^
MET i que n NC y n | me ΗΡΑ ^s
AN he SN à ) i j \ B %
^ Ù \ ! }
-— ]
x = Dd E ^

ÿ "p f /
VEI e Pars E abr RS à
VM hy UU] ICE AE

192489,

2

tte re,

KO
fm tme p NS
wur

pr

sie pes radit ei

κ.α,

n
N
1
Y

$
P, x
ADP
art

Me

kr

ur

ICONES ANIMALIVM

QVADRVPEDVM VIVIPARORVM ET OVE.

PARORVM, QVAE IN HISTORIAE ANIMALIVM CO N-

RADI GESWERILIBROTLETILDESCEIEVNTVR,CVM

NOMENCLATVRIS SINGYLORVM LATINIS, GR AECIS,
ITALICIS GALLICIS ET GERMANICIS PLER YN:

QVE,ET ALIARVM QVOQVE LI NGV A R y M,
ÉERTIS ORDINIBVS DIGEST AE;

| E DITIO fecunda,nouis Eiconibus non paucis, &
| paflimnomendlaturis ac defcriptionibus auctíor,
E | LE Figure de o? Animali quadrupedi ἆ ogni forte,
LES Figures & pourtraiciz des beftes a quatre piedz

de toute forte,

© Die Figuren vo contrafacturen von allerley vietz
fuffigen Thieren.

cAccedunt &) Indices fecundum dinerfas linguas in fine libri.

N
SI

RO

> ES
= Row
| fe 3 -
NS =
77 AS
m

LETS

C V M Priuilegiis S, Cxfarex Maieftatis,& Chriftia-

niflimi Regis Galliarum,

TIGVRI EXCVDEBAT C FROSCHOVERVS
MEN O M; ο. τσ.

y

vM"

è

62 à

A

2 Ci |
SCNHRB 3
GLI AE, FRANCIAE ET HYBERNIAE;etc DOMI:

SERENISSIMAE ELIZA:
na fiueclementiftime, 5. gg) Felicitatem d Deo Opt. Max.

4 ES a | TUS
\Set
BETHAE DEI GRATIA REGINAE AN-
: precatur Conradus Gefnerus Tigurinus.

V NC /brum,cum antefeptenmium fere primum ederetur , ferenifsima Regi- Dedicationis
i EB rasillufrifsimi Suffolchie ducis Henrici Gray pia memoria fratribus inclyti; , 4r.
X dedicabam. Sed tum temporis non placuit Deo,ut adeos in Anglia adhuc uinen-
ZEN ES tes perueniret. Quamobrem banc fecunda editionem, multo am locupletiorem,
ne fine ılluftris alicuius nominis patrocinio, ceu pofthuma quada pupilla appareret, tue Ma-
seftati offero atq, confecro. T anta enim efl uirtutum tuarum gloria, tantus pietatis [yncera
ardor,tanta ingenti dexteritas,erudıtio,@) m linguis diuerfis, Graca etiam Latinag, peritia
finzularis:quibus cunctis non folum omnem noftri faculi muliebrem fexum , fed ipfos etua re-
ges atq, principes,g) ex priuatis plerofg, doctrina celebres wiros, fumma omnium admiratio-
nesantecellis: Tantus inquam, gloria ac fama tua (plendor eff, ut brum bunc Anglie omnino
.a me deflinatum (propter gentis ueftra multorum bominum multa ac recentia in me bencf-
cia, ac meum erga illos,ut merentur amorem , officium gratitudinis ) non debuerim alteri,
quam totius Regni [upremo capıti,hoc efl, Maeflati tua nuncupare. Sic enim uniuerfis &)
fingulis quodammodo aliqua ex parte fatisfacere mihi uideor. cto autem omnes bonos qz) erw
ditos uiros , quorum Detgratia ingens in regno tuo numerus eft , Maieflatem tuam adeo a-
mare,uenerari gj colere, fecuti par eff ut ab externis etiam bominibus laudes tuas celebrari,
actui honoris famam illorum lucubrationibus per orbem terrarum diffundi , hbentifsimé co-
gnofcant. Sufüpeigitur [érena nd. frontesclementifsima Heroma,hos Quadrupedum
animantium Ordines:quibus oinfpiciendis anımumgraufsimis Regni negotijs Im^ Kuppe prefer
tenta remittas,tt) tucundifsimo hoc Natura [pettaculo oblectes. Quod quide non per fé modo tim Quadrupe

s Lon NERA PARE Wo i, MAR BE re
bonejtu @) liberale eff: fed ad Deietia optimi maximi , noftrıg, @) altoru hominu plemiore co- We.

SE i d i rationem,cum
gnitione nónibil códucit. Nam ad De notitia innobis excitanda atq promouenda,ex ommin perfe boneftà

©) quarunuis hums Vniuerfttatis reru in/peitione,pia de opifice cogitatio qnimos noftros [ab- effet po
ire &) debet gg) folet:in primis uero cum Hominis (qui ueluti exiguus quida Mundus efl, &) +. Adcognitio=
ut corpore terra,aliorud, tum elementorum,tum ex eis conftantinrerum, ita animo Det ima- T De
ginem reprafentat naturam confideramus. Itaq, huius etiam parentem dicimus Deum:cate

rorum opificem tanium. cAt inter hominem €) catera Dei'opera , medium fere locum ani

mantibus qua ratione carent attribuimus : barum. autem pracıpaa funt Quadrupedes:

adeo ut illis inter eaqua ex elementis mixta funt,ita primum tribuamus ordinem : quemad-

modum inter ipfa elementa aut fimplicia corpora celo. Fecit autem bacomnia Dens in ufum.

hominis,ut Jeruiant aut [ubyciantur es omnia, fiue natura &) iuffu Dei perpetuo, ut elemen-

tasceli , &) corpora inanıma : fine [enfn alıquo:idg, uel ponte, ut ammalia que cicurari pof-
Junt:uelper aliquam uim,ut reliqua qua uarg s modis capere, uenart, &) in ufüs [nos conuer-

tere folet : quemadmodum etiam parıtum [piritus tum bomines ultro feruiunt Deo, impuri

uero coacti &) renitentes. Jam cum Deus non bac folum , qua in hoc wifibili mundofenfibus .

nof! ris fe ingerunt,in folius bominis gratiam fecerit omnia : [ed ffiritus quog €) angelos inui-

fibiles, bominibus prafertimpys cuftodes ac tutelares , impijs uera ultores conftituerit : denig
unigenitum filium fuum in generis bumani falutem,hominis formam affumere, &) acerbif ss

mam mortem [abire uolueri:decet omnino gj) par efl ut Deum etiam folu in omnibus altio-

nibus & cogitationibus fiis fibi proponat homo, eumá, unicum pro [ummo &) incomparabili

bono tum [uo tumrerumomnium,agnofcat,adoret,inuocet,amet, &) collaudet perpetuó : nec

ullas prorfus res creatas ullo modo dınini honoris imuocando uel adorando,participes faciat.

| "Nam ficut unus im cielo Solest,ditlus ab eo quod folus fit &) una eius imago ^m » non fico,

η

PL

Wr ν
wo È . 4
13 FE vsu nt TP Le o REN « νομος " : a 3 ^ LS ^

J j à
Y

N Li Epiftola

fed Solis lumine lucida:ita folus idem [ummus celoru &) uninerfa Natura dominus , Deus
est,a quo uim [uam,quacung, habet,omnem mutuatur Natura , boc est , quicquid faclum,
natum aut creatum est:proprium uero nibil babet. Hac qui non agnoféunt , Deum profecto
non agnofcunt...— Pratereacum tot animalium generibus a Deo conditore tam pulchre gj a-
bunde profpici uidemus,ut quantum natura &) neceßitas finguloru poftulat,mulli eorum inter
tot myriades,quod ad cibum, potum, ueflitum,habitationem, &) alias res, quicquá defidera
ri pofstt:an non exiftimabimus(non ram uerifimiliter,ut uulgus bominum, fed firma &) indu-
bitata quam a nobis requirit fide eundem qui fis operibus tam benigne projpexit,multo ma-

gis hominibus,quos filtorum nomine dıgnatur,quantumcung, eis utile aut necejlarin fitconful |

turum ac [uppeditaturum? At miferi mortalın plurimi non pro uitlu tantum & ueffitu fita

anxij folicitig, funt,hoceft , Deo non fatis confidunt : fed infuper auari, (9) alijs hominibus in-

surj,ipfis etiam beftijs bac parte ut deteriores,ita infeliciores. quanuis enim barum nonnulla.

fii meins caufa noceant aljs,prafentem tamen folum famem explere, non in multos dies aut

annos aliquid reponere cupiunt. Illi uero cum Deo fuo non idant,g) ipfa folicitudine dubita-

tionem [ham ac diffidentia prodant, digni fünt qui quandog rebus neceffarzs priuentur,aut

(quod T'antalo accidit ) prafente ettam copia non fruantur. Hactenw dixi (g quide pro-

lixius qudm infhtueram,) Animantium matura conf )derationem,ad uberiorem Deinotio-

LI. Adnotitium nem deducere nospofJé. — Reffat , ut quomodonoftri quoq, €) aliorum bominz cognitio inde in

να, animis noftris promoneatur, offenda. Primum igitur quod ad nos quonia per comparatione

Α en Dr omnia magis innote[cunt, coferamus nos ipfos cum cateris animalibus. Corpus igitur hominis,
qma jeu capi

n eunde colligimus,metem (qua proxime ad angelos accedimus,g) post illos rebus ommibus pra-

Stamus:&) cuius ratione ad conditoris nofiri exemplar fatti fumus) uim effe multo praftanz.

tiore illis anima uiribus , qua organo indigent , &) corpori allıgantur,adeo ut feparari nó pof-
fint. Ipfà uero corporis nofiri forma &) [tatura,quonia ereita est,a plerifo ommbus differt:ita
ut caput furfum ad celu, hoc eft fumma Vninerfi partem fpettet: (1d autem propter oculos €)
uifum maxime factu eft, admonet nos officij nofiri cuius pulchre meminit poeta his uerfibus:

Pronaj cum (peltent antmalia catera terram:

Os homini [ublime dedit,celumg tueri

Jußit,&) erectos ad fydera tollere uultus.

Non folum autem corporis oculos ad celum , fed multo magis contemplantem omnia animi

aciem a terris auer[am,ultra ipfos etiam celos adufg conditorem,primumg motorem eorum,

extendere oportet. nam corporets oculis cetera quoq, animantes celum aliquando aspetlant,

A meribus,in- pifcis quide V'ranofcopus femper. "Deinde ft uirtutes aut potins mores €) aitiones alioru ali-
μα quot animalium cum humanis comparemws,imbecillitate noftram (0) degenere naturam fa-
animalium. cile agnofcemus Multe enim animantium , bonas &) fecundum naturam laudabiles attio-

nes, (qua in bomine a ratione confihog profecta uirtutes appellantur, ) ipfó natura inftindin,

multo perfeéliores plerı/g, bominibus edunt. In contemplandis certe ammalium moribus , ut”
dod orus Gaza,exempla nobis [uppetunt omnium officiorum tp) effi-
gies offeruntur uirtutum,[umma cum authoritate natura omnium parentis , non fimulate,
non commentitia,non inconflantes fe) labiles: fed uere ingenua atque perpetua. Nec ulla pars
Circapruden» uıta bumana est, qua non [uorum officioru exempla commodiffime hinc accipiat. Inbetmos |

feribit uir doctißimus Ti

tiamautproui» |J... Ug : s \ er
ng. dominus Christus prudentiam [erpentium , fimplicitatem uero Columbarum mifcere : ne illa

friam,dociita nımırum tn aftutiam,hac uero in ftoliditatem abeat. Infignis eft Gruum, Apicularum , Mu-
tem, rium alpinorum, Melium, Sciurorum, Caflorum,g aliorum antmalium ingenzi uis,qua wi-
Ctum [ibi coparant aut recondunt,loca &) regiones mutant, domicilia parat , infidias ftruunt

aut fugiunt,g) alia quadam caute prouided, agunt. Mira auium quarundam. ad uocis hu

Circaiufitiz mana imitationem: Canum uero &) Simiarum,aduarias bominis altiones, docilitas. Difci
2

& cius partes. plina &) eruditio Elephanti,quem non faciat feudioftorem? Quis tam peruerfa natura hoftés
J''generis est, quin emendetur &) mitigetur ‚cum nulle animaloccidi a fm generis beftra ui-
deatur? Magnus in plurimis faorum, gregalium amor efl tum manfüetis , ut Bobus, Quibus: -

tum

quodadmateriam,partes qj) organa,ideft,actionum inftrumenta,nibilfere ab alijs differt:

tum fylueftrrium plurimis in omni animalium genere: mirus pracıpue in Elephantis. Quid de
inflitia Apum dicam, qua colligunt quidem ex djs quibus aliquid dulcedinis ineft, fed fine ul-
lofruttuum detrimento? Qua fides,quis amor in Canibus'agnofcunt nomina fua, aduolant,
[erniunt,faciunt imperata,ad mortem ufque domino , (a quo ne uerberibus quidem aut ının-
rijs repelli queunt, )aliquando etiam funeri, fideles. Fidelimi(inquit Plinius ante omnia ani
malia bomini Canes atque Equi. Quis principem bonum non colat atque obferuet, cum ft rex
cApum in itinere aberrauerit,omnes eum inquirere, odoratug fagaci perfegui , donec inuene-
rint,cognitum habeat:geftari etiam regem a plebe,cum uolare non potefl:@J ff perieritzomnes
dıfeedere? Nunquid parum binc exempli ad bomi principis fine defiderium, fine obferuantiam
datur? Quis tam in parentes impins,ne cu (conia anis aut Meropé,ficut &) Leonum ac E-
lephantorum , pietatem erga partes intelligat, pientior efficiatur? Quis adeo inbumanus illi-
beralisá est, quem Oßıfraga benignitas in pullos alienos (ut nibildicam de ommium in prolem
propriam amore ) ab Aquila eıelkos ‚non faciat benigntorem? — Percelebris est Elephanti
caftitas , g) adulteriorum deteftatio : ficut eg) in Porphyrione. Columbarn €) Cornicum fida
contagia quis nefcıt? ο Anféris quadam uerecundia commendatur. Mite eft ingenin Boum,
remi[fum,&) minime peruicax:agnofCunt uocem bubulci , uocatıq nominibus proprijs intelli-
gunt,gj iftis parent. His etiam mitiores Ones:quaru fimplicifima innocentia, &) ad paren-
dum facilitas , admirationem bomini mouet. Sed magis mira frt in Elephantis tanto robore,
€ Camelopardalis tanta excelfitate , eximia manfuetudo. Strenuum €) animofumiumen-
tum Equus eff: fed re&loris imperio fe fabmittit. [racumdior Canis: fed im eos qui fe fubfidentes
demiferint,clemens. Quis princeps non ad clementiam facile innitetur,cum reges Apum are
mari quidem aculeo fed eo nunquam uti intelligat? Quantum ftudium ornatus ac politura in
Pauone? Quanta opera uocis amena fuantsg in Lufcinia? Quem non pudeat per metu pec-
care, cum non folum Leonis animgm inuiéin cogttat:féd etia Reguli auculayqua cum c.Aqua-
la pugnat ,certatq de imperio? Leoforte magis , gj) animofum, quam crudele efl animal: ma-
gnanimum, liberale, ingenuum, © (ut authores quidam referunt ymite, iuftum, nec expers
amori erga illos quibus cum yerfatur. Quis tari piger iners @) [egnis efl quin excitetur ad
uita munera,cum Fi ormicarum Äut Apup Aböres:dtque induftrıamintuetur? Sed bac gj
huiufmodi fingillatim enarrare nimitprolixum foret. Satis hoc efTo,natiua uirtutum officio
rum, onmis generis exempla(&) ucliéti naturalem quandam de moribus philofophbiam ) bomi
nem ın diuerfis animalibus reperire:quibus feipfum cotruptag natura fus mfirmitatem agno
feat, plerifa, brutorum inferiorem fe anımaduertens:hoc uno forfan plerug faperiorem, quod
Jaa ıpfe uitia nofcens fateatur. cAgnıta autem &) damnata infirmitate atque corruptione
Jui Dominum Deum,unusa omnium bonorum( fine per naturam , fine per uoluntatem , [ine
etiam abfque omni medio )authorem, ut prima condifiont ‚hoc eft, perfeétiont,in quaprimus
homo creatus eft ipfrus gratia ( qua per folum dominum Iefum Chriftum nobis preftatur)fe
reffıtuat,toto animo affidue orabit. C aterum quod tertio loco propofitum erat, altos etiam
homines, hoc eff diuerfa hominum ingenia collatwne ad beftias f acta,magis dignofci: eadem
fere uia g ratione intelligi poteft qua quifa, [eıpfum ex illorum natura cotemplatione melins
agnofcit.Nam fine feipfum. fiue alios uideat bonos alicuius anımantis mores referre, ut man
[üetudinem Ouis,caflıtatem E lephanti,pietatem (conte, laudabit : [in malos, uituperabit:
sta ut ftolidos , inertes ac focordes homines , Afints:libidinofos &) uoraces Porcis:aftutos &)
uerfipelles, V ulpibus,Felibus:infrdiofós et crudeles, Pantheris:timidos Ceruis, impudentes Ca
nibus,e) alios als comparet.In béfl js quidem iftis uitiorum turpitudinem nobıs Deus, tan-
quam in fpeculo, Ut tofceremw ac fugeremus,propoftat : fecuti liberis fais ebrietatem in feruis
Lacedamoni folebant. Phyfiognomones certe prout animantium quorundam [imilitudo, &)
‚eadem corporum notaÿin facie alidue parte hominis apparent, de moribus quoq, &) ingenio cu-
ın[q, comecturam faciant , eamd ut plurimum non uanam, nifi dottrina ej difciplina natu-
ram»ficutiinSocrateyuicerit — Hacgg) huiufmodı , optima gj do&iıfıma Regina, picturis
hıfce e Animalium contemplandis, MaieStati tua in mentem uenire poterunt. Mores quidem
& ingensa pingi non poffunt:féd corpus εί adeo [nis moribus &) ingenio aptum ‘appia,
η

| Nuncupatoria. 5

Circa téperan,
tiam libidinis,
c ire feto»

c ied.

4 1 L ^
nem ez iaoori

tolerantian.

IIT. Ad alios
quoq; homınes
nofcendos ac
dignofcendos.

Phyfiognomos
nid.

Y

6 . Epiftola nuncup. ds
pernatura largitus eft Deus:ut plerunq, ex ipfa ‚facie,aut pecie corpori eiusd partibus , qua:

Virieruditiin, Jis cuiufg natura fet, coniectare liceat. Quod fretiam Anglica nomina adfcribi fingulis uolue |
Anglia, rit M.T.uiro alicui erudito idcomittet. [nter ceteros autem mihi notos facillime id praflite- :
— rit Johannes Parkburftus, (qui perf&pe mihi mirtutum tuaru laudes amplifsime pradicauit:) |

aut Guilielmus Turnerus, lo. Caius medicus longe dodtıßimus, Io. F'alconerus, uiri ut omnibus

tanatura cognitione praeclari. Nam Guilielmus Cecilius , qui a fe- AM |

bonis artibus g) fcientijs,i

cretioribus libellis M.tus eSt,wir prudentia grauitate aljsg uirtutibus illuftris, acomnium li

terarum genere literatiffimus, maiora € ad Regni totius adminiflrationem pertinentia nego È
ciafubinde trattat , quam ut ad hac rerum Natura feudia,utcung, pulcherrima , diuertere 4

pofeit. Porrò ne quis inconftantia me accufet eq) ut meus erga heroes illos s illuftrifimi Safe:
folchia ducis pia memoria fratressac totam illam familiam, animus appareat , epiflolam in
ipforum olim nomen inferiptam, wirtutis gj) honeftißima ipforu fama teflimonium;ad buius
Libri fineretuli. VALE férenifima Heroma. Dominus nofter Περ Chriflus, aternus
Dei filius, M. tuam cum toto Regno ‚ piritu ac uerbo fuo incolume ice conferuet
acgubernet. — Tiguri Heluetiorum urbe primaria. Idibus [unij.
cAnno Salutis nostre M. D. LX. è

É1z ÉAIZABETHN Muryalvunp Αγ/λωμ
i Βασλιοσαμ THU πάνυ.,

Cim Αρτεμις AT Yat. ὄρως ἰοχέαιρα:

Ti A P ἅμα Νυμφαικοῦραι Διός ὠιγιόχοιος
Πασάωμ N’ ὕτοιρ ἡγεκάρν ἔχά,σὲ µέ]ωπα!

Pea d^ apıyvarrn πελετοά,κγαλὰι Mer zr ot,
ὡς gl ἑλιξαβέτν Αγγλωµ βασίλιοσα Qxolsu,
Marty ἄλλωμνικὰ βασιλάϊομ UxC-.
ΤαὐταπαμξασιλεὺςΘΕ ΟΣὅλδιαπάν]α dT oin,
Euzuyinp vinup 7ε,κοὰ ἐυσεθίηρ Ax µακεῦ
Box Bióro: CO νυμφίομ ὤνό ρα θωυσῖα,
Εινάρε[ομθ᾽ ἄρωα, πολέωψ &vvwEioy ἄλλωμ,
Καλῶμ 7t pz tige λόγωμ,πεκκτᾶρα πεἔργωμ:
Ασκκθή 7 ὑγίειαμ ἔχειμ Luxip 7k d'tuxs rt:

Kok rod eee ratd'wp ms γωεβσιμ ἀνάοσθμ:
Kat τοτε ἀθάναμ ζωὴμμιτὰ Χοιςῦ lnGu,

Ey put &0U μεγάροις ὑπερουρανίοισι,

Top no σῖοξάζειμ θνητούς dia σπτιντὸς oum,

Kok µεγαλοῶενετηρ ἀναμέλτοει στόιμένα κόσμο»
Óc yatay χλοιρᾶμ τι, o δρανὸμ ὄυρυψ ετόνξε;
Δένδρα σε πηλεβόωντ’ ὀρέωμ γι ἄγάννιφομ ἄεγλομ: i |
Kid'eovs lire, où ἀκρόσῖρυα, au ὀπώραψε |
Tempé zrüd oy v ἀγελας,μέλωμ ye G^, il λοφδρωμ:

Kok βοῦς eA xov le, κοὺι ὀρέεερα Änpke yaınz:

Évxsodovc T° EARPOUS.KOL σϊορκάδιας,Ασῖε λαγωδς:

Apurouvas Te, κοὶ ἄλλα τὰ μένα κνώσῖαλα yat

Ερπετά, Nox zie yeost μέ[αϊοσοντα ποπητὰ,

ἔντομα 7τολλα:γένος 7° ὀφίωμ θνκποῖσιμ (uit

+ Ἡερῖους 7° aprile,” ὑσιαθύρεμμονας Ἰχθῦς,
To gu xud'ozveip αὖ δρ yon mor ππέντας,
CON,

ra

"bec

CON.GESNERVS LECTORI δι

NN D SECVNDAM banc editionem, optime Lector, tum Icones Quadrupedum nouas

V55 nonpaucas,addidi,tumnomina & defcríptiones: & prius etia publícatís Iconíbus mula
Α ta paflim ad(cripfi, plerag; noua:pauca uero ex ts qua ín Hiftoria eorum cötinentur,re-
== petiui:id@ certam ob caufam : ficuti pluribus índícauí in prefatione libri Nomenclato-
ris Aquatilium : cuius editio prima hoc tempore prodit. Velim autem abharü rerum ftudíofis in
unum Volumen coniungi Iconum Quadrupedü & Auíum editiones fecundas , Aquatili& uero
prima ac nouam: quí ttes libri omnes hoc anno Salutis Chriftiane M, D. L X. typís excufifunt,
Rarioribus quidem & peregrinis Quadrupedum, defcriptiones copiofiores adieci: communíoz
ribus nihil aut parum plerung (nifi prorfus noui aliquid effet) prater ipfanomina, Afino tantüm
& Sui Hieroglyphicas quafdam ínterpretatíones addidi , fpacía charte replendí confilio, cum ijs
omnino locis,non priüs aut pofteriüs,horum Quadrupedum figuras collocarí uellem. Hierogly-
phicz autem fignificationes ipfis animalium Iconibus comodiflime adduntur; &fí non data ope
ra breuitati fuduiffem, fingulis , aut plerífq; anímantíum , ex doctiffímís huius argumenti Píeríj
Valeriani commentarijs, fummatim Hieroglyphica quaedam adfcrípfiffem. Sed ifti fuperioribus
annis Bafılex Iingrinij prælo excufi , hominis philologi Bibliotheca digniffimi , facile ab omni-
bus haberi poffunt.

Quodad Icones:agnofco non omnesoptime píctas : non mea tamen culpa: qua de re nunc dis
cere tempeftiuum non eft.Mediocres quidem funt plerag,& tolerabiles:quandoquídem his mea
liores(De quadrupedibus loquor)hadtenus publícate non funt. Fi@itia αετό, ut quídam fufpica=
tur,nullz funt:uel fi qua funt, non approbantur à me, fed notantur aut reprehenduntur : ut Olaf
Rangiífer,alíad; pauca in Quadrupedibus, ín Aquatilibus plura;& Salamandra quorundam, &c.
Quod fi quz ipfe non pínxí(íd efl, pingenda curaui) ad uíuum, authores cítauí à quibus accepe=
rim,aut quorum e líbrís mutuatus fim, Paucas quafdam ín hac editione accuratiofes dedi, relí&ís
tamen etíam ueteribus:ut ex collatione apparcatillas quoq; non omníno malasneg fictitias efle;
ut Alcís, Lyncis,Felis Zibethi. Obijcirmihibonus quídam uír, (bonum appello ‚animi & ha-
bitus,quemin eo effe non dubito,refpectu: neq; enim ftatim malus eft,quialicui iniuriä facit prae
iracundia,aut uíndíctz ftudio , aliaue caufa qua ueniam mereatur, fi no ut plurimum & confulto
talís fit:obijcítíaquam, Gulonem, Lupum Scythícum, Camelopardalin, Cricetum.Atqui autho=
res unde acceperím nominaui ín fingulis, fi non in prima editione Iconü cum nomenclaturis edi=
tarum,faltem in Hiftoria priùs euulgata,ad quam Lector ín ipfo Librititulo remittitur. Ponticum
etiam Murem fiAum à me dícít; cum ego pro Mure Pontíco Scíurum me pofuiíTe , colore tana
tum differentem,profitear, Sciurum uero frequentiflimum nobis animalculum , fingi quid opus
erat; Putoríus forfan non qua debuit aut fieri potuit diligentia & arte à píctore fculptoregnoftris
expreflus eft:idcirco nefíctus erít?no magis puto quàm homínes deformes , fi@i non funt.Sphíns
gem quoq finxifle me ipfe fibi fingit;in libris enim noftris nullarceperítur,Denig; Damam Plínij:
cuiusimaginis authore nominaui Io, Caium Anglü medícü,uírum doctrína, iudicio, fíde & dili=
gentía íummum. Quod fi is ipfe nullas berbarü imagines ab amicis miflas ponere uoluiffet, in fuis
quibus Diofcoridis libros illuftrat comentarijs,plurímís & rariflimis fané deftituerentur.Fierino
poteft ur unus homo diuerfas Orbis regiones adeat, & que fingulis peculíaría funt ipfe uideat, Ac=
quiefcendum eft illis qua miferintamici: quäuis non optime aliquando expreflis. Falfas ετίᾶ ucl
prorfus uel aliqua ex parte imagines,illarü rerum , quarum uerasadhuc nemo dederit, exhibere,
modo nominato authore & nulla diflimulatione id fiat, non eft inutile:fed occafío ad inquirendas
ab aliquibus,aut comunicandas ab ijs qui iam habent, ueras.Hoc confilio,& hac confeffione,fi As
coniti primi & Siluri fui ícones nobis dediflet ille , nihil dubitatione aut reprehenfioe noftra opus
fuiffet.Hac equídem inuitus publice fcríbo:neq; derebus ipfis adeó contenderem, (quanqua ha=
rum etiam uerítas mihi homini natura cognitionem ex profeflo indaganti cura eft , ) nifi honoris
etiam mei,& librorü quos edidi authoritatis,habenda effet ratio. Coeperam priuatis epiftolis cum
illo agere;fed fruftra, Itagg publicis eius calumnijs, refpödeo publíce. Fateor me príorem de Aco-
niti ipfius imagine,an uera efTet, dubitafle:cuius dubitatiGis caufas, quas multas & graues habeo,
hic exponere no conuenít, Sed dubitare non eft calumniari, Ipfe plurimas in meislibris fíctas ima

gínesreperírí,nulla dubitatione & fimpliciter ait:quam uere, quo candore,ipfe uiderit:idg nó in

fecüda folum Diofcoridis fuí edítíone Latina: (ed nuper etiätertia, utaudio (neq; dum enim uídi)
Venetijs excufa.Poteft fane calünía,etíam cum ueritate,aut potiüs ueritatis parte,coniungi: cum
id quod uerum eft, non integrum,fed ex parte tantüm,inalterius detrimentum aut ínfamíam dia
cítur, Pofuit Gefnerus icones fictitias. Fatetur.fed ita ut agnofcat,authores nominet,fæpe etii re=
prehendat.Horum ille cenfor meus nihil dicit:fed primäfolum partè.Ignofco tamen (quod,itame
Deus amet, candíde,& nullo fcömate dico)illi bono eruditog uíro, tum aliarum ipfius uirtutum
& dodtrine,tum mea tranquíllítatís, officijgg hominis Chriftiani caufa. Hizchadtenus fatís, &
quidem prolixiùs quàm uolebam. Porrofiquisaliud quippiamhîcdicendî autexcufandum à
me forte expectat, qua in alios huius argumenti libros præfatus fum,legat.

CES C MEET

P

en | !

ENVMERATIO ORDINYM QVIBVS HOC

IN LIBRO ANIMANTES QVADRYPEDES
DIGESSIMYV S.

QVADRVPEDES aut funtuiuiparæ,autouiparæ, Illas ín fex Ordines diftribuimus: has pro= ΄
pter paucitatem non libuit dividere, | |

Continet igitur Quadrupedum wiuipararum manfuetarum 4
OR DO 1. beftias manfuetas,qua armenta uel greges conftituunt: cornutæc omnes & bifulcæ
funt,& ruminant,non utring dentata, Vt funt Boues,Oues,Capræ, Pagina 10,

11. ex manfuetisiumenta, qua fine cornibus & folipeda funt: (aliqui ueterína animaliauocant,
quod ad uedturam idonea fint : uel quafi uenterina : quod ad uentrem onusreligatum gerant:
Graci ὑποζύγια, δέ λόφορα:) Vt Bquum, Afin, Mulum, Camelum. Etrelíqua manfuetorum,
ut Sues, Canes domeftícos, & Felem domefticam. Pag.19.

Ferarum uerò Quadrupedum uinipararum, que omnes utrinq, dentate funt

ORDO I, compleciturferas cornutas: VtBoues , Capras & Ques fylueftres: Camelopardas
lin, Allocamelum,Ceruos,Capreas, Alces,Rangiferum feu Ceruum Scythicum, Rhinoceroz=
temfeu Taurum Aethiopicum:Elephantum, (ín hoc enim cornua effe quí dentes uulgo appel

lantur, dectorum teftímonijs conftat.) Poftremö Monocerotem : X Leporem cornutum quas
lis prodigio potiüs quàm fecundum naturam nafcitur.

II. non cornutas maiores:quæ hominem autalía animalia unguibus & dentibus ledunt, mulrifis
da omnes,præter Aprum bifulcü. Vtfunt, Vrfus, Leo, Tigris, (quam Canarío generi quídam
adnumerant:) Pantheræ, & fimiles eis fed minores, (qua magnitudinis rationead fequentem .
Ordinem referri debebät,) Genetha, Felis Zibethi,& Lynx.item Hyæna,Lupus,Lupus Scy
thícus, Lupus marinus quadrupes, A per fylueflrís, Hippopotamus. Horü genus cömune nuls
lum eft, nifi Pantheram ceu genus unum ftatuas , quo comprehendas Leopardum, Lynces,
Thoes,Pantheria,Genetham, & Feles tumaliastum Zibethi cognominatam, Scaliger Cana=
rio generi fubijcit Canes domefticos & feros,Lupos,Hyanam, Vulpem & Tigridem:nos hec
magnitudinis ratione ad diuerfos Ordínes retulímus, Pag.6s.

111, eíuídem natura reliquas mediæ magnitudinis,minusgnoxias: Vtfunt Caftor, Lutra, Mes
lis, Hyftrix, Vulpes,Pithecalopex, Símíarum genera, Sagoínus Americæ,& ex eadem Arctos
pithecus quidam.Muftela díuerfz,Ichneumon,Mus Indicus, Tatus, Lepus. Inter has Símía,
generis nomen eft,quod fpecíes plures continet,deinde Muftela,tertio Lepus. Huc etía Canes
& Feles fylueftres pertinent. Panthera fimiles quauis minores feras, fimilitudinis magis quam
magnitudinis merito,ad præcedentem ordínem retuli. Pag.83

1111. minimas & Murium fere generis : quorum ea qua per arbores aut parietes repere & fcan-

| dere poffunt, Gr&cialiquando&pzer& nominant , nímís communi uocabulo : & quod depedia
bus magis debeatur, Vt funt, Cuniculus:quemä cognato fibi Lepore(ultimo præcedentis Ora
dinis)propter magnitudinem minorem,feiunximus : Cunículus Indus, Echínus, Mus alpinus
uel Arctomvs, Glis, Scíuri, Crícetus, Muresdiuerfi,Talpa. Ῥασ.ιοφ,

Ammalıum Quadrupedum ouipararum

ORDO 1, &ultímus, complectitur Chamzleontem , Teftudinem terrefirem + Lacertarumg &
Ranarumterreftrium genera, Nam Crocodilum, Ranas & Lacertasaquatiles, Aquatilium li-
bro fubiunximus. . Pag. uz,

In Libri fine fequuntur :

ADDITIONES quzdam omiflorum,&c.

ANL

9

ANIMALIVM DIVISIO, SECVNDVM

ELEMENTA, IN QVIBVS HABITANT.

NIMALIV M tria fumma funt genera : Aues, Pifces, & Terreftria. Pifcium nomine nunc communids fumpto, Az

quatilia omnia comprehendimus. Terreftria dicimus , que Ariftoteles »2; Theodorus male pedata. nam Angues

etiam πε[ο) funt,cum pedibus careant.Infecta ambigunt.plurima enim terreftria funt:fed & aquis fua non defunt infecta: &

. quzdam eorum in aére uolitant, 4[ Singulorum autem multa funt uariztp differentiz., A forma:unde funt genera & fpes

cies, A materia, utà partibus. Abaccidentibus, ut à moribus, à uictu:ab ufu, qui ad homines pertinet, Et aliæ quzdam,

Nos hic de ijs præcipue dicemus,quæ ab elementis in quibus degunt, fumuntur differentia, ex Scaligeri ferè cómentarijs.

Alia enim in uno:alia in duobus elementis uiuunt,quæ amphibia dixeris,multo latius patente hoc uocabulo, quám uulgó
accipiatur, Deindeetiam quomodo fecundum refrigerationem caloris natiui differant,ex Ariftotelis fententia, .

TERRESTRIVM ALIA

1. Interra degunt,& è terra uiuunt,ut Buffones.

2, E terra,non de terra,ut quz frugibus uefcuntur. í dI b.

5. Abaqua,utLutrz : quz & in terra & in aqua uictum capiunt, Quzdam pifcium auidiffima,aquarum contactum ex^
horrent,ut Feles.

A. Ex aéreut Canis leuis:quem rore uiuere aiunt.

AVIVM ALIAE

1. Infoloatre,X ex eo,nempeaëre, Manucodiata dicta, Hirundo uero non in folo aëre,fed à folo,
4.. Infola aqua:ut in Oceano Brafiliæ marini Anferes,colore atro;qui nunquam euolant, & in Oceano 5 ur, Chinam uers
fus,aues apodes, que nunquam exeunt è mari, c,
3. Iníola terra, Struthiocamelus.
A. In terra & aqua, Ardea. M NS
. Inaére & terra, Vefpertilio:qui & in aere Culices uenatur, & in terra fuillas pernas p opulatur.

6. Intribus elemenrisuitam,fed non uictum habet, Cycnus, Sed & qu&cung animalia in duobus funt,ut terra X aqua:

(unt etiam in tertio, nempe aere.in terra enim effe nequeunt extra aerem,

PISCIVM SEV AQVATILIVM ALIA

1. Infolaaqua degunt & uiuunt, ut Pifces proprie dicti plericg: fed plurimiab aqua: Apua ex aqua tantum,
2. In aqua & terra, ut Polypus:qui ad fructus arborii,& ad falfamenta exit,cft enim omniuorus. Et Vitulus marinus, qui
tum pifcibus uefcitur,tum uaftat uineas. Tiburo depafcitur herbas,quæ in ora funt maris,exerto ab aquis ore.
3. Inaqua & aere:non ad folum uictum,fed ufu uario.quidam enim aere utuntur tanquam inftrumento , aut (ut ita dicit)
| fequeftro ad motum uolatus inftar, cum fugiunt inftantem hoftem: ut Loligo, Hirundo , Miluago, Pecten. Alij ad
fpirandum,ut Delphini. Nonnulliad cibum confequendum, ut Cancri, Aliqui ad teporem:ut Polypus,Exocetus,
Teftudo,Murzna coniugij cum Serpente gratia,

A REFRIGERATIONIS MODO
Animalium differentie,

VIT Aincaloreconfiftit: qui in uiuentibus omnibus nifi temperateturac refrigeraretur mediocriter, non duraret.
Refrigeratio aüt hac contingit alijs forinfecus tantàm ambiente elemento refrigerante ; ut plantis,partim ab aere, partim à
terra: & infuper alimento.nam alimentum quoque primum refrigerat, Et fimiliter animalium exanguibus, ut in terra iníc^
étis:quorum quz minus calida funt, fimpliciter aereexterno temperantur: qua uero calidiora funt , & longioris idcirco
uitz , corpus fub diazomate fectum apertumg habent, uter illic magis penetret per tenuem diazomatis membranam. Et
fpiritus etiam intrinfeci motu,nonnihil refrigerantur, quem quidem in eis moueri uel fonus teftatur.huiufmodi enim om=
nia bombum aut fonum aliquem edunt, ut Apes, Vefpæ. Ex aquatilibus exanguia funt, Malacoftraca, Oftracoderma, Mol
lia. Malacoftraca ut Cancri, & Mollia ut Polypi, aquam neceffarió admittunt, dum cibum capiunt, obiter,non ut refrige^
rentur:& eam mox reddunt,ne in uentrem illabatur:hæc quidem per foramina dicti capitis; illa uero per partes quas Alaska
uel Brayyuoadtz in eis appellant. Oftracoderma forte corpore toto compreflo aítrictoty , aquam exprimunt ceu per fpongiä
aut meatus quofdam latentes. His omnibus, quoniam parum caloris habent, elementumambiens fufficit. Árquorum
copiofior calor eft, recepto intra fe acrisaut aqua portione refrigerantur, ut fanguine prædita omnia:quibus cunctis eriam
hepar ineft,prima fanguinis officina : & cor caloris uitalis fons. Quorum autem fanguis calidior eft:ea recreantur haufto
aere, perg os uel nares in arteriam ad pulmonem & cor infpirato. Caeterum pulmonem alia habent fanguine imbutum a=
bundantiore, ut Quadrupedes uiuiparæ,quæ neceffe habent perpetuo per interualla crebro infpirare,id eft,aerem recent?
haurire : &expirare,id eft,craffíore ueluti fuliginofum fanguinis halitü expellere.itég Cete proprie dicta, ut Balena, Del”
phinus : qua aquam non admittunt, nifi cibi capiendi gratia,quam plerag mox per quanda in capite fiftulä, reddunt,pau-
cz alio quodam roftri meatu. Hac idcirco, capita fubinde extra aquas exerunt, ut Rana in noftris aquis. Aliorii pulmo mi^
nus fanguineus eft, ut Quadrupedum ouipararum, (& ex uiuiparis Lutra etiam, & Phocz,puto,)Serpentium, Auium.hac
aliquandiu fpiritum cohiberepoflunt, & fine refpiratione durare, alia longiore , alia breuioretempore: quod X minus
opus eis fit refrigeratione;& in uacuis pulmonü meatibus aerem extrinfecus hauftum retineant. itaque urinari aut incluía
latérepoffunt. Poftremo ea quorum minis calidus & dilutus eft fanguis uniuerfus,ut Pifcium proprie dictorum, refri=
gerantur aqua per branchias ( arteria enim afpera & pulmone carent)ad cor deducta. Aquam uero obiter per os ingrefiam
dum cibü capiunt, ijfde branchijs reijciunt: Lampreda forte ac fimiles etiam per fiftulam, ut Cete: quoniam oreadhzrere
folent, Branchiz alijs pineo operimento teguntur, ut Pifcibus fimpliciter dictis;alijs ceu foramina aperta funt, ut Galeis ὃς
Cartilagineis omnibus prater Ranam pifcatricem. | -

" ; ] Ue DT
| Quadrup. manfuet. bi,
QVADRVPEDVM VIVIPARORVM ORDO

PRIMVS, QVI CONTINET ANIMALIA MAN.

10

fueta;& primum armenta ac greoes,
LATI NE Taurus,
ITALICE Toro, |
GERMANICE Stier.

Vi
M:
ND IE LH)
KK D Ve N
N SS

" GRAECE Tes,
GALLICE Tore. _

*
è
NE
{8 7 =
5 RM
ERU £
LA IE 2
Ÿ = È 3 Se
ES È CO € « x
EE SS > SF d O SE
À δω» AMT z zz SIL NY
RI κ dus MIL : ME 2 Z Z2 Ξ IS: NE
(ESS MS SK = dad Zo s : ie
E? £ NE | / j : = Έ στ 2 3: z : =
IN» jn en 79 Ÿ
z => Ec εξ E Ren dm > " =
SÉ > = ai ina SG i 33 E
==- Sn Se XE =
ZAN = i GG \ SES È
è d Y Im 7 A x
dì hy = = Zz = >
> £ 2 È
= TE < N
hl:
: |

) yy,
N CI)

N
I’ SG
> si gm > IF
gm = SS — ; 7 PLAT S - =
] ΠΠ = NP = G y 7 Si I, 2: gi N
9 ή, I Bor = 7 :
i Jona. FR

mm)

Mi) y |
ou

P»
Ka"

mmm n

1

πι
TP sq n

e
== E

V ARIA inftrumentarei rufticæ, ficutexcufa funt cum
Græcis in Hefiodi libros interpretatíonibus.

DE |
S sol.

Ordo primus,

LATINE Nach; GR AECE Besfoem.genere,

ITALICE Vaca, GALLICE Vache,
GERMANIGE Xp.

Tm 7

(4

à ; (i TA |
py «ισπ Nen

ης. y A (0 N

Y) S
à [ή ii A 55 E
WE è vom &
NI

D ur SE ES A m à,

os

te

ma

ein

. ; va cm UT | n ων

ANI η

πετ

ph Jh 19; [HIER Pin jl WS

iW \\
4
TZ
WER: G
e CL Na
MES TEE EIG AN
e ZN ja FAN:
7 EL, ^ Ml Upi NEL AL
Γή uf FAN A η, \L "T.
P ή η] Jn 1%
di 4 2 nm | 1 (m )
tt; , i at“
4 ι
i Jmm SUR
41] N iN TNT
i IN bu
ki! (T
n) o
i |
E FBI
E

c 777
mc Im.
"i d METTI m

il M ( LR dis
MT MULT

===
m ce
S
i

e AIT

Ly Re
zz

ILE
TATA
na

rec
RR | \ E. Utd
P. [ 3 MA y ea

ES

| Li ) Te
7 j y "M i «e

/ M S
f MN ys ND K

)) ; )))

| À a pp TT le: ve pei TN er

"i — potra bl i ill! m == i e I TG:

— ZE

Marg AU î sf lead i droit κ ο.” A - ων τω k A LTÉE vt . FU VANUS TENDS
μή JAM e” a.
\ ^ 7 » D *
\ i

E Quadrup. manfuct. 5
LATINE Bos(Grece βοῦς , generis cOmunis in utra ing Taurum.

& Vaccam comprehendit; fed proprié Bos der qui caftratus eft.
Græce Bois maíc,eenere.

: ITALICE Bue. : re Beuf,
GERMANICE Ochf/o0er Kind.

NN!
È n | | E)

) n Duran
790 yy, „Mn m κ
= I al y ll | | E WM
[s B
2 ^, mom x à È:
P τη —*
af Ξ mA
S ἴ n» iu
fd ge Y NI

\\

fl A Wd WS
/ > VA | κ.
imme N ( / p ή TA-
E À MN a — |
ut M. il). pr met
SIE PU jj ia ;

2 /
PA LE

V ) , I)
) Ms
„lu: " ή i
n T

yp"
AUN ci πω.

: Um
D» KT Keine"
AT MITT let
(t
7 T LG Uis.
lt a
G Ü un, (tl

zu
zz
Ae
nr

7

TT
serit as
pcd

e

\

E πα os M md ft |

|... Ordoprimus. 13

LATINE apudrecentiores Bubalus, nam alius eft ueterum Buba-

lus, uíde ordíne 1, ferarum.

ITAL. Bufalo. GAL, Beufle ^ GER M. Büffel

ον
CSS

à » à
SN SNS IN

ANT SS an
AN KES SSSR) TW find
EE emp

= ? Se

À =
AE —
=

ZE
V4
1

7.
σσ

N = ÈS

= rs

25

LA
RAT.
Pe
227

ee,

Gear
"E022 77

1
T
AT

A,

Lj
>
Le,
PEGLI
ST

24
(EL
DEZ

CA

è le 4.
Pi tz

7 fi
I 7
7777777,

Bufalus uulgò dictus Italis (inquit Caefar Scaliger ) eft Bouis genus atri,
_maximiroboris:depreffiore c Bos magnitudine: fed corpore com-
pactiore,latiore,pleníore,firmíore.Cornua n6 tà teretia Cp preffa:nec
furrecta, fed deorfum uerfüretroflexa, Etía domitis maxima ferocia?
qua corrigitur,uitulis annello ferreo prídem naribus inferto:cui funi
«ulus índitus pro habenis eft, Hunc neg Bubalin(ueterum) effe,neq
Vrum fcio. Calcibus non cornibus (ut Bubalus Ariftoteli) pugnat:
inepta enim funtad pugnam cornua,quia retrorfum auerfa ac demifz

fa cufpide,
| 25

IA Quadrup. manfuct. i)
= LATINE Ouiss ITALICE Pecora !
_ GALLICE Brebis. GERMAN. Schaaf:
Indícam ouem, qua uidtu feu foco fera uidetur, in genio & mori
bus manfueta, ficuti X Camelopardalís, unde óuís nomen

utricg obtigit,non à forma fimilitudine, exhibebimusinfrà,
Ordine primo ferarum, | E

NS ps
NZ
NZ

YI

44
IS

> E
CE —Z
x (27 TA 1
A apt:
NCC i

» m m

GI)

II:

IN

τς

=

9,

CZ. =?
TÈ

v

|

MANN VSS
SI NN IN N N \
DR NUS à NN
ασ

jr:
#4

EN
DI)

| )
DI

Mi

{ y 1 V
κ.

C

OMNIVM Hebridum poftrema infula eft quae Hirtha appella-
tur,polarem habens eleuatíonem fexaginta tríum graduum, Nlo-
men autem huicab Ouibus, quas prifca língua Híerth uocamus,

inditum eft. fiquide Ouesfertuel maxímos hircos altitudine exu

perantes, cornua bubulis craffitudine aequa, fedlongítudine ali

quanto etiam fuperantía, caudis ín terram ufg promiflis, Caetez _

v . è Y x D D M " .
rim in Orchadibus Ques pené omnes geminos, immo trigemi-
nos pleræcp partus edunt,

Quis.

\

Ordo primus. 15

O VIS Arabica (inquit lo. Caius Anglus,qui etiam eicones duas,quas fubijciemus,
mifit)paulò maioreft uulgari, codem tamen quo illa uellere,figura corporís,X colos
re, Tantumtibie & prima faciesruffefcunt modice, cauda lata eftín fummo cubítü
unum,paulum modo in defcenfu fe coarctans leníter, quoufg tandem definat ín eä
figuram, qua eft alarum ouíum cauda. Vefcitur herba, carne, pifce,pane,cafeo, &
quibufuis, id docente fame in naue, cum aduecta ad nos eftin Britanniam, Herodoz
tus in Thalea fcribit,non alibi uifum hoc,aliud genus vexeoneprop (quo d híc unà fub
jciam)quam in Arabia, Sut (inquit) ín Arabía duo Oui genera,admiratione dig=
na,neg alibi ul uifa, Alterum,caudam gerit tricubitalilonoitudine:alterum,cubis
talilatitudine Hæcille, Haec dum feriberem,uir quídam fide dignus mihi retulit,ui
fam fibi Francfordíz olim huíus generis ouem caudalata , non uthicpingitur : (ed
fimpliciter marfupij feu peræalicuius inftar latam, ita utnonattenuaretur deorfum:
fiue natura ea talis fuerit, fiue aliter, Johannes Leo Africanus hoe genus Africa
attribuít.His arietibus (inquit) nullum ab alijs difcrimen efGpraterq in cauda, qua
latiffimam circumferitt:qua cuig quo opimior eft,eó craflior obtigit, adeò utnonz
nullis libras X. aut X X, pedat,cum fua fponte impínguantur, Verümi in Aegypto
plurimifarciendis ueruecibus intenti, furfurehordeog faginant:quibus adeò craf-
fefcit cauda, ut feipfos dimouere non poffint. itag qui eorum curam gerunt, cauda
exiguis uehiculis alligantes,gradum promouere faciunt. Vidiin Afiota Aegyptiad
Nilum ciuitate, centum & quinquaginta pafluum milibus ab Alcairo fita,huiufmo
di caudam libras octoginta ponderare,alijs fe uidiffe affirmantibus quz (emiducen
tas ( frc babet codex impreffus) libras expendiffent, Omnis itag borum animalium
pinguedo in cauda confiftit : necufquam nifi Tuneti & ín Aegypto reperiuntur.

LATINE Ouis Arabia qe | VE
ca, cognomine Græco n JA Ù po N i TT EA
mrarungroo,hoc eft,latæ ha «i MA fo) DAN Vi
cauda, EU NER DI M ^

IT AL. Pecora d’ Aras
bia conla coda larga,

GAL. Vne Brebis d'
Arabie, à queuelarge. |

GER M in Schaaff
vf Arabia/ mit einem
bzeiten [dbwants.

A ON (O) N
QR i yo) 2 δὴ ὡς "4
È RR -

LATINE Ouis Arabica altera, Greco cognomine µακρόκερκοσ’,
IT ALICE Pecora d' Arabíacon la codalonga.

GALL. VneBrebísd ER
Arabie à queue longue, UA τς _ ES cx is

4 5) ο] y N SED
SA | TX y A D DI un Bs
AN TI 22 (p (e ME ή (ως, η] NN ce
E y Sl se (ut Ute DE
jc JC ung

NN
NINA Sh

GER M. /£in anoctley

Schaaff vf 2Urabia/

mit einem langen
fhwants.

N
SS

ου ae a TNNT € De PUER Ma im Ut EN η à 1 5
RE Ps E N CEI I , F | T PA Ξ
" à ΄ L ir E i À
ANA
: Éd:

er Quadrup:man "o 0
7n SOLI T ATINE Hircis. ne È © ITALICE Beccho, ivo
ES ος μμ το ο DOM. 4 ΜΕ M bo

À (277
ALL} = σα
ri A
ANA wal > ra
SUO. \ Kl Lia

à) OV
«ο κα
ών o

(N À
bib ΑΝ
La N
"s
dw

NS
/

Latine

17

Imus.

Ordo pri

| LATINE Capra.

ITALICE Capra.
GERMAN. Gaf.

GALLICE Cheure,

| ή GL a T / 4 CAM ke ke
TON B EN ER Y
J/ / 7 = ENS SN VA
/ // d, ED È 2) ju

>

j N
N DE
VM AE
EEE,
À SUITE
y =

tie CITE

SM.
Mares. "
ME RI

A ΟΕ eu te ER
ος. | * f T4

1424 unta è 4

si Ù

d

IS. Quadrup . manfuet. |
LATINE Capra Indica, aduiuum depiéta, et ro
I TALICE Capradelalnda. GALLICE Cheure d'India,
GERMAN. Indianifche Φε.

Ny

3)

LAO Z
ER

2 pa
7}
> N
ded (4 1227
NN À
NN N QN
\ N Ò N ù
QAM
N V 3
ή IN A Y
IE |
i AQ ΠΠ UN
Wr | d È UM / N n
JJ inf dui

Biufdem ex libro quodam impreffo Icones,

Capra Indica à recentioribus quibufdä Mame
brina cognominatur , forte à Mambre, qui
mons eftiuxta Hebron. Capra Mambri
nain regione Damiata dia, fert equitante,
fellam, frenu : & caetera quibus equi inftrui
folent,admittit, auriculas ad terram ufg de
miffas habet: cornua deorfum reuoluta fub
ore. haud fcio an fit ex caprís fylueftribus ilz £
lius regionis;ltalus quídam innominatus in
defcriptione terrefancte. Hanccapram =
lo, Leo Africanus in Africa defcriptione
Adimain uocat, ut confjcio, Adímain ( ínz

> quit)animal domefticum,arietem forma rez | d;

fert, ftaturaafinum, Aures habet oblongas & pendulas. Libycihis animalibus pes

coris uíceutuntur: quorum ladte maximam cafei & butyrí copiam conficiunt, Lana
tametfi curtam gerant,habent mediocre. Fcemínze faltem cornua geftant,Ego quon
„damiuuenili feruore ductus,horum animalium dorfoinfidens, ad quartam miliari)
partem delatus fui, In defertis Libyæ frequenter reperiuntur,alioquin rari:licet plez
rung in agris Numidix uideantur, quod prodigi) loco habent.Sicille. Aelianus

Ícribít, Oues Indie & Capras ad maxímorum magnitudinem afinorum accedere.
| Latine

s È

Ordofecundus. ο
QVADRVPEDVM VIVIPARORVM ORDO

SECVNDVS, QVIEX MANSVETISIVMENTA
complectitur , cum Canibus & Fele,

LATINE Equus, ITALICE Cauallo,
GALLICE Chas GERMAN. Neff

att
(7
NAN

TE i
N)

ή d

m

NS
EN D

ην Li

" 7
7) y) p
T, fi

\ n ini
Q Li:

CASS = a
22020
Pr

f
W Qt "

ecs

rage» c

΄

cadi d d * " 4 E Dune" fip ha N » ul 47! T" M D NC T "4 E
Î - Lf MAY LI L ,
doi *. " apo "Luce I
V

‘ao .:uOQuadrapumänluen ο
! LAT. Afins, ITAL: Lafino. GAL. Afne. GERM, £fl.

N

CZ / ^
ϱ

EC»
a

= ea

A
ATE

VT Pierius Valeríanus in uario & doctitsimo fuo Hieroglyphicorum uolumine docet, per Afi«
ni effigiem denotabantur olim,denotariue poffunt hac. I Rerum omnium,hominumég los
corumg ignarus per Afellicipitem hominem fignificabatur. ΠΠ. Immodica petulantium hos
minumluxuria,per Afinum ín diuinisliteris notatur, II. Impudentia:quod Afinusfua tan
tum comoda deftinatiflimo quodam animo profequatur:& modo fuz moremgeratuoluntat, , .
nihil penfi habeat,caftigationes contemnat,uerbera etiam nihili facíat, Xenephon Afinosqua
drupedum inuerecundiflimos dixit.Iofippus cor Afíní & Canis impudentiam obijcit Appioa
ni. III, Populus Iudaicus:utpote qui fublimioris dodtrinz, qu& in diuinis eorum líterís deli
tefcit, intelle@um minime percipiunt, fimplicitatem@ fcriptorum tantüm profequuntur, ob
huiufmodi ftuporem & imperitiam Afina affímilatur , quam Chriftus pofthabuerit ínfcenfo .
eius pullo,qui factus eft ea docirína dignus qua ille nos docuít,&c. V. A Deo & facris aliez
nus. Afínum enim Aegypti] adeo impurum exiftimabant,ut animal etiam demoniacum arbi=
trarentur, &c. Eratuero apud eos mosut Afinumludibrijs omnibus ínceflerent, luto cefpiti=
busip paffim impetitum, contis etiam ftimularent, qua fe löcus offerretopportunus,pracipi=
tem agerent,unde prouerbium in contemptibiles defpicatiffimosg@ homines emanárit, Afinus
Aegyptíus, VI Egregium principium cito deftitutum.In ore enim omnít eft Afinifuccuß
fationem(uel íncceptum curfum)parum admodum procedere,&c. VII, Stoliditatisludibri
um, Sic Aegyptij ín Simiarum grege Afinum uel (altare ueltibijs canere,uel etiam difceptare
fingebant,rem quide tam díctu $ fpectatu rídículam,fed qua ín feceffupondus habeat. VIII.
Indocilitas,per Afinum frenatum,apud Aegyptios & Mathematicos. IX, Sophiftarum nu=
gx. Afind enim(inquit Pierius) Sophiftæ noftri ita in delictjs habent,ut fine Afino nihil medís
tentur,nihilmoliantur, & difciplinam omnem fuam ter ovs ds oftentent,&c. X, Adulato
rum illecebr&, Sacerdotes enim Aegypti] Afínum ínter flores X unguéta ftatuebant:quorum .
nihil ad fenfum eius pertineret:ex hoc fcilicet perniciem, qua potentioribus pracipue affentaz
torum machinis infidiacur,indicantes, cum inde rifui & Judibrijs omniü exponantur, qui enor
mes adulatorü affentationes aucupantur, XI. Ignauia, XII. Mulier malemorigera& co
ccptum euitans,&c, per Afinam & fuftem inharentem tergo, defignatur:utuir etiam minime
officiofus inuxorem,per Afinum,&c. XII. Prægnantiæ diflimulatrix. Afına enim ímpen E
dio cauet ne uel in confpectuhomínum,uelínlucepareat, XIII, Solftitium ueltempusan-
nu&,per Afínz pullum.Solftítío enim fere δέ parít & admittitur: annumg integrum omníno
gefta. XV. Virfrugi,uxor prodiga, per hominem fparti funículum torquentem, & Afell _
à tergo opus quantumcungqy fieret,abrodentem. XVI, Patremfamiliäs parcum, familia pro=
digam,per Afinum unum longioris funís nodos complícantem,ac alios à tergo clanculum diíf-
foluentes. XVII. Bonumomen, quod Augufto ín acíem defcendentí Eutychusafinarius,& —
Afinus Nicon nomine obuij fuerint. XVII. Vinitor. nam abrofo ab Afínouítíspalmíte, | |
uindemiam índe feraciorem prouenifle obferuatum eft : id fecuti mortaleslxtíore fibi quot-
annis prouentum compararunt, XIX. Ochus ab Aegyptijs, quem tan tyrañumoderant,
XX. Labor indefellus arggferuilis. Eremitam diuinæ literæ per Onagrum íntelligunt.hoc
enimanimal in folitudínarijs locís uitam degít, » \ Latine

21

Ordo fetundus.

ITALICE Mulo,

LATINE Mulus,

GERMAN: fTiltbi obe My:

GALLICE Mule,

HI
2

i,

|

T
SR
II

SER
=

à
=

el

(m

=
C
N

N
Y
=

I
È

N
NS

N

Ay c t 7
(y ^ ; EXE / N:
2 M ASIA |

À

A

^

(779 ums "i NO 27

\l | | N ( ( / y | ch

IS pA = - n
N U 24 A TA = , PS. —

RR

22 τς Quadrup. manfuet.

LATINE Camelus,uelCamelusBa@rian, ITALICE Camello.
GERMAN. Kämelthier.

wei SEC B \

GALLIC.E Chameau.
| |
. ^ m 3 A j = È ία

ST
ld
È

,

= Y CD

\ FL

7
S ox xA
Nu TA
7 4

A,

223))) X» è,

NI
SSNNN ALI
Se 22

i277] AVES 25 vU (X

RU NS

Z y
A RR OR u)
Si EU) HU (244) 3) ) )/

% Beten NV
p— NN ή

ot >
"^ 0

C^

Ordo fecundus. 23
L AT INE Camelus Aa Camelus Dromas,
ITALICE Dromedario. GALLICE Dromedario,
GERMAN. Diomedari. |

ÈS AD E
Ê TE

É RE SS

SS AS ÈS
1 E UNI SS \
ES ES NU
3 SS |
Nu at
SI

= —
> SI ne
= ==
n
È
25

=

\ N \ M
BUR
NAS
CSS NS
| ! Nx ETE

ye - b σσ... VE PD
= ar AM WE zx
V

τι v Quadrup. manfuet. -

LATINE Susuel Scropha, E" TI
ITALICE Scrofauel Troiata, ἥ A | —— |
GALLICE TruyeuelCoche, il A\ N ("a
GERMAN. Moroderfoof. NZ NE)

Bx ae è.
) "
À \ X
LT NS
| ' = : NS
M Pd | (ή 5
d SN

LATINE Verres.
ITALIOE Varo,

GALLICE Verrat,
GERMAN. fbr. | !

Suis Icones apud ueteres, I

SVS Aenea Lauini (ut fcribít Varro)
triginta porcos peperitalbos.itag quod )) *
portenderit fa&um , fcribitur, triginta |
annis ut Lauinienfes conderentoppidu
Albam. Huius fuisac porcorum etíam
nunc ueftigia apparent, la ne ( Nönne )
fimulacra eoru ænea etiam nunc in pub
lico pofita; & corpus matris ab facerdoz
tibus,quod in falfura fuerit,demonftra-
tur? Porci(Apri, Plinius)eftigies inter
militaria figna quintum locum obtine-
bat.quia confecto bello, inter quos pax
fieret, cacfa porca foedus firmare folebant, Feftus. Samiorum naues Suis typum in
proris prætendebant: unde & prouerbium natu eft, zvör zuzev, Varínus, Samzna
(adiectiuu nomen fceminínit aSamo.) nauis,cuius infione fuerit Porci caput, (zg9feun)
apudeundem & Hefychium legitur. ^ Veteres numos pecudum effigie fionabant,
Ouis,Bouis,Suis,Plutarchusin uitaPublicole. ^ Porcam auream & argenteam dici

‘ ait Capito Atteius: qua etfinumero hoftiarum non fit, nomen tamen earum habere,
(&)alteram ex auro, alteram ex argento factam adhiberi facrificio Cereali,Feftus. |

Emblema Alciati: loquíturautem Mediolanum ciuitas,
« i s €

Bituricis Veruex, Heduis dat Sucula fignum. His populis patrie debita origo mee eff.
Quam Mediolanum facram dixere puelle Terram:nam uetus boc Gallica lingua fonat.
Culta Minerua fut,nunc eft ubi numine Tecla Mutato,matris uirginis ante domum.

Laniger buic fignum $us cft, animálq; biforme, Acribus binc fetis,lanitio inde leui.

Quadrupedum

Ordo fecundus. 25
LATINE Canis ^ ITALICE Cane.
GALLICE Chien, GERMAN. und

==.

|

na
=.

= pa
SE u

u
a αμ NND Ss à

n » 4 τη ; SM FT

pe pet y
/ (f IN N A
4 HE um N 4 )

Dj; / ( A NN CS "

AMA Y Na+.)
BRAVO) , I 7]
DA WA PELI DD
3 MN Ko ϕ an) T
N Ma

ETT
4253

A

))

SL
2 »

Ht ft al

[LU

(Un (nn

SEOVVNT VR rmacanum ‚genera,gua Hector Boethius
Scotis peculiaria effe fcribit: fed ut Io. Caius Anglus nos monnit,non
minus frequentes in Anglia fant. Effigies eorum Heinricus à S. Cla .
ro Metropolitane Ecclefie Glafguenfis in Scotia decanus uir nobili-
tate &) erudhtione praclarus, per doctifsimum nirum Io. Ferrerium
Pedemontanum nobis transmifit. ö

CA NIS Brítannícus fiue Scoticus alius,furîi deprehenfor,Scotisuocatus ane Slutbbownd;
Conferatur híc cum Anglorum Ylutbunde/id eft,Cane fagace fanguinario, Similem quidem
huíc Canem fagacem fanguinarium pictum Io. Caíus nfiíit; cuius effigies moxfequetur cum
loro, fed hoc & fequente fagacibus fuum maíorem effefcríbit. Canis hictinquit Hector Boe=
thíus) haud maior eft odorifequis: fed ut plurímum ruffus, nigtis infperlus maculís:autniger
ruffis, Tanta uero his fagacitas ineft, ut fures furto ablata perfequantur,& deprehenfos conti
nuo inuadant. Quod fifur,quo fallat,fluuium traiecerit,quoloco fluuium íngreffus eft & ipfife
pracipitant, & ín aduerfam deuenientes ripam,in gyrum circunquac procürrere non ceflant,

donec odoratu ueftígía affequti funt,&c. GER M. Solattbund/ Blürbund.

IT, A
«2222425. σα A

f

T Quadrup.manfuet. |

'CANIS Britannicus fagax: qui in Scotia, ut quidamretulit, uocatur ate
Asche. Genushoc(inquit Hector Boëthius) odorifequü eft : feras,
aues,imo & pifces quoginter faxalatentes,odoratu inueftigat. Io, Caz

. jus Anglus tamen nos docuit, Canem uenaticum omnem qui feras perfe
quatur, Anglice uocari g june. ín eoG genere qui feras uiuas tantüm
odore fequatur, fimiliter nomine generis g Yyyndg dici; foeminam uerò
eius, Anglis 4 Bracke:Scotis atte Rache.

GERMAN: Ein Biack/ cin Schottifcher Weafferhund:

VA

CA

ir

hi Tre x 3 dd
Á // S Ὃ
&

HS

CANIS Britannicus uenaticus, celerrimus audacifsimus&:non folümin -

feras,fed in hoftes etiam latrones@:prafertim fi domínum ductorémue
iniuria affici cernat, autineosconcitetur, Leporarius,

SCOT. 2fne ew Hownd/id eft, Canis Graecus, ut quídam ititerpres
tantur, Angli fcribunt G:cbunoe:quod nomen lo. Caius deducit uel
agret/id eft magnitudine, quód cæteros uéaticos magnitudine excedit:

uclà gte/ hoceft, eradu, quód ín Canum uenaticorum genere pracipui-
oradus eft € generofitatís,

pia RON ie dix T

D
EL

4
11)

>
= 4 JA)!

(78 PLA

NU

SES

2277277727

È
rr

EF a gay
3 a
<= E === n re αμ τς

Sequuntur

Ordo fecundus. 27

SEQYVNTVR ALIA CANVM BRITANNICORVM GENERA:

quorum eicones ad uíuum factas Io.Caíus Anglus mifit:utetiam Getuli
Canis, Idem Caíus Tractatum De dífferentijs & moríbus Canü
Anglicorum,pereruditum ín noftram gratíam confcripfit;
qué primo quoq; otio unà cumalijs quibufdam
in lucem dabimus.

CANIS fagax fanguinarius, apud Anglos:
ANGLICEX Blubbhbunde. Bademhuius natura uidetur, qua Canis

Scotici furum deprehenforis,proxime defcripti,

DD») D
» SN
2)) 20)))

U

——
nr mr

CANIS Auiarius Campeftrís,quo Falconarij(ideR,quicum Accipitribus aucupana
tur)ad Perdicum aut Phafianorum fere aucupium utuntur, Sunthuíus generis ome
nis fere coloris ( inquit Caius Jfedmagna ,

x) ' ; ZA NES
ex parte candidi: & (i quas maculas habe Besen — 7 DN
: ; E E SORTA? u
ant,rubra funt,rarze & maiores,Peculíaz MEZ pn 25
Anglisnon habet, nifi ab aue, 3 77A
renomen Anglis non habet, nifi ab aue, D

adcuius uenatione natura eftpropéfior.

GER M. Ein Dogelbéüo witotsü dem
féberfpilgebiucht/ ribbuner oder Dbhas” =
fanenic. sb faber. |

= , » » n » D 0
CANIS Auiariusaquaticus, Quiperaquas uenatur(inquit Caius)propenfionena
turali,accedente mediocri documento,maior his(auiarıjs qui in ficco nenantur) cft, &

promifio pilo naturaliter per totum corpus, Egotamen ab armis ad pofteriores
fuffragines atg extremam z E

caudä depinxi detonfum,
ut ufus nofter poftulat, O"
quò pilis nudus expeditior (

fit, X minus per natationes
retardetur.

ANG, 2 Waterfpagnelle.

6

; ; E d /

28 Quadrup. manfuet.

CANIS Getulus, GERM. Xinatt der bünoen vf Africa:

Canis Getufus(ínquit Caius)iam apud nos
e(t in Britannia: corpore coacto, curto &
recuruo naturaliter, etiam quum ingredis
tur,pariter & collo breui aut nullo : cruri-
bus longioribus G pro corporis propor
tione, cauda breuillima & pené nulla? fa
cie, utherinaceo terreftri, acuta atq nigra.
Voce canis,greflu imix,&c,

=
LATINE Feles,uel Catus, ITALICE Cata uc Gatto, |
Ox
GALLICE Char; GERMAN. Ka
Domefticorum felium pellibus foeminze Mofcouitæ ueftes muniunt aduerfus
hybernum gelu, Aiunt enim nullius zque pili calore foueri corpora.Peffetz
anímalhocuocant illijhaud procul à noftratium Dalmatarum appellatione,
Scaliger, :
ex
Jil IK PAZ, € ;
να
| μμ )
7 3 V
in 4
ή d) Wi
1 V 1, i,
MU à
n iU
Πιν ή
ή i1 an
EN | K | E | j
SP |
2) | | \ | qu
N | | TIRA ^
M
Quadr upedum í

=

Ordo primus. 29
QVADRVPEDVM VIVIP. FERORVM i

οξ Όο I, QVO CONTINENTVR FERAE CORNVTAE.
Cornuum dífferentíze,

CORNVTAR V M animantium cornua, alia fimplicia funt,alia ramofa, Simplicia decidere no
folent:cauitatem enimaliquoufg habent,& alímentum perpetuò recipiunt.Hæc rurfus uel bí
na funt,ut ín armentís € pecore,alijsg cornutorum plerifg,(Ouem Cretícatn Oppíanus qua
drícorne faeit:Juelfingula,id& ín pauciflimis,& orbinoftro peregrinis,utmonocerote,oryge,
fed monocerotis ita fingulare eft,ut geminum uídeatur,nempe è bínís quz funalium ínfiar fpi
ratím contorta inuicem coaluerínt, Orygis cornu nondum uídímus. Rurfus bína uel ínflexa
funt,ut plerorung;uel directa, ut Strepficerotis Bellontj, Camelopardalis. Flexus quidem ua
rius eft; antroríum, retrorfum, in obliquumiuel in eandem partem, fed alijs plus, alijs minus.
Situ etiam differunt bína, tum fimplicia, tum ramofa, rhínocerotí nafus uídetur infigni cornu
praditus:aliud uero paruum ad initium dorfi cornículum emínet, Alce ín fupercilijs fua gerit
cornua, Elephantí cornua dentes uidentur, quoniam deorfum uergentia fuperíorem maxilla

penetrant.Caterü ramofa omnia,ni fallor, quotanis decídua funt:quonia cauítate qua enafcü-
tur nullam habent, & cü prorfus folidafint, alimento repleta, obftrudtis meatibus, exíccatóqg
principio cadát. Hac rurfus uel rotunda feré funt;ut ín Capreolís & Ceruís fimplícíter dictis:
uel lata, id uel per totamlongítudíne, ut Alcestuelaliqua ex parte, maíore, ut Platycerotís:
' minore , ut Ceruí palmati. Nosinhisanimalibus proponendis, ea fereconiungemus,quos

rum fimilia funt cornua.

LATINE Vrusueterum. Eft autem hzceíusicon ad uiuum reddíta:fequenz
tem ex Tabula quadä Geographica mutuati fumus,Plura leges ci leone proxima.

GERMAN. liVifent/ rechtconterfeetet: follt billicher ein Awerochfover
Auror ( Drocbf) genenmt werden / als etrlicb meinend.
POLONIS & Lithuanis Thur,

|)
!
//

TR CS
— =

))
η

Jj ))
Jy) ))

))
ny

ΠΠ
ls)

»»ny)

n10)))
I»)

{

EEE
=

IN

)))
IL

DD
»)»)
»)))
»))))
\)
Wi

(QU

ΠΠ PN
a 4

= = = ZZ! Cr N
St ST 3 Vu
—————— z is — LE

È
= e ς
zs OL
= RT > — .
= τον
== meg ———
τς
==
EE —
== >

2:

hs
QM a,

MONT dio ATA L PSE "gs

IS

IE

GS
À 5

E ση

a
2
o

ee en
CELLES
=2222:22

=
nil 21
T

n

RE
K

Ke

LATINE Vrialiaicon(non proba,ut mihi uidetur,)ex Tabula quadam Chorographica,olim nobis defumpta. De Vri

forma apud ueteres bec fere folian legimus:Bouem effe ferum in fylua Hercynia,fpecie,colore ez figura Tauri:magnin
tudine paul infra elepbantum. cornuum amplitudine, figura, fpecieg;,multùm à noftrorum boum cornibus differente:
uorum pro poculis ufus ε[]ε po[fit.Latisq; feri cornibus Vri, Seneca in Tragædijs dixit:non quód cornua lata habeant,
fa quodlatifsime ad latera ea extendant. Vi ex uelocitate infignem effe. Vergilius Vrorum nomen fimplicius pro bo
bus fylueftribus pofuit, abundante etiam epitheto Sylueftrium: neq; enum Vri ulli manfueti funt. Seruius interpretatur
boues fylueftres qui in Pyreneo mote inter Gallia Hifpaniaq; nafcatur interpretatur, fic dictos ἀπὸ τῶν ipaw,id eft,à mom
tibus.Sed boues fei in alijs atq; alijs regionibus diuerfi funt: Vri uerò proprie dicti fpeciem unam conftituunt,nomine,
ut ego coniecerim,non Grece originis, fed ab illis gentibus fumpto apud quos nafcitur.nam ez Germani Drochs(idefk
Vrum bouem,quanquam non bunc fed Bifonem) appellant: ez Poloni Tbur literati Thuronem,maior is eft manfueto,
Bifone autem minor:cornibus extrema parte preacutis:robuftum ez uelox animalutaiunt. Germania Scytbie con
terminainfignia boum ferorum genera gignit,iubatos Bifontes: excellétiq; & ui ez uelocitate Vros, quibus imperitis
uulgus Bubalorum nomen imponit, Plinius. — Plura uide mox in Bifone : ey in Cenfuris ad finem huius libri adiettis.
Bafilee nuper apud egregium pharmacopolam Hummelium uidi cornu oblongum , nigrum:ab uno latere nodis , fere ut
Ibicis cornu,diftinctum:Bubali effe aiebat. fcd inquirendum diligentius. ^ Vros (inquit Sigifmundw Liber Baro)Gere
mani Bifontes uocant: Litbuani Thur. reperitur autem in fola Mazouia: forma bowis nigri, longioribus cornibus quans
Bifon.Nec te moueat dictio Germanica,que Vrum Bifontem uocat: 67 Bifontem, uror, (id eft, rum.) Nam Ces
far in Commentarijs tradit, Germanos Vrorum cornibus pro infignioribus poculis quondam ufos fuiffe : quem ufum
etiam hodie Samogithe (proximi Lithuanis)obferudt. Vrorum porro cornua, que etim no[tro tempere in quibufdam

templis —

-—

Ordo primus. 3I

templis auro 67’ argento exornata,ueluti vara quedam monimeta reperiuntur , ez longitudine ey colore à Bifontis cor
nibus aliquanto breuioribus, poculisq; minime aptis, facile difcernuntur. — Vus (inquit Scaliger)à uulgari Tauro ni=
bil differt, nifi magnitudine, e utribus, quibus illum fuperat. cornibus wastifiimis.

GERMAN. sin Dıochs oder Awerochß / nit conterfectet / (under vfi einer Mappa Veg Mofcomiter lande

genommen.

LATINE Bifon ueterum. na recentiores aliqui Germanici uocabulí imitatione,
Vrum ueterum, nominät Bifontem Nos huncuerum Bifontem exiftimamus,utan
te nos uir doctiffímus Nicolaus Huffouianus,cuius carme extat de Bifontis ftatura,
feritateac uenatione: & fimiliter Sigifmundus Liber Baro, & lulius Scaliger, Lege
etiam qua proxime cum Vro fcripfimus.

GERMAN: Awerochs/ Diochs: folt billicher ein Voifent genet werden, alo
étlich meinend.

LITHVANIS Suber, Polo nis Zuber,unde aliqui Latina inflexione Zubronem

nominant..

NN

MW

K
SI

MA
NN

i μας ‘ten

Bifon a Paufanía Taurus Pxonicus nominatur,Ariftoteles Bonafum etiam, Taurum Pæonix fe
rumefletradit. Bifon, Bifonis, infle@iturà Gracís: Latini in obliquis proferunt cum t,bis
fontem. obtigitautem ei hoc nomen à Biftonia, qua eft Thracia, uel Thtacia regio,quanuis
ín ipfa Thracia & Pæonia forte nó reperitur, fed alíjs ad occídente magis remotís regionibus,
& Gracis Latinisg olimincognitis, Apud authores cognomínatur turpís, uillofus,& iuba«
tus Leonis inftar defcribicur,barbatus@:cornibus acutís admodum, mucrone recuruo & fur-
fumfpeciante, | Albertus Bifontis nomine etiam Vrum complectítur: nam Wifent uulgo
nominatis alralonga@ cornua effe ait;alijs uero breuía, craffa & ualida, Bifontisapud Iul.
Cafarem defcriptío, plani falfa eft,( & ad T'arandü magis i$ Bifonem accedit,) ficut X Alces,
Bifontis(inquit Antonius Schnebergerus meusín epiftola ad me) quem Poloni Zubr nomia
nant,imaginem mittam tibi ubíaccuratam nactus fuero: nam Sigifmundi Baronis neutra mie
hi probatur, Mittam etiam cornu. INullum equídem που animal cuius afpectus tam atrox fit.
nuper duos uidiinamplifsimo roborarío, quod duarıım horarü itinere V ilna diftar. a ftate fi
cut € alia quadrupedes,pilosbreuioresrarioresg habet:hyeme cötra.uefcitur feno. Hzc ille,
Nobiliffimus Io, Bonerus, ín epiftola qua me dignatus eft; Ex cornibus ( ínquít) qua mítto,
quanuís non iufta magnitudinis,uaftitas huíus belua confiderari poteft. nam ín capite ubi ap-
plicantur ofsibus X pelli,interuallum ad minus duos pedes Romanos aquar,

‘sd

(ij

,

MO EL 4 Vus POT. OUI INA ao OL GT, ον ME Ne PEE RU QM.

B Quadrup. ferorum bia
LAT. & Grec? Bonafisuel Bonaffus:reperi- | i AT |

tur & n.geminatofcriptü.alio nomine Monops
à Pæonibus uocatur.
GERM. Ein wilde Büffel ober Wifenten art.
BOHEMICE Loni.

ICONEM exhibitam tanquam Bouis feri alie
cuius olim Cor.Sittardus Norimberga ad me
mifit, nefcio unde na@us. nihil enim praeterea
fcripfit, & paulo poft fuum diem obijt. Ego ci
in Europa poft Vrum & Bifontem nullum aliü
Bouem ferum nominatum inueniam quàm Bo-
naflum,hunc Bonafli nomine proponere uolui:
non quidem ut affirmarem, fed ut ftudiofis ha-
rum rerum diligentius inquirendi occafionem
præberem. Bonaffum Ariftoteles nominat ac
defcribit.nam Aelianus. & Plinius ex Ariftote-
le repetierunt:ex Plinio Solinus. Tauri eft mag
nitudine,fed latior,breuior & in latera auGtior.

pariter incuruata(ut fi quis brachijs ante pe&us extenfis in circulum coniungat manus)in orbem colligantur,nefcio quàm re&é,in ea

quam Sittardus mifiteffigie, cornu utrung; per fe fubtus aures curuatum, jai, id eft, aduncum potiùs quàm orbiculaze apparet,

Plerag; fanè huic Tauro ci Bifonte communia funt,ut uel idem uideatur, nifi cornuum figura obftet: uel omnino cognatus, authores
* qui Bifontismeminerung,nihil deBonaflo:& contra. Vide etiam fequentes cranei figuras. >

BONA SSI, ut conijcimus cranei figuram, cornibus à fuperiore differentem, ni fallor: quam To. Caius ex Anglia ad me mifit, híc
fubijcereuolui. Mitto ad te(inquit in epiftola ad me) caput uafti'cuiufdam animalis:cui nudum os capitis, unà cum ofsibus qua cor-
nua fuftinebant, grauifsimi ponderis funt, & iuftum {εγὲ attollentis onus. Cornuum curvatura ita fe promittit, ut non reétà deorfum
uergat,fed oblique antrorfum.quod quia videri nequit in facie profpiciente,curaui ut appareret in auertente in latus.Spatium frontis
inter cornua,palmorum Rom.trium eft cum femiffe.Lor.gitudo cornuum,pedum eft duorum,palmorum trium, & digiti femiffis.(Bo-
najlus Ariftotelis dodrantalia babet cornua,uel paulò longiora.) In ambitu ubi capiti iungütur, pedis unius & palmi femiflis funt. Huius
generis caputaliud Varuici in caftello uidi:cuius cornuum ofsibus fi ipfa cornua addas, multó fierentlongiora, & alia figura atq; cur-
uatura.Eo in loco etiam uertebra colli eiufdem animalis eft; tanta magnitudine,ut non nifi longitudine trium pedum Rom.& duorum
palm. cum femille circundari pofsit, &c. Cranei buius iconem à pittore noftro inuerfameffe,Io.Caius poftea per epiftolam figa
nificanit. ego qualis reuera cornuum in eo fitus fit, non fatis affequor.

LOSS

NS
Las
TTI

SEIT:

SY

AW IN j
ik Valli” \ 1
Qi Wd NG

Ordo primus. | 53

BVBALVS AfricanusBellonj, Vidimustinquit)in Cairo paruum böuem Africatium, for
ma corporis plena,parua, in fe confera,craffa, fed {cité expreffa, Hunc ftarim Bubalum uete
rum Gr&corum elle conieci,notis omnibus. A duectus autem erat Cairum eregíone Afamíz:
quamuís in Africa quoq; reperíatur, Aetate iam prouectus erat,corporís mole Ceruo inferior,
plenior autem & maior Capreolo:membrís omnibus tam fcite in fe conférctis & compactís,ut
fucundiffimum fui confpectum praberet. Pilusetiam cü coloris fubflaui effet, pra fplendore
polítus uídebatur. ídem fub uétre magis ruffus eft ad fubflauü ínclínans colorem, dj in dorfo,
ubi fere bæticus apparet. Pedes eíus bubulís fimiles (unt,crura compacta & breuía, colla craf
fum & breue, palearia uix modice pra fe ferens. Caput, bouís;ín quo cornua prominent à fum
mo uertíce,nigra,furíum erecta, X ualde mucronata, (ficut ín Gazella,) & arcuata ínftar Lu-

‘na crefcentis: quibus non admodum defendere fe poffet, eo quod muctones íntrorfum uerfi
fe inuicem fpectent. Aurícule uaccínz. Cauda pilis nigris ueftitur, duplo maioribus d fetz in

cauda equi, Mugitus qui bouís,fed minus altus, Sic ille. INefcío an ide forte animal fit, quod

nuper quídam ex Italia rediens , Florentiæ fibi uifum referebat, Bouis Indici nomíne,magní-
tudíne iuuenci,colore flauo fere ad ruffum inclinante : capite magno pro portíone reliqui core
porís,oblongo:cornibus nonaltís,rectís, modice fuprà intortís quafi ín fpiras, parte circa lum
bos multo humiliore, Sed fieri poteft ut ille,cum obíter tantum fpedtärit, nonrecte omnia mea
minerit. Manfuetum hoc animal an ferum fit,non expreflit Bellonius:ferum tamen effe hoc
ípfo,quod Bubalum ueterum efle conffcit,infinuat, Io, Leo in defcríptíone Afrícze:Lant(ína
quit, capitis quidem infcriptio haber Lant uel Dant)fimilitudine Bouem refert:fed minor eff,
cruribus cornibus@ elegantíor: colore albo: unguibus nîgerrimis,tantegg uelocitatis ut à relia
quis animalibus, preter&g ab equo Barbarico fuperari nequeat, Faciliùs æftate capitur. Eíus
tergore clypei ualidiflimi conficiuntur : quosnulla ratíone preterdj fclopeti ictu traijcias, fed
care admodum uzneunt. Sic ille: & mox de alio boue fyluatico, cuius alíud nomen non ex-
primit:Bouem(inquit)refert domefticum, tametfi ftatura minor, leucophæi coloris, ipfe etiam
uelociflimus. In defertis folüm, uel defertorum confinijs reperitur. Carnemaiunt abfoluti (apo
risefle. Quödficolor conueniret,alterutrum iftorum animalium,prius præfertim, Bubul®

Africanum Bellonij effe diceres. Sed fi aliud nihil obftet, color folus hoc non efficiet,ut fpecië

diuerfam ftatuamus, Fortaffe Lant Bubalis fit (inquit Scaliger) nam Plinius ambigue Vitulo

Ceruóue fimilem facit. Ego fanehäc Bubalum effe facile perfuadeor, quoniam alíü hactenus

nonnouícui ueterum defcriptio æque conueníat; præfertim Oppianilib.2. de wenatione:eti=
amfi mínorem eum facere uídeatur: nempe dorcade platycerote corpore ínferiorem, Cornua

quídem eíus ita defcribit, ut non ramofa, ficut ceruís & capreis: fed Rupicaprarumnofirart ,

cornibus fimilia,tum fitu,tum ín auerfam partem retortis mucronibus, efTe uideantur,ad pug=
namfere inutilia. Author innominatus cuius Græcum de anímalibus libellum manufcrípt&
habeo:Bubalum in Libya,inquit, partim boui,partim ceruo fimilem effe: non dormíre:& alíá
ultra alpes prope Rhenum fluuiö Bubalum effe;colore albo, fxuit,uel,utípfe loquitur, gay,

N

ΜΜ

N
N
NAS

NS
N
A

à

VE IE ge 7l

= | ME

!

34 Quadrup. ferorum
Cornu incertum cuius beftiæ, catena fufpenfum ad coe
lumnam ín æde fumma Argentina:longu(filo ducto
fecundum hemícyclium à principio ad fínem)quatuor .
‘ferè cubitos Romanos, Cultro cum raderem, cornu
uerum effeapparebat,fuere nimirum Vrialicuius uae
ftiffimi, etate mültüm prouedti. illic quidem cuius fit
animalis nemo fcit. Craflitudinem (iue circunferentis
am bafis oblítus fum metiri. Apparetante annos &
plurimos(duo aut tria fzeculaforte)propter admiratio
né magnitudinis illic fufpenfum fuiffe, Philippus
rex Macedonum ad pedem Orbeli montis in Maces
donía iaculo confodit Taurum ferum,& cornua eius,
- orgyíeuel(utalíj) fedecim palzftarum longitudinis,
in ueftibulo templi Herculis confecrauit, Pluraleges
inferius in Monocerote,

GERMAN. JXEingtofbonibatgets8 Straps
burg in dem ETTunffer an einer faul/yedermanonbes
A vilicht voneinem groffen alten Aurs
ochfen.

Inhac icone cornuum Ibicis interftitium melivs exprimitur
Gp fequente,

\

Latine

Ordo primus. 35
LATINE lbex,uel Capricornus apudrecentiores, Capra fera Varro
ni, 1622@ &f Homero, ifx2 autem interprerantur wrAszindy, ὀρμητικόμ, δες,
è cuius cornibus fedecim palæftarum , areum Pandarí Lyciorum ducis
factum meminit, Ag &yaG- Aclíano lib. 14. cap. 16. qui in fummis ‚Libyz
corum montium uerticibus eos comorari {cribit, & ad boum ( funt aute
boues ín Africa paruí, ut lo, Leo teftatur) magnitudinemaccedere,&c,
Reperiuntur etiam ín Creta, Agrimia uulgò, Quærendum,an idem fit
animal, cuius meminit Strabo fub finemlibri quarti; his uerbis: Habent
alpes Equos agreltes X Boues:ut@ memoria tradídít Polybius, peculia
ris forma belluam gignüt:fieura quidem ad ceruii accedente:collo dunz
taxat excepto & uillis, in quibus capro( id efthirco: Grace quide legitur
κάπρῷ, quod eft,uerrí: fed Polybium hac à Latinis homínibus audiuiffe,
& caprum Latinis aliud ij «79v Græcis fignificare , nö obferuaffe cone
ijcio)fimilis eft: fub mento autem carnís globum(@vîve) gerit, dodranta
lem,in fummo pilofum, craflitudine pro equini pullí cauda;

ITALICE Stainboch,quæ uox eft Germanica, ΜΑΝ
GERMAN. Steinbock: & foeminapriuatim pbfdy ucl ybfcbgeif:

utapud Rhætos qui Italiceloquuntur Vefina,

À 2 à -
TG,
7 722 $7;

CAD x
=
T A]|

IN
QU X:

z— Ii

=] |!

= "
Ji

dE ee
ή , [η
v")

- LEAL ρα
\ / WINS
4 Msn.

36 Quadrup. ferofum. , . 3

RupicapraPlinio dicta. Poteft X Capra fera uel alpina minor dici, ad differentiam,
Ab Oppiano Atyasgos dici uidetur , uel potits Αἰγαγροε. Albertus Caprammontanä
nominat,Hzxc aut fuperior eft Cretica illa capra, quz diétamni pabulo fagittas quiz
bus percuffa fuerit, expellit, Adhas prouerbíum mala remiíttít, execrationem aliquä
auertens κα] ἄιγας ἀγρίας, Bellonio Cemas Aeliani haec uidetur, qua à defcribit lib,14.
cap. 1 4.Libyce cognomine, celerrimam,pilis ruffis & denfifDmis ualde hirfutà: ocu
lis cyancis, cornibus antrorfum tendentibus, fpeciofis, in fluui)s & aquis aliquando
natante, & in locis paluftribus
pafcente: Sed haec Dama Plinij
potius, aut alíud faltem & Rupi
capra animal fuerit. Rupicapra
autem, uelpotiüs cognata & co
loribus differens, quam eodem -
in capite Dorcade Libycam no
minat:celerrimä,fed quae equu
Libycum non effugiat, capitur
etiam retibus, V etre albo(locus
hícnon eft integer: )nigris per ‘| 2 js
latera uittis, reliquo corpore ruf SA Rn
fo autflauo. pedibus longis,ocu = NS M JAN
lisnigrís(Rupicaprerubrostri —— +
buit Albertus, )capite cornuto, auriculis prælongis, Sicille, Dorcadi sd quidem) eft
Capreolo,non cornibus,fed pilo,ftatura ‚habitdigp corporís cognata uidetur. colore
quidem etiam noftrae non omnes nec femper eodem funt, rariffima alba,

ITAL. Camuzauel Camorcia. HISP: Capra montes, GAL. Chamois,
Rex Francifcus ueteri Gallico nomine uocabatun Yfard , Bellonius. uidetur autem :
id nomen Germanicum effe, a glacie factum, Scaliger in Pyrengis ficuocariait.

GER M. Gemf oder Bamf. POLON.: Dzykakoza, id eft fera capra. Bo2

hemice Corytanfky kozlik, id eft, Carnícus uel Carinthiacus hirculus,

m

ZZZ

DamaPlinij, Hæcicon Dama eft(inquitlo, Caius,qui eam ex Anglia ad me tranfmi
fit,) quam ex caprarum genere effe, indicat pilus, aruncus, figura corporis,at core
nua: nifi quód his in aduerfum adunca, cu cæteris in auerfu acia (int, Capra magnis
tudíne eft, X colore Dorcadis, Sícille,& rurfus in epiftola ad me: Blt amicus quida
meus Anglus,qui mihi certa fide retulit,in partibus Britannia Septentrionalibusre
periri Damas illas, quart effigiem ad te mifi. Plinij & Romanorum effe indicio eft,
quód Romz ín columna quadam marmorea & triumphali fuperftite adhucinfculs
patur, € cum Plíniana deferiptioneconuenit. Etrurfus ín alia:Conuenitertid ami
cum meum fuper Dama Plinij: quiref, ers certum effe in partibus Britañiæ Bepe
tentrionalibus eäreperiri,
fed aduentitiam, V idit is
apud nobile quendam,cui
dono dabatur. Accepi à
quibufdä, cà ín Hifpania
nafci. Plinius Damam &
Pygarou ex Caprarü fyls
ueftriu genere è regioni:
bus transmarinis mitti {cri
bit. Recentiores Dama uo
cant Dorcade feu Capreá -

-platyceroté uererum, | Vídetur eadem CemasLibyca,utin Rupia dixi, $.

GER M. Æinfiômoeart wilder geiffen / mit p dn bormeren. Etliche

fagend fy werdindin sifpanien gefunden. — — Strepficeros

SK NN f I BA
bu ; n A RN
si M N Qu AD N

» (| M D) NE
| FEAT i n) yr
Y PA

/ I

o +

Ordo primus. $7
‚Strepficeros Bellonij yuel Ouis Cretica, utIo. Caiusconfjeit, | Oppíanus Capras &
Ques feras reperiri ait,non multo maíores manfuetis,curfu ueloces, δέ ualídas ad pu
gnan dum:capitibus armatis spezeic: κεράκοσιφ, ideft,cornibus tortís, Strepficerotes ni-
mirum intelligens. d Ex Caprarum fylueftriü genere Strepficerotes funt, mittunt
eos tranfmarini fitus. Cornua eis eredta,rugarumgambitu contorta, & ín leue faltiz
oiumexacuta, (utlyras díceres,)A ddaces Africaappellat, «In Creta(ínquit Beilo-
nius)prafertim Ida monte,genus Ouis reperitur, quod paftores Strepficerotem no
minant: cui cornuanon ut Ouibus communibus reflexa , fed omníno recta erectag;
ut unicornis,fpiris canaliculatis capreolorum inftar intorta.necaliud à noftrís Ouis
bus differt,ne magnitudine quidem: & fimiliter, utnoftre, gregarium eft, & in maz
gnis gregibus degit: cuius figuram nos primi,anemine alio excerptam publícamus,

Hæcille, DeStrepficerote alio,proxime leges,

Strepficerotis cornuü effigiem az
liam lo. Caíus ex Anglia piétà
ad nos mifit, cum defcriptione
eorundem , quam hic adijcio,
Strepficerotis cornua( inquit)
tam graphice defcripfit Pliniz *
us,atg lyris tam appofité come
parauit,utlongiore uerborum
ambitu opus non fit,Ergohoc
tantum addam: ea effe intus ca
ua, fedlonga pedes Romanos
duos, palmos tres, fi recto dus
ctu metiaris : (i flexo pro natus
ra cornuu,pedes tres integros,
Crafla funtubi capiti commit-
tuntur, digitos Rom. tres cum
femiffe, defcribuntur ín ambi-
tu palmis Rom, duobus & dis
midio, eo ipfo in loco.In fummo, leuore quodam nigrefcunt, cum ín imo fufca ma
gis X rugofa fint.lam inde à primo ortu fenfim gracilefcunt, & tandem in acuti ex^
eunt. Penduntunà cum facie ficca per longitudinem dimidiata, libras 7. uncias 3, &
femiffem.Facies, quz adhuc fupereft iuncta cornibus,& frontis ceruicísqg pilus, o2
quuntur Strepficerotem animal effe magnitudine feré ceruina,& pilo rufo ad inftar
ceruini. Sedan nare & figura corporis ceruina fit,ex facie nihil habeo certi dicere,cu
nares diuturni temporis ufu detritæ fint, & facies eadem de cauffa hincinde glabra
fit, conijceres tamen ex eo quod fupereft eum propius accedere ad ceruum aut platy
cerotem. Hinc pictor ceruínas adiunxit nares Strepficerotis faciei, exiguas fcilicer X
breuiores, quàm pro facies magnitudine. Quod ínter radices cornuum uides , pars
colli eft, Haec Caius. Idem poftea in Epiftola ad me:Si Quis Cretenfis (inquit) feu
Idaa,Strepficeros (it, propter ereétorum cornuum figuram,eadem opera & Mono
ceros erit Strepficeros, At non propter uerfuram erecti , fed flexuramíndirecti corz
nu uocatur Strepficeros.lta enim flexa utracp funt, uteorum curuaturæ faciant ima
ginem lyrze,ut recte fcripfit Plinius. Quamobrem imaginem adiunxi, ut ínter Strez
pficerotem & Ouem Creteníem, non tu folüm,fed X omnes qui eam uiderint dijuz
dicent, Talemautemantiquorumlyram effe uiciflim & ex hac cornuum curuatuz
ra,&excoelefti lyra {είτε licet (erfi in chartis aftronomicis aliter depineatur )fi dem
pto manubrio, autpro manubrio fuppofito animalis capite, fpacium inter cornua
corpus effelyræ,animo conceperis, € Subus appellatur ab Ariftotele ( Oppiazo ds

(

" Y
μὲ)

IX ; , y f E so 5

r NOT. o |
cere debuit) qui à Plinio Strepifceros, inquit lo, Bodínus enarranslibrit 2, Oppiani
de V enatione; mihihoc fimpliciter affirmari poffenon uidetur: quando alíjs uerfi-
bus Oppíanus, ut fuperíus citaui, Strepficerotis meminit, Subus quidéei amphibia
quadrupes eft,pifcibus uictitans, trideri autem poteft ad fylueftre Ouium genus re»
ferri pofle,nam ftatim antehiftoriam eius Oppianus de Ouibus feris Creticis eoit,
quas colore flauo uel purpurafcente efle fcribit, quadricornes:non lana, fed uillo fe;
récaprínotectas, | Etmoxaddit: Quínetíam Subus colore flauefcitfplendído, fed
non zequé uillis hirfutus eft : & duo tantüm ualída cornua fupralatä geritfrontem,
Quod fi non congeneres beftiasiftas exiftimaffet, conferre inter fe at diftinguere
opus non fuiffet, Sed coníectura haec tantum noftra eft : quam certioribns aliorum
Ícriptis aut confirmari autínfirmari uelim,

GERMAN. Ein αύτη v6 eim frömbden gewild/welches mir der hochgeleert
7jo. Caius vf Ængellano conterfetet sügefcbicEt. Die bóuter find alfo gekruner
vino geffaltet/os fy anzefi ähen/als ob Die wyte darzwüfchend grad vorteiner vio-
len vf gefüllt wurde. NL — Alia eiufde icon, cum imagine lyre,

Strepficeros To.Caty. S i quam cornuum interuallum
repreJentat.

ZA
ID.
>.
mm

Beftiæ cuiufdam mihi incognita cornu quale hic exhibeo,
uidi ínarcegenerofi domini Guilielmi V uernheri Cime
brorum comitis , longitudine brach] , colore nigricans,
baculí uel coli craffamento,leue,cauum ad dimidiam partem aut amplius, Addebat,
ex fama nimiru, animalis bicorz | |
nis efle:& Είπα huiufmodi ínter
anathematarariora Ferdinandi
Auguftiextare.

GER MAN. Ein bon vonceinem onbeFaniten gwild/ welches ich gefäben in def
wolgebormen ber: Wilbelmen VOernere Graffen vro herren zi Zimbern fchloffs
(ein balb mylvon AotvoyD fampt vil anderni antiquiteten/ond felgamt wunderz
baren Dingen. Ä |

TRAGELAPHVS Belloni}. Tragelaphus(inquitin Sinoularibus lib,1,cap.53. cuius
nomen Gallicum non habeo) quod ad pilos lbícem refert, fed barba caret. Cornua
ei caprinis fimilia, fed aliquanto retorta ficut Arieti. ea nunqua amittit, R oftro fron
te X auriculis ouemrefert,utfcroto etiam pendulo & admodum craflo, Crura cíus
albicant,ouillis fimilia. Cauda nigra,cox& (femora ) fub cauda alba funt. Pilos tam
longos habet circa ftomachum & colli prona fupina@ parte, ut barbatus uideatur,
Pili etiam armorum(fcapularum)X pectorís,longiac nigri funt,cum duabus macuz
lis cinereis(grifeis)utring ad ilía. Nares nioræ, roftrum album, ut etiam totus uenz
ter inferne. Sicille. Sed doctí(Timus lo. Caius nofter hanc picturam cum nulla uez

| terum Tragelaphidefcriptione congruereiudicat, Mihi quidem Pygargus potíus
quàm

Ordo primus. i 39

quam Tragelaphus uidetur,
Sunt enim Pygargi, tefte Plíz
nio, ex Caprarum fylueftríum
genere, quas tranfmaríni fitus
mittut, Deuteronomfj cap.14.
Difchon Hebraicä uocem, Se; £2
ptuaginta & D. Hieronymus
interpretantut Pygargum, inz
ter quadrupedes puras. Obfcu
rus quidä author animal cor:
nutum , & inftar hirci barba:
tum efle tradit, magnitudine
inter ceruum & hircum, fimile =
Hircoceruo. In eo certe gd Bel e
loniusdefcribit animali, parte

fub cauda & clunes coxasue al ==
bi coloris effe, Pygarginomi- |
nís interpretatio uidetur. Ni | (
hilaut partiab hac quadrupede differre uidetur Mufmon Sardíniz, de quo prime.

GERMAN. Æinfrômboeart wilderböckn/mitlangem haar vii die bit: von
den alten GriehenWeyParf genant.

MVSMONISefligiesad uiuum exprefla:
uam à Genuenfi quodam mercatore
acceptam Theodorus Beza nobis coz
municauit, V ocant autem in Sardinia
uuloo Muflonem. Eft ín Hifpania,
fed maxime Corfica,non maximeab(i Lo
mile pecori(id eft Ouibus)genus Mu- \

TÀ IL
ATARI) ===

fr,

runt, Plinius, Strabo quidem Grace
.Mufmon(mou) duabus fyllabis fori:
bit,non tribus ut Latini quidam, Mu-
fimon,afinus,mulus,aut equus breuis,
Nonius. Dicti funtautem ifti forfitan
Mufimones, quod ijfdé ex locis habez
rentur , unde Mufimones oues uel caz
prz fylueftres,nempe ἐκ Hifpania, uel
Sardinia, € Hírci fylueftres Sardinie,
magnitudine fant qua hirci aliarum re —
gionum, ( pectore perquàm hirfuto.)
Cornua eis non protenduntur à capire à fe inuicem difTita,fed ftatim iuxta aures re»
uoluuntur, Celerítate quídem beluas omnesfuperant, Paufanias. In Sardinia &
Corfica nafcuntur Arietes, qui pro fana pilum caprinum producunt, quos Mufmo
nes uocitant,Strabo. Capris Sardinia cubitales innafci pilos Nymphodorus tras
dit:uiderur autem Mufmones íntelligere, Ophiona quog Plínij , cuíus mentíone
feapud Graecos reperifTe fcribit, non alium quàm Mufmonem effe, plane afferuc-
rim,cum Sardinia peculiaris fit,ceruo minor, pilo demum fimilis. Hodie quíde, nos
mine etiä congruente Muflo(uel,utalij (cribunt Mufron) nominatur, Interijfle cers

D ij

: È iei s ANSE NT Xu NY
fimonum, caprino uillo quam pecoris ο EF 7 iN
. : — NN ( N Z 7 |
uelleri propíus, quoru egenere X Oa SER X EN, TN
TAE NEA SS 2] \
uibus natos prifci Vmbros uocaue- N \ S mm N

NY UR NM Mm |
NS "h n illie i | ff ^

LT
7/71

L

POS
EG GE 297 —
= À

22

I
TN =

\

46 Quadrup. ferorum -
té fufpicari,ut Plinius,abfurdum dixerim. Idemaut proximum Mufimoni uidetur
animal, cuius Hector Boéthius in Defcriptione regni Scotia meminit his uerbis:
Hirtha infula Hebridum poftrema adiacet alia quaedá fed inhabitabilis infula, In
ea animalia quaedam funt,O uibus forma haud diffimilia : cæterum fera, & quæ nifi
indagine capi nequeant:pilos medios inter Oues X Caprasferentía, neg; molles ut
Ouium lanam,necg ut Caprarum duros. Necalterius in ea generis ullum pecus uifi
tur, € Tragelaphus Bellonij proxime exhibitus, perparü à Mufimone differre ui-

ο detur:ut, fi quid intereft, fpecies dua unius generis proximiuideantur,

GER M. Æinart wilder Bici oder Schasffen vf Hifpanien oder Sardinien/

demnéchfigemalten gants gleych/wo esniräbeneinerletift, |

-

4

Apud Scythas & Sarmatas quadrupes fera eft, quam Colon(Körsp) appellant.magnitue
dine inter ceruum & aríetem,albicante corpore : eximiæ fupra hos leuitatis ad cure
fum, Naribus potans trahit ad caput, hínc poftmodum complures ad dies feruans,
adeó ut per carentes aquis agros facile pabulum carpat, Strabo lib.7. Sniatky(mez
lius Sulac, a quo literis tranfpofitis nomen Colus faltum uidetur ) apud Mofchobios
uuloo nominatur animal fimile Ouifylueftri candidæ, finelana, capitur ad pulfum
tympanorum, dum faltando delaffatur, ut dociiffimus Sigifmundus Geleniusnos -
bisretulit, Colos quidem nomen a Mofcouitico nefcio quid fignificantefaGuapz
paret. Callixenus Rhodius in defcriptione pompa Ptolemæi Philadelphi in Ales
xandría exhibita, inter caetera memorat συνωρίσῖας σράγωμ fuxoiTa xy (forte xorap)d'erz-
d voxivy quidem etiam grammatici Hírcum mutilum interpretantur, Apud Tare

Gi κ VA

LTE zí
22 ig «M/ ANA |
11/890 στ Mis I) N E

/ ES » N /
| DE

N

taros(inquit Matthias à Michou)reperitur Snak animal, magnitudine Ouis,in tere
ris alijs non uifum,lana (pilo dicere debuit )grifeum, duobus paruis cornibus prædis
tum,curfu uelociflimum, Carnes eius fuauiflimæ, Florum animalium grex cumalig
cubi inter gramina in campo confpicitur , imperator T'artaroru cum equitibus fuis
eum circundat,in altiflimis oraminibus delitefcentem. Et cum equites tympana incí
piuntfonare,Snacce tanquam metu perculfzrapidiffime hucillucab una partecirz
cunftantíum ad alteram procurrüt, id@ toties donec prz laffitudine deficiant, & {τα
ab irruentibus T'artaris cum clamore occídütur, q Ex epiftolís Ant,Schnebergeri,
quas Cracouia ad me dedit : Magnificus dris lo. Bonar de Balice, liber Baro, δές,
in zedibus fuis mihi oftendít duo cornua pellucida fer inftar lamina cornea, (pre
fertim faperiore [ui parte,) cornibus bicis non diffimilia, Animal dícebat forma &
magnitudine Oui fimillimum,maxima celeritatis, inueniriin finibus Podolia prin
cipatus:neg capi,nifi multitudine milituincludaturuteffugere non poffit. Etrura -
fus: Vocatur hocanímalà Tartaris Akkijkalbo V wana,a Turcis A koim, Turci è
cornibus

i L]
Ordo primus. ET
cornibus aurifcalpia & dentifcalpia faciunt, & cultellorum capulos, Inuenitur circa
Neprum fluuiu,Negeiska terra,in T artaria, Polonis Nehiska diéta femperin came
po agit,nifialtanix fit:tuncenim fyluas fequitur,ubi facillime capitur,atcp etiam baz
culo occiditur, Gregatim degunt circiter quingentos : à pafchatis fefto interdum ad
duo millia congregantur.coloris funt cínerei,pullí uero eorum fului : roftro ín acuz
tum porrecto ut porci. Paríunt plerung gemellos poft pafcha : famis patientiffimi,
frigoris non ítem, Lupi niuis tempore plurimum eis nocent. Cornibus equü perfo-
rant,fi uentrem attigerint,Martio menfe effodiuntradicem quandam, qua uel odo
re fuo libidinem eis excitat , & uím genitalem adauget. Cornu raro duobus digitis
quam id quod.ad te mittitur,longius reperitur. Cornua etiä foemina gerunt, raríí2
fima funtrecta nec circuntorta. quod fi diutius folem & pluuíam ferät in apris íacenz
tia,ligriefcunt. In Turcía cornu unum quatuor folidis Cracouienfibus uenit. Qui
hzc mihi diétabat, propria manu ad ducentos interfeciffe fe affirmabat. € Ex epiz
ftola,qua me dignatus eft illuftrís uir dominus lo.Bonar de Balicze, liber Baro,etc,
uir ucauitanobilitate,itaeruditione uaria,& omni uirtutum genere fummus, à quo
etiam cornu dono accepi, Cornumiflum à me gratum tibi fuifTe gaudeo: ipfius ue
ro fera iconem integram non facile tibi polliceri aufim: conabor tamen quanti: pos
tero ut haberi poffit,In campis Ponticis,ubi funt maxim planícies , in quibus przez
ter ccelum & terram nihil cöfpici poteft , ifti Sulaci gregatim agunt,uelocitatis acliz
bidinís immenf=:itag aliquando Venere exhaufti, contractis (aut refolutis) οπιηίς
bus neruis,per horas 24, femimortui,amiffo pedum ufu,humi proftrati iacent,neg
antehoras uiginti quatuor liberantur,nifi herba quadä ouftata, quam fiin proximo
forte nafcentem rependo cötigerint, illico fibi reftituuntur. Sic affe&i interdum de
prehenduntur, Quód (i aliquando turma equitum fereniflimiregis noftri, (qua cu
ftodiam agunt,& per illos campos qua tranfire Tartari folent, obequitant, uteos à
pra: datione arceant,uel infidijs uenientes excipíant,)eregem iftorumanimalium cit
cundare poffunt,nonnulla ex eis conficiunt fagittis,cornuag (rarílfimum etiam ing
ter nos munus)acquiruntur. Quod fi quando animal uiuü capiatur, omnis manfuez
factionis impatiens eft. Hac ille, Cornu autem quod ab eo accepi,tale eft: Longum
digitos 16,id eft , palmos quatuor: cum aliàs modice inflexu,tum mucrone retorto.
Solidum eft totu,craffitudíne baculi inferius, (fex pollicum ambitu, ) quae mucrone

» uerfus maoís magis@ attenuatur, Vncias appendit nouem. Cornez lamina íniiar
translucetad folem autlumen , praefertim circa medium & inde ad fummirufg qua
candicat:inferior enim pars craffa & fufca non translucet, Circulis uel nodís in orbe
eminentibus liratim, non fpiratim,tredecím aut 14,ambitur, quorum tres fummi im2
perfe&i (unt:fuperficies lzeuís & fplendida eft, fumma præfertim qua per 4,aut 5, dí
gitos nodis uacat. Cornuü fitum & corporis icone fecundum defcriptiones proe
pofuimus ex coniectura,

GER MAN. Æinartgemilos/einéfhaaffalych/ wirtgefundenin Cartaría/bey

den anftöffen an Poland/afchenfarb/angeffalt vro geöffe einem fcbaaffgeleycb/
inpolanogenenntSulac. — |

LATINE Camelopardalis,uel Camelopardus , uel Camelus Indica,uel Quis fera,
Giraffa(aliás Gyrapha, Girapha)recentioribus:aliquibus Zirafa, Orafius, Oraflus,
Anabula. Animaleft(inquitlo.Leo Africanus ) adeó fyluaticum utraró uideatur,
in fyluis ac defertís latet,hominem confpedtum fugit, quanquam non eft magna ue
locitatis,capite Camelum refert,auribus bouem, pedibus *, Parua tantüm & recens
nata a uenatoríbus capitur, « Georgiani regni incolae afferunt Camelopardalim
in uallibus quibufdä fuxregionis inueniri,Paulus louius, 4| Ab Acthiopibus Na-
bis dicitur , a Perfis Girnaffa. Nihilhabet Cameli praeter collum, Non unus omni:
bus color,&c, Caput ceruinum,cornicula Capreoli, Lingua purpurea , penetripe-

11}

42. Quadrup. ferorum TOTNM

dalis,teres.hacherbas x

& frondes legit tanta
celerítate , ut oculos 4
pene fallat. Collis ad A
15, pedum pettingit al Fa) hi
titudinem. anteriora EE » NW eni indie ipa banc mutuati en
de Ww Ve olim ex libro quodam typis impre 0 ine
e un aliquanto pro? END € di nominati authoris qui Terram fanctam x
ceriora,quamqueE5 Wer È Italice defcripfit. Aliammeliorem que»
qui maximi, pofterio *^ jM res in fine buius libri.

ra ualde breuía, ut eí
dorfum declíue fit ad
clunes , quas aftrictas
habet,ut Afinus : cus .
ius etiä cauda fua cau
da refert, CGtra latiffi
mo pectore eft. Haec
Scaliger. Oppíanus
caudä Dorcalidis , id
eft, Capreoli , ei tri4
buit,nigris ín extremi
tate pilis hirfutà, Aus
res exiguas, Cornua
exilia, rectà proceden
tia, Icon quá exhibez
mus fumptaeft exlta —
lico libro,typis uuloa ===
to, authoris ínnomiz ===
nati, quo T'errafan- pra —
&a defcribitur, Stra TO DOS dI >
bo hocanimal non ep, id eft, ferä,fed Boranez,id eft, pecus uel pecudem effe tradít:
quod {τὰ accipio, moribus eam pecudu inftar placídis, earumq ritu Boxe, hoc eft,
herbis & frondibus pafci, homini & alijs animalibus innoxiu, Diuerfum confufa
genus Panthera Camelo, Horatius,exrecetioribus etiam Græcis innominatus quiz
dam fcribit nafci hoc animal ex parentibus genere diuerfis : quod mihi non uidetur,
&c. Nabim Aethiopes uocant,collo fimilem Equo:pedibus & cruribus Boui, Plie
nius,qui & Camelopardalim dictam fcribit,ab albis maculis rutilum colorem di-
ftinguentibus, | :

ARABICE Serapha, unde catera gentes plereg omnes Giraffam, uel Zirafam
nominant, j

GERMAN: Giraff/ ein ftómbotbíer vf India/zc. Mag ein Kamelpard ges
nennt werden: Darumb oaf co mit oem Éopff vno balf eim Kämelthier glycb ift/
mit den flächen aber einem Leopard: voie gar hoch gefet/hindennider.

ALL Ocamelus Scaligeri, Animaleft(inquit)in terra Gigantum, capite,auriculis, col:
lo Mulæ:corpore Cameli,cauda Equi, Quamobrem ex Camelo & alijs compofitu
Amoxgestov appellauimus, Sicille. Apparet autem hocípfum effe, cuius fiourà pros
ponimus,ex charta quadä typis impreffa mutuati,cum hac defcriptione: Anno Do
mini 1558, [unij.die 19, animal hoc mirabile Mittelburgum Selandiæ aduectum eft,
antehac à principibus Germaniz nuquam uífum,necà Plinio aut alijs antiquis fcri-
ptoribus cómemoratum. OuemIndicam efTe dicebant e Piro ( forte Peru ) regione
fexies mille miliaribus feré Antuerpio diftante, Altitudo eius erat pedum fex lon:

| gitudo

\

Ordo primus. | 43

È

MM

TATE === mr)
gitudo quing:collum cygneo colore candidiffimum:corpus(reliquum)ruffum uel
puniceum,pedes ceu Struthocameli: cuius inftar urinà quog retro reddit, Hocani-
mal(eratautem mas, tatis annorum quatuor) T heodorícus de Neus ciuis Coloni
enfis ad Rhenum,Cæfareæ maieftatiadduxit X obtulit, Haec hactenus utin Sche=
da illa leguntur,Noribergz,ut conijcio,excufa, ín qua cíuitate hanc beftiam fibi uiz
fam amicus quídam nobis retulit, Eam quanuis non cornutam, hocloco poft Came
lopardalím dare uolui , quod quàm plurima ei communía habeat: & nomen Quis
fimiliter,non ab aliqua corporis fimilitudine,ut apparet, fed ob fimilem moru mane
fuetudinem ín tanto corpe miram, |

LATINE Ceruus, ITALICE Ceruo.

GALLICE Cal. GERMANICE its.
Fœminauero L A T. Cerua, ITALICE Cerua, "
GALLICE Biche. GERMAN. Hinde/ obe Andi.

Ceruum recens natum vj dixerim , adultiorem paulo κεµάσα, deinde παἸαλίαψ, poftea
Aqu, poftremo κεράςεῳ aut&yeivmi, c, Vidihodiein regio conclauí maxima corz
nua cerui ex quercuarboreegredientia feu enafcentia miro modo, ín altera (pofte=
riori) nanque parte prima uertebra colli adhuceminet : antrorfum nihil ni(i urring
duo infimirami cornuum egrediuntur, reliqua pars furfum tendit,&c, Curabo
depingi,& ad te míttam cum diligenti defcriptione. eft ením res admiranda : Anto=
nius Schnebergerus in fuis ad me literise Vilna Lithuania datis, quarto Augufti
anno 1559, Cornua Ceruo poftannù fextum níhiló numerofius ramificant. Quin
fenibus duo defuntrami,qui prima ftatim prodeunt zetate, quos &uvvlägas Græci, Las
tine minus bene admínícula , melíus profubulas dixeris : quía &alijs furredtis pros
ftant:& prímorum faciem gerunt, quas Latini fubulas in anniculis appellant: unde
& ipfos,Subulones;Scaliger, Videcum fequente figura.

D iij

MSS

M

SENS SR SN
SEELE

N

η, SE 4
p 2

27.7 ZZ FH
277 ILE EL
= e E xc

P

d N m 4
LAUS N°

Ceruis bimis cornua primùm oriuntur fimplicia & recta, ad fubularum fimilitudinem,
quamobrem Subulones (Fa#Aix)per id temporis eos uocant, Ariftoteles, Ego fus
bulonis cerui cornua uídi dodrantis circiter longitudine , nullís adminiculis, (lege
qua proximé retrò fcripfi de Ceruo, ) noftri uocätein Spi{]}: Furcarij uerò uulgö
di&i,hoceft,trimi (eins Gablers) duorum & amplius dodrantum.quadrimum de-
mum, Ceruum appellant,ein Yirtg. Sed fpecies alia Ceruorum reperitur, qui fem»
per Subulones funt : hoceft, directa fimpliciag & fineramis cornua gerunt. Ego .
cum aliquando putarem,íta utín ueterum libris legeram , Subulones nonalios effe
quàm Ceruos bímos,ea de re cum Sabaudo quodam Segufiano,uiro literato, difpu
taui,rogaui@ utad fuos reuerfus rem omne dilicetifTime mihi perfcriberet, id quod
is paulo poft preeftitit,his uerbis: Superioribus diebus, cumnoftrz difceptationis
de Ceruis in mente ueniffet, ftatím ad eos qui ab ineunte ætate in uenatione confez
nuerant,me contuli, quos aliquando fuper hacre audierä, utiteru eos fedulo côfulez
rem, cum etià ex ipfis quofdä habeam familiariffimos. Quibus perfuadere adnixus
fum,Brocardos ceruos efle,ceruorühinnulos,uttande noftra altercatíone huíus rei
darior patefieret ueritas. Sed rationibus utring agitatis, omnes qui uenationis funt
peritiffimi,Brocardos ceruos alterius generis efTe afferunt , praefertim in môtelura,
Nam in fyluis Galliarum nunquam tales ínueníuntur, quamuis Galli ceruorum hin
nulos,Brocardos uocare foleant, In monte uero lura ad lacum Lemanum Brocardi

abalñs

wá » À ge P. jb |

Ordo primus. AS
ab alijs ceruís genere differunt: quod hifce rationibus probant, Prímüm tales cerui
nunquam habent ramofa cornua,neg fenes, neg iuuenes : fed ín quolibet cornu us
nus eftramus, fatis longus,gracilis tamen,& unius digituli craffitudine, X uno acuz
mine, quare alíos ceruos ramofos(qui cornua ramofa feu bifurcata habér facile uinz
cunt, cum ceruæ funtinamore. Deinde ubi cöfenuerintex dentibus dignofcuntur,
Nam uenatores,feniores ceruos,ex dentibus cognofcunt: qui, ubi cofenuerínt Bro
cardi,non tame cornua mutantur, Praeterea cum fintalijs ceruís magnitudine x qua
les,tamen corpore {unt graciliori,& curfu perniciores, Adde etiam, quod cum uena
tores perfequuntur,non fæpelatitant,fed pené continuum faciunt curfum, aliquane
do tamen aduentum uenatorum auribus obferuant, Et fi fint plures cerui fimul (ut
fæpe fit)cum uenatores fequuntur,fi quis fit Brocardus , ceruiramofa habentes cor=
nua fugiunt (imul, deinde auribus aduentum uenatorum obferuant, &latitantin
opacis, Quód fi uenatores praetereant ramofos ceruos,dum latítant, illi ftatim fugi-
entes retia,retrocedunt,& relictis uenatoribus,canibus acretibus euadunt.Sed Bro
‘cardi fugiunt quidem,uerum alíos ceruos ram ofosnon díu comítantur ín fuga alio=
rum more, nec fxpíus latitant ut retrocedant, fed pedibus & fugx fidentes ad retia
facilius adiguntur, quocirca facilius capiuntur, nifi faltutranfiliant fzpes alijs eua-
dentibus. € In fyluis noftrís qua funtad Romani: Monafteriu & Orbam & iuxta
laci Lemant ín uía qua ducitin Burgundíam uerfus oppidulu Pontali Burgundi=
cum, cerui ramofi frequentius unum Brocardum fecum habent, quem noftrí uenas
tores ceruorum fcutiferum appellant,eó quod per ipfum ceruiramofi euadant: quía
cerui Brocardi fugiunt nec latítantfz pe, quocírca canes uenatitij facilius Brocardu
fequütur, relictis ceruis ramofis latentibus,& fic Brocardus capitur, & ramofus euaz
dit frequentius. Poftremo uenatores afferunt carnes Brocardorum, ramoforü car-
nibus effe multo fuauiores at delicatiores, Itis rationibus , & alijs multís facile eft
iudicare,duas apud nos,id eft,apud Segufianos,(quifupra Lacum Lemanum habis
tamus)efle ceruorumfpecies, De cerua autem Brocardi foemína nihil inuenio, nifi
quod ínueniuntur cerua cornutæ cornuabifurcata minime habentes aut ramofa,
fed unius digitulilongitudine:quas quidem ceruas Brocardorum foeminas effe pus
tarím,Sed iftucafferere non audeo. Id tamen fcio, ceruas minime cornutas fugere
Brocardos folítas. nam lubentius cum ramofis coeunt: quo fit ut Brocardi fintraz
ríorcs;prímum quód facilius capiuntur : deinde quód non tam libenter ín coituad=
mittuntur, Anno 1553, iuxta Romanum Monafterium uenatores æftate uiderunt
ceruumramofum,ceruam,& Brocardum fimul:fed cum Brocardus ultra Auuiu per
faxa faltare tentaflet, ob fractam tibíam,captus eft. Hactenus Segufianus ille. Mis
firautem nuper ad mehuius Ceruorum generis cornuum tria paria Gilbertus Cogs
natus EcclefiaRes Nozerethi, uír undiquag do&iffimus. quorum effigiem in fine
huíus uoluminis ponemus,maxima duos dodranteslonoa funt,minima unum. om
nium pars capiti uicinainæqualis & tuberofa eft, maxima in proceflu magis diuaz
ricantur,in fummo rurfus mucrones'&d fefe recuruantur , ut fpecies tota modice ins
ftar arcus infle@atur,Minima non diuaricantur , X cum propemodum rectà procez
dant, fuperius perquàm modice curuantur, Omnia poft initium ( quod tuberofum
effe dixi)proríus leuia funt,non folum abfq ramis, fed tuberculis etiam prorfus ua=
cua: quo nomine à Caprearum & Ceruorum cornibus facile difcernuntur.Hocetià
intereffe opinor, quod cornuum radices olfez intra cutem latentes,in hoc genere GG
Ceruorum fimpliciter díctorum longiores fint:& quod cornuum bafis,hoceft pros
xima fupra cutim pars,in Ceruis tanquam circulus magis prominet, à fuperna parte
diftindtus:inhis non item, fed paulatim furfum attenuatur, Sed hxc melius diftin-
guent,qui cornua plurautríu(g generis inter fe contulerínt: quod nobis non licuir,
Nos interim Burgundicos iftos ceruos ,anamyntas cognominabimus, quonii non
folum cæteris ramis,fed íjs etiam quos amynteras uocant, carent ; donecaliud coms
‘ modius antiquiusue nomen docuerit alíus, |

46 Qudrup. ferorum
Ànarce generofi Cimbrorum comitis Guilielmi Vuernheri,
.. cornua hæcuidi quorum effigiem pono,nullis præter a
mynteres ramis:unde monamyntas cognominare licebit,
pars fupra amynteres brachij longitudine erat, tanquam
Cerui fere adulti, An uerò peculiare aliquod genus hoc
Ceruorum fit,& ramos alios nunquam producat: an pos
tius fubulo grandis , quantus rarò inueniatur, non facile
dixerim. His ego fimilia domi habeo : fed in alterius tan-
tum cornu parte inferiore, fupra admiíniculu , ramus parz

uus eft.

x
Na
US

TRAGELAPHYS quorundam. Tria dicunt effe Ceruoru
genera uenatores noftri (inquit Ge. Fabricius , qui etiam | ὄ
iconem hancmifit)non fingulari quidem nature difcrimine : fed aliquo tamen , noz
minis,forma,uirium, Prímum illud notum omnibus,diligenter ab authoribus dez
fcriptum, Alterum ignotius,quod Græco nomine Tragelaphus dicitur:priore mas
ius,pinguius,tum pilo denfius,& colore nigriuszunde GERMANIS à femiufti lig
ni colore Brandbirtg nominatur, Hocín Mifenæ faltibus Boémíz uicinis capitur.
Tertium genus quod reliquorum ceruorum more non amittit cornua: hoc caftratis
accidere ait Plinius. (€ erui,ft, cum per etatem nondum cornua gerunt, caftrentur , non
edunt cornua:fed ft cornigeri exciduntur,non decidunt cornua , &) magnitudine eade fer-
uantur , cAriftot. ) fed & uitio accidere affirmant qui feras apud nos confectantur,
Ceruo enímfugafitíg feffo, & lumini fe committenti, in ipfoG anhelitu auidiüs biz
benti,pinguedinem qua abüdat refolui & diffundi aiunt: ex eoqp aut mori eum ‚aut
fuperftes fi fit,cornua ei nuquam decidere.id@ fieri eo maxime tempore,cumarden-
tifTime foeminä appetit, Hoc genus Cerui proprio nomine ein JA urfierer appellant.
Hac Fabricius:qui fimuletíam eruditiffimi uiri Ge, Agricolæ literas adfemihicom
municauit:quibus ille fuam de T ragelapho fententíam exponit, his uerbis. Trage-
laphus ex Hirco & Ceruo nomen inuenit, nam Hirci quidem inftar uidetur effe bar
batus,quód ei uilli niori fint in gutture & inarmis longi + Cerui ueró gerit fpeciem,
eo tamen multo eft craffior & robuftior,ceruinus etiam ipfi color ínfidet, fed nonni
hil nigrefcens,ueruntamen fuprema dorfi pars cínerea eft: uentrís,fubniora, non ut
Cerui candida: atg illius uilli circa genitalia nigerrimi funt. Cæteris non differunt.
uterg eft ín noftris fyluis.Sicille. Ego in huius Cerui cornibus, apud cíuem quenz
dam noftrum, mucrones (iue ramulos fupremos(qui bini alioqui plerung,autterni
fpectantur)feptenos obferuaui : € eádem parte ftipitis latitudinem fex digitorum.
inferius autem erant & alij binirami & adminicula, unde hunc Ceruum palmatum
elle, cuius mentione fecit Capitolinus, fufpicabar, Sed plura de Ceruo palmato cum
proxima icone dicemus. In Anglia ceruos nigricantes repeririaudio:quian fjde (int
‘cumillo,cuius effigiem hic pofuimus, non fam adhuc certus, Britannicos à Capito
lino nominari coniecerim albos ceruos:nam hoc etiä coloreín Anglia haberi aiunt:
& Paufanias albos Roma fibi uifos fcribit, (in fpe&aculís nimirum e Britanniaad-
uectos,) € Tragelaphus eádem eft qua Ceruus fpecie, barba tantüm δέ armor nile
lo diftans:(.Ariffoteles etiam cornibus diftinguit, ) no alibi quam iuxta Phafin amriem
nafcens,Plinius, at Diodoro Tragelaphi &bubuli nafcuntur ín Arabia, exhibitus
quidem hic Ceruus, quamuis circa guttur X armos, uillís tegitur longis, non tamen
barbatus uiderur,ut neg Belloni} T'ragelaphus,que potius Pygargum effe diximus
ex Caprarum fylueftrium genere. Huncueró Ceruum,quoniamcerteris maior eft,
Achainam cognominemus licet : ficenim ueteres ceruorum maiorum genus ab A:
chæa Crete ciuitate nominarunt.Non defunt Grammatici eofdem ceruos Σπαδύναίας

dici interpretantes, Ceruorum fœtus v:&0 dicuntur:paulo adultiores red'ss:poftea
a
: tAa Qo,

πο Ordo primus. 47
targa. Forte uero etia" |
| ἀχαάναι & ασαθίνα. dicti
aliquo ætatis, aut fpe
ciel, aut magnitudi-
nis diferimine diffez
runt. grammatici qui
dem ut ἀχαιϊνίομ ἔλαφομ!
quis fit ínterpretenz|
tur, multum funt ος»
cupati, Euftathius in]
Iliad. Quærendum
autem an eadem ra]
tione Spathina cerui]
à Grecis dicti cogno-|
minatiue fint , qua a- put edi arg: ;
pud Latínos palmas DA ss
ti. quoniä fpathe, utf — DAVE
Pollux teftatur , pars|
palma eft à qua fru=f
ctus dependet:& {pai | > = ΕΕ
thæinftruméta qued] us ==
dam , altera parte la- 1 |
tíufcula , nomínátur:] μὴ
it textoría & oladi fu}
eandem partem Dioj
fcorides elaten uoca-
uit:quod nomen etiä
latiori remorum par
τον Τρ CCS ede EL cereus ιν
tini palmulam dicunt, Aliqui Achainen deducunt παρὰ è ye: id eft, à moerore: &
interpretantur triftem propter fœtus adhuc paruos X nondum exire ualentes ela=
tibulo.quód fi probahzc deriuatio effet, congrueret cum Germanico Ceruinomi-
ne Kummerer, fimiliter à moerore dici, quanquam aliam ob caufam,ut dictum eft,
€ Tragelaphumab Ariftotele Hippelaphum dici apparet: ut Raphaéli V olaterra-
no etiam uidetur;quoniam & peregrinum facit, & eadem qua Plinius Tragelapho
tribuit:barbam nempe , X armos uillofos , & cerui fimilitudinem tum corporis ma=
gnitudine, tum quòd foeminain eo genere cornibus caret. Hippardium (inquit)&
Hippelaphus tenui ffimo iuba ordine à capitead (ummos armos crínefcunt. pros
príum Hippelapho uíllus , qui eius eutturí modo barba dependet, Geritcornua us
trung,excepta foemina Hippelaphi : & pedes habet bifulcos. Magnitudo Hippelaz
phinon diffidet à ceruo. Gignitur apud Arachotas,Etalibi, Satis inba fummis con
tinet armis,forma partim equi, partim cerui, Cornua ei Capra proxima, Sic Arifto
teles.Cerui quidem fimilitudinem utrig ín hoc animali uiderunt,tum quí Tragela-
phum uocarunt, id eft , Hircoceruum, propter barbam & cornua hircina ; tum quí
Hippelaphum,id eft,Equiceruum,propter iubam, V olaterranus non recté ( puto,
in Aeliano enim meo non reperío ) ex Aeliano citat, Tragelaphum cætera fimilem
Ceruo effe,barba tantum & armorum uillo propiorem Hirco:quod folus,ni falior,
Plinius fcripfit, Albertus ramofa & ceruinis fimilia cornua Tragelapho tribuit, fed
fine authore. R ecentíores quídam obfcuriPygargum aiunt animal cornutum & bar
batum effe Hírci inftar,minus Ceruo,maius Hirco,fimile Hircoceruo,fed longe mis
nus, Bellonius cum Platycerotem defcripfiffet, eius@ cornua magna in afcenfu ars

Ne (i ge
\ N N * {2

^" c n 4 r M. CE

48 Quadrup. ferorum
cis Ambaufij ín Gallia fpe&ari dixiffet:addit, ibidem etiam alterius beftix huius ges
neris effigiem uideriin lapide fculptam,cum cornibus ueris , qua animal uíuum gez
ftauerat,adiunctis , barbatam ibicis inftar : quae forfan Ariftotelis Hippolaphus (it,
Ergo Cerui fpecies quam híc proponimus,non uidetur effe Tragelaphus: fed Cer-
uus Achaines aut fpathines , Latine forfan palmatus. Grammatici Ceraften, Ceruü
interpretantur,magnis præditum cornibus:fed non puto authorum quenquam abs
folutéhocuocabulo uti.nos apud Pollucem xs&sw ínter epitheta Cerui pro cornuto
legímus.xz7 #oxiv quidem accipi nihil prohibet, |

GERMAN. 2Xurnobits.

{

Caputhoc Io. Caíus in Anglia depiz ie i
ctum ad me dedit, Videtur autem |
(inquit ) eius animalis effe, quod
lulius Capitolinus Ceruum pal:
matum ex arguméto uocat. Eíus
fi non eft,alicuius ex genere Platy
cerotum fuerit. Verüm quod cor
nuahæc autæquantaut fuperant
& longitudine & craflitudine cer
uina, & latitudine excedunt Platy
cerotís cornua, confonum eft cor
pus animalis Cerui potíus, quàm
Platycerotis fimile elle, Hxcille,
Ego Ceruos palmatos , quorum
folus Capitolinus meminit, ali
quando effe conijciebà quos uul-
σὸ Damas uocät, (aliæ enim funt
ueterum feu Plinij Damze,) Gras
ci Dorcades platycerotes, nà cum
platycerotes Cerui (Ceruís quíde
Oppianus adnumerat) Latínum
nomen aliud non habeant, & cornua eorum(ut Plinius fcribit)natura ín palmas fins
xerit,digitos emiferit ex ijs , Ceruí palmati meritò appellarí poterunt. "Tragelaz
phus etiam quorundam de quo proxime retrò dictum eft , cum fumma cornualara,
& ueluti digitata habeat, X à Græcis(ut confjcio)aredivs cognominetur, fpatha aute
arboris palma pars quzdam eft ( unde & alijs quibufda in latitudínem ex angufto
diffufis nomen)Cerui palmati nomine dignus uidetur : ficuti & "I arandus fiue Scy=
thicus ceruus,de quo fenfiffe uidetur Caefar lib,6, de bello Gallico , cum fcribit: Eft
(in Hercynia fylua ) bos cerui figura, cuius à media fronte inter aures unum cornu
(falfas eft : funt enim bina ) exiftit , excelfiusmagis@ directum his, que nobisnota
funt cornibus.ab eius fummo ficut palmae ramig late diffunduntur. Pra careris ta».
men exhibita nobis à Caio cornua Cerui palmati per excellentíam dicendi effe ui:
dentur:non enim fuperiore folum parte palmata funt, ut Achaina & Platycerotis:
fed ramís omnibus,nempe tribus,fimiliter:ficut & T'arandifere,cuius cornibus pau
16 poftexhibendis,qui hzc contulerit,cognationemaliquam effeanímaduertet, ——

GERMAN. J7£ingebütneinefrómboer gewilds / welches contrafactue mie vf
XEngellano zügefchickt iff:von der art der Hirgen/dem Renner änlich/zc-

CAPREA,Capreolus & Dorcas,tríanomínaanimal unum denotant, quanquamnon
indoctí quidam, inter quos etiam Scaliger omnis doctrínz exemplar , Capream à
Capreolo diíftínguunt; ita ut híc fit qui calice etíamnum Capriolo dicitur, Gallice |

Cheureul,

Ü x

" f n T
x 4
D /
| ce 7
| τες lk _ 1
{ ( À KZ η
(4 (i)

Y
N | NNS SS FD η

NS

NS

N

NN

NN
LEON

uatim Rupicapram dixit, quodnomen Scaliger comune facit ad Capream fuam &
Ibicem, fed fine authore,Plinius certe Capreis cornua ramofa effe tradit , fed parua,
nec decidua: (ego ueró non foli ceruo,ut Ariftoteles tradit,) fed etíam cæteris quorü
cornua fint ramofa,decidere puto omnibus, Idem tamen ubi Ariftoteles Capras fyl
ueftres in Africa reperiri negat, Capreas ( fimpliciter ) interpretatur, oblitus nimirù
fui:alibi quidem rex uidetur Capream interpretari. Martialis etiam cum canit; Pen
dentem fumma Capream derupeuidebis: Cafuram fperes , decipit illa canes, de
Rupicapra fentire uidetur, Eoo omnino inter Capream & Capreolum, non alíam
quàm uel ztatís,uel fexus difterentíam,fi proprie loquamur , admiferim,nam apud
Grzcos etiam inter Dorcem,Dorcum,Dorcadem,Dorconem,Dorcadium,& Dor
calidem nihil intereft,apud Strabonem Zorces pro Dorces leguntur, nifi uitium fit
in exemplari, Hermolaus,Plinius modó Capreæ Latino nomine utítur, modó Dor
cadis Girzeco,ficut € alij quidam Latini fcriptores , tanquam nullum apud Latinos
uocabulum eirefponderet. Grace legitur etiamiv;f.ixf,
& is pro capreolo : quanuis aliqui Hinnulos aut Ca:
pras fylueftres interpretentur. Capreolus quidem Hínz
nulo fimilis eft : quare € Germanialiquiutrung eed)
appellando non díftinguunt. Sic próca(zpoxe) etiam alij
Ceruu teneru, id eft, Hinnulù interpretantur , alij Dor:
cadu fpeciem. Gaza Damá, (aliubi uerò 4 éexe;DDamam.)|.4
Idem & Hermolaus Dorcadem Capream. Ariftoteles{&Y
Ceruo &rgoifel negat;& fanguinem eorum non fpifla = —
ri aít: Plinius utrung de Ceruo & Caprea ( corrupti codices Capram habent ) fcribit,
Archilochus rg» pro Ceruo dixit, Euftathio tefte. Similiter & Κιμάδα Hinnulum

E

Alia icon utrung; Capreolorum fer
xum reprefentans.

|

aut Dorcadem interpretátur,fed κιμὰς Libyea Aclianiab utrog differt ficut &Dor |

cas Libyca. Pond
GRAECIS hodie Zarchadion.
ITALICE Capriolouel Cauriolo, | | i
HISPA N. Zoslito,Cabroncillo montes,

%

GALLICE _ Chieureau,uel Cheureul,uel Cheureul fauuage,
GERMANICE Rerh/oder Kecchbock/pnddAs meyble Kecchgeif.

Cornua hecuidi nuper apud generofum Cimbrorum comitem Guilielmum Vuerne
herum,qui ea Capreoli foemínze fuiffe(cum foeminae cornutorum, quorumramofa
funt cornua, fine cornibus efTe foleant)afferebat,

GERMANICE Zingebüen voneiner Kecchneiß/ die ich gefsben bab in
Dal fcbloffs def wolgebosnen herren / herr Wilhelm Wernhers Orauesó Sim» |
enc.

Platyceros, ut Plinius nominat : Oppiano Euryceros. Poterít & cum fubftantiuo fui
generis Ceruus platyceros , uel Capreaaut Dorcas platyceros nominari, Dama rez
centiorum.nam de ueterum & Pfinij Dama fuprà diximus,Forte etiam Ceruus pals

- matus lulij Capitolini : fedalios quoque palmatos Ceruos indicauimus fuprá, Gaz
za ex AriftoteleProca uertit Damam,platycerotem nimirum intelligens, non uetes
rum Damam, In Samothrace Capra funtferze,quas Latíné R otas appellant, Vare
ro: Hermolaus legit quas Platycerotas appellant. fed Strepficerotes potíüs Capris -
ferisadnumerandz funt, Platycerotes Ceruis. € Nos plura de Platycerote fcripfi?
mus, libro primo De animalibus pag.355. X rurfus ín Appendice,pag 11. á

y

«row

ο Ordoprimus. 51

π
il
\
%

m

x === = = =
2 ge EA
«σσ
US

TR
ΗΝ
) N

)
à

ων.
M s
ESS

KR

NY N D)
A VI}

^
\

9777
N

«rene Damá doctíputant omnes. alij acutiores fibi uifi, malunt effe Platycerotem:
quia hic fit Ceruo fimilior,& ín infula Proconnefo frequens, qua uocata fit etiam Es
laphonnefus,Scalíger, ;

GR ΔΕΟ I hodiePlatogni uocanf,Belloníus,
IT ALI Dainouel Danío.

GALL I Dainue Daim,

GERMAN. Dam/Damlin/Dambirg,

Hanceffigiem tanquam animantis € qua mofchus preciofiffimum odoramentum ha:
beatur, Antonius Mufa Brafauolus ad nos mifit Ferraría ; quälicetabfg cornibus,
cornutis inferere mox poft Capreas uolui , quoníam etfi in animali é quo Mofchus
habetur defcribendo authores uaríant, plerig tamen cornutum faciunt, & Capreas

rum generi adfcribunt, Gazellailla uel Caprea Mofchi quam Bellonius Cairi (ibi
| i TIS

RO

52. Quadrup.ferorum

d = v2 - 7 m ES
- VITE PEE ace fg
nn (ZIA ^

= m nn
= ==

2E Ts

vifam defcribit,omnino alia uidetur, Lege qua feripfimuslib, 1, De animalibus, &
in Appendice,

ITALICE Capriolo del mufco, | Vira
GALLICE Cheureul du mufc, 7
GERMAN. Bifemthierle oder Sifemrecch.

AL CE,Ar Paufanie,Cxfar Alces numero plur.dixit,tanquam àrecto Alx, ER aus
tem omníno id animal, quod $£llend Germani uocant,alij Elend uel Elch uels£lig/ |
quz duo poftrema ad Alcisaut Alces uocabulum propius accedunt: lulij Cæfaris
quidem defcriptio ei non conuenit:{ed neg ullí alterianimali crura fine iunctura haz
bere:& nihil mirum eft Cæfarem ex auditu falfa quaeda (cripfifle, A Polonis & IVlo
{chis Los uocatur, quafi ΑΣ, literis träfpofitis.Nec aliud in Hercynia autalijs ad Se
ptentrionem fyluis reperitur animal, quod Alce ueterum eflepoflit, Cornua ín hoc
genere(inquit Paufanias)mares habent, foemina carent, quod indicio eft , naturam
ueluti ceruorum effe cornibus,folidam nimirum,& quotannis ea decidere, An uerò
in fupercilijs Elendi noftri cornua fint, nondum habeo quod affirmem.ea quidem
huius animalis icon, quam àlo,Pontano : & altera quá alo Kentmano, doctiffimis
medicis accepi(utrag ad uíuu facta, & accuratius quam qua hic exhibetur,) ín fronz
tehuius animantis cornua collocat. Magnitudo etiam & fpecies huic noftrae fauent,
eft enim Alce Paufanizfpecie inter Ceruum & Camelum, & noftra Alce, quam Ez

: quiceruam

x

Im

Ordo primus. SE

ACL

quiceruà Albertus nominat, Equo fils lt, Al ko uen api gate
fed altior. Generofus & illuftrís inregno Poe — timfubijcietur . Meliorem ponam in ica
loniæ vir lo.Bonerus de Balicze,&c. nonpoz libri. |
liticæ tantum adminiftrationis, feduariarum infuper naturalium rerum peritus, de
Alce ita ad me fcripfit: Mitto tibi Gefnere Cornua Alcis,talia ut uix pulchriora potz
fint reperírí:& fruftum ungulæ, ego enim pedem integrum ( integram tibiam nuper
mili donauit Augufta Chriftophorus Vuirfungus,uir dottrina gj pietate eximius , pra-
flantif simi medici Philippi parens: &) dum. bac feribo alteram longe maximam e Vila
Lithuanie ab Antonio Schnebergero meo accepi) unà cu ungulis feruo, de fera quà eco
ipfe in uenationibus Lithuanicis(prafente fereniffimo Sigifmundo Augufto fecun
do rege Poloniæ)uno uenabuli iétu miranda magnitudinis confeci, eft ením ut ua-
{ta magnitudinis ita mollis ad uulnera, & impatiens : necaliud periculum uenatori,
nifi is à fronte € non à latere impetat.fortiffimo ením ictu anteríorís pedis tanquam
telo traijcítuenatorem. Eius magnitudo fere duos ceruos adæquat: ficurex pedeins
tegro iudicari facile poteft, Verùm haec & alia qua ad me dono mittebat, nefcio
quo infortunio hactenus ad me non peruenerunt: & quonia nuper maximo bono-
rumomnium marrore,fatis conceflit, pem plane omnem haec & huiufmodirara e
Sarmatia acquírendí abijcerem, nifi Antonius Schnebergerus meus, ( cuilongam
& felicem in Polonia uitam opto,utuirtus X doctrina eius merentur, ) mei curam fu
Íciperet: aut Georgius loachímus Rheeticus,aut alius quifpiäin illis regionibus, m1
hi fimul gratificari fimul, Natura hanc partem illuftrare, X honorificam eo nomine
fui memoríam ín libris noftris pofterítatirelínquereuellet. € Plinius Alcen, ni pro
ceritas aurium díftínouat, iumento fimilem facit:is quidé hacin re fide dignior quàm
Cafar,(pe@atis iam aliquoties Alcibus Romam adductis. | Praeterea ut Paufanize
fzculo,itahodiegraro capitur hæc fera: quod uel ex pedís ungulade pretio cóftat:
quz quoníam amuletum effe cöuulfionum & morbi comitialis creditur,in magno
eft precio,non tantieftimanda fi frequenter caperetur, V ngula Alcis (ut fcribic Bos
nerus ) habetur apud Polonos geftata ín digito uel brachio pro fingulari remedio
contra fpafmum aut morbum caducum. Obferuatur autem tempus ungulis abfcin-
dendis,poft medium fcilicet Augufti,ufg ad finem Septembris, quo tempore, utaf
ferunt,hoc animal patitur bunc morbum : per quem cum profternitur, perfricat des
xtram auriculä dextro pofteriore pede,& liberatur, is pes uiuo animali abfcinditur,
δέ ungula detracta feruatur pro certíffimo horum morborum remedio: quod urru

Bi ii

54 Qudrup.ferorum

fuperftitioni an rationi naturaliad{cribendum fit,relinquo aliorum iudicio, Hzc ile
le, Velocitas etiam anímalis , ut raríuscapíatur in caufaeft, & loca fyluarum uafta
defertag quæincolit. Hæcomnia animal Elend dictum,ut Alcen eflecredam,mis
hiperfuadent.Sed adhucobijcit quídam Iul. Cæfaris uerba:Harum eft cöfimilis Cas
prís figura, & uarietas pellium:crura fine nodis articulisgg, Mirum uerò cur non cor
nibus etiä mutilas efTe Alces ex eiufdem uerbis obijciat, atqui Paufanias cornutas fe
cít,cuí maior fides.eius enim fæculo regiones ubi hae fera capiuntur, Romanis fub-
iectæ erant: & ipfæ in Romanorum fpectaculis aliquoties uifze, Fieri quidem poteft
ut Cæfari Alcen aliquis defcripferit,qui eam nondum adultam,& uel adhuc fine cor
nibus,uel ijs nuper amiflis uíderit,Paruas enim adhuc Alces, Caprís (Capreisue) fia
miles feré putàrim,cauda praefertim breuitate, & barba, ac pellium uarietate. (Si Ca
pris legas,fimilitudo erítín barba : fed Capreis legendum fuadetuaríetas pellium.)
Hoc etíam uerifimileeft,in unam feram ab imperitis relata, quae ad diuerfas pertines
bant:uelcontrà interdum, Paufanias Alcen marem cornua ín fupercilijs habere fcri
bít, Cæfarferæ in Hercynia fylua innominata ídattribuit : Eft Bos (inquit ) Cerui
figura, cuius à media fronte inter aures unum cornu exíflit, excelfius magis@ dires

- &umhis quz nobis nora funtcornibus, ab eius fummo ficut palma ramiq late difs
funduntur, Badem eftfoemínze maris natura, eadem forma magnitudo cornuu,

His uerbis Tarandum feu Rangiferum feram infinuat, quod ad cornuum figuram,
fortaffis etiam fitu. At unicorne animal in Europa(nifallor preter Capras quafdam
feras in Carpatho monte, fiuera eft fama) nullum inuenitur : & cum ceruina fpecie
animal fit,foeminas quoqj cornibus,ijs@ forma & magnitudine n6 aliter quàm ma-
res,armari,uix mihi uerifimilefit. Plinius Alcen δὲ Machlin diftinguit:häc illifimiz
lem faciens,fed nullo fuffraginu flexu &c, Alci igitur Plinius artículos tribuit, Caefar
negat,an habet quidem tum Alce,tum Machlis, (ut cunctze animantes quibus pedes
funt, )fed propter nimiam uelocitatem uel habere,uel flectere eos non fatis apparet?
Sedhæcan alia caufa (it huíus falfæ perfuafionis , uiri docti, quibus animal ipfum es
ius oreffumaut curfum afpicere datum fuerit,obferuabunt, Quod uerò addit Pliz
nius Machlin uelociffimam effe, & labru ei fuperius prægrande,in Scandinauia no
tam effe, haec etiam Alci conueniunt : ut eam a Machlide non recté diftinxifTe uídea
tur,præfertim cum apud nullum alíum authorem Machlis nomen legatur.

GERM. Zlend/Zllend/£lch/s£lg.

Cornu Alces,quale pictum olim «micus mifit.

GER m
he, u, Cf
DAL LIL N >
I #

NS Y
N
\
fl

=
Ue

DI ATRRALG

Ordo primus. — $5

Eiufdem,ut uidetur,effigies alia,ad cornu quod domi mez habeo,delineata fon girudo
eius dici non poteft,propter (itum partium eius diftortum.latitudo decem fere digiz
torum eft, fi à mucronelonoiffimo ad partem oppofitam metiaris, ER autem mucro
longiffimus, digitorum i5, breuiffimus,feptem ‚Principium fiue radíx cuti proxima

ΜΠΠΠΗΠΠΗ ΤΗ

TE

PP.

ATE

ENT 7
u == 4 CZ

qua enafcitur, paulò craffiore eft ambitu quàm manus mea amplecti queat, Cornu
totum bipartitum uidetur, ut icon pra fe fert : conijcio autem latere finiftro fera ad:
ditum fuiffe. quoniam partes feré omnes introrfum uergunt, fi ita colloces, ut pars

altera,quæ tribus mucronibus diftinguitur antrorfum fpecter, Totum eft folidum,
Ponderelibrarum medicinalium ασ,

Hippelaphus Ariftotelis,utlo,Caio Anglo uidetur: à quo & iconem, & defeription®,
quam fubijciam,accepi.. € Noruegia(inquit)in nofträBritanniäanimal quoddam
tran{mifit, fui quidem generis,fed mixta forma. Nam corpore compacto, crure lon
go at gracili,ungula bifida,cauda breui,ceruu effe diceres : capite & aure mulum,
cornu dorcadem;labro fuperiori propenfo alce fere, iuba equum, nifi quod tenuior
& erectior ea eft quàm equi, Peculiariter habet ab armis ad caudam per omne fpinæ
longitudine pilum eleuatüleuiter,aruncu fub fauce promiflum, & ín eo palear pene
dulum, pilum per armos longiufculum obliquo afcenfu, collum breuius quàm pro
corporis modo. Eam ob rem cum uel herbam carpit, uel panem proiectum toilit,uel
potumex uafe aut uado fumit,in genua procumbit, Cornua in hoc genere mari tan-
tum,non € fummo capite erecta, fed è medio feré capite ex utrog latere pauló fupra
oculu enata,& ín latus exporre@a,afpera & tuberofa ut ceruis, nufqua auia, nifi ín
fummis proceffuu faftigijs,& qua decurruntuenx, ad tegumentu uillofum in tene=
ritudine nutriendum per longitudinem produciz, Minus tamen afpera funt à príz

‘mo proceffu ad fecundum in anteriori parte, X rugis potius quàm tnberculísconípi
cua, Eadem ad dimidiam fui longitudínem , rectà tendunt, inde, in fublime fenfim
recuruantur, V trug proceflus tantum tres facit, quorum humiliores biniin aduer=
fum fpectant.fublimiores finguli ccelum. Eueníre tamen folet, utuel inopia pabuli,
uel morbo, (ut cuftodes retulerunt & ipfe uidi, ) finiftrum cornu duos tantü exigat
proceífus. Longa eafuntpedem Romani unum cum femiffe, & digitu unum cum
femiffe.Craffa ad radicem,palmos Romanos duos integros, Summus unius cornu
proceflus, diftatà fummo alterius, ped, Romanis tribus , & dioit, tríbus : ut & infis
‚mus ab infimo,pedibus duobus.Metior à faftioijs. Colore funt & denfitate fubftan
tiæ, ceruinis quàm fimillima. Penduntunà cum ficca, dimidiata, rupta, & {pon giofa
fronte,libras quíng cam femifle & uncix dimidio, Cum libram dico, unciasfedeg

E ii

/ «

"D

AI
P.

ZEE

4
DIL 112...

(
4

2 pom
NI PPP E.

x

D^ Ma E i
cim intelligo. Decidunt quotannis ut ceruís,aprili menfe, Caua enim nö funt.Frons
tis [pacium inter cornua, palmorum duorum Romanoru cum femiffe eft, Eminens.
caluæ pars, quae inter cornua eft, à pofteriori parte caua eft. In ea cauitate cerebrum
erat pofitum, defcendit@ ea ad mediam oculorum regionem. Bamin fceleto a& b
literae (p pictura noftra ha literaper incuriam omiffà funt ) indicant, Dens ut ceruís,
fed equíno maior, & in maxillaribus per interiores fulcos,fed fumma fua parte, den
ticulus acutus aflurgit,ne quid eo cibi ínconfectum delabatur. Colore id animal eft
per adolefcentiam,murino aut afinino: per prouectam atatem, fufco , fed magis per
extremas totíus corporís margínes:pilo leuiflimo, cruris maxime, nifi fub uentre, in
intimo & fummo crure,imo & fupremo collo,pedtore,armo,atgp fpina, Proceritate
eft,duodeuiginti palmorum uulgarium & digitorum tríum, Multò uelocius equo
eft, Femina fingulos peperitin Britannia:aiunt tame gemínos parere, Caro illi ni2
gra eft, & fibracraffa atg longa uti bubus: præparata tamen ut ceruína, atcp in furno
cocta,in cibo ceruina eft fuauior, V efcitur herba,fed raríus apud nos,eo credo inge-
nio quo equi, qui cum panem poflunt,foenum nolunt.folio,cortice ex arbore, pane

. & auena lubentius.Priora uel ad triginta palmos uulgares excelfa,naturali corporís
pofitura carpit. Si quid fiteò excelfius quod affedtat,erigitfe in pofteriores pedes, &
prioribus in arborem aut maceriem innixum, ut folent capra, uel fupra fidem extena
ta oredetruncat:tanta eftanimalis proceritas & altitudo.Bibit aquam,bibit Xalam — ,
ceu ceruifiam auidiffime pariter & copiofiffime, id@ fine ebrietate. Sunt qui uinum
dedére,fed id (i prolixius hauferit,imitatur uitium ebrietatis. Placidiffimum animal
eff, fi cicuretur: alioqui ferox admodum, & humanum genus perlequens,finonafpe
Au,atodore, quo maximé pollet & cane certíus, Quamobrem qui per uiuaria regia
illi præficiebatur, fingulis annis ferra diffecabat cornua. Quem comprehendit, calci= '
bus deturbat, &, fi eques eft,etíam equum, Quem non ante confpectum odore przez

: fenferit,

Ordo primus. $7

fenferit,uoce prodit propemodu clare grunnientis fuis, Orbü fua foemina,mulieres
ualdé affectat, & quafi fexum noffet,pudendü denudat,ld habet inftar ceruini, V n»

ulam eius aduerfus morbum caducu ualere creditur,Hoc animal Norueoia Elend
δέ fE|fe nominar, (i bene externa uocabula noftrífonant, Equide Hippelaphü, feu
equiceruum cum Ariftotele & Alberto Magno dicerem, Hicenim muli caputatg
aures habere dicítequíceruu, llle íubam tenuem à capiteadarmos protenfam,arunz
cum peculíarem à gutture pendulum, δὲ dorcadis cornua geftare fcribit Hippelaz
phum, Alcem effe non putem:cum Alci nec crura flexa, fedrigida,nec cornua his fi-
milia, necín armis iuba fitapud ueteres authores , fibene memini, Minus Hipparz
dium crediderim, cum præfertim foemina cornibus careat , & mari aruncus fit: quae
in Hippardium non cadunt. T ragelaphum Πε dicere, uetant & dorcadís cornua,
& muli caput. Adiungam ueram imaginem, & feorfum capitis {celeron unà cum fus
turis,ut erant naturaliter,quo certius qua ad caput pertínent cernantur omnia, Hac
omníaCaius, Apparetautem omnino animalhoc Alces effe fpeciem , eandem per
omnia illi quam nos exhibuimus,exceptis tantum cornibus: qua certe Dorcadis feu
capreolí in Alcium genere inueniri ab alio nemine hactenus cognouerä. nam Alce
noftra, quz fimiliter à Noruegis XE[ent uel {Fe nomínatur, femper magna & lata
admodü( qualia pinximus & uidimus ípfi,&& Albertus dq; defcribit ) cornua gerit:
ut teftes oculati non pauci mihi afferuerunt. & ex Pruffia Poloniag, ubi capiuntur,
depictas icones cum eiufmodi cornibus miferunt amici, Io.Kentmanus, lo.Ponta=
nus, & Ant,Schnebergerus,omnes medicidodtiflimi. ^ Aríftoteles quidem hiftoz
riz lib.2. cap.2,dorcadis cornua Hippelapho tribuit,id eft; capreze: & iubam in fum
mis armis,& in capite defcendentem tenuem : animal bifulcum effe dicit, non maius
ceruo:foeminam cornibus carere. proprium ei quód barbam eutturí annexam haz
beat.nafciapud Arachotos(eftautem Arachofiaregio maioris Afiæ,in qua Alexan
dría & Arachotos ciuitates funt)ubi etiam Boues feri inueniantur, Qua omnia uíz
dentur Alca noftrae conuenire,nifi quod Ceruo multo maioreft,duplo pleritg : &
cornua non dorcadis fimpliciter, fed eius qua platyceros cognominatur, quanuis
adminiculis(quæ uocant)caret,longe maioribus,&c.Quare duplex, opinor, Hippe
laphus fueritzunus uidelicet Alce noftra cornibus latissalter uerö, Hippelaphus Ari
ftotelis feu Arachofius,cornibus dorcadis,qui apud Noruegos etiam reperitur , caz
dem magnitudine qua Alce noftra platyceros : quanquà Ariftoteles apud Arachoz
tos Ceruo magnitudine parem effe dixit, five deceptus , (iue quód reuera illicminor
nalcatur.duxunius generis proximi fpecies : utrag inter equum & ceruum feré am
bigente natura: barba non à mento,ut cateris, fed à larynge ( {4 eft gutture ) depenz
dente, Equíceruus nofter, inquit Albertus, cícuratur etiam ad equitandi ufum. tan-
tundem enim uno die fpacij, quantum Equus triduo perficit. An Hippelaphus Caij
ccelo uietug mutato, etiam cornua mutauit? Videtur autem idem Tragelaphus ab
alijs diétus,qui ab Ariftotele Hippelaphus, V ide qua notauimus fuprà in Trages
lapho quorundam,cui cornua ceruína, € Alces audio Rigx in Liuonia nutriri in
domibus,& per uicos urbis cícures obambulare.

TARANDVS ueteribus Graecis. Recentioribus Latinis, ut Alberto Magno Rangis
fer,alijs Raingus, uocabulis a Germanico aut Scythico detortis,ut forte etiä Tarana
di nomen: quoniam aliam eius originem aut fignificationem non uidemus, ldem
animal Ceruum Scythicum appellauerim. Deeodem etiam lulius Cæfar forte ins
tellexit libro 6. belli Gallici his uerbis fcribens : Eft ( in Hercynia fylua Germania)
Bos Cerui figura:cuius à media fronte inter aures unum cornu exiftit , excelfius mas
gis@ directum his qua nobis nota funt cornibus, ab eius fummo ficut palma rami@
late diffunduntur. eadem eft foemina marisG natura : eadem forma magnitudo@

cornuum, Petrus Gillius hocloco non rette legit; Eft Bifonin Hercynia fylua, Xe,

58 Quadrup. ferorum - $e

Tarandi feu Rangiferi effigies uera.

G
On AN
Us, EIA jai Wi ), À !
// f Tm =
/ E) | E
4 mM È zi
M E EN

n

I

P 2 TEX

| "

iu

Ego plane Rangiferum à Cxfare defcriptu puto , fed parum rede utetiä Alcen, eft
enim Rangiter ueluti Bos quídam, Cerui figura, huius enim cornua gerítmaenituz

dineueró fuperior ad Bouem accedit:& cicuratus etià mulgetur, Cornua bina (non

unum utipfe fcribit)excel(iora caeteris qua nobis nota funt cornibus fupra caputeri
oit,quæin fummo palmata & ramis uel mucronibus aliquot tanquam dioitis diffuz
fà funt, An ueró etiam foemina huíus generis cornutz fint, nondum mihi conftat.

opinor autem foeminas omnes,quorum mares ramofa habent cornua, cornibus ca=
rére,nifirarifTime forfan præter naturam aliter eueniat, Quod fi à Rängiferödiitek
feris,nullum aliud animal in remotis Hercyniæ fyluze faltibus reperías , cui Oxfaris
uerba conueníant, Tarando(inquit Solínus)magnitudo qua Βου eft : caputmas
ius ceruino,necabfimile:cornua ramofa, ungula bifida,&c. In Scythía Ceruos ira
cicurari,utequitandos fe praebeant, ueteres quidam & recentiores prodiderunt, de
Rangiferis proculdubio fama accepta. Quamobrem Ceruum Scythicum recté coge

nominabimus:&,fi libuerit,etiam palmati cognomen addemus,ut Ceruum Seythiz .

cum palmatum dicamus,propter cornuü fpeciem, Sed de Ceruo palmato plura fuz
periüs indícauímus. De Rangifero etiam accipiendum puto quodlo,Boémus fcrí

bit,in Polonia Equum fylueftre ceruino cornu reperiri, € fane poffet Hippelaphus |

dici,n6 indignius quam Alcen Albertus fic nominat, fed alius Solini Hippelaphus
| eft,ut

(

N

Ordo primus.
eftut in Alce docui, € Rangifer (inquit Albere
tus ) reperitur in regionibus ad Septentrionem
uerfus Polum Arcticu fitis, ut Noruegia , Suecía
& alijs. Dicitur autem Rangi fer, quafi Ramifer,
tres ením ordines cornuum gerit ín capite, ita ut
in fingulis bina fint cornua, & caput eius uirgul- ©
tis (alias uirgulis )circupofitum uideatur. Ex hís
duo ceteris maiorafunt,in loco cornuum cerui,
quae ad perfectam magnitudine augentur, adeo
ut quíng cubitorum menfuram aliquando attín
gant, & ramis confpiciantur uigintiquing.Duo
etiam in medio capitis, lata ut Damarum haben-j
tur, mutilis & breuibus ramis mucronata, De-
nicgalia in fróteantrorfum uerfa, offibus fimilío Sa 4/74
ra,quibus in pugna potíffimüm utitur. Hæcille RO
Videtur autem tres cornuum ordines feciffe ho =
modo,ut prímum ordine faciantcornuaipfaqua NIUE, a
in fublime porríguntur , in quorum medio rami T&S FÉ
feu mucrones parui fpectantur ‚fuperiüs autem
palma mucronata.Secundi uerò ordinis fint rami maiores, proxime fupra amyntéz
res(feuadminicula ut ín ceruis nominant)pofiti, Tertij denig , amyntéres ipfi, quiz
bus præcipue pugnat,uti etiam Cerui, @ Lappi fiue Lappones Equoruloco utuns
turanimalibus , quz Raíngifuo fermone uocant. quibus magnitudo & color afini
eft; pilus hirfutus,ungulæ bifidæ, forma atg cornua ceruorum.fed cornualanugíne
quadam obducuntur, eadem tenuiora,longiora , X ramis raríoríibus quàm ceruina
funt;Damianusà Goës δέ Munfterus, Gregarium eft animal, cícuratum triginta
miliaria Germanica uno die emetitur, Per niuem Equis celeríós currit, In Scandinas
uía metallis praefecti quadringetos aut quingentos Rangiferos alere folent ad uehiz
cula,currus,traheas quoq ualde onuftas,& equitandi ufum. Mulgentur etiam, & o2
mne genus lactaríj operís ex ipforum acte conficitur, In eadem regione Tengillus
Scricfinnorum rex equitatum habet Rangiferis infidentem: & uincitinterdum Hel2
finglandia regem Argrimum, cuius equites Equis utuntur : Olaus Magnus, € Ex
Antonij Schnebergeri Tigurini,dodtiflimi in Polonia medici ad me líterís: Ex πια»
gnifico quodamuiro,qui olim legatione ad regem Suecia functus eft, & Mofconita
quodam, de Rangifero hæccognouitanimal efle gemino cornu, ceruiniinftar, fed
magis ramofo (ramos intelligo mucrones ramorum proprie diélorum : nam ramos ipfos
rariores quam ceruus babet, ramis introrfum cöuerfis,maiore,candidiore, fragili X
cauernofo.in rupibus Lapporum degeresnon fera, fed placida naturze,muloeri. tri
gintaautamplivismiliariauno die conficere, pabuli di eo uchi non opus effe, quod
fub niue quxratradíces quibus uelcatur : & maiori ex parte mufco piceaftri (quam
Æotben Germani dicunt ) uiuat. Vngulam bífulcam habere, acutam &ualidam ac
fi ferrea efler:ideoß in glacie uelociffimum effe, liberé ad paftum dimitti ac facillime
reduci,Mofchouitaaddebatin magnis campis círciter centu aut ducétos greges in2
teoros Rangiferorureperiri.gramine faltem uefcí: eandemq ratione ipfis utendíad
uccturá exponebat,cuíus uir illuftris Sigifmundus Liber Baro in Werberficin memi
nitin Comentaríjs Mofchouiticarum rerum. Pellem eius oftendebatundig albam,
nifi quód parum ín dorfo glauca erat, In oppido Bietz ecclefiaftes quídaidemq mes
dícus,narrauít mihíín Maffouia Rangiferos ad quadraginta tantüm adhuc fupers
efle:cos@ita cicures,utinter alia armenta pafcantur,Hacilfe, Sunt qui Ceruo mis
norem efTe dicant Rangiferum,& Afello conferant. uehiculi quod trahit fundu tris
angulum & carínatum fabricari folere,utita cómodius fitad fulcandum iter, non fer
re calorem,in Bohemiam adductum uiuere non potuifTe, Lappum qui adduxerat

N

*

60

uadrup. ferorum -

fub finem Decembris, nunquá fe maiorem cceli caloris uim fenfiffe teftatii, Cornua

huius quadrupedis Berna in curiauifuntur.nos etiam Au
mi uiri Ge,Fuggeri uidimus,

quia in ædibus ampliffi

GALLICE Rangier, anglier, |

GERMANICE Rcin/Reen/Reyner/Rainger/Reinftbier. Dirt mit groffen (baren gefunden in Yowegen vnb
- anftoffenden lanoé:aucb in Miaffouia/weldes ifl ein gegne im Fünigrych Doland/aber zü vnferer zeyt vaft wenig.
3 balt Daf feinnam ein Tetitfhen vifprung babe von dem rennen bar: 9aíi Diff tbier ift οἷ(ο fehnäll/Daß es eins

tags vffrrr.Cetitfcher meylen louffen mag/:c.

RHINOCER ο S,uel Taurus Aethiopicus Paufaniz: nam alij funt Aethiopici illi
minerunt, Rhinocerotis nomen Gracum in linguis alijs plerifg feruatur, Latiné

POLONICE Renfderon.

tauri,quorü Plinius & Aelianus me
dici poffet Naricornis. @ Rhinoce-

rotis eius picturá uidimus,cuius cadauer è naufragio eiectum eft in Tyrrhenum litus, Capite eft fuillo,tergore munitus
fcutulato.cornu gemino,altero pufillo in fronte,altero in narerobuftiffimo,quo audaciffimépugnatac uincit Elephan-
tum,Scaliger. Indorülingua hoc animal Sandabenametuocat. (| Rhinoceros magnitudine par eft Equo fluuiatili,

&
vr,
NRZ

ME

(

TRUE
rn
d dili (pie
TE =

ANSE
he a
ZI ra pv

DR μα 5

ep

N
N
N

À

ese,
SEIEN
NES σε N) ή
I HK ;

274,

N

y. ΑΝ
ANN N NAN
NN dh

NI

N
NA XÒ

Ni MEET
N NS NE 2
ON NON NRI
NUN.
NN
DNS

a VU [o ή,

NAVI
SOUL AS
SI US
D 5 NO ( Y \
DEI

)

) È
= ἥ
\
À SN \ \ qa | ) | |
É AR, DEN ALT |
M ‘ie 7] A
kr S LE È, y ASI TANTO 7 077 CC IT i : | J, ) ) ) j
“ Y EG ZATTA ERE à ff TW.
n | NA uy
À 2A 70 Mg
Αν j!
Wt

Ordo primus. él

Degitauté iuxta Nilum,ab Oceano afcendens: € cum apud Indos Bouis nomine dicamr, apud Nili nominatur Rhi-

noceros,Scriptor Græcus recentior innominatus. Oppianus hocanimal Orygenon multo maius effe fcribit. Srrabo

maguitudin£ Tauri ci tribuit. Plinius Elephanto longitudine prope parem facit:altj uel parem,uel pauld longiorem,hu

milioré tamen, & breuioribus cruribus. @ Pictura quá exhibeo, Alberti Dureri eft, qua clariff.ille pictor Rhinoceroté
Emanueli Lufitaniz regi anno Salutis 1515. c, Cambaia India regione Vlysboná aduectum,perpulchre exprefsit.

G E R M. Ein grof frómbo tbier νβ India/mit einem Fleinen béznle/vff Sem balg oben: vnb einem anderen ftarcken

bon vff der nafen/mit welbem er fcáfenlid) wider Sen Belfanten ftreyr/reyBr jm den Baud auf/ond überwindet
in. Mag cin ViaBbo:n generit werden.

/

ELEPHAS Gracum uocabulum, Latínís etiam è di eft,dicitur δέ Elephantus à Cicerone

κας

D
ES
w SS E ]
bs. NU "A #24
1 È

RS S his
Y TB TS N \ | 1
A n i N | NN)
1 In, Il NI UN) i) | 27
1)

Pr un
—
SS
SI
I
=
MÀ
=
3

(A yy
an!

ή
ή
ΠΠ
A I

S κα NN ANS S
\ (i N N IR N

BESSER +
^ HAN N N
| Ms iQ
\ \ \ TRIO
\ NW h

\ N

ue

t

c — ent ου ο bhnt hans meri Ma r 3 uli "a ne a à 5
‘acalijs Bonis authoribus. * Barrus,üt Grammatici quídam annotant, lingua Sabina Eleph sdi
"πο unde & ebur appellatum putat Serpiustanquam e Barro. Barrire etiam Elephantidicun
"tur àfono,ut Feftusferibit, per onomatopoeiam, :Elephantes Italia in Lucanis, primum bello

»’ciggibotres; Senecain Hippolyto." ^ 1T'A4r. Leofante, —
AL Li Elephant. © GEMAN. 4Selfant.

uadrup. ferorum -

Epirotico uidit,& Boues Lucas inde díxit;Plínius & Solínus, Amatinfani BelluaPonti,Lu

eft, Vnicornisare €

D D lz pn ) AS (c TIS ;
centioribus nomi : NINE

SZ

natur,utfubaudia= . "eie AR SE
tur,fera, beftia, aut; © E
quadrupes: dd ab
antiquioribus A
finus uel Onager
ue! Equus Indicus
appellatur. ab In-
dis Cartazonus,ut
Aclianus tradít. Y,
Quod fi quis Hip:
pelaphu Indicu nc
minare uoluerit,nc === =
feceritabfurde, | sn
pter fimilitudinem ad urrüg animal? quanquam alíus eft Hippelaphus Ariftotelis,
Orfei Indi uenantur afperrimam feram monocerotem,reliquo corpore equo (fimile,
capite ceruo, pedibus elephanto,cauda apro,mugitu graui,uno cornu nigro,&c,Pli
nius:qui Rhinocerotis quzdam, Monoceroti attribuere uidetur, & in unam defcris
prionem feras diuerfas confundere, | Authores certe & uetercs & recentiores ín
defcribenda hac fera uariant:itatame utomnes de eodem animali fentire uideantur,
Color quidem cornu, & forteetiam corporis,non conuenit: fiuereuera, fiue quia à
Ícriptoribus erratam eft.Sed color fpeciem aliam non facit. Maius ex pedum dilfez
rentía difcrimen fuerit. nam Ariftotelis A (inus Indicus folipes eft: noftra ueró icon
(talis, qualis à piétoribus hodie pingitur,certi quide nihil de ea habeo)animal often:
diebifulcum. Solinus & alíj pedes Elephanti eiattribuunt, Ludouicus Romanus pa
tricius unicorne animal Mechæ ( quod Arabix oppidum eft, fepulchro Mahometis
infigne)fe uidille fcribit,ungulis anteriorum (guafi non fimiles etiam pofteriorumfint)
pedum bifidis, caprinos pedes ferme referentibus. € Monocerotis figuram(inquit
Scaliger)ex Vartomani facetiffima narratione adfcribemus, Vnicornibus Equi ma
nitudo:crura,pedes,caput,Cerui.pili color balius, Equi iuba, rarior,breuior. Cos
xæ uillofæ, Cornu unum integrum Nicea uidimus: alia alibi. Suffuluu unum : unit
fubluteum,accedens maxime ad buxeum:unum fubpuniceu, Etiam habemus fruftu
candidu, € Nos multa de Monocerote prímüm ín eius integra hiftoría fcripfimus:
deinde in Paralipomenis libri De quadrupedibus, & rurfus in eiufdem Appendice,

ys

SE
ΠΕ ÈS

Reperiuntur frequenter in Polonia cornua quædam,quæ Monocerotis effe conijciunt

quidam, duplici argumento : primum quód fingula reperiri foleant,nunquam bina
quodhactenus fitauditum, quanuis aliquando cum ipfo craneo & relíqui corporis
offibus inueniantur:deinde quod uís eorum cotra magnos & difficillimos morbos
explorata fit. qua de re diligentiffimé Antonius Schnebergerus olim difcipulus -
meus,nuncmagna doctrínz apud Sarmatas medicus , & fummus natura perfcruta
tor,ad me perícripfitante quinquennium fere,ad cornua ur Leg di fpectan
da, clariffimihoc tempore in Sarmatia medici, δέ mathematici noftraætateincompa
rabili; loachimiRheztici, fummi amici mei, opera admiffus, Primumiftorum cor:
- nuum

Ordoprimus. E — 63

nuum(inquityuidiloneitudíne οτογία mex,colore fubeinericeo uel fubnigro : mue

croneacutiffimo, terete, Diameter circa radicé cornu fefquidodrantem excedebar,*

Superficies erat plana,nullis fpirarum uerfuris ; fubftantia fríabilís , figura incurua:

interius colore candidiffimo: qui fufcum colorem contrahit,fi uinü imbiberit, Octo

tales coniundtz ei erant fcifluræ ( Jamin« ) quales in maiori parte quam mitto uídez

bis, eft autem illa pars non de cornu, fed uel palati os, uel alia quæpiam utconfjcio,

Inuentum efthoccornu fub terra,non profundius pede , loco folitario, & excelfo ut

hicfunt:inter duos colles fito,per quem torrens fluit, arufticis fodientibus propter

iacienda ædifici fundameta. Percuffum quidem fecuri cornu,in minimas partes dif:

fectum eft:generofus autem & magnificus uir lo.Frikafz(in cuius aero duo miliaria
diftante Cracouia,inuentum eft cornu) qua potuit diligentia ne partícula difgrega-
rentur,é terra eximi curauit, A radice ad apice ufcg totum rotundüfteres)fuit,lingug
contactu adharer. dens tantus erat, quantum complectí manus poteft,fuprema ( uel
extrinfeca)parte offeus,íntus cauus, in medio albus, in fine fubruffus, Inuentum eft
autem totu animal: € ut ex magnitudine offium facile perfpicitur, maius equo fuit,
Quadrupes fuiffe certum eft ex humerorum , tibiaru δέ coftarum offibus, Quöd fi
dens Elephantis effet hoc cornu,ut quídam fufpicantur, mireris cur nunquà ( quod

audierim)bina reperiatur, (Sedneg adeo curui funt Elephant: detes, [en potius cornua,
ut ad femicirculum fere accedant , quemadmodum 7/24.) Fluius cornu uires, denario
eius exhibito cum uino aut aqua borraginis, in febribus inueteratis,tertiana triu ans
norum,quartana,X alijs mirabiles fum expertus, &c. uomítum nonnullis mouet, &
aluum deijcit. Hactenus de primo ex quatuor illis qua uidi cornibus, Alterum huic
fimile erat fed minus íntegrü:coloreforís nigerrimo, intus candidiffimo, ín torrenz
teinuentum, Tertium & quartum duriffima, ita ur uel faxum & ferrum εἰς cedere
potuiffe exiftimem, folida ulg ad mucronem.integra tamen non uidi:fed unius par
tem cubitalem,alterius fefquícubítale: colore fufco,craffitudine eádem fere, qua prae
cedentía duo, V erüm priora duo cum nullas habeant rímas aut fciffuras, hechabent
per longitudinem ínftar ftriarum in caulibus herbarum.Horum alterü in agro quoz
dam repertum eft,ita prominens , ut palum effe ruftici exiftimaret. Horum etíam ui
medica multi à febribus liberati funt, Quod priora minus dura fuerínt, caufam arbiz
tror quoniäalterum eorum ín aqua tanto temporelatuerit. alteru uero fub terrauix
beneabfconditu, Vidipoftea quíntu fimile primo.nullum ex eis directum, fed om
nia curua,quædäad femicirculù fere, Hactenus Schnebergerus meus : qui hocetiä
addit pluríma huiufmodi inueniri ín Polonia, & idcirco fere cötemni. Reperta funt
autem apud nos quog,in Heluetijs dico, meamemoría aliquot huiufmodi cornua:
unum in Arula fluuio iuxta Brugam oppidum : alterum fuperiore anno Bafilea in
Birfa flumine;quod ipfe uidi,fed fractum. ficuti etiam tertíum apud illuftre Cimbro
rum comitem Guilielmum V uernerumín arce prope Roteuillam, quí magno fragz
mento me donauit: quod quía iam diu non reperío,furto mihi fubtractum (ufpicorz
fedaliud mediocre è chirurgo & tonfore Bafilienfi, qui in Birfa dum pifcatur , repe
rit,accepi.In torrentibus quidem & fluuijs fingula reperiri minus eft míru, ubi mul:
to tempore partes feparata aquarum ui inloca díuería rapiuntur, An ueró ín terra
etiam femper fingula reperiantur,confiderandum eit diligentius: X quaerendum an
de eodem animali fitcornuillud maxímir, quod fingulare in templo maiori Argens

‘tina ad columná plurimis,ut apparet,annis iam pependit, uidetur enim eadem plas
rie magnitudo,craflitudo , & fioura , qua Schnebergerus fua defcripfit. id fuperius

poft Bouesferos exhibuímus, Cornua fi ngula ueteres Monoceroti tantüm tribues

* runt,quem alíj alijs nomínibus appellarunt, ut dictum eft, X praterea Orygi( fera
noftro fæculo ignota ni fallor,)quem Ariftoteles & Plinius unicornem faciut: Aes
líanus quadricornem:Oppianus non exprimit,uidetur tamen bicornem facere. Sys
meon Sechi Capream etiam que Mofchum gerit,monocerotem cfle fcribit, &c.Res

| E id

Ww.

64 Quadrup. ferorum
centiores quídam (ut Scaligerrrepetit Jin Aethiopiaalieubi Bobus unicum è fronte
media cornu prodire tradunt,pedalimaius, curuitate fupina, cufpide retrorfum des
uexa:eofdem@ pilo ruffo ueftirí, Vndenon omníumunícorniu cornurectum effe
colligimus, Sed cur in Polonia frequentíus huiufmodi cornua reperíuntur quàm as
libican inde fufpicabimur, Vrorum quorundam eafuiffe © qui uthodie@in Sarma-
tiæ fyluis funt, ita olim nimirum longe plures fuerunt; & cum ín maioribus magis
defertis fyluis uiuerent, nectam affiduis uenationibus occiderentur, eorum aliquos
ad grandauam ætatem maioribus fubinde cornibus infignem perueniffe uerifimile
eft.Nos hxcalijs confideranda proponimus,Pharmacopola nufquam opinorueri
Monocerotis cornua habent : fed alij adulteratum quippiam, alíj cornu illius maxis
mi&ignoti, de quo diximus, fragmenta:& non folum de cornu, fed etiam deoflis
bus capitis : quorum nonnulla temporis longinquitate ita affecta funt, ut triplicem
in eis fubftantiam deprehendas,fuo quang interftitio diremptam,unam fere cornes
am,& pallídam: alteram albiorem,molliorem@:tertiam, lapideam, candidiffimam.
Audio & ex nouis infulis Monocerotis nomine cornuadferri, cotra uenenalaudas
tum: quod quale fitnondum refciui, quarendu autem an fit Rhinocerotis, nam &
ucteres & recentiores quídam hunc cum Monocerote confundunt, Vires quidem
utriufcg cornibus prope eafdem effeconijcio. € Rupicapræ genusunícorne, Polo
nice Skalna koza,quafi rupea capra,inuenitur ín monte Carpatho, & fzpe exuenaz
tione Cracouíam in aulam adfertur:ut retulit Albertus Mofcenius Polonus,eximix
doctrínz iuuenis, ipfum fe non femel uidifle afferens,

IT ALICE Alicorno uel V nícorno,
GALL. Licorne, | GERMAN. Æinboin.

