Sed 
NISERE 


ER 


dezy^ 


c 
x 
[2 


a E n j 


I! M Mu INA 


o 
L 
m 
1 
* 
Y 
2 
I 
* 
Y 
v 
* 
t n 
LI 
Tz 
E 
T 
* 
e 


)id 


DE AUIBVS 
LIBRI vi. E— M 
Cum azneis figuris oer 4 LUN 
OHANNES loNSTONUSR — / 41) ) 


MEp: Doc ToR. 
Concmnauit . 


SS 
Sm 


E NUN 
f 


^ 


P. 


D. PM mtem, GATIPTR 
PM 1 aat IL APT : | 


CAL TH 


ILLUSTRISSIMIS HEROIBUS: 


DN. JACOBO HIE 

RONYMO DE ROZDR A- 

LZEWO ROZDRAZEWSKI, DQ- 
mino in Krotofzyn, Caftellano Califfienfi, Capi- 


taneo Coninenfi , &c 
ET 
DN. HYACINTHO DE ROZ.- 
DRAZEWO ROZDRAZEWSKI, DOMINO IN 


Novvomiafto,i in Exercitu Sereniffimi Poloniz & Suc- 


cic Regis, Equitatus gravis armatura 
Chiliarchz , &c. 


DOMINIS $FIS GRATIOSISSIMIS,; 
HancHiftorix Naturalis de Avibus partem, eb- 
fervantiz monumentum,exhibiti fibi favoris 


memor;offert & dedicat z 


IOANNES IONSTONFS Med.D, 


t NE. HISTO- 


LE 


cA 
* 


HISTORIE NATU. 


RALIS 
DEAVIBUS 


LIBRI VL 
BRERBARARARUABABANAAABARAAA A AAR 
PRAEFATIO: 

In qua €9 de Obperzs "atiome, e5 de Aun natura 
in genere , agitur. E 


- Quaticos gre- 
83 - ces , aCreus Avium 
EM feu volucrum grex 
9; 7, infequitur, Bezevole 
Vie! Lecfor. Inditum iis 
«^ id nomen, nontam 

; quód pervia difcur- 
rant,iisdemq; delectentur,ut Ifidoro 
& Perotto placet : vel ab adventu , 

quód inde venient, unde quis non fu- 
fpicetur,ut Fefto:quàm vel à voládo, 
quodEbreis sy dicitur,ut Martinius 

Scalig.in. in Lexico deducit,velab ziev,audien- 
uif.4ni- do,quod Scaligero patrivifum. Grz- 
mal.l.X. cis, 6g Tec ab ovi Qeon, 01GVOC; CQvéds XiVITT 60, y 
P49. | &c.vocantur. Co//m omnes & dor- 
Arift. H. fum & eas quz terram Ípectan tquzq; 
Pom pectoris vicem gerunt » partes, cum 
lig. cateris animantibus communes ha- 
bent: peculiarespra caterisalas,pen- 

z4$, quibus caulis, plumas & roffrum, 

quod in fenecta durefcit. Neq; 4- 

bia ipfis funcneq; deztes, neque zazus 

pedesve anteriores,neqsauricule,ned: 

nares, fed meatushorum fenfuum, ad 
odoratum inroftro; ad audiendum in 

capite. Oculos fimiliter atque aliz 
animantes,duos fine palpebris habet, 
Conuiventinferiore gena graviores: 


nictantab angulo obeunte membra- 

nà omnes. Ariftoteles, ex«eefapvTls(s 

ex $ xavÜg deuam nova, dixit, — Fezur Ariff.H. A4. 
fimile coxz, longum,ad medium ufq; l.5.«. nr. 
fubeuntem atque affixum ventrem: 

quod cumavulfum eft , coxazz putes: 
Atipfacoxa,; quz inter hoc & tibiam 

eit , alia quzdam pars effe videatur. 


i Maximauticun guibus, & pecus, aliis 


robuftius. Pro c4uda clunis eft; iis qui- 
busautcruralonga, autpedes conti- 
nuatá planicie dati;brevis, longus a- 
liis. Alas inpriora curvant. Omnium Arif. [.c. 
animalium Zzpedesfunt uthomo: quà- Plu.H. N. 
vis retrorfum curvant crura , qua- L1.c.45. 
drupedum modo, Uncoshabentium d P 
longi, & quzadaquasverfantur. Ca- 1.8.c.39. j 
rent tamen iis Cypfeli, & quoddam 
Manucodiator. genus. Omnes funt 
mAwwwxo cd & omnes quodammo- 
dó vq;dec. Plurimis namque digiti 
difcreti funt:&z vd aiwé s«yavomda qui- 
dem,dearticulatos tamenatq; diftin- 
&oshabent digitos. Plinius eos a- Plin. H. N.- 
lias habere dixit , palmipedes effe a- ^ 11. 647» 
lias, aliasinter utrumq; divifis digitis, 
adjectálatitudine. Quz volatu fub- 
limes feruntur, omnibusquaternidi- 
giti,tres inanteriore parte,unus pone 
pro 


Arifl. H. A 
l 2. p. 213. 
edit. Scal. 


HIST. NATUR. DE AVIBVs. j 


pro calcaneo plurimis. Pauczbinas| Hec quoq; mira matura differentia: alia a- 
ante,totidem poft habent, Quibus- | // locis zegat , tanquam genera frugum 
dametiamcalcaria func, Uncungues! fruzicumve , fic e$ animalium nom uafci 
autem & calcarigera,nullx, Plinius, | zrapslatitiumiinvetia emori, viru. Quid 
nifallor,radiosdixit. llla: funt volu- | eff iud unius generi faluti adverfum,qua- 
cres; hz humiles, Data nonnullis & | ve z/fa satura invidia? aut qui terrarum 
furrectis pennis crifta, Soli gallo pe- | dicati avibus termini ? Rbodus aquilam 
culiaris,qua nec caro eft, necà natu- | zoz habet: Tranfhadana Italiajuxta Alpes 
'rácarnis aliena. Igzeriora fi attenda- | Larium lacum appellat, amunum arbuffo , 
mus, Lizguam (ortitz omnes funt, fed | agro, ad quem Ciconia nom permeanzt: fic- 
diverfam:aliz longam,latamalia;que ! szi zecocfavum circa lapidem ab eo, im- 
prater catera animalia, literas fono , seezfa alioqui ffnitimo 1nfübrium tractu 


exprimunt: aliz ante ex cornu acutif- 

fimo, retró excarne compofitam , ut 

Alicrt. M. in hiftoriaoccurret. Lzzzsla quz gur- 
de Anl s dlioniimpofita cft, nulli: apertione 
IP CÓ 8 Contradtione ita meatum tempe- 
rant, ut prohibeant;ne quid gravioris 

Arift. H. 4. inpulmonem demittatur, fera & 
L.2.0.22.€- inter fe & ab aliisanimalib.differunt, 
dit. 563- Drgiacet in quibusdam ventriculo 
ingluvies,feu cavum amplumque co- 

rium , in quod receptus cibus per 

- initiacoquitur; àgula anguftius, dein 
laxius, & rurfum;,quó ad ventriculum 
demittitur,ar&tius, — Fez£riculus plu. 

rimis carnofus & compactus : pelle 
interiore robufta, etiam cum à car- 

nofo ablata eft. 7z7/uvie deftituta,gu- 

lam capacem latam , aut totam quà 
vétriculo jungitur obtinuere , ut mo- 
nedulz,corvi,coturnices:que tali ca- 
rent,longam habent, & liquidius prz 

caeteris excernunt , ut Porphyrio. 
Complurimis zzzeffigum tenue ; & fi 
expliceturfimplex. Appendices expli- 

, catz funt, fed paucz, neq; fuperne ut 
pifcibus, fed inima parce ad inteftini 
extrema. Fe/non eodemlocohabent, 
quzdam enim oex sí xoc; quzdam 
q€3c mis &yrégoic, ut columba, hirundo 
&zc. Tefficulos aec 72 dco. Antequam 
coéant, quibusdam funt parvi , qui- 
busdam obícuri & «2:5; tempore 
coitus majoresfiunt. Gezztura alba eft. 
Veficá carent, quód larga humoris 
copiaad pennarum ortum & incre- 
mentum requireretur,ut Aphrodifzo 
vifum. Pennigeri hujus exercitus /o- 
cus fant Aer,aqua,terra.Illum fulcant, 
unde Aves cceli dicuntur; in hac gta- 
diuntur;inifta quadamnatant. Sunt 
tamen quz in quibusdam locis non 
inveniuntur , de quibus ita Plinius. 


Arift. H.A. 
I2. 16. 


Arift. H. A. 
L.3.c.1. 
Arift. H. A. 
1.6.c.9. 
Arift. H. A. 
l.6.c.2. 


Aphrodif. 
Probl p.1. 
q.108. 


Plin. H.N. 
[.10.6.29. 


examina graculorum monedularumvve.Pi- 

cus CMartius in agro Tarentino negatur 

effe €? Sed nec eadem femper o- Arif. H.4. 
mnibusregio. Faciuntenim penifaaiy 8.6.12. 
quadamy,utin gruibus, Ciconiis & a- 

liis dicemus. Unde Plinius. Tezpo- plin.1.N. 
rum magna differentia avibus. Perenues, l.10.6. 18. 
ut columba, femeffres ut hirundines:trime- 


ffres ut zurdi ci turtures , cj: qua cum fie- 
tum eduxere abeunt, ur galgali , wpupea, 


Scilice. Migrant quzdam, alio non 

procul àlocis inquibus morabantur 
fecedunt , & feipfasabdunt, & qui- 

dem nullo difcrimine, tam ivÜvayuseoi , Arif. H. A. 
quàm zepdevyoi.— Viclitant carnibus , ^9-«. 21. e- 
infectis, herbis, granis, & feminibus , 4^ Scalig. 
pifcibus & ranis. SolaEmmo prunas ,,,., wr 
etiam devorat;utin ejus defcriptione j ,. c 
dicetur. Bibunt fu&tu ex his quibus Ard 
colla longa, intermittentes,& capite 
refupinato velut infundeétes fibi: Por- 
phyriofolusmoríu. Non bibunt ;«v- 

Qwvvxon quod Herodotus;ut Ariftote- jfi. n. 4, 
lesícribit, ignoravit. De Gezeratione 1.8.c.18. 
notandum , duobus modis fieri coi- Pls. H. N. 
cum; foeminá humi confidente ut 1n ^ 19.0.52. 
gallinis:autftante, utin gruib, Quz- 
damomni tempore coeunt, ut galli- 
nz, & pariunt, przterquam duobus 
menfibus hyemis brumalib.: plerum- 5f. p. ,, 
que tamen vere & ineunte cftate:quo /.5.c.8. 
tempore ctiam plerzque pariunt, & — 
quidem femel. Oftzzzes prater exceptas, Arif. H. 4, 
inquitPlinius, goz Zemeré ftus faciunt CT 
ante aquinoctium verauum , aut poft autu- » as PE 
mnale : ante folffizium autem dubios, pofl ^ ^7? 
folffizium "vitales. Ova terunt omnes, 
vefpertilione excepto;quianimal.In- 
foecunda funt quz aduncos habent 

ungues. Tribuit hocaviumgeneri na- Plz. H. N, 
tura , ut foecundiores effent fugaces /.10.c52. 
earum quàm fortes. Ovorum alia 

* 53 funt 


Plin. H. N. 
[.10.6.53. 


é HISTORIA 


funt candida,ut columbis & perdici- 
bus: alia pallida,utaquaticis: alia pü- 
&is diftincta, ut meleagridi : alia ru- 
bri coloris,ut Phafianis. Intusomne 
bicolor. Exeuntrotundiffimá fui par- 


NATVRALIS 


fpe&anbaliz fle&unt colla, Sinevo- 
cenon volant multz : aut écontrario 
femper in volatu filét. Subre&z;pro- 
nz,obliquz,in latera;in ora,quzdam 
& refupinzferuntur:utfi pariter cer- 
nütur plura genera,non in eadem na- 


g, t€ dum pariuntur, molli putamine, 
' fed protinus durefcente, quibufcun- 
que emerguntportionibus. Tempus 


L10.c.5 


i e videa - Plm.H. N. 
59.60. turainftare videatur. De cxtero,por : 


rectisad caudam cruribus volt, qui- ^U-€47. 


à coitu,partus excubationis,&nume- 
rus variant, ut apud Plinium videre 
eft. Aliquandofomina tantumin- 


bus longi pedes: quibus breves, con- 
tractis ad medium. Uncosungues ha- 
bentes altivole feré funt, exceptisno- 


cubat, aliquando mas. In columbar. 
generc, interdiu mas, noctu foemina: 
Plin. H. N. inter palumbes poft meridiem in ma- 


&urnis. De vocehoc dicere fufficiat, pr, qw, 
loquaciores qug minores, &circa coi- [.it.c5t- 
tusmaximé, Aliis in pugna vocem, 


p "ar tutinum faemina;cetero mas. A coi- | utcoturnicibusaliis ante pugnam, ut 
L6 " "' tuinhorrefcunt & fc excutiunt , fzpé | perdicibus: aliis cum vicere, utgalli- 
e. . 1 . 


naceis. lisdem fua maribus: aliis ea- 

dem, ut faminis, ut lufciniarum ge- 

neri. Quadam toto anno canunt, p/is. H.N, 
quzdam certistemporibus. Palum:- /.10.35. 
bibus omnibus fimilis & idem trino 
conficitur verfu;przterquam in clau- 
fulagemitu. Eft qux boum mugitus p;;, p, N, 
imitetur, in Arelatenfiagro zauzus ap-L.10.c.42. 
pellata;alioquin parva. Eft quz equo- 

rum quoque hinnitus az7bz; nomine; 

herbz pabulo adventu eorum pulfa 
imitatur, ad hunc modum fe ulcifcés. 
Varium& vizzinter eas [pacium, Ma. Plin. H. N, 
res pafferesnegantur anto diutius vi- ^19«.35- 
vere. Columbz & turtures octenis 

durant. Cornicibus & cervis, nefcio 

quot tribuuntur luftra. «27075; infe- 

ftari nullum dubium, & habentur a- 

pud authores remedia. Conferunt arf. H. 4. 
illis a&x wo» incommodant mimpeoL 4.6.13. 
«m. Invaletudinis indicium in pennis, | 
quQaTITETU 3 44) S TV au TI Cy ei avr exer. 

Quz de Naturayingenio, cicuratione, do- 

cilitate, & affecfibus occurrunt, abun- 

dé in Hiftoria explicabuntur. Dzviza- - 

tionis iisdem aliquid ineffe, comper- 

tum eft. Grues ex mari in mediter- 4tl42.H. 
raneo volantes , fi filent, ferenitatem 4^7 7- 


| ctiam aliquafeftucaluftrant: quod & 
P/is.H. N. edito ovofaciunt. Sunt etiam quz. 
1104,73. dam hisbellaamicitizq;, unde & af- 
fecus. Diffident olores & aquila: 

corvus & chlorio, no&u invicem o- 

va exquirentes. Simili modo corvus 

& milvus,illo przripientc huic cibos. 

Rurfus cüm terreftribus, muftela & 

cornix : Aegithus avis minima cum 

' afimo.&c. De Metsitaegregié Pli- 
Plin.H.N. zius.. Oranibus animalibus reliquis 
L10,.38. certus &uniusmodi & in fuo cuique 
genereinceffus eft: aves folz vario 
motuferuntur, &interra & in aere. 
Ambulantalique;ut cornices:faliunt 
aliquz, utpafleres, merulz: currunt, 
ut perdices rufticulz : ante fe pedes 
jaciunt, vt ciconiz; grues: expandunt 
alaspendentesq; raro intervallo qua- 
tiunt(z£ zzilvi)alie crebrius fed & pri- 
mas duntaxat pennas: aliz & tota la- 
tera pandunt: (s corvi) quxdam ma- 
jore ex parte comprefhis volant (wu p:- 
ci) percufloq femelaliquz 8& gemino 
i&u aere feruntur: (cardueles ) velut 
nclufum eum prementes ejaculátur, 
fefe infublime,in re&um, in pronum. 
(hirundines) Ilmpingi putes aliquas, 


(perdices)aut rurfus ab alto cadere has, 
(alaude )illasfalire, (cottrzzces) Anates 
folz, quxque funt ejusdem generisin 
fublime protinus fe tollunt, atque e 
veftigio coelum petunt, uthot etiam 
exaqua. ltaq; infoveas,quibus feras 
venamur,delapíz folz evadunt. Vul. 
tur & fere graviores, nifi ex procurfu, 
aut altiore cumulo immiflz non evo- 
lant; caudareguntur,. ' Aliz circum 


^ 


pollicentur, fi clamant, atrocem tur- 
binem. Idemíonans in crepufculo 
matutino Ardea, prenunciat;quz & 
pluviamfiad marere&é tender, prz- 
dicit, Sereno canensnoc&ua; volubili 
fono crocitás corvus, crepufculo vo- 
calescornix & graculus  monedulx 
modoó fur(um, modó deor(üm verfus 
volantes; & c.tempeftare innuunt&c. 
V ftm homini prezbentin cibo, Medi- 


cina; 


Arif. H. A. 
L1.6.2.€- 
dit. Scalig. 


Aelian.H. 
4.117.€.10 


Herbert.in 


Itinerar. p. 


347* 


Aelian.H. 
4.1.17.c. 


14. 


P/n.H. N. 
l.10.6 53. 


DE e4VIBUS 7 


dicina, venatione, rc veftiaria & plu. 
maria, oble&tatione & aliis. Caro ea- 


L B . [ 
rum levior & fanior, purgatiffimaque 


infuogenere eft, ut Albertus dixit. 
Differentie Avium funt infinitz , cx 
multisque fontibuspetuntur. Pares 
fi refpicias , aliz habent roffrum re- 
&um, aliz, fuperius , inferius, aut u- 
trinque iacurvum , Pedes , quxdam 
longos, breves quzdam. Alix funt 
digitatz, aliz palmipedes, alix inter 
utrumque divifis digitis, nonnullza- 
podes: Capa: aliis criftatatum , fine 
crifta aliis, func & cornutz , ut apud 
Aclianum videre eft, — Co//um, alia 
longum, ut grues; aliz breves obti- 
nuere. De Lizgzgaíuperius attigimus. 
Ale, plerisque proportione: folaDo- 
do tam exiguas habet, ut fe à terra 
tollerenonpoffit. Omnes plumis ve- 
Ítiuntur, recens natas fi excipias, & 
Dodonem , quz lana quafi tegitur. 
Caudata quoque funt feré omnes Ca- 
cato infulz Mauritiz avis cauda ca- 
ret &c. Ratione Magnitudinislunt;par- 
vz,mediocres, magna, apum quan- 
titate, & bobusmajores,ut Aelianus 
fabulatur. Ra£/eze Leciíunt terreftres, 
marinz, lacuftres,paluftres,domefti- 
cz & villaticz,fylveftres,campeftres. 
Aliz arboribus infident, vel illis fe 
atfigunt , aliz cavernis dele&antur. 
Quantum ad 2ua4litates , func alba, 
nigra, verficolores, & quidem tales 
plerzque. Mutant quzdam colo- 
rem, vocemque cempore anni ac re- 
penté fiuntaliz, utofcimes & grues: 
non mutant alic. Razeze Cibi funt 
carnivore,utrapaces,infectivore gra- 
nivorz &c.  Deglutiunt & lapillos 
& ferrum quzdam. — Razioze Gezera- 
tionis omnes fere, ut dictum , ovum 
ponunt, fola vefpertilio, animal. In- 
fcecundx funt uncungues: focun- 
diores aliz. Columbz decies anno 
pariunt: hirundines , turtures, me- 
rulz bis. Nihil decongreffus, partus, 
incubationis, exclufionis , differen- 
tiis dicam. C&Moetzs diverfitatem fu- 
perius jam attigimus. Sed & de vo- 
ci varietate actum. Philomela mo- 
dulatur: Aquila clangit: Accipiter 
pipat: corvus crocitat, crocit, corni- 
c'ilat, Perdixcacabat: Anfer, grati- 


tat, glacitat: Cygnusdrenfat. Tur- 
tur & Columba gemunt: Palumbes 
plaufitat: Ciconia gloterat. Gallus 
cucurrit: Gallina gracillat , glocit: 
glocitat. Pavopupillat: Grus gruit, 
Vultur pulpat, Grzculus frigulat: 
Milvius lipit, lugit. Anas tetrinit : 
hirundo trinfat. Paíler pipit: Stur- 
nus pifitat. Turdus trutilat: Acre- 
dula mittat. Coturnix gryliffat: Gal- 
gulus glocitat. Merula ftridet vel 
modulatur: Upupa popiffat. Melea- 
griscacciffat: V efpertilio ftridec. Pi- 
Ca picatur: Cuculus cuculat.  Bu- 


| bobubulat: No&ua cucubat.. Ulula 


ululat: Buteo bubit. Regulus zinzi- 
lutat, Parus tinninat. Keliqua , ne 
nimis prolixus fim, non attingo. Ego 
easin hoc Opere, in Terreffres & &4- 
quaticas diflinxt, Ylasicerum in Carzi- 
veras, fub quibus funt Aquilz, vultu- 
res, Accipitres, Falcones, Pfittaci, 
Corvi, Cornices, Noctuz, Vefperti- 
lio &c. Isfeifivoras non canoras & 
canoras : Gragivoras , fub quibus pul- 
veratrices, fylveftres & domefticz, 
pulveratricesq; & lotricesfimul, &c. 
& Baccivoras. 4quatica in Palmipedes 
C Fifüpedes quz etiam fua fortiun- 
tur genera , difpefcuntur , prout in 
fyllabo libror. & Capitum praefixo 
apparet. Et tantum de Avium na- 
tura in genere pramittere placuit. 
Q uod reliquum eft, fcire te Bezevole 
Lecfor velim, exhiberi hic Tibi quati 
in tabella, quicquid de Avibus vete- 
res& recentioreshabent. Addidie- 
nimomniailla qux à Gefnero & AI- 
drovando omifla funt. ldeó & totum 
quintum librum Marcgravii de Avi- 
bus Brafilienfibus Appendicis loco 
adjeci, paucis quibusdam omiffis,quc 
alibiabundé explicata funt. De Ufu 
fi qux defiderabuntur, in Addita- 
mentis, Deo bené volente, profta- 
bunt , in quibus una quzque Exoti- 
car. fuz Claffireftituetur.. Quapro- 
pter, fi aliqua nunc bis occurrerit , 
veniam dabis. Similes aliquando 
appareantípecies,quaz tamen velico- 
ne, vel quibusdam in defcriptione 
pofitisdifferunt. Quia veró dupli- 
ci Ariftotelis Hiftoriz Animalium 
editioneufusfum, vulgari nempé & 

Sca- 


á 
Scaligeraná; ideó illam absque addi- 
to; hanc cum nomine Commenta- 
toriscitarefoleo, Indicem tibi da. 
bo, poftquam totum de Animalibus 
opus paratum fuerit, illumque totius 
operis ad fpecies, partes, & affe&io- 
ncs reducti , prout Plinius Hiftoriz 
fuc libro undecimo;capite trigefimo- 
feptimo & aliis pluribus in locisfecit, 
Compendium ; fed Alphabetico or- 
dine difpofitum : fi titulimarginales 
omiffi funt, nc mirere. Primus hic 
in hac Hiftoria labor, & jam fere 
per triennium apud Typographum | 


HIST NATUR, 


DE AVIBVS. 


delituit: nec tüm mihi iftos addere 
animus, prout & inhiftoria de Pifci- 
bus vidifti. Fruereinterimhis, Be- 
nevole Lecfor, cum Deo ; & authori 
juventutis literarig ftudiofiffimo,pro- 
fperam valetudinem & ad plures cu- 
ras vitam apprecare, ut Tuo bono, o- 
pusHiftoriz Naturalis, de Homine 
inprimis,quod parat,aliaque hucfpe- 
&antia, feliciter abfolvere poffit, 
Vale. Leínx exMufzo. 1o. 
Febr.A, C.M.DC.L, 
* x 


HISTO- 


ded d 
SEE um i20 


E 


E Pu 


TETPPT TAS ETPTTPTTTET "YT : FA 


Vu de M 


A V-] 


Riiid ddp 


uu E XE RUE uude 


BIS 


Bus 


I B BAR UPARSIM OF S. 
De Avibus Terreftribus Carnivoris. 


I LI V 


Lu Mi Sk cb 


"De eAquilis, 


CAPUI PRIMUM. 


"De eIquila 2n genere. 


S Quir A Grxcis feu 
) «eg. v aírzu ,. concitus 
j crotr, feu qa«pa. Tà a aei &is0c 
EQ eap, quod femper au- 
AJ guriü ejus veridicum 
: | "7 efle foleat, 4er; Cy 

priorum dialedto' aye & raw, Mace: - 
donum. epaàc A'eyeoz Ql ^eyim, Per- 
gaorum Aer G- vocatur. 

Totamavis molemfifpectes. Corpus 
ipfi denfum,figura erecta. Off folida 
& nihil feré medullz habentia, C2Zz- 
gnitudo determinarinon poteft. . Vi- 
a Atben, ginti cubitales 4 in Ptolomzi pompa 
bipnof.Ls. delati fuere. Inter Mifenam & Dres- 

damtresin nido, pulli, totidem patu- 
las quercus ingenti fpacio complexo, 
inventi;quorum maximis ale per trás. 


Defcri- 
pi. 


veríum exteníx feptem ulnas,ungues 


virigrandts digitos zquabant , crura 
leoninis majora erant. ,Parzesfiin ra- 
tionem veniant, anterior Capiz/; pars 
paulatim ar&tatur& in roffrum definit; 
quod durum, aduncum , ad fenectu- 
tem crefcit, fed tra&u temporis fit in- 
utile. Oculi funt; parvi;charopi,conca- 
viprofundi,nec nimium oblongi, nec 
exa&é rotundi. Dezzes nulli. Cere- 
brum adeo calidum ; ut in pulverem 


redactum,maniam, exhibitum, indu 
cat. Alerectà & exteníx; in fummi- 
tate recurvz, nervofz, pauceq; car- 
nis, magnitudinis tantzuteas b Ho- b Homerus 
merus, januis thalami compararit. Iliade uit. 
Penzainiisfunt durz & aliarum , An- 
fcrum in primis & tolit adii per- 
mixtz pennis casdem abfümür. Dum 
pulliexcluduntur, inediáà albefcunt, 
Pes dexterfiniftro major,colore uter- 
que difformis. Fngues adunci & re- 
curvi, quos in inceílu, intró femper 
vertit; "it folem autpradaintueatur, 
ppetuo infpicit; & hebetatos, roftro, 
aut ad Lapidesatterendo,;acuitc;quiq; 
cumpullosnutriunt;invertuntur. Z/- 
vus propter cibi humiditaté mollior. 
Fel c xrugincü ,impensé acre & mor- c Galen.de 
dax. Sanguis craffus & fibrofus. Szercus Cempof- 
tantz acrimoniz, vt nulli Z in Medi- Medic. l. 
cina vfui effe poflit. L4. 

Quantum ad Sedes & locanec in in. 4 64 : 
fulis, parvisi Rhodi i e iu 

, parvisinprimis, (cum Rho D f rcult. 
culmine domus Tiberij confediffet, Bo 
e portentiloco fuit) nécinlocis pro- c s, in 
pé Mxotidem f paludem, necin ex- rilerio. 
trema Scythia, & Sarmartia , ob aéris f srral. 
forté inclementiam reperiuntur. In Geogr./.7. 
Caucafo, Tauro,regnoPeruano,Get- 
mania, 


m — —— MÀ—— 


IO 


mania,Polonia,Britannia,Dania,&c. 

in quibus przdz copia, eas invenias; 
g Arif. H. & quidem locis £ DRY: prafertim e 
A,L9 4.32. síxeoas Soronglpvocs qa) 000 odeur ( de Dy- 
.gargo & Morphno idfumendumnon 
eÍt) (eu qedc àctaAeaw $ ux tedptoecXt , id 
eft ut tutiores ab infidiis finc; feu 2Jg 
76 (Begde Q» odioeoXt Sor mis yc, quia. difh- 
culteráterra attolluntur. 

NutrimentumipfisCarnes funt, Co- 
lumbarü, Anferum, Cygnorum, Gal- 
linarum,O vium, Cervor. hinnulorü; 
ob fuià morbotutelam,leporum ,te- 
ftudinum terreftrium,pifcium, etiam 
& cancrorum: ferpentum inprimis, 
feu propterodium , feu propter eam 
quam ex humido & frigido cibo ca- 
piunt, voluptatem. Sed necà fuige- 
neris avibus irat & famelicz abfti- 
nent. Cadavera tamen nontangunt, 
Percnopterum fi excipias. A meridie 
venariquedam incipiunt,ab orto fole 
quzdam. Inprzdamconípectam, & 
injuriz patentem (lepusin planis, te- 
ftudo poft coitum fupina invaditur) 
velociífimé & tormenti inftar ( hinc 
o£unafes ) fe demittunt,pofteriore pe- 
dis digitoferiunt, & occifam in nidos 
deferunt. Falluntur tamen inter- 
dum, quodin Falcone Scalig, Exerc. 
237. Scaligerobfíervavit:fed & aPo- 
lypo apricante in profundum detra- 
h 4eliat.. &tas, Aclianus P annotavit. Porzs iis- 
7.4..7. demnullus, forté quódad cü fanguis 
us animalium fufficiat, | Vifz tamen a- 
quam bibiffe, medicinz gratià; & ul- 
timoiníenio , roftro prz ficcitate in- 
curvato , vitam aliquandiu bibendo 
fuftinere coguntur. 

Des5ex& Aquilarum dubitari non 
debet. Daturgenus, quod propter 
tres tefticulos, 7zierchus appellatur. 
Genera-. Coeunt veró frequenter; & fcemina ter 
"o. deciesin die compreffa , (i mas revo- 

cet; denuóaccurrit. Unde ZEgyptiis 
& Venus dicitur, & foli dicatur. Có- 
mifcentur aliquando cum accipitre, 
fed o: 'sincubarenon dignantur: fed 
& inar.cm cum lupa aliquando coire, 
fcriptores Africani referunt. Ovis 
majoribus XX X.minoribus X X.die- 


Autri-- 


REIN. 


Sextus. 


HISTORIA X ATVRALIS 


&um, ütpote frigidiffimus, temperat; | 

& peculiari qua pollét vi partum ac- 

celeratin nido deponunt. Duos plz- 

rumq; exc/sduzt pullos,quandog;tres. 

Exclufos folem adverfos intueri co- 

gunt, & invitoseidemobvertunt. Si 

forté oculos vifplendoris inflexerint, 

aut rictatione obnubant, tanquam 

adulterinosabdicant; fiimmotis eum 

afpexerint,genuinosagnofcunt. Vo- 

latum affe&tates, in & altum fublatos, y sijefius 

dimittunt, fibirelictos,autforté dila- j; pione. 

pfos fufcipiunt, grandiufculos, lon- 

giffimé tanquam rapinz zmulos,;à ni- 

do fugant; [à 6x $ vézs $,w€4 ívilc aaw- | Arif. H. 

TOG RT EAdUVSGI. A.l.9. 6.32. 
Quantum ad volatum,à meridie ad elatus. 

vefperam moventur; mané, quicfcüt, 

donec hominum conventu fora im- 

pleantur. Tam fublimesre&s vià fe- 

runtur, & deorfum tanta mole cor- 

porislabuntur, velificatas alas modi- 

co caudz gubernaculo advertentes, 

ut ceteras omnesavesfuperent,& vel 

ideó à Poetis Altivolantes 9Lzése 254 m Home- 


dicantur Tempore incubatus, & nu- !lliade o. 


Oppian. 
Cyneg. L1. 
Lucret [.5. 


tricationis pernicitas illa imminuitur, 
íed motus tonicus perpetuo peculia- 
tis manet. 

Vocemipfis clangere feu xazcev qui- pro. 
dam,ut z Homerus, & AuthorPhilo- n gomer. 
melz,tribuunt, qui reboatus quidam 1/s. y. 
cftpropteríftrepitum gravem, avicu- 
lar. motum obtundens: nonnulli pe- 
né mutasaut vix vocales,quod deter- 
tio genere Ariftoteles affirmat , tra- 
dunt.Pullos mutos effe conftat, quod 
illislingua humore quopiam tenellis 
impediatur. Sed de hoc inferius di- 
cetur. 


De fenfibus exteris non eft quód se5; 
multa dicam , tam exadti eft vifus, o c vroyug. 
utíolacontra rotantis jubaris lucem o p/gr, de 
immotam teneataciem; fola fublime Homer. 
ita volans ; utànobistanta luce diffi- 44g9/.7.2. 
cile cernatur, latentem fub fruticele- de morib. 
pufculum,fub flu&ibus nantem pifci- Manic. 
culum;videre comperta fit. 

Animamipfi olere certiffimum eft, 
propter quam contractaab ea corpo- s 
rafacillimé putrefcunt.De zzgezioac Ingenii, 


bus incubant, & ad exclu(ionis pro- ' docilitatepaucaoccurrunt. Callitri- 
motionem lapidem aétitem , qui z- | chumherbamin nidum fuum contra 
ftumovorüm abincubationcecontra- | noxia animalia ingerere affirmant. 


Sub- 


Ail Gefsurc 


, 2, 
Z 
7 a 


P 


CONS 


MN 
CU Qe wd 
7/3 y" 
atr 
Zt 
3 


E e 
(GS WO 
SES UN 
É: CC Cea 


Dre 


UD WT ud IGg:.S 


p Paufan. Subveniffe 
"A 4!V.G. 


q p., 


y ÁriftomeniinCeadam 
demiflo;gratiam 4 virgini Seftenfi & 
ENT puero pro educatione; ruftico y pro 
r Acjgu; ato contra ferpentem auxilio, retu- 
- H.A.L17. liffe, infantemrecens natum 5s abex- 
6.37. itio fervaífe,apud Authoresinvenies. 
s Aelian. Indipulloscducatosadleporum vul- 
H.4.. 12. pium venatum, defcripto ab Acliano 


CM.  — * modo,inftituebant. — Tales& Cu- 

V blai Tartarorum Imperator habuit, 

c,& ^ Sed&Pythagoras 7 aquilam ita mà- 

u Plutig lucfeciffe, ut certis vocibus fifteret & 

Numa. | devocareoSuperodantem, dicitur. 

4ntpa- — Inimicitias gerunt x cum Cygnis; 

Lia. ( pugnz apud Statium y defcriptio- 

x 4rif-H. nem vide) l'rochilo, Gruib. quxideo 

4.94... tontem Taurum tranfmiffurzlapil- 

y 5!4'!Ó5 Nisvocem cohibent, & noctu transvo- 

pug lant, Ardeolis, Ciconia, Hierofalco- 

AS A ne, vulturibus, Dracone & Serpen- 
tibus. 

Vita. Fitaquamvisfalaci diuturna eft. In 
fene&ute vifus heherndine. & roftri 
aduncitate tentatur; cum vero fe illa 
eravari fentitin fublime fertur , inde, 

. oculorücaligine folis calore difpería, 

z Rhodi. fervidajin aquas frigidiffimas z fc dat 

dri przcipitem, quibus tertio immerfa, 

C. 41. 


nidum petit, & inter pullos capturz 
aptos quafi febre correpta, cum fudo- 
re quodam plumas exuit. —Oppetit 
ergó mortem non tam fenio velzgri- 
tudine, quàm fame, in tantum fupe- 
riore accreícente roftro, ut aduncitas 
aperitinonqucat. 


C API p IN 
De Aquila in Specie, 
ARITGIULUS .L 


De Chry[aeto. 


Nomen, dos Aquilz genus à ful. 

vo Colore ita dictum eft. Arifto- 

teles y»tav, Albertus Herodiut, Ac- 

a Adi4- ]ianus 2 Aquilam ftellarem, Pinda- 

(V rus? Jovisalitem,HefiodusAcgiopen 
S M &c. vocat. "e , 

1ythie. Dec externa cjus confHitutione veteres 

Ode 4,  hocduntaxat;produnt,quód maxima 

fitomnium inter cxteras aquilas ea- 

demque ruffa feu fulva aut fubrutila 

(qui color interdum cum etate muta- 


II 
tur) & oculis Charopos. Quz Aldro- 


vando à Ferdinando Mediczo mila 
erat; pendebatlibras duodecim, co- 
loris, in minutioribus totius corporis 
plumis, ex fufco caftanci albis fparfim 
intercurtétibus maculis, paucis dor- 
fo, pluribus ventre, radicibus albis; in 
alis & cauda fufci, eó magis quó ma- 
jores pennz; in cruribus ad pedesufq; 
ferruginei : Lozgitudo ei ab extremo 
roftro ad ultimam caudam, quinque 
dodrantum, àroftroad extremos un- 
gues:quatuor Spithamarum, & ultra, 
Latitudo expanfisalisSpithamar.octo. 
Roflro quod palmam fuperabat adun- 
citas infra inferiorem mandibulam 
adpollicem unum propendebar,lati- 
tudo plusquam duorum digitorum, 
medii przfertim,erat. Color,inacie 
nigrior,alibi. Corneus ad cxruleum 
dilutum tendens , fufco maculatus. 
Oculos habebat Charopos , quos pal- 
pebrz inuno quoque binz ,fuperne, 
& inferne intcgebant, inter ni&tan- 
dum tunica quadam craffa , ab infra 
furtum exporrecta , mufculo confpi- 
cuo, cujusinitium haud procul ab e- 
ruptione nervi opticià cerebro erat, 
quamque palpebrz fuperioris loco à 
naturá datam, & adangulüinternum 
inprimis collocatam, quod cutis ca- 
pitis ob duritiem in palpebras abire 
nequeat, creditur inftru&ta,ab angu- 
lo majoriad minorem, obducebátur, 
Humor aqueusin iis copiofus , Crys 
ftallinus, Seffilis, utroq; latere com- 
preffus,& folidus, Lizguaerathuma- 
nz fimilis, lata, extremo teres, verfus 
radicem duobusutrinq; ceu hamatis 
utriq; appendicibus corneis armata. 
Siniftri pedispofticus vagus fex digi- 
tos in circumferentia longus erat, 
dextri quatuor,fingulos digitos, qua- 
cuor femicirculares tabella , extre- 
mos prope ungues;integebant; maxi - 
mointerlori cxcepto, quem tres dun- 
taxat vefticbant. Deingluvie, Oefo- 
phago, ventriculo , confulat Aldro- 
vandum qui volet c Mufculos col. c Aldroy. 
lum moventes anticos & pofticos ha- Oraitbol, 
bebat duodecim, fcu fex paria, latc- Li4.is 
rales tres. Inthoracis utroquelatere 
tres; Abdominis quatuor paria; Alas 
moventcs decem , Scapulz quatuot; 
Dro Ulnam 


12 


Ulnam moventes,fex ; eam partem 
qui carpo in homine refpondet toti- 
dem, cruraquinq;, Tibiam oco; Ti- 
. biam& digitos,plurimos. 
Autrt- Cibusipfi carnesleporum, gruum, 
UREBIUT. Aníerum, Hinnulorum, Cervorum, 
quos ex declivi przcipites agit; & 
Taurorum, quos magno & aufu & a- 
ftu aggreditur: aliquando fame pre- 
mente fructus, & frugcs,ut hac in par- 
d Arif. Hu. te deceptus videatur 4 Ariftoteles, 
4. 1,8. c.8. qui fruges etiainfi in os ingeras re- 
Ípuere afferit, comedit. 
Gezera- 
fto. venis eft & vegeta, vt plurimum duo, 
quorum alterum fzxpiffime putre de- 
prehendi teftimonio aucupum , per 
octennium nidum explorantium, AI- 
bertus affirmat, qux de ovorum vel 
abalterius generis Aquila Chryfaé- 
to, velà Chryfaéto alteri Aquilz fup- 
pofitione fcribütur, dubia nimis funt, 
Siduo excludit, alterum pullorum e- 
jicit; feu nutricatus difficultate, feu 
quia minus generofus apparet. Pra- 
damnifi fame coacta fola minime ab- 
fumit. Impertitur avibus regià ma- 
gnificentiá portio, quz ca fpe fectan- 
tur, adulatorum aulicorum ingenia 
exprimentcs. 


ARTICULUS II. 
De Haliato €9 Melanato. 


Nomen 

cdefcri- Aquila marina Latinis, Nifus, fed 

po. nonrecentiorum, 4 Ovidio dicitur, 

a Ovid.l.3. German. 2teer2foler.— 

Metamor- — Qui à Bellonio P exhibetur , za- 

ph. — gnitudine cít Milvi. Careeicinereaad 

b Belorius tiorüm vergens, fibrofa. Alarumad 

€ Avtb.l.2. eus 

cR pedes duos Romanos, & digitosun- 
album & fufcis lineis diftin&tum , zo- 
flrum aquilinum, Ocul;in medio nigri, 
inambitu aurei, Lizegtiaferé humana, 
appendicead radicem utrinq; inftri- 
Ga. Colore per fumma A fturis, per ima 
albo,Guttur maculis ruffis notatum. 
Pecfus puré candidum. Fezrer gucturi 
colore refpondens. Crwra craíla & 
íquammofía. Cauda ad cómoditatem 
volatuslata, Pedes fiffi, hamati , cxru- 
lei. Digiti quatuor per fupernaad di- 


HISTORIA XX ATVRALIS 


midiamlongitudinem fquammofi,ad 
reliquam incift , perinferna afperi & 
aculeati, tam validi; ut flexos vix ulla 
vi diftendas, 

Species Aquila. marinar.plures ef- Differe- 
(e videntur, exquibus, tum illa eft z/«. 
Bellonii quam teftasin cruribus& un- : 
gues omnino rotundos habere fcri- 
bit:tamilla Alberti M. & Anglorum, 
quz pede eft uno anferino& natante, 
altero fiflo & prada dicato; adipem 
in caudagerit, quo guttatimin aqua 
dimiffo, pifces attoniti, prxda fiunt 


Ova ad fummum tria ponit, fi ju- | opportuni. 


Habitat citca c mare , littora e rou; 

Oràs, | 
Cibus ei interdum 4 columbzi in- /.9.c.32. 

terdum aves marinz ; quas univerfas Narz- 
nunquam invadit , fingulas cum e- ezeg£um. 
mergentes obfervavit aggreditur, & d Aelian. 
immetías vel ftrangulat in humore, F-445- 
velper fumma cortipit ; fed pifcibus ^45 
précipué victitat ; quos in füblimi in 
primis e natantes, in altum mare fe € Oppian. 
precipitànsaquis pedtorc difcuffis ra- I. 2. Ixent. 
pit; & interdum pódere victa demer- ^ Alár. 
gicur;, Quod dcadipc fuperius ditü, 
quia & teftimonio fide dignorum ni- . 
titur, & pari, inardea pedein aquam 
demiffo , pifces alliciente , exemplo 
comprobatur, hdem videtur mereri; 
& virib, narcoticis , quales,feuin tor- 
pedine, feu in opio, feu in fpiritu vini 
íentimus, adícribendumeft, — Vixit 


Aliztus, Halizetos Phavorino, | quidam & quidem quietus ad fepti- 


mum fine cibo. Deipfius 074 mira f'£ pps g. 
Plinius,qux quia mendo non carent , N.L.10.6.3, 
diligentius expendidebenr, 
elipfius ad oculorum fuftufiones V fus. 
& nubeculas cum melle mixtum pro- g p/z.H. 
defle fcribit Plinius g. N.4.29. 
MELANZETOS, Aquila Valeria c6. 


decim extenditur longitudo. Capa; | Hermolao, ^4y«9oQ. Ariftoteli, ^«- Nomen. 


y«9«2a; Hefychio & Phavorino, aliis | 
Hypetionis avis dicitur. 

Minor eft rcliquis nigra, roffro ad- Deferi- 
unco extremitate nigro cateris cor- pi». 
neoíubczruleo. Initium ejus fupra 
narium foramina , membrana quz- 
dam transverfim obveftit. Ferzexac 
cervixobícuro ferru; ineo tinguntur, 
Oculi pupilla eft nigra, iris charopa , & 
ex luteo ruffefcens. Dorfus ternis exi- 
guis notulis albicantibus afpergitur. 

EU 


c Ari.H.A. 


Gif LE hal Inline 


Habashu. 


JJeer Adler 


pna 


/ 
TL 


fygargu: 24s 
LUnis qesc jJ wenzter Ald. her 


y 


fj m mer elm 


VA aste» on 


ET 


ud Meanzelus 
Valeria . 
StcK. arn . 


Melanelus 


A 


—À5 


E E 
— M— —— 


EE EE 


Z jn " 


j 


/ 


SESS 


SOS NS NS 


/ 


y 


// 
/ 


(Ü h , 
jJ 
" 
) 


| 


i 


Z li 
4n 
4 


| vid q^ az 


d 


ki 
f 
/ 


à 


ONE veh Wt Ev. 


Ale ad ultimam fcré caudam exporri- 

guntur. Cruratota propemodum p u- 

misoperiuntur ; quod nudatum eft, 

id luteum,vix ad digiti uniusfpacium 

Locus, ad pedes patet. Degz infylvis & mon- 

Cibus. tibus. Piditatleporibus P quos, fen- 

h ariff. H. fimin terram delapfa, in plana digref- 

4.L.9.5.32. fos opprimit. Pugnat tamcn & cum 

Puga. cervisanimofe. Multum pulverem 

volatu collectum, infidens cornibus 

excutit in oculos, pennis ora verbe- 

rans, donec przcipitet inrupem; fed 

& cum Dracone, Ovahic confecta- 

tur Aquila aviditate malefica: at illa 

ob hocrapit,ubicüq; vifum. Ille mul- 

tiplicinexualasligatitafe implicans, 

i Pis. H, utfimul decidant. Sola Aquilarum ; 

N.410.6.5. foetus fuos alit, eftliberalis, fola fine 
clangore & murmuratione, 


ARTICULUS III, 
De Pygargo € Morphno. 


Nomen. Dp'eesge ce Albicilla, Hinnula- 
riaaliis Melangto & Morphno ma- 
jor eft,at minor Percnoptero. 


Qui ab Aldrovando exhibetur, 
majuículi Galli erat magnitudine , 
vertice ac collo dilute caftaneo ex ci- 
nereo. Oculi, pupilli nigerrima; iride 
luteá, Rof/froadunco, & paulo quam 
cateris Aquilis, proportione habitá, 
longiorc. Derfum alarum(;pars fupe- 
rior , ferrugineis obfcure plumulis ac 
fubnigris integuntur,uti venter ac fe- 
mora. Cauda ab Uropygio ad finem 
ufq; tota albicat: duztamen pennz 
minores,majoribus incumbentes ex- 
tremonigrz funt. T;bietotx feré nu- 
dz , impense lutez, tabellis fuperin- 
teda. P2guesacerrimi. 

Celit oppida & campos,plana & lu- 
cos; fylvas & montes nonnunquam. 
Romxzraro vifam ex Symmachi epi- 
ftolis colligitur. Adoritur cervos, ut 
Melanztus, cum hinnulis ; à dextro 
Jatere infilit;in oculosinvolat,8ztam- 
diu alis percutit, donecprzcipites a- 
gat. Aétitemin niduminfert, à quo & 
isnomen obtinuit, Sedin aleado fce- 
tu reliquis eft difficilior. 

Duplex illius gezus Bellonius rc- 
cenfet. 74m , corpore colore inter 
album & cinereum ambiguo, extre- 


Defcri- 
jv 


! 


-. Lecus. 


Differz- 


ZLR 


uu ig Hes ciu cl Il seen 


| 


7j 
mis alaruza nigtis,fupiná parte tot cà- 
dicans , quod Ardeam volatu refert; 
caput vcrfus tertam deprimens & per- 
dicibus cuniculis, gallinaceis, & aliis 
minutis volucribus, victitat ,& ut plu- 
rimum Oriente & Occidente fole 
confpicitur, A/rerum Milvoregali ad- 
có fimile, ut nifi hic & minor effet, & 
ventre intenfius albefcente, ( pennas 
circa Uropygium cum fuperioribus 
candidiflimasobtinetJunus abaltero 
non dignofceretur. 77g4cs habet a- 
tros, craílos, & infornicem curvatos. 
Infectatur alaudas per campos, & cü 
fubbuteone de preda tam acriter cer- 
tat; ut uterq;alis & pedibus confertis 
in terram delapíus, fxpiffime aucupi- 
busin przdam cedat. 

MORPHNAOS, akdyy(GQ^ x^ yy (rs Amen. 
NeroQóvQ- , & «xv; Grzcis ; Navia , 
clanga,Planga aut 1 Plancus, Anata- f PZz.H. 
ria feu Avicida Latinis,dicitnr. N.L.10.4.5. 

Veteres cam a magnitudine Me- Deferi- 
lanztum fupcrare, & nigroac fub ob- 7/7 
fcuro colore,qui tamen nevis quibus- ? 4/2*er. 
dam intcrítinguatur effe fcribunt. A 
Homerus alas ejus tantum parere, D 
quantum valve oftii cujusdam viri di- 
vitis,cecinit, Exrecentiorib. Aldro- 
vandus nullam fe vidiffe cui omnia 
veterum competerent/faretur, Tur- 
nerus apud Gefnerum , nomen hoc 
Balbufardo Anglorum;qui eft Buteo- 
nemajor, nzvoincapite albo colore 
fufco proximo;quiq; ad ripas degit; in 
terra inter arundineta fuperaquas ni- pc, 
dificat, volatu non admodum valet, 
pifces& cuniculos dilaniat;adfcribit. 
Bellonius avem falconé fecuplo ma- 
jorem, pedibus czruleis, digitis oblo- 
gis, Unguibus patulis, Gallis Gerfault 
dictam, & terreftri venatui adhibi- 
tam,proMorphno,;fed dubius,obtru- 
dit. Saltusconvalles & lacus zzcolit. 
Aquaticis avibus ut fulicis& anatibus 
plarumque, fzpé & pifcibus viczizaz. Pugua. 
Spectanda dimicatio eft , inquic Pli- 
nius, P avcadperfugialittorum ten- b P/iz.H. 
dente, maximé fi condenfa harundo N--10.c.5. 
fit: Aquila indei&tuabigente alz, & 
cum appetit, in lacus cadéte, umbra- 
niq; fuamnanci fub aqua, à littore o- 
ftendente;rurfus ave in diverfa, & ubi 
minimé fe credat expectari , € mer- 

B ; genre. 


Genera4- 
tio. 


14 


HISTORIA XC ATVR ALIS 


gente. NafGitur ex Offifragisfi Arifto- guebat, Capite ad occiput usq; calvo; 


teli credimus. 


ita ut pennz poft verbum furre&z ; 


Morphno CONGENER Aldrovan- | cucullifpeciem exhiberet, Bellonius 
dusappellataquilam fibi miffam, cu- | avem Gallisbufard dicam, buteone 
jus magnitudo galli gallinacei erat. | majorem, colorisnigri , alis brevibus 


Color totius ferrugineus, roftrü dc- 
orfum re&a propemodum tendens, 
membranulalutea capiti conjü tum. 
Extremzalz veríus ventrem maculis 
ovalibusinfignitz , remiges extremo 
apicealbicantes. Crura hirfuta, & al- 
bis notis é batico afpería digiti fuper- 
né íquammis,inferné tabellis feu an- 
nulis inte&tz. 


ARTICULUS IV. 


"De :Percnoptero, €9' O[- 


Jffraga. 
poco qui & Cypaétos, vcl 
Hypaétos, /Egypias, & Oripcelar- 
gus dicitur. 

Breviter à veteribus, diverfim à 
Neotericis defcribitur. ^ Ariftoteli 
eft capite albicante , corpore, quàm 
cxtera dictz majore , fed breviori- 
bus alis, longiore cauda, vulturis re- 
ferens. Aldrovandus binos ejusdem 
icones exhibet. Prior Chryfaetonon 
multo minor,;habet Corpus coloris ca- 
ftanci ad nigrum vergentis, rofirum 
mediotenus rectum, extremo in un- 
cum infignem curvatum , principio 
juxta frontetn album,catera nigrum. 
Caput fübalbidum ad fufcum vergens. 
Oculos iride fubalbida , pupilla nigrà. 
Collum dimidia feré parte eaq; fupc- 
riore propemodum calvum , & pau- 
ciffimis iisq; exilibus plumulis confi- 
tum, candicans, ad cujus finem, me- 
dio prope collo inftar pilorum quo- 
rundam hirfutorum ac crifporü , plu- 
mulz veluti fetz oblongz fupra cete- 
ras,plumas extabant. In tergo veluti 
cucullus quidam , ad medium ufque 
protenfus inacutum £inem, veluttri- 
angulum quendam definebat. Alter 
ignavus, colore pennarum totius fere 
corporis erat fufeo ad caftaneum ob- 
fcurum vergéte, quem in ultimo col- 
lo nonnihil albicantium ordo conti- 
nuus,angulum acutum in dorfum ex- 
euntem conftituens qui veluti cucul- 
li humeris indu&i hafis erat, diftin- 


ignavam Cypaetum vult effe, Gefínc- 
' rus aliam ciconiz formá & coloribus 
fimilem. Frigorisimpatientem, cor- 
poris intense calidi, carnivoram, fed 
pifces refpuentem, quz quatuor ho- 
rasunoloco fedebar, & folem aliquàa- 


do fplendentem intuebatur; fi non. 


Gypaetum, exalterofaltem parente 
natum;credit. 


Incolit lucos & plana,ut plurímum, Locus. 


montes, quandoque, inSyria & Ac- 
gypto maximé invenitur. 


Cibusioliinter aquilas, 4 cadavera. wyryj. 


LM 


Gravis enim, & ad rapinam ittetS s Q5 erum 
corvo cxterisQ;id genus alitibus ver- a 4r;ff. H. 


beratus, fugatur, capitur. 
quoq; circa Gazaram ZEgypti urbem 
victitat. Pullos ftatim parere, Aelia- 
nusauditionefe recepitfe (cribit, A- 
vicennafelejus deftillatum cum oleo 
violaceo ad aurium dolorem & tinni- 
tum;fimum ad abortum commendat. 


Muribus 4.1.9.«.32. 


OSSIFRAGA & Offifragus,Grz-- Nome. 


cis 9 Ariftoteli es». Harpa quoq;, 
Sanqualis,& Immutfulus dicitur. 


Ariftoteles 5. deca. Offifrage ma- Deftri- 
gnitudo major eft quà Aquile (Chry- prio. 


Ííaeto nempe excepto) Color ex cine- b rif. p, 
re albicans. Parum oculis valet.Nu- 4./.8.c.3. 


becula enim coshabet oblzíos. Quz 
ab Aldrovando exhibetur, quatuor 
dodrantes & medium erat longa, no- 
vem, alis extenfis Spithamas, lata, li- 
brasundecim pendens. P/uz«totius 
corporis, fub-albo, fufco, & ferrugi- 
neo colore vatiabat. Cutem proximé 
veftientes, molliculz & candidiffime 
erant, remiges ex toto ad caftaneum 
tendebant. — Capuz & collum anguftis 
& oblongis pennisrigebat. Rof/zuas ei 
duos di;itos latum palmum]longum, 
fubnigrum, é Corneo fufcum , ab ini- 


tio membrana quadam ultra navium 


foramina protenía, marginibus fuisli- 
teram s. exprimente tectum , ita ad- 
uncum, ut uncus folus pollice lacum 
adzquaret. Lizgua humana fimilli- 
ma, lato apicc, hamatisutrinq; duris 
& corncis appédicibus, membranula 

0A tenui 


P 
m 
eias 


A 


» 
- 
M d e si z 
aT i "t 
/, 
7? 


jJ 


Y 
j Wn" 
m 
M 


mi 
QM" 
NT 


n 


M 


S 


a 
WA 


p. 
Py 
T 


Pur 
A 


T 
"D 


M, 
en 
in 
21^. 
no 
Dd 


- 


"a 


] du, 


Uii 


yn Ma rim 


JA. v 


Qllfrapur. MT AMernhno cengenuer.. 
jos brecher . A 7 A 


k PAN 
] d ANN Wi 
T 2 y ) 
/ P 
» (( ji // lí 
DAN ANN 
) / ) N NSNSNN: N 
SNNNSSD 
NN 
N 
à 
NS 
N 
| 
Ln 
, uz ' 
i Helerogur " 
y eae s. E D Led als Irene 
i. SN 
; y N SNNS ERN 
SSNNONS 


N us NS Y 


z 
ZI NNSS 
eL É QSNON 


d] 
5 a, 


"A 


A: 


MI 
M Al 


/ 
7 P 


€ Plin.H. 
Nc». 


(US SGDnP M «x 


tenui ad inferiorem mandibulam 
connexa, Mazdibula infetior canalis 
inftar excavata; palatü medio rimam 
quandam exhibebat per quam pitui- 
taà capite deftillabat. De zezze plu- 
mulz tenues villorum inftar , ad bar- 


7 

nes Venatici, Anguillz, cujus frufta 2t/;5;. 

in difle&o ventriculo inventa , tam a- 7524/45, 

cutifcetoris erant,utífpectatores ina- 

nimiferé deliquium conjicerentur. 
Probéfzrifcat, uc pullos fuos & A- Gezera- 

quilz; quosifta nido volandi faculta- zio. 


bz fpeciem quod offifragz c Plinius | tem adeptos, & cdaciufculos, T eji- 4. rift. n. 


tribuit propendent. Crura fufcis plu- 
mulis aliquantulum fulvefícentibus 


- ferétotaobtegebantur.7/zgwes niger- 


rimi,prz atrore fplendebant, & femi- 
circulum ad amuflim repraífentabàat. 
Subítantia ipforum intus alba & of- 
fea, foris fufco cortice intec&ta crat. 
Duodecim caude pennz albo & nigro 
maculabantur,intus albe,extus fufce. 
Et hzc exterzarum partium ratio cft. 
Interaa i attendantur, Uvea, qux ho- 
mini in pupilla perforatur , tenuiffi- 
mamquandam membranulam pupil. 
lz prztenfam habebat unde, ut Phi- 
lofophus notavit, minus vifu pellet. 
Pars, quz iridisambitu clauditur, ne 
roríus vifio przpediretur , fubtiliffi- 
ma,ZxexQ. & pellucida erat, A4bdomez 
pinguedine copiosá redundabart. Lzez 
illirotundz figurz , veztriculi corpus 
membranofum, fundo fuperiori orifi- 
cio latius, ingluvic carens , quod de 
fuaoffifraga Plinius, cujus vicem Oe- 
fophagus, fimulatQ; jugulum tranfit, 
paulatim ad ventriculum usq; dilata- 
tus,gerere videbatur.7efic« fellis nul- 
lum cum epzze confortium hoc fub ve- 
triculo multo immerfum erat adipi. 
Vterus ctaffo corpore, pyriformá, fe- 
mine plenus. Propygium medii pugni 
craffitudine, & adipofum cófpicieba- 
tur &c. Ad hujusgenus Delloniiilla, 
quz corpulentia colore & fpecie mil- 
vieft, duab. maculisnigris ad alarum 
latera notata, capitc accipitris ftella- 
ris,cruribus& pedibus vulturinis,&c. 
non pertinet: fed illa quz in comitatu 
Tyrolenfi, colore accipitrum in dor- 
fo, in ventrealbicante;orgyiz , diftc- 
tis alis latitudine, rupicapras ex alto 
ad montes przcipitat; &frufta offium 
ctiam majuf(cula deglutit; referri huc 
poteft:ut & illa, quam Gefnerus, plu- 
misalbis , capite nudo & flavo , Saxis 
inje&ta offa confringentem , amici 
verbis defcribit. 
Cibus ipti Rupicapra, Hinnuli, ca- 


cit, nutrit , & abreptosooc deflet. 4,19.c.34. 
Viltures minores exiis progenerari , 
& ex iis magnos qui omnino nonge- 
nerentjícribit 4 Plinius. d P/in.H. 
Pugazat cum vipera; & fauciata, e N.-10.3. 
herba foncho fimili,fibi medetur. "Anttpa- 
Voces alias alio in temporc jacit. thia. 
V[umfitpectes, fel ejus cum melle 5 Let 
potum f Icucen curat:ftercusoridum d 
tritum concodionem promovet. V é- di 
ter potus calculos pellit. Inteftini ex- ek " 
tremum ad alligatum, colicam fiftit. s j|. 
Os ad coxam íufpenfum , varices PRU 


| fanat. 


ARTICULIS V. 

De Znopaa, Aquila alba , A- 
quila beteropode €9* Scy- 
thica Ave. 

A opas fit in Homero Odyffi r. 


mentio,que quibusdam eft aoa 
invifibilis)feu zvedeeicid eft furfum e- 
ve&a. Alij zwvezos Ícribunt , & hi- 
rundinemintelligunt. 

AQUILA AILBA (cu Cygnea, 
magnitudine eft Chryfaéti , candoris 
nivei,in rupibus circa Rhenuminve- 
nitur. Leporum, cuniculorum, por- 
cellorum & pifcium venatu vivit, & 
volatu tarda eft. 


HETEROPOS Gefneri,finiftrtum 
crus ceruleum,dextrum fufcum albi- 
cans habet,de cetero;pectus,collum, 
& venter fuíca funt;pun&tisnigrican- 
tib. maculofa, Capitis & cervicispen- 
nz rigent. Oculi fübrubent, dorf ini- 
tium circa alarum fummitates in gib- 
buaattollitur. 


DE SCYTHICA ave ita a Ari- a 4rif.H. 
ftoteles.InScythia genus avium Oti- 4..9. «.33. 
des. Hzc duos pullos parit. Ovisnon 
incubat,fedín pelleleporisaut vulpis 
impofitos pullos relinquit. Obfervat 
in fumma arbore an adít qui pullos 

fürri- 


16 


niusab eodem defumfit. Olaus M. o- 
culatus teftis, utriufq: hiftoriam con- 
firmat, quà Albert. M.ifalfiinfimulat. 

NB. 44 Aquilas pertinent Itziquan- 
titli ci Tlacoquantili Indorum, vide "fra 
Mantiffam: N*4. : 


TDRVEVSOO 
De Fulturibus, 
CAPUT PRIMUM. 


De Vulturibus 12 genere. 


Nemea. WM Ukuris nomine intelligitur, quz 
Grzcis jw jémas, O wie, Aromiocs 
Latinisetiam Vulturius,'à tardo for- 
fan volatu;& per periphrafin Avisli- 
tii , torva, avida, magna, Palatina, 
a Lycophra caucafea,dicitur. Ly cophró 2eas olo- 
in Cafian- res rapaces, Hermogenes míescipii- 
dra. xs«. Seufepulchraanimata vocat. 
Toto corpore Aquilam feré imi- 
tatur,illamq; fesquialtera proportio- 
ne, fi Bellonio credendum, excedit; 
nectamen, quodin rapacium genere 
folemne, marem faemina magnitudi- 
ncíuperat. Rof/rumipítiobuncum, o- 
culitruculenti; quatuor, apud Phile, 
narium fpiracula,unde zeezzvos, quod 
fabulofum eft. Co//uk Àmplume , feu 
potius capitis plumeita breves,ficum 
Aquilis conferantur, utimplumes vi- 
dcantut. Gafzur longitudine& capa- 
citate,qued propendensante vétrem 
ingluvies oftendit, infigne, fub quo 
fpacium palmi latitudine , non tam 
plumisquam pilis, ruffis, vitulinis f1- 
millimis., inftar lenifimi cujusdam 
velleris,omni fcapo calami deftitutis, 


Defcri- 
pio. 


—————————————PoÀ—S AR SE€XMÜÓ—ÀÓ—— nnnm m 


HISTORIA ACATOUREZIS 5 vx 
fürripiat. Quod fiquis afcendat, pu-; | 
gnat & verberatalis, ut Aquilz, Pli- 


; 
ptiinter Cairum & mare rubrum pla- 

nis, numerofos Bellonius vidit, quod 
iterillud Camelorum cadaverib.ple- i; 
num,paftum ipfis fuppeditet. e Agri- € 4gticel4 
colain fylvis degere afferit. Juvenali ^ D: Ju 
f nidulantur etiam in arboribus. In ct 
Creta & alibi in przcipitiis montium S4 AD 
mariimminentibus. Propterea He- | ^ 
rodotus BrifTonis Rhetoris pater ait; 

T effe vultures in terra altera nobis i t arift. H. 
gnota, coargumento, tum quód ne- 4,,6.;.s. 
mo vulturis nidum confpexerit; cum 

quód magno numero repente appa- 
rentíequentes exercitus. 

Victitant morticinis & quidem fo- Nurri- 
lis,illi; qui cum Aquilis, Offifragis , & zseztume 
Accipitribus nullam cognationem 
habent, fui generis volucres mortuas, 
fi Herodoto Pontico credimus;ne at- 
tingentes quidem. Vivis etiam tum 
volucribus ( ruunt enim ia anferes) 
tum quadrupedib.illi,qui Spurii funt. 
In 7 Creta& Helvetialagnos,hocdos, g Bello. 1. 
lepores,cervorum hinnulos. In Chile 2.4e Avibus. 
h Americz provincia pecudes , infe- c23. 
ftant. h Monard. 

Datur quoddam genus quod Torgos ci I. de Aro- 
Hamatorrbophum dicitur. d: 

Venanturà meridie usqiad noctem, 
ab ortu folis ad illud tempus quie- 
fcunt. 

Deeorüm Sex», Coitu, Partu, eb In- Geneya- 
ctbatunon conveniunt Authores.Fo- ;;,, . 
minas duntaxat inter eos reperiri, i 4e/ian.H. 
Aclianus, £ Orus, /Philes, Tzetzes za 4..2«c. 46 
& alirauthores funt. Hisadverfz Au- k /1.Hie- 
ftrovolant,velfi Aufter non fpiret; ad rogl. 
Eurum ventum orishiatu fe pandunt. Pu Hm 
| 5piritus venti influens, intra quinque Miss 

dies, quibus nec cibum nec potum 


i p bd (oer m Tzeraes 
capiunt;ipfos 1mplet. Tertio à conce- cp. 12, c. 


-veftitut. à/larumincumbens corpo- | ptuanno, non ova fed pullos parere, 439. 


ri pars, lenitota vellere, quodfoli in- 
ter rapaces peculiare iotegitur. Crura 
tota ad pedesplumofa,contragelu & 
frigus munimentum. Jzgsesadunci. 
Locus. Sedes inaltiffimorum montium ju- 
baril. H. gis,ponere; P Ariftoteles, c Plinius, 
A.l.6.c.5. &. d Homerusfunt authores. Poetz 
c Plin.H. (aucaíeas vocant. A recentioribus 


N.L19-— in Creta,Zacyntho, Apennino, mon- 
med j 6€ Galliz Aureo, vififunt. ZEftatein 
OE aprica , frigoris vitandi causà demi. 


grant, & in Arabiz defertis & ZEgy- 


E 


Geoponicorum fcriptor;Philes, & Si- 
mocattus produnt, intra centum & 
viginti dies ova deponere , Orus!& 
lzetzes. Ariftoteles » &z o Plinius n arif. H. 
nidificarefcribunt. Niphusnidumin 4.6.65. 
Italia vidit. Ille bina complurimum o P/iv. H. 
ova ponerereliquit: hicex Umbricio N^ 1e 
Arufpicetria, De tempore partus ni- ^9 
hil determinant; hoc interim à Divo 
Hieronymo proditur, vulturem cüm 
coeperit ova edere,quippiam ex Indi- 
co tra&tu adferre, nucis inftar, intus 
habens, 


N 


, 
u 


DUE MBPS. JP 


habens, quod moveatur, fonumque| — Intercius zorlos fant; Hepatisob- Morbi» 
fubindereddat, His veritas fubícri- | ftru&io, & pcediculi, infe&um vene- 
bere videtur; attamen cum Aquilz, | nofum, pediculo par, veleiquiin in- 
offifragz & vulturcs,utex Ariftotele, guine naícitur,perfimile. 
& Plinio palam eft, promifcuo coitu V fum in mediinapartes ejus , ma- Vas. 
inter fe utantur: facilé ex diverfarum | gnum obtinent. Medicamentum ex 
fpecierumavibus, tertia fterilis, utex | integroab Aétio y paratur,ad abícef- y 4et.L.15. 
equa & Afino Mula, generari potett, | fus, códylomata,ftrumas, Cerebrum «124. 
quz ob fimilitudinem cum vulturi- | capiti vel naribus cum olco cedrino Galen. Eu- 
bus, quam Aquilis majorem inter il- | illitum,dolorem ejusdem fedat. Coi P?if- Lo. 

Eduta- los potius collocetur. Edwcartionerm, fi | pulli adalligatum adverfum comitia- d 

210. videas,apud » Orumcentum & vi- | lem morbum prxdicatur, Serenus 

p OrusL1. ginti diebus pullis nutriendis infumit, | jecurad jecoris dolores commendat, 

Hiep. 3limento deficiente femoribus tuis | FeL.Opftalmicisbené ex Sammonico 
roftro veilicatis fanguinem ciet,ipfis- | admifcetur. Pennapedibusfubje&ta 
que fu, endum przbet. Apud Alber- | parturientes adjuvat; fed nifi tempe- 
tum veró unguibus eos vulnerat, & |ftivé auferaturinuteri procidentiam 
de fuperfluo fibi cibo patcic. conjicit. Si dentes ea fcalpentur, aci- 

Aetas. Extenditazazezzad 4. centefimum | dumanhelitum reddir. Nidore pen- 

«q Ambrof. annum. narum,frurantur,;ferpentes fugantur. 

LrtHexa- — €)yuantum ad. facultates C acfiones | Pellis ventriculo appofita z conco-z Len.de 

mU.Ly.  q5ipales, Orientefoleinoccafum;oc- | Gionem egregié juvat. Nervi f. ex oceulr.Na- 


yid oj; Cidente in ortum profpicit , uc apud | cruribus & fummis pedibus colle&ti, £4r«.c.26. 
eid ^ Orum extat. Non ultra maría tátum, | & ad talos cgrialligati;podagram cu- T Trallian. 


rant. Externa fi attendas, ex offibus ^! 
vulturis tibias * Scythae Anthropo- y. 

R H . : Pollux 
phagi, Malenchleni,& Arimafpi con- o,,,, L4 
ticiebant. Excruribus cadelabra qui- 16, 
dam, quodipfa , innatà vi venenum 
explorare & attrahere crederent. 


C.7. fed perquingenta y etiam millia paí- 

Vifug. fuum cadavera odoratur : fcu quod 

r Thom. A- inftrumenti fic exquifiti & ficci ; feu 

quin. de 4- quód copiofa ab integris quandoque 

nimali. exercitibus exhalatio fit , feu quód 

Conieit. eadem conglobata;ventis codem de. 
97: feratur. 

Voluus — CMoventur tarde propter corporis CAPUT. II 

molem,& volant turmatim. ! M 

Ingeni, Ingenium cxinde colligas,quodR e- De vulturum Differentis. 

gioncs frigus cvitaturimutent. Aegy- 

to non minus, quàm Ciconizadve- | V 

nz, quódadidem cadaver, à quo fa- 

tiati Ízpius receflerunt , identidem 

redeant, & expeditos ad bellum ex- 

ercitus przíentionc quadam confe- 

quantur : ac ut aliqui addunt, biduo 

triduove,imó feptenis diebus anté ea 

locacircumvolentin quibus cadave- 

rafutura funt , quód domi cadavera 

s Nitandtt ;à venenofo ferpente percuffa fugiát, 


D——————————————————À 


Ulturum duo duntaxat gezer2A- 
tiftoteles T agnofcitiat Neoteri- 1452.18, 
ci plura effe obfervant. 63. 
Primum eft Albicantius,& parvum, 
quodin montibus * Rheni, Danubii, * Alerz. I. 
Helvetiorum circa Clavonam, appa- 7-4e 4ni- 
ret;& inScythia, & fübje&tis Septen- !?4//P. c.8. 
crioniregionibus frequenseft, 
vZlterum emdoadice» feu magis ci- 
nereü, cujus pilosfeu plumulas albas 


th Thervac. & hepatis morbo laborantes magna- capillaceas & capillamentorum in- 
Zn pa- rumaviumjecinora vorent, Suave- tar fabtiles, adeo candidas cíle Bel- 
gun olentia adeóaverfíantur,utnearmen- M Ícribit, Wood bdititiam & 
Xirabil. ta quidem mottua, unguento 7 ado- | €aboratam, muitcix alpina albz,íeu 


pli. i. N. Fato illita , attingant; imóunguento- 
[.12.c. 53, Tum odore perimantur;peric & »ma- 
v Acl. H.4. liPunicigrano vultur: fed femine Si- 
L6..46 [Ícris x €QCretici vehementer oble- 


x Plin. H. é&tatut. 
N,.20,.5. 


etiam vulpis alba effe, quifpiam exi« 
ftimare poflet. 

Tertium Beticum,quod Aquilá pau. 
lo minus habet pennas colli,dorfi,vé- 
tristotiusq; adeó corporis, caftaneo 

colore 


MÀ M M —— M — 


1ó 


coloretin&tas , dorfi & laterum exi- 
guas,&fíquammarü inftar latiufculas, 
quz dorfum, ventriculü, ventrem, & 
uropigii radicé vceftiüt, ruffas plumas 
verticis breviculas ac curtas,fi Aquil- 
liscomparetur, Colli anguftas aclon- 
giuículas, quales gallis ga!linaceis, & 
fturnis propendent. Crura brevia, 
plumis undiquaq;ad fuperiorum uíq; 
digitorum partem contecta. 

Quartum Nigrum, quod eft cauda 
brevi,alarum & caudz pennis ejus- 
dem cum Boetico coloris. Albertus 
minus hoc , fed viribus przftantius 
Ícribit, á 

)uintum Leporarium , roflro ob- 
unco,nigro, feedisoculis, corpore fir- 
mo & magno, alis latis, cauda longa 
& dirc&tà, colore in rutilo nigricante; 
quodex vulture & Aquila cópofitum 
videtur , & illud quod Homero Al- 
bettuszzelagocon vocati fcribit. Huic 
enim peculiare leporibus infidiari: & 
(olusinter cxteros velox& ad docen- 
dum aptus eft. 

Sextum Aureum Gefneri, quodita 
defcribit, Longuseftà roftro ad ex- 
tremam caudamfex dod:átes & pau- 
lóampliüs,ad extremos ungues quin- 
que dodrantesaut paulo minus, lon- 
gitudo fuperioris roftri quátum illud 
aperitur, feptemferé digiti trasverfi. 
Cauds longitudo circiter ttes dodran- 
tes. Totapar: zpiga; id ett collum in- 
ferius, pectus,& venter & pedesquo- 
que rutto colore funt, dilutiore qui- 
dem caudam verfus , rubentiore ver- 
fus caput. Di, iti pedum fufco vel cor- 
neo colore funt. Alarumpennalon- 
giffuüma quatuor dodrantes zquat. 
Subnigricant feu fufco funt omnes 
alarum pennzuno fere colore: par- 
vulz tamen fuprema in alisnigriores 
funt,vt per medium alie fubruffis ma- 
culis, aliz fübalbidz circa imum di- 
fitinguuntur, conigrioresautem funt, 
quo propiores dorío, ubi prz nigredi- 
ne fplendent.. Pennz per medium 
dorfum nigra funt, fplendentq;in ea- 
rum medio cauliculi albi , przíertim 
quz circamedium dorfum funt, & di- 
midia colliparte , reliqua enim colli 
pars, pennasex albido ruffas habet. 
Caudz pennis idem color eft qui ala- 


dec — EMNMEC"————————————— 


HISTORIA XJATVRALIS 


rum,nempcfufcus. Hifce addit Al- 
bertus quoddam collo craffo, alisque 
ad dorfum valdé retortis &: magno 
pe&tore;quod frequenter in ripis ma- 
ris degit, & quod venatur,có defert, 


TIT UI LISUT. 
De "Accipitribur. 
CAPIT LL 

De Accipitribus in genere. 

ACC vultures excipiat , avis 

cujus tanta apud veteres venera- 
tio, ut & 4 przfagiendi poft exa&tam a Porphyr. 
hancvitam vi pollere, crediderint: & lib.4.de 
legem qua capitis damnatur,qui eum abfiment. 
ctiam imprudens occidiflet, tulerint: 
tantaapud /Egyptios,utipfum £ Soli 
acceptum putarent » pi&o c Ofirim 
proponerent. Tentyritz 4 & Phila- de ifide 
rum e incolz fandiffimé colerent , jr, 
interfectum fepulchri honore affice- q Aefizn.1, 
rent,& inurbem f Butimafportarét ro. de Ani- 
feu quod ipfius tubftantiam ex fan- mal.c.24. 
guine & fpiritu conftare g dicerent; € Strabo l. 
feu quód regionem à venenatis ani- 77 dist 
malibus P cos repurgare cétüciéhe; sg 
feuquód Accipiter prifcis temporib. E ont 
librum puniceisliteris fcriptü, in quo 
cultus Deorum forma continebatur, h pieder, 
Thebasad facerdotes,detuliffe ; cre- Sicul.l.2. 
deretur. 64 

Dicitur Grzcis communiter /cea£. Esfe- A 2. 
Macedonibus e$. apud Lybias « PR 
840024, Hefychio, wsguav, Tyrrhenis ; DM 
zegxG» s aliis wéeurm. Latinis Accipiter, NOPIED. 
[euà rapacitate, feu quód ter fit ac- 
ceptus. Unde & facer ales vocatur, 

Avem ipfam fi (pectes, corporis ipfi Defcrz- 
moles incerta, Nonnunquam vix À- peto. 
quilis cedit, in Aegypto 4 minores k arifl.l.9. 
quàm in Grzcia, inregionibus Aqui- Hyfor. 4. 
loni obverfis & rupibus , quia fangui- C-28- 
ne & fpiritu abundant,majores, Ma- 
jor mare femina, quódinillo humi- 
dumabimmodico abfumatur calore; 
in hac, fanguis cum móderato calore 
copiofior, multum argumento mate- 
riz fuppeditet.Color ipfis ut plurimum 
ex albido fulvo & nigro diverfus, ma- 
culisq; diftin&us, alibi, albi & leuco- 
phaireperiuntur,&qui in frutice fpi- 
nofoaut acere habitat, ad ruffum aut 
nigrum declinant: qui in fago, adgil- 

vum 


b Porphyr. 


ibid. 
c Plutarch. 


. 


vumíeupallidum. Caro eft afperior, 
] 4tben.H. quàm 7 cuculi copiofioribus plumis 
AL&«.9. integitur, quàm graviores aves, quód 
fuperfluà materiaad pennasamande- 
tur , corumque generationi ferviat. 
Roffrumhabetaduncum extremo plc- 
rumq; corneum. Oculos fplendidos, 
unde Solifacri, & perpetuo mobiles, 
quorum color cum ztate mutatur. 
Cerebrum copiofum, linguam latam, 
principioobtufam, ncc bifidam, nec 
acutam, Peczsacutitfimum, modici 
carne munitum. /z: rapacium acu- 
tiores. Anhelitum feetidum , cer ma- 
gnum, cufpideobtuía. Lzezem adeo 
exiguum;,ut fenfum propé modum et- 
fugiat. Felnonnunquam xrugineum, 
jecori & inteftino adjunctum. 
Silocafpe&tes, frequentiffimi funt, 
in Anglia, Suecia, Pruffia , Livonia, 
Ruflia, quod ifta avibus tardioris vo- 
latus, & multe carnisabundent: mi- 
nusfrequcutesin Syria, Perfia, Afri- 
ca, Gracia, & Cretà, | Nzdulagtur in 
praruptis & altis rupibus in Alpibus 
nHomer. inprimis,fed vel inter vepreta, vel z 
OD['*  inarborib.,acercinprimis,fago,quer- 
oP/H. cu,abicte,pinu. Qui Maltliliz v agros 
N..10.«.8 incolunt, humi fcctificant, nec alibi 
naícuntur. 
Nutri- Potu omni, Tinnunculo excepto, 
mentum. abftinent , fi Ariftoteli  &: Suid 4 
p^8.Hi- credimus: bibere 7 Plutarchus, et- 
ffor.c.38.. iam poftquam hominis defuncti cor- 
4 /7Y** pustetigerit, f1affluentiscopiz aqua 
E invitetur, s Gyllius,prodideresquam- 
fide e» o- diu viventium fanguis fedandz fiti 
firide. fufficit, non bibere: fi exanguibus ve- 
s oyllius. Íci cogatur, potare, credibile. Cibws 
in Aelian. ipfisaves,gallinaceiinprimis & colü- 
bacci generis, Turdi, Fringilla, Co- 
turnices, Corvi, Pica, Cornices; no- 
bilioribus cancri & caro leporinave- 
hementer fapiunt:;viliorib. etiam mu- 
res,ranz,& talpa;manfuetis quoque 
t4riflot.9. fruges & panis, Nec à cordibus; 
Hif'or.c.. quod cum £ Ariftotele, » Plinius & 
u Pl. H- Aelianus non credidere , tefte Al- 
o berto x & Aldrovando abftinct, quin 
amat! cerebroé cranio divulío& abfumpto, 
reliquum corpusinvolant. Nulli ad 
z Albert, reliquias praedz fuz revertuntur, X, 
Los dumfylveftresfunt ; nec vnquam ca- 


Locus. 


qo E^ aud 0) i. D TAS. 


I9 
dum tam avidi, vt ftercora prz fame 
deglutiant. ezatur autem Accipiter, 
nontantum Turtures; Gallinasalbas 
maximc 4 proptercandoris infigne, acolume[. 
Anates, Cornices,Sturnos,Picas &c. /a1.9, dere 
fed & proprium genus, quod prarer- raf. 
quam Aquilz & Olori, ut quibusdam 

placet , nulli aliarum avium cum co 
commune eft. Cuculusab eodem ab- 
fumitur, b fi quando vna apparuerc,, p Ariflal. 
fola omnium avisa fuo gencre inter- p.47 e. 
empta. Leporem poftquam ccpit, c.7. 
finiftrum pedem terra infigit, dextro Pl. H. N. 
predam retinet, & quàm primum po- ^10«.9- 
teftoculos ejus eruit, Venaturusío- — — 

lus volitat ; przdà confpe&á humilis 

propé terram fertur, & omni conami- 

ne inftatfi primonifufruftratur, per- 

fequi definit, & fibiindignatur. 

Foecunditate negatà, quód humo- Gezera- 
rem c adcrura,vngues,pennas,& ge. £e. 
nitalia loca fimul nequeat trausmit- c 47if.5.de 
terenatura ; f(alacitatem ipfi adícripficsenere4- 
antiquitas. Certé, & cum Aquilis 47/?"-cr. 
co&cunt,& Afteria cum Accipitre có- dArift a.de 
greditur. Queddam genus, cum n a 

à 23 thal.c.5, 
venerem ruit, minimarum etia avium 
morfibus patet:aliud, e more homi- e 4e/iaz. 7. 
num amatoria levitate flagrantium , 2.4e Anim. 
foeminas femper fectatur ; abfentes ^43 
clangore profequitur. Aegyptii fce- 
minam una die requifitam,quantum- 
libetfecefferit,à marito vocatam,ob-- 
fequi tradunt, & inde foeminas mori- 
cerastitulo Accipitrishoneftát. Tria 
ut plurimum quatuor aut quinque. f'f Allert.]. 
| quando; eva pariunt, & vicenis dic. 10-8. 
| busincubant. 
| Aetas hujus avis in multos fe pro- Aezas. 
 tenditannos. Aegyptij 4 adíeptin- a Aelian. 
| gentos pervenire , fed falso a(ferue. /.10.de A- 
| runt. Multis etiam infeftatur zzorbus, "al. c. 

£ nempe difficultate refpirandi , & 4 


| 


| 


iteaxo- 


tum fonumelidit; aliquádo ofcitatur, elus D 


& vomit:tineolis,& tum ipfi venter & j;;;; eq, 
collumglabefcunt:cholera, in qua li- nigarri;. 
quorem viridem cvomit.  Spon- Merbi, 
già, qui affectus, praeter confaecudi- 

nem bibit , multum feffitat, nec ex 
manu,nec ex perticádifcedit. Febri, 

tum puftulas filigini fimiles in orc ha- 

bet, Tineis,tum caudam,frequenrer 
motitat. Suppreflionealvi, cum crc- 


davetiinfidere vifi: fed omnesinter- | broanulum perticz admovet, & ex- 


2 Crc- 


XI. HISTORIA 


crementa nigra reddit. Intemperie 
frigida , & tum excrementa crocca 
aut cruentareddit, alasautemremif- 
fas & laxas; capitis plumas horrentes 
habet. Pituitáàficca,& cumliquorem 
pernaresnonemittit. Gravedine, & 
tum ipfiliquor per nares,fpumápero- 
culosclabitur. Tremore, & tum pin- 
nasut ftruthiocamelus habet, & vo- 
larenequit. Plura apudcitatum Au- 


PoX. thorem vide. 7x Accipitribus alia 
alio tempore,& generi. Apud Grecos 
verbo P£er per onomapopariam con- 
ficto, apud Latino Pipandi exprimi- 
tur. Gallinzfieamaudierint , dum 

UE interim incubant;ova vitiantur. 7fuz 
d Aelist,. tag acer, d ut rtullo negotio adver- 
2 fosSolisradiosintueatur. Hinc dici- 


tur Ariftophani mori Q ou^ w/G- omnio- 
culus. Cum Apolline;qui eft fol, ma- 
gnam convenientiam habere crede- 
€ Plut. lib. batur; & ejusdem e imagine folem 
de lide C denotari Aegyptiisfolicum. 


Ofiride. FOLATF tunt velociffimi, & adeó 
d e celeres, ut velidco fimsomienofiqia, 
Vou, & epis abd. j bor el à facili motu 
£Ariftopb. dicantur ; foli qui velociflimus facri 
inavié, fiG&(ummamcüignegcognationem 


g 4clian.L, habere credantur.Ita fané fe aliquan- 
10.6.24. do efferunt, uthumanum vifum effu- 
giant; nihilominus pradam inde vi- 
fam, jaculo citius demiffi, affequütur, 
Peculiareillis& cum fola No&ua có- 
mune,in aére feferefupinare,caudam 
deorfum, & alasexpandere; his vice 
fol. uti. 

INGENIF M cx parte attigimus; 
folitariam femper, przterquam tem- 
pore coitus volare;jufte magnitudinis 
cum vulpibus etiam, Aquilis, S vul- 
i Aelian, H, turibus certaresin T hraciz 7 parte fu- 
4.24.42. pra Amphipolim cum hominibus fo- 
Plm.L10. cietate quadamaucupatum fuiffe; in 


Ingenii. - 


6.8. toto avium genere docillimam effe ; 
avem fibiforte fub noctem oblatam, 
totam no&em fub pedibus tenere,ex- 
oriente fole manumittere , obviam 
non perfequi,tandem,fücco Hieracii 
herbz oculos tingere, fic claritatem; 

20. priftinamrecuperare;addi poteft. De 

k Aelia... cetero, mortuum 4 lugere, &in o- 

run culos ejus terramingerere, noctuxà 

m Porphyr. liu; jb^nfeü iliari.T 

La dea). rcliquisavib. infeftatz auxiliari. Tur. 

füimnr, turem deprehenfam zz dimittere ; 


NATVR AL18S ; 


undeAcgyptii,ne quandoimpruden- 
tesavem ab Accipitre dimiffam gu- 

ftent; toto corum gencre in cibo ab- 

ftinent, à 7 Tinnunculo o crocodi- y pj;s, ], 
lo, & vite nigra fibi metuere ; cum ro.57. 
falvia,mentha;abiete & falicefympa- o Plur.in 
thiam habere; Authoresquidam pro- J/ide c» 0- 
diderunt. firide. 


P [um (à fpectes, pulli fuaves funt pf. 
valdé, adultorum caro dulcis & le- 
vis. Totusaffus & in cibum fumptus, 
morbum ífacrum;in rofaceo elixus, o- 
culorum vitia;pulvisin quo fe voluta- 
vit , lino rutilo zgri collo alligatus , 
quartanam, adeps oculis inunctus ca- 
liginem, oculiàcollo fufpenfi tertia- 
nam;depellere»fed fruftra creduntur. 
Stercusin vino dulci tritum, p con- 
ceptum juvare; fumum veró 4 exco, 
fpolio ferpentis, opoponace, myrrha, 
galbano, caftoreo, fulfure citrino , & 
felle vaccino excitatum , & per fiftu- 
lam inuterum exceptum,foetum edu- 
cere, credibile eft. 


p Hippocr. 


de morbis 
mulier. 
qVellani- 
Y4n.AHBre- 
Via, 


COPIDEONDS 
De Áccipitribus in Specie. 
ARTICULUS .-J 
De Afleria , Accipitre Pa- 


lumbario C Fringillario, 


STERIAS,qui& AfturaliisCor- 4 47.1.5. 
porc cft grandi & oblongiore, Hifr.c.56 
unde Palumbario « comparatur,;pun- 
&is & notisquibusdam ftellasrefere- 
tibus refpergitur,hinc ipfi nomen. Ca- 
pitis pars anterior extenfa paulatim 
eftin roftrum, OcuL varii & pellucidi: 
collum longius Aquilino.Femoralon- 
giora|quàm falconum, crura horum 
refpe&tu brevia, & craffa, Pedes ma- 
gni. Cauda ob longitudinem depen- 
det. Eftex eorum genere, qui; quód 
emifli przterito pugno revocentur, 
Pugillares manfuefacariis dicuntur. 
Differentias lortiuntur Aftures varias. 
A zatura, Aliiautrupes mari adJacen- 
tesincolunt;aut lumina& aquas dul- 
cesfectanturqui humilem propé ter- 
tam volatum exercent, & clandefti- 
noaftu przdam adoriuntur. Alii diffi- 
tisà marilocisdelecttur, & ex excel- 
fis ar- 


E. 


M ——— 


G 


—— 


D 


oram 


e a curve Aellonj. 


duro 


Balant. . Bufahm 
ra tuat 
ma[fwey ) 


^ 


q E eA 


fis arboribus przdam defpiciunt, & 
infeftant. A Sexu,in quofaemina co- 
loread Aquilam accedit , nifi quod 
maculis denlioribus & rufis afperga- 
tur. 4 zagnitudine , qux Aftures ita 
commendat,utin Syria avesque prz- 
da acaucupio ferviunt, ad ponduse- 
mantur. Z/o«co,funt namque 47i, 
quioculos habent virides , & (i cum 
dorfo nigticantes, optimi cenfentur; 
cruracandida, pedes magnos. Per/rs, 
corpusgráde, plumis bené veftitum, 
oculi concavi , fupercilia pendentia. 
Gracis caputgrande, & rarz in collo 
pluma. Afriazi dorfum nigrum, o- 
culi, in juventutenigri , ztatis pro- 
gre(Tu ruffeícunt.Sardz penna nigra, 
crura brevia,femora longa.pedes pal- 
lidi. 1/yriczs, ive Sclavis, ftatura me- 
diocris, pennz rubra, majori ex parte 
prunarum candentium ad inftar; pe- 
des magni , femora ab interna parte 
plana,volz manusinftar qualia. 4/- 
pi? corpus magnum, oblongum, pe- 
des feré candidi, fufficiésad leporum 
venationem robur, | Germanis oculi 
iris& fuprema capiti contigua roftri 
parscrura;tibic&pedes,crocea.Pen- 
nz caudz nigris & canis iisque latis & 
obliquis maculis afperguntur ; colli 
fuperioris & capitis ruffefcunt, & pü- 
&ulis,nigris interftinguuntur. Carca- 
niAftocellus,eft forté Tardici & Bel- 
lonii Semi Aftur. 

ACCIPITER PALUMBARIUS, 
qui Grzcis eft 92ee95v'G. ouem 7G & 
QaoxlivG-, feu columbicida , quis fit, 

b /.8.Hif. certó dici non poteft. Ariftoteles / 


63. meram nomenclaturam fuppeditat, 
& fimpliciter Accipitrem nominat, 
Ephefiusà Nifpho citatus, Falconem 
gentilem vulgó dicum ex co facir. 
Alberto cum Afture idem effe vide- 
tur, Turnero cum Fringillario idem. 

Y'Wdeuk: Ariftoteli eft Chalcidisavis magnitu- 

fhin.ab ani- ; 

mal. mnium celerrimé volat. 


ACCIPITERFRINGILLARIVS 
Grzcis veteribus xm£ía recentiorib. 
£vrtgi , corrupto forté ab Oxyptero 
vocabulo; Latinis Nifus, quod ei A1- 
bertinifallorprimum evoimpofitum 
e(t; fcd non Ovidij, cui Nifusidé cum 
Halixto;aliquibus Sparvetius;ab Ita- 


vy BW 2I 


lorumSparviero dicitur, Mz: qui Mu- 
Ícetus vocatur, & foernina minor cft, 
quiq;ab Aldrovandro exhibetur , rz- 
firum habet breve , vnco acutiffimo 
pr&ditum coloris cornei fubczrulei. 
Oculi pupillam ochrz colore pallido, 
i lutea iris excipit , quod reliquum eft 
intentu flavet. Caput collum, pe&tus, 
venter, crura albicant, & variis ma- 
culis diftinguuntur. Doerfgm & alas 
maculz multz albz refpergunt. Caz- 
danigtis & fufcis maculis transverfim 
ornata, reliqui feré corporis longitu-. 
diné zquat. Pedes & tibix ctoceifunt 
coloris, Fezin5e, vertex, collum, dor- 
fum,alz coloris funtobfcuré fufci. In 
Syncipite, & alarum medio, qua dorfo 
incumbunt;alba macula confpicitur. 
Pars totius corpctisproza;eít candida, 
& transveríis lineis luteis interfeca- 
tur. Degit tempore hybernoin fylvis 
czduis,carumq; gracilibus, Non ante 
occidentem folem ad fedem fuam re- 
vertitur. Plaxrumque adverío vento 
volat. InlegibusSalicis deeo legitur, 
quod qui furatus fucrit,centum & vi- 
| ginti denarios perfolvere deprehen- 
us teneatur. Dzviduztur ab «4etate, 
in Nzdartos , Ramularios qui necdum, 
plumarum depofuerunt exuvium & 
mutatos. /4/oco zatalz in Il]yricos, qui vt 
plurimum lumbos , ac dorfum nigra 
obtinent, & vitam brevem agunt. O- 
rientales quibus cauda duodenis pen- 
nis inftruitur, Africazes quibus oculi 
nigri, pe&us nigris & transverfisma- 
culis varium;alzlongz. Trideztinos, 
qui funt proceri,volaces,fzpe captas, 
alaudasin terram deorfum dejiciunt; 
mox furfum arripiunt. Viticentinos,qui 
autin montibus Vincentinis nafcun- 
tur & omnes ftatura funt exigua; aut 
in Mucrofticanis Spinaroli didi, ca- 
pite magno , reliquis minores, & ad 
aucupia inepti: & 1gnotos, qui corpo- 


dine , & Carnivotus : Porphyrio o- | remediocres, maculisferrugineis ad 


rubrum inclinantibus, refperguntur, 
4 colore Albos namque in Septen- 
trionalibus oris reperiri, —— 
Olaus Magnusau- 
thor eft, 


C ARTI. 


3 


z2 


ARITICHEUS:!.H. 
DeCmco Ae[Alone 69 Tin- 


nunculo, 


Nomen. IRCUS Hefiodo teu£ xig (O-, Ho- 
mero & Ariftoceli «exo fimplici- 
ter,FeftoCircanea vel Circenda,for- 
té,quod, cum infidiatur, circuitum in 
aére faciat,dicitur. 
Defcri- Si defcriptionem Bellonii fequi- 
pto, — mut, haud multó milvo minor cft: 
Capitis vertex& gutturinferius ex ruf- 
fo albicant, plumulz quz auditus fo- 
ramina tegunt nigra funt. Roffruzm ca- 
piti continuum plumbeum eft, extre- 
mum atrum;co//gzz breve. | Cruragra- 
cilia; lutea , falsó altero claudicare, 
Pliniusprodidit. 
Locus. Gallix eft inquilina, & ibidem in 
Nutri-  Arvcniz planis zidulazur. 
ment? — Cuniculos, vulpes, 4 columbos, 
Pin.l- 10: "T'urtures, c Mures 4 infeflat. Bibit 
S cumin maritimis verfatut. Amaragi- 
Hiftor. c. s. € » la&ucam fylveftrem, vel cro- 


b 4elian.], cum nido imponere creditur. 

3.0.45.de Vox ipfi acuta, e & clangere dici- 
Animal. tur,idq; tumfacit, f cum przdz pro- 
c Aelian.l. pinquus,de ea apprchenda eft follici- 
6.454€ tus. polatin oyrum, & quidem velo- 


xnl ciffime, hinc g Homero »«$ecsrG*, 
in XM muue» yy s Oppiano Equis Iberis 
chomyo- velociflimis celerior. 

machia. JESALO, qui Turnero Smerillus, 
Vox. Itidoro Merillus, Crefcenticfilfmer- 


Volatus. lus, Alberto Mirle, inter rapaces mi- 
e Homer, nimuseft,& tum corporis fpecie, tam 
Hiad.x. pennarumcolore,Falconesrefert. 
Toc Perdices & columbas venatur ; À- 
TA MUR laudas tam avidé ut ad P clibanum 
godyf». ufqiardentem,puteum, velhominum 
Nomeg. vetesoftendatfi peritia, & ufüs acce- 
ANutri- dat quatuor merilli, cygnum etiam 
mentum, dc)iciunt. Solus omnitempore ; ap- 
h crefir. paret, quod camen Buteoni Ariftote- 
l10.c.13. les & adícribir. 


pcd Intmicitias cum / vulpe & corvo 
. .4, gerit;illiuscatulos interficit; hujus o- 
k 18.nif. 9 i me 


va confringit. Corvi vulpibus auxi- 


EE liantur. 
H2 TINNUNCULUS Gazz aliquá- 


1 Arift... do Triftunculus;uc ItalisTriftarellus, 
Plinlio, utItalis Triftarellus,&: Canibellus & 
6.74. 


A 


Hl$TORIA X ATVRALIS 


Gavinellus, Grzcis x£yygics weyxetvac» Nomen. 
xeyxgnis » & xeexwníc , quod multis milij 
inftar punGis infignis fit, dicitur, 

Mas, prout ab ;» Aldrovando de- Deféri- 
Ícribitur.habebat,capuz in fummo ver- 1 
tice nonnihil cópreffum, coloriscum 5 ; - or. 
univerfa cervice ad dorfi initium fer- jij;po] c.6. 
mé cinerei. Roffruss Ítatim deorfum 
molli declivitate cendens, unco infi- 
gniac longiufculo, cujus pars capiti 
contigua fulveícit, media colore eft 
cinereo, ad latera appendix erat, he- 
micycliformá. 4/4; & dorfumterru- 
gineis pennis notisatris diftinctis; gu- 
lam , pe&us , ventrem flavis maculis 
nigris perfperfis veftitum, Alas ob- 
longas,& quinq; digitorum fpacio ul- 
tra Uropygium extenfas. —Caudam 
maximáà fui parte cineream , reliqui 
corporis longitudinem zquantem.. 
Femina, quz major erat, roffrum bre- 

| vius cum roftro magisrecurvo, cine- 
reum. Dorf; & o»larum pars fuperior 
ferruginca ad ruffum accedens. Pen- 
nzextremz dorficinerei coloris, & 
notis trasveríum fufcis obliquis utrin- 
que inangulum medio fcapo coéun- 
tibus maculatz. Habet Aldrovan- 
dus & Tinnunculum foeminam altce- 
ram, cujus deícriptionem apud eun- 
dem vide. 

Nidulatur in altis xdificiis, muris, 
turribus & cavis quercubus ; mone- 
dularum more, non fuper fronde,fed 
in latibulis. 

Faeminas Mas femper fectatur, z Gezera- 
deabfentibus dolet. lllz fupra qua- £e. 
terna o ovacdunt, minii modo rubée. n 4e/iax. 
tia. Pz//ostam diualit, donec proprio L2. de Ani- 
volatu vivere poffint, pes s 

Fitfitat papilionibus,Locuftis, ve- ee 
fpis,muribus. Inventusaliquando in A. 1 
nido ejus & ferpens: fed & ipfe in pi- Autri- 
carum nido cum pullis inventus eft. ,,,, 1, u;, 
Bibatannon dubium. Ariftoteles P p Ls dege- 
raró & folum inter uncungues tradit. jer.c.1. 
Aclianus 4 & Suidas nullo potu in- q /.2.de 4- 
digere fcribunt. nimal.cap. 

Cum columbis fingularem colit 43: 
amicitiam,cum Accipitribus aliis,etíi 
fui generis capitalem hoftilitatem 
exercet. Idco, r Plinius. Avis, qu&r /.10.Hi- 
Tinnunculus vocatur,cum columbis flor. Nat. 
habenda eft. Defendit enimillaster- 637. . 
retq; 


Locus. 


une taeity. 


A JP / 7 | j 225. ci ici ck 
j ^r dE. Mer nw Tlería; PELA: 
p» )pifer Palumbarus. : "»o e ; 


L Habich Raleftofter. 


D 
i 
L7 e 


7 
A 


EU 


b 1 NR, EUR 


: -Aecipiter Fringillariar Aafas 


Rollaner Finckern. 
Áab y Du ; 


7 A 
4 


7 P Á 


z 2 
E 


cupo 0 M 
WMandwaher. flern, chunab 


E———— 


TEL ARILEOB Us " 


retq; Accipitres naturali potentia in | gio & ri&tusflavefcunt. Venter plu- 
j tantum, ut vifum cjus vocemque fu- | mis candidis, quarum apicem macula 
E giant. Hac de cauta przcipuus co- nigra, juxta fcapi mediJ du&um infi- 
lumbis amor eorum , feruntque fiin gni$, veftitur. Re&rices alarum plu- 
quatuor angulis defodiantur in ollis! mz, crenas inftar ferrz exhibent ni- 
novis oblitis, non mutare fedem co- gras,ubialbere incipiunt. Caudz co- 
lumbas. Fumus ejus albugines ocu- | lor varietate Attaginis fimilis. Crura 


S UPS lorum s extenuat. E antica & poltica annulis imbricata. 
ift. Nat. Quarta eft illius in quo diffe&o tres 
eap.ult, AR/TICULUS IIL teltes inventi, & qui ha&enus defcri- 


. | ptisinomnibusferé conformis erat 
Ze P : es À ; xar 
De Buteone, Subbuteone, alus Ficius ipli exherbis b felarea;afpe- 2Xutri- 


e/lccipitrum apud eLriftore- rulafcu alyfo& Matrifylva;ex anima- zzez£um. 
libus, £ mures,ranz, rüubetz, lacer- b Bellos.L. 


lemgeneribus ES (acro tz, limaces, ferpentes, fcolopendrz , ?-4e 4v/. 
Ae 77 eruca. Erepta illialiquandoab 4 ar- oh 
JP dea & anguilla ; inventa in diffecti Bn 


Xamen. [SU TEONES,qui&ánumero a | ventriculo &valpa. Plats efttardi, Q s5,,,54 
aPlin..ro, ^ teftium Triorchis, Marcello, Mil- | tam defes ctiam, ut telo petitusvixad apad A. 


B " : " ! : , 4 ^ N 
c.28. lo dicitur,quzx ternam defcriptionem | tertium ictum cedere dicatur, ideó rbez. 
Aldrovandus exhiber. nullo negocio capitur. 
Defri-.  PrimafubnomineButeonis ex mó- V fus ipiius tum in cibo; tum in Medi- Ffas. 
pi. tibus Vineolanisallati ponitur.  Cor- | c/za. Sané & in Balearibus infülis, e eP/iz.l.10. 


userecti duarum Spithamarum erat. | & apud Arvernos Galliz populos in ^49- 
Caput habebat compreffum,figurátri- | honore menfarum eft. Carnem quip- 
goná. Roffrum nigrum membranicir- | pe habec teneram, hyeme praefertim, 
ca nares luteiveftitum. lridem circa | & dulcem. Tefticuli ex f aqua fon- fBapt Por- 
pupillam in ecu/s nigerrimam. Co//jz | tis cum melle decocti ad venerem f2^3.634. 
breve&zplumofum. — Derfuzad cau- | conimendantur. Pytbognu. 
dam coloris ferruginei. A/rer2 ex Gef- SUBBUTEO feu Hypottiorchis, Deferi- 
—  nerusfub Bushardturt Sabaudis dici- | quod nomen Ariftoteles € illis qui fe. 
tur, matis copnomento, caq; duplex. |in Accipitrum genere latiores func 8 47/f- H. 
Magnitudine prier magná Gallinam adícribit , prouctab Aldrovando de- 4.L9.6.36. 
referebat, Caput pennis fufcis inte- | fcribitur, verticem habet ex cinereo 
gebatur: Collum brcviffimum erar. | & caftaneo adnigrum vergentem; e- 
Pennzin cergofufcz, extremz non- | jusdemq; coloris macula,unaácapite 


nihil ruffi coloris pr fe ferebant ; in ; pertemporaadgulelatera defcendit; 
altera ab initio ric? fub oculis utrim- 


ventre & pe&ore albicantes nigrisq; 

plxrxque maculis per medium infi- | que pergulamin longum protéditur. 

gnes vifebantur. Teffes deerant. A[- | Palpebraiuntfublutez. Plumz menti 
& gulz totzalbz, & colorille conti- 


teri, circulus in oculis flaviffimus iri- 
denmnigram ambiebat,;colore nonni- | nuus ; ad cervicis & verticis per tem- 
porainitium,quod minori oculorum 


hilàfuperiorevariabat. Venter,la- 
cantho ex oppofito eft , perducitur. 


tera & crura fuperius plumis albis ve- 
fticbantur, quas latiufculi circuli ob- Pe&oris totius plume,nec non& ven- 
tris medio macula fufca oblongá no- 


fcuré ruffi per transverfum diftingue- 

bant. Teffes bini albi & pufilli ad fpi- | tatz in orisalbicant. In pedum plaza, 

nam dorfiinter uttumq; renem con- | tubercula veluti calli übiq; eminent. 
In nemoribus celfis & denfis degit, & 


federant, in quorum medio particula 
tefte minor & flava, tefticulo propor- | homines quos Perdicum vcl Cotur- 
nicum venationi operam dare con- 


tionerefpondens, vifebatur. — Tertia 
eft Bellonii fub nomine Guyrani feu fpexit, ipfiinfequifolemne eft, ut avi- 
culas Canum metu fubvolantes arri- 


Doudree. Huic roftrum eft curtum, 
acic nigrum & hamatum, narium rc- | piat. Scdhacdeiftisfufficiunt: quid 
veró 


q 


— 


——— ——— 


24 HISTORIA NL ATERIMLIS 


h L9. Hif veró b Ariftoteles per Pernem,Pet- 
(436. cum,Rubetarium, & Levem, intelli- 
gat, difquiritur. Perzos apud Hely- 
chium & Phavorinum genus venato- 
rijeftaccipitris;ultrai;noratur. Per- 
cus, ieu Percuus idem cum Fringilla- 
rio propter alarum nigritiem , elic vi- 
detur. Ariftoteles per Fringillarium, 
Nifum faeminam ; per Percnum ma- 
rem vulgó Mafchetrum dictum, forté 
intellexit. Lev: quis fit ignoratur.Bel. 
lonius Smerillum effe exiftimat. Az- 
betarius velidem eft cum Levi, quia de 
utroq; Ariftoteles. Abundé vivunt, 
& humivolz funt, vel Milvi fpecies. 
Qui SACER ZEGYPTIUS Bello- 
nio dicitur , corporis magnitudine 
Corvumrefert, capite Milvum,;colo- 
read Falconemfíacrum accedit. In 
JEgypto eftfrequentior, quàm ulla a- 
lia Avisquzrapto vivit. Rarain Syria 
confpicitur; fed & in Caramania ali- 
quando. Serpentibus potiffimum ve- 
fcitur. Vndeciolim apud incolastàáta 
i Hedot. 3reverentia , ut illius vel perimpru- 
m Eure? P*- Aentiam occifor, morte multaretur; 
ipfa mortua honorifice fepeliretur. 


l3 


ARTICULUS IV. 
De Lanavits €9 Colla- 


vionibus. 
DE Lanariorum ignobili genere, 


DButeonibusre&ius annumerado 

hic res eft , de nobili inter Falcones 

Nomen. agemus. Nomeziphifeu à laniandisa- 
vibus: feu quod plumas lanarumiin- 

ftar molles habeat. Aliquando La- 

nius Molliceps Falco albus,degener, 


& Butceo albus dicitur. 
n Aldro- Aldrovandus z duplicem iconem 
vand.l.s. 


PS. exhibet. Priser, accipitri palumbario 
magnitudine par,verziceeratlato,ca- 
pite & collo craffisjomnibus uti& v€- 
tre, totá parte pronà, femoribus uto- 
pygio,& caudainferna. Interoculi 
canthum majorem & roftrum,macu- 
lam habebat nigram, alas oblongas; 
longé ultra uropygium protenfas, z;- 
bias luteas,& pro reliqui corporis pro- 
portione valdé graciles,easdem à po- 
pliteadunguespauló plus palmo lon- 


gas, & culmo triticeo vix craffiores. | excludunt, parentibus roflro, crur 


| 


Vnguiculosuncos,fed tenues, A/rerí 
lingua erat lutea & nigra. Caput & 
dorfum cum leucophzo fufcum, pe- 
&ustotum leucophzum;ad anum ut- 
que maculis in longum ferrugineis 
diftindum.  Alarum remigia ex fex 
ordinibus ratione coloris conftare 
videbantur. Vropigium totum can- 
dicabat. Pedes habebat luteos,femora 
plumisad poplites ufq; veftita. Tibias 
ere&as & inftar ftipicum. — Vngues 
longos & admodumrecurvos. 

Viclum ex muribus in agris quatit; Allert. [. 
fed & avium pullos, in nido, vel cum 23. de Ani- 
per terram volandi impotentes, re- ?4. c1. 
ptant,rapit. j 

COLLVRIONES de minorefunt 

Lanariorum genere; illiq; vel 44o- 
res, Vel Minores. Ex majoribus , qui Ae- Differe- 
liano Merulz venaticz ; Foemina eft zz«. 
turdi mediocri magnitudine, e lógin- 
quo contéplanti tota cinerea. Capite 
ad reliqui corporis proportionem tri- 
plo majore. offruz; habet parte fupe- 
riore valdé inflexü: inferiore furfum 
modicé curvatum. Ligguazin extre- 
mo multifidam,& in fibras acutas, & 
quafi capillamenta quzdam definen- 
tem. Oculos totos nigros. Cauda pica 
fimilem; qux explicata , corniculatx 
crefcentisve lune imaginem exhibet. 
In Maregula,pectus,venter, femora, 
cauda prona dilutius quàm in foemi- 
na albicant,V ertex & dorfum obfcu- 
riusfufcefcunt, plumulz harum par- 
tium adeó funttenellz , utpili potius 
glabri ac leves efle videantur. Erat 
& alter totusalbus,roftro,tibiis & un- 
guibus exceptis. Interdiu femper fe- 
ré arbori íüummaz aut dumerto infidét: 
in Helvetia inter frutices fpinofos, & 
confidentes caudam erigunt. 

Vitius ipfis Papiliones , fcarabaei, Nuri- 
vermes, juli, erucz hirfutz, locuftz, zenztu. 
grillisquos, przdauberior íi cótingat, 
defe&um penuria providi in aculeis 
& fpinis arborum fingunt: inter aves 
Turdi, Fringillz, Picz fylveftres. Of- 
fa comminuta devorant , & famelici, 
tantos carnis bolosin gulam ingerüt; 
quantos ricus capere poteft. 

Nidos ex mufco, lana,fundos eorun- 


) i 710. 
Xerica, commponut. 
dem ex erica, po Senos pullo Bellon. 1, 2, 


1- de Ayib, 
bus, 6.33. 


Geztra- 


e pM OQ CE 


Vuliu- Beias. Gerr. 
Vadédn enereus Ger . 


Lreporariu. 
A yj ffafen Geyr- 


N 
S 
NI 
RE 
p 


PAS CENE 


E 


pap ck 43 
E: 
i: T3755 
Ext 
t — 
LY 
- d 
SS A 


x 
LL 


—LL 


——£ 


"n 
/ 
AN 
»^ vul 
W É " , 
| D 
ua ( 
A 
zi - zm 3 
— iB cccpume xum mL RT Alle 
e TESMNGVEIOUT —X 
s za E AE pua ee 
VOLENT A cL EUER SSET Tn —— 


VAR eApinus uel aureus 
Goldy ejr. 


UT PORE 


e d x - : ; ! ET 


i — : "Tab 1 1 ps i 


SE "neci LR (on ; | Lm T PP | 

Wnen Wah Guch fach ' IS ue $ | 
Fut f 

1 


i 


xm 
S dj rz 


7 ^ 
utt pu Á 


oue EA P ai m 


tilii | | 
JI | 
ui Ghi 


Jal onis | 


acci ois p 
v EQT T 


VL 7 
o MATE nt 


Jh 
Jn 


4f 4 
Ill) 


3 M m à 

!/ JN NNNSSM NUS J 

|| / AN SENSUS EUN N S NW 4Buleo Jriorc es 
RSS NS VONSS DBufhart, SBufant. 


W 


NN 


W 


N 


ES 


SEN 
ESSI 
SN 


DUE dX UN AB E. 


bus, pedibusq; exceptis, quia plumu- 
larum radices ad virorem nonnihil 
vergunt,omnino diflimiles. 


Fox. Foce,canum à longé auditum latra- 
tum, aut No&uz aliam appellantisu- 

lulatum referunt, & vocem Houin . 

quam (xpius iterant,exprimunt. Uni- 

4dia^.  formisea hyeme & autumno;vere & 


zítatevarias Avium modulationes i- 
mitati, easadíe capiendas alliciunt. 
Capti in cavcam inclufi,muti & elin- 
guespermanent. Hybernotempore 
tacilé capiuntur... Nam avem cavezx 
inclufam invadunt , decipulà deci- 
I. 5.614. dente;intercipiuntur, 
Collurio- 
ues :nj-. oblervavit Aldrovandus. Triaaliqua 
fui parte rubefcentia : duo cinerea. 
Aviculz funt Alaudis pauló majores, 
duospalmos & pollicem circiterlon- 
gx. Omnesutraq; roftri quodrecur- 
vum eft, modicé tamen parte , ternos 
pilosinftar barbz prominentis habet. 
Utrorumq; pullixantequam frequen- 
tibus integantur plumis,virefícere nó- 


Z0re€s. 


2j 
firmius. Milvi regal nomine gaudet, 
quodà binis falconib. facris inipfum 
emiflis, intra nubes etiam fe condens, 
fumma cum Principum voluntate in 
terram dejiciatur. Cui & Milvus pa- 
luftris x accenferi debet. Tertzum , x Et Bou- 
albidius & rapacius, Angliz, & Se-/atisabau- 
ptentrionalibus regionibus,in quibus ^, qui 
nigredo & albedo in candorem ver- Pope 
titur,frequens. i 

. Deftriptiane operosá opus non eft. jy efcri- 
Ricfum habet rectu, nulla marginum 2/2: 
appendiceafrenofcu lateribus extre- 
mis ad unci ufq; initium. Inteftino & 


| hepati fel adjun&um habere Athc- 


Collurtunum minorum quinque genera | nxus e tra dit. 
| LecatemperataMilvo funt familia- 


e Athen. l. 


rae dud 8.c.8. 
ria , nifi quod in Lybia, circa fontes r o(,,, 


Niliperennare f? dicatur, Ideó & in- £. Herodor, 
fula S. Dominici, vicinoque mari 42. 
multi, quibus bifurcata cauda , vifi 

funt:& in Ánglia,nullo nonanni tem- 
poreapparent, & quód fpurcitiem in 
plateis& ad lumen Thame(nlegant, 
legeabomninoxaimmunesfunt. Id- 


nihilappareat. Tanta eis ( expertus | eo hyeme adventante vel calidiores 


Bellon. 1. 2. Bellonius) fimilitudo, ut difficillime 
de Avibus. dignofci poffint. Cibus 1pfis forices , 


6.25. mures,lacertz,talpe.Inter edendum, 
unitibizinfiftentes,cibum pedealte- 
ro furfumretracto prehendunt.. Hu- 
milius volaz£, & przdas inhiantes ali- 
quandiu fefc in aérelibrando fufpen- 
dunt. In carduis fzpiífime quiefeunt. 
Od&onam aliquádo, fenaam nonnun- 
quam prolem excludunt. Rubore 
verticis quiinfi ;nes,in Italia inter dc- 
licatos cibos. 

ARTICULUS V. 
De Milvo €9 Harpa. 

Nomen. Ilvus,quod vocabulum & piícé, 

a Plin. L9. 4 & ftellam P inSeptentriona- 

(26. 

ri tenfibus aeze: G5 Hefychio filocus fu- 

bovid.L.5. fpe&us non eft », ayatinavoxégas; eidem 

Faffor. 


c 1 10.c.10 ex dicitur, Plinio c ex Accipitrum 
eft gencrib.: Ariftoteliinter carnivo- 


ras,fed vixrapacium nomine dignus. palmas devolafle, & dactylos come- 
Tria ipforum funt gezera.. zu, diflevififunt. Fruges refpuere & A- , ,s. 


l'envG» alexío; d Arftoteli didtum,mi- | 
cAlterum | quiaficco ciborariffimé utuntur; & fil 4rifi.L. c. 


Differé- 
ta, i 
d 1.6.Hifl. nusnigrum & robuftum. 


regiones Actolij citius, quàm Rega- 
lespetunt,;ibidemque hybernanc(fa- 
né ultimo Aprilistot circa Ponrum. 
Euxinum g Bellonius vidit,ur,fi quin- g 2. c.28. 
decim dierum fpaciotot prztervolaf- 
fent; hominum fuperaturos fuiffe nu- 
merum crederet)vcelin nidis ad breve 
tempus plumarum fuarum vellere 
corpusafrigore tuentur: velin quer- 

! cubus aliisve arboribus carie excfis, 
corpus fovent. Ideó denique zítu 
accedente, calidas regiones deferür, 
& in Europam, tardiustamen Aeto- 
lij, quàm Regales revertuntur; & z- 
ftu in eadem urgente , fupra nubes, 
quo radiorum folarium reflexio per- 
tngerenon poteft, ideó nec zftusita 


li parte fignificat; Graecis m9» Cre- | urget, elevantur, ibique aliquantis- 


per harent. 
Vidlitagt carne, b animalium pul- Nutri- 


& Phavorino e«AAQ. ar. & x24 - | lForuminprimisgallinaceorum & an- //eZzum. 


h arf. n. 
4.1.8. .3. 
1Bellon,l.2., 
de Avib. 


ferinorum tam vivorum , quàm mor- 
tuorum; & fructibus. In /Egypto z 1n 


riftoteles credidit. Bibunt / raró,k /.«. 


Anm.&,6, majus, colore propemodum ruffo, in- | quando; ex folis pluvialibus aquis, ft 


D Tze- 


26 
Tzetzi credimus : à quibus tamen 
dum pluit;abftinent. Quod ad fene- 


mBelon. ftrasdomumiin /Egypto zz advolant, 
L2 deAvib. 87 in intula S. Dominic! prope ad ho- 


HISTORIA JC ATURALIS 


| "nicitiam colunt cum z Harpa& ticiría 
Cuculo. Zzimititias cum vulpe , 4z Arif. g.. 
corvo; g;llinis & columbis exercent. HifFeap.t, 

À folftitiisafficiuntur £ 1 odagra, id- Aclian.S; 


eotunc frequentius arent. H. 4.c.48. 
. 4 , à Horatttis 
V [isipforam apud pauperiores nó- j;, Epodo. 


manfuecudinis eft indicium : quod ! nullisinlocisinezbe. !n Mediciza cinis b Pl 1o 


cremati bibitur, contra Epilepham  CPULHUNRE 


luensibas lees pud P1- | refticuliexaqua fontis, contraimpo- 7/fas. 
l1cosdeambulantibusin urbe, nidulà- | teptiam; fimus, contra articulorüm 


tionis inprimis tempore , cripiunt , | dolores, qucd & vermes, qui ex eo 


(6s mrnines accedunt , in corumque con- 
fpe&u corpus à pulicibus expurgant, 
pueris cibum é manibus , carnes ab 
rapacitatem argi 

n Pésl. hil ex funerum ferculis z efculenti; 


104.10. mihi] Olympi ex ara carnium Jovi 

facrificatarum , auferre dicuntur, vel 
oOvid.l.2. falfum eft,vel cimiditatis, o quia tur. 
Metaiior- ba praefens, arrumetum przbet. C:e- 


phof. dunzur primo anno prz audacia nihil 
mortuumguftare;fecundo prz metu 
nihil vivum edere ; tertio fame in- 
terite. 

Gentra- — Pariuutbina,magnaex p patte,in- 

110. terdum tamen terna,totidemque ex- 


p Ariff. 8. cludunc pullos , poft vicenorum die- 
4..6.6.6. zümincubatum : fcd qui Aetolius vo- 
catur (male Plinius Aegolium vertit) 


quaternos. 

Vox. Vocem là fpectes, lippire veljugere 
dicitur. 

Fifss. Vifis ipfi fatis q acutus. Unde A- 


q Ápulei.in riftophanes rz. avvmqtznpuc dixit. 


Milefiac, Volatu & przttant, & ineo aliquid 
r Inavib. peculiarehibeat.. Hlud,;tum quiain- 
VFolatus. 


tta nubilafe recondunt, & indefeffo 
s Iuvenal. labore maxima aeris 5 fpacia eme- 
S40J'à 4. tjuntur: tamquiatanta velocitate fe 
precipitant;ntízpe, rojedain altum 
pulmonumbubulorum fegmina, un- 
guibusantequam in humum delabe- 
tBellos.,2, rentur, 7? arripuiffe,vifi fint, Hoc, 
de Avib. 
626. unde Circanea, zoxevéoni & e€acdéveu, 
u Ovid L2. avcs dicuntur;tum, quiaimmotisalis 
dc Aintoé.. diatiflime inacre,motustonicibene- 
ficio hzrent. Scilicet,clatieiexpar- 
te pauliíperala, undefubitaura,mo 
tuin a€üs in reliquum etiam corpus 
excipiunt, € itafuflinentur.Sufficitur 
lata in alarum vicem cauda, quà, pro- 
ut res poftulat, dilatant, conftringür, 
deprimunt;attollunt. /deazur,inquit 
xP/i»H. Plinius, x artem guberamamdt navium 
N..YOo..— docuilfe cauda flexibus, ia celo monflrante 
C619. — garuya,guid opus effet in profundo. 


tui quia ducunt per s aera gytos;| 


| 


CRUEL e 


iit: quodin Elide ni- | X L.diebusin fimo macerato, naícun- 


cur,faciunt,comendzantur.De HAR- 

PA inter Ariftotelem, Plinium , & 
Oppianumnon convenit, Geínerus 
vulturcm aureum Harpam Oppiani, 
quodfub mento plumas barbz inftar 
habeat,effe credidit. c Aldrovandus c1.5.c. 16. 
Milvum paluftrem opinatur. 


ARTICVLVS VI, 
De Cuculo. 


(nicus quo nomine mons in a- Noe. 
gro Bononienfipifcis a marinus, a Atben. 
5 hetbainvolucruii papyraceum, & 7 027. 
alia veniunt, Gracis «éxxv£, nomen à 5 Feel. 
voce forritus eft. Accipitri apponi-/ i Mr 
tur» quod cum tanta fimilitudinere- ^ ^7?* 
ferat,ucAriftocelis ctace hoc ipfo cre- 

ditusfit prognatus, & apud c. Gallos cBellon f. 
Faico cuculi parens communt pro- 2.de Ayib. 
verbio dicatur. Pliniiis videturerior. 629* 
Nam Ariftotcles, 7 dum Cuculum dg.4,16. 
ab Accipitre interimi fcribit, quod c.6. 
nullaavisin fuo genere foiet facere, 
accipitrini geueris eundem non efle 

docet. 

Duo(untipforum genera, Majus nem- Differz- 
pe & Mizus , qux folainter fe magni- £44 ; e 
cudinedifferunt. Neceft quod cutio- Deferi- 
se defcribantur. Nequeaduncis fuut f£/e. 
inquit 7 Ariftoteles unguibus;ut Ac- c. Arift. Le, 
cipitres, neque capite accipitribus fi- 
miles. Sed ea utraq; parte columbos 
potiusquamaccipitres imitantur:nec 
alio quàm colore reprzíentant Ac- 
cipitres, nifi quodifti maculis feu li- 
neis diftinguantur, cuculi velut pun- 

&is, Cave timen,illud quod de pedi- 
bus, extra aduncitatis defectum in- 
telligas. Nec enimiisterniante& re- 
tro unusut columbis; fed binr antici 

& to- 


DEIN toU B IPS 


& totidem poftici, ut Picis, & no&tur- 
nisavibus, quod Antiquitati ignotü. 
Sed & id, quod de pun&is dicitur, 
ftricté famendum eft. Nam quos AI- 
drovandus delcribit;proná parte totà 
tam cinerci funt, quàm alb; lineis feu 


| relinqui; vel ad volatum firmos , fibi 


maculis transverfim ductis oblógiuf- ! 


culis, fufcis, & interruptisinterdum, 
interdum magis continuis diftindti. 
Crura corporis magnitudini inijs non 
congruunt. Nam & femora brevia , 
& tenuia funt, & tibiz vix pollicem 
: latumlongz. Juvenem totum nigri- 
cantem maculis fabrufüis per alas re- 
fperfum, Aldrovandusnot:vit, fora- 
mina narium in roftro multum emi- 
nebant. 
loris erat. 
Locus. 
tium reperitur, novum orbem, & AB 
thiopia, fi Alvareziusfidem meretur, 
fiexceperis. Acítate pronaturaavis, 
in cujus nido parit , in arborib. petis, 
& fluminum ripis Zegz: hyeme in tet- 
rz,lapidum,& arborum cava fe abdit, 
. inijsq;per totamhyemem lacet. Au- 
Nutri- ditam ejus latentis vocem fabulátur, 
ment"?- cum truncus fornaci calefaciendz 
f Arif. L9. immjitterctur. 
uq Cibusipli eruca, mufcz, fruges fed 
H.A.é.7. & carnes/fi verum eft;grandiutculum 
Plinio. nutticis pullos, imo ipfam devorare; 
H.N..9. quod f. quibusdam creditum, quan- 
h Author. quam exinde carnivoras efle g negc- 
deNatira. cur , quod nonnunquam Accipitri in 
i arif!.L.3. cibum cedat. Hyeme dum latitat & 
dn implumis eft, vel congeltis & ibidem 
Hiffar.An. h xepercisviver : vel hirundinum & 
c7. urforum modo vitam fuftentare, crc- 
Genera- dendusett.' 
zio. Quantum ad Gezerationem , quia 
1 gift. Ani- natura i eftfrigidx , majoriex parte 
malLé. &üugulaparitova;raró bina. Genus 
€ — — quoddam in petrissiZifcar s ( fic Ari- 
m 4ri/f-.1L9 ftotelis / verbafumenda funtreliqua 
P M in palumbi, zz alaudz, luteolz, fed 
a SES curruca inprimisnidoovis 2 jam Íai- 
s.de Auii- to, ova fua deponunt:íeu, quod » ob 
malcso. metum & igaaviam non fore tutam 
oPlinH, generi fuo ftirpem opinentur ; feu 
N./.10.c.9 quod propter frigidam p corporis có- 
p Arif L3. (titutionem,ex ovis pullos excludere 
degen-c. Y. om poffint. | 


Aelian. l3. ; JAM EATUE - 
de Amm], De ngratitudine in nutricem, non 


f.39. 


27 
conveniunt Authores. Alij, negant, Izgegis, 
dum, vclavis eum duntaxat in cujus q47//f.4.6. 
nidum fuaimportat,ova 4 comedere, SE 
propria fubjicere:vel deprehéfa poft- Vidor 1.12, 


3 s : Orjg.c.7 
uama erintfr a A EOS 
q doleverintfraude,à nutrice v Fr Oppian, 


n Lx. 
conífciosad parentem 5 evolare; vel s Aeliz. 1.c, 


nutricem, fcu vifo cuculi,cujusovum 
citius excluditur, pullo, tanquam eo 
contentam à fuis incubandis 7 defi- t wiphuca. 


, ftere; feu exclufos, fpecie cuculi ele- pudaldrov, 
gantiorecaptam ( arripithic cibos a- 
| vidus, & pinguefcit) tanquam fpurios 


! 4 occidere, & in cibum cuculi 


Oris pars interior flavi co- | 


| : pullo u 47ifc l.S, 
dare,fcribunt, Alij affirmant dum,vel n.4.c. zo, 


pullosnutricis ab ijs vel conculcari, 
vcl cibofraudari,velipfa x in fpectàte xpi. L1o 


; abfumi & jam volandi porétes, ipfam c.9. H.N. 


Loca attendamus;,ubiq; fere gen- 


nutricem y corripere credunt, Utut y idem, 


; fic hoccertum eft, educare currucam 


íubditum cuculum adulterato fc- 
tam nido. 

Volatusiplisbrevis,interruptus, hu- Zafatus, 
milis, & uthoftem effugianr, inftabi-. 
lis. Ideo Milvorum fcapulis,quo tem- 
pote adveniunt, fuícipi purantut, ne 
perlongaaétis fpacia defatigati defi- 
ciant. Solentautem ineunte vercap- 
parere ; cujus adventantis primi poft 
amphisbanam funtnuncij. Caniculx 
ortu z occultantur, poftrariflimé 4 y pj; ho 
cernuntur, Hyemedeplumes in ca- a Ael.l.s de 
vernistorperit. AH. C 30 

Vox ipforum propria Cucu. hanc. zoy, 
minus explanant, $ cum fe abdituri b 47/9, 
funt. Adultimum alibi Julium, ad S. H.4. 7.49. 
Johannis, apud nos, feftum, perfe- 

&am edic fi ultra, uva vix mature- 
Ícent. 

Inimicas tum omnes fere aviculas, ; 
precipué cum ovapariunt,habent,feu ,; . 
quod illorum fincfraudis confcix.feu 
quod Accipitri per quam fint fimiles: 
rum cicadasex eju: faliva c ortas.que c Tfidoy.1, 
eos frequenti agmine invadunt, & 12,071g C, 4. 
poftquam fub alasirrepfere, morfibus 
lancinant. Ideofub ortum canicule, 
quo raucis 

Solefub ardenti vefomazt arbuflacicadus. 
cantilenam fuam abrumpit. De ejus- Sympa- 
dem cum Milvoamacitia fuperius di- 744. 
&um eft, quoddepaliuro in monte 
Coccvgioà c Plutarcho refertur, o- € Plet.de 
mne animal, folo cuculo excepto , ris 

ID 


quod 


26 


quod infederit , canquarm viíco reti- 
nentehzrere, non minus fabulofum. 
eft, ac quodde cicadis ex ipfius faliva 
natis dicitur. 


HISTOURPA.VJUNMTVRIA LS 


domi adoleverunt,nec ita ut ramula- 
rijpennas producunt. Ramaliuz, qui 
circa nidum ramulatim obvolitapt ; 
Mutatorum,qui vel deplumes func, vel 


Morbi, Inter corporis affetf us xeferri poteft, plumam veterem cum nova jam com- 
quod hyeme deplumefcit , pennas | mutarunt;nomina. 
mutat, & fimul colore immutatur. Quantum ad defcriptienem exa&à , Defcri- 
Exuvio depofito, corpus ejusfcabre- In capite, dorfo, fuperiore colli, exte- ptio. 
Ícit, riorealarum & caudz parte cinereus 

Vus. Ufus ejus, & in Mediciz4, quia cine- fic& (ubniger,inaliis paffim partibus 


dP/z.L10. res d ufti ad dolorem ventriculi va- 


H.N.c.9. 


Nomen. 


lent; & incibo, quiacjus pullo, qui 
jam volare poteft, nulla avium fuavi- 
tate carnis comparari poteft , obti- 
nuit. 


IITVLVS IV. 
De Falconibur. 
CAPUT PRIMUM. 


De Falconibus in genere, 


Tissouis ut avem fignificat; voca. 
bulumadeoó generale eft, ut eo o- 
mnerapacium genus Authoresinclu- 


a Allert.l. (erint;& Aquila, a4 cum Theodotio- 
23.de Al- pe & Symmacho, omnesquarum in 


"al. 


venatu volatico ufus eft, Falcones no- 
minarint: Recentiores illis avibus à 
falcato unguium hamo nomen indi- 
dere, quz Thufcis Campanis verna- 
cula Capys dicebantur, & ànobisJam 


utnon quzdam Accipitrib. commu- 
niaintercurfura fint. 


varius, & virgulis quandoq; interru- 
ptus : fed primo anno fecundus color 
rüffus eft, remiffz rubedinis, albefcit 
deinceps paulatim, co magis, quó 
pennas mutaritfzpius. Capuz habet 
craffum,necoblongum,nec ftridtum, 
fuperiore parte à rotunditate defi- 
ciens, Collum & roftrum brevia, ma- 
culasin maxillis nigras , circa oculos 
albas;eculos croceos ad rubedinem ac. 
cedentes, pecíus cum offe pe&oris a- 
cuto & duro. Pedespatulos; croceos, 
& adalbediném declinaütes. Crura 
brevia, Coxas longas, & pennatas&c. 
Moranturin totaféptentrionali plaga, 
& quideim optimi. Bofnia albos pro- 
fert, fed & Orictisregioneshaud ma- 
los. Deguntvelinaltiffimis montium 
verticibus velfylvarum arboribus ex- 
celis. 


Fox ab acuto ingraviorem fle. 7x. 


Citur. 


Mira quadam ve/azdi ratione , in. alatus. 


principio, medio, & fine venationis 
utitur, Ad predam pergens celeri 
volatu in fublimeadícendit, & rurfus 
compofitis ad pectus, quibus icturus 


Diferet- — Adtresipfosclaffes Migratores nem- | eft vnguibus; tanto impetu in avem 
tia. peCarpeflres, & Riparios Belloniusre- | obliquato volatu defcendit, ut ftrepi- 


b 1.23. de 
Animal. 


digit; ad zobiles, iguobiles, && Hybridas 
ícu medij generis , quod promifcuo 
generoforum & ignavorum coitu ge- 
nerentur, b Albertus. Sub z7//5 Fal- 
conem facrum, Hierofalcum, Falco- 
nem montanum,peregrinum, gibbo- 


tum quafi concitati venti fuo defcen- 
fu excitet , in defcenfu avem percu- 
tiens, adeó longum vulnusinfligit, vt 
àcapite ad caudam ufq; difciffa , auc 
toto capite truncata,nonnunquam in 
humum decidat. 


Cum Ardeaipfipericulofum cer- Pugza. 
tamen, Hxc enim c vbi infra pofi- € Parens /. 
tamfe videt , roftro fuo przlongo ac de homin. 

I E e Animal. 
acuto, quod prius abfcóderat, furfum raf 
elato, irruentem ita excipit, ut co (e: P 23 
met Falco fzpiffimé medium pectus 
induat,& ambo interdum illifis inter- 
raneis humo affligantur. 

Cum multis fzpé zerb;s confli- Morbi. 

&an- f 


5. 
$ 
. 


fum,album, rubeum, cynopodam ar- 
boravum, & lapidarium; fub ;//;s Bu- 
teones, Lanarios, Tinnunculos, fed 
perperam ; comprehendit. Sub his, 
Germanos & Tunctanos quidam e- 
numerant, fed & hi omnes,ztate,co- 
lore, & corporisformá variant, Hinc 
Hornotinorum , qui eodem anno nati 
funt: Nidwlarierum, qui ftatim à nido 


defcribentur; nectamen tam ftricté, | 


dAntipa- 
thia. 


Diffe- 


venti. 


QUOE wp Nu. Es 


é&antur,Febri: Apoplexia, Apoftema- 
tibus capitis, vertigine,oculorum fuf- 
fufione, afthmate, vermibus, poda- 
gra, pediculis, &c. Antipatbiam cum 
illisgerit,cum Alauda;quein hominis 
manus,quam falconis ungues mavult 
incidere:tum Drepanis avicula lacu- 
ftris, qux auditisfalconis tincinnabu- 
lis, tantoperé confternatur, ut malit 
lapidibusabhomineobrui, quàm vo- 
latu fe in aera attollere. : 


CA TDU II 


De Falconibus in fpecie. 


ARTICULUS':1, 


De Falcone peregrino Jaco 
eo Gyrfalcone. 


Eun fpecies fuperius expo- 
fuimus. PEREGRINO qui primum 
obaudaciam& generofitatem locum 
fortitur, nomen ex co eft inditum,vel 
quod femper deregione in aliam mi- 
gret, vel quod nidus ejus nullibi gen- 
tium inventus,fuerit. 


Q uatuor ipforum à colore gezera 
pofuit Carcanus,duo ab eodem Beli- 
farius. /zsmquod pennis zrcum co- 
lorem prz fefert;& in fingulis penna- 
rum capitibus ad coronz modum al- 
bedine figillatim diftin&z pennz| 
quafi figuram oftendunt. Si excellere 
debet, Caputneceffeeft aliquantum 
in fornicem, vertice leniter elevato 
acrotundo, curvatum, cinerco colo- 
re habeat:fimul atque volandi potens 
evafit, in roflri parte fuperius piumu- 
lasquasdam, quz veluti barbula fpe- 
ciemgerant; oftentet. Gula lineisin 
longum du&is nigris maculetur, Su- 
percilia & maxillz admixto modico 
rubore albicent.Dorfumlivefcat. Alc 
finclógzin ultimam caudam recum- 
bentes. Cauda longa, craffis pennis 
conítans , in acumen paulatim dcfi- 
nens, femora longa. tibiz breves, pe- 
des colore inter flavum & plumbeum 
ambigentce tincti,digitigraciles. UIn- 
gues magui,nigti Gc acuti & c, Naz4ales, 
Sardiniz, /Egypto, Cypro, Crctz & 


20 
Rhodo debet. Siquiin Italia velali- 
bi capiuntur, vi ventorum eo depul- 
fosfuiffe creditum eft. In Alpibus et- 
iain nidulari ; fide veteri cujusdam 
Falconarii; Albertus M. refert, A[re- 
rui, Nigriusquod multisà priore no- 
tis variat , femora lineis transverfim 
diftin&a ; crura item coloré croceo 
fed diluto maculata;gerit, Quiexhoc 


genere ab Aldtovando defciibitur » Aldroy.L7. 
verticem capitis habebat planum ac c.r. 


compreffum, Roftrum membraná lu- 
tcà intenfi coloris; nàres ambiente, 
capiti conjunctum. Capüt,cervicem, 
dorfum ; alas fufca, per fingulas feré 
pennas maculis atris transverfim per 
alarum maiores refperfz confpicie- 
bantur. Gulaexalbo nonnihil flave- 
Ícebat, parte fuiinfima,maculis velu- 
ti guttis nigris transverfis diftincta. 
Pe&tus, venter, & femora alba, lineis 
latiufculis nigris transverfis variega- 
ta, Videturhocgenus idem cumillo 
effe, quod alii Nigrum abfoluté , alii 
Carbonarium & Falconarium appel- 
lant. 


Creditur primó in montanis pro- Zeus. 


pe Babylonem vifum, poft in Salami- 
neapparuiffe. Nuncinalpibus &Py- 
renzis reperitur: in Germaniaadhuc 
rarum eft. 


Utrumque rarius in vo/azdo alas Folatus. 


movet.fic à montano diftinguitur: & 
à fublimi in pronum velocitfimé dc- 
Íícendit. 

Ade mites funt , vt quandoq; ira- 
fci nequeant; ad hominumque nutus 
magnitudine quadam animi. potius, 
quàm inedia venantut.Cretenfes ca- 
piüt etià Grues,Anates,Mergos, Tar- 
das, Phafianos: Atdeas, inprimis fici- 
bi abftinentiiinducantur. Si Aqui- 
lam viderint nunquam impofterum 
aucupantur. 

SACER ,qui& Britannicus, Ae- 
lyus, & Aériphilus apud Avicennam 
FalcoSacchari, vel Grzcorum imita- 
tionc quafi Hierax Accipiter, pet ex- 
cellentiam dicitur,velà corporis ma- 
gnitudine, viriumQue prz'ftantia, ita 


Ingenin. 


appellatur, Sané à Bellonio 4. Acci- a Belloy, de 
pitrumadiicitur numero. Tria ipfo- Av. .2, 
rum apud Tardivum pezera 5. zum, *14- 


quod lepores & hinnulos ; a/rerum , 
3 quod 


30 


HISTORIA C ATVR ALIS 


quod capreas patvas capit,ertium pe- | pe&us, & venter puratingebantur al- 


rcgrinuim exprimic, de quo fuperius. 

In defcriptione Albertus & Fride- 
ricus Imperator diffidécfi Carcanum 
fequimur,corporis ipfi ftatura plerüq; 
oblongiufcula, Capite vertice pla- 
nocanum.R oftrum czruleum;Nares 
exiguz;pectoris,dorfi,&alaru mífupe- 
riorum maculz fufce,femorainterio- 
ra alba. Crura pede:q; tota fere colo- 
ris cxrulei,. Cauda maculis civcula- 
rib. phafeolorum aut reaum figuram 
cxprimentibus varia. & c. Excellit,cui 
colorrubicundus, ruffusaucincanus, 
lingua crafla, pesamplius, digiti craf- 
fi, & coloreczrulco diluti, 


Loctts, Inveuiuntur apud 1artaros, & Mo- 
b Paulus. fÍcovitas. 
Iovius in 

libvo de le- 
gat .Mofco- 


Defcri- 
pio. 


e 
(m 


comperit;in arbcribus non ita proce- 


WHO. — victus quarendigratià proficifcuntur, 
ab aucupibus adventus gnaris, in Ae- | 
gei màris infulis intercipiuntur,& V e-! 
netias etiam é Cretaafferuntur. 

Autri- De vida fcriptoresinterfenon có- 


mentum, Icntiunt. Belifarius cadaverib. etiam 
veíci dicit. T'ardivus cibos etiam craf- 
lioresfacilé concoquerefcribit, AI- 
bertus delicate , eos cibandos , cibo 
femper recente, cerebellis, fanis car- 
nibus,reliquit. Zolacifeimi funt,nifi é 
nidisabducantur, & nubcs etia trans- 
Ícendunt. Capiugt Aufcresfylveftres, 
Grues, Ardeas, Lepores, Capreolos., 
Hisinfidenz, & cevebrum capite per- 
foratoexcutiunt. Ín eorum confpe- 
&u ne Aquiiz quidem volare au- 
dent. 

Defri- | GYRFALCO feu Gyrfalcus (maléà 

pio. quibusdain Horodius dicitur) quiid 

cL.7.€3. ab c Aldrovando deícribitur , verti- 
cem habcbat complanatum colore 
cinereo. Aoffrum breve caruleum , 
unco modico , deorfum incurvato, 
fubczeruleo,inftructum. Dorfzs, ala, 
venter,caudaalbaerent. Verumter- 
gi, alarumq; plumz plené finguleni- 
gra macula notatz, quz cordis quo- 
dammodo figuram emulabautur. Ale 
erant admodum lon; c. Remiges pro- 
péextremum apicem notá majori ac 
longiori nigraornabantur,que tamen 
albo claudebantur margine. Gus, 


b lu Polonia , quod Maxi- 
milianus Cafar per fuos exploratores 


risnidulantur. Cum verfus meridiem 


bedine. Cauda erat breviufcula notis 
nigris transverfim variegata. Pedum 
digiti oblongi, validi, laté expanfi, ta- 
bellarum continua ferie per totum 
intei, 


Geuera ipforum à colore petuntur. Differ£- | 


Alij funt,lavi,rubei,& cinerei. Albos j;;, 
etiamin Mofcoviareperies, Quiin 
pe&ore albicant , magis etiam albi 

| funt, &primo'anno dorfum partim al- 

! bicat;ypartim fübruffrum,velfübrubeü 
eft. Ubi veró mutati funt , colorille 
(ubrutfus in nigredinem permutatur. 

| Locttig ipfis natalem Notvegiam & Locum. 
HiberniamBelifarius ponit:at cercum 

in Tartaria d quoq;& Mofcovia e in- d Paulus 

! VenIr, Vanet.l.X. 


. . E L] 3 C. 6I. 
Vefcunturinprimis Columbis, & id Mifcbov: 


genus aliis: & poftquam femel deali- (14; Afia- 


qua ave guftarint: illà deinceps reli- sesarmat, 


Gá,novam femper predam períequü- Nuzri- 
tur. Aggrediuntur & Aquilas, A cci- zzez£um. 
pitres, Nifi, Falcones, iisadvolantib., Ps/gza. 
przdam vlterius non profequuntur, 
fed pavidz perfiftunc.. $i in quinque 
Grueslibero aéris campo unus emit- 
tatur, nó prius perfequi definit, quam 
fin;ulasinterram dejeccerit. 

Duo habent peculiaria. Unum, 
quod cum fimul aliquot vehuntur , 
certo quodam fenii ordine cibum ca- 
perefoleans Alterum, quod prater 
ceterarum rapacium moré,nunquam 
(efe aqui abluant,fedfola arenà utan- 
cur. Frigore etiam tantopcré gaudet, 
vt perpetuo,autfuper glacie;aut lapi- 
de,marmoreve algido flare geftiant. 


Ingeuin. 


ARTICULUS. IL 


De Falcone Montano , Gen- 
tili,€9 Tunetano, 
pe ONTANUS , quod fit Defcri- 
magis reliquis indomitus per ex- prie. 
cellentiam ita dicitur, Capuz habet 
vertice faftigiatum & nigrum, coro- 
nulàquádam cineres cinctum, cui in 
fronte non longé à roftro plumulz. 


quedam exiles, & capillares eminent. ' 
Guttur ad fternum ufq; nonnihil can- 


de(cit, maculis confperfum majufcu- 
of // ais; 


3 


, Jal Rules : à : ofer dale : 


* 


: lies. 
| VAT a ld.en uode. 


WE 


(also ahuer 


NN J» 
iln 


u 
NW e 
) Ofeilamu 


Ji 


pl f, 
il, j i ni 


j y | i). 
2 i! / 
^y Jl j 


Jab. XIfI 


, [ Menem 


LA 
LM 


AS 


L/ 


7 


Jaco 


fBerefal ck 


: 
* 
' 


STNNECT 
e 


ANE P od 
lis, pecu rcliquum verfus inferiora, 
notis quibusdam , quando4; ferrugi- 
neis, nonnunquam rubeis nigricanti- 
busaliquando in(ignitur, quibusdam , fos & macilentos. Cum adhuc hor- 
guttur & pe&tusnigris plumis veftiü. | notini fant. Alii funt abfolu:é fufci: 
tur, Dorfam aclumbimajoriex parte | alii rubris, nonnulli pallidis maculis 
plumis fufcis , minutis, obteguntur. | ceuguttulis perornantur. — Alii ruffi 
Aliqui corum poft medium dorfum, | funt, autfimpliciter, aucad nigrediné 
lineas quasdam albicantes, autrube- | vergentes. Aliifulvi,velabíoluté,vel 
Íceutes,qux deorfum vergunt;habét. | cum quadam rubedine, | Maculxà 
Crura & pedes plerumq; crocei,vclex | colload pe&oris furculà parva funt, 
flavo paleari flavefcentes, & fquam- | inde vero progreflz ad anum ufque 
mis denfiffimisinteguncur. Mutatos| majores evadunt. Fulvis ad rubeum 


QUT BN, E 


complurimis opertas, & fub genibus 
ctiam dependeates. Crura craíla ac 
brevia, pedesamplos, digirosexpan: 


facilius eft cognofcere:& optimuselft | vergentibus , color eft ex zquo per- 


C SNtri- 


ODIHum. 


Differe- 
H4. 


Defcri-. 
juo. 

c Diffe- 
venta. 


hornotinus fufcus. 
NonAnatesíolum, fed& Anates& 


mixtus, Laudabiliores in fuprema 
capitis parte ceu corona quadam in 


Ardeas capit, & perfequitur. Vifus ali- | circuitu perornátur; prope naresdu- 
quando & Aquilam, quz fibi praedam | ritiesroftrivirefcit. Maxilla fub ocu- 


przripuerar, & feipfum interemilic. 

Ponit & a/zerum cjus gezus Aldro- 
vandus, quod Lescopbausz nuncupat. 
Corpus ciustotum cinerci eftad cxru- 
leum vergentis coloris , pro diverfa 
partium ad lucem obveríione dilu- 
tiorisobfcuriorisvé. Rof/razz cra(Ium, 
breve, nigrum, robuttum, pollicaris 
ctaffitudinis, tam validum, vt vix ulii 
alteri fortius, — PecZus valdé teres ac 
grande. Diverfum primo ab aliis AI- 
drovàdus putabat: fed cüm cü defcti- 
ptione MontaniapudAlbertum con- 
terret, & veró Montano, quialiquo- 
ties plumas veteres cum novis com- 
mutavit, mediam partem doríi czru- 
leamaffingi, & quo frequentius fene- 
&utemexuit, eo rcrgum magis caru- 
leícere, gulats cum pectore, abolitis, 
quz diftinguebant cum xtate macu- 
lis,albefcere,obfervaret,alterum Mo- 
tani effe gezus conclufit. 

