fe; 290. Tausch (J. F.). Hortus Canalius, seu plantarum rario¬ rum Horti bot. comitis de Canal coluntur icones et descr. Tomus I, decas 1. Pragae 1823. in-folio. Avec 1 portrait et 10 pl. Relie. ’ % ■-& HORTUS CANALIUS SEU PLANTARUM RARIORUM, / QUAE IN HORTO BOTANICO ILLUSTRISSIMI, AC EXCELLENTISSIMI JOSEPHI MALABAILA COMITIS DE CANAL COLUNTUR, ICONES ET DESCRIPTIONES, UBRARY NLVV YORK BOTANICAL AUCTORE GARDEN I G N. F R I D. T A U S C H, % v •* M. C. BOTANICES OECONOMICO - TECHNICAE TROE. EXTRAORD. TL. SOC. L1TT, SODALI, TOMUS PRIMUS. P R A G A E. EX TYPO- ET LITHO-GRAPHIA TII EOE HILI HAAS E. MDCCCXXIIL X'3 T3g li JjUL/' t Rem herbariam heic libare lubet, quae quondam, paucarum plantaram erat scien» hodie vero copia detectorum evasit omnium amplissima. hinne in praefat . ad Species plantarum . ■ . C H*i - ' ' ■ • MPfCAl ' • n ^-r. r- $ / * e» *<*/> d€ LIBRARY NEW YORJC B0TAN1CAL QARDEN SlAE. (AES. REO.M4JESTATIS CONSILIARIUS INTIMI S ACTUALIS ET CAMERARIE SARDINIS REO. SARDINIENSIS $T. MAURITII ET LAZA Ri EatiES, Societatis c aes. reo. patriae oeconomicae in reo NO BOHEMOE PRAESES, ET PLURIUM SOCIETATUM UT TE RARI ___ARUM SODALIS._ ' . / \ ( ' # 1 "• ) : LIBRARY NEW YORK ■ BOTANICAL GARDEN ILLUSTRISSIMO AC EXCELLENTISSIMO DOMINO DOMINO JOSEPHO MALABAILA COMITI de CANAL, SUAE CAES AREO- REGIAE APOSTOLICAE MAJESTATIS CONSILIARIO INTIMO ACTUALI, ET CAME¬ RARIO, ORDINIS Pu SARDINIENSIS STI MAURITII ET LAZARI EQUITI, CIVI PRAGENSI HONO¬ RARIO , SOCIETATIS C. R. PATRIAE OECONOMICAE IN REGNO BOHEMIAE PRAESIDI, ACADE¬ MIAE R. SCIENTIARUM TAURINENSIS, SOCIETATIS C\ R * OECONOMICAE VINDOBONENSIS, ET STYRIACAE, OECONOMICAE IN SAXON IA, AGRARIAE CRACOVIENSIS MEMBRO, SOCIETATIS C. NATURAE STUDIOSORUM MOSCOVIENSIS, LITTERARIAE CRACOVIENSIS, OECONOMICAE IN BAVA¬ RI A, NEC NON OECONOMICAE C. R, MORAVO- SILESIACAE MEMBRO HONORARIO etc. etc. \ / ' I ( i / S / / .. • 1 - ' , ' • . € VIR ILLUSTRISSIME AC EXCELLENTISSIME! Innumeris illis, qui Te venerentur, non solum adnumerari au¬ deo, quin imo princeps eorum considerari velis remisque adlabo- ro. Quapropter occasio, venerationem profundam Nomini Tuo testificandi, nec avidius a me exspectari, nec cupidius arripi potuit. Tanta enim Tua sunt, tamque ampla de patria, civibus, et scientiis merita, ut omnes Temet excellentissimis carae patriae viris accenseant, et unanimi veneratione prosequentur, imo et qua indigenum omni jure considerent. Juvenili aetate in rebus milita¬ ribus reipublicae dicata, provectioribus annis in vitam privatam re¬ dibas, nec ullam ommittebas occasionem commune bonum omni¬ mode promovendi, et vestigia ab omnibus aestimati parentis Tui, LudoviciMalabaila Comitis deCanal regis Sardiniae in aula Austriaca legati, secutus scientiis indulgendi. Hac ratione magna Tibi merita parasti eo, quod instituti pro pauperibus, et orphanotrophei solertissime curam gesseris, quod proprium institutum pro viduis famulorum creaveris, quod innu¬ meros hominum erioxylon tractando, et nuperius syrupum e rapa Betae coquendo accupatos sustentaveris; partim illis hortum egre¬ gium in villa urbi adjacente fundando victum suppeditasti, in qui¬ bus, siquidem civium salus diu noctuque ante oculum Tibi ver¬ sabatur, nullis unquam sumptibus pepercisti. Hortum, cujus hospitales umbras omnes urbis nostrae incolae avide quaerunt, et quem singulari sollicitudine, et solertia exorna¬ sti, non solum animis civium restaurandis, verum etiam scientiis dedicari voluisti; siquidem jam anno 1791 proprium hortum bota¬ nicum, et plura ampla viridaria ibidem fundasti, ibique cathedram Botanices philosophicae erexisti, in quo munere clarissimi viri I Franciscus Wilibaldus Schmidt, Mikan, Nowodworsky, et Pohl ex- celluerunt. T e auctore, et fautore benevolo clarissimus Schmidt, in quo sacrum scientiarum fervorem accendisti, primum historiae natura¬ lis in regno Bohemiae museum in Tuo horto publice instruxit; T e auctore eo adductus est, ut plura rerum ibidem collectarum nonnullis elaboratis publici juris facere potuit; T e auctore primam Bohemiae Floram, quae plurimis sui temporis palmam praeripit, elucubravit; T e auctore Hortum Canalium iconibus 400 illustratum perfecit: quibus continuandis invida Parca obicem posuit. Tuo indefesso fervore, quo civibus prodesse semper voluisti, qua prae¬ ses c. r. societatis oeconomicae non solum necessitatem scientiae botanicae pro oeconomo probe perspexisti, et ab anno 1813 scien¬ tiam botanicam ad doctrinam, quo majorem attigit perfectionis gradum, praeprimis oeconomico - technicam extendisti, verum etiam nuper elapsis annis eos, qui inter ceteros excelluerunt, ad accendendum eorum pro re botanica fervorem, praemiis donasti. Verum tamen non solum unam horti partem scientiae bota¬ nicae destinabas; sed etiam in villa huic juncta pro societate oeco¬ nomica nova instituebantur experimenta, novaeque perutiles ad¬ hibebantur, et publice ostendebantur machinae, et nuperius circa 700 specierum fructuum horaeorum in usum consortii pomolo- gici alebantur, quo praecipue eorum species in patria nostra in¬ notuerunt. Tua de scientia botanica merita tum in nostra, tum in ex¬ teris regionibus ab omnibus agnoscuntur, ita ut clarissimus Spren- gel in historia Botanices Tui cum laude mentionem faciat, et cla- rissimus Hoffmann nomen Tuum in regno plantarum proprio ge¬ nere „Malabaila“ dicto aeternae posterum memoriae tradiderit. Quodsi etiam licitum sit, viro tot, tantisque meritis excellenti majores suos alta mente respicere; tamen nunquam fecisti, sem- perque singulari liberalitate, et humanitate excelluisti, quibus sin¬ cerum omnium amorem, et aestimationem Tibi vindicasti. Quamvis autem de solo paterno, et scientiis quam optime me¬ ritus sis; tamen Fautor Excellentissime! ea, quibus me cu¬ mulasti, beneficia omnia illa exsuperant, ita ut cuncta enumera¬ turo verba deficerent. Ab eo enim tempore, quo arenam acade- micam intravi, et praelectiones botanicas audivi, quae hujus stu¬ dii amorem potenter in me excitarunt, nullum T e generosiorem, et liberaliorem fautorem cognovi, Tuaeque inprimis benevolen¬ tiae in acceptis habeo, quod cursum academicum absolvere, et omne a studiis mihi concessum tempus lustrationibus in patria nostra botanicis vovere mihi licuerit. Nunquam destitisti nova mihi favoris, amorisque Tui stabilire exempla, meque ab anno i 8*5 ad cathedram Botanices oeconomico - technicae evexisti. Quas grates Tibi debeam, cum omnia, quaecunque habeam, a Tua singulari in me benevolentia, et sapientibus auspiciis ceu fonte proveniant, verbis exprimere imparem me sentio, quapropter occasionem, grati animi specimen publice manifestandi, ardentis- simis exoptabam votis. Rogo itaque Fautor Excellentissime! ut primitias laborum meorum, quae ex Tua segete progerminant, qua exiguum aeternae venerationis in T e meae, gratique animi specimen suscipias, mihique ignoscas, si hasce Tua mihi prae omnibus aestimanda, et cuique bono profecto grata imagine con- decorem. Quodsi primo illi lucubrationum mearum fructui, cui