Leporis effigiem collocauimusinfrä in fine Ordinis IIT, Quadrupedum ferorum. ‚At
hoc in loco feris cornutis fubiungerelibuit monftrofa leporù capita cornuta ín Sa2
xonia(ni fallor)repertorü : quorum ícones alo.Kentmano Mifeno medico accepi,
Cornuahzc(inquityab amico mibi donata,cüm príus à Saxonia principibus feruaz
ta fuiffent, Leporis capitiadnata fuifle,uel ipfum cranium cui etiamnumhærent, ars
cuit.fex feré digitos longa funt, Vidi δὲ alia bina capitaleporum fimiliter cornuta,

fed nullum maioribus cornibus, Sicille,Nos & maiorum & minorum cornuu qua

* mifit figuras expreflimus. - ; QVAD:

65

QVADRVPEDVM VIVIPARORVM FERO-

COMPLECTENS

ferasnon cornutas maiores,

RVM ORDO SECVNDVS,

ITALICE Orfo,

LATINE Vrfus.

GERMAN. Bar.

GALLICE Ours.

WM

S

\
\ IN
V
\

4
M

AX WC
NA M

RBSSCOÓRTE
Lom » Cf)
015 9'o LU
Dum n.20 Bot
= 9 0 oz Θ
ο Vie 4
co gu on s
BOR od onc 5d
Pg ELE RAE
de e ὃν 9 δρ
Qd. Έτ “= Ὁ
ον voc EST
ce eO ας
Be s se
D ο I ο να Le
-Ώ Da cr
SOR ος 4 © 3
E So 2805
y 22 I
S ERO SUE
om ο .E u
SEE uu ED
= ui ss
o9 u ,.3
Goro: Ent dec
33923. 8
GT 09.7.5 3
ee: =
co vetustà
C GO ^ OB Xy
EE as
EE ^ dee 3 À
0035 = 535
ae ω τί —
uam LI 5 €
55V nes
ER
σα ο ue Où - GM
= c. VU
nou σοι α 5
283358834
eR el Q,U--- O
5 7o. gu dw cd
uS QU dM La
Ὁ ον SS à 0 © ὅ
B 9.9 RS Ue
ui MU ao
EEE
S BIZuE Bos
B. rgo S E E
c P, uou5s
6 SU 9.2 La bn
^
CE a:
ESS, 0 S 55
vu UG nc a UV

66 Quadrup.ferorum
| LATINE Leo. . ITALICE. Leone.
GALLICE Lyon. GERMAN. Lim.

LEO animalibus cunctis robore, animo, δέ crudelitate antecellit: nec feras tantüm, fed
homines etiam deuorat.Nonnulii quidem multis in locis uel ducentos equites {παρ
dere audent, Armentorum greges intrepide aggreditur,& quos capitin proximum
nemus fuis catulis defert.Equites, ut dixi, eft qui quinos aut fenosinterficiat, Quics
quid apprehendit,etiamfi Camelus foret,rictu aufert, Qui montes frigidos incolunt
Leones,minus habetatrocítatís & ferociæ: quant feruidioribus uero locís degunt,
tanto maior eorum rabíes & audacia eft:uelut ín 'T'emefnze & Feffz reenorum con
finijs, Angad deferto iuxta Telenfinum, quíg ínter Hipponam & T'unetü degunt,
quos ínter celebríores & truculentiores totius Africæ Leones referunt, V re dum |
in Venerem propenfi funt,cruentam ínter fe exercent pugnam , octo aut duodecim ^
unà (zzam)Leznam infequentes,lo, Leo Africanus,

LATINE Tigris. ITALICE Tigreuel Tigra,
GALLICE Tigre, GERMAN. Tigertbier.

Tigres uulgo didtas non ueré Tigres,fed Thôas maiores effe aliqui
putant,&c, Arrianus. |

Dicta eft Tigris à uelocitate.hocenim uocabulum Armeniorum lingua fagittam Ποπί
ficat, «| Indi Tigrim Elephanto robuftiorem multó exiftimant, aíunt autem eam
maximi Equi magnitudine effe,uelocitate & uiribus tantís , ut nullum ei animal con
ferripofTit,nam fi quando cum Elephanto pugnat,infilire in eius caput, & facile fufe
focare.Quas ueró nos uidemus & appellamus Tigres Nearchus fcribit 'Thóasuaz
ríos X maiores effe, Arrianus in Indicis, Recentior quidam Gracus,qui fub Cona
ftantino Monomacho uixit,(cuius de natura anímalium libellum manufcriptum ha
beo,)de Tigride & Hippotigride capita feparata habet, Hippotigris ων -

ε nas

Ordo fecundus.

NN V |

NN 1 VA
N LA de

j "t ;
M E, à =
viet e ή 2977 à
e E 9 7 :
C $5 7 ΙΑ;
;

= \V
IDA
_ mm à

4
18

eft Onagris animal perniciffimum,pelle maculofa,colore cinereo, Huius generis fe

ræRomæin Theatroexhibitæ funt currum trahentes agente auriga,mirabili fpecta
culo;& talis currus(Tigribus iunctus)regíam fponfam uexit,

LATINE Panthera,Pardalis, Varia, Africana, Leopardus, Pardum Plinius a Pan

therafexutantüm differre putat,quanquam dubitat,

ITALICE Leonpardo, GALLICE Leopard.

GERMAN: Seppard.SindEkinvnd grof. Vide fequentes duas figuras.

LIE)
ET)
ασ.

SERENI
222

= — 951277
oli AL A

GE E
27 Y (fi T° x

PARdalium duplex genus eft,inquit Oppianus.funtenim alia maiores, fed cauda mia
nore,aliæ mínores,cauda maiore,robore non inferiores, Eandem coloris uarij, & fi
συ corporis fpeciem fimilitudinemg ambz , prater caudam, gerunt, &c. Alne=

mer (inquit Andreas Bellunenfis ) ef anímal minus Lynce, id cft, Lupo ceruario,

iiij

. se :
58 Quadrup. ferorum
|. Leopardo fimile figura & colore:fed aliquanto maius, pedibus quoq; & unouibus .
maioribus & acutioribustoculis obfcuris & terribilibus , utipfe uidi, Idem Leoparz
do(qui Arabicé nominatur alfhed)fortius,ferocius,& audacíus eft. Inuadit enim &
dilaniathomines,Sic ille:ex cuius uerbís conijcias alnemer,Pantherum feu Pardalin
Oppiani maiorem effe: Leopardum ueró feualfhed, minorem, € Alius eft Græ-
corum Panther, mafculini tantàm generis, quí Lupís adnumeratur. alij enim hunc
ceruarium Lupum efTe uolunt,qui uulgo Lynx nomínatur:alij canarium, (ut Theo
dorus δὲ Niphus ex Ariftotele uertunt, ) quem Græci etiamnum Pantherem uulod
appellant, Arabes Lupum Armenium, Turca Cicalum, animal uile,minus Lupo,
δέ cxtera longe degenerans, Idem anímal Pantherion & Lycopantheros nomínaz
tur, &c, Qui hunc Lupucanarium dicunt, ex Lupi Canis@ coitu natum infinuant:
quale animal nos non raró uidimus,Cani domeftico perfimile, nulla cum Pantheris
fimilitudine,Qui ueró Lycopantherum nomínant, Lupi & Panthera fobolem faz
ciunt:qui Leopardum,Leonis & Panther&. Sunt qui ut Pantheræ, Pardalidis, Pare
dit nomina non diftinguant,(nifi quod Pardalis ufitatius eft Graecis, Panthera La:
tinis:Pardus Latinis frequens, in Græcis libris qui extát femel tantum legitur, quod
{ciam, apud Scholiaften Pluti Ariftophanis,fexu tantum, tefte Plinio quanquam du
bitante, à Panthera differre uidetur:)ita ne Leopard quidem, Leopardi certé nome
apud Græcos, Latínosq ueteres hactenus non'legimus, praterquam recentiorem
quendam Græcum innominatum, qui Conftantini Monomachi ætate in libro De
animalibus caput unum sez Pagd'&Asos infcripfit , alteri viel Δωπσάρδον. L'ezena (inquit)
cum conceptum è Pardalide foetum ediderit, ne Leo inuentum dilaniet , fe unà cum
illo abfcödit, & plurimis aquis adulterij odorem abluit. Deinde tertium zxe:rév?sgo:
Pantherem, inquit, mater é multorum animalium coitu grauida parit. Indicus uerò
Panther odoris fui fragrantia feras ad latibulum fuum allectas deuorat, Sícille, Et
debebat fané Leopardus proprie dici id tantüm animal, quod Leonis Leznze ue ci
Pardo coitu nafcitur)Sed obtinuit feré confuetudo,ut Leopardus fimpliciter pro
Panthera ponatur:unde & uulgares lingua fua mutuantur nomina, peregrinuaniz
malomnes uno ferè peregríno nomine uocitantes, Graci Grammatici annotant
Pardalis per a, fcribi pro foemina,Pordalis uerò per o, pro mare, fed authores hoc
difcrimen obferuare non uidentur,Pardalis quidem dicta uideturab Hebraico Par»
des, quod eft hortus: quod macularum oculis tanquam floribus , pellis eius pulchers
rimeornetur, Ariftoteles fcribitchamæleontem habere pellem pallidam nigris di»
ftínctam maculis,ut Pardalía, Pee &a,72, Q [n aula regis Galliarum Leopardos duo
rum generum ali audiuimus,magnitudine tantum differentes : maiores uituli corpu ς
lentía effe,humiliores,oblongiores;alteros minores ad canis molem accedere,

ITALICE Lonza. GALLICE Vnza,uel Vncía,

GERMAN. Fin Ont/ oder Kleiner Leppard. mag ein Zunblep-
paro/(oder Hundpard/Dolfpard/)genennet werden / dann erift
vo gróffe voie ein Rud/zc.

PANthera Pardalisue minoruidetur,qua à recentioribus Vncia uocatur:quanuis im
proprie, utconfjcio.uideturenim Vncie nomen à Lyncecorruptu. Eftaute Lynx
diuerfa quide & fui generis fera, Vnciæ tamen di&x tum corporis fpecie,tum natuz
ra & moribus (imilis. | Vncia effigiem hîcexhibitamlo,Caius(qui& alias multas -
rariflimorum animalium icones defcriptionesg mihi communicauit, eo nomine de
hac partenaturæ & eius ftudiofis optime meritus ) ex Anglia ad me mifit cu hac dez ^
fcriptione. V ncia(inquit)fera eft (zeuiffima,canis uillatici magnitudine, facie & aure
leonina;corpore,cauda,pede & ungue felís,afpectu truci: dente tamrobufto & acuz

to,ut

Ordo fecuridus.

to, ut uelligna diuidat:
ungueita pollet,ut code
contra nitentes ín aduer
fumretineat: colore per
fumma corporis palle 4
fcentis ochrze, perimaci E
neris,afperfo undig ma %
cula nigra € frequenti, ”
cauda reliquo corpore
aliquanto obfcuriori δέ 7
grandiori macula. Au: earn
risintus pallet (inenig:o,foris nigricat fine pallor
culam è medio eximas, Ea e duplici pelle ( ea uidelicet qua é regione exteriori maxil-
Iz aflurgit, & qua à fummo capite conuenit) in fumma aure coeunte,conftítu:a et,
facile@ in ficco capite(quale domimea habeo) & uideri & feparari ex dem poffunt.
Reliquum caput totum eft maculofum frequentiffima macula nígra,(ut & reliquum
corpus,)nifiea parte qua inter nafum & oculum eft, qua nulle funt,nifi utríng duæ,
& ez paruæ:quemadmodum & cæteræ omnes ín extremis X imis partibus, reliquis
funt mínores, macula in fummis quidem crurü partibus & in cauda, nigriores funt
& fingulares, per latera uerò compofite, quafi fingulæ maculz ex quatuor fierent,
Ordo nullus eft ín maculis,nifi ín labro fuperiori,ubi ordines quing funt.In prímo
& fuperiori, duz difcretæ:in fecundo, fex coniunétæ,utlinea effe uideantur, Hi duo
ordines liberi funt,nec inter fe commif(ti. In tertio ordine, octo coniunctz funt, fed
cum quarto ubi finit commifcentur, Quartus & quintus ín fuo principio ( quod ad
nafum habent)tenui admodum difcrimine feparati, ftatim (e committunt, & unà dez
currunt per totum fuperius labrum, faciuntg non maculam per totum id, fed latam
lineam.In mortuo animali ita (e habent maculae, propter cutis (puto) cötradtionem.
In uíuo maculae iftæ in fuís quæ® ordinibus uidentur feparatæ. In ipfo medio inter
hos utríng ordines,aliæ minores funt exacte per quincuncem difpofitg. Sed ín imo
labro macula,etfimagnitudiné, non tamen ordinem feruant. Nafus nigrefcir, linea
per longitudinem perg fummam tantum fuperficiem inducta leniter. Oculi gtauci
funt.Dentes illianteríores hincindefex funt, humanis non abfimiles , ni quód ex
his,qui in medio collocantur, mínores:qui per extrema, maiores funt, ut & fuperioz
res imis. His utrincg dens grandis,acutus,atg longus eft, ín {πια maxilla cæteris iunz
@us,in fuperiori,tanto fpacio difiunctus, quanto dens inferior capi poffit, Hi labris
uelantur ín uiuo animali, fed ín mortuo non item,redudtis pra ficcitate labris. Gran
dis ille dens,longus eft digitos Romanos duos, ín ambitu ad radícem non nifi digi= i
tís duobus cum femifTe comprehenfus, Denti ineft cauitas quaedam exilis per totam
longitudinem, qua tamen non apparet nifi rumpatur dens. Inferíor maxilla durum
os eft Xrigidu,tres dentes habens magnitudine inæquales, ut & fuperior, quatuor.
Caua etíam ea eft íntus per longitudinem. Inter magnum dentem & maxillariù pria
mum ínferíorís maxillae, fpacium eft unius digiti uacuu, à quo pofitus ftatim eft pris
mus,cæteris duobus minor. huíc contiguus alius eft grandior, € poft hunc tertius
etíam,fecundo maíor.In fumma maxilla,in medio illo fpacio ( quod digiti unius Ro
mani efTe dixi ) inter dentem grandem & primum maxillarem, dens eft exiguus ads
modum & informis,demittens fe tantum leniter è maxilla,nullo inferiore, qui illi rez
fpondeat,exiftente, Dimidiati digiti poft eum fpacio, fecundus eft,cui iun&us ter:
tius eft, X pofthuncquartus. Inter feítafuperiores & inferiores maxillares morfu
comíttuntur , ut pectínatím coeant, Duo priores in inferiori, X fecundus & tertius
in fuperiori maxilla dentes,eius funt figura, cuius eft iris in fummo diademate coroz
natorum aureorum regís Anglix at Franciæ, Eius etiam figura tertius eftin infe»

de

70 Quadrup.ferorum

riori, & quartusin fuperiori, nifi quód interior utriufgala, quæoulæpropioreft, -
natura demitur.His coniuncti nulli erantalij ín utrag maxilla, An poftínteruallum
unius digiti, finita dentium ferie,reli&um integru;alij erantinferti,nefcio, lllud fcio,
non ni(i poft id fpacij amputatas maxillas,quafi ftudio monftrandi dentes id effet fa
&um,indicio@ nullos fuperfuifTe, V iuit ex carne, foemina mare crudelíor eft & mie
nor, V tríufq fexus una,ad nos ex Mauritania eft aduecta naue, Nafcütur in Libya,
Si quodillis coeundi ftatum tempus eft,hic méfis luníus eft.nam hoc mas foeminam
fuperuenit, Leones cicurari poffunt, id quod exhoc intelligo, quód ín urbe Londi-
πο, δέ in arce Londinenfi Leones cuftodum fuorum ofcula excipiunt, cotacium ad
mittunt,& colludunt. Ipfe uidi. ifta animalia , tam ferocia funt, ut cuftos cum primo
uellet de loco inlocum mouere,cogebatur fufte ín caput acto (utaiunt) femimortua
reddere,atcpita in capfalignea ad hoc facta, X refpirationis gratia perforata repoz
nere,atg tranfportare, Pofthoram reuiuifcebanttamen hac, ut cati, non nifi extreg
mis iniurijs obnoxia morti, ltídem fecit cuftos cum écapfa exemit. lam ueró nouas
rationes inuenerut reponendi & eximendi,trahendo ea in capfam fune, & eam pros
mouendo. Aiunthacanimalia fape cum Leone contendere, Paruü canem non le
.dunt,nif fames urgeat: magnum uel fatiati lacerant, Iratum, uocem zedit irati canis,
r.literam geminantis,fed quàm quiuis canis maiore, ex amplo pectore & artería dus
ctam:qualemq canis uillaticus redderet,(i in cupa grandiori ínclufus, ad iram ftimu
laretur, Quod fcribunteffe canelongius, id mihínon uidetur. nam funtapud nos
multi canes uillatici, qui longitudine zquent.pecuario tame & maior eft δὲ longior,
. ut&uillatíco humilior, Vanum eft:quem Vncia uulnerauerit,eum murium con
curfu permictu interire, Nä nos uidimus duos cuftodes ab una Vncia uulneratos,,
nectamen mures accurrerunt,nec perminxeritt, ne ex uulnere grauius quid eftine
fecutum, quam fi ex fano cane, aut incifione leui uulnus effet, Quem ferit, caput petit
fi pofTit,id@ autex infidijs,fiimparem fe putet : aut fimulata beneuolentia, Ita enim
canem uillaticu(fic Ml, Varro & Columella eum nominant, quem hodie Moloffum
uocant:cuíus generis precipuipugnaces@ apud nos funt in Britannia, ut fi ufpiam
terrarum, adeò utne cum urfo quide certare (fingulari certamine uereantur ) dudum
interfecit intromiflum, primo enim conípectu , cauda motu applaudebat: mox fe
‚plternebattanquäfupplex,tum appropinquabatuelut ludibunda,exporre&o pede
uno,ut feles folent cum ludere geftíunt. tandem ubi fecurü putabat canem,ac de uíta
paru follicitum,nacta opportunitate, ímpetu ínfultabat, ac morfu íueulü petijt; nec
nifi mortuu dimifit,a morte,unguelacerando, pectus aperuit,& cor eduxit,primug
uorauit, crudeli more, Hucufg Caius, «f Alphec ( melius Alphed,quod nomen An-
dreas Bellunenfis [rmpliciter Leopardum interpretatur. Vide faprain Panthera ) anie
mal eft perquàm ferox & noxium:multi in Italia, Gallia & Germania Leunzam (ma
lim V nciam)uocant, Albertus. V ncía(inquitIfidorus , neg; apud antiquiorem]fiz
doro ullumhocnomen legi puto) eft animal fzuiffímum , non altius cane, fed lona
gius corpore, canibus ualde infenfum,pra dam non editnifi in fublimi. & fape cum
adarborem uenit,àfummo ramo fufpenfamuorat,&c, Aliqui corruptius Lauzae
num pro V ncía fcripfiffe uidentur. |

n

LATINE Genetha, uelpotiüs Genetta, aut Ginetta apud Albertum & recentiores,
Forfan genus quoddam Pantherij, feu Pantherís Thoisue minoris, €| Genetha
ardua nonaícendit fed in humilibus locís & iuxta riuos degit, l(idorus : quo nemo
antiquior puto hocnomine ufus eft, | Giínettas Hifpania mittit, forma & moribus
domefticis Muftelis,quas Itali Foinos uocant,(imiles,pelle uaria,ac nioro & cínereo
alternantibus maculis dıftindta , Cardanus, Cötra quem Scaliger: Quu domeftica
Muftela (inquir)perpufilla beftiola fit, quomodo Gínettaru fpeciem εί n au

| | uses?

xt

LP

E A T9.
‘4 m; Lui
À "cid DA + dl idt 4
«md ΄ ABD

Ordofecundus. 71

ο péllisyqualis apud pellifices fpetlatur.

\ | \

N WI M
ON
NN ή

S DS N li

S

/ CH DR
Agi

| P EN
B catenis i Wess

"fus es? V nius Ginetta corium ampliüs tricenas continet Muftelinas pelliculas, Luz
“tram enim maximam æquat. Denig Muftela nihil, praeter auriculas,Pilo ueró lonz
σὲ diuerfa. Sí tam effet inuentu rara, quàm admirabili pulchritudine eft:finecontros
uerfia,præter caeteras fummo ín precio futura erat, Macularum crebritas , ordo, ue2
getus fplendor nulli cedit; Idem in Hifpania hoc animal generari fcribit. 4 Genez
thas Conftantinopoli per domos;cicures uagari finunt,tanquam Catos, Belloníus,

Ginetta icon à Bellonio exhibita , nefcio quàm ac-
curate fatla. macularum quidem [pecie pellis
differt ab illa, quam nos probe fciteg, à pitore

noflro expre[Jam dedimus.

GALLICE Ginette, J GERMAN. Genitbtat.

dnx e Ee INNO
i 4

72 Qudrup.ferorum

LATINE Catusaut Hanc iconem dotfus & nobilis quidam uir Mediolani nobis olim pine
Felis Z fbediifuel Zi gendam curauit. accuratiore aliam ad finem buius libri dabimus,
betti : Catus Zibethi NOR
cus Scaligero, Non AIN
nulli é recentioribus
Gracis, ut fcribunt PEAS, rm UN e DES
Hermolaus & Ruels M MA y W
lius,hoc animalis ges f NE I mm η
nus Zapetion appel
lant:& eodem no míz
ne cOpofitionis (feu
odoramenti )genus,
quod exanimalis mo

fcho , agallocho & RS
ambare conftat: que III
etiam net uocatur à
Gracis quibufdam uocabulo Arabico, & aliter algalia : hodie pharmacopceis galia
inofchata : Gallis uulgo civetta. Aétius fuffumígium τερίᾷ uocat : fed ftyrace addit,
Forte autem Zibetti nomen originis Hebraica fuerit, ficut & Cyphi medicis not,
(unde Cypriarum auicularum nomen feplafiarij Galli detorferunt, ) & à fuffitu ( ut
coníjcío)díctum,caua enim uel cauot Hebrzis urere fignificat, ut Græcis καῳ κα σω:
nimirum quod qui ex hocanimali colligitur fuccus,eodem fere odore,quo cyphi fuf
fitum percipíatur, @ Aliquihancferam ad Pantherze uel Pantheris genus pertines
re conijciunt : Bellonius Hya nam efTe fufpiçatur, ego uero fui generis Indicum Aes
thiopicumue animal effe dixerim, € In animalis buius, tam mafculi quàm focminae
geni ralibus folliculum odorati humoris feracem gigni Cardanus tradit : diftinéuùs
ueró Alexander Benedictus: Odoramentum ( inquit) ex hoc animali colligitur , in
fcemina inter genitale & aluum,in mari inter genitale membrum ac teftes, € Zio
beth(inquitScaliger) uocatur odoramétum quoddam píngue,crafTum, nigrifapo=
nis facie: quod fudor cftanimalis,& ftrigmentum quoddam:non femen, ut quidam
putant,nechumor exactus éloculís genitalibus. extergitur autem cochleario argen
. teo æreOue,aut quod nonnulli magis probant, corneo.neg uerum eft, quod aliqui
aiunt,nullo unqua tempore mitefcere, T res Roma uidimus apud Cardinalem Gaz
leottum, Vnum Mantuz, Romanenfes illos pipionum carne ad fucci prouentum
ali uidebamus, nó nifi irritatis periarg diftringi, quoniam & plus materiæ cieretur,
& odoratius efTetuirus illud. Tantum@ abeftut effent implacabiles, ut unus eorum
humeris oeltari fe pateretur. Ab Alexandria aduectos illos aicbant Cardinali, neg
enim in Hifpania gignuntur,utaliqui forte putant.Ladanu & Ziberh maxime funt
affinia. Collectum Ladanum ( quippe € Creta quàm recentiffimum allatum habuíe
mus)tam male olet,quàm Zibeth,cum detergitur. T empore & arte puríficatum dee
ponituirus,& fit fuaue,(ic & Zibeth, € Exliterislo, Caij Angliad me: Nluper for
tuna mihi Zibettum animal ex Africa obtulit,ld curiofius ad uiuum arg diligentius
depictum ad te mitto, utnon firouum ouo fimilius. ld fele quouis maíus eft, & taxo
pauló minus,facie acutaut taxi aut martis,aure breui obtufa & orbiculari, íntus pals
lida,foris nigra,nifi ín marginibus,ubi pallefcit. Oculo coeruleo & coelefti , crure δέ
pede nigro,explanato@ magis quam felizungue item nigro, necin pedeabdito , nec
ita adunco utfelí,dente magis quam ungue timendum. T otum eft maculofum.Etez
nim nafus illi niger eft,ima pars maxillæ fuperioris pallefcit,media nigrefcit:inde ad
uerticem melino colore eft.Inferior maxilla nigra eft tota. Seta inlabro fuperiori al -
bz funt ín pallida cute, ut & pauló fupra oculum duæ alia alba, in cute nigra. Gute
tur nigrefcit,Paulo infra fupra@ aurem linea tres nigra oriuntur , quaru prima, ree

dia dez

SN

ES ANN

EN \

ESS

Ordo fecundus. 3

ctà defcendit ad guttur: fecunda,oblique defertur ad mediam collilon gitudiné: ter-
tía oblique item adarmumfere pertínet.Pauló infra id loci, contrario ducto, alia li
nez exorf&,femicirculari pené modo afcendunt ad fpinam per armi, id@ per armi
tantum regionem. Nam cxterum corpus macularum líneas (feu ordines ) abruptas
aut contínuas,per corporis longitudinem difpofitas , aut productas habet, Etenim
que per fpínam tenditur una,longa eft & cótínua, ab armis incipiens ; fecunda una
item,fed abrupta ut & tertía, Quarta & qua deinceps funt,macula difcretæ funt,fed
itautin longitudinem porrígatur earum pofitio. Cauda illiex dimidio priori macu
lata, ex pofteriori nigra ex toto eft. Pilus per facie,tibiam,atg pede, mollís eft & fef-
filis:per reliqui corpus,profundus,rigidus,& erectus, Maculæ penítus defcendunt,
non per fumma tantum incubunt, Lingua non fcabra, fed leuis eft.Sub cauda mea
tus eft,ut cæteris animalibus, per quem alui excrementum egerít, Paulo inferius , cíz
uettz receptaculum eft, Pari poft fpacio pudendum mafculinum eft,in corpore ab
ditum.Iratum,uocem edit iratí canis r. literam geminantis. Aliter affectu, felis, cum
adhuc fit iuuenis, fed fubmiffam, Longum eft zibertum à capite ad caudam, pedem
unum,palmos tres,& digitum unum Romanum. Craffum,fub uentre maxime, quà
maximü eft, pedem unum, palmos duos, digitos tres Romanos. Manfuetum ani
mal hoc noftrum eft, & tractabile, V endebatur libris octo noftratibus,hoc eft coroz
natís Gallicis uiginti quatuor, aut florenis rhenenfibus quadraginta oto, Hacom-
nia Caius. € T'ua Zibethici Catiimago (inquitlo,Kentmannus ad me) non pro-
bé exprefla eft:ea quam mitto (mifit aute illi qua à o. Cato accepi undiquag femilem )
accuraté depicta eft ad huius generis animal uíuu , quod illuftriffimus Saxonia dux
elector lo, Fridericus feptuaginta talerís (taleri precium eff circiter denarios argenteos
otto cum dimidio emptum habuit,anno Domini 1545, Animal e&mundicia ftudio-
fum.locus in quo degit,euerri debet quotidie,& uafa elui, longum erat ulnam coms
munem , dentibus inftar Canis armatum, Succus odoratus quo turget, bis in fepti-
mana ei demebatur: fecus enim affricabando fead quauis pxima, eum exprimebat,
Cibi auidiffimum & uorax eft. confumebat enim quotídie oua elixa dura numero
quindecim, fingula decortícata fingulis bucceis:aut carnis libras (76.unciarumnimı-
rum )duas,aut pipiones duos,aut duos gallinaceos pullos.Omnem eius cibum in a2
quam imponebat minifter. Poftea cum is princeps amico cuídam hancfelem donafz
fet,negligentius tractata breui interijt. Quanqua autem fumptuofa fit eius nutritio,
pretio fucci qui ex eo colligitur,fumptus penfatur non fine lucro.Hxcille. ϐ Zibe-
thifeles, (inquitlo.Leo Africanus ) natura fyluaticae funt, atq; in Aethiopia fyluis
reperiuntur, Mercatores catulos faltem coparant:quos lacte, furfure & carne nutri=
entes ín caueis alunt. excrementum uero bis uel ter fingulis diebus excipiunt, quod
quidem animalculi fudor eft, nam uirgula crebris íctibus percuffum frequenter per _
caueam agitatur donec erumpat fudor:quem fub coxis,brachijs,collo & cauda exci=
piunt: quod quidem excrementum uulgo Zibethum dicitur,

LATINE LynxuelLupus ceruarius,uel Chaus,uel Raphius,& Thos fecunz
dumalíquos. Chaus animal (inquitPlinius ) quod Galli Raphium uocant
Lupi effigie, Pardorum maculís, Vaciæ nomen quanquam recentiores
Leopardo feu Pantherze minori tribuunt, à Lyncetamen corruptü uidetur,
eftautem & ingenio & corporis effigie fimile animal, cauda breuior Lynci,

illilongíor,&c,
IT AL. Lupoceruero, GALLICE Loup ceruier,
GERM. £udbsoder Sur. A NGLICE Luzarne,

m ME! uh ^
1

74 Quadrup. ferorum
j Icon hecproba ef}, excepta facie qua Felemreferre debebat. ‘|
meliorem queres fub finem buius libri. |

N
EUR, — =:
>

——— — -

Ef in arce Londinenfi (inquitlo,Caius ) animal carniuorum, agni bimeftris magnitus
dine,corpore toto, capite, ore, pede & ungue felis, Sedfuabarbaatg cauda, illa, us
trinc dependente, ex dimidio anteriori nigra,pofteriori alba:hac, breui atqj crafla,
ex dimidio fuperiori ruffa,inferiori nigra, Oculo flauefcente, cilío obfcure albicans
te, Aure,ut cati,eredta,pilo intus albo & tenui repleta,foris albo δὲ nigro ueftita,fed
ita ut fumma pars nigro,media,triangulari fere modo,candido, & ima nigro ueftias _
tur Nec eft ea contenta fuo orbe finiri, ni(i etiam & anterior eius pars feu extrema
margo & pofterior etiam,eo modo recuruetur in auerfum,quo modo margines ga»
leri facerdotis Grace apud Venetos ecclefiæ ad fuperiora replicantur. Summis aus
ribus infident pili aliquot nigri,ueluti crifta, Color anímali eft ín extima parte, ruf-
fus, in intima albus,fed refperfus hîc fufcis & fere per quincuncem difpofitis, illic fui
coloris obfcurioribus maculis, fingulari pilo candido & item frequenti per uniuers

«fum corpus prater cetera confpicuus , ut eft in quibufdam cuniculorum nigris pels
libus, Ex utrag nafi parte, maculae quatuor funt , ordine recto pofitæ. In utrog las
bro,ut nunc dicemus.In fuperiori labro , quíng funt macularü ordines æquidiftans
tes,In primo ordine & fummo, quatuor:ín fecundo, quingin tertío, octo : ín quara
to,quingg:in quinto , quatuor funt, &ha etiam ín fuo quagg ordineæquidiftantes,
In imo labro,feptem funttantu infigniores, duobus ordinibus collocata, In primo,
quatuor,ad ipfam labri oram;in fecundo pofteas,tres alia : pofthas, aliæ minores,
fcd non ita certa lege difpofita ut fuperiores. In fuperiori labro , utrin@ extantpilí
quídam rigidiores atg albi, ur in catis € leonibus, Nafus illi ruffefcit pallide, diftin- :
Aus à cætera facie undequag linea nigra, Extremum nafum per longitudinem aliali
nea(ut ín Vncia)diuidit,fed per fumma tantum leuiter ducta, non per ima altíüs im=
preífa,Pes illi callofus eft, & unguis,utFeli & Vncia,in pede abditus, necnifi appe
tendo pratendit,ut illae .Scandit mirum in modum, ita, ut, ea ín re quid poffit, ipfa
natura uelín cauea docet, Mobile animal eft, & Joco ftare nefcit,adeò ut nifi forte for
tuna Pici martij uox ex corbe cuiufdam ruftíci, (qui tum Leones uidendi cauffa uene
rat)quietum reddidiffet & attentu, nulla fuiffet fpes exquifitioris delíneamenti, Eo
præfente,quietiffimum erat:illo difcedente,nufquam confiftebat, Quamobrem coz —
actus eram miflo poft rufticum famulo , uocalem illum emere, quo prafente, miraz
bundum tantifper conftitit, dum confecto negotio arg abfoluto opere difcedendu
fuit. É usate noftri uocant, Leunciamne an Lyncem ex uocum fymphonia dicturi,
ambiguum eft, Pellís in ufu eft magnatum, & precijs uenditur amplioribus, NG a

candefcit,

ο ο ο 75

caridelcit nifi in iniuriofos. V ocemreddit qualem felis , cum fuccenfet focio cibum
przrepturo, Cuftodi blandum eft & mite,necin quenquä feuum.Hadtenus Caíus,
€ Inu(itata forma animalanno Domini M. D. ΧΙ v irr. menfe Maio e fylua Aure
líana ín agrum Bíturícenfium ímpetum fecit,tanta feritate, ut nemo agrícolarum aut
ufatorum tutus ullis armis efTet, Media inter Lupum & Ceruü natura fuit, ( dicere
forfan uoluit Lupum ceruarin fuffe, ) antea illis in locis fonotum. Hæcex Chronicis
cuiufdam,quiaddidit Paralipomena híftorize Carionis. Ego, fibenememini,non
in Gallia natum animalita graffatum effe accepi,fed Leopardum,qui ex aula Regis,
ubialebatur,euaferat, &hocalicubiinHiftoria quadrupedum à melíterís mandati
puto,locus iam non occurrit,id culegiflet Io. Caius. fic ad mefcripfit : Quodferibis
de Leopardo regis Gallia , poteft etíam fcribi de quodam quem habuit Anglia rex
Henricus octauus,uti mihi retulit nobilis quidam feptuagenarius eius olim familia,
Sicille: & certe uerifimilius eft, Pantheræ quàm Lyncis tantum robur & tantam fx-
uitíam fuiffe. € Cæfar Scaligerlibri de fubtilitate ad Cardanum, Bxercitationis 210.
prima parte, fentire uidetur feram quae Luberna uulgó dicatur, foeminam effe; Lyn=
cemuerò marem,Lupuceruarit fcilicet. Huic.n.(inquit)breues, orbiculares, diftin
Ce maculz:illiprodudte, & admodum continuæ plereg, Lupi autem dici uidenz
tur ab auiditate,uicina enim omnia populantur, quocirca in Scandinauia ubi Lyn-
cum frequentia , aliarum feraru infignisraritas, ad uictum maxima ex parte agreftiu
' felium praedam faciunt. Ceruorum eflehoftes acerrímos (unde ceruarij nimirum co
enominantur ) ex Oppiano difces: qui luculentiffimis uerfibus eiufmodi píngit ues
-: nationem, qualem pugnamDelphinis & Amiarü:ac T hoas uocat,Sicille. Sed cum
- Lynces etiam alibiab Oppiano nomínentur,quorum genera duo facit, Thós nean
Lynx fit Luchía noftra,confiderandum eft,

ALIA Lyncis effigics (ex tabula regionum Septentrionalium Olai Magni) Felem fyl
ueftrem perfequentis. — GERMANICE DerÉlein Zuchs/ wittin Gott
latio gefüroen/jaget oie wilden Faser.

Hanc imaginem Hyene in ueteri Greco codice mas
nufcripto poematum Oppiani reperi,
mihi quidem non placet.

LATINE HyænauelBelbus:
cuius haec imago eft, qualem ín
uetufto codice Graco poématu
Oppiani manufcripto reperis

275
A
Me

[LN

oí ge

Z ΄ . Es . ΄ ΄ . % 7 M e qu. Al
mus, Vomitione hominis imi 7: VIE, E
tari traditur ad folicitandos caz NW: ZZZ

nes, quos inuadat, ut ex Arifto-
tele Plinius repetit, Flyzenzeaut
nomen factum eft, ab eo quód À M.
eius dorfum fera düriore &lon le
giore tanquam fuilla rígeat : Cor 7
pusreliquum, quod ceruleico GS Sx ον SY,

οι lorís(ut Oppíanus tradit) tenia & u. SN ES"
7 diftinguuntnon item. Phryges & Bithyni Hyanam Ganon uocitant, Hefychius:
1311 G ij

M amm

= = re =

os

70: Quadrup. férorum
fed Glanon uidetur legendum ex Ariftotele: quanquá Auguftínus Niphus,etiam
Hyznam Ephefij Gannum (n, duplici) uocari, ex Philopono annotapit, Etnimi»
3 rum etiam Glanis pifcis graflator ac uoraciflimus ( Siluro opinor cognatus ) ab hac
-. quadrupede fuum nomen accepit. Arabícé Zabo ucl Dabu nominatur. Syriace
Dabhauel Dahab, In facris literis bis legimus Zeebe ereb, &€ femel Araboth : ins
terpretes uariant,namLupos Arabiæ,aut folitudinum, aut uefpertinos ínterpretan
tur.ego Hyænas effe crediderim:quæ uefperi & noctu graffantur, Lupis alioqui fi

miles ín multis;fedmagis quàm illiafturi, malefici, uoraces arg crudeles, 4 Dabuh
(inquitlo.Leo Africanus) Arabica appellatione, Africanis Iefef dicitur. Animalid

& magnitudine & forma Lupum refert, pedes & crura homini fimile, Reliquo bez
ftiarum generi non eftnoxíu, fed humana corpora fepulchris euellit ac deuorat, ab»

iectum alíoqui ac fimplex animal. V enatoresantrum ín quo depít edodti,tympanu
cantantes pulfant:cuius harmonia demulfum, nó anímaduerfis technis, folido fune

crura conftridtum extrahitur ac interficitur, Sicille. quibus perlectís ftatimanimadz

uertí animal quod uuloo Papionemuel Babuin aliqui nominát , omníno Hyænam

efTe, Olim Ardopithecum efTe fufpicabar, ( propter informem & urfinam fere cor:

poris craflitiem , δέ ceu manu pedumqg cum eifdem ín Simia aut hominepartibus
fimilitudinem,quod@ arbores fimiliter afcendit, & {dem uefcitur cibis: ) quae ome

nia tamen non folum cum Simia, fed etiam Vrfo fere, ut & pili colorem, communia
habet,tanquam Arctocyon quídam, hoceftex Cane & Vrfo compofitum animal,
Bellunenfis Cani fimile effe dicit, medium inter Lupum & Canem , noctulatrare:

in Syria abundare inter Damafcum & Berytum, Eius figuramhicadijcio, qualem re

, Periin charta quadam typis excufa, | ri

f

ς EN
AN,

24,9,
4
M

INIT
NUR i ή
SN WM
Wee 0) AND

AU

\ \ \ INI
SUN N
NS

M
N

N N
NN
IN
[NS

ΑΝ]
ANS DIRE n
ABS NN ) )

NEZ
I x ZI m
ES Zu
È SS ) D n» ERS A Xe ^ 7
μμ 3 \ vi ASQ A
Xa d dy 4) / BEE I > = S
| S Mr ENS NL SS
E oa WI
N E “ul d Se
Ww Y N à u =; i Sd
SS | \ > È a id )
“Du / € | SN NO N *
BE, A Z 7» N Iz - MIN) NS i
Ma ή 7 Ÿ : 4 IN A E ji AN NN V
N ec.) Se
DA M M SN N J Med | N - 4
À AU: | ) ανν 5 ί
EENA LL. N
oe \ sN Fui de
—————— ώστε N STES
ABE | == EX \& cè 4
εσας ο = N ==»
) — Si | = = = N I euri im
Te Mm == ολες
— = σα III D) È = (77 AN A ὴ = E me 1
As D SE m 3 | == Hr i TU PNE — ;

2 I - = E NZ -
= 5 WEE ED. =

In eadem charta defcriptio Germanica continebatur huiufmodi : Hoc animal Papio
(Dauyon Germanice fcribitur ) à frequente populo fpectatum Aueufte V índelía
coru,anno Salutis 1551.ín magnis Indiæ folitudinibus, & rarò quidé,reperitur, V ez

= Ícitur malis,pyris, & alijs arborum fructibus ; apud nos etiam pane. ín posu uinum

t qeu Amat,

= Ordofecundus. ὃν

amat.Efuriens confcendit arbores,eas@ concutít,ut fructus decídant, Quod fi Ele-
phantum fub arboreuiderit,nihileurat: alia ueró animalia cum ferre non poflit,om
nibus modis repellere conatur. Naturaalacre eft , € pr&cipue cum mulieres uidcrit
(ad libidinem pronum)alacritatem fuam oftendit. Digitos in pedíbus quatuor hu-
mana manus digitis fimiles habet. Foemina in hoc genere femper geminos parere fo
let, marem (imul & fceminam. Hæcad uerbi ex charta illa reddidimus. Papionem
qué pingis (inquít Petrus Coudenbergius , pharmacopola Antuerpíenfis eximius,
in epiftolaadme)uidiuiut:necinepte depi@us eftanum oftentans, nam ad nutum,
haud fecus atg caputreliqua animalia,eum uertebat, frequentíüs populo oftentans,
Sub genere uno comuni, fed quod noie uacat, funt Lupus,Canis, Tigris, Vulpes,
&Hyzxna,Scaliger, € Ego aliquando Simiarum generis cum propter caufas przez
di&as hocanimalefle conijcíebam: tum quia Babuini nomen, ad Papionís nomen
alludit.Suntautem Babuini ( utlo. Leo Africanus fcribít ) Simiæ non caudata, ue-
rùm Papio (ut apparet) caudam breuem gerit, qui finon Ar@opitheci, Lycopitheci
tamen nomen ex Lupo & Símía compofitum, corporis (imul € morum ratione me
retur, Quód fiHyznahzceft, utomníno perfuafus fum, (nam & Arabes medici,
ut Auicenna de animali Dabha nomine,cadem feribunt, qua de Hyæna Grzci;jno
erit Lupusaureus Oppiani(is enim Hyænæ feorfim meminit) ut Bellonius conicit
in Singularibus fuis libro 2,cap.108,Paruus quidam Lupus(inquit)in Cilicia & cota
fere Afia reperitur, qui rapít & aufert quæcunæ ínuenerit noctu circadormientes,
(ad quos proxime accedit)ut pileos,ocreas, frenos, calceos, & huiufmodi. Forma ei
inter Lupum & Canem eft. Multi eius ueteres tum Græcitum Arabes( Arabíciinoe
men non exprimit) meminerut, Græcihodie uulcó appellant Squilachi (σκύλακοι ni-
purum multitudinis numero pro cavrams:) δὲ hic efle uidetur qué Græci authores Luz
pum chryfeon, ideft, aureum, cognominant, Non multó minor eft Lupo, Noctu
inclufus, Canis inftar latrat, Nunquam folus reperitur, eft enim gregarius , adeo uc
aliquando ducenti in unum greg? coéant,X nihil per Ciliciamhocanimali frequenz
tius fit, Vociferantur autem in grege alius poft alium, acfi Canis uocem hau hau re-
peteret. Color eis egregie flauus eft : quamobrem pellis eorum ueftibus fulciendis
deftinata non paruo illic in precio eft.Hæcille, Atquifolus Oppíanus Lupiaurei |
memínit:qui ín altis montibus degat,Lupo præftantior fera acrobuftiffima,prafer
tím ore € dentibus,itaut es & faxa aliquando perforet, at Papio inferior uilior& cft
Lupo.quamobremPapionem,Hyaznam effe concludimus, multis hactenus feculis
re, nomine X fieura doctiflimis etiam uiris ignotam, «| Quod ad nomen Dabha,
Syriacum illud ucl Chaldaicum effe apparet. Deeba Chaldaeis Lupus eft, Hebrzis
Zeeb uel Seb.folent autem Chaldziz,in d. mutare. Alfebha(inquit Andreas Bela
lunenfisynomen eft comunead omnes quadrupedes, qua hominem dentibus € un
ouibus inuadunt,mordent,lacerant,& aliquando interimunt,ficut Leo, Lupus, Ti=
gris,& fimiles. inde mores alfebhaie dicuntur;ferini fcilicet, immanes, crudeles , bel
luini:quales huius generis animalium funt. Sicille, Vt Dabha Ηγαπᾶ Syris& Af-
fyrijs.ficDob V rfum (fignificat. eft autem,ut prediximus, aliqua inter has feras Gmi-
litudo.Lupi quidem aurei,de quo diximus cognomen ‚ab Hebreis feu Syris ductu
uídetur,quí aurum nomínant fahab,uel fehab, & dahab uel dehab:Lupü uerò feeb,
deeb,deeba.Circa Hyænæ tamen colorem non omnibus conuenit, Ariftoteles Luz
pifere colorem εί tribuit, quanquánon omnes Luporù fpecies eodem colore funt:
Andreas Bellunenfis Vrfi:Bellonius aureum : Oppianus frequentes utringg cruz
lei coloris tænias, € Coit Hyænacum alijs etiam fpecíe diuerfis animalibus. nam
ex Leæna Aethiopica Crocutam parít,ut Plínius fcribit, Hefychius Thöes ex Hyx=
na&Lupo generari fine authore tradit, Thos(inquit Euftathius in librum X 1, [lias
dos)anímal eft Leonibus inímícum,& Lupo fimile, fecundum uetere,:unde & uu!=
go forte Lycopanther uocatur.Et rurfus in lib, XII. Veteres(inguit) Thöem tra-

; νά, EN ee ;
78 Qudrup.ferorum

ο dunt Hyzna fimilem effe, & cum faltu ingredi , {46 ftatim ut natum eft: cé βά-
4. duis uera GApaa G^ ,0 rv Sip ἅμα Bad e.) quamobrem erramus qui uuloo Lycopantheres

: : feras degeneres @ywas) δὲ fructibus uefcentes,putamus effe Thées,qui uel aduerfus -
Leonem audacia praditi funt.HaecEuftathius. Homerus quidem libro XI, Thoes
‚Ceruum (fagitta perculli um,cumiam fanguine exhauftus fugereampliüs nequit)la=
niantes,fuperuentu Leonis diftugere canit, Hyzenam;Crocutam(foeminíno gene-
re,uel Crocottam mafculino,) Leucroeutam & Mantichoram feu Mantioram uetez

tes in fuis defcriptionibus confundere uidentur. Porphyrius Hyænam dicit ab Indis

. appellari Crocutam. Videtur autem ut Pantherarum genus eft duplex , ita & Hy axes
, narüm genus unumin Syria efTeminus & ínnocentíus : alterum ueró maius X perz
οι ‚niciofius apud Indos ac Aethiopes, quod illorumlingua Crocura nominetur, & ab
.. imperitis cum Leucrocuta,cuiacies dentíum perpetua eft, confundatur, ed quód fi

milíterhomini infidietur, &c. hancIndicam Aetbiopicámue Hyænamcoonomina-
relicebit, Quiin Aethiopia uocatur Crocottas(inquit Aeatharchides)tanquam ex
Lupo & Canecompofitum animal, hoc nomen accepit, utrocf.tamen faeuíus eft, &
.., multó grauíus (βαρύτερο) facie ac fummis pedibus. robore admirandus , dentium ui

. pracipua,& uentris(omnia concoquentis. Jfacile enim omnium oflium genusfrane
..git,cöminuit,devorat,& incredibili concoctione confumit. Eundem aiuntfermone
:. Jhüámanum imitari, quod nobis quidem non perfuadent: & nominatim uocatos nos
Cte,accedentes ad fe tanqua hominé,deuorare. g Hyænaex Lupo concipit & parít
Onolycum(lego Monolycum)dictu,qui non ín grege, fedTolitarius degit, ing hoe
mines & pecora oraffatur,ut fcribit Græcus recentior,quietiam pilum acutäacdenz
fumplye day toà zunap) ei tribuit:& fine uertebris collum, unorectoG offe rigens,
ficuti Plinius quog & Solinus, quod de Lupo etiam Aelianus fcribit, & aliqui de
Leone,ego omnium animaliu, quz collum proprie ditumhabent,uertebris íd con
| flare puto. Scaliger Leonis collum uertebris conftare affirmat, contra quàm prodis |
tum lit ab antiquis. € Hyxna forfan cognatum eft animal quod aliqui Gulonem
uocant,de quo proxime dicemus, | ns] |
ITALL GALLI, & GERMANI Papionem appellant, uel Babionem potitis,
nefcio qua de caufa:Babion,Babuin,Babian:quiquam aliqui Babion Gallice, Ger
manice & Illyrice dictum animal, Cynocephalum interpretantur. — Dif tbier bat
ein ftómboen namen Babian/mag ein Llachtwolffi Aundswolff/ Barwolff/ o-
der απο RU werden: oocccinartoep Dilfraffen/ von welchen herz
nach volget.

| 2

GVLO dictus ab Olao magno, ex cuius Tabula Septentrionalium ad Europam res
gionum iconem hanc qualemcung mutuati fumus, Idem in regionum iftarum hie
ftoria,qua parte de animalibus earum fcribit:Inter omnia(inquit) animalia quae ime.
mani uoracitate credutur infatiabilia, Gulo in partibus Suetia Septentrionalis przez
cipué memorabilis eft , ubi patrio fermone lerffdicitur, & lingua Germanica Vielez
fraf,Sclauonice Roffomaka à multa comeftione : Latine uerò non nifi fictitio, Guz
lo,uidelicerà gulofitate appellatur. Magnitudo eius, quae magni Canis : aures δέ {ας
cies Cati:pedes & ungues afperrimi, corpus uillofum,prolixis pilis fubfufcis. cauda
Vulpis,( Corpus) cauda Vulpis, inquit Matthias a Michou, qui in Lithuania {}
Mofconia hoc animal inueniri tradit,) fed breuior & pilis denfior: unde optíma confi
ciuntur hyemalia capitum tegumenta. Hocanimal reperto cadauere tantüm uorat,
ut uiolento cibo corpus inftar tympani extendatur, inuenta@ anguftía inter arbos
res fe ftringit,ut uiolentius egerat: ficg extenuatum reuertitur ad cadauer, & ad fum
mum uíg repletur , iterumq fe ftrinoit anguftia priore, repetit@ cadauer, doneceo
confumpto aliud folicita uenatione inquirat, Caro eius omnino inutilis eft ad hus

manam

Ordofecundus. - 79

mani efcam:fed pellis percömoda atg preciofa, D UT
Cadet enim fufcata nigredine inftar pini Dama A e
(ceni, diuerfis ornata figuris;eadé@ eo pulchrior
afpecturedditur, quo magis artificum diligentia
& induftría, colorum conformitate,in quocung
ueftium genere fuerit coniundta. Solipríncipes
& magnates eo indumento tunícarum more con
fecto hyemis tempore utütur: quía calorem con-
‘ cipit citius, diutíus feruat coceptum :idgnon)}
folùmin Suetia& Gothia : fed.& in Germania, it
‚ubiraritas harum pellium maiorem fortituræfti NX

=

mationem. Bthuius caufa fagittis auenatoribus E 72 fn "I
hoc animal petitur, Hæcille, Rofomachæ no: _ © DE TA
menSdauonicum eft, inquit Scaliger : nosioco SY, { ( | a
Vulturem quadrupedem confueuimus appella: 3877 TNR

7 LE

re, cadauera nang miro certoß odorefedtatur. QE |
€ An Hyæna quedam Scythica hocanimal (it Ef CS
ucl potíüs fui generis, querendum, € Pileo ex ="

- huíusferz pelle confecto uel Polonorum reges "3 |
aliquando utuntur.Piliin ea (ut Schnebergerus meus ad me fcripfit) funt longi, fed
nó admodi denfe difpofiti,nigri,fplend£tes,ut Zobellz uideri poffint: minoris ta»
men quàm Zobella uenditur, Alítur hocanímal apud Líthuanos(ut audio) ín prín
cipum aulis propter admirandam uoracitatem:tantum@ robore pedum ualet,ut ar2
borem ín duas partes diuidat,& aluo per medium diftriéta fe exoneret, ita ut tu ueré

| fcribis.lam fcripfiad CL, V. loachimum Zimermanum,qui Vilnæ (qua urbs Li
-thuaniæ caput eft) medicum agit ílluftrifTimi principis,ut@ curet mihi depingi hanc
feram, & certam eius hiftoriam perícribattuo nomínerogaui,Hzc Πε,

GERMAN: Ein Y ilfraf/voirt gefunden im Fünigreychy Schweden:auch in oet:

X ittavo/vno bey den tl fofcouiten oder Rüffen. Sriffet fich fo voll an andern abo
geftanonenthieren/d3 er vor vólle vro verffopffung ein enge zwoüfchend zuoeyen
böumen fücht den bauch 30 ffreiffen/vno das gefür anfzetincken.

LATINE Lupus, ITALICE Lupo.
GALLICE Loup. — GERMAN: Wolf:

LVPORVMgenera quíng -
Oppianus defcribit : G4 | ASSI
rum primusab eo uocas 227 ἂν
tur ferie, id eft, fagit- HGB | => NS |
tarius, (a celeritate fortaf INN
fis ; quatamé non hunc,
Íed fecundum inter Lu-
pos præftare ait, ) percg
audax,toto corporerufz 77

- fofeufuluo,membrísro SE SK
tundis , capite præcætez ILC CMM ” =S""<
ris Lupis grandiori,ut cruribus etiä maioribus & uelocibus, V enter eius canis afper
fus maculís albícat, V lulat horrendum, & fublimi impetu fertur, Caputaffiduè con
cutit,igneis oculis, Il, Circus(nimirum à fimili ingenio Circi avis ín Accipitrum ge
nere)uel Harpax,id eft, Raptor,corporemaior & longior, omnium uelociffimus,ar

G ή

VA

O

ga" Quadrup. ferorum

À
' \ , {=

genteo per latera δὲ caudam colore;Hicmontes habitat: & magno cum impetufum

mo mane uenatum exít,perpetuó famelicus : Cum montes ninibus replentur, intere

dumad urbes per famem impudentiffimus accedit,furtim omnino & placide,donec
in propinquo alicubi Capram corripiat, III, Aureus cognomine,pr&cipua pulchri
tudine fpectabilis, multis comatus pilis refplendet, is niuofos Tauri fcopulos, Cilis

ciærupes,& Amaniiuga incolit,non Lupus,fed Lupo præftantior,ardua fera. Ro:

buftiffimus eft:præcipué autem ore & dentibus ualet, zs,ferrum & faxa aliquando

perforans, Sirium oríentem metuit, & mox in aliquem terra híatum aut obfcuram
fpeluncam feabdit, donecSolisæftus imminuatur, III], & V. communi nomine
Acmones nuncupantur, ( nefcio quam ob caufam : ni(i aemonis, id eft, incudisalis
quain corpore eorum fimilitudo reperiatur : autab Acmone forfan auerapace As
quilarum generis: )utríg paruo funt collo,humeris latis, hirfutis femoribus & pedis
bus,roftro minore,oculis paruis, fed differunt, quod alteri dorfum argenteu δὲ uen
ter albus fplendeant, ac foli pedes imi nigricet.hanc aliqui l@îni(id eft Miluum) cás
num (inzivop πολιότριχα) nominarunt. Alter colore niger ‚corpore minor, non tamen
infirmus,Lepores ín primis inuadit,& rectís undig pilisriget, Hc Oppianus, Vis
detur aut primum Luporü genus effe , quodplerifgregionibus, praefertim planis,
communius eft,fecundum ueró,montanum fiue alpinum.in Rhætia quidem noftra
magni Lupi nigricantes reperiuntur , robuftiores , & maioris precij : audio tamen
cum illis fæpe etiam alios minores & communes Lupos inueniri, Mofcouia quaiun
gitur Lithuaniz,paffim in Hercynia fylua,pragrandes acatros Lupos, cos fero»
ciffimos gignit, Pelliumapudnos artifices Lupos è Suetíaín primis commendant:
quód egregij, magni & cinereo fiue cano colore (int. In Landferucca ( quae maxíma
Scandinauiæ fylua eft) tria Luporum genera capi , Olaus Magnus prodidit in expli
catione T'abulæ fux,Idem in Septentrionalium regionum hiftoria;Sunt(inquit) in
montibus Doffrinis, qui Suetiæ ac Noruegiz regna diuidunt, Lupi albicantis colo
ris,gregatim ut pecora, partim inuallibus , partim in montibus uagantes : quorum
efca funtanimalía ímbecilla,ut Mures, Talpæ,& huiufmodi, Sylueftres ueró X com
munes Lupi,armentis € pecoribus incolarum mira importunitate infidiantur. cons

tra quos uenatio publica inftituitur, non uerò tam curam habent ut ueteres Lupi

interímantur : quàm ut tollantur catulí ne adolefcant, Quidam ex catulis ficinter-
ceptis etfi domeftici fieri uideantur uinculis claufi, fæuitiæ tamen fua non obliti , qui
bufuis alijs, etíam.uolatilibus , infidiantur, Foetus quidem ex ijs & Cane domeftica
procreatus, ualde inimicus efficitur omni reliquo Luporum generi,quod eregibus
infidiatur. ER & genus Luporu Thoés díctum, cæteris longitudine procerius, fed
breuitate crurum diffimile, uelox faltu, &c, Sed hæcueteres de Thôe fcripferunt:
qua ab Olao non fimpliciter repeti oportebat. «| Genus unum anonymü eft , quod
contínet Lupum, Canem, Tigrem, Vulpem, Hya nam, Scaliger Exercítatione 202,
ubicontra Cardanum fcribít Luporum & Canum fpecies efTe diuerfas, nec inuicem
tranfire:& Lupum nó fola feritate à Cane diftare, fed tota fpecie.Reperiunturenim
(inquit)Canes feri,qui neutiquam Lupifunt.In latibulis montis Falconi multis iam
fæculis agitant Canes abfg ulla hominum focietate: cui tantum abelt urfefe accomz
modent,ut maxima ex parte carnibus uefcantur humanis. Lupitamen neg; habent
faciem,neg uocem,neg uocis modum,neg mores, Non enim eos exigit inde fames
aduaftandos greges, |; | |
| LVPVS

Ont fecundus. I

L v P V $ Scythicus,filibet, appelletur fera illa, quæ in
ultíma Scandinauia poft Noruegiam & Sueciam
reperitur: quam Olaus magnus in Tabularegios _
num illarü depinxit : unde nos hanceffigiem quae
lemcung mutuati fumus, appellat autem Germaz
nico nomine Oriritlatw ab unguiumacie, quod
illis praecipue fæuiat: animal Lupi magnitudine,
perpetuò iracundum. In ipfa quidemhiftoriaRe- 7°

quoquam,

Lv P vs marinus(inquit Bellonius ) non cognitus, quod fciam, ueteribus fuit, amphis
bium animal,piícibus magna ex parte famem exaturans: in Oceani Britannici litore
aliquando confpedtum,fic terreftrem Lupumreferens,utnon immerító Lupí nome
apud uulgum retinuerit, Cicurem diu uixiffe aiunt, capite enormi, oculos permultis
undecung pilis adumbratos gerens , nare ac dentibus caninis,robuftis@ barbis ore

obfeffo:pelle uillis ereGioribus hifpida:nigris maculis undig (ut & totum corpus)
diftincta: cauda oblonga, crafla, uillofa acfpiffa; caetera Lupum referens , quemads
. modum in pidturapropofitaapparet, Sic ille, Ariftoteles hiftoriæ animalium lib,
9.cap.36,Lupi Gvuv,id eft , Quadrupedis Lupi, non Labracis pifcis) pifcatoris mes
minit:qui cum pifcatoribus focietatem ineat, ac nifi praedae partíceps fiat, retia dis
fcerpat,Sedid animal Lutra forte potius,quam Lupus aliquis fuerit, |
GERMAN: EintYieerwolffigleych einem rechten YOolff/ foloff oem land wo»
nen/aber fifch vf Dem meer fräffen / am Britannifchen meer gege Sranckreych ets
wangefunden vio am gezogen.

LATINE Aper fimpliciter ‚uel Aperagreftis:Sus ferus uel fyluaticus,
GRAECE uulgo Agrimochthera, | :
ITALICE Porcofyluatico,uel Cinghiale, quafi Simgularis,
GALLICE SanglieruelPore Sanglier. C

APR V M GraciSvagron uocant, & Cápron : fedhoc pofterius nomen etíam manfuee
rito Sui maritribuunt, Sciendum eft (inquit Cælius Rhodiginus)Chlunem gas) di
cab Gracis entomian, id eft, exfectum eunuchumg Aprum, Id quod Aefchylidos

h C - Απο τα
1
1

82 Quadrup.ferorum -

^

{-

dtrina comprobat,atcg Aeliani.
Fíuntueró eunuchi attritis arbo
ri (ut Arifßoteles prodit) aut fas — NS N
xo tefticulisufggad affectionem — 7 ZZZ
prurítu, Alij chlunen Suemínz /7 SH,
terpretantur xvid eft,in her (4 ᾖ ZZZ GE Be | us |
bis foendue dormiente. ali ma:lff E MES joo
- gnitudine uifenda chlunem acci
piunt, Ariftophanes grammati

III À

27 y Ma

Via
ii
Ù

dicuntur monij, quibus fimilis Nm Ξξ

forfan fuerit, quem uocat chlu- S à πι |
. A pup e —— WIN —À = /

nem, fzuitía & uiribus, Moniu == = EUNT

1
À

funt qui monolycuminterpretentur:alij Suem ferum, qui cum α[ής minimé aggrege
tur, Cyrillus in Ofeam prophetam , Afinù eo nomineintelligit. Thomas Magifter
chlunen ac monion & chauliodonta,effe putat poéticas uoces. € Hifpani in quada
parte noui Orbis Apros inuenerunt noftris minores, caudis breuiffimis, adeò ut
abíciffas fuiffe arbitrarentur:pedibus etiam noftris diffimiles. pofteriores enim pes
des aíuntuna ungula folida conftare,anteriores bifulcos effe, Ariftoteles fane aus
thor eftSues folipedes gigni ín Illyría , Pæonia, & Macedonia ; quales etiam noftro
tempore in Anglia repertos accepi, & Albertus in maritimis locís Flandriz reperiri
teftatur, Agatharchidesaît Sues in Aethiopia cornutos effe. «| Aprum habet Res
gulus Saluimontis ingenti magnitudine: qui cum hero & Canibus ad cornuumcon
centum exit in uenatione : certatg cum curforibus Leporarijs ad praedariradeptioe

' nes:Scaliger, y | |

HIPPOPOTAMVS, ideft,Equus fluuiatilis , turpiffima quadrupes, Nilo feré peculias
ris eft,ambiouæuitæ:cui Ariftoteles iubam & uocem equiattribuit. € CapiteBos
uem aut V tulum refert,inquitBellonius : reliquo corpore ad Porci figuram magis
accedit. Cuamobre Byzantini, apud quos mihialiquädo uiuus Hippopotamus coz

- fpectus eft,uulgarilinguamodo Porcum, modo Bouem marinumappellarut : qua
resnonnullos,eos@ paulo eruditiores , ömouitut dícerent noftrís temporibus ui=
fum nunquam fuiffe Hippopotamum, Cui fententíz, nifi epo rerum potius quam
uocabulorum effem ftudiofus , facile fubfcriberem, V erüm in diuerfum me pertrae
hítantiquorü numifmatü atq; Hippopotamorum figura:quz certe plurimum acces

O TN επ
È DIT

Imaginem quidem illam aduiuum ab eo expreffam nondum uidi, Voluíautemhoc |
τν libro inter Quadrupedes uiuiparas Hippopotamum proponere, quód nonfolüm
pariat educetg ín ficco,fed noctu etiam relictis agris fruges & foenum depaícatur, ac
| proximas

E

+

Ordo tertius. 83

proximas agrorü mefles populetur:& ad ingrediendum magis quàm natandum à
natura factus uideatur, PH OC A M υετὸ quanuis quadrupedem,oblæfam tame
δέ imperfectam:fomnid tantum caufa, non etiam cibi in lítora exeuntem , ad hunc
librum non pertínere iudicaui,Sed de Hippopotamo quog ín Libro quí aquatiliù
icones cum nomenclaturis exhibet,plura dicemus.

TVRCAE&€ GR AECI hodie,utríg uocabulis fuxlingux, Porcum marínum
uocant. etenim uetus Hippopotami nomen, prorfusubig hodíe obliteratum eft,
& nein Cairo quidem Aegypti cognítum amplius,Bellonius,

IT ALL præfertim qui Conftantinopoli degunt , Bo marin, id eft, Bouem marinum
nominant,Bellonius,

GERMANICE Æinfrémbotbier / wonet im Yilo dem (luf in Egypten:
mag von finer geftaltein Mafferochs/over ein DDofferfau genennt werden: dann
es mit dem Éopffeinem Ochfen oder Kalb gleych ift / mit demübzigen leyb einem
Schweyn:wirdt von den Cürcken vno Öriechen difer seyt ein Meerfhweynge
nennt /wiewoles nienart im meer gefunden wirt: von den Jtaliänern ein Zl fecee
Ochs. JT den menfchenanffesig/ond feiffet (y.

Hippopotami in pracedente pagina icon, fumpta eff ex Coloffo, qui
Nilum cAegyptium Romain Vaticano refert.

QVADRVPEDVM VIVIPARORVM FERO-
RVM ORDO TERTIVS, DE FERIS NON COR:

nutis media magnitudinis,minus@ noxijs.

GR AECE Caftor, quoduocabulum Latini etiam receperunt , quanuis aliud
propriumhabeant,Fiber:quod fibras amnium,id elt,ripas incolat,

ITALICE Biuaro,uel Beuero,
GALLICE Bieure,Bifre, GERMAN. Biber,Piber,
Caftoris femina fupina iconsa Rondeletio exhibita. Nostra Cafforis
La scon proxıma paginafequetur,

GERMAN, Biberdaswyble

+”

; AN 5
FIBRlin inguinibus(ut inquitRondeletius)geminos tumores habent,utring unicu,
membrana fua cöclufum, opi aferinimagnitudine.inter hos eft mentula in maribus,

in foeminis pudendum,Hi tumores,teftes non funt, fed folliculi membrana cótectí,

in quorum medio fingulí funt meatus, € quibus exudat liquor pinguis & cexofus:

OU Lou ον.

84 Quadrup. ferorum
quem ipfe Caftor fzepe admoto orelambit & exugit, poftea hoc ueluti oleo quas
poteftcorporis partes contingere, oblinit. Hos tumores, teftes non effe,hinc maxis
me colligas,quod ab his nulla fit ad mentulam μία, neg; ductus quo humor in menz
tulæ meatum deriuetur & foras emittatur. Praeterea quód teftes íntus reperiantur,
Leporibus etià fimiliter in utrog inguine tumor eft.Bofdem tumores Mofcho ani-
mali effe puto, à quibus odoratum illud pus emanat. Foe mínze,quam híc depinxiz
mus,unicus eft meatus & ad excernenda excrementa, & ad paríendum, Hæcille,

a

EM
M N

NI

|

ci NAN
is CL EL RES
\ W UN Y N

1}
/

\
i

IN
S N RN
NN

N

N
N

N III
UN

7

NS
\

LS

> IS £ ÈS
E 3 ES
— Ζ

NT

N
NUN \

p

: 1| |

eZ
ur — —

Εν
E
UD

σος
zo

Ri

1

4$

Ordotertius. 85

LATINE Lutra, Lutras etiä Lytras dici pof2
fe Varro docuit: quia radices arborumin ripa
fuccidere at diffoluere (quod Græcis eft Ave”)
dicutur, poteft tamen & à luendo uiderinomz
nata, quod ín aquís felutet , ficut δὲ Grace En-
hydrís , Hermolaus. Sed Varro Lutram cum
Enydride confundit, tefte Scaligero. Ab Ari
ftotele Evie uocatur uocabulo oxytono,a quo
gignendi cafus $w^gie : Herodoto proparo=
xytonum eft us, dw eG" ÉvuZ 9 G",9, Hefychio
eftanimal fluuiatile fimile Caftori. Scribit aute
Herodotus libro 2. Enydrias in Nilo nafci, δέ
facras exiftimari. quo loco Enydríum nomíne
Ichneumones alíter díctas, peculíares Nilo qua
drupedes,intelligeremihi uidetur,nam Ichneu-
mones quog facros Aegyptijs efTe legimus: δὲ
Marcellinus eofdem Hydros uocat,lfidorus E=
nydros, Alibi uero cu ícribít : In maximo apud
Gelonos lacu capi Enydrias , & Caftores, & a=
lias feras τέραγωνοπροσώπους, (d eft forma ori quae
drata , nimiru qualis Felium fere efl aut Simia
rum:ut forte Satyrıa c/driflotelis bac fint, Caftori
Lutraj cognata: nam Satyri etiam Simiarum ge
neris exiflimantur: )quorum( omnium fcilicet ex
«quo)pelles circa fifyras pro fimbrijs affuuntur:
tefticuli ueró uterí remedijsapti funt, In his uez
τὸ Enydríü nomine nó Ichneumones Nili, fed

| Lutras ‚pprie dictas íntelligo. Apud Gelonos
quidem & Scythas omnes, Lutra abundant:
quód in regionibus eoru flumína ftagna@ pere
multa fint. € Lutrz teftes non fecus fere quam
Caftoris ( quanuis improprie teftes dicuntur,
utin Caftore indicatur eft) ad uterum remedijs
pollent. Aclíanus & Aétius Greci fcriptores
Lutram nuncupant Canem fluuiatilem , Κύνα
zoféuwy: Seruius Caftorem quo Canem Pons
tícum nominat.Bellonius Lutrz caput caninu,
& dentes fere Canisattribuit. @ TantaeftLu
tra fagacitas, utexaqua per riuulum effluente,
per aliquot procul milíaría pifcium odores exe
cipiat € uiuarijs: qua fubiens uaftet, Simul facie
líus haurít auram fecudo fluuio delatam : fimul Al
inanis fuperare curfum poteft : quo faturafine D
labore atq; negotío unà cum ipfo fluxu rurfum T UR
delabatur, Scalíger. € Lutr& ( inquít-Olaus:
Magnus)quadrato ore mordaces , ut Caftores : quibus fimiles pelle, fed triplo long
giores funt, in Septentrionalibus aquis, praefertim Suetia fuperioris, Sc. reperiuns

tur. pelles earum cum alijs mira multitudine ad Mofcouitas & Tartaros pro tegus
mentis & ueftibus exportantur,Xc,

un
NTC V

ITALICE Lodra,Lodria,Lontra, GALL. Loutre,Leure,
GERMAN. Ott. x H

86 Qudrup. ferorum
ITALICE Taffo. HISPANICE Tafigo,Texón, — —
GALLICE Taf on, Taixon,Grifart,Blaireau,Bedouo, |

GERMAN. Tachs/oder Dar.

ANGLICE Biocke/Bagert/(aliäs Sadger/)Banfon/Deer/Bray. | |
ILLYRICE Gezwez. ER

MELES, uel Melis potius,foem. gen, Varroni,Samonico, & Gratio, qui lucifuoz epi-
theton eitribuit, Melo ablfidoro, & ineptiüs etiam Melotus, arecentioribus diciz
tur; ficut & Taxus, Taflus, Taxo,Daxus,a Germanico eius nomine Tachs. Melis
quidem di&a videtur à mellis auiditate, cuius gratia aluearibus infidiatur , X fauos
petit, Græcumeius nomen uetus non inuenio, negänoftrifeculi Græcis quomo
do appelletur fcio. Galenus(de alimentorum facult. lib.3.cap.ı.) fcribensapud Lu
canos in Italiaanimal reperiri medium quodámodo inter Vrfum & Suem (elefuzus
&ex[ov τε κοὰ voc) de Mele forfitan intellexerit,abundant,n,hocanimali, ut audio, non
Lucani modó , uerüm etiäSiculi, & reliquae regni Neapolitani partes: eo uefcuns
tur, per autumnum præfertim,quod tum maturis uuis & reliquis fructibus maxime
Pinguefcat. quamobrem uno nomine Zvapxlos uel Σύαρκθ” Grace uocari poterit: ni(i
quis apud Galenum pro evéclegat vis, ut Arétomÿs animal,hoc eft,Mus alpinus ins
telligatur:(ed animus magis inclinat ad Melem:& Murem alpinu nó puto frequens
tem Lucanis effe. Habet autem cum V río cómunía quedam Melís,ut crura humilia,
corpus craffum, auriculis etiam & pedibus nö diffimilis: δέ quód ijfdé feré uefcitur,
& in cauernis degit, fomniculofus adeó ut magna hyemis parte dormiat:cum Sue ue
τὸ, pinguitudinis abundantíam. Melium genera duo faciunt: unu Canis inftar die
gitatum, quod canini uocant: alterum ungulas, ut Sues,bifulcas habet, quod idcírz
co fuillum appellant, Quidam non unguibus tantüm, fed ore etiam, fiue nafo & ros
ftro, fuillum Sui, caninum Cani fimilem faciunt: (utín Erinaceoru quog genere.)
Caninum(quem folum ego hactenus uidi)cadaueribus uefci, & ἤς cibis quibus Cas
nes : fuillum ueró radicibus , & fs quibus Sues, Normannus quidam mihi retulit:
quiutrug genus aliquando fe cepiffe aiebat, Antiquis fuerat perfuafum, pros
mifcuum effe utrirg in Hyxnafexum. eos caftigat Ariftoteles. Negat enim in ma-
fculo eamrimam, qua fub excrementorü exitu eft,peruiam introrfum effe. De Mez
libus hocitem dictum à nobis eft ‚Scaliger,ego alium, in quo de Melibus hoc dixes
rit, locum iamnon reperio. | i

ITA.

Ordotertius. 87

ITALICE Hiftrice,uelPorcofpinofo, HISPAN. Puérco efpín,

GALLICE Porcefpic. ANGLICE Poskepyre, .
GERMANICE Meerfhweyn/ Domnfbweyn/ Stachelfhweyn/
Porcopict/Tarar. a

ILL YRICE Porcofpino,

dts

ei E

HYSTRIX fubijciatur Meli,quod & naturam partím fimilem habcat, partim magnitu
dine non multum abfit,Eas generat India, Aethiopia, Africa(prafertim circa Afros

1

A

> “SUONO, 3 di
EU Cu

9g Quadrup. ferorum
paftorales,tefte Herodoto: & Tartaria. Hyftrix quem ipfe uidi, tres circiter pedes
longus erat, Ägyrta qui circunducebat,os eius leporino conferebat,aures humanis:
pedes anteríores Melis, pofteriores Vrüpedibus At Hieronymus Cardanus in o2
pere de Subtilitate hac facie animal defcribir,quod non fit Hyftríx, (quoniam fpinas
immobiles habeat , non emiflarias ut Hyftrix, )fed bigener forte animal; quodg ex
Hyftrice, aliog uelut V rfo, natu uideri poffit : [Sed hoc diligentius confiderandu eft.
Hyftricem(inquit idem) Africam mittere proditum eft, fed nunc & Gallia habet, &
Italia. @ Símiliter utHerinaceus fpinis cotegítur:fed multo maior eft, τό & pes
dibus differt. dioitati enim Erinaceo funt,illi bífidi, quanquam δὲ Erinaceorum fpes
ciem bifulco effe pede tradunt: mihi utuíderem nondum contíoit: quod & Scaliger
de fe teltatur. «| Hyftrix utin plerifg uulgaribus Porcus fpinofus hodie nuncupaz
tur:fic & à (ατα είς recentioribus(ut Suida) Acanthochoerus , ídem ad uerbü fonanz
te uocabulo uocatur: (ed X uulgarem Echínumterreftrem codem nomine uocitant, .
ut fcribunt Etymologus & Varinus, quod uero Hyftrice quog Echinum terreftre
Suidas ínterpretatur,falfum eft, Albertus cum Hericium alium marinum,aliu por
cínü effe dixiffet,fubdit:Et fimiliter animal quod uocatur Succa ( nefcio qua lingua)
cuius itidem dux fpecies funt, quarum altera pedes Porcihabet,altera Canís:eft aute
idem qui Porcus fpinofus, Scribitur Grace YSpif,éspryG"; uel Yspry f, UspiyG". Sic autem
dictus uidetur à fetís fiue aculeis potíüs, quibus multo magis horret, quàm fetis fuis
rigere Sues foleant.Plinius Hyftrices foeminino genere protulít , Oppianus mafcu-
lino. € Animal foctídu effe audio, & in fyluis cauernas fodere Melis inftar, Quaz
tuor hybernis menfibus(inquit Ariftoteles)fe condit ut Vrfa: & triginta diebus ute
rum fert,ut Vrfa: & reliqua facit perinde ut Vrfa.Hinceft forte quod Αρκηλα à Cres

tenfibus nomínatur, &
IT ALI CE Volpe, H ISPAN. Rapófa,hrapiendo nimirum,
GALLICE Reonard, GERMAN. Sudf.
ANGLICE Foxe. ILLY RICE Liffka.

VVLPES, apud Grämaticos etiam V olpesfcribitur:(ic dicta, ut Aelius dicebat, quód

uolatpedibus, Vulpecula diminutiuum eft, Apud Gracos ueteres Arwasf dicitur,
hodie Ava. Kív«d'G", 7». funt qui beftiam omnem appellari uelínt, peculiariter uero
V ulpem:& Siculos priuatim V ulpem κινάδιο appellare, V furpanthocnomen Dez
moithenes,Sophocles,fed & Ariftoteles. funt qui non ipfam V ulpem,fed Martem
à Martiale dictä,effe putent. @ Suntin Septentrionalibus fyluis (inquit Olaus Ma
enus ) Vulpes nigra, candida, rubez , crucigera ín dorfo, alied cceruleo colore
afperfæ:omnes quidem ex aequo malignzeatcy aftutæ, Nigra pelles preciofiores ce
teris eftimantur: quia Mofchouitarü principes frequentius his utuntur. deinde cruz
cigera, hoc eft, quz nigra cruce dorfo tenus à natura fignantur,propter maiorem or
natum X pellium magnitudinem: quam nonnifi ín maturioreætate Vulpes confe=
quitur, He etiam pelles,uti nigra, propter cömercia Mofcouitarum, Rufforum &
Tartarorum,magno ín precio funt. Candida minoris æftimantur, & que coloris
ccerulei funt,propter earum copíam,& quód pilos facilis amittant Nigræaliquans _
do adulterantur,atro colore fumo picearum tædarum induéto.Rubeæ Vulpes ome
nium frequentiffima ubig reperiuntur. € Germani Vulpes quafdam uillo dene
fiore & nigricante,a colore Drandfüchf nominant: noftri Rolerle, funtautem mi=
noris preci), X magnitudine etiam ut plurimum minores. € Vulpium(utfcripfit
Ge. Fabricius ad me ) magna funtin coloribus differentiæ, Vini genus notiffimu,
quod inregionibus frigidis nobilius coloratur.nam in ijs qua ad meridiem & occa
calum pertinent plagis,colore eft cinereo,& quafi lupino,& pilos fluxos d
talía

Ordotertius. 89
Italia & Hifpania.Hocgenus apud nos duobus nominibus, propter gutturis uariez
tatem, diftinouitur:nam let appellantur, quibus guttur quafi carbonum puluere
- confperfum,in albo nigricat, Rurfus Berctfuchfe, qui candido funt gutture : quod
quo magis candet,eo eft preciofius, Alterum genus eft primo fimile,fed nota infigni

differens. nam ab ore per caput,tergum,caudam,recta nigri coloris línea ducitur; tu

NE μεσο D xS
NS" DE? » ES = EA
EI DB "è P N

))

2
))
7

lj ) |
D

1))

yj D)
77,
0)

2

κ

/

DIN
|

un
PILE
7
7 LA
m
(24
77 1) ή 7
1 ?

perreliquum corpus & pedes anteriores, tranfuerfa + ita ut utrag crucis exprimat
fimilitudinem,unde € nomen illís eft Arögfuchfe, quafi crucigera, Crutture hoc ge
nus nioriore eft,& ex alíjs ad nos importatur regionibus, T'ertíum genus eft quod
colorem ifatidis uel coeli fereni refert,Blauwfudhfe.id eft,coerulei coloris,fed diluti.
Vulpes pilí rutili capiutur apud nos, Sranofuchfe : candidi in Suctía & Noruegia,
licet rarius, € Vulpium pelles nigerrim&,nuper à mercatoribus in Galliam allatæ
funt,ad ufum ueftium non uulgarem , fed alíare admirabiles. Quippe rariffimis, &
quafi ordine difpofitis pilís candidis, fingularibus uariæ, V ulpes accepimus amarís

1]

9o Quadrup.ferorum
amyodalis efitatis interíre, nos V ulpeculam aloé cum carnibus deuorata , uidimus
extindtam,Scaliger. Vulpesin Arabia(inquitidem)& SyrixPalzftina,pilo foedo,
audacia infigni, uefpere mutuis ululatibus quafi fiono dato ad nocturnam condiz
ctam praedam conuenire, Gregatim predari. Omnia furripere, etiam calciamenta,
atg in fualuftra comportare, Ergo incole,incolarum@ monitu uíatores, auditis ea»
rum gannitibus,colligere uafa ex agris ac locisapertis. Nihil enim tutum effe, Haec
cum ex quodam Regulo accepiflem : unus, quiin dum fuerat comitatu, negabat
effe V ulpes:fed Lupos effe haud magno corpore : neg fcedo pilo, fed colore luteo
nitido.Hecille,Nos hacanimalia nec Vulpes, neg Lupos ,fed Hyænas effefuprà
oftendimus, Ä ^

VYLPES crucigera, Leoeinterea qua proximé retrò de Vulpefcripfimus, -

GERMAN. Keeüsfüchf.man bingt fy gwonlich vf Schweden/find die Föft-
lichiftennach den gar fhwartsen frémboen Süchfen. ,

SEN N ===

) SÒ
}
REN

N N

N} Ÿ N

IRR
^

Simiuulpa caudam Cercopitbeci babet, quod bec icon non oftendit:ut
inde cetera ctiam non probé expreffa aliquis fufpicetwr.
SIMIVVLPA dici poteft hoc μπω,
animal peregrinum ficto πο” d
mine: Græce πιῤνκαλώτνξ, aut 4 o 7- NN
Αλωπιεκοπίῤκκος: propter ambi-
guam inter hac animalia cor
poris fpeciem.
GERM, Dif fesmbdibie |
mag cin SucbPaff genennt (77

weocoatesmitoantopff 2^ 7 li
geftaltet ift wie ein Sucbf/ 4 MS
hindéaut aber wie cin Aff A itr AS
mit eim lange (want vote =
ein tifeerfar : wiewoldss : 2
in der beygefersten figure / die voit vf einer getruckten fITappen oer walt/nächge>
macht/nitangezeigt wirt. ^— Arbores in Paríana regione ingentes funt, (inquit
Petrus Martyr, Oceanæ Decadis i.lib,9.) ínter quasrepertum eft animal monftroz
fum,uulpíno roftro, Cercopitheci cauda, uefpertilionis auribus,manibus humanis,
pedibus Simiam æmulans:quod natos fibi catulos circunfert, quocung proficifcaz
tur,utero exteriore in modum magna crumenx(dependente.)ld,licet mortuîr, ipfe
uídi,conuolui,crumenamq illam nouum uterum,nouum natura remedium, quo à
uenatoribus autalíás à cæteris uiolentisac rapacibus animalibus natos i. |
| | ecum -

Ordo tertius. ES
fecum afportando admiratus fum. Nunquá autem illos emittere dicitur,nifi aut re
creandi aut ladtandigratia,donec fibi victum fe quæritare didícerínt, Cum catuz
lis animal ipfum deprehenderant: fed ín nauibus catuliintra paucos dies perierunt:
mater per alíquot menfes fuperfuit. fed & ipfa tandem tantam aéris € ciboru mutaz
tione ferre nequiuit,Hac ille. €f Cardanus in opere De fubtilítate hoc animal Λε:
thiopiam míttere fcribit, Mittit & India occidentalis (inquit ) Chiurcam è muftelino

. genere,quz eodem modo filios fecumfert, Et rurfus ín opere De rerum uarietate:
Chiurcam(inquit)feu Chuciam noua Hifpania mittit,ea minor Vulpe eft,collo obz
longo, pedibus breuibus,capite uulpino,colore ciner@, uelocifTimé currebat, cum
feptem filíos in crumena deferret. Videtur autem hoc animalmedium effe inter Lez
porem ac V ulpem:fedalterius generís ab utrog, ob crumenam, Chiurca ( ínquít
Scaliger) V iuerrz facie ac magnitudine eft,capite uulpíno,fub terra habitat, foecuns
diffima eft. duodenos parit exiguos. Cauda ei tenuis,pene glabra.Ipfa pilo atro. Ca
tulos ín buría fub aluo obtenfa fecum fert. In America uulgo uocatur Seruoy (ins
quít lo.Stadenius Hombergenfis,qui Americam à fe uifam defcribit : ipfe u.duplici
Germanicis literis Serwoy fcribitymagnitudine Felis animal,& cauda eíufdem:piz
Lis alijs ex albo fufcis,alijs ex nigro, Catulos parit quinos aut fenos, Locü in uentre
adfex dígitos fere fciffum geritzetintra fciflurä illämamillas habet:eidemg inclufos
catuloscircunfert. Sedforfanidemanimalfuerit Alopecopithecus & Chiurca, et(i
pro diuerfis à Cardano & Scaligero memoretur; cum utrüg capite fit uulpino,& in
aluí ceu burfa fuos catulos geftet.haec enim utrig conueniunt:cetera qua in alterua
tro defcribendo addunt,faltem nó aduerfantur. Itaganimal unum effe fufpicabor,
donecaliquis certiora docuerit, Hocforté intereft, quod Alopecopithecus lactandi
gratia catulos € burfa fua emittit: & icon ( (i quid εἰ credendum ) burfam illamante-
riore uentris loco,mamillas pofteriüs oftedit, Chiurca ueró mamillas intra burfam

"(quanuis non burfam fed fciffuram in uentre effe fcribit Stadeníus ) haber. Conij=

cio & Cynocephalis cognatum effe; quonia Agatharchides author eft Cynocephas

lum foeminam uterum per omnem uitam extra corpus geltare,

M

LATINE Símia, | AT ALICE Simia,Bertuccia,

HISPANICE Ximio, GALLICE Singe, |
GERMAN: 3ff. -FLANdris Girie/Cdufiitd.
ANGLIS Ape. "JLLYRICE Opicze,

SIMIA dicitur, ut grammatici annotant, quód fima fit & naribus depreffis : uel quafi
mima & imítatríx, Simius mafculino genere apud poetas aliquot legitur, Simiolus
apud Ciceronem. Græcis rit", δέ rariüs hf: recentioribus μιμὼρ & afroidiaràs ucl aj»
κοθιζανός, Africa diuerfis in partibus X India Simiarù generauaria ferut, Indíad regé
fuum afferunt Simias albas X nigras.nam rufas ideo in urbem non adducut, quód
Veneris libidine inflammentut ín muliebrem fexum, Aelianus, Differunt inter fe
Simiæ cauda & barba,quodaliæ habeant,aliæ careant, Deinde magnitudine, colos
re, Item faciei figura, qua uelhomíne, uel Canem, uel Porcum repræfentant. Prima
fimpliciter Simia dicuntur,alteræ Cynocephali,tertíz Choeropitheci, id eft, Simiæ
porcaria,ut Gaza apud Ariftotelè uertít : Quiuno tantüm in loco hocanimal nomi
nat, Chamzleontem fcribens roftrum ei (imillimu habere, Differunt autem inter fe
Simiz,nonfolum ut nominibus diftin&a funt,ut fimpliciter dictae Simix, Cercopi
theci,Cepi,Callitriches,Cynocephali;Satyri, Sphinges:fed etiam que unius funt ge
nerís& nome comunehabent,nó omnes funt fimiles. nà ex fimpliciter di&is Simi]s,
alia (ua facie hominem, aliæ Canem magis referunt, Sunt & Cynocephalorum dis

iii)

‘Mauritania fyluis Bugia & Coftan- :
+ tinæ montibus, Humanam faciem nö

- uidimus , quantus puer eft annorum

; UNT PEN TR
pM e Quadrup. feforum
‘vwerfa genera,nec unum genus ra | "id orien à

arg, € Simiarum(inquitlo, Leo Ag. jet AX ii

- mico uel Africano uocabulo ) dicuntur:

‘limites campi excubans, fi percepto as fi}
η

fricanus ) uaríz funt fpecies, quarum
qua caudam gerunt , Mona ( Æfpas

alie ueró Babuini. Reperíuntur in

pedibus modó & manibuß, feduultu :
etiam referunt, admirando ingenio az .
ftutia@ à natura dotate; Herbis &ora #
nonutríuntur , & fpicas pafturæ ma: 1 N
gno comitatu Mr nd Earum una ad {ή
ὧν 5 fi percepro pur,
gricola clamorem ediderit, reliquacinp M
fugam maximis faltubus in proximasf] | N /
arbores infilientes aguntur, Fœminæ M
catulos humeris geftant, cum quibus
pariter ex arbore ín alíam defiliunt, ' Y

[/ 0) ῇ i III =
WLAN NN
N) / Mi

y

IN
IKKS

RN
SR

= RE
— Sì

5 A |
Quxextjsedoct& funt, res paträtin- na
NY A . - TES
credibileszuerüm iracudaefunt & cruz Wi
deles,tametfì facile placentur, @ Sine. =

cauda (inquit Scaliger ) Simiasplures

ή iN

7 Du MEA
\ n.

es
mx

| octo, Marem quog ac foeminam cum prole,Filiolus fi quid uideretur defiderare;ma

ri
ro

1.

nu,pugnoß foeminam à maríto,tanquam malætraétationis ream,etíam addita uuls
tus acerbitate,caftigari, nempe fupercilio,ri@u,murmure,irati patris,atg reprehen

forís marítianimum przefe ferre. Multa leguntur in libris itinerarijs:fic enim infcriz

buntur.In India mediterranea ingentes corpore,audacia ciuiles, ultro citrognon fo
làm per agros,fed etiam per oppidain mercatibus, fine maleficio aut oflenfione εἰς
uium cömeare. T'otearum funtfpecies,forma,colore,cauda,iubis,magnitudine difz
ferentes : ut non parum negocij faceffat hiftoriæ ordinem meditanti, In Troglody-
tica iubatæ funt Leonum modo, maximi V eruecís proceritate, Simiam Mauri Bue
giam uocant,nos Monam, (Mona uocabulum Hi/panicum aut eAfricanum uidetur
pro Cercopitheco.) Etrurfus: Simiarum genera quzdam uiriditate confpicua funt;
aliarum color luteus,HacomniaScaliger, - | os

42 GALLICE Mabot, Tartarín;" 2 Bir :
.. GERMAN. Æinbfünbere artgroflachter Affen : welchermännlichs

‚gelid anzefähen/als ob es von natur befchnitten wäre,

CYNOCEPHALVS, utuidetur, Grace & Latine dictus; Gaza Canicipitem transfert,

Genera eorum plura funt, Arriano tefte. Figura quam damus Simiæ cuiufdam eft
aduiuum expreflæ,quam Theodorus Beza ad nos mifit, qui uiuam fibi talem Lutes

‘rie uifamait, Tartarinum uulgó dictam, Ego (inquit )ex Cynocephalorum genere

effearbitror,quoduel ex pudendo natura circuncifo (nam Cynocephalum cireuns
cifum gioni author eft Orus ) anímaduerti poteft. Magnitudo eft ut Canis lepora-
rij;Bipesplerung obambulat, & uocem penéarticulatä habet, Videtur & hoc conz

uenire, quód legimus Cynocephalos Simijs maiores efle,minüs eretos:roftrolon-

oiore,feré canino, Caudas quidem alia etíam Simiarum generahabent, 4 Simíze

quoddam genus(inquit Bellonius)Galli Tartaretum uel l'artarínum, S ínalijsloz |
' ks Ma

RETE

| tínuitfefe pernox, aut perdius publico fpedtas
' farentuerum, € Quxrendum an Cephus,de

— quo mox ín Cercopitheco dicemus , cum Cy

| perpetuò extracorpusgerit,utfcripfimusfu. ma TI —

SIMIAE quidem caudatze

^ Ordo tertius.
cis Magotnominant, uideturautem eade effe
quz ab alijs populis Maímon appellatur, δέ id
Ariftoteli Simia porcaria. Sunt tamen qui
Tartaretum Simiam ab illa quz Magot ucl. ,
Maimon dicitur , diuerfam effe defendant. Na
€ Cynocephalum unum barbatum uidimus X
(inquit Scaliger)foedum afpectu,niorum,mas
leficu , moribus ínfamem, Magor genus illud
maximu Galli uocant,In aula Regis unus fuit,
quí diu bipes deambulabat , amictus fagulo
militari,enficulo accindtus ‚In fella iuffus, cone

culo:ita utnon'decfTent, quí homuncione pus

| nocephalis potius quàm Cercopithecis cenfee — Mai
ri debeat. € Cynocephalus fcemina uterum

4 M ===
ο n Mm —— ]
DI ES EON

7

prà ín Simiuulpa : neício an mas quog fuum, ei pl Ec ΜΕ η
genitale , ita femper, ut hic pingitur, exerat, | NT,
€ Cynocephalí uocís expertes ftrídent acuz

tum. Defcenditautem eis barba fub mento Go? si Wasp yop )ut Draconibus hac in
parte conferri poffint. Eduntautem tum alías anímantes,tum homines, prout contí
gerit, Girzecus quidäinnominatus, Agatharchides eos ex Troglodyticauel Aethíoz
pia mitti {cribit:corporehomine deformem, facie Canem referre. uocé edere myomí
inftar, (νγμῷ σπεραπλησίαμ, Gramatici μυγμὸν interpretantur fafbiruum aut Muris fonum.
Euftathius à uerbo vWsv derinat, id autem mi. literam [ônare interpretatur , uel claufis
labijs per nares [onum quempiam edere: ) ferum omnino animal € quod manfueficri
nequeat: uultum à fupercilijs & oculís praefertim aufterum oftendens,

GRAECE & LAT: Cercopithecus, id eft,Simia caudata,
ITALICE Gatto Maimone, GALLICE Marmot,

GERMAN. Meerfag. —ANGLICE Marmofet:&
{peciesaliaMunfai, ΄ Hifpani uel Afrí puto, Monas appellant
Simias caudatas, ;

inueniuntur etiam alia:
fed huic dd exhibemus
generi priuatim hocno
men cOtigit, (iue per exe
cellentiam, fiue quod a-
lie minus comunes fint,
€ Acthíopía generat
Cercopithecos nigris ca
pitibus , pilo afinino, €
diffimiles cæteris uoce,
Plinius, India fylua fu
pra Emodos montes a2

bundat ingentibus Cer
copithecis, Oneficritus fcribit in India Cercopithecos effe, quiper præcipitia uaden»

1 TAA
NE A
7 G

DHL

ni
an

“ { » v " & PRONTE RARI, +, ST
> OM UNAM e 1

κ. Qua παρ. Mons "

tes,petras contrainfequentes deuoluant, Strabo, Ex quibufdamt Noui IT re io
nibus Cercopithecos pulcherrimos dduebi aiunt,. Cébusdsié&, Gaza Cabun ine
terpretatur per &,) Ariftoteli Simia caudata eft. nam Cercopitheci nomen in cius
libris n non FD ARE ο ο, C emi cenim AE à Cere

nibus fuére fi iles: liga inl nn uidit,tefte Plinio. (at (Ks
faciem habet Satyro fi fimile, coetera inter Canematg Vifum.in Aethiopia nafcitur,
Strabo: qui & alibitraditin Arabia reperiri Cepum, cui facies fit Leonis,corpus res
liquum Panther (arde, Agatharchides, ) magnitudo Dorcadis, íd eft, Capreze,
Cepumautem dictum uolunt, Greca origine, quód hortiinftar uaríetate colorum

infigne fitanimal:(iue uarietas illa, nonaliter quam in Pantheris , cui i confertur eius :

corpus, maculis íntellieatur:fiue aliter,ut Aelianus tradit. Cépus (inquit ) circa mare
rubrum cum cófirmata etate eft , parimagnitudine eft cum Eretríenfibus Canibus:
coloribus uarium.eius enim caput & dorfum & {pina ad caudam ufg prorfus ualde
igneo colore (unt:tum aurei (quídam pili diffeminati fpedtätur. Facies alba ad gerias
ulg.inde ad collum aurea uíttz pertinent, Collum & pectoris inferiores partes, &
anteriores pedes omnino albi coloris funt, Mamma dua manum implentes cceruz
leo colore uifuntur, Venter candidus, pedes pofteriores nigri funt. Roftri forma
C ynocephalo recte comparari poteft, Heec ille. Hebrai quidem Simiam Koph aps

RS à qua uoce Græcos Cepum,uel Cebum denominaffe aliquis coníjciat, Vis

detur autem Cépus, Strabonis præfertim & Aeliani,tum ab Ariftotelis Cebo, id eft
Cercopitheco differre , tum ad Cynocephalos referri debere: fed nihil pronuncio,
Nam & authores inter Tenon (atis conueniunt : & natura fxpe ceu ludens ínter duo
enera medium aliquid producit. Hocfaltem dixerim , Simias caudatas alias concos
lores efTe:alias ueró uarias,& his Cepi nomen melitis côuenire: praefertim fi rega τμ
nos zip deriues, € Cercopithecorum(inquit Scaliger)tanta uarietas eft,utmes
moríam confundat,Catos Maimonos,appellamus fubuirides, malignos, Hos uidis
mus fibijpfis caudarum exedere extremas partes.Hoc,aiebant, ab ijs foliscommitti,
qui gufta(Tent aliquando carnes. Albi dicuntur effe alicubi. Nos níeros cum macu-
Iis albis uídimus,(ono uocis grauiore:croceos,fuluos;furuos, paruos, magnos, mee
diocres:agiles omnes,atg maleficos.Imitatores maximi , ingeniofi iffimiq; omnium
ij,quibeneolent, € Angli Cercopithecum tum maiorem tum mínorem ‚Marmor
fet uocant, Etrurfus {Tunfai ijdem appellant, aliud Cercopithecorum genus bar«
batum, mínus priore.id@ fimilíterín maíus δὲ minus diuidunt: ita utex magnitudie
nis differentia genera eorum quatuor fint : quorum minimum ínftar Sciuri fere eft,
Habemus Cercopithecum feu Mamonetum (inquit lo.Caíus Anglus in epiftolaad
me)colore dorli & laterís uiridi,frequenti inferto hinc inde pilo melino:uentre ‚men
t0,& barba(quam habet Turcicam)candidis: facie & tibijs nigris, nafo albo, ex mie
nore eius animalis genere eft, magnitudine uidelicet Cuniculi, Sí placet, eiusimagig -
nem míttam,quanquam opus non eft. Nam moribus, corporis figura & lineamens
tis,per omnia (imilis eft cæteris Cercopithecis. Sicille, hunc quidem meritò,propter
colorum uarieratem, Cepum appellaueris. € Megafthenes author eft (inquitStra=
bo JapudPrafios gigni Cercopíthecos maximis Canibus maiores, X totos albos,
prater faciem quz πίστα eft : apudalios ueró ecôtra: cauda longitudine fupra duos
cubitos:eos& mitiffimos,necinuadendo & furando malignos. Aelianus etiam bar
bameistribuit,X comam ex fronte propenden tem,caudamq leoninæ fimile : man
fuetudinem infignem,& fenfus propé humanos, Et quanquam fylueftres funt(ing
quir)ad fuburbium tamen L atagis urbis frequentes quotidie proficifcuntur. quibus '
coctam oryzam rex comedendam obijcit. expletze ad domeftícas fedes magna mos
derationereuertuntur, nec obuíum quenquamledunt. € In ora Cariai (inquit Pes

| | trus Mare |

/

\

Ordotertius. 95
trus Martyr in Nauigationum hiftorijs ) animal infolitum repererunt, ld eft grandi
Cercopitheco par,caudalongiore,proceriore@:qua & feras ftrangulat,& in arbore
fufpenfus,uim ter@ quaterg fefe deuoluens capiendo , ex ramo ínfilitín ramum, &
ex arbore fefe proijcít in arborem acfi uolitaret,&c. € Callitriches toto pene afpe-
Au differunt(à cæteris Simijs)barba eft ín facie,cauda late fufa priori parte. Hocani
mal negatur uiuere ín alío quàm Aethiopia quo gignitur coelo,Plinius, Callitriches
quidem Hermolao à barbitio dita uidentur,quod Graeci tricha uocant: atqui thrix
Græcis pilum omnem fignificat; & ha Simiæ non tam barbze, quàm cauda extreme

| pilis latius fufis à reliquis differunt, !

, CERCOPITHECI feu Cepi Satyriue genus, (nam & Satyri ing
ter Simias funt, & Cepi faciem effe tanquam SatyriStrabo
fcribit, ) cuius imaginem ex Germanico quodam libro deg
fcriptionis Terra fan&a mutuati fumus,

GERMAN: Æin wunderbare Affen oder MeerFanen
art/welche wir alfo conterfeter gefunden babendin einem
Teürfchengeteuckten büch von dem Heiligen land/zc.

Dehacaut fimili beftia fenfiffe uídetur Cardanus , cumfcribit: (η ος.
ER & formæraræ Cercopithecus, magnitudine € formaho | :
minis, cruribus fiquidem, uirilí membro, facie , dicas homi-
nem agreftem,quia totus eft pilo obfitus, Nulli animal per
feuerat plus ftando illo , homine folo excepto. amat pueros {/f
& mulieres, non fecus achomines fuz regionis: conaturg Ες
cum uincula effugerit,palàm cum his concumbere,quod nos _}
uidimus, : ς

==

MONSTR V M Satyricumcaptum anno Salutis M. D, XXX. in ditione
Epifcopi Salceburgenfis,in faltu quem Hanesbergium uocant,

LA
Th

pp
» σή͵

RN
Dre
GERMAN. Æinwunoer voneinemtbier/gefangen im jar vor der

geburt Chaiffi m. D. x xxi indem anfperger wald/in dem ge
biet def Siftboffovon Calisburg. |

| | 0 id EE
96 . . Quadrup.ferorum — —
ANIM ALIS quod Sagoin uul- KG, |

σὸ appellant(nomineforfan SEEN N DN 7 |

Brefiliæincolis ufitato , unde E

fam, Petrus Coudenbergius 2 |
dodiflimus celeberrimus@ A
Antuerpixæ pharmacopceus A 3
mihi communícauit, Sagoini =
animalis ( inquit in epiftola) | UN
imaginem mitto ad uiuum delíneatam fecundu omnes dimenfiones, (Pi£fure quam è
mifit magnitudo , undique tripla fere ad noftram erat: an uero animal ipfum quam pie
ura exprimitur maius non fit,ignoro.) Viuidum admodum erat, agile ac timidum,
Pilis crat mollibus admodu, V uis paflis uefcebatur Sole ficcatis, X pane albo mos
dico, Coronatis hic quinquaginta diuenditum eft, aduectuex Brefilía, forfan ex δί-
mia parua X Muftela procreatum,mifcentur enim ibi uaria animalia, propter regio
nis caliditatem. Nufquam de eo quicquam legi.Sicille: nos eius uerbis & fpecieipfa -
animalis inuitati, Galeopithecum nominabimus. |
GERMAN. Ein fcório tbicr/ Eurtslicb vf oem nüvoen lano Baefilia gen Antosff
gebiacbt/ansefáben oen Elfeerkaten etwasgleych, |

IN America(inquit Andreas Theuetus)repe- | i m î
rituranimal corpore fupra modu deformi, (02 |
incolæ nominant Haijt uel Haiti, magni $7229
tudine Cercopitheci Africani ( quem Galli 7x

A ; . AN
uulgó Guenon appellant)fatis magni, Ven I) JE
trcad terfam ualde demiffo,capite & facie 4 ή
fert infantis, utappofita pidtura ad uiuum {ή
facia oftendit, Captum quog fufpirare dos an"
lentis infantis inftar folet. Pellisei cinerea, 9 ==)
& parui Vrfi modo uillofa, Pedibus terni Re |
folüm ungues hærent, quatuor digitos longi, fimiles magnís Cyprínorum fpinis:
quibus per arboresrepit.in his enim frequentius quàm humi degit, Cauda tres digi
tos longa, paucis & raris pilis, Flominis uiui carnem nunquam euftare uifum eft:
quanquam íncolz aliquando longo tempore(abfg alio cibo)ipfum retinuerint,exg
periundi gratia, Galli quídam aliquando per fyluam deambulantes, duo huius gene

‘ris animalia in excelfæ arboris cacumine,ictu fclopeti deiecerunt : ex quibus alterum
ualde lacfum fuit: alterum atto nitum duntaxat, € mihi donatum. quod cum ad dies
fere uiginti fex feruarem,cibo X potu omniabftinuit,ín eodem (emper ftatu: & tanz
dem à Canibus noftris occifum eft, Putantaliqui hoc animal uiuere ex folis folijs arz
boris cuiufdam,quam uernacula lingua Amahut uocant, ea pra cæteris excelfiffima |
eft,folijs perexiguis ac teneris, ín hac quoniä ut plurimüm degit hoc animal, ab eius
nomine Hatitappellatum eft, Simanfuefiat, hominem deamat: & inhumeros eius
alcendere fubinde cupit:quod ferre nequeuntincola nudi:cum ungues eius peracus — |
ti ine, & longiores quam Leonis aut ullius alterius feræ nobis cognitæ, Toto hoc
tempore quo ipfum fub dio retinui, quanuis multoties plueret, à pluuijs nunquam.
madefactum eft. Hæcille. Nos Arctopithecí nomen huic animali ponemus:nam
Papio dictus uuleó,hoc eft DabhaSyrorum (quem olim Arctopithecum poffe dici
fufpicabar)Hyana nuncmihi uidetur, | j

=
—
—

PS

7Z

sz:

I
n

CATI

Ordotertius. 97

CATI fyluefres(Mild Fatsen) in Heluetia multi capiuntur, in fyluís præcipue & ars
buftis, iuxta aquas interdu : fimiles domeftícis per omnia; ( quamobrem effigie alia
opus non eft, maíores tantum, denfioreg & maiore pilo, fufci coloris, &c.fed forte
ut domeftici coloribus uariant,ita etiam ferinon uno colore reperiuntur, in diuerfis
regionibus praefertim, € Feles Scythica uel Mofcouitica,(feraan domefticanefcio.

| Scaliger quidem, domefticoru Felium pellibus tradit foeminas ín Mofcouia ueftes
munire aduerfus hybernum gelu: quód nullius eque pili calore foueantur corpora)
cuius pellem nuper Ant, Schnebergerus ad me mifit, longa eft duos dodrantes cum
dimidio,Felibus noftris fimilis, fed colore diuerfo,nempe nigricante,uel,fipropiüs
& adlucem infpicias, e nigro ruffefcente; undiquaquag feré concolor, Cauda des
cem digitos longa,terete,nigra.Sedunam tantüm pelle uídi,nec fcio an omneseiufs
modi fint, « In Malabar prouíncia ( inquit Scaliger ) Feles funtagreftes inarbori=
bus agitantes. De eorum celeritate in curfu nihil memorabile proditum eft, Saltu ua :
lere potíüs. Peculíarís ueró uolatus.Id@,quod mírum magis eft, fine alis, Membras
nam ab anterioribus pedibus ad pofteriores ufq; productam tendi, quam,dum quiz
efcunt,adaluum contrahunt. Vbiuolare inftituunt, pedu crurum agítatíone pros
tenta,collectaG membrana,tum fuftinentur, tum feruntur:mirabilisg eft eoru, tana
quam per aérem currentium fpecies.Sic ille, addít autem ueri(imilius hoc nobis fieri
ex Vefpertilionis natura, De VlurePontícouolantedícemusfuoloco. |

€ AdFeles forte referri poteft etíam Heyrat in America dictum animal, cuius iconem
(non fatis explanatam tamen) Andreas Theuetus pofuit, Generha cato nö diflimiz
lem,& fimiliter maculofam.Heyrat(inquit) uocatur animal, uocabulo beftiam melz
lis fignificante : eo quód paflim defiderio mellis certas arbores ( quas Vhebehafon
incolæuocant,é quarum fructu apes mellificant)perquirat, Colore eft caftanea feré,
magnitudine Felis,mel tanta folertia fuis unguibus extrahit,ut Apes neq) ladat,nec
ab eis laedatur, .

Pd

M AR T ES,utuidetur,à Martiali(nullus enim alius ueterum, quod (ciam, hocnomi-
ne ufus eft) didta, (à recentioribus Marta, Martarus, Marturus, IVlarturellus , &
Mardur foem,genere,)nomen feruat apud plerafg gentes hodie, Italos, Gallos, His
fpanos, Germanos & Anglos,terminationibus tantüm diuerfis, . =

IT ALICE FoinauelFouina, forte àfago,quam Galli fau appellant,

4 GALLICE Foyne,Foing, |
GER M, Marder Tachmarder/ Hufmarder/ Steinmarder / Dücbmarber.

Sunt apud Boruflos nemora plena animalculorum, qua indigena Gaynos , Gers
^ manit[fatterappellant, EraímusStella,

MARTE M ficdictam conijcio, quód Martia , id eft, pugnax & ferox beftia fit, iuoulat
enim Mures, Gallinas , & aues caeteras, Species eius apud nos cognita dux funt:
unanobilior,cuius pars prona magis flauefcit ; altera ionobilíor , parte prona albis
cans. huius nomina ín diuerfis linouis pauló poft feorfim referemus:illius iam dixis
mus, Nobilior,magis fylucftrís eft, & circa fyluaru arbores, praefertim abietes,repe
rirífolet.Retulítmíhi aliquando rufticus quidam , feinitio Aprilis ín præalta abiete
Martem cepiffe cum quatuor catulís: € ín abietibus eas Sciurorum inftar nidificare.
Ignobilior circa fagos & faxa degit, X ad domos accedit,ubi fere (ub tedtis latitat:no
tu graflatur,hæc domeftica dici ad illius differentiam poteft. In fyluis fupra Brigan
tiumad Brigantinum feu Acronium lacum, Martis genus inueniri audio, cuius pili
noctu luceant,3ünomaroer. € Inter erudítos feré hactenus conuenichar, Martem

, & fimilem ci beftiam Putoríum, ad Muftelarü genus pertinere:id quod doctiffimo

|

Sb κ.

8 Quadrup. ferorum

Scaligero non probatur, Sic enim
fcribit contra Cardanum, Muftelam |
: domefticä efTe, qua ab omnibus hae
tenus ficuocata fit:fylueftrem uero,
Ictídem Grace dictam,non magnitu
diriéaut fpecie Corporis fedlocotan
tum differre. nam & fylueftres Mu=
ftelas(inquir) familiaribus fimiles, fi
cut & Mures, uidemus, A Mauftelis
x CA Me Sin A A : + i;
uerò differre Viuerrà , quam Furos Ne,
. nem uulgò nominant: cuius nomen V BR N
T co NP 41. -- [ή
Gr&cum non ροπίε; € quil@idem' | IN
interpretantur Viuerram,repreh n2

dit, Sícut & illos qui Putoriu, ης )
|

σσ 7 » e w > ae

- NI N

E. P,
ZE NW,
(A de

| ^

A

LE

T ^.

RD

mE ce
li ee el ga

> ES Di

ITS

- YEN
+ +
m

< — SI
DB.

Germanice dictum ,lctídem a
“"gurob Ahiläuditerd uocabulí; hunc
‘enim ficut X Mardurem aquaticam
(fic Galli uocant) cffe cx genere illoz
rum quing quz ab Ariftotele nomi
nantur,Enydris, Caftor, Latax, Sas .
therion & Sathyrion. Denig Mar:
durem quog fui generis effe: aliam
(ur dıximus) aquaticam : aliamterres
firem. Terreftrium excellentiffima . ||
Sebellina,(inquit,) dilutior & fplenz
‘’didior, pilisgraris, utita dicam, are
getata, Noftratis color Eder τος
tam uocant Calabram, colorelonge
minus faturo, Domitius Marte uult
eife Vulpis genus, quod fit xivaztg-
Ariftotelis. Audiui à Germanis nos
ftraubus , qui in Ruffia iue Rutenia
fuerant, Mardures Sebellinas tribus
dotibus comendari : pilorù nioritia,
denfitate , prolixitate. Conueniunt
hæc poftrema duo cum Galloru æfti
-:. matione. de nigritia non item. Hilaz
‘riorem pilum eligunt, refperfum ea
quam dicebamus,candicantium raritate.Haec Scaliger, € Marduri ac Zebelli(ine
quit Olaus Magnus)frigidarum regioni animalia iunt, agiles curfu, & faltu eximij,
Fere enim ut Sciuri,cauda quafi pro temone utentes, de arbore in arboré, ramos uni
guibus apprehendo faltant,morfu terribiles pro Do magnitudine, Dentesenimnas D
tura eis quafi nouaculas dedit: & ungues fubtiles acutosg. Caro inutilis ; pellis mae.
gno in precio eft, apud remotas præcipué nationes, Earum difcrimen in hocelt,
| quöd mardurinæ alfioris pili funt:à uertícead caudam , non autem econtra, cone
. trectatæ, pulchrum ordínem habentes: non item zebellina, nam àcauda ad uertice
xi contrectatæ ,æqualem feruant decorem, quia uillofiores funt, & denfioris pili. quae
ob id citiüs uermibus cofumuntur, quam reliquae pelles, nifi fint in contínuo motu,
aut ab(inthíj ramis interpofitis cöleruentur. Quod fi fub dio Soli ficcandæ exponan
tur,plus uno dieconfumuntur , quam fi toto anno trita uel oeftatze forent; . Viuens
enim beftia femper latítatín umbrofo faltu, ubi auículís infidiatur. Libidinofum eft
animal, & ualde foetidum libidinis tempore. Viriufg tamen ( Marduri & Zebelli)
pelles,pili tactu funt molliores:& ingenti luxui deditorum hominü precio emptæ, à

uermibus tandem confumuntur,Nafcitur Zebellus Gobi dicunt Germani ) in ex» |
tremis d

LD hi

LL

ST:
777

LL

— À——

— <=
ZUR Ns
-

va

HE

x era

N j
" Ah

Pa
/

Ordotertius. 99

tremis Mofchouitarum fyluis, δέ magno terrarum marium@ fpacio deportatur ad
exteros. Haec Olaus. «€ Martium genera ínter fe mifcentur , & Martes fagi fere fes
quitur Martem abietum,tanquam nobiliorem,ut ex ea foetum nobilíorem acquírat,
Albertus. € Marteshacà nönullis Fuina uel Foínus dicitur,Gallico Italícóue noz
mine,ad Latínam terminationem deflexo,

M ARTIS altera fpecies,nobilior,folo colore à præcedenti differens: quare iconem eius
propríam dare non opus fuit, Mardur Calabra,ut uidetur,Scaligeri, Vide plura res
trò cum Marte fimpliciter fcripta.

ITALICE Marta,uel Martore, Martorello. GALLICE Mardre.

GERMAN: Hlarder/ Salomarder /Wilomarder/ Baummarder/ Cannmotz
der/ Siechtmarder-

Pvrorivs, uocabulo à Gallis &Italis fumpto : qui a tetro odore, quo putet foeterg,
hocanimal denominarunt,Scaliger(ni fallor)Catum foetentem uocat: & alio nomi-
neFuinam,Exercitationis De fubtilitate 210. parte 2, Quida è recentioribus (inquit)
Ictidem Fuinam effe uoluit:quoniam Germanice dicatur “Itis. (Ego Fuinam, Mar
temignobiliorem, non Iltiffum Germanorum à Gallis & Italis diciexiftimo,) Et
mox: Inter quíng amphibia ab Ariftotele memorata, (que funt, Caftor,Latax,Eny-
dris,Satherion & Satyrion,)eft etiam Catus fcetens, pilo obfcuriore, tetro odore,

==

UD EN ——— — TFT, ἤ
= SZ, j
= — GN)
== =" 4 1
= 97
TE n Y
GE Ge,"

==
o e

Huius figura capitis,ab illoru ( amphibiorumfcilicet qua diximus ) capitibus abfcedit
ad domeftici Felis formam,Scandit arbores in fuga, quarum prafidio faluti confus
lat, € Putorius an ad Muftelas referri debeat, leges in ἤς qua de Marte feripfimus
fupra, € Catiuare dictum animal in America, cuius lo,Stadenius HefTus meminit,
an ad amphibia illa quíng qua diximus,pertineat,querendum, |

ITALICE Foetta,quod uocabulum ne cum Foina ab [talis dícta,id ef, Marte fubz

tus albicante,confundatur,cauendum, Liguribus Taurinis Put,
GALLICE Putois,Pouttet, Picardis Catharet,tefte Scaligero,
GERMANICE Tltis/DE/S6ntfing.

LATINE Muftela, Græcis 22s, Obuerfatur haec circa domos : & fimilis reperitur
ei fylueftris , ita urloco uíctug tantum differre uideatur, Iétis à Graecis dicia : alia
quam V íuerra, ut diétum eft fuprà: ubi etiam Sealicerí fententia explicata eft , qui
Martem & Putoríum,à Muftelarum genere prorfus feparat,

I d

Ex t

40 Quxn

ITALICE Donnola,Ballottula,Benula,
GALLICE Beletteuel Belotte, GERMAN. Mifele.

MYSTELA alba,fpecie corporis nihil prorfusà fuperiore differt, fed colore tantüm,
quo tota eft alba. Hermelinum uocantrecentiores, Aliqui uiri docti Murem Pontis
cum ueterum hunc effe putant, Mihi anímus magis inclinat, ut Sciurus Ponticus (is
enim de Murium genere eft) Mus Ponticus fit. € Cöduntur (ut Plinius fcribit , in»
quit Olaus Magnus, qui hoc animal Murem Pontícum effe putat) ín hyeme Pontici
mures,& ij duntaxatalbi. Atqui fi hyeme perpetua clauderentur, nunquam appare=
retalbior pellis huius beftiolæ, qua zitate fubrufa uidetur in fine Matj:quando dee
pofita albedine proli propaganda certís diebus operädat inter nouas herbas,prout
obiter inter equitandu uidi apud Helfingos populos Septentrionales : ita utín con
ereffu propter nimiam côiunétionem (#wltitudinem earum conferitam) in curfu ue
lociffimo cohererent,atg dentibus ftriderent, tantum fœtore in magna parte fyluze
diuerfíarumarborum rclínquétes,ut uix memínerím me deteriorefenfifle unquam,
Singulo quog tríennío ut plurimum, copia alimenti,maximo mercatoru lucro, ame
plíatur & extenditur earum pellis, quod hoc modo non ín Noruegía folüm,fed & in

Hel(ingía & uicinis regionibus,accidit, Beftiolæ quadrupedes Lemar uel Lemus di
&z,magnitudineSoricis,pelle uaria,per tempeftates & repétínos imbres e coelo des
cidunt:incompertum unde,an ex remotioribus infulis, & huc uento delatæ,an ex nu
bibus feculentis natæ deferantur. Id conftat, ftatim atcp deciderint,reperiri in uilceriz
bus earum herbascrudas nondum concoctas, Ha more Locuftarum, maximo exaz
mine cadéces,omnia uirentía deftruunt:nam qua uel morfuattigerint,perdunt. V iz
uithocagmen,donecnon guftauerit herbam renatam. Conueníunt gregatim quafi
hirundines euolaturæ.fed ftato tempore aut moriuntur aceruatim cum lue terra (ex
quarum corruptioneaér fit peftilens,& afficit incolas uertigine & ictero:) authís be
fti)s di&is uulgariter Lekat,uel Hermelini, (uocabulo non tam Italico quam Gothico)
confumuntur.unde ijdem Hermelini pinguefcunt, & reddunt pellium menfurälon
giorem,Horum pelles(ut caeterae etiam)uenduntur decadum munero, quadraginta
præfertim ín quolibet fafcículo : & ín regiones longínquas nauigijs exportantur, -
Hac Olaus, deinde uenationis eorum tribus aut quatuor modis expofitis, per decis
pulam,foueas,canes,& fagittas,fubdit: Caro eorum contemnitur: pellis fola in pre-
cio eft propter candidiffimum colorem , in fummis principum utriufg fexus aulis,
Solentautem his pellibus interponi rara caudæ nigra, maximein ampliffimis ue-
ftium fimbrijs,antiqua honeftate feruatis. € Varius,Mus eft Ponticus & Sarmatis
cus: Hermellinus,Sueticus: quem Ariftoteles Murem album appellat,Scaliger, Res
centiores aliqui Latini fcriptores Armelínum uel Armillinum nominant,

GERMAN. Hermelin in voyf Wifelin: in fTowegen Sefat. Hermelini no»
J menetíiam GALLI & IT ALI ufurpant, jd
| À LAT.

Ordotertus.

LAT: Viuerra, apudrecentiores Furo,Furus,Fu- — ay
retus,Furunculus: que nomina à uetere Viuerræ |
uocabulo per apharefin facta uídétur, adid quiz | ff
dem propius accedunt Angli Ferret, uocantes. ||
l&is Grace dicta, Muftela fylueftris eft, Theodo
rus Latine V iuerram tranftulít;nullo,ut opínor,
(inquit Scaliger) alio argumento, quam quod Pli | À |
nius aiebat genitale effe offeum Muftelis & Vi
uerræ.id enim de létide Philofophus in fecundo.

5

5
E
z

E:

s

m

en
re o pui re
— cé
e

1 =
[

Cæterum de Ictide loquens ipfe Plinius, Græca À
1
ad Cuniculos tantüm debellandos. & Muftelas N - a
i
non appetit,fed oblatum & refpuit etfaftidit, V2
id eft, Muftelam rufticam efle,neg omnino Mu:

uoce nominauit: neg Viuerrz naturam defcri- |
pfitcum propenfione ad depopulanda mella, fed \#%
numero plurali cum pofuiffet,addidit: V iuerr, 2 |
in fingulari, Tum autem Viuerra non folüm mel 23
na etíam eo guftato cotabuit:atg in eo fuit,ut pe
ne moreretur, Hacille, ut Viuerräneg Ictídem,
|
ftelarum generis, fed fui, oftederet. [Gide animali ή
mellis auídum effe, & aluearibus officere, Aríftoz|

. nullum índicatScalíger. AtStrabo libro 3. de Cu |
niculis Hifpaniz loquens, X uenatrícibus earum
Viuerris, Itides nominat, ex Africa importatas! ^

Ícribens:quo argumento & Muftelarum generis 1) )
eas effe, & I tides recté nominarifortealiquis affe |

. rat, fed ita ut Ictidunrfpecies non fituna, Mauri- |||
tania Muftelas alit Felibus pares ac fimiles, ni(i |j
quód ríctus eiseminentior & oblongior eft,Stra |
bo, funtautem haz nimirum Viuerra, Φερεόικος ab |
Arcadibus appellari animal album, fimile Muz ΑΝ Ξένες
ftelæ : quod fub quercubus & oleis nafcatur ( aut |
uerfetur,)& glandibus uefcatur , apud Etymolo- li^:
eum & Hefychiumlegimus. & conuenit quidem Y
Furonis dad literas ®gwinev nominis pars prior: V =
fignificatio (Latine enim domiportamfonat)nö +
conuenit:fed Cochleze & Teftudini, € Viuerra 5)
fub terratanta eft ferocia, ut fexcuplo ac decuplo
fe maiorem Cuniculum fuperetatque interficiat, | 7
extralatebras illam deponit ferociam,Scaliger, | N À 7

ITALICE. Viuerramuocatltalia Galliag Fure- | VG 74

tum,Scaliger,

=

104

TA
Ta

Le
2

^ , Y ; M Li ο <a
HISPAN. Huròn,Furam, Hifpanum uulgus nunc φωλόυτὰς uocat : quoniaminije
ciunteas in multifores Cuniculorum fpecus,Hermolaus Barb.& e«^« quidem {ρςς
cum fignificat;fed Hifpanicum nomen non uidetur accedere, ni(i Furam nomen à fo

ramíne facium putemus,

GALLICE FuronuelFuret.

GERMAN. Srett/Srektel/Surette. ANGLICE Seret/Serrette.
js 126

ni

Tod. Qudrup. ferorum

Ichneumonis pi&turam banc defumpfimus ex uera eius effigie cum (Crocodilo nobis ευ εδ

Bellonius. Ex eodem poflea cognoui dorfum in bac pittura nimis eleuari , & plamus — 4
effe debere: roftrum paulò magis acuminatum,crura minus craffa.Colorem , talem fere

ε[[ε, qualis hie nigro alboé, diftindus conficitur. à

Ichneumonis aliaimago,ex nes
teri manufcripro Oppiani poë
matum codice,

LATINE & Græcelchneumon, ixus, Nicandro etiä ἰχνόυτίς, id eft, inueftioator,
Inueftigat enim & obferuat cum aues & animalcula qua deuoret:tum Crocodilum,
δέ Aípidem,eorumg oua, &c. βεογριή hodie Murem Pharaonis appellant, Bello=
nius, Eftautem Hydri (iue Enydri, id eft, utra fpecies in Aegypto. quanqua Mar
cellinus & Solinus non Ichneumonem Hydri,fed Hydrum Ichneumonis fpeciem fa
ciunt:quafi Hydrus laríüs pateat,quod non placet,Hydrus enim plerilg in regioni:
bus reperitur:lchneumon üeró Lutra quedam eft Aegypto peculiaris íuxta Nilum,
amphibium & ipfeanimal.Latino nominecaret:nam quod Suilis & Suillusab fido
ro & Alberto uocatur, quoniam fetas pro pilis habeat, bonisauthonbusreceptum
non eft. Ab Auicenna Alcafim dicitur:uel, ut Bellunenfis legit, Harimun. lchneue
moni magnitudo Felis eft, fpecies Muris : uuloo nuncIMlurem Indicu uocant, aliqui
Damulam, [vel potins Donolam,ideft, Muflelam.] 4 Ichneumon (inquit Bellonius)
eit corpore Melıs,eodemg pilo:recurtis pedibus, nioris: capite oblongo, nare pros
minula, Muftelam iratam effe diceres, In Crocodili dormientis fauces magno impe2
tu irrumpit,utab eo deuoratam efcam depafcatur: qua exaturatus, Crocodili uentré
erodere at ipfum enecare traditur. Magnus eft etiam Aegypti ferpentium depopu
lator, Aues in primis appetit, & pra cæteris gallinas ac pullos.Iratus pilos erioit:qui
dupliciin eo colore uifuntur , nempe albicantes uelfubflaui per interualla, Kleuco- -
phzi, duri afperi@ ceu lupini. Corpus ei quàm Feli longius & copa&ius eft.roftrum —
nigrum & acumínatum inftar Furonis dicti ín genere Muftelarum,abfgbarba.Diz :
giti in pedibus pofterioribus quíni : quorum poftremus abinteriore parte perbrez
uis eft.Caudalonga,& crafla ab ea parte qualumbos attingit. Lingua, dentes & tea -
fticuli Felis, Hermaphroditus nö eft,ut quídam putarunt: fed uidetur, propter mea

| ; A tum

: Ordotertius. 103

. tum undig pilis cinctum extra meatum excrementi, genitali muliebri non diffimile,
Agilis & animofus eft,ita ut magno etià Cani fe opponere nó dubitet, in primis uez
τὸ Catum fiinuenerit, tribus dentiu íctibus ftranoulat, Et qniam roftrum ei nimis
acutum eft,æore crafliufculum aliquid mordere poteft, & ne homínís quidem pugs
num claufum, Aegyptij eum ín priuatis domibus,ut nos Felem, educant;nam fimiliz
ter Mures captat.Hæcille, Vide etiam fuperiüs in Lutra,

GERMAN: in ndianifche lauf /obet Egyptifcher Otterimag ein af
ferfütct/ooer Egyptifche VOoffectats genennt werden, |

MV S Indicus alius,utuidetur, Mifitad me aliquando Ant, Mufa Brafauolus Mus
ris Indici (ficenim appellabat) effigiem : quam ego priufquam ueram à Bellonio ex2

hibitam uidifem,Ichneumonis effe conijciebam :-& roftro quide ( (i barba adimas)
& auriculis feré conuenit:fed differt cauda, qua Felem magis refert; X alijs pluribus,
quz facile conferendo eft obferuare.Eam,ut accepi, pofui,

GERMAN. Æinandere Jnoianiféhe{Tiauf.
TATVS quadrupes peregrina, Cumiter facere per Turchiam ( inquit Bellonius)

. apudagyrtas X uagospharmacopolas inueni animal quód uulgò nominant T atu;
(Tato Scaliger:)quod e Guinea & Orbe nouo adfertur:cuius mentío nulla apud ue
teres,Facile autem in longinquas regiones transfertur : quoníam natura munitu eft
duro cortíce, & teftafquamata ueluti lorícatu, ( tefis féutulatis loricatum ad uentrem. |

CLS

EPST ESS

7 Sec eX Co Erat
- — TL EE === nr UP ZI
I —— = ES = ADR L——— - a
A I = = = N =.
= I =

TL

> Le == = 5 = z

IDE a === T : : 1 - ; >= mio i
ug Scahger: )& quia tacile poteft caro eiusintrinfecus eximi abf@ ulla noxa natiuze
cius figura, Videtur auté efTe Herinacei fpecies Brafili& infula. retrahit enim fe ina
tra cortícem fuum,utintra fpinas Herinaceus, Magnitudine non excedit Porcellum

i iüj

104 Quadrup.fcrorum >»
ia i

mediocrem:& porcino generi affine uidetur : quod cruribus , pedibus & roftro rez
fert, (ro/?ro paulo contractiore &) latiore quam Porcellus:cauda longifsima ac ueluti la-
certacea,te[fellis item incruftara, Scaliger. am enim ín Galliam quog allatum efthoc
animal uiuum,ubi feminibus & fructibus uefci uifum eft.Sicille: qui etiam quadrus
pedis huius figurà proponit, bifulcis pedibus utín Sue , & cruribus quam in noftra
figura altioribus, ridtu etiam alio, Noftramquidem Adríanus Marfilius à Dongen,
pharmacopola V Imenfis egregius, ad me mifit,una cum cortice ipfo,cauda & cruríz
bus huíus animalis : unde picturam quog redtiflime opera eius expreffam omnino
apparet.pedes ín ea non bífulci , fed multifidifunt: quinis in pofterioribus dioitis,
‘quaternis ante, duo quidem extremi utrobig breuiffimi funt, & introrfum ítareduz
étiut fere lateant, unguibus omnes fatis ualidis muniti, Sceleti noftri longitudo
duos dodrantes(abíg cauda)aquat. Latitudo cum fitconuexa non recté menfuraz
tur:ad7.tamen digitos accedit, Cruftailla dorfi non ad caudam ufg pertíngit: fed
uacuum quatuor feré digitorum locumrelinquit,&c, €/Huiccognatü uidetur Aio=
tocheli dictum animal peregrínu,de quo Cardanus:In noua Hifpania (inquit) iuxta
Aluaradum flumen,animal quadrupes eft Aiotochtli, Felenon maius , roftrum haz
bens Anatis, pedes Erícij, collum longi, tegitur phalerati Equi ínftar cortícibus ine
uicem infertis,non una, ut T'eftudines. Differt & ab ipfis , quód collum & caputte=
ftis eifdem contectum haber, ut folæ aures promineant, unde ab Hifpanis armatum
aut cotectum appellatur, Aiotochtlinomen Indorum'lingua Cuniculum cucurbita
lem fonat, Sunt qui referant grunnire ut Suem: roftroG Suis efTe, & ungula bifida,
fed quafi equina. |
GER MANCE didpoteftenSchaligel/von voágen oet fchalen/ mitwelcheres
wie einem barnifch über den enchen / feyten vino vinb den gangen [chwang ge
waprit iff. Einfrömbörhier vf Seefilien. 9nd |

LrEPVSL.Aeliodictusuidebatur,
quafi leuipes, ego ( ínquít Var»
ro)arbitrora Graco uocabulo
antiquo(fic dictum, ) quód eum
Aeoles Boeotij Lepore (aim)
appellant: ficut & Siculi, fedhi

- Roma orti, fortafle hinc illud
nometulerunt, Gracé Δαγὼς di

‘ citur , uel 2255 uel λαγωὸς, uuloo (
etiä hodie2eyó, Dafypus quo-=|
que Lepus eft , à pedibus fuprazi
infra@ hirfutis dictus : quanqua
Ariftoteles alicubi cöiungit Δα-
you & Δασύποδα: ut Plinius Lez
porem & Dafypodem:ubi Gaza Leporem & Cuniculum uertit. Strabo Cunículos
aayıdas γιωρύχος, id eft, Lepufculos terra foffores nomínat, Plutarchus Dafypodum
catulos,Azyilss (à recto ^xyid'u)uocat: (Euftathius ipfos Cuniculos fimpliciter: Cice
ro & alij Lepufculos. Grace etiam Δαγίσῖα & ^&yi legimus. Leporum fpecies X
differentias uarias,ut Chelidonias,Elymzos, Italicos, Gallicos, Candidos, explícaz
uimusin Quadrupedumbhiftoria. € Apud Mofcouitarum oppidum Mofaifcum,
Leporum multitudo multorum diuerforum& colori habetur, Scaliger. Leporem
aliquando aluimus(inquitidem)qui adultus cum Cave leporario ‚etiaminterdum à
recenti cruento uenatione,libere acfecure lufitaret. Alium Leporem domefticum in
arce Montifpefati memini,pofterioribus pedibus terram bis, ter, quater fupplodenz
tem, quo quafi fefe acueret,belli cientem fimulacra,ultro Canes prouocare,

ANI 24

A
SIA

AM = 54
74 MALAE

KZ 2
CDD
{ C4 7^
P,

4

ITAL,

Ordo tertius. _ [ο

ITALICE LepreuelLicuora, HISPAN. Liébre,
GALLICE Lieure, | GERMAN: ὦμβ/ώαβο,
ANGLICE Hate. ILLYRICE 3agics.

—

| POST Leporismentionem non uifum eft practereundü animal Noui orbis, de quo
Cardanüs: Guabíniquinax(inquít)quem alij Guadaquinaium uocät,Lepore maius
paulo eft,colorerofeo,pilog ut Taxus oblongo,pedibus Cuniculi: collo X reliqua
corporis parte inferiori Vulpi non abfimili: capite Muris : carne iucunda, guftui
& ualetudini commoda,eft autem animal agrefte,

,

ANIMALIVM QVADRVPEDVM ΕΕΕΟ:

RVM ORDO QVARTVS,NON CORNVTA

& minima complectens,

(12
mr UF

/ fJ

^i

GF

)

DU
i )
In

IN

i

N

—

57
WA)

li "

x
m
— -

a» à

V M
te =

^? MM ie =

LEPORVM generiseft, & quem Hifpania Cuniculum appellat,tefte Plinio. fed quos
níam magnitudine differut,hunc primum inter Quadrupedes mínimas feci, Lepoz
rem uero ex mediocribus ultimum, Lepushicuel Lepufculus Hifpanicus cogno-
minari poteft, Et Leporum genus Hifpanum(inquit Hermolaus)A dapis nomíne,
Cunículus aute nomínatur, quód fub terra cuniculos ipfe faciat, Strabo Leberides
(quodà Latino Lepores corruptum íudíco)à quibufdam nominari tradit ipfos Cu
niculos, De Gracis uocabulís Dafypus & Lagides, in Lepore iam dictum eft.
€ Apud noshabentur Cuniculialbi, nigri, uarij ex utroq , fului, cinerei , Scali ger.
Cuniculifuntin ThraciaacMacedonia, ( ínquít idem,) qui iuxtà ac noftri,fub terra
agitant:leporino pilo,breuioribus auriculis;curto corpore,craffo,copacto: qui mas
ximi Gliris haud excedunt magnitudinem : cauda longa & ad fciurinam quàm pros
xime accedente, 4] To τοῖςλαγωσῖς ὅμοιοψ (nU Q)oy 0 «Mei Κουνικοῦψ., Galenus de medic, fac,

lib,3,

5 N πο τμ A cdi LaL.
7 ' Ko d.
y

106 | Quadrup. crorum

ITALICE. Coniglio. ^' HISPANICE Condo: |... :

GALL.Conün, ^ - GERM. Sünigl/Künele/ Künleirs.

^

SR

(ος

cvnicvLvs Indus, antepaucosannos primüm in Europäinuedtus ex Nouo orbe:
nuncubig frequens,eft enim foecundiffimum animal, cum octonos uel plures uno
partu edat, Vlagnitudineferé Cuniculi noftri,minor plerüg: fed corpore breuiore.
Crura eibreuia: digiti {επί anterius, quini pofterius. dentes utin Muribus.caudæ ue
ftigium nullu. Color alijsalius, V idi ego totos candidos, & totos ruffos: & utrog
colore diftinétum, Vox nonnihil ad Porcellorum uocem accedit: undealiqui uulgo
Porcellum Indicum appellare malunt, V efcítur omne genus herbis & fructibus, pas
ne,auena. Parit hyeme etiam, & catulos uidentes, non ut Cuniculi caecos. Superfoez
tare folet, Potu opus non habet:nifi modico forte,fi cibo ficciore utatur: alioqui faci
le hydropetentatur.In cibo fatis fuauis eft, & pinguis multo fubflauo adipe, autlarz
dofere fuilliinftar,carne minus alba quàm Cuniculi noftri & humidiore,

GERMAN. Æin Indianifd) Rünele/oder Indifch Seüle. | ni

LATINE&GRAECE Edhiinus,Ej6-, (à 75 aurigay tauRy spoyyuazuwop;uel per anz
tiphrafin quod teneri manu non poflit,) Vocatur & Herinaceus Latine : quod nos
... men funtexrecentioribus qui fine afpiratione fcribant, (in penultima etiam; i; uoe
. calempro e, ponit Eucherius:)ego femper afpirare malim, (iue ab horrendo deriues,
quoniam fpinis horret:fiue ab hzerendo , quod fructus & alia fpinis eius infixa haee
reant, l'heodorus Echínum marinum non aliter quàm Echínum interpretatur,Pli-
nium forte imitatus: at eum quí terreftris eft , Erinaceum conuertít, Ego aquatílem
Echinum,à Latínis Erinaceum appellari,authorem non inuenio. quamobrem Herz
molaum miror Echinum pifcem(ficenim loquitur) Erinaceum Latine uocari fcribez
re.Legitur δὲ Hericiusapud Bucherium,Ericiusapud V arronem,& Herix apud Pe
rottum,.ImplicítumqQ (inu fpinofi corporís Erem,Nemefianus dixit, Ακανθόχοιρθ- (id
cft Porcus fpinofus)recentioribus Græcis Herinaceus eft, aut etiam Hyftrix, uidefu |
pra in Hyftrice, Ordine [IL Ferorum, Græci recentiores Scanzocheron dicunt.
« Erinacei fpecies duz traduntur àrecentioribus , una qua roftro & pedibus bilul-
-cis Por»

Ordo quartus. - 107

cis Porcum referat,(nondum mihi uifam , ut neque peritiffimo harum rerumScalis

gero :) ew, igel Germanis díctam, alteram pedibus multifidis & roftro fimilem.
Cani, fynds__igel Germanis,

Icon bec efl Herinacei quem caninum Gerz
mani cognominant.

ON

| E

SS

NN N | i
RU NN

m
A 9. $e, = f; 7
LL 7, La SSL £l

A

P
Le
T

IQ
E Z
/ 7:
LA E
= zZ
z c
FL

casco es
SS 2
ER
SIT πο
LS

A
È 2

N N N >» 9 S N
È N

<<

NS N à "to & b
NNUS V VU
à 2 N. ru un c x Ν N AU
N QA WEE ο - E SEN

DN

ITALICE. Riccio, ίσο. HISPAN. Erizo. Lufitanice

i# Ourifo:uel Orico cachero,có quód corpore contracto fefe occultes.

GALLICE Heriflon, GERMAN. Igel,

—

Il — Quadrup. ferorum ^.

RIS S Alpini. CORANA MR coss grin ο ο 0e

' me(inquit Plinius )ut Vrfi, δὲ II | | "u

+ Pontici mures,íta & alpini : quiz
bus magnitudo media eft, [ 4;-
qui cAlpinos in Murinm nobis co-
gnitorum genere maximos e[fe , Al
bertus teftatur. Hermolaus in Co- ;
rollarıo bos Mures magnis oculis
effe Cribit , prominentibus media
magnitudine : quaft in Plinio lege-
rit, quibus magnitudo media ocus —
lorum extat. Scaliger Marmota '
J'na,quam tame Murem alpinam
effe negat, Melis magnitudine tri-
buit. ] Sed hi pabulo ante in {pes
cus conuecto? cum quídam nare
rentalternos marem ac foeminä
fupra fe complexo fafce herbæ
fupinos,cauda mordicus apprez
henfa, inuicem detrahi ad fpecu:
ideo@ illo tempore detrito effe
dorfo.Sunthis pares & ín Aegy
pto : fimiliterg refidunt in clus
nes, & binis pedibus gradiutur,
prioribus@ ut manibus utütur,
Hxc Plin, Ex cuius uerbis quin
Mus mótanus ille hic exhibitus,
Plinij Alpinus fit, non eft dubie
tandum: quäuis Scaliger Plíniu
nullam eius mentionem feciffe
fcribat, & nouo tantüm nomine
Marmotam appellet, Emptra
ucl Enitraapud Albertum & hu
ius farinze fcriptores , nefcio cus
ius linguz fit. Germanicu forte
fuerit, quafi Embder,id eft, ία.»
ni cordi collector, «| Arctomys
(Αρκδμῦς) à diuo Hieronymo noz
mínatur,anímal(ut inquit) ín Pa
Iæftina abundans, à fimilitudine
Muris ac Vrfi nominatu, Hoc
Gelenius nofter Murem uulgò
Cricetu dictu, interpretabatur, ^ Ä N
eruditus uero quidä apud nos pro Murealpino accipit , X quanqua apud nos ín al
tis tantum ac níuofis alpibus degat, fieri tamen poteft, ut in Paleftinaquog,hoceft, |
in regionis illius motibus inueniatur, Vrfo quide & Muri comunia quaedà habere
uidetur, tum corporis fpecie, tum aliäs, Galenus apud Lucanos aitreperiri animal
µεταξύ πως aÿxrou τε κοὰ ovés.ubi fi μυός legeretur, Ardtomön intelligere. nüc ueró de Mes
le potíus accipio. uide fuperius in Mele,. Græcus quidä recentior, cuius deanimaliz
busaliquotlíbelli manufcriptu habeo: Ardtomys (Αρκόμυε, paroxytonum, inquit)
unus cuftodit cæteris pafcentibus : & finguli partem pabuli ad eum deferüt. at fi nez

gligens

\
aM IN
ND
a

Ordo quartus. 109

gligentior fuerit in cuftodia, δέ (homo)aliquis fubito fuperuenerit, (cuius feilicet ad-
uentum ille non prodiderit uoce, a cæteris occiditur,Sicille, E gohæcalpino Muritan
tum conuenire puto:non etiam Criceto, € Marmota( inquit Scaliger) Melis funt
magnitudine(#0/?re minores funt,inter Leporem fere qj) Cuniculum )& pilo:cauda ité
nulla pene,[No/frarum cauda ad fex plerung digitos accedit,]Eundem quocp ad moz
dum crura breuia,aures breuiffimz,auriculis curtiflimis,atg ad afpectu nullis, V nz
gues longi,acuti, firmi,unci,robufti,nigri.Inter Mures quídam cónumerarunt: cum
quorum natura nihil habent cômune,præterquam quod, ficuti Sciuri,fedentes,pedi
busanterioribus utuntur ad offícíamanuum. Athoc etiam Leporum genus utrug
facit: quorum capita non male fuis capitibus Marmota quog referunt, Cum Glíríu
fpecieconueniuntin fomno.hybernos enim totos menfes tranfieuntfopore, Cum
Leporum Muriumg dentibus eorum dentes multam habent affinitatem. Non nifi
irrítatz [zeuiunt, poftquam cicures factze funt, V nam aluímus in T'aurinis manfue-
tam:quæ laneam lineamg omnem fupellectile dentibus abfumebat. Hoc etiam dos
meftici folent Cuniculi,Earum uox à leporina recedit ín forícínam, aut potíüs in cer
copithecinam.Hæc Scaliger, Ego cum Plinio,& Alberto, Murium generi adnumez
raui, multas ob caufas.aftipulantur & uulgaria nomina, qua nunc exponemus.

ITALICE Murmontjid eft,Musmontanus:Marmota,Marmontana, Montanel

la, Varoza.

4 GALLICE Marmote,ni fallor.
‚GERMAN. Murmelthier/Murmentle/CYTiRbellerTe. poftremum hoc nomen ab

G

acuta & tínnula eius uoce fa&ü elt,qua Caniculas domefticas fic proprie dicas quos
dammodo refert & fuperat,

LIS à pinguítudine dictus uidetur. glifcereenimcrefcere δὲ pinguelcere fignificat,
pinguefcit autem fomno hocanimalculum,tota hyeme dormíens. Albertus Maoz
nus hunc Murem uarium nominat, eo quód dorfo fufco fit, uentre autem albo : fed -
breuiorís(inquit) pili eft, & tenerioris cori) quam animal quod uere Varium{ Mas
Ponticus nimirum fiue Muftelaalba)appellatur. Graeci ww fiy uocant, utex Oppiani
& Epiphanjj fcriptis côftat, recentiores aliqui Myoxum, male Bufonem interpretan
tur, mvafiz per o, magnum in antepenultima, Murium cauernam fignificat. MvEG^

= X N
II = = =
ses

[ή

(malim mwf6", à quo forte per fyncopen factus eft Myxus ) eft qui apud nos uulgò
Λαγόγκρθ- (Λαγόνηρος, V arinus) dicitur , Suidas, ego non aliud quam Glirem íntelligo:
quem uulgus Italorum hodie multis in locis Coler uocat, nomineadLagonerum
accedente,literis tráfpofitis. De Myxo incantatio legitur apud Suidam ad A fini dy=
furiam: Gallus bibit & non meijt: Myxus non bibit,& meijt, An uero Glires non bí
bant,affirmare nonpoflum. "sis quoq; uox detorta uidetur à Myoxo: Varinus
Camers interpretatur Murem Cappadocem,qui alio nomine Sciurus dicatur: decez
ptus nímírum ‚ficut & ΠΠ quiéad& pro Sciuro acceperunt, ut mox dicemus. Oppia=
nus Myoxos & Sciuros diferte diftinguit:ur Plinius Glires & Sciuros. Apud Ari

ftotelem nec Myoxi nec Sciuri nomen extat: fed EAaa,oxytonum; Gaza Glirem ucr2

/ ' :

no . Qudrup.ferorum
tit, Ge, Agricola Sciurumeffe putauit: deceptus nimirü Hefychij uerbis:apud quem
legímus,corrupta, ut fufpicor, hac; OM@-,oxi@ ws aliqui enim nímírüÉaes Scius
rum eíTe putabát,quorü fententiam ipfe in uocabulo Erdsreijcit, nam cu £asdy dixile
fet uermi fimileanimal effe,quo pifces inefcentur, fubdit: Ovrtsı γα) (üop ram ὁ ἐλειὸς
παλόμωΘ” μῦς à anıseyös, (lego exivees)) hoc eft, Neg ením ἐλθὸς eft animal illud quadrus
pes è Muríum genere, quod Sciurum uocant, Doctíífimus Scaliger etiam Éaed & .
Mvoföy, diuerfa nomina unum Glirem fignificare exiftímat, Cuialiquis obieceritlo= |
cum Galeni lib.5.de aliment. facult. ubi fcribit fingulisregionibus fuas quafdam pe —— .
culiares anímantes effe:ut Cuniculum Hifpaniæ: animal inter Vrfum δὲ Suem ame
bigens, Lucanis: ficut δέ illud quod in medio fit των αῥόραίωμ μνῶμ» xo μνοξῶρ κοὰ T καλο»
μίνωρελέωψ,( à recto ἔλειθ- proparoxytono , ) quod ín illo [εα[ίσ tractu & alijs multis
eftur,Ego hæcuerba, κοὶ evfav, abundare puto , & forte interpretandi gratia didtios
nemiaAdey, utpote antiquioré aut obfcurior® , in margine ab aliquo adfcripta, poftea
in contextum írrepfifTe.accedít, quod feré cum animal unum inter alia quacdam ams
bigere dicímus,duo n6 tria nominamus, Medium autem illud ínter Murem aruen- i
fem & Glirem animal, apud Lucanos edifolitum ; mea quidem coniecturaSciurus |
fuerít, @Sciurum Glirem@g(inquit Scaliger)temere quidam cofudére.Sciurus cauz
da tegit fe : fuluo colore eft. Manfuefcit: fcurriliter & gannit, & ludit, Glis cinereus.
eft; & efculentus. Nunquam placet,nifi ínter patinas. Nihilo uerius quod aiunt, af
ab Ariftotele dici, quem nos Sciurî, quod caudam ínuertat, hoc enim eft au ev, id
eft,flectere:non autem irArlep,id eft,uertere autuoluere, Sed quiain cauis arborum
inuoluitfefe, ubi dormiens pinguefcat, Scíurusautem ab umbra cauda, & à flexu,
Campfiurus, € Lardironus à Cardano dictus libro 10. de Subtilitate,non alius mis
hi quàm Glis uidetur: & nomen forte ab eo confictum,propter lardum,hoc eft;pín2 :
guitudinem qua glifcithocanimal, Lardirolum Scaliger putat effe Lombarda uos
cem, neq cuius anímantis ea fit intelligere uidetur, Ev

ITALICE Galero,Gliero,Ghiro:& in Lombardia forte Lardirono,ut diximus, RI

GALLICE Liron,Ratliron,Loir,Ratueul,

GERMANICE Greul/Rell/Rellmuf/groffe Dafelmuf.
«| Glicicongenerem puto Murem Bilhmuf dictum, c,

"EAM

scivRvs Græcum eftuocabulî, quo tamen ueteres Graci non ufi funt: fed primus,
quod fciam, Oppianus, Antonini Cæfaris tempore, Latini nome eius non habent,
fed Græco utuntur:à quo aliarum etiam gentiü aliquot deducta funt nomina, quaz

id H =, N SS =
i if. S = === N =
À N Sr —|f;*g*Èè&=
di: À Nm TEEN
DIE T^ ST EE e EE
μας N III een
Far! dr — er 4 =
TG N 2 «
2 19 Hd

(|
SZ ' M )
A MAR AL

EL
il L^

i } ET τς =
{ μή RAM ες IE τα

in VARIUS ne So SEN ponam E
NE =

= Αν
E NE "5
== nre NEI o

dam adeo diftorta,ut originem uix agnofcas, Sic autem Graci uocarunt à cauda,
qua fupra dorfum reflexa fe tegit & inumbrat, Alio nomine à flexu cauda xeu we
dicitur,apud Hefychium : & ab eiufdem magnitudine lzrzov 6". Caeteru rauis & µυοβόε
Græca uocabula, Glirem potíus quàm Sciurum fignificant:ut fupra in Glireoften-
dimus,fimulg eius à Sciuro differentiam. Recentiores quidä, qui Latiné ineptiüs
{cripferunt,Pirolum & Spiriolum aliquando uocitant, Ineptè etiam V incentius Bel
luacenfis: Scurulus,inquit,a currendo dictus eft. Reperiuntur apud nostum rutilí,
tum nigri, _
\

:Ordoquartus. - Ill

tum nigri, Albertus intra primum ætatis annum nigros effe putat, deinde rutilos fie
ri. @Scythicus à noftris colore tantum differt : de quo proxime,

ITALICE Schiriuolo, HISPAN. Härda,Efquilo,

GALL. EfcurieuuelEfcureau. GER-Eihom/Eychhorm/Eichhermlin.

ILLYRICE Vueuuercka; à quo nomine noftri forfan Sciuros Scythicos Deeh/
& Derckappellant,

Sciuri Scytbici iconem non damus quod olo colore
anoftrate differat.

SCIVR vs Scythicus forte non alius eft,quàm Mus Pontícus olim dictus: àrecentíoriz
bus(utIfidoro, Alberto,alijs) V aríus, ob colorem. Aliqui Fennicum aut Venetum
murem nominant: Hermolaus Muris Pontící nomine tum Varios, tum Hermeliz
nos accipit; cum hi omníno Muftela alba (int, illi Sciuri uarij aut cínerei, Sciurus
Fennicus (inquit Agricola) folo colore differtà noftrate Sciuro.nam ín candido εἰ-
nereus eft.ín Poloniainuenitur cui rutilus color miftus cinereo, Graeci hodíe uuls

ò etiam domeftícum Murem,Pontícü ínepté uocant, Venetis (Muribus)in dorz
io color (zarıns,)a quo doffuariæ (/talis uulgo Doffe) pelles uocantur: quandog fers
rugineus,deterior priore, Hermolaus, Venetorum autem nomine in eius uerbís Sez
ptentrionalem gentem intelligo. Conduntur hyeme & Pontici Mures, hi dutaxat
albí:quorum palatum ín guftu fagaciflimum authores quonam modo intellexerint,
miror,Plinius. V ide fuperiüs in Muftelaalba, @ Sciurorum (inquit Olaus) infiniz
nita eft multitudo in Septentrionalibus fyluis , piloru denfitate & colore diftinda,
Eorum pelles tanto pulchriores funt, quanto remotius ad Septentrione capiuntur:
deteriores, quó propiùs Auftrum,Caro huíus beftiolæ affa uenatoribus eft pro eíca
fuaui, X caetera.

ITALICE Varejàuario colore. Pelles priuatim Doffe uocantur, nam uenteralbiz
cat: dorfum duntaxat propter uarium aut cinereum colorem in precio eft, Varum
uentrís pellem uocat V enetus:doríum,D off um,Scaliger,

GERMAN. «b oder Decch/ quafi Venetus aut Fennicus Mus, Vide fuperíüs
etiäin Sciuri fimpliciter nominibus Germanicis, punoten/Dunotmuf:n 6aPonz
to opinor:fed à decadibus pellium, quae in fafciculos(Siünotuocant Germani) cols
ligantur. DOerct/ Otauwerct.

n v s Ponticus aut Scythicus, Sciurüsue,alius,que
uolantem cognominant. licebit & Scíurumlaz .
tum nominare. Huius pelles duas Antonius
Schnebergerus meus e Lithuania Vilnaadme <S
mifir. Mitto tibi(inquit)pellem paruam, fuper: = "7555
ficie pilorù cinerea fiuealbicâte : radice uerò (.i, 77

7d

η
7
ltr;
{
| ) |
N i
\
QU |
N)
M [
N

{
n)
\
N
K

i
E

parte interiore ) è fufco nigricante, Popyelycza | A ή
, ; ῃ HF AA ZZ Wi
latayacza,id eft, Murem Pontícum uolantem, — NA DA

à celeritate cognominant., Semper humidior ap 1
paret.non poteftà pellionibus praeparari. V tuntur ad oculos dolentes abftergena

dos,uim quandam fingularem ad oculori dolores mitigandos aut curandos ei ins
effe perfuafi,ego mollitiem eius puto inuitafle primüm ut oculis abftergendis adhiz
beretur, fed cum pili non firmiter cuti haereant, non fine periculo fieri uidetur, luxta
uel fupra anteriores pedes,pilos ferè in orbem eminentes habet: alas appellant. quis
dam dearbore ín arborem uolare putant. Sicille. Ego pelles miffas cum cruda efs
fent,& à tineis neperirent periculum,pellifici dedi : qui eas præparauit cum aceto &
fece uini,&c. unde egregieremollite & extenfæ funt. earum nunc utrag longa cft

palmos duos ( id eft digitos octo ) capite & cauda exceptis, latitudo eadem : ut Mus

es
RU

12 - Quadrup. ferdrum |

uel Sciurus quadratus uocari mereatur, Cauda quatuor aut quing digitorum eft;fis
milis cæteroruin Sciurorum caudis, denfis hirfuta pilis,albo nigrog diftinda. V en
tris X totius prona partis color candicat,pilis interíüs fufcis.Pilorum mollities fum
." maeft;& ad oculos aliamue partem demulcenda leniffimo dudtutanquamholofe«

… zici,fedmultö mollior,idonea, Auriculæ breuiores rotundiores@ quàm in Sciuro;
Pedes non fatis apparent: Prona pars a fupina diftinguitur ceulinea quadam, aqua |
prominentes pili denfiores folidioresg funt; &,ut conijcio, ad uolatu promouent:
ficuti etiäipfa corporís prætenuis latitudo : urpifceslati fua latitudine natant, Aie-
bat pellifex uidifle fe apud Silefios ueftes etiam his pelliculis ( quibus nihil tenerius)
præparatis fubduci, | “1

GERMA N. Sliegend Decb,

Lineas caude pitlor non exprefSte corporis lineis re[bondentes.

= A
Ἔττξτς GGG
CA

$crvR VS Getulus (inquitlo. Caius,quihanceius icone mifit)coloris eft mixtiexrufo
& nigro, Eum ab armis ad caudam per latera alba fufce linea , alternatim certis
diftinctz interuallis, decentiffime depingunt.Idem aliquibus fit in colore exalbo δέ
nigro,refpondentibusetia ín caudalíneis : nififi quando expanfa cauda propterpis
Jorum rarítatem ezedem difpareant, V enter illi cceruleum colorem imitatur ín albo
pofitum,Pauló mínor ís eftuulgari Sciuro,necaures extantes habet, ut ille: fed des
preffas magis & ferè capiti aequas , orbiculares , & per cutis fuperficiem deductas in
Jongum, Caput, Ranz fere eft, Caetera fimilis uulgari Sciuro. Nam figura corporis
eadem,eadem natura pilí,mos idem,& uiuendiratio, Cauda fe conteoit more cartes
rorum Sciurdfum, Hxc Caius, Etrurfus in alia epiftola ; Sciurum Getulum ad uis
‚ uum depinxi. Nam é Getulia(quam hodie uocant Barbariam ) à mercatore quodam
aliquot uiui ad nos allati funt,utríufg , quem dixí, coloris. Eos ad delicias uiuos alíe
mus,& extra omnem controuerfiam Sciuri funt. Nam(ut dixi)& mores, δέ magnitu
do,& uiuendi genus, uox,& agilitas,& ufus caudae, & erecta infeffio quädo eft,&
cetera refpodent:etfi ego depingendum curaui extenta cauda, necorpus adumbraz.
retur,cauda@,qualis effet & colore & figura, oftenderetur, «Hic nimirum ex Aeg
gyptiorum feu Afrícanorum Murium genereeft,In Africa (inquit Herodotus) tría
Murium genera funt : quorum alij bipedes uocantur ; alij Zegeries Punicalingua,
^" quodinnoftra pollet idem quod colles, (Bewi,)alij Echines,&c, Pluraleoes in noftra
‚Quadrupedum hiftoria, capite De Muribus diuerfis fecundum regiones. Echines
quídam dicuntur pilos duros ficut Herinacei habere, Zegeries nomen ad Sciuros al
ludit.Bipedes dicti feruntur(fimiliter ut Sciuri)prioribus pedibus pro manibus uti:
& cum urgentur,falire. n 1490
GERMANICE Ein Africanifher Eichorn : cin fundere art der Lichoren vf
Barbaryen. EEE IR MU cot

= > P | #4
xo shine) W 3; ES nEffigies

MT ^n
md d'É RES da "ue TALL

Effigies Criceti bec fumpta efl ex Ger: |
fige e libro Dequadrupedibus
Michaelis Heri.

m
Alia einfdem accuratior,quam à To, K entmano accepi, eo ))
corporis babitu , quo per iracundiam effe folet , aut cum [e
comprimit, ut color eius(nam pictum cum coloribus
ad uiuwm mifit ) in parte prona fupinag,
Gin lateribus appareret.
Y

CRICET VS, utdicuntquidam, ( inquit Albertus,)animal eft paruulum,dorforubro,
&c.quod de antro fuo non facile extrahitur,nifi aquaferuente, uel alioquin humore
infufo:in quo ei conuenit cum Cuniculo & Citello. Germariice uocatur Wameffer,
Albertus. Confcioautemidemefle animalculum, quod alibiab eo Traner,nefcio

. qualingua,uocatur.Id(inquit)animal eft paruum,fpeciofum,rubri colorís, Cunicuz
li magnitudine : mirum ín modum pugnax & anímofum : in cuius fignum ad pros
tectionem capitis & cerebri à natura galeam ofleam accepit, ϐ[ Criceti quidem no»
men nouum eft, & ab Illyrico Sfrzeczief,ut conijcío,factum. Vetus quidé eius Laz
tinum aut Gr&cum nomen,nullum fcio: quanquam aliquihunc Ar&omîn diui Hie
ronymi efle putarunt:quem nos potiùs pro Mure alpino accipimus, € Muftelaru
generis(inquit Ge. Agricola)eft etiam $5ameficr, quem quídam Cricetü nominant,
Etením exiftit iracudus € mordax adeo,ut (i eum eques incauté perfequatur , foleat
profilire,X os equi appetere: &,(i prehenderit, mordicus tenere,In terra cauernis ha
bitat,non aliteratg Cuniculus,fed anguftis;& idcirco pellis, qua parte utring coxà
tegit, à pilis eft nuda. Maior paulo quàm domeftica Muftela exiftit. Pedes habet
admodum breues.Pilis in dorfo color eft feré Leporis:in uentresniger:in lateribus,
rutilus,Sed utrug latus maculis albis, tribus numero diftinguitur. Suprema capitis
pats,ut etiam ceruix,eundem, quem dorfum,habet coloré:tempora rutila funt; gute
tur eft candídum, Cauda,qua palmum longa eft,fimiliter Leporis color,Pili autem
ficinhærent cuti,utex ea difficulter euelli poffint. Accutis quidem faciliùs a carne az
uellitur,quàm pili ex cute radicitus extrahantur. Atcg ob háccaufam, & uarieratem,
pelles eius funt precíofze, Multa frumenti grana in (pecum congerit, & utríng denti
bus mandit. Acer Turingia eorum anímalium plenus eft, ob copiam δὲ bonitatem
frumenti: Hucufg Agricola, Sed ínter Mures potiüs quàm Muftelas numerandum
hocanimal mihi uidetur: quod ex dentibus maxime confirmari poffet: qui tamen
quales fint,adhuc ignoro, € Mus Noricus quo uel Cítellus dictus, ( inquit
idem Agricola)in terra cauernís habitat. Eí corpus,ut Muftelæ domefticee, longum
& tenue, cauda admodum breuis, Color pilis, ut Cuniculorum quorundam pilis,
cinereus,fed dilutior.Sicut Talpa caret auribus : fed non caret foraminibus, quibus
fonumutauis recipit, Dentes habet Muris dentibus fimiles. Ex huius etià pellibus,
quanquam non funtpreciofæ,ueftes folent confici. Hzc ille: qui X Germanice Dile
interpretatur: Albertus Zyfel uocabulo ín Auftria ufitato, alíqui, ni fallor, Brlds

ER

- K iQ

ih

μμ. —— Quadrup. ferorum

muf uocant: alij groffe 3ifmuf/groffe afelmuf. Huius Muris iconem nondum
habere potui, i [ qu
GERMAN: Hamfler uel ameffer, ut ditum eft, Circa Argentoratum Kon _
| févle, id eft, Porcellus frumentarius, quód cauernas in aruis frumento confitis fo
- diat, Graece moy ei&Aó yy dixeris. | |

ILLYRICE Skrzecziek:unde Crícetinomen ductumuidetur,

M V S domefticus communis ucl minor,

GRAECE mis,vis καδράδας, V uloó hodie Porzuss. :
ITALIC E Topo,(Hifpani Talpam fic uocant?)Sorice,Sorgio di cafa,
HISPAN. Rat,nam Murem maiorem uocant Ratón,
GALLICESouris, GERM. Manf/Waufmavf.
ANGLICE £110ws/Moufe. a

MV 5 exiguum eftanimal,incola domus noftrz (ut Plinius foquitur) rofor omnium
rerum, Ruinisiminentibus (inquitidem )Mufculi premigrant, € Sorícem cum
Mure communi aliqui confundunt, ut Galli δὲ Italiuulgaribus uocabulis, alíj Mu
rem maiorem interpretantur: alij Araneum murem, Plinius manifefte diftinguit,
Soricem fylueftrem faciens, & maiorem, auriculis etiä cauda pilofis : qualem mox
exhibebimus, mov αῤσραωμ, id eft, Murem aruenfem Ariftotelis, Gaza Sorícem vere
tit, @ De Muribus diuerfis America,lege Andream Theuetü ín eius defcriptione
Gallica,cap.67, € De Muribus uuloo Kemmer dictis, qui in Nortuegia e nubibus
cadunt,uide fuprà in Hermelino, id eft,Muftela alba, |

M V 8 domefticus maior, quem Rattum appellärim cum Alberto, quoniamhocnos
mine non Germanitantüm:fed [talí etiam, Galli X Απο utuntur,

ITALICE Ratodi cafa,Pantegana, ( quod nomenfumptum uidetur à Graco uul-
gari Pontícus,quo tamen Murem fimpliciter , etiam minorem appellant; ) Sourco.

HISPANI Murem mínorem Rat uocant,maiorem Ratón, |

GALLICE Rat. GERMANICE 3268.

ANGLICE Rat/Ratte Mines È.

M V RIS huius diftin&am à minore mentionem apud ueteres non inuenio, Gelenius
nofter ín Lexico fymphono fuo tria hac uocabula, Borex, Aat. Passe, Latini, Gerz
manicum,& Gracum,tanquam idem fignificantia coniungit, Græcü forté apud rez
centiores aliquos reperitur. nam in ueterum libris nufquam mihi occurrit, fed nein
Lexicis quidem. Cynoraiftes Grace, Croton feu Ricinus eft , dictus quod Canes
perdat, evením ínterpretantur Φφίδρέρ. Hyrax quide(Yezf) quo pro Mure Nicander
utitur,prima fyllaba omiffa, fatis cum Germanico cógruit: ut & cum Latino Sorex,
afpiratione in f,mutata,ut fieri folet,fed & Firms forraffis, dd Muris genus facit Hez

— Íychius,

Ordoquartus. 115

fychius, € Ge. Agricola Rattumputauit effe Mygalen, {4 eft, Araneum murem
quód magnitudínefere muftelina, Murisautem (pecie fit. Aetius cert? contra, My
gala magnitudinem Muris tribuit,colorem autem Muftele, Nos uerum Araneum

murem mox x dabimus,

$OREX Plinij.nam &fylueftrís eft, & cauda pilofa,& per
hyemé dormit: quz omnia Sorici Plinius adfcribit. an
uero Sorex hic nofter etiam aurcs pilofas habeat,ut Plis
nius uult,non fatis memini. Videntur tamen aliquando
ctiam pro domeftico Mure Soricis nomen ufurpare ue>
teres. Domeftico quidem, fed maiori, fimilis eft fylueftris
ille, quem hic pingimus, Vide fuperius in Mare minori.
Græcéforfitan Ysf,utiam in Ratto dixi. Recentioribus
Mus corylorum uelauellanarum, Portel X Mus fyluati2
cus dici,

à c DÌ

"m SES
y ESS? dI
ον κ.
\\ S
4 ML, a

N Us
ity.

A iih
a 1
IN

A Ò VAI
/ : \ V jj i)
A \ i u

d. nv un

== ===> ===

==

: >
=

x

=
TU

BISPAN. Sorceuel Raton pequenno,ni fallor,
GALLICE Lerot.

GERMAN. ABafelmug,Fleine Bafemuß/Sclafran.
ILLYRI το E ViiemegFa myf/nifallor.

MVS lait quadrupes Belloni ) “ultimo Aquatilium Otanizi inter amphibia nos
bis exhibitus eft,

116 Quadrup.ferorum —
M V S agreftis maior, mis apps Ariftoteli, hoc eft, |
Mus aruenfis, Gaza Soricem tranftulit:Plinius Mu A 4
remagreltem,quod magis probo,diftinétionis cau= 7A
fa. Alíus X mínor,quàmhic, et agreftis Mus ruffi sé ER
- coloris:quemin agris frumentarijs aliquando abun N \
dare,terre fcilicet putredinein Mures conuerfa, exi- À N
ftimo, κ
GERMAN. Zrömuf / Vislmuf / Cdownmuf/ IN
Stofmup/&uchmuß/groffe Ackermuf. JS

N ji

I,

Mus Araneus.

Eiufdemmaxille cum
dentibus, =

MVS araneus, Mus cæcus, Mygale. Vide fuperius

in Mure domeftico maiore.

ITALICE ‘apud Rhætos Mufferaing.
GALLICE Muferain, Muzeraione, Mufet, Mufette,Sery,

GER M. Möge! Spigmup / Sifmuf. Silefrjs Bifem, muß. ficcatus enim ín
furno míré mofchum oletsutinde meritò mis kogias dici queat, Sed eftaliud etia Mu E
ris genus, (quod recentiores aliqui Latine Citellum, JZifmuf Germanis dictu, fed

differentiafere maioris adiecta: Die geoffe Zifmuf/|Pile/Bilbmuf/ Südymuf.

LATINE Talpa. ITALICE Talpa,
HISPANICE Τόρο, GALLICE Taulpe,

σσ EI
SOSA

b» | Ordo quartus. 17

ANIMALIVM QVADRVPEDVM VIVE
UD. à PARORVM ICONES ET NOME Ne
CLATVR AE.

CROCODILOR Y M Fluuiatilis& terreftrís: & P H A T T AG az, id eft, Caudiuerberæ
uulgó dictz,icones & nomenclaturas dedimusfub finem Libri De aquatilibus,
# .

f NI
Chameleontis icon quam Venetijs olim à Petro Gillio «ο Ey
accepi. Joanni Caio Anglotum bec tum à Bellonio pofis o E í ;
ta imago , ad [celeron potius, quam ad viuis aut 6 À e
recens corpus depitle uidentur. ==, N
ASE
NY

LATINE&GR ΑΕ Ο E Chamæleo xxvu,
.. ^toy, Animal eft peregrinu ex Africa, quam=
obr&nomen in alijs linguis nö habet, gChaz
mzleon(inquitlo. Leo A ricanus)animal fis
gura & magnitudine lacertx,deforme, gib-
bofum acmacilentum, cauda prelonga Xin-
ftar Muris tenui, lente pgreditur, Aéris aliz
mento ac Solís radijs nutrítur,ad quoru exor

c,
"m

ή [

|

MN
n

(ΠΠ
NA (T
AT

&
a

SO

="

(33

(ή
js

D

m

tumrictudiductofeuoluit,corpuspadSole I
gyratacflectit, Coloremprolociquemuidt — E?
uarietate facilé commutat, modo uiridis,mos =
dó niger,quod & ipfe uidi,effetus, Venena _ S'

ή

N

tis ferpentibus admodi ínfidíatur:& fi quem
fub arbore dormientem confpiciat, eam fubi
to confcendit,& locum capiti ferpentis aduer

{
N

NN

NN
N

fum difpiciens , ex orís ríctu mucoris filum, 24
cuius extremitati guttula margarite fimilis ap i imd Ww
pendet,uibrat:qué fi oblique cadereanimad- qu NU

. uertat,loco pedes amouet, donec mucorís exe _ Ey i
tremitas ferpentis caput contingat, cuius uir= (= ά :
tute penetratus eueftigio moritur.Noftri fcri Αλκή A SZ
ptores pluríma de huius animalis proprieta: ay
teoccultis@ uirtutibus in fcripta retulere, que =

(ll

memoria nobis exciderunt.

GERMAN, Einfeömbd thierlevf Barba
reyett/Chamelco genannt. Tag cin Ratt
ader/oder Ragegochs geneát werden. oat?
umb oaf es zum teil etiem Ratgen / 3um teil
einem $cdioor fid) vergleycher.

tdi

V

(i

i|

η

L | 0 ; μα SAI

Ua} vins TT) Mh AT 2 κ
pits « PORT | S a

N

TESTVDO terreftris (X«Advn χερσαία) eft, qua nec
in dulci,necin falfo humore degit, necín cæ-
no & paludibus , fed locis ficcis, Terreftres _
in operibus Cherfiuz uocantur, inquit Plin,
Nicander og, id eft, montanam cognomi- Mi |
nat, Oppíanus évesiquile. V identur autem montana (eve, Arriano ) cxteristerres
ftribus maiores fieri, Differuntterreftres colore, (nam & albæ reperíuntur, ) teftæ

LE

AK T.

NS DA
ie: en.

P" E x e ', AER Er *

Ig uadrup. ferorum
P

craffitudine,& aliter.In Africa et infulis T'effudinis cerrefttisputamen tantum
quibufdam Rubri maris, laudate&pre - 4 hoc tempore habuimus, —
ciofæreperiuntur earüteftæ. € De T'es.
ftudinibus quide in genere, & marinis
priuatim, diximus in Libro iconum A
quatilium, ad fine Ordinis XII, quí eft
Decetis. Delutaría uero, inter Amphi-
bia,eiufdemlibri. — è

GALLICE Tortue des boys,ideft,Te-|

. ftudo fyluarum,

GERMAN. Ein Érofthiltfrott:w0s
net allvoág oder allermeeft off oerers
dent: wie die Tällerfrotten( welcheein

äbne fchalen/ gleych einem täller / oben vno unden bano) im mir: nd andercim
mer | ae

TARTARYCAE,deft, Teftudines plurimae ( ingust lo. Leo e Africanus , amphibgs eas
adnumerans: quanuis inter terreftria etiam referri poterant ex ipfins fententia dnd "m
defertis uitam degant)in defertis Libyæ reperiuntur, qua ad magnitudinem doli; ac-
cedant. T radit Bicris geographus,hominemitineris tedio defatigatum , fub uefpez -
ram eminens ín deferto faxum,neà uenenofis animalibus infeftaretur , cofcendiffe,
qui adlucem grauiter dormíens,tribus feré paffuum milibus à quo reclinaueratIoco
tradudtus,intellexit quod fubijffet faxum Teftudinem fuiffe:qua interdiu firma,no
ctu rependo pabularetur,uerüm adeó lenté,ut uix percipi poffet. Huiufmodi Τ eftu
dines uidi qua mediocris uafculi amplitudinem attingerent, nullas autem tam pros
digiofæ magnitudinis,Carnes aiuntlepram curare, fi feptennium non excedant,qui
bus feptem diebus continuo uefcendum fit, i

LATINE Lacertus aut Lacerta viridis,
GR AE CE zuge xuge: & recentioribus Χλωρσαύρα, Κολι(αύρα,

IIS

-_ SE===

a =.

IT ALICE. Ramarro,Gez, ! |
GALLICE Lyfardeuerde, - | ο
GERMANICE Gröner Ader/gröner Ægochs, Sh

UT
LATINE & GR AECE Scincus, Σκίγκθ”,Κύκερος,Ερονθσῖαλοε gere Crocodilus terre
ftrís,mínor nimirum. nam alium maiore cum amphibijs poft Aquatilia pofuimus,
Verus hic Scincus ex Alexandria, noftra memoria adferri coepit;cu pris Salamane
dra aquatica quz apud nos reperitur, pro Scinco:hoc eft prefentiffimo ueneno pro
remedio uterentur pharmacopolæ. Scíncí nomen ab Aegyptio Suchus ( ficenim
Crocodilumin Aegypto uocari author eftStrabo)deflexum coniecerím, —

ITA

Ordoquartu. — 19

mm ASTA Va sh) BY Vu Hm

{ {ή 7, 7444) Dr C

Mae bd UE ή S ή ug

RS sx DI ui us UA
2 GS RSS

ο A
ITA LICE Scinco uel Stinco,

GERMAN. Ein Ægochfenart vf e den 2ÍpotecEen beFafit
vno Stinchgenenner.

"ST FAN V
UA

LA TIN E Lacertus uelLacerta fimplicia
ter. Kiranides Lacerta tria genera facit:
helíacam,omnibus notä, utinquit : Χαλκάμ,
ideft,æream: & chloran, id eft uiridem,

Ego uulgarem noftrum Lacertü pro he-
liaco ( cuius etía Epiphanius meminit ) ace
ceperim: cui nomen forfan ab eo factu eft,
| quód Sole & apricatione gaudeat. area ue
τὸ feu chalcidica cognomine,à colore nimirum, (quae & Chalcis & Zionis & Seps
uocatur,) peregrina € alteríus orbis, multo magis tenenata mihi uidetur: quancz
Ge. Agricola Germanicum eius nomen finxit Rupferader,id eft,æreaLacerta,
ITALI d E Liguro,Leguro, Lucerta , Lucertula, & forte etiam Ramarro ; Vide...

Italicis nominibus Buffonis,

GALLICE Lyfarde, GERMAN, Aoe/Ægles/Ægochf,

/
-
Gi ANT Se!
+
AL
QE ΟΛΗ HIS
H N
; NER, Dy SÒ sli τος
be d 7 mex
ή) » a
fl n, N \ Q
Co j A ven
6/4 ZA -
NATOS sw =) 44"
ΑΝ Pi LOUE È ro
VU. 5 " NS CR
NS 2 % G x LER ^
P sl €
Π CI

LATINE &GR ΔΕ ΟΕ Salamandra,Zz\eudrA;e.
ITALICE Salamandra,

GALLICE Sourd, Blande, Alebrene, Arraffade, That, & Normannis (ni fallor)
. Muron, |

Salamandre figura falfa: quam addidimus vepres
hendendi tantim cau[a illos qui eam publicas
runt. Apparet autem confiltam eam effe ab ima
peritis,ne dicam impudentibus quibu[dam , Salas
mandram & Stellionem unum animal effe arbia
gratis: & cum a ftellis Stellione diltum legiffenr,
dorfum eius frellisinfignire uoluiffe. Pilos eriam

addiderunt contra bus generis naturam : quos
niain amiantum,alamen plume uulgo diclum pilorum quadam fpecie, Salamandre pilos aligiinominane.

I20 Quadrup. ferorum |
LACER T1 Aquatici,feu Salamandra aquatilis ,ímaginem δὲ nomina ανάσα. fub fis
nem Libri LE aquatilibus inter Amphibia.

DE RANIS aquaticis ibidem leges,& Ranarumin genere diuifionem, hic de Terreftri
bus dicendum.

B V F O(feuBuffo, fed malim per f. fims
plex)à Vergilio nominatur his uerbis,
Inuentus@ cauis Bufo, Rubeta(inquit
Hermolaus)inflat feirata,tam proterue
audax,ut infiliat quoq? proximu, quans
quam fufpirio fe frequetius quàm mor=
fu uindicans : Buffo inde, utarbitror,à
Vergilio & uulgo didta, Sic ille, Qua
uoce Graci Buffonem appellarent,fru=
ftra quarfiui diu, Qui wf ab illis nomi
natum arbitratur , à ueritate abfunt tan
tum,quantum diftat à Glire Buffo, Scaliger. Ego omnino egy Graecorü efTe pue
to,nam quanuis aliqui ezvvop & βάραχομ tace, id eft, Rubetam, & Ranä paluftrem(ues
nenatam fcilícet)non diftinguant:alij tame manifefte diftinguunt, fiue quód fpecies
feparatæ fint: (iue quód relictis paludibus, aut eis deficcatis,ex paluftri Rubeta terre-
{tris fiat, Ego fpecies duas conftituo,terreftrem perpetuó: & aquaticam: que fiaquas
deferat,aut deferatur,propter elementi mutationem, fpeciem fere immutat, (uttertia
hzc fit Bufonis fpecies,) & multo perniciofior redditur : ficuti Hydrus etiä in Cher:
fydrum cöuerfus, Accedit, quód fimiliter turgere per iracundia, € inflare fe dicitur,
apud Aétium:ut Buffo à noftris:& afflatu quoq fimiliter malefica effe, Sed Κάρφυκῖος
quoq Rhodijs ufitatum nomen pro Phryno (tefte Hefychío) cum Gallico Crapau=
de fermé conuenit, Φρῦνθ’ mafc. genere frequentius eft, Aelianus etiam foeminino
Set dixit, Phryganium Plinio memoratü non aliud quàm Rubeta mihi uidetur.
«Rubetam terreftrem tríum generum obferuauí; unam maiore, quam Rondeletius
fimilem effe ait paluftri Rubetze(quam inter Amphibia in Aquatiliu libro ab eo mu
tuati fumus)fed maiorem, alteram mínorem , quz fub terra uel ftercore inuenitur,
oculis multum prominentibus & uirefcentibus:cuius iconem hicexhibemus.Ethus
ius (minoris)alteram fpeciem,oculísaureolís: quam defcripfi cum aquatilíum Ranas
rum iconibus in diuifione generís Ranarum ad numerum 5. Ibidem ad numeru 6,
Rubetæ foffilís feu faxatilis mentio fit:Ea circa Regenfpurgum, agri T iguríni caftel
lum,reperitur(Steinfrotten uocant, )inter lapides montis , qui fere calcarij funt: in
quorum rimis & fiffurislatet,nulla ín propinquo aqua.uére non apparet, nifiinftet
calor cum primum incipiunt apparere, V ocem edit per interualla,alíarum R'ubetaz
rum uoci(de qua £Yfönen dicunt,per onomatopceiam puto)dif{imilem.Foemina oz
ua uentríannexa geritut Cancri; quod ex egregio & dodiflimouiro Con,Sutore, 7
eius loci ecclefiafte cognoui, p i

ITALICE Rofpo,Botta,Boffa, (Babi etíam, Scaligero:) alicubi Chiatto ( utapud
Rhætos quiltalícé loquuntur Chart)uel Zatto. item Buffo,Buffa,Buffone,Ramar
ro.fed poftremum hoc nomen Lacerto minori potius deberi puto.

HISPANICE Säpoefcuerco,
GALLICE Crapault: circa Nleocomum Boug. Scaliger fcribit Crapaud, unde

(inquit)lapidem Buffonitem,Crapaudinam uocant,

GERM: Acott/Acote/Ouapp:Gartentrott/f£rotrott:Flandris Dave.

RANA

Ordo quartus. [21

& AN A uel Rubetaoibbofa,utnoscognominauimus. Lurida hac terreftris Rana, &

G

RANVNCVLVSfeu Ranula uiridis , Rana calamites aut

*

Te

(atex ipfo colore apparet)uenenofa,mutag(nifi uox ui aliqua exprimatur)in hortís
δέ fyluis inter frutices reperitur apud nos: magnitudine qua uulgares aquaticæ Ras
na,dorfo gibbofo utríng adlatera eminentibus ofliculis, Coloreiuiridis fere , fed

-

obfcurus & fubfufcus eft. latera maculis ruffis fcatent.funt & digiti pedum ruffi.De
mutis quidem Ranís non fatis fibi conftantueteres, & fpecies diuerfas confudiffe
uidentur.

