ’ 88 ἐτράπετο. τοῦτο μὲν τοιοῦτο αὑτῇ συνήνεικε γενέσϑαι

διαφυγεῖν τὸ καὶ μὴ ἀπολέσθαι, τοῦτο δὲ συνέβη ὥστε κακὸν ἐργασαμένην ἀπὸ τούτων αὑτὴν μάλιστα εὐδοκιμῆ- σαι παρὰ Ἐέρξῃ. λέγεται γὰρ βασιλέα ϑηεύμενον μαϑεῖν τὴν νέα ἐμβαλοῦσαν, καὶ δή τινα εἰπεῖν τῶν παρεόντων “δέσποτα, δρᾷς ᾿Τρτεμισίην ὡς εὖ ἀγωνίζεται καὶ νέα τῶν πολδμέων κατέδυσε; καὶ τὸν ἐπειρέσθαι εἰ ἀληϑέως ἐστὶ ᾿ἠρτεμισίης τὸ ἔργον, καὶ τοὺς φάναι, σαφέως τὸ ἐπίσημον τῆς νεὸς ἐπισταμένους" τὴν δὲ διαφϑαρεῖσαν ἠπιστέατο δἶναε πολεμίην. τά τὸ γὰρ ἄλλα, ὡς εἴρηται, αὑτῇ -συνήνεικε ἐς εὐτυχέην γενόμενα, καὶ τὸ τῶν ἐκ τῆς Καλυνδικῆς νεὸς μηδένα ἀττοαωϑέντα κατήγορον γενέσϑαι.

1. μετεξετέρους 86ε]. δι. [ 28. στε διαφυγεῖν 8ι. ἢ 2δ. βασιλέα τε 8ι.

ὄ

1ὅ

᾿ς κταὶ πα παι “-τπυπάπθπα. Ομ 6065... α. τάν, ΔΌΣ, .Σ..“....5Ὲ,--..ὕὥὄὌὍὅὕτσορυ σα ππτπὰν. ὦ ὉῸῦϑῦ ; Ὁ

σι

10

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ 9 289

Ξέρξην δὲ εἰπεῖν λέγεται πρὸς τὰ φραζόμενα “οἱ μὲν ἄνδρες γεγόνασί μοι γυναῖκες, αἷ δὲ γυναῖχες ἄνδρες." ταῦτα μὲν Ξέρξην φασὶ εἰπεῖν.

Ἔν δὲ τῷ πόνῳ τούτῳ ἀπὸ μὲν ἔϑανε ὃ στρατηγὸς 89 ᾿Πριαβίγνης ὃ 4αρείου, Ξέρξεω ἐὼν ἀδελφεός, ἀπὸ δὲ ἄλλοι πολλοί τε καὶ ὀνομαστοὶ Περσέων καὶ ήδων καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων, ὀλίγοι δὲ τινὲς καὶ Ελλήνων" ἅτε γὰρ νέειν ἐπιστάμενοι, τοῖσι αἷ νέες διεφϑείροντο, καὶ μὴ ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπολλύμενοι, ἐς τὴν Σαλαμῖνα δεένεον. τῶν δὲ βαρβάρων οἱ πολλοὶ ἐν τῇ ϑαλάσσῃ διεφϑάρησαν γέειν οὐκ ἐπιστάμενοι. ἐπεὶ δὲ αἷ πρῶται ἐς φυγὴν ἐτρά- στοντο, ἐνθαῦτα αἱ πλεῖσται διεφϑείροντο᾽ οἱ γὰρ ὄπισϑε τεταγμένοι, ἐς τὸ πρόσϑε τῇσι νηυσὶ παριέναι πειρώ- μενοι ὡς ἀἁποδεξόμενοί τι καὶ αὐτοὶ ἔργον βασιλέι, τῇσι σφετέρῃσι νηυσὶ φευγούσῃσι περιέτπετστον.

Ἐγένετο δὲ καὶ τόδε ἐν τῷ ϑορύβῳ τούτῳ. τῶν τινες 90 Φοινίκων, τῶν αἱ νέες διεφϑάρατο, ἐλθόντες παρὰ βασι- λέα διέβαλλον τοὺς Ἴωνας, ὡς δι᾿ ἐκείνους ἀπολοίατο αἱ γέες, ὡς προδόντων. συνένειχε ὧν οὕτω ὥστε Ἰώνων τε τοὺς στρατηγοὺς μὴ ἀπολέσθαι Φοινίκων τε τοὺς δια- βάλλοντας λαβεῖν τοιόνδε μισϑόν. ἔτι τούτων ταῦτα λε- γόντων ἐνέβαλε νηὶ ᾿Ἵττικῷῇ Σαμοθρηεκέη νηῦς. ἢ τε δὴ «Ἄττικὴ κατεδύετο καὶ ἐπιφερομένη «Αϊγιναίη νηῦς κατέδυσε τῶν Σαμοϑρηίκων τὴν νέα. ἅτε δὲ ἐόντες ἀκοντισταὶ οἵ Σαμοϑρήικες τοὺς ἐπιβάτας ἀπὸ τῆς καταδυσάσης νεὸς βάλλοντες ἀπήραξαν καὶ ἐπέβησάν τε καὶ ἔσχον αὑτήν. ταῦτα γενόμενα τρὺς Ἴωνας ἐρρύσατο" ὡς γὰρ εἶδε σφέας Ἐέρξης ἔργον μέγα ἐργασαμένους, ἐτράπετο πρὸς τοὺς Φοένικας οἷα ὑπερλυτεδόμενός τε καὶ πάντας αἰτιώμενος, καί σφεων ἐκέλευσε τὰς κεφαλὰς ἀποταμεῖν, ἵνα μὴ αὐτοὶ κακοὶ γενόμενοι τοὺς ἀμδίνονας διαβάλλωσι. ὅκως γάρ τινα ἴδοι Ξέρξης τῶν ἑωυτοῦ ἔργον τι ἀποδεικνύμενον ἐν

8. χαὶ] οἱ Κγᾶρεν |] 16. τῇσι φευγούσῳῃσιϊ ἢ 11. Φοινίχων Βδίεορδα- δ08: φοίνικες [ 19. οὕτω γενέσθαι} 24. δὲ Ρπ, Ἐγᾶφεν: δὴ } 81. δια-

βάλωσιν ἢ 4115

2600 ΗΡΟΔΟΤΟΥ 96

τῇ ναυμαχίῃ, κατήμενος ὑπὸ τῷ ὄρεϊ τῷ ἀντίον Σαλαμῖ- γος τὸ καλέεται Αἰγάλξως, ἀνεπυνϑανδτὸ τὸν ποιήσαντα, καὶ οἱ γραμματισταὶ ἀνέγραφον πατρόϑεν τὸν τριήραρχον καὶ τὴν πόλιν. πρὸς δέ τε καὶ προσεβάλετο φίλος ἐὼν ὩἩριαράμνης ἀνὴρ Πέρσης παρεὼν τούτου τοῦ Φοινικηέου πάϑεος. οἣ μὲν δὴ πρὸς τοὺς Φοένεκας ἐτράποντο.

Τῶν δὲ βαρβάρων ἐς φυγὴν τραπομένων καὶ ἐχπελεόν- των πρὸς τὸ Φάληρον, ΑἸϊγινῆται ὑποστάντες ἐν τῷ πορ- ϑμῷ ἔργα ἀπεδέξαντο λόγου ἄξια. οἱ μὲν γὰρ ᾿4ϑηναῖοι ἐν τῷ ϑορύβῳ ἐχεράιζον τάς τε ἀντισεαμένας καὶ τὰς φευγούσας τῶν νεῶν, οἱ δὲ Αἀϊγινῆται τὰς ἐχπλεούσας " ὅκως δὲ τινὲς τοὺς ᾿4ϑηναίους διαφύγοιδν, φερόμενοι ἐσέ- θ2πίπεον ἐς τοὺς Αἰγινήτας. ἐνθαῦτα συνεχύρεον νέες ἢ τε Θεμιστοκλέος διώκουσα νέα καὶ ἣ Πολυκρέτου τοῦ Κριοῦ ἀνδρὸς «Αἰγινήτεω νηὶ ἐμβαλοῦσα Σιδωνίῃ, ἢ περ εἶλε τὴν προφυλάσσουσαν ἐπὶ Σκιάϑῳ τὴν ΑἸϊγιναίην, ἐπ᾽ ἧς ἔπλεε Πυϑέης ὃ Ἰσχενόου, τὸν οἱ Πέρσαι κατακοτέντα ἀρδτῆς εἵνεκα εἶχον ἐν τῇ νηὶ ἐχπαγλεόμενοι" τὸν δὴ περιά- γουσα ἅμα τοῖσι Πέρσῃσι ἥλω ἡ νηῦς ἡ Σιδωνίη, ὥστε Πυϑέην οὕτω σωϑδϑῆναι ἐς “Αἴγιναν. ὡς δὲ ἐσεῖδε τὴν νέα τὴν «Ἀττικὴν ὁ Πολύχριτος, ἔγνω τὸ σημήεον ἰδὼν τῆς στρατηγίδος, καὶ βώσας τὸν Θεμιστοκλέα ἔπεχερτό- μησε ἐς τῶν ΑἸϊγινητέων τὸν μηδισμὸν ὀνειδίζων. ταῦτα μέν νυν νηὶ ἐμβαλὼν ὃ Πολύχριτος ἀπέρρειψε ἐς Θεμιστο- Ἀλέα᾽ οἱ δὲ βάρβαροι τῶν αἷ νέες περιεγένοντο, φεύγον- τες ἀπίκοντο ἐς Φάληρον ὑπὸ τὸν πεζὸν στρατόν.

Ἔν δὲ τῇ ναυμαχίῃ ταύτῃ ἤχουσαν Ἑλλήνων ἄριστα «Αἰγινῆται, ἐπὶ δὲ ᾿41ϑηναῖοι, ἀνδρῶν δὲ Πολύχριτός τε ὃ «Αἀϊγινήτης καὶ 43ηναῖοι Εὐμένης τὸ ὃ ᾿Αναγυράσιος καὶ “Ιμεινέης Παλληνεύς, ὃς καὶ ζ“ρτεμισέην ἐπεδίωξε. δἰ μέν γυν ἔμαϑε ὅτι ἐν ταύτῃ πλέοι ᾿Αρτεμισέη, οὐκ ἂν ἐπαύσατο πρότερον ἢ εἶλέ μιν ἢ καὶ αὐτὸς ἥλω. τοῖσι γὰρ ᾿1ϑηναίων τριηράρχοισι πεαρεχδκέλευστο, πρὸς δὲ καὶ

4, τι Βεκίκογ: ὅτε ἢ Ἰώνων ἐὼν ΑΡτγαβοῖ, ἐὼν Ἴωσι 8ι. ἢ 19. ἡ γηῦς 51.: νηῦς || 21. τε τὸ δ8ι.}} 24. τῇ νηὶ Ἀεΐθῖκε

10

᾿

ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 261

ἄεϑλον ἔχδβτο μύριαι δραχμαί, ὃς ἂν μιν ζωὴν ἕλῃ" δεινὸν γάρ τι ἑποιξῦντο γυναῖκα ἐπὶ τὰς 4“ϑήνας σερατεύεσϑαι. αὕτη μὲν δή, ὡς πρότερον εἴρηται, διέφυγε" ἦσαν δὲ καὶ οἱ ἄλλοι, τῶν αἷ νέες περιεγεγόνεσαν, ἐν τῷ Φαλήρῳ.

ὄ Ἀδείμαντον δὲ τὸν Κορίνϑιον στρατηγὸν λέγουσι 94 ᾿“΄“ϑηναῖοι αὐτίκα κατ᾽ ἀρχάς, ὡς συνέμισγον αἱ νέες, ἐχπελαγέντα τε καὶ ὑπερδείσαντα, τὰ ἱστία ἀειράμενον οἴ- χεσϑαι φεύγοντα, ἰδόντας δὲ τοὺς Κορενϑίους τὴν στρα- τηγίδα φεύγουσαν ὡσαύτως οἴχεσϑαι. ὡς δὲ ἄρα φεύ-

10 γοντας γένεσϑαι τῆς Σαλαμινέης κατὰ ἱρὸν ϑηναίης Σχιράδος, περιτείτετειν σφε κέλητα ϑείῃ πομπῇ, τὸν οὔτε πέμψαντα φανῆναι οὐδένα, οὔτε τι τῶν ἀπὸ τῆς στρατιῆς εἰδόσι προσφέρεσϑαε τοῖσι Κορινϑίοισι. τῇδε δὲ συμβαλ- λονται εἶναι ϑεῖον τὸ πρῆγμα. ὡς γὰρ ἀγχοῦ γενέσϑαι

16 τῶν νεῶν, τοὺς ἀπὸ τοῦ κέλητος λέγειν τάδε. ““4δείμαντε, σὺ μὲν ἀποστρέψας τὰς νέας ἐς φυγὴν ὅρμησαι κατα- προδοὺς τοὺς Ἕλληνας" οἱ δὲ καὶ δὴ γικῶσε ὅσον αὑτοὶ

ἡρῶντο ἐπικρατήσαντες τῶν ἐχϑρῶν." ταῦτα λεγόντων ἀπιστέειν γὰρ τὸν “4δείμαντον, αὖτις τάδε λέγειν, ὡς αὑτοὶ

20 οἷοέ τε εἶδεν ἀγόμενοι ὅμηροι ἀποϑνήσχειν, ἢν μὴ νικῶντες. φαίνωνται οἱ Ἕλληνες. οὕτω δὴ ἀποσερέψαντα τὴν νέα αὑτόν τε καὶ τοὺς ἄλλους ἐπ᾽ ἐξεργασμένοισι ἐλϑεῖν ἐς τὸ στρατόπεδον. τούτους μὲν τοιαύτη φάτις ἔχει ὑπὸ ᾿ϑηναίων, οὐ μέντοι αὐτοί γε Κορένϑιοι ὁμολογέουσι,

26 ἀλλ᾽ ἐν πρώτοισι σφέας αὑτοὺς τῆς ναυμαχίης ψομέζουσι γενέσθαι" μαρτυρέει δέ σφε καὶ ἡ ἄλλη Ἑλλάς.

“Αριστείδης δὲ ὁ “υσιμάχου ἀνὴρ 41ϑηναῖος, τοῦ καὶ θ9ὅ ὀλίγῳ τι πρότερον τούτων ἐπεμνήσϑην ὡς ἀνδρὸς ἀρίστου, οὗτος ἐν τῷ ϑορύβῳ τούτῳ τῷ περὶ Σαλαμῖνα γενομένῳ

80 τάδε ἔποέεδ᾽ παραλαβὼν πολλοὺς τῶν δπελιτέων οἵ πιαδατε- τάχατο παρὰ τὴν ἀκτὴν τῆς Σαλαμενίης χώρης, γένος ἐόντες ᾿ϑηναῖοι, ἐς τὴν ἱψυττάλδιαν νῆσον ἀπέβησε ἄ ἄγων, οἷ τοὺς Πέρσας τοὺς ἐν τῇ νησῖδι ταύτῃ κατεφόνευσαν πάντας.

8. ἦσαν --- 4 Φαλήρω 5866]. Κτᾶρον ἢ 13, τῷ δὴ εἰ 19 χαὶ ὡς δι. ἢ 18. ἐπικρατήσαντες 581.: ἐπικρατῆσαι

262. ΠΡΟΔΟΤΟΥ 9

9Ν5 Ὡςς δὲ ἡ ναυμαχέη διελέλυτο, κατειρύσαντες ἐς τὴν Σαλαμῖνα οἱ Ἕλληνες τῶν γαυηγέων ὅσα ταύτῃ ἐτύγχανε ἔτι ἐόντα, ἕτοιμοι ἦσαν ἐς ἄλλην ναυμαχίην, ἐλπείζοντες τῇσι περιξούσῃσι νηυσὶ ἔτε χρήσεσϑαι βασιλέα. τῶν δὲ ναυηγίων πολλὰ ὑπολαβὼν ἄνεμος ζέφυρος ἔφερε τῆς Ἀττικῆς ἐπὶ τὴν ἠιόνα τὴν καλεομένην Κωλιάδα᾽' ὥστε ἀποπλησϑῆναι τὸν χρησμὸν τὸν τε ἄλλον πάντα τὸν περὶ τῆς ναυμαχίης ταύτης εἰρημένον Βάκιδι καὶ ἸΠουσαίῳ, καὶ δὴ καὶ κατὰ τὰ ναυήγια τὰ ταύτῃ ἐξενειχϑέντα τὸ εἰρη- μένον πολλοῖσι ἔτεσι πρότερον τούτων ἐν χρησμῷ “υσι- στράτῳ “4“29ηναίῳ ἀνδρὶ χρησμολόγῳ, τὸ ἐλελήϑεε πάντας τοὺς “Ἕλληνας, Κωλιάδες δὲ γυναῖκες ἐρετμοῖσε φρύξουσι. τοῦτο δὲ ἔμελλε ἀπελάσαντος βασιλέος ἔσεσϑαι. Ξέρξης δὲ ὡς ἔμαϑε τὸ γεγονὸς πάϑος, δείσας μή τις τῶν Ἰώνων ὑποϑῆταε τοῖσε Ἕλλησι ἢ αὐτοὶ νοήσωσι

πλέειν ἐς τὸν Ἑλλήσποντον λύσοντες τὰς γεφύρας, καὶ.

ἀπολαμφϑεὶς ἐν τῇ Εὐρώπῃ κινδυνεύσῃ ἀπολέσϑαι, δρη- σμὸν ἐβούλευε. ϑέλων δὲ μὴ ἐπέδηλος εἶναι μήτε τοῖσι Ἕλλησι μήτε τοῖσι ἑωυτοῦ, ἐς τὴν Σαλαμῖνα χῶμα ἐἔπει- ρᾶτο διαχοῦν, γαύλους τε Φοινικηίους συνέδεε, ἵνα ἀντί τὸ σχεδίης ἔωσι καὶ τείχεος, ἀρτέετό τε ἐς πόλεμον ὡς γαυμαχέην ἄλλην ποιησόμενος. ὁρῶντες δέ μὲν πάντες οἱ ἄλλοι ταῦτα πρήσσοντα εὖ ἠπιστέατο ὡς ἐκ παντὸς νόου παρεσκεύασται μένων πολεμήσειν᾽ ἸΠαρδόνιον δ᾽ οὐδὲν τούτων ἐλάνϑανε ὡς μάλεστα ἔμπειρον ἐόντα τῆς ἔἐκεί- γου διανοίης.

Ταῦτά τε ἅμα ΞἘέρξης ἐποίεδ καὶ ἔπεμπε ἐς Πέρσας ἀγγελέοντα τὴν παρεοῦσάν σφι συμφορήν. τούτων δὲ τῶν ἀγγέλων ἐστὶ οὐδὲν ὅ τε ϑᾶσσον παραγίνεται ϑνητὸν ἐόν" οὕτω τοῖσι Πέρσησι “ἐξεύρηται τοῦτο. λέγουσι γὰρ ὡς ὁσέων ἂν ἡμερέων ἢ ἡ πᾶσα ὅδός, τοσοῦτοι ἵπποι τε καὶ

1. ἀποπλησϑῆναι ὟΑ}186 (μὲ ἱἐπιρίοἴμπι εἰ): ἀποπλῆσαι ἢ 8. καὶ Μουσαίῳ 5υϑρεοίδ ἢ 11. λέληθε 8ί, [ 13, φρύξουσι ΙΚαϊη: φρίξουσι [} 16. ἐπινοήσωσι 8ι. ἢ 32. 5 ἡ ϑδοϊιδίεγ: ἡ

2

ΒΡΟΔΟΤΟΥ 9 2608

ἄνδρες διεστᾶσι κατὰ ἡμερησίην ὅδὸν ἑκάστην ἵσεπεος τϑ καὶ ἀνὴρ τεταγμένος" τοὺς οὔτε νιφετός, οὐκ ὄμβρος, οὗ καῦμα, οὐ νὺξ ἔργει μὴ οὐ κατανύσαι τὸν προκείμενον αὐτῷ δρόμον τὴν ταχίστην. ὃ μὲν δὴ πρῶτος δραμὼν παραδιδοῖ

δ τὰ ἐντεταλμένα τῷ δευτέρῳ, ὁ δὲ δεύτερος τῷ τρέτῳ᾽ τὸ

10

16

δὲ ἐνῚθεῦτεν ἤδη κατ᾽ ἄλλον καὶ ἄλλον διδξέρχεται παρα- διδόμενα, κατά πεερ ἐν Ἕλλησι ἡ λαμπαδηφορίη τὴν τῷ

Ἡφαίστῳ ἐπιτελέουσι. τοῦτο τὸ δράμημα τῶν ἵππων

χκαλέουσε Πέρσαι ἀγγαρήιον. ἢ μὲν δὴ πρώτη ἐς Σοῦσα 99 ἀγγελέη ἀπικομένη, ὡς ἔχοι ᾿ϑήνας Ξέρξης, ἔτερψε οὕτω δή τι Περσέων τοὺς ὑπολειφϑέντας ὡς τάς τε ὁδοὺς μυρσίνῃ πάσας ἐστόρεσαν καὶ ἐϑυμέων ϑυμιήματα καὶ αὐτοὶ ἦσαν ἐν ϑυσίῃσί τε καὶ εὐπαϑείησι. ἡ δὲ δευ- τέρη σφι ἀγγελίη ἐπεσελθοῦσα συνέχεδε οὕτω ὥστε τοὺς κιϑῶγνας χατερρήξαντο πάντες, βοῇ τε καὶ οἰμωγῇ ἐχρέ- ωὠντὸο ἀπλέτῳ, Μαρδόνιον ἐν αἰτίῃ τιϑέντες. οὐκ οὕτω δὲ περὶ τῶν νεῶν ἀχϑόμενοι ταῦτα οἵ Πέρσαι ἐποίευν ὡς περὶ αὑτῷ Ἐέρξῃ δεεμαένοντες.

Καὶ περὶ Πέρσας μὲν ῃν ταῦτα τὸν σεᾶντα μεταξὺ 100

χρόνον γενόμενον, μέχρι οὗ Ξέρξης αὐτός σῴεας ἀπιχό- μενος ἔπαυσε. Ἰἤαρδόνιος δὲ ὃ ὁρῶν μὲν Ξέρξην συμφορὴν μεγάλην ἐκ τῆς ναυμαχίης ποιεύμενον, ὑποπτεύων δὲ αὐὖ- τὸν δρησμὸν βουλεύειν ἐκ τῶν ᾿41ϑηνέων, φροντίσας πρὸς ἑωυτὸν ὡς δώσει δίκην ἀναγνώσας βασιλέα στρατεύεσθαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, καί οἱ κρέσσον εἴη ἀνακινδυνεῦσαι ἢ κατεργάσασϑαι τὴν Ἑλλάδα ἢ αὐτὸν καλῶς τελευτῆσαι τὸν βίον ὑπὲρ μεγάλων αἰωρηϑέντα᾽ πλέον μέντοι ἔφερ΄ οὗ ἡ γνώμη κατεργάσασϑαι τὴν Ἑλλάδα" λογισάμενος ὧν ταῦτα προσέφερε τὸν λόγον τόνδε. “δέσποτα, μήτε λυπέο μήτε συμφορὴν μηδεμέαν μεγάλην ποεεξῦ τοῦδε τοῦ. 17εγο- νότος εἵνεκα “ερήγματος. οὐ γὰρ ξύλων ἀγὼν ὃ τὸ πᾶν φέρων ἐστὶ ἡμῖν, ἀλλ᾽ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων. σοὶ δὲ οὔτε

6. χαὶ ἄλλον ὄἀχρίενὶϊ ργίμηυϑ Ἧ3118 (αἰΐωηι αἰφεια αἰζμηι) [ 1. ἐν δἀάϊάϊ! δι. ἢ 14. ἐπεσελθοῦσα Ἀεΐθκα: ἐπεξελϑοῦσα || τούς τε εἰ 1ὅ χαὶ βοΩ 1} 320. γινόμενον ΒΕΚΚοΓ: δὴ γινόμεναϊ [ 29. προσέφερέ οἱ 8ι.

264 ΒΡΟΔΟΤΟΥ͂Θ

τις τούτων τῶν τὸ πᾶν σφίσι ἤδη δοκεόντων κατεργάσϑαι ἀποβὰς ἀπὸ τῶν νεῶν πειρήσεται ἀντιωθῆναι οὔτ᾽ ἐκ τῆς ἠπείρου τῆσδε᾽ οἵ τὸ ἡμῖν ἡντιώϑησαν, ἔδοσαν δίκας. εἰ μέν νυν δοχέδι, αὑτίχα πειρώμεϑα τῆς Πελοποννήσου" εἰ δὲ καὶ δοκέδι ἐπισχεῖν, παρέχει ποιέειν ταῦτα. μηδὲ ὅ δυσϑύμεε᾽ οὐ γὰρ ἔστε Ἕλλησι οὐδεμία ἔχδυσις μὴ οὗ δόντας λόγον τῶν ἐποίησαν νῦν τε καὶ πρότερον εἶναι σοὺς δούλους. μάλιστα μέν νυν ταῦτα ποίέδε" εἰ δ᾽ ἄρα τοι βεβούλευται αὐτὸν ἀπελαύνοντα ἀπάγειν τὴν στρατιήν, ἄλλην ἔχω καὶ ἔκ τὠνδε βουλήν. σὺ Πέρσας, βασιλεῦ, 19 μὴ ποιήσῃς καταγελάστους γενέσϑαι Ἕλλησι" οὐδὲ γὰρ ἐν Πέρσησέ τοί τι δεδήληται τῶν πρηγμάτων, οὐδ᾽ ἐρέεις ὅκου ἐγενόμεϑα ἄνδρες καχοί. εἰ δὲ Φοίνικές τὸ καὶ .4ἴ- γύπτιοι καὶ Κύπριοί τὲ καὶ Κίλικες κακοὶ ἐγένοντο, οὐδὲν πρὸς Πέρσας τοῦτο προσήκει τὸ πάϑος. ἤδη ὧν, ἐπειδὴ 15 οὗ Πέρσαι τοι αἴτιοι εἰσί, ἐμοὶ πεέϑεο᾽ εἴ τοι δέδοκται μὴ παραμένειν, σὺ μὲν ἐς ἤϑεα τὰ σεωυτοῦ ἀπέλαυνε τῆς στρατιῆς ἀπάγων τὸ πολλόν, ἐμὲ δὲ σοὶ χρὴ τὴν Ἑλλάδα παρασχεῖν δεδουλωμένην, “οἰήκοντα μυριάδας τοῦ στρατοῦ ἀπολεξάμενον. " 20 101 Ταῦτα ἀκούσας Ἐέρξης ὡς ἐκ κακῶν ἐχάρη τε καὶ ἥσϑη, πρὸς Παρδόνιόν τε βουλευσάμενος ἔφη ὑὕποκρε- γέεσϑαι ὁχότερον ποιήσει τούτων. ὡς δὲ ἐβουλεύετο ἅμα Περσέων τοῖσι ἐπικλήτοισι, ἔδοξέ οἱ καὶ Ἀρτεμισίην ἐς συμβουλέην μεταπέμψασθαι, ὅτι σερότερον ἐφαίνετο μούνη 35 γοέουσα τὰ ποιητέα ἦν. ὡς δὲ ἀπίκετο ἡ Ἀρτεμισίη, μεταστησάμενος τοὺς ἄλλους τοὺς τὸ συμβούλους Περσέων καὶ τοὺς δορυφόρους, ἔλεξε Ἐέρξης τάδε. ““χελεύξι μὲ Μαρδόνιος μένοντα αὑτοῦ πειρᾶσϑαι τῆς Πελοποννήσου, λέγων ὥς μοι Πέρσαι τε καὶ ὃ πεζὸς στρατὸς οὐδενὸς 80 μεταίτιοι πάϑεος εἰσί, ἀλλὰ βουλομένοισί σφι 7ένοιτ᾽ ἂν ἀπόδεξις. ἐμὲ ὧν ἢ ταῦτα κελεύει ποιέειν, ἢ αὐτὸς ἐϑέλει

1. σφε 1, ἢ] 8. ποιέειν ἢ ἢ 11. οὐδὲ 5ι.: οὐδὲν ἢ 12, Πέρσῃσι τοί τι 8] Κεηδεγ: τοῖσι πέρσησι ἢ, πέρσῳσι τοῖσι εεἰοετὶ [ 22. ὑποχρινέεσϑαι Βιεάον: ἀποχρινεῖσϑαι ἢ 24. ἐπὶ συμβουλὴν ΡΗ͂

ΗΡΟΔΟΤΟΥ 9 20

τριήκοντα μυριάδας ἀπολεξάμενος, τοῦ στρατοῦ παρασχεῖν μοι τὴν Ἑλλάδα δεδουλωμένην, αὐτὸν δέ με κελεύει ἀπε- λαύνειν σὺν τῷ λοιπῷ στρατῷ ἐς ἤϑεα τὰ ἐμά. σὺ ὦν ἐμοί, καὶ γὰρ περὶ τῆς ναυμαχίης εὖ συνεβούλευσας τῆς δ γενομένης οὐκ ἐῶσα ποιέεσθαι, νῦν τε συμβούλευσον ὅκό-- τέρα ποιέων ἐπιτύχω εὖ βουλευσάμενος" ὃ μὲν ταῦτα 102 συνεβουλεύετο, ἣ δὲ λέγει τάδε. “᾿βασιλεῦ, χαλεπὸν μὲν ἐστὶ συμβουλευομένῳ τυχεῖν τὰ ἄριστα εἴπεασαν, ἐπὶ μέν- τοι τοῖσι κατήχουσε πρήγμασι δοκέει μοι αὐτὸν μέν σε 10 ἀπελαύνειν ὀπίσω, Μαρδόνιον δέ, εἰ ἐϑέλει τὸ καὶ ὕπο- δέκεται ταῦτα ποιήσειν, αὐτοῦ καταλιπεῖν σὺν τοῖσι ἔϑέ- λδι. τοῦτο μὲν γὰρ ἥν καταστρέψηται τὰ φησὶ ϑέλειν καί οἵ προχωρήσῃ τὰ νοέων λέγει, σὸν τὸ ἔργον ὦ δέσποτα γένεται" οἱ γὰρ σοὶ δοῦλοι κατεργάσαντο. τοῦτο δὲ ἣν τὰ 15 ἐναντία τῆς ἸἹΜΠαρδονίου γνώμης γένηται, οὐδεμέα συμφορὴ μεγάλη ἔσται σέο τε περιδόντος καὶ ἐκείνων τῶν πρηγμά- των [περὶ οἶκον τὸν σόν]" ἣν γὰρ σύ τε περιῇς καὶ οἶκος ὃ σός, πολλοὺς πολλάκις ἀγῶνας δραμέονται πϑρὶ σφέων αὑτῶν οἱ Ἕλληνες. Μαρδονέου δέ, ἢν τε πάϑῃ. λόγος 420 οὐδεὶς γένεται, οὐδέ τε νικῶντες οἱ Ἕλληνες νικῶσι, δοῦ- λὸν σὸν ἀπολέσαντες" σὺ δέ, τῶν εἵνεκα τὸν στόλον ἐποιήσαο, πυρώσας τὰς 4ϑήνας ἀπελᾷς." Ἥσϑη τε δὴ τῇ συμβουλίῃ Ξέρξης" λέγουσα γὰρ ἐπε- 108 τύγχανε τά περ αὑτὸς ἐνόεε. οὐδὲ γὰρ εἰ πάντες καὶ 40 πᾶσαι συνεβούλευον αὐτῷ μένειν, ἔμενε ἂν δοχέειν ἐμοί" οὕτω καταρρωδήκεε. ἐπαινέσας δὲ τὴν ᾿Αρτεμισίην, ταύ- τὴν μὲν ἀπεοστέλλει ἄγουσαν αὐτοῦ παῖδας ἐς Ἔφεσον" γόϑοι γὰρ τινὲς παῖδές οἱ συνέσποντο. συνέπεμτστε δὲ 104 τοῖσι παισὶ φύλακον ἝἙρμότιμον, γένος μὲν ἐόντα Πηδα- 80 σέα, φερόμενον δὲ οὐ τὰ δεύτερα τῶν εὐνούχων παρὰ βασιλέι" [οἱ δὲ Πηδασέες οἰκέουσι ὑπὲρ «““λικαρνησσοῦ" ἐν δὲ τοῖσι Πηδάσοισι τουτέοισι τοιόνδε συμφέρεται πρῆγμα

ὅ. τε] ἀγεῖ 8. τοι τυχεῖν 81. ἢ 12. ϑέλειν 438: ϑέλει ἢ 18. νοέειν 11. περὶ --- σόν 866]. 8ί, ἢ 238. συμβουλῇ ΡΗ ἢ] 21. τοὺς παῖδας ΡΗ ἢ} 28. συνείποντο Ρἢ ἢ 81. οἱ δὲ --- 266, ὅ ἦν ἀεὶ. Υ]οίκεπδον [ 32. φέ- ρεται ΡΗ

σ΄

266 ΗΡΟΔΟΤΟΌΓΥ 96

γένεσϑαι᾽ ἐπεὰν τοῖσε ἀμφικτυόσε τεᾶσε τοῖσε ἀμφὲ ταύ- της οἰχέουσι τῆς πόλιος μέλλῃ τε ἐντὸς χρόνου ἔσεσϑαι χαλεπόν, τότε “Ἔ ἱερείη αὐτόϑε τῆς ᾿4ϑηναίης φύει πώ-

105 γωγα μέγαν. τοῦτο δέ σφε δὶς ἤδη ἐγένετο. ἔχ τούτων

δὴ τῶν Πηδασέων ὁ Ἑρμότιμος ἦν] τῷ μεγίστη τίσις ἤδη ἀδικηϑέντε ἐγένετο πάντων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν. ἁλόντα γὰρ αὐτὸν ὑπὸ πολεμέων καὶ πωλεόμενον ὠνέεται Πανεώνιος ἀγὴρ Χῖος, ὃς τὴν ζόην κατεστήσατο ἀπ᾽ ἔργων ἀνοσιω- τάτων᾽ ὅχως γὰρ χτήσαιτο παῖδας εἴδεος ἐπαμμένους, ἐχτάμνων ἀγινέων ἐπώλεε ἐς Σάρδις τε καὶ Ἔφεσον χρη- μάτων μεγάλων. παρὰ γὰρ τοῖσι βαρβάροισε τιμιώτεροι εἰσὶ οἱ εὐνοῦχοι πέστιος εἵνεκα τῆς πάσης τῶν ἐνορχέων. ἄλλους τε δὴ ὃ Πανιώνιος ἐξέταμε πολλούς, ἅτε ποιεύ- μενος ἐχ τούτου τὴν ζόην, καὶ δὴ καὶ τοῦτον. καὶ οὐ γὰρ τὰ πάντα ἐδυστύχεε ὁ Ἑρμότιμος, ἀπικχνέεταε ἐχ τῶν Σαρ- δίων παρὰ βασιλέα μετ᾽ ἄλλων δώρων, χρόνου δὲ προῖ- ὄντος πάντων τῶν εὐνούχων ἐτιμήϑη μάλιστα παρὰ Ἐέρξη.

106 ὥς δὲ τὸ σεράτευμα τὸ Περσικὸν ὅρμα βασιλεὺς ἐπὶ τὰς

΄ϑήνας ἐὼν ἐν Σάρδισι, ἐνθαῦτα καταβὰς κατὰ δή τι πρῆγμα ὁ Ἑρμότιμος ἐς γῆν τὴν Μυσίην, τὴν Χῖοι μὲν γέμονται Ἀταρνεὺς δὲ καλέεται, εὑρίσκει τὸν Πανιώνιον ἐνθαῦτα. ἐπιγνοὺς δὲ ἔλεγε πρὸς αὑτὸν πολλοὺς καὶ φι- λίους λόγους, πρῶτα μέν οἱ καταλέγων ὅσα αὐτὸς δι᾽ ἐκεῖνον ἔχοι ἀγαϑά, δεύτερα δέ οἱ ὑπισχνεύμενος ἀντὶ τούτων ὅσα μιν ἀγαϑὰ ποιήσει ἣν κομίσας τοὺς οἰκέτας οἰκέῃ ἐκείνῃ, ὥστε ὑποδεξάμενον ἄσμενον τοὺς λόγους τὸν Πανιώνιον κομίσαι τὰ τέκνα καὶ τὴν γυναῖχα. ὡς δὲ ἄρα πανοικίῃ μὲν περιέλαβε, ἔλεγε ὃ Ἑρμότιμος τάδε. “ὦ πάντων ἀνδρῶν ἤδη μάλιστα ἀπ᾽ ἔργων ἀγνοσιωτάτων τὸν βίον κτησάμενε, τί σε ἐγὼ καχὸν ἢ αὐτὸς ἢ τῶν ἐμῶν τίς σε προγόνων ἐργάσατο, ἢ σὲ ἢ τῶν σῶν τινα, ὅτι μὲ ἀντ᾽ ἀνδρὸς ἐποίησας τὸ μηδὲν εἶναι; ἐδόκεές τε ϑεοὺς λήσειν οἷα ἐμηχανῶ τότε᾽ οἵ σε ποιήσαντα ἀνόσια, νόμῳ

Ἴ. Παιώνιος ᾿ὶ Ἄοομπϑίδηίοτ ᾿ 10. ἐχταμὼν Ἀεΐδιε ἢ ἐπώλεε ἀγενέων 5ι.} 26. ποιήσει τ: ποιήσειεν ἢ 31. προγόνων οἴῃ. ἈΚ ἢ 83. οἱ δέ σε

οι

2

ΒΗΡΟΔΟΤΟΥ 96 267

δικαίῳ χρεώμενοι, ὑπήγαγον ἐς χεῖρας τὰς ἐμάς, ὥστε σε μὴ μέμψασϑαι τὴν ἀπ᾽ ἐμέο τοι ἐσομένην δίκην." ὡς δέ οἱ ταῦτα ὠνείδισε, ἀχϑέντων τῶν παίδων ἐς ὄψιν ἠναγκάζετο ὃ Πανιώνιος τῶν ἑωυτοῦ παίδων τεσσέρων δ ἐόντων τὰ αἰδοῖα ἁποτάμνειν, ἀναγκαζόμενος δὲ ἐποίξξ ταῦτα" αὐτοῦ τε, ὡς ταῦτα ἐργάσατο, οἱ παῖδες ἀναγκα- ζόμενοι ἀπέταμνον. Πανιώνιον μέν νυν οὕτω περιῆλθε ἥ τε τίσις καὶ Ἑρμότιμος. Ἐέρξης δὲ ὡς τοὺς παῖδας ἐπέτρεψε Φ“ρτεμισίῃ ἀπά-- 107 10 γειν ἐς Ἔφεσον, καλέσας Ἰαρδόνιον ἐκέλευσέ μὲν τῆς στρατιῆς διαλέγειν τοὺς βούλεται, καὶ ποιέειν τοῖσι λό- γοισι τὰ ἔργα πειρώμενον Ὁμοια. ταύτην μὲν τὴν ἡμέρην ἐς τοσοῦτο ἐγένετο, τῆς δὲ νυχτὸς κελεύσαντος βασιλέος τὰς γέας οἱ στρατηγοὶ ἐκ τοῦ Φαλήρου ἀπῆγον πέσω ἐς 15 τὸν “Ἑλλήσποντον ὡς τάχεος εἶχε ἕχαστος, διαφυλαξούσας τὰς σχεδίας πορευϑῆναι βασιλέι. ἐπεὶ δὲ ἀγχοῦ ἤσαν Ζωστῆρος πλέοντες οἱ βάρβαροι, ἀνατεένουσι γὰρ ἄκραι λετεταὶ τῆς ἠπεεέρου ταύτης, ἔδοξαν τε νέας δἶναι καὶ ἔφευ- γον ἐπὶ πολλόν" χρόνῳ δὲ μαϑόντες ὅτι οὐ νέες εἶεν ἀλλ᾽ 20 ἄκραι, συλλεχϑέντες ἐκομίζοντο. Ὡς δὲ ἡμέρη ἐγένετο, δρῶντες οἱ “Ἕλληνες κατὰ χώρην 108 . μένοντα τὸν στρατὸν τὸν πεζὸν ἤλπιζον καὶ τὰς νέας εἶναι περὶ Φάληρον, ἐδόκεόν τε ναυμαχήσειν σφέας πα- ραρτέοντό τε ὡς ἀλεξησόμενοι. ἐπεὶ δὲ ἐπύϑοντο τὰς δῦ νέας οἰχωχυίας, αὑτίκα μετὰ ταῦτα ἐδόχεε ἐπιδιώκειν. τὸν μέν νυν ναυτικὸν τὸν Ξέρξεω στρατὸν οὐκ ἐπεῖδον διώξαντες μέχρι Ἄνδρου, ἐς δὲ τὴν ἄνδρον ἀντικόμδνοι ἐβουλεύοντο. Θεμιστοκλέης μέν νυν γνώμην ἀπεδείκνυτο διὰ νήσων τραπομένους καὶ ἐπιδιώξαντας τὰς νέας πλέειν 80 ὑϑέως ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον λύσοντας τὰς γεφύρας" Εὐ- ρυβιάδης δὲ τὴν ἐναντίην ταύτῃ γνώμην ἐτέϑετο, λέγων ὡς εἰ λύσουσι τὰς σχεδίας, τοῦτ᾽ ἂν μέγιστον πάντων σφι κακῶν τὴν Ἑλλάδα ἐργάσαιτο. εἰ γὰρ ἀναγκασϑ είη ὃ Πέρσης μένειν ἐν τῇ Εὐρώπῃ, πειρῷτο ἂν ἡσυχίην μὴ

18. ἠπείρου, ταῦτας αὶ

2608 ΗΡΟΔΟΤΟΥ 96

ἄγειν, -ὡς ἄγοντι μέν οἱ ἡσυχίην οὔτε τι προχωρέεξιν οἷόν τε ἔσται τῶν πρηγμάτων οὔτε τις κομιδὴ τὰ ὀπίσω φα- γήσεται, λιμῷ τέ οἱ ἡ στρατιὴ διαφϑερέεται, ἐπιχειρέοντι δὲ αὐτῷ καὶ ἔργου ἐχομένῳ πάντα τὰ κατὰ τὴν Εὐρώπην οἷά τε ἔσται προσχωρῆσαι κατὰ πόλις τὸ καὶ κατὰ ἔϑνεα, ἤτοι ἁλισκομένων γε ἢ πρὸ τούτου ὁμολογεόγετων᾽ τροφήν τὸ ἕξειν σφέας τὸν ἐπέτειον αἰδὶ τὸν τῶν Ἑλλήνων καρ- πόν. ἀλλὰ δοχέειν γὰρ νικηϑέντα τῇ »γαυμαχίῃ οὐ μενέειν ἐν τῇ Εὐρώπῃ τὸν Πέρσην᾽ ἐατέον ὧν εἶναι φεύγειν, ἐς ὃ ἔλϑοι φεύγων ἐς τὴν ἑωυτοῦ" τὸ ἐνθεῦτεν δὲ περὶ τῆς 10 ἐκδίνου ποιέεσϑαι ἤδη τὸν ἀγῶνα ἐκέλευε. ταύτης δὲ εἴχοντο τῆς γνώμης καὶ Πελοποννησίων τῶν ἄλλων οἱ 109 στρατηγοί. ὡς δὲ ἔμαϑε ὅτι οὐ πείσει τούς γε πολλοὺς πλέειν ἐς τὸν Ἑλλήσποντον ὁ Θεμιστοκλέης, μεταβαλὼν πρὸς τοὺς 4ϑηναίους (οὗτοι γὰρ μάλιστα ἐχπεφευγότων 1ὅ πεεριημέχτεον, ὁρμέατό τε ἐς τὸν Ἑλλήσποντον πελέξδιν καὶ ἐπὶ σφέων αὐτῶν βαλόμενοι, εἰ οἱ ἄλλοι μὴ βουλοίέατο) ἔλεγέ σφι τάδε. “χαὶ αὐτὸς ἤδη πολλοῖσι παρεγενόμην καὶ πολλῷ πλέω ἀκήκοα τοιάδε γενέσϑαι, ἄνδρας ἐς ἀναγ- καίην ἀπειληϑέντας νενικημένους ἀγαμάχεσϑαί τε καὶ ἄνα- Ὧ λαμβάνειν τὴν προτέρην κακότητα. ἡμεῖς δέ, εὕρημα γὰρ εὑρήκαμεν ἡμέας τ8 αὑτοὺς καὶ τὴν Ἑλλάδα, νέφος τοσοῦτο ἀνθρώπων ἀνωσάμεγνοι, μὴ διώκωμεν ἄνδρας φεύγοντας. τάδε γὰρ οὐκ ἡμεῖς κατεργασάμεϑα, ἀλλὰ ϑεοί τε καὶ ἥρωες, οὗ ἐφϑόνησαν ἄνδρα ἕνα τῆς τε ““σίης καὶ τῆς 15 Εὐρώπης βασιλεῦσαι ἐόντα ἀνόσιόν τε καὶ ἀτάσϑαλον" ὃς τὰ τε ἱρὰ καὶ τὰ ἴδια ἔν ὁμοίῳ ἐποιέετο, ἐμσεισεράς τὸ καὶ καταβάλλων τῶν ϑεῶν τὰ ἀγάλματα᾽ ὃς καὶ τὴν ϑάλασσαν ἀπεμαστίγωσε πέδας τε κατῆκε. ἀλλ᾽ εὖ γὰρ ἔχει ἐς. τὸ παρεὸν ἡμῖν, νῦν μὲν ἔν τῇ Ἑλλάδι καταμεί- 80 γαντας ἡμέων τε αὐτῶν ἐπιμεληϑῆναι καὶ τῶν οἰχετέων, χαί τις οἰκίην τε ἀναπελασάσϑω καὶ σπόρου ἀναχῶς ἐχέτω,

σι

Ἴ. τὸν τῶν 48: τῶν ἢ 10. ἔλϑῃ ΡᾺ [ 238. ἀνασωσάμενοι 480 20, τε οα;, ΡΗ 30. ἡμῖν νῦν ΒΕΚΚοΙ [ γῦν μὲν χρεόν ἐστι 8ι. | χατα- μείναντες Ῥοονν. ἢ

σι

10

15

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ Θ 269

“ππανεδλέως ἀπελάσας τὸν βάρβαρον" ἅμα δὲ τῷ ἔαρι κατα- πλέωμεν ἐπὶ Ἑλλησπόντου καὶ Ἰωνίης: ταῦτα ἔλεγε ἀποϑήχην μέλλων ποιήσασθαι ἐς τὸν Πέρσην, ἵνα ἣν ἄρα τί μεν καταλαμβάνῃ πρὸς ϑηναίων πάϑος, ἔχῃ ἀποστροφήν τά περ ὧν καὶ ἐγένετο.

Θεμιστοκλέης μὲν ταῦτα λέγων διέβαλλε, ᾿4ϑηναῖοι 110

δὲ ἐσεείϑοντο᾽ ἐπειδὴ γὰρ καὶ πρότερον δεδογμένος εἶναι σοφὸς ἐφάνη ἐὼν ἀληϑέως σοφός τε καὶ εὔβουλος, σεάγτως ὅτοιμοι ἦσαν λέγοντι πεέϑεσϑαι. ὡς δὲ οὗτοί οἱ ἀνεγνω- σμένοι ἤσαν, αὑτέκα μετὰ ταῦτα ὃ Θεμεστοκλέης ἄνδρας

ἀπέπεμπε ἔχοντας πλοῖον, τοῖσι ἐπέστευξ σιγᾶν ἐς πᾶσαν βάσανον ἀπικχνδομένοισι, τὰ αὐτὸς ἐνετείλατο βασιλέι φρά- σαι τῶν καὶ Σίκιννος ᾿ οἰκέτης αὗτις ἐγόνετο" οἱ ἐπείτε ἀπέχοντο πρὸς τὴν Ἀττικήν, οὗ μὲν χατέμδνον ἐπεὶ τῷ σελοέῳ, Σίκεννος δὲ ἀναβὰς παρὰ Ξέρξην ἔλεγε τάδε. “ἔπεμψέ με Θεμεστοκλέης ὅ Νεοκλέος ᾿ σερατηγὸς μὲν ᾿Αϑηναίων ἀνὴρ δὲ τῶν συμμάχων πάντων ἄριστος καὶ σοφώτατος, φράσοντά τοι ὅτι Θεμιστοκλέης ὃ ᾿4ϑηναῖος, σοὶ βουλόμενος ὑπουργέειν, ἔσχε τοὺς Ἕλληνας τὰς νέας βουλομένους διώκειν καὶ τὰς ἐν Ἑλλησπόντῳ γεφύρας λύειν. καὶ νῦν χατ᾽ ἡσυχίην πολλὴν κομέζεο" οἵ μὲν ταῦτα σημήναντες ἀπέτελεον ὀτείσω.

Οἱ δὲ Ἕλληνες, ἐπείτε σφι ἀπέδοξε μήτ᾽ ἐπιδιώκειν 111

ἔστε προσωτέρω τῶν βαρβάρων τὰς νέας μήτε σπελέειν ἐς τὸν Ἑλλήσποντον λύσοντας τὸν πόρον, τὴν Ζνδρον περι- κατέατο ἐξελεῖν ἐϑέλοντες. πρῶτοι γὰρ Ἄἄνδριοι νησιω- τέων αἰτηϑέντες πρὸς Θεμιστοχλέος χρήματα οὐκ ἔδοσαν, ἀλλὰ προϊσχομένον Θεμεστοχλέος λόγον τόνδε, ὡς ἥκοεεν ᾿4ϑηναῖοι περὶ ἑωυτοὺς ἔχοντες δύο ϑεοὺς μεγάλους, πει- ϑώ τὸ καὶ ἀναγκαίην, οὕτω τέ σφι κάρτα δοτέα εἶναι χρήματα, ὑπεκρέναντο πρὸς ταῦτα λέγοντες ὡς κατὰ λόγον ἦσαν ἄρα αἱ ᾿ϑῆναι μεγάλαι τὸ καὶ εὐδαίμονες, αἵ καὶ ϑεῶν χρηστῶν ἤκοιδν εὑ, ἐπεὶ ᾿Ανδρέους γε εἶναι γεωπεί-

8. ποιήσασϑαι ΒΗ: ποιήσεσϑαι ἢ 12. ἀπικομένοισι ΡΗ || 13. ἐπειδὴ ΡΗῚ 32. αἱ καὶ 81,: χαὶ

270 ΗΡΟΔΟΤΟΥ 96

γας ἐς τὰ μέγιστα ἀνήκοντας, καὶ ϑεοὺς δύο ἀχρήστους οὐκ ἐκλείπσειν σφέων τὴν νῆσον ἀλλ᾽ αἰεὶ φιλοχωρέειν, σεενέην τε καὶ ἁμηχανίην, καὶ τούτων τῶν ϑεῶν ἐπηβό- λους ἐόντας ᾿Ανδρίους οὐ δώσειν χρήματα" οὐδέκοτε γὰρ τῆς ἑωυτῶν ἀδυναμίης τὴν 41ϑηναίων δύναμιν εἶναι κρέσ-

Ζ - ’ 2 112 σω. οὗτοι μὲν δὴ ταῦτα ὑποκρινάμενοι καὶ οὐ δόντες τὰ

χρήματα ἐπολιορκέοντο. Θεμιστοκλέης δέ, οὐ γὰρ ἐπαύετο σελδονεχτέων, ἐσπέμπων ἐς τὰς ἄλλας νήσους ἀπειλητη- ρέους λόγους αἴτεε χρήματα διὰ τῶν αὐτῶν ἀγγέλων, χρεώ-- μενος τοῖσι καὶ πρὸς βασιλέα ἐχρήσατο, λέγων ὡς εἰ μὴ δώσουσι τὸ αἰτεόμενον, ἐπάξει τὴν στρατιὴν τῶν Ἑλλήνων καὶ πολιορκέων ἐξαιρήσει. λέγων ταῦτα συνέλεγε χρήματα μεγάλα παρὰ Καρυστίων τε καὶ Παρίων, οἱ πυυνϑανόμενοι τήν τε ἄνδρον ὡς πολιορκέοιτο διότι ἐμήδισε, καὶ Θεμι- στοχλέα ὡς εἴη ἔν αἴνῃ μεγίστῃ τῶν στρατηγῶν, δείσαν»- τες ταῦτα ἔπεμπον χρήματα. εἶ δὲ δὴ τινὲς καὶ ἄλλοι ἔδοσαν νησιωτέων, οὐκ ἔχω εἰπεῖν, δοκέω δὲ τινὰς καὶ ἄλλους δοῦναι καὶ οὐ τούτους μούνους. καίτοι Καρυ- στίοισί γε οὐδὲν τούτου εἵνεκα τοῦ κακοῦ ὑπερβολὴ ἐγέ- γετο Πάριοι δὲ Θεμιστοκλέα χρήμασι ἱλασάμενοι διέ- φυγον τὸ στράτευμα. Θεμιστοκλέης μέν νυν ἐξ νδρου ὁρμώμενος χρήματα παρὰ νησιωτέων ἐχτᾶτο λάϑρῃ τῶν ἄλλων στρατηγῶν.

Οἱ δ᾽ ἀμφὶ Ἐέρξην ἐπισχόντες δλέγας ἡμέρας μετὰ τὴν ναυμαχέην ἐξήλαυνον ἐς Βοιωτοὺς τὴν αὐτὴν ὅδόν: ἔδοξε γὰρ Μαρδονίῳ ἅμα μὲν προπέμψαι βασιλέα, ἅμα δὲ ἀνωρέη εἶναι τοῦ ἔτεος πολεμέειν, χειμερέσαι τε ἄμει- γον εἶναι ἐν Θεσσαλίῃ, καὶ ἔπειτα ἅμα τῷ ἔαρι πειρᾶ- σϑαι τῆς Πελοποννήσου. ὡς δὲ ἀπέκατο ἐς τὴν Θεσσα- . λέην, ἐνϑαῦτα ἸΠαρδόνιος ἐξελέγετο πρώτους μὲν τοὺς Πέρσας πάντας τοὺς ἀϑανάτους καλεομένους, πλὴν Ὑδάρ- γεος τοῦ στρατηγοῦ (οὗτος γὰρ οὐκ ἔφη λεέψεσϑαι βασι-

1. μάλιστα ΡΗ͂ ! 4. γὰρ ἄν θοῦτγοε || δ. τὰ οι. Ρὴ 10. τοῖσι 480: λόγοισι τοῖσι ἢ βασιλέα 4486: ἀνδρίους ἢ 12. λέγων δὲ Βεῖεκε, λέγων ὧν ϑεβᾶίεν ἢ 19. γε οῃ, ΡΗ ἢ} 20. ἔφυγον 486

10

Ν ἀυους

10

15

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂Θ 271

λέος), μετὰ δὲ τῶν ἄλλων Περσέων τοὺς ϑωρηκοφόρους καὶ τὴν ἵππον τὴν χιλίην, καὶ Ἰήδους τὸ καὶ Σάκας καὶ Βακτρίους τε χαὶ Ἰνδούς, καὶ τὸν πεζὸν καὶ τὴν ἄλλην ἵππον. ταῦτα μὲν ἔϑνεα ὅλα εἵλετο, ἐκ δὲ τῶν ἄλλων συμμάχων ἐξελέγετο κατ᾽ ὀλέγους, τοῖσι εἴδεά τε ὑπῆρχε διαλέγων καὶ εἰ τεοῖσι τι χρηστὸν συνήδεε πεποιημένον" ἕν δὲ πλεῖστον ἔϑνος Πέρσας αἱρέετο, ἄνδρας στρεπτο- φόρους τὲ καὶ Ψελιοφόρους, ἐπὶ δὲ Πήδους" οὗτοι δὲ τὸ πλῆϑος μὲν οὗκ ἐλάσσονες ἦσαν τῶν Περσέων, δώμῃ δὲ ἥσσονες. ὥστε σύμπαντας τριήχοντα μυριάδας γενέσϑαι σὺν ἱππεῦσι.

Ἔν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ ᾿ς ἔν τῷ Μαρδόνιός τε τὴν 114

στρατιὴν διέκρινε καὶ Ξέρξης ἣν περὶ Θεσσαλίην, χρηστή- θέον ἐληλύϑεε ἔχ Δελφῶν “1ακεδαιμονίοισι, Ἐέρξην αἰτέειν δίκας τοῦ “πεωνέδεω φόνου καὶ τὸ διδόμενον ἐξ ἐχείνου δέχεσϑαι. πέμπουσι δὴ κήρυκα τὴν ταχίστην Σπαρτιῆ- ται, ὃς ἐπειδὴ κατέλαβε ἐοῦσαν ἔτι πᾶσαν τὴν στρατιὴν ἐν Θεσσαλίῃ, ἐλϑὼν ἐς ὄψιν τὴν Ἐέρξεω ἔλεγε τάδε. “ὦ βασιλεῦ Μήδων, ““ακεδαιμόνιοί τέ σε καὶ Ἡρακλεῖδαι οἱ ἀπὸ Σπάρτης αἰτέουσι φόνου δίκας, ὅτε σφέων τὸν βασι- λέα ἀπέκτεινας δυόμενον τὴν Ἑλλάδα" ὃ δὲ γελάσας τε καὶ κατασχὼν πολλὸν χρόνον, ὡς οἱ ἐτύγχανε παρεστεὼς Μαρδόνιος, δεικνὺς ἐς τοῦτον εἶπιδ, “τοιγὰρ σφι Μαρδό- γιος ὅδε δίκας δώσει τοιαύτας οἵας ἐκείνοισι πρέπει ὃ μὲν δὴ δεξάμενος τὸ ῥηϑὲν ἀπαλλάσσετο, Ἐέρξης δὲ Μαρ- δόνιον ἐν Θεσσαλίῃ καταλιπὼν αὑτὸς ἐπορεύετο κατὰ τάχος ἐς τὸν Ἑλλήσποντον, καὶ ἀπειικνέεται ἐς τὸν πόρον τῆς διαβάσιος ἔν πέντε καὶ τεσσεράκοντα ἡμέρῃσι, ἀπά- γων τῆς στρατιῆς οὐδὲν μέρος ὡς εἰπεῖν. ὅχου δὲ πορευό- μενοι γινοέατο καὶ κατ᾽ οὕστινας ἀνϑρώπους, τὸν τούτων καρπὸν ἁρπάζοντες Ἐσιτέοντο" εἰ δὲ καρπὸν μηδένα εὕ- θοιδν, οἣ δὲ τὴν ποίην τὴν ἐχ τῆς γῆς ἀναφυομένην καὶ τῶν δενδρέων τὸν φλοιὸν περιλέποντες καὶ τὰ φύλλα

8. τε οἵα, ΡΗ ἢ ἄλλην οι. ἢ || 4. τῶν ἄλλων ΡΒ: τῶν ἢ 8. τὸ οὔ. ῬΗ ἢ 38. τόν τε 8ι.

11ὅ

272 ἨΡΟΔΟΤῸΟΥ Θ

καταδρέποντες κατήσϑιον, ὁμοίως τῶν τε ἡμέρων καὶ τῶν ἀγρέων, καὶ ἔλειπον οὐδέν" ταῦτα δ᾽ ἐποίεον ὑπὸ λιμοῦ. ἐπιλαβὼν δὲ λοιμός τε τὸν στρατὸν καὶ ὁυσεντερίη κατ᾽ δδὸν ἔφϑειρε. τοὺς δὲ καὶ νοσέοντας αὑτῶν κατέλειτπε, ἐπιτάσσων τῇσι πόλισι, ἵνα ἕχάστοτξ γένοιτο ἐλαύνων, ὅ μελεδαένειν τε καὶ τρέφειν, ἐν Θεσσαλίῃ τε τινὰς καὶ ἐν Σίρε τῆς Παιονίης καὶ ἐν Πακεδονέῃ. ἔνϑα καὶ τὸ ἱρὸν ἅρμα καταλιπὼν τοῦ Διός, ὅτε ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἤλαυνε, ἀπιὼν οὐκ ἀπέλαβε, ἀλλὰ δόντες οἱ Παίονες τοῖσι Θρήεξε ἀπαιτέοντος Ξέρξεω ἔφασαν νεμομένας ἁρπασϑῆναι ὑπὸ 10 τῶν ἄνω Θρηίκων τῶν περὶ τὰς πηγὰς τοῦ Σερυμόνος

116 οἰκημένων. ἔνϑα καὶ ὁ τῶν Βισαλτέων βασιλεὺς γῆς τε τῆς Κρηστωνικῆς [Θρῆιξ] ἔργον ὑπερφυὲς ἐργασατο" ὃς οὔτε αὐτὸς ἔφη τῷ Ἐέρξῃ ἑκὼν εἶναι δουλεύσειν, ἀλλ᾽ οἴχετο ἄνω ἐν τὸ ὄρος τὴν ῬῬοδόπτην, τοῖσί τὸ τεαισὶ ἄπεη-- 1ὃ γόρευε μὴ σερατεύεσϑαι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα. οἱ δὲ ἀλογή- σαντες, ἢ ἄλλως σφι ϑυμὸς ἐγένετο ϑεήσασϑαι τὸν πόλε- μον, ἐστρατεύοντο ἅμα τῷ Πέρσῃ. ἐπεὶ δὲ ἀνεχώρησαν ἁσινέες πάντες ἕξ ἐόντες, ἐξωρυξε αὐτῶν ὃ πατὴρ τοὺς

111 ὀῳφϑαλμοὺς διὰ τὴν αἰτίην ταύτην. καὶ οὗτοι μὲν τοῦτον Ὁ τὸν μισϑὸν ἔλαβον, οἱ δὲ Πέρσαι ὡς ἐκ τῆς Θρηίκης πορευόμενοι ἀπίχοντο ἐπὶ τὸν πόρον, ἐπειγόμενοι τὸν Ἑλλήσποντον τῇσι νηυσὶ διέβησαν ἐς Ἄβυδον" τὰς γὰρ σχεδίας οὐκ εὗρον ἔτε ἐντεταμένας αλλ᾽ ὑπὸ χειμῶνος διαλελυμένας. ἐνθαῦτα δὲ κατεχόμενοι σιτία τε πλέω ἢ Ὁ κατ᾽ ὁδὸν ἐλάγχανον, καὶ οὐδένα τε κόσμον ἐμπιπλάμενοι καὶ ὕδατα μεταβάλλοντες ἀπέϑνησκσν τοῦ στρατοῦ τοῦ περιξόντος σπεολλοί. αἱ δὲ λοιποὶ ἅμα Ἐέρξῃ ἀπικνέονται ἐς Σάρδις.

18 Ἔστι δὲ καὶ ἄλλος ὅδε λόγος λεγόμενος, ὡς ἐπειδὴ ἢ Ἐέρξης ἀπελαύνων ἐξ ᾿Αϑηνέων ἀπέχετο ἔπ Ἡιόνα τὴν ἐπὶ Στρυμόνε, ἐνθεῦτεν οὐκέτι ὁδοιπορέῃσι διεχρᾶτο, ἀλλὰ τὴν μὲν στρατιὴν Ὑδάρνεϊ ἐπιτράπει ἀπάγειν ἐς τὸν

2. ἔλιπον 480 [} 1. δρίϊπβ χαὶ ἐν Μακεδονίῳ Ῥοβὶ τινὰς Ἰοσδθυπ- ἰυγ ἢ 13. Θρῆιξ βεε]. δι. [ 26. χαὶ οὐδένα 8ι.: οὐδένα ἢ τε οι. ΡΕ

φΦι

10

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂ 6 218

Ἑλλήσποντον, αὐτὸς δ᾽ ἐπὶ νεὸς Φοινέσσης ἐπειβὰς ἐχο- μίζετο ἐς τὴν ᾿““σίην. πλέοντα δέ μὲν ἄνεμον Στρυμονίην ὑπολαβεῖν μέγαν καὶ κυματέην. χαὶ δὴ μᾶλλον γάρ τι χειμαίνεσϑαι γεμούσης τῆς νεός, ὥστε ἐπὶ τοῦ καταστρώ- ματος ἐπδβόντων συχνῶν Περσέων τῶν σὺν Ἐέρξῃ κομι- ζομένων, ἐνθαῦτα ἐς δεῖμα πεσόντα τὸν βασιλέα εἰρέσϑαι βώσαντα τὸν κυβερνήτην εἴ τις ἐστί σφι σωτηρίη, καὶ τὸν εἶπαι “δέσποτα, οὐκ ἔστι οὐδεμία, εἰ μὴ τούτων ἀπαλ- λαγή τις γένηται τῶν πολλῶν ἐπιβατέων." καὶ Ξέρξην λέγεται ἀχούσαντα ταῦτα εἰπεῖν “ἄνδρες Πέρσαι, νῦν τις διαδεξάτω ὑμέων βασιλέος χηδόμενος" ἐν ὑμῖν γὰρ οἶχἑε εἶναι ἐμοὶ ἡ σωτηρέη." τὸν μὲν ταῦτα λέγειν, τοὺς δὲ προσχυνέοντας ἐχπηδὰν ἐς τὴν ϑάλασσαν, καὶ τὴν νέα ἐπικουφισϑεῖσαν οὕτω δὴ ἀποσωθῆναι ἐς τὴν ““σίην. ὡς δὲ ἐχβῆναι τάχιστα ἐς γῆν τὸν Ξέρξην, ποιῆσαι τοιόνδε" ὅτι μὲν ἔσωσε βασιλέος τὴν ψυχήν, δωρήσασϑαι χρυσέῃ στεφάνῃ τὸν κυβερνήτην, ὅτε δὲ Περσέων πολλοὺς ἀπώ-

λεσδ, ἀποταμεῖν τὴν χεφαλὴν αὐτοῦ. οὗτος δὲ ἄλλος 119

λέγεται λόγος περὶ τοῦ Ξέρξεω νόστου, οὐδαμῶς ἔμοιγε πιστὸς οὔτε ἄλλως οὔτε τὸ Περσέων τοῦτο πάϑος. εἶ γὰρ δὴ ταῦτα οὕτω εἰρέϑη ἐκ τοῦ κυβερνήτεω πρὸς ΞΞέρ- ξην, ἐν μυρίησι γνώμῃσι μίαν οὐκ ἔχω ἀντίξοον μὴ οὐχ ἂν ποιῆσαι βασιλέα τοιόνδε, τοὺς μὲν ἐπὶ τοῦ καταστρώ- ματος καταβιβάσαι ἐς κοίλην νέα ἐόντας Πέρσας καὶ Περ- σέων τοὺς πρώτους, τῶν δ᾽ ἐρετέων ἐόντων Φοινέκων ὅκως οὐκ ἂν ἴσον πλῆϑος τοῖσι Πέρσῃσι ἐξέβαλε ἐς τὴν ϑά- λασσαν. ἀλλ᾽ ὃ μέν, ὡς καὶ πρότερόν μοι εἴρηται, ὅδῷ χρεώμενος ἅμα τῷ ἄλλῳ στρατῷ ἀπενόστησε ἐς τὴν ᾿“σίην. μέγα δὲ καὶ τόδε μαρτύριον" φαίνεται γὰρ Ἐέρξης ἐν τῇ ὀτείσω κομιδῇ ἀπικόμενος ἐς Ἄβδηρα καὶ ξεινίην τέ σφι συνθέμενος καὶ δωρησάμενος αὑτοὺς ἀκινάχῃ τὸ χρυσέῳ καὶ τιήρῃ χρυσοπάστῳ. χαὶ ὡς αὐτοὶ λέγουσι “Αβδηρῖται, λέγοντες ἔμοιγε οὐδαμῶς πιστά, πρῶτον ἐλύσατο τὴν ζώνην

18. ἄλλος ἢ: ἄλλως || 20. ἄλλως Κι: ἄλλος. οἱ [υἷΐ ρο(ϊι8 ὃ ἄλλος 21. μοι οἴ. ῥὲ Ἡοτοάοῖυε 1]. 18

214 ΗΡΟΔΟΤΟΥ 96

φεύγων ἐξ ᾿41ϑηνέων ὀπίσω, ὡς ἐν ἀδείῃ ἐών. τὰ δὲ “Ἄβδηρα ἵδρυται πρὸς τοῦ Ἑλλησπόντου μᾶλλον ἢ τοῦ Στρυμόνος καὶ τῆς Ἠιόνος, ὅϑεν δή μὲν φασὶ ἐπιβῆναι ἐπὶ τὴν νέα.

121 Οἱ δὲ Ἕλληνες ἐπείτε οὐκ οἷοί τε ἐγίνοντο ἐξελεῖν τὴν “Ανδρον, τραπόμενοι ἐς Κάρυστον καὶ δηιώσαντες αὐτῶν τὴν χώρην ἀπαλλάσσοντο ἐς Σαλαμῖνα. πρῶτα μέν γυν τοῖσι ϑεοῖσι ἐξεῖλον ἀκροϑίνια ἄλλα τε καὶ τριή- θξας τρεῖς Φοινίσσας ᾿ τὴν μὲν ἐς ᾿Ισϑμὸν ἀναϑεῖναι, ἢ σέδρ ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ἦν, τὴν δὲ ἐπὶ Σούνιον, τὴν δὲ τῷ «Αἴαντε αὐτοῦ ἐς Σαλαμῖνα. μετὰ δὲ τοῦτο διεδάσαντο τὴν ληέην καὶ τὰ ἀκροϑένια ἀπέπεμψαν ἐς Δελφούς, ἔχ τῶν ἐγένετο ἀνδριὰς ἔχων ἐν τῇ χειρὶ ἀχρωτήριον γεός, ἐὼν μέγαθος δυώδεκα πηχέων᾽ ἕστηκε δὲ οὗτος τῇ περ

122 ὃ Μωακεδὼν “λέξανδρος ὃ χρύσεος. πέμψαντες δὲ ἀχρο- ϑένια οἱ “Ἕλληνες ἐς Φελφοὺς ἐπειρώτων τὸν ϑεὸν κοινῇ δἰ λελάβηκε πλήρεα χαὶ ἀρεστὰ τὰ ἀκροϑίένια. ὃ δὲ παρ᾽ Ἑλλήνων μὲν τῶν ἄλλων ἔφησε ἔχειν, παρὰ «Αἰγινητέων δὲ οὔ, ἀλλὰ ἀπαίτεε αὐτοὺς τὰ ἀριστήια τῆς ἐν Σαλα- μῖνι ναυμαχίης. ΑΑϊγινῆται δὲ τευϑόμενοι ἀνέϑεσαν ἀστέ- ρας χρυσέους, οἱ ἐπὶ ἱστοῦ χαλκέου ἑστᾶσι τρεῖς ἐτεὶ τῆς γωνίης, ἀγχοτάτω τοῦ Κροίσου χρητῆρος.

123 ἹΜετὰ δὲ τὴν διαίρεσιν τῆς ληίης ἔπλεον οἱ Ἕλληνες ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἀριστήια δώσοντες τῷ ἀξιωτάτῳ γενομένῳ Ἑλλήνων ἀνὰ τὸν πόλεμον τοῦτον. ὡς δὲ ἀπικόμενοι οἵ στρατηγοὶ διένεμον τὰς ψήφους ἐπὶ τοῦ Ποσειδέωνος τῷ βωμῷ, τὸν πρῶτον καὶ τὸν δεύτερον κρένοντες ἐκ πάντων, ἐνθαῦτα πᾶς τις αὐτῶν ἑωυτῷ ἐτίϑετο τὴν ψῆφον, αὐτὸς ἔχαστος δοχέων ἄριστος γενέσθαι, δεύτερα δὲ οἱ πολλοὶ συνεξέπιπτον Θεμιστοκλέα χρένοντες. οἱ μὲν δὴ ἐμου- γοῦντο, Θεμιστοκλέης δὲ δευτερείοισι ὑπερεβάλλετο στολ-

194 λόν. οὐ βουλομένων δὲ ταῦτα κρίνειν τῶν Ελλήνων φϑόνῳ, ἀλλ᾽ ἀποπλεόντων ἑχάστων ἐς τὴν ἑωυτῶν ἀχρέτων, ὅμως

4, ροβέ νέα Β δἀάϊι ἴπ πιαγρίπο: λείπουσι στίχοι εἴχοσι ἢ 14. ἕστηχε ΗΠ: ἑστήχεε |] 22. χροίσεω 4486. δῃ ἴοτίς Κροισείουΐ

10

20

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 21 ὅ.

Θεμιστοχλέης ἐβώσϑη τε καὶ ἐδοξώϑη εἶναι ἀνὴρ πολλὸν Ἑλλήνων σοφώτατος ἀνὰ πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα. ὅτι δὲ νικῶν οὐκ ἐτιμήϑη πρὸς τῶν ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχησάν»- των, αὐτίκα μετὰ ταῦτα ἐς “Ζ“αχκεδαίμογα ἀπίκετο ϑέλων τιμηϑῆναι᾽ καί μιν. “Φακεδαιμόνιοι καλῶς μὲν ὑπεδέξαντο, μεγάλως δὲ ἐτέμησαν. ἀριστήια μέν νυν ἔδοσαν. . Εὺ- θρυβιάδῃ ἐλαίης στέφανον, σοφίης δὲ καὶ δεξιότητος Θεμι- στοκλέι καὶ τούτῳ στέφανον ἐλαίης" ἐδωρήσαντό τέ μιν ὄχῳ τῷ ἐν Σπάρτῃ καλλιστεύσαντι. αἰνέσαντες δὲ πολλα, προέπεμψαν ἀπιόντα τριηκόσιοι Σπαρτιητέων λογάδες, οὗτοι οἵ περ ἱππέες καλέονται, μέχρι οὔρων τῶν Τεγεη- τικῶν. μοῦνον δὴ τοῦτον πάντων ἀνϑρώπων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν Σπαρτιῆται προέπεμψαν. ὡς δὲ ἐκ τῆς “Ταχκεδαί- μογος ἀπίκετο ἐς τὰς ϑήνας, ἐνθαῦτα Τιμόδημος “4φι- δναῖος τῶν ἐχϑρῶν μὲν τῶν Θεμιστοκλέος ἐών, ἄλλως δὲ οὗ τῶν ἐπιφανέων ἀνδρῶν, φϑόνῳ καταμαργέων ἐνείκεε τὸν Θεμιστοκλέα, τὴν ἐς “Ταχεδαέμονα ἄπιξιν προφέρων, ὡς διὰ τὰς ϑήνας ἔχοι τὰ γέρεα τὰ παρὰ “1ακεδαι- μονέων, ἀλλ᾽ οὐ δι᾽ ἑωυτόν. ὃ δέ, ἐπείτε οὐκ ἐπαύετο λέγων ταῦτα ὃ Τιμόδημος, εἶπε “οὕτω ἔχει τοι" οὔτ᾽ ἂν ἐγὼ ἐὼν Βελβινίτης ἐτιμήϑην οὕτω πρὸς Σπαρτιητέων, οὔτ᾽ ἂν σὺ ὥνϑρωπε ἐὼν ᾿4ϑηναῖος" ταῦτα μέν νυν ἐς τοσοῦτο ἐγένετο.

«Ἀρτάβαζος δὲ ὃ Φαρνάχεος ἀνὴρ ἐν Πέρσῃσι λόγιμος καὶ πρόσϑε ἐών, ἐκ δὲ κῶν Πλαταιικῶν καὶ μᾶλλον ἔτι γενόμενος, ἔχων ὃδξ μυριάδας στρατοῦ τοῦ αρδόνιος ἐξε- λέξατο, προέπεμπε βασιλέα μέχρε τοῦ πόρου. ὡς δὲ ὃ μὲν ἣν ἐν τῇ ᾿Ασίῃ, ὃ δὲ ὀπίσω πορευόμενος κατὰ τὴν Παλλήνην ἐγένετο, ἅτε ἸΠαρδονίου τε χειμερέζοντος περὶ Θεσσαλίην τε καὶ Ψὲωμχμκεδονίην καὶ οὐδέν κω κατεπείγοντος ἥκειν ἐς τὸ ἄλλο στρατόπεδον, οὐκ ἐδικαίου ἐντυχὼν ἀπτε-

στεῶσι Ποτιδαιήτῃσι μὴ οὐκ ἐξανδραποδίσασϑαι σφέας.

8, νικῶν βαδρδαίυμ [[ 6. ϑυρρΙοεπάσῃι ἀνδραγαϑίης μὲν ναὶ ε ΡΙαί. ΤΆεπι, 117 ἀνδρηίης μὲν ἢ 9. καλλιστεύοντι ἢ] 16. χαταμαργέων ΡΗ͂: καταμαρπτέων || 22. νυν οχν. 486} .28. ἡν οῃ. 486

188

125

120

976 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ θ8

οἱ γὰρ Ποτιδαιῆται, ὡς βασιλεὺς παρεξεληλάκεε καὶ ὃ γαυτικὸς τοῖσι Πέρσῃσι οἰχώκεε φεύγων ἐκ Σαλαμῖνος, ἐκ τοῦ φανεροῦ ἀπέστασαν ἀπὸ τῶν βαρβάρων" ὡς δὲ καὶ

127 οἱ ἄλλοι οἱ τὴν Παλλήνην ἔχοντες. ἐνϑαῦτα δὴ “ρτά-

βαζος ἐπολιόρκεε τὴν Ποτίδαιαν. ὑποπτεύσας δὲ καὶ τοὺς ᾿Ολυνθίους ἀπίστασθαι ἀπὸ βασιλέος, καὶ ταύτην ἐπολιόρκεε" εἶχον δὲ αὑτὴν Βοττιαῖοι ἐκ τοῦ Θερμαίου χόλπου ἐξαναστάντες ὑπὸ ἸΠαχεδόνων. ἐπεὶ δὲ σφέας εἷλε πολιορκέων, κατέσφαξε ἐξαγαγὼν ἐς λίμνην, τὴν δὲ πόλιν παραδιδοῖ Κριτοβούλῳ Τορωναίῳ ἐπιτροπεύειν καὶ τῷ Χαλκιδικῷ γένεϊ, καὶ οὕτω Ὄλυνθον Χαλκιδέες ἔσχον.