maturando fomitem in me primus excitasti, aliquantum arriseris, felicissimum me depraedicabo, atque indefessus pergam, trami¬ tem mihi a T e assignatum prosequi, ut scopum mihi praefixum, Tuis satisfecisse votis, attingam, indulge precibus meis, Illu¬ strissime ac Excellentissime! miliique, ut semper fecisti, favere perge. Laborum Tuorum, fructus aeterne prosint, atque celebren¬ tur, uti gloria, quam nullus linquam erodet temporis dens, nulla unquam obliterabit vetustas. Quem enim virum tanta decorant merita, hujus encomia Horatius his canit verbis: Illum aget penna metuente solvi Fama superstes. Tuus devinctissimus / GLADIOLUS IMBRICATUS. G L A D I O L U S. Linne. Aiton. Classis, et Ordo . Triandria: Monogynia. Linnegen.pl. Monocotyledoneae: Irideae. Jussieu gen. pl. Char acter generis . Fructificatio. Spatha uniflora, bivalvis. Perigonium superum, tubo curvato, limbo sexpartito ringente, laciniis inaequalibus. Stamina tria adscendentia sub labio superiore. Antherae erectae. Germen inferum. Stylus filiformis* Stigmata tria. Capsula trilocularis, trivalvis, polysperma. Semina alata. Vegetatio. Herbae. Caulis simplex. Folia alterna, disticha, vaginata, subulata, aut compressa (tetragona vel ensata). Bulbus vertice sobolifer. Flores spicati, coronarii. GLADIOLUS IMBRICATUS. Differ entia specifica , et Synonymia, G. floribus spicatis, confertis, secundis, subnutantibus; perigonii laciniis undulatis, acutis, unguiculatis, basi hiantibus: labio inferiore quinquepartito: tubo spatha acuta breviore; foliis ensatis ; bulbo deplanato. Gladiolus floribus uno versu dispositis minor. Bauh. pin. 41 ? Gladiolus imbricatus. Linne spec. pl. edit. III. p. 52. Willd. spec. pl. I. p. 212. Roem. et Schult. syst. veget. I. p. 407. Marsch. a Bieberstein FI. taur. caucas. suppi, p. 38. Cent. pl. ross. II. t. 60. (ex suppL). Tausch ind. pl. hort. Canal. 1821* Schult. Mant. I. p. 289. , Gladiolus rossicus. Pers. syn. pl. I. p. 46. excluso synonymo Jacq. Gladiolus tenuis. Marsch. a Bieberstein FI. taur. caucas. I. p. 29. Besser enum. pL Volhyn. p. 4. Gladiolus galiciensis. Besser FI. galic. I. p. 51. Gladiolus neglectus. Schultes obs. bot. p.14. Oestr. Flor. I. p. 102. Roem. et Schult. syst. veget. I. p. 418- Presl FI. czech. n. 59. Gladiolus Marschalli. Poiret Enc. meth. suppi. II. p. 789. Dichtbliihende Siegwurz. L ocus natalis , et tempus . Crescit in Bohemia in prato silvatico adZbirow; in horto colitur sub Dio, et fructificat Junio, $. Descriptio . Vegetatio. Radix biennis, bulbosa. Bulbus deplanatus, difformis, fibroso-tuni- catus, badius, testis 2-3 suborbicularibus albis carnosis coadunatis testaceus, basi radicatus, vertice sobolifer; sobolibus 1-3 impositis, et fructificatione per¬ acta ipsiis; marcescens, abolescens. Caulis centralis, basi sobolem fovens, simplex, erectus, gracilis, striatus, glaucus, foliosus, versus apicem flexuosus nudus, basi vaginis 1-2 fuscescentibus tectus. Folia caulina 4-5 disticha, ensiformia, basi vaginata, stricta, nervosa, vix glaucescentia. Spica florum terminalis. Flores sessiles, alterni, conferti, secundi, subnutantes. F r u c t i fi c a t i o. Spatha uniflora, bivalvis, valvis herbaceis, acutis, tubo perigo- nii subaequalibus. Perigonium: (calyx Juss. corolla Linn.) superum, basi tubulosum; tubo incurvo; limbo profunde 6-partito, ringente; labio supe¬ riore simplici, inferiore g-partito; laciniis omnibus spathulatis, acutis, undu¬ latis, basi unguiculatis, hiantibus. Color floris ex purpureo in violaceum ver¬ gens, laciniis labii inferioris macula lanceolata albida, purpureo-limbata pi¬ ctis. Stamina 3, orificio tubi inserta, sub labio superiore adscendentia. Fila¬ menta filiformia, glabra, antheris longiora. Antherae erectae, lineares, sagit¬ tatae, biloculares. Germen inferum, trigonum. Stylus filiformis. Stigmata 3, incrassata, revoluto-patentia. Capsula parva, coriacea, trilocularis, trivalvis, valvis medio septiferis, polysperma. Semina alato-tunicata, fusca, tenuissime punctata. Observatio. Planta spontanea nil nisi magnitudine a culta recedit Sponta¬ neae bulbus magnitudine nucis avellanae, sobolis magnitudine pisi majoris ; caulis brevior, gracilior, minus foliosus, foliis angustioribus; flores minores, vix ultra sex, fere imbricati. D iagn o st ico n . Gladiolus imbricatus proximus est G. communi, ita ut in pleris que Floris sub illo partim subintelligendus sit. Differt autem a G. communi, cujus differen¬ tia specifica: G. floribus spicatis, distantibus, secundis, subnutantibus; perigonii laciniis obtusis, unguiculatis, basi hiantibus; labio inferiore tripartito; tubo spa¬ tha acuta multo breviore; foliis ensatis; bulbo orbiculari-depresso; bulbo de¬ planato, difformi, caule graciliore, (in culta saltem) quid quam altiore, foliis angu¬ stioribus, floribus minoribus, confertis, labio, et laciniis perigonii, colore in viola¬ ceum vergente, spatha breviore, capsula duplo minori, denique fructificatione spatio 14 dierum serius peragente. C r it i c a . Gladiolum imbricatum Linne ab illius tempore a nemine repertum, et e sola differentia specifica clarissimis autoribus cognitum cum nostro convenire, e sequentibus concluditur: 1. E loco natali, quem Russiam citeriorem Linne di¬ cit. Invenitur vero non solum in Russia, sed etiam in regionibus Russiae adja¬ centibus, imo et in omni Europa septentrionali. 2. E serie systematica, et diffe¬ rentia specifica. Linne proximum posuit Gladiolo communi, floribusque imbri¬ catis distinxit a priori floribus distantibus designato. 3. E comparatione differen¬ tiae specificae cum aliis ejusdem generis, qua evincitur, patrem Linne hic flori¬ bus imbricatis forte e specimine unico, misere exsiccato, pressove desumptis solum confertos intellexisse, cum aliis speciebus floribus vere imbricatis gaudentibus, quibus et G. imbricatus a clarissimis autoribus consociari solet, nempe G. spicato, et alopecuroidi (Watsoniae Aiton) exquisite tantum „flores spicatos 46 tribuit. Explicatio Tah ulae. A. Limbus perigonii bilabiatus. B. Stamen a facie. C. Stamen a tergo. D. Pistillum perigonio abscisso, et spathae val¬ vis explanatis instructum» E» Capsula. F. Valvula capsulae dissepimento. G. Semen. H. Idem magnitudine auctum. I. Bulbus fructificatione peracta ipsius, eradicatus, absque sobole. L / Iris falcata IRIS FALCATA. A IRIS. Linne. Classis, et Ordo* Trianclria: Monogynia. Linne gen. pl. Monocotyledoneae: Irideae. Jussieu gen. pl. Character generis . Fructificatio. Spatha uni-multiflora, bivalvis. Perigoniumsuperum, tubo recto, limbo sex-partito, laciniis tribus exterioribus rellexis, aut patentissimis, basi staminiferis, tribus interioribus erectis. Stamina tria. Antherae oblongae, re¬ ctae. Germen inferum, oblongum. Stylus brevis. Stigmata tria, petalifor- mia, oblonga, bifida, dorso unilamellata, et staminibus incumbentia. Capsu¬ la trilocularis, trivalvis, polysperma. Vegetatio. Herbae scapigerae, aut raro basi trunco caulescentes. Radix bul- bosa, aut tuberosa, aut raro fibrosa. Folia