BRM, Graffcéfd/Gartenfeófcb/foolsErott.

dryopetes cognomíne : quód inter arundínes autarbuz {Στ qmm +
fta degat. Veterum aliquihancmutam dixerüt : fed cum N S
uoce fua pluuias prafagiat, unde & Mantis appellata gf
uidetur,nö eft muta:nec adeó uenenofa, arbitror,ut Ru” Bj
beta X mute ab eis dictae Rana. ego nullà prorfus mu-
tam effe puto Ranarù fpeciem:fed fi fluuiatilibus & coaz
xantibus Ranis conferantur terreftres, muta uideri poffunt, in primisuero gibboz
fa,nifallor, |
R AECE Βάτραχθ” παλαμίτας, Bi zjpozxos χλωρὸς À μικρὸς ὃ tui FW AAC UE γινόµενΘ”, Βρέξας (ut
Αιαο) aliquibus, Galeno tefte,per onomatopæiam forte:aut à præfagio pluuiæ, Bztxww
enim Græcis pluere eft: quafi diceret Βρέξα, βρέξα, id eft, pluet , pluet, Βρεκεκωκέβ, xozf,
1088, Ariftophani fidtitia de Ranarum uoce nomina funt, Germanicum etiam Rana
fl.nomen ad Græcum Brexas accedit, € Vbi manuminijcitbeniene, ibi onerat ali=
quam zamiam, Plautus de homine auaro blandiente : ubi Scholiattes : zamíam( ins
quit)id eft,damnum. nam zamíz dícuntur Ranulz in arbore, quz nifi detrahantur,
alios ledunt. Sicille : fed abfg authore,ego Gv Grace damnum fignificare fcio,
pro quo Doricum eft «iz, (cui fimile Germanicum jamer, id eft, calamitas : ) qui taz
men ucl Latine uel Grecé hocuocabulum pro Rana ufurpauerit inuenio neminem.

ITALICE Racula,Ranocchio, V erdacula,Ranauoto,R anonchío de rubetto,
GALLICE Renogle,Graiffet,Croiffet, Verdier,

. GERMANICE Laubfröfch.

FINIS,

4 "TUNIS
- A dn

122. Additionés.
ADDITIONES QVAEDAM.

AD ORDINEM IL QVADKVPEDVM
; MANSVETORVM,

1

HINNVLVS ex Tauro & Equa generatur, Multos uidimus, inquit Scaliger,duos os -
lim habuimus:nunc unam fcemellam;cuíus aures ínter, offea tubercula duo femiju- -
glandis magnitudine paterna frontís pra fe feruntrudimentum, Huic generi aiunt: 1
quídam fuperiores deeffe dentes, Illud ín ijs uitium frequens,quód inferior mandiz — —
bulaporredior eft fuperiore: quod ín multis confpicitur pifcibus, Befi dicunturà — |
Gabalis & Aruernís, pe i | i

Conftatin Cozumella & lucatanaatqy alijs infulis, C A NL ES altiles haberi ad uefcenz
dum: quos latratum ullum edere negant, Scaliger, De CANIB V Sferísleoes
inLupo,

1 AD ORDINEM I OVADRVPEDV M FES
rorum, qui eft De feris cornutís,

- E
BISONTEM Lithvuani(inquit Sigifmundus liber Baro in Herberftain,&c,)lingua pa
tria uocant Suber : Germani improprie Ayror uel Dot : quod nominis Vro cone
uenit,qui plané bouís formam habet, cum Bifontes fpecie (int diffimillima, lubati
enim funt Bilontes , & uillofi fecundum collum & armos, barba quadam à mento
propendente:pilis mofchum redolentíbus,capite breui: oculis grandioribus & tor=
uis,quafi ardentibus,fronte lata, cornibus plerug fic didudtis δέ porrectis, ut intere
uallum eorum treshomínes bene corpulentos ínfidentes capere poffit: cuius reí pez
riculum factum perhibeturàrege Polonia Sigifmundo,(huius quí nuncregnat Si=
eiímundi Augufti patre,)quem benehabíto & firmo corpore fuiffe fcímus, duobus
alijs fe non mínoribus fibi adiunctis, Trergum ipfum ceu gibbo quodamattollitur,
priore & pofteriore corporis parte demifliore. Qui uenantur Bifontes, eos maz
gna ui,agilitate folertía præditos effe oportet, Delieitur locus uenatuiidoneus,in
quo fintarbores iuftis diremptze fpacijs, truncis nec craffis nimis, ut facile circumiri
poffint:necparuis,ut ad tegendum hominem fufficíant, Ad has arbores finguli uez
natores difponuntur,atg ubi Canibus perfequentibus exagitatus Bifoneuminloz — .
cum propcllitur:qui primus ex uenatoribus fefe profert, in eum magno impetufer-
tur. At is obiedtu arboris fefe tuetur, & quà poteft percutítuenabulo feram : quae ne
fæpius quidem icta cadit, fed incenfa magis ac magis rabie, non tantüm cornua, fed
etiam linguam uibrat:quam ita (cabram & afperam habet, ut uenatorem foloueftis
eius attactu coprehendat & attrahat: necante relínquet, quàm occidat, Quöd fi quis
forte circumcurfitando & feriendo delaffatus refpirare cupit, is fera obijcit pileum
rubrum,in quem € pedibus & cornibus fxuit, Si uerò alteriin idem certamen non
confecta fera defcendere libet,ut fieri neceffe eft, fi falui illinc abire uelínt:ís eam faci-
le in feprouocat,fi uel femel fono barbaro Lululu fucclamárit, Sic illein Commenz
tarijs fuis Rerum Mofcouiticarum,editione fecunda, ubi imaginem quoq huíus fee
ræ,qualem nos etiam ab ipfo nacti fumus, exhibet,

iu O -

VAST

BISON albus Scoticus. Calydonia Scoti fylua gignere folet boues candidiffimos,in
formi Leonisiubam ferentes , cætera manfuetis fimillimos: uerum adeò feros indo
mitos@,atg humanum refugientes confortium, ut quas herbas arbores@ autfruti= …
cesshumana contrectatas manu fenferint,plurimos deinceps dies fugiant, capti auté
arte quapiam ( quod difficillimum eft ) mox pauló pre moeftitia moriantur Quum |.
uero fefe peti fenferint,in obuium quencung magno ímpetu írruentes eum profter - 1
nunt,non Canes,non uenabula,necferrum ullum metuunt, Carnes eius efuiiucunz |

diflimæ

bla

a RETTET =

123

A

" /!

N

ς SN

> III NA / /
Q NS 7 ή

Dy

Fat N / A = : ”
EN ZAN / : =
UN

(
4

S
I

DI)

rx 4 SR

diffima funt,atg in primis nobilitati grata, uerum cartilaginofa, Caeteru quum to-

ta olim fylua nafci ea folerent,in una tantum nunc eius parte reperiuntur; que Cura-

mirnald appellatur ; alijs gula humana ad internecíonem redactis, Hacille, Mihi
, . n % ῃ L L

quidem genus hocBouis uidetur recte appellari poffe Bifon albus Scoticus uel Ca-

lydonius:eò quod Leonis inftar iubatus fit,ut de Bifone Oppíanus fcribit: fed non

etíam barbatus,ut Bifon fimpliciter dictus eidem.

GERMAN: Æinartwiloe Ochfen/ finot man indem wald Caloar ober Cale

lendar genañt/im Fünigreych Schottland/gants weyf von farw/mit lange base
vinb die fchultern ond bauff vote cin δω, :

v R 0$ (inquitSigifmundus Liber Baro)fola MafovuiaLithvuania cotermina habet:

quos ibi patrio nomine Thur uocant,nos Germani proprie Wigr dicimus. Suntez
nim ueré Boues fylueftres,nihil à domefticis bobus diftantes,nifi quód omnes nigri
funt,& ductum quendam inftar linea ex albo mixtum per dorfum habent. Non eft
magna horum copia:funtg pagi certi, quibus cura & cuftodia eorum incumbit: nec
fere aliter quam ín uiuarijs quibufdam feruantur, Mifcentur Vaccis domefticis, fed
non fine nota. Nam in armentum poftea , perindeatq infames , à caeteris Vris non
admittuntur:& qui ex eiufmodi mixtione nafcuntur V ítuli, non funt uítales, Sioif
mundus Auguftus rex mihi apud fe oratori donauit exenteratum unum, quem ue
natores eiectum dearmento femiuiuum confecerant : recifa tame pelle qua frontem
teoít.quodnon temere factum efTe credidi: quanquam cur id fieri foleret perincogi-
tantíam quandam non fum percontatus.Hoc certum eft, ín precío haberi cingula ex
Vri corio facta: & perfuafum eftuulgó horum præcinétu partum promoueri. Atg
hocnomíneregína Bona, Sigifmundi Augufti mater , duo hoc genus cingula mihi
dono dedit : quorum alterum fereniflima domina mea Romanorüregina, fibi à me
donatum,clementi animo accepit, Hzcille. Ego etiam ex Vri pelle cingulù ab An-
τοπίο Schnebergero meo ex Polonia miffum accepi : cuius coríum duriufculum ua
lidumg eff, piliuero(quod mireris)molliflimi,inftar pecorís lane, denfi, coloris ní-
gri,fed ruffo modice admixto,fi propiùs fpectes, «Icon quà fuprà pofuimus pag,
3o, tanquam V τί, cum uenatore poftarbore ftante X uulnerante, ipfum uenabulo,

L ij

- M ια «Αι, 4
pi i

. Additiones.
Bifontis eft potiüs fecundum Sigifmundum Baronem,(quanuisnonfatis probefa- :
&a,) qui hoc modo Bifontes(quibus & barbam tribuít)non Vros capi fcribit, (PH
nius alicubi Bouem fylueftrem nigrum nominans; Vrum intellexi(Te uidetur, Sunt

& apud Arachotos Boues feri, coloreatro, corpore robufto , rictuleuiteradunco, -
Gijevaw,) quorum cornua refupinantur , svz/i«Gvzi: qui ad Bifontes potiùs quam

φ .
Vros acceder uidentur,

RP

INTER Floridam peninfulam Noui orbis & Palmam flume, (inquit Andreas Thes
uetus)ferarum monftrofarum forma diuerfa reperiuntur:&inter alias Taurusqui |
dam grandis,cuíus cornua funt pedalía tantum,dorfo imminettumor ficutin Came M
lo,pilus toto.corpore prolíxus eft, colore Mula flauz aut ex ruffo níoricantís,ea
xime parte quz fub mento eft, Huius generis duo uiui aliquando in Hifpaniam ada
uedìi funt, (quorum alterius pellem folum uidi,)fed uiuere diu non potuerüt, Aiunt
hoc animal perpetuum effe hoftem Equi,necferrepofle ut in propínquo (it. Sic ille,

quííconem etíam eius ín Gallica fua defcriptione Americe proponit, CariciBoues
Plinio in parte Afiæ, foedi uifu, tubere fuper armos à ceruicibus, eminente, luxatis
cornibus,excellentes ín opere narrantur.Idem memorat Scythicos,in quorum dor
fo, fimiliter ut Camelorum, gibber fit, & eos quog cim dorfo clitelleimponuntur,
perinde ut Camelos genu flectere, &c. Quin etiam Syriacis gibber ín dorfo effe feriz
bit,palearia negat. Sed hi omnes manfueti uidentur : Theueti uero Bos ferus eft:
quem idcirco Bouem camelitam ferum nominabimus, legitur autem camelitæ no2 ‘|
men apud Suidam,his uerbis:Kæuniris Bovs rw κρλόμενος,

Pag.36.uerluu.pofthecuerba,animal fuerit,notandus eft punctus geminus, & addenz
dum:aut forte Subus Oppiani, qui fimiliter amphibius eodemg colore eft,

Pag.58.uerfu 7.pofthacuerba, caprinotectas, addendum: In Rupicapra etiam paulo
ante diximus,Cemade Aeliani,uideri poffe Oppiani Subum,

T WEN

COLI (utnosappellauimus ex Strabone)caput cum fuis cor
nibus,cuius pi@urà a generofo uiro Sigifmundo Libero
Baroneín Herberftain, accepi, Ego fuperiüs (pag. 40.)
eiuídem ferè cornua fatis redte quide picta exhibui , (nam
corpus relíquum ex coniectura ad defcriptionem expref-
fum eft, )quantüu ímítarí meus pictor cornu uerum, quod
habeo , potuit: flectuntur enim ita in diuerfas partes hac
cornua,ut píctura nö fatis aflequatur. at fitum eorum ínz
ter fe, (qui ad Strepficerotis Cai) cornua fere accedit)& ela
tam fublimitatem, non recte,

«In defertis campis circa Boryfthenem(inquitidem Baro ín
Commentarijs rerum Mofcouiticarum) Tanaim X Rha,
eft Ouis fylueftris, quam Poloni Solhac, Mofci, Seigak appellant, magnitudine —
Capreoli,breuioribus tamen pedibus: cornibus in altum porrectis, quibufdam círe (
culis notatís:ex quibus Mofcimanubria cultellorum tranfparentía faciunt; uelocife |
fimi curfus, € altifTimorum faltuum. | 1

CAMELOPARDALTS icon accuratior( quàm exhibita fit fupra pag. 42.) ex charta
quadam nuper imprefla Norimberga, ubi hac etiam uerba leguntur: Rarum &
admirabile animal, nunquam príüs uífum( 7» Germania) Surnappa nomine, altítuz
dine ad fummum uertícem fupra quing ofgyias,corniculis duobus ferrei colors, pi

lo leui(& cöpofito,)colore pulchro ; diligenter & probé depíctuper Melchiorem |
| 4 uorig

a a

Additiones.
Luorig Conftantinopoli, (ubi

Turcarum imperatori hocaní2
mal donatum fuit, ) X amico

125
NI
cuidam in Germaniam träfmil-

fum , anno Salutiferi partus
UK. Di LES,

I
NI

DS
(uz E ==
NER
S
j
S N

ceR VI Buroundici, feuSubuloz

| N 15
Si UC
ή N )
nis , aut femper Subulonis (de
| quo fcriptum eft fuprà in Cere
. uo, paginis 44. & 45,) caputad
fceleton expreflum.

G
OSS

CALA

Sy

UA

Gg

LL,

fr?

m

A, 4

©

GALL, Brocard ín Burgundia,
idem quidem nomen Galli caez" |

teri Ceruo communi bimo ate
tribuunt,

ALCESfiguraaccu
ratíor quam fupe
riüs(pag.55.) exbí
Ρίτα. Hanc quide
ceu ad uiuum pi-
- &amlo. Kentmaz
nus &Io, Ponta:
nus, excellentifli-
mi medici, ad me
dederunt:nec dif:
fimilem, fedbre=
uiore & magis
copacto corpore
Ant, Schneberz

gerus,

Que fera Lithvua-

nis ( inquít Sioif-

dI

mundus Liber Baroyfualingua Lofs eft,eam Germani Ælleno,quidam Latine Alcen
uocant;Poloníuolunt Onagrum,hoc eft, Afinum agreftem effe,no refpondente fora

L ij

A

si | T τα 4 ^
j Uu.

ω Αα .

L

ma,Sectas enim ungulas habet: quanquam & qua folidas haberent, reperta fint, fed
id perrarum eft, Animal eft altius Ceruo , auribus & naribus prominulis , corníbusà
Ceruo nonnihil diuerfis,colore item magis ad albedinem tendente, Curfus eft uelo-
ciflimisnon quo cetera animalia modo,fed(Equi) eradarij inftar, Vngule, tanquam
amuletum,contra morbum caducum geftarifolent, | |

, |

AD QVADRVPEDVM FERORVM
ORDINEM II. 1

D E Pardalídefeu Leopardo diximus pag.67. cui haec addes. Pardalín Perfze( inquit
Bcaliger)Barbuct uocant: Leznz fimilem pilo ruffo,maculis oblongis picto; nigris
ex tranfuerfo, Faciem habet fubrubram,nigris uaríam maculis, δέ candidis:uentrem
album,caudamL eonis.Sunt & quzdam dorfo minus fuluo, & maculis minus uege
tis, Oculos eis glaucos efTe fcit,qui uidit,utnos, € Pardalis ( feu Panthera) Oppiaz
no,maior & minor eft.hæc quidem uiribus & animo nihil inferior maiore, undeáp
paret Pantheras minores,alias efTe quàm Pantheres(rärtuexs) ab eo díctos fub finem
fecundi deuenatione: [ubi eos figes szilavovs,id eft,nullius precij uel nullarum uirium
feras; GCyeezwc nominans , cum Felibus & Gliribus numerat. | Caeterum ut Thoés,
fic etíam Pantheres duorum generum ftatuuntur : & forfan Thos minor, Panther
minorfuerit:qui&Lycopantheros,Pantherium,& Lupus canarius dicitur, {Leoz
pardi(inquitlo.Leo Afrícanus)deguntín fyluis Barbariz , neque homini , cum ros.
bufti (int & crudeles,nocent:nifi alicui(quod raró contingit )in angufto calle obuij,
illi aut cedere non poffint,aut redarguantur, faftidio@ afticiantur, in hunc enim ira
ruentes unguibus uultum comprehendunt, tantumg carnis auferunt,quantü pren
dunt: & plerung cerebrum homini perfringunt, Gregem inuadere non folent; Ca-
nibus alioqui infeftiffimi, quos occidunt ac deuorant, Monticolæ Conftantina ree
gionis equeftrem uenationem aduerfus illos inftruunt, exítus uíarum occludentes,
Leopardus autem hac il'acfugiens, dum uia equitibus obfeffa fe nequaquam euafu-
rum perfpicit, in crebros flexus gyros confodiendum fe prabet, AtfiLeopardum —
effugere contingat, qui incautiùs eam partem obferuauit, conuiuium caeterísuena2 — |
toribus,recepta confuetudine, preparare tenetur,Sic ille,

Pag.72.iconem Felis Zibethi dedimus, nonita accurate expreffam atqj haec eft, à dos
ciffimo diligentiffímog uiro lo,Caio ex Angliaad me míffa, Alteram quog,huic

Re
5 UN
παν,

PET
LL 7

a

per omnia fimilem lo, Kentmanus medicus eximiusad me dedit. Zibettiliquos
rem,umbilico impofitum uteri ftrangulationibus mirum in modum mederi,alijsp — |
. multisremedijs pollere aiunt, | ο, D

Pag.74. Lyncís imaginem propofuimus , nó infcité fai, capiteexcepto. quamobrem —
= aliamàlo, Caio mihi cömunicatam,& probé expreflam; hicadijcere uolui, Vngues — -

Lynx

Additiones. 127
‘Lynx modo occultat , ut hic:
modo exerit , pro arbitrio, ut Y
cum irafcitur, pugnat, fcandit
aut feretínet , & quidem pra
longos,ut illic.

GERMAN, Ein Ong / εί
Buchf ober Luchfen att.

Lyncum genera duo folus Oppia

— qus facit (lib.3. De uenatione)

maius X minus. Lynces paruæ

(inquit)Lepores uenantur: ma

iores uerò ín Ceruos atg Ory-

ges facile infiliunt, Ambgcor-

poris figura fimiles: & fimiliter

oculi utrifg fuauiter fulget, &c,

NOV I Orbis regionem quan= _
dam Gigantes dicti(linguaipe
forum Patagones)íncolunt. &
quoníam ccelo nonadmodum
calido fruuntur, ueftiunt fe pelz
libus animantis illius, quam Su

- appellant, íd eft, aquam : ab eo
nimirum, quód magna ex pars
tecirca Auuios degat, Eft aute
omníno rapax hac fera, & for: &
mz monftrofz,qualem hic ex-

- hibeo, Cuma uenatoribus urs
oetur fuz pellís gratia , catulos
fuos in dorfum admiffos cauz
daamplalongag tegit, &fuga elabitur.Itagg dolo
cta,unà cum catulís capitur, Cum autem ita ínclufam fe uidet, rabie quadam fuos cas
tulos obtruncat & occiditt X clamore horribili ipfos etiam uenatores terret: à quis

bus tandem fagittis confoffa excoriatur, Andreas Theuetus cap, $6.Defcriptionis
America,

AD ORDINEM IIIL DE QVADR V-
pedibus feris minimis,

ASPREOLVM in Germanicis comentaríjslego: & quidlegam,nefcio,Scaliger, Ego
Sciurum Ponticum,fiue Varíum effe conijcio. Quoniam Sigifmundus Liber Baro
in Cómentaríjs rerum Mlofcouiticarum , ubi de pellibus diuerfis e Mofcouia adferri
folitis mentíonem facit, Sciuros Ponticos præterierit quorum pelles inter precipuas
funt, nifi Afpreolorum nomine eosíntelligamus, Afpreolorum pellicula (inquit)
ex diuerfis partibus adferutur, &c.ex nönullis femper decem numero colligatg,qua=
rum in fingulis fafciculis duæ funt optimae, quas Litzíchna appellant. tres aliquanto
deteriores, quas Craína uocant: quatuor , quas Pocrafna: & ultima Moloifchna dis
da,omnium uiliffima. Harum fingula una aut duabus dengis emuntur, Meliores
& Íelectas in Germaníam & aliò mercatores magno fuo cómodo portant.Sic ille,

Afpreoli quidem nomen,ad Pirolum uel Spiriolum ( fic ením barbari quidem fcris
ptores Sciurum uocant)accedit,

FINI $,

INDICES NOMINVM OM

NE GENVS QVADRVPEDVM IN DIVERSIS LIN

GVIS. I

3111, Hifpanicorum,

LATINORVM,

v. Gallicorum,

II, GR AECOR V M,

111.

ITALICORVM,
vi, Germanicorum. vir, Änglicorum.

V 111. Illyricorum 1 x. Hebraicorum,Atabic. x. Aethíopíc. Indic, Puni-
corum,Perficorum, Phrygum, Turcícorum, Amerícz,

LATINA ET GRAECA QVAEDAM Q.V As
drupedum nomina: & barbara etiam Latinis termi-
nationibus prolata aliquot.

A,
Chaines ceruus 43.4.6
acmones Lupi 80
adapis 105
addax 37
adimain Afris. 18
africana 67

alce, et eius figura accuratior

125. Vide Alx.
alces fpecies 57
allocamelus 42
alx uelalce 52, eiufdem cor=
nu $5
anabula 41
anamyntes ceruus 45

aperdomefticus 24, agre

fis 81. eunuchus 81
araneus mus 14
arctocyon 76
ατέτοπιῦς 108. 3

ardtopithecus 76. 77, 96

armelinus 109
armillinus 100
afinus 20, indicus 62
_ afpreolus 127
aureuslupus 80
Babio 78
babuinus 76, 77. 92
barrus 62
belbus ο 75
bifon 122

bifon 39. quiillicpro Vro
exhibetur:& melior 31
bifon albus Scoticus uelCa=
lydonius 122
bonafus,uel bonaffus 31.3:
bos 12. Aethiöpicus uni^
cornis 64. cerui figura
$4. 58. camelita ferus
124. caftratus 32, do^
mefticus dorfo gibbero,
ferus quidam 124. Indi^
cus 61. 33. lucauel lu=
cus 62, marinus 82.
fylueftris niger 124, apud

Arachotos ibidem
brocardus.i, fubulo 44
bubalus 13

bubalus Africanus Belloni],

ucl bubalis 33
bufalus 13
bufononeftmyoxus 109
bufo uel buffo 120

C,

Cxbus 94
callitriches 91, 95
camelita bos 134

camelopardalis 41. 124.
camelopardus 41
camelus Arabica uel Dromas
23
camelus Indica 41
camelus, uel camelus Baltria
na 22
canarius lupus 68
caniceps 92
canis 25
canes altiles muti 122
canisauiariusaquaticus 27.
auiarius campeftris 27

Britannicus fiue Scoticus,
25. Britannicus uenati=
cus 26. Britannicusfae
gax 26. ferus 80. flu
uiatilis 85. Getulus 28.
Gracus 26. leporarius
26. Ponticus 85. fagax
fanguinarius 25. fagax
fanguinarius apud Ange
los 27.
caprea 48 mofchi 51 pla
tyceros 36. 5ο
capreolus 48
capreoli fœminæ cornua 5ο
capta 17. Cretica 36. fe^
ra 35. 37. so. fera uel
alpina minor 36. fera
unicornes in Carpatho 54
Indica 18. Mambrina 18.
montana 36. fylueftris
alpina 49
caprea mofchi monoceros
63.

capricornus 35
carrazonus Indis 62
caftor 83

catus 28. fœtens 99. fyl
ueftris 97. zibethicus 72

caudiuerbera 117
cebus 94
cemas Ácliani 36
cepus 91 94. 95
ccphus 93. 94
ceraftes 48
cercopithecus 92. 93
cerua 43. cornuta 45
ceruorum triagenera 46
ceruarius lupus 68
cerui hinnulus 49

ceruus 43. Britannicus 46.
Burgüdici feu fubulonis,
aut femper fubulonis ca^
put cü cornibus 125. mo=
namyntes 46. palma=
tus 46. platyceros 56.
ramofus 45. Scythicus

$7. fubulo Burgundicus

uel anam yntes, uel femper

fubulo 44. 45
chalcis 119
chamaleo : 17
chaus 73
chiurca 9
charopithecus οι
chucia 91
cicalus Turcis 68
circus lupus 79
citellus 113. 116
colos uel colus 40. 124
cricetus 108, 113

crocodilus fl. GC terreftris 117

tereftris 18
crocottas 78
crocuta 77
cuniculus 104. 105
cuniculus cucurbitalis 104
cuniculus Indus 106

cynocephalus 78. 91. 92
D

Dama 51 Plinij 36.
recentiorum 50.
damulapro muftela 102
dafypus 104
daxus 86
dorcadium 49
dorcalis 49
dorcas 48. 49. Libyca

36. platyceros so.
dorco 49
dorcus 49
dorx 49

E.

Echines 212
echinus terreftris 88, 106
elephas,uelelephantus 62
emptra 108
'enitra 108
enydris uel enydrus 85
enydri fpecics 102
equicerua $i
equiceruus 47. 57
equus 19. fluuiatilis 82

Indicus 62, fylucfttis

ceruino cornu 58
eres 106
ericius 106
crinaceus 106
euryceros $0

Felis 28. agreftisuolans
97. Scythica uel Μο”

fcouitica-97. zibethi uel
zibetti 72. & accuratior
ciusimago 126
fiber 83

9
foinus 99
fuina 99
furcarius ceruus 44
furo 98, 101
furetus τος
furunculus 101
furus 101
G.

Galeopithecus 96

gannus Ephefrs 76

ganos Phrygibus et Bithy

nis 75
gazella si
genetha uel genetta 70
ginetta 70
girafía 4t
girapha 4t
glanos 76
glis 309
gulo 78
gyrapha 41

Harpax lupus 79
hericius 106
herinaceus 106. canarius

107, fuarius 106
herix 106
hermelinus 100
hermellinus 100
hinnulus cerui 49
hinnulus ex Tauro et Equis

122
hippardium 57
hippelaphus 47

hippelaphus Ariftotelis 55
duplex

i 57
hippelaphusIndicus 6z
hippotigris 66
hippopotamus 8z
hircoceruus 39. 45
hirculus Carnicus uel Ca^

rinthiacus 36
hircus 16. mutilus 4o.
fylueftris

hydrus es
hyæna 75, 90. Bello
nij 72. Indica 78
hyfirix $7. 106
Ibex 034. 35
ichneumon 8ς. 102
ictinus lupus So
Idtis . 98. 99. 101
L

Lacertus uel lacerta 119,
uiridis 118. ana uel
chalcidica 119. aqua-
ticus 120

lardirolus uellardiron® 119
aaa

Jatax o8
lauzanus 70
lezna.Vide Leo, 66
lexna Aethiopica 77
leberides 105
leo. Vide leæna 66
leopardus 67.126
leporum differentiæ 104

lepus 104. Hifpanicus 105.
lepufculus 104. Hifpanicus
105. A

leucrocuta . 78
leunza 70
luchfa Germanorum 75

lupus79. Arabiz,folitudi-
num,aut uefpertinus 76
lupiin Arabia aut Syria σε”
nus 9o. Armenius 68.
aureus 77. canarius 126,
ceruarius & canarius 68,
«eruarius 73. unde di^
&us 75. marinus 81, Scy

thicus 81
luporum genera V. 79
lutra 81. ὃς
lutra fpecies 102
lycopanther 77
lycopantheros 68. 126
lynx 68. 73
lycopithecus 77
lyncisalia icon 75
lynx melius picta 127
lyncum genera duo 127
lytra 85

Machlis $4
maimon 93
mamonetus 94
miantichoras 728
mantioras 78
mantis 121
mardur ucl mardurus 97.

93
mardur aquatica 98
marmota 108
marta 97. 99
martarus 97
martes 97. abietum 99.

Calabra 98. 99. dos

meftica 97. fagi 99

febellina 98
marturellus 97
marturus 97
meles ucl melis 86, cana-

ria 86, fuaria 86
melo 86
melotus 86
miluus lupus 80
monamynta ceruus 46
monoceros 17. 62
monolycus 78
monops Pæonibus 32
muflo uel mufro Sardorum

lingua 39
mulus 21

112

mures bipedes
mus agreftis maior et minor
116, alb. Ariftot,100.alpi-
n? 86.108, aquatilis qua^
drupes 115.araneus 116.ar
uéfis 110.114, aruenfis uel
agrefüs Plinij 116. auel-
lanarum 115. cacus 116.
Cappadox ı00 corylo-
rum 115. cricerus 108.
domefticus 111, domefti^

LA

Index.

cus maior 114. domefti-
cus communis ucl minor
114. Fennicus 111, Indi
cus 102. alius 103. mas
ior114, montanus 108.
Noricus 113. Pharaonis
102. Ponticus 111. Pon
ticus ueterü 100.Ponticus
uel Scythicus uolans 111,
quadratus uz, Sarmati-
cus 100, Sueticus 100. fyl

uaticus 115. uarius 109.
Venetus 111
mufculus 114
mufimon,uelmufmo 39

muftela 99. albaıoo. do^
meftica 98. fylueftris uel

ruftica 98.99.101
mygale 116
myoxus 109
myxus 109

Nabis Acthiopum 41
naricornis 60

O. |

Onager 125. Indicus -62
onolycus 78
opiion 39
oraflus 41
orafius 41
ouis14. Arabica cauda la

ta 15. longaibid. Cretica
ueildæa37. fera 37, 41.
fera circa Boryfthené 124.
fera Hirthz infula Hebri^
dum unius 4-0.Indica 42.

Panther Luporü generis 68
panthera 67. 116. confufa
camelo 42. minor 68
pantheres duorum generum

126
pantherion 68.126
pantherrj feu pantheris ge,

nus 70
papio 76.78.96
pardus 67
pardalis 67,126, minor 68
phattage 17
phoca 83
phryganium 120
pirolus 110
platyceros $0.51
porca 24

porcus24. marinus 82.83
fpinofus 88.106
porcellus frumentarius Ger
manis uulgo 114. Indi-

cus 106
pordalis 68
putorius 97.93.99
pygargus 36.38.39

Raingus barb. 57

ranæaquaticæ120, calamis
tes 121, dryopetes 125. mu

t4125. terreftres 120, uiri

dis x 121
ranunculus uiridis 121
rangifer barb. 54.537,59
raphius \ 73
raptor lupus 79
rattus 14
rhinoceros 6o
ricinus 114
roflomacha 79.89

rota 3

rubeta (Vide Rana) 120 .fol-
filis 20, gibbofa 121. palu

ftrisi20, — faxatilis 120
rupicapra 36. unicornis 64.
ruftica rei inftrumenta depi=

Cta cu nominib,Gracisıo

Sagoinus 96
falamandra 119
falamandra icon falfa 119

falamandra aquatica 118,120

fatherion 98
fatyricum monfirum 95
fatyrion EL
fatyri 91.95
fcincus u8

fciurus 110. non eft Nuf, nec
E»eór 109.Fennicus i1. Ge
tulus 112. latusin. Pon
ticus 100, 127. quadratus
112. Scythicus 111, uoz

lans 1t
fcropha 24
fcurulus 110
febellina Martes 98
feps 119
feruoy America 91
fimia, & earum genera diuer

fa o1, caudata 93. por^

caria 91.93
fimiolus 91
fimius 91
fimiuulpa 90
fingularis 81
fnacca 40
forex 114.
forex Gaza 116
forex Plinij 11$
forex fylueftris uel maior 114
fphinges 9t
fpiriolus 110

ftrepficeros Bellonij 37. & a^
liusIo. Caij. ibid. & 38.
rurfus Can 124.
fubulo(Vide ceruus) 43.44

fubus 37.38
fucca 88
fuchus 118
fuilis uel fuillus 102
fulacus 41
furnappa 324
fus 24

fus folipes 82. cornutus, ib.
fus ferus uelfyluaticus — 81

T.

Talpa n6
Tarandus ucl Scythicus cer-
uus | 48.57
tartaretus 92
tartarinus 92
tartarucg 118
taflus 86
taurus 10. Aethiopicus 6o.
Pçonicus 31
taxus 86
taxo 86
teftudo fyluarum 18.

teftudo terreftris uel cherfina
montana 117
thos 73. 77. duorum genes
rumi26. minoris genus

70. uariusmaior 66
thuro 30
tigris 66

tragelaphus Bellonij 29.49

tragelaphus quorundä Cera
uorum generis 46
Vacca a
uaria 67
uarius | 100, 111
uerres 24
uiuerra 98.101
umbri 3
uncia 68.73
unicornis 62
urfa 65
urfus 65
urus 29. 123

uri cornu Argentine in ade

fumma. 34
uulpes 88
uulpes crucigera 9o
uulpes aut uulpecula 88

uulpis in Arabiaaut Syria ge

nus 99
uultur quadrupes 79
Zamia 323
zapetion b 72
zebellus _98
zibethi felis 72
zignis 119
zirafa 41
zorces 49
zubro 31

GRAECA VETERA
© recentiora : quibus R. lite-
ram addidimus . Veterum quis
dem multa Latinis charadteri-

bus fcripta , Latinis per-
mixta funt.
A,

AgrimochtheraR, 8
doy yoQ 36
ἄνγκερθ” 36
def ἄγειθ” 35
ἀκανδόχοιθ” R.. 88, 106
&ousAQ- E, 42
ἅλκν © $2
&Nz5 R., . 88
ἁλωποοπίδικθ” 90
&MozruE 98
ἄρκκλα Cretenfium 88
«probl R. CL
ἀρκοίζανθ- R. 9t
ἀρκτόμυς 108
ἀρκτόμὺς 108

ayeivns 43.46.47. 48
am i

Βάτραχθ καλαμίτης 121
βάτραχθ” χλωρὸς à unngog
121 !

Bpikus 121
Αννοί n2
Bse 12
Αδςκἁμκλίτι 14.
Tosi
17,0)
A,
Δκσύπος f
"MU

E.
λαφθ” 43.46
ἐλείός oxyt.al,proparo-

xyt. 179.110
ἔλιθ” no
Ex C- 106

Ζ,

Zarchadion $o

I.

Ix9;jvG^ AvxO^ 80
ex 49
1: 49
GER Ros def 35
tzasc9^ lo
uf 49
ἐχνόύμωμ 102
svélrss 102
| K,

Καμκλίτης 37 124
καμγίορθ” 110
κάπρθ” 8ι
κώρφυκτθ” 120
xe 43. 46
κεράςας 43
as B^ 94
xuz 94
nino u$
xivad toy 88
xivx AC 88. Ariftot.98
sodioavex R. 18
κγικὸς 105
xgoxSd eA € x 118
croton 14
cynoraiftes 114
xvay 7r «ju 85

^,

Azyıc 104
Aryıd'as 104
λαγισῖες γεωρύχι — 104.
Aryıdız 104
22707 GR, . 109
λαγόνηςθ” 109
day ός 104
Mays; # n λαγός 104
ax a AC 68
λέπορις 104

M,

Μιμώρ οι
moniös 83
mygale "y
uvtG- 105
μνοξός 199. 129
pus ιβ. ἀρσρά(θ- A,

n6, xerundi@ uA.
µοσχίας 116, σιτολὀγθ”
uA

N,

Νεβρός 43. 46
vneEis 109
o,

UG 110

Index,

n,

σαρδάλια σα 68
METTENKS 43
πιδνκαλὠπηξ 9o
CINICA 91
IDE 91
platogni $1!
ποντικός 114.
πρός 49,51

Q P.

Paste 114
ῥίσκθ” 14
o

Σαλαμαυδρα 119
apa χλωρά 118
fcanzocheros 106
cxiyxQ- 118
C KUACWÓL 77
σπαδηναίαε 46,47,48
σύαγρθ’ 81
σύαρκθ” 96
σύαρκτθ” 96

T.
Τοτραγωνοπεόσώσοι 85
| "EfVz uo MG 79
v |
Uspif uel sy 88

ons” 101
@euur 120
φρώθ’ 12ο

Xara Na n7
yarn χερσαϊα 117
χλόνης $1, 82.
χλωροσαύρα n8

ITALICA.

A,
Alicorno 64
Babi 120
babion 78
ballottula 100
beccho 16
benula 100
bertuccia 91
beuero 83
biuaro 205483
- bo marin 83
boffa 120
botta 120
bue . 12
bufalo 1

C.

Camello 22
camorcia 36
camuza 36
cane 25
capra 17
capra de la India 18
capriolo ucl cauriolo 48. 50
capriolo del muíco 52
cauallo 19
cerua 43
cerno 43
chatt 120

chiatto 120 fcrofa
cinghiale 81 fimia
coniglio 106 forgio di cafa
D. forice
Daino $1 fourco
danio σι ftainboch
donnula 100 ftinco
donola 102
doffe 11 Talpa
dromedario 23 taffo
, tigre uel Tigra
Foetta 99 topo
foina 97 toro
fouina 97 troiatà
fureto 101 V,
. Vacca
Galero 710 uaro,uare
gatta uel Gatto 28, maimo> uaroza
ne93, deZibetho 72 uerdacula
gez 118 uerro
ghiro uo ucfina
gliero 119 unicorno
. uolpe
Hiftrice 57. Zi
L. Zatto
Lardirono 110
lafino 20 HISPANIC A.
leguro 319 A.
leofante 62 Adapis
leone 66 | C.
leonpardo 67 Cabroncillo moniés
lepre 105 capramontes
lieuora 10$ contio
liguro 719 E.
lodra 5 Erizo .
lodria 85 efquilo
lontra 85 F,
lonza 68 Fura
luberna 75.77 Φφωλόυταί
lucerta 119 H
lucertula ' 19^ Elarda T
lupo 72 huren
lupo ceruero 73 L,
% Licbre
Marmota 109
marmontana 199 Ourlo O.
marta uel Martore o ericoeächiero
martorello 99 P
montanella ire Puerco din
mulo 21 LIS
murmont 109 Rapola
mufleraing 116 Fu
ἵ raton
Orfo $5 raton pequenno
\ è
Pantegana WA Sapoefcucrco
pecora 14 force
pecora d' Arabia conla coda - qu
largaıs, conla codalon Tafigo
ga ibid, taxón
porcoz4. fpinofo 87. n tépo
uatico x.
put È Ximio
R. =
Racula 11 "orito
ramarro 218.119
ranauoto 321 GALLICAs
ranocchio 121 A.
ranonchio derubetto 121 Ane
rato di cafa 4 (alebrenne
riccio 707 arraflade
rizo 107 : B.
rofpo 120 ^ Babion
falamandra 319 bedouo
fchiriuolo πα Ee,
feinco 52 bellette

114.
14

119

114.

109

121

belotte |
beuf 12
beuffle 13
' biche 43
bieure 83
bifre 83
blaireau ^ 86
blande 119
bouc 16
boug 120

brebisı4. deArabieäque
uc largue 5. longueibid,

Cat haret Picardis 99
cerf 43
chameau VASO
chamois 36
char 28. duZibeth 72
cheual 19
cheure 17. d'India 18
cheureul 48,50, du mufc 32.

fauuage 5°
chien p 25
chieureau so
connin 106
crapaud uel crapaude, cra-

pault 120
croiffet 121

D.

Dain $i
daim si
dromedario 23

Efcureau 111
efcurieu ui
elephant 62

Foing 97
foyne 97
furet 101
furon 101

G,

Ginette 71
graifler 121
grifart 86

Heriffon 107

I
Mard 36
L.

Leopard 67
lerot 115
leure 8;
licorne 64
lieure 105
lyon 66
liron 110
lyfarde 119. uerde 118
loir 110
loup 79
loup ceruier 73
loutre 8;

M.

Magot 92.93
mardre 99
marmote 93.109
muron 119
mulet 21
muferain 116
mufet 116
mufette 116
muzcraigne 16

Ours 65

p.

Porcz4. efpic 87.fanglier 81

"Hed ΠΜ ντ μη

"T Index.

pouttet 99 Sonfdweyn | 87 einart © 1
A de ο] 2 si " inart Kunden auf Africa
Rangier uel ranglier 60 δει 24 bone t 2M
σαι "4 egles 19 bunb, Ἱερραιὸ 68
ratliron no egobs 19 bund_ paro / 68
ται ueul "o grüner Egochs 118 (blattbund 25
regnard 88 ego@bfen art auf Egypten vogelbuno 27
renogle 121 119 bundswolff 78
da cibbermlin 111 bußmarder 97
Sanglier 81 eichornuel eydhorn u
fery πιό eichornvß Africaoder Bar — Ybfb 35
finge οι barien "i ybfbgeif 35
fourd 119 cinboin 64 jerff Sueticé 78
fouris 114 eló/cfFe 52.54.57 igel 107
i A elg / elEe / Sid el» 52.54. iltio 98,99
Taixon $6 ellend/elend/elent sz. 54. A.
tartarín 92 125.57 Rémel
taflon 86 embder 108 nn e^
taulpe n6 erdefrott xo fan 28
ud De crus 116 wildFagen 97
igre efe
a 10 f 9 n E pipe roe p ;
tortue des boys n8 | Folerfe 93
truye uel coche 24. Seldmarder 99 Fornfärle 14
è fecb ii Frott/ooerFrote 120
Vache 11 fiechtmarder 99 Fummerer 46
uerdier 121 frett 101 Fupferader 119
uerrat 24 frettel 101 Fünigle i 106
uncia 68 graß__fröfch 21 Fünele 106; Indianifde
unza 68 (oen Ded 1:1 — ibidem
aub, {ιό z1 Fünlei
CMS NICA, ia s 88 Été pe
» bleumfu ο
groffe Zckermuß = m6 a 2 =
ader 139 wofferfuret 103 Laubfröfh 121
grüner der n8 furctte 101 [fot Normegis 100
eff d : lemmar Nortuegis 100
affen art Gabler 44 lemmus Nortuegis — 100
cn Defundere art großlache dayni Borufforum 97 leppard 67
teranen 92 gamfg 36 Hinr κο 68
affewoiff 78 garienfrote 120 lof 24
auro 29.30.1322 geiß 17. Fndianifhe 18. lów 66
awerohß 29.30.31 ein frömbde art wıld Geif lacfinufg 16
| fen/mitférfid gchognen Ing 73. θε 75
Babian 28 bôineren 36 lud) oberlüdb(enart 127
bár és gang 6 lur 7)
- bárveo'(f 78 genuhfag :
bsummarder 99 giraff ein frómoce hier 08
bercFfubfe 89 nora Maal 119
biber 83 graßfröfch 121 marder 97:99
bilbinuff 110.113,06. dirauvoerc ui maulwerff 16
bifem__muß 116 greul 110 mau 14.
bifem _reech $2 grimElavo 81 baufmauf 114.
bifemtoierle s2 cingbürnvoneinemfrôm: ‘Indianifche menf 103. ein
bock _ 16 den gwild 38 andere 103
ein frömbde art wilder bör ein ander born von eíné pn^. mecrfag 93
cten 39 beFañten Guild 38 ein meerfagenart
TR T Cop gi; ; 59
aaffen auf 4ifpania aa 105 cinfròmbtbier Furglichv
j ud Sardinia mas bamíter od bamefter 113.114 n M Mes
dab. 2 105 lie gebzadht/den Meerf
b:anofüdbg 88, 8ο bals 115 fe Be ; M.
bzandhirg 46.48 große Zefelmuß 110,114 mieerochs 8
büffel 1; Heine Aafelmuß us meerfbweyn $3.87 -
büntfing 99 belfant 62 miftbellerle . 109
ein wılde Biiffelart — 32 bermelin 100 molb 19
büchmarder 97. binde oder bínbín 43 moldwurm 119
bibmuf 16 big 43 moll 116, 119 .
Burgüidifcher fpifs-hirg 125 mollmuß Hs
Chameleo 17 ein gebürn einesfrömbden mo:
\ ^N gewilds/vonbderartoer multbíer ober mulefel pa
Sémlin [18 κοιν ill di rs =
Zam so li 48 murmelthier 109
dambirB sı boltFrots 321 murmentle 109
Sex $6 bund 25 mic 116
Hadte

pag. Lil.

in

j
À
x
LU
DA
Pg

n.

m
À

|

fa di
1

a
Ja

v. | n
Hiabtwolff 78
nefbo:n 62
nülmug 116

|... Of
wilde weyffe Shotrifch
ochfen

12
€

123

elm 119.
otrer 85. Egyptifher 103
Padde 120
pauyon 76
piber 83. pile 16
| poxcopich 87
pundten 11
punterma& 119
punotmug ©. n"
Quapp. 120
quatterterfch 19
, Rainger 60
ratt__Qder 117
rag 114
rac. cdodbe 17
τες 49. 5ο
reechboch so
rechgeif $0

ein gebtirn einer τεεφσείβ
reenuelrein 6o, Go

regner So, reinftbier 60
rell so, rellmuf no
rino 12, rofs 19

Sau 24

fhaaff 14. v&2frabia mit
eine Bzeiten(hwenz 1
mit eine lange (wat 15

ein art gewilds / eine fhaaf
glesh 41
fbel_igel 104
(d:emitel 91
f&errmuß 116
flf. rats n;
ero, (dpilifrott 18
fhozrmuf 116
frwoy 9
^inoiíd) feüle 106
few __igel 107
fimme 91
fpifs/pifshirg 44
è fpismuf 16
ahelfhweyn 87
ficinbock 35
fian£rotten 129

Index.

fteinmarder 97. bierth /Scotorum prifca lin
flier — 10. flinc 19 gua 14
ftofmuf πιό grew bovono/Scot, 26
fulac 41 bunde 26
i Éusarne 71. 74
Tahmarder 97 Marmofer 9. 94
tabs 86 moufe 114
tállerfrott 118 move 114
tannmaroce 99 muntaí 93. 94.
taran 87 PorFepyne 87
tigertbiet . 66 Rade 16
traner 113 ratt 114, ratte 114
Y. Cut bownb 2$
Deeh 11. fliedenb 112 XDaterfpagnelle 27
vilefraß 78. 79
vilfraffen art 78 ILLY R ICAE LIN-
vlE 99. ung 68. 127 Que nomina: quibus etiam Po=
viohßoder Diop 29. 3o. loni,Bohemi,er alij, (Tarta
gn 122, 123. ri quog; aliqua ex parte,
m. ni falloryutuntur.
| Wafferbiid Shottifh:6 — Akkikalbo Vwana 40
wafferodf 83 Corytanfkykozlik 36
wafferfau 83 Dzykakoza 36
wercé ut Gezwecz 86
vocyfar vonaltenGriebé — Liffka 88
genafit 39 loni 32
weyf wyfelin 100 losuellafsPolonis 62, 125
wilomarocr 99 Niemegka myfz 115
wifent 29. 31. 32 Opicze 91
wolff 79 PefletzMofcouitis 28
mecrwolff δι popyelyczalatayacza — 1"
wolffpard 63 porcofpino 87
ein Wüder vó eint tbier 95 — Renícheron 60
. . roffomaka 78. 79
Sifmug 114, n6 — Skalnakoza 64
sifel m3 feigak Mofcis 124
groffe Sigmug 116 fkrzeczick 113, 114
30bel 98 fnak 40
sünomatoer - 97 fniarky Mofcis 40
ANGLICAET folhac 124
Scotica, fuber 31
Ape 91 fulac Mofcis 49
Badger $6 Thur 29, 123
bagert $6 Vueuuercka 111
baufon 86. Dbiacfe 26 Zagicz 105
b:octe 86 zuber 31
bludhunde 27 HEBRAICA, AR Aa
blu:bunde 25 bica cx Chaldaica,uel
Deer 86 Syriaca. ‘
Seret sot Alcafim 102
ferret/ferrette 101 alfhed 68. 70
fore $8 alphec 70
Gray 86 alnemer 67
grebunde 26 alfebha 77
are 10 DabhaS$yr. 76. 96

MVTANDA ET ADDENDA QVAEDAM.
L. lege. A. adde.

Paga 4.uerfu 7 poft omni Hebridum,A,inquit Hector Boethius.19.3.1.ch Suibus,Canibus & Fele. 30.1.1.Vri uulgó dicti(id eft,
Bifontis ueterum,fecundum Sigifmundum Baronem) alia icon non proba, ex tabula Chorographica Lithvuanie Antonij Vuied,olins
nobis defumpta 35.4.1. Äıt. 37. 6. poft,appellat. diftingue & A. Plinius. ev uerfus poft mifit, A. (qua pag. fequenti dabimus,)
Adeinfde pagine iconé adfcribatur Strepficeros Bellonij. 38. poftuerfim1.A.GERM. Ein art wilder fbaaffen in Sen Ber-
gen Fer Infel Candia. mag cin Wundhorn oder Straubboin genennt werden/Darum 95 feine bó:ner gleych als ein
firaube gemwunden find.Et qui mox fequuntur uerfus Germanici quatuor, imagini Strepficerotis Yo.Caij fubijciantur, 43.14...
- naflariap, 54.32.poft Germanicum nomen SÉlg/diftingue & A. von welchem Vie hörner bernad volgend vff 3vecyerley ges

falten. $6.10.Límo. s7.poftuerfum 41. A. GER. M. Ein ander gefchledht Jef Elends / v8 Vio:tvnegen in Engelland
gefürt. 63.38. l. Vuernberum. 64..ad finem pagine A. GER M. Gebürn an etliden Zafen gefunden: welcher contras
factur mir zügefchickt bat ein glaubwirdiger glerter mati v6 eyffen. 68.4.1. Pantherd. 75.poftuerfim39.A.IT A
LICE Gatto de Zibetto. GALL. Chatdu Zibeth. GER M. ZibethFag vg Africa. 76.5. e femel Zebee araboth. ex uer
fu 15.1.Babuinum. 81.inItalicis nominibus April Singularis in Gallicis,Porc. 86.in Mele. pro canino es fiillo, l,canari er fua^
rium.Ibid.uerfu 25.1 fimile,ez 26.pro quem.l.quod. 98.21.1.Satyrion. 110.23,A. Gallicum nomen Gliris, Muret. 17.39 L.chers
fine. 118, 16, LT artaruce minoribus literis :coherent enim bec adbuc precedentibus, 125. poft uerfum 6. A. GER M. in
frómbo thier Giraffa genanr/od Curnappa/vool vno eigentlich conterfeet. 127.poftuerfum34.A. GER M. Ein wild
und gang reübig tpicr in America o0 nüwen Indie Du genant/das ift/waffer : Dan es gern bey Dem waffer wonek

dabu 76
dabuh 76
dahab 76
deb 77
decb 77
deeba 77
difchon 39
Koph 94
Scb 77. zeeb 77
feeb 77
ferapha 42
Zabo 76
zeebeereb uelaraboth 76
AE TIOPICA.
Nabis 41
Sandabenamet όο
INDICVM,
Cartazonus 62
POENIS VEL
Afris ufitata,
Addax 37
adimain 18
Dant 33
Harimun 102
leícf 76
Lan: 33
Mona Hifp.uel Afr. 92.93
Zegeries 112
, PERSIC A.
Barbudt 126
Girnaffa At
PHRYGVM ET
Rithynoruniuoca^
bulum.
Ganos 75
TVRCICA. 3
Akoim 40
Cicalus 63

Tatuueltato 103. fed Ame
rice porius hoc uocas
bulum eft, 3

AMERICAE INCOa
lis ufitatayaut alijs No:

ui orbis,

Aiotochtli 104
Catiuare "99
Guabiniquinax in Orbe
nouo 105
guadaquinaium in Orbeno
uo 10$
Hait uel Haiti 96
heyratin America 97

Suanimal Noui orbis 127
'Tatu 103
FINIS INDICVM.

nas: 3

AMPLISSIMIS HEROIBVS D. THOMAE ET

D IOANNIILLVSTRISSIMI AC POTENTISSIMI
Principis Henrici Gray Suffolchie ducis fratribus , Conradus
Gefnerus Tigurinus S. D. P. Bi

AVCVLENT VS ileuirtutum ueftrarum, Heroes preftantifftmi,fplendor à Brirannis(ut ille
SA inquit )pemtus toto orbe diwifis,tanto maris terrag, interuallo, ad nos ufque diffufussut hace Quan
A drupedum animantium Icones, omnigenorum Da & mirabilium operum umbras , Eminentia uez
ARE: MEN ο mdi patei NP E n f ;
4 regia ornamenta,quibus illa tam ande à maioribus magnifice tanquam herediraria fuccefStone, ama

mi corporumá, © fortune bonis refblendet nemo n0 bonus & egregius uir, qui femel cognouerit laudare , & in donis
fuis Dominum Deum predicare pergit. Neque ueró id mirum : in bac enim nunc frater uefter illuftrißimus Suffolz
chie dux uir nunquam [atis laudatus , in[lar Solis inter minora fydera elucefcit. Qui non ipfe tantum omnibus bont
© felicis Principis laudibus gloriag, abfolutus efl: fed pleriq, omnes qui in eius aula & familia uiuunt ( plurimi quis
dem illi & nobiles uiri ) uirtutum optimi Principis emuli in bonarum literarum ac pietatis ffudio tum [ponte jua,
zum dottrina & pietate praflantium uirorum , precipue uerò Iacobi Haddoni, T home Flardingi,& Io. AElmeri
concionibus exbortationbusi, [ubinde exercentur, — Quid dicam de filiabus Principis Ioanna, Catharina que ue —
precipuis fui fexus ornamentis pudicitia ac modeflia infignes, ita fupra fexus conditionem dottrina rerum linguarug,
cultorum Latine & Grace, & (quod praecipuum eft )dıumo fyncera ueterisgirelizionis Chrifliane fiudio inftrutte
excellunt. Has quidem ut Deus omnipotens , pulcherrimum bumano generi propofuum exemplar , quam diutiffime
pro fua ineffabili bemgnitate incolumes conferuer, ac in illuftre faftigium , ubi quàm plurimos ad felicem [ui imita=
tionem mouere, ad uita [an&limoniam Chriftig, noftri gloriam promouere & allicere uelint ac poffintymaturé eue-
bat,toto equidem pe&loreopto & oro, — lam uero deueftris laudibus inclyti uiri, que non pauca in uobis Dei libera.
lifimi munere confpicue [unt longior mil inflituenda erat oratio:quam egostenuizatis in dicendo mea cofcius mibi,
illis velinquere qi propius uos uejtrag,omnia per[petla habent, quam pauca forfitan & minora duntaxat afferendo
multa magnat, preterire,pofleris tradendam malui, FToc unum dicam , magna apud nos per bomines fide dignos de
ueflro in ueram pietatem bonasg, artes & literas ftudio,ac homines earum fludiofos fauore, praconia iam in plurimo
rum animis certa confirmatat, effe. His accedit mirifica cum prudentia ueftra in rebus domi ac inpace Regni geren
discum foris & in bello circarem militarem peritie ac fortitudinis, ut multis baëlenus periculis declavaflis laus &
praedicatio. Quibus in uobis diuinitus collocatis bonis ut Anglia ueftra diu & profpere fruatur faxit Deus opt.maxi
mui. Hacita fe babere cum mecum aflimarem,anımiueftri celfitudine fretus , bas Animalium piöluras fubno-
minis ueftri patrocinio edere non dubitaut. Quanquam enim infula ueftra,uiros multos incomparabilis dottrine fub=
inde producat : [bero tamen magnum & excelfum animum ueftrum nullis locorum finibus includi aut cobiberi po[fe,
quà minus fe qualis quantusg, fut erga exteros eriam declaret : idi, dinina quadam Dei ommum patris imitatione,
qui beneficentiam ia ut S ol [uam lucem,eque n omnes partitur, — Accipite igitur magnanimi uiri , boc ceu ana=
thema wirtutum ueftrarum ueluti templo confecratum , in quo per otium aliquando uarias & admirandas Anima-
lium [pecies contempleminitex qua contemplatione ti oble&lemini obiter tum in meditatione Dei omniti opificis (per
quem efl mouetur & uit quicquid in rerum natura extat, [uo quodq, modo & quodam diuinitatis ueftigio) animis
prouebamini. Spe&labiris bic uelut in theatro beftias,non uulgares tantum , quarum [i no raritas, pittura [altem de-
leclabit ars [emper liberalis & nobilis tudicata:fed peregrinas etiam ,quas uel Afia, uel mirabilium ferarum mater
Africa , uel ad extremam meridiem remotus orbis nouus , uel ad ultimum Septentrionem diuer[e regiones alunt.
Spero autem no piétoribus tantum alıjsq, artificibus, qui rerum imagines quoguo modo exprimere conantur, propier
artem cuiq, fuam, fed alijs etiam plerifg, propter uoluptatem quam rerum nature admiratio paritsmflitutum hoc no-
firum approbatum ırı. Nam licet eedem fere imagines in magnis Volumimibus noftris,cum prolixis fingulorum des
feripeionibus reperianturtiucundius tamen & comodius pro multorum conditione fore ufum eff. fi feparatim aderen
zur: uobis quoque non ingratum,quibus propter grauffima Reipub.negotia , magna Volumina uerfare no uacat.
Valece. Tigurıin Heluetia, Anno redempti orbis M, D. LITI. quinto Calendas Augufh,

Hanc epiftolam cur htc in uolumimis calce pofnerim,in Prafatione
ad Serenifsumam Angle Reginam expofut.
AD

EN fre dedicarem,facile mibiper[uafit.Siquidem amplıßıma familie ueftre diuinas plané wirtutes & — |

- fismedici A pollínarís Burcardi.

AD LECTOREM.

TAN LIBRVM, qui Auium eícones & nomenclaturas contínet , emendatíones & addi-
(SX. tiones pauculas, qua ad eius finem ponenda fuerant, incuria quadam omiffas; huc refer
B uud re libuit.

Pagina 44.poft Fringillæ {εοπξ & nomina, hac fubijciantur. Aues infolita Salodori uí( per
hyemé anni 1559.fuerunt auiculis,quas Fringillas uocant,magnítudíne xquales, & omníno íj(de
quog cum illis(prefertím foemellis)coloribus,fed paulo explicatioribus:& roftro fubflauo, ín ex«
tremitate tantüm nigro, Vox non eadem,fed magís incondita, X rauca quodammodo.In fumma,
ita repræfentabant Fringillas noftras pulchríores,ut dubitare autnegare nullus fuíffetaufus, quin
effent de illarum genere. Multítudíne aute uolabant incredibili.folas fyluas frequentabant,& prz
cipuè fagorum:tríbus aut quatuor menfibus confpecta,Hac ex literis præftantiflimi Salodorena

1^

Pag.67.uerfu i.ut R ondeletíus conf]
Pag.68. 3. efle,lege etiam,
Pag.71. aduerfum 7.adde, Vide infra pag.ror, ín Gallinula Serica.

Pag.24. 4.diuerfam,adde exhibet,

Pag.75. penultimo uerfu,pro Rondeletius fcribe Belloníus.

Pag.77. 6. poft uocatur, adde, quafí Coftee, (nam coftam pro latere dícunt, f. non proferüt)
Ibidem uerfu 8.Iconem Belloníus non apponít, Gallice circunloquitur, petít plongeon efpece de
canard,hoc eft, Mergus paruus fpecies Anatís. Nos Mergum ab Anate fpecie diftinguimus : &
hancauem A natum potiüs quàm Mergorum generi adnumeramus. Capitur etía ín noftro lacu,
in uentrículo díffe&z cochleas & ftrombos reperí, Noftri uocant YD ellentle; à pleno & probé cö=
pado parui corporís habítu:& alio nomine Puggentle,uelElein Wuggent:id eft, Anatem mu
fcariamminorem,fednomen Mufcaria ad duas aut tres fpeciesreferunt, quare magis probärim al
terum,nam δέ alíam quandam A natem maiorem , per omnia huíc fimilem , & fimiliter cirratam,
fed crífta maiore; Vollent appellant, pondere unciarum 33. plerung:minor, hoc pondere uncijs
1o.plerungg leuior eft,crifta tam parum eminente,utnon nifi ab attento animaduertatur,&c,

78. 1, poftuocant,adde,ein Duggent.

go. 3. delehæc uerba, Ortygomettra forte Belloni}, & ad finemuerfusnoni, adde: De nos
mineRallipluraleges in Ortygometra pag.71.

100. $. plumbino,lege piombino.

Pag. 130, poft ea que de Caprimulgo fcrípfi addantur hac: His fcríptís , do&iffimi uiri Guil.
Turneriex Anglia literas accepi:in quibus prater alia de hac'ipfa aue ita ad me fcribit: De Capri-
mulgo,tamin Anglia quam in Germania mihi fa piffime uifo, nifi tardius tuas accepiffem , pluri=
ma fcripturus eram,nam lade díualuí, Gulam habuítlongé proportione capacíffíma, Prope Bon
nam uocaturein Y fadot,, rap.in Anglia an Euehur & an Potfit.

Ad finem pag.13:.De Paflere folitario, hac addantur. Alius eft Paffer folitarius, fic di@us cir
ca Geneuam; cuius (maris ín eo genere) pícturamfummaarte & elegantia factam Claudius Tea
xtor Benedidi uírí doctiflimi & praftantiffimi Geneua medici,fumma fpei filius, nuper ad me
dedít: capitis, colli dorfi@ colore coeruleo , fed maculis fubruffis infperfis:uentre ruffo; cauda ni-
gro & ruffo diftincta. pennís alarum fufcís , marginibus tamen fubruffis , aut fubflauís, macula ad
alarum initium candida & tranfuerfa, dorfum uerfus , ubi punctís etiam candidis uariatur, Crura
fufca funt.roftrum longiufculum, dírectum, & acutum,nigricat, Hzc ego ad pidturam,ipfe uerò
ín epiftola: Aliquando (inquit) mififti ad patrem Rubecula faxatilis(ut uocas)iconem,qua pror
fus confentíre uídetur cum foemina Pafleris foliuagi maris.Hac auís,mas præfertim, fi edocta fue
ritcanere , fuauiflime uarías uoces ímítatur; quas etiam ín fyluís admodum (οποίας fumma gut-
turís contentioneacutiflime eiaculatur.Mas € cícur quicanere nouerit, numo aureo uænit his ín
locis. nam & propter egregiü cantum, infignes colores,coeruleum prafertim ac puniceum, qui
bus ornatur, maxímo eft ín precio.

Ad finem pag.132.adijciendafunthac. Sicille. Sedalius Paffer canaríus nomínatur Gene:
Uz, ( cuíus iconem dodtiflimus iuuenis Claudius Textor mihi donauit, ) non Citrinellæ noftræ
diffimilis,fimilis uero Pafferi fpermologo illi,quem Emberízam flauam(propter
partis fupína colorem.) noftri nomínant, ut ex primo

píctura afpectu iudicaui.

cít, dele hec uerba,

: | > ΑΜ ανα, jam;
| 151515084 ME Minore TM

| 7o moti
gii dl tta aii ΑΦ

N " RICER hr
12€) and. an IQ

ima AEn ze nt "Fog AM Ua
η 1 ^

; ji \

ea

E ἵ d Mesi FE Pré

M RE
b EM m emer ani. ,
η ονομα ws , x IT d
Ded \ ' ir & Luo | er à Pr d LI Pi x Mt iol
\ 4 imt. λαο! , . 25 Tec tfitQr Mi L e n pe 5 n CABE E JU y mins se
BER μι oc ο

ae

ICONES AVIVM OM
NIVM. QVAE IN HISTORIA AVIVM CON

RADI GESNERI DESCRIBVNTVR, CVM NOMENCL As
TVRIS SINGVLORVM LATINIS, ITALICIS, GAL-
LICIS ET GERMANICIS PLERVNQVE, PER
CERTOS ORDINES DIGEST AE.

EDITIO fecunda,nonis aliquot Eiconibus aucla.
[ Είααμί e le figure de gli ucelli,
LES Figures & pourtraictz des oifeaux,

Die Figuren vnocontrafacturer der vSgelit.

CVM Priuilegijs S, Cefarez Maieftatis ad annos octo,
& Chriftianiflimi Regis Galliarum ad decennium,

|

TIGVRI EXCVDEBAT C FROSCHOVERVS;
ANNO M. D. LX,

E

|

GENEROSO ET MAGNIFICO VIRO VLRE
CHO FVGGERO, KIRCHBERGAE ET VVEISSENHORNI. |!
Comiti,Xe,domino& Moecenati fuo bene merito Conradus
Gefnerus Tigurinus S. D. P, — —

ΕΝΥ mihi conuíuz prope diffentire uidentur Pofcentes vario multum díuerfa palato: fie
AVEFENA ingeniorum quog(uir nobiliffime)mira uarietas eft,non modo alijs alia ftudiorü genes

43.

essre ra probantíbus , fed ín eodem etiam genere alium atgalium modi, Plerungg tamen ita |
eötingit,utilli qui certaratione & aliquo fine fibi propofito inliterisuerfantur, quod ex profeflo |
ftudiü delegerint,in eo prolixe ac diligentiffime fefe exerceät:in pximis mediocriter, remotioram
uel deguftaífe contenti, Quod cum animaduerterem ín illuftranda Animalium hiftoriatriplicem |

modum mihi propofui. Primum enim omnia huius argumenti feriptorum ( nifi prorfus falla aut

barbara effent)omnium collegi, & de proprijs obferuationibus nó pauca adieci, in libris duobus «

de Quadrupedibus uiuipafis ac ouíparís, & nunc tertio de Auibus a me aditis, Quod fi uixero,
eorundem Cópendía breui publícanda curabo. Deinde icones cf folis nomenclaturís ( in quibus
præcipua difficultas eft)(eparatim exhibui, Quadrupedum antehac, nunc etíam Auíum,ín íllorü
gratíam quí baec tantum deguftare, & picturis fpectandísfe oblectare potius, ac fola tenere nomi«
na, quàm prolíxíori lectíone animalium naturas cognofcere uoluerínt, Eftautem honeftahæc
obleGatioingenuis animis, ab altioribus ftudijs € coremplationibus aliquado fe demittentíbus:
quemadmo jum oculís caelos eorum fplendorem contempl:tís, deorfum ad terram & ftirpium
uirorem fefe reuocare & ita recreare iucundî eft. ficenim nimium lucis obtutu difperfa ac hebe=
tata oculorü acíes colligitur Et fané animus quog; res maxímas & diuinas contemplantís,ín ear&
amplítudíne & excelletia ueluti difpergitur,& ímmefa luce percellitur: inde ad resinferiores dea
miffusad feferedit, fe iterum colligit, quandiu enim ín hoc corporís tanquam carcere animus
nofter coercetur,nihil fine phantafia agere & concipere poteft,atggea ex parte paflibilis eft, X rea
creatíone per ínterualla índíget, Cum ígítur te quog uíderem VLRICHE FVGGERE Mecoe
nasoptíme,ín magnarum & facrarumrerumlectionumg ftudijs fubinde exercerí, atq; adeo tem
pusomne quod hucnon collocauerís, tibi perire arbitrari:has Auium icones fupra ducentas,fuis
depidas coloribus, quibus fpectandís & oculos & anímum aliquando recreares, grauíoribus ftu
dijs & curís intermiflis , Excellentíe tua oferreac dedicare uolui, Nam & tua € gentilíü tuor&
(patraui ímprímís ANTONII, & fratris 10 AN, IACOB I claríffimorum heroumjliberalisin
me beneuolentia,aliquod à me gratitudinis officíit poftulat. Et ínfuper meretur illuftris nobilitas
& excelles doctrína tua,claris publicis@ teftímonijs celebrari. Tu enim ínter nobilesnoftrifeculi
dodiffimus,inter doctosnobiliffimus es. Tu utriufg lingua & optimarum fcientiarü cognitione
tantum profecifti , ut eruditiflimus quifg ad hoc fapientia fimul & eloquentia faftigium ín hac
atate & hoc fplendore fortuna te perueniffe miretur, Non uero eruditas tantum illas, fed etiam
uulgares linguas;in quibus ego animalium nomenclaturas propono, Germanicam, Italicam &
Gallícam, egregie diferteg calles, adeo ut uel Italus uel Gallus German te effe ex fermone non
facile deprehendat. Sufcipe igitur hunc librum ferena fronte, ut partim ín Auibus fpectandís de-
lecére,partím Platonís illud ex Phaedro tibi in mente ueníat, uiri etíam boni & fapientis animä,

uz relíctíshumanís curís furfum ad coelos fubínde euolet,uolucrem & alatam effe, Sic eíním ait

Plato: πίφυκον ἆ 7798 uses ReubeSis &ydp ivo µετιωρίζ»(α, À το Ἡν Hay Cr cin, enbuvamnxes Mt
eru μάλισι Py πόδι Ὢ σῶμα To Bas Luzi, To σὲ elo My, Coop, yæloy, co πᾶμ 0,73 TUSTO.
τότοις An mpiperoe τε κοὰ αὔξνται μάλισε PI Nuxns Pour. dea pio ὃ καὶ
πακῷ ng τοῖς οναντίοις, Φθίνφ re xoi σἸόλλυτου,
Vale Tiguri,tertioidus Martij
anno Salutis M, D.L V.

ORDINV M fingulorum argumenta in fine libri pofnimus.

2 V O T homines tot fententix,& fuü cuig pulchrum, Et utcírca cibi acpotum Tres -

È

i5 3
AVIVM ORDO PRIMVS OVI

CONTINET AVES RAPACES, QVAE OM:

nesroftris ac unguibus aduncis,& carníuore funt, interdiu uolant,

F. litera prefixa nomen à nobis fictum fignificat , quoties uetus nulluminueniebamus.
LATINE Aquila. M ITALICE Aquila,
GALLICE Aigle, GERMAN. Joker.

Figurahæc aquile eR,qua ín montibus Rhætiæ & Heluetiæ capitur,

f ==
=
= s

S

SAT
HAL
È SS

NV\À

È DS was“
IR à ο λα
N LN NS are se
[SUM RE en = Cas 2
NS ur es = = = = LA
> E = T. tas

SE opt TESTEN
NE i AT RES

A

RN M N TZ

7 MER IS TER
Es

Ten

a IN S ESTER ET
= RR ον να =
S “ e =. x =
> SPUR CROPS UN Nea
"SS VE
er ER dote coperte ie
È è

fr

res

È : | ς ΄ ^" A C2 : i ] | 7

Aquile genus,cuivis picturam ab Argentinenfi quodä pittore fim nactus , qui fe cano |
demabalijs ceu uerä atcepiffe aiebat,Nos hoc in ea precipue miramur, quod crura M
coloribus diuerfis infigniantur, finiftrum coeruleo, utroftrü quocp: dextrum fufco
albicante,&c. Ergo fi quae huiufmodi aquila eft,heteropus.cognominari poterit.

GER. Einadlergfäjleht/an eim füf oder fehencklblaw/am ander lichtgram. T

A
RUDI
EN in) 714
d

74
7

Gr»,
4.

(I

M A

a

257 22
f Ad

Ariftoteli auis Scythicamagnitudine Otidis, Circa /;
Scricfinniam regionem Septentrionalemremotif; {N #
fimam aquila grandis detractaleporís pelle ouafua KM
inuoluit,cuius fcetifico calore pulli educütur,ut fori Kk È
bit Olaus Magnus, ex cuius Regioni Septentrioz | M
nalium tabula hanc figurà mutuati fumus, Omne li RN o S
genus aquilarum(inquit Albertus) partes uulpinae INN! i i 1 M
pellis colligere folet, ut oua in eis reponat, uel in V) \ N IN) K
alijs mollibus & calídis pilis, QuodautemPlinius | DI J^
prodit aquilam aquilonarem oua in pelle uulpís "' À) πα
inuolutaà ramis arborum fufpendere, donec Solis CH 1)
calore perficiantur,expertus fum effe falfiffímum,&c. Vide in Hiftoría Aquilae C,

GER M. Xin anter gqrof aolet gefehlecht in £1Titnácbtifcben landehinder Gotta
land/ elcher einem bofen fin balg abzücht vnb wicklerfingeyerdsyn/ oof fy von
der merneoef balgevffdlieffan/aleetfíd (h:ybert, |

E
LEZ.

ϊ
t: — SÙ = -— à È = ντ
MÀ s μα ZIA

Figura hacfiue aquilæ, five maioris cuiuf

Jam huíüs äuis mentíonem facit, Nos

ο Ordo primus. 5

dam auis, quz propter magnitudinem
non in unius fed duarum aut plurium
arborum uicínarum ramis nidificat ‚ex
Tabula Regionum Septentrionalium
Olai Magni defumpta eft. Sed ipfe in
Tabula δέ picturari explicatione,nul-

in Capite de Aquilís diuerfis apud rez
centiores, talem auem ex Ge, Fabricij
ad nos epiftola defcrip(imus,

Ariftotelis Hypæetus, id eft Subaquila,ut Gaza uertit : uel potius Gypæetus,

id eft Aquila uulturina. uidetur enim & corporis fpecie, δέ animo feu moz
ribus, ex uulture & aquila mixtum hoc genus. Vocatur & Oripelarous,
id eft Ciconia montana, quód albicante & niero coloribus feré ut Cicoz
nia diftinouatur, X percnopterus, anigro pennarum (inalis)colore, Hac
cuius iconem exhibemus auís, ( quz fi Gypæetusnon eft, plane ei cognatá
& forte magnitudine tantum diuerfa fuerit, ) femel tantum noftra memo?
riaBafile® capta eft,omnibusignota, Εερταίς € Arabibus Racham δέ
Alrachme dicitur, | .

GALLIC E percnopterum Bellonius interpretatur Boudrée,
GERMAN. Æinfrômbo Adler gefchlechtimag genetitit werden Lit

Geyradler.

i I) 2») \
N

ME-

o Auum - —
LATINE Aquilaanataría, Clanga, Planga, Percnus, Morphnus, Omnia

- enim(inquit T'urnerus)que Ariftoteles & Plinius percno tribuerüt Anglorü
balbushardo(is aut eft cuius picturá damus , utfacile ex Turneri defcriptione
contjcio)conueniunt,fi folam magnitudinem exceperis,&c, Ego an Harpe» |
Ariftotelis fit haec auís dubito,cognatam falterneieffeputauerím, | |

ITALICE Aquilaftro. GALLICE Huars,nifallor) |
GERMANICE Mofwy / Siftber] Entenftöfel, hoceft, Miluus palus —

ftris,Pifcator, Anataría uel Anaticida,

(Nu SS
" Wr MESES EN

| IN
A Nr

M NEN NI | à
DONIS
WS A " III
Ber N SNR 3 IN
AN N NN N

AIT LS

À
N
N
e NS |

wi 97
RR REN;
: 6 29

VU.
A

WEL

ER

i
Tm MA
N
»
SS
ο ποσα :

N

CM di

i

um 7.

PET PART ρα
SA v:
by 397} MIT, 7; p;

πα, ση
"

ή
17

e A

A,

Van ^

Ordoprimus. 2

LATINE Acaipiterabfolute,uel Accipiter maior, Firmico δέ recetíoribus Aftur, .
Pinximus autem foeminam, quód ín rapacium genere foemínze maribus præftent,
Tertiolus(aliqui tercelli num,uel tricellum,u el trizolum fcribut) uocatur mas ín acz
cipitrum & falconum genere, quía (imul tres in nido nafcuntur,duze foemínze,& ter
tius mas:quifoemina minor eft,minusg audax & fortis, Foemin® quidem fimpliciz
ter accipitres autfalcones dicuntur,Crefcentienfis, |

E IT ALICE Aftur, mas, Terzolo, GALLICE Auftour, mas, Tierzelet;
GERMAN: #Habih/apch.Dasmännle/Æin Yyapchle,

LAT. Accipiter minor, Nifus rez
centiorù. (nam Nifus Ouídij Ha: (ες
liæetus eft, id eft Aquila marina,) - 'N
Accipiter fringillarius.Ariftotelis,
ut Alberto & nobis uidetur : etfi
Turnerus accipitrem palumbariu
huncefle εοπήςίαε, Mas recentíoe
ribus appellatur Mufcetus,

ITAL. Sparuiero,Sparauier,
Sparauiero,Loyetta;

GALL. Efperuier, Efparuier;
mas,Mufchet, . M.

GER M. Sperber/ Sperwer.
Frifijs Michel / ni fallor. Das
ménnle/ Ein Speing /Speingel

S — Auum.
LATINE Tinnunculus Cò NOE
lumelle& Plinio; (quida apud
- Plinium no recté triftunculu le
ount,)Cenchris; |
ITALICE Canibello, Tri
ftínculo, T riftarello, Gauinello, -
GALLICE Cercerelle, Quers
cerelle. In Narbonenfi Gallia
Siricach, i
GERMAN. Wannenwäher/
K;Vandwäher/ Wanntweben/
Wiegweht. Saxonib, Stein?
&all/ Steinfhmas:

MN NS

^ ασ
GA, Tu 2; 225) 7
PS LÉ e - AL CLOSE PAR,
3 — e ^v,

=

ESSEN
er:
Cata

FARLA

NY
> z
NE; dat
se = = = έ
> ms =
2

eu
T

an

vii |
N 1, !
LAT. Miluus,Miluius, |
IT ALICE Nichio, Mil |

vio,Nibbio,Niggo,
GALL. Milan, Efcorffle.
GERMAN. Weye/TOy/

TDeiber/osneratb/ Di
nerdigb, Fladris Wine,

XXE EEE E
CÈ I EC <> aff
ESS uu NEP, = ni = ANIME À ef [
= LES PENA (==> SR = NE ;
TT ANA po αν |

Baca xa ας ne et ne « "^ ur M
ne e EE Sept En DE T

Ordo primus. 9

LATINE Buteo, Triorches, Lanaríus apud recentíores,& Villanus, Alberto
etiam Buteus & Butherius,

ITALICE Aieta,circalacu Verbanv.alibi,nififallor,Poyana,Bucciario,Lainero,
GALLICE Buyfard,Buzart,Boufant, Lanier, . Subaudis Boufat,Bofe, Las

noy,Faciuntav em Sabaudi genera bufati quatuor, primum cognominant nobile,
alterum comunem,ftertíu albu aut caligatum , (blanc ou chaulfe,) quarti marínum,

| GERMANICE Bufbart/Sufant/Bufarhn/ Bufe. Saxones Kittelroy,

'Germaniinferiores Sioburen. Suntqui genus quoddam buteonis ímpropríé no
minenttlTofvoy/tlTofbuvo. Albertus € MurmelliusLanarium Germanice ins
terpretantur, S attete/ Sweimer/Swemer.

WISS να ENT GT
PRYIYXMNINN SEIEN Se
ΝΑΣ SQ I] ISIN cm

* NN RSS
KL RR \ UNES
QE AN A RS
SN N TMT
LC ὃν ὃν
NS Vs A
LU A MIN
UN I
UN

\ NUS

SS

UN

\

ex.

>>

ES A

Io — Auium
LATINE Falco pudFirmicuSuidam & recentíores, Aquila, Théo ^ 3
dotíon & Symmachus omnia accipitru genera, uel omnes auesrapaces; ^ — —
quarü ufus eft ín aucupío,falcones uocant, — Accipitrem palumbaríum ———
Michaël Ephefius falconem gentilem ( íd eft generofum) interpretatur, tI +

Niphus ltalus, Accipiter palumbarius eft falco tertiolus dictus, Idem, . 2

ITALICE Falcon. .- GALLICE Faulcon, '

GERM. Selc. Belgis Valke, Eftautéfigurafalconis , quam exhibe —
mus,nigri:quem Germani príuatim JA olfalcE, ideftcarbonariüfaleoe >
nem uocitant, ;

PU:
P N
2 !

ή

ci

7

^. VI,

|

ae zz NS
S = SE M
"AT. E à, ES
33 NN
EN
RING
È PUN
TS C N
da S ÈS
EX SS N
S NN N
SNS
ES

μι RA
RI,
i sl (TT? gi
j ja Leo jj
MY LE τς x
MI, II) ή, N]
ον À
2

N

Ordo primus. Il
AE(alon Ariftotelis,uteruditi quidam conijciut. ER
Recentioribus Smerillus , Smerla ; Smerlus, F, Dendrofalcus, Falco arborarius Alberto.
- Merlíüa, fmerlus, Merillo, Meriftio. Forte accipiter fringillarius ueterum,
ITALICE Smerlo, Smeriglio. , " GERMAN. Baymfalc/Saumfelcke.
GALLICE Emerillon, Efmercillon, -

m

GERMAN. firle/Smitlin.

URN
A

) n. |

πλ \
QU.

y

CTR

4 N
SSL NS

Y Aft fff 2

LS WS \

N
IN Ν \

\ N \ à
Wi LN,

I 2 . } : ul UM A i

"Y VLTVR Alpínusuelaureus(à colore)ut Heluetij cognomínant, Fota pars fupina,id eflycolfü
inferius,pedus δέ uenter,& pedes quogg;tuffo colorefunt, dilutíorequídécaudam uerfus; rus |
bentíoreautem uerfus caput,&c. — /acobus Dalechampius,medicus Lugdum longe dothiffimus,Offifraga. |

ucterum hanc auem effe iudicat. Pelliones(inguit)noftri adbuc uocant un Freneau, ae emulationem Greci tiomi^ 1

à nis Bin Séquaninocant Brifeos, Ofifragam exprimentes. In uentriculo diffectirepertus eft Bouis pes. Ex inferiore ee 2
te,barbe nonnibil propendet. quamobrem Aquilam. barbatam olim uocauerunt, Hecomnia monftrant Ofifragameffe , E
Vulturem,cuius exuuie frequentes bic in tabernis pellionum uifuntur, à. Vulturis pennis magnopere diuerfe. Hecille. Bello=
nius Offifraga fuam longe aliter pinxit. Phene fue Ariftoteles colorem cinereumtribuit : qui Vulturiaureo à noftris dicto nor |
conuenit.Oßifragam babere barbam,colligimus ex uerbis Plinij:Sex Aquilarum generibus(inquit)quidam adijciunt genus Aqui= |
Le quam barbatam uocant, Tbufci Oßifragam. at vivup barbatam effe, Grecorum ( quod fciam ) nemo fcripfit. Oppianus tamen —
Harpe fue ceu barbam attribuit : ez" alia quedam que alij authiores Latini Ofifrage, Greciuero Phene , τῇ bi. e?" Gramma= |
tici quidam Greci, Harpen interpretantur Phenen, Quamobrem Dalechampij fententie acquiefcemus, donec aliquis meliora. —

proferat.
GERMANIC E Öolögeyr. RA

Oßifraga.

Harpe.

}
Jess

Ll η) 77.

))
€

Sun)

= II TÙ I
VYVWYWYWN “N j ;
SS MAN N SAN N p p^ |
ην QN N e» !
BS DDR N GIS AN
A AN RQN Qs Y V; À
npa qu 50 Ma
RUM È
| WU 12
Nie LA IS?
Na 2$ 0.
\ Wr. TE ή
Wr ARP S.
M
Ny

L———: 2 1

\

OrdoPrimus. I3

LATINE Valtur. F. Lanius (folet.n.dilaniare cæteras quas poteft auicue
ITALIC E Auoltoio, las)cínereus medie magnitudinis, Bellonío eft Col
GALLICE Vautour, . lurío Ariftotelis, minor:quanquä Ariftoteles nulia
GER

MAN: Geir/Afgeit/ Pafen- magnitudinis differentià facit. Collyríon (inquit)
| ς auis eft fimilis Merulg,& eifde cibis uefcitur; magni
| tudine ueró Pardali & Mollicipitis. capitur potiffis
mum hyeme,
GER. Tho:nfregser/Thomtréer/Wunmb:der.
ITAL. Regeftola falconiera, Gaza fperuiera, Ga
za marina, Paffera gazera.
GALL. & Sabaudice Matagaffe, Pie griayche,
| uel Pie Griefche, ur Bellonius fcribit, Pie efcrayere.
Pie ancrouelle, Arneat,

Wi Ns DÌ

S
As D

F. Laniusmaior, Collurío Ariftotelis maior,fecundum Bellonium,
Vide qux minorihuius generis forma adícripfimus,

GERMANICE artengel.

Italica & Gallicanomina eadem ei conuenireuidentur,quæ fequenti,

SN
SN Nu
INNS
I. RU
: Sx \
TE
RN

| NN
|
| = A
SOT io
ET

Sa

NT
NJ

-—c'"Y* 4 Lo" 4 Y rin A
: "EE Pres LIP , . VI MARNE IE,
n 1 "n

14 B pi

ORDO SECVNDVSDE AVIBVS RAPA

CIBVS CARNIVORIS NOCTVRNIS,

LATINE Bubo. ITALICE Duco,Dugo,Bufo,
GALLICE Chathuant, Híbou, Duc Bellonio , ucl grand

Duc: namalíum minorem , quem Otum facit, Gallicönominat
Ducmoyen, ou E cornu, S A Baudice, Dac , Chaffetont,

Lucherant,

GERMANI C E Sranct/Dernog/Bergbur/ ire.

>)

; AR 4

κ NA

UE

Ne SEEN Is TUN
S x NN SS AS Som

m

MSS \
À A N NS SO

MP

\

|

ο)
LATINE Viula Bello ή]
nius Vlulam aurítam pingit fia Au, JE
militer ut Bubonem, & Græce t A
. Aegoliumnominat, > DIE, 7) he 2 N i
ITALICE Vlula, WERTET - NS \
( z " n ή πι NS VA
GALLICE Grimauld, Ma: fi, N uim, |] y "y N |
chette, Bellonius(ut díxi) auris p ll L = LA ALT

tam pingit Vlulam, & Gallice -
nominat Hulote,uel Huette.

GERMAN. DU Æil/ ή;
vorl/ ubi.

Di I I

LATINE Noctua los noctuæ genus paruum,
Bellonij Noctua digitos binos prorfum, & totidem rez
troríum uertit.

ITALICE Ziuetta,Zueta, Ziguetta, —.

GALLICE Souette Siuctte Zoëtra, Chouette, Bels
lonius Noctuamaliam,ut dixi,pingit,& Gallice Cheuez

chenominat, GERMANICE Aut.

Auritæ Bellonio aues nocturne funt, Bu

bo, Otus, VIula; Gallice, Grand duc,
. Hibou cornu, Huette,

Cruribus hirfutis , Bubo, Aluco (id eft,
Hibou Gallice,uel Chahuant) Vlula.

Digitis antrorfum binis , & totidem rez
irorfum, fimiliter ütPici; Aluco, Nos
ctua, V lula.

Ιό Auum
Vlulz: genus alterum,quod quidam flammeatum cognomínant, Hæcforté
eftaut cognata auis, qua pro Caprimulgo Belloníus pinxit , & Gallice ab

horribiliclamore,quem inter uolandu edit ,Bftraye aut Frezayewocari {cri
bit: & alio nomine petit Chahuant, nam Chahuantfi impliciter Aluconem

fuum appellat, Sedidem Caprimulgum alium & ueriorem, poftea ad nos

mifit,
ji TALICE Barbaiano,
GALLICE. Lege proxime retro fcripta, — Gallis ο Dania;

haec uel fimillima auis.
GERMAN. Soleieril/ ibi Ranfulle. Crurapaucisrarisue

pilis ueftiri debuerant,
ENGE SS TI s.
SEN NU
SES NN
E SAM N A 7» N
ZZ DINA
GE eu i LA Me
A IN
AREE, S /
EIN, = \ QS ES p |
Fe DÒ |
2 n s W^ NI
E 7 NND hi È

nu ( 7 m

| d \ "wwe
DW | EUR
a

i M ic es
Li Was ή ή (M
p (s y QU b,

1 2

===

ce È

"<< >
Sy

SL

= =

2

^ n

Ih

) ή

SS,

==

2 Sa

Se —
re
c »
σεις

ὡς

ST

Se

y
FE +.

zZ
TES
PS

SN
ER
Ss
ος
SS
è

IQ

=
=
— III
A
== N

==

SER

>
=
—

=

TS
EI

A
5
Il};

a

f

N

ή)
m.
n

|
j
ῄ N ( N

£^ 7
Zr
πμ Ru

Ly κ
ER
N

7
7
ή
ᾖ
/

d |
N

Mot
o N
ill u. AK

JI

jl

‘+ Ordofecundus. [7
Noctua quamfaxatilem Heluetij cognominant:LatineLagopodem cognoz

minare licebit, ppter digitos pedufimiliter ut Leporiuel Lagopodi auialz
pina, hirfutos,

GERMANICE Steinfug.

3 SNS "

NS SU
4 N
CSS
SONS
NN

' MM WW

ET NA
un

P" WA M \

\ e Wan
NN

|
SS
N

_ LATINE Vefperillio, | I TALICE Nottola,
Notula, Sportegliono, Ratto penago,Barbaftello, Pipiftrello, Vilpiftrello,

GALLI C E Souris chauue, id eft, Mus glaber: uel Rattepenade,id eft, Mus
GERMA NICE fláoemuf/CpeclEmauf. (pennatus.

ATI S
==,
DAMES 3

SE

x
N
ND NN,
de Te TN

la a “4 a
dos : e: re ° 1
I8 Auium ; S
d Cn * "a |
Nydicorax,non ueterum, fed uulgo fic dictus circa Argentinam bi
‘ &alibicircaRhenum,auis pifciuora, die

GERMANICE Yiachtram/Xachtrabe,

NU, Mn
IDE

- TS Q N E- IN
Nn o >

m
v (i

NV
"ENS
Lu Y

TT
RL QUI LES

rar |
NACH TS
IH, δα DE ) 7
AU. wer
TT Du

ORDO TERTIVS DE CAETERIS AVIBVS .
AEREIS SEV VOLACIBVS, QVAE RAPACES NON
funt, X primum de maioríbus,deinde dereliquis media magni»

tudinis, Minoresad Ordinem quartum differuntur, |

CREE. nta
FES ;

-. E. ei

Ordo tertius. 19
LATINE Grus. ITALICE Gru, Grua,
GALLICE Grue . GERMAN, ZAtanBranih/Brye.

>

men

Á

. 2 ή j
| AM
^
AA

n

à

>

= =

in Ὁ
NM

NN ES

Ci cem —
en —

N —

E Ve

e NI e =
N 7- DIS
S)) — = ANN S
à > : af
—— dem
ze « pu " zo ee \

20

Paradifiauis;uel Paradifea,ex Nouo orbe, noftritantum | | | |

ενος feeculifcriptoribuscommemorata,

| i TALICE Manucodiata: quod uocabul

Indie

Li

ft,ubiMamuco diata,id

cum uel Noui örbise

cula Dei nomínatur,
GEMANICE Dparaoyfuogd/Eofftuogel.

III
I

7
AL C =
fai / À ZZ -

z
(=
zr
cA lef
SA
- "m
AT
ae
wear =
um
ZTL, {
=
2 = =
RE ER
=: = =
x =
ze SE
ES

/

ADD /
97

777 7772
πα

ZA
(4
(2

Ordo tertius. DI
LATINE Coruus, ITALICE Coruo,Corbo,
GALLICE Cobau GERMAN. Rapp/Rab.

N N

IN
RIS NS

m
VET

d BEDS ERES
I |
SRE S

N rat
RU NT
: NS TTI Uk NS
LE SAN Te Fern SSOSCU
SON i NI STE N LU
RAGA =. VEE
WIE IN ER
X
Sn TRI Y
RN A TESTER
QS
NC »
mS

Cornix cærulea apud Mifenos.

GERMAN. Wilde Holzkrae/Balgenvegel/ ;
Hpalchregel/ Teutfeher Dappagey.

EG
FH

PS

DA
Sm
=

Bo Autum
F. (οταν [yluaticus,Ibis nigra fecundum Bellonium,ni fallor.quanquam imago ab ipfo exhibita, non fatis cum

hac noftra conuente. Ibidem albam Herodoti,Ciconiam effe putat : cui Strabo Ciconie colorem attribuit non
ipfam Ciconiam effe dicit.

ITAL. Coruo feluatico, Cor:
uo fpilato, Coruo Marino,

LOT Haringis Corneille de mer,

GER M. Walorapp/ Stein
tapp/Claufrapp.

uU

N
SZ
NS

N

N
N =, NS
N qe? AS

S È N S i
ΑΝ,
NY NS NS RAN

NN

NN

SCANS
SN

e
Kr
N a’

M A =

Cornix uaria uel cinerea, marina, hy=
berna apud recentiores:uel cognata ei
fpeciesscolore nonnihil differens.

ITALICE Mulacchia

. uel Munacchia,

GAL L. Corneille fauua-

ce, Corneille emmantelee,

GER. Vöbelfese/Schilts
Erac/ Dunotettrae/2ffErae.

Eiconem buius auis. accuratiorem dea
dit Bellonius: qui docet aliam Corni-
cis fpeciem effe, maiorem , que roftro
longiore, albo,ın locis cultzs grana &
uermes eruat : uulgó ditam à Gallis
Graye , ( ab Anglico note Craÿe/

uod Cornicem etiam Germanis fig-
nificat, ) uel Grolle, ( aliquifcribunt
Graille,Graillar:) & Freux, ueluti
corrupto nomine à Frugilega.fic enim
Latinos eam uocare, Gracos Spermo E
logum. Eadem à Germanis uio
HOCAtUTe

AN ή ANN
SE N ; NY
IN n

NS \
ERI

Μη
NUE
N

NN

AN
RADI
a

Ordo tertius. 23
e LATINE Cornix, ITAL. Cornice,Cornacchia,Gracchia,
GALLICE Corneille, un petit Corbin, qui hanc auem Graye uel

Grolle nominant Gallice,cum Cornice uaria eam cöfundunt,ut admos
netBellonius,

GERMANICE Krñc/Krabe/Duptrée/ Schwargtrée,

BZ

Y =
Y
Lu S
—ÀÀÀ
CAPE =

v

7 ZH, 7
| ή

cose: RS È lalla LA? La
RS = LL ADR STE LAS LR
Nc DLR Y c a 3 ==
FRAME SA e : EL an
= - = ==>
= 7 ; Ξ LL NN
" — A, — ts ——— — 7 i 7 7 eS
= we — τν TS = = >] CGS

| Pyrrhocorax alpium peculiaris eft, luteo roftro,niger, Plinius,
ITALIC E Speluier, Taccola,Pafon, Zorl,

x GALLICE Chouette, ou Choucarouge,

VALE fijs quiSabaudicéloquütur,Choquar,Chouettezque .
tamen communía gracculorum generi nomina funt,

GERMAN. Hlprapp/AlpFachel/Wildetyl/ Sergtul/
Steinhetz/Beena, |

NILO
SS
AUN SS

INS

UM

Au

LATINE Graccufus,Monedula,L

DA

is,

ycos Ariftotel

ITALICE Ciagula, Tatula, Taccola, Cutta, Pola,

)
^

GA L LIC E Chouchettepetite, Chouca, ou Chouëtte, ut Bellonius habet,

aliquiferibunt Chucas,Choca, —

GEMANICE Tul/Dole/Aelfe/Baycke/Gacke/Tabe.

^,
,
YA
4
1

a ων v

2715 rs

SIDE
VAN

25

1US.

Ordo Tert

Caryocatactes uelNucifraga,

F.

GALLICE Caffenoix.

GERMAN. Cinpbrecher/Vnpbretfcher/Mupbicker/Wuphhber.

ur

o6. — indio

LAT: Gracculus coracias; Ar:
roftro X pedibusrütilis, |
Bellonius Pyrrhocoräcem
noftrum & Graculu Cora
ciam eundem facit: nos di=
ftinguereuoluimus, prefer

| tim colore roftriadmonen
te: qui in Pyrrhocorace luz
teus eft Plinio: in Coracía

puniceus, Ariftoteli, VI
GERM. Shintahet, TE

Steintylen. =

LATINE
Pica glandaria.
Pica qua glanz
de uefcitur, Plíz
nio. Garrulus
recentioribus.
Molliceps Ari=
ftotelis an fit, ‘i
querendum.Co Rf
líos ut quídam
putat, «92e à 19-
asus, Efle no pos
tcít. j
ITALIC-
Gaza ghiädaia
uel ghíandara,
Gaza uerla.
Berta, Ab ínco |
lis Chij, qui ex
Genuenfibus et
Gracis mixti
funt, uulgo ca
mnibus nomi:
natur Dertína,
hoc eft cínerea,
Bellonius.
GAL Gay.
Sabaud. Gaion.
GER.ZA^áber.
AP tsel/ Baum
bátscl/ 4A átslez/
errenuogel/
Pr SE
(Oarataff/
Marcolfus/
SAoltfbicier.
Brabantis Gis
tau, Ríchau,

MS

zx WM

c
X

/

Ordotertius. — 27

Garruli uel Picæ glandariæ genus alterum, quod GER M A NlIcirca Ar- '
entoratum Roller appellant per onomatopæiam, Hin andere art
Def nächfigemälten Hähers.

GE —E
Z RE LS
GR i
τω — ᾖτ-
CG AP — a zZ
Pr e
rr -— — 3 — E
SS ZEN ANNE
EF = 2 =. =
με 2 = SE
NS SEZ = =:
HATTE ==
SAI zZ =.
ca Z =) =
LE um
— =
= >> 24 pezza
R = — E
La = SEE

\
|
V
ῄ

€
Ε, Garrulus Bohemicus,uel Picæ olandariæ genus tertium,
— Quarenduan hec (it Hercyniz fylua auis, noctu ignium
modo collucens, NEM i
| GERMAN. Bebemle/ Seemerle/3inserelle/ Ser
} È; denfeh want /Mipfert. |

2 JU i . è , FERN "I.
" F7, dad 5, ‚ul TL A ^ M

ἴ LUN

DIL

LATINE Pica uaria uel caudata; longa L ATI NE Tu tdudm ínbx, que ii
infieníscauda, | | dem ueltylademcognominät, Gazalli
‚cum uertit, ση. Mc

ITALICE Gazza,Regazza,Putta,Pis (gf eom qos .
| I T ALICE Maluizo,Cion,Cippe .

“cha, Gazzuola,Giazzara, Ghíandara.
GALL. Pie, laquette, Dame, Agaffe. G i LE ICE Mauuis,Griuette, Traslı
ouret, | » t AN

GER M. Ageft/iglofter/ Eifer Aue | | 4
: i j j i GERMAN. Wingel/ Winge/dBer
Tm troffel/ Bebemle/Bémerle/Beernerzi

mar/VPyutrofid/ Aot trofíel,

x

)

N
NER

at]
[i LH

NU

UN
LN

v

tage
"Wr
Bas

arg

E

Su
TO

(IA
14 nn Din
|

^ij
(i) |
VI

SS
LL
22

SS
Ùj]è_Òd&k-

SKRS
LL

ii
i

Ordo Tertius. ND

LATINE Turdus fimpliciter di@us,media magnitudinis, Tris

chäs Ariftotelis, GiazaPilarem uertit,

ITALICE Tordo,
GALLICE Tourd,Litorne,Oifeaudeherte,

GERMAN. Zvanctuogel/2Aectoltermogel,

NE NN Sau S
SER ISS .

N \
NIE

E À AR A
PL, SIR, f %
A F1 4 4 :
S 7 A MAS DU, % DET
mu = 4 IL GE CA T
A d ugs È CS WA INSELN 5
E à ARA 7% LL LES 4 LI D
- " [ Ιλ (A. 53 ET, AP.
x TM 4 625 7 WE
ο PET VE VAR) A S2) AP ή
A t 4 7 7 " ne g € A ^
% / FEHLT SA SE 4
re ALA ] απο εσας EM s
CE PRESE AU. m. I e. LT A SG
D RE? EEE AZ 7
> SI I LE LIL A LUG PI asse = 2
HSE BER Wi REG £ È G
< : ET FE 722 PB EE A 24
á p 7 «ώς eo = LS LA
A 2 CARL = > 2 = "1 GGG
ng * ee T.
RAI È — ar
E — =
Le 9^ A

GE

DZ

3
me A EE A
iut

A Uu I

Sy pul As

GSS
ολες
BT

LATINE Turdusuifciuorus, uel maior, tütdela quibufdam teceng |
tioribus, - | m
ITALICE Turdela,Drexano, w la
GALLICE Griue,SiferreLugduni.Sabaudis Griuefifalle,
GERMAN. Hiftler/ Mifelfinck/Ziering/Zerrer/Schnerrer.
ER & altera fpecies minor; Germanis gin Troffel, Gallis Griue petíte,

qe
A

CLIN

". RUN |

Ordotertius.
LATINE Vpupa,Epops. |

ATALICE Buba, Vpega,Gallo de paradifo,Galleto
. -— de Magio,Pupula,

GALLICE Hupe,Huppe,Putput,(uel, utBellonius
habet,Puput,per onomatopceiam,)Lupoge,

GERMANICE Wydbopf/Zathatt.

Ter EN
S to , 7
À ERS
N
x SNC AMI

31

*

Auium

LATINE Merula,quöd mera Scfolitatia fer? uolet,

ITALICE Merlo Merulo,

32

GALLICE Merle Merle noir.

và

IPM
I

SS
ES

N
S

zn

c. ^

Ordo tertius. 33
Merufa torquata,utnos appellauimus à re ipfa, & GermaniciGallicig uocabuli
imitatione, Bellonius aliam Merulam torquatam pi ngit, torque (quani taz
men pictura nö exprimit) ín collo fufci coloris : quam Ariftotelis beum effe
fufpicatur. fed in eo torquís Ariftoteles non meminít, & Gaza non baum,
idelt,paruam:fed phæum,id eft, fufcamleoit,quod laudamus, Noftri id ge-
| nus à montibusfapibus'ue Birgamfeluel sagamfel denominant,Sed con
.fiderandum an potius Paffer (olitaríus uulgò dictus , Merula fufca Ariftote-
lis fit, quemadmodum Aug, Nipho placuit:& ante eum, Alberto Magno ut
uidetur. nie DI V

ITALICE Meruloalpeftro, .
GALLICE Merleaucollier,

GERMAN. Xingamfel/ Waldamfel! Steinamfel/ Aureramfel/Ropz
amfel/ Sirgamfel. Sed poftremumhoc nomen frequentíus tribuitur mes |
rularumgeneri fufco,non canoro,

(Sus

ER RE =
NS à

W

N
N

x

NN
WS NN

NUN

>>
SEES,
eet
I ST. =:
IR
U

>
RR TES
MSS N RL Re
N

e—
N
NUN

N
NN RUN

EIS
[P

LÉ
=

==
=

N

N
N

N WS 1 :
+ A

=
IT
UI
NN N
NN

Ne

N
NS

RS ETS —

SNNSNNS
NS
N
NS

C
KE

N
N

ANN

=
PEN

NNN

III

"
>= — =
N == <<

SAT ER
DRIN

N

SS
NS
N

NERE iv
N

N

E" + Autum. © 8
| F. Rubeculauel potiùs Merula faxatilis. Natura & fpecieferé;cantusqpfuauía — ——
tate Merulari generi, aut Pafferifolitario, cognatauideri poteft:necnon ^
. Cyano Ariftotelis, quam Graeci hodie Petrocoffyphon ,ideft,faxorüins
-colam Merulam uocant; Italice quidam , ut Ragufij, Merlo biauo, Germa-
ni Ölawouogel.colore differt. | |

ITALICE Crofferoncírca Bellizonam, alibi(ni fallor) Coroffolo, quod h
. nomen ruticille feu phoenícuro alioquitribuitur, nb.

GALLICE dici pote Merle de Rochiers,

PE
UE

S E YY\YS
SOS

Sr

LATINE Cuculus,Coccyx. LATINE Sturnus, 4

ITAL. Cucculo,Cucco,Cuco,Cucho, IT A L. Storno,Stornello,Sturnello,

GALLICE Cocou,Coquu,uelutquidam GALLICE Eftourneau 3
fcribit, Coqu. | GER M. Shar/Kinoerffar/Sprbe.

GERMAN: Gucfer/Guggand/Euttuc,

S
%

S
ON
SES

NN

N

à

VE,
Y OR }
WE 24.
eo 9 SW;
η] y 3 DEU ,,
7 7 X

VE

7, pz = 2. ul AA LD E
EpL — 2
MESSO

CEEES

e
=

ii

Ordo tertius.
L 5 d Picus maximus;uel niger, T'ertia fpecies Pryocola più
ITALICE Pico,Picchio,

GALLICE Pic, Pimar, Pieumarti Le plus grand Pícuerd.abe
utuntur enim nomine Pic uerdad quofuis Picos,

. GERMANICE Wolgfrde/ olii Ari A AME
fhwargzer Specht. 5 a rafpecht/ Ein groffer

fi N È κ

D NS : x N

P LL

LA

LATINE Picusuiridis, Picusarborarius uelarborum cauator, Picus
Mlartius maior,Bellonio, È |

ITALICE Pigozo, | | Pj
GALLIC E Piuert,Pic uerd,uel Piciaulne, up UA
EERMANICE Grünfpecbt.

ὃν

SENS AS N
S III RSS ONE
SSII

ISERE
ÈS 3j > it N
E ESTA

S
ANUS
9)»

pi

=>, 700070
E ©,
LATINE Picusuarius,albo nigro diftinctus, BellonioPipra,
Pipo,& Picus Martius minor.
GALLICE Epeiche,Coulrouge,uel Picrouge.

GERMAN. fegerfanfpecbt/f£lfterfpecbt/2Sunterfpecbt/YO vf
fpecht. Minimus ínter uaríos , à noftris uocatur Spechtle / Grafz
fpecht. -—— DIA ET

TON)
(uiii

μι

V

x «qu
an

Ordo tertius. 37

Oriolus apud recentiores quofdä, Plinio picus qui nidum fufpendit in furculo primis
inramis cyathimodo. Bellonio Galgulus,Icterus, Chlorion,Colíos,

ITALICE Becquafiga,Brufola,Galbedro,Garbella, .
GALLICE LoriotOrio.

GERMAN. fÜiítteval/TOiowal/Óierolff/5tübet berolff/ Getolff | Syroit/
Tyrolt/Berfeneyfe/Golomerle/Olimerle.

Ε, Picus cinereus uel fubcæru- ον
leus, Sitta forte Ariftotelis, || e Sm

Î ITAL. Ziollo circa Bellizog
nam prope Alpes.

GALL. Torchepot,abarti-
. ficio nidi è terra pingui tanz
quam à figulo facti;uel grand
Grimpereau, Bellonius alte-
ram quoque fpecíem eius mi-
noremínueniritradit, Vide
mox íi Certhia,

"GERMAN. €blán/Cottlet/ Aottle/Viufbicfer/tiofbácter/ lano fpedbté
le/25aumbecter/Aláber/£ifeyfpecbt.

è

- Certhías uel Certhíus Ariftotelis,nifi
- . quís Cnipologon eiufde effe mag
.. lit,.Scandulaca Latine uelReptitas/
trix uocarí poteft, Turnerus uide
tur Onipolögon lyngem noftram
facere, Prefentem uero auículam, + S
Picorum forma refpödere negat,
& roftri teneritudínem ut Picorum albo adfcribatur,non pati,
GALLIC E dicipoteft petit Grimpereau : quanquam Belloniüs auiculam fic di
ctam Gallice aliter pingit, Certhiam Ariftotelis & ipfefaciens, Proxime quidean-
te exhibitam auem Galli grand Grímpereau uocant,
GERMAN. Baumfletterlin/Rinnenkläber : melius forte RindenFläber dicenz

da,quod corticibus arborum adhaereat,
2

Mo

£ PRE % "s 4 ” v t Lia v NUMINIS ποπ ον E dnos s NO!
AL AE È "WEN Dur. tpi o
i n rM ΄ PU nd ^ ο à i D Di iT hr) RIO

d Dus 1 4 ) ^ \ | , à iM | p"- Se
38 Amrum. \
à LATINE Iynx,Torquilla, Turbo, - EL
ITALIC E Collotorto, Stortacoll, Capetorto , V ertilla, :
Formicula, NATA |
GALLICE Tercot, Turcot, Torcot, Tercou, Torcou.
| GERMAN. Winobalß/ Taterhalf / Yaterwendel/ Was
kerzwang/ Trächalf/ Bring: | |
ax 7 S
η ον
wii N
"um DA e se ) N) AN INT
un SW ) D EN) IN NN,
à N QD
F, Picus muralis, SAB AV DIS circa — s, N
Neocomum Pitfchat, TA N
GALLICE Picde muraille: uel E2
fchelette, l'ernier,apud Aruernos,
GERM. Miurfpecht/lättenfpecht,
ZZZ
. Pfittacus quem erythroxan thum diftin guendi gratia cognominare uifum eft,
i GERMANICE Æinrotgelber Sittich.

" Ordotertius.

LATINE Pfitacus,Pfittace, Suntautem fpecies huius oc2
neris diueríze, Pfittacum illum cuíushgcfigura eft erythrocyae
num nos à præcipuis coloribus cognominamus,

ITALICE Papagallo,
GALLICE Papegay,Papegaut,Perroquet,
GERMAN. Sittidh/Sicuff/Pappengey.

ORDO QVARTVSDE AVIBVS VO:
lacibus fiue A reis minoribus,frugiuoris pris
mum,deinde uermiuoris, ts
| u D ij

zi

o£ x : "
ado -Autum:
^ A Coccothtauftes Grace, Latiné Offifragus dici poterit, quod officula ces
taforum cöfringere foleat ut nucleis uefcatur,Sed longe alia eft Offiz
^ fraga Aquilarum generis. Hic forte eft Pardalus Bellonij, quamuis
colore differt.fed ipfe etiam pro ætate colores eum uariare fcribit,
ITALICE Frifon,Frufone,Grifon,Franguelmontagno.
GALLICE Chochepierre: eadem forte quae Grosbec & Pinfon
royal à Bellonio dicitur. | :
GERMAN: Stanbyffer/Xlepper/Kernbaf/Kirpfinct/Kirfes
fehneller/Bollebic® — |

'F, Loxíasuel Curuiroftra,

GE R M AN. Crüguogel/Krnifhnabd.

I m
= N Se

x

|
|

f

LATINE Pafler.

ITALICEPaflara, gf N NS
Celega. KCN
GAL.Moineau,Mou .
cet, PafTe,PaifTe, M oif
fon, Paflereau, Paflez

‚rat.

"GERMAN. Spar]
Spas / Auffpar
Sperd/Sperlintg/

Lumntg.

Pafleris fpecies quà GER.
- MANIvecit Gaulam: £

- Ærerling fimiliter ut pe
“ ximéíequentem auem,

Pafferis fpecies alia, forte pafTer fpermologus ueterum,nos Gere
manici uocabuliimitatione Emberizam flauá nominauimus,
Videmoxin Gallicis nominibus,

ITALICE Cia,Megliarina, Verzerot,Paierizo,Spaiarda,
GALLICE Bruyan, Verdun, Verdrier, V erdereule, Vers
dere.Sedhocpoftremum alij chlorídi noftrae attribuunt, Bel:
[οπή Anthus hicuidetur, quem à Græcis hodie Latino nomi
neFlorum appellari fcribit, Gallicum nomen unum duntaxat
ponit,Bruant,a uoce factum.
GERMAN: X£mbiír/ Eimmerit / Émmering / Éminerz
| Iing/Silbling/Gilberfchen/ Ἀοιμηοπεί/Φεείσοιῇ. Aliqui
| | hanc quog(utalijfuperiorem)uocanı Goloariier.

Paz

7 77 7 7
7702
7,
/ LLL ZA nett

EEE 1 CL /

42 Autum :-

) )

F, Emberiza alba, uel potius Spermologus albus,fuperiorem
differentiæ gratia lauum cognominabimuss ,

ITALICE Ciamontanina,nifallor,
GERMAN, MWyfle Emberis,

μα... RE PPT

EZ
AR, US

F. Emberiza pratenfis,
IT ALICE Ceppa,circalacum Verbanum,
GERMAN. Wifemmetk,

AC:
(t
TZ

Lu, PPS
TZ.
CELL

NI

F. τω. |
GALL. Πας [οτι eft auicula,

° quam Bellonius Gallice uocat
petit Mouchet aut Mouchez
relle, & Latine Pafferem rubi -
(autfepiur) uocari poffe putat, =

GERM. pitt,

| . Ordo quartus. — 43

| LAT. Carduelis, Thraupis A2 -
riftotelis: & forte Acanthís rez
centiorum Gracorum, quam et
Phcecilida (id eft, Varia) uocat,
Zena, & Aftragalinus Gracis
uulgò. Ariftoteles Pcecilides &
Alaudas inimicas facit,et oua in
icem deuorantes, Noftra quiz
I" deChlotidís ueteru fpecies alte
- ra, Bellonij Thraupisuidetur.

| ITAL. Raparino, Rauaríno,
Vel potíus Gardello, Gardellin, Gardelino, Cardellino, Carzeríno,

GALLICE Chardonneret,Sabaudis Charderaulat,
GERMAN. Difidfin/Diffluogel/Stigelits.Frifiis Dette.

F. Linaria, Ruellius
Miliariamuocat. Co
lumellæ quidé et Var ÆK;
ronis Miliaria, alia
maior uidetur auis
fuiffe , milío faginari

folita : ea ( ut conijci=
mus )quam Itali Bos
nonizHortulanu uo
cant. Linariam nos
ftram Bellonius Aeg
githum Gracorù eí2
fe putat,Salu Latinoz

. rum:álij uero fequen

tem pxime auiculam,

M ITALICE Fohonello,Fanello, Canuarola,
— GALLIC E Linotte,uel Pícaueret.Sabaudis Lynnette, j

G Rt MANICE Zynfinc/Cbéffilinicoemffling/ Slacf finc. Frifijs
- Doi.

Ε, Linariarubra, After forté Oppiani, nifi ea
Carduelis fit,

| I TALICE Finett,circaLacum SA,
GALLIC E dicipoterit,Linotterouge, _

GERMAN: Schöflerle / Stockhenff-
ling/ C fcitfeberle. Eruditi quidam häcue- VA
terum Aegíthon feu Salum effe putant : & Germanice interpretantur Sótfeberim.
Bellonius uerò auiculam proxime retrò pofitam, A cgithum facit,

j D dij

AA Auium

L P T INE Fringillauel Fri-
gilla,

ITALICE Franguello,Fran-

gueglio,Fringuello, !

GALLICE Pinfon,Grins
fon,Quinfon

GERMAN: $inck/ Rote
fint/Sücbfinct.

LATINE Frinoilla montana,
ITALICE Franguelmon-

tagno, quod tamen nomen alij
etiam alijs auibus attribuunt,

GALLICE Montan,Monz
tain, Pinfon d’ Ardenne, Ali-

quinörecte Pafferem fyluaticu
uocant , Paifle ou Moineau de
bois, |
GERMANICE !elofinck/
Thanfinch/Schneefinck/ Win
kerfinch/Rowert.

Acanthis Ariftotelis , Gaza Spiz

num& Ligurinum tranftulit,

ITALICE Lugaro, Lugarino,

Legora,Legorin, Luganello,

GALLICE Scenicle ‚Ceri-
fin, Cinit,
GERMAN. 3infle/3efel/
3yfele/Zyfhe/ßsinogel/ Sif
gen.

d| N

iy

F, Citrinella, Chloridís ueterum
fpecies. Bellonio haec Thrau-
pis Ariftotelis eft. nos Carduez
lem uulgo dictam, Thraupide
appellamus,

IT ALICE Citrinella, Lequila,
GALLICE Tarin,per onoma

topceiam, 1 irin,

GERMAN. Citrynle

J pm * d T
A 4
= Li
I

|

|
|

|
|

x A T. Parus ucl Aegithalus
IT AL. Pariííola,Paruffola,París

|

+
4]
2

,

È

|
|

rom genericömunia funt: Ca-

— efferunt,

Ordo quartus.

F. Serinus, Chloridis ueterum fpecies
alia : quae Gallis & Italis Serín, quafi
Siren quædam,a dulcedíne cantus uo
catur. Belloníus hanc Acanthídem,
hoc eft, Spínum feu Lígurínu facere
widetuf.

ITALIC E Serin,Scartzerino.

GALLIC E Serin, Cedrín,

GERMAN. $Sädenl/Schwä
- extle/Oritlis/Orill/ Siem

| Chloris Ariftotelis. Gaza Luteà € Lu
… teolam uertit,malim ego Viridiam, -
JITALICE Verdon,Ver-
derro, Verdmontan, Zarans
to, L'arâto,& Frinfon circa Tri
dentum,
GALLICE Verdier, Vere
dier de haye, Serrant, ut Gracis
alicubiuulgo Afarandos. Sa- &

baudis Verdeyre:quod nomen > 3m
etía pafleri fpermologo noftro
… à Gallis attribui puto.
‘GER. Grtinling/Griînfince/ :
- AAuttuogel/ Cutter / Xappuos

- gd/s5irpuogel. È
- maior,Fringillago Gaza,

fola domefticha,alicubi capone
gro, & circa Alpes tfchirnabo,

Priora duo ex his nomina paro

| ponegroatricapilla feu ficeduz
— laepotiusattribuendum eft.

“GALL. Mefange, uel None
- nette, Sabaudis Maienze.

GERM. SpiegelmeiF/Groffe

meif / J:notmeif / Rolmeif

aliquibus. noftri enim de mino

. re paro uerticis nigrihoc nome

5

Parus cæruleus uel minor hiccos
gnorinari poteft, A eoíthali ter
tía fpecies Bellonio, |
ITAL. Paruffolin,Parozolina; -
GALL. Marenge, uel Viefan=

gebleue,

GER. Blawmeiß/ Symeife/ .

; Pimpelmeip/Aiesimeip,

-

Parumatrum appello,quem plerig

AÓ

Germani Kolmeif , id eft parum
carbonariù nominät : quanquam
etiam paru maiorem Saxones &
alij quidam fimiliter appellant.

Parus fyluaticus hicà noftris dici tur,

GERMAN. Waldmeiple Than=
meifle/X à uoce Zilzelperle. Aliquimiz
nus proprie DDalosinflIe uocant,

Parus paluftris uulgó didtus.no= j
ftrihunc carbonaríum uocant: ES
quod nome alij paro maiori, N
lij minori, qué paulò ante αι
appellauimus,attribuunt,

G ALL: Videturhxcetiä auiz
culapoft caeteros paros à Bello
nio defcribi, fed nullo peculiari
nomine Gallico,

GERMAN. HMöürmeif/Rtet- |
mei / Reitmeif / 2fefcbmeifle/ - 3
Kaatmeifle. Noftris Rolmeif. 1

Parus criftatus uulso.

GALLICE Mefange hupée.

GERMAN. Aobelmeif/
Strufmeiflin / Heubelmeif/
vyeidenmeif. 5

E
F

GALLIC E Mefange alalonge

14 néftil/BercEmeifle/ ZagelmeipiPfa |

Ordo quartus.
Parus môticola Ariftotelis,ut cöfjcio, |

noftri caudatu nuncupát, quod caus
da loógitudíne paros ceteros excedat,

queue,

GERM. G«bwatntmeiflepfani
| nenftigli.
F

LATINE Curucauel Curruca per duplexr. Sub hoc genere etiam
ficedulas δέ atricapillascomprehendo, — Belloníus Fícedulam facit,
IT ALICE Pizamofche, Becquefigo,Piccafiga,Capo nero,
Tefta nera,Sartagnia,
GALLIC E Becquefigue, Papafisho.
GERMANICE ÓGrtefmuct/GbtepfiliYoufiling.fEe fino
jren lll, oder ν΄. vrberfobeio/viroer welchen funderlid) der -
Schwargkopffoder Muyncbleintin Sarem)genennt wirt.

NN
ΑΝ.

À Ν ὃς NN
NS SS

Curtucis feu ficedulis cognatam <

- thác quog auiculam díxerím,

^. quá circa Argentoratu uocät
ein Burftner.

GALLICE Rubeline,Gorge rouge, Berée:aliquibus etiani

PT à CES à | “ET SIT Nr ff ο όλ D
. 1. o οι αλά EN N .

ES ο — Aurum
LATINE Lufcinia, Philomela etiam Las È
tinis quibufdam. Nam Græci plerig Philoz
, mele nomine hirundinem intelligunt,
ITALICE Rofignuolo, Rofcignolo,
Rufcigniuolo,Lufigniuolo,
GALLICE RoffignolRouffigno, τσ _ | À
GERMAN. Yiadtgall. ZZ

Erithacus Ariftoteli,Rubecula Gaza, Hancauemhodieplerig
a rubicundo pectoris colore denominant,

ITALICE Pettoroffo,& perfyncopen petufTo:Peccietto,
Pechietto,Ferbott. =

Gadrille,Roupie. Saubaudis,ni fallor, Rouge bourfe.
GERMAN: Aóétele/TOintercótele/Aotbib(tle/DOalo?

rotele/RottrSpfflin/Botfelbyn.

Phoenicurus Ariftoteli, Ruticilla
Gaza. |

ITALICE Reuezôl Co."

rofTolo.

GAL L. Rouffignol demur,
Roflignolde muraille,

GERM. Hufrötele/Surfier>
rötele/ Rotfchwenzel/ A opáz
sel/Aotfters/POynnögele.

7 UD
(7
(7 È

N
N

y N
fl

77/7

Phoenicurifpeciesaltera:Pyrrhu ©
las forte Ariftotelis,quam Ga
za Rubicillam interpretatur. -

GERMANI circa Argentora-
tu uocant Rotfchwenzel/quod
tamen nome ab alijs plerifg fue
periori tribuitur, |

— F, Rubrica. Pectore inter aues
hæcuna maxime omníu rubet,
Bellonio hac eft Sycalis feu Fi=
cedula, & alio nomine Melanco
ryphus,id eft, Atricapilla,

ITAL. Suffuleno, Franguello
montano, ( quauís & alia quæz
dam fringilla montanzuocan- egg
tur,)& alicubi circa Alpes Fran È
guelinuernengk, id eft fringilla
hyberna, B

GALL. Piuoine, Sifleur, &

Groulard,fed poftremum hoc potius debetur alteri auicule,quam Batidem Arifto
telis Bellonius putat, Lotharin gisPion, |

GERMAN. Gügger/Slütfinct/ Golofinck/ GütfinicE Dorficffce / Bolle:

byffec/otuogel/ ail, Goll/Gympel/Gumpel/Thumberr/Thumpfaff/Ppfafe
flin/Onecher/ Das wyble/Oyerfch NPilart-

_ LATINE Regulus, Trochilus,Rex,Se 4 N

— nator,Bafilifcus, Bellonius Troglodyten | NS SS
noftrum, cuius icon ftatim fequitur, pro

| Trochilo & Rege auium pingit : € Roy-
telet quoque nominat Gallice, huncueró
noftrum Regulù, facit Ariftotelis 'Tyranz
num: quem Ariftoteles pauló maiore cicaz
da effe fcribit, crífta punicea, nofter híicnon
criftam , fed maculá auream, nó puníceam,
in uertíce gerit. i

ITALICE Reillo,Regilio,Scricciola,
Redino,Reatin,Fior rancio,

— GALLICE Rottolet,Roytolat, Petit roy,id eft Regulus, ab alijs Poul, quód pros

! pter paruitate lemper pullus appareat. alijs Sourcicle, uel melius Soulcie, quód plus

mas níoras fupra oculos ceu fupercilia gerat. |

— GERMAN. Golbobendlin/ Steüfle/ Ochfenengle, Sed plerag haec nomina

in diuerfis linguis à repe denominata, paffere troglodyten potius fignificant, quem

cumregulo multi confundunt,

LA T. Paffertroglodytes, Bellonius quide
lögealiu Troglodyten facit, auiculä Phoeni=

- euro ualde fimilé,multo mínore, corpore obz
longo : Gallicé diam Fouette rouffe, ab eo
quod foueas intret,& ruffo colore [Πε θεά no

+ ftrum Troglodyten ueru efTe ex Aétij defcri-
ptíone perípícuum eft.

- IT ALICE Reillo,&c. uide fuperius in Res

— ' gulo.Perchía chagia(ni fallor)Siculis,

— GAL 1, Beurichon, Farfonte, Contafafo=
j na,Rebetre, Roy, Rezeto, Redoyell.uide (uz
—— praínRegulo. Bellonio Roytelet, Boeuf de

"Dieu, & Berichot, - P
GERMAN. 3unfeblipffle/ThuentSnic®/ Schnyfünig/ Suntinig/ UTeffel Edo
"nig/DOintertünincE/Aiefténig/Duncding. | È

Ordo quartus. 49

h
€

4

Is

Pi | T ο τς 1] σσ μα à» ο) ΧΑ νε D PAC
> \ ; ' vr ο si Μι ὁ
CN ^ > y

| . EN

sò EU S

Pafferculi genus folitarium, cuius nomen 29158 ASIE
nobis incognitum eff, nifi quod aucupes — —
quidam noftrí nominät Todtenmögele/

| Slügenftächerle,id eft Vlyiocopo. In are
boribus & fyluís lemper irrequietum mu
fcis uictítat, Batidem Ariftotelis effe cö-
iectat Bellonius, cui à batis, id eft uepríz
bus nimirumimpofitum eft nomen,

GALLICE Traquet, Groulard, Ta-

; ; : MOLIS ur 4
rier. Nomen quidem Groulard, etiam proximé ante depictze Atricapillæ Bellon |.
quidam tribuunt, | | =

Auicula Argentorati di&a DOybenqz
cherle / minima eft : colore partím fus
fco,partim fubflauo,&c, Noftrís y
derle/ quodfalícesamet,qu&uísaquas ^.
tica non fit: & Zilzepfle/a uoce, Latine e AR De

Salicariam dixeris, ( i

Ibidem auiculam mufcis uiétitan-#
tem appellant Öuckerlin/ Si
ckerlin/ Brienusgelin. Latine
filiber,Glareanäuocemus, Eft
enim glarca Latinis, quod griett
Germanis : hoc eft minutiflimi
lapilli & arena ín ripis ac Πίο»
ribus,

NE
> >

TZ

Eft & qux Güntel dicitur ibide,
gregaria auis,& femínibus uicti
tans, pectorerubicundo uel ruz
bricz colore: ad Pafferes nimiz

. rumreferenda, uelroftri fpecie,

Auis quam circa erre N
Argentoratum “SS
WegflecElin no
minant, magni:
tudine & fpecie
Phoenicurü feu
Erithacum refe
rens,fed pectore
cæruleo, Xe,

LATINE Hirundo,
ITALIC E Rondine,Rendena,Rondena, Rondinella, Cefifa, Zifila.

GALLICE Harondelle,Hirondelle petite,
GERMAN. Schwaln/Schwalbe/Auffhwalm.

LATINE Cypfelus, Apus:Gazaapedes & deeds dixit,
ITALICE Rondone,Biui, Dardano,

G ALLICE Martinet Martelet La grande hirondelle,orand Marg

tinet, Moutardier,

GERMAN. Spyr/Spyrfhwalb/Gerfhiwalm/Geyrfch val.

πα
ήν

iili Ms QUE

4

[E^

759" E .. Auiüm

- La LV NV à BETT à x italia
Sls 1 + x a

avt t tr i j
uu ^N , DR, “AE
"

LATINE Hirundorufticacognomi- -
πε, uel apreftís , uelfylueftris, Drepanis NN \
uelRiparia Bellonio, ut fufpicor, Poteft (RS
& Apus minor uocarí , uel Cypfelus

nor,nam fuperior,maior eft,

mig

GALL. Petit Martinet, Hirondelle de

| riuage Bellonioni fallor,

GERMAN. Murfpyr/Minffer:
fpye / Rirbfhwalb / Eurfhwalb/
Bergfhwalb/Woyffer fpyr.

ORDO QVINTVSDE TERRESTRIBVS SEV HVML

uolis auibus, qua pulueratrices funt: & primum de manfuetís: quibus & columbasadz
numeraui cx fententía Ariftotelis, etfi Gyb. Longolius columbas inter
^". Aués bulueratrices recte humerarinon putat,

LATINE Gallus, uel Gallus gallinaceus,& Gallinaceus feorfim.

> |
IT AL: Gallo,
GALL. Cocg, Gau, Gean, Gal, Cog. A

SS CSS ή

Su

7 T
Τη N,

Y

TO

SSSSS

ar
CNN E
3 n

πε ών”

i cd

77

7

2
A

(

(G
un.

EC CR

ce LAS)

je CS FELGE
È FILS I ^ e dE: 7

= AT ΐ NE

NS

^d Er
|

,
È ^
f

Ordoquintus. 53
LATINE Gallina, Gallina uillatica uel uillaris,
ITALICE Gallina,

GALLICE Geline,Poulle, +
GERMANICE ^uo;

SS Nr
D IN N
" =

rS
4

è

| in | ( »

$4 ο Zum. -
LATINE Capus,Capo. u 4 |
IT ALICE Capon, Capone,

GALLICE Chappon, len
. GERMAN. Kappun/Kapaun/Kapbatt..

E
I 77

» 148
ῃ 4

7 KA

DÌ
E ai

x E NN N it
$C \ UNS \

ET

ZIO
LAKE PA

Gallina lanigera,inregno Mangi,ex Charta quadam Cofmographica,
GERMAN. Æinfrémboe Dan/batwnllennit Adern,

Ordo quintus.
LATINE Pauo,Pauus:foemina príuatím Paua Aufonio,
lunonis auis,ales lunonia,
IT ALICE Pauon,Pauone,Pagone,
GALLICE Pon,

GERMAN, pfaw, | Saxonici agelürt.

| PR mo N M
uw U

A ©

LÉ)

6]
LI va
DÀ A
GES 4, /]
ICH ZI 7;
aa
ef; >
E
d ZZ 2
DE G
7
4 Po
- 2770777

col
VDS US

CE
sè

- {Ka ww
dor \ D, 2 I
DEE
T WE 7 A)
N mor = NY

Very, pn
FIG:

ΝΕΑ
Fe
SI Or DE
d ST
SPP
Ir

«7 p “43

M, AED

KE
=

^ À
ή \
ul

SN

MCT, (1
ER

BN ary CCA 3

| |
| Na
1

TE e N ον à SN N AK N \

z GE ες >>, ul NUN SQ

I
= η αν 25. = Cs κ

= 5 .
er

56 ^c Aum :

F. Gallopauus, Auis eft Gallinacei generis,non pauonini:neg aliud cum pauonibus
commune habet, quàni cauda explícationem, quare aliqui nonrecté pauonem Ine
dicum uocitant, Aclíanus de animalibus 16, 2, Indicum gallinaceum nominat. Mes
leagridum generi cognata uidetur Auis, Bellonius hanc ipfam, Meleagridem puz
tat:uel Gibberam( gallinam) Varronis. Meleagrides, hoc eft, gallinarum genus — —
gibberum, uarijs {parfum plumis,&c. Plinius, Nos paulò poft aliam Meleagride —
dabímus,(quam Bellonius Gallinam Africanam feu Numidicam facit,)cuicrurafi- «
ne calcaribus,& alia ex Clyti defcriptione conueniunt, Bellonius huíus generis ma-
rem cum calcaribus pingit,foeminam abfg illis; & à Ptolemaeo in penultima tabula
A(ize , Pauonem Afiænominarifcribit, Varro & Pliníus Gallinam Africanam à
Meleagride non diftinguüt, Grandes,uarias, feu uarijs fparfas plumis, & gibberas
effe fcribunt, Columella ueró diftinguens : Africana Gallina eft (inquit) quam plez
rig Numidicam dicunt, Meleagridi fimilis , ni(i quód rutilam galeam ( ferte paleam )
& criftam capite gerít:quze utrag funt ín Meleagride cerules; Tranquillus etia Me
leagrides a Numidicis feparat, Martialis Numidicas guttatas dixit. Clytus fcribit M
magnitudine ei effe galline generofa. caput parut X glabrum:in quo crifta carnea, —
durarotundag claui aut paxilli inftar emineat, colorelienüreferens, Ad malas ab
ore orta caruncula longa, barbz(palearu) loco dependet, rubicundior quàm ín gez
nere gallínaceo, barbam auté mentümue ín gallinis dictum , quodroftro adhaeret,
nonhabet, Corpus nigru,maculis plumarum candidis,frequentibus, lente maioris
bus, diftinguitur, funtautem orbiculiiftiin rhombis nigris, Crura fine calcaribus:
focmina maribus tam fimiles, ut uix dignofcas. Sic ille,

ITALIC E Gallo‘d India,
GALLICE CocdInde.
GERMAN. Ein Jndianifher oder Ralekuttifcherhan.

way
a

NS

κ

3 SZ
AS N È
a RATTO NY
NN. 3 EN x x
SPD NE

: *
Ordo quintus. 57

LATINE Columbauuloatis,uel domeftica, Alba proprie funt domefticæ:

ille ueró quibus niger colorín alís accedit, turricolæuel faxatiles cognominätur,

in quo genere etiam Oenades feu Vinagines funt, maíores albis:cas Galli Piz

geons Fuyards appellant.Rondeletius aliam auem Oenadem facit,de qua infra,

Tertium genus ex duobus fuperioribus míxtum , Mifellum aut gregale cogno:

minari poteft,Bellonius, — — |
ITAL. Columbo,Columba,Colomba,Puniono, Palumbo etiam aliquibus,
GALLICE Coulon,Columbe,Pigeon priue,
GERMAN. Tub/Taybe/Zametanbe,

italiane.

\ F_AEONA
CU s >
|
i 74
Columba Anglica uel Ruffica,Palumbuscicur, |
GALLICE Pigeonpate. | ο 2
GERMAN: ame fylagenb/Delfchermb/Gchöfleterub,
| (Tc.

p.
\

e celare
ETÀ ACE σσ T
y

z

77, A

LLL

7 LAS, TT
DOC

^ ORDDO SEXTVS DE PVLVERATRICIBVS FB
| ris feu fylueftribus , maioribus primum, quer fere gallinas
| ” cei generis funt ; deinde minoribus,

| j^
‚ad

4 { t

E

see. Aurum

F. Vrogallus fimpliciter,uel Vrogallus maior, Videtur autem Tetraon Plinij, Belloniusetiam Tetraonem |

uel Erythrotaon nominat, Otídem uerò uel Tardam,facit alteram Tetraonis fpeciem hanc, Gallus fylues
ftris uelmontanus maximus, | s

ITAL ICE Cedron,Gallo Cedrone,Gallo feluatico:Stolzo,Stolgo,Stolcho, | :
GALL. ApudSabaudos € Aruernos,Cocdebois,Faifant bruyant. d |

GERMAN. Otban/Diban/2werban/Pircébün/Groffer bergfafatt.

Pa SR RO
N r at RS
N
MY NS
BU M S 1 sa
DIA DV REANO θὰ APN
ZA en Y / ese
À bu N È ή
7 d LAS DEO
UU UD S N ANS
^i SUID Wi
j (y
ar
Al In)
IR" AD
ΑΛΛΑ RN
du m. 4
RE Ni A À Nun MI
AA, A ln ha "
A Me y MY | i
NEN K AN "AN 3
ΙΙ Nus
il \ pica rin
NN y n

D mi
\ N n

mum

TUM lul"

"T N)

y d S

VJ SN N
) n S A
n EN Y
NS 3 NS N u

Qu din PN n TÈ =

iu SV EAN « NES

"n N j wl 3 AMA NI
mo Wi À SES
LL SJ asm
) età 7

Vrogalli minoresin Septentrione duobus aut tribus men={

— fibus fubnniue fine cibo latitant, quod Olaus Magnus te-
ftatur, ex cuius Tabula Oceani Septentrionalis hanc ico-&S
nemmutuati fumus olim, priufquam V rogallum utrüg €”:
ad uiuum depictum haberemus, —

αν e

Ordo fextus.
Ε, Vrogallusminor, Tetraonminor.
ITALICE Fafan negro,Fafiano alpeftre,Gallo alpeftre.
GERMAN. £aubbat/inHelucetía;alibi(nifallorj25:90mbatt.

Bleinerbergfofan.

Αμ

ML

39

os

n

A . | 5 À | | ,
008 : ΛΙΠΗ E
F, Grygallus maior, ut nos uocamus per onomatopæiam, δὲ Germanici uogabuli |
. imitatione, Eadem aut prorfus cognatauidetur Bellonij Attaoen.: ipfa etíamin al.
tís tantum montibus degens, apud Hifpanos, Aruernos ‚in alpibus & albi, Inaior
quàm Gallina ruftica:fimilis fera Canze petierze Galloru, féd minor, Coloreut plu
rimum eodem eft, (illum quidem non exprimit:) inuenitur tamen etíam tota candía |
da, itautà Lagopodefola magnitudine difcernatur, A Gracis hodieg Taginari —
uocatur,

GALL.&ITALICE Francolino’: quanquam id nomen Itali quídam etiä Gal

lina ruftica tribuunt,ut circa Brixiam,
2

GE R MAN. Grügelhan/in Alpibus Heluetiæ.

Ab hocnon differt Grygallus minor, quem Alpíumnoftrarum incolae uocant eítt
Spilban: nifi quód dimidio feré minor eft, nempe fefquialter ad Gallinam rufti-
cam,quama corylis Giermanidenominant, comparatus; ad quam Grygallus maior
triplus eft, |

Ordo fextus. | ND

| LAT. Meleagris,Gallus Numidicus uel Mauritanus fylueftris, Afraauis,Horatio, |

| Gallina Africana feu Numidica Bellonio. Plura lege fuprain Gallo Pauo,pag. 56,
GALLICE Poulledela Guinoe,
GER M. Æinfrenioer wilder han op Africa oder Barbarijen.

Aliud Galli fylueftris genus in Scos
tia,guod indigenae uocant ane blak
‚cok,hoceft gallum nigrum:fceminá
uerò qua magnitudine inferior δὲ
colore dilutior eft,ane grey hen,hoc
eft gallina fufcam. Eadem forteauis
eft quam Turnerus uocat Änglice

Morhen,& Hethcok,

£ = A
== n << ο

Aor 7 5 BR == -
SEA SEEN (CE ==

NN AM (Tr
UM

Scotihunc Gallum paluftrem uocant: fua lingua,
are myr coE:quod nos pferremus ein {fürs
bart. Haud fcio an eadem fit Gyb. Longolij |

| Gallina paluftris quà Germanice uocat Kür
N best.

BAV MON à VAS us Sens
ass d om

62 | Auium
LA T. Phafianus, \- ITAL» Fafan;Fafano;Fagiano,
GALL. Faifant, GERM. Safan/Safian/Safant,

N

At: | D
VA

TA
fk rnit
Ww
: pa
"i 4

»

ZINN }

»

οὐ)
DO AR

C al IN

auto

η
ο)

e

(S
JH
ja

N;
NS,

; - = at È SDN È

=

ENT

SS
SESS
NON

SÒ

N

m
σα
(CÀ
SN
CSV SS
eJ
S
È
NC

uA
NS
NS

ES

Bellonius fuum Phafianum nec capite
criftato pingit: neccauda tam long
ga,fed eádem qua corpus eius, cole
lo € capite demptis, longitudine,

/4 &c,In defcriptione quide duo Pha
72 4 fianorum genera, ficuti & Perdici,
L inueniri {cribit : & in utriufque cas
pite binos è plumis apices fpectari,
quos tamen cum libuerit, demitz

tant,

Ordo fextus. 63

LATINE Attagen,utquida putant,Recentioribus qui Latíné balbutiuerunt Bo
nofa, Alberto etiam orix,inepté. Belloníus aliam Attagené facit,eam fcilicetauem
aut cognatam , quam fupra Grygallum appellauimus, Hanc uerò Gallinamrufticä
uocat, de qua fcripferit Varro:Gallina ruftica funt ín urbe rarze,necferé manfuetze
fine cauea uidentur Roma: fimiles facie non his uillaticis gallinis noftris,fed Africa
nis afpectu & facie contaminata.Inferuitute non foetant,fed in fyluis, Ab his Galli
nariainfula in mari Liguftico dicta eft,

ITALIC E Francolino, utcirca Brízíam uocant: Pernís alpedica , Pcrdice alpes
ftre,Fafanella, SedFrancolini nomen alteri potius aui debetur,nempe Attageni.

GALLICE Gelinettefauuage, Perdris de montaigne: Lutetia (quo aliquando
ex Arduennafylua adfertur , Gellinote de bois, Præfertur Phafianis ; & una auis ae
liquando duobus numis aureis uænit, ,

GERMAN: $oefdbün.

d η πμ IP.
| AU [U Ma 1
MIA oh
SGD ura
2f, η ΑΝ ^
Shy / IM he ή

CRT

Li =
mu?

V -—

64 Auium
LAT. Perdix maior, roftro & cruribus -

rubris:Perdix Graeca,

ITAL: Coturnis, ChotronifTe, Perni:
fo,Pernifa, Græci etiam hodie Italos imiz
ti Cothurno uocant, i

SABAVDIS, Perdris gaye, uel gaille, uel (gf
aule.Perdris aux pieds rouges, Pernifle,
Eadem uideretur Gallorum Perdrís cog-
nomine franche uel rouge, nifi duplofe-
ré minor effet,

GER. Kotbün/ Koträbbün/1Peltfch
cábbün/perniffepariijff.

LAT. Perdix minor(uel fulua,Bellonio.) Auís externa Plinio. i
ITAL. Perdice,Pernifette,Pernigona,Starna, GALL, Perdris,Perdris eríngette
ou griefche,Perdris des champs, Perdris grife, Perdris goache,(alíás gouache;uel goiche.)

€ o [4 o z
GERMAN. Xäbbün/Dalobün.
PEN
DCE PANNE
ῄ 77 # Ze
ATA,
14 PA, à f
(A 1]: N
NL A | ll
iN
UD P
AM AI N,

LAT. Lagopus uaria,colore tantum(ut uidetur) à fequente differens, Perdices
alpina etiäuocari poterunt,hæc uaría:qua fequitur, candida.

ITAL. Otorno (nifallor) circa Tridentum, circa Verbanum lacum Cols
mettre,

GERMAN. Steinhon.

Efl praterea Perdix Damafcena(qua
Bellonius pingit ac defcribit , ) uul- €
gari Perdice noftra minor: cruribus
birfutis ufa ad digitos pedum,ut Te
traon & Attagen. colore per collum
ac dorfum gallmagınıs fiue fcolopa= |
cis. alarum uerò color uarius efl esc.

I alis e& uentre albicat. cauda bre- CE :

wis efl. torques diuerfis coloribus in ©» è» ME,
pedore. Aha denique eff Syro- 7

perdix, nobis adbuc ignota , corpore nigro,roftro rubro.

Ordo fextus. 65

LATINE Lagopus,cuipedesleporino uilloinfignesnomenhoc dcdére, cxtero

candide, columbarum magnitudie, tefte Plinio, Inuenitur & Attagen totus cans
didus,ita ut fola magnitudine à Lagopode difcernatur,ueluti minore,utrefert Bela

. lonius,
ITALICE Vrblan,Rhoncas, Herbey, Perdice alpeftre, Perdice bianche de la
montaigne, GALLICE Perdrisblanche de Sauoie, Arbenne,

GERMAN. Schnebhün/ Schneuogel/ 3egbün/ VOyfvabbün/ YOy£
wilohün/ Steinyän/ Schrathün Hacauis Atrageni congener eft, ut Bellonio

| | uidetur,

uu

S
A tini»

| AL
NN OS À N N
NN
νν ΑΝ S WS
ον SR
| N

X» \
- N NA e a

: \ = A 3
N / A \ AU NE

SSD (OL) | {/r, i NW ess È
m x SALES N" 1
= NT Wi — MI NIN \
^ M « =

CAS

66 Auium “4
LATIN E Palumbus uel palumbes minor, Liuia columba,ut Gaza ex Ark *
ftotele uertit, Grace Phaps,uel Pelias oxytonum, | | | |

ITALICE Palumbella,
GALLICE Cıroifeau,scauernis:& Bifet àcolore,ut pain bis,
GERMAN. Zoctnb/Eilcinewildetub/Dolbtanb.

L ATINE Palumbus maior ( quan:

uis icon hac per negligentiam minor faz
éta elt)ueltorquatus. GracePhatta, |

ITALICE Torquato, Ghiandaria,:
Colombo fauaro , uel fauacco : Tudon,
alibi Colombo butaracco,à uoce,

GALL. Coulon ou pigeon ramier, (à
ramis arborum puto quibus infidet:)

Mlanfart,

GERMAN, Ringeltub / Schlag?
tub/Orof Holsstub/Plochtub. Flandris Ἄμίεβομης,

SS (NS
Su. Vo
“II S aet au
EN >
οκ

E A TE IN E Turtur,
ITALICE Tortore, Tortole, Tortora,

Turtura,

GALLICE Turtrelle, Tourte, Tourte2 zz

relle, T'ortorelle, |

GERMAN. Curtdtub/Curtedl.

Ordo festus. 67
Omas Ariflotéli, Gage Vinago,ut Rondeletius comjcit. Alchata Arabice. Rondelerio vae potius tominandé
siderur bec auis quam exbibemus;a fibris quas Graci ἵνας nomimant.ita enim fibrofa & dura efl ut neq, edi,net
ad cibuin parari nfi derraßlo tergarescommode poffit.gregalis eff, fimillima Perdiai, ec. eruribus,m fallor, an
zeriori parte tibie ad pedem ufg, birfutis,ut pittura pra fe fert. Bellomus aliam. Oenadem facit , ut [upra ın
Columba dome[licaditlum ef. Similis buic aui & cognata, Cana petiera uulgo Gallis appellata, uderur:co-
lore differt. Canam quidem illam Bellonius pingit ac defcribit , putazá, Otidi [me Tarde aum affinem effe ‚ira
ut magnitudine fere tantüm differre wideatur. quamobrem Otis minor appellari poterit : bac uerò Rondelerj
Inas,Oris minor altera. 1

GALLICE Angelcirca Monfpeflulum,

GERMAN: Æinvogel im Tütfchland unbekannt : bedunckt mich der art der
Trappen etwas änlich/möchte ein Eleiner Trapp genennt werden-

Otis Ariftotelis. Recentiorum Tarda nel Biflarda. Nemefiani Tetrax uel Tarax. Tetraonis alcera fpecies
Bellonio. fed multum [ane differt à T etraone uero , boc eft, Vrogallonofro. — FIuic Canam petieram uulgó à
Gallis dittam,cognatam effe conzjeiz Bellonius:uide que annorauımus ad auem proximé praecedentem.

IT AL, Starda, GALL. Ouftarde,Oftarde,Houtarde,Biftarde,

“SS

I

(

[

A c 1 A I
= SZ AEG zt ei Ltd SG AO m, 4 2 -
=== SE : L2 Lo
== 267^ LE; È A ner = D) _ A nr ZT. )
p — — REF 78 i A rn NES :
Ξ5/ 47: z I = Se > 7
E us = Έτ ef, PX =" = T
SZ an es =" CES] MEE e Aces
== = ae» =“ ——À == eem ξΕΞ
© E A o X Zn I

$ uj

F, Trochilus terreftris(uel Rallus terrenus)ad differentiam eius quicircaaquasuictie —
tat, nomen T rochilià celeritate curfus indidimus : alius quidem longé eft Trochie —

lus,qui alio nomine Regulus dicitur,&c, Alius efTe uidetur Rallus terrenus Bellog
nij,ut fupra in Ortygometra diximus, |

G ALLIC Ε Vneforte du Rasle,
GERMAN: eggcfthir/Æggenfhär.

DÌ:
(| IL È rsa == N
IE N

I N SR UN,

SK N À AU

£ III NI \ NS

p ER NN S N NU
IKKS N NRE
= c SEA 5 I \ x S M

\ Ni

z (2) )
di; (f) 2) y

T
ᾗ

zn 2i i
a
LH

) Y) RN
ή AMAN
αμ.
d il ΑΛΛΑ
απ... ας
UNION sa s

|
\ \

NM
NUN À

N

NS KR
RU EN
Wy \

IN N
N

\ ae
e N NS PS =
RSEN URS S =
TA SN SU SS
UN IN 2?
è NU = j

N
MIN

N RN N

SN

dÒ SY.

=
È NS N

IN
SKK

TL

ne στο

UT vit

N
CS

;
di uo
E =>

=» x
όν 359

DAN

Ordofextus.

LATINE Struthio,Struthocamelus Struthío Africa Stuthio Libycus,

Struthiocamelus,
ITALICE Strutza,
GALLICE Auftrouche, Autruche,
GERMAN. Stuf/Strauf.

X 71 7 ZI CI)

4 È S 7» A

i 7 02 > NE,
/ IS N

|
VL EN

M (2 1 I

fili ελ.

1 U
Nj f

Y NIT c)

2A) >, SS, VADE

CA
“WS x
Y

IE)
7 NN
SS

Σας

N

NS
κ 1 RN
iM
t NN

N

AL

ί

DT US
PUMA
EL ÄLTER
ΜΜ

ση
ΜΑ

κ) ΦΑΝ

πι

NUM

wm

m

me
M ny AA KR N

N

d

69

Auium
LATINE Alauda, Alaudanon ciftata ucl gregalis,

ITALICE Allodola, Allodetta,L'odola;L odora,

GALLICE Alouette, Qua Calandra apud Gallos uuloò
dicitur, Alauda nö criftata maior eftjnomine(ut uidetur)a Gre
co Corydalus detorto,

GERMAN. Sercy/Veidlerch/Sanglerdy/ Simmellerdy/
Holglerh.

7^

[/

»
/
(7

zul de
Ag
7

EZ

PILA

SALSA

ALL AL

LATINE Alaudacriftata uel terrena, Galerita,Caffita,
ITALICE Lodolacapelluta, Chapelina, Couarella, Cipe

perina,

GALLICE Cocheuis,

y
d
À

=
n

A

È.

|

Ordofextus.

LATINE Ortycometra: cuius ico:

nem à clariflimo medico Aloyfio Munz
della ex Italia accepimus, Bellonius quan
uís aue Italis Re de qualie didtä Ortygos
metram effe putat, paulo aliter tame eam
pingit: roftro prafertimlongiore & di
re&iore,Xc, |

ITALICE Redequalie,ideft, Rex

coturnicum,

G

c ge FL
Pu FF

cunloquuntur,Le roy & mere des cailles,
bus auibustribuitur. Bellonius Rallum(Rasle mafculino genere ) alium terrenu
facit,quí circa geniftas degat,colore fubrubro,roftro breuiore,rariorem: quem Orz2
tygometram alteram nomínat.alium circa aquas degentem, crebriorem, roftro bia
nos digitos longo,catera (imilem,fed colore nigricante, quem fimpliciter Ortygo-
metram uocat, Gallice Rasle noirsut illum Rasle rouge, ou de genet; geni ftarum
enim & huiufmodi fruticum feminibus uefcitur, Rufticula uel Ruftica Perdix Mar-

tialis forte, ex illius coniectura, i

«GERMAN. Der Wachtlen Fünig in talia geneiit, Kin freriiber vogel den

TDaffabüneren glycb:flügt im Herbfimit oen VDacbtlen bin.

LATIN E Coturnix. Recentioribus Qualea & Quifcula,
IT ALICE Quaglia,Quallia, Anse Quai P.

GALLICE Caille,

—

GL

GAS
Y AN \

LA

N NES RI S SS SS xe
DN 33 In Cri a S
INI TE SEI NN SN Q
ISS Na NS
NH

NS

LIT. N)
4 OS
Asi S

72 — Aurum |
ORDDO SEPTIMVS DE AVIBVS AQVATICIS

Palmipedibus:quæ uel in aquis natant,ut Anatum δὲ Mergorum genera;
uel circa aquas uolitant,ut Lari X alia quaedam. His adduntur etiam
non palmipedes, fed circa aquas uolare folite,utriparie,

PARS I, Depalmipedibus qux ín aquis natant.
LATINE Anferferus, eius generis quodfub initium hyemis fubs
limi uolatu gregatim migrat, |
ITALICE Ochafaluaticha, |

GALLICE Oyefauluage,
GERMAN. Wildeganf/Schneeganf.

>

ο.

20 WU NP M Qj € uA
2 du) june
N; Din ZA

FRA
fft N
nu (D

Ordinis fept.Pars r
| LATINE Anfr. =

ITALICE Papa
ra, Ocho, Ocha.

GALL: Oye/lars.
GERM. Ganf. |

LATIN E Ans.
ITALICE Anatre, Anz

dre, Anitra, |

Fr
GALLICE Canard,Cane. 5)
d = Zeug
GER M. Endr / Ent! 2Ínt/ = =
Antuogel. E
Anas Indíca mas.

ITALICE Anatre d India.

GALLICE Canardd Inde.
GERMAN: Ein Jndianifcher Æntrach,

GE DD?

| ait .

=
A

<=. 77
= == Z

qs eta

. Anasfera torquata maior, Bofcas maior Athenai, namBofcas minor, uidetur Quers
quedula,quam pag.77.pictà dabimus, Periezofmenen hanc Grece dixeris,ut etiam

fequentem:quanquam Bellonius ab utrag diuerfam , Anatem marinäa Gallis uulz
ὁ dictam, que cum coloris ruffi feu caftaneæ fit, alba circa collum torqueinfignia=

tur: [ficuti etiam fequens;]fed roftrum quale pingit, cum uerbis in defcríptione eius
pofitis parum conuenít, ^ Aliam marinam Anatem,pagina fequente dabímus, |

GERMAN. Stomgent/Storent/Broffe ente/£Tiersent, Alicubi,ni fallor, etiam,
Minagent/MNofent/ATürent.

en

COSS.

) em
7 BETS

COSI

ή
ας

N

=
TRI

/
1

NS

ANS SES N ο NAN
NA ANS 3 S N N
AS E LAC ) N NN
M) A NS Y NOR) S
AN) RE m NN SS
AA ze MN 3 NN
HAN " ας η
Dm i DM
MALI) ui

NY N

ES
SNS IN \
^i gto ARS N\ N N \N
N NS LAN
A un" , N N
An? ut CIRCO
Be N
n Di.
SRI RN N
“AN N
Ang MN

"n "| | p jp N M
Wi. qa \

N Y MN
Nu A | TW
> AN UP | W : $ D
" NT Y mie > ni
nu Nw! "à SN DIN
AR ML MS
MIT \ STD
d Le S "m NS mol \
ιν NOT I NR; \ li
M Hit ei SANI | T SR SMI l
SAMT AU IR NY N NY m) TT. i 3
ο ESSI ndm
{a k MT K ES IN, NN in Nt) I
AN KI NN Ti" td
N i I (ESNTES $i NN PUT m. IE
WR NR NI NN! NAN Wi ἳ ih R
SU T DN È 4 NS ip M ῄ LAC
WW M | ES V a Na "Cc
vn Tm) m Y REN A ih i [?
ή, MN NUN S
M | qui | NA M AM AU
OMM NNNM NRE 33
NU ΝΑ NN NS
Vi ES |
à SU NN IF NY AN
We N NYA IA M MISS ?
ADAE AN N ASSI RSS NI RS
ΠΑΝ E \ MESS EET AN SS 1A
ο ME ONIS SS
N CSS ΝΑ IN S

NS À S
RUR IR ΑΙ

NAN ANS NEN
M ew NN NS SS À

y
MA AN

RIESE

TT

^ à S N ENI μα a

1 NNI SS hi 30 T E
\ | MUN NN IN u
M \ NS N
À NS N

\
\ i je N
\\

2

LG

%
N 29 c c^ =
SM DESS
NS ή SS
IR S N INN. 3i TM
ES NN >
πο NN
ΑΝ. N) \

N
rn

N

"S

CZ
GG
GG
ZZ
rn re ain τω

ale

=
dua LE, o

Ordinis fept. Pars T. ο...

Anasferatorquataminor, Lege qua cumantecedente feripfimus,

ITALICE Ciralacum Verbanum Cefon, nifallor, nam

-

* alibicygnum ficappellant,

GERMAN. Xetfcbent/Blaffent/Spiegelent/Moilde blau
w cent/*oagent

i
|

m

Anas fera quedam marina, quam inter platyrhynchos,id eft latiroftras,

^. inoperenoftro defcripfimus. Huiccognata fortéeft, quam Mifeni

Caudacutam cognomínant, ein Spitfthwants. longior enim acus

| tiorGg eíuscauda uidetur, quam plerifg huius generis, Aliam quidé
marinam Anatem Rondeletius pinoit,

GERMAN. Zinfenogel/!Einmeerent:

N
pom.

Ες:

76

|

| jn

\Anasfeta fufca uel media,ideftmediæ magnitudinis, Penelopsweterum - , -

GERMAN. Wildegrameent/ Rotbalf/ÉTTitrelent, b

*

caro

Aviva

uidetur : quanquam Bellonius hancautfimíllimam; Glaucittueterum }
facit:quæ à Gallis Morillon dicatur,libroz,Deauibus, cap.ıo, Deinde .
cap.18.aliam ei fimilem efTe dicit,capite ruffo,&c. quam Gallice circung |
loquitur, Canealatefte rouffe, Idem forte Penelops ueterum ef, fimiz ?
liter puníceo uario@ collo,&c, ad 23 Vf

{
\

i ARN Y
.
WIE A 7
pria) ”
Ca Nur, T
A LS ΕΥ
I Y E
. |
; |
η 4
A M MD Ny 1
NL) j
f
^ a: , j
LL 9

T

am^ fept. Pars T. BT

LATINE Querquedula,per onomatopæiam, Græcis Bofcas minor aut Phafcas,
ficut etiam Bellonio uidetur, (quitamen Latinum eius nomé nullum pofuir,)lib.3,
Deauibus,cap.u. Defcripta ab eodem Anas parua,capite oz, eiufdem libri, roftro
cæteris@ partibus anatinis,fed capite cirrato,oculis fuluo colore fplendidis : ca pite,
collo toto, & anteriori pe&torís parte nigrisslinea per alas candida tráfuería (unde à
Gallis Cotee uocatur, ) Querquedula criftata dici pofTe uidetur:uentre plumbei cos
loris. Colymbis quidem ea non eft,ut ipfe putat,cum roftro fitlato, quod Colyms
bidi Athenzus acutum tribuit, Qua Anas Circia a Ge, Fabricio nominatur, Qers
manice ein Sirckilgen,a fono uocis: Querquedula fufca eft. Qua uerò circa Argen
tinam Kernell uocatur,à coloribus diuerfis Querquedula uaría cognomínetur,

1 T ALICE Cercedula,Cerceuolo,Scauolo,Garganello, Garganei, Sartella,

"GALLICE Cercella, Cercerella, Sarcelle, Alebranda,Halebran,Garfote,

GERMAN. leneent/ Grawentle/ liörentle/ Sorentle/ TySffel/ Socte/
Avichentlein/Brigente/ Aruckentle,

==
=

pina
Sa
SEES

S

1
5 3
Fu A
277

EN

AM y lu:

Lr η.
E. E"

Ah

A Im,
ji Tm) i
A u
ή

"MA j^ mm) D
D); p i

ESTE
=>

= =
== —:

===

==

SS
SS

EN

y Wi

Wm Wi Ww ή

ος af Ji
"

det τν DER 0, 19 P vr
TR RE
à SN "

{
r

E"

Anas mufcaría;ut noftri uulod uocant; quanquam & torquatam maiorem alibi mufcaz
- riam cognominariaudio. Magnitudo ei & figura feré quae manfuetze Anati. pecuz |
líarc ei dentes utrincp ferrati, latiufeuli, & quodammodo membranacei,flexiles,Coz |

»Jor plumarum per totum feré corpus uaríus eft, ex nigricante, charopo,albo 8 mus |

5 *ftelino alicubimixtusiqualis Perdicum feréjhoc efty«gzuvov, Huic congeneruídes |

sur Anas ftrepera à Ge,Fabricio nominata, Mifenis,ein Keiner;auocis ftrepitu gras —
uiote, ο... UN en

»

$
E
S Ò \ N ARE \
N K vi \ | j
SN NS uni E SEN EN È
NN N S : ANN NW N Y : f
MR AT | QN "

ly m

A
N ) ! uud) i
N i

vam
T ZA Ll

c n gm
TTNet

==:

| ff
N
ÁN M N

IN
N um
"NN N
. i Sl N |

i VU DI n

Ordinis fept. Pars I. 79.

Anatis platyrhynchi,id eft latiroftræ fpecies,quam noftri Schellent appellant'uel à ro
ftri figura. roftro enim genus crepi taculorum ex ære, quod fchellas nuncupant, fermé
refert. Vel potítis quoniam ínter uolandum alis fuis ita perftrepat, & crepitaculorum
huiufmodi fonum repraefentet, Figura hacroftrílatitudínem non fatis exprimit,

35 23

VE À
2025 3

M

77
A

LE T e
S - =

=

| Caput Clangule. Sic aut& hanc anatem

- appellare uoluit Ge.Fabricius, nam &
Mifeni uocant ein JAlínger/ab alarum
clangore,quz firmiffima funt,nec fine
fono in uolatu mouentur,Mihi uel eaz
dem, uelomnino congener fuperiori
uidetur, |

I

iii)

πε (TL

NS

„>
3
E

„go

CaputFulioulæ.Sic enim hâcquog G.
Fabricius nominat, afuligineo totíus
corporis colore:unde δὲ Germanicum
nomen ein Rüfgen.

pi) u |

ar

X

ποιο ο ua sr geo

Caput Latiroftrze maioris, ut ide
Fabricius appellat, quödroftru
ei duplo fere(inquit)quam cte
ris latius fit,

GERM AN. KEinbeeitfchnar
el.

|

Puphinus uulgö ab Anglis dictus , auis marina,
cuius iconem & defcriptionem lo, Caius mes
dicus Anglusad nos mifit, anatis parux mag-
nitudine, Vox illi naturalis , Pupin , eft : à
qua Pupinus melius diceretur. In pifcis ufu eft,
apud Anglos , uel in folenniieiunio : carne &&
guftu Phoca haud diffimilis. gregalis,carne,fi
dominutriatur, libentius quàm pifce uefcitur,
&c. Hancpriusadhucincognitam, fitto Pi
ce marina nomine in Paralipomenis Hiftoria auium defcripfimus,

GERMAN. tn fundere gattung der Meerenten/ wirt in Ængellan® cin Puffin
genant/ond oud) in der Saften für fifch geiffen: mag ein Sifchuogel oder Sifdbent

geheiffen werden, i

Anas quadrupes,cuiushíftorí dedimus in Vo
lumine de Auibus pagina ı17. in Capite deana
tibus quas Ge, Fabricius apud Mifenos nobis
defcripfit. Viderurautemà Puphino Anglos
rum pxime exhibito nihil fere differre, nifi nu
mero pedum,

RL
ae 1 RE N

GERMAN. Æinentmit vier fáffay/fonft A
in allwäg änlich der nächfigefesten.. =

Ord fept. Pars T. QI
in IL ATINE Cygnás, Cyenus,Olor, annt *
VES when AL "s B Cino,Cigno,Cefano,. p».
ine»au G ALLI CE: Cyrieucel Cygne,
GERMAN: Schwan/®elb/ lbs.

Ss

W / | N '
A| I) iE I ug
i ή MAE NE
È PM ελ Ul
i \ di SUE UN jj
N N «ov l 7
| RITA

T " è Lo
c Auum
e Anferes marini, quosScoti C{otis appellant, quae ex putrefcentibus.
in marilignis nafcí creduntur, Recentiores quidam Brantas &
Berniclas appellant,ut Albertus & alij, In nonnullís codicibus fcri

buntur etíam Barliatæ, Bernecæ & Barbates , corruptis ( ut conije
cio)uocabulis, È

pinus arboris extremis flagellis uictitant, Hector Boëthius.
Aiunthasaues coruis paulo maiores efle,acin delicijshaberi,

= rm J %

E Cic t 9
==
V

85

. Guftarda auis uulod apud Scotos dicta, 477» n
ni fallor, à tarda uel biftarda, id eft oti- Y il
de,longe diuerfa, i; /

ή
Ke

ΤΠ...
ή \

ή i HIR
/ MAPS
le SS

SN 3 N

NN

NN

_ N

ey

II
II
N

EA ER QNI : N

Anfer Baffanus uel Scoticus , auis
-marina.

SCOT ICE uuloo a Solendoufe,

ERMAN. dici poteft Sos
Rknoganf/ oder Schoftenganf.

7
Tr
A -

--

ew?

v

84

Y

ui

Ja

2% "e
SRS.SSESR
s SE N33 -
SEN DÈ S
SS S.S a
Sha
Tae es €
Gi E° È
STLEpÒ
L'È
. a a
e] το
es S SQ è
2 OT) RE
o wx 2 Sd ©
oe; SS
x rorò ROS Ox
SR NS è
S DSK Bc
NESCIRE à
SOROR τα ὃν
SSR OST
μοι ο o ES
DS Ss
Hei fe σὲ
Eee SS
Seeger
Ὁ SCARSE a
D ο Ἑ ας —
S NV SE
CASES
er à SNS ,5
Sos E SET
SISSI.
Ecos OP kg
she è è wi
PIiDicd
—.S.S SES
> S .v
πο κ κ TE
BB οτε N >
QS Seo Ss
=> PX DS
POoEERDL
N Æ S SS
Con sei è
SS SSS NN
III I
= =
SELES
SIRENE
S ες. ÈS
SSEAT Sa
Son Br
SS SS ο ὁὃ
T 89 2 » È N
Ò è SES
d ο ὃ S Ss
PERSE
S E SES
_ SSR USL
Es ος à
S 82 ER. È
RSI à
+ ὃ ao =
SS ὃς DAR aS
a So R
Gum c E
2 PO RESI
S xS 8 à
ESESGO LE
NET

mE TI

N

NS CONS WS.

Scharb/Wesefcharb.

GERMAN.

pi ES

=="

IIT

E == > ” apr F-
€,

x Nr = LE n omai,
AMO it Qe. N ZEN

ee

NN

ο ΕΕ

N Sa

; N
Na SN RSC us
SR NS SE Ανν es

an NS .
rr BE

Αν ses S

- es CSS
AR RS Re o

ECHTE

SKK RENE In SS.
wSSyTyyTyT[WyTT=< t IKKS

x
£t. dia di

è 9 =

Ordinis {ept. Pars |: 85
F. Merganfer, Mergus anferi magnitudine figurag, fimilis. — Cognatus omnino buic uidetur Mergus ille quem
SBellomus defcribit uulgari Gallico nomine , FIerle uel Harle, ad Ligerim fluwiti ufitato. fed is Anfere fera mi-
nor efl. Specie (anquit ipfe ) 4natem magis quàm Anferem vefert. Circa collum & inuentre pomi Nerantij colo-
rem babet.Plume [upra collum & capu nigre Junt.ale prorfus albe forent , mfi partes ille quas diminutino no
mine Galli allerons uocant mgricarent. Roflrum longum digitos tres,in hoc ab anatino differt , quia teres eft ez
mucrone reflexo,colore ubrubro,ut etiam crura & pedes. — [dem Morillono(1deft, Anatifera fufca uel medie
noftre,aut maxime fimili in eodem Capite coniungit aliam ueluti affinem, quam Gallicé uocat un Tiers, quod
tertia mediag, fit inter alias duas Anares,nempe cicurem & Jylueftrem illam quam Morillonum uocant. ego in»

ter Anatem & Mergum,mediam facerem.huius enimroftrum babet, illius autem corpus feré,&rc.

ITALICE circalacum Verbanum, Garganey: Bel
lonius tamen Querquedulam noftram Mediolani fic
uocari tradit,

GERMAN: Meereachy/WDelsfcheent: in Acros
nio lacu Seeflyder/ni fallor,

NN
WS
NS
\ tt κ.
MOI es

il AR

νι
Hen TN ni
πι A A

N
\

86 uium
pm MD TUN

ΦΠΑ
ΜΜ,

pim culla 7
Gu ον
Y E

— = S
bu

=
TEA
7 πα

N
N

N
UD

DI
\
at

Anfer arborum uulod
díctus Germanis circa
Argentoratu Haymz

x
ganf. Anfere paulò

' minor eft, & in falici-
bus moratur infra fu nl
prag aquam, ü

RU

DA

S

F. Mergilongiroftriminoris caput. Ipfe mediocri anate paulò minor eft.corpore nigro
preter alassin quibus pauca tantum penna candide & collum fubrubrum, ec, ;

GER M, 4 angfchnabel/ arofri lon-
gitudine:S chluchtente/ à gemitu uo-
cis. Eft & alius apud nos Mergus lon.
girofler maior,criflatus e ipfe , fimili voz
ftro,& ruffo capite : quem Bellonius quo-
Miam GAL LICE Bieure dicitursideft,
Caflor , Latine Fibrù nominat, quoniam
(inquie ) ut Fiber quadrupes maxima
permicie in pifces graffatur (Rondeletius ca-
florem corticibus ramisg; arborum & folijs,e fia
ibus potius uefci quàm pifcibus docet: ) gta baec ς ADAM. IUT
auis in flagnis & pifcinis pifcium uoracifima ef}. Idem bunc Mergorum maximum facit, magnitudine mediocris
Anferis feri.nos precedenti pagina fitto Merganferis nomine maiorem dedimus : hunc, Merganferem it
gnominabimus. Einfdem generis efl quam Mifeni uocant, cin Rogis, Ge, Fabricius Anatem raucedulam:
cui itidem caput criflatum efl,corpus & ale cineres, o. GER NM, Öann/ Oanner/ Merg/TRleiner
(Ocerrado:quem ueterum Hipparion effe conijcio. _

Q

Caputanatis feu Meroi que uulgó Mife
ni muftelarem appellant , Ein wifels
gen : quod mufteläruffo capitis colore
referat, Cognatus hic eft fuperiori,

GALL. Caftagneux,nifallor,à caftaz
nez colore. Noftri eandem aut fimil-
limam & eiufdé omnino fpeciei auem

Y NS
ea NN

Yfentle/hoceft anaticulam olacíalem appellant, Eco hancipfam cum praecedente & T" |

fequente,mergi uarij ucl glacialis nomine comuni appello. nó enim tam fpecie, quàm
cirrho capitis , coloribus & magnitudine differunt, omnium quídem corpus albo &
nigro colore diftinguitur. Kernella tantum uulgo Germanis dicta in hoc genere no
fimiliter ut cæteri his coloribus pingitur,

Ordinis fept.Pars T. 87

Mergus uarius maior, uulgò Mergus Rheni, δέ Monialis alba a colorum uarietate,
Belloniushanc ueterum Phalaridem effe fufpicatur. mihi nö uídetur. Conftat quiz
dem ex ueteribus Phalaridem palmipedem effe,circa lacus € amnes degere:& {pars
fis ad ftagnorum flumínümue margines frugibus, illaqueari.roftrum habere anguz
ftum,caput rotundius, uentrem δέ dorfum cinerei coloris. Cremonenfis Kiranidæ
interpres, Phalaridem ínterpretatur auem que uulgo dicatur Alba frons, tota nigra,
fronte tantum alba.ea quidem ab Italis Folega quafi Fulica dicitur,

| GALLICE Piette,quodalbo nigrog Pica inftar diftinguatur ut plurimum.
- GERMAN. Xbynent/Ÿlunn.Aliquihancquoœ,utfuperiorem, Anatem glacia
| i lem nominant, xfute. Eiufde generis eft mergus quialbus cognominatur uul 90,
1 Er Ein voyffe tucbent / magnitudine paulò inferior, caput cole
| FAL, lum extra candidius habet, ac dorfum totum nigru. Idem
Italis non procul Alpibus appellatur Morgon,Gyuen, Pos
lo no, Garganello,Sed poftremumhoc nomen etiam alijs az
natibus feu mergis tribuitur,

N
Ÿ

Y)
se N N N
Pw N N

P^ NM
i ΝΔ IS N

N) \
\ v M.

yy) À
N \ M
x NS sit NY
N NAS
Au" NY

NB (ua |

7 MUTTERN
ή OT OL i

Pda NR

» NA
du), A

V

+ QUE \\

SN
in] yy )

N
ΠΠ
aD ARE
ή

i Y \ WW: J N i iU A
\ 8 i | | | m N a) Y Tr 7) "t.
; 2 \ IC

/

VE

N

N
Wi
TA

i
IN
N
N
Ni
à.
N
S
S

Ye
2,

88 Auium
Colymbus maior. Pria uel Vrinatrix maior. (Bellonius quoq, Yriam nominat, Oveley,ex Acheneo, ) Pycofcelig
maior. Species buius generis tres aut quatuor fune, quidam criftas babent,quos mergos cornutos ex Seuero Sul=
pitio appellare licebit ( quanquam & de mergis uarijs & longiroftris fupra ditlis aliqui cirrhati cornutiue funt: ).
alij non babent. M agnitudine etiam differunt: c& colore, & punths. eft enim genus unum, prona parte nigricans, —
candidis punis uarum membranis pedum integris,non dife&is ut in reliquis bus generis. pondere fex librarii i
feré- Reliqua fpecie,pracipuè roffri & pedum,conuemunt.in lacubus degunt. 4
ITALICE Sperga,luràr. SABAV DICE Loere,nifallor.
GALLIC E GrandPlongeon deríuiere. : 4
GERMAN. Dicchel/& fluder/nifallor,in Acroniolacu, Hollandis Arfez |
voct/quod nos feriberemus Arffüß, ( à

af gg

\
x \
\

Un
2229
(277)
Ζ

(7)

CI
η,
7»
y V/a
7
Ya
4

IN

A

SAL |

ISSN
NR NON

ANN m
h 3

Mu
WY
M

\

NA \ } \
jo) |

t

DS
PR

NM
UNE fj) AGUA
AN. l irs Ι

ul Da
\ NUT, ul)
κ
À NU tu!” (ii
y TIME
\ P i
ARA N
N! ol |

al

Ai AN

Nun" pi
IN ή mo |
Mun | (0M di N |
uh y}
1 | | P" /
j At j|

|
A | "4 "p,
| ji Ni wi
s IM) N
à ala 44)
LA VAR Mss

: da » )

Ordinis {ερε. Pars T. 89

Colymbus minor , Colymbis, "m uel Vrinatrix minor, Pygofcelis
minor. Mergulus. Bellonio Mergus minimus Auuiacilis: quanz
quam in ord etiam eum uiuere feribit.

ITALICE Trapazorola, Arzauola : & circa Lacum Verbanum
Piombin, id eft Plumbina, quod nomen alij ifpídae auí melíus , ut
puto,attribuunt,

GALLICE PetitPlongeon, Caftagneux,ZZoucet,

GERMAN. Déchelin/Sürcbelin/ Duchentlin/Rüche/ Riga
gele/ Cócbtedin/ Pfurssi/ Bäferentle δα Der Hein | fie
gigeln quafi Mergulus.

ji —
f ME à
m ἡ E o ες

MEZ τι

ST
= -

(Sa =

sn
bb.

Eiufdem genusalterum,aliquanto maius & nigrius, Mergulus .

nige re

GERMAN. Æinanders Dücchele/ Schwarg diicchele,

NS eh

E e
2
=

90

Rallus hzc auis circa Venetias appella»

str
ERE
= Ÿ
is ο, Ὡς
Sie
mc
25
Bc
225
m Y
ed ia
ELE
z e
Sgo
cst
da E
sE È
u DU
Q o0
è wi >=
EL
FO
Q7.
uod
3X Ὁ
5 a Gia

fed in alis & circa oculos plus albi coloz

RW.
D -
ο £
Go
ma
la o
28
5 δη
EU
= =
du V
DE
g d
3 ©
iE
de =
o 2
s
4

ge
ER:
mud
be de

um, quantum ex

diffectas, caluitium null
pictura affequor,

GERMAN, Ein Delfeh wafferhön.

Ordinisfept. Pars I. οἱ
LATINE Fulica, Pallus aqua Alberto. Phalaris Kiranide, DePhalaride plus
raleges fuperíus in Mergouario, pagína87, Quærendum an hicfit Ross, íd eft,
Gracculus palmipes ille Ariftotelis, quem circa Lydiam & Phrygiä reperiri fcribit,
(nimirum quia in illis regionibus plures & maiores fint lacus, ) potius quàm Phalaz
crocorax Plinij,que Ariftoteles alio in loco Coruum (aquatícii) nominare uidetur,
& Ciconia magnitudiné ei tribuit, fed crurabreuiora: Gracculis quidé ad fummum
Cornicis magnitudo tribui poteft, quz huic potius aui (5 Phalacrocoraci conuenit,

\

ITALICE Folega,(fed audio Italos duplice facere folegam.minor£,cuiushecicon
eft:& maíore, qua phalacrocorace effe conijcio, & eunde apud Holädos dici {YJeer=
coot uel fffatcol. nec difplicuerit fi quis etiam fulicänofträ,phalacrocoracem mino
re appellet.)Polun,Pullon,alibi ei nome à frontealba,ut Kiranide interpres fcribit,

GALLICE Pulled’eau,Foulque,Foucque, Foulcre, Diable Parífijs ab atro cos
lore,lodelle,loudarde, Belleque, Bellonius Gallus fulicamltalis ditam,gallinam
aquatícaeffeaitt GERM- Bekh/Dôllbinen/ Belchinen/ $loin/ Pfaff/Slep/
2leffing/YDofferbün/AXoibele/ Sapp. Sunt quiFulica ueterum non hancauem,

| fed Ariftotelis Cepphum effe exiftiment,quemad
moduetiam Gaza tranftulit, praefertim cum mari
nas fulicas Veroilius dicat, noftra uero paluftris
feulacuftris tantu fit. Qua apud Mifenos Dafz
ferhün, id eft gallina aquatica , nominatur, fulicæ
noftre per omnia fimilis eft, nifi quod caluititrin
fronte (feu maculam glabrà & albam )non habet,
infra oculos ueró utring alba macula in plumis ro
tundaapparet,firedte pictura reprafentat,

Mm
Anne!
| A

PER ie.

GS
RSS
LOST

IIND
SR SES Ly
S. EN SS >
I

ad

È E
92 Auum
LATINE Pelecanus, Plateauel Platalea,auis ad uiuum expreffa, — ^:
Bellonius Pelecanum uel Plateam auem,eandem Onocrotalo facit, i
(quod non laudamus : ) hic ueró depictam, Ardeolam candidam, -

uel Albardeolam nominat, Nos Ardeam albam, à ceteris Ardeis
roftro non differentem,exhibebimus infra,

ITALICE Becquaroueglia,
GALLIC E Pale, Truble,Poche,Cueillier,

GERMAN. £éffc/Zóffclganf/Xeflr/Zeplet. -

acuit

LIRA ANN SI è
NRE
| I IN TVC
M QW NBI SS

NE
NUS
NNO

Ord Ícpt. Pars I.

F, Recuruiroftra uocarí poterit hzecauís , donecaliud aptius nomen inueniatur, Sola
enimroftrum neg rectum habet,neg deorfum flectít,fed furfum,

ITALICE Auofetta, Beccoftorta,Beccoroëlla, Spinzago d'aqua.

GERMAN. Æinfremboerwafferuogel / wird felten by ons gefeben / aber offt
| er mag genennt werden cin Dberfchnabel/darumb daf er den (dynabe de
erfid) bug. |

ML n

4

j «ty
tu an
JAN 0
"PM tan mu, à "
2222000 ΠΟ I}
2 ϱ jj, Dhu Mo out
A ZA 2 ^n
D um)
rs

, p η)

A

Di
7
G

|
Y è

n M, own 1
f '
DIAL)

"T μα...
L y ,

De 7

y» Hr

N
AY
NV
\

N

LAT. Onocrotalus Grzcis. |
& Latinis, Truo apud Fez *
ftum. Bellonius hanc auem

eandem PelecanouelPlateæ È

"(autPlatalegyfacitiquod nos Ls
non probamus. o FRI =“
ITAL, Grotto, Agrotto, I

Grotto molinaro , Grotto
marino,Ocello d' el ducha,

SABAVD,circalacumLe
mannum Gouttreufe, id eft,
Gutturofa, GALLI quiz
dam,prefertim Brabanti, Liz
uaneuel Libaneuocant,

GER M. Onuogel, {feerz
ganf. Quidà inverpretatur

| Soreeganf/nefcio qua rez
Ce : nam noltri tane anferi
fero cuidam paruo id nome
tribuut, Polfent etiam fingi HL
nomina, Kropfelb / ere ===

febryer/ Acopfgaf/ Sach ===
ganf. ==

(AT ne
2 — —

Onocrotali caput à pictore quodam olim
nobis communicatum.

GERMAN. Def Onnogels Fopff.

227 Ur
Yi Γρ

LAZIO RH ει]
DE 4
Á

DIN)

Eiufdem figura ex tabula Septentrionali Olai Magni, in qua
quid maléexpreffum fit przcedentium collatione intelligi
poteft, !

GERMAN. Æin Onuogel/ voiejtietlid) malend / aber Pen

uit tecbt. E

\

Ord fepe. Pars II. 95

ORDINIS SEPTIMI PARS II. DE PALMIPEDIPB VS
quz circa aquas uolitant,& pifcibus magna ex parte uíuunt,Ex his quatuor priores
laros ucl eauías generali nomine appello: quí omnes circa dulces aquas
degunt,maritimi enim adhuc nullíus iconem habere potuí,

LATINE Laruscinereus Ariftoteli, Gauia cínerea, ut Bellonius etiam appellat,
Larus tum cínereus tumalbus ( inquítille) amari ad loca mediterranea, dum amz
nes & lacus fequuntur , fatís alte afcendunt, Albi fpecies duæ funt; Vna, maior,
candida inftar niuis,nifi quod parum cinereiin alis habet: roftro & pedibus rubrís,
Altera minor,capitenigro,

ITALICE Galedor,Galetra,Gauina,

GALL. Gauian, Mouette cendree,Glaumet,Maulue, SABAVDIS Grebeucl

Griaibe,Beque,Heyron.fedhoc poftremum nomen ardez potius debetur,

GERMAN: €tIib/triev/tlif/2llkmboct $9olbiot/ f9olbiioer.

S A V CN ES N Re
SNC SER N
j

RI
>») ;
gos ?
i Di) >

1 Dus a X p,
Wu SSR
ΙΑ),
IHNEN:
Son vg DM Wo %
uc

A, elle
QUY

x A i} TA) HI
[UP APT )
Qr sh) Y

Mi DIN

JANE
4 14)

MER

—

x
A2 226
τη

ΕΕ)

oa

TTT

LEZ
LL

\

Larus minor, Sterna ucl Stirna ut Britàni & Friz
fij nominät, A marínís fola magnitudine & co
lore differt. Roftro & cruribusrubet:capite ni

oro, collo & pectorealbo : dorfo & alis cine-

reis,

" GERMAN. Stitn/Spyrer/ Cbr
ring.