128 ἐξελὼν δὲ ταύτην ὃ “ρτάβαζος τῇ Ποτιδαίῃ ἐντεταμένως

σροσεῖχε" προσέχοντι δέ οἱ προϑύμως συντίϑεται ,προ- δοσέην Τιμόξεινος ὁ τῶν Σκιωναίων στρατηγός ᾽ ὄντινα μὲν τρόπον ἀρχήν, ἔγωγε οὐκ ἔχω εἰπεῖν (οὐ γὰρ ὧν λέ- γεται), τέλος μέντοι τοιάδε ἐγένετο" ὅκως βυβλίον γράψειε ἢ Τιμόξεινος ἐϑέλων παρὰ ζρτάβαζον πέμψαι ἢ “Ἄρτά- βαζος παρὰ Τιμόξεινον, τοξεύματος παρὰ τὰς γλυφέδας σπεριδιλέξαντες καὶ πτερώσαντες τὸ βυβλίον ἐτόξευον ἐς συγκείμενον χωρίον. ἔπάιστος δὲ ἐγένετο ὁ Τιμόξεινος χροδιδοὺς τὴν Ποτίδαιαν" τοξεύων γὰρ ὃ “Τρτάβαζος ἐς τὸ συγκείμενον, ἁμαρτὼν τοῦ χωρίου τούτου βάλλει ἂν- δρὸς Ποτιδαιήτεω τὸν ὦμον, τὸν δὲ βληϑέντα περιέδραμε ὅμιλος, οἷα φιλέει γένεσϑαι ἐν πολέμῳ, οἵ αὑτέκα τὸ τό- ξευμα λαβόντες ὡς ἔμαϑον τὸ βυβλίον, ἔφερον ἐπὶ τοὺς στρατηγούς" παρῆν δὲ καὶ τῶν ἄλλων Παλληναίων συμ- μαχίη. τοῖσι δὲ στρατηγοῖσι ξἘπιλεξαμένοισι τὸ βυβλίον χαὶ μαϑοῦσι τὸν αἴτιον τῆς προδοσέης ἔδοξε μὴ κατα- πλῆξαι Τιμόξεινον προδοσίῃ τῆς Σχεωναίων πόλιος εἵνεκα, μὴ γνομιζοίατο εἶναι Σκιωναῖοι ἐς τὸν μετέπειτα χρόνον

129 αἰεὶ προδόται. ὃ μὲν δὴ τοιούτῳ τρόπῳ ἔπάιστος ἔγε-

γόνδε᾽ ““ρταβάζῳ δὲ ἐπειδὴ πολιορκέοντι ἐγεγόνεσαν τρεῖς μῆνες, γένεται ἄμπωτις τῆς ϑαλάσσης μεγάλη καὶ χρόνον

10. Τορωναίῳφ οι. 4806 || ἐπιτρέπειν 4860 ἢ 18. περὶ Αδηδδϑ Ταοί, 81 20. ἐγίνετο 4186 || 28. χαταπλέξαι ἢ

10

γι

20

φι

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ 96 δ 1

ἐπὶ πολλόν. ἰδόντες δὲ οὗ βάρβαροι τέναγος γενόμενον παρήισαν ἐς τὴν Παλλήνην. ὡς δὲ τὰς δύο μὲν μοίρας διοδοιπορήκεσαν, ἔτει δὲ τρεῖς ὑπόλοιποι σαν, τὰς διελ- ϑόντας χρῆν εἶναι ἔσω ἐν τῇ Παλλήνῃ, ἐπῆλϑε πλημμυρὶς τῆς ϑαλάσσης μεγάλη, ὅση οὐδαμά κω, ὡς οἱ ἐπιχώριοι λέγουσι, πολλάκις γινομένη. οἱ μὲν δὴ νέειν αὑτῶν οὐκ ἐπιστάμενοι διεφϑείροντο, τοὺς δὲ ἐπισταμένους οἱ Ποτι- δαιῆται ἐπιπλώσαντες πλοίοισι ἀπώλεσαν. αἴτιον δὲ λέ- γουσι Ποτιδαιῆται τῆς τὲ ῥηχίης [καὶ τῆς πλημμυρίδος] χαὶ τοῦ Περσικοῦ πάϑεος γενέσϑαι τόδε, ὅτε τοῦ Ποσει- δέωνος ἐς τὸν νηὸν καὶ τὸ ἄγαλμα τὸ ἐν τῷ προαστείῳ ἠσέβησαν οὗτοι τῶν Περσέων οἵ στερ καὶ διεφρϑάρησαν ὑπὸ τῆς ϑαλάσσης" αἴτιον δὲ τοῦτο λέγοντες εὖ λέγειν ἔμοιγε δοκέουσι. τοὺς δὲ περιγενομένους ἀττῆγε ᾿Αρτά- βαζος ἐς Θεσσαλέην παρὰ Μαρδόνιον. οὗτοι μὲν οἱ προ- πέμψαντες βασιλέα οὕτω ἔπρηξαν.

Ὁ δὲ ναυτικὸς ὃ Ἐέρξεω περιγενόμενος ὡς προσέμιξε 130

τῇ ᾿σίῃ φεύγων ἐκ Σαλαμῖνος καὶ βασιλέα τε καὶ τὴν στρατιὴν ἐκ Χερσονήσου διεπόρϑμευσε ἐς ἄβυδον, ἔχει- μέριξε ἐν Κύμῃ. ἔαρος δὲ ἐπιλάμψαντος πρώιος συνελέ- γετο ἐς Σάμον" αἱ δὲ τῶν νεῶν καὶ ἐχειμέρισαν αὐτοῦ" Περσέων δὲ καὶ Μἥῆἠήδων οἵ πλεῦνες ἐπεβάτευον. στρατη- γοὶ δέ σφι ἐπῆλϑον Μαρδόντης τὸ ὃ Βαγαίου καὶ “Τ“ρταῦν- τῆς ὃ ΦἸρταχαίεω᾽ συνῆρχε δὲ τούτοισι καὶ ἀδελφιδέος αὐτοῦ ᾿Αρταὔντεω προσελομένου ᾿Ιϑαμίτρης. ἅτε δὲ με- γάλως πληγέντες, οὐ προήισαν ἀνωτέρω τὸ τπιρὸς ἑσπέρης, οὐδ᾽ ἐπηνάγκαζε οὐδείς, ἀλλ᾽ ἐν τῇ Σάμῳ κατήμενοι ἐφύ- λασσον τὴν Ἰωνίην μὴ ἀποστῇ, νέας ἔχοντες σὺν τῇσι

Ἰάσι τριηκοσέας. οὗ μὲν οὐδὲ προσεδέκοντο τοὺς Ἕλληνας

ἐλεύσεσϑαι ἐς τὴν Ἰωνίην ἀλλ᾽ ἀποχρήσειν σφι τὴν ἕἑωυ- τῶν φυλάσσειν, σταϑμεύμενοι ὅτε σφέας οὐκ ἐπεδίωξαν φεύγοντας ἐκ Σαλαμῖνος ἀλλ᾽ ἄσμενοι ἀπαλλάσσοντο.

1. οἵ οὐμ. ΡΗ ἢ 9. χαὶ τῆς πλημμυρίδος ἀεὶ. α]οίκεπδεν [[Π16. οὕτω ἔπρηξαν οῃ. 486 }} 11. ὃ περιγενόμενος Ἀτᾶρεν ἢ 24. τούτοισι ΡΗ: τοῖσι] 2δ. Ἰθαμίϑρης ΝΥ εϑεεἰΐηρ: ὃ ἀμίϑρης ][20. τὰ ΡΗ͂[[30. πλεύσεσϑαιῖϊ

218 ΒΡΟΔΟΤΟΥ Θ

κατὰ μέν γυν τὴν ϑάλασσαν ἑσσωμένοι ἧσαν τῷ ϑυμῷ, πεζῇ δὲ ἐδόκεον πολλῷ κρατήσειν τὸν αρδόγιον. ἐόντες δὲ ἐν Σάμῳ ἅμα μὲν ἐβουλεύοντο εἴ τι δυναίατο κακὸν τοὺς πολεμίους ποιέειν, ἅμα δὲ καὶ ὠταχούστεον ὅκῃ τεε- σέεται τὰ Μαρδονίου πρήγματα.

Τοὺς δὲ Ἕλληνας τό τε ἔαρ γινόμενον ἤγειρε καὶ Μαρδόνιος ἐν Θεσσαλίῃ ἐών. ὁ μὲν δὴ πεζὸς οὔκω συνε- λέγετο, ὃ δὲ ναυτικὸς ἀπίκετο ἐς Αἴγιναν, νέες ἀριϑμὸν δέκα καὶ ἑκατόν. στρατηγὸς δὲ καὶ ναύαρχος ἦν «Δευτυ- χίδης ὁ ΜΠενάρεος τοῦ Ἤγησίλεω τοῦ Ἱπποκχρατέδεω τοῦ “ευτυχίδεω τοῦ ᾿Ἀναξίλεω τοῦ ᾿«ἀρχιδήμου τοῦ ᾿ναξαν-- δρίδεω τοῦ Θεοπόμπου τοῦ Νικάνδρου τοῦ Χαρέλεξω τοῦ Εὐνόμου τοῦ Πολυδέχτεω τοῦ Πρυτάνιος τοῦ Εὐρυφῶντος τοῦ Προκλέος τοῦ ΖΠριστοδήμου τοῦ “Τριστομάχου τοῦ Κλεοδαίου τοῦ Ὕλλου τοῦ Ἡρακλέος, ἐὼν τῆς ἑτέρης οἰχέης τῶν βασιλέων. οὗτοι πάντες, πλὴν τῶν ἑπτὰ τῶν μετὰ “Πευτυχίδεα πρώτων χαταλεχϑέντων, οἱ ἄλλοι βασιλέες ἐγένοντο Σπάρτης. ᾿4ϑηναίων δὲ ἐστρατήγεε Ἐάνϑισπος

182 ὃ ““ρίφρονος. ὡς δὲ παρεγένοντο ἐς τὴν «Αἴγιναν πᾶσαι

αἷ νέες, ἀπίκοντο Ἰώνων ἄγγελοι ἐς τὸ στρατόπεδον τῶν “Ἑλλήνων, οἱ καὶ ἐς Σπάρτην ὀλίγῳ πρότερον τούτων ἀπι- χόμενοι ἐδέοντο “]ακεδαιμονέων ἐλευϑεροῦν τὴν Ἰωνίην" τῶν καὶ Ἡρόδοτος ὃ Βασιληίδεω ἣν" οἱ στασιῶται σφίσι γενόμενοι ἐπεβούλευον ϑάνατον Στράττι τῷ Χίου τυράννῳ, ἐόντες ἀρχὴν ἑπτά" ἐπιβουλεύοντες δὲ ὡς φανεροὶ ἐγέ- γοντο, ἐξενείκαντος τὴν ἐπιχείρησιν ἑνὸς τῶν μετεχόντων, οὕτω δὴ οἱ λοιποὶ ἕξ ξόντες ὑπεξέσχον ἐκ τῆς Χίου καὶ ἐς Σπάρτην τε ἀπίχοντο καὶ δὴ καὶ τότε ἐς τὴν Αἴγιναν, τῶν Ἑλλήνων δεόμενοε καταπλῶσαι ἐς τὴν Ἰωνίην" οἵ προήγαγον αὐτοὺς μόγις μέχρι Δήλου. τὸ γὰρ προσω- τέρω πᾶν δεινὸν ἣν τοῖσι Ἕλλησι οὔτε τῶν χώρων ἐοῦσι ἐμπείροισι, στρατιῆς τὲ πάντα πελέα ἐδόκεε εἶναι, τὴν δὲ

6. γενόμενον ΡΆ || 15. Ευρυπῶντος Υα]οϊκδηδοτ ἢ ροϑί Εὐρυφῶντος ἀεϑίἀοταίαν τοῦ Σόου ἢ 16. ἑπτὰ Ῥαϊπιοτίαθ: δυῶν || 25. ἐγίνοντο 486] 28. τε οι. βῆ

ΒΡΟΔΟΤΟΥ 9 219

Σάμον ἐπιστέατο δόξῃ καὶ Ἡρακλέας στήλας ἴσον ἀπέχειν. συνέπιτετε δὲ τοιοῦτο ὥστε τοὺς μὲν βαρβάρους τὸ πρὸς ἑσπέρης ἀνωτέρω Σάμου μὴ τολμᾶν καταπλῶσαι καταρ- ρωδηκότας, τοὺς δὲ Ἕλληνας, χρηιζόντων Χίων, τὸ πρὸς τὴν ἠῶ κατωτέρω 4ήλου" οὕτω δέος τὸ μέσον ἐφύ- λασσε σφέω».

Οἱ μὲν δὴ Ἕλληνες ἔπλεον ἐς τὴν 4ἤλον, Μαρδόνιος 138 δὲ περὶ τὴν Θεσσαλέην ἐχείμαζε. ἐνθεῦτεν δὲ ὁρμώμενος ἔπεμπε κατὰ τὰ χρηστήρια ἄνδρα Εὐρωπέα γένος, τῷ οὔνομα ἣν Μῦς, ἐντδιλάμενος σπεανταχῇ μὲν χρησόμενον ἐλϑεῖν, τῶν οἷά τε ἦν σφι ἀποπειρήσασϑαι. ὅ τι μὲν βουλόμενος ἐχμαϑεῖν πρὸς τῶν χρηστηρίων ταῦτα ἐνετέλ- λετο, οὐκ ἔχω φράσαι" οὗ γὰρ ὡν λέγεται" δοχέω δ᾽ ἔγωγε σεερὶ τῶν παρεόντων πρηγμάτων χαὶ οὐκ ἄλλων “πέρι σεέμ- ψαι. οὗτος ὃ ῶῖς ἔς τε “4εβάδειαν φαίνεται ἀπικόμενος 184 καὶ μισϑῷ πείσας τῶν ἐπιχωρίων ἄνδρα καταβῆναι παρὰ Τροφώνιον, καὶ ἐς βας τὰς Φωκέων ἀπικόμενος ἐπὶ τὸ χρηστήριον" καὶ δὴ καὶ ἐς Θήβας πρῶτα ὡς ἀπίκετο, τοῦτο μὲν τῷ Ἰσμηνίῳ ᾿Απόλλωνι ἐχρήσατο" ἔστε δὲ κατά περ ἐν ᾿Ολυμπέῃ ἱροῖσι αὐτόϑι χρηστηριάζεσθαι" τοῦτο δὲ ξεῖνον τινὰ καὶ οὐ Θηβαῖον χρήμασι πεέσας κατεκοέ- μησε ἐς Ἀμφιάρεω. Θηβαίων δὲ οὐδενὶ ἔξεστι μαντεύ- ἐσϑαι αὐτόϑι διὰ τόδε" ἐχέλευσε σφέας ὃ μφιάρεως διὰ χρηστηρίων ποιεύμενος ὁκότερα βούλονται ἐλέσϑαι τούτων, ἑωυτῷ ἢ ἅτε μάντι χρᾶσϑαι ἢ ἅτε συμμάχῳ, τοῦ ἑτέρου ἀπεχομένους " οἱ δὲ σύμμαχόν μιν εἵλοντο εἶναι. διὰ τοῦτο μὲν οὐκ ἔξεστι Θηβαίων οὐδενὶ αὑὐτόϑε ἐγκατακοιμηϑῆναι. τότε δὲ ϑῶμα μοι μέγιστον γενέσθαι λέγεται ὑπὸ Θη- 185 βαέων᾽ ἐλϑεῖν ἄρα τὸν Εὐρωπέα Μῦν, περισερωφώμενον πάντα τὰ χρηστήρια, καὶ ἐς τοῦ Πτῴου ᾿πόλλωνος τὸ τέμενος. τοῦτο δὲ τὸ ἱρὸν καλέεται μὲν Πτεῴον, ἔστι δὲ Θηβαίων, κεῖται δὲ ὑπὲρ τῆς Κωπαΐδος λίμνης πρὸς ὄρεϊ ἀγχοτάτω “ἀκραιφέης πόλιος. ἐς τοῦτο τὸ ἱρὸν ἐπείτε

8. ἀναπλῶσαι 8ι. [ δ. δέος ΡΗ: δὲ ἐς [| 9. Βὐρωμέα 8ιί. [| 10. χρη- σόμενον ἢ: χρησάμενον ᾿ 21. χατεχοίμισε 448}} 28. τόδε Ἢ εβδεϊἑης

280 ἨΡΟΔΟΤΟΥ 6

παρελθεῖν τὸν χαλεόμενον τοῦτον ῦν, ἔπεσϑαι δέ οἵ τῶν ἀστῶν αἱρετοὺς ἄνδρας τρεῖς ἀπὸ τοῦ κοινοῦ ὡς ἀπογραψομένους τὰ ϑεσπιέειν ἔμελλε, καὶ πρόκατε τὸν πρόμαντιν βαρβάρῳ γλώσσῃ χρᾶν. καὶ τοὺς μὲν ἑπομέ- γους τῶν Θηβαίων ἐν ϑώματι ἔχεσθαι ἀχούοντας βαρβά- ρου γλώσσης ἀντὶ Ἑλλάδος, οὐδὲ ἔχειν ὃ τε χρήσωνται τῷ παρεόντι πρήγματι" τὸν δὲ Εὐρωπέα Μῦν ἐξαρπάσαντα παρ᾽ αὑτῶν τὴν ἐφέροντο δέλτον, τὰ λεγόμενα ὑπὸ τοῦ προφήτεω γράφειν ἐς αὐτήν, φάναι δὲ Καρίῃ μὲν γλώσσῃ χρᾶν, συγγραψάμενον δὲ οἴχεσϑαι ἀπιόντα ἐς Θεσσαλίην.

Μαρδόνιος δὲ ἐπιλεξάμενος ὅ τι δὴ λέγοντα ἣν τὰ χρηστήρια, μετὰ ταῦτα ἔπεμψε ἄγγελον ἐς ᾿4ϑήνας “41λέ- ξανδρον τὸν μύντεω ἄνδρα Μακεδόνα, ἅμα μὲν ὅτι οἱ προσκηδέες οἱ Πέρσαι ἦσαν" ᾿Αλεξάνδρου γὰρ ἀδελφεὴν Γυγαέην, Αμύντεω δὲ ϑυγατέρα, Βουβάρης ἀνὴρ Πέρσης ἔσχε, ἐκ τῆς οἱ ἐγεγόνεε ᾿Αμύντης ὃ ἐν τῇ “4“σίῃ, ἔχων τὸ οὔνομα τοῦ μητροπάτορος, τῷ δὴ ἔκ βασιλέος τῆς Φρυ- γίης ἐδόϑη “λάβανδα πόλις μεγάλη νέμεσϑαι" ἅμα δὲ ὃ Μαρδόνιος πυϑόμενγος ὅτι πρόξεινός τε εἴη καὶ εὑεργέ- της ὁ “4λέξανδρος ἔπεμπε. τοὺς γὰρ ᾿4ϑηναίους οὕτω ἐδό- χεξὲ μάλιστα προσχτήσεσϑαι, λεών τὸ πολλὸν ἄρα ἀχούων εἶναι καὶ ἄλκιμον, τά τε κατὰ τὴν ϑάλασσαν συντυχόντα σφι παϑήματα κατεργασαμένους μάλιστα ᾿41ϑηναίους ἐπί- στατο. τούτων δὲ προσγενομένων κατήλπειζε εὐπετέως τῆς ϑαλάσσης κρατήσειν, τά πὲρ ἂν καὶ ἣν, πεζῇ τε ἐδόκεε πολλῷ εἶναι κρέσσων, οὕτω τε ἐλογίζετο κατύπερϑέ οἱ τὰ πρήγματα ἔσεσθαι τῶν Ἑλληνικῶν. τάχα δ᾽ ἂν καὶ τὰ χρηστήρια ταῦτά οἱ προλέγοι, συμβουλεύοντα σύμμαχον τὸν :141ϑηναῖον ποιέεσθαι" τοῖσι δὴ πειϑόμενος ἔπεμπε.

Τοῦ δὲ ᾿Αλεξάνδρου τούτου ἕβδομος γενέτωρ ΠΕερ- δέίκκης ἐστὶ ὁ κτησάμενος τῶν Μακεδόνων τὴν τυραννίδα τρόπῳ τοιῷδε. ἐξ “ἄργεος ἔφυγον ἐς Ἰλλυριοὺς τῶν Τη-

θ. χρήσωνται 44ΒΡε0»}".: χρήσονται ἢ 11. τοῦ] τὸ ΡΗ] 18. ἀλά- βαστρα ϑιίεριδηιθ ΒΥΖ. 8. ν. [δὲ ἩεΒβοϊΐηρ ἃ οοά, Οδηίδοτγ.: τε ἢ 19. εὐεργέτης ᾿Αϑηναίων Ἀεἶϑ6. 8η σφι εἴη} ἢ 21. προσχτήσασϑαι Ρρν ἢ

τττποφΦφΦψφψιἘ[ι0ὡἑβΖὁὨὀεἔἘὋΕρΠΠΠΠΠΠοΠοΕοιοιοιουἔΕοΕἘΕυΨΠέἔἘοὃὅἕηΨἔὁΕΠ έρν᾿πτπτπτπΠπΠπΠπΠΠΩ ως... ὦ

ὅ

10

φι

10

1

ωι

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ 6 Οδ1

μένου ἀπογόνων τρεῖς ἀδελφεοί, Γαυάνης τε καὶ ροπος καὶ Περδίκκης, ἔκ δὲ Ἰλλυριῶν ὑπερβαλόντες ἐς τὴν ἄνω Μακεδονίην ἀπέκοντο ἐς “εβαίην πόλιν. ἐνθαῦτα δὲ ἐϑήτευον ἐπὶ μισϑῷ παρὰ τῷ βασιλέι, ὃ μὲν ἵππους γέμων, ὃ δὲ βοῦς, ὃ δὲ νεώτατος αὑτῶν Περδίκκης τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων, ἡ δὲ γυνὴ τοῦ βασιλέος αὐτὴ τὰ σιτία σφι ἔπεσσε᾽ σαν γὰρ τὸ πάλαι καὶ αἷ τυραννίδες τῶν ἀνθρώπων ἀσϑενέες χρήμασι, οὐ μοῦνον ὃ δῆμος" ὅκως δὲ ὀπτῴη, ὃ ἄρτος τοῦ παιδὸς τοῦ ϑητὸς Περδίκ- χεω διπλήσιος ἐγίνετο αὑτὸς ἑωυτοῦ. ἐπεὶ δὲ αἰεὶ τὠυτὸ τοῦτο ἐγίνετο, εἶπε πρὸς τὸν ἄνδρα τὸν ἑωυτῆς" τὸν δὲ ἀκούσαντα ἐσῆλθε αὐτίχα ὡς εἴη τέρας καὶ φέραι μέγα τι. καλέσας δὲ τοὺς ϑῆτας προηγόρευέ σφι ἀπεαλλάσσε- σϑαι ἐκ γῆς τῆς ἑωυτοῦ. οἱ δὲ τὸν μισϑὸν ἔφασαν δίκαιοι εἶναι ἀπολαβόντες οὕτω ἐξιέναι. ἐνθαῦτα ὁ βασιλεὺς τοῦ μισϑοῦ πέρε ἀχούσας, ἦν γὰρ κατὰ τὴν καπνοδόκην ἐς τὸν οἶχον ἐσέχων ὃ ἥλιος, εἶπε ϑεοβλαβὴς γενόμενος

“μισϑὸν δὲ ὑμῖν ἐγὼ ὑμέων ἄξιον τόνδε ἀποδίδωμι,"

δέξας τὸν ἥλιον. ὃ μὲν δὴ Γανάνης τε καὶ ὃ “Ἵἐροπος οἱ πρεσβύτεροι ἕστασαν ἐχπεπεληγμένοι, ὡς ἔχουσαν ταῦτα" ὃ δὲ παῖς, ἐτύγχανε γὰρ ἔχων μάχαιραν, εἴπας τάδε “δε- κόμεϑα ὦ βασιλεῦ τὰ διδοῖς," περιγράφει τῇ μαχαίρῃ ἐς τὸ ἔδαφος τοῦ οἴχου τὸν ἥλιον » περιγράψας δέ, ἐς τὸν κόλπον τρὶς ἀρυσάμενος τοῦ ἡλίου , ἀπαλλάσσετο αὐτός

τε καὶ οἱ μετ᾽ ἐκδίγου. οἱ μὲν δὴ ἀπήισαν, τῷ δὲ βα- 138

σιλέι σημαίνει τις τῶν παρέδρων οἷόν τι χρῆμα ποιήσειξ ὃ παῖς καὶ ὡς σὺν νόῳ κείνων ὃ νεώτατος λάβοι τὰ ὃι- δόμενα. ὃ δὲ ταῦτα ἀχούσας καὶ ὀξυνϑεὶς πέμπει ἐπ᾽ αὐτοὺς ἱππέας ἀπολέοντας. ποταμὸς δὲ ἐστὶ ἐν τῇ χώρῃ ταύτῃ, τῷ ϑύουσι οἱ τούτων τῶν ἀνδρῶν ἀπ᾿ Ὥργεος ἀπόγονοι σωτῆρε᾽ οὗτος, ἐπείτε διέβησαν οἱ Τημενίδαι, μέγας οὕτω ἔἐρρύη ὥστε τοὺς ἱππέας μὴ οἵους τε γενέσϑαι

60. ἡ δὲ -- Ἴ ἔπεσσε 4υ8ε ἰηΐτα ροϑί ὁ δῆμος Ἰερορδηίυγ, ἢὰς τονοοδυΐ δί. ἢ 9. ὀπτώιη 48: ὀπτῷτο Ι 12. φέροι ἐς ΚΠ! 14. δίκαιοι 46: δίχαιον ἢ 19. ἐς τὸν ῃ 21. τάδε ὧδε 4860

282 ΒΡΟΔΟΤΟΥ 9

διαβῆναι. οἱ δὲ ἀπικόμενοι ἐς ἄλλην γὴν τῆς ]ακχεδονέης οἴχησαν πέλας τῶν κήπων τῶν λεγομένων δἶναι ἸΜίδεω τοῦ Γορδίεω, ἐν τοῖσι φύεται αὐτόματα ῥόδα, ἕν ἕκαστον ἔχον ἑξήκοντα φύλλα, ὀδμῇ τε ὑπερφέροντα τῶν ἄλλων. ἐν τούτοισι καὶ ὃ Σιληνὸς τοῖσε κήποισι ἥλω, ὡς λέγεται ὑπὸ ακεδόνων. ὑπὲρ δὲ τῶν χήπων ὄρος κέεται Βέρ- μιον οὔνομα, ἄβατον ὑπὸ χειμῶνος. ἔνϑεῦτεν δὲ δρμώ- μδνοι, ὡς ταύτην ἔσχον, κατεστρέφοντο καὶ τὴν ἄλλην

189 Μακεδονίην. ἀπὸ τούτου δὴ τοῦ Περδίκκεω “41λέξανδρος ὧδε ἐγένετο" ᾿ἡμύντεω παῖς ἦν ᾿4“λέξανδρος, ᾿Αμύντης δὲ 10 ᾿ἀλκέτεω, ᾿1λκέτεω δὲ πατὴρ ἣν Ἡέροπος, τοῦ δὲ Φίλιτε- πος, Φιλίππου δὲ “Τργαῖος, τοῦ δὲ Περδίκκης ὃ χτη- σάμενος τὴν ἀρχήν.

140 γεγόνεε μὲν δὴ ὧδε ὃ ᾿Αλέξανδρος ὃ ᾿μύντεω" ὡς δὲ ἀπεέκετο ἐς τὰς ϑήνας ἀποπεμφϑεὶς ὑπὸ Μαρδονίου, 1

α) ἔλεγε τάδε. “ἄνδρες “44“29ηναῖοι, ἸΠαρδόνιος τάδε λέγει. ἐμοὶ ἀγγελίη ἥκει παρὰ βασιλέος λέγουσα οὕτω. “᾿49ϑη- γαίοισι τὰς ἁμαρτάδας τὰς ἐς ἐμὲ ἐξ ἐκείνων γενομένας πάσας μετίημι. γνὺν τὸ ὧδε Παρδόνιε ποίεε" τοῦτο μὲν τὴν γῆν σφι ἀπόδος, τοῦτο δὲ ἄλλην πρὸς ταύτῃ ἑλέσϑων Ὁ αὐτοί, ἥντινα ἂν ἐϑέλωσι, ἐόντες αὐτόνομοι" ἱρά τε πάντα σφι, ἣν δὴ βούλωνταί γε ἐμοὶ ὅμολογέειν, ἀνόρϑωσον, ὅσα ἐγὼ ἐνέπρησα: τούτων δὲ ἀπιγμένων ἀναγκαίως ἔχει μοι ποιέειν ταῦτα, ἣν μὴ τὸ ὑμέτερον αἴτιον γένηται. λέγω δὲ ὑμῖν τάδε. νῦν τί μαένεσϑε ττόλεμον βασιλέι 35 ἀειρόμενοι; οὔτε γὰρ ἂν ὑπερβάλοισϑε οὔτε οἷοί τε ἐστὲ ἀντέχειν τὸν πάντα χρόνον. εἴδετε μὲν γὰρ τῆς Ἐέρξεω σερατηλασίης τὸ πλῆϑος καὶ τὰ ἔργα, πυνϑάνεσϑε δὲ χαὶ τὴν νῦν παρ᾽ ἐμοὶ ἐοῦσαν δύναμιν" ὥστε καὶ ἣν ἡμέας ὑπερβάλησϑε καὶ νιχήσητε, τοῦ περ ὑμῖν οὐδεμία ἐλπὲὶς 80 εἴ περ εὖ φρονέετε, ἄλλη παρέσται πολλαπλησίη. μὴ ὧν βούλεσϑε παρισούμενοι βασιλέε στέρεσϑαι μὲν τῆς

ΦΘι

4, ἄλλων) ἄλλων χαὶ χροιζῖ ᾿ 10. ἐγεγόνεε ἢ ΠΠ: 12. ἀργαῖος Κ: ἀρραῖος ἢ 24. ἀντίον Μαϊοκοηδον [ 26. νῦν. τί ΒΕΚΚοῦ ἢ 26. ἀνταειρό- μενοι ἢ |28. τό τε 8ι. |[29. ἐμοὶ Ρ: ἐμὲ ἢ] 30. τοῦ «: τό

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ 9 288

χώρης, ϑέειν δὲ αἰεὶ περὶ ὑμέων αὑτῶν, ἀλλὰ καταλύ- σασϑε' παρέχει δὲ ὑμῖν κάλλιστα [καταλύσασϑαι], βασι- λέος ταύτῃ δρμημένου. ἔστε ἐλεύϑεροι, ἡμῖν ὁμαιχμίην συνϑέμενοι ἄνευ τε δόλου καὶ ἀπάτης. ἹΜαρδόνιος μὲν β)

ὅ ταῦτα ὦ “41ϑηναῖοι ἐνετείλατό μοι εἰπεῖν πρὸς ὑμέας" ἐγὼ δὲ περὶ μὲν εὐνοίης τῆς πρὸς ὑμέας ἐούσης ἐξ ἐμεῦ οὐδὲν λέξω, οὐ γὰρ ἂν νῦν πρῶτον ἐκμάϑοιτε, προσχρηίξω δὲ ὑμέων πείϑεσθαι Μαρδονίῳ. ἐνορῶ γὰρ ὑμῖν οὐκ οἵοισέ τε ἐσομένοισι τὸν τεάντα χρόνον πολεμέειν Ξέρξῃ"

10 δὶ γὰρ ἐνώρων τοῦτο ἐν ὑμῖν, οὐκ ἄν κοτε ἐς ὑμέας ἦλϑον ἔχων λόγους τούσδε᾽ καὶ γὰρ δύναμις ὑπὲρ ἄνϑρωπον ἥ βασιλέος ἐστὶ καὶ χεὶρ ὑπερμήκης. ἣν ὧν μὴ αὐτίκα ὅὃμο- λογήσητε, μεγάλα προτεινόντων ἐπ᾽ οἷσι ὅμολογέειν ἐϑέ- λουσι, δειμαίνω ὑπὲρ ὑμέων ἐν τρίβῳ τε μάλιστα οἰκημέ-

18 γων τῶν συμμάχων πάντων αἷεί τε φϑειρομένων μούνων,

ἐξαίρετον μεταίχμιόν τε τὴν γῆν ἐκτημένων. ἀλλὰ πεί-

ϑεσϑε᾽ πολλοῦ γὰρ ὑμῖν ἄξια ταῦτα, εἰ βασιλεύς γε ὁ

μέγας μούνοισι ὑμῖν Ἑλλήνων τὰς ἁμαρτάδας ἀπιεὶς ἐϑέ-

λεε φέλος γενέσϑαι"

20 ᾿Αλέξανδρος μὲν ταῦτα ἔλεξε. “μακχκεδαιμόνιοι δὲ πυ- 141 ϑόμενοι ἥκειν ᾿4λέξανδρον ἐς 41ϑήνας ἐς ὁμολογίην ἄξοντα τῷ βαρβάρῳ ᾿4ϑηναίους, ἀναμνησϑέντες τῶν λογίων ὥς σφεας χρεόν ἔστε ἅμα τοῖσι ἄλλοισι Ζωριεῦσι ἐχέπτειν ἐχ Πελοποννήσου ὑπὸ Μήδων τε καὶ ᾿ϑηναίων, κάρτα

2 τὸ ἔδεισαν μὴ ὁμολογήσωσι τῷ Πέρσῃ ᾿41ϑηναῖοι, αὐτίκα τέ σφι ἔδοξε πέμπειν ἀγγέλους. καὶ δὴ συνέπιπτε ὥστε ὁμοῦ σφεων γένεσϑαι τὴν κατάστασιν" ἐπανέμξδιναν γὰρ οἱ ᾿Αϑηναῖοι διατρέβοντες, εὖ ἐπιστάμενοι ὅτι ἔμελλον “Τακεδαιμόνιοι πεύσεσϑαι ἥκοντα παρὰ τοῦ βαρβάρου ἂγ-

80 γελον ἐπ᾽ ὁμολογίῃ, πυϑόμενοί τὸ πέμψειν κατὰ τάχος

ἀγγέλους. ἐπίτηδες ὦ ὡν ἐποίευν, ἐνδεικνύμενοι τοῖσι “αχε-

δαιμονίοισι τὴν ἑωυτῶν γνώμην. ὡς δὲ ἐπαύσατο λέγων 142

““λέξανδρος, διαδεξάμενοι ἔλεγον οἱ ἀπὸ Σπάρτης ἄγγελοι

«ἐς ἐς

ἡμέας δὲ ἔπεμψαν “ακεδαιμόνιοι δεησομένους ὑμέων

2. χαταλύσασϑαι 8εεὶ. 8ι. [ 16. ἐξαίρετον᾽ τὲ μεταίχμιον ἢ, ἐξαί- ρετόν τι μεταίχμιον «ἢ 18. ἀφεὶς 486

284 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ

μήτε νεώτερον ποιέξιν μηδὲν κατὰ τὴν Ἑλλάδα μήτε λό- γους ἐνδέκεσϑαι παρὰ τοῦ βαρβάρου. οὔτε γὰρ δίκαιον οὐδαμῶς οὔτε κόσμον φέρον οὔτϑο 78 ἄλλοισι Ἑλλήνων οὐδαμοῖσι, ὑμῖν δὲ δὴ καὶ διὰ πάντων ἥχιστα πολλῶν εἵνεκα. ἠγείρατε γὰρ τόνδε τὸν πόλεμον ὑμεῖς οὐδὲν ἡμέων βουλομένων, καὶ περὶ τῆς ὑμετέρης ἀρχῆϑεν ὃ ἀγων ἐγένετο, νῦν δὲ φέρει καὶ ἐς πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα" ἄλλως τε τούτων ἁπάντων αἰτίους γενέσθαι δουλοσύνης τοῖσι Ἕλλησι ᾿4ϑηναίους οὐδαμῶς ἀνασχετόν, οἵτινες αἰεὶ χαὶ τὸ πάλαι φαένεσϑε πολλοὺς ἐλευϑερώσαντες ἀνϑρώ- 10 πων. πιεζευμένοισει μέντοι ὑμῖν συναχϑόμεϑα, καὶ ὅτι χαρπῶν ἐστερήϑητε διξῶν ἤδη καὶ ὅτι οἰκοῳϑόρησϑε χρό- γον ἤδη πολλόν. ἀντὶ τούτων δὲ ὑμῖν “Ζαχεδαιμόνιοί τε καὶ οἱ σύμμαχοι ἐπαγγέλλονται γυναῖχάς τὸ καὶ τὰ ἐς πόλεμον ἄχρηστα οἰχετέων ἐχόμενα πάντα ἐπιϑρέψειν, 15 ἔστ᾽ ἂν ὃ πόλεμος ὅδε συνεστήχῃ. μηδὲ ὑμέας ᾿4λέξαν- ὄρος ὃ Μακεδὼν ἀναγνώσῃ, λεήνας τὸν Μαρδονίου λόγον. τούτῳ μὲν γὰρ ταῖτα ποιητέα ἐστί" τύραννος γὰρ ἐὼν τυράννῳ συγκατεργάξεται" ὑμῖν δὲ οὐ ποιητέα, εἴ περ εὖ τυγχάνετε φρονέοντες, ἐτεισταμένοισει ὡς βαρβάροισι ἐστὶ Ὁ οἴτε πιστὸν οὔτε ἀληϑὲς οὐδέν, ταῦτα ἔλεξαν οἱ ἄγγελοι. 48 ᾿ϑηναῖοι δὲ πρὸς μὲν ᾿λέξανδρον ὑπεχρέναντο τάδε. “χαὶ αὐτοὶ τοῦτό γε ἐπιστάμεϑα οτι πολλαπλησίη ἐστὶ τῷ Μήδῳ δύναμις ἢ περ ἡμῖν, ὥστε οὐδὲν δέει τοῦτό γε ὀνειδίζειν. ἀλλ᾽ ὅμως ἐλευϑερίης γλιχόμενοι ἀμυνεύ- μεϑα οὕτω ὅκως ἂν καὶ δυνώμεϑα. ὁμολογῆσαι δὲ τῷ βαρβάρῳ μήτε σὺ ὑμέας πειρῶ ἀναπείϑειν οὔτε ἡμεῖς πεισόμεϑα. νῦν τὸ ἀπάγγελλε Ἰαρδονίῳ ὡς ᾿4ϑηναῖοι λέγουσι, ἔστ᾽ ἂν ὃ ἥλιος τὴν αὐτὴν ὁδὸν ἴῃ τῇ περ καὶ νῦν ἔρχεται, μήκοτε ὁμολογήσειν ἡμέας Ἐέρξῃ" ἀλλὰ ϑεοῖσί 8) τὸ συμμάχοισι πίσυνοί μιν ἐπέξιμεν ἀμυνόμενοι καὶ τοῖσι ἥρωσι, τῶν ἐκεῖνος οὐδεμίαν ὄπιν ἔχων ἐνέπρησε τούς τὸ οἴκους καὶ τὰ ἀγάλματα. σύ τε τοῦ λοιποῦ λόγους

ωι

3. γε οηῃ. Πἢ θ. ἀρχῆϑεν ΝἮ ἐ856]1πρ: ἀρχῆς 1. ἀρχὴν δεμιᾶίοι ἢ 8. ἄλλως] ἄλλως τε ἄνευ Βείδίκε, πάρεξ γε] χωρίς 8ιί. ἢ] 26. ἐλευϑερίην σχεπτόμενοι ΡΗῚ] 28. ὡς ϑηναῖοι λέγουσι ἀεἸ. Οορλεί [] 29. τὴν Οοθεί || περ οπι. 486

Θι

10

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Θ 28

ἔχων τοιούσδε μὴ ἐπιφαίνεο 41ϑηναίοισι, μηδὲ δοκέων χρηστὰ ὑπουργέειν ἀϑέμιστα ἔρδειν παραίνεε᾽ οὗ γάρ σε βουλόμεϑα οὐδὲν ἄχαρι πρὸς ᾿ϑηναίων παϑεῖν ἐόντα

σπιρόξεινόν τε καὶ φίλον" πρὸς μὲν ᾿4λέξανδρον ταῦτα 144

ὑπεκρίναντο, πρὸς δὲ τοὺς ἀπὸ Σπάρτης ἀγγέλους τάδε. “τὸ μὲν δεῖσαι ““ακχεδαιμονίους μὴ ὁμολογήσωμεν τῷ βαρ- βάρῳ, κάρτα ἀνϑρωπήιον ἣν" ἀτὰρ αἰσχρῶς γε οἴκατε ἐξεπιστάμενοι τὸ ᾿ϑηναίων φρόνημα ἀρρωδῆσαι, ὅτι οὔτε χρυσός ἐστι γῆς οὐδαμόϑι τοσοῦτος οὔτε χώρη κἀλ- λεὶ καὶ ἀρετῇ μέγα ὑπερφέρουσα, τὰ ἡμεῖς δεξάμενοι ἐϑέ- λοιμεν ἂν μηδίσαντες καταδουλῶσαι τὴν Ἑλλάδα. πολλά τὲ γὰρ καὶ μεγάλα ἐστὶ τὰ διακωλύοντα ταῦτα μὴ ποιέειν μηδ᾽ ἣν ἐθέλωμεν, πρῶτα μὲν καὶ μέγιστα τῶν ϑεῶν τὰ ἀγάλματα καὶ τὰ οἰκήματα ἐμπεπρησμένα τε καὶ συγ- χκεχωσμένα, τοῖσι ἡμέας ἀναγκαίως ἔχει τιμωρέειν ἐς τὰ μέγιστα μᾶλλον ἢ πτερ ὁμολογέειν τῷ ταῦτα ἐργασαμένῳ, αὑτις δὲ τὸ Ἑλληνικὸν ἐξὸν ὁμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον καὶ ϑεῶν ἱδρύματα τε κοινὰ καὶ ϑυσίαι ἤϑεά τε ὅμό- τροπα, τῶν προδότας γενέσϑαι ᾿4ϑηναίους οὐκ ἂν εὖ ἔχοι. ἐπίστασϑέ τε οὕτω, εἰ μὴ πρότερον ἐτυγχάνετε ἐπιστάμενοι, ἔστ᾽ ἂν καὶ εἷς περιῇ ᾿1ϑηναίων, μηδαμὰ ὁμολογήσοντας ἡμέας Ξέρξη. ὑμέων μέντοι ἀγάμεϑα τὴν προνοίην τὴν πρὸς ἡμέας ἐοῦσαν, ὅτι προείδετε ἡμέων οἰκοῳϑορημένων οὕτω ὥστε ἐπιϑρέψαι ἐθέλειν ἡμέων τοὺς οἰχέτας. καὶ ὑμῖν μὲν ἢ χάρις ἐχπεπλήρωται, ἡμεῖς μέντοι λιπαρήσομεν οὕτω ὅκως ἂν ἔχωμεν, οὐδὲν λυπτέον- τες ὑμέας. νῦν δέ, ὡς οὕτω ἐχόντων, στρατιὴν ὡς τάχι- στα ἐκπέμπετε. ὡς γὰρ ἡμεῖς εἰκάζομεν, οὐκ ἑκὰς χρόνου παρέσται ὃ βάρβαρος ἐσβαλὼν ἐς τὴν ἡμετέρην, ἀλλ᾽ ἐπει- δὰν τάχιστα πύϑηται τὴν ἀγγελίην ὅτι οὐδὲν ποιήσομεν τῶν ἐχεῖνος ἡμέων προσεδέετο. πρὶν ὧν παρεῖναι ἐκεῖνον ἐς τὴν ττιχήν, ἡμέας καιρός ἔστι προβοηϑῆσαι ἐς τὴν Βοιωτέην᾽" οἱ μὲν ταῦτα ὑποχριναμένων 41ϑηναίων ἀπαλ- λάσσοντο ἐς Σπάρτην.

14. τά τε 8ι. [ 32. ὑμέας ΝῊ «ββεἴϊης

1

1 Μαρδόνιος δέ, ὥς οἱ ἀπονοστήσας ᾿4λέξανδρος τὰ παρὰ ᾿4ϑηναίων ἐσήμηνε, δρμηϑεὶς ἐκ Θεσσαλίης ἦγε τὴν στρατιὴν σπουδῇ ἐπὶ τὰς ᾿4ϑήνας. ὅχου δὲ ἑκάστοτε γίνοιτο, τούτους παρελάμβανε. τοῖσι δὲ Θεσσαλίης ἤγεο- μένοισι οὔτε τὰ πρὸ τοῦ πεπρηγμένα μετέμελε οὐδὲν πολλῷ τε μᾶλλον ἐπῆγον τὸν Πέρσην, καὶ συμπροέτεεμψέ τε Θώρηξ ὁ “Πηρισαῖος Ἐέρξην φεύγοντα χαὶ τότε ἐκ τοῦ

2 φανεροῦ παρῆχε Παρδόνιον ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα. ἐπεὶ δὲ πορευόμεγος γίνεται ὦ στρατὸς ἐν Βοιωτοῖσι, οἱ Θηβαῖοι κατελάμβανον τὸν Μαρδόνιον καὶ συνεβούλευον αὑτῷ λέ- τὺ γοντες ὡς οὐκ εἴη χῶρος ἔπιτηδεότερος ἔνστρατοπεδεύ- εσϑαι ἐχείνου, οὐδὲ ἔων ἰέναι ἑκαστέρω, ἀλλ᾽ αὐτοῦ ἰζό- μένον ποιέειν ὅκως ἀμαχητὶ τὴν πᾶσαν Ἑλλάδα καταστρέ- ψεται. κατὰ μὲν γὰρ τὸ ἰσχυρὸν Ἕλληνας ὁμοφρονέοντας, οἵ περ καὶ πάρος ταὐτὰ ἐγίνωσκον, χαλεπὰ εἶναι σεξριγέ- 1ὅ γεσϑαι καὶ ἅπασι ἀνθρώποισι" “εἰ δὲ ποιήσεις τὰ ἡμεῖς παραινέομεν, ἔφασαν λέγοντες, “ἕξεις ἀπόνως πάντα τὰ ἐχείνων ἰσχυρὰ βουλεύματα πέμπε χρήματα ἐς τοὺς δυνα- στείοντας ἄνδρας ἐν τῇσι πόλισι, πέμπων δὲ τὴν Ἑλλάδα διαστήσεις᾽" ἐνθεῦτεν δὲ τοὺς μὴ τὰ σὰ φρονέοντας ῥδηι- Ὦ

8 δίως μετὰ τῶν στασιωτέων καταστρέψεαι:" οἱ μὲν ταῦτα συνεβούλευον, ὃ δὲ οὐκ ἐπείϑετο, ἀλλά οἱ δεινὸς ἐνέσταχτο ἵμερος τὰς ᾿ϑήνας δεύτερα ἑλεῖν, ἅμα μὲν ὕπ᾽ ἀγνω- μοσύνης, ἅμα δὲ πυρσοῖσι διὰ νήσων ἐδόχεε βασιλέι δη- λώσειν ἐόντι ἐν Σάρδισι ὅτι ἔχοι ϑήνας. ὃς οὐδὲ τότε Ὁ

ωι

18, χαταστρέψεται ϑίεβξετ: χαταστρέψηται ἢ 1ὅ. χαλεποὺς ᾿} 11. ἅπαντα Ρῆ ἢ 18. ἰσχυρὰ οτι. 486! 32. δεινός τις ΚΠ 258. ὃς] ὁ δὲ 8ι.

φΦι

10

1ὅ

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂! 287

ἀπικόμενος ἐς τὴν ᾿Αττικὴν εὗρε τοὺς ᾿41ϑηναίους, ἀλλ᾽ ἔν τε Σαλαμῖνι τοὺς πλείστους ἐπυνϑάνετο εἶναι ἔν τε τῇσι νηυσί, αἱρέει τ ἔρημον τὸ ἄστυ. ἡ δὲ βασιλέος αἵ- ρεσις ἐς τὴν ὑστέρην τὴν αρδονέου ἐπιστρατηίην δεχά- μηνος ἐγένετο.

Ἐπεὶ δὲ ἐν ᾿4΄ϑήνῃσι ἐγένετο ὃ Μαρδόνιος, πέμπει 4

ἐς Σαλαμῖνα ἸΠουρυχίδην ἄνδρα Ἑλλησπόντιον φέροντα τοὺς αὐτοὺς λόγους τοὺς καὶ ᾿4λέξανδρος ὃ Π]ακεδὼν τοῖσι ᾿Αϑηναίοισι διεπόρϑμευσε. ταῦτα δὲ τὸ δεύτερον ἀστέ- στελλὲ προέχων μὲν τῶν ᾿1ϑηναίων οὐ φιλίας γνώμας, ἐλπίζων δὲ σφέας ὑπήσειν τῆς ἀγνωμοσύνης, ὡς δορια- λώτου ἐούσης τῆς «Ἀττικῆς χώρης καὶ ἐούσης ὑπ᾽ ἑωυτῷ. τούτων μὲν εἵνεκα ἀττέσεεμψε ἸΜΠουρυχίδην ἐς Σαλαμῖνα, ὃ δὲ ἀπικόμενος ἐπὶ τὴν βουλὴν ἔλεγε τὰ παρὰ αρ- δονέου͵ς; τῶν δὲ βουλευτέων “υκίδης εἶπε γνώμην ὡς ἐδόκεβ ἄμεινον εἶναι δεξαμένους τὸν λόγον, τόν σφι ἸΜου- ρυχίδης προφέρει, ἐξενεῖκαι ἐς τὸν δῆμον. ὃ μὲν δὴ ταύ- την τὴν γνώμην ἀπεφαίνετο, εἴτε δὴ δεδεγμένος χρήματα παρὰ ἹΜαρδονίου, εἴτε καὶ ταῦτά οἱ ἑάνδανε᾽ ᾿41ϑηναῖοι δὲ αὐτίκα δεινὸν ποιησάμενοι οἵ τὸ ἐκ τῆς βουλῆς καὶ οἱ ἔξωϑεν ὡς ἐπύϑοντο, περιστάντες “υκέδην κατέλευσαν βάλλοντες, τὸν δὲ “Ἑλλησπόντιον ΙΠουρυχίδην ἀπέπεμψαν ἀσινέα. γενομένου δὲ ϑορύβου ἐν τῇ Σαλαμῖνι περὶ τὸν “ΤἽυκίδην, πυνϑάνονται τὸ γινόμενον αἱ γυναῖκες τῶν 4ϑη- γαίων, διακελευσαμένη δὲ γυνὴ γυναικὶ καὶ παραλαβοῦσα ἐπὶ τὴν «Τυκίδεω οἰκίην ἤισαν αὐτοχελέες, καὶ κατὰ μὲν ἔλευσαν αὐτοῦ τὴν γυναῖκα κατὰ δὲ τὰ τέχνα.

Ἐς δὲ τὴν Σαλαμῖνα διέβησαν οἱ ᾿41ϑηναῖοι ὧδε. ἕως μὲν προσεδέκοντο ἐκ τῆς Πελοποννήσου στρατὸν ἥξειν τιμωρήσοντά σφι, οἱ δὲ ἔμενον ἐν τῇ «Ἀττικῇ ἐπεὶ δὲ οἵ μὲν μακρότερα καὶ σχολαίτερα ἐποίεον, ὃ δὲ ἐπιὼν καὶ δὴ ἐν τῇ Βοιωτίῃ ἐλέγετο εἶναι, οὕτω δὴ ὑττδξεκομίσαντό τε πάντα χαὶ αὐτοὶ διέβησαν ἐς Σαλαμῖνα, ἐς “ακεδαί- μονά τε ἔπεμπον ἀγγέλους ἅμα μὲν μεμψομένους τοῖσι

31. τὲ χαὶ τ ᾿] 32. ἐς τὴν βοιωτίην ΡΗ 1] 34. μεμψομένους ἢ: μεμφομένους

ὅ

6

288 ΗΡΟΔΟΤΟΥΠ

“Τακεδαιμονέοισι ὅτι περιεῖδον ἐμβαλόντα τὸν βάρβαρον ἐς τὴν ᾿Αττικὴν ἀλλ᾽ οὐ μετὰ σφέων ἠντίασαν ἐς τὴν Βοιωτίην, ἅμα δὲ ὑπομνήσοντας ὅσα σφι ὑπέσχετο ὃ Πέρσης μεταβαλοῦσι δώσειν, προεῖπαί τε ὅτι εἰ μὴ ἀμυ- γεῦσι 41ϑηναίοισι, ὡς καὶ αὐτοί τινα ἀλεωρὴν εὑρήσονται. 7 οἵ γὰρ δὴ “ακεδαιμόνιοε σρταζόν τε τοῦτον τὸν χρόνον καί σφι ἣν Ὑακίνϑια, περὶ πλείστου δ᾽ ἦγον τὰ τοῦ ϑεοῦ πορσύνειν᾽ ἅμα δὲ τὸ τεῖχός σφι, τὸ ἐν τῷ Ισϑμῷ ἐτεί- χεον, καὶ ἤδη ἐπάλξις ἐλάμβανε. ὡς δὲ ἀπίκοντο ἐς τὴν “Μακεδαίμονα οἱ ἄγγελοι οἱ ἀπ᾿ ᾿4ϑηνέων, ἅμα ἀγόμενοι ἔχ τὲ Μεγάρων ἀγγέλους χαὶ ἐχ Πλαταιέων, ἔλεγον τάδε ἐπελθόντες ἐπὶ τοὺς ἐφόρους. “ἔπεμψαν ἡμέας 43η- γαῖοι λέγοντες ὅτι ἡμῖν βασιλεὺς ὃ Πήδων τοῦτο μὲν τὴν χώρην ἀποδιδοῖ, τοῦτο δὲ συμμάχους ἐϑέλει ἐπ᾿ ἴσῃ τε καὶ ὁμοίῃ ποιήσασϑαι [ἄνευ τε δόλου καὶ ἀπάτης), ἐθέλει δὲ καὶ ἄλλην χώρην πρὸς τῇ ἡμετέρῃ διδόναι, τὴν ἂν αὐτοὶ ἑλώμεϑα. ἡμεῖς δὲ Δία τε ἙἝλλήνιον αἰδεσϑέντες καὶ τὴν Ἑλλάδα δεινὸν ποιεύμενοι προδοῦναι οὐ καται- γέσαμεν ἀλλ᾽ ἀπειπάμεϑα, καίπερ ἀδικεόμενοι ὑπ᾿ Ἑλλή- γων καὶ καταπροδιδόμενοι, ἐπιστάμενοί τε ὅτι κερδαλεώτε- ρον ἐστὶ ὁμολογέειν τῷ Πέρσῃ μᾶλλον ἢ περ πολεμέειν" οὗ μὲν οὐδὲ ὁμολογήσομεν ἑχόντες εἶναι. καὶ τὸ μὲν ἀπ ἡμέων οὕτω ἀκίβδηλον νέμεται ἐπὶ τοὺς “Ἕλληνας ὑμεῖς δὲ ἐς πᾶσαν ἀρρωδίην τότε ἀπικόμενοι μὴ ὁμολογήσωμεν φῷ Πέρσῃ, ἐπείτε ἐξεμάϑετε τὸ ἡμέτερον φρόνημα σα- φέως, ὅτι οὐδαμὰ προδώσομεν τὴν Ἑλλάδα, καὶ διότι τεῖ- χος ὑμῖν διὰ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ ἐλαυνόμενον ἐν τέλεϊ ἐστί, καὶ δὴ λόγον οὐδένα τῶν ᾿41ϑηναίων ποιέεσϑε, συνϑέμενοί τε ἡμῖν τὸν Πέρσην ἀντιώσεσϑαι ἐς τὴν Βοιωτίην προδεδώ- κατε, περιείδετέ τε προεσβαλόντα ἐς τὴν ᾿Αττικὴν τὸν βάρβαρον. ἐς μέν νυν τὸ παρεὸν ᾿4ϑηναῖοι ὑμῖν μηνίουσι" οὐ γὰρ ἐποιήσατε ἐπιτηδέως. νῦν δὲ ὅτι τάχος στρατιὴν

9. καὶ δὴ ϑομᾶίεν | 10. ἀϑηνέων 40: ἀϑηναίων ἢ 18. ἄνευ -- ἀπάτης 860]. 85:. || 21. το διὰ [[29. τῷ Πέρσῃ Βείδκε [| 80. προεσβα- λόντα 8ι.: προσβαλόντα 48(0), ἐσβαλόντα ΡΗ

φιὶι

μ"ὦ

ὅ

2

80

΄ - ἂν ᾿ ᾿ Ὁ «ὁ... τγχ-" δικιὰ

ΒΡΟΔΟΤΟΥΙ 289

ἅμα ἡμῖν ἐχέλευσαν ὑμέας ἐχπέμπειν, ὡς ἂν τὸν βάρ- βαρον δεκώμεϑα ἐν τῇ “Ἀττικῆ᾽ ἐπειδὴ γὰρ ἡμάρτομεν τῆς Βοιωτίης, τῆς γε ἡμετέρης ἐπιτηδεότατον ἐστὶ μαχέ- σασϑαι τὸ Θριάσιον πεδίον" ὡς δὲ ἄρα ἤχουσαν οἱ 8 ἔφοροι ταῦτα, ἀνεβάλλοντο ἐς τὴν ὑστεραίην ὑποχρίνασϑαι, τῇ δὲ ὑστεραίῃ ἐς τὴν ἑτέρην" τοῦτο καὶ ἐπὶ δέκα ἡμέρας ἐποίεον, ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην ἀναβαλλόμενοι. ἐν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ τὸν ᾿Ισϑμὸν ἐτείχεον σπουδὴν ἔχοντες πολλὴν πάντες Πελοποννήσιοι, καί σφι ἦν πρὸς τέλεϊ. οὐδ᾽ ἔχω 10 εἰπεῖν τὸ αἴτιον διότι ἀπικομένου μὲν ᾿Αλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος ἐς ϑήνας σπουδὴν μεγάλην ἐποιήσαντο μὴ μηδίσαι ᾿4ϑηναίους, τότε δὲ ὥρην ἐποιήσαντο οὐδεμίαν, ἄλλο γε ἢ ὅτι ὃ ᾿Ισϑμός σφι ἐτετείχιστο καὶ ἐδόκεον .439η- γαίων ἔτι δεῖσθαι οὐδέν᾽ ὅτε δὲ “λέξανδρος ἀπίκετο ἐς 16 τὴν Ἀττικήν, οὔκω ἀπετετείχιστο, ἐργάζοντο δὲ μεγάλως καταρρωδηκότες τοὺς Πέρσας. τέλος δὲ τῆς τε ὑποκρίσιος 9 καὶ ἐξόδου τῶν Σπαρτιητέων ἐγένετο τρόπος τοιόσδε. τῇ προτεραίῃ τῆς ὑστάτης καταστάσιος μελλούσης ἔσεσϑαι Χίλεος ἀνὴρ ΤἸεγεήτης, δυνάμενος ἔν “Ταχεδαίμονι μέγι- 20 στον ξείνων, τῶν ἐφόρων ἐπύϑετο πάντα λόγον [τὸν δὴ οἱ “4ϑηναῖοι ἔλεγον] ἀχούσας δὲ ὃ Χίλεος ἔλεγε ἄρα σφι τάδε. “οὕτω ἔχει, ἄνδρες ἔφοροι" 41ϑηναίων ἡμῖν ἐόντων μὴ ἀρϑμίων τῷ δὲ βαρβάρῳ συμμάχων, καίπερ τείχεος διὰ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ ἐληλαμένου καρτεροῦ, μεγάλαι 25 κλισιάδες ἀναπεπτέαται ἐς τὴν Πελοπόννησον τῷ Πέρσῃ. ἀλλ ἐσακούσατε, πρίν τι ἄλλο ᾿Α4ϑηναίοισι δόξαι σφάλμα φέρον τῇ Ἑλλάδι." ὃ μέν σφι ταῦτα συνεβούλευε᾽ οἱ δὲ 10 φρενὶ λαβόντες τὸν λόγον αὐτίχα, φράσαντες οὐδὲν τοῖσι ἀγγέλοισι τοῖσι ἀπιγμένοισι ἀπὸ τῶν πολίων, νυχτὸς ἔτι 80 ἐχπέμπουσι πεντακισχιλίους Σπαρτιητέων καὶ ἑπτὰ περὶ ἕκαστον τάξαντες τῶν εἱλώτων, Παυσανίῃ τῷ Κλεομβρότου ἐπιτάξαντες ἐξάγειν. ἐγένετο μὲν ἡ ἡγεμονέη Πλειστάρχου

Θι

8. ἐμμαχέσασϑαι ἢ [ὅ. ἀνεβάλλοντο 448: ἀνεβάλοντο ἢ ὑποχρί- νεσϑαι 418. ὑποχρινέεσϑαι Οοθεὶ [[|19. Χείλεως ΡΙυΐ, πιοῖ. Ρ. 811 20. τὸν --- ἔλεγον 866]. 81. }} 21. δὲ] δὲ ταῦτα ΡΗ || 30. χαὶ --- εἱλώτων οι. ἢ, Υ Ἔββε!ηρ [ 32. ἐπιτρέψαντες ἢ ἢ ἐγένετο 480

Ἡοτοδοίπε [Ἱ. 19

290 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι

τοῦ «“εωνίδεω" ἀλλ᾽ ὃ μὲν ἣν ἔτι παῖς, ὃ δὲ τούτου ἐπί- τροπός τε καὶ ἀνεψιός. Κλεόμβροτος γὰρ ὃ Παυσανίεω μὲν πατὴρ ᾿Αναξανδρίδεω δὲ παῖς οὐκέτι περιῆν, ἀλλ᾽ ἀπαγαγὼν ἐκ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ τὴν στρατιὴν τὴν τὸ τεῖχος δεί- μασαν μδεὰ ταῦτα οὐ πολλὸν χρόνον τινὰ βιοὺς ἀπέϑανε. ἀπῆγε δὲ τὴν στρατεὴν ὁ Κλεόμβροτος ἐκ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ διὰ τόδε᾽ ϑυομένῳ οἱ ἐπὶ τῷ Πέρσῃ ὁ ἥλιος ἁμαυρώϑη ἐν τῷ οὐρανῷ. προσαιρέεται δὲ ἑωυτῷ Παυσανίης Εὐ- ρυάνακτα τὸν Ζωριέος, ἄνδρα οἰχίης ἐόντα τῆς αὐτῆς.

Οἱ μὲν δὴ σὺν Παυσανίῃ ἐξεληλύϑεσαν ἔξω Σπάρτης" οἱ δὲ ἄγγελοι, ὡς ἡμέρη ἐγεγόνεξ, οὐδὲν εἰδότες περὶ τῆς ἐξόδου ἐπῆλϑον ἐπὶ τοὺς ἐφόρους, ἐν νόῳ δὴ ἔχοντες ἀπαλλάσσεσϑαι καὶ αὑτοὶ ἐπὶ τὴν ἑωυτοῦ ἕκαστος" ἐπελ- ϑόντες δὲ ἔλεγον τάδε. “ὑμεῖς μὲν ὦ “Ταχεδαιμόνιοι αὑτοῦ τῇδε μένοντες Ὑακίνϑιά τε ἄγετε καὶ παίζετε, κατα- προδόντες τοὺς συμμάχους" ᾿ϑηναῖοι δὲ ὡς ἀδικεόμενοι ὑπὸ ὑμέων χήτεϊ τὸ συμμάχων καταλύσονται τῷ Πέρσῃ οὕτω ὅχως ἂν δύνωνται᾽ καταλυσάμενοι δέ, δῆλα γὰρ ὅτι σύμμαχοι βασιλέος γινόμεϑα, συστρατευσόμεϑα ἐπ᾽ ἣν ἂν ἐκεῖνοι ἐξηγέωνται. ὑμεῖς δὲ τὸ ἐνθεῦτεν μαϑήσεσϑε ὁκοῖον ἄν τι ὑμῖν ἐξ αὐτοῦ ἐκβαίνῃ. ταῦτα λεγόντων τῶν ἀγγέλων, οἱ ἔφοροι εἶπαν ἐπ᾿ ὅρκου καὶ δὴ δοχέειν εἶναι ἐν ᾿Ορεσϑείῳ στείχοντας ἐπὶ τοὺς ξείνους. ξείνους γὰρ ἐκάλεον τοὺς βαρβάρους. οἱ δὲ ὡς οὐκ εἰδότες ἐτπεει- ρώτων τὸ λεγόμενον, ἐπειρόμενοι δὲ ἐξέμαϑον πᾶν τὸ ἐόν, ὥστε ἐν ϑώματι γενόμενοι ἐπορεύοντο τὴν ταχίστην διώκοντες" σὺν δέ σφι τῶν περιοίκων “ακεδαιμονίων λο- γάδες πεντακισχίλιοι ὁπλῖται τὠυτὸ τοῦτο ἐττοέξον.

Οἱ μὲν δὴ ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἠπείγοντο" Φ«ΑᾺργεῖοε δὲ ἐπείτε τάχιστα ἐπύϑοντο τοὺς μετὰ Παυσανέεω ἐξεληλυ- ϑότας ἐκ Σπάρτης, πέμπουσι κήρυκα τῶν ἡμεροδρόμων ἀνευρόντες τὸν ἄριστον ἐς τὴν Ἀττικήν, πρότερον αὐτοὶ Μαρδονίῳ ὑποδεξάμενοι σχήσειν τὸν Σπαρτιήτην μὴ ἔξι- ναι" ὃς ἐπείτε ἀπίκετο ἐς τὰς ϑήνας ἔλεγε τάδε. “Μαρ-

ὅ, τινὰ δη(ε χρόνον ἢ. (οτὶ. ἔτι || 28. τωντὸ τοῦτο ἐποίεον ϑυδβρεοῖδ

μ»"ὦ

ὅ

οι

ἨΡΟΔΟΤΟΥ ! 291

δόνιε, ἔπεμψαν μὲ “«Αργεῖοι φράσοντά τοι ὅτε ἔκ “ακε- δαίμονος ἐξελήλυϑε ἡ γεότης, καὶ ὡς οὐ δυνατοὶ αὑτὴν ἔχειν εἰσὶ “4ργεῖοι μὴ οὐκ ἐξιέναι. πρὸς ταῦτα τύγχανε εὖ βουλευόμενος. ὃ μὲν δὴ εἴπτας ταῦτα ἀπαλλάσσετ ι8 ὀπίσω, Μαρδόνιος δὲ οὐδαμῶς ἔτι πρόϑυμος ἦν μένειν ἐν τῇ “Ἀττικῇ, ὡς ἤκουσε ταῦτα. πρὶν μέν γυν ἢ πυϑέ- σϑαι ἀνεχώχευε, ϑέλων εἰδέναι κὸ παρ᾽ “41ϑηναίων, ὅδκοῖόν τι ποιήσουσι, καὶ οὔτε ἐπήμαινε οὔτε ἐσίνετο γῆν τὴν «Ἀττικήν, ἐλπίζων διὰ παντὸς τοῦ χρόνου ὁμολογήσειν σφέας" ἐπεὶ δὲ οὐκ ἔπειϑε, πυϑόμενος πάντα λόγον, πρὶν ἢ τοὺς μετὰ Παυσανίεω ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἐσβαλεῖν, ὑπεξεχώρεε ἐμπρήσας τε τὰς ᾿᾿ϑήνας, καὶ εἴ κού τι ὀρϑὸν ἦν τῶν τειχέων ἢ τῶν οἰκημάτων ἢ τῶν ἱρῶν, πάντα καταβαλὼν καὶ συγχώσας. ἐξήλαυνε δὲ τῶνδε εἵνεχεν, ὅτι οὔτε ἱππασίμη ῇ χώρη ἦν ἡ «Ἀττική, εἴ τὲ γικῷτο συμ- βαλών, ἀπαάλλαξις οὐκ ἦν ὅτι μὴ κατὰ στεινόν, ὥστε ολί- γους σφέας ἀνϑρώπους ἴσχειν. ἐβουλεύετο ὧν ἐπαναχω- φήσας ἐς τὰς Θήβας συμβαλεῖν πρὸς πόλε τὸ φιλέῃ καὶ χώρῃ ἱππασίέμῳ.

Μαρδόνιος μὲν δὴ ὑπεξεχώρεε, ἤδη: δὲ ἐν τῇ ὁδῷ 14 ἐόντε αὐτῷ ἦλϑε ἀγγελίη πρόδρομον ἄλλην στρατιὴν ἥκειν ἐς Μέγαρα, “«ακεδαιμονίων χιλίους" πυϑόμενος δὲ ταῦτα ἐβουλεύετο ϑέλων εἴ χως τούτους πρῶτον ἕλοι. ὑποστρέ- ψας δὲ τὴν στρατιὴν ἣγε ἐπὶ τὰ Μέγαρα" ἡ δὲ ἵππος προελθοῦσα κατιππαάσατο χώρην τὴν Μεγαρίδα. ἐς ταῦ- τὴν δὴ ἑκαστάτω τῆς Εὐρώπης τὸ πρὸς ἡλίου δύνοντος ἡ Περσικὴ αὕτη στρατιὴ ἀπείχετο. μετὰ δὲ ταῦτα Μαρ- 1ὅ δονίῳ ἦλϑε ἀγγελέη ὡς ἁλέες εἴησαν οἱ Ἕλληνες ἐν τῷ ᾿Ισϑμῷ. οὕτω δὴ ὀπίσω ἐπορεύετο διὰ Ζ͵εχκελέης᾽ οἱ γὰρ βοιωτάρχαι μετεπέμψαντο τοὺς προσχώρους τῶν ““σω- σέων, οὗτοι δὲ αὐτῷ τὴν ὅδδὸν ἡγέοντο ἐς Σφενδαλέας,

8. ἔσχειν Π. ἴοτί. σχεῖν ἢ 6. ἢ οι. ΡΗ 10. τὸν πάντα ΡΗ͂ 11. ἐσβαλεῖν Π: ἐμβαλεῖν ἢ 14. δὲ ον. 480 |} 10. καὶ ὀλίγους ἢ ]} 19. ἐν χώρῃ δεινγείρηδαδεν ἢ 21. πρόδρομον ἰάεια : πρόδρομος ἢ 25. προ- ελθοῦσα ἢ: προσελϑοῦσα 19}

292 - ΒΡΟΔΟΤΟΥ

ἐνθεῦτεν δὲ ἐς Ταναγραν᾽ ἔν Τανάγρῃ δὲ νύχτα ἐναυλεσά-- μενος, καὶ τραπόμενος τῇ ὑστεραίῃ ἐς Σκχώλον ἐν γῇ τῇ Θηβαίων ἤν. ἐνθαῦτα δὲ τῶν Θηβαίων χαίπερ μηδιξόν- των ἔκειρε τοὺς χώρους, οὔτι κατὰ ἔχϑος αὐτῶν ἀλλ᾽ ὑπε᾽ ἀναγκαίης μεγάλης ἐχόμενος ἔρυμά τε τῷ στρατῷ ποιή- σασϑαι, καὶ ἣν συμβαλόντι οἱ μὴ ἐκβαίνῃ ὁκοῖόν τε ἐϑέ- λοι, χρησφύγετον τοῦτο ἐποιέετο. παρῆχε δὲ αὐτοῦ τὸ στρατόπεδον ἀρξάμενον ἀπὸ Ἐρυϑρέων παρὰ Ὑσιάς, κατέ- τεινὲ δὲ ἐς τὴν Πλαταιίδα γῆν, παρὰ τὸν σωπὸν ποτα- μὸν τεταγμένον. οὗ μέντοι τό γε τεῖχος τοσοῦτο ἐποιέετο, ἀλλ᾽ ὡς ἐπὶ δέκα σταδίους μάλιστά κῃ μέτωπον ἕχαστον. Ἐχόντων δὲ τὸν πόνον τοῦτον τῶν βαρβάρων, Ἅττα- γῖνος ὃ Φρύνωνος ἀνὴρ Θηβαῖος παρασχευασάμενος μεγά- λως ἐκάλεε ἐπὶ ξείνια αὑτόν τε ἸΠαρδόνιον καὶ πεντήκοντα Περσέων τοὺς λογιμωτάτους, κληϑέντες δὲ οὗτοι εἵποντο" ἥν δὲ τὸ δεῖπνον ποιεύμενον ἔν Θήβῃσι. τάδε δὲ ἤδη τὰ ἐπίλοιττα ἤχουον Θερσάνδρου ἀνδρὸς μὲν Ὀρχομενέου, λογίμου δὲ ἐς τὰ πρῶτα ἐν ᾿Ορχομενῷ. ἔφη δὲ ὃ Θέρ- σανδρος κληϑῆναι καὶ αὑτὸς ὑπὸ ΨΑτταγίγνου ἐπὶ τὸ δεῖτενον τοῦτο, κληϑῆναι δὲ καὶ Θηβαίων ἄνδρας πεντήκοντα, καί σφεων οὗ χωρὶς ἑκατέρους κλῖναι, ἀλλὰ Πέρσην τε χαὶ Θηβαῖον ἐν κλένῃ ἑχάστῃ. ὡς δὲ ἀπὸ δείπνου ἤσαν, δια- πινόντων τὸν Πέρσην τὸν ὁμόκλινον Ἑλλάδα γλῶσσαν ἱέντα εἰρέσϑαι αὑτὸν ὅποδαπός ἔστι, αὐτὸς δὲ ὑποκρί- γασϑαι ὡς εἴη Ὀρχομένιος. τὸν δὲ εἰπεῖν “ἐπεὶ νῦν ὁμοτράπεζός τέ μοι καὶ ὁμόσπονδος ἐγένεο, μνημόσυνά τοι γνώμης τῆς ἐμῆς καταλιπέσϑαι ϑέλω, ἕνα καὶ προει- δὼς αὐτὸς περὶ σεωυτοῦ βουλεύεσϑαι ἔχῃς τὰ συμφέροντα. ὁρᾷς τούτους τοὺς δαινυμένους Πέρσας καὶ τὸν στρατὸν τὸν ἐλίπομεν ἐπεὶ τῷ ποταμῷ στρατοπεδευόμενον᾽ τούτων πάντων ὄψεαι ὀλίγου τινὸς χρόνου διελϑόντος ὀλίγους τινὰς τοὺς περιγενομένους" ταῦτα ἅμα τε τὸν Πέρσην

4, οὔτε ΒΕΙΚοΓ [ ὅ. βουλόμενος γοϑί ἐχόμενος δἀὰυπί Ρηῇ ἢ στρατοπέδῳ ἢ Ι 10. τεταμένον ἈἘοΐδίκε [[21. χλιϑῆναι Βεΐδϑιε, χλενῆναι Ὀϊμάον 32. τε ἅμα αὶ

2

“,

σι

10

16

ἢ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂!Ι 298

λέγειν καὶ μετιέναι πολλὰ τῶν δακρύων. αὐτὸς δὲ ϑω- μάσας τὸν λόγον εἰπεῖν πρὸς αὐτὸν “οὐκῶν Μαρδονίῳ τε ταῦτα χρεόν ἔστι λέγειν καὶ τοῖσι μετ᾽ ἐκεῖνον ἐν αἴνῃ ἐοῦσι Περσέων ; τὸν δὲ μετὰ ταῦτα εἰπεῖν “ξεῖνε, ὅ τι δεῖ γενέσθαι ἐκ τοῦ ϑεοῦ ἀμήχανον ἀποτρέψαι ἀνθρώπῳ" οὐδὲ γὰρ πιστὰ λέγουσι ἐϑέλει πεέϑεσϑαι οὐδείς. ταῦτα δὲ Περσέων συχνοὶ ἐπιστάμενοι ἑπόμεϑα ἀναγκαίῃ ἐνδε-- δεμένοι, ἐχϑίστη δὲ ὀδύνη ἐστὶ τῶν ἐν ἀνθρώποισι αὕτη, πολλὰ φρονέοντα μηδενὸς κρατέειν"" ταῦτα μὲν Ὄρχο- μενίου Θερσάνδρου ἔχουον, καὶ ταδε πρὸς τούτοισι, ὡς αὑτὸς αὐτίχα λέγοι ταῦτα πρὸς ἀνθρώπους πρότερον ἢ γενέσϑαι ἐν Πλαταιῇσι τὴν μάχην.

Μαρδονίου δὲ ἐν τῇ Βοιωτίῃ στρατοπεδευομένου οἵ μὲν ἄλλοι παρείχοντο ἅπαντες στρατιὴν καὶ συνεσέβαλον ἐς ᾿41ϑήνας, ὅσοι περ ἐμήδιζον Ἑλλήνων τῶν ταύτῃ οἶκη- μένων, μοῦνοι δὲ Φωχέες οὐ συνεσέβαλον (ἐμήδιζον γὰρ δὴ σφόδρα καὶ οὗτοι) οὐκ ἑχόντες ἀλλ᾽ ὑπ᾽ ἀναγκαίης. ἡμέρῃσι δὲ οὗ πολλῇσι μετὰ τὴν ἄπιξιν τὴν ἐς Θήβας ὕστερον ἦλϑον αὐτῶν ὁπλῖται χίλιοι, ἦγε δὲ αὐτοὺς “ρμο- κύδης ἀνὴρ τῶν ἀστῶν δοκιμώτατος. ἐπεὶ δὲ ἀπίκατο χαὶ οὗτοι ἐς Θήβας, πέμψας ὃ Μαρδόνιος ἱππέας ἔκέ- λευσε σφέας ἔπε᾿ ἑωυτῶν ἐν τῷ πεδίῳ ἵζεσθαι. ἐπεὶ δὲ ἐποίησαν ταῦτα, αὐτίχα παρῆν ἵππος ἡ ἅπασα. μετὰ δὲ ταῦτα διεξῆλϑε μὲν διὰ τοῦ στρατοπέδου τοῦ Ἕλλη- γικοῦ τοῦ μετὰ ἥὔηδων ἐόντος φήμη ὡς καταχοντιεῖ σφεας, διεξῆλϑε δὲ δι᾽ αὐτῶν Φωκέων τὠυτὸ τοῦτο. ἔνϑα δή σφι ὃ στρατηγὸς “ρμοκύδης “ταραίνεε λέγων τοιάδε. ““ὡ Φωκέες, πρόδηλα γὰρ ὅτι ἡμέας οὗτοι οἱ ἄνϑρωποι μέλ- λουσι προόπτῳ ϑανάτῳ δώσειν, διαβεβλημένους ὑπὸ Θεσ- σαλῶν, ὡς ἐγὼ εἰκάζω" νῦν ἄνδρα πάντα τινὰ ὑμέων χρεόν ἔστι γενέσϑαι ἀγαϑόν᾽ κρέσσον γὰρ ποιεῦντας τι χαὶ ἀμυνομένους τελευτῆσαι τὸν αἰῶνα ἤ περ παρέχοντας

9. τοῦ ὀρχομενίου ἢ ἢ 11. ἀνθρώπους] ἄλλους αϊοκεπδετ ἢ 10, συνεσέβαλλον ΡΗ͂ ἔ νυϊρο συνεσέβαλον᾽ ἐμήδιζον εἰ οὗτοι οὐχ ἢ 11. ἠδη } 20. δυνατώτατος 4860

294 ἩΡΟΔΟΤΟΥῚ

διαφϑαρῆναι αἰσχίστῳ μόρῳ. ἀλλὰ μαϑέτω τις αὐτῶν ὅτι ἐόντες βάρβαροι ἐπ᾿ Ἕλλησι ἀνδράσι φόνον ἔρραψαν."

18 ὃ μὲν ταῦτα παραίνεδ᾽ οἱ δὲ ἱππέες ἐπεί σφεας ἔκυκλώ- σαντο, ἐπήλαυνον ὡς ἁπολέοντες, καὶ δὴ διετείνοντο τὰ βέλεα ὡς ἀπήσοντες, καί κού τις καὶ ἀπῆκε. καὶ οἷ ἀντίοι ἔστησαν πάντῃ συστρέψαντες ἑωυτοὺς καὶ πυκχνώσαντες ὡς μάλιστα. ἐνθαῦτα οἱ ἱππόται ὑπέστρεφον καὶ ἀπή- λαυνον ὀπίσω. οὐκ ἔχω δ᾽ ἀτρεκέως εἰπεῖν οὔτε εἰ ἦλϑον μὲν ἀἁπολέοντες τοὺς Φωχέας δεηϑέντων Θεσσαλῶν, ἐπεὶ δὲ ὥρων πρὸς ἀλέξησιν τραπομένους, δείσαντες μὴ καὶ σφίσι γένηται τρώματα, οὕτω δὴ ἀπήλαυνον ὀπίσω" ὡς γάρ σφι ἐνετείλατο ἸΠαρδόνιος" οὔτ᾽ εἶ αὐτῶν πειρηϑῆναι ἠθέλησε εἴ τι ἀλκῆς μετέχουσι. ὡς δὲ ὀπίσω ἀπήλασαν οἱ ἱππόται, πέμψας ἹΜαρδόνιος κήρυκα ἔ ἔλεγε τάδε. “ϑαρ- σέετε ὦ Φωκέες" ἄνδρες γὰρ ἐφάνητε ἐόντες ἀγαϑοί, οὐχ ὡς ἐγὼ ἐπυνθανόμην. καὶ νῦν προϑύμως φέρετε τὸν πόλεμον τοῦτον᾽ εὐεργεσίῃσι γὰρ οὗ νικήσετε οὔτ᾽ ὧν ἐμὲ οὔτε βασιλέα" τὰ περὶ Φωκέων μὲν ἐς τοσοῦτο ἐγένετο.