GENTILIS per excellentiam pro- 
ptergeneroficatem ita dicitur. Fride- 
rico Imperatori alii funt Gentiles Pe- 
vegrini, alii fryapliciter ita dicti. lili Fal- 
conib. facris funt minores, & quo plus 
cum Gyrfalconibus participant, có 
elegantiorisefleformz exiftimantur. 
Vertex capitis debet effe planus, occi. 
putlatum. Aoffrum craflum,& rccut- 
vum. Col/uz: breve,prope caput fubti- 
le;prope fpatulas craflius. Haberc dc- 
bentpecZus foris prominens, & carno- 
Íum;cavitatem inter pectus & collum 
magnam & profundam. Coxas plumis 


lorum parte fubrubee funt, Dorfuzs fu- 
fco eft colore, ad rubedineminclinàá- 
te, marginibusrubefcentibus & ma- 
iuículistine guttis tamcn exornatum. 
Pengealarum maiores fufce cum mar- 
ginibus, Cauda ciusdem cum dorti 
pennis coloris, modó quod margines 


in eain plurimis fint pallidiores , teu. 


quoda corde litremotior;feu propter 
aliam caufam. Szmpliciter dicfi vrium 
eidem funtgenerum,ficut & peregri- 
ni, de quorum datis noiis quo plures 
obtinent; eo magis probantur. Aldro- 
vandus eosdem cum Carcani GER. 
MANIS facit, qui Peregrino forma; 
capite, roftro & pedib. funt fimillimi, 
Corona albicans caput ipfis prope 
colium cingit,femora interna plumis 
albis vefliuntur. Mutatis caput, col- 
lum , & humeri fufca funt , dorfum 
cyzneatingitur. Maresícu Tertia. 
riià maribusPeregrinorum nulla pof- 
funt ratione difcerni.Involando cre- 
briore fpiffioreq; alarü motu utuntur, 
Rapiuntomneavium genus, Aquati- 
cum przfertim, quod (ié nido exem- 
ptus adhucpullusad hoc inftiruatur; 
Grues etiam capere audet. In co fo- 
lum Peregrino cedunt,quód non fola 
animi magnicudine. fed etiam cibi a- 
aviditate przdaminvadere dicantur, 
D£E TUNETANDO inter Carca- 
num & Dellonium non conftat, ///e 
corporis efle exigui, coloris perpul- 
chri,capite lavo, alias nigro, peregri. 
nos pcdib.prafertim ita cxprimere,ut 
mul. 


Bellon.lz. 


C. 8, 


Falco alius. 


22 
multi fallantur, fcribit. Hicmagnum 
eíle,ad Lanarij fimilitudinem, plumis 
& pedibus accedere, diutius & con- 
ftantius volare, capite cratlo & tereti 
efTe, ftrenue fublimem aéra fcande- 
rereliquit. 


ARTICULUS 
De Falcone Gibbofo, Albo, €& 


Gallorum Lanavto. 
AlcoGIBBOSUS,;quod eiobbre- 


vitatem colli, caput ante juga ala- 
rum dum eas fupra doríi latera com- 
ponit, vix appareat, ita utgibbum ge- 
ftare videatur, ita di&use(t. — Corpus 
habetexiguum,;planum collo feré có- 
tinuum, Cpu reliqui corporis propor- 
tione magnum.  Aoffrum pexbrevc & 
rotundum, oculos flammeos. — Alz« 
prxlongas, & valdé exertas, in facie 
guttas. Crura proportione catcero- 
rum membrorü longiufcula&(quam- 
mofa. Pedes in articulis digitorum, 
precipue ad interiorem plantzx pe- 
dem nodofos, Nidulaturin montibus 
inacceflis. Tamalté vo/at, uthominis 
vifum effugiat. In aucupio non ftatim 
inter defcendendum percutt,fed po- 
tius cumà defceníu rurfum afcende- 
rc incipit, tunc pofterioreungulaan- 
te pectus difpofita ferit & quandoq; 
tam fortiter, utunguem fibi amputet, 
pectus lzdat, imo feipfum aliquando 
occidat. 

Eft & aliud Falconis Gibbofi ge- 
nus,quod femper alastanquam ad vo- 
landum extendit, animofius quàm 
robuftius. AL B O nomencolor im- 
pofuit. Albertus eum in dorfo & alis 
fubalbü eflc, alibi guttas valdé albas 
aliis guttis fub pallidis interpofitas 
habere; & rezionem frigidam, & hu- 
midam in caufa eífe, fcribit. Addit, 
Falcone Peregrino majorem, & ad fi- 
militudinem Lanariialbi , qui per cà- 
pos muribusinfidiatur,accedere. Mzt- 
rit eumfeprentrio, & cx illo inprimis 
Norvegia,Suecia;Eftonia. Non tam 
eftinvolando veloxut Niger: diutius 
tamenin Ávium perfecutione perdu- 
rat. Non debetad venandum emitti, 
antequam pénas mutaverit. Ad cum 


III. 


MM T ie IE M SUL I DART Vet T e P E M T E cM m TET e ges 


HISTORIA XUATVRALIS 


refert Adrovandus quendam Sparve- Aldrov.l.7. 
riu, cujus defcripionem Romá ac- €19- 


ceperat, qui corpore toto calo:isla- 
&ci, macuiis flavis perfper(i, roftrum 
habebatalbum magis quàm czruleü, 
alas candiditfimasac fine maculis, in 
cauda pennas duodecim candidas & 
Havis maculis coníperías: quarum có- 
fpedtum, pennarum przcipua & alia- 
rum quafi tegumentum, tota candi- 
da, eripiebat, easdem quafi in vagi- 
nam recondens, Pendebat mortua 
tredecimuncias;pondus in eiufmodi 
avehaudleve. LANARIUS (gene- 
rofum intellige) GALLORUM di- 
citur , quod Rei accipitrariz autho- 
rumteftimonio, Gallix peculiaris & 
proprius. 


Roflrum & crura cum pedibus ha- Defcri- 
bet czrulea , plumasanteriorcs albo f//2 La- 
& nigro varias,maculis non transver- 4477. 


fis,fed plumas in longum diftinguen- 
tibus. Plumz dorfi, alarum & caulz, 
partem externam fi fpectes, non ad- 
modum funtvaricgatz. Extenfarum 
interiora notis rotundis , inftar exi- 
guorum nummulorum per fupcrfi- 
ciem diffeminatis,confpc&untur. Sic 
à lardivo & Bellonio defcribitur X 
qua Galliz eft perpetuus, femperque 
tam hyeme, quàm ztateibidem con- 
fpicitur. 


Ingenii funt tractabilis, & ad omne Ingenis. 


aucupii genusidonci, Picas, Cotur- 
nices,Perdices, Cornices, Phafianos; 
imó Anates & Grues, fi inftitutio ac- 
cedat, capiunt, & focictate maxime 
gaudent, Quoniam alis diutiffimé 
in ztherefüpra predam fuüfpenfi hz- 
rent,tantoperce Ánatces fatigant, ut & 
canum operà,& fuftibus plurima oc- 
cidantur. 


Carcanus Zz4licer. meminit. Habet 122/c 
ifti caput totum planum. Roftrü fal. falcozes. 


conis,peregrini & montaniroftro mi- 
nus & czruleum. Pectusflavum ratis 
& ferrugineis maculis diftin&um.Ex- 
cremas alas veluti ocellis rotundis al- 
bisqs pictas. Mutatis, caput univer- 
fum ad humeros uíq;, flavo colore ad 
rubeum vergente, & lineis tenuibus 
diftin&o, tingirur. Pes, quiantecz. 
ruleusfuerat,in luteum abit. Nafcun- 
cur in montibus Vincentinis & Alpi- 

bus, 


Po P 


bus , quz Germaniam ab Italia divi- 
dunt. Solent alarum zquilibrio , in 
aéreífefe diuadmodum & frequenter 
fufpendere, fic metu incuffo, ne Per- 
dices, Cotürnices, auc Phafiani diffu- 
giant,faciunt, rarentcr occifas in ter- 
ram przcipitant. Vifusaliquando qui 
& Accipitcrem eXanimáret. 


ARTICULUS IV. 
De Falcoze Lapidarto. ZAr- 


borari0 €9' Rubeo. 


AlcoLAPIDARIUSre&eLetho: 

falcus dicitur. Eft medix inter Pe- 
regrinum & Gibbofüm magnitudi- 
nis. In przrüptis petris, & Alpium 
rupibushidificat. Regitur & nutritur 
fimili modo quó Peregrinus, 


Aldroyadd. 
1.7.11 


ARBORARIVS, quem Gefnerus | 


defcripfit,r/?ro erat ciruleo: ocius ni- 
gricantibus, pecere albidis & nigtica- 
tib. maculis variégato; pennis alarum 
nigrioribus; Zezfo nigro, cujus penna- 
rum margines itifimos, macul& ex cà- 
dido ruffx diftinguebant. Anidem 
fit cüm Accipitre Fringillario dubi- 
tatur. N;dum in arboribus exftruii. 
Rarusipfiusin aucupio ufus;jucüdum 
in confli&tu cum monedula fpe&tacu- 
lnm exhibet. Adeó quoque placidus 
eft; ucper fylvas & agros emiflus ad 
dominum redeat. In difle&ti ventri- 
culo plumas & Cantharides reperit 
Geínetus. 

RVBEVS à guttárum feu notulá- 
rüm quibus diftinguitur,rubro colore 
dictus eft, Peregrino minor eft, nec 
citius ubere apparet; quàm alas ex- 

Allert.l. erat. Galot debilis in fuperficiem 
10.6.9. corporis effufus, & fumofum humi- 
Crefcent.l. dam , quódad generationem penna- 
?31?.. runi excernitür; adurens , rubedinis 
caufa effe putatur. Iriveniturin locis 
planis & paluftribus. Ph«ziceos in Mo- 
Íícovia dari perhibet: 

Volatus eft agilis, fed noii diu perfc- 
vetátis. Nam pennarübea, quiarnol- 
lior], non diu volandi impetum fu 
ftinet. 

Facilé cicurari ; Albertus innuit; 
difficulter regi Tardivus. Poft fecun- 


Foelatus; 


lngenin, 


Vu B8 Wy ó3 


damauürttertiam pennarum mutatio- 
nem melior; quod remittentibus per 
etatem humoribus calidis;inon parum 
teripéramentum juvetur. 7/774 cít mi- 
nus quàm reliquilongz.. 

. Adiftüm duos ex Indis Orientalibus Ali. 

Allatos Aldrovandus redücit;qui parte Aldroy l2; 
anterioretota & alisinternisadceó ru: 6D 
bcbant, vtqui pronosinfpexiíTet , ni- 
liil przter colorem rubeum vidiflet. 
Majorem putatfuiffe foeminam ; mi- 
horem, marem, Maresenimob hoc 
ipfum T'ertiarii dicuntur, quód tertia 
patte foeminisfint minores. Mentüm 
infaemina; inaculà oblongà cinerci, 
quz inferné definebat, diftingücba- 
tur. Pe&tusquoquecjusdem coloris 
notulis anteriori íterno raris refper- 
gebatur. In mare color rubeus, fatü- 
ratior & evidentior erat. Menrum 
nullà maculá infipniebatut. Pennz 
rcmigces interiores notis fufcis trans- 
verlim frequentibus ,ftatoqueintei-- 
vallo diftin&is;albebant. 


AN BICVIVS v. 


De Falcone Cyanopode, €9' ilis, 
qui promi[cuo coitu gi- 
IUUAIur. 
2o CYANOPVS ad quod re- A/dry. j. 5; 


-- ferti debeat genus ; ctim qüatüor cia. 
Falconum genera pedibus cxruleis 
inftrücta inveniantur, difficile eft di- 
cere: Ad Laniàriuin tamen potius ; 
quàm aliam fpeciem pertinere vide- 
tir: Eft Fafconi Peregrino & ma« 
gnitüdine xqualis,&figuci fimilis:fed s 
inhocdiffert , quód dorfum cjus, & 
exterior alarüm pars minus nigredi- 
nis,& pectus plusalbedinis habeat; a- 

lz fint breviores ; caiida longior ali- 
quanturi; pedes liyacinthini. 

Vocem acütiorem; quia liümidior, Vox. 
Peregrinoliabet. RatóavesPicá;vel 
cornice majores invadit. Plzrumq; 

[c prcipitaturus, propter mecum lo- 
comanet, & fufpenditur. Audacior 
evadit, ft aucupis accedat prafentia; 
Qui in Helvetia teperitür , diverfus 
eft ab ifto, 
ANüdifreat in excelfis juxca Aquas; aut Lécu; 
E pro- 


$4 


Aldroy.l,7. profundas valles,petris. Nidis exem- 

r5. ptus maníuefic. Capit Perdices, (59- 
lumbas, Cornices, Anates,Phafianos, 
& Tetraoncs. - 

Aldrov..7.  Falcones PROMISCVO COIT 

f16. geniti, à Pcregrinis plarumque pro- 
veniunt. Hienimaparentibus ftatim 
expelluntur, & cuim fuz fpeciei con- 
juges ron inveniant, adfpeciem alce- 
ram quam fibi fimil imam invene- 
rint, libidinis tempore convertuntur, 
Carcanus ex altcro parente Peregri- 
no, altero Montano procreatos , Fa/- 
cones trauer(os vocat. | Albertus qua- 
zuor corum gezera ponit. Caeterum, fi 
cum Falcone pedis czrulei Percgri- 
nus commifceatur , fere fimilis Perc- 
grino, eneratur avis, fi cum Lanario 
nigto, ignobilis Falce niger. í1 cum 
Lanaric albo, fimilis Falconi albo, f1 
cum Lanario rubeo, fimilis colore & 
figura Falconi rubeo, Patriflant au- 
tem plzrumq;, & ignobilitatem ma- 
tris, inftitutio poftunum vel alterum 
annum compenfat. 


TIL T HU Lus- V 
De Pfittaci. 


C OADSBESES SE 


"De Pfittacis 77 genere. 


Nomen. usnee Pfittaci fubne&tuntur, 
tum quod roftrum & unguesad.- 
uncas habeant ; tüm quód cicures, 
carnem etiam ipfam devorent. No- 
men fortiti funt, feu à Pfittace urbe 
a Stephan. juxta 4 Tigrim celebri, feu 3v» 9 «44, 
de urbibus. eraxiev Q1. Solivirides Pfittaci ve- 
teribus cogniti. Pfictaci fructusjin in- 
timo quoq; cortice & tota nuclei car- 
ne,infolenter admodum eundem im- 

bibit. 
Defcri- cMagnitudinemf (pedes in regione 
prio. cuinomen dedere,brachium cum di- 
midiolongitudine explent. Vifus b 
b scalig.. Scaligero qui clathratz feneftrz ferc 
Exeic.236. impleverat fpacium. in quadam novi 
orbis regione Phafanos fuperant. in 
infula Banda , columbam noftratem 
vix excedunt. Alibi,Gallinis, Turdis, 
hirundinibus,imó Pafferibuszquan. 


HISTORIA X ATVR ALIS 


tur. Color quoque illis varius, In nova 
Hifpania , ZEchiopia c & ultima In- c scalig. 
dia , quosdam totos albos invenies. Exerc.59. 


| Circa Tarnaffaram feptuplici colore /ed.1. 


fuperbos;in Ternate Moluccarum u- 

na, Brafilia, & Aethiopiarubros: in 
quibusdam ZEthiopiz fylvis nigros;in 
Malabar,praffinos; fcutelatos,purpu- 
reos;cinereos& czruleosalibi. Bel- 

lonius magnos quosdar totos cane- 

re, mediocres exrubro varicgari, pu- 

fillos nonnullos prolixa cauda, totos 
virides effe ait. Circa Javam, alii funt 

rubri roftro lutco ; alii verficolores, 
candidi quidan. Er quisomnes diver- 

fitates enumerer,cum fupra centenos 
magnicudine & colore difcrepantes, 
curiofi obfervaverint, Antiquis ZÍfo- d Apul.L2. 
lusin intimis plumulis & extimis pin- Feridor. 


nulis,viror,notus erat. Vnde Avis e€ St4t-L2- 


Sl y. 


viridis dicebatur. Communia fere 7" | 
Ovid.El, 2. 


omnibusfunt. Caput przgrande, in- 
geniifignum,roftrum,quod qua collo 
committitur, in folisinferné fub fau- 
cibusapertum eft,adeó durum,urfer- 
reis clathris vixparcant. Statius cor- 
nu vocet:aduncum idem,ut f eo,tan- fp/in.H.N; 
quam hamato & femicirculari forma [.10. €. 43; 
conftructo,fe cum devolan bexcipiát, 
illiinnitantur,levioresq; c itapedum 
infirmitati faciant. Mandibulz fupe- 
rioris,quod ipfis cum folo Crocodilo, 
& "Thamatopode fi Oppiano credi- 
muscommune, motus, Lingua qux 
cucurbita feminis figuram reprzífen- 
tat czterisavibus g latior. Unde a» g Ariff 1.8. 
Üeemy^oiG- dicitur, Pectus rotundü. H.4.c12. 
Pcdum fpecies, quia ante & pone bi- 
nos habet, rara; illosin regno ZEthio- 
pixinterioris propé mare arenofum, 
ficxcipias,quorum quidam fex in pe- 
de digitos habent,quidam tres. Cru- 
ra breviufcula,infirma,& plarumque 
fufca. Unguesadunci, quibusefcam 
clevant, & ados extrorsum conver- 
tunt, Capitis Anatomiam apud AI- 
drovandum vide. 
Locumipforum natalem folam In- — Lecws. 
diam effe,veteres 5 credidere. T em- h Pés.L10 
pore Alexandri M. in Taprobana pri- (4P-4?- 
mum inventi; Neronis,in 7 Gaugad cive. 
AE.thiopiz infula vifi func; Diodori Si- eade. 
culi,in ultimis etiam Syrix naíceban-;,) 
tur. Avorum temporibus, terra cui- 
dam 


SOVEXUdV E BS ENS 


dam fupra caput bonc fpei)nomen ob 
copiamindidere. Inregno Calecut 
rantaipforum eft ubertas, ut Oryzam 
[xpitfimé depafcantur; tanta in Occi- 
dentali India , vt Pfittacorum regioni 
inde nomen creverit, Nec Nigrita in 
regno Senegz illis carent, 
IN utri- Ficiusipfis feris adhuc , frumenta, 
mentum. legumina,femen Carthami feu Cruci, 
quo pinguefícunt, cum homo purge- 
tur; fructus omnigeni, cum molli cum 
duro cortice inte&ti. Nux etiam my- 
riftica,ad quam in Infula Banda fapif- 
fiméadvolant: Cicuribus, quicquid 
porrigetur,caro,panis, faccharum in- 
primis, Bbibuntaquam,fed vinü multó 
libentius, cujuspotu non folum laftci- 
vi, & folito loquaciores redduntur, 
fed & humano inebriantur more, & 
intra bibendum, pedibus fufpéi cau- 
dam in altum, & caput dcorfum ad a- 
quam extendunt. Ni4os 1i Cadamufto 
credimus ex furculisad renellos pro- 
cerarum arborum ramos penfilibus, 
pile modorotüdos, perquam exiguo 
foramine, conftruunt,; ut ferpentum. 
infidijs viam przcludant, Maximi, 
callinaceis haud minora ova ponunt, 
mediocres columbaceis paria,fzcun- 
ditatis indicium, ingens illorum in 
patalibuslocis copia; caftitatis ,quod 
bini femper, mas & fcemina agere vi- 
dcantur. ; | 
Volatusipfis in natali folo expedi- 
tior. In noítrisoris propter coeli frigi- 
diorisinclementiam minus co vale, 
impotentiam, repraüdi facilitas, qua 
furfum,deorfum, & in maximam alc- 
tudinem ífcandunt, ob congruam ro- 
ftri & pedum conformationem, com- 
penfac. Illius unco, dum pedes pro- 
moverenituntur, appenfos fefe fufti- 
nent; dum provolàt, nc pedes ob cor- 
poris deorfum labentispondus debi- 
lesoffendant, fefe obvio adminiculo 
apprchenfo, eodem veluranchora & 
praidioexcipiunt. 

Vocem articulatam nullam natuta- 
liter habent; quidam etiam feré muti 
funt ; nec quicquam unica illa vocc 
Perroquet exceptá , qua inipforum 
nomen abijt,ingeminant. 

Amicitia — Amicitiam üngalarem colunt, cum 
&oppian-. & Jupo, cum quo fimul pafcuntur; ho- 


Folátus. 


£e 
e 
Iu 


Vox. 


| 


E M e MÀ —— M M M — 


o» 
mine, undein America relictis fylvis 2. Cyie- 
interdiu propé domicilia agunt ; & &^*- 
Turture, quod Ovidius / notavit. — 1 Eler.s.6. 
Ingenio prope ad hominem acce- Izgegix. 
dunt. Accipiunt namq; verba& pro- 
nunciant articulaté omnia; facilius, f 
intra alterum etatis annum docueris, 
Ííegniores, ferrcoin caput verberatur 
radio.non fentiuntaliter, propter du- 
ritiem,ictus. Sic Aícanij z; Cardi- m nbedig, 
nalis cótinuatis perpetuo verbis fym- 7:3.4ntiq. 
bolum Apoftolicum pronunciabat. ^3*. 
Henrici V III. Angliz Regisin Tha- 
mefin delapfus auxilium implorabat, 
vigintilibras promittens ; extractus, 
quatuor denarios hofpitatoti fuo dari 
juffit. Meditari eosdem Cardanus ad- 
dit; Pherecides mafculos , eos obfer: 
Xare c deferre,qui venena propinare 
moliuntur, &in domos important,te- 
fert. Quosdam circa Javam intcel- 
ligere, & ad interrogata refponderc, 
quidam narrant. Non facilé credi- 
derim. At pueros z interdumifnber- ^ Aloerr, 
besamare; blandé attrectatos libidi- ^23- 
ne, e itautofcula figant, tangi; quos- 9 Sez/g. 
dam pueros ita odio profequi , ut in £236 
corum capita de fublimiloco nonali- 
terimpetum faciant, atq; Falcoin A- 
natem , fiinter lugentes p agant, la- p Manaff 
mentari, quod Conftantinus Manat. ?n Anmalib, 
fesin hiftoriabafili] Imperatoris cefta- 
tur. Saltantes capitisgeftu, depretfis 
agitatisq;alis imitari, ? dubitandum d Scalig, 
non eft. Feeminas nunquam aut ra- Le, 
renter humanasreddere voces, y Ti- rdeleg glo, 
raquellus reliqüit.. Virides macrou- HP12: 
ros, quibus collum torque rubro cin- 
gitur, annuloillo primum apparente; 
nil przterea difcere quidam affirmàt. 
Scaliger acceptas via publicitus vo- 
cesreddidiflefcribit. Íninfulis veró 
$. Micha&lis & Divite fimplicitatis 
tantz efleutad crocitantem Pfictacü 
innumera , ex arbore in cujus ramis 
aucepslatet, multitudo convolet, fa. 
cileq;fe capi patiatur,apud Martyrem ,/ 6 4j. 
5 legimus. | cad. 3.rerid 
V[is Ptittacorum apud Occiden- ocear. 
tales Indos in cibo apud Orientales fus. 
olim,Acliano T tefte,facii habeban- T 4c/ian. 
tur. Heliogabalus capita ipforum in l^ 4-7. 13. 
convivio cexhibuir;iisdemque Icones; M QAUMEDE 
3 : : aes CLA n 
pantheras; & alia animalia ; pavit. Heliogab. 
B s Ob. 


uVarro l. 
3. dere ru- 


fhica.c.9. 


Defcri- 
H0. 

Aldrov. [. 

YI.07nitb, 


€.2. 


36 HISTORIA 


Oble&amenti loco apud Romanos 
olimfuere, Nam cum Gallinis rufti- 
cis& Merulisin z publicisornatibus 
ponebantur. VirosPíittacos manu 
geftare M. Cato conqueritur. Arti- 
cularam ipforum vocem in tantum 
eosdem miratos cíIe, Suidas author 
eft,ur eos Indi mercem fecerint. Uin- 
de caveis eburneis , argenteis, velex 
alia pretiofa materia fa&tis include- 
bantur. Indispennz ipforum in ma- 
gno ufu. Exhisimagines varias, papi- 
liones,flores,herbas,pileos & perizo- 
mata cóficiunt; veftes, aulza & tape- 
tes contexunt; enfes & clypeos exor- 
nant, aliaque utenfilia miro artificio 
conficiunt. Sedde plumario opere 
alibi. 
De Pfrttacis vide quod, infra Man- 
"flam N.4. 


GAP IUFT.II. 
De Pfittacis in fpecie. 


ARAXICULDUS*:I, 


De Pfittaco maxtmo  Cyano- 
croceo, Maximo Pfittaco alte- 
vo, P[ittaco albo criflato, €5' 


Pfittaco viridi Alarum co- 


fla fuperna vn- 
bente, 


Sittacus maximus Cyanocroceus in au- 

la Ducis Mantuz ab Aldrovando 
vifus eft. Magnitudinc bené fagina- 
tum caponem exzquabar, ab extre- 
mo roftro ad caudam extremam bi- 
cubicalis. Vertex capitis erat planus 
& viridis,roftrum aduncum, in hemi- 
cyclum compofitum , extrinfecus in 
perfectam dimidi) annuli rotundita- 
tem formatum, palmumlongum , to- 
tum nigrum ; fuperius longitudine 
duobus digitis inferius excedebat. 
Oculos habebatalbos & nigros , quos 
ternz linee nigrzàroftroad colli ini- 
tium du&dz, figuram literz S.jacentis 
reprzfentantes , inlongumfuccinge- 
bant. Guzzur vclutitorques nigra am- 


NATUR LIES 


biebat. Pec&us,venter, femora, U- 
ropygium,cauda inferior,crocca erat. 
Cervix fuperna, dorfum, alz, caudz 
pars fuperior, colore czruleo veftie- 
bantur. Quiapud Comitem S.Florz 
erat/femelfingulo dieinftante vefpe- 
ra bibebat, noris & familiaribus ab- 
blandiebatur. ZEftivo temporeaquis 
Íeimmergebat, aut pluviz donec to- 
tus maderet exponcbat, à madore 
| fri;orecorrej tus, ad folem fe vel fo- 
| cü ficcabat, ex podagra mortuus cft, 
| /—| UMaximus Pfittacus alter apud eun- Aldrov. l.c. 
| 


dé Principem fuit. Corpus cinonita ut 3: 


fuperiori craffum. Capitis vertex com- 
| preffus,palmolongior. Roffrum quam 
| fuperiori brevius,nec longo adcóha- 
| moincurvum, trespropemodum di- 
! gitoslongum, & totidem, qua capiti 
| committitur latum; mandibulá fupe- 
| riorealbi,inferiore nigra. Oculorum 

rcgio € temporaalbefcentia. Dor- 
fum;ale incipientes, gula,pe&tus,ven- 

ter, femora, cauda tota fuperné, pu- 
nicea, Remigum tegetes fecundo in 
alisordine lutei, puniceis marginib., 

cxruleo vclut ocello propé apicem 
ornatz, &c. Pjjracus albus criflatus 
magnitudine erat columbo dometti- 
Co par. Corpus univerfum candido plu- 
marum Agmine veftiebatur. Capiz 
verticem habebat plumis gradiufcu- 
lis , fequi palmum altis, retrorfum 
nonnihilincurvis, acutoapice denuó 
antrorfum reflexis » candidis, denis, 
velut crifta perornatum. Aoffrus ci- 

nereum , ad nigrum vergens, qua ca- 
piti committitur naribus patulis per- 
vium , ac harum medio tuberculo, 
quodamtereti clivofum. Oculos iride 
lutea, pupilla nigra, LZzggaz: latam, 
rubicundam. Cazdaz in altum plumis 
dodrantalibus, frequentibus, candi- 

dis, furre&am, Crura cum pedib.fub- 


lutea. Pfittaco viridi alarum coffa füper- Mem c.5. 


zarubente pulla(tri anniculi erat cor- 
pulen tia,capizis vertex luteus. Roffruz 
fuperius extremo nigrum,poft fubca- 
ruleum,reliqua rubicundum;inferius 
veró album, Oculi iride croceo aut 
potius rubente , cincti pupilla nigra, 
Corpus totum viride , parte quidem 
prona virore flavefcetiteac diluto , 2- 
lis veró & dorfo faturiore,, & qui in 

inaxi- 


i] 


26b oM fae "d i 
| E nuu Aider. 


SN Css Minos - 
SN 


SN 

SNNV -— 
RSS SN à 

NN NN S 


NS 


NN M n VAN NN * 
tou UN l ' 
| i N 


"WT 
Sid 


NN 


JH 


OP fils 
FERGHU 


pd E 


(AR. 
Me 


4| " JU 


NN 
NY 
N 


i 


ATUS 


ge (4), 


PT 


)y 


NS 


NS 
S 


S 


S 
S 


2) 
aLÍLs: 
4 


aer 
Uf tfi 


alj 


UTC 


rM, 


| Pjitan. 


NN 


uhr raelanoruuhor. 


77 


Ut 


E 


ian L zucecephalor. 


Al 


Pj 


, 


ajyanot 
DLP" 


Ji 


W 
NZRN 
3909 


) 


yfhrg 


"nj 


feet 


lor 


js 


Tiu verfo 


A, 
T A 
o, 


7A 


Z 


PH, 


ner 


Pfbiuur eu 


Aldrov. 1. 
n.c 6.7. 


8 9. 


QUE. UIO3/PS. 22, 


maxima & extrema penna remige ad jlongafed craffiufculx. Pfttaco viridi 
cxrüleum nonnihil tendat. Cottafu- | zzelagorzzchbo collum,dorfum cum alis 
pernaalarumin tantum rubet; uti & | virore pleno unguntur. Cofta alz, 
cauda eaq; breviufcula,parte inferio- qua corporiadne&itur,extrema,coc- 
rc ad latera, rubràin longum maculá | cinceorubet, penna in extremis alis, 


infignitur;fupernéverófiavcícit. — |qua ventrem fpectano eft nigra. Uro- 
pygium inferius coccineü, Roftrum 
ARTTPCULDLIUI . LI. torum nig rum. Caput & pectus lutea. 


Pfittacus L eucocephalus itaab Aldrovan- 
dodefcribitur, &c.  Dodrantem & 
digitum unum longus eíl. moffruzs 


De Dfittaco porkilorincho , ui- 
(e) 


vidi melanorinchio , Leut0o- — | duos digitos craffum, album: & pars 


balo.€9 E Ni capitis roftro cótinuaitem alba. Ocu/ 
cepnaLo , 1d La pupilla nigra;,irisferruginea.7erzex 8 
Cy4no, frons,que albent,maculis nigris varie- 


gatzíunt. Occiput, collam , dorfum, 
Dsittacus poililerinchos magnitudine | alz,uropygium fupernum obícuroac 
cratgallinz minoris. Corpore ple- | plenoviroretinguntur. Gula & ala- 
roq;virefcens,dorfo obícurius,pc&o- | rum cotta fuprema rubore cinnabari- 
re & ventre, interlucente lutco, ta- | no. Pecus ac femora virent denuó. 
dicibusubiq; cinereis, dilutius. Ro- | Parsvezzrzinterfemora & pectus in- 
ftrum fuperius in parte fuperiore ha- | cerje&a fufco fubrubido, aut eo colo- 
bebat ex viridi caeruleum ; adlatera, re, quem pictorum vulgus terrz um- 
colore oclirz , in cujus extremitate | brz vocat , infignitur. 4/aruzz latera 
macula transveríalis candida percur- pennas quasdam, quz remiges tegüt, 
rebat , inferius circumcirca coloris easq; extremas caruleas habeat, albo 
plumbciin medio luteícentis. Vertex tamen nonnihil admixto. Venter po- . 
plumulis aureis ornabatur. Remiges | firemus uropygio proximus luteícit. 
parte extetiore, ventrem verfus, ini- | C44da mediorubra, adlaterarubro & 
tio virides, paulatim in colorem fub- | luteo , inde czruleo variegata cft. 
cxruleum,feuamethyftinum, purpu- | Pennz pené omes extremo apioe 
reumve potius cerminabantur , nigra | nonnihil nigrefcunt, catera virides 
cxtera, Secundz inordinclongifh- | func. Tibix & pedescinerei. Poffec & 
mz totz lutez erant. Quz mediis | hicidemob multiplicem colorum va- 
fermé alis confpiciebantur, ad prin- | rictatem Pfittacus swxacs, i. e. verfico- 
cipium latere exteriore, quod vétrem lorappellari. Eft enimcoloribus non 
refpicit, primum viridi, dehinc mi- | paucioribus quam feptem diftin&us, 
niaceo obícuro, inde viridi, poftremü | quorumtamen przcipuus eft viridis, 
apiceipfo partim violaceo,partim ni- | P/gztaco Erytbrocyano, caput , pectus cac- 
cro viciffim vatiabant. Cauda duode- rulea funt. ertex fummus macula 
nisinftru&apennis, quarum quz 6 la- | lutea infignitur. Roffruz haud ita ut 
rere funt, utrinq; quaternà, quà cna- | prioribus grande, nigrefcit. Oculorgz 
fcuntur, initio fui primum virides crát regioalbicat. Pupilla nigra, Iris fufca. 
Jatere exteriori, lutez interiori, indc ' pezrr;s latera fub fummis alis lutea 
rubeo, coccincove colore; tertio or- | (unt. Venter viridis. Fezzora € viridi 
dinedenuó viridi,poftremo luteo va- | albicant. ropygiuzs lutcum eft, Sum- 
riegatz, Reliqua quatuor mediz to-! mum dorfuz diluté ccruleum eft. Ala- 
tz virides,atfine fuinonnihil lutei ha- | rum tegctes viridi,luteo,rofeo promi- 
bebant. Pedesplumbei, quaterni di- ' (cué conteguntur. Sic remiges & cau- 
fitibiniante, retro totidem, ut in Pi- | datotzrofeo perfufz funt. Dorfi ex- 
CIS Martijs interiores quidem €xtC- ! trema pars feulumborum regio flave- 
rioribusmultó breviores, — /z24es ut | fcit. Cauda deniq; pennx pauculx, 
rapacibusadunci. T;bie brevifiimz, exq; virides obtegunt. Crua & pedes 
nempeinter poplites& calos,digitum cinereo imbuuntur,catera tofco, Hic 
pou forte 


38 


forté illeeft , quem in Tarna(ari urbe 
Indiz pulcherrimum ac feptemplici 
colore diftin&um reperiri Ludovicus 
Patricius fcriptum reliquit. 


ARTICULUS III. 
De Pfittaco Cinereo , Erythro- 
leuco, Torquato macrouro,M- 
nore macrouyo toto utridi, E- 
rytrochloro macrouro ,. Ery- 
trochloro criflato , €9 a- 
lits €5' Genero po- 
fitis, 


AMrov. I. Sittacus Cinereus ex Mina adfertur, 
1. c1011.  & à potiffimo partium colore ita 
12,13. 14 dictuseft. Corpus enim totum cinereo 
I5, 16. 


| etiamaduncum.R etro & ante oculos | dammodo appareat, nec ab 4 aquis d Scalig.Ad 
maculam cxruleam. Caudam corpo- | mutetur. &0f/zuzz habet aterrimum , L.2.decauf 
nonnihil aduncum utrisq;marginibus plant.ca7. 


obícuro, fcu potius zqualiter fubcz- 
ruleotingitur, remiges paulófaturio- 
re vifuntur. Oculos macula candida 
cingit« Cada vix ultra extremas alas 
protenditur, & tota einnabarino co- 
lore cincta eft. 

Pfittaco Erytbroleuco magnitudo eft 
caponis grandiufculi , corpus candi- 
dum,poftrerma tergi parsuropygium, 
cauda tota , alarumremiges miniacei 
coloris. Roftrum unco quàm in alijs 
longiore. 

Torquatus macrourus folus antiquis 
cognitusfuit. Caput& corpusomne 


haberviride. Roftrum miniaceum. Orvus, Grzcisfeua colore nigro; Defri- 


A roftroinferiori fub mento &c. M;- 
zor inacrourus totus viridis in Hifpanio- 
la reperitur, nec totus turdo major 


HISTORIA XL ATVR ALIS 


bus, totidem minoribus conftabat, . 
funt rubri coloris, corpus reliquum 
viridis. 

His adde Pfittacum Erythrocyanum, 
necnon Erytbroxautum Geíneri; quo- 
rum /[e, parte fupina rubet, alis fupe- 
rius inflavo viridibus,cetero ceruleis; 
cauda partim rubra, partim carulea, 
bic, ili per omnia fimillimus , in hoc 
tantum difcrepat , quod per medium 
alarum plurimum flavioris coloris ha- 
beat,nonnihil etíam in cauda. 


Hucetiam Aldrovandus Avemil- 
lam, quz in Hifpania capta, magnitu- 
dine eratfringillz;toftro nigro,adun- 
co; capite; collo viridi, verrice ut in 
Garrulo Bonemico crifta infignito; 
alis czruleis, extremo nigricantibus; 
uropygio ferrugineo;femoribus albis; 
pedibus nigris;digitis quaternis, binis 
ante,retro totidem;refert. 


TITVLVS VI. 

De Corvino genere,€9' aliis no- 
nullis Avibus , quibus vo- 
firum durum ac vobn- 
flum est. 

CAPUT PRIMUM. 


De Corvo. 


| 


feu à capitis magnitudine "695 pri. 


| L.Floro a Satyra avis, fcu propter fa. a In Hiffor, 
lacitatem.  Virile enim membrum Valer.Cor- 


cft. Koftrum habet fuperna parte ru- | veteres Grzci «xv appellabant; feu vis. 


brum, infernaérubro nigricans, lri- | Satyra » palude,qua & Pomptina, b:npodig. 
dem oculi rubicundam & croceam. viginti quatuor olim utbium capace Atiq. led, 
Corpus herbaceo virore amcenum., | loco;dicitur. Locus ipfi poft Pfittacos 129.25. 


Pedes & tibias rubicunda. 
Erytrochloro macrouro ex. Japonia 

allato, corpus quatuor colorib., quo- 

rum potiores viridis & ruber infigni- 


veleamob caufam datur, quod & ad 
rapacium naturam accedat , & olim 
apud veteres in tanto precio fuerit, 


ut per c illum jurarent. Magnitudine c Ariffophs. 
tumcrat. Verticemhabebatplanum, | Cornicem fuperat, & adeó eft ater,ut in Avibus; 


roftrum rubeum, exiguum, & inferius | prz nimia nigredine cxruleus quo- 


retoto longiorem. 


Erythrochloro criflato ale , cauda ac | incidens; Oculos lucidos; Lizguam in a- 
crifta, qna fex pennis, tribus majori- pice latam,ad radicem rotundàm,ni- 


gram. 


—- 


// 


M t 


(AMI 
py, 
7 


/ 


Af 
D P. 
/ 
(^ 7 / 


1 
") 


M 


4l 


^ij] 


"s 
? dp. 


) 
j 


! 


j| 
hi 


| fn 


| 
I 


NND 


Ni 


n 


2 


M 


QDUEwetoBVySs 


gram. Vifi tamen in Septentrionalib. 
eOlts e regionibus, Anglia, Neapoli apud 
Ma.  AlphonfumSicilig Regem, Leftorum 
19-9. — Indiz extra Gangem regione, quin & 
f .5.de ge- tempore f Ariftotelis, albi; feu quód 
"V5. ob afpe&um nivium in nivofis locis 
tales nafcantur, feu quod frigus id cf- 
ficiat; fcu quód alimento id attribué- 
dum fit. Igeríora ejus (i attendas, ga- 
la;jz patentiorem propé ventriculum. 
e Arif H. pro ingluvie g habet. Fe/ renibus, & 
A.L2.64lt. fj parte tantum altera inteftino jun- 
h arifl.H. gitur. Excremeztaalba efle apud Ho- 
N16. patum legimus. Cuidam veró apud 
Livones & Botuiosgeneri, quod a- 
vinum, dicicur, roftrum dencum fere 
inftarfcrratum,fed forte falsó,adícri- 
bitur. 
Locus. uantum ad Locum in Afia non 
IPIn-H.N. nafci T heophraftus 7 prodidit. Locis 
L19429- 1 defolatis, / humidis,exculctis;tu:ri- 
k Ef €.34* bus celis zdificijsmorari,nec ea, dü- 
l Theon. in i : 
Pr km: modo cibus fuppetat, deferere ; in a- 
gris uberrimisgregatim ferri, & cjus 
. frequentifuo numero bonitaté,quam 
innata fagacitate cognoícunt prode- 
m Ae.L?. re , compertum. — Binos zz per fte- 
de Anii-. vilem & infructuofum campum nec 
6.48. non arctiora loca volare , quod non 
n Arift. y, fatis 2 cibi pluribus, unde in Crano- 
4.L.9.c31, n€ T heffaliz oppidonunquam plures 
duobusreperiri,à quibusdà notatum. 
In Galliz oppide,quod Corvatum di- 
citur, annós plus, quàm centum egií- 
fe, Albertusnefcio qua fidercfert, 
Nutrt- Ficlitat corvus frumento, pomis, 0 
mentum. icubus, cerafis, quz cum pediculis 
o Atben, dcglutic & dumbinis p é paftu, horis 


2 pulpam rejicit, offaevomerefoleconec 
pAldrov.. non vermibus, hinc aratoris veftigia 
Ornitbol, ie dcIb i :rp m 

EIOS spi Borat glos 4 


q Bellon.1. 1€€ fub gravi mul&a cautum,ne quis 
6. ae Avi, Vim corvisinferat, cadavetibus,quax 
cx —  finonattingit, infecta effe conjiciun- 
rPlm.H. tur. Quinnecàvivisanimalculis ab- 
N.^10. (tinet. Alaudam & pafferem devo- 
Veris rafTe vifus eft , pullos veró alimonia 
deftitutos, parentem ipfum invadere, 
Y L3.deA- & devorare T Aelianus author cft. 
uii. 6.43. In Bothnia non tantum lepores & cu- 
niculosinterimunt; fed agnorum ct- 
iam & arietum fltragem edüc. Confti- 
tutum € publico przmium , qui cos 
occidillent. — Pozus eft vehementer 


——MÀ MÀ ———————————————————MÁ—— M aaa € Et — M à 


57 
appetens. Tradendum putavere me- 
moriz quidam, vifum corvum pérfi- 
üm lapides congerentem in fitulam 
monumenti , inqua pluvix aqua du- 
rabat, fed qux attingi non pollet, ita 
defcendere paventem,exprefüitfe cali 
congetie , quantum potaturo fuffice- 
ret. /Eftiv o s tamen tempore fexa- s Ac.L.1. 
genis diebus, dumificus maturcfcunt, de Animal. 
non bibit;feu quod , nifi Hyginus fal- 
lit; guttur percufum, dum ficus maru- 
rcícunt,habeat;feu quod co tempore 
relaxationc alvi fe laborare fciat.: 
Generatiogem quod attinet. Ore Gezera- 
coire T vulgus prodidicindefellato- zie. 
rumipfis nomen, fedfalfo. | Nam & T Plz.l.1o 
vulvas habent, & ovajuxta Íeptutg, "T? 
nec cogitare 7; quomodo femen per t 47e [.5. 
ventriculum, qui femper quod inje- Zegen.a- 
&um elt concoquit;perveniat, abfur- ?/""«c.6. 
dum eft, & vifi duo Avicennz, quia- 
liorum congrediebantur more. Ro- 
Ítrorum fit intereos ante coitum có- 
junctio, feu ut alij, càru priusquodam 
velut hymenzo «4 demulcentur fac- à Oppian. 
mina;tum maresadmictunt, hinc ex- Lr. de Aq- 
ortafabella, Ponitbina,fgpe quater- cupio. 
naautquinaeva, poft vigintidierum 
incubatum pa/ excluduntur. — Ex- 
clufi, forte quod x color ipiis üt albi- x Greg. M, 
cantior,negliguntur à parentibus, & eu. l. 
adfeptimum d.em , quoatrocemiin- 30. c. 8. 
duunt, feu caleftirore, ut Caffiodo- 
rus credit, feu à mufcis praetervolan- 
tibus aluntur. Agniti recipiuntur ia 
curam , doncc firmiores cevaferint, 
mox pulf, qua funt ad vivendum 
neceffariainquirunt..| Circa Crano- 
nein tamen íingula perpetuo patia 
degere,& genitoresfobolilococede- N.L.7.cap. 
re,Plinius z alfferit. /Etatem eislon- 48. 
exvam 4 Hefrodustribuic fabulosé (1 Pliz.H. 
jyev&dv pro centum fumas annis; verifi- N.48,,48 
militerfi pro uno; intra qué & omnia, 
quz terra profert perficiuntur, & ipfe 
homoin utero: Sic longzvitas intra 
CVIIL annos coníiftet. /ox eidem 
miniiné fonora,quamvis cátare Plau- 
tus P dixit, quiacrocitat, raucedine b» 4ulg- 
& (tridore aures cffendens; hanc feu Aria. 
propter diveríos c effe&tus , feu im- € Lurrer. [. 
brium & 4 ventorum in(tantem in- 4 e Natu- 
curfum,ita mutat,ut Fulgentius fexa- ^" ^^ 


: , : xd Virg. Ge- 

Int: uatuor à P E 1- 

ginta quatuor diverías habere di Pr 
XCI1L, 


z PLu.H, 


40 
xerit. Odoratu cum vulture fere cer- 
tat, in volazu cardior & gravior eft, :d- 
eónonmirum aliquando populi cla- 
€ Put./? yore e diflóno gravius i&tum, daz, 
Flaminio. tu oov mie deciditle. 

CAtores & ingenium admirationem 
ineréntut. Ad rrigefimum & qua- 
dragelimum una viventes, conjugii 
jurà fervant, uno défuncto alter per 
vitz reliquü viduus permanet. Nuin- 
e Allert.]. mos quidam 7 Erfotdix furabatur; 
23.de Am- & fablapide abfondebat, Alter Au- 
4l. guítum ex 5 Actiaca vi&oria redu- 


B Macrob. cem,verbis, Ave Czfar, victor, Impe- 
205 

Satitr. c. a4. eisfolati id jf 
i pip, autcisfolatis emptus, Quidam 7 fu 


Ingenii. 


b n . T j . T » 5 " " 
Nluo.c. iberio Principe fingulis matutinis 
4i in roftra evolans,in forum verfus, T1- 


berium,deindeGermanicum& Dru- 
fum Czfares nominatim , moxtrans- 
cuntes P. R.falutabat. Occififunus 
innumceriseiatum eftexequijs, inter- 
fcdtus, qui occiderat. laceo illum 
futoris, Cxfarem falutare edoctum; 
inquoopera & impenfaperiiffet ; nifi 
k Macrob. operam & impenfíam periiffe, elo- 


L6. f AEN | o- 
T Scalig. en PyuES. Nec Dur E 
Exete 239. ce LT AERME COS UDIBMIL SC OTA pag 


rábat;adeo exprefsé ütab homine vo- 
cátüscrederetur, Difficilimum ele- 
mentüin optime exprimunt. Venati- 
| Scaliger. c1 ( primum / Ludovicus Gallorum 

Rex inftituit) perdices & corvos fe- 

ros venantur. Phafianos aliquando. 
Amici. Amicitia naturalem colit, cumlau- 
14. ro, quem depaíto Chamzleonte co- 
zn Raell.. mcdit;cüafaro & s» aro, quib.reme- 
1.deN4f.. diisinquibusdam niorbisutitur; cum 
fip... (alice Ametina, qua tanquam amulc- 

to iidum munit; cüm Coracio ; quà 
nanfidg Vim g toxici decuftaci frangit; cum 
Miralilio, Ocnutaqua fead ebrietate exhilarat. 
Inimi- lauimicitias autem gerit, cum Milvo 
citiá. & Pe:rcnoptero; propter cibum, cum 
o Cicero L, Acfalone ; propter ovorum fractio- 
1.deNatur. n&m, Chamzleonte,; Circo, Turturc; 
Der". &alijs.Cü Erucepfemine;quointerit. 
Arift. H. 4 lempeftactem plenam prafagiuzt, fi 
Foi wo q üingulcu quidam diu multuin- 


p4el.L.6. , - Np ^ * 
de Anima. u€ Vefpertino prefertim y crepuícu- 


libc.46. lolattant; & fide arbore pendenc 5 | litariz cornícis occurfus ; malum in 


| 


HISTORIA AU ATERAEJS 


CSV ; r Ael. 1 
andunt, fi privatim primó crocitan- doti 
P dut P Cialis d Aim 


tes, mox turmatim con, refi liberius lib. 
vociferantur ; aut fi fub no&urnum, Virg. Gt« 
crepufculüm gregatim verfantur , & 0rg. t. 
dum feparantur fümmé crociendo ad 
nidosadvolant. 

.. Ffu«s ejus in Medicina aliquis eft. Vas. 
Pulli menfe Martio combufli contrà 
Epilepfiam propinati funt. Ova ad 
denigrandos pilos adhibebantur ; à 
VillanovanoadEpilepfiam commen- 
dantur. Corportátum vigiliasinfer- 
requidamafferunt. Pesáàcollo pueri 
cuflientis fufpenfus eum, fi Pfello cre- 


rator falutavic;viginti millibusfeu D. dimus,fanat. 


CAPUT IL 
De Cornzicein genere. 


Uz Latinis Cornix, Grzcis vul- Deferzs ' 
go «sew; haec ijsdem hodie xseswe pzzg. 
vel xéezsa. Polyrrliznijs Cretz popu- 
lis xéuo, V atino ; xeu Horo wee: di- 
citur. Magnitudine vincit graculos, 
Roftrum, crurá, & totum corpusha- 
becundiquaque nigerrima, (falfus T  strabols 
Strabo, dum peculiare effe Hifpanix, «Geogr. 
uc nigrzibifint cornicesfcribic) illud 
tamen , duriffimum aliàs & acucifi- 
mum , propé caput albicat; füperiori 
parte barbulas quasdam veluti fetas 
circa palpebras habet, inferiore ni- 
gra,caque iminimàa vcluti granula. AI- 
bam;capite nigricante;ceteris alarum 
apicibus in rubedinem vergentibus; — . 
Rhodiginus « vidit. à Rbodig. 

Verfantur cixca utbes,doinos, inaris 4"4-le- 
ripas,luminutn littora& fterquilinia. ; n. 
In Britannia ingens ipfarum copia; Ud 
quoniam in pábulo humido ejus foli É 
vermesabundant. 

Vitlitaut frugibus , nucibüs; oliva- Z1cws. 
rumbaccis,vermibus;pifcibus;& car-. — 
nibüs & veré £ swuxy; dicuütur, —b' Anf. H, 

Generationeia earüm quod fpedtat; 4L. 8.6.3. 
Nidulagiur in fümmis atborutn frondi- Ge 
bus. c Non temeré rnéc impudenter fRdn E 
intet fe mifcentur; & eandé cum cor- ^ Ae. 


: ENNEM TOU Don de Animal 
visin conjugio fideriférvanti hinc fo- L.3.6.9. í 


Prefagit alas fperiumero motitant. Sereni- | nuptialibus aufpiciis omen:eliminare 


qPha.H. tatem, fi contrafolum hiantes mané | cornicem virgo jubebatur, 


Ov4 pa- 


N.l18. perarborümramos plumas & alas ex- | riunt poft folítititim gemina; natura 


€.39« 


ita di- 


Jab XVIL 


bolo Frnüe. 


WN 


NS ; S S S 


NY 


"Bua. Caudaía Lf. UAaTA . 
Peel/tegerit EN 


AU 


(«DE &.4 
d Aphrodif. ita difpenfante, ut 4 quz diu vivunt 
13. pauca procreent ; Jgcubazt foeminae 
Probl.64. tam impense, ut e affiduo,in incubi- 
e Ifidor.O- tu plumasexuant. Pullosà caudade 
ON UE ovo exire , feu pedibus primó pravo- 
g 4rjjf.1,4. ltiss falfum; cocos nafci g verifimi- 
de Geme- liuseft. Nonpriüspafciquàm plumis 
rat.c6. Veltiriincipiant,vulgó creditur. Vo- 
h arf. H. landi potentes » diu profequuntur; 
44.6. 6.8. & avolantes fübinde comitantur, id- 
eo jufta naturz talione & decreto, 
i lfdor l.c. quantum 2 tempus impenderein fz- 
tibus educandis, tantum & ipíz fenio 
: confe&z , à pullisfuis aluntur. Malé 
k Porphyr. à folftitio tivo babent , fcu quód. £ 
«Cixm- Íícabie& lepra afficiantur , feu quód 
zie. carnesálupo femefas comedant, Ae- 
d Plin. l7. Zates ipfihumanas ter 7 tres authores 
Yu tribuunt. Arato iva jez xsosvn dici- 
tur, forté quod diu vivat sa/jreov nà- 
que Theon exponit. Ariftephani zz 
yereae avdpav (er , quin; generationes 
virorum vivit. P'oxipfius eft zezCev vel 
xeocev,obaffiduitatem obftreperi can- 
tus,garrula & loquax dicitur. Quam- 
m Odyffe, vis. verÓ eas swvyasea; Homerus »» 
vocet, id eftlingualonga & extenfía, 
n P/n.l. tamentemporc Plinijallata, z e Bx- 
10.0.43. tica;plura contexta verba exprimens, 
& aliaatq;alia crebró addifcens. 
Volat celeriter. Gradizur lenté in- 
ftante pluvia , celeriter dum puilos 
paícit. | 
c micitias colit, cüm Ciconijs qui- 
bus maria transvolantibus Ducemfe 
o Arift. H, przzbet,& cum e Ardeola, cum qua 
4 L9.c. 1. contra vulpem pugnat. — Jzice elt , 
Pin.L10. NoGtuz p cujusova merdieabfumit; 
Vr d^ Muftelz; quod ipfius nidos fxpe diri- 
ja piat; & cum Tympano ave, quam oc- 
2. d cidit. Ingenium eatum & finsularem 
Ingenii. (olertiam multa oftendunt. Sinucem 
: perfringere nequit, in altü fublatam 
q P/ig, H, ad faxa & tegulas q pracipitat. Ver- 
N..1à9  benacam r fupinamnidisimponit,ut 
61. —— abijsdemblattasaliasq; beftiolasabi. 
r Zor4fff. oat, Apud Marrem ZEgyptiorumR c- 
!» 6??? set educata, literas, quocunq; iube- 
t 4e1.11,4, FCG detulit. Mortue T fepulchrum ad 
L6:,7. lacum Myridis propé Crocodilorum 
urbem ere&um eft. 
fus. Quantum ad 7i cerebrum co- 
s Plin. H. &tum & incibo fumptum invcteratis 
N.10.4.6 capitis doloribus remedio effc s Pli- 


Volatus, 


Affectus. 


purae s 
AT opm $us 4 
nius teftatur, Carnem in morbis 
chronicisutiliter fumi, & nidum cor- 
poriillitum vite diesprolongare,; olim 
viané creditum eft, 


CA PII TER 
De Cornicem [pecie. 
ARTICUL. UNICUS, 
De Cornice Frugrvora, Cr- 
nerea,€6 Carulea. 
C Ornicis tres funt fpecies Fraugivo- Defcri- 
—ranempe, Cizerea & Cerulea, Fru- pio, 
givoram areouoNoyw Ariftoteles vocat, 
Irugilegam & granivoramalij. Ni .ra 
eft tota,roflro excepto, quod albicat. 


Magnitudine eft inter Corvum & 
Cornicem media; 


Ficfitarut diximus frugibus , nec pjzy;, 
tamcn lumbricos refpuit. Quia Ar- 
deain earum nidis zdulari folet, ideo 
circa villas nobilium, qui Ardearum 
aucupio dele&antur, in fummis arbo- 
ribusimpuné nidos faciunt, Anglis 
funt maximé infeftz. Ideó olim tan- 
citum eft, utfundicus extinguerétur; 
precium occifori daretur. 


Cizerea Y urnero Marina dicitur. 
oo eft Spermologo. | Dorfüm 
| totum, collum fuperius , alarum la- 

tera, nates & totum ventrem ci- 
inerca habet, Acítivo tempore al- 
tos montes zzco// , in quibus fobo- 
li propaganda incumbere, ex eo col- 
ligi poteft ; qnód nullibi in planis ni- 
dularireperiatur. Sub autümni finem 
adplana defcendir;ibique totam poft 
hyemem prope oppida& pagos degit. 
Fitid ob rupiumafperitates , & nives 
continuas ; vel ob intolerabilem fri: 
| gorisfzvitiam. cus ipfiusidem qui 
nigrz. Quadrupedum,homifium fu. 
(penforum cadavera& pifces affe&ari 
necàla&icinijs abftinet. | Gefnerus 
in diffe&o ventre, quasdam quisqui- 
lias,& corticesgranorum,necnó fub. 
ftantiam quandamalbam, pinguem, 
cx ijsdem forté granis concretam & 
lapillosinvenit. Nunquamin Helve- 
tia nidulari dicitur. In inferiore Ger- 
maniain cibüà plebecula admittitur. 
F Cards 


42 
Caruleam cornicibus , quamvis vix 

fciri poteft, an exearum fit numero, 

Aldroy. 1,5, Gefnerus,Kentmannus & Aldcovan- 
Ornitbo, dasannumerarunt. Czruleo palfim 
(.5. colore,in capite; alis, cauda, circa UI- 
ropygium & tota parte fupina, nitet, 
alibifincerióte, alibi viridi admixto. 

Dorfi & colli pronicolorfufc' eft:ma- 
joresalarü pénz nigte. Crura fufca, & 

pro corporis pportione parva habet. 
Reperitur tras Albiminfíaltu Lucho- 

viano, & fylvisfinitimis. Verfaturin 

locis non frequentatis. A projectis, 

prater cztera, cadaveribus victitat, 

& nidum vt upupaexoleto conftruit. 


CAPIT IY. 
De Graculis in genere, €5 
zn fpecte s. 
Raculus Ícu quod 4 gregatim vo- 


a Varro l.4 let, quz etymologia Quintiliano 
deLingu& f improbatur;feu quod ja&afegetum 


n . feminaplurimum gerat, feu quod ex 

A olivetis cubitum fefe recipiens binas 

! baccas pedibus ore veró tertiam fe- 
rat,dicicur | 

Vifitat preter Ícgetes,carnib.glan- 

Vidu:. dibus;& c locuftis. | UndeaàLemni 


c Plin.H. infulz incolis; quód adverfo volatu 
N..:0. ]ocuftarum exitio occurrat , colitur. 
aue Ad coitum verno tépore excitatur. 
MeL ates, Vox ipfius eft xoxcia» x2j AAOQUV , Ut 
de Anünal. i ; ' 
Dd Pollux tradit; quorumiftüd & Galli- 
Fox. naceo quodam generi tribuitur. Ami- 
Affedf] us, Citíam cum. d. Gaviagerit ; hofpitali- 
d Aelia, t'àtem cum Accipitre. HocHome- 
rus fab He&oris & Aenez Grzcis in- 
fenfiffimorum exemplo prodidit. A- 
vem congregem elfe, vel vulgaris pa- 
rzmia, femper graculusaflfidet gracu- 
looftendit. Mas mortem potius fübit; 
e «t. L9. quàm conjugem derclinquat, e alte- 
ro mortuo , alter dolorem perpetua 
viduitate teftatur. Loquaciflimi funt, 
coitus inprimis , & quo pullos enu- 
triunt, tempore, In vini potu mirai- 
píislafcivia, Manibusreteriti,oculos 
fNicolaus f' impetere maxime folent , feu quod 


l.9.c.1, 


HISTORIA XC ATURALIS 


res voces pronunciare difcunt g ad- g Brujer. 
co, uté cavcisemiffi fponte fua eas re- L15.c. 78. 
pecant.. Matutino , veró fuboriente deve ciba- 
foletépore, citiuseas capiunt, & me- n. 
moriz tenacius mandant. Suerum id 
& veteribus. Paxillos 5 enim in pa- p Arifo- 
tictibus domi fuz , quibus infiftercnt pban.in 
faciebant.| Epileptico 7 morbo ob- vefpis. 
noxij, velutextincti ex arborum , te- iDalechap, 
&orumq; culminibus decidunt. An- ^ Plm.l.3. 
auum faftidium lauripurgantfolio. ^"^ 

. Ffus ipforum apud plurimos in zz. 
cibis. 

Quantum ad gezera tria. & Arifto- Gezer. 
teles pofuit, quartum palmipes,tria & ;;5. 
Gceínerus, TullamnempeBecuam & k 1.9. H.4. 
Taham, Nos Coraciam, Pyrrhocoracei , 624. 

& Lupumíeu Monedulam ponimus. : 
.. CORACIA magnitudinem ha- 
bet cornicis, illainprimis, qua nigra 
&pamphaga.  Roffruz quatuor feré 
digitoslógum; quodammodo arcua- 
tum, colorispunicei, feuinterauran- 
tium, rubrum & fubflavum medij Pe- 
des ejusdem coloris , unguibus exce- 
ptis, quifimul cum toto corpore funt 
nigerrimi. /zcol/£ prxruptos montes, 
& raró ad plana defcendit. Cicur fi- 
iila exladte, carne, pane, & tritico 
veícitur. ) j 

PYRRHOCORAX Cornice eft 

minor, Monedulxzqualis, luteis cru. 
ribus & / roftro, quod parvum Tur- 1 P/iz.L1o. 
netus, in extremitate nonnihil adun- H-N.c,48. 
cum Bellonius dixit ; cxtera nigerri- 
mus. Tam frequens eft in Alpibus ut 
peculiarem Alpium Plinius fcribat,; 
fed & in Anglia, Creta, Cycladibus 
móte zz Jura &alibi reperitur: Apud m pelos, 
Rhztos hyeme duntaxat. cernitur, /..c.6. 
Agtos frumento confertos Zepajcizar. 
Altum vociferat, & «vocez; Merula- 
rumacutam;acad fiftulz fonum non- 
nihil accedentem imitatur. Ex ejus 
volatualto frigus augeri; humili mi- 
iuiquidam colliguüt. Pulliin cibum, 
pauperioribus men(is cedunt. 

MONEDUL.A , Ariftoteli ^/xa. 
omnibus nota aviseft. Caput, pedes, 
totumq; corpus& roftrum nigra funr. 


Lenteus, cfügiemfuam inilliscernentes, velut ! Nigredo de cincreo aliquid partici- 
ad cognita defideria tédant, feu quod ! pat; roffrum circa narium foramina al- 
àrcbus fulgentibus & mobilibus qua. | bicantibus pun&ulis infignitur ; p£óo- : 
les oculi, facilliméalliciantur, Cicu- péventriculum z gulam pro ingluvie ? Arift.H. 


AL. 9,624. 
patcn-i 01st 


UTE ved uu BN. 


puscuem habet. Loca plana amát, 


ed & in altiffimis turribus fzpé ram. 


numerosé nidificant , utinuna cetum 
interdum nidi confpiciantur, Quia 
frumenti aliorumQ; j ranorum;ubia- 
tiata fuerit reliquias terrarecondit; c 
fricas fub fequenti anno ex ijs colli- 
o Pin.H. git, idco frumentum o ferendiratio- 
N.-14-€-. nem hominibus oftendi(le creditur. 


ua "7 Auri & argenti p furacitasin eamira. 
por L7 


Met. j ; : à . 
ditur. Gaudetin capitetricari, quaft 


pruriret, ideo carnem ejus pruritum 
inducere Albertus credidit. 

Eít&z aliud Monedulegenus, quod 
collum habet albo torque circumda- 
tum , forté illud quod Hefychius & 
Phavorinus seco feu coronatum di- 
Xxere, forté & illud, quod in Helvetia 

' circa Tugium albo circulo collü am. 
biente dittin&umy,cztera alteri fimil- 
limumy,reperiri,Geínerus prodidit. 


CAPUT V. 


De Pici ingenere. 
Ica,quz Atticis «/fl«, communiter 
xaxa) Laconibus xe Hefychio & 

Phavotino BaouAAG-, & xezyywv. alijs 
ai]zus Xfoya, GU mimic dicitur. | 

Genusipfarum unicum duntaxat a- 

noviffe Ariftotelesvidetur. Alijin 
urbanas & fyloeffres dividunt. In nulla 
nonregione obviz funt. Glandariain 
Bataviarara, 

Vitlumh attendas , eft pamphaga. 
Suumalveos quandoq; cibi caufa pc- 
tit, & quosvisacrodryos fructus. Vifa 
a Cardan, paflerem «4 devorafle , fed & una, à 
L7.c.35.de càncro, quem € fluvio abreptum in 
varitt. rtr. arborem vicinam portaverat, collo 
fubforcipibus compreffo , miferé in- 
teremptalegicur. In libidinem valdé 
funt proclives. 

Qva circiter novem parere; multos 
zio. fed imperfe&tos imó coecos pullos ex- 
b /9.H,4. claudere 5 Ariftoteles prodidit. 1n 
413, nidis conftruendis fingulari utuntur 
artificio. Nam cum in locis fpinofis 
figunt, terráintus oblinunr,, foris in 
circuitu infra & fupra fpinis diligen- 
tiffimé muniunt,foramen unum (duo 
quibusdam placent) idq;ar&tiflimum 


Genue, 


F. 77 


Gener a-- 


N 


XA 


pro introitu relinquunt. — Ova vero 
interdum alio transferunt. Binos fre- 
quenter exftruere , ut qui pullis infi- 
diantur dubios reddant , prodidere 
nonnulli. 


Volatus ipfsraró alrus, quem etiara 
alarum brevitate impeditz parü pro- 
trahunt. — Saliunt, & caudam more 
Morallicz perpetuó moverit. Kílu 


^ a i xwilaeter c Pollux fcribit; fed fingulis cOnemaf. 
Unde Monedulaà monetajdi&ta cre- | 


feré diebusimó horis,vocem mutare, ^5:^13- 
& unius cujusque animantis imitari, 
certum. Puerili vagitum Z exprefht- d Pauz- 
íe quandam , alteram heedi primüm an Ar- 
velutià matre feparati querulam vo- ^ 4c 
cem edidiffe; mox vituli inftar mugi- 

ifle, ovis more balaffe, tandemad in- 

ftar paftoris, cum poft paícua oves ad 

potum deducit, fibilafle , fide digni 


r authores prodidere. Aliquidilli apud 


Plutarchum e ne fubfuerit metuo , e /if.de fó- 
quz alioquin loquaciffima , auditis /ert.an- 
Romz buccinatoribus obftupuit , alium. 
paucos poft dies quaíi expergefacta, 
omnerm eam buccinatorum harmo- 

niam fümnma cum admiratione ex- 

preflic, 


Infeflautur ab Alucone & f ulula, Affec£us. 
Epileptico eascorripi morbo quidam £F Arift 1.8. 
prodidere. Varix g quotannis cum "cr 
rapz feruntur, calvefcere;proprium. SUE He 

: : ; N.l.10. 
In Au, ufto id fieri Gefnerus pro- 
nU 6.29. 
didit. 

Ffus ipfatum & in cbzs & in cAMe- Ffns. 
dicinaaliquis. Glandariz Bononiz in 
foro venduntur, fcd durz carnis funt; 
Athenzus tamen Cothyin Thracum 
Regem appofuilfe teftatur. Quidam 
feu vino albo ad confumtionein co- 
&as, feuin ollatoftas, & inpollinem 
redactas , feu deftillatas , oculorum 
hebetudinirubori;&dolori prodeffe, 
prodidere. Nonnulli vivam in partes 

diffe&tam , laborantibus arci- 
culis imponunt. 
x x 


CAP. 


HISTORIA 


Q'A PU TIVE 
De Picis im. Specte ». 
ARTICULUS... 

De Pica varia (eu Caudata , 
Candata Indica , Glandaria , 
Garrulo eArgentoratenfi , 
Pica Carina, €9 
Perfica. 


Ariftotelesunicum duntaxatge- 

nus Picarum;,glandarium nempe 
ponit. Pliniusid duplex,fumpta à pc- 
dibus differentia , facit, necde vario 
rcticet, Nos & has, & qux fequentur; 
hucpertinere credimus. 

V ARUAE ícu Caudatg caput dor- 
fum,collum, pectus, ala femora, cau- 
da, pedes corumq; digiti atq; ungues 
aterrima, extremum alarum albicas, 
dorfum& cauda& maxima nigredine 
viridefcéndentia,; cota ventris fuper- 
ficies candida. 

Caudata 1(N.DIC 4 quam Aldrova- 
dus exhibet , ex Japonia allata erat, 
Roflrum , tibia & pedes rubefcebant. 
Caput totüm & collum , quod torquis 
albusambit, erant cacrulea, dorfusz & 
Ícapulz ferruginca. À fuperiore ro- 
ftri parte inter utrumq; oculum ma- 
cula tresfere digitos longa ; & polli- 
cem lata punctulis feu potius lineolis 
nigris transverfalibus confpería ad 
dorfum uíque protendebatur. Ala- 
rum pennz veltitrices caftanez , fed 
lincis nigris crafliufculis per longitu- 
dinem pofitis refpargebantur,relique 
virideserant. Peczas& venter ad antim 
ufque candefcebant.& c, 


GLANDAR 1 A,Ariftoteli uaexe- 
xeg (eu Molliceps,recentiorib, Gre- 
Cis xzeexa£a, alijs Picata Granata di- 
citur. Differtà varia, tum magnitu- 
dine,tum maximé colore, Habetad 
alarumlatera transverfales notas cz- 
ruleas , quales in nullo fermé volu- 
crum genere confpicias; tam amplum 
otis hiatum, ut glandes integras de- | 


44 


NATVR ALIS 


' curvatur,Z/zeuabifida eft. Coler cot- 


poris varius cft, Nam cervix ex rufo & 
czíio mixta eft, Uropygium candi- 
cat,dorfum pallefcit. Cauda longiut- 
cula eft , & duodecim pennis nigris. 
conftat. ; 

GARRULUS Argentoratenfíis à 
gatritu, & loco in quo maximé dege- 
re folet, nomen fortitus eft, veteribus 
vclignotus, vclfaltem no defcriptus. 
Caput ipft craffum colore ex caruleo 
& viridi mixto, maculis per longitu- 
dinem albis , quz per totum pedtus 
ventremqi deorfum feruntur. Roffrum 
mari duos digitoslongum, craffhufcu- 
lum, aliquanculum recurvum. | Qcu 
magni, nigri , Dorfuz à fecunda , vel 
tertia vertebraad Uropygium ufque 
caftancum. A/arugz: color varius. Cau- 
da fuperna parte virefcit, inferna par- 
tim violaceo , partim czruleo permi- 
Ícetur. Femizatoto colo à mari di- 
verfa eft, Caput, collum y pecíus ventrem 
excaftaneo ad Leucephaum vergüt. 
Roffrum ctt craflius. «41e prope fcapu- 
lasczrulez, moxex caruleo virides, 
remiges nigra. Cauda latiufcula ex vi- 
ridi& cxruleoadfufcum inclinans, 

PICA MARINA ,quz & Gaza 
dicitur,tota, caput, cervicem, pedes, 
& alarum partem fi excipias , fubviri- 
disapparet. &of/rum habet robuftum, 
paulo quàm inPicislongius, Capitis 
verticem coloris caftanci diluti , infe- 
riorem eius partem ad tempora lutea. 
Digitos longos, pedes infigniter adun- 
cos,fecundi ordinis alarum pennas ex 
caftaneo dilutas. 

PICA PERSICA, tota fere fubfu- 
íca cít, roftrum habet breviufculum 
& albicans. Oculos albos. Alarum 
fecundi ordinis pennas, cum Vropy- 
gio,& prioribus in cauta luteas,pedes 
ftubczruleos;tabellis nigris infigaes. 


NB. DePicarum geueribus quibus- 
dam exoticis vide Mantif- 


fezo.. N. 5. 
ARTICULUS ITI. 
De Garrulo Bobemico, Ge[ne- 


rifeu Aanpelide Aldravandi. 


c» 


glutiat. Nares plumisalbis & nigris o- A Ye: qua Garrulus Bohemicus Defcri- 
periuntur. Aoffrum aliquantulum rc- Gefnero dicitur, Ampelidem, prio. 
: potio- 


Ji eof ih B.s 


Aldro. 12. potiori victu, Aldrovandus appellat. 


, Oit.«.18 Magnicudine Merulasexaquat. Ca- 


pit habet quodammodo cópreffum, 
coloris ferruginei, more alaudx cri- 
ftatz apice retro vergere,coloris ver- 
fusroftrum fubcaftanei diluti , retró 
fubcinereiad fufcum vergentis, terra 
Vmbrix haud diffimilis, infignitum. 
Collum breviufculum;anticá & pofticà 
parte nigrum;ad latera ru frum; prope 
roftrum candidum. PecZus caftaneum 
dilutum ad rofeum vergens.  Derfum 
fubcaftancum;propé Vropygiumleu: 
cophzum. 7emtrem totum fubcine- 
reum. Exterioresalara; pénas nigras 
maculis fpactatu jucundiffimis infi- 
gnitas.. Nam prima numero feptem 
lolidz & quodammodo cartilaginez 
albz funt,appendices cinabarisinftar 
rubefcunt;has alie maculis luteis per- 
ornatz, literam L. figuràexprimentes 
fubfequuntur, ficq; difpofi:z funt, ut 
inquibusdam feptem , in alijsfex , in 
quibufdam quinq;tantum appareant. 
Vltimz maculasalbas habent. Cauda 
maris decem,fzmelle duodecim pen- 
nis conftat. — jzteriora i fpe&tes, ex 
Anatome habeto. Izfef/iza in diflecta 
duos dodranteslonga fuiffe;absq; re- 
volutionibus & anftac&tib., ideo celc- 
rius fzces excernebat, Veztriculumin 
medio epatis velut recóditum, exigu- 
um,;carnofü& duro callo obdu&ü;tu- 
nicam ineo fuübftantiz diveríz, uvez 
quoad colorem non diflimilem , du. 
riffimam & quafi cartilagineam; Zecur 
in duas patteszque divifum ; pfo fua 
maghicudine maximum, Legem exi- 
guum, linguz humana figura, oblon- 
giufculum : Pericardium duplicatum, 
& veluti pinguedini merfum : Pz/zo- 
nes quiin omni fere avium genere ad 
medias ufq;coftas protenduntur,col- 
li & dorfi vertebris & coftarum dun- 
taxat fuperiorum ptincipijsadhzren- 
tes; 2fperam arteriam in principio laxio- 
rem&ovalem,moxanguftiorem,tan- 
demlatiorem iterum: Lzzguam duram 
& oflcam, & in extremo; ubi velut a« 
lasquasdam habere & fagittam prz fe 


————— 


ferre videtur,bifidam,& quafi in duas | 


aciculas divifam. 05 byoides, quod rc- 
liquisanimantibus proimplantatione 
lingux datüm eft, ab ofIe occipitis ad 


T 
latera foraminis , per quod fpinalis 
medulla à capitead dorfum transmit- 
titur,originem fuam deducere, & ubi 
ad radicem linguz conjungitur, acu. 
tiffimum angulum efformare videba- 
tur, Ejusmedioafperzarteriz caput 
infertum erat, Oculi intus adcó ma- 
gni, utcerebriipfius magnitudinem, 
fupetare viderentur. Cerebrum fphaz- 
ricamreferebat figuraim;& fuperiores 
ipfius ventriculi ad mediam regio- 
nem capitis collocabantur. 

Loctin iattendas , Bohemis qui- 
dem pecüliaris eft, fed migratoria ea- 
dem. InItaliam delatz,in Placentino 
& Mutinenfiagro, ubi XL. fimul ca- 
piebantur,morabantur; in Ferrariéfi, 
nullz vifebantur , forté quod terrx 
motum ibi futurum prefenfiffent. An- 
no 1552. inter Moguntiam & Bi ngam, 
in tanta copia apparuerc, ur, qua trás- 
volarent; ex earum umbra, veluti nox 
inducetretur: 


Locus, 


Vitus ipfisuvz, liguftri, juniperi , Fus, 


Cynorrhode baccz, pinez nuclei; u- 
va paflz , poma, amygdala. . Baccas 
hcderz,carnem; & frumcritum non 
nift famelicz attingunt, Zolagt pe- 
niciflime & gregatim. f. 

Fox earum crat ziziri, unde forté 
zinzivellz quibusdam dicuntur, Fa- 
cilé cicutantur. 

Cibum fibiinvicem offerunt , mas 
faeminz, foemina mari. Caro fapotis 
eftin cibo gratitlimi. Nec ergo vcre 
cile Pica videtur, quamvisjam, quia 
degenerenon conftar,inter eas repo- 
fita fit;quialinguam latam non habet, 
neczzcezdiaria Plinii, quianecinince- 
diisnafcitur, nec carbones apportare 
vifa eft, necavis Hercynia Plinij , quia 
ei no&ulucere non competit, utut in 
Voitlandix fylvis,quzdam Turdi mi- 
noris magnitudine;colore partim ca- 
ruleo,partimaureo,quam croceo, ta- 
lisefle dicatur; Nec av Nova Plinij, 
quia columbo minor eft. Nec de- 

nique Merops c driffotelis, qui nec 

apibusinfidiatur,nec ver- 


mibus veícitur, 
PA 
* 


F ; ARTI. 


yz 


Fox, 


3 


460 HISTOR LACOQATY RIATIS 


ARTICULUS III. 
De Pica Braftlica €9. Rbi- 
ALOCEYOÍE 40€ », 


Ica Brafilica, alijs à roftri magnitu- 

dinc Ramphaftos, Hipporynchos, 
& Burynchos, aliis Barbara & Piperi- 
vora dicitur. Magnitudo ipfi inter 
Picam & Merulam media, Caput pro 
corpore majufculum& craffiufculum 
& atrum. Rof/rum duos palmos lon- 

um,unum latum, ferratum, & velut 
€fquammulis quibusdam compa&ü, 
fubftantiz ad inftar membranz te- 
nuiffimz, oflez, fplendidz,leviífimz, 
cavz,atq; aérisintus capaciffimz,un- 
de Naribus carere crediderim. Oculi 
in medio capite, illiq; maiufculi. Co/- 
lum.dor[um,atq; ala nigre.Pecfusautco 
colore cum quadam rubedine prope 
initium mieans.7'ezter & fcemora cin- 
nabarino colore veftita. Cauda nigra, 
& in extremitate infiguiter rubce- 
Ícens., 

Vitfitat pipere,quod avidiffimó de- 
voratum , inconcoctum & crudum 
adhucceiicit. Incolz, vim ea ratione 
piperis domitam credentes , recenti 
illud praeferunt. 

RHINOCEROS à cornu , quod in 
frontegeftat, ita dicitur, Occiía in 
ipfo volatu tum efle dicitur,cumTur- 
cas Chriftianiad Naupactum fupera- 
rent, Caput erat duorum propemo- 
dum dodrantum, cirrhis nigris, altis, 
deorfum fpe&tantibus ornatum. Ro- 
ftrum quatuor fere dodrantes lógum, 
inftar arcus cuiufpiam rccurvum. In- 
ferior parstota ex luteoalbicabar; fu- 
pina verfus caput colore miniacco , 
reliquum ex luteo, albefcat, Cornue 
fronte enaícebatur, & fupinz roftri 
parti adharcba:, prope frontem pal- 
mum unumdlatum, in finerecurvum, 
colore fupera & infera parte minia. 
cco,mediáluteo,&c. Fittaliü Avium 
apud veteres mentio. Nam & Hety- 
chiusR hinecerotem avem in ZEthio- 
pia reperiri fcribit; & Tragopanda li- 
nii, Aquila maior, capite phzniceo , 
cornibusin temporibusinfignitur; & 
Tragopa lolini in capite arietinis cor- 
nibus armatur ; & Pomponius Mela 


ciuímodiaves 7: ragopemanes appellat. 

Et Cardanus avis meminit. Aquilà Salig.Ex- 
maioris, ex lureo & rubro fplendidz , */c 23t- 
ex cuius roftro fulvo czruleoQue ca-^* 

puli parentur. 


QA P UL'TEOOARTR 
De Loxta. 
be I A feu corvi roftra, Trogon Defcri- 


Plinii Roberto Conftantino efle, 
videtur; ignota fine dubio Ariftoteli. 
Magnitudine parum maximum vin- 
cit. Roftrumhabet contraomnium 
avium morem ab utraq; parte recur- 
vum,craffum& admodumrobuftum. 
Vndeipfinomen eft. Colorem fingu- ' 
lisannishyemeinprimis, mutat, ita ut 
nuncad viridem,flavum,nuncad ru- 
brum & cinereum vergat. — Rubere 
primum folet pe&ore;collo, & vétre, 
deinde flavefcere. In vertice,cervice, 

& circaoculoscaruleus apparet; in 
cauda & extremisalis nigricans, cru- 
rarubicunda. 

Plurima Germaniz /eca incolit, in Loczs. 

i Italiararius videtur. | 

Vitditat leminibus cannabis,nucleis Picus. 
abietum, &, ut quidam produnt, ca- 
daveribus. Voraciffimaautem eft. 

Nidificat in abietibus , & verifimile Gezera- 
eftà cauda de ovo exire, feu quod, tiziv. 
reliquatü more prodiret, exitus àro- 2 
ftri curvitate impediretur; feu quod, 
cum media hyeme nafcatur, fubinde 
abambientisinclementii, calor ani- 
malis fuffocaretur. Hyemali tempore 
cAPtAL, Gc quidem fuaviter , in zí(tare 
abftinet. Caveisincluí(a Pfittacorum 
morefurfumatque deorfum reptitat. 

A potu pocillum roftro íi potet abii- 
cibimaginemfortéfuam inaqua con- 
Ípicata. 


LLITVLVS VIE 


De INocfuis. 
CAPUT PRIMUM. 
De Bubone, 


Bfolutà Avium diurnarum Car- Alrovad. 
X nivorarum hiftorià ; ad Noétur- /.8.c.1. 
nas defle&endum eft. Hz veró ob 
caíios 


pro. 


— M MÀá$ a —À 


a Ariff.I.9. 
H.4. C.34. 


b Arift. 1.8. 
H.A.c.3. 
Strabo 
Geogr. L.17 


i Plin.l. 
Ig. H. N. 
€.16, 


T3 cn 


cxfios oculos$32 ewxéázap dicuntur , & 
magnitudine inter fc differunt. Ocu- 
los magnos amplos & czíios habent. 
Non folum in tenebricofis montium 
& rupium cavernis, fcd & in cavis ar- 
boribus, defertis edificijs, domorum, 
templorum, & turrium tectis latent. 
Inter duo denique crepufcula, 4 (de 
no&e parum aut nihil vident; de dic 
excedens fenfibile fenfum lzdit ) la- 
certas,fcarabeos,apes, vefpas, inures, 
hirundines, interdum lepufculos, & 
cuniculosrapiunt. Numerantur au- 
tem inter rapaces nocturnas. Bubo, 
vAfro fFve Otus, Scops s :Aluco , P lula, No- 
&ua,Strix, Caprimulgus. bod 
BUBO,qui Grzcis vas » Dio; 
e ,0:0GGoropio Becano,cum A- 
riftotclisCyminde, Ghalcide,Hubri- 
de, & Ptynge; idem: Ariítoteli forté 
Aícalaphos, omnium no&urnarum 
eft maximus , ? nec Aquilà minor. 
Corpus ipfi breve , & propter caudx 
brevitatem veluti décurtatum. Cor- 
poris tegmen plumeum ferruginco 
1eu obícuro quodam zris colore eft. 
Maculis nigris fparfim & incerto or- 
dine refpergitur. Capuz habet; adeó 
gráde, ut ob ejus magnitudinem pul- 
lusàcauda primum inlucem T pro- 
dire credatür; frontem orbiculatam 
fcü teretem, plumis velutaurib. emi- 
nentibusin regionibus proutin Oto, 
infignitam. Cavernas ad auditum pa- 
tulas ; hocce pennarum ornamento 
ob magnitudinem tectas, Oculos ma- 
ximos,& quiigneo fplendore;ingenti 
magnitudine, & truci obtutu, terro- 
rem afpectantibusincutiunt. Re/fruz 
aduncum ; Cellum pro fua magnitu- 
dine perbreve;Ungues Aquilinis ma- 


€ Gefitr. jores; crürabrevia. Cujus c Gefne: 


in Ornitb. 


d Aldrov. 
Ornith.l. 
B.c.2. 


rus iconem exhibet;magnicudincAn- 
ferem vincebat. Alashabebatad tres 
dodrantes longas; Caput magnitu- 
dine & forma felinum, Pennz fupra 
vtramq; aureni nigricante , & trcs di- 
gitos fubrigebantur; Cujus Aldro- 
vandus, d in multisabillo differcbat. 
Nam huic quidem etià ad extremos 


Vl B s 47 


ubictiam fub nigris maculis per lon- 
gum ducis; promifcué refperfus erat. 
Dorfum & alzé ferruginco magis fu- 
Íceflebant. Et cumille Gefneriin fin- 
gulis totius corporis plumis magis va- 
riegatus, & tenuib"s quibusdam li- 
neolis,transveríim WE Lr 


fucrit: & univerfo corpore magis ve- 
ró dorfo & capite ; maculas quasdam 
incerti ductus,lituris nigris, craflis, & 
quodammodo figuratis gefferit : hic 
in alatum pennis majoribus, & cauda; 
lineis fubnigris, transverfis,largiufcu- 
| lis,diftinguebatur; quz ita efformatz 
in cauda prafertim fuere , ut fingulx 
latiores fuperné & inferne inftar fim- 
briarum tripliciordine difpofitz, alijs 
fubtilioribus,clauderentur. 

Locum fi [jecfes deferta e incolit, 
nectantüm defolata , fed dira etiam 
& inacceffa. Inter fepulchra etiam 
diu no&tuq; verfatur; aliquando pro- 
prermures,& juxta horreareperitur, 
Coetum aliarum avium fugit. Hinc 
folicana & devia.f' vocitatur. Nidu- 
latur in altiflimis rupibus, ne foetum 
injuriisexponat, & utíecuriusad pre- 
dam evagetur, Ovum cjus Plinij tem- 
porevix vifum s eft,noftris non adeó 
rarum. 

Cibus ipfi b carnesavicularum,cu- 
hiculorum,& leporum. Tantum prx- 
daz;,dum pullos educat congerit;ut & 
venatoribus fatis lucriadferat. Tem- 
plano&tu f:equentare , ut fc oleo ex 
lampadibus ingurgitet , vix credipo- 
teft. Nocuautem victum quzrit; & 
fubluftri crepero gaudet in vefpere. 


& Anatum inftar, minutim diftinctus 


Loctis. 
eP/z. H, 
N.[.10, 
C.12. 


f ovid.in 
Epif. 


g Pi/in.H, 
N.l.29. 
64: 
Cibus. 

h arift. H. 
A.L8. c. B. 


Vnde No&icanicana;& 7 noGtis mo- i Píin.L1o. 
ftrum vocatur. Si diuturno tetnpore «12. H. N. 


prodeat, ab aliis avibusfeu viíu info- 
lens,convellitur. Roboris cít magni. 
Vifus&feroces canes abcgifle;8z cum 
Aquiladepugnafle. Sife viribus im- 
parem fentit; in dorfum füpinus pro- 
cumbit, unguesqueac roftruüm ficad- 
veríum erigitur hoftium nullus acce- 
dere audeat: 


Quantum ad volatum & vix miovet polazu;, 
ufq; digitos crura;fed breviora;graci- | natas per inertia brachia pennas,nun- k Orid.l.s. 
liora,necitafüpra genu torofa. Color | quam volat / quo libuit, fed trans- Mera. 
ei crat per totum corpus ex cinerco | verfus; Hebetes ipti interdiu oculi; 10/10; 
fetrugineus, in pe&ore potiffimum ; | minus turi qüàm No&ua videt: Non ^! 


Ccantuü 


5o GISTORGAÀ 


m Plin..c. cantu ;» aliquo, fed gemitu vocalis 
eft, & bubulare, quod Grzcis eft 8/- 
Cav, dicitur. 
V'fus ejus eft, cum in A4ucupio, Nam 
& aviculz dum eaminterd:u circum- 
volant, & percutiunt, facillime reti- 
nBellon. 1. bus capiuntur; & Galli z ejusdem o- 
2.de Ayib. pera, Milvos venantur: tum in cibo. À 
c.28. quibusdam enim editur: tum in MeZi- 
cing, Cerebrum vulnera cum adipe 
anferino glutinat ; cum aphronitro 
fcabiem fedat, Sanguis afthmaticis 
oPlin.H.. eftutilis.Corejus,fiimpofitü o mam- 
N,L29-(.4 mae mulieris dormientis finiftrz fue- 
rit, utomniafecreca pronunciet; fi a- 
xillz,ut canes obmuteícantiefficere, 
p Iofeph. 1. (ed falsó tradunt. Creditur p Agrip- 
8.Antiq. pe Rome captivo;primo regnum cum 
(8. libertate, poft mortem portendiffe; 
Chingis Canum ab hoftibus victum, 
quafi fervaffe,ideo à Tartaris honora- 
riferenitatem deniq;fitotam noctem 
cecinerit;portendere. 


CAPUT II. 
De Afione [ez Oto, 


js ÍcuOtus forte ab auribus qui, 
Alexandro Myndio apud Athe- 
nzum Lagotia, quod auresleporinas 
habeat ;aliisapud Ariftotelem Nyi- 
corax; quia Buboni peromnia, magni- 
tudinem fi excipias(magnitudine co- 
$ Atben, 1 lumbac effefcripfit  Achengus,quod 
Dipnefaph. de maximisintelligendum, ) eft fimi- 
listernosquoq;digitos habecanticos, 
pofticum unum (malé no&tue fimilem 
Plin.2 dicitmalé & Caza «v exézw per 
Afionemapud Ariftotelem vertit; & 
Oppianus, £ cum * Athenxo Ortum 
cum Otride confundit) Bubonem fe- 
uitur, Aldrovandus c binos defcri- 
bit.Priori capu erat auribus velutcor- 
nibus plumeis infignitum , cinereo, 
bztico diluto & nigro ad fupercilia 
ufque & nares prope modum colcre 
varium. Faces totaanterlor,é cinereo 
candicabat , minuti(fimis plumulis 
veluti pilistota obfita,/ Corpustotum 
é cinereo feu leucophzo ad ferrugi- 
neum dilutum vergebat, maculis, u- 
bique fufcis confperfüm, tam maja- 
fículis, quàm punctorum inftar minu- 
tiffimis. Per vezzrez notz fufca in 


vfus. 


Defcri- 
pro. 


a Plti.H, 
N.[.10. 
C4p.13. 

b Oppian. 
inCyneget. 
1 Athe.l.9. 
c Aldrov. 
Ornuithol,. 
8.6.3. 


ACATVRALIS 


longum rectà ducebantur, & inacus 
men definebant &c. 

Alterum (emipalmum in longitudi- 
ne minus, Fulvum Aldrovandus ap- 
pellat. T'oto propemodum antcriort 
corpore maculas fufcas,in longá pro- 
tenías, & fin ;ulis plumisalbicantibus 
decus íatas, ut crucisaur lilii Franci- 
cireferrent, figuram, habebat. Crara 
& pedesad ungues ufq; hirfuti,uti co- 
tum corpus,flavefcebant. Caudainfra 
alarum longitudinem,;uno feré digito 
erat. Defcribit& Dellonius tertium, 
auribus patulis» cruribus ad ungues 
pilofis, facie Aluconi fimili, ventre 
maculisnigris variegatc, Caudi ala- 
rüm longitudinem. xquante , ululá 
multó majorem, qui vel fuperiori eft 
Íimilis vcl Ariftoteli incognitus& Ar- 
vernis in Gallia montibus peculiaris 
(pecies,dicendus. Cranii Anartomen 
videin Aldrovando. Auris & oculi 
hifce verbisidem exequitur. Avi huic 
fupra aures cutis in longum produci- 
tur complicata, rugofa, fponte conci. 
dens , & meatumeo loco occludens, 
inftar membranarü,quc tamen in am- 
pliffimum,fi volesjambitum deduxe- 
ris. Suntenim laxz, implames intus; 
candidz , foris veró minuriffimis & 
pulchellis plumulis confie; & que or- 
bem venuftum in marginum ambitü 
conftituunt. Non aiterirei magis ap- 
pofitz, hafce cutancas valvas, quam 
branchiispifcium compararim.Hisa- 
pertis, auditus foramen amplum ac 
patulum in medio apparer,multisan- 
fractibus inftar humani tortuofum. 
Oculus inventus fuit fübftantia qua- 
dam cartilaginea, velut capfula cir- 
cumclufus,non tamen undique. Nam 
infra in parte oculi pofteriori haud- 
quaquam membrana hzc fubfterne- 
batur, fed circumquaque ad latera, à 
qua circulus fupratotum oculum ex- 
porrigebatur, antequidem bác mem- 
branaangufta erar, intra vero & qua 
magisad pofteriora vergebat, dilata- 
ta. Oculusipfeante orbicularis erat 
retrofethilis,&z compreflus,longé quà 
velin medio latior, Reíe&ta cornea 
uveam ab illa intus plurimo nigrore 
tin&tam & veluti atramento perfusa, 
quippe qua ctiam humores fubjectos 

: digitis 


——O ————— Áo a— 
A à M UÓ——À  — —— e — 


(———— BH —Á—— — sá— —— 


A 


d 1.8.65 


 Thbxvm 
3Bubo. Ber ilu Juri » 


| U Wi 


"M A f, 4 A. 
D 2 ^ 
; AD 7. 


77. ig 
"A (es 


» " 4 q 
Ait 


Wh 


; ; 
Auulonmis fpecies 


V7 (NN 


f J) 
HUN 
jh 

il 


]» il 


77// ^l^ 

d P 
[ 
l 


TU 
ut Lan : 


DL conis ma Aer 


Vul X. 


Lu MN N 
| iwl | i 
NU Ww 
| SUN NU 3 
New X 
UP SS : : 
bw wl N | | ! 
Us rte j NS 
Wi m 
wj hi 


NW 


jfi ( 


»u N 
y 
d 
b NI 
ll n 
' PINTA 
il ! 


im 
uei! RN j 
V4. A 
ili /l l 


ls 


y, 


335 55 i. 


Jem iwAUWu Bus 


digitis contrectatatingeret, obferva- 
vi, Huicinorbemaliatenuiffima pel- 
licula inftar annuli circüponebatur, 
crocea, feuaurea pertotam fubftan- 
tiam,ita uvee connata,ut nullo modo 
integraab ea fecerni poflet. Hujult- 
modi fané nullam , quod equidem 
Íciam , inalijs animantibus reperiri 
puto. Duzigiturhz membranz co- 
loribus diveríis cincte,&: per corneam 
transparentes, horrendum illum no. 
&urnarum avium oblutum faciunt, 
concurrentibus fimul é nigro & cro- 
ceo ex adverforadijs & vclut flammz 


e filice excuffz micantibus, Humor. 


cryftallinus minime durusautíolidus 
erat, qualemin Aquilis & alijs obfer- 
vavimus, fedtener & molliculus, ut- 
pote qui facillime vel fua fponte dif- 
folutus refecta cornea fimul cüàaqueo 
humore cfilueret. b sy 
Locum attendas,montes plerunq; 
inhabitat, locaq;edita. In montibus 
Arvernix copiofi inveniuntur, & in 
ltaliain montePlumbicio paffim funt 
obvij. In Cilicix campis de dieinter 
Ambro(iz plantasabditum Bellonius 
invenit, cü tamen co loci; nc ad quar- 
tium quidem milliare, arborem ullam 
nafcentem videre liceat. Nidulatur 
inarborum cavernis, & foraminibus e 
Ariftoteli & f Plinio migratorius eft. 
Nam cü Lingulaca, matrice, & Cyn- 
chramo , Coturnicibus hinc profici- 
fcentibus ducem effe fcribunt; 
Levifaciliq: volatu fertur. Focez e- 
dit ei fimilem, qui homo frigore atfe- 
&usreclaimarefolet hu, hu. Repetit 
cam folis occafu inftante , aliquanto 
intervallo interpofito, fonoram, tan- 
quam fififtulà cenut ederetur. Cum 
àquopiamlaceflitur, fibilumaut cce- 
pitum emitti, qualemfelisfoler. In 
pugna eadem rationc fe defendit ac 
g/.8. H. A. Bubo. xo[d xA (Q tsi t4) pares g Ariflotc- 
e liiíeu quod inftar mimorum ac parafi- 
torum collum contorquendo nunc 
in hanc, nuncinillam partem ridicu- 
los& mimicosgeftusedat, feu quod 
imitatione gaudeat: Quicquid facic. 
tem aucupem cernic;idem quoq;agit. 
h Athen. l. Scang Jj illié regione, & vifcofo quo- 
"M dam Pharmaco oculos inungunr, il- 
lud poftin pelvibus relinquunt & ab- 


Locus. 


e Arift. H. 
41.8. 612; 
Í Plin.l.10 
H.N.c.23. 


V'olatus 


e Vox. 


40 


eunt. Accedit Otus & oculos fibi 
conglutinat,ficq; capitur. Ariftoteles 

; cuminaltero aucupe intentum, ab i4rif.H.A. 
altero circumveniri reliquit. Magi L..c.12.. 
recenti Afionis felle glaucomata cu- Athen... 
rari dicunt. 


NB. 5? cf genusexoticum Oti,de 
quo videin CMantiffa. 
Num.2. 


CAPU T. HL 


De Scope ». ; 


G Cops 4 Alexandro Myndio abs- a Athen.1. 
que c apud Latinos nondum in- 9-Dipnof. 
venitnomen,quamvis Bellonius T LL. 1mellon.1.z 
lulam exipfo faciat. Grzcis velàvo- de Avib. 
cc,inepta, £ vel quod &owe ozs ha- 63». 
beatéviguv, feunoctu maximé cernat, b Pffat-in 
velquod varictate gefticulationum , OPES: 
quibus naturaliter utuntur homines, 
exarilárrac, 1d eft, qui alios deludere fo- 

lent, referat, ficdicitur. Haber fere 

cum omnibus no&unis aliquid com- 

mune. Cum Bubonibus & Oris,quód 
auritusfit.. Cum Ululis & Alucone, 

quod pedesutrinq;in zquum digito- 

rum numerum difpertitos habeat. 

Cum No&tuis, quod pedum compofi- 

tione, figurá; colore deniq; & magni- 
tudine;his quàm alijspropiorfit. Ab 
Athenzo & Aeliano ita dcpingitur, 
vtminor Nodctuseltle, in colore plum- 
beoalbicantia pun&ahabere, & ab 

utrisq; temporibus duas pinnas fübri- 

gere, dicatur. 

Duplex apud c vcteresipforum qe- Genera, 
au. Alij funt vocale5qui omnib. tem- c Athez. 
poribus patentjideó zecxaze dicütur, 9-Dipnof. 
glaucifunt ac efui propter vitium car- ** C4 
nis inepti. Alij zeuz; qui autumno "^^" 
interdumapparent, nec plas uno vel 
altero die commorantur, Scopes ab- 
foluré dicuntur, & ab Acifcopib.craf- 
ficie differunt, turturi & palumbo fi. 
miles. Tot & apud Neotericos dif- 
ferentiz. Pz4ltalizx frequens, quaim 
ifti Chiuuino vocant. «Z/rera huic 
apud Germanos fimilis ; pauló albi- 
diot, caudá & auriculislongioribüs. 
Illaprout ab Aldrovando deícribitur; 
nocuieft minorpalumbo par,ornniá 
feré nocturnarum minima , illain (i 

G CXcis 


GezeraA- 
710. 


H.4.c.28, 
e PLn.l.1o 
H.N.c.49. 


Vox. 
f Atben. 
l.9.Dtpn. 


g Pollux l. 
4-614. 
Meur[. in 
Or cheffra . 
h Aelian. 
1.6. H, A. 
€,46. 


j0 
excipias, quz Alaudam non fuperat, 
& raraeft. Caput ei teres plumulis co- 
loris ubiq;plumbei veftitum. Aurium 
plumu!x unátantum pinnulicon(ta- 
bant,que in mortuo vixapparceat. To- 
tius corporis fuperficiecenus color ci- 
nereus eft, hinc inde nonnihil ad mi- 
xto, plumbeo , maculis albicantibus 
diftin&tus. Majoresalarum & caudz 
pennas,maculz albz, transveríim or- 
nant; minores rcliquasomnes ctiam 
linea in longum nigra fecat. — Circa 
collum & alaruminitium ruffo deco- 
te promifcuerefpergitur. Pedeshabet 
exiguos fufcos, ad plumbi colorem. 
obicurumaccedentes, fquammoftos, 
depiles,in digitosbinosanticos,& to- 
tidem pofticos difpartitos , unguibus 
fufcisinftructos. 

De Gezeratioze ipfius nihil explora- 


| 


HISTORIA X ATVRALIS 


prumeft. Duo z ipforum funt gezera* 
Vuum majus, alterum minus. 

Majus Caponis eft f magnitudine, 
hocpeculiare habet, ut palpebram à 
füummooculo ad imum adducens, có- 
niveat. Aazriculis cateoífed eorumloco 
coronam quandam é plumis conftru- 
&am,quz faciem totam, pinnulisfu- 
pra oculos fuperciliorum altorü mo- 
do, elevatis, & utrinque pertempora 
nec non fub mentum defcendendo 
inorbem coéuntibus,lammei mulie- 
brisformá, habet. Roffrum iptialbum. 
Oculiin cavitatem profundam, à plu- 
mulisundique furre&is conftitutam , 
magni,& tott atriimmerguntur. Dor- 
fem coloris eft plumbei, notulis albi- 
dls varicgatam. | CrzAra plumis candi- 
disconteguntur, pede duntaxat pilis. 
Incolitxamloca campeftiia,quam faxa 


tum effe fcribit Z Ari(toteles, nifi prarupta,rimas turrium , & cavernas 
darif-.9. anodFavonijsflatibusappareant.Pli- ; quercuum. Muribus & aviculis & in- 
nius e ampliusnafci negat forte quod | ter has c picis vicizat. Q uod forté a- 
ipforum fatyricos motus, cum infidét, ! nimalculum capit, degluut, integrü. 
plcrisq: memoratos concipere mente |Tamampla enim eigula,utbolos ovo 


non poflit. 


majoresintegrostransmittat: neque 


De Vecefupcrius di&um eft. Quod | quicquam cibi famit antequam olla, 
ciex f AthencopotiusquàmAeliano | pilos; & plumasrejecerit. Transver- 


à Gyllioapplicatur,zevr sw 70v (2o :»- | fim, Ardearum more inter volandum 


yag dor ewuiva. évaj qVy QuivqV y quafi 
omnes oris expreffione & articulata 
vocclongé fuperet; ad aves, quarum 
lingua latiufcula pertinet, Ridiculos 
fxpe exercentgeftus. Cum enim col- 
laretró agilia habeant, caput modo 
adducendo,modo protendendo,ver- 
ticenutando, humeros, jaC&tando, & 
faltitado, hiftrionesimitantur. Vnde 
Scops faltationis apud antiquos ge- 
nus,quod & Scopiam g nominabant, 
Cyov mwa TE 462yn^oe 76QiQogev xam Tiv & co- 
v0 uipunr. Habebant quandam colii 
circumvolutionem ad avium imita- 
tionem. Perire mali Punici grano, 


Gyllius in Acliano ^ addit. 


G AVDINLLGD. 


De Alucone €9 Ulula. 
LV CONIS,qui Grzcis?^eonon 


ecconeciaconomen, vclab Ica- 
lorum Alochone Gaza formavit; vcl 
à Germanorum , ut Lazius vult, lo- 
cken;quod allicere fignificat,defum- 


fertur. 

Migus fimiliicum majore maculo- 
rum diveríitate variezatur , domefti- 
cam columbam magnitudine non ex. 
ccdir. Vertex capitis,collum,dorfum, 
alzad pennas remiges ufq;plumis ve- 
ftiuntur ab initio propé radicem ci- 
nereis obfcuris ; reliqua ferrugineis 
dilutis. Anterior capitis pars , plumu- 
lis candidisinformam flammei cin&a 
videtur , quas circulus luceus undi- 
quaq;ainbiens claudit. Oculi niger- 
rimi verfus interiorem canthum plu- 
meisluteis obfidentur, 

Tibis & pedes villis horrentes non- 
nihil rubent,binisante & totidem re- 
tró digitisinftru&ti. Zzgaibus armatut 
longis , validis, acutitlimis, & atcr- 
rimis. 

Vocezin no&tu edit adeó terribilem, 
ut pueris & foeminis terrorem incu- 
tiat. Rariormultó cófpe&u eft, quàm 
major. J [ula flamieata Gelncri cadem 
cum Alucone. 

VLVLA, Gracis aiya240v,02025/ , & 


9Ao- 


a 'Bellom l. 
2.de Avib. 
6.324 
Aldroy. l. 
8.c.5. 

b Arift, H. 
A.L.8.63« 


[e Arifl. L8. 
H, A. €.3* 


Vox. 


JE. 


dGeficr. ;xonvyav dicitur, Qucà Gefnero d de- 
$2 OrW-(cribitur, magnitudine erat Gallinz, 
Phy. — vel fupra, colore ruffa, vel nigto re- 
fperfa. Rofhyum breve & aduncum al- 
bicabat, Oculos habebat magnos ni- 
gros;pupillam obfcure ruffam, pinnu- 
lasinteroculos & roftrum multas,d€- 
fas, cinereiferé coloris, margines pal- 
pebrarum rabicundi, membrana nictà- 
tifuperné abducebantur. Co//uz erat 
multumretroagile. Craraalbicantia 
punctis confpería lividis, hirfuta ad 
pedes ufqs. Pedum digiti bini ante; 
ci8.0r- totidemretro.Quam e Aldrovandus 
nitbel.c.6. detcribit,& incerululas,quod vocem 
non flebilem ejulando, fed Gallina- 
ceorum baud abfimilem roftro fren- 
dedo;ediderit, reponere metuit. Ca- 
put, doríuüm, alas, caudam colore ci- 
nereo, maculisalbicantibusacnigris 
diftin&tam habebat, fub ventre albi- 
cabar, & nigris maculis variegabatur, 
Capite erat valdé mag 
normitcr craffo, admodum plumofto. 
Oculisextotonigricantibus, & plu- 
mulisalb:s undiquaqQ; in orbé cinis, 
in quorum arnbitu , ad palpebrarum 
otaslippientium;inftar rubefcens cir- 
culus confpiciebatur, fuperiori tácum 
palpebra inter ni&andum oculus có- 
Locus cb egebatur. | Roftrum erat. fuübvire- 
Ciby.. | Ícens;&c. 
f Arifl L9, 
U.A.Li7.. ff eft,feu geminicibi. Frugesin humilio- 
g Arif H. bus colligit. In excelfis rapinas agit, 
449.53. & carnesin cibum parat. Picas g vc- 
wet natur: fed & 5 colorem(fubeft men- 
WR dum, necnota cuiquam avis ) forte 
£17. collurionem,tapit, EftvxnreuG. i s 
Geanera- nphégos Y AIC Qauietdj; Noctu vagatur; 
de die raro apparet. ! 
k lin. H.N Parit quaternos, fibené Plinius Á 
110.c. 16. Ariftotelem T. intellexie; Nam ne 
1 4"fl.H. de Aetolio Milvo res fit verendum 
44. 6. 6. e(t, P'ox ejuscítululare, feu moeíta & 
2n flebili voce plangere;idq; z vefperti- 
nbjj19hOtempore, —— 
Fel ejus przdicatur ad albugines, 


HN: 66. 3 
V fas. fuffufiones,& caligines, z Adceps ad 
claritatem, 


110. 


91BFS 
QAPUT y 
De INodíua in fpecie fic 
dica. 


3 


N O&ua Latinis quód nodu canat Génijàs 
& volet, Grzcis yaaw£, xoweooaon, a tioc?: de. 

xeiyo & quw dicitur. Duplicis ipfarum r,; "s d 

generis mentionem faciunt Authores; Mecha 
Majori nempe & Mzuoris. Utriqiuollum i Lex, 
breve, gula pars inferior pa ulolatior. 

Send vddes feu appendicesintra b. ubi in- b Ariff.it, 
teftinum definit paucz , //ej tam par- 4L-2«culr. 
VUS wse Aow Dorem aA xcv onc un üt Íen- € Ideinl.a 
fum multorum effugiat, Cauda d bre- a. 

i vis,&fi e Bellonium audimus; pedes , APPS 

| pilofi , Capitis vertex ex plumularum elio s des 
ibidem pofitu veluti introrfum exca- Yil.c.32. 
vatus, Quzab f'Aldrovando defcri- f Aldrov. 
bitur; erat columba magnítudine , Ornirbo!, 

| Capite majufzulofuperne depreflo. 0-^9.c7. 


rri 


MAE enimse RETE ] ; 
gno , teteti, c- j culis magnis & glaucis, Roffre 'ongius- 


| culo, diluté davo, corpore toto plumis 


| partim bztico partim albo diftin&tus. 


| Cruribus plumofis , & ad pedesufque 
|! hirfutis, colorisé cinereo bztici. Pe- 
dug digitis fubfufcis , cinereis, implu- 
mibus. QuamGermani faxatzlem no« 
inibant; tota parte prona fuíci; i:odi- 
coruffo permixti, & albicantibus ma- 
culis diftincti eft coloris. Crura & di- 


Du campers & Dixd. Ajexe gitos pedum habet hirfuta, plumis al- 


bidis. Imextiutfa roffrum füperius rnbe- 
bat , cum priusia vivarabere nom videre - 
tur. Inter oculos & roftrum pennu- 
Iz quxdam ceu pili aut barbulz ri- 
gent. 

Locu; fi attendas, in Creta nafci Locus. 
negat g Plinius, illatam moritradit, g Plr.H, 
nccin Alpinis Helvetiz regionib. in- N10: 
venirifcribic. E Gallia Cifalpinà;Ló- 29: 
gobardia, & Germaniaad Rhenum 
có advehuntur, In Attica / plurima. h Apoffol. 
UndeNoctuas Athenas. — Saxariles Cét.6.pro- 
montana & faxofa incolunt. -Ideóad ve?.41, 
frigus arcendüin plumas cruribus & 
digitisnatura induit, 


Cibusipfis vefpz;apes,lacerte,z mu- Picus, 
res, quaruni & cicüratz , in domibus i 47/L.H, 


etiain venationem exctcent , femcl ULT 
' faruratd trium dicrum inediam per- kCrefcent, 


T. ; ; 1 : fdv s DO 6e 
feturit , nec novem abftinentià [a- L10. c.16. 

deAgricult, 
dunttir. 


G 4 Quar. 


$2 
Geaera- uantum ad Gezerationem, quod 
Zio. de Bubone,id & de hac / Plinius di- 
| Plin.L10. cit, folam inter uncungues, & carni 
H-N.&.17. vorasnon ccecos parere pullos,Eaufta- 
thius & Varinusfalsó tradunt,nec ve- 
rius, cum formicasá(uis pullis abige- 
re cupiunt, vefpertilionis corin nido 
tanquam amuletum habere , Oppia- 
nusreliquit. Si enim ipfa lepus eft, 
curaliunde pulpamenta quarat, Nec 
de dic omino cecazire verum; nec pro- 
peer infitam vim igncam tenebras pene- 
trare,ac lunafilente videre, quod Eu- 
m Anbr.l. (tathius, & Varinusfcribunt. Die, zz 
5. Heil. exorto quafi fplendore vifus ejus he- 
sn betatur, & quafi quibusdam errat in 
tenebris. Sicca nimis & tenuishumo- 
ris fubftantia facili negotio diflipatut, 
No&u,;quiaaére qui vifionis inedium 
eft, nonilluminato , obje&tz colorum 
fpecies non| exprimuntur, fi propius 
n Eellon.l. 4, accefícris,haud locofefe movebit. 
2. de Avib. Moderáta lux quia No&uz conve- 
AL niens,ideó zo£oe 0 zit éortpg «t0 eg) og- 
s Óeor, per vefperam & circa matutinum 
crepufculum venatur. Sonum edit 
duplicem,unum tou,rou;alterum vo- 
p navib. cant cucabare. P AriftophaniseaBar. 
q Pollux Poliux 4 eam viZevfcribit. Nigidius z 
Ouoin. l5. novem habere vocesprodit. Apule- 


(13. jus s ferum & intortum ejus cantum 
r Pln.lLX0. vocat. 


| 


ELDSORIA NIDIIERUDLS 


aviculas collegio quodam nature paf- 
fer,bellumq; partitur. 

fus capi sum in aucupiz , proutin prf, 
Oto di&um eft: quod genus aucupii 
hodie, à pipatu avium circumvolan- 
tium noctuamPipatam vocant. Unde 
Pipare quod decipere; cumin ciis, a- 
pud tenuioris fortung homines; cum 
in Medicina. Nam cibusaqui in qua 
Noctua lavit perfufus , Gallinarum 
pituitam pellit. Ságuis inter pfilothra 
numceratur,jecur parotidasfanat. An- 
ginis cercbrofuccurritur. Ebriofiso- 
vapertriduumin viao data , tzdium 
eiusadducunt. 

Prafagiati rcípicias,inemore de- Prefagin. 

ferto frequentior in urbibus apparue- 
rit; fterilitatem ; fi vefpertino crepu- 
Ículo de fuisluftris citius pro confue- 
tudine egreffa, plurimum cucubave- 
rit, pluvias; (1 c pluvià durante, ceffa- € 4ratus im 


verit ferenitatem, polliceri creditur. PPeveme- 
nV, 


NB. DeNouagenereexotico vi- 
decMantifJam.N,. 


QUASD, - VE 
De Strige 5 Caprimulso. 


TRIX quznam fitavium, non có- Defrri- 
ftarearbitratur 24 Plinius, Ovidius f7/e. 


cambrevi compendio defcripfit,dum 2 1t. H. 
N.c.39. 


os Eftctiam falzatrix, & corpus & cet. fcribit 
24 MA€-.— . ; . 
"e ^" vicem frequenter in orbem contor- ---Strigum ) 
"z quédo,nunctorvo & fixoobtutu ho- Grandecaput y flantes oculi, voflra apta 
Ingenin. ne 
) 


minem afpicit, nunc capitehuc illuc 
acto fcurras & hiftriones imitatur, 
tcrefient, Luce 7 vagantem aviculx reliquzx 
Agricult.l. (turnatim admirantium fpecie primo 
10.6. circumvolitant,moximpetunt. Ab 
uPIinl1Ohis y circumdata ; refupina pedibus 
UN C677 repugnabcolle&aq; in artum, roftro 
&c unguibus tota tegitur. 
BU: Iuimicitiss gerere dicitur cum x 
HE cornice , fcu quod fibi ova meridie 
xArifl.g. abfumat , fcu propter aliam caufam: 
ALS... Lucretius z fané cornices metu No- 
zl.de Na- tuarum in Athenatum moenibus un- 
tura. verit. quam volaíffe negat: cum otchilo, 4 


Canicies peamis , unguibus bamus 
2neft. 

Uberaeas infantium labrisimmulge- 
re,fanguinemin cunis noctu exugere, 

imó & dilaniato unguibus corpore 
mortem afferre,crediditfuüperftitiofa 

b Antiquitas.Iíidorus c vero propriis b ovid, 6. 
pullis ladeum humorem inftillare , Faffor. 


eosq; ultra modum amare prodidit, cL.12.0- 
Vox ipfarum proprie ftridor eft La- E UR 
0X. 


tiniss Omen íemper trifte habe- 
batur. 
Aldrovandus 4 huczocuruzquan- d 1.8.07- 


a Ariff.L.9. ejusovaitidemexedente; cum Pico | dam avez refert, qux habebat caput nithel.c.8. 


H.A.c.1. 


Garrulo,& ovib. Conta&tu frondium | magnum, rotundum, anteriore parte 


platani torporem contrahere,/ficà ci- | plumulisexiguis, inorbem vclut flà- 
coniis à nido fubmoveri , fabulatur | meum pofitis exornatum. Oculos gran- 
bPini10 Aelianus. Auxiliatur £ ei contra a- | descumiride dilute flavaac pallente, 


H.N.c.17. 


pupil- 


ure EET 


Fhsdermeife. | 


Junge 


e 


N 


nul dena 


SS 


Pf 


l| 


alá 


i : * 
5 : em 


y 


. 
Di 
TANNSN 

M S 


* Deferi- 
^ puo. 


N 


J 


3 nift. Lc. 


D/E e4MUISFS 


pupillas maximas , & vehementer a- 
tras. Roffrum corneum,;fufcum. Pen- 
nasyuniverfi corporis ferrugineas,ma- 
culis fufcis in remi; ibus transverlim 
diftinctas. Caudam palmo fere alis lon- 
giorem. Crura ad digitorum ungues 
uíq; inftar pedis leporini pilofa. Dzc- 
?0spedumbinosante, totidem retro, 
Maenitudine erat Afionis.Dicebatur 
caprarum ubera exugere. 
CAPRIMVLGVS etíi fpecie à re- 
liquis multum differat; nocturnis ta- 
men,tatione vifus acceníetur. Grecis 
"Aoi anc mrXupa 70 & rye qiÜnAa Eva] y quod 
caprasfugat,dicitur. Magnitudine eft 
e pauló majorquàm Merula, minor 
quàm cuculus, fcu ut Plinius, f. gran- 
dioris Merula afpectu. Cujusiconem 
Aldrovandus exhibet, erat cuculoita 
fimilis, uc nifi inufitata pedum , cru- 
rumq; exilitas & brevitas cum divería 
confítructioneobíftitiflet, isidem cfle 
crederetur. | Capuz habebat veriice 
longo & compreíflo. Oculos grandes, 
iridem & pupillà nigerrimas, Roffrum 
vixpafferino maius, modicumadun- 
cum, plumulis tanquam pilis quibus- 
dam fupern? ad nares & inferné fub 
mento,ornatum;&c. Quam Gcefne- 
rus exhibet, roftrum habebat adun- 
cum,& tibias plumisobveftitas. 
Degitin g montibus circa marcin- 
primis in Creta, propter viciniam fta- 
bulorum quibus caprz includuntur. 
Intrant ? namquc ifti fures nocturni 
paftorum (tabula, caprarumque ube- 
ribusadvolant, propter fu&tumlaGis, 
quàiniurii uber emoritur;capra,quas 
ita mulfere, ccecitate percutiuntur. 
Adcó terribilem clamorem habent, 
ut etiam audientibus pavorem incu- 
tiant. Duoauttriacum 7 plurima o- 
vapariunt. De vifuita Ariftoteles: 
isi SX o(Uw TO. Thc "MEeQe » AAA Tic viMTOG 
B^éra. Parumacuté interdum videt; 


e Arift, H. 
4.l.9.c.30. 
PL1obH. 
N.c.40. 


[ed no&u perfpicax eft. 
JE pDWVEVS- WIL 
De Cararvortzs media na- 
fura, 


CAPUT PRIMUM. 
De Vefeertilione ». 


A2 

NM nca L X X. vwriic, Hetfy- Defcri- 
chio & Phavorino ez»x;, phi]i vu- fto, 

write, & QiMiarsG», Victorino Avis fo- 

rex , Vallz femimus, Platoni in zpji- 

gmate, Avisnonavisdicitur. To 

Voic xd 7Te(0lC LLLI OE PER. eu 

Qortgo TÉ z Sd erépuvy Aetyer, bené fcri- 

pht 4 Philofophus, malé 2 Macro- a1 4. de 

bius,quatuor pedibus ingredi, &inter partib. 4- 

quadrupedesreferendum, utinferius "7. c. 13. 


patebit, Color nonnullis fulvus, aliis ? ^7:54- 
niger, fubalbus, cinereus. Magnitudo bt 
€. 16. 


divería, Maiores T in urbe Allyriz « c, 
Borfippa,quàm alibi,in novo orbe co- L15. iE 
lumbasadequant,in Brafilia * mone- * r;yjgs 
dulas, circa Vrabam * curtüres, in O- Hifl. c. 10. 
rientali India,fi Pompilio Azalio cre- * Gemara 
dendum tanti, ut illas tranfeuntes, 3- Piff.c.6r, 
larum verbere profternant ; multos 
ctiam occidant. Capu£ quibusdam mu- 
rinum eft, caninum aliis, Roffrum à 
caterisavibus diverfum, Nares vituli 
inftar. Dentes X X XIV, in mandi- 
bulainfcriore o&odecim, fedecim in 
tupcriore Bellonius obíervavir ; vi- 
ginti quatuor in fingulis mandibulis 
duodenos,cosqueferratos,teretes,8c 
longiufculos c Aldrovandus utrinq; € ,9.0r- 
infuperiore mandibula fenos, in infe- "tol. c. t. 
riore feptenos quorum anteriores cc- 
teris longioresiomnes valdéealbi,Clu- 
fius. | Maxillasintus & foris pilus ob- 
logus,niger, obveftit. A4urzculasinter- 
dum binas, quaternas interdum ha- 
bet: fimilitudo eis Afininarum , & fu- 
periores quadcuplo funt inferioribus 
maiores. Mamillefoli volucrum datae 
funt, la&efolanutritubera 7 admo- dP/is.L1o 
vens. Jas , qux T pellitz, exangues Nc. 6r. 
quidam dixere, Ab armis incipiunt; ! iic 
& per latera per axillas continuó du. is 
&uad crura ufq; ferütur,eaq; circum- 
ambiunt. Quatuorhzx Bexus;, plicas 
feuarticulationes habent, quibus alas 
inter volandum dilatant, & contra- 
hunt,mediis fuperiorum, (cubitos A1. 
bertusnominat) quiq;inplures alios 
deorfum flexus divaricantur ; digituli 
finguli, unguiculis hamatis inftru&ti; 
quibus parictibus fe affigunt , anne- 
&untur. In fupremis alis rudimenta; 
quedam Jrachisrum nervofa apparent, 
quainuncum definunt. Pedes illi bi- 
ni, in quinos digitos diffe&i & ungui- 

j culis 


| 


2d 


HISTORIA JCATVR ALIS 


culisacutisinftru&i,Ginguliin medio, | no partunon edit; quia veró mágná 
acfipalmamefformarenc, amjli, ]ln- i eorundem interdum copia ingruit, 
nitunturinferiori alarum membranc; | baud malé. zz quidam é putri ctiam m Geniná 


atquecx ventread caudz, fi quz cít 
latera, exporriguntur. Cauda quippe 
ede partib. alijs nulla, ucredté e. Ariftoceles, A- 
Auimal. l. fricanis murium inftar oblonga, f. & 
dy : quacuor digitos extra membranas a- 
s i larum prominens. Aldtovandino me- 
mE ' dijsatquceinfimisalarum membranis 
fub ventreinvolvebatur, & ad extre- 
mam earündem exporri.cbatur apl- 
cem. Pezz marifat magnus, exertus- 
que,qualis fimiarum eft, genitalis fce- 
minz meatus pone podicem apparere 
folet. Quid fibi PL nius, verbisCoxez- 
dix buic aviuza traditur, velut; cum duo 
crüra habeat, intelligi vix poteft. 
Locumlifpe&es, locaobfcura, ca- 
vernas, & mcatus fübterraneos amat. 
ldeó & in labyrintho Creta inter 
Cnoflum & Cortinam, Borfippam, q 
urbem adde,plurimi,& in Appennini 
prope Puteolos, fpeluncis multa mil- 
lia, & in monafterio quodam Mifniz 
tanta, utexcremétorum acervis mul- 
ticarrionerari pofünt.. Delcdantur 
h Pis. H. in vic/u b culicibus & iulcis, fed & 
N.10«4- |ardum,candelas,& alia pinguia arro- 
Gt dunt. Succidiam fzpe ita exedunt ; 
utin excavata fcrobe ftabuléntur. In- 
vadunt& nudam corporis partem cu- 
licum more, & fanguinem exugunt, 
: in Dariencitainfeftatos Hifpanos;ta- 
146.de63- be contra&taobijfle, ; Martyrauthor 
eft. Gallinas, canes & catos mo fua- 
culeoin criftaminfixointeremifle ad- 


Lóctts. 


g Strabo 
Geog. L. 16. 


kPlin.l.cit. dit. Solus volucrum, £ animal cantum ; 


pun & foetus lacte uberibusadmotus 
nutrit. Recens nati mufculis funtli- 


miles, glabii, infantis humani inftar; | 


fed omnibus partibus abfoluti, matris 
ubcribus,cum primumenixa eft adco 
tenaciter adhxrent, vt ne à mortua 
quidemfípontédecidanr. Nullis fc- 
cundiuis obte&tos quidam putavere 

| L2. de 4* produci, refellit / Bellonius qui plu- 
VLC1 — pes vigenis fe in. Píeudolabyrintho 
Cretz prxgnantesfecuiffe tradit, has 

» etiammatct devorat, dü prolinupcer 

natx ob teneritudinem metuens, pri- 

mo velfecundo diead paftum evolarc 
prohibetur. Cum duo tantum cina- 

tura ubera dederit, plures geminisu- 


M——————  A—— 


j 
^ 
n 


1 
| 


! 
| 
| 


i 
| 


Cofinocret, 
c.8. 


Volatuá . 


materia oriri,opinarti funr. 

Volant nané& vefperi potiffimum; 
feemine (zpé geminosimplexa infan- 
tes; volatuob timoremindirecto feu 
tortuofo,atq; haud longé à tetra fein- 
per. Volitationefeffijhamis digitulo- 
rum, quorumin medijs alis rudiméta 
habent, z parietibus faxis, arborib. n pjser, 
autcavernarum fornicib. fefeappen- odyff.u. 
dunt, & e continuataícrie, ac vcluti o Homer. 
caténa quadam inter fe cohzrent. Odyff... 
Melius de nocte videzt, p quiafpiricus P 4lex. 4- 
ipforum viforius tenuiffimus & dilu- Prod Lt 
ciditfimus,per noctem modicé incrat n ded 
(cícens, idoneusad.conípe&amxeds ^5 Vo 

? P 
ditur, de die extenuatus, cxpanditur 
& cevancícit , ideó face vel gladio vo- 
lantibus obje&o, decidunt. 

Voce cxiligannirum potius & latra- ox. 
rum canum imitantur, quàm murium 
fibillum. Latinis ftridere, Grecis 4 q Homer. 
apiQay Teide & mapievaj r dicuntur. Odiff.. 

Singularisipfis cum columbis ami- r A.Pollux. 
citia,detinentur iftz,fi caput vefperti- 75 c.15. 
lionis in peris fummo columbarij fa- 4ffec£as. 
fligio futpendatur. — 4zmiicitias vero 
gerunt cum Ciconia, s quia à folo1l- s 4e 1.de 
Jius contactu hujusova fteciletcunt,ni Anim.c.37. 
platani folijs in nidum pofitis fibi ca- 
verit: Cum f/atazo, qui prz foribus fu- 
fpentus ne involent , prohibet; cum 
hedera,cujus fuftitu & odore perimü- 
tur; cumformicis,ad quarum nidos fi 
alasfutpenderis, nullaipfarum egre- 
ditur,cum locuftis, z qux locum ubi tDemerrit. 


| vefpertilio fufpenfus non transvo./? Geepon. 


lanr. 


V'[us vefpertilionum eft cam in cibzs; p(rs, 
nam à 4 Boirfippenis condiebantur , uw sriabo. 
abincolisinfularum x Catigan & S. /16. 
Johannis eduntur, ferventiaquz im. x Scalg. 
merfi & excoriati eduntur, T in Orié. Exere236. 
tegallinasfapore vincunt:tum in Me- TRU 
dicamentis,toti , rcparati;bene fcitrho, M md 
& podagrzadhibentur. Sanguinem We 
tricliiaficonducere,Archigenes & & 9;.9,. 
Serenus credunt , Galenus. & Julius y Gafen in 
Alexandrinus negant. Cor & lingua Euporiffis. 
hydrophobiáinducic.. Caput dextro * Galen.l, 
alligatum brachio vigilantis fomnum Me 


j abu pr rec pof. 1nedic. 
impedit. Magicz revera, yanitaris eit rg. 


Vo Ves el EE TIT emm mm meet 


EY m — 


Stmutlio Pameplus 
Straus j 


NN seq s 3 


x 


* 
| 4 
auo Áine cauda. 
| ehrmenfts 
1 
í 
j 
" 
| 
l 
j 
i 
Is 
ONNSQISS 

Í 

(d 

i 

] 


" AESMEBSAM m : 


dMMaens e 


DUET LY BOE S 


quod tradurit, fitercircumlatus do- 
mui vefpertilio vivus per feneftram. 
inverfo capite infigatur , amuletum 
effec, prafertimque ovilibus circumla- 


35; 
cruribus fimiles T Ózpvgaw ocpuoumoi qo- Y Opin: 
Aides, frequentibus firmati fquammis ^c 

ad geminos, ufq; duros poplites inte- 

guntur. Pedes moreboum bifidi, in 


tum toties, & pedibus füfpenfum in | biaaszzgz/zs dividuntur, Cur biful- 


fuperliminari. 
C A DSUTS d. 
De Strüthocamelo. 


C Truthocamcelus ses 


Defcri-' : MUS 
7 [ & Ariftoteli, sesboxojuio; Hl ely chio, 


ji. 


suona un Oppiano , sQeQ xau (o 


recentioribus Grzcis dicitur, melius 
Chaznocamelum, quia x?r« fiveanfe- 
rem potius, quàm sese five pafferem; 
nifi cum Scaligero, g 
mális, dixiflent. Plauruseu 
marinuin appellavit, Phavorinus Ly- 
bicamavem, Diodorus Siculus Cer- 
vinam dixit, Ariftophanis »vEmev 2e- 
ro;5 Horatij Afraavis, gallinz potius 
funt , quas przgrandes Atrica terra 
tulit... Maximuseít omnium avium. 
aDiedor. Diodorus 4 Camelo parem efle.] Pli- 
3ibliotb. l. nius b equitis equointfidentis magni- 
3614. . tudinem excedere ; & verum eit, fi 
b Plin.H. collum quantum poteft erigat. — Az- 
Not habetexiguumfed acutum. Ca- 
putin quo feré nullum cerebrum,par- 
vum; exiguis pilis, in fcemina pallide 
lutefcentibus,in mare flavefcentibus, 
collo ad rubrum colorem vergente. 
Palpebras vtrinqsfolus omnium alitum 
uthoino, pilosin fuperiore palpebra. 
Collum: lonzifimum. | Dorfssm , cujus 
pennz in mare nigertima ,in femina 
fufca, lanz quandam fubftantiam fua 
mollicie efficiunt,tam latum, ut pue- 
& Oppiasi. tum la&enteminfidentemTterre pof- 
Cyneget. L fic. Alarum pennas ejusdem funt co- 
$9499. loris, fed in fuperiori parte candidiffi- 
mz. Gordianus miniatos babuit, 

- Ininterioribusalaruüm cubitis fpicula 

c Albert.l. (ecundüm c quosdam. quibus ferit, 
23; de Aiti- habet; ofleosin extremis alis, fecun- 
"4^ ^ dumalios,mucrones, quibus ceu cal- 
carib. ad curfum velociorem fe inci- 

tat. Aldrovandus obífervare eos non 

potuit. Cauda pennz in mare fubal- 
bidz;infaemina fubfufcz funt. Coxe 
pregrandes,quod in ariguftum fenfim 

iuxta femur finiatur: femur humanum 

potius imitantur. Pedes Camclorum 


| 


| 


| 


e — A — MÀ —— M —— ——— —— ————— 


cum potius quam folipedem aut di- 

gitatum naturafecerit, ignorare me 

fateor, E eas 
Reperiuntur,in Z Africa, Lybia, e Locus; 

Aethiopia, f Arabia, & &« Syria, A- d Theophr: 


$2; Philoftraco | mant deferta & feré aquofa , & tanta ^4. Hsjffor; 


plant.c. 4. 
cPLn lo; 
C€.ILLH.N. 


eoruin aliquando confpicitur copia; 
ut velut equitum quandam aciem e- 
minus eftormenr. p 

Quantum ad um, Carpopha- nd b 


gum elie ex Strabone 7 colligipoteft, 55,718 


Fe] 


callinaireddere terrum, lapides, offa, & quicquid ob: g Diod.si- 
Pafferem ! tigerit, fine dele&u devorare certum cu.L5.c. 1 


fete eft:fed an eadem concoquet, du- Pus. 
bitatur, fifit, quod 7 Langius credi- h ^6.Gec- 
dit, fpec:ficz potius proprictati,quam 4^ Strabo; 
iacénfiffimo calore tribuendü id crit. iL Epife zs 
Nam leo 4 ftruhocamelo calidior ^ k Apbrodif, 
ferrum concoquere non poteft.Inter- j; j,,4;,. 
rogatus;quí circuniducebat, à Brétio, prob]. 

T deglutire quidem ferri parziculas , 1 Vofiusin 
led iterum, velintegras, vel tuimrnum emend.ad 
perpufilloimminutas,refpond r. L3.de Idol, 

In Venerem proclivisceft, & Came- Gezera- 
ti Ba&trianiinítar, averfus coiz. Com- zio. 
plura ponit oy4,0&tuaginta ») nempe, 1 P/i.l.10. 
& quidem menfe Julio;illaQ; lapidea &.52. 
quafi crufta munita, & X V. plus mi- Arife. L.9. 
nus libras pendentia. Inarena códita, APT 
& nezle&ta,folis calore foventur: folo Add 
vifu exijspullos exciudi quidam cre- icd 
didere; quod intueri eaavem viderer, 
nec propter cravitatem iis incubare 
rollefcirenc. Nonéexcluduztur imul; 
Parsintraovaformatur;parsinlucem 
prodit pars fovetur. 

De eius voce nil memoratu dignum Fax; 
occurrit. INóclevatur à tcrra propter 
corporis molem ; feftinanriflime ta- 
men interdum incedit , ingruencc in 
alas vénto,& tanqnam vela casexten- 
dente, Naturaliter eum ca/vere Pli- 
nius 7 dixiuequumodiflealii tradüt, ni Pf. HH; 
Collum frutice occultat , fcu quod N15 
di a Qgeovvuy qd) vuSroo mr dvxxic, o latere fe 9 PIm.H. 
ita exiftimet ; feu quod earb corpotis Midas 
partem , quam fe infer:.orem habere 
novit; contra p eríequentiuu iniurias 
mungaat; 


Va 


7» 


/ 


E dum 


$6 
v fas. Pfiümhifpettes, ova p propter am- 
p P/is, 1, c, plitudinem pro quibusdam habentur 
vafis. Garamantes potoria & capitum 
tegmenta ex ijs conficiunt. Pennx 
conos bellicos & galeasadornat,quas 
apud Turcas folis Janitzaris gerere 
conccflum, Lapis in ventriculo re- 
percus,& collo fufpenfus,concoquen- 
divim promovet. Sebum efficacioris 
adomniaquam adeps anferinus ufus: 


HISTORIA X ATURALIS 


Arabibus, ZEthiopibus, Numidis& a- 
lijsinufu;hincStruthophagorum no- 

men. Heliogabalus T fexcentorum TLemprid, 
capitaunaccna , ad edenda eorum /" Heliega- 
cerebella appofuit. — Firmus Scleu- bao. 
cius, qui Hippopotami adipe delibu- 
tosinterCrocodilosimpuné natabat, 

totum uno die comediffe dici- — | 
tur. Sceletumapud 4 Pa- q L.24.c. 
rcum vide. 227 


ideo cum auctio regia per Catonem 
Uticenfem fieret, LX X X. feftertijs 
vznijt; & apud ZEgineta emplaftrum 
diacinnabarios ingreditur. Carnes 


INB. Ef cf alia Strutbocamelorum, 
fpecies. Fide Mautiffam. 
Num.5. 


ESSEPERPRIRSAHERGT 
ERIXEHUPERIPRERIEG. 


TW ED gm UR 
De Avibus Phytvoris. 
SOL DE ESUE SAI: 


De eAvibur Granrvorts , 
Non Canorts. 


CAT IU-T-.PRJM.UM. 
"De iPulveratricibus: Sylveftribus. : 
ARTICULUS 1, 
De Pavone ». 


S3 Bfolutà Avium Carni- 
Ss)vorarum hiftoria ad 

325 Dhytivoras pergédum 
| WN efbinterquaspulvera- 
| trices tam fylveftres; 
quàm domefticz pri- 
móoccurrunt, Interillas primus Pz- 
v0 , propter exquifitum pennarum 4' 
ver, &gemmantes £ colores, quos 
adverío maxime fole, quia fic fulgen- 
« tiusradiant, expandit; Junonium in- 


aLucian. 
de domo. 
b Plin. H. 
N.L.10, 
6.10. 


ceflum, ingenium; dequoin fequen- Varro L3. 
tibusfingulare, & ma; num apud ve- de reruff. 
tetesaítimiü occurtit. Athenis c fta- ^6. 
; PERS Oppia. l.l. 

tuto precio fingulisnoviluniJs peran- 

XXX.f e iuc Lucret.l.2. 
nos à pectabatur, multi Lace-j, y, 
dzmone & ex Theflalia fpectatü con- reru, 
fluebant. Alexà. T vifisijsapud Indos, c 4eln.de 
graviflimasin eü qui occideret paenas Amal, L. 
conftituit. liberius 4 obfubtractum 5-21 
éviridario unum, capite multavit. In me bj 

: b N : Iq. 46t0n. 
Lybia fi quis tantummodo IA TUS 


e 


225 QC firi Gur eee Due 


Y 
SN 
, 
! 
j 
, 
f 
E A 
is 
Y 
bo 
h. 
i 
/ 
f 
7 
Hs: 
b ^ 
Ae DÉ 
JE 
i 
i 
| 
d 
[5 
$ 
*- 


^ Vn 


En 


3 (A ( 
ESWA, 
em XV SETS 
VEA f ES 
NN 


A ESSN S 


NC 
m 


Ilii 

DS ie 

e i) 
272 


» 


/ 


Eo 


S N (((i; 2 
NL 

» : 

E 

E 

E 


FT 


S 


j^ 


ISSN 
SS 


Uab.XXI- 
Spore NA (€ FIL dedi P mullis Haz PK 2 
YS 
I 
D (aT 
i 
/ à 


glor. n nenen far TIL Cum. » dong 


p- 


/ 1M , 


". Z 7 LEZ— 
$^ 
s 


"P 
7h 


ZR 
————— 


ee - 


zz 


LES 
o, 
7, 


7 
e 
] 7, 


rZ 


9 £22 epe EU J* Uu. 


To py al 


nonimpune ferebat, fi Euftathio crc- 
dimus, Quod fi precium fpe&tes,mille 
drachmis marem & foerninam vendi- 
€ mOrst, tosfuifle e Antiphon fcripfit: & ccm- 
("T4E- pore Varronis f ova earum denarijs 
CEN vzniebant quinis, ipfi faciléquiriqua- 
vuf.c.6. genis,grex centenarius facile quad:a- 
| ginta millia feftertia reddebat; vt qui- 
damAlbatius ajebar,fiin (ingulos ter- 
Hip, BOS exegiffet pullos, perfici Íexagena 
h 4riftopb, potuiffe, Dicitur & c Medica, b Per- 
in Avibuys, ÍiCa, 2 Junois,& & pi&aavis. 
iStatiusl. — Diverfitas illorum à coloruminpri- 
2.5ylv. mis, & locidivetfitatefümitur, INo- 
k Athe. ftrates fatisfuntnoti. In Terra Firma! 
Dipnof.l.9 quidem ventre & pecore nigris, c&- 


| 
2E tera flavi; alij pectore & ventre flavi ; | 
l Martyr. cxtera nigri confpiciuntur, In Curia- 
de.jdg RAaregione funt fylveftres, / qui per 
rtb.Occani '1emmora vagantur , & adeó viles funt; 
I8. ütunica funt, vr unica duntaxat verii- 
dantur acu, alibi in paluftribus inve- 
niuntur. Quodfi & Sexum attenda- 
mus, foemina mare multó minor eft ; 
neq; in caudá oculosillos gerit, Japo- 
nenfem fiexcipias,qua quatuor in LI- 
ropygioobtinet. —— — 1 
Defcri- Placet maris & fceminz deferiptio- 
pito. nemexhibete. Masigitur capite;col- 


lo, & pectoris initio intense czrulei; 
feu fapphirini colotis eft. — Capuz pro 
corporis proportione habet exiguü, 
&quodammodo ferpentinum;macu- 
lis duabus oblongis candidis, quarum 
una oculos fuperequitat, altera bre- 
viorátlongé cráffior fubjacet; orna- 
tüm. c4picemiü vertice é nudisquo 

dammodo fcapis tenerrimis, viridc- 
fcentibus , in fummitáte ejusdem co- 
loris liliorum flores ferentibus con- 
fpicuum. Reffrum candicat & infigni. 
ter hiat. CollsuÓ eft longiufculum te- 
nue & exile. Dorfum ex albo cinc- 
nereum, rnaculis acris transverfalibus 
confperfum. Caudain duasquafi divi- 
ditur, Nonlongioribus quz ex dorfo 
prope podicem oriuntur pénis, in ro- 
tam extenfis , tüitiores quzdam ez q; 
fufcze non tigent ; fed ut in reliquis 
avibus exteníz confpiciuntur, datas 
vtlongiotes fuftinerent crederes. O- | 
culi £7tie« quatuor circulisjaureo,ca- 
ftaneo; viridi & fapphirina conftant, 

& variosad folem obvertz colorcs ja- 


——À—MM€ M M — MÀ —— À —— M — M € À— — M À— M ÓÀÓ € t 


edUlBFEs;s 


M 
ciunt, In fzmizá pauca colorum con- 
fpicitir varietas; Alztotz, dorfum, 
venter,coxz ac pedes coloris funt fu- 
Ííci ad cinercum ver, éntis. — Capitis 
vertéx & apex ejusdem coloris , in 
vertice tamen aliquot maculz exi- 
guz, veluti pun&a virefcentia interfe- 
runtür.&c. E 
Quantumad Zocuz in. Afia fuiffe 7 oru; 
invedtitios ;s& Theophraftus author m prs. H. 
eft,cranfmarinos 7 Varro.Dabylonia N./.10. 
ó multospulcliriorequamalibivarie-629. 
tate aluit. Media gulofis p celebratos. " Varro de 
Ex Afiain Grzciam 1 primum, Sa- rer 
mum inprimis undé Sàmii tanquam 55, s; 
preftantiores 4 commendantur,poft jj , , 5, 
in italiam & aliasorasdelatifünt, A- mpodig. 
thenis in precio fuiffe fuperius di&tü. Antiq. lect. 
Romatempore 7 Atheneiplures fue- 1c.10. 
re quàm Coturnices. In Suetia,quoq; P: Clemens 
Oftrogothia; & apud Normannos in A 
agroLexovienfialuutur. Amant edita "ern 
loca, pafcuntur tamen cum Gallinis «denial 
& Gallinarium fub vetperam funul; ;;, 
repetunt, | q Gellius L 
Summa ipfis Coeuzdi cüpiditas. Ma. 7.Noc.— 
Ículus * quinque foeminas defiderat, 4£t4.c.16. 
& niadfitalia;incubantem invadit,ac" 4b». 
ova frangit, Agnofcitur irruifle libi- 2f 
do, £ quoties circa feamictum cauda 74" 674- 
dnb Ho. 
gemmantisincurvat , & fingularum CDD 
pennarum capita occulta , locis fuis j,7o ,,,, 
exerit, cum ftridote procurrens.. AC- fis cr 
cenditur eadem, fi leviter toftam fa- c palls4. 1. 
bam tépidamq; jejunis quinto quoq; r.de reru- 
die exhibeas. Ceeuzz ab Idibus Fe-//.e28..— 
bruarij & ad Marrium , vere przfet- u Columel. 
cim.locis fer& apricis,cum Favonij fpi- "s Pallad. 
rate coeperunt. Pazz45 à trimatu ob- ^ 
venit; cum vatij colores funduntüt ; , 47, j, 
breviàcoituagitur tempore, Teris $, ;;. 
annoàfaeminis, quz non incubant e- colunella 
ditur: at qua foventova totüim tem: £5 32. 
pus feecunditatis autexcludetidis,aut 
etiatn educandis pullis confumünt;. 
itaut vete femel inanno parere y À- y H.4. L8 
riftoteles dixerit. De numeroeverum c.n. 
iion cohfentiuntauthores; Atiftote- 
les octona in primiparis numerat; 
duodecim aut pauló pauciora ín alijs; 
neciíta continuatis,fed binis ternisve 
interpofitis diebus ponuntur. Alij 
primeanno unum & alterum, fequeti 
quaterna quiiave ; czteris duodena 


H edere 


$8 HISTORIA 
edere volunt nechic numerus trans- 
z Coluitiel- (cen ditur. Quzter z pariunt,earum 
I^^ ^ primuspartus, quinq; ovorü eft , qua- 
tuor fecundus, trium aut duorum ter- 
tius.In Temiftana viginti imó triginta 
aliquandoenituntur. Concipiuntta- 
a Aelian.l, men e 4 fme coitu , & ova Zephyria 


$..32. feu vrevtpyie Gallinarum more, non 
bAtbenetts plura tamen duobus ponunt. Ut com- | 
Diptf. odium excludantur Gallinis , fed non 

R.hodijsfupponipeffunt, recentiora, 
c S: Junanonarià exiftente, hoc eft, c no- 
7n€U4. 


vema primo Lunz incremento dicb. 
Commodiusinquam. Nam& masfeu 
libidine turgens , feu incubandi fla- 
g:ans defiderio,illainterdum frange- 
refolet; ideo àfoemina celatur;&quia 
foemina non continué duorü dierum 
dAelian de ] intervallo incubat, refrigerata, in- 
Ammall. £ cundaevadunt. 


351225 iai od UTE 
y X |. Aetasiplis e viginti annorum tri- 
e Arifl.H buitur. Indicus f. centum memora- 


4.1, 6. c.o, üt Vixifle. Polets parum valent; fcu 
£ Aclian.de quod Uropygium fle&i ineptum ob- 
animal.L. tineant,ícu quodlongitudine caudzx 


1.0.33. — & corporisgravitatepremantur. 

Fox. Focem fiattédas, Philomelz author 
cas pupillarc dixit; Varro à vocefua 
di&os tradit. 

Ingenii , Si Ipgenium, inceflum fuüurn ita có- 


ponit, ne maculetur, pullus adhuc, fi 
madefcit ( ide Alberti refero) mori- 
| Diiz.H. tur.Laudatus ? gemmantesexpandit 
N.^10.€.. colores, adverfo maxime fole,quiafic 
xd fulgentiusradiant,fimulumbre quos- 
dam repercuffus cztcris,quiinopaco 
clarius micant, conchata quzrit cau- 
da, omnesquein acervumconttahit 
pennarum;quos fpe&ari gaudet,ocu- 
k Ovid.L.2, los. Si tacitus 4 fpectesireconditífuas 
deartea- opes. Refrigerationis indigus, patfis 
mand, — pennis, &inanteriorem retexis, cor- 
pus fuum operit: ingruente à tergo 
vento,alas pandit, & fuaves auras ex- 
1 Aclian. 1, Cipit: Liniradicem / naturale faícini 
1.H.A.c.11 amuletum, fub altera alarum retror- 
fumgeftat, Qui eos venenum dete- 
gere,defoffum eruere referunt fidem 
íuam exfolvant. 
Duplici inprimis zzerle afficiuntur, 
oloribus nempe dentientium in- 
fantum fimilibus cum crifta produci 
"incipit, & pennarum defluvio; dequa 
;; Plinius. ldem caudaannuis vicibus 


Morbi. 


m Plin. H 
N. l. 10. 
£.20: 


X ATPRALIS 
amiíTa cum folijsarborum , donec re- 
naícaturiterum cum flore, pudibun- 
dusac morens;quzrit latebram. TM 
Der prafasiendihoc dixifle fuffi- Prefacii. 
ciat, cum plusfolito clamitant, noctu 
inprimispluviam z imminerc. Vocis n Mizak, 
enimilliusobftreperz congeminatio, i» Ephem. 
vegetum &z acutum intus cum calore fext-1. c. 
vócalem Spiritum ; perartcriam va- 4$ 
porofoaére imbutum, crumpere tc- 
ftatur. Quod vero extra tempus can- 
tillantem, Paracelfus mortem alicu- 
jus eain domo prz'fagire rradit; fabu- 
lá eft: 
Vfum & in Medicina 8 in cibis ali- Vfak. 
quem praftac. Nam jus pavonispin- 
gue pleuritidemíanat, linguarum u- 
fus ab epilepíia przfervat, Ova ufta& 
in acctotrita impetigines emendant, 
fumus é pennisexceptus rubefcentes 
oculos, » propterfignaturam curat. o Porta 
Fimuspodagre fervorem mitigat. Ca- P/jtogn. I. 
ro propter ficcitatem & frigiditatem, 3-29 
dura & concocta difficilis audit. Et- 4 
iam mortui poft annum nec olec, p PAIe4cr 
nc puttcícit , vifa 4 poft quadtien- j;, , .. 
nium cariem fceniculi odore , fapo- q Aldroy; 
risamari & fal(i contraxiffe. Primus oraitbol. 
eos r Aufidius Lurco circa noviffi- 134.1. 
mum bellum piraticum faginare in- * PUn.H. 
ftituit, & ex coquzftu, reditus feu fe- I 
ftertium feu minorum fexaginta mil. nin L 
lia habuit. Horteníius s Orator, pri- y 4, jjj. 
mus editiali cana cibi caufa occidit, 754/21, 
& ideó injus vocatus eft. .Cerebella tsueron.in 
Vitelliusin 7 famofailla patina, quz Vitellio. 
Mine:vz clypeus, cum aliis prodigio- "4ther. 
fiscibisappofuit. Quazvel de » vir- M ; 
cine à Pavone in Leucadia adamata; ^ ds dd 
veldePavone x Indico. Joviconfe- 5, 5 
crato,quem facrilegi fuffurarinon po- 
tuerunt, dicuntur; inter hiftorica re- 
cenferi debent. 


ARTICULUS Il. 
«De Pavone albo , Pavonibus 
Japonenfibus €? Gallos —— 
p^vone.». | 


pr ALBI Septenttrioni pecu 
liareseffe credebantur: & in cali- 
dioribus regionib. eosdem nafci; fuc- 

ceílu 


Nec 


Tab: XXV. 


"m Á AUI " G'allopauo : Mas (s » Ü-jza » 
i, A i —" 
ZA Son TUE 


NW 
| Il ] 
MN. 


m 


EN 
j , "4 
"na. pues U zn . 