MN

FE
A

ZZ 2
47 [4
(

NN

NN
à

NN

7

TT abbia DN

-- Y d
νὰ À
LA TA

Latus quem pifcatorem cognomi.
no,imitatione Germanici vocabu
li circa Argentinam ufitati, Caput |
nigrum eft, roftrum pallidum:col |
lu anterius & pectus albent: dorz
fum cum alis cínereum eft,

[>

ts TER N S N :

XX
\->TTf,à IR
SSSR MEANS ION

III
III

J

i
1
ή

|

HR
III

IS

N

ο

ή
74
14
η

>
SSNS

n
1

IN

È N
E

III
R

N
III

τν
SIT "
RI,

GG TDG: 3: = SSS
22% BL IE "è
C τς SSS III

PRONS
A,
WANN
AN
DAN
49! Ν v
7 NN M
‘59 \ N
IA ή
// Ly
77 N
4 À

GERMAN: Siféerlin/ gd.

ee Vise Le

Ordinis fept. Pars 11. 97
Larus niger,pleræq enim eius partes nigra funt, (roftrum,caput,collum, pectus, &c.)

ala tantum cinerea,cruraleuirubore notantur, — Albertus Fulicæ & Merginiori
appellatione non Fulícam noftram,fed Larum nigrum intelligere uídetur,

GERMAN. Meynsgelin/ Schwarger mewb: & Brandyogel/ni fallor, circa

Gandauum,

DUNT )
ΑΗ) iù JAN 9
EN M

TEN
< SN

N

NN
ο ο ο κο ANA COS
22 D IIIS

ES
EE

= 2 S 3 : S e S iR = = 27
lè Ta > SS SS È TR SS N REEL > A z 22 G LLC
us e È EOS SES i: n TE 2 x SL KE ο
TL*S<<& OTT Y*'\kzis$sè#e®=% SESTO D x m RT,
. ε RER DIRI sa ISTE > BRA ^ RT, rS Stage KERZE "
RSS GS AMPARO AA : > Dani
i 5 > a = = RA N NN TO =,
NS RENE
| f ©. SS
Li x

-ORDINIS VII. PARS III. DE AVIBVS NONNVLLIS

qua circa aquas uolitare folent quanquam non palmipedes,

LAT. Hirundofylueftrisuelriparia,Ri<S
pariola,Drepanis: utà Bellonio etià noz
minatur, qui tamen iconem no exhibuit.

G AL. dicipoteftHirondelle deriuage,

GER Μ. Xynuôgele / Aynfchwalme/
Dafferftbwalme/ Seelfhwalm / iberz
fchwalbe:nönufguam Spyr/ (ed noftri
apodemficuocant, - |

LATINE Merops, Apiafter,Flôrus, (fed alia eft Anthus Ariftotelis quam Gaza
Flórumreddit.) IconemhäcBellonius nobis exhibuit,eiufdem(ut conijcio)uel pa
rum diuerfæ auis ab illa quam fubrjciemus ftatim. |

ITALICE Dardo,Gaulo,leuolo,Lupo de Papi (Italus quidam hoc nomine in Ita=
liaauem,roftro flauo effe mihiretulit: Bellonius fuo nigrum tribuit) Picciferro : ali:
cubi etiam Grallo,ut Niphus fcribit:qui tamen alibi Galgulum quog grallum inter
pretatur, |

GALLICE dicipoflet Guefpier,ab eo quodapiculis & uefpis uefcatur, Bellonius,
GERMANIC V M nomen fingerelicebit, Jmbenwolff/Imbenfiaf.

Lege que cum fequeute mox icont ANINOLAHIMUS: :

3

S:

ZW Ne

= xu
FIN

VA

pr = el

7 QU ZU»

RG
rec

E.- Merops alius,uel cognata auis,Hirundo marina,ut quidam Germanicè nominant. 1fpide noftre, que paulo poft fequetur, cognata eft auis.
Merops(inquit Bellonius)Italis rarus, Gallis nullus.apiculis cz uefpis uefcitur, quas fequitur ad latera montium uolitando gregatim, ficut ex
Grece bodie uulgo in Creta,ubi frequens eft, Melifophago dicitur ,Latine Apiafter. Magnitudine eft Merule, in cibum non uenit , ut nec Ifpi=
dad quibufdam dicta auis cui perfimilis eft, cz fimiliter terram excauatzplumis ez coloribus tam eleganter ucftitus quam Pfittacus.: pedibus. -
etiam fimiliter digitatis,ita ut digiti bini retrorfum,ey totidem antrorfum tendant. Lingua ei longa ez" gracilis eft. Roftrumnigrum, oblons M
gum,er falcis inftar inflexum,quafig; triangulit. cauda prorfus cerulea ultra alas extenfa.Crura breuia,ut egré fuper terra confiftat, ut plus

rimum uolans.Pars fub roftro cz pectore pulchre flaua eft: cz utring; linea nigra diftinguitur. Magnitudo ei que Merule, quanta ferè bic pin
gitur. Hec certedeferiptio,cam ipfam auem,guam nos bic pinximus.effe arguit. digiti quidem pedum in ipfius etiam pictura fimiliter ut hie
collocati funt. Vox Meropi(inquit idem Bellonius)clara, ez tam alta ut Orioli, fimilis fere fibilo bominis , qui ore in rotundum aperto (line -
gua ad palatumreflexa)editur, ac fi cantillaret Grulguruurul. Ab ea forte Meropis nomen Greci ei fecerunt,

ας 7 /
P ) SE

(RG,

ή N

Bas fept.Pars III 99

‘Capra uel Capella(4fj Ariftotelis,ut Bellonius conijcit,quöd uocem inftar Capra cedere uiz
. deatur, eam ipfam fcilicet qua nomínatur Aex, Aex. Sunt qui Parcum Plinij effe putent.
| Plinius femel tantu non Parci , ut quídálegunt, fed Parræ meminit, cornicula ei tribuens,
. Albertus & alij Vanellum nominant,
ITALICE Pauonzino,Paon,Paoncello,Paonchello:id eft, Pauo,uel Pauunculus : ficut
& à Gracis hodie Taos agrios, id eft , Pauo fylueftris, nam & criftarahæcauis cft , ut Paz
uo: & collum, qua capiti iungitur,fimiliter gracile habet;& plumarum colores fimiliter uaz
rio pro diuerfo adlucem pofitu fplendore oftendit.
GALLICE Vanneau,Papechieu:uelper onomatopceiam Dixhuit,

GERMAN. Gyfiz/Byuit/Bybys/Ayuig/3weid,

i,
i

n

lata, ir,

ZZZ; 77

Le RES Z
EEE?

ill uM
ly
"ui
TP
fi "

LS

LM LLL a
77 07) UA TE A. “gra 7777777777
LLL MM prt =
DEE a
ή
Y C7)

7 » :
Nu KILL a

ACA Ts
COR eu,
NGC Mi UT ταν

pP .
- 2 A

. -I00 “ης ΙΟ, a

Ifpida apud recentiores.Italis Plumbina,quod plumbi es perpendiculi inflar retädeorfum, dum pifcibus inbiat; feratur, Galli quida
Angli,&s Italorum etiam multi pifcatorem appellant, uel fimpliciter,ucl Martinum pifcatorem,uelvegium. — Sunt qui Alcyonem
fluniatilem appellandam cenfeant: cuius ego olim fententie author fui, fednihildumaffirmö. Bellonius Alcyonem düplicemfaa
eitzunam, 1fpidam noftram: quam dphonon, tanquam ex Arifiotele,id ejt,mutam, (non fimpliciter,fed comparatione alterius,) uel
maiorem cognominat : (cuius er [pecies cz natura ferè ad Meropem accedit , ut in Merope diximus: pedibus etiam fimiliter b
uibus, quare interranoninfifit.) — Alteram ueró minorem 67 uocalem nominat , que in locis paluftribus omnium fuauißime can
tillet:unde à quibufdam Roßignol de riuiere appelletur;id eft; Lufcinia fluniorum:quoniam ez: fuaufeimo cantu,eog; dies ac notes
perpetuo,audientes obleclet, Scandit per arundines itaut Picus per arbores. quanuis digitos pedum.non. ut Pici, fed ut Merula ee
plereg; aues habeat.Colore 67’ cauda iyngen refert, magnitudine auem Proyerum à Gallis dictam , ( Miliariam Latiné uocat Bel
lonius,es Alauda criftata maiorem facit.) Roftrum ei quodammodo ad Pice Grace (id eft, Lanij.noftri)roftrum accedit. Videtur
effe criftata, quoniam capitis eius plume longiufcule funt.Crura ez pedes medioerilongitudine,colore cinereo. Hanc,inquit, Galli
uocant ale en à colore ruffo uelinfumato:alij Roucherole,quoniam interdiu in carectis degatzubi etiam nidificat ea
paruis arundinum ftipulis.Oua ut plurimum quinq; aut fex parit. Hyeme non recedit. Heec Bellonius, tibi quidem inter dias ha
dues cognatio nulla effe uidetur:es neutrius biftoria congruere cum Alcyoge ueterum,ntultó 3minus autem pofteriorisi —» — —

TALICE Plumbino,Vcello del paradifo,Pefcatore,Pefcatore del re, Martino pefcatore, Vcello di fanta Maria, vitriolo à co.
lore chalcanthi.

GALLICE Pefcheur,Martinet pefcbeur,Tartarin per onomatopæid. Avtre quod tineas abigere credatur eius fceletos. Mo

nier ni fallor,circa Lutetiam: ez à nonnullis improprie etiam Piuerd , ideft picus: cui fi Aquatilis differentiam addas , non erit i

eptum nomen.

GERMA N. yfuogel/f£ifnogel/yfengatt.

Digiti pedum,neq; in noftra,nec in Bellonij piflura ( quanquam uerbis ipfe probà deferipferit) probé exprefi
: Sunt. babet enim illos peculiari quodam modo,ut nulla alia auis, ec.

ORDO OCTAVVS DEAVIBVS AQVATICIS |
illis que non ín aquis, fed circaaquas degere folent,& circuirepotius quam |.
circumuolare, funt autfidipedes omnes,non palmipedes, X pleragg —

cruribus longiufculis, Et poftremo de motacillis quibufdam.

IN HOC ORDINE PRIMVM ILLAS PONAM, QVAS GE-
nerali uocabulo Gallinagines uel Gallinulas aquaticas appello,uel T rochíz

losaquaticos, IT AL. Giarioli, Girardelli, GER M. Wafferbunle.

Germanica quidem nomina fingulis adieéta, circa Argentinam ín ufu funt,

ARISTOTELES Hiflorie 8.12. ubi Ortygomerram feribit σπαραπλήσιοψ ἄναι rl pogqny τοῖς Muvosate : hoc! |
eft, pecie fimile paluftribus auibus: (& in Phyfiognomonicis rovs ögfvyas ( malim ὄρνιδας) "P λιμναίωμ swöre- |
Nas evo: boc ef}, Aues paluftres,pedibus anguftis ejfe digitis nimirum angufle comuntlis,e nature timide, unde |

| bomines etiam timidi effe conijciantur illi, quibus digiti pedum fimiliter συμπεφραγμέναι fuerint: ) de hoc genere
auium proculdubio fenfit. — Gallice Rafles omnes be aues dici po[Je uidentur, (e Italice forte Ralli. )dafferene |
tia aliqua adietla, Bellonius. Belloniusduas tantum buius forme aues defcribit & pingit : nempe Rallumm
grum Gallice dilum,quem Ortygometram facit:@ Rallum rubrum uel à gemftis cognominatum:quam Perd

cemrufticam feu rufliculam effe conijcic.

Ordo octauus. | 101

F. GallinulaSerica dicihæcauis |

poterit, quód color aterinea .
holoferici inftar fplendeat,
Quzxrendum an hec (it Ortye
gometra Belloni],

GER manicu etiî nomen fimilis
ter finxerim Samethünle.

Ε, Erythropusmaior,a rubro colore
cruru. An hac fit Erythropus cuz
ius Ariftophanes meminit , dubiz
to, Mínorís iconem requires infe
fius,

GERMAN. Xotbait,

VIAM
cu PP i

η Wo
ΜΠΕΛ
ή by, DR am

/ D IN
ZZ P Nus (Ni UN
4) "n yp va N

ο... M
)

ial 1 jp N
MONTI 3) nya)
yy i

"

P, QR
mr. NM | I :
f (ni | ij, NE MEN ri
N i. il i
N NI
a QN |

ADN NEN
iun WENN
bo Da \ ANN à

J iij

Aulum oc

F. Phæopus, à pedibus fufcis, din

. GER M AN. Brachuogel. alia etiam so ^k 5
| maior Bradyuogel uocatur, quam nos Ars wer
© quatammaiorem uocauimus, a :

dns e Rene

Nie:

ni TN '
NU 5

f^ "m Ni N
Y Wr í 3l DD

i. e SS

Ü e»

fo TUO ECCE USE N Sd eset oe >,

Or do octauus. 10%

| F, Phæopus alter, Arquata minor, F, Ochiropus magnus,cruribus pale

IT ALICE Tarangolo. — mA: lidis, Medij minorisg icones fe-
GERMAN: Xé dd ^— '^ Quenturinferius,
E A N. Aágenuogel.fe | Nes
Arquatam maiorem quoque (ní GERMAN. Schmitring.

|

_ fallor)no defunt qui eodem nos
mine appellent,

BALL μμ νο.
"M T
(

P" ‘jou - Auium
| F. Poliopus,à cruribusincanis,

GERMAN. ---

\

æ

Ordooctauus. 105

Ε, Glottis, forte Aríftotelis Glottidi congener. quam Gaza Lingulacam
interpretatur.Ea linguam exerit prelongam, & ducem fe præbetabeun
tibus Coturnicibus, ficut& Ortygometra,&c. non plus tamen uno die
peroit,&c. Elaphis Oppíani pennas in dorfo ceruina pelli colore fimi
les habet: & lingua longiffima in aquam protenfa, fenfim ad fauces dez
ceptum aliquem pifcem attrahit : Ardeolarum generis potíus quam Gal
linularum fuerit.ha enim (opinor)pifcibus non uefcuntur.

GERMAN. Slutt.

2 = ==
e =,
=
ce cc

=
Am

EPG

EZ

> πο ποτ
«SS
"3
—
e
ZZZ
ZI

—=

LEE
ΞΞΞ

N

A
HN

EE
——
" AL

== dar u u

A ===

ιο 701 Auium

F. Rhodopus,arofeo colore crurum, F. ER partium fupinarü
dre .. (colli, pectorís,uentris,) qui purè candidus

GERMAN. Steingallyl. & abfq; maculis eft : reliquü corpus fufcu# |

cruraquog fufca cu modico coloreruffo,
‘ Roftrum nigrum,modice flexu anterius, |

GERMAN. Syftelin. M

IN nA
N

S.
SU
È NN

i |
Mj A Li,
i
ή αμ
; ON /
eZ À
Ay

d 2
gut ur
SI IRE N

A

Ordoodtauus. 107
F. Melampus,cruribusnigris. | F, Ochropus medíus,cruribus pallidis, Mis
"GERMAN: Xetfuillis. | noris icon fequetur, maonipræceflit, |
Εν | GERMAN. Mattfnillis,

à U A
à S CE
Au rs \ ie SN IN

SZ:
TETEO=
= ==

4 3 EA

2 ===
= E
Se

«S

|

168. -Auium
F. Ochra,à totíus ferc corporiscoloë!

F. Erythra,à colore tubro.Totüenim feré corz
pus eirubicundum eft, V enter quidem albicat,
fed rubro colore fuffunditur. cruraleucophæa
funt, Obfcurior hic rubor ín dorfo eft, & ma=
culis nigris in terceptus : clarior in alarum ali2
quot pennís : : ín quibus longiffimz ad rubrica
fabrilis colorem accedunt, Roftrù nigricatnon
abíc rubore, breuíus dp plerifg ín hoc genere,

GERMAN. Mattfern. Audio ab alijs
etíam Aynuogel/hoc eftauem Rheni appellari
paruam quädam ín gallinularu genere, colore
uariä puc alio nomine Spine dici,

re Rue fed fordido & obfcuro:
prona parte magis fufco. Caput,co

lum,pectus & alæ,punétis & maculis 3
cádidis infigniuntur. cauda aliqua x
partealbicat, Roftrum partim nigris | |
cat,partim puniceum eft. Crura,utin i
Ochropodum genere, lutea, |

GERMAN. DOyotennel.

ul A
<A |
JANTES
IN

NDS

\
^ \
i D. y

| ( ea

È | Ordeeüduus + . 109

_ F, Erythropus minor, Maioris iconem fuz — F. ‚Ochropus minor, cruribus pallidis,
, perius habes, Magni & medi) icones praecedunt,

GERMANICE Zoppriegerk. GERMANICE Xigerle,

IN
| V ή

a M
Aj È

ji
KIM

/
UN

A

re
N \
M ent:
i
À

N
[
B
WIN
\ V i
INA \
VAN Y
NÉ VEN
NN

en

Pen) V) |
| I ji BINDS T |

i
Y

| SOLO (i | | |
pesi 2, Hm

ERA à 3 1 " » à nés! e νὰ i TENE
^- ΄ A * } n

Ho! © Dium
LATINE Rufticulauel Perdix ruftícamaior, Ariftoteli Afcolos
pas: uel utalibi melius legitur,Scolopax,ut Herodianus etiähabet, Gale
linago, ut Gaza transfert, Auicaca Gallis quibufdam hodie ficto noz
mine, quoníampanthero retis genere tam facile capiatur, ut aliqui auem
cæcam effe exiftimarint, GR ΔΕ CIS hodie Xylorintha, Alia
eft Gallina ruftica,ut Bellonius docet, quà noftri à corylis denominant:
. qua tamen Perdicum potius generi, quam Gallinarum cognata uidetur,.
& fyluatíca quaedam aut montana Perdix efTe,

ITALICE Gallina arcera, Arcía, Pola, Gallinaza, Gallinella,Beccafla,

GALLICE Becaffe(alij c.geminant,Beccafle,)ac firoftricem Latine
dicas, Becafle grande.Bequaffe: alijs Videcocq,uel Vitcoc,ab Anglico
nomine Wgdcoc, quod Gallum fylueftrem fonat. |

GERMAN. Schrepf 1Schnepfhün/Rietfehnepf/Grofferfehnepf, |
Flandris Sheppe. Brabantis ἕπερρς.

e

— Dì

- == LL arum

SL
ORC ==

: n AZIZ —
Diese SIIT ===
i ere LE]
7773 at u
N

Verfus Nemefiani. |
Cum nemus omne fuo uiridi fpoliatur honore,
Fultus equiniueis fyluas pete protinus altas N
Exuufjs, prada eft facilis X amoena fcalopax, —
Corporenon Paphijs auibus maiore uidebis,
Illa fub aggeribus primis, qua proluithumor,
Pafcitur, exiguos fectans obfonia uermes.
Atnon illa oculis, quibus eft obtufior, etfi
Sintnimium grandes, fed acutís naribus inftat,
Impreffo ín terram roftrí mucrone fequaces
Vermiculos trahit, & uili dat premia oulæ,

"Martialis diftichon, fub lemmate Ruflicule,
Ruftica fum perdix, Quid refert, fifapor idem eft?
Carior eft perdix, fic fapit illa magis,

Ordo octauus. - III

Alia eft quae fimpliciter Rufticula dicitur, uel Rufticula paluftris
maior, cuius icon præcedit : alia uero Rufticula fyluatica,
cuius hac figura eft, fyluatica potius quàm paluftrís : unde &

à Germanís uocatur Palofthnepf/ Molsfchntepf : maior

fuperiore, cum Gallinam ferézequet: & colore fimili quidem,
fed faturatiore, cruribus cinereis, uentre albícante, roftro mi-

nus longo, ut pictura oftendit, quam ab Argentoratenfi aus
cupe eodemg píctore accepi,

D A, nip)
| |

NZD ST
| 20 y PASSI

/
7 x
CN", SN
SN.
zur NN S
LZ \ N YN)
ZI
77

um N SS TRA: ré
d ΕΝΑΝ NS S S N SN
er RT
LYS

è »
au

N

N SNS €
SCENES
RE

RAZER

N

^

Vz

Ro = z
N
MM EE

NS D»)

ETNA
SNA

ΑΝ N

: N
N PR Th
ZEIT U
EN RN
IS

N

|
|

imn Aue |
LATINE Gallinago uel Scolopax minor, fiue Rufticula minor. Belloe | d

nius Afcolopacion etiamappellat, fi&io nomine diminutiuo ab Afcolopace,

ITALICE Piczardella,
GALLICE Becaflon, Becaffe petite, Becaffine, Becaffeau. Vocantur &

alia duæ auíum aquaticarum fpecies à Grallis eodem nomine Becaffine, quas
rum prior ea uidetureffe, qua à nobis Samethinle nominata eft fupra pas:
gina 101. ipfe Cindum Ariftotelis efTe fufpicatur , pofterior Gallicis tantum
nominibus ab eo uocatur Becafline la plus petite, id eft, Gallinago minima:
et Deux pour un, quod cum dimidio minor fit Gallinagine maiore, duae
huius generis precío unius maioris uæneant: X obícoeníüs Fouton, nomine
Oceaniaccolis ufitato, quonia cauda pra cæteris feré auibus fubindeaoitet+
unde Cinclum minoremappellarelicebit: & Germanico nomine ein Yalb-
fehnepflin. V trag; à Bellonio defcribitur, fed non pingitur, Lege etíam
infra in fine pagine 127. in Motacillæ genere, &c. :

GERM. Herrfbrnepf/Mmérfiteff/] arfhnepf] Grapfpnepf/Schuepflin.

p HAHN HF Rm t
Mid e Inr

EI We rre OTO ERN DTTT en
Ne

e

KT u
: LOS

Nw

we
LIU

Mert
ets
n»

sò
NIN <>»

LD
CS j
AS

Ordo odtauus. 113

Numenius ueterum,ueleicognatus, Arquata maior,utnosuocamus, Bellonius Elo-
rium Ariftorclis effe consjcit: X aliam quogg eius fpeciem paulo minorem inueniri.
ait, quæ Gallice petit Corlíeu uel Bargeuocetur,(& ab aliquibus ab hacmaiore non
difcernatur:) uidetur autern ea effe, cuius icon proxime fequitur, roftro nó arcuato,

fedrecto, &c,

ITALICE Arcafe, Torquato, Charlot, Tatlino uel Terlino, Spinzago: uel,ut
Bellonius habet, Caroli, Infubribus,

GALLICE Cotlis, uel Corlieu per

i onomatopociam.

\G E R M. Srachuogel, Kägenuogel/
(nos fuprà Arquatam minorem etiä
ijdem nominibus appellari diximus, )
Toctteeuogel/POinouogel/ tüy.Fri

{js Schiye. Friftjs Orientalibus ein
Wallop. Hollandis Yanikens. Ans
glis 4 Curlew uda Whanpe.

LI

Al

V M ^
Vi MN i
107

“fo

A dij

|

IA Auium

Gallinufz maritimæ genus, quod V'enetíjs uuloo Limofam uocant, Limofa & Tos
tanus Venetijs diétæ aues,ut lac, Dalechampius medicus rerù natura perítiffímus
ad mefcripfit,non funt Ardeolarum generis,(pifces enim minime captant:)fed Gal
linulis aquaticis potiüs adnumerandæ, Bellonius pro Calidri fcite depinxit. Galli
Equites(Cheualiers )uocant,ob crurum longitudinem: earumq colore diftinguunt :
alteram ab altera, eam cuius pedes rubent & crura , uocantes Cheualier aux piedz
rouges:alteram cuius ἑ uiridi pallent, Cheualier aux piedz uerds,Sic ille. Colorem ’
quidem roftrí & crurum in Calídri fuo rubereait Bellonius: & in altera eius fpecie.
utrobig nigrum effe. Atín noftrís, non idem eftroftrí qui crurum color, &c, Sed
cum relíquaferé congruant, colornon poterit genus diuerfum facere, cuius fpecies
etiam una uidetur qua Barge Gallice a Bellonio
uocatur, Latiné Aegocephalus: quam imperiti
quídam, ut proximé retrò monuimus, cum Arg
quata confundunt,

ITALIC E Limofa Venetijs, Girardel ad ἷα-

cum Verbanum, Leuerfina circa Neapolim,
GALL. Cheualier, Videin Latinis nominibus,
GERM. £i meahün.

y^ e |

7

2299 TITI >
ALAN

+" CS <>,

diis. $$ ^

5 |

(A

3

EN

TÀ n Be ALS
Nigel

D)

- 5

FAN

ñ Y Y ^ á pr " 1 ”
1 6s vdd T Eo
e de 7 Eel CMT m m Aut nO

Ordo 0&auus. 15

Gallinulse maritimx genus aliud, Venetis Totanus, Vide quae cum
præcedenti adnotauimus,

ITALICE Totano Venetijs,alibi Charlot: quod nomen pos
tiüs ad Arquatam proxime diam referendum eft,

GALLICE Cheualier aux piedz rouges,
GERMANICE Æin ander merbün.

P "=
727,77 2 RER e
DORF A
7 D ΝΑ
vf i , È za.
Ίο
7 /
í 7 ZA /
—

—

u

A (ui

BE CS ο)
AS 2 ACC GEN
1 3 : de > S
X (A

16 Aumum
Falcata Latine dicipoteftaroftri figura,lbidi cognata uidetur, Italis circa Pers «
. raríamFalcinellus uulgò dicitur,ab alijs Ardeanigra,fed improprie.näar-

' dearü generi ille tantu aues collo € cruribus procerís adnumeradaeuidenz M
tur, quibus roftrum eft longíufculu & directu, Color etiam huic auiniger
nöelt,feduiridis fere , pro diuerfo ad luce pofitu uarians,utin Vannello,

ITALICE Falcinello, Ayron negro. N '
GERMAN. Ein WDeltfcher vogel/ wirt offtvrft Serrat gefangenimag
geneñt werden Ein Sichler o9 Sägifer) v6 der geftalt fines fhnabels, -

Ser a — ci

ZI
v

17) 4 P P G 7 η
ή d / / / Zi 2777 Ji yy η
ALIA
ή Jh N ZA) D; y 7 ^ AR
FAN D

4 η ή

4
9n

^r
rr

e

CDD, %

4

OR

SUA ( ter, ‘fm
RU f LU

. Ordo o&auus. 117

LATI NE Ardea uel Ardeola pulla uel cinerea, Ariftoteli pella,
ITALICE Airon, Anghiron, Garza,
GALLICE Herongrisoucendre, Sabaudis Airon uel Heyron.

GER M. Reiger/Reigel/$Eingrauwer oder blauwer(äfchfarber)reigel/
Aeiher/ Rayer/ f9erganf, Frilis Rarg. Flandris Riegher,

Lt
HET

à \ |
N L AT, Ardea cirrhatauelcriftata

SS \\l | maíor, Genus hoc ardex magnü
ZN) eff, capite & collo candidis, dorfo
& alís cínereís: fed maiores alari
penna nigricant, &c.
") GER M, H£inreigelart/imag ge:
/ f, nennt werden Ain firußreigel.
2" Alia Ardex fpecies círrhato fere fimiliter ca
/ pite, pingitur à Bellonio: qui illam Gruë
Balearicam effe fufpicatur,& Gallice uo=
cat Bihoreau: uel Roupeau, a rupibus ín
quibus nidificat ad Oceanum Gallicum.
Quærendum anhæc fit Quaiotto Italos
rum; de quolege mox pag, 119,

2 VSS ή

= RT
— N

das

Bee

Am

ug. ee ο
LATI N E Ardeaalba, Albardeola. IT AL. Aíron bianco, Garzabiancha:

alicubí Agroto, ut Bellonius putat, fedhoc nomen Onocrotalo noftro debetur,

quem Itali corrupto fcilicet antiquo nomíne Onocrotali fic uocitant, i
GALLIC E Heron blanc, Aigretteà uoce clara & magis fonora quàm Ardeæ,
GERMA NICE Wyffe reigel. | | αμα LE

IN Italia Ardeam albam duplicem obferuaui, unam fufca feu cinerea maiorem, Itali Girono uocitant: alteram minorem, que ijfdem
Garzetto uel Garietto,uel Gargea nominatur. bec etiam cirrha feu eriftauerticis aliquando infignis reperitur. Bellonius Pele=
canum noftrum,uel Plataleam,qua dedimus fuprá pag. j !
92. Ardcolam candidam facit, quoniam Ariftot.libro 8
cap.3. roftrum latum porrediumg; et tribuit: eamuero
quam bic exbibemus Ardearum quoq; generi adnume
rans,eam effe fufpicatur quam Gaza Albiculam nomi
naueritex Ariftotele, alio nimirum ufus codice quàm
Aldus & alij quidam,in quibus Grece nullà nomen Al=
biculevefpondet Ego Ardee albe nomen commune fe
cerim ad [pecies tres, quaru una alio nomine Platea ucl
Pelecanus dicatur: altera que pulle uel cineree equas
lis aut etid maior eft, generis tantum nomine uocetur,
Ardea alba: de qua fcribit Bellonius lib.3.cap.3. Hifto-
riz auium,ncc pingit: quod folo colore,ut inquit,à pul=
la differat tertia minor,quam bic exbibemus,que vecté
Ardeola alba uocabitur: quamuis ucteres no ita exacte
diftinxerint.

men |
WE > = À An 3
eZ yy

(ΤΟ

η 7 7 VD: ον

N
x

NS RSS NN.
PE
o

SEES

«
N
gm WIRT

(RUN
RX RT
ER N

sp

TFT

SS

Ad

NS

N

S
N

SN

LEE

7
n 47

πω

KUN 07 LS

LA TZ dA LITE = E
LT ; LESC LS

^

-

Ordo 0&auus. Πο

LATINE Ardea ftellarismaior, Hoc genus compofitum uidetur ex ardea fufca &
ftellari minore, qua propríé ueterü ftellaris uídetur, Elaphis Oppiani forte, aut
cognata. Vide qua fcripfimus fupra inter Gallinulas aquaticas, pagina 105,

ITALIC E Ruffey,circalacum Verbanum,forte à colore ruffo collí & uentrís,
GERMANICE. Grofférrorreigel.

Cognatahuic & fimilis eft ardea Quaiotto dicta circa Adriaticum mare, iride oculoru
fimiliter laua: qua cum ad ætatem peruenit cirrhosa capíteretro oblongos tendit,
albos,in extremítate nioros,&c, Vide caput Ardeg cirrhatum fuperius pagina 17,

x TAL
NN SET

CN
x

= TN
INR
>

ας SNS S NN N

OT USA
SNS

HL LINSE
NS =

νυν

EOS

III

πως
=

<=

KS

IT
2

I SS
IS DSS ER
(n % NN Sm S
SORTE ir >
^s AUN N

τον
KNIE
INES
\ LE
Ne DM
^
=

>

ὶ \ i x \ =

PO | ^» Auum.
LATINE Ardea Rellaris Plinio δὲ Ariftoteli, quod pundis tanquam ftellis elegan
ter pidtadiftinda fit, Vocatur X Ocnus. Bellonius eandem Taurumà Plinio
dictam effe confjcit. Butorius uel Botaurus (quafi Bos taurus) recentioribusà mus

oitu quemæditroftro in terram paluftremínferto,uelinterharundines, | ©
ITAL. Trumbono, Tarabuffo, Terrabufa, Aigeron, GALL. Boutor,
Armoricis Galerand, (GER M. Dirind/EMeerrind/1ATopta/Mofpohs/Ror

truni/Ao:bump/Rovumpf/Aoburiel/Aorreigel/IMofreigel/Lorrind/WOaffee

ocbs / or Dompsho:n/Erdbill/ Hostybel/Pickart/ Saufer. Ετί[ής Reidom
mel/Bofoam. Sunt qui Gallico nomine corrupto Píttouer appellent, T

Im

|

|

|
|
{
|]

|

À S DD 5 j E ; 3 E: i

U;
σσ
cc

i nf E a
Αν ο odi κα

en y M^. p
20 LEA PRORA μμ "| CY E MM |

Ordo octauus. 121

LATINE Ciconia, Ibis alba Herodoto, ut Bellonius fus
fpicatur, Videfupra Ordine III, in Ibide,

ITALICE Cigogna, Zigognia,
GALLICE Cigogne. |

GERMANICE Gitoxt/ Storch. Saxonibus Ebeber,, | y
Roftochij &alibí2foebag uel D ocboer, Flandris ουρές. |

i i : 9 hi TY. i: JA. EI "
mx / εν :

NU

122 Au) ο "00

Ciconianigra,cuius ueterum nemo meminitpræter Albertum Magnum, Genus εἶσος |
nix (inquit) dorfo omníno nígrum ( fi eminus uideas:fin propius,in nigro fubuiris —
de apparebit, cum coeruleo δέ pauco purpureo mixtum, utin Coruo fyluatico & —

ae

= S =
_= S SD
ANR

bj
4
i 7
7
Led f Da,
Al til DATO νι
κ y
(TA INN σος. ελ
AENEAN SS S SR i
LS
QNS
INUEEVNNYTVTY]|)yvs
ASS N
ROCK IN NIE
D < NW NN NS um
MSN S RSS ος
"n NSW NN CAN S
. Ca SA
LAT. Cíndus,ut Turnero pla:
cet. Auicula(inquit) quam ego «©
cinclu effe puto, galeríta pauló
maior eft,coloreín tergo nigro,
uentre albo ‚tibijs longis,& ros
ftro neutiquam breui. Vérecirz
carípas luminum ualde clamoz
fa eft & querula, breues & cres
bros facit uolatus, Aliäaue
Cinclum effe {ufpicatur Bello=
nius, de qua fcripfimus fuprà in ta
Gallinagine minore pag. 112, ' i c à |
GERM, Xyftlicfer/circa Argentinam.alibi Steinbicker/ & Steinbeyffer.
Noftrateshoc poftremo nomine Coccothrauften noftrum appellant, ;
Ao : F * Mler,
3 »
z |

D

^w

se
E
*

"n

. Sl 4 i È /
Ordo o@auus. 123

F. Merulaaquaticauelriualis,
ITALICE Εοίοι ueFolun d’aqua,Lerlichirollo, circalacum Verbanum,
GER M AN. Wafferamfel/ Sacchamfel. Cæterum Eberus & Peucerus in

Saxonia etiam palmipedem auem minimam in mergorum genere, quam Vrinatriz
cem ueterum effe putant, Germanícé nominant Pafferamfel / & Schwarg-
tücherlin/ideft merulamaquaticam,& mergulum nigrum. Georgius Agricolame
rulam ínterpretarur Umffel & Sehamffel / marinam quog uelmaritimam quanz
dam merulam effe aut diciinfinuans, |

-— gr

Motacillæ genus,forté Tryngas Ariftotelis,aut Schoeniclus,id eft íüco,ut Gazauertit,
| GER M. in Mifnia Pilwenckgen/ue

cís,et ab agítatioe cauda,
ucl Dilente/a quadä fimi-
litudine cu anate, quan
palmipes no eft,& roftru 4
longu, (molleet colore ci
nereü )acalta crura habet,
Eius duo genera funt,ma
ius & minus, Minus eft
|| cuius picturam damus,
| - magnitudine merula,ter
|. eum ei cínereum, uenter
. albus, ale & cauda fupez
| riore parte cinerex, infez
| fíorecum albo diftindte,
| Quærendüanaliqua Gal- f i
linaginis minoris aquaticæ fpecies Bellonij,(de quibus fuprà fcrípfimus pag. 112.)ca
harum alterutro genere conueniat, L d

à | " % E.

DA 2HUAuIUuM ICT ONDE

Motacilla quamnoftrialbam cognominant, Albiculauel Albicilla || |
uno nomine uocari poterít. Leoitur quide Albiculenomen in
ter aues caudam motitantes in Gaza tranflatione ex Ariftotele,
fed quod ei refpondeat nomen Græcumnullumreperio.Belloz +
niusin Hiftoriaauium hancauiculam non folüm Motacillam, |
fed & Culicilegam ( Cnipologon) Ariftotelis nominat,cognos |
mento cineream, ut à fequente diftinguat: addit δὲ Sufuradam |
uocari,necexprimit qua díalecto,in Singularibus Obferuationi
bus à Græcis uulgó Culicilegam non hanc;fed fequentem fic no
minari fcribit, Eft & altera Motacillæ huius cinereæ fpecies mis
nor, eodem tefle. XS

ITALICE Balarina, € circa lacum Verbanum Geron,

GALLICE Lauandiere,quöd circa aquas iuxta muliereslotris

ces uerfetur,uel quód fimiliter ut illæ podicé afsidué apitet, Ens i
uane paftre, circa Monfpeffulu, nifiid nomen fequenti potis — -

debeatur, Sabaudis Colapa, '

GERMAN. Wyffe oder aranmemafferftelts oder bachffelss/
Ouictfferts /Megeftertz: alicubi Blofferfrenwle/ id eft Monia

lis, ab albi & nigri colorum diftinctione,

M

Motacilla laua, quá aliqui Florum effe putant. Huic quognomis
na conueniunt quecung fuperiori, flauæ tantum differentia ads
iecta.Sed habet etíam peculiaria fua nomina. Bellonius hanc Cu
licilegam( Ariftotelis)alteram nominat,fuperiorem diftingueng
dí caufa cíneream cognominans, TA La

ITALICE Cotremula. |

GALLICE Bergerette,uel Bergeronnette iaulne,ut Bellonius
fcribit: quod paftorum ínftar pecora frequentet, Battequeue,
Batteleffifue,Battemara. Sabaudis Auffecue uel Hauffequeue,

GERMANICE Gälbe woffefids.

e

Ordo octauus.

Charadrius,ni fallor, Ariftotelis haec auis eft: Gaza Latine
híaticolam dici poffe fcribit, quod circa flumínum ale
ueos δέ ríuorum charadras, fiue hiatus riparum uerfari
foleat. Alibi Rupex ab eodem tranffertur. Alia eius
nomina nefcio : nifi IT ALICE Coruz: &GER-
MANICE alicubi ©riel ucl Brie nominetur, ut
quídam nobís retulerunt,

x

/ NN TIER =
ANS SORS

NEIN IS
II

"UU
ENTE,
ών

Di

p tà
p A
J À]

125

£ ij

μμ.
* p oue ON ; Ha re

. --

N

126 ο μμ ο ώ 088
PORPHYRIONIS ET HORTVLANAE PICTVRAS SERO

Παζ fumus, quare.extra fuos Ordines pofite funt. Hec.ad Ordinem fexti poft Alaudam
referri poterit, ille ad Ordinem tertium post Grucm. i

Porphyrion HISPANICE Telamon, .

GERMAN. sLinfeenbder vogel/ möchtein Cótfd genennt
werdenein Purpuenogel: Darumb daf er die füf vo fchnabel
Ιαν ooertotlacbt bat/ die fioern arf gantsenlybfino |

au.

λ

ο ρα —

pu

z — gun
ZZ

AD yiii
ή Va i
=

41 --
«ην \\
; 1:2)

jl 2

i
ΠΠ

= ep
DTT pmi | i

Ordooctauus. 127
Hortulana, utcirca Bononíam uulgó uocatur, Forte Miliaria ueterum,

ITALICE Ortolano. G E R.Æinfrémoervogel/in ^jtolíó gemein
vmb Bononi mag in Tütfch genent werden cin DOcltfcber gilbling.

a
PRES
e

ze:
Ey

MON
“
iD

^ X
P

G ern

7 τς +

AVIVM ORDINES OCTO

fecimus : qui funt,

PRIMVS, Deauibus rapacibus carniuoris diurnis,

IL De rapacibus carmiuorisnodturnis.

III, Decæterisauibus aéreis feu uolacibus, quz rapaces non funt: & primi

! demaioribus, deinde de reliquis media magnitudinis, Minoz
res ad ordinem quartum differuntur.

ΠΠ, Degeneris eíufdem auibus minoribus (fiue auiculis,) frugiuoris pris
mum, dein uermiuoris,

V. Deterreftribusfeu dehumiuolis auibus,quz pulueratrices funt: & pri
mu de manfuetis,quibus etiam columbas adnumeraui ex fententia
Ariftotelis,etfi Gybertus Longolius columbas inter aues puluera
tríces recté numerarí non putat.

VL Depulueratricibus feris feufylueftribus , maioribus primu, qua fere
gallinacei generis funt: deínde minoribus, |

VII, Deauibusaquaticis Palmipedibus:quæ uelin aquis natant,ut Anàs
tum & Mergorum genera: uel circa aquas uolitant,ut Lari & alia
quadam, Hisadduntur etiam non palmipedes,fed circa aquas uo
lare folitze, ut riparie.

VIII Deauibus aquaticis illis,qua non ín aquis, fed circa aquas degere fo
lent, & circuirepotius quam circumuolare: utcum alia quaedam,
tii gallínulze aquatica uel trochili aquatici à nobis in genere dicti;

: funtautem fidipedes omnes, non palmipedes, & plerecg cruribus
longiufculis, Poftremo de motacillís quibufdam.

FINIS VR
| i $ iij

128 | Pon. κ
CL: V:IOHANNI PARKHVRSTO.

ECCLESIAE CLIVIENSISINANGLIA

ANTISTITI, DOCTRINA ET PIETATE JNSIGNI,
Conradus Gefnerus Tígurínus S. D,

24| V auifsima illa recordatio rara benignitatis et incundı/simacomitatis tua,alia
rung uirtutu ac eruditionis eximia, ( s mihi etiam tnter cateros qui hic funt
eruditos poftremo, duin clarifsimi theologi Rod. Gualtheri adibus per anos qua

Ai tuor g) ampliussaffatim frui licuit) vtfapifsime in antmu mili fubit, orna:

tiflime Parkburfte vita mirificu tui defidertu fübinde excitat. cAtque hoc ipfum eft , quo d
nunc te, quantus tanto terra marısq, interuallo remotum , ac dulcifsime patria Deigratia re
ff tutumsaliquo munufculo vt [aluten,&) memorem tui futurum perpetuo anımum declag
rem,inuitat fimulacimpellit. — Accipeigitur latı/sima illa candıdı[sımag, fronte, (qua ui-
ros bonos g) amicos tuos exhilarare foles:quam ne exilium quide illud, quod Verbi Dei gra-
tia fortifsime tandiu füfinuifli,tibi excufsit,) banc de aliquot Auibus quantulameung, Ac-
cef sionem, argumentum. dottrina €) praflantia tua longe inferius,non iniucundum tamen
Spero tibi futurum. memini enim te aliquid noftris aliquando fine Mufis fine nugis tribuiffe.
Quod frauthboritate tua effecerts, vt viri aliqui doch apud vos , illarum auium qua in An
glia reperintur ultra eas quas hic exhibus,effigies mihi communicent, librum hunc alias js
ipfis iconibus, &) alijs forte (frguas aliunde interim nancı/car ) Domino Opt. Max. vitam
largiete, augendum curabo. Hoc autem frelicifsime omnium praftare mibi poterit Gultelmus
Turnerus cve[ler,cvir multijuga eruditione infignis: qui primus fere noftro feculo (ceu Phe-
nix quidam € cineribus erudita antiquitatisenatus) Auium hıfloriam fuis fériptis magna ch
lande illnftraut. Poterit g) Io. Casus,medicus ille &) philofophus fummus:a quo imagines tu
Auium tum aliaru animantium, cuna cum deferiptionibus accurate ab eo perferiptis,hadte- —
nus permultas accepi. fed neq, Io. F'alconerus, vtfpero,theologus füPmul y) medicus MO
mihi deerit. His Anglia veftra ornametis eut me mead fludıa etiam atq etiam commendes,
euehementer te rogo. Sic emm fret vt Bellonio Lutetia apud Gallos, Benediclo Textore Ge”
neua inter Sabandos, Gefnero autem tuo in Heluetijs, Auium bifloriam excolentibus, Dei ar
chitetti g) creatoris omnim bonitas ac fapientia immë[a , in bactata cuarietate natura; hoc
in genere vel maxime cvocaliusg fe exerentis, plenifsime cognofcatur. Nec ef? quod aliquis -
metuat cvelobrciat, multis gj) magnis libris ingenia obrui. quo ftudiofius enim bac inguirum-
tur,eo magis fubinde,{) nomina fingulis conuententia,et natura deprehenduntur:conde fiet, |
eut exoriatur proculdubio breui aliquis, qui noflris hifce prautjs laboribus adiutus, cuerira
evtiliorag, quam breui[$ime omnia complectatur ‘ad quod efficiendum ego viam &) adito)
alijs flernere ac praparare, quoad cuixero,non definam. rutimam rvero boc breui ac bonis aus
bus aliquis perficiat. V A LE evir clarifsime,cum vxore honeftiffima q amicis omnibus. |
Saluerecupio apud cuos,pracipuos dottrina, pietate authoritateg viros,dominos mihi hono-
randos, Robertum Horn, [o.[uellum, Thomam Samfonum, lacobum Pilkintonum, Richar-
dum Chambers, Thomam Leauer, Thomam Spenferum, Laurentium Humphrydum: gj
quos iam prius nominauı:tg) in/uper alios pios ac eruditos virossqui me nouerunt alı-
uando. nomina enim fingulora am non occurrunt. Salutantteg) illos om-
nes ecclefia noftra antiftites et miniftri,imprimis Rod. Gualtherus hofpes tuus,
et Heinrychus Bullingerus cum ribus generis, Ludouico Lauatero, Huld
rico Zuinglio,et lofra Sımlero:ite Petrus Martyr,fo. A wolphims, lo.
Frifius, gj alj viri boni. Iterum Vak. Tiguri, ©
quinto Kal. Martias, Ano falutis M. D. LX.

an

Acceflioad Ord. [. 129
AD LECTOREM
HACTENVS,benigneLector, Auíum Eicones prius etiam editas,dedimus:
nomenclaturas tamen aliquotaddidimus aut emendauímus, (ex collatíone praferz
tím noftrarum Iconum cü fs quas Belloníus ín Gallica fua Auium hiftoria dedit,
quantum per anguftíam temporis licuit, ) & alicubi breuifsimas deferiptiones, ne
nimium charta uacaret, Deinceps aliquot nouas non edítas hadtenus a nobis aut
alijs,per amícos nadti, fubijciemus: & defcriptiones quibufdam addemus uberioa
. respaulo, quod ea ín uolumíne Auiumbhiftoria non reperíantur.

ADORDINEMIDEAVIBVS
rapacibuscarníuorís diurnis, ^.
ALTABE TV 5, id eft, Aquila marita: que plurimum damni adfert fua pifciuit uoracitate,in aquis marinis prefertim. Eft
genus Aquile paruum, inquit Albertus quod Aquila pifcium uocatur (à Germanis.) Huius pes alter digitos membranis indos
habet, ad natandum idoneos: alter fifos, ad apprebendendum, &c. Idem recentiores quidam parum Latini de Aurifrigío
«ue fcribunt:quod nomen ab Ofsifrago corruptum fufpicor,(ficut ez Gallicum eius nomen,)non qnod auis eadem fit. fed quia fimi-
lis. Memini ez Burgundum audire , qui idem de Coruo pifcatore Burgundis dicto referebat. Sed an Halieetus in Burgundia inue"
niatür , dubitari poteft. In cicone quam damus à Io. Caio Anglo medico preftantifsimo communicatam , fimiliter in utroq; pede
fifsi funt digiti, nullis iuncti membranis:quod itidem in Bellonij pictura apparet. @ Halieetos (inquit Io. Caius)id genus aquile eft,
uod ex mari lacubusq; predam querit,unde nomen inuenit, Is magnitudine Milui eft, capite albis ez fufcis diftincto lineis,ut me=
ino: roftro aquilino:oculis in medio nigris, in ambitu aureis:lingua fere bumana , nifi quód ad radicem utring; babet appendicem:
colore per fumma afturis, per ima albo > gutture maculis notato ruffis ut ez" uentre, pectore medio pure candido :crure craffo ez
fquamofo:pede uncungui ey" caeruleo. digitis quatuor per fuperna ad dimidiam longitudinem etiam fquamofis, ad reliquam incifis,
per inferna afperis ey aculeatis tenacitatis caufa: & his tam ualidis,ut flexos uix ulla ui extendas, Predator is eft pifein,difeufsis
-decidentis corporis impetu aquis , ex eisq; uiuit . €7 quamuis ex pifce uinit,fidipes tamen eftutrog; pede, non altero palmipes ut
uulgus putat.Supra magnitudinem corporis ale longitudo eft,que ad.pedes Romanos duos ey digitos undecim extenditur. Inoleuit
opinio iftic apud noftrum uulgus in Britannia,cam ineffe uim naturalem buic aui, ut quem confpexerit pifcem,eum fe quàm mox re
fupinare ex conuertere , atq; ad fummam aquam afcendere , in ead; fluitare ut fopitum , quo facilior preda fit uolanti. ideog; eius
adeps ftudiofius afferuotur à noftris pifcatoribus,quod eandem uim babere creditur.frequentes funt apud nos in maritimis locis ez*
Vetti infula. Noftri an Öfpzey uocant. Moribus placidus eft es trattabilis,er famis patientifsimus. uixit enim feptem dies fine ci
bo, cr in altaquiete:nifi fi hoc non mos fecit fed fames, que omnia domat. Carnem oblatam v ecufauit: pifcem non obtuli, quód eum
ex hoc uiuere didici. Caro illi nigra eff, È

| ITALICE Aguifta piombina, id eft Aquila plumbina, ab eo quod è fublimi inaquam præceps plumbi inftar rectà
“ feratur:quod in mediterraneis etiam circa ftagna facit Aquila anataria dicta,

"GALLICE Orfrayeuel Offraye, ab Oflifrago nimirum corrupto nomine ficut diximus, Poterít etiam Aigle de mer
uocari, À Burgundis audio Crot pefcherot, id eft, Coruum pifcatorem dici.
: ANGLICE Ofprey,corrupto nimirum Gallico nomine.

"GERMANIS maritimis Difbárn / noftri fcriberent Sifcbarn/
Sifhadler / id et Aquila pifcium, Mag aud ein CTiceraolee

Y
III
N

«HS

xe) C^ «όν, SEND cs cols Rides È "
f à : ‘ ; Ur ']
: ù I L EN

m T Accelîo adOrd.ILIIL - 1

\

AD ORDINEM II DE AVIBVS NOCTVRNIS,

Capri mulgus, Aegothelas, depictus ad fceleton à Petro Bellonio nobís donatum, magnítudíne i
fere Merula, hoc eft, dupla & hic exprimitur. Roftrum ei breue, exiguum, tenue, fuperiori
eius parte leuiter adunca, extremitas acuta angufta eft, ad caput ualdelatü, faucesampla,
Crura ad pedes ufq hirfuta. Digiti pro portione perparui & tenues, Vnguiculiillius qui me=
dium digitum pralogum armat,fquame ab altera parte ferrata funt. Cauda, utapparet.longa,
Color toto corpore uarius,partim fufcus,partím maculis ruffis diftinétus:in cauda dorfog,&
minoribus alarum penis admodum uaríans & punctis notatus. Species tota nonibil ad Apo- |
dem uelCypfelum accedere uidetur. Inlibro quidem de auibus Gallice edito, aliam auem
Vlularum opinor generis,pro Caprimulgo exhibuit Bellonius:de qua leges fupra pag.16.po
ftea uero il'um,quemhíc damus,ceu ueriorem agnitum ad me mifit: cuius antea etiam penas,
Caprimulginomine à doctiffimo Turnero acceperà, Horü ego auctoritatifacile acquiefcos

GER. Magein Mil
fuger/oder Geißmelcher
genefit werden/den Teü
{oben (fo vil mir ie 5t
wiiffen ) vnbetät:mirot:
etwanin StancEryob ge
funden,

=
DE ge
gr --,

AD ORDINEM III. DE AVIBVS VOLACIBVS, QYAE
rapaces non funt, maioribus ac medijs.

PICA Brefsillica cuius roftroIo Ferrerius Pedemontanus fumma eruditionis uir me donauit, quod hic exprefsi,rèli-
quum corpus ex Gallia Antarctica defcriptione Andrea Theueti Gallicé edita adieci. Roftrumhoc permagnum
Cinquit Ferrerius ) auis eft cuiufdam ex Breflilla rcgione allatum:non maioris (ut referunt qui ex illis locis ad nos re^
uertuntur) Pica noftra. Is qui mihi hoc roftrum pertulit, eam auem refert nutriri pipere: quo quidem woracifsimé ree
pletur, X non digerit, fed ftatim egerit.atg; eius piperis egefti magnum apud illius regionis incolas effe ufum, potius
quam alterius cx arbore recenter collecti. Perfuafum etenim habent, uim piperis illic maximam,fic ab auicula doma
ri uc minis utentes co ladat. Etplerag alia de eadé aue referunt,qua omniaan uera fint, non facile dixerim.Hac ille.
qui poftea etiam pellem de pectore cum plumisaurco uel croceo colore fplendidifsimo pulcherrimog infignibus,
(rcliquum corpus nigrum cft, nifi quod cauda initium & extremitas rubent, ) ad me mifit. Roftrum eifere craffius
& longius effe quàm reliquum corpus tradit Andreas Theuetus : quod có facilius credimus,quoniä tenuifsimü inftar
membrana, & feré pellucidum, leuifsimumq; & cauum eft, aérisgg interni capax: quamobrem hoc ctiam ei peculiare,
quod odorandi meatu carcat. in tanta enim tenuitate ut facilius penetrant odores : ita fi quid apertum fuiffet, facile
frangi potuiffetroftrum, quod idcirco etiam denticulatum à natura factum uidetur, ut minore ui aliquid fecaret. An
uero etiam aér obiter circa hos ueluti dentes, quibus roftrum penitus claudi prohibetur, fe infinuat ad fauces & arte^
riam? Auis ipfa ab hacroftri magnitudine Burhynchus aut Rampheftes(ficut & pifces quidam ) appellari poterit.
Toucan ab America incolis uocatur. Lege Theuetum cap. 47. libri iam citati,

GERM, Sin Fndianifher vogel/glyd) vnferen 2legerften/v(gnomé den (dbnabel. $Ein Dfeffervogel/Dfefferfraf.

a 7 Y
di Mn : Mo anon , ER

"

ο Acceflio ad Ord. TII. 131

Morinellus Anglorü, cuius effigiem & defcriptionem lo, Caíus Anolus ad me dedít:
Mitto (inquit)ad te etiam Morinellum auem, nobis cum Morinis comunem. Stul-
ta admodum eft, fed in cibis delicata, & apud nos in fummis delicijs.Capitur noctu
adlumen candela pro capientis geftu, nam fi is expandit brachium,extendit & illa
alam: fi is tibiam; & illaítídem, Bre- i
uiter quicquid gerit auceps, idem fa-
cit & illa,ita humanis geftibus intenz
ta auis,ab aucupe decipitur,et rete ob
uelatur, Auis parua et, magnitudine
| fturni : tribus tätum digitisanteriori
È bus, pofteriori nullo , uertíce ni-
ero, genis candídis, Coturnicis fere
colore, fi cinericei parum admifceas,
potiflimum circa collum. Morínellu
uoco duplici de caufa, X quod auis
- eftapud Morinos frequentiflima, &
quód auis ftolida eft, qua ftultitia
Grxciswaporss dicitur: ed ob rem nos
. ftri Doterelle uocant. |
GERMAN: Xin vogel gmeinin Ængelland/Doterelle genannt: möchte von
finer thorheit wagen ein Thor genannt werden/zc.

Paffer folitarius à recentioribus, Alberto magno & alijs,hodíe uulgo Germanis,nos
minatur Merulæ genus fufcum,mínus Merula, fuauiffimé canorum:cognatum, ni
fallor, Cyano,hoceft Merula cœruleæ, tà genere & magnitudine,tum cantus {ua

» uitate,tum loco;quoniamfimiliter ín faxis,prefertimmontium,degit, unde Cyanü
Graci hodie uuloo Petrocoflyphum uocant, Germani à colore Blawnogel. Meru

| la hæcfufca,quoniam fuper tectís & faxis folitaria cantillat,Pafferis folitarij nomen
alíqui indiderunt: ex facris líterís nimirum: quoniä Pfalmo 102. Paffer folitarius in
tecto nominatur, fedrectíüs Merulam folitariam , & Paffere folitariu appellaueris:
quan Merulæ omnes ab eo denominantur,quod mera, id eft, fola uolitent, Ari:
ftoteles Merulam fufcam appellat, nos ali

| ud quod genus Merula fufca habemus,

' ' montanum uulgó cognomínatum, quod

cantus gratia nemo alit. Nonreperitur
in noftraregione Paffer hic folitarius: fed
ab [talis autRhætis, qui nobis tranfalpini
funt,mittitur, Mediolani & Geneuz in fo
| ro aliquando magno precio uendi audio.
| Falconarius Friderici imperatoris ad re
| media quadamutitur fimo pafleris Indici
fiue folitari: ueleius loco, pafferis comus
5 nis, Iconem eius ab Aloifio Mudella mez

|

dico eximio miflam, in Auium hiftoria
etiam pofui, qua in prima Iconum editio-
| ne nefcio quomodo nos fubterfuoit. — — | | i
| ITALICE Circ Tridentum Merulo folitario nominatur. Albertus Roma Me
rulum ftercorofum uocari fcribít, quod in latrinis antiquis & rimofis degat, luxta
Laríum lacum uelhanc,uel Cyanum potiüs,Paflerem montanum uocant,

GERMAN. Daffer folitari/nomine ab Italis, à quibus petunt häc aliem,accepto.
Poffetautem uocari ein Steinamffel:uel cin grave Steinamffel/ Cyanus uero

cinblame Steinamffel.-

_——@<@<<@=@"=<“@©“"©"©"©"“"@

132 AcceffioadOrd.IIIIIT
Cyani Ariftotelis haec dum fcribo, icone Godefridus Seilerus Auguftanus, ade
modüadolefcens & fupra aetatem eruditus, ( Geryonis Seilerinobilifsimime
dici& Archiatri Auguftz,maximz fpei filius, δέ Raphaelis I. C, praftantife
fimi, Comitis@ Palatini frater, ad me mifit,ad uiuu depictà,unà cu defcriptio
ne, quam hic fubijcio. ^ Cceruleaauis (der Blawuogel/ oder Eyfvogel:
fed pofteríus nomen, Alcyoni fl ut quídam uocant,poriüs conuenit)uefcitur .
groffiori illo X minus contrito quod à farina hordeaceafeiungitur, ac cum
lacte recenti commixto Cantu fuauí admodumatg incundo,uarij@ generis,
multos enim maxime@ uarios fonos à cæteris auibus, quibus cum fuerit,exiz
| guo temporis fpacio, fi præcipue tenella ac nuper è nido recepta fit, difcere fo
let. at ita cantus eius multiplex eft,utad certum quoddam genus referri nee
queat. Qui pullos € nido fuffurari conantur, obuelare penitus faciem cogun=
tur propter parentes:qui fuos tueri ftrenué conferuare@ ftudent,cuirei dum
intenti omni ftudio funt, hoftem depellere conantur,oculos tantummodo
eius obferuant, quos fi uel minimum attingere líceat, gaudet ac uictores fefe
agnofcunt, oculos ením hominis confodere roftro conantur.

p

μ.ο. ώμο.

77 777
QD
e

AD ORDINEM IIILQVI EST DE AVICVLIS,

Godefridus Seilerus Auguftanus,unà cum Cyano fuperits exhibito, C HL Oa
RIDIS peregrinæ etiam,quæ € Canarijs infulis aduehitur,imaginem dedit:
quamhocloco pofuiffem,nifi per omnia Chloridis illam fpeciem,quam uul-
gò Citrinam noftri cognominant, fuprà à nobis pofitam, coloribus, figurà,
magnitudine,& (nifallor) etiam uoce cantug itareferret, utuix diftinguas.
Vefcitur (inquit) auicula haec femine lini uel papaueris apud nos; ín nataliau
tem folo,faccharo inco&o pafcitur, Cantus ei omnium dulcifsimus:uox uals | |
de canora,acmirum in modum fonora:qua inter omneis alias fimiles excellit,

Ad Ordínem

Acceflio ad Ord. VII. 133

AD ORDINEM VII. DE AVIBVSAQVATICIS PALMIPEDIE V f,

|
|
|
|
|

Anatis Indice rara quzdam fpecies, cuius eiconem Io. Thanng
myllerus F. chirurgus egregius, Augufta Vindelicorum ad
me mifit. Caput ei albicat, ut pictura oftendit, Roftrum,crus
ra,cauda,X extrema longifsima alarum penna; atri coloris
funt. reliquum corpus,concolor ferme, ruffum autrubricæ
fabrilis colore, (non qui rubricze eft, fedlinex ex ea ductze,)
alarum tamen partes quzedam albicant: in mafculo aliquid
etíam punicei & uiridis colorís per alas fpectatur, Collu fus
premum angufta lineanigraambitur,

GERMANICE Ein bfundere frómboe art der Ins
dianifchen Enten,

«e.
7/22

NT
^

of
4

NÒ
NX

A

{2
CAT
CTZ
Sh lr

| | e πως
CIA ORO \

| Ji: : CAS Vu UT ey.
134 AcceflioadOrd.VI.
| Anas Indica alia, cuius picturam dodiffimus Cardanusmifit, -
Corpus undíg nigris pennís integitur,candidis alarum ma-
culis exceptis per tranfuerfum δέ fecundum longitudinem:
& candidis in capite, collo ac pectore punctís: ficutin icone T
A preelo ftatim apparet, nullisà pictore coloribus inductis, jj
fed crurum & roftri color cínereus uel corneus eft, Pars ocu
lis fubíecta, & roftri pofteríor pars cum tuberculo illo rotun
do,utapparet, egregierubent, Anatisiam defcripta figu i
ram integram pofui: alterius ueró quam Rondeletius mifit, 1
caput duntaxat cum collo exprefli. Maritima eft(inquitille B
in epiftola ad me) ín ftagnis degés,& criftata,fatís rara apud |
nos, necaliud addit, ni(i quód ex Anatum genere effefufpiz 1
catur,ín quo facile eiaflentior,cum palmipes Anatuminftar
fit, & roftrum fimile habeat: cui hocpeculiarein Anatumge . i
nere quod refimum eftttuberculum rotundum cumIndíca ei |
adiundtacommunehabet, à quo globiroftram aut fphæros
rhynchum cognominare licebit, diftinguendi caufa ab alijs
Anatibus, Crura etià ei pro portione dj alijs proceriora uis
dentur. ca rofeo( roíz fylueftris ) feré colore rubent,ficut &
roftrum cum tuberculo. Caput nigricat,non fine uiridibus
exiguis maculis, In pectore color rubrícze fabriliseft; albus
in collo:relíquum corpus albo fufcoG diftinétum,

i
ha

Bernicla

ο Acceflioad Ord. VII. 135

- Bernicla uel Branta Anglorurit,quam pulcbré depictam nobilißimi medici to. Kentmannus Torga Mifenorum , 67 Yo. Caius Londino

Anglie ad me miferunt.De ueteri eius nomine non conftat.Eliota Anglus Chenalopecem fufpicatur effe Barnaclamcficipfe fcribit)
Anglorum, Turnerus uerò (cuius mator apudme authoritas) aliam auem medie inter anferem anatemq; magnitudinis , alis ruf fis;
in cuniculorum foueis more uulpium nidulantem, Sergander (quafi montanam anatem,quod in excelfarum rupium cauernis ni=
dificet) uulgo in Anglia ditam,Chenalopecem effe credit. Chenerote uero Plinij (five&té Chenalopeces er Chenerotes apud li
nium leguntur:alia enim lectio eft, Penelopes & Chenalopeces,qubus lautiores epulas Britannia non norit)ucl Berniclam,uel An
| ferem BafJanum Scoticumue (quem exbibuimus fuprà,p4g.83.) effe conijcit. Bernicle uocabulum quid fibi uelit non babeo quod
dicam:conijcio quidem è ueteri Britannica lingua, que bodieq; v uallovi in Anglia,Britonum uero in Gallia ef,relitum effe:quo=
niam Armorici,id eft; Britones,eo etiamnum utuntur. At Brante nomen (Caius Brendinum anferem mibi uocauit)originis Germa
nice uidetur, Anglofaxonibus in ufu,ab atro ceu titiotiis colore factumzqui ez ceruis ez uvlpibus quibufdam apud Saxones nomen
fecit. Ater enim bic color in capite eius,roftro,cruribus,collo, dorfo, pectoris parte caudag; infignis est:in alarum parte cz uentre
cinereus: post oculos macule albe funt : pectoris etiam pars ez laterum interior candicat. — Albertus Magnus de bis auibus feri=
bens,ut ex deferiptione liquet:Falfo (inquit) quida dicunt eas idcirco nominari Baumgenß, (id eft Anferes arborum, )có quód ex
arboribus nafcantur,uel putridis in mari lignis alJerentes à nemine unquam bas aues uifas coire ucl oua parere fed boc omnino ab
fürdumest. | ego enim. & alij complures mecum uidimus eas coire ex oua fouere , ac pullos alere, ez cetera. — Ego inbi-
floria Auium Turneri uerba copiofe retuli , quibus ut perfuadear bas aut fimiles aues è putredine gigni aut quomodocurigue
ex arboribus aut lignis poffe, feréinducor. — Idem in epiftolaad me: Branta (inquit) Anferem palujtrem ualde refert: differt
| tamen, quia breutor eft. à collo, quodrubefcit nonnibil (in noftris quidem picturis nibil vuboris apparet ) ad medium ufque
uentrem,qui candicat,nigra eft.Anferum more fegetes populatur.In Vuallia (que pars eft Anglie) in Hybernia ez Scotia aues te
fle adbuc rudes & implumes in litore, fed non fine forma certa & propria auis, paffim inueniuntur. Eft autem preter banc alia e=
tiam auis,que originem fuam arbori ad litus Scotici maris refert acceptam. Sic ille,eft autem altera bec auis,quam Scoti Clakis uo
cant,fuo loco à nobis exbibita:quam in mari e ligno nafci Hector Boethius (cuius uerbain Auium hiftoriarecitaui) tanquam teftis
oculatus plane affirmat. Anates Oceani Britannici Cinquit Iulius Cefar Scaliger , enarrans librum primit Ariftotelis de plantis, )
uas Aremorici partim Crabans,partim Bernachias uocat.Eæ creantur è putredine naufragiorii,pendentg; roftro à matrice, quo-
ad abfolute decidant in fubie&tas aquas,unde fibi ftatim uictum querant:utfendo interea fpectaculo penfiles,motitantesg; tum crus
vatum alas. @Nonueroinmaritimis tantum tractibus Bermcle inueniuntur, (ed in mediterraneis quoq;:ut Sonneuualdi in ditio
ne illuftris comitis Sulmenfis, fex miliariù interuallo diftante Torga Mufenorü: ubi in arborib.nidulantur ut dottiRimus Kentman
nus nofter obferuauit. @Bellonius Hifforie auium lib.3.cap.$.eandem auem defcribit , quanquam roftrum longius pingit , ez an
fit Crauant Aremoricorü dubitare uidetur .ego omnino eadem effe auem abfq; dubio dixerim, cöueniete prorfus defcriptione,cz-c.
(Nomen quidem Crauant, Germanicum uideri poteft; quafi Grau ent,id est, Anas fufca.) ua tame eas parere et pullos excludere
fe obferualfe ait, e falfam effe perfuafionem,quod ex malis nauiuni putrefcentibus oriaritur, à ueteribus quidem Chenalopeces, id
eft, Vulpanferes dictas putat,cum in Singularibus Mergi genus quod Galli Fibrum nominati, (ipfe in Hiftoria auium Vriam,)Che
nalopecem appellauerit. Eft autem Chenalopex,ut emaculatiores(ni fallor) Plinij codices babent,in fummis Britannorum delicijs :
Bernicla ( Turnero tefte) infuauior este diuitibus parum expetitur. Que Io.Caius de Bernicla feu anfere Brendino ad me fcri
pfit,nunc non occurrunt. — Hoc animaduertendum, aliud etiam Anferis fylueftris genus circa Argentinam fimiliter Baumgaß
nominari, cuius iconem dedimus fuprá. | À
GALLICE apudArmoricos Crabant,Crauant,ez Bernacbia,ut dictum est. |
GERMAN, Kin Seumganf/wiewol auch ein andere art wiloer genfen an etlichen osten alfo genent wirt .
ANGLICE. Dernacla/Sernicla/ Branta/Bzendin. ;

Ed"
ΤΑ”

vw

Phoenicopterus, qualem do&ißimus Rondeletius mibi tranfmifit,degit in medijs ftagnis marinis , Vefcitur cochleis,pifciculisqs, eve,

| ejMirum est buius tam pulcbre <> eximie auis nomen ab Ariftotele tacert, cum Ariflophanes,qui uixit eadem etate,meminerit. |
Jed Grecis etiam raram effe banc auem puto. Nam Heliodorus Nili incolam eam facit. Bellonius quidem eandem Ariftotelis Glotti
dem effe fufpicatur: ego uero ijs quas Gallinulas aquaticas noftri uocant auibus Glottidem adnumero,que omnes fidipedes funt.
G ALLICRE Flammand,Flament,Flambant:d corporis proceritate,quali folent effe Flandri,uel à colore flammineo.
GERMANIS ignotam puto auem, ficut ez Gallis ad Oceanum Bellonio tefle , quare fingo nomen interpretatum ex μείον |
re Greco eius, Latinis etiam recepto nomine:ST ag ein S otfecF ober X otuogel genennt werden/dann er roti(t am (dna 5
bel/fdyencElen/vnno fecFen/aufgenommen die (hwingfädern/ welhefhwergfind/ — “

Tr
RE

Zi

MS,

N

er
N

RSS

xs

EISEN

x; XX
ETÀ
uu SS
à Py

j 6 ΗΛ) ης i? | ή TEE S 2
Vo TN ή d 4 "
fA f Y N h
ή W N fM ή #11

| S)

fi |
1»

hj
4}

j

|
(

4

Lan

7
»

À

MU ED sbronze

Ss
T

Ec

RED S

F7 er AR

er = 4 ex
m ἵ τν
^ '
x
|

το Acceflioad Ord. VIII. 237

AD ORDINEN VIII. DE AVIBVS AQVA

TICIS FIDIPEDIBYS,

Y TAEMATOPVS, quem pingendum curaui ad fceleton , à praftantifsimo Lugdunenfi mes
dico Iacobo Dalechampío,omnibus íngenij & doctríne uírtutíbus ornatifsimo uiro mihi do
natum. Mitto (ínquit) & do auem non admodum frequentem,à te nufquam memoratam in copio
fifsimo uolumine De auibus,paluftrem & aquas etiam profundas adeuntem,quod ex crurîi altítu
dine íntelligí poteft.Hamatopoda fiue Himantopoda (nam utrog modo apud Plíníum in alíjsat
que alijs exemplaribus legítur)cenfet e(Te Benedíctus Textor:nomine conuenienti,fiue crurü fan
guineum colorem,fiue obfequiofam ferelorí modo flexilitatem fpectemus. Hac ille. «| Porphy-
rionibus roftra € pralonga crurarubent,hec quidem δέ Himantopodi multo minori, quanquam
eädem crurum altitudine naícítur ín Aegypto. ínfiftítcernís dígítis . præcipuum ei pabulum mu=
fcz.uita in Italia paucís diebus, Plinius lib, 10.cap. 47. qua defcriptio ei quam exhibemus auí omz
nino fauet.quod ad nomen, meliores codíces non hematopodií,ut alij quidä,fed himantopodi ha=
bent.aliqui Hæmantopodi,quod ab Himantopode corruptum facile apparet:nà fi ab hama,quod
e(t (anguís, deríuetur,n, líteram habere non poteft. Nos etíam ín Paraphrafi Ixeutícorum Oppia=
ni Himantopodes legímus,Iuavzózodc aues (inquit) nomen à crurü tenuítate habent, hoc nouum,
in eís,quod maxilla inferiore fixa,fuperior folüm ín ipfismoueatur, Sic ille, fed ín aue híc propo-

- fita maxillarií motus nihil ab aliarum auiü natura uaríat,ut ex artículís ín fceleto apparet, Himan-

topodís quidem (hoc eft Loripedis) nomen probo, reí etíam ipfius argumeto: uíx enim alíus auís
3 g

“ram procera crura cum tanta exilitate reperias: fanguínea uero pluríum. € Quod ad partit magni

tudínem X colorem,fceletos ficfe habet: Roftrum digitos fere quatuor longü eft,caput paruum:
collum digitorum v.relíquum corpus (quod leue & gracile eft,inftar auíum paluftriumfere quas
Gallinulas aquaticas uocamus) dígítorum v t. cauda rift, crura x v, Alarumlongítudo parü exce
cedit dodrante, Color roftri nigricat.in capite & collo prono fufcus:dorfo et alís niger,pauco fub=
uiridiadmixto,fi diligentius íntuearís, cauda cínerea.Partes prone omnes,& latera quog,albi co
loris funt. Crura fanguinea: digitis dütaxatter DA
nis , (ficut in Biftarda, Oenade Rondel.Mori | | AA
nello Cai], Struthocamelo, Pluuiali,etCana Pe
tiera Belloni), ciufdem6@ Pica marina: ) quorü ΄
medius longifsimus eft, breuifsimus interior:
fügítur atit medius cum exteriore breuifsima
membranula tanquam palmípedü , Poplítum -
cauitas infignis eft artículo tam flexili ut in fce j
leto etiam tibia ad femur tota facillime reflecta
tur. Videtur fane non curfu tantü m ualere,fed
etíam uolatu hzc auís:quoníam oblonge eíus
ala funt, ita ut longifsima earum penna caus
dam feu orrhopygíum duobus aut ampliùs dí
gitis excedant, «Alia auís eft, quam pro He
matopode Belloníus exhibet lib, 4.cap. iu. De
auibus: quam a Gallis Pie uel Becaffe de mer,
id eft, Picam uel Scolopacem marinam uoca«
rifcribit: quod roftrumínftar Scolopacís has
beat: ín alís ueró tranfuerfam maculam albam
ut picæ,&c.cruribus rubentibus quidem, fed
breuioribus crafsioribus quàm Himätopo=
' dís noftra, i
GERMANICV M nomen fingendum eft,
utpote auís peregrínz . Ein frómbocr vo»
| gel/ wirt erwanın $rancEreyeb gefangen/
. dobfeltémitroten/ landen vidartünen 7%
— foencElen: mag ein Riemling genennet IF
werden. un 7
In Hímantopodem Tetraftichon noftrum, PR /
| | /

W

N

Loripedem Grato uocitant me nomine:quanquam

Inripis celeri curro citata gradu.
Hematopun ali:nullo que nomine mallem
Nota,ornichophagis uiuere fola mihi, NN
EUN ES,

«4 | |
| 1
x
vr E. /

INDEX IN AVIVM NOME.
NA; QVARVM PICTVRAE HOC IN LIBRO E si

HIBENTVR, O. LITERA ADIECTA MENTIONEM

LATINA, anfer ferus 72
anferes marini Scotici
A. 82
Acanthis 44, Belloni] anthus 98.0,
45 Belloni] ΔΙ
acanthis recentíorum apiafter 98
Gr&corum 44 apus $1
accipiter,uel Accipiter apus minor sr
maior 7 aquila 3
accipiter minor 7 aquilaanataria 6
accipiter fríngillarius , aquila barbata 12
palumbarius 7 aquilaheteropus 4
accipiter palübaríus 1ο aquila mar. 129
æoithalus maior & mí- aquila Scythica 4
nor 45 aquila uulturina $
ægithus 45 ardea uel ardeola pulla
ægocephalus "4 — uelcínerea 117
agolius 15.0. ardea albatres 118
eegotholas 13ο ardeola candida Bello=
æfalon H nij 91
zx 99 ardeacitrhatauelcrifta
afra auís 61 tamaior 17
alauda non criftata uel ardea ftellarismaior
gregalis 79 120.119.
alauda criftata uelterre arquatamaior 13
na 70 arquata minor 103
alba frons 87.0, afcolopacion ΄ I
albardeola 118 afcolopas. Ito
Belloni] 92 after 43
albicilla,albicula 118 aftragalinus 43
124 aftur 7
alchata 67 atricapilla 47.Bellonij
alconfíuuíatilís ^ too

alcyon maíor & muta
Bellonij 100, mínor &
uocalis ibidemo.
aliachme (MX
aluco
anas
anascaudacuta 75.0.
anas círcía 77
anas marina quzdam
75,alia 74.0.
anas fera torquata ma=
ior 74
anas fera torquata mi-
nor
anas fera fufca , media
magnitudinis 76
anas Indica 37.133, alia

134
anas periezofmene 74
anasraucedula 86,0.
anasftrepera 78.0.
anfer 73

alicuius auis,fedabfg icone,fignificat,

49 d
attagen 63, Bellonij

49
attagen candidus 65
attagení congener auís
65
auícaca Io
auisexterna 64
auís maxima, cui ad ni=
dumarbor unano fa-
tís eft $
aurifrigius 129
Barbates 82
barliatæ 82
bafilifcus 49
batis 6ο, & 49.0,
bernecæ 82 -
bernicla 135
biftarda 67
bonofa 63
bofcas maior 74
bos tautus , botau-

rus 120
branta Anglorum 135

colymbus minor |
corníx- . 22

brendinusanfer An: cornix cœruleaapud LM
glorum 135 Mifenos E
bubo i4 .buteo 9 corníx uaría uel cínes
butheríus | rea,marína ‚hyberna, È
butorius 120 apudrecentiores
22
Calandra 70 coruus 4!
calidrís 114 coruusaquatíus 84 |
capercalze Scotica a- coruusfyluaticus 344
uis 82 corydalus 70
capra,capella 99 coturnix 71
caprimulgus 16.130 cuculus 34 —
capus,capo 54 culicilegacinerea 124
carduelis 43 altera - n4
caryocatadtes 25 curuca,curruca 47
caísíta 7 currucis cognata quae
cenchris AE D 47.
certhíasuelcerthíus curuiroftra 40
37 cyanus 34.132 —
charadrius 15$. cypfelus σι
chenalopex 135.0. cypfelusminor 52
cheneros 15$ D
chloríon 37 Dendrofalcus m
chloris $ drepanis 97
chloridis fpecies alía Belloni] 52°
44.45.aliae Canarijs Dryocolaptestertius, \
132.0, Ariftotelis 3,
cinclus n E. 1
cía montanína 42 Elaphis 19.& 105,0,
cíconía 131 elorius 13
ciconiamontana 5 emberizaalba 42
cíconía nigra 122 emberiza flaua 4A
cínclus 122 emberíza pratenfis 42
citrinella 44 epops αι.
clanga 6 erithacus 48 —
clangula anas 79 erythra E
enipologos 37,124 erythropus minor "23
Turneri 37 erythropusmaior lol
coccothraufles 4o externa 641
coccyx 34 È . 1
colios 26,37 Falcata EN
collurio uel collyrio falcoarborarius m6 4
Bellonij minor ı3.ma falco niger wr
ior, ibidem fiber Belloni], exse
columba uulgaris , uel gis 86
domeftica,albaue,s7. ficedula 47°
Turricula feu faxatis Belloni] 47-49 -
lis, ibidem ficeduliscognata uri ma
columba Anglícauel dam
Rufsica $7 flórus 98. "
colymbís . 89 fringillauelfrigilla 44
Bellonij 77 fringillamontana 44
colymbus maior 98 fringillago

fr la

, i

-

fronsalba

91

frugilega 22,0,

fulica $91, X 87.0.

fuligula anas | 8o
G.

Galerita 70

galgulus 37

llína aquatica 91 fu-
^ Jica uulgo Italis. A:
lia eiufdem generis
Ibid.
gallina Africana feu

Numidica $6.61
gallína gibbera $6
gallinaruftíca 110.0,

. Belloni] 63

llinalanigera 54

gallina uillatica uel uil-

laris $3

. gallínaceus $1
gallinago 110
gallinagines uel galli-
nulæaquaticæ 100
gallinago minor 2
gallínagínis minoris a-
quatíce (Bellonij) fpe
cies 123

… gallinulaferica

gallinulæ maritime 114
&ng
Ici
gallus , uel gallus galli=
naceus 2
gallus Numidicus uel
Mauritanus ferus 61
galluspaluftris 61. fyl-
- weftris uel montanus
maximus $9

- galli fylueftrís genus ni

grumin Scotia 61
garrulus 26
garrulígenus alterî 27

garrulus Bohemic, 27
gibbera gallina 65
glareana $o
glaucíum 76

- glottís 105
gracculus 24
gracculus coracias 26
gracculus palmipes 84

& 91
“ grus - 19

grus Galearica 117.0.

- grygallusmaior ^ 6o
grygallus minor 60
guftarda Scotorî 83
gypxetus $

| H,
Hamatopus 137
halízetus 129
harpe σ
heloríus n;
hercynia auís 27

Index.

a

hiaticola 12$ nor86,maioribidem - P
hímantopus 137 mergusmuftelaris 86 Palumbus minor 66
hípparíon. 86 mergus Rheni 87 palumbuscicur $7
hírundo $! mergusuariusmaior palumbus maior,uel
hirundoriparia 97 87 torquatus 66
hirundorufticacogno- merlina tì paradifiauis , uel pata-
mine,uel agreftis,uel merillo,meriftio ri ^ difea,ex Nouo orbe
fylueftris 52.97 merula : 32 20 ’
hortulana 127 merulafufca 33,0. parcus 94
hypæetus $ merulafaxatilis 34 pardalusBellonf 4o
hypoleucos 106 merulatorquata 33 parusater 46
I, metops 98 paruscoeruleus 4$
Ibisalba δι. &22.0. merulaaquaticauel ri- paruscaudatus 47
ibis nigrafecundî Bel: — ualís 123 parus carbonarius 46
loníum 22 miluus,miluius 8 bis-
ibidicognataauis 116 miliaria Ruellij 43 parra 95
idterus 37 molliceps 26 parus criftatus 46
inas 67 monialis 134. patusmaíor 45
ifmerlus 11 monialis alba 87 parusmonticola 47
ifpida 100 monedula 24 paruspalufiris 46
iunco 123 morinellus Änglor.ızı parusfyluaticus 46
iunonis auís $$ morphnus 6 paller 41
iynx 38&37,0, motacillaalba 124 pafferísfpeciesalía 41
L, motacillaflaua 124 alíaibídem, Indicus
Lagopus 63,65 motacillegenus 129 131.0. |
lagopusuaría ^ 64 motacillacinereama- pafler rubíaut fæpium

lagopodi fimilís,maíor
6c. 0,

lanaríus 9
laníus maíor 13
lanius cinereus,media

magnitudinis 13
larus alb, duplex 95.0,
latiroftraanas maior 80
ligurinus ^ 44.
Belloni] 45
linaria 43
linaria rubra 43
lingulaca : 105
líuía columba 66
loxías 4o
lufcínía 48
lutea & luteofa 45
lycos 24.

Martínus pifcator 100
melampus 107 (nij 49

melancoryphus Bello=
meleagris $6.61
minor 86
merganfer 85
mergulus 89
merguli genus alterum
89
mergulusniger 39
mergicornuti 88
mergus albus 87
mergus anferi fimilis
8s CREER

mergus minimus fl, 89
mergi glacíalesuar, 86
mergus longirofter mi

. Ochra

{or 124.minor o,ibid.
mufcetus 7
muftelaris mergus 86
myiocopos $o

Nifusrecentiorum 7

noctua faxatilis uel la= |

gopus cognomine 17
noctua, uel potius no-
ciuæ genus parua 1$
nucífraga 25
numenius 113
nycdticorax,non ueterü
fed uulgo fic dictus
circa Ärgentinam &
alibi circa Rhenum,
auís pifciuora 18
108
ochropusmagnus 103
ochropus medius 107

ochropusminor 109
ocnus 120
cenas 67,& $7.0,
onocrotalus 49.ter
Belloni] ^ 92.0.94
orípelargus $
orix 63
ortygometra 71
ortygometra Belloni]
90
ofsífraga 13.40
ofsifragus ibid.

otisuel Tarda 67.bis
Otis minor | 67
otus 14,0,

4t \
paffer folitarius 132. &
31.0.
paffer fpermologus 41
paffer troglodytes 43
palferculus quídam fos

lítatius $o
pauo $$
pauo Afiæ $6
pauunculus 99

pelecanus 92,& 118.0.
pelecänus , ut uulgo à

picterib.effingítur ος
peliäs 66
percnopterus $
percnus 6
perdixalpinauaria 64
pdix Damaícena 64.0:

perdíx Graca 64.
perdix maior 64
perdix minor ibid,
perdíxruflíca maior
lo ou
petrocoffyphus — 34
phæopus 102
alter 103
phalaris 91
Belloni) 87
phalacrocorax 84.91
minor ibid.
phaps 66
phaííanus ^ 62
phatia 66
phene 12
phoenicopterus — 15$
philomela ^ A8

AT ij

ra

| phœnicurus 48

phœnicuri fpecies alte=

4
picaBreflillica 130

Index. hi

rex. : 49
rex coturnicum 71

8 rhodopus 100

riparia Bellonÿ 92

triorches 9
tríftunculus 8
trochílus A5

trochiliaquatici 100

pica glandaria 26 ripariola 97 trochilusterrefiris 68 allodola
. alia 37 roftrix 100 trizolus : 7 atiadre
tertia ibid, rubecula 48 troglodytes Bel. 49.0. anatre
picamarina ^ - 80 rubeculafaxatilis 34 tryngas 123 anatred’India
píca uaría uel caudata rubicilla 48 turbo 38 turdela 30 anghiron
28 rubrica 49 turdus fimpliciter 29 anitra
picus arborarius uelar- rupex 125 turdus mínor,quem il: aquíla
borum cauator , uel rufticula i no lademueltylademco aquilaftro
Martiusmaier 36 rufticulauelrufticaper gnorninät, Gazallía arcafe
minor ibid, dixMartialis,excon cum uertít 28 arcia
picus cinereus uelfub- iecturaBellonij 71 turdusuifciuorusuel arzauola
caruleus 37 rufticulaminor n2 maior 30 aftur
picus maximusuel ni- rufticula fyluatíca mai turtur N 66 auoltoío
ger 3g rutícilla 48 tyrannusBellonij 49. auofetta
| picus muralis 38 ^. Regulus nofter Ù 4
picus nidü fufpendens Salicaria |, $o V. ‚Balarina
37 falus 45.44 Vanellus 99 barbaiano
picus uarius 36 fcalopax Πιο varia 43 barbaftello
pícus uirídís 36 fcandulaca 37 uefpertilío 17 beccafla
pilaris 29 fchœniclus 123 uínago 67.570 beccoroella
pipo 36 fcolopax 110.112 uírídía 45 ulula 15 beccoftorta
pipra 36 fcyticaauis,genusaqui ulula genusalterum, pecquafiga
pifcator ico la $ quodquidaflammea becquaroueglia
piícator regius 1οο fenator 49 tumcognomínant 16 becquefigue
pfittacus erythrocya= ferinus $ ululaaurita 15.0. becquefigo
nus 39 fitta 37 fmerillus m uria uel urinatrix mas bertina
planga 6 fmerla,(merlus li dor 88 minor 89 berta 26
platea, platalea 92 fpermologus 4122, 0, urinatrix 123 biui $1
& 18,0, fpermologusalbus 42 urogallusfimpliciter, brufola ή 37
Belloni] 94 fpinus 44. Belloni} 45 uelurogallusmaior$8 buba i 31
piumbina 89.100 flarda 67 urogallus minor 59 bucciario $
pœcilisrecentiorä Gre ftruchio 69 urogalli minores ín Se bufo 14
corum 44 ftruchio Africa 69 ptentríone $8 i a
poliopus 104 fituthío Libycus 69 upupa .31 Canibello T
porphyrío 126 firuthiccamelus ibid. uulpanfer, uíde Chena canuarola 43
prunella 42 ftruchocamelus 69 lopex capetorto . 88
pfittacus erythroxan« fturnus 34 uultur !3 capo negro 45.
thus 38 fubaquila $ uulturalpínus que Hel capo nero o
pullus aqua οι fycalis Belloni 49 uetij aureum cogno= capon,capone $4
puphínus Anglorum fyroperdíx 64.0, | minant 12 cardellino 43
quadrupes 80 T. . carolo TN
pygofcelismaior 88 Τατάα. Vide Otis Zena 43 carzerino ibid,
pygofcelis minor 89 taurus 120 cedron $8
pyrrhocorax23.et216.0 tercellinus 7 GRAECIS hodieufita- celega — 4t
pyrrhulas A48 tertíolus 7.10 taquædam uocabula, cercedula 773
: tetraon minor ᾽ $9 Afarandos 4$ cerceuolo ibid, -
Quaíca σι tetraon Plínij $8 cothurno 64 ceppa 4.
querquedula uaría tetraonís altera fpecies petrocoffyphus 34.0. cefano $&
77.0. 67.& $8.0. fufurada 124. cefila σι
quifcula 71 tetrax uel tarax INeme tagínnarí 6o chapelína 79
R. παπί € 67 taosagríos 99 charlo IE AL He
Racham $ traupís 43 xylornitha oo chotroniffe 75
ralla 7i rallus go Belloni] 43-44 ITALICA cia A
rallusterrenus 68,71, tinnunculus 8 4 ciagula 24
recuruiroftra 93 torquilla 38 Agrotto 94.118 cigno δι
regulus 49 totanus 114,0, aguiftapiombina. 119 cigogna
Βε]οπή 49 trichas Ariftotelis 29 aieta 9 cino
reptitatrix 37 tricellus 7 aigeron - | Bo cien

afron
airon bianco
ayron negro
allodetta

eipper 38 früfone 40 legorín ibid, perdice Ch
cipperinà 70 ^ lerlichirollo 123 perdicealpeftre 63,65
citrinella 44 Galbedro 37 limofa 114 perdice bianche de la
cöllotorto 38 galedor 95 lodofa 7o montaígne 6$
cólmeftré 64. galetra ibid, lodolacapellutà 70 pernígona 64.
columbo,columba,co- galleto demagio 31 lodora ibid. pernisalpedica 63
.lomba : $7 gallina 53 loyetta 7 pernífette 64.
colombo fauaro,uelfa= gallina arcera no luganello 44. pefcatore 100
‚uaccouelbutaracco gallinella ibid. lugaríno ibid. pefcatore delre 98
66 gallinaza ibid, lugaro ibid, pettoroflo 48
coroffolo 34. gallo 52 lupo del’api $8 pétuflo 48
coroffolo 48 gallo d'India $6 lufigniuolo 48 píccafíga 47
corbo 21 galloalpefire $9 A picciferro 98
cornacchía 23 gallo cedrone 58 Maluizo 48 picha 28
cornice ibid, gallode paradifo 31 manucodiatä 20 pigozo 36
coruo 21 gallofeluatico $8 martino pefcatore 100 picchio 36
_coruo marino. 22 garbella 37 megliarina 44 picciferro loo
coruo feluatíco 22 gardelino 43 merlo 32 pico 35
coruo fpilato 43 gardellin ibid, merlobíauo 34.0, pipiftrello 17
coruz 13$. gardello 43 merulo 32 píombíno 85.108
cotremula 124 garganei 77 meruloalpefro 33 pizamofche A7
coturnís 64 garganello 77.87 merulo folitario 132 pola 24.10
- couarella 70 gargea 118 miluio 8 polono 87
crofferon 34 garietto 118 morgon 87 polun gt
cucco ibid. garza 117 mulacchía 22 poyana 9
cucculo ibid. garzabiancha n8 munacchia 22 pullon gi
cucho 34 garzetto ibid, " puniono $7
cuco ibíd. gauína 9$ Nibbio 8 pupula 31
cutta 24 gauinello 8 nichio 8 putta 28
? gaulo 100 niggo ibid. 3
* Dardano giogazza 28 nottola 17 Quaglia zi
dardo $8 gazaghiandaia uelghi notula ibid. quaiotto 117.119)
_ drexano - 3o andara 26. P quallía 71
ducó 14 gazamarína 13 ochafaluaticha 72 ;
dugo ibid. gazafperuiera ibid. ocellod'elducha 94 Rallo 96
£ gaza uerla 26 ocho,ocha 73 raparino 43
Falcinello 16 gazzara — 28 ortolaio 117 fatto periago 17
falcon ιο gazzuola ibid. otorno 64 rauarino 43
fanello 43 ghiandara ibid. s re de qualie 7i
fafan,fafano 62 ghiandaria 66 Pagone $$ reatín 46
fagiano ibid. giarioli 100 paierizo 41! rectino 49
fafan negro $9 gírardelli ibid, palumbella 66 regazza 38
fafanella 63 girono 118 palumbo $7 regeftolafalconiera 13
fafianoalpeflre 59 gyuen $7 paon 99 regillo 49
ferbott 43 geron ı2 paoncello 99 reillo 49
fiñett A3 gracchia 23 papafigho 47 rendena σι
— fior rancío 49 grallo 98 papagallo 39 reuezól A3
fohonelo 43 grifon 4o papara 73 rhoncas 65
folega 91.8 87.0. grotto 94. parifola 45 rondena δι
folor m3 grottomarino ibid, parifoladomeftícha rondine δι
folund'aqua ibid. grottomolinaro 94 45 rondinella ji
formicula 38 gru 19 paruffola 4$ rondone $1
| francolino 60 grua ibid, paruflolin ibid. rofcignolo 48
| frangueglío 44 , parozolina 45 rofcignuolo 48
|». ftanguello ibid, Herbey 65 pafon 23 rofcigniuolo AS
ftanguelinuernengk hortulano 43 paflara — A1 rulley 119
49 4 paffera gazera 13 2
franguelmontagno ^ leuolo 98 pauon $$ Sartagnia 47
40.44.49 iurar 88 pauonzino 99 fattella 27.
rínguello 44 — LE, peccíetto 48 fcartzerino AS
ftinfon 45 Lequila 44 pechietto ibid, fcauolo 77
frifon 49 legora ibid, perchíachagia 49 fericciola 49

Index.

mM »

ferin 45
fmerlo,fmeriglio u
fpaiarda 41
fparauier 7
Íparuíero 74
fpeluier. as
fperga 83
fpinzago 113
fpinzagod'aqua 93
{portegliono 17
ftarna 64
ftolcho | 58
ftolgo $8
ftolzo . $8
ftornello 34
ftorno 34
ftortacoll 38
ftrutza 69
fturnello 34
fuffuleno 48
Taccola 23
taccola 24
tarabullo 120
taranto 45
tarangolo 103
tarlíno 113
tatula 24
terlino 13
terrabufa 120
terzolo 7
tefta nera 47
tordo 29
torquato 66
torquato 3
tortore 66
tortole;tortora 66
totano 14.5
trapazorola 89
triftarello 8
triftinculo 9
trumbono 120
tfchirnabo 45
tudon 66
turdela 30
turtura 66

V.
Vcello del paradifo 100
ucello dífanta María

109
uerdon
uerderro
uerdmontan
uertilla
uerzerot
uilpiftrello
uitriolo
ulula
upega
urblan

La
Zaranto

4$.

45
45
38
41
17
100
I$
3!
65

45

TNR

[ndex.

zigognía 121
Ziguetta ^ ' $
ziollo 37
zifila $1
ziuetta 15
zorl 23
zueta 16
HISPANICVM.
Telamon 126
GALLICA,
Agafle 28
aigle 3.demer. 129
aigrette n8
airon "7
alebranda 77
alouette 70
angel 67
arbenne 65
arneat 13
artre 98
auflecue 124
auftour 7
auftrouche 69
autruche 69
Barge 113,114
battelefsifue 124
battemara 124.
battequeue 124.
becafle no, de mer.ı37
becafle petite 112.
becaffeau 112
becafsíne , auestres di=
uerfæ n2
becaflon 12
belleque 91
bequaffe 10
beque 95
berce 48
bergerette 124
bergeronette iaulne
124
bernachia 135
berighot 49
beurichon 49
bieure $6
bihoreau 117,0,
bifet 66
biftarde 67
boeufdedieu 49
brifeos ‘2
bruyan 41
bofe 9
boudree $
boufant ?
boufat i
boufat gentil, comun,
blanc ou chaulfe, ma=

rin : 9

boutor 120
bayfard 9
buzard 9
Gi
Caille 71
calandre 70
canard 75

canard d'Inde 73

cane ida

cane a latefte rouffe 76

cane petíere 63.et 60.0,
& 67.0.bis

caffenoix 2
caftagneux 96.89
cedrín | 4$
cercella 77
cercerelle 8
cercerella 77
cerifin 44
chahuant 16,0.
chahuant petit 16
chappon. 54
charderaulat A3
chardonneret 43
chafletont 14
chat huant 14
cheualier aux pieds

rouges, 114. nj, aux
píeds uerds 114

cheueche 16
choca 24
choche pierre 40
choquar 23
chouca 24
chouca rouge 23

chouchette petite 24

chouette 15.33.24
chucas 24
cigogne 121
cygne δι
cyne $1
cinit 44
coc de bois 58
cocheuis 70
cocou 34
cocq $1.
cog $2
colapa 124
colombe $7
conta fafona 49
coquu 34.
corbeau 21
corbin petit 23
corlieu 113
corlieu petit 113,0.
corlís 113
corneile i 23

corneile demer 22
corneilleemantelee 22

corneíllefauuage 22
cotee 78
coulon 0082

coulon ou pigeon ras
66

mier
crabans 5$
croifeau 66
crotpefcherot 19
cueillier 92
Dame 1638 —

3 deuxpourun 112,0,
dixhuit =
diable T
duc uel grand duc E A
ducmoyen 14.0.
Effraye 16
emerillon "n
enguane paftre 124
epeiche 36
efchelette 38
efcorffle 8°
eímereíllon ITI
efparuier %
efperuier ET
eftourneau 34
Faifant 62
faifant bruyant $8
farfonte 49
faulcon 10
flammand 136
flambant 36
flament 136
foucque 9!
fouetteroufle 49.0.
foulcre 91
foulque 91
fouton 112.0.
francolino 60,63
freneau | 12
freux AS
frezaye 16
Gadrille 48
gay , 26:
gaion 26
σα] E:
galerand 120
garfote 721
gau $*
gauían 9$
gelíne 53 DI
gelinette fauuage | 63.
gellínotedeboís 63°
geau ο
glaumet 9
gorgerouge 48
goutreufe . | 94.

graye 22.0.13,0,
E. 22,0.

graillat
grebe
griaibe
grímauld

Jd
»

»

|

7

|

|

Index.

grimpereaupetit& maulue
grand $7 mauuís
griue 0 3o merle i
gríue petite 30.0. merleaucollier - 33
griue fifalle 3o merle de rochiers 33
juette 18 milan 8
drolle 22,0,23.0. Ei 49
is bec 4o mefange bleue 45
πλωτά ‚so mefangehupee 46
g 49.5 SE SUP
grue i) mefangeala loge que=
guefpiet 98 ue 47
guinfon 44 moíneau 41
H. moíneaudeboís 44
Halebran 77 moiffon TU Ud
harle Bc 85 mötan,uelmötain 44
hauffequeue 124 morillon 76
herle 85 moucet AT
Heron gris ou cendre mouettecendree 95
17 | mounier 100
heronblanc 13 moutardier si
heyron 117 moucherelle 42
hibou 14 eti$.0, mufchet 7
- hibou cornu 14.0, d. |
hirondelle grande Nonnette 4$
1 $1 9
Hirondelle petité σι Ofraye 129
hirondelle deriuagesz oye 73
houtarde 67 oyefauluage 72.
huart 6 oifeau denerte 29
hüttte 15.0. orfraye 129
E 15,0, po gi
. hupe 31 oitarde 7
huppe ibid, ouftarde 67
Taquette 18 Ῥαΐπε — 41
E 73 paille deboís A4
iodelle 91 paon 55
ioudarde . 91 papechieu 99
AM " E : Papegay 3;
- Lainero b ‚papega
lauandiere 124 pale Δι
lanier 9 pafferat 41
ο Yanoy 9 paflerau 41
lynnette 43 perdris blanche de Sas
línotte A3 υοίε 65
linotte rouge 43 perdrísfranche uelrou
loere .$8 ge 64
loríot 37 perdtís gayeuelgaille,
litorne 29 uelgaule 64.
lucherant 14 perdrisgoache (al.gou
ege 31 ache)uel goiche 64
E perdris,gringetre, grie
Machette 1$ fche, dechamps, gri-
maienze 45 fe,goache. 64.
manfart 66 perdris de montaigne
marenge 45 63
martelet δι perdrísaux pieds rou.
martinet δι ges 64
martínet grand $1 pernifle ibidem
martínet petit $* perroquet 59
martinerpefcheur 100 pefcheur J00
matagalle 13 pic 35

|
|
|

|
|
|

13

eilt 33 roufferole 100,8,
8 picrouge : 36 roufsignol 48
Pic uerd, uel íauIne rougebourfe 48
rouísígnoldemur 48
Bie uerdleplusgrand rubeline 43
35 :
pícaueret 43 Sarcelle 77
píe 28 fcenicle 44
pie ancrouelle 13 femetre go
pie efcrayere 14. fesin 4$
piegriaycheou grie- ferrant 45
fche 13 fifleur 49
pie de mer 137.0, firicach 8
pieumart 35 fiferre 30
pigeonfuyard : 57 fiuette 1$
pigeon príue $7 foucie A9
pigeon pate $7 Íouette 15
pimar En foulcíe 49
pínfon 4 fourcícle 49
pinfon d'Ardenne p fouris chauue 17
pinfonroyal 40 0
pion 49 Tarier $o
pitfchat 39 tarin 44
piuert 36.100 tàrtaríri 100
píuoíne -49 terco 38
plorigeon grand deri= tercou 38
uiere 88 ternier 38
plongeon petit 89 tiers 85.0;
poche 93. tierzelet 7.
poul A9 tirin 44
poulle +53 torchepot 37
poulle d’eau 9! torcot 58
poulle de là Guínee 61 torcou 38
poulle d' Inde $6 tortorelle 66
puputuelputput — 3! tourd 19
ripis touret 18
Quercerelle 3 tourte 66
quinfon 44 tourterelle 66
co traquet so
Ralle 71 trasle : a8
rasle i 68.71 truble 92
rasle noir, X rougeou turcot 38
degenet 71 turtrelle 66
rattepenade 17 :
rebetre 49 Vanneau 99
redoyell ibid, uautour 13
rezeto ibid. uerdeyre 49
ΤΟΥ 49 uerdere | 41
petítroy ibid, uerdereule ibíd.
le roy & mere des cail= uerdier 45
les 71 uerdierdehaye — 4$
roytelet 49.bis uerdrier 41
roytolat 49 uerdun - ibidem
rofsignol 48 uidecocq 110
rofsignol demuraille ^ uitcoc no
48 4
rofsignol de riuiere Zoetta 16
100,0: zoucet 89
rottolet 49
roucherole 100,0, GERMANICA : quibus
roupeau 117,0. etíá Anglica pauca infe
toupíe 48 runtur, A líteranotata, -

A |
Ackertrapp 67
adebar 121
adler
adler gfchlecht ες

ley / in Ditenächti-
foenlanoen — 4.5
ei adler an cinem [nf
blaw / am anderen
libtgraw 4
gerft 28
deer vf Indie 130
Snipa 36
Alte 24
Afbmeifle 64

. aglaffer 28
alenboc 95
alpkachel 23
alprapp 23
amfel 32
birgamfel 33.0
bagamfel 33.0
amd draw 132

blaw/o. ibídem
ant 73
ng 73
rffuf 88
piis: ecrtlein — 89
afideyt 13
afitrac 22
agel 28
awerban $8
15
25adamfel 133
de duabus diuerfis
auibus
baumfalcE "
μιας 134
& 135: 9.
baumbátscl 26
baumbecker 37
baumfletterlin 37
beemerle EAT
beemersiemat 28
beens 23
bebemle 47,28
belch 91
bercEmeifile 47
beldine gi
bergander A. 135
bergbün 65
bergfbwalb $i
roller bergfafan 58
leiner bergfafan 59
bergbuw. 14
bergtroftel 28
bergtul E
bernicla A. 15$
bymeiffe AS
bierolff | 37
birckügen 77
byrolt ibidem

Index.

135 dirlits

birdamel 323 draw {Éntle ‘77, dyuitt 99.
blaffent 75 groffe Ente 74 goldainer s
blawmeiß 45 ent mit vierfüffen 8ο geldfinck 49
3 blawuogel 132.X34.0 Eleine {Ent 77 goldgyr 12
bleß 91 weltfbe nnt 35 gelvbendlin 9
bleffing 91 wilde blawe nt 75 golomerle 372
blürfincE 49 wildegrawes£nt 76 gell » À
bóllbine 91 i DRE 133. gollammer i
bémerle 28 glutt 1ο
bollebicE 40 Meerent auf Engd- graßmuck 47.
bollenbyf]et 49 land So grafif(bnepf - 2
b:omme]jer ibid. entenftsffel 6 graßipecht 2
b:abuogel 102.113 erdbüll - 120 grid - ag
bzandtmeiß 45 efelfchzyer 94 grill 45
bzanduogel 79 «ul 1$ grüy 11
bzanta A. 135 grünfincé 4$
b:eitfcbnabel 8o $ñdemle 45 ces 45
bzendin AU 135. falct infpecht 36
bzobupen 91 fafafafian fafant si rigdban 6o
bzomban 59 34.
beider berolff 37 Fanfer 120 Onckerlin ‚go
bunterfpecht 36 fel 96 guggauh - 34
biirffner 47 feelfbwalm 97 giiggel — 52:
ρήφ[ηεξ 44 fincE 44 giigger 49.
bu[ant 9 rotfincé 44 dul sr
bufarbn ibid) fifchadler 129 gumpel 49:
μήνας ibid, fifbarn 129 giintell go
fifbent Pe gütfincE 49:
Chlän 37 [ήφε Je E
citrinle 44 fifberlin s6 JPhabid 7
datis Scotice 55 fifbuogel $e báber 26
claußrapp 2 fyfferlin 196 häber ein andereare |
curlew Angl, i flabffincé 43 27 4
craye Angl. 22.9 flädermuß 17 bäpdhle 70
S flows ı bár 26
Geffyt 104 fluder | $8 birfnáff ni
oiffelfincE 43 flügenftächerle $o bâtiler 26
diffeluogel 43 franc 14 pagane 7$.
dole 24 | 49
dompshoin ı20 Backe 24 Dr se 112.04
doterelle A. 132 galgenregel 21 bale regel M
dücchel 88 gäluogel 44 sa
oüccbelesweyetlep 89 gan/ganner 86 us παν. wilder d
fdwatt5oüiccbele 89 danf 73 Lan auf Africa ol.
dubentlin 89 wilde Ban 72 Darbarien 6 1
dumeling 49 gaulammer A1 ein SAanmitwullen —
iE geelgo2ft A1 54
4A beber II geir 13 paniers H
eggenfbär 68 geyradler 5 bap
eifentle 96.87 geyrfbwalb P οι Li I
elbs δι getolff 37 bafelbün
cißuogel 100,132 deiode $1! bafengeit -
effer. |. 28 gybyts 99 bátsd
elfterfpecht | 36 gickerlin δο baufban _
embe. | 4 drienuégelin $o beddefdbát
emmierits 41 gyfits 99 beidenineifi
enmcrind A1 gilberfchen 41. beiolerd)
emmerlind 41 gilbling — - 41 beyron —
wyffe£mberig 4x welfcberGilbling 127 benn
enot 73 dympel 49 benffling
ent 73 dirau Brabantís 26 berzenuogel
graw Ent 45 beerganf |

n

Index.

bertsod 14 Élofferfreuwle 124
berrfhnepf uà Eobelmeiß 46
beubellerc 70 Eolfalck 10
beubelmeiß 46 Eolmeiß 45.46
bimmellerd » 7ο Eoppziegerle 109
birngrill 45 toznuogel 41
birfiuogel 45 Éottler 37
bolbzot 95 Erde 23
bolbzüder 95 bußkräe 23
boltrse 35 fcbwarttràe 23
bolnËrñe 35 Erabe 23
wilde Aolstrae αι Eräfpecht | 35
beltslercb 7o Erametusgel 29
bolsfchzeier 26 Eran/Eranich 19
bolssfchnepf in Erichentlein 77
bolgtub | 66 Erye 19
groß Holstub 66 Erießdune 66
biinerab: 8 Erigente 77
bünerdicb 8 Érinit$ 38
bubu 15 Eropfelb 94
bün 53 Eropfganß 94
τοι Ain. 64 Eruckentle 77
wypwilo Ain 65 Eruimfhnabell 40
büru 14. Erüguogel Λο
bürcelin 5ο Eukuck 34
bostybel 120 Fürbenn éi
beuare 21 Eureramfel 33
Euttuogel 45
Fäck 36 Euts 15
imbenfraf 98
imbenwolff 98 Aanete 9
dnoianifb Ain 56 langfchnabel 86
indianifber entrab laubban 59
73 lefler/lepler 92
ylengart 100 leiner 2 78
yfente 87 lerch 7o
pfentle $6 IynfincE 43
pfiuogel 100 Iyfitlicter 122
^R lyffer Hollandis 32
"Ráferentle 89 lecbtub 66
aycke .. 24 léfflerloffeldanf 92
EaleEurtifehbun 56 lo:rind 120
Eaperkalsein Shot: lüningE AI
land 8: lufftuogel 20
Eappun/Eapaun/Eap —.
ban 54 (Oatcel "T
Fatban 31 marcolpbus 26
Eaatmeifle 46 margra 26
Eernbeiß 4o mattÉern 108
Fernell 86.&77.0. matËnillis 107
Ferfenryfe 37 meb 95
Firbfbwalb $2 meyfpecht 37
Eirhül 16 meyusgelin 97
Eirfefchneller 40 groffe Meiß 45
Firgfinct 4ο meelmeiß 45
Eyuíit 99 meeradler 129
Eläber . 37 Mécrcoot 91
Eláttenfpedot 38 merg 86
. ElaEis 32 in Schott= meerent 75
land meerganß 94
40 meerbünda 114,15
. 29 meal 31

3]
paradpfuogel 20

meerad 9$ parnijfje 64
Elciner mecrad 36 pafferjolitari 132
mertsent 74 "pernijle 64
mieerrind 120 petter 43
meuficonig 49 vf«ff 91
mew 9$ pfaiflin 49
fhwartser Deuwboz. pfannenftiglig 47
mieß 95 pfannenftil 47
mirgigeln $9 pfaw | $$
mirle u pfefferfraß 130
miftelfincE 3e pfefferuogel 130
miftler 30 pfurtsi $9
mittelent 76 picart 120
mo 120 pilart 49 :
moßent 74 pilente 123
mofibuw 9 pilwegichen/ pilwen=
Mopti 120 cken 123
moßochs 120 pimpelmeiß 45
moßreigel 120 pirckbün $8
moßwy 6.9 pittoucr 120
mürmeiß 46 prunell 42
muggent 74.78 plochtub 66
münchlein 47 puffin 21. . Bo
münfterfpyt 52 punterErse 43
mürent 74 punterfpedbt 36
mürentle 77 purputuogel 126
mürban 61,bis

murfbwalb 52 Quactel/quetfb 71
mur|pyt 52 quecker 49
murfpedt_ 38 quickfterg 124
BR Yí | À
Ylabtdall 48 Rab 2
nadtrabe. 18 räbbün 64
nadtram 18 rot Xábbün 64.
näbelErae 22 welfh Räbhün 64
naterbalfi 38 wyß Räbbün 65
naterwendel 38 rágenuegel 103.113
naterswang 38 rayer 117
neppe "o ranfiulle — — 16
nese[barb 84 rapp 21
neffeltisnig 49 rappuogel 45
nüunmösder 13 rarg nz
nunn 87 reckolterusgell 29
nußbicker 25.37 reidomel 120
nußbzecher 25 reigel/reiger n7
nußbzetfcher 25 ein Reigelart 117
nufbäcker ^. 37 reigel grawodblauw
nufibáber ay a7 -—

D wyffer Reigel 118
Dbdeboer 121 reiber 117
obfencugle 49 reitmeifi 46
élb | 81 retfchent 75
olimerle 37 riemling 137
onuogel 45 vbynent 87
eiban $8 ribau 26
ofpzey 21. 129 riegerle 109

riegber "7
Dadelün 55. Saxon. riermeiß 46
pappengey 39 rietfnepf to
teutfher Dappadey rinderftar 34
ringanifel 32

ringeltub 66

n. TRAUN,

Index "

rinnentliber - 37 f®walbe y ftim | 96
rynfbwalme 97 fbwalm σι ftectbenfflind 43
rynuögele. 97 bufifbwalm σι ftozcE/ftoscb 121
rynuogel 108 fchwan $1 fcbwartser [ους 122
rötele 48 fbwantmeifile 47 ftetent 74
" bufirétele 48 {bwarttopff 47 fto:tsent 74
fummerestele 48 fbweimer/fbwemer/ ftruf 69
rodis 86.0, ftrufimeiflin 46
roller27(ro:dumpfizo feefluder 85 ftrüfle 49
rotduinicl/ rosdump/ febamffel 125 ftrufireigel n7
ro:benle gubis feydenfbwant 347 Cabe T 24
groffer Rosreigel 119 feefbwalm 97 taube . $7
rorreigel 120 fecuogel 7$ 3ame Taube $7
Xo ro:trufii 120 fickuft - 39 tbahfincE 44
roßamfel 33 ficchler n6 tbanmeißle 46
rofdbam 120 fifgen 44 tber 132
rorbein 101. fitticb 39 tboinÉretser 13
rorbsüftle 48 rotgelber Sittich 38 tbo:ntráer 13
rotfech 136 finirlin u tbumberz 49
totbalf | 76 {meppe no tbumpfaff 49
rorkelchyn 48 [οεῖε 77 tburnEsnick 49
rotEnillis 107 folendganfi , 83 tyrolt 37
rorkröpflin 48 forentle 77 todtenusgele $o
rorfchwengel 48 fpar . ο 4 tottler 37
votfferts A8 buffpar 41 trächalß 38
rotuogel 49. 136 fpats 41 trapp 67
rotsägel 48 grim Specht trappdanf 67
towett 44 grofferfcbwarter tricl Heus
zubin 43 Specht 35 tréffel 77
riche 89.8 22.0. weyßfpecht 36 troftel 30.0,
rifden 80 fpecbtle 36 rot Troftel 28
rüggele 89 blauw Spechtle 37 tfcbitefcherle 43
rürtelwy 9 fpecEmauß 17 fcbwart Tücherlin
fperber 7 123
Sactganf 49 {perc A1 tüchterle 89
jáayfer 116 fperwer 7 tu $7
fametbünleion.etu2.o fperlincE Δι gebößlete Tub 57
janglerch 70 fpiegelent 75 welfche Tub $7
fbarb $4 fpiegelmeifi 45 wilde Tubenart 67
{bellent 79 {pilban 60 Eleinewilde Tub 66
{biltErae 22 fpyr $197 wyfle Tuchent 87
{blagtub 66 weyffer fpyr s» tul 24
same Solagtub $7 fpyricbwalb σι wilde Cul 23
{blepereiil 16 fpyrer o6 turtel/turteltub 66
{blubtente $6 [pitsfcbwants 75 tutter 45
fbmirzing. 103 fpzebe 34 LRD
fonápflin 47 fprinti/foringel 7 "Délobün 64
{bneefincÈ 44 ffaat 34 valcke 10
Ihneeganß 72.94 fleinamfel 33 liberfchnabel 93
jehneebün 65 fteinbicker ^ ma überfchwalbe 97
fchnepfrfhnepfbünno fteinbeyffer 4o.ı22 vifdbbárn 129
groffer Schnepf no ffeinbets as ül T
{bnepflin n2 fleingall 8 viban | $8
fchnerrer 3o fteingällyl 106 v2rind 120
{bnecuogel 65 fteinbün 64.65 tiwel 15
{bnytinig 49 ftentautg . 17 |
fbnirring 96 fteintapp 22 Wachtel 71
{béfferle 43 fteinrötele 34 9 YDaditlenÉüinig 71
Ibsjllin 43 ftcinfcbmats 8 wäglerch 70
fchottendanf 83 ffcintaben 26 waldamfel 33
{bratbon 65 fteintróftel 34 weldfine — 44
| fbiye ns ffeintulen : 26 waldmeißle 46
fhwñderle AS fügdi — 43 waldrapp 22

waldrötele 48
waldfbnepff no
waldsinßle 46 —
wallep . 13
wandwiber 8
wamenwiber 8
wafitweber $
wafferamfel ns —
wajjlerbinle 00
wajjerbün οἱ Ὁ
wellb Wafferbin oo —
wafferohs 14ο /—
wajlerfbwalme 97 «
wajjerftels wyfoder |
graw124.gilbibide, «
wedeffett 124 «
wegflecklin $1
weye | 8
weiber 8
wetteruodel 13
wbaupe A. nz
wy | 8
wickel 7
wydengicherle go
wyoerle go
wyobopf σι
-widwal 37
wiegweben 8
windhalß 38 —
wynEernell 108
winfel 28
wintafncE 44.

vinterbünincE 49
winterrötele 48

wyntroffd ^ 28
winge 28
wynuögele 48
winduogel 113
pis 27
ijefiert$ - 42
wifelgen - 86
wittewal 37
wodcoc À, Mo, —
wiiftling . 47 .
wiiwe 8
Sagelmeiß 47
5app οι
zeifel | 44
serrer 3ο —
sicrind 39 —
silselperle — — 46 —
silsepfle so
zinßle 44
sinserelle — 27 4
Φε E
Spiele —-44-
sörfcherlin AX
suntiinig | 49
sunfdlipfle . ;
sweiel E
AMERICVMUOcabulü |
Toucanızo, » T.

πο ο dle
MT LP.

LES)

En

NOMENCLATOR
AQVATILIVM ANIMANTIVM.
ICONES ANIMALIVM Α΄
- quatiltum in mari & dulcibus aquis de
genuum,plus quam DCC. cumnomen/
claturisfingulorum Latinis, Grecis, Italie
‘cis, Hifpanicis , Gallicis , Germanicis,
i Anglicis, alijsq;interdum,percer?

| tos ordincs digeltæ.

EX PLICANTUR autem fingulorum nomina acnominn rationes, pre-
fertim in Latina &) Graca lingua cuberrime: &) nóminum confirmandorum caufa
defcriptiones quorundam, 6) alia quadam, prafertim in magno noftro De aquatiliz
bus cvolumine non tradita, adduntur: deg fingulis Rondeleti,Bellonij, Saluiani,&})
noflra fententia explicantur breuißime. | |

PER CONRADVM GESNERVM TIGVRI NV M,

Le Figure de pefci e d’altrianimali, li quali uiuononel acque
falfe e dolci, piu che p c c. |

Les Figures & pourtraiöts de plus de D CC. poiffons & autres befles aquatiz
ques rant de la mer que des eaux doulces.

Siguren vno Contrafacturen von allerley fifben no anderen tbieren/dieim
meer vno füllen wafferen gefunden werdend/mee dan D C C.

c v M Priuilegijs S. Cæfareæ Maieftatis,ad annos octo, & potens
tifsimi Regis Galliarum ad decenníum,

x TIGVRIEXCVDEBAT CHRISTOPH, FROSCHOs
| VERVS, ANNO M DI |

.-

a)

σπα,

. TENTISSIMO REGI BOHEMORVM D. ΜΑ ΧΙ

h MILIANO,ARCHIDVCI AVSTRIAE DVCI BVRGV Ns

| die,&c, Domino u clementifsimo Conradus Gefnerus
| ΡΟ,

E SES AESAREAE Maiefati(Celfitudinistua pareti Auguflo)ferenıßime Rex, Dedicationis
ERES ante biennium fere Hifioriam animalium aquatilium noftramconfecrani : e- Pit echo.
a amg non ingratam ill fuiffe , cum ex ipfius benigniféiumo fermone,tum aliis ar=
e eumentis liquido cognont. Quamobrem hoc tempore eiufdem libri Compendium
quoddam , quod ad nomenclaturas pracipue, in lucem editurus, tua Mateftati
| merito multas &) graues ob caufas infCribi dicarig debere ‚exıflimanı. Tuenim cu aliorum
| maiorum tuorum, quorum perilluftris adomne pofteritatem gloria pertinget , tum imprimis
| facratiffimi parenti; praclaras @) ueré regias cuirtutes,ac raram in principibus viris doctri
“nan. fumma cum laude adeo feliciter amularis, patermisg veftigijs mfrflis tam luculenter,
vt bac honoris tui elogia nemo omnium ignorare pofoit . Mibi quidem frequentem, &) pleno
emnium ore de virtutibus tuisdo&frinag, celebrem famam , Paulus Scalichius Comes Hun-
morum, (antiquiffima generis nobilitate ıllufris,et eruditione multjuga,facrarum maxime
dterarusexcellentifeimus cuir, idemg dignitatis tua obferuantißimns afıduusq pradicator, )
Leveriffimam effe tampridem afferust: &) eandem nuper cum alij quidam non coulsares €) f
1 - de digni wiri,tum praecipue Joannes Sambucus, (vır multaru linguarum cognitione,gj eru
ditione varia fummus,deg omnibus bonis literis optimé meritus, ) plane confirmarunt . Itag
| confidentius ad hanc dedicationem accefti: €) librum hunc qualemcung, , adoptimum maxı-
um patrocinium tuum omnino pertinere iundieaui. — Seddicat aliquis : Quo maior Cel-
tudina tua in omni virtutum doltrineg genere praftantia esi eo minus audere me debuiffe

de rebus buiusmodi, nec magnis per [é nec [atis pro dignitate a me tratfatis,ad te fcribere. Hu
icego re/ponderim: Virtutum gj eruditionis comitem perpetuo effe bumanitatem atq, benigni
"tatem erga inferioris conditionis non improbos homines, g) ad ıgnofcendum facıhtate:guam

m eM. tua quoq, mibi nò defuturam:camg animum meum, voluntatemfludium ac obfer-
wantiam tuimagi quam reipfa quid praftiterim,altimaturam,indubitata [e memet mihi

| pramufiffe. Fateri me gj) agnofcere ingenti mew anguftiam, dottrina tenuitatem,et eloquentia

4 Mnopiam:fperare tamen hac omnia rerum ipfarumsquas trattadas fufcepi, raritate, varie
tate) admiratione,opertsá, magnitudine ac difficultate, rue compenfatum fine excufarum
an. Res autem ıllas nec magnas efe, nec regum €) principum virorum fauore gj contempla-
"tione dignas, haudquaquam concefferim. Neg, id pluribus probandum mihi exiflimo:qui mi-
"mune dubitem, AM. tuam. fi quis alns,probe intelligere, cum aliarum rerum (qua a 7) € O permane
| 0.74.ad [uam gloriam &) hominis ufum condita fünt )omnium,tum vero illarti quas natu cognitione ali-
"rales appellamus, fcietiamsplané liberalem,g) ammi bene inflitutis, familiaritate quadam Due
inuitantesprorfus iucundam ejfe:nec priuatos duntaxat bominessaut ex profeffo pbilofophos, biscontemplan
Jed principes etiam viros mediocrem earum cognıtionemdecere:idg, adeo, ut post pietatis offa a ee =
da, qp in moribus actionibus, bominum pofitas cuirtutes ‚non aliunde maius ornamentu eis euh.
cedere pofeit. Quis enim varias illas et admirabiles corporum in mari agitantium formas |
ton libenter agnofcat:ac inde immen[am Natura cuum, nullo in elemento fatis adhuc, ne dili
‘gentiffimi quidem mortalium, perfpectam €) exploratam,miretur? Quis inde, mffflupidus
V tantis indignus /Beétaculis , non fecum [uperiorem aliquam €) principem omnium rerum

SERENISSIMO AC PO

E.

| caufamratiocinando inquirat? Si enim tam multiplex, admiranda ,eu) infinita haëtenus ho
: mini,circa centrum hoc mundi Natura est, (cutus nos quoq, pars frmus , et quide pracipua, )
mfinities ej incomparabiliter maiorem effe oportet im conditoris, motors primi, €) confértia
— tori omnium qui cot ineffabili numine,ac prafentis ubig fapientia fue opertbus omnta replet:
- ficemlos omnes €) omnem loci temporisq, conditionem falus excedit.quamobrem omnis &) in-
AK dur 2

NE + di
ACE 7,

PINTAR ο μμ Rp VP TDI ο a ee EA

gr A
κ We

t "A "ui
NEL PI E

i UTE. DOO INANE ο αν.
1 VS { sa di Y à 3 54

i finita eifóli gloria ‚ac cveneratio perpetua debetur : ut prorfus impretatis &) lafa maisfhdt
4 ! - dina incufandus fit ille , qui ullum comparationis modum aut gradum (1ta ut in regno dy.
gnitatum deinceps ad proregem,qg] regem denig [ui gradus [ünt)) hie conflituerit. Nam)
pfe de fefe clariffime teftatur. fe conum ac folum e[fe,cui diuinus honor cuniuer fus fit deferen-
dus:@),tanguam aemulatione quadam afficiatur, honorem eundem,aut eius parte aliquam,
alteri cuicunq cotribui, ferre non po[fe . Diuinus autem honor eft , quicung confertur propter —
euninerfale aliquod bonum:cvt [unt,cognofcere &) po[[e omnia, facere fe) conferuare cuntta,

propitium &) benignum effc omnibus,gg) huiufrnods. Im ipfo certe foloomnis per «uniuerfafeex
tendens abfolutaperfeChio est:catera cut in fto genere ac ftbi perfetta fint, (quanquam hoc eti
am Deo omnium principio debent, )non tamen alyjs rebus, aut certe nonfempersnon ubiq mon —
omnibus prode(fe,aut de fao cum nihil eis abundet largiri poffunt. Res condita quantumcung, ©
excellant,comparationem aliquam admittunt:ita evt Ωρα aliqua, ftad Solem conferas ur
guttula aqua ad Oceanum &) coniuerfam aquarum cvim,aliquid g aliquota pars fint,g] |
Cra don, uns aliqua definitio (ut luminis aut aqua) eis accommodari pofste. Solus coditorgg) ar \
cognitionem, Chitectus,tum infinitus undıq ‚tu abonini comparatione alienus eft. cAdhums ipiturfum
mi,aterni,infinitié boni notitiam, amorem &) cultum , praparante animos noftros quacum. |
que cognitionem no afpernabimur:fedea ceu gradibus quibufdam cutemur: in quibus tamen.
non infiflamus diua) [emper altius anımis enitamur. Fruftra gigantes olim montes monti-
bus imponebant,cvt corpore in celum quod oppugnabant,afcenderent. Animo &] mente,ama
re non odio accenfa, confcenditur,idj per gradus quofdam ceu colles montesgexaggeratos. | |

Res inanimate — Incipiamus ab infimo gradu,qui Terra efl .ceufundamentum €) bafis Mundi inferioris. |
In ea gigni cvidemus pulchras plurimas rerum variarum fpecies, qua anima carent, lapi- -
des,metalla,g) gemmas:quarum aliqua ceu flella quadam terreflres a coli flellarum, ve 4

ita dicam exfjys, materia fna puritate,fimplicitate,aut etia [plendore cvideri poffunt. Ma

gnes etiam motu fio polum fequitur. Horum omnium (ficut €) caterarum cubinis Natura

lium rerum) Natura tam mira ac multiplex est,vt cognofcı tota adbuc nodum potuerit, new

nominibus quidem ££) hiftoria: quanuis ingeniofi aliqui bomines acerrime in barum rern coa"
gnitionemincumbere, cut olim ita bodie "voluerint: nedu interiori caufarum exploratione. |

È Quod fi rebus inanimati tanta cum celo cognatio ££) fimilitudo eSt:animatis certe corporsbus
maiorem multo cum eodem coniundtione intercedere exiffimandum est:et ficut corporea res &
perfethfimo corpore (celo)ceu principio fui dependent mouentur ,regutur:ita incorporeasfaub

ftantias effe aliquas,qua a prima, optima maximag aliqua caufa gubernentur ac mouean- -

stirpes. tur, omnino ffatuendum. — Altior deinde fequitur gradus, Stirpium genus uninerfum:quod.
Sols Lunag imprimis wires et effectus recipit.in his primus amma gradus primum vegetat

@ alit, deinde auget tertio fibi fimile procreat. Recle autem comparatur celefti, ea qua tn fin

| gulorum (plantarg &) animalium )[eminibus ineft formandi gj effingendi corporisorgana |
Animdit. ——virtusautfacultas. — Tertiumfupra hacgradum animantibus terreffribus tribuo: quibus
etiam volucres adnumero. In his anima melior, nempe cognofGens,per fenfus exteriores inte» |
rioresq fe prodit, (plus minus in alijs : ) atq, talis fere quodammodo ης anima fimilıtu- |

De, doinillisest,qualisinbonine DEI. aliud autem fimilitudinis nomine bic intelligo,quam fio
| pra comparationis. Similitudo enim aliqua effe potefl ins etta qua toto genere dıfferunt,com

Aqua, paratio non potest. — Et hi ferégradus in Terra reperiuntur: alij in aquis . In his enim pot
S PIE aqua res marınas inanimassanimalia primum occurrunt, pıfeum aliorumg, in humore viuenti= |
ire um innumera forma: imprimis cverò Cete g) flupenda tum figura tum magnitudinisbellua |
Aer. | Tertio,in Aere, per ea qua evocat Meteora fine Sublimia, ab exhalationibus aut vapori

M 77777 prout inferius aut in medio [ummöue aere confi/tunt,quodammodo afcendimus. has
rum enım [uperiora,cvt igneo fulgore corufcant,ita &) flellas magn referunt, mouentur@ fi
^ militer inorbem,g) durant plerung dintins:gg) maiori animos bominum tanquam Doms
fenis. ni DEI grauiter fuccenfentis minantisd, figna, horrore percellunt. — Poftremo per ignis ele

mentum;quod omnibus corporibus reperit vacuum,(propter nimiam forte fubftantia fü
i tilitatem [eu raritatem;() caloris coim omnia confumentis, ac perpetua cuertiginis cueloc

— Gn WU Wm

" | Nuncupatoria.

| gem; )cvelutifalta tranfilit animus : quangua in igne etiam multa diuina potentia argumen
ta funt,££) inter elementa boc maxime DEV eM nobis vefert. Et fic ad ipfum deniq, calum. Calun.
peruenit:in eod alias materte loci teporis motus fii &) ordinis rationes , quam in proprie di-
&lis naturalibus rebus deprebendit:omnia nempe magis diuina, certa pura. frmplicia, lucida,
pulchra,@) omnis ‚fere mutationis immunia:acprimas omnium rerum corporearum inde fca
turientes caufas,cen quofdam Natura fontes.In hoc miratur deinceps feptemplicigradu Pla planetarum or
metarum orbes:1ng fummo ceu vertice celum flellatum:deniq primum mobile, vt vocant, m. fletum
nonfenfu iam hoc vt inferiora omnia,jed ratione deprehenfum. Inde quid aliud cogitet mens primi mobile.
pia quam primum illum ex quo celum -uniner[um,g) tota Natura feries dependet,motore? Primus motor.
Nam cot fingula res anımata [nam in fe babent incorporea caufam a qua monêtur:ita "oni
| uerftis mudus cum moueatur (nibil enzm [àp[nm mouet) principium aliquod g caufam [ai
"smotus babeat oportet:non [militer tamen inclufam:ne cuisilla terminis collis corcunferipta ft
miatur,(nam corpori finiti vis etiam intrinfecus mouedi finita est, )&) temporis longinquita
"tedefatigetur „ Defef]um autem quod eft , primum inaqualıter mouet : demde demum om-
| mino ceffat. Quamobrem cui infinta , &) vitrafuprag omnia fé diffundens , null organis,
"mullo medio.fólo nutu (conde €) numen diîta ) €) imperio celum fupremn mouet:a quo dein
" teps ordine [mo inferiora cientur omnia, fti temporibus , cuicibus,ordinibus locis. «Ata ita,
eut plurimu, motus rerum fecundum Naturam procedit.at quoniam idem q) cel: opifex fr)
Natura Dominus est:potest,cum po[sit omnia. fme celo,fine Natura, aut etiam contra Na
turam,nullo medio,quemadmodum celum primum mouet frc res alias quafcunq pro fua fla
"tim cvoluntate agere &) mouere. — Porro,ne longius abeam,cum multi fent gradus, ( fine cor Aquatilia anis
porum. fiue animorum difcrimina (peltes,) ad D € Inotitiam euehentessis qui ab Agquatili- "89%
um anımantın contemplatione petitur ‚prateriri aut negligi nullo modo poteft aut debet . Ta-
lia enimtantag in aquis e) earum alumnis animalibus miracula fünt,cut ea no philofopbo-
mu modo libri, fed facra litera etia noftra multoties demiretur. Catern cot nece[Jarg fere (ni w gyadibus n
Jfeduaimiore modo ad D € [notitia trabamur ) fimt omnes fH, quorz metro falta est, gradus: immorandum.
sta, cut cuig cueltardius uel acrius ingenin contigerit , aut alia quapia caufa impedierit, plus
πάμε in eiimmoratur:hic feleior,imfelcior ile. imfeliciffmus omnia qui ne afcédere qui
dem cogitat aut incipit.felicifimus qui quam citiffime gradus omnes peruolitat, aut etiam fî
E tranfılıt. Et quoniam corporis quo coercemur in firmitas magna efl gerauta per- afcenfus iter
"turbationum cupiditatum, in nobis mometa, vnde fit cut fapius ab iffo divine contemplatio «t n ur ASA
nis ceu vertice,deturbemur,tt) ad inferiorem deterioremg flatum relabamur: itern atq ite- de ri
rum perpetuo a[Gedere,g) uires dimno auxilio,quotiescunq, deiccli fuerimus, renouare cona
bimur. Quotidie quidem quaft a nouo principio multi noflrum vinere incipimus:tanquá qua
prius didiceramus obliti, vt focordes aut indocıles dıfcıpuli folent: qj) evt ÿ qui fe im fpeculo co
templati,tanquam non amplius [atis memores [uorum coultuum.fübinde ad fe contemplane
- dosredeunt . Jam qui diutius quam par [it in rerum naturalium cófyderatiwne baferit,ut eo Inrerumnatu=
nomine mfelcıor est-ita fi tadium aliquod ens ep) faftidium obrepat de meliore g) perfectio O
re aliquo inquirendo (modo non prorfus à Deo alıenus,hoc est, mifer &) infelix fit homo) bac natediumori=
occaftone cogitat. Quanuis enim plurimn temporis in his nofcendis infümat.femper tamen ca- Figi UA
“dem atqeadem ei recurrunt,quibus animus minime [atiatur aut acquiefcit:utfunt materia, beieaffcto,
forma, orirı,augeri,dechmare,occidere,moueri,&) quoquo modo mutari: et eafde temporum, C*-
rerum qua en circun[cribuntur omnin, uices perpetuo redire. Vnde tadio exorto nil mirum
fapientem ilum Ecclefraflen exclamaffe: Omnia omni tempore obnoxia elfe vaniffime cv a-
mtati.Quem emm flabile fruéium (inquit) referet bomo ex s quefub Sole funt:etiamfi mul
ts modis [e torqueat in hoc , cot fructum aliquem ınueniat? Quicquid olim fuit.nuncest:et
Simile eft ili, quod paulo post erit. quicquid fattum est olim, nunc est, &) aliquanto post frm
euh fiet . Infumma,nibilomnino eft [ab Sole nouum,quod buic vicißitudini obnoxium non
fit. Ego quanu rex ejJemtotins populi l'udaict,toto pectore in hoc incubii,cot fapienter inue-
JHigando,perdifcerem quicquid [zb Sole fit. Hoc moleftum cognofcendi fludium immifit Deus

im anımos hominum, ut co fe torqueant,g)c. ὁ ed bac apud «AM. T.prolixins traéiarinon Epilogus ci ex
2 x aa j cujatione,
LL

|

ου ld A ol LI vrac TM NE 0% L
Tr n *

oies. lé V Te “A "
i MANET, à SOTWMUDTONENE CHEN Bai
t : n . t VENE Wi LUN isi 3 ; TUE CROCE
: " w^ i κ, P E uu " ! | T1 t Ü à i ^
| À -P! e iun cu [7 e $4

decet:quare finem faciam. Hoc tantum fuperest mibi roganda AM. T. evt ft non per omnia
bi (9) doclifsimis hominibus, quoru confuetudine frueris, tot rariffumis animalibus ad cuiu
ingendis , ac nominandis diner[arum linguarum antiquis &) recentioribus nomenclatu
denig, defcribendis fatisfecero:ipfà rei difficultas eg) laborum [amptuumg magnitudo,meex
cufet. Feci quod potui,&) quantumcung in me fuit yim prafentia praftiti. Quodfi venia facı-
litate , cubi ea opus fuerit, meplurima (fateor)ignorantem, evultusq, tui ferenitate librum
bunc cuerecunde &) agre ad M. T.. accedentem, tuum, patrocininm ‚[uppliciter expetentems
dignaberis: animum multis iam laboribus feffum ac labantem, mihi reddes e) recreabisycut.
alacrius alia quod, in pofterum, qua adilluftrandam rerum Naturam diu iam medi |
tor perficere in lucem edere cogitem. VALE. Tiguri Heluetiorum i |

Jdibus [η]. anno Salutis Chrifliana eM. D. LX., B

>

NE

TÀ

CONRADI GESNERI AD LECTOREM PRAEFATIO, B

NIMANTIVM Quadrupedum, Auium, & Aquatilium hiftorias quatuor libris copiofe

A deese: ita ut gquxcung de illis uelipfe obferuaffem , uelapudalíos ueteresacrecentíores

innumeros diuerfis in linguis fcripta legiffem,omnia diligentifsime complecterer;fingulorum fe

rehiftorijsin octo capita diuifis:quorum primum nomina contínet in uarijs linguis. Secundüfpe

cies aut differentias unius animalis,fi qua funt:tum corporis eius partium defcriptiones. Γεια

um actíones & pafsiones uarías naturales & contra naturam.Q uartum animi affectus, mores,ins |

genia, confenfiones & díffenfiones naturales. Quintum uarios ex anímalíbus ufus ad hominem |

pertinentes,preter cibum & remedia.Sextum alimenta ex eís,& ad cibum apparatus.Septimum |

remedia ex ipfis aut eorum partibus:& fi qua homíní morfu ituue nocent, contra illorum uene=

πα. Nam de ipforum animaliä morbis,ijsg curandis,tertío femper capite agítur.Octauum philos -

logíam & magnam uarietatem tradtat, j(dem fere ordinibus, Eftautem Liber prímusDe qua-
drupedibus uíuiparís condítus,fatís magnus per fe, Secîidus De quadrupedibus ouíparís: qui ci

exiguus fitcumtertío de Auibus coniungi & uno uolumineligari potefi, Quartus De Aquatilia.

bus:in quo Rondeletij etiam & Belloni) libros de ffdem complexusfum. In omnibus aute il
lis libris Ordinem alphabeti magna ex parte fecutus fum , ut quilibet faciliùs flatím quæfita inuezs
niret. InIconumuerolibris,quiimaginescum nomenclaturistantü continent, ordines fiue caf.

fes à natura inftitutos fequi uoluí:íta ut que uníus natura effentanímalía , fiue uníus generis pro
xími fpecies,fiue aliter multa haberent communía, quoad eius fieri potuít, coníungerem, Coma.
prehendi autem uno libro Quadrupedum uiuipararum fimul & ouípararum effigies: altero Aus
um: tertío Aquatilium. Etpríores quidem duo libri hoc anno denuo editi, multo auctíores pros
deunt: tertius uerò de Aquatílium nomenclaturís nunc primum. | Hi omnes (tres inquam Ico="
num libri) commode uno uolumíne ligandi íungentur. Tertius quidem copiofiùs multo caterís |
confcriptus eft:quoniam fimul argumenti uaríetas & difficultas ita poftulare uídebatur: fimul ha.
rumrerum ftudiofis hac diligentia gratificaturum me fperabam , tjs omnibus qua in maiori volw .
minenoftro De Aquatilibus,quod ad noméclaturas maxímé, ín Belloni, R ondelettj & meisferd
ptis,partim in fuis locís,partím ín Paralipomenis,fparfa & fufiùs tradita leguntur, uelutiin com= |
pendium redactis, Saluíaní De pifcibus librum nuper Roma edítum , cum noftra Aquatilitm μὲ
ftoria iam prælo fere abfoluta eflet,accepi.itaggeius fententias,& nomina ab eo pofita,nö potuieo
in libro cople&i:que nunc ínhoc Nomenclatore pofui:quanqua ea omníno paucifsima funt,quaz
à me & alijs príüs non fint dicta:quod ad nomina dico, Fuit quidé hocpr&cipuum mei ínftítutis
ut ea qua ad nomenclaturas pertinent , imprimis traderem : id quod (ut dixi) copiofiüs & maio=
re apparatu faciendum fuit hoc ín libro, quam cateris Iconumlibris. Nam & maíor pifcíum nume
rus eft:& nomina fæpe confunduntur:& unus plerung multís uarijsqp,etíam ín eadem lingua no:
minibus appellatur.negenim Turdus pifcis folùm mAvarvu®@r e, quí priuatim etiam ficnomi-
nari folebatapud ueteres Gracos,fed profecto alij etiam plurimi pifces. Volui autem non ipfa fim
pliciter nomina, fed etiam etymologias plerunggrationes & fignificationes ferutari:ac fs qua exec
hiberentur,animalibus,ea deberi oftendere,& qua obijci poflent argumenta,diluere,Rei difticul
tatem auxit,quod Aquatilium hiftoria intra paucos annos nuper , & à paucifsimisexcoli ccepit,
plurímís adhuc controuerfijs δέ dubitationibus intricata, Gr&canomina n6 femper forte cha
Cieribus Græcis adfcripfi,guod mihi non difficile fuiffet,fed aliquando Latinis tantum. Fluuía
um X lacuftrium multi antiquis nominibus Gracis δέ Latinis carent: quos ad genus aliquod
mileretulimus, aut fi@is nominibus nouís nomínauímus : ita tamen ut fícta aut noua quilibet fta-
tím ab ufitatis antiquis difcernere queat, Ε. litera etiam fi quando ponitur, nomen fictum indi
catiquod imprimis ín Germanicis mihi faciundum fuit, V eteres enim de folis fere ais. ín
| ote iterraneo |

Ld

Ad Le&orem præfatio.

diterraneo pifcibus fcripferunt, nulla plerorung fluuiatilium & lacuftrium , ac plurimorum quí
in Oceano reperíuntur mentíone facta . Multi etiam (non dubito) pifces Germanica fua nomina
habent,accolis Oceani Germanis probé cognita:mihi uerò mediterraneo homíní,cuí oras illasa=
direnondum licuit,hadtenus ígnota:quanuísnon adeò multa fupereffe puto,qua ab amícís nó ac
ceperím, Lícere autem ab homíne ín rerumnatura exercitato,nomina,ubi defunt, apte & fígnífís
anter confingi: quoG modo id fieri debeat , cüin Hiftoriam Aquatilium præfarer, & partím ín
hoc ipfo iconumlibro poft Cyprini lati mentionem, oftendi, Theodorum Gazam laudant erudís
tí quidam,quod fiGisaliquot nominibus Latinis,linguam Latínam locupletàrit,ac illuftrarit: quí
tamen hoc fecítuocabulís Græcis cónuerfis;quorü plerag; à Latínís authoríbus, Plinio imprimis
& alíjs,íam recepta erant,autrecipi poterant, propter magna & omníbusfere familiarem Latine
Gr&czölinguarum ín rerum nomenclaturis affinitatem, At Germanícz nulla fere cum alijs lina
guis cognatío , nec ufus externorum uocabulorü receptus eft : € Belgarum aliorumg marítímoa
- rum Germanorum uocabula,à noftra dialedtoplerung adeo abhorrent, utnouis & apte fidtis uz
ti,quìmapudillosreceptis, noftrishominibus commodius exiftimem. Sed denomíníbus fatis,
Eftubipraterinftitutum,corporis etiä notas, (infigniores præfertim:pro reliqua enim defcría
ptione ícó ipfa fatisfecerit fere:) & partium defcriptiones,aut alia quzdam adtuli:pracipue fi quae
noua effent,& ín Volumine maiore priùs nonfcripta. Aliubi ipfum charte fpacium,uacuum alio
- quírelínquendum,ad quadam addenda ínuítabat , Defcriptiones multas, fed breues, eo confilio
pofui, (cum aliorum,tum exanguíum imprimis,ut Concharum,Cancrorum,Infectorá, Zoophy
torum,) utad oblatum alíquod animal cognofcendum,híc liber fatisfaceret,nec opus effet in ma-
iori uolumíne perquírere , INolím tamen his compendijs (propter nomína tantü & animaliumi-
pforü fimpliciter cognitionem, ing illorum gratiam quilibros maiores emere autlegere fortuna
aut negocijs alijs, díueríodp uitæ inftituto, prohibentur, à me perfcríptís,) quenquam ab Híftorijs
íntegrís,ubi non folóm nomína & defcriptiones,id@ uberiùs, fed alia etiam quam pluríma , ficut
dixi,pertraciantur,auertere,doctíores quíde fpero hoc ueluti guftu & fpecimine percepto,ad Hi
ftorías ipfas legendas magisalle@ ir. Iconum alias ipfinouas & noftras dedimus:alias (& qui
dem plurímas) ex Rondeletrj opere mutuati fumus:& a Bellonío quod; nonnullas, ita ut pleruna-
que ad quem authorem cuiufg imaginis primum exhibitæ gloria pertíneat,non fitobfcurum.
"Tabulam qua Anímalíum marínorum diuifio contínetur fecundum locain quibus degunt,
ínfineprímí Tonihuiuslibri pofuimus, ex OppianiHalieuticis. Antefingulos
etiam Aquatilium Ordines,de fingulis ín genere alíqua præfati fumus,

ENVMERATIO ORDINVM QVOS HOC

IN LIBRO SEQVVTISVMVS,

[i
DU Librihuius Tomifunt 1 1, prior, De animalibus mar,pofterior,de ijs
| qua ín dulcibus aquis degunt. \

E

Tomit, Ordínes x VII. quibus contínentur hac.

|
1. Pifciculi,nullo certo genere aut forma comprehenfi:utfunt, Apuz & fimiles: Trichis, Ha-
τσι», Líparís, Gobij, Blenus,Scorpíoídes, Alaudz, Exocoetus Bellon.Pholís,Scolopax. Pag.ı.
i IL Pifcesfaxatiles, &aliquieis proximi; Vt Scarí, Merula, Turdi díuerfi, Anthiæ.lulis, Ado
| sis, Alpheftes, Channus,Canadella,Perca mar.Phycis, i Pag.ı2
| 111, Pifces Lyriformes, feu Lyræ pifci fimiles,qui corpore funt tereti,capite craffo:plerig rue
bicundi:partim fquamofi,partim fine fquamís: Vtfunt Cuculus, Lyra, Lucerna, Corax, Híruns
do, Et his fere confimiles, Callionymus, Mulli. Pag.zı,
…. 1111. Pifces lati & comprefsi, (diuerfi a planis,) fquamofi & litorales plerig;: Vt funt, Aurata,
Sparus,Cantharus,Sargus,Melanurus, Melanderinus,Erythrinus,Phagrus,Synagris, Acarnä,
Mormylus,Chromis Rondeletij;,Orphus Rondeletij,Orphus Bellonij, Hepatus, Chromís Bel-
on, Glaucus Belloni}, Vmbra, Latus,Coracini. Etalijquidam non fquamofi:quinihil fere cîî
| Eco commune habent,excepto Apro Bellonij, quem Sargo cöparat,&c.ut Caprifcus,
aprosuel Aper R ondeletij, Aper Belloni},Stromatei,Seferinus, Nouacula,Faber. Pag.4u
v. Pifces fimpliciter díctí: qui fermerotundifunt, (minus tame quàm Lyriformes,) n6 com-
prefsi:alij fquamofi,alij Tues: Vt Mzna,Smarís, Boops,Salpa, Mugiles, Cephalus, Lupus, Sphy
rena, Ammodytes Hippurus, Afelli, Muftelæ, Aranei, Dracunculus, Scorpij,Lacertus peregri=
nus, Pag. ές.
v1.Pifceslongi,fpinofi,quorü fpecíes ferc ferpentína eft; Vt Muræna,Conger,Serpens ud
Acus, Saurus, Guaícanus uel R euerfus pifcis Indicus , Serpens marínus rubefcens , Serpentes
Oceani, i | Pag.87.

| aa 4

dalia A E di
go

"Onion η «1

ντι, Pífces fpínofi plani: Vt, Rhombi,Cithari ,Pafferes,Bugloffus, Scleaoculitm Gi
fus, Arnogloffus,Solea parua, Híppogloffus, Tæniæ.
v 111, Lacertiacfimilespifces,& alij quídam maximi, non tamen Ceres poil Lacets Coli,
as,Scöber,Pelamys, Thynni, Orcynus, A mia,Pompilus, Gladius, Glauci, A narrhichas.Pag. o
ΙΧ, Pifces Cartilaginei plani; Vtfunt, Rana pifcatrix,Paftinacæ, Torpedines, Raíz diuerfæ,

Squatina. Page
x. Pifces cartilagineilögi; Vt Galei uel Mufteli, Canes feu Caniculæ,Centrines, Vulpes, Cat
charias, Maltha, Simia mar, Pag.ı4n

x 1, Pifces orbiculati cartilaginei,cuius generis ueteres non meminerunt: Vt funt, Orbis feu
Phyfa € Nilo, (qui ad fluuiatiles pertinet:) & fimiles ei quídam marini in Oceano; X MN» 1
fcus. ag AS A

x 11. Ceti proprie díctí; Vt funt, Delphinus, Phoczna, Phocæ, Brethmechínus Maris pro i
Balana, Orca, Phyfeter, Viuella feu Serra »Scolopendra,Maculo: Monftra marina Leonís , Moa
nachí,Epíícopí;autalía quadam peregrina fpecie : tem Cete Oceani Septentrionalis diuerfa: Es |
quus fabulofus Neptuni. Poftremo Teftudines mar. Pa ag. 16ο,

x111.Mollia di@a:(qua primo Exanguiumloco effe uoluimus,nam antedidta omnia fangui
ne preditafunt:) Vtfunt, Sepix,Loligines, Polypi, Nautilus, Lepores mar, Vrticæ mar, Pag.ı85,

x 1111. Cruflata, feu Crufta tenui contea: Vtfunt Cancer, Pagurus, Maia,Cancri diuerfi, |
Cancellus. Item Locufta,Aftaci,Leo:Et Squillarum genera. Pag. 199,

x v. Teftacea: Vtfunt Lepas feu Patella, Auris mar. Oftrea & Concha díuerfz, Telline,Cha
mæ,Pectines,Pinnæ, Vngues.Item Cöchz turbinatz,ut Purpura,Murices,Buccina, Conchylís
um, Turbines feu Strombi, Trochi, Nerites.Deinde Cochlea diuerfæ , Vmbilici, Concha: Venes …
reæ.Etalia quadam qua ad fuperiora referrinon poffunt: Vt Balaní mar. Penicillusmar, Tubus -
lus mar, Deínde Echíní & Stella . Poftremo qua propiüs ad Zoophytorum naturamaccedunt; —
Vt Holothuría, T'ethya,Pudenda mar, & Pulmones. Pag.azi. —

x v I. Infecta mar. Vt funt, Hippocampus,Eruca,Pediculus,Pulex, Afilus, Hirudo mar. Ver

. mes & Lumbríci quídam, Scolopendra, Pag.267. -

X V 11, Zoophyta mar.quæ fuí generis operimento teguntur, (non corío duro & teftaceo,de |
quibus diximus ultima parte Ordinis x v.) Vtfunt, EícharaR ondeletij, Epipetrum, Cucumís |
mar, Malum infanum, Vua, Manus, Penna. Pag, Re

TOMI II, QVI EST DE ANIMÁLIBVS AQVATIL Is
bus Dulcium aquarum Ordines 11,

OR DINIS I QVI EST DE PISCIBVS FLVVIA=
tilibus, Partes funt v.quibus contínentur hac.

1. Pifciculi fluuíatiles: Vt funt Phoxini,Eperlanus fl. Centrínes, Alburnus, Lampreda minis”
ma,Poecilias, Porcus Nili,Leucifci, Pag,282, —
2, Saxatiles,qui ín faxofis fluuijs aut ríuís degunt: Vt Cottus,Äfper,Cobitides, Pag.290,
5. Lati: Vt Cyprini & (fimiles, Orfus Germanis dictus,Rutilus,Ballerus, Tincaiomnes fquas
mofi,præter Tincam. Pug.294.
4. Pifces fimpliciter: Vt,Perca fl.Capito feu Squalus & cognati, Nafus, Barbus, Muficia d 1
uiat, Afper Danubij, Truttz, Thymallus, Vmbra fl, Lucius,Lucioperca,Sphyrzna fl.Oftracío
nes, Glanís, Anguilla. Pag.302.
$. Anadromi,qui € mari fübeüt amnes: Vt, Thriffa, Capito quídam,Eperlanus , Lampetra ma.
ior & media,Salmo, Silurus, Acípenfer feu Sturio, Antacæi, Attilus,Galeus Rhodius. Pag. 321. T

ORDINIS II, PARTES SVNT V, QVIBVS TRACTANTVR HAE Con
1. Pifces lacuftres,magnislacubus (qui à fluuijs efficiuntur) proprij: Vt funt, Albule, Truttæ,
Vmbla uel Vmbra, Cyprinus clauatus, Albus uulgo Italis dictus Squalo τος Chalcides,

Liparis. Pag.339
2. Cruftacea,dulcium aquarum, ex quibus duo tantüm à nobis cognofcütur, Aftacus & Car
cer fluuiatiles, Pag. 3
3. Teftacea dulcium aquarum: Vt funt Cochlex & Conchæ qusdam quibus etíam Se
terreftres adiunxímus. Pag.
4. Infecta dulcíum aquarum: Vt, Vitulus aquaticus, Hirudo, Phryganium Belloni, Lib
fl. Tinea »Pygolampis,Cicada fl. Squilla fl. Pag.

$.Amphibia:& primum uiuipara quadrupeda: VtFiber, Lutra, Mus aquatilís, Hippo
mus. Deinde quadrupedes ouipara, ut Crocodili,Phatrages, Teltudo u ο aquatic
certus aquatilis.poftremo Serpentesaquat. Pag.
Adlibri finem fequuntur Paralipomena quzdam: & A ccefsio de Germanicis quibufdam
minibus pifcium, ES |
FINI S, |

j

* E d

INDICES NOMINVM A

QVATILIVM. I. LATINORVM

QVAE PRIMO

LOCO POSVIMYVS PROPTER QVAERENTIVM COMMODIT A

tem. JI. Hebraicorum & Arabicorum, &c. 111. Gracorum. 1111, Italicorum, .
v, Hifpanicorum. v 1. Gallícorum, vir, Germanícorum, vlııı
Anglicorum, ΙΧ, Vngaricorum, x. Illyrícorum,

LATINA TVM ANTIQVIS RECEPTA: TVM
quadam recentioribus folum ufurpata,quanuis barbara,Latia -

£ nis tamen líterís & terminationib,fcripra,&c,
ammocatus 75 ariftula 3
321 ammodytes 75 arnogloffus 102,103
296 ampelos 273 afcolopas 1
257 amphisbana aquatica 2 afellus 7ι.76,77.78.79
6; amploiæ 2 afelluscallarias 39
- 49 anadromus 284. afellusfl. 315
gj; anchoix 2 afellus minor $1
34. anchorago 328 afellus primus 365.374
3 angelus 141 afelli 24
49 anglicus cetus 173 afelliaquatici 352
ch 49 anguilla 282. 319 afcllorum genus 37!
ach si anguillaapyrenos 325 afilus 268
aco 346 anguilla de arena 75 afılus marinus 269
| aconias 62 anguilla marina 89 afinus barbatus 24
p οἱ anarites 250 afinusmar. 189
Aaculearus pifciculus 284 anarrhichas 416. 374. afinus pifcis 81
Aus 65. 74. 91. 92, 371, anarta 250 afinüs uarius 78
372.373 aniger 371 afinipedes 226
acynopoda 226 anadorcas © 38 aípargi 43
adonis 11,27. 8j anfer mar. 163 afper 291. 310
zdcon 265 antacæus 382. 334.335 afpis 268
i 365 Antale 256, 279 afpredo 288
331 anthias2z3. 24. 60,79.104. aftacus 309. 210.212
$$ 296 aftacus fl. 347
.$ anthracides 65 afiacus marinus 373
44. anthropophagus 385 aflacus paruus 213
_26 aper 45.57. 59.59. 151,369 aftaci chela 213
234. aper ceraceus -179 after 258
38 apermar, 348 afterium mar. 258
200 290. 346 aphya Mugilum 2 atherina 2.3
agonus lacuítrís 4 aphye 1 auagenus 16
ain alone (Grace uulgó) sı aplyfia 194 attilus 335
’ 308, 325 aplyfiæ 27! aulopena 25
la: Ea 293 apolectus - 109.11 aulopia 24
alaud: criftata 9 aporrhais 223,243.245 aulopion 2$
lauda non criftata 10 aprilis piícis : 108 aulopus 24.25
alaudis 10 apua 374 aulos 241
aufa 4. 6. 281, 309, 321. apuaaphritides * aulus 231
apua cobitis 5 auena 210. 220
bica 76 apuaPhalerica 3 aurata 41, 64. 296
inus 323 apua uera "in 1 aurcolus 108
282 aquatilisferpens 362 aures 264
303 aquatilium animantium di; auriculæ 254
340, 341.342 uifio 274. auris marina 223
ccerulea 340.f, aquila 118, 120. 121. 135. auris Veneris 254
lburnus 288. 303 aquila marina 121 auxis 110

abu: aus Aufonij 282, 283. aquila pifcis 77 p.

28 aquipenfer 32 Bacchus 68. 71. 76
34$ aquo 4.346 bzon 8
m hufi (Arabicum) 165 aranea cruftata 208 balena 166.167.176.367
195 araneus 83 balenarum dux 82
65 araneus mar. 186,188.200 balanus 197.217.218
371 araneus piícis 372 balanus mar. 355.256
88, 346 arcos 215 balbus 307
27.30. 93 ardeamarina 114, 371. 373 ballerus 300
321 argentini 106 ballerus maior 296
Mussolini nil arics 178. 235 barbatus 397
κ 40 aries mar, 77 barbatulus 282
een 254 arifta 3 barbatula 309
amia _ 25. uno, 12, 312 ariftofus 321 barbellus 397

barbo

307
barbota 310.331.335
barbulus 306
barbus 39. 282,306
barbus marinus 39
barinus 307
bafilicae 228
bafılifcus 19
batrachus 120
batus rotundus 157
bauofa 18
bebradon 3
bebras 3
belennus 8
belliculi 252
bellux marina 249
belone 92
bembras 3
berberi 833.235
berellus 163
bernardus 210
bezola 290
bifas | 203
blatta Byzantia 247
blax 309
blennias 74
blennodes. 71
blennus 7,8.11,710
blennus fl, 29%
blepfias 7%
blicca 296.309
blinnus 1t
boa 36z
boax 66
boca ' 66
bocas 164.
boithus t
boitus 290.291
bolbidium 191
bolbotine 198
bolitæna 191
boops 65.66.67 .
borbocha 310
borbota 338
bos 67 .130.132.136
bos mar. 164.165. 355
botatrifsia 3:
botolus 29€
bouis mar, caput 18
box 66.164
brama 382,296
bratti HII
brema 396
brefma 296
brechmechin 15$
bricchus 33
briífus 357
brittus 257
brunchus $9
bubofa 233

^
D

ACCENT Is

bubulca v "183
"buccina 245. 246
buccinum 246
«buccinus "256

bucephalus 291

bufo - 118. 122

bufo aquatilis 362

bugloflus 98,101

bulbulus 294

C.

Caab 165

caballio mar. — — 267

cecilia 92
' celata Squilla 214

calagnone 227

calamaria 186

calcinella 230

calculus uteri uel matricis 255
‚callaria 13,56

callarias 71.80. 81.83, 308

callichthys 24.38.60.61
. callionymus 24.38.80
.caluaria marina . —. 154
callus 262
‘cammarus 216.219,347
cänadella ' 28
‘cancellus 206,208.209
‘cancellus ‘209.220
cancer 190,200
cancer brachychelus 207
cancer Πο. 347.348

cancer flauusfeu undulatus
206

cancer Heracleoticus 201,215
cancer latipes 205
cancer marinus 201, 203. 373
cancer paruus 208,210
cancer uarius fine marmoras
tus 206
cancrarium genus 200
'cancri hirfuti 207
canes 142
canicula 144.145.371
“canicula marina 141
canicula faxatilis 146
canis 13
‘canis carcharias 118.151
canis fl. 352.353
canis fufcus 144
canis galcus 144
canis glaucus 149
canis lingua 102
canis marinus 144, 164.
373

canis paruus 144
canis pinguis 148.336
canis Ponticus 352
caniftrum 32
cantharis 44.352
cantharus ” 43.55
caper $7. 58,287
caper pifcis 151
capitatus 70.291
capitellus 291

Capito 76. 69. 289, 291.303.
© 304.323.

capito Aufonij 182
capitoleus 166.169.170
capitofus pifcis 77
capreola 219
capreolus 115
caprifcus 57.287
capros 58.
carabos (Grace uulgó) ES
carabus 203
carakidia "er,

I d \ UN xum A
n CX. |
ον
caramidia ᾗ τι. chelidonius © ©: m conchalonga —
caramis | — 225 cheluda ; Hire concha erh
caranidia | SOIT chellares 71.76 concha nigra o
caranis - 72347 chelon |. 68. 71306 concha pictorum %
carbonarius 65.79 chelone © ‘+ 493 concha rhomboides
carcharia 144 chelydrus »362 concharugata 2
carcinus paruus 206 cherfydrus 361 concha S.lacobi .
cardus mar, 257 chinades 229 conchaftriaa ©» 235.2
carides 314.219 chlorocarides 219. concha Venerea
carinus 307 chremes 81.50 concha Vencris 25/230
caro marina 195 chremps so conchæzlongæ 34
carpa 294 chremys . ‘so concharhomboides —
carpamarina 23.56. chriftopfarus 65 conchae Scotica marg;
carpanus 294. chromis 50.52,296 ra 4.
carpio 254.298 chryfopleurus 67 conchulalactea — 248.2
carpio Benaci 343 chuchi (Arabicum) 165 conchularugata 230,2;
carpo 294. cibotides 1 conchula uaría | 3042 3
caflyas an Cicada fl. 352 conchula
caftor 352 Cicada mar. 216.220.221. cöchylium 231. 242. 146.2) |
cataphractus 33 cichle 14 conchylijoperculum 24
catapoda —— 189 cinædus30,234 (aliás Cynæ condylion 247
catillo 73 dus 27 conger 82,89.; 7
cattus algarius 145 cirrhades 19 congri 28
catulus 145 cirrhis 11.19.27 copanus
catulus maris 141.373 citharadus 97 copfus 3)
catulus maior 145 citharus 96.97.98.104.373 coraceus |
cauda 265 citharus afper 101 coracinus 13. 35.53.54. ss
caudiuerbera 357.358 citula 63 296
cauedulus 304 citus | 291 coranus 1.6.29
cauorofas 89 clanius | 3:9 corallina concha 2
celerinus _ 3 daria — ‘80 corax
centrinæ 146 clariafl, 307.308 cordyla
centrifcus 282.284.372 clarias 76 cordylus
cephalinus σι clauellata 135 Coriacea
cephalus 68.69.2568 clupea 108,321,323.372 Coriax
cephalus fl. 303 cobitides _ 1 Coris
cephalurus 18 cobites 293 COrnuta _
cereda 19 cobitis 2. 292 coruulus
ceris a cobitis barbatula 285 coruus
cernua fl, so coccyx 31 Coruus marinus
cernua 288 coccyxmaior 32 Corycus
cerrus 65 coclano(Gracé uulgo) 70 coryphzna
ceftra 73 cochlea 242.251 COryphia
ceftreus 68.70 cochlea calata 251,252 Corythia 243.24
cetus |. so,366 cochleacylindroides 252 Cottus 1.6, 8.182,29
cetus barbatus 18ο cochlea depreffa 252 Crange 2
cerus capillatus uel crinitus cochleaechinophora — 252 crango —— 214.21
181 cochlea marina 373 Cremys ($
cetus dentatus 178 cochlea nuda maior 350 crocaliam
cetus hirfutus 368 cochlea rugofa 253 <rocodilus
cetus ingens 176 cochleaterreftris 349 crocodilus terreftris 356
cetus iubatus 181 cochlea Vmbilicata 253 cruftata
cete | 160, 172 cochlea paruæ 348 ctena ep
ceti 369 cochlioides - 9 ctenia a
cetorum dux ‘82 cochlon 242 cuculus
cetula marina 243 cclifpectator | 5 38 cucumis marinus :
chabotus 7 califpeculator ^ 38 cuniculus —
chalcis 4.346.373 colias 106.107 cunnus mar,
chalcides 3.4. colios 107 curides _
chama afpera 231 colizana 195 curfores ,
chama lxuis 229 collanus 335 cyanei
chama marina 231 columba mar. _ 120 cybeas Noo.
chama nigra : 231 columbus (120.55 cynedus i.
chamaPeloris — 230 colybdena 195.214.264 cynogloffus ^.
chame 229 colycena 195.196.264. cyprianus
. chame Glycymeris 231 colycia 243. 245 cyprinus ‘282,294.
champfæ 356 colymbæna 264. cyprinusafper |
chamula 230 concha ^ az cyprinus clauatus
channa 27 concha Aegyptia 239 cyprinuslatus
charax 282.296.297 concha corallina | 233 Cyprinus monftrofu
chane 28 concha crafla teftze 236 cytheriaca
channo (Grad? uulgo)pag. conchaechinata ° 235 cyttus |
28 concha fafciara i ; y
channus 27. concha galas "^ 237 Dacolithos — .
chelidon © 36 conchaimbricata 234 dacolihus, —
chelidonias "36,109 conchalæuigatoria ‘’ 254 daétylus " —
)
za (^ ο
a M M à

Index,

demon mar, 155 efox 315.328 gillaros 7ο hadus 219
daina $4. eunuchi 30 gladius 113.151 holothuria 262.271
dama $4.35 euopus 25 glanicus 319 holothurium 194.265
. da&ylus 231,241 €xocatus 8.10,28,286 glanis ^ 309.329.318.319 holofteus 33-92
dardus 289 exocœtus mar, 75 glans 255 homicida Raia 119
delcanus $2 εΧΟ5 334 glaucidium 114.115 horcynus "t
delphax 163 F. glaucifcus 114 huperushomicida 365
delphinus 161.162,163.372 Fabamar, 251.252 glaucus 15.53.114.115,149 hufo 310,334
dens Lamiæ 153 faber 41,63 glaucus finuofus us hyæna 146.179
dentale 48.256.270 fario 312,328 glinos 1 hycca 26,46
dentex 47.48,296 falfa uela Rome 132 glifía 71 hydra monfirofa 362
- dentices 46 falx 104. glorinus Mafsiliæ 120 hydrus 91,361
‚deponentemonafterio 74. felchus barb. 165 gloflopetra 153 hyrcha 169
diabolus mar, 118 fiber 252 glycymeris 231 hyftrix 156
igitus 231 fidicula 97 gnotidia $5 1.
obula 304. flamma matis 195 goberge Afellus 78 Talius 234.
donax 231,241 fiafcopfarus( Grecé uulgo) gobio i * 6 iberus pifcis 108
czna 84 155 gobio fl. Aufonij 285 ibis 1t
| draco 84.267 flaffada Mafsilia 130 gobio niger 7 ictar 3
| draco marinus 86.91 flator 170 gobius 6 ichthyocentaurus 175
“dracunculus $4,267.268 fleíus 100 gobiusalbus 8 ichthyocolla 79.332.335
_ dromas 328 fleteletus 100 gobius capitatus 282 iecorinus ’ 1 su
omias 328 flute — 88 gobius caulines 7 iecur marinum $1
ulcinus 357 forina Germanorum 3:28 gobius fl. 309.290.291 ieiunus 69
ux ccti 81 fofsiles 238 gobius faxatilis 7 iglecqua(Græcéuulgo) 26
lyca 46 fofsiles pifceg 287 gobiusmarinus 7 illeca (Grece uulgo) 26
E. frictura 106 gofidaria(Gracé uulgo) 61 iudzuspifis ^ 74.151.258
Eceola 234 fuca 29 gongrus 89 iulia 25
echeneis 243253325 fullo 300 gopos 191 iulis 25
- echeneis fl. 293 fundulus a. 293 gouius 6 K.
echinara 205 fundulus faxatilis 293 graculus 95.107 Kochi (Arabice) 16$
echini 221 fungus marinus 194.263 granceolæ 203 koky (Arabice) 165
echinometra 258 fuftuarius pifcis 76 grillus 81.82.89 1
orem 256,257 . gryllus fl, 352 Labeo 71.69.3506
edone 11 Gados 76 guaiacanus 93 labraca 73
eglefin 77 gaidaros 76 gurnardus 31 labrus 71
a 77 gaideropoda 2:6 gufterus Germanor,282.300 laccia(Romæuulgo) 372
| πι gaideropfaro 81 gyrinus 118,361 lacerta 356
191 gaideropa 226 H, lacerta paluftris uel lutaria
234 galades 229.237 Habramis 31 36
3.210 galarias —— 76.79.83 halec 4.65. lacertus — 92.105.106.309
179 galarias marinus 309 halecula 2.65 lacertusaquatilis 361
3o galaxia 309 halecularius pifcis 65 lacertusIndicus 379
24 galaxias 76.793143 halefurion 264.265 lacertus maris rubri 87
10 galbio 31 halofurion 264 lacertusperegrinus 87.92.
enchlorus 219 galea 82 halidona(Grætéuulgo)191 106
enchraficholus 1.2 galcotes 113.151 harengus 4 lachfus 3:9
engraulis [ * galeonymus 80.142.325 hafelaGermanorum — 290 lauiraia 129
enhydris 361 galeridas 76 hedone 83 lagena pifcis 15$
'enneophthalmus 286 galerita 9 helcus 165 lambena 30
enneophthalmus anguilla galeus 141 heledona 191 lamia το
— 326 galeusacanthias 142.146 hemerocatus 38 lampina 3o
enthalius 266 galeus canis 144. 371 heminerus 5$ lampreda 270.282,285.324
6.284.323 galeus centrines 58.59.146 hepar sz lampreda media 3:6
294.323 galeus glaucus 149 hepatus 21.51.61,77.296 lampetra 81.269.324.
272 galeuslæuis 120.149 hepfetus 2 lampetra parua 92
167: galeus Rhodius 335.336 heracleoticus cancer — 201 lamprias 325
‘207 galeusftellaris nel afterias — hefychus 315 lampyris 325
equiculus mar, 267 143.143. hiatula 27.229 lanifica Raia 137
ites 206 galeus ftellatus 146 hicrax 34 lapilluspro Margarita 234
35$ galexias 325 higoana 370 latilus 54
354 gallarias 76.79.91 hilla 372 latus $3.54-.332
uus marinus 368 gallina mar. 16 hinnulus 145 lauaretus 349
us Neptuni 182 gallulus 232 hippidium 267 lautusF, 340
z10 gallus 64 hippocampus 267 lebias sa
e 256 gallus marinus- 32. 156.195. hippogloflus 103 lebianus 52
erinaceus 256 201.202,267.373 hippopotamus 179.354.368 lelepris 16.30
| erycinaconcha 254 gammarus 210.216 hippus 267 leo 210.213
€ruca mar, 221,268 gammarides 347 hippurus 75.16 leoninum monfirum 173
erucula 351 gardus 288,305 hircus 8,82. 288 leopardus 73
erythinus 46 garus 66 hirci 65 lepas 223
eryihr=a concha 254 gemma maris 76 hircioculus 223 lepidotus 294
erythrinus 46,296.373 genitale mar, 265 hirculus 219 lepras 16.f,
| erythrophthalmus 282 gerres $6 hirundo34.35.36.37.72.109 leptochelus Cancer 207.208
| efchara 271 gerynus 361 372351. lepufculus 30
tícharus 302,271 gibbaSquilla 214 hirundomarina 269,325 lepusmarinus 9.32.1986

maia 201,203. fœmina 204.
mas 204. parua 204

mala uxor,pifcis 84
malé armatus(Gallis uulgo)

pag. 33
malleolus 74
malleus 151
maltha 153
malum marinum 257
malum punicum 201
mantis F. 214.216.226
manus marina 273
maquerellus 108

T,

à Da:

147.193.194, margarita 203234
ο. (Grecé uülgd) 46 margaritifera Con 251
leucifcus 68.282.288.289.290 margaritum 11234

303. maior 309, margotir( ο 123
leucomænides 65.66 marides 166
leucorini (Grace uulgo)289 marina auris i Eb
leucus i — 24. marina cauda 265
leuiathan 160 marinusferpens 362
libella 151.351 marisfus- 164.
lilinga (Græcé uulgo). 289 marlangus 77
lima (03141 marmotus 104.
limaria 108 “marfio 291
limax 349 magtius panis 16
‘limnoftrea 225 mafculi Echini 258
limofa 108 maflones 71
lingula 103 maftopogonF. 365
lingulaca 101 mater perlarum 238
liobatus 141 mater unionum 233
liparis | $. 193 matricule 195
liparis lacuftris 346 matriculi (254
liparides $ macrorhynchoteros uermis
liffa (in Crétauulgo) 1 269
lifies in America 111 maxinus 79
lochia (Gallis uulgo) : 293 melanderinus 16,45
locufta mar. 212 melandrys 109, 110.111
loligines 188 melanthynus 110.111
loligo magna 187. minor melanurus 45.71.124.288.

187,189 . . 296. rotundior 46
lolius Gaza 187 melanurifpecies 45
lopas 223 meleta Mafsiliæ | 2
lucerna 34.35.36 melicarides Squilla 219
lucerna fl. 291 membras Apua 2,3.5
lucerna faxatilis 38 mentulaalata 265.273. ma
luciopercaF, 316 rina 264.265
lucius 306,315 mercurij teftudo 186
lucius marinus 21,74 merlanus 77
lumbricus 270 longus 270 merlengus 77

marinus 325 merlinus 30
Iumbrina 54. merlucius 14,74.76.365
lumpus Anglorum 157 merula 13.14.56
luna maris 262 merula fl. 300
luna pifcis 158 merulus 14
lupus 2. 72.282.315. marie meryx 12

nus 164. 165. 208. 373. microrhynchoteros uermis

uarius 312 269
lutaria Teftudo 108 midia 226
Iutarius Mullus 40 miles 114.
lutrauellutris quadrupes miluago 34.36

353.361 miluus pifcis 31. 72
lycius 315 34.35 marinus
lycos uellycus 8.73.3175 minuti pifciculi 1
lycoftomus 2 minutula 351
lyra 31.32.193.373. cornu= mogni (Grace uulgo) 198

ta 33 mola 159
lyriformis 31.armatus 34 molitorispollex 291
lytra 353 molua 78, maior 78.

- minor 78
Macarei 108 monachuspifcis 174.304
macarellus 108 monedula 107
macrochelus Cancer 207 monoceros cetus 181
maculo F. 173 monothyra teftacea. 223
mzna 8.531,65. alba 66 monftra mar. 174.175. 180,
maa 203 181

monftrum leoninum 173
mordens lapide (Germanis
uulgó) 293
mormur 49
mormylus 49
morona 332
mormyr 49
mormyrus 49
mors 165.178.179
morfus 468.
mofchites 191
muco 156
mucofa 132

MEWW uv" P uh

mugil- 63,305,372
mugil uel mugilis 68, alatus

-7*. fluuiatilis 288.290,
‘niger: 72. ftriatus- 071
mullafter | 039
mullus 38.282. afper 4o.
fluuiatilis .307. imbere
bis. 39. lutarius ‘39
multipes 189.352
murzna 87.325
mürex 242,243.246.: cO^
. racoides 245. lacteus 245
. marmoreus244. trians
gularis 244
murilegulus 304
muris cauda Germanis uul-
gó 372
muruca 1372
murus 88
mus pifcis 57

mus aquatilisquadrupes uiz
uiparus 354. Ouiparus,

feu Teftudo lutaria' 358.
musaquatilis mar, “184:

Teftudo mar. 182
mus mergus tin 151354
mufca 226,227
mufco 309
mufculus 26. 82, 92,167,226

227.307.349
mufculus maior - 227
mufculus ftriatus 227
muftacatus 307

muftela 52.281. 324..372. flu-
uiatilis 80.194. 293.307.
310, fofsilisautuaria 286,
marina 287. quarta 82.

tertia 82, uulgaris 81
muftelaris Afellus 79
mufteli - 141
mufteligena pifcis 142
muftelus centrines 5g. uari

us 144
myax 227
mydia 226.227
myes 227
myia 226.227
myllus 54155

myllocopion uel Mylocopi-
on (Grace uulgo) 52. 54.
55

myrinus 88
myron 88
myrus 87,88.93
myfca ucl Myfcus 226
myfticetus 167
myftoceros F. ᾿ 317
myftus 307
mythus 307
mytilus 228
mytulus 227
myxinus 68.70.3156
myxo uel Myxon 68.309.71
Narica 2
narcoter ..:- 123
nafo 306
nafus 306
nafutus 306
natex - 249
natrix 361.362. torquata 362:
nauplius 0192
nauta 192
nautilus ucl Nauticus 191,
192
nebrias Galeus 145

neptuni equus m nun
nerites 24
nerophidion ET
nigergculus Monfpeit Mi M c
‘lanurus |
mobi pifces "ni
noctua marina
notidanus F,
nouacula 62, κ.
Oculata
oculatella 24
octapodium (Grecs uui σό)
‚189
oculus hirci
œftrus
ololygon
omidium
omys
onifcus
onos

LE

E

184.

ua 182 I
7476.79
| 189
onyx 241.247
ophidion 1000 9
ophidium E
ophthalmias 4$ 2
orata | M
orbes ISA
orbiculati pifces . M |
orbis pifcis 120.149 357.37.
Aegyptius 154. Echina. Li

. tus fine Muricatus 156. gib.
bofus 158. marinus 193,

oblongus 158. fcutatus156 |
Orca . 155.163.166,.168
orchis τν
orcyn im
orcynus 105,110.18

orfus (Germanis uulgo) 298

orphanus 283 È
orphus 50.51, 64. 296
orphus lacuftris 300
orthragorifcus 58,63. 154.158
Species eius 159
ofmylidium 9
ofmylium
ofmylus
oflolis :
oftracion 33. 318
oftracon 247
oftracium 247

oftrea 221,225.264. pelagia

uelmarina 225, ων
226 i
oftridia
otaria
otia ) 254.26,
souis mar. Dro
ouum polypi Er
oxyrhynchus 65.7 4.130,29;

306.315+317. 338.
ozæna
calo

P.

PHiych ndis EE
pagrus 46. be
pagur ,
pagurus 200, 202, 203

uiatilis
pallax
pallacis
palmita
palumbus
pan .
panthera fl.
papilio ,
papilla pilofa

alis 144, 145
pafcales pifces 340
paffer — 94.96.98.99.282
pafferum fpecies 372
pañinaca 120.143.149.372
paftinaca maior 121
patella 223. fera 223.264.

|. maior 223
pauo 17.22.62, pauones ma^

rini 10
pauperculi (Venetijs uulgo)

E 258 |
uus 22

ecté 63.97.99,104.232.233

ectunculus 228.232.233

pecus uel O uis Afelli fpecies

77

pedes afıni iwi 226
. pediculi 352. aquatict 121. ma
— rinus 211,268
pelagi 242

pelamys 108,110, magna 48.
» farda 112

eloris chama 230
230.238

230

ka - 55
penicillus marinus 256
“ pennamar. 199.265.273
pentada@ylus turbo 249
Pephycarifmena ( Grecé uul
go) 30
pereas - 68

percaz8.28:. fluuiatilis 302.
. maculofa 303. marina.28.

minor so. fufci coloris
303. rotunda;7. 287.
15259303
percides 28.303
| percidia 393
} perdix maris 39.101
| gergolici 372
períecus 302
perficinus „302
- petaglida (Gracè uulgo) 223
| petri pifcis σι
petropfarus 64. 51
phagorius 46
phagrus 46
phalana 166
phatrages 358
phlegmaticumanimal 194
phoca 144.164.165.179.
366.373
Phoczna 151,163. 372

phocida (Græcé uulgö) 30
pholades concha 228.255.232
pholis 11,193
phoxinus 373. leuis 282.283.

374. Íquamofus 282.283.
fquamofus maior 284
phragolinus 48
phriffa 323
i 271.351

29

30

phycidion 29

phycis 29. 56. 77.80.81.300

uera 29
phycos 30
phyfa 154
phyfalus 170.171,268
phyíema 234

phyfeter 166, 169.170 171.
268.367

pigus 345

Index.

pileus mar.uel carnofus 158

pinna 239.240. fluuiatilis
239. magna 239
pinne uenator 208
pinniceps 75
pinnophylax 208
pinnoteres 208
pinnother 208
piperata concha 230
piren 264.
pifcator paruus Gall, 120
pifces fofsiles 287
pifciculi minuti 1
pifcirana 38
pifcis 73
piícis marinus 43
piícis regius 54
pifcis S. Petri 64
pifcis uolans 40
piftris 171
piftrix 160,171
plagitia 99
plani pifces 6o
plantanimalia 271
plantanimes 271
platax 55
platanes 300
plateffa 99
platiftacus 55
platognia( Grecé uulgo)300
platypus Cancer 205

pleftya (Grecé uulgo) 282,

300
plicca Germanorum 282
plocenus Germanorum 297
plota Italorum 300
podexafini 196

pecilias 11,282, 286, minor.

. 393
pollicipedes Galloru 197.255

polyonymus 14
polypiouum 192
polypodine 191
polypus 189.190.191
pompilus 113.192
porcellana 232.251.253.254
porcellio 58.287

porculus 94. fluuiaiilis 59
porcus 57.89.158.159.374.
marinus 63.14-6,16.3355.
Nili 282.287.372
pota marina 265, 266
prafinus Germanorum 296

precans Deum Monfp, 220
premades 112
premnades 112
prenades 1:2
presbyter Genuz 38
preftis 153.170
primada 112
priftes 171
priftis 168.170
prunarius pifcis 65
píammodytes 38
pfetta 94.98.101
pfitracus 17.22, 23
pfoli (Grecé uulgo) — 265
pforus 16.45
pfygrus 45
ptifana marina 14

pudendü mar,264.266, 272
pulcher | 38
pulex mar. 221. 268
pulmo mar,61,19 4.198.265.