19 “1ακεδαιμόνιοι δὲ ὡς ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἦλθον, ἐν τούτῳ ἐστρατοπεδεύοντο. πυνθανόμενοι δὲ ταῦτα οἱ λοιποὶ Πε- λοπογνήσιοι τοῖσι τὰ ἀμείνω ἑάνδανε, οἱ δὲ καὶ δρῶντες ἐξιόντας Σπαρτιήτας, οὐκ ἐδικαίευν λείπεσϑαι τῆς ἐξόδου [.«Ζακεδαιμονίων]. ἐκ δὴ ὧν τοῦ Ἰσϑμοῦ καλλιερησάντων [τῶν ἱρῶν] ἐπορεύοντο πάντες καὶ ἀπικνέονται ἐς Ἔλευ- σῖνα᾽ ποιήσαντες δὲ καὶ ἐνθαῦτα ἱρά, ὡς σφι ἐκαλλιέρεε, τὸ πρόσω ἐπορεύοντο, ᾿4ϑηναῖοι δὲ ἅμα αὑτοῖσι, δια- βάντες μὲν ἐκ Σαλαμῖνος, συμμιγέντες δὲ ἐν Ἐλευσῖνι. ὡς δὲ ὥρα ἀπίκοντο τῆς Βοιωτίης ἐς Ἔρυϑράς, ἔμαϑόν τε δὴ τοὺς βαρβάρους ἐπὶ τῷ “σωπῷ στρατοπεδευομέ- γους, φρασϑέντες δὲ τοῦτο ἀντετάσσοντο ἐπὶ τῆς ὑὕπω-

2Ορέης τοῦ Κιϑαιρῶνος. Μαρδόνιος δέ, ὡς οὗ κατέβαινον οἱ Ἕλληνες ἐς τὸ πεδίον, πέμπει ἐς αὐτοὺς πᾶσαν τὴν

24, Λακεδαιμονίων 8εεὶ. δέ. || 26. τῶν ἱρῶν 866]. Κτῦρεν [ 26. ἐχαλ- λιέρεε, τὸ ϑάνετπ: ἐχαλλιερέετο ἢ 81. τε ϑοιᾶίεγ

φΘι

1

Φ

1ὅ

ἨΡΟΔΟΤΟΥΙ͂Ι 29ὅ

ἵππον, τῆς ἱππάρχεε Πασίστιος εὐδοκιμέων παρὰ Πέρ- σῃσι, τὸν Ἕλληνες Μακίστιον καλέουσι, ἵππον ἔχων Νη- σαῖον χρυσοχάλινον καὶ ἄλλως χκεχοσμημένον καλῶς. ἐν- ϑαῦτα ὡς προσήλασαν οἱ ἱππόται πρὸς τοὺς Ἕλληνας, προσέβαλλον κατὰ τέλεα, προσβάλλοντες δὲ κακὰ μεγάλα ἐργάζοντο καὶ γυναῖκας σφέας ἀπεχάλεον. κατὰ συντυ- 21 χίην δὲ ΙΜεγαρέες ἔτυχον ταχϑέντες τῇ τε ἐπιμαχώτατον ἣν τοῦ χωρίου σταντός, καὶ πρόσοδος μάλιστα ταύτῃ ἐγί- γετο τῇ ἵππῳ. περοσβαλλούσης ὧν τῆς ἵππου οἱ Ἰεγα- ρέες πιεζόμενοι ἔπεμπον ἐπὶ τοὺς στρατηγοὺς τῶν Ἑλλή- γων κήρυχα, ἀπικόμενος δὲ ὁ κῆρυξ πρὸς αὐτοὺς ἔλεγε τάδε. ᾿“Μεγαρέες λέγουσι" ἡμεῖς, ἄνδρες σύμμαχοι ͵ οὗ δυνατοί εἶμεν τὴν Περσέων ἵππον δέκεσθαι μοῦνοι, ἔχον-- τες στάσιν ταύτην ἐς τὴν ἔστημεν ἀρχήν" ἀλλὰ καὶ ἐς τόδε λιπαρίῃ τε καὶ ἀρετῇ ἀντέχομεν καίέσπτερ πτιιξζόμενοι. γῦν τε εἶ μή τινας ἄλλους πέμψετε διαδύχους τῆς τάξιος, ἴστε ἡμέας ἐκλείψοντας τὴν τάξιν." ὃ μὲν δή σφι ταῦτα ἀπήγγελλε, Παυσανέης δὲ ἀπεπειρᾶτο τῶν Ἑλλήνων εἴ τινες ἐϑέλοιεν ἄλλοι ἐϑελονταὶ ἰέναι τὸ ἐς τὸν χῶρον τοῦτον καὶ τάσσεσϑαι διάδοχοι Μεγαρεῦσι. οὗ βουλομέ- γων δὲ τῶν ἄλλων ““1ϑηναῖοι ὑτεδέξαντο καὶ 41ϑηναίων οἱ τριηκόσιοι λογάδες, τῶν ἐλοχήγεο ᾿Ολυμπιόδωρος ὃ “άμπωνος. οὗτοι ἦσαν οἵ τε ὑποδεξάμενοι καὶ οἱ πρὸ 22 τῶν ἄλλων τῶν παρεόντων Ἑλλήνων ἐς Ἐρυϑρὰς ταχϑέν- τες, τοὺς τοξότας προσελόμενοι. μαχομένων δὲ σφέων ἐπὶ χρόνον τέλος τοιόνδε ἐγένετο τῆς μάχης. προσβαλ- λούσης τῆς ἵππου κατὰ τέλεα, ὁ ἹΠασιστίου προέχων τῶν ἄλλων ἵππος βάλλεται τοξεύματι τὰ πλευρά, ἀλγήσας δὲ ἵσταταί τὲ ὀρϑὸς καὶ ἀποσεέεται τὸν ἹΠασίστιον" πεσόντι δὲ αὐτῷ οἱ ᾿41ϑηναῖοι αὑτίκα ἐπεκέατο. τόν τε δὴ ἵππον αὑτοῦ λαμβάνουσι καὶ αὐτὸν ἀμυνόμενον κτείνουσι, κατ᾽ ἀρχὰς οὐ δυνάμενοι. ἐνεσκεύαστο γὰρ οὕτω" ἐντὸς ϑώρηκα

8. τε καὶ Ῥοον». ἢ |[ ὃ. προσέβαλον ΡΗ ἢ προσβαλόντες 1} 1. τε Ν: τὸ [[ 3. προσβαλλούσης 48: προσβαλούσης Ι 12. λέγουσι ὧδε 8ι. ἢ 26. ἐγίνετο ἐπὶ 486 ἢ προσβαλούσης ΡΗἢ 39. τε οι. ΡΗ ἢ 80. τε δὴ Κ: δὴ

296 ἨΡΟΔΟΤΟΥ

εἶχε χρύσεον λεπιδωτόν, κατύπερϑε δὲ τοῦ ϑώρηχος κι- ϑῶνα φοινέκεον ἐνεδεδύκδε. τύπτοντες δὲ ἐς τὸν ϑώ- ρηκα ἐποίευν οὐδέν, πρίν γε δὴ μαϑών τις τὸ ποιεύμενον παίει μιν ἐς τὸν ὀφθαλμόν. οὐυτω δὴ ἔπεσέ τε καὶ ἀπέ- ϑανξ. ταῦτα δέ κως γινόμενα ἐλελήϑεε τοὺς ἄλλους ἵἱτε- πέας" οὔτε γὰρ πεσόντα μὲν εἶδον ἀπὸ τοῦ ἵππου οὔτε ἀποϑνήσκοντα, ἀναχωρήσιδς τε γινομένης καὶ ὑποστροφῆς οὐχ ἔμαϑον τὸ γινόμενον. ἐπείτε δὲ ἔστησαν, αὐτίκα ἐπόϑεσαν, ὥς σφεας οὐδεὶς ἦν ὃ τάσσων᾽ μαϑόντες δὲ τὸ γεγονός, διακελευσάμενοι ἤλαυνον τοὺς ἵππους πάντες, 28 ὡς ἂν τὸν γεκρὸν ἀνελοίατο. ἰδόντες δὲ οἱ ᾿4ϑηναῖοι οὐχέτι κατὰ τέλεα προσελαύνοντας τοὺς ἱππέας ἀλλὰ πάν- τας, τὴν ἄλλην στρατιὴν ἐπεβώσαντο. ἐν ᾧ δὲ ὃ πεζὸς ἅπας ἐβοήϑεε, ἐν τούτῳ μάχη ὀξέα περὶ τοῦ νεκροῦ γίνε- ται. ἕως μέν γυν μοῦνοι ἢσαν οἱ τριηχόσιοι, ἑἕσσοῦντό τε πολλὸν καὶ τὸν νεχρὸν ἀπέλειστον" ὡς δέ σφε τὸ τελῆϑος ἐπεβοήϑησε, οὕτω δὴ οὐκέτι οἱ ἱππόται ὑπέμενον οὐδέ σφι ἐξεγένετο τὸν νεκρὸν ἀνελέσϑαι, ἀλλὰ πρὸς ἐκείνῳ ἄλλους προσαπώλεσαν τῶν ἱππέων. ἀποστήσαντες ὧν ὅσον τε δύο στάδια ἐβουλεύοντο ὅ τι χρεὸν εἴη ποιέειν" ἐδόκεε δέ σφι ἀναρχίης ἐούσης ἀπελαύνειν παρὰ Ἱαρδό- φάγιον. ἀπικομένης δὲ τῆς ἵππου ἐς τὸ στρατόπεδον πέν- ϑοὸς ἐποιήσαντο Πασιστίου πᾶσά τε ἡ στρατιὴ καὶ αρ- δόνιος μέγιστον, σφέας τε αὐτοὺς κείροντες καὶ τοὺς ἵππους καὶ τὰ ὑποζύγια οἰμωγῇ τε χρεώμενοι ἀπλέτῳ" ἅπασαν γὰρ τὴν Βοιωτίην κατεῖχε ἠχὼ ὡς ἀνδρὸς ἀπο- λομένου μετά γε ἸΠαρδόνιον λογιμωτάτου παρά τε Πέρ- σῃσι καὶ βασιλέι.

Οἱ μέν νυν βάρβαροι τρόπῳ τῷ σφετέρῳ ἀποϑα- γόντα ἐτίμων ἸΠασίστιον" οἱ δὲ Ἕλληνες ὡς τὴν ἵσεπτον ἐδέξαντο προσβάλλουσαν καὶ δεξάμενοι ὥσαντο, ἐθάρσησάν τε πολλῷ μᾶλλον καὶ πρῶτα μὲν ἐς ἅμαξαν ἐσθέντες τὸν γεχρὸν παρὰ τὰς τάξις ἐκόμιξον᾽ ὃ δὲ νεχρὸς ἦν ϑέης ἄξιος μεγάϑεος εἵνεκα καὶ κάλλεος, τῶν δὴ εἵνεκα καὶ

11, τόν γε ἢ! 84. δὴ Ἀτῦρεοτ: δὲ

10

1ὅ

φι

10

1ὅ

20

80

ἨΡΟΔΟΤΟΥ 297

ταῦτα ἐποίεξυν' ἐκλεέίσπτοντες τὰς τάξις ἐφοίτων ϑεησό- μενοι Ἰασίστιον. μετὰ δὲ ἔδοξέ σφι ἐπικαταβῆναι ἐς Πλα- ταιάς᾽ ὃ γὰρ χῶρος ἐφαίνετο πολλῷ ἐὼν ἐπιτηδεότερός σφι ἐνστρατοπεδεύεσϑαι ὃ Πλαταιικὸς τοῦ Ἐρυϑραίου τά τε ἄλλα καὶ εὐυδρότερος. ἐς τοῦτον δὴ τὸν χῶρον καὶ ἐπὶ τὴν χρήνην τὴν Γαργαφίέην τὴν ἐν τῷ χώρῳ τούτῳ ἐοῦσαν ἔδοξέ σφι χρεὸν εἶναι ἀπικέσθαι καὶ διαταχϑέντας στρα- τοπεδεύεσϑαι. ἀναλαβόντες δὲ τὰ ὅπλα ἤισαν διὰ τῆς ὑπωρέης τοῦ Κιϑαιρῶνος παρὰ Ὑσιὰς ἐς τὴν Πλαταιέδα γῆν, ἀπικόμενοι δὲ ἐτάσσοντο κατὰ ἔϑνεα πλησίον τῆς τε χρήνης τῆς Γαργαφίης καὶ τοῦ τεμένεος τοῦ “4νδρο- χράτεος τοῦ ήρωος, διὰ ὄχϑων τε οὐκ ὑψηλῶν καὶ ἀπέ- δου χώρου.

Ἐνϑαῦτα ἐν τῇ διατάξι ἐγένετο λόγων πολλῶν ὧϑι- 26 σμὸς Τεγεητέων τε καὶ 41ϑηναίων" ἐδικαίευν γὰρ αὑτοὶ ἑκάτεροι ἔχειν τὸ ἕτερον κέρας, καὶ καινὰ καὶ παλαιὰ παραφέροντες ἔργα. τοῦτο μὲν οἱ Τεγεῆται ἔλεγον τάδε. “ἡμεῖς αἷεί κοτε ἀξιεύμεϑα ταύτης τῆς τάξιος ἐκ τῶν συμμάχων ἁπάντων, ὅσαι ἤδη ἔξοδοι κοιναὶ ἐγένοντο Πε- λοποννησίοισι καὶ τὸ παλαιὸν χαὶ τὸ νέον, ἐξ ἐχείνου τοῦ χρόνου ἐπείτε Ἡρακλεῖδαι ἐπειρῶντο μετὰ τὸν Εὐρυ- σϑέος ϑάνατον κατιόντες ἐς Πελοπόννησον τότε εὑρό- μεϑα τοῦτο διὰ πρῆγμα τοιόνδε. ἐπεὶ μετὰ ᾿Αχαιῶν καὶ ᾿Ιώνων τῶν τότε ἐόντων ἐν Πελοποννήσῳ ἐκβοηϑήσαντες ἐς τὸν ᾿Ισϑμὸν ἱζόμεϑα ἀντίοι τοῖσι κατιοῦσι, τότε ὧν λόγος Ὕλλον ἀγορεύσασϑαι ὡς χρεὸν εἴη τὸν μὲν στρατὸν τῷ στρατῷ μὴ ἀνακινδυνεύειν συμβάλλοντα, ἐκ δὲ τοῦ Πελοποννησίου στρατοπέδου τὸν ἂν σφέων αὐτῶν χκρί- γωσι εἶναι ἄριστον, τοῦτόν οἱ μουνομαχῆσαι ἐπὶ διακει- μένοισι. ἔδοξέ τε τοῖσι Πελοποννησίοισι ταῦτα εἶναι ποιητέα καὶ ἔταμον ὅρκιον ἐπὶ λόγῳ τοιῷδε, ἣν μὲν

Ὕλλος νικήσῃ τὸν Πελοποννησίων ἡγεμόνα, κατιέναι Ἥρα-

κλείδας ἐπὶ τὰ πατρώια, ἣν δὲ νικηϑῇ, τὰ ἔμπαλιν Ἥρα-

1. ταῦτα ἐποίευν 8ε0]. Κτῦρεν ἢ 14, πολλὸς Ροον»» ἢ [[ 20. ἀγορή- σασϑαι Οὐταθιοῖ [ 21. συμβάλλοντα Κ: συμβαλόντα ᾿ 381. ὅρκια ΒΟ

298. ἨἩΡΟΔΟΤΟΥῚ

κλείδας ἀπαλλάσσεσϑαι καὶ ἀπάγειν τὴν στρατιὴν ἑκατόν τὸ ἐτέων μὴ ζητῆσαι κάτοδον ἐς Πελοπόννησον. τπεροε- χρίϑη τὸ δὴ ἔκ πάντων τῶν συμμάχων ἐϑελοντὴς Ἔχεμος ὃ Ἡερόπου τοῦ Φηγέος στρατηγός τε ἐὼν καὶ βασιλεὺς ἡμέτερος, καὶ ἐμουνομάχησέ τε καὶ ἀπέχτεινε Ὕλλον. ἔχ τούτου τοῦ ἔργου εὑρόμεϑα ἐν Πελοποννησίοισί γε τοῖσι τότε καὶ ἄλλα γέρεα μεγάλα, τὰ διατελέομεν ἔχοντες, καὶ τοῦ κχέρεος τοῦ ἑτέρου αἰεὶ ἡγεμονεύειν κοινῆς ἐξόδου γινομένης. ὑμῖν μέν γυν ὦ “Ζακεδαιμόνιοι οὐκ ἀντιεύ- μεϑα, ἀλλὰ διδόντες αἵρεσιν ὁκοτέρου βούλεσϑε κέρεος ἄρχειν παρέεμεν" τοῦ δὲ ἑτέρου φαμὲν ἡμέας ἱχνέεσϑαι ἡγεμονεύειν κατὰ περ ἐν τῷ πρόσϑε χρόνῳ. χωρίς τὲ τούτου τοῦ ἀπηγημένου ἔργου ἀξιονικότεροι. εἰμὲν 43η- γαίων ταύτην τὴν τάξιν ἔχειν. πολλοὶ μὲν γὰρ καὶ εὖ ἔχοντες πρὸς ὑμέας ἡμῖν, ἄνδρες Σπαρτιῆται ᾿ ἀγῶνες ἀγωνέδαται, πολλοὶ δὲ καὶ πρὸς ἄλλους. οὕτω ὧν δί- καιον ἡμέας ἔχειν τὸ ἕτερον κέρας ἢ πὲρ ᾿4(ϑηναίους" οὗ γάρ σφι ἐστὶ ἔργα οἷά περ ἡμῖν κατεργασμένα, οὔτ᾽ 27 ὧν καινὰ οὔτε παλαιά οἵ μὲν ταῦτα ἔλεγον, ᾿4ϑηναῖοι δὲ πρὸς ταῦτα ὑπεκρίναντο τάδε. “ἐπιστάμεϑα μὲν σύν- ᾿οδον τήνδε μάχης εἵνεχα συλλεγῆναι πρὸς τὸν βάρβαρον, ἀλλ᾽ οὐ λόγων’ ἐπεὶ δὲ ὃ Τεγεήτης προέϑηχκε παλαιὰ καὶ καινὰ λέγειν τὰ ἑκατέροισι ἐν τῷ παντὶ χρόνῳ κατέρ- γασται χρηστά, ἀναγκαίως ἡμῖν ἔχει δηλῶσαι πρὸς ὑμέας ὅϑεν ἡμῖν πατρώιον ἐστὶ ἐοῦσι χρηστοῖσι αἰεὶ πρώτοισι εἶναι μᾶλλον ἢ “Ἄρκασι. Ἡρακλείδας, τῶν οὗτοι φασὶ ἀἁποχτεῖναι τὸν ἡγεμόνα ἐν ᾿Ισϑμῷ, τοῦτο μὲν τούτους, πρότερον ἐξελαυνομένους ὑπὸ πεάντων Ἑλλήνων ἐς τοὺς ἀπικοίατο φεύγοντες δουλοσύνην πρὸς ᾿ἥυκηναίων, μοῦνοι ὑποδεξάμενοι τὴν Εὐρυσϑέος ὕβριν κατείλομεν, σὺν ἐκεί- γοισι μάχῃ νικήσαντες τοὺς τότε ἔχοντας Πελοπόννησον. τοῦτο δὲ “Τργείους τοὺς μετὰ Πολυνείκεος ἐπὶ Θήβας ἐλά-

8. τῶν οπι. ΡΗ ἵ 4. Κηφέος δι. || θ. γε 8ι.: τε 4806, οι. ΡΗ ἢ 11. ἐς ἡμέας Κοοι || 22. χαὶ παλαιὰϊἵ 21. τοῦτο μὲν οἱ. ἢ ἢ 29. ἡμεῖς μοῦνοι

16

ΒΡΟΔΟΙΟΥ! 299

σαντας, τελευτήσαντας τὸν αἰῶνα καὶ ἀτάφους κειμένους, στρατευσάμενοι ἐπὶ τοὺς Καὸμείους ἀνελέσϑαι τε τοὺς γεχροὺς φαμὲν καὶ ϑάψαι τῆς ἡμετέρης ἐν Ἐλευσῖνι. ἔστι δὲ ἡμῖν ἔργον εὖ ἔχον καὶ ἐς ““μαζονίδας τὰς ἀπὸ Θερ- μώδοντος ποταμοῦ ἐσβαλούσας κοτὲ ἐς γῆν τὴν “Ἀττικήν, καὶ ἐν τοῖσι Τρωικοῖσι πόνοισι οὐδαμῶν ἐλειπόμεϑα. ἀλλ᾽ οὐ γάρ τι προέχει τούτων ἐπιμεμνῆσϑαι" καὶ γὰρ ἂν χρηστοὶ τότε ἐόντες ὠυτοὶ νῦν ἂν εἶεν φλαυρότεροι, καὶ τότε ἐόντες φλαῦροι γῦν ἂν εἶεν: ἀμείνονες. παλαιῶν 10 μέν γυν ἔργων ἅλες ἔστω" ἡμῖν δὲ εἶ μηδὲν. ἄλλο ἐστὶ ἀποδεδεγμένον, ὥσπερ ἐστὶ πολλά τε καὶ εὖ ἔχοντα εἶ τεοῖσι καὶ ἄλλοισι Ἑλλήνων, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ ἐν αρα- ϑῶνι ἔργου ἄξιοι εἰμὲν τοῦτο τὸ γέρας ἔχειν καὶ ἄλλα πρὸς τούτῳ, οἵτινες μοῦνοι Ἑλλήνων δὴ μουνομαχήσαντες 18 τῷ Πέρσῃ καὶ ἔργῳ τοσούτῳ ἐπιχειρήσαντες, περιεγενό- μεϑα καὶ ἐνικήσαμεν ἔϑνεα ἕξ τε καὶ τεσσεράχοντα. ἀρ᾽ οὐ δίκαιοι εἰμὲν ἔχειν ταύτην τὴν τάξιν ἀπὸ τούτου μού- γου τοῦ ἔργου; ἃ ἀλλ οὐ γὰρ ἐν τῷ τοιῷδε τάξιος εἵνεκα στασιάζειν πρέπει, ἄρτιοι εἰμὲν πείϑεσϑαι ὑμῖν ὦ “ακε- 20 δαιμόνιοι, ἵνα δοκέει ἐπιτηδεότατον ἡμέας εἶναι ἑστάναι καὶ κατ᾽ οὕστινας᾽ πάντῃ γὰρ τεταγμένοι πειρησόμεϑα εἶναι χρηστοί. ἐξηγέεσϑε δὲ ὡς πεισομένων οἵ μὲν ταῦτα ἀμείβοντο, “αχεδαιμονίων δὲ ἀνέβωσε ἅπαν τὸ στρατόπεδον “4ϑηναίους ἀξιονικοτέρους εἶναι ἔχειν τὸ κέ- η5 ρας ἢ περ ᾿Αρκάδας. οὕτω δὴ ἔσχον οἱ ᾿43ϑηναῖοι καὶ ὑπερεβάλοντο τοὺς Τεγεήτας.

ἹΜετὰ δὲ ταῦτα ἐτάσσοντο ὧδε οἱ ἐπιφοιτῶντές τε 28 καὶ οἱ ἀρχὴν ἐλθόντες Ἑλλήνων. τὸ μὲν δεξιὸν κέρας εἶχον .Ζαχεδαιμονίων μύριοιε᾽ τούτων δὲ τοὺς πεντακισ-

80 χιλίους ἐόντας Σπαρτιήτας ἐφύλασσον ψιλοὶ τῶν εἱλώ- των πεντακισχίλιοι χαὶ τρισμύριοι, περὶ ἄνδρα ἕκαστον ἑπτὰ τεταγμένοι. προσεχέας δὲ σφίσι εἵλοντο ἑστάναι οἱ Σπαρτιῆται τοὺς Τεγεήτας καὶ τιμῆς εἵνεκα καὶ ἀρε- τῆς᾽ τούτων δ᾽ ἦσαν ὅπλῖται χίλιοι καὶ πεντακόσιοι.

οι

82. σφισι Ὁ, σφι οεοἰετὶ

800 ἨΡΟΔΟΤΟΥῚΙ

μετὰ δὲ τούτους ἵσταντο Κορινϑίων πεντακχισχέλιοι, πεαρὰ δὲ σφίσι εὕροντο παρὰ Παυσανέεω ἑστάναι Ποτιδαιητέων τῶν ἐκ Παλλήνης τοὺς παρεόντας τριηκοσίους. τούτων δὲ ἐχόμενοι ἵσταντο “ρκάδες Ὀρχομένιοι ἑξαχόσιοι, τούτων δὲ Σικυώνιοι τρισχίλιοι. τούτων δὲ εἴχοντο Ἐπιδαυρέων ὀχταχόσιοι. παρὰ δὲ τούτους Τροιζηνίων ἐτάσσοντο χέλιοι, Τροιζηνίων δὲ ἐχόμενοι “1επερεητέων διηκόσιοι, τούτων δὲ Μυκηναίων καὶ Τιρυνϑίέων τετραχόσιοι, τούτων δὲ ἐχόμε- γοι Φλειάσιοι χέλιοι. παρὰ δὲ τούτους ἔστησαν ἝἭμιονέες τριηχόσιοι. ἙἭ,μιονέων δὲ ἐχόμενοι ἵσταντο Ἐρετριέων τε καὶ Στυρέων ἑξακόσιοι, τούτων δὲ Χαλκιδέες τετραχόσιοι, τούτων δὲ ᾿Τμπρακιητέων πενταχόσιοι. μετὰ δὲ τούτους “Ζευκαδίων καὶ “Ἀναχτορίων ὑκταχόσιοι ἔστησαν, τούτων δὲ ἐ ἐχόμενοι Παλέες οἱ ἐκ Κεφαλληνίης διηκόσιοι. μετὰ δὲ τούτους «Αἰγινητέων πεντακόσιοι ἐτάχϑησαν. παρὰ δὲ του- τους ἐτάσσοντο εγαρέων τρισχίλιοι. εἴχοντο δὲ τούτων Πλαταιέες ἑξακόσιοι. τελευταῖοι δὲ καὶ πρῶτοι ᾿44ϑη- γαῖοι ἐτάσσοντο, κέρας ἔχοντες τὸ εὐώνυμον, ὀχτακισχίλεοι" 29 ἐστρατήγεε δ᾽ αὑτῶν “Ἀριστείδης ὃ “τυσιμάχου. οὗτοι, τελὴν τῶν ἑπτὰ περὶ ἕκαστον τεταγμένων Σπαρτιήτῃσι, ἦσαν ὁπλῖται, σύμσταντες ἐόντες ἀριϑμὸν τρεῖς τε μυριάδες καὶ ὀχτὼ χιλιάδες καὶ ἑκατοντάδες ἑπτά. ὁπλῖται μὲν οἱ πάντες συλλεγέντες ἐπὶ τὸν βάρβαρον ἦσαν τοσοῦτοι, ψιυ- λῶν δὲ πλῆϑος ἦν τόδε, τῆς μὲν Σπαρτιητικῆς τάξιος 7τε»- τακισχέλιοι καὶ τρισμύριοι ἄνδρες, ὡς ἐόντων ἑἕτετὰ ττερὶ ἕχαστον ἄνδρα, καὶ τούτων πᾶς τις παρήρτητο ὡς ἐς πόλε- μον" οἱ δὲ τῶν λοιπῶν «“ακεδαιμονίων καὶ Ἑλλήνων Ψψιλοί, ὡς εἷς περὶ ἕκαστον ἐὼν ἄνδρα, πενταχόσιοι καὶ τετρακισς- 90 χέλιοε καὶ τρισμύριοι ἦσαν. ψιλῶν μὲν δὴ τῶν ἅπάν- των τῶν μαχίμων ἦν τὸ πλῆϑος ἕξ τὸ μυριάδες καὶ ἐννέα χιλιάδες καὶ ἑκατοντάδες πέντε, τοῦ δὲ σύμπαντος τοῦ Ἑλληνικοῦ τοῦ συνελθόντος ἐς Πλαταιὰς σύν τε ὁπλέτῃσι χαὶ ψιλοῖσι τοῖσε μαχίμοισι ἕνδεκα μυριάδες ἦσαν, μιῆς

9. 13. ἕστασαν ΡΗ ᾿ 30. τῶν ροβέ ἁπάντων ϑβυρρ!ενῖ! 8. ἢ 81. τοῦ! οἴῃ. ἢ, στρατοῦ τοῦ 58ι.

2

Θι

10

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂! 801

χιλιάδος, πρὸς δὲ ὀκτακοσίων ἀνδρῶν καταδέουσαι. σὺν δὲ Θεσπιέων τοῖσι παρεοῦσι ἐξετεληροῦντο αἱ ἕνδεκα μυ- ριάδες᾽ παρῆσαν γὰρ καὶ Θεσπιέων ἔν τῷ στρατοπέδῳ οἱ περιξόντες, ἀριϑμὸν ἐς ὀχταχοσίους καὶ χιλίους" ὅπλα δὲ οὐδ᾽ οὗτοι᾽ εἶχον. οὗτοι μέν νυν ταχϑέντες ἐπὶ τῷ ᾿σωπῷ ἐστρατοπεδεύοντο.

Οἱ δὲ ἀμφὶ Μαρδόνιον βάρβαροι ὡς ἀπεκήδευσαν 81 ἸΜασίστιον, παρῆσαν, πυϑόμενοι τοὺς Ἕλληνας εἶναι ἐν Πλαταιῇσι, καὶ αὐτοὶ ἐπὶ τὸν Πσωπὸν τὸν ταύτῃ δέοντα. ἀπικόμενοι δὲ ἀντετάσσοντο ὧδε ὑπὸ Μαρδονίου. κατὰ μὲν “Ταχκεδαιμονέους ἔστησε Πέρσας. καὶ δὴ πολλὸν γὰρ περιῆσαν πλήϑεϊ οἱ Πέρσαι, ἐπί τε τάξις πλεῦνας ἐκε- κοσμέατο καὶ ἐπεῖχον τοὺς Τεγεήτας. ἔταξε δὲ οὕτω" ὃ τι μὲν ἣν αὐτῶν δυνατώτατον πᾶν ἀπολέξας ἔστησε ἀν- τίον “Ἰακεδαιμονίων, τὸ δὲ ἀσθενέστερον παρέταξε κατὰ τοὺς Τεγεήτας. ταῦτα δ᾽ ἐποίεε φραζόντων τε καὶ διδα- σχόντων Θηβαίων. Περσέων δὲ ἐχομένους ἔταξε Μήδους" οὗτοι δὲ ἐπέσχον Κορινϑίους τε καὶ Ποτιδαιήτας καὶ ᾿Ορχομενίους τε καὶ Σικυωνίους. Μήδων δὲ ἐχομένους ἔταξε Βακτρίους" οὗτοι δὲ ἐπέσχον Ἐπιδαυρίους τε καὶ Τροιζηνίους καὶ “επρεήτας τε καὶ Τιρυνϑίους καὶ υχη- γαίους τε καὶ Φλειασίους. μετὰ δὲ Βακτρίους ἔστησε Ἴν- δούς" οὗτοι δὲ ἐπέσχον ἙἭ,μιονέας τε καὶ Ἐρετριέας καὶ Στυρέας τε χαὶ Χαλκιδέας. Ἰνδῶν δὲ ἐχομένους Σάκας ἔταξε, οἱ ἐτέσχον Αμπρακειήτας τὸ χαὶ :Τναχτορίους καὶ “Ζευκαδίους καὶ Παλέας καὶ Αἰγινήτας. Σακέων δὲ ἔχο- μένους ἔταξε ἀντία ᾿ϑηναίων τε καὶ Πλαταιέων καὶ Μεγαρέων Βοιωτούς τε καὶ “Τοχροὺς καὶ Υηγλιέας τε καὶ Θεσσαλοὺς καὶ Φωχέων τοὺς χιλίους" οὐ γὰρ ὧν ἅπαν- τες οἱ Φωχέες ἐμήδισαν, ἀλλὰ τινὲς αὐτῶν καὶ τὰ Ἑλλή- γων ηὖξον περὶ τὸν Παρνησσὸν κατειλημέόνοι, καὶ ἐνθεῦτεν ὁρμώμενοι ἔφερόν τε καὶ γον τήν τε ἸΠαρδονίου στρατιὴν καὶ τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ ἐόντας “Ελλήνων. ἔταξε δὲ καὶ ακε-.

18. χαὶ τοὺς ἢ ῃ 14. αὐτῶν ἄεΡαυν: αὐτοῦ ἢ 28. λευχαδίους τε χαὶ Κὶ || 91. χατειλημένοι ΟΡ: χατειλημμένοι

802 ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ

δόνας τε καὶ τοὺς περὶ Θεσσαλίην οἰκημένους κατὰ τοὺς 82 4ϑηναίους. ταῦτα μὲν τῶν ἐϑνέων τὰ μέγιστα ὠνό- μασται τῶν ὑπὸ Μαρδονίου ταχϑέντων, τὰ περ ἐπιφα- γέστατά τε ἦν καὶ λόγου πλείστου" ἐνῆσαν δὲ καὶ ἄλλων ἐθνέων ἄνδρες ἀναμεμιγμένοι, Φρυγῶν τὰ καὶ Θρηίκων χαὶ υσῶν τε καὶ Παιόνων καὶ τῶν ἄλλων, ἐν δὲ καὶ «Αἰθιόπων τε καὶ Αἀϊγυπτίων οἵ τε ἙἭ, ρμοτύβιες καὶ οἱ Καλασίριες καλεόμενοι μαχαιροφόροι, οἵ ττδρ εἰσὶ Αἰ- γυπτέων μοῦνοι μάχιμοι. τούτους δὲ ἔτι ἐν Φαλήρῳ ἐὼν ἀπὸ τῶν γεῶν ἀπεβιβάσατο ἐόντας ἐπιβάτας" οὐ γὰρ ἐτάχϑησαν ἐς τὸν πεζὸν τὸν ἅμα Ξέρξῃ ἀπικόμενον ἐς ᾿“ϑήνας «Αἰγύπτιοι. τῶν μὲν δὴ βαρβάρων ἤσαν τριή- χοντα μυριάδες, ὡς καὶ πρότερον δεδήλωται" τῶν δὲ Ἕλ- λήνων τῶν Μαρδονίου συμμάχων οἷδε μὲν οὐδεὶς ἀριϑμόν" οὐ γὰρ ὦν ἠριϑμήϑησαν᾽ ὡς δὲ ἐπεικάσαι, ἐς πέντε μυριά- δας συλλεγῆναι εἰκάζω. οὗτοι οἱ παραταχϑέντες πεζοὶ ἦσαν, ἡ δὲ ἵππος χωρὶς ἐτέταχτο.

33 Ὡς δὲ ἄρα πάντες οἱ ἐτετάχατο κατὰ ἔϑνεα καὶ κατὰ τέλεα, ἐνθαῦτα τῇ δευτέρῃ ἡμέρῃ ἐϑύοντο καὶ ἀμφότεροι. Ἕλλησι μὲν Τισαμενὸς ᾿ΑἈντιόχου ἦν ὃ ϑυόμενος" οὗτος γὰρ δὴ εἵπετο τῷ στρατεύματι τούτῳ μάντις" τὸν ἐόντα Ἠλεῖον καὶ γένεος τοῦ Ἰαμιδέων [Κλυτιάδη»] “4ακεδαι- μόνιοι ἐποιήσαντο λεωσφέτερον. Τισαμενῷ γὰρ μαντευο-- μένῳ ἐν Δελφοῖσι περὶ γόνου ἀνεῖλε ἡ Πυϑίη ἀγῶνας τοὺς μεγίστους ἀναιρήσεσϑαι πέντε. ὃ μὲν δὴ ἁμαρτὼν τοῦ χρηστηρίου προσεῖχε γυμνασίοισι ὡς ἀναιρησόμενος γυμνιχοὺς ἀγώνας, ἀσχέων δὲ πεντάεϑλον παρὰ ἕν τά- λαισμα ἔδραμε νικᾶν ᾿Ολυμπιάδα, Ἱερωνύμῳ τῷ «Ανδρέῳ ἐλϑὼν ἐς ἔρεν. «“Τακεδαιμόνιοι δὲ μαϑόντες οὐκ ἐς γυμνιε-- χοὺς ἀλλ᾽ ἐς ἀρηίους ἀγῶνας φέρον τὸ Τισαμενοῦ μαν- τήιον, μισϑῷ ἐπειρῶντο πείσαντες Τισαμενὸν ποιέεσϑαε ἅμα Ἡρακλειδέων τοῖσι βασιλεῦσι ἡγεμόνα τῶν πολέμων.

θ. χαὶ Μυσῶν ϑ8υρτᾶ ροβί Φρυγῶν τε ἢ ἢ] 15. ἐπεικάσαι ἐστὶ 486, ἀπεικάσαι ἐστὶ Ρ, ἀπειχάσαι ἢ} 18. κατά τε ἔϑνεα ἢ ἢ] 22. Κλυτιάδην ἀ6]. ὙΔΙΟΚΟΉΔΟΓ

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ 808

ὃ δὲ ὁρέων περὶ πολλοῦ ποιξυμένους Σπαρτιήτας φίλον αὐτὸν προσϑέσϑαι, μαϑὼν τοῦτο ἀνετίμα, σημαίνων σφι ὡς ἢν μὲν πολιήτην σφέτερον ποιήσωνται τῶν πάντων μεταδιδόντες, ποιήσει ταῦτα, ἐπ᾿ ἄλλῳ μισϑῷ δ᾽ οὔ. Σπαρτιῆται δὲ πρῶτα μὲν ἀκούσαντες δεινὰ ἐποιεῦντο καὶ μετίεσαν τῆς χρησμοσύνης τὸ παράπαν, τέλος δὲ δεί- ματος μεγάλου ἐπικρεμαμένου τοῦ Περσικοῦ τούτου στρα- τεύματος καταίνεον μετιόντες. ὃ δὲ γνοὺς τετραμμένους σφέας οὐδ᾽ οὕτω ἔτι ἔφη ἀρκέεσϑαι τούτοισι μούνοισι, ἀλλὰ δεῖν ἔτι τὸν ἀδελφεὸν ἑωυτοῦ Ἤγίην γίνεσθαι Σπαρ- τιήτην ἐπὶ τοῖσι αὐτοῖσι λόγοισι τοῖσι καὶ αὐτὸς γένεται.

ταῦτα δὲ λέγων οὗτος ἐμιμέετο Μελάμποδα, ὡς εἴχκασαι 34

βασιληίην τὲ καὶ πολιτηίην αἰτεομένους. καὶ γὰρ δὴ καὶ Μελάμπους τῶν ἐν “Ἵργεὶ γυναικῶν μανεισέων, ὡς μιν οἱ ᾿Αργεῖοι ἐμισϑοῦντο ἐκ Πύλου παῦσαι τὰς σφετέρας γυναῖκας τῆς νούσου, μισϑὸν προετδένατο τῆς βασιληίης τὸ ἥμισυ. οὐκ ἀνασχομένων δὲ τῶν :Τργείων ἀλλ᾽ ἀπιόν- των, ὡς ἐμαίνοντο πλεῦνες τῶν γυναικῶν, οὕτω δὴ ὕπο- στάντες τὰ ὃ Μελάμπους προετεένατο ἤισαν δώσοντές οἱ ταῦτας. ὃ δὲ ἐνθαῦτα δὴ ἐπορέγεταε δρέων αὐτοὺς τετραμμένους, φάς, ἣν μὴ καὶ τῷ ἀδελφεῷ Βίαντι μετα- δῶσι τὸ τριτημόριον τῆς βασιληίης, οὐ ποιήσειν τὰ βού- λονται. οἱ δὲ ᾿Αργεῖοι ἀπειληϑέντες ἐς στεινὸν καται-

γέουσι καὶ ταῦτα. ὡς δὲ καὶ Σπαρτιῆται, ἐδέοντο γὰρ 38

δεινῶς τοῦ Τισαμενοῦ, πάντως. συνεχώρεόν οἷ. συγχωρη- σάντων δὲ καὶ ταῦτα τῶν Σπαρτιητέων, οὕτω δὴ πέντε σφε μαντευόμενος ἀγῶνας τοὺς μεγίστους Τισαμενὸς ὃ Ἠλεῖος, γενόμενος Σπαρτιήτης, συγχαταιρέει. μοῦνοι δὲ

. δὴ πάντων ἀνθρώπων ἐγένοντο οὗτοι Σπαρτιήτῃσι πολιῆ-

ται. οἱ δὲ πέντε ἀγῶνες οἵδε ἐγένοντο, εἷς μὲν καὶ πρῶ- τος οὗτος ὃ ἐν Πλαταιῇσι, ἐπὶ δὲ ὃ ἐν Τεγέη πρὸς Τεγεή- τας τῷ καὶ “Τργείους γενόμενος, μετὰ δὲ ὃ ἐν 4Διπαιεῦσι πρὸς ρκαδας πάντας πλὴν ἸΠαντινέων, ἐπὶ δὲ ὃ ἵεσ-

5. δεινά τε 8ι. ἢ ἐποιεῦντο ΚΠ, Ἀεΐδκε: ἐποίευν τε ἢ 8. μετιόντες Κ: μετιέντες || 10. τὸν] χαὶ τὸν 5} 18. αἰτεομένους 81.: αἰτεόμενος ἵν, αἰτεό- μενον Βεἶΐϑικε [|| 26. Τισαμενοῦ μάντιος, συνεχώρεόν οἱ [ 32. τε οι. ΡΗ

804 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι

σηνίων ὁ πρὸς Ἰϑώμῃ, ὕστατος δὲ ὃ ἐν Τανάγρῃ πρὸς ᾿ϑηνγαίους τε καὶ ““ργείους γενόμενος" οὗτος δὲ ὕστατος κατεργάσϑη τῶν τειέντε ἀγώνων.

Οὗτος δὲ τότε τοῖσι Ἕλλησι ὃὄ Τισαμενός ᾿ ἀγόντων τῶν Σπαρτιητέων, ἐμαντεύετο ἔν τῇ Πλαταιίδι. τοῖσι μέν γυν Ἕλλησι καλὰ ἐγίνετο τὰ ἱρὰ ἀμυνομένοισε, δια-

81 βᾶσι δὲ τὸν σωπὸν καὶ μάχης ἄρχουσι οὔ. ἸΠαρδονέῳ

δὲ προϑυμεομένῳ μάχης ἄρχειν οὐκ ἐπιτήδεα ἐγένετο τὰ ἱρά, ἀμυνομένῳ δὲ καὶ τούτῳ καλά. καὶ γὰρ οὗτος Ἕλλη- νικοῖσι ἱροῖσι ἐχρᾶτο, μάντιν ἔχων “Ηγησίστρατον ἄνδρα Ἠλεῖόν τε καὶ τῶν Τελλιαδέων ἐόντα λογιμώτατον, τὸν δὴ πρότερον τούτων Σπαρτιῆται λαβόντες ἔδησαν ἐπὶ ϑανάτῳ ὡς πεπογνϑότες πολλά τε καὶ ἀνάρσια ὑπ᾽ αὐτοῦ. ὃ δὲ ἐν τούτῳ τῷ κακῷ ἐχόμενος, ὥστε τρέχων περὶ τῆς ψυχῆς πρό τε τοῦ ϑανάτου πεισόμενος πολλά τε καὶ λυγρά, ἔργον ἐργάσατο μέζον λόγου. ὡς γὰρ δὴ ἐδέδετο ἐν ξύλῳ σιδηροδέτῳ, ἐσενειχϑέντος κως σιδηρίου ἔχράτησε, αὐτίκα δὲ ἐμηχανᾶτο ἀνδρηιότατον ἔργον πάντων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν σταϑμησάμενος γὰρ ὅκως ἐξελεύσεταί οἱ τὸ λοιπὸν τοῦ ποδός, ἀπεέταμε τὸν ταρσὸν ἑωυτοῦ. ταῦτα δὲ ποιήσας, ὡς φυλασσόμενος ὑπὸ φυλάκων, διορύξας τὸν τοῖχον ἀπέδρη ἐς Τεγέην, τὰς μὲν νύχτας πορευόμε- γος, τὰς δὲ ἡμέρας καταδύνων ἐς ὕλην καὶ αὐλιζόμενος, οὕτω ὥς «“Τακεδαιμονέων πανδημεὶ διζημένων τρίτῃ εὺ- φοόνῃ γενέσθαι ἔν Τεγέῃ, τοὺς δὲ ἐν ϑώματι μεγάλῳ ἐνέχεσϑαι τῆς τε τόλμης, ὁρῶντας τὸ ἡμίτομον τοῦ ποδὸς χείμενον, κἀκεῖνον οὗ δυναμένους εὑρεῖν. τότε μὲν οὕτω διαφυγὼν ““ακεδαιμονέους καταφεύγει ἐς Τεγέην ἐοῦσαν οὐκ ἀρϑμίην “ακεδαιμονίοισι τοῦτον τὸν χρόνον" ὑγιὴς δὲ γενόμενος καὶ προσποιησάμενος ξύλινον πόδα κατε- στήκεε ἐκ τῆς ἰϑέης ““ακεδαιμονίοισι πολέμιος. οὐ μέντοι ἔς γε τέλος οἱ συνήνειχε τὸ ἔχϑος τὸ ἐς “Ζακεδαιμονέους συγκεχυρημένον᾽ ἥλω γὰρ μαντευόμενος ἐν Ζακύνθῳ ὑπ᾽ αὑτῶν καὶ ἀπέϑανε.

1. Ἰθώμῃ Ῥαϊπιετίυβ: ἰσθμῷ ἢ 20. αὐτοῦ ἢ 21. ὥστε ἢ }} 24. ὥστε ΡΗ 1] 38. συγχεχρημένον Ἐεἰδὶκα

γι

0

φΦι

10

16

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι 80ὅ ͵

Ὃ μέντοι ϑάνατος ὃ Ἡγησιστράτου ὕστερον ἐγένετο 38 τῶν Πλαταιιχῶν, τότε δὲ ἐπὶ τῷ ““σωπῷ Μαρδονίῳ με- μισϑωμένος οὐκ ὀλίγου ἐϑύετό τε καὶ προεϑυμέετο κατά τὸ τὸ ἔχϑος τὸ “ακεδαιμονέων καὶ κατὰ τὸ κέρδος. ὡς δὲ οὐκ ἐκαλλιέρεε ὥστε μάχεσϑαι οὔτε αὐτοῖσι Πέρσῃσι οὔτε τοῖσι μετ᾽ ἐκείνων ἐοῦσι Ἑλλήνων (εἶχον γὰρ καὶ οὗτοι ἐπ᾿ ἑωυτῶν μάντιν Ἱππόμαχον ““ευκάδιον ἄνδρο), ἐπιρρεόντων δὲ τῶν Ἑλλήνων καὶ γενομένων πλεύνων, Τιμηγενέδης ὃ Ἕρπυος ἀνὴρ Θηβαῖος συνεβούλευσε ἥαρ- δονίῳ τὰς ἐκβολὰς τοῦ Κιϑαιρῶνος φυλάξαι, λέγων ὡς ἐπιρρέουσι οἱ Ἕλληνες αἰεὶ ἀνὰ πᾶσαν ἡμέρην καὶ ὡς ἀπολάμψοιτο συχνούς. ἡμέραι δέ σφι ἀντικατημένοισι 39 ἤδη ἐγεγόνεσαν ὀκτώ, ὅτε ταῦτα ἐχεῖνος συγεβούλευς ΖΖαρ- δονέῳ. ὃ δὲ μαϑὼν τὴν παραίνεσιν εὖ ἔχουσαν, ὡς εὺ- φρόνη ἐγένετο, πέμπει τὴν ἵππον ἐς τὰς ἐχβολὰς τὰς Κιϑαιρωνίδας αἱ ἐπὶ Πλαταιέων φέρουσι, τὰς Βοιωτοὶ μὲν Τρεῖς κεφαλὰς καλέουσι, ϑηναῖοι δὲ ΖΔρυὸς κεφα- λάς. πεμφϑέντες δὲ οἱ ἱππόται οὐ μάτην ἀπίκοντο" ἐσβάλλοντα γὰρ ἐς τὸ πδδίον λαμβάνουσι ὑποζύγιά τε πεντακόσια, σιτία ἄγοντα ἀπὸ Πελοπογνήσου ἐς τὸ στρα- τόγεεδον, καὶ ἀνθρώπους οἱ εἵποντο τοῖσι ζεύγεσι. ἑλόν- τες δὲ ταύτην τὴν ἄγρην οἱ Πέρσαι ἀφειδέως ἐφόνευον, οὗ φειδόμενοι οὔτε ὑποζυγίου οὐδενὸς οὔτε ἀνθρώπου. ὡς δὲ ἄδην εἶχον χτείνοντες, τὰ λοιπὰ αὐτῶν ἤλαυνον περιβαλόμενοι παρά τὸ ἹΠαρδόνιον καὶ ἐς τὸ στρατόπεδογ.

Μετὰ δὲ τοῦτο τὸ ἔργον ἑτέρας δύο ἡμέρας διέτριψαν, 40 οὐδέτεροι βουλόμενοι μάχης ἄρξαι" μέχρι μὲν γὰρ τοῦ Ἀσωποῦ ἐπήισαν οἱ βάρβαροι πειρώμενοι τῶν Ἑλλήνων, διέβαινον δὲ οὐδέτεροι. ἡ μέντοι ἵππος ἡ Μαρδονίου αἰεὶ προσέκειτό τε καὶ ἐλύπεε τοὺς Ἕλληνας" οἱ γὰρ Θη- βαῖοι, ἅτε μηδίζοντες μεγάλως, προϑύμως ἔφερον τὸν πόλεμον καὶ αἰεὶ κατηγέοντο μέχρε μάχης, τὸ δὲ ἀπὸ τούτου παραδεχόμενοι Πέρσαι τε καὶ Μῆδοι μάλα ἔσκον οἣ ἀπεδείκνυντο ἀρετάς.

4. τε οτι. Ρἢ ἢ 9. τιμηγενίδης ἢ: τιμογενίδης ᾿ 25. τε οπι, 4480 ἢ}

31. προϑύμως τεῖ Ἠοτχοάοίπε 11. 20

806 ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ

Μέχρι μέν νυν τῶν δέκα ἡμερέων οὐδὲν ἐπὶ τελεῦν ἐγίνετο τούτων᾽ ὡς δὲ ἑνδεκάτη ἐγεγόνεδ ἡμέρη ἀντικατη- μένοισι ἐν Πλαταιῇσι, οἵ τε δὴ Ἕλληνες πολλῷ τελεῦνες ἐγεγόνεσαν καὶ ἸΠαρδόνιος περιημέκτεε τῇ ἕδρῃ. ἐνθαῦτα ἐς λόγους ἦλϑον Μαρδόνιός τὸ ὃ Γοβρύεω καὶ “Τρτάβα- ζος ὁ Φαρνάκεος, ὃς ἐν ὀλίγοισι Περσέων ἣν ἀνὴρ δόκιμος σεαρὰ Ξέρξῃ. βουλευομένων δὲ αἵδε ἦσαν αἱ γνῶμαι, ἣ μὲν ᾿Ιρταβάζου ὡς χρεὸν εἴη ἀναζεύξαντας τὴν ταχίστην πάντα τὸν στρατὸν ἰέναι ἐς τὸ τεῖχος τὸ Θηβαίων, ἔνϑα σῖτόν τέ σφι ἐσενηνεῖχϑαι πολλὸν καὶ χόρτον τοῖσι ὕπο- ζυγέοισι, κατ᾽ ἡσυχίην τε ἱζομένους διαπρήσσεσθαι σποι- εὔντας τάδε. ἔχειν γὰρ χρυσὸν πολλὸν μὲν ἐπίέσημον πολ- λὸν δὲ καὶ ἄσημον, πολλὸν δὲ ἄργυρόν τε καὶ ἐκπώματα" τούτων φειδομένους μηδενὸς διαπέμπειν ἐς τοὺς Ἕλληνας, Ἑλλήνων δὲ μάλιστα ἐς τοὺς προεστεῶώτας ἐν τῆσι πόλισι, καὶ ταχέως σφέας παραδώσειν τὴν ἐλευϑερίην᾽ μηδὲ ἀνα- κινδυνεύειν συμβάλλοντας. τούτου μὲν ἡ αὐτὴ ἐγένετο καὶ Θηβαίων γνώμη, ὡς προειδότος πλεῦν τι καὶ τούτου, Μαρδονίου δὲ ἰσχυροτέρη τε καὶ ἀγνωμονεστέρη καὶ οὐ- δαμῶς συγγινωσκομένη" δοκέειν τὸ γὰρ πολλῷ κρέσσονα εἶναι τὴν σφετέρην στρατιὴν τῆς Ἑλληνικῆς, συμβάλλειν τὸ τὴν ταχίστην μηδὲ περιορᾶν συλλεγομένους ἔτι πλεῦ- γας τῶν συλλελεγμένων, τὰ τὲ σφάγια τὰ Ἡγησιστράτου ἐᾶν χαίρειν μηδὲ βιάζεσθαι, ἀλλὰ νόμῳ τῷ Περσέων

42 χρεωμένους συμβάλλειν. τούτου δὲ οὕτω δικαιεῦντος ἀντέ-

λεγε οὐδείς, ὥστε ἐχράτεε τῇ γνώμῃ" τὸ γὰρ κράτος εἶχε τῆς στρατιῆς οὗτος ἐκ βασιλέος, ἀλλ᾽ οὐκ ᾿Αρτάβαζος. μεταπεμψάμενος ὧν τοὺς ταξιάρχους τῶν τελέων καὶ τῶν μετ᾽ ἑωυτοῦ ἐόντων Ἑλλήνων τοὺς στρατηγοὺς εἰρώτα εἴ τι εἰδεῖεν λόγιον περὶ Περσέων ὡς διαφϑερέονται ἐν τῇ Ἑλλάδι. σιγώντων δὲ τῶν ἐπιικλήτων, τῶν μὲν οὐχ εἰδότων τοὺς χρησμούς, τῶν δὲ εἰδότων μὲν ἐν ἀδείῃ δὲ οὗ ποιευ- μένων τὸ λέγειν, αὐτὸς Παρδόνιος ἔλεγε “ἐπεὶ τοίνυν ὑμεῖς ἢ ἴστε οὐδὲν ἢ οὐ τολμᾶτε λέγειν, ἀλλ᾽ ἐγὼ ἐρέω

2. ἐνδεχάτη σφι 8ί. [[18. τε χαὶ ἐχπώματα ϑ8υβρεεία

σι

ΗΡΟΔΟΤΟΥΙ 807

ὡς εὖ ἐπιστάμενος" ἔστι λόγιον ὡς χρεόν ἐστι Πέρσας ἀπικομένους ἐς τὴν Ἑλλάδα διαρπάσαι τὸ ἱρὸν τὸ ἐν Δελφοῖσι, μετὰ δὲ τὴν διαρπαγὴν ἀπολέσθαι πάντας. ἡμεῖς τοίνυν αὐτὸ τοῦτο ἐπιστάμενοι οὔτε ἵμεν ἐπὶ τὸ ὅ ἱρὸν τοῦτο οὔτε ἐτειχειρήσομεν διαρπτάζειν, ταύτης τε εἷ- γεχα τῆς αἰτίης οὐκ ἀπολεόμεϑα. ὥστε ὑμέων ὅσοι τυγχά- γουσι εὔνοοι ἐόντες Πέρσησι, ἥδεσϑε τοῦδε εἵνεκα ὡς περιεσομένους ἡμέας Ἑλλήνων. ταῦτά σφι εἴπας δεύτερα ἐσήμαινε παραρτέεσϑαί τε πάντα καὶ δὑκρινέα ποιέεσθαι 10 ὥς ἅμα ἡμέρῃ τῇ ἐπιούσῃ συμβολῆς ἐσομένης.

Τοῦτον δ᾽ ἔγωγε τὸν χρησμόν, τὸν ἸΠαρδόνιος εἶσεε 48 ἐς Πέρσας ἔχειν, ἐς Ἰλλυριούς τε καὶ τὸν ᾿Εγχελέων στρα- τὸν οἶδα πεποιημένον, ἀλλ᾽ οὐκ ἐς Πέρσας. ἀλλὰ τὰ μὲν Βάχιδι ἐς ταύτην τὴν μάχην [ἐστὶ] πεποιημένα,

ιὅ τὴν δ᾽ ἐπὶ Θερμώδοντι καὶ “σωπῷ λεχεπεοίῃ

Ἑλλήνων σύνοδον καὶ βαρβαρόφωνον ἴυ ἰυγήν,

τῇ πολλοὶ πεσέονται ὑπὲρ λάχεσίν τε μόρον τε

τοξοφόρων Μήδων, ὅταν αἴσιμον ἦμαρ ἐπέλϑῃ, ταῦτα μὲν καὶ παραπλήσια τούτοισι ἄλλα Πουσαίῳ ἔχοντα

20 οἷδα ἐς Πέρσας. ὃ δὲ Θερμώδων ποταμὸς δέει μεταξὺ Τανάγρης τε καὶ Γλίσαντος.

ΟἸΜετὰ δὲ τὴν ἐπειρώτησιν τῶν χρησμῶν χαὶ παραί- 44 γεσιν τὴν ἐκ ἸΠαρδονίου νύξ τὸ ἐγίνετο καὶ ἐς φυλακὰς ἐτάσσοντος ὡς δὲ πρόσω τῆς νυκτὸς προελήλατο καὶ

26 ἡσυχίη ἐδόκεε εἶναι ἀνὰ τὰ στρατόπεδα καὶ μάλιστα οἵ ἄνϑρωποι εἶναε ἐν ὕπνῳ, τηνικαῦτα προσελάσας ἵππῳ πρὸς τὰς φυλαχὰς τὰς ᾿4ϑηναίων ᾿1Ἵλέξανδρος ὁ “1μύν- τδϑω, στρατηγός τὸ ἐὼν καὶ βασιλεὺς Μακεδόνων, ἐδίζητο τοῖσι στρατηγοῖσι ἐς λόγους ἐλϑεῖν. τῶν δὲ φυλάκων οἵ

80 μὲν πλεῦνες παρέμενον, οἱ δ᾽ ἔϑεον ἐπὶ τοὺς στρατηγούς, ἐλϑόντες δὲ ἔλεγον ὡς ἄνθρωπος ἥκοι ἔπε ἵππου ἐκ τοῦ στρατοπέδου τοῦ Μήδων, ὃς ἄλλο μὲν οὐδὲν παραγυμνοῖ ἔπος, στρατηγοὺς δὲ ὀνομάζων ἐθέλειν φησὶ ἐς λόγους ἐλϑεῖν. οἱ δὲ ἐπεὶ ταῦτα ἤκουσαν, αὐτέκα εἵποντο ἐς Δ

14, ἐστὲ 866]. 5ι.}}; 19. Μουσαίου ΒΕΚΙΚΟΙ 205"

808 ἨΡΟΔΟΤΟΥῚ

τὰς φυλαχάς᾽ ἀπικομένοισι δὲ ἔλεγε ᾿4λέξανδρος τάδε. “ἄνδρες .4ϑηναῖοι, παραϑήκην ὑμῖν τὰ ἔπεα τάδε τέϑε- μαι, ἀπόρρητα ποιεύμενος πρὸς μηδένα λέγειν ὑμέας ἄλ- λον ἢ Παυσανίην, μή μὲ καὶ διαφϑείρητε᾽ οὗ γὰρ ἂν ἔλεγον, εἰ μὴ μεγάλως ἔἐχηδόμην συναπάσης τῆς Ἑλλάδος. αὐτός τε γὰρ Ἕλλην γένος εἰμὶ τὠρχαῖον καὶ ἀντ᾽ ἐλευ- ϑέρης δεδουλωμένην οὐκ ἂν ἐϑέλοιμε ὁρᾶν τὴν Ἑλλάδα. λέγω δὲ ὦν ὅτι ἸΠαρδονίῳ τε καὶ τῇ στρατιῇ τὰ σφάγια οὗ δύναται καταϑύμια γενέσϑαι᾽ πάλαι γὰρ ἂν ἐμάχεσϑε. γῦν δέ οἱ δέδοκται τὰ μὲν σφάγια ἐᾶν χαίρειν, μ᾽ ἡμέρῃ δὲ διαφωσχούσῃ συμβολὴν ποιέεσθαι" χκαταρρώδηκε γὰρ μὴ πλεῦνες συλλεχϑῆτε, ὡς ἐγὼ εἰχάζω. πρὸς ταῦτα ἑτοιμάζεσϑε. ἣν δὲ ἄρα ὑπερβάληται τὴν συμβολὴν ἵΜαρ- δόγνιος καὶ μὴ ποιέηται, λιπαρέετε μένοντες " ὁλιγέων γάρ σφι ἡμερέων λείπεται σιτία. ἣν δὲ ὑμῖν ὃ πόλεμος ὅδε κατὰ νόον τελευτήσῃ, μνησϑῆναι τινὰ χρὴ καὶ ἐμεῦ ἐλευϑερώσιος πέρι, ὃς Ἑλλήνων εἵνεκα οὕτω ἔργον παρά- βολον ἔργασμαι ὑπὸ προϑυμίης, ἐϑέλων ὑμῖν δηλῶσαι τὴν διάνοιαν τὴν ΜΠαρδονέου, ἵνα μὴ ἐπιπέσωσι ὑμῖν ἐξαίφνης οὗ βάρβαροι μὴ προσδεκομένοισί κω. εἰμὶ δὲ λέξανδρος ὃ ἸΠακεδών. ὃ μὲν ταῦτα εἴπας ἀπήλαυνε ὀπίσω ἐς τὸ στρατότεεδον καὶ τὴν ἑωυτοῦ τάξιν.

46 Οἱ δὲ στρατηγοὶ τῶν ϑηναίων ἐλθόντες ἐπὶ τὸ δεξιὸν κέρας ἔλεγον Παυσανίῃ τά περ ἤκουσαν “4λεξάν- ὅρου. ὃ δὲ τούτῳ τῷ λόγῳ καταρρωδήσας τοὺς Πέρσας ἔλεγε τάδε. “ἐπεὶ τοίνυν ἐς ηῶ ἡ συμβολὴ γένεται, ὑμέας μὲν χρεόν ἔστι τοὺς ϑηναίους στῆναι κατὰ τοὺς Πέρ- σας, ἡμέας δὲ κατὰ τοὺς Βοιωτούς τε καὶ τοὺς κατ᾽ ὑμέας τεταγμένους Ἑλλήνων, τῶνδε εἵνεκα" ὑμεῖς ἐπί- στασϑε τοὺς Μήδους καὶ τὴν μάχην αὑτῶν ἐν Παραϑῶνι μαχεσάμενοι, ἡμεῖς δὲ ἄπειροί τε εἰμὲν καὶ ἀδαέερ τού- των τῶν ἀνδρῶν᾽ Σπαρτιητέων γὰρ οὐδεὶς πεπείρηται ἹΜήδων᾽" ἡμεῖς δὲ Βοιωτῶν καὶ Θεσσαλῶν ἔμπειροι εἰμέν. ἀλλ᾽ ἀναλαβόντας τὰ ὅπλα χρεόν ἔστι ἰέναι ὑμέας μὲν

28. τε οῃῃ. 4186! 88. τε 4860

2

--"

εἝ. Ἢ

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ 809

ἐς τόδε τὸ κέρας, ἡμέας δὲ ἐς τὸ εὐώνυμον. πρὸς δὲ ταῦτα εἶπαν οἱ 4ϑηναῖοι τάδε. “καὶ αὐτοῖσι ἡμῖν πάλαι ἀπ᾽ ἀρχῆς, ἐτεείτε εἴδομεν κατ᾽ ὑμέας τασσομένους τοὺς Πέρσας, ἐν νόῳ ἐγένετο εἰχεεῖν ταῦτα τά περ ὑμεῖς φϑάν- τὲς προφέρετε᾽ ἀλλὰ ἀρρωδέομεν μὴ ὑμῖν οὐκ ἡδέες γέ- γωνται οἱ λόγοι. ἐπεὶ δ᾽ ὧν αὐτοὶ ἐμνήσϑητε, καὶ ἢδο- μένοισι ἡμῖν οἱ λόγοι γεγόνασι καὶ ἕτοιμοι εἰμὲν ποιέειν ταῦτα" ὡς δ᾽ ἤρεσκε ἀμφοτέροισι ταῦτα, ἠώς τε διέ- 41 φαινε καὶ διαλλάσσοντο τὰς τάξις. γνόντες δὲ οἱ Βοιω- τοὶ τὸ ποιεύμενον ἐξαγορεύουσι ἸΠαρδονίῳ. ὃ δ᾽ ἐτπτείτε ἤχουσε, αὑτίκα μετιστάναι καὶ αὐτὸς ἐπειρᾶτο, παράγων τοὺς Πέρσας κατὰ τοὺς “Ἰαχεδαιμονέους. ὡς δὲ ἔμαϑε τοῦτο τοιοῦτο γινόμενον ὃ Παυσανίης, γνοὺς ὅτε οὐ λαν- ϑάνει, ὀπείσω ἦγε τοὺς Σπαρτιήτας ἐπὶ τὸ δεξιὸν κέρας" ὡς δὲ αὕτως καὶ ὃ, Μαρδόνιος ἐπὶ τοῦ εὐωνύμου.

Ἐπεὶ δὲ κατέστησαν ἐς τὰς ἀρχαίας τάξις, πέμψας 48 ὃ Παρδόνιος κήρυχα ἐς τοὺς Σπαρτιήτας ἔλεγε τάδε. “ὦ “Δακεδαιμόνιοι, ὑμεῖς δὴ λέγεσϑε εἶναι ἄνδρες ἄριστοι ὑπὸ τῶν τῇδε ἀνθρώπων, ἐχπταγλεομένων ὡς οὔτε φεύ- γετε ἐκ πολέμου οὔτε τάξιν ἐκλείσπτετε, μένοντές τε ἢ ἀπόλ- λυτε τοὺς ἐναντίους ἢ αὐτοὶ ἀπόλλυσϑε. τῶν δ᾽ ἄρ᾽ ἦν οὐδὲν ἀληϑές" πρὶν γὰρ ἢ συμμῖξαι ἡμέας ἐς χειρῶν τὸ γόμον ἀπιχέσϑαι, καὶ δὴ φεύγοντας χαὶ στάσιν ἐκλεέπον- τας ὑμέας εἴδομεν, ἐν 41ϑηναίοισί τὸ τὴν πρόπειραν που- ευμένους αὐτούς τε ἀντία δούλων τῶν ἡμετέρων τασσομέ- γους. ταῦτα οὐδαμῶς ἀνδρῶν ἀγαϑῶν ἔργα, ἀλλὰ πλεῖστον δὴ ἐν ὑμῖν ἐψεύσθημεν. προσδεχόμενοι γὰρ κατὰ κλέος ὡς δὴ πέμψετε ἐς ἡμέας κήρυκα προκαλεύμδνοι καὶ βου- λόμενοι μούνοισι Πέρσῃσι μάχεσϑαι, ἄρτιοι ἐόντες ποιέειν ταῦτα οὐδὲν τοιοῦτο λέγοντας ὑμέας εὕρομεν ἀλλὰ πτώσ- σόντας μᾶλλον. νῦν ὧν ἐπειδὴ οὐκ ὑμεῖς ἤρξατε τούτου τοῦ λόγου, ἀλλ᾽ ἡμεῖς ἄρχομεν. τί δὴ οὗ πρὸ μὲν τῶν Ἑλλήνων ὑμεῖς, ἐπείτε δεδόξωσϑε εἶναι ἄριστοι, πρὸ δὲ τῶν βαρβάρων ἡμεῖς ἴσοι πρὸς ἴσους ἀριϑμὸν ἐμαχεσά-

5. ἀλλὰ γὰρ ΠῚ 29. μοῦνοι «, μοῦνοι μούνοισι ἄοδῃ

810 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι

μεϑα; καὶ ἣν μὲν δοκέῃ καὶ τοὺς ἄλλους μάχεσϑαι, οἱ δ᾽ ὧν μετέπειτα μαχέσϑων ὕστεροι" εἰ δὲ καὶ μὴ δοκέοι ἀλλ᾽ ἡμέας μούνους ἀποχρᾶν, ἡμεῖς δὲ διαμαχεσώμεϑα" ὁχότεροι δ᾽ ἂν ἡμέων νικήσωσι, τούτους τῷ ἅπαντι στρα- 409 τοπέδῳ νικᾶν ὃ μὲν ταῦτα εἴπας τε καὶ ἐπισχὼν χρό- γον, ὥς οἱ οὐδεὶς οὐδὲν ὑπεχρίνατο, ἀπαλλάσσετο ὀπίσω, ἀπελθὼν δὲ ἐσήμαινε ἹΠαρδονίῳ τὰ καταλαβόντα. ὃ δὲ περιχαρὴς γενόμενος καὶ ἐπαερϑεὶς ψυχρῇ νέκῃ ἐπτῆχε τὴν ἵππον ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας. ὡς δὲ ἐπήλασαν οἱ ἱππόται, ἐσίνοντο πᾶσαν τὴν στρατιὴν τὴν Ἑλληνικὴν ἐσακοντέ- ζοντές τὸ καὶ τοξεύοντες ὥστε ἱπποτοξόται τε ἐόντες καὶ προσφέρεσϑαι ἄποροι" τήν τε κρήνην τὴν Γαργαφέην, ἀπ᾽ ἧς ὑδρεύετο πᾶν τὸ στράτευμα τὸ Ἑλληνικόν, συνετάραξαν χαὶ συνέχωσαν. ἦσαν μὲν ὧν κατὰ τὴν κρήνην «ακεδαι- μόνιοι τεταγμένοι μοῦνοι, τοῖσε δὲ ἄλλοισε Ἕλλησι ἡ μὲν χρήνη πρόσω ἐγίνετο, ὡς ἕκαστοι ἔτυχον τεταγμένοι, ὃ δὲ “Ἰσωπὸς ἀγχοῦ" ἐρυκόμενοι δὲ τοῦ ᾿σωποῦ οὕτω δὴ ἐπὶ τὴν κρήνην ἐφοίτων᾽ ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ γάρ σφι οὐκ ἐξῆν ὕδωρ φορέεσθαι ὑπό τε τῶν ἱππέων καὶ τοξευμάτων.

δ0τούτου δὲ τοιούτου γινομένου οἱ τῶν Ἑλλήνων στρατηγοί,

ἅτε τοῦ τε ὕδατος στερηϑείσης τῆς στρατιῆς καὶ ὑστὸ τῆς ἵππου ταρασσομένης, συνελέχϑησαν περὶ αὑτῶν τε τού- των καὶ ἄλλων, ἐλϑόντες παρὰ Παυσανέην ἐπὶ τὸ δεξιὸν κέρας. ἄλλα γὰρ τούτων τοιούτων ἐόντων μᾶλλον σφέας ἐλύπεεδ᾽ οὔτε γὰρ σιτία εἶχον ἔτε, οἵ τε σφέων ὀπέωνες ἁποπεμφϑέντες ἐς Πελοπόννησον ὡς ἐπισιτιεύμενοι ἀπι- κεκληίατο ὑπὸ τῆς ἵππου, οὗ δυνάμενοι ἀπικέσθαι ἐς τὸ

51 στρατόπεδον. βουλευομένοισι δὲ τοῖσι στρατηγοῖσι ἔδοξε,

ἣν ὑπερβάλωνται ἐχείνην τὴν ἡμέρην οἱ Πέρσαι συμβολὴν σεοιεύμεγοι, ἐς τὴν νῆσον ἰέναι. ἣ δὲ ἐστὶ ἀπὸ τοῦ σω- ποῦ χαὶ τῆς κρήνης τῆς Γαργαφίης, ἐπ᾽ ἡ ἐστρατοπεδεύ-- οντο τότε, δέκα σταδίους ἀπέχουσα, πρὸ τῆς Πλαταιέων πόλιος. νῆσος δὲ οὕτω ἂν εἴη ἐν ἠπείρῳ᾽ σχιζόμενος [δ]

ἢ. ὕστερον ΠΝ! 11. ἐστοξεύοντες ἢ || 11. ἀπὸ τοῦ ΟΡ 24. ἄλλα 44: ἀλλὰ ἢ 30. μὴ ποιεύμενοι ἢ 31. ἦ Ἀ: ἣν {[-.Ξ33. ὃ 866]. 8ι.

οι

γι

25

σι

10

18

ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ΙῚ 811

ποταμὸς ἄνωθεν ἐκ τοῦ Κιϑαιρῶνος δέει κάτω ἐς τὸ πεδίον, διέχων ἀπ᾽ ἀλλήλων τὰ ῥέεϑρα ὅσον περ τρία στάδια, καὶ ἔπειτα συμμίσγει ἐς τὠυτό. οὔνομα δέ οἱ 'Ὡερόη" ϑυγατέρα δὲ ταύτην λέγουσι εἶναι Πσωποῦ οἱ ἐπιχώριοι. ἐς τοῦτον δὴ τὸν χῶρον ἐβουλεύσαντο μετα- γαστῆναι, ἵνα καὶ ὕδατι ἔχωσι χρᾶσϑαι ἀφϑόνῳ καὶ οἱ ἱππέες σφέας μὴ σινοίατο ὥσπερ κατιϑὺ ἐόντων" μετα- κινέεσθαί τε ἐδόκεε τότε ἐπεὰν τῆς νυχτὸς ἡ δευτέρη φυ- λαχή, ὡς ἂν μὴ ἰδοίατο οἱ Πέρσαι ἐξορμωμένους καί σφεας ἑπόμενοι ταράσσοιεν οἱ ἱππόται. ἀπικομένων δὲ ἐς τὸν χῶρον τοῦτον, τὸν δὴ ἡ ᾿᾿σωπὶς Ὠερόη περισχέ- ζεται ῥέουσα ἐκ τοῦ Κιϑαιρῶνος, ὑπὸ τὴν νύχτα ταύτην ἐδόκεε τοὺς ἡμίσεας ἀποστέλλειν τοῦ στρατοπέδου πρὸς τὸν Κιϑαιρῶνα, ὡς ἀναλάβοιεν τοὺς ὑπέωνας τοὺς ἐπὶ τὰ σιτία οἰχομένους" ἤσαν γὰρ ἐν τῷ Κιϑαιρῶνε ἀπολε- λαμμένοι.

Ταῦτα βουλευσάμενοι χείγην μὲν τὴν ἡμέρην πᾶσαν 52

προσχειμένης τῆς ἵππου εἶχον πόνον ἄτρυτον" ὡς δὲ ἥ τὸ ἡμέρη ἔληγε χαὶ οἱ ἱππέες ἐπέπαυντο, νυχτὸς δὴ γινο- μένης καὶ ἐούσης τῆς ὥρης ἐς τὴν συνέχειτό σφι ἁπαλ- λάσσεσϑαι, ἐνθαῦτα ἀερϑέντες οἱ πολλοὶ ἀπαλλάσσοντο, ἐς μὲν τὸν χῶρον ἐς τὸν συνέκειτο οὐκ ἐν γόῳ ἔχοντες, οἱ δὲ ὡς ἐκινήϑησαν ἔφευγον ἄσμενοι τὴν ἵππον πρὸς τὴν Πλαταιέων πόλιν, φεύγοντες δὲ ἀπικνέονται ἐπὶ τὸ

Ἥραιον" τὸ δὲ πρὸ τῆς πόλιος ἐστὶ τῆς Πλαταιέων, εἴκοσι

σταδίους ἀπὸ τῆς κρήνης τῆς Γαργαφίης ἀπέχον" ἀπικό- μενοι δὲ ἔϑεντο πρὸ τοῦ ἱροῦ τὰ ὅπλα. καὶ οἱ μὲν περὶ ὅ8 τὸ Ἥραιον ἐστρατοπεδεύοντο, Παυσανίης δὲ δρῶν σφεας ἀἁπαλλασσομένους ἐκ τοῦ στρατοπέδου παρήγγελλε καὶ τοῖσι “ακεδαιμονίοισι ἀναλαβόντας τὰ ὅπλα ἰέναι κατὰ τοὺς ἄλλους τοὺς προϊόντας, νομίσας αὑτοὺς ἐς τὸν χῶ- ρον ἰέναι ἐς τὸν συνεϑήκαντο. ἐνθαῦτα οἱ μὲν ἄλλοι ἄρτιοι ἦσαν τῶν ταξιάρχων πείϑεσϑαι Παυσανίῃ, Ἡμομ- φάρετος δὲ ὃ Πολιάδεω λοχηγέων τοῦ Πιτανητέων λόχου

2. περ] τε δυΐ ἐπὶ ἢ] 20. ϑεούσης 486 84. Πιτανήτεω Κοει

812 ΒΡΟΔΟΤΟΥ!