Ono Eius 


Gal 


us ST NM 


SORA od APRES 


ceffu temporis compertum eft. Vidit 
a Cap. de; Aloyfius 4 Cadamut(tus in Maderis; 
Navitat.. Johannes & Laurentius Ananias in 
b mfalri- parva infula;plures,Scaligerin Gallia 
ca Mundi binos;GaudentiusMerula Mediolani 
20.3.cit.Al- i ; 
fe plures; Aldrovandus unum Bononix 
Aldroy.or. hatum. Cum ex Norvegia Coloniam 
nitb, L13. adveherentur, numero períeminium 
5.2. aucto, cum penitus in fricidiora loca 
commearent, & matres in ipfo veri 
ovisincubantesnivo(a loca Papin 
ob oculos haberent, vulgatiores facti 
funr. Tales & in calidioribus regio- 
nibus nafcentur, ficaveasin quib, in- 
cubant & excludunt ova , ex parte al- 
bis velaminibus obrendas. 


PAVONUM JAPONENSIUM 


maris & fzmella deícriptionemMar- 


IDefcri- 
pu. 


chioni Facchineto, quicaà Julio IX. 


Pontifice accepit ; Aldrovandus de- 
bet. Mas nullam cum noflrate prater- 
quamin cauda & pedibus timilitudi- 
nemgerebar. Rofttum erat,utinno- 
ftrate cineritium , fed longius & fub- 
tilius. Perzex capitis, qui planuserat, 
& collum fuperius virefícebant,& ma- 
culis ceruleis ceu punctis,quz paxiter 
in medio exiguas lineas albas deor- 
fum defcendentes habebant, refper- 
gebantur. Apexin capite quatuor 
fermé digitos longus partim viridis , 
partim czruleus, figura filiginis fpicx 
nonomninó diflimilis | Qculorszz pu- 
pilla nigra, iris lutea, hanc ruber cir- 
culusambiebat. PecZus & dorfum vel- 
utex fquamis, fed celore variantibus 
conftabant. Pectorisenimfquamz,fi 
ita vocare licet, ex caruleo , viridi & 
aurco: doríi ex cxruleo & viridi tan- 
ium 'ingcbantur. Alarug principium 
cjusdem cum dorfo erat coloris ; 
fed fquamz ille virides haud ita appa- 
rebant,czrulex veró majores erant& 
lucidiores. Pennarum fecundi ordi- 
nis ptimz ejusdem erant cum fupe- 
tioribus colores; reliqua in medio vi- 
rides, ubi lineis nigris transverlalibus 
notantur ; poft füblutez fimiliter ni- 


gris lineis notata; in extreinitatibus 


deniq;nigra. enfer, coxa, & deniq; 
pedes colore lcucophxo & maculis 
nigtis infigniuntur , quarum quz in 
ventre funtjlineasalbas habent. Caz- 
da pennis, quam in noftrate rariorib,, 


D. 
colore magis fufco ad caftancum ver- 
gente, calamo candidiffimo. ocu 
caudz multo quamin noftrate majo- 
res, primum aurei, dein carulei, po- 
ftremo virides,utin noftrate. Femina 
mariquidem minor cft, fed capite to- 
to,collo, dorfo, pectore & alis fimilli- 
ma; Illud veroin hac admirandáü eft, 
fupra uropygium, nempe ad dorfi fi- 
nem quid veluti caudam habere, eà- - 
queoculatam,ut in mari: fed oculi, li- 
cetquamin illofint minores, funt ta- 
men pro pennarum portione magni. 
Habebatitidem caudam viridem pé- 
nisinambitu czruleis , & calamisal: 
bis. Poftremó in eo criam à mare dif. 
ferebat, quod ventrem haberet pror- 
fusnigrum. GALL OPA V O, aliis 
Gallus Indicus, Peregrinus, & Cale- 
cuteníis dicitur, & idem efTe cumMe- 
leagride,cujus fynonima funt, c Gal« c yarro].; 
lina Africana, Numidica, Afra avis , dere "3 
Numidica guttata, & alba Lybica, vi- ^2. 
detur; fi vera eft illa defcriptio; quam Plin HN. 
cx Clyto Milefio Athenzus 4 adfert, ^19: ^ 26- 
Verba ejus funt. Circa templum virgi. d ens 
nis, Minerva nempein Levo ( ficlegen- ipeo 
dum e non Olero. Infula eft maris I. 44 Arpeg, 
carij Sporadum una ) Meleagrides aves L14.c.20. 
funt. Locus ubi aluntur e$t $32» non pa- Dalechap. 
ludofus, (ut quidam vertunt, Melea.- 4L eund, 
gridesenim Ariftoteles abavibus pa. 4^ 5. 
ludieolis diftinguit , & Hetfychius xa- ed 
vixidiscogveic VOCat) [ed arboribus con- id 
Ltus. — CAgimal illud zon ita prolem a- 
mat; C puntores pullos adeo negligit, ut fa- 
cerdotibus illos cuvave necem fit. — Avis 
magnitudo ut galliza genero(a es , capite 
ampliore, quam pro modo reliqui COY por Ls ; 
» f acfuper tpfo criffa carnofa , dura, vo- 
tunda, qua clavi Iber ca 2 
URPEHERAET cue api i 
jd x gBexe9" e none Cafau- 
cop2. Lignei colorisfacit & f Theo- en & Da: 
phraftus mentionem , forté eft (abfia. /eehamp. 
vus.)  Adimalas jacet inflar barbelonga 4a 
CAY0, Jucipiegs ex ore ,vubeatior quam d» PE : 
galliuti: at eam quavofIro Gallinarum uf- : ain 
det, C quambarbam nonnulli vocant smi- — : 
nime babet , tanquam eaparte fit gautila: 
voflrum acutius ci grandius quam galline. 
|! Cervix "igra, eralizor ej brevior quàm 
Gallina. Corpus zotum varium. (Nigre- 
fcitenimtotum , crebris smaculis albis potás 
Lum ac compunétuim , leuticula majoribus , 


4 152 qua 


UT 
quarbomborum figurá parvis nigrisá, cir- 
culis agabiumtur, ct" pennarum illam varie- 
taiem efficiunt , quianiger color a[pergitur 
candido, c? vici [Gm candidus nigro. Ala- 
rum pennz Zzearu. ductibus candidis 
ferrata, diflinguitur, in [piras protracias, 
intervallo pari diremptis. Nullum calcar 
án cruribus , qua gallinacei (imilia funt. 
Maribus adeofemina fsniles, ut vix Mes 
leagridum fexus difternatur. — Snilitu- 
dinemin colore & mole corporis in- 
tellige. Eo enim veluti clavo ligneo 
carent; Quem Aldrovandus ex Gyl- 
lio defctibit exnovo orbe allatus erat, 
cadem quiPavo proceritate, Collum 

'ei fimul cum capite à plumis omnino 
nudum, tantum purpurafcente pelle 
obducebatur, & tam erat craffum , ut 
pellem quzantealaxa & vacui , cum 
vocem emittebat, fpectabatur, ficin- 
flaret, ucad brachiicraffitüdinem ac- 
cederet. Cum quis ad Gallinam ac- 
cederct, totisinhorreícebac plumis, 
& gradu fuperbo extetrere acceden- 
tcs conabatur. 

Q uantum ad Locum Bceoti, foli in- 
digenz Meleagrides efle videntut. 
Aetolix peculiares, Menodotus g fa- 
niusfacir, & indeinalias partes trans- 
latas credit. Diodorus P ultimam Sy- 

Viu, ri* partem, Strabo 7 Arabiam ipfis 
g Athen. L. tribuit; Certum,;noftras calidioribus 
14. locisdelectari, una cum Gallinis pa- 
h piodor.l, Íci , &z longiusá domo per agtos diva- 
3-Bibliotb. cari, Quod autem Scylax Carian- 


Locus. 


C12. denfis k lacui Cephifio , iu Africa, 
1 Strabe-l- Mna feas ] lacuiibidéCratumamnem 
16. Geogr. 1 RUNE Leasvendicatvelerror 
kinperiplo eíc promenti,eas vendicac;velerror 
rb eft, vel Gallinis, quibusdam Africa- 
1plinL16. nis,quz paludesamanrt rutilam z:ga- 
H.N.c.44. leam & criftam in capitegerunt,quz- 
m Cela- que noviffimg z pcregrinarü avium 
mel4L8. ip menías propter ingratum virus 
dereruft. (quod noftris Meleagridib.non com- 
2 : j 
s petit) recepte funt,)nomen Meleagri- 
n Püin.H. vis d d 
Nlio, Qum propterfimilitudinem indidere- 
pu Coeuat o aliquando cum Pavoni- 
Geucera- bus, & excluduntur pulclierrimi pul- 
zio. li, nitidiffimis pennis fulgentes, 1zca- 


o Bapt. bant vernotempore dicbustricenis. 
Porta l.2. 


HISTORIA NATVR AL1$ 


lateq; vagantem, & inftarliquoris in 
doliuminfufiobftrepentem.  Deufu 
ipforum in cibis non eft quód dica- 

mus. Olim Ifidi Tithonex p à pau- p Paufan. 
perioribus immolabatur. tnBeoticis. 


ÁRTICULUS. IM. 
De Phafíano , ragallo féu Te- 
traoneymajore €9 mi-. - 
Jgore ». 


| 
Hafranus, Galeno Gallus Sylveftris; 
Statio Phafidis ales , Scythica vo- 
lucris Juvenali, Itis quibusdam dici- 
cur.Magnitudo non omnibus cadem. 
In regionib. Ergimul & Cerguth qux 
Magno Chamofubfunt, maximos re- 
periri Paulus Venetus fcribit, cü tan- 
te prolixitatis caudà,ut decem& octo 
| palmos excedant. ls quem Aldrovà- 
dus' defcribit libras tres duodecim 
unciarum pendebat. Aoffzum coloris 
éfat cornel; pollicis transverfilongi- 
tudine, in extremo recurvum , fupe- 
rius inferiore longius. Meinbrana 
carnofa, quacapiticonjungitur tube- 
rofa, fub qua narcs occultantur , in- 
flru&um. Capar in vertice colore ci- 
nerco feré micabat; ad latera fupra 
coccincam maculi, & propé roftrum 
viridi, & admodum veliníole, vel in 
umbra varia. Ab utraq; capitis parteé 
regioneauriüm penna, quas Plinius 
corticula vocat, elevabantur, füb his 
carunculafeu mufculus qui cornicu:- 
la illa move ap e Aures erat 
admodumlateprofundz,& rotunde. 
Colli pennz infra propé pectus, & pe- 
&oris etiam propé collum tribus co- 
loribus variabant, fufco nempe prope 
radices, deinaureo & viridi; fed viri- 
dis nifi complicatis fimul pennis non. 
confpicitur; fi unicam corpore ab- 
latam exatnines , tiiger jam apparet, 
fed &z aureus fi pennas invertas fplen- 
doremamittit, Te/go/ijpennz crant 
totz ferruginez ad ruffum vergentes, 
& vclurin exigua flamenta definebàt, 
| Cánda, quz organi pneumatici figura 


Ad Focem carum extendit Pollux | obtinet, duos dodrantes, curn duob. 


Mag. Nat. yerbum xaxxacev, | Crocitationi Gal- palmis explebat. &c. Foemina mare 


€A4- 


linacexPavoninzQuenon diffimilem | per omnia deformioreft, Coturnicis | 
P?*« edit, cum fragore per collum longe | fere colorc. 


Locus 


Tab. XXV 


LA 


—— 
——2 


/ 


NC - 


c 


NS 


NV 


qu E ve Nm Yu 


Locus. Locusipfis Phafis amnis, unde no- 
b Athe. men fortiuntur Athenzus 5 ex Me- 
D'pwof.. dia accerliri folitas quafi meliores, 

tradit;in Indix hortis cum Pavonibus 


c Aelia [, €üttitas c Aelianus; In Curianá Z| bra. Pecus & ventrem coloris nigri, 


13. de Ani- I€gione tam numérofi capiuntur, ut 
UI finguli duabus acicülis venditi fue- 
d. Martyr. rint. 


L8 Dead. — ]n Scandinavia aliquando absque 
CORE: I cibofub nivelatent. Fridericus Saxo- 
YI^. iy Dux ducentos emiífos capi ve- 
tuit, Vititant granis, femirib. & bac- 
Cis. Avenainprimis delectantur; 
Genera- Coeuat e menfe Martio & Aprili. 
£o. Unus mas duabus fceemellis futhcit. 


e PAllad.dé Viginti fete ovis, illisq; rubris parien- 

re TW, | diordo concluditur, Semel in anno 

6.29. foctificant, & trigzcíimo die maturos 
CONSTI SNIT De o NECI 
jos cmiccunt. Optime Gallinis in- 
cubanda committuntur , vc una ma- 
trix quindecim ova óperiat, Quomo- 
do veró ex Pliafiano mare & Galliriis 


ói 


le;palmis nigricantibus, cinereo dilu- 
to colore fpatfim notatis. Capit nigrü, 
roftrum bteve,gibberum,latum. .$4- 
percilia &c pellicülam circa oculos ru- 


Alarii pennas longiffimas palmorum 
quinq; AT aut potius fufcas, 
minores fubalisalbiffimas. Poeplizes & 
femora plümisalbis; cruraad digitos 
ufque fufcis veftita; Exalbisin cauda 
maculis ztas conjicitur,quo majores 
funt, eo páuciorcs illas habere ferun- 
tur. Reperiuntur qui libras quatuor- 
decimGermanicás: imó& viginti tres 
Italicas pendunt; 

. Decoitu ipforum mira tradit Ence- Genera- 
lius. Orecoire, Gallumfperma ex o- z;z.: 
re tempote coitus evomcre; Gallinas 
poftquamid deglutiverunt, concipe- 
re;mox comprimi. Reliquiasrore vel 
pluviafuperveniente, putrefactà ma- 
teria; inferpentes mutari ,nonfupcr- 


Gallinaceis fimul coéuntibus Pliafia- | veniente; in gemmam translucidam 


f Li.0r- ni procreari poffint;docet apud f AI- 
BiED,c.s. 
pediculis, niü fe pulverent. Pennas 
dum nimis pingucfcunt,fi quibusdam 
credendum;ámittunt. Capitcinter:; 
ram íimmiflo,totosfe latere exiftimàt; 
& dum propriam imaginem admiran- 
tur priusfe capifinunt, quàm aufuge- 
re poflint. 

Quantum ad fuz medicum non 
pitizues £ bene purulentis in cibis 
exlibentur. Vinum in quo unus ex- 
tinctus eft bibitum, torfiones; fi Mar- 
cello Empirico credimus; tollit. . A- 
deps, tetanicis, matticis fuffocationi; 
h Galen.de & renum P affectibus prodeft.In cibis 
. ven. affect. vcaementer laudantur , nec vel Per- 
04. dicibus vclgallinis dometticis, fi pulli 
i Pbilofer.L. Su cuse edunt: Oliminter z íum- 
; más delicias numerabantur, à quibus 

Pcolomzus abftincbat:at quibus He- 
kLamprid, lio:»abalus £ Leones & alia bruta pa- 
ui Hehog. fcebat. : 

Deftri- UROGALLUS major, qui vcte- 
juo. rum T'etrao Ariftotelis letrix,vcGe- 

Ínero; Agricola; Jovio& Aldrovando 

placet, à quibusdam cüm Otide fcu 

Srarda, vel Tarda; à nonnullis cá Or- 

tygometra confunditur; ex Gallina- 
ccorum eftgenerc. Quem Aldrovan- 
dus defciibic, habet co//uwz dodranta- 


Vfus. 


g Irullian. 
17.6.2. 


D o RS RR 


& Lsddidimman abire , fit penes au- 


drovandum. Longolids. Intereunt | thoreni fides. 


Caligula Vus. 


Saporis funt gratiffimi. 
Sueton: 


fibieosimmolari voluit. 

UROGALLUM miüioremStum- 
pfius, Phafianum mótanum appellat. 
A Gcínero conípectus multo majora 
fupercilia & pellicula rubente; quan- 
doq;czrulea, quàm Urogallus habe- 
bar, Roftrum longitudine transverfi 
digiti,plumasin vertice nigras. Collü 

lumisIndicis &c; In Septentrione, 
fi Olao fides, fub nive duobus aut tri- 
bus menfibus latitant. Capiuntur 
laqueo , ita ut collo adftri&o fuffo« 
centur; 


ARTICULUS IV. 
De Grigalzs €5' etta- 
£Inc». 


Rigallus vel zzajor ; vel zuzzor eft. 
Illam fub nomine Tetracis Ne. 
mefianus Poeta defcribit; düm ait 
Et Tetracem Roma, quem uunc vocitá- 
re Taracem | | 
Ceperunt Avium él multo ffalrif- 
ma. | 
Aldrovandus duplicem tradit defcri- 
ptioncnmi. Zriz eftillius quià Medico 
H j Crás 


N 


62 
Cracovienfi miffus fuit. Erat magni- 
tudineanferina, roftro nigro adunco; 
gibbofo, Capite plano, àroftro ad na- 
rium foramina uíQue cinereo, nigris 
maculis confperífo. Reliquum;collum 
item pectus, venter, & coxz coloris 
erant ruffi, modó nigris, modó albis 
maculisafperfi. Cauda ruffa,íed magis 
quam reliquo corpore ad caftaneum 
accedens,maculis nigris maximis es 
fpergebatur. Digiti nudis, cinereis, 
quatuor erat inftru&a, Oculorum cilia 
coccineus color ambiebat. Totaavis 
fi roftrum more rapacium & ungues 


HISTORIA NX(ATVR ALIS. 


uS 


pauló majorem, totum circa dorfum 
xamviQeoyv, id eft verficoloribus macu- 
lispictum, figulinzteftz colore, fed 

magis ruffum, corpore gravi, alis bre- 

vibus facit. Quantum ad Recentio- 
rum,Gefnerus Attagenem Corylorü 
Gallinam efle putat.Bellonius fuum fzellon.l, 
Anati campeflri, quem coturnicibus citato. 
bene maculatis comparat; fimilem ef 8 Iul. Alex, 
fefcribit. Julius Alexandrinus 7 ge- ^is fiai 
nus quoddamlongiore collo & ccuii- r9 

bus, plumisnon ijsdem macularum 

notis diftin&is, ex Hifpania allatum 


fe vidifle refert, Florentia P obferva- h Aldr, Lc, 


adücos habuiffet,& parvo fuiffet cor- | tus roftronigro fedin extremo rube- 
pore, vel Lithofalcus, vel Accipiter | fcente, oculipupilli nigrá, iride cine- 
Fringillarius videri potuiflet. 4/rera | reá, maculis per ventremalbis, dorfo : 


ex Gceínero defumpta eft, cujus Gri- 
gallus erattoto corporePerdicis fere, 


| 


ferrugineo, nigris maculis infignito, 
pedibusferrugineis. Aldrovandusa- 


praferrim rufticz inftar colorato, & ! vem ex Siciliz montibus allatam pro 
pun&is maculisq; nigricatibus diftin- | Attagene ponit, quz magnitudine & 
&to, ima colli pars prona interceden- | toto habitu ad Phafianum accedit, 


tibuslincisex czruleo virentibus ru- 
bebat, in ventre plurimum albedinis 
confpiciebatur. Propter mirificam 
colorum varietatem, Attagenem Al- 
pinum vocare poffes, Mizer 4 perdice 
eft major, fed eidem perfimilis. Cre- 
ditur à betulg colore GermanisBirck- 
hun di&us. Supremum à betulacor- 
ticem fi detrahas qui albo fubeft , in 
nigroque ruffefcit, przcipuum hujus 
alitis colorem imitatur. Denía & o- 
paca locaut bombardarum minas fa- 
giat petit; ideo fxpe in betuleto latet, 
& inde in fata & fznilia callidiflimé 
excurrit. 
Defcri- ATTAGEN, Perdix P Afclepica 
tio. quibusdam inter paülveratrices ab c 
c H.A,L9. Ariftotcleponitur; quod inter palu- 
6.49- ftresab Ariftophane 4 & cjus fcho- 


a Aldroy. 
Ornitbol. 


135.6.9* 


dinavib. |iafte; velerror eft, vel ideó fadum , 


e veis. quód interdum ex montibus ad loca 
e Bellon. l. vicina e deícendatibidemque more- 
s.de Avib. cur; velilla, nifi Turnerusfa lic; intel- 
c. 6. ligendacft,qux ad ripas luminis mo- 
ratur. Gallinagini ita fimilis eft, ut 
nifi pauló major effet, & pectoris co- 
lor magisad cinereum vergercet, altc- 
ra ab altera difficulter diftingui pof- 
fet; roftrum habetlongum, fed capta 
triticum non fecus ac columbi come- 
dit, Quantum ad veterum 4eferiptio- 
zem, Alexander Myndius , perdice. 


Roftrum habetbreve,nigrum, & ina- 
cutorecurvum. Colorem totius va- 
rium. Caput inprimis afpectus pul- 
cherrimi , criftamin medio vertice e- 
rectam, fubluteam;nigris & albis ma- 
culis variegatam.Pupillam oculorum 
nigram, iridem luteam ,fupercilia ex 
pellicula coccineo colore rubente, 
Subroftro & gulz principio ceu bar- . 
ba ex tenuiflimis plumis dependet. 
Collum eft longiufculum, & àd cor- 
poris habitum affimilatum, tenue, & 
exile,cinereum,maculis albis& nigris 
confperfum. Pedum digiti anterio- 
reslongi, pofterior brevis, finguli a- 
dunco hamo armati. 
. Lecifi ratio habeatur, nulli funt in Zt. 
i Campania,quod ibiaconitum, quo ce. 
purgantur,non proveniat. In Creta £ nn i 
nonnifi in Cydoniatar. regione. In; jg. — 
Cyproetiamdomialuntur. InRho- 
do & Jonialaudatiflimi habentur,fed 
& in Hifpania Dyrenzis, Arvernienfi- 
bus Galliz & Alpibus reperiuntur. 

Vitlitant granis / & trugibus,Lo- Pzc£us. 
quunturnomen fuum qua poffunt vo: 4tben4. 
ce, & decantant. Vocalescapti,ob- 9.Dipnof. 
mutefcunt,fi Plinio zz & Aeliano cre. m P/imi H, 
dimus:in fuas fedes dimiffi zàj 7à 464. N.^ 1o. 
ypa tg) av» miiuciew recipiunt. Ex Lydia 3 
2 in Acgyptum aliquando deporta- ics 
ti; & in fylvà dimifíi, coturnicis primo ' ORE 
Vocem. 


- 


s gu PEE Ut seas M 


; 829 ) (iod ; C n 2i viclino . 


: JI Itsgen 
hafelhur " 


M— 


VN H) 
SSNEEN [rU 
S SESS ul. 
ESUS 
NN Su 
EN HEN 


NS 
Mj 


S ; 
3 $9 mus Tra. 
E h 


i , H 
j SML d 
" Xv ERIS 

Ln us 

D 


- 9 M o/larem fon Perd 
dE Rebus. 


pm 
i 
S 


e AMasps. Sfc. 
S 


Do» 


7, 


Min m : € N -— La ten vta 


J5ESRGAMT Der 


DE «uUiBrFS 6; 


vocem emifere;póft «eis mis xavei; sieg- Cibum (uppeditant laudatiffimum, Ffas. 
xa explanatiffime protulifle fingun- | & caro earum quatuor diverfis colo- 
tur. ribus fecundum Gefnerum tingitur, 


A ffetlus. Amantcervos & dorfisillorum in- fecundum Albertum foris eft nigra , Gefaergs, 
'oAclian.d; liant. Cum o Gallinaceis vero ini- intusálba. Mulieres quzdam pennis 
Animalib, micitias exercent. Ccrtotépore décerptis adverfus ute- 
l.6.c.45. Caroin Cibo eft laudatiffima , feu | rifuffocationem,utuntur. Stumpfius 
Vs. — fanguinis optimi generationem feu | Epilepticisfalubres tradit. Hippiatri 
excrementi paucitatem ; feu concoi- | tres quatuorve carundem vetriculos, 
tionem alimentiattendas. Candida  unàcumcibo in eis contento , equis 
eft, cenerá, & fibris prorfus carens, | afthmaticis devorandos, dari prxci- 
Conceditur purulentis à Tralliano; | piunt. 
Nephriticisà Galeno. Cerebrumge- 


nituram augete Avicenna rcliquit. A R gr EC VL VS V E 
ARTICVLVS V. De Otide ffve Tarda. 
^0» Galliza Corylorum. Tum & Otidem ex veteribus A- aH.N...1o 


rosam -^ riftoteles, Athenzus, Plinius & 622. 

| Defcri- es Corylorum Alberto Bo- Oppianus confudére ; Starnam & 

pio nafa & Oiix, Longolio falsó O- | Stardam feu Tardam ex recentiori- 
cis,Bellonio Gallinaruttica M.Varro- | bus Conciliatoribus rapacem Alber- 
nis, alijs Perdix montana & Sylvatica | tusfacic& Biftardam vocat. Tetraoni 
dicitur. Caputipfi& roftrum ex de- | congencremnon effe, quod ex Plinio 
ícriptione Bellonij & Gefneri , eftin- | Bellonius opinatur, vcl peculiaris pe- 
ftar Petdicis;rubet in fupercilijs. Dorf/| dum conftitutio,tryda&ilos enim eft; 
penne fuperioresAfcolopacis miles: evincit. 
fub ventre é regione ventriculi albe- Quantüm ad Forza fidipes eft Defcyi- 
fcunt, nigro maculatc,in utroq;latere Athenzo, À& tribus in(iftens digitis, prio. 
lub alis. Remiges alarum ad inftar magnitudine Gallinacei majoris , ca- b Dipaof: 
Aluconis maculantur. Cauda grifea, pite oblongo, oculis amplis, roftro a- /.9. 
in extremitate alba, deindenigra ad cuto;lingui offeá;gracili collo. Bello- 
pollicis magnitudinem; maculi, qui | nio | & Gefnero, craffioreft & vali-c Z2dea- 
luperiores pennz que ceterastegunt, | dio, gravis, tredecim cum dimidio vil.c.r, 
carent, tin&a, cetera colli Tetraonis| iibris interdum pendit. Capuz habet 
colorc. Tibia plumis ad digitos ufque | isconcinnum , cinercicum collo, & 
teguntur,quz villosleporinos ferere-| | 3 ventriculum uíg; procedentis co- 
ferunt. Digiti pedum corticofifqua- loris. Roffzuzz robuftum valde,linguam 


NIS Er Ren PUE articulati. Ícrratam, utrinq: acutam, & in extre- 
[28 81 ^ T 
FON d DEus LUsCsE niacuise metninib | yd duram. «Mearis auditorius:ddeo 


e qua ejusd& coloris VT quedam patulus, ut extremitas digiti immitti 
pennz ceu villi dependentes;'áquam poffit. Si introfpicias duo apparent 
barbam cfliciunt. tub plumis anfra&us, unus roftrum 
Locus. — Reperiunturin Hercyniafylvaifed& | ver(us , altetrectà ad cerebrum ver- 
citcaradices Alpium, ubi Coryli & gens. Peáas craffum ac rotundum, 
rubi abundant. Ijsenim infident, ra- | cam ventre & cruribus quatenus plu- 
pacium volucrum infidias ma;js ti- | misveftiunturad mediaufquefemorá 


——A^—2A————————————— —————————  ÁÉ—— ad 


mentes quam hominum aftum, albicans. Doevfum» caftaneis ac fubni- 
Victus, Fefeuntur granis.fed inprimis julis gris màculis refperfum. Alarum pen- 
feu nucamentis;que piper longuinre- ( nas majorescandidas,circa finem ni- 
ferunt, | gras. Pennaraimradicesrubras. Caa- 
Genera- — Pulloseducatosextra locum cdu- | 427 pennis ruffis, cum tenijs quibus. 
lio. cationis ipforü abducunpt: illi vero bi- | dam & maculisnigris fuperiore intc- 


nimas& faemina aliorsü feconferunt. | rioreque partealbis ornatam. T?bias 


polli 


p — —— ——— 


m 


64 


gas, fquammofas. Pedes admodum 

craíffos, fub quibus talus magnus in- 

ftar mufculiconfpicitur. Digitos pe- 

dis utriufq; contra reliquarum avium 

morem ternos tantum. Zzgerires par- 
d Ge/aer.. tesi ipe&tes, d ventriculum habet ma- 
m Ornith. $nuim » in quo interdum calculi albi 
inveniuntur;in extremáà gulà ante fto- 
machum parrem capaciorem ex mul- 
tis rotundis carunculis compactum. 
Inte[flinis didu&tis & extentis id quod 
à fundo vétriculi ad alvum re&a pro- 
cedit, dodraritum eft feptem cum di- 
midio: appendices vero duz ab alvo 
retrocedunt; quarum altera tenuior 
eft tres dodrantes longa ; altcra am- 
plior, duos cum dimidio, tres vero ifti 
meatusjuxta alvum in unam capaci- 
tatem conveniunt. 

Quantum ad Zecua in Italia noi 
vifuntur, é nififorté turbine advectc. 
Hifpanix peculiares effe credit f Pli- 
nius,fed falsó. Nam & in Grzcia circa 
t Paufan, ]. Cephiffum Boeotiz nafcantur,& in 
inPboi, Dritannia g magnofunt numero, & 
C1, in Belgium fub autumnüm gregatim 
IPlin.H.N. advolant, ibidemq; in agris procul ab 
I. 10.c.2*. urbibus diffitis morantur,nihil de Po- 
g HP" lonia dicam. Falfum itaque cum co- 
Boetius in TM & DURS : 

Hifl. Sco- turnicibus quod 7 à Plinio traditur , 
qua abeotempore Italiam deferunt, 


tica. s 
h blin.H. avolare. Arboribus nunquam infidét, 


Locus, 
e Aldrov. 
Ornitbol. 
l.13.c.12, 


Nl.10. necaquas nifi eas, quas poft pluvias 

(23. in camporum foveis renquuntur , fi- 
tis Ícdandz caufa,frequentant. 

Victus. Vefcitur frugibusfed& heirbis,utau- 


i Longol, ricula muris; && 7 rapis ventremim- 
Dial. de A- ple t. 

vibus. Nidifrcatinterra,tricenis £ diebus 
Ge4t'4-. incubatum abfolvit,& parit cum ma- 
Ho. tura feges eft. 

karf-H. — polstu cft propter corporis pondus 
P. admodum brevi & tardo, & capitur 
Tenopb, , Pa nubfi quis / celerius inftet. 
sor Amicitiam cum Equo colit, huic 
ius. appropinquare & fimurn z dejicere 
Affectus. gaudet, T ita capitur. —Jisscitiam 
m Ael. L.2, VCró cü vulpe& cane exercet. A vulpe 
de Animal. Ànverfain terram o abjecta,caudamq; 
c.28. ut collum avis extendente, capitur. 
n Plut. He resin ue neis ign ipituxor: Humilitatis 


pel ob ponderofam p corporis molem fi- 
10ppis.13 bi confcia, fimtl ac canes latrantes 


A 


HISTORIA JCATURALIS 


pollicem craffasymedium pedem]lon- | audiveris, ec «3c 0zpvss qz) 72 9» con- 


à o Ael.l, €. 
fugit. de Animal. 

V [um 8c in Cibis & in Medicina prz- c.24. 
bent. In Cibzs caro Xenophonti a- p Idem. 
pud 4 Athenzumfuavis,à Demetrio «24. 
Conttantinopolitano, Accipitrib. Ffus. 
tanquám fuaviffima przfcribitur. Ju- 9 4thez. 
lio Alexandrino s quamvis nigra & ' Dipnof. 
durior, valenter tamenalic fy vel ex- t 
quifitam in ventriculo concodtionem P7. PA 
adeptafuerit, vel captz & jugulatz s;jjz v. s. 
durities dometur. : 

In Mediciga.. Nam adeps £ apud , pj, 
Phryges & Lycaones mammis puer- gy. v, 
perio vexatisapplicabatur,Fimi ufutri 
Avicenna contra impetigines przdi- 
cat. Ovacodem tefte capillos nigro 
colore tingunt. Piícatoresreprafen- 
tatis ex ipfarum pennis mulcis  pifci- 
bus infidiantur. 


ARTICULUS VII. 


De nate Campefiri €9 Zfve 
Stella dica, — | 
JA NesCampefttis propter confimi- . 


lem digitorum numerum Ortidi 
fuccedit. Bellonio Anas Campeftris, 
CannePetiere Gallorum: & 'Tetrax, 
& Galliz peculiaris effe creditur;à ru- 
fticisGallis Oliva dicitur. Ex ejusdetn : 
defcriptione, eft Phafiani corpulétia, 
Capite, i craffitiem demas , Coturni- 
cem; 72f/ro quod nigrüm pullum gal- 
linaceum refert. Dorfuz ttibus aut 
quatuor colotibus; nempe flavo ten- 
dentead rubrum , fubcinereo , & ru- 
brointermixto variegatur. Quatuor 
penne alarumin fuperiori parte in ex- 
tremiratibusfuis nigrefcunt. — PecZus 
alba torquis juxta ingluviern circum- 
dat. Radices omnium plumarum 
rubrzfunt&íanguinez. Tres dun- 
taxatin pedibus Zigzti. Omniaintus in 
avibus graniVoris communia. 

Vefcitur etanisabíq: difcritnine o- Pus. 
mhibus,nec non formicis,fcarabeis& 
mufcis. Quamvis colot colli& capitis 
[eniperidem non fit; & in hoc maris à 
factnina differentia confiftat; dorfum 
tamen & alz nunquam colorem im/ 
mutant, ^ 

STELLA tribus quoq; digitis ih- - 
cedit. 


DUE WA BAYS " 
cedit. Totum corpus, fi ventrem & | in orbem ad multum tempus, circa 
caudam & alas majores excipias exal- | columellamautaliud quidpiam ; ali- 
bo, lutco, & nigro ita variegata eft; ut | quando redo tramite;& fiquid impe- 
qui color fuperet difficile fic judicarc. , dimento fucrit, tranfilit potius, quàm 
Roflrum ett longiufculum , in extremi- : à viarecta deflectat. Oculos etiamfi 
tate parum recurvum,nigricás. Ven- | digitosadmovcas,non claudit. 
ter & coxx candicant. Caudamaculis| — Addit Aldrovandusaliam Oedic- 
nigris plurimis ; quarum binz trans- | nemocongencrem. Craflitie corpo- 
verfales infigni funt magnitudine ; | ris & pedum conftitutione Otidem, 
confperguntur. refert. Roffrum habet fuperius & infe- 

E IUE riuszqué longum, rutilum; rictu am- 
ARTICULUS VIIL  Jjpliffimo, naribus valde, utin Anfere 


; ' £j , | patulis. Caput, cervicem, dorfum, 
De Oedicuemo Bellonu j €5 e- caudam; & alas; ex flavo & caftaneo 


jus congenere eAdro- elegatiffime diluta & maculata. Ven- 

; trem totum, & femora,intus can dida; 

vandi. Gulam & pe&us albicantia, intercur- 

! ; Ed RT . ——. | rentibus maximé in pc ; 2 

Deftri- Vis, quam Bellonius Oedicne-|;. "i54. ( dioi je MPG 

br EE UE -|lis. Tibiasfidigitospedum compares 
$ mum à tibiarum infra genu pro- (1,5, imos 
Belo". L5: pter os quod valdé craffum eft , qua 5 : 


deAvibic.5. 


nota velíola agnofci potet » fingüla- ÀR TI CULUS IX. 

rem craffitiem, vocat; magnitudinem a 
habetElori, "ofirum longiufculum ; in De Perdiibus 4ngenere. 
extremo nigrum & flavum qua capiti | y 
jungitur. «47s incus albis,extra nigris 
Ocdem,;drrfo Attagenem refert; Co- 
loris enim eft fumofi ; niaculis nigris 


Erdix, Grzcis z£eA£ & zsedixa, Cte- 
tenfibus o ei, Pergeis nc oeo- Hc- 

| fychio «2xxx8« dicitur, Quo nominc, 

qpap Sn : ?|noftraztatehzcavisindicecur; non 
per longitudinem du&is variegati. ! (n. en compertum: Perdicem ru- 
Digitos habet in pedibüs ternos, z//iz | fiim veterum minorem vulgaré Per- 
vtiupra: Tarde patit; & inepta ad vo- dicem efle placet Turnero ; fed to- 
landum , fub finem menfis Od&obris ftrum 2 illiuscinnabarinum non ad- à At/z.3. 
reperta funt.F uic refpódetilla quam mittit. Quidam apud £ i.ongolium b Inbialo- 

ONE MC E EE LIES Oridem cum Perdicibus confundit. 4^ Avib; 

in. Ornith. 4-4 D mont ad : Bellonius t ex eo quod Ariftotelis c 5.4e 4- 
parve auc columba eimagnitudo. F2- ! perdicem cum alijsavibus modó ma- yib. c1. 
flr Yongiufculum;anterius nigricas, | ghitudo par fit,coire fcribit; Coturno 
pofterius flavcícens, extremis patu-  Grecorom;oui cum Gallinis rem ha- 
businferiore & luperiore leviter de- buiffe vifus eft; id nominis imponit. 
cuflatis. Pennain collo; capite, & pe2T Ajdtovandüscul Cobtfutis& Cour: 
&orc maculofz;pofteriore colliparte hix, magnitudinem quz pro diverfi- 
ad fufcum tendente ; in dorfo & alis | tate ierrarum vaiiat (funt in Allobro. 
fufca, maculis quibusdam rafüsinfi- gibus 4 Perdices mediocri pulfo noi d Scalig. 
gnitz. Crura oblonga, coloris fublu- minores, ) fi excipias,e&dem; Cotüi- Evere236. 
tci. Digiti terni, brevib. interiore pat- " picem, Perdicemrufam elle fentit, ^3- 
te membranis jun&ti. zgses brevifli- ' perdices minores ab Athenzo e ap- e Atben. 
mi & mutili. Degirin pratis paluftri- ellatas;easdem cóm Avib; novis Pli- Dipa. 1.9, 
bus:& aliquarido inlacu Tugurinenfi nijeflc; & Starnas canquam externas 
glacie adftri&to manibus fe capi per- | vocari contendit; Rufticulati autem 


mufic. | Plinij, quam Dalechatnpitis & Sucf- 
Victus: Viclitat muribus quos de nocte vc- , fanusPerdicem minorem effe credit, 
üiatur, Gallinagini quam Afcolopa tcu Sco- 
Vox. Vocem vanquàm fiftula: edit. Domi | lopacem Ariftoteles vocat, ex defcri- 


inclufa fubinde ambulat , aliquando | ptionum collatione accenfer. 
| ! Gené- 


"m 

Genera. 
fGeograpl. bo f. Indicos vulture & Anteremajo- 
L7. restradic. De Grzca feu majore ruffa 
g 4el.L17. aliquid diximus, Aelianus g Syroper- 
de Anima- dicem vocac avem, perdice minorem 
HUE & nigram, roftro ruffo , manfucícere 
neíciam, quzq; circa Antiochiam Pi- 
fidizlapidemexeft;& conficit. Idem 

h Atben. b. Perdices Cyrrhaos vocac qui neq; 
H.4..4- adcertamina valent,neq;pulchré cà- 
pu tarefciunr, & z allio veícuntur. — 1n 
i Atben. C hioinfulafuntrubrz,Gallinz £ma- 
ede gnitudine. 1n /Egypto cinereaz,alibi 
-Nicolai], albz: Apud Troglodycas G.llinacei 
2. Iti, O- magnitudine, | roftro & cruribus feu 
rient. 8. fufcisfeulüteis. Inregno Barnagafh, 
IScal.Ex. quzdam Caponum magnitudinc,pe- 
2363. — dibus& roftroluteis,minoresGallinis 
alias pedibus& roftro purpurcis,non- 


nullasroftro & pedibus cinereis. In, 


Hifpaniola diveríicolores, fuaviffimi 
faporis. In continente,fi Oviedo cre- 


HISTORIA XU ATFRALIS 


Generaipfarum funt plurima, Stra- | & fifortéaliquómigravetint, voceab 


indigenis dignofcuntur. QN 
Vefcuntur limacibus rundeibinult Fzus. , 
ubiPerdices,in Sciatho sinfula coch- v arift. H- 
1cis,allio, quod de Cirrhzis 7 Acliá- IT 
nus prodidit;Sabulo, » granis & alijs; * jo í 
Pamphbagam efle fufpiceris. WT. 
Libidinis (ant profutiflimz,utide fa- |, (15, 
lacitatis venerez Symbolum. —Sane u scalig.ir 
Mares non tantum vilis faeminis; «4 fed ariffot. de 
& voce illarum auditi; femen emit- p/2utis 
tunt,exanimi forré impreffionc. Nam Gene- 
& (i fpeculum contra eos pofuerimus 74/20. 
ad imaginem fuamaccurrentes idem u Atbé.Di- 
faciunt. lidem,;fi Alexandro Myndio pnof.l 9. 
credendum, luantescoeunt, & toto 
coitustempore linguá exertà volatit: | rs 
nata jam ova, x nccirca pullitici edu- 5 ge Auia; 
cationem occupatis feeminis, earum c.s. 
focietate fruftentur, frangunt, inau- 
cupantes y interdum Veneris impa- y 4rifl.l.9. 
tientià ruunt; & capitibus ipforum in- H.4 c.g. 


dendum, Hifpanicarum Gallinarum , fident, fi faeminarum copia nó derur, P/-^ 1o. 


magnitudine,;duplici pulpa, alia alteri 
fubftrata, ezq; tanta molis, ut unain 
ne infignis quidem helluo abfumere 
queat. Colore funt in pedore; alis& 
collocinereo. Ova ponunt ovorum 
noftratium Gallinarum  magnitudi- 
ne, colore lapidem czruleum zmu- 

lante. 
Quantum ad zzrergas con[litutio- 
&embina habere in Paphlagonia corda, 
m Plim.H. £s torté,prodidit zz Theophraftus, 
N.L10.64j hybernis menfibus nullos habere ze- 


. de A- n B 
A m fleseadem z fidealij. Ingluviem ven- 
"T triculoin ipfis przjacere, » appendi- 


n drift. gu, ces nón füperne ut pifcibus,fed infer- 
Alj.1, néadextremainteftini haberi, cum p 
o Arifl.H. cocuht turgidos valdé teftes obtine- 
A4.2tlt. yesveriflime Ariftoteles prodidit. 
PÁRHA. C [poc iquaras,In Hibernia & Le- 
b mniorum infulis nullz funt, fi Botero 
& Liberali credimus, nec minoresin 
Creta,ruffz in Belgio rarz. A duabus 
in Anapheu infulam immiflis, tanta 
visprocreata, utincolz deloco dele- 
rendo cogitarent. Apud Tarnaffaros, 
4Ethiopas,Samios,Cretenfes& c.cxi- 
mia ipfarum feecunditas.In infula Ca- 
preaadeó pinguefcüt; ut adipem cxi- 
mantincolz,&in futura convivia fer- 
q Athen, [, V eB. Quiin Bacotia,finesin Atticam 
o.Dipnof. nontransvolantfi 4 Athenzo fides, 


S 
p 


veciferantur & pugnantinteríe, Vi- 863» 


&umajunt Venerem pati, & quidé £ , y, 1, 
tamdiu donec & ipfe alterius victor €- 4554], [. 
: Valerit, quin in ptoprios pullos idem 10. (147. 
fceluscommittunt, eosdemque fimul 
fermé ac exclufi funt, fubagitant, nec 
Gallinaceo parcunt generi, ex quo- 
rum cum Perdicibus congrefíu ; cer- : 
tium quid progigni « Arnlttoteles re- ; 5, qug. 
liquit... Nec remiflfior Fezeclla falaci- 56; 
tas, à Sicontramares ftcterinc, aura b pig. Hi 
abhisflante przgnantesfiunt, Hian- N.L10:6.33 
tes pertempus exertálinguáa zítuant, 
concipiuntque fupervolanuum aflla- 
tu, Ízpé vocetantumaudità maículi. 
Adecoq;vincitetiamlibido foetus cha- Atben. Di- 
ritatem , ut illa furtim & in occulto ?»foph..9 
incubans,cum feníit feminam aucu- 
pisaccedentem ad marem, recanat; 
revocetQ; & ultr fe przbeat ibidini 
quod tamen Plutarchus inficiatur. 
Nidum czterarum avium more non 
exítruuntfed partui vicine areamíeu 
receptaculum éfeftucis fubíternunt, 
idemq; fpinà & frutice; c tum ut con- € Plz. e. 
tra ferasabundé vallentur; tum ne o- 4cl/an. 7.3. 
vaàroredecidente velimbribus& fic ^16 C ^ 
infacunda evadant, afüiciantur, mu- ^: ^5* 
niunt,necin quo loco peperere incu- 
bant.Septein veró diebus nidum con- 
texunt ; feptem in pariendo coníu- 
| munt; 


IDE Vu 


munt;feptenos pullos enutriüt,fi Ae- 
dii» de liano 2, credimus: Ovabisquotannis 
Anim15. ponere Albertus dicit; decem, faepius 
quindecim & fcdcecim;illaq; feu alba, 
e Arift. H. eu ovis columbz fimilia, e alij addi. 
N..9..8. dere. Anutraque Perdixzeuber , ab 
Adan... ancupibusinquirendum eft. Exclufio- 
icm uei quod fpectat, pullos mora impa- 
"7, tientes, occupatis fpatijs fponté erü- 
pero, pertufisq; ovis, vbiprimü caput 
exeruerint, pedesq; protulerint, reli- 
quo corpore adhuc adhztefcente, 
procurrere, (ibiq: cibum du&u ma- 
f £liag.1 tru minquirere, f ajunt, Sané more 
4-deAnim, Gallinarum,plumis obveftici;in agros 
£inLro. ubi meffis ftetit, deducuntur, quod 
Varia biflo. mater fuo volatu ijs cibum fubmini- 
03. flrare nequeat.7/iz4 ad g quindecim 
4th?" vel (edecim annos extendunt, quód 
DPA 9 ad visefimum quintum pervenire, a- 
L18. c. 33. pud ^ Ariftotelem legimus,mendum 
h 4rifi. i, eft. Olfa&usipfis exquificus, 
A.l.9 €.7. Valatus ob corporisgravitatem & 
Folatus, bxevis& humilis; £ velox tamen & 
k Ovid L8. impecuofus,nyberno tempore grega- 
Metamor. tig, verno, cum proliftudent, binz 
tantum volant; In Boeotia fui cum vo- 
lantnó effe juris,fed in ipfo aére, quas 
tranfire non audent métas habere, in- 
deultra notatosjam terminosnufqua 
exire;nec in Átticum folum trasmca- 
Iropbifl, re, Solinus / fabulatut,  Foecezm non 
L.12. eandemhabent. Beeoticasexilivoce 
mAthen. uti ajunt. Athenis z2 circa Goryda- 
Lg. lum pagum oppidü verfus caccabant, 
ultra véró «1m9i(sn. Hefychi saxuovw 
n4ell.4, fcribit; Aelianus 2 quasdam vocis 
de Animal. Contentione & cantu valereait. Ex 
€13. ipfarum cácu certiffimum jam appro- 
pinquantis diei fignum,fed falso affe- 
o1 s. de 4- tit o Dellonius, 
vib.c.14. De Pugnacitate carum quxdà3 pro- 
Pugua. duntur. AlexanderSeverus p Perdi- 
pLamprid. cum& Catulorum certamine fefc ob- 
^ 5e**'- Jectabat: Cyprij easdem 4 ad cjufmo- 
qLu/g?4- i certamina enutriunt. Apud Ge- 
dmm :Sedunísallata,fel -de- 
Opi  ineruméSedunisallatafelem morde 
bat, Pugnant & inrer fc cum grega- 
tim per nemora pafcentibus, fcemina 
ceu futuri certaminis fpectatrix fcfe 
offert, & nifi victori copiam fui fa- 
ciens. 
Vitus. Vicus r nunquam in confpectum 
r Klian4, proait,  Pullicum primimad coitum 


En Tob oW 67 


educuntur; fua cutearmáti,quam vel 4.e Anis 
ad arbores affricando, vel luto obli- 5,4, , ; 
nendo afperam reddunt, pugnant, a- 
cuitur pugnacitas, fitrichomanes & 
polytrichumin cibo offerantur,fi Li. ; ;;, congi 
berali credimus. : mirab. 
Sed & fingulari pollere Perdices narrat. 
ingento certum eft. Siad nidü coeperit Ingeniu , 
? accedercaücepsprecurritad pedes t Plin. gi. 
faeta,przcgravem aut przlumbem fefe N.L.10; 
fimulans,tubitoq;in procurfu aüt bre- 633. 
vialiquo volatu cadit, fracti aut alá Ariff. H. A. 
aut pedibus, procutrititerum jamjam 2 j 
prehenfurum effugiens, Spemq: fru- de didi) 
Ítrans, donec in diverfum abducat à , ,4 ki 
nidis. Eadé pavorelibera; & materni j 
vocans curà, infulco refupina, glebá 
fe terrz pedibus apprehensá, operit. 
Difcunt & pulli aítum, & & quam. y pjyr, de 
primum hominem adetle fibillo figni- foerria A- 
cau mater, fupini fe collocant, & simal. 
Corpus quisquiliis tegunt. Nec depo- 
nithas venatorfraudes. — Anrerctià 
propofitus, cantum ad pugnam lacef- 
fentem orditur, Sylvettribus ingcué- 
tibuspedem refert;ipfiin laqueos in- 
cidunt. Nolofermonihumanoenun- 
ciando aptos dicere,quodaliaui ex € « o, 
NE IE: latiufcula ea- D 
rundem lingua fuadere videtur: Non Arbei Di- 
caret camen fide , interdum ita cicu- f79/..3. 
rari poffe,ut;,cum Gallinarum dome- 
fticarum cohorte p romifcué babitét; 
quod apud Áloyfium 3 Mundellam y Aldr.L5. 
factum; domieducata;ad moíites in- Ormicun 
| cerdiu victum inquirendi ergo fub cu. 
ftodibus dimittantur; fibilo revocatz 
fub vefperam redcant,quodNicolaus 
à Nicolais z in Chioinfula comtnu- zL2z,Na- 
niter ficriprodit;&ab homine deloco vig. orien: 
inlocum ad quatuor millia , itautille /4.c-8. 
terra iter faciat;ifte per aétem volent; 
quiefcente quieícant, ducatur, quod 
in Ponto vifum,Odoricus de Foro]Ju- 
lijtradit. Ova deperdita per alterius 
4 matris damna, utadoptionéalienz à Caffod. 
fobolis fuae orbitatis incommoda re- ver. 2. 
parent , refarcire; Natosin campos c- 
ductos, ut fucrint materna voce com- 
moti,ovorum genitricem petere; ubi, à 
feníere / medicamentum lztale pa- M 
rari, vociterari. Cirrhzas c Íeipfas, 4. de Ani- 
ut abaucupibus fperpantur emaciare: mal.cais. 
porroad vocem fonoram 4 conciliá- d Arif.l.z, 
pat. dam Prebll.39; 


b Aetius 


éó 


e lian damuti; vulneri orizcanum, e man- 
$«4c 49. (àm imponcre; laurifoliis f annuum 


fs " faftidium purgare; arundinislectà, & 
HN "^ feu cometta, feu in nidum impofita 


o lian 1, C003, oculorum fafcinationem g a- 
g ; 

1.de Anim, Vertere, adductorum Authorum fide 
refertur. 


€. 35. 

3 
h Iden l. V [us Citrrhazatum zz cibo nullus» 
4.13. — alliis enim vefcuntur , noftrates lau- 
V fus. demapud omnes, Martialem fi exci- 


pias, meraerunt, funt qui pullos vete- 
ribus alasreliquis partibus preferunt. 
. . Fuere & exta & ovain utu, Helioga- 
1Lampr |ja]jus 2 Palatinis ingentes dapes iis 
Heliog4". vefertas exhibuit. Sed nec Mediciza 
illis deftituitur. Caro Elephantiacis; 
k cardan, luc venerea k affe&is, fluxu alvi T 
mCoiient. laborantibus prodeft. Medulla & ce- 
in Aphorf- vebrum cum vino, ictericis;ventricu- 
T HAT. lis | ex vino nigro iliacis; jecur ari- 
L5.dedtet& | E y . 
ipJ1.H. u, dà comitiali morbo laborantib.fan- 
guis zz fuffufionioculorum.fel z in 


30.€.6. : d AR 
m iden], hebcetudine vifus, & albuginibus cum 


16.448. melle commiftum; pennz combufte 
n Galen. l. ad utcriftrangulatum; ova ad o lactis 
1o. de fuin- copiam;facere creduntur. 

plicib. 

Diofcorid. 

RO ARTICULUS X. 

o Pim. l. 715745 : 

UE «405 Perdicibus tn [pecte . 


PUNCTUM L 
:De Perdice Graca Belloni 
Perdice vuffa, Cinerea €9' 
«Dama[cena. 


ERDIX GR/ECA craffa quoq; 

& GCoturnus ex defcríptione 4 Bel. 
loniidicitur. Noftratibus duplo craf- 
fiorcít;zo//ro pedibusq; rubris, macu- 
lis ad anteriorem ventriculi partem 
cisdem quibusroftra refpería,medio- 
cris Gallinz magnitudine. Frequens 
eft in rupibus Colmenfibus , infulis 
Cycladibus & Cretz maritimis. Pox 
noflrarum voce major, coitus inpri- 
mis & partus temporc. 2d/ffcazt fub 
dio menfe Majo. Ova edunt fub ali- 
quo magnolapide o&todecim, quan- 
doquefedecim, ovis Gallinz fimilia, 
minora , alba, maculis fubrubris exi- 
guis refpería, ufui peridonea,fed quo- 
rum vitellus non congelatur. 


a Bellon. I. 
E I5*, 


HISTOWILA NOM RALTS 


PERDIX RUFEFA five major, co- 
luümbam exprimit, roftrü habet Cocci 
calore, pedesminus rubent. — Color 
cinereus per dorfum,pedtus & caput 
decurrit. Oculorumpalpebrz in mar- 
ginibusrubent; ab iis linea nigra rc- 
tró per collumtendit,inde reflexa per 
pectoris partem fupremam fzpé cir- 
culum facit : quod intra earà eft al- 
bicat; , 

PERDIX CINEREA, feu minoft, 
Grzcis ighota, ex defcriptione Gc- 
[neri, coloris eft varii, necdefcriptu 
facilis. Roftrum fubfufcum. Caputé 
ruffo fufcum;fynciput;partescirca o- 
culos, proram capitis fimpliciter raf 
fa: collum & pectus cinerea , exiguis 
maculis nigris quafi per verfus, crifpos 
& undantes , inrerftincta : Dorfum, 
caudam & alas varios colores prz fe 
ferenda,crura ex fufco albicáatia. Gre- 
gatim volat, vere veró bimatim. 

Perdix qux fib DAMASCENAZE 
nomine Aldrovando traníiniffa eft, 
brevitate & crafüitie corporis ad Per- 
dices accedit, minortainen eft, roftrü 
habet prolixius; pedes quodammodo 
luteos. Nectamen T ZEliani Syto- t zia. 
perdix eff, etfi magnitudo refpodeat, H.4. 7.16. 
Necenim eítnigra; neq; roftrum ha- &7. 
becruffum; imóilla manfuefcit, cum 
hzcfemper in feritate perfeveret. 


PUNCTUM IL 


De Perdice alba, [eu de 
Lagopode ». 


D Erdixalba: Lagopus à pedibusle- 
porinis & villofis; 4 Ariftoteli, quia H.4. l5. 
nullumanimal prater unum leporem 61? 
pedesvillofos habere fcribit incogni- 
ta; Hefychio & Phavorino Azyaíme. b b L2 fer- 
Horatio Lagois, tiifi forte pifcem Ro. (none Sa- 
mrarum & ideó carum, quod inter- B Hid 
pretes volunt, intelligaoalüs c Per- c Alfroy. 1. 
dix petrofa dicitur. 13. Ornith. 
Duorum aurem funt Gezertuz. (oc 
Prius cít columbarum 4 magnitu- Du 
dine,tanti candoris, utà venatoribus NI 2t 
hocíolo, quod nives fuperat, vifu dei... : 
prchendatur, pedestamen e & roftrü sj, py. 
nigricant, fuperciliain mare inprimis ercir. 59. 
rubent : collum maculis quibusdam e Aldr, Le. 
 nigri- 


LI ocumem eem 


j 


"i 


"Lu Tina 


hufn 


el 


bone 


Tar, 


97: Tac 


- e 
cenera . 
uz 
hun 


, 


hun 
p Debrzee hn. 
Ju 


X 
P171 


Pereda 
dmm Pep 


SCOTI ) i 


DEC MUB wu. 


nigricantibus perfpergitur, & radices 
pennarum nigrefcunt, 

Altertiz nominc eodem à coturni- 
cibus magnitudine tantum differens 
croceo tin&u ; quod Aldrovandus 
Perdicem Bellonij Damaícenam, feu 
Syroperdicem eflc credit. Dor & 
collicolore Gallinaginem zmulatur. 
Alzquz corpori junguntur;albas, fu- 
fcas & fulvas pennas babent ; decem 
remiges cinerea funt; pars interior & 
venter albent, & torquemin pedtore 
rubro, fulvo; flavoque coloribus con- 
ftantem habent. 

fGefuerin  Defcribit& f Geínerus aliud, quod 


Oraitb. per xftatemfuülvefcere,& ne per hye- 
mem quidem albefcere dicitur. 
Locus. Reperiuntur Lagopodesin g Alpi- 


g Plin. Lc. bus, & Pyrenais 7 montibus inque 

bisodit o Müulini s jugis imminentibus ei valli 
cuüinomenArbufli, qui fauces aperiüt 
iter. Ira veró frigore, nive, & glacie 
dele&antur, ut ubi locis inferioribus 
liquantur nives, altiora & foli avería 
profequantur loca, in quibus nix per- 
ennat. 


Fox. | Fetemedebat, quam Geífnerus de- 
cribit, cervinz non diflimilem. 
Ingeniu. | Naturam fifpectes,non extta 7 ter- 


) Plnl.c. ramyin quanafcuntur, ijs vefci facilé; 
quandonec vivz mantucfcunc,& cor- 
pusoccifirum ftatim marcefcat. La- 
tent quidem hominc confpedto; eoq; 
diffimulato fefe motu prodere cavét, 
tanta iisfallendi timilinidine nivisfi- 
ducia; fed tàntz etiam fimpliciratis 
-k stunpf. füntutà venatoribus k difpofitam la- 

apud Aldr. pidum feriem tranfite non audeant , 
fed fecundumillam ; quafi fecus mu- 
rum infuperabilem decurrentes in 
decipulasincidant. 

Va; earum & in cibis eft. — Pracci- 
puo fapore cfle Plinius dicit. Salud 
i scaliger, betrimastefte / ScaligeroNorici cre- 
Exerc. 59. dunt. guftu, fubamatas Gefneius ie- 

liquit. ! 
ND, Perdices Indices vide ia Maa- 
"Hf. Num,8. | 


fi. 


ARTICULUS^*XL 


DeCorurnice Latinorum. 
Genel á: 


69 
vano. Quisquila ;,' Gafio Quaquila 


dicitur. Linum duntaxatipfarum ob- 
Íervatum cezus.. Vilatamen & Alba, 
fi 4 Ariftotcli credimus; & in campis a 477.1. de 
b Rüllicis & Podolicis virentibuspc- colorib. 
dibusquar um ufus fpafmum inducat; b Crome- 
inveniuntur. Noe quas fuis veteres Map 
olonia. 
tribuunt, & in noftris reperiütur. Par- 
vz c funt; pedes 4 fiffos, & pinnas e c pr. y. 
duras habec. Theophraftoforté Per- N.L10. 
dicesnanz dicuntur. cs & Femi- 623- 
24 difinguuntur , quod Feeminz to- d Athz.L.9. 
tus colo orquodammodo teftaccus fu. €, 4f. m 
periusad cervicem; dorfüm; caudam EUURUUT 
& alas ad métum & peus fubluteus; 
ad ventrem fere albus. A roftro ejus 
fupra oculos & aures linca infignis 
longitudinisalba ; circularesaliquot 
maculashabens excurrit. Cauda pro 
proportione major eft. In Marero- 
ftrum magisnigricat. Supraillud ca- 
pilli quidam extant. Collumlinecolis 
albisinrercurrentibus ruffefcit. Pc- 
[ie minus luteícüt; digiti veró eorum 
ita conftitutifunt; EEG. primo & 
| tertio longé major fi; pofterior quem 
pro calce habet,longé exiguus. 1n ;z- 
r £eyrits partibus fingülare quid obtinent; , 
| Of(aiptis dura & folida, js n &c EAriflor.s. 
eula propé ventriculum anipla&lata. «4c 
Cor € ap /BoAv fcu muricis modó in res 8 Baie Ass 
cufpides divifum. Zecur & fellis con- 
ceptaculum inteflinis agglutinata, 
Fell àd inteftinalabentis canalem vix 
! afpectabilem. Tefles jecoti fubditos. 
| Quantum ad Loc Aveirlioés in 
ein Andalufia, tefte 5 Galeoto Martio h /. depro- 
| teperirinegat,in mediterraneis Gal- mifcita do- 
liz tractibus funt rarz; In Delo; i un- ^a. 
de nomé Ortygiz lortita eít;ad inum |, D 
E Arabicum,in Muperiore Aethyopia, ng Te 
Tetra fan&ta, Madera, Capreis magna ,, 
| ipfarum copia;ad Tznarion, qua nüc 
/ Cecrempolistanta,ut hodiéPorto de 1 Procoy.. 
| Qualeis nominetur, 1n agrum Neo- 5: 4e ella 
politanum tanto numero cx Africa! Vandalico: 
propeliuntur, ut glomeratim fzpe in 
xdes maritimas incidant) & fine ülla 
ditficultate capiantur;  Migratorias 
| efícaves, omnes, Albertü fi excipias, 
! concedunt. Adveniendi habent tem- 
porazítate depulfa. Cüm maria tra- 


Oturnix Grazcis antiquis dd j nant, impetus differunt, & metufpa- 


inodernis éemxi & Zgm, Villa-no- | cii longioris viresfuas nutriunt tardi- 


I 


3 tate. 


7o 
tate. Ubi terram perfentifcunt, co- 
&untcatervatim, deindeglobatz ve- 
hementius properant, quz feftinatio 
mPolybifl. ((ant verba z Solini z & Plinij)ple- 
(18. — rumq; exitium portat navigantibus. 
RUM Acciditenim plerumq; nodibus , ut 
e vela incidant, & przponderaris fini- 
busalveos invertàt. Auftronunquam 
exeunt, nam metuunt vim flatus tu- 
midioris. Plurimum fe Aquilonibus | 
credunt,ut corpora pinguiufculaatq; | 
có tarda facilius provehat, ficcior & 
vehementior fpiritus. Ortygomctra 
dicitur qux gregem du&t:itat,.Eandem 


terrz proximantem ífpeculatus AÁcci- 


piter rapit,ac propterea opera eft u- 
niverfis,ut follicitent duce generis ex- 
terni, perquem fruftrentur prima di- 
fcrimina. Quod detempore dixiter- 
ratum eft, niii de terris tepidioribus 
cftateapud eos depulíaintelligantur: 

uod de continuo volatu cum malis 
& vclis infediffe obfervarit o Bello- 
nius, in Delum fzpiffimé delatas alij; 
in Ponticis infulis requicícendi caufa 
paucos dies morari » Varro; falfum, 
quod de navigantium exitio vix cre- 
dibile, nectantam fimul abiremulti- 
tudinem verifimile , cum nonnullo 
Corporis pondere & vento apto defti- 
tutx, in locis apricis & tepidioribus 
remaneant. Auftro nunquam exire 
falfum.Cum & v Bellonius à Septen- 
trioncin meridiem tendentes, cum e 
Rhodo Alexandriam ZEgypti navi- 
garet, obfervaric; & Aiuftoteles Au- 
ftro tanquam humido & gravi mole- 
fte volare prodiderit, Secnec de Du- 
cibusinterauthores convenit. Arifto- 
teles s hzclocaadeuntes, fine Duci- 
buspergerc;abeuntes. Lingulacam, 
Otum,Ortygometram, & Cynchra- 
mum Duceshabere ; ab hac no&u et- 
iam revocari, fcribit. Pliniusid 7 ad 
ventumtransfert, & de Ducibus ita, 
Glottidem feuLingulacam initio blà- 
blandita peregrinationeavide profe- 
Cram, peenitentiain volatu cum labo- 
refcilicecfubit. Revertiincomitatam 
piget; & fequi, necunquam plusuno 
die pergit. In proximo hofpitio defc- 
" rit. Veruminvenitur aliaanno inter- 

cedente reli&a: fimili modo in fingu- 

los dies. Cynchramus perfeveran- 


o I.s.de "A 
vib.c.20, 


p lano [L 
3. dere ru- 


ffic.c.g. 


f Bellon. l. 
g. de Avib. 


€-17, 


s Arift. H. 
A«. 9,6, 11. 


t PIin.H. 
N..e. 


HISTORIA X ATVR ALI15 


, tiorfeftinat etiam pervenire ad expe- 


titas terras. 

Vicfitant granis milij,tritici, & alia- pjrijj, 
rum frugum.In Capreisinfulis Acinis 
herbarum ; apud 7 Holandos Bryo- uruniusin 
niz,fecundum Portam malo Punico. Novedalib. 
femine cannabis, lolio, & tritico fagi- 


unantur,fed &Hellcbori femen x per- x rocret.l; 


indeipfis cibus, ac fturno cicuta, quz 4.denata- 
hominib. venena effe creduntur; ( id- rarerum. 
có Plinius jy veneni femen dixit ) feu 4r/f 1.de 
recuperandz (anitatis caufa, cum E-P/"t5. 
pilepiatentantur,quod Aque placet, d dr 
feu peculiari quadam nature fuz pre- Aphrodij. 
rogativa,concoctio enim non vi dun- ;; proq;io 
taxatcaloris, fed tota ventriculi fub- problem. 
ftantia perficiturifeu,quód, cum per- Ambr.L. 5. 
tenues habeantad corda penetrátes Hex2.c. 9. 
meatus;antea devoratam cicutá con- YP/.^1o. 
coquant, quam indelethale gelu ad 6 55: 
przcordia pervenerit , ut Divus Bafi- 5,5 ^5 
lius cenfet; Aquam fimulac bibére, Dybiff.c i8, 
turbant, feu quod tali dele&étur , feu 

quod fingularem cum Camelis & E- 
lephantis, quibusidem folenne, ami- 

ciiam gcrant. 

Salacitas ipis que z Perdicibus, Geneza- 
fxpius coicum repetunt , & humi ni- 7//. f 
dulantur. Sunt quiquorannisquater 7 Arif. B. : 
prolem edere vclinij; bis ia his quas pe- : Pu ; 8. 
tunt, bis in his ad quas revertuntur ERU 
regionibus. Ututfit; quoloco pariüt 
nonincubant, nequis locumlongio- 
ristemporis mori percipiat. Sedecim 
ov4 cornicis fimilia, fi, Barctholomxo 
Anglico credendum, excludunt; ex 
his pulli faeminz, rurfusad dece men- 
(e Augufto pariunt. nde non mirum 
tantain Coturnicum copiam, & mefe 
Majoincubantiinfidiantem, fpé cen- 
tum & amplius perdere. 

Volatusfunt modici, Auftro prafer- 
tim flante , cujus humiditas corporis 
gravitatem auget, fed defectum curíu 
compenfavitnatura, hinc Comeftori 
Currelij dicuntur, 

Focem mariAtiftotcles ademit,exi- 
lem Albertus credi faeming craffam. 
Menfis Aprilisinitio canere incipiüt; 
num fubitó cumad nosvenerint, du- 
bium. Vox nemini noianon cft, & id- 
có apud Athenzum Pratinz placuit, 
ut «dvor dixerit, Sapientes olim 
prognomone utebátur; quod verum 

cantu 


Folatus, 


Fox. 


— 


NEDEYTERA QOIBUS 


cantufuohorofcopi emeríum fignare 
crediderint; cum in eo cercum nume- 
D — rümfervet. 

Pugna. Pugnacitas quc àvibus T durz pen- 
T4riffin. nz communis , in iítis adianthiufu £ 
Phyfio?- accenditur, & occafionem;ut c Ari- 
BP ftophanes Carcini Poécx hlios,gmyes 
Bari. eere dixerit, & pugnax /ewys ux 
phe — CU dicatur, dedit, fatis olim Athenis 
& alibinotafuit;vbi ad cerramen tan- 
quam ad gladiatoresludos cffufitlime 
conveniebatur,& Solon pugnantibus 
fpectandis tempus impendere Jube- 
bar. Necignota Nea; olitanis hodié, 
aliquoties victrix, duodccim fz pé au- 
reis venditur. Auguftus quoq; tanti 
fecit; ut Erotem /Egypti Prxfcctum, 
quod vi&ricem per concumceliam e- 
difTet, morte infami multaverit; & A- 
d Quintil, reopagitz puerum;quod Coturni- 
L.5.Ifit.. cibus quascomprehendere poflet, o- 
Orat.c. 9. culos erueret, damnaverint, 4z4t2a- 
IIMDMM thiaiplis cum e Pelicano,íed & cam 
Boni Luna & Sole exoiientibus,fi Oro cre- 
649. imus. Hisvifisterram fodicant, pu- 

pillasqi identidem confctibillant. 
Epilepfra easlaborare, experientia 
comprobavit, fed folas prater homi- 
Nluo;, hem quod f Plinius prodit, falfum: 
2. cum g Hippocrates, captas & oves, 
g Hippocr, Scaliger b capes, Rhodiginus ; fe- 
lib.re mor- lcs & arietem, Abfyrtus Equos; Bro- 
bofacro... dzus Accipitres & Graculos, eodem 
h4rif.CV-wmorbo vexàri fcribant. Quae de 
[IeDE4D A7 quy rio ipífarum Oppianus £ & / Pli- 


Morbi; 
f Plin.H. 


viffot.1 ; ; 
JM nius, nempe adverfo flatu pondu- 
ics. (culis lapidum appenfis auc gutture 


tig leil.c 7 arenà repleto ftabilitas volare, & cum 
Ingegiu . mate transvolant, fingulas ternosote 
k i Ixeu- lapillos ferre, fingulos perincervalla 
dimittere , fic utrum mare tranarint 
| Plin.H. obfervare, produnt; «exa 4) "istuc 
N10. iio effe videntur. Belloniusinnaves 
E. lapfas aperuig& milium duntaxat re- 
petit, lapidum non obliturus , ft ali- 
quosinveniflet. - 
V fis Coturnicum olimzz cibr apud 
uosdamnullus, zz quód veratro vc- 
n HN. (Cantur, & comitiali morbo laborent. 
m. Epi- Galenus n quosdam, qui cdiffent, in 
dem.cám.s Doride, Beeotía, &: Theflalia mufcu- 
lorum diftétionibus correptos obfer- 
var:t. Nosnihil calefentimus , ut nec 
ex capris velavib. quicquam, ex mo- 


ficis. 


pus: 


m plin.L. 


ZI 

dico efu affarum inprimis optimum 
pollicetur fanguinem Aldrovandus, 

cx immodico, pinguiorum inprimis; 
putredinalem febrim minatur, | 7/fuz , 
in Medicinali.equiras, o cerebrum ex o Galen de 
unguento myrteo tritum, & ftanneo Enporiff. 
vafe repofitum , Epileptico paroxy- ^55» 
(mo medetur , fi faciem eoilleveris. 

Adegs cum pauco helleboro mébro 
pudendi inuünc&tus , venerem auget ; 

cum melle,myrrha,& chalcanto albo 
oculorum vitia corrigit. Cum Zingi- 

bete tritus, Equorüm oculos incolu- 
mesfervat. Caro inveterata porco- 

rum & pifcium efca immiícetur. 


NB. Coturnici genus exoticum vi- 
dein Mantiffa. N.7. 
ARTICULUS XII. 
De Ortygometra. 

k v ;X- 
DE Ortygo metra quam Plinius & 4 yj, 4.16 

Gaza Matricem , Villanovanus mr 
Ethigometram, Scaliger & Coturui- ^ in com- 
comatrem, & verius vocat; vix, quid ment. ad L 
certi dicendum fit, babemus, D« for- 9. 4rif. 4e 
ma nihil feré ab Antiquis tiadirü e(t, P4 65 
Ariftotelem c fi excipias,qui palufir:- € ^8. 1.4. 
busavibus facie fimilem etie re iquit. ^ n. 
Sed nec ex Recentioribus quicquam 
certi colhges, 4 Scaligernonabíiri- 4 ;,, 5: 
lem gallinagini, magnitudine parem, 4; ] 
colore tamen dilutiore, facie totáco- 
turnicis,efle,& ab aucupibus matrem 
Q ualearum, ab aliis Rascle dici,fcri- 


| pfit. Bellonius duplicem e ponit. 7- c l.4. de 


nam quam Rafclequoq; nuncupar. A4/. Avib. «.19. 
teram quam in geniftis degere affir- 
mat , magnitudine Ortygcmetiz ni- 
gra, quam fálsó Rallum nominat, co- 
lore przcipué ruffo, in alarum coftis 
fübrubente; in femoribus caftanco, 
maculis albis interftin&o; capite per- 
dici cinerez (imili. Aldrovandus,qui 
aquaticarum hanc feré fpeciem elfe 
putat, ut ctura habeant oblonga, di- 
gitum qui pro calce eft perbrevé,cor- 
pusgtacile;plumas plzrunque varias; 
ventrem albicantem , caudam bre- 
vem, roftrum longiufculum modicé 
flexum, avem, quam à Cardinali Pa- 
leotto acceperat, quzq; roftrum co- 


curnice majus, caput, collü, éorfum, 


& ma- 


72 
& majorem alarum partem teflacei 
coloris, alas qua ventrem continge- 
bant rufiefcentes ; crura pedesq; pro 
corporis portione longos, colore in- 
ter croceum & viridem medio ; obti- 
nebat, pro Ortygometra pofuit. 


ARJFICIULUS,XIL 


De Cynchramo. 
(o uc Hefychio Cynchra- 
a Arift. H. 


mas, 4 Ariítoteli Cychramus, a- 
A.L8.5.12. lijs Cenchramus quoq; dicicur. Quz- 
nam fitavis inte? graviores non con- 
venit, etfiferé certü eft, nec linariam 
miliariam effe, ut Ruellio placet, & in 
fequentibus patebit, necex cenchri- 
tis avibus milio quidem pinguefcen- 
tibus fed aquaticis,& ex Anferum ge- 
nere:nec Cenchrin, à varietate pun- 
&orum milij inftar dictum, ex Acci- 
b in Orni- pitrum familia. Gefnerus P Helvetiis 
thoby. — f5yacdiyooari, diam, fere cfle putat, 
quz cruribus eft proceris; roftro ob- 
longo; eódemq; modice inflexo, qux 
autumno avolat, & tempore verno 
cum coturnicibus redit, & paluftribus 
cl.4. de A- dele&tatur. Bellonio c eft Gallorum 
vib. c. 20. lePrujeraut Prcyér; qux alaudá cri- 
Defi- iítatieít major, Roffrum habet breve, 
ptu. craffum ; tuberculo confpicuum ,ad 
inftar offis durum, inferius cum fupe- 
riore conjunctum; fovcam in medio 
efformans,veztrem pallidum & nigris 
quibusdam maculis diftinctum, Crára 
pedesque inter rubrum & caftancum 
media,;pofticum 4igirzm longum.Fer- 
féturin pratis, hordeo & milio delecfa- 
£ur, nidosin agrisávena & milio con 
fitis exftruit, & fex pullosexcludit; 
Voxipfi Tirtertirceriiz. 
Cum volat crura cotitra aliarum a. 
vium morem pendere finit. 
Aldrovandus 4 Hoerrulazgusionini- 
nó effe credit, avem alaudx magnitu- 
dine, at pauló minorem , cui ro/fruzi, 
erira tota ; pedumq; Zizizi rubefcunt. 
Caput, collum & pectus in mare inter. 
currentibus punctis croceis, flavi , in 
fcemina partim flavi , partim viridis 
funt coloris, alarum pennz inter co- 


Fox. 
Folatus. 


d Aldrov. 
Ornitb.l. 


13.6,24. 


ftales inutroque fexu , lavo & nigro | 


HISTORIA X ATURALIS 


tensé lutean» quz in foemina non eft. 
Reperiturin agro Bononienfi & Flo- r (5; 
rentino, ex mili) efu vehementer pin- 
guefcit,&zmagno numero depilata, & 
(catulisaflervata, Romam, transmit- 
titur,ibidemq; caro pretio venditur, 
funt vero & alia Hortulanorum geze- 
r4, Flauus népé colore propemodum 
paleari, alarum coftis & remigü pen- 
narumextremitatibusalbis. 4//5 cy- 
gno ipfo fere candidior, e£ Horzulano 
congener. Caputipfiex cinereo ad fla- 
vum vergit, collum cinereum ni; ris 
maculis punctatim diftinguitur. V en- 
ter,crura,pedesq; croceafunt. Cauda 
tota fufca ad lateralatefcens. 
Albicilla cujus cauda alba, cxtera 
vulgaribus Hortulanis fimilia, color 
duntaxatin omnibus pallidior, 


CAPUT II. 
De vibus pulveratrici- 
bus domeflicis. 


ARTICVLVS L 
De Gallo Gallimaceo: 


(* * AllusGallinaceus,Gr.oevc a^ exagvs 

toy aAér oos Dono c eiipi (Qoo xxto[Daas og- 

yICs xogvÜ mv; xoTl(Q. XQoXÍ as, X000 pu- 
dixocs oXoQuv (Qs 000 c[Bón«s og o» » 7ígamoe 
ogvie, otox (Qs, cYAx(G- , eid (G- óevic ,, Latinis 
cohortalisavis, lucis; criftati oris, &c. 
dicitur. Gallitiat «Aexeeerav, &Aexrogi- 
da, xixxaw; 90 Aida, Cortisavem j Myla- 
gridam;appellavere.Néosuvi«eoxec, fr 
mor; woTidec oglaAuyoi, pullorum fun 
nomina. 

Differentie ipfarüm fuht variz, qu£ Genera. 

à locisyvocey integumentopartu & incuba- 
£056 fumuntur. | Hadriagarum Galli- 
narum Ariftoteles ; mentionem fa- 2 ^6. H.4. 
cit, quz pennz verficoloris, quotidie ^ 
pariunt, féd pullos interimünt; quas 
b Athenienfes alere ftüdebano; quzq; b Atben. 
vel. funt edem cum z4az25, & pusai- Dipnof.l.7. 
lionibus feu c Plinij, quibus certa foe- c .10.c55 
cunditasrara,& incuDatio ovis noxia, (?56- 
feü Columella , 4 quz etfi vetuftae dcolumel- 
propter infoecunditatem improban. /4dereru 
tur, pluribus amenlocis feecundx re. fica I. 


colore tiaguntur, mas fub oculis ad periuntur, & ova plurima edunt, vel 
latera maculam habetrotundam, in- | cüLongolij Parturientib.feuLeyhen- | 


nen, 


DEuUPLBPFS 


nen, quas verficolores, & roftrolon- 
giufculo facic. Pumilas enim,quz pat- 
fim extant; & claudicando potius, 
quàm incedendo perterram reptant, 
nemoifítisàccenífuerict. Sunt & D'àna- 
grzx,Lydz,Rhodie, Chalcidice, Me- 
dicz,& Alexandrina. 


y 


! 2 
obtinuerc, & permedium caput de- 
orfum dependentem.  Ocz/os omnes 
h.bent fplendidos,falacitatis indiciü. 
Palez ( Ariftoteles «Xov ob pur- 
pureum floridumQ;colorem vocat)ex 
rutiloalbicantes, fub mento & collo, 


Ex Tanagr ais ! velüc incanz barbx dependeant. Ro- 


Galli inprimis probabátur, alij &y«9 | Prim cobuftum , in füperioriparte ad- 


. feupugnaces di&ti;alij Cofliphi& Me- | 
*Paufa- rulz dicti, qui Lydas e magnitudine 
"ii^  gqwabant Cotviscolore fimiles, pa- 
Ba0/45. leiriam & criftam inftaranemones ; 

nec non candida & exigua in roftro 
| fupremo & caudz extremitate figna; 
fVarrodé habebant; Cum omnes à pralijs f£ 
Re riffic4: -ommendentur ; & amplitudine pa- 
d s resfint, e facilé cjusdem jeneris efle 
o fufpiceris, forté & cum Longobàrdi- 
cis, qui pedibus ufq; fublatisincedüt, 
plumisexauro fulvis tegüntur , cos- 
dem. Patavizas Hermolaus; & Lon- 
golius dixere;fed quia cauda defticuü- 
tur, quod veteresin fuis non reticuif- 
tent,vix eft credibile. Sunc & in reguo 
Senegz, Gallinz Pharaonis di&z : in 
| regno Tarnaflari nofttis triplo majo- 
h Petrus. tes. InJamaicainfula 7 Pavonib; nec 
Martyr in magaitudine,nec fipore cedunt. 
Decad:b. Keperitur& prope Thetlalonicuim 
i z£lian.de j genus quoddam Gallinaceorü per- 
po pecuó mutum nunquam familiari his 
- M A alitibuscantu vocale. Nonnullx quo- 
que funt Lazigera:utin quadam Orié- 
tis urbe, Gznivei coloris,in regnoMan- 
gi pilis more felis nigris veftiütur. De 
reliquis fuis locisay emus. 
Quantum ad Formam, Gallum gal- 
c linaceum Aluconefcilicet majore z 
k H.4..9. porem prodidit £. Ariftoteles. Soli fi. 
"P8. — dipedumaltilium colores diverfi funt; 
& nitorem hunc (i attendas , major! 
1 Lazrt.in fpecio(itate quàm T Cracfus veftiun- 
Soon. tur. | Spe&atiffimum infigne ipfis, 
| Plm.H.. corporeumferratum ; nec carnem id 


/ 


Forma. 


P. effe, nec cattilaginem, nec callum ;u- 
(17, dba rad 'agi | mj 

uliare. Criftam 
Arift. H. A re dixerimus,vcrü pec 


' Latini Qoo? dQovsxve[Baaiaw V cl xveQufiaw, 
xoguQiv, & Aetio» Graeci, dixere, Semper 
c(t exerta & rubens dum integra fani- 

|— tarefruitur, & mirum de ea. Herbcer- 

mInitiit- fteinius. 4; Cum cuidam in Mofco- 

"t Mof?-. via frigore jam feré enecto , abícifa 

UUO. — fniffet, (ibireftitutum, erecto ftatim 

collocantafle.  Plicabilem Gallina 


L3.6.8. 


j5——————————————OÓÁBÉÓÉMÜÉBBÁÉÓ€ÜÓDÜAEQ E 


uncum, coloris plarumq; cornei vifi- 
tür. Care queroftrumundiq cingit, 
nonnullis mentum, Columellx gena 
eft. Inba (ic longiores cxteris plumas 
Columella dixic) collum & cervicem, 
undiq; ambiunt. Vel pe&us vel pars 
ventris poftetior X4visà qua pullum A 
aperiri Jubet z Apicius, vocatur. Caz- n Gear. 
d4, quam vea Helychius vocat, ma- 
ribus maJor,quàm faeminz,binz lon- 
giffimx incurvi arcus ima, inem pro- 
pter tencritudinem ptz fe ferentesin 
taeminis funt; que capis faginandis fub 
caüda eveiluutur , pinguefa&torias 
Germanidicunt. Calcaribus qua ma- 
X162, & x£vs£o yat ti1an tur inares;inque iis 
ih magnam quandoq; molem excra- 
fcunr, fed & yallinz cum mares vice- 
rinbcucuriunt;crifta etiam caudaque 
érigitut; ira ut difhicilefit; an finc fuc- 
mina, cognofcere, nonnünquám Gals 
caria patva,errore ne nature an opcre 
ignoro, tjs enafcuntur. Plinius o Gal. o Páz. H, 
linàs probat imparib. digitis, aliquan- NA. to. 
do & füper quatuor transverfo uno, ^56 
Columella quing;, ita tamen ne cru- 
tibusemincant trasvería calcatia,ícd 
lizcad Oeconomiam petant. »er-—— 
narum partium Mta cft ratio. p Offa ha- p Galen. I. 
bent couliftendam laxam; cavam & It: deafa 
levem. Ingluvies,qua atonog.G & Q aya Drtium, 
ventricülo 4 przpofitaeft. Appendi- od 
ceshabetiníra, qua definunt intefti-,5, P^ 
n3 , ut vere ultra ventriculum effe 7, pj; g. 
Plinius fcripferit, P'elliculaintra ven. N./11,.37 
tricülum ftercori deftinatà , Echinus; 
abafpredine dicitur, Diofcorides xa- 
Aia» vocavit. Te//es gallinaccis funt füb 
jecore, foeminz fupra caudam. lite- 
rusex défcriptione M. Antonij Ulmi 
duplex habetforamen. Infernum per 
quodovum ad externarefjicicns jam 
perfe&tum egceditur: fupernum& in- 
ternum per quod fub fepto rransverfo 
inchoatum, ad formam perfe&tam fa- 
fcipiédam ingteditmr, Totus in paice 

finiftra 


74 


finiftraad fpinam fitus eft , dextram 
abdominis & centrum,inteftina obti- 
nét. Exitumipfiin fupernaadfpinam 
definente parte dedit natura, quia a- 
nimalia fupergretlu cozuntia , inftru- 
menta, in proximo habere oportebat, 
in inferiore podicis ad ventre pofitus, 
quiainfrà illius eft officium. Uterque 
tam proxime cute , quod przpucium 
dixeris, & mufculosfphzricz ficurz , 
ut extenfioni magisaccomodi eflent, 
obteguntur, vt ar&iffime connivétia, 
fenfim ipsü aliquando fallere potfent. 
V teri fubftantia membranea & crafla 
eft, figura concava, trium digitorum 
longitudine , qua ad exitum pertinet 
latior. Porrigitur abinfimo abdomi- 
ne, juxta ipforum inteftinorum exitü; 
ad locum conceptionis ovorum fub 
fepto tranfverfo,eftq;cüm extenditur 
longitudine dodrantali, cujus longi- 
tudinisrationeomembranamobtinuit 
à fpina dorfi proportionalem omninó 
acperfimileminteftinorum mefente- 
rio, quam & venz frequentes percut- 
runt,cum ad nutritionem ipfius uteri; 
tum ad ovi intrinfecus contenti, duin 
pertranficà loco fub fepto transvetfo, 
adipfius uteri exitum,alitionem. Me- 
branaautem ( verbafunt V Imi) fpinz 
colligans , cadem prorfus exiftic ipfi 
mefenterio inteftinorum, quin imo 
eadem eft & fubftantià , & origine: 
quapropter confenfum habet uterus 
cum ipfisinteítinis. Figura uteri inz- 
qualis,alibiangufta,oblonga, alibila- 
ta, brevis, juxta hàc varictatem, varia 
quoq; fortiri nomina debet. Nam 
uteri latitudo infimo abdomini pro- 
xima, & inquaovum jam abfolucum 
continetur, eftq; ipfemcetuterus, reli- 
quum vceró corpusanguftum, oblon- 
gum,rotundum, quod ad feptü crans- 
verfum extenditur, vel gzezz/fomachus, 
vel uterus producius exventusve , vel a- 
teri qula, nuncupatipoflct. Eft autem 
membranea & tenuis, admodum di- 
vería à reliquo utero prorenfo , & à 
fubftantia ipfius uteri, qui ad exitum 
jacet. Nam finishic membraneus fub- 
tilis & pellucidus exiftit, ac exanguis. 
Inteflinum quoque uteri, ratione figu- 
rz & quantitatis,cücum longitudine 
rotüditatem cavernofam habeat, me- 


HISTORIA J(ATVRALIS 


ADEDUE t t DERE ERE ES SEP RU E E 
— — ————— 


L 


ritó diceretur. Cui accedit membra- 
nz occafio hanc uteri extenfionem , 
vel produ&ionem fpinx colligantis, 
quod Méfenterium uterinum appclla- 
mus. Intermediapars uteri, quz eft 
illius portio ab utero proprié di&to, fi- 
nem interjacens;craflamobtinet fub- 
Íítantiam,albam,ladti fimilem, & in fe- 
metipfam confidenté ; cujus mefereó 
multiplices venas habet. Hujus fub- 
ftantia co&a ovi albuminis guftu fa- 
porem exhibet; 

|| Deri&s nonceft quod multa dica- 
mus. Przcepta faginandi ad Oeco- 
nomiam pertinent. Vvis & ficubus 
impense , fed infeliciter vefcuntur. 
Sterilesenim evadunt, & pituitofi , fi 

| vel femen 5 cannabisappofueris,nu- s Matbioli 

meroforum ovorum partu gaudebüt, ?» Diofcor. 

fivel hordeum femicoctum , vel Na- ^3: 0. 148. 

ftürtii femen cum furfure & vino fub- 

a&um, exhibueris; majora deponent, 

ad faginandum tum triticüm cü aqua 

coctum, potu interdicto, tum Cytifus 

vehementer laudantur. 

Quantum ad Gezeratiozez, & quz Gezera- 
ei adhzrent. Sexas in hac ave mani- zs. 
feftis fignis diftinxit, & mas eret cri- 
ftà, iubáà, àcervice percollum depen- 
dente,cauda majore, & infigni ad pre- 
liandum calcari füperbit, Salacitatis 
verófunt inexhauftz. Nam etfi pe- 
culiare ipfis coeunditempus, vernum 
efTe , unde majores forté tum teftes , 
Ariftoteles innuere videatur, & ad u- 
numovum fcccundandum multoties 
4 cum eidégallinagallus coeat, quin u Oppian. 
& quidam ceffeeminatià primo x ortu in Ixeuti- 
nafcuntur, ut nec cucuriant , neq; foe- 65 
minas ineant , & y Theophraftus a- x4Arift.l.9. 
greftes cortalibus ad venerem pro- ^49 
cliviores dicat: certum tamen fimul 


Vitus, 


plius uxores fuas Gallum inire; fi eas 
mori contingat, maeroreanimi inter- 
dum contabefcere, fi illa defint, ne à 
mafculino quidem genere fibi z tem- z £L1L.4. 
perare,unde lege 4 vivicomburio da- a P/st.;n 
mnabatur, aliàs non fui generis volu- Lni bruta 
cres , Phafianos nempe & Perdices ed " 
aggredi,& femen 5 ad Gallinarum & j Atben 
confpectum& Vocem emittere. Q uin 5 p; 
nunquam c quiin zde Herculis pa- c zz/ias.l. 
fcebanturad Gallinas, quz in Hebes, 7.c.46. 
inter- 


jig ua iq CS Ys. 


f&terfluente utramq; zdem rivo per- 
enni,transvolabant.n:fi cum libidinis 
vexabantur ftimulis. Non zqué ta- 
men falacesomnes;lacertofi,rubenti; 
ere&taq; criftà roftro, brevi, pleno, a- 
cuto, oculis ravis aut nigtis, paleà ru- 
brà;collo vario,fceminibus pilofis;un- 
guibuslongis, cauda magna,frequen- 
tibus pinnis; profufifimiin Venerem 
efle creduntur. Coizus tempus mari; 
ftatim acá cubili furgir; faeminz;pro- 
| grefTojam die; fuperveniente illo, có- 
d Ariffet, tideciftahumi. à coitu 4 inhorrefcit, 
H. 4.1 S. fxpe feftucaaliquáfe luftrar, & vapo- 
vin re perlibidinem excitato membra ex- 
tendente.fcfe excutit. Departu ci ovis 
ne hoc caput nimia mole legentes 
perturbet , in fequentibus feparatim 
dicemus. wfzimales aciones quod fpe- 
état, quia Gallinz unico oculo furfum 
elevato, rapacesavesobfervant, Pifi; 
quiaaridiflimum quodq; modó id ore 
e St4lis. reciperequeant; illicó dijudicant, e 
Extre:266 eu(tu pollere videntur. 

Vox Gallinz mutabilis, Circa par- 
tütm xexxaca feu fingultit; dumincu- 
bat, glocitícu glocitat: Cum iniri de- 
bet, mancam & cxilem voce format; 
ingenercgracillare & pipare dicitur; 
Cantus;pro malo omine accipitur, & 
inter obftetricum numeratur obfer- 
vata; Gallipropé Theffalonicam nul- 
lamhabent, apud nos graviorem; fed 
veré «rodw,quinec choro, nec fidibus 
concordat, z4«v & cucutrire folent. 
Vigiles hos nocturnos excitandis in 
opeta mortalibus, f rumpendoq; fo- 
mno natura genuit. Norunt fydera, 
& ternas diftinguunt horas interdum 
cantu, cumfole eunt cubitum, quar- 
taq;caftrenfi vigiliaad curas,labotéq; 
revocát,necíolisortum incautis ob- 
repere ; diemgq; venientem nunciant 
cantu; ipfum veró cantum plaufula- 
terum, hine rp£ootorQ-, & lucis prznü- 
cius dicitur , & veteres gnomonibus 
horarijs deflituti; notis deliquium & 
dieiacceffüm co metiri folebant. Ma- 
tutinum cantum , quidam alimenti 
defiderio,(avidé animal calidiflimum 
nutritur: ) alij falacitati ( inirurus cu- 
currire incipit ) nonnulli aurz mutàa- 
tionibus, quz ex folis contingunt mo- 
tibus;multi cum & fatur,& àcoitu ca- 


Vex. 


f Plin. H. 
N..10. 
£.2I. 


EAM —"/—!—————————l No 0n C d 


7ZY 
nat, occultz cum fole amicitia? ven- 
dicant. QuiprofundanoGce validius; 
mané remiílius cantare putant, can- 
tum vento ferri, ventum noctu magis 
quam fub crepufculà fpirare, fic gal- 
lum longiusaudire;opinantur. Muri 
evaduntfi vel circulum e farmentis ? q pj; g. 
callo addideris;vel caput & frontem N.L.29.6,4, 
oleo inunxeris ; fi Plinio & Alberto 
credendum. 

Singularem ijs ineffe Faffuz; tum 
indecoili; i poteft,quod imperirant P h py. g. 
fuo generi, & regnum in quacunque N.c. c.21. 
domo funtexercét: tum quód nullam | 
; ineundi fui absq: atrociffimo certa- | Athben.l.9 
mine copiam faciant, tum quód xdes 
T ingrefluri, fefe, neícilicet crifta uf- 


2r e B LUE Alan. 
piam offendatur,inclinent. t Ve 
Pugnacitas nulli eft ignora. Eju$ fpc- L4..29! 


&aculum , quo Miltiades Grzcos in Pugza. 
Perfas feliciffimo fucceffu animavic, 
Socrates Iphicrati Ducianimos adje- 
cit; Themiftocles excrcitum contra 
Perfas ducens inftituit , Pergameni 
quotannis celebravere. Eo Tarnaffa- 
riIndiz populi, Ambivariti; k apud k Beca, i5 
quos per octo dies fummo pareiü ftu- Gerroda- 
dioin curia quótapnis commitrücur; »/ciil.7. 
Galli, Angli, hoce tempore dele&an- 
tur. Accendi,& / alliounde iowg2he- 1 npodiz. 
uira, politticho, zz trichomarie & a- 4zt Led. 
diantho, forté quod criftam 7» Galli/167.15. 
quodammodo xmuletur , dicuntur; ? Ps. H: 
apud veteres ftimulisferriseneisque; DR pue 
quos ple&tra vocant atmabartut, opem d 
Íe facilius tutarentur in pügna. Nec b 
hzccaret fingulari aitíficio. Videre 
eft ibi » intenta proJectius capita, in: 5 Agguff. f; 
flatas comas, vehementes ictus , cau- 1.deordine 
tiflimas evitationes, & in omni motu Poélitian.in 
animalium rationis expertium nihi] Pf 
nondecotum. Siex certamine p vi- p Plin. H; 
&oriam feportavit tum oculorum c- NJ. io. 
minentia,tum cervice erecta fimul, & 620: 
cantus contentione infolcrter effer. £"4? de ; 
tur , & triumphantis fimilis cft; veré Mid 
"Ages vo IQ" Ma arcis pullus; MON 
Vi&usidcirconon cani quod ex p;/z;;; 
illa mala pugna fpiritus, fracti vocem 
füapprimunt. Cujüs offenfionis vete- 
cundia confufus;in primani quamque 
latebrafefeoccultat. Ad Sympat bia 
& Antipathiam; qux feqguuntur,per- 
tinent. Quod dceGalliniscirca prat Affettus; 
E [cpia 


26 


fepia 4 decidit,immiftam pabulone- 

cem bobus affert, Porphyrionem tan- 

to amore Gallum profequutum , ut 
| 


q Colmella 
de R.R, 


hococcifo;ille inedia perire voluerit, 

r Elias. Aelianus y oculatus teftis eft. Apes 

H. 4.5. deficientecibogallinarum carnibus, 

c.28. & uvis paffis refocillantur. Leo Gal- 

lum, & maximé album, ut Ambrofio 

s Ambrof. s placet, metuit,quem ex cantu à lon- 

Hexa. 1.6. ge, ex crifta propiusagnofcit , feu ob 

4Eelian. H- 5ceultam quandam cauíam , nàm à 

44.8.25. conibus & Pantheris homines non 

attingi, qui jure Galli perun&i fue- 

rintmaxime fi eiallium admifceacur, 

t Pin.Hiff. ? Plinius veréan falfo prodit: feu T 
Nat.1.29. quod fint 


€.4. 
Y Lucret [. --- Gallortmin corporequadam —— 
4.deNatu- éemina que cum fit oculis immi[fa 
YATEr., Leonmum 


Pupillas interfodiunt, cic. 


Bafilifcum , cüm cucuürrientém audit 
u lian, adeótremeredicunt, ut emoriatur. 4 
de Aiimal. Sicin Cyrenenfium arenisab itinerà- 
I$e3e — tibusabigitur. Vulpesuna nocte qua- 
draginta interdum & amplius aufert. 
Voce muftellz Gallina feró exani- 
mautut. Superventu vero corum;qui 
ferpentis vel canis rabidi morfu lzfi 
fuerc, incubitus vitiantur. Eo tamen 
die quo peperere,à ferpentib. non lz-- 
duntur, & caro eariim tum à ferpenu- 
bus moríisremedio eft. Florem vitis 
ficomedcrint maturefcentiü uvarum 
efu abítinent. Ex Sambuco magis ca- 
noram buccinam fieti paftor credit , fi 
ibi czdatur, ubi Gallorum cantum 
frutex ille non exaudiat, ícu-quod in 
locis fylveftribus,in quibus Gallorum 
cantus non auditur , ficciota & foli- 
dioraligna naícantur, ex talibus tibia 
magis fonoratornetur,feu & ob aliam 
caufam. Namob ftreperam Galli vo- 
cem , flridorefuo fungofam fambuci 
materiem convellere, vix verifimile 
fuerit. Denique taxi baccis quidem 
impuné z vefcuntur,fed fparti femi- 
ne, & hominis qui helleborum bibit 
excremento , ut Avicenna teftatur, 
a4rifl,in intereunt, ficumincubant 2 tonue- 
H-. . rit, ovapereunt, & femiformes pulli j 
Plniss i$ interimuntur. Auro liquefcenti fi | 
H.N. Gallinarum membra mifceantur, có- 


Columella. HRES : ; 
de RR. fumuntid infe, ita hoc venenum auri 


z Diefcor. 
l.4.c.75- 


HISTORIA NATVRALIS 


eftfalfofcripfir 5 Plinius,&z ab expe- b Plin. 1. 
rientia c confutatur. eoi 
Morbi Gallis peculiares , Phtiriafis Pr - 
& Pituita, Hacintermeffis & 7 vin- p, A 
demix tempus, & cum ficus ac uva y, pj, 
immatura ad fatietatem e permiffa q pj. g, 
ceft,Jaborant. Aquainquaoriganum N..2o c.6 
maduit;przfervantur,reftituuntur fa- eColumel- 
nitati » fi vel urina roftrum ablueris!, /2 de re 
membrana qua cumliügua obducitur ruft. 
leviter unguibusavulfa; velícillam in 
aqua maceratam cum farina exhibue- 
ris. Aphtiriafi maximé dumincubanc 
infeftantur, fi arena littorali velfapo- 
nariorum élixivio relicto cinere cura 
mulierum fefe pulverent, liberantur. 
Solent & cum abortu confli&ari , qui 
ovi candido affato, cum uvis paffis to- 
ftis equo pondere trítis 8z ante alium 
cibum exhibitis,przcavetur, Pullifa- 
cilé Podagra tentantur, fiftercus pe- 
dibuseorum adhzreat: quanquaman 
Galli quibus calor multus, cibi abfti- 
nentianon minor, f calaborent, du- t Scaliger. 
bitetur. Capis fané quibus pufillus Exer.177. 
calor & edacitas multa familiaris eft, f2. 
Quz de J2genio dici poterant fupe- Ingetisi. 
riusfuntattacta, fingularifamiliam a- 
more profequi,& (imulacaliquid efce 
nactus eft, Galiinas & pullos ad ve- 
fÍcenduminvitare, easdem cócra Mil- 
vos defendere,parientibus g foeminis g Porphyr. 
condolere, & marorem exili teftari L.3.m88i 
voce; Luna exotiente P lctari,&quod zzvyse- 
fumma admiratiené dignum eft, cum h Zar. 
fcíe fanguinis copia aggravati fentit, de Animal. 
unguib. fanguinem ex crifltis prolice- doo: 
re,ficplethoralevari;helxine fe herba ip/is.H.N. 
purgare;adjecitfe füfficiat. L8.627..— 
Necomitteadum,Gallosfi tempo- przfaciz- 
re pluviz canantíerenitatem, fino&tu 
citius,quam folent;aéris mutationem 
& ventum, fi paulopoftfolis occafum 
veláveípertino crepuículo, infolétes 
inraucifonum cucurritum non finea- 
larum motu prorumpant, k tempe- y zy, 
ftstem praedicere. Scilicet, Aufter vo- qe yii], 
calia inftrumenta replet , ea farcina 17.c.7. 
dum fe per motum exonerare volunt, 
ad cantum infolito modo ftimulátur. 
Sed & Gallinc,fi vel mané exirerecu- 
fant,vel pediculos querant,& paludes 
more Anatumalis verberent, vel pe- jj; ; , 4. 
&oraroftro purgent,velinarena ultra ;,;, 
foli- 


Aldro. Or- - 


vfus. 


] Plin. H-^ 
.N.L. 10. 
6$ O, 


SUE eod 


folitumfefe concutiant, velin princi- 
pio pluvix locum opertum quzrant, 
imminentes imbres maximos praía- 
gire,credicum cft. Tempeftivéteren- 
dum efle moneat, fi pennas, cum de- 
plumantur, ut antc hyemem folent, à 
capite amittere coeperint; ferotiné, fi 
à pofterioribus. ' 

Ffus harum aviumin cibis frequens 
& ab omnibus laudatur , fignatarum 
iaprimis. Ideo hoc primum / antiquis 
ceenarum interdictis exceptum inve- 
niojamlege C.Fannij;annis undecim 
ante tertium bellum Punicü , ne quid 
volucrum poneretur preter unà Gal- 
linam, quz non effet alcilis, quod de- 
inde caputtranslatum, peromnesle- 
gcs ambulavit. Inventumdq; diverti- 
culum eftin fraudem earum, Gallina- 
ceos quoque pafcendi lacte madidis 
cibis, multó ita eratioresapprobàtur. 
Nectamen inhoc mangonio quicqua 


m Capito- totum placet, Pertinax ;» Impera- 
lin. in vita torlumbosamuicis mittebat, & dorfo 


ejus. 


laganis z funt fimiles.MeflalinusCot- 


nAtbé-14 c4 criftas cum palmis pedum & Anífc- 


ribus torrere, atq; patinis condere re- 
perit... Cerebrum affum cum pauco 
fale & pipere editur. Jecinorainter 
omnia edulia Cardanus celebrat. V c- 


o Galen. 1. tticulusficoncoquatur, o uberrime 
decib. boni nutrit. Inceftina qua & Gigleria Vvo- 


€ mali 
[; fuc "E 


cabantur, cum alijs quibusdam rebus 
incoctaedebantur. Teftes apud Bo- 
nonienfes Calend. Augufti comede- 
refolemnecít. UIropygiuminter mi- 
litares cibos à Gallis computatur. 


p Galen. 1. Ezant p Galeni tempore, qui & fan- 


3.de 4lt- 
ment. 


q Alpin.l.3 


de Med. 


Aegypt. 
6.16. 


guinem Gallinarum edebant. Apud 
AEgyptios 4 nigrazatte certàfaginate 
infamiliarifunc ufu, Jus foeminz in 
balneis potant, fic pingues evadunt. 
Apparatum pullorum Gonchialatorü; 
Parthicorum, Oxyzoniorum ,lafera- 
torum , cum cucurbitis elixatorum, 
Varrianorum, Frontonianorum, tra- 
&ogalatorum, farfilium, leucozonio- 
rum, & hisfimilium, in Apicio vidc; 
exquo multa Aldrovandus defumfit. 


rHippocr. Olimtamen qui morbo r facrolabo- 
l. demorbo eabant, Galli carnibus abftinebant. 


facro. 


Dricannis 5 olim nefas Gallinam gu- 


sCafat L5. te , hodié in Socotora infula can- 


de bello 
Gallico, 


dem contingere;religio eft, 


QI BOT S 7 


Defui Medicina quis unquam 
dubitaverit. Inde olim fuperftitiose 
AEfculapio immolabantur, nec quis- 
quàm fere cft morbuscui depellendo 
nonadhibeantur. Repertiqui exfor- 
biliovo ter quaterve excreverunt, fi 
Drafavelo fides. Febrientibus albu- 
men ovorum in aqua concuffum ex- 
hibuit ; Hippocrates. Teftesin heti- 
Ca 4 commendantur. CerebrumGal- 
linarum in tremore &z narium Bux. 


aceto intinctàm ad fomni profundi- 
tatem conferre tradunt. Jus Galli ve- 

teris Afthmaticis prodeft. Stercusal- 
| bum Galliad occultas anginas com- 
| mendatur, & certó vomitum educit, 
nec malé in colicaexhibetur, & cum 
oleo & nitro mixtum clavos pedum 
fanat. Membrana ventriculo fubdita 
coru fimilis trita, ftomachicis felici- 
terexhibetur; Jecur aflatum Ilxo re- 
fiftit. Marcellus deniq; Empiricus 
prodidit, officulum extremum ex ala 
Gallinacea cochleari terebratum;no- 
disq; feptemlitio ligatum , atque ita 
brachio vel cruri ejus partis, quz in- 
guina habet fufpenfum , 1js mirabile 
remedium exhibere. Pro Co:ophone 
notandum eft, quod Czlius Aurelia- 
nus reliquit , quendam à Gallo pu- 
gnante leviter lxfum , in rabiem in- 
cidifle, 


l 


AD ARTICULUM 


Primum. 


ADPPENDITX»l, 


«De Galiimarum Ó"U£f., 


Ey Gallinam ova concipe- 
pere, Per fe nempe & ex congreffu, 
confítansferé vccerum&trecentiorum 
eft(ententia.Priori concipiuntur mo- 
do, quando mate abfente , defiderio 


eflent,prazgnantes fiunt. Excitatin- 
gentemin partibus genitalibus pruti- 
tum,feminantis materiz abundantia; 
quam mutua inrer fe libidinis imagi- 
natio auget ; fed & (i tempore certo 

K'35 fua- 


t Hippocr. 

l.3.de mor- 
5. 

u Trallaan. 

l.12.€.5. 


ipfius projiciüt intrafefe 4 femen gal- a 4riffor. 
linz; fic, tanquam marisinitum paffac H.4./.10, 


7 HISTORIA XL ATVRALIS . 


c Arif. H.fuaviter attrectentur ; c idem motis 
A,.6. 6:2. atcrectatione humoribus faciunt ; ut 
haud falsó ; etiam pulvere concipere 
Plinius dixerit. — Accedit ventorum 
Auftrinor. Autumno & vere auxiliü. 
His flantibus,aves thultiparzlocaan: 
perquz concipiunt, obvertunt;ijs ad 
libidinem concitantur. | Continuus 
caudz ut motus, femen quod copio- 
fum, nec menftruorum diíceffio uila, 
ad matricem attrahit: Hinc à vento 
d Varro R. concipi Z aliquandocreditum. Hxc 
RLLROM oyajzo£us (eu fubventanca& zephy- 
e bd ria di&a funt, ut e cynofura & urina 
Scalig.in. illa, qux eftatc ab humore contento 
o. Arifor, inutiligenerantur. Neq; tamen omni- 
Hiflor.ani- nó inania credas. Omnes enim partes 
mal.c.6.. habent,minora jv/poio liquidiora,mi- 
nus fuavia, & infeecunda per fe , à u- 
pervenienteGallo feecundantur.Nec 
obeft velex luteo in album mutatio, 
ut Ariftoteles credidit, vel utriufque 
àmembrana ambitus. Ex albumine 
enim pullus generatur : ova pifcium 
jam exclufa, poft à marc injecto femi- 
nefceecundantur , & ovum in matrice 
fubventaneum, przterteftam & pel- 
lem completum, à femine Galli fce- 
cundari, Albertus M.teftatur. Quan- 
to tempore maturcícant , incertum: 
tardius propter caloris in femine pe- 
nuriam, verifimile. Reliquias eorum 
quz é femine generara funt effe, fal. 


| 


tiam cellulam,;in qua teftz natura du 
ritiemlJargitur, cam tamen , ut mollià 
adhuc exeant, nec nutritio, quz pet 
cadem fit; impediatur. Sicvirello & 
albugini conítantia , ( gallatura feu 
fperma Galli,fi Alberto & Aldrovan- 
do credimus,pertotum albumen , uf- 
que ad vitellum pertingit, huic verz 
fuslpartem ovi acutiorem infigitur: 
Decimoa coitu die perfecta; trib. cu- 
nicis, quarum una vitellum ambit, al- 
tcratanquam pia mater albumen có- 
plectitur, tertia inter quam & illam 
humor crudus nafcitur , & dum for- 
matur foetus excernitur , teftz adhz- 
rens, durz meningis locum implet; 
intus inftru&ta , mollia, ne doloré pa- 
riant; latiore parte, ut mollius depo: 
nantut, & quiaacutior adhzret, ideo 
poftrema exit; egrediuntur, ac refri- 
gerata ; evaporato humore qui exi- 
guus;relictaq; portionetertea, juftam 
duritiem, fed acuta parte, qua pullus 
exit, &ubigrandinem genctationi in- 
utilem , qui non cernitur nifi fra&to 
putamine, & injecta parte luteiinfra; 
Ariftoteles ponit,exactiorem,fervata 
fuáfigura, acquirunt; Poni cofneda 
brumáincipiunt. Circa Calendas Ja- 
nuarij ctiamlocis tepidioribus ac fce« 
cundiffimis. Optimafcetura ante x- 
quinoc&tium vernum editur, poft fol- 
ftitium nata, magnitudinem non im- 


fum. Namingallinarum & Anferum plent; tantoque minus, quanto ferius 
genere, à novellis fine coitu edita, | provenere. Paritüras fe fingultu ggcolumel: 


compertum eft. 


produnt eodem, peperiffe ceftantur , /adeR.R. 


fanfló. DeOws qua ex congre[fu ic habe, f'| facilius, fifeftucam ore apptehenfam 


H.4.c24 Poftquam fcemina de tuperiore loco 
eode jux przcin&urz feu fepto transverío 
ABA fubelt genitutam excepit, formantur 
ex ea a facultate formatrice ibidem 
ova, quzípinz pedunculis adazrent, 
exiguum tum primó quiddam utcari- 
didum videtur, & venulis diftinctum, 
rubrum áein & fanguineum; luteum, 
& flavum totum tandem, | Mox de 
fpina;in inteftini uterini principium 
decidua & ad primos uteri loculos 
transmiífa continuato congre(fu eo 
citius quo ifte frequentior augefcunt, 
& albugoácroceo fecernitur; Tum 
infecundos loculos dettufa;juftá mo- 
lemacquirunt, & luteum, albumine 


N 


dorfo impofuerint, fi / Oppiano cre- h ig Ixenz 


dendum, libentius, fi jam prius ovum tici. 
in nido confpexerint finé dolore, vel 
exinde quód tefta membrana mollis 
fuerit;egreffo demum induretur, col: 
ligas. 

Numerus pro xtatis ratione vatiat; 
qua multa pariunt, bisin die ponunt; 
fed hyperinz evadunt, & citó cómo- 
riuntur. Suntqui quasdam no&u te- 
nera; & nifiad magnam diei partem; 
dura, eniti credunt, tenera edituras, 
dura , f1aliquot horis antelucanis lu- 
men viderint, ut fuborcü folis ponere 
cogantur, & falisfupponatur paululü; 
Monfirofa interdum circa ea accidere 


involvitur. Deveniunrztandeminter. | certum, Vidit Aldrovandus cujus 


jj puta 


CS 


DEM ANESIAB. N7SS 


putamen punáis & lineis fanguineis 
confperíum. LIterum lzfum vix dixe- 
rim. Sanguinem quo uteri interdum 
turgent venz transíadafle verifimile 
eft. Vidit & Albertus tetum fphzri- 
cum,duabus teftis inclufum, absq; ul- 
lo vitello, cum albumine aquofo te- 
nui, & altero intiainteriorem teftam. 
Dantur & fine tefta tam hypenerüia 
quá vera: forté quód illa aquofa fint, 
& exiguo, fi humidus Gallinis cibus 
apponatur, calore dotentur: his pro- 
pter ictum, vel ex multitudine coin- 


7/2 


rere non didicerit. Bafilifcum ex eo 
produci inprimis fi rubeta incubave- 
rit, nugz, teftà carere, & adeó durx 
ellis effe, ut fortiffimis iGtibus rcfi- 
ftat,fabulofuin. 


APPENDIX"TE 


«De Generatioge Pullo- 


VIL s. 
JEU Ovorui hiftoria, de ge- 


nerationc pullorum aliquid no- 


prellionem tale quid accidat, fi Nica- 
dri opinioni ftandum eft. Nec inter 
rata trilecitha, id eft triplicis vitelli 
habentur; illaq; plarumquein medio 
teíLx cavitate habere Elluchafis pro- 


bis dicendum eft. Horüm veró prin- 4515.4; 
cipiü veteres Grxci, & inter eos Alc- Gener. c2. 
mzon Crotoniates, & Hippocrates Hippocrat. 
;ous in vitellum; nutrimentum in al- Ze Natura 
bumen conjecere. Recentiorib. con- P^t?7. 


didit. Vidit & Gefnerus aliquando 
cujus putamen, abaltera patte extrc- 
ma, in anguftum velut collum inftar 
cucurbita fe colligebar. Unumfphz- 
ricumad columbarum vix accedens: 
álterum anferino haud minus; plicis 
ruzisq; infignein Aldrovandi Mufzo 
refervabatur. Cazterüm pomatve Qv 
Gallus avaintér doctos quxrituriNon- 
nulli decrepitum & ad coitum ine- 
ptum;feptimo,noro, autad furimum 
decimoquarto ctatisanto,pro virium 
vcl imbecillitate vel robore poncre 
ajunt. Ortum id putrefacto intusfe- 
mini debet; vel ex humorum colluvio 
conflatur. Editur fub caniculz exor- 
tum;quod cunc maxime ab ambientis 
calore expultrix languida iri alite de- 
crepità juvetur. Vifum in Imperati 
Muüufxo oblongum , ab Aldrovando 
rotüdum; colore modó luteo; buxeo, 
flaveícente,lurido, fed & quoddam 
ruptum, vitello omninó carcre dixif- 
fes. Quin & Lemnius Zirizzx duos 
annofos Gallos non tantum ovis in- 
cubaffe , fed & zgré fu'tibus ab illo 
opere abigi potuifle;reliquit. Confra- 
&a tandem ova, & ftrangulatusà ci- 
vibus Gallus, quod, ne Bafilifcus ex- 
cluderetur, metüerent, | Et hzccfít 
quorundam opiriio. Ovo fimilc ali- 
quid ex conglobataintus putri cócrc- 
tione, in ultimofenio, cumnon am- 
pliuscoit, concipere, verifimilius cft: 
Atovumcumteíta non magis exclu- 
dete potcít;quàm vir faecum;cum pa- 


C ——— —— OIM € — MÀ € € E MMaEÀ a — — ——M a €À— a i MÀ a a € Ó  Dt  m, m ——————— HÀ ———— 
"C 


trarium fentire placuit, Ex alboliquo- 
reovicorpotatur animal. vitellusali- 
inéto deftiriatus eft, à, Tos ae guise atvoie 
dv uogluv GieüQev 5 e Enric, inde metnbris 
fubinde conftituendis incrementum 
adminiftrratur. Et certé pullo jam 
conftituto (zpe vitelli pats extat; & 
curn albumen svespevor; 2gz29/2 , quod 
incubatione fit & fotu, «deco folidusn 
fiat; luteura & vic myoie mi yrvaj, Oeeuaa- 
dipsevov U'yoakverais gelu duraiur Cj coit yca- 
lore humefrit.. Excluduntur incubatu; 
velavzuorx interra, Namin JEgypto 
& defodiuntur in fito terra obruto, 


quendam ovis fub ftoreahumo ftratis 
tamdiu potare nuriquam opera intet- 
mifla folitum fuifle dum exclüdcten- 
tur, proditum eft. Liviam ovumin fi- 
nu exclufifle,apud Pliniumlegitur; & 
vasin quo absqQ; Gallinz opera exclu- 
derentur, à Porta defcripfit. Oblonga 
& acuta excluduntfoeminam ; obtufa 
rotundaq;ab ea parte que acutior effe 
foletmarera, lncertoid argumento 
ab Atiftotele proditum ; conttariuir, 
apud Columellamlegimus. Diester 
feptem exclu(ioni adícripfit Philofo- 
phus;minuuntur, fitepidusaér accef- 
1etit, 5 zie 9«euósuc nc Concoctio ca» 
lor quidam eft,fed& de, ravantut ali- 
quando nimio;& utina evadunt, óa«e 
6i dV0s &y vvi$ eA íois oEuborlaJy avieeaojatimc mre 
idc, quemadmodum vina fzce fub- 
vetfíaincaloreacefcunt, —Forrnatio- 
nic; 


& turmatim fornacibus Cairinis ex. Arift. H. A, 
clufi prodeunt. Syracufis, poratotem 1.6.c.5. 


$0 
nem, & quomodoalimentum pullus 
fa&tus aflumat, diligentiffimé cxpo- 
fuit Ariftoteles ; hunc Aldrovandus 
fecutus,fequentia nobis reliquit, qux 
ipfius verbis proponemus. Secundo 
inquitab incubatu die,luteum obfer- 
vavideferriad cacumen, aliquo pa&o 
alteratum , & in medio quafifubalbi- 
dum: cujus rei inprimis Ariftoteles 
non meminit. Inaliqua veró parte al- 
buminis, quz pariter erat alterata, fc- 
men Galli apparebat, quod tresillas 
videbatur obtinere qualitates; quales 
jamante diximus. — Terzisdic ablato 
putaminein parce ovi obtufa, vidi al- 
bumen , & reliquam fubftantiz ovi 
partem in fuperiori pataminc Íepara- 
tam. Recefferatautem albuinen ali- 
quantulum à putamine, quemadmo- 
dum fieri videmusin ovis omnib, que 
minusrecentiafunt, HincPliniuso 

vaíchifta appellattotalutea, quz tri- 
duoincubatu tolluntur. V ocatautem 
fchifla, vefte Hermolao, quia dividan- 
tur, & difcedebat vitellus à candido. 
Videbam item manifefté admodum 
membranas illas tres quas ovis ineffe 
ex Alberto dixi, & ex Ariftotele etiam 
colligitur: neque verum eft, quod fe- 
cundacarumfíitrecentergenita. Si 
enim illudita effet,minime inovis no- 
dum incubatis conífpicerctur. Ineft 
autem & his , utetiam vidi, fed albior 
in incubatis caloriscaufa. Eadem die 
vitellus videbatur verfus ovi partem 
acutam : atque hoceft, quod dicebat 
Philofophus. Effertur perid tempus 
luteus humorad cacumen , ubi eft o- 
viprincipium,namibieft major calor, 
& visfpermatis. Apparebat ctiam in 
albumine exiguum velut punctum 
faliens, eftque illud quodPhilofophus 
eorítatuit. Ex eovero evidenter ad- 
modum videbam enaíci vena trün- 
culum, & ab hoc duos alios ramulos 
proficifci, qui meatusilli fuerintían- 
guiferi,quos ad utramq; tunicam am- 
bientem vitellum, & albumen proté- 
di ille dixerat. Sum autem omnino 
ejusfententiz , ut ejufmodi vias cre- 

damefíle venofas, ac pulfatiles , fan- 


| 
| 


HISTORIA X ATURALIS 


miliumqué idoneum : adeo iit ret? 
dixerit Philofophus, tertia die figna 
apparere,an ova feecunda fint futura: 
licet ejufmodiobfervatio inmajorum 
avium, utpote Cycnorum; Aníerunt; 
acid genus aliarumovislocum mini- 
me habeart;In ejufmodi enim,dt idem 
Philofophus teftis éft , paulo tardius 
ea fignaappareut. £uartadie bina vi- 
debantur puncta; & quodlibet eorum 
(cíe movebat: qua haud dubio cor, & 
jecur fuerint, q vifcerain ovistriduo 
incubatis idem dixit, Apparebáriteni 
duo alia pun&ani, ricantia, nempe o- 
culi: & jam luteum manifefté ad acu- 
tam ovi partem,ubi major calor eft, & 
fpermatis visfefe receperat. Trahitur 
autemá fpermate illud pro carnis ge- 
neratione, utin omnibus animantib. 
fi qux fibi fimile generant. — Quinta 
die non amplius punctum illud, quod 
cor efTe diximus, extra videbatur mo- 
vcri, fed obtegi , ac cooperiri, & duo 
illi meatus venofi evidentiores con- 
fpiciebantur, alter vero major altero: 
necverum eft;,quod Albertusfcripfit; 
apparere in£&unic2 illa, qux albumen 
includit: nifi forte id de tertia tunica , 
feu fecundaria dixerit, cui evidenter 
venz infunt; nam alioqui in illa nul- 
lius venz veftigium inerat. Harum 
venarum infita vi reliqua albuminis 
portio quat?in palearum colorem im-- 
mutatur, Videbantur etiam ramulí 
adlocum tendere, in quo caputfor- 
matur, cofcilicet puriorem materiá, 
àqua caput , ac in eo cerebrum fiat, 
unacum virtute formatrice deferen- 
tur: Erat autem capitis fabrica valde 
rudis adhuc ac informis: oculi vero 
confpe&iores, atq; erui quafi? magni- 
tudine. — Sequenti dein! die ablato fa- 
periori partis obtufz puitamine, eje- 
&isq; duabus prioribustunicis tertia 
evidenter cernebatur venulis refer- 
ta: de haclocutü fuiffe Philofophun 
arbitror cum inquic: Membranaet- 
iam fibris diftin&ta fanguineis : atque 
hzcmeo judicio fecüdina dici poteft. 
Deininter hanc, quartam membra- 
nam, quz foetum involvebat, humor 


guinemQue inijs contineri puriorem, | erat aquofus: quem autumno ferofam 
principalium membrorum genera- | albuminis partem effe, quz poft natü 
tioni, jecoris nempe, & pulmonis, fi- | foecü fupereft,tanquam ad generatio- 


nem 


anl 


mm] 
SSSNWU. agat 
"i AT 


NS qmm f — ww 4 
i Y | LIN », 


fpem. 


I7 


/ 
s 
// 


Galle Indiau- 


Welfcher han- 


^ : i 
TW 


D 


Qa CUNT pm 


NS 
NS S 


Gallus pehshris 1 


AMI 


| QTE* «4 
weminepta. Eam vero membranam. 
innuere videtur Ariftotcles à meati- 
busillis venarum ortum ducere, qua- 
tenusífcilicet vi ibrarumà venotoillo 
meatu ortarum in palearum , vel fan- 
guineum coloremimmutatur. Cer- 
nebatur deinde totus foetus moveri; 
& oculijam majores erant , quam in 
preterita die:at partes inferiores,cho- 
raxnempe,venter,& pedes;erant val- 
deimperfedte,nec difcerni adhuc po- 
terant, & roftrum erat muccofum: ut 
re&té dixerit Ariftoteles: parsinferior 
corporis nullo membro à fuperioti di- 
ftingui inter initia cernitur. — Caput 
denique tota inferiori corporis parte 
majuserat. Septimadíie aperta quarta 
tunica fcecum confpeximus parvum 
adhuc;acindiftinctum cam oculis ta- 
men magnis;triplicique in illis humo- 
re;cryftallinonempe,vitreo& aquco. 
Aperto capite jam cerebrum aperté 
cernebatur , minus veró reliqua par- 


tes. Ünde dicebat Philofophus. Pau- | 


lo poft ( intelligit meo judicio diem 
quintam víq; ad nonam inclufivé ) & 
corpus jam pulli difcernitur,exiguum 
admodum primum, & candidum, có- 
fpicuum capite , & maximeoculis in- 
flatis, quibusita permanet diu, uti nos 
confpeximus:&fero;inquit,decrefcüt 
oculi, & fc ad ratam proportioné con- 
trahüt; quod quidem veriffimum eft: 
fiquidem inquarta decima, aut quin- 
tadecima die aliquantum refident di- 
minuti propter caloris digeftionem. 
Ociavarurfíus Zie oculi majores adhuc 
videbantur, utpote ciceris fere ma- 
gnitudine. Totum corpus tunc fcfe 
velociter movebat, & Jam crura, & a- 
1x diftin&é cerni incipiebant. — Ro- 
ftrum tamen interim rpuccofum ad- 
hucerat, Sedforté quispiam quarat, 
cur prius fuperiores, quam inferiores 
partes in ejufmodi formatione appa- 
reant:cui refponfum velim,virtutem; 
feu facultatem formatricem in fupe- 
rioribus magis quam in inferioribus 
vigere,quod fpiritalesfint;& per con- 
fequens plus calorisobtincant. Cat 
rerumifthzc omnia, quz hac die vi. 
debam, fequenti manifeftiora apparc- 
bant, Decima die non amplius caput 
toto corpore majus erat ; magaum ta- 


QUIS us 6; 
men, utininfantibus etiam videmus? 
magnitudinis autem caufa eft humi- 
diflima cerebri conftitutio, Q uod 
veroAriftoteles dicitoculos fabis ma- 
jores efle, id profecto minime verum 
eft, (i de vulgaribus noftris fabislocu- 
tus fucrit, cum alioquiervi, velcice- 
ris albi, magaitudinem non excede- 
rent: atq; hinc etiam nó abfurde quis- 
piam colligat fabasantiquorum fuiffe 
rotundas, qualesaraci funt, quem id 
€o fabam veterum quidam exiftimàt. 
Neque ctiam verum eft: quod tradit, 
tunc fcilicet oculos pupillis adhuc ca: 
rerc. Etenim hz nontantumhac die 
apparebant, fed duabus etiam przce- 
dentibus, una cüm omnibus partibus 
achumoribus. Quod veroaicdetra- 
&a cute nihil folidi videri, fed hümo- 
rem tancum candidum , rigidum; & 
refulgérem ad lucem , nec quicquam 
aliud, id de cryftallino humore mihi 

 dixiffe videtur, qui tamen haud folus 

' apparebat, fed vitreus quoq: & albu- 

i gineus,unde nonparum hallucinatus 

| videri poteft Philofophus, uti etiam 
Albertus, qui eotemporenil duri, & 
gladuloliin iisreperiri exiftimar, cum 
cryftallinushumor folidus fit, ac quá 
maxime conípicuus. Eadez item die 
vidi omnia vifcera, nempe cor, jecur, 
pulmonem. Corautem,& jecureranc 
albicátis coloris: & cordis motusnon 
folum apparebat , antequam fetum 
aperirem,;íedjam fecto euam thorace 
moveri videbatur. Erat autem pullüs 
involutus quartz illi membranz plu- 
rimis venistefertz , ne in humore ia- 
ceret. Cerncebam etiam vafa umbi- 
licaliapropeanum ad umbilicum de- 
ferri ibique inferi, ut cibumper illum 
petatfeetus, Vidi denique,quod Ari- 
ftotelesnon advertit, in dorfo prope 
uropygium pénarum principia nigri- 
cantia menti humani cuti non abfimi- 
lia, cui pili abraft fint. Dze febfequenti 
hzc omnia erant manifeftiora, & in. 
fuperioris roftelli extremitate erat 
quid albidi: cartilagineum, & fubdu- 
riufculum , quod rurfus die decima. 
tertia magis crat confpicuum. — Frac 
autem rotundum milij grano haud 
abfimile. Sagaciffima rerum parens 

! naturaidibifabricaffe videtur,utim- 

| L pediat; 


42 


pediat,ne roftello fuo velvenulas,vel 
membr:anulas, velalias quafcunq; te- 
nerrimas particulas pertundat. Ajunt 
mulierculz , pullosiam natos cibum 
capere non poffe nif1 prius id aufera- 
tur. Decizmaquarta die pullus iam totus 
plumefcebat. Decimaquinta in digitis 
ungues albicátes apparebant. Die ve- 
ro decimafexta ovum aperire placuit in 
oppofita parte, ubi nativatunica, fed 
unica tantummodo apparebat, eaque 
alba, Alteram enim quam in altera 
parte femper videram , hic obfetvare 
minime dattim eft, Itaq; dubitabam 
an ea tantum pro albuminis tutela 
natafit, cum fcilicecovum non fit re- 
cens, vel ad pulli defenfionemin ovo 
incubato. Namindiesilla magis ma- 
gisq; decidere videtur, & foetum eis 
qui;qui fui gravitate deorfum decidit. 
Ariftoteles ctiam unicam tantum efle 
eiufmodi cunicam his verbis innuere 
videtur.Sunt,inquic,quandoq; locata 
ova hocordine, prima poftremaq; ad 
teftam ovi membrana pefita eft , non 
teftz ipfiusnativa, fed altera illifub. 
ie&ta: liquorinca candidus eft, quafi 
diceret, omnes partes in ovolocatzx 
funthocordine:nempe prima,poftre- 
maq; ad teftam ovi membrana pofita 
eft, Intelligicmmeojudicio per prima, 
&pofítremam membranam,eas mem- 
branasrecésinincubato ovo genitas, 
eas videlicet, quasaliquotiesappella- 
vi tertiam fecundinam, & quartam, 
quam involventem factum dixi. Nam 
cum dicit teftz nativam non efle, o- 
ftendit nec primam , nec fecundam 
efle,quz ab altera ovi parte reperitur. 
Videtur igitur excludere hanc nati- 
vamfive primam,;velfecundam,& in- 
telligere tertiam, quam fecundinam 
íxpevocavi. Cum veró dicit, fed al- 
tera illi fübiecta, intelligit eandem ; 
fecundinam nempe teftz fubiectam, 
quod vel ex hoc maxime liquet , quod 
cádidum in ea liquorem ineffe dicat. 
Isenim,utfupra oftendi,intertertiam 
& quartam continetur. Hinc mani- 
fefto errore Sueffanus convincitur, 
qui ex Ephefio per primam interpre- 
tatur eam,quz tefta adhzret, per po- 
ftremam vero, quz albumini. Quz 
omnia à nobis obíervata quotidie in 


HISTORIA N ATVRALIS 


fcquentibus diebus evidentiora , ut- 

potein perfectiffimo pulloapparebat. 

Die vero vizejrma pullus putamineá 
parente Gallina ablato hora vigefima. 
fecunda fua fponre exivit. Poft exclu- 
fionem reperiri ia putamine tunicas 
duasalbas nativas una cum duobus a- 
liisin incubatu genitis fecundina né: 
pe;&qua foetum ipfum involverat,in 
quaexcrementum adhuc inerat fub- 
albidum, Evidenter adhuc appatebát 
in pullo triailla vafe szbilicalia, due fci- 
licetarteria,8&z vena una,& orificium 
umbilici valde erat contractum. 7eza 
verojecori peralium rarum, qui rectà 
ad illud tendebat , inferi videbatur. 
Mirumautem erat; quod extraid ni- 
hilluteiappareret, cumtamenin ca« 
vitate abdominis, ubi inteftina funt, 
propeanum pullus perumbilicum to« 
tum fere id abforbuerat , fimul cum 
quinta tunica,que idinvolverat. Tan- 
taautem ibi lutei inerat copia, ut vix 
duplo plusfitin ovonondum incuba- 

to. Ariftoteles etiam fcripfit, decima 
abortu die, fi alvus abfcindatur , ali- 
quidadhucluteiineaconfpici, Sed 
confideratione inprimis dignum eft, 
quomodo ejufmodi membrana,quam 
una cum vitello à pullo abfurni dixi- 

mus poft eiiciatur. Videtur autem 
dicendum , quod per eandem viam, 
umbilicum videlicet,regredi debeat, 
vel peranü, quodpotiuscredo. Tuni- 
cc huic duo vafaimplantátur,quorum 
unum arteriam effe, & à corde profi- 
cifci, pulfus indicat: alterum vena eft, 
deferturq;adinteftina,lutei videlicet 
vehiculum:Hepar eratcoloris admo- 
dum lutei, forte quod ex luteo per ve- 
nas attra&to nutriatur. Hacezus AlÍ- 
drovandus. Auxit naturz dotesinge- 
nium. Foeminas habebis filunà plenà 
nata, eádé fuppofueris. Eo colore na- 
fÍcentur, quo tincta ova fuerint, pul- 
cherrimi excludentur, ficum Palum- 
bimare Gallina creverit; & ne de mó- 
ftrofislaboremus, à Johanne Baptifta 
Portaabíq;caufa provifum eft.Solent 
in partu numerofo quód conceptus 

cohzreantícpe monftra naíci; nec vel 
geminas vel quadrupedes pullos,nul- 

lafe&tis membsanz vitellis,vidifle,ra- 

rum eft 


í 


ARTI- 


2 tU er LAU T 


Selopax fe Gullnago 
Schnepf. 


SNNN 
WS 


SN 


ufticula jh iata 


jui 
LANG 


uic" 
Mm 


SS ? ^| 
SS Á / iil V 
SSSSSSSSNE | m NI 


| 
' 
jit 


A 7/ 


7 


ZZ 
P 
I 


Gallina 


NS 


UR 
N NY Y 
AN 
NN 


^3 


"MATE 


1 
o 


D E ed 


ARTICUEUS il 
.  iDe Gallis Gallinaceis €9' Gal- 
dinis in fpecie s. 
PUNCTUM íÍ 
De Gallinis Patavinis, Pumi- 
ltone,€9 aliis quibusdam 
monfevofrr. 


Actenus de Gallis&z Gallinaceis; 
A. Ain fpecie occurrunt nobis Galli- 
na, Pumilio, Patavinz, Gallinz Tur- 
cicz,Perficx, Galli Scotici fylveftres, 
Paluftres , Galli & Gallinz Indice, 
Gvineenfes, Capi. Gallina P UL M I- 
LIO feu Nana, quam Aldrovandus 
deícribit,erat feré tora nigra. Majores 
alarum pennz in extremitatibus can- 
dicabant. Maculis in collo mediam 
lunam amulantibus ornabantur. 0- 
culos rracula fubluteícentis coloris 
rotundaambiebar. | Caputeratcirra- 
rum, Palex & crifta intenfius rube- 
bant.  Ungues irmpensé candica- 
bant; 

Ex PATAÀVINIS Gallina tota cx 
nigro virefcebar. Criflam gerebat exi- 
guá coloris vix rubri. Pellicula quam 
prope aurium foramina obtinent, al- 
bebat; Masquinq; duntáxat colori- 
bus ornabatur , nigro, albo, viridiru- 
beo & luteo. Corpore erat ater, ca- 
putcirrhatum, cirrhi radices erantal- 
bas, roftro & pedibusluteis. Vifa ali- 
quando Gallina tota candida, crifta- 
ta, vifa & aliainlapideam fübftantiam 
inter parietes cóvetía , caudiculis fuis 
absque pennis hi(tricis inftar horrida. 
Dantur & pedibuspennatis feu hirfu- 
tis quarum defcriptionem apud AI- 

Áldr.l.14: drovandum vide. Criftam Gallus ha- 
Ornit;c. 5. bebat duplicem non admodum ma- 
gnam; Vifi aliquando & mon(trofi. 
Tacebo gallinam quz tres pedes;ter- 
tium propéanum enafcentem habc- 
bat, pullum , qui totidem inftructus, 
tertium velut ex Uropygio enatum 
oftentabat. Nihil vel deeo dicam;cui 
pese podice natus , quin; digitis in- 
ftructus , vifebatur, vel cui fcu qua- 


OS dBUF S 
tuor,priores imperfe&ti& pallidi;pet- 
fc&i & lutei pofteriores, feu quinque 
erant; vel de copullo cui quatuor alz 
erant: nótantum contrariumalarum 
penna fitum fed & cervicisplumulas 
caputverfuscitriinftar ere&tas, Ta 
gliaferus Medicusobfervavit in quo- 
dam. Artquiinaula Hetrurix Ducís 
vifebaturGallus,babebat capüt& pa- 
leas cx plumismilitum, conos quibu$ 
galeas exornant zmulantibus duos iü 
fronte pennarum calamos velut duó 
cornua furrectos; totidem ab utraque 
roftti propé nares parte, qui in extre- 
mitate plumas tenuiffimas fetarüm 
inftar edebant, unumin cervice,quià 


Gs 


| principio feré ejufmodi fetis ornaba- 


tur.Pennz veluri Íquammas toto cot- 


| pore zmulabantur. Propé Uropy- 


gium qua cauda exit tuberculum ro- 
tundum & fubalbidü vifebatur, Cau- 
da carnofa, pilisnuda;in extremitate 
fioccum album habens propendebart: 
Tibix velutocreisinduebancur., 


PUNCTUM IL 
De Gallinis Tarcicis , Perficis, 
Gallo $cotzco Sylveftvi ee" 
Pallufribur. 
"- URCICUS Gallus ; quem Al. 


drovandus defcribit corpore erat 
candicante. Alis & alvo nigris. Cauda. 
parcim viridi partim nigra. Tibiis & 
pedibus fubcaruleis. Toto Corpore; 
inodó argéteismodó aureislineis va- 
riegato, Gallinatota eratalba,macu: 
lis ubiq;nigris confpería,pedib.fubce: 
ruleis.Vita & alia cum pedib.caruleis 
exalbo& nigro maculata;Poft carneá 
criftam, aliam ex pennisalbis Alaudaé 
inftar habebat, ut in icone exprefz 
fum eft. 


PERSICUS criftà veluti caudam 
obtinebat, pedes cinereos, ipfe totus 
niger erar. Gallinz to. coloris fer: 
ruginei vifuntur: 

Gallus $COTICF $ lylveftris Phafia: 
"o carné ac magnitudine eft. fimili-- 
mus; fed nigrà plumá; rubentibus ad- 
modum palbebris. Mas collo, pecto- Boeth, i 
re, alis , coxisque punctis rubicundis 4er. 

; REA afp er $cottà; 


de  HIpTOWRA 


afperfus eft; foeminam leucophzam, 
maculzx nigrz variano. fupercilia & 
barbulz inutroq; (exu maculis nigtis 
afperguntur. Similis eft huicille quem 
'Turnerus Morhená vocat. Mas enim 
totus íplendefcentis cft nigredinis , 
eam caüdzx partem, quz podicem te- 
git,quzq; albaeftfiexceperis. Caput 
tuber fed corneus cirrhus tegit, & c.r- 
ca genas duo veluti lobi rubri & car- 
nei, Fomniina tota maculis diftindta 
eft, & à Perdicenifi major effet; & ruf- 
fa,magis gré dignofcitur. Deguntin 
defertis, & erica confitislocis. Gra- 
nis, & fummis erucz germinibus, ve- 
Ícuntuir. 


Gallo PALFSTRI corpus eftfübruf- 
fum autfufflavum, undis nigricanti- 
bus undiq; diftinguitur. An idem fit 
cum illo qui frumento abftinet, & e- 
nafcentibus minutisque Cytifi folijs 
vefícitur , ut Doethius prodidit, du- 
bito. 


PVNCTVM IIl. 
De Gallinacets €98. Gall- 
nu Idi, 
GA INDICVM duplicem no: 
bis Aldrovandus exhibet. Primus 


eft auritus, tridactylos , nulli volucrü 
eneri pulchritudirie infetior. Roffruz 


illiinfuperiore parte aduncüum,totuni- 


rubrum. Capu£,pecfus,& venterinteget 
colore rofeo diluto, qui in pedore 
maculis fub rofeis dilutiorib. exiguis, 
in ventre longé majoribus, quasalba 
linea tranfcurrit,infigniuntur, Crzf/zs 
habebat duas, carncam unam, qux 


NATVR ALIS 


obtinentibus. Dece//o fuperiori & V- 
ropygio pennz czrulez albis calamis 
ornat dependent, Ajreruz fimpli- 
citer Indicum idem nominat. Coloris 
totocorporeerataterrimi. Ro//ro fu- 
periore adunco, utroque caput verfus 
luteo,cztetaatro, Vbi foramina na- 
riumalijs,ibi rotüdum quid & luteum 
cerafi magnitudine confpiciebatur, 
Criftz loco cirros gerebat. Cauda & 
calcatibuscarebat, Tibiz pedesque 
tabellis albicantibus' przditi erant. 
Gallinas IN.DICAS,tresidem exhibet. 
Primam colore corporis fufo. Capite 
cirrhato,roftro in medio tuberofo;al- 
bicante;nigris maculisinfignito. Co- 
xis exferrugineo lutefcentibus. Cau- 
danulla.Vropygio;fimizinftar,nudo. 
cZlteram corpore à roftro ad caude 
extremitatem exiguo, ad cxruleum 
vergente; roftrorecurvo & rubicüdo, 
Caudalonga,;utin Pica extenfa, can- 
dida; & lincisnigris confperfa; queq; 
iti fronte tuberculum magnum, figurá 
ficus , colotis feré cxrulei gerebat. 
Tertiam colore fufco, in collo & alis 
| ad cinereum vergente , roftro rubi- 
cundo, fed non adunco, tuberculum 
fimile in fronte gerentem. Nawzidica 
dicebatur. 


PUNCTUM IV. 
De Galliis G'vineis, 


| Gallinas fuperant, iisdemque quoad 
| mores & vocemferé fimilesíunt. Pe- 
culiare ipfis acervum quendam pilo- 


propéroftrum eft, inter quam & ro- | rum fupra caput obtinere, fed qui in 
ftrum fuperius,maculaoblonga czru- ! anteriori parte refle&untur, à prima 
lea eft: alteram pennis luteis propé ; vertebraautoffe colli procedédo per 
primam criftam parvis, mox majorib, ' pofleriorem capitis partem. Gallum 


quz furfum primó afícendunt,mox de- 
fcenduntdeorfüum,conftantem. Ocu£ 
eundem feré qui in homine eft prz fe 
ferebant fitum, oblongum fcilicet; in 
cujus medio illipofiti. | 4sreshabe- 


Mauritanum ita Gefínerus ex Cajo 
defcripfir, Pulcherrima inquit avis 
eft, magnitudine corporis figur3 , ro- 
ftro & pede Phafiano fimilis, vertice 
corneo in apicem corneum à pofte- 


bat erectasafininis non abíimiles. A4/z4 | rioti parte przcipitem,in anteriorile- 
admodum diverfi coloris. CasZaz; du- ! niteracclivem elevato;armatus. Eum 
plicem.Priorem exiguam;quing;pen- | natura videtur inferiori capitis parti 
nis ruberrimis conftantem. Aliam no- | cribus veluti laciniis fe promitcenti- 
vem longiffimis , divertfum colorem | bus committere atque deligare: igter 

ocu- 


o 


( prine Gvinez à regione ita. di- pelloniws I. 
&z, Perdices Terre novz quoq; 5. de Avib. 
dicuntur. Corpulentia vix noftrates ^9 


N 


Bea ine 


qTBve'uJu"gd vs. 


oculum& aurem utrinqueuna omni- 
bus ejusdem cum vertice coloris: ita 
ut infideat capiti co modo quo Du- 
calispileus Duci Veneto, fiquod jam 
adverfum eftaverfum fieret. Rugofus 
iseftinferiusper circuitum; quà feat- 
tollitin directum in fummo collo ad 
occipitium, nafcuntur eredi quidam 
atque nigri piliin contrarium verfi. 
Oculi toti nigri; zqué & inotbem pal- 
pebre &cilia. Simaculam in fammá 
&pottetiori parte füpercilij utriufque 
demas. Imum caps pet longitudinem 
utrinque caro quzdam callofa colore 
fanguineo occupat,que ne propendét 


$j 
faciant; in aliis ut ovalem figuram re- 
przfentent,&c. 7oxillis divifus fibi- 
lus non fonotior, nec voce Coturnicis 
majot. fimilem Galliniscommunibus 
Íctibit Bellonius, Faecundz funt, & 
in nutriendis pullis fedulz. 


ARTICULUS 1II. 
;De Capo. 
(Cv tot funt genera quot Gal. 
lorum, & fola caftratione ab his 
differunt. Capitistamenjuba major 
eftquàm Gallis;caudz penna longio- 
resfunc, & calcatiaiü majorem mol- 


veluti palea, ut replicaretur, natura lem exctefcunt, ox etiam magis de- 


voluit, & averío d3ctu in duos procet- 
fusacutosaá capite liberosfiniret. Ex 
hac carne attollüt fe utrinq;caruncu- 
lz, quib, nares in ambitu veftiuntur, 
& caputinantcriori parte à cetero ro- 
ftro pallido feparatur. Harumadro- 
ftrum margincs inferiores; replicátur 
leviterfubvtraq; nare. Quodinter 
verticem & carnem eft à dextra & fi- 
niftra parte, fquammosi duplici inci- 
fura notatz: in pofteriori nulla fed !z- 
ves, & veluti punctis quibusdam fui 
coloris refperfc. Colorilliin faucibus 
exquifité eft purpureus:in cetero cor- 
pore perfumma contuenti,qualis có- 
furgit, fi album & nigrum pollinem, 
utcunq; tenuiter tritum, colori fufco 
rarius afpergas,nec tamen cómifcens, 
Talicolori macula ovales aut rotun- 


dz per totum corpus ineffe vifuntur, | 


per fumma majores per ima minores 
compreheníz intervallislincarum,ut 
apparet in plumarum compofitione 
naturali, qua fe mutuointerfecatob- 
liquo hincinde du&u per fumma tan- 
tumcorporis, nonitem perima. Id 
non ex toto corpore folum deprehe- 
des, fed ex fingulisavulfis pennis. Su- 
periores enim obliquis lineis fe inter- 
fecantibus, auti mavis,orbiculisqui- 
busdam ex albo & nigro;ut dixi polli- 
ne confedtis, & per extremitatem có- 
jun&is; ut infavisaut retibus, macu- 
lasovalesautrotundas, in fpaciis fu- 
Íícis comprehendunt, inferiores non 
item. Vtrzq;tamen fimili lege pofitz 
funt, Nam in alijs plumis ordine ita 


mifla & ratica. Scaligerunuim infigni 
magnituditie, perpecuum convivam 
habuit, qui cumater fuiflet cotus, an- 
no quarto evafit candidus,quanquam 
erant alij quibus nulla pluma nigra 
fuerat. Duobusolim ecaffrabaztur mo- 
dis, lumbis nempe aduftis candente 
ferro , aut cálcátibusad infima crura 
usque. Hodie vulnere canto quan- 
tum digito fuperius lumbos fubfepto, 
ubi teftesadhztentimmitcendo fuffi- 
cit; inflicto;tefticuli per pofteriora c- 
velluntnr: Moti interdum contingit, 
fi erratum fueric: & Gallum à caftra- 
tioheitaintumuifTe Aldrovandusob- 
fervavit,ut pellis digitis pulfata, tym- 
pani belliciinftar fonum ederet. Bre. 
vi quidam pizeuefcereícribunt, fi cere- 
vitiam aquz loco appofueris. 

Vfas iz. cibo multus eft. Optimum 
enim funt nutrimentum & perfectum 
genetantíanguinem, ut omniü avium 
laudesquátumad obfonia pertinent, 
una caro Gallinaccea, cujus patina fto- 
machum juvat, pecus lenit , vocem 
fonoram facit, corpus obefat, Platina 
comprchendat. Maximé circa fex,fe- 
ptem, vel octo menfium ztatem pro- 
bantur. In Mediciza jus caponum ad 
virium reftaurationem commenda- 
tur. Quidam offa crurum medica- 
mentis ad alba mulierum menftrua , 
immifcent. Alij Fiftulzindolenti pel- 
liculam ventriculi interiorem, iníole 
torrefactam,& in pulverem redactam 
infpergunt. Grzciafleruno faba fc- 
mina caporum fanguine macerata, ab 


jun&a funt, utferé criangulos acutos | adverfantibus herbis immunia forc; 


L ; & 1i 


Arift. H. A. 
l.9.c.50. 
Varro de 
R.RA. 1.6.2 
Phn.H. N. 
LI,6.21, 
Columella, 
R.R/I 8, 
€ap.2. 


Ffas. 


$ó 


& fi pridie quàm ferunturaquz fim- 
pliciinfufa fuerint, citius naícituras ; 
fin nitrata difficilimam coc&tionem 
non habituras. 