266.271
pulpus 189

o

pungitius 284.372

purpura 242.243. 24-6, 256.

pentadactylus 243

pygolampisaquatica 352

pyrüs ucl Pyruffa, Pyrutráue
312

Q
Quadratulus Gallorum 99
R

Racemus marinus 187
raia128, afpera137. afper-
rima138. afterias134, cla
uata121,135.136, fulloni-
ca 138, læuis129.132,141,
nigraızı, oculata 133
oculata afpera 134. fpi-
nofa137. ftellaris afpera
135. menenata 121, undus

lata 129
raiarum uulua 373
ranarum diuifio 359

rana118,309,359. paluftris

uenenata361. . pifcatrix

118.371
rappus Germanorum 282
regia Telline 228
regina Italorum 294.
regius pifcis 54
remora . 92, 325
reuerfus pifcisIndicus 93
rex : 128
rhampheftes 11
rheni pifcis 77.
rhina 141.142
rhinobatus 141
rhyades 42
rhombus 94.96.57 4. leuis

96
rhomboides 97,227
rogetus Gallorum 31

rophos (Græcis uulgo) si
rofmarus . 165.178.368
roftrum uituli Sabaud. 340
roftrum ures oftreum Mon-

{ρε]ή dictum 225
roftrix 11
rota 64.158.249
rubellio 46
rubeta 309
rubeta mar, 120,194
ruburnus 5.46
rubus 128,136
ruffus Alberti 332
ruminalis 12
rufcupa 5.46
rutilus 282.300

S.
Sabot Arabice 85
facerdos 38
facer pifcis 24.113
fachetus Italorum 21

falamandra 268.aquatica 361

marina 267
falanx 328
falar - 311.312.323
falar nanus 281
falena Larij lacus 4
falicum folia pifces 279
falmarinus circa Tridétü 370
falmo 282.328
falmonesLemanni 344
falmunculus 328
falmulus 328
falpa 67.76, minor 68
fanguifuga 351
fandalium 101

faperda 65
fapidia 187
farachus 246
farda nz
fardella 4
fardica falfamenta 112
fardina 3.4,112.231.373
fardinus $
fargi caput 44
farginus 44.68
fargo 68
fargon - 68.288
fargus | 42.4.4468,288.296
fario 312,328

fafan Gr&corum qui Turcis
Ícruiunt

294
fatyrus marinus 175
fauris 87.91.106
faurus 87.91,105

faxatilis priuatim dictus 293
faxaulis

101
faxaulus 101
fcanfor 116
fcarda 296
fcardua Italorum 296
fcardula Italorum 296

fcarus 12,22.296. uarius 13.16
fcatarus (Grecis unlgo) 44

Ícauros. 259
Ícepanus 16
fcepinus 16
fchillus Germanorum 3:7
fciadeus 54
fciathis 54
fcixna uelfciænis 54
fcincus 356.357.361
fcinis 54
fcios (Gracisuulgo) 54
fciphydria 228
feirrhis — — 9

1
fcalipetra (Græcé uulgo) z7z
fcolopax f. 11, 171
fcolopendra 26, cetacea 172,
marina 180.269.270.
fcomber ucl Scombrus 107.
372.minor107.Íípurius 106
fcordyla uelfcordyle110. 358

fcordylus 358
fcorpana 84.86
fcorpidi(Grecéuulgo) 85

Ícorpidius 84.
Ícorpij 31
fcorpina (Grace uulgo) 85
fcorpioides 9
fcorpis 84
fcorpius uelfcorpia pifcis 28.

84.372.374
fcorpius minor 86
fcouranca (Grece uulgo) uel

fcouranici 289
fcrophulæaquaticæ 325
fcurio Danubij 332. 335
fcutifer 156
fcylion 144.145
{cyllarus 209.210, 220
fcctor Priftes 171
fepia 186.373
fepiæ os 373
fepiaria 187
fepiarum oua 187
fepidium 186.187
epiola 186.187
fepium | 186
ferpens cupparia 183
ferpens Indicus 166

ferpens marinus — 89.92.93
b

ferpenspaluftris 361
ferpens fcutellaria 183
ferpentislingua — ^ — 353
ferpula 91
ferra 11, 171
feferinus 61,158
fefilus 350
fera 350
fgourdelle(Grecis uulg0)z6
fillago 371.397
filurus 160. 282. 318.319.329.
374. Nili 309
fimia mar. 10, 104.153. ma^
ris rubri 185
fimo 163
fimus pifcis 306
finodon 47.48
fmaris 65. 66
fmyrus 88
fnotolfus Germanorum 158
folaris barb. 332

folea 99.101. altera1o2, ins

uerfa 102, oculata 102,

parua 103
folen mas &fœmina 241.

242
folen quorundam 231
fol marinus 261
fparus 42.296
fparulus 42
fparagus 257
fpatanges 257
fpeculum 205

fpertus uulgarib. linguis 74

fpeufippi Nympha 221

fpherdoclos (Grace uulgó)
264.

fphondyli 216

fphyræna 69,73.74-151.fius

uiatilis 315.317
fpinax Galeus 142
fpinachia barb. 284
fpinula batb. 38,85

fpirinchus Germanorum , 1
fpiringus Germanorü 374

fpondylus 226.227
fpondyli 226,241
fpongia 264.371
fpama maris 194
fqualus 141.142.303.305

fquatina 129. 139,140. 141,
142.151.372.373

fquazinus 303
Íquatoraia 141
fquarus 141. 142.303
fquatus 393
fquilla214.219.264. calata

216.221, calara X glabra

214, fluuiatilis 219.352
gibba 218.219, lata 214.
215. maior 215, parua 208,

210.219.220. rubra 210.
uaria 217
fquillula 220

fquinada Gallorum 205
ftauris (Gracis uulgó) 346
ftella mar. 258.115,22
arborefcens 260, cchinata
261. læuis260. pectina

12269. reticulata feu can

cellata 261
ftincus 196
ftora 332
firigil 289
firomateus 52,59,61.62.68
firombi 242,348

Index, |

ftrophilides (Grace uulgo)
246

ftrumulus barb. 76
ftupefactorbarb. 123
ftupor barb. "323

fturio barb. 76, 281. 325. 332.

333
fuala Germanorum 305

fubula Germanorum 130
fuchus Arabicum 356
fudis 73
fumus barb. 32
fus . $7.163
futor Germanorum 301
fyacion 94
fyagris 47
fynagris 47.48.3296
fynodon 47.296,298
fynodontis 2.0409
fynodus 47
Tannin 110
tära rotunda Gallorum 120
tartaruca barb. 183
tenia 97,103. alrera104
tellina228. fiuuiatilis 228.
regia | 218,229
tencabarb. ^ 300
tencha barb. 300
tencon barb 300
tenoras in Nouo orbe 234
teragus 20, 25
teffaradactylus Turbo 249
teftacea 221
teftæ 2it
teflis Orchis 154

teftudo 182.183.aquatilis 359.
coriacea 185 . corticata 183
lutaria 184.358, marina
114. marinaaltera 185.

tethe 263
tethea 224.
tech ya 162,263.171
teth ynacia 264.
teuthis 187
teuthus 187
thannin 310, 160
thedo 294
thinca . 309
thrafía 312. 322
thratta gu. 322
thranis 113
thriffa 4.6.321,372
thunna 119
thunnus 109,110
thurianus tomus 113
thurfio 113

thymallus 282,294.313. pare

uus 285
thynnax "o
thynnis 110,112
thynnus 199.110.113
thyrfio 151
tibicen 20
tinca 282.296, 300, marina
13.26,56
tincha barb. 300
tinex 351, fontium 325
tirfio 113
tonficula 62

torpedo 123.127. tertia125.
quarta 126, oculata 45.
oculata uel maculofa 124

torrentina 312
rortuca. 183
trachelos 226

trachurus 87.91, 92, 105.106
tragus | 8,8z
tranus 113
tremula barb. 124.
trichis 4. 5.321.
tridacna oftrea 234
trigle 39
triglis 39
triglitis 39
trigolas 3139.49.
trifra Germanorum 309
trifeus Germ. 309
trifsia Italorum 325
triton —— 109
trochi 249
trocta uel troctes 312
troglodytaf. 287
troglodytes f. 10
truttarum diuifio 311
truttz fpecies 328
trutta lacuftris 282. marina

328. pifcinaria3:3. riua-
lis 290, taurina 311
tympanum 234.
typhlaueltyphle 92,286
typhline mar. 92

typhlinus,typhlina, trem
dium

.tyrfio 15 her
tuber mar. 262
tubulus mar, : 256.270
turbo 242
turbines 249

angulatus 248.aurit? 249
longus & magnus 247.
muricatus 248, tuberofus
turdis affinis 22 (248
turdus 14,87. maiorzo,
Turdorum fpecies X 11.

äpag.ıs. ufg ad 21,
turonilla barb, 284
turpena 123
turfio 113.151.163
turtur . 320.312

V.
Vacca marina 130,164, 369.

181

uadi pifces barb. 340
uariata f,

dari] | 387
mariolus 312

uarius 73.312
uafconus Gallorum 217

uendofia Gallorum 285, 289
uenerea (concha) 232
uencriæ 192.253
ueretillum 265
uergiliades barb, 345
uermisaquatilis 325.350.

marinus 270. macrorhyn

choteros 269. microrhyne

choteros 269
uerruca 268
uerrucatus Gallorum 54
uertibula 262
uerticillum 264
ueru 74
uefpillo 302
uindofa 289
uiola Gallorum 324.373
uirgatus Gallorum 68
uirginale 265

uirgines Gallorum 108

uitta 104.

uirulus aquaticus barb. 350

uitulus marinus — 364.165
©

uiuella barb.
uligines barb. |
ulula mar. ficus ;
fpecies
umbilicus
umbilicilacuftres
umbla
umbra 53. 306.

ra v

314. πάσα.
unguis :
unicornis cetus
unio
uniualues conchz
uoca Gazæ,Box Plinij pi

164. i
uranofcopus 38.80.fluu. 291 i

urcomaftix f. 357

urfus uel uría 201.202.215. mE. |
nor ^ 210

urticarum diuifio 196

urtica 194.195.371. Cinerca

197. parua 196,264. τις
uter Gallorum 16g (bra197 —
uua alga 27355
uua mar. 272 -
uulpecula 146148 —
6 uulpcsni.114, Galeus 248.

marinas8. Rhodia 336 |
Xiphias 9
xiphydria -10 228

xyrichos (Grace uulgo) =

ZapphiruscRomg uılg6)12 12
zarganes (Grace uulgó)7 4.

οι |
zerta Germanorum 282.300,

33373 ‘9
zillo (lass, Grace uulgo) 26 |
ziphius barb. 177 3
zoophyta z7t È
zuchinda (Gracè uulgo) τοῦ
zydeath barb, 267
zygana 744159 .

HEBRAICA,ARABE
ca et Phœnicum nomina.Eo
rumaliqua etiam in Læinos

6 rum Indice permixta reperie

es,quæ hic defideraniur,

Alrahade 123
alfabut 38
altenfa 356
berulie \ 123
dub ‚356.359
fead 130
guaral p9 —
hazab 356 —
rahadar 123
rahade ^ 322
rahas 323 |
fabot AM
far 243 à
temfa 356 .
tenchea 356 —
thab 356
thcad 33 >
tifma 35008.
zab 356
ΔΕΤΗΙΟΡΙΟΑ. |
buzios . e
gomar EN
AFRIS vSITATA À
nomina, μα
Iarrafa | / 33 0
Scaume σα

ολ

cis hodie ufitáta quedam
reperies, qua hic de^
fiderantur,
A.
Αβλοννκς $91
&BowT(* 257
apro” 38
ἀγθιόφαγροι 47
ἀντός 121
CACACE 331
ἀωλίας 14
_ AC 12
(v Aves O^ 44
. ἄκαλλφας 19$
ἄκιπφήσερ ἄκκιπφνσερ
(7 148
ἀκοίσῖες πο 94
ana Buc 308, 33$
- &Narvescf, 318
ἄλμωμ{. 328
ἆλὸς δρ 364.
— ἁμία 112
aus 184
eva oí rue 250
ονάρτας 250
οὐθίας 24
wills 24
Wr 189
i ανωσΊόρκας 38
&ox7 202, 21$
ἀρνόυτς —C n6
amis 267
CET 210
&snp 258
&spid]a 225
αὐλοπία 24
ονλωπός 25
abfis 110
ἀφρῖσις 1
ἀφροσίίτης ὃς 464.
᾿ἀφρός I
&QoUR I
ἄφυκ I
ἄφυν xo izte I
yv 319
P B,
— Bay 8
βαρίνΘ” 307
rn Nivea 228
"7 128
βάτθ” 128
βατραχίς 361
Bee n8
Bái au oz
oT, οι
Αλαίν Luforsv # | Bi-
ζωντθ” 247
Br] 247

Index.

| GRAECA VETERA βλώνθ’ 8
& recentiora , In Latinorum
etiam nominum indice Gra

ἐμύς 182,184.348
DICH 8 :wudeisoxyton,uel pro
Borf 66 paroxytonum gvdles
Bose 190&291 353,361
βολίταινα 191 Έβορα 84
BöyAwosop à θὄγλωοσος 101 verde |‘ 158
Bac 67 ἀἈιπολάώνσα 411
Boo. 66 ερυδῖνΘ” 46
Αραχύχιλθ KagxivO^ ερυθρνθ’ 46
207 ἐρυθρόφθαλμθ” 405
Bein®- 38 trie 271
Bat 66 Swros 25
r, Buca 256
raAades 237 2
γαλαξίας 79.142 Ἔιενς 63
γαλαθίας 79.142 ὤλθ' 26
γαλεβίας 325 ζμύραινα 87
yai 141 ζύγαινα ISI
ἀκάνθίαριή, ast H,
olas143z, revmpivus Holovn 83
146. xvoy 144, AGG ἡμεροκφισές 38
|. 149. γεβρίας 145. r0r= ἡμίννρθ” $$
xiAG- 144. fu rate? σι
336 ©,
yansgias 79.315 Θελάπων cled'oîoy 264
γαλιώτκς 113 dareTiop è ὅς 425
γαλιώδαις 141 Sara iQ μῦς 184
yai 81. 82. 142. WOTR- SopaysUs 113
μία 308.325 δύνναξ 110
γαλλαρίας 79,80 θώννν Ho
yArwıs 319 δυννίς - 12
γλαῦκθ” 114.149 9o» Ho
prive 11 Svecioy 115. 151, 163
γλυκυμεθίς 231 hs I,
ye. 101 Περαξ 34
γναφόνς 300 ἰζελθ’ $4
parce $$ ἰσλίς 25
popo $9 ἵππορθ' 7$
γραναῖος AIS ἵππεις 406
γυρῖνοι 361 ἱππόκαμπθ” 267
A ἱπποπέτιμθ” 354
Δακτυλόύς 69 ἱππορεύς 75
d'aros AS Went 34
Nerdavı 191 +
σϊελφίμ 163 Καλλαρίας 80,308
σῖελφίς 163 παλλιώνυμθ’ 38
d'quelofrug 356 παμμαοῖς 216.547
Φισιακτυλαθ” 69 πάμμαρθ’ 216
Advex 422 κονθαρίς 44
d'érruxe 222 πάνδαρθ” A3
Apéro Ὀαλάοσιθ BA παπρίσκος $7
“Φρόμωμ 206 14708 $7.58
luxus (uox corrupta,p παραβίς 313
ὕκκης) 46 πάραβθ" 212
É, πρροϊσῖες 414, 219
E pus 1. 2 καθιεμικά 219.220
ἔγχελυς 319 old «c «yos 219
8 yo "219 x&oÍd op 208,210,220
εεστόνν C 191 xeekmas 209
£A«d'óvn 191 nagniviop 209.220
Md ivi 191 καρκίνος 200. : ἄρακλεωτι-
ελύκθεισία Κός 201, IRAK 201,

μικρός 208,220, orde
wo 348
καρχαρίας 161
HAOSURS nt
κώρώρ 332
κατανάσῖρομθ” 328
κεῤῥίς 19
κεορα 74
nespole 68.70
riparo” 68,69
κέφαλθ” ποτάµιθ” 303
κπρίς 19
anguf 246
κάρυκες 243
κάτ 160
xnTO* HT
πιδάρα uel rulken,uel «ioo
e" 97
sivaud (e 354.
suole 19
κιῤῥά 19
ijpicoxytonum 19
κέρριο paroxyt. 19
xigpvAG-* 19
xieuAC* 19
κιχάλα 14.
πΕχλΗ 14-
κλαρίας So
xA 0t 323
xid'az 195
Köygn TRAXGX 235
ko yx 242,246
κογχύλιοψ | 246
xoiz G^ 291294.
κόκκυξ 31
voc "92,107
πολώρ τι
κθρακύς $$
woganid roy 55
sogriavid op 55
κθρακωίς $$
κοράκιοµ $5
κορακῖνθ’ $$
wog 35-59
10e AVAC- 1357
"OS - a7ı
soeU pere 7$
» q9osuQ ^ 14
wa 291
πο. 14
asics 214.219
κοχλίας 250,252, χῴσα-
os 349
sbyAid'iop 250
"Sy" 350
WKO 14
ngay 217
gig ove 217
κραγῶψ 217
κβέμυς $0
κριός 235
xgox5d «A G^ 356
bb 2

p oO s

απάς 454 μἔλανδρυς 109.110
ατίνια 233 µελανορος 4$
κυβέας 109 μµελικαρίσῖες 219
KU Sox 148 μηλοπύττοιομ $4
κανόγλωοσθ 102 μόρυξ 13
πυπριανός 194. uale luy 19$
κυπρίνθ” 194 pron (AUS)
avo 291 269
xay 144 μολουρίς 361
| πύωμ γαλιὸς $1 . πάρχαοί- μορμύλος 49
«gigi miup VAS, wok. μορμύρος 49
wos 353 kurs 216
κωβιὸς 6, καυλίνκς 7.λευΞ μύλλοι $5
«oc 8, Kin 7 μύρασα $7
κὠδος άκώθωω 6, 291 uUetvos $8
κωρίσῖες 414. µύρος 97, 88
Δ, μύξινος 71
Δάβραξ 72,315 uufivos 71
λαγωὸς θαλάοσιθ” 193 Ev foy 71
Acque | ISI μύραινα ποτήμία 226
Aœuvs 351 μύρμας 49
λατίλος $4. μύρωμ 88
λατθ” $4 μῦς $7,182,184.558
λεβιανός $2 μύτλο 228
λεβίας σι N.
Adua 349 Magus 123
λαόβατοε 129.141 ναυτικός 192
λελεπρίς 16.30 varios Jo?
λεπάς 213. ἀγρία 223 νεβρίας years 145
λεπιστωτός 294 ν6λοκροκὀό ειλος 556
λεπίναε 30 ννρέτνς 16ο
Auz wog 52 VHDITAS 249
λόνχίσκθ- 68 vucizoe 250
λεῦκὸς 24 vasıs 68
λέωμ 414. νυκτερίς 59
λιμνόεριςᾳ 326 νωπισῖανός 158
λισπορίς 6 346 Be
AUTRE 350 Ξιφίας "5
λρφιά 146 Ειφύδοια 228
λύκος 3i ο,
λύρα 32 Οσηγός 26
Avegoad eig 31 ölauvee 191
ὄρολις 191
M, ὁλοδόρια 262
Mae 203 ὀλολυγώμ 350
μαινίς 64. ὀμύδιομ 184
toa κόγχαε 241 ὀνίας σκάρος 12
μα κροκόγχυλοι 241 ὀνίσὸς 76. 79
µακρορυ γχότερος ἆλμινο) — vot 76. 189
269 ovuf 247
pt λακόσρακα 199 ὄρκυμ ni
ma Ar 153 Op uve HI
μαντις 220 Opuuuos "
μάξήνος 76,79 ὀρθραγόρισα9ν 158
μαργαριτὰρν 234 ὀρφακίνης 5°
petpyapirus 234 pcs 29
μαργαρίσις 2198 3534 deque $o
uapyepoy 234. ὀρυκτοὰ κόγχαε 238
μαργαρος 234 ὄευξ 169
uv À µζοσωμ NEC druvios 191
aig óspeiSd oue 221°
μελανό έρινος AS op 221

spety 234
+ ὀρακός 210
ὔρανοσκόπος 38
3 Αφροδέτκς | 254
ὄφις Ja] «uot 89
n,
πάγορος 203
vro kie 110
ME 110
σπχώωτος 30$
weglu 264
"egeat Κέφαλος 68
"ign 28,302
wépxie 28
weenis estoni 302
EAT 55
UE 1114 108
Diva 239
wivvn 239
TIVVOT QUE 208
ποινοφύλαξ 208
Diwy κύωρ 336
πλάταξ $$
WARTER καρέ 21$
TW ARTISANIS $5
CONTATI 266
πολωτοαί $8
Time 69
> “ωνόύμωρμ 266
πολυ πόσ]ᾳ 199
᾽πολυώνυμον 14.
πομπίλος 13
a 374
πορφύρα 24%
TRUC 241
ποολυστοσῖης 199
τορημάδς na
WEnuvas 112
πρἰωάδαι 112
τορήςσις 171
πρίςης 171
LISI 171
τορόβατοψ 77
Agna ado
DUREE, T'UPÈS 312
πουβόντος alas 338
mugoudrros λιμνκκου eidlog
1343
πῶλυστος 199
πώλνν — 189
DULA TE HYXVAIS 247
PR
ῥαμφηςοά n
ῥαφίς οι
p 149. 141
Σκλαγξ 318
σάλι)γαν 350
RAT 67
σανσάλιομ iol.
oxr pass - 55

È

| —

E 2: oxytont,, uelpas
roxytonum σόργο | N
44.69 E

eued ux σιμάχκ 14

exedilin 114 0

στερό ovas 4

σαυρίς 87.91

coca 14. S7 UA

σαίπορος su
σελάχν 87. uz

σεμελος 350

σεσερῖνο | 644

etatis 350

σηπία 186

our og 186

ahriop 1186

eit Aie 9

σίλουροβ $531 —

σιμός 306

ewod'ap "47

σκαρίς 12

σκάρος 3%

σκάρος ONE 3 -

σκιασΊόύς 4.
σκιαδίς $4. P
σκίαινα SA

σκιαινιὶς $4 2

σκινίς $4

σκιφίας "ny
σκιφύδοιὰ 418 —

WARE 107 |

σιθλόπαξ È, "Ho

CHA CT gd pK c AZAR

cA qud oaa id 2
270

σκόμβρος 107

σκόπελος a

σκορδύλα nuo

σκορπές 84.

σνορπίος 54% j

aRvAsop 144.145 —

σκύλλαρος 310

σκυλλόγαρος 144 i

exvuvQ- 144,145

σκώλλκες TOTTI 325. d

σμαρίς 6$

σμύραυα $2
cuve"

ori

ριγλημπᾶρπόνν

spoubud n

sps9oc 9

ερωματόὺς $9.62

σφκνόύς er
σφύρκωα 73.

σισαγρίς a

euvod'orzic

συυύσῖος

σιωόσίωμ

cub

44.68.

|
|

T.
Τασία 103
TM Va 218
wis 187,189
nudo” 187
πόνδώσν 187
Tin — 214.265.164.
πλδνα 263
σρᾶγθ” 8
πράγοι 1 65
LES AC 87.105
πραχδρθ” 106
7p 39
gpryoAae Ei
Tpıyizs 4.112
TOURS n
σοιχίε 4-112
ru ap 120
RATS na
FORMEN 123
τύφλν 285
πυφλῖνθ” 285
Y,
16,6” 361

Ununs mafe gen. potius
quàm Vas foem. 46

Una 169
Ùs $7
Q,
φάγρθ” ο 46.293
Qype 46
φαγωρθ” 46
Φαλαιδα 166
Quz Tuyue 358
φδάρθαλάΠθ 268
Φιλομασία 199
ΦιλομΆλα 109
φόβινθ” 283
Qouvoy 246
Quxioy 29
| Quxis 29.30
puo 30
DUAL 300
Quonıse 17ο, 268
QUTATH 170
DURE 163
pur 164.
pure 163
QuAEd 428
Φωλαΐδες 228
φωλίς n"
x.
Χαλκεύς 65
Yay 71
χάμγαε 356
yen 27
ro 27
ya 27
XM 71
ygudiap 36
XX Meu 76
gap 71

Inde

yeMiy
yeNavu 1 182, Ari 184

yin Ad 219. andwris

230 "paye 13!
χοιρίναε 254
x $7. 287
χλωροκυρτέοῖες 219
χλωρὸς κωβιός 6.7
χλωροκαρίσῖες 219
χθόμις φο
χρνσοφρυς At

V,
[d
Vauuodlurns 38
«Liciov 98
}ορθ” 16
Yin 16
N: (sd AM 268
Lira 9, $00
Quvs 184
day πολύπποσῖθ” 191
ὠτάρια 254
ὠσία 224.254
ITALICA.

Accone 346
acicula 91
acucella οι
acufigola 91
adano 335
adello 335
adena 335
adeno 335
agula 288
agufco 142.143
alagoufta 212
albo 345
albores 49
aliczi 3 2
anchoy, uel Änchoies, uel

Anchioes 2
ancludæ 2
angoella 3
anguello 3
angufigola 91
aquila 122
aquilo. \ 122
aquone 346
arachia 3
araneo 73
arbolica 296
arboro 46
arcetta 215
arguzella 91
armato pefce 3
arfella 238
arfılli 134.
arzilla 134
arzinarello 92.134
afello 76
afilato 142
afino 76
aftafe 210
aftefe 210
aftura 239
attina 335
aurara Padi 300
azio 142

B.

Bäicolo 73

ı balbero 307
balena 167
baleftra pefce $8351
barbari 307
barbio 307
barbo 307
barbono 39
barqueta 28
baftardo 70
baftonaga 120
batripota 324.
bauecqua "
bauofa 132
becin cauo 38
beuerazaconcha — 230.258
biancheti T 1
bifca 183
biuaro 352
biuerono 230,238
bo marin 355
bocain:capo 38
bocca in ca, 38
boga 67
bogancitola 257
bogue 67
bolaffus 28
boloma 371
booba 67
borbolus 284.
borrebotza 9
bofegua 79
boftritz 309
bot 291
bota 159.309
botaccio 259
botatrifsia 331
botetrifsia 309
borola 309
bottatrifo 309
botto 291
botus 309
bouemarino 165
bouteiolo 291
bouualo 350
brancha uelbranchna 210
bronco ucl brongo ^ 89
brucho uelbruccho 120
bruncho 89
bubalo 350
bulbaro 294
bulbers 294
buo 165
burbaro' 294.
burchi 123
C.

Calamarro 186, 188
calcinella 229.238
camarugia 217
cambaro di mare 210
cammarella 219,220
cammaro 348
cancharo deBarbarie 203
cancreola 205
caneglia 144
caneftrello. 7ο
canofa 144
cantara 44
capa ronda 235
capa-roza 230
capa-rozola 230
capello di mare 198
cape-roze 238
cape fante 232
capidolio 170
capidolium 166
capidon 304

capidono 291
capiftello 70
capitello 79
capiton 291
capodoglio 179
capo 34.40
capo groffo 97.291
capone pefce 31.32.35
caparozola 238
cappa 241
cappe roze 238

cappa da deo ucl da detto
244.

«appa da ferro 241
capparola 229
capparocula 219
carabo 203
carbo 55
carlino 42
carlinoto 42
carpano 294.
carpena 294.
carpione 343
caftagno ! so
caftagnola so
caftrangiolo 208
caualin marino uel ritorto
267
caueano 304.
cauedano 304
caucdo 304
caueden 304
cauezale 304
cazo marino 265
cephalo 69. 70
cepia 186
cepolla mar. 83
cercalina 361
cerna 11, $0. 302
cerres 65. 66
cetola 64.
ceuola 70
chalcena 229. 230
chalena 230
chana 28
chaual 267
cheuena 306
chiepa 323
chiocciola 350
chiozzo 291
chran 52
chro $2
chrom 52
ciambetta 151
cicualo 69
citula | 64
cneuri 3
coaliotto 92
cocho uel cocchou 48
cocco 31
coecho 3:
cofano 32
colabucco 335
colombo pefce 149. 155
colpefce 104. 335. 336
conchole 226
copefce 335
cops 336
copfo 336
coracino 43
corbetto $3. 55
corfuel corfo 55
coruafilo 57
corueto $$. 246
coruo η
coruo di fortiera 55
bb 3

coruulo 97
triues 3ız
crocodile 356
‚elcuccho 31
cuco 96
cueunari 2
cueuneuri 2
eufuruma 183
D.
Daphano 44
delphino 163
dentale 48
dente 45.48
dephano 44
diauolo marino 92,18
domifella 26
donfella 26
donzella 26
doraczna 86
dottolo 241
dracone marino 267
dragonetto 267
drongo 89
E.
Esbreuon 28;
F,
Faber 64
Faloppa 267
fegaro 53
ferrafa 120
ferraffa 120
ferraza uel ferrazza 120
fetola 61
fiatola $9.61
fico pefce 30. 80,81.
fietola 61
fico 39. 30. 52, 61,81
folca 208
folia 208
folio 98
folpe 11
folpo 189
fondola 294
fongo marino 194
foragua 293
forcha 33
forchato 33
pefce de fortefia 9
foterifia 124
fotterigia 114.
fragolino 46
freguen 283
freguereul 283
fumicotremula 126
Gaballo 267
galana 183
galea 81.83
galca pefce $3
gallana 183
gallina 35
gambarella 219
gambarello 215
gambaro — z10, 221,348,
di mare 217
gambarozola - 220
gambarnfolo 219
gammarella 348
gammaro 210,220. 348
gammaruli 219
gammarufi] 217
gatta 145
gauettus 304
gerruli 66
giauetta 305
gilioro 130

Index.

girella uel girello 26
giro 66
girolo 66
go 6.8.291
gobi 8
goi 8
gongole 233
gotorofa 10
goufangle 293
gozonello 226. 227
grancella 201
granceola 205
granceolo 201
grancetto 206
granchio 348
granci porri uel porroni pa.

203
grancio 348
grancitella 205
granco 200
granzo 801.348
griczo 32
grillo 83
grifella 293
grongo 89
guarracino $7
guatta 345
guatto mufcarolo 145
guigion 8
guo 8
gutturofula 10

I,

Imbrice 241
imperator 314.
incino 257
intrafsine 84
ionctio 281.191
iouian 291
iozzo 291
Kabacello 305
Y D

Laccia 218, 323
lacerto 308
lacertus 108
lachia 323
ladano 335
lagiono 39. 291
lalboro 46
lambena 30
lamia 118.132.151
lamiola 34.4. 153
lampeca 61
lampreda 326
lampugo 109
lana pinnula 239
lanchrina 212
lafca 288
lafcha 288
latharina 3
lauarolus 3
leccia uellechia uelleczia pa.

115.
lenguata 101
lepo 30.81
lepre 30.81
letregano 70
limaca 350
limaga 350
limagot 350
lincino demare 257
linguata 101
locha 297
locufta 212
lodra 354
lodria 354

lontra 354
lopida . | 109.115
lopola 293
louuazzo 73

lucerna 31.34. 36. 40.depe-

tre 38
luifolo 23
lumaca } 350
lumacho . 350
lumacha 350
lumbardo 210
lumbrina 54
lupaffo 73
luzzo 316

M,
Macarello —.— 108
macinette 348
magnata 35
mola 359
maicron 291
malearmato 33
marafandola 361
maraflo de aqua 36:
marilia 45
marlucz 374
marmur 49
marfio 1. 291
marfon 291
martello 74.151
martino pefcatore 118
marzapan 16
maffacara 215
mafcorolo 191.193
maxo 7ι
mazaneta 201,206
mazone -7
mazzacara 215.217
menola 65
merlo 34430
merlucio 21
merluzo 26
merula 14
meíanca 8ι
meffacara 215
meflore 941.291
mefforo 38
miefine 70
miluo 72
minchia di re 26
mifor 291
miflore 38
miffori Su
mollecca 248
molle pefce 77
mollo _ 76.365
morella 383.293
morello 383.285
mormillo 49
mormiro 49
mormo 49
mormoro 49
morona 88.335
moro pefce 81
mofcardino 191.193
motfargo 126
mourone 88
mucofa 132
muguetino 39!
murena -88
murmuro 49
mufiner 306
muffolo 227
muftella $1
muzaro 191
N.
naridoia 450

--— WURST tte

nafello 6.
naftura . 239
nembrella αν
nibio A
nonnadi κ.
nonnata AE a
ο, C È x p
Ochia 45$. /—
ochiada 45
ochiado 45
ochiata PEEL Te
ochiasell 45,12% 1
ochiatello NT
ocradiga “289
oculatella u.
ognella 243
oia 45
okada 45
oladiga 295
ombrina 1%
orada 239
oradiga ' 359
orata 41
orbifola BE
orbolo 286
orchetta ny
oreol 108
orga 33
organo 31. 32
oftrca 225
oftreghe 22$
Pagancllo 6,7.291
pagello 47
pagro 46.47
palombo pefce 120. 143.
144.149
palamida 109.110
pantalena 223
papagallo - 85.17.22
pardello 289
pardilla 285 .
parnochia 217
paffaro 99
patella xg —
pecten 97
pectenorzo 97,104. 108
pedozo marino 268
perceco 305
perchia 28
percia 39
perla 234
perna 234.239.240
pernocia. vong
perofa 135. tafa 10
perfega 302
perfico 302
pefcatore pefce 18
pefce Capone - 3
pefce Columbo ,*49 —
pefce Palombo 349
peíce de petre 9 .
pefce fan pietro 64
pefci noui *
petalide aig 0
petrofa 5$ 1
pettine pifce 63 —
peueraza cappa 30 —
peuerazo 238 —
peuerono "030 —
pholado 28
phragolino 47.49
phrangolino 46
phycis 28.
phyco 29.77 .
picquo 349

. ii

pic, 345
picho 345
piso 345
pinna lana 239
pione 343
‚ piu 300
pifcatore pefce ucl pifcatrix

το n8 à
pitrara 30
piuerono 238
plane 99
‚polauda 109
polpo 189
porcellete 332
ren 242,243.254.

255

| porco 58
| porco marino 145
| poreffa 103
porga T7
porpo 189
| porroni 203
| potamarina 198,199.265
| prete. 38
|. preue 38
_pruñ 269
Quennaro 2,3
Raggia 128
ragno pefce 73. 94
| ragno pagano pefte 34
gaia . 134
saina 294. demer 23
rana 359
rana pifcatrix 118
rafa 130
rafon 63
rare penade 122
… pefce Ratto 121,122
tì reina O 294.
1hiombus 94
riccio marino 257
siczo 32
rizzo de mare 257
sombo 96
rometa 135
romia 233
soncera 243
sondela 36
sondine 36. 72
rondola 36.72
sofpo 118. 122
τοβειί 1
soroneto 66.67
| gotulo 64
_ rubellio 47
mffata 296
rybon ' 46
- Saccheto 28.43
- facheto 21,28. 52
lamandra 361
mandrino 312
lena 346
faimarino 312
falpa 68
falpono 68
fanguerola 351
fanguinerol 283
fanguifuca 351
farba 68
farda 2.4
fardanella 346
fardella 2,4,34-6
346

fardena

|
|
|
|
|

Index.

fardina 4
fardono 2
fargo 44.45
fargono 44
fargo imperiale 44
farofano 46
fauei] 306
fcarda 296
fcardola 296
fcarmo 76
fcazion 291
fcazon uel fcazone 143. 291
370
fcazot 291
Ícepa 186
fchiaua Menola 65
fchille 214. 219
fcieuolo 69
fclaua Menola 65
fcombro 108
fcorfano 86
Ícorpena 86
fcorzone 345
febolo 69
feccia 186
fepio 186
feppa 186
ferpe marina 91
ferpente marino 92
peíce Serra 171
ferran 28
ffoglia 101
ffoia 101
ffolia 98,101
ffolio 98
ffunge 264.
fgompha diggio 109
fgramfo 123
fitula 64
fmaride 66
foagia 96
fomniolo 208
fopi 186
fopracielo 28
force : 82
forgo morgange 354
fot i 130
fou 106
. fpada. 114
fparlo 4?
fparo 42
fparnochia 217
fparo 42
fparro 42
fpecchio 205
fpernotza n
fpetto 74
fphonga 264.
fphunge 264.
fpicola 73
fpigaro 66
fpigola 73
fpoletta 241
fpongiola 264.
{quadra 141
fquadro . 304
{quadro di mare 141
fquaglio 304
{quaram 141
Íquaio 304
fquaiola 293
fquallo 304.
fqualo 69, 304
fquaqua 141
fquatina 141
lo pefce fquatro 141

fquilla 214.219
ftella 415,259
fterniculo 283
ftornazzo 283
ftracciafacco 293
firamazo 231,132
firatzarigla 284
ftreia 290
ftretta 305
ftria 290
ftrigio 290
firilato 290
ftrinco 309
ftrintz uelftrinzo 309
fturion 332
fuaro 87.105.106
fuazo 96
fueta 290
furelle 106
un Suro. 106
fuuaro 106
Tanada 44
tanna 44
tarantella 11
tarantolapefce 87.105
tarantula 361
tartuca 183
tartugella 183
tellina 229
teilina regia 229
temalo 313
temelo 313
temero 313
temolo 35
tenca 301
tenca mar 34.81
tephanus 44
tcftucine 183
tefiugine 183
teituma 183
tinca mat, 14
ton 109.110
tonnine 110
tonno 110
tordo 20
torpedine 124
tortora 120
totano 188
totena 188.189
trachina 84
tragina 84
tragono 69
tratzeina 84
treglia 39
‘tremolo 124
tremoriza 124.
tremula 324-
triga 39
trigla 39
triglia 39
trinca 309
trotta 312
troy 289
truellia όι
trull 289
trutta HE
turdo 15
V.
Vacca ^ 3132
uairolo 73
uairon 283,285
ualena 167
uallopa 217.221.267
uarolo 73.317
uaron à 283

uechio marino 165
umbrina 15.53.54
umbrino 54
umbrinottus 54
urfella 293
urfeta 202, 215.217
urtica 195
ufel 293
ufella 293
Zaphile 44
zaphirus 64
zedola 293
zerli 66
zigurella 26
zino 257
zinzin 257
zifila 36
zolere 6
Zozero 8

HISPANICA ET

Lufitanica.

A.
Aguia pefcado ot
agulia 91
aguilla 9t
alache 108
almeia 223
aranha 203
armilla 238
atun 110

B.
Barbo 307
baruo 307
baruo dela mar 39
bezogo 47
bize 112
bodian 22
bonito 111.112
bout 159
bregigam 223
budiam 23
buzios 255
byza 12
Cabra pefce 34-
cagador 9
cagarolo de mar, 252
calamar 188
calandra 183
camaran deLysboa 219
camaran de Villa franca 220
camaron 210
cangreia 205
cangréio 2ct
cangreiola 205
cantheno 44
caracol 350
caracol de la mar 250
caragolo .250
carpa 294
caflaun 14$
cauallo 108
caulinho marino 267
celema $2
centola 205
chabro 205
chocco 188
concha 350
confalmes de mar 227
cromgo 89

D.
Dorade E

bb 4

v EUER
Emiffole 143
emxarroco 118
engie 286
enxaroquo 309
erizo dimar (257

G.
pesGada - 76
gal 64
gamaruli 219
H.
Huga 131.132. 14.1

hugia pag. 124, 132.
141

L,
Lagärto 356
]amio 341.151
lamprea 326
lampugo 75
lenguado 101
liebre dela mar 193
limada 151
peis Limo 151
linguado 101
lobo marino 165
logufta 212
lupo 73
lyra 141
M.
Marlucz 374
marmo 49
maríópa 170
merluza 76
merula 14
mexilla 227
molebous 159
molere 31.81
moreia 88
mourone 88
mulole 143.227
O.
Oftia dela mar 225
P.
Pagello 47
pampano 61

peixe uoator ucl uolator
36

percha 28
pefcada 76
phagro — La
picarel 66
picque 316
pulpo 189
κ.
Raia 128
rodouallo 5.294
ruijo 22
E S.
Saboga 323
falcma 68
faimoncrus 39
fargo 45

CSST PT RE

Index.

fcaragol 252
ferran . 28
folho PRET
follo 316.332
fpargoil 42
fpetro 74
fullo 32
T.
Talpaire 154
thanna , 28
tinca 301
tinet \ 166,169
toilandalo 151
tortuga 183
tremiclga 124
türdo 15
v.

Valléna 167
uolador 636
x.

Xarocho 2:8
xibia 186
GALLICA, SABAYV
dica cy Normannica.

A.

Able 2451385
ablette 285
aguillade 143
aguillat 143
agroucles 352
aiguille 92
aiol 13
albergaineg 27%
alofe 323
angelin 370
angelot 141
angelo 141
anzuille 319
apron 292
arcigne 84
areng 5
arondelle de mer 36.72
athelan 2
athon 110,111
auguyata 45
auriol 14. 21.108
peis d'auriou 108
D.

Balene 167
bandroy 120
bar 73
baratella — . A LT
barbarin 39.307
barbeau 39. 307
barbet 307
barbier 24
barbote 309. 310
barbue 96
baftango 120
bauofe 1
beccard 328
beccaffe 92
becd'oye .* 163
bechet 316
bechus 264
becquet ιό
beluga 34.35
belugo ΄ 35
berdin 223
berlin .. * 223

bernadet ^ 146
bernard l’ermité è 210
bertoncau | '94
biche 215
bieure | 352
bifre 352
bigorneau 250
bigornet 250
bille i 20
bios 243.246
bios cornetos 24.6
bious cambus 210
biffole 34.0
bize 112
bizole 34.9
blanchets 340.343
bodroy 120
bogue 67. raudé;.

rencau 67
bondaile 340. 341
boniton 25.110, 112
bouquet 219
bordeliere 300
borrugat $4
bortiere 1 328
boufron 186
bougnette 1:0
boulerot 7. 8
boullaufe 309
bouquet 219
bouuiere 283
brame pag. 296. de

mer μι
brafme 296
bremme demer 44.47
breime 296
brochet pag. 316, de

mer 74
brocheton 26
byza 112
Cabos : 70
cabote 34, 35
cabrolle 115
caburlaut . 291
cagarel 65

cagarolo350. de mar. 252. ca
gnola 151. cagnotı44.
biau 150
caine . 54
calamar 188
calamaro 189
calderon 170
calliaftro 304
caliiques 3
calug 70
canadella 43
cancre 201
cantena 44
cantheno 13.44
.canudo “27
canus 27
capeau carni 198
capelau 24
caramboti 219
caramot 219
caramote 27
carbaffe 203
cardaire 137
carlet 99
carpe 294.
cafferon 186.189
caftagne demar 257
cattorochiero 143.143. 146
catto algari@ 070343
cauillone 49

celerin FAIT
cero 1
chabot 29
chabre _ 200.203
chaluc a
chanadelle _
channa |
charree

chaffo n
chaffot

chat _
charillon
cheual

cheualot
cheuena
cheuefne
cheurettes
chien de mer
chouan

cicada mar. .
cicharou

cigale de mar
cinada 310,114.220.
clauelade .
cloniffa
cogniol
coguiol
coliart
congre
coquillado ;
coquille235. large232. de

pourcelene 251, wettade

237. de faint lacques 2325.

233 N
coquin 106
corbau ss
cormontein 375.
cornet 388,189
corniche ^5 1890
corp 5456
coulac 334
coufteaux 241.
couteaux 248
crado 3
crape 200.203 -
crappaude 120
crapaud'eau -,
crappe -

creac 332. debuch
creuettes
crocodile
cul d'Afne
cul de Cheual
cullier
curez

D,
Daine
daing
damo
dard
dardo
dauphin
daurade
dauree
delphin
dente
derbio.
domifella ο
donfeila
donzelle
dorade Er:
doradilla
doree
dormilioufe
doulcins v
doufsin 257, rafcas! i
draconeto |

draconete 368

dromilla 294.

durdo 1j. 21 56
E.

. 106
egullas 143
eleno 130

- emiffole 145. 149
emperador 114.
epelan 284
eperlano 373
epinarde 284

| epinoche 284.

| erango 122
efcarcot 350
pes Efcomé 74
Eicrouelles 352
eícreuifíc 348, demer 212
efpadus grand 14

| peis Efpafe 114.

- efpaulars 169
eftoille 294
eftousggeon 332

F,
Fagule 203
falco 122

| falco mar 72
farra 341
fenicte 323
ferra 349. 341
ferraffa | 120
ferrau 143
ferraza 222, 143

ficte 323
ficla 89
fielaz 80
filar 89
fiambo 104
flamme 230
flammette 230
fiafiade 132 129
flerelet 100
flettan 103
flez 95, 100
flion 229
frax 151
frireau 305
friton 305
fumado 129
fumat 129

G.

Gabor 11, 34

gagnola 93
gaian 29, 21
gal 64.

| gallanga- 120

line 3
gautte 323
gardon 289
garlet 99

| gafcon 106
gatto pefce 145
gatufio 145
gauot 11
gerres 66
giarets 66
gibbar 166, 169
giroflade 271
glaugio 189
glorinus 120

Index.

gouion 285, demer 6
gournautus 32
goate 7
gobio 7
boifon 285
gornart 32. 195
grampella : 205
grauan $
grand efpadas 114.
grauenze 341
grenouille 359
gritta 20$, 206
groen deue 34.9
gronau 31, 32
gronaut 193 195

groffe Coquille de nacre de

perle 251
grougnaut 32
grundin 32
Guataughier 145
guernettes uel gueruettes 219

H,
Hadou 77
hal 131, 132
halachia 198, 323
hannos 233
hannons 233
harengade 3
hafeaux 296
Hautin 74
heriffon de mer 257
herondemer - 14
homar 212
horreau 108
hofties 223
deshuiftres 225
humanthin 34.6
t,
Tau 64.
. iblada 45
imbriago 39. 40. 193
louziou peis 151
draignedemer 20$
ittre alle calle 225
iuoil 2
iufele 65
L :
Lacert $4.
lampedo 223
lamprezze 326
lamprillon 286
lamproye 326
lamproyon 286
lampugo 115
lanceron 316
landola 72
langoufte 212
langrout 212
lamio 151
lanzeron 316
lanzon 316
lafche 3
lebre de mas 9
lendole 36
lentillade 130
lentillar 144
lepada 223
leure 354
ligombaud 213

ligumbault 212
limanda 99. 100
limaffon 350
loche 1, 292, 294 franche
292. 294. demer 1
lochette 294.
longouftin 217
lota 81, 307, 309
lotta 309»
loup 73
loupaflon 73
loutre 354
lubin uellubine 73
lucerne 35
lucz 316
lune 159
M,
Maigre $4.
malarmat 33
maquereau 108, baftard
106
marguaignom 319
marmo 48
marmot 309
marfion 1
marfouin 163, 164, 166,
169 >
marfupa 164
maricgue 28
maxon 71
medola 65
meiane 41
melet 3
meleta Maffiliæ 2
melete 2
peis de menage $
mendole 65
meneftrier ae
menuife 1
merlan 77
merle 14
merlu 14
merlus 76
meríouím 163
miefine 7i
migrane 201, 257
milandre 144
minchia di Re 17
mirallet i32. 134
moil 39
mole jt. Bi, 158.
19
molebout 159
morho Armoricis 163
morhua 79
morhouch Ärmoricis 163
morme 49
mormo 49
mormuro 49
morrude 31
mort pierre 293
motanche 294
motella + 309
moule 349 226
moufches de mar 226
mouftelle 309
mouftoile 309
moutelle 294.
mouttoile 394. 309
muge πο, 71
muguetin 191
mular peis 170
mulaffo maflilia 170
mules 79

muller 7ο, 372
munier 304
murena, (fort€ Moureine)

88

mufchebout 78
muíc 191
mufiner 306
mufnier 291 304
muficla 81
N,
Nacre 239
nacredeperles 233. 234,
239
nadelle 2
nigr oil 45
niffola 249
O.
Oblado 45
oci debouc - 223
ociilec 27%
ocftre 226
olhada 4$
oreol 108
ofires 225% peires 225
oudre 163. 169
ouelle 284.
ouitres , 225
oyata 45
oye demer 163
P.
Pagre 47
pai 344
pala 34%
palaes 540
palamide 109
palanodo 109
palourde 230
paloumbe 149
pampalo 113
panfar 96
paffar 96
. paftenage 10 .
patella 223
peange | 141
pegoufe 10z
peires Oftres 225
pelamide 115
pelorde 332
pelourdes 238
perce 292, 293
percepierre 10
perche 302, demar 28
perle 234.
perlon 3% 3$
perpeire 103
ρε” oquet 17. 23
peícheteau 120-
petcufe 285
petoncle 233
phialaflus 89
pholado 232
pibale uelpiballe 287. 326
picarel 66
plane 99
platte 300
platton 300
plateron 300
platufe 99
piye 99
pole 193
pommes d'amours. 275
porcelaine petite 248
poulle demer 16
porc 146

bb s

porcelane 254.255
pofterol 195, 197
pora marina 194, 199
pores 196, 198
poulpe 189
poulicpieds 197
poupe 189
pourpre 189
pourpe 189
poufle piez 197. 255
pregue dious 220
, pucelle 4. 323
Quaras 225
quarrclet 99
R

Raie 120. bouclée 135. Vide
Raye.

" famart 148

rafcafla bianca Maffilie 38.

86
rafcafle 86
rafcafles 257. 258
rafon 63
rafpecon 38
rafquefla 86
rat 38
ratepenade 38

paye 128. eftelec 134. 135.

Vide Raie
peisrei 54
renard 146
refponfadouz 38
roce 300
rochau 33. 14. 27
rode 64
rogerus barbatus 39
rohart 368
rombo 94, 96. romb 94
ronce 136
rondelle 31
rondole 36
ronfe 136
ronfon 344
roquau 3°
rofe 197. 300
rofe uel roffe 284
rofiere 283
roffe 16, 300
rouget 31. 32. 39
roullcau 203
roufete 145. 146
route 344
5,
Salcoque 219
falicoque 219
falpe 68
faluth Sabaudis 332
fame 90. 71.
fanfue 351
delafante 219
fanut 27
farde 4. 112
fardelle 4
fardine 4
fargo 13. 45
faucle 3
. faulmon 318
faulterelle 214, 219
fauquene 41
faurel 105
fcandebee 225
fcaragol 252, 350
fcorpena 86
fcorpeno 86

"^y

Inda!

fecche uel feche 186
fecche poupe 189
fedenette 170
feiche 186
fencle 3
fepio 186
fetchot | 309
ferran i 28
ferratan 28
feruantin 102
fiege 289. 305
fieurel | 105
fole 101
fophio 290
fopi 68. 186
forrat 153
pefce Spada. . 114.
fparallon 4
fparle 4?
fpafe 104.
peis Spafo 148
fpata 114.
fpct 74
fquaranchon 205
fquille 214.27
fquinaude 205
fquinado 203. 205
ftella Maflilia 259
ftrilha circa Niceam 39
fubredaurade 41
fuiffe 290
furmulet 39
fuuereau 10$
Tac: 361
tacon 328
tapecon 38
tare franke 122
tare ronde 120
taffot 361
telline 328, 2:9
tenche 301
teftard 304
teftart 29t
tefte daze 291
thanna 28
thinn (ton)le petit 110.
thunnine 310
tinet 166
ton 109, 119, 111
tonnine 111
torpille 124
tortue 183
tortugue 38;
tortugue d' aigue 359
tothena 188. 189

tourd 14
tourteau 203

tremble 124

triga 39

trowpette 92
tronchou 6:

trouctte 289

troutte 312
troutte Salmonate 343
truele 64.
truitte 312
truce 312
tumba 32
tumbe 84.
turbot | 94
rrurdo 1$
turpillia 124.

Ve
Vadigo 109, 116

ς

" B.
Baal

babft |
babbambele 283.

290. 312

babfreffen

bár f.

bérbele

bärenfrabf 202
bärenfrebs f. 202, 216
bärle 326 ,
börlefhneden - ται
bacrfe 308
baes ο
belbenen 340
bambele 283. 284
bambelengfhlede 284“
banferle 303 À
barb 307
barbel 307
barben 307 4
barme 307 .
bar 28. 302 3
bartwalf. 166, 180 —
baut 283 —
beißfer 191, 287

benocl, mufhelglatt 237 —

uandoife "5,290
uangeron 284, 300
uar 73
uaftango 120
ueau de mer , 165
ueirat : 108
uengeron 290,300
uergadelle 68, zı
uergado 70
uergo 56
Ueron . 283
uechono 264
uicille 16
uielle 15. 16, 22
uilainueluillain 304.306
uingcron 300
uirlis 250
uiue 84
umble 344
umble cheualier 345
umbre 313. 315
umbrino 52.54
uolant 36
urfin 257
urtigo 195. 196
GERMANICA.fNO:
men fictum fignificat. bergerfifh 78. 371
: beriin 326
A. being 36
j berfe 305
Hal 319 berfid 28. 302, 303
adelfifb 349 berfig | 302
adlerfifch f. 121 berfing ETT.
&gel 351 biber 353
âg'e 351 billegen i 165
äl 319 pindef, 304.
älputs 309 bingbaut 283 :
álfe 33 bifemer f. 198
áfd 314 bifemFuttel f. 191
éfder — — 314 bifemlingf. 398
é(db:ocó f. 129. 13: binling f. 66
agonen 290 blaaßfchneckf. 246
«gunen 190. 346 blecifi(d 386. Fleinvnno
Vel{d 346 lang 189
albe 285 blackfifch ert 188 —
albele 285. 340. 342 blaben 297
alble 285 blauwbundf. 150
albóct 340 blamwfelchen 349
alcute 310 blawling 290, 340.
alet 69. 142. 304 blecd) 300
allegarden 356 bleben | 297
alffe 285 blicE 296. 300,323
alt 304 blicfling 300 .
almugen . 309 blieck 285. 289
alpuit:en 309 blicgge 285
alput 309, blıgling 340 .
alputten art 81 bloffifd _ "003228
alquapp 194. 309 blorevocl 176
alfe 313 blurtbuno f. 1 0
alfen art 346 bocksaugf. 223, 224 à
alfenrocch f. 130 böcklef. 219
alrupp 309 bo:tlíng m
alruppen 81 bold) 3
alte 304 bolck EU |
amfelfifhf. 14 boli P
andwal 176 beliih
angelfifbf, 1:12. großf. bot
121. 122 bott
angelin 370 baut, beríng !
arßneffel 196, 197 bzachime | 294, 29
efe 314. bzandbzachfmef.
eflec 379
auge | botf. 102
augeroch f. | 332 134

rund i 4
biandbzabfmenartf. :

i

22”

΄
Index,
diafem 296 egiptifherlumpfifh pag. geer-vis 371 Barder 372
ιο 304.440.372. | 56 - geißbrachfmef. 4$ barberen 69. 71
b:atFarpfe 295. 304 egle 303 gernard 214.219 baríncE $
b:iaunfifd) 166 cinbomf. 181 gernier 214.218.220 barlüchle 283
b:ebling 283 einfchalef. 223. 224 gervoal 176 bar_mu(Delen f. 226, 227
b:ebfam 296 einfioler f, 210 geufter 300 bafele ^ 30$
bicitele 300 elbnafen 33 gifftfuttelartf. 193. 194 baflle 305
breitfüf f. 206 elderiz 283 giblichen 298 vn. 116
bieme 196 clot 283 gift rochel, 121,122 baufenart 336
bzenner f. 226 elft 299.37! gim-mufcheln f. 230 bautin 65. 74, 396.
biennling f. 226 elenbot 100.371 a eben de(dbledtf. 318
b:efeim 296 elrít 283 bautinch 92. 374
bictfi( f- 100 cel(douvoe 371 glatmo(djen art 336, beberbum 58
b:ick 326 elfe 323 237 becdyel., Frabb f. 205,
biofers 296 elte 304 glettmufcheln f. 254 en _rocd f. 137
bioffen, 297 engelfi(cbf. 141 glyffen 395 bed 316
b:unfiíd 163.164. erdtputten 287 glyfling _ 352 ΜΜ 316
p:üfiling f. 264 erdtrüfchen 287 gnitt 289 heffief. 241
biyfem 296 erfle 299.371 gob 285 Λείοος fi vB Semroten
biicFing $ erling 283 góbe 285 meer. 06
büch 99 efelehiüb f. 216 a olbbtadfinef. 42 beiligbutt 94. 100, var
biicle 28; effen 371 golob:eme f. 42 berder 69. 372
büb 295 ORNA 248 282,288. 323. berill 176. 179
bübfifh 349 i bering art. f 3. 4
p pag. Sar-Futtel f. 193 golbfifiben art f. 4 berfrabble. f 108
federFopff. 75 golofo:n 3122 befling 292, 305
ring s feiflingf. 6 golöftreymerfi 68. beydorenart 358
‘bufolt 156 feldenoderfellen Pag. gomart 3 bill 176
butt 993383 — 340 gonaro 214 bille 372
bus — 341 feüvesfrott 360 gormardartf. 34 bimmelgugger. f 38
fi(eFccFe 176 grabmader 308 birfeitt 372
6. finger f. 24! gráfig 285, 290 boger. gernier. f 219
fingerféale f 241 granatôpfel f. 201 bégerling. f 219
Cab ΄ 7 flabfifb 76:94 gravmacker 301 boger_lump.f 158
cabbeliau 371 bre f. 252 graw-berfich 303 boger__ wal. f 166
cabbelow_ 24 fläckfild f. 173 greblingf, 232 bomnfif gi. Klein. f 93
canitsen 329 flécthundf. 144146 gef - 285 bonfifbs art. f 9z
canizle 382 flécthunds artf. 146 greflíng 285.200.314 bornfbnec. f 246
capellengau 24 flämlingf. 104 grobar(d 393 boutincé 6$. 66
carpel 295 fléfhling 56 gropp 7.291 bid 3
caper 295 flammen groß f. 203 groffen 106. 371 bud 39. bib 313
coru 298 flafn-mufdbeln f. 203 grofFopfff. 57 rotbuedyen 312
cent 371 fliegender meerfifdf. pag. grünlingf. 20 bumer 212
E res 72 grundele 285.293.294 bumerart 212, 23
durlínd 314 förine 312 grundförinen 312 bundes_3unge f. 102
> clammen vno clammen art fore 312.374 grundlin 235 bunbfi(d 142. 144.
231 forben 312 gfcherzenfider 183 — 148. 165. 6lawf 150.
cliuwe 371 forel/oder fozell pag. guellfifdh 399 geftirnt oder Viral
cob 285 312 gufe 285 144 gflácfet rotlacbt
cop 191 fomfi(® 289 gufin 285 146 glatteart.f 149
corallmufhel f. 233 fregf. 152 guufin 15 groß.f 153
cormontein ^ 371 fragbunòf. 152.153 güllenFrörttle 360 biinòle. f 144
«recft 200 fráflingf. 73 gypfen 351 bunb. san f. 153
«rocobyl 356 fröfch 359 gygen 351 biirling 30%. 316
«urrfi(c f. 34 frofd 359 buygbe 141, 372
cuttelfif f- 188 et 148 2. .
furn 289.304 Jacobs mufdlen 233
e. fürnling 289 LAaafıfck 371 jentling 304
Danneltgryn 371 baarmal f. 181 jefe 304
9cucl 304 ©. basrwurmimmeerf. 268 jefen 304.
9icF 332. 335 . bagele 342 jefits 304
QictrucE 305 Gablef. 34 bágener 283 jefus 304
Siebel 297. 394. gablerf. 34 bágling 342 tecifitf f. 156
Φοδίαδ 91 ga 76 báring $ igelfbneckf. 252
Siollópfcl f. 272 gélbermeerfhuns 194 báring art i juo. f 151
Job 76. 371 gacrnacrt 3 báfling 305 jüncFerlin f. 16, 307
Bft 17: gangfifb 149 baeyfifdo 17: À
So:tebauben i1 gangbafle 395 baffguffe 273.371 RBaatmufchelen f 232,
rft 371 ganffbweynf. 163 bagen 324.372 Fab 191
AE gants-fifch 99 albi 94. 99.282. Fableau 34
SEcte_ftraubf. 248 gardtfözine f. 343 349 Fáncl. f 241
€belfi(dy 349 gari 298 balbFarafg 298 Fänelnaffel.f 170
edelfrebs 347 garnart 214 balbtunjn us Fänelwürmf. 270
edelfpigling 340 garnole 124 bammemu(d fi 239. Färder 351
«ayptifd) wafferrofs f. δεῖ Φι 240 Famp., flern. f 160
»5 gefíó 91371 banerFcis 176 Fanigle 339

faras 295258
Εαταυβ. 298
Farcwal 176
Εατίβ 298
Farp 295
Farpe 295
Farpf 295
Farpfaraß 295. 298
Farten_rochf. 138
Farteri(che f. 138
Eaul, barg 288
Faul T berfid 372
Faul_beupt 291
Faul__Frott 361
Faul par 393
Faul_perfich 288
Faul, rapp 291
Fautt 288
Ferderle 351
Ferderen art 351
Feuling 291
Fılchen 341
Eildyenftüb 341
FincEho:n 221,246
Fincfbornen gfblecht 246.

252, fpinf. 24%
Firdling 341
Fläbneffel 196
Flipfifd 116
Fnab 314
Enacfifb 92.372
Fobellerc f. 10
Förnling 314
FoFodall 356
Foififdb 305
CEI 91
A

Frab 299.148. bg oafire
Frabf.

348
Frab: 200

Frabbe f. 348. 200,203
Fréb__cgle 303

Frampftifhf. 124.
Frameifif f. 15

Frameififchen art f.17.18.19.
20.21.22

Frameififc rot f. 16
Frebs 200.347.348
Freeft 200
Fre 294.
Freffen 285
Fref'ing 285.314
Freger 303
Ercuite 348
Frotte-rochf. 121
Fülberfing 288
Fulíng 291
FülingF 291
Fulbeit 291
Fulpoge 361
Fungle 329
Fupferlabs 329
Fü-rocch f. 132
Futt 287.288 310.311.537:
Furtelfifdye 186
Furtelfifibenart 187.189
Fuortelfifh giffug 193
É.
Labordeau 78
labs 327.328
lacbgfo:en 312
loebberdane —— 78
laberb:adbfine fi 45.52

‚Index.

lagerbarben 307 meer-bone 252
lagenen 290 meer-brabfmef. 45
lafe 351.372 meerbzachfmen art f. 42.45
lambzeü 326 50,51.53.56. Fleineartf.
lampereij 326 42, bwunf. 44. tote
lampberyn 326 ladtf. 49.51. rotf. 46.
lamp:co 3:6 grofrotf. 47. (bwarg
land-egle 3o; lebtf.46.52.56. wyßf-
langmufcheln f. 331. 49
349. meer-biám f. 269.
lag 328 meer-butten f. 96
[auct 290 Mieer-cörs 372
laugele 290.300,346 meer-ciblenf. : 255, 256
laugfchale f. “241 meer-engelf. 141
lauwen 301 meer-efel f. 268
lebpfrill 283 meer-fif f. 31
leimfifh f. |^ 304. meer-flam 196
lci:fifcb f. n5 meer-flobe f. 269
lempfrid 326 mecr-fucbs f. 148
leuffer f. 206 meer-gansf. 163
lege-zunge 102 meer_geißf. 219
leügfifch ) 323 meer-gobf.
leüiteffer 28; fhmarsf.s wyff. P
linfe-roch f. 130 Mmeer-groppf. 7.8
löw 214 fncer-groppenartf. 9.38
louwen 3οι meer-grundelf. 1,287
löwfrebs 214 meer-gweibsf. 262. 266.
[tíoer 328 . 272.273
lumpen 309 meer-ban 33
οσα f£gypten 36 meer-bandf. 273
lun 66 meer-becbtf. 74
ΙΑ 351, 3; meer-beidor f- 106
Iyder 328 mecr- beyoor f. 87
È meer-bücl 79
| meer-bund 165
Maccarell 108.377 mecr-büt f. 196.198
7 macquer, al(ef. 92.106 meer-igelf. 257
1 macrell oder Tacrill 108. meer-Falb f. 165
304. 377. baftartf. meer-Frabb 202
106. grof f. 107. meer-Frabbef. 348
Flein f. 107. ruch meer-Frabbenart 201.206.
106, | 207,208
macrellen art f. 106 mecr-FrabbFlein 209
mágling f. 264 mcer-Frabbe f. 209
màfchen 351 meer-Frebs f. 212,348
mager f. 54 meer-Frebfile f.209.210,214.
nager hé f. 54 meer-Erott f, 120
mafreel 372 meer-Füf. 181
maEryll 372 meer-Futt 287. 310
malbzahfınen f. so meer-laußf. 268
malermufcheln f. 238 meer-lerchenartf. 11
mannemerbeng(t — pag. meer-lunck 266
33 meer-mettel 270
marmelbzeahfmef. pag. meer-nägelef. 271
so meer-nafen 323
marmelFrabb f. 207 Hiecr-ode f. 181
maul_barderenf. σι meer-pfawenartf, 17
mectel 300 meer-pfrillef. 2
mecraal 89 Micer-putten 287
meeradler f. 121 Meer-rauppe f. 268
meer__agel f. 269 meer-rözlef. 256
meer. ágle f. 269 meer, rôtclef. 324
meer-aff f. 104 Meer 7 roofc f. 197
meer-agune f. 4 meer 7 rofe f. 182. 268
meer-alet f. 69 meer foam. 194.265
mecr-aleren art 2,70. 71. meer, fdam 196.198
g2. meer. fbiliFrott 184.185
meer-naffeln f. 271 meer_ flangen f. 94
mecr-bár f. 216. meer fcblangenartf. 88.
meer-bambelef, 2.6 89.91. rotladtf. 93
meer-barbel f. 39 meer, fblyef. 14
meer-barßf. 28 mecr__fbnecFenart 250.252
meer-berfichf. 28 meer-fe hnepff: 11
meer-berfibartf 28.51. mecrfbaum 194
68 meerfco:p f. 86
meer-blawling f. us mcer-feclen f. ο Ίσα
- ον

meer-feelen art f.

meer-fecFel f.

meer-fmerlinf. .

meer-(dbmiof. : : 4

ps à 58159. A
rog le p

mecer-(dwuin 94

meer-fonnf. 262

meer-fpinn 186.188,200.208

mecr-fpinnle 298,99.
meer-fpinnen art pag:

205 4
meet - (tern f. 259.260

meer-ftibling 115, ιο
115
(dwart f.
meer-ftöffelf.
meer-täfchenart
meer-tatbe f.
meer-tetifel f.

" 3
221
σοι
i 120
120.175

7 meer-traubf. 187 i
meer-troftel f. 15.
meer-trübelf. 1233
meer- trii(d f. $1283

mecr-tréfhenartf. 31. 52

81.82.33 )
meer-wolff 165
meer- wunder einem Löus

wengleyd) 174, «iz

nem münden 74
mcer-vourm f. 269
meer-wyef. 3^
meer-3ungenart 98. bag |

ds giblechr f. | 105.

glatt f. 103
meer-3ünglin f. : 103
meyfifd) 305.323
melfer 309
menedyen 304
merle - 14
merlefifh f. 14
mergen-bedbt 316
mefcben 351
meüfeffer 304
mewbzachfmef. pag.

1

3
mewer oder (Meuwer f.

13. cinanderer (bon
- geteilt f. =
mewlingf. :

e. Midele —" .

233
migling 340.342
miefmufchelen f. 226,

227
milber 79
milcEer 309. 310
milling 283
minderFrabb fi P

201
minwe 1041
mittel-tunän f. Pag vel

111
mittler E
mónen 304
mónle 360
môfchcin 227
mocß 294
molenaer 37:
monf. 1590
monfifò f. 5
mo2fs 368
monfifhs ert 159 |
moferle 309
mofcheln (333.

pm
Sell

Index,

122 pappegey f. 17. 23 . rorfdyer 76
| 291 parme 307 Ouapp 81,194.309 rott 344
mullenaer 69.372 pars 302 querclen 351 rotte 300
mulling 283 peilffert 121.372, (rof. quep 101,373 rottel 300
mundtleym 35 m XA. rottele 300. 34.4.
midibund 3o: peißfer 287 Raan-Futtelf. 188 rottene 300,344
mürmufcheln f. 228 pen 1.372.374. rabf. $6 rottine 284.
2a perFfifch 152 radf. 64 rub 165.373
mürneüneugen 286 perfick 302.372 répplinf. 57 rud) 128
mütermufcheln f. 254 perle 234 raff 100.373 rüblinge pag. 17.
mütermufcyeln gefhlehe perlemüter 234.238 randechır 340 292
254.255 perlemufchel 234 rauchfifch 76 rufelcken $1
müterftcin 255 perlemuf@eln art f. 239 raucbling f. 137 ruffelcé 309
muraal f. $8 . 240 rauenwal 176 rufolcì 309
muroica 372 perlefhneckf. 234 raup 309 rugget 309
murte ‘ 372 petermande 84. 372. rappf. 36.304 rundfopf rotlabht f. 24
mufc 294 — Heinf. 84 rappe 305 rungelmufcheln f. — pag,
mufchel 349 ©.Peters fi(d f. 64. rattc-pointf. 11 237
mufbelen 222, 227. pfal 283 reofifb 34-f373. Πίε runtelmufbelnart pag.
E — ^ pférren 242 gend3z 238
“mufchelenEleinvñf(bwerts pfafff. ^ 38 redfifhartf. pag. 34. 39 rückle 351
of: pfeffermiüfchele f. 2:9. redfifbgebartcetf.39. ge ründling 156
-mufchel rot 233 230 barnefdtf, 32.34 rup 309
-mufcheln run f. 235 pfell 28; (dhwarg 32.35 ruppenartf. 81
mufbelenars 223. 227. pfellen art 292 redfifshe 3 rufo _ 173.368
228.235 pfrill 283 reeling 393 τυβωοί 176
mufbelgaft f. 209 pfrillen are 292 regling 100 rutte 81.309
mutterlofichen 37: piülfif 287 renden 349 ryben 372
mydelfifch 340 picfeibering s rencFernegle 393 ryferle 290
ΕΙ. pietersfifch 84.372 rettel 289 ryfling 290
Viabel(dnect f. 253 pigling 344 reynfrofchlin 360
nabelfbnecFen art 253 Piadyfi 99.372 rbeynanc 38 Sagfi(d f. 11, 172
nabtfifb 340 plae:fens 99.372 rbeynfifh 77 f&lbuno 165
παΦινραί 176 platidice 99 riemling 284 (alm 327.328
nagel f. 241 Piatififh 94 riemlingen gfbleht 284 falfpeck 16$
nagel-mufhelnf. 241. piattgin 99 246 falaue 369
242 platyBfcol 99 rifele 290 falut 309.318, 319.332
nagel-rocc f. 135. 136 platcyfe 99 rocks 1:8 fandet 76
nagcl- (dole f. 241 platyßle 99.372 roch 128.fhwarg 12s. ber^. fanogangfi(d) 340
negel-(bneck f, 243 plateyßleartf. 98. 99 raudbf. 338. fandEreffen 285
nsginaul 316 plögen 297 rodtbart 3 fandling 98.373
nafin 3196, Ælbnafen ploBfifd) 297 roddau 3oo fant 76
323 plonge 300 roddow 300 fardeyn 4.372
naß-walf. 181 plye 99 rod:bars 373 farefens 373
E Mater 6; pófjb - 372.288. rodtfer 76 fauff-wal 178
ne«- (tern f. 260 pofibf. . 189 rocofdber 371.373 faug-walf. 368
neunaug 236,326. groß polFuitelf. 189.190 róubling f. 73 fauvefifcb f. 58.159
236 | pemudydl 76 rôéubling f. 129 (auvobuno f. 148
nörfling 299.371 Porres 287.288 rérele 344
nonmwarfracé ‚176 porpel 372 rofolcì 3o9 Profch.Belgef tantum ples
nopfen 76 pofck 373 roobaert 373 runq; fcribunt.
nodwal 176 poften 24 roote 344 fbaafzungef, 103
©. polifen $4.86.87.372. vooten art 345 [ὠδτ[αςξ 63
Obertôttihen 28; Pprafım 296 rote 176 fbaid 319.332
ockele 282 pzarme 296 ror-egle 303 fchaidle 317
ectein 290 p:effen 296 ror-hecht 316 fal 222
oelrappe 309 _pricé 286,324 rofenmucFen 372374 fibelfifdb f. 318
Öpfel der liebe im meer f. p:iche 326 roßmar 368 fdamlot-Frabb f. 206
272 pioffen 296 waffer-roffz inEgypten — (baftilot-rocd f. 129
een ocftre 225 puntelparg 302 355 fbe - 317
obzlitsen 284 puntergernier f. 217 roffFopf 361 fbellfifh 97.222.373
ol 319 punterfifh f. 15 rofchering s fhellemyn-Fe 176
eirupen 106,282,309 punterfi(b rot f. 16 roftinger 176.179.368 fcbel-vis 373
— enbart f. 4o punter-ban f. " rôttle 33 fberren 59.373
onbop: !290 punter-bunò f. 144 tot 313. fobeynfif® f. 34
vor-firaubf. 249 punter-Frabbef. 207 rotabert 3 fheynfifbeertf. . 3$
off 299.371 punter-mewling f. 5 rotaug 289 fobeyffetling f. 65.66
o:len 283 punter-parß 302 rotbart39. f. 46. glatt/ons (died 17
| ewvangen 372 purponun 372 bartf. 4ο. rauıhf. 4ο (dbiffafcll f. 113
offer 225 purpurfhnecenart 243. roteügle 285,289 (biffFnstel 193
oftern artf. 235 245.246 rotfider 46.300 fcifficiter f. 113
otter 354 putre 309. 9&1 rotfifch 46.371 filer f. é
püüt - 309. rotfifcb fliegen f. 38 fill oder (hills 316
Palen 89.372 pymper-cle 287 326 ror-Furiel 193 febiltFrott 183.359
palsnck 89.319 pype-oyle 287 rot-ranch 300 fdiltwal 176
pambele 284. roifer 373 fbléffer fe 208,124

f&bläffers art. 225.126
fblang ffbf. 5
fblangensungen 153
fhlaud_. wal f. 169
blegel f. 151
fhlegelbund f. 151
fiplegelFopfî f. 151
inia 301
(blc 301
M barderenf. 71
(blepim__ ειδε ser
πας 9.71
fen. 301
(«bli 301
lb licbeback 176
hmelts 373
(bmelgling f. 6
fhmerle oder Smerle 294
fhmerlen art 292
fbmerlin 294
(bmerling 294
(bmozle 294
(hnack 316
fchnachen 362
f&narfi[h 305
fnecf pag. 350. 222.
242
fhnectling f. 9
fdnecEnc(fel 196.198
fdnedg 350
(negl | 350
febneyderfifchle 285
fehneppelfifch 282
Kbnepelfilhge 373
(noct 316
fehnorfifch 305
fnortfif artf. 157
fhnotolf — 156.158.194.
198
(bnottolfen art 156,158.
fcbnucht 316
fhoemader 301
(bonling f. 27
folle 101
fcollen 99
fhoubfifd 303
faprellele 288
fipreybilig Hein vnno groß
"n 3 fh:6lln 288
f&ulle 101
fbüpfifcb 304
πα θε 312
(dw 142.289.304
μη. 38.373.
374
f*warpfo:n 312

(bwarser Meergsbf. 8

(bwertfifch 114
(bwerthund f. 148 .
(dwertfbwangf. 148
fhwirefifch f. 74
fhwünling f. 264
fc:wynval f. 176.180
fcolle 101
fco:pfifcb f. 86
fcospfifcben art 87
(co:pion f. 86
feckler f. 93
fee: agunenf. 4
fee 7 apfel 257:
fee apfel art "258
fee bacs 373
fee bradfinenart ^ 5
fee. coe 372
fee. éveeft 1373

Index.

(εε fóxinen | 312. 343
fee-giszle f. I
feelen 290. 340
feeld -- 301
(εε baenFen 373
fee_banf. — 323415695.
201
fee_banen art f. 35
(ec bag 32,156,157.193.
194
fee-bafen art 157
fee-bebt 316
fee-bond 165. 373
fee-bund 144
feel-bund 373
fee-Falf 165
fee-Frab 373
fee-Frabbe pag. 200. 202.
203.205
fce-Iercb f. 10
fee-lerchen art f. 10
feelslecFe 165

fee-mufcheln
feeneffelf. äfchfarb gear

rott 19
fee-parfen art f. 28
fee-pfawe f. 15
fee-quapp 194.198
εν ος pag.53.54. 196.
ρα art f. 53
fee-reiger 371.373
(ce-roffzle 268
(ec- robe 341
fee-fbaamf. 265
fcc" fum 373
fee-ftert 265
fee-tafche 373
febe-flam 196,
fel 165
fel-bund 165
felmling 328

fengle oder Sengele pag.
294.

fezling

fbot — 373

fibentópfie fdblang: pag.
363

finvoel-(dbnecf f.

295

252
fleche 350
flye jo
fmelte
fmerle. Sid Schmerle
fnacorfifch 91
noc 315
fnotolf. 156
end 316
folaus 309
(pas beat fo pag.42.
ubi f. 102
fpiegel__Farpen 295
fpiegel-Frabb f. 205
fi - gel-roed) glatt f. . 132.
auch f. 134
foiegel-febläfer fi : 124.
125.
(piegel-sunge f. 102
fpierlingartf. - 3
(pierind) oder Spirinh 1.
374
fpierinchen art f. 3
|fpir-all ^ — pag.282. 287.
326 | i
fpirind + 1
(puing

374:

236 fta

fpirling 1.374 ftradffB ©. © z
i bf 74 fraubenbemf: 42
fpiznaß f. 318 praline ni fin: 242.
fpize incon pag.
242.f frauben-necle 148. Mn
fpiss-rocb f. 330. 132 firäl-fternf,
fpıs-täfh | 310 flrechfifch me
(pig-walf. 181 (treifberfing 393
fporden 76 ftreym-barderenf. τε
fpore 371.374 b 235.236.
fporten 76 langlebr 217
fpzall 295 firegm-tunünf. "uo
fpring-Frebflle f. 219 ftüben 349.
fpzing-wal pag. 166, fiyr 0003
169.176 ftyrle HEU
(ριίσε 374 fuetolt "6
fp:ott 374 :
(p:oll 295 €. nm
ficlng 264
fprüg-walf. 17ο Tällerfrott 183
(bülcf. 241 táfcben-maulf. 20
Rame 374 Μην 200
yfen 351 tarDutt 94374
ftacchel-roch uel ftadbele tarbutten art 97
rochhf.1z1.122 teych-fozen 313
ftacbelfcbalen f. 243 tell-mufchelnf. 218
ffachel-fifch 243.384. tell-mufchlen art 229
ftahel-fhnechenf. 243. teppicher f. ss
ftabel-fchnechenart 243. teppich- fif. 59
244.245 terbot 94374
ffabel-lumpef. 156 terbut 94
ffabel-mufcheln f. 235 teüfel-wal 177
ftauden-ftern f. 261 tharbutt 374
ftecbbüttel 284 tbollman 298
ftecEmufchelf, 239.240 tbombutt 94
cin ftein Schlangen-zuns shosnbzachfmenf. 296.
gen genafit 153 345 |
ficin-b:acbfmen 13. 68.196. tboififdb 284
345.f tbo:nbuno f. 143
fteinbutt 94 rag 137
fteinbeyß 286.287.293 tich- 332.335
351 tinch 3200
fteinbeyffen art 292 tobias 9
leni ert f. pag. tóufd 76420
tonge ‘108
nf (dwarsbsaun f. topeíag à ος 0
fo:po2 84.372374
fiein-gob 7 toc 374
ftein-bund f. 146 tránle 393
ftein-Farpfen art f. PHA treüfch 309. 372
ftein-Frebs 7 treüfchenart - 81,310!
Het 1.5.31. gelo triecbteregle 303
(bwargbzaun 24. triefch 309
ee z1 trommeterf. E
ftcinlingen art 27 trolwal κ.
(ear muoio 228 troffeln 4
ftein-neffel 196 porcos Kia, RE
ftein-rup f- u
ffein-oeftren f. 226 dic 332. Be
ftein-(hmerlingfe pag. tunge τος
287.293 tunijn TOR
flern-bund f. 144 tunijnare un
fterne-rochf. 234.135 tunünle Ato
ftert-rürer 338 tuuar 366
fticE: 373 5 coll
fin — 374 “Dil E
ftincEfi(b 1.373 14
filing pag. 115.284. Vaffz-malf. 169.
303 vcfelangen (374
ftincFeling 1. 337 venus-mufdelnf. se
ftint 1.373 verind 3 ti
ftockfifch 76.371. 374 vilfüg f.
ftockfifh art 77.78 vint
(tózober Sto: 332 vnfe
ftó:en art 316 vow
forme 86,87.374 votbelle

|

1

!

Index.

EU e 299 whürffling 299,371 Dutt-coct 100
pt. bunb f. 152 wurm-ftern f. 260 butu-trout 311
pt, Flamme fs 231 Yoyf. üch weyß ^
νι Frabb f. 205 Yoyffifdb 340 Cableau 76
νε roc f. 132 wyBgangfi(b 340.342 carpe 295
pıwängle 372 wyßlachter Meergobf. 8 heuyn 304
νι 3unge f. 103 YoyBling 76 damme 230
vter., wal f. 169 wytincE 76 cock 232.233
E wyting 76 cockle 232.233
Mihgling 19 wytling 76374 coo 24
wäglef. 351 . , ,, colyng 78
wägfchnechen 350 Noftriy. fcriberefolentubialif colefifdy 79
méller 332 Ey ucl Ei. Belge ij. conger 89
wälline | 332 Ynlané 328,343 congerele 39
wägferderlef. | 351 yfer 314 congre 39
val 167 yferle 314. coofefi(be ME
voalarín | 33 yffid 78 crabbe 348
wel áberf. 180 3. crauyfbe 348
vélo |. fo:en ^32 Zanb:adbfinef. 94. creuis 348
wale 332 3énb:adbfmenartf. — 33 creuife 200.348
wal_fürerf. 82 zandet 76 creuy(eof tbe (ca 212
wel bunof. 152 3anfi(bf. ‘47 curre 32
walfus 33 3eeld 301 cutte[ uel cutt[e 186, 188,189
wal_naffelf 172 Zeewolf gr i
voalrocc f. 132 3erte 304 e.
mél. fbweyn 569 3ieg 33371 Sab 98
wal tunijn sit 3ienfi(dpe 290 Sere 64
malle | 332 3ige 282,288,322.313, Qogfifshe 144
mal__leitter f. 82 37 Φοῴσεβ(Φε 842.152
waller 167.332 3igenartf. 4. Sonecovo 144
wallfifh ^ — 160366367 Zinckelerf. 249 Soncbowno 244
wangwal 176 3zincFeftraubenf. 249 Qore 64.
waflergrylienf. . 352 3inde 311 Όροι) 64.
mwafferFéferlin f. 352 3indel 29231: Shycb fprote 3
waffer_.Falb 351 3ingel zu LA
waffer_Frott 361 3inne 311 SEglefin 77
waffcr-lau£ f. 268.351 zirdele 294. egrefin 77
xooffer-mane f. 174. 3irle 294 ele 319
voaffer-molle 361 sitterfi(cb f. 124 elepowte 310
wafler-mubeimef. 352 3itterlingf. 124 euer 89
waffer-münd f. 174 sitterlínge art 325,126 h
maffer-mauf 354 2οτίε 323 $londer. 95.100
wafler-nater 362 3uber-walf. 169 flounder 9
waffer-obf f. 355 sunocl 3" flownder 100
woffer-ras 354 zündfifchen art f. 38 flüfe 95
wmaffer-(baben 351 sungeior. verfeertef 102 flunder 100
maffer-fbleng 362.363 sungenart 98 frefbwaterflounder 95
wmaffer-fbnectle 348 zünglinf. 103 fryll 205. 232.235
wafter-[hweynf. 355 3rid) 335 :
mertfi(d 340 3werg-Frebglinf. 220 Garrefifshe $1
wecte 374. 3wibelfifch f. 9 gilte beade E Y
voeibfi(d) 307.340 3wibelfifdle 285 gogíon 285
weißle 283 zyff_wal 178 goion 285
wellfifh 399 ANGLICA ET goldencie 41
vocller 319 Scotica gougeon 285
verter f. $4. Solent Angli ez Scotia uelan gournaut/Gurnarde pag.
welß 332.374. fuis fubftantiuis preponere ut 32
welfbe2gunenf. 346 — Germanicin/nosomifimus, — graylyng 34
metterfifh 282 gray-trout 311
vocttervoal f. 17ο Zlerfanght yu drunoín 32
mettling 283 grundling 1
weydenbletter 296 Banftikle 248 gudgione 28;
yB- üchwyß Bafe 73373 gulle 291
eff 282,290.299. Beuer 353 gurnarde31.32.35. graÿ 32
305 Birte 100 rede/ibidem
_wey6 fifblin 285 Bleis 285 gyldenpole 41
wbyting 76 Blefe 285.300 gyldenpolle 32
willocts 374 6lu»-fucFer 351
voile 332 Bold 76 2.
windt-blehen 297 Bremeofthefca 47
winger 290 Biette 100 JAabberdyne 78
wintinger 176 B2ut 100 badock 77
wittewal 176 BuFbon 76 bagfyfb 241
mittig 76 Bulbed 291 bate 78
wittim 374 6ull-trout zu balli-butte 300
wolfus 3; Gurte 190 bearing $

hearynge 5
beilig-butt 109
belbutt 100
-Dering 5
bolybutt 100
bore 166
bo:lepole 170
bo:(c-lehe 351
borfelig 351
bo:nebeacfe 9
Ροιπεξεξ 3 91
elandfilhgrog 79
Beling 24
Fribbe Salmon 329
Eypper e 329
ZLampraye 326
lamp:elle 36. Fleas
ne 326
lamp:eye 326
lamp:on 3:6
lempet 223
len £ 75
ling 78
longoifter 212
Iopftaruel&opfie pag.
212
low leache 351
luces 316
lump 156,157 158.371
lympyne 223
Macarell 106
macFerel 108
macrell 106,108
macrill 306
marling 72
menow 283
menoy 283
melwel 24
mereling 77
motbuel 79
mulles 39.69.3713. fee
te 39
mufole 227
musfels 232
mylleretbombe 3%
291,
Kiijnezcede-cale 316
©.
Omber 314.315
ofpzey/halizetusauis pag.
121
oyfter 225
Paddel 858
perche 28,302
perle 234.
pblonder 100
picque 316
picrelle 316
ρίξε 316
pirot 241
pitot 346
place 99
plafe 99
playfe 99
poffen 121
pollarde 304
po:pofe 163.373
pope 863,164

o (Slave

de

pourcuttel -

powte
pian
pute
Punger
purple
Purpofe
pylbarde

“ pylber

pyntelfiebe
Pyperfysb
Pype oyle

Qua wijuer
R

Raye
reofifd)
rochet
rotchet

rufe

Salmon
(mono
σας
fandil

e.

fcalop ucl Scallop
(cat of Foy

fhadde |
fhafiiyng
falfif
fharplyng
(oeilfilch
ad
diympe |.
fibmerDefifebe
fra. caulfe
fcale
fea__Mmayle

ficbicme

fee crevis
feclelecFe
feeoul —
feetode
fele
fbclfifh
fFare

(Feat

76.222
324
214
114
165
165
362

45
212
373
158
120
165
222

141373

128.141

(turf
(cue
finie

| fmelte

. fnayle

fole
fperling
fpirling

fpzall__oyle

fpiote

. fterrefishe
5 fticFlebaf

fticling

Tende

8 thornebache
> trówte

’ trütte

tunie

tuny
turbot
turbut

Diner

Wale
walmefter
watter _ader
Yoattet rate
wbalefisbe
wbirlepoole
Yobo:poul
wbyrlepole
wittig
voitiling
wyting
wytinE

D...

Ind cx.

mt
1.373
259
284

_ 284

302
228

3119317

^31

"UTI

111
94
94

84

ILLYRICA,QVA
lingua utuntur Dalmatg, Sla
ui, Poloni,Bohemi, Lithvua
ni,Mofcouitg,alijg plurimi,

dialectis tantüm diffe=
rentes,
Bydlinek $
cany 22
capr 295

L chergnier 4 45
| chiergner . 59
| czypo T 70
Dlonnij karpik 295
dubicl _ 295,297
glauoche è 291
glouuacz ^ ^^. 295
glouuaz 304.391
herynk
hlemayzd 350.al. Hlemayzd
laz - 304
iazdz . 288,
iefch 288
icfiénn 304.
kak 348
karp 295
karpkaras 298
kielb 294.
knezik 26
Koza .... 287
laccizza ' 120
larantola 210
lin | 302
linie 302
lofos 329
lofos tzarny 329
lun | 302
mientus. j 310
moríz sui 179
morskafuuinia \ - 163
morskieciele 165
morski ..Pies 142
mnik 310
mrzen 294
nayn, og 326
neyn__ok 326
okaun 303
okun 303
pagro 47
pegorella 81
pefcur 287
phagro 47
pijauuka = 34.
piotrus uel piotrufs 295.298
pfiaryba 142
piskors 287
pitruffa 298

platanij fliedz
polauda
pftranik
fczuka à,
7 fledzuelSliedz
flyfs
fprall piotink -
fscika |
5 fsuuecz
fizuka
fum
tlaufsie
tlaufslie
uoruol x
uuodnyuuaz. |. . .
uuokauny ^ —
uufdrenka
uuyz
zoluu
VNGARICA. -
harcha 33%
harcza 0 33%
hartfcha Ar
kolkz 318
fchuureg 332.335
tock 35
tockhal 719359
zick 387 —
AMERICARET CAÀ
nariarumuocabula, — —
: À 4
Bredos — 3
houperou 365 i
tamouhata | 315 1
OMISSA IN INDI^ i
_<e Latinorum, I
Acarnan 46 |
alburnus 288
anclude 20 η.
blennus 1
mazos uel muzos Byzátij td È
dieuulgo) |. LA
muzos,uide Mazos
' /
FINIS.

I

ANIMANTIVM MARINO?

RVM ORDO PRIMVS QVI CONTINET
| PISCES MINORES, NVLLO CERTO GENERE
aut forma comprehenfos,

APVARVM SPECIES DIVERSAE.

| PV A uera, Aphye, aqua, Ex aphyis

"AW (inquit Rondeletius)ea uere aphyadi-

d citur, quz ab Ariftorele po, ab Athe

nao ἀφρῖτις, à nonnullís ἀφρύμ, ἃ fpuma

ITS maris, undeoritur,nominata eft: uelà 3%).

‘candore, fi Suide credamus, quí etíam &yyeavayamul 7 :
εἰς díctam fuifTe fcribit, ficut & Oppianus, Sic ille, Sed engraulis magis proprie uocatur alia A:
| pue fpecies maior , quae & Encraficholus. Apuam Latini uocant, quoníam is pifciculus € piu
- uía nafcitur, Plinius.

ITALICE, À Liguribus Non nata appellatur, Rondeletíus, Nonnatos uel Nonnados
uuleus Genuenfe nomínat, quafi nò adhuc prouectos dicere uellet, quorum duz funt infigniores
differentia:peculiari autem nomine alij ab albedine Biancheti, alij à rubedíne R offetí ; & Roma
Pefci nouíappellantur,omníum quos aqua producit pifcíum minimi, (ur Aphya non ab aphro, id eff
(puma: neq, ἀπὸ rov vay,ut Plinius infinuat: fed à paruitate quafi &quas ey µικροφυλε dicta fir, )Belloníus, Ide

— rurfus Apuas aphritides Genua tradit Roffetosnominari,Cibotides uero ( lego Cobirides ) bian=

chetos, :

J| GERMANICE hospifciculos Meerfeelen nominarelicebit: quoníam & lacuftres pifcicu=
los díuerforum generum conferctis agmínibus natantes, Seelen/ (id eft, animas, à paruitate)no
firíappellant, 4 Apua qua à Cantabrigienfibus 1N A N GL 1A) uocatur ag Spirling:a Lon-

" dinenfibus,dumrecens eft,a Spzote:& infumata a rede Spszote/ aut a diped COpzote: non eft
harenga foboles,ut quida affirmant, fed fui generis pifcis, à parente nullo ducens originem, Tur
nerus, Sedanaliaforte quædà Apuz fpeciesfit,non uera, quí Spyrling Anglis uocatur pifcicu
lus,quærendum, Frifij & Germani plerig ad Oceanum, pifciculum quendä nominant Spir-
ling/Spierinb/Spirind: Angli Sperling.Murmellius fpirinchum ínterpretatur ein Spi
rind uel Siint. Prioris equíde nominis rationem nefcio: pofleríus à foetore factum eft. nam δέ
reces captus,& fialiquandiuferuetur, foetereuidetur,Circa I? oftochíit etalibi nominatur Stint:
alicubi Stinckeling/uel &tíncEfifcb/coctum falicis foetentis odorem referreaiunt, Huic fimi
lem alíum,fed mínorem ac breuíore Hollandi Denappellant,€c, Io,Echtius,praftantiffimus
Colonia medicus,inter alias Oceani Germanici pifcium picturas CypierincE pifcem píctum mi=
fitad me, feptemfere dígítoslongum , dentatum, &c. Apux ueterum omnes (opinor) dentibus
carent,

PVA COBITIS Ariftotelià Gobionibus paruis qui
A veni fubeunt, (uel ut Athenzushabet,quí ín arena de=
gunt,)creatur. Advaxeóizi. € Hac nunquam ad gobio=
' num magnítudínem accedit , fimillima alioqui gobíonibus
marínís, Qc,
GALLICE Lochede mer uocatur circa Monfpeliti. eft enim fs pifciculis (fluuarilibus) quos
——. Gallí Loches uocät,tam fimilis,ut uíx ab his diftinguatur. Eadem ín ftagno marino frequentifli-
ma eft,& Loche uocatur,R ondeletíus, Belloníus aliam Cobitidem oftendere uidetur:Qui V e«
netis (inquit) ín pifcaria díuenduntur pifciculi, quos uulgus Marfiones uocat, hi funt Cobitæ &
- Hepfetí. hosà gobijs nafci putauerim,& uulgo noftro uocari Menuife. Terentius mínutos pifci=
- eulosnominauit, Etrurfus Cibotides Genua fcribít nomínari bíanchetos,&c, ut íam ín A pua
uera recitaui. Marfioni Venetijs didti conem fubijciemus proxime.
GERMAN, uocabímus ein Weergrundel/ Meerfmerlin.Nam & Angli in litore Cumbri
co uocant a Brundling, Locha pifciculo undiquag fimilem,

ISCICVLVS quí Venetijs Marfio nominatur:(7/1de pau
lo ante in Apuacobitide uerba Bellonj.) Petrus Gillius ueterum e e
' Cottum effe putabat. Pifces quofdam(inquit) Gobioni faxatili ”

propemodum fimiles, Ariftoteles Cottos nomínat,quos adhuc nonnuilí Coranos nuncupant.Síc
Alle, Sed Cottus Aríítotelís (in Græcis noftris codicibus legítur boithus)fluuiatilis eft, Marlon

% t TON οι της, LI dA PRA

2 Animalium Mar. Ordo I. E

"

tem marinus, Vide mox ín Encraficholo.

GERMAN, Linfifblin von vem gefhlächt der Meerfeelen/ 55 Venedig Marlin le

nanne.

T/NCRASICHOLVS | X
Tos Engraulís , Eyypav-
As, (quanqua & Apuz fim
plícíter aliquí hoc nomen
tribuüt,) À pue fpecíes:que
& Lycoftomus ab orísfor- Ep
t Ego inutili ma dicitur. _Dehoc pifciculo loqui Plinium autumant, quum garum fieri ex tmutilato pífcícur
leserim,ut a» lo fcribit: quo loco alij minuto , alij minimo pro mutílatolegunt , Rondeletius. Coepit garum.
ij; etiam ba Priuatim ex inutili pifciculo minimo confici, Apuam noftri uocant, Foroíulfenfes pifcem ex
betur. quo faciımt, Lupum appellant, Plinius, uidetur autem Lupi nomine eundem pifcem, nempe:
A puam lycoftomum intelligere ; cum & nomen conueníat, & genus Apua , X garum fimilite
optímum ex eo fiat. @ Cum Graco cuípíam eas quas Anchoias fiue Amploias littus Liguftic@
& Gallicum nominat,oftendiffem,fumma affeueratíone appellabat Lycoflomos, Gillius, Res
centíores quídam uulgaris apud Italos uocabulí imitatione Ancludas nomínant, Bellonius nî=
mis generali nomine Haleculas, ; - |
ITALI cumalijsínlocístum circa Genuam,ítem HispPANI&X GALLI Anchoy, (An
chioe,Anchoies Rondeletius) nomínant, Veneti (inquitBellonius)Sardonos, ad Chalcídum |
dífferentíam,quos Sardellas uocant:Sed Romani pro Sardonis Sardas intelligunt, Tractus litos °
rum Liguriæ incole, Cueurí, Cueunarí,uel Cueuneuri appellítant: ficg Genuenfes, Romanum |
uulgus Alíczí nominare malüt,quafi Haleces díceret. @ Cueunarí nomine ad Coranos (Vide ín °
præcedente pifciculo)accedunt. fed Atherína quog Genue Quennaro uocatur Bellonio, — — ^
GER M. circumfcribatur, einEleine ZFsering art/ ein Spiring art: uel nomínetur ein Dite
bopt/id eft Mutilatus,acephalus.caput enim amarum & ueluti bile infedtü habet, quod uel τας |
cum Encraficholi nomen arguít; unde X muulari folet, ein Meerlaugele- |

u nen ne —

ο ο το κ. ο -Ὁ

EPSET V Spifciculusfui σεπειίς Ronde i | |

I " " E n r ANI λος à e >> a) AUR N N i κ; LÉ =
| letío, ut ex his Dorionis uerbis cógcít: A- € GE 2 SR ern
phyæ generis quz alba eft, Cobitis uocatur: X S a IRE
Hepfetus paruus pifcicu'us eiufde generis eft,
Hunc pifciculum ( ínquít Rondelerius) effe o- 2

4

pinor,qui a noftris [uoil dicitur, Bellonius Hepfetum à cobitide A pua non diftinguit: Dorion
certe,ut iamrecitauimus, diftinguit. Gaza ex Ariftotele uidetur Naricam tranftulifle, Gramma-
tici quida Naricam apud Plautum pifcem minutul® interpretantur. Hepfetus alioqui comune eft. —
nomen multorum tenuium & exiguorum pifciculorum,ut Encraficholorum, lópum, Atherínaa
rum, Gobionum, paruorü Mullorum, Sepíolar&, paruarü Loliginum, paruorum Cancrorum,
GALLICEjluoil,utdíctüeft, GER M. F. Æin dar Eleines meerfifbleimagein WMeera |
pfrille/08 Meerbambele gencfit werdé: wire wnder die Meerfeelen oder Spirinch geseller.

PH Y A (Apua) Mus
AL gilum, cuius Ariftoa

teles meminit, Aphyam js en 1

. 2 e: ή ATARI CETT, à
Mugilum(inquit Rondele A je N Mp | È i
tius) nihil aliud effe puto, = Dont Za i

quam Mugi! fpecie eam, 1
quz fponte fine maris & foemina coitunafcítur ex terra arenofa uellímo: cuiufmodi ea eft, quam. |
habemus, qua nafcítur in foffis , non procul auicino nobis (Monfbelienfibus) eo antíquiffimo ope. M
pídoLaterauocato. Eíufdem generis eft que ín Lado nofiro capitur, & Athelan nuncupatur, —
GER M, círcumfcribatur , ein Eleine art der Meeraleren / welhe von jr felber wacbfit vf. -
oan mürcvno fand. : ; È
"A PVAPhalerícaRon
deletio, Sic aut® uo=

cat Ariftoteles (aPhalereo
Attícze portu) pifce ‚€ quo
Membrades gigni fcribit. i i 4 E À
ITALICE, Videin Gallicis caLitce Nadelleuel Melete circa Monfpelium,ut Ron |
deletíus íudícat, Atmafculino genere Melet, Atherina eft, Bellonius quidem Membradem effe
putat,qua uulgo dícatur Meleta Maflilíz : circa Rothomagum ueró & ín litore Oceaniubi Sea |
| quana .

N iet

pet
7 pres
SAL | Μα πρωτος

d |
| De Pifeiculis. 5
quana in mare influit, un Crado, Italice circa Genuam Arachía, 4f Huius pífcís uenter ítalínea
quadam afquamis exafperatur,ut in Alofis & Sardínis R ondeletíus,de pifcibus etiam alíjs fimi-
lem hanclineam habentíbus,leges ín Sardina.

GER M, circumloquor, ein meerfifchle vonder art der Spirlingen : gants lind ont fett:
batein rauchen ftricb am bauch wie ein A áring. Idem forte E qui ab Anglis ín Eflexia comi
tatu uocatur 4 Smie:qui fi diu feruetur,in aqua refoluitur, nam & R ondeletij Meleta adeò mole
lis eft δέ pinguis pifciculus,ut fi aliquandiu digitis tractetur, liquefiat, &c,

| THERINA, Idar.apud
Plini& medicü perperä
Acerinalegitur. Gaza Arifta
. uelAriftulà conuertit,atheres
Gracisarifta {απτ, πάς uer-
| bum &ei(sy , quod eft contes
innere, Vilísaute X contem- :
| prushic pifciculus ef: δέ paruís fpinis tanquäariftis, durioribus quam relíquí huiufmodi pifcicu
li,aabundat, GR AECI hodieg Atherinam uocitant, |
ITAL, LatharínaR omz:alíquítamenhocnomen cum alío pifce , quem Lauarolum nomi-
"mant,confundunt, Genua Quennaro: Venetijs Angoëlla, Bellonio tefte.
| GALLICE. Inlitorenoftroraro capitur: diciturg Melet (mafculino gen. nam Meleta gen. fem.
"pua Phalerica eft:) Mafliliæ & ín ftagno quod Martegue uocatur,frequentiflime, & Sauclez(Sen
clez, Bellonius) nominatur. Pro Encraficholo fxpe uenditur,R.ondeletius. Gregales íllos pifei=
culos,quos Sancletos Mafliliæ uocant, Græcis innumeris Genua & Mafliliæ oftendí;quí omnes
| ftatim atherínasappellarunt, Gillius,
GERM, F.cinart der Spirinchen oder GOcerfeclen: cin Eleineraane Sering art,

ETE NANI
ER) DUM
TEEN
NS EE

ON,

no ^j

Kup CN
QD ZN,

PILA

un
49, SN RR Day, 4 HE "ATA AN CU
M5 $) » Q4 AR»
t) Ÿ ΩΩ
M NY

Ül ή

b

G oalíaatherínam(ut Gillius mihioften- ,

A4. 7 dentí uocabat) Venetijs olim pingedam We

curauí:ubí Anguello nomínatur uulgo:quod m >

nome forte ceu diminutiuü ab anchoía factü eft, anchoie enim (id eft,encraficholo ) perfimilis ett,
GER H, F. einander gefblebt der GDeerfeelen.

| EMBRAS.Bem- Icon bec nor Celerini Oceani eft : fed illius pifces qui Mafsilie Haren-
Ini Bob B ebra- 48e wocatur, c. oz Rondeletij uerbis recitauımus. nam C elerinus linea
2 2 Y

Hon. «n uentre (pinofam baber,e quidem afberiorem quàm Harengus.
GALL,Mebradesfunt, Z ο
uantü coníectura allequi ero 777742
E ain hi pifciculi a ME ARS STER Da
pep 23 AR DA RD DEN
Galli Celeríns uocant, V el EN N D DOS =
- À I DB

qui Agathopolimagnaco= € PED
pia fepe capiuntur , paruís κά A
Alofis fimiles, uocanturg — ;
. illic Calliques uel Lafches, | 2
-. Mañiliz Harengades,R ondeletíus, Bellonius rà Celerinä Oceani,t& Sardinä mediterranei ma
- ris, Chalcíde interpretat,magnitudine tantüm diftingues. Quod fi Oceano peculíarís Celerínus
eft,non fuerítmembras Gr&corü. «| Plurade Celerino & cognatis ei pifcibusleges in Sardina.

GER M, círcumloquemur, ein Eleine Zeringart. -

Sardine icon à Rondeletio pofita , tam fimiles ef Agono,(quem inter Lacuftres dabimus, ut die
feerni uix poßit. Noftra uerd Sardina bec Venetis depitta , lineam afperam in uentre non oftendir:
6 fquamas non bene,ut puto,difbofitas haber.

NN
inti ης

[ΙΙ

1

iil iij; =
ΠΠ (TX Ze
{ (i E

(N
ή CANNA SON

>= le (5 wd eS we
ον ων ων Xx X56

NS LYS

& ©
TT

- WW Ἡ

4 . AnimaliumMar. Ordol. ©

RICHIS uel Trichias,Tpexis, #: Τριχίας, 6, R ondeletío unus eft pifcis, fic dictus ob fpín:
TS & paruitaté:ficuti & Thriffa.nam & gif rectus per 8.in fingulari num. reliqui cafı
7. fcribuntur, exigua enim fpinz ueluti pili funt,quos GræciTeiyæs uocät. Latine Sardina dici
à Columella: ficut etiam hodie uulgó aGallis & Italís. ‘In Gallia noftra Narbonenfi, (ina
Rondeletius,)Prouincia,& Italia, Sardine dicitur, minor adhuc:deinde maior Sarde, Etfortee
- ex Gracis uocabulís Tríchías ad maiorem, Trichis ad minorem pertinet; quod & Gaza fenfiffe.
uidetur:qui cum animaduerteret Aríftotelem Trichiam à Trichide diftinxifle, illa Sardam,hane
Sardínam ínterpretatus eft: uulgí nímírum nomenclaturas fecutus.nam Sarda ueterum,ut Plínij
& Athenæi,longe alius pifcis,ex Lacertorum uel Pelamydum genere eft, .Pííces tum mollíores |
tum ficciores iufto,ad faliendum idonei nö funt. Coracini uero & Pelamydes,& Mylli, Sardæ 8e
Sardena, (Σάρ6αι κ) Σαρό vos) Kc, ad falfuram funtappofiti, Galenus De alim, facultatibuslib,3, |
cap.penultimo,Et mox: Praftantiflima autem omnium, qua mihi experietia cognofcere licuit, —
falfamentorum funt,qua à ueteríbus medicis Sardica falfamenta nuncupantur,hodie Sardas uos
cant, Sic ille, Nö eft autem quod alíquís putet Sardas & Sardenas, quonia fimul nominauit,eum
pro cognatís duxiffe, Sardica certe falfamenta ad Sardas tantüm retulerim, ad Sardenas minimes
quamuis tum Sardas,tum Sardinas a Sardinia infula,unde primum nímírum mittebantur, nomi
natas fuiffe,uerifimile eft. €f Chalcides etia olim ab aliquibus zagd'iva (mafculino genere ) nomia
nabatur:(& Callimachus Trichidium ínterpretatur Chalcidem.) Sic X Agonoslacuftres pifces, -
Sardinalatu Roma nomé mutare audio, poftquam falfi funt,& uocari Sardenas. Fracaftorius diftinguit;Sarz
fires. .dellarum@ cateruæ: His efl maíor Aquo. Benedictus louius ín Lars} deferiptione Aquonis
tantüm meminit, nam qua Salena ab eo nominatur, (hoc uerfu: Scardua,& Incobia ex Pigís, 8€
Piota,Salena,) aliaquam Sardenauidetur, Sardellæ ex Benaco admodum laudatur, Platina; qui
hos pifciculos ab Agonís diuerfos,affimiles tamen facit, Quarendum an Sardellz & Aquones -
(feu Agoni,)ætate tantüm differant, hos enim maiores effe Fracaftoríus canit, 4| Thriflis fané,id i
eft Alaufis & Trichidibus, multa funtcommunia:nominis ratio,ut díctum eft; quodgpifces funt ^
parui,ariftofi,uiles: quod gregatím capiuntur,& quidem utrig cantu faltatione@g.Linea quidem |
illa fpinofa in uentre, ín Alaufis & Sardinis, tum marinis tumlacuftribus, confpicitur: item in Ce
Similitudo. Nerino Gallisad Oceanum di@o, quem Rondeletius Apuam Membradem facit. Eidem Apua
Phalerica pifcis eft Sardina fimilis,minor;tenuior:uentre fimiliter exafperato.Bellonius tü Celea.
rin& Oceani, tum Sardinä mediterranei maris, Chalcide interpretatur,magnitudine tantü diftin=
guens:Celerinustinquit)afperiorem fub uentre ex ariftis líneam haber, quam Harengus. Ab eoz |
dem Liparis nomínatur pifciculus lacuftris in Macedonia: qui Sardinam toto habitu refert; fed |
uentre eftlatiore,& líneam fub uétre afperam habet, Idem autfimillimus uídetur , qui Agonusin
Verbano lacu dícítur , alibi in Italia Sardanella , à maxima cum Sardinis fimilitudine,fpinofa illa
uentríslínea & ipfe infignis. Ancludes uulgo dicta (Apuæ Encraficholi R ondeleti))Sardinis
Sardellís'ue fimiles funt, ita utha pro illis aliquando dolofe uendantur, Ancludes enim maioris
preci) func, Brafauolus. | in
ITALICE Sarde, Sardelle, Ä EA
GALLICE fimiliter, utín precedentibus ditum eft, | Sardínz nomen Oceanus Gallicus
non agnofcit, ut (cribít Bellonius:qui tamen Celerínum à Gallis Oceani accolis díctum , pifcem |
eundem putat: R ondeletíus diftinguit,
GER M, Sardinæ an ín Oceano nafcantur , nondum mihi conftat, Germanicétamen Sardis
nam ínterprctari libet, einEleine ring art im meer: ein Meeragune. qua interpretatío etía |
Atherinx & Membradi R ondeletj conueníet, Chalcídes ueró & fimiles ín lacubus dulcibus, «
Seeagunen/Näring arten im fiiffen waffer. Vel Sardinam faciemus Alaufz fpeciem:ein art.
der Zigen oder Dolofifhe inr meer. Bellonius Trichidem facit Alaufam atate minorem:qua
Gallis Puceile dícítur: Anglis a Pylcer/ uel Dylharde. 6 His fcriptis pifcem Sardeynnos °
minatum à Germanís ad Oceanum,Io,Echtíus pictum mífit. ; |
À

T
[.
A

ARENGInomebar — fcn Haringi,partim ad Rondeletij partim ad Bellonij iconem expreffa. |
barü eft: neq; ulla eft, UR * i

quod fciam , huíus appella
tío fiue Latina, five Greca.

Chi SuntquínonrectéHalece | i RSA e A | |

alaf. uocet, Rondeletius. Chal = AIMAN SNAM SENSE NES NOSE SEN LA

" NINA, *N XI |

cidum generis hüc pífcem (N 9) NC Αν, ων EN

Bellonius putat, neg;ídtes« N ZN u NINE le 4
αν ο u

mere:quanquam Rondele | j
tius Alaufa potíus quam | & iX ZZZ IR
Chalcidum generi Haren= à
gi attribuat. Vídetur enim
Chalcidis nomen commua

li | — ^ DePifciculis.

nius efe:cum Oppianus Chalcides marinas fecerít, Az
riftoteles fluuíatiles aut lacuftres : (ficut & Sardina ho»
die tum lacuftres , tum marina dicuntur. ) & ex ueteri=
busaliquí Trichides(uel Trichades,uel Trichiades)in«
terpretantur Chalcides:Heracleon, Membrades.& rur
fus Chalcides, Sardínos.Contjcío autem ab zrís colore
mominatas Chalcides,(Aericas Gaza tranftulít , nomí-
neab eo confícto quidem,quod tamen ad noftrum 454
ring alludat:) non quod ἤς uiuis (ópínor) is effet color,
fed inueteratis: ficut ín Harengis alijsqy,ítifumatís maxi
mé,apparet. Efto ígitur Hàrengus, Chalcís aut Trichis
Oceani maior: Celerinus uero eiufdem , Chalcís Tria
chis'ue minor,In hoctamen falli pato Bellonium, quod
Sardonum uulgo Roma díctum , non modo congene-
rem Harengo, (quí ín medíterraneo nullus eff, )fed eun
“dem putauit. «| Harengíuocabulum eft Giermanícum,
Germani plerig ZA ering fcribunt & efferunt e, obícuz
ro, ada. diphthongum accedente : Flandri AA arincE,
Galliafpiratione, ut fxpe folent, omifla,per a,un areng:
— unde Latínum uocabulumali aliter formant & fcribàt.
Ego quoníam Germanicam di&ionem efle agnofco,
Haringus, uel Heringus fcripferim , ut fuam orthogra=
phía originem fateatur. uidetur autem à Greco were"
- deductum nom&,quod falfamentum fignificat,utharin-
| gus,quafi harichos, pro tarichos ; appelletur. nullum e-
nim falfamenti genus ufitatius per ómnem Germaniam
reperias. @ Decognatís Harengo pifcibus, & fimili-
| ter fpinofam ín uentre líneam habentibus, díxímus in
“ Sardína, @ Sale fumoiginueteratum hunc pifcem, re-
| centiores aliquí Haringum paffum appellant: alj Ru-
fcupam & R uburnum, forte arubente ob fumum colo:
re. Germani Bockling / Bücking / Bucking / BucE-
ling.& eundem pifcem muriaferuatum, Pickelbering/
Rofchering. Aquamaceratum, eingewäflerten 3 e-
ting/ein Öraatbering. | i
ANGLICE. eryng/Acarynge/Mearing.Infu
matus uero aredde SAeryng.

ILLYRICE &Polonice, Herynk, Sledz,Sliedz, .

infumatus uero Platani] Slíedz,
uel Bydlínek,

qp IPARIS (marina) Rondele-
1 ώ. Pifcem hunc rarü (inquit)
& tpeciatu dignifsimum,cum ali

| quandíu feruare uellem , totus ín
oleumabijt: quieuentusmeimpu £ÉÈ
lit,ut Liparim(Liparidem poriussàre VERI
Ho oxytono feminino narzes)qualiae À
ed, id eft, pinguem,nominem,
Capite terreftrem cuniculum re-

… fert:ore eft paruo, fine dentibus,

A

PNA Hm S^
SA
NU
REN NA m

r2

ER
ge

0
N

Z

(2
LL

c
ζ
Q
S
QU

TI
DA
D

TZ

vy
Ζ
n

&c.Adeò pinguiseft, urnonuen NS \

tri folá inteftinisc infarcta fit pin ue EN

guedo, ueluti ín Mugilibus & Lu À EN

| pis: fedetiam fub cute carnis loco EN
N

nihil aliud uídeatur effe quam pin

| guedo. Idem Rondeletius Ago-
num quog lacuftrem pifcem Li-
parin(Liparidem)àa nonnullís appel
lariferibit, è pinguitudine : quod
cumin cratícula aflatur, pinguitu=
do uelut oleum deftillet, @ Alia

77

Due

y
*

E

a

SERT

RU

Alia ewfdem inueterati figura.

sn
UA

x PRES T: BENE Eu

6. AnmalumMar. Ordol
eft Liparis lacuftrisin Macedonia, Belloniodeferipta, © it ον. ios
GER M. F, Min Schmelgling/ein feifling. Cxterüm ut hic pifcis(tefte Rondeletio)i
leumrefoluitur:fic in Effexia comitatu Anglia habetur pifeis,qui uocatur 4 ymie:qui fi =
uerur,ínaquam refoluitur,utEliota Anglus feribit. Apua Phalerica quog,Sardinisary Alaua
fis non difsimilis,& línea uentris fimiliterafpera infignis,in pinguedinem ferme refoluítur, GA
lius eft ab accolís Oceani dictus ce Smelte,cuius iconem Io. Echtíus adnosmilit.. ‘soi

^ " 4 È

Bellonins figura Vartare apudme uif a,omnino E pelanum A.fuum effe aiebat. Icones quidem ueriufg conneni« |
unt,nifi quód pinne uentris non fimilicer pofite fune, pittorum force culpa.Videinter Flumaniles 0.
H RIS S & ,íd eft |
Alaufa, quáquam
poft Apuas cum Has
rengo inter marinos
cenfeatur à Rondele:
tio,a nobis ad fluuiati=
les referetut. procul e= ji
ním fluminafubit. x
VARIATA fícto
nomine. Epelano flu
uiatili Belloni] perdj
fimilis eft pifcis. quem
Jo,CaiusmedicusAn .. . | T À
glia ornamentum, Varíatam appellauit,& his uerbis mihi defcripfit , delineata etiam qua hic ape |
pofita eftfigura. Variata(inquit)pifcis eft marinus;illuftris,aureus & refplendens magis,uerfi- ᾗ
color tamen, ut fi multo colori € !plendefcenti exíguum purpureum admifceas.Is color,proutad |
Solem in hanc autillam partem uerfes pifcem, ita alius atq; alius efî, ut ín collo columbino : unde
pifci Variatæ nomen dedimus, Magnitudine eft Alburni,cute & carne Perca : ín auftrali noftra |
Britannia martplurimus, inter fcopulos at faxa frequens.Mortuo marcefcit co'or,& ad pallore.
degenerat.Sic ille, Nos quoníam Alburno maior non eft,quamuís Saxatilem hunc pifciculum,
prima huic Clafsiadnumerare uoluímus, Idem uidetur à Io. Echtio píctus ad me miflus pifciss |
adfcripto nomine Pose, tanquamaccolis Oceani Germanis ufitato,
GERMANICE F.ein((2cerbambeleuel à colorisuariatione,ein Schiler.

ο ΝΑ ΑΝ SON ANSE = Ji

DE GOBIIS MARINIS, ET PRIMYA
in genere quadam, BER

o BIv s,Gobio,Cobio. Gouiusin Halieut.Ouid, Grace Ko6ióe Ka9- aliquib.Kadloy, Σωσίς
Cost. Gas. Pifces Gobioni faxatili propemodü fimiles, Ariftoteles Cottos(1mo Corhos,K@9ag Arhene-
us )nomínat , quos adhuc nonnullí Coranos nuncupant, Gillius, Lege fuprà in Encrafichelo, «
€ Gobiones marini & fluuiatiles toto genere diftant. Fluuíatiles nunc appellamus non è mari ín
flumina deuectos,fed ín flumínibus iplis genitos,a marinis@ corporis etía figura differentes . Ho
rum apud ueteres Græcos nulla habetur mentío, Ariftotelesnang; & Galenus de ijs tantüm qui
€ maríad flumína annatant, loquuntur. X nimirum etiam Dorion apud Athenæum: fin minus, «
quosípfe Gobíones fluuiatiles uocauerit,ignorare nos fatendum eft, Saluianus, € Gobiusmas «
rinus, Venetis Go.LiguribusZolero,Gallis Gouíon de mer.Plinio modo Cobio,modò Gobio, |
Huíus à Saluiano pofita imago , noftrisomnibus difsimilis eft,tum formaferg, prafertim capítísz |.
tum pinnis in dorfo tribus, quanquam in defcriptione author duarum duntaxatmeminit, Co —
lor(iiquit}non idem omnibus.hac tamen colorum fiue picture uarietas,non fpecies diuerfas,fed M
differentias rantùm Gobíonum facit. non fecus enim quam Anguilla & Tinca, loci ratione colo
rem uaríant Nam qui Gobíonum puriorem marís partem incolunt;mínus pi@urati funt: ix ab |
Hicefio & Diphilo,nö quia uere candidi fint,fed quía minùs colorati, ac ex albo leuíter flauefcen
tes,albiuocantur, Qui uero in coenofis at paludofis marinis locís degunt, cü ex flauo nigricent, |
(cuiufmodi nofter híc pifcis eft à Venetis Gio appellatus) nigri dicuntur ab Hicefio, Qui poftre- |
mo circa faxofa maris loca uíctítit(quales funt Venetijs Paganelliappellati)etfi uarijs depictifint |
coloribus,cum eorum tamen partes plurímz flauefcant, xaapaicid eft pallentes fiue fanefcentes,no —
autem uirides)ab Hicefio X Diphilo iure uocantur.Hac Saluíanus, Ego fané fpecies Gobiorum
maris diuerfas efle cum Rondeletio putárím:neq; temere nomina etiam díuería a uulgo eisimpo
fita. Quod fi ipfe genus unum omníum ín d Gobiorum exiftimauit,hoc eft fpeciem unam: cu |.
ius indiuidua differentijs tantüm differant colorum, (neq; enim differentias alias ullas exprimit:}
cur pifcem 81. fuum ‚priuatim nigrum facit, Go Venetijs di@um,à Paganello alijstp diftinguens:
cum pro quouis Gobio mar.accípi queat,fi ín coloribus tantùm difcrime eft:ij uero libris imprefs |
fis ad nos aduectis additi non funt, € Aeliani& Oppiani Gobius mar, noxijs aculeís armatur,

5 HS T qu 0 d i

| De Pifciculis. 7
quod in cögnitis hodie non deprehenditur: € Gobionumtmarinorä,inquitR ondeletíus) mul.
tefuntdifferentia;a loco uiuendic tatione, à fubftantia,amagnitudine,äcolore, A loco quide
& uita, quod Gobiones quídam lítorales fint:alij faxatiles , alij in fluuiorum oftijs aut marinis fla-
gnisuiuunt.alg fluuiatiles. Subftantia, quod alij alíjs praferatur,uel quód ad palatiguftum, uel
quód ad falubrítatem. Colore:quoniamalij albi funt,ali) nigri,alij flauefcentes fiue pallidi, quos
uiridesnonredte appellant; Magnítudine:funt enim alij magni, nimirum flauefcentes:alij parz
ui,albi:alij ínter hos medij,nigri, -

| GERMANICV M nome fingo ein Meergob. quoníam & Gobij fluuíatilis genus Rop uel
Cab Germani uocant,noflrí CO ropp.Sed Blennum ínterpretor ein (4Deergropp, quod fluuiati-
lí perfimilis fit: Gobium uero differentia caufa ein Weergob, alludendo fimulad Latinum uocas
bu'um, ! Mai. |
ANGLICvMGobionisnomenignoro.neg ad hoc genus referendas puto duas pífcíum fpe
cies,quarum alteram Angli Sandele,uel Sandiltcompofito ab arena & anguillafuocabulo)ap
peliant:qua in Mediterraneo mari an reperíatur dubito.alteram, Smelte,quam Eperlani nomí-
ne Gallico defcripfimus.
GOBIO S marínosínhüc Ordinem potiùs quàm Saxatiliä afciui,quod & omnes paruifint:et
— unatantüm ex είς fpecies faxatilis,quam primo nunc loco defcribemus.

Gobij faxatilis effigies à Rondeletio exhibita.

UN
ER
Ban

'"Y^X051Y s marinus maximus, fauefces,& uere faxatilis, Grece Kubrös xavAivas,t yAapos:hoc eft,
Gobíus caulines,uel fubflauus.errant enim qui uírídé interpretantur: cá yAwese no modo ui
ridem, fed aliquädo etiam pallídum uel fubflauum fignificet, € Bellonius hunc Gobium album
faci: R ondeletíus album diuerfumexbibuit,. — ^ — ens
| 1T AL, VenetisPaganello. Vercellenfesruftici Gobium fl.quoq;(quem alij Chabotum) Pa
ganellum uocant, R ondeletíus, Paganello autem nomen forte à rubro colore impofitum fuerir,
quoad Pagrum accedit, | |
"GALL. Mafsilienfibus Gobio.Circa Monfpelium Boulerot,tefte Rondeletio:qui tamen Go
ionem nigrum ibidem príuatím Boulerot diciferibit, {{ Giobij faxatiles, uulgo Goata üocatt«
tur, Gíllíus.
. GERM, JÉin Steingob im meer:ein gälblachter Meergob:

vozio Niger, (qui ín litoribus & fta Gobio niger Rondeletij.
gnis feu paludibus marinis degit)ma=
gnitudine ínter fubflau & albü mediocri,
Κωθιόςμέλας, Similis eft prioti, (ingtRond.)
fed minor:coloris nigri, maxime parte ante
tiore,Loco binarü pinnarü,que ceteris funt
inuentre,unicam habet nigra; barbam effe

Te E <= =
LES E

ee

8 = AnimaliumMar. Ordo Τα

diceres, Que nota facit,ut credam hunc effe pi Eiufde alia icon Venetijs pila, licer maior quàm Pa
fciculum, quem Athenæus libro 8. Tp«yop uos ganellideft S Merge maximus Gobios —
cat,íd eft,Hírcum, cui Exocoetum cöfert, his rum à Rondeletio dicitur. 7

uerbís, Exocoztus omníno fimilis eft pifcicu= | |
lo qui Hircus dicitur , præter nigrü íllud quod S N
uentrículo fubeft,quod Hirci barbam uecant.
Sedetiam Mana mas, quum foemina foetu
impleriincipit,Hircusuocatur Ariftoteli,

ITAL, Venetis Go,Guo,Gobi,

GALL. Circa Monfpeliü Boulerot: quod
nome R ondeletíus faxatili etiam uel fubflauo
adfcribit,

GER M. F. Jin fbwarter Meergob.

Gobius niger Bellonij , ab omnibus Ron-
deletij Gobijs diuerfus uidetur , etiam à nigro
ipfius Gobio. Gobiones mariní(ínquít) Ve=
netís Goi, Genuenfibus Guigiones , Romaz
nis Miffori uocátur è quanquam Mifforís uox
ad plerofg alíos pífces träsferatur. Incola ur-
bisdele Scie, à qui Portum Venerís ac Ge
nuam ínhabítant, Zozeros nomínant,

«

oBrv s Albus,Kw6ios λευ ===
ws, omniumminimus,nò / :
ira quidem cádídus eft, utcum
alíorum multorü pifcium canz
dore pofsit contendere:cateris
tamen Gobionibus candidior,
Rondelerius.Bellonius Gobi=
um faxatilem & flauefcentem
Rondeleti), album cognomi=
nat.
GERM, F, #inwyfilab
ter Meergob. —

(

M
LL

NT US ul

ISIS

DE ALIIS QVIBVSDAM
paruis pifeibus, ut Blennis, Az
laudis,& fimilibus: Item
de Scolopace,

77

jr 7f
SD
PRIE LIT LS

B LENNVS,Belennus,Bæon,R ondeletij. (namalíus eft Belloni] "ee
by. Pifciculus eftiinquitfimilis ei,quia Tholofatibus Peis de menageuel Grauan dicitura
Cotto etiam fluuiatili pifciculo tam fimilis, ut uix dífcernatut , nifi ab eo quí nouerit; hunc in Aus
uijs,illum ín alto mari degere.Pelagius eft X rarifsimus, corporisfpecie Ranam pifcatricem re:
fert: colore & carnis fubftantia Aphyam Cobitidem, Sic ille. Noninepte etiam Cottus marinus
uocabitur. Plura leges mox ín Blenno Belloni]. | =
GER M, F, ein(Meergropp. | | | T

. Vilís,humída carne, & plane infipidus eftpifcicufus:àblenna forte, id eft, muco , nomenfor "
tus;nam & Αλῖννος, & Σιαλίς uocatur;& Lycos quoq; Diophani ín Geoponicis 18. 14. x

BLENNVS Belloni} & Saluiani, Nomina diuerfa leges fupra cum R ondeletíj Blenno
pelagius eft.hic enim faxatilis eft,non tamen dignus qui faxatilibus adnumeretur.nam propr
Gi faxatiles circa faxa frequenti natatíone exercentur:eo@ ficciorem, friabilem δέ falubrem í
bocarnem habent:Blennus autem & fimiles , in petris fabulantur, & propter ígnauíam minim

, ci x 3

exercentur,ídeodp mucofa funt carne; fere figura etiam à proprie díctís faxatilibus differunt.
Etquane |

À
"E

4

/ |

De Pilcioni 8.

EH. d "ut
a
|

€ Etquanquam Blennum
hunc effe ex ijs qua autho
res tradíderunt; prorfus af:
firmarí non pofsit; uídetur
tame is efle:cum βλοννα mu
cum fignificer,ffayr@-igna
uum & fegne, eft ením híc è
pilcis pra ceterís mucofus,
ignauus,timidus, fegnis ac
tardus, & ín herbofis litori
bus uiuit:&X Cothío fiueGo
bio abfimilisnoneft:hoc es
nim de Belëno Athenaus:
illud de Blenno Oppianus tradit.Fortafsis autem idem etiam Epicharmi Bæon (Bxzwp)fuerit. par
uus enim eff, id ef, βαιὸς Grace; & fimulmalus ac uilis pifcis Epícharmo tefte, Hzc feré Saluía-
nus, Varíno quidem B&wy non alius eft quàm BAv/G : fic enim apud íllum fcribitur. Vide etiam
infrà in Exocceto Bellonij.Belennum dici nonlaudo,nifi forte carminis gratia. @ Hunc pifcem
(qui Scorpioidi Rondelett} mox exhibendo ídem autplane cognatus uidetur) ego quoq; olím ín
Iralfa Blenni nomine pícium,;à Cor.Sittardo accepi.
CORCYRENSES & Zacynthíij Czpolam à cepæfimilitudine uocant.Capite eft grandi,fpicula
to, &c. Totus quadrantalem non exceditlongitudinem; crafsitudo eius ut cepa mediocris effe co
- fueuír.quín & ita flauuseft ut cepa, & Scorpænam colore refert, Quofdam audiui quí hunc Boa:
cem perperam uocarent, Bellonius,
ıTALICE Borrebotza.Pefce de petre,quódfemper ínter petras agat.Pefce deforteffa, q Ro
ma non fecus quàm Vranofcopus & Citus (fic Comum fl.[eu Gobium fl.capitatum uocat ) Mellore dícía
tur,Saluíanus.

HISPAN. Cagador(nifallonLufitanis, | :

GALL, In Narbonenfi Prouíncía à nonnullis Lebre de mar dicitur, Saluianus. Rondeleti=
us Scorpioidem fuum uulgo Lebre de mar uocari fcríbit, efl autem is idem cum Blenno Saluiani
& Bellonij:nifi duæ fpecies unius generis proxímialícuí uideantur, V ide ín fubfequente pifce.

GER M. F. in andere Meergroppen art: cin Schleymling/ein Swibelfifc:. Leporem

_mar,Germanice interpretari non libet propter euitandam fynonymíam.

Blenno Bellonij & Saluiani,& R ondeletij Scorpioidi,Galerita utragg eiufdem & Pholis, co-
goati mibi uidentur, ítem Galetta Venetijs dita, & Gutturofula: cognati inquam tum ínter fe,
tum Gobijs,uel potiùs Muftelis marinis:unde & Galetta forte diminutiué dícia.hzc tum corpos
ris fpecíe,tum pínnís & Iæuitate cutis,& molli mucofa@ carne, ad pifces pradictos accedit, Gils
lio cum oftendiffem Venetijs, Gobij genus pefsimum effe dicebat,

=
LI TE SPIA

VA DI
BIT

CORPIOIDES Rondes
1 Jletij:;idem ur uidetur,uel
cognatifsimus Blenno Bel-
οπή, &c. de quo proxime
- retro dídtum eft, Vulgo à
noftris (ínquít Rondeleti-
us) Lebre de mar:id eft,Le
pus marínus dícítur. quía
rofirü terreni Leporism@ro
pi admodum fimile habet.
Leporí quídem maríno ue
teri omnino difsimilis eft,
Scorpioidem nó inepteap=
pellabímus: eft enim capitis forma Scotpioni marino fimilis , totidem fupra oculos apophyfes
molles habet.dentíbus differt. Preterea differtà Scorpione & Galerita pinna dorfi magnitudi=
"πε, duabus maculís nigris eíufdem pinna, Cutis læuitate Galerita fimilis eft , & carnis fubftans
tia, nonautem Scorpioni.Litoralis eft:muco & aqua uefcitur.
GALL, Lebre de mar,utpredícium eft,
— GERM. Vídecum precedente pifce.Poterit etiam ein Schneckling,id efl, Cochlioides ap
pellarí;quoníam Cochlearum feu Limacum inftar cornícula protendat,

LATYDA críílatauel Galerita pifcis,ut à Rondeletio uocatur.In faxís uiuit, & naturam for
A mama faxarilium imitatur,in faxatilibus tamen non habetur(à medícis.) In uertíce criftam
erigisc Alaudz avis ínftar) mollem, & coeruleam dum uíuít, Carne eft molli, X ob paruitatem nes

ο d

Bafilifcus.

Simnide

Troglodyres. parietum ædificiorum in litore:unde nö ínepte Troglodytes appellabitur:uel à crifta; Bafilifeus,

μου.

1 regulís auículísnomen, Ba

pu Ay

, * "T en + % ; EU à ^ T 3 à RV. i:
io = AnımaltumMar. Ordol. —
gligitur,R6deletius, { Ba d | prata
filifci pifces circa petras le= / !
prades degunt Oppíano:

uerifimile autem eft Alau=
das noftrasacrifta,a qua et

filifcos ab eo dios. Potes .
runt & Pauones marini di=
ci bi pifces. nam & uerfíco xit ?
lores funt,& criftam habent cœruleam,qualem Pauoni pifci Phafidis Philoftratus attribuit, ""«
GALLICE. Percepierre, Coquillade, | fi
GERMANICE uocetur ein Scelerch/ein Kobellerh. —

LE

LAVDANnoncrifta= hei | E
, sa » ZEN rA = e F
ta Rondelett, fimilis UD. — — : :
fuperiori , crífta excepta.

Pofsis etíam (inquit) opti: — & pe er re LL
moiure Simiam appellare, < — | :
quía capíte Símíam refert,
paruo fcilicet & rotfido.uel | |
fi noflrorü appellatíone fe- | ‘Æ
qui uelis, qui Percepierre nominant,non abfurde Empetrum uocauerís,ín petrarum enim cauere |
nulís degit,in@ abditifsimis earum rimis fe occulít, ‘4

G A L L. Percepierre,ut pradícium eft. ù

GERMANICE círcunfcribo,en Geclerc on ein Fobel/on ein Fanıp. È
Mordet hac quidem, fed morfu innoxio;quamobrem Iulis non eft,

"

SIEH
ANN

N

|

4 HIT

De

y Mn 14 JUN MAIO
NN cli n
ή
ή

KI

wA
SS SAM OY Ps a) VI i
ΜΗ. | πας zh
PO NT | | A 1) yo à
; AA NN UN ( Kuhn T ATTI
E \ PERENNE ο 9 ο o' / m
V H

09

EU
y ni N
MUN

ή

NA QA (i

4 à =

i ΜΑΝ S l
NA raggi

i

LAvVDIS Rondeletjcognatuspifeis: Exocceto quoque Belloni] idem,auteius fpecíes, :
IT ALICE Venetijs Gotorofa uel Gutturofula,à prominente nimirum fub faucibus tu

more, | ;
GERMAN, F. cin artder Seelerchen.Litoralis eft pifcis, & fert fubit foramina lapidum,aut

ficut & Rondeletij Alauda criftata. € Idem uel cognatifsimus eft pifcis Exoccetus Belloni], qui |

mox fequitur;ubi &'alia nomina Germanicareperies,
] {

I^?xocoeTvs Bello=
ni). Alius eft Rondez
leci Exoccetus, faxatilis.)
In faxis degit:non tame eft
proprie faxatilís ut medící
nominät, Idem aut eíus fpe
cíes cognatifsima eft pifcis &
proxime retro pofitus.
€ Exoccetus(ínquit Belloe
níus ) fpecies habet plures:
quarum una críftata eft, (cu
inus iconem damus ,) Maflilie — — | Mn IN
frequens;prímoafpectualiquatenus gobium referens, cute'glabra & lubrica; unde uulgus G
cili

d
IR
ek

>

De Pifciculis. IT
cia glinonnominauits Tertium Exocatigenus etfiByzantinis pifcatoribus nö alio quam Gli:
ninomine pernofcatur,ac nonnullis Chelidonius appelletur,tamen a Glino ac criftaro Exocceto
differt, & c. Hac ille, Quxrendüan hic forte ueterü Blenus fir, quoniä & mucofus eft,opinor, X Zlennns;
Jubrica cuté,unde hodie Græcis Glinos nominätur, ut olim Blennus uel Blinnus, 4| Exocoetum
in Arcadia Lychnon modouocitant, Maffarius. Plinius Exocœtum cum Porcilijs Arcadia pí- Lychnus.
fcibus confudiffe uidetur. | Prrilias,
Quarendum an Adonisalius quam uel Rondeletius uel Bellonius propoluere,pifcis fir: quo Adons.
niam apud Kiranidem Edone pifcis (idem nimirum Adonidi)alio nomine Ophidion dicitur, O= Ophidium.
phidij autem fpecies una Rondeletio flauí coloris eft:qui color à ueteribus Adoniditribuitur,un , _
de & Cirrhis Ceris@ uocatur, &c.utnontres pifces diuerfi, Adonis, Ceris & Ophidion fint: fed Cirrhu.
unus,tríbus diuerfis nomíníbus índícatus, & pro Ophidio recte à Rondeletio demonftratus, A: (ern.
donís quídem R ondeletij, Turdorum generi adnumerandus mihi uídetur.
GR AE C I Conftantinopoli uulgo Glínon uocant,
ITALI circa GenuäBauecqua. Roomanicum alijs minutis pifcibus confundunt,mods Cer
nam, modo Mifforem(alias Meffore: uagum nomen ad Vranofcopum , Blennum δέ Cottum fl.)
i appellantes.Indígenz Comafcí V ulpem uocant,una Folpe,Bellonius,
' — GALLI circa Mafsiliam Gabotuel Grauot,
GERMANICVM Exoceeti Belloni) nomen ignoro , quanquam in Oceano frequentifsimum
elTe tradit,& ín rupibus Bononia pene innumeros reperiri. finzamus igitur nomen, ein Dunter-
Iban, à maculis & crifta;uelein Steinrup,quod ueluti Gobíus aut Muftela faxatilis fin. Vel eadé
‘nomina qua precedenti ponamus,idem enim uel cognatifsimus efle videtur.

HOLISsRondeleti].v0
b: Ai, Superioribus(nguir,
- de Alaudis autem & Scorpioide
| proxime feripferat) X maxi mé
Alaudz fimilis eft pifcis,
ui Antipolia mucoBauo:
fa dicitur. Mollifsima eft car
‘ne&glutinofa. Pifcis hic |
(inquit Ariftoteles) mucum quem ipfe emittit, fibi obducit,ut in eo quafi cubili quiefcat, Cubile
autem Graci SxAœusy aut qea«ty appellant:inde nomen.
GALL, Bauofe,utpredícume(ít. — — Peg
€ERMANICE nominabimus ein Schlepmlerch/ein Meerlerchen art.

= πιο ni
νὰ δν δη, 9". NS
EN
N ERDE

CicoroPaxRondeleti,(ficto nomine Graco à roftri longitudine, quod fcolopís , id eft pas
Sedia productum habet, ficut X Σκολόσαξ uel Afcolopas,auis,quamaliqui recétiores Ros
firicem nominaht,)haud fcio ad quem Ordínem referri mereatur, R ondeletíus pifcibus peregri=
nísadnumerauít:quos cum ego plerofq; omnes ad fuas claffes retulerím,& híc unus fuperfit:in fi
Ordinis primi,propter paruítate,collocareuoluí. Peregrinustinquit)& rarus eft pifcis : fem

r flexilenon eft : alij Ibidem uocare uoluerunt,Sic ille, Egohunc pifcem Serram Plinij potiüs 77;;,
erím,(ab aculeo ferrato:)quam Cetum íllum quem Rondeletius Priftin appellat. Licebit & Serra,
Rhampheftem appellare. PxuQssaz enim Hefychío pifces quídam funt , à roftro nimirum didi,
quod ín auibus,prafertim maioribus, Græcirhamphos appellant, —
GER M. F, Lin Oaafi[cb , ideft, Serra pifcissuel ein Meerfehnepf; id eft, Scolopax maris
nus, °

& paruus;ut arbitror, Aliqui Elephantum,tanquam ä probofcide, fed roftrum probofcídís ín« Elephant:

e

ORDO II PISCIVM MARINO
RVM. QVI CONTINET SAXATILES ET

ALIQVOS EIS PROXIMOS, MAGNA
ex partelatos & compreflos,

DE SAXATILIBVS QVAEDAM IN GENERE. |

E
^
/ b

dulcíbus etiam aquís faxatiles aliquos contra ueterum confuetudínem nomínare

centur@ fubinde contra aquam natando:ut pracipuè Thymalli,qui faxatilibus mar,conferrip
funt(quanquam & alij quídam mínus laudandi, in faxofis fluuifjs reperíuntur: qui tamen cateris
eiufdem generis in alijs aquís degentibus collati, multo præftantiores funofic uocarí poterunt,
€ E faxatilibus marinis Galenus nomínat præcipue Scarîi, Merula, Turdi, Iulidem,Phycidem
& Percam.Hi(inquitnec alimenta,necloca mutant,nèc dulcibus aquisutuntur, ob eam@ caus
fam omnes perpetuo funt inculpati:& nullum ín eis difcrimen manifeftum reperítur , ut quí pera
petuóín purifsimo mari degant:aquam@ dulcem,& eam qua ex dulci & marina míxta eft fugis
tent, Itagg illos ínquít Saluíanus) qui non perpetuó,neq; omnes eiufdem generis in faxofis locís
uiditant,cuiufmodicipfo authore)Gobio eft,a uerefaxatilibus excludit:erfi à plerífcg antiquis fcri
ptoríbus hi quog inter faxatiles cenfeantur, @ Saxatilium quídam naturam formamcp imitan-
tur,ut Alauda R ondeletij: quí tamen inter faxatíles à medícís non habentur, immorantur enim
ferefaxis,nec íta círcumnatando fubinde exercentur,unde mollíori funt carne , aliqui etiam mue
cofa ut Blenni:quare nos ad primum Ordínem eosreíecímus, € Sunt qui ín faxis quidem dea
gant:(ed neq; figuram,neq; naturam faxatilium referant: ut Canícula illa quae Gallis Cato rochiea
ro dicitur:ut Locuftz,Murznz, Saxatiles pifces pleric; à Gallis communi nomine Rochiers
uocantur,á Germanis dici poffunt Sreinfifb/Steinling. E

il

Scart iconem queres ad finem libri.

CAR V 5,Σσκάρθ’,ίπεει faxatiles omnes principati tenet. Genera eius duo funt, ὀνίας, de quo.
híc agímus, (quí propterlatítudínem corporís,& cum Sargo fimilitudinem,'ad quartum Ordi,
nemreferri poterat?) € alter &orss,id eft,uarius cognomíne, Vtrig multa communes funt note?
fed funt etiam proprie. A uerbooxatpay(id falire uelfaltare fignificat : aliquando etiam pafci, pia!
{cis quidem hícalgam & herbas depafcitur)fiuntenzp&- & exge:c, Athenæus & Euftathius.fed for
te duo hac nomina pifcis uníus fuerint;ut Perca δέ Percís,&c, Nöaliushic pifcis uidetur, quam
qui alibi Meryx(wigv&)ab Aríftotele uocatus eft, hoc eft,Ruminalis.folus enim hic pifcium rumi=
nare creditur;& folus uocalís effe Oppiano, €f Noftris (inquit Rondeletius)diu incognitus fu
nec mirum,cum Romanis olim & toti Italia fero uifus fuerit.nam Columella: Scarus(inquit)quii
totíus Afia Graciagglitoribus Sicilia tenus frequentifsimus exit,nunquam ín Ligufticum,nee
per Gallias enauítad Ibericî mare, Et Plinius:Scarus Carpathio marimaxime freques,promons
toriü Troadis Lecton fpôte nunquá tranfit.Inde aduectos incredibili multitudine nauibus, Tibe,
rio Claudio principe, Optatus libertís eius, prefe@us clafsís,ínter Oftienfem & Campania: οἱ
fparfos difleminauit. Quinquennio feré cura eft adhibita , ut captiredderentur mari. Poftea fr
quentes inueniuntur Italia in litore,non ante ibi capti, In noftromari(inquit R ondeletíus)c:
untur non procul à Mafsilia,& maxime circa Stoechadas infulas. Rhodi maximam effe copia
Rhodijsaccepi. Idem apud Athenzum perperam fcribi ait,hüc pifcem dentibus ferratis,& «
niuorü efTe, & Lepore mar.uefcí;omnía enim hac falfa effe, « Colore ex cæruleo nigrefcit,u
tre eft candido:Sargofimilis,corporis forma ad rotundam accedente,aculeorum pinnarumg
. & numero, &c.Dentes planos hominis modo maxillasg habet; immo proprie folustatos'ha
(Plinio tefte.)atqui Sargi etiam dentes, & Pícij feu Melanderini,& Auratz,plani humanisg:
les uidentur, Ariftoteles hunc pifcem utfolum ruminare,ita etiam non utring; dentatum effef
bit, X fuperioríbusdentibuscarere, ... | | MM "πο
GR AECI etiamhuiustemporis Σκάρον nuncupant, Maffarius, de
ITAL, Nonnulliexiftimant Scarum Rome inter Auratasä pifcatoribus uendi:qui fim
dine(quod facile credo)decepti,neg animaduerfa faporis nobilitate,in foro pifcario eum Aur
& Sargís commifceant, confenfu tamen pifcatorum, Zaphiruspifcis, (fic a cyaneo eius ge
(fapphiri) colore díctus;) inter Auratas longe fapidifsimus exiftimatur; qui fortafTe Scarus ai

\

3 De Pifcibusfaxatil. 13

quis fuerit,Iouius, | Romanis nofiris@ non plane notus eft; R ondeletius, |

G A L L.Romanís noftrisé non plane notus eft.alij enim ob fimilitudinem Dente, alij Sargo,
alij Cantheno uocant.a noftris pifcatoribus pro Sargo uenditur.

GER M, In Oceano Germanico an reperíatur híc pifcis nondum mihi conflat, (Scarum quiz
dem uaríum ín Oceano non capi Belloníus teftatur.) quamobrem nomen eius Germanícum fin-
gotein (Oewet oder Mewling:id eft Ruminator:cin ((Qewbzacbfme/cin Steinbzahfme, ein

Sänbzachfmen art.

CAR VS uarius, X«&«

b. exec, Αιόλό quidem, 7
id eft, vari] cognomen,mul ALL
εἰς etia alijspifcibus eft com e oo et)
“munetut Percís, Coracíno: ZII 2/7
- & multis alijs faxatilibus ez 323-994 II SE
“pitheton hoc couenít, Ron > EOD RI = NS
deletius. Superior Scarus RE

(inquitidem) fere concolor

fi.híc uero,oculis, uentrís
dnferíore parte, ín qua po»
dex, purpureí eft coloris:
cauda coloris Indici: reli-
quum corpus partim ex uí-
ridi,partim ex nigro,cæruleum eft : fquamæ uelutínotís obfcurioribus afperfæ, In medio uentrís
| notas duas purpureas habet; formofifsimus fane pifcis ‚fi quis alius. Roma per femeftre fpa=

" tíum unus tantum míhí uífus eft, Capítur aliquädo ín noflro mari, regione Magalone, & nó pro
“cul à Mafsilia,& Antipoli:circa Stoechades infulas fæpius. € Bellonius fuperioris non meminit:
- & hunc fimpliciter Scarum nominat.Nullus(inquineft in Propontíde, Ponto, & Hellefponto:in
Creta plurimus. 4| Pifcem corporis forma Scaro uario fimilem,totum purpurei coloris, Ronde:
- letus tertíam Anthia fpeciem facit. V ide infrain hoc Ordine.

GR AE CV M inCreta uulgus hodie@ antiquam appellationem retinuit, Bellonius,
- GALL, Alíquieum communi faxatilium nomine R ochau nuncupant:alij Aíol,alij Auriol:
— feruatis, ut credibile eft,nominis ἀώλο ueftigijs, R ondeletíus, Y
CANARIAR V M infülarum íncolz,ut ferunt,Brechos appellant, R ondeletíus,
GE R M, In Oceanoreperíturcírca Canarias: forte € alibi: quanquam Bellonius ín Oceano
| reperiri negat:de Gallico nimirä Oceano tantüm fentíens, Nomen fingemus,ein Duntermew

lind, hoc eft, Rumínator uaríus;uel circunferibemus,ein fböner geteilter ((Dewer.
Merula Rondelerij.

VENSYT/E

CSSS σσ
e gf zz,
Egg LE

OLIS SK EE
PS

2,
4

DI
DG
un,
Di
4

NAZ

N

9. S VOS
VII De
DRE

POD
TERE :

Bellonius aliam Merule ico
nem quam Rondelerius exhibet,
nefcio an diuerfi pi[cis. Suum qui
dem Rondelerius T'ince fl. cor-
poris habitu fimilem effe feribit:

mile ee jer ο ή;

"e fuis Bellomus ab Italis Tin= pece ZZZ
1 di mar.appellari, &c.fed cor M ON Ni Las
- cammar.appellani, &c. - To DZ NON AUS o
por fpecies differt , ut apparet. GN m use RNIT

Saluianus etiam Callarıam fu- UU d SUR NER EDEN ==

; de Rondelerii, εξ: ERNANNT
… μπα est, Phycide Rondelety, IN κά
ome Ti iiri I DEN
incam mar.uocari [cri DD

bu: aliqui (m fallor ) Coracia
unm funiliter uocant,

Sem: " HS η

| NT PX ^
2 1 \ Di sai vr
4 Animal Mar Dr 11 D
4” ER VL A pifcis,didtus eft à colore auis eiufdemnominis:fieut & Κόοσυφθ” uel Atticè Ko:
Loos Grace:quanquam ín aue color niger eft,in pifce ad uiolaceumaccedit,exindico nigre-
fcens.fed ueteres etiam indicum aut purpureum exaturatum colorem,nigrum uocabät, ut inp
pura,uíola, Ifidorus Hifpalenfis mafc.genere Merulumdixit, Merulæ, Turdi, Squilla, uere
nigrefcunt,pofteà candorem fuum recipiunt, Ariftoteles:hoc eft,funm quidem colorem feruant;
fed ís magis exaturatus fit círca uer,æftate uero magis diluitur,minus@ niger eft, Rondeletius, -
Idem etiam alíud Merularum genus obferuauit, dorfo nigro ‚uentre indico, quíbufdam partibus
Turdusan C@ruleis,ut pinnis,cauda & circa branchías, Oppiano Merula mas eft, Turdusckiyax)uerò ο
mas Mery. mína.quod fortenonnullís perfuafit forma fimilitudo:qua facit ut hodieG nonnullí horum pifci
um nomina permutent, Terminatioquog in Gracis uocabulís (nam apud Latinos contra fe ha:
bet) hanc perfuafionem promouiffe uídetur, Grammatici quídam Graci etiam Köylıyep hunc pi-
fcem nominant, ficutiauem.ego pro pifce apud autliores Koosvgop tantüm reperire memini, |
t T A L.Pifcatores maris Liguftici, Adriatici & noftri quocp, hoc eft, Medíterraneí,ad απᾶ Me
rula agnofcät,quä cum Phycidibus etiam confundünt. Romani tamen peculiariter fpecíe unam
Merlo nominant.fæpeetiä Canarellas, Canadellas & Phycides Merule nomine uocant, Merula
Italí æque atq; Phycídem, Tincam mar.nominant,Bellonius, . Merula Turdo fimillimaeft , fed
nigrior,eam quía Tinca formam habet, Tincam mar. Veneti cognominant, Maffarius, ;
HISPANI &Sardíadhucnomen Latínumretínent, Gillius, | |
GALL, VidefuperiùsinItalicis. Peritiores pifcatores Merle uocantinonnulli Tourd, non
diftinguentes Turdum à Merula:alij communi faxatilium nomine Rochau, Rondeletius, Cas.
uendum ne quis Merlu dí&um à Gallis pifcem(Merlucium recentiores quídam Latine efferunt, |
- quafi marínum Lucíum) pro IMerulaaccípíat, —— | | j
GERM, F, Ain (Oetlefifc , uel Amfelfifeh : Germani quidem inferiores Merulam auem |
uocant Merle,utetiam Galli, qui & auem & pifcem itanominät,uelein ((Dcerfcblye;id eft, Tin i
camar. quanquam & Phycis quibufdam Italis eode hodie nomine uenit,& forte alij etiam pifces, |
ut genus quoddam lulidis, ii (Deerjdblyen art. | |
ANGL, Merulam (inquit Turnerus in epiftola ad me) inlitore Anglia occiduo uídiffe me
puto.hanc pifcatores illic uocabant a Cookefifhe: quod nautarum coci iure quodam fuo propter |
delicatum faporem apud fe retíneant & coquant,quum relíquos omnes facile ad quæfium diftras |
/ hí patíantur. wi 1

le.

DE TVRDIS IN GENERE: IN GENTIVM TAMEN NOMEN=
claturís quzdam ad fpecies alíquas Turdorum priuatim
pertinere uídentur,

x

VRDOR Y M multafuntgenera(inquit Rondeletius,)uaria nomina:tanta& colorum uarie

Ei: in ijs creandis lufifle uideaturnatura, Pancrates apud Athenæum author eft , multís -

Κίχλη. nominibus appellatum fuifle Turdum , & Nicander πολνώνυµομ cognominat. etením KıAnp, Σαῦ-
zeig. = goy,AloAtey,nuncuparunt:ex quibus nomen Κίχλ frequentíus eft: & ita potiüs fcribendum quam
Alodias. KixAe, Athenæus ex Ariftotele ueravoseurp,id eft,nigris maculis infignem facit : fed potius roms
λόβικπομ dixerim,id eft uarijs notís díftínctum:;& fic apud Athenzumlegiffe uidetur Phauorínus,

& Euftarhius. Hzc ille. -Addit,multas illas a fe pofítas Turdorumfpecies, folo fere colore differ |

re. € Turduspifcis à colore dí&us eft,uttradít M, Varro:non à fapore fimili, utforfan alíquis fu

Κιχάλα. fpicaretur, Attícís Kıyas,Doribus & Siculis Κιχήλα dícebatur. Πολυώνυματεςεηίίοτες Graciphi=
lofophi uocát,qua Grammatici fynonyma:unde & hic pifcis Polyonymus cognominatur, quód

diuerfis vocabulisrem eandem fignificantibus appelletur ‚zxög&- quidem nomen frequentiùs ale |

ceri cuidam pifci attribuitur:five illi quem Acui fimilem Rondeletius exhibuit:fiue Lacerto eiufz —

dem peregrino, (Grace enim Σαῦρθ” lacertum fonat:)quemtinquit)aliqui propter uíríditatem iu

cundam, fimul & orís totius@ capitis fimilitudinem cum terreflrí , Lacertum uocant, In Turdis —

quidem nullam ad Lacertos forma fimilitudinemreperio : fed quídam ex eis plane uiridi colore

funt,qui pra cæteris forte Sauri nomen merentur, Aeoli fiue Aeolíze nomen,uarium fignificas, —

altis quogg diuerfis eandem ob caufam pifcibus, fiue ut nomen,fiue ut epitheton tribuitur:uf Sca=
ro,Coracino,alijs. @ Merulam in eodem genere marem:Cichlen uero,ideft, Turdum,foeminam |

effe,folus tradít Oppíanus: necdum inuenit(puto)qui confentiret: ex uulgí nimirum opinione. —

Alexander Trallianus medícus: Turdus (inquit) pifcis eft tener, humidus,concodtu facilis : 801

Prilanama- forte ipfam Ptifanam marinamnomines, non errauerís : adeó recrementí expers eft alimentum
rina. quod ex ea capítur. 4| Turdorum plura effe genera(inquit Saluíanus)res ipfa declarat:licet folus
antiquorum Columella (quod fcíamus) id notauerit , ínquíens: T'urdícomplurageneraíncludes |

mus. Cauendum eft autem ne omnes pícturatos pifces(quod ichthyopolz ubicp fere facíunt) Tut

dos uocemus:non folùm Turdos ipfos,qui ueré píctí funt(Turdorum auíum inftar:)fed Percase-
tiam,Hiatulas, Fucas,Merulas, Pauones,atg reliquos depíctos pifces, Turdosperperam appele —
lantes.Hunc autem errorem facile uitabimus,fi ueterum authorum teftimonio, Turdi m -— À

i urdi

; , "^ 1 7 mi, η * oc NR
x E. — η Ες ο

x

XPH fntaoil e

Turdíauis inflar, uariam fiue maculofam effe animaduerterimus;quamobrem qui uariam aluum
non habent, Turdí non funt, Hac ille. Veteres quidem íllí, quorum teftimonio T'urdorum aluum
uariam efle comprobat,non alij funt,quam díuus Ambrofius, qui Turdumaluo uaríum appellat:
lüdorus Hifpalenfis albouarium dixit,Lforte quod in uentre candido uarij coloris punita fmt: | fed horum
fcriptorum ín hoc arguméto non magna eft authorítas: ego Turdos pífces non ín uentretantüm,
fed αἰής etíam partíbus maculofos,&uarfjs coloribus infignes efle uídeo:quod nimirum cum alijs
multís faxatilibus communehabent,Redt igitur dixerit Saluianus,aluo uaríos e(Te Turdos; fed
addendum,alijs etiam nonnullís partíbus, Pofthæc, Turdorum fpecies tres deícribít: quas nos
fuis locis cum R.ondeletij Turdis componemus:generíbus fummis híc indicatis:Turduscinquir)
aut minor eft, & latus:aut maior, X oblongus,quirurfus fubdíuíditur in uírídem & rubrum,nulla
alia quàm colorís differentia diftantes, |

IT AL 1,Hifpani δέ plerigalij Turdum(Turdo)appellant,Rondeletius & Saluianus, Glau
cum pifcem Mafsilienfes fallo V mbrinam, Veneti(eundem uel Chromín Bellonij) Turdum noz
mínant,quí uerus Turdus non eft.fed qui ínter Genuenfium Lagionos peculiariter Turdus dici-
tur,ismerito Turdus eft,ab eo potifsimum uocatus, quod cum eius color ex rufo ín melinum uer
gat,ad uírídem tamen ínclínet,Xc,Belloníus, Q Papagallo: Vide ínferíüs inter Germanica,

HISPANI &alij plerig etiamnum Turdo appellant,

G ALL, Noftrates,Prouinciales,Icali, Hifpani Turdonominant:Galli Víelle, R ondeletíus,
quítamen rurfus duodecímum Turdi genus príuatím V íclle nomínat:undecímum uero peculia
riter à quibufdam Durdo uocari fcribit.alibi etiam Coracinum ín Gallia Narbonenfi quofda Dur
do uocare teftatur, @ Víelle nomen ad Gr&cü Cichla uel Cichela fere accedit,

GERMANIC V M nomen fingimus Dunterfifch,a punctís & maculís quibus diftinguitur,
Vel Rrametfifh:nam Rrameruogel, Turdus auís eft, Vcl @Deertroftel.nam ínter Turdos a-
ues mínorem alterum Germani Croftel uel Troffel appellant.uel Seepfawe,id eft, Pauo mari
nus. R ondeletíus quidem genus fecundum de fuís Turdis mar, priuatim Pauonem nuncupat.
Belloníus in Gallico libro de pifcibus, pifcem Roma Papagallum díctum,Pauonís nomíne exhí
buit: quem Turdum poftea inlibro Latino nominauit.is ue! idem cum Saluiani Papagallo eft,
(quem infrä poft Turdos collocabimus,)uel plane fimilis, ' Vel communi Saxatilium nomine uo
camus Steinlind/cin art oer Steinlingen:ut etíam Galli Rochau,

. N :
VRDVS I, Rondele
Ts . Nonadmodä (ín-.

quit) difsimilis eft Cinzdo,

minor paulo & latior , ad L N NNI >
. Auratz figuram accedens, ES IS HN NZ |

dentíbus recuruis: pínnarü p IR ET @

fitu numeroG cæteris faxa- A. DES AMA ME QN

tilibus fimilis, Labra habet NET i " $2 ΑΛΑ FS X) %

craffa & rugofa:dorfum fu- RE D XC UA a, ^ ^ yn Re

(cum eft , uenter ex albo li- m AW RR STES

VAR MS

uefcit,&c, «| Idem eft Tur
dus minor Saluiani,ut cona
ἤςίο: quem δέ latum facit,
Rondeletij quidem effigies
proportione latiorem oftendit:& cauda pinnam aliquoufg bipartítam , cum ín defcriptione ali«
ter dícat, Cauda nonín duas pinnas, fed ín unam latam definit:( qualís nimirumin cæteris eviam
Turdis & faxatilibus plerifg fpectatur.) TH

ITAL. HISPAN, Vide Gallicum nomen. Mu ba

GALL, Apluribus(fimpliciter) Turdodicitur,ficut & apud Italos, & Hifpanos.

GERM. F, Sicerftartder Rramerfifhen/Meertrofteln/oder Meerpfawen.

Lepras Bellonij.

^I I

πι κος IE UM LM
ον hc
ER TERMINE <A
(SS LOU VE j

Y ERS Y s BETT

os 4 Us SET. moa P SES

S WR ANIA) RERO ==

RIZZI

n ZARA AS <=

Ù P P b SR: S OTT -

ο ος LI =
TIERES

= bm
99 Ba

5 AnimaltumMar. Ordo IL
Einfdem alixicon,Venerijs fatta pro pifce nomine Marzapan: d lam: e Bi | um
dem fue Lepradi effe afferebar.Cognatus buic uideri MP qnem Ας

pliciter Scarum nominat.[ed diff ert dentibus, quos planos(Jupra)habet Scarus , & in Oceano non ca iun
^o cum hic exhibitus «y Mediterranei & Oceani pica fe. | T CSP EEE

Scarus.

"T ΕΡΕ Ας Belloni), fi@onomine,) pifcis
Ji faxatilis, quiab Oceano ad mediterranea
‘osdeferri folet, Mihi quidem Turdís cogna=

tushic pifeisuidetur.Lege mox ín Gallicis e=

Plorus.

Lepras.
Lelepris.

Attagenus.

Scepinus.
Ay cepanus.

dus nomeclaturisi Bellonius hunc Pforum & |

Lepradem Græcorû effe putat, Leleprin ue-
τὸ Latinorum , in lemmatehiftoriæhuius pi:

"fcis.Sedleuis eftconiedtura, ea ex folo no-
"mine , Pforum hunc pifcem idcirco facere;
‘quod exdem in ipfo fuggillationes, quales in
pfora uellepra laborantibus , uifantur, atquí :
píora uellepra affectus eft turpifsimus;& foe=.
da cutís afpera@ facies:huius uero pifcis cos .

lorum uarietate(ut Bellonius ipfe refert)nihil
pulchríus, Hocetiam non anímaduertít hu=
ius pifcisnomen(Y%@-) per o.breue fcribi, pfo
ra(Yapx)cutis uítíum per o.longum., Preterea

" Athenæus fignificare uídetur , Melanderinü
"ER, , 2 / \ " "
a Speüfippo Yvyew,a Numenio Vooy díctum:

Melanderinum autem longe diuerfum R on-
deletíus exhibet, Sed Arhenai locus a'iquid

dubitationishabet. Porro Lepradem pifcem
nullus quod ego fciam authorum nominauit: |

& Leleprís Gr&cum, non Latínum uocabu-
in ef, fed diuerfi pifcis,quialiter Phycis dici-
tur,tefte Hefychio in Λελεποίς. €] Quid fi At-
tagenus fit híc pifcis Athenæo-memoratus,
propter maculas & pücta, quibus fimiliter ut
Attagen auís diftinguitur : fimiliterg in cibo
lautifsimus eft? Scío Attagenumalio nomi-

‘ne Scepínü dici à Dorione,a quo forte diuer=

fus fuerit Oppíani Scepanus, (per a.ín penul
tima, ) qui ín coeno € paludibus maris uiuit,

ITAL, Venetijs Marzapan nomínatur; ni
mírum quód zque ín delicijs appetatur, ac
Martius panis uulgó díctus,

GALLICE. Armoricis ad Oceanumuo
catur Poulle de mer,id eft, Gallina marina,ab
alijs Roffe,nimirum a colorerubicundo.quis

- bufdam Vieille, circa Lutetíam. at R ondele-

tius Turdum fuum a Gallís Vielle uocari aus
thor eft, inprimo Turdorumgenere , & rurz

fus fimiliter duodecímit atq; ultíémum, Vides _

turautem hic quoq pifcis Turdis cognatus, -
tum fpecíe corporís, tum colorum uaríetate

NUN

potest Scarus uarius Rondeletij, quem Bellonius fim. 3

j
N
|

HPA)

fi
EAU MED La
OH d | (le "my
Ai A AE

bi^»
NZ

N

TE N
pcs
z TE:
GEL
= AS
LS LS
— ο -— Ἕ
SE i Ss”
ae?
D
EG
GT

ri «
zZ»

2

TEO
pedi
rà
SR =
e:

e

Sig
3 === CD =
— sete; EGR et
: STESSI == =

μι η ΠΠ
È : | | P In zl

ERGE.

i
NES νο

> ta i si

infigni,primo præfertim generi quod Rondeletius ponit.

GERM, F. Mif rooter Punterfilh:uel cinrooter Rrametfifb, hoceft, Turdigenus

rubicundum,

TYRDVS |

| » " D ) L ^ ! A E 5
:l DePifabus faxaul 7
| vRDvYS rr, Ronde: M

let, Hictinquit)ano=
bis diftinctionis gratia Pa=
uo nuncupatur, priori fimi
lis, maior tamen pleruncg,
colore exuiridiceruleo uel ζ
indico,colorem colli Pauo | WI RASEN

TEE
A
212 |
aa rond

; NS SM YES
nisreferente in pinnis om= νο NÉ > aD VE
à 3 SI 9:09 == = EZ [) () ϱ) WX 4) Li TI » z
nibus, & ín cauda, 4| De KA RD N RR ! a DE ze iis
1 1 MEA 21299 2 MES I
Pauonis nomine lege fu= E e c DEN ο eg

| prä in Germanicis nomini <= 2
us Turdi ín genere: Sal= Bux
uianus Pauonem alíum, &
ipfum tamen;ni fallor, Turdis cognatum exhibuifle uidetur:cuíus uerba recítabímus infra.
GER M, F. Oicanderartoer Rramerfifhen oder Meerpfawen/von farben añ floßfä-

dern vno afi [wants blawgrün/wie ein Pfaw am balf.

—FqpivRDvs 111. Ronde
— À let. Superioribus(in-
- quityfimilis eft,colore uero
“difpar. eft enim uaríus ad-
Amodum:uíxdg ullus eft quí
plures colorum differenti-

as habeat. Viridis eft ma-

| da gh NOV yu
gna ex parte:fed püctis pur XX MER
| pureis, cæruleis, indicis δέ ο) κος

«als confufis coloribus con
— fperfus, &c, Frequens eft
Roma, € Antipolí, & in
. Lerínoínfula. Videin de=
— cimo R ondeletij Turdoinferitis,
— GALLICE (circa Monfpelium puto) Minchia di Re à nonnullís uocatur , ut Rondeletius fcría
— bit, at Saluíanus Iulidem Roma & Neapoli obfcoena uoce Menchia dí Re(:4 off , Mentulam regis)
uocari tradít, | :
GER M, F. Ohiebtitteartder Rrametfifben/ift am meerern teil feinsleybs grün, mit
mancherley tüpflinen/toten/blawen vno andern gefpzeckeler.

[ vRDv s Itri, Ron:
deletj, Hicetiam (in-
quit)uarius eft, dorfo nigre
- cente; pinna eius uirefcen-
te, & c, Nonnulli ex pifcato
ribus noftris Perroquet , íd .
ef, Pfittacumuocant,quod |
eafit coloris uarietate, qua “
auis ílla Indica. 4j Alíuso-
| pínor,fed cognatus eft, Pa= .
uus Saluiani,quem Roma
. uulgo Papagallum (id eft,
Pfittact ) uocari feribit, ob È
oculorum uatíetatem:de quo in feríüs poft Rondeletij Turdos leges,
GALLICE Perroquet,utíam dictum eft, |
GER M, F, Sievierdte art der IKeametfifdoen/am rucke fdwatbladt/mit einer grün
— ladten floßfädern oarauff. wirot bey MOonpelier von cttlicben ein Pappegey genennt / von
- Svágen feiner farben. ;

^"T'v&Do Rondeletij quarto cognatus uidetur pifcis, cuius imaginem , qualem Venetijs (ubi

à Porga, fi benefcribo,uulgo uocatur)nadtus fum, hic exhibeo.Coloresin piGura noftra, huiuf
— modifere{unt:Dorfum & laterum dimidia pars fuperiot,fufci (unt coloris maculis crebrís fubni-

| grisuaríantíbus, Línez tres aut quatuor ccerulez à branchtjs ad caudam tendunt.In oculis circu=
li duo aurei pupíllam ambiunt, inter quos medíus unus fufci colorís eft.Cauda quoque maíorí ex
parte cœrulea eft;idemtg color initio pinnarum ad branchias, & ín capite circa infra@; branchías

E B 3

Pano.

Φα.

4 AnimaliumMar. Ordo II.

Br CCC dd dd d ctr

ra

A ji)

| 3 N ΠΠΠΠΠ

ril PZN

Beier

(60

47

SES

>= DE

À 4 T
apparet.eodem dimidia pats dorfi pinna anteríor,pulchré pingitut: pofleríoruero pars cum Ha« i
ua fit,coerulei coloris maculis difinguitur,Laterî pars dimidia inferior flaua eft, X maculis fub= '
ruffis uaríat, Pinna ad brächias fufca:bina in ventre, & una ä podice,flauefcüt. Reliqua apparet. |

GER M, F, Minartocr Kramerfifchen/der yet gemelten wierdten art änlich, à

FRS v, Ronde: -
let, Hic (inquit) Go=
bionem flauum refert, hoc «t RL
b eo dif Jd li FR NZ
ab eo difcrepans, quod line US NA NN
am albam ductam ab ocu- A ιν (SZ
" TR 2 AOT AY NN ANN τπτ ΕΞ: -
{is ad caudamhabet: & ma- NER Ὃ ορ Z :
Gel δις i por ===
culis nigris, quib. afperfus D TT e 1
1 ; UND EN
cft Gobius,caret.colore ate FRE, Ve

reo eff, &c. |
GER M, F, Siefünfite
attoct Rramerfifchen/ifé
gold:

Y |
πο DePifabusfaxatil. 19

geldfarb/ mit einer weyffenlinien von den augen bif 35 oem [wants

vRDVS vi, Ron-
-deletij; quinto omnino
fimilis. linea ab oculís ad
caudi ducta,no alba efi, fed
cerulez: rofirodp eft longio
τε & aquilino,

GERM. F, Siefehfi:
te are der Rramerfifben/
der fünfften Han a
er nit ein weyffe/funder cin blawe linien vo en bi =
ein vnder[deid. n den augen biß sum [hwans:vnd am fbnabel

94 o, 37 22-9

ij vRDVS VII. Ron:

— { deletj. Magnitudine
(inquit eft cubitali , colori
busuarijs infignis,dorfo au
reo,uiridibus maculis con= ς

fperfo,uentre candicante:li
πείς rufis & tortuofís, nul- X
lo ordine difpofitis. Hoc

- genus efle puto, quod Kueis

ab Athenzo dícítur, (unde
Cerofecerüt noflrí;) quam
facitteneræ carnis,aluo fací
lem, ftomacho gratam : cu- : |
us fuccus incraflet δὲ abftergat.Sícille, @ Meminit eius aliquoties Trallianus ínter falubres pi
fces:apud Plinium medicum Cereda pro Cerislegitur.Idem uidetur effe Cirrhis(Rigfis,#) O À Cle
ní,quem círca petras leprades degere fcribit:& alibi eundem,ut puto,cirrhadem uocans TP ee
deuorari refert. Cerís quidem à cera colore uocatur:cirrhis uero ab eodemj: Graci ením gíluum Βέρα».
weliubflauum(cítrínum aliqui uulgo uocant)colorem wfjoy appellant, Hac coloris (imilitudo fe=
cit,utaliqui hunc Turdorum generis pifcem,cum Adonide feu Exocceto cöfunderent. fic enim

in Phauorini Lexico legimus, Kugfis ò ἐχόυς, cred ^ κιῤῥός $5 τίὼ λβοιάμ.ὁμοίως σὲ Me yet usa Ku) Kie

ji Ad vig rogi Aaron dt 6 Avyvos.in quibus uerbis Lychnü quoq; pro pifce acceperím : etiamfi ib
Adonide feu Exocæto diftinguere eumuideatur:nifi deprauata eftlectio, & fine artículo legens

dum, παρὰ Δάκωσι δὲ λύχνο. Lychnum in Arcadia modo uocitant, ut nos interrogauimus Éxo-

coctum olim di&um,Maffarius, Verifimile eft autem Lychnum didtum fimiliter ut Ceridem à

cereo colore:quoniam δέ lychni feu candele € cera fiebant. (Alius uidetur Dilychnus INilí pifcis

| "memoratus Straboni.) Oppíanus quídem Adonídem feu Exoccetum & Cirrhidem plane diver
fos facít, Inuenío in Grecorum Lexicisnomen hoc uarie fcriptum, Krebs, Kigpıs, Kefpis, KiguAos, Kuga

fa Κίῤῥυλοε,εκ quibus ultimum forte tantam probarí poterit:reliqua perperä mihi (crib uidentur,

Apud Vuottonum etíam Scirrhis legitur;zabundantenimirum e.utin Scordyio & Scolijs, | ;

GALLICE admediterraneum Cero, a Greco uocabulokaes. _ "iu

^ GERM, F, Oicfibendeart der Rrametfifhen/mit einem goldfarben vucEen mit grüne

flicten befpzengt:magein WADfling genenntwerden/dann ct wachßfarb if.

ος

br

Keks,

Ariveovs vir, Ron:
“L delet. A feptima(in-
uit) nó admodum differt,
ením eodem feré modo
ius; fed líneas multas ha
"bet ín uentre fcfe interfe =
«antes,
GERMAN, r, Sie
adtenoeart der Rramet
filhen/vem fibenoen bey-
nad gelepd) : bat aber vil
übertwäre ffriche durch
einander am baud.

OR RU ax

ΛΑ)
OR

DI MS

NN ART
NN)
DN

|)
NA

Teragus.

‘ letíus,

| dus maior(inquit) etfi parti

. color. horum nang; unus(quem Roma & Tordo € Verdone appellanptotus uiridis eft:alter ue,

20. AnimalumMar. Ordo IT
VRDVS IX, Ronde
letij:fimilis fuperiori,ni

fi quod lineam candida ha=

betà branchijs ad caudam:
alias multas confufas , obli=
quas ‚ut Cerís, qua aurei Nik ?

funt coloris. alioqui colore “= rs Di u MN N S

eft vario vuiridi, & flaues \ », SI
fcente,

GALL. À quibufdam
Gaian (ficut & undecimus ) di
citur,ab alijs Bille:a noftraz
tibus Meneftrier,hoc eft, Ti |
bicen:quia uarrjs eft coloribus tibicinum ritu, qui uerficolori habítu uti apud nos folent, Ronde

M (es

4 n) h που

NOISY NN NS
AR \ NN
ERS N

GER M, F. Sieneinte art der Rrametfifchen / geleych der achtenden / aufgenommen”
daß fy ein weyffelinien bat von oen zwangen bif andenfbwant.

VRDVS x. Ronde: f

letj, Colore (inquit) x
a

elt uiridi,extrema operculi BEI
σσ ZZZ
n MAC “ig C —

branchiarum & pinnarum

uentrís purpurafcunt, ocu= OR RR T È
= Nigro =>
lirufi.uenter ex albo flaue rv v T ig

feit,ore eft paruo, labrisé
paruís, € Idem híc Salui-
ani Turdus maior uidetur,
etfi latior proportiöe quam
a Saluiano pingitur, Tur

KA DAS
Js WDR 22 S -

LS

27

bus externis internis@ (fes
ròomnibus,minori(primo mmirum Rondelery)fimillimus eft:tamen ab eo corporis figura, dE &
magnitudine plurímü differt. INO enim Tincz inftarlata figura eft, ut ille, fed oblonga:nec eifdé
depíngitur coloribus, Nam cum híc maior coloris ratione duplex fit, neutri cum minore couenit

τὸ fubrubet;catera fimillimi, Vtriufg; dorum maculís paruis,rotundis atqj cæruleis confperfum
eft,uenter ueró & latera maculís confuf? permiftis, Turdi auismore,infignita confpiciuntur;qua
una nota minori Turdo fimiles funt, qui etízm palmi menfuram non excedit; hi ad cubítalem alé
quando excrefeunt magnitudinem. ϐ Aliqui Turdum fimpliciter alio nomine Zaögep uocantz
quod nomen fi a colore,ut alíquís connciat,impofitum eft,non omnibus,fed huíc pracipué,utpo
te uíridí;autetíam tertío, qui magna ex parte uiridis eft, convenire uidetur. Saluianum quidem,
Turdi maioris uiridis nomine, (qui Rome Verdone uocatur,)non tertium Rondeleti) Turdum,
fed decimum hic intellexiffe anímaduerto ucl ex eo ,quodà Turdo fubrubro, colore folùm eum.
feparauítiquemadmodum R ondeletíus quoq; decímum fuum ab undecímo, colorum tantüm ua
rietate diuerfum facit.il'e enim uiridis ei eft, & c.ut diximus:hic uero colore rubricg,multis nigris
& liuidis maculís refperfus, uentre plumbei coloris.Jabris magnis, @ Idem,ut fufpicor, Teragus |
Cuidij fuerit:de quo ille ín Halíeutíco: Tum uírídís fquamís , paruo faxatilís ore. ego pro fqua=
mis, T'eragus legendum cenfeo,ex Plinio Ouidium citante.Quödfi quis pro Terago , Turdum.
legere maluerit,parum refert; ‚Bellonius quidem eundem Cuidij uerfum deTurdo npe E

ITALICE, Tordoaut Verdone Romz,ut fuprá díctum eft,

GERM, F, Saszäbende gefbledbt ver TRrametfifeben / grün von farben Par
Griinling genennt mag werden,

VRDVS XI, Rondele
Ts. Hic(inquit)inter Tur
dos maxímus,ad Lupi cubita
lis magnitudinem & crafsitu
dinem accedit,&c, Vide plu=
ra in decimo Turdo : à quo
(Rondeletio telte)colorî dun
taxat uaríetate differt.pidture
quidem ab eo exhibitæ alias

DePifabusfaxadl. DI

etiam differentias oftendunt:Saluianus pro utroq; unicam íconem exhibuit , cum ín colore dun.
taxat diferimen effe admonuiffet, i
GALL. Auriol noftri uocant,alíj Gaían,alij Durdo, Rondeletius. fufpicatur autem Auriol,
quafi Asp dicium,cüm fuprà Turdum primum príuatím roy nominarit, Gaian quoq; nonum
Turdum fuumanonnullis uocari dixerat.
GERM. F, Sieeinlifre art der TRrametfifben/cinrorlabi gelblebt der Steinlinge.

vr Do undecimo Ronde
- 1. letrjfpecie fimilem cogna=
tumq elle conijcio, cuiustigu=
ram hic, qualem amicus quida
. Venetijs depíctam ad me de-
- dir,zppofui. Bellonius hunc pi
fcem fuis coloríbus expreffum -
apud me cum uidiffet, Hepa=
tuma fe defcriptum (nam ico=
nem non dedít) effe affirmabat.
Pifeis eft undiquaque fermé ru
bicundus, magis quidem circa
dorfum, circa uentrem albicat, SER

«È "=== III

A » 1: E H ER SIE Y
Dorfum dimidia fui pofterio — EE =

NM E

Wu

3 ym

re parte , tribus maculis atrís ES
‘deinceps notatur , ita ut macu=
laultíma caudam attíngat. O«
culorum pupillam nígram cir=
culus ruber ambit: isp rurfus
- íncludítur cæruleo, uti píctura
noflra pra fe fert. Turdorum
quidem generis uere effe hunc
pifcem, non habeo quod affir-
mem ; R ondeletij tamen Tur-
do undecímo fimilem aut co
gnatum effe ut putarem, fimili= |
tudo alíqua effecit, ut promis — ^ REES IS
* nentía labra,color rubricæ,pin ZZZ
næconfimiles. Nofter tamen
latior uídetur , R ondeletij ob-
longior:qui etiam (inquit)mul=
tis nígrís & líuídís maculís a=
fperfus eft : quasín noftro non
uideo, nifi quod dorfum ternis
(ut dixi)atris maculís notatur,
ITAL. Venetisuulgo ali- .
qui Lucium marinum uocant,
utaudío. fed Sphyrana etiam
id nomen tribuítur : & Afellus
quoque Merlucius , quafi Lu-
ius marínus appellatur. Bello
nius à uulgo Venetorum Sa-
Chetum , ue etiam Chanadel:
m,indifferenti nomine appel
i fcribit.folo enim(inquit) co
lore, qui paulò magis in Hepas
to fufcus et, inter fe differunt. RN:
GERM. F. Hin rotlad= HM
te att der Steinlingen oder jii
"Rrametfifbe/beouncEt mich ΠΠ
der nádffaefenten einlifften V)
art änlich vnnd gleych/ wo es
nitäbender felbisfilhift. -

πμ)

(uut

U

“αμα

Παπά

)»

(fire
CA
(

et!

(

ffí
ή
IN

SS

(7
A f A
"f f al

\

«
(ος

il

(
KG

FR
AN

IE

f,
(7 (

((((

CU GG

MC

GC

Zu =

έ

(GG

MM utut!

(
(

eo

ULLA

N

DAI

NR ER 5
A

tg LG,
M

Ww

d$)

έν

33 Animalium Mar. Ordo IL

Tivnpvs xir Ronde
_ letij,Echíc(ínquítín Tur
dorum genera referendus mi
hiuidetur, quí uulgo Vielle
(fuprà Turdum in genere à Gallis
Vielle uocari feripferat ) dicitur:
neq; enim minus uaríus eft,
ceteri iam deferipti.Capite e
cæruleo,dorfo uirefcente, Lís

NO
S N)
RER)

nea uiridis δέ tenuís abranchijs ad caudam dudtaeft,in cuius extremo macula eft rotunda, paul |
fupra caudam.reliquo corpore eft rubefcente.Pinna uariæ,fed maioriex parte purpurea, — —

GALL, Vielle,ut fupra dícium eft.

GERM. F. Siezwölffte areder Rrametfifhen/miteinemblawentopff/onnd gr
ructen.es ftrecEt fid auch ein enger grüner ffrich von den floßfädern/an ven fhwanss sit.