alterna, disticha, vaginata, cana¬ liculata, aut subulata, aut compressa (ensata vel tetragona). Flores termi¬ nales, coronarii. Divisio generis v In Iride, fructificatione, et vegetatione aestimata, sequentes sectiones di¬ scerni possunt: I. Pogiris. Perigonii laciniae exteriores deflexae, barbatae. Stigmata ere- cto-patentia. Capsula obtusa, coriacea, dehiscens. Semina rotundata. Folia ensata (gladiata), stricta. Tuber vermicularis, annulatus, nudus, carnosus, a. Laciniae perigonii concolores, e. g. I. falcata, pumila. b . Laciniae perigonii discolores. e. g. I. germanica, variegata. II. Lop hiris. Perigonii laciniae exteriores dellexae, plicato-cristatae, (anet nudae?). Stigmata erecto-patentia. Capsula .. Semina .. Folia ensata, laxa. Truncus saepe basilaris. Radix fibrosa, saepe stolonifera. e. g. I. cristata, chi- nensis. Huc quoque plures I. imberbium Linne referendae. III. Limniris. Perigonii laciniae exteriores dellexae, nudae. Stigmata ere- cto-patentia. Capsula obtusa, lignosa, ore dehiscens. Semina compressa, an¬ gulata. Folia ensata. Tuber vermicularis, annulatus, comosus. (Caulis fistu¬ losus plantarum aquaticarum), e. g. Iris Pseudacorus, sibirica. IV. Xyridion. Perigonii laciniae exteriores patentissimae, nudae. Stigmata patentia. Capsula subulato-rostrata, ore dehiscens. Semina compressa, an¬ gulata. Folia ensata. Tuber vermicularis, nodosus, annulatus, squamosus, e. g. I. spuria, ochroleuca. V. Spathula. Perigonii laciniae exteriores patentissimae, nudae. Stigmata patentia. Capsula obtusa, coriacea, dehiscens. Semina rotundata. Folia en¬ sata. Tuber vermicularis, nodosus, annulatus, squamosus, e. g. I. graminea, foetidissima., VI. Xiphio n. Perigonii laciniae exteriores deflexae, nudae. Capsula. . Semi¬ na. . . Folia canaliculata, aut subulata, aut tetragona. Bulbus tunicatus, aut fibrosus, aut tuber exannulatus. e.g. I. Xiphium, Sisyrinchium, tuberosa. IRIS FALCATA Differ entia specifica , et Synonymia. Pogiris: concolor; scapo basifurcato, multifloro, folia falcato-gladiata superante; spatha herbacea, subcompressa, pruinosa; laciniis perigonii oblongis, inte¬ gris, undulatis; tubo germine cylindrico longiore; capsula oblonga. Iris bohemica /3 latifolia Tausch ind. pl. hort. Canal. anno 1821. Sicheiformiger Bart-SchwerteL Locus natalis , et tempus . Locus natalis assignari nequit; colitur autem multis jam annis in horto, ubi nomine I. pumilae reperimus. Fructificat ineunte Maio. 4° Descriptio . Vegetatio. Radix perennis, tuberosa. Tuber repens, vermicularis, depressus, articulatus, annulatus, nudus, inferne radicatus, basi marcescens, abolescens, apice frondescens, progignansque, carnosus, fuscescens, intus albus, odora¬ tus, sapore subfervido. Scapus terminalis, intrafoliaceus, e foliorum vagi¬ nis egrediens, erectus, subaphyllus, subcompressus, nodosus, glaucus, basi fur catus; ramo inferiore pedunculum radicalem referente; superiore mul¬ tifloro, pedunculis alternis, ad ramificationes vaginatis, vagina infima sub- foliosa. Folia fasciculata, fasciculis basi vaginis tectis; terminali fructifi¬ cante, 2 plerumque lateralibus sterilibus, soboliferis, articulosque tuberis gi¬ gnentes. Folia in fasciculis alterna, 3-5, disticha, falcato-gladiata, apice re¬ curva, saepeque versa, basi vaginata, nervosa, subglaucescentia, scapo bre¬ viora, anthesi peracta autem latiora, longioraque. Fructificatio. Spatha uni-, suprema bi-llora, basi subinflata, apice compressa, bivalvis; valvis sub aequalibus, herbaceis, coerulescentibus, pruinosis, lacu¬ nosis, tubo perigonii brevioribus. Perigonium suaveolens, superum, basi tubulosum; tubo recto, germine duplo longiore, e viridi coerulescente; lim¬ bo profunde 6-partito, inaequali; laciniis oblongis, integris, undulatis, basi angustatis (unguiculatis), concoloribus, laete violaceis, basi venis e fLavo-fus- cis pictis; exterioribus 3 deflexis, barbatis, barba albida, basi flava; inte¬ rioribus erectis, unguibus distantibus. Stamina 3, laciniis perigonii exterio¬ ribus basi inserta. Filamenta subulata, glabra. Antherae oblongae, basi emarginatae, sessiles, erectae, biloculares, albae. Germen inferum, oblon¬ gum, 6-striatum. Stylus terminalis, brevis. Stigmata 3, petaliformia, oblon¬ ga, apice bifida, dentataque, dorso lamella transversali; erecto-patentia, la¬ mellaque staminibus incumbentia, perigonii laciniis dilutiora. Capsula ob¬ longa, 6-sulcata, obtusa, coriacea, dehiscens, 3-locularis, 3-valvis, valvis me¬ dio septiferis, polysperma, columna centrali triangulari, seminifera. Semina oblonga, mgosa, fusca. D i ag n o s t i c o n. Iris falcata differt a maxime affini I. bohemica Schmidt, foliis latioribus, magis falcatis, scapo multifloro brevioribus; spatha subcompressa, nec inflata; la¬ ciniis perigonii oblongis, nec ellipticis; barba apice alba, nec coerulea; germine, et capsula oblonga, nec trigona. Explicatio Tabulae. A. Capsula oblonga, ante dehiscentiam subherbacea. B. Eadem transversim dissecta. C. Semen. \ TU 11 ■ , \ v . . . : v ■ . . ' . -■ ONOSMA GIGANTEUM. . - • * __ r ■ ' • ♦ r - ONOSMA. Linne. Classis, et Ordo ♦ Pentandria: Monogynia. Linne gen. pl. Dicotyledoneae: Borragineae, Gymno- tetraspermae (Echieae). Jussieu gen. pl. Character generis. Fructificatio. Galyx quinquepartitus, laciniis lanceolatis, erectis. Corolla tu- buloso-ventricosa, subpentagona, limbo quin que dent at o, fauce nuda. Stami¬ na quinque. Antherae sagittatae, erectae, basi cohaerentes. Germen quadri- lobum, superum. Stylus filiformis, vix exsertus. Stigma emarginatum. Nu¬ culae (caryopsides osseae) quatuor, triangulares, nitidae, jaspideae, basi pla¬ na, exumbilicata receptaculo affixae. Vegetatio. Herbae, foliis alternis, confertis, pilis rigidis basi tuberculatis, aut stellatis vestitae. Flores subspicati, aut racemosi, foliosi, pedunculis fructife¬ ris erectis. Div i sio generis . In novissima Asperifoliarum monographia clarissimi Lehmann quaedam Onosmati interveniunt species pedunculis fructiferis nutantibus, quae ab Onosma- te separandae, genusque proprium, Onosmodium Nobis a Purshia Sprengel (Qnos- modium Michaux) bene discernendum constituunt. Hocce excepto Onosma ex inflorescentia subdividitur : A. Flores subspicati e. g. O echioides. B. Flores racemosi e. g. O giganteum. ONOSMA GIGANTEUM. Diffe rentia specifica 9 et Synonymia . O. floribus sub tubulosis racemosis nutantibus ; pedunculis calycibusque pilis elon¬ gatis patenti-hirsutissimis; foliis oblongo-lanceolatis appresse stellato-hirsu- tis, floralibus amplexicaulibus; caule erecto apice ramosissimo. Onosma giganteum. Lam. illustr. gen. no. 1840. Pers. synops. pl. I. p. 162. Koem. et Schult. syst. veg. IV. p. 63. Lehmann Asperifoh no. 264. (exclus. synon, Marsch. a Bieb. et PalL). Riesen-Lotwurz. Locus n at ali s , et tempus . Crescit in aridis Palaestinae, ubi specimina quaedam seminibus donata, e quibus nostrum enatum est, a ch Sieber lecta fuere. Colitur in frigidario, et fru¬ ctificat Julio, d 1 » V D e s c r i p t i o . Vegetatio. Radix biennis, rhizomatoidea. Rhizoma perpendiculare, cylindri¬ cum, basi ramosissimum, radiculis radicellatis; rimosum, fusco-nigrum, in¬ tus albidum, (non tingens ); radiculae, et radicellae laeves, flavo-fuscescen- tes. Caulis intrafoliaceus, erectus, apice ramis floriferis paniculatus, striatus, foliosus, hirsutus. Folia oblongo-lanceolata: caulina alterna, conferta; infe¬ riora, et radicalia in petiolum attenuata, superiora sessilia, floralia ample- xicaulia; omnia integerrima, rugosa, basi subtrinervia, nervo medio dorso subcarinata, facie sulcata, appresse-hirsuta, pilis e fasciculo pilorum brevium stellato prodeuntibus* Flores racemosi, nutantes, post anthesim erecti. Ra¬ cemi saepe conjugati, ante anthesim revoluti. Pedunculi longitudine caly¬ cis, pilis densissimis, elongatis, rigidis, patentissimis albo-hirsnti. Fructificatio. Calyx inferus, tubulosus, g-partitus, laciniis lineari-lanceolatis, elongatis, erectis; una cum pedunculo vestitus, persistens. Corolla tubulosa, subventricosa, pentagona, ad limbum sub constricta, limbo brevissimo g-den- tato reflexo, fauce nuda, calyce tertia parte longior, flava, glabra. Stamina g, corollae inserta. Filamenta subulata. Antherae sagittatae, basi cohaeren¬ tes, biloculares, apice membranaceae bidentatae, erectae, inclusae, aut co¬ rollam subexcedentes. Germen superum, 4-lobum. Stylus filiformis, supra medium articulatus, inter germinis lobos enascens, albidus, corollam vix ex¬ cedens. Stigma emarginatum. Fructus: singulo germinis lobo, lobis autem, 2-5 nonnunquam abortivis, nucula (caryopsis ossea) triangularis, acuta, basi plana exumbilicata, receptaculo plano triangulari inserta, nitida, laevis, li¬ vida, fusco-maculata. Observatio I. Planta spontanea differt a culta altitudine, et ramositate majori, ita ut prioris fragmenta superiora ramosissima caulem crassitie fere digiti exhibeant, giganteaque sui generis dici possit; porro pedunculis densius hir¬ sutis, magis candicantibus, et rigiditate pilorum non solertius explorata la¬ natis. Planta exsiccata offert folia pilis elongatis hirsutissima, fere canescen¬ tia, quae in viva obscure viridia cernuntur. Observatio II. Onosmodium, in quo typus Onosmatis in Cynogiosseis, aeque ac in Colsmannia, uti e descriptione liquet, in Lyeopsideis apparet, sequen¬ tem exhibet characterem: Fructificatio. Calyx g-partitus, laciniis lanceola- tis, erectis. Corolla tubuloso-ventricosa, limbo g-dentato, fauce nuda. Stamina g. Antherae sagittatae, erectae. Germen 4-lobum, superum. Stylus filifor¬ mis, exsertus. Stigma obtusum. Nuculae 4, triangulares, tuberculosae, basi lateris interni exumbilicati receptaculo affixae. Vegetatio. Herbae, aut suf- frutices, saepe ramosissimae. Folia pilis rigidis, basi tuberculatis, aut stella¬ tis. Flores axillares, racemosi, nudi, aut foliosi, pedunculis fructiferis nu¬ tantibus. Huc spectat O. orientale, syriacum, rostellatum, micranthos; an et fructiosum, divaricatum, et echinatum? Explicatio Tabulae . A. Corolla tubuloso-ventricosa, pentagona. B. Eadem Essa antheris basi cohaerentibus. C. Eadem fissa, una cum stamini¬ bus explanata. D. Stamen magnitudine auctum a facie. E. Idem a tergo. F. Calyx fissus pistillo. G. Pistillum lobis 2 germinis foecundatis, increscentibus, 2 vero oppositis abortivis. H» Nucula (e planta spontanea desumpta) latere externo. I. Eadem latere interno. K. Apex folii magnitudine auctus a facie. L. Idem a tergo. I . ' ■ ■ ■ ' ' \ DIPLOSASTERA TINCTORIA. DIPLOSASTERA. Classis, et Ordo ♦ * Syngenesia: Polygamia, frustranea. Linne gen. pl. Dicotyledoneae: Composi¬ tae, Corymbiferae (Heliantheae). Jussieu gen. pl. Character generis . Fructificatio. Calyx communis turbinatus, octopartitus, coloratus, basi squa¬ mis octo minimis calyculatus. Corolla composita, radiata. Flosculi radii octo, foemineae: corollula ligulata; ligula apice latiore, trifida, basi melis- phragide picta. Flosculi disci numerosi, hermaphroditi: corollula tubulosa, quinquefida; calyculo margine vix prominulo. Stamina hermaphroditis quinque; filamentis capillaribus, brevibus; antheris in tubum cylindricum connatis. Pistillum hermaphroditis : germen inferum, compressum; stylus filiformis, longitudine staminum; stigma bifidum; foemineis: germen ma¬ gis dilatatum, abortivum, absque stylo, et stigmate. Caryopsis singulis her¬ maphroditis monosperma, oblonga, compressa, hinc convexa, inde concava protuberantia longitudinali ab apice ad basin, aptera, apice integra, nuda. Pappus nullus. Receptaculum convexum, paleaceum, paleis acuminatis, de¬ ciduis. Cotyledones planae; corculum rectum, minimum; radicula infera. Ex his character generis essentialis sequentibus evincitur: Calyx communis turbinatus, octopartitus, calyculo minimo, octophyllo basi cinctus. Corollulae radii octo, apice dilatatae, trifidae, basi melisphra- gide pictae. Caryopsides compressae, integrae, apterae. Pappus nullus. Re¬ ceptaculum paleis deciduis, acuminatis. Vegetatio. Herba annua, erecta, ramosa. Folia opposita, verticillataque pin- natisecta. Observatio. Diplosastera pluribus characteribus congruit cum Coreopsi, ge¬ neri in libris polymorpho, et in plura dividendo, de quibus hic Coreopsim, qua typum normalem, et Chrysomeleam Diplosasterae simillimam adduci¬ mus, eorumque characteres essentiales comparandi causa proponimus, et quidem Coreopsis: Calyx communis simplex, octopartitus, bracteolis octo line¬ aribus auctus. Corollulae radii octo, integrae. Caryopsides compressae, emarginatae, margine alatae. Pappus bicornis. Receptaculum paleis persi¬ stentibus apice dilatatis, e. g. C. tripteris, verticillata. Chrysomelea (Coreopsoides Moench): Calyx communis duplex,uterque octopartitus. Corollulae radii octo, apice subtrifidae, unicolores. Caryopsi¬ des compressae, ovatae, cymbaeformes, emarginatae, margine alatae. Pap¬ pus bicornis. Receptaculum paleis deciduis acuminatis, e. g. C. auriculata, lanceoiata. i DIPLOSASTERA T I N C T O R I A, \ Synonymia . Coreopsis tinctoria. Enum. sem» hort, BeroL anno 1822. Farbender Doppelstern. Locus natalis , ^ £ tempus . Diplosasterae semina nomine Espuelarde Cabalero ex America boreali communicata fuerunt, ubi spontanea invenitur. Fructificat in horto Julio, Au¬ gusto. o. Descriptio . Vegetatio. Radix annua, fibrosa, radiculis subaequalibus, confertissimis, flavo- fuscis. Caulis erectus, cylindricus, striatus, medullaris, foliosus, ramosus, ra¬ mis oppositis, verticillatisve, ad pedunculos usque pluries subdivisis. Folia opposita, aut verticillata, petiolata, laxa, sub-bipinnatisecta, segmentis di¬ stantibus, patentibus, linearibus, basi attenuatis decurrentibus, integerrimis, unmerviis, concocoloribus ; terminalibus elongatis. Folia primordialia sim¬ plicia, ovata, aut pinnatisecta, segmentis ovatis. Integra glaberrima. Flores terminales, corymbosi, pedunculis elongatis, unilloris, subnutantibus. Fructificatio. Flos compositus, synanthereus. Calyx communis fusco-flaves- cens. Corollulae radii aureae, basi melisphragide