οὐκ ἔφη τοὺς ξείνους φεύξεσθαι οὐδὲ ἕκων εἶναι αἰσχυ- γέειν τὴν Σπάρτην, ἐϑώμαζέ τε ὁρέων τὸ ποιεύμενον ἅτε οὗ παραγενόμενος τῷ προτέρῳ λόγῳ. ὃ δὲ Παυσανίης τε καὶ ὃ Εὐρυάναξ δεινὸν μὲν ἐποιεῦντο τὸ μὴ πείϑεσθϑαι ἐχεῖνον σφίσι, δεινότερον δὲ ἔτι, κείνου ταῦτ᾽ ἀναινομέ- γου, ἀπολιπεῖν τὸν λόχον τὸν Πιτανήτην, μὴ ἣν ἀπολί- πῶωσι ποιεῦντες τὰ συνεϑήκαντο τοῖσι ἄλλοισι Ἕλλησι, ἀπόληται ὑπολειφϑεὶς αὐτός τε ᾿«Ιμομφάρετος καὶ οἱ μετ᾽ αὑτοῦ. ταῦτα λογιζόμενοι ἀτρέμας εἶχον τὸ στρατόπεδον τὸ “Τακωνιχόν, καὶ ἐπειρῶντο πείϑοντές μὲν ὡς οὐ χρεὸν ὅ4 εἴη ταῦτα ποιέειν. καὶ οἱ μὲν π᾿ιαρηγόρεον μομφάρετον μοῦνον “Τακεδαιμονέων τε καὶ Τεγεητέων λελειμμένον, ᾿ϑηναῖοι δὲ ἐποίευν τοιάδε᾽ εἶχον ἀτρέμας σφέας αὖ- τοὺς ἵνα ἐτάχϑησαν, ἐπιστάμενοι τὰ “ακεδαιμονέων φρο- γήματα ὡς ἄλλα φρονεόντων καὶ ἄλλα λεγόντων. ὡς δὲ ἐκινήϑη τὸ στρατόπεδον, ἔπεμτεον σφέων ἱππέα ὄψόμε- γόν τε εἰ πορεύεσθαι ἐπιχειρέοιεν οἱ Σπαρτιῆται, εἴτε καὶ τὸ παράπαν μὴ διανοεῦνται ἁπαλλάσσεσϑαι, ἔπει--: δὅ ρέσϑαι τε Παυσανίην τὸ χρεὸν εἴη ποιέειν. ὡς δὲ ἀπέ- κετοὸ ὃ κῆρυξ ἐς τοὺς «Τακεδαιμονίους, ὥρα τε σφέας κατὰ χώρην τεταγμένους καὶ ἐς νείκεα ἀπιγμένους αὑτῶν τοὺς πρώτους. ὡς γὰρ δὴ παρηγορέοντο τὸν Ἀμομφάρετον ὅ τὲ Εὐρυάναξ καὶ ὃ Παυσανίης μὴ κινδυνεύδιν μένοντας μούνους “ακεδαιμονίων, οὔ κως ἔπειϑον, ἐς ὃ ἐς νείκεά τε συμπεσόντες ἀπίχατο χαὶ ὃ κῆρυξ τῶν ᾿4ϑηναίων παρίστατό σφι ἀπιγμένος. νεικέων δὲ ὃ ᾿μομφάρετος λαμβάνει πέτρον ἀμφοτέρῃσι τῇσι χερσὶ καὶ τιϑέὶς πρὸ ποδῶν τῶν Παυσανίεω ταύτῃ τῇ ψήφῳ ψηφίζεσθαι ἔφη μὴ “φεύγειν τοὺς ξείνους, λέγων τοὺς βαρβάρους. ὃ δὲ μαινόμενον καὶ οὐ φρενήρεα καλέων ἐκεῖνον, πρός τε τὸν ᾿Αϑηναῖον κήρυχα ἐπειρωτῶντα τὰ ἐντεταλμένα λέγειν ὃ Παυσανίης ἐχέλευε τὰ παρεόντα σφι πρήγματα, ἐχρήιξέ

ὅ. ταῦτα νενωμένου ἢὶ ἢ 11. παρηγορέοντο Βεϊίκες ἢ 22. παρη- γόρεον ΡΗ ἢ] 24. Λαχεδαιμονίων ϑοβμᾶίεν : λαχεδαιμονίους ἢ 30. τρα- πόμενός τε πρὸς τὸν } 31. ἀϑηναίων ΡΗ

[τ

10

1ὅ

80

ΗΡΟΔΟΤΟΥ! 818

τὸ τῶν ᾿Αϑηναίων προσχωρῆσαί τε πρὸς ἑωυτοὺς καὶ ποιέξιν περὶ τῆς ἀπόδου τά πὲρ ἂν καὶ σφεῖς. καὶ ὃ ὅθ μὲν ἀπαλλάσσετο ἐς τοὺς 41ϑηναίους" τοὺς δὲ ἐπεὶ ἀνα- χρινομένους πρὸς ἑωυτοὺς ἠὼς κατελάμβανε, ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ κατήμενος ὃ Παυσανίης, οὐ δοκέων τὸν Ψμομ- φάρετον λείψεσθαι τῶν ἄλλων “Τακεδαιμονέων ἀποστει- χόντων, τὰ δὴ καὶ ἐγένετο, σημήνας ἀπῆγε διὰ τῶν χο- λωνῶν τοὺς λοιποὺς πάντας" εἵποντο δὲ καὶ Τεγεῆται. ᾿4ϑηναῖοι δὲ ταχϑέντες ἤισαν τὰ ἔμπαλιν ἢ «Δαχεδαι- μόνιοι" οἱ μὲν γὰρ τῶν τὸ ὄχϑων ἀντείχοντο χαὶ τῆς ὑπωρέης τοῦ Κιϑαιρῶνος φοβεόμενοι τὴν ἵππον, .413η- γαῖοι δὲ κάτω τραφϑέντες ἐς τὸ πεδίον. Αμομφάρετος 57 δὲ ἀρχήν γε οὐδαμὰ δοχέων Παυσανίην τολμήσειν σφέας ἀπολιπεῖν, πιεριείχετο αὐτοῦ μένοντας μὴ ἐκλιπεεῖν τὴν τάξιν" σεροτερεόντων δὲ τῶν σὺν ͵“Παυσανίῃ, καταδόξας αὐτοὺς ἰϑέῃ τέχνῃ ἀπτολείσεδιν αὑτόν, ἀναλαβόντα τὸν λόχον τὰ ὅπλα ἦγε βάδην πρὸς τὸ ἄλλο στῖφος" τὸ δὲ ἀπελθὸν ὅσον τὲ δέχα στάδια ἀνέμενε τὸν μομφαρέτου λόχον , περὶ ποταμὸν ΙΜολόεντα ἱδρυμένον “Αργιόπιόν τε χῶρον καλεόμενον, τῇ καὶ Ζήμητρος Ἐλευσινίης ἱ ἱρὸν ἧσται. ἀγέμενξ δὲ τοῦδε εἵνεκα, ἵνα ἣν μὴ ἀπολείπῃ τὸν χῶρον ἐν τῷ ἐτετάχατο ὁ “μομφάρετός τὸ καὶ ὃ λόχος, ἀλλ᾽ αὐτοῦ μένωσι, βοηϑέοι ὀπίσω παρ᾽ ἐκείνους. καὶ οἵ τε ἀμφὶ τὸν μομφάρετον παρεγίνοντό σφι καὶ ἡ ἵππος ἡ τῶν βαρβάρων προσέκειτο πᾶσα. οἱ γὰρ ἱππόται ἐποίευν οἷον καὶ ἐώϑεσαν ποιέειν αἰεί, ἰδόντες δὲ τὸν χῶρον κει- νὸν ἐν τῷ ἐτετάχατο οἱ Ἕλληνες τῇσι προτέρησι ἡμέρῃσι, ἤλαυνον τοὺς ἵππους αἰεὶ τὸ πρόσω καὶ ἅμα καταλαβόν- τες προσεχέατό σφι.

Μαρδόνιος δὲ ὡς ἐπύϑετο τοὺς Ἕλληνας ἀποιχομέ- 88

γους ὑπὸ νύκτα εἶδέ τε τὸν χῶρον ἔρημον, χαλέσας τὸν “Τηρισαῖον Θώρηκα καὶ «τοὺς ἀδελφεοὺς αὐτοῦ Εὐρύπυλον καὶ Θρασυδήιον ἔλεγε “Ὅ “ὦ παῖδες ᾿Αλεύεω, ἔτι τί λέξετε τάδε ὁρῶντες ἔρημα; ὑμεῖς γὰρ οἱ πλησιόχωροι ἐλέγετε

18. γε ϑεομνγεϊ μᾶσδεογ: τε ἢ 16. ἀπολιπεῖν ΡΗ͂

814 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂Ὶ

“1αχεδαιμονίοις οὗ φεύγειν ἐχ μάχης, ἀλλὰ ἄνδρας εἶναι τὰ πολέμια πρώτους" τοὺς πρόύτερῦν τε μετισεαμέγους ἐκ τῆς τάξιος εἴδετε, νῦν τε ὑπὸ τὴν παροιχομέγην νύχτα καὶ οἱ πάντες ὁρώμεν δειαδράντας᾽ διέδεξάν τε, ἐπεί σφεας ἔδεε πρὸς τοὺς ἀψευδέως ἀρίστους ἀνθρώπων μάχῃ δια- κριϑῆναι, ὅτι οὐδένες ἄρα ἐόντες ἐν οὐδαμοῖσε ἐοῦσι Ἕλ- λησι ἐναστεδεικνύατο. καὶ ὑμῖν μὲν ἐοῦσι Περσέων ἀπείέ- ροισι πολλὴ ἔκ γὲ ἐμεῦ ἐγίνετο συγγνώμη, ἐπαινεόντων τούτους τοῖσί τι καὶ συνηδέατε᾽ ᾿“ρταβάζου δὲ ϑώμα καὶ μᾶλλον ἐποιεύμην τὸ καὶ καταρρωδῆσαι “Τακεδαιμονέους καταρρωδήσαντά τε ἀποδέξασϑαι γνώμην δειλοτάτην, ὡς χρεὸν εἴη ἀναζεύξαντας τὸ στρατόπεδον ἰέναι ἐς τὸ Θη- βαίων ἄστυ πολιορχησομένους᾽ τὴν ἔτι πρὸς ἐμεῦ βασι- λεὺς πεύσεται. καὶ τούτων μὲν ἑτέρωθι ἔσται λόγος" γῦν δὲ ἐκείνοισι ταῦτα ποιεῦσι οὐκ ἐπιτρεπτέα ἐστί, ἀλλὰ διωχτέοι εἰσὶ ἐς ὃ καταλαμφϑέντες δώσουσι ἡμῖν τῶν δὴ ὅ9 ἐποίησαν Πέρσας πάντων δίκας." ταῦτα εἴπας ἡγε τοὺς Πέρσας δρόμῳ διαβάντας τὸν ᾿Ἰσωπὸν κατὰ στίβον τῶν Ἑλλήνων ὡς δὴ ἀποδιδρησκόντων, ἐπεῖχέ τε ἐπὶ “(ακε- δαιμονίους τε καὶ Τεγεήτας μούνους" ᾿4ϑηναίους γὰρ τραπομένους ἐς τὸ πεδίον ὑπὸ τῶν ὄχϑων (οὐ κατώρα. Πέρσας δὲ ὁρῶντες δρμημένους διώκειν τοὺς Ἕλληνας οἱ λοιποὶ τῶν βαρβαρικῶν τελέων ἄρχοντες αὐτίκα πάντες ἤειραν τὰ σημήια, καὶ ἐδίωχον ὡς ποδῶν ἕχαστοι εἶχον, 60 οὔτε χόσμῳ οὐδενὶ κοσμηϑέντες οὔτε τάξι. καὶ οὗτοι μὲν βοῇ τὸ καὶ ὁμίλῳ ἐπήισαν ὡς ἀναρπασόμενοι τοὺς “Ἕλλη- γαφ᾽ Παυσανίης δέ, ὡς προσέκδιτο ἡ ἵππος, πέμψας πρὸς τοὺς ᾿4ϑηναίους ἱππέα λέγει τάδε. “ἄνδρες 4ϑηναῖοι, ἀγῶνος μεγίστου προχειμένου ἐλευϑέρην εἶναι ἢ δεδου- λωμένην τὴν Ἑλλάδα, προδεδόμεϑα ὑπὸ τῶν συμμάχων ἡμεῖς τὸ οἱ “Ταχεδαιμόνιοι καὶ ὑμεῖς οἱ ϑηναῖοι ὑπὸ τὴν παροιχομέγην νύχτα διαδράντων. νῦν ὧν δέδοχεαι τὸ ἐνθεῦτεν τὸ ποιητέον ἡμῖν᾽ ἀμυνομένους γὰρ τῇ δυνά- μεϑα ἄριστα περιστέλλειν ἀλλήλους. εἰ μέν νυν ἐς ὑμέας

38. ἡμῖν βοογν. ἢ: ὑμῖν

ΡΝ

Ἂ τ ὅω, λυαν, ἀμβώίω δι

10

1

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ 81

ὅρμησε ἀρχὴν ἡ ἵππος, χρῆν δὴ ἡμέας τε καὶ τοὺς μετ᾽ ἡμέων τὴν Ἑλλάδα οὐ προδιδόντας Ἰτεγεήτας βοηϑέειν ὑμῖν" νῦν δέ, ἐς ἡμέας γὰρ ἅπασα κεχώρηκε, δίκαιοι ἐστὲ ὑμεῖς πρὸς τὴν πιεζομένην μάλιστα τῶν μοιρέων ἀμυ- γέοντες ἰέναι. εἰ δ᾽ ἄρα αὐτοὺς ὑμέας καταλελάβηκε ἀδύ- γατόν τι βοηϑέειν, ὑμεῖς δ᾽ ἡμῖν τοὺς τοξότας ἀποπέμ- ψαντες χάριν ϑέσϑε. συνοίδαμεν δὲ ὑμῖν ὑπὸ τὸν παρε- ὄντα τόνδε πόλεμον ἐοῦσι πολλὸν προϑυμοτάτοισι, ὥστε καὶ ταῦτα ἐσακούειν." ταῦτα οἱ 4ϑηναῖοι ὡς ἐπύϑοντο, 61 ὁρμέατο βοηϑέειν καὶ τὰ μάλιστα ἐπαμύνειν" καί σφι. ἤδη στείχουσι ἐπιτίϑενται οἱ ἀντιταχϑέντες Ἑλλήνων τῶν μετὰ βασιλέος γενομένων, ὥστε μηκέτι δύνασϑαι βοηϑῆ- σαι" τὸ γὰρ προσκείμενον σφέας ἐλύπεε. οὕτω δὴ μου- γωϑέντες “αχεδαιμόνιοι καὶ Τεγεῆται, ἐόντες σὺν ψιλοῖσι ἀριϑμὸν οἱ μὲν πεντακισμύριοι Τεγεῆται δὲ τρισχίλιοι (οὖὗ- τοι γὰρ οὐδαμὰ ἀπεσχέζοντο ἀπὸ “Τακεδαιμονέων), ἔσφα- γιάζοντο ὡς συμβαλέοντες ἸΠαρδονίῳ καὶ τῇ στρατιῇ τῇ παρεούσῃ. καὶ οὐ γάρ σφι ἐγίνετο τὰ σφάγια χρηστά, ἔπιπτον δὲ αὐτῶν ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ πολλοὶ καὶ πολλῷ πλεῦνες ἐτρωματίξοντο" φοάξαντες γὰρ τὰ γέρρα οἵ Πέρ- σαι ἀπίεσαν τῶν τοξευμάτων πολλὰ ἀφειδέως, οὕτω ὦ ὥστε πιεζομένων τῶν Σπαρτιητέων καὶ τῶν σφαγίων οὗ γινο- μένων ἀποβλέψαντα τὸν Παυσανίην πρὸς τὸ Ἥραιον τὸ Πλαταιέων ἐπικαλέσασϑαι τὴν ϑεόν, χρηέζοντα μηδαμῶς σφέας ψευσϑῆναι τῆς ἐλπίδος. ταῦτα δ᾽ ἔτι τούτου ἐπι- 62 καλεομένου προεξαναστάντες πρότεροι οἱ Τεγεῆται ἔχώρεον ἐς τοὺς βαρβάρους, καὶ τοῖσι «“Ἰαχεδαιμονίοισι αὐτίκα μετὰ τὴν εὐχὴν τὴν Παυσανίεω ἐγίνετο ϑυομένοισι τὰ σφάγια χρηστά᾽ ὡς δὲ χρόνῳ κοτὲ ἐγένετο, ἐχώρεον καὶ οὗτοι ἐπὶ τοὺς Πέρσας, καὶ οἱ Πέρσαι ἀντίοι τὰ τόξα μετέντες. ἐγίνετο δὲ πρῶτον περὶ τὰ γέρρα μάχη. ὡς δὲ ταῦτα ἐπεπτώκδε, ἤδη ἐγίνετο ἡ μάχη ἰσχυρὴ παρ᾽ αὐτὸ τὸ Ζ4]ημήτριον καὶ χρόγον ἐπὶ πολλόν, ἐς ὃ ἀπίκοντο

19. τε ϑοιιδίεν ἢ 29. ἐγένετο 48: ἐγίνετο 80. ἀντίοι ἕστασαν 82. ἡ οι. Ῥρν» ἢ

816 ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ

ἐς ὠϑισμόν᾽ τὰ γὰρ δόρατα ἐπιλαμβανόμενοι κατέκλων οἱ βάρβαροι. λήματι μέν νυν καὶ δώμῃ οὐκ ἥσσονες ἦσαν οἱ Πέρσαι, ἄνοπλοι δὲ ἐόντες καὶ πρὸς ἀνεπιστήμονες ᾿ ἦσαν καὶ οὐχ ὅμοιοι τοῖσε ἐναντίοισι σοφίην, προεξαΐσ- σοντες δὲ κατ᾽ ἕνα καὶ δέκα, καὶ πλεῦνές τὸ καὶ ἐλάσσονες ὅ συστρεφόμενοι, ἐσέπιτετον ἐς τοὺς Σπαρτιήτας καὶ διε- 08 φϑείροντο. τῇ δὲ ἐτύγχανε αὐτὸς ἐὼν Μαρδόνιος, ἀπ᾽ ἵππου τὲ μαχόμενος λευχοῦ ἔχων τὸ περὶ ἑωυτὸν λογάδας Περσέων τοὺς ἀρίστους χιλίους, ταύτῃ δὲ καὶ μάλιστα τοὺς ἐναντίους ἐπίεσαν. ὅσον μέν νυν χρόνον Μαρδόνιος 1 περιῆν, οἱ δὲ ἀντεῖχον καὶ ἀμυνόμενοι κατέβαλλον τεολ- λοὺς τῶν ““αχκεδαιμονέων" ὡς δὲ Παρδόνιος ἀπέϑανε καὶ τὸ περὶ ἐχεῖνον τεταγμένον ἐξὸν ἰσχυρότατον ἔπεσε, οὕτω δὴ καὶ οἱ ἄλλοι ἐτράποντο καὶ εἶξαν τοῖσι “ακεδαιμονίοισι. πλεῖστον γὰρ σφέας ἐδηλέετο ἡ ἐσθὴς ἔρημος ἐοῦσα ὅπλων" ὕ θά πρὸς γὰρ ὁπλέτας ἐόντες γυμνῆτες ἀγῶνα ἐποιεῦντο. ἐν- ϑαῦτα ἤ τε δίκη τοῦ “εωνίδεω κατὰ τὸ χρηστήριον τοῖσι Σπαρτιήτησι ἐκ Μαρδονίου ἐπετελέετο, καὶ νίκην ἄναι- ρέδεαι καλλίστην ἁπασέων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν Παυσανέης ὁ Κλεομβρότου τοῦ Ἀναξανδρίδεω" τῶν δὲ χατύπερϑέ οἱ Ὁ προγόνων τὰ οὐνόματα εἴρηται ἐς “εωνίδην᾽ ὠνυτοὶ γάρ σφι τυγχάνουσι ἐόντες. ἀποϑνήσκει δὲ αρδόνιος ὑπὸ Αειμνήστου ἀνδρὸς ἐν Σπάρτῃ λογίμου, ὃς χρόνῳ ὕὥστε- ρον μετὰ τὰ Μηδικὰ ἔχων ἄνδρας τριηκοσίους συνέβαλδ ἐν Στενυκλήρῳ πολέμου ἐόντος ἸΠεσσηνίοισει πᾶσι, καὶ Ἔ θὅ οὗτός τε ἀπέϑανδ καὶ οἱ τριηκόσιοι. ἐν δὲ Πλαταιῇσι οἱ Πέρσαι ὡς ἐτράποντο ὑπὸ τῶν “Τακεδαιμονέων, ἔφευ- γον οὐδένα κόσμον ἐς τὸ στρατόπεδον τὸ ἑωυτῶν καὶ ἐς τὸ τεῖχος τὸ ξύλινον τὸ ἐποιήσαντο ἐν μοίρῃ τῇ Θηβαΐδι. ϑώμα δέ μοι ὅκως παρὰ τῆς Δήμητρος τὸ ἄλσος μαχο- ἢ μένων οὐδὲ εἷς ἐφάνη τῶν Περσέων οὔτε ἐσελθὼν ἐς τὸ τέμενος οὔτε ἐναποθανών, περέ τὲ τὸ ἱρὸν οἱ πλεῖστοι ἐν τῷ βεβήλῳ ἔπεσον. δοκέω δέ, εἴ τι περὶ τῶν ϑείων

10. ἀγῶνας Ρ. τὸν ἀγῶνα 5|. || 28. Ἀριμνήστου ἈΚ. ΡΙαίδτοβ. Ατίβιϊά, 19 || 28. ἔς τε τὸ 8ι.}} 32. περὶ τὸ ἱρόν᾽ οἱ δὲ πλεῖστοι ΡΗ

- ἀὼω «,.. Ν { κοί “: δ ἐπε» )

]

Θι

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ 817

πρηγμάτων δοκέειν δεῖ, ἡ ϑεὸς αὑτή σφεας οὐκ ἐδέκετο ἐμπρήσαντας τὸ ἱρὸν τὸ ἐν Ἐλευσῖνι ᾿ἀγάχτορον.

Αὕτη μέν γυν ἡ μάχη ἐπὶ τοσοῦτο ἐγένετο. Ἄρτά- 66 βαζος δὲ ὁ Φαρνάχεος αὐτίκα τε οὐχ ἡρέσκετο κατ᾽ ἀρχὰς λειπομένου ἸΠαρδονέου ἀπὸ βασιλέος, καὶ τότε πολλὰ᾿ ἀπαγορεύων οὐδὲν ἤνυε, συμβάλλειν οὐκ ἐῶν" ἐποίησέ τε αὐτὸς τοιάδε ὡς οὐκ ἀρεσχόμενος τοῖσι πρήγμασι τοῖσι ἐκ ἸΜΠαρδονίου ποιευμένοισι. τῶν ἐστρατήγεε ὃ ΦΙρτάβα- ζος (εἶχε δὲ δύναμιν οὐκ ὀλίγην ἀλλὰ καὶ ἐς τέσσερας μυριάδας ἀγϑρώπων περὲ ἑωυτόν), τούτους, ὅκως ἡ συμ- βολὴ ἐγίνετο, εὖ ἐξεπιστάμενος τὰ ἔμελλε ἀποβήσεσϑαι ἀπὸ τῆς μάχης, ἦγε “κατηρτημένως, παραγγείλας κατὰ τὠυτὸ ἰέναι πάντας τῇ ἂν αὐτὸς ἐξηγέηται, ὅχως ἂν αὖ- τὸν ὁρῶσι σπουδῆς ἔχοντα. ταῦτα παραγγείλας ὡς ἐς μάχην ἢγε δῆϑεν τὸν στρατόν. προτερέων δὲ τῆς ὁδοῦ ὥρα καὶ δὴ φεύγοντας τοὺς Πέρσαρ᾽ οὕτω δὴ οὐκέτι τὸν αὑτὸν κόσμον κατηγέετο, ἀλλὰ τὴν ταχίστην ἐτρόχαζε φεύ- γων οὔτε ἐς τὸ ξύλινον οὔτε ἐς τὸ Θηβαίων τεῖχος ἀλλ᾽ ἐς Φωκέας, ἐϑέλων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὸν ἙἭ.}λλήσποντον ἀπικέσθαι. καὶ δὴ οὗτοι μὲν ταύτῃ ἐτράποντο" τῶν δὲ θ7 ἄλλων Ἑλλήνων τῶν μετὰ βασιλέος ἐϑελοκακεόντων Βοιω-- τοὶ :241ϑηναίοισι ἐμαχέσαντο χρόνον ἐπὶ συχνόν. οἱ γὰρ μηδίζοντες τῶν Θηβαίων, οὗτοι εἶχον προϑυμίην οὐκ ὁλί- γην μαχόμενοί τε καὶ οὐκ ἐϑελοκακέοντες, οὕτω ὥστε τριη- χόσιοι αὑτῶν οἱ πρῶτοι καὶ ἄριστοι ἐνθαῦτα ἔπεσον ὑπὸ ᾿4ϑηναίων. ὡς δὲ ἐτράποντο καὶ οὗτοι, ἔφευγον ἐς τὰς Θήβας, οὐ τῇ περ οἱ Πέρσαι καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων ὃ πᾶς ὅμιλος, οὔτε διαμαχεσάμενος οὐδενὶ οὔτε τι ἀπο- δεξάμενος, ἔφευγον. δηλοῖ τέ μοι ὅτι πάντα τὰ πρήγματα θ8 τῶν βαρβάρων ἤρτητο ἐχ Περσέων, εἰ καὶ τότε οὗτοι πρὶν ἢ καὶ συμμῖξαι τοῖσι πολεμίοισι ἔφευγον, ὅτι καὶ τοὺς Πέρσας ὥρων. οὕτω τε πάντες ἔφευγον πλὴν τῆς ἵππου

ἃ. ἀναχτόριον Ροον». ἢ ἢ] 8. ὁ οι. 486} 12. ἦγε ΡΗ: ἤιε ἢ κατηρ- τημένως 48: χατηρτημένος ΟΡ, κατηρτισμένως ἢ ἢ 10. ὁρᾶι 486} 81. δτεῖ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥῚ! 818

τὲ τῶν ᾿41ϑηναίων προσχωρῆσαί τε πρὸς ἑωυτοὺς καὶ ποιέειν περὶ τῆς ἀπόδου τά πὲρ ἂν καὶ σφεῖς. καὶ ὃ ὅθ μὲν ἀπαλλάσσετο ἐς τοὺς ᾿41ϑηναίους᾽ τοὺς δὲ ἐπεὶ ἀνα- χρινομένους πρὸς ἑωυτοὺς ἠὼς κατελάμβανε, ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ χκατήμενος ὃ Παυσανίης, οὐ δοκέων τὸν μομ- φάρετον λείψεσϑαι τῶν ἄλλων “Ζ“ακεδαιμονέων ἀποστει- χόντων, τὰ δὴ καὶ ἐγένετο, σημήνας ἀπῆγε διὰ τῶν κο- λωνῶν τοὺς λοιποὺς πάντας" εἵποντο δὲ καὶ Τεγεῆται. ᾿4ϑηναῖοι δὲ ταχϑέντες ἤισαν τὰ ἔμτεαλιν ἢ «Δαχεδαι-

10 μόνιοι" οἱ μὲν γὰρ τῶν τε ὄχϑων ἀντείχοντο καὶ τῆς ὑπωρέης τοῦ Κιϑαιρῶνος φοβεόμενοι τὴν ἵππον, .43η- γαῖοι δὲ κάτω τραφϑέντες ἐς τὸ πεδίον. μομφάρετος 51 δὲ ἀρχήν γε οὐδαμὰ δοχέων Παυσανίην τολμήσειν σφέας ἀπολιπεῖν, περιείχετο αὐτοῦ μένοντας μὴ ἐκλιπεῖν τὴν

16 τάξιν' προτερεόντων δὲ τῶν σὺν Παυσανέῃ, καταδόξας αὑτοὺς ἰϑέῃ τέχνῃ ἀπολείπειν αὐτόν, ἀναλαβόντα τὸν λόχον τὰ ὕπλα ἦγε βάδην πρὸς τὸ ἄλλο στῖφος" τὸ δὲ ἀπελϑὸν ὅσον τε δέχα στάδια ἀνέμενε τὸν ᾿Δμομφαρέτου λόχον, περὶ ποταμὸν ἸΜολόεντα ἱδρυμένον ᾿ἀργιόπιόν τε

20 χῶρον χαλεόμενον, τῇ καὶ “ήμητρος Ἐλευσινίης ἱρὸν ἧσται. ἀνέμενε δὲ τοῦδε εἵνεκα, ἵνα ἣν μὴ ἀπολείπῃ τὸν χῶρον ἐν τῷ ἐτετάχατο ὃ Ἀμομφάρετός τε καὶ ὃ λόχος, ἀλλ᾽ αὑτοῦ μένωσι, βοηϑέοι ὀπίσω πταρ᾽ ἐκείνους. καὶ οἵ τὸ ἀμφὶ τὸν ᾿Αμομφάρετον παρεγίνοντό σφι καὶ ἡ ἵππος ἡ

25 τῶν βαρβάρων προσέχειτο πᾶσα. οἱ γὰρ ἱππόται ἐποίευν οἷον καὶ ἐώϑεσαν ποιέειν αἰεί, ἰδόντες δὲ τὸν χῶρον κει- γὸν ἐν τῷ ἐτετάχατο οἱ Ἕλληνες τῇσι προτέρῃσι ἡμέρῃσι, ἤλαυνον τοὺς ἵππους αἰεὶ τὸ πρόσω καὶ ἅμα καταλαβόν- τες προσεχέατό σφι.

80 Μαρδόνιος δὲ ὡς ἐπύϑετο τοὺς Ἕλληνας ἀποιχομέ- 58 γους ὑπὸ γύχτα εἶδέ τε τὸν χῶρον ἔρημον, καλέσας τὸν “Ἰηρισαῖον Θώρηκα καὶ «τοὺς ἀδελφεοὺς αὐτοῦ Εὐρύπυλον χαὶ Θρασυδήιον ἔλεγε “ὦ παῖδες ᾿Αλεύεω, ἔτι τί λέξετε τάδε ὁρῶντες ἔρημα; ὑμεῖς γὰρ οἱ πλησιόχωροι ἐλέγετε

οι

18. γε ϑεομννεϊηδυβογ: τε ἢ 16. ἀπολιπεῖν ΡᾺ

814 ΗΡΟΔΟΤΟΥΙ͂Ὶ

“Τακεδαιμονίους οὗ φεύγειν ἐκ μάχης, ἀλλὰ ἄνδρας εἶναι τὰ πολέμια πρώτους" τοὺς πρότερόν τε μετισταμέγους ἐκ τῆς τάξιος εἴδετε, νῦν τε ὑπὸ τὴν παροιχομένην νύχτα καὶ οἱ πάντες ὅὁρώμεν διαδράντας᾽ διέδεξάν τε, ἐπεί σφεας ἔδεε πρὸς τοὺς ἀψευδέως ἀρίστους ἀνϑρώπων μάχῃ δια- κριϑῆναι, ὅτε οὐδένες ἄρα ἐόντες ἐν οὐδαμοῖσι ἐοῦσι Ἕλ- λησι ἐναπτεδεικνύατο. καὶ ὑμῖν μὲν ἐοῦσι Περσέων ἀπεί- ροισι πολλὴ ἔκ γε ἐμεῦ ἐγίνετο συγγνώμη, ἐπαινεόντων τούτους τοῖσί τι καὶ συνηδέατε᾽ Φρταβάζου δὲ ϑώμα καὶ μᾶλλον ἐποιεύμην τὸ καὶ καταρρωδῆσαι “Τακεδαιμογίους χκαταρρωδήσαντά τὲ ἀποδέξασϑαι γνώμην δειλοτάτην, ὡς χρδὸν εἴη ἀναζεύξαντας τὸ στρατόττεδον ἰέναι ἐς τὸ Θη- βαίων ἄστυ πολιορκησομένους" τὴν ἔτι πρὸς ἐμεῦ βασι- λεὺς πεύσεται. καὶ τούτων μὲν ἑτέρωθι ἔσται λόγος" νῦν δὲ ἐκείνοισι ταῦτα ποιεῦσι οὐκ ἐπιτρεπτέα ἐστί, ἀλλὰ διωχτέοι εἰσὶ ἐς ὃ καταλαμφϑέντες δώσουσι ἡμῖν τῶν δὴ ὅ9 ἐποίησαν Πέρσας πάντων δίκας. ταῦτα εἴπας ἡγε τοὺς Πέρσας δρόμῳ διαβάντας τὸν Ἰσωπὸν κατὰ στίβον τῶν Ἑλλήνων ὡς δὴ ἀποδιδρησκόντων, ἐπεῖχέ τε ἐπὶ “1ακε- δαιμονίους τε καὶ Τεγεήτας μούνους᾽ ᾿43ϑηναίους γὰρ τραπομένους ἐς τὸ πεδίον ὑπὸ τῶν ὄχϑων (οὐ κατώρα. Πέρσας δὲ δρῶντες δρμημένους διώκειν τοὺς Ἕλληνας οἵ λοιττοὶ τῶν βαρβαρικῶν τελέων ἄρχοντες αὐτίκα πάντες ἤειραν τὰ σημήια, καὶ ἐδίωκον ὡς ποδῶν ἕχαστοι εἶχον, 60 οὔτε χόσμῳ οὐδενὶ κοσμηϑέντες οὔτε τάξι. καὶ οὗτοι μὲν βοῇ τε καὶ ὁμίλῳ ἐπήισαν ὡς ἀναρπασόμενοι τοὺς Ἕλλη- γας᾽ Παυσανίης δέ, ὡς προσέκϑδιτο ἢ ἵππος, πέμψας πρὸς τοὺς 1ϑηναίους ἱππέα λέγει τάδε. “ἄνδρες “1ϑ9ηναῖοι, ἀγῶνος μεγίστου προχειμένου ἐλευϑέρην εἶναι ἢ δεδου- λωμένην τὴν Ἑλλάδα, προδεδόμεϑα ὑπὸ τῶν συμμάχων ἡμεῖς τε οἱ “ακεδαιμόνιοι καὶ ὑμεῖς οἱ 419ηναῖοι ὑπὸ τὴν παροιχομένην νύχτα διαδράντων. νῦν ὧν δέδοκται τὸ ἐνθεῦτεν τὸ ποιητέον ἡμῖν" ἀμυνομένους γὰρ τῇ δυνά- μεϑα ἄριστα περιστέλλειν ἀλλήλους. εἶ μέν γυν ἐς ὑμέας

83. ἡμῖν Ῥρογ, ἢ: ὑμῖν

σι

1ὅ

-»- 5 Ρ ν᾿ . -Δ-τ ἕω, λους, ἀλαίκωμιι τος μα

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ 81

ὅρμησε ἀρχὴν ἡ ἵππος, χρῆν δὴ ἡμέας τὸ καὶ τοὺς μετ᾽ ἡμέων τὴν Ἑλλάδα οὐ προδιδόντας Τεγεήτας βοηϑέειν ὑμῖν" νῦν δέ, ἐς ἡμέας γὰρ ἅπασα κεχώρηκε, δίκαιοι ἐστὲ ὑμεῖς πρὸς τὴν πιεζομένην μάλιστα τῶν μοιρέων ἀμυ- ὅ γέοντες ἰέναι. εἰ δ᾽ ἄρα αὐτοὺς ὑμέας καταλελάβηκε ἀδύ- γατόν τι βοηϑέειν, ὑμεῖς δ᾽ ἡμῖν τοὺς τοξότας ἀποπέμ- ψαντες χάριν ϑέσϑε. συνοίδαμεν δὲ ὑμῖν ὑπὸ τὸν παρε- ὄντα τόνδε πόλεμον ἐοῦσι πολλὸν προϑυμοτάτοισι, ὥστε καὶ ταῦτα ἐσαχούειν." ταῦτα οἱ ᾿41ϑηναῖοι ὡς ἐπύϑοντο, 61 10 ὁρμέατο βοηϑέειν καὶ τὰ μάλιστα ἐπαμύνειν" καί σφι. ἤδη στείχουσι ἐπιτίϑενται οἱ ἀντιταχϑέντες Ἑλλήνων τῶν μετὰ βασιλέος γενομένων, ὥστε μηκέτι δύνασϑαι βοηϑῆ- σαι" τὸ γὰρ προσκείμενον σφέας ἐλύπεε. οὕτω δὴ μου- γωϑέντες “ακεδαιμόνιοι καὶ Τεγεῆται, ἐόντες σὺν ψιλοῖσι 15 ἀριϑμὸν οἱ μὲν πεντακισμύριοι Τεγεῆται δὲ τρισχίλιοι (οὗ- τοι γὰρ οὐδαμὰ ἀπεσχίζοντο ἀπτὸ ““αχεδαιμονίων), ἐσφα- γιάζοντο ὡς συμβαλέοντες ἸΠαρδονέῳ καὶ τῇ στρατιῇ τῇ παρεούσῃ. καὶ οὐ γάρ σφι ἐγίνετο τὰ σφάγια χρηστά, ἔπιπτον δὲ αὑτῶν ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ σεολλοὶ καὶ πολλῷ 20 πλεῦνες ἐτρωματίζοντο" φράξαντες γὰρ τὰ γέρρα οἱ Πέρ- σαι ἀπίέεσαν τῶν τοξευμάτων πολλὰ ἀφειδέως, οὕτω ὥστε πιεζομένων τῶν Σπαρτιητέων χαὶ τῶν σφαγίων οὗ γινο- μένων ἀποβλέψαντα τὸν Παυσανγίην πρὸς τὸ Ἥραιον τὸ Πλαταιέων ἐπικαλέσασϑαι τὴν ϑεόν, χρηίζοντα μηδαμῶς 25 σφέας ψευσϑῆναι τῆς ἐλπίδος. ταῦτα δ᾽ ἔτι τούτου ἔπι- θ2 καλεομένου περοεξαναστάντες πρότεροι οἱ Τεγεῆται ἔχώρεον ἐς τοὺς βαρβάρους, καὶ τοῖσε «“Ἰαχεδαιμονίοισε αὑτίχα μετὰ τὴν εὐχὴν τὴν Παυσανίεω ἐγίνετο ϑυομένοισι τὰ σφάγια χρηστά" ὡς δὲ χρόνῳ κοτὲ ἐγένετο, ἐχώρεον καὶ 80 οὗτοι ἐπὶ τοὺς Πέρσας, καὶ οἱ Πέρσαι ἀντίοι τὰ τόξα μετέντες. ἐγίγνετο δὲ πρῶτον περὶ τὰ γέρρα μάχη. ὡς δὲ ταῦτα ἐπεπτώκεε, ἤδη ἐγίνετο ἡ μάχη ἰσχυρὴ παρ᾽ αὑτὸ τὸ Ζ4ημήτριον καὶ χρόνον ἐπὶ πολλόν, ἐς ὃ ἀπέκοντο

19. τε ϑεμᾶίον ἢ 29. ἐγένετο 48: ἐγίνετο ᾿ 380. ἀντίοι ἕστασαν 82. ἡ οι. Ῥ»»

816 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥῚ

ἐς ὠϑισμόν᾽" τὰ γὰρ δόρατα ἐπιλαμβανόμενοι κατέκλων οἱ βάρβαροι. λήματι μέν νυν καὶ δώμῃ οὐκ ἥσσονες ἧσαν οἱ Πέρσαι, ἄνοπλοι δὲ ἐόντες καὶ πρὸς ἀνεπιστήμονες ", ἦσαν καὶ οὐκ ὅμοιοι τοῖσι ἐναντίοισι σοφίην, προεξαΐσ- σοντες δὲ κατ᾽ ἕνα καὶ δέκα, καὶ πλεῦνές τε καὶ ἐλάσσονες συστρεφόμενοι, ἐσέπιπτον ἐς τοὺς Σπαρτιήτας καὶ διδ- 08 φϑείροντο. τῇ δὲ ἐτύγχανε αὐτὸς ἐὼν Μαρδόνιος, ἀτπε᾿ ἵππου τὸ μαχόμενος λευχοῦ ἔχων τὸ περὶ ἑωυτὸν λογάδας Περσέων τοὺς ἀρίστους χιλίους, ταύτῃ δὲ καὶ μάλιστα τοὺς ἐναντίους ἐπίεσαν. ὅσον μέν νυν χρόνον ]αρδόνιος 10 περιῆν, οἱ δὲ ἀντεῖχον καὶ ἀμυνόμενοι κατέβαλλον πτολ- λοὺς τῶν ““αχεδαιμονίων" ὡς δὲ Μαρδόνιος ἀπέϑανε καὶ τὸ περὶ ἐκεῖνον τεταγμένον ἐὸν ἰσχυρότατον ἔπεσε, οὕτω δὴ καὶ οἱ ἄλλοι ἐτράποντο καὶ εἶξαν τοῖσι ““ακεδαιμονίοισι. πλεῖστον γὰρ σφέας ἐδηλέετο ἡ ἐσθὴς ἔρημος ἐοῦσα ὕπλων᾽" "ὗ θά πρὸς γὰρ ὅπλέτας ἐόντες γυμνῆτες ἀγῶνα ἐποιεῦντο. ἐν- ϑαῦτα ἢ τε δίκη τοῦ “εωνίδεω κατὰ τὸ χρηστήριον τοῖσι Σπαρτιήτῃσι ἔκ ἸΠαρδονίου ἐπετελέετο, καὶ νίκην ἀναι- ρέεται καλλέστην ἁπασέων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν Παυσανίης ὃ Κλεομβρότου τοῦ “Ἀναξανδρίδεω" τῶν δὲ χκατύπερϑέ οἱ Ὁ προγόνων τὰ οὐνόματα εἴρηται ἐς “εωνίδην" ὠυτοὶ γάρ σφι τυγχάνουσι ἐόντες. ἀποϑνήσκει δὲ ἸΠαρδόνιος ὑπὸ Αειμνήστου ἀνδρὸς ἐν Σπάρτῃ λογίμου, ὃς χρόνῳ ὕὥστε- οον μετὰ τὰ Μηδικὰ ἔχων ἄνδρας τριηκοσίους συνέβαλε ἐν Στεδνυχλήρῳ πολέμου ἐόντος ΙΜΠεσσηνίοισι πᾶσι, καὶ θῦ οὗτός τε ἀπέθανε χαὶ οἱ τριηκόσιοι. ἐν δὲ Πλαταιῇσι οἱ Πέρσαι ὡς ἐτράποντο ὑπὸ τῶν “Τακεδαιμονέων, ἔφευ- γον οὐδένα κόσμον ἐς τὸ στρατόπεδον τὸ ἑωυτῶν καὶ ἐς τὸ τεῖχος τὸ ξύλινον τὸ ἐποιήσαντο ἐν μοίρῃ τῇ Θηβαΐδι. ϑώῶμα δέ μοι ὅκως ταρὰ τῆς Δήμητρος τὸ ἄλσος μαχο- 3 μένων οὐδὲ εἷς ἐφάνη τῶν Περσέων οὔτε ἐσελθὼν ἐς τὸ τέμενος οὔτε ἐναποθϑανών, περέ τε τὸ ἱρὸν οἱ πελεῖστοι ἐν τῷ βεβήλῳ ἔπεσον. δοκέω δέ, εἴ τι περὶ τῶν ϑείων

οι

10, ἀγῶνας Ρ. τὸν ἀγῶνα 51. ἃ 28. Ἀριμνήστου Π. ΡΙαίατοι. ΑγἹβιϊά, 19 || 28. ἔς τε τὸ 8ι.} 32. περὶ τὸ ἱρόν" οἱ δὲ πλεῖστοι ΡΗ

». ν.- ἀν αμμ(έ τὰν “" ξνώοΝ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ! 917

πρηγμάτων δοχέειν δεῖ, ἢ ϑεὸς αὑτή σφεας οὐκ ἐδέκετο

ἐμπρήσαντας τὸ ἱρὸν τὸ ν Ἐλευσῖνι ᾿ἀνάχτορον.

Αὕτη μέν νυν ἡ μάχη ἐπὶ τοσοῦτο ἐγένετο. ρτά- 66 βαζος δὲ ὃ Φαρνάκεος αὐτίκα τε οὐκ ἠρέσκετο κατ᾽ ἀρχὰς λειπομένου ἸΜΠαρδονέου ἀπὸ βασιλέος, καὶ τότε πολλὰ᾿ ἀπαγορεύων οὐδὲν ἤνυε, συμβάλλειν οὐκ ἐῶν" ἐποίησέ τε αὐτὸς τοιάδε ὡς οὐκ ἀρεσχόμενος τοῖσι πρήγμασι τοῖσι ἐκ ἸΠαρδονίου ποιευμένοισι. τῶν ἐστρατήγεε ὃ Φἀρτάβα- ζος (εἶχε δὲ δύναμιν οὐκ ὀλίγην ἀλλὰ καὶ ἐς τέσσερας 10 μυριάδας ἀγϑρώπων περὶ ἑωυτόν), τούτους, ὅκως ἡ συμ-

βολὴ ἐγίνετο, εὖ ἐξεπιστάμενος τὰ ἔμελλε ἀποβήσεσϑαι ἀπὸ τῆς μάχης, ἦγε κατηρτημένως, παραγγείλας κατὰ τὠυτὸ ἰέναι πάντας τῇ ἂν αὐτὸς ἐξηγέηται, ὅκως ἂν αὖ- τὸν ὁρῶσι σπουδῆς ἔχοντα. ταῦτα παραγγείλας ὡς ἐς 1ὅ μάχην γε δῆϑεν τὸν στρατόν. προτερέων δὲ τῆς ὅδδοῦ ὥρα καὶ δὴ φεύγοντας τοὺς Πέρσας" οὕτω δὴ οὐκέτι τὸν αὑτὸν κόσμον κατηγέετο, ἀλλὰ τὴν ταχίστην ἐτρόχαζε φεύ- γων οὔτε ἐς τὸ ξύλινον οὔτε ἐς τὸ Θηβαίων τεῖχος ἀλλ᾽ ἐς Φωχέας, ἐθέλων ὡς τάχιστα ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον

20 ἀπικέσϑαι. χαὶ δὴ οὗτοι μὲν ταύτῃ ἐτράποντο" τῶν δὲ 67 ἄλλων Ἑλλήνων τῶν μετὰ βασιλέος ἐϑελοκακεόντων Βοιω- τοὶ “4ϑηναίοισι ἐμαχέσαντο χρόνον ἐπὶ συχνόν. οἱ γὰρ μηδίζοντες τῶν Θηβαίων, οὗτοι εἶχον πτροϑυμέην οὐκ ὃλί- γην μαχόμενοί τε καὶ οὐχ ἐϑελοκακέοντες, οὕτω ὥστε τριη-

5 χόσιοι αὑτῶν οἱ πρῶτοι καὶ ἄριστοι ἐνθαῦτα ἔπεσον ὑπὸ ᾿Αϑηναίων. ὡς δὲ ἐτράποντο καὶ οὗτοι, ἔφευγον ἐς τὰς Θήβας, οὐ τῇ περ οἱ Πέρσαι καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων ὃ πᾶς ὅμιλος, οὔτε διαμαχεσάμενος οὐδενὶ οὔτε τι ἀπο- δεξάμενος, ἔφευγον. δηλοῖ τέ μοι ὅτε πάντα τὰ πρήγματα 68

80 τῶν βαρβάρων ἤρτητο ἐκ Περσέων, εἰ καὶ τότε οὗτοι πρὶν ἢ καὶ συμμῖξαι τοῖσι πολεμίοισι ἔφευγον, ὅτι καὶ τοὺς Πέρσας ὥρων. οὕτω τε πάντες ἔφευγον πλὴν τῆς ἵππου Ὁ

σ'

2. ἀναχτόριον Ῥοον» ἢ ἢ 8. ὃ οι. 486 13. ἦγε ΡΗ: ἤιε ἢ κατηρ- τημένως 448: χατηρτημένος ΟΡ, χατηρτισμένως ἢ |] 16. ὁρᾶι 4860} 81. δτεῖ

818 ΒΡΟΔΟΤΟΥ

τῆς τὲ ἄλλης καὶ τῆς Βοιωτίης" αὕτη δὲ τοσαῦτα προσω- φέλεε τοὺς φεύγοντας, αἶεί τε πρὸς τῶν πολεμέων ἄγχιστα ἐοῦσα ἀπέργουσά τε τοὺς φιλίους φεύγοντας ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων.

69 ὃ μὲν δὴ νικῶντες εἵποντο τοὺς Ἐέρξεω διωκχοντές ὅ τε καὶ φονεύοντες. ἐν δὲ τούτῳ τῷ γινομένῳ φόβῳ ἀγγέλ- λεται τοῖσι ἄλλοισι Ἕλλησι τοῖσι τεταγμένοισι περὶ τὸ Ἥραιον καὶ ἀπογενομένοισι τῆς μάχης, ὅτι μάχη τε γέγονε καὶ νικῷεν οἱ μετὰ Παυσανίεω" οἱ δὲ ἀκούίσαντες ταῦτα, οὐδένα κόσμον ταχϑέντες, οἱ μὲν ἀμφὶ Κορινϑέους ἐτρά- τ ποντο διὰ τῆς ὑπτωρέης καὶ τῶν κολωνῶν τὴν φέρουσαν ἄνω ἰϑὺ τοῦ ἱροῦ τῆς Δήμητρος, οἱ δὲ ἀμφὶ Μεγαρέας τε καὶ Φλειασίους διὰ τοῦ πεδίου τὴν λειοτάτην τῶν ὁδῶν. ἐπείτε δὲ ἀγχοῦ τῶν πολεμίων ἐγένοντο οἱ ἸΠεγαρέες καὶ Φλειάσιοι, ἀπιδόντες σφέας οἷ τῶν Θηβαίων ἱππόται ἔπει- 15 γομένους οὐδένα κόσμον ἤλαυνον ἐπ᾽ αὐτοὺς τοὺς ἵππους, τῶν ἱππάρχεε σωπόδωρος ὃ Τιμάνδρου, ἐσπεσόντες δὲ κατεστόρεσαν αὐτῶν ἑξακοσίους, τοὺς δὲ λοιποὺς κατήρα- ξαν διώκοντες ἐς τὸν Κιϑαιρώνγα.

70 Οὗτοι μὲν δὴ ἐν οὐδενὶ λόγῳ ἀπώλοντο" οἱ δὲ Πέρσαι Ὁ καὶ ὃ ἄλλος ὅμιλος, ὡς κατέφυγον ἐς τὸ ξύλινον τεῖχος, ἔφϑησαν ἐπὶ τοὺς πύργους ἀναβάντες πρὶν ἢ τοὺς ,“1αχε- δαιμονίους ἀπικέσθαι, ἀναβάντες δὲ ἐφράξαντο ὡς ἡδυ- γέατο ἄριστα τὸ τεῖχος" προσελϑόντων δὲ τῶν “1ακεδαι- μονέων κατεστήκεέ σφε τειχομαχίη ἐρρωμεγεστέρη. ἕως Ὁ μὲν γὰρ ἀπῆσαν οἱ ᾿4ϑηναῖοι, οἱ δ᾽ ἠμύνοντο καὶ πολλῷ πλέον εἶχον τῶν “ακεδαιμονίων ὥστε οὐκ ἐπισταμένων τειχομαχέειν" ὡς δέ σφι ᾿41ϑηναῖοι προσῆλϑον, οὕτω δὴ ἰσχυρὴ ἐγίνετο τειχομαχίη καὶ χρόνον ἐπὶ πολλόν. τέλος δὲ ἀρετῇ τε καὶ λιπαρίῃ ἐπέβησαν :4ϑηναῖοι τοῦ τείχεος καὶ ἤριπον" τῇ δὴ ἐσεχέοντο οἱ Ἕλληνες. πρῶτοι δὲ ἐσῆλθον Τεγεῆται ἐς τὸ τεῖχος, καὶ τὴν σκηνὴν τὴν Παρδονίου οὗτοι ἦσαν οἱ διαρπάσαντες, τά τε ἄλλα ἐξ αὑτῆς καὶ τὴν φάτνην τῶν ἵππων ἐοῦσαν χαλκέην πᾶσαν καὶ ϑέης ἀξίην. τὴν

21. τῶν ᾿Αϑηναίων 58ι.

σι

10

1ὅ

20

2ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂! 819

μέν νυν φάτνην ταύτην τὴν Μαρδονίου ἀνέϑεσαν ἐς τὸν νηὸν τῆς “4λέης ᾿41ϑηναίης Τεγεῆται, τὰ δὲ ἄλλα ἐς τὠυτό, ὅσα περ ἔλαβον, ἐσήνεικαν τοῖσι Ἕλλησι. οἱ δὲ βάρβαροι οὐδὲν ἔτι στῖφος ἐποιήσαντο πεσόντος τοῦ τείχεος, οὐδέ τις αὑτῶν ἀλκῆς ἐμέμνητο, ἀλύχταζόν τε οἷα ἐν ὀλίγῳ χώρῳ πεφοβημένοι τε καὶ πολλαὶ μυριάδες κατειλημέναι ἀγϑρώπω». παρῆν τε τοῖσι Ἕλλησι φονεύειν οὕτω ὥστε τριήκοντα μυριάδων στρατοῦ, καταδεουσέων τεσσέρων τὰς ἔχων ᾿ἡρτάβαζος ἔφευγε, τῶν λοιττέων μηδὲ τρεῖς χιλιά- δας περιγενέσϑαι. “Ἰακεδαιμονίων δὲ τῶν ἐκ Σπάρτης ἀπέϑανον οἱ πάντες ἐν τῇ συμβολῇ εἷς καὶ ἐνενήκοντα, Τεγεητέων δὲ ἑκκαίδεκα, 41ϑηναίων δὲ δύο καὶ πεντήκοντα.

Ἠρίστευσε δὲ τῶν βαρβάρων πεζὸς μὲν ὃ Περσέων, ἵσιπτος δὲ ἡ Σακέων, ἁγὴρ δὲ λέγεται ἸΠαρδόνιος" Ἕλλέ- γων δέ, ἀγαθῶν γενομένων καὶ Τεγεητέων καὶ “1ϑηναίων, ὑπερεβάλοντο ἀρετῇ ““ακεδαιμόνιοι. ἄλλῳ μὲν οὐδενὶ ἔχω ἀποσημήνασϑαι (ἅπαντες γὰρ οὗτοι τοὺς κατ᾽ ἕωυ- τοὺς ἐνίκων), ὅτε δὲ κατὰ τὸ ἰσχυρότερον προσηνείχϑησαν καὶ τούτων ἐκράτησαν. καὶ ἄριστος ἐγένετο μακρῷ ἊἍ4ρι- στόδημος κατὰ γνώμας τὰς ἡμετέρας, ὃς ἐκ Θερμοτευλέων μοῦνος τῶν τριηκοσίων σωϑεὶς εἶχε ὄνειδος καὶ ἀτιμίην. μετὰ δὲ τοῦτον ἡρίστευσαν Ποσειδώνιός τε καὶ Φιλοχύων καὶ “μομφάρετος ὃ Ο Σπαρτιήτης. καίτοι γενομένης λέσχης ὃς γένοιτο αὑτῶν ἄριστος, ἔγνωσαν οἱ παραγενόμενοι Σπαρτιητέων “Ἀριστόδημον μὲν βουλόμενον φανερῶς ἀπο- ϑανεῖν ἔκ τῆς παρεοΐσης οἱ αἰτίης, λυσσῶντά τὸ καὶ ἐκ- λείποντα τὴν τάξιν ἔργα ἀποδέξασθαι μεγάλα, Ποσει- δώνιον δὲ οὐ βουλόμενον ἁποϑνήσκειν ἄνδρα γενέσϑαι ἀγαϑόν" τοσούτῳ τοῦτον εἶναι ἀμείνω. ἀλλὰ ταῦτα μὲν χαὶ φϑόνῳ ἂν εἴποιεν" οὗτοι δὲ τοὺς κατέλεξα πάντες, πλὴν “Ἀριστοδήμου, τῶν ἀποθανόντων ἐν ταύτῃ τῇ μάχῃ τέμιοι ἐγένοντο᾽ Αριστόδημος δὲ βουλόμενος ἀποϑθανεῖν διὰ τὴν προειρημένην αἰτίην οὐχ ἐτιμήϑη.

4, οὐδέ 8ι.: οὔτε ἢ θ. χατειλημέναι Ρ: χατειλημμέναι ἢ 11. πάν- τες ΠΝ] 18. ἰσχυρότατον ΡΗ ἢ 21. τε καὶ 8ι. [͵ 33. δ᾽ οι. Ρῆ ᾿ ὁ Πιτανή- τῆς 8ι,, Σπαρτιῆται Κιῦροι ἢ 30, πάντες ἢ: πάντας

11

820 ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ

72 Οὗτοι μὲν τῶν ἐν Πλαταιῇσι ὀνομαστότατοι ἐγένοντο. Καλλικράτης γὰρ ἔξω τῆς μάχης ἀπέϑανε, ἐλϑὼν ἀνὴρ κάλλιστος ἐς τὸ στρατόπεδον τῶν τότε Ἑλλήνων, οὐ μοῦ- γον αὑτῶν «“αχεδαιμονίων ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνωνγ᾽ ὅς, ἐπειδὴ ἐσφαγιάζετο Παυσανίης, κατήμενος ἐν τῇ τάξι ὃ ἐτρωμαείσϑη τοξεύματι τὰ πλευρά. καὶ δὴ οἱ μὲν ἐμά- χοντο, ὃ δ᾽ ἐξενηγειγμένος ἐδυσϑανάτεέ τε καὶ ἔλεγε πρὸς ἉἈρίμνηστον ἄνδρα Πλαταιέα οὐ μέλειν οἱ ὅτι πρὸ τῆς Ἑλλάδος ἀποϑνήσκει, ἀλλ᾽ ὅτι οὐκ ἐχρήσατο τῇ χειρὶ καὶ ὅτι οὐδέν ἐστί οἱ ἀποδεδεγμένον ἢ ἔργον ἑωυτοῦ ἄξιον πιρο- 10 ϑυμευμένου ἀποδέξασθαι.

73 ᾿ϑηναίων δὲ λέγεται εὐδοκιμῆσαι Σωφάνης ὁ Εὐ- τυχίδεω, ἐκ δήμου 4εχελεῆϑεν, 4΄εχκελέων δὲ τῶν κοτὲ ἐργασαμένων ἔργον χρήσιμον ἐς τὸν πάντα χρόνον, ὡς αὐτοὶ ᾿41ϑηναῖοι λέγουσι. ὡς γὰρ δὴ τὸ πάλαι κατὰ 1ιὖ Ἑλέγης κομιδὴν Τυνδαρίδαι ἐσέβαλον ἐς γῆν τὴν ᾿Αττικὴν σὺν στρατοῦ πλήϑεϊ καὶ ἀνίστασαν τοὺς δήμους, οὐκ εἶ- δότες ἵνα ὑπεξέκειτο ἡ Ἑλένη, τότε λέγουσι τοὺς 4εκελέας, οἱ δὲ αὑτὸν 4Δέκελον ἀχϑόμενόν τε τῇ Θησέος ὕβρι καὶ δειμαίνοντα περὶ πάσῃ τῇ 41ϑηναίων χώρῃ, ἐξηγησάμενόν Ὦ σφι τὸ πᾶν πρῆγμα κατηγήσασϑαι ἐπὶ τὰς Αφίδγας, τὰς δὴ Τιτακὸς ἐὼν αὐτόχϑων καταπροδιδοῖ Τυνδαρίδῃσι. τοῖσι δὲ 4εκελεῦσι ἐν Σπάρτῃ ἀπὸ τούτου τοῦ ἔργου ἀτελείη τε καὶ προεδρίη διατελέει ἐς τόδε αἰεὶ ἔτι ἐοῦσα, οὕτω ὧστε καὶ ἐς τὸν πόλεμον τὸν ὕστερον πολλοῖσι ἔτεσι 35 τούτων γενόμενον «ϑηναίοισί τε καὶ Πελοποννησίοισι, σινομένων τὴν ἄλλην ᾿Αττικὴν “Παχεδαιμονίων, Ζ᾽΄εκελέης

14 ἀπέχεσθαι. τούτου τοῦ δήμου ἐὼν ὃ Σωφάνης καὶ ἀρι- στεύσας τότε 1ϑηναίων διξοὺς λόγους λεγομένους ἔχει, τὸν μὲν ὡς ἐκ τοῦ ζωστῆρος τοῦ ϑώρηκος ἐφόρεε χαλκέῃ 80 ἁλύσι δεδεμένην ἄγκυραν σιδηρέην, τὴν ὅκως πελάσειδ ἀπειικνεόμενος τοῖσι πολεμίοισι βαλλέσκετο, ἵνᾳ δή μὲν οἱ πολέμιοι ἐκπίπτοντες ἐκ τῆς τάξιος μεταχιγῆσαι μὴ δυ-

8. ἀείμνηστον « ἢ 18. ἐχ] ἐὼν Κοεα || 32. ἀπικνεόμενος ἐς μάχην ἢ βαλλέσχετο Ρ: βαλέσχετο

ΗΡΟΔΟΤΌΓ! 921

γαίατο᾽ γινομένης δὲ φυγῆς τῶν ἐναντίων δέδοχτο τὴν ἄγκυραν ἀναλαβόντα οὕτω διώκειν. οὗτος μὲν οὕτω λέ- γεται, ὃ δ᾽ ἕτερος τῶν λόγων τῷ πρότερον λεχϑέντι ἀμφισβατέων λέγεται, ὡς ἔπε ἀσπέδος αἰεὶ περιϑεούσης καὶ οὐδαμὰ ἀτρεμιζούσης ἐφόρεε ἄγκυραν, καὶ οὐκ ἐκ τοῦ ϑώρηκος δεδεμένην σιδηρέην. ἔστι δὲ καὶ ἕτερον Σωφανεῖ 1 λαμπρὸν ἔργον ἐξεργασμένον, ὅτι περικατημένων “413η- ναίων “ἵἴγιναν Εὐρυβάτην τὸν ᾿4ργεῖον ἄνδρα πεντάεϑλον ἐκ προκλήσιος ἐφόνευσε. αὑτὸν δὲ Σωφάνεα χρόνῳ ὕστε- 10 ρον τούτων κατέλαβε ἄνδρα γενόμενον ἀγαϑόν, “41ϑηναίων σερατηγέοντα ἅμα Αἀεάγρῳ τῷ Γλαύχωνος, ἀποθανεῖν ὑπὸ Ἠδωνῶν ἐν Ζάτῳ περὶ τῶν μετάλλων τῶν χρυσέων μαχόμενον. Ὡς δὲ τοῖσι Ἕλλησι ἐν Πλαταιῇσι κατέστρωντο οἵ Ἴ6 15 βάρβαροι, ἐνϑαῦτά σφι ἐπῆλϑε γυνὴ αὐτόμολος" ἣ ἐπειδὴ ἔμαϑε ἀπολωλότας τοὺς Πέρσας καὶ νικῶντας τοὺς Ἕλ- ληνας, ἐοῦσα παλλακὴ Φαρανδάτεος τοῦ Τεάσπιος ἀνδρὸς Πέρσεω, κοσμησαμένη χρυσῷ πολλῷ καὶ αὑτὴ καὶ ἀμφίέ- πόλοι καὶ ἐσθῆτι τῇ καλλίστῃ τῶν παρεουσέων, κατα- 40 βᾶσα ἐκ τῆς ἁρμαμάξης ἐχώρεε ἐς τοὺς ““αχεδαιμονίους ἔτι ἐν τῇσι φονῆσι ἐόντας, ὁρῶσα δὲ πάντα ἐκεῖνα διέ- ποόντα Παυσανίην, πρότερόν τὸ τὸ οὔνομα ἐξεπισταμένη καὶ τὴν πάτρην ὥστε πολλάκις ἀχούσασα, ἔγνω τε τὸν Παυσανίην καὶ λαβομένη τῶν γουνάτων ἔλεγε τάδε. “ὦ 25 βασιλεῦ Σπάρτης, ῥῦσαί με τὴν ἱχέτιν αἰχμαλώτου δουλο-- σύνης. σὺ γὰρ καὶ ἐς τόδε ὦνησας, τούσδε ἀπολέσας τοὺς οὔτε δαιμόνων οὔτε ϑεῶν ὄπιν ἔχοντας. εἰμὶ δὲ γένος μὲν Κῴη, ϑυγάτηρ δὲ Ἡγητορίδεω τοῦ ᾿Ανταγόρεω" βίη δέ με λαβὼν ἐν Κῷ εἶχε ὃ Πέρσης." ὃ δὲ ἀμείβεται 49. τοῖσιδε. “γύναι, ϑάρσεε καὶ ὡς ἱκέτις καὶ εἰ δὴ πρὸς τούτῳ τυγχάνεις ἀληϑέα λέγουσα καὶ εἷς ϑυγάτηρ Ἥγη- τορέδεω τοῦ Κῴου, ὃς ἐμοὶ ξεῖνος μάλιστα τυγχάνει ἐὼν τῶν περὶ ἐκείνους τοὺς χώρους οἰκημένων ταῦτα δὲ

οι

ὅ. ἐπίσημον ἄγχυραν ἢ, ἄγχυραν εἰχασμένην 8ῖνε μεμιμημένην δί. ἢ 1. ὅτε ἢ, Κγᾶρετ [ 18. χρυσῷ τε 5. [Π αἱ ἀμφίπολοι Βεΐβκε ἢ 21. ἐόντας οὐ. 4186 ἢ} 35. ῥῦσαι ἢ: λῦσαι ἩἨοτχοδοῖπβ 11. 91

ΣΡ] ἨΡΟΔΟΤΟΙῚ

εἴπας τότε μὲν ἐπέτρεψε τῶν ἐφόρων τοῖσι “ταρεοῦσι, ὕστερον δὲ ἀπέπεμψε ἐς “Αἴγιναν, ἐς τὴν αὑτὴ ἤϑελε ἀπικέσϑαι.

77 Μετὰ δὲ τὴν ἄπιξιν τῆς γυναιχός, αὐτίκα μετὰ ταῦτα

- ἀπίκοντο Π]αντινέες ἐπ᾿ ἐξεργασμένοισι᾽ μαϑόντες δὲ ὅτι ὕστεροι ἥκουσι τῆς συμβολῆς, συμφορὴν ἐποιεῦντο μεγά- λην, ἄξιοί τε ἔφασαν εἶναι σφέας ζημιῶσαι. πυνϑανό- μξνοι δὲ τοὺς ἹΠήδους τοὺς μετὰ ΦΙρταβάζου φεύγοντας, τούτους ἐδίωκον μέχρι Θεσσαλίης «ακεδαιμόνιοι δὲ οὐκ ἔων φεύγοντας διώκειν. οἵ δὲ ἀναχωρήσαντες ἐς τὴν ἑωυ- τῶν τοὺς ἡγεμόνας τῆς στρατιῆς ἐδίωξαν ἐκ τῆς γῆς. μετὰ δὲ ἸΠαντινέας ἦχον Ἠλεῖοι, καὶ ὡσαύτως οἱ Ἠλεῖοι τοῖσι αντινεῦσι συμφορὴν ποιησάμενοι ἀπαλλάσσοντο" ἀπελθόντες δὲ καὶ οὗτοι τοὺς ἡγεμόνας ἐδίωξαν. τὰ κατὰ ἸΜαντινέας μὲν καὶ Ἠλείους τοσαῦτα.

18 Ἔν δὲ Πλαταιῇσι ἐν τῷ στρατοπέδῳ τῶν «Αἰγινητέων ἣν «Δάμπων Πυϑέω, ΑἸϊγινητέων ἐὼν τὰ πρῶτα" ὃς ἀνο- σιώτατον ἔχων λόγον ἵετο πρὸς΄ Παυσανίην, ἀτιικόμενος δὲ σπουδῇ ἔλεγε τάδε. “ὦ παῖ Κλεομβρότου, ἔργον ἔργα-- σταί τοι ὑπερφυὲς μέγαϑός τὸ καὶ κάλλος, καί τοι ϑεὸς σαρέδωχε ῥδυσάμενον τὴν Ἑλλάδα κλέος καταϑέσϑαε μέ- γιστον Ἑλλήνων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν. σὺ δὲ καὶ τὰ λοιπὰ τὰ ἐπὶ τούτοισι ποίησον, ὅκως λόγος τε σὲ ἔχῃ ἔτι μέζων χαί τις ὕστερον φυλάσσηται τῶν βαρβάρων μὴ ὑπάρχειν ἔργα ἀτάσϑαλα ποιέων ἐς τοὺς Ἕλληνας. «Ἰεωνίδεω γὰρ ἀποϑανόντος ἐν Θερμοπύλῃσι ἸΠαρδόνιός τε καὶ Ξέρξης ἀποταμόντες τὴν κεφαλὴν ἀνεσταύρωσαν" τῷ σὺ τὴν ὁμοίην ἀποδιδοὺς ἔπαινον ἕξεις πρῶτα μὲν ὑπὸ πάντων Σπαρτιητέων, αὗτις δὲ καὶ πρὸς τῶν ἄλλων Ἑλλήνων" Μαρδόνιον γὰρ ἀνασκολοπίσας τετιμωρήσεαι ἐς πάτρων

79 τὸν σὸν «εωνίδην." ὃ μὲν δοκέων χαρίζεσθαι ἔλεγε τάδε, ὃ δ᾽ ἀνταμείβετο τοῖσιδε. “ὦ ξεῖνε ΑἸϊγινῆτα, τὸ μὲν εὑνοέειν τε καὶ προορᾶν ἀγαμαέ σευ, γνώμης μέντοι ἡμάρ-

1. μέν μιν ΒεΚΚον || 4. μετὰ ταῦτα 8βεοὶ, χάρο ἢ 6. ὕστεροι Ὁ: ὕστερον [[ 11. ἐὼν αἀάϊάϊ( δι, [{ 30. τετιμωρῆσεαι δἄνοτγη: τετιμώρησαι

1

1

δ

Φ

σι

20

8

Φ

ΗΡΟΔΟΤΟΥ 929

τηκας χρηστῆς" ἐξαξίρας γάρ μὲ ὑψοῦ καὶ τὴν πάτρην καὶ τὸ ἔργον, ἐς τὸ μηδὲν κατέβαλες παραινέων νεχρῷ λυμαίνεσϑαι, καὶ ἣν ταῦτα ποιέω, φὰς ἄμεινόν με ἀκού-- σεσϑαι" τὰ πρέπει μᾶλλον βαρβάροισι ποιέειν ἤ περ Ἕλλησι᾽ καὶ ἐκείνοισι δὲ ἐπιφϑονέομεν. ἐγὼ δ᾽ ὧν τού- του εἵνεχα μήτε «ΑΑϊγινήτῃσι ἄδοιμι μήτε τοῖσι ταῦτα ἀρέσκεται, ἀποχρᾷ δέ μοι Σπαρτιήτῃσι ἀρεσκόμεγον ὅσια μὲν ποιέειν, ὅσια δὲ καὶ λέγειν. «εωνίδῃ δέ, τῷ με χελεύεις τιμωρῆσαι, φημὶ μεγάλως τετιμωρῆσϑαι, ψυχῇσί τὲ τῇσι τῶνδε ἀναριϑμήτοισι τετίμηται αὐτός τε καὶ οἱ ἄλλοι οἱ ἐν Θερμοπύλῃσι τελευτήσαντες. σὺ μέντοι ἔτι ἔχων λόγον τοιόνδε μήτε προσέλϑῃς ἔμοιγε μήτε συμβου- λεύσῃς, χάριν τε ἴσϑι ἐὼν ἀπαϑής."

Ὸ μὲν ταῦτα ἀκούσας ἀπαλλάσσετο. Παυσανίης δὲ 80

κήρυγμα ποιησάμενος μηδένα ἄπτεσϑαι τῆς ληίης, συγκο- μέζειν ἐκέλευε τοὺς εἵλωτας τὰ χρήματα. οἱ δὲ ἀνὰ τὸ στρατόπεδον σκιδνάμενοι εὐρισχον σχηνὰς κατεσκευασμέ- γας χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ, κλένας τε ἐπιχρύσους καὶ ἐσεαργύ- ρους, κρητῆρας τε χρυσέους καὶ φιάλας τὸ καὶ ἄλλα ἐκπώ- ματα σάχκους τε ἐπ᾽ ἁμαξέων εὕρισκον, ἔν τοῖσι λέβητες ἐφαίνοντο ἐνεόντες χρύσεοέ τε καὶ ἀργύρεοι" ἀπό τὸ τῶν χειμένων νεχρῶν ἐσκύλευον ψέλιά τε καὶ στρεπτοὺς καὶ τοὺς ἀκινάκας ἐόντας χρυσέους, ἐπεὶ ἐσϑῆτός γε ποικίλης λόγος ἐγίνετο οὐδείς. ἐνθαῦτα πολλὰ μὲν κλέπτοντες ἔπώ- λεον πρὸς τοὺς «“ἰγινήτας οἵ εἵλωτες, πολλὰ δὲ καὶ ἀπεε- δείκνυσαν, ὅσα αὐτῶν οὐκ οἷά τε ἣν χρύψαι" ὦστε ἰγι- γήτησι οἵ μεγάλοι πλοῦτοι ἀρχὴν ἐνϑεῦτεν ἐγένοντο, οἵ τὸν χρυσὸν ἅτε ἐόντα χαλκὸν δῆϑεν παρὰ τῶν εἱλώτων ὠγνέοντο. συμφορήσαντες δὲ τὰ χρήματα καὶ δεχάτην ἐξε-81 λόντες τῷ ἐν Δελφοῖσι ϑεῷ, ἀπ᾽ ἧς ὃ τρίπους ὃ χρύσεος ἀνετέϑη ὃ ἐπὶ τοῦ τρικαρήνου ὄφιος τοῦ χαλκέου ἔπε- στεὼς ἄγχιστα τοῦ βωμοῦ, καὶ τῷ ἐν ᾿Ολυμπίῃ ϑεῷ ἐξε- λόντες, ἀπ᾽ ἧς δεχάπηχυν χάλκεον Ζία ἀνέθηκαν, καὶ

θ. ταὐτὰ ΒΕΚΚαΙ 10. γε τῇσι ἀομρει ἢ 18. τε ἴσϑε κ: ἔσϑι τε [} 19, καὶ φιάλας Κ: φιάλας || 30. τῷ τε 8ιί. 21Ὲ

8924 ΠΡΟΔΟΤΟΥ͂!

τῷ ἐν ᾿Ισϑμῷ ϑεῷ, ἀπ᾽ ἧς ἑπτάπηχυς χάλκεος Ποσειδέων ἐξεγένετο, ταῦτα ἐξελόντες τὰ λοιπὰ διαιρέοντο, καὶ ἔλα-- βον ἕκαστοι τῶν ἄξιοι ἦσαν, καὶ τὰς παλλακὰς τῶν Περ- σέων καὶ τὸν χρυσὸν καὶ ἄργυρον καὶ ἄλλα χρήματα τε καὶ ὑποζύγια. ὅσα μέν νυν ἐξαίρετα τοῖσε ἀριστεύσασε αὐτῶν ἐν Πλαταιῇσι ἐδόϑη, οὐ λέγεται πρὸς οὐδαμῶν, δοκέω δ᾽ ἔγωγε καὶ τούτοισι δοϑῆναι" Παυσανίῃ δὲ πάντα δέκα ἐξαιρέϑη τε καὶ ἐδόϑη, γυναῖκες ἵσεπεοι τάλαντα χκά- μηλοι, ὡς δὲ αὕτως καὶ τάλλα χρήματα.

“έγεται δὲ καὶ τάδε γενέσϑαι, ὡς ἐξέρξης φεύγων ἐκ τῆς Ἕλλαδος ἹΜαρδονίῳ τὴν κατασχευὴν καταλίσοι τὴν δωυτρῦ" Παυσανίην ὦν ὁρῶντα τὴν Μαρδονίου κατασκευὴν

χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ καὶ παραπετάσμασι ποικίλοισι κατε--

σχευασμένην, κελεῦσαι τούς τε ἀρτοχόπους καὶ τοὺς ὄψο-- ποιοὺς κατὰ ταὐτὰ καϑὼς Παρδονίῳ δεῖτενον παρασχευά- ζειν. ὡς δὲ κελευόμενοι οὗτοι ἐποίευν ταῦτα, ἐνθαῦτα τὸν Παυσανίην ἰδόντα κλίνας τε χρυσέας καὶ ἀργυρέας εὖ ἐστρωμένας καὶ τραπέζας τε χρυσέας καὶ ἀργυρέας καὶ παρασχευὴν μεγαλοτιρδτέα τοῦ δείπνου, ἐχπλαγέντα τὰ προκείμενα ἀγαϑὰ κελεῦσαι ἐπὶ γέλωτι τοὺς ἑωυτοῦ διηκόγνους παρασκευάσαι “ακωνικὸν δεῖτενον. ὡς δὲ τῆς ϑοίνης ποιηϑείσης ἣν πολλὸν τὸ μέσον, τὸν Παυσανίην γελάσαντα μεταπέμψασϑαι τῶν Ἑλλήνων τοὺς στρατηγούς, συνελϑόντων δὲ τούτων εἰπεεῖν τὸν Παυσανίην, δεικνύντα ἐς ἑκατέρην τοῦ δείπνου παρασκευήν, “ἄνδρες “Ἕλληνες, τῶνδε εἵνεκα ἐγὼ ὑμέας συνήγαγον, βουλόμενος ὑμῖν τοῦδε τοῦ Ἱπήδων ἡγεμόνος τὴν ἀφροσύνην δέξαι, ὃς τοιήνδε δέαιταν ἢ ἔχων ἦλϑε ἐς ἡμέας οὕτω διζυρὴν ἐ ἔχοντας ἀπαι- ρησόμενος:᾽ ταῦτα μὲν Παυσανίην λέγεται εἰπεῖν πρὸς τοὺς στρατηγοὺς τῶν Ἑλλήνων.

Ὑστέρῳ μέντοι χρόνῳ μετὰ ταῦτα καὶ τῶν Πλαταιέων εὗρον συχνοὶ ϑήκας χρυσοῦ καὶ ἀργύρου καὶ τῶν ἄλλων

4, τὸν ἄργυρον ΡΗ |] 8. τάλαντα] ἅρματα] Ι 11. παρασχευὴν ΑἰΠδη. Ρ. 138 |[[12. χατασχευὴ»] παρασχευὴν Α(ΠΘη., σχηνὴν δον εἶρ- μᾶπεος || 16. χαϑὼς] χαὶ ϑομᾶίεγ, ὡς χαὲ 81. ῃ 258. τὴν παρασχευὴν ἈΚ. Αἰ η.

2

Φι

10

1ὅ

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂Ὶ 82ὅ

χρημάτων. ἐφάνη δὲ καὶ τόδε ὕστερον τούτων ἐπὶ τῶν γεχρῶν περιψιλωθέντων τὰς σάρκας" συνεφόρεον γὰρ τὰ ὀστέα οἱ Πλαταιέες ἐς ἕνα χῶρον" εὑρέϑη κεφαλὴ οὐκ. ἔχουσα δαφὴν οὐδεμίαν ἀλλ᾽ ἐξ ἑνὸς ἐοῦσα ὀστέου, ἐφάνη δὲ καὶ γνάϑος κατὰ τὸ ἄνω [τῆς γνάϑου] ἔχουσα ὀδόντας μουνοφυέας ἐξ ἑνὸς ὀστέου πάντας τούς τε προσϑίους καὶ γομφίους, καὶ πενταπήχεος ἀνδρὸς ὀστέα ἐφάνη. ἐπείτε δὲ Μαρδονίου δευτέρῃ ἡμέρῃ ὃ νεκρὸς ἤφανιστο, 84 ὑπὸ ὅτευ μὲν ἀγϑρώπων τὸ ἀτρεχὲς οὐκ ἔχω εἰπεεῖν, πολ- λοὺς δὲ τινὰς ἤδη καὶ παντοδαποὺς ἤκουσα ϑάψαι 7Ζαρ-- δόνιον, καὶ δῶρα μεγάλα οἶδα λαβόντας πολλοὺς παρὰ “ἀρτόντεω τοῦ , Ῥαρδονίου παιδὸς διὰ τοῦτο τὸ ἔργον" ὅστις μέντοι ἦν αὐτῶν ὃ ὑπελόμενός τε χαὶ ϑάψας τὸν γεχρὸν τὸν Μαρδονίου, οὐ δύναμαι ἀτρεχέως πυϑέσϑαι, ἔχει δὲ τινὰ φάτιν καὶ Διονυσοφάνης ἀνὴρ Ἔφέσιος ϑάψαι Μαρδόνιον. ἀλλ᾽ ὃ μὲν τρόπῳ τοιούτῳ ἐτάφη.

Οἱ δὲ Ἕλληνες ὡς ἐν Πλαταιῇσι τὴν ληέην διείλοντο, 8ῦ ἔϑαπεον τοὺς ἑωυτῶν χωρὶς ἕκαστοι. “Ζακεδαιμόνιοι μὲν τριξὰς ἐποιήσαντο ϑήκας" ἔνϑα μὲν τοὺς ἰρένας ἔϑαψαν, τῶν καὶ Ποσειδώνιος καὶ “μομφάρετος ἤσαν καὶ Φιλο- κύων τε καὶ Καλλικράτης. ἐν μὲν δὴ ἑνὶ τῶν τάφων ἦσαν οἱ ἰρένες, ἐν δὲ τῷ ἑτέρῳ οἱ ἄλλοι Σπαρτιῆται, ἐν δὲ τῷ τρίτῳ οἱ εἵλωτες. οὗτοι μὲν οὕτω ἔϑαπτον, Τε- γεῆται δὲ χωρὶς πάντας ἁλέας, καὶ ᾿41ϑηναῖοι τοὺς ἑωυ- τῶν ὁμοῦ, καὶ Μεγαρέες τε καὶ Φλειάσιοι τοὺς ὑπὸ τῆς ἵππου διαφϑαρέντας. τούτων μὲν δὴ πάντων πλήρεες ἐγένοντο οἱ τάφοι" τῶν δὲ ἄλλων ὅσοι καὶ φαίνονται ἐν Πλαταιῇσι ἐόντες τάφοι, τούτους δέ, ὡς ἐγὼ πυνϑάνομαι, ἐπαισχυνομένους τῇ ἀπεστοῖ τῆς μάχης ἕχάστους χώματα χῶσαι κεινὰ τῶν ἐπιγινομένων εἵνεχεν ἀνθρώπων, ἐπεὶ

1. τούτων ἐπὶ 8ι.: ἐπὶ τούτων 1.. ἔτι τούτων α)οκοπδοτ [ 5. χατὰ 51.: χαὶ ἢ ἐπάνω ΡΗ]} τῆς γνάϑου 5866]. δι, [[6. προσϑίους 8ι.: ὁδόν- τας | 8. ἐπεὶ δὲ ἢ. Ἰοοὰβ εἰ Ἰδουποβι8 εἰ σοτγιρίῃβ 16. διονυσοφάνης Κ: διονυσωφάνης Ι 19. ἐρένας δ]οκβοηδοι: ἐρέας 8. ἱρέας. ἰίεπι ἰηἴτα 22 ἢ 22. ἦσαν) ἐτάφησαν; ἢ 29. ἀπαισχυνομένους 4480

326 ΗΡΟΔΟΤΟΥ!