VR DIS uelScarouaríoforté affinis
Ta pifcis,cuius picturam, urolim Ves
netijs accepí , huc appofui. Lufitanos Bos
dían uel Ruijo uocare audio, Illyrios Cas
ny. Coloríbus uarijs eleganter depingitur |
acuariatur:fufco præfertim, feu nigricans
te &rubro,Pinna ad branchías flaui colo
ris funt:reliquæ fufcæ , fed fibris fpinis'ue
(ad piduram hzc fcribímus)rubris diftíns
Ge, uti etíam cauda, In oculís pupillam ni
grä circulus éluteo fubuiridis ambit: quo
exterior alius eft uiolaceus , fequitur lutes
us,poftremus niger.Maculæ quaedam ma
gna perlatera nigricant,&c. @ His fcri
ptis incidi in Saluiani pifcé 94, quem uul»
gari nomine Papagallum nomínar, figura
noftro hic exhibito plane fimilem: quan
coloríbus ab eo defcriptis nonnihil difsi=
det, Roma (inquit)ob oculorum warieta=
tem Papagallo uocant, Lufitani Budíam,
A díuo Ambrofio & Ifidoro Hifpalenfi
propterea quód Paui auis colorem imite=
tur, Pauouel Pauus uocatur, (Defcriptio=
nem pratereo, conuenít enim cum icone
noftra,coloribus exceptís: & quod dentes
nimis magní noftro adpínguntur.) Circa
faxofa maris lítora atq; fcopulos uictitat:
ubi etiam ineunte eftate parit, Carníuorus
eft.n0 folùm enim alga at alijs maris pur
gametis,fed minoribus etiam pifcibus ues
fcitur,Solitarius eft; & fere femper finguli
capititur.folent& uerno acautumnali dun
taxat tempore capi: eo quod forfan æftate
caloris,hyeme frigoris impatientes lateät,
Infipidus atg ignobilis pifcis haberur, car
nem habet mollem potíüs quam duram,
cui & lentor alíquís inet, Hxcille, Vilis
quidem & infipidus cum fit, Scarinomen
non meretur, Romani(Bellonio tefte)ge
nus omne pifcium diuerfis coloribus infi=
gníum , nomine Pfittaci, Pauonis, Turdi
uel Merula uocare confueuerunt, Idem
in Gallico libro de Pifcibus Pauonis no=
mine pifcem, ut fcribit, Roma Papagallä
díctum exhibuit:quemTurdum poftea in
libro Latino nominauit. is uel idem cum
Saluiani Papagallo eft,uel plane fimilis,Sunt & Rond

YA) Sur
959"

4)

RR,

[4

- ett

LN 3
“caro

Nr ον
N
\

Hh MS \

eleti) quidam Turdi eidem fimiles, 1 "E

De Pifcibus faxaul. 25
. Alius abhoc eft,opinor,quartus Rondeletij Turdus,quem circa Monfpelit à nonnullis Pere
roquet(id eft Pfittacum)uocarifcríbí. Idemetiam Turdumfecundum fuum , Pauonem uoca-
re uoluit.
IT AL. Romz Papagallo,ut fupra díctum eft,
LVSITANICE Bodian,Budiam,Rufño.
ILLYRICE, Cany.
GER H, F. Éinartoer Oteinfifden/ wirbt si Kom ein Pappegey genannt / von wá-
gendaß er fo mancherley farben in den augen bat.
| TVRDORVM etiamgeneriplane cognatus uidetur,quem pro Anthia tertio, Rondeletius
ponit,

(all

(t

(ή

XT) Il i-
Ta
> EE
x pce 4
= TRS IA
S RE EN : 7}
2 LI = Nu —«
ESS IN W=Z==S< CP)
Μονο \}XT=zt= 39" I,
SIIQUIIE SI ER @](& SS A
μωρο ντ ο III IS = ERN Z7
SS Tw_<* pm ue PA ||
IS One) SEES ZA
NS Ins SAN Mm
Ere II m cl JE S 7A i (| V)
FF STE occu u il l [
IS TT == ual ee
X = Ne ET UA A
REIS ZI YU = SS LT lj
S .,—_ UE Rus MISSUS I i
SI>_— ss È 222 \
TZ = IS 3 I \
= VIT πι Mou XT N "7
rr NS S z.
III m nud :
u= AL II Gum SIA
NSS Io SS =
^ 2 SI κ
— —-— —-
site È === AES A
== SS «2
SS —
NI À

VNT etiam pifces duo Venetijs mihi depi-

Cti:quorum icones hic fubiungere Turdorü
biftoríz uolui,quod utrig horum pifcium {ρε-
ciem prz fe ferantalíquam, (unde etíam faxati=
lem utrung effe cötjcio, ) & colore fintuario:et
alía eorum uetera nominaignorem,

Ex his maior, (quem propiùs ad Turdos ac-
cedere puto quàm minorem,)R aina de mer,íd
eft, Carpa marina uulgó dicitur, (fi modo recte
hocnomena píctore adfcriptum eft,)mihi qui=
dem nó placet. na & Coracínus Bellonio Mafsi |
liz alibig pefce Carpa uel Scarpa dicítur:R aína autem Italice Carpam fonat: & R ondeletío Cora
cínus à Gallis quibufdam ad mediterraneum Durdo.) In eo(ut pi@ura pra fe fert) cauda, & pofte
“rior pinna dorfi pars,rubicunda & punctís uaría eft,anterior uero & maior eiufdem pinna pars,

e fufco albicat,Dorfum ipfum cœruleo uírídíG colore mixtis tínctum apparet:uenter candicat:

pats ad cauda ínítíum nigrícat, Punctís toto corpore fubnigris aut fufcis uariatur, In oculis pupil

lam nigricantem círculus aureus uel croceus ambit;quemalius fufcus,hunc denig fubflauuscira _

cundat, | 23
Minor uulgo Venetijs Luifolo dicitur, fibenelego adfcriptum à píctore nomen: in quo plüs Minor,

Afeli.

A . Animalium Mar. Ordo ΠΠ.

- dus generis pi(cem effe eum,

dies HAS EMO N nou.
x

cœruleieft,præfertim in cauda extrema, € parte prona tum corpore tum pinnis. cuíus etià cos
loris ín oculís circulus apparet,medius inter alios duosalbícantes, Corpus fere fufcum, fed alijs.
coloribus pafsim modice admíxtís, & punctís qua magis fufca aut fubnigrafuntuariantibus,Hec
adpícturas, Bundemautfímilem ín Oceano ab accolis Germanis ,prafertím Flaadrís, audio
Doffen uocari,a uelocitare.fic enim proprieappellamus nuncios Principum, (aftandas fiueangas

ros Perfx,)quiequis difpofitis itinera accelerant, i ITS

DE ANTHIIS IN GENERE, EN Y cui

NTHIAS ut Aeneas dicitur: Grace Av8ixs,6.Oppiano Ανδιόύς, Huius quatuor genera Ron.
deletíus libro fexto De pifcib.mar.inter Saxatiles defcrípfit, Oppianus pifcibus wagís eo: "i
adnumerat,Pracipue(inquit)circa petras profundas degunt; non femper tamen, oberrant enim
undiquacp,pro libidine gulæ,urpote edacifsimi pifcium,quanuis edentuli, magni & cetacei funt;
in quatuor genera diftini. Primi flaui funt,fecundi candidi, tertij punicei: quarti Euopi uel Aus
lopi, propter fuperciliorum fpecíem dícuntur, Lege infra qua fcripfimns cum quarta fpecie Ans
thíe, Quanquam autem quatuor illi R ondeletij Anthia omnes toto genere differant: hoc tame |
loco eoscóíungere uolui, donec certíus alíquando de his pifcibus aligd coftet. € Aríftoteles Au
lopix eundem Änthiä facit, necp in fpecies diftinguit: forté quód nulla praeterquam colorum nos
tabilis effecdífferentía:quze fi tanta fuíffet, quätain R ondeletij Anthijs apparet,nomína certe cuis |
que propria deberentur,non unum tríbus,colorís duntaxat differentia expreffa, E
Anthías alio nomine Callichthys dicitur.aliqui Callionymum & Ellopem quod; uocant. ali 4
qui facrum pifcem:fed hæc appellatio cum multis alijs ei comunis eft.aliqui Leucum, A«ny, (quí |

nimirum Oppiani Anthías candidus fuerit.)alij Aulopíam,AvAwziay, Oppianus Aulopum priva —
è

tim quartam fpeciem Anthiarum facit,

NTHIAE primafpe

Aaa

GALLICE circaMon
fpelium Barbier, di

GERMANICE circü- „N
{cribipoteftiein rotlacbter S
Rundtkopff.nam & colo-
re rubeícít, & capite eft ro=
tundo,non compreflo,

PNT AN

DAR
)

LETS
Py va:
N; }

u }
D, 5)
ARD EHE?
o,

NTHIAE fecun=

da fpecies fortaf=
fis, uc Rondeletius fu=
fpicatur. Anthia rube
{centi (ínquit ) fubiun=
git Oppíanus apyqvvop, .
id eft,album & fplendi |
dum, quis autem is fit, VAR
me nondum plane fci- \ Em dw. SR
re fateor.nam hic a no- = >> EP
bis exhíbitü , fufpicio= |
ne tantüm quadam motus, anthiam album effe puto : utpote quo candidiorem fplendidioremg |
nullum unquam uídí, Pifcis eft pelagius,ad afellorü genus accederis, fed paulo latíor,noftrí Cas —
pelan appellant. | , M

GER M.2SolcE/Kableau/Capcelléqau. {Ex Afinis Oceanieft{inquit Turnerus ín epiftola |

ad me)uentricofusille pifcis,cuiin labro inferiori barbula eft, unde Afinus barbatus cognomínas |
ri poterít.Hunc Angli Boreales uocät« Reling,Meridionales a Cod, Occidentalesa Melwel:
Frifij orientales ein Cabbe- Md
low:R heníaccolz fallum, ein

25eilicb.

N T HIAE tertia fpecies£

Rondeletío, "Tertium a&
Anthiæ genus(inquít) Oppía
nus nígrum (exe xeAariy, puts
pureum exaturatum)facit, cu

b

πι
rus
ax
NC

2008

ET
^y

quem

T | De Pifcibus faxatil. 25

quem bic exhibemus, affirmare aufim,eft enim faxatilís, totus purpurei coloris uel indici, corpos
ris forma Scaro uario fimilis, Turdorum generi forma naturaép cognatus híc pifeis uideri
poteft,

GER M ANICE circunloquemur:ein [hwartsbzauner Steinling oder Stcinfifh,

NTHIAE quartafpe
B οσα Quar
ia Anthíz fpecies (inquit)
Oppiano dicitur Euopus,
Evarros, quod bonis fit ocu=
lis,&X optima uifus acie, (uel
- apulchris uel magnis oculis: )&. |
Aulopus,AvA«zec nimirum &
1 E" oculiin orbem ueluti
- fupercilio rotundo , obfcu=
το uel nígro,cínctí fint Xco
| ronati:quo fit ut cauí X fint
- &uideantur,cernantig acutius, Haec nota cumhuic, quem oculis fubijcimus maxímé conueniat,
quin Anthías fit quartígenerísnon dubitamus, 4| Aelíanus(ínquítidem Rondeletius) Aulopi-
am alíum uídetur defcripfiffe , magnitudine maximum: quí magnos etiam Thynnos, erfi mos
le inferior,roboreuincat,Cum captus eft(inquit Aelianus)eximia forma fpe@atur. oculís eft pa-
tulis,rotundis,magnis,cuiufmodi Homerus bubulos canit.maxille non folùm robufîe, fed erfani
- pulchra funt,dorfo eft coerulei coloris faturati,uentre candido, à capite ad caudam pertinens au-
reaquadamlinea in orbem definit, Exhis (inquit Rondeletius) colligunt nonnulli, Aulopion
efle quem lingua uernacula uocamus Boniton,nos Amiam effe demonftrauimus Hxcille. Ego
AelíaniAulopíam,utpote magnum pifcem,&c.abAnthijs díuerfum non fecerim.nominat eníz
— Oppíanus Stop ueyararın φύλα: δέ quas earum fpecíes facit, omnes edentulas, non tam forma dj
- coloreautfpecie oculorum diftinguere uidetur:at Rondeletij Anthie, five omnes, (iue plerig,mi
- noresfunt,dentati@; omnes,& genere toto inter fe diflerüt. & A Neapolitanis de pifcatore guos
- dam probo uíro accepi,pifcem quendam uocarí Aulopenam uulgo , quemuidere míhinordum
licuit,Gillius,
|J GERMANICE, Lin Secbradfnen artmit einem fowatpladtenErcifi oder ring vn
die augen.

ya

Ἔτττ ντ

S
PR

ER = 22)

3 »
2), 3)!
zm

^ MX EE
ΑΡΑ

2 f, [4 LS Y
[ Cr Vi
)y^4 74 ! ARC IR A DIA Vers, 7 =="
il 122 44, a Coe a LL Ee T TERN 7

LES

l :
V LIS, levis, Gaza Iuliam conuertít, Pifcis uix digito(palmo,Bellonins.dodranteminterpretor)Ion
ος dioe dorfo uíolaceo:à capite ad caudam, fubauream líneam ducià habet, hínc
& inde roftri modo dentatam : cui pars quz fubeft , colore eftcœruleo , uenter candido flaue=
fcente,&c.R ondeletíus, Hipifces frequentes ínuadere mufcarum ínflar, & mordere folet illos,
quí ín mari urinantur aut natant:necueneno caretmorfus eorum, € Idem forte eft Teragus, O»
uidi boc uerfucelebrís; Tum uírídís fquamis paruo faxatilisore,utnoftri codices habent,ego pro
- fquamís repono Teragus,e Plínfj catalogo pifcium, qui Teragum paruum ex Halíeutíco Ouídij
| nomínat.fed eft etiam ín Turdorum genere(decímus Rondeletio) uiridis quídam , & paruo ore,
Tulidém quidem magna ex parte uiride uidiffe memini, Non eft una Iulidum fpecies(inquit Bela
lonius.)euariant enim colore:fed femper reuertuntur ad fuas notas, quibus ab inuicem difcernun
tur, Legemoxin Italicisnominibus, Sedmagis placet,ut Turdum uiridem, de quo 5 upra fcrí«

+

T eragus,

Hycca.

Zulus,

6

"T'inca ma-
TINA.

De.

: | Y. ο δω | WU € ET + SE.
26 . Animalium Mar. Ordo Il.
pfimus, Teragum Ouidij faciamus, «| Hyccam pro Iulíde Hermippus Smyrnzus accipit, !
nefius ín epittolis lulum pro Iulide dixiffe uidetur. Hycca forte,id eft Sucula ‚a uoracítate díct
fuerit:Iulisuerò di@a uíderí poteft, quod fimiliter,ut Iulus ínfectum,fuo morfu prurítum in cora
| pore excítet, Oppíanus certe de uenenofis morfu pifcibus agens:primùm Scolopendras mar,fuo
morfu ín corpore prurítum & calidum ruborem täquam ab urtíca herba excítatum inducere aít,
deinde, lulides fimile illis ore uenenum continere,Eftautem Scolopendra mar.infeGumafimili=
tudíne terreftrisfic ditumiterreftri rurfus fimilis eft quí Iulus uocatur uermís multorum pedum, -
ita ut nauím longam referat , unde Lycophron viia ἴσλοπείοι dixit: & Synefiusnauim quaeremis
impellitur (»» πολύστοδι comparat; Nícander Scolopendra: Aelíanus cetaceam quog Scolopen=
dram nauiremis impulfæ confert. Aut forte Iulis dita et, quod uteruca maior lanuginofa, (nd
& alij uermesmultipedes, iuli dícütur,ut Scolopendræ:licet pilosnonbabeant, quod plurimi pes
des forte in eis quai pili quídam fint,)uarietate colorü infignis fit. @ Colore eft ram uarío;ut pul
chritudine cum Pauone pifce contendat ; pifciumé omnium formofifsimus uideri pofsit, Palm
magnitudinemnonfuperat. Iulis Ariftoreli gregalís eft: noftra ín Romano maris tra@urarifsia
me,& fola femper capitur,Hermippus quidem captu eam difficilem fcribít, Aelianus & Oppí
nus tradüt Iulides pifces faxatiles effe, quibus osueneno refertum fit,adeo, ut quemcungpifcem
deguftarint,inhabilem cibo & perniciofum reddant, eafdem hominem urínantem autnatantem
infeftifsime perfequi,& Mufcarum interrainftar, frequentes incurrere & morfu affligere. Hac
SaluianusIulo píící diuerfo,non autem Iulidiadferibenda putat. Oppianum ait diuerfis ínlocís |
utriufg; meminiffe:qui tamen pifcis fit Iulus,nondum conftare, Negg enim Hermolao(ínquíofub |
fcribendum cenfemus,qui Balena ducem , quemalij Mufculum uocant, Iulum uocari teftatur, |
atqui híc pifciculus ab Oppíano Ofayss,ideft, dux, no autem Tulus ucl ab illo,uel ab alio quoqua, -
quod compererim,nomínatur, €] lam cum non Aelianus modo & Oppíanus, Iulidem,non Iue -
lum, pifcem morfu infeftum & uoracem appellent,fed Numenius quocp izaivlx ua yop unacumue |
nenata Scolopendra nominet: Iulum autem uenenatum effe nemo dixerit: eft quod diligentiùs |
hac dere cogitet Saluianus. Natantes quidem ab hoc pifce morderí & ínfeftarí Rondeletius fuo —
experímento teftatur;qui etiam incuruos eius dentes efle tradít.Os paruum apparet: quare cum |

|
|

efcamuorare nequeant,premordent:unde captu difficiles funt, Egoita uenenatum morfum ea |
rum effe puto,ut punctura Apum δέ Vefparum uenenata traditur, hoc eft, magis propter dolos
rem quem excitat,quam perículum.Exefos uero ab eo pifciculos uenenatosreddi, non fimplici«
ter crediderim,ex illa quam recítat Aelianus hiftoria:pifcatores cum Squillam media ex parte ab
Julidibus exefam guftafient,uehementes alui crucíatus fenfiíIe, Pifcem enim nö recentem quems -
uís,aut à quouís alío aliqua ex parte exefum, nemo tuto ingefferit : € quifame coactus id fecerirs i
periclitabitur, An Iulides quia panphagi funt , noxijs etiam circa faxa animalculis , ut Scolopens |
dris alijs'ue non abftínent: & inde morfus earum nocentiorredditur?quamuis fimpliciter etiam. —
paruis & recuruis dentibus uulnufcula inflícta noceant, an à Scolopendris marinis , quos etiam '
lulos dixeris,exefa,potiüs quàm ab Iulide,ueneno non carente Vicungg eft, Iulidem à Bellonio,
Rondeletio & Saluíano exhibitam:ueram,& eandem A elíani Oppianié Iulidem effe perfuafus |
fum, 4 Iulís,ficut & czterifaxatiles,teneram,fríabilem,concoctu facílem , X faluberrimam cars.
nem habet, Saporis quidem fuauitate cum fapidifsimis minime conferrí debet, Saluíanus.
GR AECV M uulguslilecam uocat,uelIglecquam, R hodíum Afdellos. nonnulli Zillo, (za= |
?sy,)uel Sgourdelle,Bellonius. es .
IT AL, Veneti & Mafsilienfes Donfellam & Domifellam uocant: Genuenfes Zigurellam,
hoc eft,puellam,Bellonius. A Liguribus Girello five Girella nominatur, à nonnullís uero Don
zella:äb altisIurela,Iula, Rondeletius, «| Roma & Neapoli obfcoena uoce Menchia di Re uoa |
catur, Venctís Donzella, Saluianus, Rondeletius Turdumtertium quod; fuum ab aliquibus —
Minchia di R e appellari fcribit, fo dj vo rli κεφαλἰωὠ κοὶ «όµα τό (y9VQ^ werev,Bainavop wol den Seau ao
pas μορίσ μιμεῶτά aws Aonay, Nosalium quotÿ pifcem rubicundum,Donfellz nomine alicubi (ín. 7
“Italia puto)di@um,defcripfimus in Corollario de Alphefte, Rondeletio Ophidion Plíngj ( Afel= |
lorum generis pifciculus ut uídetur)círca Monfpelium uulgo Donzelle uocatur.eíus quíde {pe
cies una Rondeletio flaui coloris eft;qui color etiam Adonidi pifci tribuitur, quem alio nomine È
Ophídion di&um Kiranidestradit,ab Adonide quidé Donzellae nomen deducí potuit;quanqu& -
à Græcis bodíe nonnullís zaAsc appellatur : quod nomen forte per apharefinà Donzella factum +
eft, « Ex picturis Cor, Síttardihabeo,non forma, fed coloribus,ab ea,quam hic exhibeo,Tulíde; |
. nonníhil differentem:qua & dentes ore aperto oftendit, Tincam marinam abaliquibusuocarf |
adfcriptum erat,nimirum quód magna ex parte uiridi colore fit Iulídis ílla fpecies, fed ItaliMerw
las ac Phycides in mari, Tincas mar.uocítant,ut fcribícBellontus, - "c
GALL; Mafsilienfes, fícut Veneti Donfellam & Domifellam uocant, Lege plura ín Italici
nominibus, Noftris(inquit Rondeletius)incognita eft, quía uix ín toto noftro litore reperiatur
GERMANICE & ILLYRICE, Sclauonice(ut Sigifmundus Geleníus ad me fcrípfit) dia
citur Knezik:quod nomen fignificatu ab Italico non difcrepat, nifi quód hocmafculinum eft,x= —
queut illud diminutiuæ formulæ à Knez primitivo, Germanice díceres Fünckerlin. Videtun —

— . DePifabusfaxatil. ny

| enimhic inter pilces cultior,nimirum prafinatus,ceu quifpiam aulicus,aut puella aulíca. €f Lice
bit & à pulchritudine Schönling appellare,

D» OISE
SANS p. DS 94292
SE E: AN RN OY Yu» DR

) 3
; 44 ZU f
HS I LA 27. 9 B

-

3 DONIS feuExoccetus Rondeletij.nam alius eft Bellonfj, Ordine r.inter Gobios. Hic δέ
D Cirrhis apud quofdam à cirrho, id eft,fubflauo colore diciturzaut Lychnus, à colore cera ce
| reiue. Vide fupra qua cum Turdo Rondeletij v 1t-annotauímus,

GALLICE, lNullum huiustinquit Rondeletius)uulgare nomen comperi, fed c6muni tana

tum Saxatiliumnomine (Gallico, R ochau fcíl(cet)uocatur.- |
GERMANICE circunfcribatur:ein dálber oder qologálber Steinling. Nomine quidem
peres communí utílícebít ad omnes faxatiles.Lege fcripta ad fínem Exocceti Belloni), Or
ine I ;

(0. A LPHESTES Ronde:
letij: quem eunde Cia
nedo flatuít:quod ueterum

Cinadus,

nullus(puto)exprefsít, eru= LL E
ditatamenhæc Rondeletij | - N SS
coniectura eft, quod utrig LE D |
cereus color tribuatur: &. Ps «SU Ον
Alpheftz ueluti libidinis u... SED
caufa,quod cínzdorumeft, ος = IE :

a SER

- πατὰ πυγὰρ alter alterum fe- CPE
- quantur, Belloníus quoq TH
- höcpifcem Cynxdum (per
+ ynominat, ———
GALLICE, Rochaü, —
- communi faxatilium nomine, Peritiores pifcatores uocant Canus, Mafsilienfes Canudo , (un Sas
nut, Bellonius,)corrupto uocabulo cínzdum uolentes dícere, R ondeletíus,
GERMANICE. 2£inartder Steinlingen oder Oteinfifden/auff oem rucken purpur
fatb/am übzigenleyb a&lblacbt. — |
Quærendum an Adonis, qui & Ophidion & Cirrhis dicitur, cognatus fit Alphefta. efl ením
Ophidion uelutí Muftela quedam marina:funt autem Muftelz quaedam colore luteo,omnes qui
dem uovexavda,ni fallor, &c,ut alius forte fit, quam R ondeletíus putauit, Alpheftes: quem tamen
- cíngdum effe non dubitärim. Bellonius pro Alphefle eundem quidem pifcem pingit:fed minus
latum, crafsioribus labrís,bene dentatis: corpore maculofo , € pundtis diftinéto , non exprefsis
-— fquamís, & Alpheftes ab Aríftotele,utcítat Athenæus,monacanthus dicitur.Dorion fcribit flu=
— wiatilem Mitrznam(Lampredamnimirü)fpinam unicam folüm habere, Onifco galaría fimile,

%
HANNVS uelChan

C na piícís eft fic díctus
i? 78 yevey , hoc eft ab hían
o,liquida Aeolice duplíca
tax, Xzivs, Non pros
mm boeos d Xxivu per e», diph=
-thongum in prima fcribüt,
&c. Gaza Hiatulam ínter
pretari uoluit:fed quopiam .
& Chamam conchamalicubifimiliter interpretatur,præftiterit nos Græca retínere uocabula, ne

resdíueríz confundantur, € Channa pifcis moriens perpetuo hiatac ríctum edit, @ Hunc pi

feem Ariftoteles ínter pelagíos numerat:ipfa tamen experientia in faxofis potiùs litoribus repea

tiri demonftrat;quod X Oppíanus teftatur,non uere camen faxatilis eft,Saluianus,
ZA C a

RD à +08 I VS NO RI b» 7
y Yun " . T L p SP

ρα AnimmaliumMar. Ordoll.
GR AECOR V M uulgusadliuc Channo uocat,Bellonius.Chane,Gillius, — tas b is
1T AL. Genuenfes Bolaffos uocant.incolæ portus Veneris,Barquetas, Belloníus, Gr. ci
etiam hac ætate & Veneti uocant Chanen,Gillius. Roma, Sopracielo, Genuenfes & Hifj pari
Serran,Saluianus, ΜΗ } 4]
G ALLICE& HISPANICE, A Mafsilienfibus,noftratibus(circa Monfpelium) & Flifpa
nis Serran dícítur,à quibufdam Thanna, Rondeletius. Mafsilienfes pifcem alium ifti fimile n,
Channam üocítant:& Ragni, quod lingua noftra Martegue dicitur,accolæ, pifciculum alium Ca
nadelle:quod fieri propter fimilitudinem reor, hos pifces cum Channis confundi,Idem, Maf
filienfes Serranos uel Serratanos uocant. Ri pi, "0 | P
GER M. F. Ain fifc dleyd oem Meerberfich/ein Meerberfid art. Tanta eft(ínquit Bel
lonius)huius pifeis cum Orpho,Hepato X Percamar (cum qua publíce díuedi folet) fimilitudo,
ut pifcem pene eundem effe credas, c. | |

AN ADELL A uul«
A _,gödiduspifcis à Gale
lisadLiguftictimare, nun= ^ — ,

quam ad eam magnitudiné /
extuberat ad quam alij pis m I
| n BRON
{ces faxatiles,Belloníus, NN RR N \
= N N Ÿ

M V
ITAL, Veneti Sachez : AN DD)
touelSacchetouocátquod » E AA = ^
nomen etiam Hepato no= ; ZI MINEN
ftro tribuunt ({nquit Bello- =
nius)à quo, folo colore dif-
fert.

GALLICE. Chanadelle:quod forte tanquam diminutiuum à Channa nomen eft. @[ Mafsi«
lienfes alium pifcem Channz fimilem , Channam uocítant: & ftagni , quod lingua nofira Martes
gue dicitur,accola, pifciculum alium Canadelle;quod fieri propter fimilitudinemreor , & hos pie —
Ícescum Channís confundi, R. onde!etíus, B |

'ERM, F. in befundere vno Eleine art der Meerberfihen/oder Seeparfen.

Perca marina Rondeleiij.

EC DL QR
RA (A

ER

στ]

τσ
IATA pi

A
N)
1)

lj

\ 00

ÉRCA marina,tenera & friabilis eft:fluuiatilis uero, de qua fuo loco dicemus, dura & elutino®
Pa Grace ripxs dicitur, aliquando rés, R ondeletíus, Etfi Plinius eodem capite Percas 80
Percides nominat, illasamni & mari communes:has ueró maris peculíares faciens: Græcitamen.
hzc nominanon diftinguunt,Saluianus, Percam conijcio diltam à colore, quem Graci z«g2
xy uocant, — . | | EN i
GR AECI etiam hodie antiquo nomine utuntur, R ondeletíus, mos" M.
ITALICE. Romæ Perchía dicitur, quanquam & Phycís eodem nomine ibidem ficappel
latur, | | las 120 Dh: |
HISPANICE Percha. ς d | dom
GALLICE Perche demar,ad mediterraneum, * a 2
. GERMANICE utfluuíatilem nomínamus Berfib/Barf:ita marina nominabimus (D)
batg/(Ocerberfic.- Apud Boruffos Bertfchge uocatur marínus pifcis,fubfufcus, dodranta
gratus ín cibo,& folide carnis:non alius pute quam Percazerfi Bellonius Percam ex Oceanor
quam fe uidiffe fcribat, Albertus Percam mar, pifcibus, qui circa litora maris Germanici capiana
tur,adnumteratauiiciuigd is 2 fs] SIM 1191 taux 24 d 124 "n |
) ANGLI |

LI > 6 γ x |

— 5 ^ DePifcıbus faxatıl. 29

ANGL fimiliter Gallisnominant Perde,

Hanc quoque ionem Venerijs olim cum alijs ad me mifJam, Perce mar. effe conijcio, cum alias, tum

propter maculas tran[uerfas,fu|cas,puntlis nigrioribus noratas,ut pitlura pre Je ferz,mteruallis rubicun-

- dii-ad latera ex vuffo [ubflauus color eST, ctc. fed aculeus ab ano , non uidetur conuenire Perca : nifi bac
proxime pinna pars eSC,a piölore imperito didulta. κος.

TS L,
ne Sen = Ξτ

"la
fi
‘4

Ri

fit
Uf

NEUTRE
(RASE

VtBramæmarinæ fpecies multas feci,non quód reuera generis unius fpecies fint:fed (imili-
rudine quadam formæinter fe conueníentes pifces diuerfos , Germanisita ínrerpretari uolui : fic
ab aliqua cum Perca fimilitudine,alios quoque diuerfos pifces ceu fpecies eius interpretar nobis
Micebit,ut Channam, Phycidem, Hepatum Belloni,& eiufdem Canadellam,&c,
Phyci Rondelerij,pilla propifce quem Phyco(aliäs Figo) Rome uocant:euius aliam imaginem Ordine
F dabimus.neg, emm faxatilis à piens eSE. ;

ca

- BET

u -
FAO v. ORAN
À NN

Phycis uera Salmani,pingitur ab eo pag.227.
H Y CIS, Grace oyxic & ovxiy dicitur:à Gaza Phucauel Fuca uertitur, Phycidion Aríftote
I Lis,nihilaliud eft quàm parua Phycis, Phycis ita dicitur,quoniam pifciù fola nídificet ex alga,
| 3

> 2 i ΄ ax 1 bs ft. νι
. p x i dr Bu

πο 7 Animalium Mar. Ordo 1. E

quam Gtrzcí phycon uocant, Phycis etiam phycos Ariftoteli dicitur, ut recentíores quídam fc

bunt, míhí guxis oxytonum genere foem.per íóta , folóm recie fcribi uídetur, (nón etiam qUxG- au

gunsop)ficut&X apud alíos authores ínuenío:nec aliter apud Aríftotelem ín prafentia, apud quer

tamen libro 6,hiftoria cap.13.gvxx paroxytonum pers. reperío , de Phycide mare. A Diphile

nomínátur ὁ φυκλρ., καχ à quuis, fiue (pecie diuerfi pifces, cognati tamen inter fe:fiuefexu ranitàim,ue

ὃ φύκκς κοὰ ἡ quxis ab Ariftotele,fexu folùm differentes. @vany (inquit Saluianus) forte corruptum

ABLE Φύκης eft. À —-—— wok φυκίσῖες dos” ἅλιδις Avdpos ἐπωνυμίνμ IuAupeor& avAiafavzo, Oppíanus, |

pro &o,ex uetuftis codicibus,legendum & #°.Gracus Scholiaftes: His uerbis (inquit) pcéta nota

eunuchum quendam:quí patrem ipfius apud regem detulerat:unde is ín exilium miflus fuit, In ^

tribus quidem manufcriptis codicibus (inquit Saluíanus) fuper nomen qvxiviss , gloffematís loco

Auriga, Arzivar infcriptum reperiri:quafi Phycides Λεπόναι fuerint dictee,eo nomine ab eunticho eis impo

Πιο, Hzc ille.mihi poeta uerba clariorem expofitionem requírere uídentur. Rorideletius diuer

fos à Phycidibus pifces, Alpheftas fiue Cinædos interpretatut:ficut & Brodeus. Lippiusex Op:

piano uertít, Pbycides eunuchi uero denomine dicte:quem R ondeletíus & Saluianusreprehen

dunt,nefcio quàm recte. mihi quidem merito hi pifces, Eunuchí nomínarí poffe uídentur; quoni-

am pifciù foli &wes,fiue(ut Ariftoteles loquítur)si&avt«s, hoc eft,lectos potíüs quam nidos , ut quie

dam uertunt,fibi conftruant,ing eis paríant, Alga uelut nido conftrudta foetus circundant,& con

tra tempeflates tuentur, Plutarchus. Eunuchus fane lecti cuftodem fignificat, ut políüchus urbis,

Confirmarfententiam Lippi) & nofträ,quod in quatuor manufcriptis Vaticana bibliothecae exe

emplaribus(Saluiano tefte)legítur &c 9, id eft, quas, fœminino genere:utad Phycídes referamus:

nam fi de alijs quibufdam pifcibus fenfiflet pocta , ev: 9 mafc.gencre prolatum ab eo oportuiffe

Idem poeta hos pifces canit degere circa petras φύκια. id eftaigis, & mufco plenas, Quare Phy

cis fiuc à cubili fuo algario,ut ita dicam:fiue a petris,ubi degit; algofis dita fuerít, Aczivse quide

nomenad Leleprím accedit: eft autem Leleprís Hefychio pifcis, qui alíter phycis dicitur , Λελες

"^ — seis Cum Phycida Mafsilienfi pifcatori ex oppido Neapoli oriundo demonftrarem,dixit N cp

Ii Leprem uocarí, Gillius, Rondeletius etiam Phycidem fuam Venetijs Lepo nominari {cris

bir. Sed Gillius de quo pifce fenferit,nondum mihi conftat:qui tamen cum hodieg Graci, ut ip

fe teftatur,Phycida nomine: & Neapolitani Lepre(tanquam Leleprin)ueram Phycidem cogno«.

uiffe uidetur. Veneti(inquitidem)quendam pifcem falfo Phycum uocant.is enim fquamis caret, .

& paruulæ Pelamydis fimilitudinem gerít.Phycís fquamofus eft,& faxatilis, trientalis longitudf

5 nis. Sic ille. Putoautem eundem pifcem quem Phycum Venetijs uocari fcribít, Roma Figo dici;

& fquamis carere.ficenim & Tincz mar.quod ei tribuunt nomen conuenier.Saluianus ín icones

* © fquamas paruas addere uídetur:quarum ín deferiptione non meminit,mea etiam, quam ex Italia

. accepi,huius pifcis icon fquamís caret, R.ondeletíus magnas & manifeflas fuz Phycidi attribuit, |

quam Rome Phyco uocarí fcríbit, Quamobrem diligentius expendenda res eft, Rondeletiuss

certé Phycidem ueram non agnouifle uideri poteft,ex eo quod Roma Phyco nominari fcrib:tz

qui pífcís, Saluiano tefte,in coenofis litoribus capitur:at Phycis faxatilis eft, Ariftoteli, Diocli, Ga

leno,Plínío.Oppíanus eamcirca faxa mufcofa degere canit, € De Belloni] Phycide, leges infes
rius in Italícís nomínibus, pu EN

G R AE CO $ hodie uulgo Phycida(Phocida Rondeletius)antiquo nomine uocare Gilliustra |

dit:Phyceam,Maffarius:Pephycarifmenam, Hermolaus.Lampinam uel Lambenam;Bellonius,

ITAL. Phycídes Tincarum uiridium colorem at effigiem referètes, Fici uulgo nuncupan

tur, Iouíus, Eft autem quí Roma Fico uocatus pifcis , Rondeletij quidem Phycis,Saluiani uero.

Afellus callarías, De ltalicís nominibus Lepre & Lepo,leges fupra:ad uetus ením Græcum Le.

leprísaccedunt, @ Audio à Neapolitanis pifcem quendam oftendi,nomine Pittara, pe Phycís

de,quem Grazcí huius temporis Phocída nominent,R ondeletius.in cuius uerbís pro Pittara prie |

mùm Lepre legendum puto:deínde pro Phocida,Phycida:idg ex Gillij uerbís, qua imitatum ef

fe Rondeleriumapparet, ϐ[ PhycidemutiRomæunacum Percis, quibus fimillima eft, uendüt:Z'

fic à Percis non difiinguetes, Percia(etfi perperam)appellant, Saluianus.cuius fententiam approe |

bat Speufippus, Percam, Channam, & Phycidem fimiles inter fe faciens. Lepo nomen Venez

τής ufitatum,tum ad Leleprin alluditutdixistumad Elepoca , quem Hefychius Phycidi fimile

facit,his uerbís:EA&zroxstr iX90c όμοιΘ” φυκίσῖε, 4

Phycé Bel Phycis(inquit Bellonius)multorum colorum eft pifcis, fluuiatili Tincæ perfimilis, Hunc Ve’

lonij. netí promifcueLambenam, Genuenfes Lagionum, Romani ut plurímüm Merlínum Merlo eui (2

icone fcriptum erat)uocant.nam id genus omne pifcium coloratorü,nomine Pfitraci, Pauonis, Tura.

dí uel Merulz illis(minüs tamenrecte)uocari confueuit.Sicille.Eft autem Phycis eius alia quam.

uel R ondeletij uel Saluíani Phycís:& meo quidem iudicio,a Phycide ueterum , omnino dine

fus pifcis, Merula potiùs quàm Perca fimilis & cognatus. Itali quidem Merlo, Merulam pifce
uocant,Saluiano tefte.Lambena nomen Venetijs ufítatum,àlabijs crafsis & catnofis factum.

deri poteft,etfi Bellonius Græcis quoq; uulgarem eam uocem effe feribit,

HISPAN. Vide in Gallícís. | : mn +260)

GALL, Phycidis Saluiani,quamueram exiftimo, Gallicum nomen non habeo, «Hos |

100 enuus

Elepox.

| | HW

| DePifcibus Lyriform. 31
Metius fuam Monfpefluli Mole uocari ait,fortaffe ob carnis mollitudinem,Hifpanis Molere, Bel
Honius fuam Mafsilix Roquau:quod nomen Saxatilibus omnibus commune eft,

GERMANICE circüferibemus,sE£in art des Weerberfihs / ein Meetfifb oder Stein
ling/oem Meerberfich ander geftalt vaff &nlid / bat aber Eeine übertwäre mackeln wie der
Berfib. € Rondeletij Phycis:Æin Meertrüfchen art. Belloni] Phycis, Lin Steinling/
änlib dem ROerlefifh. :

+ SCOR Pri quanquam à quibufdam Saxatiles dicunsur ; a nobistamen Ordine quinto po:
fici funt, &c.

“

DRDO IL DE LYRA ET SÍ

! MILIBVS PISCIBVS, QVOS LYRIFORMES

(AYPOEIAEZ) APPELLAMVS: QVI CORPORE SVNT TEREs
ti,capite craflo: plerique rubefcunt, &c. Horumalij funt —
{quamofi,alij (quamis carent,

nj

το Bellonius pifcem quenda buius generis Cucult fimpliciter nominat,uel minores cognomen addit. maiore
enim illum facit, quem Rondelerius Lyram:cut pinnas ceruleas tribuit,minorirubentes.Icon quidem Bello
nij Cuculum repre[entans,omnino alia quam Rondeletij e$€ » fimilis Lucerne Venetijs dile, (ubi nos alis
uando pingi curauimus,quanguam ceruleis ad branchias pinnas , quem colorem maiori Cuculo fuo Bello-
tius adjcribir, )nifi quüd tres utrinque infra branchias cirros oftendit:quales in Rondelerij Cuculo ‚ab altee
ra tantum parte terni [etlantur. - ;

een qe
E273

ZAVCVLYVS pifcis auocedictus ε[ὶ,Κόκκυξ. Coccyx fimilis eft Tríglz, id eft, Mul«
XE lo:& Typhon in libris de animalibus author ef, putare aliquos Trigolan(Tesycaxyy
/l eundem effe Cuculo pifcem, propter fimilitudinem forma, S partium pofteriorum

4

+ cundi coloris,quem tamen cum Lyra & Mullo communem habet. Hírundo € Miluus, fliegen

| Polle caput eisfignificat,quo lucet(nimirum etiam nou) ut aurum , quod Anglí Gylde , noftri

Avpoed eis,

Wow

32 AnmaliumMar. Ordolll. |
d éc,id eft; Lyriformes, huiufmodi pifces appellárím:ut Hirundinem, Miluum, Coracem, Lyr: n
utrancg,Cuculum.hi eníni omnes multahabent communia, Mullus quoc; parum ab eorum fe n
marecedit:longiüs aliquanto Vranofcopus.Omnes feré corpore teretifunt,capitibus crafsiores

&c. Ita genus unum commune ftatui porerit,cuius fpecíes Germani differentijs exprefsis cit.
cunloquentur. Cuculus generis nomine appelletur cin Redfifch, ob excellentia nimirum rubi:

4

|
1

De Redfifhe , id eft uolantes Lyriformes. Corax, cinfbwarglabter Redfildy. Mullus, ein |
Kotbarr. Lyra,ein Doinart,uel Seeban:uel Seebaß utquidam purar. Lyra altera;eítri À
barnifbrer Redfifh. In quibufdam Anglia locishuius generis fufco colore pifcem Curre, à
fono quem ædit,indigetant. Gurnardorum(inquit Turnerus)habemus duo genera:quorum al
terum, quod cínerei fere coloris eft , ín occíduís X meridionalibus Anglia prouíncijs appellat i
fimpliciter a Gurnard,apud boreales Anglos a gray Gurnard. Alterum genus quod rubr 1
eft;à meridionalibus nofirís uocatur Rochet, ab aquilonalibusa rede Gurnarde. Inlittoreori
entali Anglix, utín Effexig , hoc eft orientali Saxonia, & Norfolcia & Sudfolcia, fieri poteft ut |
Gurnardus Curre appelletur: atin alijs omníbus Anglia prouincijsnomen hoc prorfus igno ul
cft, | Antuerpia pifcemtoto genere diuerfum Leporem marínum(uulgó Seebaß)nominant,
qui totus eft mucofus,&X Orbis fcutatus à Rondeletío uocatur, € Gyldenpolle pifcisapud An
glosalicubi didus: fimilis eft Lucerna (uel Cuculo, utaudio) mixti coloris ex cinereo & rubro.

Gold appellant. |
Eft & alíus pifcis(inquit Bellonius)Roma tritifsimus, quem pifcatores Gríczo uel R íczo uo.
cant, hícíquamis obducitur crafsifsimis &tangenti afperulís , uelut ín Galeorum pellibus uide«-
mus, R ougetum Gallicum,atg etiam Grundinum(Lyram Rondelenj)capíte, pinnis, cauda, & toto
corpois habítu refert,unde pifcatores plerig Caponem nominant. i ς ,

YRA, Ave, fic dictus
lo pifcis,quiaroftri (bi
furci)cornua Lyre antique
figuram referunt, Sonum
quidem híc pifcis feu ftri= μες
dorem edírquem ei Arífto vui; QR 27
telestribuit, R ondeletíus, SI rd
Sed forte ab ipfo quemea
ditfono, Lyra fuerít didta,
peronomatopoeíam, nam
& Lyra inftrumentum eft
fonorum:& fonus talís eft,
ut ab: Aríftotele γρυλλισμός
appelletur : quod uocabu= ji
lum literis quibufdam partím omifsis, partím tranfpofitís,cum Lyra colludit, € Belloniushune
pifcem Coccygemtid eft, Cuculum)alterum feu maíorem nomínat, @ Abhuiuspifeis fimilitu=
dine alij non pauci forma ei confimiles,Aveea/iésappellari poterunt, hoc eft, Lyriformes, ceu ge-
nerís uocabulo: Víde fuperíus ín Germanicis Cuculi uocabulís. Bir 4

ITAL, ALiguribusuocatur Organo, ob fonum quem edit, R ondeletíus, (Idem Cuculum.
quoque ad mare Illyrícum Organouocariferibit,äuoce.) Genuenfes Orgam uel Organum uo.
cant, (nomen accedit ad Gornart Gallicum,per metatbefim: )alij Caniftrum,un σας Bellótioti Ro=
mani Caponem, louius.fed Caponís nomen communius eft: & Miluo quoque tribuitur Saluías
nus Cuculum quoq; Rome fic uocari tradít, ions 1 3

GAL L. Circa Monfpelium Gronau,uel Grougnant, quod grunniat more fuis , (aur forte tane
quam à nafo groffo.) A Gallis Rouget, ärubro colore, Rondeletius. Gournautum (uel Grundie
num,a grunnitu,noftrifimul& Angliuocant:R othomagenfes Tumbam:(origine forte Germanice b
1 pollice.nam & Gobium fl.capirarum Angli ((2yllerftbombe uocanz,& pifci Curre avgeacté conferunt Be 11

onius. N |
GER M. Secban, ideft, Gallus marínus , Rondeletius. (Albertus quidem hunc pifcemp o
Lepore mar.accipit, qui Germanice díceretur «Φεεβαβ.) De Germanicis nominibus Lyra |
fimilium pifcium plurafcripfiin Cuculo. Color quídem rubícundusnon ín Cuculo tantüm exe
cellit,fed ín Lyra etíam:ututerg; fimplícíter Qteofifcb Germanis ab eo colore denominari uidea=
tur, ficuti Gallis etiam R ouget.ceterüm Curre Anglis quibufdam díctus,quoníam fufco colore
eft,nonrubro,ut Go:nato eorundem,nec Lyra,nec Cuculus fuerit,fed alia eiufdem generis
cies, Córax ne,an alia, dubito. 4| Germanícum nomen Seeban,quo Pomerani utuntur , uel
roftri figura factum fuerit quod durum corneum@ ín hoc pifce prominet: tanquam in uetere o
linaceo,ut Io, Kentmanus ad nos fcrípfit, Velab eo q ínueteratus ín aérefufpenfus , cauda nd
uentus |

x

NL) TIZI - i <= =
938) 92920 THE
REINE

"uentus fpiret,indícet, (quod de Lyra altera Rondeletius fcríbít,)ut cantu fuo tempeftatís mutatio
nem Gallinacei. Vela fono quem edit ín hoc pifcium genere Cuculus, quo Gallina aut Pulli uo-
cem quodammodo imitatur ; translato poftea ad alios fimilis forma pifces nomine, | Quare X
Waltus pifcis,uel YDolÉus à Danís & Pomeranís díctus ; alío nomine ((2eerban uocatur , cu:
iusad fceleton iconem ídem Io, Kentmanus ad me mifit:qui uíuum uiderint,ad aliquem ne ex il-
lis quos hic proponimus,referri debeat,an fuí generís pifcis fit,iudicabunt. Lyriformem quidem
effe dubium non eft, Branchíarum ora multís aculeis horrent,os ftudío diductum, & maxime hi:
ans,ueluti orbem,nulla parte prominente efficit:maxillis íntus afperis dentíum loco, Pinna cau-
de X reliqua rotunda apparent,prater bínas oblongas qua infra branchias dependent, in dorfo
gemínz funt, ;

Lyre alterius Rondeleti; effizies( a cornua ab ore prominentia,tana

qua in Lyrarnftrumeto, nulla offendit )ad fceleton olim nobis delineata;

rm
j
3 ^
] 3
SS PR j CA, | Y =
^ {κά ANN EZ Le
ας Se Naga TR \ Y
x EURI N
AI EN

ue

——À

CF ΥΕ 4 alterafiue Cornuta Rondeleti. Plinius(inquit) duo-
8 buslocis Cornutz meminit: priore,cù de uolantíbus pifci=
| busloquitur, (líb.9.cap.27.) altero, cum de cetaceis, (lib. 33. cap.
— n.)De Cornuta ceracea alíás : nunc de pifce quí cornua attollíte
' marí,quiG uolare nititur, Eum efle exiftimo, quem hic'exhibeo, .
- Nonnulli Lyra fuperioris marem e(Te arbitrantur,fed falfo. Octa
gonus eft,colore phœniceo, totus fquamís offeís contectus , &c, --
| Hancaliquando Lyram putauimus;fed cum uocalis non fit, (Bel ^
\ lonıus Lyram appellar, 5 socalem effe nfmuat;) etiamfi cornua maíora
habeat, Cornutamrectíüs dici nunc arbitramur, Plinius fefquipe: °
dalia eius cornua dícens,de maximis Cornutis intelligit: qua ues
τὸ fepius capiuntur , femípedalía fere , ueletíam mínora cornua
habent,ut fortafle apud Plinium femipedalia profefquipedalia le
“gere oporteat, Röndeletius. qui etiam Cataphradtum hunc pi
{cem uel Holofteum, fe primum nominafle fcribit, quód undis
quaque armatus,totusß ofleus fit, Bellonius etiam in Nilo quen “ — 71
dam pifcem Holofteum uocauit,quemnos Oftracionem ex Stra 7 I“ R
bone. ueteres holofteum tantum herbam quandam díxerunt. ©. LA
Fallitur autem in hoc Rondeletius,quod Plinium lib. 9, cap.27,
Cornutz tanquam pifcis uolantismeminiffe fcribít, Volantes qui
dem Hirundinem & Miluum capite 26.proximenominärat, htc
uerò Lucernam primum,non uolare, fed ín fumma maria fübire
dicit.Et mox fubdít; Attollít e mari fefquipedalia fere cornua que
abhís nomen traxít, Sefquípedalía quídem cornua, ceto magís
^ quàm pifci conueniunt:ficut & hoc,quod e mari ca attollit fiqui=
— dem aéris infpirandi caufa ceti plerunque capita ad fummam a:
quam efferunt. € libri 32. cap. ultimo Plinius Cornutas cum be= s
luísnumerat, Caterüm Cornutzbeluz nufquam alibi Ronde- |
letíus,ut hic poliicetur,mentionem facít. Eam tamen Giltíus de-
fcripfit. Apícius ius {eu condímenium Cornuta defcribens , pi-
fcemíntellexíffeuídetur, |
"4T AL. Α Líguríbus uocatur Malearmato pefce: à R omanís
Forchato & pefce Forcha,à duobus cornibus, Nonnulli Lyra fu
perioris(quam Caponem nomínant Roma)marem effe arbítran
tur,R ondeletíus. A Genuenfibus pefce Armato, Bellonius,
"GALLICEcírcaMonfpelíum(& Mafsiliam,Bellonius) Male
armat,id ef, Male armatus, per antiphrafim, Rondeletiys,

TTI) T ì EE — =

SK

ANN
LM

è ul = [s
NR È ES
PI: SN SS Pd

=

a
N

Περρής Lyriform. 33

C ataphrat,
Hhlofieus,

34 Animalium Mar.Ordelll —

Miluns.

Hierax.

Miluago.

GER M, F. L'ingebarnifbter Redfifb, hoc eft, Lyriformis armatus ; uelein Gable ei
Gabler,a rofiro pra cæteris huius generis pilcibus bifurcato, i y

Pleraque ex praditlis uulgaribus nominibus, alijs etiam ciufdem generis pifcibus adtribuuntur , quare r i

cauenda es conf ufio.nam ne eruditi quidem in hoc argumento becies buius generis omnessetfi non multas,

fatis adbuc diflinxerunt. Venetijs quem bic exhibemus Lucernam sulgó uocant: uel poris fimilem eiali

- umnigriorem,cerulem ad branchias pinnastctita ego recens extintli oculos notu lucere obferuani. M

VCER NA pifcis olim à Plinio dictus,
& hodie Venetijs, Subit ín fumma ma
ria, pifcis ex argumento appellatus Lucet=
na:linguag@ ignea per os exerta , tranquillis

N

nodtibusrelucet,P!inius. Rondeletius con L LT
(icit Hirundinem pifcem eundem effe, qui a y
η P P] q ZZ

Plinío Lucerna fit appellatus: Lucernam ue
τὸ hodie uulgo didam , Miluum efle Plínij,
ícexug, (uel semi, ut Oppianus)id eft, Accipi
irem Gracorum, quanquam Miluum auem |
Graci ixzivoy nominant, Vide qua cum His
rundine annotauimus:nobis enim diftingue
relibuit. Miluum quidem eundem Lucera
na Gillius quoq; & Maffarius faciunt, Lus
cernam Plinius tranquillis noctíbus língua
per os exerta lucere aít:íd quod omnes pifca
tores negant; & fane pifcium lingua explana
ta & mobilís utexeríqueat,nó efi, Forté pos SS ;
tids Lucerna appellata fuit, uel quód pinnae ) S E SE D
uerfícolores noctu fulgorem quendam mite =
tunt, uel quia antiqua Lucerna fpeciem fis
militudinemg gerit, Gillius, Nos oculís
buncpifcem recens mortuum nectu fulgere
obferuauimus. Ouidius nigrotergore Mil
uos dixit, Eadem efi nimirum Miluago Pli
nij, (ficut X Rondeletio uidetur:) ea quoties
cernatur extra aquam uolitans , tempeftates
mutarí, Trebitrs Niger author eft, | Cuculü
noftrum Maffarius Miluum facere uidetur,
fed falfo, Saluianus. Vide in Cuculo. Idem
Cuculum fiium à Veneris Lucernam dici
prodit, Miluus à Bellonio pictus ; fquamo«
fus,& c. Hir&do R ondelettj eff, Aliqui Cor
uum (Coracem) noftrum Cuculum faciunt:
cum ille niger fit: Cuculus vero tev9;6s, id eft
ruber dicatur, Miluum uero, quem nos Cor
uum (forte Hirundinem:huic enim longiffimas pin-
nas tribuit )appellamus,ob pínnarum qua a
branchias funt longitudinem, R ondeletíus,
Bel!onij fane & Saluiani Miluus,R ondeletij -
Hirundo uidetur,Lege ín Hirundine,
TAL, VenetäsLucerna antiquo nomi
ne uocatur.R ome Capo,uago nomine,utin

N
WU
\

SS

(CN
M

Na
VS

SS

mer
MN

S»
SN
\\

N
TRANS
NA

Dni
\)

Ww

=
REN

n
[Ere πα

ee

Lyraprædiximus,
HisP. À Lufitanis pefce Cäbra.
GALL. Circa Monfpelium Gabot, uel { ή
7 WI

Cabotealiquibus, à capitismagnitudine: ut |
forte Italice etiam Capo quafi Capito dica= bns | m ) N
tur.Rondeletius tamen Coruum(in hoc genere nígerrímum)Cabote uocari fcribit a fuis, (Maße
{iliæ Beluga, Vide mox ín Lucerna Rondeletij, im ATA E

GERMANICE bomínarípofletcin Meerwye;id eft, Miluus marinus,nifi id noméadH
lixerü potíüs pertineret. Circüloquemur igitur,ein att oo Bosnard/oder Currfifdb/ober See,
ban/oder Redfif:ein fliegende Redfilh art/dic bey nacht fheyner. uel uno nomineappella- |

D
x^ M

bimus ein Scheynfifd.

| J— DePifeibus Lyriform. | 35

ANGLIREOfI[h uel Gurnardcuocit:& fimilem huic,fed nigriorem,minorem, Rotchet;

T VCERNA feu MiluusRondeletÿ, Pifcis eftínquít)corporís forma coruo perfimilis,colcs
| re magis rubro,capiteminus lato,utrinque compreflo:pinnarum numero caud aßfimilis,ma
enitudine X colore difsidens.Parti pinnarum qua ad branchias funt externz , nulle macula ru
bra ínfunt:ínterna ex uiridi norrnigricat:fed pinna iftæ partím flauefcunt, partim nígrícant , &c,
- Víde mox ín Gallicís nomínibus, |

| GALL. A noftris Lucerna , quód noctu fplendeat, eádem de caufa a,Prouincialibus Belu-
-go:nam Belugnez fauillas appellant; R ondeletíus, Gillius Lucernam ab accolís Adriatici finus
—uulgó díctam, (qux a Rondeletij Lucerna uulgo circa Monfpelium dida , nonnihil diftare uide=
-tur,coloribus faltem,) Mafsilia Belugam (nomine nimirum fatto à Greco φλόγα Jnominariferibit. Gea
nerís quidem unius fpecies dux proxima uidentur.

GERN, F. SÉinandercartdesobgefenten Secbanens oder Scheynfilds.

4 ή

"7730 AX pilcis,id eft Coruus Rondeleti.Corporis forma Miluo fimilis eft.dotfum ei ex cce
Que nigricat,&c, «| Grace Koeaf, Latine Coruus à Plinio, Cello & Itídoro Hifpalenfi uos
«catur, Saluíanus, |

QuiCoruuspifeis X apud Latínos ueteres quofdam uocatur,ut Celfum:& hodie uulgó apud
Italos,non alius quam Coracínus eft, R ondeletíus díuerfum ut faceret,uno(opinor) Athenzílos

“cocommotuseft:ubi is {cribit Coruí carnem, duriorem effe quam Milui : infinuans fpeciem relía

quam effe fimilem,carnem duntaxat in cibo duríorem, Xenocrates Coraxum (Κόραξομ) feribit pia
faem efle pradura carnís:quí & ín maiorem auctus magnitudinem duríor euadat,fapore uirofo,
Wuottonus, Coríax uel Coríaxus fal(amentum non femel a Trallíano memoratur.

1 T A L, Romea Gallina uocatur, R ondeletíus.Sed Cuculus quo pifcis ( eíufde generis fpes
cies)à Mafsilienfibus Galline dicitur, €j Roma communi nomine cum Lyra & Cuculo, Capo:
neuocatur,Saluíanus. :

GALL. A noftris (circa Monfhelium) Cabote uocatur , à capitismagnitudine , R ondeletíus,
(Ab eadem & Lyram Rondeleti], cognatum pifcem, aliqui Caponem uel Capitonem uocant.)
Burdegalenfes Perlon, ut relíquos fimiles,

GER M, SEinfhwarsladbter Redfifh. Quare in Cuculo.

Hirundo Rondelezij:eam Miluus à Bellonio pitlus propius refert, quam Hirundo ab ipfo pifta:que ad
feeleton forte fatta efl non ad utuum pifcem.Miluus autem Rondelerij,diner/us eff.
1 gr”

GG

>

κας

en

Lucerna.

Chelidonias.

Uta Moe :

36 AnimallamMad ©) Ordo DL

IRVND ο, Grace xd dy díctus
pifcis, uolucrí hirundini perquam
fimilis eft. quam ob caufam ídem nomë
ab omnibus fere gentibus feruatum eft,
Oris cíus partes interna rubtæ funt,cos
loris iucunditate & fplendore fandara=
cham uel cinnabarin fuperantes.ijs par
tibus Hirundo noctu lucet, uídetürque
candentes carbones ore cötinere. quam
ob caufam pifcis idem exiftimari poteft,
qui a ueteribus Lucerna appellatur : ut
Ῥ]ίπή fuper hoc pifcelocus inemenda-
tus fit, X c, R ondeletíus.Sunt qui pífce,
quem Veneti Lucernam uocant, Mílu&
effe credant,Bellonius.ipfe uero Lucers
nam Venetorum,Cuculum facit. Equi
dem Plinij locum: non mutärim : & Hi.
rundinem à Lucerna diftinxerim. nam
& hodie uulgo Venetijs alium pifcem
Hirundinem uocant, (R ondola uel Zie
{ila uulgus dícípalíá Lucernam,Hiruns
dínem noctulucere , ita ut Rondeletius
{cribit,non dubito. fed non cötinuo qui
noctulucetpiíícís , Án hoc etiam genere,
Lucerna fuerít, Vidi ego Lucernam Ve
netis,ut illic uocant, noctuín cubiculo
méo,mortuam quog; recens, oculis lu=
cere. Hirundo pifcis Lucerna ualde fi
milis eft, Maffarius Venetus, Miluus
fiue Lucetna pifcis , tam fimilis et Hi:
rundini pifei, ut Græcihodie fal(ó eum
Chelidonem uocent; Adriaticifinusac=
coleLucernam appellant, Gillius,qCu
culo mullog colore & corporis fpecie fi
milis eft Hirundo, longifsimas latifsi=
mas pinnas habet, uolat extra aquam,
cuíus rei teftes fumus oculati, funt & tea
{Πες qui ad Herculís columnas nauiga=
runt;ubítanta aliquando uolantíum hi-
rundínum turba confpicitur , utnon pi=
fces fed aues aquatiles effe credantur,
Rondeletíus, Oppianus lib, 2.inter pi
Íces quorum uenenati fintaculei,hirun
dinesrecenfet, QHirundinis píícís,que
Chaldæi uocant ixdup Χελιδονίαμ., caput
habere fertur pifcis cœleftis iuxta An=
dromedam, Theonín Aratum. Alíus ue
τὸ pifeis eft Chelidonias ille,qui Pelamy
dicomparatur, @ Cum Miluus(Hirun
do Rondeletij) fuper aquam uolítet , & 1
nigro tergore ab Quidio defcribatur: nullus alíus reperítur & hoc colore fimul, & ad uolandî ide
neus,Idem autem & Miluago Plinij & Lucerna eft.quare ín Catalogo cum Lucernam connum
raffet, Miluinon meminit,Saluianus.
GR AE C1 huius ztatis Χελιδόνα uocant , addita uoce Ldpo,(melits opfaro,proopfario,id eft "i
diftinguendum pifcem ab aue, R ondeletius. Miluus feu Lucerna pilcis tam fimilis eft Hirundin
pifci,ut Greci hodie falfo eum Chelidonem uocent,Gillius, |
ITALICE, Adriaticimaris accolæ Rondelauel R ondola uocant, fandelbetus Ron
uel Zifila Venetijs uocatur:in Sicilia Rondine, qua tria nomina etiam aui hírundini tribuuntur
Rome, pefce Rondine, Saluianus. Vide quae feripfimus i in Mugile alato, |
HISPANICE. Voladér. Lufitanis Peixeuoatér,uel potiùs uolator, +
GALL. ÄArondelle ‚uel Arondelle de mer. Mafsilienfibus Rondole, uel Lendole, Gallorá
nonnulli(inquit Rondeletius) Volant appellat;quód auísínflar ad lapidis íactü extra aqua uol

sa A is
Freundin Jielerm Fam cum ian m En 3

‚rem,bie eriam apponere libuit,

(UNE

d

h

iN

form.

rd

(cibus Lyrı

]

DeP

Alia Hirundini im

N
T
u
>»
BS
d
D
N
dd
EM
EINEN
NS =
SS
XQ
SR
ϱ NS
ὃ u
S è
να
SS
SS
ES
sx
SSIS
ES
SI
x E
SS
m
S À
SS
è à
SEL
Ÿ τν
ESOS
ES
NOR
US

uerfi

2)

IZ *,

LUE

DR DIT ET

EO
^ 7

4

EU 5 ' v PA ae, UMS “à
KE ο 5 τω. ] 1
A: M

( 1 N
A η» Π | , ^ Tw
PA 1 4 D gu

| ο
38 — AnimaliumMar. Ordo ΠΠ.

Alij Papilionem, Alij Rate penade,íd eft Vefpertilionem: quod colôre,alarum maghítudíne m "

culiscy V efi pertilionem zmuletur. Qua tamen fi attentiùs cöfideres , tum etiam uolatum (demifs

ART fe enim uolat,quemadmodum aues € flumine aquam haufturz, ueläterra feftucas cibum ue colles
cturx)Hírundíni uclucrí magis quàm Vefpertilioni afsímilauerís, Hæc ille. E
GERMANICE nominaripoterit ein Schwalmfifch : uel ein fliegender Rotfifb : uel cin

art der Ziindfi[ben. | |

- Piura bec F'enetijs fata eft:fatis bona,fed minus elegans & accurata quàm Roudeletij:que
cirrbum etiam à medio inferioris maxille propendensem oftendit,

-— 7 3 7 IE

ή Li
NH

1

(4

d

«Tum

i Mun ER

Ne
UM

Wal

=

-- S» SS
DESESS

e

ALLIONY M v S, Vranofcopus, Agnus.KaAuávuyoe , Ovoewtowortt Av". Agnus quíde cas
(Cit ficnificat;nihil autem de huius pifcis caftitate legitur, Vranofcopus Corlifpicem fignia
ficat:Galeni interpres Coeli fpeculatorem appellauít.oculí ením eíus fupra caputfití,rectà coelum
Anodorcas, intuentur, Latino nomine caret.Idem nimirum fuerit Anodorcas à Thebanis díctus , tefte Hefys
Bricchus. chio:& alio nomine Brícchus,Aved'opuge, BeixyG" 6 ἰχθῦς, Nas onbatoy, Gaza Pulchrum pifcem inter”
Pulcher, Pretatur,fanquam Callichthyn,n6 Callionymon legiffer.Atqui tum ob fufcum colorem , tum ob

capitis totius@ corporís fpeciem, foedus eft afpectu.& Callionymus,id eft,pulchri nominis pífcís
nomínatur,ob Vranofcopi appellationem, qua pulchertíma eft, X homíne quam pífce dignior,
ut Rondeletio uidetur,Sed an ab aliqua membtí genitalis fimilitudine potiüs,ita uocatus fit, cona
fiderandum eft.nam callionymus Hefychio,non pifcem modo, fed etiam utriufggfexus genitale.
fignificat.& Tapecon hic pifcis à Mafsilienfibus nuncupatur, quod pefsi inftar conformatus effé
uideatur, &c, (Hicefius díuerfum pifcem Anthiamab aliquibus Callionymum uocari feribit.) |
Eleneroce, OppianusHemeroccetti (Huseono70y)nominat, quod interdiu ín arena dormíat, noctu uígilet, prat
D dz querenda caufa ; unde & Nydteris (nvartess, id eft Vefpertilio) uocatus eft. X Pfammodytes.
Nyferi, (Vauudvru)apud Hefychium, quod arenas fubeat. «| Hícan Gobiusille Oppíanifit,quem acus.
Plammody- leis fuis uenenatum facít, querendum, 4 Pifcem Arabicédíctum Sabot,uel Alfabut,aliqui hos
ma die Callionymum Gr&corum ínterpretantur:Syluatícus Spínulam(uulgo dictam: hoc eft, Scorz
Saber: pium pifcem.)at hi marinifunt pifces;Sabot uero(tefte Andrea Bellunenfifluuiatilis,in Fora Pet
fix flumíne, > 1
IT AL.Boccaínca,Bocaín capo: Venetís Bec in cauo.Genuz Prete uel Preue. Roma Mila.
fore, quod nome etiä alijs pifcibusattribuüt, (Beleno & Cottofl.) Alicubietía Lucerna de petret,
id eft,faxatilis Lucerna.alíus enim eft qui fimpliciter Lucerna uocatur. «| Roma Mefforo(ficutt
© Blennus mar.& Cottus fl.) & pefce Prete, Saluianus, ; E
GALLICE.À Mafsilienfibus turpí nomine uocatur Tapecon, quód pefsíínflar conformaa
tus effe uideatur:& Rafpecon,quod caput ob afperítate ad fcalpenda muliebria pudenda accom.
modari pofsít,ínquít Rondeletius. Circa Monfpelíum, Rat, @ Mafsilix (inquit Bellonius) Ra
fcafla bianca, quali album fcorpionem dicerent,uocatur, Alibi R efponfadoux. D
GERMANICVM confinginomenlicebit,ein Pfaff; id eft presbyteruel facerdos, nam ὃ
Genuenfes Prete(íd eft Presbyterum)uocant,ab eo nimirum quód coelum füfpiciat,ut folent qu£.
» precesad Deum fundunt facerdotes, Vel,ein Himmelgugger,hoc eft Coeli fpeGator, V el pería.
phraftíce,ein Meergroppen art.nam & Romanieodem nomine, quo Cottum fíue Gobium Β,

capitatum nominant:& eruditi quídam hunc pifcem Blenno cognatum iudicant, eft autem Ble
nus quog Gobio fl. perfimilis,& à Romanis fimiliter appellatur, E!

‘

ME LLVS nome tra- | b^

ER £ 77

rus colore mulleo- n A: TH? E
rum calceamentorum , qui ADD ac MASQUE ADAMS AN ave v OR à
b Alb es TIE I ES

. busreges anorum pri= < É ME Y e Y TEE ==>

mùm , deinde patriti ufi & 5 LEN ==>
funt.Hoscinquit Rondele= | PE Bi
fuiffe }N >

tíus)purpureos tuille opor NR =

tet, 2 car

De Pifcibus Lyrıform. 39
tet,ci Mulli fanguinei,id eft,purpureifint,uel uarios:Mulli enim magna ex parte purpurei funt,
aliqua parte candidi,alia liuidi:habent & líneas aureas parallelas, Maxime cum expirant,colorem
mutant, Sic ille, Sudt qui Mullum a mollitie deriuent, ut I(ídorus:quód mollifsimum hoc genus
pifcis fit, non quidem incibo,fed feruitutis indignantifsimum, Columella tefte. quare ín pifcinis
non crefcir, Nonlaudo qui Mulum l.fimplicí (críbunt , fícatíumentü quadrupes, GraceTeiyza Trigle,
dicitur, id@ rectiüs quàm τοίγλα per «.quamuis funtquihoc commune, iliud Atticum putent, E
Oppianus(carminis caufa forte) Te£yA« trochaícum ulurpauit. Ariftoteleshunc pifcem ter parere
fcribit:& inde forfitan nomen habere, id confirmat Oppíanus. à quo etiam vezyAízt pííces luta» Tl
rij nomínantur,cám paulò ance Triglam dixiflet tanquam diuerfum pifcem inlitoribus arenofis ^ '
uerlari.Dorion Triglides paruas, Hepfetis pifciculis connumerat;unde εοπήςίο eandem effe Tri
glitidem Apuarum generis.Siquistamen Triglidem, Mullum Lutarfum3 Plíníodícum effe uo 777/77.
luerít,& eundem forte imberbem,efto. € Mullí quidem ín mari fpecies quedam funt : in fluuíís
- nulla:& qui Barbum fluuíatilem pilcem, Multi fl, nomine dígnantur,non parum aberrant, € Tri
- gla& Trigola an rjdemíint pifces, difficile eft explicaru,Saluianus. INosínrecto cafu Trigolas, Trigolar.
ut Aeneas, dicimus, quem pifcema Trigla Sophron diferte diftinguit. Typhon aliquos Cueulum
putarefcribit; propter fimilitudinem(forma)& partium pofteríorum ficcítatem, Porro cum Tri=
gla fimilis fit Cuculo:eídemép Trigolas tam fimilis ut pro Cuculo à quíbufdam accipiatur , ipfum
quog Trigolan, fimilem T riglæ effe oportet,ut nontemere nomen ab ea fítmutuatus , ac fi Mul-
laftrum Latine dicas.Etprobabile eft eundem effe Mullum ímberbem: quoniam ídem Sophron
alibi de barbato loquens,cæteris(nimirum imberbibus)eum praefert,
.. Plinius(inquit Saluíanus ) eorum plura genera facere uidetur : fed que non uere genera aut
fpecies fint:fed leues quzdam differentiæ ex alimentiuarictate defumptæ : quibus tamen non per
peruò Mulli differunt, quippe quorü haud perpetuo hi alga,íllí oftreís;alíj limo,aliqui uero aliort
pifcium carne uefcantur:fed quilibethorum quolibet bi obuío indifferenter pafeatur.
- GRAECI etiaminuncrecté antiquo nomine Triglam uocant, Gillius. Cretenfes nomine
‘compofito ex Graco corrupto, & V επεῖο,Στοιγλησαρπύνυ.ἤ enim B.per uz. efferunt.
| 1T AL. À Romanis Trigla, Triglia,Saluianus)a VenetisBarbono,anonnullis Treglia ucl
Triglia:Liguribus Triga.
HISPA ΝΙ Mullum Salmonetumappellant, Amatus Lufitanus. Aliqui,ut audio,Bäruo de
la mär,id eft,Barbum marinum.
GAL L.Burdegalenfes Barbeau,Galli Surmulet:(forté quód Mugilem,quem Muller uocant, precio
fuperer:)aliqui Barbarin,alij Moil id eft, maris Perdicem , Rondeletius, fed nomen Moil à Mullo
detortumuideri potefl. Parifienfes ud'go Rougetos barbaros,uel Surmuletos appellitant. Bur-

degalenfes & Baionæ Barbarinos dícunt,Delloníus, Mafsilienfes X Lígures, Trigam: qui Nice
‘am incolunt,Strilham, Gillius, Galli Cucufum Rouget uocant,non diftínguetes a Mullis,quod
eiufdemfintcoloris, Rondeletius.qui alibi etíam Mullum,Cuculum, Lyram,a Gallis indiftin&e
Rougetuocarifcribit, Et in Erythríno:Obferuandum (ínquío diligenter eft Cuculum , Lucer=
nam,alios@ rubros pifces Gallis,& maxime Parifienfibus dici Rougetz:nobis autem Monfpeli=
enfibus Mullos,R ougetz nuncuparí; ne quis Galiica nomina cum Gracis temere confundens,
illos Erythrínos efle putet. 35
| GERMANICE Mullumnominabimus ein Weerbarbel,id et, Barbum marinum: quan
Bellonius etiam Myftum pifcem mar ,Barbo fl,comparat.uslein Revfif att/ein Rorbart/ cin
« gebarterer Redfifh.
^ ANGL, In Portlandía peninfula Mullum uerum uidi, quem pifcatores uocant, a fote
Muller, Turnerus ín epiftola ad me, (Dullet quidé Anglis , (icut & Gallis Mugilem fignificat.
fed Galli etiam aliqui Mullum Surmuletappellant:!ab eo forté quod Mugilem precío fuperer. à
Gallis Portlandi fuum nomen mutuati uidentur, Plinius:Septentrionalis tantüm hos(inquin&
proxima Occidentis parte non gignit Oceanus, In Gallico quidem Oceano Mullos capi, Bello
- ni authorítate conftat:in Britannico, Turneri,
Mulliimberbis(inquit Saluianus)folus Athenæus meminit:reuera quídemnullus eorum ím«
| berbisreperitur, Duplextamen Mullorum genus effe nos primi norauímus:quz nó folùm mas
gnitudine(unum enim maius eft,alterum minus:){ed colore etiam manifeftifsime diftinguuntur,
utrunque barbatum,&c, Hæcille. Atfecundî Rondeletium, Mullorî ali imberbes funt:fpecies
una barbata,quam femper intelligi puto cum Mullus fimpliciter nomínatur.funt enim Mulli bar
batí,Te£yA«« ywaazıdev,, multo fuauíores,

ís eft,quíà noftris Imbriago, (fic eriam Lepus mar. quod expre[[us fuccum remittat inflar rubri vmi )
dicitur,ab infignirubore.ebriofis ením,quos imbriagos noftri vocant,fepius rubet facies, Ab hoc
igitur exaturato & fplendído rubore, (quo fimiles fibi figura pifces Cuculum & Hirundinem
wincit,)nomen ei à noftris datum eft, Caput ei magnum, flellulís cælatum. À capite ad caudá dora

fo medio duo funt officulorum acutorum ordines, cauum eflicientes , &cuíus medio pinna rubra
D a

M: LL VS imberbis(inquit Rôdeletius:Saluianus enim diffentit,ut proximeindicauimus)

40 AnimaliumMar. Ordo ΠΠ.
o nif e.

aculeis cöftans erigitur;cu=
ius pinna aculei parumfer
rati uidentur, Kc, Hic pís
{cis ueteribus(inquit ídem)
parü notus fuiffe uídetur,
qui de folo Mullo barbato
uidentur fcripfiffe. Atqui
Sophronis apud Athenz»
um uerba pauló ante recita
uerat,hec:Mullibarbatilon | = | |
σὲ fuauiores funt caterís: ; d
hoceft,imberbibus, d An : Hn jain {
Triglis Oppiani híc Mullus fit,quærendum, Vide fuprà ín fequæ de Mullo fimpliciterfcrípfia
mus.Sed Trigolas potiüs Mullusimberbismihiuiderur,utfupra fcrípfimus, @ Pifcem Capone
uulgó Romzdidtum,(V enetis Lucernam,)Mullum imberbem fibi uíderí,eundemá Alutaríum
(mes Lutarium ) Plínij,infínuat Iouius.ego Rondeletij magis fententiam circa hos pifces probo,
^ GALLICE Imbriago,utfuperiùs indicatum eft, | a
GERM, F, Minglatter Xotbart/ein Onbart. , , 3

List -

e SEE
K) UC Y
νὰ ARE

"VLL vs imberbisalius,afper cognominandus,Rondeletij. Huncpifcem (inquit) ob fia

milem corporís figuram, fimilem colorem, Mullorum generifubieci:& à fquamarum afpe

ritate Mullum afperum nominaui:cum nullum alíud nomen, immo ne mentionem quidem ule
lam pifeis iftius,apud antiquos fcriptores legerim. iei.

GALL, À noftris Cauillone dicitur,a clauilignei, qui cauille anoftris uocatur. fimilitudife,
| GER M. F. Æinraucher X otbart/mit rauchen [hüppen/ dem gebarteten Redfifb in
lih/aberoneinbart,. — . : È,
ον AE fequitur pictura pifcis incogniti nobis, exhibetur in Tabula Septentrionalis Oceani
Europæi per Olaum Magnum, qui aliud nibil de eo tradidit. Videtur autem pifcem uolantem
exprimere uoluifle, (A

LI

gp
DD

|! | | AI
ORDO III DE PISCIBVS LA

TIS ET COMPRESSIS, SQVAMOSIS. VT SVNT
AVRATA, ERYTHRINVS ET SIMILES, LITOR As

les fere, &c, Item De Apro, Caprifco , Stromateo, No=
uacula, Fabro, Seferíno.

Latis & fquamofis buius generis de Gbus , Anthias quartus Rondeletij etiam adiungi
poterat:@ Scarus t5, quem idem Rondeletius Aurate comparat. Nos eos inter faxatiles pi po
fimus, ec.

Iconem banc dedi,ut Venetijs M ar hab. en melorem effe puto : que e dentes inore,

€ toro corpore Jquamas offendit.es pinnam dorf non τος fimilem:fed an-

la {pia

seriore dimidia parte fprculis diflinéfam per interua
nofis, pofteriore non item

D» AL
di o o 7, 7 I A
PA TM ἄ v

x N | (ul

N E.

22

(ας ή ας
2 »y) d II)
DI)

ag) » JD) i" =
D
mp =

Ur T Mis ut N m
De

ή WI} Wer DA

TEE

|

N
NV
$ e

( *
N

EU vRATA uelOrata,abauricolore, Greci melíds à parte, fupercilijs fcilicetaurea
xd 18,gevrogpuy appellarunt;inon folüm tamen pífcem hunc fed etiam Pompilum cos
34 dem nomíne, È
j GRAECI hodiegnomenuetus feruant,
ITAL, Orata Romæ,Saluianus,

di Giava è

GALL, Prouíncíales X Hifpani (4 quibus alicubi Doradilla dicitur) Dorade uocant, In Gallia
* Narbonenfipro ztatis differentia,qua magnitudine definitur, diuerfa nomina habet, Q uze palmí
- saenitudínem nondum attígít, Sauquenedicitur:quæ cubiti eft magnitudine, Daurade; qua ín-
terillas eft, Meiane, quafi dicas mediam,Pifcatoresnoftri maximam Auratam Subredaurade uo=
cant,id eft Supra Auratam, Galli Dauree,quem nos Fabrum efle dicimus,uocant: Auratam ues
τὁ noftram, Brame de mer: :quo nomíne etíam Sparum, Cantharum, & fimilis ficura pifcesnun=
eupant,Rondelerius. Vídeo Sargum, Melanurum, Auratam,Sparum, Synodontem, Dentale,
ira fimiles effe, ut uix ab oculatifsimo diftingui poßint, Bellonius, Bramz ftu Breme mar.nomé
no folum Gallis, fed Anglis etiam δέ Germanis late patetad pifces diuerfös,qui omnes tame fqua
mofilatí& (unt, & Cyprino,præfertim lato (ut Rondeletius cognominat) aliqua ex parte fimiles,
quanquam certís inregionibus forté fpeciem unam quampíam fic appellant. alicubi ením mari»
num pifcem Brema lacuftrifimilem, fed crafsiorem δὲ maioribus oculis,privatim fic nominari au
dio. 4| Auratamarí mediterraneo cogníta, Gallis ignota eft, nihil enim habet cum Dorada Maf
filienfium commune, Belloníus : qui alibi Piicem S. Petria Gallis Dorade uel Doree nominari
fcripferat,.

ANGLIS Giltebeade, vel Gpldenpole,pifsis efl fic dictus ab aureo capitis colore:uel Bol:
perc, quali Aureum dicas oculum, habetis in fronte, utferunt, aliquid iim quod aurí

3

-

Sparulus.

A yades.

Albargi:

"45
t
E

Mo

4». Animalium Mar. Ordo ΠΠ.
inftar ín aquís lucet,& c, Hunc alíquí Auratam, alij Scarum effe putant, Sed Aùratam in Brita

nico Oceano effe Iul.Carfar Scaliger negat. |
GERM, F. Ain Golobteme/odcr Goldb:abfine/oder Meerbzachfinen art.

(YPARV S (σσπίρθ”) Aus Tconem banc Rondeletius dedit.à Saluiano exhibita maculas quafda tranf-
an tam fimilis eff, ut — uerfas.latiufculas oflendit,quatuor aut End iy latera fuperne diflin-
ob coloris lineamentori@g guunt,ut in Mormyro fere. N igram in cauda maculam,fimiliter ut in Melany
corporís fimilitudinem,ali ro, Rondeletius pingit : eandem Saluianus neque pingit , nec in de[criptione ei
quando à pifcatoribus ip- — meminit.
fis primo afpectu no intera -
nofcatur,Rondel, Parux
Aurata tam fimilis eft, ut
Rome perfepe pro ea uen
datur,Saluianus, Sargo e=
tíam fimillimus eft, & folo Ps Y
fere colore diftinguitur,te= AO % SU De à
fte Bellonio. Sparulus a= REBEL N ες,

2 =
NEFFAFERE
fee

Ἑτ ο.
——

pud Ouídíum & Martiale === D) i
dicitur, lfidorus fic díctà 5445093) 1355 RR à = “I
ait à fparo lancea (ueliacu= TB i |
loymifsili,quód eiufdem fi < AES |

do

gura fit, Sed cum nome fit En c

Grecum;orígo quog Gre Alia Spari effigies, enetijs mili depttla,
ca potíüs ei quaerenda fue=
rit. Euflathío Zzxeoc díctus
uidetur auerbo arateay, Gd
eft pa'picare, Sparusapud
Plinium legítur lib. 32. ín
Cata'ogo pifcium,nec ul
alibi quod fcía. nam lib, 9,
caps melíorlectío et Sar

| © 594
gus. & Rhyades non Spa «NT
rifunt, ut recentiores qui= WU

dam,Gaze translatione de
cepti, putauerunt: ( Gaza
quidem uaríe couertít;)fed s
generalis differentie uocas N |
bulum.Gillius ex Aeliano TN
Rbyades interpretatus eft
Afpargos, quod non pro-
bo.Ex co quidem quod de
eis fcribit Aclianus , per x 1:
hyemem eos quíefcétes fimul manere, fetg mu 7 | B .. ..
tuo tepefaceretuerno autem tempore longiüs eg A E
migrare „gregarios pifces effe intelligitur. X
quoniamlongiüs abeunt, ita fit, ut non obus
modo, fed & inueftigatis cibis uefcantur, quae
omnia arbitror in uniuerfum ad gregarios pia

. Sparus quiim flagnıs marines degit,imquit Rondelerius : marino plane finie
lis, σ [pecie er ceteri corpori partıum,tum Iniernarum tum externarum diffe 1
rencys. Quod cum ita fut,cur nouam eius iconem dare uoluerit mireris, 1

4 :

{ces complures pertinere; ut generale quoddä& AD IRE
hoc uocabulum fit, &c. PRES Di
d S pati , << E SS η
IT ALIS Sparlouocatur, aliquibus Carliz D. 22/71)

no & Carlinoro,Rondeletius, Roma Sparo,
Genux(&in Portu fenerss, Bellon.) Sparlo, Sala |
uianus, Tametfi quotídie Roma ex mari ín Bees

forum pifcarium Spari adferuntur,tamen pifcatorum nemo pifcemhunc Spari nomine agnof
promifcue autem cum Auratis & Sargis diuendi folet,Bellonius. Sparinunc quoque Spatiaj
pellantur, Maffarius Venetus, ;. Aliqui r.geminato el Sparroproferunt; ^ ^'^ E us.
HISPAN. Spargoil,Rondeletius, ^. Soi AT? SARA TOO Rd
GALL, Circa Monfpelium Sparallon. Mafsilienfes corrupte Sparlum appellant, Gillius ^.
GER M, F, Ein Sperbrzahfmentuel per circunloquutionem, ein Eleine Meerbzachfime
attibar ein fhwartgen flecken am |dwants/ wie auch der Sargus dii Melanurus ; vonwelben |

: iu) 81 p 353 d

bárnad.

*

n

DePifab.latis&compref. 43

a X
ett MA ET AN
TESE =_= 8

κα tnr CIC
‘

=

πας ΚΕ

«(4447€

FI) )))) )2 2)» 3:
244212), F
> 244

LL)

Τι SCIS marinus,de cuius antiquo nomine dubitamus. Coloribus pingitur uaris? pinna ad
“1 branchías δέ cauda flauefcunt.fed cauda innumeris etiam maeulis ruflis diftinguitur.pinne bi
E. in uentre Indici coloris funt:illa qua podícem fequitur,primüm Indica, deinde flaua,ín extre
morubicunda,&c. Venetijsaudio Saccheto uocari,aliqui Sparo congenerem effe putant, Bel- Socchero,
loníus quidem Canadellam pifcem hodíe uulgo dictum à Gallisad Ligufticum mare, à Venetis Sparo cogné
Saccheto uocari tradit,ut etiam Hepatum fuum, qui undecimo Rondeletij Turdo cognatus uide 45, |
tur:ab his uero omníbus,quem hic exhibemus, differre, i |
GERM, F. SEinkleineartder Meerbzachfinen/sder Sparbeachfinen:

E - 3 : s / 5 ; à
Tconem banc Canthariex Ivalia accepi.ea quam Rondeletius exhiber,corpts oflendit larıns:& fi caudam ex=
cipias , infra fuprag,rotundins.os minus prominens , ey denticulatum, «7c.

EE
ect CH Hr =
(i C UI um i PARU (gs
| AT TU PAIRE LC P, LES
f se £(QU Um ln "I ip. Mi SI
PA Eun Eur NE Le PR ER ud nn e CI MENTI tel pa I Ÿ == E
—— Hà re 5 u * PITT: 2. v e “ Udo 4% d x "BE il | ES È Gg”
TR U ALIAS er E (ια Apt f οι 1 M NC ff
II 4 Et AVE η REN Ww NE ^]
= SR qa (n d ia ri mm zt li NI E | N È Sa
<A o CS μμ —— ——À N 7»
= SAL zc RAN
u SZ 7 (4 == V N
mE III Sn )»v»s»y 4274 4 2 T le à " vent TRA N ΑΜΑ bé
^ = = IS TN quite 1/0), Ji » M SR 3 ]
È tt 3 2 oa I ο D » NI 2
M ut e" » n da nun, J } N VIA
: I DIN us
GC

Pifcis bic à Bellonio pro Coracino exhibitus, Cantbarus uidetur. tam & Rondeletius Cantharum effe do
cer pifcem à Liguribus Tanado ditu,non Coracinu.& Gillius pic Maßılie à colore caflanee nominatum;
Coracinum IN eapoli uocari,audiuiffe fe ait.unde nimirum deceptus Bellonius,Cantharum bis pinxiffe uides
tur,primum pro Coracino,non exprefivs dentibus:deinde pro Cantharo,dentatum.

ANTHARVS (Kade=
M ος) afimilitudine cana
thari terreni di&us mihi

uídetur, Vtenim hic fimo ET ας NE RZ
delectatur , & ineohyeme SE ο ο ο RR 15; 2 UR N
condítur: fic Cantharus pi- NS p UA È GER à SA È Huit =
fcis in luto δέ fordíbuslíbe, . Ne vy EL ΗΛ
E -- ne Μπ NINE

s & portubus degít,R o« = AL TD

ΜΜΑ
ΙΙ a

υπ

deletíus, ego à colore dícti
éxifimärim, Profertur:&. : le DU.
I D À

"mh Animalium Mar. Ordo IM.

Sarcinus.
o

VE DEC

' (inquit Belloníus) Tanna uocant;alíj Daphanum, Dephanum uel Tephanum,Belloníus.

| 215.

Cantharis foem, gen.kw9xets,î. Idem R ondeletius,nomen Aetnzus(Alrvess)apud Oppianum,
Canthari pifcis epítheton effe putatinos fuí generis pifcem effe monuimus, E
GR AE C t hodie Cantharumcorrupte Scatarum nomínant, Gillius.

IT AL. Lígures Tanada a colore pullo, Quidam Cantara, Romani Zaphile. Genuenfes

GALL. In Gallia Narbonenfi,Prouincia,Hifpania, parum mutato nomine Cantheno dicie
tir, Rondeletius. Lutetia ex Oceano tritifsimus hic pifcis, uulgo Bremma marina appellatí (os
let, Mafsilia Cantena,

GERM. F, ÆÆinbraune Meerbzachfine, =

4

Hanc piftura olim C or. Sitrardus mifit: Noftra bec Sargi icon efl: Rondeletij accuratior.nam& li
que Sargi(fi bene memini)caput, os & den neas à fummo dorfo de[cendentes olonas repræfencar, (queta.

tes,repre[entaret. menin mortua feré euane[cum: ) & dentes humanzs non diffé
| miles cr nigram,inxtacandam,maculam.

; (πας

rs

NE...
= MES i
e, di
=>
μι οσο 4
XA cn
AG > EIL "1
MZ Z\= = EL
e NS = Ton |
N
3
Ey rk = — 22 1
LA = CC
“— — - E
Ne. > ze Ae o
sio e
SAI = ZZZ,
\ Ra S
- - —
N = > == ——-
KA. = — cM sie Αν;
Go - -— ἣ Zo 2 A^
rt - -——
Pr ὃν SEE = 7%
Lom AREA a,
2 πο, ZN
ET — 2
j 2 \:

κά TAN
AS

SN
"C
SICK

wur (CN Carta

CE ==>

tras herbidas incolere dícítur , pifcis tas
men faxatilis non eft fedlitoralis,& in cora
nofis litoribus frequentior, R ondeletíus.
Grace Σαργὸς dicitur, oxytona dictione:ui=
detur autem à carne(quam Graci σάρκα no
minant) fic didtus, eft enim pro corporís
magnitudine fpiffus , plus carnis habet,
quam fimiles ei pifces Sparus & Cantha= À

Si RGVS quanquam ab Oppíano pes

4
x

εκ aC «C GO u
WEILER uw
NCC Wa wu We

ir

sa Watt as
Ken tele
z

(C a « NC κά,

Ht

(SN
a CUNG (CU GG Ct (qr

(A κ «λές

x

A TT «

K ce
wu KK

NCC

ATENA

κ φαί

rus, Apud Ariftotelem quinto hiftoriæ, AS 22 42.2 E
bis ucl ter Σάργος pro ΣαργῖνΘ” mendofe legí Si, 70
tur. cft autem Sarginus longe díuerfus pi= EN 2 75535
UD A UA CANTA
feis,in genere Mugilum. € Similis eft dar ER Asie
gus predidtis pifcibus, (à Sparo fere folo co IA SW pe
lore differt,)item Melanuro, macula quocg NN d v
fimiliter ad caudam nigra: fed corpore eft epis NN WES
rotundiore,compreflo, fpifsiore, Xc.item 7| iis
Scaro: Lege mox in Italícís nominibus,et N) i VAL

Apro,uide in IIlyricis. Circa branchias
& caudam in eonigra nota fatisampla apa ᾿
paret & linea fubnigræ a branchijs ad cau
dam ducuntur:qua omnia cum Melanuro
communia habet, atque infuper corporis fi
guram, Saluianus,

GR AE C1 etiam hodíe ueteremeiusap
pellationem retinuerunt,

1 T A L. Sargo Genua. Venetijs,alibié
fere ubique:Roma Sargono, Non modo | lai 19g
Mafsilienfes & Ligures,fed omnes quas obiuiregiones,Sargum adhucuulgó nominant,G
Roma Sargus imperíalís dícitur,ut Cor.Síttardus olim índicauit, € Scarus Romanisnofti

!

il "

'DePifeib.latis&compre. 45

non plane notus eft.alij ením ob fimilitudinem Dente; ali Sargo uocant.a noftris quidem pilcato
ribuspro Sargo uenditur;cui fimilis eftcorporis forma fübrotunda,& aculeorum pinnarumgp fia
tu acnumero,Rondeletius.
HISPAN. LufianísSargo, —
GALL, Circa Monfpelium & Mafsilix,Sargo, Oceano quidem Gallico ignotus eft pifcis,
mari rubro & Nilo peculiaris,Bellonius:qui pro peculiari frequentem dícere debuerat, o
| ILL Y RII pifcium atfinítate decepti, Aprum Chergníer uocant, fed uox ea Sargo debetur. y
Aper enim Sargí modo corpus tornatum haber, Bellonius, din
GERMANICV M nomen fingendum eft.nam cum in Oceano Gallico ígnotus fit pifcis,tea
fte Bellonio:in Germanico etiam deeffe uerifimile eft, appelletur igitur ein Gocifibzado[me,ut X
corporis eius fpeciem(Bramisuulgo díctís pifcibus fimilem)& occultum cum genere caprino co
| fenfumindicemus, Vel,ein Bzandbzachfinen att im meer:id eft, Melanurifpeciesin mari, Vel
- defcribatur: Ein ((Ocerbzadofmen art/mir übertwären fhwartsen fErepmen vondenrucken
binab/wie an eim Derfid/odcr auch an dem Mormyro: bat auch ein fhwartser flecEen ghe
gen dem fhwants. | |

ELANVR V $(McAevs- i
ος) Sargo fimilis eft, P =,

cauda nigra nota infignis,
ut nomen etiam pra fe fert.
atnota hac illi cum alijs qui
bufdam, (ut Hepato, Sparo
& Sargo,)communis eft ; à
| -quibus alijs notis fecerni de
bet, Gaza Oculatam uere
tit, Plíníus Melanurum &
-. Oculatá uelutí diuerfos no
. minauit: fed is ín alijs quo
- multis fimiliter diuerfa ali=
. quádoreíuníusnomína;ad |
res quoq díuerfas pertínere putauit.Nec de alio pifce fenfiffe uidetur Plautus Ophthalmiamno- 2"
mínans, nímírum à recto mafculíno Ophrhalmias.) V ulgaría quidem hodie plerag huic pifcino or balia
mina ab oculis facta funt.hos enim ratíone reliqui corporís admodum magnos habet,ex coeruleo
- nigrefcentes,&c. 4 Veterum Oculatam Melanurum efle Saluíanus negat comprobari pofle
Plinium manifefte diftinguere. Celfum fícfcribere : Deinde qui quanuis teneríores, tamen duri
funt,ut Aurata, Coruus, Scarus, Oculata,ex quibus uerbís (inquit) haud ulla uerifimili coníectua
ra Melanurum ab eo Oculatam appellarí,contjcere poflumus : ut neq ex Plauti uerbís; alius ues
ro ueterum nemo Oculate meminit,
IT AL, Romani Ochíado nominant,uel Ochíata:'Torpedínemueró oculatam, Ochiatellam.
Veneti Ochía , (uel Ochíada : proferunt autem ac fi nos feriberemus Otfchada:) Siculi fímilíter
uel Okada, uel Marilia,fi bene memini,a Melanuro nimirit deprauato nomine, Genuenfes Oia.
GALL, Mafsilienfes Oblado, uel Olhada, Monfpelienfes Nigr oil, id eft, Nigrum oculum,
Nicenfes Iblada,uel Auguyata, Oyata, ;
- ANGLL Seebteme:quod G E R M 4 N IC E noflra dialedto diceres (Meerbzachfine,nimis
-generalí nomíne:quare cötradtiüs díxerím ein Brandbzachfine, à titionis extincti colorenigro,
nam & Greci quídam fimiliter à títíone IVieJanurü,AzAcv appellant, Hefychio tefte, Min @eer= Ages
bzacofmen art mit einem fhwartsen flecEen ai [bwang/wie auch der Hepatus, Sparus, vno di
Sargus:welche Ότο) mannennenimag 2 iberb:abfimnme/Sparbiabfine/Beifb:abfine. Ocea
no Gallico perrarus eft, Adriatico & Mediterraneo frequentifsimus híc pifeis,Bellonius,

SS
STIRO
TR

NI

Oculata,

ee s Græcis a nigrore di
, eitur,MmeAevdleeiw@, Meminit eius Athene
us duntaxat. qui fígnífícare uídetur Melanderí»
num à Speufippo Pfygrum, à Numenío Pforü n
appellari, ( Achenei quidem uerba dubia [unt;ut nosin PS LIA
Corollario ad Lepradem feu Pforù Belloni offedimus.) Le SP η, )
Melanuro fimilis eft, fed corpore paulórotuns ZW) =
diore. Toto fere corpore nigrefcit : circa caput
exnigro purpurafcit, ficutiuiola, &c, Ronde-
Eus, .

GALL, Innofitomatireperítur, & Sargí no
mine uenditur,ob fimilem corporís figuram,R ondeletius,

Rub [4 ! l 10.
Fycca.
Dyca.
Dentices.

AG Animalium Mar. Ordo ΠΠ. |
GERMANICE cítcunloquemur:£É ín fehwarslachte Meerb:adfnten art/riinder bann
der meerteil andere Meerbzachfme.Einrunde Brandbzachfme/idelt, Melanurusrotüdíor, —

ì ..o . . ον E D ο
Pro Rondelerij icone noftram iam olim Venetijs piélam exhibuimus,erfi minus accurate.

ος ο, ‘ m. Be age
REA INVITA
MA

( ^

ji ή Ne o
ος ο
et οι Qo
REN PAR NU INN) i
PESTE ene

=.

Ea re

RYTHRINVSuelErythinus. ἔρυθρνος,ἐρυθῖνος, Eryihrinustinquit R ondeletíus) aliqu
do à Plinio Rubellio,aliquandoferuato Graco nomine Erythrinus dícitur, Gaza Plínía ímá
tatus R ubellionem uertit, Nomen à rubro colore pofitum eft.Cyrenæi Yx«sy uocabant,uel Axe
Falfum eft hos pifces uerti ín Dentices.qui error inde ortus eft,quod cum maíores fiunt, propíüs
ad Synagrídis Dentícis'ue formam & colorem accedunt,minusg folíto rufi funt, ac ueluticane-
Ícunt.quem colorem apte refert minium pauco candido dilutum.fed facile periti maculis & dene
tibüs à Synagride diftinguent. 4| Recentiores quídam Rufcupam & Ruburnum pro Harengo
infumatoaccipiunt. € Erythrinus Pagto fimillimus eft, (dífferentíam eorum leges inferiùs ín Pa
gros)unde diuerfa gentes a Pagro diminutiuo nomine denomínarunt, {{ Apud Ariflotelem de
generat.animal.lib.3.cap. i.übi Erychrini fi, nominatur, ut qui fine mare concípíant , Phoxini lee |
gendum uidetur,Saluianus. |

GR AE C I hodie Lethrínum nomínant. N

1T A L. RomzPhrangoiiínouocant uel Fragolino, quafi paruum Pagrum.confundunt enim
Pagros cum Erythrinis.In Liguria & quadam Italia parte,Pagro. Veneti Arboro uel Lalboro
uocant, Siculi Sarofano, Arborem Michaël Sauonarola tanquam Latine nominauit. Qui Iftria
incolunt, Ilyrij puto,Rybon. Acarnan Roma frequens inter Erythrinos & pro Erythrino uen
ditur:codem@ homine(Phragolino)nuncupatur, Rondeletius. Jo

HISPANI (ut & Galli Narbonenfes)Pagel.Lufitaní,Pargo.

GALLI Narbonenfes,ut € Hifpani , Pagel uocant, Mafsilienfes Pagíum intelliguntad dia |
fcrimen Pagri, quem etiam Pagre nomínant, Caeterum Rougets Gallicedidi arubro colore pi=«
fces,longe alt) funt. % | 1

GERMANICE circunloquemur,die Eleiner rote Meerbzachfinen : hoc efl, Brama maria.
nz genusrubícundum minus, Pagrum enim ei fimílem, fed minorem efleaiunt, Vídeín Cyprís |
no ato ínter fluuíatiles, Qui à rubro colore Germanis denominantur marini pifces Rorfäder |
& Rotbart,non Erythríni fed λνροεισίός pifces funt. Rorfifch,id eft;pifcís ruber, in INoruegía pís
{cis cft marinustut audio) Bram noflri magnitudine & figuraferé fimilis, minoribus pinnis,to=
tus rubens intus & foris:laudatus ín cibo. Hic Pagro aut Erythríno cognatus fuerit,finon alterus —
ter efl. Sed cauenda eft homonymia:quoniam Angli alium quo pifcem aug , hoc eft Lucera
nísaut Miluis congenerem , Redfiffbe uocitanc: & QXosft[c Anglorum ínter Oceani afellos a^
Bellonionominatur, E

HAGR V 5(Φάγρο) Grace díctus pifcis,apud Latinos & multos alíos populos nomen retinuît, -
Q litera ín z.mutara,Pagrus enim Latine dicitur, Grace Phagrustantom, Phagrus autem uo-
catus.eft quafi φάγος à uoracítate,ad quam dentibus bene infiru@us efl, adeo ut echinos etia fran.
gat & pafcatur, Vnde & recentiores quídam(ut Albertus)hunc pifcem cum Dentice confuderü
Apud Strabonem Phagrus in Nilo alío nomine Phagorius dicitur,utinterpres Latínus habet:
Greco codice noftro gaypueı& legitur,cti rhó ín penultima fimul & antepenultima:unde & P:
groriopolisAegypti ciuitas apud eund, eye" eft ín Hefychij & Varini Lexicis, Pagurin Ἡ.
; eutíc

"T . « è 2. 1

DePifcib.latis& compref. A7

euticoOuidi,nifimendum
fubfic, Phagri ab Oppiano
nominantur, fimul & ἀγοιό-
Φαγεοι, tanquam duæ unius
generis fpecies. Phagrus
fluuiatilis marino inferior
eft, authore Diphilo.isan e
mari flumína fubeat, ut Ni &
lum:an à marino fpecie dif: N
— ferar,quærendum, Ronde:
— fetius € mari fubire putat.
' «Phagro quanta cum Ru-
bellione fimilitudo fit,leges
mox in Italícís nomenclatu
ris. € Pagurum ne quis cum Pagro confundat,cauendum.
GR AE C1 Phagrum adhuc uulgó nominant , Gillius & Maflarius. uel,, ut Belloníus fcribit,
| Fangro. € Pagri fimilitudo cum Dentíce,tanta eft,utaliqui xtate tantüm difterre putent, Vide
mox ín Synagríde,

ITALI Pagro,nonnulli Phagorio , Rondeletius.fed Phagorijnomen potíüs Gracum fue»
rítutpredícGum eft, Romani Erythrinum Phragolino,quafi Phagoríno à Phagorío;íd eft,Pa-
gro,dímínutíuo nomine appellant, Maffarius, Inter Rubellionem & Pagrum (inquit Gülius)

- tarita eft fimilitudo,ut eadem magnitudine inter fe collati,non ab imperitis internofcantur, ut Li
gures Rubelliones etíam Pagros imperite uocent , & tota Prouincia Narbonenfis atq; Hifpania
— Pagellos, quód Pagri longe maiores euadunt,Sed à pifcatoríbus facile diftinguuntur, nam Pa-
| grus capite eft rotundíorí , Rubellio longiori.tum híc tenuiori e(t habítu , X caudalonoíore; ille
crafsiori, & cauda breuíore,Huíus extrema pars magís attenuatur , iliius multüm larga & crafla,
Pagrípínnz in imam uentris partem magis inflexæ, Rubellionis uero magis in dorfum eminent,
HISPANI quidam Bezogonominant: Dalmata & Lufitani Phagro, Rondel, Dalmata,
- Hifpaniac Lufitani Pagro, Maflarius.Hifpani Erythrinos,quonia funt Pagris fimiles minores,
| Pagellos uocant,Idem, ES
— GALL. Intotolitore Galliæ noftræ Narbonenfis Pagre dicitur,Rondeletius. Galli Ocea=
ni accolz,ut etiam Angli, proprium eius nomen non habent, fed communi etiam alijs quibuídà
pifcibus nomine Bremmam marinam uocítant. |
DALMAT AE. Videfupra in Hifpanicis,

GERMANICE circunloquor, Die gröffer tote Weerbzachfine, Videin Erythrino,
ANGLI, Legein Gallicis, |

πο) TE

$73. 2527

Iconem banc Rondeletius dedit:qua cum [ats conuenit à Bellonio exhibira:pinna dorfi excepta, quam Belles
mus uniformem (qualis & in noflra icone apparet )er pluribus aculem munitam oftendit

YNAGRIS & Syno-

pilcis uidentur. Gaza pifce
unum ratus,proutrog La<
tinum nomen Dentex po-
fuit,à Columella fumptum. | | |
«Quod ad nomina:Synagrides quidem cur appellentur aliqui pifces,non facile dixerím:nifi for
te quía gregales fint,ficut X Synodontes: d]a. To σωυαγάρεῶτα nor a tet ye (s), κοὶ Gus &yedlidl. Sy= |
agrides uero,alíj nimirum pifces ( Epicharmo memorati) ab alíqua ad fyagrum , id eft, aprum fi= Syagriss
militudine di&ti fuerint,Synagridi quidemhodie apud Gracos die, dentesquatuor, tefie Bello
nío,czterís longiores eminent;quod cum uerre & apro ei commune eft.Idem Synodonti dentes
omnes canínos exertosg effe feribit,ficut X Cínzdo: unde Synodontem quoæ tanquam Cyno=
dontem díctum conijcias:& Cinædi quoq; nomen índe detortum. Scríbítur autem Synodus per
-ypfilon in prima fyllaba,& fic à Diphilo nominatur,ab Ariftotele Synodon, (Euuédlay,) & alibi a» Synodons
pud eundem prima fyllaba per i6ta,zwod'wy.quo modo feribi à Dorione & Archeftrato, Athenz= Sinodons
us etiam admonet; è and) BA zfay τοῖς (eli mordaces enim & noxios dereshaber. Ego
i Jy

dus (Συναγθίς, Zvvod'ovs) AG ; “2 o Synoduh
duo nomina apud Aríftote p MSN
lem,recentíorum alijs pifci zs 2A SO NN IA Jon y GG >
um fimpliciter fpecie diuer DZ RIND XE es IA et 3
forö , ut Gillio & Bellonio, AVIRA ER 7
» x ; e d : à) «) 4) ες
altjs atate tantum differen. . ; SAI 4549) N^ μυ ==
. tíum; alijs uníus eiufdemg > ERR NE E
RN

Vm ο "ES ?
N Tm"
r - t ; 5.

^

28 Animalium Mar. OrdollIL.— —
eundem pífcem, cum mínor& iunior, m. αλ]
eft, Synagridem dicifentio;cum maior
Synodontem , Rondeletius : fed nulla
firmaratione ínníxus, Hicefius fimis
lealimentum e Synagride & Synodon |
te haberi aít; quod fi etate tantùm diffe
rurit,ut Rondeletius putat, fimile non
fuerít,proztate enim id uaríat, at fi (pe
ciedifferunt, fimile effe poteft, ín eade
nímírumeetate, Synagrídem hodie à
Grzcís uulgó dictam , omníno Syno=
dontem effe, neg; notís;ullís (nifi forte
quas ctas,temporís' ue aut loci uarietas
attuferint)differre fentít Saluíanus, Ve
terum altem Synagrís(inquít)quínam
pífcíum fit, quo ue Latínonomíneaut +
uulgari uocetur, haud nobis hucufque
notum eft:fufpicamur ín pofterü eti-
am cognítum non fore, quod nec no=
men cius,nec quz ei authores tribuüt,
ullam ad id coníecturam afferant, € Sy
nagride(inquit Bellonius)uulgus Gra
cum optimis notis à Synodonte diftin
guit.hic enim magís recurto eft corpo=
re:Synagris Cypriniinmodum,ueluti
circino ita círcunductus, ut pro longi=
tudíne aclatitudine magís craflus aps
parcat, &c.Idem Synodontem tantüm
Denticem interpretatur;Synagrídi La
tinumnome effe negat:nec ullum eius
uulgare nomen profert : Synodontem
uero feu Dentícem,genuínam & anti:
quam appellatione ubíq; retínere fcri=
bít huíus etiam iconem dat, illius nuls
lim, @ Phragolínos (fie puto uocant tum
Phagrostum Erythrinos) quum fefquipal
mimagnitudinem excefferunt,in Den
tices fiue Synodontes euadere, comus
nis píícatorum confenfus exiftimauit,
Jouius, Dentex corporis figüra ac par
tibus fereomnibusPhagro fimilis adeo
eft,ut non facile ab inuice ínternofcan
tur, funt quí credant eos ztate folaatgg
magnitudine differre, ita ut unusideg
pifcis,minor adhuc, Phagrus:ad fefqui |
palmum ποτό auctus, Dentex appelletur,Saluíanus. Sed Denticis nomená pifcatoribus minùs |
peritis,ad alios etiam pifcestransfertur. @ Synodontem,Sargum, A uratam, &c,Belloníus adeó -
fimiles effe tradit, ut uix ab oculatifsimo diftingui pofsínt, Ab Aurata (inquit) differt Synodon, |
quod exteriores branchias fpinofas habet : X tegumentum ei perpetuo rubet , nec aureís eft cilijs ||
ut Aurata. @ A recentioribus quibufdam Dentalís mafculino genere profertur : ue! etiam neus
tro Dentale,utà Platína, @ Synodontís(Zuuvtovzie fcemínínum oxytonum)alius pifcis eft, nem |
pe Pelamys magna. | n Gm wt. E

GR AE C 1 hodie@ Synagrídís nomen babent:fiue id Synagridis ueterum quoq; fit: five Sy
nodontis ut Saluíanus putat, Synagrísautem ueterum ignota nobis eft. @ Synagrís X Synodon À
tam fimiles funt,ut Græci utrofg Synagridesnominent,Gillius, | À

1TAL. Dentale. Synagrís & Synodon tam fimilesfunt, ut Ligures ac Mafsilienfes utrofc
Dentices appellent, Gillius, Sunt qui à Phagro ætate folum diftinguant,ur fuprà di@um eft. |

GALL. A Mafsilienfibus Dente dicitur hic pifeis.in Gallia nofira Narbonenfi Marmo pro
Mormyro enim oftenditur uenditur@, Rondeletius. (Vide proximeretroin Italicis.) Idem ada
monet Scarü etíáab ichthyopolis circa Monfpelium Dente uocari, à dentibus magnis latísép: Et
alibi, Scarü ob fimilitudinem abalijs Dente,ab alijs Sargonominari, Synodon (iue Dentalis no "1

ro litori(Oceano Gallico)admodumrarus,aut eo nomine ignotus eft Belloniuss — — ^
GERM, Fx |

Alia Denticis imago Venetijs ifla,

& =
PES 7

NA

\

GER M, F, /Eintotlacte Meerbzachfinen art:ein Zanbzachfme/ein Sanfifh.

carni, Acharnas, A=

B nace Gegci &Latin.
| 1TA L, Huncpifce nec
in Prouincía , necín Gallia
Narbonenfi , nec ín Hifpa=
nia uídete potuim?; fed Ro Z

D "e a
ne QU i RE

à à DONI
» το

E

me tantüm , ubiinter Ery- Is.” à DUTY ” um OR ui
ia - IE RR RTL
thrinos &pro Erythrino ue SR RE m SUN m ορ PP Hm
E MH > 4) 2 Di EE
| ditur,eodem@ nomine(fci- en RE ARE

licet Phragolino) nücupat.
Id? cft fortafle qui Albores
eriä dici Venettjs, quod als
bus fit,R.ondeletius.
GERMANICE, fin Meerbsachfinen art/wyß von farben/bat cin [bwarsrotenmackel

ant anfang der floffédern by den ozwanden.

Figura bec non Rondeletij eff , fed nobis adum
brata FA enetijs. Ea quam Rondeletins ponit, denti
- eulos labris didu&ls oftedir:er à fuperiore labro per
byeuem furfum eminentem cirrum. Bellonius ang
friorem hic pifcem pingit,nec [atzs larırudinss proa
Bum

))n ere
D
22125
)

hi

σα

422225
(

up n

«G

KM

SENSE

ORMYLVS uel Mormyrus, Moguva
λος, Μορμύρος:ὰ uerbo μορμύρεῳ „ut Eu
flathiüs annotat,nefcio quaratione, quan=
quam id uerbum producít fuum ypíilon,
quod in pífce cotrípi folet à Græcis:Ouidi
us quidem produxít,d quo etiam Mormyr
- inreGofingulari dícitur.Et rarus Faber: et
pictæ Mormyres,& auri, &c, V ídeturau-
tem melíüs paroxytonum hocnomenferi
| bí, quàm proparoxytonum, δὲ duplici qui
dem ϱ. ‚Mopuip&,magis propria primaria
ratione:MogeuAss uero propter euphoníam:
quare & pofteriori hoc Graci poétz in car
minibus utuntur, Ide puto Μύρμας Epichar
mi tuerít. A "Theodoro Mormur cöuertif,
€ Pifcis eft lítoralís Auratzfimilis,fed mí
nüs rotüdus:colore argenteo. líneas habet
tranfuerías à dorfo ad uentrem , nígras uel
pullas equalibus fpatijs díftantes, &c,Ron
deletius,
GR AE C1 hodieg,utByzantinum uul SE
gus, Mormyrum nomínant, NES E >
IT AL, Rome Mormillo, Venetijs Mor VETUS
miro.In toto Ligurie finu, (ut X Mafsilie,)
- Mormo,Rondeletius. Mafsilienfes X Li
| gures, Mormurum uocant, Gillius, Rus
ftice Marmur dícítur ‚Niphus Italus, Ro=
mz & Venetijs Mormoro,Saluianus,
HISPANIMarmo,

GALL, Mafsilienfes Mormo uel More
mauro, Vide proxímé retrò ín Italícís. In
Gallia Narbonefi, Morme. Noftri íchthyo
‘ pole quandog Synagridem (Marmo no»
minantes)pro Mormyro uendunt: qui ad=
modum frequens apud nos no eft, fed Ro
ma & Neapoli frequentifsimus, Rondes

.

πο "a 3
He È = ee

V

|
CI

€ GQa M QUA CC LEN

:
SH a s
er stats
— -" m nn,
FESSES
— A xo

«qq N M

(UU «MUI & & Gf

4,
M

\ \ |
(€ «Vi «Gu

«ας
BMW

« EE

!
N

I

κά
(GG quiet

C'CG oq

Νεα

«

SU wq
RUE (

(UU QR
CC qq

li
€
NUE

‘au te“ «

«

“ QU uu

SER

[

u a

Le CH

ο κά CETTE TE
ns

De Pifcib.latis& compref. 49

κ

so — Animalium Mar. Ordo ΠΠ. -

Cremys alı-
us j Chrome

Chromis.

nPHV sRondeletg.
GeQór, A trice ὀρφώς, Oo
' quxivas diminutiuü eft. La:

Ws e a

GER MF. Ein Meerbzahfmen defcblect/lanaledot/nit alfo bzeit wie der meerteilatiz
dere. Vel ein (Oalbzadofine: nam & Ouidius píctas cognomínat. Vel, ein @armelbzachfine:
nam corpus eiusalbifsimum effe, & ladteo argenteó ue colore nítere , (maculis tantüm feulineis
tranfuerfis exceptis,)Bellonius fcribit:qui Mormyrum etíam,à marmoris maculís & albedine di
cium coníjcít:fed abfg authore,amarmore quidem Marmarum,n6 Mormylum,dici oportuiffet.

CH ROMIS Rondele-

_ytij,pifcislitoralis, Vi 9
ps Mu TEXAS ;

de mox ín Italícis nomíní- p. RER NZ |
bus, (| Χεοµις & Ketuus an 7 IN DEN » NR |
ijdem,an diuerfifint pifces, LIT Y M Wem
nefcio, Athenzo uidetur di i3 NN) e
uerfieffe, femelenim ex E= SN >) ID F

; : VA gi |
picharmo Chromis ab eo GG n
nominatur:& alibi ex Arí- N

floteleEeievc, cui lapide in' ‘:: Mt a1 i | |
capite tribuit, ( quem ín hac noftra etiam Chromide inuenimus,) R ondeletíus. Nos Cremyn 8€"
Chromin díuerfos efle pifces liquido oftedimus. uidetur autem Cremys pifcis unus , uarfjs quod
ad terminationemnominibus appellariinempe Cremys, Chremys,Chremes, & Chremps: & Aa
fellorum mínorum generis efie,quod etiam A elíanus infinuat, ficuti & Hepatus Aeliani & Mu=
ftela Muftela(ínquit) Hepato perfimilis efi, fed barbam quam is maíorem habet , minorem uerò
quàm Chremes,Chremes quidem ín ueterum Comicorum fabulis,fenex,nimirum barbatus , inz
ducitur:nomine forfan à fcreatíone,ad quam hzc atas procliuis eft,fato:utinde etiam pifcis barz
batulus ueluti foco Chremetís nomen tulerít, Cererüm Chromis ab Hicefio,Pagro& Synoden
tícomparatur:non folüm quód ad alimenti ex eisrationem,de qua is author precipue tractat; fed
(nifi fallor etíam quod ad formam. V ídetur autem per onomatopæiam díctus Chromis;qued ue
luti grunnitum ædere audíatur, Chromis immunda ín Halieuticis Ouidijlegitur gen, foem, nos
mafculinum potiùs effe oftendimus,declinandum ut que non per d.ín obliquis,

Alius eft Belloni] Chromís, V mbra fcilicet, uel cognatus pifcís:de quo infra.

IT AL. Chromin(inquit R ondeletíus)eíle puto,quz ín ora Ligurie, Antipoli,& ín infula Le
rino,fraquentifsima eft: uocatur@ a Liguribus Caftagno,a caftanea colore. corpore toto nígrís
cat:figura alioqui Melanuro uel Cantharo fimilis. X Vulgo Gienuenfium , Mafsilienfium,& ina
colarum Portus Veneris,Caftagnola dicitur,Bellonius. 4

GALL. Pífcatoríbus circa Monfpelium incognitaeft, Rondeletius, Caftagnola Mafsiliæ,
Bellonius. | |

GERM, F., Ein gefchlechrder Meerbzachfmen/überal fbwarsladt.

P

LE
SEE
PS "

ES

ZT,
LS = Sese
St Ly S TS Sy = EI
SOA" J-X να
OR 0 ϕ AK) () 2)

tínum nomé uetus non has
ber, Gaza & eü fecutí Cer=
nuamuerterunt: quod no-
meninconfians & dubium
efi: diuerfos em pifces Ro-
ma alibi in Italia Cernas
appellant,ut Percam mari= -
nam, Channam , Canadel-
lam, Merulam, Belloníus
Cernuä fl.uocat, qua Ger- à,
mani Percam mínorem uel rotundam cognominant, Orphum Hicefius eiufdemgeneris effe |
cum Chromide,Pagro,Synagride,cæteris@ huiufmodi. Verum is de nutrimenti non forma (πιά
litudine agit, Alexander Benedictus temere Orphos lacuftres appellauit pifces,quos uulgo Tin
casnomínamus, 4| Nos(inquit Rondeletius) Orphum hic non depingimus eum, qui à Græcis\
quibufdam hodie uulgarilingua Orphi nomine dieitur. eft ením noftro longe maior, utpote qui
pondere uigintilibras equet,necfit lítoralís, Sed Orphum depingimus ex Ariftotele, Athenzo,
Plinio.Is pifcis eft litoralis magis,quam pelagius, Pagro quodammodofímilis , colore ex purpu-
reo ruBefcente,ideo rubentem appellauit Quidius:(Zerum bec apud Plinium ex Ouidio non vete citata. -
leguntur.) Pinnarum fitunumerog & aculeis, Pagro fimilis eft, podíce admodum paruo. femínis
meatibus nullís,quodhuíc pifci propríum eft;ficut X hoc, quod difledtus diutius uiuat, R ondelea
tius:qui etiam folítaríum & carniuorum effe fcríbit,& breui € paruo magnum fieri, Ouidius
lagium facit, Ariftoteles uero & Aelianus litoralem.Oppíano degit ín petris cauernofis, quae p
i na fune |

Φος

a

o

DePifcib latis &compref. α΄ . |

nz unt chamis & patellís, (quibus nímírum uefcitur,) Amipfias quoq; carníuorum effe infinuat, .
Errat Plíníus,quum folum Ouidium huíus pifcis meminifle fcríbít,

GR AE C1 hodíe,ut díctum eft, alíum pifcem uulgo Orphum uel Rophum appellant; quem
Bellonius Orphum facit.

GERM. JÉinrotladte Meerbzachfinen art/in welcher man zü Éciner seyt milhenfindt,

/
t

=
— 5
OR 58 *
à = 4
a E A

> 2

TER 2

4 e NN VIRES
SNNT »» n

EN DS
AR SEN Gr
η
N
o

zi TO]
VS) DER νο

TRS RES Vw
Is

LS
ος

= =; ης " " 5 PS : 2‘
x. SE, >
AL: . È Sk
N

NR P HB Y 5 Bellonütquem is Orphum ideo effe putauit,quoniam uulgó hodie apud Græcos
Qu Orphos uel Rophos uocatur:fícutí etíam Gillius.fed cum ueterum defcriptionenon

conuenit;ut Rondeletio uidetur, 4| Vulgus Grzcorum(inquit Bellonius)multa ei nomina im=
» penit.Lemnij Rophum uocant, Cretenfes Cheludam, ali) Acheludam, plerig Petropfaro nomí-
- nant: (d ef Perri picem: Rome etiam Fabrum,pifcem S. Petri uocitant.) Colore rubet, quamuis etíam a«
Hofum colorum uideri pofsít, magís compreflus eft quam teres,hoc eft, plus in latum quam ínlon
| gum effufus.os habet paruum, (con fatis magnum offendir,) fquamas afperas & firmifsime inhzren=
tes, Pinne eius uarijs coloribus infignes (pectantur, Labra,ut Scarus, carnofa habet; (ab ijs forre Che
luda in Creta uocatur:) dentes quo Scaro perfimiles, minores. A media fui corporís parte fecundi
dorfum liuetacnigricat,albicat fub uentre, Caput eft illi penérubeum,ut Channz, Maculam ín ra
dice caudz,ut Melanurus,nigra gerit, Apud Gracos magno eft in precio,Herbis uefcitur, (//ere-
rum Orphus carniuorus eC, )ut Salpa & Sparus,

GALLICY M nomen non inuenít, quia iniftore Gal!ico uideri non folet,

GER M. JÉiíp frómbocr [ή bey oen Grischen beCafit / mag vnder die Meerbzachfmen
gesellt werden, "HW da | |

.

TZ UA ή Pra 5
= cm TE»,

[^
IE

ZEN TEEN " N
RAN

N

rl
SESTRI CR
ο TITTI
ATALA ATO

4
2:

RL Ha Ge
Nee
K tS ER
MATO

te S
KI RS >
Sun

Hi PATVS Athenzi& Ariftotelis, R ondeletio, Hepatus (inquit) fimilis eft Pagro & Erys
| thrino,tefte Speufippo.H7rzoc aut Λεβίας Gracis dicitur. Gaza uerbum è uerbo exprímens,
lecorínum ínterpretatus eft.Hermolaus modó lecur marínum, modò Hepatum appellat, Huius
-pifcis nullum uulgare nomen neg; ín Gallia, neq; ín Hifpania, neq; ín Italia, potui à pifcatoribus
extorquere, A folís Græcis huius temporis didici47g hodíe uocarí, Cereriomnes anonymum espe,
effe dicunt,ob raritatem:& pro Mæna uendunt,à qua tamen plurímüm oculorum magnitudine, Mana.
corporis latítudíne,colore,differt, Hxc ille, @ Sed alíus eft Bellonij Hepatus, Hepatis color (ina Bellonij He
yw 2 2 (pers.

Nou

Figo Ital.
Lebias.

Lebianus.
Delcanus,

‚min R ondeletij (cuius fenten=

. ANE

SU he ον rat a novam 4. MO ο”. Q^ "(Ti^ νο
BENE a; TEL CNE TN ue.
LA v v « » , D "i dn " "Nn
D "wr
V^

$2. AnimaliumMar. Ordo IIT.
quit)ac magnitudo Hepati pifcí nomen dedit; Vulgus Venetorü Sachetum,ut etiä (aliumpi,
Canadellam,indiffereti nomine appellat.folo enim colore (qui paulo magisin Hepato fufcus eft):
inter fe dífferunr.Sic ille, Videtur aute hic pifcis undecimo R ondeletij Turdocognatus.quere i »
ter Turdos. Idem Bellonius deiectameti cuiufda marini genus, Hepatis nomine defcribít. (He
par pro pifce legitur apud Pliniü in Catalogo.à Grzeisfeinpet tríbus fyllabís Hepatus nominat;
quand & Kiranida interpres Cremonenfis Hepar dixit, Cauendü ne quis cum Hepato confuns.
dat pifces,quos Itali hodie ab hepate denominare widétur,urfunt Figo di@us Venetijs pifcis, qui |
forte Stromateus eft:& ín Liguftico litore Figon, que Graci noftre ztatis Myllocopion appellat, |
@Lebias Athenæo marinus pifcis eft, qui alias Hepatus dicitur, Bellonius Lebíamà rutilo & fub -

obfcuro colore díctü fufpicatur,tang a lebere nimirîî, fed Hepatü five Lebia illius iam diuerfum ©
efle diximus. Dorion Leptínü, Lebíanü( au/wop,asbievöp)nominans , eunde & Delcanum effe ©
quofda afferere ait. Delcanii quidé pifce à Delcone fluuío nominari,in quo etiä capiatur , & fallus

ftomacho @ cómodifsimus fit, AES x 1 ?
author eft Euthydemus, Del-
cus quíde Hefychio lacus eft
pífcofus círca Thraciam:& Le

4, VER hr c

ὑία(Δεδια) pifces gda lacuftres, ER
AB ITALIS, HISPANIS & SE
GALLIS,nullá huíus pifcis, uta EN" |
ote rarífsími, nomérefcifcere i 27;
Roddi potuit, NS

GERM. F. in 4 ábetbzadb
fme. Ei fbwarblawc (D eet
b:zadcbfme att/mit cine [bwat
néflecteamfhwats/wieausdh
Der Melanurus, Sed alius eft
A elíaniHepatus:paruus(íngt)
pifcis eft Muftela nomine, &c.
Hepatü effe diceres.nam pifcis
eftbreuis,oculis coniuentibus.
Eiusbarba dj Hepatí maíor eft,
& minor & Chremetís . Xin
Meertrüfchen att.

n
€

ar

ee E I

Co er

Pifcis buius, quem Chromin uocat
Bellonius,icon bec Venetijs mihi ex
preffa eft:differe atte ab ea qua Bello
nius dedit, in boc, quód cirri fub men
to [eu inferiore labro no o[lendit: nec
caput,prefertim labro fuperiore,adeò
fimum & obtufum,&.

HR OMISBelloni], Vms
bra R Gdeleti), ut uidetur,
Alium ab hoc diuerfum Chro=

tie magis fauerím)dedímus fu
prá. Magna eft(inquit Belloni-
us)Chromídis cit Glauco(Ron=
deletius Glaucum longe alium facit)
pufillo, ut & Glaucí prouectí
cum V mbra fimilitudo.
IT AL, Veneti Turdum fal
fo appellant,Bellonius, Lígu
res Chro, (al Chrö, uel Chrau)
Veneti falfo Coruum, Gillius,
LVSITANI Celema,
GALL. Mafsiliefes Vmbri
ni(àfimilitudíne c Vmbra)fal
fo appellät,Bellon. qui & Glau
cum ab eade fimliitudine falfo
V mbrínam uocarí tradit.
GERMANI Vmbra& cos
gnatos

WM vits

NR

* : No . Je Msc 7 ^
DePifcıb.latıs& compref. $3
- gnatos ei pilces Coruí matini nomine circunfcribere poterunt,adíecta magnitudinis dífferentía:
ita ut Vmbra fimpliciter dicatur,ein Seerapp; a colore,qui Greci etiam & Latini nominis cau
fa fuit:Latus,ein groffer Scerapp:Coracinusinter hos minimus,fed corpore latiufculo, ei Eich Lari,
πει Sceevapp:ein QOeerbzado[men oder Meerkarpfen art. Ci
Ex hoc pifce effe puto lapidem, quem uulgó Coruínum appellant, ucl lapidem Colicæ , Gere
mani ein müterffein.nili forte e Coracinofit,uterg enimin capite lapídem habere prodicur.
Gillium & Bellonium uthuncpifcem, Chromin exiftimarent,ñominis Chro uel Chrau , quo
— Ligures utuntur,fimilirudo mouíffe uidetur, ondeletius Vmbram hunc píícem uocat, & denti
“bus carere aít,cum fuæ V mbr& dentes Bellonius appingat,nomina interim eadem qua {μα V m
bra Rondeletiustribuens.Danda ígitur eft opera, ne pifces diuerfos confundamus: V mbram di
co,Coracínum & Latum:quitres tam fimiles funt Rondeletio,ut magnítudíne potiùs quam alijs
notís difcernantur:& pifcatotes alíquí ztate tantüm(fed nonredte)eos differre exiftiment, Corací
nus ad cubítalem peruenitmagnitudinem; V mbra ad multo maíorem;prafertím in Oceano:Lá.
tus maximus eft, Vmbrauerrucam feutuberculum ín mento habet, Cotacínus & Latus carent,
Lineas fiue líturasíllas obliquas, (qua a dorfo defcendunt,partim aurez , partím obfcuræ & alias
— rum ueluti umbtz,) οπάε]ειίμς V mbrz tantum attríbuit,

2iflintlionis borum pifcıum gratia quofdam ueluti aphorifmos fubijcere libuit.

i, GlaucusRondeletij,toto genere à Chromí X Vmbris diuerfus eft, |
- 2. GlaucusBellonij, Vmbræ cognatus eft,uel fpecies Vmbra, à Rondeletío non defcripta;
quod fcíam:quanquam à Venetis Corbetum quali Coruulum uocarífctibat i R ondeletíus uerà
Coracinum(inquit) Italia fere rota Coruum nuncupat, ——
» s WmbrakRondelerij & Bellonijunus eit pifcis,& fdemnominibusab utrog nominaturt
— fed non fimiliter defcríbítur.R ondeledo enim dentibus caret Bellonio dentes habet in orís ambi
| tu raros, firmos,acutos,&c. |
7 4. CoracinusBelionijlongéaliuseft quàm Rondeleri], ut& figure & defcriptiones oftena
— dunt:unde non fpecie modo, fed toto genere diuerfos cfle pilces apparet,
τος. Chromin& Vmbramconfundere uidetur Belionius.
6, Chromis Belloni], Coracínus eft Saluiani. |
>, Chtomin & Coracinumutconfunderéraliqui,occafionèm fecit uicinitas nominum , tum
“ueterum,tüm íllorum quibus hodie quídam utuntur,

uh

yravcvs Bellong
V mbraz cognatus eft;
ut apparet, A Rondeletio
quidem defcriptum nuf&
reperio, nec Vmbfa, nec

- Coracini, nec Latí nomi=

ne:quos pifces tres cogna-
tos &fimillimos facit.Glau
cus (inquir Bellonins,gui Cora=
cino cognatum Glaucum effe pu È
tat, ἐσο Rondeletij potins jenten is

- tiam fequor)pe!agius pifcis,a i
| fquamarum colore didtus,ex eorum pifciti numero eft, qui ín partes diuiditur , pluresé patinas

implent.Chromidi(/ed alius ef Rondelerij Chromu)adeo fimilis eft, ut pro eo plerung díuendatur,

7 ITAL. Lutetiz inuifus, Genuenfibusfrequens eft,apud quos Fegarus appellatur : Venetís

Corbetus,quafi Coruulum dicerent. Mafsilienfibus & R omanís nullo alio quam Vimbrinæ noa
“mine cognofcítur;quanuís ab hac quibufdam notis diflideat, Bellonius,
GALL, Vídeinltalícís nomenclaturís,

J GER M, F, SEinge:
fbledt der Seerappen.
- Vide in Chromide Belio=
“nij, proxíme retrò,

NS

"MBRAM pifcé äco-
lore nominatum au-
thor eft Varto: & Ifidorus
colorem umbrofum ei tri:
buit. A Latínís plerifque
Graci fignificarione emu-
latís, Vmbra uocatur ; uel

Sciend.
Sciadens:

ΤΗ ΓΑ

Scans.
Scaun.

Latus 4

LA AN - D b. 24 Le. aae e νο S ων ^ -—

sa — AnimalnmlVlar. ο |

quod liueat colore,ut canit Ouidiustuel quía celeri fuo natatu oculos effugiens, umbta "
tiùs quàm uerus pifeis, intuentibus appareat,utinnuere uidetur Aufoníus , inquiens: Effugien:
oculos celerileuis Vmbranatatu,Saluíanus.Sed Aufonius Vmbræ fluuíatilís tantüm meminit,
toto genere diuerfæ. R ondeletíus cum de Coracíno fcrípfiffet;fubdít: V mbra Coracínum fequi
tur,nec melíüs certe umbra corporís fuí habítum refert ,quam Vmbra Cotacínum.Ob quamfimi
litudínem pifcatores & íchthyopole tam Rome, quàm ín Montepelío Coracínum pro Vmbra,
& V mbram pro Coracíno uendunt:exiftimantes Vmbram,Coracínum, Latum,fola atate díffer
re,ut Coracínus paruus fit, Vmbra maior, Latus ueró maximus, Vmbra (inquit Belloníus)nos
men fortita eft,quod quidpiam: habeat ínter Coruum & Lupum adumbratum;uel quód, dummo
uetur,adumbrantem quendam oculis colorem iridisin moremrutílet. @ Grace dicitur Ex
proparoxytono nomine:ut etiam Zvawe, qui díuerfus eft pifcis. Itemzwadws Xenocrati, Saluias
nus monet Sciænam & Sciadeum unum arg eundem pifcem efle,etfi urriufgg ceu diuerforum in
fuo pifcium catalogo memínerit Plínius, -Epicharmus Sciathidem appellat, xxu ic + ego Scixa
nidacuaviAe)potiùslegerim,utà Sciæna deríuetur Sciænis: à quo rurfus per fyncopen fiat Sci=
nís,zxvicquod nomen Galenus ufurpat,& Sciænam ínterpretatur. 4| Coracini cum V mbra fis
milítudínem,& ab ea dífferentíam,graphícé explícat Rondeletius, . τὰ
GR AE C1 hodie corrupto uocabulo Scion uocant,alij wwAezrézrup, (Myllus uulgo Myllocopion& 3
Grecis dicitur, Hermolaus Myllum autein Rondeletius eundem Coracino putat, JRondeletius, Idem alibi |
Ouem marínam à Græcis hodíe hunc pífcem nominari fcribit, | :
ITAL. Vmbrínam Romanorum uulgusnominat:atgg huíus quidem minorem fpecie, que -
argentei eft(coloris) Vmbrinottum,Bellonius. Ab Italís & Mafsilienfibus,denig atoto illo tras
ctu quia Mafsilia eft Neapolín ufg, Vmbrino uocatur, Rondeletius, Vmbrina, à Platina Lums 1
brina diciiurtaliqui Ombrína proferunt: Veneti Nembrella,utaudio, Bellonius Gfaucum etiam |
fuum prouectiorem propter fimilitudinem cum Vmbra confundi, eodemg; nomine Mafsilia &
Romz nomínari fcribit:fimilem autem effe imprimis cirro labri ínferíorís, "
GALL, Mafsilie Vmbrino,ut ín Italícís díctum eft. Baíonze Borrugat,quafi Verrucatus, a
uerruca quam ín mento habet, R ‘ondel. Gallís & Parifinis Maigre uocatur,a carnis candore ata
que albedine;quam uulgus maciem appellat,quod nullo fanguine colorata fit, Bellonius, In Gal
lia Narbonenfi Daine,nonnullis Peis rei,id eft, Pifcisregius:fed peritiores Daínamá Pifce regio |
& Cotacino fic diflínguunt,ut. Peisreifitis quí Latus dicitur.Daina uero, Sciæna. poftremò Cos
racinus,Corp:Minùs corrupte pro Daine dicitur à quibufdam Caine, omiflo f, id quod Galli ple
rung faciunt in nominibus quorum ínítíum eft f Rondeletius. Mediterranei maris incole ‚au
pud quos magís nigricat, Damam appellant,ung Daing,Bellonius,
GER M, F. Ein Serapp. Licebit & Gallícum uocabulum Maigre interpretantes nomis«
nare ein ((2ager oder Dagerfifch.uel à uerruca menti,ut Baionenfes Galli,cin Yertser, Lea
ge paulo poitin Coracíno,

te

y
=
AA

SS se Se. n
e a ss
e pato X = |
pu 55 dy E s 252 Da e À

AT VS (prima breui,Aër@-)pifcis à Coracino & Vmbra difiungi non debet.Eurn efi putae! i
mus, quemnonnulli pro Vmbrina uendunt.Sunt qui Coracinum album effe credant ; quorü
fententíam nec probo,nec improbo.fit enim perfæpe ut ídem pifcis,diuerfis in litoribus, diuerfis:
nominibusnuncupetur,Rondeletius, Latiluspifcis(Axzirss)a Tarentíno nomínatus ‚idemnefi i
qui Latus,quarendum,
GERM. DeCoracini, Glauci Bellonij , Lati & Vmbra pifcium confufione in

que &nominibus Germanicis,lege fuperiÿs paulo in Chromide Belloni]. Ε. t groffer eec
tapp.

. Coracinum

A

. A | !

—. DePifcib.lads& compref. 55

°° Coracinum mgrum Rondeletius maiorém ne an minorem hic pilum intelligat,nefcio.in deferiptione nón éxplis
eat:Jed fimpliciter tanquam de uno loquitur nifi quód ex Athenao coloris differentiam affert: qui uerò hic pingitur;
magnitudine etiam, reliqua [pecie,differunt.

n

< N
SER

SSSSSQ
SEIT

(C OR A CIN VS pilcis(Kopenivosypnomine Greco meliùs uocabitur à Latinis, quim Coruulus Corutless

uel Graculus,ut Gaza conuertit,negenim apud omnes conftat à Coruí Graculi'ue,id eft, à
nigro colore dícium effe Coracínum;ut docet Athenaus libro 7, nominatum effe fcríbens eju 7»
| Vrsvexdie rés Seas xaveiy na 2d ezros« ποουεῶτα:{ὁ eft,quía perpetuó oculos moueat, & nunquam Mo
uere definat. Contra Cælius R hod.zzeà Pweop;id eff, a nigro colore dici putat, Et Oppianus; Ka
Kopanivop ἐπώνυμον So gui. Non omnes tamen coracini nigri funt. Κορακῖνος sen τό Narsv;arfap (uel
potíüs xge7ey, ut iudicar Rondeletiusyjöwsrzs ro db, hoc eft, Coracínus ex Nilo : minor autem
(uel preftantior)niger eft albo, Atheneus.qui & xnguadiens cognomínatos coracínos tradít, hoc eft,
cerei colorís, Eodem authore Coracinus etiam Saperda & Platiftacus (Σαπέρσϊκς sg HAuıseiss)
Dorion Myllum inquit, Platiflacum uocari cum autor eft,non Coracınum ) dictus fuit, Nili incolæ Peltam
(mAzsy)uocant, Alexandrini Hemínerum,uel Platacem, [Ημέγκροµ ἡΠλάτακα.] Sed quod ín Aura-
idem ín hoc pifceufu uenít, ut pro ætatis ratione , díuerfa nomina fortiatur, nam mäiores Co-
racini, Platiftaci:qui medie etatísfunt, Mylli(vae:)minimi, Gnotidia(rre7ida)nominatur, Ron
deletíus, Coracinus a nonnullís Aeolías uocatur,autpotius cognominatur, € Saperdamali
qui Apuam falitam interpretantur. @ Coracínus a nönullis Saperdes dicitur, Dorion, Ariftote=
les Saperdam inter fluuiatiles ac lacuftres numerat,Coracinus ueró tum marinus,tum fluuiatilis
eft.& Ariftoteles forte (inquit Saluianus) marinum fimpliciter Coracinum, fluuíatilem uero Sa=
perdam uocauít.Coracínum autem fluuiatilem dico, in fluwijs natum,eis$ peculiareminon qui e
mari afcendat: ut fpecies due fint diuerfe.Et rurfus ín fluuijs (ut Nilo)alius albus eft; preftanti=
ot:alius niger:qua coloris differentia marínís etiam conuenít : & fi id ueterum nemo quod fciam
notauerit unquam, Albus autem eft, (4 quem Bellonius Chromin facit.) Niger,qui Roma Coruo di
fortiera uocatur.Corporis quidem forma conueníunt,ut ambos eíufdem generis effe dubíum nó
fit, Hoc Saluíanus. 4| Rondeletíus Coracinum Nilí,e mari fubire putat : Maffaríusueró fpecie à
“marino differre:ficut Perca etiam marina & fluuíatilís dífferunt, Capitur apud nos Coracinus
(inquit Rödeletius)in marí,& ínftagnís marinis,in fluuijs minime, Aelianus Coracínos & Myl
os etiam ín Iftro,id eft, Danubiorepeririait, Mihi quidem ubi € quo nomine in eo flumine ca=
fantur,nondum ínnotuít, @ Coracíno ídem uidetur Kopxxws X Kopaxivis i unde diminutiuü fore
mari poteft Koranıviduov, Atalius pifcis eft Corax ueterum, quo diminutiua fuerint Kopanidliop,Ko=
puy, Κορακίσκος. € Bellonius Cantharum,de quo fuprà diximus, pro Coracino accepifle uidetur.
€ Vmbra Coracíno fimillima eft;quamobrem ichthyopola tam Rome quam in Montepelio Co
-Kacínum pro V mbra,& Vmbram pro Coracíno uendunt, Rondeletius.

GR AE CI quidehodie Coracínum, Córaca(ut Maffaríus:)uel Koeensp (ut R óndeletius) Carakía
dia(ut Belloníus feribitynominant. @ Coracínus à Gracis uulgó nunc Mylocopi dicitur, Saluía
nus, Hermolaus Myllum,hodíe Mylocopion uocarí annotat.

IT ALICEuulgó Carbo,Cotuo,Corfo,uel Córf appellatur, Venetijs & alibi, (Corbetto aute
Venetíjs didus,Bellonij Glaucus eft.) Roma Coruo & Corueto:& ín plerifg Italia locis pefce
Coruo,Saluíanus,quí etiam Coracinum fl.nígrum, Romse Coruo difortiera uocari ait,

Graculus.

Saperdas
Platiflatuss
Myllus.

Hemineruss

Niger mar:

Coracenss
Coraciniss
Corax;

rd NEL C9 τα un LENS do TO X
1 ' "PP
ji ( " . | Ve

«6 .— Animalium Mar. Ordo ΠΠ. —
— cart; Noftra Gallia Narbonenfis Corp(perapocopen) uocát: alij Durdo, alij Vergo li
Corbau, ( Sx AA od me

GERM, F. S£in kleiner Seerapp. ( Rab quidem uel Rapp pifcis fl. apud Saxonesc n

Aus, Capitoni fl. cognatus eft.) in fhwartladte WO eerbzacbfmen art. A

Venetijs pilum bunc pifcem,quondam "T'irice marine nomine accepi:fed faljo,ur admonuit Bellonius: qui wifa
hac effigie fl'atim Coruum mar.fine Carpam mar.id eft, Coracinum effe pronunciauiz. Colore magna ex partenigri.
cat tum corpore,tum pinnss:fed per latera fufco colori aliquid fubuiride admixtum efl.unde coloris nimirum ratione,
Tince mar.nome(quod alijuulgó Merule trıbuunt, Romani etiam Phycıdı Rondeletijsd efl Callarie Saluiani)
imperiior aliquis ei aderibuit. |. ri Nw ANS

GERM. KEimanderefigurdeßobgenanten fifhs/des [Dbwáttgeren.
‘Ret |

S

9

e amem = K,) INS 7, à 1 d
u rr ta == ας 1
% 7 #

ας
re
ESS

N : i %
ñ ή
d

uid

Elec quoq, Coracini fpecies uidetur,colore feré tantum à precedenti differens.eft enim candidior:religua uerò fe
cie fimilzssores nempe & caude.item latitudine,ac pinnis & aculeis in uentre, E

GER M. Æinweyffere dattung def obgenanten fifbs,

ΑΛΑ
ή 7
47 [2

2 Wi T,
DUMP

” TA: £f { [
σπιν πω, 7. ii v3
ltr ela: IC: (té 7 4 fti ltr /
r πρ tali, “ MOI (f ; TP LE: \
η σας 5 E titre
4 4 (tt ἕ f, 2
er ri εσεις ^ | ELETTA! \
Orte } 7"
ESC σε στι απ N
SHE TE zw j
; OE (Ga UE. 2 mer

I (=

/

7 lor
DIM Wu, # # I

ui

7 =
tm)
fj μι UDO

{
μία f

Y Pifcem bunc Coruuli nomine in Tealia pitlum Cor. Sittardus mifir,colorerubicundo,&t.

7 την AET E R album & nígrum Coracínum,fuerít forte etiam tertía quxdam fpecíes, minor,ru
^ befcens:quam alicubi in Italia Coruulo uocant; X alijs nominibus Guarracino,(quafi Coracís
| num, )Capogroflo, Coruafili.

ΕΚ. F. Æinrorladrer Deerfifh/5roßkopffiRäpplin.

S$EQVVNTVR LATI QVIDAM PISCES NON SQYAMOSI:
— quínihil fere cum pr&cedentibus latis commune habent, excepto
AproBellonij,quem Sargo comparat, &c,

de

o
RR
CK
date

SS
US
m > ER SS
CRIS RO LORS NS SES

LEE RER SELLER ERTL KR TEST

ISSN
EEE
TRA EIN

DRS IN
N RUN
SIT"

PSAPRISCVS(Bereirwo)pifcisa Gracis dicitur,& woe; Athenxo & Oppiano: & à Strabos
em lib,17.inter NilipifceS x, (id eft,Porcus,)Rondeletius, Ego non Caprifcum hunc,
quí marinus eft pifcis,fed alium fluuiatilem(quem Percam rotundam Germani pleríq; nominat)
Porcum Nili effe fufpícor, Aprum fuum Belloníus fquamas habere negat: R ondeletij uero τᾶ
Apertum Caprifcus fquamofi funt, In czterís plerí(cg defcriptio Apri Bellonij, δέ Caprifci R ons
^ deletij fere conueniunt:ut uel fjdem,uel otmníno cognati ínter fe pifces uideri pofsint. Vtrig; pela
lis dura & afpera, qua ligna expoliri poffunt: dux in tergo pinna : quarum prior fortibus aculeís
obfirmatur.branchie non detectæ, corpus rotundum fere.linea cancellata in cute,una utring in
lateribus pinna. Oculífur(um ín capite.Os paruum;in quo dentesacutilsimi & ualidifsimi,R on-
deletio:humanis zmuli,in eyrum fiti, Bellonio Hactenus deferiptiones conueníunt,Icones uerò
abutrog pofitæ,multüm difsimiles funt, à |
E libro Salaiani, Pifcis Grace díctus Κάπρος, Καποίσκὀς, Χοῖρθ”, Ys X mé, Latine Caper, Aper,
Potcus,Sus & Mus,Kazgoy Ariftoteles X Athenzus nomínant: Plinius Græcam uocem imita=
tus,Caprum:Gaza Aprum.Eundem hunc effe Caprifco pifcem,non folùm ex maxima nomini
affinitate:fed ex eo etiam íntelligí poteft,quod uterq; duram pellem habere traditur. quod prate=
- rea Κάπρθ”,Χδῖρος etiam(cuius apud Strabonem & Atheneum habetur mentiofit,& dicatur, Athe
- nausenim Ariftotelis Kezeoy,Xoigoy uocat. Y, uero a pudiAthenzä:licetis dubitare uideatur an Ca-
pros (ícunum tamen δέ eundem pifcem efle,eadem nominum fignificatio infinuat.accedit,quod
quemadmodum ali} Keze/ewoy & Χοῖρομ ferum effe tradunt: ita Quidius Sues diros appellat, Po-
ftremò quód mis etiam(cuius Aelianus atq; Oppianus mefitionem fecere) & Krreicngs, unus fit pi
feis,apertifsime declarat Athenaeus, hís uerbis: Caprifcus uocatur etiam Μῦς, (id eft Mus.) nec eft,
ut una cum Hermolao Barbaro, vc hoc Achenziloco,pro Mösreftituendum cGtjciamus : quando
- quz mwiab Aelíano & Oppianotribuuntur, Caprifco optime refpondent, Interim non negandá
- etíamalíos dici Sues marinos,ut Thynnos,quod glandibus uefcantur, Ifidorus Hifpalenfis Stu«
ríonem,Suem uocat, Marini Mures etíí non magno corpore, (nec πάση urıbis, Oppianus:) inex=
| pugnabili tamea feptí funtrobore atq muniti: quippe qui ad propugnandít duplici confidunt ar
matutze,przdurz nímírum pelli & dentíum robori. cum ualentibus enim pifcibus & rei pifcato=
tia peritifsimis hominibus pugnant, Aclianus:ex quo & Oppianus tranfcripfit, Ariftoteles Cas

De Pifcib.latisetcompref. $7

58. Animalium Mar. OxdelllI

| prifingulas utrinquebranchias effe tradit,east duplices. Congtobinas,alterasifimplices, afteras |

Plinij Por

CUS

TO a "v "I Eo

1° L | + :
.

e δν.

* e
LN H 11 » x

duplíces, Verum ut de Congri,ita etiam Capri branchrjs hac perperam feripfit. Vtringunatan=«
tum pinna parua & rotundaad branchias cöfpicitur.nam illis, qua ín pifcibusalijs urring ín uen.
tre funt confpicuæ,prorfus carer.In dotfofere medio tres membranís ínter fe iundi reperiuntur.
aculeirobuflifsimi δέ magni:quorum prior relíquorum duorum tríplus eff: eosg omnesnon fo=
lùm ubi uult deprimit(hic pifcis: ) fed in fulcum etiam ofleum in dorfo ob id fculptum recondit, |
Deprefsiautem & reconditi,uti quàm facillime omnesfimuleriguntur,ità eorum unus duntaxat |
eriginequit, Et pari ratione erectí omnes deprimi poffunt,cum eorum unus folus nequeat.funtgz
ea arte fabrefacti, ut cum prior & maior quantumuis impulfus deprimi nullo prorfus pacto pof-
fit:poftremitamen deprefsione qua facillima eft,ftatim deprimitur: non fecus quam ín arcubali=
ftis uocatis accidit:in quibus paruo ac inferiori ferreo uecte compreffo , tenfus íllico remittitur ar
cus:ob cuius fimilitudin hic pifcis Roma pefce Baleftra uocatur, &&c.Horum aculeorá meminit.
Strabo, his uerbis:Xoiga,id ef, Porci,cü rotüdifint,& fpinas ad caput habeant,peticulü Ces
lis afferunt, Et Plinius hifce: Inter uenenafunt pifcium Porci marini fpínz in dorfo, cruciatuma
gno lzforum,&c, Corio tegitur fquamofo, (cuius tamen fquamz ferpentis potiüsquam pifcis αἱ. |
detur,)ita duro & afpero,utuix diffecarí queat,atg lignum & ebora eo poliri poflint. Τοιίας pis
{εἰς figura ualde cópreffa & lata; atqj fere orbicularis eft.Pondere duaslibras raro excedit;(quana |
quam Pliniusferibat; Appion maximum pifcium tradit effe Porcum, que Lacedemong Orthraz
gorifcum uocät,)Reperiturin plerifg maris locis, etfiferenullibi admodum frequens. A elíanus |
quidem & Oppianus Murem,marinum faciunt; Ouídíus etiam Suem: X Archeftratus Caprum:
Ariftoteles uero & Plinius Caprumín Acheloo amne reperiti teftantur: Strabo & Athenæus Χοξ |
esp inter Niliacos pifces connumerät,Hucufg Saluíanus, Ego Plinij Porcum aculeis uenenatis |
Galeuientrínen effe potíüs fufpicor:qui & uulgo hodie Italis Porcus dícitur,& eius aculeos ue
neno noncarere Oppíanus cecinit. Nili etiam xoig& id eft Porcus, alius forte fuerít: ego Percae i
fimilem pifcem minorem & rotundum, capite aculeato,unde à Lucijs non deuoratur , X Porcele |.
lio apud inferiores Germanos uocatur, Nili Porcum effe conijcío. fed híc an ín Nilo reperíatur,
non conftar mihi: ut neq; Saluiano , an Caper eius ufquam ín ulloflümine, 4| Víde mox in Cas
pro Rondeleti]. ος PR x ^ | x
ITAL. GALL. À noftris(circa Monfpelium)& Siculis Porco dicitur, Rondeletius. Roe ή
ma Pefce baleftra. Saluíanus:propter caufam fupra expofitam, EOM κ
GERM, F, Ain Cauwfilc immeer. quanqua etíà Delphíni & Phocænx uulgo Meer«"
{bweyn uocantur:fed ij cete funt,non pifces, - ή

Écrire

^ APR ος, Kezeotab Aríf'otele díctus pi

„feis,a Gaza Aper conuertitur: à Plinio
nonredte Caper.hoc ením Latinis hírcum fiz
gnificat, cápros uero Gracisaprum,

An pifeis ( inquit Rondeletius) quemhic
exhibeo A per fir, pro certo nondum habeo:
fed cumrarus admodum fit, & notas infignes
habeat, fiudíofos , propofita píCtura, ad rem
diligentiùs expendendam , inuitare uo!uî.
ΤραχύΦδερµος eft k&zeG Athenzo,& nofter híc
duris afperisg fquamis tegit, Sed nofter ma=
rinuseft, Ariftotelis uero fluuíatilís , nempe
in Acheloo amne , idemg@ uocalís, Alíus eft ; |
Caprifcus dentibus acutís & ualidis,uirus olens,durus, Capros uerò dentibus caret, & ab Arche
ftrato laudatur, Hzc ille, qui etiam roftrum oblongum & obtufum,Suís modo, ín eo quetn èxhis
bet pifce, haberi {cribit:multos firmostp aculeos ín pinnis uentris: à podice etíam tres , breues 80
acutos, Idem præterea Aprum füum a figura roftri aculeorumg fetas referentium fic appellane
dum cenfuit:cum ueterum A per à uoce & grunnitu hoc nomen tulerit. ϐ[ Capronaliquirecene
tiores ci Caprifco cofundere uidentur. A prü pifcé(inquit Gillius) uidi Venetijs in foro divi Mar
ci conditum in opificis cuiufdam officina pendere: quem cum Thraci cuipiam oftendiflem , Cas 1
prifcum dixitappellari:cum@huius pictam effigiem Siculis pifcatoribus oftendiffem, Porcu
effe affirmarunt.Sic ille, Venetijs quidem Porcum appellant Muftelum centrínen , quemalig
Vulpem ueterum effe putarunt. & Bellonius cum feribit : Pifcis quem antehacalíqui pro Apr
defcripferunt, Vulpes marina cft:Gillíum notare uiderur. 4 Equidem Rondeleti A prumÆl
næ,uel Caprifci(quo cum plurima habet communia)fpeciem efle coniecerim. @ Plura legefup
riüsin Caprifco. | Lot ο ο ο

GERMANICE círcunfcribo:ein feltsamer Gauwfif im meer/mir dantsrauchenfhtip
pen: vno mitfcbarpffen oon in den floßfäderen am baucb eno nad oan weibled —

x.

| pifcemiftum Chíergneruo A

De Pifcib latis & compref. $9

PER à Bellonio ex- :

híbítus , à Rondeleti]
A pro differt,cumaliäs,tum
| quodfquamas ei negat:den
tesalbos X humanís æmu-
Tostribuit, &c. Iilyríjüngo
pifcium affinitate decepti,

cant:fed uox ea Sargo debe M
tur. Aper enim Sargimo=

AW y ϱ) O)
do corpus tornatum habet, RL 4) ^ QU) AN =<
Erit forfan is quem Athe- NS 3 x

nzus Porculum fluuíatile | a EA S

ea 9 (N
RUN
uocat:quem etiam ex Äri=

- fioteleuocalemeffe tradit, Haec ille, Plintj quidem Porcusaculeís in dorfo noxijs, Galeus centri

II

- quiStromateus appellatur,
| per cuius totum corpusli=

nome. Pluraleges cumfes

nes(meo iudicio)fuerit, € Lege etiam qua proxímeretró de Capro Rondeletij fcripfimus,
GER M, Kin vnbeFannter frômboer fifb/ciner Bceifibzadbfmen gleych.

TROMATEVS, Στρωµα-
760, Nafcitur Salpa fi=
milis pifcisin mari Rubro,

nexíeuuírgz aurez exten = 9
- duntur, Athenzus ex Phí-

lone, Stromata Grecís funt À,
Íiragula & tapetes εἶεσαι- IT

tiores, uarijs colorum ímas ES

ginumg differentijs fpecta |

biles : unde & pifci nímírü

AU 4 δν Y

. quengibus tribus Eíconí-
bus fcripta.

ΙΤ A L. Pifcis hic fi in aliqua maris mediterranei parte reperitur,nec mari Rubrotantümpro
prius eff, forfan is fuerít quí Roma Fiatola nuncupatur,eo à Salpa difsidens,quod líneas aureas
breuíores habeat,nec ad caudam uf produ@as; (argui Philo requirit in Stromateo ῥᾳθοῖους d ὅλου TA

- σώματθ” nrauias you Gee: boc eC per totum corpus tendentes lineas aureolas:ut etia in $ alpa,cui confertur:}.
Rondeletius, Idem pifcem alium, de quo proxímé agemus,ín fine octaui libri cum peregrinis de
fcribens, Roma uulgo, fimiliter ut hunc quo, Fíatolam nuncupati fcribit: tanquam uterque ín
Mediterraneo mariiuxta Romam capíatur,

GERMANICE F. Sin Teppicher/sder Teppich fifd:sis Rom beEannt / mitfdbónen
dolofarben ftreymen δυτῷ denleyb wie ein Boldftreymer: gleych als cin Teppichdie von
farben [bön ift.

Fiatole (alterius Jeiconem è Bellonio exhibiram omifimus: quód forma & circunferiprione corporis ‚ac 5
€um ea,quam Reondeletius dedit,conueniat.Linee tamen Jeu [iris e macule, longe alie ac aliter in utriuj;, hi
_ fumezut pifces effe dinerfos aliquis exiftimarer: ficuti etiam ex utriufque. defcriptione idem non uidetur. Ru us uero
propter formam & pinnas,ut dixi:@ quoniam uterque circa Romam frequentem effe, & Fiatolam uocari,feribie,
unus uideri potefÈ. ;

Callichthys. tusnome pofuit.Belloníus Callich

Anthias. '

Plani pifces. diffe planos pifces: quia nunquam

Cyaneı.

\ ο " ; " | 228 ong» i E
όο AnimmaliumMar. Ordo INIL -
Alia eiufdem pica effigies,quam à Cor. Sirtardo cuin alijs pifcibus Roma depitlzs olim accepi. Hac cum B o n
nianaferò per omnia congruit,n1fi quód rudimenta quedam dentium offendit, cim Bellonius omnino edertulam

ciat: cz lineam mediam ream à branchijs ad caudam non exprimit, (cuius tamen in defcriptione Belloninsnon me
minit: )nec aliam Juperiorem Bellonio memoratam,incuruam & [quamo[am,cum reliquum corpus [quamts careat. j
Addebar(Sittardus )non excedere hanc magnitudinem.erat autem miffa ab eo pictura uno alcero ue digicolon-

gior,guamanobıs hic propofira es£. i f
| GER M, !£inandetefigur des ebgenannten fifdbe.

TROMATEI fpecíes altera,
Juel cognatus ei uíderí poteft
hic pifeis.R ondeletíus nulli ei ue:

thynappellauit:hoc eft,Pulchrum
pifcem.quod nomen (inquit) nulli
pelagio pifci rectius conuenerit,
quàm huic: ut quí totus fere fit ara
genteusut Lampuga , ac praterea
multis aureis líturís uariegatus:
Sed nihil tale de Callichthye fuo
ueteres prodiderunt. Hac tantüm
ex eorum fcriptis obferuauimus: 2 SS
Callichthye pifcem Anithiam effe; Z IN
(ex Athenæo: fed meliores autho- FE N
res díftínguunt:) gregaríum, ceta= | |
ceum,dentibusferratís , XKe Thun
no efca gaudere. Aríftoreles &
Oppíanus , ubí Anthías píícís ap-
pareat, nullum animal noxíum il:
lic in mari effe tradunt, ideo@g faz
crum haberi.Plinius(lib.9,ca,47.)
ubi de periculo fcribit, quod urina
tibus imminet à Canibus marinis}
Certifsima (ínquit)eft fecuritas ui:

w

—H
= or
ut
7 x
PZA :

LU ai Tea
RONDS OT E SIR

SR
rer
y NGN
[/
D
V * - Wi

di fi A
μα

- >53 KU

ifj

a
ON
(i

2 τρ ο DS #
AE CPP Li
Se AE —

4
Ju TRE quet
=

NA)

funt,ubimaleficæ beftia : qua caus
faurinantes, facrosappellant eos,

Hoc in loco pro planos repofue= ΄
rim Anthias.Plinium enímab Ari ' Mh =
ftotele mutuatum , ut alia pleragg, =
nö dubito. Bellonius forte hincoc
cafioné cepit,utlatos pifces, (qua:
liseft Faber, Fietola, Lampuga,)
eofdem Anthias faceret, coftituto
hoc quafi genere ad pifces forma
plurimùm differentes, Latos enim
pifcés ; quanquam a planís diftin=
guit,quod non fua latitudine natet
ficut planituideri tame & ipfos pla
-. nosaít/fi füper folo collocetur. Sed
hanc fententíam eius, nemo (quod
fciam)doctorü approbauit. (Ron
deletíus cum fuperiorem píícem lí
bro g.in Latorum cenfu defcrípfifz
fet:hüc in fine octauí inter cyane=
os(íd eft coeruleos)collocat , cü die
uerfis forma pifcibus Hippuro,Se
ferino,& Glaucisipfius, (quos Bel
loniusetiam Läpugenomine An-
thijs fuis adiungit.) Ego a ueteri-
bus pifces cyaneostanquam genes
rísnomíne appellatos nó reperío: tm us
neque à colore aliò ue huiufmodi adiundto , genus conftituilaudo, fic enim faepe unius fpeciei

4. REN

| pifces,ad genera diuerfa trahentur:(Anthix Oppiano alij flaui funt,alij niuei,alij atro fanguine fu
fci; & fpecies generis unius proximi,nibil fere prater colorem autta'e quippiam commune habe
bunt. [Nos ígitur ne latos pifces adeo angufte ad tres aut quatuor fpecies infimas cotrahemus:
neq abaccidente genus proprie uocandum flatuemus, @ Dorfum laterag ín boc pifce cœrulea
"funt, uenter candídus,labra purpurea.fere rotundus X compreffus eft, Seteríno non ualde abfimi
“lis,nifi quod líneas duas à branchijs ad caudam ductasnon habet; fed unícam duntaxat, A dorfo
"autem ad hanc líneam,& ab hac ad uentrem línez demiffa funt; perbellé ínexa , Rondelerius,
€ Prater omnium pifcium morem,pinnis fub uentre caret,eft@ prorfus inermis: Cantharo quiz
“dem fimilis, fed eo maior euadit,non tamé zque craflus.Lineam habet à capite fub uentre ad um
bilicum extenfam,atqj urring ín ceruíce nigram maculam.Squamís undecüg caret:præterquam
in eo linea du@u, qui pifcis huíus latera diftinguit,&Xc.Bellonius, |
GR AE C1 uulgo Gofidaria uocant,ni fallor,
ITAL. Romzuulgó nuncupatur Fíatola, quemadmodum Stromateus ob fimilitudinem
quandam,Rondeletius, Roma ac NeapoliFietola:Tyrrheno familiaris, Adriatico non íte, Bel
lonius, €; Dehoc pifce,mifla eius icone, do@ifsimus Sittardus fic ad me (críbebat : Ferolo ualgó
dicitur, R omanís Lampeca,delicatifsimus pífcís, (argui Bellomus: Nulluinque, inter apprime delicatos
pifces nomen retinet:)fertur nafciex Pulmone maríno.Ego ex Pulmone alio ue zoophyto marino pi
fcem nafci, non temere crediderim, Lampecz uel potiüs Lampuga nomen, alijs pifcibus ( quos
"Glaucos Rondeletiusfacit)debetur. € Qu&rendum anhic Venetijs a quibufdam Figo, ab alijs
ruellia nominetur, — —
HISPAN, À Lufitanis Pampano,utaudío. |
" GALLIC V M nomennon habet, ucnegfuperior.in noflrís litoribus (inquit Rondeletius)
“nunquamuifus, —— | |
M GERXH.F. ÆÉinandere artdes Teppibers/sii Rom beCannt vnoer einem namen mit
dennächfigemelten.

Rurfus alia eiufdem pieta eicon, Venetijs fala.

Hunc primum Hepatum effe comjciebam,quomam à Venetis Figo nominarur:& Italici iecur quoque Figato:
© figura Hepan à Rondelerzo pofira,ad hanc proxime accedere uidebatur. Color etiam nigricans conueniebat. Po-
flea me admonuit Bellonius, picem bunc potins effe Callichtbyn fuum, (Jeu Srromateum Rondelerij: ) quanquam
nint eidem colores & macule.idj, ammaduerti cum ex figura eins, tum quód folus bic pifcium pinnas [ub uentré
tareat,nec aliam parte Jupina babeat,quam que ab ano est. Hepatus fquamofus effe c.

GERMAN. Îlabeinandere Een felbigen fifcbe.

“CESERIN VS Rondeler. zerev&. Solatinquit)cof
1 dporislatirudine à Glaucis difcrepat.eft enim corpore bre
"iore quídem,fed latiore,compreflo:fine fquamis, cute 1æ-
ui,dorfo coeruleo,uentre argenteo, Líneas duas à branchijs
ad caudam ductas habet,fuperiorem curuam,inferioremre
Gam.ob quam notam ín ifto pifce manifeftifsimam , in eam
adducor fententíam,ut exiftimem Seferinum effe ; cuius ex
Ariftotele πόδιζωωμ memínít Athenæus,his uerbis:Duas uir

4 y
ZI:
ELCH BEZ

z

| a DePifcib.latis&comprel. el

Pulmo mar.

Pauo.

Stromateus.
Acontas.

Tonficula.

ν΄ wu (C FF Y". wu.

7 ^ Di;

: imali ar. Ordo III.
6» Animalium Mar. Ordo 111 ].
gas fiue líneas habent alij pifces,ut Seferinus:alij plures & aureas,utSalpa. «| Idem Ron
us ín Orthragorifco pifcerecitatis Aeliani de Luna pifce uerbis, defcríptionem eius Seferino co
ueníreconíectat, @ Illum cuius eiconem damus, Rondeletius inter pifces Coeruleos ponít;&i
eodem genere Stromateo non ualde abfimilem facit, i Lx
GALL. CircaMonfpelium Tronchou,R ondeletíus, >
GERMANICE círcumloquemur : in befunderer bzeiter mecrfifdj/ on [bippen mm
sweyenftrichen von den orwangen dágen oem binderen teil. 34 Fes

È
bo
*

Nouacula Rondelelij.

LEE
SR RES

NE

CXZ

LZ LX LX LII, zn A 7 e
EEA
Ao MP o uA A

σσ a Tr DLR ERE

=

(=
due
N i, =

LALA
SS

DE

nn
==

ZE zi V VN NS
à sat MANN \
ua | \ |
IN NA 2 - auf 7j ῄ
σα i i /
vr 71 d 1

ta M U
IN We ili
ME A

Pi HE NE
TRA

η li
MUN

t
Π
|

ον

N

n

|

»

NO à vi MN \
TE f
Xu PE Ve
S x 640 opo "9

ή

Ν OVACVLA Rondeletij, (inter latos planos& ambigit,utmoxin Fabro dicetur.) Sequor
in hoc pifce(inquit)uulgarem appellationem,quam ex Latina fumptam arbítror, dicitur ea
ním Rafon;que uox nobis & Hifpanis nouaculam fignificat;a Plinio uero,qui folus ex ueteribus
pifcis huius meminit, Nouacula pifcis. Eius uerba funt; Nouacula pifce qua tacta funt, ferrum o-
lent.nam in uulgaribus codícibus perperam locus hic legítur , eó quo cítaui modo reftituendus,
Etmerito quidem Nouacula dicitur.eft enim dorfo cultellato, (atqui Plinius à ferri odore Nouaculam
di&am infinuat,)quo maiorem nouaculam apterepræfentat.pifcis eft marinus , palmi longitudine,
tres digiros latus,unum fpiflus.capite Pagrum quodammodorefert,pofteriore corporís parte Bt
gloflum, Ore efl paruo: dentibus acutis, magnís & recuruis, Oculis eft paruis,a quibus defcen-
duntad oslinex obliqua, purpurex & coerulex. Squamistegitur magnís, rubefccntibus: (unde
aliqui pro Erythrino perperam hunc pifcem acceperunt.)Picis eft Rhodo frequens, & in Melità
infula,ex quo pofi Rhodum à Turcís expugnatam illuc migrarunt milites quí Rhodij appellan«
tur. Capítur & ín Maiorica Minorica@ infulis.Carne eft tenera, & delicatifsima, ac ín illis infulis,
quas modo nominaui,fummo eft in precío.Sícílle, 4j Bundem pifcem poftea Cor.Sittardusme
dicus Romæ depíctumad me mifit, Pauonís nomine.fed nomen hocaltjs quog; díuerfis pifcibus

attribuitur, Varietas € elegantía colorum Stromatei nomine dignum hunc pifcemfaceret; fedaz
liuseft Athenzíex Phílone Στρωματεὺς in mari rubro,fe6dlovs tyap ο, 5n τό MATO vro gun |
&Gs. Aconias pifces quofdam Numenius apud Athenæum nominat duntaxat. acóne autem
Græcis cotem fignificat,ad quam Nouaculæ exacuífolent, Tonficula ex Orimis celebratur noa
mine tenus à Cafsiodoro,non defcribitur, € Saluíanus nullum adhuc Graecum aut Latinum no“

700 m "
A
X

D

Mis

E δε Pifeib.latıs & compref. 63

men huius pifcis inueniffe (e préfitetur.Peculiarem(inquit)adeo figuram habet híc pifcis, ut nut»
li alij pícíum fimilis uideatur , ab omníbusd internofci facile pofsit. Capite enim permagno eft,
, ualde tamen(non fecus quàm corpore toto)compre[To, & omni prorfus roftro carente. Latiufcu=
ius ualde eft, Fabri inflar compreffus, Squamis magnís tegítur:& uaríjs atq; pulcherrimis colori=
bus egregie depingitur.Palmi menfuram excedere nonfolet,Soliuagus, infirmus & ímbellís,carz
níuorus tamen, In Romano foro pifcatorio uíx deni aut duodeni quotannís confpícíuntur, In
Rhodio, Siculo & Hifpano mari frequentior gígnítur, Carnem habet teneram atqj friabilem: bo«
— nifucci& concodu facilem, Vnde ín Saxatilium penuria ipfis fubftitui poteft, Guftui fuauifsi-
| mus eff, Sin maxima habetur exiftimatione,Incola eft litorum,maxime que faxis abundant,Nul
| lis fere alijs fpinis, prater eas qua dorfi fpinam conftituunt,interciditur.
«| 4TAL. RomzpefcePettíne uocatur, (force quaft Petlen,propter parallelas capitu lineas, )X ín ple=
rilg alijs locis Rafon, Saluianus.
GALL, Rafon: queuoxnobis& HIS P A N1$ nouaculam fignificat, Rondeletius, Caufa
nominis expofita eft fupra, Ä
GERMARNJjin feltsamer fifcb/wirt immeer omb dicinfeln Sicilia ond Malta defun
den: mie mancherley [bönen farben gesieret. Die Srantofen vnnd andere vólcEer am mece
vor Africa über in £uropa/nennen jn ein Schärfackize.

ABER. GrzcisZevs,id

Ine lupiter; uel Xaaxéte, |
id eft, Faber ferrarius, alius αν ο Χαλκός
omníno pifcis ef Chalcis, = =="
Ζεὺς nomen forte ex polte-
riore nominis XaAxevs fylla
ba factum fuerit, Putaue=
runt aliqui Fabrum díctum
afimilitudine fabri ferrari]
qui fuliginofus eft; (qui eti=
am cum Coracino hunc pia
fcem confuderunt:)macula
quideminfignis eft nigra,

€ Multæin eo partesnigri
cant; utà colore forfan Fas
bri nomen inditî ei aliquis
conijcíat : quanquam fimul
& hunc € Coracínum no-
mínans Oppianus: non us
trung,fed Coracinum tans. -

tüm a nigro colore denominatumait,Saluianus, Dalmata etiam hodie Fabrum uocant:qui c
ex eis percunctarer(ínquit Gillius)cur fic nominarent,mihi pulchré refponderunt,fe ídeo ita nun
cupare, quod omnia inftrumenta fabrilia in ipforeperiantur : quod quidem ipfum ftatim uerum
effe periclitatusfum. @Noneffhic Cyttus Áthenzí,ut quídam fufpicati funt, quoniam a Roma Cyttus.
nis Citula nominetur.ab Athenxo quidem Cyttus nomínatur tantüm,ínter pifces, tanquam Dio
nyfio facer. Neq; Acanthias,ut propter fpínas dorfialiqui putarunt:is enim Muftelorum generis Acanthias.
eft, Neg Orthragorifcus, uel Porcus marínus,quanuís dum capitur, grunnit, @Dubitauiali= Porcus mar.
quando (inquit Rondeletius) in quam pifcium claffem pifcem huncreferrem. neque enim ínter Piftem bunc
fquamofos,neque ínter cartilagineos , neque ínter beluas collocari poteft, neque ínter YnFoscles inter planos
recenfendus:quippe qui una parte candídus, altera nígrícans non fit,fed corpore concolore,dem & latos ama
ptaunica macula, A planís uero oculorum fitu differt, At cum exigua fit haec differentia,corpore= bigere.
que plano fit,& figura Rhombo capite tenus quodammodo fimili,non inepte planis pifcibus ad=
numerarí poffe uidetur.Sicille, Belloniuslatis pifcibus adnumerat, contracialatorum appella-
tione ad paucos,Fíatolam,Lampugam, &c.ut paulo ante in Stromateoaltero diximus, Noslas
| tís fimpliciter pifeibus adnumerare uoluimus;quoniam à planis & oculorum fitu,pinnisög pluri:
mum differt; X nonut illifua latitudine ín aqua natat: Natura quídem , ut plerunque folet inter
duo genera, quadam ita ambigua producere , ut ad utrum referas , dubites: fic Fabrum etiam &
- Nouaculam ínter Latos planos erauqersel(wracnobis genuit. refert ením Nouacula pofteriori
Y parte Bugloffum:& latíufcula ualde eft, Fabri inftar comprefia, Saluiano tefte,
GR AE C I hodíe Chriftopfarum(nomine compofito à Chríftus X opfarium , quod pífcem fi
gnificat)appellant: aiunt@ Chriftophorum , dum Chriftum humeris geftans mare tratjceret, pià
fcem hunc apprehendiffe,& impreffa digitorum ueftigia relíquiffe, «| Hodie forfan ideo Chrie
| ftopfaron nomínant, quía olim Zwis,id eft, Iupiter nomínaretur, Güllius, "
2

"+

64 Animalium Mar. OrdollII.

* rrALICE, RomæCitulauelCetolauocatur: hoc quídem nomen ceu dímínutitium 3 Zeus
fortafsis factum fuerit.à Gillio Situla fcribitur, Item Pifcis S, Petri, Pefce fan Pietro, ferunt enim
hunc pifcem fuifTe, quem iubente Chrifto díuus Petrus, utin eius ore numifma pro tributorepe-
riret:unde digitorum impreflorum ueftigia ín medio corpore relícta fuerint. ( Sed Orphum etí-
am Graci multi hodíe Petropfaro,id eft pifcem S.Petrí nomínant.)Genuenfesab orbiculari eius |
forma Rotulum nominant: Dalmata Fabrum, « Lígures Zaphirum appellant, Iouíus:alibi ta-
men Scarum, Zaphirum uulgó nominariinfinuat, |

HISPAN Lut& Galli Narbonenfes, Gal, id eft Gallum uocant, caufamleges mox ín Galli-
cis nomenclaturís, iu :

3 GALL,AMafsilienfibus Trueieuocatur:fiue ab infigni uoracítate,ut Bellonius putauít:fiue -
ab aculeís dorfifetarum inftar erectis:unde & Hyftricis fimilitudinem Iouius eíafsignat:fiue pos
tiùs,quia dum capitur fuum more grunnit,quod R ondeletío placet,InLerino infula & Antipoli

Rota. Rode uocatur , id eft, Rota: quía rota modo rotundus fere fit, & ín medío corpore maculam ní«.
gram habeat ueluti centrum,alía quidem Rota eft Plínij ínter beluas, Gallicad Oceanum) Doree
uel Dorade uocant, ab aureolaterum colore, quafi Auratam: nam antiquorum Auratam ignos |
rant.In Prouincia Gal, ficut & Hifpani : id eft Gallum : ut & Santones & Baionenfes Iau, id eft, —
Gallum,à dorfi pínnís furredtis,ueluti Gallorum gallinaceorum criftis;uel(ut Bellonius coníjcít) |
ab aureo atgg mícante colore, quem habet cum adulti Galli ruftící maioribus plumís communem |
appellauerunt un lau,uelun Cocq. | |

GERMANICEnominemus licet S. Peters fifb,ut & Romaniappellant. (Gallum enim
& Porcos marinos uocarenon libet :;quód hzc nomina alijs quoque pifcibus attribuantur.) uel |
ein Meerfbmid,hoc eft, Fabrum mar.uelein Xa, id eft; R otam.

ANGLI pifcem quendam Sozee uocant,alij Dare uel Sorry pronunciant : qui alius wide:
tur quam Doree Gallorum,hoceft, Faber. Prafino enim non difsimilem effe aiunt, latiorem, colo
re Tincæ,in cibo lautilsimum,

d

rl

AL,

co N hæcnefcio cuius pifcis reperitur in Tabula Oceani Septentrionalis ab Ofao Magno e«
T qu nihilaliud de earefert, quam pifcem effe duodecím pedum, Mihi quidem huiufmodi
pinnarum in eo pofitus, minime uerifimilis uidetur,

GERMAN. S&invpnbeEannter Meerfifbrinder Tafeldes mittnádtifdeboben meers/
ven dem Olao Magno befchziben:folzwölff {hi lang (ο. iii pese
ORDO

ai

ο... eR i

Lia

ta

(MINVS

| AENA, Μαινίς, Gaza nó recte Halecem
= couertít, XMznidion Haleculä,(Alex
51 Pliniond piícís , fed gari uitiüeft, gen,
ji \ VE] E3 foe, fine afpiratione: etfi ín Geoponicis

ES 2g ang legit.Halec uel Alec gen.neut,Hoa
ratius X Plautus dixerunt : líquamen ex inteftinis pis
fcium interpretantur. Halecula diminutiuum femper
pro pifciculo capitur,uili nimirum quouís, [Columel
la ríuales haleculas dixit:] quem etíam halecularíum
Hermolaus appellat : Grace anthracidem,íd eft pru«
naríum uel carbonarium:quicunque fcilicetin pruna
& cratícula commode coqui poteft) Manarumfpe
cies alia in utroque latere nígram maculam orbículas
tam habent, quz fimpliciter Mana dicuntur, alia,
Leucomanides,uel Smarides.alix,Boopes, 4| Eue-
nit ut cum foetu impleri Mana foemina incipit, maris
color innigriorem, pluris@ uarietatis mutetur,& ca=
ro deterríma cibo efficiatur: uocantur anonnullis per
idtempus τράγοι, (ideft Hirci,) Ariftoteles, Dea-
lio Athenæi Hirco , dictum eft ín Gobione nigro
Rondeletij,

ITAL. A Liguribus acRomanis Menola uo-
catur: ab ijs qui Adríatícum finum incolunt Scla=
ua, uel Menola Sclaua:uel,utipfi proferunt, Schiaua.

GALL, A Mafsilienfibus Mendole, (alias Mea
dola,)ab aliquibus Cagarel, quód aluü cíeat, à noftris
in Gallia Narbonenfi Iufcle, Rondeletius,
| GERMANICV M nomen non habeo. Bello-
nius, Raró(ínquít)ín Oceano capíuntur, quod fcíam,
Scheyfferling uocari poteft , interpretatione Gallici
nomínís Cagarel, |

Mænulamltalort à Germanis inferioribus AA on
tincE uocarí , olim accepi: fed certi adhuc nihil ha=
beo. Rondeletíus Oxyrhynchum fuum,quí Antuer
pie crebro cernatur, Hautin íllíc uocarí feribit; aliqui
Acum Ariftotelis fic nomínant.

Bellonij icon fauamas omittit:fex autem feprém ue lis
neas à capite caudam uerfus exprimit.

um

cm = S
E CUR INSEE
CR
TD) RER EN

CAT 41 τό
ΜΑΝ
7, Vs

ORDO V. DE PISCIBVS SIM

PLICITER DICTIS: QVI FERME ROTVNDL |
TAMEN QYAM LYRIFORMES,)
comprefsi funt;alij (quamofi,alijkeues,

65

NON

"Mane hacimago Venetijs fatta efC.macula in medio latere talis effe deber,qualns in
Smaride mox Jequente cernitur: c pinna à podice longior quam fc. i

Alex. -
Elec.
Haleculai
ERI ES
: M == Menarum

(m
Wu
QU
NS

Species.

(
!
EAN

MAR 15 & Gracis(xvacds)& Latinis dicitur, Gaza Cerrum Latine uertit, (ob id fortaffe quód. Cerrus.
Neapoli Smarides uulgo dicuntur Cerres,Mafsilia Gerres:) mirum cur qu potiùs Plinij &

3

4 ΄ o a ' i | à ^ " e "
Gerres. Mlartíalisappellationeufus,qui Gerres dixerunt. ER autem Smaris ea Mana fpecies , quxLel
Leucomanis, comznis etiam à Græcis dicitur,id eft, Mana alba; quía femper alba remanet , cùm Mana pric
Gars, . colorem mutet,Eundem pifcem Garum effe, nominis affínítas facit , ut fufpicer , cumipro Gar
Cerrus dícatur : & à Plinio & Martiali multitudinis numero Gerres, & Antípolí hodie Garon
pratereà ex hoc pifciculo optimum fierigarum experientia docet, ex Gard ueró pifce optimur
fierígarum teftis eft Plinius,Rondeletius. Leucomænides aliqui Boaces nominät, Athenaeus
! Smarídes uocantur etiam Marides Athenxo.
Smaridem, Bocam € Mænam cognatos pifces,fic diftingues.Boca lituris caret,quibus Sma
rispradita eft.Smaris guogafperiores fert quamas:lineasg; rectas, ferie quadam in lateríbus dé
fpofitas,quales & in Mana ternimus:fed Mana nullo feruato ordine confufas,Bellonius,
GR AE C1 hodie& Marides aut Smarídes appellant. ti 7
1 T A L. Neapoli,Cerres, Venetijs, Giroli,Gerruli,alijs etiam Giri, Zerli, Roma Spigaro:t
bi& Rotonetum aliqui uocant, quod nomen Boopí debetur, Siculi etiamnum Smaridas uc
cant. | TRU AN cs alia effigies Venetijsexprefla,
HISPANICE Picarel, Vídemox ín Gallieis. _ / i

GALL. Mafsilia, Gerres uel Giarets. In Gallia
Narbonenfi, ut & in Hifpania, Picarel: ob id fortaffe
quod falitus híc pifcis X fumo exiccatus, linguam acrie
monia quadam pungit & mordet, Rondeletius,

GER M. Fin wyfjer Scheyflerling.uel ímitatio
ne Hifpanis & in Prouincia ufitati nominis Picarel,ein
Bisling. Bigelen enim nofiris de fapore pungente :
& mordente linguam ín ufu eft, Menulam Italorum Sem TH
à Germanís inferiorib. 4% outincE uocari olim accepi, clie
qued fi uerum eft, Smarídem feu Leucomanidem ins IN = >
terpretabimur ein wyjfer Soutinck:EtBoopis fpecies IS |
duas aut tres, gefchlächte des Moutincés/ oder des — TE
nádftganeten fiches. À)

N

N Y
N

vanni

RR
due
2»

XX
Mt
N

EA

ere
NS

AS > N

INA
\
ROS

j
\

i
N

N

CRPAACTS
KL
A CA

> ne
vie
DI

(7

Wa

DEE
PANE

e

o OP s,Box,Boax. Bow}, Buf,Börf.
B Hic pifcislitoralis eft , ex Manarum genere: in
Gallia noftra Narbonenfi,lItalia, Hifpania , & re & nos
minenotifsimus. A Plinio Box dicitur , uel (utalij les .
gunt)Boca.Gaza Vocamconuertit, Rondeletius. — |
GR AE C1 hodieg Boopa nomínant, TOIT
| | ITAL:

De

Le . | rp 4 D 9 - TW
DePifcıbusfimpliciter. 67
ITAL, Venetijs Booba. ín relíqua Italia, Liguria, Gallia Narbonenfi, Hifpania, Bogue uel
- Boganominatur. Roma etiam Boga uel Rotoneto,quód corpore fítrotundíore; —
| GALL. Bogue,utinltalicisnominibus díctum eft, Sunt qui cum Leucomanide(qua poti=
üs Smaris eft) confundant,

GER M. Lingefbledt des Houtincks. Legefuperids in Smaride.