aurantiaco dentato pi¬ ctae, ligulae lobo medio nonnunquam dentato. Corollulae disci, antherae- que atro-fuscae. Caryopsides nigrae, tenuissime rugosae, apice cicatriculatae, et abhinc sub microscopio subemarginatae. Cetera in charactere generico* Etymologi a . Diplosastera dicta est ex £/7rAooc duplus, et ^ stella, cum melisphragides stellam pictam in radio stellato praesentent; tinctoria, cum flores pigmentum ru¬ brum praebeant. Explicatio Tabulae . A. Calyx communis a dorso, calyculo minimo basi cinctus, B. Corollula radii. C. Corollula disci. B, Eadem magnitudine aucta, E. Palea receptaculi, F. Eadem magnitudine aucta. G. Calyx fructus receptaculo denudato, H. Caryopsis, I. Caryopsis magnitudine aucta latere interno. K, Eadem latere externo. L, Embryo dicotyledoneus. i T l.V y&i. m Ertxg j stm ternat ltm ERYNGIUM TERNATUM. ElYNGIUM, Ltane. Classis , et Ordo* Pentandria: Digynia. Linne gen. pL Dicotyledoneae; Ilmbelliferae, Anomalae (Compositae). Jussieu gen. pL Character generis . Fructificatio. Flos compositus, chorisanthereus (umbella flosculis in recepta» culo sessilibus capitata). Calyx communis (involucrum) simplex, polyphyl- lus, pungens. Receptaculum conicum, paleaceum, paleis persistentibus. Flosculi paleis discreti. Calyculus pentaphyllus, superus. Corollula pentape- tala, aequalis, petalis inflexo-emarginatis. Stamina quinque, libera. Germen inferum, angulatum, paleaceum. Styli duo. Fructus: caryopsides duae, con¬ nexae, ab apice secedentes, calyculo coronati. Vegetatio. Herbae, apice saepe coerulescentes. Folia rigida, vaginantia, inte¬ gra, aut divisa, saepe margine spinosa; floralia nonnunquam verticillata. Flores dichotomo-corymbosi, aut raro solitarii, globosi, aut cylindrici. Div i sio generis. Eryngium genus admodum naturale vix divisionem admittens e sola ve¬ getatione subdividitur; et quidem A. Nervi foliorum paralleli, e. g. E. aquaticum. B» Nervi foliorum ramosi: his a . Caulis foliosus; folia petiolis marginatis, e. g. E. ternatum. h . Caulis foliosus; folia infima petiolis nudis, e. g. E. planum. c. Caulis foliosus; folia infima petiolis nudis, articulato-fistulosis. e. g. E. corniculatum. d a Caulis subnudus; folia petiolis nudis, e. g. E. gracile. ERYNGIUM TERNATUM* Differ entia sp ecifica, et Synonymia. E. caule folioso; petiolis marginatis; foliis ternatis (trisectis), radicalibus saepe integris: omnibus lineari-lanceolatis, ramoso-nervosis, remote ciliatis; flori¬ bus globosis; foliolis calycinis patentibus, subintegerrimis; paleis tricus- pidatis. Eryngium trifolium. Prosp. Alpin. exot. p. 152. Parkins. theatr. p. 987« Moris, hist. III. p. 167. sect. 7. t. 56. f. 24. Eryngium orientale foliis trifidis Tournef. cor. p. 25.? Eryngium ternatum. Poiret enc. meth. suppi. IV. p. 295. Delaroche hist. Eryng. p. 65. Roem. et Schult. syst. veg. VI. p. 519. Eryngium Tournefortiamim. Com. a Sternberg. Syllog. pl. nov« 17. p. Gedreyte Mannertr eu. Lo cus natalis , et tempus . Crescit rarissime in collibus asperis Cretae, unde cl. Sieber specimina, se¬ minaque, e quibus nostrum enatum est, attulit. Colitur in frigidario, fructificat Julio. 4. Deseri p t i o . Vegetatio. Radix perennis, rhizomatoidea. Rhizoma perpendiculare, fusiforme, basi subramosum, hinc inde radiculatum, fuscescens, intus album, vertice squamis fuscis tectum. Caulis intrafoliaceus, erectus, nodosus, striatus, gla¬ ber, foliosus, apice ramosus, coloratus, colore e cyaneo in violaceum ver¬ gente. Folia: radicalia integra lineari-lanceolata, primordialia lanceolata; remote ciliata, ante evolutionem serrata, ramoso-nervosa, basi in petiolum canaliculatum membranaceum angustata: caulina alterna, remota, ternata (trisecta); lateralibus decurrentibus, brevioribus, et saepe uno, alterove abor¬ tiente; petiolo canaliculato, basi vaginante; ceterum radicalibus simillima, nonnisi angustiora, longioraque. Folia radicalia nonnunquam ternata, et caulina infima integra, et ciliae foliorum in adulta planta saepe evanescen¬ tes. Flores terminales, dichotomo-corymbosi, globosi, pedunculis nudis, aut subfoliosis. Fructificatio. Flos compositus, chorisanthereus (flosculis antheris liberis). Ca¬ lyx communis simplex, foliolis 6—10 linearibus, rigidis, mucronatis, integer¬ rimis, aut apice, vel basi dente uno, alterove spinoso-dentatis, florem exce¬ dentibus, facie coerulescentibus. Receptaculum conicum, paleaceum, paleis persistentibus, lanceolatis, carinatis, apice spinoso-3-partitis, flosculis longio¬ ribus. Flosculi conferti, paleis distincti, completi, hermaphroditi. Calyculus superus, persistens, 5-phyllus, foliolis oblongis, uninerviis, mucronatis. Cor ol¬ lula aequalis, 5-petala, petalis inflexo-emarginatis, calyculo vix longioribus, laete coeruleis, basi albicantibus. Stamina 5. Filamenta capillaria, petalis du¬ plo longiora, ante anthesim nutantia. Antherae liberae, oblongae, incum¬ bentes, versatiles, biloculares, laete coeruleae, ante anthesim purpurascen¬ tes. Germen inferum, angulatum, paleaceum, bipartibile. Styli 2, filiformes. Stigmata simplicia, vix incrassata. Fructus : caryopsides 2, connatae, ab api¬ ce secedentes, ovatae, compressae; dorso carinatae, striatae, paleaceae; com¬ missura excavatae, sub-5-costatae, absque axi; apice calyculo coronatae, ex flavo-fuscescentes. Observatio. Planta spontanea fructifera caulem spithama vix longiorem flo¬ ribus 5 terminatum, et foliola vix longitudine digiti exhibet, iconique Alpi- nianae bene respondet. Critica . Planta nostra non solum iconi, sed etiam descriptioni Alpinianae conve¬ nit, et auctor „flores 2, aut plures, latos, rotundos, purpureos^ dicens forte colorem ex antheris ante anthesim omnino purpurascentibus deprompsit; alias assumi de¬ beret; petala coerulea, quae illust. Comes a Sternberg in speciminibus ex eodem semine enatis alba observavit, quoque purpureo ludere colore, qui lusus in plan¬ tis non raro occurrit. Synonymum Tournefortianum dubie adposuimus, cum a cl. Delaroche e fo¬ lio in herbario Vaillantiano asservato E. amethystino affinis species dicta sit. Explicatio Tabulae. A. Flosculus integer, B. Idem magnitudine auctus. C. Flosculus dimidiatus. D. Idem magnitudine auctus. E. Palea receptaculi. F. Eadem magnitudine aucta. G, Petalum. H. Idem magnitudine auctum. I. Stamen ante anthesim nutans. K. Stamen sub anthesi. L. Caryopsides fructus ab apice separatae. M. Eaedem magnitudine auctae. / Vi VI Saxifraga Steinmaxxi SAXIFRAGA STEINMANNL ❖ SAXIFRAGA. Linne. Classis , et Ordo ♦ Decandria: Digynia. Linnegen.pl. Dicotyledoneae: Saxifrageae.Jussieugen.pl. Character generis . Fructificatio. Calyx adhaerens quinquefidus, aut liber quinquepartitus. Pe¬ tala quinque. Stamina decem. Germen inferam, aut superum. Styli duo. Stigmata capitata. Capsula bilocularis, birostris, inter apices dehiscens, po- lysperma, semiinfera, seu infra calyce cincta, aut supera. Vegetatio. Herbae, saepe stoloniferae, raro trunco basi suffrutescente. Folia alterna, aut raro opposita, integra, aut partita, interdum