καὶ «Αἰγινητέων ἐστὶ αὐτόϑε καλεόμενος τάφος, τὸν ἐγὼ ἀκούω καὶ δέκα ἔτεσι ὕστερον μετὰ ταῦτα. δεηϑέντων τῶν «Ἀϊγινητέων χῶσαι Κλεάδην τὸν «ὑτοδίκου ἄνδρα Πλα- ταιέα, πρόξεινον ἐόντα αὐτῶν.

86 Ὡς δ᾽ ἄρα ἔϑαψαν τοὺς νεχροὺς ἐν Πλαταιῆῇσι οἱ ὃ Ἕλληνες, αὐτίκα βουλευομένοισί σφι ἐδόκδε στρατεύειν ἐπεὶ τὰς Θήβας καὶ ἐξαιτέειν αὑτῶν τοὺς μηδίσαντας, ἐν πρώ- τοῦσι δὲ αὑτῶν Τιμηγενίδην καὶ ““τταγῖνον, οἕ ἀρχηγέται ἀνὰ πρώτους ἦσαν᾽ ἣν δὲ μὴ ἐχδιδώσι, μὴ ἀπανίστασϑαι ἀπὸ τῆς πόλιος πρότερον ἢ ἐξέλωσι. ὡς δέ σφε ταῦτα 10 ἔδοξε, οὕτω δὴ ἑνδεκάτῃ ἡμέρῃ ἀπὸ τῆς συμβολῆς ἀπι- χκόμδνοι ἐπολιόρκεον Θηβαίους, κελεύοντες ἐκδιδόναι τοὺς ἄνδρας" οὗ βουλομένων δὲ τῶν Θηβαέων ἐχδιδόναι, τήν τε γῆν αὑτῶν ἔταμνον καὶ προσέβαλλον πρὸς τὸ τεῖχος.

87 καὶ οὗ γὰρ ἐπαύοντο σινόμενοι, εἰκοστῇ ἡμέρῃ ἔλεξε τοῖσι 15 Θηβαίοισι Τιμηγενίδης τάδε. “ἄνδρες Θηβαῖοι, ἐπειδὴ οὕτω δέδοχται τοῖσι Ἕλλησι, μὴ πρότερον ἀπαναστῆναι πολεορχέοντας ῆ ἐξέλωσι Θήβας ἢ ἡμέας αὐτοῖσι σεαρα- δῶτε, νῦν ὧν ἡμέων εἵνεκα γῇ ἡ Βοιωτίη πλέω μὴ ἀνα- πλήσῃ, ἀλλ᾽ εἰ μὲν χρημάτων χρηίζοντες πρόσχημα ἡμέας Ὁ ἐξαιτέονται, χρήματά σφι δῶμεν ἐκ τοῦ κοινοῦ (σὺν γὰρ τῷ κοινῷ καὶ ἐμηδίσαμεν οὐδὲ μοῦνοι ἡμεῖς), εἰ δὲ ἡμέων ἀληϑέως δεόμενοι πολιορκχέουσι ᾿ ἡμεῖς ἡμέας αὐτοὺς ἐς ἀντιλογέην παρέξομεν." κάρτα τε ἔδοξε εὖ λέγειν καὶ ἐς καιρόν, αὑτέκα τε ἐπεκηρυκεύοντο πρὸς Παυσανίην οἱ Θη- 5

88 βαῖοι ϑέλοντες ἐκδιδόναι τοὺς ἄνδρας. ὡς δὲ ὡμολόγησαν ἐπὶ τούτοισι, Ατταγῖνος μὲν ἐχδιδρήσκει ἔχ τοῦ ἄστεος, παῖδας δὲ αὐτοῦ ἀπαχϑέντας Παυσανέης ἀπέλυσε τῆς

ν᾿ αἰτίης, φὰς τοῦ μηδισμοῦ παῖδας οὐδὲν εἶναι μεταιτίους. τοὺς δὲ ἄλλους ἄνδρας τοὺς ἐξέδοσαν οἱ Θηβαῖοι, οἱ μὲν Ὁ ἐδόχεον ἀντιλογέης τ κυρήσειν καὶ δὴ χρήμασι ἐἔπεποί- ϑεσαν διωθέεσθαι" ὃ δὲ ὡς παρέλαβε, αὑτὰ ταῦτα ὕπο- γοέων τὴν στρατιὴν τὴν τῶν συμμάχων ἅπασαν ἀττῆκε

2. τῶν οχῃι. ΡΗ͂ ἢ 3. ἀλεάδην 48} 0. στρατεύεσϑαι ΡΗ ἢ] 28. ἡμεῖς δὲ Κεῦροι

ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ι. 827

καὶ ἐκείνους ἀγαγὼν ἐς Κόρινϑον διέφϑειρΕ. ταῦτα μὲν τὰ ἐν Πλαταιῇσι καὶ Θήβησι γενόμενα.

Ἀρτάβαζος δὲ ὃ Φαρνάκεος φεύγων ἐκ Πλαταιέων 89 καὶ δὴ πρόσω ἐγίνετο. ἀπικόμενον δὲ μὲν οἱ Θεσσαλοὶ παρὰ σφέας ἐπί τὸ ξείνια ἔχάλεον καὶ ἀνειρώτων πεερὶ τῆς στρατιῆς τῆς ἄλλης, οὐδὲν ἐπιστάμενοι τῶν ἔν Πλα- ταιῆσι γενομένων. ὃ δὲ ΖΙρτάβαζος γνοὺς ὅτι εἰ ἐϑέλει σφι πᾶσαν τὴν ἀληϑείην τῶν ἀγώνων εἰπεῖν, αὐτός τε χιγδυνεύσει ἀπολέσθαι καὶ ὃ μετ᾽ αὑτοῦ στρατός" ἐπιϑή- 10 σεσϑαι γάρ οἷ πάντα τινὰ οἴετο πυνϑανόμϑνον τὰ γεγο-

γότα᾽ ταῦτα ἐκλογιζόμενος οὔτε πρὸς τοὺς Φωχέας ἔξη-- γόρευξ οὐδὲν τερός τὸ τοὺς Θεσσαλοὺς ἔλεγε τάδε. “ἐγὼ μὲν ὦ ἄνδρες Θεσσαλοί, ὡς ὅδρᾶτε, ἐπείγομαί τε κατὰ τάχος ἑλών ἐς Θρηίκην καὶ σπουδὴν ἔχω, πιεμφϑεὶς κατά τι ἰ περῆγμα ἔκ τοῦ στρατοπέδου μετὰ τῶνδε" αὑτὸς δὲ ὑμῖν Μαρδόνιος καὶ ὃ στρατὸς αὐτοῦ, οὗτος κατὰ πόδας ἐμεῦ ἐλαύνων προσδόκιμος ἐστί. τοῦτον καὶ ξεινίζετε καὶ εὖ ποιεῦντες φαίνεσθε" οὐ γὰρ ὑμῖν ἐς χρόνον ταῦτα ποιεῦσι μεταμελήσει." ταῦτα δὲ εἴπας ἀπήλαυνε σπουδῇ τὴν στρα- 20 τιὴν διὰ Θεσσαλίης τὸ καὶ Μακεδονίης ἰϑὺ τῆς Θρηίκης, ὡς ἀληϑέως ἐπειγόμενος, καὶ τὴν μεσόγαιαν τάμνων τῆς ὁδοῦ. καὶ ἀπικνέεται ἐς Βυζάντιον, καταλιπὼν τοῦ στρατοῦ τοῦ ἑωυτοῦ συχνοὺς ὑπὸ Θρηέκων κατακοπέντας κατ᾽ ὅδὸν καὶ λιμῷ συστάντας καὶ καμάτῳ" ἐκ Βυζαντίου δὲ διέβη 45 πλοίοισι. οὗτος μὲν οὕτω ἀπενόστησε ἐς τὴν “Ασίην. Τῆς δὲ αὐτῆς ἡμέρης τῆς περ ἐν Πλαταιῇσι τὸ τρῶμα 90 ἐγένετο, συνεκύρησε γενέσϑαι καὶ ἐν Μυκάλῃ τῆς Ἰωνίης. ἐπεὶ γὰρ δὴ ἐν τῇ 4ήλῳ κατέατο οἵ Ἕλληνες οὗ ἐν τῇσι γηυσὶ ἅμα ““ευτυχίδῃ τῷ “Τακεδαιμονέῳ ἀπικόμενοι, ἦλϑόν 80 σφε ἄγγελοι ἀπτὸ Σάμου “άμπων τε Θρασυκλέος καὶ .43η- γαγόρης “Αρχεστρατέδεω καὶ Ἡγησίστρατος ζΑρισταγόρεω, πεμφϑέντες ὑπὸ Σαμίων λάϑρῃ τῶν τὸ Περσέων καὶ τοῦ τυράννου Θεομήστορος τοῦ ΦΙνδροδάμαντος, τὸν κατέστη-

Ψψι

13. κατὰ τάχος 58ι.: κατὰ ταχίστην Ϊ 11. μευ Κῦρον [] 29. ϑρηιχῶν τε. ἢ] 20. οὗτος “υ: αὐτὸς ἢ 21. τὸ ἐνὶ Κιῦρεν [[28. ἐπειδὴ γὰρ ΡΗ

928 ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ!

σαν Σάμου τύραννον οἱ Πέρσαι. ἐπελθόντων δὲ σφέων ἐπὶ τοὺς στρατηγοὺς ἔλεγε Ἡγησίστρατος πολλὰ καὶ παν- τοῖα, ὥς ἣν μοῦνον ἴδωνται αὑτοὺς οἱ Ἴωνες ἀποστήσονται ἀπὸ Περσέων, καὶ ὡς οἱ βάρβαροι οὐκ ὑπομενέουσε" ἣν δὲ καὶ ἄρα ὑπομεένωσι, οὐκ ἑτέρην ἄγρην τοιαύτην εὑρεῖν ἂν αὐτούς" ϑεούς τὸ κοινοὺς ἀνακαλέων προέτραπε αὐὖ- τοὺς δύσασϑαι ἄνδρας Ἕλληνας ἐκ δουλοσύνης καὶ ἀτπεα- μῦναι τὸν βάρβαρον. εὐπετές τε αὐτοῖσι ἔφη ταῦτα γί- γεσϑαι" τάς τὲ γὰρ νέας αὐτῶν χκαχῶς πλέειν καὶ οὐχ ἀξιομάχους κξίνοισι εἶναι. αὐτοί τὸ, εἴ τι ὑποπτεύουσι μὴ δόλῳ αὐτοὺς προάγοιεν, ἕτοιμοι εἶναι ἐν τῇσι νηυσὶ 91 τῇσι ἐκείνων ἀγόμενοι ὅμηροι εἶναι. ὡς δὲ πολλὸς ἦν λισσόμενος ὃ ξεῖνος ὃ Σάμιος, εἴρετο «“Τευτυχίδης, εἴτε κληδόνος εἵνεχεν ϑέλων πυϑέσϑαι εἴτε καὶ κατὰ συντυχέην ϑεοῦ ποιεῦντος, “ὦ ξεῖνε Σάμιε, τί τοι τὸ οὔνομα; ὃ δὲ εἶστε “Ἡγησίστρατος" ὃ δὲ ὕπαρπασας τὸν ἐπίλοιστον λόγον, εἴ τινα ὅρμητο λέγειν ὃ Ἡγησίστρατος, εἶσεξ ““δέ- χομαι τὸν οἰωνὸν τὸν Ἡγησιστράτου, ὦ ξεῖνε Σάμιε. σὺ δὲ ἡμῖν ποίεε ὅχως αὐτός τε δοὺς πίστιν ἀποπλεύσεαι καὶ οἱ σὺν σοὶ ἐόντες οἵδε, ἡ μὲν Σαμέους ἡμῖν προϑύ- 92 μους ἔσεσϑαι συμμάχους." ταῦτά τε ἅμα ἡγόρευε καὶ τὸ ἔργον προσῆγε" αὐτίκα γὰρ οἱ Σάμιοι πίστιν τε καὶ ὅρκια ἐποιεῦντο συμμαχίης πέρι πρὸς τοὺς Ἕλληνας. ταῦτα δὲ ποιήσαντες οἱ μὲν ἀπέπλεον" μετὰ σφέων γὰρ ἐκέλευε πλέειν τὸν Ἡγησίστρατον, οἰωνὸν τὸ οὔνομα ποιξύμενος. 98 Οἱ δὲ Ἕλληνες ἐπισχόντες ταύτην τὴν ἡμέρην τῇ ὑστεραίῃ ἐχαλλιερέοντο, μαντευομένου σφι 4ηιφόνου τοῦ Εὐηνίου ἀνδρὸς “πολλωνιήτεω, ᾿“πολλωνίης δὲ τῆς ἐν τῷ Ἰονίῳ κόλπῳ. τούτου τὸν πατέρα Εὐήνιον κατέλαβε πρῆγμα τοιόνδε. ἔστι ἐν τῇ «Απολλωνέῃ ταύτῃ ἱρὰ ἡλίου πρόβατα, τὰ τὰς μὲν ἡμέρας βόσκεται παρὰ Χῶνα πο-

18. τὸν ἡγησίστρατον ἢ. Ββυβρεοία ἴποτα ΔΙΟΚαπαρῖο ἢ 24. μὲν δὺο οοπὶ, ΒεκκοΣ, ποὸ ραΐα8 μὲν ἄλλοι: πὶ Ροίίυ8 νεῦρα μετὰ --- ποιεύ- μενος διϊεϊδῃὰδ βυπίὶ ἢ 29. τούτου] τοῦ ᾿ὶ ἢ Εὐήνιον κατέλαβε 58ι: κατέλαβε Εἰήνιον ᾿ὶ 81. Χῶνα βυρρ!ενῖ! δί, ὁ ΤΗδορηοβίί οδη. 794.

σι

10

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥΙ͂Ι 829

ταμόν, ὃς ἐκ “άχμονος ὄρεος ῥέει διὰ τῆς «““πολλωνίης [χώρης] ἐς ϑάλασσαν παρ᾽ Ὥρικον λιμένα, τὰς δὲ νύχτας ἀραιρημένοι ἄνδρες οἱ πλούτῳ τε καὶ γένεϊ δοκιμώτατοι τῶν ἀστῶν, οὗτοι φυλάσσουσι ἐνιαυτὸν ἕκαστος" περὶ πολ- λοῦ γὰρ δὴ ποιεῦνται Φπολλωνιῆται τὰ πρόβατα ταῦτα ἐκ ϑεοπροπίου τινός" ἐν δὲ ἄντρῳ αὐλίζονται ἀπὸ τῆς πόλιος ἑκάς. ἔνϑα δὲ τότε ὃ Εὐήνιος οὗτος ἀραιρημένος ἐφύλασσε. καὶ κοτὲ αὐτοῦ κατακοιμήσαντος φυλακὴν πα- ρελθόντες λύχοι ἐς τὸ ἄντρον διέφϑειραν τῶν προβάτων ὡς ἑξήκοντα. ὃ δὲ ὡς ἐπήισε, εἶχε σιγῇ καὶ ἔφραζε οὐ- δενέ, ἔν νόῳ ἔχων ἀντικαταστήσειν ἄλλα πριάμενος. καὶ οὐ γὰρ ἔλαϑε τοὺς ᾿Α΄πολλωνιήτας ταῦτα γενόμενα, ἀλλ᾽ ὡς ἐπύϑοντο, ὑπαγαγόντες μιν ὑπὸ δικαστήριον χατέ- χριναν, ὡς τὴν φυλαχὴν καταχοιμήσαντα, τῆς ὄψιος στε- ρηϑῆναι. ἐπείτε δὲ τὸν Εὐήνιον ἐξετύφλωσαν, αὐτίκα μετὰ ταῦτα οὔτε πρόβατά σφι ἔτικτε οὔτε γῇ ἔφερε ὁμοίως καρπόν. πρόφαντα δέ σφι ἔν τε “Ίωδώνῃ καὶ ἐν Δελφοῖσι ἐγίνετο, ἐπείτε ἐπειρώτων [τοὺς προφήτας] τὸ αἴτιον τοῦ παρεόντος κακοῦ, [οἱ δὲ αὐτοῖσι ἔφραζον] ὅτι ἀδίκως τὸν φύλακον τῶν ἱρῶν προβάτων Εὐήνιον τῆς ὄψιος ἐστέρησαν" αὑτοὶ γὰρ ἐπορμῆσαι τοὺς λύκους, οὗ σερότερόν τε παύσεσθαι τιμωρέοντες ἐκείνῳ πρὶν ἢ δίκας δῶσι τῶν ἐποίησαν ταύτας τὰς ἂν αὐτὸς ἕληται [καὶ δικαιοῖ" τούτων δὲ τελεομένων αὐτοὶ δώσειν Εὐηνίῳ δόσιν τοιαύτην τὴν πολλούς μιν μακαριεῖν ἀνθρώπων

ἔχοντα. τὰ μὲν χρηστήρια ταῦτά σφι ἐχρήσϑη, οἱ δὲ 94

᾿ΑἈπολλωνιῆται ἀπόρρητα ποιησάμενοι προέϑεσαν τῶν ἀστῶν ἀνδράσι διαπρῆξαι. οἱ δέ σφι διέπρηξαν ὧδε" κατημένου Εὐηνίου ἐν ϑώχῳ ἐλθόντες οἱ παρίζοντο καὶ λόγους ἄλλους ἐποιεῦντο, ἐς ὃ κατέβαινον συλλυπεύμενοι τῷ πάϑεϊ" ταύτῃ δὲ ὑπάγοντες εἰρώτων τίνα δίκην ἂν

2. χώρης οἵα, Ὁ ᾿ 8. τὴν φυλαχὴν Ῥοονν. ἢ ἢ - 12. ἀλλά κως ]} 18. ἐπείτε Ἀεΐβκε: ἔπειτα [ ἔπειτα --- 19 ἔφραζον 560]. Κτῦᾶροι [ τοὺς προφήτας 8εεὶ. δί, [|{ 19. οἱ --- ἔφραζον 566]. 8ι. ἢ 28. δῶσι ἢ: δώσειν ἢ καὶ δικαιοῖ 8εεὶ. 8ι. || 26, ἐπιτελεομένων δι. [ 30. προσέϑεσαν Οορεί

380 ΗΡΟΔΟΤΟΥ!

ἕλοιτο, εἶ ἐϑέλοιεν ““πολλωνιῆται δίκας ὑποστῆναι [δώσειν] τῶν ἐποίησαν. ὃ δὲ οὐκ ἀκηκοὼς τὸ ϑεοπρόπιον εἵλετο εἴπας εἴ τις οἱ δοίη ἀγρούς, τῶν ἀστῶν ὀνομάσας τοῖσι ἠπίστατο εἶναι καλλίστους δύο κλήρους τῶν ἐν τῇ “1πολ- λωνίῃ , καὶ οἴκησιν πρὸς τούτοισι τὴν ἤδεε καλλίστην ἐοῦσαν τῶν ἐν πόλι" τούτων δὲ ἔφη ἐπήβολος γενόμενος τοῦ λοιποῦ ἁμήνιτος εἶναι, καὶ δίκην οἱ ταύτην ἀποχρᾶν γενομένην. καὶ ὃ μὲν ταῦτα ἔλεγε, οἱ δὲ πάρεδροι εἶτεαν ὑπολαβόντες “Εὐήνιε, ταύτην δίκην “Γ΄πολλωνιῆται τῆς ἐχτυφλώσιος ἐκτίνουσί τοι κατὰ ϑεοπρότειια τὰ γενόμενα: ὃ μὲν δὴ πρὸς ταῦτα δεινὰ ἔποίδε, τὸ ἐνϑεῦτεν σευϑό- μενος τὸν πάντα λόγον, ὡς ἐξαπατηϑείς" οἵ δὲ τπεριάμενοι παρὰ τῶν ἐχτημένων διδοῦσί οἱ τὰ εἵλετο. χαὶ μετὰ ταῦτα αὐτίχα ἔμφυτον μαντικὴν εἶχε, ὥστε καὶ δνομαστὸς θὅ γενέσϑαι. τούτου δὴ ὃ 4Δηίφονος ἐὼν παῖς τοῦ Εὐηνέου ἀγόντων Κορινϑίων ἐμαντεύετο τῇ στρατιῇ. ἤδη δὲ καὶ τόδε ἤχουσα, ὡς ὃ Δηίφονος ἐπιβατεύων τοῦ ἘΕὐηνίου οὐνόματος ἐξελάμβανε ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἔργα, οὐκ ἐὼν Εὐηνίου παῖς.

Τοῖσι δὲ Ἕλλησι ὡς ἐχαλλιέρησε, ἀνῆγον τὰς γέας ἔχ τῆς Δήλου πρὸς τὴν Σάμον. ἐπεὶ δὲ ἐγένοντο τῆς Σαμίης πρὸς Καλαμίσοισι, οὗ μὲν αὐτοῦ δρμισάμενοι κατὰ τὸ Ἥραιον τὸ ταύτῃ παρεσχευάζοντο ἐς ναυμαχέην,

ἣ δὲ Πέρσαι πυϑόμενοι σφέας προσπλέειν ἀνῆγον καὶ αὐτοὶ πρὸς τὴν ἤπειρον τὰς νέας τὰς ἄλλας, τὰς δὲ Φοι- γίχων ἀπῆχαν ἁποτελέειν. βουλευομένοισι γάρ σφι ἐδόκεε »αυμαχίην μὴ ποιέεσθαι" οὗ γὰρ ὧν ἐδόκεον ὃ ὅμοιοι εἶναι. ἐς δὲ τὴν ἤπειρον ἀπτέπλεον, ὅκως ἔωσι ὑπὸ τὸν πεζὸν στρατὸν τὸν σφέτερον ἐόντα ἐν τῇ Μυκάλῃ, ὃς κελεύσαν- τος Ξέρξεω καταλελειμμένος τοῦ ἄλλου στρατοῦ Ἰωνέην ἐφύλασσε" τοῦ πλῆϑος μὲν ἦν ἕξ μυριάδες ) ἐστρατήγεε δὲ αὐτοῦ Τιγράνης κάλλεϊ καὶ μεγάϑεὶ ὑπερφέρων Περ-

1. δώσειν 866]. δί. ἢ 6. ἐν τῇ Ὁ [[|11. ἐποίεε, τὸ 8ι.: ἐποιέετο ἢ 18. ἐπιὼν Ἀεἶδκε [[|22. Καλάμοισι 1,Ἄγοθ δῦ ἐχ Αἰμθῆβθο Ὁ. δ12{|} ὅρμι- σάμενοι 5: δρμησάμενοι ἢ! 28. ἀπέπλεον οτι. 486 ἢ 32. τε καὶ ς

σι

Θι

10

18

80

ἩΡΟΔΟΤΟΥ 581

σέων. ὑπὸ τοῦτον μὲν δὴ τὸν στρατὸν ἐβουλεύσαντο κατα- φυγόντες οἱ τοῦ ναυτικοῦ στρατηγοὶ ἀνειρύσαι τὰς νέας καὶ περιβαλέσϑαι ἕρκος ἔρυμά τε τῶν νεῶν καὶ σφέων αὑτῶν χρησφύγετον. ταῦτα βουλευσάμενοι ἀνήγοντο. ἂπίι- 91 χόμενοι δὲ παρὰ τὸ τῶν Ποτνιέων ἱρὸν τῆς Μυκάλης ἐς Γαίσωνά τε καὶ Σκολοπόεντα, τῇ Δήμητρος Ἐλευσινίης ἱρόν, τὸ Φίλιστος ὃ Πασικλέος ἱδρύσατο Νείλεῳ τῷ Κό- δρου ἐπισπόμενος ἐπὶ ἸΠιλήτου κτιστύν, ἔνϑαῦτα τάς τε γέας ἀνείρυσαν καὶ περιεβάλοντο ἕρχος καὶ λέϑων καὶ ξύλων, δένδρεα ἐκκόψαντες ἥμερα, καὶ σκόλοπας περὶ τὸ ἕρχος κατέπηξαν, καὶ παρεσχευάδατο ὡς πολιορχησόμενοι καὶ ὡς νικήσοντες, ἐπ ἀμφότερα ἐπιλεγόμενοι [γὰρ παρε-- σχευάζοντο].

Οἱ δὲ ; Ἕλληνες ὡς ἐπτύϑοντο οἰχωκότας τοὺς βαρβά- 98

ῥους ἐς τὴν ἤπειρον, ἤχϑοντο ὡς ἐκττεφευγότων ἀπορίῃ τὸ εἴχοντο ὃ τι ποιέωσι, εἴτε ἀπαλλάσσωνται ὀπίσω εἴτε καταπλέωσι ἐπ᾽ Ἑλλησπόντου. τέλος δὲ ἔδοξε τούτων μὲν μηδέτερα ποιέειν, ἐπιπλέειν δὲ ἐπὶ τὴν ἤπειρον. παρασκευασάμενοι ὧν ἐς ναυμαχίην καὶ ἀποβάϑρας καὶ ἄλλα ὅσων ἔδεε, ἔπλεον ἐπὶ τῆς Μυκάλης. ἐπεὶ δὲ ἀγχοῦ τῷ ἐγένοντο τοῦ στρατοπέδου καὶ οὐδεὶς ἐφαίνετό σφι ἐπαναγόμενος, ἀλλ᾽ ὥρων νέας ἀνελκυσμένας ἔσω τοῦ τείχεος, πολλὸν δὲ πεζὸν παρακεχριμένον παρὰ τὸν αἷ- γιαλόν, ἐἔνϑαῦτα πρῶτον μὲν ἐν τῇ νηὶ παραπλέων, ἐγχρίμ- ψας τῷ αἰγιαλῷ τὰ μάλιστα, ““ευτυχίδης ὑπὸ κήρυ- χος προηγόρευε τοῖσι Ἴωσι λέγων “ἄνδρες Ἴωγες, οἵ ὑμέων τυγχάνουσι ἐπακούοντες, μάϑετε τὰ λέγω" πάντως γὰρ οὐδὲν συνήσουσι Πέρσαι τῶν ἐγὼ ὑμῖν ἐντέλλομαι. ἐπεὰν συμμίσγωμεν, μεμνῆσϑαι τινὰ χρὴ ἐλευϑερίης μὲν πάντων πρῶτον, μετὰ δὲ τοῦ συνθήματος Ἥβης. καὶ τάδε ἴστω καὶ ὃ μὴ ἀκούσας ὑμέων πρὸς τοῦ ἀκούσαντος:

3. τε αὐάίαϊι δι. [] 6. τε] τε ποταμὸν 8. [ 1. ἐστὶ ἱρὸν Κ]} 12. γὰρ παρεσχευάζοντο 86εῖ. 8. [| 1ὅ. ἐν ἀπορίη ἢ |Π[26. ὅσοι ἢ ᾿! 30. Ἥρης ΨΉΒΟοΒοδοι [ 81. ἀχούσας ΡᾺ: ἐσαχούσας 486, ἐπακούσας ΒΕΚΙκον ἢ ἐπαχούσαντος Κι. ΒΕΙΙΚΟΥ

982 ΗΡΟΔΟΤΟΥΙΙῚ

ὠυτὸς δὲ οὗτος ἐὼν τυγχάνει νόος τοῦ πρήγματος καὶ ὃ Θεμιστοχλέος ὃ ἐπ᾽ :4ρτεμισίῳ᾽ ἢ γὰρ δὴ λαϑόντα τὰ ῥήματα τοὺς βαρβάρους ἔμελλε τοὺς Ἴωνας πείσειν, ἢ ἔπειτα ἀνενειχϑέντα ἐς τοὺς βαρβάρους ποιήσειν ἀπτέ- στους [τοῖσι Ἕλλησί]. δ

99 “Τευτυχίδεω δὲ ταῦτα ὑποϑεμένου δεύτερα δὴ τάδε ἐποίευν οἱ Ἕλληνες" προσσχόντες τὰς νέας ἀπέβησαν ἐς τὸν αἰγιαλόν. καὶ οὗτοι μὲν ἐτάσσοντο, οἱ δὲ Πέρσαε ὡς εἶδον τοὺς Ἕλληνας παρασκχευαζομένους ἐς μάχην καὶ τοῖσι Ἴωσι παραινέσαντας, τοῦτο μὲν ὑπονοήσαντες τοὺς 10 Σαμέους τὰ Ἑλλήνων φρονέειν ἀπαιρέονται τὰ ὅπλα. οἱ γὰρ ὧν Σάμιοι ἀπικομένων ᾿ϑηναίων αἰχμαλώτων ἂν τῇσι νηυσὶ τῶν βαρβάρων, τοὺς ἔλαβον ἀνὰ τὴν “Ἀττικὴν λελειμμένους οἱ Ἐέρξεω, τούτους λυσάμενοι πάντας ἀπο- πέμπουσι ἐποδιάσαντες ἐς «ϑήνας᾽" τῶν εἵνεκεν οὐκ 15 ἥκιστα ὑποψέην εἶχον, πεντακοσίας κεφαλὰς τῶν Ξέρξεω πολεμέων λυσάμενοι. τοῦτο δὲ τὰς διόδους τὰς ἐς τὰς κορυφὰς τῆς ἥυκάλης φερούσας προστάσσουσι τοῖσι {8τ- λησίοισε φυλάσσειν ὡς ἐπισταμένοισι δῆϑεν μάλιστα τὴν χώρην" ἑἐποέευν δὲ τοῦτο τοῦδε εἵνεκεν, ἵνα ἐχτὸς τοῦ Ἂ στρατοπέδου ἔωσι. τούτους μὲν Ἰώνων, τοῖσι καὶ κατε- δόχεον νεοχμὸν ἂν τι ποιέειν δυνάμιος ἐπιλαβομένοισι, τρόποισι τοιούτοισι προεξφυλάσσοντο οἱ Πέρσαι, αὐτοὶ δὲ συνεφόρησαν τὰ γέρρα ἕρκος εἶναι σφίσι.

10 Ὡς δὲ ἄρα παρεσχευάδατο τοῖσι Ἕλλησι, προσήισαν Ὁ πρὸς τοὺς βαρβάρους" ἰοῦσι δέ σφι φήμη τε ἐσέπττατο ἐς τὸ στρατόπεδον πᾶν καὶ χηρυκήιον ἐφάνη ἐπὶ τῆς κυματώγης κείμενον" ἡ δὲ φήμη διῆλϑέ σφι ὧδε, ὡς οἵ Ἕλληνες τὴν Μαρδονίου σιρατιὴν νικῷεν ἐν Βοιωτοῖσι μαχόμενοι. δῆλα δὴ πολλοῖσι τεχμηρίοισι ἐστὶ τὰ ϑεῖα 8) τῶν πρηγμάτων», εἶ καὶ τότε, τῆς αὑτῆς ἡμέρης συμπσειπττού-

1. οὗτος] τούτου 581. [[ χηρύγματος ἢ 4. ἐπείτε ἢ, ἐπείτε ἄνε- νειχϑῇ Κοεη. δὴ ἐχεῖϑεν ἢ ὅ. τοῖσι Ἕλλησι 566]. δι. 20. τοῦτο τοῦδε Κιᾶρετ: τούτου 24. σφι 1, [[ 258. παρεσχεύαστο Βεῖβκε || 31. συμπί- πτοντος Ἐοἰβικα

10

20

80

:

ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι 388

σης τοῦ τε ἐν Πλαταιῇσι καὶ τοῦ ἔν ἸΠυκάλῃ μέλλοντος ἔσεσϑαι τρώματος, φήμη τοῖσι Ἕλλησι τοῖσι ταύτῃ ἔσα- πέκετο, ὥστε ϑαρσῆσαέ τε τὴν στρατιὴν πολλῷ μᾶλλον

καὶ ἐϑέλειν προϑυμότερον κινδυνεύξιν. καὶ τόδε ἕτερον 101

συνέπεσε γενόμενον, 4ήμητρος τεμένεα λευσινέης παρὰ ἀμφοτέρας τὰς συμβολὰς εἶναι" καὶ γὰρ δὴ ἐν τῇ Πλα- ταιέδε πταρ᾽ αὐτὸ τὸ Ζ4ημήτριον ἐγίνετο, ὡς καὶ πρότερόν μοι εἴρηται, ἡ μάχη, καὶ ἔν Μυκάλῃ ἔμελλε ὡσαύτως ἔσεσϑαι. γεγονέναι δὲ νίκην τῶν μετὰ Παυσανέεω Ἑλλή- γῶν ὀρϑῶς σφι ἡ φήμη συνέβαινε ἐλϑοῦσα" τὸ μὲν γὰρ ἐν Πλαταιῇσι πρωὶ ἔτι τῆς ἡμέρης ἐγένετο, τὸ δὲ ἔν Ἱπυκάλῃ περὶ δείλην. ὅτε δὲ τῆς αὑτῆς ἡμέρης συνέβαινε γένεσϑαι μηνός τὸ τοῦ αὐτοῦ, χρόνῳ οὐ πολλῷ σφι ὕστε- ρον δῆλα ἀναμανϑάνουσι ἐγίνετο. ἦν δὲ ἀρρωδίη σφι; πρὶν τὴν φήμην ἐσαπικέσϑαι, οὔτε περὶ σφέων αὑτῶν οὕτω ὡς τῶν Ἑλλήνων, μὴ περὶ Μαρδονέῳ πταίσῃ ἡ Ἑλλάς. ὡς μέντοι ἡ κληδὼν αὕτη σφι ἐσέπτατο, μᾶλλόν τι καὶ ταχύτερον τὴν πρόσοδον ἐποιεῦντο. οἱ μὲν δὴ Ἕλληνες καὶ οἱ βάρβαροι ἔσπευδον ἐς τὴν μάχην, ὡς σφε καὶ αἷ νῆσοι καὶ ὃ Ἑλλήσποντος ἄεϑλα προέκειτο.

Τοῖσι μέν νυν :241ϑηναίοισι καὶ τοῖσι προσεχέσι τού-- 102

τοισι τεταγμένοισε, μέχρε κου τῶν ἡμισέων, ἡ ὁδὸς ἐγέ- γετο κατ᾽ αἰγιαλόν τε καὶ ἄπεδον χῶρον, τοῖσι δὲ “ακε- δαιμονίοισι καὶ τοῖσι ἐπεξῆς τούτοισι τεταγμένοισι κατά τε χαραδραν καὶ ὄρεα. ἐν ᾧ δὲ οἱ ““ακεδαιμόνιοι πεεριήισαν, οὗτοι οἱ ἐπὶ τῷ ἑτέρῳ κέρεϊ [ἔτι] καὶ δὴ ἐμάχοντο. ἕως μέν νυν τοῖσι Πέρσῃσι ὀρϑὰ ἦν τὰ γέρρα, ἠἡμύνοντό τ καὶ οὐδὲν ἔλασσον εἶχον τῇ μάχῃ" ἐπεὶ δὲ τῶν ᾿4ϑηναίων χαὶ τῶν προσεχέων ὃ στρατός, ὁχως ἑδωυτῶν γένηται τὸ ἔργον καὶ μὴ ““ακεδαιμονίων, παρακελευσάμενοι ἔργου εἴχοντο προϑυμότερον, ἐνϑεῦτεν ἤδη ἑτεροιοῦτο τὸ πρῆγμα. διωσάμενοι γὰρ τὰ γέρρα οὗτοι φερόμενοι ἐσέπεσον ἁλέες

11. τρῶμα πρωὶ 5..} 16. τῶ»] τῶν ἐχείνῃ Ἶ δυΐ τῶν ἀλλων Ἷ]} 26. οὗ- τοῦ ἐν τοὐτφῖ ἢ ἔτι ἀε). ϑομιᾶϊετ, τείγαμερδί δπία περιήεσαν ϑίεβει ᾿ 21. ὀρϑὰ 81: ὄρϑια ἢ οἱ δ᾽ ἡμύνοντοἿ Κτῦᾶροι

8984 ΗΡΟΔΟΤΟΥΪ

ἐς τοὺς Πέρσας, οἱ δὲ δεξάμενοι καὶ χρόνον συχνὸν ἀμυ- νόμενοι τέλος ἔφευγον ἐς τὸ τεῖχος. 4ϑηναῖοι δὲ καὶ ᾿Κορένϑιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Τροιζήνιοι (οὕτω γὰρ ἦσαν ἐπεξῆς τεταγμένοι) συνεπισπόμενοι συνεσέπιτοτον ἐς τὸ τεῖχος. ὡς δὲ καὶ τὸ τεῖχος ἀραίρητο, οὔτ᾽ ἔτι πρὸς ἀλχὴν ἐτράποντο οἱ βάρβαροι πρὸς φυγήν τε ὅρμέατο οἱ ἄλλοι πλὴν Περσέων" οὗτοι δὲ κατ᾽ ὁλίγους γινόμενοι ἐμάχοντο τοῖσι αἰεὶ ἐς τὸ τεῖχος ἐσπίπτουσι Ἑλλήνων. καὶ τῶν σερατηγῶν τῶν Περσικῶν δύο μὲν ἀποφεύγουσι, δύο δὲ τελευτῶσε᾽ Πρταύντης μὲν καὶ ᾿Ιϑαμέτρης τοῦ ναυτικοῦ ! στρατηγέοντες ἀποφεύγουσι, ἹΜαρδόντης δὲ καὶ ὃ τοῦ πε-

108 ζοῦ στρατηγὸς Τιγράνης μαχόμενοι τελευτῶσι. ἔτε δὲ μαχομένων τῶν Περσέων ἀπέκοντο “ακεδαιμόνιοε καὶ οἱ μετ᾽ αὑτῶν, καὶ τὰ λοιπεὰ συνδιεχείριζον. ἔπεσον δὲ καὶ αὐτῶν τῶν Ἑλλήνων συχνοὶ ἐνθαῦτα ἄλλοι τε καὶ Σικυώνιοι " καὶ στρατηγὸς Περίλεως. τῶν τε Σαμέων οἱ στρατευύ- μενοι ἐόντες τε ἐν τῷ στρατοπέδῳ τῷ Μηδικῷ καὶ ἀπα- ραιρημένοι τὰ ὅπλα, ὡς εἶδον αὐτέκα κατ᾽ ἀρχὰς γενομένην ἑτεραλκέα τὴν μάχην, ἔρδον ὅσον “ἐδυνέατο προσωφελέειν ἐθέλοντες τοῖσι Ἕλλησι. Σαμίους δὲ ἰδόντες οἱ ἄλλοι " Ἴωνες ἄρξαντας οὕτω δὴ καὶ αὑτοὶ ἀποστάντες ἀπὸ Περ-

104 σέων ἐπέϑεντο τοῖσι βαρβάροισι. Μιλησίοισι δὲ περοσε- τέταχτο μὲν ἐκ τῶν Περσέων τὰς διόδους τηρέειν σωτη- ρέης εἵνεκα σφε, ὡς ἣν ἄρα σφέας καταλαμβάνῃ οἷά περ κατέλαβε, ἔχοντες ἡγεμόνας σώζωνται ἐς τὰς κορυφὰς τῆς ω Μυκάλης. ἐτάχϑησαν μέν γυν ἐπὶ τοῦτο τὸ πρῆγμα οἱ ἹΜιλήσιοι τούτου τε εἵνεκεν καὶ ἵνα μὴ παρεόντες ἐν τῷ στρατοπέδῳ τι νεοχμὸν ποιέοιδν" οἱ δὲ πᾶν τοὐναντίον τοῦ προστεταγμένου ἐποίεον, ἄλλας τε κατηγεόμενοί σφι ὁδοὺς φεύγουσι, αἱ δὴ ἔφερον ἐς τοὺς πολεμίους, καὶ Ν τέλος αὐτοί σφι ἐγίνοντο χτείνοντες πολεμιώτατοι. οὕτω δὴ τὸ δεύτερον Ἰωνίη ἀπὸ Περσέων ἀπέστη.

15. Ἰερ. Σικυωνίων (ναὶ ὁ Σικυώνιος) στρατηγὸς || 16. τῶν δὲ Η] 23. ἐχ αὐάϊᾳϊέ ὙΔ]οἰκοηδοῦ ἢ 21. τε ΟΡ: γε 48, οι. ἢ ἐν τῶ ΚΗ: τῷ ἢ 30. δὴ ἔφερον :: διέφερον

2 1. ἦψμσ. φῶ (πλλλα Ὅξνα

10

1ὅ

2

ψ.ι

ΗΡΟΔΟΤΟΥ! 88

Ἔν δὲ ταύτῃ τῇ μάχῃ Ἑλλήνων ἠρίστευσαν .4ϑηναῖοι 10

χαὶ 41ϑηναίων Ἑρμόλυκος ὃ Εὐϑοίνου, ἀνὴρ παγχράτιον ἐπασκήσας. τοῦτον δὲ τὸν Ἑρμόλυχκον κατέλαβε ὕστερον τούτων, πολέμου ἐόντος ᾿4ϑηναίοισί τε καὶ Καρυστίοισι, ἐν Κύρνῳ τῆς Καρυστίης χώρης ἀποθανόντα ἐν μάχῃ κεῖσϑαι ἐπὶ Γεραιστῷ. μετὰ δὲ ᾿41ϑηναίους Κορένϑιοι καὶ Τροιζήνιοι καὶ Σικυώνιοι ἠρίστευσαν.

Ἐπείτε δὲ κατεργάσαντο οἱ Ἕλληνες τοὺς πολλοὺς 106

τοὺς μὲν μαχομένους τοὺς δὲ καὶ φεύγοντας τῶν βαρβά- ρων, τὰς νέας ἐνέπρησαν καὶ τὸ τεῖχος ἅπαν, τὴν ληίην σπιροεξαγαγόντες ἐς τὸν αἰγιαλόν, καὶ ϑησαυρούς τινας χρημάτων δὗρον" ἐμπρήσαντες δὲ τὸ τεῖχος καὶ τὰς νέας ἀπέπλεον. ἀπικόμενοι δὲ ἐς Σάμον οἱ «Ἕλληνες ἐβουλεύ- οντο περὶ ἀναστάσιος τῆς Ἰωνίης, καὶ ὁ ὕχῃ χρεὸν εἴη τῆς Ἑλλάδος κατοικίσαε τῆς αὐτοὶ ἐγκρατέες ἤσαν, τὴν δὲ Ἰωνίην ἀπεῖναι τοῖσι βαρβάροισι" ἀδύνατον γὰρ ἐφαίνετό σφι εἶναι ἑωυτούς τὸ Ἰώνων προκατῆσϑαι φρουρέοντας τὸν πάντα χρόνον, καὶ ἑωυτῶν μὴ προκατημένων Ἴωνας οὐδεμίαν ἐλπέδα εἶχον χαίροντας πρὸς τῶν Περσέων ἀπιαλ-- λάξειν. πρὸς ταῦτα Πελοποννησίων μὲν τοῖσι ἔν τέλεϊ ἐοῦσι ἐδόχεε τῶν μηδισάντων ἐϑνέων τῶν Ἑλληνικῶν τὰ ἐμπολαῖα ἐξαναστήσαντας δοῦναι τὴν χώρην Ἴωσι ἔνοι- χῆσαι, «ϑηναίοισι δὲ οὐκ ἐδόκεε ἀρχὴν Ἰωνέην γενέσθαι ἀνάστατον οὐδὲ Πελοποννησίοισι περὶ τῶν σφετερέων ἁποικεέων βουλεύειν" ἀντιτεινόντων δὲ τούτων προϑύμως, εἶξαν οἱ Πελοττοννήσιοι. καὶ οὕτω δὴ Σαμίους τε καὶ Χίους καὶ «Τεσβίους καὶ τοὺς ἄλλους νησιώτας, οἱ ἔτυχον συστρατευόμενοι τοῖσι Ἕλλησι, ἐς τὸ συμμαχικὸν ἐποιή- σαντο, πέστι τε καταλαβόντες καὶ ὁρκίοισι ἐμμενέξιν τὸ καὶ μὴ ἀποστήσεσϑαι. τούτους δὲ καταλαβόντες ὁρκίοισι ἔπλεον τὰς γεφύρας λύσοντες" ἔτε γὰρ ἐδόκδον ἔντετα- μένας εὑρήσειν. οὗτοι μὲν δὴ ἐπ Ἑλλησπόντου ἔπλεον.

2. εὐθόνου 418, εὐθύνου ἢ || 15. εἴησαν 81. 22. ἐμπολαῖα 8ι.: ἐμπόλμα 480, ἐμπόρια ΡΙ ἢ 324. Πελοποννησίους δον εἰ ᾶσβεῦ, δὴ ἀροϑί πῤοσήχεινῇἢ ἢ 28. ἐσεποιήσαντο! Κτῦρεν ἢ 29. τε οα. 486 ἢ μὲν ἐμμενέειν ἢ Κτῦρεν

986 ἨΡΟΔΟΤΟΥ 1

107 Τῶν δὲ ἀποφυγόνετων βαρβάρων ἐς τὰ ἄκρα τῆς Μυκάλης κατειληϑέντων, ἐόντων οὐ πολλῶν, ἐγένετο κο- μιδὴ ἐς Σάρδις. πορευομένων δὲ κατ᾽ ὁδὸν ασίστης ὃ Δαρείου παρατυχὼν τῷ παϑεῖ τῷ γεγονότι τὸν στρα- τηγὸν Ἡρταῦντην ἔλεγε πολλά τὸ καὶ καχά, ἄλλα τε καὶ ὁ γυναικὸς κακίω φὰς αὐτὸν εἶναι τοιαῦτα στρατηγήσαντα, καὶ ἄξιον εἶναι παντὸς κακοῦ τὸν βασιλέος οἶχον καχώ- σαντα. παρὰ δὲ τοῖσι Πέρσῃσι γυναικὸς κακίω ἀκοῦσαι δέννος μέγιστος ἐστί. ὃ δὲ ἐπεὶ πολλὰ ἤκουσε, δεινὰ ποιεύμενος σπᾶται ἐπὶ τὸν ασίστην τὸν ἀκινάχην, ἀπο- ἢ κτεῖναι ϑέλων. καί μὲν ἐπιϑέοντα φρασϑεὶς ΞἘξειναγόρης ὁ Πρηξίλεω ἀνὴρ ““λικαρνησσεὺς ὄπισϑε ἑστεὼς αὑτοῦ [““ρταὔντεω), ἁρπάζει μέσον καὶ ἐξαείρας παίει ἐς τὴν γῆν" καὶ ἐν τούτῳ οἱ δορυφόροε οἵ ἹΜασίστεω ; προέστησαν.

ὃ δὲ Ἐειναγόρης ταῦτα ἐργάσατο χάριτα αὑτῷ τὸ ασίστῃ ὕ. τιϑέμενος καὶ Ξέρξῃ, ἐχσώζων τὸν ἀδελφεὸν τὸν ἐκείνου" ἑ καὶ διὰ τοῦτο τὸ ἔργον Ἐειναγόρης Κιλικίης πάσης ἦρξε δόντος βασιλέος. τῶν δὲ κατ᾽ ὅὃδὸν πορευομένων οὐδὲν ἐπὶ πλέον τούτων ἐγένετο, ἀλλ᾽ ἀπικνέονται ἐς Σάρδις.

1.8. Ἐν δὲ τῇσι Σάρδισι ἐτύγχανε ἐὼν βασιλεὺς ἐξ ἔχεένου Ἀ τοῦ χρόνου, ἐπείτε ἐξ 41ϑηνέων τιροσπταίσας τῇ ναυμαχίη φυγὼν ἀπίκετο. τότε δὴ ἐν τῇσι Σάρδισι ἐὼν ἄρα ἤρα τῆς ἸΠασίστεω γυναικός, ἐούσης καὶ ταύτης ἐνϑαῦτα. ὡς δέ οἱ προσπέμποντε οὐκ ἐδύνατο κατεργασϑῆναε, οὐδὲ βίην προσεφέρετο προμηϑεόμενος τὸν ἀδελφεὸν Πασίστην᾽ Ὁ τὠυτὸ δὲ τοῦτο εἶχε καὶ τὴν γυναῖκα" εὖ γὰρ ἐπίστατο βέης οὐ τευξομένη" ἐνθαῦτα δὴ Ῥέρξης ἐργόμενος τῶν ἄλλων πρήσσει τὸν γάμον τοῦτον τῷ παιδὶ τῷ ἑωυτοῦ ΖΙαρείῳ, ϑυγατέρα τῆς γυναικὸς ταύτης καὶ ἹΜασίστεω, δοκέων αὐ- τὴν μᾶλλον λάμψεσϑαι ἣν ταῦτα ποιήσῃ. ἁρμόσας δὲ καὶ ἃ τὰ νομιξόμενα ποιήσας ἀπήλαυνε ἐς Σοῦσα" ἐπεὶ δὲ ἐκεῖ τε ἀπέκετο καὶ ἠγάγετο ἐς ἑωυτοῦ Ζαρείῳ τὴν γυναῖχα, οὕτω δὴ τῆς ἹΠασίστεω μὲν γυναικὸς ἐπέπαυτο, ὃ δὲ διαμειψα-

]

13. Ἀρταὔντεω 86]. 51. 119. ἐπὶ Ὑετίεν: ἔτι ἢ 21. ἀϑηνέων 4Ρ: ἀϑηναίων ἢ 23. ἠράσϑη ἢ 26. εὖ τε γὰρ ΡΗ || 31. ἐκεῖ τε 4806: ἐκεῖσε

Μ ι᾿ “1. Νὰ ΄ μὲ μή δν Ἔ μἸτὸς.

.

10

1ὅ

25

ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι 987

μενος ἤρα τϑὸ καὶ ἐτύγχανε τῆς Ζαρείου μὲν γυναικὸς 17α- σέστεω δὲ ϑυγατρός" οὔνομα δὲ τῇ γυναικὶ ταύτῃ ἦν

ΖἸρταὔντη. χρόνου δὲ προϊόντος ἀνάπυστα γίνεται τρόπῳ 109

τοιῷδε. ἐξυφήνασα Ἄμηστρις ἡ Ξέρξεω γυνὴ φᾶρος μέγα τὸ καὶ ποικέλον χαὶ ϑέης ἄξιον διδοῖ Ξέρξῃ. ὃ δὲ ἡσϑεὶς σεεριβάλλεταί τὸ καὶ ἔρχεται παρὰ τὴν ᾿ρταύντην᾽ ἡσϑεὶς δὲ καὶ ταύτῃ ἐκέλευσε αὐτὴν αἰτῆσαι ὅ τι βούλεταί οἵ γενέσϑαι ἀντὶ τῶν αὐτῷ ὑπουργημένων᾽ πάντα γὰρ τεύ- ξεσϑαι αἰτήσασαν. τῇ δὲ κακῶς γὰρ ἔδεδ πανοικίῃ γενέ- σθαι, πρὸς ταῦτα εἶπε Ξέρξῃ “δώσεις μοε τὸ ἄν σε αἰτήσω; ὃ δὲ πᾶν μᾶλλον δοκέων κείνην αἰτῆσαι ὕπι- σχνέετο καὶ ὥμοσε. ἣ δὲ ὡς ὥμοσε ἀδεῶς αἰτέει τὸ φᾶ- ρος. Ἐέρξης δὲ παντοῖος ἐγένετο οὐ βουλόμενος δοῦναι, κατ᾽ ἄλλο μὲν οὐδέν, φοβεόμενος δὲ ““μηστριν, μὴ καὶ σερὶν κατεικαζούσῃ τὰ γινόμενα οὕτω ἐπευρεϑῇ πρήσσων" ἀλλὰ πόλις τε ἐδίδου καὶ χρυσὸν ἄπλετον καὶ στρατόν, τοῦ ἔμελλε οὐδεὶς ἄρξειν ἀλλ᾽ ἢ ἐχείνη. Περσικὸν δὲ κάρτα ὃ στρατὸς δῶρον. ἀλλ᾽ οὐ γὰρ ἔπειϑε, διδοῖ τὸ φᾶρος. ἣ δὲ περιχαρὴς ἐοῦσα τῷ δώρῳ ἑφόρεέ τε καὶ ἀγάλλετο. χαὶ ἡ “Ἄ“μηστρις πυνϑάνεταί μὲν ἔχουσαν" μαϑοῦσα δὲ τὸ ποιξύμενον τῇ μὲν γυναικὶ ταύτῃ οὐκ εἶχε ἔγχοτον, ἣ δὲ ἐλπίζουσα τὴν μητέρα αὐτῆς εἶναι αἰτίην καὶ ταῦτα ἐχείνην πρήσσειν, τῇ Πασίστεω γυναικὶ ἐβού- λευ8 ὄλεϑρον. φυλάξασα δὲ τὸν ἄνδρα τὸν ἑωυτῆς Ξέρξην βασιλήιον δεῖπνον προτιϑέμενον᾽" τοῦτο δὲ τὸ δεῖπενον παρασχευάζεται ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἡμέρῃ τῇ ἐγένετο βασι- λεύς᾽ οὔνομα δὲ τῷ δείπνῳ τούτῳ περσιστὶ μὲν τυχτά, κατὰ δὲ τὴν Ἑλλήνων γλῶσσαν τέλειον" τότε καὶ τὴν χεφαλὴν σμᾶται μοῦνον βασιλεὺς καὶ Πέρσας δωρέεται" ταύτην δὴ τὴν ἡμέρην φυλάξασα ἡ ᾿ἅμηστρις χρηίζει τοῦ Ξέρξεω δοθῆναί οἱ τὴν ἸΠασίστεω γυναῖχα. ὃ δὲ δεινόν τε καὶ ἀνάρσιον ἐποιέετο τοῦτο μὲν ἀδελφεοῦ γυναῖκα παραδοῦναι, τοῦτο δὲ ἀναιτέην ἐοῦσαν τοῦ πρήγματος

Ἴ. οἱ οπ, ΑΒΟ6Ο! 11. πᾶν ἂν Μαάνὶρ ἢ αἰτήσεσϑαι ὑπισχνέεται ἢ ἢ} 15, χατειχαζούσῃ «τ: κατειχάζουσα Μοχοδοΐπ 11. 22

988 ἨΡΟΔΟΤΟΥΙ

111 τούτου" συνῆκε γὰρ τοῦ εἵνεχεν ἐδέετο. τέλος μέντοι ἐκχεέ- γης τε λιπαρεβούσης καὶ ὑπὸ τοῦ νόμου ἐξεργόμενος, ὅτι ἀτυχῆσαι τὸν χρηίζοντα οὔ σφι δυνατόν ἔστι βασεληέου δείπενου προχειμένου, κάρτα δὴ ἀέκων κατανεύει, καὶ παρα- δοὺς ποιέδε ὧδε᾽ τὴν μὲν κελεύει ποιέειν τὰ βούλεται, ὃ ὃ δὲ μεταπεμψάμενος τὸν ἀδελφεὸν λέγει τάδε. “ΙΜασίστα, σὺ εἷς Δαρείου τε παῖς καὶ ἐμὸς ἀδελφεός, πρὸς δ᾽ ἔτι τούτοισι χαὶ εἷς ἀνὴρ ἀγαϑός" γυναικὶ δὴ ταύτῃ τῇ νῦν συνοιχέεις μὴ συνοίκεε, ἀλλά τοι ἀντ᾽ αὑτῆς ἐγὼ δέδωμι ϑυγατέρα τὴν ἐμήν. ταύτῃ συνοέκεδ᾽ τὴν δὲ νῦν ἔχεις, οὐ 1 γὰρ δοκέει ἐμοί, μὴ ἔχε γυναῖκα." ὃ δὲ ἸΜασίστης ἄττο- ϑωμάσας τὰ λεγόμενα λέγει τάδε. “ὦ δέσποτα, τένα μοι λόγον λέγεις ἄχρηστον, κελδύων μὲ γυναῖκα, ἐκ τῆς μοι σαῖδές τε νεηνίαι εἰσὶ καὶ ϑυγατέρες, τῶν καὶ σὺ μέαν τῷ παιδὶ τῷ σεωυτοῦ ἡγάγεο γυναῖκα, αὐτή τέ μοι κατὰ γόον τυγχάνει κάρτα ἐοῦσα᾽ ταύτην μὲ κδλδύδις μετέντα ϑυγατέρα τὴν σὴν γῆμαι; ἐγὼ δὲ βασιλεῦ μεγάλα μὲν ποιδῦμαι ἀξιεύμενος ϑυγατρὸς τῆς σῆς, ποιήσω μέντοι τούτων οὐδέτερα. σὺ δὲ μηδαμῶς βιῶ πρήγματος τοιοῦδε δεόμενος" ἀλλὰ τῇ τε σῇ ϑυγατρὶ ἀνὴρ ἄλλος φανήσεται ᾿ ἐμεῦ οὐδὲν ἥσσων, ἐμέ τε ἔα γυναικὶ τῇ ἐμῇ συνοικέειν." ὃ μὲν δὴ τοιούτοισι ἀμείβεται, Ἐέρξης δὲ ϑυμωϑθεὶς λέγει τάδε. “οὕτω τοι, ἸΠασίστα, πτέτερηχται" οὔτε γὰρ ἄν τοι δοίην ϑυγατέρα τὴν ἐμὴν γῆμαι, οὔτε ἔχείνῃ πλεῦνα χρόνον συγοιχήσεις, ὡς μάϑης τὰ διδόμενα δέκεσθαι" ὃ δὲ ὡς 5 ταῦτα ἤκουσε, εἴπας τοσόνδε ἐχώρεε ἔξω “δέσποτα, οὐ

112 δή κου μὲ ἀπώλεσας; ἐν δὲ τούτῳ τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, ἐν τῷ Ἐέρξης τῷ ἀδελφεῷ διελέγετο, ἡ “Ἵμηστρις μετα- πμψαμένη τοὺς δορυφόρους τοῦ Ἐέρξεω διαλυμαίνεται τὴν γυναῖκα τοῦ ἸΠασίστεω" τούς τὲ μαζοὺς ἀποταμοῦσα ἣ κυσὶ προέβαλε καὶ ῥῖνα καὶ ὦτα καὶ χείλεα καὶ γλῶσσαν

118 ἐκεαμοῦσα ἐς οἶχόν μὲν ἀποπέμπει διαλελυμασμένην. ὃ δὲ ΜΠασίστης οὐδέν κω ἀκηκοὼς τούτων, ξλπόμενος δέ τί

1. σὺ γὰρ 138. μὲ Κ: μοι [ 14. τε ροδβί νεηνίαι ΡΗ͂ ἢ εἰσὶ τρεῖς «ἢ 24, ἔτι πλεῦνα ἢ 21. ἀπώλεσας. ναϊρο Ἶ 80. τοῦ] τὴν Κὶ

Θι

10

1ὅ

ΗΡΟΔΟΤΟΥῚ 899

οἱ κακὸν εἶναι, ἐσπίπτει δρόμῳ ἐς τὰ οἰχία. ἰδὼν δὲ διεφϑαρμένην τὴν γυναῖκα, αὐτίκα μετὰ ταῦτα συμβουλευ- σάμενος τοῖσι παισὶ ἐπορεύετο ἐς Βαάχτρα σύν τὸ τοῖσι ἑωυτοῦ υἱοῖσι καὶ δή κου τισὶ καὶ ἄλλοισι ὡς ἀποστήσων γομὸν τὸν Βάκτριον καὶ ποιήσων τὰ μέγιστα κακῶν βασι- λέα" τά περ ἂν καὶ ἐγένετο, ὡς ἐμοὶ δοκέειν, εἴ περ ἔφϑη ἀναβὰς ἐς τοὺς Βαχτρίους καὶ τοὺς Σάκας" καὶ γὰρ ἔστερ- γόν μὲν καὶ ἣν ὕπαρχος τῶν Βακερέων. ἀλλὰ γὰρ Ξέρξης πυϑόμενος ταῦτα ἐκεῖνον πρήσσοντα, πέμψας ἐπ᾽ αὐτὸν στρατιὴν ἐν τῇ ὁδῷ κατέκεεινε αὑτόν τὸ ἐχεῖνον καὶ τοὺς παῖδας αὑτοῦ καὶ τὴν στρατιὴν τὴν ἐκείνου. κατὰ μὲν τὸν ἔρωτα τὸν Ἐέρξεω καὶ τὸν ασίστεω ϑάνατον το- σαῦτα ἐγένετο.

Οἱ δὲ ἐκ Ἰπυκάλης δρμηϑέντες Ἕλληνες ἐπ᾿ Ἕλλη- 114

σπόντου πρῶτον μὲν περὶ “«“δκτὸν ὄρμεον, ὑπὸ ἀνέμων ἀπολαμφϑέντες, ἐνθεῦτεν δὲ ἀπίκοντο ἐς ᾿Αβυδον καὶ τὰς γεφύρας εὗρον διαλελυμένας, τὰς ἐδόκεον εὑρήσειν ἔτι ἐντεταμένας, καὶ τούτων οὐκ ἥκιστα εἵνεκεν ἐς τὸν Ἑλλή- σποντον ἀπίκοντο. τοῖσι μέν νυν ἀμφὶ «ἀευτυχίδην Πελο- πονγνησίοισε ἔδοξε ἀποπλέειν ἐς τὴν Ελλάδα, 419ηναίοισι δὲ καὶ Ξανθίππῳ τῷ στρατηγῷ αὑτοῦ ὑπομείναντας τεει- ρᾶσϑαι τῆς Χερσονήσου. οὲ μὲν δὴ ἀπέπλεον, 41ϑηναῖοι δὲ ἐκ τῆς ᾿Αβύδου διαβάντες ἐς τὴν Χερσόνησον Σηστὸν ἐπολιόρχεον. ἐς δὲ τὴν Σηστὸν ταύτην, ὡς ἐόντος ἰσχυ- ροτάτου τείχεος τῶν ταύτῃ, συνῆλϑον, ὡς ἤκουσαν παρεῖ- ναι τοὺς Ἕλληνας ἐς τὸν Ἑλλήσποντον, ἔκ τὲ τῶν ἀλλέων τῶν περιοικίδων, καὶ δὴ καὶ ἐκ Καρδίης πόλιος Οἰόβαζος ἀνὴρ Πέρσης, ὃς τὰ ἐκ τῶν γεφυρέων ὅπλα ἐνθαῦτα ἦν κεχομιχώς. εἶχον δὲ ταύτην ἐπιχώριοι «Αἰολέες, συνῆσαν δὲ Πέρσαι τε καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων συχνὸς ὅμιλος. ἐτυράννευε δὲ τούτου τοῦ νομοῦ Ξέρξεω ὕπαρχος “Τρταῦ- κτης, ἀνὴρ μὲν Πέρσης, δεινὸς δὲ καὶ ἀτάσϑαλος, ὃς καὶ βασιλέα ἐλαύνοντα ἐπ᾽ ᾿ϑήνας ἐξηπάτησε, τὰ Πρωτεσί- λεω τοῦ Ἰφίκλου χρήματα ἐξ Ἐλαιοῦντος ὑπελόμενος. ἐν

84, τὰ ἐξῖ 92 Ἐ

11ὅ

116

840 ἨἩΡΟΔΟΤΟΥ!

γὰρ Ἐλαιοῦντι τῆς “Χερσονήσου ἐστὶ Πρωτεσίλεω τάφος τε καὶ τέμενος σερὶ αὑτόν, ἔνϑα ἦν χρήματα πολλὰ καὶ φιάλαι χρύσεαι καὶ ἀργύρεαι καὶ χαλκὸς καὶ ἐσθὴς καὶ ἄλλα ἀναϑήματα, τὰ “Ιρταὔύχτης ἐσύλησε βασιλέος δόντος. λέγων δὲ τοιάδε Ἐέρξην διεβάλετο. “δέσποτα, ἔστε οἶκος ὅ ἀνδρὸς Ἕλληνος ἐνθαῦτα, ὃς ἐπὶ γῆν σὴν στρατευσάμενος δίκης κυρήσας ἀττέϑανε᾽ τούτου μοι δὸς τὸν οἶχον, ἵνα καί τις μάϑῃ ἐπὶ γῆν τὴν σὴν μὴ στρατεύεσϑαι" ταῦτα λέγων εὐπετέως ἔμελλε ἀναπείσειν Ἐέρξην δοῦναι ἀνδρὸς οἶκον, οὐδὲν ὑποτοπηϑέντα τῶν ἐκεῖνος ἐφρόνεε. ἐπεὶ 1) γῆν δὲ τὴν βασιλέος στρατεύεσϑαι Πρωτεσίλεων ἔλεγε γοέων τοιάδε᾽ τὴν ᾿4σίην πᾶσαν νομίζουσι ἑωυτῶν εἶναι Πέρσαι καὶ τοῦ αἰεὶ βασιλεύοντος. ἐπεὶ δὲ ἐδόϑη, τὰ χρήματα ἐξ Ἐλαιοῦντος ἐς Σηστὸν ἐξεφόρησε, καὶ τὸ τέ- μενος ἔσπειρε καὶ ἐνέμετο, αὐτός τε ὅκως ἀπέκοιτο ἐς 15 Ἐλαιοῦντα ἐν τῷ ἀδύτῳ γυναιξὶ ἐμίσγετο. τότε δὲ ἔπο- λιορκέετο ὑπὸ ᾿4ϑηναίων οὔτε παρεσκευασμένος ἐς πολεορ- κίην οὔτε προσδεκόμενος τοὺς Ἕλληνας, ἀφύχτως δέ κως 111 αὑτῷ ἐπέπεσον. ἐπεὶ δὲ πολιορκεομένοισί σφε φϑενό- πῶωρον ἐπεγένετο, καὶ ἤσχαλλον οἱ ᾿4ϑηναῖοι ἀπό τε τῆς Ἵ ἑωυτῶν ἀποδημέοντες καὶ οὐ δυνάμενοι ἐξελεῖν τὸ τεῖχος, ἐδέοντό τε τῶν στρατηγῶν ὅχως ἀπάγοιεν σφέας ὀπέσω, οἱ δὲ οὐκ ἔφασαν πρὶν ἢ ἐξέλωσι ἢ τὸ ᾿᾿ϑηναίων κοινόν 118 σφεας μεταπέμψηται" οὕτω δὴ ἔστεργον τὰ παρεόντα. οἱ δὲ ἐν τῷ τείχεϊ ἐς πᾶν ἤδη καχοῦ ἀπιγμένοι ἧσαν, οὕτω 5 ὥστε τοὺς τόνους ἕψοντες τῶν κλινέων ἐσιτέοντο. ἐπείτε δὲ οὐδὲ ταῦτα ἔτι εἶχον, οὕτω δὴ ὑπὸ νύχτα οἴχοντο ἀπο- δράντες οἵ τε Πέρσαι καὶ ὃ “Ἱρταὕὔκτης καὶ ὃ Οἰόβαζος, ὄπισϑε τοῦ τείχεος καταβάντες, τῇ ἣν ἐρημότατον τῶν πολεμίων. ὡς δὲ ἡμέρη ἐγένετο, οἱ Χερσονησῖται ἀπὸ 8 τῶν πύργων ἐσήμηναν τοῖσι 141ϑηναίοισι τὸ γεγονὸς καὶ τὰς πύλας ἄνοιξαν. τῶν δὲ οἱ μὲν πλεῦνες ἐδίωχον, οἵ

ὅ. διέβαλε ἢ 6. τὴν σὴν Κ᾿ὶ |Π στρατευόμενος Ρἢ 1 Ἴ. τῆς δίχης ἢ 11. στρατεύσασϑαι 8ι. [ 18. ἀφυλάχτω τε ΚΠ! 20. ἐπεγένετο ΡΗ ἢ καὶ οπι. ἢ ῃ| 21. οἴχοντο ἢ. Κιῦρεν : οἴχονται ἢ 28. ὃ δηίς Οἰόβαζος οι. 48Ρ|29. τὸ ὄπισϑε δι. [ τῶν οτ. «

φι

ΗἩΡΟΔΟΤΟΥ͂Ι 941

δὲ τὴν πόλεν εἶχον. Οἰόβαζον μέν νυν ἔκφξύγοντα ἐς τὴν 119

Θρηίκην Θρήικες Αψένθϑιοι λαβόντες ἔϑυσαν Πλειστώρῳ ἐπιχωρίῳ ϑεῷ τρόπῳ τῷ σφετέρῳ, τοὺς δὲ μετ᾽ ἐχείνου ἄλλῳ τρόπῳ ἐφόνευσαν. οἱ δὲ ἀμφὶ τὸν ᾿“ρταὔχτην ὕστεροι δρμηϑέντες φεύγειν, [καὶ] ὡς κατολαμβάνοντο ὁλέ- γον ἐόντες ὑπὲρ «Αἰγὸς ποταμῶν, ἀλεξόμενοι χρόνον ἐπὶ συχνὸν οἱ μὲν ἀπέϑανον οἱ δὲ ξῶντες ἐλάμφϑησαν. καὶ συνδήσαντες σφέας οἱ Ἕλληνες ἡ ἤγον ἐς Σηστόν, μετ᾽ αὖ-

τῶν δὲ καὶ ΦΑΙρταύχτην δεδεμένον αὐτόν τε καὶ τὸν παῖδα

10

ιὅ

αὐτοῦ. καί τεῳ τῶν φυλασσόντων λέγεται ὑπὸ Χερσονη- 120

σιτέων ταρίχους ὀπτῶντι τέρας γεγέσϑαι τοιόνδε" οἱ τάρι- χοι ἐπὶ τῷ πυρὶ κείμενοι ἔπάλλοντό τε καὶ ἤσπαιρον ὅκως περ ἰχϑύες νεοάλωτοι. καὶ οἱ μὲν περιχυϑέντες ἐϑώ- μαζον, ὃ δὲ ᾿ἀρταύχτης ὡς εἶδε τὸ τέρας, καλέσας τὸν ὀπτῶντα τοὺς ταρίχους ἔφη “ξεῖνε 41ϑηναῖε, μηδὲν φοβέο τὸ τέρας τοῦτο" οὗ γὰρ σοὶ πέφηνε, ἀλλ᾽ ἐμοὶ σημαίνει ὃ ἐν Ἐλαιοῦντι Πρωτεσίλεως ὅτι καὶ τεϑνεὼς καὶ τάριχος ἐὼν δύναμιν πρὸς ϑεῶν ἔχει τὸν ἀδικέοντα τίνεσϑαι. νῦν ὧν ἄποινά μοι τάδε ἐϑέλω ἐπιϑεῖναι, ἀντὶ μὲν χρημάτων τῶν ἔλαβον ἐκ τοῦ ἱροῦ ἑκατὸν τάλαντα καταϑεῖναι τῷ ϑεῷ, ἀντὶ δ᾽ ἐμεωυτοῦ καὶ τοῦ παιδὸς ἀποδώσω τάλαντα διηκόσια ᾿4ϑηναίοισι περιγενόμενος. " ταῦτα ὑπισχόμενος τὸν στρατηγὸν Ξάνθιππον οὐκ ἔπειϑε᾽ οἱ γὰρ Ἐλαιούσιοι τῷ Πρωτεσίλεῳ τιμωρέοντες ἐδέοντό μεν καταχρησϑῆναι, καὶ αὐτοῦ τοῦ σερατηγοῦ ταύτῃ γόος ἔφερε. ἀπαγαγόντες δὲ αὐτὸν ἐς τὴν ἀχτὴν ἐς τὴν Ξέρξης ἔζευξε τὸν πόρον, οἱ δὲ λέγουσι ἐπὶ τὸν κολωνὸν τὸν ὑπὲρ ἸΠαδύτου πόλιος, πρὸς σανίδας προσπασσαλεύσαντες ἀνεχρέμασαν᾽ τὸν δὲ

παῖδα ἐν ὀφϑαλμοῖσι τοῦ ᾿ΑΙρταὔχτεω κατέλευσαν. ταῦτα 121

δὲ ποιήσαντες ἀπέπλεον ἐς τὴν Ἑλλάδα, τά τε ἄλλα χρή- ματα ἄγοντες καὶ δὴ καὶ τὰ ὅπλα τῶν γεφυρέων ὡς ἀνα- ϑήσοντες ἐς τὰ ἱρά. καὶ κατὰ τὸ ἔτος τοῦτο οὐδὲν ἐπὶ πλέον τούτων ἐγένετο.

1. ἐχφυγόντα ἈΠ ἢ ὕ. χαὶ οπι. “5 [[| 19. μοι ἀεΡαῦν : οἱ ἢ ἐπιχϑῆναι

4486} 320. τῶν ἔλαβον χρηματωνῚ ἢ 2ὅ. ὃ νόος « ἢ! 28. πρὸς τοὰἀάϊάϊ! ῬοΡτοα ᾿ σανίδα “, σανίδι Ἀεῖθο || 32. ἐπὶ ΜοετΙίεν: ἔτι

942 ἨΡΟΔΟΤΟΥ͂!

122 Τούτου δὲ τοῦ ᾿Ἀρταὔχτεω τοῦ ἀναχρεμασϑέντος προ- πάτωρ Ἀρτεμβάρης ἐστὶ ὃ Πέρσῃσι ἐξηγησάμενος λόγον τὸν ἐχεῖνοι ὑπολαβόντες Κύρῳ προσήνεικαν λέγοντα ταῦ. “ἐπεὶ Ζεὺς Πέρσῃσε ἡγεμονίην διδοῖ, ἀνδρῶν δὲ σοὶ Κῦρε κατελὼν ᾿4στυάγην, φέρε, γῆν γὰρ ἐχτήμεϑα ὀλίγην κοὶ ταύτην τρηχέαν, μεταναστάντες ἔχ ταύτης ἄλλην σχώμιν ἀμείνω. εἰσὶ δὲ πολλαὶ μὲν ἀστυγείτονες πολλαὶ δὲ κιὶ ἑκαστέρω, τῶν μέαν σχόντες πλέοσι ἐσόμεϑα ϑωμαστ τεροι. οἷἴχὸς δὲ ἄνδρας ἄρχοντας τοιαῦτα τπτεοιέειν᾽ χύτι γὰρ δὴ καὶ παρέξει κάλλιον ἢ ὅτε γε ἀνθρώττων τε ποὶ- λῶν ἄρχομεν πάσης τὸ τῆς “Ἀσίης; Κῦρος δὲ ταῦτ ἀκούσας καὶ οὐ ϑωμάσας τὸν λόγον ἐχέλευε πεοιέειν ταῦτα. οὕτω δὲ αὐτοῖσι παραΐνεε κελεύων παρασκευάζεσϑαι ὑἰ οὐχέτι ἄρξοντας ἀλλ᾽ ἀρξομένους" φιλέεεν γὰρ ἐκ τῶν μαλακῶν χώρων μαλακοὺς γίνεσθαι" οὗ γάρ τι τῆς αὐπὶ γῆς εἶναε καρπόν τε ϑωμαστὸν φύειν καὶ ἄνδρας ἀγαϑυὶς τὰ πολέμια. ὥστε συγγνόντες Πέρσαι οἴχοντο ἀπουτίν τες, ἑσσωθέντες τῇ γνώμῃ πρὸς Κύρου, ἄρχειν τε εἵλοντ λυπρὴν οἰκέοντες μᾶλλον ἢ πεδιάδα σπείροντες ἄλλοι δουλεύειν.

4. σὺ « εἰ Ῥαϊαίίπυβ 152 ἢ ὅ. χατελὼν Ἀστυάγην ἀεὶ. Θοιρεπ] 6. σχῶμεν ἢ. Κιᾶρεγ: ἔχωμεν ἢ 8. ἔχοντες ἢ ἢ 10. μαλακοὺς ανόᾳ' ἢ τοι Ὁ

Κι ἸΝΘΎΣᾺς

Ὅς Ἀ

ὑὑνινΕΠΞ ΙΥΥγ Ὁ ΟΕ Ζ

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ.

Ἄβαι πόλις Α 46. Θ 21. 833. 134 Ἄβαντες οἱ ἐξ Εὐβοίης Α 140 Ἄβαρις Ὑπερβόρεος Δ 30 Ἀβόηρα πόλις Α 1068. Ζ 40. 41. Η 109. 126. Θ 120. ἀβδηρῖται Η 120. Θ 120, Ἀβδηρῖται Μεγα- κρέων, Νυμφόδωρος, Πύϑης Ἀβροκόμης ὃ Δαρείου Πέρσης Η 224 Ἀβρώνιχος ὃ Δυσικλέος Αϑηναῖος Θ 21 Ἄβυδος πόλις Ε 111. Η 38. 84. 31. 43.44.141.114, 111. 180. 1114, Ἀβυδηνοί Η 44. 9ὅ. τὰ Ἀιββυδη- γῶν πεόδία Η 45. Ἀβυδηνοὶ Ἀπολ- λοφάνης, Βισάλτης, Δάφνις ἀγαϑοεργοὶ Σπαρτιητέων Α 671 ᾿γάϑυρσοι 449. 100.102.104.125͵ ὁ Ἀγάϑυρσος Δ 119 ᾿γάϑυρσος ὁ Ἡρακλέος 4 10 ἀγαῖος ὃ Ὀνομάστου πατὴρ Ἠλεῖ- ος Ζ 121 Ἀγαμέμνων ὃ Πελοπίδης Α 61. 4 108. Η 169. Ἀγαμεμνονίδης Ὀρέστης 4 δ Ἀγαρίστη ἡ Ἱπποχράτεος ᾿ϑη- γαίη Ζ 181 ͵ Ἀγαρίστη ἡ Κλεισϑένεος Σικυω- νίη Ζ 128. 130. 181 Ἀγασικλέης Ἁλικαρνησσεύς Α 144 Ἄγβαλος ὃ Μερβάλου πατὴρ Ἀρά- διος Η 98 ἀγβάτανα τὰ Μηδικά 4 98. 110. 158. Γ' θ4. 92 ἀγβάτανα τὰ ἐν Συρίῳ Γ 62. θ4

ἀγγαρήιον Περσικὸν Θ 98

Ἀγγίτης ποταμός Η1ιὃ

Ἄγγρος ποταμός Δ 49

ἀγήνωρ ὃ Κάδμου πατὴρ Φοῖνιξ 4 141. 91

Ἄγητος ὁ Ἀλκείδεω Σπαρτιήτης Ζ 91. 62

ἅγις (ὃ Ἱπποκρατίδεω) ὁ Μενα- ρεος πατὴρ Σπαρτιήτης Ζ θῦ. (Θ 131)

Ἀγλαύρου τῆς Κέκροπος ἱρόν Θὅ8

Ἀγλώμαχος Κυρηναῖος 4 164

Ἀγορὴ πόλις Η 8

[Ἀγριᾶνες] Ἐ10

Ἀγριάνης ποταμός 4 90

Ἄγρων ὃ Νίνου Σαρδίων βασι- λεύς Α1

᾿Αγυλλαῖοι 4 101

ἀγχιμόλιος ὃ ἀστέρος Σπαρτιή- της Ε 68

Ἀδείμαντος ὁ Ὠχύτου Κορίνϑιος Η 131. Θ ὅ. ὅ9. 61. 94

Αδικρὰν Διβύων βασιλεὺς 4 1589

Ἄδρηστος ὁ Γορδίεω Φρύξ Α 8ὅ

-- 4ὅ

Ἄδρηστος ὃ Ταλαοῦ Ἀργεῖος Ε 61. 68.