ED 77
SNS SV DA ROMAINS 77 IR
να,

s €

ος ος
ώρα. -
ADS JR I TINI

EN
DZ NAVA
SEN GR DLR BEE 4 Mt

DM M E E

Cy oos fecüda fpecies Rödeletio. Ex ueteribus folus Oppianus Boopis fpecíes duas facit;
Pifcem hunctinquit Rondeletius)in multís fuperiorifimilem, Bogue rauel appellant.quid
uero íftud rauel fignificet, non potui omnino affequi : nifi quod peritiores pifcatores fic ditum
efTe putant, quia capíatur & uendatur cum pífcibus, uuigo raualle appellatis,id eft, minutis, quig
fimul elixantur X apponuntur,nec propter paruitatem feliguntur, Rondelerius, — Haud fcioan
idem it, (videtur autem effe,)pifeiculus litoralis,qui à Bellonio Bogue reneau nominatur,
| "i E n . Einander gefhlährdes Mourincés/cinrotlabier MAoutinck, Lege fuperda
in Smaride,

O OPIS tertiafpecies Rondeletio, UAM
Rarus eft hic pifcis(inquit)cuius nomen neque à pifcatoribus noftris,neque ab alijs potui
unquam extorquere propterraritatem, i

GERM, Casvitt gefhlährdes PoutincEs. Vide fupra in Smaride,

n «

CIA LPA,ZZw. Graecum Salpz nomen Latíni retinuerunt: & hodie plerique Europa popu
liretinent, Hunc pifcemalio nomine Bouem(Bæy)appellät,ut eft apud Hefychium, fed nos Bor

alium dabimus magís proprie Bouem diétum in planorum cartilagineorum genere, —E«A-
mar ἰσομήκεσυ iydüs, As we Bone roma ἁλίζωνοι κὰλίουσμ: Οὗνεκα γαςίοιφῦκῷ” ds ἀλέγουσιμ ὁστοῦσιμ.,
Antiphanes,hoc eft:Et Salpæ,quas Halízonorü pifcatores nominät Boues, ab eo quód dentibus
femper alge fuis uentribus molant.Cogaominätur aût forte ἰσομάκιαν, quód ín nullo alio pifciù ge
nere,xque atque in Salpís, eadem fere femper feruari magnitudo uídeatur. ad fummum quide .
bilibres fiunt,aut femper ad libra aucte apparent, Saluían. Pro 79 lego roi, id eff, pifcae
toresretíarj, nam m@- genus retíseft, Halizoni populi funt Afix minoris, Pro &reyova,
quod eft,curant;malím zA«voay,íd eft,molunt, Eft autem Σάλπη apud authores femper fœmininé
generis, Archíppus per íocum mafcuiíno genere protulit,tanquam de uirotibicine , propter alu
fionem uocabulorum. - - -- sipvE ray Bong, ΣάλπιγΕ σὺ εσάλπιγξε,. 4[ Chrifopleurus, pifcis die
Gus Salpa, Syluaticus; fcribendum autem Chryfopleurus,ab aureo per fatera colore.

FE 4

-—

Cephalus.

Leucifeus,

Ceflreus.
NASK,

Pereas.

‘qui Sargonem Latine uertunt.Sargusalicubi pro Sargino perperam legitur apud Ariftotelem,)

68. AnimaliumMar. Ordo V.
| Salpafimiliseft pifcis in mari Rubro , Stro» Effigies bec Salpe Venetijs effitla εἴξ, ci quà Ron
mateus nomíne; Athenaeus, "ver «> delétins dedit, fatis milis : niji quód uirgas è capite al
GRAB ΕΙ etiamnunc nomen antíquum us — caudam rendentes no expritnit: que à pittore colores inta
furpant. - ducente addi poffunt. re
ITAL, Roma & apudalías plerafcg gentes
(que Greca aut Latina lingua ueftigia retís
nentnome feruat, Gillius & Saluíanus, Veneti
Salpam proferunt, Romani fert Sarbam:alicu=
bi Salpono,
HISPAN. Lufitani Salemauocitant,

GALLI etiam Salpanomínant , Mafsiliene SS
fes Sopi,Bellonio tefte. | =

GERMANICV M fingo, ein Goldffrep- N
mer, aftrijs feulineis aureis: uel circunloquor, RQ
ein art der Meerberfichen mit etlichen gälbe I
ftrihendurc die feyten/vom Éopff gäge dem II
binocren teil. pA =

ii

7
ἤ
MIT al

ALPA minor eft, ztate tantüm differens:
Sia potíüs fpecies ei fimilis, qui in Gallia
Narbonenfi Vergadelle uocatur pifcis , hoc eft
Virgatus, à uirgis fiue lineis parallelis , quibus
diftinguitur,omnino fimiliter ut Salpa: quacü
etiam partibus internis,faporisinfuauitate, care
nis mollitie, & uictus ratione conuenit. Rurfus
autem ab ea differt figura:eft enim tenuior,bre=
uior , rotundior, Sparis uel Auratis quam Sal=
pis fimilior.ad Salpa magnitudinem nunquam

accrefcit.reperitur in fiagnis marinis tantum:\
Salpa ueró tum ín mari tum in ftagnis. quama
obrem, ut díxímus , fpecie potíüs quam ztate
differt , contra R ondeletij fententíam:qui pifce
hunc ín Salpa defcripfit, eiconem uero eius nul

lam dedit. @@ Germanicé nominati poterit citt
Streymbiachfme.

il

n URN,
LE, 4% p) ή
A li An 7
(t
(ALU

SN
Yi oA 77
ή
% i) Keane rad,
(t
ή
(|
Al
dl

SU
ST ti μα

ή

μή,
iii

er FT

EE ONT 2
Li

#

DE MVGILIBVS IN GENERE,

V GIL dicitur Ouidio, Plinio: Mugilis,
Juuenali, Horatio, Gazæ,ficut as & afsís,
Mugil dícius eft,quod fit multüm agilis, Ifidos
rus, j
M VGILE $ frequentifsimitinquit R ondele
tíus) & uulgo notifsimi funt pifces : fed in eorü
generibus diftinguendis difficultas eft. Sunt es
nim quí Cephalum(Etqaasy)genus Mugilum o«
mníum fiue marinorum, fiue Auuiatilium con= | ao
ftituunt,ut Galenus.alij Leucifcum,A«vxiexoy,ut Hicefius.Galenus quidem Leucifcum,fluviatia
lem tantum Mugilem facit, Ariftoteli Cephalus fpecies eft,qua cum alijs (Chelone, Sargino, 867.
Myxone)K:setec nomíne contínetur, € Dorion Κεσρέας marínos & fluuiatiles facit : & rurfus mas
rínorum fpecíes duas Ktgarsy & nasıp,nimis concife, Hicefius fpecies Leucifcorum quatuor nos
minat: Cephalum,ín cibo.optimum:deinde Ceftreum:tertió Myxinum: poftremo Chelone, (q
& Bacchus dícatur:R ondeletíus tamen Bacchum,potíüs Myxonem effe putat:)ex quibus tres
tíam Ariftotelesnominat:quartum uerò non Ceflreum,ut Hicefius,fed Sarginum, Sxeyivop ; (alia

9

Ego Chelonem non Mugilís fpeciem proximam fecerim, fed Cepbali. Docet enim Ariflotel
Cephalorum fpecíem unam lítoralem effe, quam Chelöna nominat:alteram translitoranam, qu
adíectiuo nomine zeeatay cognominat,& muco fuo nutriri dícit ‚ec fcmper ieiunum effe. un
quoníam,cüm quatuor Mugilum fpecies faceret, Chelonem nominauit, Peræam omifit , uel Ces —
phalum fimpliciter díctum,uel Sargínum pro Perza eum nominaffe probabile eft. R ondeletíus
Cephalum Perzam , eundem Ceftreo (Hicefj) Neftidi, íd eft, Ieiuno,& Sargino facit, Quodfi

Ds

De Pifcibus fimplici ter. 69
| quísinquit R ondeletíus)Perzam cum Myxino(quog)eundem effe uelit,nonrepugné, prafer= Myxinw,
tim cum dicat Ariftoteles muco(myxa)tantüm fuo uefci.Sicille. Hicefius Myxinymtum a Che
lone,tum à Cephalo diuerfum facit: & Rondeletiusquog ín fequentibus diftinguit, quanuís du-
bie. Ieíuni quidem epítheton ( € prouerbíum Kısgevs Yustva ) Rondeletius Mugilibus omnibus
conuenire pofle fatetur,cüm omnes carne abftineant, imprimis tamen Cephalo translitorano co
gruere id uidetur, quifiro tantüm muco uíctítat,ceterí enim algis & limo uefcuntur: ut híc pre ce
terís ficut eft,ita etiam dicaturvaszs. Ariftoteles cum Mugiles alíquotlocís recenfet, tribus,fcilicet
Myxoní,Cheloní, Cephalo, Sarginum Ieíuníloco annumeraffe uídetí poteft , Ceftreo pro gene»
re pofito:quibus ín locis mendofe ΣάΡγΘ” pro Zagyiv© ín uulgaribus noftris codicibus legítur, O^
mnes autem ha Mugilum quatuor fpecíes ín mari mariniscg ftagnis nafcuntur, Sunt & fluuíatí
— lium non paucíores differentia, R ondeletíus, (| Mugilum in fluusjs alij € marí fubeunt: alij în eis
geniti paruís & numerofis fpinisabundant, Galeno tefte. (| Vocantur X πλῶτόν à nonnullis, fed πλὠτάν,
Oppiano pifces omnes σλὠτόν ἁλός dicuntur, @ Ariftophanis Scholiaftes Ceftreum cum Cepha

- loconfundiît. Ceftreasapud Aríftophanem Murænasaliqui interpretantur. Ceftram Dotíon &

- Pollux eandem effe cum Sphyræna uoluerunt, « Inter Mugilum fpecíeslegímus etiam =quriæ,
áfiguracunei díctum,quadratum & A«y«eov,íd eft, gracílem uel uacuum. & Δακτυλεά uel Διδακτυ-
λαωρ,ὰ magnitudine. ϐ{ Ariftotelis Hiftoríz 8,2, uerba: Τρέφετοι A rds xis eue φύκει uo ἄμμῳ.ἔσι μήν
ὁ κέφαλο,ὄψ καλῶσί ride χελῶνα, πβόσγειθ”:ὁ 5 πδεραίαο ὃ βόσκετοα σὲ à περαίας u rl μύξαμ TU Got; du κ) và
εἰς by deci ol dE κἐφαλοι remora) Tub ἰλύμ.σῖιὸ CI δαρες κ βλεννώό εις an, Gaza uertít: V eícit Mugilis unuf-
quifq alga atcp arena.Capito quem alíquí labeone uocant, litoribus gaudet.alter generis eiufdem
translitoranus eft:quí non nifi mucore uefcitur fuo. quamobrem femper ipfe ieiunus efl, paicun-
tur limo omnes(in Greco non efl,omnes)capitones:quo fit ut graues & fordidi fínt, Rondeletius na
rede uertit, Capito quem alij Labeonem uocant: fic enim alíquís duo hac nomina pro una fpecie
accipere poflet:cum Äriftoteles hoc ipfo capite diferte diftinguat, fpecíes Ceftrei quatuor nomí- .

^ pans, Chelonem,Sargínum, Myxonem,& Cephalum.Quare íta mecum ftatüo ; Ariftotelis hanc
fententíam fuiffe:Cephali tres effe fpecies, unum fimpliciter cephalum díctum, (quem Hicefius
etiam à Myxino & Chelone feparat:)alterum cognomine chelonem: & tertíum cognomine pera
am uelieiunum.longius enim híc alítore degit:quare limum & algam non ínuenít, & muco fuo
pafci uídetur,unde X Myxinus nimirum ídem fuerit, Sunt igitur tres ifta fpecíes Cephalí,ceu ge
neris proximi;Ceftrei uerò tanquam remotíorís, R eftat Sarginus,n6 iam Cephali,fed Ceftrei tan
tum fpecies: & hicaliquando Ceftrei nomine (ut Hicefio prafertim) abfolute uenit : nihil enim
| quam κεερεύς eft,non etiam Cephalus.Hanc fententíam plerag; & claríora authorum loca confir=
mant:quod fi pauca quzdam & dubia,opponi poffunt: cogitandumipfos etiam ueteres forte ali-

- quando non omnia fatís diftin&e, fed quxdam íta ut acceperant,tradídi(Te, qIbidem Ariftoteles
fcribit; Ceftreum gulofum & infatiabilem effe:quare uentrem eius díftendí:& quädo ieiunus fue-

- rit,inertem autuilem effe.(ín Gracis abundat negatío , καὶ όταμ # un vnsıs,geörss, Aldina editio X
Athenzus,negationem non habent.) Et poffunt hec quidem omni Ceflreo conuenire , Myxíno
uel Ieíuno excepto. isenim femper ieiunuseft, Athenzuslibro 7.ex Aríftotele recítans, quada
non mendofa,ut Saluianus fufpicatur.fed diftindius certiusg quam noftri Aríflotelis ορετᾶ co-
dices babeant,exponit,ut,#53 σὲ 6 fU τὶς κέφαλος ,ὁ 5 yerap,ö dE ΦεραϊΘ’, (lego repatas non zs", ut Sal
Uíanus:) xoi 79205 pira 6 y perdo ri er AT γινομδώμ ei fa:o^) ero ἄμμῳ, toi indi. Ceftreus die
ctus eft à figura,nempe à ceftra, quod teli uel mifsilis genus eft, Latini uiriculum uocant,)Y/erucu=

= dum ali feribunz Jtelienim modo publica Athenienfium poena intrabatadulteros,&c. — —
I T AL. Venetiomne Mugilum genus Cephalos nomínant,Gillíus, Vulgus circa Venetias
profert, Cíeualo, Scieuolo,Sebolo.aliqui etiam T'ragono. 6

|» GER HM.Mugiluel Cephalus à noftrís Germanice appellari poteritein WMeeralet.nam & eà
pifcem,quemnoftri uocant ler, Aufonius Capítonem uocat , Itali Squalum , quafí Cephalum.
Scio Anglos à Gallís mutuatos, Mugilem uocare 4 Muller, X Albertum Germanico nomine
Sparderen: (Flandros Dullenaer:)fed illud nobis infolens & ignota fignificationis eft,hoc oris
ginis Latin & Gallis ufitatum, Albertus quidem perperam Mullum pro Mugile nominauit.
Inter icones Oceani Gera
manici pifcium, quas a lo,
Echtío accepí , Molenaer
&SAerder nomina nonus
ni fed diuerfis pifcibus ad=
fcribuntur,

feiunus,

EPHALY S,Kcqaisc, Ga
fpecíes Mugili, a The “a
odoro cofuertítur Capito,
eft aute capite magno, crafa
fo,latoG, Degít maxime in

|
"T

\
LI

70 AnimaliumMar. Ordo V. |

marinis ftagnis& fluminibus : cubiti mas |

gnitudinem aliquando füperat, - Alíus eft
Capito Auuiatilis Aufonij, @ Videfupra
in ijs que de Mugilib. in gen. fcripfimus,

GR AECV M uulgus Cephalum maio
rem,ex quo botarge fiunt, Coclano uocat,
Belloníus:mínímos uero, Gillaros.

IT AL, Roma intota fere Italia Gre
co nomine Cephalo uocatur , Rondeletia
us, Venetis Ceuola, Qui ad oras Padi
agunt, Cephalos uarijs nomínibus pro ma
enítudíne appellant : Canefttellos nempe
mínimos ,,quos ín canífirís ferre folent,
Alios quoqueEaftardos, medios inter ma
iores X minores, Alios Letreganos,cætes
ris paulo latiores,Bofeguas alios, mediam
magnitudinem inter Letreganum &Mies
fine fortitos,Bellonius, Priuatim Cepha=
lum grandem , Miefine, quafiMyxinum,
uocant Padiaccolæ, Idem, Capitones ín
(inu Adriatico Capitellos uocant, fiue Cas
piftelios, Gillius,

GALL, Circa Monfpelium Cabot,
quafi Capitatus: à Gallis Mullet, Ronde-
letius, Belloniusferibit,un Mulet,& Maf
filie un Muge uocarí, Cephalum autem
grandem, äuulgo Stoechadum Vergado
nominari addit, (Rondeletius a pifcatori:
bus fe accepiffe ait, Samez uulgo dictos
Monfpelij de Mugilum genere,ipfe priva
tim Ceftreos facit, ín eos quos Vergadela
les uocant,mutari: ut Capítones ín Mugi»
les.) Mafsilia Calug. Gillius fimpliciter
Capitones,MafsilieCalugos uocaritradit.

ILLYRICE Czypo.

GERMAN. Oascrft defdbledit des
Meeralets. Vide fuperiùs cum Mugilia
bus în genere,

ROSE

ο»

Alia ciufdem eicon,Venetijs olim nobis pitla. x

ESTREV S, Kesews,Rondeletio , Leucifcorum.
\_yfeu Cephalorum fpecies altera, Ariftoteles feme
per opínor pro generis nomine accipit, Hicefius Leua
cifcum genus conftituit , cui ínter alias fpecies Ceftrea |
,umfubijcít, Vide in ijs que de Mugilibusin genere fert —
ptafunt, « Efthic pifcis Cephalo fimilisomnino; 8C
idem uideretur nifi capite effet minore, & acutiore: lí.
\ * 22 ai
à branchijs ad caudam dudtas breuiores ha

neastcp
«et, Kondeletíus,

AK

RVOCce:N

Al

ff

ή

{τα

{

fff,

(XA
2

7

ση

(ή

«καπ

17

BG

πρ
(

EA

Tg p ng
dd

ARI
Ud
IK

KIA
"rr
SE È

STIRIA
CPP κ.
IRA

x
n

ie
NIS

GAY οκ ACER IR

ZR

:

τον DePifabusfimpliciter. 7i
& ALL, A noflris Same díctus eft, Pifcatores hunc pifcem cum fenuerít ín pifcem V érgadel

'fe dictum, mutari aiunt, R ondeletíus.
GER M, F. Sasandergefblebtdes Meeralets, Vide (uprà ín Mugile in genere,

ΥΧΟΝ Rondeletij,
Mugilum fpecies ale

tera, mvfay(inquit) uel woes
vG- appellatur,amyxa, id — AIV A

- éftmuco &pítuitofohumo RAT k NANA % EEE

re:Ceftreo omníno fimilis,
fed magis mucofus: capite
| minüsacuto, @ Efthic Ces
phalifpecies, qui & perzas
& neftis cognominatur.Le
ge quz fupra de Mugilibus ín genere fcrípfimus, €T Dorion Cephalum tradit differre à Cepha-
lino, qui & Blepfias uocetur;R ondeletius quoníam nulla Blepfiæ uoeabuli ratio appareat, (tan
id neceffe fit) pro Blepfia, Blennum uel Blennodem legendum purat , utídem fit quí Myxínus;
quoniam blenna idem quod myxafignificet, Sed longe alíus eft Blennus marínus, quare Blepfi=
am ff quis mutare uolet(ego quidem non laudo)in Blenniam potíüs quam Blennum aut Blenno=
dem mutet:nullius equídem pifcis nomen ín @Assterminari puto, «| Chelónes, Hícefio tefte, etía
Bacchi nominantur.Plinio non hi,fed Myxones Bacchi uel Banchi appellatur, Sed híc ín js qua Bacchns,
à Gracis mutuatur fa piufcule errat.maior fides Hicefio, Graco fcriptori in Græcis nomenclatus
rís;ut Chelon alio nomine Bacchus dícatur.quanquam hoc etiam confiderandum eft diligentius,
Sufpicor enimBacchi nomen ad Afellí tantüm fpecié minorem pertinere,quæ Onifcus & Chel-
laresuel Callarías uocatur,ex Athenxiauthoritate. (nam hic etiam Plinius aberrauit, Afellos ma=
iores,Bacchos appellans.)ab Afellí autem nomirie Chellares, Hicefius ad Chelonem,uel (ut alícu
bi fcribitur) Chellonem,facile tranfierit, Bacchus quidem non Banchus legendum , tum ex uetus
ftis Plinij codicibus , tum ex Gracorum fcriptis apparet. Etut Afinus quadrupes Libero, id eft
. Baccho confecrabatur,ita pifcem quog Afellum minorem, eiufdemnomine appellatum uerifi=
mileeít, 4| MiF@- & Μύζωρ pro hoc pifce feribi,non probo,
ITAL, GALL. Prouinciales € Ligures Maxon uocant.noftrí communi uocabulo Muge,
Rondeletius. Mugilum genusetiamhacztate Græci Myxones appellant:quí Niceam accólüt,
| Maffonesnuncupant,Gillius, Saluíanus Cephalum fimpliciter Senis Mazone dici fcribit. {Pa
dí accolæ Cephalos grandes Miefine uocant , uoce ad Myxínum accedente, (forte quafi μάῴνας))
Bellonius.Euftathio wv£vG-(penanflexum)eft parui Mugilis genus,
GER M, F. Sasdritt gefchlecht des Meeralets. Vide (uprà in Mugilibus in genere. Æirs
Sleymbarderen/cin Schleymling. Dp

HELON Rondeletij,
Mugilumfpecies quar
t2, Grece fcribitur Χελὼρ uel
᾿χελὠν.Κιλὼμ & X May KXEA
. Aeg, uocabula funt corru=
| pua; Gaza Mn uer= TEÈ
tit.Labrum cauda placente E CLONE —
nominauit Plinius inter Οο- KO 0% MM x RUE EI
uidianos pifces:fed Melanu Nuss 4 ROLE
rum legí oportet, non La= ne EI i
— brü. Pifciseft (inquitRon
deletius)Cephalo fimilis,ca
pite paulo mínore , oculis
prominentioribus,fine peliícula illa molli, ueluti pituita concreta , quam ueluti palpebram habet
Capito.Lineas nígrícantes à branchijs ad caudam æqualibus fpatijs díftantes, protenfas habet,un
de Vergadelleà quibufdam (circa Monfpelium)uocatur. Labra crafla,fpifla,prominentia. Che«
lönes Hicefiotefte,etiam Bacchi nomínantur: de quo leges fuperiüs ín Myxone, & plura de hoc
pifce inter ea qux de Mugilibus ín uniuerfum annotauimus, ia) i
- GALL, Circa Monfpelium,Chaluc:a quibufdam Vergadelle, quoniamlineis feu uirgis qui?
bufdam nigricantibus,a branchíjs ad caudam diftinguitur,
_ GERM.F. Ous vierdt gefblebtdes Meeralets. Lin fEreymbarderen,id eft ftriatus Mu
— gi Velcin Maulbarderenjcin Darderen att mit groffen läffgen,

.. 7

IHR
e

MM a. ot min,

72 AnimaliamMar Ordo V.
VGIL niger Ronde yd os Pan Le hd
let. Vndis noftris. ‚nslabrro SI aste trade del m

(inquit ) incognitus eft que ων 252 DM

hic exprefsimus : Mugili

QW AS S
N a v.
2 DS

TESS
SS
corporís fpecie ualde fimi- a KR iy
; en κ 25, EL 1
lis, fed totus ater:lineas@ ni 0 xe ER E ολα

gras a branchijs ad caudam ZN
producit: quam ob caufam | D wsduM ασ
Mugilem nígrum uocauí; , ll»qqg «ga
Maxillam inferiorem ualde diducit, obidualdehiante eftore, Septem octô ue aculeos in dorfo
gerít,uteffigies(quam Pifis à Portio philofopho accepioftendit.:

GER M, Ε. inftómboer fbwargerfilch vonder artder Aoeeraler mi fibenover a |

oémen auffdemrucken.£in fhwar ac (Decrftibling. — | m

iint

Jungs 72777 WW 7 =
A i ως SS

n $ N

cor EAE a ary

A
D DI
"

E

vGIL alatusRondeletg. Hic pifcis (inquit) alatus X uolans,, cum Hirundine & aliis uo-
lantibus collocari poffet.fed quía & corporís figura, (pinnis, caudadp exceptís,)GCuíClusra «
uonc plane Mugileft,(& internas partes reliquis Mugilibus omníno eafdem habet, carne quoque «
& fucco fimilis Sid eo Mugilibusalijs fubiunxi. Belloníus hunc pro Hirundine defcripfitinos ali
am Rondeleti] Hirundine dedimus. «| Mugilemalata Rondeletij, Saluianus quog Hírundíne #
facit:Hirundinem uero R.ödeletij, Miluum,ne Mugil hic alatus, ueteribus indíctus relinquatur; «
&c.Speufippi uerba, quibus duros ftim ulos Hirundini tribuit, & Cuculi Mullig fimilitudinem,
eifufpecta funt: cum Mullus etiam Cuculustg (inquit) preterquam colore nonnihil,fimiles non
fint, Oppíanus quoq; ei videtur non redte hunc pifcem aculeatum facere, cum alibi mítem uocet,
(hoc tamen Lippius interpres,non Oppianus fecit: )prafertim cum Gobium quoq; non re@eaculeatis ada i
numerer. Sic ille. Ego Rondeletj opinionem prafero. :
ITAL, Romænonrecte Rondola uocatur,& Hirundo marina credítur: noflra autem X ue= -
raHirundo(Cuculo,Mullö ue fimilís, ut Speufippus ait) Miluus Roma creditur, X uulgo dicia
tur Miluo, (Nibio.) € Depicus hic pifcis Roma, & plerifglocis Italia , Saluianotefte, p 1
Rondine uocatur. |
G AL L. Agathenfes Falconem marínum uocant, Rondeletius. Bellonius,qui pro Hind
ne bunc pifcem defcripfit,a Gallis Arondelle de mer uocari tradit, Mafsiliæ Landola, Sed canoa,
mina cum Hirundinemfignificent,minùs proprie huic pifci tribuuntur. Vide fuprà Ordine ters
tio in Hirundine Rondeletij,
G E R M.F.Minfliegen-
der Meerfifh:der geftalt
nach (außgenommendiefe= :
cEen vii fbwants) v6 der
att der Meeralcten.

*

Ico pr t0r,maioris Lupi et lana «È
n efi:poflerir uarij et minor».

΄ * ee
n an , -
K +. à vhs N " m v

VPVS pifcis Latine, LA
RTV

Grace agbpefimam Ly=
cos

”

DePifeibusfimpliciter. 7 3

- cosalíus cft: Videin Lucio
inter fluuiatiles)diAus eft à
uoracitate,os enim illihiat,
& repente ac cum impetu
uorat glutité efcam:quade

- caufa facile capitur, € In

tito honore apud antiquos
fuit,utper excellentíam Pi=
“ fcis nomen adeptus fit, Lu 2
- cilius poëtaCatillonem pro
— Lupo dixit, @ Luporum
!duo uidentur effe genera,

alius enim uaríus eft , tefle
Columella, id eft, cuius dorfum ex albo coeruleum eft, uenter candidus, nígrís maculis confper-

fus. Alius fine maculis, qui appellatur (cognominatur) laneus fiue lanatus , à candore mollitie@ cara
“nis. Vterque in mari, marínís ftagnis,fluuiorum oftijs,& fluurjs reperítur;non quod ín fluuns nas
" fcatur,fed quód € mari marínís'ue ftagnis fluuios fubeat, Rondelerius, :

Alia Lupi effigies, enerijs quondam nobis depitta,

Von

ds

digi 29

4 AIT AE —
SL AMET

5

7) = ===

IL PIA -
ος,
τν

NN

= III
E II x ff:
N RN RER
NR σαι οκ A ERLERNEN, d XA)
XX Re PES UNGARN PA NE SA KM, XX) JON À «κ AVV OX
RRQ USER RQ
NU III, πανκ μμ ΜΙΝΑ Ω
NN IS SE ERN N
z — a SUN (v NANISOUANN YA XN S
— SELL TAN en
^ RR RSS
1 > AIR NERI NES

7

.. Columella Lupos alíos uarios,alios fine macula nominat, Neg uero eft (inquit Saluíanus) p

aruulos Lupos,nigricantibus notis infignes, uarios ab eo uocarí arbitremur, nam híab illis quí

ine macula funt,atate (ola ac magnitudine differunt:grandiores@ facti,nigris illis deletis notis fi

ne macula apparent. Hxc ille:qui Lupum uaríum Columellæ,pifcem fluuiatilem , uulgo Trutta
dietum effe arbitratur,ut etiam ante ipfum Iouius, Rondeletio obidreprehenfus,

GRAE C1 hodíetp Labraca appellant, Gillius,
| IT AL, Hodiea Romanis Lupaffo € Spigolacaliäs Spicola)dicitur,à Liguribus Louuazzo.
Venetis Varolo(uel Vairolo,quafi Varius.)a (olis Hetrufcis, Araneo,(R agno, Saluíanus,) R.on«
"delet, Paruus adhuc Venetijs,Baicolo dicitur.
| HISPAN.Lupo,Robalo,

GALLICE. Lubín, Apud nos Loup:minor ueró,Loupa(fon;R ondeletius. Oceano finiti=
“mi Var uel Bar,fiue à Græco Laurace corrupto nomine, fiue àuarío colore facte, Burdegalenfes
Lubinam nominant,Bellonius,

— GER M A N1 eodem quo ANGLInomineuti poterunt: (uocant autem Ängli a Bafe, niz
| mirum à Gallico nomine Bar:)autfingere proprium,ein Sräßling/ein Röubling.

PHYRAENA (Zoveuva)piícis eft, quem Attici plerunque Ceftram nomínant , Dorione te-

| Sfe-Plinius Sudím, Suntpraterea(inquit)a nullo authore nominati:Sudis Latineappellara, à
Gracis Sphyrena,roftro(naus nimirum)fimilis nomine, magnitudine interamplifsimos,rarus,fed
tamen nondegener;& Perna Concharum generis,Xc. Atqui meminit Sphyrænæ RR

Pifeu.
C atillo,

Ceftra,
Ay udis o

74 AnimaliumMar. OrdoV.

Spettus,

Zygena ali
us pifcis.
Malleolus.

Magnitudo.

Species,

Merlucius.

Sphyrenafl,

(femel quod fciam lib,9.hift.cap.2.) X érecentíoríbus Græcis Oppianus, Athenæus, Sudis teli
militaris genus eft:& palus acutus,quiinterra defigendus præurebatur. Ob eandem formafis -
militudinem,Kispa dicebatur ab Attícís, (nam rispa τε]((σφύρας nds, Pollux)genus eft:autftimu
lus fiue ftylus apud Sophoclem & Ariftophanem:)ab acuta roftri fígura;ut Ceftreus etiam Mugi |
lum five genus.fiue fpecies , díctus uideripoteft, quia teli (ceftra) modo, publica Athenienfium
poena, íntret adulteros , Hermolao tefie, Sphyra etiam (eqves,oxyronum,ut differat à plurali quela,
quod ef, malleoliteli genus fignificat,Rondeletius. Sphyra quidem Grace fudím fonat , utarbi
tror:cui fimile & eiufdeni fignificationis uocabulum noftri ufurpant, ein Schwire, A fphyraaus
temnomen factum apparet Sphyrænæ pifci: qui non folum nomíne,ut Plinius fcribit , fed reipfa |
etiamfimilis eft fphyræ,nimirum roftro fuo:ut forte nomini(in dandi cafu) legi debeat apud Pliné
um, hoc fenfu:Sudis pifcis roftro (auferendi cafu) fimilis eft nomini fuo , hoc eft fudi feu fphyra.
Vocabula pifcium(inquit Varro)pleraq; translata funt a terrefiribus ex aliqua parte fimilibus, ut.
Anguilla, Sudis. Abeademroftrifigura, Hifpani, & Italí, & ad mediterraneum Galli alíquo à |
Spettum(hoc eft,ueru)hunc pifcem appellant, Eft enim pifcislongus,& acuto roftro.qua de caus
fa Speufippus Acuiafsimilauit, @ Errant qui pifcem Judzum Mafsilia uulgo díctum(ís Zygaa
naueterum eft, & capite fuo libellæ aut malleifpeciem reprafentat ) Sphyrænam interpretantur. |
Malè etiam Gaza Sphyrænam tranftulit Malleolum:cum mallei forma Ζγραπα tantüm capiti
conueniat(unde & pefce Martello à quibufdam Italis uocatur) Sphyrenz ueró fudis pali'ue, (Du
bium quidem mihi non eft, quin exhibita aRondeletio & Bellonio Sphyrana, uere fit ueterum.
Sphyræna:quanuis de eius magnitudine nihil tradiderint : (nifiquod Rondeletius Sphyranam.
fuam primam corpore longo & tenuí effe fcribit:alteram,minorem effe prima, & palmi longitudi .
nem non fuperare:)& Plinius inter amplifsimos pifcem hunc rarum efle prodat, @ Species eius.
duas Rondeletius facit, de quarum altera mox dicetur. Saluíanus unicam tantüm hucuf fe repe.
riffe fatetur.Belloníus duarum ‚ztäte folüm differentium,meminit: Sphyræ(inquit)duæ cbferuan.
tur fpecies, quz inter fe minime difsidere comperirentur, nifi uetuftas indicio effet, fiquidem bas.
rum altera Trachurum colorerefert:atq; eodem modo fub uentrealbicat. altera autem fenefcens
Mormyrilaterales pícturas colore aflequitur,&c,Hoc eis peculiare , quód inferiores eorum mas
xillæ,in Pelamydis modum,fuperiorem magnitudine uincant, &c, € Vtrag Sphyrzna Lucio.
pifcifl. corporis figura tam fimiliseft, ut qui proprium nomen ignorantRoma & Montepelio,
Lucíum marínumappellent, Rondeletius, Venetijs etiam alium pifcem Lucíum mar. nominaré!
quídam aiunt:undecimumfeilicetgenus TurdiR ondeletij,uelomnino cognatum pifcem,fedmi
nüsapte, Aliuseft,qui a Gallis Merlu,quafiLucius mar.uocatur,ex Afellorä genere. @ Sphy
rxnautrag; fquamis caret:nifi quód per medium feré corpus príoríslínea ducta eft ex fquamis có.
texta, QMugilis fl.genus illud, quodaroftri figura Rondeletius Oxyrhynchum cognominat,*
Sphyrznamfl.quog dici poffe arbítratur,à quadam fimilitudine, |
GR AE C I huíus temporis Σφύραιναψ adhuc nominant, Gillius & Maflarius. @ Graecorum |
uulgus,quod ab Italis uocesmutuatum ef, Lucios mar,nomínat.Lesbij Sphyrnam,Graci qui in
Afía agunt, Zarganes:uoce quidem falfa,quæ Belona pifci debetur. È
AFRICANI Scaume,Rondeletius:ut & Mafsilienfes fere.lege mox in Gallicis,
ITALI&HISPANI Spetto uocant, Galli circa Monfpelium, Spet, id eftueru: ut díctum
eft fupra, Italorumaliqui(ut Roma)Lucium marinum, Lucio de mare, E
GALL, Circa Monfpelium Spet,utíam díctum eft:uel Brochet de mer, id eft, Lucius mat,
Mafsiliæ pes Efcomé nomínatur,quód Scalmo multüm affinisfit,id eft,utring faftigiatus,Bello=
nius,ab Africanis Scaume, Rondeletius. j P
GERMANICV M nomen non facile erítínuétu, cum ín Oceano deeffe uídeatur hic pifcis
In Gallia ex Oceano nunquamhabetur,quod fcíam,Belloníus. Quamobremfingo, ein (Octa
becht,ideft,Lucius marínus:ein Spiffsfifdyein Shwirefifh.hoc à pali,illud àueru figura, | 3
ti.

PHYRAENA altera,fiue parua Rondeletij,Oppianus quidem fpecíes duas huius pifcís r ο

periri author eft, qua ín petrís arenis@ pafcantur, Vide in precedenti pifce,

L

GALLICE circa Monfpelium Hautin dicitur exhibitus híc pifcis,corporis fpecie fuperío
ualde fimilis:roftro tenui & acuto,&c,quare Sphyrænam alteram R ondeletíus effe conijcít, E
dem nomine Antuerpiæ uocant fluuiatilem pifcem,qui Sphyræna fl, dici poffe uidetur : δὲ Ge
mani alíquí Acum Ariftotelis Sautin. HU A

GER M, F, in ander gefhlechr des Meerbehrs/Spiffsfifhs oder opu

] ι [ hi: a had Row s AVAST AH AAT

At :

i: De Pifcibusfimpliciter. \ 35

νε

^ TA d
ch

I$ C15 huius iconem ex primo Saluianilibro mutuati fumus : quí nullam eius apud ueteres
Pxiprores mentíonem fe reperifle fcribit, cum Septentrionalis tantüm Oceani alumnus fit,
} Quamuis enim arenam fubiens facile penetret , quod ferpenti mar. Ariftoteles tribuit, (Plinius
"Draconí marino, quem Rondeletius Araneum interpretatur) Serpentem tamen maginum non
effe conftat,cum is Congro corpore coloreg conferatur,Sed neq; Gobio ille paruus & ignobilis
fuerit, quem terramfubire tradit Ariftoteles , & ex Apua gobitide gigni, nihil enim cum Gobijs
commune eius forma oftendit, Quamobremnosnouo nomine uocabimus Ammocaetü , Exo« 4fmmoce:?,
coeti exemplo:nam & ipfe Exocœtus quídam marinus eft: ut qui extra mare in arena fe condat, Zxorerus
Aut Ammodyten,ab eo quod descen ficuti & ferpens quídam Ammodytes uocatur ; & Mar.
Callionymus pifcis,alionomine Pfammodytes, Ammodytes,
ANGLICE Sandils appellatur, hoc eft,De arena anguilla:& Walmeffer,id eft,Deponen
te monafterio, Saluianus:nefcio quam recté quod ad nome ID almeffer pifciattributum, € Pix
feiculus eftlitoralis(inquit Turnerusin epiftola ad me)quem Angli Northumbrienfes , Cumbri=
enfes & Caletienfes uocät a Sandele:(compofico nimirum ab arena & Anguilla uocabulo:)albus,tenuis,
capite pufilio:forma aliqua ex parte Anguillam referens. Is nunquam autraro extraarenam ‚in
qua poftreceffum maris ad eiufdem ufggreditum delitefcit,confpici poteft.Eruitur autem magna
copia ex arena, falcibus denticulatis quibus fegetes demetuntur. € Si ex pifcatorum manibus
in arenam forte delabatur,celerrime ac profunde adeo fub arenam penetrat , ut nullo prorfus mos
do capirurfus queat, Saluíanus, Idemlongís X paruis pifcibusannumerari eum debere fcribit:
cum ned pollicislatitudinem(in medio, ) neq; palmilongitudinem excedat unquam, Qua ra=
tione nos eum primo Ordini,hoc ef, Pifciculis marínís adfcribere poteramus: propter aliquami
tamen cum Sphyrænis fimilitudinem,ipfis ftatim fubiungere eum uoluímus. cum altera quidem
| Rondeletij Sphyrzna,ín multis conuenit,roftri figura & tenuítate , ore paruo, fine dentibus,cus
te glabra,magnitudine.differt pinnis & alijs force, qua iudicabunt qui infpexerint,

| IPPVR Υ ς,ἱππερθ', Gaza Equifelem uertit.Plinius Græconomineuti maluít, Doríon &
Hs Εορύφαιναρ etiam uocari fcrípferunt. Hicefius irzsetx nomínat, Numenius izagop
αὐνόυτέὼ uocat, (melins,cognominat,)Rondeletius, Vocatur autem(inquit) Híppurus à cauda equi
na,quód pinna à capite incipiens cauda equina fimillimafit,id eft,longa,continens, uillisé mul
tisconftans,cuiufmodi ín nullís alijs pifcibus reperitur. Præterea Κορυφαάάνις nomenad id alludit,
nam à pinna,quæ à uertíce incipit,in eod ueluti crifta erigitur, Kopvqeuva dicitur. eft εΠπίπακρυφ»,
uertex,pars capitisinter occiput X fynciput:& per metaphoram cuíuslibet reí fummum & extre
mum.Hacille, Hippurum forte aliquis dí&tum coniecerit, de 7o fra Atuny ὀρόεμ καὶ Fand, unde
δέ ajrévris uocatur, 4| Rondeletius hunc pífcem cœruleis adnumerar. Glauco (inquir, cui à colore
fuo glanco,id eFE,ceruleo nomen impofitum efC )colore internis@ partibus fimilis eft: ab eo dífsidens , qj
hic a capite fenfim tenuior fit flríctiorQp,ille à podice tantum, donec ín latam cauda definar, Nos
Coeruleís pifcibus genus peculiare ftatui,in Stromateís ímprobauímus, Quantus quidem híc pis
fcis fit,à Rondeletio non exprímítur: quamobrem ad Pifces fimpliciter eum retulimus.
HISPANICE, Lampugo,tefte Rondeletio ; qui alibi Glaucum maiorem quoq à quibufdà
ampugo perperam uocari,fcribit,
GERM, F. Jin $cotrEopff,id eft , Pinniceps:quoniam pinna dorfi à capite ei incipiat,eiys
fOcerfifd in Hifpanien Lampugo genannt. È
a

Stockfifd.
Salpa.

Robdtfer.
Kotfher.
Torf.
Sof.
Capito.

C poten,
Domuchell.
Stockfifc.
Raudbfifb.
Fladfifd.

Dod.

Slitten.
Diwegelein.
Spo:den.

Kiopfen.
Strumulus.

Albica.

Gemma ma- uocat Gemmam maris, (ut etiä Albertus Magnus.) Angli Occidui iam exiccatü uocanta Buia —

TS è

E * ] D-20332 ο μα”...

76 Animalium Mar. Ordo V.

SELL VS pifcisacolo
dA didtus eft , aut pigri=
tie: quí uulgo Merlucíus dici
tur,tanquam Latino nomine.
ab Italico & Gallícodetorto. .
Ov Ariftoteli, alijs etiam (ut
(αἰεπο)όνίσκος, Doriontam?
onon elle tradít, quem aliqui
gadon uocent: alíum ab oní- ο : j |
fco,qui δέ galleridas & galarías,uel gallarias, (clarias Oppíano per fyncopen) € udfevG^, & χελλάς —

ns ditatur.Oppianus etiam diftinguit.övous enim ín alto mari collocat : ὀνίσκουο uero ín corno lutu-
first litoribus. Plinio duo Afellorum genera funt,callarix,minores ; X bacchi, qui non ní(i
in alto capiuntur,ideo@ pralati prioribus, @ Dorionis Onifcum gallariam, & Galenigalaxiam, -
efTe Sturionem R ondeletíus fentit.mihinon uídetur.Gallaríz nomen etíamnum ín Græcia uuls
gare effe Gillius à nauta quodam Mafsiliæ cognouifle fe feribit:fed incertum de quopifce, Bacz
chi Plinio maíores Afelli funt:Callarix, minores: Athenæo uero Bacchus, Onifcus & Chellares °
idein eft pifcis. Onifcon equídem mínorem effe puto quàm fit Önos,cum pro diuerfo pifce aca -
cipitur, (quod & forma dímínutíuaínnuft,)cum Plinio, quanuis aliter Rondelerio uideatur.
GRAECE hodie Gaidaros, Arabico afini nomine;uel quafi Gados,ueteri Graco,
‘ITALICE.Ligureshodie quog Afellonominant,alij Afino,alij Nafello. Romatinquit Ni
phus)Scarmus &Merluzus dicitur, Merluzo,Saluíanus, @ Venetijs Mollo, Vide mox ínfecun
dafpecie Afellorum, | |
HISPAN, Merluza.Lufitanis Pefcada, Saluianus,malim Pes Gada,hoc eft; Pifcis Afinus,
GAL L, Merlus,quafi maris Lucius.huic enim oris fcíffura cauda ualde fimilis eft, Ronde=
letius. Corcyrenfes & Cretenfes Sphyrænam hodie , ímpropríe Lucium marínum nuncupant; —
Belloníus, BS E
GER M, fin YOytling uel YOyfling/ein Gad. Vide mox in Anglicis, Vel ein Stock .
fifb:quodtamen nomen nímís commune eft ad omnes Afellorum(quæ diuerfe funtín Oceano)
fpecies,Merlucius forte fuerit,qui priuatim ab accolís Oceani Germanis Zandet/ Sandat, vel
antappellatur. @ Nomine Stockfifch Galli etiam & Angliutuntur, id átruncofactumeéft, «
quem Germani Stock nomínant, huic enim aridus hic pifcis tundendus imponitur, quoniam as .
riditate adeó ríget,ut nifi præmaceratus aqua aut prætunfus,coquinon pofsit, Atlonge alius pis
fcis eft Salpa,quí recens etiam ferula íCtibus ad coctíonem præmollitur, Erafmus R ot.ín epiftola /
quadam fuftuaríum pifcem hunc uocat, baculo quo contunditur, cum à trunco potíüs denomís
narideberet, @ Partes circauentrem & pínnas refedix,feorfimg falita, Rodrfer (uel Rotfcher) |
à Germanis nomínátur,carne alíquanto molliori fuauiorig. Aliqui Gtoctfif & Té:tfcb uel
Serfch eiufdem generis efTe dicunt. Aliqui Latine Capitonem uocant, propter capitis ad reliqui
corporís magnítudínem,exceffum, Venter pifcis, qui Té2fb Lubeciuocatur, aptus eft cibo,
delicatior uerò eius pars, roftrum & pinna: Sposten appellant, uel Spozden. € Pomudell
pifcis uocatur ín Dania, ubi abundat,& Prufsia:cui caro efi mollis;caput magnum, fecur quale in
Muftela fluuíatili & fimiliter fuaue, E maioribus in hoc genere funt, quiuulgò Stockfifh &
Raudfifbfrigore indurati,uel infumati)dicuntur, è mediocribusfiunt Sladbfifd dicti (nefcio
quaratione,flach nobis planum fignificat,quare pifces planos ego $lachfifch interpretor.)Parui
faliuntur,& dolijs ínclufí Sozfcb appellatur. Minimis uefcuntur incolæ, quas ita coquunt ut Mu «
ftelas fl. folent mediterraneî, Capitibus mutilati plerig omnes exportantur, Capitaenim,maiorü
prafertim,caudas & abdomen flitten uocitant,id eft, partes uentris inferiores)abfcindunt:& pul '
pas oie viwendeleis)ac fi quid efui eft, feparant:& Sole toftas has partes dolfjs codunt, & Spot «
oen appellant. cibus híc delicatifsimus eft. Hoc pifcium genus quo remotíus ad feptentrionem
capítur,eó melíus pinguiusé habetur. Aliqui Y'fopfen uocant,(ibene memini.Murmellius Latís —
nonomine ficto Strumulum nuncupauit,haud fcio quamobrem, Capiuntur hi pifcesuigentefrie ©
gore duntaxat,ut menfe Ianuario,calor enim eos laxat X emollit,ut exportari non queant: frigus

ANAS =
7 RSS λλες.

af
SN um» / EEE εκ ες,

D APA
uero indurat.

. ANGLIC E. YDytind,quo nomine etiam Germaniquidamad Oceanum utuntur, Albicam
uocatrecentíor quídam. Germani & Angli, alij aliter fcribunt , Wbyting /'YOytinE/ Wittig) |
"0 ittlind.Germanís ínferíoribus Wyt album eft, €j Eundem pifcem non ultra dodrantemlon | |
gum Frífrj orientales uocant ein Gad:ubiadoleuerit,ein Witling. Vulgus ibi Latine loquenti&

t, qs

boti,a duritie cornu,ut nos docuít Turnerus Anglus, uir ut eruditione clarus , ita fide dignuss
quí non ex lectíone uel auditu, fed qua præfens uifa & contrectataà fe obferuauit , prafertimicir= |
ca Afellorum Oceani Britannici genera, comunícare mihi dignatus eft, € Qui Wyting Schell
fificb/& Cableau uelBoldy,nö tres diuerfas effe fpecies putàt, fed xtate tantü ac magnitudine(ut
primus fit paruus,fecundus mediocris,tertius magnitudine feré hominis)inter fe differre , fallunî, —

. DePifcibus {impliciter. yy

SELLORVM fpecies fe
BA conda Merlanus Rona
deletío , Marlangus Bellonio
ad Gallicinominis imitatios ENT
nem. Hi DR QUY
GALLICE, Quíuulgo à N)
noftris Merlan dicitur, Afini -
fpecies eft minor :multumg
ab eo pifce differt,quiaVene |
tis peíce molle,aR omanis Phyco nominatur,qui eft antiquorum Phycís,Rondeletíus, Dubit — .
eft míhian is fit pifcis, qui à carnis mollitie & candore antiquis GR ΑΕ C IS Πρόθατομ, hoc eft Ouís 010.
feu Pecus dici cofueuerat,Hoc afleuerare poíIum, V enetís pifeem mollem, Byzantinis Muzum
"uel Mazum, (Dorion Onifeum,eriam Μάξεινομ uocari feribit,Juulgo Romano Fícum appellari, quanqua
etíam hoc uocabulum ad permultos alíos Afellos transferant, quemadmodum Græciuulgares fu
um Gaíderopfarum. Eft etiam Phycusalíus ab hoc,ut orthogtaphia,fic natura longe díueríus , de
quo in Phycide agemus, Bellonius, | |
GER H, F. 2Éinandere artdes Stockfifchs.
ANGLICE,Britanniz lítora uocant 4 Oarling:uelrectius, 4 (Qercling. Rarus eft tamen
apud Britannos pifcis:& Vuitingo carnísbonitate conferrí poteft, Turnerus. Ab Arnoldo Vil
f E ee dicitur:& Rogeto Gornarog exceptis, falubrior alijs plerifque pifcibus maria
nísiudicatur. —— NC

1 SELLORVM fpecies.
BA Rondeletio. E-
grefin (ínquit) uel Eglefin
uocamus pifcem: cui A N=
GLI Scoticg, qui hoc pifcis
‘genere abundant, nome de
derunt, eftis ex Afellorum
genere , Gracis (ut arbi=
tror)incognitus, Hunc falí

tum (4 Galla Hadou) à Bri-
tannís Hadock quidä uo-
cari exiftimant.ar mihi alía :
ab Egrefino pro 44docË Eicon Afelli cuiufdam ex Oceano,ad falfum bunc pifcem delineata olim

. oftenderunt alíquando ích SiS ge ] se
rence ‚Francfordie,ubi eum Rheynfifch appellane fa lamentarij.

EEE

Y)

NEN
a

d

MS
ER

e
Se

€ € = | à
ad eum qué Goberge uul ή WG
go uocant, propiusaccede - νά

- bar, Rondeletius.Quidam NW À
hunc pifcemnonrecte He: Ta Um | 44 3
patum effe putarunt:ut alij IN | PU

Quem marínam,aut Arie: (7 Din ” 3

4 ; 3 IR CLR )
tem marínum, @ Oceano 17 4 A a NS VASI
: E Dr È VA ) N SS Z
Gallíco peculiaris eft, reli AUN. m M n ;
quís litoribus infrequens, NUR, NN) yp ων)
Roftrum aquilí i tri I, I m mn»

qui num ei tri= Loo MUS N DD)
buit Rondeletius:unde for ZARE pr

fan & glefín nomen eifa τες
um efi.nam Ægle Aquila eft Anglis, ut Gallis Aigle. fed illud fin quid fibi uelit, non affequor.
malím 2£ glefifch, id eft, Aquila pifcis.quanuis longe alia eft ueterum Aquila,

— GERHM.Píícís quiab Anglisuocatur an Aaddoek a Germanis dícítur ein S bellfifh, Tur
merus. Audio Schellfifdy Colonie & alibi Q&beynfifdo appellari, id eft, Rhení pifcem, pedalem
plerung.Murmellius Latine fido nomine pifcem Capitofum uocare uoluít, Scalda, fiue Scaldis
flumen eft apud Antuerpíam profluens ín mare,ín quo capi hunc pífcemaiunt quidam,& nome
ab eodem mutuari:(nifi ab Afello ita dicatur, quafi Sellfifb.) Ego neq ín Scaldí neq; in Rheno
capíexíftímo:fed quoníam per ea flumina ad diuerfos medíterraneos uehítur, ab js denominari,
«Caro huíus pifeis crafsior & duríor eft carne Vuhytingi, & apud Frifios orientales, ubí mare
ualde límofum δέ uadofum eft,febres excitare creditur. Verum ín mari Northumbrico,quod ual
de profundum,undofum& clarum eft, pifcis fatis eft innocens, T'urnerus,

| 3

78 — AnimaliumMar. Ordo V.

SELLORV M fpecies quarta,R ondeletio, Maris Oceani pifcis eft (inquit) qui uulgd

Goberge dicitur, Xexterr& parte nuper repertafalítus ad nos aduehitur, Morhuafiue M On.

'lualatíor & maior,&c. | au $
, GER M. HE£inandere artder Stockfifchen. Goberge nomen à Rondeletio pofitum,loci
lícuiusuidetur, Stoctfifd appellantur etiam Dergerfifch,Eberus & Peucerus. |

m ας

à AS a 2% À % et a 2 ie: 03 Z 45 ZH, ζζ Win,

= OY PA O FAY 6 ος CL TE
9.9 8. p Sv Y, POS SM, P AD
RR ERES D ESSENT

7j

dra

154
2

L) THA
277/977 LEER
LS A DAT, MIT
DELL NEE LE, τσ, AL AS
LR GL aes
Vert d E ES

SELLOR VM quinta fpecies, Rondeletio. Eft étiam(inquit)inter Oceani Afinos ,ís pis
Molu LA fcis quiänonnullis Molua , ab alijs Mufchebout (nimirum à maculis Jeu punélis.nam moufcherens
Leopardus. Gallis ita diftinguere fignificar,) ab alijs Leopard a maculís nominatur, nos Afinum uaríum appella-
Afinus uari= bimus,& Moluam maiorem.Molua enimfimilis eft híc pifcis, (ficut & Gobergo,)& eodem mo.
ES do maculatus, @ A Bellonio JA eberoíi uocatur híc pifcis, ab oppido Islandia, AquoadScotos
| primùm,deinde ad Britannos(Anglos) apud quos magní nomínís eft, perueníat, @ Hicpifcis.
puto à Germanis Oceano uicinis nominatur 4 abo2deau/ & Ζ aebberdane Angli proferunt.
Spabberdyne:Galliafpiratione negleda,l.pro artículo addunt.Ego Leouardiä oppídum effe ag
dio uelpagum prope Groníngam Frifix,a quo fortafsisnome pifci factum fuérit:aut à iecore fora.
fan,quod Germani láber uocant, ab eo enim Afellí quidam laudantur. Alicubi Yßfifch uocari
audio,quödex Islandia aduehatur: idem nimirum quialibi apud Anglos groß Fßlandfifch die
citur, m
Idem,opínor,pifcís eft 4 ing appellatus ab Anglíssquem meliorem & delicatiorem effe audio,
quàm Stockfi{b:per quadragefimam edi loco bubula, capí etiam circa Angliam , fed paucos;
quamobrem pifcatores Anglos circa Maium menfem ín Islandiam fe conferre , ubi magnam coe.
piam conquírant. folos feré Anglos hoc pifce uti, De hoc doctifsimus Turnerus ítaad me ferie
pfit. Afini(inquit) genus quoddam alongitudineuocamus q 2 eng,e.ín bac díctíone non alíter, |
atgp in plerifque mere Anglicis,ut alij iota pronuncíantes, Eft ením reliquis omnibus Afinorum |
' generibus longior.primo afpectu Afinum barbatum refert,fed multo tenuíor eft & longior , cas,
pite non íta craffo,nec uentre tam promínente, Caro huíus, faporís eft iucundifsimi , dum adhue:
recens eft.Cutis illi denfa eft & glutinofa.Quare poft codtionem glutínofus humor in patinis τος,
peritur,quiabartis popinaria magiftrisgelu,aut gelatínum appellatur. © ?,
Memorato fam pifci,quem Angli A eng uel 2 ind appellat, forma fimilis eft pifcis Mata ab
eifdem dictus:ut fapore alíus, quem C oolyng appellant: deutroque qua ex Turnerí epiftola
‘gnoui,adfcribam. ^ Afinígenus(ínquit)quod Coblyng appellant, nufquam ín tota Anglia, n
in Northumbria uidi, pifcis eft Haddocco multó maior; fed Coddo multo minor.forma C
dum & fapore Lengum (nifi me mea fallat memoría)refert. In littore Northumbrico prope
dum Beduelíncopía multo maxima capítur, @ At quí /Aata uocatur (ínquítídem Turne
in nofiro mari nunquam cernitur:fed ín illo; quod Galliam refpicit, pifcis eft ualde frequens.
ma, nempelongitudine & tenuitate ad Lengi fimilitudinem fere accedit, colore & fapore
Coddum utcunque exprímít, Sic ille. 4 aÉa nomen unde fit índítum nefcio, |
| Germaniuncumuocant Haggen uel Hacken: & forfan aduns
-cumhuic pifciroftrum eft, quale & Haddocco
' Rondeletius tribuit,

De Pifcibus fimplicitér. 79

g

GER
Ay
VR)

A N
DE 3 >. ji à

SELLORVM fextafpecies Rondeletio, Molua fimplicitet , uel Molua minor, Molua
BÀ cinquio uel Morhua à Gallis nominatur, ab Anglís Mozbuel:pifcis Oceaní,magís corpos
ris figura quàm carnis fubftantia A finis fimilis : minor fuperiore Moluá, f Bellonius tamen
hanc Afellorü fpeciem praeter czterosmaximam effe fcribit, €T Fítex hoc etiam pifce, utalijs
quibufdam ichthycolla.non ídeo tamen (ut R uellius putabat) híc ipfe pifcis ichthyocolla(pet fy= 7, hehyocolla;
necdochen à parte dictus)ueterü eft, cum hunc etia ut & relíquos Oceani pifces,ueteribus igno=
tos fuifle exiftimemus. ' Moluaacarnis mollitie dici potuit ‚ut Merlucius Italís Mollo, Gallis
Mole, Morhua uerò a Germanico uocabulo, quo & Angli utuntur, (D ozbucl, quanuis Germa-
ni primam fyllabam per e.longum potíüs effert, Meerbüeliquod marínam V lulam fonat,forté
quod oculi eius hebetiores fint, £

SELLOR V M aliafpecies,quam Colefi{b appellant Angli,id eft, Carbonaríurn, à nigtie
TE colore. Col enim carbonem fonat Anglis, ficut & nobis. Caput huius pifcisnon os
ftendimus (inquit Belloníus)quod id ne apad Anglosquídem(apud quos fane peregrínus eft híc

| pifcis,)nobis ufquam fuerít compertum, Defertur ad nos ex eo tractu Britannico,qui ad Hollanz

diam fpectat. Cauda ei lunata acbifurca:qua cæteris (in hoc genere) roturida eft. Sic ille. Anglis
non eft peregrínus híc pifcis, fed lippis & tonforibus notus,inquit Turnerus: nequeAfinorum
uililsimus,utalius fcríbit:fed recens captus,tam iucundi faporís efl, ut cum Vuhytíngo & Merz
linga propemodum certare pofsit. Ego Haddoko, fi quid meo palato tribuendî fit, multüm pra
fero. Verùm non diftiteor,quin Carbonaríus ille exiccatus,omnem faporis fui gratiam amittat,

EST praterea Afellorum Oceani generis proculdubio Anthias fecundus Rondeletij: de
quolegesfuprà,Ordine 2. pag. 24.

| Gallarias Saluiani:qui eiconem exhibuit noftre buic ὦ Sirtardo mife fatis fimilem: nifi quód
ε dorf pinnam,& que à podice incipit Jupitiam,digitum fere citra caudam terminat : & [quamas ο”
flendit bicomilJas-E adem ef Rondeleti] Phycus, quanquam eicon eius, [upra (pag.29.) pofita di
uera uideri potes.

| SELL vs Galarias,apud Gracos díuerfis modis {cribitur, γαλασίας & γαλαξίαε , tahquámà qj,
A seca nonnullís per A.duplex αλλαρίας, Et àlacte forfan dictus fuerir, quod iecurlateum G,}lyrias,
beat: (Callaríz fuo fubalbum id tríbuít Saluíanus ) fícut etiam Germani ínferíores Muftela fl, È
genus ((Jilcbet appellant.ego à y«As potíüs fiue yerte, quod eft Muftela,yaaseizs, id eft Muftela= Galerias,
rís,uel Mufielæ cognatus deduxerim.nomina quídem ín ses ueluti adíectíua quædatn funt, & ha
bitum quendam fignificant.fic ab @V96-,0X665, fiunt αλδίας,ὠμίας, &c. Dorion O’non abOnifco
diftinguit, ut O’nos fit prima fpecies Afellorum de qua diximus.Onifcus uero(Orirws)alio nomi
ne Galleridas(malim Galerias)& Maxinusmefer@)tocetur, Idem alibi tradit Mur&nam fluui-
atilem unícam folùm fpínam habere, Onifco galaria fímilem, Arbitrantur aliqui Onifcum fiue
Afellum mínorem , genere non differre à maiore. ego uero ut homíne Onifcus galerías dicitur,
fic etiam reipfa genus efle medium ín O'non & Galen fiue Muftelam crediderim,appellari aute
Onifcon forma diminutiua, quód magnitudine minor fit, Arífloteles quidem Onon femper no
fnínat;alij Onifcon abfoluté díctum pro Ono accípítint, € Hac cum ita {6 iras fententix
: 1 4

Clarias.

go AnimaliumMar Orde V.

Saluiani Callariam ftue Clariä (fic enim per

fyncopen carminis gratia,gamma infuperin '
x.mutato, Oppíanus uocirat) eum efle pifce,

Phycé Ron- qui pro Phycide à Rondeletio defcriprus fit,

deleti].

Callarias.

facile affentíor, is quidem pifcis in litoribus
cœnofis agere dicitur, quod conuenítíllí quz
hic exhibemus:non aute Saxatilis eft, ut ues

terum Phycís, Vide etiam fupra ín Phycís.
de Rödeletrj, Ordine 2.pagina 29, € Ron:,

deletius(inquit Saluianus)Phycidem effe co
tendíthüc pilcem,inde nimirum perfuafus,
quód uulgó Romz pefce Fico appelletur,
Verùmisnon Grecaorigine fíc nomínatur:
fed quód maturifsimi & pafsí fici inftar, mol
lís,flaccídus,& non fucci plenus fit. Athena
us Phycidem uarij coloris facit, & fpinis ual
latamuel coronatam: & Perca, ChannaG fi
milem : quorü nihil huíc pifci quadrat, Nos
Callaríam effe alleueramus, A fello congene
rem,fed minorem:non quod fimpliciter mi-
nor Afellus fit, fed fimilis. Dorion Γαλλαρίαψ
uocauit: Oppianus KeMa&xy , & perfynco-
pen metri ratione KAze/ay, Quod fi forte in hi
ftoria undecima:hec ita abfolute diftindta nó
funt, ea ad huíus hifloria cenfuram reuoca=
mus.Pifcis eft haud fuauis: & propterea ubi-
que {ετὲ plebeíus & parui preci) effe folet.
carnem habet fatís mollem, fed non friabile:
concoctu facilem,fed excrementitiam. Hac
ille. Atquí Galenus tradít Galaxíam precios
fifsimumR ome pifcem egenere Galeorum,
(id eft, Muftelorü,) Tarsäy, uel Galeonymo-
rum effe, X in Gracia mariforte non inue-
niri.fed fieri poteft ut Muftelarum Muftelo=
rum genus non redte diftinxerit Galenus;
hos yarızs,illas γαλάᾶς uel γαλίας Graci appel

Galeonymus lant.Galeonymus quidem ex Galeni uerbís

Muffola f

uidetur aut idem effe qui Galaxias , aut ge=
nus ad eum ceu fpecíem : utlóge alíus fit quí
Callionymus uocatur , & alio nomine Vra=
nofcopus, Belloníus Muftelam fl, (Lotam
Gallorum)Clariam fluuíat. uocat, pro Calla=
ríam:& fimilem ei in Nilo quendam pifcem
Clariam Niloticum: & in mari Muftelà Maf
filie diciam, 4 Afellus minor Athenzo ii.
7.0s habet magno ríctu dífTecium ὁμοίως τοῖς
yareok,hocelt,Muftelis fimiliter, Aríflotelís
teftimonio.Sedhoc(inquit Saluíanus) apud
Ariftotelemnon legitur, neg; Galeís huiuf-
modíos eft. Sic ille.Ego pro τοῖς y«A«vic,lege-
rim ταῖς yañtous uel γαλαῖς, id eft, Muftelabus
fimiliter, Idem Saluianus, Afellus minor
(inquineft essyaspop,íd eft,uêtriofus, Athe
nzeo(lib. 7.fol. 163. ueríu 33.) etfi alibi apud
Athenzum,eädem Epicharmi fententía re=
petíta worıAsyaswe mendofe legitur,&c.Ego
wersyaspap uocabulum corruptum ac mini=
me Gracum effe dixerim.& in hoc etiam fal
li Saluíanum,quód Atheneum de Afello mí
nore hoc fcribere dicat:cum is nihil quàm E=
picharmiuerba referat bec: Μεγαλοχἀμμονάς χε

χέώναε,ποικιλογάςοράς v ὄνος:[ίς enim & ín Ono, & ín Channis legi debet lib,z, Athena : ut carmen

4 O

=
. em =
== SQ
E NE
8
MT

x

À

»

De Pifcibus fimpliciter. 8Ι

fittrochatcum,tetrametrum, catalectícum,non conftabit autem Trochaici, fed neg; alteríus puto
carmínís ratio fi τοιλογάςορας legas. Ovove certe Afellos minores interpretariineptum eft,

IT AL. Romz hícpiícis Tenca marina uocatur, & pefce Fíco,(alí) Figo fcribüt,)propter cau
fam fupra expofitam;a nonnullís Mefanca,utaudio. V enetijs etiä Figo : uel, ut alij dícunt, Lepo;
Neapoli Lepre. |

HISPAN, Vide moxin Gallíco nomíne.

GALL. Circa Monfpelíum Mole forte ob carnis mollitudinem, ut & Hifpanis Molere,

GER M. Ain fifi oen Trüfchen oder 2tlputten änlib im meer : [ol sum teil einen Vogt:
ling/sum teil einer Meertrüfchen fich vergleycben.

iii I ZZ …

SASA
2 È , è

LR 22/2
CH

LL ESS
κακο
— AAA PEZZA w^ LE LN

Ξ È κο I n
d

_AVSTEL A uulgarisRondelet, Sitne hc Plínij & Aufonij Muftella,magna inter dos
Υ 1 Goscontentio eft, Míhí uerior eorum fententía uidetur, qui Muftelam illorî (ΡΗπή & Aus
font) Lampetram nofiram interpretantur.Quare pifcis quem hic oculis fubijcímus;àueterü Mu-
fiela proculabeft.Ob id Muftelam uulgarem cognominauimus:quam ex Afellorum genere elle
puto,ut fortaffe Callarías (it, Afellus minor Plinij,Rondel. Ego htinc pííce a ueterib.etiä Muftes
lam dictum arbitror : € Græcos Italos& hodíe Muftela nomen ab antiquis accepiffe, calís enim
fere defcribitur ab Aelíano libriig.de animalibus cap.ii, 4 Duxcetí,quem Oppíanus defcribit,
eft pifcis quem uulgo rxañy (hoc eft, Muftelam) nuncupant , Paraphraftes Gr&cus innominatus
Halíeutícor& Oppíani, @ Porto Callarí & Gallarii unum & eundé pífcem puto , Afellor& feu
Muftelarü generis,ab A cipenferé feu Sturione diuerfum: Muftelze marinæ,quamhic R ódeletíus
exhibet,cognatum:fiueis Grillushodie didus fir,ffue Phycis R.ondeletij,ut Saluíanus putat. Ho
rum enim uterg; Muftela fluuíatilí ifti, quam Lotam Gallinominant, fimilis eft, Mihi Muftelæ
marine nomen latíüs extendere placet,ut fpecíes aliquot complectatur:quarum tamen una quz
píam príuatím nomine generis appelletur. Πας quidem à R ondeletío exhibita, fi non ipfa priva
tím dícta Muftela, Chremes Aeliani forfitan fuerit:qui & barbatulus,& generisA fellorum defcri
bitur : € cum Muftela mar. comparari ab A elíano uidetur, alíus autem pifcis Chremes eft quam
Chromis,ne quis decípíatur,
GR AE C1 hodie Gaideropfaro (id e$E,Afmum pifcem Jappellant.
| I T AL Lut Adriaticiaccola & Ligures,Galeam:alij pefce Moro. .
GALLI circa Monfpelium,Muftellam. ies n
GERMANICV M F. Min MDeertrüfchzein artder Ruppen/ oder Alruppen/ Rutten/
AufelcEen/Putten oder C2uappenim meer.

o0 Cirrusàmazilla inferiore fimplex & [mgularis dependere debet,ut in Bellonij figura,

PU
SESS

QUAS UE

N)

VSTEL ΑΕ uel Galex marina fpecies alteraxquam R ondeletíus fimiliter non fimpliciter

NV 1 Muftelam,fed uulgarem(id eft;uulgo tantüm fic didamyfacit.Lege qua cumfuperiore ana
notauimus.

. Pifcem hunc apud nosrarifsimum,comperi eum effe qui a Mafsilienfibus (X Genua, Belloe
nius)Muftella uocetur,ob fimilitudine qua cum fuperiore babet:ab [llyricis(indigenfs ad Portum
Venerís)Pegorella:à Gracis huius ætatis etiä(ut fuperior)Gaideropfato,id eft,pifcis Afinus No
tx quíde aliqua infignes, que Afino uel Afello tribuunt'abAriftorele, huic magís competere mihi
uídentur quàm Merlucío,(que omnes hodie A fellum ueterum effe iudicät, ) maxime uirgula ad
alliciendos & capiendos pifces , quibus prorfus caret Merlucius ; quodlapides molares in capite
habeat, quodlateat,Rondeletius. | |

— Belloníus Aríftotelís & Galeni Callariam hunc effe putat,

| GER M, Ε, Lin andere Meertrüfchenart/zc,

7

Ophidion,

Tragus,
Gryl lus +

82 AnimaliumMar. Ordo V. |

bath, |

1
EL.
1

ITIINN

VSTELA mar.tertia, Huic pifci nota peculiaris eft,g inter caput & pinne dorfi principiî, |
V A media dorfi pars,ad longitudine pollicis träfuerficaua eft,& albicante intus línea oftendit, |
in fuperiori labro duo ceu pili breues nigricantes eminent,ab inferioriunus albicans dependet, a
quibus forte Mufculi nomen eífactum eft, quod pilis iftis barbulas murium reprafentet : quan
alijs quoque muftelarum generibus fjdem non defunt, Caput ceu ferpétis denticulos habet, X,
IT AL, Venetijs Sorce,quafi Sorex uel Mus,unde Mufculum à Plinio díctum , Balznarum
ducem,effe conijcio,nam & Oppiani Paraphraftes, Cetorum ducem,uulg6 reas, hoc eft Mufte-
lam nuncupati fcribit, -

GER M, F. Sasdeittgefchlechr der Meertrüfchenszc.ein Walfürer/ein Walleiter..

Icon becnon efl quam Rondelezius dedie:fed noflra Venetijs pitla:eadem prorfus,ut iudico:nifi
quód innumeris illus & ratundi ferè maculis caret,quas in fua oflendit Rondelerius, Bellonius o-
mittit. Quare genera Ophidij tria flaruerim: Barbatum maculofumzalterum fine maculn:@ terti-
um imberbe, dem, flauum.

TAN)
AA
j

M d
ME

TIR πρ]
mdr EA

III E m n

HT A]

VSTELA marina quarta, Ophídion Plinf, fecundum R.ondeletium : quem Plíníus fe:

mel nomínat tantüm,alibiautem Congro fimilem facit, Rondeletiushunc pifcem Afel
lis(& Mufteläbus )adiudicandum negat,cum plane εἰς difsimilis fit(inquit)corporis habítu,capite,
Pinnistatg cum longis plane connumerandus,

Mollium Afellorum clafsis eft Italorum plerí(que Grilli nomine cognitus pifeis,palmum ex
mediterraneo non excedens,carnís admodum delicata, R omanís antiftitibus in delícijs habitusz
à quorum uulgo pro Congro accipitur,atcg ínterdum ab íchthyopolis eius loco fupponitur, Sed
à Congro longe diuerfa eft huíus capitis ac pinnarum effigies , &c. quamobrem quid de hoc pie
fce ftatuam non habeo. Veneti quidem hunc quoq; Galeam (id eff Muftelam Jappellant ; fed quód.
Muftela fit,ipfius pinna caudam ambientes ac nigrícantes, (acqui in Mufculo eriam noflro,er in Mufte
la altera Rondeletij pine caudam ambiunt: )ipfa@ carnis in manducando iucunditas plurímüm reclas
mant. Audio qui Tragum antiquorum effe iudicent Belloníus, Sed praftatia faporis à ueteríbus; -
quod fcíam, Muftelarum generi non negatur, quamobrem forma tantùm à Muftelabus nonní
diuerfa obftiterit:qua cum rurfus ín Grillo uulgarí aliqua ex parte fimilis fit Muftelabus,cum a
ás,tum gemína ceu barba € maxilla inferiore:& longitudo palmum nö excedens ad Muftelasp
tíüsquàm longos pifces accedat:ambigere tmzugoreKep)inter utrung; genus potiùs dixerim,
abalterutro excluferim, Tragum quidem effe hunc pifcem,nullis ueterum teftimonijs compr
ri poteft : & barbulz illa à mento dependentes , à quibus forfan tanquam arunco Tragum, i
Hircum,aliquis uocandum cenfuerit,non huíc tantüm pifci peculíares funt, Gryllus Nicandı
idem qui Cöger eft,Diphilus diftinguere uídetur.anguille enim fimilem facit,& infuauem, c
congros iam priùsnominaffet, Rondeletius pifcem circa Antípolím & Lerinum infu'am,
quentem,reperiri tradit,corporisfpecie carnisé fubftantia Ophidio fuo fimilem, fed flaui col
ris, X imberbem,id eft , nullis é maxilla inferiore propendentibus cirrhis, Hic nimirum potit

Ophidic

DePifaibus fimpliciter. 93

> Ophidion fuerit, utpote fimilior Congro,cum barbulís careat:idemép Alpheftes Athenzi,quem Ophidion.
flauumajày) δέ uovaner9oy facit, nam & Kiranides HedonenaiZovi)pí(cem memorat,quialiono Alphefles.
mine Ophidiö dicatur.Fuerit autem Hedone,idem quí Adonis pifcis, cui Hauus color tribuitur, 7454.
unde & Cerís nomen. Quod fi Gríllus uulgaris Afellorum aut Muftelarü generis effe poffet, ille
forfan potiùs quam ulla alia Muftela fpecies Callarías feu Galarias fuerit,cum faporisbonitatean Galarias.
tecellatinomine etiam nonnihil alludente, Nihil defínío:ín medium propono.

IT ALIS plerifg Grillo dícítur: Venetijs Galea uel pefce Galia(ut fecunda etiam fpecies Mufte
la,)Bellonius, Aliquibus Cepolla marina,

GAL L. Circa Monípelíum Donzelle, R ondel.fed hoc nomen alij etí alijs pifcibus tribuunt,

GER M. F, Sas vicrot defblebe oer (Deertrífdben/sc.ein lange Peersrüfc.

Arantus Rondel. Aranei alie icones noftre,quas Venetijs accepimus, | Maioris. Minori»

guam n

EIER,

DE =

47

NS
N

NR
NN

NN
DA

SAN

N
SS

NS

SNS
NS

NA

CA

4

E fepe,

d corpidium.
Aj corpus.

Scorpana.

9 a i^ ; "2 , "E
84 — Animalium Mar. Ordo V.

Y WRACO Ariftoteli, Plinio alibi Draco,uel Draco marínus:alibi Araneus, Δράκωμθαλάοσιθ”,
Araneíappellatíonem retínuerunt Galli circa Monfpelium , Mafsilienfes , Lígures X His
fpani, « Genera Aranei (inquit Salufanus) duo funt, (quod tamen neque ueteres, neque recen
tioresanimaduerterunt,)maius δέ minus, - «| Aculeorum eius íctus uenenatus eft; quare & Aue
nenatis animalibus nomen tulit, | | 1%
GR AE C I huíusztatís Dracænam dícunt, | E
ITAL. Siculi,& Neapolitani,& Genuenfes, Tragína,corrupta uoce , pro Dracæna profes.
runt.alij Trachina, Tratzeína,Intrafsíne, «| Roma maiorem & mínorem fpeciem, Tragínanos |
mínant,Saluíanus. Venetijs mínore in hoc genere,pefce Ragno:maíiote,pefce Ragno pagano, |
GALLICE. Viue, Víuaaut Viuio Gallis dicitur, quód prater aliorum pifcium naturam,
captus diu extra aquam uiuat: Mafsilienfes Areigne uocant, Bellonius, Ego maíoremín hoc
genere ἃ Gallis alicubi Tumbeuocari audio, | nd
ANGLI Viuer,ut Galli Viue: fiue a uiuacitate ut dictum eft:fiue à febri, quam Fiuer nom
nant Ängli,aculeo enim uenenato cum aliäs noxius eft,tum febrim ac delirium protínus excitat,
Turnerus tamenalicubi in Angliahunc pifcem 4 qua wpuershoc eft malam uxorem uocarí moa |
nuit.nimirum autem ut pifces Aranei Scorpii@ tuto non attrectantur:fic mala mulieres íntractas ^
biles funt:&,nifi cautifsimetradtentur,noxiz. (Qua pro malo Flandricum efleaudio,ut & Ys —
uer pro muliere, Angli pleríque uocem (ia non agnofcunt,& pro uxore fcribunt 4 YO fe.
GERMANI Petermanche uocant, nefcíoan corrupto Italico uocabulo, quafi Pefce ragno, |
alibi Totpor,utaudio:quod nomen forte è Scorpio infecto factum fuerit, quanquam & alíus pi= —
(εἰς cft fimiliter uenenatis aculeís,qifem ueteres Scorpíum appellarunt, Germani quídam Deft- -
Een: Araneum uerò minorem Dictersfi{ch,ut in pícturís Oceani Germanici pífcíum,quas Ioan, —
Echtíus communicauit mihi,obferuaui, |

LEE
ΕΞ.
ασ

77, 72
A D LEE ERI στο REM
i RN) —— ———— ——3

RACVNCVL V 5 pifcis,cuius folus Plinius,quod fcíam, meminit. Poterat is propter pat
Die ad primum Ordinemreferri, fed malui alijsnomine & ueneno cognatis ipfum ads
iungere. 1 E

GALLICE, Hunceffe putamus qui a noftris Lacertuocatur, quód lacertis terrenís corpos |
ris figura fimilis fit; X Dracunculum, ut à dracone maiore diftinguatur , effe appellatum, Ron-
deletius, | !

GER HM, F, fÉintleiner Determandoe.

=

Rondeletins & Bellonius unam tantum Scorpij iconem dederunt: pro qua nos Scorpij maioris

Venetijs depitli effigiem pofuimus,quanurs cum neutra illorum undiquaque conueniat. Rondeleti-

us quidem in fine Capitis, Scorpenam (id e$, Scorpium minorem )[e effigiaffe feribie: quod annota |

tum ab eo [uberuacaneum widetur,fi corporis forma non differunt ‚ut ip]e fentit , fed colore dunta= ———

xat. Idem à [yncipire Scorpij fur ceu cornicula quedam in fummo trifida produxit. de quibus B

in defcriprione puto [entit,cum iuquit , fuperciliorum loco cartilagineas apophy[es duas molles effe. 5

Bellonins quidem fuper oculis appendices quafdam Scorpioni effe feribiesut in Exoceto fuo:fedni- | |
hiltale reprefentat eius pittura. Idem pinnam que ab ano proxime eSE, trıbus aculeis exa[berari

feribit,non irem piigitAondeletius ad pinna illius initium aculeos duos expreßit. |

coRPIVS uelScorpio,fiue pro pifce, (qui pungit & ferit‚uenenumg fuís circa caputacule -

Gi effundit, Scorpij terreni ritu,)fiue pro ínfecto uenenatís, Græcum eft nomen,Zxezi@, paro |

xytonum, Idem pifcis i@Ass,nefcio qua díalecto,dícítur apud Hefychium: iteméfape. «Pf

lus Scorpidium nominat diminutiua forma, cuius etiam Scorpís uideri potefl, Alcwpmidids

tg πελἀγει τέκποσψ, Ariftot.hiftoria $.10,cÙùm praecedenti flatím capite dixiflet: ο σὲ CHIC τί

dis. unde Scorpidis Scorpfjg nomen,promifcuum ei effe apparet: ita quidem ut Scorpis de

mina potíüs dicatur,Scorpius de utrogfexu, Athenæustamen,quoniam Ariftoteles haec du

mina diuerfis locis(nimirum fam recitatis)ufurpat,an unius & eiufdem fint pifcis, dubítat, S.

pium quidem & Scorpznam diferte diftinguit,Scorpænas (inquit) & Scorpios fepe edimus

eos fucco colore differre nullus ignorat. Cum Scorpio & Scorpana (inquit Gillius) εἰαίς

SEE

- deler. )X-pelagius eft:Scor

. cepi,fed certa palati fapie-

. pius uterg Oppíano ad

De Pifcibusfimpliater. 95
generis fint, multàm taz i AS -
men & colore & bonítate, i |
differät.nam Scorpio ruf» IE;
fus(rugpos icefio, Plinio vu
fus; Dipbilosagjós, Numento
tovdods: Epicharmo ποικίλθ”,
quód maiori ex parterufus fit,
aliqua ex partenigrefcar, Ron

=

τα T * 72 Di ns
fe
WI.

ænanigra & lítoralís(7x-
veyadıns , id este, palufivas uel

in cenofo lirore degens, ) & cis > X ZA (SSN \

bifuauitate longeScorpio ? S ISDN

ne inferior : quod ipfum EAE NN) CA
EN ON E ATE

no modo ex antiquorum
(Hicefij )confcriptione ac=

tíaexpertus fum, Hec ílle, |
Quz cü íta fe habeant,fpe «e

cie hos pííces differre , no
uerofolum colore, fapore
loco, ut Rondeletius fu
fpicatur,crediderim. Hoc
uel ex eiconibus nofirís,

ji

AN

( ( { (a TESA REST h
| ος ος ος
VOS: U N ^ ZZZ 2

utrifg ad uiuum factís,ap e S IN

paret, Plinius quoq; Scor E

pænam & Scorpíum tan= e, i

quam diuerfos numerat, ee

Oppíanus prímo Halíeu,

etfiScorpionis fimpliciter
genera duo efle dicat, us
trunc tamen ín petrís &
arenís collocat.quod fi eti
am loco difsideant, quem
admodumHicefio placet,
(cui hac in parte magis fa-
ueo,) multo íuftíüs fpeci-
ες dua ftatuentur : utlon-
ge fallatur Euftathíus, qui
Scorpium & Scorpenam
fexu tantum differre puta
uit ficut Leonem X Lea=
nam. Ambígít aute Scor

at^.
petras € arenas : hoc eft, Quod non fie
E, È ON
modo ín faxofo , modo ín PR axaa
cli.

arenofolitore degit. Ari=
ftoteli Scorpiones ínter lí
torales ac pelagíos ambi-

- gunt: quí nimirum fpeciz

unam tätüm exiftimauit,

loco düntaxat differentem. Hicefio (ut diximus) alius in pelago , alius in coenofolitöre pafcítur.

Mnefitheus Scorpiosfaxatiles facit: Philotímus duram carnem είς tribuit, quod approbat Gale-

nus,in faxatilium penuria eos fubftituens.faxatiles quidem dura carnis nonfunt, ϐ Quodad Magsirudo,

magnitudinis differentiam, Belloníus rufum, quí pelagius quoq; & faxatilis ei eft , multó maiore |

facít:fufcum uero, (quam príuatím Scorpænam nominandam & {ρίε & Rondeletius putant,) mi sc i

norem.íd quod mihi quoq; uídetur,& noftra icones pra fe ferunt, Rondeletius differétiæ ex ma dae:

gnitudine non meminit,fed Díphili tantüm uerba recitat:qui contrà,non pelagíos & rufos, fed il

los qui ín ccenofislítoríbusagunt,magnosfacít, @ Scorpius apud recentíores quofdam Spinu- ΤΑ

lauocatur,nímírum à fpínís capitis. Vide mox ín Italícísnominibus, Sabotnomen eft pifcis, & pn ή

eft Spinula,Syluatico.nos fuper Arabico hoc nomine aliquid ín Callionymo annotauímus, * ine
GR AE C 1 hodíe Scorpidi;Scorpænam uero, Scorpinam nominare folent, Belloníus, Graa

dii. i
di

Spinula.

Ay corbana,

86 — AnimaliumMar. OrdoV. |

hs
» N

47

ciauero nomine aberrantes,utrung Scorpium appellant, Gillius, TEES D
1T AL. Nonnulleregiones Italia Scorpium utrung Scorpanam appellant, Gillius, Ross
mani Scorfano,Saluíanus. Genuenfes Scorpíum,ad difcrimen Scorpænæ,quam Strafinam dis
cunt,Bellonius, Aliquipefce Spin uel Spino,uel Spínofo, præfertim Scorpaenam, riuncupant, -
Aggregator Spínulam pifcem à Galeno libro 3.De alimentis memorari fcríbít.nomínatur autem -
Scorpio eodemlibro inter dura carnis pifces, Scorpio píícís noflro idiomate Doracæna diciturs
Syluaticus.fed alibi meliùs Draconem marinum interpretatur, qui hodieG à Græcisuulgd Dra= |
cana dicitur, 4| ScorpanaRome Scrofanello dicitur, Saluianus, | Es
GALL. A Mafsilienfibus Scorpeno dicitur,a noftris Rafcaffe,Rondeletius, Etrurfus:Maf |
filienfes eum qui niger eff, Scorpeno:quí flauus et, Scorpenauocant. € Scorpíonem Mafsilien |
fes Scorpænamuocant:Scorpænam autem ueterum(íd eft, Scorpium mínorem)Rafqueffa, Bela —
loníus. Idem & Callionymum Mafsilia Rafcaffam biancam,quafi Scorpionem album appellaa |
ri prodidit, | | ET D
GERMAN. Bellonius Gallico Oceano Scorpionem infrequentem effe tradít: quare Gera |
manicoetiam Balthicograrum éxíflimárím. In pícturís Oceani Germanici pifciti, quas Echti
us Colonienfis medícus ad mé mifit,inueniounum Scorpio (mínorí)fímilem, quem Germanice -
DoftEerrappellar.Licebit nobis fingere nomen,ein Scorpion oder Scorpfif&,ideft,Scorpio= |
nem pí(cem:;ucl ein Meerfso2p,id eft, Scorpionem marinum. Privatim quidem ruffum circuna ©
loquilicet,der gréffer votlad) Scorpfifch:fufcum uerò, der Eleiner draw Scospfilch. «| Scot LI
pius eiuecognatifsimus uidetur pifcis,que à Io, Echrio Co!oniefi medico pidtü accepi, adferipto ||
Germanico nomine Poftfenstanquam accolis Oceani Germanisufitato.capitis,quod magnum
ei ef, & multís aculeis(qui branchfarum operculis X reliquo capiti harent)infelti:ac relíquí cor °
poris magnitudine,proportione, forma, Callionymutn refert. fufcus eft colore, & maculofus,pre:
fertim cauda(qua fubrotunda efl) € pinnis.Hac ad pi@urà, « Audio Frifios appellareg Stoz —
me pifcem fere fimilem Rochetto Anglorum,colore Scombri:pinnis, ut Perca,aculeatis in dora |
fo.binis prope nares in capite aculeís.opercula etiam branchíarum aculeata effe, Caput propora |
tíone magnum,oculos magnos.caudam rubram,maculis nigris.Idem híc uelfimillimus illí quem |

22 * À y “gg
iam Poftken nominauimus;uidetur;colore forfan folüm differens, |

Scorpij minor eicon,& tpfa Venetiis ad uiuum effita:à qua nonnibil dinerfain exhibuit Saluianus, — —

9 /
/

‘CORPIV 5 minor,quipriuatim Scorpæna dícítur, Scorpioni(maiori,inquit Saluíanus)fla ——
S millímus eft,ut colore tantüm & magnitudine differre uideatur, Falluntur quí etate tantum |
eos difiinguunt:item quifolo fexu:& qui Aríftotelem quo eius meminifle putant; cum Piiniusn
tantüm & Athenzus eíus memínerínt, @ Pluraleges fupra in Scorpio maiore, proximeretro, ,
& Athenzus Scorpiuim à Scorpæna colore tantüm & fucco differre fcribic, R.ondeletíus: (fed«
Gio tantüm apud Atheneum non legítur. ) Nos Scorpznam ( ínquítídem ) eam effe credin
qua nigrefcat,quæép infuauior een s fucci, & lítoralís,lutocp gaudens, — E
ITALICA & GALLICA nomina Scorpij utriufque, leges proxime (uperíüs in Scorpio
maiore, y

| De Pifabus fimpliciter. 87
GERMAN. Sastleiner ono fbwärger gefblebt des Séoipfifhs/melhen fifdetli
Teiirfchen ein Poftten nennend/alsich acbt:oic Frießländer a en | er

E CORPIOIDEM Rondeletij ;Blenno Belloni) fimillimum, nifi (dem eft, Ordine primo
<ollocauimus,

ACERTVS peregtis Ab anoeriam pinnula exprimi debuerar,quam Saluianus non omifitt
nus uel maris Rubri. "qua pifcem bunc accuratius depinxit.
ilcem hunc,tum à coloris i
uiriditate íucunda , tum ab
erís totiusd capitis fimili. si
tudine cum Lacerto terre: TG
flirí,multí Lacertum uocät,

Rondeletius. Eft autem(ín Am
D AR RR υπ VIS ILS
quit) Lacertus märisRubri TERN

PI

2270 "p

ab Aeliano defcriptus,
— Saluíano hic Saurus uel
Sauris(x%@-,zavets) Gr&=
| «orü eft , diuerfus aliquan=
xulum ab eo quí ín Rubro
marireperitur, ab Aeliano
defcríptus, Saurí(ínquit) Latinorum ueterum nemo meminit, Theodorus in Ariftotele non re-
Ge Lacertum conuertit; quanquam e«v;G- quadrupes, Latinis Lacertus eft. at eorundem Lacer=
tus pifcis, Græcorum κολίας eft, Nos hunc pífcem Graeco uocabulo Saurum appellabímus, Effe Zcerens 7.4
autem hunc Saurum Girecorum,tum ex eo conijcítur, quod ad terreftris Lacerti fimilitudinem, ing prifeis
propiùs,quam quiuis alius pifcis accedat: tum quod ea omnia qua Sauro ueteres tríbuunt, huic 41; quàm
| mofiro perbelle conueníant.Is quí Romzhodie Suaro appellatur, Trachurus potíüs fuerit,quàm $5,544 Gres
Saurus. Oppíanus Τραχόρους δέ Zabeovs manifeite diftinxit. Aduertendum preterea Turdum eti» cy,
am, Σαῦρυμ à nonnullís appellari. Non ín omnibus aut plerif maris locis,fed in quibufdam dun Tz uru;,
taxatreperiri folet;coenofog loco delectatur, Oppíano tefte, Hzc ille,
ITAL, Romzpefce Tarantola,Saluíanus. :
GER M, F. 4 in frómboer Meerfifb/mag feiner geftalt vnd (bóneber grünen farb bal
ben ein MDeerheydop genennet werden. |

ORDO VI. DE PISCIBVS LON

GIS, SPINOSIS, QVORVM SPECIES

FERE SERPENTINA EST,

l

-. Longi pifces (inquit Rondeletius )fere omnes cartilaginei fuut, ([ed à cartilaginen ill, que Gre
£IZsA&yu nominant diuerfi. ) Dicuntur autem longià corporis [pecie, qua à Galeis ‚qui longo etiam
fint corpore, differunt , quód rotundiores fint:quodg, ills Muftellss, hi Serpentibus fimiliores fine.
Preterea Galei neq, feuum ned, pinguedinem babent ‚ur Acheneo placet,ex longis autem [unt qui
pinguedinem babent. |
Bellonij Murena flexuofapingitur,ficut & Saluiani:maioribus per interualla maculas: e à fuperiorel 4

bro duo ceu cornicula protendit,ut Saluiani quoque : & roftrum longues latititque,
fuperiore eius parte ultra inferiorem prominente, cac.

/

o GE
o a ATTI ENT
UE

DR

SS

S Y NS

NN N NES

000900
^ (QUO. COOL

d BR νὰ

RSS NN

V R AE N 4,Græce Μύρασα, uel Euvpawe Maflarius hoc Doricum efTe putat , cum
tamen apud Platonem legatur. apud Kifanidem Ζμύρανα, Euftathíus docet multas
diétiones ab zv. íncipíentés;olím per &.fcribi folitas, Eidem ΜύρΘ”, Μύραινα, tit op
ueG,pifces,a uerbo µύρε üel µύριδαι deducunt,quod fluere fignificat, unde & uva
Jeep unguentum liquidum. eft quidem Myranz,cuius mas Myrus dicitur,cutis Is

i

x

^ T

x i I ^ T κ |

| 2 . 5 u ee E
88 AnimalumMar. Ordo Vl. |
uis & lubrica,uelutí unguento oleöue delibuta, ficut & aliorum Izuium:;&X motus eorum flexuo:

fus ueluti&p undofus ut fluereuídeatur.fed horum neutrum Mormyro conuenít; in quo nomín
etiam ypfilon corripi folet à Girzcís, (Ouídíus produxit:)in Me, Mugaep , μύρεψ, μύρεῶτα, femper
producitur,quare Mig@- etiam penanflexum fcrípferím ‚non ut plerig omnes folent , paroxyto=
num, @ Murznacorporis habitu Lampetrz affinis eft: Anguilla etiam afpectu proxima, fed Jas
tior, Rondeletíus. Anguillam(inquit Bellonius)magnitudineac figura refert: fed recurto & craf
fo eft magís corpore: & adulta Anguilla omnibus modís Muranam magnitudine exuperat
«| Morfis à Muræna eadem accídunt qua à uípera morfís,& fimilia remedía adhibentur, Αδείας,
Flute, lnciboquidemexpetítur,& à Galeno commendatur, Imprimis placebant flute cognomíne
à Gracis plotæ, (24»792,) quod prz pínguedine ín fumma aqua fluítantes , cute iam Sole adi
mergíamplíüs non poflent,præcipue ín Siculo freto:& fimiliter ançguillæ.. €T Sphyræna & Sm
r&napifcium longè díuerforum uocabula ab imperitis librarijs aliquoties permutata deprehend
mus, Aelíanusetíam Myrum,uel ut ipfe uocat, Myronem,nonagnouit, Murzna, ut & Alofa
quanquam marini pifcès,paruisac numerofis fpinis confperfi funt: quod non animaduertit Ga:
lenus,qui pifces tantüm ín fluminibus ac ftagnis genítos huiufmodi fpinís abundare fcríbít; mati
norumuero nullum,
GRAECE uulgo, ITALICE, HISPAN. GALL, Vbique gentium ín hunc diem Mures
na nuncupatur,ut docet Maflarius Italus, & Gillius Gallus. A noftris,ab Italís & Hifpanís Mou
rone dicitur,Rondeletius, AbItalis profertur Murena,uel Morona.fed cauendum, ne Antacz
us pifcis cetaceus,quemrecentíores aliqui, (& Itali uulgo,)IMoronam uocant,cum Murana cons
fundatur, @ Myrum pifcatores noftri (ínquít Rondeletius) peculiariter non agnofcentes, Sera
| pentemuocant,Sed ali funt ferpentes marini magis propríé nominandi, SW
LVSITANIS Moreia, i :
GERMANIC V M nomen ígnoro:& fané Bellonius nihil Murzena ín Oceano raríus effet
dit.& alibi, Murzenas ín Gallia effe negat : nam oràm forte Mediterraneimaris, ut pai D
7 b.

In

-

‘Gallia nomine non eft complexus:ubí Murænasreperiri non dubito. In Gallia Septentrion

(inquit Plinius,de Oceano nimirum fenriens)Murænis omnibus dextra in maxilla feptenze maculæ. In |
Hifpanico etiam Oceano circa Tartefum & Carteiam,Murznas maxímas , mínarum aliquando.
fupräodogintareperirilegimus. Circunloquilicebit,ein (2eerfdlanden art:hoc eft, Serpens |
tis mar,genus, Velnomen fingere,ein @uraal,a Latino Murena, & Germaníco2fal,quod eft.
Anguilla,compofitum, Non probo quidem compofita ex diuerfislinguis uocabula; fed ea quodg
tolerantur,cum melíora defunt, | | T.

Y R V s, hoc eft, marítus Murznz, Latinum nomen non inuenit, Grace Σμῦρος uel wes
©. Videfuperiüs in Muræna, Gaza Murum interpretatur, Apud Plinium alicubi My=
rinus pro Myro mendofelegítur:apud Ariftotelem mvew@-pro Myxíno Mugile. € Dorionaus
thor eft Myrum per carnemfparfas fpinas non habere,totumg utilem effe, & fupramodum tene.
rum. Genera eius duo effesunum nigrum, pr=ftantius:alterum, ruffum, € Smyrus etiam apud |
Plinium legitur:apud Aelianum mve@g.Myron(inquit)pifcis eft,nefcio unde dictus: Serpentem
marinum effe aiunt, Mirumhoc, fi Myrus & Murznafexutantüm differunt , foemínam fpie.
nas habere,marem non item;cum hicrobuftior, illa imbecillior prædicetur, X hunc concolorem
effe, illam uariam, cumin plerifque , ubi colorum differentia eft, uel pulchríor uel magis uarius.
in mafculísfit, @ Myrus ferpenti fimilíor eft, quàm Murzna:roftro acuto,longo corpore, nigri
cante,tenuí,rotundo,fine maculís, &c.Rondeletius. «| Murænam foemínam efle, Murumues
τὸ marem, Ariftoteles non afferit, fed aliorum opinionem refert: qua quidem (inquit Saluías |
nus) uerifimilisnon eft.qui enimfieri poffet,ut ínter numerofas toto uere quàm plurímis maría
nis litoríbuscaptas Murznas, aliqui etiam noncaperentur Myrí ? cumtamen neque nos multís |
iam annís id fummopere contendentes,ullum prorfus uiderímus unquam , ab alíjs'ue alícubí Uta
fum audiuerimus, Quod fi caperetur , facil? ex fcriptis de eo à ueteribus notis , internofceretur.
Quamobrem credendum potíüs arbítror, Murznas non fecus,quâm alias feré omnes pifciù fp
cies,in mares & foeminas diuidi,neque fi quis eas omnes ouis grauídas capi affereret, ob id
minini folùm fexus effe contenderet: ad Vipera (utueteres quídam faciunt) aut Myrí con
tum confugiendum effet: cum & alij quídam pifces memorentur ouís grauidi omnes capi,
‘rythini, Channz, &c, Hæcille, « Serpensmarinusrubefcens, (qnem píctum dabímus fu
nem huíus Ordinis,)Myrus alter forte fuerit , cuius Dorion meminit tanquam vazveiQoz ^1
eft,rufi coloris. | : 54

De Pi{cib.longis,fpinofis. 9c

G ALL. Circa Monfpelium Serpentem uocant, Vide fuprà ín Murzna.
GERMAN, Caemánnlc(ale etlic meinend) von der obgefersten Meerfhlangen art.

— 47x40 NiG E R uel Congrus. fôye®- Gracis, non etíam Köyp@-perx.utnuper quídam fomnía-
la a Nicander Epopceus Congros aliter Gryllos uocari fcribit,id eft Porcos, áuoracítate ni Gryllus.
“mirum,&c, Conger,quem & Gongrum Plinius 3a, uolumine appellaffe uídetur, Plinius, ^^ Gozgrar.
Duo Congrorum genera funt:unum albícat, & pelagium eft; alterum nigricat, & litorale ma
gis eft quàm pelagíum, R ondeletíus, i
Duo breuia cutacea@ corniculain extremo rofirotum Congri(tum Murænæ) exiftunt, Sal
' uíanus. :
"^ &RAECIS noftritemporis Cauorofas, Saluianus: compofito nímírum nomine ab ophís, &
meício quo alio,
— ITAL, RomzDrongouelBrongo (Bronco,Saluíanus)uocant, Veneti Grongo, Anti
ates Brunchum appellant, Platína, @ Græcum Latinumg uetus huius pifcis nomen plerzque
gentes retinent, Itali, Hifpani, Galli plerig & Angli,
HISPAN. Lufitanis Cromgo,Saluianus, t | |
GALL, Congre, Mafsilienfes nominant Filat(Fiela,Fielaz , Bellonius) quía inflar retis pis
fees inuoluit & implicar, Rondeletius, Mafsilienfes plane barbare Phíalaffum appellant, Gila
lius. ;
GER M. Sin Meeraal:id eft Anguilla marina. Quidam in parte Germania inferioris,
Palen uocari míhi retulit, nefcio quàm recte, DalyncE quidem Flandris Anguilla eft,
—— ANGLICA funta Conger/a Congre/a Tongerele. Dícuntur & ££lijers ab Anglis Con
gri pufillimomine, utapparet, ab Anguillarum fimilitudine facto) ín fluuio Sabrina prope Glos
ceftriam:in quem paruuli duntaxat é mari fübeunt.

Piura è Rondeletio pofica.

^ 22
M A
Ja Sr 1
nn

Pidluram à Bellonio exbibitam το ferè ei quam Rondeletius dediz , fed multis
implicitam [piris, (non quód in mari adeò inwolutus fit bic Serpens, [ed ad longisudinem eius expri
mendam: )uentre crebris uelut internodijs erifbo.qualem ego etiam ,bicadiun&am, ab amico ex Ica
lia miffam Serpentis marini imaginem olim accepi.corpore ubique plano,non tanquam aculeis qui-
bufdam eminentibus afbero , quales in Rondeletiano wifuntur : quanum eorum in defcriprione non
meminit,

ERPENS marínus,Ogic 9zA&7/G" fimilis eft terrenis, dempto capite quod magis ad Congr&
Sereedi, Ariftoteles:qui tamen alía etiam multa ferpentium marinorum genera efTe tradir,que
ín gurgítibus feu præalto mari nafcantur,alia alijs coloribusomnis generís,jeéxy el ἔχουσιπαντοσῖα-
zay. lsquemdepínxímus (inquit Rondeletius) terreno uel fluuiatili ferpenti fimillimus eft.ad
trium uel quatuor cubitorum longítudínem accedit.corporerotundiore quàm Anguilla, capite
Congro fimilis:colore fuluus,fed uentre & roftro cinereus, &c. «| Ab Ophis diminutiuum eft
Ophídíon,quo nomine pifcem appellat Pliníus;quem nos dedimus fuprà Ord. v. cum Muftela= Ophidium,

: H 3

Ld
î

!

li

*

fm. ©
An

ima

Ordo

ar.

bus mar.Bellonius quidem & Saluianus Ophidion Plínij ab Ophicid eft, Serpente mar.) non di-
ftínguunt.nos Rondeletium diftinguentem fequimur,cum alias, tum quía maior eft híc ferpens,
quàm ut Ophidium, id eft, Serpula díminutíue nomínarí debeat, Hydrus dici poteft omnis aqua»
ticus ferpens,tum ín dulcibus tum ín falfis aquís.nam δέ marinos ferpentes Hydros nomínat Ae
lianus; (quos alij ὄφεις Όπλα Πίους:)εοδθρ afperum potíüs ferratís dentibus quàm uenenofum os uí-
deríhabere, Idem Aelianus alibi de Myrone pifce, (quem Myrum elle ,íd eft, Murænæ marem
ignoraffe uidetur:)eum ipfum (inquíteffe dicunt marinum Serpentem. 4| Αίας eft Draco maz
rinus Ariftotelis,quem non à corporis figura,fed ueneno Graci Πο nuncuparunt,ut Latíni Arae
meum. @ Videinfrà penultimam huíus Ordinis imaginem,& quz adfcripfimus,
ITAL, Serpemarína,Saluíanus,
/—— GERM. iin att der Weerfblangen/ mag ein "Rengerfdlana ges |
nennt werden: dann [y vonleyb vno deffaltift wicein fblang: mırdem |
Eopff aber gelepcher fy baß einem Meeraal/oder TRongeraal, È

[Fa

TERT

//

Kies
e N
κ

N

E
Ar 4
\ EE
1 ; IE: A
cvs (primafpecies,) A culeatus,Beione.his tribusnominibusuti ERA
tur Plíníus, Græce ΒελόνΗ,Ραφίς, habet enimroftrum acus aut fu= ds ;
7 | . 4 1 à ῃ x 2 7 E syn FLO , £ EE Ni
ulz inftar.item Αόλοννκς, ab eo nimirum quod ficcæ fit carnis & nfinime N NES
mucofæ, € Rondeletitis Acumlib,8,defcripfit, cum Lacertofiue Co- 3 PN
lia & fimilibus pifeibus : mihi illis qui Serpentem corpore quodammos I = TE
“doreferunt,adnumerare libuit. | = À A
GR AECE uuloo Βιλονίσία, Zargane, Aiulone, "S S EZ
IT ALICE Arguzella,AcucellaRomz, Acicula, Acufigola, Ans è E
gufigola, | N = = E
HISPA.Aguilla,(Agulia, Saluianus:) Aguia I 8 2
pefcado. x È: E
GERMARICE. Aomnfifb/Snacorfifd: à —

A - Q » , . 5 TA
Tobias/Sobias/Topeiafi/BGebbei: & alicubi E: 2
(ni fallor)Gerfifb. S A

ANGLICE,SMometet/Garrefyffbe/Pyper > Z
frfb/Aornebeacke. les =
κ
* Querendum an bec fit Acus Belo- N N E
nij, queproximè ponetur,maxime pro | È È
prier pinnas illas paruas uerfus caudam, pa: A EA
Gc. Sed cognatus uidetur potis pifcis, ES AN 2
quàm idem. Suum ex Oceano Bellonivs | AN VE PA
3 cs 3 AN = A
babuit , bunc ex Mediterraneo Ronde- AN = Ξ
- AN = E
lerius. AN = iz
T Acusminor Belloni: que magnitu AN Ξ : #2
. . E x a . Sy =
dine tantum (inquit )à priore differt, «c. BR = | EA
orte deletij, proxime 3 NS = FA
Hicforte Saurus Ronaeletu;proxime re Z BR = eZ
tro exhibitus fuerit. Lege que cum illius . 4 4 EZ B
eicone [cripta funt. 7 E Z: A 6
A Z&
À z
G

ANRT
oo

—

N

AVR. VS (alius à Trachuro que UA
Sii Saurfnuncupant) Acu= ᾗ
bus fimilis,breuior & crafsior,&c, È
ea uerò corporis parte qua à podi (A
“ce ad caudä eft,caudaG ipfa,Scom |
brumrefert:fiue partíshuíuscau- )
dz&figuram,fiue eíufdempínnus 4
las fpectes. & fimiliter carnis fub-
. flantía; R ondeletío hic potiùs,&
Trachurus , Saurus appellatur : &
dímínutíue etiam Sauris: Σαῦρθ”, / IN
Zuels.Sed Sauri forte communior ή

| |

St

77

DA,

DePi (cıb.longis,fpinofis. OI

Hydra,

ish

Trachurus. eftappellatio,& bunc & Trachurum comprehendens:ut ex uulgaribus Trachurí nomínibus c

Lacertus,

Holofleu.

OR OT η TI CN IN

us ; A hr MOM i JS diti.

92 Animalium Mar. Ordo V fi

mei #5: f

Πςί poteft:Sauris uerò príuatím qui hic exhibetur: Saurídem enim, Acum, & Sphyraznam fii m

les effe Speufippus prodidit,Praftatautem Gr&cum Sauri nomen retínere,quam ex uocabulífi

gnificato, Lacertum Latine interpretari, Lacertus ením Latínorum ueterum, Κολίας Girzecís di

citur.zx%e@ uero uel Sauris Gracorum,is pifcis eft Saluiano, quem Lacertum peregrínum Roi

deletíus nominat,in fine Ordinis v.à nobis propofitus, | E
GALL, À quibufdam circa Monfpelium Aiguille uocatur,ab alijs Beccaffe,

G E R M. F. Min Macqueralfe Vide infráinTrachuro, Ordine 8, in Eleiner ZPyoznfifdi

A Rondeletio propofite figure. » . MB

ER

nm EEE

=

Duas bas eiconesut fcripfi )Cor.Sittardus mifie.Magnicudinis quidem inter
ipfas proportio non eadem Jeruatur,quein Rondelerianrs apparet.

c v $(alíafpecies) Acusfeu Belone Ariftorelis, fecundä Ron

deletium. Suntqui Serpentem mar.efle credant,fed falfo, ut in
Serpente mar.Rondeletiusarguit, Bellonius Typhlen uel Typhli«
nen marini nominat, ἃ fimilitudine cum Typhlope feu Typhline fers
penti terreftri.Sed Typhle Athenzo, Typhlinus Hefychio, inter Nili
pifceseft,Lampetra parua fl.nimirum. Saluianus hunc pifcem Gra-
co & Latino nomine carere putat. Ego huius pifcis eicones duas,ue= |
lutí uníus generis fpecies, à Cor.Sittardo Cæciliæ nomine olim acces
pi.uocatur autem hoc nomine pifcis quide apud ueteres Latínos nul=
lus:fed Typhlines ferpes, &c. Eafdem ex Rondelerio, breuiori fpacio
pidas,exhibemus,&c. @ Qui Remoram effe conijcíunt hunc pifcis
culum,uel Mufculum Tulum ue,falluntur.

GR AE CE uulgo Nerophidion.

IT ALICE alicubi Díauolo. fed alij Ranam pifcatricem Diabolf
mar.uocant. Priuatim fpeciem alteram, quz corpore roftrogminor
eft,uulgo in Italia Arzinarello uel Coalíotto nominari, Cor. Síttardus
nos docuit. Saluiano utracgfpecies,ut Graco Latino, ita etiam uul-
garinomine caret, pauci enim (inquit) temere potíüs , quämcompro=
bata aliqua confuetudine, Serpente marino uocari aiunt,

GALLICE Trompette. Mafsilienfibus Gagnola,

GERMANICE dici poteft ein Treimmeeter: uel circunfcribi,
ein art defi Dornfifbs.q Inter eicones pifcium Oceani Germanici,
maiori huíus generís(cuí os fere rotundo bíatu, tuba inftar aperitur,)
pícto, Germanícum nomen ZAautincE adfcriptum eft; quod tame eti
am Mugilicuidam Oxyrhyncho Antuerpiz tríbuítur , & Sphyrænæ
alteri Monfpeltj. Knatfif audio effe pifcem, qui fola cute & ofsís
bus cöftet, (Holofteum dixeris,)inutilis cibo, & captus abijci folitus in |
litus;ubimox corrugatur,Hic an Acus fit, quarendum.

SI a I
ada

canta

LLL T Y

E
ο
xm
S
zx
N

»

Vin Ml i
NN

«

/
KE

MH

7977
NS 4

LA

UT

Ke

(A

IN

A Ya,
JS

eut

II

fp pl Flat

auis

"m
ammi

dM S
ασ μη
VATI
NAME

4

farm (UM,
RU A

TÀ

DePifcib.longis fpinofis. ο
NV ATCAN VS uelReuerfus pifcis Indicus, De nouo pifcationis genere Petrus Martyr
f Oceanex Decadis prima libro [5. INonalíter (inquit) ac nos caníbus Gallis per zquora
campi leporesínfectamur,illí (pifcatores Cube infule in Nouo Orbe: in cymba , id efl cana arbore pifcantes,
Chrift.Columbus)uenatorio pifce pí(ces alíos capiebant. Pifcis erat forma nobís ígnotze:corpus eius
‚anguille grandiori perfimile: fed habens ( caputgrandíufculum, &) in occipite pellem tenací(sís
mam,ín modum magna crumenz, Hunc uínctum tenent ín nauís fponda funiculò , fed tantum
demilfo, quantum pifcis íntraaquam carina queat inhxrere,neg enim patítur ullo pacto aéris as
fpectum, Vifo autem aliquo pifce grandi aut teftudine, qua ibi (unt magno fcuto grandiores, pi:
fcemfoluunt.ille quum fe folutum fentit,fagitta uelociùs,pifcem autteftudinem,qua extra teftam
partemaliquam éductam teneat,adoritur:pelle@ illa crumenaria iniecta, predam raptam ita tena
citer apprehendit,ut exoluere ipfam eo uíuo nulla uis fufficiat,nifi extra aqua margíne paulatim
glomerato funiculo extrahatur, V ifo ením aëris fulgore ftatim predam deferit, Prædaigitur iam
citca aqua marginem euecia ‚in mare faltat pifcatorum copia tanta, quanta ad przdam fuffícíat
fuftinendam, donec è naui comítes eam apprehendat, Prada ín nauím tracta, funiculi tantum fols
- - uunt,quantum fatís eft uenatorí ut ad locum fua fedis intra aquamredear,ibig de praeda ipfa per
alium funiculum efcas ei demittunt, Pifcem incolæ Gaicanum,noftri Reuerfum appellant, quod
uerfus uenetur, :
| . GERM.S£inwunderbarer fif indem jnoianifden meer/mag cin Meerfeckel/oder ein
ο Seckler genennt werden. |

À ln arte AT

ER PEN Ssmarinusrubefcens,rarus:qué Rondeletius exhibuit, Hunc(inquítnonnulli My

Yrum effe putauerunt, fed falfo.nam branchias offeo operculo fquamoforumj modo intectas ha
bet:pinnas@ ad natandum maiufculas,quibus Muræna & Myrus carent.fed Dorionis Myrü alte Myrus alter

rum efle ὑσυπυρίῶντα,ἰὰ eft,rufefcentem,non abfurde quis exiftimauerit.- É

i Ger Mm. Æin felgamerotlahte Meerfblang.ein Schlangfifh immeer.

Myrus,

Hic forté Serpens ifle marinus fuerit,cums meminit Arifloreles,capite Congro quàm Serpenti fimilior:nars
vs quoque fului colors eft.non mirum autem ft in Oceano longé maior euadat.

===
= = =_=". e I >

---- = —@»——_—___— ION

- ‘Tx Balthico uel Suecico Oceano, flaui quidam ferpentes marini reperiuntur, trígínta aut qua»
draginta pedes longi:qui,nifi iritati,neminem ladunt.Quorum íconem Olaus Magnus in Ta
bula regionum Septentrionalium Europa iundtarum,dedit huiufmodi,

— =
Po elim re e e
> ai >
WE
. —— ©
u LA N BRA
oa = «€ Sì
west. > x a SX
E x da SAS
πες άλλος 3 8s

VG

d *
[4
ἤ Ero

)

li p"
p"

"n ^

AU

——

==

Pfetta.

Syacton.

04. Animalium Mar. Ordo VII.

ua +

N eadem Tabula alíus Serpens marinus,ad centum aut ducentos pedes longus, (utdefcriptio “
haber:uel etiam trecentos,ut numerus íconi adíunctus pra fe fert,) circa Noruegíam ínterdum
apparet,mari tranquillo infeftus nautis, adeo ut homines quandoque énauí abrípíat, Nauimab —
eo inuolui aíunt tantam, quante fere ín noftris fluuijs autlacubus maiores fierifolent,quae mers «
cíumuecturz deftinantur,inuolutam fubuerti, Spiras fupra mare tantas alíquando erígere,Utnas -
uís per unam tran(ire poffet, Fíguram,qualís ín Tabulailla eft,appofui, | M |
GER M. Siegroß Meerfchlange in fYowegifden landen/welhe diefchiffleit (Dedigety —
wenn der wind ftul ift. | | | Me

3^

ORDO VII DE PISCIBVS:
MARINIS SPINOSIS PLANIS.

L ANOS pifces non cartilagineos, fed fpínofos , Graci Vaoad'ée, Latini Pafleria
4 nos uocant, Multa funt huius generis apud noftros Gallos nomina,multo& plures
EN fpecies quamapudantiquos,Bellonius, Ariftoteles vwzfcavtec dixit: recentiores —

H quídam Paflerina fpecie pífces & Pfettaceum genus. Vt Paffer auís prona parte
Ye fufcus eft,fupinaalbus:ita in hoc genere non folum príuatímab hac auedenomina

Rbombi effigiem,que bic collocari debuerat,cum fpacium defit,im
Sequentem paginam retulimus. |
HOM B VS aculeatusRondeletij, Rhombiuocabulum Graecum Latiniretinuerunt, Ari: ——
ftoteli X reliquis Gracis pífcís híc Vage eft. R omani (inquit Athenæus) Pfettam , Rhombü M
appellant,nomine Graco. Rhombíquídem nomenapud Ariftotelemnon extat, Sumitur eti=
am Pafler fiue Pfetta pro diuerfo pifce a Rhombo, Marinorum (inquit Plinius lib.9, cap.20.) alij |
fant plani,ut Rhombi, Soleæ,ac Pafferes:qui à Rhombis fitu tantum corporum differunt, Galez
nus etiam & Diphilus Pfettas à Rhombis manifefte feiunxerunt. Rhombus pifcis a Rhombo fiz
gura(turbinata,Bellonius)nomen habet, qua quatuor aqualibus lateribus conftat,non autemre= —
is angulis,Rondeletius, Syacion nomínatum animal,id efl, Porculum apud Symeonem Se
thi,aliqui pro Rhomboaccipiunt. ;
GR AE CI huius temporis adhuc Yazey uocant,tefte Gillio,
HISPANI Rodouallo, NÉ
IT ALI omnes,Ligures X Mafsilienfes Rhombum uocant , ut Gillius & Rondeletius {οί |
bunt.
s GALL, Circa Monfpelium R omb appellant, MafsilienfesRombo (utetiam Rhombumla= —
uem:)Galli Turbot (quafiturbinatum , Belloníus: ) Normani Bertoneau , Rondeletio & Gillio -
authoribus. . m
ANGLI fimiliter ut Galli Turbotuel Turbut. fi |
GERMA NI Carbutt:Frifij Terbut/Terbot. Poffuntautem uideri hac nomina deriva:

butr//Aciligbutt/Stceinbutt. Ex his Steinbutt, ni fallor , non alíus eft quam (C arbutt : m
men hoc partím à lapidibus factum , illud à fpínís. quoniam corpus eius acutís emínentijs offe
δέ lapillorum inftar durís (bafis quidem fingularum inftar calculi rotundi eft ) ceu rubi fpinis , t
Raíarum quog,exafperatur, | : di

} 7

€
«A -
E
. z E
=) [5]
t€ t3 à
Sr
u he DICE
1 = t E =
Un N E ο .
En u AUS 9
S sega
iv E 6
Cd ον ‘ue MORE
= Bea v.
uj SR Ls 2
u δ £a at 32 2
d sq © -ᾱ = "
PES EE, ENE ERE
an = = ης τε ) NNW Ea VOS ous a
: Eg QE I EM: ANN {ή RARE 5
. S à SETE nn Va ANN Ἡ ἃ ὃς: Ὁ Ἐ
< vi x PES N ann‘
3 => N y S NA À : — capa c =
au SI 7: j Y N pe — © Sa Ta o
Sr u =, κ SE e ce δω PR
e = S ) n
: S / / E e ω E N
v è = gs SE ^
. δν e ED SB
è ( ) Sui v
+ DON
ml CASI SRSLT
sS a
C I E c
b 20
LS CS
(>) 5 M
ee i
3 hu

ANGLICE, Robien mat
Slounder, (& fluu
Sept

U-

| 06 Animalium Mar. OrdoVII. n

Citherus, exiftimauerit Rhombumlæuem,Galeni Cítharü effe:quód is mollis fitcarnis , cuiufmodi Rhom

‘pina;erit dextra.fed fi fimiliter Pafferem conftituas, fupínapars erit laeua , Gillius & Maffarit
+ Mafsilienfes Rombo.uide fupra ín Italícís. @ In Gallia quídam (etiam ex coquís)hunc pifcer

Ww.

κ
D
1
ή
LI

Rbombi letus fpecies,ab amico Venetijs ad nos SV quam à Rondelerio pofitatcuius iconem addere ideomi
nus nece]Jarium uium efl quoniam lauem [uum aculeato per omnia parem facir,dempro quod aculess caret, || |

D Rhombus alter.

RS

: ES xS sai
ETÀ ς “pro
0 , n
NIS
Set III

7
[
f,
I}
|

X)
(ή
|

d
LA

A]
1

j
A
ἤ
Ip |
!

Sri

À

S

RS
Se
Ó

RN

=
er
N

So,
CA

ών
à

9,
à
D
x

HOMBV 5 alter eftíínquit RSdeletius)quiutà fuperiore diftinguatur,leuisänobis dicitur, |
quód aculeis prorfuscareat. Plura lege innominibus Gallicis. Forte non abfurde quis.
bum læuem effe conftat:quodg eum Rhombo fimilem facíat, i i,
I T AL, Venetijs,Romæ & Mafsiliz,etfi frequenterreperiri folet,tamen & Rhombí nomen |
habere,&pro Rhomboapud eas nationes diuendi folere,frequenter confpexi.Rhombo quidem °
minor eft,læuior, & magis plano corpore,minus@ carnofo,folido ac delicato:capite etiam magis —
elato ac grandi, &c.Bellonius, Itali quídam Rhombum Izuem ac fine fpinis Suazo uelCuco uo —
citant.aliqui(Irali an Galli nefcío) Soagía. κο. *
GALLIS Barbue dicitur.a noftriscinquit R ondeletius)per fimilitudinem Paffar,quafi Paß
fer:anonnullis Panfar,id eft,uentriofus.nosenim Panfe uentrem appellamus, Sed Paffar , me
quidem iudicio,redtius dicitur:quanquam uerus Paffer feu Va non fit, fed ei figura duntaxat
milis,fitu uero difsidens.huic enim dexter refupinatus eft, Pafferibuslzuus , Rondeletius.
Rhombumfíc ín latus componas, ut oculi ccelum fufpiciant, X mentum deorfum fpectet,pars!

xutantüm à R hombo aculeato differre rat, R hombi fcemínam temere appellant, Dr
GERMANOS Meerbutten uocare puto,ut ab ijs(conijcio)qui flumina fubeunt, diftingı
È |

DcPifcib. (pinofis planis. 97

Sımt x alij quídam marini duntaxat generis pifces ({Deerbutté (aut potiüs(Meerputten, Multe
labus force cognatí)dictí, prorfus lxues,ut Anguillæ,carne etiam fief it audio,

HOMBOIDESRon

deletij; Romæ(ingo
pifce fepe uidimus, quiab —
ichthyopolis Rhombi no-
mine uendítur:quem tame
à fuperioribus Rhombis di
uerfum effe fenfus ipfe do=
ceat, etíamfi figura Rhoms
bum ímítetur, Quare hunc
Rhomboide appellauim?,
uttantüm à Rbombo pifce
differat, quantîi figura rhós
boides à rhombo figura..
eftenim rhomboídes figura, qua ned; latera æqualia,ne® angulos retoshabet, Huius mentios

p 2
SE
LEE 22

77 //
Th
AE
M c

ee LE = ESS

— nemnullam à ueteribus factamfuifle comperio. Ç Vide an hac fit Tania on,

IT AL. Romz cum Rhomboconfundunt, ut iam díctum eft,
GER M, F£inEleine Tarbutten art3i Rom/wirt nicer über ein fpann lang,

Citbarus Rondeletijo

e

i S. εξ =
di. Mi eee DIR
II z^

a dis

77

Aliaciufdem picis (ut uidetur }eicon,à Corn.Sittardo miffa,pro pifce qui Rome uulgo Pelten uoceture
fed Saluianus Nouaculam Rondelezij, Pettmem Rome uocarı | feribit. Dif-

fert quidem bec imago à ος alis nonmbil,tum p

ZI

τη x ; Dn OR
V M i ή | 2 η. 12
m ω. i) Il]
N
iii | i | (0 N i T 4 "Y
7 TE
Fidiculam conuertit, 4 Citharcedus Aeliani, pifcis eft,cuius ille in mari Rubro genera duo
defcribit,folis corporum pígmentís à Citharo noftro diuerfa, Rondeletius. Latitudine (inquit

u. Hi
m
dd i um lin N
mo,
n e
N
ITHAR vs Rondeletñ, uou uel Κιθάρα Varíno. Oppiano Kp». Gaza ex Ariftotele
Aelianus) Bugloffum pra fe fert, lineis à fummo capitis uertíce ad extremam caudam nigris fic

diftinguitur,ut eas cithara fidiculas cötentas effe dicas:sunde & Citharcedus appellatur. @ Quí- Tenia
» damhunc pifcem Tníam effe putauerunt , que Roma uulgo Pectenuel Pectenorzo dicatur,

INosalías Tænias Rondelettj dabímus. 4j Rhombum alterum fiue leuem Rondeletij, Galeni

-Citharum effe non abfurdé quís exiftimauerit:quod is mollis fitcarnis, cuiufmodi Rhombumle-

- uem efle confiat : quödg eum Rhombo fimilem faciat Galenus, € Cítharus à Strabone inter
; I

F

ND go I ii \ \ à | E È P: d Αν CS % is sà FA k.
ο — Animalium Mar. Ordo VIL .
Nili pifces recenfetur. — : ο μιά. e
1 ci A 1, Roma fatis frequens eft, & Folio nominatur,Bellonio Tania ibidem Sfolia,uel Sfos
lío:quo δέ Veneti nomine(inquit) Soleam uocare confueuerunt, Bugloffo quidem,id eft Solee
quàm Rhombo fimilior efthic pifeis,fi fquamas excipias, qua in Citharofuntmagnz,rhombifie
ura, 3 Do. À Sali > AR pe
F GER M, SEin Dlateyfleober Zungé art. Lin Sandling:Vide mox ín Änglico nomíne,
GALLICE. Pifcis quiab Anglis uocatur & Sab,aFrifns Orientalibus ein andling,G à
leni Citharus mihí effe uidetur. Is Rhombo minimofimilis eft,fed candidior: & circa cauda fu n
mast oras,quæ pifcem totum ambiunt,rubefcit,Saporis non iníucundí, utcunque apud Londíz

nenfes ín paruo precío habeatur, l'urnerus, M és

ITHARVS alter Ron.
e deletío, quem flauum | N

fine afperum cognominat, | >
Athenzus quidem ex Ar=
cheftrato Citharum unum
Adbxsy, alterum zrugpop facit,
«| Sunt (inquit Rondeleti=
us) quí uerum Bugloffum
effe credant, necíinératíos ^
: ne: nonobfíguram folüm, a
fed etiam ob afperítatem, ie 4
eft enim bouíslíngua , mas :

gna & afpera, ii

GER M, Ainanoctedálbladte (Ocersunden art. —— vig

DR
9

ary

II: ESS
Fe N. 5473425 SET
z 9:257. AO 5
ς 32227
E
22 I SLA RS a 7
Ze WEGE,

Pafferis effigies V'enetijsfatla;ab ea quam Rondelerius dedir,differens,cum alias nonnihil,eum quod pinna [us 1
- periorin pitura Rondeletij ad oculos ufque procedit paulatitn butmilior ere, E

FORI
LINE P

^j

N

"a;

ANA
j yy
ANN i
N Ÿ

qb?
2, I 21?
N N |) | ή
\\ 4
[ett NN

EAN.

AL
È AUR M

dn
Sn

CU

Nes.
WIN x

(
ER

MN
N AS [do AN )
J ΑΝ)
MARS NN è)

LOS

NR
CAI N
ji^
SS

ASSER, Pifcis vage à Græcis,a Latinis Paffer dicitur, Rondelet, A colore Pafferum aufs

Pia Pafferesdi@ifunt. parte enim fupina candidi, prona uerò terrei coloris, ut Pafferesau

Pfetta. funt, Maffarius, Pfetta Græcis genus uidetur effe ad Rhombü δέ Paffere:(lege fupra ín Rhont
bo:)Itacg δέ Rhombus aliquando Pfettz nomine uenir:& Bugloffum Athenzus Attice Pfetta

s uocariferibit. viz pifces leguntur apud Suidam : ego na fcripferím per s. circunflexui
Zrpoudis. Στροθὸς Grzcis Pafler auis eft, Aelianus(De animalib.14.,3.)pifcem quoq; Pafferem fcilicet, ue
líquam eius fpecíem fimiliter nominat,una cum Rhombo, Pfetta & Torpedine. quare apud À

fictelem quoq; Hiftoriæ 2.15. ídem nomen pro pifce recte legi aliquis coníecerít , quanuis dit
vicky. fum fentíat Rondeletius. Via quod; apud Symeonem Sethi & Pfellum De diæta,nona

pw
si
ti

+ De Pifcib.{pinofis,planis. 99

quam Paffet pifcis mihi uidetur, Pectínem (qui ueteribus in Teftaceo genere eft) Alberti Ma= Pelleo,
gniætas imperite pro Paffere accepit:inde forfan, quod (pina huíus generis pifcium rectae δέ pa-
rallelz pectinis intrumenti fpeciem pra fe ferant, Eundem pifcem Aufonius Plateffam nomí- p|,y le.
nat, & mollis epithetonattribuit.uidetur autem factum nomen à Græco zArzusseftenim de genc- Li
replanorum & latorum:a qua origine forfan & Gallica quedam & Germanica nomina mox di-
cenda deríuantur, Plagítía barbarum nomen efl, Arnoldo ufurpatum pro Latino, Plagina.

I T AL. Ab Italisnoftrisé Plane dicitur,Rondeletius, Paffer hodieGnominatur Roma, &
inmultis Italia litoribus, (uulgo Paffaro,)Iowio & Gillio teftibus,

GALL, Abltalis noftris Plane dicitur,ab alijs Platufe, a Gallis Plye. Pafferá fpecies mul
tz fune.maxima à Gallis Plya,nefcio qua ratíone uocatur:quæ à Quadratulo fibi congenere pifce Quadratulus
(uulgó Carletnonnifi ipfa forma ac magnitudine differre uidetur.eft enim Ρίγα Quadratulo tan
tüm maior:qui ad quadrangulum proxímé accedit,utercg flauis líturís in tergo cínereo fuggilla=
tur:fubtus,ut & reliqui huius generis, albicat, Belloníus, Sunt inter Gallos quí Pafferem cum
Solea confundant, Gillius. e

GER M, lNoflriuocantDlatyfleal Plateyfe/Pladyf : cuiusnominis & fimilium ín alijs

inguis etymon effe Gracum paulò ante monuímus, Plattgin, Flandrícum nomen eft, Bot

uci Birtt,unde diminutiuum Bütch, inferioribus Germanis, Flandrís & alijs , PaíTerem fonat,
Inde nomína compofita , qua ín Rhombo diximus. Bot tamen € pladyfialiquos diftinguere
video. Butt(ut audio)inlacubus feu ftagnis dicitur,marinis craflior,pinguior ac nigrior: ín ma
τί Schollen,quiadnos uehuntur, capiuntur enim maiore copia, A nomine Schollen , fpecie?
uníus nomen Platyfifcol compofitum apparet. «boil quidem uel Schull Germanis quibuf
dam marítímís ufitatum nomen,quanquam ipfo fono ad Soleam accedit , & quídam non indodti
nuper Soleam interpretati funt,nonaliud tamen quam Paflerem populís eo nomine utentibus fi
gnificat:eundem fcilicet pifcem quem Flandri ein Plattdice nomínant, Anglí a Place, ut Tur=
nerus me monuit. € Gangfifb X £albfifb,hoc eft,integri & dimidiati pifces, genera quaes
dam Pafferum nominantur apud inferiores Germanos:fola(ni fallor)magnitudine diuerfa:ut ille

‘maior fit,hic minor:quem etiam è mari in Albimuenire audio, Lege quz fcripfimus fuprà de pla

nis fpinofis in genere, initio huius Ordínís, €f Plye Gallica Pafferís nomenclatura eft: fed eode.
nomine Germani ínlacubus aquarum dulcíum ad Septentrionem,pifcem,haud fcío an Paflerini
generis,appellant. «| Eft & PlaetEens Pafleris paruitopínor)nomen.

ANGLIC VM nomen Dlafeuel Playfe,uidetur per fyncopen facium à Germanico Platyf
le, Turnerus Anglus feribit Place.

yl
VAI
et

VI

ASSERIS alíafpecies, Planum hunc pifcem Quarrelet uocant, hoc eft, Quadratulum,
Pss qui eum hoc tantüm nomine appellent, cüm minor eft:cùm uero fenuit, Plye.Ego ues
ro fpecie hunc abíllo differre exiftimo. magis enim quadrata eft forma, unde Qyadratuli no:
men: maculas@ rufas fiue fubflauas plures habet. Torus iæuis eft.carne candida, molli, ualde hu=
mida, Magna eius copia ín Oceanocapitur, Rondeletíus, A Paffere quid differat,leges fuprà
ín Gallícís nominibus Pafferís, |

GAL L, Quarrelet,utpredíctum eft:uel Carlet, Garlet,
GERMAN, JI inEleine Plateyfile art/ein gefierrs Platyßle Quzxrendum anidem fit,

. quiänonnullis Oceani accolis Scherren uocatur Paffer,deprauato forfan Gallico nomine,

ASSEREM Afperum fiue Squamofum cognominare Kcebit , quem Galli vocant Limana
| ES maculas in pínnís qua corpus ambiunt,& inreliquo corpore habet. Linea cor=
pus interfecans finuofa, ín Paflere noftro rectior eft, Antuerpianiexiccaros uendunt , Rondes
letíus,

x P

r0 — AnimaliumMar. OrdoVIL

pa AL (1277, 2 sg

ο LZ
SISSI SN LL
SSA

SS

XT
ne OR
DEB)

PIRATA
RAZZI ES
NERO ο R A
RER ONE
EIER
ης
NE. RR x
ANA SESS

À ì \ Lo
A N à
IT

trALIA huncpifcemignorat,Bellonius, | 1
GALL, Obtenuítatem corpotís,quam cumafferibus dolabra ín laminas diffifis commune
habet(eas lamínas uulgus límandas uocat) Límandae nomen adeptus eft,Belloníus, — Z2
ANGLIS admodum uulgarís eft, X Brut appellari folet, Rondeletius & Bellonius. Ego
Anglos proferre audio Öurte,uel Dirte,uel Bzette:forte à latitudine plana, (fic enimnoftrí quo |
que affes fiue afleres & tabulas ligneas uocant: & inde pifci huic nomen aptum fingemus , ο |
Brertfifh.) Vocatur X BurtcocÈ Anglis, eiufdem generis pífcís, mas, ni fallor, Cock quidem -
gallinaceuseft, Belloníus ínlítore Anglia exiccatum hunc pifcem ad Germanos transferriait: «
loannes Caíus uero Anglus,nunquam ín Anglia fíccatum fe uídifTe, etíamfi uulgaris fit pifcis,mi |
hi teftatus eft, d
GER M, Videin Anglicis,

x

amt LA

he ELI 0
x ELCH) 7
Ve AAA

LE
ISTE

SIE

DO)
NS
A i
Mala,
RAT
DINNANZI E
RN N ss

ASSERIS aliudgenus uulgo à Gallis Fleznominatur , eiufdemég fpeciesjaliamaior Fletes
Tes Flefum & Fleteletum Latínís terminationibus appellare nihil prohibet, Flefusfqua=
mis paruís integitur.colore eft nigro, In corporepínnísQy id ambíentibus maculas rufas habet, -
Hoc pifce mare noftrum caret.ac fuiffe utrang eius fpeciem ueteribus incognitam affirmare aus |
fím,quód Oceani pííces ignorarínt.E mari flumina fubit,ut alia etiam Pafferum fpecies:non aus —
tem nafcitur in eis, Rondeletius, Flefo corpus eft paulò longíüs quam Pafferis;cumigadoleuit,
crafsíus.Fleteletus Flefo ut plurimùm maior(etfi nomen eius diminutiuum effe uideatur) ab An
glícotractuad Gallos adfertur,Bellonius. |

ITALI hospifces Oceano peculiares ignorant, We

GAL LI,ut dictum eft,fpeciem mínorem Flez;maioremFletelet nominant, ni

|. ANGLI fpeciem minorem,Bellonio tefte, Pblonder uocitant:maiorem Aelbut. EscAni
| glosuídeo fua lingua fcribere Flunder,uel Flonder/Flownder.in Tameficapitur. Maioris nos
men Elíota Anglice fcribít Mallibutte, Caius JA olpbut. Aeiligbutt (fic enim nomen intel |
grum Germanice fcribitur) Pafferem facrumfignificat, forte a magnitudine, Audio pifcem in
. orà Germania dictum Quep πε] A eiligbutt,fimilem Pafferi,pedes circiter xíj.longum,ualí
fimum effe ín aqua.fegmenta eius oblonga indurari ad folem , & uocari Raff uel Xeglind: q
aliö deportata in delichs babeantur, Idem pifcis(ni falloryalicubi Ælenbot Uocatur, NS
GER M, Vídein Änglicis, | |

i

i

4

à
n

- 1
AUAM

^
Y X A di

[ZZ

LT D AT

Ὥνατοςςνς uel Bugloflum DENE
A Goyases Q^ B5yAuosw) genus eft BE
picis, Piettæ & Tenia fimilis,autho
reSpeufippo, A Varrone & Plau:
tokingulaca dicitur,alingue figura,
quz Gracis eftyaaFe: cui Bov parti=
—— culam additam fuifle puto, ut magni
—tudínem potiùs, quam bubula lin=
| gua figuram fignificer, A Plinio O=
widiog Solea:à figura Solex, qua fo
lo pedis fubijcitur. Galenus Philoti
mum reprehendít, quod Pafleris aut
Pfettz uocabuli ad Bugloffum,nul-
la fpecíei habita ratíone,temere tranz
fiulerí. Bugloflum Attici Pfettam
. uocant, Athenaeus, Pfetta pifcicu-
* lus planus eft: uelís quem nonnulli
Sandalí& (Σανσῖάλιψ) aut Bugloflum |
nominant, Varínus, @ Cítharum a». , ,
fperum funt quí uerum Bugloffum
effe credunt , nec fine ratione, &c.
«| Saxaulís uel Saxaulus pifcis Ar=
noldo eft Solea, nefcio cuius lingua
uocabulo,
G R AE CIS hodie Trage dicitur,
1T AL.R ome Línguata uel Légua
ta. Venetijs Sfoia uel Sfoglia,uel Sfo
lia, à maioris alicutus foli] forma, ut -
Bellonius fcríbít, Sed Romanò uul-

il

Ju
(I
N

)
\

gusalíud quog Pafferís genus, (alte SI
xam Solee fpeciem,) quod Bellonius SI
Tzniam facit, Sfolía nuncupat. ZI
| ARE TSE 3
HISPANI Lenguado, Lufitani =<S

4

[

{ (f f

Meer, (PEL
tere

Línguado uocítant.
—— GALLI Sole, Aliquiacarnisde
ώς tamen & candida)iucun
ditate, Perdicem marinam,

ANGLI fimiliter ut Galli nomi-

nmantaSole —

GER M,Pifcis que inferiores Ger
mani Scholle, S bulleuel €colle
indigetant,Soleanoneft, etfi illäno= |
mine prz fe fert, fed Pafler ut prædi-
xímus,Soleam uero Frifj & alij qui-
dam nomínant Tongeuel Tunge,id eft,linguam, nos Zunge proferímus.

NI

"n

na ST x omes
7 DL < 77 2 x o f
, (LP
4 CE, "i (^ a x x 7 cd ο ή πο
PE UN € nam " 7. o Mf, Au Ao
zanna A AM ον
CLÉS" ! n j

| De Pifcib.fpinofis planis. EE

Icon à Rondelerio exhibita.

P Alia qam 77: enetijs nali fumusijs quas Rondelerius pingir,ommbus difsimilem.

Lingulaca,

Solea.

Sandahum.
Citharus a-

\ ler.

102 . Animalium Mar. Ordo VII. -

Coris.

Efcharus.

4

OL E A oculata Ronde
Sletij, Eft(inquit) alijs So ER III

leis corporís habitu & partí UL
bus ínternís omníno fimi- i € c 6
lis:fed in prona parte macu : x μιά
las habet magnas, oculorü _ 6 AEN
effigiem cum iride X pupil : eh
la referentes, unde Soleam 77 6
oculatamappellandam efle
cenfeo: quemadmodü Tor
pedinis oculata, item Raig
oculatzfpecies una eft, Hu
ius mentionemnullamäue
teribus factam fuilTe com= | |
perio:nifi quis Athenæi Efcharum aut Corin effe putet,Hac ille, Corin quidemapparet de gea
nere planorum effe; & ga zus κόρας, id eft,ab oculis, uel pupillis dictum aliquis coniecerit, Euns
dem autem & Efcharum dici Doríon tradit,Caterùm Efchara Rondelerij,planta quadammatie |
na effe uidetur. si

GAL L. Pifcis hic Mafsilia fatis frequens & apud nos,Pegoufe dicitur, à fquamarum(utarbî |
tror)tenacitate. τα enim tenacíter harent, utnifi díuín aqua calida maduerint, defquamari non |
pofsit,Rondeletius, | |

GERMANIC Euocetur ein Spiegelbot/cin Spiegelzunge.uelein Augebot/zc.

{ ixNogaLossvs. Háe
(s Buglofsi fpecies
numerare necefle efle, fors
ma ipfa fatis arguit,qua Bu
glofsi plane fimilis eft, Eft
tamen corpore fpifsiore &
breuiore. Squamis tegitur
paruis , inambitu ferratís,
Colore eft fufco, Vt R hom
bus à Paffere , ita hic à prix
ma Buglofsi fpecie differt -
fitu corporis, nec nonfapo
re Eundem forte Epichar=
mus apud Athenæum Cynogloffum (Κυνόγλωοσομ) appellauít, V elfi is non fit(níhil enim certí ex
tam paucis uerbis Epicharmi ab Athenzo citatis colligi potefi) optimo tamen fure , ut a cæteris
Buglofsi generibus diftínguatur, Cynogloffum nuncupabimus:neg aliud efi genus, cui nomen
hocaptíüs quadret,R ondeletíus, Bellonius Soleam alteram nominat, N $
GALLI Polenominant.eft autem frequens ín Oceano pifcis.Similitudine decipiuntur,qui
ín mari noftro(Mediterraneo ad Monfpelium)capi putant:eumty effe pifcem,quem Mafsilienfes
Seruantín uocant, Rondelerius, vi i Y
GERMAN 1 uocarepoteruntein «μηδὲ sunde, ideft, Canislinguam : ueleinverkeerte
qme ον sunge,id eft,Soleam inuerfam,quod os ei oppofitum oftendat , quemadmodum δὲ
hombus Pafleri, B i;

a

RNOGLOSSVS Ron
ἀε]ειή. Arnogloflus
{inauit) Iæuis, (iue Arno=
gloflusfimpliciter, ea Bus
glofsi fpecies a nobis uoca=
tur,qua fquamis carere ui=
detur,prorfusg lzuis effe,
Namur plantagini herba &
figura uel foliorum l&uita=
te,arnoglofsi,id eft,agnine
lingua nomen pofitum eft;
ita fpecíes hac Arnoglofz
fus à lzuitate uel figura re- | ote
Gf nominabitur.eum ex Buglofforum genere reuera effe,corporishabitus, figurat indicat, à
eeris differt, quód multis fquamis tenvifsimis & flatím deciduis integatur , utmerito lauis : i
. polsi

SUL,
LA

AI

ME
& VB
> Ho

κ $/w.gyys|$t”ìîî tè

‘ DePifcib.fpinofis,planis. — 103
" )
ofsit, tenui tantüm cute opertus effeuídeatur, Corpore eft ualde gracili,pellueido, candido.
znianon eft,ut quidä exiftimarunt,cum pínnas quatuor habeat, Ariftoteles uero Tania duas Tenia; .
duntaxat attríbuat, Rondeletius.
G AL L, Perpeire circa Monfpelium,
GERMANICV M nomenfíngímus, Arnoglofsi fignificatione interpretantes,cin Schaaf:

| sunge.uelcircäloquimur,ein glatte art oer Persungen:bat wol vilfbiippelen:die find aber
. gat Elein/vnd fallend fluo ab. |

OLEA parua,Lingula
+ JRondeletj. Lingulä (in=
| quit) appellamus , quod fit

Buglofforum omnium, quz σαι
a lingua figura nomen traxe SICA

nt, minima. Dodrantalem
magnitudinem nunquá exce
“dit. Línea qua corpus diri=
mit, fpinam@ firmat uel tue-
"tur,ex fquamís contexta eft longe eminentioribus quàm in toto corpore, dempta ea parte qua cit
ca maxillam inferíorem eft.Satís rarus eft pifcis,& ob corporís tenuítatem uilís,
| GERM. Sie aller Eleinfte att der (Ocersundean/ein Zünglin / Meerzünglin.

MEI GG
MSS oro A >
= Do DI J ) ) «

LE 24 = DES
IS y > E 5 > 332 375 A
De 3Y39:3 33033325 Ne
e £ 223 DI JI ) 32252 29129) 9» N LA È a
DR, EM 2 3033. 7399373) οσο Ne, 1}
Sì 1 =” E ^ NN N 5
[ lai E » = PIS 73) >) PIO 2292000977 = ΞΞΝ
: RS Tao 5 ES IHN IST 23 ) 9, 4» 32 VSS > = 25 - ‘A
^ d , Ti 22322 2/22» HI) EY > ) 5 m LN
Qe D SY,
x d 2302 DI ): 1) 2. TRS n iN
DI: =: 235575 SII I 33 2 m) 2) Y KIT
DEN D) DD) LÉ
i 22527,5235 53:222252 3) SS
9 \ 2235). ον)» 225 Y D< 1 ILLE II '
M 7 a 7 a /&- GG CA

accolis notam,ueteribus incognitam, fic uocauimus,quod Bugloffà omnia magnitudine fu
peret.Graci enim reí magnítudínem índícant Bev & izrzo partículís,

GALLI Flettanappellant, quod fluítando natet,utopinor, Rondeletius, Hzc etymología
fiproba eft; Flefo quoq; & Fleteleto pifcibus,à Gallisita díctís, ín eodem Pafferum generenome
dedifle uideri poteft.

GERMANIC Euocetur,cin Visunde:das droft defblebrder Meerzungen.

> EN
UT ZEN
5
mn?
A,

Myanmar

iu
B my D) NW
ος 2

ΑΕ N ΙΑ (Τασία) pifcis quanquam corporís {ρεείε, pinnis & oculorum fitu d exteris plants
fpínofis differt;a R ondeletio tamen, propter corporis tenuitatem opinor,planorum híftoríze
additur.& Speufippus Pafferem,Bugloffum ac Taniam,fimiles facit, Corporeeft oblongo,can
dido, & tenuifsimo,fafciz ínftar, (quam Girzcí teníam uocant,ficut & uittam feu redimiculum et
cingulum,)unde nomen inuenit, l'enuítatís quídem tante eft, ut offa uertebrarum fpine@, cars
ne (ceu)non tecta appareant, Oculos habet magnos:no ín prona parte ut plani,fed utríng; unum,
Corporistenuitate,carnis(qu& dura & glutinofa eft)fapore candore Bugloffo fimilis, R ondele

Hz POGLOSS vs Rondeleti, HippogloffumtinquinBuglofi fpeciem, (Oceani tantum

|

tiotefte, € Is quem Arnogloflum paulo antt nomínauímus, non potefi effe irs utquídam Ærnogloffis
A ^

|
|
| .
|

Fita.

Cirharus RO am Citharum Rondeletij, qui Roma Pecten (quo nomine Saluianus Nouaculam Rondeleti Rom eu

delerij.

Falx.
Simia.

ΝΟ ΝΤ ΝΤ ΣΣ CES

* ^a |; E Cy V | D.

104 — Animalium Mar. OrdoVH.
putarunt,cum pínnas quatuor habeat.nam Tania Ariftoteles(apud quem Gaza Vittam int et
pretatur, Plínius Tania uocabulum retinuit)binas tantüm iuxta branchías attribuit, Aliquie

cari tradit Juel Pectenorzo dícatur, Tanfam efle fufpícati funt,
GALLICE. Circa Monfpelium Flambo uocatur, id eft, flanma, quia colore eftrufo fiue
flammeo:uelquía cum natat,flammz modo moueatur & flectatur. A quibufdam Spafe,id.eft

1

fis nominatur, à fígura.capíte enim lato eft, relíquo corpore ín acutum paulatim definente, Ron
deletíus, !
GER M, F. /É ín Binde/cin Slämmling. LA

{

Tr
f LA A TI IT rot
ERINNERT

DR h |
Ng À
IN

LS

AE N 1 A altera à Rondeletio,propter fimilitudinemfuperioris,(qua uera Ariftotelis Tania
T ls Ethuic(inquit)tenix,id eff, fafciæ nomen aptifsime quadrat.eft enim tenuis 8C.
longifsima,quippe quz ad duùm triumue cubitorum longitudinem excrefcat: Differttamen&
príore,qued prater pínnas qua ad branchias funt fitæ, duas alias habetfub maxillainferioreru
fas,cuius coloris funtuilli dorfi caudatp.Praterea quincg maculas habet in parte prona,purpure-
as,rotundas.colore eft argenteo,&c. H

GER M. fÉinanocre gattungoeenedftgemclten fifhs. 7

E
S NEL £
TIL,
AU

UP mg (QU
ENTER
ET TR UN,

=

AE NIAE genustertium,ut uidetur,quod Bellonius Falcem ufitato Venetisnomine appel:
lauit.Exhibita quidem ab eo figura,propter illas ueluticrenas,quibus,inquit,in gyrum ferras
ta eft, X afperam in lateribuslineam,cum Rondeletianis duabus non conuenít, Tenuis ni
eft adeó ut pene tranfpareat, Quod ficaudam diligentiùs infpexeris , uitrartj penicillumrefertz
quoníam ficca cum fuerit , equinas imitatur fetas. Argentei coloris eft arida, Eaquamuidi,digie
toslata fex,quínque palmos longa erat:ore pr&grandi, fine dentibus:nulla fubtus (ab ano) pinna,
quod in alio pifcium nullo obferuaui. Hzc ille. Txniam autem alíum pifcem, quandam Solea.
Ípecíemappellat,qua Rondeletij Citharus fiue primus,fiue fecundus,uideri poteft,
GR AE CE uulgo apud Tenedum Anthías,fed falfo, a À
ITALICE, Molliseft pifcistinquit Bellonius)ita ut perfríxus uelaffus, in quoddamueluti |
olutinumrefoluatur.unde ab omníbusferé menfis explofus, nullum praterquam forma (qua rus
fticam falcem aliquo pacto imitari uídetur)nomen uulgo Italico retinuit.noftro(Gallico) autem] |
toriplaneinuifuseft. Capite eft deformi, ut Símíam effe dicas,unde Marmotum plerique uocát, |
ali in Italia Colpifcem:alij ut libuit, 3
GER M, F,2Éin Meeraffeinfundereartder obgenennten Slámmlingen.cin zeimfifi
.

2 1

ASSERI NI generis uideri ΠΠ

poffet hic etiam pifcis,fi pinna SNA N UT τρ | 1
extenderentur , X oculíambo una =. ASS \ li 4, Wa
parte, prona fcilicet, apparerent, , AN ὃν ον NN I I a
Iconem eius olim a Corn. Sittardo & SS | il | | e
quale accepi,appofui. coloreft ru & 7), FSU Mira E
bicundus,&c.(Suntqui Pedinem bc WS ES UU JR ii

in Italia uocarí dicant, Saluíanus aa RI I x
Rome Nouaculam Rondeletij ita. * nile ais o y

[d

De Lacertis. 105

nominari author eft.alij alium picem Pectenorzo,quafi Pectínem, R omz uocarimihiretulerüt,
qui Citharus R ondeletíj uídetur.)Hunc ultímolóco pofuí;quod fuper eo íncertíor fim,

EDO. VIL DESSAGCERTIS '
SIMILIBVSQVE PISCIBVS, ET ALIIS QVIBV&

DAM MAXIMIS, NON TAMEN CETIS, ντ
funt Pompilus, Gladius, Glauci.

DE LACERTIS IN GENERE:

ACERTOR V M nomen communius eft , aut effe poteft, & plures Colix fimiles
pifces compectítur,Colías enim Græcorum, Latinis proprie Lacertus eft, huic &
74 fimilibus plerifg omnibus,appendices quaedam pínnularum uerfus caudam fpe
zii ctant,ut Sconibro, Acus generi uni alteri 'ue,& inter maiores Pelamydi, Thunno,

mínum origine conftare nobis poteft:ur Girecé etiam wAizs dicatur dla. 70 κολόεῶτα κοὶ tax 75m mre
Th Socy:non ab aue quam Graci Asp, ‚Latini Graculum uel Monedulam uocant, ut perperam
Gaza Colíam píícem apud Aríftotelem Monedulam uerterít.níhílením his animalibus commu
ne:etíi κολοιὸς auís ab eode uerbo κολούἀµ denominetur,fed propter alíam eius fignificationem,que
eftturbare,tumultuari. Belloníus tamenab auís Colia fimilitudinehunc pífcem eodem nomine
| | "Uocatum putat : quod eiuslatera fimiliter multis coloribus uaríegata confpiciantur. fed Colœus
|. (Κολοιό)(ταεε fcríbítur pro Graculo:Colias nullíus auís nomen eft, apparet autem ipfum eono=
mine auem illam íntellexiífe,quz genus Picarum eft,& ab Italís uulgo Glandaría uocatur : à Plia
nio modo Pica fimpliciter,modò Pica qua glandibus uefcitur : quam à Gracis Kery dící nemo
(opinor)eruditus afferuerit. Videtur ex Plinio Lacertusgenus effe,quod fpecies aliquot cona
tineat:& in his Colían efleminimum, Hicefius tamen Scombrum Colía minorem facít, Elaca=
tenes funt Lacertorum genera Plinio, ficenimuidetur legendum. @ Scombrum noftriLacer=
tum appellant,& Celfus etiam eum pro Lacerto accipere uidetur,louius. Pelamydes , Thyn«
num,Scombrum,Colíam & Lacertum,habítu figurag conueníreBelloníus obferuauit : corpus
eodem modo efformatum habere:pínnís etíam,cauda,tergorís appendicibus inuicem perfimiles.
His addo Amíam R ondeletij, Pancrates Arcas Turdum pifcem alio nomine Saurum uocari
feribit. Rondeletius pifcem Lacertum uulgo díctum circa Monfpelium, Dracunculü Plínij facit,

UY Αςεκτνς [ας Trachurus, Scombro (imilis, Trachurus (796ys;G- ) idem effe creditur, Trachurus,

Eu & Saurus , (Σαῦρθ”:) cuiopinioni uulgaris appellatío confentít.à noftris enim Saurel,uel Saurus

- Síeurel dicitur, Aríftoteles Trachurí nufquam meminit,fed Sauri tantüm, Xc, Athenzus díuer-
fislocis de Sauro & Trachuro loquitur;ut diuerfos exiftimafle uideri pofsit, Oppianus procül«
dubio diuerfos fecit, fed fine eundem cum Sauro,fiue alium Trachurum exiftimes , haud equis
dem ponam ín magno difcrimine,nam, utut res babeat, uerum Trachurum nos certe depingi=
mus, Rondeletius, @ Trachurustinquit Saluíanus) et(í Roma Suaro dícatut , ut Mafsilia Sus.
uereau , non tamen eft ueterum Saurus. nam Saurus alíquam fimilitudinem, ut nomen pra fe
fert,terreftrís Lacertí habere debet, Is autem quí Roma Tarantola nominatur, colore ac uniuer=
fa corporís forma,fimilis adeo terreftrí Lacerto eft, ut dubío ptocul Σαῴρθ” cenferi debeat , ut hí«
ftoria 92. docebímus. Tex proparoxytonum apud Athenaumbis; apud Galenum femper

)

* debe À ZETA νι IE 4
bar wär kon » TM
, | TM

- i J È È 1 j | "να b. a
106. Animalium Mar OrdoVIII. -
| TerxëeC- penanfiexum,Hac ille, Scombrü —Effigiesheceft Trachuri,Venetijs olim mihi delineata; |

noftriclrali hodie,circaRomam) Lacertum Rondeleti icon pinnas duas dorfi contiguas offendit:@ EN À
appellant.Celfus quoq? eum pto Lacerto ac am per medium utring, corpus Jerratam melius exprimitycir
cipere uidetur:& interpres Galeni antiqui= cul perexiguis in medio coherentibus deinceps , eminenti-
or Saurum, Lacertum appellauit, Iouius. bus Jurfum ac deorfum ‚ins.
Idem Dracones ucl Araneos pifces non res | |
cie Trachuros uocat; Trachuro nomen indi
tum areflexis uerfus caudam quadragenís |
utringuncinis, (quibus exafperatur, & prae
cipue cauda,)Belloníus, | | 1
IT AL, ARomanis Saurodicitur,Ron

deletíus, Romani Suuarum uocant,quem
Venetiun Suro. Genuenfes un Sou uel Su
rellenomínant. Mediolanenfes altjg Lon=

obardi miflos ad fe hos pifces, Argetínos,
a colore quem fale conditi pra fe ferunt,ap=
pellant, Bellonius. Saurus Romzantíquü
nome retinet, mínores Frícture nomine ue=
níunt,(nímís communi.) multa enimpifciü
genera ob paruítatem frigi folita, fic appel-
lantur,Iouíus, Olím Cor, Sittardus de La=
certa pifce , utípfe nominat; fic ad me {cris
pfit:Lacerta rarò capitur.uagatut enim ínal
to mari. Pellucida eft.eftur,uulgo (in Italia)
Racanus dicitur, Lacerta autem uocatur,
quód caput eius quandam cum Lacerta fi
milítudínem habeat. Dentes omnes habet

N

NS

NE

mobiles.Sic ille. De quo autem pifceloquas È E à È 7
tur, mihi non liquet. < 47,

GALL.Malsilienfesmaiörem huius gea
neris pifcem Suueram,un Suuereau:mino-
rem uerò un Egau, ( Germanifere Lacertü tera
reftrem fic uocant, ) uel un Coquin appellant,
«| Circa Monfpelium Saurel uel Sieurel die
cítur.ab aliquibus Gafcon, à SantonibusCi
chatou,a Gallis Maquereau baftard , id eft,
Scomber fpurius.

GE R M.Ego Lacertorüm genera, donec
certius aliquid cognouero, Germanice fic
nomínabo, plerofque a fimilitudine, quam
cum Scombro habent , (Scombrum autem

| Germani & Angli uocát DaccarellAm da
Lacrtw. crell/WMacrill:) Lacertum fimpliciter, ein
Trachurus. (Dactellen gefblächt. Trachurum, (qui
Scombrum figura, colore, & fapore refert:
& à Gallís quoque Maquereaubaftard dicîe |
tur, ) cin baftard Macrell/ oder ein rau=
Sauro. der Macrell.Sauridem,ein Macqueral-
fe, compofito ex duobus pifcibus quos re» ΝΑ |
fert nomine, Scombro inqua & Acu. [Scio PAM ANN.
Alfen àquibufdam Germanís Alaufam uo- 5 IN 4
_cari:fed quoníam eadem uox fubulam quoque, qua uelutí acus anfata eff, fignificat, accommoda
read hoc nomen libuit:cui componendo cæteræ Acus pifcis ufitatz Germanís nomenclature
Cur ineptiores funt.] Coliam Rondeletij,cin groffe &ODacrellen art.Coliam Bellonij, ein Éleine 424
Lacertus pe- crellen art. Deniqne Lacertum peregrinum,qui toto genere à prædictis díffert,ein Meera — —
regrinus. beidop/cin Neidovfifb auf dem Rooten meer. € Qui Lacertum Germanis ?
Dlrupen ( quod Muftela fluuiatilis genus eft) interpretantur , prorfus -
aberrant. € Groffenin Germania maritimis uocari audio
pifcem Lacerto Trachuro ue fimilem, quiha= |
mum ex ore emittat,

'* v DeLaeeras.

FNOoLIASpilcisa στα.
cis dicit, (Κολίας:) que
Gaza Monedula interpre=
tatur, parî rete, ut ορίπος,

Monedula enim auis Κολοιόθ em TRO
ab Ariftotele & alijs nomi: DE

. natur, Rondeletius. Alius è
eft Coliàs Belloni] , nempe
Scomber minor, fiue &ta=
te tátüm, fiue etiä fpecie ab
eo ἀίΠειᾶς. Rondeletius fu
um Scombro maíore facit.
Vterg tame Mafsilia Coli

— am pifcé uulgo Coguíol (uel Cogniolyuocariferi

- bít, Nos Colia Belloni], mínorem appellabimus:
quonia & Graci hodíe Colion uocant,qui Lems

- num, Thafum,Samothracen X Imbrü incolunt,
Rodeleti],maiore, ut fentetia utríufq; faueamus,

- «|Colíi Plinius Graculüreddidifle uidet,ut cum
— Draconé pífce Graculo fimile effe (cribit, nam &
—— au& Easy Plíníus Graculá interpretat,alig Mo
nedula. Galeni tame ínterpres ín libris de alimen.
— pro Coracino Graculî cQuertit,ut príüs etíá Gas
za ex Ariftotele, Atheneus Amyclanos & Sexia
tanos Colías cómedat. Cf Saxetani(Sexirani)po
natur cauda Lacerti, Martialis.uidefaöt de Colía
fentire:ficut & Galenus Saxatina falfameta(xafea
siva 7«etyu)nomínás, Colias fiue Parianus,fiue Se
xítanus a patria Bztíca, Lacertorü minima, Plini
us.ego p [minima] lego, genera.na & Helacate=
nes(quod pauló ante díxerat) funt Lacertorü ge-

… nera,4 Plura de huíus pifcis nomínib.eorüts cau

fis, fuprà ab initio huius Ordinis, fub lémate De

Lacertis in genere,fcripfimus. Ko wine, œaurx:

- Aa oec. Oppíanus ínter pelagios,ubi p wc,

malimKoriez, | ή,

A GR AE CI 5 ε(ίᾶ µας etate Colios(uel Eat,
ut R ondeletius habet ín Scombro)pro Colías e£

fertur. :

GALL,À Mafsilienfibus Cogufoluocat; Ron
del. Qui Nicea íncolüt Coguíol corrupté uocät,
quali Colía, Gillius. Rödeletius Coliä pífce Sco
bro maíore facit, Belloníus minore, &c, uter ta
men fuum Mafsiliæ Coguíol uocari tradit.

GER Μ, F, Belloníj Coliä nominabímus ein
Eieiner Dacrell,id eft Scombr& parua, R ondes
lets uerö,ein groffer MDacrell:id et, Scombrum

| magnum, uel potíüs magna Scombri fpecie, ne

- quis magnitudine tantü aut etate dífferre putet,

Scombri bec effigies Venetijs fatta ‚non fatis probé
éeprimit pinnulas illas uerjus caudain. nam & plures , 6
fupra infrad, ejfe debebant:tales omnino , quales in Amias

Colta,& T byunorum genere fhcétantur.

YCO M B E R fiue Scombrns à Plinio & Latinis
IE... dicitur pifcis, quí Grace Σκόµβεθ-.
Scombros etiam Lacertos nonnullí uocant , a fi:
gurz mufculorum noftrorum fiue lacertorü, pos
tíüs quam terrenorum Lacertorum fimilitudine:
(Vide que feripfimus [upra De Lacertis in genere ab iniz
Πο buius Ordins:) nifi quis ob uiriditatem qua ín
Scombris exágua cít , eos tetrenís Lacertis comas

6 oliatmtnor,

Colias maior,

ME

Y

4
\

((((( (UTO

ü
ti

(UM V

IO 3 Animalium Mar. Ordo VI Il | 7

parare malit, R. ondeletius, INon eft hic ueteräLacertus:an ueró ex Lacertorum fit genere,quod
Gillius afferit,dubicari poteft.Cofíam quidem Grecorum, Latini Lacertum dixerunt: cui Scom
ber fimilis eft, Solus Plinius Lacertum genus fecit,quod fpecíes contineat, Saluianus, Horatius
Sermonum 2.8. pifcem Iberum uidetur pro Scombro dixiffe, Bellonius Colíam nonalíum effe
purat,quam Scombrum ætate paruum: (Rondeletius fpecies diuerfas facít;) Vide mox in Greco
nomineuulgari, € Scombros per omnía maría affatim capi folere , uelhocargumenti effe poa
teft, quód ubig cognofcátur. ín Oceano tanta crafsitudine proficiunt , ut pari cum Pelamydibus |
crafsitudine plerunque euadant, Bellonius, @ Macarellum Albettus nominat, Arnoldüs Villa’
nouanus Maquerellum,barbaricisuocabulis, | T
GR AE CE uulgo Lemnij (inquit Belloníus) minores Scombros, Colías, alias Colíos nomís
nant,quemadmodum & Thafij, Samothraces & Imbrij. Etfane quid ínter Scombrum & Coliam
interfit,nihilaliud obferuari poffe puto, quam quod Colias magis paruus fit: Scomberuerd, pau
Lo maior, Aiebant quidem Lemni) quídam indigena , Coliam ídem cum Scombro non efle : fed
quum nullam uíderem notam, qua utrunque diftinguere poffem, totam ín magnitudine pofud —
è dífferentíam.Hícefius tamen Scombrum Colía minorem effe affirmat,
"ITAL. AbltalisLacertouocatur,ä Venetis Scombro,R ondeletíus, Genuæ,un Oreol: Vi |
dein Gallícís mox, Genuenfes(inquit Belloníus) quoddam Scombri genus uulgò Lacertü no
minant, cuius tergus multó magis quam alijs Scombrisuiret,& uenter eft uariegatus:quem reue —
| ra Colíam effe Scombrini corporís paruitateliquet. «| Ligures & NeapolitaniuocätLacertum,«
Gillius. Romani Macarello,Saluianus, À
HISPAN, Cauallo,tefte Rondeletio,alicubi Alache, utaudio: quo nomine etiam pro Has
rengo utuntur, Mafsilienfes Clupeam,fimilem Harengo pifcem, Halachiam uocant. - È
GALLICE, A noftris(inquit Rondeletius) Veirat dicitur, quod uitri inflar fplendeat.uel ”
Peis d’auriou,id eft, pifcis Aprilis, quod eo potifsimümmenfecapiatur. A Gallis Maquereau, è °
Mafsilienfibus Auriol, Rondeletius. Auriolinomen,quod Mafsilíz in ufu etiam Gillius refert, °
(ficut & Ligures Oreoluocítant,)factum uideri poteft uel à menfe Aprili, uelab oculis aureolis, |
Belloníustamen hunc pifcem Mafsilia Horreau nominarifcribit. Vide plurain Germanicis,
. GERM. VtGallice Maquereau hic pifeis dicitur:fic AngliceMackerel/AIacrel.&Germa —
nice Matrelluel Macrill. Vocatur & ín INoruegía Waccarel, & in lacu Suerinenfi Das 4
crill,pifcis Harengo maior aliquanto:utaíunt,&c.Forté autem non Gallicum hoc nomen fuerít, |
(quanuis Bellonius fcribat Macareosshoc eft,lenones uocari hos pifces , quod uerno tempore Ax.
laufas paruas qua Gallis uulgo Virgines uocantur, ftatim fubfequi foleant: ) fed Germanicum à,
macritudine factum.ín Oceano enim durior ficcior@ capitur, & ob id deterior hic pifcis , quàm |
ín plerifg Mediterraneilocis.Cæfar Scaliger nomen hoc Græcæ orígínis effe iudicat , nefcio qua |
rationeineg enímexprímít, @ Eft & alius pifcis fluuiatilis apud inferiores Giermanos fimiliter.
dicus ein Macrel,& alio nomine Biatfi{h: quem ego Capitoni fl,cognatum effe fufpicor.
ANGLICE, Vídeín Germanícís,

Pelamydis uere,feu Thunni Ariftotelis eicon, fecundum Rondeletium ueram autem Pelamy
dem uocat,ad difcrimen Sarde nimirum : & Thunnum Ariftorelis , quoniam circa Monfpelium
Orcynus T bunm nomine uulgo uocatur, T'on:& à Santonibus Athon.

ο

κας Yr E

EN >>>) NON S NN à
299) mm
SN ρω : i |
AS Naz, = 371. ΠΠ [
EUR NEL AT E E—
» XE 7 LE
ka D 2 7 . È D
< EEE GER AL SG 77 W ή
ee ET 7 2 n, PI HALLE
ee RTL AN DD PA 2
xè SES 4 =

Y

Hl

Gioribus fcribitur:generis foem.fic dícta,ut Varinus docet, zug v qv ππλῶμυεμ. Sic & Feflusz
Pelamys(inquit)genus eft pífcís,díctum quod ínluto moretur, Gaza modo Limofam,modo Li
mariam(apud Hermolaum Lutaríam legimus)conuertit. In his uerbis Plinij: (Cordyla appellas«
tur partus,qui foetas ( Thunnas partu liberatas,é Ponto )redeütes in mare autumno comitatur.Limo«

+ fx vero luto Pelamydes incipiunt uocarí:& cum annuum exceffere tempus, iam Thunní: Jpro

i à
JDE L A M Y S (rmAœuvs) Græcumnomeneft,oxytonum, & per ypfiloninultimaplerung ado

%

Limofx legerim maiores:hoc fenfu, Cordyla mafores factz , incipiunt Pelamydes uocari à luto:
fic enim ordinis X magnitudinis ratio difertiùs fuerit explicata, Limofæ quidem uocabulum a
bi nufquam,negapud Plinium,neg authorum quenquam pro pifce inueniriputo.Legerim
tur,uel maiorestuel deinde:& pro ueró coniundtione:uere,hoc eft,uerno tempore , ex Arífto
le, €[ Plutarchus non παρὰ è qv 7446 uvep,hoc eft,ab eo quod ín coeno fe occultet;fed à grege

+

nomen datum innuere uidetur , dz 7 Alia Thunni imago:qualem olim Venetijs mi[Jam accept.
σέλαρ ἅμα ficut X Amis παρὰ 7» ἅμα ;

ἴναε,εσο eam quz à luto eft etymolo- ED
giam przfero, @ Pelamysuel Thyn € wo
nus aliquando genus funt ad plures FEN
fpecies, 4| Pelamydes mutato nomi- md E
πε Thunnos fieri autuocari , contra ET =)
Gillium Belloniumg, Aríftotelís fen Sa SEN P

N
f
n

'tentíam RSdeletius & Saluíanus de-
fendüt,ego in medio relínquo, Ron:
deletíus ita fentit:eos quiAriftotelem
"reprehendunt, quod dixerit Pelamy=
des ín Thunnos mutarí: non recte
unnum uulgarem ( Orcynum ní- N U^
“mirum,quemuulgo Toon uocati fcrí- SU ην N
"bit alibiyproThunno Ariftotelís ufur / : |
pare: X Ariftotelem non mutari hos
pifces dixifle, fed cum aetate nome ua
mare, € Pelamydum generis maxi-
ma A polectus uocatur,durior Trito=
ne,Plinius, Hermolaus neutro gene-
re Apolectum legít, ego pro ipfo pia
fee mafculinum fecerim: pro parte au
tem concífa,neutrum,ut v&uxyG- fub=
“audiatur, Sic etiam Melandrys X Cy
“beas, (Μέλανάρυς, Κυθάας;) pifces mihi
" uidentur; Melandryum uero & Cybi
um, partes ex eifdem concifis, Pela=
amídesín Apole@os, € particulatim
“confectæ difpertiuntur íngenera Cy
| biorum,Plinius, Apolectum(d uocas
— bulum Grecs cum adietliuum efl eximium
ele&umá, fignificat )efle Synodontidem
Athenzí Hermolaus ait , & R ondes
letío quo pbabile eft, xuvoztovzic(ín-
quit Athenæus ) eft maior Pelamys,
duríor quàm Chelídonías. Plíníus
pro Synodontíde uidetur Apolectü
dixiffe:pro Chelidonia Tritone, A=
thenzus Orcynum cum magnus eft,
Chelídoníz fimilem facit;eunde(Or-
cynum)Plinius & Xenocrates Trito
ni comparant, Chelídonías forte à co-
lore dictus fuerít:ut & fícus quzdam
& lepores, Chelidon uero, id eft, Hi=
“rundo, pifcis díuerfus a uolatu proxi»
méaquam, Tritonem legímus Pela
mydum generis magni efle:fine (qua
“mis, Orcyno fimilem, ex quo uræa (fi
ue horza) Cybiafiant, 6 Pelamys à
Symeone Sethi dícítur Φιλομᾶδα, (ali=
ds o/susAz,) cortupto nímírum Pela= /
.anydís nomíne, 3"
IT AL, Abantíquo Pelamydis uul |
garía quadam hodie, quanqua aliorum pifcium, fed fimilium, nomina, detorta uidentur: ut funt
Polauda, Lopida, Lampugo. his enim uocabulís Romani & Illyrij , Glaucos Rondeletij nomi=
nant,pifces cœruleos: quorum alteram fpeciem Galli quog in Provincia Palamide uel Vadigo
nuncupantuulgó, @ Palami pifcis,id eft,lo Palamodo, Syluaticus, A Platina videtur Palmita
dici,tanquam Latino uocabulo. V enetíjs Thynnum uocarí audio el Ton;eigfimiles pifces,alte=
rum la Palamida:alterum el Sgompha diggio, Saluianus etiam Pelamídem apud Italosnomen
feruare tradit. Vide mox in Gallicis, |
GALLIC V M nomennullumpeculíare Rondeletius ac Bellonius adferunt ‚nam Palamíde

NUN
WS

(N
N

11373
j/

FH
HH
E

iij

Jit

d
HH

fe
2227

I

[1
I]

1/42,
DEE

DeLacertis. A: 109

Apoletus,

Cybeas.
Cybums

Synodontes.
Chelidonias.

Triton.

net” Ari a Mar. Ordo VII |.

T bunnus.

Tanzın.

Thynns.

Thunna.
Thynnax.
Cordyla.

Scordyla,
ux. \
Pelamys.
Thynn.

Orcynus.
Cetus "

Melandıys.

lusquídam anonymus interpretatur la Thunnine ; fed id nomen uidetur. magis proprie dici

+ (alibi Orcynum uulgo fic wocarı fcribit )uocatur,fquamis magnís tegitur,fed ita ad amufsim compactís, 5

uíncía Pelamydeuocat,Rondeletius.

- eT

uulgó díctum ín Prouíncía, fecunda Glauci Rondeletiani fpecíes eft. Cuidam circunferibit
petit Thun, Pelamidi uulgo ab Italís & in Prouincia,diduspifcis, Thünus Ariftotelis eft; in G
lia uero Narbonenfi eodem nomine díctus, Glaucus fecundus Rondeleti. , dà
GERMAN. Ein ((Oitteltunijn. Ein Tunijnder nit mee dann ein jar alt if£/oodb Alte
bann cin balbjar. Veterumteftímonijs conftat Pelamidem uocarí Thunnum,qui uti fex me
fibus natu maior eff, fic annuum non exceflerit tempus,Saluianus. Vide mox ín Thunno.

ARISTOTELES«e alij ueteres Thunnum à Pelamyde , etate tantum Jecernunt:
quos nimirum fecutus Rondeletius, unam utriufque iconem dedit, nos quidem de Thunno priua-
rim etiam fcribere uolumus: non folum quia “Thunni Pelamydisg, nomina tum uetera tum
uulgaria bodie diuer[a [unt : fed etiam quia [pecie differre à nonnullis exiftimantur. Pifcatores
Ligures & Mafsilienfes aperte mibioflenderüt, ex Pelamidibus nunqua fieri T bunnos , Gillius.
Hoc iride [cribit Scaliger:ac infuper: Er Jane (inquar) corpulentia diuerfa eff aliquatum ,fubriliue
intuenti; Produtlior Pelamys,& linearum filameutis teniatim uaria qua in T byuno fune nulla.

HY N N V 5 (QU) Grzecum uocabulum,à Latínís plerifg feruatur. Gaza Thunnum(y.fa
Ir uerfo)dicere maluit:ficuti etiam Horatíus & Varro.Sicautem uocatur &à τῷ 9vey wol ip
ab impetu & concitatione, Rondeletius, Pifcis certe impetuofus eft,eo præfertim tempore, quo
agítatur œftro,Canisexortu. Quod fi hoc nomennon Græcæ originis eft a uerbo 9ubay, (v. pef?
epenthefin lonícam uel Dorícam abundante: ) ab Hebraíco Tannín feu Thannin, quod Cetum
interpretantur,uel pifcem magnum, factum uideri poterit. - AD

Thynnos Athenienfes folent Thynnides appellare,ut Athenzus notat, diligentiores fere día
ftinguunt,ut Arifloteles, Thynnum ín genere, uel pro mare duntaxat ufurpantes , Thynnidem
pro foemina.Gaza Thynnídem interpretatur Thunnam.Eft quando pro Pelamyde Thynnisae
cipitur, forma nimirum diminutiua: cuius etíam Θώναξ eft, Oppianus foeminam euvvsy nomis
nat.Archeftratus fimiliter, X Thynnidem quog. € Cordyla dicitur Thynnorum foetus : qui
capitis magnitudine forte nomenin uenit.Cordylaenim Gracis clauæ caput,hoc eft,partem crafa.
fioremfignificat.folent autem capita ín animalibus nuper natís , pifcibus pr&cipue,, proportione"
maiora effe, Alíaeft Cordyla ucl Cordylus potiüs,quadrupes amphibium, %

Cum Thynni in Ponto pepererint fiunt ex ouo,quas uocantalij Scordylas (Σκθροϊύλας: funr qui
Cordylas legant:)Byzantij Auxidas, (AvEidlas,) ideo quód paucís diebus augefcunt ; X Ponto εκε-
untautumno und cum Thynnís,remeant uere fam Pelamydes facte, Arificteles, Etrurfus: Cd.
Thynnides( QuuviNde, Gaza Πλαμύσ[συ, id eft,Pelamydes legit,& uertit:quod Rondeletius approbat ) anno
uno alíquando nulla fuiflent,infequente anno Thunni quog nulli fuerunt.uidentur ením Thun
níquàm Pelamydesanno uno maiores effe, Softratus author eft Pelamydem uocari Thynnie
dem:poftea Thynnum,deinde Orcynum, poftremo Cetum, Orcynus Plinio Pelamydumges
nerís maximuseft,fimilis Tritoni. € Pelamyda five Thunnum ueluti genus effe, quod T'rítos
nem,Synodontida, (aliam à Synodonte pifce,quem (upra ínter Latos pofuimus, ) Sardam, Pom.
pilum & Melandryam comprehendat,ueterum teflímonijs comprobat Rondeletius, De Poma
pilo & Sarda,dicemus inferius, Melandrys(merardpus) Athenæo maxímorum Thunnorum {ρε
cies eft:unde Melandrya falfamenta diéta:idem híc forcé Melanthynus Oppiani fuerit : quem ín»
ter Cetenumerat, @ Thunnus uerus Ariftotelis quem exhibemustinquit R ondeletíus)cute pa
nèlæuieft,& inter leues ab Ariftotele recenfetur. Ar Thunnus nofter, íd eft , is qui à nobis Toi
utijs carere uideatur. he codtione dehifcunt, tum perfpicue apparent tenuí membrana contea
Aa.praterca & gregalis eft,& œftro concitatur. Accedít Italia Prouincia@ uu'garisappellatio, |
Pelamyde.quam ueró eo nomine uocat uulgus ín Gallia noftra Narbonenfi, ex Thunnorumge
nere non eft: (alibi fecundam Glauci à fe uocatam [beciem uulgo Palamide uocarı fcribit, eg Pompilum quoque —
pro Pelamydeuendi.) & A Pelamyde Sarda,cui internis externisg partibusfimillimus eft , difcers |
nitur:Pelamys Sarda partem qua pínnís ad branchías fitis fubeft,íquamís tectam habet: Thun-
nus uero Ariftotelis,ab omnibus fquamis omníno nudus eft,cute leui & tenui, R ondeletíus,
«De Thunnis plura quí noffe uolet,pr&cedentia etiam de Pelamyde uera,& fequentía de Orcy
no ac Pelamyde Sarda,ícrípta legat, | Ka i

GRAECIS hodíeuulgó Thunnus dicítur Pallax uel Ῥα]]ασίς,πάλλαξ,παλλακίς, Níphus,uid et
tur autemhæc nomina à Graco uocabulo antiquo Pelamys corrupta. εδ

ITALICA Thynninomina inuenio, Ton, Tonno, Tonníne, Maffarius Venetuseos u
nomen feruare teftatur:quod quidem inalijs etiam plerifg linguis uerumeft, Italia tota ci P

HISPAN. Αταπ. Lufitanis Bonito,utaudio,fed Rondeletius Amiam Gallice ab aliqui
Boniton uocariferibit. — . Jg" TER
GALL, OrcynumRoondeletiusferibitin Prouincia uocari Ton,à Santonibus Athon,

cati

* a
^ .
"

E —

DeLacertis. | I

carne Thunni,prafertim falfa, Vide proxíme retro ín Italícís,

GER M A NIomneseodemquo Flandrí & Angli nomine appellare potertü. eftautem Flan

| drícum Tiinijn: Anglicum Tuny uel Tunie. Lícebít & pro ztatis ac magnitudinis dífferentía

recepto Thunniuocabulo, epitheta adicere:ut Cordyla, id eft foetus Thunni, dicatur ein junger
XLunijn:uel diminutivo nomine uno, Tunijnle.deinde Pelamys,ein Mitteltunijn/ 08 Halb
tunijn: tertio Thunnus, ein Tunijn. quarto Orcynus , ein groffer Tunijn.quinto Cetus, ein

| Waltunijn. Bellonius Thunnum ínalto degere tradit, Tyrrhenoac Mediterraneo frequente,

—- CT " 3
SE up ay

| quibus nímírum etiam ὀρκυνθ” adferibi debet. nos quidem promifcue modó Horcynum , modo

Oceanoatg Adriatico non item.proinde non mírum (i Germanis prope íncognítus fit,

H v N N 1genusalíud Cretenfium uulgus appellat Líffam uel Gliffam,a glabra ac fquamis ca Life.
rente cute:bicubitalislongitudinis,humani@ corporíscrafsítíeí, Eundem extra Cretam,Co Gli/fa.
anum uocant, Pelagius ef, ac delicatifsimi faporis, À maíorí ac uulgari Thynno differt, quod te Copanus,
retioreft,brachiasg Pelamídís habeat,ac dentíum loco rugofas atqj afperas maxillas, &c.Belloni

us,, Vocatur etiam Lífles nefcio quí pifces apud Barbaros & anthropophagos quofdam A meri-
"ex incolas,Brattí ab alijs díctí, ! |

C

zz Mies:

7 N dì

m Sa
rn Da
DN

2

7
MILI T
III P
OLIS
AAA STAR ù

RED

rítutenui,OexvvG". apud Athenzum frequentius ei afpiratur;& fane Grammaticio,ante e, at
tenuari docentes,cum alia quzdam excipiunt,tum qua x.ucl v. poft e, habent, ut égxi{w,cou@r, & c.

i O CY N V Snomen Grecum,inplerifg codicibus Græcis uulgatis fcribitur per o.breue,fpt

Horcynus.