CAPUT III, 
De Avibus , qua (e paloerant 
fimul €9 lavant. 
AR TTLTCYVILYVSL 
De Columbis. 


aVarrol.s, Ves, quas Latini Columbas; feu 
derevuft. quod in culminibus villarum de- 
gere foleant ; feu quod bibentes ro- 
fttum aqua diutius immergant , ut 
Hermolao videtur. («e^vugs» Vrinare 
eft ) feuquód lumbos frequenter co- 
lant, ut Alberto M.placec dicüt, Gte- 
cis zegiségaj, & episcgor, ré] aliquando 
aprosvec 7reNioec , & tvermi apud. Home- 
rum, Hefychium, Phavorinum & a- 
lios dicuntur. Defcriptionem non eft, 
quodapponamus. Proprium omnib, 
utraq; connivere palpebrá. Ariftote- 
kLs.de les & pedibus & unguibus cucullum 
partib.A-. reprzfentate dixit. Imzerzasfifpectes 
nim.c13. partes 1 Ingluviem parvam & feré ro- 
l4riff-H. tundam ultra ventriculum , id cítge- 
4.L3.4lt. vinos (inushabét; unum in quo mer- 
guntut recentia, ut guttur: alterum , 
in quem ex eo dimittunt coricoctione 


mArjf.l. maturata. — Fentriculus ipfis 4 fet- 

3depar- venticr.  Lieg tam cxiguus , ut vi- 

"hc7. .— (um fugiat. Defelle inter eruditos non 
conftat, Suntquihabere negant, 2 

n deatra Nos: 17. Ne — 

lile, Galeno ridiculi , funt qui afürmant, 
íeuin Vropygio vcl dorío, quod veri- 
fimilenon e(t:feu non eoloco,quo cg 
tera animantia , fed & inter cas alijs 
ventri aliisinteftino jungitur. Cyfti 
carere dum affirmatGalenus, nedeci- 
piatur metuo, 

Locus. Quantum ad Locum,ubiq; fere con- 
fpiciuntur. Ingensolim earumin Af- 

oEufb. [yriacirca Afcalonem quia facrz, o & 


prep En lese edivetitz'; in p Cypro, Papho, 
ang-l. 8. Cythera, Sicilia, Cnido; quia Veneri 


LM dicatz,copia. Tanta apudPoconas & 
M Illyrios, ut incolas militari contra eas 


q incornu otáine exire, Textor 4 nefcio cujus 
epis. — fide,prodiderit. Nildeportu, & na- 
rPoljbifI. vali, T hisbxorü,Infula Columbaria z 
£.9* 


Á— M— MÀ —— 


HISTORIA XC ATVR ALIS 


Solini, quz in Tyrrheno raari fita eft; 
Lucaiisinfulis,in quib.columbis quà- 
doque onerantut naves, regno Pegu, 
FeíTa,& aliis dicam. Amant vere pro- 
pterinnatum pavorem etüidentialo- 
ca: naturaliter tamen fpécus & late- 
brasquzruntquz de zidslatiozein at- 
boribus s dicuntur, Paluimbis potius s perat. f 
competunt. Sexuz difficulter, nifi in- 1.042.2 
teriora fcrutentur, difcernas, Vox ta- 
men exigua femellaim,gravior marem 
prodit. 

Coituri mutuo fe exofcülantur, & Gezera-. 
fenior quidem primum congréf(furn £ie. 
ab ofculo exorditur, fequeiitem fine 
ofculo celebrat, z atjunior quoties li- t Arif. Hi 
betcoirc, ofculatur, obíervatum ta- AJ.c.2. 
men (ine ofculo marem 4 admitti, fiu Aldrov. 
faemellz ercptus poft triduum eidem Ozithsl. 
reftituatur. Si maresdefunt, rüuncin ^1 
mutuos amplexus foemine,ita fingulis 
diebus ad octiduum & ultrahypene- 
mium ponitur, Ova; quinto à coitü 
die perficitur: pet oblivioné factam, 
quod T Pliniusintra decem mature- f p/iy.H. 
[cere fcripfit, & foemina (p? ipsá quà N.L10.c. 
pepetit, poftridie x aliquando; ma. x 4t^hé.lg. 
rem repctit, utforté ad partum aíre- 
riusovialacrioraccedar. Vexata,vel 
fponté pauló morofror, ovum pet tri- 
ftitiam recinet.Binaferé z ponuntur, zP/iz.l.16. 
ita natura moderante, utaliis crebrior €.52- H« N. 
fitfcetus;aliis numerofior. Sed & quia 
volaces, 4 confumitur volatu mace- a 4rifl. de 
ria, & in alaspennasqueabir. Ex prio- 47m. Ge- 
ri marem,faminam ex pofteriore edi "743. 
veteribus b creditum, vi(z tamen bi- b 4r/ff. 6. 
nasfoeeminasaliquando, binosaliquá. He 
do maresuno exclufiffe pattu. Bené EHDoH nn 


iis j T * [10.6.48. 
autem Pliniuscrebriorem iisdem fae- jede 
tum innuit, & falsó 2j appellavit var.Hiflor. 


Varinus. Singulis namque fcu 6 tri- c 1. 
cenis, feu quadragenis 7 diebuscon.c zriff. H. 
cipiunt, pariunt, incubant, & pullos 4.76. 4- 
enutriunt. 
fecunditas, filocum e apricum; un- 
de 4Egyptix f duodecies pariunt; & cinia 
cibum, quem facile acquifitum exi- (i 
mio corporis & ventriculi calore nul- £pjis /.1o, 
lo negotio conficiunt; (hzc faecundi- c5. 


dererufi: 


€.7. 


tatis caufa Ariftoteli)habueriat,fi ho- g Varro. L.— 


rumaliquid decft;à bruma g ad xqui- 3. dere ru- 
no&ium hybernurm otiantur.Sic duo- JP ^67: 


-u D ; .. hPhmLio 
decim ex eis imo tredecim 7 pod H.N, C, 58. 


Continuatur toto anno dro ^3 


L 
L5 


p p 


tuordecim; haberi poffunt paria. /E- 
ftate enim binis incerdum menfibus 
terna cdunrfzpé inter pullos ova in- 
veniuntur;& alij provolant;alij crüm- 
iVarrol.s. punt,hi rurfus fimul 7 ac creverunt, & ' 
dererufl.. vobur habent, cum matribus pariunt, 


kn &quanquam £ Ariftoteles intraan- , 
L Pide L6. num eos coire,fcmeftresincipere V e- | 
x3 ncremagnofcere fcribar: Plinio tam , 


* quinquemeftresfaetificare fcribenti, 

Albertus & experientia fübfcribunt. 

Non eft ergó mirum quod M. Varro- 

nistemporibus, quinq; millia colum- 

bàrum quandoqucinuno perifterop- 

trophio colebantur , cum vel decem 

paria paucisannis in talem numerum 

excrefcere queant. Izcubatto maris & 

1 4t52. L9. fceminz / perficitur opera, hecnoctu, 

6.16. illeinterdiuincubat,detemporcinter 

fcriptores non conflat. Plinius, zftate 

o&avo decimo die excludere putat, 

m P/t,H. z; vicefimoaliàs, Apud » Ariftote- 

N.1. ]em, quodovum prius editum fucrit, 

€58- — intravicefimum diem & abfolviturj& 

' excuriturà pullo. Pertundunt ovum 

| pridie quam excludatur pullus, A]- 

berto denique completur feptem in 

utero diebus, foveturper quatuordc- 

cim, poftca fiffoovo, pullusexit. Ex- 

o 4.e Ge- perientia ab Ariftotele militat, qui e 

ntrib.c.6. eria ccecos &c imperfe&os, quod, quia 

pauciparz funt,copiam alimenticum 

1 prole parere foleant » pari affirmat. 

p Oppian, Poflunt ab ortu p verficolores habe- 
Lr.deye-. fi; (i mifcentibus jam ofcula maritis, 


E LECTEUR I T e en 


7. Stragula flammealis oculis rubrosque 
Lapetes 
Et veftes offro perfufas objicit au- 
ceps. 
Aetas. Vitam columbarum octonis annis 


. qPlin.H. Plinius 4 definivit; quos etiam alle- 

NLi0. (tricibus,excoecatisAriftoteles r £ri- 
7 Arif. H. bui, Albertus domcfticis vigintian- 
i TANE nos adícribit. Athenzus $ adtriginta 
9.Dipnof. producit,fuit, quz viginti duosannos 
| vixit, & femper,excepto ultimo genc- 
ravit, - 


Fox. Vocem pet yyyiatv, yy yat meom 
& wilí(er quodLatini semere,murmu. 
rare , & meditari dicunt, expreflere 
Grzci. 

Volatus. — Valatum quod attinet, nulla dome- 


fticarum neque longius domo, neque 
diutius abvolant , fed & alte per acra 


J WAB SS á7 


volitaffe , in Paphlagonia Bellonius 2 
obfervavio ut confpe&tum effugeret, 
fcu ijs cum aére tanta intercedit fa- 
miliaritas, ut fecurius in eodem de- 
gant:feualia caufa. Celeritatem mul- 
ti ceftantur z authores, hujus opera u rirgil. t, 
unocodemque T dievi&toria Tauro- g.4eneid. 
fthenisex Olympia ZEginum parenti t len. 
ipfiusnunciata eft. Sucta inte&ta fi- variar... 9, 
des, ut Hircius & Drutus in x Muti- x Pim.L.1o 
nenfi obfidione, Leydenfesin fua;R o- 637- 
mani in Circum vel Theatrum eun- 

tes, quz vellent domum nunciaturi ; 

* /Egyptij, Cy; rij, & Cretenfesnau- * nellon, I, 
tzadterram appropinquantes; Bene- 6. 4e Avib, 
fes T Cattiz urbisincolz eisufi tan- ^? — 
quam tabellionibus fuerint; effecit. T Boter. in 
Fruftra vallum& vigil obfidio per cce- BUADIpnt 
lumeuntenuncio. Dauplicatur cele- 

ritas, dum fca rapacibusinfectari fen. 

tiunt. Sed& ftrepitum in volatu y y virg. 4e- 
quandoq; edunt, qui oftentatione; ut zeid L5. 
vin&z przbentur Accipitri implica- 

tis ftrepitu pennis, z quinonnifiipfis z Plz.H. 
alarum numeris eliditur. Speculatus N.L10, 
occultus frondelatro, & gaudentem 636 

in ipfa gloria rapit. 

Ad Ingenium & Mores Columbarum Ingenii, 
pertinet, quod cum bibunt, collum 2,4 ^5ey, 
nonrefupinant, fed quia breve & am- Dipnof.l.9. 
plum, multarumque aquarum capax Plin. H. N. 
habent, large jumentorum more bi- /. 10.c.34. 
bunt,quod Arif. H. 4, 

-—— ulimolliafrangunt HOLT 
NuLila, jam longum. celog, domog, 
gregata, 
58i fuuxit pennas , diverfos, bofbita 
eracín 
Venit avi, cuncta primum miran- 
tur e borrent, 
Mox propiusa, volant y ocium jamá, 
ia aere tpfo 
Paulatimfecere feum , ploufuque fe- 
cundo 
Circugseunt hilares , et adalta cubi- 
lia ducuat, 
quod corpus primó hume&ant, dein 
pulvere £ fete confpergunt, ficà pu- b Arif. t. 
licib.& omniforde mundantur, quód 4^ ».4.49 
mané faeminas vagantesin nidum có- 
pellunt,& incubare cogunt. Sxpé ex 
nac caufa cafligatio pigrius intrante 
foemina ad pullos, c quod conjugii c Pli. H. 
fidem non violant , communemquc N. ^ to. 
[ers Cod: 


t [.€. de A- 
Vib.c.23. 


$8 HISTORIA 


fervaht domum. Nifi coclebs aut vi- 
dua nidum non reliquit, & imperiofos 
mares fübinde etiam iniquos ferunt: 
quippe fufpicio eft adulterij quamvis 
naturanonfit. Tuncplenum querela 
guttur, fzviq;roftri cibus, moxin Ía- 
tisfactione exofculatio, & circa vene- 
ris preces pedum orbibus adulatio. 
Appetunt tamen maribus defundtis, 
cujufcunq; coloris, non nigrz tárum, 
aA quod proditum quibufdam,novas nu- 
Ormitbel, Pas» & fi 4 domini juffu conjugia 
ligei, Permutent, i icilic 
tz, pricribus fpretis, noviffimis adhz- 
reícunt , quin & nonnullas ex marita- 
tis cum alijs coire Ariftoteles dixit: & 
ut nigrà apud ZEgyptios mulier per- 
petuo vidua, quód pulla femper incc- 
deret fignificabatur: fic iagrati apud 
eosdem columba, quód mafculus va- 
lidior factus,patrem roftro inceffit; & 
amatreabigereconatur. Hucetiam 
pertinet, quod e mas adultos pullos, 
cum ex nido tempus prodeunti eft , 
fubigit,quod eis pavore perculfis(funt 
f Ezechiel. autem f timidillimz ) med: natium 
Er partes z tremunt, quód, dum etiam 
£ Itt. fib menfis cum Galliis converfan- 
Chilia. 12. à j 
tur, hominum confuctudine fe dele- 
43 &ari oftendunt,quod deniq; Aquilam 
fublimipetam abhumipeta difccrnere 
idlian.H. norunt, & fi hicinvadit, in fublime 7 
A..3.€.45- feruntur, f1ille, deorfum verfusruunt. 
Arift. H. 4. Nec tacendum, recens natis pullis vel 
L9036. k terram falfuginofam, quam in locis 
Ma lotio confpergi fuetis quirunt; vel fa- 
lia. n.4. lisipfius / grana , feu ut livorem abi- 
Lic4y. ganb nc fa(cinantium noceancim- 
1 Gomefius precationes; feu, utad recipiendos ci- 
L1de Sale. bos przparentur; feu, quod verifimil- 
m Atben- ]imum, ut cistam fcecunditaté quam 
Dipnof. -9 cibi appetentiam ingerant; infy uere, 
corporis mundiciciimpenftus ftuden- 
tes, nidosa fimorepurgarc. z Helxi- 
ne, herb ad evacuationem uti, lauri- 
nosramulos tenues primum proamu- 
leto colligere , deinde ad pullorum 
cuítodiam nidis imponere. Colores 
fuos varietatemque difpofitam nofle, 
Memorii, ideo temporis, quando fce- 
minz in cucubitu fuccedendum eft, 
nunquam mas oblivifcitur, T pollere, 


e Arifl. H. 
A.l.9.6.7- 


n ZEelian. 
H.A..3. 


F.35. 


T Rbodig. 


1.20. 6.10. Ita denique cicurari, ut & literas fe- 


rant, & cibum exauribus, quib. prz- 


- 


priftino domicilio reddi- | 


ACLATVR ALIS 


ftigiisnebulo illeSaracenusMuhame- 
des ufus eft,capiant. | 

De Puguafatis eft dixiffe,in nidorum Pugna. 
vicinia marés pro uxoribus has proil- 
lis pugnare. Antequam coivetint; | 
mares adhuc coelibes , fuas alijs fub- 
trahere conantur. Vidit& Avicenna 
duas pro fcemina pügnantes; hzc vi- 
&ori adhafit; quem, pugná tepetiti; 
deferuit victum. | 

c micitiaeisintercedit cum homi- ApricitíA 

ne. Alliciunturin columbaria & ma- al 
nent,fi velhumano fanguine cum pifis 
intcgrisin vafe figulino circumac&to P p Geferut 
illinantur, & pifa deglutiant; velcra- ;, (jjij;s, 
nium hominisfenisin iis 4 fufpenda- q Albertus 
| tur;vellorum quo homo r ftrangula- de Avi? 
| tus eft; deponatur; vellac mulieris pu- r Palladius 
ellam à bimatu la&antis, occultetur.^3:644- 
Cumcapite capra , quod excruciatü, 
cum multo fale, & cumino Romano 
coctum, acibidem depofitum, eos rc- 
tinet. Cum Tinnunculo & vefperti- 
lionibus ut fuis locis expofitum eft, 
deniq; cum vite agrefti, perifterione, 
faliva, carlina, femine viticis, & aliis. 
Dctinentur vel peregrinasadducunt, 
fi aliquid horum vel in columbario 
fparferis,velfufpenderisin nido, 

Inimicitias autem exetcent , cum /zizzi- 
circo, ad cujusvocem perhorrefcunt, czria. 
quod vociferansinvadat; ; Milvo, zsHent.LE- 
Aquilis,marinis inprimis;Bubone,qui pod. 16. 
ova exforber. Noctua,corvinogene- t 4cli2»-- 
re,vulpibus, catis, Muftellis, z hielie jm 
boro albo , & dentibus humanis xe 

SNO one s à ? " u Serapio. 
quibus virus quoddam ineft , quod & 


: l.4.de Me- 
fcetus implumes necat , taceo de a- zbodo c.114. 
liis. : 


x] Pin. H. 
Affectusipforum fant, Pulices & pe- N.L11637 
diculi, quibusnifi mundentur, maci- Morbi. 
lentz evadunt; varioli circa oculos, "Yereient: 
quimenfe Augufto inprimis infeftan Ken 
& vitiligo ac lepra ob quam à Perfis » r 
pulfas apud Herodotum z legimus. '' 
De fu columbarum in Medicina mul- p(s,, 
ta proditafunt. Ventriculo quia funt a ze yarie- 
ferventiorc ; lapillos comefos confi- rateRer. 
ciunt, Margaritas eis exhibita poliri 
4 Cardanus prodidit. Peftiferis haád 
corripi morbis,quicarne atfidué já ci- 
bo ufi fuere, ex Acgyptiorum aCcepi- 
musarcanis. Odor etiam fylveftrium 
in aérem refolutus,ab Epilepfia & Pa- 
j raly- 


E 


| 
| 


UI 


COM dica roftro. 


ZI 


o NM 


qu 


Nw VA 
LLENO 
ow! nay 
w 


^N 
Vw 
hl M 


Z2) 
P 


, ralyfi, fi Villancvano & Abenzoari 
í credimus, praíervat. Cerebella cce- 
citatem inducendi proprietatem ha- 
bere;metuo ne falsó, dicuntur, medi. | 
camentis venerem promoventib. rC- 
bDuofo- Géprzfcribi, certüm, Sanguis? cruo- 
rides. rem membranis cerebri emanantem. | 
p Hem de cohibet, & oculis c fuffufis eximie | 
5unp. Me- Dies Xie: lr 
dic.r.3. prodeft. Luíciofis bené illinitur. In 
maículis efficaciori KHierocles eun- 
dem medicatnento ad ftranguriamE- 
quiadmifcer. Adeps ad dyfuriim có- 
mendatur. Pennz primum enatx & 
cum urtica uftz podagrà dolores le- 
niunt, ut Marcellus author eft. Ovis 
rc&é condylomafovetur; fed defide- 
rcante zgerinaqua debert,in qua ver- 
bena decoctacít. Fimustanti eft fer- 
voris, ut i;nemfxpé concipiat , & in 
d Galei.l. ca d. Myfiaquz eft Afix pars, domus 
9. deTe- hacratione conflagrarit.. Cum hor- 
P"U€6. — . deaccafarina vel aceto mixtus, ftru- 
mas difcutit;arefactus, & cum naftur- 
tijfcmine tritus, inveteratos coxen- 


dicis cervicis, & lumborum dolores 
extirpat, ut fcriptum Feraelius reli- 


e Gefnerus quit. Prodeft e calculofis,fi velina- 
de Colitfi- ceto maceretur , illud propinctur co- 
bis, latum; vel in codem feptem diebus 
infufüs, &z aqua tofacex inftar deftil- 
latus exhibeatur. Excuticfoecü,fi cum 
Caftoreo,opoponace,myrrha, vcl fel- 
le vaccinofuffitus excipiatur. Empla- 
ftrum cutn aceto forti, recte fuper ani 
ficus pofueris. Imbecilliustatmoen do- 
mefticarum ftercus , validius earum 
üzinmontibusvagantur, Dercli- 
quis confule Aldrovandum. 
Laudatus c? iz cibis Columbarum n- 
4;. Comrinendantut in epatico mor. 
p Libro de bo ab p Hippocrate ; in virum, poft 
interin.4f- diuturnum. morbum iabecillitate à 
f ^mBhafeig Peguaniita iis delectantur, 
üutadvenis,interdum vendere nolint. 
; Sylveftres, quas elixabis, domcfticis, 
quz afIz, magis valent. Pulli propter 
molliorem fuccum veteribus verna- 
lesacftivis&cautumnalibus(vefcuntur 
tamen & hz melioribus granis) prc- 
feruntur. Et videbis ex ijs, apud fcri- 
| ptores Meffos , Cruftas, Miranfe Ca- 
; q dene Ru- talonicum ludcbat, quod & R ui dici- 
Jed. tur,&aliecibariigenera.  Pullos ta- 
» men caput & oculos lzdere, lepram 


"i 
H 
j 


D SDEEC ed e I Bos £g 


nimio ufu gignere,Siineon Sethi; Cy- 
nancheninducere Rhafis, meminere. 

Q uod veró 4 Varronis temporce,fin- 
gulorum pullotü paria ducentis num- 
mis,& fi eximia effent, fingulis millib. 
feftertiorum vendebantur , quód vr deneRi: 
Columellz diebus funt inventi, qui fic. 
quaternis millibus nummüm binapa- 

ria metcabantur: quod deniq; s Pli- sPfin.H.N; 
nius L, Axium Equitem Romanum 10.637. 
ante bellum civile Pompejanum de- 
narij5 quadringentis fingula paria vé- 

ditafle fcribit, luxuriz potius & delis 

cijs quam ufui adícribendum cft. 


ANR'TPICUEFUS IL 
De Columbis Domefhicis. 


(uera columbarum tria Varro £ Gegeys. 
pofuit. nz agrefte, fcu faxati- b [. a. deré 
le,quod in turribus & culminibus vil- raff.c.. 
Iz habetur,quod falsóPerottus xe4a- 
2a elle credidit, quidam malé cumil- 
lo faxatili , quod in agro Bononienfi 
capitur , prorfus ferum , faxatilibus 
Varronis majus, coloris lividi , roftro 
rübicundo;conferunt, quodq; e Ga- K 1i. de 
leno veas & Qoexac, dicitur. Alterug clc- Coupfif. 
mentius, quod cibo domeftico con- fimpl. Mes 
centum,intralimina januz folet paíci dicament: 
Kacxís eun. Domefticum Galeno. 
Tertium ex his ftirpib. Mifcellum fru- 
Qus caufa.  Ariftoteli fex funt Ípe- 
cies,nempe, Ce/umba, Oenas, Gaz: vi- 
nago,P habs, Pbaffa, Pelegas, & Turtur. Al- 
drovando vero ex magnitudinisordi- 
ne; Phaf'a primum , Phabs fecundum; - 
Qezs tcrtium, Co/uba quartum, Livia 
(eu Pelbasfextum, Twrtur poftremum 
locum occupat. Palumbum Pyralli- 
dem, Columbam, & Turturem, nihil 
inter fe fimilitudinis habere falsó à 
Callimacho f di&um;in fequentibus 
exponetur, In Sylveftres & Domefti- 
cas commodilline diftipguuntur, Er 
Domeflticz quidem , fi Differentias 
attendas coloris ; magnitudinis par- 
tjum,& coitus,rationc variant. Fuére 
in infula Capitis viridis& Maderaíyl- 
veflres adco mires, ut domeflicarum 
moreíe capt manibuspaterentur. In 
Therapne maximas nafti ait Peroc- 
tus,Spoletiperexiguas. Tantum duo- 
M decim 


f lili 
varia, hift, 
6Ió. 


00 


HISTORIA XC ATURALIS 


decim paffuum millia efficiunt difcri- | ceo hicosozffrofzz, quarum una inGer- 


men. Habenturin Norvegia totzal- 
bae, quas & alibi vulgatiffimas confpi- 
cias. In g Grzciacoprimumtempo- 
re vifz funt , quo Períicus exercitus 
circa Athon montem interiit. [n-E- 
ryce [7 Sicilizingensnumerus unum 
rubrum tanquam Ducem fequitur, In 
Perfia 7 deniq; Columbi fi qui funt; 
obiongo&anterino illi tunt collo.Ge- 
nera tam indigenarum quam Exoti- 
carum plurimaapud nosfuünt, quz an 
vetcribuscognita fuerint, jure dubi- 
tari poteft, etiamfi Roinanos Colum- 
d P/ii.[.10 barum amore infaniifle 7 Plinius pro- 
H.N.c.17. diderit. Sunt Guzturofe vulgaribus do- 
mefticis duplo feré majores, pedibus 

hirfutis, qux inter volandum; & dum 
murmurant , fauces in ingentem tu- 

morem inducunt, Plinij Campanas 

dixeris. Aliz Cyprie, fcu ut Gefnerus 
nominat,Rufticz, Ànglice, Monachi. 

cz, fcu Ferrarienfis, ex quib. quzdam 
Cucullate, criftam gerunt, & pedes vel 
pennisornatos vel nudoshabetiqua- 

dam crifta carentes,roftro funtadmo- 
dumexiguo , & pedibusnudis. Alix 

Turcica & Perfica colore toto pullo feu 

betico, przteroculos, qui miniacei , 
pedesqui palliderubent, & roftrum, 

quod lutetcit. Àliz Izdice roftro Ana- 

. tis, nihil praeter pedes, & magnitudi- 

nem cim columbis commune geren- 

tes, quarum illa quam Aldrovandus 

Vienna acceperat , roftro albicabat, 

circa nares rubeícebat, poftrejxo fer- 
pentum inftar fubczruleis & nijris 
maculis, qux per totum fermé verti- 

cem producebàatur, varicgatum erat, 

Sub oculis macula longa alba totum 

caput tanquam torquis ambiebar. 
Aliz,quz, quodin honoremfoemel- 
lz,velfue velaliarum poftlonga mur- 

mura à terrafefe elevent,& ultra illas 
volaudo alas quatiant, Belgis Oversla- 

ers dicuntur. Alig Gyrarrices,que, dum 

1n orbem fupra feemellas maximé ob- 
volitant,tamn fortiteralas quatiunt,ut 
duorum afferum fimul colliforum fo. 

nitum füperent. Unde remiges ea. 

rum pennz femperferinz fra&z con- 
fpiciuntur, Aliz Ga/eazz , quarum ca- 
put;cauda;remiges,femper alius colo. 


g Athen. 
Dipnof. [. 
9.6.16, 


h A4elian.L 
4-de Ani- 
snal.c.2. 

1 Scalger. 
€X€C, 231. 


€.7. 


risfunt, quàm reliquum corpus. Ta. | cranturnonnulli, 


| magnitudineaugentur; hybernis me- 


mania propé pagum Rikenhoven ca- 
pta; prater quatuor pedes, duplicem 
| alvum habebacialtera duplici quoque 

alvo Bononiz nata cft;tertia bicorpor 

quodammodo erat, exuno nimirum 

corpore, alterum par pedum remit-- 
tens, cum tcliqui duo akteri corpori 

perfc&e ineffent, 


ARTICULUS IIl. 
DeColumbis Syloeffribus. 
PUNCTUM IL 
De Palumbis. 


S vetus columbz quz fint, pra- 

terito exAriftotelearticulo recen- 
fuimus. Primusexillis Pa/uzabus, qui 
vel Major, vcl Minor. Hic Phabe Phi- 
lofopho di&tus,áànemine hactenus de- 
Ícriptuseft. Anille fit,qui inMarchia 
Anconitana Palumbo vocatur,incer- 
tum. 

Maiorem Graci 92o5ov, Attici Q4dlav, Nomen. 
moderni Qxa; Niphus Torquatum, 
Servius, litum velTitium;fed per hos 
forté vultures intellexit Perfius ucAIL- 
drovandus opinatur; Villanovanus 
Cadonemvocant. AnGezeris diver- 
fitatem admittat,nondum liquet. Hi- 
pani 4 in quadam novi orbis infula a Martyr. 
grandiores noftris, Guftu & fapore, Dead.0- 
meliores Perdicibus quiaromaticum €4? l. 10. 
fpirabant, odorem, & quarum diffe- 

&a ingluvies floribus plena depre- 
henfa,invenere. 

Corporis crafüitie ad Gallinas prope- Defcri- 
modum accedun 6rmagnitudine haud prz, 

| multo minores. Color eft cinereus, 
caput cx rubro & cxruleo mixtum, ala 
in lateribus maculis albis infigniütur, 
torquis coloriseft à capitis, dorfique 
| colore diverfi. Ingluviem £ ventri- b 4rift. H 
culo przpofitam habent. Ideo bené 47; , jr, 
Plinius, Avesquadam finum unü ha- 
bent,quo merguntur recentia,ut gut- 
tur alterum , in quem ex co demit- 
tünt,coctione maturata,utPalumbes. 
| Teffes.cum V enerem exercenrt,infigni 


fibus , ne ullos quidem habere aibi- 


Locum 


gu 
Locus, Totum fi fpe&es, nullibi noti non 
funt. Apud Delphinates, & Vefates 
Áquitanos, magnus eorum provétus. 
Raró humi infidere vifg,arboribus vel 
dH.ALr. editioribuslocis delectantur; Z Ari- 
c. I. ftoteles dum campeíires vocat; per 
loca campefiria ; illa qux arboribus 
confita funt,intelligere videtur» Mi- 
ePlim.H. grateprodidic Plinius , e nec abnuit 
NNA.1:. experientia. Nechybernare quidem 
E apud nosfefe pati, falsó apud f. Ari- 
un 


-H.4. ftotelem dicitur. Nam fi tepidiora 
L5.2. — defuerint loca, in anguftis montium 
jugis fefe recondunt.  Ideó verno 
tempore deplumes confpiciuntur. 
Phattas femper confpici, quód apud 
Ariftotelemextat, erroreft, DeDPha- 
bis id intelligendum Athenzus in- 
nuit. 
Nutri- Cibus eisinprimis Fabx. Unde Fa- 
mentum. barianum apud Ferrarienfes nomen, 
Scalig. iu. in Gallia glandibus fxpius, cum ilicis 
Artfl.de A- cocciferg tum fuberis;ilicum viridiü, 
nimall. necnonfragorum repletum invétum 
L5.612. in Gallia ftomachum, Bellonius affic- 
mat.Hinc Glandiferarum appellatio. 
Álicivchementerfaginantur. 
Genera- Coeug: & foctificant g trimeflres, 
£io. unde tantaipfarum copia. In Venc- 
g Arif. H. remaccenfz,mutuó fefeanteinitium 
4.6.4. ]; exofculantur. Ante verisingrefIum, 
h Oppiz"- i- cenfo adhuc frigore nidificare, & 
de veuai. -ji CIV A, T M 
plumas fibi;ucpulli calidiusrecumbat 
: cvellere,ex infpedtionc;anauthorita- 
Mantua. te, A lciat. pdidit. Nidelocus atbores; 


L1. de C^ iunipeti inprimis, fi à Theoctito cre- 


| "LM dimus. Bis quotannis parere ex Plinio 
Hr £ habemus; femel ex / Ariftotcle. 


10,.58. lcrna plurimum pariant ss ova. Sed 
1 H.4.l. 6, quamvistotpeperint, nunquam plus 
6.45 duobus educunt, Tertium quod irri- 
m PJin.Lc. tam eft, Urinum vocatur. Palumbes 

incubat fcemina poft meridiana, in 

matutinum cztero màs. [Incubatus 
n ArifA H. ; citiusquam à columbis perficitur. 
44.6. c. 4- D'ecem & quatuor diebusuterum fe- 
o Arif L4, runt. Totidem iterum foetus, fed » 
deGenerat, coecus & imperfe&us involucris eva- 
67. dit, atq; perficitur. Pivere p palum- 
pPin10 besad XXX. annum,aliquosad XL. 
HN. 635: habemusauthorcs, unotantum incó- 

modo unguium eodem& argumento, 
q 4riff. n. fcne&z, quicitra perniciem recidun- 
A..9. c, 7, CE Marem prius mori 4 credunt,cum 


Dr 

in avib. ceterisfaeminz prius abeant. 

Salacitasforté in caufa. Nam& in páf-.— : 

íerum qui falacifmi genere idem 

contingit. 
Quantum ad Focez gemere Philo- 7ox. 

melaauthore, minurireSpartiano di- 

citur; Cantus omnibus fimilisinquit 

r Phnius, atq; idem trino conficitur rH, N Lxo 

vertinpreterquamin claufula gemitu. 6.35. 

Hyeme mntisverevocalibus, Audiüt 

tame,fiexafperrima hyeme placidum 

& ferenum ternpus fucceflerit,(i auri- 

to tefti Nipho credimus. Genere or- 

dinarié vere s incipiéte,& nifi cófecto 5. Plm.H: 

folftitio incipiunt. Sic hujus tempus N48». 

indubitatis notis fignavit natura. Ec nu 

vox rufticis przfentis veris fignum ha- 

betur, 

De corporis affetfibus nil occutrit, CMorbi. 
unguiumin fenectuteincrementum; 

dequo fupra, ti exceperis. 

Sed nec de /ngezio & Moribus mul- Ingenii: 

| tum, 7 Amilo corporali confortio fo: t ifidor ii 
litariz incedunt; nec carnalem ultra originib. 

| copulam requirunt. Adulterio corru- 

ptz 7 corruptoré, fiaflequi poflunt; y Porphyr. 

interimunt.  Ingenij funt fiaplicis, 7. e aiffi- 

ideó in corum nidis deponit ova cu- nentia, 
culus; & Plautushominemignavum, 

i Palumbemvo«catr. Vulnere denique 
accepto x origanumimponunt;& ads lian; 
fanitatemtedeunt,; H.A.L 5. 

. Invenere & in cibis & in Mediciza ^ AS 
V (um. Ia Carani nuptiis appofitas A- P fus. 

i thenzus; y in Nafidieni convivio fine yDipu.L4. 
clune ceu lautiores Horatius memi- 

| uit. Carnesin luxu menfium pituito- 
foHippocrates: z intympanite Tral- z 75,dr 
lianus;in Elephantiafi Aretzus;in co- morb, uus 
lio affe&uA étiusiin peftilentia Alexa. er. 
derBenedi&tus,in dyfenteria & colica 
Plinius przícripfere, M. Cato Cenfo- 
rinus zgrotisexhiberivoluit, Paulus 
tertium inter aves locum eidem afli- 
gnavit, Venerem propter giandium 
cíum extinguere, creditum quibus- 
dam. Oculiquia confoffi renafcütur, 
ad vulnera oculorum & cicatrices aaporta lt, 
commendantur. Jumentorum vermi- P/jtog. 

| natio finitur, P ter circumlato veren- &14«.— 

| dis Palumbo , palumbus emiflus mo. P Plinins 

| ritur,jumentumque liberatur confc- Un 
ftim. Sanguis vulnera purgat. Fi- 
mus urinam pfovocat, & calculo jn 


M p^ f. i b A 


"m Hl1STORIA NATVR ALIS 
faba fumptus refiftit. Lapilliin ven- [rescincreas, medias, partim cinereas, 
| 
| 


triculisinventi,contriti, potioni con- | partim ad extrema nigricantces, ulti- 
tra eosdem infperguntur. mas dorfum verfus fubruffas, Pedes 
rubros. 

Vefcitur glandibus & granis. Aidiff- 
cat in arborum cavis & templorum 
muris. Migrat;& in cibo,palumbo tà- 
rum tenerior,prafertur,In India;pro- 
dente Aeliano, virides pennas habet, 
Pfittaco fimillima: Cruribus & roftro 
Grzcam refert Perdicem. 


PUNCTUM II. 


De Oenade [em Vinagime , Al- 
chata feu. Filacotoa Ara- 
bum €$9 Columba 
Lrvia, 
PVNCTVM IIL 
DeTTurture » 


Eauas lzetziO' vi) non tam oov 

ivàv à fibris carnis,qua dura, & nifi 
tere? detraxeris efui inepta eft; quàm, 
vcl àcolore uvarum ni; rarum matu- 
raruin, quas emez» Grzcivocant velà 
vindemie tempore,quo& confpicitur 
& capitur;unde Lycophrorni ówéceemoc 
€xb, dicitur. Gazavinaginem, Jofe- 
phusScaliger Vinitorculum, alij vini- 
feram, JuliusScaliger Rupicolam,;vo. 
cavit, Major cít columba. Rof/rum 
habet. i Oenaseft quam Aldrovadus 
exhibet, cinnaberinum; longum; in 
extremo acutum. Capz£ totum ven- 
trem & alarum pennis cinerea. Re- 
miges notabilis magnitudinis & ni- 
gricantes, Cervicem, intercurrenti- 
bus plumis nigris viridem. — Caudaz 
verfus Vropygium cineream cxrero 
nigram, Pedes rubros. 


ALCHAT AE quam cum Filacoto- 
nacandem Aldrovádusfacit,alaz funt 
oblongaz,pennz & plumz coloris co- 
turnicum,cutis extrema dura,inSyria 
pedesnigri & breves. Adeam proxi- 
me accedit illa, quz nomine Angeli 
Monspeffulanis venit, quamq; Perdi- 
ci perfimilem,roftro& pedibus nigris, 
plumis ex fufco colorein nigrum ver- 
gentibus, & lutcisin ruffum,effeR on- 
deletius ad Gefnerum fcribit. 

COLVMBA LIFIA Alberto Ca- 
vernalis, Grecis seas ex defcriptione 
Gefneri, eft columbi domefticá mi- 
nor, Roffrum iphialbicat,& circa nates 
parü purpurei habet. CoZwz pronum 
ad latera habet pro diverfo ad lucem 
pofita varié fplendens , in fe partim 
fubviride partim purpureum. Supi- | Irisinoculis miniaceo colore refplen- 
num ex cinerco tale, Plumas ubi; ci- | det. Torquis tenuis & nigra circum 
nereas, alarum pénas quatuor longio- | quoque collum ambit. Venter prope 

anum 


tuor earum in Hifpaniola obfervata 
genera. Vifacinlocis frigidioribus, & 
nivofis candidz & in Aquitania duas 
ejufmodi fe vidife teftatur 4 Scali- 
ger. Turcarum veró Imperator, par 
rari & peculiaris generis Hérico Gal- 
liarum Regi trantmifit. Ex Alexandria 
diverfi à noftratibus adferuntur colo- 
ris. Obfervatum & noflro xvo quod- 
dam genus , cujus fcemella candicat 
naturaliter; mas coloris eft cinerei ad 
fübruffum vergentis ; habetque tor- 
quem nigrum. 


In Defcriptioze non cft quod immo- 


omnes volucres dentes & mammas 
tribuit.falso ^ Ovidiusnigrum dixit. 
Collum torquis ambit lógé aterrimus, 
viridibus maculis confperfus, ante vix 
confpicuus. v//e funt verficolores. 
Doro & pectori vicinz elegantiffimo 
coloreruffefcunt, nigris, quarum ex« 
tremá viridia,intercurrentibus, Hinc 
virides cum ruffis marginibusfequun- 
tur, Remigesfuntairz;fialbi aliquid 
occurtit, in extremitateillud eft. Foe- 
mina c ni(i interiorum afpe&u diffi- 
cultercognoícitur. Ex 7z4/cis foemi- 
na; pedibusexceptis, quirubri, & ro- 
ftro quodnigricans, tota eft candida. 
Maricaput, collum, pectusalzadre- 
miges , dorfuraad Vropygium diluté 
ruffefcit, nec ula macula refpergitur. 


remur, Falso Orus Apollo foli inter? 


pu Columbaceo genere ul- Diffzrz- 


timoloco ponitur. Triaaut qua- tia. 


a Scalig. 
EXerc.19; 


Defcri- 


£10. 


b ovid.in 
Epiffol. 


[o Arift. H; 
A.l.9.€.7« 


] uu 


/ d 
iil hf 
VAL | 


E. í 


7 M 


5/4 MM 
1271) 


NS 
SS 
JN uN 


NS 


"o m (P 


15.77 p 


Nu, (E 2 


[ 


/, 


^ TP MN 
yl / 
/ 


DDRE' aO Y BO m 


anum latefcic. Pedesrnbeitabellisal- 
bicantibusornantur. 


Locus, Nullibi feré non vifuntur,rarius ali- 


93 


: : DT ..— . L Mant, 
mis frondentibusinfidere,nec limpio 


damaquam bibere , nido füo contra MIT 
lupiincurfus, zz fquilla folia, qux ifti m apr, & 


cubi vel frequentius. In /Ethiopia fugere confüeverunt, fuperjacere, & Hexam, 4. 


tanto numero per acra volare tradun- 
tur, ut nebulas effundant , & folis ra- 
diosimpedianr. Apud Tartaros quia 
incibis prohibit, abundant. Sed & 
Perunumerosé easalit. Moranturfe- 
ré fcmper vcl in montium jugis vel ul- 
miauctaliarum arborum cacuminibus 
Hyeme vellatent, vel tepidiora loca 
petunt. Unde Trimeftres, quod toti- 
Tur dem menfibus nobifcum agant. Pli- 
dV4'? d£ io. Cum ad Italiam d veniunt, in 
Reales Pontijsinfulis,primà volaturi requie- 


E Ícendi caufa paucos dies morantur. 
Redeunt ad nos adventantis veris 

. nmunciz,cum jam prolemfecerunt. 
ANutrt- Fefcuntur e frugibus, glandibus& 


mentum. olivis. Miliovehementer deleétantur. 
e Arif. dd 4Eftate fua fponte dummodo ficfa- 
Ut cultas cibijhyeme oftà pa nis vino ma- 
lide Re R. defacta pinguefcunc & f1novella funt 
e Scalig.ig €tatiin cantum,ut e pinguedine fut. 
Theophr. 1. focati intereant, tanquam niumlo in- 
fartu elifis faucibus. 


g/£:38. 

Gezera - De Geageratione cadem fere quain 

210. Palumbisoccurrunr. Bisanno pariüt; 
& trimeftres foetificans. Mas & feemi- 
na vicillim incubant. Nidusinter den- 
fosarborumramos ex duris & nodofis 
lignis conftruitur.Indice quotiefcun- 
queova rumperentur, nova pariebác 
forté non fa&urz, fi illa exclufiffent. 
Proprium omnibus crepitus ventris; 
& cum vocem edunt, noviffima pars 
alvivehementer citatur. 

ctetas. O&onis annis vivere, reliquit Ari- 

Mon ftoteles; quindecimiisdem cubare ^ 

propr. Ani- 4. is 

Bidl. 6.34. Barthelomzus Anglicus. JA 

yaoi Gemere Latinis dicuntur ; Grzcis 

«efe quibusdam sev, — "T'um volatu, 

Agi; Um pcdibus plurimum valent. 

míci. SEES. : 
E Amicitiam colunt cum Pfittaco, 7 


Merula,Pavonibus, 

Thephr.], . Jüimicitiam & cum corvo, & chlo- 
4ci6, — Feo excrcent. Helleboro,quo colum- 
Inimici. b intereunt, propter peculiare tem- 
fia. peramentum impuné vefcuntur ; ma- 
k lian, lopunicotrito perimuntur. 

H. A.L. 6, Ad Iagenium pertinct, quod fi mori 
C46. — alterutrum contingat , / à fecundis 
Ingentti« npuptijsabftinere, foli volare; nec ta- 


1 Scalig. in 


j 


| 
l 
| 
| 


€ — 


| 
| 


| 
| 


| 


| 
! 


gladiolum feu tanquam fafcinatio- 
nisamuletum comedere,feu nido im- 
Ponere ; qua fide non addo ; pro- 
datur. 

V[um quod fpectat Aegyptij ijs; 7 Ffüs. 
quod Acccipitris facri fibialitisungues 
aliquando evaderent ; abftinebant. 
Martialis, z cujus xvo capita Tur- n Porphyr; 
turibusampurabantur,clunes laudat. ^4. de A5- 
Vulgus pingiores commendat. In Me- fünent. 1 
dicigaidem quod Palumbes pratítant; TAEPISP. 
Fimus albugines extenuat. Facilita- 
tur partus , fi rribus juniperi feptem 


' Jauribaccis.cum cinnamoni drachma, 


& corticis caffic drachma una & femis 
farta affata & pinguedine Gallina ad 
ignem inuncta, vefperi bis in hebdo- 
mada fumatur. Non tangi veneteis; 
quiin corio lupi cor Tu:turis delatum 


!guftavit , falso à Mizaldo prodi- 
| um eft. 
ARIICVLVS. Ly. 


"De Pafferibus in genere, 


pres spslols tynaec, Juyzoee, Nomen. 
oxeyc, Macedonibus 26/7«, Eleis, 44. 4rbeg, 
JegíraJ,alijs £Axemdec & 9hi,ut apud Hée- dipnof. I. 3; 
fychium extat,dicuntur. Eidem cuze- 
ding» paflerculus eft. . 
Ariftoteles vix alios preter dome- Dfferz- 
fticos novit: ideo omnia quz de illis £a, 
fcripfit; hifce conveniunt. Athenxo 
ex Alexandro Myndio, alij funt fjfve- 
fires.quorum faemine corpore fünt de- 
biliores;roftricolore magis teftaceo 
facicideftanteriore partc ,necnigta, 
nec valde alba; Hollandorum force 
lignipetz: ali) Domeflici, qui sasmiaveyi- 
744 b Galeno, arzeji(zs mmodernisGre- b /.3.de 4 
cis. Alberto funt quidam in vertice t. 
rubei, in cavis arboribus nidulanres. 
Vifuntur & albi, &femper,fi c Pfcu- € zafecreta 
do Ariftoteli credimus, tempeftatem feret. 
nunciant confpeQt. Suncininfula S, 


Thomzvirides, 4 canori. Meminit d Stalig, 


Avicenna e cujusdam , qui quinde- £xerzir. 
cim dicbus continuis in principio vc- 236 bà. 4 
c/.8, de A- 


ris fuaviffime cantillet, poft colorem 


M 35 im- 


nimal.e.7 


f H. 4. L9. 
C. I, 


24 


Eft inIndia Paffer Nocfurnus,qui noctu 
volan;interdiu quiefcit.Hirundinibus 
eft alis & volatu fimilis, ex cinereo ni- 
ger, nifi quod in medijs alis albam ha- 
beatfafciam, Noctuamodioingente 
profequitur. Forté Ariltorelis f. Cola- 
ris,quem abulula capiaffirmac,vcl A- 
&tuarij Pafler fylveftris magnus , in 
fummis fruticum furculis defidens, 
colore & magnitudine Alaudz, voce 
garrula, hyeme latens, quiquea No- 
&ua capitur. Sunt ibidem & Turdo 


minorcs,velociffimi volatu, qui aquas 


Defcri- 
pito. 


g Arift. H, 
A4L.2.c.ult. 


h Diodorus 
Sicul.l.4. 
"es 


Nutri- 
"mentum. 


Genera- 
fig. 

j Exercit, 
269. 


fequuntur, & natant. Sunt & alij de 
quibus inferius dicetur. 

Defcriptionem non eft, quod quis à 
nobis poftuler. Pennz quotiesactio- 
ra urzentfrigora abeuntin albas.Non 
eft ipfis gula, necingluvies,;fed ventri- 
culuslongior. g Adimuminteftinum 
pauca appendices vifuntur. Fel alis 
ventri, alijsinteftinis jungitur. Nulli- 
binoninveniuntur.In Media P tanta 
aliquando eorü copia, utincolz; quia 
femina terris concredita abfumebat, 
alió commigrare coactifuerint. Del. 
phisin Hollandia, fzpé una diein uno 
cerevifiariorum granario aliquot cé- 
turizcapiuntur. Migratoriosefle vel 
fcíe occultare , Hieronimus innuere 
videtur. Arhenazus marcs hyeme la- 
tere, foeminas permanere, ex eoquod 
color in ipfis mutetur, collegit.  Al- 
drovandus inter migtratorias vel la- 
tentes ponicredic quod, mares vere, 
calore tam interno quam excternoac- 
crefcente, quado iterum caloraccre- 
fcit, conjuges fuas ad fobolis propaga- 
tionem adhortariincipiant. 

Vitlitant cxanis Jactis in terram fe- 
minibus miliomutcis,formicis;grillis, 
Ícarabzis, vefpis,apibus delectatur & 
hordeo, cujus corticem celeriter à 
grano feparant. Sed necgrana fambu- 
circjiciunt, Ethyofciami feminaabs- 
queullo detrimento, feu propter ve- 
narum cxilitatem feu caufam de Co. 
turnice redditam,devorant. 

Generatiogem quod attinet;falacifli- 
mieffe comperiuntur. Vidit; unum 
Scaliger in cavum quoddam plus de- 
cies ad foemellam quaminiret, ex ad- 
verfo muro , pufillis interpofitis mo- 


pap E a e PM. MÀ  — À—  €— €— € M aQ MÀ ——— M —— —  — S 


HISTORIA X ATVR ALIS 


immutet,muteícar, & fefe abícondat.; 


mentis advolaffe. ^ Vidic £ Aldífo- k Aldrev. 
vandusalterü;quilongé minori quam o,,;;j,y, 
horz fpacio, vigefies faeminam inivit, L15. zio. 


pluries initurus,nifiiftalocum mutaf- 
fet. Nidulaztur vel fub tegulis tecto- 
rum, velin foraminibus parietum, & 
ut pulli mollius cubentin feeno&plu- 
mis. Occupant & hirundinum ali- 
quando nidos. Undeapud ZEgypturm 
oblimum , queminvehic Nilus, cum 
hirundinibus attem parietum 6 luto 
conftruendorum inveniffe, credütut. 
Pariunt caecos & imperfectos / pul- 
los: bisterve quotannis, oCtoad tum- 
mum, quatuor ad minimum, üt plüri- 
mum(ífeptem. 

vetas patferum diverfimode defi- 


nitur. Mares negantur anno diutius 
vivere, argumento, quia nulla veris 
initio appareat nigritudo in roftro, 


quz ab zítace incipit. Foceminis lon- 


! giufculum fpacium;ait;Plinius. zz Al- 


bertusidà tempore coitus computat. 


Scaliger 7 nullum excedere bimatü, 


verifimile efle credit. Ex illis, inquit, 
parum captatur , minimum capitur; 


l Arifl.4 dé 
Gener, c, 4. 


Aetas, 


m Pin. H, 
N.l.10, 

£.38. 

n:n Arift. 
e plantis. 


tcecunditlimi funt, frequentia nó ma- : 


gna. Aldrovandus eam ad quadrien- 


nium extendit, quód columbz etiarn 
falaciffimeg,decimumfextum imo plu- 
res attingant.— Cognofcitur atas ex 
roítro, cinereumhoc, & circafauces 
croceum juvenibus;nigrumac durum 
prove&tis. Fox eorum apud Grzcos 


eft ses9ifev, quod ftridere vertitur. A-- 


pud Homerum eeí£er, apud authoreérn 
Philomelo pipere. Rhadivus cantilla- 


redixit. Cum gradiuntur,faliunt. 


Ingenium fiavcendas,ita funt timidi Iggegiz. 


0 utizpéáfomno excitentur, ad do- 


morum faftigia concurrunt , ur à fu- 
fpedtis cafibus reddantur alieni , qui 
multis periculis probantur obnoxij. 


o Ael.H A. 
l.7.6.19. 


Vitus p qui ab Accipitre impetus in pIdemVar. 


Xenocratisfinum confugit. Tapro- 
banenfes 4 inalto mariemiffos, ter- 
rampetituri)fequuatur. Evaduntin- 
terdum ita domefticiyut ad puerorum 


manus vocati advolent, Ad Noctuam 


confugere, dumaucupis artes cffuge- 
re conantur , quod Orus Apollo pro- 
didit,falfum. Quidijscum no&urnis 
avibus? 
Gerunt & Inimicitias cum Vulture, 


Hif. l3. 
6.31. 

q Acoffa.L. 
1, Hifl. ina. 


Inimi- 


, Mu- [(q1 7, 


Nm y affer pres z 


NS 


Thoi AOPENRBATAUS. 


rBartbol. y 


brin. Muftela & alijs. Calamodyles, qui 


ex Pafferum genere cfle videtur, folio 
vu cedriperit. Peftem àmilto atq; pa- 
L6,46. nico, Sturnorum, Paflerumve agmi- 
na; fcio abigihetba, cujus nomen eft 
ignotüm, in quatuor angulis fegetis 
defoffa:miram dictu, utomninó nulla 
avisintret, inquit Plinius: Eodem re- 
ferente 4 multiad rémedia ejusdem 
fícgetis rubetam no&u arvo citcum- 
ferrijabent, priufquam farriatur, de- 
fodiq: in medio inclufam vafe fictili: 
itanec Paffereimn, nec vermem nocce- 
re; fed etuendam priusquam métatur, 
alásamaruüm fieri. 

Vfus Pallerum in cibis ratus. Gale- 
nus tamen cos alibi cum columbis, 
Perdicibus , & Phafianis inter cibos 
attenuantes numerat. Alibi autumrio 
maximé laudabilem carnem habere 
teftatur; & Suidas in delicijs habitas 
predi. AcPlatina x ob niriiam ca- 
liditatem malé alere, difficulter con- 
coqui , & libidinem excitare ponit. 
Invenere & in Rezedzis locum. Caro 
z Plhn».H. vencrem z excitat; & rite Epilepti- 
N.L.30.c1$ cis, Tympaniticis, renum 4 calculo, 
a Galen. I. velarticulorum vitio laborantib.pra- 


u PZLn. H. 
N. [.18. 


€.17. 


xPlatina 
l5. 


| 6. de fani- Ícribitur, Idem de cerebellis & ovis 


iate tüenu- 3 : ; E 
PED prodidere Ícriptores. Adeps Nicolai 


b porta], &dtophos Emplaftro inferitur. Fimus; 
y. Pyto- faciem purgat; quz facultas ex mari- 
gnom. c.16 bus agnofcitur, 0 quod guttatim al- 
bis, & nigris pun&ulis diftinguantur. 
Idem cum vino potus vitgam erigit. 
Cum fputo hominis illitus,varices ex- 
tirpat , cum adipe porcino inunctus 
alopeciam fanat. Stomachurm exfolu- 
cArchigen, tum & naufcabüdum c infperfus cor- 
apud Ga-. rigit. Cum olco calefadto proximz 4 
len.l.8.féc. auticulz infufus , dolorem dentium 
loca c. 4. pellit. Cinis denique pullorum utili. 
d PZn.H. p 
ter ad eundem iafricatur. 
N.1.30.6.3. 
De Pafferibus iz Specie ». 
PUNCTUM Il 
De Paffere Albo, Flaxvo , Ma- 
culato, Albicilla, €9' 


Montano, 


Affer Albus totus cft candidus, ro- 
ftrum , pedesq;, qua partes flavz 


r 


9$ 


fantficxcipias. Oculorum ctiamni. 
gram pupillam lutea iris ambit. 

Flavus ad Aldrovandum delatus; 
totus crat flavus, przter oculos, qui 
nigri. fupra per dorfum, caput, alas, & 
caudam ad caftancum vergebat colo- 
tem. Quialietiam femora;tibiz,& pe- 
des cte; ebantur. 

cMacilatus qui dicitur, albo, nigro; 
& fubflavo conftabat colore, Capuc 
totum;,ac collum alba; intercurrenti- 
bus maculisfüblutcis. Roftrum erat 
flavefcens in fuperiori patte, in infe- 
riore omiiinoó flavum, Al tribus pra- 
di&is coloribus ornabaiitur. Oculo- 
rum iris candida, Cauda tota pené 
flavaerat. — 

Albicille roftrum & cauda ex cine- 
teo candicat. Caput & omnes infe- 
riores partes exalbalutefcunt. Dor. 
íum maculz colorisferrugineiample, 
lineolis admodum candidis, exiguis 
decorat£,percurrunt. Pennxalarum 
caltanez fuit, circumcirca lutez , ti- 
biz pedesque fufca. 

Montanus cft otanium Pafferum i0- A/royand, 
ftratium pulcherrimus.V ertex capitis OrgitLa5, 
eft coloris feré punicei, vcl potius ca- c.15. 
ftanci, Mentuni,ut vulgaribus atrum; 
inter quod &verticem color albus eft, 
qui dcícendenstotum ventrem occa- 
pat. Ádeculorum latera macula func 
binz,una alteta major,utraque nigra. 
Dotfum atq; alz partim flavz, partim 
nigrz, Alz,qua ventrem contin- 
gunt, modoferrugincz, modo atra; 
modo albx. Cauda tota ex luteo fu- 
Ííceícit. In faemina funt omnia palli- 
diora, & mentum eam maculam non 
habet. 


PUNCTUM II. 

De Paffere Syl'oaftri , TTorqua- 
Fo, Pufillo in juglandibus degen- 
te, flulto Bononienfium , 
€9 Illyrico. 


p Sylveffris verticem capitis ha- 4/7/5555. 
: betfetrugineumad cinnabarinum orgzirlol, 
vergentem, Oculoruta ambitum al- /.15.c16. 
bum,iridem flavam. À mentoad po- 
dicem cinereus eft;fed plumaruin ex- 

treinie- 


SL o ois" NN 


96 HISTORIAN ATFRALIS 


tremitates ad fubruffum inclinant. |ra albefcunt. — Tibiz, pedesque fub. 


Mentum & collum inferius linex ad- | flavi funt, Z 
modum continuz;trausveríales. Ni. - 
griufcule percurrunt; cum aliàsin o- PUNCTUM IL 

mhnibus Pafferibus maribus totum a- ! 2 A. MAT, 
ccümftatuendum fit. Doríum, cau- De Pafferibus Indicis. 


da, & pedes ex ferruginco fufcefc nt, p 
nifiquód pennz in extremitatib, ftis | 
omninófintlutez. Alx cundem co- 
lorem exhibent,fed pennzprimz co- 
ftas obregentes , in notabilem defi- 
nunt candotem. 

1dem lib. c. Torquatum Bellonius ab albo tor- 

c.18. que oculos fub fupercilio ambiente 

Bellon...7. vocat. Maculaei lutea eft. Dorfum 

idi &alx cinerca. Habitatin fylvis, in ca- 

ins vis arborum nidulatur , vocem edit 
ma;nam, & aliterfe & pullos, quàm 
is,qui in urbe degit, alit. 

Paffer in juglandibus degens omnium 
eft minimus. Roftroadmoduin brevi, 
nigro; craffo; pedibus, cruribus, capi- 
te;alis, Pafferi murali fimilis: 

Mem..10. — Pafferfhultus Rononien[ium, cft avicu- 

lahabitu Pafle:ibus fimilis, fed colore 

diverfiffima. Totus namq; flavefcit, 
maculis ubiq; ferrugineis, aut potius 
ruffis,oblongis, fed per dorfum multó 
longioribus & craffioribus, ubiq; de- 
orlum defcendentib. confperfus.Ro- 
ftrum ipfi eft ruffum, craflum , curtü. 

Oculi majuículi, quoram pupillam lu. 

reairisambit. Cauda & alz ad nigrum 

vergunt; extremitates tamen penna- 
rum minorum in alis candidz funt, 
pedes totiexluteo ruffefcunt, 

Illyricus noftratibus major eft, colo- 
referefimilis.Pronusenimplané can- 
dicat. Supinus pallide ruffefcit, nullo 
intercurrente alio colore. Oculi& ro- 
ftrum,quod cadicat,pro corporis pro- 
portione funt magni. Cauda biturca- 
ta, pedes lutei, lineis transverfalibus 
coloris pené carnei ornati. 

Hisadde Pafferculum Bracbyurum no- 
fivatem , cai cauda admodum brevis. 

Totum corpus flavefcit.Pectus& ven- 

ter mazis albicant;,Roftrum intenfius 

luteum eft. 

Idemc,17. 9€dG& avicula Pafferibus congener huc 
referatur, cuiroftrum, ucin domefti- 
cis, candicat , cotum córpus maculis 
fubrufiis, oblongis, deorfum defcen- 
dentibus tingitur. Venter ac femo- 


AlTerés Indicifünt varij, fed przcci- yir. or. 

puaipforum genera funt quatuor. pirb.Las. 
Vnus eff matraurus,co bicduplex. Alius vo- c.23. 

flro miuiaceo magnitudine domefticis, 
caudamfi excipias par , roftro brevi, 

| craíio,& predicti coloris, Capite pla- 

no ptopé cervicem clevato,intercur- 

renteíub viridiad caeruleum vergen. 

ce colore,fubnigrum. Gutture, collo | 

infcriore,pe&tore& ventre candican- ] 

tibus. Alisfubviridiad cxruleum vet- 

gente, albo, nigro, & lutefcente colo- 

recin&is, Caudaduplici minore n€- 

pe,alba, qua majoris fulcrum; & ma-- 

jore quatuot pennis longitudine do- 

drantale anguftiffimis conftante ater- 

rima, Tibiis& pedibusexnigro & al- 

bo maculatis, unguibus nigris & acu- 

tiffimo hanio armatis, 


Alius roftro ceruleo,cui capututinil- Idein 6.34. 
lo planum,fed in cervice magis eleva- 
tum totumnigrum. Oculinigri, cir- 
culoalbo circumdante, & indelute- 
Ícente. Collum & pe&us coloris coc- 
cinei; venter & cox candicant. Alz, 
tcrgus, & caudz nigricant. (audx 
longiores pennas, quz funt binz lon- 
giffimz quinq;nimirum palmorum,& 
latiffimz , tertia primum etiam lata, 
fed in exilia admodum filamenta de- 
finens,minoresaliz fuftinent. ] 

Alter eit Brachyurus fuperioribus o- ldem (16. 

mninó diffimilis,minor nempe, &pre- 
cer pedes & roftrum;quz carnei colo- 
ris,totus niger. Caudi breviore. Ocu- 
lisnigris;albo circulo cinctis. 


Tertius est fine Vrapygio,& hic vel E- 
rythromelanus inquo totam corpus 
proné & fupiné,item alarum principia 
coccineo colore fplendét. Reliquum 
alarumatrumcft, Roftrum pro cot- 
poris proportione exiguum, & dome- 
fticorum roftro minus , colore quá 
capitijungitur albo, cxtera nigro, a- 
cutum & exile, Uropygium nullum, 
Inde ex ejus pennis opera plumariía Idem c.27. 
conficiunt:vel Cyanerá tbromelanus fü- 

perio- 


———— — MM á—— M 
—————— 


Idem c. 21. 


e MM M 
P———————————— M P (—! 


». qo ) 
pi - mis rx - Mm Tria aps TT ris i SAM in A 


ed 
v 
"n 


Tab. * usi 
Z ajjer er dndiri j | 
Inda I» Sperlge 


"an 
/i M [| 
N 


laca. India. 


Enbra 
CUBE N | 


1 
z 
z 

a 
f 


Tale Ind - 


1 i 
alus | 
«| 

D 

l 

l 


Emberza. E) mbril wilblng 
Gorlgert . 


P. Enberiza prote 


| ) AMlemmeriz ] 


JAtantur quem. 
Gaza SpmnunzLk 
2 ( 


LHP HILUHL 


"Malum 


Spi. al. 


X 


ti 
L Gna 7 Uogel | 


- ai es 


idem c. 28. 


Gefner in 
Ornit bol. 


JEU eA 


riorilongior,rubri,cyanei,& nigri co- 
loris; quiq; habet caput, collum, pe- 
&us & inferiora omnia coloris rubri 
faturati:ad collilatera maculas binas, 
contiguas,femilunares, magnas caru- 
leas, roftrum parvum  recurvum , ni- 
grum, propé frontem album; alas ad- 
modum longas,nigras,ad latera ceru- 
leasipedesbreves& nigras. - 

Quartus Porphyromelanus,cui,caput, 
doríum, Lropygium coloris funt pur- 
pureifaturati. Roftrum collurionis x- 
mulum, fuperius nigrum, qua capiti 
adhazretalbum. Remigesalarum ni- 
grz. Caudaquinq; digitoslonga;de- 
cem pennis nigerrimis conftans. 


PUNCTUM IV. 


De Embriz,a Alba €9 
Pratenft. 
H 4E Pafferinietiam generis effe vi- 


dentur. A/baz ita Geínerus de- 
Ícribit. Emberizaalba, qux mihi de- 
monftrata eft media hyeme apud nos 
capta,major eft flava, voffro brevi, lati- 
ufculo, flavi nihil habet. Colore fimilis 
Alaudz;alioqui diflimilis,ventre albi- 
cante, à quoetiam Albam cognomi- 
navimus. Infuperiore roftri parte re- 
tró mucronem,tuberculum intus có- 
fpicitur. Digiti futcifunt;crura album 
& puniceum colo:em prg fc ferunt. 
De Pratenfific idem, Eimberizam 
pratenfem voco quam aucupes noftri 
Wife Emberitz à pratisin quibus ver- 
farifolerappellant. — Hzc, ut pictura 
indicat, colore eft teftaceo, feu figli- 
no, cruribus, pectore, ventte, alis & 
cauda mediá. Vtrinque enim in ca 
nigrz funt pennz,  Dorfgms quoque 
nigricat;& inalisfuperius maculz ni- 
gtz funt fubrotundz :; inferius veró 
marginis pegzarum íecundum longi- 


rudinemnigricant. Aoffrum fufcum., | 


vertex niger,infra quem utrinque ma- 
cula albicans retorfüum tendit: tum 


rurfusaliz duz nigrz& albicantes per 


intervalla fequuntur. Hancavein 
circalacumV erbanum Cep- 
pa vocant. 


Pd 


qULIBA TAS, 


ge 
TI TWEVS: TL 
De Advibus Granrvoris 
Canoris, 
GARI ITE 
De Carduele,Spino €9' Pa[- 
fere Canario. | 


RAUM Carduclus, & Cat- Nonen, 

delus Gaza Hermolao & Gefne- 

ro Thraupis; Aldrovandoab aureain 
alis vitta , Chryfomitres, Aurivittes, 
Kiranidi Jena, & AvisJovisialijs Co- 
ry dalis, Graecis a x aw Dic, &segyaN VQ», qea- 
y 99v (Q. morale, j«20?4 etiam dicitur, 

Aviscft parva,cui dor[tm cinereum 
& fufcum, AM/ecroceo colore, nigroq; P 
mixtim & alternatim vatiatz, albisq; ScbvvEcks 
notatz maculis; verzex nigricans; Y0- feld.in A- 
rum acutum fübrubens apice fufco. var. sile- 

| Qeuliambitus exterior niger hunc mi- fí«. 

niatus,miniatus,miniatum cazfius cir- 
cumdat, Nectamenhzc colorum pi- 

Gura inomnibus apparct. Feziza alas 

habet cinereas,guttur album, V ifa nó- 

dum adulta ubiq;unicolor,ex cinereo 
adruftumrendens, Vifz & alia, qua-- Aídro. Or- 

rum quzdamin anteriori capitis par- nirb.J.18, 
te & in mento aliquid rubri obtinent, c3: 
dorfo, pectore, ventre, & reliquis ca- 

pitis partibus albefcunt:quzdam tote 

prorfus alba funt, capitis partem ru- 

bram fi demas, & aliquot lutcfcentes 

inalis pennas. 

Sexas facilé cognofcitur, fi coloris, Sexus, 
utfupra attigi, vocis & plumarum ha- 
beaturratio. Vox foeminiscxilior,nec 
diuturnus cantus. Plumz coftas ob- 
veftientes cinerez aut fufcz, maribus 
acerrima. 

Viétitat leminibus lapparum, papa. ANutri- 
ycris,rutz, dipfaci. Cannabino adeo meutum, 
| pinguefcit , ur cantandi alacritatem perta l.1, 

' amittat. Quzcunque veró edit , ro- deVilla, 
| [tto decorticat, ut pura medulla ve- 
Ícatur. 


Defcri- 


Nidum intruncisarborum & fpinis Gezeras 
conítruit, ter in anno, Majo nempe 7/2. 
Junio & Augufto. Aliquando& in hy- 
pocauftis pullitiem educit. Septé (coe 


OY2; 


p 


ova,octointerdum, quinq; aliquando 
ponit. Przítant cxteris, qui meníe 
Auguíto excluduntur. In dumetisna- 
Ícuntur , atrioresfunt , & prunisaut 
malis aurantijs potius quàm alijs at- 
boribus infident. 

"Cazugzt omnitempore,fed maximé, 
cum alias é fuo genere adventare co- 
gnofcunt. 

Voliut gregatim, & ad duo millia 
quandoque. 

Aetatem ad X X. annosproducunt. 
VifaMogunciz viginti tres egreffa,cui 
fingulisannis roftrum acungues pra- 
cidebancur,ut cibum potuinq; capere 
poffet. Depofitis geminis pennis ca- 
nz, quolocabatur vel prona vel fupi- 
nàjacebar. Plus voce quam patináà 
hominem dele&at. Haud mali tamen 
funtalimenti,fi pingues, & nonnidi- 


Fox. 


Volatus. 


CIetas, 


ficanr, Aflasiliacis & colicis prodetic 


Kiramides author eft, 

SPINVS feu Ligurinus avicula eft, 
pe&oreluteo, roftro mediocri , cenui 
& acuto. Duas habet maculas nigras. 
Alteram in fronte, alteram fub men- 
to. Mari capitis macula multo nigrior; 
idem toto corporc magis quam fcoc- 
mina lurefcit. 

In frigidioribus regionib. vel nun- 
quam vel raro apparet , nec in Icalia 
quotannis cernitur, 

lisdem quibus Carduelis vefcitur, 
nafciinprimis & comizz femine. 

Nidulaturin montium fylvis. | Ova 

fecundum nonnullos duodecim , fe- 
cundum alios quatuor aut quinque 
Fox. | ponit. Amznitlimé cantaG& non tan- 
Aldro. Or- cüm Carduelis, fed Gz aliarum avium 
nith.L.18. aliquando vocem imitatur. 
2 Volaut g(egatim, & toto sgmine fa- 
Voraus. -Miméautumno capiuntur. Sanguis 
ejuscum fali fanguine non coit. Atino 
veró quod fpinas tempore verno de- 
patcens,nidum dejiciat, infenfus cft. 

PASSER CANARIVS ab infulis 
Canari;s, unde adfertur, ita di&us,a- 
vis eft vulgaris Pari magnitudine; ro- 
Ítro albo parvo & inacutum tendeéte; 
alarum& caude pennis totis viridi co- 
lore, Mari pectus, venter, & pats fa- 
periorcapitis, qux roftroadjacetma- 

'sluteafunt,quàm feeminz, 
Pafcitur Phalaridis femine , facca- 


Deftri- 
jii. 


Loctis. 


Victus. 


Gezuera- 
110. 


Defcri- 
p. 


Vicus. 


HISTORIA XUATVRALIS 


]ro, & auricula muris, qui ad cantum 


excitatur, 

Concentu eft valdé amono & a- zx, 
cuto; quem fpiritu diu non in tcrrupto 
nuncinlongum, nunc in altum varia 
vocis inflexione extendit. 

Praferundi quibus cauda longior, 
corporis magnitudo minor, 


CQ A DUE: TE 
| DeFringilla, Montifringil- 
la,€9 Linaria. 


BRINGIDEA quod frigus prz- Defcri- 

nunciet,feu quod plures in frigore pzio. 
convolent, ita di&a, Spiza eft Ariíto- 

| teli, modernis Grzcis Fringillaro. In 

ca capitis & colli pars pronaad fubcz- 
ruleum vergit ; quodhinc ad Vropy- 

| gium fubvirefcit. Pe&tus & venterin- 

| ter rubrum & fpadiceum ambigunt. 

| Faminawminus vegetis ornatur colori- 

|! busspectus& venter ex ruffo albefcüt. 

| Vifatoto corpore candida. Viía & ex 

| albido flavefcens. 

Locs gaudent hyeme moderaté Locus. 
frigidis,eflate tepidis. Namin Hel- Arifl. H.A. 
vetiafaeminz per hyemem recedunt, L.9.€.7. 
& valido frigore ita offenduntur , ut 
| volare nequeant , & manibus ca- 

piantur, 

Ininfimisarborum, & fummis fru- c... 
ticum ramis zzdulautur. INidus intus ex 55, 
lana & aranearum telis, extus cx mu- 
fco conftruitur. Quinq;autíex pone- 
reovaaucupesreterunt. 

» Non uno codemque modo canzuzt. prox, 
Quzdam concisé quafi quzrulantur, 
quadam inlongum trahunt, Maiibus 
vox alta eft & plena, Foeminis exilis & 
fubmiflfior. Fringutire vel frigere au- 
thores dicunt, fi (uavius ut canat vo- 
lueris.locuftam mandendamappone. 

Difficulter ob aftutiam capiuntur; Zzgenis. 
facilius vel zephyro flante; vel fudo. 
Nam & demiííius ctum volant, & me-. 
liusallectricum vocesaudiunt. Quz- 
dam nunquam manfuefcunt, & ine- 
dia confumptz commoriuatur, O- 


j mnes primis captivitatis menfibus pre 


maeftitia obmucefcunt; nec nifi blan- 


PN 1 ATE Theophr. 
ditijsexhilarantur, —Manéficanant, defi " 
tempeftatem prxfagiunt. ph. 


MON- 


& 


| Cono£ ra nfl: , India 


SS 
NN 


AS 
ESSEN 
SENS 
NN 


- JETER : huf Ing fla 


E / 7 "E T, T : 
7 gua Un udis 


li | unm. fik 


E "S 


ZEE SN 
RENS 
EU 


p 


,, 


Horluanus EE 
CBrach amjel 
Tro (te E 


^ 


[e Z 7 7 B , 


/ 
M, 
E 


EN 


aZ 
7 


y 


y 
7 


; / 


7, 


T, 


Jp, 


/ 


z LI DIM P E Cen " 


et 


jl igueina[ F 


deir au 


zi onhifrin gilla Conqgener - 


I qeaerum. 


j 1 

e dH Cengener 
Car bolo "Efupna. ; o] 
x Calandra - 
1 f z 

aiancia Taxi" p 
CGilarues 


Duy 
CSS 


NN 


Pi ulza [zu 


f "RUN. 


LL 
^ 


2m : nme agisce tios M rint 2 A nn AA — 


pu^ 


s 


* UN 
- : ] Y "AX 

p - mu LI 

| z FR uy 


: DE - ud 
MONTIFRINGILLA magnitu- 


dine fringillam excedit. Color in ca- 
pite, dorfo & cauda nigrior quàm 
Fringillz. Supina pars albicac. Pectus 
cum gutture nonnihil ruboris habet. 
Ala duabustransverfislineis ex ruffo 
flaveícentibus diftinguuntur, media 
linea interje&a, In foemina, vertex, 
cervix & doríum plus habent ferrugi- 
nei: alarum lineafuperior adeo eftan- 
gufta & brevis,utfere delitefcac. Non 
adeó fuave canunt, & caveis inclufz 
aliarumalitum Pafferum inprimis vo- 
ces imitantur. 

LINARIA Pafferis eft magnitudi- 
ne,fpecieadmodum fimilis,colore te- 
ftaceo feu ferrugineo ad cinereü ver- 
gente, eoq;in mareintenfiore. ldem 
in pectore maculis refpergitur rufis, 
fcemina fufcis & majoribus. Alarum 
re&tricespennz nigricant;fed ad late- 
ra & in extremitatibus íuis candi- 
cant. 

Nutri- Cibus ipfi Phalaridis,lini, cannabis, 
mentum. raparum,& caulium femen,panicum, 
avena fracta &c. 

Laborat interdum zorbo , quem 
fubtilem dicunt , in quo mofta filet, 
peunz obrigent, venter folito tumi- 
dior venisrubris confpergitur, pectus 
excàrne apparet. 

Exoriente caniculáà obmutefcit, ac 
plumas vellicando circa medium ex- 
cutit; fic certum canicularis fyderis 
exortum indicat, Celebris eftapudI- 
talos ejusaftutia. Unde proverbium 

: egli? up Fanello. 
Gefur. i. Hucpertinet Linaria Rubra Gefne- 
Oraithol.. roà coccinco verticis colore di&a, fi- 
veilla After Oppiani, (ive aliud quid. 
Advolant aliquando turmatim, & te- 
ré peftilentiam brevi futuram circa 
Norimbergam indicare putantur. 

Necnon Z/zaria zariga Aldrovan- 
di,quz roftro lutea, vertice miniacea, 
pe&tore & ventre candicans. Collo & 
dorfo exluteo fufcaeft. — 4/zeri quam 
exhibet per tergus & füuperiora pror. 
fus leucophzz, percurrentibus ftrijs 
deorfum vergétibus , color miniaceus 
magis fplendet; alz funt longe palli- 
diores; Gula & pe&us leviter lute- 
Ícunt; retro oculos macula fuíca , ro- 
cunda data eft, 


Defcri- 
pr. 


Morbus, 


Fox. 


Aldroy. I. 
18.t.9. 


Er E 


QE B NS 09 


Quz circa Árgentinam Gyzrel no- 
minatur,percaput dorfum & caudam 
fuíca cft; pe&orc ruffo,fufcis diftin&to 
maculis, cruribus rubicundis , ventre 
inferiorcalbicante: feminibus papa- 
veris & alis vcf — it ; & gregatim 


volat. 
CAPUT IIK 
De lauda in genere , €9' 
in [pecie », 


LAVDA,feu Caltlita& Galerita, Nomen. 
quztamécriftatis vocabula pro- 

prié conveniunt, Grzcis veteribus 
x0gic , xXcQuÀa? dc , xogud (G- , zitiy£ , Ut apud . 
Hetychium lego; modernis Cuzula, 
qeeAimo, & in Creta , tefte Bellonio, 
Chamzachiladosnuncupatur. Cirím Scaliger 
noneíle, tum cirri feu innula oblon- Exerc. 233. 
gx pulcherrimz,cum pedes rubri,qui 
inalaudanon funt, Scaligeroagente, 
evincunt. Formam non defcribam,ob- 
viaomnibuseftavicula. In pofterio- 
rc digito pedis longiffimum habet 
unguem, 

: in Andalufia non reperiri, Aver- r ocyus, 
roés tradit; nunquam arboribus infi- 
dere Ariftoteles, Vifz tamen in ilis Arift. H. A. 
criftatz,(irugofum neclevem habue- /.9.c.8. 
re corticem. In anguítiis montium — 
hyemealicubi conduntur: in Italia & 4£7c9l2.L- 
Galliaomnieas videbis tempore. PE 

Vefcuntur Brani en & vermes deo. 

o]lutiunt, atcclaborumque ex genere 
locuftarum ova dan Peur MEC 


^ Plut.l.de 
ideo a Lemniis coluncur. lfide. 


Niüdum ex ficcarum herbarum ra- Gezera- 
dicibus humiterin anno, nempe cir- TR 
citer Calend. Maij, Junij,&paulo poft 
Idus Jultas conttruuat , eundemque 
aurz obverfum ita in fegetibus & gra- 
minerecondunt,utprztereuntium & 
Áccipitrum minime obvius fit oculis, 

Ova quinque pariunt , qux à bufoni- Arifl.H.A, 
busfoverifalfum;quia aurz exponun. 4.6.1. 
tur.Superincidentes folis radij paren- 

tum defe&tum fupplere videtur. Pulli 

exclufi implumes adhuc deducuntur 

ad paftum, ut prxdantium cripiancur 
injuriis, 

Q uantum ad Caztuz mira alacri- /?*- 
tate pennis exertis in aére vocis mo- 


N p, dula- 


| 


——Á—— —XM—À——————————— 
—— À— 


N 


m —ÓÀ — M" 


1J00 


dulatione, lztx ferenitati temporis ; 
quati applaudit. Namnubilo pluviove 
ccelo, vixautunquam canit, ut nequc 
humi,fed inter atcendendum. Afcen- 
dit autem paulatim, fübitó veró & in- 
ftarlapidis defcendens cantillat. Ma- 
tutino vcró potiffimum audiuntur , 
meridiano filent. 
Inimi- Iunimicitias exetcent cum Pella ex 
ctia, — ardcarumgenere, cujus ova diripiüt; 
Arif.L9. ut Ariftoteles vul cum Acanthylli- 
H.Ac.. deut Philes & Aelianus;cürm corvis,; 
quodab ijs devorentur ; cum Accipi- 
Anti. My- tribus Alaudariis,à quibus adeo expa- 
RaMd.cit. vefcunt, utin hominum finus confu- 
Aldr». giant; cum Arcturo fydere , quia in i- 
4ElanH. pfius cum fole exortu , obmutefcere 
4.1.6, 0.46 incipiunt, zgrotant , & plumas velli- 
candoexcipiunt. Denique cum fina- 
pisfemine, quod nulli non innoxium, 
alaudas conficit. 

Laborant zerbo comitiali, & alte- 
rius oculi ccecitate, idq;nono accide- 
reanno Albertus experientià propriá 
nixus teftatur. 

De »fzin cibis taceo. Juniores & 
pinguiufculas nemo non appetit. 

Species Alaudarum funt, CRI- 
STATA & NON CRISTATA. 1l- 
la eft vel Major vel Mizor; quarum: haec 
Ariftotcliincognita, Schvvenkfeldio 
Arborea; Fera avevo, apicem pro cor- 
poris magnitudine longiufculum aa 
pedes rubros habet, Cum frigus in- 
tenfum eft, & nix agros tegitin fter- 
quilinijs & prope horrea verfatur , per 
zquinoctium avolat, fi Longolio cre- 
dendum ; nidum in foffis fenticofis 
fternit; nullam particularem cantiun- 
culam habec fed inepte aliarum qui- 
bus cum victitat vocem refert: Con- 
genereftipfi Alauda Sy/vatica, quam 
Germani QDalbferco) vocant, parcein- 
primis prona albicantior. 

Major roftrum habet cavum; crifta, 


Morbi. 


F fus. 


Species. 


AU DU E B) 
mE ——MÀ———Annn nmm 


p EET E EN USTENESS ERE ER RUE CREE SEEN ENEENDE CoU IRR m UU MES DEEES USERS TEE E Rr ONERE RERUMS, 


cujus radicesinter utrumque oculum | 


fituantur , aliquantulum nigricátem. 


Dorífum cinereum albo maculatum. 


Bellon.l3. Ventremalbicacem;pedtus cincrcum 
deAvibits: albis maculis confperfum. Caude plu. 
622 mas nigtas. Lizguam cxiguam fere 
furcatam, quiaramis raro infidet; un- 
gues longiufculos. Habitat in agris, 
circa flumina,& lacus;hyemis tempo- 


HISTORIA. NATVFR ALIS ! 


readvias. Nonvolataliarum more; 
fed vento cogente, nunc ima nunc 
fumma petit. 

(Nan crifflataíuavius canit. 

Laudaturad colicosdolores, T feu p, 
cocta feu afía. Quidam cor alligari t Gr. qe 
femori jubent: alij recens tepensque ful. Me- 
devorant. Coníularis Áfprenatum dic. facult. 
domuseft;inquitPlinius, inquaalter/13. — 
6 fratribus colo liberatus eft ave hac D9ftorides 
in cibo fumpta, & corde ejus armillá ha 6.48. 
aureáinclufosalter facrificio quodam 
crudislaterculisinclufo corde,ad for- 
mam camini, atq; utfacrum peractum 
erat, obítru&o facello. "Thraces vi- 
vente adhuc Alauda cor exemtum fi- 
niftro femori pellendz colicz ergó 
circumdabant, ut Alexander Trallia- 
nusícribit. Porta caufam inloquaci- 
tatem conjicit. Nimia cnim garruli- 
tatc, flatus , ex quo morbus fzpe exo- 
ritur,eximitur, 

Non CRISTATA, Hermolao, Si- 
pontino,& Grapaldo T'erraneola;Ni- 
pho falso Ariftotelis T'etrix, colore fi- 
milis eft criftatz,fed magnitudine mi- 
nor. Caput habet nigriustulvo colore 


intermixtum. Dora; fpadiceum,ci- Arif. H. 4. 


nercum,& fubnigrum. PecZus pluribus L.9.6.25. 
maculis diftinctum. Fezzreza fubalbi- 
dum. Pofticos digitos&z ungues cjus- 
dem magnitudinis cujus & pofterio- 
res. Degit in planislocis,erica & Ju- pellos.H. 
niperoconlitis. FHyeme gregatim vo- Avium.l.5. 
lant; zítate binz. Alta petunt volatu, «25. 
diutius in aére hzrent, & majora fpa- 
ciaconficiunt;, Amoaoenitate vocis in- 
teromnes excellunt. Galliexuno té- 
peramentoinalterum facilé tranfire, 
& pro ventorum diverfitate , diverfi- 
tiodé etiam immutari,tradunt. Flan- 
tc Auftro macrefcunt, Aquilone pin- 
guefcunt. Captura hyeme largiffima, 
nifi nives diutinz fcdcant, & maxima 
it fngorisinclementia. 

Adhanc Calazdra, Alauda prarorum, 
C C Alaudacongener Ípectat. 

Calaudra Graecis yaxaideg & yan avdyoc 
fotté wmv? $ xaxoc dew , feu fuavitate 
cantus;alijs, fed falsó Acredula, Cha- 
radrios, Gurgulio,ad Sturni magnitu- 
dinemaccedit. Alaudz de cxteroin 
omnibus fimilis, Collum qua Jubz 
Capiti connectuntur graciie habet, 

&ro- 


* 


PR ANE oOCONA B MS. 


& roftrumcraffius. Vidtitatduriufcu- 
lisgranis. Vocis modulationeaudien- 
tes mirificc obledtat, ac omnes avium 
vocesexpreffimé imitatur, | Capta; 
vixunam diei horam íine cantu pra- 
terit. 
Alauda Pratorusm Alaudis eft minor. 
4L Roftriüm habet tenue, & longiufcu- 
lim. Plumas cutém contegentes o- 
mninó nigras. Caudz,in extremo al- 
bicantes, Humi dormit. In pratisni- 
di&cat. Difficulter educatur,fed edu- 
cata fuaviffimé canit. Cum Accipi- 
trem füpervenientem adfpicit, in ar- 
borum ramis latitat. 
cAlauda congener illa Aldrovando 
dicitur,quz Bononie Petrone, Genuc 
Petronella &: Chiapparone dicitur. 
Criftatz inajoris magnitudine zquat, 
velfuperat. Eidemque colore fere fi- 
milis eft. Pectoris & totius ventris co- 
lormagisadfübflavum vergit, — Ufn- 
gucsintantamlongitudinem non ex- 
creícunt. Tibix& pedesalbicantiora 
func, Humifgpe quiefcitvel curfitat; 
in atboribusveró & fruticibus fumma 
femper cacumina petit, quibus diu 
immobilis infidens, fuaviffimas canti- 
lenas modulatur, 


Eellon.H. 
Avin 


£24. 


CAD IV 
De Chloride, Citrinella € Scvi- 
0 Generi ,€9 Luteis ea- 
rumd,congenere ». 
HLORIS Germanis Gyrünfitd / 


feu Fririgilla viridis, magnitudine 
eftalaudz, aliquando tota viridis, ali- 
quando valdélutea. Mas àfaeminain 
hoc differt, quod hzc fpadiceo par- 
tím,partim cinereo ubique coloratur; 
minusq; multo lutei coloris , imo imo- 
dicum admodutüliabec. Pedes ei & 
crura mollicula; carnea feré fubftácia 
& colore, Gula,venter, pe&tus, uro- 
pyzium, & alarum fuprema ora, pul- 
cherrimo ochrz colore flavefcit. 


Vidiut — Ariftotelesvermiculis vicZizare Ícti- 
Arift. H. 4. bit. Vcrum pafcitur quoq; feminibus, 
L5... — Carduorum majorum, Lapparum , ra- 

porum, & phalaridis. Adcóaliquotics 
cicuratur, utuna manu deteta, cibum 


Defcri- 
pio. 


H^ 

altera porre ctum,;capere nontrecufet. riff. H. 4. 
Nidum cx bywmpaito ftirpitus evulfo /.9.c15. 
facit. Sed ftragulum ex lana & villo Gezera- 
fabjicit.. Quatuor aut quinqué ova 7/7. 
parit; | 4Elian, H. 

Congener es? huicilla, quam Aldro- dni 

vandus Chleridem Indicam vocat, qux- EU 
que prono, ventre nimirum& pectore jg , s. 
eft candidiflima ; roftro fubviridi ad 
fufcum verpente,capite toto dorfo & 
Uropygio viridibus; penis; alarim 
remigibus & tota cauda cxruleis,fca- 
pis albis,pedibus nigris. 
. CITRINELLAM Gefneri, quam 
Galli Tarin vocant, T hracipedem A- 
riftotelis Bellonius efle opinatur, Co- 
lor capitis dorfi caudz intenfior cft 
quàm inLigurino,ideoob flavedinem 
magis fuíca vidctur. («as plus flavi 
colorisin toto corpore & prafertim in 
pectore&circa nates habet;quam fcc- 
mina. Jefiturisdemfeminibus,qui- 
bus aliz canorz. Raro plures quàm 
feprem, aut o&to uno incubitu exclu- 
dit, & in cantu omnibus hujusgeneris 
excellit. 

SERINYV S Gefneri Ligurinur 
magnitudine & colore refert; pe&ore 
& ventre ex viridi flavefcens; parte fu- 
petiore , partim ejusdem coloris par- 
tim fufca. Cozeener eftilla,quam Ger- 
maniHirngrylle vocant,tmagnitudine 
Ligurini;fcd magislutea. Capiturin Gefner. in 
Helvetiz montibus. Auccps cum fe- Ormthol. 
xum utrümq;domialeret,ita utaliqua 
volandilibertaseflfet, pullos ctiam ex 
eis habuit, Sed cumaliquádo proma- 
reGryllo maremLigurinum adhibuit- 
fet, ova quidem nata funt,fed ex qui- 
busforis nihil provenit. Suaviffimé 
cantillat. 

LV'TEARVM dio fantgeneta; 
Fuum,quod Ciam fimpliciter Itali 
vocant; Z/reraz;, quod à colore palea- 
r5 tiam Pagliarià, ícu Pagliaricciam, 

Angli Gelgorítam dicunt. Capiuntur 
facillimé omniaucupijgenere.7'efcuz- 
zur granishordeitriticeipane; hyeme 
alimetitum in equinisftercorib. qua- 
runt. Captz per duos veltres menfes 
merüm Ciciingeminát fervitutis ob- 
litead fuos modulos revertuntur, lri 
caveisfzpécum morbo comitialicon- 
flidantur, Medii hyeme magno nu- 


IN. 74 Incio 


c M MÀ $a À— a €— i —— € À—— MÀ MÀ Ó RÀ M —À à —MM—— M — M —— — M À——— MÀ 


102 


mero in Italia apparent , & in pratis 
ingentescarum catervx confpiciun- 
tur. Quz de harum cezgenere addit 
Aldrovandus vide fi libet capite vi- 
gefimo primo,libri decimi octavi. 


TITUL s. Hr 


De Avibur Baccrvorizs, 


CUASCPSLIOE 3E 
«De Turdis in genere ». 


VisLatinis,feuperOnomatopa- 

iam,feuà colore, Turdus dicta, à 

Gracis veterib. xxn xen A2; à imo- 

a Bello. dernis a Schynopoullos,acfilentitci- 
Obfer.lx.. nasavesdiceres, vocatur. Gezeraipío- 
e,1o. rum tria prodidit Ariftoteles. ifcivo- 
rum cu itBios pica magnitudine. T 4- 

xeda à ftridore dictum, quatitate Mce- 

rulz; & I//z5,0mnibus minus, minusq; 

c Athen, maculis diftin&tum, c quod gregatim 


Dignof1.2, volat; & nidosé luto hirundinum mo- ber. Nullibinon funtobviy. Daphnios, 


T sealg. reconftruit,& apud Gallos T nonex- | (eu à Laureto illo Alexandrino , ubi 
tare putatur. Recentiores piura enu. | 


in H. A. 


Arfl.L9«. meratisannumerant. Nam & Turdela 
6.26. Hermolao cft genus Turdi alterum, | 
quod in Veneta provincia Drexanos | 
vulgo vocant, major Turdo, penna: 
fübfufci,varias& Turncro illa,queSa- ! 
xonice 9Bradyvogrf | (commune hoc! 
ferc illis nomen, quz in novalibus & 
quicícentibus agrisimmorantur) co- | 
lorefufco,terreo,obfcuro,ut humi fe- 
dens agnofci vixpoflic , ex Turdorum 
eftgenere, Idem Germanorum €toz 
fic / Turdum pilarem efle putabat. | 
Genera. Scaliger T fecundi apud Ariftotelem| 
TI. Com- generis, duas fpeciesfacits quarum una | 
miétar.-. Tridaà V aíconibus, altera Turdus di- ! 
fato. citur, figuri & facie adeo diflimiles;ut | 
nonnunquam in agnofcendo fallátur. 
Saxonum Ziepdtufchel colore Iliaco 
fimilis, quzq; circa rubos verfatur, & 
fru&ibus eorum viditat, minimum 
Turdigenus, & mn: Ariftotelis qui- 
busdà, Germanorum vere $tfeinun- 
mcr/Merulà minor, roftro acuto, bre- | 
vib. pedibus,ejusdem nonnullis Cya- I 
nus. Helvetijhabent Turdum fylve- 
ftrem. Carinthiorum avisdi&ta £eimz 
troffef] pedibus albis, Turdis minori- 


| 
| 


HISTORIA XL ATVR ALIS 


| circa Tigurum per hyememabundét, 


| initium ad nosaccedunt, numerétur; YA? 14» 


| & Plinius z; prodidere, cá falsó quam de Cauf- 


! 


rtt 


busannumeratur. De A4//z,qui in Se- 
ptentrione, non eft quod aliquid di- 
cam. 

Forma fpe&tetur; cinereus color Forma. 
cis feré peculiaris eft, huic quàm iili 
remiffior vel intenfior. Omnes per 2 
collum inferius , pe&tus-& ventrem 
macülis zftate confperguntur, 7 quas d Arif. B. 
per hyemem deponunt. — Unde Pli. 449-649 
nius, e Turdis color eflate circa collum e p.N.L. 
vArinus, hyeme cozcolor. Vitüustamen vi- 10.c.29. 
(civorus,nefcio quo anni tempore ca- 
ptus, quiita plumbei coloris evaferar, 
ut quodammodo ad amethyftinum 
accederet. Vifus& Turdusvul 6 di- 
&us, tribus diverfis coloribus diverfis 
nimirum temporibus captus. Roffrum 
omnib. eft longiufculum, craffiufcu- 
lum,re&um. L;zgz4lata,& ad imitan- 
dum humanum fermonem parata. Pe- 
des figurá fimiles, & colore non in o- 
mnibus eodem. zteffipum appendices 
nóhabet, necgula verfus ftomachum 
dilatatur, nec fuperiusingluviem ha- 


baccis vefci poterant; feu à Daphne 
delitiofo quodamSyric fuburbano ita 
dictos, Ciemens Alexandrinus cele- 
brat, Advenasetle, & quorannisin I- 
taliam circiter zquinoctium autu- 
mnaletransmare vernorevolare, Au- ; 
thor eft f£ Varro. Unde trimeftres FdeReRufo, 
Plinius dixit; per hyemem latere fcri- 1.3. 
pfit g Ariftoreles: nectamen omnes, g H.4...8. 
velexeoevidens,quodin 5 Helvetiae5 — . 
h Gefn. in 
hyemein Italia loca maritima junipe- Ore 
ris & myrtis confita,frequentent. Ab 

à Ambrofiointer eas qux fub hyemis! ^5. He- 


Bononiz deniq; Martio £ ctiam men- k Aldrov. 
fe copiose habeantur. Ornithol. 
Quantum ad Picuz dele&tantur /16. c.1. 

baccismyrti;;uniperi,fambuci, hede- /? us. 
rz;nec nó olivis, ut eftapud Calphur- 

nium Poetam. V nde Olivariorum no- 
men;fagigland bus,infc&is,lumbricis 

& culicibus. Ex femine ab ipfisexcre- 

to provenire vifcum Theophraftus /1 Theophr. 


Sàtyria & Orchidesex eorum geniru- Plant.1. 2. 


ranafci, f£:Itum eft. Quocenimin ar- Me i. 
boribus Turdus ftercus excernit , & 16.94 j 


tamen 


Vifeerus ; 


"pe 


dab; 76 


PEL us impliater : 
Krameluigel E 


Duero rue 


P enit » 
eroe 
[24 


27 
? 


à 
SS 1 
WNNSSSREII í 

SN ! 


SESS 


— 


2 


Ieri LLS 


fer ollaruus 
deua » 


——— 
€ 


fru C ongener. 


t3 611.0, aA 
mu 


ELTE 


iP) 
sue 


m 


Yu 


í REDE 
PROS MOM 


DUE d B E., 


tamen vifcumnon generatur? Quot 
inregionibus Turdinon funt, ubi vi- 
ícum nafcitur? Concoquiturin Turdi 

n Scalig.in ventriculogranum, z cum labrufca. 

Exerc.168. rum longé duriora & majora conco- 
quantur gigarta : & exhibitis uni vifci 
baccis , nulla in excrementis reperta 
eft fpecies. Dcíacinatione videantur 
Oeconomica. 


Gezera- | In cacuminibus arborum zidifican- 

210. £e5, pené contextimin fucceflu, genc- 
rant. Ova,decein à conceptudiebus 
pariunt & fovent. Increbuict alicubi 
mos, ut vafaibidem collocentur. 

Vox. Vox eorum trutillare,utPhilome'z 


o Scalig. author inquit. Sermoniaflueri, o c2n- 
Exerc.237. quam e modulis fermocinantur. Ha- 
buit Agrippina , quiomnium fzrmo- 
p Plis.H. DcS p imitabatur, Et mirum eft adcó 
N.L10. furdosdici , ut vitiumin proverbium 
6.42. €cflerit. Invenere & in 
Fus. CMedicina Vftm.Myttorum baccis 
farti & ali ventris profluvio laboran- 
q Pin. H- cibus 4 exhibentur. Tempore peftis 
N./39.07 in cibo,macerati,landantur. 
Belon.L6. — uiddeufnincibis dicam ? Duriores 
de Avib. quidem conco&u, Perdicibus, Atta- 
(3h genis, Phafianis & Gallinis, Galenus 
facitíed quiaidem PhafianosGallinis 
conco&ione & nutriendivi pares, e- 
rL7.Me. dendifuavitate fuüperieres z alibi fcri- 
thod. biialibi ^ laudatiscibarijs, quz neq; 
h Le cibis tenuemneq; craffum fuccum gignunt 
boniema- annumerat, vel locusprior meudofus 
Dfut. — e(t velfibiipfi contradicens, fallitur. 
t Alex.4b Graci £ fané ovacum Turdis,lepori- 
Alex.l.5.. niscarnibus, acmellitis placeniis fe- 
enm. cunde meníz frequentius inferebant. 
. dier.c.2 6. led mdr UH UN DOC 
isdem Turdorum turmz in propo 
u Atben jg; 'Gatibus feu primis cena ferculis 
Dipnof.l. » in ufu. Eorundem pectora in patinam 
Apicianam conjiciebantur. Et quan- 
tuscircaeos Romanorum luxus, five 
copiam, fivc pretia fpedtes. — Tanta 
x Plin. H. Turdorum x aliquando fuere avia- 
N.L17.c.9 ria, ut ex ijsftercorarenturagti, Lu. 
y Varro-tt cul]? y aliosvidebat Turdos in mazo- 
RA mo pofitos coctos, alios volitare circa 
feneftrascaptos, Ex uno Ornithonc 
quinq; millia fcio vxniffe Turdoruam 
denar'js ternis(id eft computàce. Bu- 
dao denis folidis Turonicis& femitle) 
ut H, S. fexaginta millia ea pars villae 
E reddiderit co anno, inquit z Varro. 


:-————ÓÓ———————MÉÁÁÓBMMM NN 


— 


103 
Atnuncztatisnoftra luxuries quoti- 
dianafecithzcpretia,&c.' Noftra z- 
tate quoquo.modo capti eduntur. 
Quibusdamjecurovis integrum cum 
medulla panis contunditur, &perlin- 
tecum transmittitur. Hincaromatibus 
ad faporem coloremq; commendan- 
dum infperíis fervefcit. Turdi in ju- 
re carnium clixi, & modicé frixi im- 
ponuntur. 


CAPUT II 
De Turdzs in fpecie». 
AR.DICWLYS T 


De "Invdo Vi[crvoro €9 
Jrichade.». 


lis Vifícivorus , Ariftoteli i£c- 

B'eQ», Athenzo i£cpzy.G- dicitur. «a Gefger. 
Major eftcateris Turdis, & pauló in- 2 Ormtb, 
fracolumbam. Capite;alis,& ventre 
fufcus ; plumis tamen juxta caudam 
aliquid fíavi admixtum apparet. Cu- 
tem intia roflrum pallidus & fubru- 
ber colores mixti tingunt. Collum 
parte pron, venterQ;totus nigris pun- 
cisinalbicantibus plumis, & alicubi 
flavisvariant. Pedes digitique;pofte- 
riore przfertim tibiarum ncrvo, fla- 
veícunt, à Aldrovandusfemelunum b L16.07- 
adeó,in cauda maxime, & alarum re. tih. c.2. 
migibus albefcentem obfervavit , ut 
pené albefceret; capite veró, tergore, 

& fupernis alis omninó cinereus effet, 
Nullo non tempore apt 
tur, Czbusipfis abietis as VERA 
i » 
zítatcinprimis; hyeme fru&tiferarum 
arborum femina. Sed & baccis arbo- 
rum, Juniperi przfertim & Liguftri, 
inhiant. Dum finguli fingulas vifcife- 
rasarboresoccupant,&propé eas mo- 
rantes;alios perfequuntur.facilius ca- 
pi; prodiderenonnulli. Obfervatain 
ijs à rufticis & prafagia. Diu nempe 
duraturz hyemis, ficirca hujus finem 
in cacumine arboriscantillenr, Fucu- 
ra zítatis,fiin ejus medio confideant, 
TRICHAS, qui Pilaris perperam Gefger. in 
dicitur, & à ftridore nomen fortitus O'?;"thol. 
eft, torus feré magnitudine & figura 
eft Merulx.  RKoftrum habet (fubta- 
vum 


/ 


pg — HISTORIA C ATO RALIS pe 


vumin extremo nigricans. Os & lin- | priumilliscffe apparet, ut circum o- 
guam flavo colore tin&a, — Collum | culosmaculentur. Sexum folo cantu 


pronum cinercum maculis nigris a- difcerni pofTe dicunt. 
fperfum. Dorfum charopum , & per 


medias pennulas n;gricans. Pars circa 
Uropygium cinereis plumis obte; i- 
tur. Caudam nigrz penna coníticuüt. 
Colium fupinum & pe&us varia funt. 
Pennzalarum partim nigricant, par- 
tim ruffo colorc tinguntur,&c. Nun- 
quamautraró in zftatein Anelia v/f7- 
£ur, hyemetanta illorum multitudo, 
ucnullius avis major. Vcícitur baccis | ic & fola pafcatur, Merula dicitur,Duo 
juniperi, Aquifoliz, & forbi minim, | ipfarü Gezera Ariftoteles a ponit, Zul- cerea, 
Apud Helvetios poftremo advenit, | gareieu nigrum, & caudidum,quod tan- 4 p 4.1.9. 
cArf-H. Acute c fonat, & quamvis colorem | crum circa Cyllenam Arcadiz naíci c19. 
44-9.0.20 mutet: vocemtamennen variat. Vo- | fcribit: nos & in Norvegia, & innovo 
latgregatim , & inter volandum ob- | oibe inveniri fcimus. Varro & intet p qe, 
ftreperus eft. res inufitatas reponit. Addit & £er- [3.c.9. 


tium tutco colore, & minoris magni- 
ARTICULUS II. tudinis, quod Patferemfolitarium vel 
De Tardo lllade, €9 Jfmpl- 


Merulam monranam quidam efle ju- 
citer dicfo. 


dicant. Vidit Aldrovandustotam ex 
Jeu Illas, Tyllas Alexandro , 


NB. Genus: Turdorum exoticum 
Videin Mantiffa. IN.9. 


CAPUT LE 
W4De ce3xterulis. 


Erula, Grzcis wÁsvoQ «eoo: & 
xidvx 9» quibusdam à nigro co- 
lore Nigretta ; Latinis quod folivaga 


flavo ad caítaneum vergentem , mu- 
Myndio dicitur. Fufcus eft perto- 


tato forté priore colore. Magnitudi- 
nem ei Turdi Trichadis Ariftoteles 
tum doríum. Pectus eft varii coloris, 
medius venter albicat ; utrinq; rubet. 


tribuit citante Acthenzo , colorem 
nigrum , roftrum puniceum veré an 
ng; falsónefcio. Albertus roftrum & pe- 
Eodem colore pars fub alis tingitur. 
Interioraoris penitus flavefcünt, N;- 
diffcant inBohemia vel Hungaria. Gre- 


descrocca.Sedut plumarum colorem 
pro temporis diverfitate mutant : ita 
gatim plarumq;in dumectis degunt.lni- 
uo hyemis per quatuordecim fere 


& roftrumidem non fervat. Nam id 

anniculis, tefte Plinio, in ebur transfi- 

guratur,at maribus duntaxat, Scaliger 
dies ante Pilares in Helvetiam advo- 
lant,circa Paícharecedunt. Racemis 
viclitant, vincis; multum damni in- 


T pullos nigrum habere , anniculos $ ra ari- 
buxeum affirmateSexus optime diícer- ffotelis H. 
ferunt. Ideó tempore vindemiarum 
capiuntur. Gefínerus in diffecti ven- 


nitur. Feemina namque fufca eft, ro- 4.1.9.c.5. 
triculo menfe Novembri baccas fpi- 


ftroinferius tantum lutefcente, fupra 
planéfufcido. Gula pectusq; cotum ex 
nz albx quam Oxyacantham dici- 
mus,reperit. 


albicante& fufcefcete colorib.macu- 
Quem Aldrovandus Terdum frm- 


lantur. Nominat Aldrovandus c quà- (67,5, 
pliciter dicium vocatis Bellonio 7 urdu; 


dam Leucophalum , cujus caput prater /16.c.6: 
tres maculasoblongasnigras, quzre- 

primus c Ariffotelis,8c T urdus vifiverus 

minor dicitur. Cruraineo ex defcri- 


ptione Gefnerialbicant. Pectus,vca- 


turo oculos conípiciebantur , prorfus 
candidumerat, roflrum & oculorum 
iris lutca,pedes fufcefcebar. Cauda & 
venteraterrimi caloris. Ala albo ma- 


trem, & latera puncta nigra infigniüt; | culabantur. Apponit & cazidaz to- 
illud fübflavo & ruffo colore in unum ! zaz;roftro duntaxatrutilo, & pedibus 
commixtis infignitur, Idem fubalis | lutefcentibus. Aliz ex albo & nigro 
color merus. "lotaferé pars pronafu- | funt maculatz , masminus quàm fce- 
fÍcefcit, Ala fufco ruffum mifcuerunt, | mina, caudá nigrà , roftro & pedibus 
& maculasfubflavas habent. Venter | intenséin marerutilis, pallide in foe- 
candidus eft. Crura albicant. Pro- | minaflavcícentibus, 


; Quan; 


erula SRofza mas [leu Slurnus | 
marinus . ^ | 
A 
al | 
I | 
it 
.- 


^ 
€ —À 


2 
. E 
EU TEES rp D EBENEN 


o 


2 allo. 


FEN TTE. 


VOCE 7.4 

.. Quantum ad Zocuz , verfantur in 
locis denfis confitis arboribus, fpine- 
tisjanguftis montium angulis, & lapi- 
d Arif. H. dum fiffuris. Mutant ut|Turdi 4 lo- 
445.616. cum, & hyeme in vicina|demigrant a- 
prica. Parafitus tamen apud Athz- 
nzum, fi algor fub dio perpetiendus 
fit,fe Merulam effe profitetur. 

Vefcunturijsdem quibus Turdi.Sed 
& pomisforborum; orni fambucique 
acinis. Caveis inclufz etiam carnib. 
Plantz ex quibus precipue cibum dc- 
cetpunt, funt Oxycedrus Dalecham- 


Lotits. 


Vicius. 


pi); Ilex Aquifolia ejusdem , Myrta- : 


canta, philyreaanguftifolia, myrtus 
laurea maxima , myrtus cexotica Pli- 
nij, & area Theophratti effigie àlni. 
Nidos figurà hzmifpharicá oblon- 
giufculà, admodum fcutellz cavos, 
cx furculisramulisq;exilibus, &fibro- 
fis radiculis luto inter fe contextis , 
fubftrata molliore materia conftruüt. 
Bisanno,omnium avium primz, ante 


GeAe- 
127778 


exactam hyemem,in Helvetia menfe ' 


Martio vel Apriliparizzz. Nümerum 
pullorum nemo exponit, Nido Al- 
drovando allato quinq; inerant, Per- 
farum Magos ex falvia fub ficu putre- 
facta,dumfol & Luna fecundam folis 
faciem occupant,avem Merulz fimi- 
lem procreafle, cujus aduftz cinere 
lampadiinfperfo domus ferpentibus 
cEpif^. Me- repleta videbatur, author cft e Lan- 
dic.38. gius. 
Mn De carum J'ecefringulicire quidam 
ufurpat; Veteresejusnon exprimunt 
proprium, Íedinter canoras ponunt. 
Quandam adeo in novem vocii mo- 
dis exprimendis excelluitfe, ut iiullus 
hominum pérfecté eam imitari po- 
tuerit, Albertusauthor eft. Incipiunt 
autem Vete cancre,continuantper x- 
ftatem, Hyeme cohibendo vocem, f 
ftrepunt & tumultuosé voculantur. 
Pliniushyeme balbutirc, circa folfti- 
tium mutas effe g ait. 


f Arifi. H. 
4.1.9.6.49 


g PIm.H. 
N.[.10. 
Amicitia. Amicitiam eum ea Rubecula colit. 
Sequitur enim eam; & no&u, velju- 
xtaipfam, velin proximaarbore con- 
quiefcit. Ipfas Nodtuz ita infenfas 
quidam volunt, ut quotiefcung; cla- 
mantem audivcerint, tanquam inju- 


juriam vindicaturz;advolent, 


eu BOPSS oj 

| li Punicigrano perire Aclianüs / au- y JELH.A, 
thor cft. l. 6.46. 

Ingenium efipit,quod ; humanum Ingerii., 

| fermonem, quamvislineuam ftrictà, i Pbuoftr.1. 

| Foftrumre&tum,& anguítum hiabeát 7.in vita 

| imitátur:& quód Laurifolio antiuum Apollon. 

| faftidium purgant. . 

| Des incibis, hxc pauca dixiffe V fus. 

| fufficiat,In pectore ipfarum £ adufto k porar.L. 

| haud parvam collocaffe volüptaterh 2, fermonis 

Romanos. Inter popinz veró profef- 

fores / cluricfne tergoribus fint pra- Iplig.H.N, 

ferendz;difceptatum. Tardé tamen /.io. v.50. 

concoquuatur, parumque alünt,fi z; m prrin4 

Platin credimus; inter laudatas c€- 1.5. detaz. 

feri debent, fiSalernitanis. Nonnulli dafauit.. 

à No&ua captas przferunt. Alij pin- 

gues & rctibus vel laqueis captas c- 

ligunt. 

Quantum ad Medicigaz , ben illis 
qui laxa funtalvo przícribuntur, Pli- 
niusinaflatas cum myrti bacci dyfer- 
tericis mederi fcribit,Porta 2 Melai- 
choliz. Fimus exaceto miftus, fiori- 
zamavis comederit, extirpat lentigi- 
nes. Caputad brachium finiftrü,cuim 
leporis pedibus portatum , audaces 
facere,mendacium cft; 


7 


LI 


nij. Phys 
£0gnh, CAT; 


QAPVT. TV; 
*De Meraulis in fpecies 
ARTICVLVS IL 
De Paffere (olitario 9 ejus 
CORZCHCY Cos 

P Affer Solitarius, quod cum nullo füi 

generis unquam, nili temporege- 
nerationis verfetut vulgó dictus, qué 
tertiam Ariftotclis Merulam effeGe- 
Íínerus, Niphus, & Aldrovandusaffe- 
runt; Mcrulus Solitarius circa T ridé- 
rum; Merulusftercorofus; quod in la- 
trinis habitare credatür Romanis, fi 
Alberto credendum:Merula faxatilis 
Placentiz dicitur, Avis eft Merula Gefger.in 
pauló minor;tota nigra , roftrológiu- Ornithol. 
Íículo; parumper arcuato, capite pro — « 
corporis proportione parvo, fuperius 
plano,nigroqueadlatera,nempé cir- 


cum oculos,aures,& in collo inferio- 
re czrulco, Foemina tota fufca eft, & 


Ma- | pe&ore maculis lutefcentibus varie- 


O 


gatur; 


a Arift.l.9, 


C99 na 


Forma, 


Generá- 
7/À 


b /.1.0b- 
ferv. c.i. 
c .6. de 
Avib.c.6. 


Seiler. ad 
Gefnerum. 


Lotcts, 


Genera4- 


dio. 


Yox. 


1oó 


HISTORIAN ATFR ALIS 


gatur,mari plané diffimilis, In faxis & | Medii & intempeftà no&e experge- 


teftis (non tectis, 4 xsezpuov, namque 
textus habet) diverforium habere A- 
riftoteles dixic. In parietibusalis Pat- 
fcribus cójungi, & cum eisad paftum 
volare Albertus, 1n dumofis rupibus 
circà Larium lacum nidulari , neque 
cum alijs avibus degere, Gefnerus af- 
firmat. Canoruseft, & Mediolani ac 
Geneva inagno propter cantum pre- 
cio venditur. Quem Bellonius de- 
fcripfit, & Charadrium effe primo a- 
fpc&u putabat, 'T urdi Iliaci eft cratli- 
tie, Lufciniz morib.przditus. Roffru 
haberrotundum; acutum, fubalbum, 
in extremo nigrum. — Pezzs fub pe 
&ore & duabus coftis colore da&ty- 
lorum, maculis interftin&to. Dorfum 
cinereum fulvo maculatum. — Pedes 
'Turdofimiles, Caudam uc in Lufcinia 
ruffam,quam mox uté nido eximitur, 
immutat. C25 quia pulchrior,colo- 
riseleganti&à foemina diftinguitur, 
In rupibus folitarijs nidificat,& ra- 
tó in plano aut per valles cernitur. 
Certo anri tempore fub tegulis feu 
imbribus Zegzz.. Canitnoctu xqueac 


fa&ta, adaftantis provocationem cla- 
rofpiritu canit. Ante tempus autu- 
mni cum colore etiam vocem mutat, 
ac alis expanfis novos, fecum conti- 
nuó murmurans , excogitat cantus , 
nec veterisoblivifcitur. 
.. Colorfubhyemem niger é ceru- 
leo evadit. Circa verisinitium,in pri- 
ftinum commutatur. Adultaveléni- 
do femel egrefla & volatui adfueta, 
nullis aftutiis capitur. Moris denique 
ei, oculoshominum aliorum alitum 
| moreadpetere. Tamq; dili, enter res 
obfervare, ut plazraque, vocis aliquo 
articulo indicet, 


ARTICULUS 1L 
De MerulaMontana,Germa- 


norum Iorquata, Bicolo- 


ve,€9' Saxatilr. 
Erula Germanorum MONT ÀA- 
IN A,avis eft pauló infra Turdum 


majorem. Caput, dorfum & alz, ruffo 
quodam modice admifto nigricant. 


—— 


interdiuad lumen candelx maxime: | Peczs eft, ex plumis partim fubfulvis, 
Francifcus Gallorum Rex tanti ejus | partim nigricantibus obfcure macu- 


cantum fecit, ucnullam preter hanc 
audire dignaretur. 

PASSERI SOLITARIO cozgezer 
eft illa avis, quam quidam Petrocos 
fcyphum , Germani Ctcinrotefe & 
£5lauvoarí vocant, Bellonius P Cya- 


lofum. Osinterius & lingua lutei feu 

| melini coloris, V entris colorexnigro 

& cinereo miflis; crura ex glauco ni- 

| gricante, & ruffo, conftant. Cauda 
eft atra. 

TORQUAT A,quz & Montana, 


neum Ariftorelis, fed falso ( Ex Pico- | Saxatilis, & Equina , quod in fylvis 
rum enim gencre eft, roftro etiam ad | vermiculosin fimo equino quzrat, a- 
faxa dutiffimo ; & quis Merulam to- | víseft barbatula, magnitudine feré & 


tam cxtuleam vidit) dixit. Magnitu- 
dine eft Sturni, pectore, cervice, & 
lumbis Cyanea:dorfo& alis nonnihil 
nigricans. Roftrum ei fesquidigiti 
longitudine fubter nares fufcum,imo 
aculeatum , fuperiore parte adunca, 
inferioremut plurimum contegente, 

Degit in altiffimis, przeruptis, &ni- 
vofis Ícopulis ; in Creta, Citharea , 
Corcyra, Zacyntho, Eubza, & circa 
fluvium Atheín. 

Nidifcat in deviis folitudinibus, 
pullosq;, quosternos aut quaternos 
excludit , ut à rupicapris ctiam tuti 
fint,in cavernas deorfum condit. 

Voxipfiarticulata,amoena& varia. 


[n ———————— —— 


colore Turdi. Parte proniinter col- 
lum habet albas duorum digitorum 
latitudine plumas, reliquá maculofas, 
nigrisin medio pennis, ambitu albis, 
fuperiore fufcas; alarum pennis, mar- 
gineextrinfecoalbicantibus, Fe- 
44,quamAldrovandus defcripfit,erat 
corpore toto fubnigro; roftro circa 
nares, & inapicenigro , ad latera fla- 
nafcente,;pennisremigib.alarum nec 
non ventris, extimis oris, nonnihilal.- 
bicantibus,czterà candicantibus, In 
ultimo gutturefeu pe&toris principio 
macula albiffima pellicé lata ad hu- 
meros pertingente, vel torque candi- 
do;ornabatur. / 
Meru- 


Aldr. Or- 
nitb.l.16. 
C15. 


Bellon. [.6. 


de Ayibus 
627. 


SDSE wdUl1) ES 


Merula BICOLOR quod duobus 
potiffimum coloribus fufco aut fub- 
nigro» & luteo rubefcente variet, di- 
&ta,eftavis Meruli pauló minor,capi- 
te fufco,lineolis candicantibus varie. 
gato, roftroinlutco rubefcente, qui 
etiam color in tergore & cauda in- 
tenfior;iin pe&ore& ventrc remiflier, 
videtur. Alarum remigibus fufcis, in 
extremisoris albis, pedibus brevius- 
culis , digitis pro proportione longis 
luteis,unguibus rubicundis. 

SAXATILIS, quam Turnerus ex 
Graculorum genere facit, quidam. 
CyanonAriftotelis credunt, nonnul- 
]i Rubiculam Saxatilem , Nucifraga, 
Merulam Alpinam vocant, avis eft 
cum Caryocatatfe Geíneri eadem, me- 
rula major. Sturniferé inftar macula- 
ta, fupra nigricans , minus tamen in 
capite & dorfo, quàmin alis, maculis 
ubiq; diftin&ta femilunaribus,que pa- 
riter per tergus & alas majores funt 
quam per caput. Pronéà roftro ad a- 
num usque lutea maculis ferrugineis 
albisq;, qux & ipfz magnitudine va- 
riant, percurrentibus. Alarum pen- 
nas majoreshabet nigras, & in extre- 
mis oriscandicantes, Caudam fupi- 
nénigram, proné ferrugineam, pedes 
fufcos. Vaga eft;necinvenufta. 


ARTICULUS III. 
"De Merula Ro[ea , Exotics , 
€9 Merula congenere. 


Erula ROSE A, abaucupibus, 
ItalisSturnus marinus vocatut, 
Eft meruli pauló minor; tergore, pc- 
&ore, & alis fupernis rofeis feu car- 
neis, capitecirrhato, roftro qua capi- 
te jungiturnigfo, caetera cárneo , alis 
& cauda nigris,remigibus fere fub ca- 
ftaneis, Infzmiza, color cít dilutior, 
caputfiexcipias. Reliqua enim pars 
colli,ala& cauda minus quàm in ma- 
re nigrefcunt. Plurimum adipis cor- 
pori adjiciunt , & in cibo maxime 
commendantur. 

EXOTICA eftduplex, Brafrlica,& 
Indica Apos. BRASILICA ucà Bello- 
nio defcribitur, differt magnitudine 
àMerula. Roftrumilli breve. Color 


107 


totius corporis,fi caudam & alas, quz 
atr funt, adeó intensé rubet, ut nul- 
lusintenfior rubor poffit excogitari. 


Cauda oblóg 
fuperius omnes ad Íícapulas rubent; 
dein nigra fuccedunc, hasrubrz rur- 
fusexcipiunt;. Roftrum eft infigniter 
recurvum, intusluteum, Pedes, qui 
pro tibiarum proportione majufculi 
excinereo leviterfufcefcunt, APOS 
monfítrofa forte eft, Roftrum habet 
Merulz in extremitate nigrum & re- 
curvum, infra qua capiti jungitur ca- 
dicans. Caput, venter, dorfum,colo- 
re coccinco intenfo & vegeto , ala & 
cauda nigro, unde Porphyromelanos 
dicipoffer,tinzuntur. | 
CONGENER Merule eft duplex. 
V4 roftro , propé quod linea rubra 
confpicitur, nigro; capite, dorfo, & 
cauda,ad fuübcaftaneum vergenübus, 
| extremisoris albicantibus. Proné pe- 
| &ore,ventreque toto & cauda, lineis 
quibusdam cinereis per transveríum 
du&isalbicat. A4/zera Merulis erat mi- 
| nor, Pafleribus major,capite cinereo, 
oculis nigris aureo circulo circumdua 
&is, roftro pro corporis proportione 
robufto, luteo, craffiufculo, in extre- 
mitate nigro & acuto. Dorío ad cau- 
dam caftaneo obícuro , pennis ala- 
rum quz dorfo junguntur albis. Qua 
ventrinigris. Remigibns in extremis 
oris cinereis. Similis Collurioni cine- 
reo videbatur. 


| 


CAPUT V. 
De Sturao. 


SUE jpio quod apud Hefychium 
& Phavorinumleges.dicitur. Avis eft 
! ob.colorum varietatem, & coníperías 
pel corpus maculas, elegans, & bené, 
picturata à Poetisdicitur.. Non tan- 
tumautem albis maculis tingitur; fed 
rubefcit quoq; lutea aliquando; ina- 
| lis, | ropé oculos, & ininfimo tergore 
viridefcit. Roftrum habet Picorum 
non abfimile,in fine fufcnm. Cavdam 
brevem & nigram, Pedes feré cto- 


ccos. Ariftoteles 4 folum vulgare ge- a ii.4,[.8, 
nus, quod fuperte&a cantu fuoaures c16, 


OÓ a 


fati- 


a eft;crura nigra. Jllius, Ornitb. L. 
quam Aldrovandus exhibet, pennz 16.16. 


Turnus,Grecis aeos Gua Do r- Genera. 


106 


fatigat, agnoviffe videtur. » Aldro- 
vandustres exhibet , 724 totum, al- 
bum,roftro quod exluteo rubefcit, & 
pedibus, quileviter carnei exceptis. 
Alteri caput, collum, & roftrumerant 
alba ; Maculz fupra oculos binz ni- 
rz: venter candidus , alarum princi- 
pia maculis fubczruleis varia. Remi- 
gesalarum & cauda utin Sturno vul- 
gari. Pedeslutei. Terzi totum cor- 
pus excinereo lutefcebat,Pe&tus pü- 
&tulis confpergebatur. Roftrum & 
pedes nigri coloris erant. 
Locus c Locum i attendas, nullibinon inve- 
Fijju, niuntur, Ávenis, pratis aquofis, ubi 
armenta pafcuntur, & agrisgaudent. 
Turribus inprimis & tectis hyeme la- 
tent, Si vicum pamphagifunt. Nam 
prater baccas & uvas, quibus impen- 
sé dele&antur, & pinguefcunt; mi- 
lium quoq; panicum, cicutam, fter- 
cora, & lumbricos,imo fufpenforum 
cadavera , ideó ab corum efu Belga 
abftinent, depafcuntur. 

Nidulantur iisdem feré locis, eo- 
demq; pené modo,utPafleres. — Ter 
anno parere dicuntur;& uno tempore 
feptem vel octo eva ponunt. Grzcis 
dicuntur «xe»; authori Philomelx 
pifitare.. Summo mane maxime funt 
obftreperi, nocte filent. Vifi qui o- 
mnium avium vocesimitabantur, Et 
e Brujer l. c in Gallicurbibus habentur, qui fer- 
15.dereci- yonem explanaté, longiori etia con- 
bar44* textu, exprimunt. Habebant & 4 Cz- 
cud H- (ar csjuvencs cjusdem peritiz unum. 
6.24. Propriumipfis catervatim "volare; 
Volatus, & quodam pilz orbe circumagi , o- 

mnibusin medium agmen tendenti- 
bus. Vetpere potitlimum aggregan- 
tur, & tanta multitudine atq; impetu 
quandoq; volant,ut nubem facere, & 
tempeftatis modo fonare videantur. 
Dicuntur fibi ipfis medicinam face- 
£ Gefaer.. re. Atterebat f. pedi luxato ova for- 
in Ornithb. micatrum ,comminuta, & fubalis ca- 
lefacta,unus. Sicintegerintra paucos 
dies evalit. Mezuazr Accipitrem,eun- 
demq; fuperne velálatere acceden- 
tem , alis eventant, fubtus volantem 
ftercoribus opprimunt. Semine alii 
intereunt; & à canibus metuuntur. 
Vfus. Galenus g eosinter cios attenuan- 


g/.6 defa- tes & bonifuccirefertiquod vel de ju. 
nit, teda. 


b ornithb. 
1.16.c.19. 


Genera- 
119. 


HISSTOROSA APRIJAR AT S 


venculis, veldeillis, quiin montibus 
deguntfüumendum eft. Vindemiz P h Alex. lI. 


tempore pabuli melioris copià non 3-/4lub. 


improbantur. Suaviores cvadere, fi ^9 
mox captis capitaamputentur; Car- i /.;. de fa- 
danusauthor eft. Stercus oryza pa- it. c.21. 


ftorum ad faciem exornandam 4kK4&meta 
facit. 128.6. 8: 


NB. Sturz genus Indicum vide in 
Manti[fi.. Num.6. 


C A;D, VE 
"De Coccothrauflis. 
DyUrtiess Coccothrauften Al- Defcri- 


drovandus exhibet;vwlgarez Ge- ptio, 
Íneri,& Indiam ceriffatam.lMla ita dicta; 
quod roftro fuo coccos & interiora 
ceraforum grana confringere foleat. 
Circa Verbanum Lacum Fringilla 
Montana,Dellonio; à roftri magnitu- 45f.H.4. 
dine Grosbecdicitur. Putabat hanc ^9-c23. 
effe Ariftotelis Pardalum quiddam. Bellon, de 
Falsó, excollatione utriufq; patebit. ATA UE 
Pardalus enim colore toto cinereus 
eftmagnitudine par Sturno. Cocco- 
fthrauftes autem eft,fiBellonij defcri- 
prtionem fequemur, fturno pauló mi- 
nor, roftro duro, & magnitudine pro 
corporis proportione infignis. Capite 
fuperiore mali aurantij colore , cum 
macula fub gutture nigra, collo cine- 
reo, dorfo fulvo,alarum extremitati- 
busex viridi lutefcentibus ficuti tor- 
ques Palumbis , caudx extremitate 
albà fubtusfulvà. Ventre, pedore & 
gutture cjusdem coloris. Gefnerus ei 
tribuit, Alaudz aut Loxiz magnitu. 
dinem. Roffrum durum,validum,bre- 
ve,latum , quod inferius à pennis ni- 
grisambitur, Colorem capitis, in fce- 
mina, charopum, vel ex flavo ruffum; 
inpe&ore & ventre ex cinereo rubi- 
cundum. Pennasalarumfuperiusni- 
gricantes, in medio albentes, in imo 
colorisferé czruleifeu Indici. Col- 
lum pronum , & utrinque ad latera 
plumis cineris veftitum. Dorfum ex 
fufco nigricans. 
AEftate infylvis capitur, & tum in Zocus, 
Italiain montib.agit. Sub OGobrem 
ad plana defcendit.1n Germania cfta- 
te rarius,hyemefrequentius cernitur. 
Aidi- 


T2» 4 Wud9X. s 


Victus. Nidificat in arborum cavis. VZzarnu- 


a [.9. H.A. vissc vocatut. 


c9. 


cleis ceraforü, quz roítro contringit; 
necnon olivis, & alijs baccis. Non fer- 
vataccrefcete xtate colorem. Cavee 
inclufa, non folum raró cantillat, fed 
neinftitutionem quidem admittit. 
IXDIC A incolis capitis viridis a- 
pud quos repentur, dicitur Frufo,Lu- 
fitanis Cardinalitius , quod galeruüm 


109 
giufculam , digitum auricularem la- 
tam;aliquantuluin furrectam. Tibias 
breves & albicantes,ungues robuftos 
& nonnihilrecurvos. 7:Zitat panico, 
amygdalis , &alfine herba, & cibum 
emanibusaccipit. Zcesavium,lufci- 
nix maximeéimitatur. Sape íe aqux 
immergit,unde temperici calidiffime 


| cfle putatur. Vifa icone fuain fpecu- 


purpureumgeftare videatur. Habet | lo,mirabilibus modis fibilos edendo, 


cirros in capite figurá trigoná cocci- 
neos, quo colore pariter, collum, pe- 
étus & venter rcfulgenc. Alarü extre- 
mitatcs diluté purpurafcentes, Cau- 
dam pro corporis proportione , lon- 


dd d dd ue E ddsddqpidpsd 


E ene d e 


pueccpupepee 
2 dura 


criftam deponendo , Caudam more 
Pavonum erigendo, alas motitan- 
do,gefticulatur,& fpecu- 
lum impetit. 
Ue 


e 


deeper 
Wong EXE 


A 


HISTORIE NATVRALIS 


AVI 


B us 


LOI B gv A 


De Avibus 


Infectivoris. 


JTITUILLUS L 
"De lfectivoris nom Canoris, 


CAPUT PRIMUM. 


:«De fPicis 


» Icus Martius q; Mar- 
) EJ tifacerfit dictus, 4ew- 
A) noAu Hefychio, 2edyo- 

24e Xd xoAdirthues ÉUNonom (Q5 & dps- 

y^ x57 (O" Ariftoteli, dpum rop 0c 

x Ariftophani , «o^«9Q- 

Miletio, recentioribus Grazcis xsexe- 

Gezera ipforum tria 4 

Ariftoteles recenfet; nos de pluribus 

inferius dicemus. An veró vcl illa 

quz occidentalibus Indis Alcatran 


tefte Cardano dicitur,roftri& corpo- | 


ris magnitudine ccelebris,cinerea cro- 
ccave pluma diftin&ta, roftro duorum 


edMartts. 


palmorum, in acutum tendente; vel 


| Picutus dicta, cui roftrum toto, cor- 


pore majus; ubi capiti jungitur tribus 
digitis latü;aaduncum, quo &[arbores 
terebrat , & áparvis fimiis fe defen- 
dit,quzq;linguam loco pennzx habe- 


| re dicitur, ad Picospertineat, pencs 


eruditosíit judicium. —Forzzaz ipío- 
rum fiattendamus, habenc omnes o- 
flrum xe&um;durum,rotundum, &ad 
pertundendas arbores percommo- 
| dum. Lizguam ijs Ariftoteles tribuit 
zAaT coy 4g) uei. Aldrovandus lon- 

OQ. 3 gam 


IIO 


HISTORIA X. ATVR ALIS 


gam quidem in omnibus & ad occi- | fed deorfum etiam & füb ipfis ramis, 


put ufq; extendi, & fupertotum capi- 
tis verticem ccu in glomum convol- 
vi, adeo utcum exoritur , tanquam e 
multis involucris in longum admo- 
dum extendatur, obfervavic; latam 
minimé ; quin eftacutiffima, & in ex- 
tremitate quodammodo cartilagi- 
nca. Anatomen videapud Aldrovan- 
dum. Crura quoque omnibus funt 
breviufcula , at admodum robufta. 
Digiti pedumante bini, totidem re- 
tró,ijque valdé conjuncdti,ucarborem 
quam fcandunt firmius apprehendart. 
Cauda rigida, & duriufcula , cujus 


. penne inextremitatibus ferme nude, 


Locus. 


b Pliz.H. 
N.l.10.c. 
29. 

c Ornitb. 
1.12.6.30. 


Ficus. 


d Pn. l.c. 


e AMft.I.9. 
H.A.€.9. 


Gezera- 
710. 


quibus haud aliter quàm pedibusin- 
terrependum innituntur. 

Locumiípectes, in quibusvis repe- 
riuntur regionibus, raró in Belgio, in 
Tarentino agro negari fcribit 5 Pli- 
nius;fed c Aldrovandus omnia ge- 
nerainltalia ali;jmaxitum fi excipias, 
affirmat. 

Viclitantwcrmibus,culicibus nem- 
pe formicis , quas exporredta lingua 
velutin veru infigunt, & latitantibus 
fublignorum corticibus , & medulla 
coffis. Idco arborestundunt,quarum 
d percuffi corticis fono pabulum fub- 
efle intelligunt, & tam vehementer 
eas intcrdum excavant, ut ipías fter- 
nant. Quidam apud Ariftotelem, e 
amygdalum tertio i&tu pertudit , & 
nucleum comedit. 

Nidifícant in cavis arborum, olea- 
ruminprimis. Tanto artificio nidum 
exfítruunt, &excavant,ut admoto cir- 
cinorotundius reddi foramen d per- 
fe&tiflimo Geometra non poflet; & 
ligna quibus inter fe confertis cóftat, 
facilius manibus feparentur, quàm 
ferro diflecentur. Pullos feptem velo- 
&o educant, quosexire exovo à cau- 
da Hylas , referente Plinio, tradidit. 
Quoniam pondere capitum pervería 
ova pofteriorem partem corperum 
fovendam matri applicát. Nunquam 
humi confiftunc, vel in faxis con(i- 
dent, neaciemunguium obtundanrt. 
Scandunt veró per arbores omnibus 
annisxarzm:e o aowaA nd ral tanquà ftel- 
liones,feu ut Plinius vertit, feles, non 
modo furfum perarboremreptando, 


| 


pedibus& ventrefurfum,tergorede- — . ' 
orfum terram verfus converío; quod 
Ariftoteli eft vzliov a) 99r mà aste. 

Humano ipfos ferzoni affuefcere py, 
Scaliger Z author eft:fed minus apte, dExersi- 
& rariora & pauciora quàm Picam rar.257. 
reddere, addit. Albertus e perfe&é e /123.4e 
aliquando loqui fcribit. — Validius Annnab 
quàm foleret ftridens pluviam prz'fa- 
girecredebatur. Hinc ei pluviz avis 
apud veteres nomen. 

V fts ipforum & in cibo; ideo tota fe- fur. 
rehyeme & autumno Bononiz in fo- 
rovenduntur; & in CMediciza. Nam 
cum fale torrcfactum quidam ad in- 
ternasanieminentiasapplicant. Af. 
fatum vcl elixum incantauonce liga- 
tos folveresoculos,geftanribus vifum 
acuere ; roftrum 6 collo fufpenfum , 
dentium, uvulz & tonfillarum dolo- 
rem curare; Kirandis funt deliramen- 
ta. Idem ferentes ab apibus etiamfi 
mella earum eximant, non feriri, Pli- 
nij, Clavum & cuneumarbori,in qua 
nidificant infixum, diu non hzrere. f/f Pin. H. 
Foramen vero nidi lapide vel ligno N--10. 


obftru&tum, herbá appofità, feu illa €-18- 
linaria major, feu zthiopis, eundem me 
aperfre,pari fide affirmatur. zteie6op elt 
C-A P. II 
"De Pica in fpecies, 
ARTICULUS I. 


De PicoMaximo,Majore,Va- 
rio minore Urridi nofirate, Pi- 
co luteo Cyanopide, iridi 
majore , €9' Ma- 
YAY10. 
ICUS MAXIMUS, eft omnium 


PU uox cornicis interdum 
magnitu dine, infra gallinam aliquid, 
& excepto capitis vertice Zozus zuiger. 
Plumz tamen in vertice coccineo vel 
flammceo colore egregié micant , & 
velut cirrhum efficiunt. | Rof/rum ha- 
beclongum, robuftum, digitum pat- 
vum,longum, cujus fuperior pars,que 
juxta caputlata eminet, & dM 

utfo- 


iet m Pract an 


Nc 


Pius maxanue men, Tuy "aru mnonr 


Greffe alihu arker «Mpeeht . 


z 
EAE z 


Maurfrecsé . 


" 
2 SN 
j 
SS OSSSNNINSN 
N SR 
NN S 
t 
ET 
^ 


Blaufpecht 
Jt ayfpeché : 


-— 


m Peur varus. Elfeyecht. 


RUPEE NE Ne. EE 


DE dEmlmB 


utfolium Cyperi, obtinet. Lizguam 
oblongam duram & in extremitate 
afperam. Digitos binos ante& totidem 
retro. Unguesrecurvos. 

PICUM MAJOREM ziz£z» Ári- 
ftoteles vocat. Magnitudine meru- 
lam vincit, fcribenre Ariftotele. 1s 
quem Aldrovandus depingit, roffrum 
habet canaliculatum, Zzgzam longif- 
fimam , mulculofam , extremo apice 
duro nervo aculeatam, Caudam robu- 
ftam, & ob fuperiores reliquas coo- 
perientes plenas duro calamo dona- 
tas & inflexu difficillimas , renitenté, 
In toraave triplex color. confpicitur. 
Plume medio vertice rubicundz, &fa- 


! tracalculum remedium. 


| 
| 
| 


TIY 
metuendam przdixit. AR ca- 
bores volatu trajicit. 

Ofla ipfius tofta in pollinem reda- 


&a, &in vino epota validum funtcon- 
& 


PICVS LVTEVS CYANOPVS 
ex Perfia adfertur. Magnitudine à 
fuperiore nihil differt;caputtamen & 
collum craflius, & roftrum prolixius 
obtinet; Pennzà medio vertice ad 
extremum cazde ufq; aliquid ferrugi- 
nei habent, rof/rum vero omnino fer- 
rugincum. | Pedes fubcarulei, ungues 
nigri, cztera lutea, nifi quod a/araze 
pene omnesin extremo quodammo- 
doferruginez fint; 


turo coccicoloreconfpicuz funt,que 
in faemella mari alioquin per omnia 


PICO VIRIDI MAJORI feu Aldrovad. 
Maximo, Koftrum, quod inomni Pi- Ornitb. l. 
corum genere rectum eft , incurvum, 1-635 
pedesad fimilitudinem aliorum, va- 
rias maculasin alis, tribuit Bellonius, Bells. 6; 


PICVS MVRARIVS muris tur- 4 47. 


bitu, ventretoto, & alis internisin- 
figni maculaalbicat. In alis& cauda 


nigrialiquid confpicitur. 

PICVS VARIVS MINOR 
majoti per omnia fimillimus eft, & 
prorfus videretur idem. Nit rubr 
illa macula in vertice & Uropygio 
 deeflent. Dor[um cjus verfus lumbos 
magis quám fuperioris varium. Et ex 
albo nigroq; promifcué maculatum, 
lineis interim obícuris transverfali- 
bus qu& alarum notis refpondere vi- 
dentur, confperfum eft, 

PICVS VIRIDIS X6At0c eft Ari- 
- ftotelis, inter Picos quidem eidé non 
recenfirus , inter Picos tamen vel ob 
folam pedum& Caude difpofitioncm 
( duobus digitis ante & totidemretró 
inlignitur,& caudam rigidam habet) 
numerandus. Turturem maguitudi- 
nexquat. Roffrum habet nigrum, du- 
rum, robuftum, acutum duos digitos 
longum. Caput crafliufculum in fu- 
periori parte ex maculis partim mi- 
niaceis,partim ni2ricantibus variega. 
tum. Oculos alia quzdam macula ni- 
graambit, fub qua rubrazillaa macu!a 
fuperioribus correfpondentes palli- 
diores funt. Dorfuz c£ ala virides cum 
Juteo tamen intermixto. Ceztum , 
pe&us,venter, crura pallidé virefcüt, 
adeó utexalbo & viridi permifceri vi- 
deantur. Aeftatcceum filere ajunt, 
Ideó cum menfe Aptili quidam cla- 
mitantem audiviffec, hyemem adhuc 


fimilidefiderántur, In oculorum am- 


p———————————————————————————————— 


rium maximé adhzret, & vermiculos 
in corumrimis inquirit. Paífere do- 
meftico pauló major eft, íturni fc- 
ré craffitie.. Roftrum habet oblon- 
gum,tenue,nizrum. Capur,collum, 
dorfum cinerea. Pectusalbicans. A- 
las partim cineras , partim rubeas. 
Caudam brevem. — Digitos pedum 
longos;tresante, unum pro calce, A- 
las iz velatuíemper motitat, nec uno 
loco infidere novit, In foraminibus 
parictum zidulatur. | Suavem vocem 
edit. 


ARTICULUS II. 

De Pico Cinereo [eu Sitta, Pi- 
co nidum [ufpendente, Cblo- 
rtone Indico €9 Picas 
congenere », 

ICUS CINEREUS Ariftoteli 


ciziz4 leu eía]45aliis UAOTUpAE T26 quafi ma- 
teriem contundens, nomine omnib, 
communi;quibusdam euezvyic& uvoa- 
49., quód Uropygium motitet ; mo- 
dernis Graecis x«exevissc dicicur. Annu- 
meratur Picis, quia eorum more fu. 
perarbores repit.. Caput ei parvum ; 
Oculi exigu&Ss Roftrum lon? iufculum; 
nigrum; rotundum Collum, dorfum, 
ala, 


€.15 


L] 


112 
ale;necgon& cauda fupcrius é plum- 
beoad Ggnercum vergunt: fub collo 


veró & ventre e caftaneo ad ruffum, 

Cervix ad latera lutefcit. Quá parte 

inter roftri principium & retro ocu- 

los macula oblonga nigerrima infi- 

gnitur. vit maceriem contundens, 

In foraminibus arborum, quas tetra 

& limo artificiofiffimé claudit, angu- 

fto aditu fibi reli&o, zidulatur, & pro- 
lemnumcerofamprogignit. Frangit 
Aquilzova.Res malefica ei tribuitur, 

uafirerum cognitione calleat, 

PIGVS NIDVM SVSPENDENS 

Ariff.H. 4. cà Otiolo, Alberti, Ariftotelis Chlo- 
L9.37. reo, & Plinij Chlorione, Galbula feu 
ldem l.9.c. Galgulo,I&ero,&BononienfiumR c- 
galbulaidem efle abAldrovando cre- 

ditur. Modernis Grzxcisovecocy - di- 

citur. Chlereum& Chlorionem A- 

Plin. H.N. riftoteles & P'inius appellavere , ut 
L37.019- |uteum & viridem in ea reperiri colo- 


————— 


Aldrov.OT- ve innucrent. Junior virefcit;adul- 

qii. L2 ! 

ed tior aut faltem annua facta alis tan- | 
tummodo exceptis tota evadit lutea. 
Magnitudine eft par Turturi; colore 
prorationeatatisvariat. In juniore 
roftrum eftfubfu(cum. Adulta inter 
roftrum & oculos maculam habet ni- 
gram, Junior minime. Illa alas habet 
nigerrimas,quarum penne& remigcs 
maxime in extremitatibus fuis albe- 
fÍcunt:junior fuperiores pallidas, infe- 
riores nigricantes. 

Locus. Locum fi attendas Germaniz effe 

peregrinam Gefnerus reliquit, | Mi- 

Pin.H.N. ovatoria vero cft. Plinius & Aelianus 

P ges hyeme cam viderineganucftivo tem- 

Anon. porein conípectum venire,exortuar- 

(47. &urifyderisdifcedere;& pullis editis 


Italiam relinquere;adjiciuut.In Hel- 

vetia meníe Majo apparere incipit, in 

quibusdam Gallixlecis Martio, Dec- 

pendenspedibus fomnum capit, quia 

Pim. H.N. (e tutiorem fperat , fi Plinio credi- 
].10.€.35. mus. 


Victus. Vermibus more picorum vefcitur, 
fed & ficubus. Vndeipti eveezys no- 
men. 

Gemera- — Proprium ipfi zidumz in arboribus 

773 fufpendere. Conftarille ex taufco & 


lanugine quandoq;, ex fano & cul- 
mis nonnunquam, ex cannabe & fe- 
ftucis interdum. Forma ipfi corbis 


r——————— n Áe———— !——— MAL d nnauII————————————————— 


HISTORIA XUTVRALIS 


velcalathi ficarij é juncis intexti; viri- 
cula de quibus pendet funt , culmi', 
junci,fila e lino;ferico,fetz equinz & 
cztera. Iconemin Aldrovando vide. 
Cum cazitillat otio vel loriot fonac, ox. 
imminente pluvia fiftulz inftar canit. 

V fisipfius in cibo eft & cWediciza, V fus. 
Pinguefcit mirum in modum. Emo- Plin, HN. 
ritur (1 ab i&erico confpicitur ager, 301r 
ipfaevadit. Ad Germanosaccedens, 
non amplius nafcituras pruinas pro- 
mittit. : 

CHLORIO INDICVS maxima 
fui parte, quin toto corporelute? eft; 
fi coronam verticis&zcaudzalarumq; 
maculas cxruleas,& roftrum pedesq; 

uz infigniter rubent excipias. 

PICIS CONGENEREM Aldro- 
vandus Marchioni Fachineto debet. 
Erat , quantum ex pictura conjicere 
licebat, Coccothrauftis magnitudi- 
ne,roftro luteo,acuto; Picorum haud 
abfimili; vertice, cervice & toto dor- 
fo viridi, Vropygioalbo, pennisala- 
rum veftitricibus viridibus, remigum 
füperiorib. albis , inferioribus, & cau- 
daczruleis. Pronaparsà roftriinitio 
adanumufq; coloris cinnaberis erat. 


NB. Picarum genera exotica vide 
ig Mantiffa. N.5. 


GAPUT. IIL 
De Iynge [eu "Torquilla , lyngi 
congenere , €9' Cer- 
thia, 


Ropter roftri & linguz conftitu- 
tionem , Picis Jynx fubjungitur ; 
quam Galenus & Suidas xoaiduv 'Tze- 
LZ€S cei jiv & Cinclida, Achi mon- 
tis incolz tefte Bellonio Alcionem ; 
Theocriti interpres cecseior, alij Tur- 
binem,Gaza Torquillam vocat. V in- 
cit magnitudine fringillam, Rofirum 
habet firmum ex plumbeo & nigro 
permixtum. Lizgze aculeumtam a- 
cutum & validum ; ut humanam cu- 
tim haud aliter ac acicula penetret. 
Ea infraarteriz fummum fubit, & fu- 
pracranium reflexa;prope naresinfe- 
ritur. Eftautemgeminaubiab occi- 
pitio refledi incipit ; & in fyncipite 
rurfus 


Vicus. 


Gezerá- 
i19. 


Aldrov. [. 
i Ornith. 


6.43. 


Arift. H. Á. 
I. 9.6.17; 


qmOoE Uu B PES 


rurfüsutrzq;pártesconveniunt, Dr- 
gitospedumutrinq; duos habet. D;ci- 
torum utrobiq; longior alter, cum al: 
tero breviore conjungitur. Confpi- 
citurin quavisregione circa arbores. 
Vefcitur formicis, easq; exertà lin- 
gui velociffimé aculeo transfixas vc- 
nari& devorarefolet; ncc unquam 
roflroattingit. Dicitur «Ce; id cft 
ftridere. Sed 7Elianus obliquam ti- 
biam voce füa zmulati ait. 
Nidulaturin atborum foraminibus; 
villis & domibus. Octo vel novemovz 
uno partu excludit. AEgerrimé cicu- 
ratur, Simanutencatur , caputin u- 
tramq;partem circumagit. Apud Ge- 


H3 
CAP. 1vÀ 
*De eXerope ». 


Eropisnomen Albertus Pico vi- 

ridi, Niphus Grallofuo;alij Paro 
majori; fed maléimpofuere, Conve- 
nitilliaviculeg,cujus vox multiplicem 
partitionem capit , ideo à weemuo cm 
4 di&a efíb5 quzque Crerenfibus b pe- à Proba 
»uoséQay feu A piafter,Rafi ADkenius, ^4-Georg. 
vel Alkerius; Alberto Mufcipula;alijs b Eclton, L. 
Riparia, Parra; & Gangrena teítcKi- dici 
ranidis interprete dicitur. Magniiu- ^ ^ 
dine fturnum fuperat, Metrulis par cft. 
Ariftoteles c hoc tantum de illa ha- c p.4. 1.9. 


facrum enutrita , acceflum hominis | ber. Pennas cjus inferiores pallidas c1. 
zgre ferebat, collum in fublime eti- | effe; fuperiores cxruleas, ut Halcyo- 


gebat, roftrum fine morfu modo ex- 
tendebat, modoretrahebar. Plumz 
capitisrigebant Caudam erigebat & 
dilatabar. Vfus ipfius cft in cibis. 


nis,poftremaspinnulasrubras.  Pli- 
nius 4 Ariftotclem fecutus , pallido 
intus colore pennarum,fuperne Cya- 
neo, priori fubrutilo eífe dixit. Aldro- 


Defcri- 
p. 
d H.N.L 


JYNGI CONGENER, quemA]l- | vandus& maris& feeming defcriptio- 


drovandus defcribit ; magnitudine e- | nemtradir, Mariroftrum eftlon 


rát par Jyngis: colore capitis, dorf, 
alarum, & totius caudz ferrugineo ; 
maculis luteis transverfalibus diftin- 
&o, pedore & ventre albicantibus, & 
lineis luteis per longitudinem cxor- 
natis. libijs luteis; digitis picorum 
more oblongis. 

- CERTHIA, Ariftoteli x£ehov; vel 
ut Robertus Conftantinus opinatur 
ab aftu xeedio, dicta, avicula eft exigua; 
Regulopauló minor. Roftrum habet 
arcuatum, in füperiori parte longius 
& craffius. Guttur & pe&us candi 
cans; dorfum & alas fulvefcentia , ni- 
gris maculis ubiq; diftincta. Caudam 
brevem, rigidam, & in extremitate a- 
cutam, Vngues valde aduncos. /;i- 
tat infectis minoribus. In cavis atbo- 
rum zidificat, & viginti quandoq; ov 
ponit. Zecez ipficlaram tribuit Ari- 
ftoteles, Perpetuo feré nuncin hanc 
nuncinillam partem volitat. "foto 
anno candem patriam incolit. Atbo- 
rum ramis fringillaginis inftar fcfc 
annedic, & Picotüm more atborcs 

perreptat, Sagax ipfiin vitz offi- 

cijs izgenium A riltoteles 
adícripfit. 