omnia radicalia. Flores paniculati, aut corymbosi, aut raro solitarii, ante anthesim nutantes. Div i sio generis ♦ Ex fructificatione, et vegetatione sequentes Saxifragae sectiones statui possunt: I. Porphyrion. Calyx adhaerens, erectus. Semina angulata, laevia. Caulis foliosus, stoloniferus. Folia opposita, integra, minima, coriacea, e. g. S. op- positifolia. IL A i z o n i a, Calyx adhaerens, erectus. (Petala saepe punctata). Semina oblon¬ ga, tuberculosa. Caulis foliosus, stoloniferus, stolonibus folioso-rosulatis, aut imbricatis. Folia alterna, angusta, integra, coriacea, enervia. a, Folia obtusa (lingulata), e. g. S. Aizoon, caesia. b. Folia acuta (linearia, aut subii lata), e. g. S. tenella, Burseriana. III. Dactylites. Calyx adhaerens, erectus. Semina oblonga, tuberculis asper¬ rima. Caulis foliosus, saepe stoloniferus, stolonibus folioso-rosulatis. Folia alterna, incisa, palrnatave, aut raro integra, subherbacea, nervosa. <2. Perennes; stoloniferae. e. g. S. Steinmanni, hypnoides, sedoides. b . Annuae, aut biennes; exstoloniferae. (Petala saepe emarginata). e. g. S. Ponae, tridactylites, petraea. c. Bulbosae; (exstoloniferae). e. g. S. cernua, rivularis, granulata. IV. Micranthes. Calyx adhaerens, ore reflexo. Semina oblonga, laevia. Caulis subnudus. Folia oblonga, radicalia. Stolones nulli. Flores parvi, saepe glome¬ rati, paniculati, aut capitati, e. g. S. pensilvanica, nivalis. V. Hydatica. (Robertsonia Haw. etDipteraBorkh.). Calyx liber, reflexus. Pe¬ tala unimaculata, (punctata). Filamenta apice dilatata. Semina subsphaerica, tuberculis asperrima. Caulis subnudus, paniculatus, saepe stoloniferus. Fo¬ lia alterna, sub orbicularia, aut cuneata; radicalia, aut in stolonibus rosulata. <2. Folia subcrassa, radicalia. Stolones nulli, e. g. S. punctata, erosa. b . Folia subcrassa, radicalia. Petala elongata, nonnunquam inaequalia. Flagella reptantia, e. g. S. cuscutaeformis, sarmentosa. c. Folia coriacea. Stolones folioso-rosulati. e. g. S. umbrosa, cuneifolia. VI. Arabis a. Calyx liber, reflexus. Petala bimaculata, longe unguiculata, nonnunquam inaequalia. Filamenta subulata. Semina oblonga, striata. Cau¬ lis subnudus, corymbosus, stoloniferus. Folia alterna, cuneiformia, subher¬ bacea, in stolonibus rosulata. e. g. S. stellaris, leucanthemifolia. VII. Hirculus. Calyx liber, reflexus. Semina oblonga, (laevia?). Caulis folio¬ sus, stoloniferus. Folia alterna, angusta, nervosa, e. g. S. Hirculus. VIII. Cotylea. (Miscopetalum Haw.). Calyx liber, erectus. Semina, oblonga, tu¬ berculosa. Caulis foliosus, paniculatus. Folia alterna, suborbicularia, sub- crassa, enervia. Stolones nulli, e. g. S. rotundifolia. IX. Eroplier011. (Bergenia Moench). Calyx liber, erectus. Semina angulata, laevia. Caulis nudus, paniculatus, trunco basi suffrutescente, folioso. Folia alterna, suborbicularia, coriacea, e. g. S. crassifolia. SAXIFRAGA STEINMANNL • Diffc rentia specifica , et Synonjrmia ♦ Dactylites : glanduloso-villosa, canescens; stolonibus brevibus erectiusculis ; foliis confertis cuneatis palmato-tri-quinque-fidis, laciniis obtusis; caule multifloro erecto; petalis oblongis obtusis. Saxifraga Steinmanni. Tausch ind. pl. hort. Canal. anno 1821. Steinmanns - Finger-Steinbrech. L ocus n at ali s , et tempus *. Crescit in Bohemiae rupibus basalticis ad Albim prope Anssig, ubi eam cl. Chemiae technicae Professor Steinmann de Flora Bohemiae indaganda, augenda- que meritissimus primus observavit, cujusque nomine venerabili salutavimus. In horto fructificat ineunte Maio. 4. Descriptio ♦ Vegetatio. Radix perennis, filiformis, obliqua, subramosa, multiceps; capiti¬ bus (stolonibus annotinis) basi foliis emarcidis obsitis, apice folioso-rosulatis, stoloniferisque* Caulis intrafoliaceus, erectus, apice corymbosus, nonnun- quam a basi ramosus, paniculatus, multiflorus, foliosus, glandulosus. Stolo¬ nes plures, breves, erectiusculi, foliosi, apice rosulati, canescenti-villosi. Fo¬ lia alterna, conferta, cuneata, palmatifida : stolonum 5-, rosarum 5-fida: la¬ ciniis obtusis, integris, aut dentatis; 5-, 5-nervia, viscosa, canescenti-villosa, villis apice glandulis minimis. Flores terminales, corymbosi, aut in culta sae¬ pe paniculati. Pedunculi glandulosi, ante anthesim nutantes. Fructificatio. Calyx basi tubulosus, germini adnatus, ore g-fidus, erectus, glan¬ dulosus, persistens. Corolla patens, pentapetala, aequalis. Petala oblonga, integerrima, obtusa, vix unguiculata, trinervia, alba, calyci inserta, ejusque laciniis alterna. Stamina 10, aequalia, annulo neetarifero germen tegenti in¬ serta. Filamenta subulata. Antherae reniformes, erectae, didymae. Germen inferum. Styli 2, breves, divergentes. Stigmata capitata, obliqua» Capsula se- miiofera, stylis persistentibus birostris, bilocularis, inter apices dehiscens, poly- sperma, dissepimento seminifero. Semina oblonga, tuberculis asperrima, nigra. B iagn o st icon. Saxifraga Steinmanni maxime affinis est S. villosae Wilid., eamque et deci¬ pientem Ehrh. intercedit. Differt autem a S. villosa statura omnium partium mi¬ nori, villis glandulosis, et petalis oblongis in S. villosa subrotundis; a S. decipiente vitiositate, viscositate, laciniisque foliorum obtusis. Explicatio Tabulae. A. Stolo autumno perfecte evolutus foliorum rosa» B» Flos magnitudine auctus, C. Capsula birostris calyce adhaerente magnitudine aucta, B, Semen. E. Idem magnitudine auctum» / EPILOBIUM I1VPERK IPOLII M . EPILOBIUM HYPERICIFOLIUM. E P I L O B I U M. Linne. Classis , et Ordo . Octandria: Monogynia. Linnegen.pl. Dicotyledoneae: Onagrariae. Jussieugen.pl. ' i Ck aracter generis\ * Fructificatio. Calyx superas, deciduus, quadripartitus. Petala quatuor. Sta¬ mina octo, alterna breviora. Germen inferum, cylindricum. Stylus termi¬ nalis. Stigma quadrifidum, aut clavatum. Capsula elongata, obtuse tetrago¬ na, quadriloeularis, quadrivalvis, polysperma. Receptaculum seminiferam, centrale, elongatum, tetragonum. Semina comosa. Vegetatio. Herbae, aut raro suffrutices. Folia apposita, aut alterna. Flores pe- dunculati, axillares, conferti in racemo sui inudo, aut folioso, aut raro soli¬ tarii. Racemi nutantes, post anthesim erecti. Flores diurni, rubri, aut albi. Divisio generis ♦ i - , ‘ . a. Epilobium duas sectiones, a fructificatione*, et vegetatione desumendas, agnoscit; nempe I. Chamaenerion. Petala inaequalia, indivisa, patentia. Filamenta filifor¬ mia, basi dilatata. Stigma revolutum. Folia alterna. II. Lysimachion. Petala aequalia, bifida, erecto-patentia. Filamenta sub- ulata. Stigma erectum. Folia inferiora opposita, superiora alterna. EPILOBIUM HYPERICIFOLIUM. Differ entia specifica , et Syno nymia» Lysimachion: stigmate quadrifido; foliis remotis ovatis integerrimis breve pe- tiolatis: inferioribus oppositis; caule tereti ramoso multifloro. Hartheu-blattriges Klein-Weidenroslein. Locus natalis , et tempus . Crescit in Bohemiae monte Donnersberg, et lubenter apricatur. Fructifi¬ cat in horto Junio, Julio. 