ὃ ᾿Ἀδρίης 4 1θ8. 4 33. 9

Ἀδυρμαχίδαι Αἰβνες Δ 108

Ἀείμνηστος Σπαρτιήτης Ι 64

Ἀέροπος ὁ Τημένου ἀπόγονος Ἀργεῖος Θ 151

Ἀέροπος ὃ Φιλίππου Μαχεδόνων βασιλεύς Θ 189

Ἀζάνης ὃ Ἀρταίου Πέρσης ἩΗ 00

844

ἈἈξὴν Δαφάνης Ζ 121

Ἄξιρις Διβύης χῶρος 4 151. 169

Ἄζωτος πόλις Β 151

᾿Αϑάμας ὁ Αἰόλου Ἡ ὅ8. 191

ἀιϑηναγόρης ὁ Ἀρχεστρατίδεω Σάμιος 1 90

᾿Αϑηνάδης Τρηχίνιος Ἡ 3213

ϑῆναι 1760... ὁ Ἀϑηνέων χύχλος Α 48. ἀϑηναῖοι Α 329.

ἐνιωςν δῆμος τῶν ᾿Αϑηναίων Ε 14

ἀιϑηναίη Ποσειδέωνος χαὶ Τρι- τωνίδος λίμνης ϑυγάτηρ Δ 180. ἐν Αἰγίνῃ Γ' ὅθ. ἐν ᾿Αϑήνῳῃσι Α θὺ. Θ ὅδ, πολιάς Ε 82. ᾿Ἀλέη ἐν Τεγέῳῃ «4 60. 1 10. Ἀσσησίη ἐν Μιλήτῳ Α 19. 22. Ἰμάς Η 48, Κραϑίη ἐν Συβάρι Ε 48. ἐν Κυρήνῃ Β 182. Διβύων Δ

.. 188. 189, ἀὐσέων 4 180. ἐν “ίνδῳ Β 182. Παλλάς Ε 11. Η 141. Παλληνίς Α 62. Πηδασέων Α 116. [Θ 104]. πολιοῦχος ἐν Χίῳ Α 160. Προνηίη ἐν Δελ- φοῖσι 4. 92, Προναίη Θ 51. 39. ἐν Σαι Αἰγυπτίων Β 28. 59. 88. 169. 110.116. Σχιρὰς ἐν Σαλα- μῖνι Θ94. Τριτογενής Η 141. τὸ ᾿Αϑήναιον τὸ ἐν Σιγείφ Ε 9ὅ

᾿Αϑριβίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 166

ἄϑρυς ποταμός Δ 49

ἄϑως ὄρος Ζ 44. 45. 95. Η 32. 91. 122. 189

Αἴα ἡ Κολχίς 4 3. Η 198. 191

Αἰάχης ὃ Πολυχράτεος πατὴρ Σάμιος Β1382. Γ΄ 39. 139. Ζ18

Αἰάχης ὃ Συλοσῶντος Σάμιος Δ 188. Ζ 18. 14, 22. 2ὅ

«Αἰαχίδαι Ε 80. Θ 64. 88. 84

Αἰαχός Ζ 38. Αἰαχοῦ τέμενος ἐν ἄϑηνῃσι ΗΕ 89.

Αἴας ὃ Αἰακίδης Ε 66. Θ 64. 121. ὃ Φιλαίου πατήρ Ζ 8ῦ

Αἰγαὶ πόλις Α 14

Αἰγαῖαι πόλις Α 149

τὸ Αἰγαῖον πέλαγος 4 88. ὁ Αἱ-

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙ͂ΝΌΜ

γαῖος πόντος Β91. τὸ Αἰγαῖον Β΄.1138. Η 3606. δὅ

Αἰγάλεως ὅρος Θ 90

Αἰγεῖδαι φυλὴ ἐν Σπάρτῳ 4 149

Αἴγειρα πόλις Α 145

Αἰγεὺς ὁ Οἰολύχου Σπαρτιήτης 4 ι49

Αἰγεὺς ὁ Πανδίονος Ἀθηναῖος Α 112

Αἰγὴ πόλις Η 128

Αἰγιαλεὺς ὁ Ἀδρήστου Σικυώνιος ΕὉ68.

Αἰγιαλέες Πελασγοί Ἡ 94. Σ'ι- χυώνιοι Ε 68

Αἰγικόρης ὁ Ἴωνος Ε 66

[Αὐγίλεια νῆσος}: νἱᾶς Αὐγλείη

Αἰγίλεα τῆς Ἐρετριχῆς χωρίον Ζ 101

Αἴγινα ἡ Ἀσωποῦ ϑυγάτηρ Ε 80.

Αϊγινα νῆσος Γ΄ 9. 181. Εἰ 84. 85. 81. Ζ 38ὅ. 50. 61. 8ὅ. 88---92. ἢ 141. Θ 41. θ0. 64. 79. 81. 84. 92.

. 131, 132. 118. 16. ἡ Αἐγιναίη

. Ε 86. Αἰγινῆται Β 118. Γ' ὅ9. 181. Ε 80--854, 86---89. Ζ 49. 50. 61, 64. 13. 8ὅ. 81-.-94. Ἡ 144. 145. 203. Θ 406. 14. 84. 80. 91---93. 122. 128. 31. 18--80. 856. Αἐγε- ψαῖαι νέες Ζ92. Η 119. 181. 0 90. Αἰγινῆται Ἀριστοκράτης, Ἀσωνίδης, Ἰσχένοος, Κάσαμ- βος, Κνοῖϑος, Κριός, Μάμπων, “Δαοδάμας, Νικόδρομος, Πολύ- χριτος, Πυϑέης, Σώστρατος

Αἴγιον πόλις Α 145

Αἰγιρόεσσα πόλιες Α 149

Αἰγλείη νῆσος Ζ 101

Αἰγλοί Γ' 93

Αἰγὸς ποταμοί 1 119

Αἴγυπτος Α1. 2. δ. 80. 106. 140. 103. 198. Β1Ί... Γ 1---16. 19. 81. 84. 39, 42. 44. 46. 41. 61---63. θ5. 88. 91. 91. 126. 139. 140. 160. 4 39. 41--43. 41. 162. 159. 165 -1θ08. 180. 186. 200. 208---205. Η 3. ὅ. 1. 8, 69. 89. Αἰγύπτιοι

ΙΝΘΕΧ ΝΟΝΙΝΌΜ

Α|. 158. 182. Βῆ... Γ1--10. 24, 21---80. θ4, 4 44. 141. 159. 168. 180. 186. Ζ 0. 58---ὅ8. 00. ἢ 1. 4. 20. 34. 63. 89. 91. Θθ 11. θ8. 100. 132. Αἰγύπτια γράμματα Β.125, ἐγχειρίδια Η 63, ἔργα 4. 98, ϑώρηχες Α 18, ἰσεροί ΙΓ 129. 132, λίνον ΒΊ1θὅ, λωτός Β92, μάχαιραι Η 91, πέλαγος Β118, πῆχυς Β 108, σκευή Β 106, σχοῖ- νος Βθ, φορτία ΑἸ. ὃ Αἰγύπτιος γομός Γ9Ί. Αἰγυπτιστί Β 186

Αἰϑίοπες οἱ ἐκ τῆς Ἀσίης Π' 94. Η Ἴο. Αἰϑιοπίη Η 90.

Αἰϑίοπες οἱ ἐκ τῆς Διβύης Β 22. Δ 101. 191. Η Ἴ0. οἱ πρόσου- ροι Αἰγύπτῳ Β 29. 42. 100. 104, 191---140. ΤΠ 91. Η 9. θ9. 10,1 832, οἱ περὶ Μερόην Β 80. οἱ μακρόβιοι Γ' 11. 25. 80. 91. Η 18. οἱ τρωγλοδύται 4 188. Αἱ-

ϑίοῳ Β΄131. 139. 140. Γ' 21. 22. 80, Αἰθιοπίῃ ΒΊ11. 28. 80. 110. 114, 189, 146, 161. Αἰὐϑιοπὶς γλῶσσα Γ' 19, σχευή Β 10θ, Αἱ- ϑιοπικὸς λίϑος Β 80. 121. 134,

Αἷμος δ ὄρος 4 49

Αἴνεια πόλις Η 128

Αἰνησίδημος ὃ Παταίχου Ἀχρα- γαντίνων μούναρχος Η1584,16θὅ

[Αἰνιῆνες]: νἱὰς ᾿Ενιῆνες

Αἶνος πόλιες 4 90. Η ὅ8.

Αἴνυρα Θάσου χῶρος Ζ 41

Αἰολέες Α 6. 26. [238.] 141. 149--- 162. 161.111. ΒΊ1. 118. ΓΠΊ. 90. Δ 89..138. Εὶ θ4. 122..128, Ζ8. 28.98. ΗΙ9.9ῦ. 1 1156. ἡ Αἰολίς Ε 123, Αἰολὶς γῆ (ἢ νῦν Θεσ- σαλίη Η 116. Αἰολίδες πόλιες Α 149.---1δ1. Η ὅ8. 194

Αἰολιδέων πόλις Θ 88,

Αἴολος (ὃ Ἕλληνος) Η 191

Αἰσάνιος ὁ Τρίννου πατὴρ Θη- ραῖος 4 180

Αἰσχίνης ὁ Νόϑωνος Ἐρετριεύς Ζ 100

848

Αἰσχραῖος ὃ “Μυχομήδεω Αη- γαῖος ΘΊ.ΊΙ1

Αἰσχριωνίη φυλὴ Σαμίων ΙΓ 20

Αἰσχύλος ὃ Ἐὐφορίωνος ὃ ποιη- τῆς Β 1ὅ6

Αἴσωπος ὃ λογοποιός Β 134

Αἰτωλὸς Τίτορμος Ζ1321. Αἰτω- λοί Θ΄ 3. Αἰτωλὶς χώρη Ζ 121

Ἄχανϑος Ζ 44. Η 11ὅ---Ι11. 121. 124, Ἀχάνϑιοι Η 110. 111. ἡ Ἀχανϑίων ϑάλασσα Ἡ 22

Ἀχαρνανίη ΒΊ0. Ἡ 1206. ἄχαρ- γῆνες Ἀμφίλυτος, Μεγιστίης

ἀκέφαλοι 4 191

Ἀκήρατος προφήτης Δελφός Θ 51

Ἄχης ποταμός Γ 111

Ἀχραγαντῖνος Η 1θὅ. 110. ἄχρα- γαντῖ ἴνοι Αἰνησίδημος, Θήρων, Πάταικος

Ἀχραιφίη πόλις Θ ι5ὅ

Ἀχρίσιος ὃ Ο Δανάης πατήρ Ζ ὅ8. 4

Ἀχρόϑωον πόλις Η 22

᾿λάβανδα πόλις Καρίης Ἡ 195

Ἀλάβανδα πόλις Φρυγίης (Ὦ Θ΄186

Ἀλάξειρ Βαρκαίων βασιλεύς 4 164

Ἀλαξόνες Δ 11. 52

Ἀλαλίη πόλις Α 1θὅ. 166

᾿ἀλαρόδιοι Γ94.} 19

Ἀλέη: νἱὰς ᾿Αϑηναίη

Ἀλέξανδρος ὃ Ἀμύντεω Μακχεδό- γων βασιλεὺς Ε 11. 19--22, Η 113, 118. Θ 121. 180--.144, 11. 4, 8, 44--46

Ἀλέξανδρος ὃ Πριάμου 4 8. Β 118--1}0

Ἀλενάδαι Η 6. 112, παῖδες Ἀλεύεω Η 180. 1 ὅ8

Ἀλήιον πεδίον τῆς Κιλικίης Ζ 96

Ἁλιάχμων ποταμός Ἡ 121

Ἁλιέες πόλις Η 151

Ἁλικαρνησσὸς πόλις Α 144. 115. Β 118. Η 99. [Θ 1404]. Ἁλιχαρ- γνησσέες Η 99. Ἁλιχαρνησσέες ἀγασικλέης, Ἡρόδοτος, «ύγδα- μις, Ξειναγόρης, Πρηξίλεως, Φά- γης. (Ἁλικαρνησσὶς) Ἀρτεμισίη

846

Ἀλιλάτ: νἱὰς Ἀφροδίτη

[Δλιτταὶ: σᾶς Ἀλιλάτ

Ἀλκαῖος ὁ Ἡρακλέος Α1

Ἀλκαῖος ὃ ποιητής Ε 9ὅ

Ἀλκαμένης ὁ Τηλέχλου Σπάρτης βασιλεύς Ἡ 204

Ἀλκείδης ὁ Ἀγήτονυν πατὴρ Σπαρ- τιήτης Ζ 61

Ἀλχέτης ὃ Ἀερόπου Μακεδόνων βασιλεύς Θ 39

Ἀλχήνωρ Ἀργεῖος Α 82

Ἀλκιβιάδης ὅ Κλεινίεω πατὴρ ᾿Αϑηναῖος Θ 11

Ἀλαίμαχος ὃ Εὐφόρβου πατὴρ Ἐρετριεὺς Ζ 101

Ἀλχμέων ὃ Μεγαχλέος ᾿Αϑηναῖος Α ὅ9. Ζ 1235. 121. 180

Ἀλχμεωνίδαι 4 61. θ4. Εἰ θ2--Θ6θ. 10. 11. 90. Ζ 11ὅ. 121, 123.--125, 131

Ἀλλχμήνη ἡ 48, 14ῦ

Ἄλχων Μολοσσός Ζ 121

[41λλησος]: νἱά. Ἄνυσος

Ἄλος τῆς Ἀχαιίης Η 118. 191

Ἀλπηνὸς πόλις Η 216, Ἀλπηνοὶ χώμη Ἡ 110. 229

Ἄλπις ποταμός 4 49

Ἀλνάττης ὁ Σαδυάττεω Λυδῶν βασιλεύς 46. 10---25, 18. 14. 92. 93, Τ' 48. Θ 38

Ἅλυς ποταμός. Α 6. 28. 12. Ἰὅ. 1038. 1380, Καὶ 52. 102. Ηὶ 26

Ἀλφεὸς ὁ Ὀρσιφάντου Σπαρτιή- τῆς Ἡ 221

Ἀλωπεχαὶ τῆς Ἀττικῆς Ε 68

Ἀμαζόνες 4 110---111, Ἀμαζονί- δὲς 1 21

Ἀμαϑοῦς πόλις Ε 106. ἀμαϑου- σιοι Ε 104. 108. 114. 118

Ἄμασις Αἰγύπτου βασιλεύς Α 80. 11. Β.48. 145, 151. 162. 168, 169 --Γ 4.10. 14,16, 39-..--48͵ 47, 126

Ἄμασις Μαράφιος ἀνὴρ Περσέων στρατηγός 4 161. 201. 208

Ἀμεινίης ᾿ϑηναῖος Θ 84. 938

Ἡραχλέος μήτηρ Β

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΟΜ

Ἀμεινοχλέης ὃ Κρητίνεω παγνης Η 190

Ἄμηστρις ἢ Ξέρξεω γυνὴ Περσίς Ἡ 961. 114. 1 109. 110. 112 Ἁμίαντος ὃ Δυχούργον Ἄρκας ἐχ Τραπεζοῦντος Ζ 121

ἀιϊμίλχας ὁ Ἄννωνος Καρχηδονίων βασιλεύς Ἡ 16θ5---101

Ἄμμων: νἱάς Ζεύς

Ἀμμώνιοι Β 32. 42, Γ' 11. 20. 36. 4181.182. Ἀμμώνιος Ἐκέαρχος

Ἀμομφάρετος ὁ Πομάδεω Σπαρ- τιήτης 1 ὅ8. δ5-- 51. ΤΊ. 85

Ἀμόργης Πέρσης Ε 121

Ἀμοῦν: υἱάε Ζεύς

Ἄμπελος ἄχρη Η 132. 123

Ἄμπη πόλις Ζ 20

Ἀμπρακιῶται Θ 40. 41. 1 28. 31

Ἀμυϑέων ὃ Μελάμποδος πατήρ Β 49

Ἀμύντης ὃ Ἀλχέτεω αχεδόνων βασιλεύς Ε 11---.20. 94, Ἡ 113. Θ 186. 139, 140. 71 44

Ἀμύντης ὃ Βουβάρεω Πέρσης θ

Ἀμύργιοι Σάκαι Ἡ θ4

Ἄμυρις ὃ Δαμάσον πατὴρ ΣΙρί- της Ζ 121

Ἀμνυρταῖος ὃ Παυσίριος πατὴρ Αἰγύπτιος ΒΒ. 140. Τ' 16

Ἀμφιάρεως ὁ Ἀμφιλόχου πατὴρ, Γ 91. τὸ Ἀμφιάρεω μιαντήιον Α 460. 49. δὅ2. 92. Θ 184

Ἀμφίχαια πόλις Θ 33

Ἀμφιαράτης Σάμου βασιλεύς Γδ9

Ἀμφικτύονες Β 180. Εὶ 62. Η 200. [218.] 228

᾿Ἀμφιατνονίδος Δήμητρος ἱρόν ἢ

Ἀμριωτύονος ἱρόν Ἦ 5300 ἀμφίλοχος ὁ ἀμφιάρεω Γ΄ 9|. 91

ἡμρίλντος Ἀχαρνάν Α 63 Ἀμφίμνηστος ὁ Ἐπιστρόφου Ἐπε;

δάμνιος Ζ 121 Ἄμφισσα πόλις Θ 33. 36

ῳ. ἮΝ

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝΌΜ

Ἀμφιτρύων ὃ Ἡρακλέος πατήρ Β 43. 44. 146. Ηαὶ ὅ9. Ζ ὅ3 Ἀμφίων Βακχιάδης Κορίνϑιος Ε 924

Ἀναγυράσιος “Εὐμένης Θ 93

Ἀνακρέων Τήιος Γ 121

Ἀναχτόριοι 1.28. 81

ἀναχτόριον ἐν Ἐλευσῖνι 1 θὅ

Ἀναξανδρίδης ὃ δθΘεοπόμπου Σπαρ- τιήτης Θ 15:

Ἀναξανδρίδης ὃ Λέοντος Σπάρ- τῆς βασιλεύς Α 61. Γ 148. Ε 39, 40. 42, 64, Ζδ50. 108. Η 148. 168. 204, 206. Θ 11. 7 10. 64

Ἀνάξανδρος ὃ Εὐρυχράτεος Σπάρ- τῆς βασιλεύς Η 204

Ἰναξίλεως ὃ Ἀρχιδήμον Σπαρ- τιήτης Θ 191

Ἀναξίλεως ὃ Κρητίνεω, Κυδίπ- πης πατὴρ Ῥηγίου τύραννος Ζ 23. Η 165. 110

Ἄνανα πόλις Η 30

Ἀνάφης ὃ Ὀτάνεω Πέρσης Η 62

Ἀνάφλυστος δῆμος Ἀττικῆς 4 99

Ἀνάχαρσις ὁ Τνούρου Σχύϑης Δ 40. 16. 11

Ἀνδρέης Σικυώνιος Ζ 126

Ἀιννδρόβουλος ὁ Τίμωνος πατὴρ Δελφός Ἡ 141

ἀννδροδάμας ὁ Θεομήστορος πα- τὴρ Σάμιος Θ 8ῦὅ. 1 90

ἀινδροχράτης ἥ ηρως 1 2ῦ

Ἀνδρομέδη ἡ Κηφέος Η 61. 150

Ἄινδρος νῆσος 4 838. Ε 31. Θ 108. 111.112.121. Ἄνδριοι Θθ6. 111, 112. Ἄνδριος Ἱερώνυμος

Ἀνδροφαγοι 4 18. 100. 102. 106. 119, 125

ἀνέμων βωμὸς ἐν Θυίῳῃ Η 118

Ἀνήριστος ὃ Σπερϑίεω Σπαρτιή- τῆς Η 151

Ἀνήριστος ὃ Σπερϑίεω πατὴρ Σπαρτιήτης Η 184

Ἀνϑεμοῦς πόλις Ε 94

Ἀνϑήλη πόλις Η 110, Ἀνϑήλη χώμη Η 200

847

Ἄνϑυλλα πόλις Β 91. 98

Ἄννων ὃ Ἀμίλχα πατὴρ Καρχη- δόνιος Η 16ὅ

Ἀνόπαια ὅρος Η 210

Ἀινταγόρης Κφος Ι 10

Ἀντανδρος πόλιες ἡ Πελασγίς Ε 20. Η 42

Ἀντίδωρος “Μήμνιος ΘΊ.1

Ἀιντιχύρη πόλις Η 198. 2138. ἃ»- τικυρέες Κορυδαλλός, Πολύας

Ἀντίοχος ὁ Τισαμενοῦ πατὴρ Ἠλεῖος 1 88

Ἀντίπατρος ὃ Ὀργέος Θάσιος Η 118

Ἀντίφημος Λίνδιος Η 153

Ἀντιχάρης Ἐλεώνιος Ε 43

Ἀνύσιος νομὸς Αἰγύπτου Β΄166

Ἄνυσις Αἰγύπτον βασιλεύς Β 1381.

140

Ἄνυσις πόλις Β 131. 160

Ἄνυσος ὃ Τετραμνήστου πατὴρ Σιδώνιος Η 98

Ἄξιος ποταμός Η 133. 124

[Ἀξός]}: νἱὰε Ὀαξός

Ἀπαρύται Ι 91

ἀπατούρια δρτή Α 141

Ἀπὶ ϑεὸς Σχυϑική 4 ὅ9

Ἀπιδανὸς ποταμός Η 129. 196

Ἅπις ϑεὸς Αἰγύπτιος Β 158. Γ 21---290. 39. θ4

ἅπις πόλις Β 18

Ἀπολλοφάνης ὃ Βισάλτεω πατὴρ Ἀβυδηνός Ζ 26

Ἀπόλλων Α 81. Η 26. ἐν Ἄβυῃσι Θ 33. ἐν Βραγχέδρσι ΒΊ1δ9. Γοι- τόσυρος Σκχυϑέων 4 ὅ9. ἐν Δελ- φοῖσι Α ὅ0 (νἱάε Δελφοῦ. ἐν Δήλῳ Ζ (91). 118. ἐν Θόρνακι Α 69. Ἰσμήνιος ἐν Θήβῃσι Α 52. 92. Ε ὅ9---61. Θ.134. ἐν Κο- ροίνϑῳ Γ' ὅ2. ΜΔοξίης ἐν Δελ- φοῖσι Α 91. 4 168, (“ύχιος ἐν Πατάροισι) Α 182. ἐν Μᾶετα- ποντίῳ 4 1δ. ἐν Ναυχράτι Β 118. Πτῷος Θ 8ὅ. ἐν Σπάρτῳ Ζ51. Τριόπιος 4.144. Φοῖβος

8948

4 158. χρηστήριος ἐν Δελφοῖσι Ζ80. Ὧρος Διονύσου καὶ Ἴσιος παὶῖς ἐν Αἰγύπτῳ Β 88. 144 1δὅ. 156. Ἀπόλλωνος κρήνη 4 1Ὁ8

Ἀπολλωνίη πόλις ἐν τῷ Εὐξείνῳ πόντῳ Δ 90. 93

Ἀπολλωνίη πόλις ἐν τῷ Ἰονίῳ κόλπῳ, Απολλωγιῆται 192--94. Ἀπολλωνιῆται Βύήνιος, Δηίφο- γος

Ἀπρίης ὁ Ψάμμιος Αἰγύπτου βα- σιλεύς Β 101---168. 1609, Γ΄ 1. 4 159

Ἀράβιος Γ΄ 1.9. Ἀράβιοι Α 1381. 198, Β 80, 141. Γ΄ 4. 8. 9. 88. 91, 91. 109---112,. 58} 69. 860. 91. 184. Ἀραβίη Β 8. 11. 12. 15. 10. 18, 1δ. 124, 168, Σ᾽ 9. 101. 112.118, 439. ὁ Ἀράβιος χόλ- πος 8 11. 102. 158. 4 839. 42. 48. τὸ Ἀράβιον ὄρος Β 8

Ἀράδιοι Ἄγβαλος, ἹΜέρβαλος Η 98

Ἀράξης ποταμός Α 126. 201. 202, 20ὅ. 209 ---211. 3216. Γ86.411.40

Ἄραρος ποταμός 4 48

[Ἀρβαλος]: νἱάς ἄγβαλος

Ἀργάδης ὁ Ἴωνος ΚΕ 66

Ἀργαῖος ὃ Περδίχκεω Μακεδό- νῶν» βασιλεύς Θ 139

Ἀργανϑώνιος Ταρτησσοῦ βασι- λεὺς 4 168. 165

ἐγείῃ ἢ Αὐτεσίωνος Ζ ὕ3 περβορέη ἐν Δήλῳ 4 8ὅ

ὝΑΝΝ πόλις Η 11ὅ

Ἀργίμπααα.: νἱάς Ἀφροδίτη

Ἀργιόπιον τῆς Πλαταιίδος χῶρος 1 61

Ἀργιππαῖοι 4 33

Ἄργος πόλις Α 1. δ. 82. Ζ 16. 80. 82. 88, Η1148.148..1580. 152. Θ131. 188. 1 84. Ἀργεῖοι Α 31. 61. 82. Γ΄151. Ε 49. 51. 61. 61. 68. 86 --- 89. 118, Ζ 19. 1 ---84. 92. 121. Η 148--152. Θ΄. 112. 21. 34. 90. Ἀργεῖαι 481. Γ΄ 134, Ε 94. Ἀργολὶς χώρη 4. 82. Ζ92. Ἀρ-

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

γείων φυλαί Ε 68. Ἀργολιαὺς κρητήρ 4 152. Ἀργεῖοι Ἄδρη στος, Ἀέροπος, ἀλέξανδρος, ἂλ κήνωρ; Βίτων, Γαυάνης, Εὐ ουβάτης, Κλέοβις, “Τεωχήδης, Περδίχχης, Ταλαός, Τήμενος, Φείδων, Χρομίος. Ἀργείη Ἰω.

Ἄργου ἱρόν Ζ Ἴδ. 18. 80. 82

Ἀργώ 4 145. 119. Η 193

Ἀρδέρικκα κώμη Ἀσσυρίης Α 18

Ἀρδέρικκα σταϑμὸς Κισσίης 2 119

Ἄρδυς ὁ Γύγεω Δυδῶν βασιλεύς Α 1ὅ. 16. 18.

Ἄρειοι Γ 93,212) 66

Ἀρήιος πάγος Θ ὅ2

Ἄρης Η 140. Θ΄Τ1. ἐν Παπρήμι τῆς Αἰγύπτου Β ὅ9. 63, 64. 82. Σχυϑέων 4 ὅ9---62. Θρηίχων Ε΄. ἐν. .Η 16

Ἀριαβίγνης ὃ Δαρείον Πέρσης Η 9ὅ, Θ 89.

Ἀρίαξος ο Γέργιος πατὴρ Πέρ: σῆς Ἠ 82

Ἀριάντας Σκχυϑέων βασελεύς 48

Ἀριαπείϑης ὃ ὃ Σχύλεω πατὴρ Σαν- ϑέων βασιλεύς 4 Ἴ6. 18

Ἀριαράμνης Πέρσης Θ 90

Ἀριαράμνης ὁ Τεΐσπεος Πέρσης Ηι

᾿ρίδωλις Ἀλαβάνδων τύραννος Η ι9ὅ

Ἀριξαντοὶ Μήδων γένος Α 101

[Ἀριξος]: νἱάς Ἀρίαζος

ἄριμα Σκυϑικόν 4 21

Ἀριμάσπεα ἔπεα 4 14 '

Ἀριμασποί ΓΊ1θ. 4 18. 21

Ἀρίμνηστος Πλαταιεύς 1 12

Ἄριοι ΜἭηδοι Η 62

Ἀριόμαρδος ὁ Ἀρταβάνου Πέρ: σης Η 61

Ἀριόμαρδος ὃ Δαρείον Πέρσης Η 18

Ἀρίσβα πόλις Α 151

Ἀρισταγόρης Κυζικηνῶν τύραν- γος Δ 188

Ἐξ “2 ὦ π᾿ .... Ὁ ἘΦῸ ὦ. 6α.- γα.

«᾿ν-

τω ἃ Ἐν

-.“- .-

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

Ἀρισταγόρης ὃ Ἡγησιστράτου πα- τὴρ Σάμιος 1 90

Ἀρισταγόρης ὁ Ἡρακλείδεω Κυ- μαίων τύραννος Δ 138. Ε 81. 98

Ἀρισταγόρης ὃ Μολπαγόρεω Μι- λήσιος Ε 80--9ῷ98. 49---ὅδ. 6ὅ. 91 - 100. 124-126. ΖΊ. ὅ. 9. 18. 18. Η 8β

Ἀριστέας ὁ Ἀδειμάντου Κορίν- ϑιος Ἡ 151

Ἁριστέης ὃ Καῦστροβίου Προ- χοννήσιος Δ 18---6

Ἀριστείδης ὃ “Δυσιμάχον Ἀϑη- γαῖος Θ 19---82. 9ὅ. 1 28

Ἀριστογείτων ᾿Αϑηναῖος Ε ὅδ. Ζ 109. 128

Ἀριστόδημος ὃ Ἀριστομάχου Δ 141. Ζ ὅ2. Η 204. Θ 191

Ἀριστόδημος Σπαρτιήτης Ἡ 229 --231.1 1|

Ἀριστόδικος ὁ Ἡρακλείδεω Κυ- μαῖος Α 158. 159

Ἀριστοχράτης ὃ Κασάμβουπατὴρ Αἰγινήτης Ζ 18

Ἀριστόχυπρος ὃ Φιλοχύπρου Σο- λίων βασιλεύς Ε 113. 119

Ἀριστολαΐδης ὃ “υχούργου πα-

τὴρ Ἀθηναῖος Α 59

Ἀριστόμαχος ὁ Κλεοδαίον Ζ 5823. Η 204. Θ 181

Ἀριστονίχη Πυϑίη Η 140

Ἀριστόφαντος ὃ Κόβωνος πατὴρ Δελφός Ζ 66

Ἀριστοφιλίδης Ταραντίνων βασι- λεύς Γ 136

Ἀρίστων Βυζαντίων τύραννος 4 188

Ἀρίστων ὃ Ἡγησικλέος Σπάρτης βασιλεύς 461. Ε Ἴδ. Ζ5Ί. 6θ1--- 60. 68. 609. Η 8. 101. 209, 239

Ἀριστώνυμος ὁ Μύρωνος Σικυώ- γιος Ζ 120

Ἀρίφρων ὃ Ξανθίππου πατὴρ ᾿Ἀϑηναῖος Ζ 181. 180. Η 38. Θ 181

849

Ἀρίων Μηϑυμναῖος Α 33. 324

Ἀρχάδες Α 66. Β 111. 4 1061. 49, Ζ 14, Η͂ 110. 202. Θ΄2. 12. 1. 21. 28. 856, Πελασγοί Α 140. Ἀρκαδίη Α 68. 61. Ζ 14. 88. 121. Η 90.202. Θ326. Ἀρχάδες Ἀμί- αντος, δΔημῶναξ, Κλέανδρος, “Μυχοῦργος

Ἀρχεσίλεως ὃ Βάττου Ἀυρήνης βασιλεύς Δ 159. 160

Ἀρχεσίλεως ὃ Βάττου Κυρήνης βασιλεύς Β 181. 4 160, 161

Ἀρκεσίλεως ὃ Βάττου Κυρήνης βασιλεύς 4 1652--166. 161. 200

Αρχεσίλεφ Κυρήνης βασιλέες Δ

ἀρμαμίθρης ὃ ὃ Δάτιος Μῆδος Ηξ 88

Ἁρματίδης ὁ Διϑυράμβου πατὴρ Θεσπιεύς Η 321

Ἀρμένιοι Α 180. 194. Γ' 93, Ε' 49. 52. Η 13. Ἀρμενίη Ε ὅ2. Ἀρμέ- γιον ὄρος Α 12

Ἁρμόδιος Αϑηναῖος Ἑ δῦ. Ζιθ9." 129

Ἁρμοκχύδης Φωχεύς 1 11

Ἅρπαγος Μῆδος Α 80. 108---118, 111---ξ-τ20.128.121͵.129.162. 164, 1608. 169. 171, 114---111

Ἅρπαγος Πέρσης Ζ 38. 80

Ἀρπόξαϊς ὃ Ταργιτάου Σχύϑης Δ ὅ.θ

Ἀρσαμένης ὁ Δαρείον Πέρσης Η θ8

Ἀρσάμης ὃ Ἀριαράμνεω Πέρσης Α 209. Η11]. 224

Ἀρσάμης ὃ Δαρείου Πέρσης Ἡ 69

Ἀρτάβαζος ὃ Φαρνάχεος Η 6θ. Θ 120 ---129. 1 41. 42. 58, 66. 10. 117. 89

Ἀρτάβανος ὁ “Ὑστάσπεος Πέρσης Δ 88. 143, Η 10--12. 15--18. 4ὈΌ---δ2. θ6. 01. 15. 82. Θ 26

Ἀρταβάτης ὃ Φαρναζάϑρεω πα- τὴρ Πέρσης Η θὅ

ἀρτάβη Περσιχή Α 192

Ἀρταῖοι Πέρσαι Ἡ θ1

880

Ἀρταῖος ὃ Ἀρταχαίεω πατὴρ Πέρ- σης Η:22 111, ὃ Ἀξάνεος πατήρ Η 96

Ἀρτάχη πόλις 4 14. 2 83

Ἀρτάνης ὃ Ὑστάσπεος Πέρσης Ἡ 3224

Ἀρτάνης ποταμός 4 49

Ἀρταύχτης ὁ Χεράσμιος Πέρσης Η 33. Ἴ8. 1 116-120. 122.

Ἀιρρταύντη ἡ Μασίστεω Περσίς 1 108. 109

Ἀρταὕύντης ὁ Ἀρταχαίεω Πέρσης Θ 130. 1 102. 101

Ἀρταὕὔντης ὁ Ἰθαμίϑρεω Πέρσης Η 61 .

Ἀρταφρένης ὁ Ὑστάσπεος Πέρσης Ε 35. 30-- 33. 35. 718. 96. 100. 128, Ζ 1. 4. 830. 42

Ἀρταφρένης ὃ Ἀρταφρένεος Πέρ- σης Ζ 94, 1106-.ᾧὉ|0:-:19. ἢ 8. 10. 14

Ἀρταχαίης δ Ἀρταίου Πέρσης Η 22. 111, ὁ Ἀρταύντεω πατήρ Θ΄130, ὃ Ὀτάσπεος πατήρ ἢ 68

Ἀρτεμβάρης Μηδος Α 114--ἰ16

Ἀρτεμβάρης ὃ Ἀρταὔχτεω προ- πάτωρ Πέρσης 1122

Ἄρτεμις ἢ Δήμητρος Β 1606. ἐν Ἀρτεμισίῳ Η 110, Βούβαστις Αἰγυπτίων ἐν Βουβάστι πόλι Βὅ9. θ0. 83. 131. 166, ἐν Βουτοῖ Β 15ὅ. 156. ἐν Βραυρῶνι Ζ 138. ἐν Ἐφέσῳ Α 26. Ὀρϑωσίη ἐν Βυζαντίῳ 4 81. ἐν Σάμῳ Γ 48. Θρηίχων ΕἼ, βασιληίη 4 38, Ἀρτέμιδος ἱερὴ ἀχτή Θ ΤΊ. Ἀρτεμίσιον ἐν Δήλῳ 4 84, 8ὅ

Ἀρτεμισίη ἡ «υγδάμιος Ἁλιχαρ- γνησσοῦ βασίλεια Ἡ 99. Θ 68.

69. 81. 88. 93. 101. 108, 1017

Ἀρτεμίσιον Εὐβοίης αἰγιαλός Η

118---111.182.192.194, 198. Θ 2. 4--6.8.11.14͵ 10. 21---22, 40. 42, 4, 46. 66. 16. 82 Ἀρτησκχὸς ποταμός 4 92 [ἀρτίμπασα]: νἱᾶε Ἀργίμπασα

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ

Ἀρτοβαξάνης ὃ Δαρείου Πέρσης Η 3. ὃ Ἀρτοξώστρη ἡ

2 43 Ἀρτόντης ὃ Βαγαίου πατὴρ Πέρ- σης Γ' 128 Ἀρτόντης ὃ Μαρδονίου Πέρσης 1 84

Δαρείου Περσίς

Ἀρτοξέρξης ὃ Ξέρξεω Περσέων βασιλεύς [Ζ 98]. Η 106. 151. 152

Ἀρτόχμης Πέρσης Η 18

Ἀρτύβιος Πέρσης Ε108. 110---118

Ἀρτυστώνη ἡ Κύρου Περσίς Γ 88. Η 69. 12

Ἀρτύφιος ὁ Ἀρταβάνου Πέρσης Η θθ. ΟἹ

Ἀρυάνδης Πέρσης 4 1θ8---1671.. 200. 208. Ἀρυανδικὸν ἀργύριον 4 100

Ἀρύηνις [ἢ Ἀλυάττεω (“υδή) Α1:

Ἄρχανδρος ὁ Φϑίου Β 98

Ἀρχάνδρου πόλις Β 91. 98

Ἀρχέλαοι Σικυωνίων φυλή, Ε θ3

Ἀρχέλεως ὁ Ἡγησίλεω Σπάρτης βασιλεύς Η 204

Ἀρχεστρατίδης ὃ ἀϑηναγόρεο πατὴρ Σάμιος 190

Ἀρχίδημος ὃ ὃ Ἀναξανδρέδεω Σ παρ. τιήτης Θ 181

Ἀρχίδημος ὁ Ζευξιδήμου ΣΣπαρ- τῆς βασιλεύς ΖΊ

Ἀρχιδίχη Β 18

Ἀρχίης ὁ Σαμίου πατὴρ Σπαρ- τιήτης Τ' δὅ

Ἀρχίης ὃ Σαμίου Σπαρτιήτης Γ

μἰρχίλοχος ὃ Πάριος] Α 12

Ἀσβύσται 4 110

Ἀσιὰς φυλὴ ἐν Σάρδισι 4] 4Ὁ

ἀσίη Α 4. 6. 15---21. 12. 95. 10) ---108. 180. 142. 1177. 192. 209. ΒΊ10. 11. 108. Τ' 67. 88. 90. 9.. 960. 98. 11ὅ. 111, 181. Δ 1. 4. 11.

. 12. 306. 31. 40---456. 148. 198. Κ΄, 12. 15. 11. 80. 49. 80. 96. 91. 119. Ζ 24. 43. 45. ὅ8. 10. 116. 118. 119. 111.9γ.11.20. 21. 25. 33. 10.

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

13. 14, 93. 101. 135, 131, 145. 146. 151. 114, 184. 185. Θ΄ 109. 118. 119. 186. 1 89. 116. 122.

Ἀσίη ἡ Προμηϑέος γυνή 4 4

Ἀσίης ὁ Κότυος 4 4ὅ

Ἀσίνη πόλις Θ 13

Ἀσχάλων πόλις Α 108

Ἀσμάχ Β ὃ0

Ἀσπαϑίνης ὃ Πρηξάσπεος πατήρ Γ΄Ί0. 18.ἁἕ Ι|91.

Ἄσσα πόλις Η 132

Ἀσσησὸς τῆς Μιλησίης χῶρος Α 19. 22. Ἀσσησίη: νἱὰς ᾿Αϑηναίη

Ἀσσύριοι Α 9. 102. 103. 106. 181. 118. 188. 188. 192---194, 109, Β 11. 80. 141, 1580. Γ' 158. Ζ ὅ4. Η9. 08, Ἀσσυρίη ΑἼ. 95. 118. 18ὅ. 192. 193, Β΄11. Γ' 92. 4 39. Ἀσσύρια γράμματα 4 81, φορ- τία 41. Ἀσσύριοι λόγοι Α 184

Ἀσταχὸς ὃ Μελανίππου πατὴρ Θηβαῖος Ε 61

Ἀστὴρ ὃ ὁ Ἀγχιμολίουπατὴρ Σπαρ- τιήτης Ε θ8

Ἀστρόβαχος ἥρως Σπαρτιήτης Ζ 69

Ἀστυάγης ὁ Κυαξάρεω Μήδων βασιλεύς Α 46. 18---Ἴδ. 91. 101 --112. 114-.[:25. 1217---180.. 162. Γ 62. Η 8α

Ἄσυχις Αἰγύπτου βασιλεύς Β 186

ἄσχυ 4 28

Ἀσωνίδης Αἰγινήτης Ἡ 181

Ἀσώπιοι 1 1ὅ

Ἀσωπόδωρος ὃ ᾿Τιμάνδρου Θη- βαῖος 1 69

Ἀσωπὸς ποταμὸς τῆς Βοιωτίης Ζ 108. 1 18. 19. 80. 31. 86. 38. 40. 48. 49. ὅϊ]. ὅ9. ἈἩσωπίδες Αΐγινα, Θήβη, ἰφερόη

Ἀσωπὸς ποταμὸς τῆς Τρηχινίης Η 199. 200. 216. 217

ἀιτάραντες 4 184

Ἀτάρβηχις πόλις Β 41

Ἀταρνεὺς Μῆυσίης χῶρος Α 1θ0. Ζ 28. Η 42. Θ΄Ί00. ἄταρνῖ-

881

τις χώρη Ζ 39. ἀταρνίτης Ἕρ- μεππος

Ἥτλαντες 4 184. 185

Ἀτλαντὶς ϑάλασσα Α 202

Ἄτλας ὄρος 4 184

Ἄτλας ποταμός 4 49

Ἄτοσσα ἡ Κύρου Περσίς Γ΄ θ8. 88. 138, 194. Η 2. 8. 64, 82

Ἀτραμύττειον πόλις Ἡ 42

Ἀτρεῖδαι Η 20

Ἀτταγῖνος ὃ Φρύνωνος Θηβαῖος 1 1ὅ. 10. 86. 88

Ἀττική Α 51... Ἀττικὸν ἔϑνος Α δ1. 59. ἀττικὴ γλῶσσα Ζ 138, Ἀττικαὶ ϑεράπαιναι Γ184͵ χοίνικες Α 192. Ἀττικὸς μέ- διμνος Α 192. Ἀττιχὰ σχημά- τια Ζ 129. τῆς Ἀττικῆς δῆμοι

. Ἀλωπεχαί, Ἀνάφλυστος, ἉἈφιό- γαι, Δεχελέη γ) Θορικχός, Οἰνόη, Παιανιεύς, Παιονίη, Σφενδα- λέες, Ὑσιαί

Ἄτυς ὃ Κροίσου Δυδός Α 84, ὃ Πυϑίου πατήρ Ἡ 21

ἅτυς ὃ Μάνεω Δυδῶν βασιλεύς Α1. 94. Η 14

Αὔγιλα Λιβύης χῶρος 4 112. 182 ---84

Αὐξησίη ϑεὸς ἐν Ἐπιδαύρῳ Ε 82, ἐν Αἰγίνῃ Ε 88

Αὔρας ποταμός 4 49

Αὐσέες 4 180. 191

Αὐσχίσαι 4 111

Αὐτεσίων ὃ Τισαμενοῦ 4 141. Ζ 52

Αὐτόδικος ὃ ὃ Κλεάδεω πατὴρ Πλα- ταιεύς 1 8ὅ

αὐτόμολοι. οἱ ἐν Αἰϑιοπίῳ Β 30

Αὐτόνοός ἥρως Δελφός Θ 39

Αὐχάται Σκχύϑαι 4 6

Ἀφέται Μαγνησίης χῶρος Ἡ 193. 106. Θ 4. θ--8. 11. 12. 14

Ἀφϑίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 166

Ἀφιόναι τῆς Ἀττικῆς 113. ᾿φιδ- γναῖοε Καλλίμαχος, Τιμόδημος

Ἀφροδισιὰς νῆσος 4 169

852

Ἀφροδίτη Αἰγυπτίων ἐν Αταρ- βήχε πόλι Β 41, ξείνη ἐν Μέμφε ΒΊ112. Ἀλιλὰτ Ἀραβίων 4131. Γ 8. Ἀργίμπασα Σχυϑέων 4 59. 61. ἐν Κυϑήροισε Α 105. ἐν Κύπρῳ Α 105. ἐν Κυρήνῃ Βιδι. Μίτρα Περσέων Α 131. ύλιττα Ἀσσυρίων Α 131. ἐν Βαβυλῶνι 4199. οὐρανίη Α 108. 131. Γ΄ 8. 4 59, Συρίων ἐν ᾿σχά- λωνε πόλε Α 10ῦ

Ἄφυτις πόλις Η 123

Ἀχαιμένης ὁ Δαρείου Πέρσης Γ' 12, Η 1. 91. 236. 251

Ἀχαιμένης ὁ Τεΐίσπεος πατὴρ Πέρ- σης ΓΊ5.Η1ι

Ἀχαιμενίδαι Α 125. Γ' 66. ἄχαι- μενίδης Ἀρταχαίης Η 111, Με- γαβάτης Ε 32, Σατάσπης 4 43, Τιγράνης Η 62, Ὑστάσπης Α 209, Φαρνάσπης Γ' 2

Ἀχαιὸς ὃ Φϑίου πατήρ Β 98

Ἀχαιοί Α 145, 146: Β 120. Θ 21. 1 26. Ἀχαεχὸν ἔθνος Θ 13. Ἀχαιῶν ϑυώδεχα μέρεα Α 145. 146. ἀχαιὸς Κλεομένης Ε 12. ἀχαιίη Η 94. Θ 88

Ἀχαιοὶ οἱ Φϑιῶται Η 133. 8ὅ. 191, ἀχαιίη Η 118, 196---198. Ἀχαιίη Δημήτηρ Ε 61

Ἀχελῷος ποταμός Β,10. Η 126

Ἀχέρων ποταμός Ε 92η. ΘΑ

Ἀχιλλήιον πόλις Ε 94

Ἀχιλλήιος δρόμος 4 ὅ5ὅ. Ἰὸ

Ἀψίνϑιοι Ζ 34. 36. 81. 1 119

Βαβυλών Α 158. 118-- 180. 188-- “185. 181. 189---194, Τ92. 150 --160, Η 625, Βαβυλώνιον ἄστυ Α 118. Βαβυλώνιοι Α1|. 118. 186, 190---192, 196. 198--.200. Β109. 150--168. 1ὅ8---159, Βαβυλωνίη χώρη Α 192. 198, 4198, ἡ Βαβυλωνίη μοίέρη τῆς Ἀσσυρίης Α 106. Βαβυλώνια ἔργα 4. 93, τάλαντον ἢ 89. 9ὅ,

ὑποδήματα Α 195. Βαβυλώνιος “Δαβύνητος. Βαβυλώνεαε Νίτω- αρις, Σεμίραμες

Ῥαγαῖος ὃ Ἀρτόντεα» Πέρσης Γ 128, ὁ Μαρδόντεω. πατήρ Η 80. Θ 130

Βαάδρης Πασαργάδης 4 161. 203

Βάδρης ὁ Ὑστάνεος Πέρσης ΗΤ'

Βάκαλες 4 11|

Βάχις Θ 20. ΤΊ. 96. 7 43

Βάχερα πόλις Ζ9. 1 1138. Βα- στριοε Γ΄ 102. Η 64. 66. 86. 6 118. 7 81. 113, Βαχεριανοί Γ 92. Βάχτριον ἔθνος Α 153. Βαχ- τρίη χώρη 4204, Βάχτριος νο- μός 1113

Βάχχειος: νἱὰε Διόνυσος

Βαχχιάδαι Ε 92β.

Βαχχιχά Β 81

[Βάρης]: νἱάς Βάδρης

βᾶρις Αἰγυπτίη Β 96

Βάρχη χώμη τῆς Βαχτρίης 4 301

Βάρχη πόλις Γ' 91. 4 160. 165. 161. 111. 200. 203. Βαρκαῖοι Γ 18. 4 104. 1601. 180. 200 -- 205

Βασιληίδης ὃ Ἡροδότου πατὴρ

Ἴων Θ 132 Βασσάχης ὁ Ἀρταβάνου Πέρσης Η 18

Βαττιάδαι 4 202

Βάττοι Κυρήνης βασιλέες 4 163

βάττος Διβυχόν 4 158

Βάττος ὃ Πολυμνήστου Κυρήνης βασιλεύς Δ 150. 158-151. 159

Βάττος ὃ Ἀρχεσίλεω ὃ εὐδαίμων Κυρήνης βασιλεύς Β΄181. 4 159.

Βάττος ὅ ὁ Ἀρχεσίλεω Κυρήνης βα- σιλεύς 4 161. 162. 205 εχὸς Φρυγεον Β 2

δελβινίτεον Θ 128

Βέρμιον ὄρος Θ 138

Βῆλος ὃ Ἀλχαίον 41. ΗΘΊ. νἱὰε Ζεύς

Βηλίδες πύλαι Βαβυλῶνος Γ΄ 155. 1508

ΙΝΌΕΧ ΝΟΝΜΙΝῸΜ

Βησσοί Ηιιι

Βίας ὁ Μελάμποδος ἀδελφεός 1 34

Βίας Πριηνεύς Α 21. 110

Βιϑυνοὶ Θρήιχες [4 28]. Η 1

Βισάλται Θ΄116. Βισαλτίη Η11ὅ

Βισάλτης ὁ Ἀπολλοφάνεος Ἀβυ- δηνός Ζ 26

Βισάνϑη πόλις Η 151

Βίστονες Η 110. Βιστονὶς λίμνη Η 109

Βίτων Ἀργεῖος Α 31

Βόγης Πέρσης Η 101. 118

Βοιβηὶς λίμνη Η 129

βοιωτάρχαι 1 1

Βοιωτοί Α 952. Ε δ1. ὅ9. 61. 14. 11. 81. 89. 91. Ζ 84. 108. Η 132. 202. Θ 84. 88. δ0. 66. 118. 11. 31. 39. 46. 41. 61. θ8. 100. Βοιω- τίη Β 49. Ε 51. Θ 40. 44. 144. 16. 1. 11.19.24. 81. Βοιώτιαιε ἐμβάδες Α 196 Βολβίτινον στόμα Νείλου Β 11

Βορέης Η 189

Βορυσϑένης πόλις 4 18. Βορυ- σϑενεῖται 4 11. 18, δ3. 14. 18. 19

Βορυσϑένης ποταμός 24 ὅ. 18. 33. 41. ὅ8---50. 81.101

Βόσπορος Θρηίΐχιος 4 883. 8 ---89. 118, Η 10γ. 30

Βόσπορος Κιμμέριος 4 12. 328. 100

Βοττιαῖοι Η 1δ8δὅ. ΘΙ2Ί1. Βοττιαιίς Θ123. 121

Βουβάρης ὃ Μεγαβαζου Πέρσης Κ21. Η22. Θ 180.

Βούβαστις: νἱὰςΣ Ἄρτεμις

Βούβαστις πόλις Βὅ9. θ0. 67. 131. 164. 158. 166

Βουβαστίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 106

Βουδῖνοι 4 21. 22. 102. 106, 108. 109. 119.120. 122. 123. 136 Βούδιοι Μήδων γένος Α 101 Βουχολιχὸν στόμα Νείλου ΒΊ1Ί Βοῦλις ὃ Νιχκόλεω Σπαρτιήτης Η 134. 131 Βοῦρα πόλις Α. 14 Ἡοτοδοίπβ 1].

9ὅ8

Βουσαὶ Μήδων γένος Α 101

Βούσιρις πόλις Β 59.61

Βουσιρίτης νομὸς Αἰγύπτου ΒΊ1θὍ

Βουταχίδης ὃ Φιλίππου πατὴρ Κροτωνιήτης Εὶ 41

Βουτὼ πόλις Β 59. 63. 61. 1ὅ. 83. 111, 188. 162. 155. 166. Π θ4

Βραγχίδαι αἱ τῆς Μιλησίης Α 46. 92. 161. 169. Β 159. Ε' 86. οἱ Βραγχίδαι Α10Ὁ8

Βραυρών 4 145. Ζ 138

Βρεντέσιον λιμήν 4 99

Βριαντιχὴ χώρη Η 108

Βρίγες Ἡ "ἃ

Βρόγγος ποταμός 24 49

Βρύγοι Ζ 4ῦ. Η 185

Βυβασσίη Χερσόνησος Α 114

Βυζάντιον 4 81. 144. Εὶ 103. Ζδὅ. 20.38. 7189. Βυζάντιοι 4 81.144, Ε26. Ζ388. Βυζάντιος Ἀρίστων

Γάδειρα πόλις 4 8

Γαίσων ποταμός 191

Γαληψὸς πόλις Ἡ 122

Γαλλαϊχὴ χώρη Η 108

Γανδάριοι Γ' 91. Η θ0.

Ταράμαντες 4 114. 188, 184

Γαργαφίη κρήνη 1 25. 49, 51. 52

Γαυάνης Τημένου ἀπόγονος ἀρ: γεῖος Θ΄181

Γεβελέιξις Θρηίχων δαίμων 2494

Γελέων ὃ Ἴωνος Ε 68

Γέλη πόλις Ζ 323. Ἡ 168, 154. 166. Γελῷοι Η153. 166. 166. Γελῷοι Γέλων, Δεινομένης, Εὐκλείδης, Ἱέρων. Ἱπποκράτης, Κλέανδρος, Παντάρης, Σάβυλλος, Τηλίνης

Γέλων ὃ ὃ Δεινομένεος Συρηχοσίων τύραννος Ἡ 1.45. 68---166. 1608

Γελωνοί 24 102. 108. 109. 119. 120. 1306. ὃ Γελωνός 4119

Γελωνὸς ὃ Ἡρακλέος 4 10

Γελωνὸς πόλις 4 108

Γεραιστὸς τῆς Εὐβοίης Θ 1. 110

ΤΓέργιϑες Ε122. Η 43

Γέργις ὃ ἀριάξου ἰΠΠέοσης Ἡ 88

884 ἵΝΘΕΧ ΝΟΜΝΜΙΝΌΝ

Τερμάνιοι Περσέων γένος 4120

Γέρρος πόταμος 4 19. 20. 41. 86

Γέρρος χῶρος 4 ὅθ. Γέρροι 4 58. 11

Γέται 4 98. 96.118. 1 8.4

Γεφυραῖοι Ε δ5.51. ὅ8. 61. 62᾽

Τῇ 4589

Γηρυόνης 48

Γίγωνος πόλις Η128

Γιλιχγάμαι 4 169

ΤΓίλλος Ταραντῖνος Γ΄ 188

Γινδᾶνες Δ 110. 11]

Γλαῦχος ὃ Ἱππολόχου Α 141

Γλαῦχος ὃ ᾿Ἐπικύδεος Σπαρτιή- της Ζ 86

Γλαῦχος Χῖος Α 25

Τλαύχων ὃ Δεάγρου πατὴρ Αϑη- ψαῖος 11

Γλίσας πόλις 148

Γνοῦρος ὃ “Μύχου Σχύϑης Δ 16

Γοβρύης ὃ Δαρείου Πέρσης Η Ἴ2

Γοβρύης ὃ Μαρδονίουπατὴρ Πέρ- σης Π ἼΟ. 18. 18. 4 132, 134, Ζ 43, Η.3.ὅ. 1θη. 82. 91. 141

Γοιτόσυρος: νἱά6 Ἀπόλλων

Γύόννος πόλις Η1328.113

Γόργος ὃ Χέρσιος Σαλαμινίων βασιλεύς Ε104.118. ΗΙ198.0 11

Γοργοῦς κεφαλή Β 91

Γοργὼ ἡ Κλεομένεος Δάχαινα Εὶ 48, δ1. ΗΙ, 289

Γορδίης ὁ Μίδεω πατήρ Η 188

Γορδίης ὃ Μίδεω Φρυγίης βασι- λεύς 411. 35. 45

Γρῖννος ὃ Αἰσανίου Θήρης βασι- λεὺς 4 150

Τρύνεια πόλις Α 149

Γυγαίη λίμνη 4 92 .

Γυγαίη ἡ Ἀμύντεω ΜΜακεδονίς Ε 21, Θ΄ .156

Γύγης ὃ Δασχύλου Δυδῶν βασι- λεύς 48--1ὅ. Γυγάδας χρυσός Α414

Γύγης ὁ ύρσου πατὴρ Δυδός Γ122. Ε121

Γύζαντες 4 194

γυμνοπαιδίαε Σπαρτιητέων Ζ 61 ΤΓύνδης πόταμος 4189. 190. 202. Ε 52

Δαδίχαι Π91. ΗἩ θ6

Δαίδαλος ΗΠ 110

Δαμασίϑυμος Καλυνδέων βασι- λεύς Θ 81

δΔαμασίϑυμος ὁ Κανδαύλεω Κάρ Ἠ 98

Δάμασος ὃ Ἀμύριος Σιρίτης ΖΊ21

Δαμίη ϑεὸς ἐν Αἰγίνῃ Ε 88, ἐν Ἐπι- δαύρῳ Ε 82

Δανάη ἡ Περσέος μήτηρ Β91. Ζ δ8, Η61. 150

Δαναὸς Χεμμίτης Β 91. 98. Η 94. Δαναοῦ ϑυγατέρες ΒΊ111. 182

Δάοι Περσέων γένος 4128

Δαρδανέες Α. 189

Δάρδανος πόλις Ε111. Η 43

Δαρεῖος ὁ Ξέρξεω 1108

Δαρεῖος ὃ Ὑστάσπεος Περσέων βασιλεύς Α 183. 181.209. 210. Β 158. ΓΠ΄Ί2. 38. 10---18. 16. 82. 85 ---90. 9ὅ. 96. 119. 120---130. 132 «185. 181---Ἠ141, 141]. 151. 152. 184---100. 41. 4. 1.39. 43. 44. 46. 88---Ζϑδῦ, 81---89, 91---98, 91. 98. 102. 104, 124---126.128.129, 181 --151.141͵, 148, 1606. 161]. 204. Εὶ 1.2. 11---14. 11. 18. 28--- 21. 830. 92. 96. 37. θ8---18. 96. 98. 103. 108---108.110. 124, ΖΊ---9.9, 18. 20.24,25.30. 40. 41. 48. 460. 48. 49. 10. 84. 94. 906.98.101, 119. ΗΠ1--- ὅ.1---11.14.,18. 20. 21. 32. 52. 59. 64. 69. 12. 13. 18. 82. 91. 105. 106. 133.1860.194,224 Θ89.1101.108. 111. Δαρεικοὶ στατῆρες Ἡ 28

Δαρεῖται Γ' 92.

Δασχύλειον πόλις Γ120. 126. Ζ 88

Δάσχυλος ὃ Γύγεω πατήρ Α 8

Δᾶτις Μῆδος 2 94. 91..98.118.ὄ Η 8. 10β. 14. 88

Δάτον πόλις 1 1ῦ

Δαυλίων πόλις Θ 8ὅ

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

Δαυρίσης Ε116--118.121.122

Δάφναι αἱ Πηλούσιαι πόλις Β 80. 101

δΔάφνις ᾿Αββυδηνός 4 138,

Δεινομένης ὃ Γέλωνος πατὴρ ΓΕε- λῷος Η 14

Δεχελέη τῆς Ἀττικῆς δῆμος 115. 13. Δεχελέες 113. Δεχελεὺς Σω- φάνης

Δέχελος (ἥρως Ἀττιχός) 1 13

Δέλτα τῆς Αἰγύπτου Β 18. 1δ---18. 41. δ9.91.119

Δελφοὶ πόλις Α 18. 14. 19. 20. 25. 4θ6---48.᾽ 50---858. θ58---ΟἹ, 8ὅ. 92. 161. 114. Β΄134. 1358. Γ᾽ δ1. 4 1ὅ. 150, 156. 151. 161--168. 119, Εὶ 42, 43. 61. 82.89.92. Ζ19. 21. 84. 90, 52. 57. 66. 10. 70. 86. 128. 138. 139. Η 138. 184. 1839, 140. 148. 168. 166. 239. Θ 21]. 38. 82. 114. 121.122. 133.42.81. 98. οἱ 4ελ- φοί Α14.2)0. Η 141. 118..119. 9 86--39. Δελφοὶ Ἀχήρατος, Ἀ»- δρόβουλος, Ἀριστόφαντος, Κό- βων, Τιμησίϑεος, Τίμων. (4ελ- φὶς) Περίαλλα

Δερσαῖοι Η 110

Δευχαλίων τῆς Φϑιώτιδος βασι- λεύς Α ὅθ

δΔηιόχης Μήδων βασιλεύς 410. 18. 96--99. 101. 108

δΔηίφονος ὃ Βὐηνίου Ἀπολλωνιή- τῆς 192. 96

Δήλιον Θηβαίων Ζ118

Δῆλος νῆσος 464. ΒΊ10. 24 88---8ὅ. Ζ 91---99. 118. ΘΊ1352. 193, 7190. 96. 4ήλιοι 4 838. 84. Ζ 91. 98. 118

Δημάρητος ὃ Ἀρίστωνος Σπάρ- της βασιλεύς Ε Ἴδ. 281. θ1---61. 10---1ὅ. 84. Η 8. 101---104. 209. 284---231. 239. Θ θὅ

Δημάρμενος ὃ Πρινητάδεω πατὴρ Σπαρτιήτης Ε 41, ὁ Χίλωνος πατήρ Ζ θῦ

Δημήτηρ Η 141. 142. (18. Θ 68).

9ὅὅ

Ἀμφιχτυονὶς ἐν Θερμοπύλῃσι Η 200, Ἀχαιίη Γεφυραίων Ε 61. Ἐλευσινίη ἐν Ἐλευσῖνι (Ζ 1ὅ. Θ. 65), ἐν Πλαταιῇσι 151. 62 65. θ9. 101,ἐν Μυχάλῃ 91.101. ϑεσμο- φόρος ΒΊΤΙ, ἐν Αἰγίνῃ Ζ91, ἐν Πάρῳ Ζ 184 (νίἀε ϑεσμοφόρια). ἐν Ἱππόλεω ἄχρῃ 4 ὅ8. Ἶσις Αἱ- γυπτίων Β 41. 43, 59. 61. 122. 123. 150. 116. 4 186. Δήμητρος καρπός 4198. Ε 198

Δημοχήδης ὃ Καλλιφῶντος Κρο- τωνιήτης Γ΄ 125. 129---181

δΔημόχριτος Νάξιος Θ 46

Δημόνοος ὃ Πενϑύλου πατὴρ Πά- φιος Ἠ198ὅ

Δημόφιλος ὃ Διαδρόμεω Θεσπι- εὐς ΗΙ 222

δημῶναξ Μαντινεὺς 4 161. 162

Δηρουσιαῖοι Περσέων γένος 4.12Ὁ

Διαδρόμης ὃ Δημοφίλου πατὴρ. Θεσπιεύς Η 222

Διακτορίδης Κραννώνιος Ζ 12]

Διαχτορίδης ὁ Εὐρυδάμης πατὴρ Σπαρτιήτης Ζ 1

Δίδυμα τὰ ἐν Μιλήτῳ Ζ 19

Δδιηνέχης Σπαρτιήτης Ἡ 226

Διϑύραμβος ὃ Ἁρματίδεω Θε- σπιεὺς Η 221

Δίχαια πόλις Η 109

Δίχαιος ὃ Θεοχύδεος ᾿ϑηναῖος Θ 6

Δίχη Θ 1Ἰ

[Δικτύνη] Γ' ὅ9

Δινδυμήνης μητρὸς ὄρος ἱρόν 4.80

Διομήδεος ἀριστείη Β 116

δῖον πόλις Η 322

Διονύσιος Φωχαεύς Ζ11. 12. 11

Διόνυσος Γ 111. Αἰϑιόπων Β 39. Γ 91. Βάχχειος ἐν Βορυσϑενεῖ- τέων πόλι 4 19, ἐν Γελωνῷ 4 108. ἐν Βυζαντίῳ 4 81. ᾿Ἐλλή- γων Β 49. 52. 145. 14θ, Τ' 111, Θρηίχων ΕἼ. Η111. Ὀροτὰλτ Ἀραβίων Γ' 8. Ὄσιρις Αἰγυ- πτίων Β 42. 41. 48. 128, 144.-

28 Ὁ

850

146, 166. ἐν Σιχυῶνι ΚΕ 61. ἐν Σμύρνῃ Α 150

Διονυσοφάνης Ἐφέσιος 1 84

Διόσκουροι Β 43. ὅ0. Ζ 121. νἱὰε Τυνδαρίδαι

Διπαιέες πόλις 1 8ὅ

Δόβηρες Παίονες [Ε 16]. ἢ 118

Δόλογχοι Θρήικες Ζ 384---86, 40.

Δόλοπες Ἡ 182. 18

Δορίσκος τῆς Θρηίκης αἰγιαλός Ε 98. ἢ 25. 29. 105. 106. 108. 121

Δόρυσσος ὃ Μεωβώτεω Σπάρτης βασιλεύς Η 204

Δροπικοὶ Περσέων γένος Α͂ 125

Δρυμὸς πόλις Θ 83

Δρύοπες 4146. Θ 48.40.13. 4ρυο- “πίς 4. ὅθ. θΘ ὃ1

Δρυὸς κεφαλαὶ Κιϑαιρῶνος 1 39

Δυμανᾶται φυλὴ Δωριέων Ε 08

Δδύμη πόλες Α 14

δΔύρας ποταμός Ἡ 198

δΔύσωρον ὄρος Ε 11

Δωδώνη Α 48. Βδῦ2. 58. 198. Δω- δωναῖοι Β δὅ. δ1. 4 38. Δωδω- γίδες ἱρεῖαι Β 58. δῦ

Δωριέες Α δ1. 139. 111. ' 12. 16. Ζ58. 56. Θ 31. 13.141. οἱ ἐν τῷ Ἀσίῳ 4.6.28].144. Β΄118. Η9. 93.99. οὗ ἐν Δωρίδι 166. Ἐπι-

. δαύριοι Α 146. Θ 46. Δαχεδαι- μόνιοι Γ' ὅθ. ἔθνος Δωριχόν Α ὅθ. 199. Θ 43. ἐσθὴς Δωρίς Ε 81. 88. φυλαὶ Δωριέων Τὶ θ8

Δωρὶς γῆ Θ 31. 32. 43

Δῶρος ὃ Ἕλληνος Α ὅ0

Δῶτος ὃ Μεγασίδρου Πέρσης ΗἼ2

Ἕβρος ποταμός 4 90. Η 89

Ἐγεσταῖοι Ε 48. Η 188

Ἐγχελέες Ε 61. 1 48

Εἰλείϑυια ἐν Δήλῳ 4 8ὅ

εἵλωτες 2 ὕϑ. 15. 80. 81. ΗΗ 229. Θ 25. 110, 28. 80. 8ὅ

Ἑχαταῖος ὃ Ἡγησάνδρου Μιλή- σιος ὃ λογοποιός Β 143. ΚΕ 30. 120. 126, Ζ 1391. 138

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

“Εχατὸν νῆσοι Α 1δι

Ἕκτωρ ὃ Πριάμου Β 130

Ἐλαιοῦς πόλις Ζ 140. Η 22. 33. 1 116. 120. ᾿Ἐλαιούσιοε 1 120

Ἐλάτεια πόλις Θ 88

Ἐλβὼ νῆσος Β 140

Ἑλένη ἡ Τυνδάρεω 48. Β112.1.8. 115-120. Εὄ 94. 1 18. Ἑλένης ἱρὸν ἐν Θεράπνῳῃ Ζ θ1

Ἐλευσὶς τῆς Ἀττικῆς 4. 30. Ε Ἴ4 «-Ο͵Ί 0. 2 θ4. 18. Θ θὅ. 85. 1 19. 21. θὅ. νἱὰς Δημήτηρ

Ἐλεφαντίνη πόλις Β 9. 11. 18. 28 “91. 609. 116. Γ 19. 20

Ἐλεώνιος Ἀντιχάρης Ε 43

λίχη πόλις Α 145

Ἑλιχώνιος Ποσειδέων Α 148

Ἐλίσυχοε Ἡ 16

Ἑλλάς Α1.... ὁ Ἕλλην 4.09. “Ἔλ- ληνες Α1... τὸ Ἑλληνικόν Α 4. 58. Η 146. Θ 18. 144, 1830, τὸ Ἑλληνικὸν ὄϑνος Α δ6. 60, ἔϑ- γεα Ἑλληνιχά 1 106. “Ἕλληνες Σχύϑαι 4 11. γλῶσσα Ἑλλάς Β ὅθ. 131, 143, 144. 184. 4 18. 110. 18ὅ. 192, Ζθ8. Θ 185. 710, Ἑλληνική 4 108, ἡ Ἑλλήνων Α 110. Β 80, 89. 112. 188. Τ' 26. Δ ὅ2. γράμματα Ἑλληνιχα 4 81. γυνὴ Ἑλληνίς Β΄181. δίαιτα Ἑλληνική 4 18. ἐσθὴς Ἑλληνίς 418. Ἑλληνική Ε 88. Ζεὺς Ἔλ- λήνιος 11. ϑάλασσα Ἑλληνιχή Ε ὅ4, Ἑλληνίς Η 38. ϑεοὶ Ἕλ- ληνικοί Ζ 108, Ελλήνιοε Ε 49. 92η. ἵπποι Ἑλληνίδες Η 196. μαντήια Ἑλληνικά Α 486. μά- χαιρα Ἑλληνική Β 41. νέες Ἑλ- ληνίδες Η 119. Θ΄ 11. 86. 81. νό- μαια Ἑλληνικά 4 Ἴθδ, ὁμιλίαι “Ἑλληνιχαί 4 18, ὅμιλος Ἕλλην Ε 38. ὅπλα Ἑλληνικά Η91. 98. πανηγύριες Ἑλληνικαί Βὕ8. πα- γοπλίη Βλληνιχή 4 180. πόλις Ἕλλας 413. Ε93. Η 11ὅ, πόλεες Ἑλληνίδες Γ' 139. 4 208, Ζ 44.

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ

110. Η 109. 122. πρήγματα Ἕλ- ληνικά Θ΄138. στολὴ Ἑλληνίς Δ 18, στράτευμα Ἑλληνικόν Θ 1. 149, στρατόπεδον Θ 81, τέμε- γος Ἑλλήνιον Β΄17Ἴ8. Ἑλληνικῶς 4 108

Ἕλλην ὃ δώρου πατήρ 4 ὅθ

«Ελληνοδίκαι Ε 22

Ἕλλης τάφος τῆς ᾿ϑάμαντος Ἡ ὅ8

᾿Ἑλλησποντίης ἄνεμος Η 188

Ἑλλήσποντος Α ὅ1. 4 38. 16. 88. 86. 9ὅ. 151. Ε11, 18.14.28. 38. 91. 108. 1117. 122, Ζ2θ.33. 43. 95. 140, Η1160. 8. 10. 38. 8ὅ. 80, 45, ὅ4. ὅθ. ὅ8. 18. 95. 100. 181. 141. 168, Θ 51. 81.91. 101---111. 115..111. 118. 120. 1 66. 98. 101. 106. 114. 11ὅ. “Ἑλλησπόντιοι Γ' 90. 4 89. 138, 144. Εὶ 1. Ἡ ὅθ. 95. Ἕλλη- σπόντιος Μουρυχίδης

᾿Ἑλλοπίη μοίρη Εὐβοίης Θ 28

Ἔλωρος ποταμός Η 184

ἙἘνάρεες Σχυϑέων Α 108. 4 61

Ἐνετοί Α 196. Ε 9

Ἐνιῆνες Ἡ 132. 185. 198

᾿Ἐνιπεὺς ποταμός Ἡ 129

Ἔννεάκρουνος (χρήνη) Ζ 151

Ἐννέα ὁδοὶ χῶρος Θρηίκης Η 114

Ἐξαμκπαῖος χῶρος τῆς Σκχυϑικῆς 4 δ2. 81

ἑξάπολις χώρη Δωριέων Α 144

᾿Εορδοί Η 18ὅ

Ἔπαφος Β 88. 153. Γ΄ 21. 28. νἱάς Ἅπις

Ἐπιάλτης ὁ Εὐρυδήμου Μηλιεύς Η 213. 21ὅ. 218. 223. 22ὅ

Ἐπίγονοι Ὁμήρου 4 82

Ἐπιδάμνιοι Ἀμφίμνηστος, Ἐπί- στροφος Ζ 127

Ἐπίδαυρος Γ ὅ0. ὅ2. ΚΕ 88. Θ 40. ᾿Επιδαύριοε 4 146. Ε 82--84. Η 99. ΘΊ. 43. 12. 128. 81. Ἐπιδαύ- ῥιος Προκλέης

᾿Επιξεφύριοι “Δοχροί Ζ 28

Ἐπίζηλος ὃ Κουφαγόρεω Ἀϑη- γαῖος Ζ111

857

᾿ῬἘπικύδης ὃ Γλαύχου πατὴρ Σ'παρ- τιήτης Ζ8θα. Ἐπικυδείδης ΖΒθγ

Ἔπιον πόλς 4 148 Ἔπίστροφος ὁ Ἀμφιμνήστου πα-

τὴρ Ἐπιδάμνιος Ζ 121 Ἐρασῖνος ποταμός Ζ 16

Ἐρέτρια πόλις 461. 62. Ε ὅ1. Ζ

48. 94. 98. 99. 102. 106. 101. 118. 121. Ἐρετρικὴ χώρη ΖΊ0Ί1. Ἐρε- τριέες Ε 99. 102. ΖΡθθ---102. 119, ΘΊ. 46. 1328.31. ᾿Εξρετριέες Αἴ- σχίνης, Ἀλκίμαχος, Ἐναλχίδης, Εὔφορβος, Κύνεος, Δυσανίης, Νόϑων, Φίλαγρος

ἸΒρεχϑεὺς ὁ γηγεμής Ἐ 82. Η 189. Θ 44. δῦ

Ἐρινεὸς πόλις Θ 43 Ἐρινύες αἱ Δαΐου τε καὶ Οἰδιπό-

ὅεω ἐν Σπάρτῃ 4 149 Ἑρμέης Βδ1. 145. Αἰγυπτίων ἐν Βουβάστι ΒΊ138. Θρηίχων ΕἼ «Ἐρμέω πόλις Β ΟΊ Ἕρμιππος Ἀταρνίτης 2Ζ 4 Ἑρμιὼν πόλις Θ᾽ 13. Ἑρμιονέες Γ 59. Θ 48. 12. 128. 31. Ἕρμιο- γνεὺς “άσος “Ἑρμόλυχος ὁ Εὐϑοίνου ᾿ϑηναῖος 1 10ὅ

Ἕρμος ποταμός Α δῦ. 80. Εὶ 101 Ἑρμότιμος Πηδασεύς Θ 104---.06 ἙἭρμοτύβιες Αἰγύπτιοι Β 1θ4. 165,

108. 71 82

“Ἑρμόφαντος Μιλήσιος Ε 99

Ἔρξανδρος ὃ Κώεω πατὴρ [Μυ- τιληναῖος 4 91. ΚΕ 81

ἝἝρπυς ὃ Τιμηγενίδεω πατὴρ Θη- βαῖος Ι 838

Ἐρύϑεια νῆσος 4 8

Ἐρυϑραὶ πόλις Βοιωτίης 115. 19. 22. Ἔρυϑραῖος χῶρος 1 2ὅ

Ἐρυϑραὶ πόλις Ἰωνίης 4.142, Ἔρυ- ϑραῖοι Α 18. 142. Ζ 8

Ἐρυϑρὴ βῶλος πόλις Β 111

Ἐρυϑρὴ ϑάλασσα Α 1. 180. 189. 202. Β8.11. 158. 159. 79. 30. 98, 451.39--42, Ζ20. 180. 89

888

Ἔρυχος χώρη Ε 43, Ἐρυχίνη χώρη Ε 48

Ἐρυξὼ Κυρηναίη 4 100

Ἔρωχος πόλις Θ 88

Ἐτέαρχος Ἀμμωνίων βασιλεύς Β 92. 8

Ἐτέαρχος Ὀαξοῦ βασιλεύς 4 1584

᾿Ετεοχλέης ὃ Μ“αοδάμαντος πατήρ Εθ1

Εὐαγόρης Δάχων Ζ 103

Εὐαίνετος ὃ Καρήνου Σπαρτιή- τῆς ἢ 11ὸ

Εὐαλκίδης Ἐρετριεύς ΒΕ 102

Εὔβοια νῆσος Α 146. 4 38. Ε 31. 11. ΖΊ100. 127. Η 110. 182. 189. Θ 4. 6. 8. 13. 14, 20. θ8α. θ9. 86. Εὐβοέες Θ 4. ὅ. 19. 20. Ἐὐβοΐδες μνέαι Π1 89. ξυβοϊκὰ ἄκρα Η 192, πρόβατα Θ 19, Εὐβοϊκὸν τάλαντον Γ' 89. θῦ

Εὐβοέες οἱ ἐν Σικελί Η 166

Εὐέλθων ὁ Σιρώμου πατὴρ Σα- λαμῖνος βασιλεύς Διθ2. Ε1θ04

Εὐεσπερίδες (πόλις) 4 111. 204. Εὐεσπερῖται Δ 198

Εὐήνιος ὃ ὁ Δηιφόγνου πατὴρ Ἀπολ- λωνιήτης 1 92--9Ὁ

Εὔϑοινος ὃ Ἑ,ρμολύχου πατὴρ ᾿Αϑηναῖος 1 10ῦ

[Εὐϑυμίδης!: νἱὰς Βυφημίδης

᾿ Εὐχλείδης ὁ Ἱπποχράτεος Γελῷος Ἢ 158ὃ

Εὐμένης ᾿Αϑηναῖος Θ 93

Εὔνομος ὃ Πολυδέχτεω Σπάρτης βασιλεύς Θ᾽ 181

Ἐὔξεινος πόντος Α 6. 12. 16.110. Β55. 84, Γ' 93, 48. 10. 88. 406. 81. 8ῦ ---81. 89. 90. 9. 99. Ζϑὅ. 26. 88. ἩΗ 86. δ. 9. 147

Εὐπαλῖνος ὁ Ναυστρόφου Μεγα- ρεύς Γ' 60

Εὔριπος Ε ΤΊ. Ἡ 113. 188. Θ Ἵ. 15. 606

Εὐρνυάναξ ὃ Δωριέος Σπαρτιήτης 1 10. δ8. 5ὅ

Εὐρυβάτης Ἀργεῖος Ζ 92. 1 1ὖ

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

Εὐρυβιάδης ὁ Εὐρυχλείδεω Σ΄εαρ- τιήτης Θ 3.4. 42. 49. 51---64. 14. 19. 108. 124

Εὐρυδάμη ἡ Διαχτορίδεω “6- χαινὰ Ζ 1

Εὐρύδημος ὃ Ἐπιάλτεω πατὴρ Μηλεεύς Θ 21ὃ

Εὐρυχλείδης ὃ Εὐρυβιάδεω πα- τὴρ Σπαρτιήτης Θ 2. 42

Εὐρυχράτης ὁ Πολυδώρου Σπάρ- της βασιλεύς Ἢ 204

ἘΕὐρυχρατίδης ὃ Ἀναξανδρον Σπάρτης βασιλεὺς Η 204

Εὐρυλέων Σπαρτιήτης Ε 46

Εὐρύμαχος ὃ Δεοντιάδεω πατὴρ Θηβαῖος Ἠ 208

Εὐρύμαχος ὃ Δεοντιάδεω Η 338

Εὐρύπυλος Ἀλευάδης Δηρισαῖος 1 δ8

Εὐρυπῶν ὃ Προκλέος Σπάρτης

ασιλεύς Θ 131

Ἐὐρυσϑένης ὃ Ἀριστοδήμου Σπαρ- της βασιλεύς 4141. Ε 39. ΖΡΙ. ὅ2. Η 204

Εὐρυσϑεὺς (Μυχηναίων βασιλευς) 1.20. 21

Εὔρυτος Σπαρτιήτης Η 229

{Βυρυφῶν]: νἱάς Ευρυπῶν

Ἐὐρωπεὺς Μῦς Θ 88. 1838

Εὐρώπη Α 4. 103. 209. Β16. 26. 33. 103. Γ' 96. 115. 116. 4 86. 42. 45. 49. 89. 143. 198. 1.12. Ζ38.Η ὅ. 8---10, 20. 33. 80. ὅ6. 120. 148. 114, 185. Θ δ1. 91. 108. 109. 114. Εὐρωπήιοι Ἢ 18

Εὐρώπη ἣ Ἀγήνορος Τυρίη 43. 118. 4 46. 141

Εὐτυχίδης ὃ Σωφαάνεος πατὴρ ᾿ϑηναῖος 118

Εὐφημίδης Βάττος 4 180

Εὔφορβος ὃ Ἀλχιμάχον Ἔρε- τριεύς Ζ 101

Εὐφορίων ὁ Αἰσχύλου πατὴρ Α9η- γαῖος Βι50, ὃ Κυνεγείρου Ζ 114

Εὐφορίων ὃ Δαφάνεος πατὴρ Ἀζήν 2 151

ΙΝΒΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

Εὐφρήτης ποταμός Α 180. 186. 186. 191. 198. Ε ὅ2

Ἔφεσος πόλις 4. 92.142, ΒΊ0. 148. Ε 84. 100. 102. Ζ 84. Θ 103. 101. ἡ Ἐφεσίη ΒΊ06. ΕἼ100. Ἐφέσιοι 4.26.141. Ε 100. Ζ1θ. Ἐφέσιος Διονυσοφάνης

᾿Εχείδωρος ποταμός Ἡ 124. 121

Ἐχεχράτης ὃ Ἠετίωνος πατὴρ Κορίνϑιος Ἐ 92α

Ἔχεμος ὁ Ἐερόπου Τεγέης βασι- λεύς 13

Ἐχέσερατος ὁ Ἤγιος Σπάρτης βασιλεύς Ἦ 204

Ἐχινάδες νῆσοι Β 10

[Ζάβατος ποταμός] Ε δ2 Ζάγχλη Ζ 33. 25. Η1θ4. Ζαγχλαῖοι Ζ22. 28. Η1ὅ4. Ζαγχλαῖος Σχύ-

ϑης

Ζάχυνϑος 24 19θὅ. Ζ710. 131. Ζα- κύνϑιοι Γ' ὅ0. Ζ 10

[Ζάλμοξις]: νἱὰα Σαλμοξις

Ζαύηχες 4 193

ζεγέριες οὔνομα Λιβυκόν 4 192

Ζευξίδημος ὃ Κυνίσχος ὃ Δευτυ- χίδεω Σπαρτιήτης Ζ 11

Ζεύς 4.65. 89. 131. 114.201. Β΄13. 110. 130. 146. Π 124. 1256. ΖΟΊ. Ἡ ὅθ. θ1. 141. 221. 1122. ἀγο- ραῖος ἐν Σελινοῦντι Ε 46. Αἷ- γινητέων ἐν Ναυχράτι Β 118. Αἰγυπτίων Β 45, Θηβαιεύς Α 182. Β 42. 84. 56. 14. 83.148. 4 181, Ἀμοῦν ἐν Θήβῃσι Β 42, Αἰθιόπων Β29. Ἄμμων Ἀμμω- γνίων Α 46. Β 18. 32. δὅ. 4 181. Βῆλος ἐν Βαβυλῶνι Α181---183. Γ' 168. ἐν Δωδώνῃ Β δῦ. ὅ6. ([ 38). ἐλευϑέριος ἐν Σάμῳ Γ͵Ί1423. Ἑλλήνιος 1 1. ἐπίστιος Α 44. ἕρχειος ἐν Σπάρτῃ Ζθ8. ἕται- ρήιος Α 44. χαϑάρσιος Α 44. Κάριος ἐν Αϑήνῃσι ΕΘθθ, ἐν Μυ- λάσοισι 4111. Κρονίδης Θ Ἴ1. Δακχεδαίμων ἐν Σπάρτῃ Ζ ὅθ.