* * 
* 


| 
| 


T m a f ——À 


gum; 
durü, adinftarfalcis mefloriz arcua- 
tum,& quafitriangulum Itisita rube- 
fcit , utaliamomnein rübedinem fu- 
peret. Femiae olor ubicunq; minus 
intenfus. /lergus quodammodo vi- 
reícens, Linguam habet fublongam 
& gracilem: orisridtum tatiampium; 
referente Alberto ; ut multas mufcas 
in os ejus humoris infidentes capiat. 
Veficulam fellis amplam humore vi- 
ridi [maragdiinftarrefertam. 

In Creta infula tam vulgatis eft ; ut Zocu. 
nuíquam non in eaconípiciatur: re- 
pericur & in Italia, Grzcis percon- 
tinenteim , incognitam fcribit Bello« 
nius. 

Vicitat e apibus;ideo f Virgilius iz. 
Meropis nidum propealvearia prohi- c riff. n. 
ber, & cicadis.Sed neclampfane,cau- 4. 9.6.40 
calidis, & raparum feminibus, vel tri- Georg. Lt, 
ticoabftiner. NzZ;/feaztin ; cavernis,g Arf. H. — 
interdum P ad fex pedum 
nem, interdum ad quatuor cubitos; * 
defoffis. Et fex 7 aut feptem pulls." 
por i Arif. H. 

Volat gíegatim , circa montes qul 4.7. c.13. 
thymum ferunt frequenter; &i cum polatus. 
reliqua aves quafi furfum ad oculos 
vetíus volitent , ille reccorfum cau- 
dam verfum cum exercet, 


I 


altitudi- 4-/.8.c. x. 
h PL£a. H. 


y cem 


N 


Vox, 


Ffas. 


"4 
Vocemiüftar hominis quodammo- 
doedit , qui orein rotundum claufo 
fonecgrulgruru, urubul, & longé au- 
dicur. Jzgezium & CMorei fi fpedtes 
migratoria eff. Pullosnefacilé capia- 
tur delocoadlocum transfert, & au- 
thor eft Ariftoteles efle qui confir- 
ment, Meropces parentibusfenefcen- 
tibus vicem reddere;imó eofdé quam 
primum facultas datur, liberorum o- 
pe:à ali. 
F'[us cjus in Mediciza aliquis, Fel 
fi cumgallis & oleo omphacino mi- 
Íceatur , firmam capillis nigredinem 
inducit. Frixain oleo manusab apum 
punctionibus immunes reddit, fi cre- 
dere fascft. Eft & alius Merops quem 
Germani Hirundinem marinam vo- 
cant. Eftíuperiore paulo longior, & 
craffior. Roftrum habetnigrum,lon. 
gum, acutum, & proprius ad falcem 
meíloriam , quàm in illa accedens. 
A roftro maculam nigram,qua per o- 


HISTORIA X ATURALIS 


mella pallidioribus capitis funt cori: 
fpicuc. Minores etiam ipfis criftáà pen- 
nulz, quarum caputlinea craífa fatis 
velut corona eleganterambit. Inalis 
duas habent albas maculas; parvam 
unam, longamalteram, cum mas hàc 
folam habeat. 


Hyeme degunt in urbibus & fora- Locus. 


minibus , reliquo tempore in [ylvis; 
inter fruteta & juniperos. 

Fefcuntur b vermiculis , quorum 
nomine mufcz,formicz,;coffi, &fimi- 


Vitus. 
b Arift. H, 


lia infe&a intelliguntur. Mufcis adeó 44 8.c.3. 


in;.urgitari quidam dicunt, ut aliqua- 
do de vita periclitentur. 
Bisanno pariuzt & ova feptem aut 


Genera - 


Ícx piforum ponunt magnitudinc. zig. 


Volant lolicarizs; & aliqui poft migra- 
ticesreccdunt, 


Voxipforum zinzulare,ut Autho- 72x. 


riPhilomelz placet, Magni & ficciin 
hyeme frigoris tempore, pracipué 
cantant. Parvitatem corporis ingeni] 


culos retró ad colliinitium ufque de- | folertiz in ipfis natura penfavit, Aufu 
fertur, Alarum pennz , variis colo- | enin» magno contra c Aquilam pu. 


ribus infigniuntur. Primz carulex 
fant. Secundzex czruleo & flavo mi- 


| 
| 


gnare conantur. Cum fe proxime 
quafi manu capié das obtalerint, cat- 


xtx, lertiz omnino flavz , remiges |fo hominis conatu profugiunt. Multi 


nigra & in extremitatibus rubra. 


QATD IT X, 
De Regulo. 


Tt gus ereens Trochilus, Orchi- 
lus, Tyrannus, exvzryave, Duaaxoc; 
joo q64X(G- , xopruA (O^ , aciusuor , & 
Tettigon,in Cretainprimis, alis Rex 
Senator, Parra, Bitricus, & Acalan- 
thisdicitur, quz omnia nomina Paf- 
feri 1roglodyti communiter tribuü- 


a H.A.1.8. cur. Ariftoteles a ipfi corpus nonam- 


€. 


v d 


3: 


plius tribuit quàmLocuftz,& criftam 
€ pluma elatiufcula rutilam. Quem 
Aldrovandus defcribit , à capite ad 
extremitatem cauda meufuratus, vix 
palmum exfuperabat. Cri//a;j in fron- 
teerectam coloreferé aurcogerebat, 
quzin mortuis non confpicitur. Ca- 
put, collum,dorfum, & medizxala ex 
viridilutefcecbant. Remiges nigrica- 
bant, & adlatera flavefcebant. Propé 
earum cxortum notabilis vifebatur 
macula. Guttur& pe&tusex albo fla- 
veícebant, venter candicabat.  Fe- 


EJ 


uno fpecu in hyeme conduntur , ut 
parvusin tain minimis corpori b. ca- 


|lorfocietateaugeatur. Cum in veru- 


culoigni apponuntur, tametfi nemo 
vertat, tamen per fe convertuntur: 
fcilicet, ubica pars, quxigniobver(a 
tuibaffata eft;alrera,quz non eft affa- 
ta,quia gravior, defcendit. Motuin- 
folito & cantu quamvis faavigeftien- 
tes,quia ariduli vaporofuinaéré plau- 
ibilicer excipiunt , & adventantem 
humiditatem, quà refocillentur im- 
plorant, pluvias affaturas denorant. 
Exdemingruunt, Aratotefte,fi cava 
terrzfubierint. Vnde floricomis hy- 


c Ariffot, 
H.A. L.9. 
C. Ih 


Aratus in 
Pbheno- 


menzisinfeftos dixit Avienus, quia "*". 


ifti fereno ccelo gaudent. 

Datur & alius REGVLVS NON 
CRISTATVS, quiquandoq;in agro 
Bononienficapitur. Similis hic , cri- 
ftam ft excipias,fuperioriRegulo.R o- 
ftrum eigracile, oblongiufculum, fa- 
turrimo atro colore refplendens; in- 
terna capacitate , & utraq; mandibu- 
la,unà cum linguisrubicundis, Ver- 
tex,collum,Dorfum colore betico ad 

: ] avum 


" "d APUL PARCIUM. v iate Pu scent Errat M 


D 223 Zu Z. 


'] yn» eu froqulla . 
2v. mei 


J 


Y J | 


J i 


; ^Pa fferculus Zroglo 
! Ziinfihlurfil z 


Inbenfvaf' 


ZZ 
LL 
22 


ze 


z 
ZA 


LIUM 


Hirun 0 "maria. 


Wafer fthsall yz? 


Hyrundo. 
Hauf "fehivalb 2 


A W^idhopf. 
n 


WI 
Jh 


i m 7 
7, (i) 
// p» 


n, 


EE 


UV 
A 


L 


Bellonius 
l. 7. de A- 
Yib.c. 4. 


DAE wA OBI H$ 
Hayumnonnihil vergente. Oculini- | lorefulvo vocant;ponicR uticille ad. 
greícentes, quos plumz cinerea am- modum eft fimilis; pauló ve:ó minor, 
biunc. Alz & cauda exteriori fuper- | corpore oblongiuículo,roftro gracili 
na fuperfcie ex fufco ad fpadiceum | &'oblongiufculo. Mar magis quàm 
vergunt. Pe&us, al internz ac fu- | faemina rubet. Vix plusearnis obti- 
premz, caudzq; inferiorisinitiü funr | net, quàmdigitiextremum. | Unus 
Hava,. Poftici digiti unguiculus o- | tantumin eo color,qualis in Lufciniz 
mnium eft maximus ; digitusà medio | cauda. Hyeme non videtur. Nidu- 
anticorum magnitudine fecundus , | latur, fzpé inter dumoshortorum, & 


duo czteriantici minores & xquales | inramis cicutz; aliquando retró pa- | 


interfefunt. —Mafcula alba, quam | rietesin urbibus & pagis. ANidum in- 

criftatus habet , in hoc non confpi- | zeniosé intus ex fetis equinis cóftruit. 

citur. Quinq; plarumq; eva edit; caque ci- 
nerei coloris,niero maculati. 

CAPUT VI. | ASILUS feu 2seQ- interaviculas 

De Paffere dioglodyte, eg | vermivorasab Ariftotele numeratur: 


quanquam hoc nomen & infec&to vo- 

"filo AU latili, quod Equos infeftat, tribuatur. 

| Sieacft, quam Bellonius ob parvita- 
Date Troglodytes, quém Aetius | tem Philofopho ita vocari fcribit, & 
siummde vocat, etfi multó minor depingit; habet criftam capitis flava, 
Regulo,quod hic pluribus pennis ve- | roftrum nigrefcens, fed in his ex- 
ftiatur, apparcat: duplotamen plus | tremitatibus aliquando luteum, lon- 
carnis poflidet. — Rof/ruz; habet lon- giufculum: & debile: Caudá, tergus; 
giufculum, acutum, fuperne fufcum; ! alarum plicas & extremitates , lutea: 


x IY : . * NES 
inferné albidum ;izgulam admodum crura,pedes, & ungues nigra. Dezir in 
exilem,bifidam,conunens. V entrem, | umbrofisnemorumlocis. Picitzz be« 


collum, ac dorfum exfufco ad fpadi. | (tiolis vivis & granaaverfatur. Sem- 
ccuminclinante veftitum. Pec&usci- per eazit. 
nereum; Caudam femper fubrectam 
& albo coloreinterpunctam. Zicizat 
vermiculis, Nidum Ííxpius in fylvis, 
aliquandoin pofticis edibus, & ftabu- 
lis ftramine tectis; juxta parietes do- | 
muum.&fepes,ex mufco foris,ex pía- | 
misintusconftruit. Ovi is eredi, & i 
inaltecofuofine confiftentis formam 
! 


CAPUT VII. 
De EBlrundinibus in ge- 
"CF e ju 


Irundo, feuá vocefua, ut Varro 
credicfeu ab hxrendo, quod te- 
Qis edium, vel trabibus, ubi ni- 
dificat, adhzreat, dicta, Graecis ye 
dov, Xiao, X6T1A A y x$X907n16, xo TUN, aq 


habet;in mediolatere oftiolum. Per 
hocingteditur,& rezreditur, Disan- 
noparit, & evanovem, uno tempore 
deponit. Zola folus, nonnunquam |z/eg. adovic, xgé65 & oA vylva vOCatut. 
gtegatim,femper breviter; & quoties Vagam volucremOvidius,Daulidem 
aliam fui generisoffendit, cam aggre- | avem Plutarchus, Biftonis alitem Se- 
ditur. Mira ipfi Cazzus inprimis fi ci- neca,Pandione natamalij dixere, De 
curatur, (cicuratur difficulter )fuavi- | Cezeribus Hicundinum non conve- 


tasqucm Majo przfertim, fxpe hyc- | niuntauthores. Ariftoteles, a Dome-a Pln.it 
me exercet. In fefto trium Regum, flicas, | LApades , c Faleuas agnofcit. H.4. 


cumomnibus, quos eo anno educavit | Plinius, £ Domeflicae, Ru[licas, CApo- 
pullis cantillare Galli fabulantur. Ci- | 4es, & Riparias, Gefnerus, e Domeffi- 
nisin pulverem exufti, & ex vino bi- | cas, Sylveffres & Riparizs. Scaliger, d 
biti, calculofisopitulatur. Cerebel. | vulgares nigras. Subfulvas fimili formà 
lum in Diafatyrion recipitur. inripis nidificantes. Q uater illis grá- 
Quem Bellonius pro Paffere Troglo- | diores, toto Corpore atras, fcediflima 
dyte quemq; Galli Favetee ronfea co- | facie,crurib. breviflimis, crafliflimis, 
2 hirtis; 


b H.N.f. 
I0.€.33. 
Cin Ornit. 


d Ex, 228. 


116 


hirtis& Buteozis magnitudine,fed fa- 

cie nullo modoab his diffimili. Dan- 
eArif- H.4. cur & albzc, feu quod prz nimio e fri- 
L5. 612, gore albefcant ; feu quód canefcant 
£ arifl.L.de antetempus, f. ut alia quadam ani- 
crib. — smalia,feuquodartificio tales evadat. 
g Ornitb, Siquis albas, inquit Aldrovandus, g 
L176. defiderct,ova earum dum cubant, ó- 
livá illinat. 

Defcriptioue longa opus nó eft. For- 
mz eft gratz , nigredinis decentiffi- 
ma, modicz carnis , plumárum mul- 
tarüm. Albedo totum cingitventré; 
hincaas Ariftophani. Color czru- 
leus, ad latera per caput alasq; reful- 
get,unde Cyanea Simonidi. Kubedo 
fub gutture potiffimum & pectore c- 
micat. LInde Ovidius. 

—-- Ned adhuc de pectore cadis 

Exceffere nota , fianatad, fanguine plu- 

Ha eit. 

hri», Oc erüti 5 £enafcuntur , feu quod 
N..1, pullorum acu puncti vifum recipi- 
.€j7. | ant, quod Aclianus ; de alba in 5a- 
4&lan.-H. mo naícente ab Ariftotele proditum 
A424. ait; feu quod laceratis eorum ocu- 
PE lis , alij fübnafcantur ;, ut nonnulli 
"^" prodidere. Cauda eft bifurcata, & lon- 
ga. Pedes breves nigri & debiles. Zz- 
k Arift. H. £erzali fpectentur, £ fel alys ventri, 
A.L. 2. cap. alijs inteftino adhaeret. Fezzriculus i- 
ult. pfis longior. In difle&is pullorum qui 
primo partu exclufi funt, ventriculis 
lunácreícente, lapilli, chelidonij di- 
&i, magicis narrati artibus reperiun- 
tur. De colore non conítat. Nigrum 
1 Trallian, 6€ album Trallianus, / candidum & 
Lrc1:g. rubenticolore z; Plinius, varium & 
m P/in.H. parvum z Diofcorides , prodidere, 
NL41617 A]ldrovandus,unum intus albicátem, 
n Diofótf. exet4 melinum , alterum fubruben- 

LM649« cem habuit. 
Locus, In nulla nonregione inveniuntur. 
oPlinH. A'Thebarum o duntaxat,quodurbs 
4.L10. illa fzpius captafit, & Bizix in Thra- 


Defcri- 
ptio. 


(624. cia, propter Therei fcelera , abhor- 
rent, [n /Egyptoperennant, noftre 
hyeme mente Septembre feu O&o- 
bre vel conduntur, vcliri vicina tepi- 
p 4riffot. diora » loca abeunt, Invente multz 


H.41L8. in apricis montium receffibus nudx 
«16, — atquedeplumes. In quadam Germa- 
nix fuperioris fylva , incifa quercus 
putrida, plena Hirundinibus inventa 


HISTORIA UNTZAS- ARCA US, 


eft. In Septentrionalibus locis inter 
cannasdetcenfurz, fefe colligant, & 
[zpiffimé in modum conglomeratz 
mafIz, à pifcatoribus extrahuntur, & 
inzftuaria deportatz,caloris acceffu 
refolutz, volare incipiunt, fed exiguo 
temporedurant.. Redeunt fub veris 
initium: ideo à Rhodijsfub hyemis fi- 
nem invitantur. Et Calpurnius illis 
vilis oves ab hybernis ftabulis educi 
jubet. Easdemredire indicio obfer- 
vatum. Migraturz T cumrubrofilo 1 vofius de 
pedialligato dimiffz func, idem recu- 1dolo.35.. - 
lerereduces. | c.82. 
Vitlitant infc&is, ut cicadis, ideo pigs, 
easin edibus haberi vetabat 4 Pytha- q piu. 1.8 
gotas; apibus, unde nidos carum al- 5494.7. 
veis propinquos tolli, Ariftoteles zr H.4.^9. 
jubet;mufcis, culicibus;papilionibus, ^49 
& aliis, Carnevefci, credidit s Ari- sH.A.J.8. 
ftoteles,an granis dubitatur. 63 
De artificiofa | Nidorum ftructura, Gezera- 
infequentibusdicemus. | Quantum zj;. 
ad coitum 1 cum c&terz aves in eod tH.Aelian, 
matibus confcendantur,Hirundines, H.4J.2.c.3 
contrario quàmaliz modo mifcétur, 
averíz nempe. Bisanno, z quinq, fe- 
melova, mágnitudine olivz, ferrugi- 
neis maculis confperfa pariunt, nec 
plurauterogerunt. Primi partus;in- 
juria frigoris (primanamq;patit) cor- 
rumpuntur;pofteriore pullos,fed coe- 
COS proferun t, Fetus educatio íummà 
peragiturà mare& foemina zquitate. 
x Alterantcibum, z & àprimo natu, x pin. H. 
finiturinultimo. 2 Nilamplius, qui 4.7. 1c. 
accepto cibo locum mutavit, accipit, ^33. 
donecin prifiinum redierit. Hefio- z Elan. 


u Arif] F. 
A..6..5. 


" " . . . . A. [. LJ 
dus citante ZEliano , dimidium tan- x ] 
tummodo fomnumperficereait, — , Oppian. 


Voxipfarum per fritinnire, thrinfa- j, cg, 
te vel drinzare, zinzilularc, minurti- px. 
zare;àlatinis;per dmeítem, mavBitew , & 
am (ev à Gracis,exprimitur. Canunt 
ftantes; aliquandoin volatu clamant 
breve &abruptumquiddam. Mane 
& temporc coitus magis flrepunt. 

Rariffimé propter pedum debili- 
tatem & brevitatem zzceduzz. V olu- 
crum ;£ vcró folis , flexuofi volatus, b pr H, 
velox celeritas , quibusex caufis neq; N. /. 1o. 
rapinz cxterarum avium obnoxizx c3 
funt. i: 

Ingenium 8t in co qui quidem quod //geziZ. 

cicu- 


qa Ee ORIS. 


cicurari nequeant pullis Chelidonia 
applicata, vifum reftituant, blattas o- 
visinfeftas apio fugent, & poftquam 

T Oppian. pullos à ferpentelaniatos 't animad- 
Halietdt. verterint; circa ejus maxillas fe tam- 
L5. diu, donec conficiantur, volvant: ce- 
ftanturifed in Nidorum ftru&ura ma- 

c Plin.H, ximé. c Hos luto conftruunt , ftra- 


N.L10. mento roborant. Si quando inopia 


€:33: eftluti , madefadis multà aquá pen- 
nis, pulverem fpargunt. lIpfum vero 
nidum mollibus plumis floccisq; con- 
fternunt, tepefaciendis ovis, fimul né 
durus fit infantibus pullis, 

Putantur pluvias pzefagire,cum cir- 
ca lacus ita proximé volitát, ut etiam 
ventre contingantvelhac & illac vo- 
lantes parietibus fubinde hzrent; vel 
usque adeó humiles feruntur , ut pe- 
dibus humum verrere videantur; feu 
quód tum mufcas & alia animalia vc- 


Préfagiii 


H2 
tuit, Celebris nidorum in angina 
ufus,fed& crematarum cinis eandem 
difcutit. 


Q AUD; VIELE 


 *" De Hirundinibus in fpecie. 


ARTICULUS I. 
De Hirundine Aevefli, 
€9 Riparia. 
Eibundosesta, quam Plinius £z- pj. r.N. 


flicam vocat, in capite, collo & /10.c.33. 
dorfo, hirundinis domefticz eft colo- 
re. Sub roflro,gutture, & toto ventre 
adcaudam ufque candicat. Pedes ha- 
bet pennisobfitos. Sed & maculam 
prope caudam albam tante magnitu- 
dinis , ut dü volat, nihilin ea nigredi- 


nentur; feu quod commotam furfüm | hi5» caudz extremitates, caput, alas, 


auram perhorrefcentes deorfum pa- 
vitent. 

Quantum ad Sympatbiam vel Anti- 
gatliam,vix aliquos videntur,velami- 
cos velhoftes habere. Cum patferi- 
bus tamen; qui initio veris carum pre- 
occupare nidos conantur , pugnant, 
& obfervatum Coloniz,Hirundinem 
cum Paflerem ejicere non poflet, ftri- 
dore fuo multas convocaffe, Hx cum 
impetuadvolátes, luto, quod orc fin- 
gulz gerebant, nidiforamen obítru- 
xere,Pafferinclufus fuffocatus eft. 

Ffts ipfarum pullorum inprimis 
fylveftrium ze Mediciz4 maximus. Cor 
cum melle devoratü, quartanas pel. 
lit. Lapilli, croceo linteo involuti, Íi. 
noq; ad collumfufpenfi, easdem tol. 
lunt. Caput matutino paícenti prz- 
cifum, & lunà plená linco panno ad- 
alligatum;capitis medetur doloribus, 
Idem lapilli 1i manu finguli tenean- 
tur,faciunt, fi Marcello credimus. A- 
qua hirundinum deftillata Epilepti- 
cosfüblevat. Lapilli ad brachia alli- 
gati,fi Sexto credimus,eosdem fonat. 
Nec malé fimus cum aceto & cafto- 
reo à quibusdam iisdem exhibetur. 
Stercus cum felle taurino inun&um 
capillos denigrat. Fel & fanguis mire 
caliginibus profunt, Idem, fitepido 
applicetur, oculum i&u lafum refti- 


Affect us. 


V fas. 


& dorfum fi excipias, appareat. His 
notisà domefticidiftinguitur. Cau- 
dam quidem etiam bifurcatá habet» 
fed longiffimis illis, quz in domeftica 
vifuntur,def(tituitur. Rarz funt in do- 1dem ibid, 
mibus. Diverfosfiguri, fed eadem 
materia confinguntnidos. Totos fü- 
pinos, faucib. porrectis in anguftum, 
utero capaci; mirum qua peritia , & 
occultandis habiles pullis, & fubfter- 
nendis molles. In Egypti Heracleo- 
tico oftio molem continuatione ni- 
dorum evaganti Nilo inexpugnabi- 
lem opponunt; ftadij feré unius fpa- 
cio; quod humano opere perfici non 
pollet. Ineademjuxta oppidum Co- 
prom infula eft facra Ifidi , quam ne 
laceretamnisidem muniunt opere, 
incipientibus diebus vernis palea & 
ftramento, roftrum ejus firmantes , 
continuatis per triduum noGtib.,can- 
to labore, ut multas in opere emori 
conftet. Ea militia illis cumanno te- 
ditfemper. 

RIPARIA Marcello EmpiricoRi- 
pariola, Gazz Falcula, Grzcis Dre- 
panis dicitur. Foemina proné przter 
pe&us candicat, fupiné fufca eft: mas 
veró magis nigricat, collo toto, pra- 
terquam fub roftro, ubi macula eft, 
luteícens. Hoctantum cum Hirun- 
dinibus omnibus commune habet, 

Pss quód 


pin. H.N. 
[.10.6.39- 


nó 


quód pedibusfic curiis, multum vo- 
let, & infe&ain volatu capiat. Ados 
non faciunt. Ripas excavant, atq;ita 
incernidificant. Aldrovandusillaus 
tantum plumis & fttanientis nidulari 
audivit. Aeftatc tantum apparent; 
menfe Augufto cum Sol eft in Leone, 
& cum imber inceffit. Eo tempore 
pariunt, cumque pulli convaluerint, 
moriuntur. Plinius, migrare imultis 
diebusantequam futurum eft , uc a- 
mnis auctusattingatejus nidum, au- 
thor eft. Hucrefer Hirundinem M ÀÁ- 
RINAM aucupibusltalis didtam,que 
corpore eft major , pedibus longiori- 
bus,ventre toto ad pectusufq; candi- 
cante;capite, alis, & dorfo fufcefcen- 
tibus, Roftro robufto, nigro: Ri&tu 
maximo eoq; coccineo. Caudábifur- 
cata, pedibus atertimis. A roftro per 
oculosad pe&usferé ufque notabilis 
lineaatra dcfercur, & velut torquem 
propé pe&us conftituit. 


NB. DeHirundineexotica vide 
Maatiffam. Num. mr. 


ARTICULWUS.IL 
«De e/Apode ... 


Pos, alijs «Ae 9- , nonnullis Hz- 
rundo marina Nocasur. — Eft toto 
corpore plumis egregié munita,unius 
coloris,qualisin murium pilis,confpi- 
citur, Caputhabetíupraadmodum 


| 


HISTORIA JC ATFRALIS 


àterra, ut non circumvolitenteas Á- 


podes. Czteragenerarefidenc, & in-. 


fiftunt: his quies nifiin nido nulla;aut 
pendent aut jacent. Nidificant in 
foraminibus turrium. Vifz & in fpe- 
culis & abruptis luminum littoribus. 
Faetus carum Bononiz magno vz- 
neunt. 


CA PU Tq S 
De pupa... 


Pupamavem, quz Grzcis cem- 

muniter eri, Orus Cucupham, 
alij UEM a exse Iova ee eov, uuxd Qo, Phy - 
lincopteron,Agriopetinon,& à ypi03- 
1e appellant, Magnitudine 4 pau- 
lulum Coturnicem excedit, Colorin 
cacinercusalbus & nigricans, quem 
mutat autumno inprimis, Undeapud 
Acíchyluin éVo pogdse Qaem dicitur. 
Roflrum ei nigrum, rotundiufculum, 
falcatum , parumperà lateribus de- 


preffum. Capiti plicatilem 5 criftam, b Plin. H. 


«eoepiar Graci dicunt, ex viginti fex 
plumis conftantem,dedig natura,qux 
per medium caputàá roftrorefidet, & 
per capitis longitudinem pro avis ar- 
bitrio;furrigitur & contrahitur, Hinc 
paxeseikeg (a, & xopuD etc A (2 poétis COo- 
gnominatur. F;cid beneficio c mu- 
ículi,quiinter verticem capitis & ro- 
ftriinitiumin quodam cavo locatus, 
totus cótinuus, à verticis extremo, &£ 
frontis carnofiore initio nafcitur, & 


latum; collum b:eviflimum, ri&um. j utring;fupra nares, infima parte car- 


adco amplum, ur integros Ícatabeos 
deglutiac, roftrum exiguum, nigrum, 
alaslongas, caudam bifurcatam, cru- 
ra brevifcula, ad digitosuíque pennis 
obfita, adrependum potiusquàm in- 
fiftendum facta. Digitosutrinque bi- 
nos,utin Picis Martiis, cnguibusacu- 
tis armatos, quibus quod rapuitadco 
confítringit,ut id perfodiar. 

Vitfitat infe&is per aera volanti- 
bus , eaque nifi volans capit & edit. 
Oculorit vero acieitavalet,ut per mille 


nofior,& rüb'cundus,extima&fupre- 
ma , cuictiftz plumulz profundéim- 
plantantur, membranofns magis, ac 
cutaneus , definit. Lingua ipfi parva, 
trigona, initio lata, extremo, inftar z- 
qualium laterum trianguli acuta, in 
profundolatitat. Affera arteria initio 


| difaricationum, quibusin pulmones 


utrosque finitur , duo velut ofcula, 
extrinfecus laryngis vicem fupplen- 
tia exhibet, quibus pellicula tenuiffi- 
ma przrenditur. Annuli femicircu- 


- - . : RS CA | : . . 

paffus muícam obíervet , & fubitó in- | laresin utrumque latusterminati,ne- 
fequatur. Folant , lJartimum,& grega- | quaquam intern$ parte coeunt , fed 
tim, arcustenfi fisura, fzpe alas non | tota interior facies hiat , fubtiliffimà 


movendo. Hz íunt quz toto mari 
cernuntur, nec unquam tam longo 


membrana obtenta tátummodó co- 
operta , quz aére & fpiritu copiofo, 


navestamq;continuo curfurecedunt | vocis efformandz ac edenda gra- 


ua, 


a Paufan. 
V.G. * 


N.Í. 10. 
€.24. 


c Aldrov. 
Ornitbol, 
137.611. 


Laés 


I^ Ro AAT BASITS 


tía, concepto ; in amplum diftendi 

poteft. 
Lotus, Montes & fylvas izcolere Ariftote. 
d H.4.1.9. les d teftatur.Infepulchris,& huma- 
€, noítercore commoraril(dorus. Ra- 
rius arboribusinfidere, fzpius in ter. 
ra, maxime ubiimmundicies eft , ex- 
perientia. Pluürimo anni tempore , in 
montium anguftis, & arborum cavis 
locislatitat. Ideó verno tempore de- 
plumisfolet confpici. 

Vefcitur myrti baccis,vermibus,for- 
micis,mufícis. LIvis fzpé tam immodi- 

Genera. cé,utebria evadat, De Nidonon con- 
tio. venitinter Authores, nec ífibiconftat 
Ariftoteles, Gefnerus fub ftipitibus 
eL29.c2: atborum. | Olaus M, e in paludum 
f H.4. 1.9. tüberibusnidificari tradit. Hic f. mo- 
[;.ts; donidum luti vice ftercore humano, 
4Elian-.6. (eu utintolerabiliodote faeditate ho- 
de Aiiilal. vyinesab eodem fuget;feune venena- 
ad taad eandemanimalia accedant,cir- 
cumlinire; modo,ftipites arborü fub- 
irc, & fincullo inftrumento in cavis 
parere;fcribit. Terna ova Perdicum 
g Anglicus limilia, g fed minora, duriora , afpc- 
Li19.c112 (tu deformiora, & odoratu graviora, 
parit. 

Lentéadmodum volat. 

Vox ipfi per eftatem alia, alia pet 
hyemem , fi Alberto credendum; fi 
h ^5.13. Polluci P maiis femper,fi poétis,vs 7$ 
femper clamitat. Si gemit , pluviam 
indicat. Siclamat,vulpem in vepretis 
hzxrereinnuit. Siante vitium tempus 
canit, infignem vini copiam prznun- 
ciat. 

Ingenio non deftitui certum , fiex 
uvarum efu ebria adiantum herbam 
oriinferere;& circumambulando fibi 
mederi, gramenadveríus Baexavíaw c. 
dere;claufum nidum,herba quadam, 
1 4Elian de ptodente i /Eliano aperire , verum 
Animali, c(V.— Senefcentes , inter pullos jam 
1446.26. adultos plumas deponunt, & vifum a- 
mittunt, Ab jjsdem, donec vites rc- 
cuperent, pafcuntur. Vifus admota 
herba,reftituitur. 

Invenit & in CMedicizaufam. Coin 
laterisdoloribuslaudatur. | Mira in 
fomnijs videbis, fi fanguine tempora 
illeveris. Lingua obliviofo fufpenfa 
prodeft. Pennarum fufüitus vermes 
expellit, Corium capiti impotitum 


Ficus. 


Folatus. 
Fox. 


Ingeuin, 


V fus. 


Io 


dolorem edat, Ala dextra cum den. 
te hominis ad caput dormientis fu- 
fpenía, non expergiíci, donec aufera- 
cur, fabulam efle credo. 
| CAP. X 
De Paris in genere , €5' 
7 [pecie ». 
) Artus, Acgithálus, Parix, & Parulà 
dicitur. Tria ejus Gezera agnofcit 
Ariftoteles;pluraadjiciütalij. Omni- 
bus juxta oculos maculz alba funt. 
Unguibus etiamoimnes reptare,&fa- 
cilé,ubi volant, adhzrere poffunr, ita' 
ut nucem é filo illis fufpenfam adhzx- 
reícentes comedant, 

Semper feré in arboribus degua£ s r ocu; 
raró terram petunt. Ad Belgas & An-- 
glos quotannis fub initium Octobris 
accedunt. 

Fefeuntur inuribus cute tantum de. Zicu. 
tracta. Objectis, vermibus, apibus, c7 ex. 
nucibus,cánabino femine, quod dum 
roftro perforant , fonum fabri mal- 
leumin aflerm adigentis excitanrt,Sc- 
bum eis exhibetur , ut lentore fauces 
demulceantur, & fuavius canant. 

Nidificant in cavisaiborum quidam, Gezeya- 
nonnullz nidos de arborum ramis 7j,, 
miro artificio fufpendunt. Ova pluri- 
ma edere fcripüt Ariftoteles. Grega- 4riff. H.4. 
tim & impetuose volant. Tinnire pet ^9.e.15. 

| noctem auchorPhilomele fcribic. V e- 

| niuntapud Helvetiosin cibum, & re- 
gium morbum,patientis afpeduin Íe; 
finonnullis credimus .recipiunt. 

Species Parorum funt , Major, Palu- 

fhrisySylvaticus, Ater, Caruleus, Caudat us, 
| c Criflatus. 

PARV Ssajor Ariftoteli eeyidaXQ» Aljyoy, i; 
anims, urncro & Longolio Parus r7. orit. 
Carbonarius, Gazzx Fringillago vo- c«13. 

| catur. Coloribus quinq; viridi,luteo, 
albo,nigro, & czruleo elerantiflimé 
variat. Capurintegit vitta, przincen- 
fo nigtore inftar corvi refvlendens. 
lempora& oculorumambitus albert. 
Lingua extrema in duas partes fiffa eft, 
quarum utraQ; denuó in exigua quafi 
capillamenta fubdividitur. Cauda cft 
bifida, partim cinerea, partim nigra , 
cujus extrema utrinque penna dux, 
exte- 


120 
exteriori parte candent. Propter can- 
tus fuavitatem alitur, eumque pet to- 
tum continuat. Pulverizatus colicos 
& ncphriticos cruciacus tollit, 

PARFS INDICFS tribus potiffi- 
mum coloribus;oculos fi excipiás,cc- 
ruleo,albo, & nigro conftabat. Gut- 
tur, pectus, & totus venter candica- 
bar. Vertexcapitis & collum coloris 
erant cxrulei diluti Pedes niger- 
rimi: E. Nu 

PARUS PALUSTRIS in agio 
Bononienfi Paronzino; Bellonio ; 
quartum Pari genus ; Turnero Schz- 
niclos Ariftotelis dicitur. Capite eft 
prorfus nigro, ucà Gefnero deícribi- 
tur; pe&tore & venire albicat. Dorfo 
& caudafrigefcit, crura funtrofea. 

SYLF ATICFS macula per medium 

verticem rubente eft confpicuus;par- 
tibus utrind; nigris, crufculis fufcis, a- 
lisnigricantibus, reliquo corpore vi- 


o 1 . 
ridis,ventre dilutius, 


HISTORIA XUTVRALIS 


multa ova parit; Vifus exlanugine 
illa, qu£ in falicevetufta & populo, 
extra ex lino aut cannabe extru&us. 
Qué Aldrovandus à Presbytero quo- 
dam Colonienfi defcriptum exhibet, 
avicula eft Wyntepfker, quafi vini 
promum Colonienfes dicunt. 

Volant Pari caudatiinvicem,& mo- 
dó hác, modó illam petunt arborem. 
yox ipfisnon ita incondita; altum ve- 
ró veris inprimis cempore clamant. 
CRIST ATO magüitudo eft Paro ma- 
jore minot,montano par. Caput cum 
paucis punctisalbis nigrum, crift a re- 
tró extenfa, corpus pronum fufcum, 
pe&tus album, crüra cinerea. Degit 
circaabietes & Juniperos. 


C-A DP UE ox 
*De Motacillis, €9' Mufci- 


capis, 


ÁTEKR qui & Carbonarius, albam 
maculaminfraoculoshabet, aliam in 
occipitio, caput nigrum,ventrem lu- 


M Otacilla;Hefychio xó^eo& & v7 415v, 
evmyic, à motitatione caudz di- ornitbor. 
&a, à quibusdam cauda tremula vo- /18,5.22. 


tcum,;ctura fufca. 

CAERFLEF Sab Ariftotele tertio 
loco; &ab$q;nomine peculiari pofi- 
tus, quod folus cxruleo capite ficinfi- 
gnis,ita dicitür. 

CAVFDATFS Ártiftoteli éemoc ; Bel- 
lonio Monticola;alijs, fed male av»- 
po. vocatur, Nigerceft, parte proni; 
albus füpina, in mcdijs alistubet, cir- 
caimum ventrem dilutius. Vertex ei 
albus,roftrüm fufcum, cauda bifurca. 
ta, & tanix longitudinis , utretió per 
tcrgusfuper caput pofita, hoc longi- 
tudinefua vincat. In feeminaomnia 
funt pallidiora , & color tergoris in 
mare caftáneus , in hac fermé fufce- 


Arift. B. A. fcit. Incoli montes & fylvas, & raro, 


L7.6.23. 
Bellon.[. 
6.25. 


nifi frigido tempore invenitur. Pe. 


7: fitur vermibus, araneis , & fimilibus 


animalculis. Sed & arborum germina 
principio verisamputat. Nidum ftruit 
inter frutices , duosferé palmos cum 
dinudio longum;ex muíco & aranco- 
rum filis compofitum , aditu femper 
angulíto. 

Species qux courier Gallis au- 


catur. Commune omnibus imnufcis 
veíci; & citca aquas & pecora; idcó 
verfari: combuftarum pulverem con- 
tta lapidem veficx vehementer lau- 
j dati Faventinus & Mafla reliquere. 
| Species ipfarum funt v4/fa & Flava,; 
ad quas Spipole, Spardae, & alix Ma- 
fcicape veferri poffunc, 
| ALB A,quz & communis Gaze Al- 
| oicula, Bellonio Ariftotel:s Cnipolo- 
| gus;fed forté malé;avicula eft oblon- 
ga, vettice, collo fuperiore & pectore 
! nigris, dorfo cinereo, roftrolo, iufcu- 
lo,tenui, nigro, gula candida; ventre 
toto candido, Faemella vertice eft ci- 
nereo; gulalutefcente, cxterà mari 
fimilis. Verfatur citca aquas: fzpé & 
aratrum vermium caufa fequitur. 
FLA V A duplex eft. A/rerz caput 
proportione parvum, fufcü: roftrum 
longiufculum , nigricans. Cranium 
inolliffimum,alz breves, venter cum 
pauciffimo luteo albicans, qui color 
initio cauda inferius intenfior eft. 
Pennz in alis nigricantes , in medio 
pertransveríumalbidz , extrema to- 


AAA oSSSS—mSm——S————————— 


dit, rotundum aditu gemino ad ar- | te nigre,cauda bifurcata,reliquo cor- 
bortis alicujus truncum fufpcndit, & | pore longior. Ab Accipitre períc- 
P - P 


quern- 


za 


Prin 
Haher . 


— 


MSS 
JN N 


odidiós j 


(arduelis 5 L^. 7 


ubecula. 
gFHll fime /Á VS e 


Robb lui]ol ons | 


SEA 
Rubia. £2 
| gebat Lab fehl / 


Ruticil la . 


RA 


Parus mar. 


Grofe mere à 


| 
] 
1 m 
I 
! 
| 
I 
l4 
4 
J 

2 
| NN 
AJ 

& * 

, 


J18. Orni- 
tbol. c. 28. 


- n x3 M 
DATO OZ 
quentefi evaferit, egregie cantare di 
citur. A/reriroftrum grac le, atrum 


extremo parum recurvum, flavedo à 
guia ad podicem u:.que pizcedente 


intenfior, Caput & dorfum feirugi- | 


neifermécoloris, mentum albicaute 
macula velut baiba caná veftitum. 
SPIPOLARUM, utaucupes Bo- 
nonienícs appellant , tres defcribit 
Aldrovaudus fpecies. 
caputleucopheum, albam fub mento 
maculam,pedtusrubicundum. Dor. 
fum cinereum, ventrem ex rubicun- 
do & albo varium. A/rera pe&us ma- 
culis fufcis deorfuiu defcendentibus 


interftin&um,vcutrem albefcentem, | 


maculam retró ad oculos majufcu- 
lam ad ferrugineum accedétem. Ter- 
fia cui & Boarinz nomen,tota erat ex 
albo lutefcens, roftro & pedibus fu- 
Ícefícentibus. 

STOPAROLAS idem exhibet 
binas; unam pectore & ventre fere 
c:ndido;Capire, quod maculis nigris 
in vertice, confpergitur, co lo,tergo- 
re, cauda fubfufcis: alfteramroltro ob- 
longo» re&e , fupratamen parumper 
decltvi , faperius nigro , inferius cor- 
neo: collo,pe&ore, & ventre pallidis, 
oculis exiguis. 

MUSCICAPARUM, quz forte 
Oppiano, quód circa boves volitent 
B«áv:aj, pluresexponuntur ab eodem 
fpecies;ex quibusilla quamPigliamo 
fche aucupibus Italis vocati fcribit, in 
collo maculam albam velut torquem 
habecin medio alatumaliatm : A/rezz, 
Magnanima quafi munus fabri obics 
dicitur,forté quod roftrofonore tun- 
dat,dum Muícas capit. — Terz/a qua 
Geínero Glarea, cruribus tofeis , & 
ante hyemem avolat. Ozarta guam 
Germani &obtenvogel vocant , forte 
quod imm'nente peftilentia fint fre- 
quentiorcs,folitaria eft; &perarbores 
irrequieta volitat. £4st4 GllisMou- 
che:olle di&a, quz pafleri adeó fimi. 
lis eft, utnon nifi moribus dum vivit 
& roftro cum mortua eft ab co diftin- 
guatut. In fylvis & dumetis latitac; & 
crura habet rofacea. Quidam Lina- 

rijs cas comparant. Geínerus ean- 
dem cum fua Prunella ef- 
 Íe conjicit, 


F4 habebat | 


Qo sx 


CAPUT XIL 


De Rubetra, *Rubecula, Pyr- 
rhula b) eo Phaeni- 


CHYO, 


127 


Ux Ariftoteli Grece «sic, illam 4rjf.1.8. 


| liger Rubicolam tranftulic. Non con- 
venit de ea inter Authores. Niphus 
Italorum Baradà efle opinatur. Ger- 
mani quidam Turdorum minimum 

| genus quod rubi fru&tu viditat: Lon- 

| golius Linar.am feu Miliariam; Tur- 

| nerus Anglorum Moretetteram, aut 

Stonchatteram; Bellonius Gallorum 
Traquetum, quod continuó a as mo- 
titet. Sihuncfequimur;fringillà pau- 
ló minoreft. Capite fupremo nigri: 
catunde Melanocephalos Cretenfi- 
busdicitur. Co//um & dorfum habet 
cinerea. Masà faemina d fcrepat,quo- 
niam ventre candicat, dorfo, capite, 
& collo albicat, gerit & albam per a- 
laslineam.ln Gracia, Creta & Gallia 
continuó , migratoria enim non cft, 
viitur, & femper dumetorum cacu. 
minibusinfidet. Unde forté ei apud 
Grzcosnomen, necad pagos vcl vi- 
cos propius accedit. Solitudine zau- 
det,& gregatim duntaxat, dum foboli 
intenta eft,volare confpicitur, Nidum 
canti fteuic induftria , uc difhiculcer 
quo intret vel excat invenias, 


GazaLatinéeR UBET R A M,Sca- H-4.c53. 
Scalig. ad 


l.8.H. A. n 


RVBECVLA,quz Gracis te/Gc , Hefych. c 
tgibsc, telluA Qe, toféa & 94daA -, Gaza Phavorin. 


etiam Sylvia, pectore eft aurantio a 
ferrugincurm accedente, lingua bifi- 

| da,cauda duodecim pennisinítru&ta, 
| quam ízpé motitat; poftquam fubmi- 
| fcritabsque tremore ftatim erigit, & 
fic ejus pulli à Phaenicuri, feu Rucicil- 
lg faemina,& pullis, quibus ira (imiles 
funt , ut vixab oculatiffime dignoíci 
poffint;qux fimul atque caudam mo- 
verint non ce(íanc; donec ter aut qua: 
ter fimul movcrint , dignoícuntur. 
Aeftate cum prole ad defertiffima 
quaque loca fecedit; cum Ruticilla 
cóparet, In finc Autumni peirfectaan 
in pe&ora rubedinem nacta, ad oppi- 
da & pagos confugit, quo tempote 
Küti» 


d Lex, 


Porphyr.1. 


3 deabfim. 


ab animal. 


Aldrovad. 
Ornith.L. 
Y71631.325 
Scalig. ad 


1.8. 


Arif, H. A. 


Arift-L9. 
H.4. 6,49. 


122 


Ruticilla delitefcit. Nunquam fere 
in eodemfaltu nift una reperitur; un- 
de Phavorino oersQ» pov?e(Q» 3tà) jeovócto- 
$o», & natumindeillud,una arbor non 
capit duos Erithacos. 7ece homines 
imitari; prodidit Porphyrius. Sicava 
terra fubierit, 
rulam amorc tanto profequitur, ut 
noctu feré in proxima arbore prope 
cam quiefcat. Dicitur & morbo co- 
mitiali effe obnoxia. 

PYRRHVLA feu Rubicilla, Sca- 
ligero Byrriola patfetis eft magnicudi- 
ne;gula; pedore & ventre, miniaceis 
Ííeu purpureis (fceminz pectus tocum 
caftaneo cinereo colore diluitur) ro- 
ítro brevi ac lato ,. bituminis inftar 
fplendente, trigono ferc. Linguá 
pro corporis magnituainc latiore & 
craffiore; cujus pars extrema quz pa- 
latum tangit, & fapores dijudicat car- 
neacít & nuda, reliqux cornei pelli- 
cula obteguntur, QDcgit zítate in 
montibus & fyvlvis; fub hyemem ad 
plana defcendit, & facillimé capitur, 
Colorem per totum annum fervat. 
Fefcitur vermiculis; fed inprimis femi- 
necannabino, & primisillis arborum 
mali praefertim & pyri gemmis , qux 
ante folia & flores erümpunt. Sed & 
aucibus ac àcinis rubentibus fambu- 
ciaquatici, & folàni perpetui, dele: 
&atur. Aidulaturin fcpibus&z quatuor 
ovaexcludit. 7ce fiftulam imitatur 
etiam fcemina; &oianescantus avium 
canendo & fibilando exprimit: forte 
& humanum fermonem. i 

PHOENICVRIfeuRuticillg,qua 
Ariítotc!es & Plinius cum Erithaco 
confundunt; plura fortaflis funt geze- 
4. T urnerusenim caput fcribit ei effe 
nigrum, Gefnetus macula alba infi- 
ene. Aldrovandus quatuor diverfas 
obfervavit, binas ijsdem ex Gefnero 
adjecit, T'otazítate nobifcum degit, 
hyeme avolat;aut fe abícondit. Pefci- 
£ur mufcis,nucleisjuglandium conci- 
fis,ovisformicarum & araneis. Ni4a- 
latur in arborum,murorüm,& poftica- 
rum dium, ubi hominum minor fre. 
quentia,cavis, Binaautternaova pa- 
rit. Cucali pullum, quialiquando in 
cjusrepertus fuit nido,alit, In fublimi 
aliquo zdificio, primo inprimis dilu. 


| 


LI 


HISTORIA NGATVRALIS 


culo;idque veris tempore;cazit. Hye- 
me & pullisexclufis filet. Inter incu- 
bandum prztereunte aliquo cla- 
mitat, 


C ACT. XCDE 


! -- m 
pluviam przdicir, Mc "De Antho , Cazazevarola Bo- 


nonien[mm,Oenante 69" 
Lufcinola. 

NTHlIavis, quemFlorum Gaza 

vertit, facit mentionem Arilfto- 
teles, eidemquefringilla magnitudi- 
nem,pedesfiflos,pulchrum colorem; 
domicilium circa aquas & pecudes; 
vi&tum ex herbis & vermiculis faci- 
lem, oculoramimbecillitatem, hin- 
nitum equorum,quem herbe pabulo, 
adventu ipforum pulía imitatur , ad- 
huncmodum feulcifcés, odium cum 
Spino & Acgitho tantum, ut fangui- 
nem eorum credant non coire, mul- 
tisque obid veneficijs infamenr; tri- 
buit. Quznamilla hodie fitavis, non 
convenit inter fcriptores. Bellonius 
illam qua Gallis Bruant dicitur , effe 
credit, illamque fringilla efle majo- 
rem, mares feré luteícere, cauda fla- 
vefcere, cruribus & pedibus nonnihil 
rubeícere, circa altas & proceras at- 
bores procul à pratis diffitas verfari, 
plerumQue canabino femine vefci;ad 
minimum quinque pullos excludere, 
dum volat ftrepitum edere , fcribit. 


Plin. H.N. 
i10. 642. 


(74. 


Aldrovandus,; qui modo deícriptam Aldrov. [. 
avem Chloridem effe putat;fpipolam 17.0.33: 


effe judicat, cum & pulchra fit, & o- 
mnia feré ea , quz Antho Ariftoteles 
adícribit;admittat. Circaamnes;in- 
quit, & prata uliginofa degit, & fi ab 
equisibipafcenubus pellatur,aufugit 
quodam cumgarritu, quo, hinnitum 
equi quodammodo imitari videtur. 
Gefnerus denique illam. Aviculam 
quamcirca Argentoratum (Gaulame 
nier vocant, Ariftotelis Anthum efle 
conjicit. 

CANNEVAROLA Bononien- 
fium, quódin viridi crefícenteq; can- 
nabe & niduletur, & de; at fic dicta, 
Germanorum , Crafmuícho , & An- 
glorum Titlingz, (1 Aldrovando cre- 
dimus, per omnia fimilis eft. Luícinia 

tam 


E EN à 
ue Ed E f, 
g^ C MS à 4! 
S & N & j 
8 à S Q5 b 
RS S , 
ES Bor / 
s 3 r 1] 
X ; E, $ 
; S S 4 j^ 
i S uà RQ 4 
: S 
E eA S 
Ww 
s S 
3 7L 
a 
S 


4 


^ 


audafur 
Lol 


Ae 


Fare oc 
Jie 


nafr Brandnej; H Jab: 44 y47777 


EN E uu 
EN 3 UT ! / | 
/ M »// / 7 
: : 4 
ES 8 | 
a 

E 3 S 

e S i 


z 


Métac 


(i 
B, e 


ACA 
N 
/ - 


x 
3 
SiS 
9 is 


f 


ja Lyrbs 
9, 


Fin 
J£ 


Thus 7S 


Meruapla 


» 


UNS T e oA UE S, 123 


tam exadté corporis figurà exprimit, | guftiffimis plumulis compofitam. In 
utnifi pauló eflet minor , ne tam ruf- | pedíbus pofticus digitus admodum 
feíceret , prorfus eadem videretur. longus ; paris lon tudinis unguem 
Tota parte proná;gula nempé,pe&to- i annexum haber;itautambo pollicem 
re , & ventreexalbo flavefcir, fupine | cxpleant , isque primum rectus feré 
capite,collo,dorío, & alisex luteo fu- totus, extremo tanrum , admodum 
Íceícit. Roftrum habetlutefcens lon- exiguo unco modicéinflexo,armatur. 
giufculum. Capur planum. Caudam 


breviufculam infra lurefcentem, fu- TITVLVS II 


1 ita P . 
praaa ter rugincum vergentem. 


Arifl.$.4. OENANTHE Ariftoreli & Plinio De lpfeclrvoris Canori 
L9..49. memorata, Gazz vitiflora feu vitife- : 


die H.N. rs, velà colore fimili uvis germinan- QAPUT--I 
179.22: tibus ; vel quód vini tempore appa- 
reat, vel quod uvis dele&ctur, ita di- «De Lulcinia 
; | t 4I CIA 
citur. Abditfefub caniculz exortum, je ji 


eidem occidente confpicitur. Vitat| f NterInfedtivoras Canoras primum w,,,, 
interdum frigus interdum xftü. Quc- | ^ Lafcizie, alterum Hypolaidi, tercium 
namíitaviculaambigitur. Bellonius | Azricapillelocum tradimus. | Caufa in 
illam effe credit, qua Gallis, Culblac, | voce patebit. Hla Gracis Asdov & 'Agdo: 
Italis Culobianco dicicur. Avis cft] Latinis, feu quodin lucis canat , feu 
Sittx magnitudine;rofl:o, alis, cruri- | quod ante lucem,feuquod lugensLu- 
bus,& cauda extremitate nigris; dor- | fcinia; fed & Acredula, volucris Atti- 
focinereo;linguà obionga ac plana, (ca, Ales Daulia, Pandionia &c. di- 
pedib. parvis: cruribus oblongiufcu-| citur. — ^ 
lis. Quiaquicquid fub ventre;infra, Formamnon eft quod defcribam, Defri. ' 
& fupra Vropygium , & anteriorem | cum ubique fint obviz. Lizgzefummo L4 
* — partem caudz album eft, Cul blanc | acumine caret, nec tenuitatem illam o H.4 

vulgovocatur. Ferfaturinparvisdu- | primam habet, quam caterzaves, at. L.9.c.15. ; 
metis,neque in volatu perfeverat. Xz- | que hocillicum Atricerilla commu. pij. H.N. 
dulatur in foraminibus veteris mace- | ne intercedit. «447i foemina corpo- 410. «29. 
riz, quandeque etiam in lapidicinis, rishabitu fimilis,aliquando tamen ad 
quin & in terra , ubi bos aut aliquod | cinereum vergens,quod& junioribus 
jumentum veftigium impreffit. 7efci- | competit. Illa quam Sclwrenkfeldius 
tur erüucis & vermibusterrz. — Plures | majorem vocac tota feré cinerca eft, 

Aldro. oy. Couli blanci defcriptiones apud Al- | & parumrubedinis obtinet. — $exasz 

nith, |, 17, dto vandum vide. male ex corporc coloris , mole, oculo 

€.38, Quam Bellonius L V S CINIO- dextro , qui marimajer dicitur, col- 
LAM appellat;avis non eft obvia.Pe- | legeris: CMaresadulti vere capti,quod 
&ore, capite ,dorío, & collo pe&toris | tum in venerem ruentibus genicalia 
eft cincrei, Penna alarum, & cauda | turgeant fefe produnt; extra id tem- 
fufcz ; roftrum acutum , fubnigram, | pus, qux frequentes; & modulatos e- 
gracile, in extremo & intus aureum, | diccantus, quicontinuo fpirituin ló- 
celeriter perterram curfitat. Nume- |gumtrahunturique unicofzpé infiftit 
rosé quando zítus ingraveícit, & po- | pedi, & diuimmobilispermanet, mas 
tandigratiain paluftriafefe conferüc, | eft,  Curfitat percaveam femina, & 
capiuntur. Hucreferillam,quamau- | cantum brevem concifum ac inter- 
cupes Itali GZarolaz vocant,magnitu- | miffum promit. 
dinealaudz. Roftrum habet fragile, Locusiptis diverfus. In fylvis qua- rocg;. 
intus rubicundum, R/Zuwzadimodum | dam vitam agunt; qux majores fünt 
amplum. Verticem,collum,dotfum, forte, quia fc in his tutioresa ferpenti- 
& alas coloris varij. Lizguam bifidam, | buscredunt;infepibus quzdam,non- 
Caudam adeó brevem , ut vix ulla ap- Inulla montanaloca amant, paluftria 
pareat;illamque bifidam,variam, n- nonnulla;planaaliz. —Hybernia ijs 

2 caret 


A E——— M À— Ó—— MÀ M ÀÀ—À— 


124 


caret fiBotero credendum; Batavia fi 


alijssimó moriillatz dicuntur. Atae- | laxanteinftrumenta vocis humidita- 


nis tanta ipfarum copia , ut Philome- 
lam Atticam Poétz tinxerint. Sunt & 
propé Arduennam fylvam plurima. 
AE tate adulta non diu apparent, & 
fub aurumno ufque ad dies vernos 
conduntur. Màximi vzneunt,quein 
caveis hyemem pertulere, Cibus eis 
vermiculijfed inprimis formica, & il- 
larum ova. In caveis durisovis & mi- 
ca panis vefcuntur. 
Partus. Nidum vere menfe Majo; vel etiam 
Arift. H. A, prima atate ; quandoque humi fub 
L 5.6.9. fepibus, & arborum truncis, aliquado 
in ipfis fruticibus viridibus, & denfis, 
ex folijs arborum,paleis, & mufco ob- 
longiufculum con(truunt. Cum plu- 
rimum fena ova pariunt; & dum incu- 
bant;á cátu,fi Ariftotelem fequimur, 
celfanv; fi Albertum & alios,Lufcinia 
pervigil cuftós, cum ova quodam finu 
corporis & gremio fovet, infomnem 
longe noctislaborer(folam ex omni- 
busfomnum negligere; xdà2 msc a- 
JEliz. var. yeszves Heliodusapud Aeclianum au- 
1.12. c. 20. thor eft) cantilenz fuavitate folatur; 
quo poflit non minus dulcibus mo- 
dulis quam fotu corporis ; ova ani- 
mare; 
Yox. Cantum & vocem earum, quam 
Sidon. E- ivssuéiv Pollux vocat; Sidonius fibilare 


pf.*. dicit; Plinijverbisexplico. Lufcinijs 
doius E inquit ille diebusac no&tibus cótinuis 
[.10. €.29 


'xv. garrulus fine intermiffu cantus. 
Denfànte fe frondium germine, non 
in noviílimum digna miratu ave. Pri- 
mum tanta vox tanto in corpuículo, 
tam percünax fpiritus. Deindein una 
perfecta Muficz fcientia modulatus 
editur fonus:& nunc coritinuo fpiritu 
trahiturin longum,nunc variatuf in- 
flexo, nuncdilftinguitur concifo, co- 
pulatur intorto ; promittitur revoca- 
to,infufcatur exinopinato. Interdum 
& fecum ipfe murmurat: plenus,gra- 
vis,acutus, creber, extetus, ubi vifum 
eft vibrans, fümmus , medius, imus, 
breviterque omnia tam parvulis in 
faucibus, qui tot exquifitis tibiarum 
tormentis ars hominum excogitavit: 
ut non fit dubium hanc fuavitatem 
premonftratam efficaciaufpicio,cum 
in ore Stefichori cecinit infantis. Va- 


HISTORIA NOSTER DIES. 


rianttamen. Namin paluftribus,re- 


te nimià , tam fonorz non funt. Ín 
Hifpaniola & Infula S.Johannis, Mar- Martyr. in 
tyre tefte, nunquamà cantu ceflant. niffor. 0c-. 
In Scotianon tam fuaviter ac in Italia ed.1nd. 
canunt; & circa Orphei T fepul- f. Paufan. 
chrum, vocaliores à Thracibus cre- /2 Beotic, 
debantur. 

Amicitiam & cum Phznicuris co- Affeiius, 
lunt, cumquibus etiam coire credun- 
tur, & cum aviculis mollioris roftri, 
ad quas caveis inclufas advolirant. 
Iniinicitiam, cum collurione qui vifco 
implicatas capit; Accipitre qui cis- 
dem infidi;tur; & vipera, à cujusfup- 
pofitz oculorum fulgore in certiti- 
máà perniciem trahuntur, defcenden- 
tes enim paulatim ex arbore in prz- Merula in 
dam ipfi cedunt , ut Merula fcribit; Mirabil. 
quod tamen Cardanus negare vide- Cedar. I. 
tur, exercent. Inter zffec£us corporis devar.ver. 
przcipua pinguedo, Szpéadipis mo- 
le obrutz excinguuntur. Si aliquo a- 
lio liberos corripi contingat;formica- 
rum ovisfibiipfis medentur. 

| Ingenium ingularisin herum cicu- Izceziz. 

| ratarum fides; fpe emiffa, ( tale Al- 4pud Ne- 

con Donacife dono dediffecanit) ^ wefian.Ec- 

Scit vuríun remcare domum Lecf uma. lPg4-2- 
que fabire 
Vimintis, ci caveam totis praponere 
fphoss 

imó multz venditx vel dono datz a- 
lijs prioris domini defiderio conta- 
befícentes commoriuntur; & obftina- 
tus libertatisamor, (fi adultz cavex 

includantur, cantus & cibi abftinen- 4elan.in 

tia;pro fervitute venatorem tefte Ae- VA o0: 

liano,filentio ulcifícüntur ) teftantur: 
Cantus maximé, & Docilitas. Sim- 
plex ille , fi in folitudinibus degunt; 
varius € multo apparatu compofitus, 
fiinauditoresinciderint, Nonq- 
pese duntaxat,fed & qQuiacdoZec cum Char- 
mide Athenienfi agnofcas « «9; eid 
v pA Q-. INNecminor pofteritatis cura. 
Meditantur aliz juniores: verfusque 
quosincitentur accipiunt. Auditdi- 
Ícipula intentione magna & reddit , 
vicibusque reticent. Intelligitur e- 
mendatz correctio, & in docéte que- 
dam reprehenfio. Docilitas mira. Ceía- 
resjuvenes habuere Lufcinias Graco 
atq; 


AU E ou NUM V pues. 


Plin. B. N. atque Latino fermone dociles; prz- 
L10, c4», terea meditantes in diem & affidué 
novaloquentes, longiore etiam con- 
rentu.  Vifumjamízpe juffas canc- 
re caepifle, & cum Symphonia alter- 
naffe: ficut homines repertos, qui fo- 
num earum,additain transverías ha- 
rundines aqui foramen infpirantes, 
linguzve parvaaliqua oppofita mora, 
indifcreta redderent [fimilitudine. 
Gefner. in Fuere tres Ratisbonz, Anno M.D., 
orithol.. XLV Lquaintra no&is filentiü,quic- 
quid interdiu ab hofpitib. colloquen- 
tibus inaudierant, Germanico fermo- 
ne,ita promere folebant, ut abaudi- 
entibus optime intelligerentur. 
Deipfarumin cie sfz non eft quod 
multumdicam. Plumis nudata vox 
eft prtereaque nihil,ut Lacon ille a- 
pud Plutarchum dixit... Appofitam 
fuiffein centenariailla /Efop! Tragi- 
gici, cui quendam civem Romanum 
donatione unica X M. aureorum de- 
difIelegimus. Patina, vel exinde col- 
ligas,quod centum aviculis,qux can- 
tu aliquo excellerent,conftaret. Ar- 
rij etiam filios magno coémptas efi- 
Horat. L2. caffe Horatius teftiseft. Medicinam fi 
GIU E fpe&es. Cancrorum oculi cum Lu- 
D'^$  cinix carnibus in cervina pelle ali- 
Plin. H.N. MET 
1.32. €. 10. gati vigiliam preftant fugato fomno. 
lian.Lx, Fel cum melleillitum vifum perfecte 
H.4. €. 43, acuít,ut vult Kiranides. 


F, "fus. 


Plutarch. 
im Apopth. 


Lacon. 


(S ACPSCIE 
*De Hypolaide €9' Atri- 
capilla. 
YPOLAIDEM feu Currucam 
Ariftoteli debemus; qui quidem 


Cuculum in ejusnido parere fcripfit; 
fed cum corporis formam non addi- 


Arift. H.A, 
1.8.6.3. 


derit, par feré de ca ac Antho inter 


fcriptores concertatio. Niphus can- 
tu & magnitudine Philomelam imi- 
tari, & quod in oculi Equi mortui có- 
cavitatenidificct, Hyppolaida vocari 
Ícribit. Bellonius Lufciniz in cantu 
fimilem, Gallis Fanette brunc , facit. 


JT urnerus, Titlingam feu Lingettam, 


An; lorum, qua Lufcinia minor cft, 
colorefubviridi.[. Culices & verini- 
culosinramis arborum fectatur; raró 


125 
humi confiftit; hyeme non cernitur, 
cuculi pullum pro fuo educat , & fe- 
quitur, eflc ; & Germanis Pafferem 
gramineum Grasmufche feu Gyrafmiiz 
(evocari reliquit, Gefnerus didtio- 

! nem Germanicam Grafmufche per 

| mctatefin à Latinorum. curruca fa- 

| &am eflc coniicit, & quatuor ejus ge- 
neratacit. Majores vcl colore funt tu- 
Íco prx czteris canora. Circa lacum 
Verbanum Piccafigas,id eft, Ficedu- 
las, vocant, vel pe&tore albo, capite 
cinereo, Ex Lino nidum ftruunt. A- 
tticapillis, maribus caput primazta- 
| te ruber, deinde pigrefcit, foeminis 
| femper rubet. Mzzeres ventremalbá, 

: oculos albicantes habent, inter fepes 
feré degunt, & hyeme difcedunt. E- 

, liot2 Anglus Paflerem fepium effe pu- 
tat, quem Turnerus Patlerem Tro- 

| giodytem interpretatur ,, Germanis 

' gaunfchlipffe.. Aldrovandus nullam 

| obfervavit, cui proprie illud nomen 
convenire exiftimaret. Shwenkfel- 
dius, 9zaaidu, Grzcis, Andothiam AL- 
berto dici opinatur , & fupina parte 
totam cineream,proná albidam, par- 
tim dilute cinereo colore refpcríam, 
vertice punctulis ni;ris maculato, 
defcribit. Secundum eundem, zzdu»s 
inter gramina rotundum fufpendic. 
0v4 Majo plzrumque quinque, ali- 
quando feptem , fubviridia , pun&is 
minutiflimis varia, parit; eaque fi di- 

! gitis tangantur, non amplius fovet, 
ied relinquit. 

ATRICAPILLA guecyxeovoQ- & 
usAaroxttaAG» Grxcis, falsó Gallinago 
ab Alberto M.,abaliis GugerGerma- 
norum, qui capite quidem atro eft, 
fed pe&ore ruber ; à nonnullis avis 
Pheenicuro adeó fimilis, utnifi cauda 
differrent,queilli rubea,huiccinerea 
eft, vix digni poflent, effc putatur, 
Q uam veré Ariftoteli & Plinio cum Arift. H. 4. 
Sycalide,feuFicedula,vel ut Scaligc- 19.6.49. 
ro placet Ficula & Ficilla eadem fit, Pli».l.10. 
& ineunte quidem autumno Ficedu- H.N.c.29. 
la, ab autumno protinus Atricapilla 51/4.44 
evadat, putctur; cum Sch wékfeldius P ^: Arift 
Atricapillam vere & Autumno de- idi 
prehenderit , judicandum relinquo. Schvvenk- 
Aliquot carum exhibet Aldrovandus fei.ina-- 
icones. 74 Capite, dorío, cauda, & viar. silef. 


Q3 remi- 


126 HISTORIA X. ATVR ALIS 


remigibus alarum pennis tota nigra fcd & forbi Alpinz bacculis , vefcun- 

erar. Alterius vertex colorem cafta- | zzr;iimó & uvis inhiant, Unde Am- 
neumoeerebat, Tertia notabili macu- | pelides vocantur. Pullostanta feduli- 

la fupraroftrum in fronte notabatur. tate alunt, utin nido etiam pinguiffi- T 
Quarta tota cx albo Gz nigro variabat. | mi exiftant. Optimz funtin cibo au- o t i 
SchwenkfeldiusPaflere pauló mino. |tumno ; propter alimentum cum in^ ES j 
rem, vertice nigerrimo, collo diluté | ijsabundans. Phavorinitempore ne- 
cxrulco , ventre albicante ; podicc. gabantullamavem prater ficedulam 
fubflavo, pedibusglaucis, unguiculis totam comedi oportere. Diofcori- 

fufcis, efle fcribit , & fumma lingux | des frequenter in cibo fumptas, 


| 


acumine carere addit. In Anglia non | vifum clus teftatur. 
habentur,fi Turnero credimus. A24;- | ie 
ficant in caveis arborü, & plura quam | ex(0))8 
viginti ova ponunt, fed numero fem- & 
perimpari. Non tantum vermiculis, 1 
; 
EA RA t 
* $idiibiiiiiiid 
T Sedis E "aieo t3 dde debole d. io osiro cole eoleoosleo aal do csko 
EeeurtipuituGcupcE PI SUBEIIHHDEUDNI LPS TEE EE DES 
Cre EE aq E AREE SE E EE IEEE DEG EISE AENEIS DIEI 
EA CO ESÓCS) Ca Geo Golfe ile Ice (0366, S90 Gs D DIeS NEC CSI DIS NC DIS GSIeo 
* T - » 


LIBE R.K 


De Avibus Aquatcis. Palmipedibus. 
LELETUILDLUS I. 


"De tPalmipedibus Priférvoris. 


C A&PUT.L n 
De Onocroatalo feu *Pelicano, €9' eue; 


"Diemedea. 


Nocrotalus, quinó- ,ruditumafiniedar, fortituseft. Duo 
) nullis falsó Avis Dio- ipfius Gezera Albertus facit, fylvefire 
medea , Catharacta nempe & u4444rícum ; ex quibus hoc 
Jubx , Butaurus feu | duntaxat dodtiffimi agnofcunt. Vi. 
"4| Ardeaftellaris, Por- | dentur tamen & in provincia Manzi 
z£] phyrio dicitur; qué- | in India Oriencalieffe toti albi, cum. 
Aldrovan. que diverfum à Pellecano Ariftorcelis | offe fupra caput, colore fanguineo, 
Ornitbol.. ( (erus facit, Alberto Ofina, Kira- | nifinos Odoricus de Foro Julij fallit; 
Sa nidi Ramphius, Verrio Flacco Truo, | imó & avis, quam ZElianus Indis Ce- 5j g 4. 
Itidoro Canopus ZEgyptius , Aldro- | lam appellarifcribit , quac eft magni- [.16.c.4. 
vandus Pelecanus Ariftotelis, & Op- | tudine triplo major Otide, ore pet- 
pianiPglicinus vocatur;&nomen hoc magno, ingluvie maxima, longis cru- 
quod collum mergens & fpirans quafi | ribus , fümmis alis pallidis , caeteris 


pen- 


1 


Defcri- 
2! 1Q. 


Jb 


pennis cinericijs, Onocrotalus Indi- 
cus dici poteft. 


Rhodi pauló minor cygno, multó an- 
ferc; vifus, cujus longitudo ab initio 
roftri ad pedes ultimBis exceníz , ho- 
minis proceritatem. zquabat ab AI. 

drovando emptus hominem jufte (ta- 
turz nonadaquabar tantum,fed vin- 
cebatetiam: ideó quorundam pódus 
ad XXIV.libras duodecim unciarum 
accedit. Corpus habec album. Roflrum 
coloris fufci,yrubrum interdum, utin 
Machlinienfi Onocrotalo viíebatur, 
validiffimum ac plané oflcum; cujus 
füperior mandibula, uc Aldrovandus 
in Ferrariá allato obfervavit, trcs di- 
gitoslata, duasSpithamaslonga. In- 
ferior palmi longitudine fupcriorem 
excedit, cümab interiori parte capitis 
ortum dücat;füperiorin curvü quen- | 
dam hamum crocei feré coloris defi- 
nit; & intus plantaginis angufti folia: 
pentapleuri figuram exacte exprimit, 
extuberantib. per ejus longicudinem 
quinque lineis afperis,& ob longatu- 
bercula referentibus, Sub hac infi- 
gne quoddam capaciflimum mébra- 
nofum,rugofum,& omni fibrarum gc- 
nere przditum , coloris feré crocei 
percurrentibus ubiq; maculis nigtis, 
& facile dilatatu, dependet ceu uter 
quidam,receptaculum. Ingentis fta- 
turz hominem ocreatum pedem ufq; 
adgenuimmittcerein fauces& educc- 
re potui(Ic vidit Perottus; parvulum 
ZEthiopemin eodem inventum fcri- 
bitSan&tus. CruraipfiAnferina,prz 
tàti corporis proportione breviutcu- 
la. Capitisplumzalbz, mollesq;, in 


giorcs. Izteriora, i fpectes,in eo,quem 
Aldrovandus defcribit, quam fcemi- 
nam effe ova ciceris magnitudine ad 
feptum confpeda oftendere; Zzz erat 
rotundus, nucis avellanz magnitudi- 
ne, aliquanto craffior,  engzricalus ex 
membranis craflioribus conftabar,di- 
gitos decem longus,duo: latus, mate- 
ri$ chylosáluteà cum quibusdà quis- 
quilijs & capillis, refertus ( Gefnerus 
fuccum quendam viridem vermicu- 
lisfcatentem in fuo invenit. ) efrcula 
fellis in concavojecoris hzrebat, & ab 


QW BJ 127 


ca meatus vclut canalisad inteftinum 


|| duodenum porrigebatur. Jzzeffzza fex 
Quantum ad Magnitudinem vifus 


ulnas longa appendices duorum di- 
gitorum longitudinis habebant. Guia 
| eratlonga, craffiufcula, carnofa , quae 
fubinde latior evadens, ubi ad ven- 
j riculum perveniflet , comprimeba- 
| tur. Cor maximum,vf/aleviayalba,pel- 
lucida & fine medulla. 7/zealarum 
membrana quadam integcbantur in- 
figni,ex qua tendones viginti quatuor 
oriebantur, tam tenuiterin easiníer- 
ti, ut nullo pa&to feparati poflent. 
Verfatur in aquis pifcofis & diffutio. 
ribus. Vifusin /Egypto à Septentrio- 
ne verfus meridiem tendere. Obfer- 
vatz & circa Gazanum /Egypti civi- 
tatemgreges, quz veríus marc voli- 
tabant. Mittitur & à Gallia Septen- 
i trionali ; & Marcellus Onocroraium 
Ravennatem cognominat. Reperitur 


Herodis portum, & Orbictelli ftagnü. 
Circa Lufannam in lacu Lemano fe- 
mceltantum anno apparere creditur. 
Geínerusinlacuad Tugium captum 
commemorat. 

Vicfitat inprimis pifcibus , eosque 
dum venatur, non totocorpore mer- 
gitur , fed collum fubinde demittit. 
Cicuri filibralem (quinque librarum 
pifcis haud magna ipfi efca eft ) cxhi- 
bueris,ita invertit, ut roftro przmiíIo 


Loctis. 


Vicus. 
Gefüer. in 
Oraitbol, 


deglutiat. Devorat & cum teftis con- nellonius 


: in Hetrrurix maritimis , citca 


chas,casq; calore interno intra inglu- 
! viem apertas, revomit, & hiantibus 
jam teftis carnemab ocreis eligit. So- 
lum fcilicet vifceris habet ductum; 
| quiabintroitu oris ad naturz fecreta 


de Ayilus. 


| pertingit. Vifus dimidiam endrome- perz Ma- 
radicibus fuis nigrz ,inoccipitio lon- | dem, quamiles unus tegebatur, in fe zyr. in De- 
| projectam abforpfiffe integram, quae c4. 


ex gutturc interfecta fine. jactura e- 
ducta eft. 


ANidum ex ramulis ad ripam flumi- c5, 


nis alicujus velftagni ponit; ibiq; 
|ova Anferinisfimilia,quot cygnus fo- 
let, edit; feetusque enutrit. 


tot 77g, 


Volaut nonnunquam foli,nonnun- Zelatus. 


quam gregatim:& cum volant fonum 
alarum cient. 


Vox ipfi ruditui Afinifimilis:fonum px, 


cum edic roftrum in aquam vel terra 
lutum infigit, à Alberto credendum. 
Dicun- 


pé. ÉPSSOURLA | NC WLREdETS 


Dicuntur ( Bartholomxus Anglicus 

ex Itidoro author eít) erecto ad coce- 

lum roftro, Accipitrum metu,fed for- 

té falsó, dormire; & inLycia ad flu- 

men Xanthum , quotannis cum cor- 

vis,cornicibus,& alijs carnivoris pre- 
Prafaziu lium committere. Si vicerint, abun- 
dantiam frugum fibi promittunt in- 
colz;(i vincantur, ovium, boum. & a- 
liarum. quadrupedum feaecundum 
proventum. 

Ingluvie ca parte qua capiti adhz- 
fit coliigata,ad quam cjiciendam, /E- 
gyptij pifcatoresutuntur:qui humidi- 
tate corrumpinequit, multo tempo- 
re utilis eft. 

AVIS DIOMEDE A ab infulis 
Diomedis fic di&a, de qua multa vce- 
ceres fabulaui funt, Servio, Stephano 
Grammatico & Ifidoro Ardez genus 
cft:quibus Salmafius accedit. A Pli- 


atque delubro, contra Apuliz oram; 
fulicarum fimilés, Advenasbarbaros 
clangoreinfeftant,Grzcistantü adu- 
lantur. Miro difcrimine,velutigene- 
ri Diomedis hoc tribuentes, /Edem- 
que eam quotilliepleno gutture ma- 
dentibus pennis perlucent atque pu- 
rificant. Undeorigofabulz,Diome- 
dis focios in carum effigies mutatos, 


G A:P-U- T. IL 
I De Laris in genere €9' in [pecie 


de Laro albo. 


| ^us Auguftinus Fulicam, Aldro. or- 
alij Mergum, Herodium, Suidas nith.1.19. 
& alij apud Grazcos xérQor, quidam et- o. 4- 
tiam Gaviam vocant; ab Aldrovan- 
do defcribitur,quod fit avis à roftria- Déferi- 
cic ad alarum feré finem duas fpitha- pz, 
nio & Solino cum Fulicis compara- mas longa, capite maximo & crafTo,ex 
Aldro. Or- tur. Aldrovandus Artennam hodié , albo & cinereo variegatospedore ejus- 
nitb.L1X9. nuncupari, & in infula Sand x Marix | dem feré coloris,illoque amplo,roffro 
uL de Tremiti duntaxat inveniri, cre- | craflo lutefcente, in extremo nigri- 
dit. Cui Dalechampiusadftipulatur. | cante & infigniter acuto; in cujus fu- 
Hoc an verum fit cx comparatione | periore parte narium funt foramina 
colligi poterit. CMagzitudiue ifta eft oblonga, rictu ampliffimo. Oculi iri- 
salmaf.ad Gallinzfatiscorpulentx. — Color ei dem auriinftar fplendidam nigeram- 
Solin.c, 2. fuícusfeu cinereus obfcurus. T ota fe- | bit circulus, hancalbus, album cine- 
ré proné candicat. Xoffrum eftluteum | reus. Aleexalbocinereo,& ad cafta- 
przdurum & aduncum. oculi ignei. | nearumcolorem fimul commiftis té- 
Degitin cavisutlucem folis declinet; | denteconítant, & caudam palmilon- 
 noctucircafcopulos non longé fuper j eitudine excedunt. CauZa cinerea to- 
aquam volitat. Pifcibus vic/itat, quos | ta. Pedesluteis poflerior digitus fatis 
noctu tantum venatur. ln cavernis | conípicuus , ungue etiam armatus. 
ícopulorum & terra giZelarar , & vo- | Corpore eft leviflimo, & multisac den- 
Plin. H-N. cem vagitui infantium fimilem pro- | fis plumisinduitur. : 
L104.44: mit, De Diomedeis vero ita Plinius. | Frequentes in locis maritimis fta- ZEliz-H.4. 
Sol. P»- Nec Diomoedeas prateriboaves: Ju- | gnis & fluminibus cum ingensaliqua ^ 3-20. 
Iybift.c.2. picea J efie d E " ( Rz YLocus. 
a Catuructas vocat , eis cffe dentes | tempeftas coorta eft cozpiciuztur. 
oculosque igneo colore, cztero can- Prater pifces lumbricisetiam , co- Vicus. 


V fus. 


prese 


^ 


didistradens. Duofempcerijs duces: 
alterum ducere agmen, alterü coge- 


chleis,quas furfum raptas,ad faxa de- 
mifTas confringunt, Locuftis & Pha- 


te. Scrobes excavareroftro,inde cra- | langijsà quibus Tarentinos agrosre. 


teconfternere, & operire terra, qua 
ante fuerit egefta. In his feetificare. 
Foresbinasomniumfícrobibus. Ori- 
entem fpectarc quibus exeant in pa- 


ícua. Occafum quibus redeant. AI- | 


vum exoncraturas fubvolare femper, 
& contrario flatu. Unohoc in loco 


totius orbis vifuntur, ininfula, quam 


diximus nobilem Diomedis tumulo 


purgant, vefcuztur. Delphinos etiam 
in littora deje&tos devorant. Olivis 
deniq:;in Liguria perniciem adferunt. 

Nidulantur in faxis matitimis,à qui- 
bus potabilis aqua manat, & bina ter- 


GezeVA- ^ 


210. 


naveovazítatepariunt. Zola: prz- Arift. H.A. 


cipites & faciles leves quippe, Hinc 5. c.g. 


Laroapud Homerum Mercurius có- 
fertur. Sed & pennz per (e aliarum 
avium 


" - 


"ELE 4 6, Cneceofahir fomia , 


N 


— 
z 


Mx 


ew" 


j 
J 
í 


Affectus. 


JAElian.H. 
A. 6, c. 6. 


Pfüs. 


9x Ei wA gp x 


aviumleviores putantur. Has cnim 
pelamydum pifcatores, tefte Aelia- 
no, ad hamum lincz alligant, ut pro- 
pterearum levitatem ab occürrente 
aqua fenfim ac leviter agitetur. 

cAmicitiam cum homine utilitatis 
gratia,quia pifcibus vefícuntur,& Mo- 
nedula , ut ZElianus prodit, colunt, 
Malo punico interimuntur. Imminé- 
tibus ventisfublimes in aére volitant, 
& ventofefe obvertunt. — Copiz pi- 
fcium capienda augurium,fi ad pifca- 
tores retibus pifcantes advolarint , 
facere creduntur, ! 

Cerebrum Lari ficcatum & conci- 
fum infantibus Fpilepticisodorádum 
quidam commendant. Pennz pro- 
prietate quadam occultá, fimul atque 
mareintumcefcit , in pulvinaribus et- 
iam eriguntur, & decumbentem fub- 
levanr, 

Inter fpecies Larorum, eft primus 
Larus ALBUS forré Gavia peralba 
Apuleij,que fuperflu&us marinos na- 
tab, demergitíe propé ad Occani fun- 
dum & gremium. Duoipfiusfunt ge- 
nera prodeate Bellonio, Cajus & Mi- 
2us. Illeminor eft cinerceo;pulch:itu- 
dine corporis ad columbam accedit, 
quanquam male hanc vincere videa. 
tur. NNivisinítar candidus eft. Roffrgs 
habet teres, acutum , rubicundum, 
cujus coloris & cauda cft. Re&ta cru- 
rib. infiftit, pofteriora corporis magis 
elevatageftans, ita ut inferiora in at- 
cum quafi curvari vidcautur, Mizgor 
fuümmitatem capit nigram habet; (ta- 
tim atque fri oraingtuere incipiunt, 


129 


C AT'U- E EE 
De Laris Cinerets , Pifcatore, 
INigro,, Stevna €9' Fidi- 
pedibus, 
[^ RORUM CINEREORUM 


tria ponit inprimis Aldrovandus 
genera. 

Primum columbam magnitudine 
parum fuperat, colore undique eftal- 
bo. in dorfo tantum & alis cinereo, 
Caput fapremum, macula nigra utrin- 
quead extremum oculiangpulum in- 
figne omninó candicat. £offruz ha- 
bet longiuículum; & aliquantulum 
velut armatum , introríum ad inftar 


theca ejus, in qua novacula recondi-. 


turcavum, colorecorneo, Os inte- 
riustotum,& linguam cujus extremi- 
tasbifida,rubentia, Ora extrema Pal- 
pebrarum rubra inftar circuli oculos 
exornat. Crurainterdum rubentin- 
terdum fuícefcunt. Digiti menibra- 
nisrubris fepiuntur. Pofíterior pedis di- 
gitus acicule caput non excedic. Cre- 
duntquidam pénnas capirisà Martio 
menfe per trimeftre quo tempore fo- 
bolidátoperam nigrefcere. Reliquis 
novem menfibus candidas eife. 7z;z- 
riora fi fpe&entur , Gala ampliffima ; 
ventriculo longiufculo, creffiufculo, 
cujusinterior tunica craffa rubra eft, 
pr&ponitur. Hepar maximum flavi- 
cansbilobium, vezzriculum infra am- 
plexatur, fupra cor mucrone recipit. 


Lien eft longiufculus fanguinei colo- schvvenk - 
ris; Fel viride. P'eficulain hepate conti- feld. in 4- 
nctur, & inteftino ramulo jungitur, "4^7? 57 


in mediterraneis locis fupra fiumina 
volitansapparet, & czterisin volan- 
do diutius perfeverat. Captusintra 


biduumferé cicuratur ; facileque nu- 
uiturinteftinis nempe;carne& piíci- 
bus. Adeó clamofus eft,ut aérem cla- 
more fuo percellat. Videtur effe T ur- 
neri & Gefneri Cepphus, qui cx illius 
defcriptione, eftavis marina, magni- 
tudine Monedulz, fed alis acutiori- 
bus, & lon, ioribus, colore tota albo, 
excepto nigro quem in capitc gcrit 
cirro: roftro etiam & pedib. puniccis. 
Diutino clangore defarigata candem 


In Aviati? keph profert. Schvvenkteld. Larialbi 


Suefia,. 


facirmentionem,cum capite rubeo. 


————————————————————————— —————— o—— 
Cm M M —— MÀ Hi —— M — 


Ad inte(tinum redum appendiculx 
bincgraciles, & tenuesantrorfum re- 
flexz fpectautur. Zefcitar pifcibus, in- 
fectis paluftribus,mufcis& conchulis. 
Nidulatur in denfis pifcinarum & la- 
cuutn arundinetis; Majo & Junio me- 
fibus eva quinque colümbinis paulo 
majora parit. 

c Alteri quód vix fpithamam exce- 
dit, dorfum & alz funt coloris leuco- 
phaiadceruleum quodammodo ver- 
geris. Roftrum pro proportione cor» 
poris exilius,arcuatum, nigruim  pe- 

des, 


efie, 


[30 
des, tibiz membranaque digitos in- 
teríepiens coloris crocei. 

Tertium cft capite nigro, roftro rc- 
&o, & in fine acuto; coloris miniacei; 
oculis & pedibus ejusdem coloris; 
coftis alarum & remigibus albis, dor- 
fo & in reliqua parte cincreis. 

Larüs PISCATOR, circa Argen- 
tinàm privatim Sifcberlin dictus;circa 
Oppenheimium Fel, minor eft, Laro 
cinereo,vertice nigro, roftro & cruri- 
bus € fufco pallidis ; totus albicans. 
Folatus eft celerrimi,& dum pifces cá- 
ptat,etiam inaquam fe mergit. 

Larus NIGER,à coloíe fic dicitur; 
Quamvis enim fic alis cinereis ulcra 
cáudam extenfis,cruribuslevirubore 
notatis; oculis ex fufco purpurafcen- 
tibus, roftro tamen capite, collo, pe- 
&ore, & ventrenigrefcit. Schwenk- 
feldius ipfi crura & pedes latiufculos 
rubentes, nigricancibus transveríim 
anterius maculisadfcribit: & nidum 
in arundinibus pifcinarum fufpende- 
te;ac reníe Majo parere, addit. 

Quam Tutnerus STERNAM ap- 
pella marinis Latis i£a fimilem efle; 
utíola magüitudine & colore ab illis 
differre videatur , minorem duntaxat 
& pauló nigtiorem adjicit. Tempore 
quo parturit improbe clamofa eft, A. 

ud Frifios dicitur effe vertice nigro; 
roftro & cruribus rubidis. 


Laíorum FIDIPEDUM duo funt 


genera. Vnum alislongis; utpote que 


Schvvech- 
feld.in A- 
viario S 


lefia. 


HISTORIA AC ATORALIS 


fed robuftior,colore candido, & Ac- 


cipitri Palumbario fimilis; ex Arifto- arift "m 
tele, Accipitre minor, gula ampla, & L.9.5,12s 


lata. Aldrovandus avemtoftro acu- 
to,cráflo, fupra non modicé adunco, 
proné peralas,dorfum;betico;albo;&c 
lutéo mixtís variegatam ; fupiné to- 
tam albam maculis beticis diftin&á; 
tibijs, pedibus, & membrana €os in- 
terfepiente cinereis, ponit. In mari 
vi&itac fed & fcopulis, littoribus, & 
petris,quas chzrades vocanv füpra a- 
quam eminentibus infider. Pifces cà- 
ptatexiguos. Lbiveró natantes con- 
fpexerit ( perfpicaciflima enim eit, & 
velád fundum ufq; maris ) altius fub- 
volat, & contractis omnibus pennis; 
quovis telo celerius delapía;ad cubiti 
Ípacium immergitur, & pifcem extra: 
hit; nec diutius manet, quàm jugeri 
fpacium tranfieris. Mirus zzcubandi 
mos ovis, (i Oppiano credimus. Fu- 
cum autalgam ijs fuper petram infter. 
nunt, fic ventis expofita relinquunt. 
Mas illa unde marem procreandum 
conjicit , foemina uhde feeminamin 
fublime per aliquot dies fublata , in 
pelagus mittit; motu concalefa&is o- 
vis, pulliexcluduntur. Pullis luce à- 
Ípecta, nulla in nidis mora; parentes 
volatu fequi conantur : à parentibus 
fufcepti, in mare deimittüntur , mox 
extrahuntur.  Acie oculorum in fe- 
nio obtufa ;, dum ad przdam fe ferri 
arbitrantur ; precipitijs illufi inter- 
eunt. 


trium fere digitorum lógitudine cau- 


! ; CEPPHUS Ariftotelis, Fulicá eft Aldrovzd 
dam exupcerant. Cui oculi,caput,col- 


quibusdam, Aldrovando, avis; habés Orrirf.l 


lum,toftrum funt nigerrinia: Pedum 
digiti infignibus mucronibus arman- 
tur. Alterum brevibus;cui magnitudo 
Metulz;caput nigrum, Alarum coftz 
albeícentcs,Pennzíub cauda candi- 
cantes, pedesrubefcentes, digiti; mé. 
branulz quodam riüdiraento interje- 
&o,quatuor: 


CAPUT IV. 
De Catharratka €9 Ceppho. 


' ^ Atatracta, Ariftotelis& Oppiani; 
V exco quod cum impetu ad pra- 
dam capiendam decidac;ex hujus de- 
Ícriptioncavis eft inftar Lari mirioris;. 


roftrum colore corneo, ad inandibüu. !?:^*7 


larum latetà ruffo; in extremo quod 
aduncum eft; nigro; oculos exiguos 
ruffos; Caput, collum, pe&tus; ven- 
irem, coxas; exalbis & fufcis; inter- 
currente etiám colore betico & lü- 
teo; maculisvariegata; Crura & ti- 
bias viridefcentes,Pedes & meinbra- 
nam digitosfecantem fufca. Anfit 
Cepphusveterum;ignoratur;, Nam 
de hoc,fi foramen corporis fpe&tas,id 
dütaxat habemus; Laro efle fimilem; 
cumi quo defcripta parum habetfimi- 
litudinis,plumis abündare, fed carnis 
effe exiguz;ideo facile vento impelli; 


De cetero, apud mare vidirant,cüjus Oppiati 


& fpu« 


- 


PEXMI. 


quem E90 - SE UU Paar [metus At "CMS Lu. OPE 


IR TATÓParTS T cm er 


J 
' 
t 


. Coruus aquaticus 


Scharb. 


S 


s 
SN 


——— 


NNSSS 


SS 
NS 


um 


MITT XE ; à 
] : M il 2 : ; q | 
y mil TODA 

^H M 


yii / 


Aes 1Ls HUE 2 | 
"ui Ene ^ 


eAMergus Bellony Wi 


E m Mem 


* M d íi " RE 
litt : i p ; TUTTI HRS s 
! - ' $ / Wi 


—Ó 


A gear D j 


PE "nes. 


DUE SA 


& fpumam vorant. Thunnos,propter 
pifciculos, quos dentibus fuis difcer- 
punt, fequitur. Ad tonitrua adcó 
perhorrefcit, ut fonitu exaudito ex 
aére in mare decidat. Spuma infpet- 
.. fa alliciuntur,capiuntur alle&ti. Cum 
4r4it5'? relidto mari gregatim in terram ad- 
Phe-  ver(oventorevolant, imminentis vé- 
Vim tiindicium przbent. Carnem habent 
robi odoris, partem pofteriorem, 

quz fola limum olet,fi excipias, 


QXAP3U IV. 


De An (ere Baffano, Phalacro- 
corace,(orvoSyl'vatico, Nycti- 
corace Ge[neri,€9 Gracu- 

lopalmipede ». 
Nfer BASSANUIS feu Scoticus, 


incolis Solendgufe didus , avis 
cft domeftico Anfere longior,fed mi- 
nuslata, Anferem tamen & forma & 
voce per omnia referens. Null:bi 
quam circa Caftellum Bas, virib. hu- 
manis incxpugnabile reperitur, ad 
quod incipiente vere appellunt, Tres 
velquatuorprimo tanquam Ípecula- 
tores advolanc;has aliquot poft dicb. 
reliqua multitudo infequitur,quod e- 
gregiorum virorum rclationi debe- 
mus. Nidwlantur in caftri praedicti ru- 
pibus ; & conftruendis nidis rantam 
lignorum copiam comportant, ut au- 
ferentibus, qui illic habitant, abunde 
inannumex ea parte profpe&um fit. 
Qvain rupibus depofita, fuperpofito 
pede altero, unde forte nomen àío- 
leaaccepere,excludunt. ,Pullos deli- 
catiffimis pifcibus nutricant. Quod fi 
avolantes novum videre,illo abje&o, 
iterum fe magno impetu immergunt. 
Tanta autem pifcium abipfis evomi- 
tur copia, ut & przfidiarijs arcisin ci- 
bum cedant, Habentinteftinu quod- 
dam parvum, olco fingulatis virtutis 
refertum. Ifchiadem & arthritim fa- 
nare credicur. Pulli capti & affi na- 
lecis nidorem emittunt. Caro eft du- 
rior, & vinum exigens quod aliquo- 
tiesexperti fumus cum Anno M DC 
XXIILinScotiaageremus. 
Exadipe Unguentum fit,quod cum 


"Gefner. in 
Ornitbol. 
Heclor Boe - 
tius in de- 
fcript.Sco- 
tia. 


VL B. ES. "7, 


Comageno Plinij de bonitate certat. 
PHALACROCORAX , quem 
cum corvo Aquatico Plinij eundem 
effe vel exinde conjici poteft , quod 
calveat, quznam avis fitinter Hifto- 
ricos Naturalesnon convenit. Gefne- 
rusan ficilla,quz in Burgundia Crot- 
peícherotfeu Corvus Pifcator, cuiu- 
nus pes eft ad natandum palmipes , 
alter ad rapinam uncis unguibus ar- 
matur; ficcum pifcé in aquaartipuit, 
necfacilé propter pondus volarc po- 
teft, pifcem altero pede retinens, al- 
teroadripam navigat;dubitar. — Alij 
Corvum aquaticum Plinij, Phalacro- 
coracem,CorvumSylvaticü,& Grac- 
culum palmipedem,easdem effe opi- 
nantur.Belloniusquidem fimillimam 
avem cum ea, cujus hic pro Phalacro- 
corace ex Aldrovando 1conem dedi- 
mus,exhibet:fed corvum aquaticum, 
Cornicem marinam easdem Arifto- 
teliaves effe, & Phalacrocoracem,in- 
nuit. Gallis dicitur Cormorant, quo 
nomine Angli avem infigniunt, quz 
anguillas integras edit, per inteftina 
elapías rurfus devorat, & vel novies 
aliquando unam abforbet,priutquam 
reunuerit, AldrovandusPhalacro- 
coracem (cribit effe capi zagnirudine, 
roftrolongoacuto & rubefcente. Ca- 
pite feré plumis nudo & curte te&o, 
quc carnem fübftantia& colore cmu- 
latur, Ex collo velutjubz dependent, 
qualesin capis cernuntur,In pedibus 
plumas quasdam aureas geftar. Solus 
inter palmipedcs Fibro excepto inar- 
boribus fedet;in ijsq; nidulatur, zqué 
in aqua marinaatq; dulci degit. Ma- 
gnum ítaenis damnum quod pifces 
devoret,adfert;interdum Anguillam 
mediocris magnitudinis ex aqua ab- 
reptain aérem defert , & antequam 
devoret,diu cum illa colluctatur. 
CORVVM SYLVATICVM 


hifce adjicio.non quod fit vel palmi- 


| pes» vcl aquatilis, fed quod ab ali- 


quibus cum Phalacrocorace confun- 
datur. Majnitudoipfi cftGalline;co- 
lor toto corporc niger, fi eminus vi- 
deas;fin propius adfolem przfertim, 
cum viridi permixtus videtur. Roff rum 
rubicundum, oblongum, & anuftis 
terrz vclarborum foran.inibus inferi 

KR z aptum, 


Bellónius 
ebfety. L. X. 
in 


132 
aptum. Acapitectifta retro tendit; 
haud fcitur an in omnibus dut fem- 
per. Pedeshabet, ut Gallinz longio- 
tes ; erirà oblonga obfcure rubencua. 
Digitos illos. Fefcitur pifcibus , ranis; 
locuftis, gryllis; In rupibus, turribus 
defertis& pylisunde Glauftrapp Ger- 
manis, zidifatur. Bina aut teina ova 
parit. Alriffime vélaz , & primus feré 
omnium, circainitium Junij ni fallor, 
migrat; Pulli diebus aliquot ante- 
quàm volare poflunt, nidis cxemtiita 
facilé cicuratitur,ut in agros cvolent, 
& fubinde revertantur. IalIftria citca 
promontorium Polz homine per fu- 
nem demiffo eximuntur, & inter me- 
farum delicias habentur. Aucupes in 
fingulis nidis, fingulos relinquere fo- 
lent, ut anno fequente libentius re- 
deant. | 

Huc pertinet NYCTICORAX 
Gefneri düamvis palmipesnon fit,qui 
juxta aquas & intcr arundines verfari 
dicitur. Vefcitur pifciculis, N4»- 
latur in altis árbogibus, itavel quatet- 
naovaparit. Intef arundineta abfona 
voce vomiturientis inítar clamitat. 

Sednec GRACVLI PALMIDE- 

DIS Atiftotelis feu Corvi Aquatici 
minoris,hicoóblivifcendum,quem alij 
Phalactocoracém; alij CorvumSyl- 
vaticum vel Mergum ma, num ni- 
grum effe judicant. Colore in toto 
corporc eft fubnigro, collum fi exci- 
pias, ubi nonnilul ruffi admifceri vi- 
detur. Roftrum aduncum acutum; 
prope frontem fubalbicans, cztero 
fubnigrum. Crura; pedes; & mem: 
branz,fufcz funt, 


C AP, VI. 
"De Mergis in genere ». 
A A Ergum,quem GrxciPoétz Dy- 
pten ; Poingam & Bungam di: 
€ünt, Ava Vecerum efle; velex eo 
colligitur, quod omnes edem avem 
effc cradideriric, & plairaq; de ZEthyia 
à Grxcistradita,Plinius de Mergo in- 
térpretatus fit; Belloniustamen ZE- 
thyiara veterüm quandam MER GI 
MARINI ípeciem; qu Cretenfibus 
V ultaniaria& Calicatizu dicitur, effe 
jüdicat; 


H 


T 


HISTORIA NATVR ALIS 


Magnitudine eft Querquedulz, 
albo ventre, capite & dorfo nigto;i- 
temquealis & cauda. Pluma ei in- 
ftar lanuginis ; validé cuti inhaerens. 
Roftrüm margitibusacutis cavum & 
plané fere ; lanuginofis plumis bona 
ftuiparte obducitur, nigrum fuperio- 
re,albuminferiote parte.vertice lato. 
Frons tuberofitate quadam vertüca- 
tüt, cuifloccusplumarumnigerinna- 
Ícitur. Digito pedum pofteriorefola 
inter palmipedescaret. V tut fit, cer- 
té & Salmalium hic confentientem, 
habemus ; hoc folo diflentit , quod 
Mergum& Fulicam easdem effe con- 
tendat, Formam lifpedtes, de eaqui- 
dem Ovidius 

Fecitatmnor maciem; longa iaternodia 

CFHY Ium 

Longa manet cervix, Caput efl à ter- 
gorelongé: 
led quis ille fit; unusquisque conjice- 
retentet. Noftri contraomne genus 
avium pedes hàbent iii cauda; ita ut 
iü terra ftantes itiftar hominis corpus 
ere&um proferant ; üt author de na- 
turarerum fcribit, Ab Anatibüs den- 
tibus & cruribus difcrevit Gefnerüs. 
Magis enim dutiacrigidi;utrinq;can- 
tumin marginibus;roftri;ccterís,qui- 
busteftrum latum non eft,fed in acu- 
tumdefinit, nulli. Crüravel non z- 
quéabfoluta habent,velbreviora, vel 
non codem fitu, velpofterius, quam- 
obrernincommodé ingrediuntur. 

Verfantur plárunq; in mari, T flü- 
iiinibus; ftagnis & paludibus: amaiit 
tamen & aprica * loca,utficceícant. 
Diutiffimé in aquis, düfe immergunt, 
morantur ; & fumma ac ab Hoinero 
allatanatandi pollentperitia. Alam 


Défcri- 


Salmaf. in 
Sülin.c.i. 
Ovid.Me- 
táin.l.12. 


"d 


Locus. 

1 rift. H. 

A.l.i. c.1. 
I. 8.c.3, 

t Virgilius 

4Eneid.l 5. 

Homer.O- 


namque altcram [zpiusad ventum e- d yf.L.s. 


rigunt, & ejusdem tanquam veli ad- 
miniculonavigant,quodPigliius pro- 
didit; Soli inter amphibias inter vo- 

landumpiftaptur. 
Congros,Angvillas, & alios lubri- 
cos pifces deglutiunt, ingeftos;inter- 
dum etiam vivos, mox álvo, quod eis 
à Ventremox recto inteftino cibi trás- 
eant,cgcrunt; quód Oppianus & Pli- 
niusobfervavereé: Schw enkfeldius in 
omnium quas fecuitVentriculis, plu- 
inasavicularum copiofiffimas ; quafi 
cimi 


Pighius i 
Hercule 
Prodic, 


Fitfus. 
Oppian. idi 
Ixeut icit 


DSEIeAd PU XB. Qs. 


cum pifciculis; & avena compactas 
invenit; ; 

Partus. Nidifrcant à bruma ineunte vere; 
Tariff. 8; Sépéin maritimis T. faxis, in arbori- 
4..5.c.9. büs * interdum. Vtrümque fejuxtaà 
*Pn.H. oftium Thinzfuvij, & in Nortfolcia 
d 19. obférvaffe Anglus quidam Ícribit. 
v Ova utplürimum bitia ternave ponüt. 
Pullosabovisexclutosfi matrem pet- 
diderint; adeo validos effe ajunt; üci- 

pli cibüm (ibi comparent. | 
Nullàm eas vecezi emittere; arbi- 

trati furit quidam. Lucretius de ijs. 

zu Mereis, marini 
Flucfibus iH falfo victum , vitamqué 
fetenies 
Longe alias altó jaciunt in tempore 
| votes. 

Ingeniw. — Cicutatipoffe, turnille qui Vene- 
Scalig.Ex- tijsab heroe cymba emiíTüs, noii finé 
ert. 233« (pectàtorum & voluptate & admira- 
tone fub aquis tibi cibum capiebat, 
fatut redibat ad herum oftendit; tum 
illii Oriente;quiabhero; poftquam 
eis guttur filo; né pifces captos devo- 
ratent,ligaffec;dimiffi,& pifces cápie- 
bant, & in ciftas liuic riegocio defti- 
Odoricis ? natas injiciebant.Pifcatione heri per- 
ForoIuli; a&kà; folutogutture, fibipifcabantur, 
inttiutr.. palti ad herüm redibant ; teftantur. 
Vigil. Gé- Aliitempeftátem prafagire,cum tüa- 


UTLL — tiafaciunt;& clamotem ad littora fc- 
Yfidor.Ori- . EET v o e OU M 
gin.L12; runt;dicunt; feu quod dimiflo in pro- 
py. | fundumcapiteautaruri figüa fub flu- 


Perfiui S4. &ibus colligant: feu quod vapores ab 

ip4ó. aquis ad ímbriferaii nubem erigei- 

dam fütfum attolli (agaciter fübodo- 

rentur; feu quod pifces plerzqüe per 

cum cali ftatum ; é mediis aquis ad 

litcora enatare foleant;/ Alij cum in 

mare fiequentius fefe immergür ; feu 

roptet aliam aliquam caufam, feu 

quod tráquillo mari metü belluarum 

progredi non audeant ; in altum fub 

tempeftatem regtelffis; audacter pro- 

grediuntur. Plinius pennas roftro 

urgantes ventum iridicare alicübi 

Alias, H.itihuit. Aelianus geftu alatum exul- 

4.1.7.6:7. tatitesiidem facere tradit. Huic & Á- 

Ar4t5'^. ratus áccedit, dum eas &àxeeso mivadse- 

Phenom. eu tle yn ficco alis plaudere aclu- 
dere.fcribit. i 

vfus illorüm in cibo nullus: qüan- 

tum ad Medicigam, Magi contra quar. 


133 

tanas devorari jubent cor Mergi ma- 

rini fic ferro exemptum ; invetera- 

tumq; coriteri; & inaqua calida bibi. 
Ventriculum ii cibo fumptum fto- 

macho medeti falfiffimnum corapetit | 
Galénüs. Fel cum cedria inunctum Galer. de. 
evulfos palpebrarum pilos renafci nóJipl. Lii, 
patitur. Jécurfaleaffervatüm ex hy- 
drómelite duobüs cochlearibus po- 

cim, fecundinas pellere fcripfit Dio- 
Ícorides: 


CAPUT vii. 


"De Darii eZXtergorum s 
Ergorü varia funt genetà. Mer- Gefaer. id 


generibus. 
M; RHENANVS, quibusdam Orniil. 
Monialisalbaappellat?; qui omnium 
Mergorum Anatiformis maximé eft, 
corpore undique albo atro colore di- 
| ftincto, prona colli & pe&oris parte 
! cum ventre candida, fed paflim cine- 
reis punctis aut maculis diftinca. 
Frequens eftapuüd Süeffiones & Bel- 
:lovacos; MAJOR, quiroftrüm den: 
ticulatumanguftius, é fufco ad cxru- 
leum dilutum vergens ; extremitate 
deorfum incurváta;pectus,collu.u; & 
ventrem totáalba : in dorfo fupremo 
egregias quasdarn plumas alternacim 
albas nigrasq;, inde etiam ad latera 
verfus pectus cznias fimiliter difcolo: 
i resutrinQ; procedentes habet; & go- 
biisinprimisatq; troctis Vefcitüt: 
GLACIALIS; quod per fumma 
! 


frigorain aquis capiatur ita ditus, cui 
maghitudoQuerquedulz,collum di: 
gitos octonos longum; Dorfüm un- 
dique nigruiri ; ala nigra fed albo di- 
ftin&z; crüra brevia fufca; membra- 
nis inter digitos nigris; quiq; per hye- 
nmiemapud Helvetios;no minus quairi 
Aüasferalaudatur; 
LONGIROSTRYVY S,cui rofttuiri 
nonniliil rotundum; digiti longitudi- 
nc; caput criftatum , collum fubtu 
brum, corpus przter alas totum nhi 
grum. Pedes crocei , membianx 
lütea. | 
RAV CEDVLVS, cüi córpus & 
alz cinerea, gula & venter alba, pe- 
des nigti. 


R $j —RVBER 


U4 HISTORIA XC ATFR ALIS 


R V BER cuipars fuperior capitis 
& collirubefcit. NIGER cui roftrum 
nigrum, collum fpadicis colore , cor- 
pus uc in Fuligula, ala cum transver- 
fa linea albanigra. 

ALBVS,cuiroftrum ruffum,caput 
cum collonigrum, viridibus aliquot 
pund&is refperfum, Crura rubicunda. 

CIRRHATVS qui habet caput 
ruffum vel teftacei coloris cirrtho re- 
trorfum eminente. Dentes ferratos, 
duros, retrorfum flexos; Crura & di- 
gitos pedum , interje&is membranis 
ex ruffo fufcis, rubentes.  Rpftrum 
tres digitoslongum, inferné rdbicun- 
dum, fuperné nigricans. Duobus fo- 
raminibus odoratus caufa pervium. 
Bellonius Fibrum feu Caftoré vocat. 
Afperamarteriam abaliisaquatilibus 
diverfam habet. Necenim eft rotun- 
da, fed compreffa & inzqualis, modo 
craflior, modoanguftior, & in medio 
duobus velut nodisextuberans. Cum 
ad ventriculi regionem pervenit, in 
cavitarcm quandam ex membranis&z 
offe grandiufculo inzquali conftru- 
&tam dilatatur. Semperinaquis ma- 
net, & in iisfe diutiffimó omnium có- 
tinet. Vrinandoad quadraginta aut 
quinquaginta pedes procedit. Caput 
inter natandum fublime attollit; & 
interarund:nesnidulatur, 

MERGANSER denique ut Ge- 
fnerus vocat, cui caput cum tertia 
colli parte ex viridi nigricat. Collum 
reliquum cum aliquo pallore album 
eft. Inferior colli parsnigrefcit. Plu- 
mz vétris & fupinz caudx gilvx funt. 
Crura & pedes cum membranisinter 
digitos minii colorem habent. .7ez- 
£riculus eft corneus id eftfirmiffimus. 
Pondere interdum ad libras duode- 
cini accédit. 

Huc pertinet CVergus ille , quem 
Bellonius Gallicé HERLE vocat; a- 
natem magis quamanícrem referens, 
roftrolongo,terete,& mucrone refle- 
xo,colore fubrubro. 

ItemGVLO Germanis Cxcelubet/ 
magnitudine Anferis, colore gilvo , 
gregatia , menfis lautioribus con- 
temta. 

Necnon SCHELADRACHVS 
Anate major,varius roftrolate,adun- 


Co,dentibusacutiffimis pleno, ex gil- 
vofubruffo. . 

MORFE X.deniq;tota nigra,ro- Allertus ; 
ftro ferrato & valido , qua fub aqua H-4-- 5- 
mergitur,& anguillascapit. Easdem. ^3 
quefi fegravarifenferit, evomit. Gre- 
gatim in arboribus juxta aquas nidi- 
hcat, Volatura caudam diu in aqua 
trahit.Saturataadfolem utficcentur, 
expandit. Fimus ficcat arborum ra- 
mosin quos inciderit. 


N B. Demerats exoticis vide Man- 
zffun. Num.n. 


CAD. VIII 
qe (olymbis in genere €9' 
7n jpecte », 

JUS quz Grzcis Colymbus, Co- Gezera, 

lymbis, & Colymbas; Latinis V- 
rinatrixdicitur, Vnumtantum illius 
genus Ariftoteles commemorat; alij 
plura; Turnerus triavidit. — Prizzum 
totum nigrum, fi cirrum quem in ca- 
pite gerit, exceperis; Mergo, quo ta- 
men triplo minus eft, quo ad corporis 
effigiem non diflimile. Angli Dou- 
keram vocant. A/reruzm lurdo non 
majus, Anati colore& corporis effigie 
fimile. Anglis media Vrinarrix dici- 
tur. Ter£ium adco nuper ab ovo ex- 
clufum refert Anferculum;,ut nifi R o- 
ftrum hujus paulo tenuius effet , egré 
alterumab altero difcerneres. Non 


enim pennas, fedlanuginem quádam 
earum locoobtinet. 


Gefnerus, Colymbosfacit Maxi- Gefner.in 
mos. CMajores & CMinores. Maximus qui Ormthol. 
in Acroniolacuraró capitur , ab ine- 
pto per aquz fuperficiem motu Flu- 
derdi&us, Anfere major eft. Roftro 
oblongo;angufto;acuto. Neq; volare 
poteft re&e, neq; ingredi commode, 
nifi fimul pedibus alisq; nitatur. Tam 
profundé urinari dicitur,ut orgiarum 
viginti fpacio, quandoq; reti aut mu- 
croneferreo fub aqua capiatur. Major 
duorum eftgenerum. — Prizus Aníc- 
re paulo minor , collo eft oblongo, 
dorfo nigro, colloinferiore & ventre 
albo, plumis feré niveis, Digitos pe- 
dum habet ternos,adhzrentib. mem- 

branis 


NE uA ON IBCE S. a cs 
branislatos,fedaliquo usque divifos. , roftro inftrui; Oppiano Colymbos Oppiax.. 
Ungueslatiuículos pracfertim mediü, | femper natare ; & ne fomni quidem Ixeuic.- 
teretes & in mucronem attenuatos. | vel cibigraria in continentetn exire, 2«££t. Al- 
Crura juxta anumferéretrorfum por- | nifipartus tempore; cosdem adverfis EUTABA 
recta,natationi potius quàm ingreffui | ventisnatare;neillorum vialiquando 
apta, femorain ventre condita; inz- | invitiinterram extrudantur. Circà 
qualem interdum tibiarum itum, 4/- | medium Auguftum propter penna- 
zer criftatusfeu cornutus eft , plumis | rum mutationem volare non poffunt. 
circa verticem , & collum fupremum | Ettam celerrimé merguntur;utbom- 
eminentibus, fuperius nigris, adlate- | bardz ctiam ictum cftugiant. R eferri 
raruffis. Aliquotejus funt defcriptio- | ad colymhos poteft;avis Anglis Coo- 
nes. CMizor Germanis Succhelhin , ut | te dicta, forma & colore Fulicz fimi- 
major Succhel , magnitudine eft co- |lis, pauló minor, in cujusroftro par- 
lumbz , digitis latis , adhzrentibus | vum tuberculum rubeum eminet , 
membranisfufcis, non conunuis ta- | quz fubindead fundum ufque urina- 
men fed trifariam diflectis. Inferiore | cur. Non piícibustantum , fed alga; 
roflri parte tota fanguine colore ru lineo,gramine;parvisq;cochleis victi- 
bente, In femore multa officula te- | cat. Ecvulzofertur, non poffe diutius 
nuía;circa articulum agelutinata, di- | volare, quam pediscavo arreptam a- 
midia offis femoris magnicudine, ab | quamrerincart. | : 
unatantum parte habet. | Hucpertinet VRIA Anate multo 4fPeness 

Bellonius etiam cAajorem füb no- ! pyinor, roftrolongiore ac tenui, colo- ^D? 
mine Viii vererim defcribit; Anatis| ve tordidoteftáceo: Gelnerüs colore 


magnitudine; roftrolongo, rubicun- | tantum, & magnitudine à Colymbis 
do,acíerrato. Criftam habere vide- differre putat. 


tür. Nam cum nigro fic vertice,plumz 
oblongz ab occipite pendent, quas COAPpUe qur 

cum excandeícit; aut exhilaratur; at- | ... I 
tollitauc demittit. Voce efthorridá, | De Brentho, Phalaride, 4vo- 


fcd ad fui tutelam utili. Idem nec M:- 
xori oblivifcitur, quiadeó aqua fami- | fttta Jtalorum. €9' 
"Trochilo, 


liaris d ci per terram gradi pofle, 
topterfemorain ventre ita recondi- | Dam tae AUNT 

P itthullo modoappareant,& crura, DEBREMVS quanaim fic avis du- 
quz extrorfüm protenduntur , ut o- bitatur. Niphusmonticolam effe 
mninóé lumbis cenferipoffit, natura crediogeneris unci; Plinius pro eo A- 
negaífe videatur. Caudam habet nul- let: A] vertit , quod & Gaza fecutus 
lam, nullumque Vropygium, | Álas | cít. Albertus Mergulipifces YE BADEIS 
pro corporis proportione exiguas. IpecIe E ICUTICEARMER Etforté 1 M 
Plumas lanuginofas. Digitos ab in- |quia pifcibus viverc Ariftoreles reli-- nr H.4. 
vicemfeparatos,latostamé. Roftrum | QU! ; uc qe 
rotundum exiguum ; rubicundum. Net magis notum; quena ficsPHA- 
Crura parte pofteriore ferra inftar | LARIS;bellonius proeaMergum va- 
crenatz. Jecurtcenellum;inteftina à j tum majorem fubftituit. Gefnerus 
reliquarum avium inteftinis diverfa, | Folegam Italorum cam efle credit. ,— — 
gracilia & tenuia fi in pauca aqua de- Apud Athenxzum habet roftrum an- Atben. Di- 
prehendatur, vix fé in. aérem attolle- | gutum s corpus afpe&tu magis teres Pif.Ls. 
tc poteft. Propé terram in cefpite a- | quam Anas, coloremin alvo & dorfo 
liquopaluftri nidificat: Addit& Al. cinereum. —— — , ^ ^, 
drovandus fuas dceícriptiones, quas AVOSETTA Italorum,quamLu- 
hic adferrenoneftneceffe. Addidil- | carnicircalacam Verbanum Spinza. 
fc fufficiat, Colymbos Athenzointero- | go d'acqua vocant , Recurviroftram 
íinnes Aquaticas avcs minimos efle , | veré dixeris, aviscft magnitudine co- 
átto & fordido coloretingi ; & acuto |lumbz aüt pauiló gtacilior ; roftro ni- 

gro; 


M — — € M MÀ M € á—— HQ" 


Aelizn. H. 


136 


gro,furfum tendente,in extremo acu- 
to, quinq; digitorum fere longitudi- 
ne. Corporcíupino toto albo: capite 
& cervice fuperius ex fufco nigricàáte, 
pedibus coloris cyanei diluti, digitis 
membranisjun&is, Cruribuslongis, 
acideo pofteriore digito, qui pro cal- 
ce eft,minuto. 

Vox cjus eft Crex. Crex, 

TROCHILVS juxtaripas fluvio- 


4..3.01I. eum oberrat, & tanta fxpius celerita- 


C L.8.c.25 te difcurrit, 


Arift. H. A 


ut curfus velatu ejus vce- 


HISTORIA X ATVRALIS 


Som $ xvxvav mv Avv, quod cibi caufá cáés 
nü fcrutetur, & turbet,feu quafi xsxoc 
quod fit clamofus; feu quod teres col- 
lumhabeat, dicitur, "Totus eft can- 
didus. Horatiuspurpureum; & pul- 
chrum& fplendentem,poéticalicen- 


tiánominafle creditur gof/ruzz habet Deferi- 
patvum turbinatum , in extremitate pzjp, 


obtufum, ferratum & falcisinftar dé- 
tatum , coloreruffo; in cujus fumma 
parte quacapiti committitur, tuber- 
culumrotundum, nigerrimum; & ro- 


']ociorfit, Obviaqueque depafcitur, 
hirudines etiam quz faucibus Cro- 
codili inhzrent , Cladorynchos feu 
potius xaedaesevfyss inprimis,legit. Mi- 


ftrumin fe infle&ens vifitur.. Cof/uz Homer... 
longiffimum , viginti octo vertebrisliad.g. — 
conftans, unde Jwuycdegg: Homero & Euripid, iti 
Jovxix aoyAl,o Euripidi dicitur. Et Linee Iphig. 


I.9.c.6, 


D ——————— 


rade illis Oppianus, nimirum, mares 
à foeminis, foeminas à maribus pafci. 
Ineunte vere priores foeminas;foilici- 
tare cantu vel ftridore potius pecu- 
liari, mafculos ad coitum. Foetu pro- 
creato feparari , & adfua paícuaredi- 
re. Tunc mares omnem faeturc& Ve- 
neris curam relinquere , foeminis la- 
borem folum iacumbere,eumque eas 
interíepartiri, Aliasova in nidis fo- 
vere , alias foventibus cibumconge- 
rerc, Pullos adultosad littusubi ma. 
res vetfarifolentperduci, Ibi Foemel. 
lascum fuofexu remanere, maífculos 
ultró feparari. Gefnerus efle putat 
generis Gallinulatum Aquaticarum; 
Aldrovandus Corriram feu Tabella- 
riam vulgó didam. Avis hzc eft va- 
ria, roftro re&o; luteo, in finenigro. 
Rictu magno. Oculis ni; ris albo cir- 
culo circumdatis, quem rurfus alius 
fpadiceusambit. Cruribuslongis,co- 
xis brevibus, aigitis membrana jun- 
&is.Si Corrira Trochilus non eft, Ce- 
leris ett. 


"EI We VODNVS n 
De Avibus Palmipedibus 
Herbrvorz. 


G ASEUL T. uL 


De Cygno, 


Ygnus, qui & O/or quafi xoc égaxoc; 
totus candidus, Grxcis moderhis 
Cyptinus, veteribus x/9&- & xav" feu 


velut pifcatorix ufum in aqua porre- 
&um przbet. Pedes nigris notis pat- 
tim czruleis partim rubicundis & al- 
bis diftinétos. Membrazas digitis in- 
terjectas (quamulis minimis rotundis 
inzquales. Digifos veró velutiannuli 
quidam in latum interfecant ;eorurm 
mcdiusomnium& craffiffimus& ma- 
ximus eft, longus digitos decem, in- 
ternusnovem,externusfeptem. Vno 
pede pro remo, altero pro corporis 
fuigubernaculo utitur. Lizsgsamme- 
diam, quod fuperius ponendum erat, 
fuülcus denticulis palatum tnedium 
fecantibusrefpondens divid:t, & ipfe 
prope radicem fcaber, Igferza fitpe- 
&es,Inteflinaomnia quatuor dodran-- 
tes, & palmum longa, multoq; adipe, 
ui vicememeriti obicinte&ta;in illo 
quem Aldrovandus fecaricuravit,e- 
rant; & cum fimplici tantum infe me- 
dia fpirarevolutione infle&antur; ne 
aliquid non plane diftributi alimenti 
przterlaberetur , natura , ceeca duo 
dodrantis fpacio inter anum & ipío- 
ruminitium intcrjecto, recto incefti- 
noappendit. 4rzeria affera admiran- 
dz plané eftftructurz. Nam Ocfo- 
phagum fubjedtum comitata , ad ju- 
gulum defcendenscum pervenit;non 
recta, utin cxteris animantibus, ad 
pulmones tenditfed fupra claviculas 
elevata, in coftam offis pe&oris feu 
fterni,quz ex duobuslateralibusoffi- 
bus, & tertio fuperno his proopercu- 
loincumbente fabricata, vaginz feu 
thecx figuram & ufum przbet.— Ad 
huius finem poftquam pervenit arte- 
ria;in- 


Colombie LMlaor- ": PUTEM a 


ref. Sucl. "o 


e cree 


ER 


Suammh SN 


TI————— 


Cap risale 


PA 7 3 "m | 3 ; s ^ » 


mm TET PECUNIIS 


PARV De IS e 
" A 


ia 
p 


Dj 


via QU TURA 


MC i 
E om Bose 


D. E. e4 


ria, inferne in fe inflar ferpentisreflc- 
&itur, & S.literam exprimit moxque 
fub priore jam di&a portione ipfi fu- 
perpofita , hanc capfulam denuo e- 
greditur, & claviculis mediis coníce- 
fis, harumjugo tanquam fulcro inpi- 
titur; atqueita fuftentata; denuoin 
morem tubz revolvitur, thoracisque 
cavum fubiens, antequam ad pulmo- 
nesfertur, prius quafilaryngemalte- 
ram cfformat, transveríim fecta, ofli- 
culoq; quantumi (alata cft longo, & 
quod tenui membrana obtenditur, 
hiulcam fiftulam, feu fyringem orga- 
noruin muficorum, quz inferiore fui 
patte fimili fiffum patula funt, figu- 
ramreprzíentat. Subhaciarynge ar- 
teriain duas canales divaricatur;quo- 
rum finguli in medio ampliori capa- 
citate protuberantes, re&ain pulmo- 
nes exiguos coftis retro totos affixos 
abeuntes,diftribuuntur.. Talem ftru- 
&uram & cantus,de quo poítea,& re- 
fpiratio repofcebat. Ne enim, duma- 
liquando horz dimidiz fpacio toto 
capite & collo pronis, vado 2limon'à 
haufturusimmergitur, periculum fuf 
focationisincurraGex ea arter'a,qua 
pe&oris di&z vaginz reclufa eft, por. 


| 


tione , fpiritus quantum fatis fuppe- 
ditatur. 
Locus. Locum fiattendas , eft avisamphi- 


E bia Maxime tamenaquis delectatur. 
Elan. H. /£ elianus greges corum in Áfro mari 
E o apparere prodidit. In fluvijs Cayftro, 
bs D. Iftro, Tanai, Strymone, Mzandro, 
105; Eridano, Mintio, Tamefi & quidem 
es. magna copia degere, apud Ovidium, 
Seneca in. Senecam Tragoedum, Theocritum, 
Agamem. Lucianum,Statium Papinium. Man- 
TIhe'tt. tuanum, Polydorum Virgilium, & a- 
Ei)19- lios invenies. Innumerisin agro En- 
ES golismenfi; Francifci primi opera, in 
EJ. fonte Tenario educatos Brujerinus 
H. Anglor, teftis eft : fed ftagna vehementer ap- 
4Elia.H. 4. petunt; feu quód quietiora nec nata- 
7. €. 24. tum impediant; quod ZEeliano vifum, 
Liy.der€ (cu quodin illis major herbarum fup- 
I" 6* petat copia. 

Cibus ipfi herba at fegetum grana, 
ova pifcium. Roftro cribrat coenum 
& algam inprimis quxrit. In Scotix 
lacuSpina, herbz cujusdam femine, 
que ab iisdem nomen fortita cft, dcle- 


Lupo S 127 


| &atur.. Eá autem natur?eft, utagris 
inje&ta nunquam putrefcat. 

Tempore Zbidius blandientes in- ps5, 
teríe mas & feemina, alternatim ca- Hedior po- 
pita cum fuis collis inlle&unt , velut etius in 
amplexandigratia; colla mares appli- deferiptio- 
cant faeminis, deinde mas foeminam "^ Scot. 
conícendit, V bi cozerizz,mas conícius 
lxíam àfe foeminam fugit, illa impa- 
tiens fugientem infequitur. Ar non 
diutina hec eft eis difcordia,noxa cet- 
fante reconciliantur;& foemina maris 
perfecutionereli&tà, poft coitum fre- 
quenticaudzx motu, roftrum in aquis 
| mergens, fe puri&cat. Semelrantum 

anno initio veris pariuzz. Quia plures 


& fpeciofos faetis producunt xaAaAérou- 
dec & mAVzoudes dicuntur. Ariftoteles 
ivr£xisc dicit. Pariunt ova tertio anno, 
illaque magna, oblonga, tefti durá 
obrecta. 

Probé natant, velociter fylveftres, Volter 
tarde ob corporis pondus domeflicz joiot, 
volagt. Ariftoteleslongius in pelagus feuro Eer- 
efterri fcripfit. EcHetiodus xéxvec deg- eut. 

G1710 TU.G nuncupat. 
Captum quod attinet, fcinduntur 7x. 
in fententias Authores, x/xvo và ceni 
wuscexse dva ddtae, prodidit Paufanias, Paufan, 
cum eoSocratesapudPl]atonem,Ari- — 
(toteles, Cicero , & Philofophis, ex Arift. H.A, 
Poétis Callimachus, Aefchy!?, Theo: des 
critus, Antipater, Euripides, Lucre- ,, (NN. 
cius, Vicgilius, Seneca, Ovidius, Mar- Ovd.L.s. 
dualis, fenriunt. Diluculo ante folis rjj g- 
ortum tanquam in aére vacuo per id /eg.r. 
tempus audiendi clarius, in marislit- Senecain 
toribus, nifi tempeftas diffuadeat ca- H7fp». 
nere; neccantusin fenecta morti vi- 
cinus (remiffioris tum ) oblivifci. Fa- Martial. 
vonium vel canendum obfervare,fati /n Xeniis, 
certos, neàquoquam interpellentur 
fecedere , apud Oppianum legitur. Oppian. in 
Fabulofum id; apud Lucianum , Pli- /xevze. 
nium, Alexandrum Myndium& 5ca- cit. Aldro- 
. : i vando. 
liger.invenies. Aelianus vacillat, & PUE 
XU TON A AMI a ACIAB, if 
modoó his adftipulari, modo in illos Eleilro. 
propendere videcur. An funeris fut pj, pw, 
! cantator fit, quod & Brafavolus ob- L10.c 2. 
fervafTe dicicur,netcio De Elephanto Myidius 
fané id proditum. | Cantare, nullum apud At bz. 
feré dubium, Audivicin lacuMantua- ^9: 
no cantantcs Pendafius, Prope Lon- dei i 
dinum in Tamefi fellivis cantib. fub- ? 
$ eun- 


2] 
e" 


1;6 
Acliz.H.4. cuntes claffes excipiunt... Canorum 
20.0.30. quiddam lamentantium in morem 
Lncr — quovistemporeobftrepere; obferva- 
Idem Y4*- «iv Aldrovandus. Inhoc deniq; du- 
e plexille flexus , qui offis pe&toris pri- 
mum capfulz inferitur, deinde altéta 
revolutioneinfurculam inclinata re- 
cumbens,in pulmones décidic, fa&us 
videtur, ut voxin ipfo revolutz artc- 
riz angulo, repercuffo, majori cum 
clangore erumperet,; ac veluti moru- 
lx exigux in eo anfra&u quiete re- 
creata,viresacquiteret eundo, 

Ingenium in volatu potiflimum o- 
ftendunt.Liburnicarum moreroftra- 
toimpetu feruntur, facilius ita findé- 
tesa£ra, quam firecta fronteincede- 
rent, Á tergo fenfim dilatante fe cu- 
neo,porri itur agmen,largeq: impel- 
lenti przbeturaurz. Collaimponunt 
przcedentibus, feffos duces ad terga 
recipiunt. 

Quod de «4té apud. Aclianum Ie- 
gitur ducentefimum nempe attinge- 
H.A.c.. reannum incredibile videtur. 
AeliH.A. — Iuimiciiias interdum tantas inter fe 
114-03. alunt,utalter alterü T devoret, velut 
T St4t5: & c|inus, peri .IN ullis, vel o- 
longa; Aclianus, perimat, Nec pullis, ve! 
iiudo. Vis parcitur. Ab Aquila T fib: metuat. 

Attacti, nón iniquo Marte repugnát: 
fed neccum fuigure,ferpentib.& dra. 
conibus ipfis convenit. Cicutàinter- 
liffe non mirum, cum & porci illius c- 
fü periifle vifi nt. | 

Plavias cxpe&abis, fi rorem aqux 
infpergunt;fi profundos eidé immer- 
gunt humeros; ferenitatein. Apud 
Helvetios ingens frigus metuitur, fi 
hyeme in quodam lacuappaructint. 

F'füsin cibis laudatusapud veteres. 
Alexandrides inter aves lautas nu- 
merat, & Dipnofophiftis apponuntur; 
nec minore quam Anferes habitos ; 
precio ex Plutarcho poteft colligi 
Recentioresnigram, & duram, forté 
quia annofi adferuntur,carnem accu- 
íant. Mofícovitarum tamen Duces, 
quoties carne veícuntur, aflos hofpi- 
tibus àpponunt. In Medzciza, faciem 
Scen.hattt- purgat, &eragatadeps.Ovaadignem 
M. facrum celebrantur. Pellis ventricu- 

loappofita,conco&ionem vi pe- 


culiari juvare cteditur. 
* x 
* 


Plin. H.N. 
l.10.6.23. 


vetas. 
Tarift.L9. 


Pra agii 


P fus. 


Plut.l. de 
efu carni, 


Herberft. 
in Mofco. 
' legat. 


HISTORIA NUATVRALIS 


G ATA 
:De eAnfere ». 
ARTICULUS. 
"De en[cre domeflico. 


Nfer,Plinio alicubi Ganza,Grz- Plin. H.N. 
cis veteribus x4; xiv« modernis; 107.22. 
avis eftvulgo tam nota; ut defcriptio- 
nenonindigeat. Inferum & domcelti- 
cum diftinguitur; quorum ille minor 
Ariftoteli , varius efle à Golumella 
manifefto crrore proditur , cum apud 
nos varij candidos numero exfuperét. 
In regno Senegzx colore & pennis 
multijugis variantur, In Hifpania no- 
va capite rubeo, olores candicie fu- 
perant. | 
J. Vifüs cüm duobus capitibus, toti- Deftri- 
demque linguis,collo unico,quatuor pz. 
pedibus, quorum unurn par alarum 
locum occupabat, alterum circa po- 
dicem. Alz dux circa collum pande- 
bantur. Proditusab Alberto & alter, 
dupli collo ; quaternis pedibus, & 
totidem alis, dorfouno, adeout dux 
aves,alteraalteráaferens,viderentur. 
Frequenuffima fcilicet in illis ob hü- 
morem & ftoliditatem monftrà fünt. 
Interiorahi fj e&cs, teftes füb diaphra- Arif. H. 4. 
gmate lumbis annectuntur ; hifce ' 
duo ex vena cavarami infident. Duo 
vaíaexinfima utriusq; parte emería, 
& deoríum per lumborüm regionem 
recto delata;prope osíacrum,coeunt, 
& canalemterctem , quiin pluresor- 
bes circumvolvitur, & cujus pars fu- 
perior,tota carnca,inferiorintus car- 
ulaginea confpicitur,efformant. Pe- 
nisloco extremam portionem datam; 
quz in coitu arrigatur, haud malé 
Con]ecetis. M: d 
Locus ipfisferé ubique, eam Arabie Locus: 
partem quz Auftrum verfus affurgit, 
fiexcipias. In Bloefia agro aquarum 
feré experte greges copiofi fpe&tatur, 
magnumque ex his pluma pretium. 
Deviciu non eft quód dicam. Tenel- 
laarborum germina abfumit, virida- 
riorum herbas penitus depafcitur, & 
vitiumi pamipinos rodit. T rifolio, foc- 
nugrzco, la&uca, & aliis deleétatur. 


Quan: 


IL 


EL  —-euiiumama... 


f 


$ 


Ln A ————Ó M —— 
Ld 


JWE C.N EM 


Quantum ad Gezeratiogem in a- | & phtiriafi; illam pimpinellà quz in 


Partus. 


139 


T Varrode qua T coeunt, nechumi infiftentes i! pratisnafcicur avertir. Huicfrequen- 


€.5. 

* Arift. H 
)] A.1.6.6,2. d " " ^ 
/ admittendi aptiffimum à bruma, pa- 


«Columel- riunt & * juvenesabsque coitu , fed 
ladereR, hypenemia, Coitusexpertz fi abfque 
1.8.61). 1 eopofuetint, plura quidem, fed fteri- 
t 4riff. H- ]ia, minora, & minus jucundi, quam 
| 45-63): fecunda faporiserunt. Denumero & 
DT Bern & ovorum inter Ícriptores non 
cóvenit. Terparere fcribit Columel- 

Plin. g, lat foetusnonexcludunt. Bis Plinius, 
N4.1:0. fiprimum foetum gallinz excludant. 
€-59. Ova p'urima fedecim, paucitfima fe- 
prem, huic pariunt, Si quis furripiat, 
pariunt, dum rumpantur. Illi fingulis 
tatibus pariunt, primo quina, fequéti 
quaterna,noviffimo terna. Q uintilius 

2d duodecim, & ultra procedere ait. 
Carolus Stephanus, fi non incubent 
duodecim , & fingulis fietationibus 

plura. Recentiorum quidam ad cen- 

tum & ducenta afcendunt. Tempus 
pariendi aliis à Calend. Martijs ad 
folftitium: fibruma coiverint, Plinio 
pottfolftitium X L. propé diebus pa- 


riunt, Si approp'nquant partus,digi- 


ReR. 8. àcoitu * aquisfefeingurgitant. Sin- | ciablurione& fideritidis ufu occurrit. 


gulis maribus tres olim T deftina- | Pullis eorum urtica contacta morti- ^/in. H. N. 
' banturfoeminz , fex hodie. Tempus | 


fera; necminus aviditas , nunc fatie- ^10. c. 59. 
| tate nim'a, nuncfuamet vi; quando 
iapprehenfaradice,morfu fepe conan- 

| tes evellere, ante collafua abrumpüt. 
Diícordia cum Aquila, ne morte qui- 
deminterrumpitur,penne commixte 
certent, & Anferinzab Aquilinis ab- 
fumuntur. 

CZAetas exaginta annos attingit, fi etas. 
Alberto credendum. Non dediflet 4ehz.E.4. 
fidem Cardanus, nifi carduelem tre- ^ 5.6.29. 
decim annis in cavea educatam fci- 
vilfet, & fylveítris anferistam duram 
carnem, ut ne triduum quidem cocta 
emolliri poflet. 

Quodfolialaurinein extrema qui- Ingenii. 
dem fame attingunt; rhododaphnes wa. de 
necoaci quidem edunt;quód huma- Aum..5. 
num longé przíentiunt odorem , & 6?29- 
auditu cum apro certant ; quod feab 
Anfere dejectum Falconem vidifle; 
Scaliger fcribit; vigil, cura Capitolio 
tcftata defenfo, peridtempus canum 
filentio proditisrebus; & famaamo- 
ris, T Argis dile&a forma pueri no- 1 Pliz.H. 


to tanguntur ova,que funt prima par- i mine Oleni & Glauces Prolomzo N-! 1^ 


te locorumgenitalium. Incubatus à 
foemina dunraxatabfolvitur , nec re- 
cedit, donec pullos excuflerit. Com- 
modiffimé à Calendis Martiis ad fol- 
ftitium exercetur (ecundumPalladiü; 
à principio Novembris ad Decébrem 
exactum fecundum recentiores.Pu!li 
intra triginta dierum fpacium exciu- 
tanif.H. duntur, f intraviginti quinq; fi dies 

4.1.6. c. 6. tepidiores func. * 

* plin.H. yocem " attend 4$, TDI Pty & m^ Two 

N.L1O9. $6 Grecis; Aratus z^zy;74à: adverbio 

"i de eademuufus eft. Gratitare;gigrire, 

i ftrepere, clangere, Latinis dicuntur. 

Volatis. — Raró volatum domeftice exercenr, 

fed pedibus valent. Mirum in hocali- 

Plin. H.N. te,inquit Plinius,à Morinis ufqueR.o- 

L10.622* am pedibus venire. Fetli proterun- 
tur ad primos,ita ceteri [tipatione na. 
turalieos propellunt. 

Affeiius —| De Affecfibus corporis pauca occur- 
runt. Solusexpedeftribusà cane ra- 
bido morfus, rabie non corripitur, fi 
Niphocredendum. Laborat pituita 


| Regi cithara canentis, quam eodem ^?^* 
tempore & aries adamatle ccedicur, 
ingenio debetur. Poteft & fapientix 


| c» 
Ita comes 


| videri incellecus iis efle. 
| perpetuo adhzfliffe Lacydi Philofo- 

pho dicitur,nufquamab conon in pu- 
blico, nonin balneis, nonnoctu non 
| interdiu digreffus, Quod femper vo- 
| ciferatur, improbum dixit Virgilius. 

Sidumadpaftum feftinant, jugi cla- ( wiTem- 
| more obftrepunt,tempeftas immine- m 
[ . . 
| fe dicenda eit. 

Keperercolim in cilzs xftimium: Fus. 

Regum ZEgypti menfis folus cum vi- 
| tülo apponebatur. Alexander Seve- 

rusfeftis cantum diebus ad cóvivium 
recipiebat. Ab Annibale Numidicis 
Gallinisprzferebantur. Quod fi jc- 
cut refpicias ;» Romani eos ejusdem 
bonitate novere inquit Plinius, Far- 
tilib. in magnam amplitudinem cre- 
Ícit:xexemtum quoque lacte mulfo au- 
|getur. INecfine caufa in quxftione 

eft, quisprimustantum bonuminve- 

S nerit, 


Theophr .de 


| 


pPlun.H.4A. 
].10. 6.27, 


Schvvech- 
fel. in The- 
vitroph.si- 


lef. 


4o. HISTORIA C ATVR ALI8 


nerit, Scipio Metellus vir Confularis, 
an M.Seftius cadem xtateEques R o- 
manus. Hodié in Gallia non minoris 
fit Anferaltilissquàm Romz olimLu- 
pusfcarus, aut Mulus. Eft & Judzis 
ubiq;rerrarü in delicijs. Nec damnofi 
interdum;hyeme&junioresin cibum 
cedant. Aliorum excrementitia & 
concoc&u difficiliscaro eft. Tenere- 
fcunttamen, ficollo pertriduum fu. 
fpendantur;gravi lapide pedibusalli- 
gato. Septentrionales fale conditis, 
& vento ficcatis,tum coctis poft zti- 
valefolftitium vefcuntur, Meflalinus 
Cotta, quod conftat, Meffala Orato- 
tisF. palmas pedum ex historrere, at- 
que patiniscumgallinaceorum criftis 
condirereperit. 

Quantum ad Medicigam, Plumz ex 
ventre tritz & infperíx , fanguinem 
fiftunt. Lingua peculiariterad vefice 
vitia & involuntariam mictionem fa- 
cit. Sanguisuciliffimé inter Antitoda 
miícetur. Fel contufisoculis prodeft, 
fihyffopo poftea & melle inungátur. 
De Ádipisufu vide multain Aldrova- 
do. Puerperzin Bohemia butyro in 
cibis przparant, fiaqua aurem intra- 
verit;przcipuum eft remedium. Cum 
iridisnoftratis pulvere permixtus, & 
umbilico in tefta nucis jugiandis in- 
ditus,alvum infantibusfolvir. Aliud 
reperit Syriz parsqua Comagena vo- 
catur; adipem eorum in vaíexreo cü 
cinnamomo nive multa obrutum ac 
rigore gclido maceratum, ad ufum 
przclari medicaminis, quod ab gente 
dicitar Comagenum. | Diofcorides 
Commagenes non meminit. Dc plu. 
marum olim ufu ica Plinius. Candi- 
dorum alterum vedigal in plumi. 
Velluntur quibusdamlocis bis anno. 


—. 


ARTICULUS II. 


De Anfere Fero im genere, de 
Valpanfere, €9' Borni- 


cla ave.». 
JA Nferistytvetisis plures funt diffe- 


recniz. Plin. Chbezoelopeces, &: qui- 
bus lautioresepulas Britannia nó no- 
vit, Chezerotes ponit. Apud Albertum P 
cinereos , qui propter corporis levita- Deferi- 
temaltius volant. Grazdizofos, fcu ob 27. 
candoremniveos. Q ui prater extre- 
más quinquc remiges penas albi funt. 
4Eftate nufpiam confpiciuntur ; hyc- 
me ingruente fublimi volatu grega- 
tim migrant: Arzoruzz qui ex arbori- 
bus nafci creduntur, quibus color ca- 
pitis ut Pavoni, absque crifta tamen, 
invenies, Schwenckfeldius eos in Schvyich- 
arborum cavis, cornicum & ciconia- feld. in 4- 
rum nidis, ováà tredecim vel quatuor- Vizriosilef. 
decim, illaq; flaventia parere fcribit. 
Apud Oppianum Ligurgi & Ceuchrita 
reperiuntur. Gefnerus Anferis ffel/a- 
£5 quem Itali Ciccum vel Ocam Ster- 
nam vocant, cui magnitudo intet À- 
natem & Anferem, pondusleve, pc- 
&us maculisafperfum, dorfum & alz 
cincrca,meminit.Scaligerin Oceano 
Brafiliz zaziz0:, à coloreatro,quinü- 
quamevolent,efIe prodit. De Zaffazo 
feu Scoticofuperius egimus. Detcri- 
ptionem non morabimur. Capuz feré 
Anatinum megis quàm Anterinum. 
Utraque pandibula intus oras ferratas 
loco dentium obtinet, Pa/azuzz qui- 
busdam denticulis acutis inftar limae 
cítfÍcabrum & afperrimum. Mezbra- 
?4 quz digitos connec&unt in extre- 


Rurfus plumigeri veftiütur, mollior- | mo ferrz inftar denticulate videntur. 


quequz corpori quam proxima, & € 
Germania laudatitfima. Pretium plu- 
mz corum in libras denatij quini. Et 
inde crimina plarumque auxiliorum 
prz fetis, à vigili ftatione ad hzc au- 
cupia dimiffis cohortibus totis. Eoq; 
deliciz proceffere,ut fine hocinftru- 
mento durare, jam ne virorum 
quidem cervices pof- 
fint. 


Mimiconfluunt.. Novam Hifpaniam F1. e t5. 


Locus ipfis maxime circa paludes. Lus 

In ZEthyopiaadeó frequentib. agmi- | 
nibus graflantur, ut tum moríu;, tum 

ftercoribusomnia demoliantur. In 

Septentrione cübationis tempore , 1 
quoà meridionalibus plagis redeunt; 
copioliffimé vifuntur , circa Aprilis | 
initiü. In Bataviam,Hannoniam, At- CaroLStes 
tefiam migrationis tempore copiofif- phan. deR. 


4 


menfe Decembri prztervolant. — In 
India 


Partus. 


Folatus, 


Autbor de 
Natura 
rerum. 


Oppian. 
Ixent.L2. 
&. Aldroy., 


Aelià H.A. 
L5. c.29. 


V fus. 


DIE MUEWAm ES i4i 


Indiapulcherrimi confpiciuntur. To- | fnerusan AnferSrellatus fit Cheno- 
tumipfis corpus,przter pe&tus& ven- |lopex confiderandum reliquit. A ldro- 
trem,nigrum, Oculoscirculus coralli | vandusniliil certi proferre poteft. In- 
zmulusambit. Ex minore oculorum | ter palmipedes quz circa agüas ver- 


| 


Cantha linea ejusdceri fubftantiz & | fancur,ab Ariftotele nümetatur. Ova Árif!. H, À. 
hypenemia quandoque parit. In pul- /.8.c.5. 


| 


coloris extuberat, verfusque collum 
deducitur. Indefex feptemve ramüli | 
exigui utrinquead mediüm colli ufq; | 
dcícendentis, devaricantur. 

Coire poft hyemale folftitium inci- 
piunt, initio veris 2v4ad fummum fe- 
decim ponunt. Steriles evadunt, n 
mites reddita fuerint. 


Migratorizífuntaves. Migraturz 
vociterantur alté volando , forté ne 
quacarumremaneat. Meridiem pc- 
tunt cum Septentrio propellit; iftum 
cum Aufter, nec ceílanc, nifi efurie 
coacti. Ordo ut Gruum cumfiléntio 
literatus; nec clangunt nifirupto or- 
dine. Vide qua de domefticis ex Pli. 
nio diximus. Oppianus nec Ducibus, 
necíomnitempore cuftodibus detti. 
tuiífcribit. Taurum montem füpera- 
turi Aquilarum metu lapillos roftris 
ad coércendamlinguam ferunt. Cili- 
cibusid quidem ràtum attribuit Plu- 
tarcnus:fed ferisadfcribiapud Aelia 
num & Marcellinum legimus. Tar- 
diasádveniuntquàm Grues. Vidit 
aliquando Gefnerus fexto O&obris 
permultas avolantiura turbas, quz ab 
Oriente in Galliam &: Occidentem 
verfus per turmas triangulas vola- 
bant. 

Quantum ad fuz caro propter 
exercitationem minus eftexcremen- 
titia. Cradaadhucfuaviter olet. Lin- 
guz afiz bené à calculofisin cibo fu- 
muntut, 


—————— 


ARTICVLEVS -IV. 
De Vulpan[ere, Capricalca,e9 


Bernicla ave, 


D Feros Anfetes teferri debct 

F. ulpatfer, Capricalca, c Branta. 

VULPANSER feu Chenalopex 
quibusdà, eft avis pectore ruffefcens, 
aquatica, incuniculorum fovcis, in- 
terdum & rupium cavernis nidificás, 
quamAngli Bergandram vocant. Ge. 


lis tuendiseandem quam petdix ope- 
ram collocat. Et ab Aquilz, felis & 
cxtcerorum hoftium injuriis fefe de- 
fendit. In Cupedijs olim apud Bri- 
tannos fuiffe ex Plinio fuperius dixi- 
mus; TC 

De CAPRICALCA occurrit. 
Corvo paüló majorem effe ac in deli- 
cijs haberi, Tzniis transveríis fufcis 
per collum pedtus & ventrem diftin- 
gui, caudam nullam habere. BRAN-- 
T A feu Bernicla & Bernichia, Scotis 
Clakguíe , Gallis Crauant ; & Oye 
Nonnete, Ifidoro Barliata, Alberto 
barbates , Hollandis Rotganfen di- 
citur. Bellonius Chenalopecem ve- 
terum efle. putat. Minor eft fero 
Anfere ; Monacharum ornatuíi, quz 
Colorem alburn atro fupérimponüunt, 
fimilis. Alis & doiío coloris plum- 
bci, caüdabrevi & nigra. Anferum 
ferarum more volat, ftrepit, paludes 
frequentat, & fegerem depopulatur. 
De ortu magna eftinter doctos con- 
troverfia. Quidam coire volunt: a- 
lij ex putridis navium ruderibus;non- 
nulli ex pomis cujusdam arbors iri 
infula Pomonia nafcentibus corru- 
ptis; alij exfru&tu foliis conglomera- 
tis fimili, quicum opportuno tempo- 
re decidit iu fubje&tam aquam, revi- 
vifcit; convertiturque in vivam ; ori- 
ri exiftimanct, Iüidorus, Alexander 
ab Alexandro, Olaus Magnus ; He- 
Cor Boethius; Scaliger, Mejerüs,Ge- 
ínerus , & alij , communifamz ad: 
ftipulantur. Batavie& propria infpe- 
&ionc in Grónladia Barniclas, quz 

ovis incubarent, pullosque edu- 

carent fefe inveniffe af- 
firmant. 


s5 (o)? 
BS 


CAP, 


Aelian.H. 


4.1 5.30. 