4. Vegetatio. Radix perennis, fibrosa, stolonifera; radiculis filiformibus, flavo- fuscis; stolonibus brevibus, erectis, basi radiculatis. Caulis erectus, aut basi adscendens, flexuosus, cylindricus, laevis, pilis brevissimis pubescens, saepe rubescens, foliosus, apice ramosus, fructifer ramosissimus. Folia: opposita, decussata, superiora alterna; remota, breve-petiolata, ovata, integerrima, venosa, glabra, subtus pallidiora. Flores terminales, axillares, pedunculati, in racemo folioso, ante anthesim nutante. Fructificatio, Calyx superus, deciduus, 4-partitus, aequalis, purpurascens. Corolla 4-petala, erecto-patens, aequalis. Petala obovata, apice bifida, caly¬ ce duplo longiora, breve-unguiculata, calyci inserta, versicoloria, primo alba, serius incarnata. Stamina 8, inaequalia, petalis breviora, 4 longiora calyci, et alterna breviora petalis opposita. Filamenta subulata, flava. Antherae ob¬ longae, incumbentes, biloculares, flavae. Germen inferum, elongatum, cy¬ lindricum, rubescens, tenuissime pubescens. Stylus terminalis, filiformis, longitudine calycis, albidus. Stigma incrassatum, 4-lobum, erectum, albi¬ dum. Capsula elongata, obtuse tetragona, 4-locularis, 4-valvis, valvis elasti¬ ce dehiscentibus, et revolutis; polysperma, receptaculo seminifero, centra¬ li, 4-gono, longitudine valvarum. Semina minuta, striata, fusca, apice co¬ mosa ; coma alba, decidua. Di agno st icon. Epilobium hypericifolium vegetatione Hypericum montanum in mentem revocans proximum est E. montano, a quo autem foliis remotis, integerrimis, flo¬ ribusque minoribus, versicoloribus abunde differt. JLxpl i catio Tabulae. A. Flos lateraliter fissus absque stylo. B. Ejusdem pars superior magnitudine aucta. ’ G, Calyx floris lateraliter fissus stylo. D. Ejusdem pars superior magnitudine aucta, E. Capsula. F. Semen. 0 . Ideui magnitudine auctum. t \ / ■ /• i Cisti s roseus. CISTUS ROSEUS. CISTUS. Linne. Jussieu. Classis , et Ordo . Polyandria: Monogynia. Linnegen.pl. Dicotyledoneae: Cisteae. Jussieugen.pl. Cha racter generis\ Fructificatio. Calyx imbricatus, pentaphyllus, aequalis. Petala quinque. Sta¬ mina indefinita, receptaculo inserta. Germen superum. Stylus filiformis, aut nullus. Stigma orbiculatum. Capsula quinque-aut decem-locularis, quin¬ que-aut decem - valvis, valvis medio septiferis. Semina loculorum angulo interno ad basin infixa. Corculum spiraliter tortum. Vegetatio. Frutices. Folia opposita, exstipulata, basi connata, succum resino¬ sum plorantia. Flores terminales, solitarii, aut in corymbo paucifloro, pe¬ dunculis fructiferis erectis. Divisio generis v Cistus ex fructificatione, et vegetatione dividitur; et quidem in I. Ladanum. Stigma sessile. Capsula decem-locularis, decem-valvis. Folia coriacea, facie laevia. II. Ledon. Stigma sessile, aut stipitatum. Capsula quinque-locularis, quinque- valvis. Folia herbacea, facie rugosa. CISTUS ROSEUS. Differentia specifica , et Sjnonymia ♦ Ledon: stigmate sessili; petalis truncato - retusis; calycibus acuminatis villosis ; foliis oblongo-lanceolatis, sub-petiolatis, trinerviis, rugosissimis, subtus ca¬ nescentibus , superioribus vaginantibus. Cistus roseus Tausch ind. pl. hort. Canal. anno 1821. Rosenrothe Porst-Ciste. Locus natalis , et tempus. Habitat, prout suspicari licet, cum aliis Cisti speciebus in Europa australi \ colitur autem absque nomine in frigidario horti, et fructificat Maio ft. D e s c r ip i i o . Vegetatio. Frutex (5-pedalis) a basi ramosus, ramis flexuosis, nudis, glabris, laevibus, fuscis; junioribus foliosis, canescentibus, plus, minusve villosis. Fo¬ lia opposita, decussata, exstipulata, oblongo - lanceolata, lanceolatave, in¬ tegerrima, subrevoluta, obtusiuscula, trinervia, facie rugosa, pilis stellatis brevibus hirta, dorso venis elevatis reticulata, canescentia; inferiora in pe¬ tiolum brevem basi attenuata, superiora vaginantia, vagina turgida rube¬ scente. Flores terminales in corymbo paucifloro. Pedunculi erecti, uniflori, villosi, saepe decidui. Fructificatio. Calyx inferus, imbricatus, g-phyllus, aequalis, foliolis ovatis, acuminatis, villosis, persistentibus* Corolla patens, 5 - petala, aequalis, fu¬ gax. Petala oblongo-cuneata, calyce longiora, apice truncato-retusa, vix unguiculata, striato-plicata, rosea, basi flavida, receptaculo inserta. Sta¬ mina indefinita, pistillo vix longiora, lutea. Filamenta capillaria. Antherae oblongae, erectae, biloculares. Germen superam, subrotundum, striatum, tomento brevi canescens. Stylus nullus. Stigma sessile, orbiculatum, luteum. Capsula ovata, atrofusca, apice subcanescens, 5-locularis, 5-valvis, valvis medio ceptiferis, septis apice a valvis secretis; polysperma* Semina angula¬ ta , laevia, fusca, loculorum angulo interno ad basin infixa. Diagnostico n* Cistus roseus proximus est C. parvifloro Laim, a quo autem satis superque differt, floribus majoribus; calycibus acuminatis, nec acutis, longius villosis; foliis oblongo - lanceolatis, brevissime petiolatis, subtus canescentibus, nec ovatis, aut subcordato - rotundis, longe petiolatis, utrinque canescentibus. Explicatio Tabulae . A. Calyx floris pistillo. B» Germen stigmate sessili^ C, Idem magnitudine auctum. D. Stamen. Jp/ Idem magnitudine auctum» F. Capsula inaperta. G. Eadem valvis aperta. H. Valva septo apice secreto. I. Semen. K. Idem magnitudine auctum. t \ / ■ /• * GEUM SUDETICUM. GEUM. Linne. Classis , et Ordo* Icosandria: Polygynia. Linne gen. pl. Dicotyledoneae: Rosaceae, Potentilleae. Jussieu gen. pl. / Ch aracter generis . Fructificatio. Calyx tubo concavus, quinquefidus, extus ad incisuras bracteo- latus. Petala quinque, Staminaque indefinita calyci inserta. Pistilla nume¬ rosa, in Receptaculo cylindraceo capitata, unio varia, Stylo terminali. Cary- opsides numero pistillorum, monospermae, compressae, stylo persistente, elongato aristatae; arista sub apice intorto-geniculata, et articulo superiore delapso apice uncinata; aut egeniculata, et apice recta. Receptaculum fru¬ ctus saepe stipitatum. Vegetatio. Herbae erectae, perennes, radicibus aromaticis, adstringentibus. Folia radicalia pinnata, impari maximo; caulina alterna, stipulis magnis pe- tiolaribus* Flores dichotomo-corymbosi, aut rarius solitarii. Div i sio generis . Geum ex fructificatione, et quidem ex aristae fabrica in duas sectiones se¬ paratur : I. Caryophyllata. Arista rigida, intorto-articulata, et articulo superiore delapso apice uncinata. Caulis multiflorus. II. D r y a d o s. Arista flexilis, elongata, exarticulata. Caulis uniflorus. GEUM SUDETICUM. Differentia sp ecific a, et Synonymia. Caryophyllata: caule subbifloro, floribus nutantibus; aristis uncinatis plumosis; foliis radicalibus pinnatis: impari maximo subrotundo, inferioribus sensim minoribus; caulinis simplicibus. Riesengebirgs - Nelken-Benedictwurz. Locus n at ali s , et tempus\ Crescit rarissime in pratis editissimis declivis Sudetorum cum Geo monta¬ no, ubi mense Julio anni 1821 primo fructificantem observavimus. In horto coli¬ tur sub Dio, et fructificat ab ineunte Maio usque in Septembrem. 