889

Δαφύστιος ἐν Ἄλῳ Η 191. Λι- βύων 4 180. “υχαῖος ἐν Κυρη- ναίῳῃ 4203. Ὀλύμπιος ΒΊ. Η141. 181. οὐράνιος ἐν Σπάρτῃ Ζὅθ. Παπαῖος Σχυϑέων 4 ὅ. ὅ9. 121. Περσέων 4.131. Η 40. στράτιος Καρῶν ἐν Μαβραύνδοισι Ε 119 Ζώνη Σαμοϑρηικίη πόλις Η 89 Ζώπυρος ὃ Μεγαβύζου Πέρσης Γ΄153. 156-168. 100. 4 43. Η 82 Ζώπυρος ὃ Μεγαβύζου Πέρσης ΓῚ χωστὴρ (τῆς Ἀττιχῆς χῶρος) Θ 101

Ἥβη 1 98

Ἡγήσανδρος ὃ Ἑχαταίου πατὴρ Μιλήσιος ΗΕ 12ὅ. Ζ 181

Ἡγησιχλέης Σπάρτης βασιλεύς Α δῦ

Ἡγησίλεως ὃ Δορύσσου Σπάρτης βασιλεύς Η 204

Ἡγησίλεως ὃ δ᾽πποχρατίδεωΣ παρ- τιήτης Θ 151. νἱάς ἅγις

Ἡγησιπύλη ἡ Ὀλόρου (Θρήισσα) Ζ 39

Ἡγησίστρατος μάντις Ἠλεῖος 1 81. 38. 41

᾿Ἡγησίστρατος ὁ Ἀρισταγόρεω Σάμιος 1 90--92

Ἡγησίστρατος ὃ ὁ Πεισιστράτου ΣῚ- γείου τύραννος Ε 94

Ἡγητορίδης ὄ Ἀνταγόρεω Κῷος 11

Ἡρίης ὃ Ἀντιόχου Ἠλεῖος 1 33

Ἦγις ὃ Ἑὐρυσϑένεος Σπάρτης βασιλεύς Η 204

Ἠδωνοί ΗΕ 124. Η 110. 114. 1 15. Ἠδωνὶς Μύρκινος Ειὶϊ

᾿Βέροπος ὃ Φηγέος Τεγέης βασι- λεὺς 2

Ἠετίων. ὁ Ἐχενράτεος Κορίνϑιος 4.14. 92β---.- ἨἨετίδης Κύψε- λος Ε' 92ε

Ἠιὼν πόλις Η 325. 101..118. Θ118.

.. 120

8600

Ἥλιος Αἰγυπτίων ϑεὸς ἐν Ἡλίου πόλε Βὅ9. 13.111. Ἀπολλωνιη- τέων 1 938, Ἀταράντων Δ 184, Διβύων 4 188, Μασσαγετέων Α. 313. 216, Περσέων Α 131. Η ὅ4. Ἑλλήνων προδέχτωρ Η81. ἡλίου χρήνη 4 81, τράπεζα Π' 11. 18. 23

Ἡλίου πόλις Β8. 1---9. 59. 63. Ἧλι- οπολῖταιε Β 3. 13

Ἦλις Ζ 10. Θ 138. Ἠλείη χώρη Δ 80, Ἠλεῖοι Β 160. Γ 132. 4 30. 148. Ζ 121, Θ΄. 1 11. Ἠλεῖοι Ἀγαῖος, Ἀντίοχος, Ἡγησίστρα- τος, Ἡγίης, Καλλίης, Ὀνόμα- στος, Τελλίης, Τισαμενός

Ἠπιδανὸς ποταμός: νἱὰς ἀπιδα- νός

Ἥραιον πόλις 4 90

Ἥραχλεαι στῆλαι Β 88. 4 8. 42. 48. 1562. 181. 185, 196, Θ 132

Ἡρακλέης Αἰγυπτίων Β 42. 43. 83. 145, ἐν «(ἰαριχείῳσι Βι113. Ἔλ- λήνων ὃ Ἀμφιτρύωνος Β 48-- 45. 145.146. Ζ63, Η 193. 198, ὁ Ὕλλου πατήρ Ε 48.204. 220. Θ 45. 131, ἐν Θερμοπύλῃσι Η 110, ὁ Ὀλύμπιος Β 44, «υδῶν Α. Σχυϑέων 4 ὅ9, ὃ Σκχύϑεω πα- τήρ 4 8---10. 82. Φοινίχων ἐν Τύρῳ Β44, Θάσιος ἐν Θάσφ Β 44, Ἡράχλειον ἐν Κυνοσάργεϊ Ε6θ8.Ζιιό, ἐν ΜαραϑῶνιΖιθ8. 116. Ἡράκλεια διξὰ Ἑλλήνων Ἐ 44

Ἡρακλείη (ἢ ἢ ἐν Σικελίῳ Ε 48

Ἡρακλεῖδαι “Ἕλληνες Ε 43. Ἡ 208. Θ΄114. 1260. 21. 33, “υδοέ 47. 18, 14, 91

Ἡρακλείδης ὁ Ἀριστοδίχου πα- τὴρ Κυμαῖος Α 168. 159, ὁ Ἀρι- σταγόρεω πατήρ ΚΕ 51

Ἡρακλείδης ὃ Ἰβανώλλιος Μυ- λασσεῦς Ε 1231

Ἥρη ΒΌ0. Ἀργείων Α 831. Ἥραιον ἐν Ἀργεῖ 431. Ζ81. 82, ἐν Κο-

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

ρίνϑῳ Ε 92η, ἐν Ναυχράτιε Β 118, ἐν Πλαταιῇσι 1 ὅ3. 53. 61. 69, ἐν Σάμῳ 44 10. Β 182. Γ΄(θ0). 123. 4 88. 152. 1 96

Ἠριδανὸς ποταμός Γ 11 Ἡρόδοτος Ἁλικαρνησσεύς Α 1 Ἡρόδοτος ὁ Βασιληίδεω Θ 132 Ἡρόφαντος Παριηνός Δ 138

᾿ Ἡσίοδος Β ὅ38. 4 32

Ἡφαιστιέες ἔν Δήμνφ Ζ 140

Ἥφαιστος Αἰγνκτίων ἐν Μέμφι Β ὃ. 99. 101. 108. 110. 186. 141. 142. 141. 151. 1588. Γ 81. Ἡφαί- στειον ἐν Μέμφι ΒΊ110. 113. 121. 110. Ἕλλήνων Θ 98

Ἡφαιστόπολις ὃ ὃ Ἰάδμονος πατὴρ Σάμιος Β 134

Θαγιμασάδας: νἱὰς Ποσειδέων

Θαλῆς Μιλήσιος Α 14. δ. 110

Θαμαναῖοι Π' 98. 111

Θαμάσιος ὃ Σανδώχεος πατὴρ Πέρσης Η 194

. [Θαμιμασάδας]: νἱὰς Θαγιμασά- δας Θαννύρας ὃ ὃ Ἰνάρω Δίβυς Γ' 1ὅ

Θάσος νῆσος Β 44. Ζ 28. 44. 40. 41. Θάσιοι Ζ 44. 46. 41. ἢ 108. 118. Θάσιοι Ἀντίπατρος, Ὀργεύς. νἱὰς Ἡρακλέης

Θάσος Φοῖνιξ Ζ 41

Θεασίδης ὁ “Μεωπρέπεος Σπαρ- τιήτης Ζ2 8

Θέμις Β ὅ0

Θεμισχύρη πόλις 4 86

Θεμιστοχλέης ὃ Νεοχλέος ᾿Αϑη- γαῖος Η 148, 144. 118. Θ 4. 5. 19. 22, 28. δθ---63, 15. 19. 88. 92. 108 - 112. 123---128. 1 98

Θεμίσων Θηραῖος Α 184

Θεόδωρος ὃ Τηλεχλέος Σάμιος Α51.1 41

Θεοχύδης ὃ Δικαίου πατὴρ ᾿᾿ϑη- γαῖος Θ᾽ θὅ

-Θεομήστωρ ὃ Ἀνδροδάμαντος Σά-

μου τύραννος Θ 8ῦ. 1 90

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝΜ

Θεόπομπος ὃ Νικάνδρου Σπάρ- της βασιλεύς Θ 131

ϑεοφάνια Δελφῶν Α δ1

Θεράμβω πόλις Η 1323

Θεράπνη τῆς Σπάρτης Ζ 61

Θέρμη πόλις ΗἩ 121. 123.124.121. 128.131.119.183.188. Θερμαῖος χόλπος Η121---123. Θ΄121

Θερμοπύλαι Θ 115---111..184..186. 200. 201. 205. 201. 213. 219. 238. 284, Θ΄Ί15. 21. 24. 21. 06, 11,111. 18. 19

Θερμώδων ποταμὸς Βοιωτίης 148

Θερμώδων ποταμὸς (Καππαδο- κίης) Β 104, Δ 80. 110. 7 27

Θέρσανδρος ὁ Πολυνείχεος 4 143. Ζ δὅ2

Θέρσανδρος Ὀρχομένιος 1 16

ϑεσμοφόρια Β11ι, Ἐφεσίων ΖΊθ

Θέσπεια πόλις Θ ὅ0. Θεσπιέες Εὶ 19. Η132.202.222.226. Θ 2ὅ. 80. θ6. 15. 730. Θεσπιέες Ἁρματί- δης, Δημόφιλος, Διαδρόμης, 4:- ϑύραμβος, Σίχιννος

Θεσπρωτοί Β ὅθ. Ε 92η. Η 110. Θ 41

Θεσσαλοί ΚΕ 08. θ4. 94. Η 129. 130. 182.112---114.110. 191.215, 284, Θ 21.--32. 111. 91. 40. 80. Θεσ- σαλίη Τ' 98. Ε 83. 64. Ζ 12. Ἰ4. 121. Ἡ 0. 108. 128--180. 112-- 115. 182. 1960. 198. 208---218. 232. Θ118---«116. 126. 129. 131, 133, 185. 11. 11.89. ἡ Θεσσαλιῶτις Α51. Θεσσαλίη ἵππος Η 196. Θεσσαλιχὰ ὄρεα Ἡ 128

Θεσσαλὸς Σπαρτιήτης Ε 46

Θέστη χρήνη 4 189

Θέτις Η 191 “

Θῆβαι αἱ Αἰγύπτιαι 4 182. Β 83. 9. 1. 84---ὅθ6. 58. 69. 14.148. Γ 10.25.26. 4181. ἡ Θηβαΐς Β18. Θηβαῖος νομός Β 42. 166, Θη- βαϊκὸς νομός Β 4.91. Θηβαῖοι Β42. Γ΄ 10. νἱὰς Ζεὺς Θηβαιεύς

Θῆβαι αἱ Βοιώτιαι 452. 92 Ε ὅ9.

861

61. ΘΊ1584. 118. 15. 17. 21. 61. 86 --88. Θηβαϊς μοίρη 1 θδ. Θη- βθαῖοι Α 61. Ε 61. 19. 81. 2 81. 108. 118. Η 132, 202. 205. Θ ὅ0. 184, 185. 1 2. 1ὅ. 16. 81, 40. 41. 68. 66. 61. 69. 86---88, Θηβαῖοι. Ἀστακός, Ἀσωπόδωρος, ἅττα- γῖνος, “ἝἜρπυς, Βὐρύμαχος, “εον- τιάδης, Μελάνιππος, Τίμαν- ὅρος, Τιμηγενίδης, Φρύνων

Θήβη ἡ Ἀσωποῦ Ε 80

Θήβης πεδίον Η 42

Θήρας ὃ Αὐτεσίωνος 4 141. 148. 1500

Θήρη νῆσος 4141---151. 158---151, 104. Θηραῖοι 4 1δ0---157, 161 Ε 42. Θηραῖοι Αἰσάνιος, Βάτ- τος, Γρῖννος, Θεμίσων, Πολύ-

μνήστος

Θήρων ὁ Αἰνησιδήμου Ἀχραγαν- τίνων μούναρχος Η 1θὅ. 166

Θησεύς 1 18

Θμουέτης νομὸς Αἰγύπτου Β 166

Θόας (Δημνίων βασιλεύς) Ζ 138

Θορικὸς δῆμος Ἀττιχῆς 4 99

Θὸ ρναξ (ὅρος, τῆς Δακωνικῆς 4.69

Θρασύβουλος Μιλήτου τύραννος Α 20---28.ὄ Εὶὄ 92

Θρασυδήιος Ἀλευάδης “ηρισαῖος 1 ὅ8

Θρασυχλέης ὁ Λάμπωνος πατὴρ Σάμιος 1 90

Θρασύλεως ὃ Στησίλεω πατὴρ ἈΑΔϑηναῖος Ζ 114

Θρήικες 4168. Β103.1601. 449. 14. 80. 93. 104. 118. 8 3--8. 10. 126. Ζ 33. 39. 45. Ι![,20. 110. 118. 188. Θ΄11ὅ. 116.1 82. 89. 119. Θρηίχη Α 168.. Β 134, 4 80. 89. 99. 143. Ε2.14.23.24. 120. Ζ 38. 95.}[80 25. ὅ9. 1058. 106. 185. [9111] 89.119. Θρηίχεαι γυναῖχες 4 88. Θρηίχιον πέλαγος Ἡ 110. νἱάε Βόσπορος. Θρήικες Ὄλορος, Σι- τάλχης, Τήρης. (Θρήισσαι) Ἡγη- σιπύλη, Ῥοδῶπις

862

Θρήιχες οἱ ἐν Ἀσίῳ [428]. Γ΄ 90. Ἡ 18

Θριάσιον πεδίον τῆς Ἀττικῆς Θ θ8. 77

Θυίη ἡ Κηφισοῦ Η 118

Θυίη χῶρος Δελφῶν Ἡ 118

[θυνοὶ Θρήικες] 4, 28

Θυρέαι πόλις 4 82. Θυρέη χώρη 4. 82. Ζ 1θ

Θυσσαγέται 4 322. 123

Θύσσος πόλις Η 32

Θῶν (Αἰγυπτίων βασιλεύς) ΒΊ16

Θῶνις Αἰγύπτιος Β 113. 114

Θώρηξ Ἀλευάδης “ηρισαῖος 11. 88

Ἰάόμων ὃ Ἡφαιστοπόλιος Σάμιος Β 1834

ἴαχχος μυστιχός Θ θῦ

Ἰαμίδαι Ἠλεῖοι Ε 44.1 33

Ἰάρδανος Δυδός Α Ἰ

Ἰβάνωλλις ὁ Ὀλιάτου πατὴρ ἴυ- λασσεύς Ε 81, ὁ Ἡρακχλείδξω πατὴρ Ε 121

Ἴβηρες Η 100. Ἰβηρίη Α 1683

Ἰδάνϑυρσος ὃ Σαυλίου Σιχυϑέων βασιλεύς 4 Ἴθ. 120. 126. 121

Ἴδη ὄρος 4 1501. Η 42

Ἰδριὰς χώρη Καρίης Ε 118

Ἱέρων ὃ Δεινομένεος Γελῷος Η 1586

Ἱερώνυμος Ἄνδριος 1 33

Ἰήλυσος πόλις Α 144

Ἰήνυσος πόλις Γ' ὅ

Ἰήπυγες Μεσσάπιοι 4 99. Η 110. Ἰητωγίη Γ' 138. 4 99

Ἰήσων Δ 119. Η 193

Ἰητραγόρης (Μιλήσιος) Ε 31

[Ἰθαμάϑρῃς]: νἱὰς Ἰθαμίϑρης

Ιϑθαμίϑρης ὃ Ἀρταύντεω πατὴρ Πέρσης Ἡ 61

᾿ϑαμίϑρης Πέρσης Θ 130. 1 102

Ἰθϑώμη Μεσσηνίων 1 35

Ἰχάριον πέλαγος Ζ 9ὅ. 96

Ἰλιὰς Ὁμήρου Β 116. 1171

Ἵμον Α ὕ, Β΄10. 111--Ὺ}0. Η 20. 161. Ἰλιὰς χώρη Ε 94. 122. Η 42

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

Ἰλισσὸς ποταμός Η 189

Ἰλλυριοί Α 190. Δ 490. Θ 137. 1 43

Ἴμβρος νῆσος Ε 206. Ζ 41. 104

Ἱμέρη πόλις Ζ 24. Η 16θΌ. ἽἹμε- ραῖοι Κρίνιππος, Τήριλλος

Ἰνάρως ὃ Ψαμμητίχου Δέβυς Γ 12. 15. Η!,ᾳ}Ἰ

Ἰνδοί Γ΄ 38. 94. 91---102. 104, 2 44. Ε 8. Η.9.θῦ.86. Θ113. 131. ἡ Ἰνδική Γ 106. 4 40. Ἰνδικοὶ χύ- γες Α 102. Η 181

Ἰνδὸς ποταμός 4 44

Ἰνταφρένης Γ ἼΟ. 18. 118. 119

[Ἴνυχος]: νἱὰς Ἴνυξ

Ἴνυξ πόλις Ζ 23. 24

Ἰνὼ ἡ ᾿Αϑάμαντος γυνή Ἡ 191

Ἰόνιος κόλπος Ζ 1321. 1 92, πό»- τος Ἡ 20

Ἰπνοὶ οἱ ἐν Πηλίῳ Ἡ 188

Ἵππαρχος ὁ Πεισιστράτον Α9η- γαῖος Η δ. ὅθ.62. Ζ1238. Μ6

Ἱππίης ὁ Πεισιστράτου Α͂ 61. Ε δῦ. 62. 91---θ4. 90. Ζ 102. 101--- 109, 121

ἱπποβόται τῶν Χαλχιδέων Ε'

Ἱπποκχλείδης ὁ Τισάνδρου Ἀϑη- γαῖος Ζ 12---129

Ἵπποχλος Δαμψακηνός 4 138

Ἱπποχύων ὃ Σκχαίου πατὴρ ΚΚα- ὁμεῖος Εἰ 60 ᾿

Ἱπποχράτης ὃ Πεισιστράτου πα- τὴρ ᾿Αϑηναῖος 49. Ε θὅ. Ζ103

Ἱπποχράτης ὃ Μεγαχλέος Ἀ9η- γαῖος Ζ 181

Ἱπποχράτης ὃ Παντάρεος Γέλης τύραννος Ζ 23. Η 1584. 155

Ἱπποχράτης ὃ Σμινδυρίδεω Σὺ- βαρίτης Ζ 121

Ἱπποχρατίδης ὃ Σπαρτιήτης Θ 181

Ἱππόλεω ἄχρη 4 ὅ8

Ἱππόλοχος ὁ Γλαύχου πατήρ Α 141]

Ἱππόμαχος μάντις Δευχάδιος 138

Ἱππόνιχος ὃ Καλλίεω Ζ 131

Ἱππόνικος ὃ Καλλίεω πατήρ Η 151

“ευτυχέδεω

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

Ἱραὶ ὅδοί: νἷὰς Ἐξαμπαῖος

ἼἸρασα χῶρος Μιβύης 4 108. 1589

ἰρένες Σπαρτιητέων 1 8ῦ

ἱρὴ νοῦσος Γ' 38

ἱρὴ ὁδός Ζ 84

Ἴς πόλις Α 119

Ἶς ποταμός Α 119

Ἰσαγόρης ὃ Τισάνδρου ᾿ϑηναῖος Ε' 06. 10. 12. 14

᾿Ισϑειός Η 139. 112. 113. 115. .117- 201. Θ 40. 49. ὅ6.587. 60. θ8. 11. 12. 14. 19, 121. 128. 7171--10. 12.

18. 16.19.26. 21. 81

Ἰσις: νἱὰα Δημήτηρ

Ἴσμαρις λίμνη Ἡ 109

Ἰσμήνιος : υἱὰὲ Ἀπόλλων

Ἰσσηδόνες 4.201. 4 18. 10. 25---21. 32

Ἱστιαίη πόλις Θ 323---25, 66. Ἴστι- αἰξες Θ 23. Ἱστιαιῶτις γῆ Η11ὅ. Θ 29

Ἱστιαιῶτις χώρη (τῆς Θεσσαλίης) Α ὅδ

Ἱστιαῖος ὃ Μυσαγόρεω [Μιλήτου τύραννος 4 131---189,141. Ε11. 28 ---28.30. 85.306. 100--108. 124. Ζ 1--6. 26--31. 46. Η 10γ

Ἱστιαῖος ὃ Τύμνεω Τερμερεύς Ε 91. Η 98

Ἱστιαῖος ὃ Φυλάχου πατὴρ Σα- μος Θ᾽ 8ῦ

Ἰστίη Β ὕ0. Ταβιτὶ Σχυϑέων 4 59. 121

Ἰστρίη πόλις Β 38. Ἰστριηνὴ γυνή 4 18

Ἴστρος ποταμός 4.202. Β26, 38. 34, 4 41---δ1. 58. 80. 89, 93. 97. 99---101.118, 122. 138 --186. 139, Ἐ 9.10. ΠΝ τὸγ

Ἰσχένοος ὃ Πυϑέω πατὴρ Αἰἱνγι- γήτης Η 181. Θ 92

Ἰταλίη 4.24. 145. Γ΄ 136. 138. Δ 1. Ε 43. Ζ 121. Θ 62. Ἰταλιῶται Δ 1ὅ

Ἴτανος πόλις 4 151

Ἰύρχαι Δ 322

969

Ἰφιγένεια ἡ Ἀγαμέμνονος 4 103

Ἴφικλος ὃ Πρωτεσίλεω πατήρ 1 116

Ἰχϑυοφάγοι Γ' 19---28. 25. 30

Ἴχναι πόλις Η 123

Ἰὼ ἡ Ἰνάχου Α1. 3. ὅ. Β 41

Ἰωλχὸς (πόλις) Ε 94

Ἰὼν ὃ Ξούϑου Ε 60. Η 984. Θ 44

Ἴωνες 48. 18. [28]. 14. 16. 139, 141 - 148. 14 ---158, 151. .169---1171. Β΄. 158-11. 69. 152. 159. 1θ8. 118. Γ' 90. 4 858. 89. 91. 98. 128. 133. 134, 136. 131.140.142. 1 28. 49. 50. 58. 69. 91. 100---106. 108. 109, 1132.115-111. 122. ΖΊ---ὃ. 1--15. 11, 22.238. 32. 41---43, 98. Η9. 10. 94. 9ὅ. 191. ΘΊ0. 22. 46. 48.18.85. 90.91.12. 1.20. 90. 98. 99, 108. 106. Ἰωνίη Α 146. 162. 1θ23. 161.169---171.114, Β106.7 99, 122, Δ 131. ὶ 28. 80. 81. 31. 91. 106. 109. 115. 128, ΖΊ. 1. 18. 11. 22. 38. 43. 8θα. 956. Η51. 6 109. 130. 182. 190. 104. 106. Ἰὰς γυνή 492, δίαιτα 4 9ῦ, ἐσϑής Ἐ 81, στρατιή Ε 38. Η:91. Ἰάδες νέες Ζ 9. Θ 130, πόλιες Α 142. 149. Ζ31. Ἰωνικὸς νομός Γ᾿ 121. Ἰωνικὸν γένος Α ὅθ, ἔϑνος Α 143, 8.95. Θ 46, φῦλον Θ΄19. Ἰω- γνικὰ γράμματα Καὶ ὅ9

[Κάβαλες]: νἱὰ, Βάχαλες

Καβαλέες Γ90. Καβηλέες οἱ Μηίο- ψγες Η 1

Κάβειροι ἐν Μέμφι Γ' 381, ἂν Σα- μοθϑρηίχῃ Β 51

Καόμεῖοι 4 ὅθ. 146. 4141. Εἰ 51. 61. 121. Καδμείη νίκη Α 106. Καόμήια γράμματα Ε ὅ9

Καδμος ὃ Ἀγήνορος Τύριος Β 45, 49, 145. 4 141]. Ε 581---ὅ9 ἡ

Καδμος ὁ Σχύϑεω Κῷος Η16θ8.1θ4

Κάδυτις πόλις Β 159. Τ' ὃ

Κάιχος ποταμός Η 42. Καΐχου πεδίον Ζ 28

964

Καινείδης Ἠετίων Ε 92βρ

Καλάμισα τῆς Σαμίης 1 98

Καλασίριες Αἰγύπτιοι Β 164. 16θ. 168. 1 32

καλάσιρις Αἰγύπτιον Β 81

Καλὴ ἀκτὴ Σικελίης Ζ 22

[Καλλαντίαι Ἰνδοῦῆ Γ 91

Καλλάτηβος πόλις Ἡ 81

Καλλατίαι Ἰνδοί Γ 38

Καλμάδης ἄρχων ᾿Αϑηναίοισι Θ

καλλίης μάντις Ἠλεῖος Ἐ 44, 4ὅ

Καλλίης ὃ Ἱππονίχου ᾿ϑηναῖος Η 151

Καλλίης ὃ Φαινίππου ᾿Αϑηναῖος Ζ 121. [122]

Καλλιχράτης Σπαρτιήτης 113. 88

Καλλίμαχος ᾿ϑηναῖος Ζ 109-- 112. 114 .

Καλλιπίδαι 4 11

Καλλιπολῖται Ἢ 184

Καλλίστη ἡ νῦν Θήρη νῆσος 4 141

Καλλιφῶν ὃ Δημοχήδεος πατὴρ Κροτωνιήτης Γ' 128

Καλύδνιοι Η 99

Καλυνδέες ΘΒ81. Καλυνδεὺς Θ 81. Ἀαλυνδικὴ γηῦς Θ 88. Καλυν- δικοί οὖροι Α 112

Κάλχας Η 91

Ἀαλχηδόνιοι 4 144, Ε 26. Ζ 88. ἡ Καλχηδονέη 4 8ῦ

Καμάρινα πόλις Η 154, 15θ. Χα- μαριναῖοι ΗἩ 1580

Καμβύσης ὃ Κύρου Περσέων βα- σιλεύς 4208. Β1.181. Γ1---4. 1. 9, 10. 18---11. 19--.-.21. 25.21.29 -36. 38. 40. 44. θ1---09. 13. 15. 80. 88.91.120. 122. 126, 139, 140. 168. 1606. Ε2ὅ. Η1.8.11.18, 1

Καμβύσης ὁ Τεΐσπεος Πέρσης Α 460. 18.101. 111, 122,.124, 201. Π' 69. Η11

Καάμειρας πόλις Α 144

Κάμιχος πόλις Η 109. 110

Καάμψα πόλις Η 123

Καναστραίη ἄχρη Ἡ 128

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ

Κανδαύλης ὁ Δαμασιϑύμου πα- τὴρ Καρ Η 98

Κανδαύλης ὁ ύρσου “υδῶν βα- σιλεὺς Α Ἴ. 8. 10---18

Κάνωβος πόλις Β 15. 91. Κανω- βικὸν στόμα Νείλου Β 11.113. 119

Καππαδόχαι Α 12. Γ' 49. Ἡ 72. Καππαδοκίη Α 11. 18. 16. ΑΕ 52. Ἡ 6

ΚαρΑ͂111. Κᾶρες 4{328].111.112. 114, ΒΘΊ. 152. 154,1603. 7511. 90. Ε111.111---121. Ζ20. Η 93. 91. 98. Θ.322. Κάειρα γυνή Α 92, Κάειραι γυναῖχες Α 148. Κα- ειρα ἐσθής Ε 88. Καρίη Α 142. 115. Ε108.111.122. Ζ35. Η: 31. 196. Καρίη γλῶσσα Θ 135. Κα- ρικὴ στρατιή Η91. Καρεχοὶ νό- μοι Α 118. Καρικὸν ἔϑνος Α 111.112, φῦλον Θ΄19. νἱὰς Ζεύς. Κᾶρες Ἁρίδωλις, Δαμασίϑυμος, Ἡρακλείδης, Ἰβάνωλλις, Ἵστι- αἴος, Κανδαύλης, “ύγδαμις, Μαύσωλος, Μῦς, Πίγρης, Πιξώ- δαρος, Τύμνης, Ὑσσέλδωμος. Κάειρα Ἀρτεμισίη

Καρδαπύλη πόλις Θ 18

Καρδίη πόλις Ζ 833. 86. Η δὅ8.1 115

Καρήνη πόλις Η 42

Κάρηνος ὃ Εὐαινέτου πατὴρ Σπαρτιήτης Η 118

Καρχκινῖτις πόλις 4 δ5. 99

Κάρνεια “αχεδαιμονίων Ἡ 3206. Θ 12

Κάρπαϑος (νῆσος) Γ' 4ὅ

Κάρπις ποταμός 4 49

Καρυανδεὺς Σχύλαξ 4 44

Κάρυστος πόλις 4 38. Ζ99. Θ 191. Καρύστιοι 4 88. Ζ 99. Θ 66. 112. 1 10. Καρυστίη χώρη 1 105. Καρύστιοι Ὀνήτης, Φαναγόρης

Καρχηδὼν πόλες ΓΊ9. Η161. Καρ- χηδόνιοι 44166.161. Γ΄ 11.19.4 48. 195. 196. Ε 42. ΖΙ11. Η 158.

ΙΝΌΕΧ ΝΟΝΙΝῸΝ

108---161, νἱάο Φοίνικες. Καρ- χηδόνιοι Ἀμίλκας, Ἄννων

Κάσαμβος ὁ Ἀριστοχράτεος Αἴ- γινήτης Ζ 18

Κασϑαναίη πόλις Η 183. 188

Κάσιον ὄρος Β 6. 1588. Γ' ὅ

Κασμένη πόλις Ἡ 15

Κασπάτυρος πόλις Γ 102. 4 44

Κασπίη ϑάλασσα 4.202. 208. 4 40

Κάσπιοι Γ 923. 98. Η 61. 86

Κασσανδάνη ἡ Φαρνάσπεω Περ- σίς Β1. Γ 3. 8

Κασσιτερίδες νῆσοι Γ' 11

Κασταλίη (χρήνη) Θ 39

Κατάδουπα Β 11

Καταρρήχτης ποταμός Η 26

Κατίαροι Σχύϑαι 4 θ

Καύχασα Εὶ δὺ

Καυχάσιον ὄρος 4 104, Καύχα- σις ὄρος Γ' 91, ὃ Καύκασος 4 2023. 204. 4 12

Καύχωνες Α 141. 4 148

Καῦνος πόλις Α 110. Ε 108. Καύ- νιοὶ Α 111. 112. 116. Καυνικὸν ἔϑνος Α 112

Καύστριος ποταμός Ε 100

. Καὐσερόβιος ὃ Ἀριστέω πατὴρ Προχοννήσιος 4 13

Καφηρεὺς (ἄκρη) ΘΊ

Κέχροψ ὃ Ἀγλαύρου πατὴρ ᾿3η- γέων βασιλεύς Η141. Θ 44. ὅ3. Κεκροπίδαι ἀιϑηναῖοι Θ 44

Κελαιναὶ πόλις Η 26

Κελέης Σπαρτιήτης Ε 40

Κελτοί Βὶ 83. 4 49

Κέος τῆς “Σαλαμοίης Θ 10

Κεραμεικὸς κόλπος Α 114

Κερχάσωρος πόλις Β 1ὅ. 11. 91

Κέρχυρα νῆσος Γ 48. 82. ὅ8. Η 145. Κερκυραῖοι Γ' 48. 49. ὅ8. Η 184. 168

Κερχώπων ἕδραι Θ 316

Ἀεφαλληνέη (νῆσος) 1 28

Κήιοι 4 8ὅ. Θ΄. 46. Κήιοι Δεω- πρέπης, Σιμωνίδης

κῆποι ἈΜίδεω Θ 138

86ὅ

Κηφεὺς ὃ Βήλου Ἡ θ1. 1580

Κηφῆνες Πέρσαι Η 6.

Κηφισὸς ποταμός Ἡ 118. Θ 33

Κιϑαιρὼν ὄρος Η141. 119. 25. 38. 51. 66. 090. Κιϑαιρωνίδες ἐχβο- λαί 1 39

κίχι Αἰγύπτιον Β 94

Κίχονες Ἡ ὅ9. 108. 110

Κίλικες [4 281. 12. 14,. Βι1Ί. Γ' 90: 91. Ε 49. ὅ2.118. Ζθ. Η11.91 98. Θ 68γ. 100. Κιλικίη ΒΊ1. 34. Γ 90. Κα 82. 108. Ζ 43. 95. 1101. Κίλικες Συέννεσις, ᾿Ὡρομέδων. ἈΚίλισσαι νέες Θ 14

Κίλιξ ὁ Ἀγήνορος Η 91

Κίλλα πόλις Α 149

Κιμμέριοι 4.6. 15. 16. 108. 4 1. 11 --13. ΗΠ 20. Κιμμερίη Δ 11. 12. Κιμμέριαπορϑμηια 413. 45, τεί- χεα 4 13. νἰὰάς Βόσπορος

Κίμων ὃ Στησαγόρεω Ζ 84. 88. 429, 108, 151, 140

Κίμων ὁ Μωτιάδεω Ζ 136. Η101

Κινδυεὺς Πιξώδαρος Ε 118

Κινέης Κονιαῖος (ἢ) Εἰ 68

Κῖνυψ ποταμός Δ 11ὅ. Ε 42

Κίνυψ γῆ 4. 198

Κίος πἶλις ἥ Μυσίη Ε 132

Κίος ποταμός 4 49

Κίσσιοι 191. Ἡ 63. 86.210. Κισ- σίη χώρη Ε 49.532. Ζ119. Κίσ- σιαε πύλαι Γ' 165. 188

Κλαζομεναὶ πόλις Α 10. 142. Β 118. Εἰ 128, Κλαζομένιοε 481. Κλαζομένιος Τιμήσιος

Κλεάδης ὁ Αὐτοδίχον Πλαταιεὺς 1 8ῦ

Κλέανδρος ὃ Παντάρεος Γέλης τύραννος Ἡ 164. 1δῦ

Κλέανδρος μάντις Φιγαλεύς 2 83

Κλεινίης ὃ Ἀλκιβιάδεω ᾿Αϑηναῖος ΘΊ11

Κλεισϑένης ὃ Ἀριστωνύμου Σι- χυῶνος τύραννος Ε 01. 69. Ζ 120. 128--131

Κλεισϑένης ὁ Μεγακλέος ᾿ϑη-

866

γαῖος ΚΕ 60. 69. 10. 12. 13. Ζ 181

Κλέοβις Ἀργεῖος Α 81

Κλεόδαιος ὃ Ὕλλου Ζ 52. Η 204. Θ 181

Κλεόμβροτος ὃ Ἀναξανδρίδεω Σπαρτιήτης 4 81. Ε 32.41.8 2056. Θ 11. 1 10. θ4. 18

Κλεομένης ὁ Ἀναξανδρίδεω Σπάρ- της βασιλεὺς ΓΊ48. Ε 39.41. 42. 48---51.64,10. 12---Ἴ0. 82. 90. 91. 2 50. δ1. 61. θ4--Θ6. 78-.--θ. 18 -- 82. 84. 8ὅ. 92. 108. Η 148. 20ὅ. 239

Κλεωναὶ πόλις Η 22

Κληῖδες τῆς Κύπρου ἄκρη Ε 108

[Κλυτιαδηςὶ 1 88

Κνίδος 4144. Βι18. Γ138. Κνί- διοι 4114. Γ΄138. 4 164. Κνιδίη χώρη Α 114

Κνοῖϑος ὃ Νικοδρόμου πατὴρ Αἱ- γινήτης Ζ 88

Κνώσιος Μίνως Γ 122

Κόβων ὃ Ἀριστοφάντου Δελφός Ζ 66

Κόδρος ὃ Μελάνϑου Ἀϑηνέων βασιλεύς 4. 141. Ε θὅ. 1θ. 191

Κοῖλα τῆς Εὐβοίης Θ 18. 14

Κοῖλα τῆς Χίης χώρης Ζ 26

Κοίλη τὴ Αἀττικῆς Ζ 108

Κοίνυρα Θάσου χῶρος Ζ 41

Κολάξαϊς ὁ Ταργιτάου Σχύϑης 4 ὅ. 1

Κολοσσαὶ πόλις Ἡ 30

Κολοφὼν πόλις 414. 16. 142. Κο- λοφώνιοι Α 141. 150

Κολχὶς (χώρη) Δ 104. Κόλχοι Α 2. 104. Β 106. 109. Π91. 4 31. 40. Ἢ Ἴ9. ὁ Κόλχος Φᾶσις 4 48. Κολχὶς Μηδείη Η 62. Κολχιχὸν λίνον Β 10ῦ. νἱάς Α4ἴα

Κόμψαντος ποταμός Ἡ 109

Κονιαῖος (Ὦ Κινέης Ε 68

ἈΚοντάδεσδος ποταμός 4 90

Κορησσὸς τῆς Ἐφεσίης Ε 100

Κφῴρινϑος πόλις 4.38. 24, Γ΄ ὅ0. 52.

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

58, Ε92. Ζ 128. Η3202. Θ45.]1 88. Κορίνϑιοι Α 14. 23. 24. δ0. δ1. Β16Ί1. [.48--50. 4 162. Καὶ 15. 92. ΖΒ9. 108. Η 154. 195. Θ 1. 21. 43, 01. 12. 19, 94. 7 28. 31. 69. 98. 102. 105. Κορίνϑιαι γυναῖχες Γ 134. Ε 9δη. Κορινϑίη ἐσθής Ε 81, χυνέη 4 180. Κορίνθου δῆή- μος Πέτρη Ε 92β. Κορένϑιοι Ἀδείμαντος, Ἀμφίων, Ἀριστέας, Ἐχεκράτης, Ἠετίων, Κύψελος, “υχόφρων, Περίανδρος, Σω- κλέης, Ὥχυτος. Κορίνϑιαι Δαβ- δα, Μέλεσσα

Κόρος “ Ὑβριος υἱός Θ "Ἰ

Κορυδαλλὸς Ἀντιαυρεύς ἢ 214

Κόρυς ποταμός Γ9

Κορώβιος Κρής 4 1581---.5δ8

Κορωναῖοι Ε 19

Κότυς ὃ Μάνεω 4 4

ἡ χούρη ἐν Ἐλευσῖνι Θ θὅ

Κούριον πόλις Ε 118. Κουριέες ΒΕ 118. Κουριεὺς Στησήνωρ

Κουφαγόρης ὃ Ἐπιζήλου πατὴρ ᾿Αϑηναῖος Ζ 111

Κρᾶϑις ποταμὸς ἐν Αἰγῷσι 4145, ἐν Συβάρι Ε 45. νἱὰς ϑηναίη

Κραναοὶ ᾿Αϑηναῖοι Θ 44

Κρανάσπης ὃ Μιτροβάτεω πατὴρ Πέρσης Γ' 126

Κραννώνιος Διακτορίδης Ζ 121

Κρημνοὶ ἐμπόριον τῆς Σιχυϑιεκῆς Δ 20. 110

Κρηστὼν πόλις Α δ1. Κρηστω- γνιῆται Α 51

[Κρηστωναίη) Ἡ 121. στωναῖοι

Κρηστωναῖοι Ε ἃ. ὅ. Ἡ 124. 121 Κρηστωνική Ἢ 124. Θ 116

Κρήτη 4.85.112. 118. Γ' 44. 59. 4 4ὅ. 151. 154. Η 92. 145. 110. 111. Κρῆτες 4 3. 11|. Γ ὅ9. Δ 151. 161. Η 1θ9---1171. Ἀρητιχοὲ νό- μοι Α 118. Κρῆτες ᾿Ετέαρχος, Κορώβιος, Μίνως. Κρῆσσαε Ἀρ- τεμισίη, Φρονίμη

νυἱάς ζρη-

ΙΝΌΕΧ ΝΟΝΙΝΌΝΜ

Κρητίνης ὃ Ἀμεινοχλέος πατὴρ Μάγνης Ἡ 190

Κρητίνης ὁ Ἀναξίλεω πατὴρ Ῥη- γῖνος Ζ 1θὅ

Κρίνιππος ὃ Τηρίλλου πατὴρ Ἱμεραῖος Η 10

Κριὸς ὃ Πολυχρίτου Ζῦὅ0. 13. Θ 92

Κρισαῖον πεδίον Θ 32

Κρίταλλα πόλις Η 26

Κριτόβουλος Κυρηναῖος Β 181

Κριτόβουλος Τορωναῖος Θ 121

Κρόβυζοι 4 49

Κροῖσος ὁ Ἀλυάττεω Δυδῶν βα- σιλεύς Α 6. 1. 326---56. 59. 66. 69 --Ἴ1.13.16---.-91. 88 ---92. 98. 141. 153. 158. 156. 207. 208.211. Γ14. 84. 86. 417, ΚΕ 30. 2 951. 128, 121. Η 81. Θ 83ὅ. 122

Κρονίδης: υἱὰς Ζεύς

Κ ροχοδείλων πόλις Β 148

Ἀροσσαίη χώρη Η 128

Κρότων πόλις Π 181. 186---138. Ε 44. 4Ί. Κροτωνιῆται ΓΠ 181. Ἑ 44. 45. Ζ 31. Θ 41. Κροτωνιῆ- ται ἰητροί Γ 1381. Κροτωνιῆτις γῆ Ε 46. Κροτωνιῆται Βουτα- κίδης, δΔημοχήδης, Καλλιφῶν, Φαυλλος, Φίλιππος

Κρῶφι ὄρος Β 328

Κυάνεαι (νῆσοι) 4 8ὅ. 89

Κναξάρης ὁ Φραόρτεω Μήδων βασιλεύς Α 16. 46. 13. 103. 108

Κυβερνίσχος ὃ Σίχα Δύχιος Η 98

Κυβήβη ἐν Σάρδισι ΒΕ 102

Κυδίππη ἡ Ἀναξίλεω (Ῥηγίνη) Η 165

Κύδραρα πόλις Ἡ 30

Κυδωνίη πόλις Γ' 44. 89

Κύξιχος, Ἀυξικηνοί 414. 16. Ζ 33. Κυξιχηνὸς Ἀρισταγόρης

Κύϑηρα νῆσος Α 108. Η 238, ἡ Κυϑηρίη νῆσος 4 82

Κύϑνος νῆσος Η 90. Θ 61. ϑνιοι Θ 40

[Κυινδεύς]: νυἱάς Κινδυεύς

Κυχλάδες νῆσοι Ε 80. 81

Κύ.-

867

χύλληστις Αἰγύπτιον Β 11

Κυλλύριοι Η 158

Κύλων ᾿Αϑηναῖος ΚΕ Ἴἰ

Κύμη πόλις ἡ Φρικωνίς 4.149. 151. Ε123. Η 194 (ἡ Αἰολίς). Θ᾽ 180. Κυμαῖοι Α 151---1600. Ε΄ 38. Κυ- μαῖοι Ἀρισταγόρης, Ἀριστόδι- χος, Ἡρακλείδης

[Κυναίγειρος}: νἱὰς Κυνέγει

Κυνέγειρος ὃ Εὐφορίωνος Αϑη- γαῖος Ζ 114

Ἀύνεος (ἢ Φιλάγρου πατὴρ Ἐρε- τριεύς Ζ 101

Κυνήσιοι Β 38, Κύνητες 4 49

Κυνίσχος: νυἱὰς Ζευξίδημος

κυνοχέφαλοι 4 191

Κυνόσαργες: υἱὰς Ἡ ραχλέης

Κυνόσουρα (ἄκρη) Θ Ἴθ. ΤΊ

Κυνούριοι Θ 18

Κυνὼ Μηδίς Α 110. 122

Κύπρια ἔπεα Β 111

Κύπρος νῆσος 42.108. 199. Β19. 182. Γ 91. 4 162. 164. Καὶ 81. 49. 108. 109. 118. 116. Κύπριοι Α 105. Π19. 9. 104. 109. 110. 118. 118. 116. Ζ 6. ἢ 90. 98. Θ θ8γ. 100. Κύπριοι Γόργος, Τιμαγό- ρης, Τιμῶναξ, Χέρσις

Κύραυνις νῆσος 4 19ὅ

Κυρήνη Β 181. 182. Γ΄ 91. Δ 156.Ψ 159. 161---165. 110, 111. 208. Εὶ 41. Κυρηναῖοι Β52. 88.161. 181. Π͵. 18. 1851. 4 1602. 184---156. 159 ---ἸἙ64.164.169. 110. 180. 203. Κυ- ρηναῖος λωτός Β96. Κυρηναίη χώρη 4 199. Κυρηναῖοι ἀγλώ- μαχος, Ἀρχεσίλεως, Βάττος, Κ ριτόβουλος, “Δέαρχος. Κυρη- ναίη Ἐρυξώ, ““αδίκη, Φερετίμη

Κυρμιάναι Θρήιχες 4 93

Κύρνος ἥρως Α 161

Κύρνος νῆσος Α. 168--161. Κύρ- γιοε Η 16ὅ

Κύρνος τῆς Καρυστίης χώρης 110

Κῦρος ὁ Καμβύσεω πατήρ (ἢ “Πέρσης Α 111

968

Κῦρος ὃ Καμβύσεω Περσέων βα- σιλεύς Α 40. 88. 11---Ἴ8, 15---ΤΊ. 19. 80. 84. 8θ---90. 9ὅ. 108---180, 141. 152---151.100. 162. 109. 111. 118. 188---191. 201, 202. 204-- 214. ΒΊ1. Γ 1---ὃ. 34, 36. 44. θ0. 68. 64. 68. 69. 12. 14. 18. 88. 89. 120.133. 139. 152. 159, 1600. Κ᾽ 52. Η2.8.11..18. 561. 64. 69. 18. 1122

Κυτίσσωρος ὃ Φρίξου Η 191

Κύψελος ὃ Ἠετίωνος Κορίνϑου τύραννος Α 14. 20. 23. Γ 48. Ε 92. 9θῦΌ. Ζ 128

Κύψελος ὃ Μιλτιάδεω πατὴρ ᾿ϑηναῖος Ζ 8ὅ. 86

Κώης ὁ Ἐρξάνδρον Μυτιλήνης τύραννος 4 91. Ε 11. 81. 38

Κωλαῖος Σάμιος 4 152

Κωλιὰς ἠιὼν τῆς Ἀττικῆς Θ 968. Κωλιάδες γυναῖχες Θ 96

Κώμβρεια πόλις Η 123

Κωπαῖς λίμνη Θ 188

Κωρύχιον ἄντρον Θ 36

Κῶς νῆσος Α 144. 1716. Κῷοι Η 99.164. Κῴη 1106. Κῷοι Ἄντα- γόρης. Ἡγητορίδης, Καδμος

“Δάβδα ὃ Ἀμφίονος Κορινϑίη Ε 92

“Μάβδαχος ὃ Πολυδώρου Ε ὅ9

Δάβραυνδα πόλις Ε 119

Δαβύνητος ὁ Βαβυλώνιος Α Ἴ4

“αβύνητος ὃ Δαβυνήτου Βαβυ- λωνίων βασιλεὺς Α 11. 188

λάδανον Ἀράβιον Γ 112

Δάδη νῆσος Ζ 1. 11

“αδίχη Κυρηναίη Β 181

Δάιος ὃ Δαβόάχου Ε 59.θ0. Δαΐου χρησμοί Ε 48. υἱὰς Ἐρινύες

“αχεδαίμων: νἱὰς Ζεύς

“αχεδαίμων 482... Δαχεδαιμό- γιοι 46... Δάχαιναι γυναῖχες Γ΄ 1834. Λαχεδαιμόνιοι περίοι- κοὶ Η 334. 111. 28, Λάχων Α 68. Ζ 108. “άχαινα χώρη Η 23, “ακχωνική 460. Ζῦὅ8. Μ“αχωνικὴ

ΙΝΒΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

τετάρτη Ζ0ὅ1. Δαχωνικὸν δεῖ- πνον 182, Λαχωνιχὰ σχημάτια 2 139

Δάχμων ὄρος 1 98

“αχρίνης Σπαρτιήτης Α 152

“αμπιτὼ ἡ Διαχτορίδεω “άκαινα Ζ 11

“άμπων ὁ Θρασυχλέος Σάμιος 1] 90

Δάμπων ο Ὀλυμπιοδώρου πατὴρ ᾿Ἀϑηναῖος 1 31

“άμπων ὃ Πυϑέω Αἰγινήτης 118

“αμπώνιον πόλις Ε 26

Δάμψαχος πόλις Ε111. Δαμψα- δηνοί Ζ δ1. 88. “αμψακηνὸς Ϊπποχλὸος

“αοδάμας ὁ Ἐτεοχλέος ΚΕ 61

“αοδάμας ὃ Σωστράτου πατὴρ Αἰγινήτης 4 152

“αοδάμας Φωχαιεύς 4 138

“αοδίχη Ὑπερβορέη ἐν Δήλῳ Δ 93. 35

“ᾶος πόλις Ζ 31

“Δαπίϑης Ἠετίων Ε 92β

Δασόνιοι Π' 90. Ἡ "1

“ἄσος Ἑ,ρμιονεύς Η 6

“αύρειον (ὄρος) Η 144

“Δαφάνης ὃ Βὐφορίωνος Ἀἰζήν Ζ 121

“έαγρος ὃ Γλαύχωνος ᾿Αϑηναῖος 1 78

Δέαρχος Κυρηναῖος 4 1600

Δεβάδεια πόλις Θ 134

“εβαίη πόλις Θ 181

Δέβεδος πόλις Α 142

Δειψύδριον τῆς Ἀττικῆς Ε 62

“εχτὸς (ἄχρη) 1 114

“Δέλεγες Α 11

“εοντιάδης ὃ Εὐρυμάχον θΘη- βαῖος Η 20ῦ. 233

“εοντῖνοι Η 184

“έπρεον πόλις 4 148. Δεπρεῆ- ται 1 28. 91

“Μέρος νῆσος Ε 125

“Δέσβος νῆσος Α 151. 160. 202. Ε 98. Ζ 28. 31. “Δέσβιοι Α 33. 34.

ΙΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝΜ

ΙΓ 39. 491. Ε20.98. Ζὅ. 8. 26. 21. 1 1060. Δέσβιοι χρητῆρες 4 61

“ευχάδιοι Θ 4ὅ. 41.128. 81. Δευ- χάδιος Ἱππόμαχος

Δευχαὶ στῆλαι τῆς Καρίης Ἐ118

Δευχὴ ἀχτὴ τῆς Θρηίχης Η 32

“ευχὸν τεῖχος τῆς Μέμφιος Γ΄ 91

“εύχων τῆς Διβύης 4 160

Λευτυχίδης ὃ Ἀναξίλεω Σπαρ- τιήτης Θ 131

“ευτυχίδης ὁ ΪΜενάρεος Σπάρτης βασιλεύς Ζ θῦ. 67. 11 ---Ἴ8. 8ὅ--- 81. Θ 131. 190--9θ2. 98. 99.114

“εωβώτης ὃ Ἐχεστράτου Σπαο- της βασιλεύς Α θὅ. ΗΠ 204

“Δεωκήδης ὁ Φείδωνος Ἀργεῖος Ζ 121

“Μέων ὁ Ἐὐρυχρατίδεω Σπάρτης βασιλεύς Α θ5. Ε 39. Η 304

“έων Τροιζήνιος Η 180

“εωνίδης ὃ Ἀναξανδρίδεω Σπάρ- της βασιλεὺς Ε 41. Η 204---208.

;. 211.219.---220.228.229. 288. 238. 299. Θ 1ὅ. 21. 11.114, 110. θ4. 18. 19

“εωπρέπης ὁ Θεασίδεω πατὴρ Σπαρτιήτης 2Ζ 8ῦ

“Δεωπρέπης ὃ Σιμωνίδεω πατὴρ Κήιος Η 228

λήιτον Ἀχαιῶν Η 191

«“ἤἥμνος νῆσος 4 145. 146, Ε26θ. 21. Ζ136--140. Η18. Δήμνιοι Ε 21. Θ 18. “μήμνιος Ἀντίδωρος Θ 11. “Δήμνια ἔργα Ζ 138. “ημνίη γηῦς Θ 82

“ήρισαι πόλις Α 149

“ηρισαῖοι Θρασυδήιος, Θώρηξ 1 1, ὅ8

“ητὼ Αἰγυπτίων ἐν Βουτοῖ Β 9. 88. 152. 1558, 186

«ἰβυες ΒΊ18. 28. 32. 50. θὅ. 11. 161. Γ.12.18.15.91. Δ 158... ΗἼ1. 86. 166. 184, Δίβυσσαι 4 189. Διβύη Α 48. Β8. 13. 10--18.20. 22. 24---20. 32. 39. 80, 84---ὅ6, 91,

Ἡοτοδοῖπβ 1.

9609

99, 150. 158. Γ΄ 11. 90. 118, 4 29. 41---45. 145. 150... ΗΕ 42. 45. Η 10. “Αιβυκὴ γλῶσσα 4 166. “-- βυχὸν ὄρος Β 8. 124, οὔνομα Διβυστιχὸν 4 192. Διβυχὸς χῶ- ρος Β΄19. Ἅίβυες Ἀδικράν, θΘαν- γύρας, Ἰνάρως, Ψαμμήτιχος

Δίγνες οἱ ἐν Ἀσίῃ Ἡ 12

Δίγνες οἱ ὑπὲρ Μασσαλίης Ε 9. ε! 105

Δίδη ὄρος Α 110

Διμενήιον τῆς Μιλησίης Α 18

Δίνδος πόλις 4144, ΒΊ182. Γ΄ 41. “ἰίνδιοε ἢ 158. Δίνδιος Αντί- φημος

Δίνος ἄεισμα Β 19

Δίπαξος πόλις Η 133

Διπόξαϊς ὃ Ταργιτάου Σκχύϑης Δ ὅ.θ

Δισαὶ πόλις Η͂ 123

“ίσος ποταμός Η 108. 109

“ἰίχης Σπαρτιήτης Α 61. 68

“οκροὶ οἵ Ἐπιξεφύριοι Ζ 33

“οκχροὶ οἱ Ὀζόλαι Θ 32. νἱὰς Ἅμ- φισσα

“Δοχροὶ Η᾿ 182. Θθ6. 131. “οκχροὶ οἱ Ὀπούντιοι Ἡ 208. 201. Θ΄. “οχρίδες πόλιες Ἡ 216

Δοξίης: νἱᾶς Ἀπόλλων

“Δύγδαμις ὃ Ἀρτεμισίης πατὴρ Ἁλιχκαρνησσεύς Η 99

“Δύγδαμις Νάξιος Α 61. θ4

Δυγχεὺς Χεμμίτης Β 91

“υδίης ποταμός Η 121

“υδοί Α 10. 18.18. 21. [28]. 29. 84 - 71. 45. 41 ---80. 58 ---δὅ. 69. 11. 14, 19. 80. 88. 84, 81. 88. 90---94, 108. 141, 1588 --151. 111. ΒΕ 167, Γ΄ 90. 4 4ὅ. Ε12..49.101. Ζ32. 125. Η 30.31.14. ὃ Λυδός 411. 80.111. “ύδιος δῆμος 41, 40υ- διον ἔϑνος 4. 19. Δυδίη γῆ 4. 19 93. 94, 142. Ε 49. Η51. 42. ὖ- διος νομός Γ 121. “υδικὴ ἀρχή Α. 12. “υδοὲ Ἄγρων, ἀλυάττης, Ἄρδυς, Ἄτυς, Γύγης, Δἀάσχυλος,

24

8710

Ἰάρδανος, Κανδαύλης, Κροῖσος, Μάνης, Μυρσίλος, Μΐύρσος, Πακτύης, Πανταλέων, Πύϑιος, Σαδυάττης, Σάνδανις. (4Δυδὴ) Ἀ ὕηνις

“Δυδὸς ὁ Ἄτυος Α(ΨἼ. 111. Η 14

Δυχάρητος ὁ Μαιανδρίου Σάμιος Γ΄ 143. Εὶ 21

“υχίδης ᾿Αϑηναῖος 1 ὅ

“υὐυχιοι [( 28]. 141. 111. 118. 116. Γ΄90. ΗΗ92. Μυχίη Α 182. Γ4. 4 8ὅ. 45. Αὐχια τόξα Η 11. λυ- κιοεργέες πρόβολοι Ἡ 10. 40ύ- κοι Κυβερνίσχος, Σίχας, “ἐλήν

“Δυχομήδης ὃ Αἰσχραίου Ἀϑη- γαῖος ΘΊ.ΊΙ

“ύχος ὃ Πανδίονος ᾿ϑηναῖος 4 118. Η 92

“ύχος ὃ Σπαργαπείϑεος Σχύϑης Δ 10

“Δύχος ποταμὸς Θυσσαγετέων 4 123

“ύχος ποταμὸς Φρυγίης 80

Αὐυχοῦργος ὃ Ἀμίαντος πατὴρ Ἀρχᾶς Ζ 121

“υχοῦργος ὃ Ἀριστολαΐδεω Ἀ.8η- γναῖος Α ὅ9. 60

“υχοῦργος Σπαρτιήτης Α θὅ. 66

“Μυχόφρων ὃ Περιάνδρου Κορίν- ϑιος Γ ὅ0. 58

“υχώπης Δαχεδαιμόνιος Γ' δδ

“Δυσαγόρης ὃ Ἱστιαίου πατὴρ Με λήσιος Ε 80

“υσαγόρης ὃ Τισίεω Πάριος 2 33

“υσανίης Ἐρετριεύς Ζ 121

“υσικλέης ὃ Ἀβρωνίχου πατὴρ ᾿ϑηναῖος Θθ 21

“υσίμαχος ὃ Ἀριστείδεω πατὴρ ᾿ϑηναῖος Θ Ἴ9. 9ὅ. 1 28

“υσίστρατος χρησμολόγος Ἀ8η- γαῖος Θ 90

λῳτὸς Αἰγύπτιον Βὶ 92

“ωτοφαγοι 4 1171. 118. 188

ΪΜΜάγδωλος (πόλις) Β 189 Μάγνητες Η 132, 185, Μαγνησίη

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ

χώρη Η 116. 183. 188. 1938. Μά- γνητες Ἀμεινοχλέης, Κρητίνης

Μάγνητες οἱ ἐν Ἀσίῃ Γ΄ 90. Μα- γνησίη (πόλις) ἡ ὑπὲρ Μαιάν- ὅρου ποταμοῦ Α 161. Γ΄ 122. 125

Μάγοι Α 101. 101. 108. 120. 128. 1392. 140, Γ' 61. 08---69. 11. 14 -80. 88. 118, 126. 140. 150. 1588. 4 132. Η 19. 51, 48. 118. 191.

Μαδύης ὃ Προτοϑύεω Σχυϑέων βασιλεὺς Α 108

Μάδυτος πόλις Η 38. 1120

Μαξάρης Μῆδος Α 158. 151. 160. 161.

Μαιάνδριος ὃ Μαιανδρίου Σάμου τύραννος Γ 134. 14)--- 48 Εὶ 21

Μαίανδρος ποταμός Β 29. Γ' 122. ΒΕ 118. 119, Η 36. 30. Μαειαν- ὅρου πεδίον 4 18. 161. ΒΊ10

Μαιῆται 4 13.

ΜΜαιήτης ποταμός 4 45.

Μαιῆτις λίμνη Α 104, Δ 3. 20. 21. 51. 86. 100, 101. 110. 116. 120. 128

μάχαι 4 115. 110. Ε 42

Μαχάρων νῆσοι Γ' 28

Μαχεδνὸν ἔϑνος Α ὅδ. Θ 438

Μακεδόνες Ε 18.320. 2 44. Η 13. 1856. Θ 34. 121. 1381. 188. Ζ 31. ὁ Μαχεδών Η 113. Μακχεοδονίη Ε11. Ζ 4ὅ. Η 35. 128. 118. Θ 116. 126. 131. 138. 1 89. ἴα- κεδονίη γῆ Η 9. Μαχεδονίς Η 121. Μακχεδονιχὸν ὄρος Η 181. Μακεδόνες Ἀέροπος, ἀλέξαν. ὅρος, Ἀλχέτης, Ἀμύντης, Ἀρ- γαῖος, Περδίκκης, Φίλέππος. ΜΜαχεδονὶς Γυγαίη

Μαχίστιος Πέρσης 1 10

Μάκιστος πόλις Δ. 148

μακρόβιοι: Υἱὰς Αὐϑέοπες

Μάκρωνες Β ι04. ΤΠ 94. Ηὶ 18

Μακτώριον πόλις Η 158

Μαλέαι ἄχρη 4.82, Μαλέη 4 119. Η 108

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ

Μαλήνη τῆς Ἀταρνείτιδος χώρης Ζ 29

Μάλης Αἰτωλός Ζ 121

Μανδάνη ἡ Ἀστυάγεος Μηδίς Α 101. 108. 111

Μανδροκλέης Σάμιος 4 81--89

Μανερῶς (ὃ Μῖνος) Αἰγύπτιος Β 19

Μάνης ὃ ἄτυος πατὴρ “υδός Α 94. 2 4ὅ

Μαντινέη πόλις 4 161. Μαντι- γέες Η 202. 1 35. 11. αντι- νεὺς Δημῶναξ

Μαντύης Παίων Ε 12

Μάξυες 4 191

[άπην]: νἱᾶθ Ματτήν

Μαραϑών Α. 62. Ζ 102. 103. 101. 108. 111, 118, 116. 111. 132, 88, 186. Η 1. 14, 1 21. 46

Μαράφιοι Περσέων γένος Α 135. Μαράφιος Ἄμασις

ΠΜάρδης]: υἱᾶς Βάδρης

Μάρδοι Περσέων γένος Α 135. Μάρδος Ὑροιάδης

Μαρδόνιος ὁ Γοβρύεω Πέρσης Ζ 48, 456, 94, Η ὅ. 9. 10. 82. 108. 121, Θ 26. 68. 69. 971. 99 --- 102. 101. 113. 126.129. 131. 138, 136. 140. 142, 148, 7 1---ὅ, 12---18. 20. 24. 81, 32. 31---45͵, 41--- 49, ὅ8. 61. 608. 66. 70. 71. 18. 82. 84. 100. 101

Μαρδόντης ὁ Βαγαίου Πέρσης Η 80. Θ 130. 1 102

ΜΜαρέη πόλις Β 18. 80

Μᾶρες Γ' 94. Η Ἴ9

Μαριανδυνοί [4 28]. ΤΠ 90. Η 12 .

Μάρις ποταμός 4 49

Μάρων ὃ Ὀρσιφάντου Σπαρτιή- τῆς Η 221

Μαρῶώνεια πόλις Η 109

Μαρσύης Σιληνός Η 26

ΜΜαρσύης ποταμός Ε 118. 119

ἹΜασίστης ὁ Δαρείου Πέρσης Η 82. 121. 1 1017, 108. 110---118

571

Μασίστιος ὃ Σιρομέτρεω Πέρσης Ἡ 19. 1 20. 22. 24. 25. 81

Μασχάμης ὃ Μεγαδόστεω Πέρ- σης Η 108. 106. ἥασχάμειοι ἔχγονοι Η 106

ΜΜΜάσπιοει Περσέων γένος Α 13ὅ

Μασσαγέται Α 201. 204 --208. 211. 212. 214--216. "36. 4 11. 112. Η 18

Μασσάγης ὃ Ὀαρίζου Πέρσης Η Ἵ1

ΜΜασσαλίη (πόλις) Ε 9

Μεατιηνοί Α 12. 202. Γ 94. Ε 49. 52, Ἡ Ἴ2, Ματιηνὴ γῆ Ε 52. Ματιηνὰ ὄρεα Α 189

Ματτὴν ὃ Σιρώμου Τύριος Η 98

Μαύσωλος ὁ Πιξωδάρου πατὴρ Κινδυεύς Ε 118

Μάχλυες 4 118. 180

Μεγάβαζος Πέρσης 4 143. 144, Ε1.3.10. 12. 14, 18. 117. 23. 24. 20. 98

Μεγάβαζος ὃ Μεγαβάτεω Πέρ- σης Ζ 33. Η 32. 61. 91

Μεγαβάτης Δαρείου ἀνεψιὸς Πέρ- σης Ε 32. 33. 8

Μεγάβυζος ὃ Ζωπύρου πατὴρ Πέρσης Τ' 158. 160. 4 48

Μεγάβυζος Πέρσης Γ' Ἴ0. 81. 82

Μεγάβυζος ὁ Ζωπύρου Πέρσης Γ 100. ἢ 82. 121

Μεγαδόστης ὃ Μασχάμεω πατὴρ Πέρσης Η 108

Μεγακλέης ὁ Ἀλχμέωνος πατὴρ ἈΑϑηναῖος Ζ 12

Μεγαχλέης ὁ Ἀλχμέωνος Ἀϑη- ναῖος Α ὅ9. 61. 2121. 130. 131

Μεγαχλέης ὁ Ἱπποχράτεος Ἀ9η- γαῖος Ζ ι381

Μεγαχρέων Ἀβδηρίτης Η 120

Μεγάπανος Πέρσης Η 62

Μέγαρα πόλις Ε 16. Θ θ0. 1 14. Μεγαρέες Α ὅ9. Θ 1. 4. 14.1 21. 28. 81. 69,.8ὅ, Ἡδεγαρέες ᾿ΕΒὐπαλῖνος, Ναύστροφος

Μεγαρέες οἵ ἐν Σιχελέῃ Ἡ 156

245

972

ἹΜεγάσιδρος ὃ Δώτου πατὴρ Πέρ- σης Ἡ 12

Μεγιστίης μάντις Ἀχαρνήν Ἡ 219. 221, 228

Μελάγχλαινοι 4 20. 100---102. 101. 119. 125

Μελάμπους ὁ Ἀμυϑέωνος Β 49. Ἢ 221.1 34

Μελάμπυγος λίϑος ἐν Θερμοπύ- λῳσι Ἡ 21Ὁ

Μελάνϑιος ᾿Αϑηναῖος Ε 91

Μέλανϑος ὃ Κόδρου πατὴρ ᾿μ9η- ναῖος Α 141]. Ε θὅ

Μελάνιιπος ὃ Ἀσταχοῦ Θηβαῖος Ε 61

Μελάνιππος Μυτιληναῖος Ε 9Ὁ

Μέλας χόλπος Ζ 41. Η ὅ8

Μέλας ποταμὸς τῆς Θρηίχης Η 58

Μέλας ποταμὸς τῆς Μηλίδος Η 198. 199

Μελίβοια πόλις Ἢ 188

Μέλισσα ἡ Προχλέος Κορινϑίη Ι ὅ0. Ε 92

Μεμβλίαρος ὃ Ποικίλεω Φοῖνιξ 4 41. 148

Μέμνων Β 106. Μεμνόνια βασι- λήια ἐν Σούσοισι Ε' ὅ38. Η 151. Μεμνόνειον ἄστυ Ε δ4

Μέμφις πόλις Β 3. 8. 10. 12--14. 91. 99, 112. 114. 11ὅ. 119, 150. 188. 154. 158, 115. 116. 7 0. 18 -- 15. 25. 21. 31. 91. 139, Μεμ- φίτης Πρωτεὺς

Μενάρης ὃ Ἡγησίλεω Σπαρτιή- της 2 θῦ. 11. Θ 131

Μένδη πόλις Η 128

Μένδης: υἱὰὸ Πάν

Μενδήσιοι Β 46. Μενδήσιος νο- μός Β 42. 40. 1606. Μενδήσιον στόμα Νείλου Β 11

Μενέλαος λιμήν 4 169

Μενέλεως Β 113. 116. 118. 119. Εὶ 94. Η 1069. 17|

Μένιος ὃ Διαχτορίδεω Σπαρτιή- τῆς 2 Ἴι

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝΌΜ

Μέρβαλος ὃ Ἀγβάλου Ἄράδιος Η 98

Μεομνάδαι Α Ἴ. 14

Μερόη πόλιες Β 29

Μεσαμβοίη πόλις 4 98. Ζ 33.5 108

Μεσσάπιοι Η 110

Μεσσήνη πόλις ἡ ἐν Σιχελίῳ Η 104

Μεσσήνιοι Γ' 41. Ε 49. 1 35. θ4. Μεσσήνιος Πανίτης Ζ ὅ2

Μεταπόντιον πόλις 4 15. ετα- ποντῖνοι 4 1ὅ

Μηδείη Κολχίς Α 2. 8.ἪὋἪ 62.

Μῆδοι Α 18. 55. 56. 12---Ἴ4, 95--- 98. 101, 102. 104, 106---108. 110. 114,120.128---190.184. 162. 185. 206. Γ᾿ θὅ. 126. 4 4. 31. 40. ΕΚ 9. Ζ9. 22. 25. 109. 112. 120. 62. 210. Θ118. 181. 40, 43, 44. 46. 11. ὁ Μῆδος Ε 11. Μηδικὸν ἔϑνος Α 101. Μηδικὴ χώρη Α 103. 104. 110, ΓΤ 92. 41.12. Ζ 84. Η 20. 40. Μηδικαὶ αἰχμαί ΗΘΊ, νέες Γ΄ 180. Μηδικὴ γλῶσ- σα Α 110, ἐσθής 4 135. Γ' 84. Ε59.Ζ112. Η:80. 1160, σχευή Η θ2. Μηδικοὶ ἵπποι Γ' 106. Μη διχὸς πόνος 41. Μηδικὸν στρα- τευμα Α 128, στρατόπεδον Ζ 111. 7 108. τὰ Μηδικά 1 θ4. Μηδοι Ἁρμαμίϑρης, Ἅρπαγος, Ἀρτεμβάρης, Ἀστυάγης, Δᾶτις, Δηιόκης, Κυαξάρης, Μαξζάρης, Μιτραδάτης, Πατιζείϑης, Σμέρ- δις, Τίϑαιος, Φραόρτης. Μηδί- δες Μανδάνη, Σπαχώ

Μηϑυμναῖοι Α 11. ηϑυμναῖος Αρίων

Μηίονες Η 14. ἥηίων δῆμος Α Ἴ

Μηκιστεὺς ὃ Ταλαοῦ Ἀργεῖος Ε {ἰχι

ΜἭηχύβερνα πόλις Ἡ 1322

Ἥηδης Σαρδίων βασιλεύς 4 84

ΜἭηλέεες Ἡ 132. 190. 214--216., Θ 43, 668. 131. Μηλὶς γῇ Ἡ 198.

ΙΝΕΧ ΝΟΝΜΙΝῸΜ

201. Θ 31. Μηλιέες ᾿Αϑηνάδης, Ἐπιάλτης, Εὐρύδημος

Μηλεεὺς χόλπος Δ 88

Μήλιοι Θ 46. 48

[Μή»]: νἱάς ΜΜίν

μήτηρ Θ θῦ, Δινδυμήνη 4.80, τῶν ϑεῶν ἐν Κυζικῷ 4 10

μήτηρ τοῦ Πόντου 4 86, Ὑπά- γιος Δ 52

Μητίοχος ὃ Μιλτιάδεω ᾿ϑηναῖος Ζ 41

Μητρόδωρος Προχονγνήσιος 4138

Μίδης ὃ Γορδίεω Φρυγίης βασι- λεὺς Α 14. 35. Θ 138

Μίκυϑος ὃ Χοίρου οἰχέτης Ανα- ξίλεω Η 110

Μίλητος πόλις Α 14. 15. 11. 20. 22, 142.146, Εὶ 24. 28---30. 88.

». 85.381. ΖΊ. ὅ---Ἴ. 9. 11. 18. 19. 21, 25. 26. 28. 31. 86. Η 10γ. 1 91. Μιλησίη χώρη Α 11---19. 46. 151. Εἰ 29. Ζ 9. 20. Μιλή- σιοι Α 11. 18.20.22. 25. 92. 143, 169. Β 38. 150. 118. 4 18. 151. Ε 28. 29. 86. 31. 91. 120. Ζ ὅ. 1. 19---22. 11. 86. 1799. 104. Μι- λήσιοι Ἀρισταγόρης, Ἑχαταῖος, Ἑρμόφαντος, Ἡγήσανδρος, θΘα- λῆς, Θρασύβουλος, Ἰητραγόρης, Ἱστιαῖος, ΔΜυσαγόρης, Μολπα- γόρης, Πυϑαγόρης, Χαροπῖνος

Μιλήτου ἅλωσις Φρυνίχου δρᾶ- μα Ζ 321

Μιλτιάδης ὃ Κυψέλου Ἀϑηναῖος Ζ 834---88. 103

Μιλτιάδης ὁ Κίμωνος ᾿Αϑηναῖος 4 181. 138. Ζ 34. 39---41. 103. 104, 109. 110, 132---131. 140. Η 101

Μιλύαι Α 118. Γ' 90. Ηὄ ΤΊ. Μι- λυὰς γῆ Α 118

Μίλων Κροτωνιήτης Γ 131

Μὶν “Αἰγύπτου βασιλεύς Β 4. 99

Μινύαι Α 140. 4 145. 146. 148. 150

Μινώη πόλις Ε 46

8718

Μίνως Κρήτης βασιλεύς Α 111. 118. Γ' 122, Η 10θ9---171

Μίτρα: νἱὰς Ἀφροδίτη

Μιτραδάτης Μῆδος Α4110.111.121

Μιτροβάτης ὃ Κρανάσπεω πατὴρ Πέρσης Γ 120. 1260. 121

μνέαι Βὐβοΐδες ΓΙ 89

Μνήσαρχος ὃ ὃ Πυϑαγόρεω πατὴρ Σάμιος Δ 9ὅ

Μνησίφιλος ᾿ϑηναῖος Θ ὅ1. ὅ8

Μοίριος λίμνη Β 4. 09. 148. 149.

Μέρα Αἰγύπτου βασιλεύς Β 13. 101

ΜΜολόεις ποταμός 1 51 Μολοσσοί Α 146. Μολοσσὸς Ἂλ- κων Μολπαγόρης ὃ ὃ Ἀρισταγόρεω πα- τὴρ Μιλήσιος Ε 30 ΜΜοσσύνοικοι Τ' 94. Η 18 Μόσχοι Γ' 94. Η Ἰ8 ΙΜουνυχίη τῆς Ἀττικῆς Θ ἼΘ ΙΜουρυχίδης λλησπόντιος 1 4. ὅ. Μουσαῖος Ἡ 6. Θ 96. 1 48 Μυγδονίη Η 1323. 124. 121 ΜΜυεχφορίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 166

Μυχάλη ἄχρη 4.148. Ζ 16. Η 80. 190. 96---101. 104, 101, 114 Μυχερῖνος ὃ Χέοπος Αἰγύπτου βασιλεύς Β 129---ἰ38. 1860 ΜΜυχηναῖοι Η 202. 1 21. 28, 81

ύχοι Γ 98. Η 98

ύχονος (νῆσος) Ζ 118

Ιβϑῶύλασα πόλις Α 111. ΪΜυλασσέες Ἡρακλείδης, βανωλλις. Ὀλίατος

Μύλιττα: νἱὰς Ἀφροδίτη

Μύνδιος Σχύλαξ Ε 33. ΙΜυνδίη γηῦς Ε' 88

ΜΜνοῦς πόλις 4 142. Ε 836. Μιή- σιοι Ζ 8

Μυριανδριχὸς κόλπος Δ 38

Μύρινα πόλις Α 149

Μυριναῖοι ἐν Δήμνῳ 4 140

Μύρχινος χώρη Θρηίχης Ε 11. 23. 24, 124, 120

974

Μύρμηξ ἕρμα Ἡ 1583

ΪΜυρσίλος ὃ Κανδαύλης Δυδός ΑἸ

δύρσος ὃ Γύγεω Δυδός ΓΤ 122. Ε 121

Μύρσος ὁ Κανδαύλεω πατὴρ Δ4υ- δός Α ἢ

Μύρων ὃ Ἀνδρέω Σικυώνιος Ζ 126

Μῦς Εὐρωπεύς Θ 133---ι358

Μυσοί Α [28]. 36. 81. 111 Τ' 90. Ζ 28. Η 20.14.1 32. ὃ Μυσός Α 111. ΜΜυσίη γῇ Α 160. Η 43. Θ 106. νἱὰάε Κίος

Μαευτιλήνη πόλις 4 1600. Β 185. Ε͵. 81. 98. 2 ὅ. Μυτιληναῖοι Α 100. Β 118. Σ' 14. 4 91. ΓΕ. 38. 94, 9ὅ. Ζ ὅ. Μυτιληναίη νηῦς Γ 18. Μυτιληναῖοι Ἔρξαν- ὅρος, Κώης, Μελάνιππος, Πιτ- ταχός, Σχαμανδρώνυμος, Χα- ραξος

Μώμεμφις πόλις Β 1638. 169

ἹΜμῶφι ὅρος Β 28

Ναϑῶς νομὸς Αἰγύπτου Β 1θὅ

Νάξος νῆσος Α θ4. Ε 38. 80. 81. 93. 834, 36. Νάξιοι Ε 80. 38. 34, Ζ 906. Θ 46. Νάξιος “ύγδαμις

Νάξιοι οἱ ἐν Σικελίῃ Η 154

Νάπαρις ποταμός 4 48

Νασαμῶνες 32. 33. 4 112. 115. 182. 190

γναύχραροι ἐν ᾿Αϑήνῃσι Ε Τί

Ναύχρατις πόλις Β 91. 185. 118 ---180

Ναυπλίη χώρη Ζ 10

Ναύστροφος ὁ Εὐπαλίνου πατὴρ Μεγαρεύς ΓΤ 00

Νέη πόλις Αἰγύπτου Β91

Νέη πόλες Παλλήνης Η 123

Νείλεως ὁ Κόδρου ᾿Αϑηναῖος 1 91

Νεῖλος ποταμός Β 10. 11. 18. 16 --22, 24---20, 831---24. 72. 93. Ο7, 99, 118, 124, 1838, 149, 150. 684, 1688, 158, 179, Γ 10. 4 39.