19. c.16. L. 
ir.c.38. 


142 HISTORIA 


CA D, 


«De eZnate ». 
AGNCEICVIEVS .I 


«De evnate in genere ». 
A DeC antiquis »4esa, vel vav- 


«x recentiorib. «Liz, vel semi, 
vel Pappos, aviseftapud nos notiffi- 
ma. Dorfumipfi & roftrum lata; pe- 
des cartilaginofis membranis interíe- 
pientibus, ampli; crura brevia crafla, 
& retroverfus difpofita, utin natatio- 
ne valentiusinftances; aquas propel- 
lere poflent. Gulam habent amplam; 
linguam plzrzq; interius afperiufcu- 
lis utrinque eminentijs dentatam & 
quafi plumatam: Muículos circa cor- 
poris fuperficiem feparatos ; interio- 
res albidos: quod fi exteriores liveát, 
quod vi frigoris fieri videtur, bonam 
fecuturam zítatem ruftici apud Hel- 
Vetios conjiciunt. 

Aquis tum ut earum frigiditate có- 
genitam intemperiem,que calida cft, 
contemperent; tum ut pabulüquoq; 
natura fua & palato conveniens,iliic 
quaxritent,gaudent;inq; Js maximam 
temporis parcem vertantur. 

In cibo herbarum aquaticarum ra- 
dicibus & feminibus, vermibus, & a- 
nimalium aquaticorum ovis,lenticu- 
làinprimis paluftri, quam Cxrefcen- 
tienfis Anatinam, alij Pavarinam vo- 
cant, delectantur. Suntqui pifciculis 

. . &limo veíci, nec à venenaus abfti- 
Scalig. tn ; 

Theophr. de P€E€ » quod Scaligero placet, vo- 
cauf. plan- 4uDt. 

tar. L2. Quantum ad. Gezerationem tanta 
Partus, funt, Authori de naturarerum,falaci- 
tatis,ut plures mares folam toem:nam 
certatim coeando,occidant. Meníe 
Martio & in fequente concumbunt. 
Pariunt juxtaaquas & rigua; pulli ex- 


Defcri- 
f! 10, 


Loctis. 


Vicius. 


ciufiftatim recondità quadam naturà 


aquam profequuntur ; & mox ut o- 
vum excunt , tanta agilitatc vigeut, 
ut etiamíi matrem mori vcl alienari 
contigerit, finenutrice iow d 
omniaautem eft carum ovis fubditis 
Gallinzatque exclufis admiratiospri- 


374 
i 


ACATURALIS 


TENE 


mó non plané agnofcentis fcetum » Wig A 
mox incertos incubitusfollicité con- 116,63] j 
vocantis;poftremó lamenta circapi- ^, ^ 
fcinc fta; na,mercentibus fe pullisna- 
tura duce. 

Vocezm Anatum 2uthorphilomelx Pox 
per retrinire exprimit. Scaligerquiri- ^ 
tatricem appellat. Foeminz craffior 
eft;marisacutior. 

Lentéobcrurum brevitatem zzce- Inceffas. 
duntjad natandum poiius apti. 

Ingenium ipfis cum Anferibus fe: Ingeniz. 
commune, Aquilarum quomodo de- 
clinare foleant idus Aelianus defcri- 4é/i4p. p, 
bit. Merguntur dum involant, & fub 4.5. 6.35. 
aquis natando, ex alio loco extra a- 
quam eminent. Cum fefeaquis mer- 
gunc;plumas; cum pennasroftro pur- 
gant, diuq; & multumalasexcutiunt, 

ventos pondere Theophraftus, ZE- rpjyp, qd; 
lianus, & Pliniustradunt. Ventris & [fignis ven- 
inteftinarum in bubus dolorem, vifu tor. 
natantium Anatum levari, casdem Aeliz.H.4. 
| majore profectu mulos & equinum. ^7-7- 
| 


genus conípedu fuo fanare , Colu: Pin. 
mellx & V egetio placet. 18425. 
Colunicl. 


V fusin cibis notus cft, Cato Cenfo- gg 16. 
rinus zgrotis ctiam tefte Plutarcho, 
preícribijuffinduram,conco&u diffi- pfos, 
cilem , nec laudati fucci effe , apud Plutar. in 
Hippocratem, Galenum, & alios le. Catone. 
gere eft. Alij Anferinz praeferunt. 

! AlexaderBenedi&usin pefte damna. 
vit.Fracaftorius lue vcnerealaboran- 
tibusprohibuit, Pectus & cervicem 
laudat Martialis, cztera danda co- 
quo. 
Utüm in CMediciza fuperius etiam gell. Nod. 
| att'gimus, Mithridates Ponti Rexfo- Attzzar. 1, 
! lituscarum fanguinem mifcere medi. 17-16. 
camentis quz digerendis venenis va- 
| lent; ipfe talium medelarum ufu ab 
inteftinis epularum infidiis cavebat. 
| Idem, fanguinem à cerebro defluen- 
teminfufus T fiftit. Adeps per Cly- piis. H. N. 
íterem inje&us dolorem fedart coli- /.10.c.6. 
«cum , & emplaftro ad pleuritidem a- 
| pud Myrepfüm immifcetur. Fimum, 
Villanovanus utiliter morfibus vene- 
| nausimponifcribit, Chinenfesadeó 
numerofa agminaalunt, ut fepe xxi. 
excedant, hisin evellendis noxiis o- 
ryzz herbis utuntur. Quz Campo- 
fulgofus,deAnate cü tredecim pullis, 
i men« 


-—— 


, 


^ pis ffe 


E 


eds mufzaria. 
Em ener. 


MÀ 


MES 


TAL 


ljeinchos 2 


Kr 
| T Carina: 


f nas f era. 
PEUT Endte. 


Ii! i "M 


N NS 


mjStue d 


JD 6 a 


inenfe Decembri , fefto Nicolai, in 
Gallia propé urbem Redoneníem; 
templum temporeMiffe ingrediente; 
&raram circumeunte; ac unum pul- 
lum ibidem relinquéte (nefcitur quo 
is fe recipiat, ) fcribit, an idem me- 
reantur, penes Le&orem judicium 
efto. 


ARTICULUS IL 
De Anate Domeflica, Indi- 
ca , Iybica, €9' Cai- 
Y1414. 
à NAS DOMESTICA Grzcis 
viifla, oixspic , Arato poit -, inter 
dum alba, aliquando cinerea , fxpe 
compoíiti ex utrisque coloris inveni- 
tur. Intet marem & fceminam hoc 
eft difcriminis,quódille plumasin U- 
ropygio verfus caput furrectas ha- 
beat, Quodtamacutam & magnam 
vócem edit, & tàm diu caput (ub aqua 
tenct;afperz arterix debetur,qua bi- 
fariam in pulmones devaricatur, vefi- 
cam quandam duram & concavam, 
quz ubi major apparet , dextroríum 
vergithabet. Famis aliquando & pe- 
ftis przfagz domefticz , manfüctudi- 
nis oblitz , Sylvas cum Gallinis, An- 
feribus ; & Pavonibus petiifle di- 
cuntut. 
ANATIS INDICAE tres deícri- 


ptioneshabentur. Prizi« caput quod 
auctum plumis, in fummitate criftam 


PME NNNM UMEN D DM. i-i A n LSU 
a i ———— M €— MÀ M—Ó— I 


Io BO 143 


apparet, tuberculum rubrum rotun- 
dum fi exceperis, quod pofteriori ro- 
ftri parti & crurib. infidet. Id ipfi cum 
Anate maritimaR ondelertij;cujus ro- 
ftrum & crura rofz fylveftris colore 
rubent, caputnon fine viridibus ma- 
culis,nigricat;scommune eft; 
NB. Deazatibus Indicis vide etiam 
cMagtiffam.Numao, — 
LYbICA ut áBellonio defcribitur; 
media eft inter Anatem & Aníerem 
magnitudine. Xoffrum habet breve; 
latüm;& in extremo aduncum. In ca- 
pite inter duo nafi foramina zuberca- 
lum cerafiinftarrubidum. Tempora 
fine plumis, cute corium rubrum prx 
fc ferente. Genirale fanguinis inftar 
rubrum,tam magnum, ut digiti unius 
craffitiem, quatuor velquinq; longi- 
tudinem zquer. Voceminter ruptam 
tanquam male affectos pulmones ha- 
beret. Quam Aldrovandus defcribit, 
roftrum denticulatum habebat; toto 
Corporenigrcícens,pectore duntaxat 
pauló albicante , Scaliger Indicam 
vocat; & nullam emittere vocem; o- 
va,quz unicoloria,fufca,rotunda pe- 
né funt, fiad folem defpicias, candem 
infummo nigredinem, quain carum 
roftris eft,habere,adjicit. Si duas no- 
uere lingulis maribus deítinaveris; 
magnum numerum ovorum pariunt; 
Sed pulligeniti nullam (obolera pro- 
creabunt, fi Auguftino Gallo credi- 


| mus. 


Anatem CAÀIRINAM & marem 
& teeminam defcripfit Aldrovandus; 


plumeam candidam per totam colli | Masqui feemellz major, habet roftrü 
longitudinem , quam cum excande- I qua capiti conjungitur valdé craffum 


Ícit,erigit,gerit fanguinis inftar rube. 
íci: Totum co//uz , callofa &z inci- 
furis diftincta caro eft. Roffrum torum 
cxruleum. Collum;qua corporijun- 
gitur, circulo plumco nigro, rara plu. 
ma alba, niaculofá;perima anguftio- 
re, per fummalatiore,nitefcit: Extre- 
mz alx atque cauda cum fplendore 
utin Cantharidibusvilefcunt,  Foe- 
mina nÓita variegatur, mari alioquin 
funilis. Alterius caput albicabat. R.o- 
ftrum,;crura, cauda; & alarum longif- 
fime pennzatricoloriscrant. Col. 
lum fupremum angufta linea nigra 
ámbiebat, In Terra nihil finguiatc 


& tuberofum,in hamum tandem acu- 
tum& curvuni definens;nigricansfe- 
| ré;fed propé finem rubidum; caput a- 
crum & cirratum ; guttur füb roftro 
i pun&ulis fub candidis interftinctum; 


| Corpustotum feré atrum. Crurabre- 


via fed robufta. Foeminzroflrum erat 
minus tuberofum, qua capite connc- 
&itur,linea partim alba, partim rubra 
fatislata diftin&tum. Maculailla,qua. 
in maris roftro rubra;cincrei co- 
loriserat;cui nonnihil ru- 


! 
i 


| briadmixtum,&cc. 


DAT 
* 


ARTI- 


Martyr. de 
ut. Oceant 
L.X, 


Locus. 
Olaus Ma- 
gnus H. 
Sept. [. 19. 
616. 


Prefagiu 


HISTORIA 


ARTICULUS III. 
De natibus feris in genere, 69 


77 [pecie de Querque- 
dulis, 


Natum Ferarum multrz funt dif- 

ferentiz. Namut deillistaceam, | 
dequibus acturi fumus, funtin Infula | 
S.Johannisin Americaalbiffimz, ca- 
pite rubeo. In Ancyraalixz quz voce; 
cornuum fonitumimitantur,liberta- 
tis ita amantes, ut per corum etiam 
triennium in corte nutritz, fioccafio 
detur , erumpanc,  Czterum latiro- 
ftris omnibus corneus quafi in extre- 
mitatc zzgu5 cít,quo cibos apprehen- 
dunt dezziusm loco ftti circaroftrum 
afperiufculz, membrane pedum in ex- 
tremo ferrata. 

Videbisipías paffim; in feptentrio- 
nalibus tanta copia, utfere cunctas a- 
quas operire videantur : in ijs tamen 
inprimis, quibus fubterranez vena 
calidam exhalationem fubminiftrat, 
quasapertas circulari & obliquo na- 
tatu fervare conantur; fi vehementia 
frigoris vincantur , vaftum mare pro 
ftartione petunt. Migratorias cfle, & 
ad Xanthum fiuvium adverfus cor- 
vos pugnare, quidam credunt, Hye- 
mis tempore aut in ripis fluviorum 
aut pifcinarum aggeribus ,aut pila- 
dum frutetislatere,aut fylvarum pro- 
pinqua, hortorumque pracfidia pete- 
re,verifimiliuseffe exiftimo. Sane o- 
mni alicubi cempore confpiciuntur. 
Quzin T ugurinolacu verfantur, Ía- 
pé ad vicinum fluvium Silum trans- 
volant. Quia minusibidem à lupis & 
vulpibus Izduntur. 

Sifrequentes & conglobatas ferri 
animadverteris, quanquam calo fe- 
reno , imminentem expectabis plu- 
viam; fi àlasin continente cócutiunt, 
ventuminftare exiftimes 

Precipuz ex illis fant Q LEER. 
QUEDUL /E,quz Rofcades & Pbafca- 
des dicuntur, quzquein Minores & 
Majores dividuntur. MINORES que 
Q uerquedulz proprie dicuntur ; A- 
natibus funt minores,toftro;pedibus, 
& catera fimiles, Gula ipfis aiba atris 


144 


ALATVRALIS 


notata punctis; venter candidus, ala 
inczfio viridantes; pedes cum mem- 


branisnigris cinerci. Vivas ventre de- Schvveck- 
lumatoin colica malum ad fe trahe- fe/4.i2 4- 


re Abdomini appofitas, experientia 


docuit. Species plures apud Aldro. t 


vandum invenies, ex quibus laponice 
prioresqua adfcapulam funt peonz, 


rofeio^foleti coloris, fed maculis fe-^ 


milunaribus nigris notatz erant. Se- 
quentes partim albz partim virides 
confpiciebantur;jomnium longiflimze 
cxruleo vegcetiffimo decorabanrur 
colore, 

Adhas AN A 5 eircia, Keraell citca 
Argentoratum dicta, Querquedula cri- 
ffata,teferuntur.| Circia mergulo pau- 
ló majoreft, corporc fufco, roftro la- 
uufculo. Calculis & feminibus her- 
barum aquaticarum victitat. Kerzelf, 
habet Roftrum Indici coloris, caput 
ruffum, pun&isalbis refperfum , ver- 
ticemnigrum, gulam albam, alasci- 
nereastransverfis duabus lineis albis 
diftinctas, Pe&us ruffum,crura fufca. 


Crif/ats quam Bellonius Colymbim Bellon. i 
vocat, corpusefl rotundum viridica- Hif. Avst. 


cegemans; occiput Onocrotaliinftor 
criftarum, oculizre polito fplédidio- 
res;fub quibus juxta rictum lata utrin- 
que vifitur macula. Crura brevia,pe- 
deslati;pectus cum capite & colloni- 
grum,venter plumbeus. 
BOSCADES MAJORES funta- 
fpe&tu cinerez : Masincolloradian- 
tesquafi Pavonis pennas colote ex vi- 
ridi & czruleo compofito habet, tor- 
quem circa collum album , & in alis 
veríus ventre colore fplendente funt, 
velMznores,quib,caput viride,roftrum 
fubflavum, venterexalbo cinercus & 
varié maculofus,crura rubentia, Ari- 
ftophani forté z«er£espéva, dictz : vel 


Majeres,qux coloribus cum illis ma- : 


gnaex parte conveniunt, & Sterten.. 
ten quod roftro fundum fodientesvi- 
&uim perícrucantur,dicuntur. Amant 
glandes & avenam. Congeneresipfis 
Anates à victu Graminea icu Juncex, 
Schmitentem didzsroftro & pedibus 
nigris,corporis colore dilutiore.Qu& 
Bellonius Azazez Torquatam efte cre- 
dit, & :gie£opévw Ariftophanis, me- 
dix eft inter Anferem & Anatem ma- 

gnitu- 


uti, 


Bellon. a- 
pudAldrovy, 
Oruitb. [. 
19.0.38. 


(DE ed 


gnitudinismoribus Anferinis,fed vo- 
ce magisobícura, quz ex ovis àrufti- 
cisinventis & Gallinz fubje&is pro- 
dijo; dicit; illam Gefnerus Picam ma- 


rinam effe;pedibus palmatis fubefcé- | 


tibus, & ad pofteriora magis pofitis 
quàm czteris palmipedibus; roftro, 
tenuiore magis latitudine fe demit- 
tentc , quàm longiore proceflu fe ex- 
tendente, quatuor incifuris rubris à 
fumma , duabus ab ima parte fulcata, 
in colore pallentis ochrz, efle afferit, 


ARTICULUS IV. 
De aliis Anatum ferarum 


fpeciebus. 


pRee: Bofcades, funt & intet Ana- 

tum ferarum genera, G/aucius, Anas 
fufca, CMuffaria, Platyryachos, Fiflularis, 
Caudacuta, Nigra Herle T adorne, Puffinus 
&$ Penelope avis, de iis quorum Aldro- 
vandus lib. xix. cap. 45. mentionem 
facit,taceo. 


Pro GLAUCIO,quem Athenzus 
aboculorum colore ita dici, 8 Anare 
minorem efleícribit, Moril.anem no- 
bis Gallicum Belloniusobtrudic, Cu- 
jus roffrumin margine ferra inftar in- 
cifum eft. Collum circulus quidam co- 
loris albicantis cingit. Capt totum ad 
mediam colli regioné ferrugineo fa- 
turato ornatur. Lizguam habet adeo 
carnofam, ut prope radicégemina vi- 
deatur. Nullü fel;jecur in duos diítin- 
&umlobos, quorumunus ventriculo 
incumbir,inteftinisalter. ZicZuar fe- 
minibus herbarum , quz in ripis na- 
fcuntur , aftacis tenel is; limacibus, 
millepedibusaquaticis & alijs. Coa- 
gcneréipficam,quz Gallis un Tiers, 
dicit, mediointer Morillonem & A- 
natem marem colore, 


FF5$CA àcolore dicitur. A media 
magnitudine, quidam MEDIAM di- 
xere. Gefneruscandem cum R othal- 
fa, unde Erythrocephali quoque no- 
men meruit, &veterüPenelope,quod 
fimiliter Qoimix0A cyv OP & q0XIA có ig fit, 
hoceft collo puniceo & vario, facit. 
Triplicem ejus defcriptionem apud 
Aldrovanduminvenies. F aeminz ca- 


: longo,molli & cinero. Mufcifu- 


PENNDEENEENNMNNUUMMUUMaMM—M. A. Ll nl 
——————————————————————ÓÓM CQ 


" 


yKgIBUS 12:5 


| put non rubet, fed maculas aliquas 
tiavas habet. 


MUüSCARIARUM(dicunturita Gefeer. in 


quod mufcas capiant) tria funt gene. oryirbol. 


ra. Fanum quod laminam roflri fupe- 
riorem habet plané croceam , dentes 
| utrinqueferratosmembranaceos fle- 
| xiles,eminentes. Colorem plumarum 
|pertotumcorpus varium. Helvetijs 
! Muggrate, /Z//rerum corpore magno, 
coloris elegatiffimi inlacu Podamico 
circa Conftantiam vifitur. Murente 
& Moflente à paluftri ceeno vocatur. 
Tertium Mafcenis Pillente dicitur, ro- 


ícis fufpenfo gradu ingrediens infi- 
diatur, & vocem no&u lamentati fi- 
milem edit. 

PLATYRYNCHI feu Lari roftre 
in plura genera difperguntur. Sunt 
qui roftrum clypeorum inftar conve- 
xum & longum nigricans habent. Et 
quia inter volandum alis fuis ita per- 
ftrepunt, utfonus crepicaculorum re- 
prafentetur, €»belenten dicuntur. 
Q uibusdam qui & afchenmaut Helve- 
tis, inferiorem roliri laminam fupe- 
rioremita ut totaintra eam includa- 
tur,fubire,dentes ab utraq;roftri par- 
te molles, llexiles, rectos, & omnium 
longitlimos effe;adjicirGefnerus,func 
quibus idem duplo feré quàm in cz- 
teris latiushabetur: idque in mare ni- 
grumjin feemella modo flavetcés mo- 
dó maculis varium vifitur. Dantur & 
platyrynchi gedi£us rubris: & alii voffro 
nigro Ci plauo, quorum defcripriones 
apud Aldrovandum habentur. Per- 
tinet ad eos , Clazgsía cujus mas fe- 
cundum oculos, qui pulchri funt , u- 
cinque maculam albam , caput ma- 
gnum, & in nigro viridans haber; fce- 
mina & yirorc & macula deftituitur. 
Fuligulaà fuliginco totius corporis co- 
loreitadica , cujus roftrum breviu- 
fculumlatumq;lineaalba;alas propé 
finem tranífverfim fecac. Czrrbata, V ol- 
lente à corpulentia, gallinz mayni- 
tudine, cujus mas apicem in vertice 
gerit nigris pennarum cirrhis condi- 
tum, prope quem pennz utrinque cx 
nigro virent. 

FISTULARIS,;àfonoacutiore 
quem fiftulz modo emittit denomi- 

24 natds 


14 6 
nata , roftrum h.bet colorc ifatidis; 
circa ungué ductus quafi fila nigros, 
collum nigro rubroq; varium,tergum 
partim plumeum , partim rubris ni- 
grisq;ipennis temperatum.In Foernel- 
lisnihil cale cernitur. | 

CAF D ACF T AE roltrum fuper- 
né nigrum , àlateribus ifacidis dilutx 
imitatur colorem. In foemella cum 
maculis nigris cinereum.inalis penne 
infimz transverfim albz;imediz in ni- 
gto gemmantes,viridi,& damafceno; 
extrema nonnulla flavicantes , qua 
fcemella denegata funt. 

NIGRA ácorpotis colore ita dici- 
tur. Lineaalbapercjus alarum lon- 
gitudinem excurrit. Roftrum ni; ro 
luteo & rubro diftinguitur. | Pedes 
rubefcunt. 

HERLE, ut Gallivocant, roftrum 
habetrotundum & in exiremorecur- 
vum;rubrum, utrinq, ftriatum, colo- 
rem maliaurancij;, Linguam ferratam, 
alascandidas,pedesrubeos. Gefne- 
ruscuminter Mergos rclegat. 

LA TARDONE corpus totum 
effercandidum, nifiala fuperius ni- 
greícerent, ubi & linearubra urrinq; 
confpicitur. Roft'um habet breve,ia 
fuperna parre rubicundum, à laterib. 
utrinq; verfus narium foramina ma- 
cula nigra notatum, extremicateina- 
liam unguis 1nftar definens. | Crura 
pauló altiora. Torquem, qui pe&tus 
ambit rubrum , cum tota ventriculi 
regio candicet. 

PUFFINUS aviseft marina;colo- 
rc fufca;pennis caret, fed plumis tan. 
tum ceü lanujine quadain veftitur. 


Jtaqifubvolarenon poteft.Si quando i 


ocyuslocusmutarc inftituit, alarum; 


HISTORIA ACATVR ALIS 


nigro» reliquo corporis colore plum- 
beo;toftro,cruribus& pedibus fufcis, 
Marem def. ripfit Aldrovandus exa- 
&é,quem vide. 


CAP Ul UBVS. 


De Fulica, Cotta,€9 Rallo 
Italorum ». 
Eure quam quidam Phaznen; 

quz offifraga eft etie credunt; qui- 
dàex veteribus, ut Cicero, Erodion, 
nonnulli Cepphbum Ariftotelis ; alij 
necforté malé alvi, cum à fuligine 
ita dicatur, putant, queque Kiranidi 
Phalaris, Alberto Mergus niger , & 
pullus aquaticus dicitur , avis eft ma- 
gnitudine Gallinz; colore pertotum 
Corpusnigro.in collo& capite niger- 
iimo,collo oblongo, fyncipiteglabro 
figura ovali;alba pellicula, figura cri- 
ftz gallinacez rcfpondente; intedo, 
fpecie calvitij. Digitis pedum mem- 
branz nigra lat; fed divulfz adhz- 
rent, & ut:inqueautab alccrafaliem 
parte fecantur. Internodia membra- 
narum femicirculosferé conftituunt. 
Recta pedibus incedit, velociterque 
currit. Lingua quàm Gallinz mol- 
lior,unguesgrandiufculiacnigri, Al 
adreliqui corporis convexum incur- 
vatz. Ventriculo /ezadhzret,una ex 


partegracilis & tenuis; altera veró in 
extremo craffior, atquefolez equiin- 


pi 


Dela Cer« 
da fuper 
Virgil. Ge- 
orgic [.Y, 
Defcri- 


ftat inflexus, dimidiz juglandis lati- - 


tudine. Lobo /epazis dexttofollicu- 
lus fellis auricularis digiti; magnitu- 
dine annectitur. Pulmezes coftis ad- 
ixrent. Zgteflinum rcétum appendi- 
cibus utrinq; fin, ulis palmi lon 'itu- 


Bellonius 
apud Al- 
droy. l.19« 


pedumq;extremitate nixus,aquasce ! dine, extremo futfam reflexo, inftru- 13 


leriter quafi prorepens praeterlegit. 
Alga & cochleis victitat. Sale condi- 
tur & tempore quadragefima editur 
inAnglia. , 

PENELO PEN avem Anati fi- 
imilem,raa. nitudine columbz,fcho- 
liaftes Ariftophanisfacit. Jon e«wxe- 
Acjv, id eft, phoenicei coloris collium 
habentem ponit. Gefnerusillam effe 
putat,quam Germani QXottbalfj/ Bel. 
lonius Canne à la tefte routle vocat. 
Capite eft rubro, gutture & pectore 


&um invenies, fiilud in fuperna par- 
te afpexeris;, Ova intus formata & 
lumbisannexa jam inde ab hyeme et- 
iamobtinent. Nullumj/éxzs d fcrime, 
utin ceteris avibusagnofcitur. Sunt 
tamen alix alijs interdum in ventre 
colore magisfpadiceo. 


Locis paluftribus & ftagnantib. de» Locus e 
le&tatur, Maro marinas appellavit, /zc£us. 


Herbis & quovisfeminumgenere ve- 


Ícitur. 


Nidu- 


DUELACEDECDWRS S, 147 
Nidulaturhumi, & ovamagnitu- | .COTT A Anglorumavis eft. Fuli- 
dine ovorum Gallinaceorum zfítate' ca pauló minor, forma & colore fimi- 
Arat.iy ponit. Cumper ferenitatem relictis | lis. Roftrumtubercalo quodà rubeo 
Phenom. paludibusin ficco ludunt, vapores ab; infignitut, crura rubent, nulla fynci- 
Virgil. Ge- aquis ad imbriferam nubem crigen- | pitis s confpicitur macula. Urinando 
994.1. - dam;furfum attolli fagaciter DON ad marisusq; fundum,alga,limo, gra- 
AR in tur,& ventos prafagiunt,utapud Vir- ! mine parvisq;cochleis nutritur:pifci- 
'  giliumlegimus. Procellasvoceteíta- | bus abítinet..— Negant cam diutius 
ri, Ciceroauthor eft. Obfcurus qui- | potfe volare;quara pediscavo haufta, 

dam, dum alas quatiuntaquam; dum priufquam volet;aqua,retineatur. 
fc fubmergunt,fimulq; alas quatiunt, RALLUS Iralorumin coa Fulica 
ventum przdicare tradidit. differt,quod roftrum habeat nigrum, 
Genusillud quod Marcel Frifiisau- | plusalbi in alis & circa oculos colo- 
dit, cadaveribus pafcitrur. Ova inter | ris, crura fübviridia, calvitium nullü, 
arundines parit; quib. abincolis, uno , membranas inter digitos non ita dif- 
relicto ablatis, & nido perforato;, rc- | fectus Nonispubc non procul V e- 
vería alia & alia, fraudes nefcia ponit, | netiis diftante magnis capitur expen- 
donec effxta exhauriatur. fis. A famulis,qui venaticorum canum 
Q uamParifiéfes Diabolum marinus , vice cothurnis induri per aquas er- 


Partus. 


vocant, colorc eft rà exquifité nigro, rant fuftibus exturbantur. Hinc 
ut penicillo indu&us effe videatur, przda Falconumiinfi- 
albam capitis maculam latioré quàm diis fiunt. 

Fulica habet, crura ad fe attrahir. | 


SUE E pe LO 


HISTORIE NATVRA IS 


AVIBUS 


Lo MT E E 


De Avibus Aquaticis, Fiflipedibus. 
TY DUDEUSssL 
De edquaticis Fifipedibus (arnrvoris. 
Q'AUBEU DE 
"De praua 


m meAayic quibusdam cR abc lici rubram & E L.10«. mos 

C jm xil, & xexxpa, avis eft | viffimam notum eft. Degebant quoq, 

4, apud nos noriffima , | olim in Italia, nuncnullas eflc opina- 

4355/45» pennis albis & nigris; |tur Aldrovandus. ic 

yj T TN T" cruribus albis, roftro In Fiderateagro,nec nidum feciffe rcs. 
Gruino füb rubro & crafTo. Tempore | apud Pliniü legimus; qui pariter cas- 


| qu dem 


Aldro. Or- 
Qitb.l.20 


Capofulg. 
Memorab . 
"An 


Plin. H.N. 
l.10.6.23. 


148 


dem amoenum arbuftolocü in Trans- 


HISTORIA I ATURALIS 


Veftuntur vanis,anguib. & pifcibus, Ficus. 


padanaltalia non permeare,ficuti nec | bis in ejus ventriculo diffe&o aviculz 


octavum citra lapidemab co, refert. 
Sed & in Britannia ignotas efle audi- 
vimus, creditumque vulgo nonnifi in. 
liberisregnis verfari. —Migratoriam 
cíleavemcertum eft, fed quonam c 
loco venirent, aut quo fe reterrent,in 
compertum antiquis erat. Ex longin- 
quo venirenon dubium , eodem quo 
Grues modo, illas hyemis; has zftatis 
advenas. Extractusexquodam prope 
Metim inLotharingialacujunctarum 
globus;qua thermis excalefactz revi- 
xerunt , fi Campofulgofo credimus. 
Séd& cx Lario lacu eductas(fimulro- 
fttain ano inferta habebant ) & rite 
eodem reftitutas modo, Gaudentius 
Merula authoreft. Bellonius in 7E- 
gyptum in ZEthiopiam avolare fcri- 
bit. Septembrique & O&obtri menfe 
totam ZEgypti planiciem occupare, 
oculatus teftisaffirmat. ( Cum circa 
Abyduminquiceffem, vicifimoquar- 
todie Augufti, ingentem ciconiarum 
vim confpexi, qua ad tria vel quatuor 
millia accedere videbantur. Volabàt 
illzà Ruffia& Tartaria, & Hellefpon- 
tum agmine decuffato transverfum 
trajiciebant. Ec cum fupra Tenedum 
infulam effent. Longo per anfra&tus 
tractu fe converrebant, donecincit- 
culum omnes collegerentur. lnde 
priufquam longius àfaucibus Propó- 
tidis pergerent , in minores aliquot 
curmas fupra vigintife diftribuebant, 
& fe invicem verfus meridiem feque- 
bantur) Abiturz congregantur in lo- 
co cetto, comitatzque fic, ut nulla fui 
generis relinquatur, nifi captiva aut 
ferva,ceulege;predi&a die recedunt. 
Nemo viditagmen difcedentiü, cum 
difceffurum appareat: nec venite, fed 
venitfe. ( De incolis ubi moratur 
funt;intellige) utrumq; qocturnis fic 
temporibus. Et quamvisultracitrave 
provolent, nunquam tamen advenif- 


offa reperit Schwenkfeldius. Bufo- 
nem non nifi fumma fame guftant., 
Hincnocereijs, omnibus quidemlo- 
cis nefas ducunt, fed in Theffalia vel 
maxime, ubi ferpentiumimmanis co- 
pia eft, quos dum cícandigratia infe- 
&antur, regionibus Theflalibus plu- 


rimum mali detrahunt. Capitale ita- Plin. H.N. 
que occidifle, eademque legibus poe- 7.10. c.22. 


naquz in homicidam, 


Nidulari in agro Varro innuit. In pjyjyy, 


fummis urbium tectis, ipfis etiam fu- 
mariis,certum eft, nec dubiumarida- 
rum aliquando arborum fummitates 
fe&tari. Primo adventu veteres nidos . 
repetuntfalvosa fordibus repurgant, 
tempeftate lxfos inftaurant& confta- 
biliunt. In ijs duntaxat Veneriindul- 
gent. Ov4,trigintanonamplius die- 
bus,faeminam quatuor Anferinorum 
tum magnitudine tum colore fimiles 
ponere, caque quamprimum variatis 
utrümq; plumis fovere Encomiaftes 


author eft. Incubatus fpatio menfis soy, c. 41 


tempeftate benigni abfolvitur,& cam 
impensé nidos fovent , ut incubitus 
affiduitate plumas exuant. Tam fla- 
granti amore fccetus profequuntur, ut 
inincendio Delfenfi, cum fübtrahere 
nonpofTent,cumiisdemalis conte&is 
intcrirequàm deferere maluerint. 


Fox carumeftapud quosdam lot- Vox. 


terare. Quia fonusille ex duabus roftri 
partibus adinítar crotali vel crepita- 
culi,quod ex duplici xrea lamina, vel 
duobus ofliculisfeinvicem colliden- 
tGbusinterfe collifis fir, Crotaliftriaà 
P.Syro vocatur. 


Nunquam Auftro flante volazt, volatus, 


dumferuntur , pedibus curíum mo- 
derantur, porre&tisq;in caudam quz 
breviorillis contigit pedibus, peraé- 
ra contendunt. Dorziezzes uni tatum 
pedi innituntur, & caput humero al- 
teriimponunr. 


íc ufquam nifi no&u cexiftimantur. 
Pythomescomen vocantin Afia pa- 
tentibus campis , ubi congregata in- 
teríc commurmurant: cam qua no- 
viflimo advenitlacerant, atq; ita ab- 
cunt. Notatum poft Idus Augufti non 
temere vifas ibi. 


Cum Cornicibus, Aquilis, Mergis A4/fec£us 
& V efpercilionibus zzimicitias gerere cà Inge- 
prodirumà quibusdam. — Przfagam zzwz. 
cfle avem docuere exempla. Preíla 4e//a.H.4.' 
obfidioneab Attila Aquileja, urbem Pl. Di«- 
cum pullis deferuit. Inde augurium ^^ 
aboppugnantefumptum eft, & urbs 
in po- 


E 
TC OTI 


4 


,, / 


m / eL T TEL, 


7410T^, 


TR Zu LHInLEITEL 


maner NN GSIDADRSES NN C 


9D EE edic EU s. 


inpoteftatemredacta. Cum tempe. 
ftasimminet , utroque pede innixa, 
pennas triftior infundit, rofirum in 
pe&us condit, & vultum co unde 
tempeftas ingtuit;obvertit. Ex earum 
cum carnivoris in Lycia confli&u de 
preventujudicaturannuo. Sipenes 
has victoria ; pecora feliciter fucce- 
dunt, Siillz palmamabftulere; fru- 
gum fertilitasprafagitur. Quod vul- 
netaoriganofanant, & Platoni folijs 
vefpertiliones à nidisarcent;quod ro. 
ftro cum alvus non dedit, excremeta 
ejiciunt;$quód deniq; lapidem lyclini 
ten,fcrpentum averruncam nido im- 
onunt ; ut apud Philoftratum legi. 
mus;zzgezie debetur. Lapisin mulic- 
ris Tarentinz finum conjectus , quod 
ex Aeliano & Oppiano habemus; & 
recens Zingibetis radix Vefalienfi 
hofpitiallata,in gratitudinis exempla 
ibunt. Ciconiam feminam adulte- 
rij; poftquam hofpes prohibuiffet a- 
* quam, compertam, à maritisalijs dif- 
jeu cerptam:Alcinoen in Cranone Thef- 
(9429. (lix foeminam, qu& thorum Domini 
abfentis polluerat, excoecatam; tan- 
quam caftitatis teftimonia legimus. 
Ciconiarum legum apud Ariftopha- 


Aelia.H.A. 
1.6.6.47. 


philoftr. t. 
:n yit Apol- 
lon. 

Ael. H. A. 
1.8.0.22. 


Gefner. in 
Ornitbol. 


nem nomen,indeoriginé traxit;quod. 


in fene&ute parentes & alunt, & hu- 
meris geftant. | 

Edebantur ante Plinij evum;id Se- 
pronius Ruffus, quem Horatius tan- 
git; inftituiffe creditur. Nemo jam at- 
ticiffe velit, feu quod venenatis ve- 
fcatur,feu quod flavam duram,& ma- 
li fuccicarnem habeat. 

FÍamin Medicinafiattendas, Affam 
fi femel anno cdatur ab arthritidie 
; prefervarenugatur Kiranides. Nec 
captas, nec oves pefte infici quidam 
fcribunt, fi ex ventriculo aqua intrito 
fingulis cochleare unum infuderis. 
Fimum ex aqua hauftum nonnullo- 
rum fide comitialibus prodefle pro- 
didit Diofcorides,tefutavit Galenus; 
cumadipe fuilloin Emplaftriformam 
mixtam inveteratam podagram tol. 
lere; apud ZEtium & Myrepfum in- 
venies, 

Datur & Ciconia , qux quod dor- 
fum totum nigrum fi eminus fpecte- 
tur,habeat, NIGRA dicitur. Reperi- 


V fus. 


Diofcorid. 

Patab. l. 1. 
Gale.fiip. 
l.10. (17. 


Aetits La 
644. 


149 

tur in montanis & fylvofis Helvetix 

locis. Forma & magnitudine à Ci- cefuer.in 
coniis proprié dictis non differr, qua orzitbol, 
parte ala junguntur corpori, oblonga 
cavitas retrorfum extenía cernitur. 
Inteftinafüntinvoluta.In femore dif- 
fecto nérvi quatuordecim magnitu- 
dine differentes, quorum duo latiffi- 
mi in genu partem cartilagineam fe 
inferebantutrinque. Vefciturícara- 
beis & locuftis. Nidulatur in abieti- 
bus. In ciboferinum & pifcofum pra 
; fert odorem. Infeftatur pediculis. 

| 


QA dbi dE Cp oL 


«De llide €9 «Phenico- 
pero. 


I! S in multiscüm ciconia conve- Deftri. 
A nit, vere zeyaeyodec ogveo. In. duplici 
autem funtapud ZEgyptios differen- 
| tia. Cazdide, quz ad Pclufium tantum pjs,H. N. 
| non funt, cumin torahabeantur ZE- /. 10.6.30. 
| gypto;& Nigra,quas Pelufium dunta- 47f. H. 4: 
| xatalit,tota /Egyptus abhorret. Ca- ^9.627: 
pite ifta elt corviaquatici, roftro mü- 
cronato,incurvo, fornicato,rubente, 

& qua capiti jungitur, pollicis ctafli- 

tiem füperante. Abdito in pennas 

que fub pectore capite & collo,cordis 
fignaturam exprimit. Simul ac nata 

eft, duas zqué drachmas ponderat,ut 
Plutarchus prodidit. Majus procor- 

poris proportione cor hábere; Gau- 

dentius Merula author eft, Tazeffizum. Mund. 
Nonaginca fex cubitorum , ex aliena ; yj; 
fideapud Aelianum legimus. Com- ;4/..50. 
primitur id defe&tione lunz ; donec aelian. H. 
aucto ruríus fplendore fulgeat. À.l. 10. 

Aegypto eft peculiaris, mortem fi- ^?9- 

bifame exportata 1 confcifcit. Nul- Lt. 
lum non Alexandriz trivium iis ple- T 4elia-Le. 
num eft, Dicuntur tamen & circaLi- 

cham inextréma Aphrica, ubilacus 

quidam dulcis eft confpici. Quam fe 

in Alpibus vidiffe referentePlinio. M. 
Egnatius Calvinus prodidit, Nigtam 7. 
fuiffe fufpicamur. | Cicero. l.1, 

Vefcuatur lerpentibus , bruchis , & de Nar. 

locuítis. Illos volucres ex vafticate Daorum. 
Lybix vento Áphrico invectas inter- Aelian. f. 
ficiunt atque confumunt. | INechoc ni 


li our MF Ammian 
intra Acgypti fines tàtum. 5agacitate ,c,cup, 
3 enim 


pio. 


go HISTORIA CBVRALIS 


Mela in ^ enim excitatx , venturis in procin- | dria hyeme ad Narbonenfis Galli 
dirt. (umeuntuniverfz,& priufquamter. | provinciam volare fcribit Gefnerusi 
dict ;., minosproprios externum malum va- | in mediis ftagnis marinis degere; pi- 
uer tet, in aére occuríant Ca2tervis peiti- fcibus & cochleis velci,reliquit Ron- 
Arifl.L de lentibus. Ibi agmen devorant univer- ! deletius. ! : 
Gener.c. 6. füm. Mofesin /Ethiopas perlocater. Apitium linguam Phoenicopteri 7fgs. 
pentibus infeffa iturus,papyraccis in- | prcipui effe faporis pronunciatíe , 
clufas fecum tulit. Pliniusauthor eft. Heliogabalum ve-. 
Partus. Quantum ad Gezgeratiozez , Agy- | ró palatinis fuis ingentes dapes extis 
ptij ore coire & parere nugabantur.| & cerebellis illorum refercas exhi- 
Nidificant in palmis metu felium.. | buiffe,tradidit Lampridius. Los 
Ex ovo Bafilifcus nafci putatur, trans- in Helio- 
lato ex venenatis cibis in illud femi- QUA PrOnEE gab. 
nio. Vita ipfis longiffima adeo ut Her- 
mopolis facerdotes immortalem ja- De rdeis /n genere ». 
&avcrint. Penná, Crocodiius, fcri- d 
benteAeliano,& Ovoimmobilis red. | f Uam Latini Ardeam fcu ab ar- 
ditur; fed omne ferpentum genus ad dendo , qued imus cjus exurat, 
cjus córactum rizere, Philes tradidit. feu quafiarduam pUOPCSU arduos vo- 
More lautarum mulierum tardo & latus vocant, iilam Grzci igatw , fcu 
molli gradu ingreditur; cubile petitu- | quod zo idpoi, id cft fanguinem 1n COI- 
ra fe purgat. Koftri aduncitate pereá | '! exudet; feu quafi :22nàv avem A- 
partem fe prodiit (falfugine autem u- mori& Veneri propriam,dixere. 
titur) qua reddi ciborum onera maxi- Genera ipfarum tria Ariftoteles & Genera. 
mé falubre cft. Plinius faciunt, Leucum,Pellupi, & x A- Arifl. H.A. 
PinH.N. pHZENICOPTERUM quiàco- JfleriamsScaliger album,nigrum & fub- l9. c.18. 
iU lore ira dicitur, Lingulacam feuGlot- fulvum, quod Pigrum Vatconia Vvo- spun 
tidé Ariftotelis cfle credit Bellonius, | cat. Aldrovandus innumera obferva- Nu 2 
fi Scaligeri defcriptionem fequimur. | Vit. Corpusipfisleve;exile,macilen- f 
Roftrum nequere&um plane, fed ne- | tm. Collum longum. Roftrum lon- 
queaduncumhabet. Scythici arcus |gum, crafhufculum, robuftum, incus 
potius partem imitatur. Cinereum | cavum, inextremo acutum. Digiti 
colorem nobilitant alarum punicez ! pedum DET longi,membranis modi- 
penna; àquibus& nomen. Earum | ce juncti. Quartusretro pro calce fi- 
quoque nonnihil ad caudam , quam | militer longus eft. : 
huiusgeneris longi crutrislevibus brc- Degunt numerofz circa paludes & Locus, 
viffimam habet, ac veluti przcifam. | ftagnainBononienfiFerrarienfi, Ma- 
Subroftri initium ad colli commiffu- ; tano, & Ravennate agro; reperiun- 
ram finus turgidus eft qualis in Ar- | tar& in Anglia, quód ibi capitale fit 
deola. Crurapedesq;alis habetcon- | €25. occidere. In Gallia Ardearia 
colores, fed adeó breves , ut cum in | inftituta habentur. Pulli volandi có- 
homine Galenus agnoverit longiíhi- | poresultrocitroque commeant, de- 
mos,huic omnium quz nota funt no- inde domicilia repetunt. In Infulis 
bisanimalium, breviflimosatttibuc- | novi orbis quz Ardearum dicuntur, 
rc potuerit. Magnitudo ei Ardec,Flá. | tantam ovorum Hifpani invenerunt 
mant nomen in Provincia. Habet! copiam,ut multos ijs currusonetaret, 
& alterius iconem Aldrovandus , qui | Ab Agricola intereasavesnumeran- 
ex cinereo pheniceo& albo miftis co- turque calidioraloca querunt. Con- 
loribus fpectabatur. Superior mandi- fecta hyemead folita revertuntur. 
bula, in medio notabili extuberantia Vefcuntur picibus & oftreis. lllos grjczy;, 
infignis,inferiore longior erat;& in a- , dum capiunc folis radios ita excipiüt, 
. cutiflimam aciem definebar. ut vifaipforum umbra refugiant. Hos 
Locus. De /sco nihil feré certi. Nilavem | cum teftis devorant, quasa colorein- 


Heliad.l. 6. difextiffime facit Heliodorus;exFlan- 


ternoapertas,revomunt. Anguillas 


quo q5 


DEVIL PI BOO S ij 


De Prefagiis hocfufficiat. Ventum Praficiót 
vel piuviasinnuere;vel cum caput pc- oppian. in 
&oriimponit; vcl cum notas paludes Ixenra. 
deferir, & fupra nubes attollitur; vel 4ratts im 
cum terra relicta multo cum clágore Phamoyi. 
TadfeftinaGvel cum obftrepero clan- ms Foe 
goreà inatiad terramavolat; vel cum Y Aelian. 
in mediis arenis triftis refidet. BLA 7. 
Menfis in Galliaexpetuntur. Sed v.7. 


cum caro illarum pifculentum quid- Fas. 


quoqueintegras deglutiunc.. Ad pe- 
dem tanquam ad illicium concurrere 
pifces creduntur. Sioleoex ipfis per 
defceníum deftillato inungantur ma- 
nus, pifcesita advolabunt , ut fponte 
Schvwech- capipoffint, Pifcatores Hirfchber- 
feld in 4- genfesillicium ex farina hordei, cat- 
var, Silef. pis cácrorum ex chelis & caudis, pla- 
centz liniexpreffo olco parte uüa,vi- 
tellis ovorum tribus, pinguedine Ar- 


dex & olei laurini ana unc. 111, cum 


perrolei & Camphorz àna drachmis | 


duabus conficiunt. Mitrificé pifces il. 


damredoleat; & fibrofa fit, falubris 
eflenonpoteft. Quz de roftri feu in 
pelle afinina frétialligati ad fomnum 


conciliandum.feu cum cancti fellein 

Incoztu angi, mares etiam cü voci- | eadem ad vigilantis collum fufpenfi, 
feratu fanguinem ex oculis profunde- | ad vigiliasinducendas Plinius vel Ki- Plin. i. N. 
rc, nec minus zgré parere gravidas, | ranides prodire; inter fabulofa re- ^30:c i$: 
Ariftoteles,fed falsó prodidit. Vidit | puto. 
fzpé ccéuntes Albertus, cruribus fü- 
per dorfum famninz flexis; ita ut pé- 
des maris ad caputfaeminz fint, &gc- 
nua verfus excrementi fedem (uper 
dorfum. Motu alarum fe fuftinent. & 
femen iofundunt. u4zfcazr in fyl- 
vis, locispaludofis, ainis & falicibus 
confitis ac feré inaccellis gregatim. 
Sic & ab aucupibus, & à rapacib.im- 
munesíe putant. Cancros ceu fafci- 
nationis amriuletum nidis fuis impo- 
Aelia.H.4: nunt, fi Aeliano credimus. Carvo ad- 


liciuncutr. 
Partus. 


CAPUT | 1V. 
"De efrdeis in fpecie 
ARWGICVILVSOE 
De e/Irdea Cinerea. 
Rdez cinerez tria funt genera; 
& 9 Major, nempe; CMizer, & Con- 


Ee. 


ARDEA CINEREA MAJOR 


LA.035.. verfus infeftinantia nidos fuos ani- : 1 jc 
mantià fe munire , prodidere non- quzAriftoteliPella,feu pulla& futca; 
nulli. cui fuperius dicta omnia feré con- 

Foluui. — Volimé exteníisretró pedibus. Idcó gruunt, Roftrum habetlongum, pro- 


péfrontem ctaffuin ; quod ità tenue 
pedetentim evadit, ut tandem velut 
in acüm aliquam magnam dcfinai. 
Caria cinereus; cirrhus ex tencriori- 
buspeinisinfidet, quia fyncipitein- 
cipiens furfum füpra oculos per verti- 
cem erigitur, Digitus pofticus lon- 
giufculus eft; & fére anticis longitudi- 
ne z qualis. 

Nidulagtur in excelfis arborib. noü 
proculà luminibus,tam apudAnglos 
quàm Gallos. Quia pifcibus pullos 
nutriunt, &rulticum oriinferüntur; 
interram decidunt,idem cum pluvia 
àmultis decidifle putantur, Franci- 
(cus I.Rex Gallorum tai cicures red- 
didit, utà paftu redeuntesad Ardea- 
ria fefe reciperent. 
| MINOR prout à Bellonio deícri- 
bitur, roftrum habet nigrum ; conca- 


vui; 


, Arifl.] de. ilis Uropygiuminutile;collo contra: 
Jinceffü A- Co;tam alte,ut fupra nubes cranícen- 
"ima. — dant, maxime cumjam futurz immi- 
nent pluviz. | 
Affectus Inimicttias cum Alauda, ovorum 
Aelian. H, fuorum hofte , vu pibus, cochleis & 
4.1.5. 0.35. Rapacibusexercent. Szpé cochlexé 
nativis egreflz ceftis,in magna fecuri- 
tate pafcüntur; Ardez in vacuas in- 
volant. A Falcone depreffa, roftro 
fub alis condito acfuríum elato; irru- 
entem excipit. Sepe ambz cli(is in- 
tcraneishumiaflliguntur ene&tc. Ac- 
cipitrém excrementis fuis , qua pcri- 
nas ejus & pedes faciunt, & exurunt, 
repellunt. Fertur Falcones ; quod 
, €refeest.. Crefcentius prodidit ; fi fanguinera 
dc Agritl. A cde guftaverint,omne defiderium 
hio: c5. capiendi Grues amittere ; fi carnem 
absq; fanguine,videri non ceneri. 


: ; ., |mnia, colore excepto , congruens. 
Defcri- Rdeca gladiator. Cl: | Quam Gefnerus Ferrarix vidit , ro- Gefner in | 
ptio. ceroni Blarelea ; l linio Platea, |Lffrum habebat lonsum acutumsisicti- Ormirbol, 
"Ps H.N. Alberto Cochlearia dicitur. Corptis i (ta capitis dorfum verfus pennz ob. 

.I0.6.40. ; s itis 
EPA habet inftar mM (ds longead duos cum dimidio dodran- 
Nat, peor, PE Cum paucunsnous Ierrügineis *u- | res, circiterfexnafcebantur, quze ali 


5; — HISTORIA 


vum, Lineamin fronte ab uno oculo 
adalterum candidam. In capite & 
dorío pennas coloratas. Alas cincreas 
inter pennas verticisnigras exoriütur 
candide,exiles,afpe&u jucundiffime. 
Nidificac in rupibus. 

CONGENER ,, Ardea, roftrum 
habet pollicis craffitudine, digiti mi- 
nimijuxta nares latitudine , intus ca- 
naniculatum,inferné corneum & ro- 
íeum. Plumascapitis, colli, dorf1, & 
fuperiorum alarum ex cinereo fufce- 
Ícentes,extremasomnes macula ruf. 
fanotatas. Ventrem feré ex cinereo 
album. Crurafubviridia, & pedesin 
digitos filos , quos tamen divarica- 
tionis initio breviufcula membra có- 
jungit. Ad hanc refer,quam Gefnerus 
deícribit, cuiroftrum eft fubflavi co- 
loris, marginibus acutis, & parte an- 
teriore leviter dentium loco exafpe- 
ratisjfcrratisve. Caput & collum can- 
dida. Crifta capitis é plumis nigris re- 
ttorfum tendit. Doríum & alas cine- 
reas. Unguem mediyj digiti abaltera 
parte denticulatum. 


ARTICULUS 
De erdea extlba. 


PL. 


periori parte refperfum , fubftantix 
coriacez duraz,cochlearreferens. In 
quibusdam ad carneum colorem pr 
xime accedit. Feeminz fuperius ma- 
culis rubeis confpergitur. In maris 


—— ÓÓüÓ——  — ——MÓM— I ——————— € —— P Ó e À— €  Ó———M M HÀ € € Mx 


| 


O- I tóinmediocruris, 


NATVR AL1$ 


longa. Cor nullo pericardio veftitum. 
Ventriculuslavis,intus & fimplex. 7z- 
£luviet loco pars ventriculi fuperiori 


Afperaarteria cygnez valdé fimilis, li- 
cetcontrario modo fita. Nam quem- 
admodum in Cygno ad fternum a- 
fícendens poft defcendit ; ita hzc ad 
pulmones reta percurrens , fuos fle- 
xus agit invicem oppoftitos. Offs cibize 
aperta,medullarubrá erant plena. Re- 
peritur in Gallia, Anglia, Bohemia,nó 
tantum marinislocis, fed & paluftrib. 
In Holandia non longé à Lusduno 
infinitos carum nidos vidimus. 

Vefcuntur piícibus,ranis& ferpenti- 
bus,ut quidam produnt.Nec velhcr- 
basaquaticas virides, & ramenta ra- 
dicum geniculata arundinum, velin- 
teftina Gallinarum afpernantur. Fa- 
cilé coéuzz, in aiboribus nidulantui,& 
pariunt, ad quatuor foetus alunt, qui 
à fermi faporis cultoribus commen- 
dantur. Gefnerus fibiguftanti Anfe- 
rinon diffimilem vifam ait ; & apud 
Anglosin deliciishabetur. 

Huc plurimz aliz Ardez refc- 

runtur. 


I. GARLETTA Italorum,ut Ge- 


fncrus vocat, avis cum Ardea per o- 


! 


quando magno vendebanturprecio. 
Pedes nigricabát: inferius tamen fuübí- 
| nigercolor define- 

bat, & viridis é glauculo füberat ad 
extremos ufque ungues. | Minimus 


veróroftri medio,lineaquadam qua- pedis digitus binis articulis conftabat; 


lisetiam in circumferentia confpici- 
tur,à fronte ad roítri apicem ufq;con- 


proximusab eo ternis, medius qua- 


orificio imminens, ampla capacitas. 


Fins. 


Arifl. H. A. 
l.9. 6.18, 


| ternis,ultimus quinis. Cum hac ean- 
| dem illamAldrovandus facit,que ha. Aidro. or- 

bebatroftrum fupra nigrum,infra ca . *irb.1. 20, 
| ruleum,oblongum; caudam brevem, *4- 


fpicua eft; propéoculos macula czru- 
lea, quz in femina lutea eft, vifitur. 
Quzdam maculis in collo & dorfo 


pulcherrimis, colore coccineo con- 
fperguntur. Igzeriora i (pe&tes in dif- 
fecta apud Aldrovandum fcemella, 
Ltez erat exiguus, nigricas, rotundus, | 
dextra parte , propé felliculum bilis | 
non procul à veritriculo. Izzeffzga fi- | 
nuofa, uniformia, novem fpithamas | 


rariores aliquotin dorío illasque ob- 
longas pennas,quibus pileos& galeas 


| Proceres exornant, tres in capite pin- 


nas,breviores & coloris albi,quz cri- 
ftam efficiebant. 
1l. EGRETTA Gallorum, 


quz & 
Hazmatopus, Pheenicepus, & 


Cirris 
Yu 


SORS 
raa aru 
ier 


eara icamanadi t 


Messe 


JU'UE ved pnus s. 


Virgilij;utScaligeri pacer & filiusad- 
ftruunt, dicitur. Omnibus feré Ar- 
deis minor eft, tota feré ex croceo, ad 
colorem caftanez vergens, proné in- 
cenfius, fupiné & fuper alis remiflius. 
Collo brevi;voflro robufto, longo, acu- 
to, bicolore; qua caput tangit viridi, 
velexviridiad cxruleum inclinante; 
cruribus & pedibus , rubri faturati co- 
loris; caudatam exigua, ut ca pro: fus 
carere videatur. 

III. SQVAIOTTA Italorum. 
Cauda brevi,pedibus viridibus, roffrolu- 
tcoin extremo nigricante. Apex ea- 
pits caginta plumis conftat , quarum 
medixalbz funt, extremz nigra, in 
tergore pinnz elegantes coloris rubi- 
cundiin fuisradicibus alba. 

Congeneriptt eft. & ifta rof/ro maxi- 
mé arcuato, colore prorfus leuco- 
phxo.  Aviseftafpectunon invenu- 
fta. Pronéad collum & pectus, quod 
nigris maculis, utin Ardea deorfun. 
defcendentibus confíperfum cerni- 
tur,albicat. Ceteratota eft leucophgi 
coloris, proné remiflioris , fupine in- 
teníioris. Femeorain ca , contra ac in 
rcliquis pennis veftiuncur. 

Ex Ardeis quoq;albis funt, tum ea, 
qua Garzetta biamca dicitur , roftro 
longogracili, acuti(fimo, digitis po- 
ftico omnium minimo, anteriorum 
mediolongiffimo, inter oculos & to- 
ftrum maculata; tum ea qua vertice 
eft croceo, pedibus pro proportione 
corporislongiffimis, fufcis, albicanti- 
busannulis circumdatis. V ngue me- 
dij digiti cxterislongiore;ferrato. 


ARTIOULELÓUS. IJ 


De Zirdea Afleria [rue 
flellarz. 


1463 
giffimos&inter extremos ungues mc- 
dij digiti pedis unius & calcis cjus- 

dem, fpithamz longitudo intercedit; 

| ungues longitlimos;& ille qui calcis VI. 

, cem in avibus gerit longitudine fes- 

 quiunciam fuperat. Medius digitus 

utriufque. pedis qui cxteris longior 

, dentatus & ferratus eft. Caudailli bre- 

| viffimas ffozachus, quo ingluviei loco 

, utitur, capaciflimus, canino (imilis.. 

| crteriaafberain eo tota continua cft, 

larynx nulla, necquod huicanalogia 
| quadamrefpondeat. Damnumhoc 
| compenfare voluiffe Natura videtur, 
canalium duorum hinc inde in pulmo- 
nes utrosque abeuntium ftructura. 
Ita enimfabricati funt, ut annuli car- 
| nilaginei minimé cotum abfolvàt cir- 
culum, fed exteriori duntaxat parte 
medium; interiori, ubi alijs avibus hi 
circuli fiffura tantummodo in lon- 
gum diflecantur, membrana quedam 
tenuiflima,;alteram canalis devaricati 
cxacte medietatem abfolvens, plana 
& xquabilis obtenditur; quin & he- 
micycli lacus exterius componentes 
rari admodum , interjectis tubriliffi- 
mis membranis five tunicis, ad faci- 
liorem & majorem diftentionem fa- 
&i funt,quo nempe largiffimus,&hoc 
facili tumefícere meatu. conceptus 
aer, roftroin aquam inferto aliquan- 
diu retentus, tandem per apertum & 
| extractum, qua data porta , maximo 
impetu erumperet. Prolobo carec at 
ejus loco àmpliflimum aíophagum 


habet, 


Vidditat ranis & pifcibus, inprimls P. 


anguiliis. 


Nidum cx arundinibusintertextüm Parzue, 


cum ovis duodecim in lacu quodam 
fe vidifle, ipamque avem colore ita 
ad arundinem accedere , ut inrer a- 
rundines fcdens vix deprehendatur, 
reliquit Gefnerus. Ateundem ex für- 


Defcri- TRU - ! 
of Rdez ftellaris triplex venus eft; | culisin celfatum arborü ramis ftrue- 
is CMinus , Magus Gc criflatum. MI- re,G ita aut quatuor ova excluacte, 


N US evi Ariftoteli, Taurus,Pliriio, 


| reliquit Bellonius. 


Botaurus , Butorius & Buttora alijs, 
dicitur, & quibusdam Ornocrotalus 
effe putatur. Co/lo cít longo & mire 
plumofo. Capite nigro, corpore rcli- 
quo fufco & pallido maculis nigris 
denfiffiméafperfo. — Pedes habeclon- 


De Face diximus, cui fimilesillifo- 5. 
ni dicuntur , quos P«wxéc Ariftoteles 4rffor.in 
appellavir. Dicirurin 4E, y pto man- Problem, 
fuefcere, &adcó przclar? humanam / ** 
vocem intelligere, ut fiquiseam fer- 
vum appellavetit,velpigrü(nugantur 

V oltm 


Volatus. 


rj 
olim é fervo in avem cranfiifle ) indi- 
gnetur. Non facilé hominem refugit; 


HISTORIA XATVRALIS- 


ffrum ei oblongum tenue & anterius 
falcatum. Crura oblonga; pedesfiffi, 


€o proximo,aut arundinibusfc abdit, | Nulla magis ad ibidem accedit, PV.- 


autaquzimumcrgicur. 

Noncitiusevolat,quàm prius falie- 
tic, Vbi pifces frequentes novit, adeó 
quieta cótiftit,ut plané videatur mor- 
tua: & ne colli longitudine fe prodat, 
breveidincutvando facit. Capta ftat 
immobilis,& venatorem apprehenfu- 
rumincaáucum vulnerat. 

MAJOR ex Pella & Stellari pro- 
gnata effe creditur, Illam enim capi- 
te; pectoris maculis, alarum colore, 
ipfa denique magnitudine refert. Re- 
liquarum partium colore Stellarem 
minorem, maculas fi excipias, quzin 
ea nonfunr:imó pcdibusadeó eadem 
exprimit, ut fimul pofitas vix peritiffi- 
mus etiam auceps difcernat. Apicem 
quoquein vertice habet, exquo dux 
longiufculz penne exorientes,totum 
caput vclut galeam, colore nigro cx- 
ornant. Getfnerus Elapbiz Oppianiet- 
fe conjicit,qux pennasin dotfo varias 
& maculofas hinnulorum inftat lia- 
ber, & linguamlongiffimam;quiin a- 
quam protenss, fenfim adfauces,pi- 
Ííces ad confpe&tum adnatantes folet 
attrahere. Hanc Aldrovandus & 
CRISTAT AM feu Cirrhatam effe 
opinatur. 

Congener e(t hifce, quam idem Ar- 
deam Nigram vocat, colore per zotum; 
collo excepto, quodalbo torquecir- 
cumdatur , & »2//r? quod lutcum ett, 
nigricante,co//z longo, longis cruribus, 
digitis pedum longiflimis, unguibus 
acutis, & cauda brevi. 


CAPWVJZID NS 


De quibusdam vibus ad 
Árdeas relatis. 


D Ardeas refero Falcinellum fi- 

veFalcatam, & Pugnaces, quas 
Belgz Kemperkensvocant. FALCI- 
NELLVSavis cít magnitudine,& to- 
ta corporis fpecie Ardeam referens, 
eleganti colore;viridi feré;alicubi pu- 
niceoadmixto, capite & collofutco. 


Superior pars co/// anterius albieat, 


maculisnigris intercurrenribus. Ao- 


GNACES quotannis immenfo nu- 
inero, ex Septentrione in Belgium, 
vernotempore fub Majum advolant, 
plures maresquam faeminz. Hincin- 
ter marestanta contentio,ut fefe mu- 
tuooccidant,donec cum foeminis nu- 
mero pares evaterint. Exclufiseduca- 
tisque foetibus, una cum hisunde ve- 
nerant,revolant. 

O&o ipforum genera, fcu formas 
potius defcripfit, & depingi curavit 
Aldrovandus. 

Prima Perdicis inftar toto corpore 
maculis refpergitur. Caput Galeritz 
velutapiceinfigneeft. Roftrum exi- 
le,in extremo nonnihil recurvum. 
Lingua longa; acuta , fubatra. Caput, 
cervix,dorfum,ala,venter, & femora 
ex luteo ad caftanez feré colorem 
tendunt, & maculis,quein capite ad- 
eo exigua funt, ut exigua pun&tula 
potius videantur,refperguntur, 4/- 
ze4 criftam quoque in vertice gerit. 
Ventre nigricat, candicat pectore. 
Mentum macula nigricans ceu barba 
quadam exornat, In fronte albicat; 
in occipite, & in reliquis partibus ex 
albo ad fufcum vergit. 

Tertia cotaferé eft ruffa,nigris ma- 
culis lunam zimulantibus undiq; ex- 
cepta cervice infpería , apice caret. 
Feinora & infernum Vropygium co- 
lorefuntbztico. Alarum pennz ma- 
jores nigra, in fine, & ad latera feré 
Crocex. " 

Quartacoloreferé cum ifta conve- 
nit, nifiquod venter fit fufcus , podex 
albicans, alas fubalbicantes maculz 
multz,magnz, transveríales, tortuo- 
fztranfcurrunt. Caput nigrum ma- 
gna pennz velut galeam eleganter 
exornant, quas proculdubio dimica- 
tura crigit. 

Quinta cjasdemferé eft coloris,fed 
pennas eas, quas erigit dimicatura 


majores, candidas, & in extremitati-- 


bus fuis nigras habet. 

Sexta pennzillz funt candidz,co- 
lor plurimum diverfus. Toto enim 
corpore fufca eft exceptis femorib. & 
cauda,quz funt colore batico. Ante 

albas 


» 
) 
(d 
Y 


Mi 
NL 
Y UA 
iA 
WT 


[J 
in 


j 
MN 
" | 


AN 


WW 
i 


D —NN 
/ A LP | 
/ jj ! TTA li NT 


// 4/9 MT "n 


Z 


A do Vocals. 


LILLLLILLI 
ye. 


t 
"i 


Dipnof.l.9 
Defcri- 
pito. 


DU 5 ed AUD Bi 


1j 


albasillas in collo furre&as, aliasha- | coloreinfignitur. Caudaferé carec 


betinvertice quz minores func & ni. | 
gra. Caput ex cinereo flavefcit. 

Septima pennis omnibus variat, vi- 
ridibus,albis, rubris, amethyfticis, lu- 
teis , & quod obfervatu dignum eft, 
nulla earum alterius colore permi- 
Ícctur. 

Ocfavam auritam Natura fecit, Ro- 
ftro eft gracili & oblongo,à capite pet 
collum penna undiquaque pendent, 
magnitudine zquales, fed in quibus 
varios cernere eft colores , qui velut 
variostorquesformant, modo ferru- 


Digitis tantum quatuor ex purpureo 
fübalbefcentibus infiftit. A/zer roftro, 
cruribus, pedibus, & oculis defcripto 
eft fimilis, nifi quodungues habet fu- 
Íícos,& maculain fronte purpurca or- 
natur; & quodin illiuscapite & collo 
virideerat, in hac czruleum apparet. 
Carulez pariter funt ala. Reliquum 
caput;cervix, dorfum, pectus, vertex, 


& femoranigricabant.  Laudariífimi Din, H.N.- 
funt ih Comagene. Nobiliorem vero /.10.c.47. 


Balearesinfulz mittunt. Fert eas & 
ultiina Syria, ut Diodorus prodidit. 


gincos, modo rub:os, modo albos. | Athenzusavem Lybicam , Dijs ejus Arbeu. Di- 


Collum habetlongum , valdé graci- 
le, tenue,adlatera candicans, cetera | 
lutefcens, lineolislongisundiquaque 
confperfum. Caputadlateramacu- 
lam miniaceam magnam habet , in 
qua oculi fiti funt. Aures afininis non 
diffimiles, crura duplo quàm prace- 


 dentib. breviora. Digitum pofticum 


admodum brevem. 


"De tPorphyrtone , €9' Ho- 
VÍone », 


por», à coloreita dicta, quam 
Callimachus apud Athenxum à 
Porphyridediverfamfacit,quequein 
agro Patavino 'Telamon vocatur, avis 
eft fecundum Athenzum Galli ma- 
gnitudine, colore cxruleo , re//ro ad 
caput vehementius obítricto, phceni- 
ceo, longis cruribus, filis pedibus , in 
quibus quinque digitos habet, & ma- 
ximum illum,quimedius eft. ' Oppia- 
nus eicrif/amin capite qualem fagitza- 
rij Perfzgeftantuibuit. Ifidorus pe- 
dem unum latum ad natandum, alte- 
rum fiffum ad ambulandum addit. 
Apud Aldrovandum duplex ejus ex- 
hibetur Jcon. Prier habet roftrü craf- 
fum, acutum, purpureum, à fronte ad 
verticem feré usque macula ejusdcm 
colorisextenditur. Parscapitis qux 


hujufmodi maculz fabjacet, & col. | 


lum pronum virefcunt. Ex remigibus 


alarum pennis , quzdam in extremo | vi&tore privata , inedia fibi mortem 


QAP.;^.VT 


regionis facram indigitat. 


pnof-l-9.9 


Vefritur pifcibus, & inoccultó qui- pj. 


dem,ne àquoquam videatur. Non 
prius autem cibum capit, quam fe la 
vaverit; nec prius fe vel in pulverem 
véelinlavationem dat,quam in ambu- 
lationem venienscerta fpacia confe- 


cerit. Solahzc mertu bibit, ex pro- 4rbez. Di- 


prio genereomnem cibum aqua fub- 
indetingens,deindepedead roftrum 
veluti manu afferens. Polemon apud 


pnof.l.9. 

Pln. EN. 
Lio. 6.4.6» 
avifl. H.A. 


Athenzum deciboquem apprehen- jo, 


dit; paucas buccelias decerpere, tcii- 
bit,f1 7»4o£vscory itafumendum eft. Alvi 
excrementum, ut & reliquz aves lógi 
auguítique colli, humidius,quaim cz- 
terz folent; rc)icere, Ariftoceles au- 
tot eft. 


Ad velstum dirigendum loco LT. Vola 


ropygij, quod parum latum habert,pe- 


' des protendit; & quia fpedraculo fàal- 
| tationis adeó deleGatur, ut & ipfaad 


faltandüm membra componat, haud 


2185. 


difficultet eo modo capitur,fi Oppia- oppzn, in 


nocredimus. 


Ixentic. 


Incredibilia fere de ejus caftitate Affecfus. 


Authores. Nunquam in confpe&u 
hominum conjugi mifceri ; & ne vi- 
rum quidem uxori concumber:em 
videri poffe, retulit Oppianus. Tan: 
tum fenfum obtinere ftupri , ut fi id 
deprchenderit, vitam feu laqueo feu 


inedia finiat; apud 7Elianum, Ache- Aeliz.H.A, 
nceum,& Tzetzem legimus. Quedam ^5-« 28. 


cum Gallo tantam focietatem con- 


Athen, Dis. 


traxerat, ut cum ifte occideretur, có- "9/49 


albicant, quzdam funt fufce. Reli- | conícifceret. 
Nunquam cibi gratia appofita cile V füss 


quum totum corpus, cxruleo vegcto 


2 vide- 


ACT. 
Chil. 9. 


rjó 
videtur. Magnificis edibus , ut Ac- 
lianus habet, proludicra eft delecta- 
tione. 

&Elia.H.A. — Cognata eft ipfi HORION ,avis 

1.17.6. 22. amatorio affectu flagrans,magnitudi- 
ne Herodij,cruribus rübris,oculis ce- 
ruleis,ficàMufica inftru&ta,ut nature 
munere fuaviílimé canat. 


C AUTDUDE C NOTE 


De Helorio, Limo[a "Uenetor, 


DBarge Gallorum , €9 Ha- 


matopode Bellonu. 
Athen. L9. BESOINS Creci, de quo poft- 
ea, fimiliseffetraditur. | Clear- 
chuseumapud Athenzum cum T ro- 
chilo & Carulo inter zwesvésue; feu a- 
ves, quz colo fereno in littore paíci 
folent,meminit. 
LIMOS A Venetorum, quzad 
lacum Verbanü Giraldel, circa Nea- 
polim Leverfina,Germanis,eítt Utcerz 
bun dicitur, Arquatz majori, de qua 
in fequentibus;per dorfum cft fimilis, 
maculis varia,tota partc prona»capite 
& collo prafercim. 

BARGE Gallorum,quam /Egoce- 
phalum Bellonius facit,minor ett He- 
lorio, colore veró rion abíimilis , ro- 
ftro breviore,recto. Lzezeomninoó ca- 
ret. Fel jecori fimul & ventri adhz- 
rere confpe&um eft , quod de Aego- 

Arift. H.4, cx phalo Ariftotelesfcripfit. — Fuzz 
Li615. in faluginofis paludibus frequenter, 
rariusin remotis à mati, ubiq; noctu, 
quzritat, 7zcez; hircorum & capra- 
rum edic. Hominisacceflum nontert. 

Etapud Gailosin delicijshabecur. 
Bellon. in HAZEMATOPUS Bellonij, rara 
obf. L1.631 eft in Gallicis littoribus avis. Corpore 
Ardcolz,alis Lari, capzte;collo, & cau- 
da extrema nigris. [nteriore alarum 
parte & vezrrealbis. G4/a magna ad- 
modumampla & robuífta. Binosha- 
betdigitos imul cohzrentes; interior 
vero ab alijs fejunc&tus eft. Calcar in 
pedis calce; ut reliqux aquatica aves, 

non habet. PeZes (unt molles & dc- 
licatuli. Digzzibreves,ungulzx 
utin lardisforni- 
cata. 


— 


HISTORIA XATURALIS 


CQ Aupmnuy MM 
«De e/Zflcyone .-. 


H^ & Alcedo swez m à zx 
xVen fic di&a , Avis Poffidconis 

nonnullis, Ceycis quibusdam , mo- 

dernis Gracis Qamidvoc; mas, x'v£, xoi 
|! AQ, &xegr dicitur. Pauciffimis,inter 
mediterráneos inprimis , nota cft. 
Omnium rariffimum cft, inquit Ari- 
ftotcles,vidiffe Alcyonem,&feré cir- 
ca Vergiliarum occafum , brumamq; 


; apparet , & ubi primum per portum 


non plus quàm navem circumvolZnt, 
ftatimabit, & nufquam praterea vifi- 
tur. Duohujus Avis gencra , Maza, 
& Focale,cx Ariftotele quidam faciüt, 
fed falsó. xe ids; enimapud eum funt 
intelligenda. Turnerus & illam in- 
ter Alcyones repofuit , qua Sturno 
pauló minor, Corpus totum nigrum 
habet, ventremalbum, caudam bre- 
viufculam , roftrum alcedone pauló 
| brevius;quzqueanre volatum, Alce- 
donis more nutat , in volatu gemit. 
cAfLatraces quoque , qux in Peruvia 
marinis lupis,carabis, pifcibus; infi- 
diantur; & quia cadaveribus dele&ta- 
tur,adceó funclethales,ucad earum u- 
fum neceífitate redacti , non íecus 
quàm aconito toxicove victi intereat, 
inter earundem referunturgenera. 
Formam 6 attendas,non multó am- rjj, ^ 
plioreft Paffere, colore cxruleo & lu- Arift. p. 4. 
tco , & fubpurpurco mixto infignis. /.9.c.14. 
lalecorpustotum & ale. Tum coll; 4Pud. Sca- 
partes nonfeorfum pofitis coloribus. 1ig-6. 21. 
| Roflrum fabluteum, longum, tenuc. 
Mariadeo dele&tatur, ut pectus aquis 
afpergat, caudain terra ficca »mpofi- 
ta;non fpernitcamen& aquas dulces. 
Vicitat pifcibus,quos exaltofe in Picus. 
mare rectaimmittens capit. 
Quantum ad Generationem fenes in paysys, 
coituextinguicreduntur. Aliz,uta- 
pud Plinium legimus, faetificant bru- P/is. H. N. 
ma,pariuntova quinque;qui dies A]- 10. c.52. 
cyonides vocantur, placido mari per D'ephron. 
eos & navigabili , Siculo maxime: Cafan- 
(hincSiculi maris cives Scaliger vo- Bs LES 
cavit) Inrcliquis partibuseft quidem 55 y 4. 
mitius pclagus , Siculum ucique tra- L5«.8, 
Gabile. Faciunt autem feptem anre 
M | bru- 


m e e MM ÀÀ MÀ 


AW UOCVEIBS US Arie 


brumam diebus, totidemque poftea 
fternitur mare Halcyonum foeturz, 
undenomenhidiestraxere. Necta- 
men detemporcomnesaffentiuntur. 
Columella enim in octavum Calédas 
Martij,quibusin Atlantico mari fum. 
ma notatur tranquillitas eos conjicit. 
Sed& innumero dierum diffentitur, 
Q uinqueftaruitSimonides& Arifto- 
tcles:feptem Samius Demagoras;,no- 
vem Philochorus, quatuordecim alij. 
De maris cum temporis tranquillita- 
tc; € ventorum quiete mo liore ca- 
lo;apud Theocritum, Ovidium,Plau. 
tum, Plutarchum, /Elianum, &alios 
paffiminvenies. N;Z;locum Ambro- 
fiusarenam;alij liccus, quidam undas 
ipfas, hincStatio, domus fluctivaga; 
Silio Italico nidus natans dicitur, po- 
nunt. Saxocuidam proximé aquam, 
ita ut aqua imxye3u vidcatur, agglu- 
Plut, defo- tinari, credibiliuseft. Roftro aucem 
Ev fuonecalio nidum fingit Halcedo, i- 
mergique flu&ibus ncfcium. Com. 
ponitdevincitque conferens invicem 
acus pifciculifpinas, ac rectisalijs ceu 
ftamini transverfías alias vcluti fubte- 
gmen implicat; mox confertum rc- 
curvat , & inorbemreducit; fic coo- 
ptat denique, ut opus navigiJ fpecic 
turbinatum , ac qualo propemodum 
pifcatorioíimile evadat. Perfe&um 
littori,quo lu&tus extremi pertingüt, 
applicat. Hic unda molliter feriens; 
nondum firma fatis hiantiaque, pro- 
cellarum verbere deprehenfa, farcire 
; docet. Solidé veró & jam cohzren- 
tia conftringit, figitq; adco, uz necía- 
xo,necferro diflolvi diffringive faci- 
lé queant. Magna comprimis adini- 
rationéoftiolum dignum eft, fic mo- 
dificatum figuratumq;,uthanc unam 
fubeuntemrecipiat , caecum caeteris 
&c abditum, & aliud prorfus nihil ad- 
mittens, ne undarum quidem quic- 

quam. 
Mores. Moresejus exinde metiare , quod 
Plutar.l yy aritumadeo diligit, ut nonuno ali- 
quo ftato tempore,fed pertotuman- 
num coníuetudine ejusutatur;ícnem 
& adíectandum tardum;geftat & nu- 
MiX4H.E- tritjnunquam relinquésfolum. Cum 
pnl ad tepidum folem pennas in littore 


éxpendunt, pluviam denotare dicun. 
tur. Virgilius hoc inter cxtera ferc- 
nitatis hgna numerat. " 


C A P UT X, 
De ffida,E9 Roufjerolle ; 


Gallorum ». 


po quam nonnulli Alcyonem 
veterum vel fimpliciter vel fluvia- 
tilem effe putant , Genux Martinus 
pifcator, à nonnullis alijs Italis Avis 
Paradyfi, fed & Pifcator Regis dici- 
cur. Rof/rum eicft nigrum, rectum ,in 
fummo acutum, tres digitosloncum. 
Caput pronum cuim cervice viridis co- 
loris transveríis lineis ex albo cxru- 
leisdiftin&um. Virent & ale, fedin- 
tcrior pars plumarum ad purpureum 
feré violaceodilutum colorem tédit, 
afperguntur lucidis aliquoc punctis. 
Per medium dorfum à principio ufq; 


mo navis inftar fabricat , opus everti |adfinem caudz, plumz funt carulei 


coloris diluti, & adalbuminclinantis 
adeoófplendidz, ut oculos etiam vifu 
immorantes offendant; Pedes breves, 
rubicundi , in quibus duo longiores 
digiti ad mediam ufque partem con- 
nexi, poftea funduntur. Lingua per- 
brevis eftlatiufculaacfubrubens. 9e- 
féphaaus valdé oblongus. Feazriculus in 
imo corpore juxta anum. — «Zdeps 
rüffa. 

Eft& aliud Mpidz gzezus,quod ex In- 
diaadfertur. Regulum magnitudine 
vix fuperans. Rottro oblongo, tenui, 
nigro, reliquo corpore ad caudam ce- 
ruleo viridi & nigro, Cauda pro cor- 
potis proportione longiufcula totafe- 
rénigra. Pedum conftitutione cum 
fuperiore eadem. Solitaria eft,& in a- 
groBononienfi, Helvetia,& alibi me- 
dia hyeme circa ripas glacie concre- 
tas reperitur. 


Vivz:!. Ge- 
org.L.e, 


Defcri- 


po. 


In arena vel fcopulo aliquo juxta rrj; c. 
aquam zidificat, Nidum forma rotun- payrgs, 


dum, eminentcin angulum foramine 
exiguo, ex oribus arundinum , mol- 
lem conítruerc ajunt. Pullos inter- 
dum novemin nidounorepceriri. 


Pellis ejus cum pennis affervata 7/is. 


peculiari vi adverfus zizezs pollere 
creditur. Nontangifulgure domum, 
V 3 in qua 


158 
inqua ejus nidus fufpenfus fuerit, nu- 
antur quidam. Mofchi inftar cum 
ullis fuis fuaviterolere, Tragus pro- 
didit. Sufpeníam pennas quotannis 
tanquam in vivo corpo:e mutare,fal- 
fum comperit Aldrovandus. 
ROUSSEROLLE feu Rouche- 
role Gallorum , Alcyone vocalis cft 
Bellonio. Roftrum habet ferratum 
Pice Grzczx feu Collurioni fimile. 
Plumz capitislongiores criftz quon- 
dam fpeciem prz íe ferunt. ANduz hi 
quis inverfum aípiciat adarcen pri- 
mo intuitu referre videtur. Sena ut 
plurimum ova parit, & quinque fexve 
excludit pullos. Cantu adeó valet, ut 
omnibus canorusà Bellonio prafera- 
tur, tamqucin co indefeffa, utdies & 
noctes abfumart; tam feria,ut vacillet, 
totoque corpore tremat. Inter reli- 
quas voces has inprimis proferre vi- 
detur Toro tret, fuis, huy;|tret. Ari- 
ftophanes ejus cantum expreffifle 
creditur. 


TITVLYVS. IL 


"De eAquaticis ff ipedibiu 
Jn[ectrvori. 


CAPUT. 


?De Zrquata , Crece €5 


"Totano. 
A m ab arcuato roftro fic di- 


&am, Numenium veterum, qui 
forté à Neomenia quod rof: figura 
arcum lunz recens à novilunio cre- 
fcentis in cornua reprzfentet, ita di- 
citur,cífe Gefnerus credit; Dellonius 
Elorium Ariftotelis conjicit. Roffrum 
habet circiter oto digitos longum, 
poft tres digitos fledi deorfum inci- 
piens, nigrum. Pezzzs coloris fufci 
varias & maculofas , ex quibus maxi- 
me fulgentinftar ferici villofi,quz in- 
ter alas & dorfum funt , in medioni- 
gra, in circuitu perinterftitia fubruf- 
fx. Digiti funt hiffi , fed aliquatenus 
membrana conjundi ; quz etiam u- 
trinque juxta digitos defcendit, & in- 
feriorem digitorum partem dilatar. 


HISTORIA X ATVRALIS 


Lingua pro tanta roftri longitudine 
breviffima eft, & fagittz effigiem re- 
prafentat. Fziza eftaliquanto mi- 


nor, & maculzillz, quibus totum fez. 


ré corpusrefpergitur,in hac magis fu- 
íÍcefcunt. Omnium vermium genere 
vefcitur, cosquein plantis quibusque 
quzrit. Turmatim volazt,ova pariunt 
quanta Gallinz , quaterna, pallida, 
menfe Aprili. Carnem habent íiccam, 
folidam,leporinz fimilem. In Gallia 
in delicijs habentur. 

CREX,quz & xees, quanam fit 
avis, vix à recentioribus obfervatum 
eft. Athenxus Helorio fimilem effe 
dicit; Ariftoceles veró crura alba ha- 
bere, & pofteriorem digitum qui pro 
calce eft minutum aflerit. Herodotus 
ei lbidisnigrz magnitudinem; Scho- 
liaftes Ariftophanis roftrum acutum 
& ferratumaflignat. Belloniusavem 
circa Nilum vifam , cruribus longis, 
roftro longo & nigro, nigris quoq; ti- 
bijs & toto capite: co//; tergore & pe- 
&ore candidis,quz é terra vicum pe- 
tit, & in muícas debacchatur; & cum 
volat magnum edit ftrepitum, Cre- 
cem vererum eíle opinatur. Pugnat 
cum Galgulo,& Merula, & Vircone, 


Philesannotavit. 
TOTANUS avis cft aquatica,ca- 


| pite nigricante , praefertim anterius; 


pofterius enim & magisanteriori par- 
re ruffum eft. Vertexcinereus, ut & 
rcliqua parsprona. Alarum ima pats 
alba, extimanigra eft, relique pluma 
inambitu varig(sere)funt& albican- 
tes. Cauda palmi longitudine trans- 
veríis lineisalbis; nigrisque depida; 
ut ctiam limofz. Pezz«füper caudam 
ad medium dorfum ufque albicant. 
Pars omnisfupinaalba eft:in collota- 
men, & fuperiore alarum ambitu ni- 
gricantes maculz vifuntur. Totius 
avis longitudoab extremo(roftro)ad 
pedis extremum exteníz , dodran- 
iem cum duobus palmis zquac. Ro- 
ftri longitudo circiter tres digitos, 
collitotidem. Fidipeseft; verum duo 


majores digiti pedis aliquoufq; mem- 
branajunguntur ut & limofz. Pedes 
duos palmoslongi ex pallido rubent, 
unguiculis muniti nigris. Corpus avis 


eafe- 


De 


eorumq; pullis nocet. Qeaviées; effe Arift. lg. 
) " 


DUE 


ca fere craffitieeft,qua Mergulus no- 
fter roftri aguti. 


QAI eur 


De Calidri Bellonij, Nigra, 
€9 Himantopode » 
Plinij. 


Alidris Bellonij avicula eft colum- 
bz magnitudine, cruribus proce- 
ris adeo, ut equo infidere videatur, 
unde Chevalier, id eft; equitem no- 
minarunt. Plumis optime inftructa 
cft,ideoquelonge minus carnis obti- 
nct, quam apparcat. Roffrum & crura 
rubra, longa, manifeftofane argumé- 
toaquaticam efle volucrem.Superior 
roflri parsnigricat, venter albus eft: 
caput, collum, & pennz fub alis, & u- 
ropygio cinerez:quare AriftoteliCa- 
lidrim diciarbitramur,cujus meminit 
his verbis: Quin etiam Ca//Zrzs,cui ci- 
nereus color diftin&us varié. Radi- 
ces plumarum ficut in Biftarda , & la 
Cane petiere ( Tetracem interpreta- 
tur) rubent, ficin hac nigrz funt. In 
temporibusutrinque maculzíuntbi- 
nz, nigra, quz ccuumbram praebent 
fupercilijs,qua & ipfa alba maculain- 
figniafunt. Priores digitos membra- 
naconjungit utin pica marina, ( Pie 
de mer ) Digitus pofticus admodum 
cxiguus. Alz,utin pluvialium corpo- 
ri junguntur, magnitudine corpori 
refpondent. | Tampatva itaque ales 
proceris cruribus infiftens, alacriter, 
hilariterquc inccdit,prata, ftagnaque 
& ripas frequentat, & plerumque a- 
quam ingredituradfemoraufq;. Ca- 
ronihil ferinum redolet, fed delica- 
tum quid, & atomaticum. In fuigenc- 
risavibus,in delicijs habetur. 
NIGRA M àtubra differre cer- 
tum eft. Nigrz enimabipfo ortu cru- 
ra& roftrumatrafunt, excepta füpe- 
riori roftri parte , quz fubrubra eft. 
Color item huicnigrior: quin ampu- 
tatis capite, cruribus, atque alis, reli- 
quis corporis partibus Palumbis co- 
loreminter cinereum , & nigrum vi- 
debitur referre. Sinfermofit de Ca- 
lidribus, quz jam pennas mutarunt; 


Vid iB s. 150 


diftinguendusque color ab ijs, qux 
prioribus etiamnum veftiuntur, aílc- 
remus nos Pluvialem aliquando ob- 
fervaffein autumno nigram, adco uc 
poft mutationem plumarü eum non 
agnofceremus : nihilominus tà huic, 
quam alteripedesnigri funt. Foetus 
carum meníc Àprili proftant, maculis 
undiq; Ortygomettre inftar (d'un Ras 
le)confperfi, cum alioqui hyeme tan- 
tü apparcant. Ad hancreducitAldro- 
vandus Gambetta lcalis dictam: Qua 
eft capite, collo & pe&orecinereis & 
maculis fufcis plurimis, undiquaque 
refperfa. Alarum pennz redrices 
nigricant , corporis cinerez funt, in - 
dorfo& alisad ruffum vergentes,ven- 
ter candidus cft. Roftrum nigrum:o- 
culorum iridem exluteo fubviridem 
niger circulusambit. Pedesex luteo 
rutili, quo colore potiffimum nigra 
Calidri Bellonij difcrepat: HIMAN- 
TOPUsSàflexitate crurum ita dicta, 
quam alij Haemotopoda, à rubedine 
pedum vocant, à Gefneroita defcri- 
bitur, AReffrum digitos fere quatuor 
longum eft, capuz parvum, cou digi- 
torum quinque " reliquum Corpus, 
quod leve, & gracile eft; inftaravium 
paluftrium fere , quas;Gallinulas a- 
quaticas vocamus, digitorüíex, cau- 
daquatuor,crura quindecim. Color 
rofiri nigricat,in capite, & collo pro- 
no fufcus: dorfo, & alisniger, pauco 
| lubviridi admixto , fi diligentius in- 
| tuearis, caudacinerea. Partesprone 
omnes, & latera quoque albi coloris 
funt. Cruraíanguinea digitis duntaxat 
ternis,ficutinBiftarda, Oenade Ron. 
deletij, Morinello Gaii, Struthioca. 
melo, Pluviali, & Cane Petiere Bel- 
lonij; ejusdemque Pica marina: quo- 
rum medius lógiufculus. breviflimus 
interior: jungitur autem medius cum 
exteriore breviffima merinbranula, 
tanquam palmipedum. Poplitum ca- 
vitas infignis eft, articulo tam flexili, 
ut infceleto etiam tibia ad femurto- 
tarefle&atur. Videtur fane noncur- 
fu tantum valere, fed etiam volatu 
hacavis: quoniamoblongz cjus ala 
funt, ita ut longiffima carum pennz 
caudam, feu uropygium, duobus, aut 
amplius dizitisexcedant. Oppianus 

hoc 


——— 


MÀ M—À M 
BNNN———— —  ———ÁÁà/ D9——— !€à——£nOAOOQ 


| 


77 HISTORIA 


ACATVR ALIS 


hocnovumineis, quod maxilla infe- | in volatu cum labore fcilicet fubit. 


riore fixa , fuperiorfolumin ipfis mo- 
veatur notavit;fed in defcripto, nihil 
abaliarum avium natura variat. 


Y 


Q AID ILL 


De Gallinulis Aquaticis /n ge- 
nere €9' n [pecteyde qut- 
busdam, 


(2 aquaticz hoc commu- 
ne habent, quodeis fit corpus gra- 
eile & adductum. Capur parvum; pen- 
nz vaizx. Roffrum longum , modicé 
inflexum, nigricans. Featrem & fupi- 
nam eam capitis partem , quz inter 
roftrum & collum eft candida. Crura 
oblonza, digitum,qui pro calce eft ad- 
modum brevem; quzdam etiam eo 
carent. PÍumas ad media tantum cru- 
ra defcendentes. Vermiculis potius 
quàm pifcibus vefeuntur » quamvis & 
exhis minimos comedanr. Circaini- 
tia autumniin Helvetiamadveniunt; 
hyemis exitudenuo avolant. 4zcu- 
pium carum mane ante folis exorcum. 
fit; aut vefpere, quo incipiente tam 
fublimi volatu evehuntur,ut non am- 
plius appareant. Ob carnem fuavem 
& teneram, in delicijs menfarum ha- 
bentur. Species ipfarum funt Chloro- 
pu Erythropus, Ralla Anglorum, Rhodo- 
pu» Pheopus, Ochropus, Melamptis, Polio- 
p^ Erythra, Ochra, Hypoleucus, Gal. 
[ista fevicasct $colopax. 
CHLOROPF $ eft triplex cMajor 
quarum altera Fulicam & magnicu- 
dine & corporis figura refert, tota ro- 
ftrolon;iufculo, furfum parumper c- 
levatosaltera Italis, Porzaza dicta,col- 
lo & capite nigricantibus, Dorío cum 
fuperiorealarum parte caftaneo;infe- 
riore ventre toto albido , femoribus 
plumis cinereisusque ad genua coo- 
pertis. Tertia Gefneri, quam Glotti- 
dem Ariftorelis efle credit, colore eft 
fufco, cruribusviridibus. Vocem in- 
ftar fiftulz argutam edit. Germanis 
G5(utt dicitur. Pralongam cxeritlin- 
guam unde ei nomen. Hanc initio 
blandita peregrinatione(cum Cotur- 
nicibus)avidé profectam,;poenitentia 


| fticula major, Alberto quod fuavis & 


Reverti inconcitatam piget, & fequi; 
nec unquam plus uno die pergit, in 
proximo hofpitio deferit. 

ERYTHROPUS veleft Majer,vel 
Minor, de utraque nihil fiagulare oc- 
curri. RALLAM Anglorum aqua- 
ticam intellige, cujusroftrum & cru- 
ra funt rubra; pluma undique magis 
cinerez , quamque malé volzre, fed 
egregié pugnacem efle, Bellonius 
prodidit. &Mozzaza & fylveftris in E- 
riccto degere folet. Ortygemetram 
cfTe credidit Bellonius; Perdicem ru- 
fticam Gefnerus. 

RHODOPUS nihil habet fingu- 
lare. Sedne de alijs prter deícriptio- 
nem,quam apud Aldrovadum & Ge- 
ínerum invenies, quicquam. In O- 
chropodezajere feptem diftincti co- 
lores apparent, nec digitus pofterior 
pedisvificur. Medio linguain oblon- 
cum mucronem definit. CMizzr col- 
lum eft quàm cztcris altius. 

ERYTHRA ,quam Germani 
eOtattfereca vocant, vocem & clamo- 
rem edit , quo fonus fullonum lanas 
fcrientium reprafentatur. 

OCHR A à totius feié corporis 
colore fubviridi,fed fordido & obícu- 
ro fic dicta eft. ; 

De HYPOLEUCO, quam Ger- 
mani Sp(terlin appellant, nihil habeo 

uod dicam. 

SERIC A ideó dicitur, quód co- 
lor ater in ca holofeiici inftar fplen- 
deat: 


CAPUT DV 
"De Seolopace fem Perdice vu- 
| Jeica, Rufiteula [yloatica , €9' 
Scolopace feu Gallinagi- 
- Be minori. 


SEU LAM avis, à roftti figura, 
quod inftar palilongum & rectum 
habet ira dicta (palum Grzcé exoneza 
dicunt) Volaterrano Ariftotelis Ale- 
Goris, fed falsó; vulgó Grxcorum £v 
Asc, Herodiano Sylvettris Perdix, 
| MartialiPerdix ruftica;nonnullisR u- 


pin- 


L8 T t LE BUS. 


pinpuisfit Ficedula, plarisque popu- 
lis Beccaffa, Germanis C^cnepbui & 
Juctfchnepf/ dicitur. Similes ipfi quas. 
dam in Frifiaaves facit Geínerus. Ea, 
que Vulpnominatur vul, o, roftro & 


pennis colore illi confertur, fed ma- 


Arift. H.4. 
l.9.c.26. 


Locus. 


Gefner. in (ed 


,Ornit bo]. 


gnitudinevincit. Item Grutte dicta 
roftro. Magnitudine eft Gallinz, co- 
lore Attagenis , ut Ariftoteles prodi- 
dit. Roffri, quod longum, anterius a- 
fperiufculum , pars fuperior ultra in- 


feriorem extenditur. Linguam habet 


gracilem;oblongam,nervofam. Crwra 

teré rofei coloris. Fe/le carere vulgo 

creditur , quod apud Bellonium le- 
imus. 


16 
ejusdem feré cum  Alauda coloris. 
Roffrum canaliculatum ; maculofum, 
in extremo nigrum, quatuor digitos 
zquatlongitudine. Alx extenfz ma- 
culam albam in extremitatibus ofté- 
dunt. Quzab Aldrovando exhibe- 
tur, rofirum habebat palmi longitudi- 
ne canaliculatum , latiufculum, ni- 
grum , tuberculis quibusdam afpe- 
rum, inextremo acutum, cujus füpe- 
rior pars inferiorem aliquantulum 
longitudine excedebat. Lizgua lon- 
gitudine roftro feré par erat canicu- 
lata, in extremo cufpide acus inftar 
acuminata. 

Frequentem in locis mediterta- 


Nullibi nonzzvezitsr , in Gallia, | neis Gallia videt, nec Batavi eidem 
Suecia, Helvetia. Nonubiquetamen | carent. In Germaniam circa zqui- 


iisdem in locis, necfemper ZEftate in 
altis Pyrenzi, Helvetiz, Sabaudiae & 
Arverniz montiü jugis degit. Hyeme 
cibigratia ad campos& fylvas cxduas 
defcendit. Circa Brixiam principio 
Autumni,in Helvetia menfe O&obri 
capitur. À Gerraniainferiore aftate 
recedir,in fine Autumni redit. Aquas 
inprimis tepidas,loca pulverulenta & 
humida, fepes, & hortosamat. Cibus 
ipfivermes. Spirituin cava immiffo', 
unde fonus etiam procul audiatur, 


" I . 
.eos extrahere, prodirum à nonnullis. 


Vifi, quiexfarina fagotritici cum ari- 
dis icubus pafcebantur. Folatus dcbi- 
litatem curfus velocitate natura có- 
penfant. Cum proximam fibi aucu- 
pes exiftimant, longe receffiffe inve- 
niunt, Oculi eft obcufioribus, quam- 
visgrandes habeat; oZeratu potius ci- 
bumquazrerecreditur. Homine de- 
le&ariab Ariftotele reli&um. 
Habetur inter ciborum delicias, 
poftponitur Perdici. Aliqui dc. 
plumatum exenterataumq; in furno 
torrent & cremant , remedio calcu- 
lofis futurum. 

RUSTICULA SYLVATICA, 
Rufticula paluftri majore , major cft. 
Gallinam enimferé equat. — Colore 
faturiore,roftro minus longo, ventre 
albicante,cruribuscinereis. Tendi- 
cu isfeu laqueis capitur. 

SCOLOPAX fcu Gallinago mi- 
nor, & Scolopax minor, Molliceps A- 


no&ium vernum venit , fi Longolio 
credimus. Necà marginibus ftagno- 
rum & lacuum recedereidem affirmat. 
cMigratoriam inde colligas. In diflecte 
ventriculo initio Decembris, fcava- 
bzos, & vermes albicantes, tenues, 
oblongos, quales farinarios appellat, 
invenit Gefnerus. Neq; in caveis,ne- 
que inaviario vivere dignatur. ecem 
auditam ( hectalis elt, ucfi quis cul- 
trum per ferram ducat ) pluviz pro- 
. nofticon quidam faciunt. 


QUADOU Ts V. 


De Gallmula terreflri , 9 a- 
lta Chloropode .;. 


H: & Gallinulam terre[lr£ & aliam 

Chloropodem Fulica: fimilem Bel- 
lonijrefero. /Zacitca Verbanumla- 
cum Polle , à Germanis aucupibus 
Jgarfchar/ quód turmatim juxta fe- 
pes decurrant,dicitur. Geínerus Ral- 
lum terrenum, feu Trochilum tetre- 
ftrem dicit. Corpore eft brevi, cxaffo, 
Digitis pro fua magnitudine longiffi- 
mis. Poftremusad anteriores circiter 
dimidiam longitudinem obtinet. 7a- 
cem cjus dicunt afperam ger, gcer,ger 
ferpentum inftar. Capra fciuri vo- 
cem , fi fides referentibus imitatur, 
Angli ceu lautiffimam inter Ícgetes 
capiunt. 


De GALLINVLA CHLORO- 


riftotelis quibusdam , dorfum habet | PODE alia,ita Bellonius. Ncceffarió 


X plane 


162 


plané Gallinulam aquaticam. ( la 
Poulette d? eau) à Fulica , & Fulica 
majori(dela Porle, & Macroule) fe- 
paravimus: quoniamaquz noninna- 
tat,nec palmipes eft. Pullettz autem 
aquaticz, five Gallinulz nomen à fi- 
milirudine cum jam di&a impofitum 
eft, eti multo minor fit, major tamen 
Ralla, adeoutde utraquc hac parti- 
cepscfle videatur. Aucupes , quibus 
oftendimus, cum Fulicz fimilem etfe 
cernerent, magnitudine tantum dif- 
ferreajebant, hancquead perfedam 
necdum ztatem perveniffe. Unde 
nos diligenuus peculiares aliquas no- 
tas difcriminantes inveftigavimus. In 
quibus ea przcipué fere eft,quodhzc 
Gallinula pedibus fit viridibus,& non 
abfimilibus Betauri, neque etiam ita 
planis, nec denique lata membrana 
conjunctis,urin Fulica. Cauda etiam 
Gallinulz longioreft. Macula fron- 
tisitem minor. Colore Rallo fimilis 
quidem, fed ad Fulicz colorem ten- 
dit: quare cx primo afpectu Rallum 
efle putabam,ted cum diligentius in- 
fpicerem, animadverti, palpebras o- 
culorum candidas efle , quod Rallo 
non convenit,fed neque Fulicza. Caa- 
debinz pennzalbe funt,utrinq;inem- 
pé una. Sub pe&torenonnihiladcya- 
neum, five ceruleum vergit. Dorfum 
colore eft caftanez intento. Alicitem 
aliis nigriores funt, & alarum plicas 
albas habent, & aliam infuperalbam 
lineam in minori ala, quam primz 
plum ejus per calami longitudinem 
conftituunt. Idem cibusreperitur in 
ejus ventriculo, quiin Rallo, & Fuli- 
ca. Osfferzi Gt iíchion, five os coxen- 
dicis ab aliis avibus habet diverfa, et- 
tiamaáFulica. Caro Gallinulz coctu 
facilis, ac tenera eft, offa fractu faci- 
lia,inglues ampla, jecur quoque fta- 
gile,cxterum inteftina, &relique par- 
tes internz,utin Fulica. Affa ejusdem 
cum Fulicaíaporis eft. Nidificat, & 
pullosalit,& educar,ut Rallus. 
Huc pertinet illa quam CORRI- 
RAM vocantavisroftro pro corporis 
proportione craffo, pe&ore , & alis 
fupernis albicantibus,catera nigra. 
Nec PORZANA MINOR;qux 
MediolaniGirardina à Gallinularum 


HISTORIA NATVR AL18$ 


aquaticarum ceníu eximenda eft.R o. 
ftrum habetbreve, qua caput tangit 
flavum, & in extremitate nigrum, pe- 
des atros , ventrem album , pe&us, 
dorfum , alas, colore fumido , albis 
maculis confperfo , alarum pennas 
majores nigras, &c. 


CAPUT VIL 
2De "Irynga. 
DE Trynga, Juncone, & Cinclo 


hoc duntaxat Ariítoreles prodi- 
dit, quód caudam motitent, lacus & 
flumina petant. 77yzga lTurdo equi- 
paretur, Cinclus & Junco minores 
lint. Hincfactum , ut diverfz Aves 
pro iis ab Aurhoribus obtrudantur, 
haud paucz tanquam congeneresre- 
ferantur ad easdem. Turnerus eam 
totam pullam, ea parte,qux podicem 
tegit, quzque candida eft, excepti, 
facit. Breves volatus facere, in ftagnis 
quz nobilium zdes obducunt; & in 
pifcinisiapud Anglos plerunque de- 
gere,fiquando periclitatur, ad arun- 
dinera denfiora confugere , adiicit. 
Germani quidam Tryngam nigram 
totam;fidipedem, candido vertice ad 
i roftrumufque demiffo, pedibus altis, 
i &c nigris, caudam continué mortitan- 
| tem, & loca aquofa incolentem po- 
nunt,adeandemGefnerusavem qua 
Claronz QDoffer& roftta/ id eft, Tur- 
| dusaquaticus nominatur, roftro bre- 
vi, cruribus altis, fidipedem, refert. 
AldrovandusaliquotadTryngam re- 
ducit, quas alij ad Cinclum rctu- 
lere: 


———— — MÀ ——Í— RM M MM MÀ M MÀ — HA À1à e MÀ À—Á—— i D HM HM ——M 


Prima eiex illis quas Gizarelos & Gia- Gezera. 


roncellos in Italia vocant, Turdo ma- 
gnitudine par. Roftro duos digitos 
longo, nigro, in extremo nonnihil re- 
curvo. Linguaacuta paris ferélongi- 
tudinis. Capite fuperno, collo, der- 
fo, & alisfufcis ad colorem caftanez 
nonnihil vergentibus, oculorum am- 
bitu, mento;pe&tore, ventre, & Vro- 
pygioalbicantibus. Digitis tribusan- 
terioribus ad medium feré palmum 
exporredis , pofteriore breviffimo, 
Inter anticorum extimum& medium 
membranula eft divaricationis ini- 
tio, qua interalies defideratur. 

Alte- 


Locus, 


Vicus. 


Fox. 


A9 UE wd 

Altera Pinarolo di&a, huicferé per 
omnia fimilis , nifi quod roftrum ha- 
beat ni, rius,aliquando brevius, cujus 
fuperna pars infernam long:tudine 
nonnihil excedit, 

Tertiam Bellonius ad Gallinaginem 
minorem refert, Geínerus Samerhün- 
leefle putat , uterque Cinclum Ari- 
ftotelis effe opinatur. Corpulentia 
eftferé eadem cum Scolopace mino- 
refimpliciter dicto:plumarum tamen 
colore differüt, & roftro, quód utrin- 
que quidem tenue, longum & acu- 
tum eft; przcedentis camen ;in extre- 
mo maculatum eft, & craíliufculum. 
Maculis albis in capite & univerfo 
collo maculatur. Pectus veró,cotus- 
que venter,femora & pluma fub cau- 

anivem candore zquant. iXipas po- 
tiffimum & /zca, quz bono aliquo o- 
dorerecreant, & mofchum redolent, 
frequentat. 

Quartum intcr cinclos repofuit 
Turnerus. Alauda eft major, colore 
in tergo nigro, ventrealbo, tibiislon- 
gis. Verecirca fluminumripas c/azo- 
faelt/ Breves & crebrosfacit volatus. 


" Anglis Hirundo Aquatica dicitur. 


Oziztaex Motacillis credita , Dit 
focnüegen / Gc ODiltpegichen Germanis 
in Mifínia vocatur. Palmipesquicem 
non eft, fed roftrumlongum, molle, 
cinereum: cruraaltahabet. | Duo i. 
pius funt gencra, Majus 8c Mizus. Hioc 
magnitudine Merulz,tergo cinereo , 
ventre albo. 

Flumina colit, & intipis vagatur. 
In arenis nidificat & incubat, inter- 
dum inter faxa ova ponit. Supra octo 
pullos uno tempore non excludit. 

Mufcis,vermibus, & pifciculis ve- 
Íícirur. Domi, panc & malorum veíci- 


Ingreffas tur püutaminibus. Singulari in mufcis 


capiendisarte pollet. Lento enim fu- 
fpenfoque m accedens, roftro e- 
levato primum defignat, tum captam 
przdam deglutit. Manfuefada con- 
clavia ab araneis purgat. 

Focem no&u lacrymantis inftar 
edit. 

Euarta congenerem Merulam a- 
quaticam Geínerus facit, quam Ger- 
mani $5adbamfef / Lucarni & circa 
Verbanum lacum Folot vc! Folum d' 


UL ENS. 162 
acqua nominant : nec non cornicem 


aquaticam , Sturnopauló minorem, 
quam in Alcyone defcribit. 


CAPUT VII 
De Íuncone €9' Ciclo. 


ilnco xovix Q^ & voluixA Qr, quod in 
| been libenter degat , quz Grzci 
cxi"c nominant, ita dicitur. Ariftore- 
lesTryngáminorem,Alaude amicam 
facit. Addit fluvios & lacus petere,ac 
| caudam motitare , Bellonius pro eà 
quandam oftendit , qux Gallis Alo- 
uetre de mer,feu Alauda marina dici: 
tur. Eft quidem hiec ejusdem cum A- 
lauda magnitudinis, roffro obl. ngiu- 
fculo; eraribusnigris gracilibus & ob- 
longiuículis , Zzgu nigra univerfum 
[iorum longitudine zquante; linea 
alba fub alis infignitur, & dum volat 
ejusdem fer? eft cum Galerita colo- 
ris: fed quia maritima eft , nefcio an 
pro Juncone fumi vel poffit; vcl de- 
beat. Aldrovandus aviculam, qua 
Paffere d acqua vocatur proJuncone 
ponit. Pafferis eft magnitudine, ro- 
ftro nigro candiculato,(auis duro & in 
extremo adunco. Lingua candicula- 
tà, & qua deífinitbifida & duriufcula. 
Cauda tres digitos longa denis pen- 
nis conítante. &CI1£4azs à fcemina hoc 
folum differt, quód in hac coloresfint 

| magis obfoleti;inillo magis vegeti. 
Congeneremtacit eam, cui cadem 
gx roítri pedumque conforma- 
tio, & coloretantum variat. Collum 
pronum, & pe&usalbicant, fed ven- 
| ter totuscx cinereo adfufcum vergit. 
Czxtera fufcaeft. Turnerusdum Pa. 
| rum fylveftrem pro Juncone obtru- 

dit, vehementer fallitur. 

CINCLUS Grzcisxéyz s, Suid 
nifi locafint corrupta ; *Acc & xiyxii- 
AQ» BsnaAi rn Hetychio&z Varino,quod 
armenta fequatut,tertia elt ex illis.a- 
vibus,qua caudam morcitant, & circa 
ftagna & flumina verfantur. Caudam 
motitare prater Ariftotelem, Arifto- 
phanes in Tlympaniftis prodidit. Vo- 

rine palmipedeim efle Ícripfic, 
fed falsó. Suidas gracilem & nullo 
fermé corpore fcribit. Gefnerus cum 


X a rcftro 


I 


Aldro. Or- 
nitb.l2o. 
(.56. 


IÓ 4. 
rofiro re&o nigro & longiufculo , 
ventre albo, pectore cinereo, cauda 
brevi itaut eadem alarum longitudo 
fit, alis, dorfoque fufcis, cruribus ex 
ruffoferé luteis facit.  Bellonius fe- 
cundam Gallinaginis minoris ípe- 
ciem Cinclum Ariftetelis effe putat. 
Idem Gallinaginum minimum ge- 
nus, Cinclum minorem appellat. 7 ez- 
zia inquic. Gallinaginis minoris fpe- 
cies primo generimagis quam fecun- 
do fimilis eft. Roftrum enim ficut 
Scolopax major;craffiufculum habet, 
& in extremo maculatum. Doríum 
Sturno fimile. Aliquibus Deux pour 
unappellatur. Dux enim hujus genc- 
ris, precio unius majoris vxneunt. 
Aldrovandus de ea quam exhibet, an 
apud mare etiam degat dubitat. Ma- 
gnitudine zzquit Motacillam ali- 
quanto fuperat. Color totius feré 
corporis inter fufcum & cinereum 
ambigit, fed alarum pennx] majores 
fübnigricant. Venter & femoraalbi- 
cant. Roftrumnigrum tenue, & lon- 
giufculü. Crura nigra,brevia& exilia. 

Congeneresipt duas aliasfacit,qua- 
rum quoque Icones exhibet. Przeríub 
Cincli minoris nomine defcribicur. 
cAltera iisdem quidem eft coloribus, 
fed caudam albam & lineis nigris 
transverfim fecantibus ornatam ha- 
bet. Roftrum quoque quicapiti jun- 
gitur craffiufculum, & fenfim deinde 
magis magisque attenuatum. Quia 
pofteriore fui parte dcbilis eft, fuapte 
& perfe zidum non conftruit,fed in a- 
lienis parit. Apud homincs vivere 
non dedignatur, Captam maxime 
mitefcere tradit Philofophus. Vide. 
tur in Cotyis Thracum Kegis convi- 
vioapud Athenzum appofita; xéuA Q- 
-quidem ibi extat,feu x/ysA« legendum 
effe cenfetur. 


C AD, VIII 
De Uanznello 69 Cercione.» 
Ave lndica. 
NLUNNEDDUS feu quód alis in- 
tisflrepitum excitet, feualià ob cau- 


ftar vanni aut ventilabri commo- 
fam ita didus , Fulica quibusdam, 


[ 


| 


puc MM MEME E MERE EE p ME E mE E E mem d MR TP EDU TREE TEE MM MEME C Mmm TE RM RPM re C RE E E C E EE Cf EE REPE CE 


HISTORIA. CAT U RALIS 


Stymphalis vererum aliis , fed falsó; 
quibusdam à voce, 'Ai£, five Capella, 


quo apud Plinium, dicitur. Alcyoni 
| congenerem. Gelenius facic,Pluviali 
| Gefínerus. Candidos reperiri audivit 
adem;nifi Lari fuerint. Sinecrifta, ii- 
|quealiquando colore fufco, & macu- 
lis variisobfervatialibi.An Tremulus 
avis in provincia Salernitana di&a, 
quz minor eft Galliná, coloris fufci, 
alté clamans , & velociffimé volans, 
quaque prope mare tcfte Villanova- 
no verfatur, & cum füperterra ince- 


Bellonio Parrus,Parus,vel Parcus dc Pelon. de 


Ayib.L.a.. 
c. 17. 
Plin. H.N. 
[.11,6.37. 


dit, cauda tremit, unde ipfi nomen; 


fit ejusdem gencris,difquirendü cum 
Gefnerorelhinquo. Exactiflime à Bel- 
lonio defcribitur, Magnitudineinquit 
Plaridem vixexcedic. Denfisadmo- 
dum j/uzeis contegitur , quz in radi- 
cibus fuis qux corpusattigunt,omni- 
nónigricant. Colorenim alius eft in 
parte exteriori. Avis invería, fupina- 
que collocata , & alisejus extéfis ma- 
gnaplumarum parsin ventre,& infe- 
moribusniveifunt candoris. 4/ein fu- 
periori quoque parte nivez , in infe- 
riorinigricant.& c. Hepar habet ma- 
gnum, in duas partes utring; divifum. 
Felin ea reperire Bellonius non po- 
tuit. Izzefl inum appendices habet. 

Circalacus & amnes vérfatur: a- 
quas ramen non ingreditur , fed in 
planis & erica confitis, ut plurimum 
degit. 

V ermibus,mufcis,cicadis, bruchis, 
Ícarabzis & alijs vefcitur. Albos lapil- 
los deglutire,certum eft. /Eftatefola 
volat,hyeme gregatim, & ram freque- 
ti numcro , ut prata ctiamíi ampliffi- 
ma vix totum agmen capiant. Alis eft 
obtufioribus, & inter volandum ma- 
gnum ftrepitum edit. 

Vocem videntut Germani & Galli 
per nomen ipfi inditum expreffiffe. 
lili &iíois hi Dixhui& vocant. 

Dum pullos fovet, ad homine àquo 
niduminquiri fufpicatur proximé ac- 
cedit, & velut deditionem fimulat, 
donecà nido abduxerit, (zpé multa 
unum hominem ita perfequuntur, ut 
eofaciliusánidisabducant. — 

Habeturin ciborum in Gallia de- 
licijs, & codem quolepus precioven- 

ditur. 


Vicus. 


Fox. 


Partus. 


Ffus. 


CeAey4, 


Loctt$, 


gi E, ro ETB V. v. 


ditur. Adcó pinguefcit, ut faginata 
videatur. Gefínerus boni faporis & 
probi, fed levis & tenuisalimenti efle 
competit. 

De CERCIONE quam Capellx 
feuVannello przmittere debuir,cau- 
dam enim motitatita ZElianus. In In. 
diaavis ad Sturni magnitudinem ac- 
cedens, varijs colorib. pi&a nafcitur, 
qua & humanam vocem cflingit, & 
Pfittacis vocalior,& majore eft doci- 
litateac ingenio: non tamen humà- 
num victum aquo animo fuftiact, fed 
libertatis defiderio famem potius 
quàm fervitutem deliciisciborum re- 
fertam amplectitur. Urbes, quas A- 
lexanderin Indiaexcitavit, & Mace- 
donibus incolendas dedit , ut Buce- 
phala cum adjacente agro, & Cyro- 
polis,alizque ideo Cercioncm appel- 
lant,quod fimiliter caudam;atq;Cin- 
clus movet. 


C uAuPSU Ts LX. 
De Pluieviali €9. Cha- 
radrtio. 


LUVIALIS, Rhintace fortó Plu- 

tarchi, quia nihil in cjus inteftinis 
excrementi reperitur,inagro Dono- 
nienfi Pivier, Gallis Pluvier, Germa- 
nis Dufver &z Duroff audit. OQ uomo. 
do antiquis vocetur, ignorare (cfate- 
tur Bellonius. 

Duo ejus gezera; flavefcezus unum , 
cinereum alterum , quod Itali monta- 
num vocant. P4// Guillemot priva- 
tim vocantur. 7//sd Palumbi eft ma- 
gnitudine. Roftro brevi, rotundo, 
nigro, acuto, & in extremo nonnihil 
adunco, //zguatriquetra, totam infc- 
riorisroftri canalem implente, prona 
parte fere cornea retufa. Pennz fu- 
perné fufco albo luteoque colore ita 
diftinguuntur, ut ferrata appareant; 
cauda quoque lineis fufcis luteis in- 
terfecatur. Poftico digito caret, In- 
teranticos tres membranula interji- 
citur , majorinrer medium & cxtre- 
mum,minor intcr eundem & intern(ü, 
Bellonius plumas ejus luteícere fcri- 
bit,feu maculis luteis refpergi. 

Frequens eft in Gallia, in Helvetia 


u————————ná———Á—áÓ AS SX ióÍÁ// t€ VÉ RR ER ER TQ EN RR RR EE 


ERR t e — 


16; 


ratiffüima. Bononiznon raróin foro 
venditur. ! 


Rore vifitare prodidere quidam, pj, 


quodin ventribus earum nihil inve- 
niatur, Nihil fal(ius. Ex humidis cam- 
pis vermes eruit. Scarabzos in diffe- 
&a. Invenit Bellonius. Lumbricos e- 
dere afferic idem , quia folum zzzeffi- 
aum jejunum habet. Ideó in eo nihil 
invenitur. Migratoria cft. Acftate nul- 
lain Gallia cernitur,vere paucc. Non 
minore numero,quam quinquagena- 
rio volant. Felature ventum fequun- 
tur, raró adverfo cendunt, ut Bello- 
niusprodidit. 

Fox ipfis huit; huit fibilo qui porre- 
&islabijs edifoletfimilis. Noctu fo. 
lz degunt ; fummo mane diverfis in 
locisfparíz: confpiciuntur , quartam- 
que aut dimidiam milliarij partem 
occupant. Imminente die , ut fimul 
conveniant, fibilum, fefe mutuo vo- 
cantes emittunt. - Vni intoto grege 
tanquam Regi obeditur. Huic vox 
maximé fonora. Ad auditum undiq; 
confluitur. Aucupes cppellatorem 
vocant. Inter Cupediasin Gallia po- 
nuntur. Ita ut in hominem delicati 
cibi nimium appetentcem, ne Pluviali 
quidemoppofita contentum fore, a- 
licubi tanquam proverbio dicatur. 
Apparanda non exeriteratur. 

Pluwvialem Cineream Ariftotelis Pat- 
dalum effe credit Aldrovandus, tum 
quod tota feré fit cínerea , quod de 
Pardalo prodidit Ariftoteles:tü quod 
maculata,unde Pardalo nomen. Plu- 
viali impliciter dicta eft aliquáto ma- 
Jor. Roftropaulo craffiori & longio- 
ri, poftico digito admodum exiguo. 
Totaferé cinereieft coloris, & multis 
undique refpergitur maculis,qua in- 
ter cinercum , & caftanez colorem 
ambigunt. Alaz caudam quz brevís 
eft, excedunt. Magnaex parte gre- 
catim volat , nec fingularem videris, 
quodapud Ariftotelem legimus. 7o- 
cem frequentem nec gravem emittit, 

Hucrefer illam , quz P/ujvialis Ma- 
jor Aldrovando. Roftro eft procero, 
fupinaparte per pectus, ventremque 
candicat. Majoresalarum pennz ni- 
gricát;pedes funclongi, & ad cgruleü 
vergunt. Digito pofteriore fere caret. 

; CHA- 


Fox. 


Aldro, Or-^ 
Witb.l.10, 


€.65. 


166 ETSI QAM A 
CHARADRIUS Gazz Hiaticu- 


la,quód circa luminum alveum & ri- 
vorum hiatus veríetur, qualis Arifto- 
teli avis fit;ignorartur. Nam colore & 
vocepravum effe, no&tuapparcere,in- 
terdiu aufugere,quod deíuo Philofo- 
phusreliquit, multis avibus competit. 
Arif. H.4. Eccum Ariftoteles I&erü Chlorcum 
L9.1..— feu Galgulum vocet, haud verifimile 
videtur, eam avem Charadrium efle, 
quam in Perfide & raró quidem repe- 
riri; atrijsregum requiri, quod multi 
ci propter auxilium quod i&ericis 
Helidor. 1, praftare creditur, Albertus ex Helio- 
;. Hiflr.. doro, Aeliano & alijs afferit. Aldro- | 
Aetbp. / vandus pro Charadrio aviculam ex- 
hibet corpore toto ex cinerco fufca, 
Roftro brevi;li cumaquaticis, longo, 
ficumalijs conferas. Capite toto ni- 
gta vitta cinc&tam, cruribus oblongis 
& gracilibus, colore adrutilumacce- 
dente,fronte & collo candicantibus, 
pedore nigreícente. Quia interdiu 
latet, nisi progreditur, dedit pro- 
verbio locum. xopadpiov DTP DC qui 
rem utilem occultat, dicitur. I&teri- 
cos folo afpe&u fanarc multi prodüt. 
Philes Rubetam fpe&antem ictericià 
affici, rurfus Charadrion, liberari nu- 
gatur. 


T ISE WOICVAS DET 
De vibus: Fifirpedibus 
Herbivoris. 
CAPVT VNICVM 
"De Crac. 


Visquam Gruem Latini àgruen- 

do,PoécePalamedis avem,quód 
is Trojano bello,quatuor literas 9 £ x 
& 5, ordinemaciei, & tefleras à Grui- 
bus didicifle dicatur, vocant, Graecis 
communiter 2egevs, quod colore cinc- 
reo & quafi cano tanquam jgev appa- 
reat; Tyrrhenis Tiris, & ovoisze, Po- 
lyrrhenis ces appellatur. Gezera ipfa. 
Venet.R€- yum apud Tartaros plura Venetus 
"UnOTI- obfervavit. Sunt quadam alis nigris: 
qi ^L — alix candida, pennas oculis aurei colo- 
VH ris plenas habentes. Nonnullz par- 
v&, pennislongis rubro nigroque co- 


Martialis. 


ACHATRALTS 


lore perun&is inftru&z; quzdam de- 
nique magnz grifei cinerei coloris; 
oculosrubros & nigros habentes. In' 
Cuba duplo noftris funt grandiores: 
In alia America parte rubras colore 
coccineo Columbus obfervavit. j 

De deferiprtone non eft quod timus pefcri- 
folliciti. Cou ipfi duos dodrantes pris, 
lonz;um, quod Philoxenus feu os Eu- 
rixidis F.feu Cytherius;gulz circa pi- Athen. Di- 
Íces mancipium, fibi optabat. Ante- pnof.l.1. 
rior cjus pars ad latera nigricat, prona 
albet. Vertex cum macula rubente 
pps Omniarcliquacinerca practer 
majores alarum pennas. In alis retró . 

verfuscaudam pulvz & crifpz funt, 
quas auro & argento ornatas;uvenes 
pilis affigere folem) P 1777777 afpcra 
penitus in carnem ad os fternoninfe- 
ritur. Ideó non mirum ex tam longin- 
quo audiri. 

Nulla nonin orbis parte vifuntur, Locus. 
univerfum enim fere, caloris amicz, 
peragunt. Circa Hebrum, Strymo- 
nem & Cniftrum magna ipíarum co- 
pia. Ex Thracia , ubi xftate vivunt, 
hyeme ingruente trajiciunt in Lybia: 
ibi in JEgypto & in /Ethiopia hye- 
mem tranfigere 7Elianus prodidir. Aelian. H. 
De:'Lart: iria fuperius diximus;que ve- 4-/3.c.13- 
ro de Pygmzis Plinius habet, fabulo- ri Ho. 
fafunt. Cibasipfis fruges, & herbz. L4 6T 

Illud & Suidasinnuit, cum dicit, Ficus. 
Xeguoi yesgys Xa TÉVEAV TO x9eo» eam og uev s 
veasi 7rvglvomizo Grues agricolz depa- 
Ícebantur agrum noviter tritico fa- 
tum;& Mantuanus cumfcribit. 


Strymonia de more Gruis , qua isa 
Hacampi 


latfa legens equa tepido fab fy p 
libra. 
Hocapud Claudianum legitut. 
E I3lo Pyemaa Grues poft bella 
vemenfo 
Ore legunt vubri germina ca» 
FY4ImAVL. 
Putantur tamen & ferpentibus inter- 
dum vefci. 
Moventur zz Fegerez cum obssd Partus. 
! ventoad occidentem fugiunt. Foemi- 4elian. H 
| naftante ut Pafferes , non fedente ut 4/5.c2- 
Gallinz,coéunt. Ovabina jinterqua 
lapidem fortuito etiam inventum de- 
ponere folitas, Albertus Coloniz per 
annos 


po ROME Ee rr) 


/ 


Mantuan, 
1.1. de co- 
lum.temp. 


| 


JOE o4 


annos aliquot obíervavit, nec plura 
pariunt. Quomodo exc/udant,à ne- 
mine quantum Ííciam hactenus pro- 
ditum eft. 
Vox. Vocem ipfarum Graci per xazyys- 
Virgil. /E- Cew vcl xaacew; Latini per clangere & 
neidl1o, clamare exprimunt, quod intenfo & 


Lutrt-L4paono cum impetu prolata vocife- 


Ariffopb.in 


rentur.  Ariftophanes 4cezvov teo(eonv 
Avib. P 96 US 


nuncupat. Q. Calaber svqhyysoid 
eft longum & protenfum fonum c- 
dentes dicit. 
"tetas. cAetatem earum diverfi diver(imo- 
^A dé definiunt. Honoriusanno octavo 
fenefcere tradit: Leonicus Tomaus 
quadraginta continuis annis. unam 
4rif.I.5. domialuit. Ariftotelespénas Gruum 
degen.c.s.in fenectute nigrefcere tradit. Seu 
quod pennarum earum natura albi- 
cet , plusque humoris fencfcentibus 
ijsconftituatur, quam ut facile putre- 
dini pateant: feu quod terreftris hu- 
midi ipfarum natura à calore immi- 
nente non fatis concoquatur. Solinus 
fulvas reddi fcribit. — Ingrediendo 
pedes ante fe jaciunt , & implumes 
tam celeriter aliquando currunt , ut 
curfu hominem vincant. 
Necminor Zvelazus velocitas. Cy- 
rus perintervalla locorum fuos cabel- 
lariosita difpofuiffe legitur, ut fatiga- 
tisrecentes & nocturni diurnisfuccce- 
/ derent ; fic volantes Grues fupera- 
tentur. 
Plutar. in — De Migratioge mira ab Autoribus 
Arifeté?. produntur. Ex Grxzcia Mzma&erio- 
4Elian. H- ye in quem ZEquinoGium incidit, di- 
E Ícedere notavit Plutarchus;exHelve- 
| — tia XI Septembr. audivit Geífnerus. 
"[hraciam reli&am ad Hebrum fiu- 
vium conveniunt, & in turmas difpo- 
nuntur. Maxima nataluftrato ter ex- 
ercitu,corruit;fepultiad iterin /Egy- 
ptumaccinguntur. Volant alté , eu 
ad profpiciendum,quod Plinio & Ifi- 
doro placuit;feu ut , cofpedtisin tem- 
peftatem nubibus in terram fefe rcfe- 
Plut.defo- rant. Exa&téfecundum ventum fcr- 
Irt, Aii- vant, raró contraimpetum nifi fugié- 
mal. do nituntur. Et in tergo prxter volan- 
tium colla & capita feponunt. In vo- 
latu trianguli formam efficere anim- 
adverfum ab Ariftotele. Ejusautem 
fummo angulo aérab iis adverfus pel. 


Vohtus. 


- iüümm. 


VMABS QW 167 


litur : deinde fenfim ab utroque la. cicer.4 de 


| tere; tanquam remisita pennis curfüs Nat.Deor, 


avium levatur. Bafis trianguli táquam ^2- 

à puppi ventis adjuvatur. Tempefta- P/atarch. 
te motá , vcl in triquetram figuram p j 
condu&o agmine cufpide ejus cit- sai 
cum£fuum aéra fcindunt , vel immi- 

xtz glomerantur in orbes , vel con- 

tencz infinum falcatzque feruntur. 
Literam ypfilon quibusdam cxpti- 

mere; À vel A alijs creduntur, Unam 

fequi ordine literato , & pennarum 

notis infcribiaé£ra, certum cft.  Du- 

cem quem ífequantur ex robuftis& fe- 
nioribus eligunt. Ubi eum defatiga- 
tio,quianon habet;ubi nitatur,coepe- 

rit, proximam ijs quz acquievere fub- 
ftituunt; caque viciffitudo in omni 

curíu fervatur. In. extremo agmine Arifl.H.A, 
per vices qui acclament, difpotitos 4.9. c.10, 
habent , & qui gregem voce conti- ^  ' 
neant. Excubizs habent no&urnis cé- 

poribus , lapillum pede fuftinentes; 
quilaxatus fomno & decidensindili- 
gentiam coarguit. Caterz dormiunt 

capite fubter alam condito, alternis 
pedibusinfiftentes , Dux cum alijs e- 

redo providet collo ac przdicit. La- 

pidem decefluras deglutireauriindi- 

cem poftquam deciderit urilem , feu 

utita facilius ventorum turbini pon- ; 
dere refiftatur,quod ZElianus voluit; 
fcu ut de viafeflz, & quietem paran- 
tes, ja&tu terram & aquas explorent, 
quod Arittophanes Byzantius credi- 
dit; prodiderequidam. Roftro cüfu- 
Ícipere, ncin volatunavisinftar fiui- 
tent, Maximus Tyriusfcripfit; ut vo- 
cem Taurü montem Aquilis plenum 
cohibeant, alij : Falfum id Ariftote- 
les reliquit: lapides pedibus comple- 


——————————————————————————————————————— 


] 


Plin, H. N, 


) L10.c. 25. 
Gi,cum digitis ijsincurvantur ex Al- so/;, po. 


ducum dii Certum e(t, inquit Jbiflc.io. 
Plinius, Pontum transvolaturas, pri- 
mum omnium anguftias petere, inter 
duo promontoria Criu metopon & 
Carambim; mox faburri ( fed nonut 
alantur,quod 4Elianus fabulatur)fta- 
biliri.. Cum mediumtranfierint, ab- 
jicilapillos € pedibus, cum attigerint 
continentem é gutture & arenam. 
Cum ab Acgypto in Europam avo- 
lant. Duces nonadhibent. 

De Angtipathiahoc duntaxat occur- Affecfus, 

rit; 
l 


Arift. H. A. 
L8. C. 12. 
Strabo.l.x. 
Geogr. 
Hefiod. in 
Die. 
Theophr. L. 
de figinis 
teinpeft. 


l 


V fus, 


Strab.l1$. 
Gellius 1.7. 
c. 16. 
Plut.l. de 
efu Carni- 
vor. 


pPln.l.c. 


Bruter. L. 
Ig.dere 
cib.£. $ 9. 


Atbe. 1, 12. 


166 


HISTORIA X ATVRALIS 


rit, ab Aquilainfeftari. Ita inter fe in- | ventriculus exufta in pulverem fiftu- 
terdumiraexardefícere, ut dimican- |lis & varicofis ulceribus infpergun- 


tes capiantur. 
fceminzad internecionem ufque un- 
decim vulnerainflixiffe, quod pullos 
quominus fe fequerentur, abftraxif- ! 
fet, (i Alberto fides eft. Quz de Py- 
qmaorum cum Gruibus pugza ab Ari- 
ftotele, Philoftrato, Menecle & alijs 
produntur, fabulofa effe ex Strabone 
cognofces. Adventus earum , Ara- 
tionis tempus indicat. Si vel vocife- 
rantur, vel perapertum fponte trepi- 
dant; nec fcfe audacius zthrz com- 
mittunt, velvefpere, & ad multum 
tempus volant, tempeftatem minan- 
tur. Si mane & gregatim volent, fere- 
nitatem promittunt. 

V fus carü olimag cibzs expetitus.In- 
diovis vefcebantur, ut Strabo habet. 
Varro Grues Melicas apud Gellium 
inter iocpom repofuit. Grues oculis 
confutis in tenebris faginatos Plutar- 
chus teftis eft. Defuis temporibus 
Plinius. Cornelius Nepos qui Divi 
Augufti principatu obijt; cumícribe- 
retturdos pauloante faginari czptos, 
addidit, ciconias magis placere, quà | 
grucs: cümhzc alcs inter primas ex- 

etatut : illam nemo velit attigiffe. ! 
Sed & hodic hybernos apud Gallos 
cibos nobilitat. Inaffant caryophil- 
lis perfoffas & pipere. Tenercfcunt, 
fi exficufufpendantur. Galenus, Ac- 
gineta, & alij carnem earuminterfi- 
brofas & duras repofuere. Anaxan- 
drides,cum[phicratis nuptiarumcum 
Thraciz Regis filia convivium ridet, 
ruem ibi fuifle,que frontem diften- 
deret. Hiantc podice, difciflis lateri- 
bus, dicit. 
Q uantum zZ Medicinam , Tormi- 
nofisin ciboprofunt. Jus vocem cla- 
rificat, & fpermaauget. Capaz, oculi, 


Vifus aliquando mas | tur. Adeps omnes duritias cum Anfe- 


rino diflolvit. Pulmonis vulturini 
dextra partes venerem excitant viris 
adalligatz gruis pelle. Pennaferpen- 
tes ftupidos reddit. 

EthecdeGruein genere fufficiant. 
Speciem quod attinet, quia B A LE A- 
RICAM Plinius Cirrhos in capite 
more Pavonisgerere fcribit ; Aldro- 
vandus eam fubftituit, quam Bello- 
nius cuidam Àrdez generi adfcribit. 
Vulgaris eft Gruis magnitudine , & 
codem plane corporis habitu, roftro 
é cinercofuíco, vertice nigro, inquo 
cirrhus erectus nafcitur, plurimis te- 
nuibus& fubtilibus aurei coloris pen- 
nis. Vtrinq; in temporibus maculam 
habet oblongam, candidam, ex cu- 
jus inferna parte utrinque oriuntur 
paleariarofeicarneive coloris. Cel. 
lum,pec&us, venter, cruraque tota ex 
cinereo fufcafunt. Circa caput viri- 
deinvenitur. Alaserigit, & quando- 
que velociffimé currit.  efizur her- 
bis viridibus , quandoque furfuribus 
& hordeo. Sub noctemaltos parietes 
autarbores more Pavonum quzrit.| 

DeJAPPONENSInihil fingulare 
occurrit. Totaferé candicat, roftro, 
collo inferiori , pcdibus & alis inter- 
nis exceptis. Vertex capitis infigni- 
ter rubet, ac nigris maculis refpergi- 
tur, Media pars colli inferior nigri- 
cat. Sub alis pennz dependent fatis 

magnz, multisinfignitz appendi- 
cibus,nigrz; cztera totaa- 


vis nigricat. 
* x 
* 


ez(o) NV 
x 


W- 


HISTO- 


Plin. H.N, 
l.30. 6. 15. 


SN Cinclus Gallinage 


munuma Bello nÜ , 


TRALOT". 


SS 


n. 


T 


(OW Nee wn 
DMMeMT ey RR 


Crus s Krach 
T5 TIAS 


Pee 


"apponens $ 


N M 


—— 
N 


E ETE RTT XMITYESEX: 
Biiiibgii iiid 
EPPIPREPS TELE IN 


evt 
- [J 


cx gt 
TUPTG V. 5 
HISTORLIE NATVRALIS 


DE 
AVIBUS: 
bd BIEG-— FI 
De Avibus Exoticis, Americanis 1n- 
primis, 
TITULUS LL 
De etoibus. Exoticis Herreffribus, 
Q.AD Up TX 
«De Manucodiattzs in genere €S /m [pecie 


2 eA—— 
uu 


$9? Oterant & i(tz (upe- | camaximanon minorem vifam, Sca- 
X E. rioribus inferi ; nifi ac- ligerreliquict. Omnibus peculiare eft 


QA. 


X* fcriptionem Authores |telesnullam abfq; pedibus avem dari 


dü promifcué de illis erit; ne aliquid | da velutifilaquzdam vel netvosob- 
in hiftoria Aviü fcitu dignum omifile | tineant.— Capat ipfis non rotundum , 
videamur. Siquidoccurret, quod fu- | fed preffum , nucis juglandis ferme 
perioribusannectipoffit; Additamé- | magnitudine. Pofirum non omnibus 
tis DEo volente inferetur.. Incipie- | zqué magnum;neque cjusdem etiam 
mus à MANV CODIATIS fiveavi- | coloris. 4/e& càuda expanfz Acci- 
busDeiur Moluccani vocant. — Hz | pitrinis Milvinisque magnitudine re- 
alijs interdum|Apodes Indica:inter- | fpondenr. Pennz fünttenuiffimz, & 
dum Aves Paradyfi , feu ob corporis | preter tenuitatem pennis Pavonum 
fpeciem,feu quod ubilocorum naícà- | foeminarum ex toto perfimiles. Ale 
tur, unde veniant, quo fefe recipiant, | inarctum contrahi, vel in latum di£- 
ignoretur, vocantur; quamvis & ad | fundipro animantis lubitu nequeüt, 
Phyíonem fluvium quxdam obfetva- | fed naturaliter uno tantum eodemq; 
tz fint, quibus idem, ob miram cor- | modoperpetuó coniftunt. D»rfó fila 
potrisfpeciem, & plurimam colorum geminaannectuntur, tres & amplius 
diveríitatem, nomen inditum erat, & palmoslonga,neque exacte rotunda; 
in Egypto fufca & fubrunile Mone. | neq;perfecte angulata, fed fBgurá in- 
dulis minores, fub codem nominevi- | ter quadratum & rotundum media, 
deantur. Magnitudo certa non poteft | Intuscontinuata ac perpetuá;pinguc- 
illisadfcribi, quaedam hirundine pau- | dinetotz expletzfune — Falfó perpe- 
ló majoresvifz funt, In Java colum- | tuum velati exercere,quod nonnifi 
barummagnitudincobíervarbà fc Pi- | mortugin rerravel mari invenia nrurj 


tras 


? curatá;pleratumq;de- | uc pedibus careant ( quamvis Arifto- 229.42. 


Species. 


170 


* 
HISTORIA IL ATVR ALIS 


traduntur; nec verius affirmatur rorc | inruffum vergentibus obducitur, ita 
duntaxat pafci , & ova in mafculorum | tamen ut aliquid adhuc inter eas di- 


dor(i cavitateincubari & excludi. Sa- | fcriminisadvertas. 


Namquzin pe- 


né quiete neceflarioindigent, & filis! (core & ventre collocantur , & fre- 
illisin cauda facilé ramisarborum an- ! quentiffimz funt, & pariter latiffimz 
nectuntur, nulla ha&enüsin vifarum | duorum triumve digitorum amplitu- 
dorfi obfervata cavitas; & cumtur , dine fulvo tunt colore, & eo quidem 


alté volent, tum animalia fint perte- 
&a, quomodo rure, qui propé terram 
nafcitur, necfolidum alimentum fup- 
peditarillas ali dixeris? Magnià Mo- 
luccarum Regulis fiunt, quife, fiilla- 
rum pennas portent, in przlio vulne- 
rari non polle , etiamfi in prima acie 
collocati fuerint, credunt. 

Species ipfarum quinque defcribit 
Aldrovandus. Pr£zza hirundinem ma- 
gnicudine, & forma,fi corpus fpe&es, 
penezquat. Pennarumam bitus dif- 
color eft, fed admodum venuftus, & 
vifu undique jucundiffimus. — Capuz 
quale Hirundinis, & pro corpore par- 
vitate majufculum: cujus pluma,qux 
fuperiorem partem à primá cervicis 
vertebra ad roftri usque initium ex- 
ornant;breves funt, crafT, durz,fpif- 
fz, coloreluteo egregie micantes, & 
adinftar puriffimi auri, radiorumque 
folarium morc refpondentes:relique, 
qua mentum contcegunt, molliores, 
tenuiores, & ex cyáarncomite virides, 
utin Anatum mafculorum capitibus, 
dum lucidiffimo fideri obvertuntur, 
confpicimus. Rof/rum quam Hirun- 
dini prolixius. Alarum penn& forma 
Ardeaium fimiles funt, fed cenuiores 
tantum, acloagiores; fufcz, Inter ni- 
grum, & rufum fulgentes: quz una 
cum caudainorbem expaufze rota fi- 
militudinem exhibent. Etenim plané 
immobiles funt, & velutiinfi«a quz- 
damípicula cut adhzrent. Czterum 
minores quoque alix pennula;ezque 
profe&o haud paucz juxta fingulas 
majorum pennarum, quz alas confti- 
tuunt, origines, exoriuntur, quz fu- 
pra majorum principia extenfz , ca 
obtegunt, dimidio quisquiliatz , ruf- 
fz,coccineeve,cztera crocez,& ful- 
voauti colorefplendidz , multü me- 
hercule gratiz ac venuftatis aviculz 
ob eximiam illam & fingularem co- 
lorum difparitatem conciliant. Cor- 
poris reliqua moles tota pennis fulvis 


nitidiffimo, haud fanéalio quar je- 
cur ipfum fplendentes. Quz veró 
dorfo infiguntur, rariores, neque ita 
frequentes funt, atque infuper amplis 
divifuris pennarum omninó Ardea- 
rum tergo adhzrentium fimilitudine 
hiant: neque etiam ad tam infignem 
latitudinem accedunt:aut przftátem 


illum hepatis colorem adzquant, . 


quinimo puniceo potius colorc, carni 
zmulo; obícuriore etiamnum relu- 
cent. Filaillagemina quz dorfo an- 
nc&untur, quodammodonnigra funr. 

Altera caput habebat album fere, 
maculis luteis, aureisque perfufum, 
oculos pariter luteos, cilia rubicüda, 
roftruminter luteum , & viride me- 


dium, duos digitoslongum, infuüpina 


parte quammodo recurvum; Jizguam 
rubicundam,longiufculam , acutam, 
Picorum haud plané diflfimilem ad 
lancinandaanimalcula perquam ido- 
neam. In pe&torealiquo pacto rube- 
fcebat. Venter, dorfum, & ale can- 
dicabant, hz tamen fuperius ubique, 
& infineerantferruginex. Doríum 
primo ad flavum quodammodo ten- 
dere videbatur; pofteaquam vero u- 
ropygium attingit, ad rubicundum, 
feu terrugineum colorem vergebat. 
Alarum longitudine;utpote,que qui. 
nos palmos adequant , primam fpe- 
ciem fuperabat.  Caudzpennz,ubi 
dorfoinferuntur, candicabant: cztc- 
raferruginex eranr. Ejus due pennz 
reliquas duorum palmorum longitu- 
dine vincebant, & reliqux etia quam 


in prima longiores aderant. Carebat : 


hzcavisgeminis illisfilis, qux omni- 
bus é dorfo enafci fupra dixi : quare 
velitineris longitudine, vel temporis 
vetuftate decidiffe ea judicandum 
eft, nonautem foeminam ideo dicen- 
dam, ut perperam vulgus hactenus fi- 
bi perfuafit.Duarum vero longiílima- 
rum illarum pennarum fortaffis ad 
velociorem motum ufus fuerit. 

1er- 


D rDz £g. 


Ja 


/ 
/ 


2) Toraifis a Mu eor ur esf Tegel g 
: T 


NS 


AMosu zo2 thor J 


X 


A 


SS BNSSSSSSSSS 
B ERSSSSSESSSN RA 


AES 


MS 


N Mw w 


1 ervrgenersf 


df 


LL 
SESS 


fux auium araQy 74 - 
& Tum C j) " 


"A 


i 


e SN ^d » 
N ; 
& EC ri ^ 
* Lis n 
E ; 


l 
kh 


IDE 


Tertiam ob corporis longitudinem 
Hippomanucodiatam , quoniamlongio- 
rem videre mihi nunquam contigit , 
appellare placuit , qua videlicet à 
principio roftri ad caudz, & alarum 
extremitatem tres dodrantes longa 
era; & ad duospalmos,cum alx com- 
plicatzíunt;lata. Roftrum erat fatis 
aduncum , in fupina maxima parte, 
tres digitos longum , in inferna vero 
paulobrevius. "lota veroaviseratal- 
ba prxter nempe collum, &ventrem, 
quorum color eft caftaneus. Superior 
capitis pars ferruginca , quem colo- 
rcm flavus excipit, ut hunc viridis. 
Propédorfumpennz admodum pro- 
minebant longitudine duorum , vel 
trium digitorum. Eratprzterea uni- 
cum duntaxatAvi filum,idque afperi- 
ufculum, & admodum flexibile, qua- 
re alterum cafu quodam amiffum fu- 
ilTe exiftimare debemus. 

Ouartaà roftri principio ad alarum 
extremitatem ufque commenfurata 
duosdodrantes explebat. Roftrum 
pro corparis exiguitate longiffimum, 
nigrum, & quodammodo aduncum. 
Capitis,colli,& alarum pennz nizre- 
Ícebant, ubi tamen roftro adnecte- 
bantur, flavefcebant. Cirrhum pro- 
pé cervicem tres propemodum digi- 
tos altum habebat, rigidum , coloris 
flavi, quiq; ex fetis potius, quam pen- 
nis conftare videbatur, atque eo ma- 
xime à füubfequenti Manucodiaza dif. 
ferebat. 

Vltitna magnitudine eft Turdelz, 
mirz levitatis , alisoblongis przdiia, 
reneris & vifui perviis , & pennis (fi 
pennz dici poffunt potius quam feta: 
deplumes enim funt) duarum longis, 
anguftis,nigris, duritie cornca; pedes 
nulli, perpetuo volat,nec ufquá quie- 
Ícit, nifiin arbore aliqua, longis illis 
fetisramo implicata pendens. Nulla 
navis tam celeriter pergit,&tà procul 
à continente, quam nó circumvolet. 

HucRHYNTA CECtefie pertinc- 
revidetur,quz ovi magnitudine, gal- 
linaceiforte, inPerfisnafcitur. He- 
fychio & Phavorino aviseft quam s- 
xà» végisega id eft columba magnitudi- 
ne. Nonnullis Pluvialisavis dicitur, 
necíolido cibo vefcicur. 


$4. 15.18. 0. s 7 


G/ASPUL T: 1L 
De vibus Daje, Guitguit , 
Maja , Xochitenacatl , €9. Ia- 
jaubquitototL.E5'c. 


Mericanis nominibus utimur, 
quia de Exoticis nos acturos re- 
cepimus. Poflent & Latina imponi; 
quodNierembergiusfecicfed metui- " 
inus, ne Le&oris judicium turbetur. 
Unicuiq;ad fua genera unamquem- 
querevocarc licebit. Avis DAIE co- 
lumbamnonexcebit.  Nidum qua- 
tuor fpithamasaltum, locis fabulofis, 
cauda ac pedibus excavat. In eo ova 
| perimbres anferinis majora ,& pugnü 
| ferélata, quinquagena plurave, citra 
ullum albumen,craflz à pinguis fub- 
ftantiz;ponit. Excluduntur hzcci- 
tra incubantis parentis opem atque 
teporem.  Exoclufi pulli ftatim evo- 
|lant. Aviseftcommodé edulis. Ova 
afla codraque boni & pinguis funt ali- 
menti ; frixa mali & concoéctu dilffi- 
cilis. 
GUIT GUIT minima eft avicu- 
la, Regulo fimilis,viridicolore,& (ua- 
vi nutrimento. Ea eft naturz rerum Nieremb. 
vis,ut hzc tanta avis acferé nulla,au- Nature 
deat períequi corvorum examina , E^t- ^10. 
cosque cogat ubilibet latitare, & 1e ^^ 
| adverfus illam in arundineris tueri. 
i Corripetam Nierembergius dixit. 
MALE colore fulvus eft, & in col- 
li poftica parte caput (dictu admiran- 
dum, & nulli alii animali conceffum ) 
ventriculus, primumque nutiimentí 
receptaculum,fi Authoribus creden- 
dum. Gregatim in Cuba volant, & jj, ji5, 
Oryzz cujusmaximus apudeas gen- 6.7. 
| t€5 proventus, fata devaftant. | Ce. 
dunt menfis, & grati multique nutri- 
menti effe dicuntur: 
XOCHITENACATL columbz 
eft par, roftro craffoacuminato & ni- 
gro, Oculis nigris, iride lute4, alis cau- 
daque albo & nigro colore vatiatis, 
tzniinigráà roftroad dextrum ufque 
pe&oris procedente , alis veró circa 
priores partescetiamlutcis; ac univer- 
fim reliquo corpore pallenti,ti demas 


Y i5 pedes 


——— 


Idem l.c. 
C.10. 


Nieremb. 
Hifl. Nat. 
Exot.l.10. 