4. 1 Des c r ipt i o ♦ 'Vegetatio. Radix perennis, rhizomatoidea. Rhizoma obliquum, cylindricum, praemorsum, hinc inde radiculatum, cicatrisatum, fuscum, yertiee squamis fuscis tectum, odore aromatico, sapore adstringente. Caulis intrafoliaceus, erectus, cylindricus, foliosus, hirsutus, apice in pedunculos elongatos divisus, et rubescens. Folia: radicalia interrupte-pinnata, lyrata, multijuga; foliolo impari maximo, subreniformi, obsolete 5-7 lobato; inferioribus oppositis sessilibus, cordatis, approximatis, sensim minoribus, et saepe minimis inter¬ positis ; petiolo basi nudo, semicylindrico: cauiina alterna, remota, pello l a¬ ta, stipulata, simplicia, cuneiformia, subtriloba: omnia rugosa, subtus pin- nati-nervia, supra pinnati-plicata, dentata, ciliata, appresse pilosa, subniten- tia, subtus pallidiora. Stipulae oppositae, subrhomboideae, inciso-dentatae, petiolo adhaerentes. Flores terminales, axillares, 2-4, pedunculis elongatis, subnudis, hirsutis, rubescentibus, sub flore incrassatis, nutantibus, fructife¬ ris erectis» Fructificatio. Calyx inferus, campanulatus, 5-fidus, laciniis ovatis, acutis, non- nunquam dentatis, extus ad incisuras bracteolis 5. alternantibus, obscure purpurascens, hirsutus, persistens. Corolla aequalis, rosacea, subcampanu- lata. Petala 5, subrotunda, apice retusa, unguiculata, calyce vix longiora, calyci inserta, flava, venis praecipue dorso purpurascentibus. Stamina plu¬ rima, erecta, longitudine pistillorum, calyci inserta. Filamenta filiformia. Antherae parvae, ellypticae, incumbentes, biloculares. Pistilla plurima, unio- varia, monostyla, in capitulum collecta. Germina compressa hirsuta, in re¬ ceptaculo sessilia. Styli terminales, filiformes, plumosi, apice purpurascen¬ tes, anthesi peracta sub apice intorto-geniculati, et in fructu in aristam (ri¬ gidam) excrescentes, articulo superiore deciduo. Stigmata simplicia, vix in¬ crassata. Fructus: caryopsides numero pistillorum, compressae, aristalae, arista plumosa apice uncinata. Receptaculum cylindricum, subsessile, albo- villosum. Observatio. Planta culta a spontanea 111! nisi numero floram, quos in spon¬ tanea constanter binos observavimus, differt. Diagn o st icon. Geum sudeticum ambigit G. montanum, et rivale, e quibus fors proles hy¬ brida. Vegetatione neinpe imitatur G. montanum, fructificatione vero G. rivale. Differt autem abunde ab illis notis indicatis, et insuper a G. rivali arista uncinata, nec incurvato-hamata. Explicatio T ab ulae. A. Calyx floris explanatus a facie. B. Petalum a dorso. C. Calyx floris explanatus a tergo. D. Calyx fructus. E. Caryopsis aristata articulo superiore* F. Calyx emarcidus cum receptaculo. $ ) 1 POTENTILLA ORNITHOPOD A. POTENTILLA. Linne. Nestler. Classis , et Ordo ♦ Xcosandria: Polygynia. Linne gen. pl. Dicotyledoneae: Rosaceae, Potentilleae. Jussien gen. pl. Character generis\ i Fructificatio* Calyx patens, quinquefidus, extus ad incisuras hracteolatus. Petala quinque, Staminaque numerosa calyci inserta. Pistilla numerosa, in Receptaculo ovato capitata, uniovaria, Stylo laterali. Caryopsides numero pistillorum in receptaculo exsucco, monospermae, subreniformes. Vegetatio. Herbae, aut raro frutices. Folia alterna, impari-pinnata, pinnatifi- dave, aut digitata, ternatave. Stipulae petiolares, aut raro caulinae. Flores dichotomo-corymbosi, aut raro solitarii. Div isio generis * Divisio Potentillae, generis illustratione neotericorum sat ampli potissimum ex vegetatione petitur, quaeque fructificatione nonnihil sublevatur; et quidem I. G eoi des. Folia pinnata. Stipulae petiolares. Caryopsides subreniformes, apice attenuatae. (Petala integra), e. g. P. rupestris, geoides. II. Pentaphylloides. Folia subpirmata: foliolis extimis confluentibus, aut decurrentibus. Stipulae petiolares. Caryopsides subreniformes. e. g. P. orni- thopoda, anserina. III. Comarum. Folia pinnata. Petioli vaginantes: supremi stipuliferi. Cary¬ opsides sublenticulares, e. g. P. Comarum. IV. Quinquefolium. Folia digitata,ternatave. Stipulae petiolares. Caryopsi¬ des glabrae, e. g. P. recta, verna, grandiflora. V. Lupinoides. Folia digitata, ternatave, saepissime nitentia. Stipulae pe¬ tiolares. Caryopsides villis deciduis obsitae. Flores albi, aut rubri. Styli elon- gati. Receptaculum lanatum, e. g. P. alba, alchemilloides, nitida. VI* Tormentilla. Folia digitata, ternatave. Stipulae caulinae. Numerus flo¬ ris saepissime quaternarius, e. g. P. Tormentilla. POTENTILLA ORNITHOPOD A. Differ entia specifica , et Synonymi a. Pentaphylloides: foliis quinato-subpinnatis, subtus incanis; foliolis pinnatifidis approximatis; terminalibus tribus elongatis; caule adscendente. Vogelfufsblattriges Schlitz-Fingerkraut. L ocus n det alis , ei tempus. Crescit in montosis Caucasi, unde semina nomine P. multifidae c. r. Uni¬ versitatis horto communicata fuerunt. Fructificat Maio, et Junio. 4. Descriptio, Vegetatio. Radix perennis, rhizomatoidea. RMzoma subperpendiculare, fu¬ siforme, subramosum, hinc inde radicnlatum, laeve, fuscum, vertice squa¬ mis fuscis tectum, sapore adstringente. Caulis intrafoliaceus, adseendens, fructifer saepe declinatus, apice dichotomo-corymbosus, cylindricus, folio¬ sus, tomento brevissimo sub canescens. Folia: radicalia subpinnata (pinna- tisecta), foliolis 5, aut raro 2 minimis accedentibus, approximatis, tribus ter¬ minalibus pari inferiore longioribus, basi decurrentibus; petiolo supra sul¬ cato, vix piloso: caulina alterna, remota, petiolata, stipulata; inferiora qui- nato-subpinnata, superiora ternata, floralia integra. Foliola oblongo-lanceo- lata, pinnatifida, laciniis lanceolatis, integerrimis, decurrentibus, supra ru¬ gosa, sulcata, glabra, subtus pinnati-nervia, cano-tomentosa, margine vix pilosa. Stipulae oppositae, ovatae, acuminatae, ineiso-dentatae, petiolo ad¬ haerentes, Flores parvi, terminales, dichotoino-corymbosi, conferti, pedun¬ culis erectis, canescenti-tomentosis. Fructificatio. Calyx inferas, patens, 5-fidus, laciniis ovatis, acutis, extus ad incisuras bracteolis 5 alternantibus, canescens, persistens. Corolla aequalis, rosacea, patens. Petala 5, obovata, emarginata, unguiculata, longitudine ca¬ lycis, eoque inserta, flava. Stamina numerosa, calyci inserta. Filamenta fili¬ formia. Antherae ovatae, b i Io cula res. Pistilla plurima, uniovaria, monostyla, in capitulum collecta. Germina oblonga, in receptaculo sessilia. Styli la¬ terales sub apice germinis, filiformes, decidui. Stigmata simplicia, obtusa. Fructus: cariopsides numero pistillorum, subreniformes, rugosae. Recepta¬ culum sessile, cylindricum, villosum, exsuccum. Explicatio Tabulae . A. Flos magnitudine auctus a facie, N B. Idem a dorso. C. Calyx fructus receptaculo seminibus denudato. D. Idem magnitudine auctus. E. Pistillum foecundatum. F. Idem magnitudine auctum. G. Caryopsis, . H, Eadem magnitudine aucta. f I U; * r' 'i 1 ii 'V , ■ ■ ' ■ - ;■ -I/ . ■ - , - . . ■ i I 1 < " V \ * J tj- i . • .. I W:_ ■ '5 Pf' , ' - - ■ J i 1 1 n