ΙΝΡΕΧ ΝΟΙΝΙ͂ΝΌΝΜ

42, 45. ὅ0. 53. Νείλου ἱρέες Β 90

γνεχυομαντήιον ἐν Θεσπροωτοῖσι Ε92ὴη

Νεχῶς ὃ Ψαμμητίχου πατὴρ Αἴ- γύπτιος Β 152

Νεχῶς ὃ Ψαμμητίχου Αἰγύπτου βασιλεύς Β 158. 159. 4 42

Νεοκλέης ὁ ὃ Θεμιστοχλέος πατὴρ ᾿Αϑηναῖος Η 113. 113. Θ.΄10

Νέον τεῖχος πόλις Α.149

Νέστος ποταμός Ἡ 109. 126

Νέστωρ Ε θὅ

Νευροί 4 11. 100. 102. 1058. 119. 125. Νευρὶς γῆ Δ δ1. 125

Νέων πόλις Θ 32. 33

Νηλεῖδαε Εἰ θῦ

Νηρηΐδες Β ὅ0. Η 191

Νησαῖοι ἕπποι Γ 106. Η 40. 7 20

Νήσαιον πεδίον ηδιχῆς Η 40

Νιχάνδρη Δωδωναίων ἑρείη Β 58

Νίχανδρος ᾿ Χαρίλεω Σπάρτης βασιλεύς Θ 131

Νίχη Θ ΤΊ

Νιχόδρομος ὃ Κνοίϑου Αἰγινή- της Ζ 88. 90. 91

Νικπόλεως ὃ Ο Βουύλιοςπατὴρ Σπαρ- τιήτης Η 134

Νικόλεως ὃ Βούλιος Σπαρτιήτης Η 181

Νίνος ὁ Βήλου Ἀσσυρίων βασι- λεύς 4 1. Β 150

Νίνος πόλις Α 102. 103. 106. 118. 188. 198. Βὶ 150

Νίνιαι πύλαι Βαβυλῶνος Π' 15Ὁ

[Νισαϊοῦ ἵπποι: νἱὰς Νησαῖοι

Νίσαια (πόλιες) Α ὅ9

Νισύριοι 3 99

Νίτητις ἥ Ἀπρίεω Αἰγυπτίη Γ

. ὃ

Νίξαχρις βασίλεια Αἰγυπτίων Β 100

Νίτωχρις ἥ “αβυνήτου μήτηρ

. Βαβυλῶνος βασίλεια Α 185. Β 100

Νιψαῖοι Θρήικες 4 98

ἸΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝΌΜ

Νόης ποταμός 4 49

Νόϑων ὁ Αἰσχίνεω πατὴρ Ἐρε- τριεύς Ζ 100

γοτίη ϑάλασσα Π' 11. 4 13

Νότιον πόλις Α 149

Νούδιον πόλις 4 148

Νυμφόδωρος ὁ Πύϑεω Ἀβδηρί- τῆς Η 181

Νῦσα ἡ ἐν Αἰϑιοπίῳῃ Β 140, Νύση ἣ ἑἱρή Τ' 91

Νώναχρις πόλις Ζ 14

Ξάνϑης Σάμιος Β 185

Ξάνϑιππος ὃ Ἀρίφρονος ϑη- γαῖος Ζ 131. 186. Η 38. Θ 191. 1114, 120

Ξάνϑος πόλις Α 110. Ξάνϑιοι Α 110

Ξειναγόρης ὃ Πρηξίλεω Ἁλικαρ- γνησσεῦς 1 101

Ξέρξης ὃ Δαρείου Περσέων βασι- λεύς Α 183. 4 48. 298. Η 3...

Ξοῦϑος ὃ Ἴωνος πατήρ Η 94. Θ 44

Ὀαξὸς πόλις 4 1ὅ4

Ὀάριζος ὁ Μασσάγεω πατὴρ Πέρ- σης Η Ἴ1.

ὍὌαρος ποταμός 4 133. 1324

Ὄασις πόλις Γ' 26

Ὀδόμαντοι [Ε 16). ἢ 112

Ὀδρύσαι 4 92

Ὀδύσσεια Ὁμήρου Β 110. 4 29

Ὀζόλαι: νὰ “Δοκροί

Ὀϑρυάδης Σπαρτιήτης Α 82

Ὄϑρυς ὅρος Ἡ 129

Οἰβάρης Δαρείου ἱπποκόμος Πέρ- σης Γ' 86---88

Οἰβάρης ὃ Μεγαβάζου Πέρσης Ζ 38

Οἰδιπόδης ὁ Δαΐου 4 149, Οἰδίπους Ε 60

Οἴη χώρη Αἰγίνης Ε 88

Οἰνόη δῆμος τῆς Ἀττικῆς Ἢ 14

Οἰνοῦσσαι νῆσοι Α 10ῦ

Οἰνώνη ἡ Αἰγινα Θ 46

87

Οἰνωτρίη Α 16]

Οἰόβαζος Ἡέρσης 4 84

Οἰόβαξος ὃ Σιρομίτρδω πατὴρ Πέρσης Ἡ 68

Οἰόβαξος Πέρσης 1 11. 110

Οἰόλυχος ὁ Θήρα Σπαρτιήτης Δ 149

οἰόρ, οἰύρκατα Σχυϑιχκά 4 110

Οἰταίων ὄρεα Η 211 Οἴτη (ὄρος) Η 110

[Οἰτόσυρος]: Υἱὰς Γοιτόσνρος

Ὀκταμασάδης ὃ Ἀριαπείϑεος Σκαν- ϑέων βασιλεύς 4 80

Ὀλβιοπολῖται 4 18

Ὀλίατος ὁ Ἰβανώλλιος Μυλασ- σεύς Ε δ]

ὍὌλορος ὃ ᾿Ἡγησιπύλης πατὴρ Θρηίκων βασιλεὺς Ζ 39. 41

Ὀλόφυξος σόλις Η 22

τὰ Ὀλύμπια Α ὅ9. Ζ 38. 136, 9 20. 12. Ὀλυμπιάς Ζ 10. 103. 125. Η 2086. 1 33. Ὀλυμπιονέ- κῆης Ε 41. Ἰὶ

Ὀλυμπίη Β 100. Ε 32. Ζ [123]. 121. Η 110. Θ 134. 1 8

Ὀλυμπιόδωρος ὃ “άμπωνος Ἀθη- γναῖος 1 21

Ὄλυμπος ὄρος Θεσσαλίης 4 ὅθ.

Ἢ 128. 129, 118. Ὀλυμπικὴ ἐσβολή Η 112

Ὄλυμπος ὄρος Μύσιον 4 86. 43. Η 14. Ὀλυμπιηνοί Η Ἴ4

Ὄλυνδος πόλις Η 122, Θ 121. Ὀλύνϑιοι Θ 121

ὈὈμβρικοί Α 94. 4 49

Ὅμηρος Β 33. ὅ8. 116. 111. Δ 39. 392. αὶ ΘἽ. Η͂ 101

Ὀνεᾶται Σικυωνίων φυλή Ε 68

. Ὀνήσιλος ὃ Χέρσιος Σαλαμίνιος

Ε 104. 108. 110-.--115 Ὀνήτης ὃ Φαναγόρεω Καρύστιος Η 214

. Ὀνομάκριτος ἨΗἨθῸ

Ὀνόμαστος ὃ Αἰγαίου Ἠλεῖος Ζ 121 Ὀνουφίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 160

876

Ὀνόχωνος ποταμός Η 129. 196

Ὅπλης ὃ Ἴωνος Ε 66

Ὀποίη ἡ Ἀριαμείϑεος γυνὴ (Σχυ- ϑίς) Δ 18

Ὀπούντιοι: νἱὰς “οχροί

Ὄρβηλος ὅρος Ε 10

[Ὀργεμπαζῖο: νἱὰς Ἀργιππαῖοι

Ὀργεὺς ὃ Ἀντιπάτρου πατὴρ Θά- σιος Ἡ 118

Ὀρδησσὸς ποταμὸς 4 48

Ὀρέσϑειον 1ιτι

Ὀρέστης ὃ Ἀγαμέμνονος Α 61.

ὄρθιος νόμος ΑἍᾺΆ

Ὀρϑοκχορυβάντιοι ΙΓ 92

Ὄριχος ὃ ᾿Αριαπείϑεος Σχύϑης 4 18

Ὀρνεῆται Θ Ἰὃ

Ὀροίτης Πέρσης Γ' 120---129, 140

ὀροσάγγαι Περσικόν Θ 88ὃ

Ὁροτάλτ: υἱάθ. Διόνυσος

Ὀρσίφαντος ὃ Ἀλφεοῦ πατὴρ Σπαρτιήτης Η 221

Ὀρφικὰ Β 81

Ὀρχομενὸς τῆς Ἀρκαδίης Ἡ 202. Ὀρχομένιοι Ἀρχάδες 1 28. 81

Ὀρχομενὸς τῆς Βοιωτίης Α 16. Ὀρχομένιοι Βοιωτοί Α 146. Θ 84, 716. Ὀρχομένιος Θέρσαν- ὅρος

Ὄσιρις: νἱὰς Διόνυσος

Ὄσσα ὄρος Α ὅθ. Η 128. 129. 118

Ὀτάνης ὃ Ἀμήστριος πατὴρ Πέρ- σης Η 40. 61. 62. 82

Ὀτάνης ὃ Σισάμνεω Πέρσης Ε 25. 20, 116. 123

Ὀτάνης ὁ Φαρνάσπεω Πέρσης Γ θ8---Ἴ2. 80. 88. 88. 141. 144 147

149. Ζ 43

Οτάσπης ὁ Ἀρταχαίεω Πέρσης Η 68

Οὐρανίη: νἱὰς Ἀφροδίτη

Οὕτιοι Τ' 98. Η 68

Ὀφρύνειον πόλις Η 48

Ἁ

Παγασαὶ χῶρος Μαγνησίης Ἡ 198

'ΙΝΘΕΧ ΝΟΝΙΝΌΜ

Πάγγαιον ὄρος Ε16. Η 112. 113

Παδαῖοι Τ' 99

Παιανιεὺς δῆμος τῆς Ἀττικῆς Α 60

Παῖον πολις Ζ 121

Παίονες 4 49. Ε 1. 2. 12--11. 28. 98. Η 118. 124. 185. Θ 115. 1 32. Παιονίδες γυναῖχες 4 33. Παιονίη Εἰ 18. 14. 98. Θ 118. Παιονική Η 124. Παίονες Μα»- τύης, Πίγρης

Παιονίη τῆς Ἀττικῆς Ε 62

Παιόπλαι Ε 156. Η 113

Παῖος πόλις Ζ 121

Παισὸς πόλιες Ε 111

Παῖτοι Η 110

Πάκχτυες Η 61. Πακχτυϊχῃ χώρη Γ 93.102, 4 44. Παχτυϊκὴ σχευή Ἢ 8ὅῦ .

Πακχτύὴη πόλις Ζ 86

Πακχτύης Δυδός 4 15δ8--101

Παχτωλὸς ποταμὸς Ε 101

Παλαιστίνη, Παλαιστῖνοι: Συρίη, Συροί

Παλέες 1 328. 81.

Παλλάδια 4 189

Παλλάς: νἱὰς ᾿Αϑηναίη

Παλληνεὺς Ἀμεινίηῃς Θ 84. 93. Παλληνίς: νἱὰς Ἀθηναίη

Παλλήνη Η 128. Θ 126, 128. 1 28. Παλληναῖοι Θ 128.

Πάμισος ποταμός Η 129

Πάμμων Σχύριος Η 188

Πάμφυλοι [4 28]. Τ 90. ἢ 91. Θ θδγ

Πάμφυλοι φυλὴ Δωριέων Ε 68

Πάν Β 145. 146, ἐν ᾿Αϑήνῳσε Ζ 106, 106. ΜΜένδης Αἰγυπτίων Β 42, 406. 140

Παναϑήναια Ε ὅθ

Παναίτιος ὃ Σωσιμένεος Τήνεος Θ 82

Πανδίων ὁ “ύχου πατὴρ Ἀ9η- γαῖος Α 118. Ἡ 92

Πανϑιαλαῖοει γένος Περσέων Α .125

νἱὰο

ΠΊΝΡΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

Πανίτης Μεσσήνιος Ζ ὕ2

Πανιώνια Α 148

Πανιώνιον ἱρὸν ἐν Μυχάλῃ Α 141 --ᾷἸ.43, 148. 110. Ζ 1

Πανιώνιος Χίος Θ 108. 106

Πανοπέες Θ 84. 8ῦ

Πάνορμος λιμὴν τῆς Μιλησίης Α 151]

Παντάγνωτος ὃ Αἰάχεος Σάμιος Γ 839

Πανταλέων ὃ Ἀλυάττεω Δυδός 4.92

Παντάρης ὁ Κλεάνδρου πατὴρ Γελῷος Η 1584

Παντιχάπης ποταμός 4 18. 19. ΑἹ. ὅ4

Παντίμαϑοι Τ' 92

Παντίτης Σπαρτιήτης Η 252

Παπαῖος: νἱὰς Ζεύς

πάπρακες Παιονικόν Ε 16

Πάπρημις πόλις Β ὅ9. θῶ. Γ 12. Παπρημίτης νομός Β Ἴι. 16

Παραιβάτης Σπαρτιήτης Ε 46

Παραλάται Σχύϑαι 4 6

Παραποτάμιοι Θ 88'

παρασαάγγῆς Περσιχός Β 6. Ε 53. Ζ 42

Παρηταχηνοὶ γένος Μήδων Α 101

Παρϑένιον ὄρος Ζ 10ῦ

Παρϑένιος ποταμός Β 104

Πάρϑοι Γ' 98. 111. Η 66

Παριχάνιοι Γ' 92. 94. Η θ8. 86

Πάριον πόλις Ε 111. Παριηνὸς Ἡρόφαντος

Πάρμυς ἡ Σμέρδιος Περσίς Γ' 88. Η 18

Παρνησὸς ὄρος Θ 21. 82. 3ὅ-- 91. 39. 7 851

Πάρος νῆσος Ε 31. Ζ 133---186. Πάριοι Ε 28. 29. Ζ 133---136. Θ θ1. 112. Πάριος λίϑος Γ 21. Ε 62. Πάριοι [᾿Αρχίλοχος], 4υ- σαγόρης, Τισίης. Παρίη Τιμώ.

Παρωρεᾶται 4] 148, Παρωρεῆται Θ 13

.-- Πασαργάδαι γένος Περσέων Α

128. Πασαργάδης Βάδρης

817

Πασικλέηῆς ὃ Φιλίστου ᾿ πατὴρ ὠβϑηναῖος) 1 91 πατὰ Σχυϑιχόν 4 110 Πάταιχοι Φοινιχήιοι Γ' 51 Πάταιχος ὁ Αἰνησιδήμου πατὴρ (Αχραγαντῖνος) Η 154 Πάταρα πόλις Α 182 Πατάρβημις Αἰγύπτιος Β 162 Πατιξείϑης αγος Γ θ1. 68 Πατιράμφης ὃ Ὀτάνεω Πέρσης Η 40

Πάτουμος πόλις Β 8

Πατρέες Α 14ῦ

Παυσανίης ὃ Κλεομβρότου Σπαρ- τιήτης 4 81. Ε 82. Θ 3. 110. 12, .13.21..28..45---41.50.58---δ1. θ0--Θ2. θ4.16.18---82. 81.888. 101

Παυσίχαι Τ' 92

Παύσιρις ὃ ᾿Αμυρταίου Αἰγύπτιος Γ 1ὅ

[Παυσοΐ]: νἱὰς Παυσίχαι

Παφλαγόνες Α 6. [28]. 12. Γ' 90. Η 12

Πάφος πόλις Η 19δ6. Πάφιοι 4η- μόνοος, Πενϑύλος

Πεδιέες Θ 838

Πειϑαγόρης Σελινοῦντος μού- γαρχος αὶ 46

Πειραιεύς Θ᾽ 8ῦ

Πειρήνη (κρήνη) Ε 92 β

Πεῖρος ποταμός Α 14

Πεισίφτρατος ὃ Νέστορος Ε' θῦ

Πεισίστρατος ὃ Ἱπποχράτεος ᾿Αϑηνέων τύραννος Α ὅ9---θ4. Ε δ. θὅ. 11. 91. 94. Ζ 85. 102. 1032. [6

Πεισιστρατίδαι Ε' θ2---θ6. 10, 90. 91.938. Ζ39. 94, 128. Ηθ. Θ ὅ2

Πελασγοί Α 51. Β δ0-- 52. 4 145. Ε 20. Ζ 13θ---140. Θ.44. Πε- λασγοὶ Αἰγιαλέες Η 94, ᾿Αρχά- δὲς 4.146. Πελασγιχὸν ἔϑνος Α ὅ0--ὅ8. Η 956. Πελασγίδες γυναῖχες Ζ138, Πελασγιώτιδες ΒΊ11ι, Πελασγίη ἡ λλας Β56. Πελασγικὰ πολίσματα Α δὅ1.

878

Πελασγικὸν τεῖχος ἐν ᾿Αϑήνῃσι Ε 64. νἱὰε Ἄντανδρος

Πέλλα πόλις Η 138

Πελλήνη πόλις Α 145

Πελοπίδης ᾿Αγαμέμνων Ἡ 109

Πελοπόννησος 41 ὅθ. θ1. 68. Β1Τ1. Γδ6θ.589.148. 4119. Ε42. Ζ8θα. 121. Η193.94.141..168, 168. 202. 228. Θ 81. 40. 48. 49. δὅ0. 51. 60. θὅ. 68. 10---Ἴ4. 19. 100. 141. 16. 9.26. 21. 39. 60. Πελοποννήσιοι Β117ι. 411.161, ΕἼ Ἴ4. 16. Ζ 9. Ἡ 131. 285. Θ 40. 44. 11. 12. 1ὅ. Ἴ9. 1 8. 19. 26. 13. 106. 114,

Πέλοψ Η 8. 11

Πενϑύλος ὃ Δημονόου Πάφιος Ἡ ι9ῦ

πεντάπολις Δωριέων Α144

Πέργαμον Πριάμου Η 43

Πέργαμος τεῖχος Πιέρων Η11

Περδίχχης ΜΜαχεδόνων βασιλεύς Ε 322. Θ 131---1.89 ,

Περίαλλα πρόμαντις Δελφῶν ΖΟθ

Περίανδρος ὃ Κυψέλου Κορίνϑου τύραννος 420. 28,24. Γ' 48--οὉ, Ε 92. 9ὅ

Περικλέης ὃ Ξανϑίππουλϑηναῖος Ζ 131

Περίλεως Σικυώνιος Ἱ 108

Πέρινϑος πόλις 4 90. Ε 3. Ζ389. Περίνϑιοι ΕἼ. Η 25.

περίοικοι “Δαχεδαιμόνιοι Ζῦὅ8. Η 234, 1 11, Ὀρνεῆται Θ 18

Πέρκχαλος ἡ Χίλωνος “άχαινα Ζ θὅ

Περχώτη πόλις Εὶ 111

Περραιβοί Η 128. 131. 132, 110. 188

Πέρσαι 4 ι,.. ἔϑνος Περσικόν Ἡ 85, τὸ Περσικόν Θ 18. στρα- τηγοὶ Περσικχοί 1 102. Περσὶς γλῶσσα Ζ329. Περσίδες γυναῖ- χες Γ ὃ. Ζ 41. Περσὶς χώρη Γ9Ί1. Η 8γ. 29. 59, Περσική Α 126. 4 39. δῶρον Περσιχόν 1 109. περσιστί Θ 85. 1 110.

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙ͂ΝΌΝ

Περσεῖδαι Α 128

Περσεὺς ὃ Δανάης Β91. Ζ 58. δ4. Η θ1. ι80

Περσέος σχοπιὴ Αἰγύπτου χῶρος ΒΒ.

Πέρσης ὃ Περσέος Ἠ6ι1. 150

Περφερέες ἐν Δήλῳ 4 88

Πέτρη δῆμος Κορίνϑου Ε 92

Πήδασος (ἢ πόλις Ε121, [Πήδασα Θ 104]. Πηδασέες Α 115. Ζ 20. [Θ 104. 105]. Πηδασεὺς ἙἬ ομό- τιμὸς

Πηλεύς Ἡ 191

Πήλιον ὄρος Δ 119. Η 129. 188. Θ 8. 12

Πηλούσιον (πόλμς) Β 15. 141. νἱὰε δάφναι. Πηλούσιον στόμα Νείλου Β 11. 36. 154, Ζ' 10. ταριχήια Πηλουσιαχά Β 15

Πηνειὸς ποταμός Η 20.128--- 130. 118. 182.

Πηνελόπη ἡ Πανὸς μήτηρ Β 145. 1460.

Πίγρης Παίων Εὶ 12

Πίγρης δ' Ὑσσελδώμου Καρ Ἡ 98

Πίερες Η 112. 18ὅ

Πιερίη (ἡ ἐν Μακχεδονίῳ) Ἡ 131. 111. Πιεριχὴ πίσση 4 198

Πίλωρος πόλις Η 122

Πίνδαρος Γ' 88

Πίνδος ὄρος Η 129

Πίνδος πόλις Α 6. Θ 43

Πιξώδαρος ὃ ἥαυσώλου Κινδυεύς Ε 118

πίρωμις Αἰγύπτιον Β 148

Πῖσα πόλις Β ἢ

Πίστυρος πόλες Ἡ 109

Πιτάνη πόλις Α 149

Πιτάνη δῆμος Σπάρτης 7' ὅ8. Πιτανητέων λόχος 1 ὅ8. Πιτα- νήτης λόχος 1 88. (Πικανήτης ἢ) Ἀμομφάρετος 11π|

Πιιταχὸς Μυτιληναῖος Α 21

Πλαχίη πόλις Α 1. Πλακιηνοί ΑὉ1

Πλάταια πόλις Θ ὅ0, Πλαταιαί

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

Ἢ 251.1 10. 25. 80. 81. 85. 39. 41, θ8ὅ, 12. 16. 18. 81. 8ῦ. 86. 89,

90. 100. 101. Πλαταιέες ΖΊ08.. ΘΊ. 44.'

111, 118. Η 182. 233, ὅ0. θ6. 7 1. 28. 81. 51, δ2. 61, 88, Πλαταιὶς γῆ 1 δ. 25. 36. 101. Πλαταιικὸς χῶρος 1 35. τὰ Πλαταεικά Θ 126. 138, Πλα- ταιέἕες ᾿Αείμνηστος, Αὐτόδικος, ἈΚλεάδης

Πλατέα νῆσος 4 151---153. 1686.

- 169

Πλείσταρχος ὁ Δεωνίδεω Σπαρ- τιητέων βασιλεύς 1010

Πλείστωρος ϑεὸς Ἀψινϑίων [119

Πλινϑινήτης κόλπος Β6

Πλυνὸς λιμὴν “ιβύης Δ 108

Ποικίλης ὁ Μεμβλιάρου πατὴρ Φοῖνιξ 4 141

Πολιάδης ὃ Ἀμομφαρέτου πατὴρ Σπαρτιήτης 1 δὃ

Πολίχνη ἡ Χίων Ζ 26

Πολιχνῖται Κρῆτες Η 110

Πολύας Ἀντικυρεύς Θ 21

Πόλυβος Σιχυῶνος βασιλεύς ἘθΊ

Πολύδαμνα Θῶνος παράχοιτις Αἰγυπτίῃ Β 116

Πολυδέχτης ὁ Πρνυτάνιος Σπάρ- τῆς βασιλεύς Θ 191

Πολύδωρος δ Κάδμου Ε ὅ9

Πολύδωρος ὁ Ἀλχαμένεος Σπάρ- της βασιλεύς Η 204

Πολυχράτης ὃ Αἰάχεος Σάμου τύραννος Β 182. Γ' 39---46. 54. ὅθ. 51. 120---126, 128, 131, 132. 139---142

Πολύχριτος ὃ Κριοῦ πατὴρ Αἱ- γιγνήτης Ζ ὕ0. 18

Πολύχριτος ὃ Κριοῦ Αἰγινήτης Θ92.9358.ϑὃ ὁ

Πολύμνηστος ὁ Βάττου πατὴρ Θηραῖος 4 160, 1585

Πολυνείχης ὁ Θερσάνδρου πατὴρ Θηβαῖος 4 141. 2 52. 1 21

Ποντιχὰ ἐμπόρια 4 324

ποντιχὸν δένδρεον 4 28

879

Πόντος: νἱὰς Εὔξεινος πόντος Πόρατα ποταμός 4 48 Ποσειδέων Β΄43.50. Η129. Θ ὅδϑὅ. Ἑλικώνιος ἐν Μυχαλῃ Α 148. ἐν Ισϑμῷ Θ 128.1 81, ἐν Πο- τιδαίῃ Θ 129. σωτήρ Ἡ 192. Διβύων Β ὅ0. 4 180.188. Σαυ- ϑέων Θαγιμασάδας 4 ὅ9 Ποσειδωνιήτης Α 161 Ποσειδώνιος Σπαρτιήτης 1 11. 86 Ποσιδήιον πόλις Γ' 91 Ποσιδήιον (πόλις) Η͂ 11 Ποτίδαια πόλις Η 128. Θ΄121. 128. Ποτιδαιῆται Θ 12θ--129. 1 28. 91

τῶν Ποτνιέων ἱρὸν ἐν Μυχάλῃ 191 Πραίσιοι Κρῆτες Η 110. 111 Πρασιὰς λίμνη Ε 15---1 Πρηξάσπης ὃ Ἀσπαϑίνεω Πέρ- σης Η 91 Πρηξάσπης Πέρσης Γ' 80. 84. 35. 62. 63. θ6. 14---10. 18 Πρηξίλεως ὃ Ξειναγόρεω πατὴρ Ἁλικαρνησσεύς 1107 Πρηξῖνος Τροιζήνιος Η 180 Πρίαμος Α ὃ. 4. Β120. Η 43 Πριήνη πόλις Α 142. Πριηνέες Α 1ὅ. 161. Ζ8. Πριηνεὺς Βίας Πρινητάδης ὄ Δημαρμένου Σπαρ- τιήτης Ἐ 41 Προχλέης ὃ ἀριστοδήμου Σπάρ- της βασιλεύς 4 141. 2 ὅ2. Θ 181 Προκλέης Ἐπιδαύρου τύραννος Γ 50--52 Προχόννησος (πόλις) 4 14. 1ῦ. Ζ 33. Προκοννήσιοι “Ἀριστέης, Καὐστρόβιος, Μητρόδωρος Προμένεια Δωδωναίων ἱρείη Β δὅ Προμηϑεὺς ὃ Ἀσίης πατήρ 24 4ῦ Προναίη: νἱὰς ᾿Αϑηναίη Προποντίς 4 8ὅ. Ε 122 Προσωπῖτις νῆσος ΚΒ 41. 10 Προτοϑύης ὃ ΜΜαδύεω πατὴρ Σκχυϑέων βασιλεύς Α 108 πρυτάνιες τῶν ναυχράρων ἔν ᾿Αϑήνῃσι Εὶ Ἴ1

580

Πρύτανις ὃ Εὐρυφῶντος Σπάρτης βασιλεύς Θ 151

Πρωτεσίλεως ὃ Ἰφίκλου Η 33.1 110. 120

Πρωτεὺς Μεμφίτης Αἰγύπτου βασιλεύς Β΄112. 114--110. 118. 121.

Πτερίη χῶρος Συρίων Α 710. Πτέριοι Α 16

Πτῷον ἱρὸν Ἀπόλλωνος Θ 8

ἤΠτῷος: Υἱὰο Ἀπόλλων

Πυϑαγόρης ὃ Μνησάρχου Σάμιος Δ 9ὅ. 9θ0. Πυϑαγόρεια Β 81

Πυϑαγόρης Μιλήσιος 4 9ὅ

Πυϑέης ὁ Ἰσχενόου Αἰγινήτης Η 181. Θ 92

Πυϑέης ὁ ἠάμπωνος πατὴρ Αἷ- γινήτης 1 18

Πύϑερμος Φωχαεύς Α 152

Πύϑης ὁ Νυμφοδώρου πατὴρ Ἀβδηρίτης Η 181

[Πύϑια Ζ 122]

Πυϑίη Δελφῶν Α 13. 19. 4. 49. δῦ. θ8ὅ---ΟἹ. 85. 91. 161, 114. Γ' 51. ὅ8. 4 18. 180. 151. 156---151. 1601, 168. 164, αὶ 49. θ9, 66. 61. 19. 82. 90. 92. Ζ 84. 98. 52---51. 66. 15. 11. 8θ. 128. 185. 139, Η 140. 142. 148. 169, 111. 220, Θ 51. 1 338. Πυϑίαι Ἀριστονίχη, Περίαλλα

Πύϑιοι Σπαρτιητέων Ζ 51

Πύϑιος ὁ! Ἄτυος “υδός Η 21---29. 98. 39

Πυϑογένης Ζαγχλαῖος Ζ 23

Πυϑὼ πόλις Α 84

Πυλαγόροι Ἡ 218. 214

Πύλαι Η 201

Πυλαίη Η 218

Πύλιοι Ε 65, Καύχωνες Α 141

Πύλος (πόλις) 1 84

Πύλος τῆς “αχωνιχῆς Η 108

πῦρ ϑεὸς Περσέων Α 131. ΓΊ1θ

Πύργος πόλις 4 148

Πυρετὸς ποταμός 4 48

Πυρήνη πόλις Β 38

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝΜ

Πώγων λιμὴν Τροιζηνίων Θ 42 πώρινος λίϑος Εἰ θ3

ῥαδινάχη Περσικόν Ζ 119

Ῥαμψίνιτος Αἰγύπτου βασιλεὺς

Β. 121. 122, 124

Ῥήγιον πόλις Α 1066. 161. Ζ 33.

Ῥηγῖνοι Η 110. 111. Ῥηγῖνος Ἀναξίλεως. Ῥηγίνη Κυδίππη

Ῥηναίη νῆσος Ζ 91

Ῥοδόπη ὄρος 4 49. Θ 116 Ῥόδος νῆσος Α 114. Β118. Ἡ ι83 Ῥοδῶπις Θρήισσα Β 134. 35 Ῥοῖχος ὁ Φίλεω Σάμιος Γ' 60 Ῥοίτιον πόλις Η 43

Ῥύπες πόλις Α 14ὅ

Σαβαχῶς Αἰϑιόπων βασιλεύς Β 191. 139. 152

Σάβυλλος Γελῷος Η 154

Σαγάρτιοι γένος Περσέων Α 135. Γ 98, Η 8ῦ

Σαδυάττης ὃ Ἄρδυος Δυδῶν βα- σιλεύς Α 10. 18. 18

Σαις πόλις Β28. ὅ9. 62. 180. 163. 109.110. 115, 110. Γ16. Σάϊξται Β 109. Σαΐτης νομός Β 152. 165. 169. 112. Σαΐτιχον στόμα Νείλου Β 11, Σαΐτης Ἄμασις

Σάχαι 4 188. Γ' 98. Ζ 118. Η.9. 64. 184. 131. 11. 118, Ἀμύργιοι Η θά4

Σάλαμις νῆσος Η 90. 141---143. 106. 108. Θ 11. 40---42. 46. 49. 56. δ1. 60. 64, 6ὅ. 70. 74. 16. 78. 82. 86. 89. 90. 98ὅ---97. 121. 122. 1260. 130..18-- 6.19. ἡ Σαλαμενίη (γη) Θ 94

Σάλαμις πόλις Κύπρου 4 162. Ε 104. 108. 1158. Σαλαμένιοι ΕΠ04. 110. 118, 115. Θ11. Σα- λαμινέων πεδίον Ε 110. Σαλα- μίνιοι Γόργος, Εὐέλθων, Ὀνή- σιλος, Σίρωμος, Φιλάων, Χέρσις

ΣαληΣαμοϑρηικίη πόλιες Η 89

Σάλμοξις Γετέων δαίμων 4 94----90

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝΜ

Σαλμυδησσὸς (αἰγιαλὸς) Θρηίχων Δ 93

Σάμιος ὃ Ἀρχίεω Σπαρτιήτης 1' δῦ

Σαμοϑρήικες Βὕϊ. Θ 90. Σα- μοϑρηίχη Β δῖ. Ζ 41. Θ 90. Σαμοϑρηιχίη νηῦς Θ 90. Σα- μοϑρηίχια τείχεα Η 108. νἱάς Ζώνη εἰ Σάλη

Σάμος νῆσος εἰ πόλις Α, Ἴ0. 142. 148, Β΄148. 182. 17 39, 43--- 49, 54---56, 569. 60. 120--128. 131, 1389, 140, 142---144, 146, 148--- 180. 4 43. 95. Ζ 14. 28. 9ὅ. Θ 180. 132. 1 90. 106, Σάμιοι 4 10. 142, Β 118. 1 45---19. ὅ4, δὅ. 81--00, 125. 142, 140. 1417. Δ 43. 1ὅ2. 162---164, Ε' 99. 112. Ζ8. 13. 14. 28---25. Η 104. Θ 8ὅ. 1 92. 99. 1038. 106. ἡ Σαμίη (γῇ) Α. 10. 1 96. Σαμίων φυλὴ Αἰσχριωνίη Γ' 26, Σαμίη νηῦς Δ 162. Σάμιος πῆχυς Β 108. Σάμιοι ᾿Αϑηναγόρης, Αἰάκης, Ἀνδροδάμας, Ἀρισταγόρης, Ἀρ- χεστρατίδης, Ἡγησίστρατος, Ἡφαιστόπολις, Θεόδωρος, Θεο- μήστωρ, Θρασυχλέης, Ἰάδμων, Ἱστιαῖος, Κωλαῖος, Λάμπων, “Δυχάρητος, Μαιάνδριος, αν- δροχλέης, Μνήσαρχος, Ξάνϑης, Παντάγνωτος, Πολυχράτης, Πυ- ϑαγόρης, Συλοσῶν, Τελέσαρ- χος, Τηλεχλέης, Φύλαχος, Χα- ρίλεως

σὰν Δωριέων Α 1389

Σαναχάριβος Ἀσσυρίων βασιλεύς Β 141

Σάνδανις Λυδός Α Ἴἰ

Σανδώχης ὃ Θαμασίου Πέρσης Ἢ 194. 19θ

Σάνη πόλιες Η 32, 123

Σαπαῖοι Ἡ 110

Σαπφὼ ἡ Σκχαμανδρωνύμου Μυ- τιληναίη Β 8Ὁ

Σαράγγαι Γ' 93. 111. Η 61

981

Σαρδανάπαλλος Νίνου βασιλεύς Β 1τὅ0

Σάρδιες πόλις 41. 18. 69. 10. 18. "1-Ἴ9. 84. 8ὅ. 141, 1582--1δ7, Β΄106. 18. 48. 49. 126. 128. 129. Δ 456. Ε11---18. 28. 24 81, 58. 54. 18. 96. 99---102.105.106. 108. 1160. 122. 128, Ζ1. 4. ὅ. 30. 42. 101.125. ΗΠ1.8.11. 20.381. 32.581. 41. 43. 571. 88. 145, 146. Θ 10ὅ. 106.111. 13.101. 108. Σαρδιη- γὸν ἄστυ 480. Σαρδιηνὸς χῆρυξ Α 22. 83

Σαρδὼ νῆσος Α110. Εὶ 106. 124. Ζ 3. Σαρδόνιοι Η 1θδ. Σαρδό- γιον πέλαγος 4 106. Σαρδωνι- κὸν λίνον Β 10

Σαρπηδονίη ἄχρη Ἡ ὅ8

Σαρπηδών Α 118

Σάρτη πόλις Η 122

Σάσπειρες Α 104. 110. ΤΠ 94. Δ 91. 40. Η 19

Σατάσπης ὃ Τεάσπιος Πέρσης 443

Σάτραι Η 110---112.

σατραπηίη ἀρχὴ Περσέων Α 192. Γ' 89

Σατταγύδαι Γ' 91

Σαύλιος ὃ Γνούρου Σχυϑέων βα- σιλεύς Δ 16

Σαυρομάται 4 321. 51. 102. 110. 110.111. 119, 120. 122. 128. 136. Σαυρομάτις χώρη 4 133

Σεβεννύτης νομὸς Αἰγύπτου Β 166. Σεβεννυτιχκὸν στόμα Νεί- λον Β 11. 188

Σεϑῶς Αἰγύπτου βασιλεύς Β141

[Σέλδωμος] : νἱὰς Ὑσσέλδωμος

Σελήνη Αἰγυπτίων Β 41, Μιβύων Δ 188, Περσέων Α 181. Η 51

Σελινοῦς πόλις Ε 46. Σελινού- σιοε Ε 486. ΣΣελινούσιος Πει- ϑαγόρης

Σεμέλη ἡ Καδμου Β 1458. 146

Σεμίραμις Βαβυλῶνος βασίλεια Α 184. αἱ Σεμιράμιος πύλαι ΤΠ 1τὉὅ

882

Σερβωνὶς λίμνη Β 6. Τ' ὃ

Σερίφιοι Θ 40. 48

Σερμύλη πόλις Η 122

Σέρρειον ἄχρη Η ὅ9

Σέσωστρις Αἰγύπτου βασιλεύς Β 102--104, 10θ6---108. 110. 111.

ες 187 Σηλυμβρίη πόλις Ζ 88

Σήπεια χῶρος Τίρυνϑος Ἡ ΠἸ

Σηπιὰς ἀχτή Η 183. 186. 188.190. 191. 195. Θ 66

Σηστὸς πόλις Δ 148. Η 33. Ἰ8. 1 114---116. 119

Σίγγος πόλις Η 122

Σίγειον πόλις 4 88. Ε θῦ. 91. 94. 96

σίγμα Ἰώνων Α 139

Σιγύνναι Ε 9

σιγύνναι Κυπρίων, Διγύων Ἐ 9

Σιδὼν πόλις Β 110. 161. Γ 136. Σιδώνιοι Η 44. 96. 99. Θ 61. 08. Σιδώνιοι Ἄνυσος, Τετρά- μνηστος. Σιδωνίη νηῦς Η 100. 128. Σιδονίηϑεν Β 110

Σιϑωνίη Ἡ 128

Σιχανίη Η 110

Σίχας ὃ Κυβερνίσχου πατὴρ 4“ὑὐ- κιος Η 98

Σικελοί Ζ 22. 28. Η 1δὅ. Σικελίη Α 24. Ε 43. 406. Ζ 11. 22-.--24. Η 148. 153. 156. 161. 1θ8---168. 20ὅ. Θ 8

Σίχιννος οἰχέτης Θεμιστοχλέος Θ Ἰὅ. 110

Σιχυὼν πόλις Α 145. ΕΘΊ. ΖΊ12θ. Σικυώνιοι Ε θ1. θ8. Ζ 92. 129. Θ΄. 48. 12. 1 28. 31. 102. Σι- κυώνιοι Ἀνδρέης, ἀριστώνυμος, Κλεισϑένης, ύρων. Σικυωνίη Ἀγαρίστη

Σιληνός Θ 138, Μαῤσύης Η 26

Σιμωνίδης ὃ Δεωπρέπεος Κήιος Ε 102. Η 228

Σίνδοι Δ 238. ἡ Σινδιχή 4 868

Σίνδος πόλις Ἡ 133

Σινώπη πόλις Α Ἴ6. Β34. Δ 12

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

Σιοὺφ πόλις Β 112

Σιριοπαίονες ΗΕ 1ὅ

Σῖρις πόλις ἡ ἐν Ἰταλίῳ Θ 63. Σιρῖται Ἄμυρις, Δάμασος

Σίρις πόλις ἡ ἐν Παιονίῳ Θ 115

Σιρομίτρης ὃ Οἰοβάζου Πέρσης Η θ8. 19

Σίρωμος ὃ Βὐέλθοντος Σαλαμί- γιὸς Ε 104

Σίρωμος ὃ Ματτῆνος πατὴρ Τύ ριος Ἡ 98

Σισάμνης ὃ Ὀτάνεω πατὴρ Πίρ σης Ε 20

Σισάμνης ὃ Ὑδάρνεος Πέρσης ἢ 66

Σισιμάχης Πέρσης Ε 121

Σιτάλκης ὃ Τήρεω Θρηΐχων βα- σιλεύς 4 80. ἢ 151

Σίφνος νῆσος 1' 51. 58. Σίφνιοι ΓΙ 51. ὅ8. Θ 46. 48

Σχαῖος ὃ Ἱπποχόωντος Θηβαῖος Ε 00

Σχάμανδρος ποταμός Ε θὅ. ΗΒ

Σχαμανδρώνυμος ὃ Χαράξου πα- τὴρ Μυτιληναῖος ΒΕ 135

Σκχαπτησύλη χῶρος Θασίων Ζ 8

Σχίαϑος νῆσος Η 116. 110. 18). 88. Θ 7. 92

Σκίδρος πόλις Ζ 21

[Σκίος]: νυἱὰθ Κίος

Σκχιρᾶς: νά ᾿Αϑηναίη

Σκχιρωνὶς ὁδός Θ Τὶ

Σχίτων οἰχέτης Δδημοκήδεος Γ 15)

Σχιώνη πόλις Η 128. ΣΣχιωναῖοι Θ 128. " Σχιωναῖοε ΣΣχυλλίης, Τιμόξεινος

Σχολοπόεις χῶρος ἔν Μυχαάλῃ! 91

Σχόλοτοι Σκχύϑαι 4 ὃ

Σκχοπάδαι Ζ 121

Σχύϑαι Α 1ὅ. 13. 103---.106.. 130. Β 103. 110. 161. Γ 184. 41... --142. Ε. 24. 21. Η 53. 64. ἀρο- τῆρες 411. βασιλήιοι 4 320. 21. ὅθ. δ1. ὅ9. 11. γεωργοί 41. 19. 88. 84, νομάδες Α 15. 13,

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝΜ

14, 4 δῦ. Ζ 40. 41. 84. Σχυ- ϑιχὸν ἔϑνος 4 18. 20. 46. Σχυ- ϑίη 4 8. 11. 99. Σχυϑιχὴ (χώρη) Β 22. Δ. 12. 21. 28. 48. 49. 51. 82. 58. 61. 76. 99---101. 123 -- 125. 129. 130. 139. Σκυϑικὴ γλῶσσα 4 108, φώνη 111. δίαιτα 4 18. δῶρα 4 134. ἐσθής 4 33. 100. ἱππότης 4 136. νόμοι 4 101. ποταμοί 4 ὅ8. στολή 4 Ἴ8. σχυϑιστί Δ 21. ὅ2. ὅ9. Σχύϑαι Ἀνάχαρσις, Ἀριαπείϑης, Ἀριάν- τας, Ἁρπόξαϊς, Γνοῦρος, Ἰδᾶν- ϑυρσος, Κολαξαΐς, “Διπόξαΐς, “Δύχος, Μαδύης, Ὀχταμασάδης, Ὄριχος, Προτοϑύης, Σαύλιος, Σχύλης, Σχώπασις, Σπαργα- πείϑης, Ταάξαχις, Ταργιτάος. Σχυϑὶς Ὀποίη

Σχύϑης ὁ Ἡραχλέος 4 10

Σχύϑης ὃ Καδμου πατὴρ Ζαγ- χλαίων μούναρχος Ζ 323. 24. Η 1θ8

Σχυλάχη πόλις Α 81

Σχύλαξ Καρυανδεύς 4 44

Σχύλαξ ῆύνδιος Ε 88

Σχύλης ὃ Ἀριαπείϑεος Σχυϑέων βασιλεύς 4 16. 18--80

Σχυλλίης Σχιωναῖος Θ 8

Σχύριος Πάμμων Η 183

[Σχυρμιάδαι!: νἱὰς Κυρμιάναι

Σχῶλος τῆς Θηβαΐδος 1 1ὅ

Σκχώπασις Σχυϑέων βασιλεύς Δ 120. 128

Σμέρδις ὃ Κύρου Πέρσης Γ' 80. 92. 60. θ2. 68, θ8---69. 11. 14, 1ὅ. 88. Η 18

Σμέρδις ὁ Μάγος Περσέων βασι- λεύς Τ' θ1--68. θὅ. θ1---80. 88

ΣΣμερδομένης ὃ Ὀτάνεω Πέρσης Η 82. 12]

Σμίλα πόλις Η 133

Σ μινδυρίδης ὃ Ἱπποκράτεος Σὺυ- βαρίτης Ζ 121

Σμύρνη πόλις Α 14. 16. 94, 149.

.. 180. ΒΊΟ0θ, Σμυρναῖοι 4.143,180

888

Σόγδοι Γ' 98. Η 66

Σολόεις ἀχρωτήριον Β 81. 4 48

Σόλοι πόλις Ε 11. Σόλιοι Ε 110. 118

Σόλυμοι Α 113

Σόλων ἈΑϑηναῖος 4 29--34. 80. Β,΄11|. Ε 118

Σούνιον τῆς Ἀττικῆς Ζ 81. 90. 115. 116. Θ 121. Σουνιακὺς γουνός 4 99

Σοῦσα πόλις Α 188. Γ' 30. 64. θὅ. 10. 129, 181. 140, 4 838. 84. 91, Καὶ 24. 25. 80. 82. 35, 49, δ2, 84, ΖΊ1. 20. 80. 119. ἢ ὃ. 6. 58. 188. 130. 151]. 152. 239, Θ 84. 99. 1 108

Σπαχὼ Μηδὶς Α 110

Σπαργαπείϑης Ἀγαϑύρσων βα- σιλεύς 4 18

Σπαργαπείϑης Σχυϑέων βασιλεύς Δ 10

Σπαργαπίσης ὃ Τομύριος Μασ- σαγετέων βασιλεύς Α 211, 218

Σπάρτη πόλις Α θῦ... Σπαρτιῆ- ταε 4 θῦ.. Σπάρτης δῆμος Πιτάνη Τ' ὅδ, φυλὴ Αἰγεῖδαι Δ 149, Σπαρτιητιχὴ τάξις 1 29

Σπερϑίης ὁ Ἀνηρίστου Σπαρτιή- τῆς Η 134, 131

Σπερχειὸς ποταμός Η 198. 228

σποῦ Σχυϑιχόν 4 21

Στάγειρος πόλις Η 1.1

Στεντορὶς λίμνη Ἡ ὅ8

Στενύχληρος Μεσσηνίων 1 δά

Στησαγόρης ὃ Κίμωνος ᾿Αϑηναῖος

, 2 84. 38. 108

Στησήνωρ Κουρίου τύραννος Εὶ 113

Στρατόπεδα χῶρος Αἰγύπτου Β 1584

στρατόπεδον Τυρίων χῶρος Αἴ- γύπτου Β 112

Στράττις Χίου τύραννος 4 138, Θ 132

Στρούχατες γένος Μηόδων 4 101

Στρύμη πόλις Η 108. 109

884 ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΜ

Στρυμονίης ἄνεμος Θ 118 Στρυμόνιοι Βιϑυνοί Ἡ 1

Σερυμὼν ποταμός 4 θ4. Ε 1.

18, 23. 98. Η 24. 25. 15. 101. 118---116. Θ 115. 118. 120

Στυγὸς ὕδωρ Ζ 14

Στυμφαλὶς λίμνη 2 16

Στυρέες Ζ 101. Θ 1. 46. 1 28. δ

Σύαγρος Σπαρτιήτης Ἡ 158. 159, 1600

Σύβαρις πόλις Ε 44. Ζ 21. 121. Συβαρῖται Ε 44. 45. Συβαρι- τικὸς πόλεμος Ε 45. Συβαρῖ- ται Ἱπποχράτης, Σμινδυρίδης, Τήλυς

Συέννεσις Κίμξ 4 Ἴ4. Ε 118, ὃ

. Ὡρομέδοντος Ἡ 98

Συήνη πόλις Β 28

Συλέος πεδίον Η 11

Συλοσῶν ὃ Αἰάχεος Γ' 39. 139--- 141, 144, 1460, 1417, 149. Ζ 13. .28

Σύμη γῆσος Α 114

Σύργις ποταμός 4 128. νἱᾶο Ὕργις

Συρήχουσαι πόλις Ἡ 1584--1581. Συρηχόσιοι Γ 1258. Η 184. 188. 169. 161. 161. Σνρηχόσιος μη- τρόϑεν Ἀμίλχας

Συρίη Β 12. 20. 116. Γ΄ θ. 62. θ4. Ἡ 89. ἡ Παλαιστίνη Α 10. Β 106, Γ' 91. 4 89. Σύριοι Καπ- παδόχαι Α 8. Ἴ2. 16. Β104, “' 90. Καὶ 49. Η Ἴ2, οἱ Ἀσσύριοι Η 68. Σύροι Β 12. 80. 169. Γ' 91; οἱ Παλαιστῖνοι Γ'' ὅ, οἱ ἐν τῇ Παλαιστίνῃ ΒΊ04, Η 89. Συ- ριηγενὲς ἃ ἅρμα Η 140

Σύρτις Β 832. 150. 4 169. 173

Σφενδαλέες (δῆμος τῆς Ἀττιχῆς) 11

σχοῖνος μέτρον Αἰγύπτιον Β6

Σωχλέης Κορίνϑιος Ε' 92. 98

Σωσιμένης ὃ Παναιτίου πατὴρ. Τήνιος Θ 82

Σώστρατος ὃ Δαοδάμαντος Αἱ. γινήτης Δ 152

Σωφαάνης ὃ Εὐτυχίδεω ᾿Αϑηναῖος 2 92. 1 18--τὉ

Τάβαλος Πέρσης Α 158. 1584. 161

Ταβιτί: νἱὰς Ἱστίη

Ταίναρον τῆς “Δαχωνικῆς Α 2). 24. Η 108

Ταλαὸς ὃ Ἀδρήστου πατὴρ Ἀρ- γεῖος Εὶ 61

Ταλθύβιος Σπαρτιήτης Ἡ 134. 181. Ταλθυβιάδαι Η 1834

[Ταμύνα!]: νἱᾶς Τέμενος

Τάναγρα πόλις 1 15. 8ὅ. 48. Τα- γναγραῖοι ΕἼ9. Ταναγριχη μοῖρα Ε 51

Ταναϊς ποταμός 4 20. 21. 45. 41. 100. 115. 110. 120. 122. 128

Τανίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 168

Τάξαχις Σχυϑέων βασιλεύς 4 120

Τάρας πόλις Α 24. Γ 136. 138. 499. Ταραντῖνοι Γ΄ 1588. Η 110. Ταραντῖνος Τίλλος

Ταργιτάος ὃ Διός τε καὶ Βορυ- σϑένεος Σχυϑέων βασιλεὺς 4 ὅ, 1

Ταριχεῖαι τῆς Αἰγύπτου Β 113

Ταρτησσὸς (πόλις) Α 168. 4 152. Ταρτήσσιοι 4 168. Ταρτήσσιαι γαλαῖ 4 192. Ταρτήσσιος Ἀρ- γανϑώνιος

Ταῦροι 4 99. 100. 102. 108. 119. ἡ Ταυρική Δ 20. 99---101. Ταυ- ρικὰ ὄρεα 4 ὃ

Ταύχειρα πόλις Δ 11|

Ταχομψὼ νῆσος Β 29

Τέαρος ποταμός 4 89--91

Τέασπις ὃ Σατάσπεος πεατὴρ Πέρσης Δ 48. Η 9.1 16

Τεγέη πόλις Α θθ:--θ8, Ζ 12. 105.

Η110.1 838. 31. Τεγεῆταε Α͂ θῦ.

Ἢ 202.120. 28. 81. 85. 58. 56. 59---62. 10. ΤΙ. 88. οὖροε Τε- γεητικοί Θ 124, Τεγεῆταε Ἔχε- μος, Ἠέροπος, Φηγεύς, “Χίλεος

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝΌΜ

Τεϑρώνιον πόλις Θ 38

Τείσπης ὃ Ἀχαιμένεος Πέρσης Ηι

Τεΐίσπης ὃ Κύρου Η 1ἴ

Τελαμών Θ θ4

Τελέσαρχος Σάμιος Π' 148

Τελλιάδαι Ἠλεῖοι 1 31

Τελλίης Ἠλεῖος Θ 21

Τέλλος ᾿Αϑηναῖος Α 30

Τελμησσέες Α 18. 84

Τέμενος τῆς Ἐρετρικῆς χώρης Ζ 101

Τέμπεα τῆς Θεσσαλίης Ἡ 118

Τένεδος νῆσος Α 151. Ζ 581. 41

Τερμερεὺς Ἱστιαῖος Ε 31

Τερμίλαι Α 118. Ἡ 92

Τετράμνηστος ὃ Ἀνύσον Σιδώ- γιὸς Ἡ 98

Τευϑρανίη Β 10

Τευχροί Β 118. Ε 18. 122. Η 20. 43, 15, Τευχρὶς γῆ Β 118. Τευ- κρὸς Ἀλέξανδρος

Τέως πόλις Α 142. 110. Β 118. Τήιοι 4 168. Ζ 8. Τήιος Ἄνα- χρέων

Τηλεβόαι Ε ὅ9

Τηλεχλέης ὃ Θεοδώρου πατὴρ Σάμιος Π' 4ἰ

Τήλεχλος ὃ Ἀρχέλεω Σπάρτης βασιλεύς Η 204

Τηλέμαχος Β 116

Τηλίνης Τελῷος Η 158

Τήῆλος νῆσος Η 1588

Τήλυς Συβάριος βασιλεύς Ε 44 41

Τήμενοφ Ἀργεῖος Θ᾽ 131. Τημενί- δαι Θ 137

Τῆμνος πόλις Α 149

Τῇνος νῆσος Δ 38. Ζ 91. Τήνιοι 4 838. Θ 82. 83

Τήρης ὃ Σιτάλχεω πατὴρ Θρηίΐ- χων βασιλεὺς 4 80. Η 131

Τήριλλος ὃ Κρινίππου ἽἹμέρης τύραννος Η 16

Τηΐγετος 4 148. 1486. 14 -"

Τιάραντος ποταμός 4 48 Ἡοτοάοίυ8 11,

88

Τιβαρηνοί Π' 94. Η “8

Τίβισις ποταμός 4 49

Τιγράνης ὃ Ἀρταβάνου Πέρσης Ἢ 62. Θ 20.1 96. 102

Τίγρης ποταμός Α 189. 198.ὄ Β 150. Εἰ ὅ2. Ζ 20

Τίϑαιος ὃ Δάτιος Μῆδος Η 88

Τιϑορέα Παρνησοῦ χορυφή Θ 32

τίλωνες Παιονικόν Ε 16

Τιμαγόρης ὃ Τιμώναχτος ἈΑύ- πριος ἢ 98

Τίμανδρος ὃ Ἀσωποδώρου πατὴρ Θηβαῖος 1 69

Τιμαρέτη Δωδωναίων ἱρείη Β δῦ

Τιμηγενίδης ὃ Ἕρπυος Θηβαῖος 1 38. 860. 81

Τιμησίϑεος Δελφός Ἦ 12

[Τίμνης}: υἱᾶα Τύμνης

Τιμόδημος ᾿Αϑηναῖος Θ 12ὅ

Τιμόξεινος Σχιωναῖος Θ 128

Τιμὼ Παρίη Ζ 134. 188

Τίμων ὃ Ἀνδροβούλου Δελφός ΗἩ 141

Τιμῶναξ ὃ Τιμαγόρεω Κύπριος Η 98

Τίρυνς πόλις Ζ 11. 88. Η 131. Τιρύνϑιοι 1 28. 81. Τιρυνϑίη χώρη Ζ 16

Τισαμενὸς ὃ Θερσάνδρου Θη- βαῖος 4 141. Ζ ὅ2

Τισαμενὸς ὁ Ἀντιόχου Ἠλεῖος 1 39---86

Τίσανδρος ὃ Ἱἱπποκλείδεω πατὴρ Ἀϑηναῖος Ζ 131---129

Τίσανδρος ὃ Ἰσαγόρεω πατὴρ ᾿ϑηναῖος Ε 66

Τισίης ὃ Δυσαγόρεω πατὴρ Πά- ριος Ζ 183

Τιταχὸς ᾿ϑηναῖος 1 18

Τίτορμος Αἰτωλός Ζ 121

Τμῶλος ὄρος 4 84. 98. Εα 100. 101

Τόμυρις Μασσαγετέων βασίλεια Α 20ῦὅ. 212. 214

Τορώνη πόλις Η 32. 122. 1521. Τορωναῖος Κριτόβουλος

20

886

Τραπεζοῦς πόλις Ζ 121

Τράσπιες Σχύϑαι Δ 6

Τραῦος ποταμός Η 109

Τραυσοί Ε ὃ. 4

Τρεῖς χεφαλαὶ Κιϑαιρῶνος 1 39

τρηχέη χερσόνησος 4 99

Τρηχὶς γῆ Ἡ 116. 203, Θ 21. 66, πόλις Η 199. 201. Τρηχίνιοι Η 115. 211. 2286. Τρηχινίη γ, Η 199. 201, Θ 31. Τρηχίνιαι πέ- τραι Η 198. Τρηχίνιοι Αϑηνά- δης, Ἐπιάλτης

Τριβαλλιχὸν πεδίον Δ 49

Τριόπιον ἄκρη Α 114. 4 88. Η 168. Τριοπιχὸν ἱρόν Α 144

Τριόπιος: νἱὰς ἀπόλλων

Τριταιέες πόλις Α 14

Τριτανταίχμης ὃ Ἀρταβάζου Πέρ- σης Α 192

Τριτανταίχμης ὃ Ἀρταβάνου Πέρ- σης Ἡ 82. 121

Τριτέες πόλις Θ 38

Τρίτων 4 119. 188

Τρίτων ποταμός Δ 118. 191

Τριτωνὶς λίμνη 4 118---.180. 186 --88

Τροίζην πόλις Θ 41. 42. Τροι- ζήνιοι Γ' 59. Η 99. Θ 1. 42. 43. Ἴ2.1 28. 31. 102. 106. Τροιζη- γνέίη νηῦς Η 119. 1800. Τροιζή- γιος Πρηξῖνος

Τροίη πόλις Δ 191. Ε 13. ἢ 91. 111, Τρῶες Β 120. Τρφὰς γῆ Ε 320. 122. τὰ Τρωικά ΒΒ 14ῦ. Ἡ 20. 111. Τρωικοὶ πόνοι 1 21. Σίγειον τὸ Ἰρωιχόν 4 38

Τροφώνιος Α 460. Θ 138

τρωγλοδύται Αἰϑίοπες 4 188

Τυδεὺς Ε 6

τυχτὰ Περσιχόν 1 110

Τύμνης ὁ Ἀριαπείϑεος ἐπίτροπος Δ1θ

Τύμνης ὃ Ἱστιαίου πατηρ Κάρ Ε81.ἢΗ 98

Τυνδάρεως ὁ Ἑλένης πατήρ Β 112

ΙΝΘΕΧ ΝΟΜΙΝΌΜ

Τυνδαρίδαι 4 146. Εὶ Ἴδ. 1 13 Τύρης ποταμός Δ 11. 41. 51. 52. 82.

Τυρῖται 4 58

Τυρόδιξα πόλις Ἡ 28

Τύρος πόλις Α 3. Β 44. Τύριοι Β΄112. 161. Θ 61. Τύρεοε Καδ- μος, "Ματτὴν, Σίρωμος. Τυρίη Εὐρώπη

Τυρσηνοί Α 51. 94. 1θ6. 167. Ζ 11. Τυρσηνίη Α 94. 1608. Ζ 22

Τυρσηνὸς ὁ Ἄτυος Α 94

Τυφῶν εἰ Τυφῶς Β 144. 150. 7 ὅ

“γαχέγνϑια “ακεδαιμονίων 11.11 ᾿Σάμπεια χορυφὴ Παρνησοῦ Θ 39 ᾿γάμπολιες Θ 328. 38

᾿Σᾶται Σικυωνίων φυλή Ε 68 Ὕβλη πόλις Η 15

[Ὑγεννέες]: νἱάς Ὑτεννέες

γόάρνης Πέρσης Γ' 10. Η 66. 83 Ὑδάρνης ὃ Ὕδαρνεος Πέρσης Ζ

188. Η 88. 1856. 211. 215. 218. Θ 118. 118

Ὑδρέη νῆσος Γ' ὅ9 'γέλη πόλις Α 161 γλαίη γῆ τῆς Σκχυϑιχῆς 4 9. 18.

19. ὅ4, 5585. 16 Ὑλλέες φυλὴ Δωριέων Ε 68

Ὕλλος ὃ Ἡρακλέος Ζ δ2 Ἡ 204.

Θ 131. 126

“λλος ποταμός Α 80

“)μαίης Πέρσης Ε 110. 122

᾿Κμησσὸς ὄρος Ζ 131

Ὑπάκυρις ποταμός 4 41. δὅ

Ὕπανις ποταμός Δ 18. 41. 52. 58. 81

Ὑπαχαιοί Η 91 Ὑπεράνϑης ὃ Δαρείου Πέρσης Η

224 Ὑπερβόρεοϊ Δ 18. 32---ὃ6. Ὑπερ- βόρεος Ἄβαρις. Ὑπερβόρεαι Ἄργη, “αοδίχη, Ὑπερόχη, Ωπις ὑπερνύότιοι Δ 80 “Ὑπερόχη Ὑπερβορέη Δ 8338. 85 ἵὝργις ποταμός 4 51. νἱὰς Σύργις

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΌΝ

Ὑρίη πόλις Η 110

Ὑρχάνιοι Τ' 111. Η 62

Ὑροιάδης Μάρδος Α 84

Ὑσιαὶ δῆμος τῆς Ἀττικῆς Ε ἾἸ4. Ζ 108. 1 15. 2ὅ

Ὑσσέλδωμος ὃ Πίγρητος πατὴρ Κάρ Η 98

Ὑστάνης ὃ Βάδρεω πατὴρ Πέρ- σης ἢ ΤΊ

Ὑστάσπης ὃ Ἀρσάμεος Πέρσης Α 183. 209. 210. ΤΠ 10. 140. 4 88. 91. Δ' 380. 13. Ζ 98. ΗἼ. 10. 11. 224.

Ὑστάσπης ὃ Δαρείου Πέρσης Η θά

Ὑτεννέες Γ' 90

Φάγρης τεῖχος Πιέρων Η 112

Φαιδύμη ἡ Ὀτάνεω Περσίς ΓΠ' θ8. 609

Φαίνιππος ὃ Καλλίξω πατὴρ ἈΑϑηναῖος Ζ 121

φαλαχροί 4 23

Φάληρον τῆς Ἀττικῆς Ε θ8. 81. 8ὅ. Ζ 116. Θ θ6. 61. 91. 93. 101. 108. 1 82. «Φαληρέες Ε 68

Φαναγόρης ὃ Ὀνήτεω πατὴρ Κα- ούστιος Η 214

Φάνης Ἁλιχαρνησσεύς Γ' 4. 11

Φαρανδάτης ὁ Τεάσπιος Πέρσης Η “9. 110

Φαρβαϊϑίτης νομὸς Αἰγύπτου Β 106

Φαρέες πόλις Α 14

Φαρναζάϑρης ὃ Ἀρταβάτεω Πέο- σης Η θῦ

Φαρνάχης ὁ Ἀρταβάζον πατὴρ Πέρσης Η 866. Θ 126. 1 41. 68. 89

Φαρνάσπης ὃ Ὀτάνεω πατὴρ Πέρ- σης ΒΊ1. Γ' 2. 08

Φαρνούχης Πέρσης Η 88

Φάσηλις πόλις Β 118

Φᾶσις ποταμός Α 2. 104. Β 108. Δ 81. 38. 45. 86. Ζ 84

Φαυλλος Κροτωνιήτης Θ 4

Φειδιππίδης ϑηναῖος Ζ 108. 106

887

Φείδων ὃ “εωχήδεω πατὴρ Ἀρ- γείων τύραννος Ζ 121

Φενεὸς πόλις Ζ ἸΑ4

Φερενδάτης ὃ Μεγαβάζου Πέρ- σης ἢ 61

Φερετίμη ἡ Βάττου μήτηρ Κυρη- γαίη Δ 1602. 168. 161. 200. 202. 20ὅ

Φερῶς ὃ Σεσώστριος Αἰγύπτου βασιλεύς Βιιι

Φηγεὺς ὁ Ἠερόπου πατὴρ Τεγεή- της 1 26

ϑίος ὃ Ἀχαιοῦ Β 98

-φϑιῶται Ἀχαιοί Η 132. φΦϑιῶ-

τις γῆ 4 ὅ6

Φιγαλεὺς μάντις Κλέανδρος Ζ 88

Φίλαγρος ὁ Κυνέου Ἐρετριεύς Ζ 101

Φίλαιος ὃ Αἴαντος ᾿ϑηναῖος Ζ ϑῦ

Φιλάων ὃ Χέρσιος Σαλαμίνιος Θ

φιλέης ὃ ὁ Ῥοίχου πατὴρ Σάμιος [' 600

[Φιλιππίδης]: γνἱάα Φειδιππίδης

Φίλιππος ὃ Ἀργαίου Μακεδόνων βασιλεύς Θ 189.

Φίλιππος ὁ Βουταχίδεω Κροτω- νιήτης Ε 41

Φίλιστος ὃ Πασικλέος (᾿ϑηναῖος) Ι 91

[Φίλιτις}: νἱάα Φιλιτίων

Φιλιτίων ποιμὴν Αἰγύπτιος Β 128

Φιλόχυπρος ὃ Ἀριστοχύπρου Σο- λίων βασιλεύς Ε 118

Φιλοχύων Σπαρτιήτης 1 11. 8Ὁ

Φλὰ νῆσος Δ 118

Φλέγρη ἢ νῦν Παλλήνη Ἡ 128

Φλειοῦς πόλις Ἡ 202. Φλειάσιοι Θ 72. 1 28. 81. 609. 8ὅ

Φοιβήιον ἱρὸν ἐν Σπάρτῃ Ζ 61

Φοῖβος: νἱὰς Ἀπόλλων

.Φοίνιχες Α 1. ὅ. 10ὅ. 148. Β' 44.

ὅ4, ὅθ. 104. 112. 7 19. 31 101. 111. 4 42, 44. 141. Ε 61. ὅ8. 20}

8388

108. 109. 112. 2 3. 6. 14. 25. 28. 399. 41. 41. 104. Η 28. 25. 84. ΔΑ, 89. 96. Θ 90. 91. 91. 100. 119. 196. οἱ ἐν Διβύῳ Β 32. Δ 191. Ε 406. Η 1θῦ. 161. Φοινίχη Α 2. Β 44, 49. 19. 116. 17 ὅ. 6. 91. 186. Δ 38. 39. 45. Ζ2 ὃ. 11. ἢ 90. Φοίνισσα νηῦς Θ 118. 121. Φοινικήιοι γαυλοί Θ 91. Πα- ταΐχοι Γ' 81, γράμματα Ε ὅ8, πάϑος Θ 90. Φοινιχιχὰ μέταλλα Ζ 41. Φοίνιχες Ἀγήνωρ, Ἄγβα- λος, Ἄνυσος, Θαλῆς, Κάδμος, ΪΜαττήν, Μεμβλίαρος, Μέρβα- λος, Ποικίλης, Σίρωμος, Τε- τράμνηστος. Φοίνισσα Εὐρώπη

φοῖνιξ ὄρνις Β 13

Φοῖνιξ ποταμός Η 116. 200

Φόρμος ϑηναῖος Η 182

Φραόρτης ὃ Δηιόχεω πατηρ Μη- ὅος Α 96

Φραόρτης ὃ Δηιόχεω Μήδων βα- σιλεύς Α 13. 102. 103

Φραταγούνη ἡ Αρτάνεω Περσίς Η 3224

Φριχωνὶς Κύμη Α 149

Φριξαὶ πόλις 4 148

Φρίξος ὃ ᾿Αϑάμαντος Η 191

Φρονίμη ἡ Ἐτεάρχου Κρῆσσα Δ 154

Φρύγες Α [28]. 12. Β2. ΓΤ 90. 49. Η 28. 80. 18. 1 32. Φρυγίη Α 14. 3ὅ. ΕΗ ὅ2. 98. ΠΗ 26. 80. 81. Θ 130. Φρύγιος νομός "' 121. Φρύγες Τορδίης, Μίδης, Πέλοψ

Φρύνιχος ᾿Αϑηναῖος Ζ 21

Φρύνων ὃ ᾿Ατταγίνου πατὴρ Θη- βαῖος 1 16

Φύη ᾿Αϑηναίη Α 60

Φύλαχος ἥρως Δελφός Θ 39

Φύυλαχος ὃ Ἱστιαίου Σάμιος Θ 8ὅ

Φυλλὶς γῆ Θρηίχων Η 118

Φωχαια (εἰ Φωχαίη) πόλις Α 80. 142, 152, 162. 164. 16ὅ. 168, Β 106. 118. Ζ 11. Φωχαιέες Α 168

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝΌΜ

--161. Ζ 8. Φωχαιέες Δειονύ- σιος, Μαοδάμας, Πύϑερμος Φωχέες Α 4θ. 146. Ζ 34. Η 110. 203, 201. 212. 215. 217. 2318. 6 21---2)8. 1384.7 11. 118. 31. 606. 89. Φωχὶς γῆ Θ 31. 32. 838.

Φωχεὺς “Αρμοχύδης

Χαλδαῖοι Α 181. 188, [} 68]. αἱ Χαλδαίων πύλαι Βαβυλῶνος ΓΙ 158

“Χαλέατρη πόλις Ἡ 128

Χαλκχὶς πόλις Η 182. 189. Θ 44. Χαλχιδέες Ε Ἴ4. 71. 91. 99. 6 1. 40. 7 28. 31

Χαλκιδέες οἱ ἐν Θρηίχῃ Θ᾽ 121. “Χαλκχιδικὸν γένος Η 185. Θ 121

[Χάλυβες Α 28

χάμψα Αἰγύπτιον Β 69

Χαράδρα πόλις Θ 33

Χάραξος ὃ Σχαμανδρωνύμου Μυ- τιληναῖος ΚΒ 185

Χαρίλεως ὃ Μαιανδρίου Σάμιος ΤΙ ἰ4ὅ. 146

Χαρίλεως ὃ Εὐνόμου Σπάρτης βασιλεύς Θ 181

Χάριτες Β ὅ0. 4 11ῦ

Χαρίτων λόφος Μιβύης Δ 115

Χαροπῖνος ὃ Μολπαγόρεω Μι- λήσιος Εἰ 99

Χέμμις νῆσος Β 150

Χέμμις πόλις Β 91. Χεμμῖται Β91. Χεμμίτης νομὸς Αἰγύ- πτου Β 1θὅ

Χέοψ ὃ Μυχερίνον πατὴρ Αἰὐγύ- πτου βασιλεύς Β 124. 126. 121. 129

Χέρασμις ὃ ᾿Αρταύχτεω πατὴρ Πέρσης Ἡ 18

Χέρσις ὃ Σιρώμου Σαλαμινίων βασιλεύς Ε 104. 113. Η 98. 9 11

Χερσόνησος ἡ Βυβασσίη Α 114 Χερσόνησος ἡ ἐν Ἑλλησπόντῳ 4 148. Ζ 88. 84. 30. 39--, 108. 140. Η 22. 33. δ8. 1 114.

ΙΝΌΕΧ ΝΟΜΙΝῸΝ

116. Χερσονησῖται 4 151. Ζ 8. 39, 7 118. 120

“Μερσόνησος ἡ τρηχέη τῆς Ταυ- ριχῆς 4 99

Χεφρὴν Αἰγύπτου βασιλεύς Β 121

Χίλεος Τεγεήτης 19

Χίλων Σπαρτιήτης 4. ὅ9. Η 23

“Χίλων ὃ Δημαρμένου Σπαρτιή- της Ζ θῦ

«Χίος νῆσος Α 142. 100. 1064. Β 118. Ε 38. 84, 98. Ζ 2. 260. 91, Θ 132. Αἴἴοι Α 18. 142. 160. 161. 1658. Β185ὅ, ΗΕ 98. Ζ 2. 5. 8. 15, 16. 26. 21. ΘΊ106. 7 106 Χίη χώρη Ζ 3206. Χῖοι Γλαῦχος, Πανιώνιος, Στράττις

οάσπης ποταμός Α 188. Ε 49. 52

“Χοιρέαι τῆς Ἐρετρικῆς χώρης Ζ 101

“Χοιρεᾶται φυλὴ Σικυωνίων Ε θ8

Χοῖρος ὃ Μιχύϑου πατήρ Ἡ 110

“Χοράσμιοι Π' 98. 111. Η θ6

Χρομίος ᾿Αργεῖος 4 82

Χύτροι ἐν Θερμοπύλῃσι Ἡ 116

Χὼν ποταμός 1 93

889

Ψαμμήνιτος ὁ᾿Αμάσιος Αἰγύπτου βασιλεύς Τ' 10. 14. 18

Ψαμμήτιχος ὃ Ἰνάρω πατὴρ Μι- βύς ΗἼ

Ψαμμήτιχος ὃ Νεχῶ Αἰγύπτου βασιλεὺς Α 105. Β 2. 28. 80. 181---1δὅ8. 151. 158. 161

Ψάμμις ὃ Νεχῶ Αἰγύπτου βασι- λεύς Β 159--161

Ψύλλοι 4 113

Ψυττάλεια νῆσος Θ Ἴθ. 90

ἸΩερόη ποταμός 1 δ1

ἸΩχεανός Β 21. 33. 4 8. 36

Ὥχυτος ὃ ᾿Αδειμάντου πατὴρ Κο- ονϑιος Θ ὅ. 89

ὮὭλενος πόλις Α 145

Ωλὴην Δύχιος Δ 38

Ὦπις πόλις 4 189

Ὦπις Ὑπερβορέη 4 8ῦ

᾿Ωρείϑυια ἥ Ἐρεχϑέος Ἡ 189

Ὧρικος λιμὴν τῆς ᾿Αἀπολλωνίης 1 93

ἸΩρομέδων ὃ Συεννέσιος πατὴρ Κίιλιξ Η 98

ὮΩρος: νἱὰς ᾿ἀπόλλων

ἸΩρωπὸς τῆς ᾿Αττικῆς Ζ 101

ΑΠΒΕΝΒΑ. 7ο,.. 1 12, 1 ὑπὸ Δελφῖνος Βεγνεγάδη 18, 1ὅ δόρατα ἰάθῃι 98, 6 κατὰ τὴν διώρυχα ἀεὶ. ἰάοπι 14, Ἴ ὧν] γῶν ἀορειζ, αἰνῶς ϑί. 85, 13 ἅτε δὲ 405 86, 8 ἰεᾷ. τοῖσι [γὰρ] 92, 6 ἐς τὴν τ ὲς Ηεινογάρη 98, 9 τοῦτο] οὕτω ἀοΙΏΡΕΙΖ ᾿ 180, 11 τοῦ Ἡρακλέος ἀε. ΟοΡεί . 181, 19 χαὶ σφέας, ὑπολαβεῖν γὰρ ϑεῖον εἶναι τὸ ἐπαγγελ- λόμενον αὐτοῖσι, ἐκ τούτου ποιῆσαι Ἠετγννετάξδη . 140, 18 αἱ ὥραι ἀεὶ. ἰάθπι 161, 1 ἐμποδων γενόμενον Βιί. 111, 20 ἕχαστοι ἀοΏΡΕΓΖ 118, 1 ἐν τοῖσι ἔργοισι ἀεὶ. ἰάξῃι -- 81 ἰηβίδυγ. δικαιοτάτας (εἴ, γνο]. ΠΡ. 18, 10 οἱ 206, 21) 1158, 14 ἕξ ἔτι ἔπεα Ἠεγνεγάθῃ 180, 8 τῶν Αἰγυπτίων ΚΑ)]εμθεῦς 253, 11 χυνῶν] λύχων Ἠογννεγάδη 258, 12 χαὶ οὐχὶ βαρβαρικὸν 58ι. 291, 11 τῆς τρυγὸς ἀ6]. ἀοΙΏροΥΖ Ρ- 3804, 19 Παντικάπης. δέει 8ι.

Υο]. 1 ν. 1, 23 ἐξ αὐτῆς ἀε]. Οοβθεῖ ν. ΤΊ, 82 Ἰερ. Ἀταρνίτιδος Ρ. 128, 24 Ἰερ. Ξέρξην Ρ. 188, 16 φρονήσαντες ἅ6]. Οοβθεί Ρ. 198, 12 ἐνεοῦσαν ἰάδῃηι Ρ. 250, 12 βασιλεὺς ἀε]. ἰάοπι Ρ. 264, 8 Ψυττάλειαν ἀεὶ. ἰάεπι Ρ. 206, 81 Παλληνεὺς 46]. ἰάθη Ρ. 261, 838 χαχὸν ἰάσπι

ὌΡΡ ῸΡ

ΘῈ. Ρ Ῥ

Ὁ Ὁ Ῥ

Τγρὶς 1. Β. ΗἰΡΒΟΙΓ6 1] [,.1ρ516η516.

ΟΟΒΕΙΘΕΝΒΑ.

70].Π1 ν. ὅ8, 16 ἀεὶ. δὲ ροβῖ ἐπιϑέντα ὅ9, 19 τὴν Προποντίδα 82, 11 ἀο!]. οἔ --- ἰϑαγεγέες . 284, 22 χώμας πάσας δἀὰ, καὶ Σικυώνιοι ροβὶ Κορίνϑιοι 261, 18 δὰά. ἀπολαμφϑεὶς δυῖο ὁ Πέρσης 280, 8 ϑεσπιεῖν . 810, 11 δά. τοῦ φόνου ρμροϑῖ δίκη.

ἘΡΡΘΡ ΞΡ κῷ τ ἐν μπὼ .1

“