C14. 


Nieremb. 
[.1o. H.N. 


E.€.34- 


172 


HISTORIA JCATURALIS 


pedes & crura qux fufcafunt, & un- , ritu multosformare tonos, tanquam 


guesipfos, qui ex albo nonnihil palic- 
ícunt. 7ivitjuxta arbores floridas, 
quarum melligine vitlitat. Educatío- 


bolem;habeturquea Tototepocenfi- 


busapud quos eft frequens,maximi. 
JAIAUQUITOIOTIL corpu- 

fcülofturnum zquat. Viridi,cyaneo, 

fulvo & cinerco variegatir. Dum illi 


ab extrema cauda. pennx prodeunt | 


reliquislongiores , priori parte depi- 
les , in extremitate cyancis ac nigris 
ornatz pilis. Videturad PafleresIn- 
dicos referri poffe. 


(G ARSUDSIDPE 
De vibus Tuputa, Tentz;on 
tototl, Iritono , €9 
Hoactz,n. 
Nfolensin TVPV T ÀÁ natura. Viva 


Átota vermibus farcitur. Hos pro 
carne habet; his fingula membra im- 


buta: praterhos & pellem nihil car- 


neum. Cutem non perforant denfis 
exornatam pennis. 
herbofis locis vetfatür , ad proceras 
arbores naufeat. Hxc ab Hernando 


habemus, fi eximiz fideiis author cít. 


QVAPACHTOTOTL octo ur- 
cias longa eft, ac totidem cauda; Ro- 
ftrum e cyaneo nigrum, lengiufcu- 
lumincurvumque,;oculi nigri; itisal- 


ba:pectus cincreum, ac inde ad cau- 


In carectofis & | 


fi à tribus gutturibus fabricarentur. 

HOACTZIN GallinzIndicz fe- 
ré eft magnitudine , roftro incurvo, 
pectore candido in luteum inclinan- 
te;alis caudaque maculati$ perinter- 
valla pollicis, colore candido & pal- 
lenti,dotíoac fuprema parte colli ful- 
vis, fed utrisque in fufcum colorem 
inclinantibus,przterea euam & tem- 
poribus ufque ad roftrum & oculos. 
Vnguibus nigris, ac fufcis cruribus. 
Geltat criftam é plumis é candido in 
pallidum colorem vergentibus , fed 
dorfo earum nigto. P'efcitur anguibus. 
Vivit in calidis regionibus, qualis eft 
Yautepeceníis, magnaque ex parte 
arboribusjuxta flumina conífitis infi- 
det. Apparet Áutumno. 7ox ei ma- 
gna, & ululatum quendam reprzfen- 
tans. Inaufpicata ab incolis habetur. 
Ffümin CMedicinainvenit. Offa dolo- 
rem cujufvis particula humani cor- 
porislancinatione fedant. Suffitus 
quoque plumarum,mentemreftituit 
his € morboaliquocá parum conftan- 
i tescvafere. Pénarumcinisintra cor- 
| pusfümptus , morbo Gallico affectis 
| operà mirabili medetur. 


"De eve €men. 


Vem EmeufcuEme Clufij potius 
verbis,qui cam accuratitfimé de- 
fcripfit, quam meis depingere malo. 


CAPUT IV. 


dam ufque venter ni; et, cauda ex ni-| Hxc, inquitifte, dum fütrecto capite 
x P ad r3 1 | en Mes d 
cro fulvcfcens,alz vero collum atque incedebat, quatuor pedum, scent 


caputfulva. Ritushumani cft emula, 
hinc Ridibunda quibusdam. Etpro- 
pterca inaufpicati ominisinfamiaIn- 
dis eracinfenfa. 

TENTZON TOTOTLappella- 
tur aviculaPaffere minor, colorefu- 
Íca; pilis quibusdam ad roftri radicem 
circumcirca propendentubus , barbx 
inftar. Inde nomen ufurpavit. 

'TRITONVS pulcherrima, & mi- 
rifico colorum ornatu variegata pro- 
ditur, Patriaipfi Hifpaniola. Tribus 
vocibus canit. Scilicet pane indivifi- 
bilibusmodulis variat cantum, ab a- 


vita vocoin alias fubitu dilapfa, ut vi-. 


deatur unà omnes edere, unoque fpi- 


quot uriciarum altitudinem excede- 
bat: nam collum à fummo capite ad 
dorfi initium tredecim pne uncias 
eratlongum, ipfum corpus binos pe- 
des latum, femora cum cruribus uíq; 
ad pedum inflexionem decem & fe- 
prem uncias longa ; corporis autem 
ipfius longitudo à pectore ad Vropy- 
giam trium pedum fermé erat, Pezzae 
feu verius pluma totum avis corpus 
cum infima parte colli,dorío& pecto- 
ri proximá, atq; femora tcgentes,per- 
petuo eranc geminz,ex codem parvo 
brevique tubulo prodeuntes , & bi 
invicem incumbentes ; fupernà qui- 
dem paulló craffior; inferná vero te- 

nuior, 


— —— M8 


cumfemora ad cinereum feré tendé- 


| ille abrupta. etfent, nec de illatum, 


at, 


l 


qup ied W.B C OS. | 17$ 


nuior,& delicatior, illaque varic lon- | rari pili nigri: oculi paulló fupra roftri | 


gitudinis , ut in fimilis avis exuvio; | fiffuram magni , ardentes & truces, 
quodChriftianus Porretus Leydenfis Iconisoculis: pzne fimiles , quos cin- 
pharmacopzus diligentiffimus,habe- ; gebantnigri pili, quemadmodum & 
bat,obfervabam. Quz enim ininfi. incor illos aurium parvos & dete- 
má colli parte breviores erant; qua in ' &tos; quos pxncéoculoshabebat. qe- 
medio corpore& lateribus longiores, ! //r; prona pars quemadmodi arcuata 
fex videlicetaut feptem unciarü, quz | erat paulloquefupra mucronem bi- 
autcin extremo corpore circa oropy- | nis foraminibus, narium ufum prz- 
gium(nam caudi carebat) novem un- | bentibus, przdita: à cujus medio ad 
cias longe; & reliquis duriores.Q uan- | capitisufqs verticem porrectum dia- 
quam omnes durz aut rigidz , atta- | dema affurgebat cornex fubftantiz, 
men non latz, fedanguftz, & rariori- | tres feré unciasaltum ; coloris ex fla- 
bus lateralibus pilis ex adverfo fitis| vo fufci , quod cüm plumario deflu- 
przdirz, nigri coloris,quz tamen cir- | vio cadere, & cum plum renaícun- 
tur, novum crefcere intelligebam. 
Supina roflti pars , ab cjusícilluti ad 
extremum mucronem quinas uncias 
longa. Anterior colli pars quatuor 
panéuncias infra roftrum, bina velut 
membranacea palearia, feu baibulas, 
propendentia habebat duas uncias 
longa;coloris rubri miniati. Poftea fi- 
militer colli pars deplumis , à capite 
Íecundum longitudinem rübri minia- 
ti coloris erat; deinde infirma ejus 
pars aliquot rübris plumulis , quibus 
nigrz intermixtz tecta. — Carerüm 
tametfi hac avisaliquas notas habere 
videatur cum ftruthiocamelo com- 
munes, velutexiguum caput, narurá 
pené calvum, quodque finc delectu 
vorat quidquid objicitur. —PeZes ta- 
men bifulcos non habet , fed tribus 
digitis przditos , utanté diximus, fine 
SUIT otidis (ivetardz peduin mo- 
do:ideoque adeó firmos & robuftos, 
utinilluftriffimi Comitis horto, ( qué 
cumipío Comite ingreffus eram uca- 
vem conípicerem ) atborem humani 
femoris craflitudinem equátem pror- 
fuscontufam viderim , & ejus corti- 
cem fublatum ab hujus avis, comite, 
id allerente, pedibus & unguibus: ct- 
enimnonrofltro antrorfum, (ed obli- 
quefe convertens, averfis retroríum 
pedibus, eos, cum quibus pugnabat, 
impetere folebat. 

Licetveró quxcumq; objicieban- 
tur vorarct, ut aurantia mala integra, 
& fimilia: ordinarius tamen ejus czbzus 
erat fimilagineus, five primarius pa- 
nis,quemin magna craílaq; fragmon- 
ta divifum, objectü vorabat, maxime 

20, E. enim 


| 


tis, nigro permanente ncrvo, ut in re- 
liquis: eam veró formam, & fitum ha- 
bebantillz plumz , ut à procul afpi- 
cientibus non plumis fed villis dunta- 
xattcctum ejus avis corium exiftima- 
ripoffit, qualeurfinum cft, & alis ca- 
rere,tametfi alas haberet, fed fub plu- 
mis latera tegentibus latentes, & qua- 
tuor majoribus pennis ni, ris przdi- 
tas, utinexuvioobfervabam, tametfi 


LRINUU SMCKP EM CRUCU GMENUCHUD IAM MEC IAT I wr aT cR ue nA SEE 


longitudine certi ShouH pronuntia- 
re poffim; caulcs tamen confradi fa- 
tis cra(ft, durique & folidi erant, atq; 
in extimam alz partem alte penetta- 
bant. 44/« veró pars fuperior corpori 
contigua pennasfive plumas veftitri- 
ces,illis fimiles,qua adhuc in pedore 
retinebat ; adhoc enim datas hujus- 
modialas cenfendum , ut currentem 
adjuvent , quia hanc avem non cflc 
volucrem, necáterrá tolli poffe arbi- 
tror. Crzrain ambitu quinqueuacia- 
rum craílitudinem fuperabant ; cre- 
risque corticibus feu fíquamis latis 
te&a erant, przcfertim fupra pedis in- 
flexionem. — Pedes habebat craffos , 
dutos, tribus craffis digitis przditos, 
pronà parte velut (quamis tectos ; fn- 
pini proríus callofos: quorum me- 
dius , qui reliquis longior ; tribus 
articulis confítabat, interior uno; 
exterior binis. Omnium uzgues val. 

dé magni , binas pene uncias longi; 
craffi, duri& s cornei: Ejus capaz cxi- 
guum pro avis magnitudine & ferc 
glabrum, coloris exatro czrulei cum 
colli fupremá parte, in quo apparcbàr 


————————————————————————————————— 


m 
enimrecentibus eallinarum ovis de- 
le&ariintelligebam,qucintegra cum 
ipfa tefta glutiebat , fi aucem parum 
firma eflet valetudine , illa ipfa inte- 
gra peranum rejiciebat, deinde rur- 
fus ea vorans retinebat & concoque- 
bat. Mihiautemaffirmabant, hanc 
avem fuilTe marem , & ex polfticá par- 
te penem, cameliinftar , interdu exe- 
rerccfle confpe&tum.. Audio porró, 
illas naves quz anno à Chrifli nativi- 
tatc millefimo fexcenteíimo tertio ex 
Moluccis in Hollandiam redibant, 
binos fimulaves quidem attuliffe, fed 
in itinere mortuas projeciffe ; tametfi 
carumexuviz five coria, ob raritate, 
confervari potuiffent : illius avis ali- 
quot ova nihilominüs relata certé 
ternaautquaterna codem anno Ám- 
ftelredami confpiciebam à mercato- 
ribus redempta, & paulló etiam anté 
unum Leydz apud Porretum vide- 
ram, omnium, meaopinione , maxi- 
mum & pulcherrimum:dimenfi enim 
perlongitudinemambitus , quinde- 
cim unciarum erat; per transverfum 
autem,duodecim;aut paullo amplior, 
ut propter amplitudiné pro quodam 
vafenon minis haberi poffet , quàm 
ftructhiocameliova, quibus, tefte Pli- 
- nio, veteres nonnunquam utebatur, 
& adhucnoftra xtas cjus rei gratia u- 
furpat; nam non femel videri memini 
ftruthiocameli ova argento excepta 
& inclufa,poculorum vicem prgbere. 
Hujus tamen avis ovi tcíta non erat 
valdé denía, necalba veluti ovorum 
ftruthiocameli, fed extrema parte vi- 
reícentis excinericio coloris, & per- 
petuis , faltem creberrimis,; quaft tü- 
berculis fatura viriditate przditis or- 
nata;iillerum autem quaAmf(telreda- 
miconfpiciebam, unum ejusdem pz- 
néeratcum illo magnitudinis, formz 
& coloris, quzdam vero magis orbi- 
culata, aliqua minora, nonnullorum 
ctiam color dilutior, & minus elegas. 
Porró mihi relatum, hujufmodi aves 
Moluccarum infularum non effe pe- 
culiares , fed etiam in Sumatra five 
Taprobana;vicinoq illis infulis 
continente reperiri. 


*o* 
* 


e LU LL ——————————————————————ÀÁÁÀÀ M A ———— 


HISTORIA XUATVRALIS 


CAPYT.:Y. 


De dotibus, Xochitototl, 
€9 Auris. 
OCHITOTOTL, forma xmu- 


latur pafferem noftrum, multico- 
lor eft penna;pallet;nigrefcit,candet: 


partim quoque eft fufca. Ubique in- wieragp, . 


cola. Vermiculis & exiguis feminibus [, 


veícitut. 


IO. 641. 


Ex arborum ramis nidum Herrera 


conftruit pendulum. Ibiincubatovis. Decades £. - 


AURA aliis Gallinaffa aut Galli. 3 


flori Novi 
"bb. — 


naífTo,in maritimis locis Zamuro, Pe- 
ruanis Suguntus, Mexicanis T'ropil- í 
lotl, dicitur. Corvinum eft genus, & 
ad magnitudinem Aquilz accedit, 
quibus vix Galliaas fuperat. Color 
illiniger,Roftrü Pfittaciinftar. Frons 
depilis plicauli cute obtegitur , cir- 
cumftant pilirari & nigri fimiles /E- 
thiopum. Crus habet fufcum. Adun- 
cumunguem & atrum. Hornandes 
incertz origizis cfle credit , nec fciri 
ubinidificent&educent prolem.Fre- 
quentiffimas omnibus Hifpaniz no- 
vzangulis hodié (cimus. | Perzocfagt 
inarboribus & rupibus, mané advo- 
lantad urbes, & ab editioribus locis 
plateas, eculantur. 


6.9. Hi- 


Q uicquidimmundum eftaut exa- Picéws. 


nime devorant, necáítercore hauma- 
no abftinent, foeda ingluvie famofz. 


Pullos Acoftaalbos efle fcribit; a- Par£ür. 


dolefcentesin corvinamnigredinem 
degenerant. 


Gregatim volagt, & fublimipetz Polars. 


funt. Necclamant, nec canunt raro 
murmurecontentx. Ingratüsabeis 
odor. Si quis infequatur, exonerant 
fe utleviores volatui fint, pari feftina- 
tione evomendo quicquid glutie- 
runt. 


VÍaminvenerein Mediciga. Carofi fus. 


edatur, Gallicum morbum juvat. 
Pennzexuftz cinis vetat pilos naci, 
aque ac ftercusformicarum, vuinera 
quoque medicatur. Stercus drachme 
unius menfura potatum prodeft mc- 
lancholicis. Corfoleexíiccatumim- 
penséodorum eft. In aliquibus Pro- 
vinciislegelata pcena infligitur occi- 
dentihasaves. Reginam Aurarum. 


COZ. 


Y: frafs 1L 
Teouzan, 7X ozha - 
". donne 


E liera Xacha 
lena zahl . 


S 
SS 


à qu, 


9, 


mE. DEO, 
UM "I uer: 4 hh. 
SIN 
eo 3) muuf 
Gall 7A M 
d A 


Ee 
Jab Nerven, 


ber; í 


| 
| 
, ^ ! ue ' 2 " 
| Quz 4LL MT oasneso- iL 

| ii 

| | 
J i 
| | 
í i 
| 


De Laet. Z 
5. Indie 


Occid. 64. 


Nieremb. 
H. Exot, 
bel.10, c, 
56. 


ILotus e 
Victus. 
Folatus. 


Vfas. 


Nieremb. 


E. "H.Ex./.10, 


6.57. 


d 


IDE Wed. VLL BO. S 


. COZQUAUKTLI Indi vocant. 
Accedit magnitudine gnefiisAquilis, 
lii gallinzz /VEgyptix parem faciunt. 
Corpus univerfum prater collum & 
eas partes qua juxta pectus funt, ex 
nigro purpurcícens , fulvum eft ac 
pullum.Alz circa exortum nigra, ce- 
tera cinerea;defuper veró mixcim ful- 
vz nigrz, & nonnihil in purpurcum 
vergentes. Roftriextrema(que Phit- 
tacieffe judices, tam eft indiftindta fi- 
militudo) albafünt. Caterafangui- 
neo colore tin&a. Amplum cít na- 
rium foramen, oculi nigri , iris fulva, 
rubez palpebrz, frons fanguinceo co- 
lore perfufa ac plicatilibus rugis tor- 
và, quas tamen nonnunquam expli- 
cat, qua inre vocatos Gallo-pavos z- 
mulari videtur, & pilis quibusdam 
velutirctorridis rarisque. /VEthiopum 
pilis haud abíimilibus. Caudaeft A. 
quilz, inferné cinerea, foris vero ni- 
gra. Crura rubra, ungues unci. 

Indigena eft Mexicanz proviaciz. 
Anguibus, muribus,lacerüs, fed mor- 
ticinis maximé & humano ftercore 
vicfitat. Sublime volaz& nimium ex- 
tenfis panfisque alis, vix volatum in- 
termittens. Vi incredibili obfiftit 
ventis contra niciturque adverfanti- 
bus, eisdem fedibus perítans immo- 
bilis. Undeipfiapud Mexicanosno- 
Ten. 

Caro eft inutilis, nutrimento, quà- 
tum compertum cft , à nomine , nifi 
cAMedicina gratia deguftato. Audio;in- 
quit Author nofter, hujusavis plumis 
admotis mederi Indos ulceribus,car- 
nibusque e'ixis durante affectu devo- 
ratissquas ctiam ajunt morbo Gallico 
prafentanco quodam remedio me- 
deri. 


CAP. VI. 
"De vibus Garagay , €9 


Quetz;altototl. 
C R AG AY quz dicitur;avis cft 
rapax, Milvi magnitudine, capi- 
te ex extremitate alarum albo. Cro- 
codilorum & teftudinum ovis infen- 
faeft. Odoraturilla fub arena inripis 
fluminum condita,cruit & vorat. So- 


» 


| 


175 
livaga eft,nifi quódAÀurzaveseam fe- 
quantur , ut potiantur furto , auro c- 
nim fcalpere terram nefciunt,;ut effo- 
diantova. 

QUETZALTOTOTL , criftata 
eft pice columbzve magnitudine, pa- 
voninis magna ex parte plumis orna- 
ta, roftroincurvo & luteo, & pedibus 
nonnihiliuteis: caudátzanatl plumis 
przlongis veftita, atque virentib. ni- 


Defcri- 


tidisque pavonini coloris, iridis foliis pz7e. 


formá fimilibus , opertisque, alis fu- 


pecné nigricantibus, inferné veró , & 
quà parte pavoninas attingunt, quz 
in medio funt, inclinantibus in viro- 
rum, quaficavente natura meliorum 
pulchritudini. Crifta conftat plumis 
Íplendentibus pulcherrimis , pectus 
collumque inferné rubris & micanti- 
bus, ac pavoninis fuperné , qualibus 
criam tegitur dorfüm,necnon ce par- 
ces quz fubter alasfünt,interque cru- 
ra, fed dilutis exilibus , & mollibus. 
Plumzalarum przlongz funt, virore 
tin&az diluto, & inacumen definen- 
tes. Pennz tegentes humeros vire- 
(cunt,fedfubter funtni, rz, quz veró 
alas interftant , nonnihil incurva ac 
unguium colore. 

Fivuntin provincia Tecolotlanul- 
tra Quauhtemalan verfus Honduras. 
Locaapricaamant , nec compertum 
cicurari velaliin domibus voluifle. 

'efeuntur vermiculis, pineisqs qui- 
busdamfylveftribus, exhisquas Me- 
xicanimatzarli vocare confueverunt. 
Atbores excavare, &in carum cavita- 
tibus fobolem educare dicuntur. 
Sonitum proferunt Pfittacis non ad- 
modum diffimilem:verum fibila edüt 
alacria, ter de die, mané , merádie, & 


Afuboccafum Solis ceciniffe obferva- 


tum eft. 

Agminatim volazt,& vifco haeren- 
tes ne plumis detrimento fint , non 
contorquentur, quafi naturz duz di- 
vitiarum fuarum cognitionem ha- 
berent. 

Et fane maximi plumz apud indi- 
genashabentur, & aurum precio fu- 
perant. Longioresad criftas & cxte- 
ra corporisornamenta;cztere ad tex- 
tiliaoperaufurpantur. l'lumis captas 
exuere , nudas dimittere dominis, 

quibus 


Locus. 
Hernandes 
in Parali- 
pom. 
Fiéius, 


Volatus. 


V'[us. 


Niertberg. 
H. Exot, [. 
10.c.65, 


De Lact. 
Ind.Occid. 
l.7.6.4. 


I76 


redes traníeunt, licet , ne quisquam 
occidat,cavetur. Veré Reginam plu- 
marum dixeris. 


CAPUT Vil 
De Avibus Tz,imitzyan , do- 
toqutflal, Ave montana, 


€S9 Longa, 
qo parva eft avis , co- 


lumbzpzné par. Roftrumhabet 
breveincurvum & pallidum.Colum- 
binum caput & collum, fed quz plu- 
mis virentibus ac nitidis veftiuntür, 
pe&us & ventrem rubez,przter par- 
tem cauda proximam , quz cyaneo 
candentique colore promifcué tingi- 
tur. Caudam fuperné virentem , in- 
ferné nigram  Alaspartim albas par- 
tim fub nigro-atras. Crura ac pedes 
cinereos. Vivitin calidis juxta Oce- 
anum Auftralem, vefcitur fructibus. 
Aliturin caveis. Ex plumis mirz fub- 
tilitatis imagines intexunt indigena. 
TOTOQUESTAL columbina 

magnitudine minor eft, viridisomni- 
nó. Caudz pennz longiffimz funt, 
magno pretio habite & recepte in 
commerciis, Depilata dimittebacur. 
Capitis reus erat qui occidcbat. 

AvisMONTANA Indis Tepeto- 
totl, & Tecnecholi, Hifpanis Phafia- 
nus, anferis eft magnitudine, colore 
nigro fplendenti, plumistamennon- 
nullis inferne candentibus,circa cau- 
damin poftremis alis, cruribus pedi- 
busque cinereis. Roftroincurvo pat- 
tim cinereo partim luteo, ac circum 
radicem velut tumenti, plicatili cri- 
fta,oculis nigris,fed iride pallenti. 

Alitur frumentaceis frugibus aliis- 
quetimilibus. Miteanimal. Nam ap- 
prehenfo domefticorum pallio ci- 
bum exigit, & claufam januam ubi a- 
liquo intrareopusfit;pulfat. Horum 
filiberum fequitur, reducem cum ap- 
plaufu excipit. 

Eduliseftac pinguis caro,nec diffi. 
milis illi chortalium Indicarum. 

Ave LONGAM Indi Hoitlallotl 
dicunt. Aroftriacumine ad caudz uf- 


| 
| 


[nM 


HISTORIANATVR ALIS 


quibusloco przdiorum funt, &ad hc- 


que exortum, quz fpithamam quoqt 
longaeft, dodrantem prolixa confpi- 
citur. Roftrum defuper nigrum,fub- 
ter vctó cinereum , quadrantemlon- 
gum ac mediocriter craffum. Cauda 
virensfed pavonino fplendore. Plu- 
mz totius corporis exalbo fulvefcüt, 
fulvefcuntque propé caudam é nigtot 
fcd quz corporis veftiunt füperiora, 
nigrz funtmaculis candicantib. con- 
fperíz. Calidis regionib. vivit. Humi- 
peta eft, ac modici volatus, fedadeó 
pernici curfu, ut equorum velociffi- 
morum agilitatem longé excedat. 


CQ. ASD.zVIBE 


De Oygno Cucullato Clufít , (em 
«Dodone Lufrtano- 


VIATIL.SL 


(Coon Cucullatum,feu Gallum 


gallinaceum peregrinum Clufij. Clufius 
(Hollandi?BalgBzvogc/feu naufeam Ext: 


moventem avem vocát ) Mauritii in- 
fulz, quam Lufitanillha de Cirne di- 
xere,debemus.Magnitudine cygnum 
fuperataut zquat.. Caputhabet ma- 
gnum, membrana cucullum referen: 
te tcétum. Rofltrum craffum, oblon- 
gum,parte capiti proxima fübflavum, 
extremo mucrone nigrum.  Prona 
pars adunca eft & curva,in fupina que 
fubczrulea, macula mediam partem 
interfiavam & nigramoceupat. Ra- 
ris & brevibus pennis tegitur. — Ala- 
rum loco quaternas & quinas dunta- 
xat longiufculasnigras pennas habet; 
pofteriore corporis parte , quz pra- 
pinguis & valdé craffa , pro cauda 
quaterna aut quinz crifpz convolu- 
tzque pennulecineracei coloris con- 
fpiciuntur. Crurum quz craffa potius 
quàm longa, fupernaparsgenutenus 
nigris pennulis tegitur , inferior cum 


pedibus fubflavieftcoloris. Pedesin 


quatuor digitos dividuntur. Terni 
longioresantrorfum fpectant,quartus 
brevior retroríum converíus eft. O- 
mnesinftruunturunguibus. De Cru- 
re ejus genutenus refciflo , ita Clu- 
fius. Erat;inquit,non valde longum; 


fedà genu ufq; ad pedis inflexionem. 


paulo 


Jupe" 


Herbert. 


OE wJchsdg s 


pauló plus quam quatuor uncias fu- 
perabat: ejus verà craffitudo magna; 
utcujusambitus fer? quatuor incias 
equabat; crebrisque corticibus Ícu 
fquammiste&um erat; proni quidem 
partelatioribus &z davefcentibus ve- 
rofupinaminoribus & fuícis. Pedis 
etiam digitorum prona pars (ingula- 
ribus iisque latis Íquammtis przdita , 
fupina autem tota callofa. Digiti fatis 
brevesprotam craffo crure. Nam. 
maximi five medii ad unguem ufque 
longitudo uncias binas non admo- 
dum fuüperabar, aliorum duorum illi 

roximorum vix binas uncias a qua- 
b. pofterioris (cícanciam: omnium 
veró ungues craffi, duri, nigri, minus 
uncialongi, fed pofterioris digitilon- 
giorreliquis, € unciam fuperans. In 
unius ventriculo lapilli. inventi funt; 
unus planus & orbicularis uncialis 
magnitudinis , alter iazqualis & an- 
gulofus, in marislittorele&tos & de- 
voratos verifimile eft. Herbertus cü 


in Itinera- Lufitanis Dodonem vocat , & unam 


*io, 


capitis medietatem ferruginei colo- 
ris plumis tegi, alteram nudam efle, 
addit. 

GUoACDCODGR * EX: 


F 


De Avibus Ceoan , Cenotz,qui 


€9 Pauxi. 


| 


( ; Eoa2 feu avisniveaturdo viícivo- 


ro paulló major eft. Circapestus 
ventrem atque alarum exortum ful- 
veícit , permixtis ad caudam cinereis 
plumis. Alarum extrema caudaque 
ipfa cinerca funt , fupcrné vcro uni- 
verfum corpus éfüfco nigrefcit. Ro- 
ftrum quod parvum cft atque exile, 
cruraq; fulvefícunt. Mentum candet, 
infertis tamen aliquot nigris pennis. 
Sermonemhumanum zmulatur, vel- 
utiirridenstranfeuntes , quos tamen 
ubilicet;infequitur. 

Avi CENOTZQUlfeu evocatri- 
ci nivium dic&tz color illuftris varie- 
gationc. Pectore fulvus , crure palli- 
dus, ungue niger,ventre notis candi. 
dis & atrispermixtus, fub finemalbis 
notis confperfus , cauda fubtus niger 
& candidus, fuper fulvonigrore ma- 


: 177 
culatus. Caputnigrum eft fafcià cin- 
&um cinerea. Roftrumparvum cine- 
reum fuperné arque inferne, fed fu- 
perné juxta exortum linea ambitur 
lutea. Quovis coelogaudet, montana 
colit, & roris cempore fobolem edu- 
cat. Antequam ningat clamita t;poft- 
€a filet. Iraconvolvithuc & illuc ca- 
put;contorto in varias partes collo,ut 


codem fituimmota perítans; cun&ta 
circumfpiciat. 


PAUXIgallinaceüm xquataut fu- Nieremb, 
perat. Nigra eft , maculis nonnullis c.c2p.75» 


albis & nigris perfperfa, collo nonni- 
hil prove&o; capite amplo, quod aliis 
criftatum, aliispro plumea crifta la- 
pis autglobusinfurgit , (lapidem vo- 
cant, licet non nimis durus) ovo fimi- 
lis aut major , ferruccineo colore; 
Hernandus tumorem quondam radi- 
ciroftriaffigi , qua parte eft cenuior ; 
pici irma, lapidis duritia, & cxruleo 
colore, fcribit. Alitur frumentaceis 
feminibus & libenter manfuefit. 
Huc pertinet alia Avis Ciconia 
magnitudine,colorecinereo.  Cri- 
ftam geftatunciasoctológam, é mul- 
tis fubjectis aggeratam plumis cjus- 
dem colotis, & in aniplitudinem ot- 
bicularem, prxcipué circa fummum 
dilatatis atque excrefcenribus. Vi- 
famin horto Hifpaniarum Recis de- 


(cripüt Hernandus. 
CA DV x. 
De Avibus Prcicitli, Polyelor« 
ta,€9 Chicuatlr. 


Icicitli aviseft parva. Cinérea totá 
nifi capite & collo,quorum utrum- 
que nigrum; folum oculos nigros can- 
densambit macula. Eft ignobilitate 
quadam originis nobilis. Nefciunt ad- 
huc Tetzcoquenfes ubi fatificet. Mu- 
tacft. Educat domi, brevi perit. Pa- 

lato & ftomacho eft acceptabilis. 
POLYGLOTTA quam Indi Có- 
contlatolli feu quadtingentas linguas 
vocant, fturnum non fuperat. Subtus 
albefcit, fuperiote patte fufca , pullis 
& candentibus intermixtis pennis , 
maxime ad caudam & caput, quod i. 
maginc quadam ceronz argentea re. 
dimi. 


178 HISTORIA 


dimitur. Incaveis ad blanditias au- 
ditus , adoftentum naturz fervatur. 
Vincit omnes aves fuavitatc & arbi- 
trio gutturis , nuliius non imitatut , 
nullius non fuperat, Calidasregioncs 
amat,temperatastolerat. Contenta 
eft quovis cibo. Similis ei eft Tzan- 
pan. Aliquifufpicantur fcéminam ef- 
fe ejusdem fpeciei, paribus magnitu- 
dine, cantu, formá, nifi quód plumzx 
inferne albz fint,cinerez & nigra: fu- 
perne; pulla, nigrz;albz. 
CHICUATLI noftratem rufti- 
culam exzequat. Roftro cít longo; 
tenui, & pullo;ac txniis juxta utrum- 
queoculum luteis & incurvis. Infe- 
riora corporis pallida funt; nigris qui- 
busdam plumis circa collum inter- 
fertis. Irisluteaacnigrioculi. Czte- 
ra ex fulvo;fufco, & cinereo permixta. 
In montibus verfatur. Calidis frigi- 
disque regionibus capitur. Panc& 
vermiculisalitur. Humipeta eft, & in 
vimineum alteriusve materiz conje- 
&a carcerem, haud vulgariter garrit. 
Pingue & non omnino afpernandum 


przbet alimentum. 
G AJPSULT. CX 
De Avicula Tominejo. 
i iA di Ira funt, quz de Avicula, quam 
i dd Hifpani Tominejum, Indi Hoi- 
s 'tzi tziltototl , ut Hernandes fcribit; 
Oviedu; Luitzitzil ut Ximenes, Vicicilin ut 


üHiflor. ge- Gomara, Q uentiut de Laert, Brafilie- 
neral.l14. fes Gvonambuah,ut Lerius& T heve- 
c4. — tustceftantur. Oviedus Pafletem mof- 
Auguftin, quitum vocant; produntut. Tam par- 


Caio e dieit , ut quidam ei magnitudinem 


flor. Perua- 


nell..." de UM : 
Lerius is mi pollicis articuli ; & cvulfis pennis 


Hifria — VÀX dimidix ejus partis , alii fcatabei 
Braflie.. Lucaniaffignent. Oviedus in mone- 


Tbevet. tariatrutina quaaurum appendifolet 

["$". — cumnidulo fuo pofitam, binatantum | 

yt ; ondera. Ácofíta unum duntaxatdi- 
HlAT. €« i : ; ; E : 

48 cit, Hifpanis Tominos dicta , id eft 

oféph.A- XXIV.grana,undelomineiinomen, 


cofla nift. pependitle vidit. Capitis & colli plu- 
Natur. & mz miram celegantiflimorum colo- 
Mor.ind. rum quocunque obvertas varietatem 
L4.637. pepraientant, — Ped/us igneum quen- 


crabronis,alii cicadz,nonnulli extre- | 


ACATVRALIS 


dam auro fplendidiorem inprimis; 
Reliquum corpus fub cinericium eft, 
Oviedus nigerrimum colorem tri- 
buit. Roffrum habet oblongum,illud- 
que acus qui veftes farciuntur, exili- 
tate. Lizguam roftro duplo longio- 
tem. Pedum & unguium exilitate, cum 
illarum avicularum pictura, quz ot- 
natus gratia in librorum marginibus 
interdum adjici folet ; comparari 
poteft. 

Invenitur in Peruanismohtibus & 
brafilia. Melle,rore, & florum fucco 
alitur. Rofz tamen non infiftit, ac in 
przalto milio quod Auati ab incolis 
dicitur, & aliis fimilis magnitudinis 
plantis infidet. 

Duplex carum proditur origo.Nam 
aliz quidem ex ovis excluduntur uti 
reliquie volucres.( Conftruunt autein 
e xyliflocco nidos ) aliz; quod haud 
dubio fabulofum, ex mufcis transfor- 
inati vulgo creduntur. Sunt qui di- 
cunt vifam efle partim mufcam par- 
tim avem: primum cjus colorem ni- 
grum, mox cineraceum , deinde ro- 
feuim,candem rubentem, Nullus Hi- 
fpanorum cantus mentionem facit, 
Soli Levius & Theretus Galli valde 
| canoram efTe, & in cantu adeó affi- 
| duum utnemo qui non audiret & có- 
fpiceret, ex tantillo corpuículo cam 
fuavem & fublimem cantum prodire 
pofle fibi perfaaderct. 

Volat celerrime; editq;inter volan- 
dum querdam inftar apiculz ftrepi- 
tura , ut apis magis quàm avis videa- 
tur, Non diutius, quod maximé vi- 
! rum, vivit,quàm flores herbaruim du- 
rant fuperftices,poftquam maicuere, 
ad pinusaliasve arbores, quadam na- 
tur providentia fcfe confert, eiq; fe 
| roftro affixo fervat appenfam, donec 
| fex plus minus quam traníactis men- 
| fibus ; ac decidentibus jam pluviis , 
| vernantibus agris , denuó revirefcat, 
|! fimiles vices pluriesfubitura. Goma- 
ra exfpirare menfe Octobri, pedibus 
ex aliquo rato appeníam aprico lo- 
co; renaíciautem Aprili fcribit. Hinc 
Reuatinomen. Servata cft fxpius avis 
| affixa ftipitiintra cubiculum, & cum 
fex menfes exanimis Jacuiflet , quo 
| tempore natura fibi comparatum eft, 
I€vi- 


p———O-g AA ————— 


A ———— T — MÀ — M — —— 


Loctis. 


Origo. 


Folatus. 


Aetas. 


) 
She AEDE aec eaisrmer o 


ZR ELMEEBSq S 


revixit, ac dimiffa in agros volitarit. | nec ab hominibus abftinenr. 


Quam Clufius defcribit, & lIru- 


7179 

Non 

| modó ovem dilaniant , fed & juven- 

fiam ac Tomincjum vocat , an eadem | cam. Paucioresfunr. Plures (i rcperi- 
cumjam deícriptafit, ignoro. Erat, | rentur, pecus univerfum in Peruvia 

inquit, hzcavicula, utex pictura ob-| deftruerent.— In Infula Maragnana 
fervabam;àroflri mucronead penna- | quatuor inprimis occurrunt. 

rum caudz extremitatem ties uncias| — Przzra quam Ouyra Ovaffoit ( obfer- De Laer. 
longa. Caput veró cum integro ro- | va, batberos Toupinambautios uni- Ind.0occd, 
ftro uncialis cum femiffe eranc longi- | verfasaves unos communi nomine ^16 9. 13- 


Vus. 


Ioban. de 
Laet Andie 
Occtid.l.10. 


(. 5. 


tudinis: alz ad extremam feré cau- 
dam porrede, parem habebantlongi- 
tudinem : dorfum vix unciam latum 
erat, ejus & alarum color ex cinera- 
ceo fuícus,ventris cineraceus. Penna 
quein caudaobfcuré rubefcentes,ea- 
rum extrema pats nigra. Capitis,colli 
gutturis plumz clegantiffimi coloris 
exaurorubro & flavo mixti, que Soli 
expofitz , admirabilem varietatem, 
prout obvertebatur caput , oftende- 


bant: roftellum nigrum tenuitlimum. 


& maximéacutum , pedes valdé exi- 
les, nigti, quatuor digitis ut reliqua. 
rum avicularum praditi, quorum tres 
inanteriorem partem porredti, quar- 
tusinpofteriorem.&c. — Videturta- 
men effe ex iftis. Diver(z enim fpecici 
funtifte parvule aviculg, S promifcua 
nomina communicantur invicem. L]- 
rufia Solis radium fignificat. 


Ajuntpulverem cjus intra corpus 


fumptum epilepfiz mederi. Pennz 
prxfertim quz in collo & pectore na- 
ícuntur, aureisftaminibus àphrygio- 
nibusiarexuntur. 


CAPUT. XIL 
De vibus Cuntur, 9 alim 
quibusdam In[ula Ma- 
VAgHana. 


Fnatur avis eft mole vàfta.  Vifz 

quz expanfisalis xv. aut xvi. pe- 
des occuparent. Pedes habetgallinis 
fimiles, caretaduncis unguibus. Ro. 
ftrotam valido inftruitur,ut co vacci- 
num tergus perforet. Plumisalbisni- 
grisquemixtisornatur. Criítam pa- 
rilem inftar novaculz, & non ferva 
tam inftargallinacei. Inter Carnivo- 
ras cenferidebent. Duzillarum vac- 
cam occidere & comedere valent; 


appellare Ourafive Ouyra ) vocant. 
Aquilaeft pxzné duplo maior. Plumis 
veítitoscleganriffimis, Roftro valido, 
Unguibusinprimisacutis. Via pen- 
| naex altshujusavis extracta, quz ul- 
| nam noftratem longe füperabat, elc- 
| gantiffimo colore, & rotundis macu- 
| lis diftincta , inftar Gallinarum quá 
ex Africa advehuntur. Tanti eft ro- 
boris, utovem integram abtipiat ac- 
que dilaniet, homines facile profter- 
nat,& nécácervisabítineat. — 


Altera elt Mayton fcu Mouton pàvo- Leriis in 
nis noftratis magnitudine auc paulló HiflorBra-. 


major,;przalti crifta fpe&tabilis,& per u 
univerfum feré corpus nigris albisq; 
plumis eleganter variegata. Carnes 
illarum cibo funt Opportünz, & mul- 
tz cjus vifuntur fpecies. 

Huic Toziaz accédaü;palumbi ma. 
gnitudine; roftro oblongo atque lato, 
ingluvie fub pectore tres quatuorve 
d'gitos cransverífoslata, crocei colo. 
ris elegantiffimi & miniatis plumis 
circa oras diftincta, pectore candido, 
! dorfo exquifite rubente; alis atq; cau- 

da nigrispulchraafpe&u & carne pa- 
|lato admodum grata. Hujus & alia 
fpecies appellatur à barbaris Ovay- 
cho, cui roftrum eft pauló diveríum 
& érubro flavefcens. 
uartum,locum avi Oyru difta da. 
mus, perdicisquidem magnitudine, 
| fedgalli gallinacei in modum ctifta- 
ta; plumis rubris, nigris atque candi- 
disinfigni varietate. Sunt ibidem & 
plures ejufcemodi Lapacesaves Aqui. 
lis aut majores aut paulló minores, 
fingularisadhzc formz,8c plumis va. 
riorum colorum eleganter diftin&tz, 
| Sunt & quzdam Perdicum forma, 
fed majores pauló , cxtuleis plumis 
| ornatz,& caruleaova ponentes, Ta. 
taOuyra Ovaflon,& Tata Ouvyra mi 
ri, itemque Arou mara fingula funt 


2 colum- 


deLaet .Iri- 
die Occtd. 
L15.€.7. 


réo 


columbarum noftrarum magnitudi- 
ne, fedfingulariplumarum varietate 
& elegantia. 

Iandou fttruthiocamelorum eft fpc- 
cies. Procetitate ftaturam humanam 
fuperans. 52liaz denique T urcici Gal- 
li magnitudine, roftro & cruribus ci- 
coniz,licet volare neíciat:tamen tam 
pertinaciter currit , ut vetiaticos ca- 
nes effugiat. 


CAP u nue $505 
"De quibusdam Brafilta 
eL vibus. 


Nter cxteras Brafilizaves, quarum 

alibi mentio facta& adhuc fiet;cen. 
fentur Guranhe-engera, Tangara, Sue- 
reiva, Tucana, Guirapanga, Macucagua, 
& cCMutu. 

GURANHAZE.ENGER Á mágni- 
tudine eft Fringillz, tergo & alis cx- 
rulcis, pe&ore & ventre flavo; diade- 
mate fupta caput flavo. Caiterarum 
feré omnium cantum imitatur, & mil- 
le modis vocem fle&tit & mutat. Va- 
riz ejus reperiuntur fpecies, quz o- 
mnes aviariis inclufz fummopere dc 
leétant: 

TANGARA Pafferis eft migni- 
tudine, colore nigro, capite fabflavo, 
non canit. Epilepfiz quia obnoxia 
creditur, ideó illius carnibus abftinét 
barbari.Narrantiidém aviculashafce 
interíc choreas ducere, & una mor- 
tuz inftar humi procumbente, incon- 
ditum murmur & ftrepitum edere. 
Hac confurgente, & cundem ftrepi- 
tum edentc,omnesünaavoiare. 

QUEREIV ZE totum peus; pul 
cherrimo colore rubro tectum eft, alc 
nigro, reliquum corpus cyanco. Pro- 
pter exquifitam plumatum clegan- 
tiam maximi fit à barbaris. 

TUCANA,quam Lerius & The- 
vetus vocant T oucan; picz;magnitu- 
dine, flavo pectore, reliquo corpore 
nigro. Roftro ingenti && minimum 
palmum longo;extus flavo,intuslaté 
rubente. Cicuratur ita ut fub te&o 
pullos fuos excludat. 

QUIRAPANGA eft tota alba,& 
eum modicz fit magnitudinis, ften- 


| 
| 


HISTORIA XATURALIS 


toream habet vocem , & quz inftar 
tintinnabuli, ad dimidiam pane leu- 
cam exaudiatur. 

MAGUCAGULA phafianzavi 
nonabfimilis, Gallinas Europeas ma- 
gnitudine füuperat, &triplici cute mu- 
nita eft. Ova quotannis bis tredecim 
autquindecim ponit. Graditur qui- 
dem humi; fed perit ad confpectum 
hominum atbores. Largam delica- 
tamque carnem liabet. Multz illius 
fpecies reperiuntür , quz capiuntur 
facile, 

MUTU Gallinz eft fpecies ad- 
modum,domeftica. Criftam inftar 
galli, nigrisatque albis pun&ulis in- 
terftinctam gerit. Ova illius funt gran- 
dia, alba,& ita dura, ut interfe collifa 
inftar ferri tinniant. Quare barbari 
Maracas fuas ex illis conficiunt. Offa 
illarum canibus funtlethalia;homini- 
busnihilnocent. Anecadem fit cum 
Moutone de qua fuperiore capite a- 
&um elt; ex comparatione liquebit. 

Huc pertinet quadam ex rapacibus 
magna molis & tam clamofa , ut ad 
dimidiam leucam audiatur , tota ni- 
gra], pulchris oculis, roftro galli galli- 
nacei; cui cornü impofitum palmi 
pznélongitudine,quod iis quilinguz 
vitio laborant; ad collum appenfum 


occulta quadam naturz vi mederi ,- 


experientia comprobatum volunt. 
Coronidis loco hifce Bambiayz in 


Cuba infula frequentes accedunt. deLaer.s- 
Paullum fupra folum feruntur magis die Occid. 
quàm volant , ita ut incolz ferarum ^--^9 


inftarillas venentut. —Carnesco&tz 
juscroceo colore irificiunt, faporisa- 
lioquin pergrati ; & phafianarum a- 
vium muli. 


ILULVENMOSQL 


De eXvibus Exoticit 
"Aquaticis, 
CA T?U T. JL 
De Paffere flulto,E9 An[ere 
COYCagellazico. 


Affer flultus nomen ex eo accepit , Nieremb, 
quód manus apprehendentiü nec Hif. Exot. 
fugiat l.10.€. 4. 


M eS NE T NN 


* 


B n c ÉCce EET c 


. Cluf.Exot. 


DE AVIBUS 


fugiat nec timeat, admiratur folü auc 
ftupet. Przterfroncis patctemroftro 
adjacentem, quz cinerea eft, palmi- 
pes, roftro tres uncias longo, tenui, 
obrotundo re&oque, fed prope ex- 
trema nonnihil incurvo; pedib. quo- ! 
Qquequiceterorum palmipedum funt, | 
& cruribus nigris,pupillà etiam nigrà, | 
& membrana oculos tegente in am- | 
bitu cinerea. 

Vefcitur pifciculis.'oceimitatur gra- | 
culum. Magnitudine picam, formá | 
Larum.Nobiliseft avium infulg Mau: | 
ritiimanfuetudo. A ppellentibusnau- 
tisperindeinfidentacarboribus. Ea- 
dem íecuritasvenatus eft. Accedunt 


I 
j 
i 


ANSER MAGELLANICUS à 
loco ita dicitur. Batavi forte à pin- 
guedine Penguinem vocant. Detcti- | 
bam eum verbis Clufij;  Marinacft 
hzcavis,inquit, & ex Anferum genc- 
re,tametfiroftro diffimilis. In mari 
viditat: pinguis oppidó cft; prz; ran- 
dis anícris magnitudine ; nam adul- 
tiores in co genere tredccim , qua- 
tuordecimetiam,fedecim interdum; 


acfubeunt manus, | 
| 


juniores veróo&o, decem & duode- 


cim libras pendere obfervantur. Pro- 
nà partc , nigris pennis tedta crant. 
Supinà & in ventre albis. — Co//;s 
quodcratfum& breve habebant non- 
nullz, albis pennis tamquam torque 
cin&um. Earum cuzis craíla & denfa 
inter fuilla. 474/2742 erant expertes, 
fed earum loco binas parvas coria- 
ceas pinnas habebant, & latera tan- 
quam parva brachia propendentes, 
proni parte brevibus, anuftis & rigi- 
dis pennis confertim tectas , fupiná 
aurem minoribus & tigidioribus, ijs- 
que albis , quibus nonnullis locis in- 
termixtz nigreminimeé quidem aptas 
ad volandum, fed quarum adminicu- 
lo velociter natarent. Maximà enim 
ex arte inaqua verfari intelligebam, 
& terram duntaxat petere fcctifica- 
tionis vel pullationis cernpore; & plc- 
runque quaternas aut quinas in una 
fcrobelatere. AReffrum corvino majus 
habent, nonadeó tamen elatum , & 
valdé brevem caudam, pedes nigros, 
planos anferinorum pedum formi, 
non adeó tamen latos. Erece & fub- 


1iér 


limi capite incedunt, demiffis in la- 
tera pinnis , tanquam brachiis, ficut 
procul intuentibus homunculi aut 
pygmaiappareant. Pifcibus dunta- 
xat vefci, referebant Diariz ; non in- 
grati tamen faporis effe illarum car- 
nem, nec pifcem fapete: fcrobes vero 
valdé ptofündas in littore fodere,cu- 
niculorum inflar; totum folum adco 
cavum interdum efficientes, üt peril 
lud gradientesnautz, fzpiufculé ge- 
nutenusin casícrobesinciderentc. Hi 
funtfortafleanferes,quos Gomaraait 
fine pluma effe , nunquam é pelago 
prodire, plumzque loco villo longo 
protegi; 


C AD BP OT a 
De eAvibus lochualcuachili, 
Xochitenacatl,e9 I lau- 
quechul. 
A 5 quam Chillenfes zecboalcua- 


chili feu caput noécturnum appel- 
lantadmirandi eft opificii./Ailurgit 
illiàroftri exortu corona qugdanvaut 
orbis in tresdivifus cufpides fuperio- 
ri parte medioctiter cra(lus; & e luteo 
rubefcens : ab anteríori alarum bini 
aculeicontortiexeruntur. His armis 
avicula imbellis adverfus fortiores 
defenditur. Nullius vitaàtn. natura 
contempíit, Aviseft littoris Oceani 
Septentrionalis alumna; falforumve 
lacuum, e quibus victum fümit. In- 
ventaapud flumen Tufpe,; vix zquat 
fturni noftratis magnitudinem ; fed 
collo conftat tenui & longo, capite 
patvo;| & inlongum produ&o ; proli- 
xoroftro luteoque, prolixisque cru- 
ribus, & pedum digitis atqueungui- 
bus:ungues autem lutei funt,digici & 
crura cinerea cum inferiorum femo- 
rum parte,nam fuperior fulva eft cuni 
anteriori alarum parte, quarum po- 
fterior cyancaeft, Reliquum corpus 
nigrum, quibusdam tamen fulvis cir- 
ca ventrem permixtis pennis. 


Niereberg. 
Hifl. Exot. 
l.10.c. 16. 


XOCHITENACATL, eft co- Niereinb, 


lumbza magnitudine , roftro prz cor- ^io. 6g, 


pore mole maximo , fuperiori parte 
luteo, inferiori veró fubnigro , & in 


Z3 pur« 


182 HISTORIA 


purpureum colorem vergente, oculis 
nigris, fediride rubefcente ex luteo, 
acreliquo corpore czruleo cinerceo- 
que. Vivit circa litora Oceani Au- 
ftralis; pifcibus, quos rapit , vefci 
folet. 

TLAUHQUECHYSIL dicitur a- 
vis peregrinz gulz : vivis dumtaxat 
pifcibus vefcitur, mortuosnon attin- 
git;iraptu gaudet/fpecie fimilis eftjpla- 
tez aut pellicano, fed coccineo pul- 
cherrimoque univerfi feré corporis 
colore,aut ex albo rubefcenti,lato at- 
quc obrotundo circa finem roftro;ci- 
nereoque pupilla nigra, iride rubrà 
rugosi, frontegalli pavonis , aurzve, 
depili pzné capite, candentique cum 
univerfoferé collo, & parte pedtoris, 
& fafíciinigrá latiufculáà, caputà collo 
diftinguente. Circalittora maris aut 
fluminum vivit. 


C, AOPS ELE 
Deevibus Acolin, Qua- 
chiltone, €&8 eAca- 


calotl, 
Nieremb. Colin, Coturnicis eft magnitudi- 
Uifl. Exot. 4 Anc fuíca, prolixoroftro & curvo 


L10.c.22. in inferiora , pedibuslongis: juxtaja- 

28.24. quarum fíummitatem curíitat celerri- 
mó,nunquam fere volat. Verfatur in 
lacu Mexicano. V efcitur pitciculis & 
ipfa cíca vulgo. Bené Coturnicema- 
quaticam dixeris. 

QUACHILTONEM, feu Aven 
filiquaflrinicapitis,aliqui Jacacintli vo- 
cant. Colorilli purpureus, ex nigro 
interfertis pennis. Roffruminitio pal- 
let. Adolefcentibus raber calvities 
juxtaroftri exortum. Fulicam imita- 
cur. Luteacrurain virorem affurgunt, 
in quatuor de(nétia digitos pallidos, 
citra ullam membranam. . Oculi ni- 
gri;iris fulva. 

Lacuftris avis cft.Pifcibus vefcitur, 
ipfaque non ingrata palato. Intem- 
peftano&e, & fub primo mane galli- 
naceorumritu canit. | 

ACACALOTL masfeu corvusa- 
quaticus à cauda extrema ad roftri uf- 
que acumen quatuor feré fpithamas 


ACATVR ALIS 


long3,& mediocrisamplitudinis;cru- 
ra fe(qui fpithamea, roflrum arcus in- 
ftar incurvum, duos palmos longum, 
acmediocretenue : pedes in quater- 


nos finduntur digitos nigerrimis mu- 


nitosunguibus:crura minus nigreícüt 
digitis,roftrum cyaneum eft;ac caput 
exiguum. Plumz inferna fufcz inter- 
tis rubris, fuperiores veró promiícue 
purpurez , fubnigrz , virides atque 
fplendentes : cervix eft feptem digi- 
toslonga. Caput collumque pennis 
fufcis, albis & viridibus teguntur ac 
paulifper fulvefcentibus. Oculi funt 
nigri,iris verofanguinco tegitur colo- 
re. Ceterum ab externis oculorum. 
angulis ufque ad roftrum,uncig unius 
intervallo deplumis & glabra eft;pel- 
lisrubefcensque in albo. Alz viridi 
fplendentisque fubtus pellucent co- 
lore, & qui pro variisfolis repercuffi- 
bus evariet atque mutetur ; fupernz 


inde veró viridi atque pavonino fpe- 
&abiles colores.  1sdigeza Mexica- 
nz plagz avis eft:verfatur circa lacus, 
ac pifcibusvictitat. Mafculusfortaffis 
cft ejusavis, quam recentiores vocát 
Arcuatam , aut illi faltem congener. 
Educat filios veris tempore juxta lacu- 
ftria loca. 

Bonum przftat alimentum, nec 
valdéinjucundum,craffum tamen,at- 
que (ut lacuftresaves decet ) piícofi 
odoris. 


CAPUT IV. 
«De efvibus Xomotl , e/fco- 
totloquichitl ES Acaca | 
caboattlt. 


x omo palmipes eft, dorfo & alis Nieremb. 
defuper nigris,pectore fufco. Cri- ^10. c.41. 
ftatam iracundiafacit. Pennas inte- 3536 


xebantIndi fuis veftibus. 


ACOTOTLOQUICHITL feu 
Paffer aquaticus mas , palferem fimilitu- 
dine & forma fimulat. Rofltrum ta- 
men nigrum, crura & pedesfulvi, in- 
feriora corporis plarumque candida. 
Cztera fulva, candore aliquo & ni- 
grore variegata. Reperizurin Mexica- 

WR nis pl&- 


veró prope exortum paffez func, de- 


Wr 


DUE e VIP US 1$ 


nis plagis. Juncetis & carectisinfidet, | ra, nec per univerfum corpus fulvum; 
ibique zidiffcat. Non minus occinit | nigrumq; promifcué cerneretur, 
quàm Sol pergit. Áb cjus exottu ad 
occafum contumacigarrit fonitü mu- 
resimitante. | 

ACA CAHOATLI feucfvi: a- 
Qquaticaraucum fonaps. Halcyonum fpe- 
cies illa eft inquit Nierembetgius , 
quam noftri marinetum Pifcatorem 
YOCSEE folent, eEcoquarem fluenta , r Acacintlieü voflium [pica mayzt, tt eS Niorginb; 
victus gratisà congenita quadam ver- | a (vitbamias elt fonce duin Been 
fantemnatüri. Anatc feri paullo noe | bus cruribus,capite ventreq; cyancis, 10. c. 43: 
ZAR eft; colloque & roftro fpithamieo: | fed in purpureum vérgentibus , alis 44-45. 
hoctres digitos latos prominet, me-- promifcue fulvis nigrisque, lufcis o- 


CAPUT Y 
De Avibus lacacintli, Xie- 


papantototl , €5' 
Hoatfli, 


dio, cüm tortitur craffiudinem, in a- 


ciem definit, acmorfui cftper oppor- 
tunum. Superné veró nigrum efbin- 
ferné album, & pallefcens circalatc- 
ra. Oculi nigri funt ; iris rubra prope 
pupillam, deinde pallida, ac déinum 
candens. Aboculis adroftri ufq; ex- 
ortum fafcia procedit viridi pallefces. 


Crura pedesq;in digitos fiffi virefcunt | 


extrinfécus, intrinfecus vero inclinat. 
ad pallotem , color totius corpotis 
immagna éx parte albus eft, fulvis pen- 
nisiafeftis, verum fuperna magis fu- 
fcafunt inferna veró candida. A4 
infernz cinerez, ac defuper circa ex- 
trema nigra, mox e fulvo rubefcen- 
tes, deinde pallefcentes ex fülvo, àc 
demumifulvefcéntes ex fulvo ; ác.de- 
mum fulvefceütes circa dorfum. Pi- 
ícibus vicit : mitefcit minimo ne- 
gotio, nec eft caztu infuavis, indul- 
entertamen ac blandé vermiculis & 
aliisanimalibus exiguis, qua in palu- 
dibus gignuntur, eft alenda. Carne 
etiam vefcitur, & aliis non paucis, ubi 
fierialiter non poffit: Craífi eft nuti- 
menti, neq; diflimilé ei, quod anates 
ferz prafentare folent. —Iz4igena eft 
Mexicanz plagz,&vere educat inter 
juncta fobolem: Mirum eft, cum fit 
cervix prorationereliqui coloris lon- 
giffima;in quam brevitatem illa. Cum 
libetcontrahat, quod frequentius fa- 
cere folet. Cauda pufilla eft; nigraque; 
& nihil prz fe ferens fpleadoris, qua 
in majorem procedit amplitud icem. 
Patrio nomine appellant zo/cozoctf. 
Similisomnino cllechac avis compa 
ti , nifi roftrum defuper nigricaret , 
(übtusrubefceret,velut pedes & cru- 


| culisac roftro, fed in coccineum pro- 

e exortum vergente,quod ires paene 
digitoslatas lógum eft ; anteriori par- 
| tecapitisdepili& calva. Pifcibusju- 
xtalacus & flumina vivit. Edulis eft 
ejus caro; fed néc bono, necgrato ali- 
mento. 

/XLEPAPANTOTOTL Anatis 
fere fpecies e(t;importuna Mexicanz 
paludi,roflrum tamen in acutum init: 
nullusilli negatus color. Pulchritu- 
dinem varietas dedit , pulchritudo 
noiner: 

. Nec contemnendi fpectaculi eft 
HOACTLI,five lI OBACTLI id 
eft, 4vis Jjcca, lacus Mexicanialümná; 
ternas fpichamas à roftri ipfius acumi. 
nead caudam poftremam longa , ac 
gallinz noftrz magnitudine. — Crará 
prolixa,pedemioffrus cum uncia tri- 
entem, cratlicudine vero pollicem z- 
quans. Supeinéid nigrum eft, lareri- 
busautern pallens; acinferné nigrum 
& fübfufcum. Oculifünt magniiiris lu- 
tea, & palpebrz rubez:vertex plumis 
nigristegitur; itemquectifta infi^ni, 
fimiliter nigra: col[um, vezter, corpüs- 
queuniverfum candet:fed cauda cine- 
rea eft; velut & defuperala, namin- 
fernz funt albidiores , fuperiores a- 
larum partes vitore quodam fplen- 
dent. Dor[am , eti candidis tegatür 
plumis; peünis tamen nigrisin viren- 
cem fplendorem inclinàntibus velftiti 
folet; Pedes quiin digitos fifi fuit, & 
crura quoque,pallefcant. Alba fafcia 
citcumcingitüut caput, à roftri exortti 
ad oculos ufque procedente Lacus 
Mexicaniadvenaelt; vocaturque ab 

Hitpa- 


"m 
po 


Nievemb. 
H.E. /. 10. 


6.47.49. 


184. 


Hifpanisindigenis, velut & quadam 
alix aves, martinetc pifcador, ob pi- 
ícium quibus alitur capturam. Arun- 
dinetis educat fobolem , gravem in- 


H ISTOR 14! NTATERULE TS 


candicantibus maculis interftin&, 
fuperné veró ficut reliquum corpus 
funt cyanez , extreinis partibus ni- 
grz, & albis undique refperfz macu- 


fertmorfum , acgravem fimiliter vo- / lis. Cauda partim nigra, partim cya 


cem edit. 


CAP. VL 
Decetvibus Heatototl, Acha- 
lalacili,€9 Amaloz;- 


Que». 


[5 cun quoq; confpectum HEA- 
TOTOLTL, feu avis venti exhibet. 
Magna criffa exornatur;orbiculari,ac 
coronz modo eminenti , & paulifper 
candida. Peczms é fufco vergicin cinc- 
rcum : ventcralbus eft, ac pedes pla- 
ni:crura fulva, & pennz circa ca orte: 
cauda orbicularis , & variata inferne 
candido , pulloque colore , fuperne 
veró fufca. Ale fubdus candentes, ci- 
nerezacpullx func; defuper nigra, 
candidis camen quibusdam infertis 
pennis;rcliqua veró eadem que aqua- 
ticis eft natura. 

Similis alteri HEATOTOTL, 
quz ahnate domeftica pauló minor 
eft, rof/ro atto, tenui, obrotundo , ac 
prope extrema contorto , plumis in- 
terne candidis, fuperne vcro juxta fe- 
mora fulvis, lineistamen nigrisintet- 
curíantibus; circa refiduum veró , & 
caudam fulvis. 4efunt fubtus cinc- 
rez; fupernz vero fufcz,ni, rz atque 
albz. Caput cftnigrum criftatumque, 
fed ab occipitio teniz albx utrimque 
proceduat ad oculos, qui atri funt, & 
lutea conftantiride, cum caztera fint 
fimilesavibusincolentibus paludes. 


Suus quoque torques argenteus 
honeftat ACHALALACTLI , feu 
avem pifium vibraticem. | Alijvocant 
Micbhalacti. Columbina eft sagzizta- 
dine, & tforma;roffro nigro acuminato, 
tres digitos longo, & pro corporis pro- 
portione craflo; capuz crifta ornatur é 
colore cyaneo in nigrum tendente; 
longaque.Zezter candidis tegitur plu. 
mis, & collum torque candenti infi- 
gnitur: 4/e inferné albefcunt, fed po- 
ilremis partibus videntur fufcx , & 


nea eftfed maculis albis per interval- 
laquoquevariata. Cr4ra rubea funt, 
pedes diverfiin digitos,in atros ungues 
definentes; oculinigri, & iris cande- 
ícens. Advena avis eft huic Mexica- 
nz rcgioni, veríaturque juxta fontes 
& flumina, pifciculis & aliis aquactili- 
bus vi&titans edulis , fed reliquarum 
avium paluftrium fapore atque nutri- 
mento. 

Neque exiguus decor eft AMA: 
LOZQULE,tcu avi rabefcentis colli. Pa.- 
luftris ea eft, noftrati turturi magni- 
tudine par, cruribus pedibusquein digi- 
tos fiffis,atque ex albo tubefcentibus, 
nigris unguibus, roftro medio circiter 
longo,exili & nigro,atris oculis, & iri- 
derubra;pe&toris& ventris, & alarum 
infernaalba funcfed cauda, qux me- 
diocrem magnitudinem nanciícitur; 
fulvo & nigro colore eftinfperfa : at 
collum pe&tusque torques bini, mi- 
nimi fere digiti diftantes intervallo, 
nigrique cingunt , quorum anterior 
undiquaque circuit, poftetior fupere 
nadeficitac difparet parte. Ex utro- 
que latere maculz binz candentes; 
pari amplitudine, fupra oculos verfus 
collum,illudferé attingentes;difcur- 
runt. Supernacorporis, adcoq;ipía 
cauda, albo, nigro, fulvoque funt co- 
lore; alz veró defüper fulvo & fufco. 
Indigena eft avis,lacus Mexicanialu- 
mna, acveristempore educans,fobo- 
lem. Ef/urcaro, qua eodem quo ce- 
terarum aquaricarum eft nutrimen- 
to. Fefritur ipfa culicibus; pifciculis- 
que & vermibus lacuftribus : vehe- 
mentius per//repit quam pro corporis 

ratione, nectamen poteft gar- 
rulis avibus adnu- 
merari. 


es (o) e 
x 


CAP. 


DIE ad Vd us 


CAPVT VII. 
De eXvibus Farren- 
fibus. 


Thus Farrzà plumarum copia no- 

menadeptz videntur. Cum enim 
avium fintfaetura fzlices, non mirum 
& plumarum abundare copià. Czre- 
rum avesquz ibidem reperiuntur, in 


Hojerus in aliquot diftinxit clatles Hojerus. 


Epifl. ad 
Clufium. 


In prima CLASSE ZLozdam, Altam, 
& Lomvviam invenies. ///; mole cor- 
poris Anate eft inferior, roftro ruben- 
te & latiufculo, pe&us candida, tem- 
pus & alas nigra;»pedesrubra, Rever- 
titur primo vere. In przcipitibus cel- 
farumrupium cavernis nidificat. Ova 
gallinaceis tum colore tuin magnitu- 
dine paria edit. Quofub autumnum 
abcatignotum. 

«Alta illaaliquanto major eft , ro- 
fito lato & nigro , itemque corpore, 
nifi quód füb pectore & extremis alis 


albicat. Pedesnigri, caput deniq; fu- | 


fcum,nifi linea albaab utroque oculo 
ad roftri partem proximam ducere- 
tur. Nidificatin editiffimis fcopuiis. 
Ova exalbo & nigro maculata ponit. 
Lomvvis qucilla major,corpus to- 
tumeftnigrum excepto pe&ore quod 
albert. Pedes nigri, roftrum nigrum a- 
cutum, oblongumque. Ova in edi- 
tioribus fcopulorum marginibus ex- 
cludit, cyaneiquidem coloris, fed li- 
ncamentis undique diverforum co- 
lorum miré variegata ac velut pida. 
In altera CL ASSE, duasdiverfas 
fpecies ponit, quz quod pcdes ad in- 


: cedendum inutiles habeant, nüquam 


Cluf:Exot. 
15.c.6. 


terram ingrediuntur, & moleco'po- | 


ris minorem xquant Anfcrem. Prior 
lldbrimelvocatur. Caput cjus fufcum; 
fub collo circulus albus, pe&us can- 
didum. Tergum & alz nigricant,ma- 
culata paffim pun&tis albis ; pedes ni 
gti. Forté eft mergus Farrenfis maxi- 
mus Clufii. Crediturin undis marinis 
Alcyonis more foetum producere. 
Altera eft Goifugel roftro adino- 
dum lato & incutvo. Capiteoblougo 
atque nigro. Alisexiguis, pedibus ni- 
grisadincedenduminepts. Oculo- 


18; 
rum margines candido circulo tin- 
cuntur. Rariffimé & nonnifi aliqui- 
busannis vifitur,necubi foetura ope- 
ramdet,ignotum. 

Tertiam CL ASSEM tres fpecies 
forma difcrepantur , tempeftacum 
pranunciz, & quz in alto tancum O- 
ceano verfantur,conftituunt. Prima 
eft Hafflert (eu Equus marinus, ut in- 
convenienter appellant, qua magni: 
tudine gallinam mediocrem, forma 

| falconem utcunque quat. Cineri- 
cio eft colore,maculisalbis paffim in- 
terftin&ta,; roftroincurvo velut falco- 
nisfed breviore. Adejus confpectum 
exhorrefcere & littora legere pifca- 
tores folent. Certi tempeftatem in 
propinquo effe noxiam. 

Altera dicitur Szorzfizck. paffere 

| paulo major. Tota eftgrifca, five ma- 
aculis,roftroadmoduü exili. Pegatum 
| prz fuperiore redtius dixeris. Siquidé 
fuper ipfos flu&us incredibili pedum 

| velocitate tranfcurrere, ac nimbi in- 
| ftarferri folet. Videtur illi cognata 


| tibus appropinquet, deponenda efle c1. 
fubitó velainnuit. 

Tertig nomen eft Barzfard. Magni- 
tudine hzc Pafferi par , (üb pe&ore 
candicans, collo dorfoque nigricans, 
roftro nigro & nonnihil latiore, pedi- 
busrubris. Tamvelocemfenatando 
praftat, quàm Stormfinka currendo. 

In quarz4 CL ASSE duz diverfz 
Anferum Ípecies cenfentur. Prior 
Helfrngegans capite & collo nigro, cir- 
culo albo cincto , pe&ore albo, alis 
gryfcis, tergo cyaneicoloris, pedibus 
rubris, magnitudine Anacti refpon- 
dens dici 

Altera Eramdgams aufete fylvcflri 
pané minor, capice & pecore grifeis; 
collo rübro circulo cincto, alis, collo, 
pedibus rubris. Rariflime in Farris 
confpiciuntur , neque ibi fztificant. 

| Undeveniant, & quo nigrct,memini 
cognitum. Mutationem magiftratus 
übiapparuerunt imminere, fuperfti- 

tio exlonga experientia credidit. 
Vitimumlocum fibi $kuz vendicat, 
avisaquilino generi & corporis mole 
| & rapacitate refpondens. Roftrum 
Aa habet 


quam Oviedus Patines à Nautis vo- orig L14. 
| carireliquit.. Catervatim fi navigan- Hiff. Iud. 


166 


HISTORIA XXATURALIS 


habet curvum. Sed non admodum fal potui earum neceffarió admifcea- 


latum, pennas corpus tegétes grifeas, 
fola alarum extremitate albicante, 
pedes grifeos. Pifce vefcitur , fed & in 
omne genus avium graffatur. Foetum 
negligenter cx ovis grifeis, grandio- 
ribus, anatinis fimilibus, qux exilibus 
nigris maculis notata funt , in apertis 
campis producit. Aliter cam defcri- 


Clufius Ex- bit Clufius, & eandemteré cum vul- 


oticor, 


Nayigat. 
Holland. 


Nieremb. 
H.Exot.l. 
10.c.82. 


De Laet. 


Indie Oc- 


ture aquatico Oviedi cxiftimat. 


C-A/P. ALT. V IBR 
De Avibus Lomsbay , Vultu- 
vibus aquaticis,Flamencos 
dictis, €9' alim qui- 
busdam ». 
VesLOMSB A Y ab Hollandis 


di&z, corpore funt magno, alis 
parvis, ut mirum fit, tamgravia cor- 
pora attollere poffe. Frequentes cir- 
ca portum Lorsbay in infula Auran- 
gia, volagt, unde & nomen invenerc. 
Nüdulaatur in przruptis montium lo- 
cis. LInicum duntaxatovum pariunt. 
Abhominibus nihil metuunt, etiamfi 
in fuis nidis comprehendantur. 

VULTURES AQUATICOS 
facit Oviedus moletam grádes quàm 
magnus Latus eft. goffrum habent La- 
rorum, fed magis mucronatum. Pedes 
diverfi generis, finiftrum anatum & 
anferum inftar planum;dextrum cur- 
vis unguibus inftru&um. — Vefeuntur 
pifcibus & avibus, iidemque cum illis 
qui Aftures aquatilesab Hifpanis vo- 
cantur, dequibus Hernandes in Pa- 
ralipomenis agit; effe putantur. Fre- 
quentes funt in Hifpaniola & infula 
quz à Divo Johanne nomen ac- 
cepit. 

AvisquamHifpani FLAMENCO 
vocant, grui eft formá non abfimilis. 
Juniores n3bent plumas candidas, u- 
biadoleverunt, mirá elegantiffimo- 
rum colorum varietate diftinguun- 
tur. Gregatim volant, fedhaua alte. 
Juxtalittora infula Cubz atque in i- 
píis marinis fluCtibus vicum quatunt, 


(illi. C sundisitaafluetz,ut quum ab In- 


dis domi aluntur, (nam& cicurantur) 


tur. Habent & infulz Bermuda mari- 


cuniculorum inftar, nidulantur & o- 
vaíua ponunt,magnitudine & colore 
gallinarum ovis paria, ipfz carne funt 
obesá,& gratinutrimenti. 


Celophonem ifti de Exoticis Avibus 1deml 1o. 


: Idem Lx. 
mas, qux in fubterraneis cave:nis (26, 


promifcuz hiftoriz imponant illz in c.. 


Peruanociconiis majores. Plumis fi- 
ne ulla mixtura candidiffimis , cruri- 
bus altis. Rariores func. Binz ut plu- 
rimum incedunt. Et pifcib. vi&titant. 
De rcliquis qux ad fua genera referri 
poterant,vide Notas. 


TITULUS, IIS 


DE AVIBVS BR A- 
SILIANIS: 


| 
Ex Georgi Marcgravij Hi- 
floria Naturali Bra- 


fla. 


De Avib. Brafiliauts in genere notetur: 
Vix ullibielegantiores Avesreperiri quam 
ia Braftla, fi varietatem plumarum c ca- 
lorum [pecfes y verim nulla fer [uave ca- 
ait, ila ut cantu longe à noftratibus fu- 
pereo. 


CAPUT PRIMUM. 
| INbandug'vacu. lacana, varia 
ejus fpecies, Ca- 
VICACA. 


HANDUGV ACU I Bradfilienfi- 
bus, EMA Lufitanis; Struthio a- 

VIS. Ingentes hic reperiuntur, mino- 
res tamen aliquanto Africanis. Lon- 
! ga illicrzrainteriora fefquipedem,fu- 
periora pedem circiter longa. . Tres 
habent in pedibus digitos anterius 
veríos, unguibus nigris, craífis, haud 
acutis przditos; pofterius unum digi- 
tum, fed rotundum, groffum, unde 
difficulter in area levi aut tabulato 
poffunt incedere, fed facile labuntur. 
Collum geftátincurvatum, ut Cygnus 
vel Ciconia ; Longitudinc circiter 
duorum pedum: Capur apferinum , o- 
Cules 


m 
QE JMUB O5. 


culos nigros habent pulchros; zoffrum 
compreffum ,non admodum latum, 
duos & femis digitos longum. — 4/as 
habent parvas, & ad volandum ine- 
ptas, quarum camen unam inftar veli 
erigentes citiffimé curfum promo- 
vent, ut vix,ac nevixquidé à cane ve- 
natico fuperari poffint. Plumashabet 
gryíeas pertotum corpus , ut grus, in 
dorfo longiores & elegandiores, & 
corpus plumis te&tum feié rotundum 
apparet. | Cawdam non habet ejus- 
modi'criftis przdicam , ut vulgo pin- 
gitur, fed pluma funtper dorfum ex- 
panfzadanum ufque. 

T«efferas luforias, aliaque ferramen- 


5n——————SÀMÀ 


187 


paluftribus Brafiliz locis ubiq;. Caro 
illarum edulis, fed haud magni pretij, 
funt enim plerumque macrz. 

Alia fpeciesappellatur à Brafilien- 
bus 4gvapecaca;priori figura&z magni- 
tudine par; verüm colorc divería & 
inferior. Pezzeillius funt utin dorfo 
prioris, 44e magis brunefcentes: Ca- 
rent autem mitella, atinqualibetala 
interius habent corniculü directum, 
quibus fe defendunt. 

Tertía fpecies prioribus fivura & 
magnitudine zqualis, colore autem 
differens, totum capuz , collum, dorum , 
cauda, nigri funt coloris, initium ala- 
rum brunni: reliqua viridis; extremi- 


ta lubenter deglutit, fed non conco- |tates remigum brunni: pecus & infi- 
quit, at integra per anum reddit : /e- | musvezzer itidem brunni coloris , uti 


fitur fru&ibus & carne. 

Frequens in Capitanix Serigippo 
campis, itemque in Capitania Rio 
Grande. In Pernambuco non vifitur. 
Caroiliasbonaad comedendum. 

IACANA Brafilienfibus, gallina 
aquatica , QBaterbun / diveríz repe- 
riuntur illius fpecies, colore differen- 
tes. Hzcelegantiffima, magnitudi- 
neColumbz,fed cruribus multolon- 
gioribus, flavi coloris,cui viriditas im- 
mixta.Crarainfcriora plus quàm duos 
digitos longa , fuperiora ( maximam 
partem nudautaquaticis) pauló mi- 
nus: quatuor habet in pedibus digi. 
tos, quorum medius é tribus antror- 
fum verfis, duos digitos longus, reli 
qui duo pauló breviores, quartus rc- 
troríum verfus, pedem,aut etiam am- 
pliuslongo: omnes autem unguibus 
fíemidigitum longis & flavis arman- 
tur. Caudabrevis , ut gallinx fyive- 
ftris; peunain dorfo, alis & venire ex 
viridi & nigro mixtz, fub cauda alba; 
verfus collum, & in toto collo & pe- 
&ore ejusdem coloris cum plumis 
quz in collo pavonum aut columba- 
rumquorundamvifüntur. Cap: ha- 
bet parvum,utgallinafylveftcis,quod 
tegitur membranaceo quodam tegu. 
mento rotundo,coloris utgéma Tur- 
cois. Roffrum rectum gallinacei , plus 
uno digito longum; ab initio ad me- 
dietatem egregij miniati coloris, reli- 
qua pats eximij flavi, cuialiquid viri- 
ditatis admixtum. -Frequeatiffimain 


| 


! 


| 


& crurum fuperiorum medietas fu- 
perior. Refhrum rectum, croceicolo- 
ris, cum cuticula ruffa in exortu illius 
& parte capitis anteriori. Crgra nuda, 
pedes cinerei, In qualibet 4/;, antica 
parte habet corniculum fimile flavü, 
Quarta fpecies itidem figurz eft ut 
reliqua. Roffrum illiflavum , mitella 
cutacea in initio capitis propé roftri 
exortum rubens, proceffus habens ad 
latera extenfos more gallinarum Nu- 
midicarum. Totum caput, collum, pe- 
&u; & infimus venter plumis veftiun- 
cur nigti coloris, dofus, cauda, & ini- 
tium alarum ruffum, feu diluté brun- 
num;remiges alarum penna thalaffi- 
ci coloris cum extremitatibus nigtis. 
Sed hz remiges tegunturruffis illisin, 
exortu alarum, nec videri poffuntnifi 
cum avis volat. Crara longa , digiti 
pedum longi, quilibet quatuor inter- 
nodiis, cinereicoloris. Quaelibet a/a 
in anteriori parte habet corniculum 

acutiffimum coloris crocei. 
CURICACA Brafilienfibusi cla- 
more di&ta, &Mafarizo Lufitanis, avis 
Numerio, judicio Clufij, fimilis: ma- 
gnitudo illi mediocris Anferis : capitis 
autem magnitudo ut Anatis : co//um 
fex digitoslongum, tres craffum, aut 
paulo plus : Roffrum fex digitos lon- 
gum , incuryum planéut enfis Hun- 
garicus, colorisexigneo fufci.  Cor- 
poris longitudo à collo ad podicem 
undecim digitorum, caudz novem, 
definentis cum fine alarum. | Crwra 
Aa a octo 


4RO HISTORIA NATVR ALIS 


o&odigitoslonga, pedes duos & fc- 
mis; rubriinítar anatis fed non plani, 
quatuor digitis& unguibus nigtis,tri- 
bus anterius , uno pofterius verío. 
Caput & collum habet plumas albas 8a- 
vomixtas, & in fuperiore parte pau- 
lümoblongas: Oculi illifuntnigri,cir- 
culeruffo. Circaoculos & fub origi- 


longitudine fermé tres digitos equat. 
Digiti pedum quatuor & ut in pleris- 
queavibus difpofiti. 

Alia hujus fpecies reperitur pafferis 
magnitudine; quz pennis per totum 
corpus veftitur ex cinereo cxrule- 
Íícentibus; alas tamen quodammodo 
ad thalaffinum colotemaccedunt. In 
negutturiscutis nigra. Totum cor- | ventre & inferiori parte colli feu gut- 
pus nigris pennis veftitum , excepto | turealbicat; vel potius argenteo co- 
dorfo, capite & ventre , ubi cinere | lore nitet. Crara cinerei coloris,ut & 
obfcurz, & in medioalarum albz;ca- | /5//,5;, quod ipfi fimile Fringilla. Di- 


no mixtz,utin ciconijs. Reliqua giti pedum quatuor fecundum com- 
pennz corporis, initi) & finisalarum, | nunem avium modum. 


& totius caudz nigtc. Tibia fuperio- JACAPU,Brafiienfibus; Avis 
rcsad medietatem ufque carent pen- magnitudine Alaudz,cauda extenía, 
nis,nam aquatica eft avis. alis brevioribus: cruribus brevibus & 
Caraem bonam habec quam fxpe , nigris ; unguibus acutis ad quatuor 
comedi co&am & frixam butyro. | digitos : roftro paulum incurvato & 
cAliafpecies reperitur huic fimilis, nigro, femidigitum longo. Totum 
fed multo minor , & magnitudine fe- corpus veftitur pennis nigris fplenden- 
re gallinz , qux vocatur zatus ti. — | tibus; fubgutture tamen nigrediniil- 


Frequenseft ad Flumen S. Franci |li maculz coloris cinnabrij funt ad- 
fci, inltapuama & alibi. mixtz. 


: : "tus JAMBU Braáfilienfibus di&a avis 
C:/A PUT Il. cft perdix, noftratibus quidem, ma- 


pod Iu. enitudine paruti & figura. Pezz« au- 
duepiranga. lacapu, fam tem per totum corpus obfcuré flave- 
Galliza Africana. G'uiratan- fccntes, verum fufco mixtz atque ma- 
geima. lupujuba, Sayacu. 


REENENNEUEUNMUEUEM UM A Ld 


————— 


culata. 


GALLINA. AfricanaexInfula do 
Majo, magnitudine noftratium gal- 
linarum, figura corporis fcré ut per- 
dix : collum item coronatum portans, 
& caudam perdicis habens inferius di- 
miffam : pedesgallinaceos: voffrum fla- 
vum: & in capite mitellam cutaceam 
füfcam:ad latera porró capitis 2/ba, ut 
& ad quodlibet latus prope roftrum 
criftam rubram ad latus proteníam. 
Totum corpus vefticur pennis nigris; 
quz elegantiflimis maculis albis va- 
riegatz funt, inalis quidem oblongis, 
in rcliquis autem partibus rotundis; 
fantque in dorfo minores , quàm in 
rcliquispartibus. Huic fimiles vidi 
& Sierra Lyona advectas , fed corum 
collum circumligatumfíeu circumvo- 
lutuin, quafilinteatimne membrana- 
ceo coloriscinerei caruleícentis. Ca- 
f^t vegitcriftaobtorunda, multiplex, 
conftans penniselegater nigris. Pun- 
&ulaalbicátia per totius corporis am- 

bicum, 


ni, G'oira guai- 
aumbi. 
IIEPIRANGA BPrafilienfibus, 


Avisalaudz ma;nitadinem pau- 
lulüm fuperat , & cantum paíleris no- 
ftratis zmulatur.. "Totum corpas, col- 
]um & caput egregie rübicundi feu 
fanguinei eft coloris: 2/2 vero & cauda 
fplendidé nigri; przterquamininitio 
alarum, ubi aliquid rübicandiadmi- 
xtum eft. Crzra nigra, inferiora qui- 
dem nuda, fuperiora autem nigris 
penis veftita. Roffrum inftar patferis, 
fuperiori parte nigrum, inferiori ver- 
süs acumen ni,rum , reliqua versus 
caput album. Pezzzin capite brevio- 
res, quas crifpare interdum folet mo- 
re Patfferum. | Omnes pennz totius 
corporisinterius funt nigra , exterius 
rubrz , itatamen complicatz, ut ex- 
terius totz rubra appareant. Cauda 


[n ————————————————————— e — á——— Á—m a 


—— MÀ 


e. VLEAZA Momeniuf à m yp b dá 
" s 


Indus 


27» 7ULCICAMOL / ii 1 E » r7 
Zo TL 


p 
£T 
Z // Z 4 Uu. 


ee «acasaqe eqq 


9; 
V (sdcee 


& zi AM Nertile 


e , » k- iem li » Y (ruina - 
uma Guat- MSN ES —" di 


Nuage rec 
munbz WN 


- All d 2 dia do dd 


LY 
N^ 
b 
k 
i 
Y 
T1 


Y AR. 
; di. Aster a a UR quit Le 


^ " i ' d LA aee 


DEBSAXDPBES 


bitum , quafi umbra thalaffina varic- 
gantur. 


169 
Propé edes domini Ingenij Tupu- 
ciraj atbor £i fita, in qua plusquàm 


Congeníibus hecavis dicitur Oze- quadringenti nidiliarum avium pen- 


tele. 


dent, maximoque numero funt ha 


QUIRATANGEIMA Brafilien- | aves, quater quotannisibi pullos ex- 


fibus; Avis pauló major Alauda, Pica 
variz zqualis. Corpus habct circiter 
tres digitos longum, colum fesquidi- 
gitum: Caput parvumyrof/rum rectum, 
acutum , digitum longum, crura pe- 
desque, utreliquz aves communiter: 
Caudamlongam;rectam,quattior digi- 
toslongam: Color reffri nigcr, exce- 
pta inferiori parte ; ubiinferitur qua 
aliquid fufci habet: Capzz nigerrimum 
& collum ufque ad initium pectoris. 
Colli fapezior pars d capite fere ad 
initium dorfi uranica cít: per ini- 
tium dorfi trransverfam habet ma- 
culam nigram ufque ad alas exten- 
fam: a4eautem funcnigerrimi coloris, 
verüm in medio fecundum longitu- 
dinem habent maculam albàm tes- 
quidigitam longam :. Caza quoque 
tota nigra:reliquum corpus coloris u- 
ranici : Crura fubcarulea. Qculorum 
pupilla fubnigra;albo füb£lavo. 

Nidi&catin altis arboribus caja; 
idquelibenterpropézdes. Nidos c- 
gregiosexftruunt hz aves, cylindra- 
cez figurz, & appendunt magno nu- 
mero extremitatibus ramorum ; qui 
conftanté virgultis. Clamantfere ut 
pice variz noftrates, 

JUPUIUBA feu TJ ABU Brafili- 
enfibus, ejusdem forma cum przce- 
denti, & codem immodoin eadem ar- 
bore nidificans(una eft taemina, alter 
mas)cauda paulum breviori... Cerpus 
habet toturanigerrimis pennis vefti- 
tum: in utriufqueale medio macü- 
lamflavam digitum longam; in extre- 
mitate dorfi, & prope anumtota eít 
flava ( vidi quoque totaliter nigras; 
dorfo fanguinei coloris) cauda infe- 
rius ab exortu ad medietatem flava , 
reliqua medietas nigta , fuperius ni- 
gra in totum; folumin ea ad latera u- 
traqueufque ad medium pennam ha- 
bens flavam. | Crura nigra & pedes. 
Roftrum fulphurei coloris: ocuZSap- 
phyrini, pupilla nigra: Zzguam: cz- 
ruleam habet anterius fiflam feu du- 
plicatam, 


| cludunt: nidusautem quilibet ex ari- 
do gramine, & pilis cquinisautfuillis 
mixtis eft compofitus , coloris fufci, 
| figura cucurbit angu(tz cum fuo a- 
lembico ; longus in totum Íc(quipe- 
dem circiter , & ab infimoad unum 
! pedemaltus,cavusut burfa,reliquum 
tüperiusad fetiipedem fimplum eft, 
| & fua extremitate pendet à ramulo 
| exttemo:omnes autem nidi ex ramus 
lis minimis extremis arborum depen- 
! dené. 
| SAYACU Brafilienfibus, Avis 
Fringilla magnitudine: torum corpus 
veftitur pennis , coloris € cinereo & 
| chalaffino mixti; in alisautem & dor- 
fothalaffinumadmifcetur, ita ut Sole 
illuftratz cgtegie fplendeant; roffril- 
Itm nigrum , ecu quoque nigri in to« 
viri, i | 
.— ANI Brafilienfibus; Àvis Turde- 
Iz magnitudine, totaliter nigra , pen- 
nis, roftro, oculis, pedibus. Casdam 
longam erectam habet ; fex digitos 
longam: Aoffrum altüm; latum, digi- 
tum aut pauló plus longum : inferior 
pars directa fere, fuperior alta, lata, 
femilunaris figura, & comprefIz , ità 
utacumer feréfuperiushabeat. Cra- 
ra & pedes fatis exiles, & inijs quatuor 
digiti, duo anterius , duo pofterius 
verí,more pfittacorum. Clamatela- 
tà voce j///;iy uno tono; in medio ele- 
vVatiori. 

Frequentes funtin fylvis ominibus; 
verüm cibo inutiles. 

GUIRA GUAINUMBI Brafili- 
enfibus Twpiuambis ; avis magnitudi- 
nc Columbz advifum; quía plurimas 
p umas habet; fedrevera corpus non 
fupcrat magnitudinem Turdelz. Ca- 
pit pauló majus habet quàm Tudela: 
roffrum nigrüm , duos circiter digitos 
longum , cujus fuperior pars pauló 

| nngioe inferiore. Eft autem roffram 
| fuperius & inferius in latere ferratum 
inftarferra  1nfervitque dentium lo- 
co. Crurahabetbrevia, haud multum 
digitum exccdentia,higra;quatuor in 


did. 3 pedi- 


190 
pedibus digitos,quorum unus retror- 
fum vergit, tres antrorfum , fed pri- 
mus veríus interiorem pedis parcem 
brevior, mediuslongiffimus, & ter- 
tius iterum brevis , fed non xqualis 
cum reliquis exortus: primi enim ex- 
ortus eft ad pedem, fecundi itidem, 
tertij veró prope tertium articulum 
medij, habetque primus tres , fecun- 
dus quatuor; tercius ibidem tres arti- 
culationes,quiretrorfum vergit duas. 
Fngues nigri dcorfum incurvati. Cauda 
longiffima , directa pennis paucis rc- 
&is, digitum circiter lata, fed decem 
longa: & quidem dux tantum pennz 
extremam caudam conftituunt , quz 
ad duos digitos plttmis carent, in ex- 
tremitatibus autem rurfus plumas 
habentad duos digitos. Cerpus totum 
fex circiter digitoslongum eft. Penna 
elegantiffime: nimirum in capite qua- 
fimitram gerit ex pennis Sapphyrinis, 
quz propé exortum roftri Turcoidis 
colorem referunt: in medio autem 
hujus mitrz macula vifitur nigra ma- 
gnitudine groffi Mifnici. Infra oculos 
(qui flavi tunt;pupilla nigra)etiam ni- 
gras pennas habet Sapphyrinis mi- 
xtas: gu£tur inferius, totum pecus & 
totus venter obfícuré luteum habet 
colorem; fuperior colli pars, totum 
dorfum, alx & cauda viridis fcu gra- 
minei cft coloris, fed cui ( pra(ertim. 
inalis & cauda)thalaffinus admixtus, 
utin collisanatum & pavonum;àgc- 
nibus ad ventrem crura íuperiora 
pennis virentibus funt przdica. ; In 
medio collo inferius quafi proinfigui 
gerit tres vel quatuor pennulaszni- 
gras, & circum easSapphyrinas, quz 
maculam quandam ícu notam con- 
ftituunt. 


(S 4A Pu TE 


laguacati gvacu. Mitu. Mi- 
ruporanga, Ibtjau. 


AGUACATI GVACUIL Brafilien- 
fibus, Papa Peixe Lufitanis , nam pi- 
fcibus vi&itat. Avis Turdelz ma- 
gnitudinem zquat; figura corporis ut 
Picus major. Aoffrum habet nigrum, 
re&um , & in extremitate acutum , 


m —————— À —MÀX M — M — ——  — À À— —— M 
ER E m T —À— M Ó—————— 


HISTORIA X ATFR ALIS 


trcs fermé digitos longum: Oculosni- 
gros & crura breviflima nigra:fuperio- 
racrura ex parte carent plumisiin pe- 
dibus digitos quatuor, (unum retror- 
fum)inzqualis longitudinis, duo c- 
nim verfus exterio:ia pedis breves 
funt , tercius interior longé breviffi- 
mus & remotior. 7zgues nigti. Cauda 
duos digitoslonga, excedens alarum 
fines. Pezza totius corporis fuperio- 
res,nimirum in capite,collo;alis,cau- 
da funtferruginei coloris&tplenden- 
tis: Circacollum transverfim , annu- 
lum habet ex albiffimis plumis; gut- 
tur, inferius collum, pectus, & totus 
ventet pennis veftiuntur albis, propé 
utrumque oculum etiam maculam 
habetex albis pennis : in cauda au- 
tem albz pennzinteríerunturgutta— 
um, ur & inalis, fedquzvixviden- 
tur, nificum alas explicant & vo- 

lant. 
MITV vel MYTV Brafilienfibus 
di&a avis ex Phafianorum cft gence- 
re, major gallo gallinaceo. Corporis 
longitudoà collo ad exortum caudz 
eft decem digitorum; collilongitudo 
fex digitorum,totaliter nigris pennis 
eft veftita, exceptoventre & tub ano; 
ubi brunnicoloris eft, feré ut perdix. 
lenuiores funt pennz ad collum,ca- 
put, & in pectore, & holofericum vil- 
lofum nigrum pulchritudine zquant. 
In fummo capitc habet pennas nigras 
complicatas in planiffimam qua(i mi- 
tellam , ut neíciens vix poffit agno- 
Ícere, quas irafcens, aut etiam aliàs 
in criftam eripit. — Roffrum habet in- 
figne,non craffum , incurvatum, fef- 
quidigitum feré longum ; inferior 
pars ejus parva, fuperior fermé qua- 
druplo major. Roftrum autem colo- 
ris eft egregij incarnati, verfus acu- 
mentamenalbicat. Crura habetgal- 
linacea decem digitos longa , nimi- 
rum quatuorá pedibus ad genua, & 
fex fuperius , atque hzc veftita pen- 
nis nigris : digitositem quatuor gal- 
linaceos, quiin exortu ufque ad pri- 
mam juncturam. cuticula fibi invi- 
cem annectuntur, ut in alijs quibuf- 
dam avibus.  Casdam habet pedem 
longam, inftargallo-pavi, quam fem- 
perinlatum movet, K;z, Ki; clamado, 
util 


i 


ct tUUTL 


SI 


(29 


ps AUR 


i 


» 


C 
e 
CC. NNSSNSNSSSSSNSU 
Be e ee 


Ay 
Acup em a 


ES 


zs 


22 
SSSSSSNSMNNSSSS 


T rr 
[2 


AS 
SSSSSSSSSSS 


P. 
e 


NI E n 7] ^ 
AU Ww ^LAIL 


Lh d. "nz 7204 fuz 


Ja Saul 


LAN. 
L 


| uir 


querza 


-^ 


n 


: a XSNS N "y B 


Uu WE wd 


utilli. Caput bene formatum,anferipi 
magnitudine : Colli; fcx circiter di- 
gitoslongum: Oculos habet magnos , 
egregioS,nigros, & ponéaures macu. 
lara cutaceam albeícentem ut galli- 
na. Maníuefcit facile. Lubenter in 
alto fedet ut gallo-pavi; fcanditque. 
arbores, utili. Carzezz denique ha- 
bet admodum bonam. — Reperitur & 
alia cjufdem fpecies, quam cMzzapo- 
ranga vocant Brafilientes, folo roftro 
| & pennis capitis differens , hzc r- 
ffrum habet haud longum, fatis crat- 
fum, non tamen itaaltam ut Az, 
nequefic lunatum : ejus extremitas 
utrobique nigra , reliquum totum | 
crocea cute veftitum,qualem & circa 
oculos habet. Ocu/; nigri cgrefli: col- 
lum & caput nigerrimas habet. plu- 
masinftar holoferici; & in fummitate 
capitis crifpates atque cochlearim 
tortashabet pennas ufque ad initium 
colli; has erigere in criftam crifpam 
poteft. Reliquum totius avis ni- 
grum, cui nigredinihincindealiquid 
viridistranfplendet. Circaanum al- 
bas obtinet pennas. Crwra cinerea, 
figura ut Mztz. Cauda nigra, fed extre- 
mitatesilliuspennarumalba. Echzc 
quoque avisoptime manfuefcit. 
IBIIAU Brafilienfibus, Nozzbo Lu- 
fitanis: Avicula Hirundinismagnicu- 
dine: Caput habet latum & compret- 
fum: oculos magnos, elegantes, nigri- 
cantcs , pupillaatra fplendente eily- 
pticz figurz, exteriusautem oculos 
ambit circulus ex albo flavefcens. 
Roffrillum minimum habet, quod non 
excedit craffitiem dentis aranci, nec 
tam eftlongum: nares tamen paten- 
tesifiroftro: Os ampliffimum, quod 
claufum non poteft videri, at quando 
toftrillum aperit, os ad oculos didu- 
cere poteft; itaut digitum feré fit am- 
plum; Lzguam habet minimam. Cra- 
ra alba, & fecundum corporis molem 
parvula, vixfemidigicum longa; qua- 
tuor in pedibus digitos, tres anterius, 
quartum retrorfum verfum,unguibus 
incurvatis nigricantibus. Secundum 
longitudinem in unguiculo di, iti mc- 
dij cujuslibet pedis verfus interiora 
habet pinnarh quafi multipliciter fe- 
&am, fcu dentatam, videturque un- 


M E P —— I — MÀ 


—— Pee ne EE ERR RT E m E EE A P REI T t RR 


Vul 5. I0I 


guiculusquafi plumatüs verfus inte- 
riora, fed non funt plumz; verum cu- 
tacea materia & afpera. ; Caudam ha- 
betclegantem, quaminlatum poteft 
explicare; duos digitoslongam, cum 
cjus extremitate etiam ala definunt. 
Pennas intoto inferiori corpore habet 
exalbis & nigrix mixtas , ut Nifus: In 
capite, dorfo, alis & cauda nigricant, 
& albedo infperfa grata varietate: 
nonnihil quoque flavedinis albedini 
admixtum : uno verbo , nigra cít & 
pun&ulata fubriliter hinc inde. 


Reperitur & fpecies hujus magnitu- 
dine No&uz, cjusdem coloris& con- 
formationis. 0; quando aperit, pu- 
gnum humanum facilé admittit. 


CAPUT "IV. 


Guainumbi "varia fpe 
CLes. 


(oM qua && Guigambi, 
item cfratica e cArataratagvacu 
vocatur à Brafilienfibus, à Luficanis 
Pegafrol, ànoftratibus poteft 4ppellari 
C5[ocneic pedot. Hujusaucem mulce 
hic reperiuntur fpecies. 

Prima: Totius corporis aviculzlon- 
gitudo abinitio capitis ( ubi roftrum 
eft infertum)ad exortum caude,duo- 
rum digitorum. Capzzj; magnitudo 
unàcum pennis magnitudinem cera- 
fi dulcis mediocris zquat. | Co/ lon- 
gitudo tres quartas partes digiti, cor- 
poris longitudo unius digiti eft & 
quadranus. Magnitudo autem cor- 
poris cum pennis olivam grandem vix 
aequat. Roffellusg habetfe[quidigitum 
longum, fubrotundum , zquale, te- 
nué, & valde acuminatum, rectum, 
paululum tamen verfus extremita- 
tem dorfum verfum; colorhujus ni- 
ger, excepta inferioriparte prope ex- 
ortum , ubi rufefcit. Lizgsam habet 
duplicatam , feu bife&am , tenuiffi- 
mam inftar ferici fili cenuitfima , al. 
bam, longam, ita utillamlongé extra 
roftellum poflit exferere: Oce//os par- 
vos nigros. Crara & pedes minimos 
brevesque, nigri coloris ; in pedibus 
quatuor digitos, tres anterius, unum 


pofte- 
[2 


192 HISTORIA 


pofterius verfum, longis, femilunari- 
bus, acutiffimisque unguiculis nigris 
praditos. Caudam habet dire&am,di- 
gitum longam, quatuor ut plurimum 
pennis conítantem. 4/e autem quz 
duorum digitorum longitudinem hac 
bent, ad extremitatem caudz feré 
pertingunt , penne fingulari arte à 
natura funt cópofitz. Ab exortu enim 
alarü ad tres quartas partes digiti cir- 
citer duplex ordo pennarum eft,unus 
longioraltero, & fuperpofit funt fi- 
bi invicem pennz , quafi alx breves 
fuperlongas. Hinc poft has pennas, 
alz pennz ( quarum circiter decem 
funt) fequens interior femper longior 
fitantecedente exteriore, ira ut inti- 
ma fit omnium longiffima finem alx 
dcfiniens. His alis expanfis volare 
diu poteft , ac inaére quafi pendula 
manere ; inter volandum ftrepitum 
edit inftar bruchi, feu rectius bur, bur , 
hur, inftarrotzlinteariorum quz cir- 
cumvolvitur : admodumque tenues 
apparent & transparentes pennz a- 
larumexpanfarum. Co/or plumarum 
avicu!a per totum caput, collum fu- 
perius & adlatera, per doríum totum 
& initio alarum eft refplendens miri- 
ficé, nec à pictore bene expimi po- 
teft;nam viriditadiqualisinPavonum 
& Anatuin collo, aureus, 1gncus, fla- 
vus miré ad mixtus eft, ita ucSoleillu- 
ftrante mirificé lplendeant. In gut- 
ture, inferioricollo, pe&tore & toto 
infimo ventre ; cruribusque fuperio- 
ribusalbz funtpennz,quibusin collo 
inferiori eximi; coloris (imul fparim 
admixta, in ventrealbis tubjacent ni- 
gra, cAlarum ininum miro colore 
conftare dixi, reliqua parstota brun- 


ACATVR ALIS 


tant. Nonautem canunt , fed cla- 
mant, Sczep , Screp, $crep, uno fono & 
continenter,fere ut palleres. Polantes 
velociter alas movent, & cum vix vi- 
deantur, € perlongum temporis fpa- 
rium inaére velut quietz, vel fe imo- 
ventes hzrere poffunt alarum ope. 
Flores roftellis carpunt inter. volan- 
dum. idum faciunt in ramis arbo- 
rum folidi Hollandici magnitudine, 
074 ponunt albiffima tefta , duo ut 
plurimum, ovalis figurz , pifo haud 
majora. 

Secunda ; Pulchrior priori, ejusdem 
magnitudinis & figurz. | Roffellum ta- 
men brevius, nimirum duas tertias 
partes digitilongum, ejusdem figura 
& coloris cum priore; Lizgs4 cadem, 
ut & ocelli, crura, pedes, cauda & a- 
larumfigura. Plumarumcolorin ca- 
pite, collo fuperiori , dorfo, alis, cau- 
da fimilis priori; at in gutture,feu col- 
lo inferiore, toto pe&tore & infimo 
ventre ufque ad extremum corporis, 
tam eleganti & fplendente viriditace 
cum aurco colore tranfplédente func 
plumz,& mirérefplendeant. Propé 
anum macula eft fatis magna ( refpe- 
| ctu aviculz ) conítans plumis candi- 
! ditfimis. 

Tertia,minorreliquis omnibus. Ab 
initio capitis, fcu exortu roflri ad ex- 
[exce cauda duos & íemis digitos 
| longa. Co//am unum feré digitum lon- 
gum: Caput haud magnum. Corpus 
 tefquidigitum longum. Roffelfum pau- 
' ló plus digito longum, nigrum, fub- 
rotundum , acutum ac feré rectum. 
| Crura& pedes,utreliquarum. | Pezza- 
ria corporis & alarum etiam eadem 
| difpofitio;fed colordiverfas. Caudam 


——À ——— M — M ———— MÀ a ———H— M 


nacft, feu fpadicei coloris fplenden- | longiorem habet reliquis omnibus, 
B E BENT | x : $63; 5798 

tis. Cauda pennis conftat coloris in- | pauló plus tribus digitis longam, pen- 

ftat chalybispoliti cerulefcentis. 77- | nis conftantem,quarum eaquz exor- 


&litat Boribusfolüm,; ideo capta viva |tuicjus vicinior, brevior, fecüda fem-. 


detineri non poteft;fed moritur. Fre- : perlon; ior; eftque caudafurcata, & 
quentes autem in Horibus arboris, lavicula volanseam in duo ampliffima 
qua Meníe Januario potiffimüm flo- | cornua expandit, itaut extremitates 
rct, & poteftaliquis vel fexagintauno | cornuumtefquidigitum à fe invicem 
die fclopeto figere. Inveniuntur & |diftent. Totum Capsz & collum hu- 
fuperalijsarboribus varijs. Totoau. | jusaviculz ex nigro ferico colore ele- 
temanno, magno numero in filvis in- | gantiffime caeruleum tranfplendet, 
veniuntur ; & praícrcim matutino , utincollo Ànatum. Totum Zeus Gc 
tempore ingentem flrepitum cxci- ! pe&tus viride, aureum, & chalaffino 

ttan« 


| 
» 


DAE Ged liu, 9.x 


cranífplendens, utin fccunda fpecie, 
atque ctiam propé anui talis macula 
efté plumulis albis. A4/arum color e« 
paticus eft. Cauda ex nigticante coc- 
rulenti inftar politi ferri coeruleo im- 
buti. 

/tAYt4, p auló minor tertia: Corpo- 
rishgura & plumarum difpofitio ea- 
dem, fed alio colore, necnon diffe- 
rens roftro, & crurum colore. — Ae- 
ffellum feíquidigitum longum, deor- 
fum incurvatum inftar entis Poloni- 
ci, fabrorundum,ubique z qualis craf- 
fitiei,& in extremitate acuminatum. 
Superior ejus pars nigra e(t, inferior 
flava, excepraextremitate qux etiam 
nigricat. Capat fuperius , colium (u- 
periori parte,uc & alz,calore tunt, ut 
prima fpecies, guttur, collum infe- 
rius , totum pectus & infimus venter 
ex albo rufefcentis funt coloris. Caz- 
dam habet plus digito longam, defi- 
nentemcum fine alarum, conftatque 
pennis ex nigricante vitefícentibus, 
quz in Extremitatibus albx. — Crera 
eodem modo difpofita habet, ut cz- 
terz fpecies, fed haud nigra, verüm 
alba feu flavefcentia, fimilibus digi. 
tis, & unguiculis femilunaribus, acu- 
ti5,& nigris. 

Quinta, magnitudine par tertie fpe- 
ciei: Roflello nigro, y au.ó plus quàm 
digitolongo, & pauliim deorfum in- 
curvato, oce n gris.uti & cruribus& 
ped bus. Guztur, collum inferius, & 
totus venter nigris holofericis veftiü- 
tur pennis , cui nigredini quafi pau- 
làm cceruleitranfplendet. | Propea- 
num macula eft albis plumulis. Ex- 
tremitates autem nigri, nimirum ad 
latera colli, pectoris & ventris miré 
thalaffino ; aureo & viridi mixti re- 
fplendenc. Totum capat fuperius,col- 
lum fuperius,&totum dorfum ornan- 
tur pennis, aureo, ignco & viridi mi- 
xtis,ut & initium alarum. Reliquum 
alarum ferreum eíb;ícu fufcum. Caa- 
da pauló plus digito longa, eleganter 
brunnis, cui caeruleus tranfplendet; 
pennis conftat, circa orasautem pen- 
nzillz habent colorem,;qualem cha- 
lybs politus ceerulefcens. 

Sexta , quintz magnitudinc par. 
Roffellum habet paulum cutvarum;di- 


E Infumma,fplendetutSol. in 


COMI ALS o mL EMI a EU D eO IRI MEM Em SU c ec Md 


aaa MÀ —ÀÀÀ—À 


103 
gitum longum, inferius album, füpe- 
rusnigram. — Totum capat , collum; 
dorfum & venter, az initium alarum, 
infignis coloris refplendentis per nis 
veftiuntur, nimirum plurimo aureo; 
dimidio feré igneo , & minimo viridi 


ventre penna albz pauca mixta. 
Crura nigra funt. A/e nigricauntes. 
Caudafcíquidig tum fermé longa, ele- 
gans &lata, c: nftanspennis quibus- 
dam intignis illius coloris , quo rcli- 
quum corpus,quadam ex viridi & au- 
reo mixti coloris, & per oras alb , 
quadam in unolatere; feu medictace 
albaz,altero virides, cui wanfplendet 
aureus 

Seprima,pauló minor quinta& fexta 

fpecie. — Roffellum habetnon omninó 
digitum longum , coloris pertotum 
c. rpuscinereiferé, uc pater, cui hinc 
j inde miré refpleudens rubrum inftar 
Rubini perlucet. 

Ocfava: omniumelegantiffima. &o- 
ffellum redum.n grum haber, femidi- 
| gicum longum ; Lzguag long.m da- 
plicatam: magnitudo & contorimatio 
eftutíecundz fpeciei. Totum caput 
füperius & collum fuperius miro ru- 
bini colorefulgent , ac fi rubinus ra- 
diis fo!is illuftraretur. Gzrzur autem 
& colluminferius merum aurum Hun- 
garicum politum , & radiisfolisillu- 
ftratum exhibent, ita ut impoffibile 
fit perfe&t? fimilitudinem horü colo- 
rum reddere , multó minus à pidtore 
reprefentari. Initium der/7 holoferi- 
ca nicredine tectum eft,reliquum fu- 
Ícis pennis, quibustamen aliquid ob. 
fcurz viriditatís admixtum. — To:us 
infimus vester ejusdem cum dorío 
coloris pennis veftitur; 4/e fufco utin 
teliquis fpeciebus: propeazz;e macu- 
lam habecalbam.. Crara exilia nigea. 
Cauda digitum , & paulo plus loga 
pennis conftat brunnis rufefcentibus 
(feulemart )qua in extcemicaubus per 
oras füfcefcunt. Casdalata , quam 
intervolandum egregié explicat. 4- 
larum extremitas cum cauda definit. 

Noga,fi; uva & maznitudine,urptri- 
ma. Roftellumfüperiusnigrum,fub- 
rusruffum.  T'orum corpas , exceptis 
alis , infigni illa fplendet viriditare 


pb ; cuim 


94. HISTORIA. NX ATVRALIS 


cumaureotranfplendente, quali fe- | quorum medius é tribusanterioribus 
cunda fpecies in ventre. 4le fufca. | duos digitoslongus. Plumistota avis 
Cauda digitum longa,latiuícula, pen- | veftitur nigris, quibusbrunniz!iquid 
nisconftans coloris , uc ferrum poli-, mixtum. Ac capitis quidem p umas 
tum ccrulefcens. incriftam erigere poteft. Cinguntur- 
Sortiturautemavis hac varia apud | que illz nigrz alijs albis in ambitu. 
Brafilienfes nomina, pratergencrale | Guzzar füb capite, & ad fefqu;digiti 
Guainumbi, ut Guaracyaba, VÀ eft, radius | longitudinem,in collo plumisnudum 
Solis,& Gvaracigabad eft,capillusSo- | eft, & rübra cutetectum. | Col/um to. 
lis. Fr. Ximenes fcribit à Mexicanis| tum inferius plumulis albis in nigris 
appellari Huizzztzil. Aviculaeft, in- | difperfis eft variegatum ; ut & totus 
quit; qua habet plumas pictas variis| infimus vezzer ; ac alarum medietas 
coloribus,e quibus mixtis & compo- | pofterior:fuperiora crura & cauda fo- 
fitis cumartificio & admirabiliindu- | lisnigris conftant, cui aliquid brunni 
ftria faciunt Barbari imagines San- | mixtum. Crara inferiora & pedes cle- 
&orum & aliarum rerum , atque ita | gantisrubri coloris. Cicurantur. Car- 
conjungunt, ut optimé fimilitudinem | zezz habetbonam. Hzcavisá clamo- 
reprzíentent. Hujus aviculz.eanatu- | refuo nomen acccpit; clamat enim 
ra cft & proprictas, quód non diutius | Jac, Jaen, Lacu. 
vivat, quàm floresplantarum durant, | JAMACAII, Brafilienfibus. Avi- 
cujus melle vi&itat, quibus deciden- | cula Alaudz magnitudine. Corpus 
tibus, roftello fuofe affigit arborum , tres digitoslongüm , co//uz plus digi- 
truncis; & fex menfibus ita immota to, crura duos digitos, caudaferé qua- 
manet ; donec florés renafcantur:|tuor. — Caput habet parvum : Roférum 
quod tam multis teftimonijs confir- | digitumlongum, dire&um paulum 
matur, ut de eo dubitari non debeat; | deórfuminclinatum,acutum,nigrum 
Ajunt pulverem hujus aviculz hau- | quidem , at inferius prope exortum 
ftum; curare arthritidem coralloidé. | paululum carulefcens. Capat nigris 
Hzc ille. Vidimus plures ejufmodi, veftitur pennis, uti & co//uzz inferius, 
icones artificiosé ex hujus aviculx | fuperius luteis: totum dorfum , pecfus; 
plumis concinnatasita de:tre, utco- | & infimus vezzer luteis, ale nigris ,in 
loribus pictz viderentur; fiautem So- | quorum medietatealbz infertz; qua 
"liobvertas, mirabiliter fplendent. maculas aibas faciunt; in qualibetala 
ünám: ad exortum alarum transver- 


———— ——— M —— À———— À—— M —— — M A. i 


CAPUT V. fim per dorfum tendit nigra macula; 
: .. | Cauda ctiam nigra. Crura & pedes fuíci 
lacupema. lacamacaj, lacu- | Elegaitt eft avis | 
rutu. Soco. CX Ca: JACURUTU Brafilienfibus. £z- 
E fe Lufitanis. No&ua eft; magnitudine 
FUTH | quat Aníeres : Capurz habet rotun- 


dum inftar felis. Rof/frzas; aduncum ; 
nigrum, fuperiori pattelongius. Oca- 
los magnos,elatos,rotundos, & fplen- 
dentesinftar Cryftalli; in quibus in: 
terius circulus flavus veríus excrema 
apparet. Latitudo oculorum aliquan- 
t0 major groflo Mifnico. Propé au- 
rium foramina plumas habet duos di- 
gitos longas; quz inftaraurium in a: 
cutum definunt & attolluntur. Cauda 
lata cft;neque alz pertinguncad illius 
extremitatem. Crura pennis veflita 
ufque ad pedesiin quibus quatuor di- 
giti,tres anterius, unus poftcriüs ver- 

Sus ; 


TYACUPEMA Brafilienfibus. Pha- 

fiani eft fpecies ; pauló major galli- 
na minore domeftica noftrate. Capur 
illi gallinaceumhiaud magnum ; | A4s- 
firum gallinaceum :. Oculi nigrefcen- 
tes, col/umeptem circiter digwos lon- 
gum; corporis atem longitudo ab ex- 
ortu colli, ad exortum caudx noveni 
circiter digitorum. Caudazz habet lon- 
gam & latam, longam nimirum pe- 
dem. Cruralonga , fupetiora plumis 
veftita & qvinque digicos longa, 
inferioratres, aut pauló plus. Inpe- 
dibus quatuor digitos gallinaceos; 


han—————É',É—XÁ— HÉERMRNMPDARNMRNGNNNGGNGNDNDRA 


D Ej 3 
sis, Àcqueé in quolibet unguis incur- 
vatus niger , plusquàm digitum lon- 
gus,& acutífimus. Peggetotius cor 
poris variegatz e flavo; albo & niyti- 
cante pereleganter. 

SOCO Brafilienfibus, avis Aqua- 
tica, cujus multz hic obfervari po- 
fent fpecies; hzccujus Iconem addi- 
mus, magnitudinem habebat Ardezx 
minoris.  Reffrzt;m obtinet rectum , 
nigrum, & in extremirate acutü,duos 
& fenis digitos cratfum, ubi crathif^- 
mum. Capat illi inftar Ardea, uti & 
collum pedemlongum. Oculinigr! cir- 
culoaureo. «44e & caida fimul defi- 
nunt: Cáuda énim brevis, nec fupra 
quinque digitos longa. Cru;4 fatis 


ionga, fuperiora quippe quatuor , & ; 
ve - a E E A : S ! 
inferioratotidem digitos: in pedibus | 


porró quatuor digitos , videlicet tres 
anterius, unum po'terius veríum. 
Crura autem fuperiora ad medieta- 
tem funt nuda perinis: cztera fufca 
Cute tedta. ^ Capuz & collum brunnis 
quidém pénnis, fed quz paniulis ni- 
gris variegatz funt, veftuntur. — Per 
totum celluin inferius ad pectus utq; 
tenditlinea plumisalbis,nigris& brü- 
nis mixta. Dorfum Gt Ale nigris qui- 
dem, fed quà minutiffimis pun&ulis 
flaveícentib. variegat& funt, veftiun- 
tur ; Zenzrer quoque ad eundem mo- 
dum: füb alís denique nigrz , & albo 
inaculatz fuit penüz. 
MATUITVUI Brafilienfibus. Avis 
Alaudzmagnitudinc. Roffruz habet 
te&um,.ni; rum quidem, atin exortu 
inferis cróceum — Oculos elegantes 
nigros. Totutn Capu? fuperius, col- 
lum, dorfum, ala & cauda fuperius 
coloris fuhtobícuré gtyfei; & remi, es 
alarum nigricantes. Capur inferius, 
guttur,pectus, & infimus venter albi- 
cant, ut & crurà fuperiora, quz mc- 
diam partem pcrinis veftita ; motca- 
vium aquáticarum. Supra exortum 
toftri in fronte maculam habet àl- 
bam,& annulum alburn circa colium, 
& inferiusfemiannulum obfcure gry- 
icum,liuiccoritigaum:nam guttur to- 
tüm album eft,collum fuperiustotemm 
obícuré gryfeum. Crura funt füblu- 
teola; digitiautem pedum aliquid fu- 
fciadmixtum habent, — Tres folum- 


modo digitos habet.in pedibus , o- 
mnes anterius verfos, qui in exortu 
cute ex parte junguntur : Unguicu- 
li nigri. 

Avis hzc ad littora maris & ripas 
falforum Buminum difcurrirz, 


CAPUT VI 
labiru. labirigvacu. Ma: 
nucodiata. 


ABIRU Bráfilientibus, Bclgis vui: 

go Negro. Avishzcmagnitudine fu- 
perat cy.num. Corpasillius quatuor- 
décim digitoslóngum : Co/luz toti- 
! dem, & brachij humani habens cratli- 
tiem. Capur fatis mágnum , Oculi ni- 
gti, Rojfruz nigrum directé excenfum; 
& fuperius versis extremitatem pau- 
lum incürvatum ; undecim digitos 
longum , duos & feniis latum ; versus 
exteriora acurhinatum ; cftque fupe- 
riorroftri pars pauló altior, &; major 
inferiori. Careclingua, & fub guctu- 
reingluviem habet mediocris magni- 
tudinis.  Crara longiflima, duos ni- 
mirum pedes : füperiora enim unum 
pedem & digitum longa, & mediam 
parcem peniüis nuda; inferiorà unde- 
cim digitos. Sühtaurenicrurarectá; 
nigricantia, & quafi fquamara; digi- 
tum medium craffa. In pedibus digi- 
ti quatuor, tres anterius, tinus pofte- 
rius verfus; quorum medius quatüor 
digitos longus; czteri paulo brevio- 
res, Jotaavisveftituralbis pennisin- 
ftar cygniaut anferis. Collugz fere to 
turn, nimirum octo digitorum, lohgi- 
tudine à capite numerando , caret 
pennis; ac hujus medietas cum Capite 
tegirur nigra cute , reliqua albá cure; 
Scd puto in cure hafitfe pinnulas al- 
bas; & fuifTe a bréptas. Cauda lata dc- 
finit cum extremitate álárurm. 

JABIRU GUACU Petifvaribus, 
Nhaudu apoa 'Tupinábis: Delgis Syutz 
vogtl. Ro//rus habet magnüum;feptem. 
& femis digitos longum, in extreimi- 
tateteres, & inferiusincurvatum; c4- 
reclingu & roftrum inferius cánum 
eft. Infummitare capitis mitram of- 
feam coloris albi, & cinerei mixti ge: 
rit. Ocul; nigti;& pone eosaüriem fa- 


Bb rami: 


E A s e i M i ins 


e| 


€i) 


2j 


106 
raminaampla. Colum decem digitos 
longum, cujus medietas, uti & Caput; 
plumis, ac cute fquamofa cinerea eft 
tecta, cujusíquamzalbicant. Corpore 
aquat Ciconiam ; Caudag habet bre- 
vem & nigram,cum quaale definunt. 
Crura faperioracx parte albis veftita 
pennis,cetera rota cinerea, & quidem 
fuperiora crura longa funt digitos o- 
&o;inferiora fex,aut pauló plus: digi- 
tipedum quatuor, utinpriore. To- 
tum corpus & collumalbis veftitur pé- 
nis,& à collo longiuículz penna pro- 
pendent & circum. 4/e alba , remi- 
gesillarum pennz nigra, rubini co- 
lore tranfplendente in nigro. Pe//; 
detrahitur huicavi;ac caro ejus cocta 
comeditur; pinguise(ft & ficca, boni 
faporis , przfertim fi coCtabutyro fri- 
xetur. Comedifzpiffimé. 
MANUCODIATA;, & quidem 
Rex creditus; ad afpectum Colum- 
bam , fed revera hirundinem zqua- 
bat. Capu£ habet parvum, Oculos pat- 
vos, roítrumrectü, fatis craffum, acu- 
minatum,fefquidigitum longum: Ca/- 
lum digitum longum; Corporis autem 
longitudoá collo ad caudz exortum 
vixtriumdigitorum&femis. Z/e fupra 
feptem longz; Caudalata & fex digi- 
toslonga. Crura duo habet, quodli- 
bet inferius duos digitos longü; qua- 
tuor digitos in pedibus , tres antror- 
fum, unumretrorfum verfum, more 
communi; medius anteriorum paulo 
longior czteris; pofterior etiám fatis 
longus; quilibet ungue luriato;feu ad- 
uncoaccipitrino forti prz ditus.Sunt- 
que crura & pedes fatis craífi , ac ad 
rapinam comparati. Alx & cauda 
pennas habent latas & fortes digiti 
lacitudine. | lotum goeríaz; , infimus 
venter,alz, cauda elegatis funt brun- 
ni coloiis; fuperius ad roftrum pen- 
nulas habet holotericuni leve refc- 
rentes, viridi & fufco mixtas; inferius 
adroftrum fimiles nigri coloris. Co/- 
lumuperius flavi , feu aurei eft colo- 
ris , inferius viridis cum aureo tran- 
fplendente. Pecusfaturate brurinuni; 
fub alisin lateribus incer alas & cru- 
ra, exoriunturmultz pennz, pedem 
plus, vel minuslongz, elegantis ftru- 
&urz , quz fupra caudam longé ex- 


HISTORIA NATVR ALIS 


tenduntur : funt autem propé exor- 
tui flavi, feu aurei coloris, reliqua ex 
albe flavefícentes, brunno umbratz, 
feu diluté intermixtz: inter has pen- 
nas duo quafifila extenduntur;quod- 
libeclongum duos pedes & amplius, 
àc versus excremum incurvata , ob. 
Ícuré brunni coloris. Crarafuíca funt, 
unguibus magis albicantibus.  Ra- 
ffrum coloris eft ex viridi & coeruleo 
mixti; versus acumen tamen albi- 
cans. 


Hac est illaavis, quam alii Paradifeam 
"VGCARE:CH) us aliquod veperiuntur [Pecies. 


C ADOBE TiouVipb 
G'uirapunga utraque, Gvi- 
raquerea. lacamaeirt. 


Cariama. 
UIRAPUNGA. Brafilienfibus i 


Avis cujus fonus longé auditur; 
Turdelx majoris magnitudinem fu- 
perat; & columbzferé xquat. | Ro- 
ftrum habet digitum lengum & la- 
tum, anterius acutum,cujus fuperior 
pars paulüm prominet fuper inferio- 
rem, acdeorium eft incurvatum, ni- 
grum, naribuspatentibus. O;silliam- 
plum, quodaperire poteft usque fub 
oculos;itautorisapertura cum roftro 
triangulum formet. ZLzguam habet 
brevem. Oculos é nigto ceerulefcentes. 
Subguttureautem, quod latum ha- 
ber, & in collo inferiori, multas digi- 
tum longas propendentes particulas 
carneas nigras habet , figura fpiculi 
haftz,velquafiligulz. Capuz obfcure 
brunnis perinis veftitur. Totum ce/- 
lum , pe&us, venter , dorfum & crura 
fuperioraleucopzis teguntur pennis; 
( quibus potiffimum in dorfo ) nigri- 
cántes admixtz;ac versus caudam et- 
iam virefcentes. Cauda habet tres 
digitos longam  leucopzis ác nigri- 
cantibus pennis paucá viriditate ad- 
mixta. 4/a ( non multum poft exor- 
tum caudz dcefinentes ) in initio funt 
nigra , reliquam partem nigticantes, 
quibusobfcure virefcentes penne ad- 
mifcentur. Czzrainferiora nigricant, 
funtq; plus digito longa ; digitos qua- 

tuor 


--——————————————————————————— 


lnc CNN 


Veulau TATA . 


G 


s 


"Lama 1 jA 2M 


E 


var nhzengefa 


Sis 
SESS 
S.S 


i 


N 


obi 


oe ipi - ERG 


ss 
ew. 


Td 


/ 


VORNE. -. a4 
tuor habet cum cxteris communes, 
nigris unguibus : Pecus bifidum eft, 
feu convallem habet per medium fc- 
cundüm lógitudinem; tracheam a:- 
plam, unde etiam fortem clamorem 
poteft edere. Duplicem autem to- 
num edit promiícué , una vice quati 
quis fecuri percuceret cuneum fcr- 
reum, in filva (cac£, cic& ) alteraautem 
quafi quis campanam fiflam tangeret 
Kur, Kur; Kur; &c.  Clamat autem 
folüm media ztate,Decembris & Ja- 
nuarij initio per quinq; aut fex fepti- 
manas, reliquis menfibus non audi- 
tur; unde Lufitanis 4vede Ferago vo- 
catur. 

GUIRA PUNGA,fcemina; Tur- 
delz noftra majoris magaitudine clt 
& figura , & eodem modo carnofa. 
Caput liabet latiufculum, rof/rum quo- 
quclatüm, haud longum, oz hiatus 
amplus quando aperitur. Amoffrum ni- 
grum. Oculiíatis magni. Cauda tres 
digitos aut pauló plus longa, nec ala 
adilliusfinem pertingunt. Totaavis 
veftitur pennis nigricantibus,quibus 
fuícx & dilute virentes funt mixta: 
iagistamen fufcus eft in dorfo color; 
ingutture, pectore, & ventre magis 
dilucé virens,&z mixtus ut noftrz tur- 
delz, Avis eft pinguis & copiofz car- 
nis. Crurà & pedes nigricant, czxte- 
ra nihil differuntà communinorma. 

QUIRAQUEREA Brafilienfi- 
bus; Avis Álauda; magnitudine , fed 
quia longas alas, & caudam habet 
multolongiorem,videtur major. Ca- 
f! lacum; compreílum ; ac fatis ma- 
gnumhabet. Ocujes magnos & nigri- 
cantes; roffellum parvum, triangulare, 
compreflum, & fuperiore parte ad- 
uncum. 0s amplum, longé amplius 
roftro, quod apertum triangulum cf- 
format. Ad utramque autem extre- 
mitatem roftri fuperioris ad latera di- 
gitiferé longitudine; iri quolibet de- 
cem;aut duodécim circiter íctas craf: 
fas fuillas habet protenfas anterius & 
adlatus. Corpus haud longum , fcd 
rotundumferé eft. Pedes quatuor di- 
gius more communi coriftant ; quo- 
ium medius|longior reliquis;ázungui- 
culofuo ( quos omnes habet nigros) 
pe&ine corneo fubriliter ferrato do- 


I 45 wu 107 
ratus eft. A/z5 longashabet, nimirum 
fcmipedem. Caada octo digitos longa; 
conítans in extremitate duabus pen- 
nis longioribus reliquis. 'Totaavisex 
fafco cinerei coloris cum maculis ob- 
fcuré flavis aut albicantibus mixtis; 
more Nift. Circa totum collum au- 
tem pené caput annulum liabet ob- 
[curé aureum.Crzra cinerea fcu fufca. 
Digiti exigua pellicula connectuntur; 
nonitàlata, utinanatibus; nam non 
eftavisaquaticà; ^. 

JACAMACIR IBraíálienübus, 

| Avis Alaudz magnitudine. Roflrun 
| re&tum, acutum, nigrum habet, duos 
digitos feré longum. — L/zguam bre- 
rem: Oculos coeruleos. A[zs breves; 
| quz paulo poft exortum caudz defi- 
nunt. Cauda autem tres & femis digi- 
tos fer& longa; recta, feptem aut octo 
peünis conftans. Craratuperiora pen- 
nis veftita, inferiora nuda, cute flava 

& viridimixta. Pedes itidem. In quo- 
libet pede quatuor habet digitos ; 
duos anterius, duos pofterius veríos; 

| eftqueuterq; interior; tam anterius ; 
quàm pofterius , dimidiam tantum 
partemlongus prz exterioribus. F7: 
guiculi nigti: 
Totümcaput, collum fuperius, to- 
tum dorfum,alz , cauda fuperius co- 
loris funt viridis cum aurco & igneo 
mixti;ita ut mirifice refplendeat;cjuf- 
! dem coloris aunulus etiani circum- 
dat collum. Sub gutture aütem, in 
! pectore & infimo ventre, & füb cauda 
 obícure flavi coloris eft; ut cera ve- 
cufta. JE: 

.— CARIAMA Brafilienfibus , Ávis 
Ardeec majoris magnitudine;ex aqua- 
ticarum cft genere:ln capite fuper ex- 
ortu roftri criftam plumatam gerit 
nigram cinerco mixtam, crectam. Ro- 
flrum breve;fuperius pauló aduncum; 
ex obícuro flavo fufcum. Oculos liabet 
elegantes aureos;pupiila nigra,longis 
fupercilijs nigris. 4/e detinunt paulo 
poftexortum cauda. Czara habeclon- 

LI fuperius mediam partem pennis 
| veftita, cxceranuda & obfcüré flava : 
| 


digitos ttesin pedibus,medium longil- 
fimum; exceriorem breviorem , ince- 
riorem adhuc breviorem. Suntque 
digitiad partem cute connexi. 1n po- 

Bb ;5 ÍLica 


198 HISSO RIA: ACA ATIS 
ftica parte pedis dig. tum parvum ha-|. URUTAURANA Brafili£übus; 


bet, altioriloco poiitu, & calcaneum | & Prazaui cuquicbu Cáririri, Avis Aqui- 
rotundum,more Struthionis. died: magnitudine. —Roffruz) habet ni- 
digitorum breviuículi , lunaci; futct. ; grum , cujus füpetior pars aduncal 
Totum corpus pennis veftitur gryfcis, propé exortum tamen flavum ; Ocíos 
feu cinereis fufco undatis, utin falco-/ cleganteraurcos, pupilla nigra, quos 
nibus, & obfcure flavo mixto: extre- | cuticula cinerea obducere porcít, li- 
mitas alarum & caudz fuíca eít, ob- | cetpalpebrasnonclaudat. —Capatà- 
fcuré flavo, & gryfeo undata:in pe- | quilinum quidem ted fuperius com- 
&ore & inferiore ventre plus habet | preflum,feu planum, in cujus fummi- 
eryfei. Caudam demiffam , collum e- | tate duas habent pennas nigras , duos 
rc&um gerit. Clazer ejus inftar gal- | circiter digitos longas , cum duabus 
lo-pavi faeminz , & longe auditur. | párvulis ad latus quodlibet: illas au- 
Carne cft valde probata. tem quando vulb:n altum furrigitat- 
queiterum componit. Ze paulo poft 
exortum caudz definunt. Cazda ci la- 
tainftar Aquila. Capui fuperius bns 
Ícis tegitur pennis , quarum orz füb- 
flaveíÍcunt. fotum coZgzzfuperius, &Z 
ad latera brunnis ( ut perdix: ) totüm 
guttur cum collo inferiorieft album; 
itatamen; ut albedo ad latera pennis 
nigris fitvariegáta. Totum pectus &c 
infimus vezzer , crura füperiora & in- 
ferioraufq; ad pedes pennis veftiun- 
tut albis , qnibus nigrz fquamatim 
admixtz funt. AJ & cauda fuíci funt 
coloris cum umbra mixti, atque oras 
liabencfübrilesalbicantes. Remiges 
alarum pennzfuncfufcá & nigrisun- 
disvariegatz. lnpedibus digitos ha- 
bet quatuor flavos , unguibus lunatis 
fufcis. Clamat Geb, Geb;ut pullus gal- 
linaceüs qui matrem perdidit. Rapax 
avis,crudam comedens carhnem.Pro- 
je&am fibi avem,five vivam,five mor- 
tuam,unguibusarripit,& roftro egre- 
gie deplumat, dein dilacérat, & car- 
nem offaque deglutit; unari harum 
diu vivamaluiin munimento Mauri- 
tij ad Flumen S. Francifci. 

ANNOTATIO. Icon hujusavis 
hàud malé convenit cum Icone Ny- 
&icoracis Gefneri; nor tamen NyGi- 
coracis veterum , féd vulgo fic dicti 
circa Argentinain,& alibi circa Rhe- 


C.A BUT. VIL 
Gara. Urutaurana. . Ma- 
guari. Guarauna. Ajaja, Pi- 

cul pinima. Pica Caureba. 
"Tuidara. G'vacagva- 
cu. Tapera. 
."UARA Brafilienfibus (in Mara- 
hoon frequentiffima, & Rio de 
Ieneiro) avis eftaquatica & terreftris, 
Albardcole magnitudine. — Roeffrum 
habetenfis Polonici figura, longum, 
ex albofubcinerefcens. 0cz/os nigros. 
Collum Gc. corpus inftar Aibardcolz. 
Ale definunt cum cauda, quz brevis 
& demiffa. Cruzzlonga,quorum fupc- 
rior medictas pennis veftita, reliqua 
nuda. Dzgitipedum quatuer commu- 
ni modo,longiufculi; brevibus ungui- 
bus,propeexortum cute incer fe con- 
nexi: cruraautem nuda cum pedibus 
coloris ex albo gryfei, uti & roftrum. 
Tota avis veftitar pennis elegan- 
tis coloris coccinei; remiges tantum 
alarum nigras habent extremitates. 
Hzcavis primüm exclufa coloris eft 
nigricantis, hinc evadit cinerei;dcin- 
ccpsalbi, fenfim autem rubefcere in- 
cipit, & fecundo xtatis anno coloris 
eftintotum, quem Columbin vocant, 
quoque magis fenefcit, elegantiffi- 
mum illum colorem coccineum ac- 
quirit. Zitat pifeibus;carne, adjun- 
&a femper aqua. 
B:afiliani € plumis hüjusavis varia 
componunt corporis ornamenta. : 


ite tres pennas habeat. 
MAGUARI Brafilienfibus; Avis 


he, atque etiam ex parte colore. Cof: 
lui; habet pedet longum. — Roffrums 
rectum, acutum, novem digitoslon- 
gum. Crgralonga & nuda, ut ciconia. 
C43 


Lom dE nAOÓAA—— É———————————ÓÀA———ÓÓ€—Ó—— í A ——— E —— —À— — A —ÀÀ— — 
"Oo 


num;avis pifcatorix) nifiquodin Ca: 


Ciconiz fimilisfigura & magnitudi- | 


DUE. od AP MAB OS pj 


Catdam brevem, cum qua alx defi- | loaureo. Totum capaz, collum fupe- 
nunt. Roffrum in exortu ad medic- | rius & adlatera, dorfum & ala pen- 
tatemufque ex viridi lavefcens, reli- | nas habentobfcuré cinereas, fcu livi- 
qua medietas extrema ex caeruleo ci- | das,oris nigricantibuslunatis. Lon- 
nerea. Oculos habct parvos , argen- | gioris autem alarum pennz,feuremi. 
tcos,pupilla nigra, & circa eos cutem | ges, qua inter volandum videntur; 
cinnabriam,ac fimilem etiam inferius | ruffi funt coloris, unolatere nigrican- 
prope exortum roftri, feu incerroftrü, | tes, ut & in extremitatibus. | Cauda 
& guttur: quam moífe Seze;zbi , ira- | longiufcula ex pennis conftat e cinc- 
fcens dependerefinitfub gutture. reo fufcis; quarum & quzdam nigrz; 

Totum Caput,colium, & totum cr- | & medietate exteriore albz.  ezter 
pis albiffimis vefticur plumis; acinfe- | albaspennas habetoris lunaris fufcis. 
riori parte colli pennz albz illa fant) Cura & pedes columbini albefcen- 
longiu(cula. Cauda autem quoqueal- ! tes.Carzez; habentbonam, &funt ad- 
ba, ac fuperius nigris aliquot pennis | modum pingues; | 
tc? itur. v/4/e1n exortu albis teguntur | PICA CUREBA Brafilienfibus; 
pennis, fed propé dotum nigris: ni. | quoque Columbz filveftris eft fpc- 
gtedini autem perfplendet viridicas. | cies, coloriscinerei cum ruffo mixti; 
Crurafantrubra,ut & pedes, quoscü pedibus & cruribus rubris. 


Ciconiacommunes h.bet. — Koftro| — Avicula(eujus gomez Aucdor aon pro- 
crepitat,ut ciconia noftras. Caro illius | ;z)pafferis magnitudine & figura, to- 
edulis. Pix ta nigra, capite tamenalho, & cauda 
. GUARAUNA Brafilienüb., Ru- | ex multo nigro & gryfeo colore mi- 
fticola aquatica , magnitudine 7acz. | xta. Clamnat zzp, 27p. 
Rofirum habet teres, paulo deorfam| ^ TUIDARA Brafilienfibus; Ululz 
inclinatum,flavum; at iri extrermitate | e(t fpecies; Germanis Cxhleier c ufn/ 
fufcum, quatuor & femis digitos lori- | Belgis Sercfupfe.| Capiterotundo, nia- 
gum; corporis autem illius longitüdo fo elato, & plumis compexis conftra- 
cfttotidem. Crara füperiora mediam | to; füb nafo roftrum liabet aduncum, 
parcem pennis veftita.fex digitoslon- | album: ecs/osautem nigtos. Totaavis 
ga: Digiti pedum quatuorita difpofi- | facieifuperficies, cordis, uti pingitur; 
ti, ut communiter ; quorum medius | haber figuram , plumulis obfcure ex 
tres digitos longus, cz'teti breviores. | albo flavis, cum pauco nigro mixtis; 
Tota avis veítitur pennis fufcis, | quafifimbria circumdata effent. P/2- 
multajumbra mixtis. Capzz autem & | pue totius avis mixtz albo & pallide 
collum totum ejusdem coloris, &pre- | lavo ac gryfeo? le ündatz , uti & 


terea albo pund&tulatum; ut in aes. ! cauda: Corpus fubtiliter punctatum 
Carnem habetfatis bonam ; quaii | cum fufco. Defcribitur & à Ge: 
Íz pius comedi. Ínero. 


..— AIALA Brafilienfibus, Colberade| ^ GUACA GUACUI Brafilienfi- 
Lufitanis,Belgis£epefaer, Avis figura | bus; Lufitanis Gaivota, Belgis Seeuz 
conveniens cum Europzis.folo colo-|ipt. Avis gallinz vulgaris magnitu- 
ic differens. Anferis magnitudine. | dine,roftro recto,longo,ctatfo, tivo. 
Roffro inftar cochlearis lato; albo: Co/- | Capuz füperius nigris tegitur pennis, 
lclongo, pedibus latis. Totaalba eft, üc & ultima medietas alarum & Cau- 
fed in dorfo & alis dilute incarnati | da. Guttur, totum collum; pedtus & 
coloris perfplernidentis. Care illius e- | infimus véter ; acinitium alarum func 
dulis,& fxpe comedi.Frequens cítad | alba. Ova ponit in arcna; gallinaceis 
Flumen San&iFrancifci; & alibi pa(- | gura, magnitudine & colore fimilia: 
fim in locis paluftribus. quz quidem borii funt faporis , fed ca- 
.. PICUI PINIMA. Brafilienfibus. | roavis nullius eft preti). 
Columbz filveftris fpeciespaulóma-| T APERA Brafilienfibus, Aderizha 
jor Alauda; moffellum habet colum- | Lufitanis;Hirundinis fpecic;no(traci- 
birium,fufcum. Oce/los nigros;circel- | bus fimilis; cjusdem tnagnirudinis; & 
eodem 


200 


eodem modo circumvolitans.  Ro- 
firumbreve, latiufculum habet & ni- 
grum. 0s amplum, quod aperire ultra 


oculorum regionem poteft , ut JIbiau. 


junior. Oculos elegantes,nigros. 4a 
longas, definentes cum fine cauda 
quz latiufculaeft. Crara & pedes ut 
noftratibus. Totum capu fuperius , 
collum, dorfum, alz & cauda pennas 
habent coloris ex fufco cum gryfíeo 
mixti; remiges alarum & extremitas 
cauda pauló magis fuíceícunt rcli- 
quis p.rribus. Sub gutture & in pe- 
&ore gryfei eft coloris cum albo mi- 
xti. Venter eftalbus, uti & fub cauda 
albert. Crura & pedes fufci. 


CA DUT LX 
Pfittacorum majorum. €9^ 
minorum AVIA Jpe- 


CIes. 
puro in Brafilia ma- 


xima cft copia & fumma varietas; 
uos Brafíilienfes communi nomine 
vocant AIURU. Ariftoteleslib. IV. 
Hiftor. Anim.cap. X. fcribit; £aqueo- 
va pariunt , an fomnient incertum eit, ma- 
nifeflum veróea dormire. E..o utrum- 
que adfitmo cum Tul. Scaligero in 
Commentar. & quod;lle dc fuo Tur- 
do & Accipitribus, ego de meo Pfit- 
taco , quem Lauram vocabam, nm 
fz pius de node feipfum expergiícens 
femifomnusfublocutus eft. IdemLib. 


H1$TO RIA XCATURALIS 


v. tij colorisà Tapuyis, deplumando 
juniores , & cutem varijs coloribus 
inficiendo , Lufitani vocint Papagios 
contrefeitos. Nullus Pfittacorum Bra- 
filientium,przter Curicosfe manibus 
tangiin corpore permittit. 

Primafpecies AAURUCUR AU c- 
legantiflima eft. Supra Roffrumin ca- 
pite micellam habet eleganter coeru- 
leam : Guttur,latera cayitis & fupe- 
riorilliuspars cleganti flavo vcftiun- 
tur,totum corpuslztoviridi. Inala- 
rum extremitatibus pennz una me- 
dietatenigra, altera crocez , partim 
euam in extremitate caerulez , par- 
tim hincinde virides. In fumma, ele- 
ganrer variegata. Cara viridis , fed 
quando llam explicat , fimbriata ni- 
gro;rubro, caeruleo. Crara & pedes 
cinerci coloris. Reffrum ex cinereo 
fufcum. Oculi nigricantes,circulo au- 
reo. Lizguaomnibus]lata & craffa. 

Secunda fpecies priori fimilis, paulu- 
lumaliter variegatur colotibus,nimi- 
rum in fummo capite mitella flava, 
cuialbedo mixta, fuper oculos & in 

iguttureclaré flavo. Circa roftrum 
fuperius macula eft thal»ffina. 

Tertia fjeciess AYURU CURUCA, 
Mitram habet in capite ex ceeruleo & 
pauconigro mixtam, in medio mitra 
maculam flavam. Infra oculos flava, 
& ingutture coeculea eft macula. Vi- 


! riditasin pecore , alis & do;fo pauló 
i faturatior, in extremitatibus alarum 


& caudadilutior. Extremitaces pen- 


VIII. cap. X.fcribit, ^fittacumà Grz- | narumalzflavz & rubrz , & Indico 


cis etiam wO9gemyAcil» vocari. Pfitca- 
ci nidificant in cavis arboribus, ubi 
foramen extrarotundum faciunt, ac 
ova duo aut tria columbinis fimilia 
imponuntfinenido aliquo fito. Ovz 
fi cangas, nihilominus excluduntur, 


necPürtacusea deferzic. Pullos exclo- ! 


duntmedio Junio & fine:plumatiau- 
tem pulliinveniunturapti ad exime- 
dum fine Tulij, & medietate Augufti. 
Píttacijuniores primum exclufi ver- 
mcs crafliufculos habenc, in quolibet 
narium foramine unum , ac preterea 
in fummitate capitis tuberculum, in 
quo itidem vermis crafíus later, O- 
mnesautem vermesbrevi fponte ex- 
cidunt, aclocus perícfanacur. Fiunt 


colore mixtz. Caudainfenius ex flavo 

| & viridi mixta,fuperiüs diluté viridis. 

Cura é cinereo caerulefcentia. Ro- 

firum tuperius cinereum , in extremi- 

tatibus nigrum, ungues pedum nigri. 
1VLvulgo Perrequet. 

Prima fpecies: Magnitudine Hirun- 
dinis: intotum viridis coloris : cauda 
longiffima,ef/ro nigro,adunco. 

Secunda: T ui apute jtba, viridis into- 
tum & quidem dilutius in reliquo 
cotpore, in ventre flaveícens, in alis 
obtcuré viridis. Caudzlongiffima:ma- 
gnitudinis ejusdem cum prioris Oculis 
magnis, fubnigris, circello ex pennis 
circa oculosluteo, & fupra roftrum, 
quodnigrum & aduncum, in capite 

fmacu- 


gA E. cCeA4*MP BB S 


maculam habet magnam ex pennis 
Auraici coloris. 

Tertia TVI TIRICA, pauló majo- 
resfunt Guincenfibus, in totum viri- 
dis coloris, quitamen in dorío & alis 
plerumque faturior, in reliquis patti- 
bus dilutior: offro incurvato incarna- 
ticoloris. Oculisnigris ; Pedibus cocru- 
lefcentibus; Cauda paulüm ultra ex- 
tremitatem alarum ptotenfa. Ádmo- 
dumhi manfuefcunt , & cibum exa- 
licujusore capiunt, & manibus fe tra- 
Ctarifinunt. Iteminftar Pfittacorum 
garritum addifcunt. 

Quarta: Magnitudine Sturni, cjus. 
dem coloris cum fecunda fpecie, fed 
brevioti cauda. 

DO uizta JENDAYA : Suntmagni- 
tudine Merulzaut minoris Turdelz; 
roftro 8: cruribus nigris, oculis nigri- 
cantibus, circulo aureo , exterius al. 
bo: Dorfum, alz & cauda , ut & anus, 
viridibus pennis veftiuntur,quib.tha- 
laffinus mixtus: Extremitas alarum 
quodammodonigreícit. "Totum ca- 
put;collum&npectus flavi colotis funt, 
cuiluteus intermixtus. 

Sexta TVI ETE, magnitudine A- 
laudz;in totum diluté viridis coloris. 
Atinitium alarum egregié coeruleum 
eft, & omnium pennarum in alis orz 
coerulez, ita ut complicatz, quando 
quieícitavis, maculamlongam cceru- 
leam propeoramlateralem alc oíten- 
tent. Indoríoad exortum caudec ufq; 
etiam macula caerulea eft. Cauda bre- 
vis. Roffellum incut vatum ; incarnati 
coloris. Crura & pedes cinerei. 

Septima: T VI PAR A Tupinambis; 
magnitudine Alaudz, intotum dilu- 
té viridis coloris, cauda brevior,ita ut 
cumalisdefinat. Rofítro incarnato; 
cruribusgryfeis. Properoftri 88o:. 
tum in fronte , maculam habet femi- 
lunarem miniatam , quafi coronam; 
quz & inferius eft; in cujuslibet ala 
medio lutei, feu Vranici coloris. ;- 
difícant in cumulis à formicis relictis , 
qui in arboribus reperiuntur. 

Pfittaci &: Tui lempet catervatim 
volant, nimirum bini ac bini juxta fc 
invicem. Sylvzhisplenz funt, & fz- 
pe quadringenti & quingenti fimul 
volant ; firepitum magnum clamore 


20Íf 
yexcitantes. | Confident in altiffimis 
arboribus : nidificant potiffimum in 
mediterraneis. Caro bonifaporis 3 
aflecur, maxime Perroquet. 
ARARACANGA Brafilienfibus, 
Pfittàcus maximus,majores funt cor- 
vis noftratibus. Caput magnum,fupe- 
rius planum, & latum habet. — Oculos 
pulchros; cafios, pupilla nigricante : 
Oculos autern exterius ambit mem- 
brana alba, ut & maxillas & roftrum 
| inferius: hzc fubter oculosfemilunari 
forma ell producta. Reffrum | incur- 
vum, magnum, fuperius albicans, in- 
ferius nigrum. Lzzguaz habet ut Pfit- 
tacus,& eodem modo edit. 7oces et- 
iam quasdam fonare difcit. — Roffrum 
| fuperius ttescirciter digitos longum; 
altum feu latum. Crura & pedes,ut Pfic- 
tacus, habet nigros. Totum caput; 
collum,pectus, venter, crura fuperio- 
ra; & caudainferius,uc & initium ala- 
; rum füperius eleganubus rubris pen- 
| nis veftiuntur,per médietatein autem 
alae tectz funt viridibus, extrema au- 
tem medietas alarum ufquead finem 
caruleis ornatur. Extremitas dorfi 
propeanuméíuperius, & cauda coeru- 
leis conftant, quibus aliquot brunni 
coloris admifcetur. Cauda longa eft 
decem circiter digitos, & longé pro« 
minent ultra finem alarum. 
ARARAVNA Brafilienfibus. Fi« 
gura alteri fimilis,fed alterius coloris. 
Rofirum nigrum , oculi cacfij; pupilla ni- 
gta. Cutis circa oculosalba mgrispen- 
nulisvariegatur quafi acu picta effet; 
Crura & pedes fufcicoloris. Capur an- 
terius fupra roftrum mittellam habet 
viridibus pennis: fub roftro inferiori 
ambiunt guttur pennz nigtz : Cof 
autem latera,teliquum guttur;toturm 
pe&us & infimum ventrem tegunt 
pennae flavi coloris. Extremum ca- 
put, collum poftetius versüm; totu 
dorfum & alàsexterius coerulei. Ex- 
tremitatibusalarum plumz flave funt 
admixtz. Cauda conftat longis pen- 
nis ceeruleis,quibus aliquot flava im- 
mifcentuür. Ingenereautem caerülez 
penna interius funt nigra , & quo- 
dammodo ctiam nigredinem ad late- 
ta deíefpargunt. 
ANACA Bralilientibus:Per/oque?; 
Cc iná- 


Pon ll A——————————————— ÁN 


202 HISTORIA 


magnitudine Alaudz.  Roffrum fu- 
fcum, aduncum. In capitis fummita- 
te epatici coloris pennz;ad lateracir- 
ca oculos brunni ; guttur cinereum ; 
Collum fuperius & latera viridia, 7ez- 
zer habet pennas ex brunno rafefcen- 
tcs. Dorfum viride maculam haber di- 
luté brunnam. CesZ4 quoque diluté 
brunna. In alarum initio fanguinea 
macula five fimbria eft: reliquumala- 
rum viride, extremitas thalaffini co- 
loris. Crarafuperius viridibus veftita 
pennis , inferiuscute cinerca, ungui- 
bus nigricantibus. Elegans plane 
avis. 

MARACANA Brafilienfibus, a- 
vis Pfittaco plané fimilis(cujus & fpe- 
cies)fed major, pluma totius ex gry- 
fco fubcaerulefcunt, clamatut Pfitta- 
cus. Fru&us amat, Murucuja impri- 
mis. 

MARACANA Brafilienfibus, iti- 
dem Ararz fpecies minor; magnitu- 
dine Pfittaci, figura Ararz , caudaló- 
ga tali,roftro,& cute circa oculos. Ro- 

fram nigrum cutis circa oculos alba, 
pun&ulata plumulisnigris. Ocu/i fla- 
veícentis,pupilla nigra. Totum caput, 
collum & alz faturaté viridis coloris 
utin Amurucurica ; fummitas capitis 
dilutior & quodammodo coruleícit. 
Cauda fuperius viridibus& in extremi- 
tate coerulefcentibus, inferius fatura- 
té rubris conftat pennis. v/Z/einterius 


AX ATVRALIS 


cus cft viridis, major quàm Paragua, 
capite rubro & pe&ore atque initio a- 
larum. Roffro & pedibus obfcure ci- 
nereis. 

AJURUCATINGA Brafiienfi- 
bus, Pfittacus magnitudine pulli gal- 
linacci mediocris, totus viridis, eculis 
rubris, & circa oculos cutealba. go- 
ffroalbo,8z cruribus albis. Caudaz ha- 
betlongam,viridem. 


AJURUAPARA Brafilienfibusjin 
totum convenit cum przcedenti, fed 
minor cft. 


CAPUT X. 


dpecu, Urubu. Tamatia utra- 
que. Gotrajemoja.Gurra- 
ru nheengeta. 


l PECU Brafilienfibus, Corzapao Lu- 
fitanis, Avis magnitudine colum be. 
Coll; longitudo duorum disitorum, 
corporis autem quatuor, & caudeidem. 
quatuor, crurum feré fesquidigiti; in 
pedibus quatuorhabet digitos, duos 
antrorfum, duosrcetrorfum veríos, ut 

in Püttacis. Capuz veftitur penniscin- 

|: nabrij coloris,in quo & criftam habet 
jipftas columbz : Co//uzzad roftrum 
| ufque inferius nigrum ,ut & füperius; 
| In utroqueautem latere linea eft al- 

ba,craffa,quz divifimad dorfum pro- 


ctiam rubrz, exterius virides, & ex- | tenditur. 4/eexteriustota nigrz,in- 
cremitates coerulez obfcure. In exor- | teriusalbz; Cagdanigra;in ventre & 
tu cujuslibet alz maculatam habet | cruribus fuperioribus pennz funt ni- 


miniatam. Superroftri exortum, fu- 
perius maculam habet parvà fufcam. 
Crura & pedes fuíci. Clamat Oe, Oe,Oc. 

QUI TUBATUI flavus eft totus, 
magnitudine T'uiapara ; 7of/o incur- 
vato gryíeo, Oculi; nigris. Extremitas 
alarum obícuré viridis eft: caza lon- 
ga ava. Crura coloris incarnati.Faci- 
le & valde manfuefcit. 

PARAGUA Pfitacus eft niger, 
magnitudine Ajurucariu , pecore, 
dorfo & ventre medictate anteriore 
infigniter rubro. OcuJis nigris,circello 
rubro. Aeffro fufco , feu obfcure ci- 
nereo. Cruribus & pedibus obícuré 
cinereis. 


TARABE Brafilienfibus, Pfitta- 


gra,& albz. Reffrumillius rectum, a- 
! cutum , fefquidigitum longum, quo 
arborum cortices exfcindit, ut Picus. 
UR UEBU Brafilienfibus,vulgo een 
SDienfcheneter; Avis rapax, magnitudi- 
nc Milvi & Nifi, pedibus gallinaceis 
fubalbicantibus, cauda longa,& alis ea 


funt nigre cum pauxillo ravi coloris 
hinc inde mixta. Caput habec pár- 
vum, figura pené gallinarum Indica- 
rum, cute cedum paululum rugofa. 
In fummitate autem capitis fecun- 
düm longitudinem quafi dividitur 
cutis, & in (iniftrolatere capitis infra 
oculum croceieft coloris, fupra ocu- 
lum coerulei, in fummitate icem, re- 


liqua 


| longioribus. Penne totius corporis 


TY Eo edo mMOBOQS S 


liqua parte ex ruffo fübbrunni. In 
dextro latere capitis circa oculum fu- 
pérné & inferne crocei coloris , in 
fümmitate itidem , reliqua parte ex 
croceo albicantis. Ro//ri;z habetfatis 
longuim,exterius aduncum, acutum, 
& ad medietatem ufque à capite cute 
obte&um ex croceo cerulefcentc.In 
mediate roftri fapcrius narium fora- 
men unum amp um transverfim po- 
fitum; extremitas roftri, qux cute ca- 
ret, eft alba. Oculos habet elegantes 
rubiniferé colore, papillarotunda ni- 
gra: Palpebra funt crocez :. Linguam 
Ccarinatam,in ambitu denticulis acu. 
tis przditam. Foetet ejus caro inftar 
cadaveris: nam & cadaverib. vefcun- 
tur, cin maxima copia ftatim advo- 
lantin Capitania Sirigippo,& Flumi- 
ne San&i Franciíci, quando quis be- 
ftiam aliquam mactat. — Foeda avis, 
femper macra, nunquam fatura. 
TAMATIA Brafilienfibus; Avis 
Alaudz magnitudine,feu Pici. Tota 
pun&ulata , & variegata maculis ut 
Turdus minor, Germanis vulgo (*in 
S roflef:in ventre albas habet pennas, 
maculis fufcis: fub gurturceautem tHa- 
vefcituti & circa collum. 
Roflrum habetlongum rubrum, fu- 
perius paululum fufcum ; cujus fupe- 


rior pars pauló longior , quàm inte- | 


rior. Supranares fubtiles aliquot ex- 
tant pennulxinftar pilorum. In pedi- 
bus quatuor habet digitos unguibus 
aduncis. Carctcauda. Capuz illius ma- 
jus quàm proportio corporis requi- 
rat,uti & roftrum. 

TAMATIA itidem Brafilienftbus 
di&a , avis aquatica, forían callina. 
Nifi roffrum obtince, magnitudiac 
Yaffana afu: Zerfo incurvatoincedens 
& collo incurvato.. Caput habet ina- 
gnum, oculo; magnos nigros,prope ex- 
ortum roftri exiftentes. Roffrum duos 
digitoslongum , plusuno latum, in- 
ftar anaticis quidem, fed anterius a- 
cuminatum: eftque fuperior ejus pars 


nigra;inferior flavefcens. Crurafupe- - 


riora pennis nuda ,fatisautemlonga: 
Digiti in pedibus quatuor , quorum 
tres anterius , unus poltcrius verfus, 
more gallinarum, funtquelongi utin 
QOaterbort, Crura & digiti coloris ex 


Coco: Ardea fpecies:alia 'fpectes. 


203 
virefcenti flavi. Cauda breviffima, & 


nonlongior quàm in Yaflana. Capar 
nigrispennis veftitum, reliquum cor- 


| pusbrunnis; in ventre autemalbican- 


tcs pennz intermiícentur. 


GVIRAIENOIA PBraíálienfibus, 


| Avicula magnitudine Fringilla. Ro- 


ffellum habet vix femidigitum lógum 
& nigricans, ecellosnigros. Totumca- 
pit , collum inferius, pectus, infimus 
venter & dorfi medietas extima pen- 


| nis veftiuntur caeruleis: Co//uz fupe- 
| tius & doríi medietas anterior nigris: 


Ale quoque nigrz,fed quibus ininitio 
illarum infperíz coerulez; reliquz ni- 
erz funt , fed oras habent caeruleas. 
Cauda fesquidigitum fere longa & i- 
tidem nigra , de(inuntque alz pauló 


| poftinitium caudz. Crzra füfca;in pe- 


dibus quatuor digiti vulgari modo. 
GVIRARV NHEENCET A, 

Brafilienfibus; Meruizaquaticz ma- 

gnitudine, aut pauló major. Rffrum 


, habet re&um, cou preflum, nig rum, 
| plus dimidio digito longum : Oculos 
| Sapphyrinos, pupilla nigra. 


| quz fuperius veftita, funt pennis ci- 


C rura 


nereis , inferius nigracute teguntur, 
uti & pedes, in quibus more vuleari 
quatuor funtdigiti , unguibusacutis 
nigris. 

Totumcaput collum, pe&us & infi- 
mus venterpennis veftiuntur albis ad 
eryfeum dilutum accedentibus, dor- 
fum autem leucopzis five cinereis. A 
roftro in utroque larere per oculum 


ufque adfnem laterum capitis ,ma- 


cula oblonga tenditnigra. «le ni- 
gra,non tamen obícure. Cauda niger- 
rimas habet pennas , quarum tamen 
extremitates funt albe , & fuperius 


| quoque aliquotalbis teguntur. 


Q'APUT' XL 


G'uiratinga. Ardeola. lacarin. 
G'utratirica. Gotran- 
heemgatu. 
OCOBrafilienfibus, Ardee fpe- 


cies cft elegans , Ciconiz fermé 
magnitudine. Roflrum habec yectum, 
Go 2 


acu- 


204 


acutum, fex circiter digitos longum, 

uodinexortuex flavo virefcit: Ocz- 
los cryftallinos,circello auteo: circu 
oculoscutem cineream. Co//[i longi- 
tudo quindecim digitorum ; corporis 
decem; caude, cum qua 4/e definunt. 
Crura fuperiora mediam partem plu- 
mata, octo digitos longa;infceriora fex 
& (emis, cute tecta cinerea; digitosin 
pedibus quatuor, vulgari modo: quo- 
rum medius digitum longus , Cxteri 
brevioresunguibuslunaribus; fufcis. 
Guttur & totum collü funt alba , fum- 
mitas capitis & latera nigri coloris 
cum cinereo mixti. Ejusdem coloris 
criftam elegantemgerit erectam; at- 
queab ea duz elegantes plumz deor- 
fum pofterius dependent, coloris ex 
nigro fubcinerci , quzlibet quinque 
digitos&z femislonga. Anterius col- 
lum fecundum longitudinem macu- 
Jatum eft plumis € nigro & cinetco 
mixtis. In colliparte anteriori & 1n- 
feriori , clepantesliabet plumas lon- 
gas; albas; fubtiles propendétes; quas 
in pileis geftatc folemus. T ottim doi- 
fum,ala & cauda cinerei funt coloris 
diluti ciim pauxillo albo mixti; fupe- 
rior trnédietas crurum fuperiorum,al- 
bis veftitur pennis. Pcr dorfi autem 
longitudinem cincrez plumz exten- 
duntur fübtiles, elegantes, figura fi- 
miles illis in collo. Caroillius bona eft, 
& fxpius comedi. 

Reperitur liic & alia 4rdes; Anatis 
domeíticz magnitudine , aut paulo 
major. Roffrum habetrectum,acutum, 
medietate anteriore ; tam fuperius; 
quàm inferius , dupliciter ferratum, 
quatuor & femis digitoslongum. Ca- 
put & collum habet Ardez: Oculos 
nigros, circulo aureo; Co//u pedem 
longum; Corpus quinque digitos& fe- 
mis; caudam quatuor, cum qua definüt 
alz. Cruratota novem & femis digi- 


tos longa, fuperiora mediam partem 


pennis veftita: quatuor digiti in pedi- 
bus vulgari modo. Ref/rum fuperius 
cít fufcum, prope exortum autem vi- 
rcícicé lavo. Totum caput & collum 
fuperius pennas habent longiufculas, 
pallide flavas, nigro undatas fub gut- 
ture albicat. Collum inferius , pe- 
étus, & infimus venter plumas habent 


HISTORIA. NuUTER AMETS 


albas fufco undatas, quod inambitu 
flavo eft fimbriatum. Totum dorfum 
&alz teguntur pennis fuícisflavoun- 
datis, & remigesalarum pennz funté 
nigro & cinereo, zquali parte, mixtz, 
extremitatibus albis. Cauda conftat 
ejufmodi pennis, qualibus extremitzs 
alarum,fed transverfim albo lineatis. 
Crura & pedes func obfcure gryfeico- 
loris, ünguesfufci. Caro cemeditur, 
fapitutaliarum Atdearum. 

QUIRATINGA Brafilienfibus ; 
Garza Lufitanis, Ardez fpecies, AI- 
berdeolz magnitudine & corporis fi- 
gura. Eredé incedit, collo longo;ro« 
Ítro extehfo; re&to, acuto,flavo, qua- 
tuor digitoslongo;cujus pars fuperior 
nigra,inferioralba. Craraalta,ut Ar- 
dez, fex circiter digitoslonga,pedum 
digitiad vul: arem modum: crura ex- 

| terius(ut & digiti) funtflava, interius 
ex viridi &fufcomixtá. Per totunx 
corpus albiflimis veftitur pennis : In 
collo elegantiflimis plumis albis, qua 
fübtiliotes funt plumis Struthio- 
iuri. | 

Aquatica eftavis. Crurafuperiorá 
fine pennis. 

ARDEOLA columbz magnitu- 
dine vix par: Co//um habet longiffi- 
mum. Roffrum rectum, acutum, fupe- 
rius fufcum,inferius ex albo flaveícés; 
duos & femis digitoslongum,zguam 
brevem; acutam. Ocalos$ mediocres; 
circello aureo, pupilla nigra. — Capu£ 
parvum, Co//uz; tenue, ac feptem digi- 
toslongum, cum corporis longitudo 
vixfitquatuor. Crura longa, quod- 
libecquinq; digitos; fuperior medie- 
tas mediam partem nuda. In pedibus 
digitos quatuor communi modo dif- 
pofitos, unguibus lunatisacutis. Co- 
lortaliseft: propeoculos, ubirofttum 
inferitur, cutis melinicolotis eft. Ca- 
put faperius veftitur pennis chalybei 
coloris pallidé fuícis infperfis: totum 
collum cum pe&ore & 1nfimo ventre 
plumas habetalas leucopais mixtas 
& pallidis , ut variegatus appareat. 
Dorftm nigrum eft, ex parte chalybeo 
fufcum cum cerei coloris pennis mi- 
xtum. ÁAlarum pennz longz viren- 
tes,in extremitate maculam habent 
albam ; reliqua fuperficie ex Br : 

cha- 


SDV Eo eA UXMAB T) us. 20$ 


chalybeo,cereo,& leucopzxoele an- l | 
ter variegata. Cauda duos digitos lon- C' ABOUT XIT 


ga, quam tegunt alarum extremita- | , C TM, 
tcs, quz cum illadefinunt. Crzra fa- Curucut, GCaracara. dite ias 


perius leucopio & cereo mixta. Nu-| e, | Tozgtez, Guiraevacu berá- 
da pars & pedes cure melina tecta D TMNMO 
func. /aguesleucopzi. Ere&a incedit ba, G'utracereba. G'orrape- 


avis & decenter. | | 
IJACARINI Bratilienfibus ; Avis 
carduelis maghitudine. Roffellum ha- "Indira acá. 


bet craffum,cineréum. Craura& pedes NM LU Nu 
cinereos ; cum quatuor digitis moré u RUC UT Brafilienfibus; Ele- 
vulgari. Totumcerpus nigris veftitus| gantiffima avis; fere maghitudine 
pennis,fed in quibus refplendet color Pica. Roffrum liabet brevc; latiufcu- 
inftar chalybis politi. 4/einterius al- lum, colotis tulfurei, 0s amplum , & 
bicant. Ocli caerulei, & poné illos quando aperit, triangulatüm. | Oculos 
pülchros ceerüleos circulo aureo; & 


amplum foramen loco aurium. | ? Ad | | 
GVIRATIRICA Brafilienfibus; fub quolibet oculo maculam cuta- 
ceaim albam , utgallinz: in palpebris 


Avis Alaudz magnitudine. |— Roffrum n j t 
habet cráflum , tectum , fuperius fu- fuperius & inferius pilos nigros du- 
fcum,interius album; & paululum in- riu(culos. Collum haud longum. Cru- 
carnatum. Crar4 cinerca cum quatuor | ^4 brevia; & ad pedes fere plumata 
digitis more vulgari. Totum capgz | PCDIDIS DIBEIS: Caudam habec epum 
cumgutture, & colli inferiorc & me- & fcmis digitos loi, 2d; ladiufculam. 
dia parte egrcgie fan»uincei funt colo- Sub roftro infetiori in medio ;& ad 
ris: Oculi ccerulefcünt; auritim fora- (tumque latis quati barbam fetis 
compofitam nigris; fcd 1n qui^. tran- 


minaampla. Latera colli;totum pé- à 
&us& infimus venter albis veftiuncür | fpléndetcoerüleus,ut in Anatum col- 
lo: fub gutture autem plura cantuiü 


pennis. Co//gm füperius habet nigri- j^? j 
cantes, quibus pauca alba mixta; | P!Sr&- Totum pecéus & infimus ven- 
ter egregió miniati funt coloris; to- 


Dor[um grvyícam eft ( infpetfis nigris 
; nip 'aurala | tum dor/am & cauda fuperius ex coe 
paucis)ut& initiaalarum:reliqui ala. AT b tuts ex Gp 
rumnigrum, ut & cauda, quz trcs cit- ai & E P d QE ud 
cirerdieuoslonga : Ora Iateralesin | -XCEeInisas Fauae Oratsap eontra 
inferius autem cauda pennás habee 


alis funt alba. | ; 
albas, nigro transverfim eleganter 


GVIRAN HEEMGATU Tupi- ! ?'b de H nter 
nambis; Avis pafferis magnitudinc. (triatas. Iniriumalarum etiam mfigni 
Caput fuperiusluteum,;& guttur: Co/- illa viriditate fplendet,media parseas 
lum, pe&us , & infimus venter flavi neícit, nimirum plumis nigticantibus; 

minutiffimis punc&ulis canis confpei- 


coloris, alz ex vireícenti & flavo mi- ( , bd 
xtz ac fufco diftin&z , uti & cauda, | i5» utanates effe folent. Ultimà pars; 
fciliceclonga alarum pennz ex fuíco 


l 
ocelli & roftrum funt nigra. Crara fp epIoE be . 
nigreícunt. Crzra, ut dixi; fere tota 


rea. lapacant. Caluvc. 


pn————————— Lo ———Ó— ——À————— 


Íca; hic mas egtegie canens ut Frin- 1 
veftita, nigris pennis, cxtera cum pc- 


gilla,vulgo COincde. ind pH cum. 
Femina cjusdem. magnitudinis dibus fufca funt é cinereo. Digitos lia- 
plumis pafferis veftitur, nec ita ca- bet difpofitos ut Pittacus. Pezga (ub- 

nit,fed clamat 'tfchripytfchrip, cer alas func ESL 

ut pallet. CARACARA Brafilienfibus, Ca- 
viaon Lufitanis, Nifi fpecies, Avis ma- 
gnitudinis Milvij, caudas habet lon- 
gam novem digitos ; 4/arzz: longi- 
tudo quátuordecim digitorum , quà 
tamen nondum ad finem caudz per- 
tingit. Co/zr pennarum totus cíL ravi 
Cc 3 colo- 


ei (o) us 
Ea 


206 


coloris cum albis & flavis pun&ulis. 
Cauda albo & fufco eft variegata. Ca- 
put Accipittinum, roflro adunco, me- 
diocriter magno, nigro. Crara habet 
lutea, pedibus accipitrinis, unguibus 
femilunaribus nigris acutiflimis & 
longis. Avisgallinis valdeinfefta. 

Habuialiam ejusdem magnitudi- 
nis,& colore pennarum ut przcedes, 
fed pe&tus & venter eranc alba. Ocul; 
aurei,& cutis circum eos flava. Crura 
lutea. 

TIIEGUACU BPraáfilienfibus, A- 
vicula pafferis magnitudine, aut pau. 
ló major. Roffellum habet breve, tri- 
angulare,;latiufculum,nigrum. Occllos 
fapphyrinos: Crura & pedes cerci co- 
loris, unguiculis fufcis, digiti difpofiti 
morcvulgari. "Totajavicula veftitur 
pennis coracinis: atin fummitate ca- 
pitis maculam habet clypeiformem 
fplendentis fanguinei coloris. Totum 
dor [um autemferé & utramque alam 
fuperius ad partem obtendit macula 
nigro-coerulea. Cauda brevis & nigra. 

TEITEI Brafilienfibus; quam et- 
iam vocant Guiranbemgeta 8t Guraun- 
di. Avicula Rubeculz magnitudine. 
Aviario includitur pro canora ave, 
fed pipittantum ut Rubrica, Germa- 
nis (Simpel. P'efcizur paco 8c mamao. 
Roffrum habet breve , cratliculum, ni- 
grum. Caput, collum fuperius;alaz, & 
totum dorfum, & cauda nigris veftiü- 
tur pennis, quibus aliquid cerrulei , 
admixtum , ita ut fplendeant inftar 
chalybis. Gur£ur, collum infcrius, pe- 
ctus, totusinfimus venter, & crura fu- 
periora funt lutea: ad exortum roftri 
fuperioris poft nares maculam habet 
épennisluteis. Craura & pedes fufci 
funt coloris;& hic eft mas. 

Famina proportione & magnitu- 
dine plané refpondet mari, codem ro- 
ftro, & ijsdem cruribus;fed color plu- 
rimüm differt; cft enim viridis, uc A- 
canthis. Germanis, 3pfd;en.. Alzac 
caputcum collofuperius paulum fu 
fÍcefcunt & caerulefícunt mixtim. De- 
lecfagtur hzc avicula; quinque autfex 
conjunctim aviario includi. 

GVIRAGVACV BERABA Bra- 
filienfibus. Avis Carduelis magnitu- 
dine. Collum inferius dor/az2 & ventris 


EERNENEE—— ——————————Á ———Á— dà € € — —— 
————————————Á— — — — 


HISTORIA X ATVR ALIS 


extremitas luteifeu aurei eft coloris. 
caput fuperius & collum , dorfi me- 
dietasanterior , ala & cauda diluté 
viridis.In alarum extremofufcz pen- 
nzmixtzíunt. Sub gutturead ocu- 
los ufque maculam habet magnam , 
nigram. Aoffellum habetrectum, acu- 
tum, flavum , fupcrna parte paulüm 
nigricans.  Crara & pedes fufci co- 
loris. 

GVIRACOEREBA Braflienfi- 
bus. Avis Fringilla magnitudine. &o- 
ffellum habecnigrum,;tres quartas par- 
tes digitilongum , acutum, & paulu- 
làm deorfum Hexum. — Oculos nigros. 
Linguam multipliciter fiflam: In capi- 
te fuperius mitellam thalaffinis pen- 
nis, reliquum caput, guttur, & totum 
corpus inferius, pectus, & totusinfi- 
mus venter, cum doríi medietate po- 
fterieri coeruleis veftiuntur pennis, 
la&efcentibus, & à pe&ore pcrinitia 
alarumad dorfum, ubi incipit coeru- 
leus color, linealata coerulea tranfit 
rransverfim per exortum alarum: to- 
tum autem collum fuperius cum me- 
dierate dorít anteriore profundé ni- 
gris fübtilib. holofericis veftitur plu- 
mis. Candafcíquidigitum longa eft & 
nigra. 4/zma.nz,quaz ad medietates 
laterales flaveícunt. Flavedo autem 
illa tegitur, nec videri poteft,quando 
avis confidet, quando veró volat, ale 
ex nigro & flavo eleganter ftriatz vi- 
dentur. Interiusalx fermé totaliter 
Havz funt. Crara füperiora pennis ni^ 
ericant, & coerulea quodammodo 
funt; Inferiora nuda, & cinnabrij co- 
loris una cum pedibus, unguiculi in 
pedibusnigri. Habent autem pedes 
digitos quatuor, vulgari modo difpo- 
Í1tos. 

GVIRAPEREA Praáfilienfibus;A- 
vis Alaudz magnitudine. Roffrug; ha- 
bet breve, craffiufculum, nigricans, 
Caput fuperius & collum , totum dor- 
(um & infimus venter,pennas habent 
obícuré flavi coloris, utcera citrina: 
Caput inferius, guttur & collum in- 
ferius cum pe&orenigras, quales & 

aucz in ventre flavis funt intermi- 
xta. Cauda duos digitoslonga,& prae- 
teritalas. Conftatautem cauda & a- 
lc pennis fufcis & nigricantibus;qua- 
rum 


"Tau zuleal 


S 


^ Ai 


SSSSNSS 
SENS 
3 


N 


i 
EN Ji "pu 


SS 


DTE uA 


rum quzlibet cum laterali extremi- 
tate thalaffina, ita ut fufcz ala: chalaf- 
fino videantur ftriatz. Cauda iri- 
dem. Crura lupetiora etiam cerei co- 
loris; inferiora cum pedibus obícuré 
cinerei. Digiti quatuor modo vulga- 
ri, unguibus nigricantibus. 

JAPACANIBrafilienfis, Avis ma- 
gnitudine Bezere aut Schanepue. — Ra- 
fhrumhabetnigrum, oblongum , acu- 
minatum, & paulüm deorfum incur- 
vatum. Oculos aurcos, pupillanigra, 
Capur veltitur pennis nigricantibus , 
collum fuperius, dorfum, alz ex am- 
bra & nigro mixtis. Cauda fuperius 
nigricans, inferiusalbo maculata cft. 
Peiius, & totus infimus venter accru- 
rafuperiora exalbo & flavo mixta, ac 
lineis feu ftrijs transverfis nigricanti- 
bus intertexta, Crurafufca Digiti in 
pedibus quatuor vulgari modo, un- 
guibusacutis & nigris. 

CABVRE Brafilienfibus ; Noctux 
fpecies: Avis magnitudine Turdelz. 
Caput habet rotundum ; roftrum bre- 
ve,aduncum.flavefcens, duo forami- 
nanarium. Oczlos pulchros, magnos, 
rotundos, flavos, pupilla nigra. Sub 
oculis, & adlateraroftri multos ha- 
betpilos, longiufculos,fuícos. Crwra 
brevia, totaliter pennis veftita, flava, 
uti & pedes. Inijsautem quatuor di- 
gitos, more vulgari , unguibus femi- 
lunaribus, acutis, nigris. Cauda la- 
tam, prope cujus exortum ala defi- 
nunt. Íntotocapite, dorfo,alis, cau- 
da, coloris eftumbrz dilutz: acin ca- 
pite& collo minimis,in alis majoribus 
maculisalbisvariegatur, Cauda vero 
albo eft undata. Peces & infimus 
venter albicant,& maculisumbraz di- 
lutz variegantur. Facilé maníueícit. 
Collum ita circumagere poteft , ut ro- 
ftriacies exa&té dorfi medietatem o- 
ftendat. Ludi cum hominibusinftar 
fimiz, & varios mimos facit adípe&u 
fuo,& crepitus roftello;preterea pen- 
nasadlatera capitis erigere poteft, ut 
cornicula,feu auriculas reprefentent. 
Viclitat catne cruda. 

ANDIRA ACA Brafilienfibus, 
Vefpertilio cornutus. Multi hic re- 
periuntur in Palmis nuciferis degen- 
te5; pau'ó majores nofltratibus, prz- 


FIBI 207 


pingues, cinerei coloris , mollibus & 
longioribus pilis,auribus]latis. In fin- 
gulis pedibus habent quinque digi- 
tos,acutisunguibusarmatos. 2Demztes 
candidi, & fupra nafum corpufculum, 
cjusdem cum auribus, longitudinis , 
fatis grande ex materia qualis illius 
ri&tus , flexile feu mobile. Alarum 
longitudo zquat femipedem Rhyn- 
landicum. 


CAPUT XII 


Macuacagua. Columba fil'ue- 

Jeris. fpectes, eiduas filveftris. 

'Urubitinga. Mareca utraque. 
Tüjeguacu parvara. Tan- 

garautraq;. à 

| MAStcAGuA Brafilienfibus: 


Gallinz filveftris fpecies , ma- 
gnitudine Gallinz nofltratis vel eciam 
major. Roeffrum habet nigrum, plus 
fefquidigito longum, anterius pauló 
incurvum , ut perdicis: In roftri me- 
dietate duo narium foramina ampla. 
Oculos nigtos, poft eos aliquanto fpa- 
cio aures more gallinarum. Corpus 
craffum, (L4/e cum eo definunt, nul- 
lam enim habet caudam. Crura infe- 
riora nuda, duos & femis digitos lon- 
ga. Inpedibus treshabet digitos an- 
trorfum verfos, craffiufculos, ungui- 
bus brevibus, obtufis.  Cakcrageus ro- 
tundus, utin Struthione, & paulüm 
fupraillum breviufculus digitus ver- 
fus interiora, ungue obtufo. "T'otum 
caput & collum punc&ulatum eft ob. 
ícuré flavo & nigro, fub gutture albi- 
cat. Pec£us,venter & dorfum obícuré 
cinerei funt coloris. A4/e umbra co- 
lorisper totum undatz nigro, prater 
remiges penna$, quz totaliter nigra. 
Crura fuperiora pennis veftita, uti vé- 
ter , inferiora coeruleícat cum pedi- 
bus,unzgues gryfei. Carzofaadmodum 
eftavis, tantum carnis habet,quan- 
tum duz gallinz domefticz vix ha- 
beant; eftque boni faporis. Sub cute 
craíla & pingui cuticulam habet , a- 
liam qua caro tegitur. 7z;éza: variis 
fru&ib. qui ex arboribus filveftribus 

deci- 


eel Eau ey ou manm 


20f ILS AA 


decidunt. Inventriculoillius inveni 
fabasfilveftres femina Araticu. Hu- 
micurrit, nam pedes inepti ad arbo- 
resícandendum. Ovaponit Gallina- 
ceispaulo majora , coloris caeruleo- 
viridis. 

COLVM JE flveftris fpecies ex 
Infula S. Thomz allata , noftratunu 
magnitudine & figura: fed roftro fu- 
periusadunco, & coloris in medieta- 
teanterioritota carulei,cum albo & 
pauco flavo mixti, in poftetitate tota 
fanguinei Oculi nigri, circulo, coeru- 
leo. Pennis tegitur per totum viridi- 
bus,utPfittacus. Remigesalarum ex 
viridifufcefcunt,ut& extremitas cau- 
da. Subano flavo habet pennas. Crz- 
74 & pedes eleganter crocci coloris, 
unguesautem fufci. 

ANAS Silveftris, magnitudine 
Anferis. Roflrum habet nigrum;Crura 
fufca, uti & pedes. Tota nigra eft; ex- 
ceptis principiisalarum;que alba; Ni- 

redini camen illi viridis color tranr- 
fplendet. Crzif/amin capite gerit nigris 
plumis conftaritem, & maflami carüo- 
fam corrugatam, rübram fupra roftri 
fuperioris exortum. Ca£ezz quoq; ha- 
betrubram circumoculos. Care bona 
& copiofa. Figuztsr plerumq; in altis 
arboribus confidentes ; nam poftlo- 
tionem in aqua frigida altas fubeunt 
arbores, captandiaéris & Solis caufa. 

VRVBITINGA Brflienfibus; 
(fed dubito adliuc de hoc nomine; 
namnobilior efthzc avis quàm Uru- 
bitinga) Avis Aquilzíimilis, Anferis 
femeltris magnitudine. Roffrum ha- 
betcraffum,aduncum, nigrum; & cir- 
canarescutem flavefcentem. Oculos 
magnos, fplendide aquilinos. Capa: 
groffum. Crsgra& pedes luteosjin pe- 
dibus quatuor digitos vulgari modo 
difpofitos; Vaguibuslunatis;longis,ni- 
gris: 4[zs amplas: Caudam latam. To- 
ta veftitur plumis fufcis & nigricanti- 
bus; Peralasautem undatim quafi ci- 
nereusmifcetut. Casda novem digi- 
toslonga,adfexalba, in extremitate 
ad tres nigricans , in extremitate ta- 
mentruríus minimum eft albi. Egregiz 
ftaturz eft avis. 

MARECA itidem Anatis filveftris 
fpecies,fed parva. Roftrum habet a- 


WCATERALIS D 
natinum fufcum;ad cujus exortum in 
utroque latere macula rubra. Capar 
fuperius eftleporinigryfei coloris,la- 
tera capitisfuboculistotaalba. To. 
tum pectus & infimus venter ligni 
quetrni fedi colorem obfcure zmula- 
tur , Varicgati przterca punctulis ni- 
gris. Crura & pedes nigri. C«udagry- 
íea. Aleelegantes,in exortu exgryfeo 
fubfufcentis coloris , remiges autem 
fünt in uno latere prioris coloris, tota 
autem medietas extrema diluté bru- 
neícentis, qualis in pedibus effe folet; 
in medio autem coloris viridis tran- 
fplendentis,cum fimbria nigra, qualis 
inanatum collis. Caro valde bona. 
MA REC A aliafpecies, ejusdem 
ctim antecedente magnitudinis & fi- 
gurz. Roffrum habet nigrum fplen- 
dens. Summitascapitis , collum fu- 
perius; totum dorfum umbrz coloris 
cum fufco mixti. Sub gutture albi- 
cat. Oculi nigri, & ante quemlibet ina- 
cula parva rotunda , plumis ex albo 
flaveícentibus. Totumpectus & in- 
finius venter obícuré gryfei coloris 
cüriaureo mixti. Cauda nigra. Ala- 
rum pennz fufcz,quibus viride tran- 
Iplendet:& medix penne alarum exi- 
mia viriditate & coeruleoin fufco trà- 
fplendent, hic & undam nigram ha- 
bent, extremitas autem remigum to- 
tacít alba. Crura & pedes intigniter 
rubrifeu miniati coloris. Affata avis 
pedibus apprchenfa manus & lin- 
teamina tingit colore miniato fangui- 
, nco. Bonifaporishabent carnem;fed 
aulümamaricatiteri. 
TIIEGVACV PAROARA Bra- 
filienfibus; Avis Alauda magnitudi- 
| ne. Roffrum habet breve,cratffum, fu- 
perius fufcum,inferiusalbicans. Cz- 


—ÀM—À——— 
——— M MÀ —— — ——— ÀÀ— 


put fuperius, latera ejus & guttur ac 
collum inferius habent pennas flavas, 
fanguinei coloris pennis punc&ulatas 
( & hzc faemina quidem , mas enim 
hzc tota habetfanguinea.) CoZuz; fu- 
perius, &totum dorfum cinercas,um- 
braaliquatenus mixtas. 4/e fufcas o- 
ris albcícentibus przditas, ut & cau- 
da; fedalz teguntur cinereis, dorfum 
maximam partem exceptis extremi- 
tatibus. Latera colli, pectus & totus 
venter, & crura fuperius albis tegütur 

pen- 


qu MM ——— —— M € € 


- 


D E v4 


pennis. Crara inferiora & pedes fufci 
funtcoloris; quatuor digiti more vul- 
gari pofiti. Oce//os habet nigros. 

TANGARA Braálienfibus. ( Re- 
periuntur ejus aliquot fpecics colore 
variantes. ) Primaclegans,magnitu- 
dine Fringilla. Roffrum habet vectum, 
craffiufculum,nigrum. Ocr/osnigros. 
Cura & pedes ex cinerco fuícos. Su- 
pra roftri exortum fuperne maculam 
e pennisnigris. Totum Capz & col. 
lum fplendentibus viridibus feu tha- 
laffinis pennis vettiuntur. Initium 
dorfiinftar collaris ambiunt nigerri- 
mzpennaz. Doerfum autem fubalis uf- 
que ad exortum caudz veítitur plu- 
misluteis. Totusinfimus venter e- 
gregi? coerulefcit. Ala nigrz funt, & 
earum extremitates lacerales coeru- 
lez, itaut totaliter coerulez appareat 
complicatz , & fola extremitas nigra 
videatur. Initiumalarum exterius et. 
iam thalaffinis pennis nitet; & cuique 
alz fuperius in dorfo, fcuin extremi. 
tate fupcriorilateraliflave penne funt 
inixtz. — Caudaz habctlatam,fefqui- 
digitum circiter longam;nigram pen- 
nis, fed quarum extremitates latera- 
lesceerulexífunt. Extremitas caudzx 
eft nigra. Includitur cavez , & cla- 
mat zp, zip ífcuut Rubrica Germanis 
G3pmpel. Fefcitur farina & pane. 

Secunda fpecies: higura &: magnitudi- 
ne patferis noftratis. Roffellum habet 
ex lavo fufcum,latiufculum,in extre- 
mirate acutum ; cujus inferior pars 
multó brevior fuperiore. Ocef/os ni- 
gros. Totum capzz, egregie miniatis 
tegitur pennis , totum reliquum Ccot- 
pus cum alis & cauda fplendidé ni- 
gris. Crara fuperiora albis pennis, 
&; inlatere exteriori maculam ob- 
longam miniatam habent, quafi fan- 
guine maculata. Cr; inferiora & 
pedes cinerei funt. In pedibus digi- 
ti quatuor more vulgari. Cauda bre- 

vis digitumlonga, & alx pro- 

peillius exortum de- 
finunt. 


VT B S 
| CAP. XIV. 
enbima. tPitangva gvacu. 


209 


e/ttingvacu camacu.G-t- 
VAACAHEALAYA, — 
NHIMA Brafilienfibus : Avis 


* aquatica ex rapacium gencre; 
| majorcygno: Capat habet haud ma- 
| gnum, G»llinaceo fimile & roftro ni- 
| gro: cujus fuperior pars pauló longior 
rinfericri, & in extremitate deorfum 
'incurvatum.  Oc&fos pulchros aureos, 
| pupillanigra, & exterius nigro circu- 
lo.In capite prope exortum roftri cor- 
nugerit crcétum, extremitate fuaan- 
trorfum verfus incurvatum , pauló 
plus quam duos digitoslongum, craf- 
fitici chordz majoris in Viola majo- 
re, rotundum quafi tornatum eflet; 
coloris albicantis, íeu oíffei. Circüm 
cornu plumellax fubtiles breves eri- 
gunturalba & nigrz. Collum habct 
plusfeptem digitislongum,reliquum 
corpus ad caude exortum feré fcfqui- 
pedem. Alasampliffimas;ucpote qua- 
rum plümarüm longitudo feíqui, e- 
demlfuperet. In cujufque «lx anti- 
ca parte duo cornua tecta triangulata 
exipfoofle alz enata obuner , craffa 
minimi digiti apicem, & conice trian- 
gulatzfigurz. Eftautem quodq; an- 
teriorum digitum longum;pofteriotá 
pauló breviora coloris fufci.. Caudam 
habet decem digitos longam, inftar 
anferipz latam. Crurafuperiora qua- 
tuor digitos lenga, & quoàd medie- 
tatem interiorem pennisnuda : Infe- 
niorà quinq; dig:toslonga, fere duos 
craffa. in quolibet pede quatuor di- 
gitosobtinet moreGallinarum difpo: 
fitos , quorum medius trium ante- 
riorum quatuor & femis digitos lon- 
gus; reliqui duo tres & femis: pofte- 
rior autem feré duos. Quilibet un: 
guem habet corniculatum nigrum, 
digitum longum, & in pofterioribus 
digitis pauló longiorem. Care fufca &z 
fquamofateguntur & digiti, & crura 
nuda. Capiris vettex plumulis vaiie- 
gatuseftalbis & nigris: ad latera, ii 
gutture & colli medietate fuperiori 
nigricat,inferior medietas colli & pe 


Dd Cu 


AIO 


&us variegantur albis, cinereis & ni- 
gris pennis. enter interior albasinto- 
tum habet pennas, ad latera fub alis; 
& in dorfofunt nigra , fed quibus al- 
bxhincinde permifcentur. Cauda cft 
nigra; /4lectiam nigra exceptis oris 
extremis (propeofla ) ubiexalbo fla- 
vefcentibus pennis variegata funt. 
Terribilem clamorem edit vy/z, vj- 
bs vociferando. Nunquam fola in- 
venitur, femper par, mas & foemina 
junctim incedunt, & una mortua, al- 
tera à fcpultura nunquam difcedit. 
Coruu quod in capitegcerit, remedium 
eft contra venenum,fiin vino per no- 
&em infundatur, Idem remedium 
eft contrafuffocationem uteri, & in 
difficilipartu. Hzc quam defcripfi, 
faemina eft; mas duplz magnitudinis. 
ANidumfuum facit é luto ad caudices 
arborum fuper terram,figura furni. 
PITANGVA GVACVY Brafilien- 
fibus, Zeziere Lufitanis, magnitudine 
zquatSturnum. Roftrum habet crat- 
fum, latum , pyramidale, paulo plus 
digitolongum, exeriusacuminatum. 
Collum breve, quod fedens contrahit. 
Corpus fere duos & femis digitos lon- 
gum. Cauda latiufculam , tres digi- 
toslógam, crura & pedesfuícos, qua- 
tuor digitos morc vulgari. Capaz,col- 
lum fuperius, totum dorfum, alx & 
cauda coloris funte fufco nigticantis, 
pauxillo viridi admixto. Collum inte- 
rius,pectus, & in&mus venter habent 
flavas pennas, fuperius autem juxta 
caput corollam (quafi monachicam) 
albi coloris. Sub gutturead exortum 
roftrialbicat. Clezaralta voce. 
Quzdam harum avium in fummi- 
tatc capitis maculam habent flavam, 
quadam ex parteluteam. Vocatur à 
Brafilienfibus Cuiriri,alias peromnia 
Pitanguaguacu fimilis: 
AI1INGVACV CAMACVY Bra- 
filienfibus: Avis Turdelzferé magni- 
tudinc. — Capaz habet fatis groflum; 
collum mediocriter longum; Corpus 
tres digitos longum : Avf/rugz paulu- 
lum aduncum, coloris ex viridi & fla- 
vomixti. Oculos fanguincos; pupilla 
nigra. Crura cinerea mediocris lon- 
gitudinis,fuperius pennis veftita. In 
pedibus digitos quatuor, vulgari mo- 


M ——— MM MÀ MÀ — ——À— e MÀ— ——  —————————— —————MMM———M———— 


HISTORIA X(ATURALIS 


do. Cazdam longiffimam nimirum no- 
vem digitos longam, decem circiter 
pennis conftantem, quarum quzdam 
inferiores funt breviores fuperiori- 
bus. Totum caput, collum, dorfum, 
alz,& cauda pennas habent brunnas 
feu fuligineas,quz in cauda paulo fa- 
turarioresfunt reliquis. Extremitas 
cujuslibet pennz caudz femidigitum 
longa, alba eft; & interalbum & ruf- 
fumnigro umbrara. Guttur, pecus, 
& infimus venter ac fuperiora crura 
cinereis pennis veftiuntur. In capite 
longiufculas habet pennas, quas in- 
ftar duorum cornuum poteft furrige- 
rc. Elegans avis ob longitudinem 
cauda. 

GVIRA ACANGATARA Bra- 
filienfibus. Avis picz variz magnitu- 
dine.  Koffrum habet digitum lon- 
gum, cujusfuperior pars paulüm ad- 
unca,totum autem obícuré flaveícit. 
Ocilos cryftallinos,circulo fufco. Co/- 
lum duos digitos longum, Corgzs tres. 
Caudalongitlima, nimirum octo digi- 
tos,conftans octo pennisrectis. Crz- 
27 füperiora pennis veftita , & feíqui- 
digitumlonga,ur & inferiora. In pe- 
dibus digiti quatuor, more pfittaco- 
ruin, & quidem versus interiora funt 
duo breviores, versüs exteriora duo 
longioresinquolibet pede. "Totum 
caput pennis veftitur,qua in medio fe- 
cundum longitudinem(proximé fca- 
pum) fufcz, in lateribus flavefcentes; 
ut crifta. Collum & alz é contrario 
pennas habent in medio flavefcentes; 
&adlatera fufcas. | Extremitas ala- 
rum feré plané fufcefcit. Totus vez- 
ter, dorfum, ( exceptis alis) crura fu- 
periora, & exortus alarum, ad trium 
& fcmis digitorum longitudinem pé- 
nis conftant ex albo pallide flavefce- 
tibus, reliquum caudzfufcefcit, ex- 
tremitas autem albas oras habet. Czz- 
r4 inferiora, & pedes chalaffini fant 
coloris. In capitelongiores penna in 

criftam eriguntur. Ingentem 

in filvis excitat cla- 
morem. 


CAD. 


JE cedVE Lh Buows 


CAPUT:-XV. 
eJtatuitut. Aracari. Anbin- 
ha.lpecatt apoa. Pullus £al- 

—. Itnacens. Ingomina- 
£4 fres. 


ATVITVI Brafilienfibus, Avis 

fturnimagnitudine. Brevi col- 
lo, pe&ore forti, cruribus brevibus, 
cauda duos & femis digitos longa. 
Roflrum habet re&tum, force, cujus fu- 
perior pars paulüm prominet acumi- 
ne inclinato,cinnabrij coloris. 'lo- 
tüm capt, collum fuperius, dorfum, 
ale,& cauda conftat pennis futcis pal- 
lidé lavo maculatis; apparentib. pat- 
tim pun&tulatis, utin Nifo. Sub gut- 
tute flavas habet pennas. Pe&us& 
venteralbis veftiuntur,qug fufco funt 


»üctulatz. Crura obfcuré cinereícüt. 


ARACARI Prafilienfibus: Avis ma- 
gnitudine picz Martiz; Roffrwws ha- 
bet quatuor digitos longum , fesqui 
latum,feualtum,tres&femis craflum, 
ubi craffiffimum, paülàm deorfurh 1n- 
curvatum, inftargladij Turcici, & in 
extremitateacutum, inftar pfittacini; 
eftque fuperior pars pauló longior in- 
feriori. Roffrum fuperius & inferius 
plus mediam partem ab extremitate 
numerando feirratum dentibus: fupce- 
rior pars roftri major inferiore; cft au- 
tém roftrum canum, levitfimum , le- 
vius fpongia, fuperius album, lineain 
fummitate craffa nigra fecundum. 
longitudinem diftinctum : Inferior 
tota efLni; ra;torum inferitur in caput 
triangulatum, & ubi infertio eft linca 
triangulatim alba circumfcriptum. 
Linguam habet quatuor digitoslogam 
leviffimam , afpe&tu plané pennam 
referentem, aut etiam plumata eft & 
nigra, (fipennam habere lingua dici 
poflit.) Capuz nonita magnum habet, 
latum, compreílum. Oculos magnos; 
pupilla nigra, circulo flavo, reliquas 
extremitates nigras. Co//nz haud lon- 
gius Pfittacino. Corpus à colli exorta 


2If 
longa. Crwra& pedes nigricarites ex 
viridi,Píittacorum fimiles, duos digi- 
tos habentanterius, quorum unus1ó- 
gior altero;duosretro,;itide inequalis 
longitudinis; ungues incurvati, fufcis 
feu nigti.] Crurü fuperiorum longitu- 
do duorum digitorü, inferiorumfes- 
qui. Totum caput & collum ufque ad 
initium pedoris ni; rashabet plumas, 
&ubi delinunt,circulariter finiuntur. 
Pecius veró & infimus venter totus e- 
leganter lavis veftiuntur pénis , cum 
pavonino mixtis : Per Pe&us autem 
rransverfim linea digitum latafangui- 
neicoloris ducta eftab uno latere uf- 
queadalterum. "Totum dorfum,ale, 
cauda, & crura füper ora veftiuntur 
pennis ex nigro vitidicantibus, uti in 
noftratibus picis color effe folet. Ex- 
| tremitas dorfianteinitium caudz et- 
iamfanguinei coloris, plusuno impe- 
rialiin circumferentia. 4/e definunt 
adexortum caudz, & interius cine- 
rco func fabfufci coloris. Roffruz in- 
 teriuseft nigrü. Avishzc quafi fuum 
nomen profert, clamandoacuto fo- 
no, fed non admedum clangofo C4- 
FAGATE: n : H 
ANHINGA Brafilienfibus Tupi- 
namb. Mergi aquatic! fpecies elegàás; 
corpus, excepto collo; anats domefti- 
cz Europez habet magnitudine. go. 
ffrum rectum, haud craffum; acutiffi- 
mur; tres digitos longum; & perro- 
| ftri medietatem anteriorem tam fu- 
perius, quam inferíus duplicem ordi. 
nem acutiffimorum hamulorum re- 
tróverforum. Capa: parvum,longiu- 
Ículum , ferpentini xmulum , pauló 
plus fefquidigito lon; um. | 0ce//es ni- 
&tos,circulo aureo. Ce//uz tenue;te- 
res,pedem longum, corpus autem tá- 
tum feptem digitos, crurabrevia, fu- 
periora duos digitoslonga , pennata; 
inferiora vix fefquidigitum; quatuor 
digitos,tresanterius vcrfus, membra. 
nisjunctos morcanatum, aut corvi a- 
quatici, quartus digitus breviorad la- 
tus infcrius extenditur, itidem mem- 
brana rcliquis connexus unguibus 
lunatisomnesacutiflimis. Caudaila- 


ad caudam ufque quinque circiter | tam ; decem digitos longam , duo- 
digitos longum. Cauda iüftar piccla- | decim pennis conftantem , alz cir- 
ciufcula, & fex digitos, vel paulo plus | camedictatem caudz definunt. 


[ 


bd 


2 Ro- 


212 


Roffrum gryfeum eft, & poft cxot- 
tum paulüm flaveícit. Caput totum 
& collum plumis fubtiliffimis tegitur 
adtactum holofericum referentibus; 
Colorisin capite & collo fuperius ex 
gryíco fubflavefcentis: fub guture, & 
in collo inferius grvfei coloris, ut pel- 
les illa ( QOercbfelle vocant) ex quibus 
mitrz fiunt muliebres, & ad tactum ; 
& adipe&um illius pellis pilos refert. 
Totum pe&us, & infimus venter , & 
crura füpetiora plumis mollibus ve- 
ftiuntur coloris argétei Initium dorfi 
pennis fuícis, fed quarum quzlibet in 
fui medio maculam habet oblongam 
exalbo pallidé flavam, itaut puncu- 
latim appareat: reliquum doríi nigras 
habec pennas. 4/7 obtinet longas, 
quatum initium totum ejufmodi bre- 
vibus pennistegitur,uti initium dor- 
fi, fequitur ordo mediam partem; id 
eft;uno latere canarum; altero nigra- 
rum:Remiges autem nigra funt. Cas- 
da nigris fplendentibus pennis con- 
ftat, quatum extremitas 2tyíca. Crará 
& pedesexobfcure flavefcente gryfei 
furit coloris. Solertiffima in capiendis 
pifcibus: nam, moreferpentum, con- 
tracto prius collo; ejaculatur roftrum 
in pifces, ac unguibus cos prz hendit. 
Carzemillius comedi,fed haud melior 
eft,quàm caro Lari. 

IPECATI APOA DBrafilienfibus: 
Pata Lufitanis, id eft, Anfer, nobis A- 
nas filveftris magnitudine anferis, o- 
&o vel novem menfium; figura planc 
utnoftratesanates. Pez£er & interior 
pars caudz ; collum totam cum capi- 
tc pennas habetalbas, dorfum ufque 
ad collum, alz;, & fummitas capitis 
nigras, cui viriditas mixta , ut in rio- 
ftrarumanatum collis.Ín collo& ven- 
tre albis pennis nigra paflim funt in- 
fparíz. [n his differt à noftratibus; 
quod fitprizuó major: fecuzdó roftrum 
anatum quidem,fed nigrum, & in ex- 
tremitate aduncum. Tertió fuperro- 
ftrumcriftam gerit carneam;craflam; 
latam & rotundam feré,nigram,albis 
maculis infignitam. — Cr///e altitudo 
eadem; inter criftam & roftrum ( in 
fummitate nimirum roftri) foramen 
transverfum magnitudine pifieft , ab 
utroque latere confpicuum;quodna- 


HISSTGWNRLA NMWETPRMLIS 


rium vicefungitur. Quartópedum 
& crurum color non ruber,íed é cine- 
reofufcus. Carzez multam & bonam 
lhabct,nam fxpiffimé comedi. Reperi- 
tur pailim ad fluvios. 

Alium habui per omnia fimilem 

priori; excépto, quod longiores ill 
pennz inalis,infigni brunno fplende- 
bantcolore , puto marem hunc effe, 
alteram foeminam. 

ANNOTATIO, Gefnerus pere 
fimilem dediticonem fub nomine A- 
natis Indicz;cujus pi&uram fe à Car- 
dano accepiffe memorat. Sed color 
pennarum nonnihildiffertab Aucto- 
ris noftri defcriptione. 

PULLUIS eallinaceus monftro- 
fus, magnitudine pulli recens exclufi 
Caput habebatanaticum, fuperiusta- 
men magis in acumen definens, za- 

[Jfrum anaticum,latum, cujus fuperior 
extremitas deorfum inflexa.  Ocellos 
parvos , collum breve ; 2/zs parvulas 
juxta priora crura pofitas : quatuor 
crura gallinacea , catebat pectore; 
quippe eolaco, quo pectus effe debe- 
bat düo crura habens, quodlibet fu- 
perius tres quadranres digiti logum, 
inferius quadrantem ; & in fingu'is 
quatuor digitos gallinaceos. Pofte- 

| riora duo cruraejusdem figure & lon- 
gitudinis cum anterioribus miré pofi- 
ta crant, finiftrum quidem more na- 
türali,dextrüm veró in exortu fuo fi- 
| niftroerat adnatum , & quafi furfum 
| vergcbat , comodo quafi duo finiftra 
crura fuiffent, & unüm dextrum loco 
finiftri in exortui fuiffet adglutina- 
tum : atque ideourypigio carebat, 
quia nullum intervallum inter crura 
hzc pofteriora, & caudz lecoipfi fi. 
niftro cruri exterius longiufculi pili 
caneícentes$ erantadnati. Pedes habe- 
bat galliniaceos,& digitos eodem mo- 
do difpofitos: fed quilibet pes totus 
inverío ordine pofitus crat; ita, utin- 
ferior pars effec fuperior, & füperior 
inferior, unguiculique etiam furfum 
non deorfum vergebant. Totum cz- 
p't;collum,venter;alz, dorfum, & fu- 
periora crura non veftiebantur penis; 
fed pilisnigris femidigitum longis,qui 
fub ventre & gutture paululum cane- 

Ícebant. Infurma, plane mopftrofüs 

pul« 


——À 


UD 1E. qd 


pullus.| Crura inferiora & pedes fufci | 


coloris, uti & roftrum, vitalia vifcera 
habebat gallinacea , fed inordinate 
difpofita. Cor agnum. Vivcbat cum 
excluderetur. 

Avis(cui Aucfor nomen non adfcripfir) 
magnitudine Alaudz , figura Matui. 
tuy. Roffellum habetrectum, ni. rum: 

, Oculos nigros, crura communia fufca: 
Caudamlatiufculam , & alis lógiorem. 
Totum Capui fuperius, collum fupe- 
rius, dorfum,alz, & caud, rufefcen- 
tis funccoloris,ex rubro, umbra & al- 
bo mixti. Guttur, collum inferius, & 
infimus venter albi funt coloris. Per! 
eculum utrumque à roftro transver- | 
fim maculam habet oblongam fufcà. 
Clamat G;p,Gip, ut junior gallo- pavus 
fere. 

Àvis (cujus nomen Aucior non prodit ) 
iagtüitudine Patz,& cjusdem figure. 
Roffronigro, craffiufculo; capzze nigro, 

ecfore & ventre cano ; dorío , alis. & 
cauda fufceícentibus ; eraribas fufcis. 
Clamat Zip, Zip, ut Pafler. 

Avis ( quam Aucfar gom nimtaat , fed 
jautum admonet effe fpeciem Curucui, de 
Qquacap. 12. magnitudine Picc fere.Ro- 
jfirum habet breve,craffiufculim;au- 
làm deorfum incurvatum, gryí(eum 
feu cinereum : Oculos nigros, circulo 
croceo; Caput; collum, dorfum fupe- 
rius, & cauda fuperius coloris nigri cü 
viridi ceeruleó períplendente,; ut in 
chalybe polito: 4/« fafcz; Totum pe- 
&tus & infimus venter egregij coloris 


WI B0. 8. 2ij 
DE AVIBVS AQV À- 
ticis Brafilianis, 


Nter Àves marinas quz in Brafilia 

reperiunt, feptem funt notatu di- 
gniores. i | | 

Primáeft Q UIR A TING A grui 
magnitudine par,plumis candidis;ro- 
ftro prolixoatque acuto;crocci colo- 
ris; cruribus oblongis é rubro fubfla- 
vis. Collum ipfius veftitur plumulis 
tam fubtilibus & elegantibus,ut cum 
ftruthionum plumis cercent. 


Altera cft CARIPIRA ; qua quod Niereub 
in binas partes bifurcatarn caudam H-Exer./. 
diftinguat;interdum explicans inter. 10. (.58. 


dum contrahens, fartoriz forcipis in- 
ftar, Raboforcado ab Hifpanis dici- 
tur. Reperitur paffim in utraq; India; 
Plumas ejus quód longo tempore du- 
rent , fagittis fuis adhibent Barbari. 
Ximenes adipem ad cicatrices faciei 
delendas, &arthritidis dolores fopié- 
dos, ingulare effe remedium narrat; 
Et ibi donati alarum remigiuim ita ut 
volantdiftentum,amplius quam mor- 
talis ullus diftento utroque brachii 
poffit comple&i , occupaflefpacium ; 
addit. INon facilé capitur,nififorce in 
deferta aliqua infula , in qua pullos 
excludit: ; DA ca É 

Teríía CALCAMAR columbg eft 


magnitudine fed volandi nefcia. In 


iminiati: Cauda inferius albas habec | Buctibusova ponit & exclüdit; quos 
pennas, transvcrfim nigro ordine un- , ctiam alarum atque pedum remigio 
datas. Crurabrevia , fufca fant; digi- fecati pervelociter. Malacia & pluviis 
tis quatuor, more Pfitracorü difpofi- imminentibus tanto numero naves 
tis. Reperitur hic & alia ARDEAE fpe- citcürifluitant ; uc à nautis faftidi- 


Cies:tota albá;roftro croceo, recto, a- 


cuto : Oculis nigris; circulo aureo, ; 


auütur. 
Quartaii. & Y A Y A M nominant; 


cturibus & pedibus nigris. Roffrim | picz magnitudine, longo roftro co- 


habet quinq; digitos longum, cou 
longiffimuim, nimiruniquinq; digitos 
fupra pedem. Corpus feptem digitos 
longum , caudaz quinq;, cum qua ala 
definiunt. Crurafüperiora odo digitos 
longa,& ex parte pennis vetita; infc- 


cülearis inftar;plumis candidis rubris 
maculis eleganter fuftufis,fingulari iri 
pifcibus capiendis induflria. 
CARACURA cft quiita , exili 
corpore, fubcinerci coloris; pülchris 
oculis; iride cler ater ubéte; ita Voca- 


tiora fex digitos. Digi£; pedum cómu- lis;ucmajoris longe molis quis ópina- 
ni niodofé hábent, quorum medius | retur. Ante folisforé ortam & fub oc- 
anteriorum quatuor digitos longus, cafum auditur, certo, üt volunt, fere- 
teliqui breviores,otuncsunguibuslu- nitatis futura indicio. 


fatis orzdirinieris. D d 3 Sexlá 


Hj HISTORIA X)UATFRALIS 


Sextaeft GUARA ,picx magnitu- |e duriora, calidiora & ficciora, po- 
dine,oblongo roftto;& anteriore pat- | nunt. Volatum avium par viacum ipfis 
terecurvo,longis pedibus. Primum f Philoftratus tribuit. Non. enim 
exclufanigricat, deinde evaditcinc- , pennatz,inquit, funt, fed rubri pelli- 
rea; ubi autem volare incipit cgregié culàalarum coftz tanquam digiti có- 
candicat, fenim autem rubeícit, do- ne&untur. Dicunturaurumin Scy- 
nec atate plumz illius colorem in- thia g Afiaticacuftodire, ideo inter 
duunt purpurz amulum,quem ad fe- ! ipfos & Arimafpos internecinum vi- 
ncétam usq; retinent. Vi&itant pifci- | gereodium. Tra&tat de eo / ZElia- 
bus,carnibus,&aliis eduliisfempera- | nus, & quomodo aurum illud aufe- 
quàtemperatis. Pariuntquoquefub | rantincolz deícribit, fed &z equis pe- 
tectis. Gregatim volant, & foli expo- | culiariter infeftos effe rumor eft. Vi. 
fitx pulcherrimum praebent fpecta- detur huc M. Pauli 7; Veneti- avis 
culum. Ex plumis diademata & alia RUC di&a pertinere, aquilz effigie, 
ornamentaá barbaris conficiuntur. |fed majnitudine immenía. — Vifitur 

Vltimaeftt GUIRATEONTEON |certisannitemporibusin infulis ultra 
quafi dicas avem fzpius morientem Madagafcar fitis, tanti roboris utfo- 
&rurfusrefürgentem.  Epilepfiz e- la,ánealiquo adminiculo elephatem 
nim obnoxia eft admodum; alioquin | Ca piat, & in fublime raptum rurfum 
candidis & pulcherrimis plumis ve- ad terram labi finat, quo carnibus e- 
ftita. jusvefcatur. Plarzque alarum pen- 

na paffus XII funt longz,ea craffitie, 


$5$55555555555 5 à 5 |quelongiudins menfurz cóveniat. 


Fides fic penes Authorem. Naviga- 


APPENDIX, tiones & prateriti & hujus feculi, o- 
mninó de taliave tacent. 

De Avibus Fabulofís. HARPYIS nomen rapacitatein- 

ditum. Ex Ele&oo Oceani filia geni- 

CAPUT I tas 4 Hefiodusprodit. Ponti & Ter- 


gilius dicit, Ocypeten, Aéllo, & Ce- 

pis. 1zno. Hyginus Alopen Acheloén & 

) Ocypeten appellavit;iHomerus quar- 

p & de Fabulofis aliquid ad- | ram nomine; Thyellam áddididiegte: 


De Gryphibur eg 12 i rzc filiae aliis dicuntur. Tresfuiffe V ir- 


nectere, ne & in hifce quicquam. | ditur. Deforma fic / Virgilius 
feu GRYPHUS,cujusnomine major SOIT 
forté Aquila,ut fané in Oriente& Sc. Proluvies , unced, maus, ci pallida 
pteatrione majora noflris animalia femper ^ 
gigniexperientia compertum efl; vc. Orafame cfc. d 


e Bartlol, 
Auglic. I. 
I9.6.94. 

É L3. devi- 
t4 Apollo- 
nit. 

g Solin. e. 
25. Polybi- 
ffo. 


h/.4.6.27 


113. 6.40, 


k In 1heo- 
nid. 


] 3. Aeneid, 


nere poteft. Ejus formam i Ípectes , | Collocantur inStrophalidibus » in- m Orid. 


fingitur effe quadrupes , antica partc, 
feu capite;alis,toftro,& pedibus aqui- 
. lam rcferens;pofticá leonem.cMagzi- ! nunte vifebantur, tradic. Deipfarum 
a Pbilof'r. tudinem a alij Leonis;alij lupi tribuür. | rapacitate;ingluvie, & faeditate vi- 
I3. devit4 Mandevillius octies Lcone majorem 


fulis. — Apollonius fugatas conjecif- ^13-Meta- 
fefc in fpecie, qui in Creta füb Argi- morph. 


de z Valerium Flaccum, 2 Vir- | ni. 4.4s» 


Apolloni. AE Ó EE. à : vh 

TON AD reliquit. Doríum b pénis integitur ni- .gilium,& alios. gonaut. 
17. Güsanteriorpars rubris;ale candidis. so XX 0/.5.4€- 

An Montes Aipbaos feu Flyperborcos, c neid, 


t. Mie-. haud proculabipfo Aquilonis exortu "$e (o )ge 
fiac. incolunt; fed & apud 7 Indos & Da- z 
d 4elian.L. ctrianos inveniuntur. 
(67 Nidos cx auro quod effodere con- 
ftruunt; & ova duo Aquilinis majora 


b. -— QAP. 


cs 


— M— — 


me 


Ga] Lp uf 
c 


XC 


4$ E 4^ Vu... 2 


CAVPEOTE 
«De Stymphalidibus ,. Sireni- 
bus €8 Seleucidibus 
avibus, 
S radon ,aàStymphala palu- 


de nomen datum ett. Magzitudiae 

aPaufzs, grues aequant. 4. Ibibus cztera tunc 

inArcad.. fimillimze, roftratamen, ejusdé nem- 

pe duritiei, ut hominum fcuta perfo- 

rare , firmiora habent , & non uc I- 

bes obliqua. Plinius eas cirrhatas 

b .11.c.37 facere b videtur. Marinas eas c 1fi- 

c/120ri- dorusfacit. Apolloniuscirca Aretia- 

gm. deminífulam collocat. l'imagenes & 

Pifander in Scythiam avolatle tradit. 

Paufanias Arabia quoque deferta in- 

coluiffe ait. | Pefcebaztur humana car- 

ne. Hercules eas ex Stymphalide pa- 

lude abegit, feu crepitaculi ztrcifoni- 

tu, fcd quod multas fagittis confe- 
cifTet. 

SIRENES quaforma fuetint,non 
convenitinter Authores. Alij easífu- 
perioriparte virginis formam intulif- 
fe, inferiorein pifcis caudam defiifle: 
alij 4 inferaaviciam fpecicm habuif- 
Ícfabulantur. Nonnulli in fuperiori- 
busfpeciem pafferum, in inferioribus 
mulierum eis tribuunt. Boccatius pc- 
desgallinaceos affignat. Euftathius 
vero à Venere, quod virgineam fibi 
delegiflent vitam;in aves transforma- 
tas tradit. Dina funt quibusdam, 4- 
glaopheme nempe & 7 helxiepeja : ttes 
alias Parthenope, Leucofra,8c Lieia. Sunt 
qui quatuor & quinquc fuifle hingunt. 
Sed nec de corum ortu cadem tra- 
duntur. Quidamé fanguine é cornu 
Acheloi. deftillante natas volant. 
Nonnulliex congreflu cjus cum Mu- 
farum aliqua, de Venerc füperius di- 
ximus. Habitavere primum juxta Pe- 
lorum Siciliz promontorium, poftca 
in Capreis. PliniusSurrentum Cam- 
paniz oppidum, una cum promonto- 
rio Minervz, earundem fedem fuifle 
fcribit. Finguntur tam fuavem har- 
tnoniam voce, tibijs; &lyra edidifle, 
ut & mare & ventos mulcerent. Can- 
tü vero fuo navigantes occiditle paf- 
fim apud diverfos Poctaslegerc cft. 


d Aelian. 
1.17.de A- 
fiihi.c.23. 


-— 


! De eorum cum Ulyfle colloquio vi- 
| de apud Giceronem e carmen. els. defi- 
SELEU CIDES ayesvocantur, nib. 

quarum adventum- Cafij montis in- 
colz, locuftis fruges eorum vaftanti- 
bus, à Jove precibus impetrant nec 
unde veniant,quove abeant, comper- 
tum , nunquam confpecdta, nifi cum 
prafidio earumindigetur. Voracita- ,... 
tem eis antiquitas tribuit. . Ingeftas Plin.^10. 
locuttas nullo negocio per alvum ex- ^77 

i cernebant. 


GLA POMUT TIT 
De Phoenice, Cinguamomo £5 


| Semenda. 
pHOENIX fabulofa eft avis. He- 


rodotus « nonnifi pictum fe vidif- a Hif..L. 2. 
fe teftatur. Plinius À unum in toto b H.N. 
orbe,nec vifum magnopere fcribit.In 
| cius defcriptione variant Authores. 
| Herodorus non tantum ci A quila 
| magnitudinem tribuit, fed & toto et- 
| iam habitu eidem fimilem facit. Alij 
Pavone c majoremícribunt. Hero- c Tretz 1. 
doto pennz rubore perfunduntur. s. Hiffor. 
Plinio veró& Solino circa collum au- Chil. 6. 
rifulgore micant. Catera purpureus 
dicitur , caeruleam rofeis maculam 
pennis diftinguentib. criftis, faciem, 
fauces caputque. plumeo apice co- 
honeftante. Idem Claudianus, Ba- 
ptifta Mantuanus & Lactantius pro- 
j dunt. . 2 
Locsm ipfi quidam d Arabiam af Locus. 
fignant: alij e Heliopolicivitate ZE- d 4mb I. 5. 
| gypti primo vifum reliquerc. ui Hexa c.23. 
dam fub zquinoctialiad Orientem & IUIS 
Meridiem reperiri fcribunt. Claudia- ten 
nus, & Ladantiusinacceflaloca ha- jj, 
bitare cecinerunt. c 


€ Tacit. l, 
Necdevizconvenit. Plinius pri ge NH 
mum atque diligentitlimum togato- Vicfus. 
rum. Manilium de co prodiditle au- 
thor eft; neminem extitifle, qui vide- 
rit vefcentem , quidam rore victitare 
dixerant. Ovidius thuris lacrymis & Athene 
fücco amomi viverefcribit. De:Nidi- !4: P'Pnof. 
ffcatione ejus & in parentem amore ita 27/6. 
f Yacitus. — Cozfecfo annorum numero |. A 
ubimors propiuquat » fuis dm terris fIruere ins 
nidum,eique vim genitalem adfundere , ex 


qua 


[ 


Aetas. 


Parius. 


PIut.l.dc fi 


21Ó DISqQORTA 


quafetum oriri, c primam adulto curam 
fepeliendi patris, neque id temert , fed fub- 
lato myrrha pondere , tentatoque UE 
gumiter ubi par oneri, par sneattii frt , fub- 
zrepatvium corpus, inque folis aram perfer- 
re atque adolere. Idem Fierodozus, ex 
quo ille defumfiffe videtur. 

Annorum ilorüm numerus varié 
definitur. Maxime vulgatum quin- 
gentorum fpacium,funt qui affeveret 
mille quadringentos fexagintaunum 
interiici. Plinio fexcenti fexaginta 
placent; Philoftratoífexcenti, Bon 
doto.Solino, Mele quingenti quadra- 
ginta. Alberto trecentiquinquagin- 
ta; Chzremoni ZEgyptio,fex fupra fe- 
premmille. | Dezerré quoque varia- 
cur. JarchasIndusapud Philoftratum 
prope! Nilum affignat. Alij in ZEthio- 
pia,ut Chzremon ZEgyptius,& Orus 
Apollo. Alij inPhoenicia, ut La&an- 


tius. 


ANtdo materia aromata, Cinnamo- 
num, Caffia,thurisq; furculi. Ubi il- 
lum contcendit, folaribus fefe expo- 
nitradijs, alarumque continua venti- 
latione ignem excit are fingitur : fic fe 
cremat. Ex cremato novum oriri pul- 
lum convenit interomnes;quomodo 
vero id fiat , ambigitur. Plinius ccu 
vermiculum ex offibus&z medullis ve- 
teris Phoenicis primo procreati, exco 
pullum nafci fcribit. Philoftratus nul- 
lá veloffium vel medullarum mentio- 
nefacta, excinere vermem ex verme | 


. novamalitem generatinugatur. Op- 


pianus cx cinere pullum exoriri re- 
fert. Orus ex effufoé patris vulnere, 
qued fponte fibi nimia ad terram alli- 
fioneinfligitfanguine procreariaffit- | 
mat. Souris attribuitanti- 
quitas, fed inter virz remedia repo- 
uit. NamPlutarchus cerebrum ejus 


ACATVRALIS 


dulce effe tradit , nefcio à quo gufta- foni La 
tum;& Pliniusinter prima à Magis ex! enda, 


cinere cjus nidoque medicinas pro- 
ditas effe fcribit. Heliogabalusin có- 
viviisPheenicem promictebat;a aut M. 
aurilibrás pro eo. 
CINNAMOMUIS feu Cinnamo- 


logus, avis hactenus nobisincognita 


E 


eft: Herodotus erandem elle dixit. Herodot. in 


[v 


Vincentius Dellunenfis paflere ali- Pterpe. 


quanto majorem , coloris partim fla- 
vi, partim ccerulei, roftri longiad fla- 
vum vergenusícripfit. 

Locusipfiab Antiquis in Arabia af- 
fignatur. DyonifiusPeriegetesterram 
ignorari una cum Herodoto memo- 


rat. Albertus in AEthiopia eum locat. Albert. I. 


ANudum ponitfeui in excelfiffimis ar- 23.de Ani- 


boribus ,caramque ramis,feuin mon- 74 


mifurculis exftructum. Aromate hoc 
cumi potiri Arabes volunt;boum, afi- 
norumq; defunctorum membra mi- 
nutatim concifa, juxtanidos ponunt; 
& abfícedunr. Fruftra aves in nidos 
comportant, quib. fuftinendisilliim- 
pares decidunt, & ab incolis colli- 
guntur. 


De SEMENDA non eft quod di- Aldro. or- 


cam. Multa quidem ed parum verifi- zitbol. [. 
milia deilla, Indica comméctaria pro- 12:6. 28, 


dunt. Capit ipfius,quod cfle putabat, 

quod Aldrovandus in Mufzo Ducis 

Florentinividit, erat curvum, & val- 

de craffum, colore inanteriore parte 
bru in poftreriore purpureo ob- 
j curo, figura ovali. Reffrum habebat 

| palmum longum, admodum acutum; 
| intus quidem cavum , fed fine tribus 

illisfiftulis, quibus muficam harmo- 
| niam à Semendaedi, quidam 


| fabulati funt. 
* * 
*- 


tium preruptis, illumQ; ex cinnamo- 


MAN- 


DE AYEVM FS 


21^. 
iAh$diie i i$ mb dubddodg id 
GSGREEPEHNHRHESE DDN mt ERU 23 
PISSUUPPPOSPIT 2 punt House 


PEPOTYTYT TT 


M A N STI SSA 
"De Avibus Exoticis ad noftrates 


| accedentibus. 


Tm ZÁquilis. 


Nierenl. 3/N&e D Aquilas perd- 
den v nent ZrzquaubtliciT la- 
m E de^ coquaubtlilndorü, nec 


à Winon Leonis Africani 
SANE. Neri. Venuftum illud 
aquila genus, & infignito capite rc- 
gium. Roftroeftad radicem luteo, 
deinde veró nigro; nigris unguibus, 
pedibus pallidis, cruribus ventreque 
e nigro & candido permixtis ; ; collo 
fulvo, dorfo & caud? nigris acfufcis, 
coronicriftàvenigta. Magnitudinem 
circiter zquat vulgaris arietis, & vel 
ferocium audaciath animalium, adeo 
uthornines etiam ipfos, poftquam ci- 
curata eft, levi ex caufa aggrediatur 
& involet:rnitefcit tamen; & aucupio 
non minusacteliqui accipitres; quo- 
tum genus videtur, idonca eft, atque 
iu(dmtid folet. Avis dignaquzà Ke- 
gijs aucupibus alatur ac circumtera- 
tur. Viliorefttlacoquauhtli, fcu a- 
quila virgz:frigidasamat plagas:aftu- 
ris ne fufca & cinerea, ra- 

axavicularum,murium, lacertarum, 

Le 4fri-  colotorum;quibus vefcitur. De Nejir 

can. Africé fiioita Leo Afrícanus. Avis eftomniü 

Lult. carum,quz inAfricireperiuntur, ma. 
xima, grue procerior;craffiorQ;, prz- 
dita roftro ; collo & cruribus : adeó 
fublime lat; utoculorum aciem ef- 
fugiat, & confpe&o alicujus animalis 
cadavere , füpra terram jacente , illi- 
co in illud irruat. Raro fola, fed gre- 
gatim volarcfolet. Longzvaeft,nam 
plerzque confpe&a (unt calvo & de- 
plumi capite, canquam vulfz fuiflet 


| capitis pennz': inde colligere licet; 
prz nimio fenio pennarum defluvium 
pati: eà de causá fuos nidos veluti re- 
center natz repetunt;unde à fuis pul- 
liseducantur. Corezarzin provincia 
Chiapz habentur, utapud de Laet in 
Novoorbe habemus. - 


I1 DeNbcuir. 


EXsseon Ori genus zalebicuatli vi- Nieremb. 
detur. Cornutaaviseft five auricu. P/f. Exet; 
lata,parva corpore,refima,;roftro bre- ddp 
vi nigra lumine, uteá erubefcens iri- 49 

de, fufca & cinerea plumisusque ad 

! crura,atra & incurvaunguibus. Ce- 
teranatuiá fimilis noftrati Oto. Apud 
eofdem À mericanos Tecolez genus eft 
bubonis auriti , fpectaculo dignum, 
nigro & fufco colere variegatur, huic 

oculi magni & aurei. 


Ul. De -Saetbrniuas 
melo. 


s pepe quxdam Szrurbiocamelerug De Lact 
in Infula Maragnana invenitur. 0^5 Novi 
Proceritate ftaturam humariam füpe. L16; 6.14: 
rant,& maxima funt velocitatis. Ma- 

gis fupra terram feruntur quam vo- 

lant. Datbariyazden vocant. 


IF. De Pfittacas. 


psoxhie quzdam de Pfittacis ex 
Hernando, Ximene, Clufia e Nierem- 
Lbergio adjicere. Ille primus itafcribit; 
de Toxzene: Püttaciid genus, viridi & 
luteo coloré micat, oculirubeo, ro- 
trum vero candenti & nigro, fufco 


pede; fed in candidum inclinaiüte; 
Ee Pio: 


D 


Propenfius eft, aptiusque ad fermo- 
neshumanos exprimendos czteris, ac 
frequentius apud Hifpanos. Alterum 
genus Coche vocant viridi colore, ru- 
bro & candenti capite , ac minoris 
molis; quodloquaxeít, necad modü 
diffimile precedenti, etfi fono diftet. 
Hs Pfittacos vocant Hifpani cathe- 
tinas. Tertium O»rlitoton, tiné&tum 
virore,talandrix vocata, aut gaierita 
noncriftatz magnitudine Frontem 
candidi maculà infignitü , roftro can- 
dido & nigrispedibus. Humanas ve- 
ces imitatur, & gregatim cum con, c- 
neribus volat, cum reliqui compares 
tantumreperiantur. Omnesveróin 
excel(íis arboribusnidificanc.Primum 
dequo di .imus genus, certas ftatasq; 
arbores, quas nunquam deferat, eli- 
git:que cum in heredes tranfeant;do- 
minisillarum haud funt parum utiles. 
Sunt & quas Haitini Ozacesoayas vo- 
cant, Mexicenfes veró (4Jo. Toca ru- 
bex,prater humeros & caudam,quz 
cyanea funr, & gallinz cortalisnoftre 
circiter magnitudine , roftro magno 
candenti & refimo, pedibus nigris, ac 
carne fimiliter nigri, ex quibus non- 
nullz offenduntur , quz fermonem 
humanumsdo&e zmulentur ruftice 
camen & incondité:filiosq;fuos more 
aliarumavium domefticarum educct 
in domibus ubialuntür. Offendas& 
alios virore diluto tinctos, nigtante 
roftro pedibusque, humeris & cauda 
virore tinctis exaturato, nec pra'fatis 
ininores. Vivunthi juxta montium 
cacumina,excelfasque pinus. Accla- 
mant vehementer,volantq;bini.Sunt 
& montaniincondité formá , quinon 
cicurantur aut aluntur domi. Nullius 
eorum caro eft edulis,nam & atra eft, 
& guítusinjucundi. Omnib. eft com- 
mune, utramque maxillam movere, 
quod nulli aliorum contingit anima- 
lium. Sunt &aliagenera, de quibus 
alij Au&ores latius. 

Ximeaes fic habet de Hifpaniola lo- 
quens. Innumcerifunt Píictaci virides 
cum purpureis maculis,quorum zrzzin 
hacinfula gezeramajores mediocres, mi- 
nimi. Majores ab Indis vocantur Hi- 
guarz. Hiinco diftant ab alijs rcli- 
quarum infülarum , quod maculam 


— ————— EE —— — an— HÀ  — 


HISTORIA NATVRAL1S$ 


albam füpraroftrumgeftent, non ví- 
ridem auct miniatam. Valde locutu- 
leiz funthz higuarz, fihumanos do- 
ceanturíecmones. CMtnsores vocantut 
xaxavis,& vitidiores funt,à paucisque 
interftinguuntur miniatis plumis. Hi 
inquieti & rurbulenti , mordaciores, 
iracundiores, & garruli, licet rudes 
humanisloqui vocibus, quasnüquam 
difcunt. Decem ex his invadunt & 
fugant centum higuararum.Nulla in- 
terhos pax. Diveríisgregibus pervo- 
lantquacunque pervadant, garriunt. 
Higuare integriorem & corpulentio- 
remeduntíonum, xaxavisacutiorem 
& tenuio em: & licet ignari humanis 
vocibusloqui ; placenttamen in cau- 
lis affiduo garricru & inquietudine. 
Tertia fpecies minimarum ett , nec exce- 
duntpafferes mole , viridesque funt. 
Hi filent , & pacatioresfunt: viror 
dumtaxatin illisplacet. ; 

Clsfj Hiftoria hzceft. Inter Neo- 
tericosautem , nemo mea opinione 
exactius & diligentius de hoc avium 
genere commentatus e(t quam VIyf- 
fes Aldrovandus Bononienfis,quito- 
tumlibrum 40. Tomi primi Ornitho- 
logia fuz ei dicavit: llle enim Philo- 
fophica methodo tradidit quicquid 
ad Pfittacorum hiftoriam pertinere 
poteft, & quatuordecim diverías eo- 
rum fpecies defcribit, tredecim vero 
icones exhibet, quarum duo priores 
maxima íunt, & corvum magnitudi- 
ne fuperantitertia & quarta columbz 
funt magnitudine;quinta;fexta,fepti- 
ma;,o&ava,nona,& decima mediocris 
funt magnitudinis,caudamq; brevem 
habent, faltem nonadeolongam, ut 
tres fübfequentes, quz longiore cau- 
da funt przditz : decimaquarta bre- 
vem ctiam habet caudam. Priorem 
illam elegantem,quaz Pe&toris & ven- 
tris pénas lavas habet,tum & easqua 
alas dorfumq; tegunt, tum etiameas 
quz in cauda coeruleas, non fenel vi- 
dere memini, & iconem habeo vivis 
coloribus expreflam; atq;illam ipfam 
efle arbitror, quam Joannes Lerius 
cap.X I.Hiftoriz fuz Americana, Ca- 
nide à Bratilianis appellari fcribit. A1- 
teram fpeciem etiam videre memini 


inarce Cafaris Ebersdorfianaad Da- - 


nubium 


D eU af 


nubium ficiinfraViennam,tum etiam 
Lugduni Batavorum apud Sionem 
Lucium Daniftam binas aves ejus ge- 
nerís , quas poftca Magno Duci Mo- 
fcovitarum dono mittebat. Reliquzx 
vero fpecies, ( prxtertertiam qi illi 
alba ciiftata eft , & decimamquar:a, 
quz erythrochloros,etiamque crifta- 
ta ) mihi etiam conípe&tz, dum ple- 
rumque alix ab ipfo non defcriptz, 
tam breviore cauda prxditz, & ma- 
juícula corporis mole , quam minoris 
genetis, quz lohgiores cauda pennas 
habent, & collum veluttorque rubro 
atqucatroornatum. lHumanaverba 
exacté exprimere folita: quibus fimi- 
lem unam habuit nobiliffimus virPhi- 
lippus Marnixius San&- Aldegódius, 
quam fzpe cacchinum humano more 
extollereaudivi, cum ab adftantibus 
Gallico fermone conipcllaretur hoc 
modo.  Riezperroqucet, riez; id eft: 
Ride pfirtace , ride. Sed quod magis 
mirum, Gallico fermone ctiatü fubji- 
ciebatillicó, tanquam rationc przdi- 
ta,haud dubié tamen ita edocta. Ole 
grand fot qui me fai rire, hoceft. O 
inagnum fatuum, qui mead ridédum 
provocat. Illaáue verba iterüm ac 
tertio repetetefolebat. Sedintei re- 
liquas unam , pfittacis primz fpecici 
magnitudine zqualem,apud Illuttrif- 
fimam Domiriam Mariam deBrimen, 
Ducem Croyam & Atcíchotentem 
 feliciffümz memoriz, priuíquam ex 
Hollandia excederet, cuifane parem 
in coloris pennarum varietate & cle- 
gantia videte non memiüi. Etenim 
licet omnesferé penne corpus tegen- 
tesrubro colore effencinfcétz, caude 
tamen pennx,quz valde prolixa,par- 
tim rubrz crant, partim caerulea at 
quz in dorfo & alis verficolores ex 
flavo,rubro& viridi, quibus caeruleus 
. cólot etiatn permixtus. Caput circum 
oculos albi coloris erat, "finuotisque 
lincisnigris, quemadmodum caudz 
caput, diflin&tum etat. Pfíittacum , 

qui fimilis effet , apud nullum Ax 

&torem defcriptum m»etnini."  Eà 

potro avis Annam Illuftrifhmax Du- 


cisneptem,nunc Comitem Megen- | 


Jb ap NC 8S. 219 


ve fpatiaretur , illam fubfequeretur, 
nec quemquam veftem cjus atringe- 
re confpiceret, quin morfu illum ap- 
peteret;ita zelotypia quadamlabora- 
revidebatur. Ceterum pfittacus il- 
le majoris generis, quem Leritüs capi- 
tc fupra meniorato à Braülianis Ara£ 
vocari fcribit; valde elegans etiam ef- 
fc dcbet: nam alarum remiges pen- 
nas, & caudz, quz fefquipedalisIon- 
gicudinis,media ex parte coccinei co- 
loris efle refert;altera proríus clegan- 
tis cyanei tubo feuncrvo ;, qui medias 
pennas per longitudinem íecat , di- 
veríosillos colores diftinguente ; re- 
liquas vero totius corporis pennas 
prorfus cceruleo colore tinctas effe. 
Addict uttümque genusillud majo- 
rum pbfitracorum. Arat videlicet & 
Canide;magna effe in zftimationea- 
pud Brafilianos ; quia illorum j ennas 
ter quaterve in anno vellunt ad ve- 
ftem, pileos; clypeos& aulxa confi- 
ciendum , tametfi domefticum non 
Íit, quia ramen in vaftis arboribus me- 
dios vicos occupantibus frequentius 
verfari folet quam in filvis. — Prater 
binosillosingentes, idem Lerius tria 
àutquatüorPfittacorum generaapud 
Brafilianosinveniri ait: Przisz2 Vid€- 
licec étiam majufculorum,&craffiore 
corporis mole przditorum cui Aca 
"04$ nomen indunt Brafiliani l'ouou- 
pinamboutij, caput ornatum labens 
verficoloribus, flavo; rübro, & viola- 
| cco extremis alis fuaverubentibus, & 
| caudx pennisoblongis & flavis , reli- 
| quo corpore proríus viridi:hocgenus 
! rariflime ad exteros transfciri, nul- 
lum tamen facilius & perfectius edo- 
ceriad humana verba pronuntianda; 
quam iftüd. Additcetiam; Drafilianaim 
quandam mulierem ín pago; binis 
milliaribusab Infulà 1n qua ipfe cum 
| alijs Gallis habitabat, diftante, fimi- 
lem pfittacum in delicijs habuifle; qui 
co intellc&tu & tatione przditus vi- 
debatur,utcomprchendere& difcer- 
| herepofler,quidquidipfa diceret que 
illum educaverat. Nam cum,in quit; 
animi recreandi gratia ; in ilum pa- 
gum profecti;anteillius mulieris edes 


—— ——— ————— —ÓÁM MM MÀ MM  À  —À—SÀ 


femá&: Dominam de Grosbetee;adeo | interdum tranfiremus, cópellare nos 
diligebat, uequocunque per concla- | ipfa folebarthis verbis: V ultis mihi pe- 


ke az &inernà 


-« 


a0. HISTORIA 


ctinem dare vel fpeculum,& illico ef- | bam. 


ficiam ut meus pfittacus coram vobDis 
cantet & faltet ? Siejus petitioni an- 
nuebamus, fimulacquadam verba a- 
vipronunciaverat, píittacus non mo- 
do in pertica , cui infidebat , faltare 
incipie^at, fed etiam gartire, fibilos 
edere, & Brafiliorum ad pugnam fefe 
parátium vociferationesimitari. Dre. 
viter ; quandoin ejus herz mentem 
veniebatut diceret, Cane , canebat; 
Salta; faltabat; fin vero xgréferens, fe 
quod petierat non impetraffe, paullo 
acerbtus avi diceret, Auge , hoc eft. 
Silc,immobilis filebat, nec ulla ratio- 
neeum adlinguam aut pedes moven. 
dumexcitarcpateramus. —Secumdum 
genus. Marganas à Brafilianis appella- 
tur,quale eft eorum pfittacorum, qui 
in Europam inferrifolent, ncc magni 
apudillos pretij,propterabundátiam: 
non vero minus ifticfrcquentes funt, 
quam apud nos columba. —Pfrac 
tertii genera , ab ipfis Tous appellati, 
majores non funt fturno , & univer- 
fum corpus te&um habentpennisim- 
penfe virentibus, caudzx veró pennz, 
quz valdelongz,flavum celorem ad. 
mixtum habent. lllud etiam addc- 
batíe obfervaffe , pfittacos illius re- 
gionis nidos ex arborum ramis pro- 
pendentesnon conftruere , ut topo- 
graphicis fuis tabellis quidam perfua- 
dere conantur: at in arborum cavis, 
cosque orbiculariforma,fa tisque du. 
rosacfirmos. Ceterum cumíub ex- 
tremum annum Chrifti mille(imum 
quingentcíimum fexagefimum quar- 
tum effe Olyffipone aj ud Sebaldum 
Linfium GermanumlUllmenfem,me- 
mini filium ipfius Rodericum ex Fer- 
nambuco Brafilianorum,ubi commo- 
rabatur, eó appellere & navem mer- 
cibus onuítam adveherc, in qua et- 
iam aliquod mancipia , & nonnulli 
pittaci quartz fpeciei ab Aldrovan- 
do deícriptz, atque alii etiam mino- 
res, (turni magnitudinem non exce- 
dentes, prorfus viridis coloris pennis 


ACATVRALIS 
In fecunda navigatioze, quam 
Bataviin Indiam inftituerunt Orien- 
talem,;in Javá vicinisq;quibusdamIn- 
fulis pfittacos obfervabant longe illis 
elegátiores, quos é Brafilia advehere 
folent;eosq;à Lufitanis,quiin Javà & 
Moluccis verfabantur, noyras appel- 
lari intelligebant:&illos quidem cor- 
poris mole non valde magnos, fed ad- 
có elegantis coloris , ut venuftiores 
depingi non poffe exiftimarent. Pc- 
&usenim& ventrem pennzrubrico- 
loris floridi fplendentisq: tegebant, 
dorfum aureicoloris pennzalas vero 
| viridis & ccerulei commixtorum co- 
lorum pennz ornabant, fub alis fuave 
rubenscolorfplendebat. Valdeau- 
tem ingens crat iftic illarum aviü pre- 
tium, ut non minoris zxfítimarentur, 
quam octo aut decem thaleris Ger- 
manicis. Linícotius fcribit, Lufitanos 
fzpius periculum feciffe,an Olytfipo- 
nem transferre vivum aliqué poffent, 
fed nunquam voti compotes factos 
fuiffe, quod nimis tenelli & delica- 
tuli fint : Batavi camen eam Indu- 
ftriam adhibuerunt, ut unum vivum 
Amfteldamum ufque retulerint, quí 
tamctíi non eflet é felectiffimis, cen- 
cum tamen & feptuaginta florenis e- 


quam feptuaginta thaleris venumda- 
ri potuit , quemadmodum in diario 
illius navigationis adnotatum com- 
perio. Isinitinerepleraq;verba Hol- 
landica, qux à nautis audiverat, pro- 
nunciare didicerat,adeoque cicurem 
ipfum ejus herus reddiderat, utroftrü 
in os &auresejus infereret fine noxá, 
pilosque barbz ipfius componeret;at 
fiquisalius manum admovere vellet, 
illico morfuillamappetebart, haud fe- 
cus quamcanis quifpiam. Ánno porro 
Chrifti quinto tupra millefimum & 
lexcentefimum mirtebat mihi Taco- 
bus Plateau pfittaci cujusdá iconem 
vivis coloribusexpreffam , cui cumfr- 
milem ha&tenus non viderim , neque 
apud quempiam, adfcriptum memi- 


—— M Á——— Ó—MM -——máaa 070—009 —— ———— 


jus Provinciz, hoc eft , paulo pluris 


tcQri, fed omnesbrevicauda praditi, | nerim, inhoc ÀAuctario ad' Exotico- 
& alboroftro: idquegenusvaldefru- | rum hiftoriam typis jam expreffam 
gibus noxium referebat. Eos in iti- | adiunctam volui. Eum autemfe plus 
nere maizi granis alueret, cujus mul. | quam biennio aluifle fcribebat, co- 
tas fpicas eum adhuc habere obferva- | lumbzque effe magnitudine : caput 


illud 


——————————— 


COMO AERE NENRPERS 


D EB.e4FIB"OsS 


221 


illad habere pene inftaraccipitris, e- | plumulz caput tegentes breves ad- 


jufcemodi nempe coloris pennis tc- 
é&tum;ardentesoculos. Collum & pe- 


modum & virides,przter eas que ver- 
ticem fupra roftrum, quzque totum 


é&us verficolores penna obfidebant: | gurtur tegebant; nam illz rubrum, e- 
quas, cum irafcebatur, aut molcftiam ! legantem & floridum colorem habe- 
aliquis ipfi crearet,admotoadcaveà, bant. Demareloquor, quia feeminz 
quà conclufus erat, aliquo animali , | pennulzdilutiusrubebanr, neq; tam 
turrigebat,ut criftatus quodammodo | amplum fpatium occupabant, quàm 


videretur.Erantautemillg rubefcen- 
tis coloris, & extima parte caerulei e- 
legantiffimi. Ventris pennz fimilis 


fereerát coloris, fufcotamen infuper| pfittacorum 


fuffufz colore. Doríi penna virdes 
& alarum remiges pennz fub caeru- 
lez: cauda frequentibus pennis viri- 
dibus, fed non longis conftabat. 
Prztermittere nequivi , quin pfittaci 
pufillum,genus ex Ethiopia locisque 
Manicengo vicinis , proximishis an- 
nisà Batavis naucleris allatum, fimul 
& marisiconem,(faemina vero multó 
eft clegantior, utriufq; enim fexus al- 
latus ) Le&oris oculis proponerem.. 
Corpufculi moles fringilla magnitu- 
dinem zquabat, hoc eft, duarum un- 
ciarum cum femitle logitudinem ha- 
bebat ab infimo collo ad uropygium 
ufque. Omnespennulz corpuículum 
regentes viridis erant coloris, fed in 
quibus manifeftum apparebat difcri- 
men: nam quz in dorfo faturatiores 
erant,quec in ventre dilutiores. R emi- 
ges alarum penna trium unciarülon- 
gicudinem habebant: & tametíi pro- 
nà parte; co videlicetlatere quo bre- 
vioribus villis erant przditz, quoquc 
fefe invicem tegebant , viridi faturo 
colore effent tinctz ; altero tamen , 
quod longiores villos habebat, & totáà 
fupinà parte fufci erant. Caudz pen- 
nz elegantiflimz erant & penc binas 
unciaslongz,;paulo minus femiuncia 
latz,colore e? parte,quá uropygio in- 
fixz,viridi cum flavo permixto tin&c, 
deinde rubro eleganti,demum nigro, 
poftremo viridi : & trcs ifti poftremi 
colores abinvicem diftindti, velutiin 
quorumdam pfittacorum viridium , 
majore corporis mole przditorum, 
caudz pennis videre eft: iftz auté vix 
confpiciebantur , nifi cum caudam 
explicaret ; quia ab alijs ejusdem lon- 
gitudinis tegebantur, qua prorfus vi- 
rides. Collum breve & craffiufcalum: 


—— ——— 


in mare. Oculi erant nigerrimi: ro- 


ftrum cra(fum& firmum, fuperna pars : 


adunca & mucronata , utin rcliquis 
generib. Ejus color fub- 
rubens, crura breviafemunciz longi- 
tudinem vix aqua bant, cineraceique 
coloris fquamis erant tecta , ut alio- 
rum vulgarium pfittacorum pedes , 
iique in quatuor digitos divifi , quo- 
rum binianteriores & imparis longi- 
tudinis , binipofteriores & illi etiam 
impares , brevioribus quidem articu- 
lis duobus prediti, hi interni; longio- 
ribusautem tribus, & hiexterni. Un- 
gues albi & fatislongi. Valdee:ilem 
habere vocem,& dumtaxat pipire ob- 
fervabam. Gaudet coníortio. Cum 
edebar, altero pede cibumnon tene- 
batucalij pfittaci , fed roftro carptim 
cibumarripiebat. Cibusautem ma- 
gnaex parte phalaridisfemen : il!o e- 
nim]libétius vefciobfervabam, quam 
ullo aliofeminis generc. Mihiautem 
quidam confpedti funcadeoó edocti, ut 
panem aqui tinctum carptim morli- 
cando ederent. Potus eftaqua. Illud 
praterea in hac avicula animadver- 
tebam,quod femelle fenefcentes vix 
edere volebant, nifi cibumjam à ma- 
re carptum, & aliquamdiu in prolobo 
retentum, & quafi coctum fuo roftro 
reciperent, ut columbarum pulli à 
matre ali folent. 

Apud Nirembergium de Gvaca- 
mayan hzc leges. Gvacamayan genus 
píttaci cft pulcherrimi,qui cum pue- 
ris ludit. Incompofitx formz eft, folo 
veítitu in precio habetur, neque pre- 
termittenda induftria & mirificus in- 
ftin&us hujus alitis. In Potofi qui- 
dam pfittacus , quem lorum vocant, 
admirandi ingenij. Vocabat Indos 
occuríantes patriz fue nomine Col- 
la;Jeuca, Huayru, Quechua,&c.qua- 
fiqui ipforum mores & veftimentiri- 
tus dignofcerer. Diílimulatam In- 

Ee 3 dam 


Niéreimb, 
Hifl. Exot, 


cap 
64 


: 63. e? 


La 


222 


HISTORIA X ATURALIS 


dam nobiliori natu & pxné Regio di- | &ationis emergathaud parum. Tas 


gnovit. 
Huayru, Huayru, Huayru. lIgnobi- 
lioriftanatio eft, quam illa cujus ge- 
neris fe fumularet femina. Finxeratfe 
Pallam é Regia ftirpe. Matrona par- 
tim pudens, partim irata;,fputo & ma- 
ledi&o avem affecit. Hifpali etiam 
alius pfittacus agnovit Medicum in- 
dignum nomine & arte; quem , quo- 
tiescunqüe occurrebat , convitijs va- 
rijs profcindebaré feneftra , donecli 
tc impetravit Medicus ne fufpende- 
returibi. Alius Pfittacus tabernarij 
vinarij folitus audire illum domi que- 
renrem vinum non vendi , quodace- 
tumeffec. Didicic hzc verba, atq; ad 
januam fufpenfus garricbat repetito 
przconio, Acetum eft. Acetum cft, 
quod facile fuit ementibus credcre: 
donec herus madefaciens (aquam e- 
nimodio habenthz avcs) & caftigans 
pfittacum di&avit , Optimum metü, 
Optimum merum, quod píittacus tie 
animadveríus didicit, & poftea ad ja- 
nuam idemtidem pablicabat ; opti- 
mum merum effc. Multi pfittacorum 
fimpliciffimi; utad crocitantem pfit- 
tacum €x arbore, in cujus ramis au- 
ceps latet, multitudo ingens convo- 
litet, capique facile patiantur: nil e- 
nim vifo aucupe terrentur, fed ut la- 
queo trahantur ad collum conjecto 
expectant, necautu; iunt uno capta- 
to, & inmantici, quipracinc&us eft 
Venator ipfis cernentibus repofito. 
Pfittaci faciem uaiveríim exprimit, 
quem quoq; cantuadamuffim emu- 
latur Noj74, qux cx Moluccanis Infu- 
lis in Indiam 1mportatur, pennis ta- 
men rubris crebrioribus veftita eft.II- 
larum una viginti aut triginta parda- 
visin India vznit, quz poftquam cum 
pfittacis & afpe&tus amaenitatem, & 
garritus jucunditatem communem 
habeanthocfibi peculiare quoq;ven- 
dicant , quód educatorum faorum, 
autalias quoque adftantium capita & 


Cum vidiflet illam, dixit: | ceo, quódacutius attendenti coloris 


jucundà varierate pfittacos haud le- 
viter exfuperare videancur. 


p wpoUPUS, 


Rzter enumeratas Picorü fpecies 

dantur adhuc apud Americanos 
duo Picinempe Saluziferi & Imbrif ati. 
Ille Henbquecholtototl , feu avis capiti 
fimilis dicitur. Nobilis eft à capitis 
dolore levando. Merula major eft; 
roftrolongo nigroq;fedinferna parte 
longé breviori, vertice ac pxné toto 
collo defuper rubeo,infernis partibus 
omnino cinereis;alis vero ac dorfo ni- 
gris,fed albistransverfisquel'nceis va- 
riatis. Degit Pavatlanicis agtis pro- 
vinciz l'ótonacapz. Pl'ici fpecies eft 
arbores perforans ; cujus capitis plu- 
ma rubefcentesapplicata & conglu- 
tinatz , capitisferuntur curare dolo- 
rem;fiveineamíententiam venerint, 
quod verticiavis adhereant five idita 
fehabere experimentoaliquo depre- 
henderint. Hic Ozatoreziaudit. U- 
pupz magnitudine & fufco colore 
variatut. Roftrum, quo excavat ar- 
bores perforatque , tres digitos lon- 
gum elt, firmum & candens , & in- 
terne brevius. Caput eft parvum , 
ac rubris contedum plumis , crifta 
quoque ruübrainfignitum, ac tresun- 
cias longa, fed füuperna parte nigra. 
Alterutro colli latere fafcia candi- 
da defcendit ad ufque circiter pe- 
&us.. Crura pedesque livida funt. 
Vivitnon longeà mari Auftrali. N;- 
difrcat in arboribus excelfis : vefczzur 
cicadis , tlaolli ; & vermiculis: im- 
brium tempore educat , hoc eft à 
menfe Majo ufque ad Septembrem: 
edulis tamen non eft , nec alium. 
(quodacceperim ) przftat ufum. Pi- 
ci Martij datur in Nova Hifpania fpe- 
cies maxima. Cujus pulvis falutaris 
cít hydropicis. 


In Nova Galacia Pice funt exi- pe raer. 
les, nec pafferibus multo majores , Ind.occid. 
fed tanto numero , ut integram fe-' 6. c.1. 
getem , ubi femel ariítis incubue- 
rint, profternant atque conculcent, 

neq; 


barbas,ut& aures dentceíq;linguis fuis 
blande detricent aut allingant; quas 
partes ftudiofe quafiad vivum emun- 
gunt, & emundant, adeo ut illarum 
altoribus ex his gefticulamentis oble- 


pon 
———— M MÀ À— M Ó—€À——— —— —— MÀ E — a, EM M—— t IM 


Nieremb, 
Hifl. Exot, 
li.16.:.59. 


IDE wel. VWXTAB. OS. 
heque clamore aut alijs terricula- 
mentisdeterreantur. — Eft & Pica Xo- 
chitenacatl. dicta columba: magnitu- 
dine, roftro prz corporis mole ma- 
ximo , füperiori parce luteo , infe« | 
riori vero fubnigro, & in purpurcuri .E Goturnibus itaidem Nierem« 
colorem vergente, oculis nigris, ied. bergius. Coturnices vocabat 
iriderubefcente exluteo, ac reliquo: Nova Hifpania Colig, quarum gene- 
corpore cceruleo cinereoque. Vi.-|raex Francifco Hernando dabo. No- 
vit circa litora Oceani Auftralis; pi- | ftracibus funt fimiles ; etí1 ad perdi- 


T. 


VIL De (oturm- 


cibus. 


Ícibus,quosrapit,vefciíolet. —;cozem 


vide apud Nierembergium Hiftorix renda. 


Exotic pag. 209. 


Vl DeSturno. 


cum fpecies fint citra dubium refe- 
Multa gezera apud. Novos 
Hifpano& reperiuntur nonnujla fu- 
íca & criftata ; qua quaubtzonecolim 
nuncupant, médiocris magnitudi- 
nis; alia fufca quoque , fed criftarum 


D Sturnos videtur pertincré | expertia, & paulo minota ; alia. o- 


quz Preropbenicus Indiarum,& A- 
colcbi dicitur, de qua fic Nieremberg. 
Alarum infigne commendatacolchi- 
chi , feu avem humerorum rubeo- 
rum, impetravitque ab Hifpanis ho- 
norificum nomen, quiaves commen- 
dadoras illas vocant, quod xmulen- 
tur Equitum militarium infignia. Si- 
mili rubore ad latusfulgentia. Stur- 
norum, quos Hifpani tordos voca- 
mus, videatur fpecies.  Magnitudi- 
ne , colore, & forma pares funt, & 
cum eis ubicumque verfantur, quan- 
quam humcri primo fulvi appareant 
in rubrum vergentes , & cum atate 
proceffere, in fulvum omnino mu- 
tentur colorem. |. In caveas conje- 
&i, voccs reddunt humanas, & lepi- 
de garriunt. Quavis rc oblata ve- 


| fcuntut, fed pane maximeatque In- 


dico frumento.  Calidis ftigidisque 
eas aves reperies regionibus, ab Hi- 
fpanis colonis rubeorum humcro- 
rum commendadozas , ut dixi , vo- 
catos, fed numeroíis agminibus funt 
oppidanis admodum molefti, eosque 
auda&er incurfant, przcipue regio- 
nibus fervidisé& maritimis. Malum 
infuavemque przítant fuccum , & 
in atboribus non procul ab oppidis 
hominumque commercio niditicant, 
& fata,in quibus forte confederc, de- 
vaftant atque depopulantur. Can- 
tant luduntque,fcu caveis includan- 
tur, feulibere per domos permittan- 
tur incedere. 


innium maxima fulvaque; fed capi- 
tealbo & nigro, colore variato, ex- 
tremis vero alis dorfoque candenti- 
den , pedes vero ac roftrum nigra 
funt. Hifpanis ut dixi; corurnicibus 
atlimilantur. Omnia & bono & gra- 
to conitantalimento; fi tamen jugu- 
les duobus tribusve diebüs , ante- 
quam aíla apponanrur menfis. Exhi- 
betur earum cato etiam male haben- 
tibus: ncc eft apud Indos ulla alia 
poft cohortrales, quz illi poflit ante- 
ferri, aut alimenti falubritate autgu- 
ftu. Canunt noftratium inftar, ct- 
fi aliz alüs fuavius. Caveis inclu- 
duntur: veícuntur Indico noftrove 
frumento, & funtquam plurimis hu- 
jusplagz locis familiares. Alibiidem 
Auctor de Coyelcezque feu colli fo- 
naliinquit: fpecies eftcolin, feu co- 
turnicis Mexicanz , intet quam-plu- 
resalias , de quibusloquemur fcor- 
fim. Ergo coturnicibus vocatis à no- 
ftris fimilis hzc eft ; magnitudine , 
cantu, nutrimento , volatu & mori- 
bus. Scd diverfo colore , qui fuper- 
ne eft ex fulvo candidoque commi- 
xtus , inferne vero tantum fulvus, 
etfi verticem & collum nigtantesal- 
bxque pluma occupent; & ceniasab 
utroquelaterc adeoque à colloadu- 
trumque collum cfformentatq; con. 
ftituant. Oculi fünt atri , & fulva 
crura. Indigenaavis eft, campefítri- 
busqne locis, velut & noftras, frc- 
quens, ac fimili criam alimento ; & 
; Ee 4 quod 


224. BISqoORI A4 
quod ad illud perdicis Hifpanicz 


( eft enim ejus fpecies) proxime ac- 
cedat. — Coltwicuiltic , Íeu. coturnicis 
fimulacrum, cotutnicis quoque no- 
ftrz fpecies eft, albis, nigris cocci- 
neisque variata plumis , & protra- 
&is defuper potius lineis quam cir- 
cumícriptis maculis, fubter vero po- 
tius maculis frequentibus, quam li- 
neis, pedes cruraque cyanca funt; 
fed cantu, magnirudiue, motibus, 
caeterisque cundis przcedentiomni- 
nofimilis. Sturnocít Aco//z magni- 
tudinc par, cruribus pedibusque vi- 
ridi pallefcentibus, & in quatuor di- 
vifis prolixiores digitos.  Roftrum 
eft luteum, & longiufculum pro cor- 
poris proportione ; tenueque & mu- 
cronatum, oculi nigri , itis fulva, ca- 
putque parvum. Inferna corporis 
candida funt, lateribus fufco macu- 
latis colore; fuperiora vero & cauda, 
quz breviufcula eft , fulva funt, fed 
maculis nigricantibus diftincta , & 
candidis lineis quafvis pennas cir- 
cumambientibus, ejusdemque colo- 
ris pun&is nonnunquam confperfis. 
Lacus incolit; piícofumque eft , nec 
tamen admodum ingratum przítat 
alimentum. Vermiculis, mufcis. & 
alijs parvis animalibus qux volitant 
circa paludem, victitaretolet. Indi- 
gena eft Mexicani lacus. Caput mi- 


ta colorum varietate micat. Quod | 


medium atra linea fecat, ac velut ci- 
nercz alix latera, maculx vero par- 
Vz & candentes canthos externos: 
collum pe&usque cinerea funt , cz- 
tera e fulvo in viride potius incli- 
nant. 


VIII De Perdr- 


cibus. 


ACATVRALIS 


! dem funt avicule plumis rubicun^ 


dis, quos Hifpani ob fimilitudinem 
| nominant Lzfcizias , quanquam can- 

tus harum fitadco ingratus , ut mali 

augurij olim dixerunt barbari. 


IX. De durdsz. 


G 


te rubri. Fru&u quercino dumtaxat 
veícuntur. Roftro perforant corti- 
cem pinnum, glandem fingulis fora- 
minibusaptiffime accommodant, ut 
manu extrahi nequeat, fic omnem 
pinum ornatiffime cingunt glandi- 
bus incifis, Mox pedibus hzrentes 
cortici, rendunt roftro glandem, & 
vorant. Alia fententia Gomarz eft 
de Pafleribus, quos vocant Hifpani 
carpinteros, ln Dariene fcribit nafci 
palmas , quarum truncus per extre- 
ma actenuatur : in medio nidificare 
quosdam pafíleres excavato| roftris 
| nidos. Hos pafleres vocat ipfe Pzo5 
| & putateffe quosPlinius Picos dixit, 
| Hifpani Fabros. Addit ex Aliquo- 
rim fententia, vim recludendi nidos 
ferro impeditos non effe alicujus her- 
bz, fed ipfius pici, cujus tactu infrin- 
gi metallum. 


X. De eAdna- 


bus, 


G 


ícripta delinceataque à quibusdam 
recentiorum eadem prorfus effet, ni- 
fi caputlonge majori infigniretur cri- 
fta, atraque, venter colore argentco 
fplenderet, & colluminferneniveo, 


Enus Turdorum Chrappam in- Nieremb, 
colit; quos vocant pafferes fabros. Hist. Exot, 
Nigri funt, folum inpe&ore & capi- ^10.c. 57» 


Enus eft Anatis quam cAcitli feu vigens, 
aquatilem. leporem. confüeverunt Hifl, Exor, 
vocare Mexiceníes. Hac cum de- 10, c. 35. 


De Lect. QC Unt in Peruvia Perdices quas à 
1nd.Occid. 7 (ono Yutu vocant. Duorum gene- 
L10.(.5. rum. Aliz majores, qux mole acce- 
dunt ad Gallinas, & tantum in foli- 
tudinibus reperiuntur. Aliz mino- 
res quam Hifpanienfes , fed carne 
longe optima. Utrzque funt colo- 
rc pardo,roftris & pedibusalbis. Ibi- 


fuperne vero € nigro vergente in fu- 
ícum. Lacubusinnatat, ac juxta eos 
perpetuo veríatur: nam neque vo- 
landi potis eft , neque per terram 
commode incedendi; femoribus ita 
reliquo corpori connexis atque coa« 
litis, ut nátatui non inceffui Dite 

híer- 


DE 
fnfetvire. Difcibus quos involat ve- 
fiturindeque vi&itat. Proleminjun. 
cetis atque arundinetis educat , nec 
anatum neflratium vulgarem vincit 
magnitudinem. cMafculas aliquanto 
longior eft , corpore, collo ac crifta 
atfnpliori. Roftrum foeminz brevius 


eft, nigrum & utrimque juxta oculos | 


plumis fulvisredum , cum mas can- 
dentibus regatur. Hzc eft avis illa, 
quam Indi fabulantur ventos evoca- 
re,ubife peti ab aucupibus fencit;qui- 
bus flantibus turbatisque undis ever- 
tantur monoxyla,illamque infequen- 
tes fubmergantur , fi quinque prius 
fagittis excuílis arcu non contingat 
attingatquetrucidari. In ejus dille- 


&c cordereperirigemmam arbitran-. 


turad multa utiliffimam, & maximo 
habitam in pretio, nec alij quam Deo 
confecrandam. Verum hz nuge funt, 
&mendaciaab horum hominum pro- 
fe&a credulitate. Infuavi parumque 
falubri, velut & aliz aves paluftres, 
nutrimento conftat,atque ideo à nul- 
lo fagacioris palati in cibos admit- 
tenda. 

Eft & apud Indos genus quoddam 4- 
aatis fera (hirundinem Hifpani Indi- 
genz appellant)zezpatlaboac domcfti- 
cz magnitudine, quare idem ufurpa- 
vit apud Indosnomen; roftro lato cft 
& longo, undequaque nigrante. Lin- 
gua Alas cruribus palmisque ex pal- 
lido Nueiccnribiss collo & capite vi- 
ridibus, purpureis, & nigro fplenden- | 
tibus colore, adeoque pavonino aut 
heliotropia gemmz; oculinigri funt; 
& pallens iris , pectus candens, reli- 
quum vcro corpus inferrefulvum, & 
binis maculis juxta caudam utrinque 
candentibus infignitum, füperne ve- 
ro femicirculus quibusdam in ambi- 
tu ex albo, tendentibus in fufcum; 
intra vero € nigro in viridem fplen- 
dentem.  Alx initio cyancz funt, 
mox candida, & tandem virenti mi- 
cantesfplendore: earumdem tamen 
extrema altero latere fulva tunt , al- 
tero vero fulgida atque viridia: cau- 
da defuper fübtusque per ambitum 
candefcit, ceterum infernenigra; pa- 
vonacea vero fuperne. Advena eft 


WYpbpAOS 


REN OROSE Cr Wut ONE IEOME NÉE —MMM— 


224 
lacui Mexicano, & quale alie lacu- 
ftresavesfolent przftare alimentum. 
In Afiaquoddam eft genus anatum, 
quod non immerito quis inter cor- 
nicines retulerit , ita voce córnuum 
fonitum imitanrur, quz inflzre folent 
per difpofitos equos iter facientium 
duces, Efteaavis, quamvis ineraiis. 
Audax& ftrenua : quam etiam ma- 
los Deemones terrere, Turcis per- 
fuafum eft : certe libertatis adeo re- 
tinens , ut etiam per rorum trien- 
niumin corte nutrita, facultatem na- 
| &a, libertatem faginz anteponact,fe- 
desque naturales & fuctosalveos vo- 
latu repetar. 


XL De Mergs. 


&icus., Ille exiguis. eftalis, ideo mon- 
ítrofa. | Hic 1ita à Clufio defcribi- 
tur. Àvis marina eft , & palmipes, 
anflere domeflico major , aut certe 
magnitudine illizqualis: nam àcol- 
lo quà parte pe&tori coniungitur , uf- 
quead oropygium, binos pedes lon- 
ga crat : corporis ambitus binorum 
pedum cux d Ax 
lx quatuordecim uncias longa; cau- 
da brevis , vix trium unciarum $ Col 
lum fere octo uncias longum , ejus 
ambitus paulo major , ; Caput breve, 
I tres uncias latum , roftrum nigrum, 
mucronatum, quatuor tinciarum ma- 
gnitudinem fiüperabar. Lingua px- 
netrcs unciaslonga, nigra, mucrona- 
tà, cartilanigea , quodammodo Cas 
rinata, fuperiore parte qua roftri par- 
ti connexa etat , parvis dentibus in- 
trorfum recurvis utrimque przdita, 
media autem parte afpera: palatum 
fimiliter quatuor exiguorum & bre- 
vium denti ium introrítm fpetantium 
ordinibus conftabat , quibus efcam 
retineret & conficeret: namroltrurm 
dentatum non erat. lotum corpus 
denfis pennis tectum habebat, qua 
in pectore, toto ventre, & alarum fu- 
pina parte breves & candidz, in dor-- 
foautem alarumque prona partelon- 
giorcs 


AD Mergorum hiftoriam perti- xievetubs 
nent Mergus Americanus , &z Hifl. Exot. 
Mergus maximus Farrenfis feu Ar- L 10.0. 27^ 


226 HISTOR1A 


giores& nigtz, fingulx tamen circa 
extremum , geminis maculisalbis in- 
fignitz , quz in dorfi quidem lateri- 
buslongiores, majoribus, qux vero 
circa éollum in medio dorío alisq; fu- 
pracaudam, minoribus, ficutaliz a- 
liisincumbentes, invicemque tegen- 
tesad maculasillas ufque , eam fere 
varietatem reprafentarent , quz in 
meleagride (ive Numidica gallina 
confpicitur. Collum veluttorque cin. 
&um erat, e nigris pennis conftan- 
te: caput ctiam fimilibus pennis te- 
&um: quz tamen oculos & roftrum 
ambiebant,;parvis maculis albis erant 
diftin&z ; tub gutture etiam aliquas 
parvas pennas albas nigris permixtas 
habebat: prona fimiliter colli pars fu- 
pra torquem illum nigrarum penna- 


ACATVR ALIS 


gusillemarinus, cujus meminit Ge- 
inerusin Paralipomenis adHiftoriam 
de Avibuspag. 767. nifi illi in dorfo 
cinereas plumas nigris maculis con- 
fperfastribueret. FHuicfimilis eft a- 
queus lepus, cujus jam meminimus. 
Iconem vide apud Clufium. 


XIL De Hirundine ». 


( 0 agmen v/4v4 cucullata a- 

quatica. Hirunda Exotica aquatica» 
& Gallinago falveffris aquatica. Quas in 
fuo Gazophylacio rerumNaturalium 
defcriptit, & ere exprimi curavit No- 
biliffimus D. Doctor Zeslerus , Ami- 
cus nofter plurimim honorandus. 
Dei/a itafcribit. Animal hocce ca- 
pite monftrofum; in aquis natare ex 


rum , ad unciz longitudinem parvis | decubitu naturali | conjicere licet. 
pennis nigris , lateratamen alba ha- | Comamquamin fronte cernis, fer- 
bentibus , erat ornata, quemadmo. ' tugineieftcoloris. Ex parte maxilla. 
dum & ea parsquz infra torquem in | rumplumz flavefcentesrepullulant, 
pectoris lateribus, infra podicem, ni- | qux in extremitate nigriores, fa&z, 


grarum pennarum transverfam li. 
neamhabebat , quasaálbz fubíeque- 
bantur, deinde fub cauda aliz nigra 
albis maculistiotatz. Crurahabebat 
inextretno corpore fità , paulló lon- 
giora tribus uncijs, plana,nigra; pedes 
quatuor uncias longos, plufquam tres 
latos, nigtos tribus digitis przditos 
( quorum interiores tribus articulis 
conftabant, brevioresque erant, mc- 
dij quatuor; exteriores quinque ) ni- 
g »membrana fimul connexosad un- 
gues ufque, qui plani. Singulietiam 
pedes, in pofteriore parte paullo fu- 
pra inflexionem , parvum articulum 
inftar calcarishabebant. Circa Far- 
renífem Intulam, quz inter Norvc- 

iam & Islandiam fita, captam hanc 
avem ícribebat Hoierus , foetum in 
undis educare , necnifi procellofo 
mariac circa Autumnum , hiemisve 
initium confpici , terram vero nun- 
quam attin;crc , riec volantem un- 
quam effe confpectam, adeoque nec 
alarum ufumhabere ad volandum , 


nec pedum ad incedendum: quo fit | 


ut nonni(i capite extet (co referente) 
quando íe conípiciendam przbert. 
Huicnó valde diffimilis videtur mer- 


circulum egregie reprzfentant. Col- 
lum cuin ventre albicat, dorfum cum 
aliis cineritii eft coloris , extremitas 
tandem in albas definit plumas, Pe- 
descumadnatis membranulis, femi- 
citculis diftin&tis albicant,ubiin quo- 
libet pede unicum tantum unguem 
animadvertere licet. | De Hirazdinue 
Exéticaaquatica hac habec. Quisnon 
in volucre paluftrifummam colorum 
varietatem miretur. A capite enim 
inchoando, fuperior pars, candet, in- 
ferior rubro intermixto cceruleo co- 
lore fplendefcit. Venterinferior floc- 
corum nivis inftaralbicat. In dorfi 
| principio pennz duz nigricantes, al- 


bis pun&is diftinctz: exfurgunt. Alias 
dorfum univerfum, unà cum cauda 
ferruginei coloris; ala quidem nigri- 
cant; puri&tis tamen niveis ornamen- 
ti inftar diftinguuntur. Pedes ex- 
porrectifubfufci coloris, roftrum ni- 
gricans, ad fubulz formam effi- 
giatum, quo pifces quafi ha- 


mo excipere folet. 
d X x 
| * 


| 


[ 
r 


XIIH.De 


CX 


Besler. in 
Gaz.ophy- 
lacto Rer. 
Natura]. 


DVMMEYXgSy.S 227 


unde fupplere poterit. CEN- 


XIIL 'De Gallina- SORI cujufcunque tandem 


gne. 
DE Gallinagine Sylveffri 4quatica , ità 


idem paucis. Rara hzc eft avis , 


ftatus & conditionis is fuerit, 
hoc fubfequens inferviat. Pe- 
in locis Vedund victum quzritans, | ritatem ad [uum arbitrium ex- 
colore atro & rufo, per cotum corpus | . 
inftar holoferici fplendefcente , ro- | /g€7€ » €9 inter mendacia re- 
ftrum oblongum, quodammodo in- ponere , quicqui 7 pa (PEE 


curvatum, cruraalta & fufca, digitos ; 
longos habet. arviferit , ampudentis. nimis, 
$ ver lab LN e n DEUM, unt-ver(am.; 


*i T hzc funt qux dé naturam, C9 humanum ge- 
d Avibus dicere volui. nas , injurit bomi- 
Quz omiffa (unt, ftu- nÀb est. 


diofus harum rerü Le&or, ali- 


b. DL. LS 


3 tad MT vd; 
AGES AA "asi E3E. 


ets dbstapi infbiv ibat 


"d : . | Pa mus Y tti en UE iod e MM 
" n DN A5 3guis ENS NSES RR y A MI OPAC 154238535, A Mos 
E T LM ; Nu. aodio ut 1 
p. H 3 "ALVUS MES 
/ ISRAEL qe E" VN | "o "n ri 
" : 4 - " x NA 4 bod s 4 E. bd à AN 
É P PN M 1 


MES TT 


y 


dneoccoocb0060 

ar Sar edo GAP GAP GP qe aio dr ado 

J NDS E gn voe P 

In Hiftoriam naturalem de AVIBVS, jux- 
taferiem Alphabeticoncinnatus: in quo prior numerus 

hiftoriz paginam , pofterior tabulam 


defignat. 
P. Ti NT 
/ Ca choatli 185. Glaucius 
BN Acacalotl 182. Herde — 
EST Acanthis 97. 44| Mufaria 
ACD NA Accipiteringenere, 18. 7| Nigra 
ARCH 8 Penclppe 
"oM d Platyrinchos major- 
PES MS iw 8 Plyrinchos minor 
Palumbarius 20 8 Dem 
Sacer /Egyptius Bellonio 24. 9 kon - dila 
Accipiter major I sr eoiiata 
aoo ct d La Tardone 
Achaldlaéli — 184. Ánasinarina 9fteetCuble 
Acitli feu aquatilis lepus 224. Anas fera Geepoqel 
o denn 2 Anas fera Cpicgel &nbfé 
Acototloquichitl 183. n m 
4Efalonus accipitris fpecies 22; 10 Ánbinc 
ZEfalo falconum fpecies : 1 "eie mg 
Pn foeciel 198. Anfer Baffanus 
Jur peces grt Domefticus 
Alauda — 99. — 38 Magellanicus 
ciiftatà 100. 38 Svlveftrís 
criftata fenex 38 AU n 
iion criftata I00. 3; Apos 
maximi feu Calandra 38 | Aquilain senere 
pratorum YOI. 38 T hi écie 
Alaudz congener lol. 38 Aquila alba feu Cygnza 
Albulus aquaticus 47 anataria feu Morphnos 
Alcedo vocalis 1$6. 52 anopza 
Alchata feu Filacotona 92. 3i Chryfaétos 
Áluco o. Ig Bellonij 
Amalozque 184. Gefneri 
Ámpelides 126. Hala eus 
Ampelis Aldrovandi feu Garrulus Heteropos Gefneri 
Bohemicus Gefneri 44: Melanztus feu Valeria 
Anas * 142. 49 . Alius 
campeltris Bellonij 64. Morphnos Bellonij 
Cairira | 1433. 49  Morphnocongener 
Domcfítica 143. 49]|  Percnopteros 
Indica 143. . 49 alius 
| Lybica 143. 49 aliusperegrinus 
Àras fera feu fylveftris 144.208.493 | Pygargus 
Bofcas major 144. 49 alius 
Caudacuta 14.6; Aracari 
Circia, Sertiell dicta 144- Araracangaà 
Fiftularis 145. Ardea 
Fufca major 14$. 49 ininor 


Ff 


TD Tz 
14f. 49 
146. 49 
145. 49 
I46. 49 
146. 49 
"4j. 49 
| 49 
146. 
I44. 49 
jo NR 
146. 49 
49 
49 
| 49 
205. 
209. ét 
211, 60 
189. 
I3I. 47 
136. 48 
1981. 56 
140. 48 
bh 4j 
118. 
Ur 
1l. 
15; 
15. 3 
15. 
II 1 
$ 
I 
12. $ 
I5. $ 
Y27 3 
I 3 
13. 4. 
14; 5. 
14 4 
4 
$ 
13. 1 
5: j 
21r. 
20. $9 
ijo. So 
$0 
Cinc- 


IN" DUE X^ " | 


: P. JA. P. put 
Cinerea major 15L — $o| Cannevarola 122. 45 
minor 1931.  $o| Capricalea 14i. 4g 
aliafeucongener — 152. 50| Caprimulgus $5 20 
alba 1$2. $i alius 20 
Egretta Gallorum 152. Capella $ipuíg 27 
Garletta Italorum 152; Capo 85. 30 
Garzcttabianca di&a 153. Caracara 205. (1 
Squajottaltalorum — 153. — $1 | Caracura ni 213. 
Congener 153. Carduelis SJiffetfíndf 97. 36.37 
Nigra sr; cilijsalbis 36 
Ardeaafteriafeuftellaris major — 153. — 51| mas : 36 
altera minor 51 | Cariama i97. 59 
Congener 1$54- Caripira 213. 
Criftata 154. Catarrhacta 139. 47 
Ardcola 204. 61 CaryocatactesStufbidte 17.40 
Arquatá 158. jr [| Cenotzqui 177 
Afilus 115; 2? | Ceoan 177 
Afio  — 18 | Cepphus 130. 47 
Afiofcu Otus Stereul 48.  18| Cercio i&$. $3 
Afio feu Scops 49.  18|Certhia 115.1542 
Attagen 62.  26| Charadrios 1 66.26.53 
Atricapiila i25. 45 | Chalandra 100. 33.38 
alia 45$ | Chicuatli 177. 
Atinguacu Camacu a1. 60 | Chiloris Gricnfind 101. 36.37 
Aves diutnz 9. congencrfeuchlorisIndica ^ 101. 
nocturnz 46. ChloroposGallinulaaquatica — 161. j1 
Aves exoticz Aquaticz 180 Ciconia 147. $0 
"Terreftres 16g. nigrá go 
Aves Farrenfes 185 Cinclus i63. 53 
Aves Granivorzcanorz 97. alius 2 
Avestetreftres carnivorz $. Cincl? Gallirnago minima Bellonij $3 
Aviscucullataaquatica 216. Cinnamomus 215. 
longa 176 Circus 2í. 
montana 176. Citrinella Gítenífe 161.36.38 
Diomedea (rabcígeoseliz89. — 46 | Cocoiardez Ípecies 203. 6i 
Paradifia feu Manucodiata 94:169. — 5$ | Coccotrauftes 168. 37 
Pugnax ij4. $2| Indica 1e. 37 
Scythica SWitternácbtifcberLb(er.1 s. $ | Columba domeftica m 
Stellataf.Stella Cternvoaeí. * 64. — 26 varij coloris 32 
Avium natura in gencre : Cypria 22 
Avofcttafem Spinzagod'acqua — 135. — 48 alia 3i 
Avofctta Ípecies f4| Indica 32 
Aura 174 Hiifutis pedibus riajor 32 
Aurivittes carduelis fpecies 97. ,.43| Livia 92. — 232 
Ayayam 213. Columba 26:1, : 32 
b. Sylveftris 90.208.32 
Arge Gallorum 156. Columbus $9. 32 
Doarina 121. 44 | Collurio 244943 
Boudree Bellonij 23. 7.11 | Colymbus major 134. 48 
B:aptafeu Bcrnicla i41  48|  majorBellonij 1$. 48 
Brenthus 135. maximus 135. 
Bubo 4 S minor 1j. ; AT 
Bubo 98eragbtt 47. 198 | Coracia 42. 16 
Bubo 9taditeuíe 47.  18|Cornix 40. 16 
Bubo Sut dictus 18!  frugivora 4t. 37 
Buteones 23. .1L| cinerea 41. 1 
e. cceruleá AI IT 
Abure 20f. Corvus |- 38. 16 
Calcamar 213. Aquaticus 131. 47 
Calidris Bellonij chevalier,rubra 159. Sylvaticus 131. 47 
nigra 159. Cotta Anglorum 147. 
Canarias Sucferbogr/Ganarieogel 36 Coturnix 69, 1748 


I^N^ Dn EX 


p. 

Crex 198. — 

Cuculus 264 40 
alter PALA Ah (9) 

Cuntur 179. 

Curicaca 1875 $7 

Curucui 203: 7160 

Cygnus 156. 48 
cucülatus Nieremb. 176. 56 

Cynchramus 72. 

D. 
À aJe 171, 
Diabolus marinus Parifienfiü 147 | 
Diomedea avis 138. "46 
E 
Mbriza 3j 
-» alba 97. .. 25 
pratenfis mas 97» T9 
*** foemina 97. 33 

Embriza pratenfis Qi fentmerg : 36 

EmeuClufij 172. "$6 

. Nieremb. $6 

Erythra gallinulz Agüssee eo 3j 
melanaIndica 3j 
Alcinellus feu Falcata MALUI 

j alia Sud $1 

Falco "29: 205 
Albus 334. Ada 
Alius ( SSautmfatc 12 
Arborarius feu Deadrofaleo 33, — 10 
Cyanopus 33 
Gentilis 3l 
Gibbofus 12: 
Italicus 32. 
Lanariüs Gallorum : 

Falco lapidarius 95573 
Montanus 39. 13 
Oenentanus 12 
Paffagir 12 
Peregrinus 2 I3 
Rubeus ducve 
Sacer 19. 

. Turietanus 31 

Ficedula 33 

Ficedulá, Canabia 33 

Flamenco avis Hifpanisdicta ^ 186. 

Fringilla Sind 98. 33.36 
montana 99 36 
fublutca Io: 71.26 

Fulica QBafferbutt 21 

Fulica feu Mergus niger 146 

G. 
G Algulus 27 
Gallina 395115 
. Africana 188; $7 

Gallinula Aquatica 160. 31 

Gallina Corylorum J)afeuti — 63. — 2; 

Gallinula Erythropusaquatica — 160. 

GallinulaHypoleucosaquaticá 160. 31 

-"GallináIndica cum ovo ejus 94. 24.30 
Lanigerá 30 

Gallinula Ochra aquaticá i60; 31 


Gallina Patavina 
Gallina Perfica : 

Pumilio feu Nana ftíed)fyun 
, uincá : 
Gallinula Rhodopos aquatica 
Gallina Turcica 
Gallinarum ova 


ME T. 
9;:. 29 
$3....,30 
83. | 29 
64.57':30 
160. 3i 
5 EZ 


Gallinago minor fclopax bién 161.31 


Íylveftris aquatica 


Gallinula chlor op? vide chloropos en inula; 


Serica Catmetbünlein. 
terreflris 

Gallo- Pavo mas 

Gallus gallinaceus 
Cornutus 
Tudicus 
Indicus mirabilis 
Monftrofus caudatus 
Paluftris 
Patavinus 
Percgrinus Clufjj 
Perficus 
Scoticus fylveftris 
'"Turcicus 

Gambetta Aldrovandi Italorum 


Garagay 


160. 23. 2I 
I61;j'* 2I 
3. 
gai Ko 29 
85. 29 
84. 29.30 
30 
: 21 
84. 3o 
93. | 29 
176. 56 
093. 30 
93. | 
83. — 30 
159 
175 


Garrul?-Bohem.Gefn. vidcAmpclis 
Generatio pullorum (Aldroyádiz9: 


Goyraniíeu BoudreeBelloni] — 24. 7 
Graculus 42. 16 
Gracul? palmipesfeuCorv?Aqua-153; — 47 
Granivorz aves (ticus minor f 6 
Grigallus major Othrin sth 
Grus balcarica mas 168. ^44 
fcemina $4 
crifpa 54. 
Japponenfis 169. 54 
Vulgaris 166. 54 
Gryphus 214. 62 
Guacuguacu 198.(58.59 
Guara 198. 214. 
Guarauna | 198. 
Guainumbi varix fpecies I9L' $8 
Guira Acahgatara 210. 60 
Guira coereba 20$ 
Guira guacuberaba 20$. 
Guira guainumbi 189: $49 
Guiranhecmgatu 20; 
Guiranejoa 203: 6I 
Guiraperca 205 
Güirapunga utraque 157. $9 
Guüira Querea 197.59 
Guiraranheengeta 203. $9 
Guiratangeima 189, 57 
Guirateontcon 214. 
Guíratingá 20). 
Guiratitica 203. 
GuitGuit i71. 
Gulo Ceég(uber 134. 
Guranhz-engera 180, 
Hamatopus Bellonij 156. 
Ff 4£ Hz- 


Hemantopus mas 


fcemina 


Halcyon 
Harpa 
Harpyjs 
Heatototl 
Helorius Crecti 
Herle Bellonij 
Heuhquecholtototi 
Himantopus 
Hirundo 
Apos 
agreftis 
cxotica aquatica 
marina 
riparia 
Hoacli 
Hoadzin 
Horion 
Hortulanus mas 
fcemina 


Congener 
Hortulanus $5raddbem (elc voftct 
Hypolais feu Curruca 


Hypotriorchís 


Abirü 

Jabiru guacu 
fa cacintli 
Jacamacaii 
Jacamaciri 
Jacana 
Jacarini 
Jacapu 
Jacupema 
Jacurutu 
Jaguacati guacu 
Jaia Uquitotod 
Jambu 
Japacani 
Ibijau, Noitibo 


lbijau magnitudine noctuz 


Ibis 

Jochualcuachili 

fpecati Apoa 

Ipecu 

Jfpida &yfboge 

Itzquauhtli 

Juncus Bellonij 

Jupujuba 

Iynxícu Torquilla 
Congener 


[. 


L. 


T cope 
altera fpecies 


Lanarius prior 
alter 
Lanius albus 
Cinereus 
minor 
alius 
Eanius collurie 


28 


37 | 
4j 


cinereus 

Fidipes 

major 

minor Sterna 

niger 

pifcator 
Ligurinus Gaze 

alius 
Limofa Venetorum 
Linaria 


marina Aldrovandi 


rubra 
Lomsbay 
Loxia 
Luícinia 
Lufciniola 
Lutea nas 
fcemina 


Acuacagua 
Macucagua 
Maguari 
Maiz 


M, 


Manucediata Aldrov.prima 


Mareca 
alia fpecies 
Matuitui 
Oteecganfet Gefneri 
Mergus 
Arcticus Clufij 
Bellonij 
Albus 
Cirrhatus 
Glacialis 
Longiroftratus 
Niger 
Raucedulus 
Rhenanus 


Ruber 


Merops Ceefdotbalb 
Merops Smbenfraf 

Congener 
Merula 

mas 

feernina 

alba & nigra 

bicolor 

brafilica 

Indica Apos 


fecunda 


longa 


aquatica QBaffer2Um fef 


montana 
rofea mas 


Merulafaxatilis C'teín2fmfel 


torquata mas 
fcemina 


Merulz congener duplex 
Merulus;patler fobtarius 


P, T. 
IX 
128. 
129. 46 
29. 46 
130. 46 
46 
130. 46 
130. 46 
130. 46 
98 36 
36.37 
156. 
99. 36.37 
99. 38 
99. 36.58 
186. 
46. 
123. 4j 
123. (45 
lon 28 
10. 38 
207. 
180. 
198. 
171. 
176. .58 
1709: 5$ 
170.;,55 
208. 
208. 
159.211.58.60 
134. 47 
1325. 4 
a22j. 56 
(047:48 
124. 
134«..47 
133», 
7335. .47 
134. 
135. 
13« 47 
134. 
17 
1133. 42 
42 
104.39.40 
loq. | 32 
104. 39 
iod. 29 
107. 39 
227. 40 
107. 
5 
106. 
107. 49 
IO7. 29 
106. 29 
| 1lo6. 39 
Iog,.! 39 
195. 35 


IxNSD Es X: 


à P. Qa j P. As 
Milvus 2j. 11 alius 34. 
Mituporanga 19I. 57 Solitarius, meralusCteiaimfe 105.14. 
Mitu mutu 190. 58 Mas 39-(39 
Monedula 42. feemina 39 

aliud genus 43- Congener 106 
Montifringillá - 99. 33. M P.ffer ftatus Bononienfium 96. 

Congener 38 Torquatus 96. 
Morfex 134. Paffer Troglodytes Bellonij Hj. 4à 
Oftof foto Q7 Armeniacus I15. | 42 
Motacilla 43 Paffer in juglandibus degens 96. 

mas 120. 44, Paflerisfpecies feu congener 96. 34 

alba 120. 44 | Pafferes fabri 214. 

flava 120. 44| Pafferculus Brachyurusnoftras — 96. 
Mufcipeta 14:. 45, Pafferculus Troglodyiss aun filitiplterle T 
Mutu 180. Pavo $6. 792 

N, * fcemina $6. 22 
NI Darts 186. | albus 58.393 
Noctua infpecic fic dicta S Ts obo fine cauda Chinenfis 2t 
Noctua SVàutlein 19 Japonentis mas $95 6. 8 
No&ua faxatilis Cteínfaug 19 foemina $91,, 05 
Numeni?Indicus Cluf.ardee fpecies Pauxi | odd 

Nydicorax (vide Curicaca 20 | Pelecanusfive Platea tóffelganf 126.46.62 
Gefneri 132; Perdix 64.0127 
O. alba feu Lagopus 68. 28 

ÉdionemusBellonij 6s. vas MEL j i 
^ Aldrovandi 65. Cinerea 68. 28 
Oenanthe 123. 4j Damafcena » 689. 28 
Ocnas feu mago (ganf 92. 32 GrzcaDcellonij 68, ,.:27 
Onocrotalus five PelecanusSuopf/126. 4.6 Ruffa 69. 28 
foemina 46 | Phalacrocorax 331... 47 

Offifragus 14. s Phalaris CURA 

alius ac A Pliafianus 60, 54 
Otiscum Cicere Arictino 26 alius 24. 
Otis five Tarda 26 | Phonicurus ] 321. | 45 
OuriffiaS. donna Nierémb. 178. 56 itera fpecies 4j 

P. Phaentcopteros 1,0: $e 
NE major 90. Phoenix 2I. (62 
minor 90. Phytivorz aves $6 - 
Paradifea avis majoris generis Cluf, $g Pia — 43 17 
Paruscaudatus 120. 44 brafilicà | 46. $6 
ater 120. 44 alia. 56 
cceruleus minor 120. 44|  Caudatafvaria 44 n 
criflatüs 120, 44|  CaudataInd:camás | 44. 17 
Indicus 120. foemina 17 
major 19. 43|  Càudataalia Cffter2tgcl 27 
paluftris 120. | 44 Garrulus Argentoratenfts Ado sud 
Sylvatieus 120.4344 Glandaria 5veger 17.43 
Paffet $3.124 fpecies alià 17.43 
Albis 95:534]. ; mariga 44. 17 
Albicilla 95. 4|  Perfica 44« 
Canarius 98. 34 | Pica Cureba 199. 
Domcefticus 34 | Picicitli 177. 
Alius 34 | Picui pinima 199. 
flavus 95$.  34]| Picus Cinereus HI 4T4j 
Illyricus 95. Chlorio-Indicus »:2.)./41 
Indicusmacrourusduplex 96. — 35|  luteuscyanopus giu 
Brachyurus Indicus 96.  35| Martius 109 
Cyanerij thromclanus 96. .sg|  Maximusniger IIO, . 41 
Erythromelanus 96.  35| Major bunbrer C pedit. D oupdh 
Porphyromclanus : 97. | 35|  murarius MIL 4 
Maculatus 95.  3a4|  Nidumfufpendens Hà. 4 
Montanus 95. 734 Ein. Varius 


Varius miner 
alius 
Viridis qtün pedit 
maJor 
Pitangua Guacu 
Pfuvialis 
cinerea 
flavefcens 
major Aldrovandi 
Polyglotta 
Porphyrion 
Paunella 
Pfittacus 
Tfittacus albus criftallus 
Cinereus 
Erythrocyanus 
Erythroleucus 
Erythrochlorus eriftatus 
' macrourus 
Erythrocyanus Gefneri 
Erythroxantus Gefn. 
Leucocephalos 
Major 
Minor 
Maximus 
Maximus alter 
Poikilorinchus 
Torquatus macrourus 
Viridis 
Viridis inelanorinchos 
Pugnaces 
Pullus gallinaceus monftrofus 
Pyrrhocorax 
Pyrrhula 


Uachiltone 


Quatotoni 


Quauhtzonecolim 


Quereiva 
Quetzaltototl 
Quirapanga 


Quiratinga 


Allus 
Regulus 
non criftatus 
Kexavium paradifearum 
Rhinoceros 
Roufferolle 
Kubecula 
Rubetra. 
Kubicillafeu pyrrhula 
Ruticillafeu phoenicurus 
Rufticula Cdnepff 
minor 
fylvatica 
S 


Que JEgyptius vide Accipiter 


Sayacu 
Scheladrachus. 
Scolopaxfive Gallinago 
Scops 


I N'D*E"ZmT. 


: T. p. T. 
Ill. 41 | Seleucidesaves 2. 
41 | Semendaavis 216. 
HLo— 41 Serinus Gírlíg IOl. 36 
41 | Sirenes 215. 
210. 60 |SkuaHojert 185. 56 
16j $oco 19j. $8 
165. Si |SpinusfeuLigurinus,acáthisQeíftl 98. — 36 
165. Spipola 1. 44 
165. $3]. alba DL 44 
177. StáàrdafeuTarda 63. 26 
155.  5i|Stoparola DL 44 
36| alia (.12L 44 
34.217. 14 | Strix $1. 19 
36. IS | Struthocamelus $$. 2r 
38. — r5 | Sturnus Ctacr 107. 40 
3. 15| albo capite 49 
38. Cinereus 49 
38. pullüs 49 
38. vulgaris 107. 49 
38. Stymphalides aves ppubior 
38. Subbutco 23: ug 
37. Ij T. | 
36. 14 Alchicuatli ZI 
ag Kd Tamatia 203. 59 - 
36. 1 alia 203. 59 
36. r$ | Tangara 180,209.60. 61 
37. | 14| Tapera 198 
38. Tacoletd 2rj 
36-, i14| Teiteb 20j 
3.  15| Tempatlahoac à25: 
154.  $2| Tentzontototl 172 
212. 6o| Tijeguacu 20-7 ra 
4x. . 36 | f'ijeguacuParoara 208. 69 
I2I Tijepiranga 188. 57 
Tinnunculus mas gang 
192. foemina i2. $ 
222 Canchris GBanenmáber 19 
2m Tlacoquauthli à17. 
180, Tlauquechul 18:. : 
17$. Tominejo Nieremb, 198. $6 
180 T'otanus 18. ji 
213 Totoqueftal 176; 
Triorchesfeu buteo 11 
147. Tritonus 172. 
H4. 42 | Trochilus 136. 4$ 
II4- Ttynga 162. 53 
196. $5] alia 162. $3 
46. T'ucana 180. 
158. Tucan | $6 
121. 43.45 | T'uidara 198. 
12L — 45 | Tuputa 172. 
122.43.45 | Turdüs 102. 37 
122. 43.45 vifcivorus 1O3. 39 
53 | Turdusleucocephalos 103. 39 
27 Illas 104. ' 
161. 2j1|  Simpliciter ditus I04. 39 
Trichas 103. 
Turtur 92. 32.53 
189. $57| Indicus 92. 232 
134. Tzinitzian 176. 
160, 32 LAN OT, 
49. 18 | Mun feu capella yug — 164. — 53 


Yefper- 


"4I "WOSD LES WE 


P T 


Vefpertilio $3.  20| Vulturum differenti 
lactans $4. 20 Vulturalpinusvelaureus 
pullus 20 bocticus 

Ulula Q8ebubtu/Gule $0. 18.19 |  aqvaticus 

Ulula Stftdycuie I9 Cinereus 

. alia I9 Leporarius i 

Upupa 118. 27.42, X. 

Uiria 135. 1 Lepapantotot! 

Urogallus major Gi. .25 Xochitenacatl 
minor 61.  25| altera 

. alius 61. 25 | Xochitototl 

Urubitingá 208. Xomotl JA 

Urubu 202, 61 NS 

Urutaurana 198. | 59 Andeu 

Vulpanfer 141. Yutu 

FI NIS 
Index : 
Quibus paginis T abule avium fimt fabiumgenda. 

Tabula I. pag.io. XXXII. 

IL *. XXXIII. 
TIT. 12: | XXXIV. 
IV, 3. — XXXV, "óc 
v. " LXXXVI.. f 
VI. 16, | XXXVITL Y. 
V1, 20. | XXXVII, 
VITI 22. | XXXIX, 
IX. XL, 

Xi : 24, XLT. 

XI. XLII. 
XII. XLHI. 
XIII. ?*- | XLIV. 
XIV. aM XEV. E 
XV. 99. | XL VT. 
XVI. 38, | XLVII 
XVII. 40. XLVI1II 
XVIIL XLIX 
XIX, |f 45.| E. 

XX. gy EL 

XXI. iP TIE. 
XXID 7 IPLITI: 
XXIII, S6: LIV: 
XXIV. $8 LV. 
XXV. 60,| LVI. 
XXVI. LVII. 
XXVI. $2! LVIIT 
XXVIII. 68. | LIX, 
XXIX. bo 
XXXL.« AXI, 


pP UD. 

17, 6 

17. 6 

167. 6 
126. 

177 6 

17. 6 
183. 

171. 56 

171 56 
174. 
182. 
217. 
2214. 

pag. 88. 

92. 

94 

96. 

99. 

105, 

104. 

IIO, 

114. 

120, 

122, 

128. 

130. 

136. 

1425 

148, 

152, 

154. 

166. 

1706. 

NA: 

188. 

190. 

196. 

206. 

208. 


d 


y SR ia e 


( 
- 
B 
H 
NS 
D 
B 


TES NE RIBUS 


má m nem ees 


: 


£u 


VENT 


VX 05 


OR ciini 
LT NAM Lec 


TMICW 


uc 


ue ue 
poa 


ne 


ML. 
POENI CARIUS eiu 


Pi 


f 
Yoons 


B 


e 


d 


;* 
2t 


S2 


Tuc3. gaze Xiente 


d 2 jt 
» ^ auis DP 
d ^ LA AUR 
: 2 


PM 
Sa DICTU 


a Pe PT 
E e Du" i MUS V v At 2 m 
Ee RIA ISSN AN D) EUR ys te MU S sez eire LA Ai eMe 


HERES 
700 AE. 


du 


fog à t 
um 
S. 


oec 


** Se 


* 


LASNECS 


M 
SuSCNRUESS 
S ie: 


ERO DUE