Orcynum fcribimus : hoc pro confuetudíne & A eolíca díalecto , illud utgrammaticis etiam ali-

quid tribuamus. Heracleon Ephefius Thynnum ait ab Atticis Horcynum dici, Videtur & ὁρ- Orcyn.

xuy ín recto fingulari efferrí pofle,ficut Φόρκυψ. Archeftratus Horcynum ait effe Thynnum ma= _
gnum,& alicubi etiam Κάτθ- nominari.Softratus uero Ki7@ uocari Thynnum, quí am Horcy= E«G".

no maíor ad fummum peruenítíncrementum, Orcyno ídem uideri poteft Apolectus ab alijs Apoletzs.
di@us:item Melandrys, Melanthynus,Elacaten, Sed Oppianus folus Melanthynum nominat, Melandrys.
íd& ínter cete,cum Orcynos iam antea pifcibus pelagijs adnumeraffet, uerüm ipfe etiam Orcy= Melachynus
nus iam fummi incrementi κάτ dicitur,tunc etiam,utuerifimile eft,nigrior. Penultimam uo- Elacaten.
cabuli Orcynus, Archeftratus corripit, Oppianus producít, A Pergzís Καοσύας uocatur , tefte

Hefychío. 4| Capiturin Hifpania,præfertim ad Herculis columnas: ítem ín noftro mari & Tyre Callyası

| theno,R ondeletíus, Plura diximusfuprà in Pelamyde uera,& in Thynno,

IT ALICE, Videmoxin Gallico nomine.

GALL. À noftris Ton uocatur,a Santonibus Athon, Membratim & in aflulas diffetum,fa
leconditum,noftri Tonníne appellant,Itali Tarantella à Tarentino, unde aduehituür, finu,Ron«
deletius, Lege etiam fuprà in Thunno.

GERM, /Æingroffer Cunijn/mag cin Waltunijn genamfet werden, Vide in Thunno fu

ud

tim [ubiunximus quonia tres fu-

lores unus [pecie efe, eta- @
te cantum differre, ab Ariftotele eas
alise, eruditus exiftimantur:Sar
dam uerò alterius fpeciei effe ue-
mo negat "

Pelamydis Sarde iconem fm- | FF
pliciter jos Pelamydi non fla» à CZ GREEN
quei Πες
una
| = li |

di

Premades.
Primadie.

Sarda..

Trichias.

Trotta.

I. COME Ld e {

va - À

aus. x
HISPAN. Vide ftatimin Gallico nomine,
GALLICE. Noftri& HifpaniBize, nomine communi cum Amia,ob fimilitudinem uos

cant.at pifciculus qui lingua noftra Sarde nominatur, minime ueterî Sarda, fed Gracorum Tria
chis aut Trichias fuerit, Rondeletius,
GER M. Ain bfunoereact der Cunijnen/oem Mitreltunijn gants Anlib/ bann oa fy e£
libe fhüppen bat bey den lsffädern der ozwangen. die anderen Tunijnen all fino überal
glart/wiewolder YDaltunijn kpüppen bar/find aber mit einer glatten paut überdeckt.

à

K
& οι

N ES S>

TUT Se
STR RR NUN RR
22 LL: ES
IM NUN
HN III
{7 ών νο «κ νο
È => MASA I N NN SNS
ZA netta N SS NS

v

M°I A Aix, Greca pifcis nomenclatura eft,quam & Latini retinuerunt, efl autem gregalis,
; atque indenomen, 071517] µίαρ qiperoz, à σπερὰὶ È dun live, ut ex Athenæi & Plutarchi uerbîs.
apparet.Pelamydi corporis fpecie , pinnis & caudafimilis eft : (ab Ariftotele quidem Pelamydi |
comparatur.) CutísIzuis,dempta ea parte quz circa branchías eff, fimiliter ut in Sarda. Aula, gea
nere foem.ínflexíone 2.apud Matronem Parodum tamen mafculine ponitur, Κυανόλρως dl Αμίας a
ic μέγας, & c. eft enim dorfo correo tede fplendente dum uiuit, uentre argenteo : corporis mass
gnitudine Thynno inferior,Oppiano tefte:carne infirma & molli, fed dentibus acutifsimis, Cars
niuora tantüm eft Ariftoteli:(quanquam & algís eam pafcialibi feribit:) unde auoracitate nimia |
rum Tro@a(Tebx7ss, 6) apud Aelianum uocatur, longe quidem alius pífcís , quàm qua in dulcis |
bus aquís Trutta uulgo dicitur, quanquam & ipfa edacifsima, Amia etiam € mari fluuíos fubit, |
præftat in fluentís & lacubus Ariftoteli. Plurescollecta contra unum Delphínum pertinacif
fimepugnant, A dorfoaduentreminhoc pifce linea ducta funt obliqua, nigricantes,certisins
teruallis à fefe ditantes, Rondeletio tefte, XJ Alia eft A mia Saluiani,uide mox in Glauco prime
Rondeletij. IH HM, |
G.AL LICE, Byzaà noftris(circa Monfpelium)& H 1 $ P A N1$ dicitur, quafiByzantia,
opinor. A mía enim Byzantía ín precio habebatur, Abalijs Boníton,Rondeletius, —
^ GERMANICE circunferibimus:$&in art der blawfifchen im meer / den (Dacrillenot
een Cunijnen geleybimag cin Otrcymtuntjn gebeiffen werden/ vonn wágen rn
ήν war

^ DeLacertis. 113
fbwarsladten fregmen/weldhe von feinem rucEen gegen dem bauch fic fireckend.

| OMPILVS,roumAC,
i dicitur pifcis ab Athe-

neo, Acliano, Oppíano, as
lijsg Gracis: δέ inter Las
tinos Plinio ; qui a quis
bufdam inter Thynnos es
um numerati fcribit. Ve=
— rümhí, meo quidem iudi-
'cío (inquit Rondeletius)fi- €
- milítudíne decepti fuerüt.
ompilus ením alíus eft à
Thynnis & Pelamydibus,
etfi eís quodammodo fimís /
lisefi. @ Thynnidinquit Plinius) fepe nauigia uelis euntía comitantes, mira alíqua dulcedine
per aliquot horarum fpacía & paffuum milia agubernaculis non feparantur, ne tridente quidem
in eos fapiùs íacto territi, quídam eos quihoc e Thynnísfacíant , Pompilosuocant. @ riuzey
— Gracis mittere & deducere eft:unde nomen meurs , uice deductor , & ab hoc rurfus Γοµπήλθ” pi-
fcis, qui nauigia ufq ín portum comitari & deducere perhibetur, Gregatim quidem naues círcun
filiunt,& curfum earum fequuntur miro fludio.ubi terram prafenferínt,relíctís nauibus ín pela-
sredeunt.hínc nautz terram propé effe certo cognofcunt:& ex eorundem comitatu, placidum
tranquillum@ mare futurum fibi promíttunt.Itaque pro pifce facro habetur, alíj tamenalíum fa-
«rum pifcem (ab Homero díctum)ínterpretantur, —
Quæcunque de Pompilo ueteres tradiderunt, (ut funt,nauesín pelago comitari, uarium effe,
fuperciüis aureis, Pelamydi fimilem,)ea omnia pifcia fe exhibito conuenire, Rondeletius aferit,
Penultimam in Pompilo Græciomnes corripiunt, Ouidius ín Halieut&o produxit,
GALL. Mafsilienfes pifcatores corrupté Pampalum uocant, Gillius,

GERA, F. /Éin Zcitfifh/ein Schiffleiter/oder Shiffafell.

ty

A UA "
; Wh

(M
ή

VIP.
MUR In D
μή

| In bac icone Gladij pifcis roftrum is efC ad imaginem à Io. Caio Anglo nobis m[Jam:
. reliquum uerò corpus,ur à Rondeletio exhibirum ef,

>> ση
H TO NS
I TEEN N
da LIENS: NNT NZ (27 Aem

ῄ

f;

|
i
NY TANT
NO (us

d

7s
ΤΑΡΙΥ 5 ἁΡ]ίπίο & Gazauertítur Græcorum Xiphias,qui & Galeotesalio nomine dic#
Mio uelZu@ias,ut Αἰνέας.Γαλεώτης ut Xpvons, Roftrum eius oblongum gladij figuram
pra fe fert.Tomus Thurianus,quem alij Xiphiam uocant,Plíníus:ut Hermolaus emendauit, cit
uetus le&io effet Tynnus, Tranus,quem alij Xiphiam uocant, ego legerim, Thynnus, (ne pifcis
tam nobilis Plíníano catalogo defit:) Thranis,Xc,nam & Xenocrati Thranis,idem qui Xiphias
eft.Gracide parte pifcis concifi τέµαχθ- potíüs quam v/v dicunt, Carcharix canis pars eft qui
àRomanis Thurfio uocatur,fuauifsimus ac tenerrímus, A chenzus, Grace Θυρσίωμ legitur: Her=
molaus tomum feu pulmentum Thurianum tranftulit.Cauendum igitur ne cum Gladio confuna
damus Phocænam, quam Latine Gaza ínterpretatur Turfionem, (alias Tirfionem , uel Tyrfios
nem,Itemne cum Cane carcharia , aut Galeo. Ex Thynnorum uenatione pinguefcere aiunt
Galeotas, quos & Xiphias uocant,& Canes,aiunt,Strabo lib.1.Grece feribitur,Ex AP θήρας a
Move un 058 γαλιώτεο,ὃς KO FiQjae λεγεῶαι κοὰ κώνας paci, Euftathius legit , δε «o ξιῶίας quai so κώιας
wow, inuerfis nimirum uerbís, pro ὅς καὶ [107 X Avon, ne «uvae dro. Saluíanus haec uerba 3e so
Ειφίαε λεγεῶτα parenthefi includit,ut uerbum qe) non folum ad idv, fed etíam ad ξιφίας acc
referatur,non autem ad xuzas.ut fenfus fit,ex uenatíone thunnorum tum Galeotas(alíás Xiphias
dictos)pinguefcere,tum etiam Canes,nímírum Carcharías, eegwwe, X iphías pifcís , Hefychíus,
K 3

LI

Sacer pifciso

Glaucidium.

Aelianusfcribit, Glaucum

u4 AnimaliumMar. Ordo VIII.

. *
Fieriquidem poteftut Xiphiæ alio nomine

ideo Galeotz didi fint, quod ficut Galeicas
nes(íd eft, Muftelz,) cæteros pifces perfequa
tur , & forfitan alicubi etiam Canes eandé ob
caufam,fiue fimpliciter, fine cum adíectíuo fe
Qja«ficut & καρχαρίαικώνόὺ dicuntur : ut Stra=
bonís uerba non eo quo díxímus modo accí
piantur,fed ficut Euftathío placuit, Galeotas
alijs nominibus tum Canes tum Xiphias apz
pellemus. Aelianus de animalib, 13.4.€ Mef-
fenia Menandri hos uerfusrecitat;Exp µε nıvng,
x , \ \ H ο ,
κοὶ moon ruo χολὰν Arre, scarto παλλιωνυμου
σαι, Ole σ]κφέρωμ ra Er Bou xuucc. uerfus qui
dem poftremus apparet corruptus, legí poa
teft; Oda σαφίέρεψ µε fiQjov undiy nuvss. {[ Aes
lianus Xíphíam ínter Iíirí pífcesnumerat; in
quo flumíne hodieque hunc pifcem capi cir:
ca Gomorrham (Komaram forte) oppidum,
fupra Budam,raró tamen, & paruum, uíx trí
bus dodrantibus longiorem,teftis quídam o=
culatus mihi affirmauit.
. GR AE CI Shodie@=@es appellatur.

ITAL. Venetis Spada,Genuenfibus Im
perator,

GALL.Äbaccolis Oceani Heron de mer,
id eft, Ardea marina. Burdegalefibus Grand
Efpadas. Mafsilienfibus (ut Italis)pefce Spa
da, Circa Monfpelium Emperador , ut Gea
nuenfibus, quod gladíum , uelutí imperatoa
res picti, gerat. Alíus uero eft pifcis ex Ga=
icorum genere, Vulpes nímírum , quem ín
Prouíncía & circa Monfpelium Spatam uel
Peis Efpafe uocant,cuíus cauda gladij fimili=
tudínem pra fe fert,

GERMARICE, Schwertfifh. Nos
firates Militem uocant, Albertus : qui alibi
Teftudinem mar,auteius fpeciem quandam
uulgo Militem uocari fcríbít.

ANGLICE Schwerdcfiffbe,

LAVCVS(maiorhexacentrus,) Ron

deletío:à colore glauco,id eft,coeruleo,
dicius, TAaöx@-, Dorío eft plane coeruleo, Sta
tím à capite aculeos habet, quorum primus
in anteriorem partem uergít : quínque alij ad
caudam fpectant , breues, fed acuti, nulla
membrana connexi, R ona
deletíus. Glaucidiö, Glau
cus eft paruus: ( Glaucifcus

2.
EI

N ,* re «Έτ 27
uero alius uídet effe quam EN 32333

Cilaucus,) Rondeletius fpe
ciem alteram príuatím fic
nominat.@ Cæterüm quód

pifcem foetus fuos timentes
ore admíttere , quod pro-
pter dorfi aculeos non eft
probabile, Rondeletius no
de hoc Glaucorum genere

fed de Canicula glauca accipit. Aiifloteles Galeos & Torpedinem hoc facere fctibit, Solus Ci

ψ. LI Pon “ee . "WP. NX TAA | |

^ lia minus accurata Gladij effigies, qualem
elim ab amico accepitnus,

n"

ANTA

Y
E Ὁ
EL x
HA *
(ZX {
EX: |
ZR VN
HAY \
c NO N
"BERN N:
BERN X
2, PN EN
BERN %
RS N \
EX RS SAR
BA RE ΤΝ
AA Li
LATE N
A
2 i
/! KA (1 f
* 104 o REN
(NL ti MS
n, Zu), 7 JI
ή ην
ALI 1
[patina \
1);
2 //, )
CA 1
iar]
9 ANE 6
e /
( /

Ju;

Visi.) fi

22r
> 252

225523? 25
>

QE:

quit)

ο "
T * » ‘ 5 r 6 y:

Τ De L'acertis. 115
quib ex Galeis Acanthias non recipit propter fpinam, &c. Omnia quidem (inquit Saluianus)
qua aueteribus Amix tribuuntur,huic pifci probe conueniunt;nec obftat, ut fibijpfi obijcere ui:
detur Iouius,quod cum gregalis fit Amía,ífte nofter Roma fæpefolitarius capíatur : quando uti
non omnis maris locus fingulis pifcibus accommodus eft , fic háud ubique gregales appellatí pia
fces, gregatímreperíuntur:nec eorum qui in congruís fibi locís gregales habentur, in locís alijs fo

-fitaríos nonnullos reperiri ínconuenít, Verüm cum Amiæ à ueteribus attríbuta (fiearum cum
Delphinis pugnam,cuíus Aelianus & Oppíanus meminerunt,quam neque hunc noftrum, ned;
ullum alium pifcem cum Delphínís committere ; obferuare potuímus, exceperís ) efufmodi fint,

ut plerííq etiam alijs pifcibus couenire pofsint, haud folüm ex eis hunc píícem noftrum, A míam
efTe fatendü eft, Sed (í praeter heec animaduertatur,ab Ariftotele & Plinio (Amías cum Thynnis
& Pelamidibus Pontum intrare, eftatemG ibi traducere afleuerantibus)& ab Oppiano(eas cum
Thynnis ín robore conferente) A mías Thynnis & Pelamidibus fimiles effe ínnuí: uti nulli pífcí-
| um que Amiz attribuuntur,& Thynno fimilem effe, magís quàm huíc noftro refpondent,íta ip
fum, A míam effe, afferere poffumus, Hxc ille, Sedalia eft Rondeletij Amia, ueríor , utmihi
uídetur. 109
. IT AL, Roma&inLiguria Lechía uel Leccía uocatur,Rondeletius(& Saluianus.) Idem
mox ín Gilauco fecundo à Romanis Lopida uocarí dícít hunc pifcem, Laccia quidem eft Thrif-
fa. € Degenere Anthiarumfunt(inquit Belloníus)pifces planí & lati; quos uulgus Romanum
Lopidas & Leczíasappellat:quorum utraríores quidem Lopida fic etiam maiores: Stella uero,

i ‘minores,non ufqueadeo frequentes:Lecziæ frequentifsimæ funt, quas cum his pifcibus libenter
contulerim, quibus Mafsilienfes Lampugarum(/edfalfo, Rondelerius ) nomen índíderunt,

- «GALL, CircaMonfpelium, Derbio, A Prouincialibus Biche,& Cabrolle,& Damo, (quefi C4
‘preolus & Dama,nefcio quam ob caufam.) À quibufdam Lampugo, fed falfo, uocatur, R ondeletíus,
fc Roma frequentifsima funt,quas cum his pifcibus libenter contulerím , quibus Mafsilia
enfes Lampugarum(fed falfo,cefte Rondelerio )nomen indiderunt,
= ILLYRICE Polauda.

. GER HM. GlaucisRondeleti}tribus, unum commune Germanicum nomenfinxerim, Groß
Meerftichling. uel à colore Meerblawling. Sunt enim magni pifces marini , & in dorfo acules
ος habent,fimiliter ut fluuiatiles pifciculi, quos Stichling Argentina nominant.

LE

Pd

ma diminutiua dici poteft,
ITAL. Romanispifcatoribus Stella dicitur.
GALL.Círca Monfpelium Palamíde uel Vadigo.

|. GERMAN, F, Sicanderartder groffen (Ocerftidlingen,

AL A Y C 1fpecies 1 r.quz fuperiorismagnitudiem nunquamattingit,unde Glaucidium foe
|

ΠΩ.

DH
gg,
A JA

WEISE IHR A

1 A v C1 fpecies rr r.afecundanon multüm díffert , nifi quód huic dentes funtacuti,linea à
branchíjs dudta,longemagis flexuofa tortuofa@ eft;à qua(diftindtionis gratia) Glaucum fé
nuofum appellabímus,R ondeletíus,

' SER M. Dasdritt gefdledtoer Meerftichlingen.

κ 4

Blipfi(b.

Hippurus.

Coryphana.

Αρνόυτες,

SW

16 Anmaliein Mar. Ordo VI IL | i

κ N N

es 77 7,

IN

SO \

ge

VOR ET

NARRHICHA $,Oceani Germanicipifcis magnus,anobisuocatus, Huius iconemad -
AR Ge.Fabricius ad me mifit,& defcriptionem adiecit. Hic pifcis (ínquít) à Balthis -
cis populís fuo nomine Σκόπολος dicitur, "IRlip enim ipforum lingua fcopulum fignificat, Vnde
Klipfifch dicitur,uel quód fcopulos afcendat:id enim facere fertur:uel quod ín fcopulislatitet E
naribus paruz quafi fiftule,quas ex arenis ruftíci faciunt , eminent: & propterfuperioresdentes
in capite tuberculum eft,Dentibus imprimistetribilis;quosnon folüm ín mandibulís, fed faucia
bus quo € lingua geftat. anteriores rotundi & acuti, reliqui mölaribus humanis fimiles , nfi |
quod ín media fauce(medio palato )noftris funt grandiores. pofitiautem funt duplicata ferie oma
nes,ininferioris mandibul parte una, octo, & ín altera annexa quing:necaliter ín parte é regio
ne oppofita.fuperior mandibula plures acutos habet propter fauces: in quibus tres duplicate fe
ries,media parte præcipué decem grandibus molaribus munita:quin in língua ipfa molares funt, |
Reliqua ex pidturaapparent. Voracem & ualídum efle apparet,cum alías,tum cauda íctu, GE
go Änarrhicham uocare uolui, (id eft, Scanforem,) à Graco uerbo dvaffixide ; quod proprie ma
nibus pedibusé nítentem & prenfantem,hoc eft , omni ui corporis ; in fublime fcandere fignifi= |
cat, Licebit& Hippurum Oceaninomínare:quod multa cum Hipputo illo; quem Rondeleti="
us exhibuit, (uero,ut arbitrör, ueterum, quem dedímus fuprà pag.75. Ordine v.) communia has
beac:fí modo non prorfus idem eff, fed ín Oceano maioriquanquam eicones parum fimiles uidez
antur.ad fceletum enim expreíTa eft, quam G.Fabricius mifit, Primùm communis eftutrig; obs
longa & continens una 4 capite ad caudam ufque extenfa pinna:quam ín Hippurö fuó notà prae
alijs omnibus pifcibus( T'entas excipimus )illufirem & fpectabilem effe feribit: & abhac ipfa Hips:
puri nomen ímpofitum putat:quod cauda equina (inquit) fimillima fit,id eft, longa contínens,
uitlíz& multis conftans, cuiufmodi ín nullis alijs pifcibus reperitur, €j Apparetautem in noftra
pictura,non folùm talis ín dorfo pínna,fed etiamalia in uentre, qua fimiliter à capite ad caudam
ufque producitur, ur non folum píctura oftendit : fed Fabricius etiam ín defcriptiöne his uerbis, -
fupra omifsis: Dorfum paríter & uenter à fine capitis ufq; ad caud& extenfionem pínnas habent:
qua fecundum corporís quantítatem , ipf quoq; paulatim minuuntur. Hoc fi uerum eft, & non
in fceleto aliquid aliter quam reuera fe babeat apparuit,plane mirum & fingulare fuerit. in Rone
deletiano quidem, pinne ad branchias, illis quz ín uentre funt,proximæ apparet, ha rurfus, cum
oblongz fint,extremitate fua podícem,& quæ ab eo fequitur pinnam feré attingunt, Habentaüt
pifces omnes pinnas parte fupina diuerfas.binas primùm (fi Hepatum & Ταπίαπι Ariftotelis ex
cipias:)deinde unam à podice, Teniarum genete excepto. Quamobrem uirosliteratos,quiiuxta |
Balthicum mare habítantut diligentius ín hanc tem inquirant, adhortor, @ Hippurus quidem -
dictus fuerit híc pífcis,fiue à dorfi pinna(ut diximus)cauda equina quodammodo fimili: fiuedie
To ἵστπου dinuu ὀρδειμ nor JM dia: hoc eft,ab eo quod Equi inftar cum impetu & celeritate,uelutigg |
faltu feratur. Quidius Híppuros celeres cognominauit. Oppianus eos fi quid ín maríuagum &
fluctuans uiderint,maxime fi naufraga nauis,difiedta oberrent fragmenta, ftatím frequentes pro
xime comitari canit,&c, Vocatur & Coryphzna, fiue uc R ondeletíus putat , quód pinna dorfi
mox à uertíce (quem κορυφὴρ Græci uocant)ueluticriftaincipiens, erigarur: fiue, ut nos confjcí
mus,à magnitudine uertícís feu capitis fui ad reliquum corpus, à cauda enim uerfus caput paul
tímaugetur & eleuatur,quod Graci díceret κορυφοῦτοι, Hefychius interpretaf fera, ὑγοῦποα:.
wopvanp,regernp,Aopop, A tali figura, Cotto etiä fluuiatili pifciculo nome factum uidetur. Híppurus
(inquit R ondeletius)à capite fenfim tenuior fit ftridtior:id.quod ín eicone ab eo pofita , nó ta
clare,ut in nofiro Anarrhícha apparet:forte quía nofler ad ínueteratum expreflus eft: caputa
uetuflate non ita contrahitur,utreliqux partes qua carnofæ (unt. Ab eadem nimirum figura

νόυτὰς appellatur:quod urínatorum,uel agnotum (ajváp) falientíum inftar , ín caput pronusferi
tur,fiue per ludum,(iue dum perfequitur pifces; carniuorus enim eft, quamobrem e
atur,

m σσ

Ts
i 0 T x ο PI è LC] *
De Cartilagineis planis. 117
@atur.ad talem quidem motum faltumé corpus egregie compofitum habet. @ Dentes etíam in
maxillís,palato,& lingua,ut nofter haber, ita fuo Hippuro R ondeletius tribuit ; fed exiguostan-
tüm & acutos,ut os etiam mediocre. @ Ad quam magnítudínem nofter perueniat, certi nihil ha
beo ; Eíconà Fabricio mifla, dodrantem fere tríum menfuram equat. Ariftoteles Hippuri ex oe
uis foetus é mínímís celerríme ín maxímos euadere fcribít, QHippurus uererum in fpeluncis la-
tet,hyeme præfertim:nofter etiam in fcopulis latitat. Sed fcopulos etiam fcandere,de fuo ueteres
"non prodíderunt:unde uel naturam eíus nondum plene uetcríbus exploratam fuilfe;uelnoftrum
hunc non eundem, fed cognatum effe pifcem, fufpícor. € Híppurus ueterum pingui , fuauí δέ
dura eft carne:qualis Thynnorum Glaucorumq eft, Hac prxter propofitum prolixíüs expone

re uoluí:uthomínibus eruditis Oceani accolís ( qualesíam non paucos Germania noftra habet)
certiùs omnia indagandi occafionem præberem, .

ORDO IX. DE PISCIBVS CAR:
TILAGINEIS PLANIS: PRIMVM DE RANA Pl

SCATRICE, PASTINACIS, TORPEDINIBV$, SQYATINA:
deinde de Raijs díuerfis,

DE PISCIBVS CARTILAGINEIS

QVAEDAM IN GENERE,

vs RTILAGINEA nominanitis Aquatilium quz neque fpinas, ut proprie díct
SÉ pifces:neque offa, ut Cere habent,fed cartilaginem duntaxat;& nec feuum,nec adi=
pem,ut Athenxo placet.ítaque difierunt alongis quibufdam pifcibus,qui quanuís
| Galeorum generis nonfint,cartilaginei tamen uidentur:fed pinguedinem habent,
SPE] ut Rondeletiusannotauit. Ariftoteles σελάχκ (74) hoc genus nomínat, (ea 70 σὲ-
aes, ut Actius docet, quod noctu fplendere uideantur ; uel σπαιά + te» Axe , ut Suidas
quoníam oua concepta intra feexcudunt, fœtus uiuos paríunt; ) & alibi ordpanavde, rvAyud uz
ut Oppianus,rergyez. A pifeibus quidem proprie didtis difcernit,cum {cribit:inter pifces, feecun
-difsima Manis eft:cartilagineorum autem Rana. Alibi non diftinguit; ut, Squamofi omnes o-
uiparifunt:cartilaginei ucro, sw esty omnes ulufpari, excepra Rana. « Cartilaginéorum rut
fus,alia plana funt,de quibus in prafentia dicemus, alialongo corpore, de quibus poftea. &xlon-
gis maiores ad Cete accedunt,ut Canicula, Lamia. Etita quidem ueteres diuiferuni. Sed uidetur
inter duo hac genera, etiam medium quoddam effe, quod fpecies alíquot pifcium rotunda feu
fpbzricz figure comprehendat: de quibus etiam feorfim agemus, Bellonius ex Cartilagineis
quofdam ouíparos facit:Attilum, Collanum, Silurum, Sturionem: quibus &,Lampeıra addi pos
terit.qui omnes è mari flumina fubeunt;& non proprie eA«ys dicuntur:pinguedinem enim pleria
quehabent. @ Ex proprie cartilagineis,fola Rana,ut diximus, Ariftoteli uiuipara eft.quare cam
primoloco pofuimus,ur pifcibus hactenus deícríptís, quí omnes ouípari funt,uicinior effet, ueiu
ti επαμφοτερίζωμ. j |
| CARTILAGINE A (inquit Saluianus)in Aquatilium duntaxat genere inueniuntur. Gras
εἰσελάχκ uocant, ro thus ἔχει, Galeno tefte:quoniam cutis eorum(afpera)noctu fplendicat. Et
- hæc quidem omnia fquamis carent:& infuper plerag; cute afpera funt.quoníam enim fpina carti»
laginea conftant,terrenam portíone natura inde ad cute tranftulit, ing eius afperítate abfumpfit,
Nonnulla uerò leui cute teguntur , ut Rana marina, Torpedo, Paftinaca, A quila, Læuirafa, &
Lzuis Muftelus, Osplerifque ante & fupinum eft. quamobremnifi conuerfarefupinentur, cia
bum corríperenequeunt:quare no folum alíorum pifcium faluti cofulítur, (rapina enim pifcium
omnia hzc uiuunt,) quí dum illi fe cöuertunt effugere poflunt:fed etiam ipforum, ne nimia uora
| citate pereant. Aliquibus ramen în extremo roftro os pofitum eft ‚ut Rane marin, Squatinæ,
Lampetrz. « Branchías detectas omnia habent:fpinea enim aliorum íntegumenta funt,hæc au
temfpina carent, Habentur autem branchia cartilagineis planis quidem parte fupina:longis au«
tem ad latera:uirífq; duplices & quinæ utring. Iecur duplicatum habere uidentur, id adipe«
um.adipe quidem difcreto , qui carni uentri ue hereat, nullo pinguefcunt, Foeminz uuluas has
bentea fpecie,qua aues, In hoc genere necfoemínz fuos conceptus, neg; mares fuum feme fpar
gere uifuntur.femine enim minime abundant.Superfoetant, Vterum menfibus complurimäü fe-
nis ferunt.Sub partum repetuntlirus & uada,relito pelago,&c. Hacomnia Saluíanus, Etrur-
fus:Plani pifces dicuntur(inquitrà Columella proftrati X cubantes, qui non ut cateri, erecií, fed
ueluti proftrati atqj íacentes(fua latitudineynatant, Horum ali) fpinofi funt,ut Pafleres; alij cartilaa
ginei,ut Raíz: Ariftoteles πλατό negro pogavs;id eft,latos X caudatos nominat,

. +

PM

118 — Animalium Mar. Ordo IX.

Imago Rondelerio propofita.

BIT

Alia eifdem piftura ad fceleton:in quo nimirum quadam,parti m arte difforta funt:partim ariditaa
te crc, Hanc mifit Ge.Fabricins,qui ab eo quüd capitetantum & candacn- | |

flare uideatur, Cepbalurum appellari po[fe,ad nos fcripfit.

| W x
P pl i |

DAN

mix
: e NS IN

”΄

0 4
αν Un. σα
αλ. η BA
ΑΛΑ / WAR
gen FAR

4
OR { /

H Πλ PZA RE
(AA M IV N
MANI 222 S
À NIA (AA MOTA NN : 7 £ " >
À Td A RN (77 Jy
— N —— in FI
ANNUM Le a 77
IM RENO d
ER UNE
SS A
N

ANA pifcatrix,uelmarina,aliquando fimpliciter Rana, ubi fcilícet de marinis fermonem
Ré conftat, Plínío,Ciceroní, Gr&cis Barpax& fimpliciter,uel cum epitheto &Anvs,lid eft pis
fcatríix:znam ἁλίας non Ρ]αςει:ἅλιθ' quidem dici poffet, ficut X δαλάἹιος in Ädmirandisnarratione |
bus Ariftotelis, € Pifcatricisnomen (inquit Rondeletius)a pifcandi folertía ínuenit: Rana ues
roàRanz paluflrísnuper natae (quam Graci Gyrínum uocant, príufquam cauda fiue pofterior
pars ín pofteríores pedes degeneret) fimilitudine, capite enim cauda@ rantüm conftare uidetur, |
ut etiam Cottis fluuíatilibus pifcibus aptifsimè compararí pofsit, @ Cum cæteri cartilaginei anis"
mal paríant, Rana fola, Âriftotele tefle, ouipara eft, caput enim multó maíus reliquo corpore has |
bet,idépaculeatum,ualde afperum.quamobrem neque poftea catulos fuosrecipit,neg ínítíoanís |
mal parít, € Non mínor quàm Torpedini folertia Rana qua ín mari pifcatrix uocatur.eminen
tía fub oculis cornículaturbatolímo exerit, aflultantes pifciculos pertrahens, donectam prope.
accedant,ut afsiliat, Plíníus. "ud

ITAL. Hodie quoque à Neapolitanis Rana pifcatrix dicítur , Rondeletius : uel Pifcatrix,
(tantüm,)Gillius. Roma Martino pifcatore, A Liguribus,pifcis pifcator,(pefce pifcatore, Sala
uianus,)Gillius, Epidaurf(Ragufini)ob deformitatem & foedum horridum@ corporis afped —
Diabolum marinum(Diauolo marino, Salufanus)uocarunt, Bellonius:eodem nomine alíquí A»
cum Ariftotelis nominant, Hodieabincolis Ifiriz pifcis Rofpus appellatur, Maffarius, fed It:
etiam Aquilam pifcem Rofpum,id eft Bufonem,uocant,uttradit Bellonius. Siculi uocaht ]
miam, Gillius:nefcio qua ratione,nifi ab oreadmodum hiante,uel à uoracitate, Lamiam quide
hodie aliqui Canem carcharíam nominant, &c, | Yi LH

HISPAN, Lufitani Xarocho:uel, ut Saluíanus habet, Emxarroco,

119

È (A, è
È fé CT à
S NN PSS
uU ZE d ᾗ AA Ve
a = ST YEA tmm DA ΓΑ 7
τω ύ ^ η
> ο ο. 7
G S eh, (A προς 2I È
Qu Zh à OA "D 7 ο) " í 0
€ 5 AA TO fe
è AA /
cd à να.
5 ας μα eds
— ie ή κά AVATI A) í hosp =
s DRIN tta ei (η RE
S Te SU D OE NS lig. D (DÒ: ; m (m uz ML.
EN S > NT t Pu 2 N Ax m s utr € qi Mi DE, i) \ ) ή nf f Ati 7X A A — È €
Dn ὃς ήν Un EQUINI NU glg AU (to Wi (UE, 6,775956 FPE
vfi UA )) QT I Ue IN ia ο (4 ο, tj n 2 DD) ((jj It
E N ji 54 » à EN CR TS AR SE N A LUE NZ 2», efti) Πα
"D δὲ NM WE M Dr n -
' \ NS \ DATI b NEI U OQ 23 510) nz Im 4), ( :
ο) REN 1 i” N κά ο ο ni
ì f E è ξ À IT^ ett Lui Phy con I) \ dM
RS (ών vii M D η (
x i n ne et
BO SE RA i
. DA 27
S y^
\ pe 1 * ^
€ veni . Se
x

— ER
AD yon IA
Y (NE «a "n,
N

RENI N

N S NES
RL SQL

x

N

Aurfus alia,qualem Venetijs ali

; Buca

Turtur

Coluba mar.
An uolet.

Species due,
aut plures.

po AnimalumMar.Ordo]X.

GALLICE. Mafsilienfes Bodroyum, (Baudroyum,Belloníus) hoc eft Batrachum , cor
pte uocant, Gillius.uel,ut Rondeletius fcribit, Baudroy, à lato & amplo orís ríctu , quo marfupis
umrefert,quod baudríer uernaculalinguanomínatur, Burdegalenfes, Pefcheteau, quafi Pifcaro
rem paruum. Monfpelienfes, Gallanga, | | να

GERMANIC E,utaccepi, Tözfch: nifiid nomen Afelli cuiufdam in Oceano generi cap
to potiùs tribuendum fit, €] Seetode,id eft, Rubetiimar, ANGLIC E:(Germanus diceret
Frott,)äridtunimirum fimilíter patente, G A L LICE eädemfignificatione Crappeuel Crappau
de,uocatum pifcem fe uidiffe aridumuir doctus quídam mihi retulít:totum capite & cauda cons.
flare,tríplicem habereordinem dentium, linguam quoq; dentatam.cadaueribus hominum uefcís
& homínibus natantibus ínfidíarí,quos membro uirili apprehéfos ad profundum detrahat ac de:
uoret, 4 Licebitaliarum gentíum uocabula interpretando fequí & nominare, ein KOcerÉrot /
cin KDecrtceifel/ein TAfbemaul. | |

[2«-

R

AS TIN Ας Α dicitur
Pi Plinio & Celfo: qua E
Grace Tevyap, tanqua Tur
tur, quo nomine Latino p
PaftinacaAmbrofiusinHe
xaëmero,& recétíores quis
dam ufifunt. Diam aute
Paftinacä puto(inquit RG:
dcletíus)à cauda colore ro=
tüdicateg (όν longitudine, Sal
tiianus,) Paftínacz radice fi=
mílí,Tevyórz uero non à co=
lore, ut quidam(Bellonins &
Saluianus T'urturem a tergoris
colore , ac quibufdam ueluti ex=
panfis alis ,in eiufdem nominis
auis fimilitudinem, diélam conij
ciunt )cripfit:nam pifcis hic 1
flauefcit, fed abalarum expanfarum fimilitudine tantüm. Sunt qui Columbam marinam appel: |
lent, Vide ín Italicís, Paflinaca cum natandi eft cupiditate affecta, natare poteft:cum rurfus uos.
landi ftudío tenetur, furfum uerfus fublimis uolat, A elianus,unde à fimilitudine forte auís uolan=
tís, Turturem Grzcé nominatam aliquis coniecerit, fed Saluíano eam uolare uerifimile non fit,
quód grauis & ad uolandum inepta uideatur. € Eiusfpecies dua funt:quanuis antiqui unius
duntaxarmeminerint,uel ob fimilitudinem non diftinxerint.neqg enim facultatibus,neg; cauda |
aculeo differunt, fed roftro tantüm & capite,Rondeletius, De harumaltera,qua maior eft age
mus proxime, Bellonius tres fpecíesfacere uídetur, Maiorem primùm, quam Aquilam nomi
nat.deinde minorem, quam inlzuem & afperam fubdiuidit. Nos mox in Aquila (Paftinaca altes -
ra)afperæ cuiufdam Paftinacæ caudam,fex dodrantibus longíorem exhibebimus:utafpera etíam |
forfan duplex fí:una minor , Bellonio nota:altera maior, eidemaltjs fcriptoribus ha&tenus ine
cognita NA m
ıT AL. Romani Bruchum nominant, Genuenfes(ut & Mafsilienfes)Ferraffam,(Ferrazza,) |
Belloníus, RomaniBruccho,Siculi Baftonaga;Rondeletius. Veneti pifceem Columbum(pe=
fce Palombo, Saluianus)appellant, Maffarius.R ondeletius Orbem pifcem, Venetis Columbam |
uocari feribit:& fimiliter Galeum Iguem Romanis. Ferrafam Ligures uocant, Gillius. Ronde=
letius Ferrazam fcribit.fic autem nominata uidetur,quod eius cauda mucrone offeo ad uulneran :
dum,ut hafta ferreo, muníatur, Arma uttelum perforat,ui ferri,& uenenímalo,Plíníus. —
G ALL, Circa Monfpelium Paftenago uocant. Prouíncíales nonnulli Baftango uel Vaftana |
g0,Mafsilienfes Bougnette: quia farina confpería & in fartagíne fricta, itrij genus quod uulgarí |
lingua bougnette uocant,referat. Galli R aíam,ob fimilitudinem,quam cum Raijs habet, Burdes
galenfes Tareronde, Rondeletius, Lutetia (ubi uerno præcipue tempore frequentifsima e
nullo pr&terguam Raíz nomine difcernitur,ac cum Ras in foro pifcario nullo difcrimine dí
di folet.quanquam Burdegalís & Baiona Taram rotundam appeliant: ad difcrímen Aquila,
'Jarz france nomen índíderunt. Mafsilienfesac Genuenfes Ferraffam nominant,Bellonius,
rz nomen Aquítanís ín ufu, factum uídetur à Turture aue;qua Hebraice Tor, Iralice Tortora
citur. Mafsilienfestum maíorem,tum mínorem Paftinacam, Glorínum appellant, Gillius,
cunt autem forte Ud Bm feu ambitiofum pifceminimirum quod cauda r
um erígat,ut ceruícem ac criftas fuperbi & ambitiofi milites f ; ! Hilfe
deo 8 όν A Ρ fi milites folent:& plerofque da. pice
DALMAT AE Laccizza,Rondeletius.

COLE
D >

NS de c rome

De Cartilagıneıs planis. 121

ANGLICE A Poffen,ut audio,

GERMANICE Ein fhwartger Roche, hoc et Raianigra, ut Valerius Cordus interpreta:
tur, Raíz enim(inquit) figura non admodum difsimilis eft,nigrior,& longíore cauda, Germani
inferiores quídam uccant een Deilffert:qua uox fagitta caudam fignificat, Stert quidem caus
da eft:& pifcis huius nomen Flandris fualingua caudam muris fignificare, author efi Rondeleti?

- us.Flandri fort? pronunciarent een Ratte point. Fo quoque Aquílam pefce Ratto uo-

A

% Alta eiufdem efjigies,a Bellonio exbilita.

f

cant. C3esteoauben(d eft, Turtur)alicubi ad eram Germania didtus pifcis, Paftinaca forte,aut
ciufdem generis fuerit,eum acre durari folereaiunt. Ego Germanícum regioni noftra conue-
níens huíus pifcisnomen confinxerim,Diffirocche, id eft; R aía uenenata.uel Stabelrocdh/uel
Angelfifcb,ab aculeo fiue radio in cauda uenenato. Sic & Paftinacam maíorem, (quam aliqui
A quilam marinam uocant,)interpretari licebit Adlerfifch,uel TRrotteroch, (capite enim bufto=

nem refert,)uel groffer ZUngelfifch.(quò minus enim (Meeradler interprecer, Haliæetus auís fa-

cit:quam Angli uocát an 2[pzey ) Quanquam autem & alij multi pííces in díuerfís corporis para

} TE E . ‚N , è
tibusaculeati fune, nihil uenenatíus tamen Paftinacæ aculeo: ut meríto per excellentiam illa a ue- :

neno aculeo ue factum nomen fibí uendicet.quod fi quis Venetorum nomen ínterpretarí, & Co
lumbam marínam appellare uoluerit,ein ((Dcertaube,per noslícebít.

*— Paftinace alterius, (uel Aquile, )eicon à Rondelerio exbibita,

patire
TURE

LP D, E

CT) 7 MIT SESS

7
NI

TYASTINACAE fpectesaltera,Paftínaca maior. A quila, &, ut Bellonio placet: quanquam
Ρ 2 q P quanq

Rondeletius Aquilam effe negat, & fimpliciter fecundam Paftinacz fpeciem facit, Aquilam
uero effe fufpicatur,non affirmat , R aíam clauatam fuam. 4f Aquila hic pifciseft, inquit Saluiaa
nus.nam prater nomina uulgaria,guxcung ueteres Aquila tribuunt, re(»ondent:et alís fuis exa
panfis uolantem aquilam imitatur,nec propterea quod proxíme ad Paftinaca accedat fimilitudi
nem,eius fpecies altera(utfalfo arbitrantur nonnulli)cenferi debet:quando manifeftis adeo notís
ab ea diftinguitur,ut díuerfa fpecies ftatui, atq; Aquila appellarí iure pofsit & debeat , Saluíanus.

-Egofímul Aquilam hunc pifcem appellare,fimul alteram Paftinaca (peciem ftatuere minime ab

furdum cenfeo,
L

ur

2 AnmaliumMar. OrdoI X.

Rurfus alia eiufdem pilura,a Cor, Sittardo nobis communicata,

EB πο 7v m "^" À 2 na & * EM a dt | là το πμ συ. CUN EN
/ s È to (? à * "3 250 ως ley VO OMNE

Ve ©

SEE τον

Mn

fs S
- S

της Ιλ ΜΑΝ

9 2

, Aquilatinquit Saluíanus)caudam multó tenuiorem & longiorem habet quam Paflinaca : un:
de forfan Genue pefce Ratto appellatur,quía murínam caudam habere uideatur, Os fubtus bas
bet,nec nififupinus uefcitur:unde tum ob íd,tum quía haud admodum celer eft, cum pifces; quis
bus uefcatur, baud difficile affequí pofsit,aftu eos uenatur. nam Paftinaca ínflar latrocinatur ea
occulto,tranfeuntes radio cauda figens. quem quidem radíum non fecus quam Paftinaca perni

_ciofum atg peftiferum non folùm pifcibus , fed & hominibus effe arbitrantur. unde ubique
ptís A quilis,non minùs quam Paftinacis,cauda ftatim à pifcatoribus abfcindifoler. b
ITALICE, Romani € Neapolitani Aquilam uocant, Rondeletius. Romanorumu

+ Aquilonem:Genuenfesab oblonga & feremurina cauda,duarum ulnarum longitudinem in
dum excedente,pefce Ratto nomínant, 11 L Y R 11 linguautentesItalica, R ofpum (hoc eft:
fonem)marinum,a capitis bufonem referentis fimilitudine uocauerunt,Belloníus, A Genu
bus Rofpo & pefce Ratto uocatur:á nonnullis Rate penade,R ondeletíus, mb
i * GALLICE, Ab Aquitanis Tare franke. ab alijs Falco, ab alijs Erango & Ferraza, Ri

etius, | ,

r

De Cartilagi neis plan js es
GER M. in droffer Deilffert/ein groffer Angelfifi /oder Stachelroch/Gifftroch/2c,
Wide paulò ante in Paftinaca fimpliciter dícta,

10777, , p, 77 GG, un [
in 4 fi Πα σα) FUN. n WFT κα WII, 7 2 7
40 Ζ

{/ miao.

9 DIU)
ή

η LG P 7

T

GALA
fr

TRÙVTCTVOSOSNSS

E^ y TT ki,"
DÌ =

A
mr — N
mm, DD) j
0” mm SNO S
A S e >
£ Â 2) >
E pm = Re Tn
à ὃν Te È Sg ms
(nes (ftii, e ( 5 |
ή (a S D (ᾷ NS
a bp) TOS È {{ URSS

sv N T qui Aquilam(Paftinacam maiorem)in cauda non unicum ut Paftinaca, fed binos ras
ios habere putent, ut in figura prapofita à Cornelio Sittardo tranfmifla apparet.

GER M. Sashinderteiloder Stert von cinem groffen Peilffert oder Gifftroch.

HVIVSMODIquogcaudam (τες
“monæ in cœnobio diui Perriiuxta Padá
fe uidiffe amicusguidammihiretulit,Pa
ftinaca fcilicet maioris, &c. Longa cft
hec caudain píctura qua&babeo, dodran
tes fex cum palmo:iata circa ínítíum, dis
ritos fere tres, Radius maior, longus pal
os duos,uel paulo plus. Bellonius quo
que hanc pícturam apud me contempla=
"ες, permultas huiufmodi caudas Paftia
nacarumafperarü,clauis quales in Raia
funt,armatas, Ärimini apud Iulium Mo
'*deratum,pharmacopolam dodtifsimum,
| fe uidifie aiebat: addebatG Burchi illic

uocari has Paftinacas: aculeos ín cauda
gemínos habere, eos@contiguos, ita ut Y
breuior fequatur, (fi bene memini, )longior precedat,conträquäm hic expreffum eft

ο

DE TORPEDINE IN GENERE.

OR PED O nomínatur à uífua, Varrone tefte: X ab eadem Gracis Nég«s torporem enim fis
ΤΝ fluporem contactu fuo índucít membrís,ui quadam occulta:nó frigidirate,ut quídam pu=
tarunt.uíuz enim duntaxat hac uís eftl,extín cta non amplíüs, Ἱόρπανα etiam pro eodem pifce
apud Aeginetam medicum legítur , quodà Latino deflexumapparet. Albertus huncpifcem

- Stupefaciorem nominat:utali) fimiliter mixobarbari Stuporem,Stupefacíentem. @ Viquidem
fua non folüm tangentes alligat, fed per ipfum etiam rete obtorpefacientem grauedinem pifcato=
tum manibusinducit, Procul etiam & e longinquo, (ínquit Plinius,)uel fi bafta uirga ue attinga

r Torpedo,quanuis præualidilacertitorpefcunt, quamlibetad curfum ueloces alligantur pe»
ds { Nec ipfahanc uím fuam ignorat,fupinam fefe ín terram abijcit,& humi firata íacetímmo

istanquam mortua ; & ítaappropínquantes ad fe torpore correptos, ínuadit. Sepe etiä ín nas
tantes medíjs fluctibus pifces íncurrens , celeritatem eorum fiftit, X ftupore aftritos deuorat.
€ Torpedínum genera quatuor facímus:tría earum qua maculís notata funt: quartum eius quae
“maculis caret De fluuíatili( cuius in Nilo Acheneus & Strabo meminerunt )nihil htc dicendum; à maria
na ením non díffert, R ondeletíus,

AR. ABICE Rahade,uel cum artículo Alrahade uocatur, harada Hebrzis ftuporem fignifiz
cat.aliquiimperitiùs fcribunt Rahas,R ahadar, € Berulie, Theadaut Fead, Torpedinis apud bar
baros quofdam nomina,nefcio cuius lingua funt,

"GR AE CO R V M uulgus Margotirem(Narcorerem Jappellat, Bellonius,
| ITAL. Veneti(apud quos rarifsimt capitur, Bellonins) Sgramfum à torpefcentís membri affectu
m à à

T'urpene,

A τν ελ οἱ κο ME" οι 4 - "A d E
NUTS \ | . . : y i» "y e rS el 7, Po PE
b x ' T \ y - Ù Ne η fi T

i AMO e n NET ITE ONSE
\ i 1 DE De) Len X. o Lo:
y «)4 M d αἱ "OS μά X et
Uu

E

" k i 3 1
uio f je . 1 EROS KW TI TP Y»
RON Ll NE farle» 200
p4 AnımalıumMar. OrdoIX. —
appellant. Romani modo Battipotam,modo Foteriliam, frequentiùs uerò Oculatellam dícunt.
Iouíus.fed Oculatæ nomen primis tantüm duabus à Rondeletio exhibitis fpeciebusattribueri
«| Venetijsuulgò Tremolo appellatur,à tremore:Romaniuerò (me quidemlatet unde id nome
craxére)Batti potta,& Fotterigia dícere confueuerunt: & alíjs in locis Itali, (ur Apuli) Torpedine,
Matthíolus. Ligures Tremorizam nominant,Gillius, Iftri Tremulam,Scaliger, 1
e J HISPANICE Tremíelga,utab erudito Hifpano accepi.alibi Hugia, ut Matthíolus fcribit,
| GALLICE. Oceano Gallico infrequens eft Torpedo:Burdegalis nota , apud quos Trema.
ble appellatur,quafi Tremulam dicerent, Bellonius, Mafsilienfes Dormilioufe uocant, aftup "
re:Galli Torpille, Rondeletius, Gillius Mafsilia Turpilliamuocari fcribit, 5 η
GERMANICA nominafingimus ad eorum, quibus alia gentes utuntur fímilítudínem, ein

Sitterling oder Sitterfifd/ein Schläffer/ein Rrampffifch. Itali enim fimiliter (mutuati nimia

1

rum ánoltralíngua)fpafmum uocant gramphum,ut noftri Erampff.

IW SES. v.
TEILT
LE re mE EE,
ITI ag
REGEL, y
77 P, E. DLP DTI ETS

Z ER EEE DUE 22Ο EL

RÉAL HF aA cj

met

>

ORPEDINIS(Oculatz uelmaculofæ)fpecies prima è nobis pofita eft ea,cuius maculas effi.
Tee circuli albo nigrog diftindtizquorum medium oculi pupillam,macula tota oculos pla
ne referunt,Rondeletius. € Plinius Torpedinis id genus quod ín tergore fex,atg ínterdumfe |
ptem, (Saluanus in [ua icone,quinq, tantum buiu[modi maculas pingit,ceu per angulos petagoni digeflas: & Ron
delerius fimiliter in duabus [ums primis, )aut eo minus maculas,quofdam quafi oculos referentes gerat,
Oculatam appellauit,Bellonius. Torpedoáquínq; in dorfo nigricantibus notis Roma Ochias
tella(aliqui Ochiatello [eribunt)uocatur, (quafi Oculata,uel Oculatella,ut Ioufus habet: ) fed alíus pia.
fcis eftR omeuulgó Ochiata, (id eft, Oculata)díctus,nempe Melanurus,Saluianus. V etüm Oc H
fata nomen non cuilibet Torpedini,fed primis duabus tantüm à Rondeletio exhibitis fpeciebus -
conuenire uidetur, @ Colore eft ad rubrica fabrilis colorem accedente. !

ITAL, Romæuulgo Ochiatella,ut iam díxímus, SI E

GALLICA & GERMANICA nominaeadem conueniét, quz Torpedini fimpliciter huie —

& fequentibus fpeciebus,aliqua differenti, ἃ maculis præfertim , nota adíecta, hanc igitur & fea —
.cundam fpeciem uocabimus, Spiedelfläffer,uel gefpieglete Zitterling/zcs κ.

A70 1177 27
PLL LALA, 2,
Æ

Ti RPEDINIS Oculatæuel maculofz fpeciesaltera:qua à fuperiori differt, quód m

nigras,rotundas,circulis non diflinctas habeat, fed eadem pentagoni figura difpofitas,

uM MEET ANLE a
ο ΕΝ + 2h ΜΕ

De Cartilagıneıs planis. y MA

am prima concolor, Rondeletíus, Plura lege in prima fpecie.

^ ITALICE, GALLICE, GERMANICE: Legequacü fuperiori adnotauimus, Ein

anderer Spiegelfchläffer.
ή |
Ut \

iù *
MOISAM END

i
ή πα
nit
au RSS
pere
imr
gu =
in LME
(HSE >
ID 1

„A

υπ

DUT

VIER

SS

ny

- il
ANTI

we ο
|

ORPEDO tertia, non oculata, fed maculofa tamen: magisuaria eft quàm præcedentes, hac
. betenim maculas díuerí2rum fígurarum,huc & illuc fparfas & fine ordine, R ondeletius,
ITAL. GALL, GER M, Videqua annotauimus cum príma fpecíe, in aeflácEete art des
Soliffers oder Zitterlings/bat Eeine foiegele wie die swey evften aefcbledt. | |

Zconem banc Rondeletius exbibuit:ur € faperiores,fupina excepta.

//
HERE]

"Motz

e

\

al

Rome 4

ES
E
EX
> ©
Se
NESS
S
HE
ÈS
33
i]
HE
- >
TS
5.2
ES
-
Fu”
S b
or
+
dem
è° —
ES
ew
>
è
È
cS
E

(MILLI nt

/ ife νο ο. SLA LS 2
(rtl mft m È

A, DAMM ae

ima fpecie, Sasvierdtg

&
>
LES
e»
ae
Nx
ches
La
ES
ta
ο
=

GERM. Lege annotata fuper

Scläffers oder Zitterlings/bat weder fpie

*

ORPEDO quattanoh maculofa,

m

ra}

E

ο

je

42

E ©

- LD

I

Mod

=
Εξ

\

197

anis;

|

*

IS D

ine

ασ!

© De Cart

ee

<&

Jy"

4)

| n NIE Jy 3 ci N), fh |
N m (UM / Qu sr D uu, ^ A
ή jM Wh 7, 2257] Vil

ill

CD Ag
ze uz nup ile 2 y a M
{li E, ^ I ή, pr), 4, 772 yy rs Ih
azz Isid

ni.
^n»

VINI
357772
LL

σι
[i
[|
[

È
1)
1]
Mi
P
Tr

πε ΕΕ Pus We] EN al NA LA
ROSES Ε UA » ND ES /j)
: v EU: ^ \A AYANT AN) Μη
ος ο : 2 ή o SD E y N, Melt. dy
Su DAC Μη ας NER = e WS
È = uud NO ee A (17 (/ ή 2 ll à (MALE f πλ ν Ÿ, Ze dam
=: CORNO CAI il 7 y ete LAN Ji] E] i
eager NA η) rre gi, M mp N M ῄ I UÈ an NI ΗΝ κ
u ati Moe PLI i f. Ul I, | ffc PU ἵ ) νο μυ Fra e <= ES»
a | ET κας si full GB TN [/ MUCO Are (i Ki) u 4 N His î mit
AI I N ra sut a ER
5 KE =! lt Gun trn Jh ή Mti, z "ui ν ν » p QU) Ln T & Go p
e, “ae, Huy Tuy ' 7710 "a “gl, (lt AQ A : :
κ. a Mt (il ge )) Aue fl ή ft, | a 19 :
ο ER B 41, Dy vr ", VA
: E SH d lar: i ( JJ P ( | /// È
V4
* *
πο (ας
LH i
LL

llarupi,quas Rondeletius

vex
ni
-
e
ο
&
tx;
[om
LY)
vo
29 =
ea
VU
QD x
"d
T
$$
[er
es
we
LE
a
RU
so
S Bu
Qu
5%
"5 dS
o
wu
GS

*
+

lis

i

ingit,

ORPEDINIS CU
fim

P

T

4

we
PN

x: S. YS νο ο TOS. ο ο ο κο. οὐ νο

È I qe.
d 4 reel J

pg Animalium Mar. Otdo IX. 1

GERMAN JÉindattund von den obgenanten Schläffern oder Sitterlingen:vilihr
beyin beffen conterfectet. ^ ECHO i

D
[ |
| | DE RAIIS IN GENERE, BE

A 1 AE funtínter planos cartilagineos notifsima,maxime@ uariæ. .Latininominis etymä,
T» MN ; ; \ AMAT 4 " UA κε
nifi forteäradendo [κ αία dicatur,nullum reperí, Βάτθ & Bez: a Græcis dicitur, (utrocg noe

e 27 . ; ͵ . x DES , of TE : 4
mine Plinius eriamutitur,ut X Raia Latino, )a rubi quem baton uocantfimilitudine.quemadmo
dum enim fpínofus aculeatus@ eft rubus:ita Raïæ omnes aculeos uncos in cauda geftant, aliquæ*

Rubus. etiam reliquo corpore , Rondeletius. D. Ambrofiusnon recté ad uerbum tranftulit R ubum.
Rex. Arnoldus Villanouanus Regem appellauit,nulla ratione , à Gallico Raye. € Ariftoteles Bezug

nomen præcipue ponít,ubí de his loquitur , que ad utrungg fexum pertinent: quumueró de co
quod foemine tantüm propríum eft,Bzzi4' dícít, Raix omnes afpectu ipfo deformes funt: fed
rufticis & js qui corpus grauí labore fatigant, in cibo funtutiles, plurimumg nutríunt, Carenz
Raïark gene pinnis quibus natent.latitudíne enim fua natant, @ Raíarumgeneraueteres tria tantüm fecertit;
ra. R aiam fcilícetfimplíciter ditam,Raiam leuem,& afteriam. Nostinquit Rondeletius)diligen=«
tiüsclarioris doctrínz gratia,in multo plures fpecíes díftribuemus, Raiam igitur primum ín Ies -
uem & afperam diuidimus:deinde in Raiam ftellulis notatam,& ijs carentem.funt enim & leues —
& afpera fteHulis uariæ,aliæ minime, Alperarumalix tactum modicefolüm uellicante lanugi= —
ne:alía aculeisrobuftis,fed raris:alix aculeis robuftifsimis & denfilsimisafperantur, Rurfuseas -
rum quz ftellulis notantur,aliæ bínas duntaxat maculas babent, atta plures, Ilia binis maculís -
circumiectos oculos habent, ut ín Buglofsi & Torpedinis fpecie, Harumnoonullz rotunda, |
ftellisg; pidis fimilesnotas multas habent: quadam a'bís nigris@ prona parte confperfe funt, ^
Aculeorti dif Aculeisetíam uarie à fefe differunt.aliæ in prona fupina parte aculeis armata funt,aliæ in prona —
ferentie. — tantüm,alíz inroftrifupina parte:aliæ in nulla parte præterquam ín cauda: quorum ea eft díuerfi |
tas,utinalijs criplici ordine difpofiti fint,in alijs fimplici, Præterea ipforum aculeorum plures |
funt differentia,Suntquidam molles & imbecilli,pilorum uel lanuginis modo:nonnullí paulo ua i
lidiores:altj robuftifsimi ex offea planefubftantia Rurfusal longi & tenues, alij parui & uix fus —
pra cutem extantes,alij medio modo fe habent.omnes fert ad caudä fpectant,longi ferè ad caput, —
ITAL, Raia Venetijs Raggia nomínatur, Ù
HISP A N ı,urLatini,& fcribunt X pronunciant,Raia,
GALLı Raye. | URN | | | |
GERMA NI & FlandriOXodb/uel Rocch porius. ab ea afperitate forfan indito nomine: nam
Ruch nobisafperum eft, GothiQtecEa.. Haud fcio an idem fit marínus pifcis qui circa Rofto=
chium in ora Balthici maris Ruch uocatur, |
A NGL 1 A Thosnebacke,ätergo (pinofo. Eliotæ tamen Raïa pifcis Anglice uocatur Raye
aut C Écat:quorum prius nomen Gallicum eft;pofierius Squatínz debetur, |

x binc
telato

^t

ο ανα pn

R AT AE ín Oceano & in mari mediterraneo plurime apparent, earum autem foecundit
caufa (inquit R'ondeletius)hac eft.Foetum quidem unicum aut fummùm duos uno part
dunt.fed praeter ouum teftaceum unum, )quod híc depingendum curauí,aut duo, quz perfecta i
inferiore uuluz parte cernuntur,ex diffeciíone comperi permulta alia,& ferè infinita ín fuperie
re uulua parte haberi,qua tempore perficiuntur:ex quibus, fepiusiteratis partubus, foetus

| oc v vr «den

De Cartilagineis planis. ^ 129
-— cluduntur.atg hzc foecunditatis caufa eft eadem qua in Gallinis , &c. Qua quidem ín fuperíorí
uuluz parte fine tefta primum concipiuntur,alia gallinaceorum magnitudine, alia minora,quæ-

- dam uix cíceris, equidem plura centenis alíquando ín R ats fíngulís numerauí,Ex his qua à per»
fectione propiüs abfunt,in inferiorem uuluz partem demifla , tefta operiuntur : in quibus albus
imenprimüm cumuitello confufumeft,&c. — ——

— GERA. Sie Öärmüter/oder der BArdarminden Otocdben/fampt en ciern/wie die erft
li oben ander DDármüter wachfend : Darnach laßt fib yc das vcyffeft eins oder zwey hinab
oarcyn/ono beEumpt cin fbalen,

AIA lxuis, Λαόθατθ” -
(Gaza Leuiraiam uer
tit) corpore eft tenui, & in
amplifsimas alas expanfo:
cute glabra luit, id eft ab
aculeis nuda: præterquam
- ánlocís prope oculos, quo»
- rumuterd; aculeo munítus
— eft: ite excepta media dorfi
linea,& cauda, &c.q Bello
nius(quem & Saluíanus fe
quitur) Raiam lzuem facit
illam, quz Mafsilia Flaffae
da dicatur:eam Rondeleti-
us Oxyrhynchum alteram
facit. @ Quod apud Athe
neum Λειόθωτος, Pivs (id eft,
- Squatina)uocatur,mendum uidetur, Saluianus, |
* HISPANICE Liuda,ä cute lzui & pellucída funt qui Rafamuocenta glabra cute, Rotide
letius.quitertiam quo Raíz læuis fpecíem (id eft, Oxyrhynchum minorem ) ab Italis Perofam
rafam uocari fcribit. | XT è
_ GALL,Noftiacolore fufco Fumat & Fumadoappellant Rondeletius,
i s : RM, Æinglatter Rocb:magcin Röuchling gebeiffen werden/ darum oa er roch“
AUD tjt. jr

» «Jui

\

7

(

We:
A
en

UN
S
| M^ 4j

Wi am?

“Ty ALA lxuisfecunda: quam(inquit Rondeletius)à colore cineream:ämaculis undarum mo-
- [X do flexuofis undulatam uocamus.Corpore ad oui potiüsfiguram accedit, quám rhombi ut
reliquz, Aculeis caret:nifi quód ín línea dorfi pauci funt, parui,rari: & circa oculos nonnullí. in
cauda tríplící ordine dífponuntur, maíores & denfiores,

… GALL, Quidam Colíartappellant, R ondeletíus, | :

GERMAN, ΣΕ, LinZUefbroch/cin Gdammletrecd/cin 8(dbfatber glatter Roch:

=

purs

NT.

κ...
* dr "
ind VEN S

130: Animalium Mar. Ordo TX. -

n n
Ts

ΠΠ»

BAUT

lé 1 (^
UN À
A PAL 5 Cu

Ti Al

Nd.
Ry ZA
=

=
CEA
7.
e
E

1

MANN

N ko FR
ANSE QE
SS REP RES
QR AU

si È n \
un,

il

=

Oxyrhynch’. Y ATAE fœuisfpecies tertiarquam aroftrilongitudine & acumíne Raiam oxyrhynchum (mi |
RR ersremappelo.Corpere eft maxímo, maculis multís lentís fpecie in parte pronanotato, Ad
oculos,quatuor habet aculeos.in caudatres eorum ordines,&c, * p ;

IT ALICE Perofarafa.nam Raiamaculeatam fimpliciter Perofam uel Petrofam nominant, -

Alijs Sot,alijs Gilioro,Rondeletius.qui prímam quog Raiam Ixuem ab aliquibus Rafam uoca

ritradit, oa "f

GALL, lNoftríEleno(id efC fabulam )uocant,à longo,acuto, tenui, latiufculo & non rotune i

do(qualís eft cerdonî fubula)roftro.alij Lentillade,ä maculis ills multís ín ea lentis fpecie, Rone —
deletius, | |

GERMAN, F. in Spinrocb/Alfenroch/oder Linferoch/der Eleiner;

\ ή,
\ ή jui fi
N | | i *

TYVTO.®... NS
NW

NW

dE
ua j

Ν >

Wii

ΑΙ ΛΕ Ixuísoxyrhynchi fpecies altera, à fuperiore multüm diuerfa, demptaroftri figura, à.
Le idem cognomen meretur.Sunt quí Bouem antiquorum effe putent,quod ín maximam |
molem accrefcat:quod ín ore latentes habeat dentes, paruos, inualidos , utpote quí mobiles effe |
uideantur; qua omnia Oppíanus Boui tribuít, His confentit nonnullorum uulgaris appellatios —
Vacca. Vaccam enim uocant(Ligures,)Proxima defcriptæ fimilis eftzaculeos nullosomnino habet,pre
terquam in cauda,in qua unicus eft eorum ordo,R.ondeletius. Bellonius & Saluíanus hanc Ram

fam lzuem faciunt, fed diligentiüs confiderandum eft quid Bellonius fenferit, feorfim enim de:
fcribit Bouem, Vaccam a Líguribus díctum,in Raíarum genere uaftifsimum, ( quem Oppianus _
homicidam uocet, quod undís immerfos ac natantes homines,fua mole obruens fuffocet:eande
Parifijs notam effe fcribens, fed non alio quàm communi nomine Raiæ:) feorfim uetó Raia
Fleffede. | uemíuam, quam Mafsilia Flaffadam rominari tradit : cum R ondeletíus Vaccam à quibu
| (Ligures quidem non nominat)didtam,eandem Mafsilienfium Flaffada facíat. Gillius eti
fcernere uidetur,Lege mox in Italícís, Vtcunæ eft, ín Raiarum genere maximam hanc effe a
paret:& Bouis nomen è magnitudine, (quam ín compofitione plerung Bouis uocabulum,ut etià

"n

Bos

dae : ,
fn S S
My
ξ \
hs n»
US = e x
SS TN N
SI TO m DN |
EON N Im y), n, Im " 1
| S ES I MN : s JE. Re N x E
C ms un ly p ON CA vv, n
Re SÈ 2) Jd) )) BT jy "jh e
t S E m Det M v and MC (tft in η) JJ yy" 7
RS S PIO » DI WT 2253) M he Ne È UN A Um Mir >= 74
— DS 5 x Y Ru) a n ) N Tia yl ην DS) DI ^ ==
N U Co} RU Yol WW} (re En m P J ( (7A 5
ONES IS N) RA M m) Ay 11) "uh Jh PU ril t e 3
δ $94 \ νι) Αι] en yy i) T In \\ ) etie, (fe ς
$ Sa MJ i) NO | N, yy ZE SAN "TOME.
e = SEE 7 hj i INN vil I A yp) my hy In y μη, UE ο MN i I
i ÈS È | 19) NA me j m m y», »» y COP ta == i \
E ES I N n 12 ST (0) m Im nu m MT T v | / SEM Jn » z
SL my ) N) iM y.) ») (hg Ji ; Ay), -
WS e Si Il | | A N If. D IM u vi j (μα [η ή My ^y , ἐς
| “ost (LAN a ire a |
7 DO ÈS i jll y I)" oy, ay "7 00) jm |) | |) JM) MT, M, 4 Hin
^ à 5 7 in ») n) Ah IN! | iJ) 2 LM oe
Cj & ES By IR 9 M μη th pm Y D
= ERE VO] y DL 2/7 47) NT pi» jn y» n AN i a
i D S PS DÀ ^s i) VR D) : /) ^ ai ^ ju p 7) | ή NM j P rds
Nei sa a N (A) ) ] )) I) È 2) 2 ) jn 4 - / n DI) RS EN ; MEA m η =
= 8 πο. da Je n 7) il DANS Mn j: B os
S e 277 ΜΑΝ | a ))) )) à ")) η n) (lt af Li m M \ SANI) ae N Mm fij Cu ay MT] N
2 K Ÿ z 7 js, ma js ah ) N )) yu ) Min À M n, PAN (ft m. «m M OY Wi da Ki NN à S SS N) m "s
ve \ È y JR ln, Mn, vy y ratto o, QE LS, fl ili SAN e AN V M Do ne er 9.0 x
V È E. 7 (7 7 jy n) jer yp nn SS RAS e MP d PS αἱ ho "At in übe Sa n») " DW,
"es ‚Zul ] m i II \ | > yo N) Ji ) ^ TL 27 cel 7) i M i {4 um Wu DI A NN NY Ww
I EN 1 2; Ü nm ας i ) )h, A ji) ^ NN N S SES NS
^w d ^ ; Ί WC NM m Vang NY ^y y mill LE EVE IN ER
S ES u NN it md m : μμ, s
‘à N / N N 14, & x | e
ei απ NN |
* i IRRE N | ee i
t : 7 a

- 4 Uc.
y NT a Lo

|
|
\
\
1

132 AnimaliumMar. OrdoTX. -

il À
h

n
Ἱ

Equí,Gracís f'gnificat,) non à figura, neque cornibus attributum, Bouis quidem uocabul
tíam alijs pifcibusattribui fcímus, ut Salpæ:& Cornutam Plinij bínís cornibusarmari,ut & Va
cam Olai Magni. € Quialteram fpecíem Raia clauatæ Bouem putarunt, à Rondeletio redar
guuntut, —— i ID 10

LT AL, VaccaaLiguribus, utíam díctum eft, Roma Mucofa fiue Bauofa,eó quód mu
fordida eius fit cutis, Saluianus. Eandem , nífallor, Venetijs, uulgo Stramazo uocari , olin
accepí: abaliquibus Lamiam. fed Lamia nomen antiquum eft de alio pifce cartilagineo longo
quanquam a recentioribus, etíam alijs quibufdam attríbuítur. — d

Bos planus & cartilagineus Plintj ad trecentas aliquando librasaccedit. Dalmata etiam nc
flraztate Bouem uocant,Gillius, Idem Bubofam fine Mucofam uulgo díctum , ueluti díuer
fum pifcem, Raiam lzuem facit, ficut & Saluianus,&c. n !
Flaffadam Mafsilienfium , Romani nominant Falfamuelam à carbaforum forma, Belloni
Diu 3

HISPAN. ALufitanís Huga,hunc aut fimillimum pifcemuocitari audio, Matthiolus
men Torpedinem, ab Hifpanis Hugiam uocari prodidit. x

GALL, Quidamexnoftris(ut & Mafsilienfes) amagnitudine Flaffade uocant:quæ uox flra
gulumledi fignificat, Rondeletius, Vide fuperiùs in Latinis nominibus. A Normannis (nifal-
lor) Halappellatur. : : Mo

GERMAN, F, S£ingrofler Aefchrockh/ oder Spigroch.ein Diroch/ Walroch/ Rit
toccb. | 3

DU: = rn / 7 ZE
2/23 Mili Ag ZZ
7 ML WE 4
panne SSIS 00 NU
cwm too 00 ας

wm 09
= VETTEL” mm RE g
ο Le] RUS

n
=
\

Ww

D ÿ z II:
s Mes EET μας
zm in ΙΛ
È ΕΑΝ SONE ee BM v
) Q 2 À jr: [' ΚΑΛΑ | i IN
1 een T vmm, NW OR
eb ORE È
AA [ um \

Einfdem alia imago à Cornelio Sittardo:quam cum bic collocari deberet,& [Dacium
deeffet,in fequentem paginam retulimus. i

ATA Ἰαυίς oculata Rondeletíj. Hac(inquit) ἃ maculís oculorum figuramreferentibus, |
R oculata à nobis nuncupatur: à Prouíncíalibus Mirallet, (peculorum-paruorum fimilitudis
ne, fed quia maior eft his maculis cum oculis fimilitudo , quam cum fpeculís , maluimusuulgari — |
neglecta appellatione oculatam nominare. medium enim coeruleum pupillam refert: circulorum |
duorum, quiiridem conftituunt, prior & ínternus colore eft nigro:externus flauo. Corpus fufco
colore, maculis obfcuris confpergítur; Non eft haecRaia ftellaris, utquidam putarunt, Ron:
deletíus. Vide in Italícís Raia ftellaristde qua proxime)nominibus, " "M

GALL. Mirallet,ut fupra dicum eft, |
GER M, F, 2inglatter Spiegelrocch/ ein Augerocch.

Rai 1

41

155

1

N

als.

|

Rata oculata à Cornelio Sitzardo miffa.

ET

CINCIS b

ul I
(ell

t
WE

4 A

g M NP MN. V, N^ IN ML 44
LAS NN RE RS RS SC RES

LI RR ΝΟ à
\ SWNSNSSNMUTMNGTTSSNSS
2 ET, aan

UT)
72) 28
TG

lt

NUN:

la

art

bel

: : Y, ον

là

ti ©

134 Animalium Mar.
ATA Afterias (ideft , ftellaris) & ipfa
1 | Teo Rate: hec eft(inquit R ondele-
| tius)ideo@; multís minus cognita : degit ε-
ním ín alto mari, & puríorí aqua , litoribus
' minus frequens. ab alijs Raijs diftinguitur —
aculeís quos ín dorfo habet,mox a capitein
cípíentes , Kin príorem cauda pínnulam
definentes,prater hos nulli alij funt ín toto
corpore, Dorfi pars prona, ale@ expanífz, .
ftellulis pereleganter funt depicta, àqui- &
bus afteriæ nomen inuenit, : eli
ITAL, Raiaftellaris Athenæomemo- m
: rata(inquit Saluíanus)non folüm pifcis nos
fter LI.(qui Roma dum minor eft Arzilla,
maior uero factus Raia uocatur:)fed & qui
Mafsiliæ Mirallet (Vide proxime ante in
Γαία leuiaculeata Rondeletij)dicitur: nec |

non quiuis alíus ex Raiarum genere,cuíus di | |
dorfum maculis quibufdam infignitum apparet, Secundum aliquoshic pifcís Romx uulgö Ar
filli dicitur, díffertautem ab Arzinarello dido(quem fecundam Acus fpeciem Rondeletius faa
cit)ut Cor,Sittardus indicauit. | È
GAL LICE Rayeeftelee uocarí poteft;quanguam id nomen Galli, Stellari afpera privatim |
tribuunt, - E
GERMAN. F, Ein Sternroch. | d

HACTENVS DE LAEVIBVS RAIIS: DEINCEPS VIIL
earum genera afpera proponemus, j

A 1 A Oculata afpera es, un 7
KR Rondeteté, Haec (in= TOU |
quit) oculata laui maculis pe X y
fimilis et: aculeis aute dif G
fert , quosinalis expanfis €
regione macularum utrin=
que habet, alíos ín lateribus
capitis utring,alios in dor=
fo: alios in cauda, maiores,
ualidiores &frequentiores.
Falluntur qui fexu tantüm
aboculata læui differre pu-
tant. colore quidem eodem

eft,

/

7

A y aui N A Ke
Ay yl Y N III
tg | | QI

|^

GERMAN, Ε, {ir
raucher Spiegelroch o:
der Augerocch,

AN) 4
(tp)

ANN

Wh,

SI
=
à

=“ =
TTT

ος
RSS
TN
ÈS y
SEM
SE
==
ria
PS TZ )
ZEN
z YA
à 2

i Ln y
jon AE
127007

A

T

RS

De Cartilagi neis planis. 135

ara StellarisafperaR ondeletij, Aftériastinquit) hac etiamappellabitur à Rellulis multís

quas habet ín lateribus & cauda principio depictas;afpera uero,ab aculeís plurímís quíbus
tora horret, c, Huíus generis fpecíes dua effe uidentur:una, qua fiellulas babet in medio albas,
fed quas ambit círculus ex nigris punciís conftans,totumá corpus aculeís horridi eft, altera ftel-
lulas prorfus candídas cum multo paucioribus aculeís.

ITALI (RomaníBelloníus)R ometam uocant, R.óndeletíus,
GALL.Raieeftelee,Rondeletius & Belloníus,
- M GERM, F. Min tauder Srernerocch.

| ll

INN len,
ή
il (| TEM (A

SEZ.
SZ

| NI 27
s 3 A ῄ ῄ ή 7 —
Ακ P ftl me
DB ve tee LU AX.
US en = QN NS C € CC C
i, —>— Nè
N ,
LU

L^

Ty Ara ClauataR ondeletío dita, ab aculeorum magnitudine & fimilitudine cum clauis xre:
isfiueferreis, Vidi(inquit)huiusgeneris Raias, quibus pofteriore tantüm parte corporis
aculeiillimagnieffent,nulliuerò parte anteriore; fed horun: fitus díuerfus fpeciem nonmutat,
cumalia omnia refpondeant.Poffet hac Raiarum fpecies Aquila antiquorum exiftimari (nihil e-
nim hic affirmo.)colore enim níotícante eft.incurui aculei uncis unguibus refpondent, alas ual-
de expanfas habet ueluti Aquila; quam ínter cartilaginea plana numerarunt antiqui, Poftremô
carne eft dura, qualem Philotimus Aquila etle fcripfir,& approbauit Galenus, Hac ille, Βε]ο-
nius quidem X Saluíanus hanc proprie díctam δέ fimpliciter Raiam faciunt.nos Aquilam aliam
fupra ín hoc ordine dedimus, quam Rondeletius Paftinaca genus alterum facit,

ITAL. Perofafiue Petroia, Rondeletius,Saluianus ijfdem nomínibus eam appellari fcribit
Romz,ob aculeos lapídeos. UE.

GALL, A Mafsilienfibus & noftris Clauelade(Clauellata, Bellonius) à fimilitudine quam acu-
leí cius cum clauis habent;à Gallis Raiebouclee, quía aculeos habet fibularum fpecie , uocatur,
Rondeletíus, |

GERM.F, M£inY Lagelrocch

è NN
A VA: XÒ
+ À VS V A r } S N 7 h
Lim A |
E τε es È M << i à 4
Ns mg E bg

Ἡ

NU
LL

Q
Y

u
N

PS

( I
[7
%
N

| M ο T , 9 A”
€ 1 "(t ) ? 5Y

\ SS à, N mn a SION »

| 77 RER IN / È NN

J

« κκ)
NÉ j 7"

AN È ο NS μες
NÉ 22/8 À a

NY

Aquila,

]
î
=
CO

ettf.

sa 2
| dd
SG =
, ©
XE e
ENG δ
Le]
ο FF
#4 = © τ8 S È
D = sic Si.
= : sen S
En. Ka σπα ὦ ee
En pi Pac Sh “
EN p --9 * ο ἂν
2 EE ” A 0 2 5%
p uu ip o E.
Jv gs” - dà
" Pm g35- SE
E-- ! σαι Ὅ x
E Oo e EE
: σσ ο > è
E vEOY SS
: . u = NS
| t€ 8888 GE
1E : Ri
& 9.5253 GP
"u Ὁ v.n S à
Ώι α πι E
> 3.0. SER
| i = D o % A
À Los FEES
ne” ES
| Ou. è
UU La > E
Wes DE ο À à gom.
» STE 00 è a
Get BB
| EE ον uS iD
names ES
E ον Q. ue 2 È
ORE SS
ES : [ape ou ο Ὁ EN
à $ , &. A c $ S
: cout NES
. sv = € wi
À BE SEN ES
Seo ez È
D > è
Sg BRE w <>
U en
(OO ev * Sn è
MS5SGNS =>
Calia 5
μα La]
ER n cw
IV ας

136
R:

4

A

SER M, fÉinantercattorr Ylagdrocden/ale mid bedunckr.

De Cartilagincis planis. μη

/

LI L]

AU

Z
T ο, Kst
--
- z
- fe

= o
X. T >

--
ντα ο IN
NE νο

" \ n eo" Te N
À) { PAR
À LS 3 I 4 5,4 y

N | EFT,

jV)
| FAN

n

A ANS
WW \ NER N) \

jjj »
JAN À \

À i UN
I

N

M

vus

ata SpinofaRondeletij. Raíz laui(ínquítfimilis eff, fi longas cutís fpinas excípías:à qui

bus noftri eam Cardaire,id eft, Lanificam uocant:a fpinis illis Lx aculeís , cuiufmodi multí

infixi (unt inftrumentis ijs, quibus lanificilanas carpunt, Nos ab his fpínís Spinofam appellamus:

quas non ín alisfolüm habet,ut fuperior(Clauata,)fed etía ín lateribus circa caput.C culís prafixi

funt alij duo,Inmedia dorfilinea, & ad priorem uf cauda pinnulam, contínuus eft aculeorum
- ordo unicus. :

GALL, Cardaire,ut díictum eft,

GERM, F. Kin Thosnrocch/oder Hechelrsch,

N
mul

= e |

HON Φος
G ARE LOFT e E
SER duos NEAN è

>
>

zzv.
(i PET,
ER 4 TALE

= x

us:
Sn
IR

Ri IAM AfperamtinquitRondeletius)particulatim hic appellamus, quz ab alijs eo differt,

|

quod aculeís paruis latera cöfperfa habeat,corporís ipfius truncum nullís.In cauda tres funt
longorum & firmifsimorum aculeorum ordínes ad extremum ufg caudx, R.oflro eft acutiore,

GERMAN, Ε. Æin Rücling oder Raudbling.

J

2
—

CHE

N SU NI NSS uin ἷ
“CT NINA) |
"A m N i, DEA NS
PEZZOTTA LV. CE
DA D PNR MINNA
n ν ΠΡΙ 22225
ΥΠΑ
/ m | RE NA
(/£I, 75 Im d N mi dg y
DIL μα
4 "T
AZ ir
D A AUR
^ AM
LAS NI
ή N) f)
JM

v

ur

A nA nn RT ATA TAN

αυ MA MANN is

CS
LII

: Ci ; o | ER | dà È RR 3

138 Animalium Mar. OrdoIX..—
= ara FullonicaRondeletij. Hanc (inquit) Fullonicam cognomínauímus , eó quód ubigi
| N inalis,in corpore,ín capite,in cauda,totafrequentifsimis & afperís aculeís confperfa fit , ina
{tar inftrumenti eius quo fullones pannos curant poliunt@, quod totum aculeís ferreís confert&
eft. R oftro fatís longo eft & acuto. Cauda aculei íncurui funt;triplici ordine difpofiti, Pugnacißiz
ma X rara eft hec R aía. i
GER M, F, Jin Rartenrochy/cin Rartert{he.

ATA afperrima Rondeletij. Hic depicta(ínquít Raía, in fupinum conuetfa , proxime des
(cripta omnír o fimilis eft:nifi quod illa parte tantum prona aculeos frequentifsimos habetz |
hzc non folüm prona,fed etiam (upína,tota aculeís peracutisita horret,ut manutollinon pofsit,
nifi pinnulis cauda apprehenfis.Hac caufa fuit cur fupinam depinxerim: tum, ut huius, ita alias
rum Raiarum partes fupini fitus cognofcerent ftudiofi,fcilicet,oris,narium, foramínü branchia=
rum,podicis,duorum uulua foraminum, formam & fitum, Dentiíbus hac caret, ut alia plurímae;
fed horum uíce maxillas habet afperas,& fere offeas. .
GER M. F. M'inüberraucer Kocch/nit allein an dem oberenteil/funder aud dem onde.
ren desleybs/alfo daß man jn mit wol Eanin ote hend nemmen/anderft dann bey den floßfäs
dern am [dwant.

Uf.

LAV s Magnus in Tabula qua Oceani oram ad Septentriones Europa ob oculos ponit,in |
ο Oceano pingit Raiam,qux homínem natantem,(uel eriam fubmerfum, utin Latina Tabula ex
plicacione fcribit, quí à multitudine Canum fiue Canicularum ín profundum rapi períclítatur , nas
turalí quodamaffectu aliquandiu defendat ac tueatur, Cuius rei typum (quanquam neque Canes
nec Raiam probe exprimi curauit)ex Tabula eiusapponere huclibuit. D
GERMAN. Wie die Rocchen aufi natürlicher neiqung belffend vnno befcbitsecnb den
fchwiimnienden menfcben (um boben Teürfchen meer) welcher vonn vileder Aunofife
vndergesogen wirdt. κα. 12
PHÁE

DeCartilagincis planis. 139

HARMACOPOLAE,X
alij quídam, Raias exicca-
re, & fceletos earum ín uarías
admirabilesque uulgo figuras
effingere folet, cum alías, tum
que Serpentem aut Draco-
nem alatum prz fe ferant, Cor
pus enim ínflectunt : caput &
os diftorquent ; alíqua inci =
duut, aut circuncidunt, late= _
gum anteríorem partem alí-
uoufg refcíndunt: reliquum
igunt,utalas fímulet: & alia
roarbitrío comminifcuntur,
"Talem fceleton olim mihi des
pictum qualemcunque hucap
pofui,
GERMAN. Sie côtpel
“von todtnen Rocchen wetz
dend vffoife vi andere man
cberley wyf felgam 3üderüft
vnno dedeert. :

CGS
n

i v
P.

=

N

N ©

rene

Squatina à Rondeletio exhibita.

T porri
77, n mei
n a a M

— — — Ch

NER

2

M 4

1

/ X

140 — AnimaliumMar. Ordo IX.
‘Alia Squatine effigies Venetijs ad me m[Ja que ad aridum pifcem extenfum
faëta uiderur:uino enim non probé refponder.

Di
4
4 4h
C e
4
\

b

> N
i [4 -— ”
Va RIS 2 PC D
NS 3 S A a
c AA > Km à αἱ YE 1
, yy e ER
'( m d EIN
\ 2) o

N
\

η,
"NM -

ZU (({( M
EXE
NEIN À

» " D. - Y
mu.
SS ==,

Y |
|

\
|

e
LA

=
DS

23) ))

-

N ( N
== i N \ Y 5

= 2 RETTO, ES
S— DE \

< p VN
A — ial UNS
EDP SER
— ER À

G

*. I LE D
M SIG VX,
IS

; \
Ne
[ TZ
H - A
j = \
N δν.” NJ
NY.
, AN
/ = N
3 ; E ΚΑ
| | xm AN |
i AIA NS!
4 IZ ; NN
( =

(

κά ά

N
S
E
77
74

CLS.
SE SES
n

9
LG
X

CT

De Cartilagincis planis. LAI

YOVATIN A Plinio & Gazx,is pifcis eft,qui Græcis Rhina dicitur,forfan à (qualore X afpe Rhina,
1 Yritate cutis. Vocatur & Squatus apud Plinium duobus in locis:& ita recte legi nos oftedimus, S quat.
Squatinæ cute ligna & ebora poliri teftis eft Plinius:quamobrem Græci Pivry,id eft,limam uoca-
runt hunc pifcem.quod nomen cum fabrile inftrumentum fignificat, oxytonum efle ; cum pííce,
paroxytonum,à Cyrillo quodam annoratum eft , nefcío quàm recte, neque enim ab authoribus
obferuatur. € Athenaeus Asoberop,id eft, Raiam leuem,tradit etiam Pirnp, hoc eft, Squatinä ap» Liobatur.
pellari:quos tamen pifces díuerfos efle,ex utriufg híftoría liquet. Rhínobatum uero à uulgo Gre
corum,etíam Rhinam uocari author eft Gíllius, € Oppianus ínter Galeorum genera, qui pi= Rhinobarws,
fces funt cartílagínei longi, Squatínas quog; numerat, Hinc forté eft quod Rondeletiusfcribit, e- Squarina in
rudítum quendam uirum, Galeum Cato rochiero uulgo díctum Gallis, pro Squatína habuiffe: ;e;C. artilagi-
- quí pifeis eft longus, Galeis relíquís fimilis:Squatinam ueró uulgo exíftimatum pro Squatoraía, meos planos er
utpote latiorem,& Raíz aliqua ex parte fimilem,Plinius tamen Squatínas cum planis cartilagi- longos ambi-
| neís numerat, Squatína quomodo fit medía inter planos & longos cartilagineos , a R ondeletío gere.
ab initio Capitis de Raia pifceexponitur.Nos quoniam ínter duo hzcgenera ambígere uídetur,
ultimo ínter planos loco;hoc eft, ínter eofdem & longos medío,repofuímus. € Oppianus fcrí-
- bítSquatínam non recípere(íntra feyfoetus,fed in híatumfey rímam fub pínnís utring fubiectam
foetusfuos in metuà matre occultari, € Pifciculis fimiliter fere ut Rana pifcatrix infidiatur.
€ Rhinobatus hucufque à nobis uífus non eft,nemo quidem ueterum prater Ariftotelem, X ins
terpretem eius Plinium,ipfiusmeminit, Saluianus, |
GRAECI noftræ ætatis & Rhinam, X Rhinobatum,uocant Rhinam,Gillius,
IT AL I hodie Squatinam fiue Squadram uocant, Gillius. Squatínauulgó nomen feruat,
Maffarius Venetus. Scoppa Italus interpretaturlo pefce Squatro, Veneti Squaquam uocant,
alij Squaíam,alij Squadram,Rondeletius, RomaniSquadro dí mare,Saluíanus, Ligures An
gelum: Vide moxín Gallicis. —
HISPANI Lyra,utaudio;àfpecie corporis:fed alia eftueterum Lyra, Lufitani Lamio,Sal
uíanus. |
cart. Noftri, Mafsilienfes, Galli, Lígures, Angelum(wel Angelotum, Bellonivs:Peange, Saluia
nus)uocant,à fimilitudine angeli picti cum alis expanfis. Burdegalenfes Creac de buch,
GERMANICE S£en ZAuygbe.hoceenim nomen Squatina eiconi ab Echtio miffæ adferia
ptum reperi. Huga quidem uel Hugía Hifpanis Raíz quaedam fpecies eft,uel (ut Matthíolus fcrá
bit) Torpedo, Poteritetiam uocari ein Éngelfifd oder Meerengel. Albertus Squatínam Ger
| manice Catulam maris uocariferibit:qui pifcis(inquit)quinque pedes longus eft, & ínfuper cau-
da pedemunum. Etalibi:Lignum raditur corío quorundam pifcium arído,ut eius quídícítur ad
mare Flandrix Seerobe, quod eft Canicula marina, Ego Germanícumhocnomennonagnos *
fco,deprauatum forte à librariis. |
ANGLICE dicitura Sfate,utaudio:uelSteat. € PifcemRaix fimilem,quiin cibo Ve
nerem iritet,apud Scotos audio nominari a Cat of Eoy.

ORDO X. DE PISCIBVS CAR

TILAGINEIS LONGIS.

DE GALEIS SIVE MVSTELIS ET CANI
BVS AC SIMILIBVS IN GENERE? QVI O Ms
nes Gracis Ταλεοί uel Ταλιώόεις dícuntur,

7 A AL EI, quos Muftelosuertit Gaza, funt pifces longi,cartilaginei, Nomenà corpo

LD Zi ris habítu Muftelis terrenis fimili datum eft, Γαλεὸς uero fiue Γαλεώσῖνς , generis noz
1777 5%) men eft apud Ariftotelem:cui epitheta,ut formas qua generi fubfunt , diftinguat,
1264 [£71 adijcit.dicitur enim Galeus acanthías, Galeus afterias, Galeusleuís, Plinius lib,

9.cap.24.Squalorum nomine Galeos intellexit, ubi Maflarius Galeos legit, quod SqualiPlinij

rum Ariftotelis unde fua Plíníus tranftulít,ínfpectione, Squatos autem appellat Squatínas, In Squati,
Catalogo pilcium,quem confecit Plinius ad finem libri 33, Gialeos nomínatur fuo ordine ; Squaa

Squalus Oui- las nufquam: R hinam ueró (id eft, Squatinamyibidem Squatum interpretatur, Ouidius in Has

dy,gc.

Galeonymi:

Galaxias.

Canes.

\ . Ya

142 Animalium Mar. Ordo sai

líeutíco Squalum nomínatínter pifces, qui in herbofa arena degunt uidetur autem Squalum pro:
Cephalo,íd eft Capitone dixifle, per fyncopen. quanquam Cephali mare uicinum fluuijs & fta=
gnís amare dicuntur, & limo uiuere Capítones fl, quog ín herbofa arena degunt Aufonto, Vars
ro etiamlib.3,dereruftica,de pifcinisloquens, Squalos cum Mugilibus nominat, funt autem Ca
pitones Mugilum fpecies. Vulgus in Italia hodie@ Squallumucl Capítonem nominat pifcem,
fluuiatilem, quem noftri Ulet.nam quí € wal; quafi Squalus à nofitis uocatut, longe alíus eft, -
ex Leucifcortim fl.genere, Columella etiam ubi de efca pifcium, qui ín pifcinis aluntur, uerba fa*
cit,Squalorum branchías nominans,Cephalos forte íntellexerít, Squalorum autém eo inlocole=
gendum,n6 Scaurorum, recté animaduertit Rondeletius, « Pifcem γαλεώσῖν Gazaalicubi Mu
iteligenam,id eft, Muftelorum generis interpretatur. Oblongi & cartilagineiomnes; Galeiuos
cantur,minores pr&fertim:nam maiorés & cetacei,Canes Caniculx’ue , aut alijs nominibus fuis
appellantur, Philotimusnominat Galeonymos inter pifces dura catnis, X qui egre conficiütur,
& c, Latínus interpres Muftelos uertit,nimirum quia Galenüs monet, ledtionem alíám efTe , Ga:
lei:hoceft,in Gracis Philotimi uerbis,aliäs TaAsavuko,aliäs Tarsoilegi. Calliônyius quidem lon
ve aliuspifciseft, Idem Galenus Galaxíam Roma dicium, & maximi pfeci) pffcem, Giaco ma |
ri igiotum,ín γαλεῶρ genere collocat, & molli carne effé pradicat; cum relíqui Mufteli dufa imaz
gis fintcarne, Mihiuero yaAefias,uel poriüs yeA«e/ec,non ad Gaaleos,fed ad Γαλέαέ uel rangé, te
ferédus uidetur,id e, non ad Muftelos,fed Muftelas. Toto ením generehi pifces dífferunt.coms -
muníatamen quædam habent, qua ut ab eadem quadrupede nomen utrifque inditum fit, ín caus |
& fuere:quanquam Aelianus,feAf marina(inquit)nullam cum Galeís communítatem habet, &c, |
fic autem uocata eft, quoníam fimiliter , ut terrena, omnium cadauerum in qua íncurrít, oculos
exeft X conficit. Mihi ueró communia uidentur hac: Vtríq; oblengo(& maculofo feré) corpore .
funt:ficut & terreftres quadrupedes cæteriscomparatæ, longiufculæ funt, refpectu ad crafsitiem
habiro, Vtríg; parte fupina albicant,ficut & terreftres, prona fufci funt.lecur utrifg dulce & adís
pofum, quod@;facilè in oleum refoluatur, Muftelos príuatím aliqui ore parere fabulantur, ficut et -
Muftelam quadrupedem. Catulos quidem fuos ore recipiuntac geftant interdum , tum Muftela
terreftres,(unde orta forte credulitas quód ore pariant,)tum Muftela quadrupes,tum Galei maríe
ni,prætet éos quos catulorum afperitas prohibét,ut Acanthiam. 4j Canum nomen Oppiano Ae
lanoG; communius eft quam Galeorum. nam Canum alios magnos & pelagios effe dicunt, (uc
Cerchatiam:)alios,iminores quidem, fed pifcibus præftantifsimis adnumerandos , ín ceno proe
fundo degere:omnes fpecie corporis,moribüs & uictu inuicem fimiles! uocarigminores priua= |
tím Galeos, prater Centrínas:tanquam Centrinæ génus proprium conflítuant,& Canes quídem |
minores fint;Galeí autem non fínt, aut faltem uulgo non ita uocentur. Galeorum fpecies faciunt |
σκύμνους,λέους,ἀρνδίας,ἁλωπνιίας, ποικίλους. 6[ Galei omneslitorales funt, Bellonius, Oppianus
etiam & Aelianus, Canem maíorem (id eft, Carcharíain) pelagíum faciunt; minores uero Canes,
id eft, Galeos & Centrinas,in corno profundo degere fcríbunt, Omnes ex ouís, qua íntus cons i
cipiunt,uiuos poftea foetus emirtunt. Differuntinter fe figura, magnitudine, corporis conftitutio |
ne,atq internis partibus,prafertim utero, Bellonius, € Galeorumdifferentia cöflitui poffunt,
utalij Galei fimpliciter,alrj Galei cetacei fintzcui generi Galenus Canes(nimirum Carcharias)& Liz
bellas fubijcit.His Vulpes,Ma!rhas,alios@,qui in magnam molem accrefcunt adiurigere poffu=
mus, Rondelerius. i

GALL, Galeosomnesnoftri nullo difcrimine matinos Canes(Chien de mér)appellant, Bel
fonius, i VON

GERMANICE /Bundfifbappellantur,id eff Canes pifces,omne Canum & Galeorum ge’
nus ANGLICE ©odgefifhe: Pot oN 1c E Morskipies:uel Pfiaryba. Licebit autem diffea
rêtie caufa cetaceos appeilare greffe undfifch:Galeos uero priuatim ditos,EleineAunbfifb.

-y
PIA rm
RS AR
P

(ΑΙ Ἐν $ acanthías,reAéc ἀκανθίας,ποπηεπ tulit ab aculeís,quos ín tergo gerit,fpinacem con |
(pice Gaza.Coloris eft cinerei:duos aculeos ín dorfo habet, quibus pinna ínnituntur, deie
Cios,firmos,acutos,non admodum latos ueluti ín Cencrine, | ij |
ITAL, Azioa Venetisdicitur, quafi aculeatus. ea enim uox illis ftimulum fignificat, quo

punguntur boues,à Liguribus Agufeo, Rondeletius & Belioníus, Veneti Afilato DA |
aculeatum

De Cartilagi neis longis. 147

aculeatum.nam ftimulum, quo anímalía punguntur , Veneti, pracipue Patauini,a fimilitudine
robofcidis afili tergora anímalíum penetrantis,afilum nomínant, Maffarius. Lígures Agufeo,

feomanigece Palombo,communíalijs quoq? Galeís nomíne:alíj Scazone,Saluíanus, si

| HISPANI Mufoleuocant,ut audio. Víde mox ín Gallicis,
GALL, A noftris & Mafsilienfibus Aguillat,ab aculeís,nomínatur,acus ením à Gallis Eguit
| Jedicitur,A Gallis Chien de mer, Rondeletíus, Mafsilié Egullat, Lutetia & relíquís litoribus
Oceani partículare nullum nome habet:cum unico, ut díctum eft , nomine Canis omnes Galeos
comprehendant,Bellonius. Galli quídam hunc pifcem Aguillade uocant:alij Ferran,quod acu
leí nimirum ceu ferrei quídam mucrones emineant;unde X Paftinacam aliqui Ferraza uocitant.
Hifpani Mufole,ut audio : quod nomen à Muftelo corruptum uídetur. Rondeletius tamen non
bunc,fed leuem, circa Monfpelium Emiffole trocarí ait.

GER M A, F, in Thosnbund/ein äfbfarber Zundfilh/ mirzweyen dösnen auff den

| suchen. Hac etiaico Venerijsefhfla,ad Galeit flellare jr uide

| puo T gur.Is pifcis colore è fubruffo pallet:maculis4, crebris in dorfo ni
| Galeusfellars Rondeletij. gricantibusyalibifufcus diflimguitur.Pinne er in dorfo;tres:poft
È branchias,binæ:nec alias piétor offendit:qui (uc fufpicor) neque
brachias,neq pinnas rette exprefsit.Rofiri etia latius obtu[iusa
que,quam in ceteris apparet: & ad Muflela magis accedit.

C μον à
CN Sue NEA
: (MD N \ NS A

ZA
a)

y 7777
nr

ER,

SA AAA

DA e t m AZ
"7,

om M azzo

\
5 N " σι AN UN
URN
ον ΝΑ νι ὁ
Y N N 3 m N
UN Vent (7 Le
SAL
f pu a) e,
ISO

τι Nr OR

NT ar tal aS
Ad σα x à

M ae pron GA
Iced
((

ή

SATA

1 «
N κος

o...

(
B ai sq
n NE A MU j
VES) c et

DA
\

( ( N n im i
(( (i (ind

(t (4

AD

A ALE VS afterias,id eft ftellatus, ut Gaa
qe Uertít;FzA«oc ἀςερίας:ἃ quibufda ποικέ
ass, id eft, uarius cognominatur, Macule dor
fi eius, alíz ftellarum fpecíem referunt , utis
de íllí nomen, alízrotundz funt, Rondeles
tius. Sunt qui Galeum ftellatum effe cres
- dant eum, (inquit idem,) qui a noftris Cato
Rochiero, aMafsiliefibus Catto algarío uo
catur, ( Gillium & Bellomum notat: Ó£ed non re

fi la

N)
NOME
NE ()} % ut

ὴ
u

IR
AN

Ÿ

QE cat
Cie, cum is oua teftaceis quibufdam,ut ita di M j hy
cam,membranís inclufa gerat, id quod Ca- | . e
niculís Raíjs tribuit Ariftoteles, minime EA Bi
uero Galeis ftellatis, (| Quanquam vrvixi2e; SAN
Tarul,fpecies una híc à nobis nominanî, Ae SIT
líanus tamen communíüs accepit. Canurñ DE ?
enim noncetaceorum genera duo facit, u- BE
fium xz7x51y uAoy «d» ποικίλομ,ααοά priuatim M iS
Fz2«oy uocat, alterum paruuni, (concolor, ) ut A

in Centríne mox dícetur. Sunt & Canícu«
Iz maculís uaríz, ideo@ nebríz, id eft, hin-
nulares cognomínantur, Porro Pœciliæ

vw. EN au. ον arm irm

ri EN

[ È | ή
X Pu '. ) C3 κ.

144 AnimaliumMar.Ordo κ. |
fui generís pilces fluuiatiles funt, - q Fallitur quihunc Galeum,Oppiani Pardalim putatseaes
ním inter Cete & belluas marinas Oppianoeft. @ Galeus Afterias(inquir Saluíanus) non eft pi
{cis nofter 45.ct 4 €.ut Gillius & Maflarius fufpicati funt,proptereà o» ualde maculofi fint, Na cif
ouum teftaceo quodam inuolucro,figura tibíarum ligulis (ímílí,contectum (quale ouum tum Ca
tulorum feu Scylíorui.i,tum Rafarum efle,notauit Ariftoteles)non nifi hínotirí ex Galeis pifcis
bus habete reperiantur:hos Catulos, & nonafterias effe, fateri oporter. lam cum Galeorum pifei: |
um(quí Roma peculiari nomenclatura pefci Palombi uocantur)duo fint genera,íta inter fe con=
fimilia;ut cum rebus omnibus prorfus conueníant,folís quibufdam albís atq; rorundís maculis d
ftinguantur:has enim quínon habet Galeus,As&-,id eft,Izuis,cognominatur:quiuero haber,&se
ins ,ideft,ftellatus aut ftellarís,ut Theodorus uertit;Oppiano Γαλεὸς moines, id eft, Muftelus uaris

us. Cuius nos iconem non exhibuimus:propterea quod tum ínternís , tum externis partibus , fis.
millimus adeo lzuí Muftelo eft (folís dorfi maculis ab eo differens ) ut facillime ex illius expi@ta

ícone,híc etiam cognofci pofsit.Hac Saluianus, >. gh

GALL. Anoftrís Lentillat dícitur,à maculis albis, lentismagnitudine , quibus depi@us eft,
R ondeletíus, | |

GER M. F, in Sternbund/ein SlcEbuno/ein Punterbund:cin geftirnter ober geflä- |
chester Aundfilc. | |

ANGLICE A Corebownb(ficut audio:)uel Sonecow:ideft, fufcus Canis, Done enim.
Anglis fignificat colorem fufcum, ad cínereum uel coeruleum ínclínantem. Coweijfdem Vacca |
eft.Hunc pifcem maculis nigris in cœruleo díftíinctum aiunt, Sirne is uereftellaris,uel alia ques |
dam Canicula Galeiue fpecies maculofa,uiderint qui ad Oceanum habitant eruditi,

ALE v 5 Canis,uel Canícula Plini},Rondeletio, reresxvay. Longealia eft haec Plinij Ca
nicula ab eo Galeó quem Ariftoteleszxvaiov appellat, Gaza Caniculam. | Effe autem hanc ^

noitram,Plíntj Canículam,confirmatur tum à nube oculos operiente, (qua ínnullo alio Galeo,
præterquam inhoc,& Galeo glauco,reperítur:) tum obid quod partes corporís humaní nudas. |
candidas@ appetat.quam ob caufam etíam ab his qui nunc ín mariuerfantur,reformidatur, Ron
deletius, 4j Quodad Canem Galeum(ínquít Saluíanus)licet Oppianus Aelíanum tranfcrivere
uideatur; non tamen ambo de uno pifce loqui uídentur, Aelianus enim colore uaríum faciens,
non hic exhibitum à nobis pifcem 4:.fed potiùs As. noftrrum,uere uarium sat ab alijs Σκύλιορ δὲ
exvuvoy appellatum,tertíum Canumgenus(poft Carcharíam & Centrinem) conftituere uidetur,
Oppíanus ueró cum fuum uarium non faciat, X à Scymno,íd eft, Catulo, dífiinguat , pifcem Noe
firum 41, tertium Canumgenusf. cit, Ariftoteli fimpliciter Kvap eft.(namCarchariam Ariftoteles.
non cognouit.) At Latínorum nullus,eiusmeminit, Nam Vergilius per Canes marinos, Plinius
per Canículas, Carcharías intelligunt. Plinius quidem ex Theophrafto Carcharias uertit Canicu |
las, Quare cum Latino nomine careat hic pifcis nofter , nos Gracam ímítantes nomenclaturam,
Canem galeum uocabimus Hxcille, | T i È
GR AE CI huíus ætatis Σκυλλόγαρο uocant, i
ITALICE, RomaniLamiola, (quanquam & Maltham Roma Lamiolam uocari, alibi {cri
bit R ondeletius,)quaffparuam Lamiam, quod dentibus Lamia fimilis fir.Lioures(ficut & Mafsé
lienfes)Pal:nimirum quod oblonga corporis roftrig in mucronem producti figura palam feu
dim pra fe ferat.uel à Palumbo:nam Galeumlæuem a cutis colore Mafsilienfes Palumbum uo
re Belloniusferibit. €f Canis Galeus(inquit Saluianus) Italice pefce Palombo uocatur , nomin
communi etiam alijs Galeis,acanthiz fcilicet & lzui: peculíariter ucró , Canofa, @ Gillius hoc
Ariftotelis Scylion putabat; Nonnulla regiones(inquit)Caniculam (Italice uulgo Caneglia) uos
canto; ^, | | i
|. G ALL. Mafilienfes(ficut & Ligures,ut díctum eft)Palnominant. CircaMonfpeliumMiz |
landre & Cagnor,id eft,paruum Canem. : me
GERMAN. Min AAunofifc/antleiner Aundfifb:uel F.ein Miindle. Hoc animaduer |
tendum, Germanos ad Oceanum, Phocam nominare Seebund;id eft Canem marinum, ni MN

ANGLICE. a Sogfifbe. |

\ Canicula Pl
1,

De Cartilagineislongis. dur TAI

Canicula Ariftotelis.. Teflaceum ouum(inquie Rondelerins )feparatim depingendum curauimus; et
in diffeîta canicula mammas illas candidas,bifidamá, unduam,@c.

DÀ 77 LL,

DAHER
er. 4
LI PAGES LS 7}

E

Galeus frellacus Bellonij,quem Rondelerins Scylion AriftorelissideSC,Caniculamfacırz |

quanquam eicones Darum conueniunt.
LI

\ SN SANE: ERUNT
man » N \ NS SS τν
us ΛΑ ΛΑ A p o
ARS SN Rtl Ue πλ PUITS Rd
CSS VS N SMS x ALLEN

ANICVLA Atiftotelis.(Vide quzdam proxime retro in Canicula Plint] annotata.) ExvAt

| E. Canículam interpretatur, Eundem(Galeum)nebriam,raaspriseizy, appellariide
Ariftoteles teftís eft:hoc efthinnularem,a maculis uidelicet,eft enim colore ruffo, nigris maculis
afperfis, cute perafpera, &c. Athenzus sxupvoy appellat,id eft, Catulum. 4f Bellonius Nebríz ma
culas albas tribuit:& Mafsilix Niffolam uocariferibitzut forte hic fit ille Galeus leuis,quem Ron
deletíus docet ín Prouíncía Emiflole uocari, Idem Belloníus hanc Pardalim Oppiani effe pua
tat;cum ís pocta ínter Cetenumeret, Nec alium Galeum rum, id eft, uaríum : quem alij afteri=
am dixerint.addit dentium eius morfumnon fecuslethalem effe, ac Draconís aculei puncturam,
Trestinquit ídem Belloníus)buíus pifcis fpecies animaduerti poffunt, alius enim ef? craffus , nia

- ger,& recurtus:quem uulgus Mafsilienfium Guattum auguerum uocat, ( Cartum algarium videtur

anterpretari Rondeletius,erfi icon ab eo pofita,cum illa quam Bellonins deditynon conuenir.] Alíus uulgarís, δέ
pauló magis candídus. ( FTuivs eriam iconem addit fimilem feré iconi Canicule faxatilis Rondelerij: c» fimilia
rer urille, Rouffecam nominat.) "Tertius Tyrrhenotantüm(quod fcíam)lítori cognítus,carnís iucun.
ditate acredolentiaczteros exuperat, Quamobrem Romanum uulgus Guattum mufcarolá no.
mínauit. nunquam is fefquilibram exuperat, ftellulis@ ut € toto corpore candidioribus eft con-
fpicuus. Hacille.

Catulus maior, (inquit Saluianus: utítur autem Catuli nomine pro Canicula, ) Roma Scors
zone, Mafsilia Guat aughier; Gallis Rouffere:Item alius, (fimplicier Catulus, ) Rome pefce Gatto,
Mafsilia Gatufio:Gallis Rouffere, ficuti & prior: Vterq; ab Aríflotele &% τὸ σκυλακί» (per fynco-
pen Exv/uy id eft, Catulus(uel paruus Canis,uel Canícula, ut uertít Theodorus,) uocatur, eodej

Ariftotele authore vs&e/G- (id eft Hínnulus, appellatur à quibufdam.ab Oppiano at Athenzo, INCISE

| Suvuvos, id eft, Leonis catulus.ab Aeliano uero Galeus nuncuparitertium@ Canum genus confti

tuí uidetur. Latínorum nemo horum pifcium mentíonem fecit.nam Vergilij Canis marínus, ut
& Plinij Canícula, Carcharías eft, Gaza ex Theophrafto Carcharíam recte Caniculam uertit : at
Scylion ex Ariftotele,fimiliter, non recte. Nos Scylía catulos appellabimus, ne homonymis uias
mur:& fpecíes duas faciemus,etfi uererum nemonotauerit;quod utrifg qua Scylijs ueteres tri
buerunt , conueníant : fed ex his prior, Maior eft:alter, Minor, Maffarius & Gillius hos pifces,
quod colore uaríj fint,afterias efle, falfo crediderunt. Haec Saluianus,

IT ALICE, Gatta, Veneti Guatta,&c. Vídeín Latinis, LV siT AN t s Caffaun, ni fallor,

GAL L, Chat circa Monfpelium:Rouffete Gallis,nimirum aruffo & fubflauo colore, Mat
filiz Gatto. Piura legein Latinis,

Yo xa N

Porcus mar.

yang

1 n , ] . ; CARI 4|
fo potíüs,quam in« eruice,aculeos geftar, Rondeletio tefte, Hoc etiam differunt ( inquit idem)

ANTEVLA faxatilisaRondeletíodicta, Caniculamfaxatilemtinquit)appellamus eam,
(0° à noftris(circa Monfpelium)Catto Rochiero: a G ALL 1 s,ur fuperior, R ouffeteuoca
tur,Ariftotelis quidem Canicula ín coeno X litoribus degit,ad (ummum cubitalis:hæc in faxis &
alto mari frequentíüs, (quamobrem raro capitur,)binos cubitos aliquando fuperans. € Gillius
& Bellonius Galeum ftellatum hunc effe putabant, (ed reprehendit eos Rondeletius. Vide ferie
ft: cum fuperiore. i

GERM F. Lin andere arrdes Släckhunds/mag cin Steinbund genenne werden: da
et woner vinb die ftcin mtieffen meer.

Alia Centrine galei imago,a Corn.Sitardo quondam miffa:quam,cum bic Dacium non babe. \
rer,in Jequentem paginam rerulimus. d i

AL EV 5 Centrínes(R ondeletr,ra2séc xwreivns, Latino nomine caret. Ariftoteles & Pliniam
(C. nufquam eius memínere: qu: nquam Athenzus hac ranquam Ariftotelis uerba cítet: Κα |
Kerapivap Quot τινα Γαλεορ di xoà Nard avoy.Ézra&ver G^ dt Ezrtvoyrid lea καλεῖ. yeigovat ἤ eil TKywrpivuy uo Ava i
ead '».Sic Rondelerius. INotidanus quidemex Arhenzi uerbis diuerfusa Centrine uidetur : nos
men tamen ei adorfo,nimirum eminentiore factum apparet: quod ín Centríne etíam pra catea
ris Galeis,pracipué circa ceruicem feu potíüs fummam tergí partem , prominet. Apia propríé |
dicitur in Suis ceruice furre@a fera: & hunc pifcem Athenzus centrum ( unde ei nomen) habere
fcvibitzr&c 78 purs A Que, R ondeletíus ín ceruicispinna ínterpretatur. At Galeus acanthias in dot 4

quod Acanthias ex ouo uiuum foetum parit, Centrínes uero oua duntaxat. qj Centrínz Aelias
no parui & pelle dura funt, & capite acutíore, & coloris albedine à Galeis priuatim didis, diffe=
runt. Eifdem innati funt aculei duri, & aduerfus omnia refiftentes: quorum a'ter ad capitis (immo
dorfiyfummum uerticem alter ín cauda eft.hiuenenatum quiddam habent. Sic ille, & partim Ops
pianus. Inde contjeio eundem effe Porcum mar. Plínij , de quo ille: Inter uenena fune pifcium 4
porci marini fpícae in dor'o,cruciatu magno læforum.Quin & Mafsiliæ alibi@ hodíe adhuc Ῥος
cusuocatur. @ Hyænam pifcem nonnulli Centrínam effe putant,non recte. Hyana enim bel.
Jux funt marínz, unde rap &y9G- varvns C ppíanus dixit: Centrina uero ‚inter Galeos feu Caa
ncs minimi.locis etiam nomínibusQ diuerfisab Oppíano nomínantur. « Cur Canumgenusd
Ga'eis,id eft Canibus minoribus,diuerfum & peculiare Cenirínas quidam fecerint, inducti ufa
dentur à corporís fpecie nonníhil uariante.funtenim cæteri Galei uarij, maíores.)pelle mollíore;
capítelatíore. € Bellonius Centrínam pro Vulpecula pinxit, duabus eius iconibus exhibitís
quarum unam fimpliciter Vulpeculam nominat; alieram Italícam V ulpeculam , qua à Venetis
Porco marino dicatur.arqui in defcriprione difcrimen nullum facit,

ITALiCE Porco marino,Bellonius. | L^ NER D

GALLICE. Alf Bernadet,alij R.enard;alij Humanthin uocät. Nofiri& Mafsilienfes Porc

147

S

Agi

D
c Cartila

(y.

-

N
-.
j 9 ο

N | | |

\ Y

Κνωμ rig.

«ld her mar.

148 — Animalium Mar. Ordo!

τμ μι πμ ο ος MUR.
" n

)

nec id ínepte,uel quía fpeciem Porcireferat,uel quia Porci mère in coeno fe uolutet, R Gdeletít
GERM. F.A in Gauwbund,ex Porco & Cane compofito nomine:bat aud) dézn auff de
rucken wieder C boibuno:aber den oberen náber beym Eopff:find gréffer/berter vno [báo
licher im fticb. Retulit mihi wir quídam líteratus;accepifle fe a nautís Balthící maris,pifcem uo=
catum /Sundfifb/{peciem potius eius:hoc enimnimis commune eft nomen,) aculeum inter=
go habere,quo ledat naufragos:& captus forte ín nauím proíectus, afferem quernum etiam pers
foret. ! m

Saluiani iconnonnihil ab hac differt:nam pinnam partis fupine uleimam non uidetur ha=
bere:& caudam in extremo magis acutam.

innuit hunc pifcem ab ingenti) callídítate,qua Vulpem quadrupedemreferat; Diphilus à gu
fiuingrato & grauí,tanquam uulpina carnis; Rondeletius acaudæ longitudine. A Syracufijs |
Kvoy zip id eft Canis pinguis uocabatur,ut profert Athenæus ex Archeftrato, his uerfibus: Ep σὲ
Pod to γαλιὸμ Pu ἁλώπεκα, K&px9véckey — Mise, Gy un Ge mwrap Seau, apre coy: Ou ug Aevo Xupa |
κόσιοι Kura πίονα, «πι tamen neque adípem,neque pinguedinem ullam Galei habeant , R ondeles -
tius, An ueró ín íllís Archeftrati uerbís pro Kuba πόνα,Κωωαπφνσεα, uel Auızyvorpe legemus? nam fü
prà dixerat Athenæus Archeftratumaflerere Muftelum Rhodium effe Awuzgiozpe. Quoniam ue
ro omnium fapidifsimum hunc pifcem effe tradit, Vulpes autem nofira ubique uilis ac plebeius -
pifcis exiftimetur: Archeftrati Vulpemtinquit Saluianus)aut apud Rhodum folùm eiufmodi ef
fe:aut prater aliorum antíquorum morem, quod magís credimus,alium ab hoc noftro pifcem, te
nerum X pinguem, Vulpemab eo uocaríarbítrandum,Sícille, Galei quidem Rhodij iconem |
alía ex Rondeletio dabimus inter fluuiatiles, _
Errant quí hunc pifcem, Aprum marínum effe putarunt, propter corijnimirum afperitatem:
quz tanta ín hoc pifce eft,ut limam referat. |
Vulpes pifcis eft ceraceus,ex Galeorumgenere, Ariftotele tefte:corpore rotundofpifloé, ο:
re paruo,non multüminfra roftrum, dentibus acutis, Caudz pinna,quæ furfum abit, toto corpo-
re longior eff, falcis formam referens , altera multó minor, Animal parit. Foetus uentrículo recía |
pit,&c.Rondeletius. | 4
GALL, Noftrià caudælongitudine, figura@; enfi fimili,peis Spafo nominat:alij à cauda lon
gitudine, Ramart, (Galli Yulpem quadrupedem uocant Regnard, )R ondeletius, T T
&ER A, F Ein Mecrfuchs/ein fubsbundicin Schwertfhwang/ ein Swwertbunds

NI LP E s Galeus, a Plinio Vulpes, abalijs Vulpecula dicitur, Ariftoteles fic appellatum

Solus hicinter Galeos umbilico matri adharet,&c.

u

ruche. : κ

. illi cognomen , uenter candí

De Cartilagıneislongıs. 149
ALE VS leuis, ΓαλεόςλέΘ”, hic uidetur (inquitRon Icon bec,non memini ubi olim mibi ese
deletius)ex ipfagenerandi rarione,quamei Ariftote prefla, eiufdem Galei leurs , uel faltem e

lesadtríbuit, € nospictura exprefsímus,Foetum enim cd comungenda mderur,
1’ H ῃ n A]
umbilíco matri adhærente píngendum curauimus,ut a

Caniculis, Vulpibus,alijsg Galeis difcerneretur:cünul: — ' «
lus ex Galeis alíus fit,cuius fœtus fecundís membranis@ A N
inuoluatur,uterog περα umbilicum allígetur, Inte- e
rim non melatet alium efle Galeum, ín quo cutís quàm NS g :
in hoc fit lzuior ; quem tamen , cum eodem generationis SS Au
Ds =

modo non procreetur, Aeliani Glaucum efle afferímus,
@ Bellonius Galeos leues nomínat, quícunque aculeís
dorfi carent : ex fjs uero príuatím illum qui à cutís colore
Mafsiliæ Palumbus uocatur,ab Ariftotele leuem dictum
tradít, Læues quidem Galei non âcutis leuore dicun=

SZ Glaucus [fea

S AS < e. liani,

TP RR
u EEE
\ |

> \

tur:omnes enim Galei afpera cute funt, alij magis,alij mi- i 5
nus: fed quoniam aculeís carent, ut opponantur acans | = à
this, @ Saluianus ob id leuem dici opinatur , quód non A
afpera(ut reliqui fere Gate fed lzuí tectus fit cute, Latis ANS
norum(inquit)nemo eius meminit, É NS
IT AL. À Romanis pefce Columbo dicitur,R ondelee RS
tius:qui alibi Orbem pifcem Venetis Columbum uocarí SS
feribit: Maflarius uero Paftinacam Venetijs fic nomina= ANT /
ri. @ Romznonfecus quàm Afterias, peculiariter pe- |
fce Palombo uocatur. (nam Canes galeus atque fpinax :J
communí,& non peculiari nomine, pefci Palombi appelz ZEN
lantur, Salufanus, AN ( À
GALL, A noftris Emiffole uocatur, Rodeletíus. Maf= SN | |
N

filienfium uulgo à cutís colore Palumbus,Bellonius.
GERMANIC Ecircunloquemur:4Éin glatte art der

Kleinen ZAundfifchen / bat wel auch ein rauche baut/

wie die Mundfi{biiberal: aber Feine δόση auff dem

e

ALE Vs glaucus Aes
liani, quatuor aut quin
que cubitorum magnitudi=
nem attingit.Dorfum coeruz
lei eft colorís exaturatí,unde

97 j η 27777717 1.7,
U UM LK,

ul

19
mmm

di,&c,Color quidem híc coe
ruleus ín nullo alio Galeo
fpectatur: unde & Cagnot

172277

"oum
I NAGAI
X

M

blau,id eft, Canís (aiu fí- À Hs Ò
; NS S

ue cceruleus à noftrís appel= N S

, 4 SS T SN N
latur, Rondeletíus. Hunc AN IRIS
E. Er à SS NÜREN
igitur Galeum, Aeliani glau N
cum arbitramur: quicatulos N f
fuos orereceptos abfcondit., N N

3 N /
S

quítamen ab A elíano(& Io,
Tzetze) fimpliciter τλοὔκῷ”
dicitur,nonTeAeds yArunss , ut
Rondeletiusnominat. Ali=
us quidem fuerit Ariftotelis,
& aliorum Gracorum Glau
cus: qui cum aculeos mul«
tos , praacutos , ualídósque
ín dorfo gerat:ab illis prohi=
betur foboles ore parentum

τς

POV BALL,
η

LI

non cedít, humanas enim catnes codem modo appetit, cuiusreiipfe oculatifsimus fum teftis,
Rondeletius,

x

ο Animalium Mar. Ordo X
” e En ft 2
blau, circa Monfpelium,ut fupra dictum elt,
d à Y ir en Blawbun/ein blawer Aundfifb.

SEN S ERAN RANA YES AA RSS
RON ESSEN SENS
MAI

Me
GE)
RATTE,

mpm

DH

"pop OU pv tuto VA] KO snp4ving 202 wungıdop sus 204 ndr 3

Pr Y G AE N A pifcis e Galeorum cetaceorum genere,fic díctus eft à Gitzecís, (Zuyovæ,)a fimilis
tudine figura. quía (vyoy tranfuerfum líbrile fignificat,ex quo lances dependent:uel fimplici
tere (vy, id eft,a iugorquod ut tranfuerfum boum ceruicibus imponitur , ita ín Zygæna caput

merito (inquit Rondeletius:)eftenimlibeila fabrorum lignariorum,cementariorumg ínfirumen
tum: quo rerum ín plano pofitarum æquilibrium fiue libramentum, X neutram ín partem pros
pendens (itus exigitur.idligno tranfuerfo conftat, ín huíus medio aliud erectum eft; cuius fum-
mo filum annexo plumbo demittitur. Hanc figuram pífcís ifte capite tranfuerfo , & relíquo cor»
pore ín huíus medio fito, apte refert, Sic ille:cuius fententíam potíüs quam Saluíaní (qui ad bu»
dus inftrumenti fimilitudinem hunc pifcem accedere negat:& Gazam , quí Libellam uerterit,re-
prehendít)equidem approbárím. @ Quí hunc pifcem Sphyrænam effe falfò putarunt, quód ca=
pire malleum referat.Italíco eiufdem nomine (Martello)malleum fignificante, (nam σφύρα etiam
Græcis malleus efi,) decepti uidentur:ijs uero quí Lamíam arbitrati (unt, dentium fimilitudo im-
jpofuit. -

IT ALIC E Cíambetta dicitur: alicubi pefce Mattello(14 efc, Mallens,ur dilum efC: )alibi pefce
Baleftra:utrunque a fimilitudine figura, Aduertendum tamen eft,non hunc,fed Aprum feu Cas
prum pifcem, Romea pefc} Baleftra uocari, Saluíanus,

HISPANICE, Peis Límo,Límada, Toilandalo.

GALLICE. Mafsilienfes peís louzíouappellant , nonaferitate ( ue Zellonius fcribit) fed à tea
gumenti capitis fimilitudíne,quo olim Iudzí in Prouíncía utebantur , Rondeletius, Mafsilien-
fes à dentíum fxuitie Cagnolam, & fortafsis a deceptione Baratellam incerta nomenclatura dis
«unt:ítem ludæum,Bellonius,

' GERMAN, F, Xin Jud/cin Sclegelyein SchlegelEopff/ein Schlegelbund.

A NIS Carcbarías, Rvoy szoyaeize, A Theophrafto fimpliciter etiam καρχαρίας dicitut, Mai

re rubrum(ínquít)belluísrefertum eft,plurimos@ Carcharías habet , ín tantum ut nare tutü

non lit. Quem locum interpretatus Plinius:In mari rubro(ínquíbfrutícum magnitudoternorum
eft cubitorum, Canículís referta,uix ut profpicere enaui tutum fit,remosplerung ipfis inuadenté
bus. @ Dictus eftautem Carcharías,quód pra czteris pifcibus afperos,acutos, ualidos@ dentes
habeat. R ondeletíus & Gillius Carchariæ eandem faciunt Lamíam, Nicandri Colophonij Glof-
- fas fecuti, qui Lamiam etiam Carcharíam & Scyllam uocari feribit. Ego cum Oppiano potiüs di
flínxerím.bíc enim pottaaliquoties Canes numerat ínter Cete:de Laniijs ueró príuatím agit, Xc;
Fícrí quidem poteft,ut in nonnullís locís Carcharías alio nomine Lamia díctus fir,propter fimia
litudiné:ab alijs uero exactíüs fuo difcretus nomine. Bellonius in hoc potifsimum hos pifces dí-
Ringuit,quod Lamiz os in anterioti capitis parte tribuit 1 Carch arie uero roftrü in mucrone ex=
"porrectum. Lamia quide (adum, A&erscquod nomen Gramatici σπουρὰ Py Aue [id eft, a gula, qui
"pregrande híc pifcis habet, ]}deducunt)a Plinio inter planos pifces numerat, Atqui Lamiätinquit
Rondeletius)ezterorü Galeorum inftar longü effe fpiffumg pife?,ac rotundum, fenfus ipfe do=

σετ, dempta fola dorfi latitudine, qua à cæteris Galeis differt:quaeg Plíníü impulit, ut cum planís .
oM : F

cartilagineisnumeraret,cü proculdubio in longis Cartilagineis & cetaceis cenfendus fit.Plura de
‘nomine Lamia ín Italícís moxleges. « Canis Carcharíz pats eft etiam quia Romanis Thyríio
Gvecis y yuocat, fuauifsimus ille & delicatifsimus,fiwe tenerrimus, Atheneuslib.7. Plinius Phocæ
nam, Turfioneinterpretat, Gladiä quod? pifce, Cane & Galeoten uocari teftís eft Strabo. Œ Car

hariam Ariftoteles non cognouit.nam qui fimpliciter Canis ab eo uocatur, Κνωμ yareos eff, Saluia
"nius. Vide etiam ín Cane Galeo. In Siciliahodie Raiam pifcatricein uulgo Lamiamuocari, Sal-

uíanus author eft:ítem Squatinam à Lufitanis Lamio,

ITALICE. Lamia nomenuetus in Iralia,Prouincia & Hifpania feruatum eft, Rondeletíus,
Genuz & Neapoli uetus Lamia nomen notifsimum eft, Bellonius,

G ALL, Anoftris(circa Monfpelium)Lamio uocatur, Baiona Frax,Rondeletius,

N 4

De Caralagineislongis. AM >

ex tranfuerfo fitum eft, Rondeletius, Latínoantíquo nomine caret. Gaza Libellam tranftulit: Libella,

A) phyrend.

Lamia.

VEU

Le mn f LAN Tos Lx Y
x r A:

* MM

2 — Animalium Mar. Ordo t1

Hac pittura Carcharie Canti ad celeron olim nobis fata «€.

My
M
LIT

- à N N
Hs IN x NN DN ς
QNS ) NL

U T

IN

NS

N

NCC ARR

τί

JJ)

ir ZE
) / LA |
P S,»

1

ἄν ΝΔ
SO λλες
NS

pliit

GER M, Carcharias & Lamia fiue unus,five duo funt pifces, propter getieristamen nature

cognationem uno nomine à Germanis appellari poteft, cin $raf oder Frafbund, auoracitate

uelà magnitudine ein Drbundyein groffer SYundfifb/cin Walbund, Bellonius apud Note.

uegos Perkfifch uocari feribit,quafi montanum pifcem, - uu
ANGLI nimiym communi ad Canes & Galeos nomine Soggefifbe nuncupant!

GLOSSO= |

ET | | È T aed

m" ov
.7 E LA

De Cartilagi neis longis. vs. c
LOSSOPETRA Plinij,utuidetur,elapidumgene m A n
re: quam alíqui uulgo hodíe Dentem Lamia nomi:

- nant,alij Serpentislinguam. _ |

} GERMAN, Jin Grtein/welden etliche nennend

Schlangensungen: andere aber ein Z43undsan v6 den
greffen Aundfild Lamia genannt.

fALTHA Rondeletij, Μάλδ», Latino nomine caret,
Suidas cum Preftide feu Prifti confundere uidetur. - |
/

Oppianus aperte diftinguit, Maltha cetus eft 'veavzwyo»vie ΠΠ ΠΛΗ AU)
1 2 2 A À: 1, f [ή 22)L4 1 I MA
| .s©,ideft,inexpugnabilis,uel difficilis expugnatu. Oppía- αμα. uu | |
… nus ab infirma corporis fui mollitie denominari eam canit, AME 1

mandi padania επώνυµθ- kdpavinci κήπο”, Pinnis,cau
da, ínternís partibus a Cane
non díffert , nifi quod alba o-
culorum nebula caret. Caro Zus
eieftlaxa mollis@,non fenfu. ra"
‚modö,fed & facultate.aluum
enim mollit cietg fucci lento
te: inde etiam nomen habet,
Rondeletius, :

ITAL.RomaníiLamiolam uocant, à dentium fimilitudine, dentes enimlatos & acutos Las
mix modo habet, Rondeletius, qui alibi quoque Canículam Plínij à Romanis Lamíolam uocarí
{cribit,

GALL. NoftriSorratuocant,R ondeletíus.

GER M. Canem carchariam fiue Lamiam ínterpretamur ein frafibund:Maltham uerò , eirs
Fleiner $rafbuno,id eft, Lamíam minoremiuel,cin art oce Stafibunos,id efl fpeciem Lamie:
uel,ein Dlutthund,a mollitie corporis, ha.

TÀ

TIER

LETTI
NS

ER

ES

YA
A
230
"n^

x
ese

Siero E

ΟΙ ΜΙΑ marina quedam, cuius íconem qualem aloan,Kentmanno accepi ; hic exhibeo, Is Si
mía marina nomine € Dania fibíallatam fcribit. Pinnas tanquam uolans extendit, ut píctura-
pr=fefert: inter duas in fummo dorfo pínnas aculeum retrò tendít,ceu Galeus centrínes.os fi
mum babet,non ut Galei ín longítudínem protenfum roftrum.branchiarum foramína quina ap
parent,obliquo inter os & oculos defcenfu.Color eiuiridis toto corpore : fed ín dorfo magis fus
fcus,ad latera pallidus.dentes lati & continui.R eliqua fatís apparent ín icone: quae cum ad
Íceleton facta Πε. in uíuo anímalí non omnia fimiliter fe habere fufpícamur, Tes
| | fiudíne& ínuolucrum fi accederet, Aelianihanc Símiam facerem:
| quam ín Marirubro cartilaginei gene-
| ris defcribit,

,

m

Orchi.

Phyfa.

Caluaria ma
rina.

ORDO XI DE PISCIBVS …
su ORBICVLATIS.. | E
DE ORBICVLATIS CARTILAGE | —

NEIS IN GENERE, "© |

N 5
E CARTILAGINEIS omnibusíngenete diximusfuprà ab initio Ordinís rx,
Veteres eorum genera duo tantüm agnouerunt, Planorum & Longorum,nos Or
à biculatos addidimus, Orbem certe Britannicum,cartilagineum effe,ofsibus & {pie
AT £x) nis carere,fapore Squatinæ,à Turnero didici:an ueró is etíam adípe,ut propríé dia
ps NA di cartilaginei,careat,nondum mihi conftat, Reliqui fi qui forte cartilaginei non
funt,propter fimilitudinem tamen formæ,eodem Ordine collocandi uidentur. R ondeletíus nul
lum certum ordínem eis attribuit:fed libro x v. inter pifces peregrínos, hos quoque numerat, -
« Orthragorifcus Rondelerr,& altera eius fpeciesa nobisexhibita, etfi commune aliquid cum
primafpecie Orbís habere uidentur, corporís rotunditate feré,& dentibus latís planis@,&c. ego.
tamen genere toto prorfus differre arbitror. & prímam quog hanc Orbís Rondeletij fpeciemà |
fequentibus omnibus(nifi Echínatum forte excipiamus,cuius os dentesg fimiles apparent)gene È
re díuerfam elle conijcio, NS

Orbis Aegyptius Rondelery. > 6

iih // 7
ή jj ] il
ul
J silos iss ,
Hl SOLAR

=
e UN MH RE
ii |

M

37
Lt

À

Eiufdem alia effigies rudior,ad fceleton inuereratum olim nobis effita:quam,cum hic poni deberet,
& fpacium deeffer,in fequentem paginam pofuimus.

R B ES uel Orbiculatos pifces appello, (inquit Rondeletius,) quód ín orbem & rotund3 fiz —
(rs círcumacti fint, Horum alíquot funt genera, quorum primum ex Orientis , alia ex
Septentrionis plaga delata uídí, 3

Orbis primus Aegyptijs ex Nilo familiaris eft.Capitur circa} SaiticamprafeGuram. genera —
eius duofunt, ambo rotunda , corio duro contea, utlagenam imitari uideantur. Capitur uero -
non ob aliud, quam ut eius pellem tomento impletam, exteris uendant,Plinius Orchin,idet Te
ftem,ob rotunditatem uocauit,alij uero Orbem appellauerunt, Durifsimum effe pifcem conftat, |
qui Orbis(alias Orche:fed Iidorus,qui plus quam 900.ab binc annis uixit:et alijut Aggregator, legerunt Or
bi )uocetur.Rotundus eft & fine fquamis,totus® capíte conftat, Plinius. Hec omnia noftro Or |
biconueniunt.eft enim durifsima,& propter aculeos afpera cute,cui cuticula alia tenuís fubiacet, —
E mari Nilum fubire conftat:aiunt@ uniones exrore ore excepto concipere,& parere,quod fale —
fum effe exiftimamus,Rendeletius, Aríflobulus quidem apud Strabonem tradít nullum ex ma
rinis pifcibus in Nilum afcendere,prater Thriffam, Mugilem & Delphínum: eíusdp reí caufam
addit.Quamobrem diligentius inquirendum fuerit,an Orbís quo, ut R ondeletíus tradit, ana
dromus fit, hoc eft,é mari fubeat.ex tribus quidem fam nominatis pifcibus , nullus idem qui Or
bis effe poteft:nec uerifimile eft tam rarz in Nilo forma pifcem , & Nili accolís fatis familíarem °
uulgog notum, ínter alíos Nili pifces a ueteribus non effe comemoratum. quamobrem Phyfam |
Nili pifcem Straboni & Athenzo nomínatum, nó alium quàm Orbem effe coniecerim. nomen |
enim Phyfa ab inflatione factum apparet: & Orbis nofter uefica inftarinflata ín globum tumere
uídetur, Grammatici phyfan ínterpretantur follem,utrem,ampullam, ueficam, fatö,aerem, phas |
retram,& Nili pífcem:& Phyfcam crafsiusinteftinum , quod inflari à coquis folet,utfarcíatur, |
Idem forte & Caluaria marina Enníj fuerít,neq; enim alium inuenio pifcem, qui ad cranij form:
magnitudine,rotunditate,& dentibus humanorum fimilibus, magis accedat. Lufitanicum quos |
que nomen Talpaire,inde corruptum uíderí poteft, ST TE

GRAECVM

pifcibus — m

Em

»

CI
77
,022)))

4 4
"M

// NS

»
A

M
Us

Tam,

CE

Vi
e

#

s

p

GR AE C Y M uulgus Flafcopfarum,id eft Lagenam pifcem nomínat: propter rotunditatem
corio duro contectam,Bellonius, — ;
LT AL, Venetum uulgus perperá Columbumc(pefce Colombo)nominauit, Bellonius. Maß

|

CI TATE SE RN MIU T TS PNE à € FOSTER

ws Abo CE
156 nimaliumiVlar. OrdoXI. -

| farius Paftinacam Venetis pifcem Columbum dici author eft, &&. R ondeletius alibi Galeum Le
uemRomzfimiliter uocari, — ^ — E

GER M. Hin Ründling,arotunditate:uelein Fläfchling , à formalagena. uelein JÉdyptiz

{ber Zumpfifh. Anglienim Aumpe in Oceano uocant aliam Orbis fpeciem , de qua mox
agemus, ——

I LUN \

\

diftinguatur.cuius nominisimponendi caufa fuit os illud fcuti forma, quod ea ín parte ‚in
qua ín terrenís animalibus pectus eft, fterni uicem haber, Sunt qui Scutiferum appellant, (recenzio-
res forte aliqui & indotti.) Corpore eftterere,mucofo,capite magis exerto quam fuperior, A capite —
ad caudam ufque offa oui figura difpofita funt,inter quorum interualla aculei interiacent, Rarus °
eff pifcis & non edulis. i
GERM A, Hollandi, apud quos pifcem hunc uidi , Suetolt / alij Bufolt (melins Snotolf} —
nominant,à muco quem ore emittit,Rondeletius. HollandialijG inferiores Germani Schnog= —
tolf uocant, quafi Myxinum & Muconem, nam Schnot Pi; eot illis ídem eft , quod nobís
Schnuder,idef,mucus & pítuíta, Inalijs maritimis Germania tractibus , uel hunc, uel fimi-
lem, Seebaß appellant:id eft, Leporem marínum,nefcío qua ratione,nifi forte a forma oris.(fed
l6g? alius eft Lepus marinus ueterum.)ego potiüs Secban;id eft, Gallum marinum appellärim,
quod eius fceletos, ut fcribít Rondelerius,fufpenfus,a qua parte uentus fpirat,roflro ad eam con
uerfo,indicet:ficut Gallus auís tempeftatís mutatíonem cantu denuncíat, unde X Lyram Ronde. «
letij, Germani fimiliter uocant ein Seeban.
ANGLI hunc pifcem 62. umpceuocitant:& eodem nomine maffam aliquam rotundam, in= “
formem, cuiufmodi fere híc pifcis eft.noftris quidem 2. ump eft jaxG-,id eft, cento, linteumattri=
tum,ueftislacera, 3

e 815 Scutatus RondeletiÓ; Hunc ítauocamus (ínquit) utà fuperiore & alijs orbiculatis

4
|
|
|

no capitur,manifeftis notís ab alijs difsidens,nempe aculeis plures cufpides habentibus,mu 7
ricum(machinularum ferrearum quadam fimilitudine.) His quidem aculeis totus hic Orbisadeo —

Hyfkx, riget,ut manu tollere non pofsis,nifi cauda extrema apprehenfa, Sunt quí Hyftricem ab aculeis
non inepre appellent, -
GERMAN, Min anbere art des Schnottbolfen/oder Lumpfifbs:mag ein adfláfd

oder Stabel_lumpe genennt werden. | M | à

ANGL, ni fallor,hunc priuatim 7 ump appellant: & in cibo (folum opinor inhoc genere).
commendant,uelutí pinguifsimum lautifsimumé;cute detracta. Audio frequentem effe in Ans
glia:rubentem colore infantis recens natilaudari;albumnonitemfanguineabundare, — , 5

T ORBIS.

(DE 81s Echinatus fiue Muricatus Rondeletij. Hic etiam (ínquít) in Septentrionali Oceas —

An i d mit ia SI

AS i

De Orbiculatis pi (cibus. 157

7]
ή

È " d 2

>_<
c TZ ag e,

-

E RBIS Oceanifpeciesalia,cuius pi@uram, ut ab amico quondamaccepi, Germanico Les
Qu marini nomine, hicappofui, Lepus quidem marínus Apuleij uíderí poteft;de quo le
gesmoxin Orbe Britannico,
GERM./Linandereartdes Schnottfilhs oder Scebafen.

t 39 T A E ik
CETTE - S IN,
AT κα FT IS j UN C \i Y
x ELE ALLER N Si SN < INN N US
= ο IT IS κα ST AY &
ERZZENID D RSS SN
: ο - ὃς « N S

SE

R BIS Britannici five Oceanifpecíes, nefcio anprzcedentium alicui eadem, cuius pictus

E... utaccepí quondam,appofui:quam cum ad Guil. Turnerum Anglum mififfem, ut ip=

fius audirem fententíam , his uerbís refcrípfit ; Imago hac Lumpiplanenoftratis eft: uerüm due

pofteríores pinna abundant.nam tales ín pifce, quem ego recenter captum uídi, & poftea come-
- di,nulla comparebant.Deeft etiam fub mento,utita dicam,rotunda cauernula, cetera omnia be
ne conueníunt.Etalíus quídam Anglus , indicauit hunc píícem,2 ump nomine, reperiri íuxta
Cornubíz(poflremum Anglix)promontorium.prominentias autem illas, quz offez forte alicui
uideri poffent ex pi@ura,callofas effe, quibus adhaereat fcopulís , quod pifcatores teflantur. dorz
fum rubícundum,uentrem album haberi:pifcem ipfum ín magnis delícijs reputari, «[ Etrurfus
in epiftola ad me Turnerus:Lumpus nofter(inguit) non poteft elle Orbis (Aegyptius) Bellonij,
e(t ením edulís,cartílagíneus, namoffa aut fpinas íntus non habet, fed eorum loco cartilagines,
eiufdem eft faporis,cuius Squatína. Duas rantàm haber pinnas, & eas infra branchias, In fingu!ís
lateríbus ternas habet aculeorü aut recuruarü fpinarü ordines,a capite ad caudam uf porredtos.
In fummo tergo unícam talem babetfpinarü feríem, Spina fam díct rubi fpinas míréreferunt, 2,7, 1s
(mde Barum rotundum appellare licebit, )nifi quod nö ita recuruz funt, V mbílícus ei promínetínuen 4,
tre portentofz magnitudinis, Sub mento rotundum quidda circuli inftar apparet:quo fe folo aut
lapidibus affigere ínterdum uidetur,Caputhabet Rana fimile; & oculos admodum paruos, To=
ta cutisfumma, tactu afpera eft.

Lepus marínus Apulerj in Apologetíco (quanquam dubítat an fic fit uocandus) cum cetera. Lepus maria
fit exofsis inquit, duodecím tamen numero offa ad fimilitudinem talorum fuillorum ín uentre ##s Apuleij,
connexa & catenatagerít, Vnde appareteum non elle Leporem marinum ueterum Græcorum,
is enim ín genere Mollium eft,quæ omnia ofsibus carent.Conijcío autem hunc effe pifcem, qui à
Germanis quogad Oceanum Sechaß uocatur,id eft, Lepus mar.nefcio qua ratione,nifi forma
oris.qualis unus potifsimum eft,proxime ante hunc exhibitus: cui os ferme Rana eft,non promí
nens ut czterís,nec dentículatum,ítem Orbís Britannicus à nobis didus. In his enim propter orz
bículatam figuram fpína dorfi per uentrem nimirum tranfire uidetur, cuius uertebræ ceu Orbis
culi quida (fiue offeí, (iue cartilaginei potiùs) inuicem catena inftar neciuntur, Rondeletius quis

Rota.

Orthragori=
for.

isg AnımalumMar. OrdoxI. —
dem de Orbe fcutate,ut ipfe cognominat,fic fcribit: A capite ad caudam ufque offa oui figura d ,
fpofita funt,inter quorum interualla aculei interiacent. Ea quídem numero duodecím effe confje
cio:quoniam etiam foris per medium corpus prominentie ceu offex,ueriüs callofæ ín duobus ijs
quos dixi Orbibus,totidem uifuntur. Sed hec doctífsímus Turnerus ; aut alius quifpiam harum
rerum ftudiofus ín Anglia Germaniz’ue ora,diligentiùs perpendet, Sus quidem talo caret pros
bíore,cum ínter folipedes & bifulcos ambigat, authore Ariftotele,quare foedos Suum talos effe
etiam Plinius ex philofophi uerbis repetijt, _ " M
GER M, S£inartdes Lumpfilbs oder Cdnottbolfe/ möchte wolüber ein Eomme mit
einem auf den vozgefetsten. É
| ANGLICE AZ ump,afpecierudis & informis fruftuli, Non defunt quí nomínent See
eul(ideft,No&uam marinam.) SC o T 1 uocant 8 Paddel, (nimirum quód capite Ranam referat,)
Turnerus, | | |

Mn Ax
Ou.

zz
T
cd x ^|
1

IS
GS

S

à
Ò
=
>”

MS
ς
1 3 Di

N
να

=

i

N FE
NA È
{ KE

i

MT

MSS

“ν

LATE
NW. oZ UT. ΛΑ X.
e HR
BIZRBUDDN: Ju
ZAR ed
7229. VAN
(^ 7e

ESSEN

LI Sa
KK
DN
PRI
u

2
1

, Iv N a νο À
EN, 3,79 Ir,

ο are EI
, 2

A;

|

& B1 $ Gibbofi,fiue natura, five arte aut ui : qualís ab amico uiro erudito ad me miffa icon
Ceci pofui,Gracé Nezwlavoy dixeris à dorfo eminente, ficut X Nwrıdavas uelErwandieig |
Galeus quídam nominatur apud ueteres, Reperitur in Balthíco Oceano, corío craffo & tenaci, |
&c.Spinæ funtceurubí,fed mucrone recto. Dorfum inaciem acumínatum in carine modum, 7

GERMAN, F, Ain Aogetlump/cin artdes Schnottbolfs miteinemboben rucken.

A DEAN fj fl
APTE ή (ins
m Sie N

Li an
V
DRS

RBIS oblongus.ficenim appellare libet,quod cateris, rotunditate tantüm excepta, fimilis
Qui eatur,eodem@ nomine à Germanis Snotolfi nomine appelletur. Hunc amícus quidam
ad fceleton depíctum mifit:fieri@ poteft ut quadam ui aut arte ín eo a naturali habitu deprauata |
fint. Mucofus eft admodum, (ut monuit,quimifit:) nec offe E
um,nec carneum quícquam habet,mucofo tantum lentore
expletur.Captu difficillimus, nam ubi hamum uel retía fen
ferit,fuum illum mucum euomendo,lubríca reddít omnía,

contractoQg ín orbem exuuío profilit.
í m IN
RTHRAGORISCVS,uel Luna pífcís, Rondeles καπ 577 T

(ή. ὀρθεαγόρισκθ”-, Pifcis híc Luna uocatur à noftris ^ =
(inquít Rondeletius, ) quía extrema corporis parte, qua
pinnis fübeft, Lune crefcentís figuram aptifsime refert:uel
quía demptís pínnís toto corpore rotundo eft, Lunz plene
inftar:uel quod noctu fplendeat : Sed longe alíus pifcis eft
Aeliani Luna,hodie ignotus,nifi forte Seferínus fit,Sed ne
que Rota Plinij eft , ut Gillius putauit, quanuis Mafsiliæ
Mole uoceturärotunditate. AtPlíníj Orthragorifcus ui«
detur,de quo ille fic: Appion maximum pifcium (non qui-
dem cetorum) efle tradit Porcum , quem Lacedamonij Ora
thragorís

De Orbiculatis pifcibus. 159

thragorifcum uocant.grunnireeumcum capíatur, Nofter certe hic pifcis(pifcisinquam,non ce-
tus)admirandam ín molem excrefcit,utpore quí quatuor uel quincp uel fex cubítorum molem ez
quer, & dum capítur, Porci modogrunnit, cuiusrei ego auritus fum teftis . eius foni caufa rima
c(t branchíarü firícia, neq; folüm Porco grunnitu,fed etiam afpedtu,cauda Porcipedibusg deinz
| ptís, fimilis eft, R ondeletíus, € Orthragorifcus pro porcello, Lacedæmoniorum gloffa feu día-
le&us uídetur,(iue de quadrupede, fiue de pifce dícatur. «| Caro eius cocia glutínum ex tergori
busboum confectum refert,uel Sepiarumfalfarum & coctarum carnem, prater carnem, adípís
multum habet Porcí modo.In noftro marí aliquando capítur , fed rarifsime, q Huius pifcis(in=
quit Saluíanus) à ueteribus Graecis atque Latínís Ícrí ptoríbus mentíonem nullam factam credí-
mus:quare cum uulgo Molam uocamus,afigura feré rotunda. Ea quidem qua ueteres Rota pi: Mola.
- fcitribuunt, huic non conueniunt,Pifcis eftcartilagineus,uiuiparus,ouis intra fe conceptis.
IT AL. Bota uel Bottaccio uocatur. hoc uocabulum eis dolíum fignificat , five labrum aut Ia-
5 cum, Talís quidem forma etfam Orca inter Cetenómínís caufa fuít;ut híc fit Orca pifcis;ficut ue
terum Orca, Orca cetus, @ Saluianus Italice etiam, ut Mafsiliæ, Mola uocari fcribit.

HISPA N.Bout. Vide mox in Gallicis,

GALL, Circa Monfpelium Lunam uocant,ut díctum eft, Mafsilienfes Mole (Rotam quoc, pu-
to Molam uocari alicubi: fed bec non eff Rota uocant àrotundítate, quod mola molendinarie fimilis fit,

- Hifpani Boutappellant, Nonnulli ex noftrís,quí Prouinciam Hifpaniamé frequentarunt , utra=
que coniuncta appellatione Moleboutnominant,Rondeletius,

GERMANI ((Denuocarepoterunt,quoduocabulum eis Lunam fignificat. uel ((2 onfifcb:
quoníam & Galli circa Monfpelium fic appellant.uel Sauwfifb,id eft, Porcum pifcem, ut diffe
rata Delphino, qui fimpliciter Porcus marínus dicitura Germanis , cin Meerfchweyn. pifcis ς-
nimnon eft, fed cetus.

È

EN
a
|

vus

Il
.H 4
f

RTHRAGORISCI alia fpecies: quam Venetijs depíctam uír quídam nobilis Gallus ad me
mifit,una cum defcriptione:Pifcis Cal, Martij , anno Salutis ı552,non longe à Venetiarum
ciuitate captus eft:qui primo afpectu maffa carnea potiùs exiftimabatur quam pifcis.forma ín or
bem uergebat.corio fine fquamis & pilis tegebatur, Os ín arctum colligebatur, ut pro beluæ mas
gnítudíne míraculo fuerít, Oculí patentes,promínentes,& ampliores quam bobus.Branchix des
tedtz,carnolz, læuest. Pinna ín lateribus dodrantales. Tuberculum babebat ín fronte durifsi=
mum, Maxillz utringg dentium uíce continui ofsís foliditate armabantur, &e,

GERMAN, Éinandere art oco ((Oonfifdbe/si Venedig gefangen.

Cete proprie. =

Improprie.
Thyunua.
Cartilaginea

malora.

Teftudines,

Cete cuiusin Cete pluralinumero,genereneutro,Latini ueteresferé dicunt, Græcos imitati : nec alium cd

flexions e
genera

Cetus, lic.

Pifirix,

Zelue mar.

Fiffula.

Dentes.

Vitus,

ORDO XII DE CETIS
^— . PROPRIE DICTIS 3
DE CETIS IN GENERE.

ZIETE (Kéra)ex aquatilibus proprie dicuntut, que perfectum anímal ex femine, no
Ka] ex ouo,gignunt, ut Delphíní, Balena, Phoca, Et hzc pleraque omnia pregrandi
#41 funt corporeiquod fanguinealitur,ofsibus fulcitur, fimiliter ut terrefiríum τε[ρέ
4 rantium,& cum multo calore nativo abundent, cordis refrigerandi gratia pulmo:
Ier 1») nes etiam hzcomnía habent, Minimuminhoc genere Phoca uidetur:inde Phocz
na, Delphínus.maxíma uero, Balena, Phyfeter, Priftis, | Improprie uero aliquando Cete dicun
tur,alia etiam aquatilia animalia grandiora:utex pifcibus cüm alij maíores , ut ruæyirou cognomi
nati, quód ín tomos fegmentáue fcifsi uendantur: tum præcipue Thynnus:quialiquando etiam
fimpliciter Cetus dicitur,prafertim ubíad fummum íncrementum peruenerit. hínc Thynnopoz.
Izc,à Latínís Cetarij dicuntur. Ex Cartilagineislongis Canem fiue Lamíam magnitudine pracie.
pua effe puto. ínter planos uerò eiufdem generis Bouem; quanquam & alíus Bos effe uídetur σε
nerís Cetorum proprie dicti, Teftudines etiam aliqui Cetisadnumerät,improprie,utego indico,
quadrupedes ením ouiparæ funt, Verüm haec omnia fere Cetacea cetariaue, feu pifces cetacei,po |
tiùs quàm cete uocarí debebant: Kwzav(s (aga ἐχδύς unzudes μᾶλλομ A Kira, Pifces proprie ditioe
mnes,branchías habent,& ouipari funt. | + |

E:
a N
re cafum Græcæ declínationís apud Latínos reperias. Celfusquídem Cetos ín fingulari numero,
genere neutro dixit:& fimiliter Plíníus , accufandícafufíngularí, Cetarij dícuntur à cete, qui a
maíores funt pifces, Maflarius, Gracadeclinatio ὁὶ κάσθ” κάτα: βέλος, Bis, nam Latine fic des
clinari non poteft, Seruius, Plautus & Feftus Cetum inaccufandi cafu fingulari, genere ma:
fculino dixerunt, declinatione fecunda Latinorum more, in qua cafus formari omnes poffunt, » |
€ Quotíes Aratus xizG- habet, à Cicerone femper uertitur Piftrix,Perionius, Vide infra in Sera.
ra. € Omnibus maxímís beluis dux eft exiguus, oblongo corpore, cauda tenui, Kérad° in
γλωοκεχαοισμ/ϐ” day rip, Oppíanus libro s. ubi Κάτος generis nomen pro fpecie pofuit, Balze!
na forte, nam & Feltus:Balaenam(inquivbeluam marínam,ípfam dicunt efie Piftricem,ipfam ef
fe Cetum, Ecuulgò quídam Cetum pro Balænaaccipiunt,excellentia quadam,quod hac ínce
ceo genere fera maximafit. . BEER

Cete Latini Beluas marinas etiam uocarunt, abimmanitate , opinor, & magna cum terreftri
bus beluis fimilitudine, nam eodem modo concípíuntur & gígnuntur : & pulmones habent, res
ncs,ueficam,teftes,mentulam.foeminz uuluam,teftes,mammas. Carnis quoque fubftantia non
multüm à terrenis difcrepant, Externis uero partibus mutilatz funt, naribus carent: item pedie
bus (preter Phocas,Fippoporamos,& alia forte) aurículís , mamme papillis, Rondeletius, Beluam
(alij l. duplici fcribunt belluam )pro Ceto Plinius dixit, Feftus beluam marínam , Horatíus belluam |

Ponti, Ouidius feram, Greci etiam θήρας aut Ὀνοία uocant Cete,præfertim homininoxia, Θήρα στόν
ον

)

suy quídam, Monftra Vergilius dixit,pro cetís rar & inufitata forma. Ù
Hebrais Thannin, Thanním, & Leuiathan nomínantur, € Cete,utdiximus, omnia refpi=
rantraquam ueró non refrigerationis gratia, ut pifces, fed obiter dum cibum capiunt, ore cogun=
tur accipere : cam mox refpuunt per fiflulam (e22«p, φυσντᾶρα;) qua eis ante cerebrum fita eff, |
Edita etiam per fumma æquoris fiftula dormíunt & fpirant. Hanc Cete maiora omnia habentufe
quead Delphinum:Phoca uero pro fiftula foramína duo funtante oculos naríum loco:& fimile
ter Teftudinibus, qua tamen Cete proprie non funt, n E !
Dentíbus íta differunt, Truculentos babet Orca:Delphin multos quidem, fed paruos X mie
nis noxios: Phoca Luporumterreftrium dentibus fimiles, Teftudines dentibus carent; fed pro.
hismaxillarum pyxidatascommifluras babent, È
Vi@u etiam differunt.nam Balena aqua & fpuma marísuefcuntur: Orca & Phoca pifeibus,
Certera,ut diximus, animal uiuum concipiuntpariunt@.Teftudines uero ob integumenti du
ritiem,& comprefsius latíus& corpus,uíuum animal in utero geftare non poffunt,ut Rondeletia
us fcribit, :
GERMANI Cetosomne Wallfifch appellant:quod nomen à Balzna factum videtur, & ad
illam proprie pertínere, N.
ANGLI fimiliter YDbale/YObalefifbe.
ILLYRII Sum,utquidamaiunt;ego Silurum proprie Sum ab eis appellari puto, 4
sì |. Delphinus.—

( D
D

(ub es
, 4 ών
Fe

401

7

NS

E
ea
S
MY
ον
eR
ru
N;
"d SEAN DN My.
SS v AIN
= SEE :
È da NA um
Tr
è NA RARE
S See NN RTE
ATEN RIRE
^ OI MERE
Qo : TTYVOSs RE
N - N SE
E N
N
à E UT .
> -
E = -
x FE
NN À LES
+ .
qu ij,

.

ni pi

STIL «è 3

RSS n= E

SSSR EN
RSS ον τον

De Cet
Alta Delph

tfculoyut

ma

ERLITT:
Ἐν ανν

ge ΝΔ NY
LS i QN NN

: LIT

LÌ N

N
N TZ
RU ή a
AN e

"n

4cum fatu

in
Rondeletius exhibuit.

. & ( S pube
, N N ENS d T | | |
d Ÿ ZW | |
3 -— + NN rei D |
3 LAT = DI
ì TU ON
è SESIA |

A ^ a à ^ oae TNI

M
Hot
*

162 Animalium Mar. Ordo XII.
Delphini Caluaria è libro Bellonij ο Delphini matricis cum fatu effor d
PENA! s 9" tio:que Phocene etiam conuenit, — |

PUT SANSA Vd
ere 7

SS

}

/

721,

7
MAN

NN

T στ
ti! 25
AR Cr
E BE

E N FG
Wl Us zz

n AA

po 22

t =

AA Æ

=
==
=
NÉE
TAS

Ex eodem, Antiquifsimi numifmatis erei pi
&ura:quod Delphinos duos dorfo repando curuos |
oftendiz,non quod eiufmodi uerè fine: fed ita pito» —
res alijj,ad tipetum opinor eorum.Jagitte inftar |
ἑ neruo fefe tacelantium , poen fingere.
folent. i 3

4

SEE ===
aan a pie er =
rece STE RETIRE iE d LS =_= =
== PRATI EE = wi =
p m SEES IIO ra

u

HN GM
,

De Cetus. 163

Y xELPHINVSuclDelphin ΔελφίμιΔελοίς, Cognomínatur «G^ 1y90c, 8 rtidonsus, C D)
5 3euzrG",ab amore quo pueros & homines profequítur;& Simo, quod hoc nomine delectez
tur. Nonnulli Delphinos,Berellos uocant;eo quod (ut Alberti uerbís utar) ante naues aqua euo;
mant. Delphinus tanqui genus Phocænam fub fe comprebendit,tefte Aríflotele: quí fcribit Pho
cenam Delphino fimilem effe,fed minorem:& à compluribus Delphini genus effe exiftimari Et
Aclíanus de Taprobanz infulx pifcibusloquens, Balænas Thynnis infidiari fcribit : atq; borum
| duogenera illic nafci:alterum ferum, dentibus ferratis,& inexorabili ímmanítate pifcatoribusin
feftum:alterum natura manfuetum circum homines natare,& more canumblandiri,& fe contres
Rari fuftinere,atcg obiectum cibum fumere.
GR AE CI $ hodíetp nomen retínet, |
Apud plerafg Europa gentes etfi Delphini nomen pafsim audiatur, & à pidtoribus alfjs% fis
ura eius effingatur,in Oceano tame eo nomine pifcem nullä norunt pifcatores. alijs enim nomi
"nibus barbaris,fingulz fuis,Delphinum nuncupant.In hoc pleræg gentes coueníunt, quod Por:
"cum mar. Suis uocabulis appellat: & fane Graca etiam Delphini nomenclatío, ad Delphacem,íd
e(t, Porcum ín eädem lingua fic ditum,accedit.pinguifsimum enim anímaleft;& Porco terreftri
pinguedine lardoG non cedit:cui & interiora fimilia habet,coftas,iecur,inteftina, & reliqua ples
raque.Porcí quidem marini,pifces diuerli,a ueteribus didti,longe alij (unt.
, ITAL. Delfino,
GALL, Vulgus noftrum marínum anferem appellat, Oye de mer:quoníam roftro teretí, tes
nui,& oblongo Anferis ín modum confpicizur. Bellonius. Ab accolis marismediterr.Delphin
wel Dauphin uocaf, a quibufdà Oceani accolís Marfouín uel Merfouin (uocabulo Germanico) quas
| fi maris fuem dicas:a Gallis Becdoye,quod prominentiore fitrofiro,Rondel, @ Britanni X Are
morici ín Gallia Morhouch uel Morho appeliar,uocabulo fimiliter Porcummarinî fignificante,
GER M. ((Oecr[dyweyn à Germanis dicuntur circa Suerinum & alibi, comuni nomine Phoz
cena & Delphin,Sunt enim inter fe fimiles:nifi quód roftro porrectíore & anferini inftar promi
nete Delphinus eft:& ut plurimùm gracilior.magis carnofus, minus pinguis,maior alíoquí. Pho-
cena, minor:fed dorfo latiore,roftro obtufo. Orca etiam,quam Oudre Galli uocet,Belloníus có
mune nomen Gallicum Maríouín(à Germanis acceptum)facit: quum ea Delphino nö parü ma:
for fit. Nos diftinctionis caufa nomina imponemus, ut Delphinus dícatein Oanffdyweyn, coma
pofito ab Anfere & Porco nomine:uel,ein Wecrganfi, quod eft Anfer marinus:ni & Galli quia
| „dam ficuocant, Phoczna fimpliciter ein MDeerfbweyn, uelein Elein Weerfbweyn,id eft Por=
- cusmarinus minor. Orca uerö,maior:ein groß (Meerfchweyn, @ In Frifiaoríentali Phocænam
uocant ein Bzunfifch:quodnomen eadem ratione,qua Meerfchweyn, Delphino etiam & Orce
accommodari poterit.

ANGLI Phocænam præcipue,fed etiam Delphínü ut puto, Dotpofetin Northumbria Poza
pefappellant, Gallico nomíne(ut apparet)ex Porco & pifce compofito , quanquam Gallis ipfis
non ufitato,

POLONI Morskafwinia,

|

iJ

ESS
EE

H OC AE N A (owuvz)Delphino fimilis eft,nafcens ín Ponto, (ed intereft,quód Phocxna mia
Pio eft,dorfo ampliore,colore coeruleo.plures genus Delphini effe aiunt, Ariftoteles, Gaza
pro Phoczna ínterpretatur Turfionem fiue Tyrfionem, motus nimirum Plinij uerbís, qui Del-
phinis fimilem facít Turfionem, ut Aríftoteles Phocenam. Delphinorum fimilitudinem ha=
bent qui uocantur Turfiones.diftant & triftitia quidem afpectus:abeft enimilla lafciuia: maxímé
tamen roftris,(ego hie difTinguo:quod Iowius & Rondelerius non faciunt ) Canicularum maleficentia afsi«
mílatí,Plíníus, ldem Ariftorelis uerba , Efo yep φαλαίνης xtà d'en ivG- volup Phy qu Gd πόντω: oi à δελ«
gi ugös:hictranftulit:In Ponsum nulla intratbeftia , prater uítulos € paruos Delphinos, quo ín
loco pro φαλώωκο, φώκης eum legifTe apparet. Ephefius qwxezvuc legit. «gf Deuocabulis Turfio,
Torfio, Thurío, Thurfio, evezisy, Tomus Thurianus:legesfuprain Gladio. € eaxG- cetus eft
marinus, Delphíni fimilis, Varínus, Phocænx nomen forte à Phoca factum fuerit, quod fimilis
ter prapinguis fir,lardog abundet,

©
\ 4

Simo.
Berdlus,
Phosanai

Turfioa

Fitulusmar.

' terís cetís habeat, Eivarsp xz 9" , Phocá

Bocas.

Bos marin.

Lupus mar.
Cantu mar.

Phocænæ nomina diuerfis in linguis tribui poMint,quacunquein Delphinorecitauimus,t
noris rantüm differentia adiecta:& fimiliter Orca, epitheto maioris expreflo. sud D
. GALLICE Marfouíntíd eft, Maris fus,ob corporís crafsitudinem(obefitatem; ) Delphino is:
fimilis eft,fed differt trifti corporís habitu guftu&p:maxímé verò roflrum, Canicularum roftris fe
mile habet,ut ín Galeis uídere eft, R odeletíus, Meduli δέ Baonenfes, Delphinos mínores,Mar-;
fupas uocät:alios Marfuinos,quafi marínos fues, Duo genera;alterí roftrum porredtius : alcerun
minus,fimum,Scaliger, Pluralegeín Delphino, | | M
GER M. ((Ocer|dweynoasEleiner/ ein Bzunfif in Frießland: Süd im Delffyn.
A'NGLIC E, Phocænam,quam Angliin Northumbria uocät a Dozpe|], in Orientali Frifia,
ín qua adíntegrum degi quadríenníü,quo tempore duas íntegras emifPhocænas,& emptas,cere
tioris cognitionis caufa,diffecui,fcio uocari ein Bzunfifd, Turnerus, |

HOC A(mediterraneimaris.) Φώχκὰ Phoceicon qualem ab amico olim accepi. Aliam accuratior

'Grzcis dícítür , ducto nomine ex βώ- à Rondeletto exbibitamy,reperies in fine libri: &
«u, ob boatum fiue mugítum quem edit, alteram quoq, Phoce Oceani. : |
Phocam appellauit Vergilius. à Plinio, | |
Gaza & alijs Vítulus marínus uocatur:
cuius nominis rationem fecuta funt gen-
tes multz, R ondeletíus, Phoca cétus eft,
etiamfi offa cartilaginofa & molliora cae«

fignificat(Homero) non quoduís cetace=

um animal, Varínus, Plinius modo Vi

tulos marinos nomínat: modo Vitulos

fimpliciter:cum de marínísfermonem ef-

fe ex argumento uel adíunctís conflat,

Ipfis infomno(V uottonuslegit fono)mu
itus,undenome Vituli. Non ueró mu e S

gitu folüm fed & maxilla fuperíore , & Ä ale

naribus, V ítulum terreftrem refert; &, fi NER

aures excípías , Vituloterreftri ualde fi 1 ER

milis cft,ut Rondeletius obferuauit, Piea à

rius Valerianus à fpecie tergorís, Boum

inftar uillofi,nomen índítum putat. (Bo

casgenus píícísà boando , id eft , uocem

emíttendo appellatur, Feftus. Hermola

us hunc effe fufpicatur pifcem, quí Box à

Græcisappelletur, fed eum uocalem effe

nemo tradídít, quare Phocam potiùs in=

tellexerim hoc nomine, qua boat mugit=

que: etiamfi pifcis ea non eff, fed cetus,

Boxquidem Grace dictus pifcis, à Theo

doro Voca conuertítur. 4| Phocz funt :

maríníboues, Seruius & Ifídorus, Maf

filienfes uulgó Boues marínos appellant,

Gillius, Scriptor de nat.rerumalícubí e;

tíam Vaccam marínam uocat, Alius eft

Bos marínus planí & cartilaginei genes x

ris. € Albertus Phocam, etiam Lupum

marínum nuncupat: & alibi Canem mari

num,quoniam Germani fimiliter appel-

lant, Quanquam autem dentibus ac maz

xilla fuperiore Lupîi refert,authore Ron

deletío : € rapax uoraxtpeft Lupi terres

firís more, (unde & Hifpani Lupum ma:

rínum uocitant:) mihi tamen hoc nomen | N

σος

=

non placet,cümutretíneamus uetera po=
tiüs,tum ur homonymíam uitemus. nam. |
& pifcis quídam rapax, Lupus appellas _
tur:&a Bellonio quadrupes quedä perfe - (
Cia. Eifdem de caufis, Canis etiam mari= z
ni ac Bouis mar, nomína ton probo; ne :

De Ceti:
ον έν, 165
cum Canibus Galeis & Bobus diuerfis confundantur. €f Barbarica funt apud Albertum, Ifido-
rum & fimiles feriptores,Koky,Helcus, Felchus,Kochi,pro Phoca,In Abinfceni libris translatis
Cokiumlegebatur:Bellunenfis reftituit Chuchi, & alibi aichufi. Ifidorus quídam Caab animal
memorat,cui attríbuít quzdam Phocæ,quædam Elephanto propria.
Anímaleftamphibium,nam in mari degit,& aérem haurit fpirat@, δέ dormit ínterra. esref.
dus in eam paritinlitore.diutius tamen in mari quàm ín terra immoratur , cibumép ex bumore
etit, A E
4 ITALI Vechíó marino uocant, Rondeletíus:íd eft, Viculummar. Alij,præfertim Genuen
fes,Buo uelBoue marino,hoc eft,Bouem marínum,
HISPAN1Lobo marino,id eft,Lupum marínum,
^ GALLI Veau de mer, hoc eft Vítulum marínum, Mafsilienfes Bouem marinum. aliqui Lu
| pummarinum. |
GERM. Quemuulgus Germanicum uernacula lingua nunc Lupum marinum,nunc Cane
nominat, Phoca eft, Sig.Geleníus ín epiftola ad me, Lupus marínus, Germanic&(@eerwolff di
- citur; Canís marinus, (Meerbund, Flandri pronuncíant Seebond. quo nomine de Phoca Get
mani etiam circa Suerinum utütur, Canes Galeos uocant Aundfi{h,id eft,Canes pífces: Pho
cas ueró fimpliciùs,Canesmarinos. Plerig inferiores Germaninon Scebund , quod nomen à
- mari & Cane probé compofitum eft:fed Selbund uel lbi pronuncíat , nefcío qua ratíone
nifi quod Angli hanc'beftia 4 Sele uel Sealencminant,fed L.litera forte abundat:nà & Cöchles
_ marinam Seelsleckeappellant. EPhocapropríe effe puto lardum illud,quod SalfpecE uoca=
tur,non è Delphíno,ut quidam rentur:nifi ex eo quoq; improprieficuocetur, Frí(ij Phocam ein
2tub índígetant, Audio & CyeeEalf nomen, quod Vitulum marínum fignificat , alícubi ín ufu
cíIe:nos Deerkalb diceremus, Süd wytet in der nachgenden figur.
ANGL I nominant A Sele uel Seale,ut dictum eft:uel a Sen caulfe.
PoLONI Morskieciele,id eft, V itulum marínum.
SCYTHAE. Ex Scythiscircafinem Afíz Septentrionalis duci Mofcouix fubie&is, propio
res Oceano funt Iuhri & Coreli:qui capíüt Balenas feu V ítulos & Canes marinos, quos ipi Vorz
uol appellant, Matthías à Míchou,

Í--

Ta 0 CA alia Oceani, Hocanímal etfi paulüm díuerfo fit corporisjhabitu à fuperiore , nihilo-
mínustamen V ítulus eft marínus quinafcitur in Oceano,corpore crafsiore eft,magíst in fe
— collecto, &c.R ondeletíus. i i |

ITALICVM, HISPAN. GALL, & aliarum gentiumnomina praedi&a funt ín Phoca me

diterranei maris,diftindtiüs quidem nominaturi,illam fimpliciter Phocam, uel potíüs cum adie-

&ione mediterranei maris Phocam:hanc ueró Oceani nomínabunt,

J GERMAN, /£inScebund/Selbund/Sel/oder Rub im boben meer(Oceano: ) dann
bicobgefest figut ift von einem Sel/wie er um Eleinen meer(mediterraneo)gefunden wirt.

TH oc AE Oceani cognata uidetur bellua, qua à Mofchis appellatur Mors, à quibufdam R. of
^ matus, Vide infra inter Cete ex Olai Magni Tabula. LATE

RETHMECHIN (Arabico uocabulo,ut conijcio)nominari aíuntbelluam , cuius iconem
hic polui, a nobili & dodifsimo uíro Theodoro Beza mihi communicatam : addebat ille;
nímírum ut à mercatoríbus acceperat,ínuentam efle in Iaua infula,noftro tempore, anno Domi
niıssı.Aprilis die 14.longam círcíter decem cubitos fuiffe inter caput & caudam : altam cubitos
duos cum dimidio;animal effe amphibium,ad uíuum depíctum, Pi@ura magna ex parte rubri
coloris eft, quibufdam ín locís coerulea,&c. Cauda inftar equina diffunditur:diluti coloris
coerulei eft,punctís diftintarubris, Vngues leonini feré aut pantherini είς
dentur ; ut cauda quoque panthera caus
dam referre, :

Capitolens.

166 — Animalium Mar. OrdoXII. 3

TTT DIN à

57; VW

ERPENTIS Indicinomine,monftri huius eiconem Hier, Cardanus olim ad nos mífit , Me
diolaníín maceríe quadam reperti.nec aliud addidir,Sed cauda uidetur animalisaquaticiefle:
caputzi9wésd ie id eft, Simijs cognatum aliquid pre fe fert:ut & digiti pedum,quos binostantüm
oftendit, manuum inftar oblongi, Vix equidem aufus hoc animal proferre fuiflem, nifi à tanto È
uiro accepiflem, |

|

È
Se

N 1 N

i xe
MN pia 4
X ze un u MN, EM x
AN \ SEN \ M | ^
\ N INN

WW}
Y

ALAEN A ueraRondeletío, Græcis Phalena,varure, | | i
GALLI Santones beluarum pifcatores hanc beluam uocant Gibbar,ä gibbero dorfo, id |
eft,in tumorem eleuato,ín quo eft pinna.ea Balænis uulgò dictis minor non eft, fed minùs fpiffa,
minusé obefa.longiore eft & acutioreroftro,ob id fiftulam habet, Rondeletius, quem miror de.
barbis illis à maxilla fuperiore pendentibus, ut pofita ab eo figura oftendit, nullam facere mene
tionem:Bellonium ueró etiam magís miror,ín defcríptione quide earü meminiffe,, in icone uero
praterire.Peculiaris certe hzc pars huíc belluæ eft,nec alteri ulli cömunis,quantü ex defcriptioné |
bus & figuris pofitiscognofcimus. Belloniustamänon hanc, fed alia uera Balenáfacit,que uuls |
go1TALIS Capidolium uocatur,ea Rondeletio Phyfeter eft ex Balanarumgehere, Ego (inquit
Gillius)Capitoleum arbitror Balænam ex eo potíüs quam Orcam(conera Jouium)effe,quod Gr&ci
etiam nunc uocant Asp, quam uulgo appellamus Capítoleum : & quod etíam ín Capitoleo, —
& non ín ea quz nunc alicubi Balena uocatur,fiftula ín fronte fpectetur, E
GER M. in Wallfifch infunderbeit alfo von den alten genannt/2c. mag vonn onsein
JP odetwal denannt werden / von wáden feines boben vnnobogeracbten ruckens: oder citt
Barrwal/dieweyl wir Fein anderen debarteten Woallfifb erEennend. ÆÆtlich nennend di
fen fifcb ein Bzaunfifch/weldber nam auch oen MeerfhwepnenDelphino & Phocænæ) siige
gáben wirt.Sic Galli etiam Marfouín nomen Gallicum(fed originis Germaníce, Deerfhwyn)
commune facíüt Phocenz,Delphíno & Orcz. Ego fímilemferéà R ondeletío exhibítz pro Bas
lanauera figura olim ab amico accepi,ad Oceanum Balthicum depictam , ubi capta eft talís bele —
lua, anno Salutís 15 45.adlocum quemuocant Gripfwald , longa fupra 24.pedes. Verüm ea |
dentes oftendit ínuícem contiguos & latos tanquam hominis;caudam magnam,reliquo etiäcors |
pore latiorem.corpus pelle πίστα undíque tectum , nifi quod maculz duz magna candida utrina |
que fupra medium oculi incipiunt,& retro tendunt, & c, Nomina adfcripta eranthae; Germania |
cum, Braunfıfcb:Gallicum & Hifpanicum Tinet; Anglicum, 4926. € Porro cum nullumali |
um cetum dorfo fimiliter gibbero & eleuato piGum defcriptumue nouerím , eundem hunc ef
fe puto,quí à Balthici Oceaníaccolís Spzingwal ab agilitate uocatur: quem Ofaus Magnus Οἱ

cam(perperam,ut puto)interpretatur.huic enim altum & latum fupra dorfum mucrone eminere |
s fcribit: -
! \ Ui |

De Cetis. 167

feribittatque fta depingit. Springwalinquit, Noruegi uocant, quam alij Balenam, alij Orcam
exiftimant,) Plerag tamen ab eo pofitæ cetorumfigurx , nonuere nec ad uiuum factz uídentur,

Balena cum fufcina,qua confixa capitur, etre,

{ UA
«(ttt

fi

| | :
^W i Bibi CRUI i 3 . aa
UTR | CK. NN
| AL AE Ν A uuloo dicia, fed cum fiftula careat hzc beluacut Rondeletius feribit) non Balz v:
na uera;fed Myfticetus Ariftotelis,aut Mufculus Plínij videtur, Pliniustamen Mufculü bel: Myfiiceres.

luam & pifcem Balænarum ducem; confundereuídetur. @ Fiftula animantibus quibufdam a= 2sjculss.
quatícís,non folüm ad retjciendam aquam, fed ad refpirandum data eft, cuius uíce hzc bellua τίς ri
mas feu foramina habet, quod roftro fit non oblongo, fed obtufiore quàm cæteræ bellue, R onde-
letíus, Atqui cetum Brítannícum defcripfit, (cuius mox iconem fubijcíemus, non alium ab hoc
Rondeleti] ceto, quantum uideo.defcriptiones enim conueníunt , cum alias, tum quod ad lamia
nas ín ore corneas, dentes nullos, &c, etfi icones ipfæ plurimùm difsideant, ) tribuit ei foramína
duo magna ín capite : per quz ‚inquit , putatur belluam plurímam aquam ueluti per fiftulas eiea
diafle, «| Orca cum ín nullis feriptis,quod iam mihi ueníat ín mentem , tradatur habere fiftulam
ín fronte, mihi tam díu apud nonnullos regiones Italíz peruulgata Balæna uidebitur , quoad toa
tam rem meliüs inquifiero,Gillius,
I T AL. Balena, Valena,
HISPAN. Vallena, 6
GALL, Balene, |
| GERMAN. Kin YOal/YDallfifó oder Waller/infunderbeit si onferen scyten genannt:
wiewolman funft alle groffe meerfifh / die jren aaten durch die lungen sicbeno/ Wallfifch
nennet. : °

AL AE N ÁE uulgo dita icon alia,longe quidem díuerfa, quàm R ondeletíus dedit:animalis
uero eíufdem, ut facile defcriptionem utriufque conferenti patebít.Item ex eo quód Ronde:
letíus reprehendit illum(Gillium)qui oculos bubulís non maíores ei tribuit:quod de hoc ipfo ces
to Gillius fcripfit.
Effigies ceti huius(quem Britannicum cognominarelicet , quód in Oceano Britannico no=
firamemoria ínuentus fit)publícata eft ín charta typis excufa, Londini primùm in Anglia, dein«
de in Italia; inde nos defumpfimus, cum corporis eiufdem ac partium defcriptione huiufmodi;

Apographum ex líterísad Polydorum Vergilium,ex urbe Tynemutho
ín partibus Anglia Borealibus.

Proiecit ín arenas apud Tynemuthum mare hoc noftrum menfe Augufto (anno Domini
1533.) mortuam beluam, molis & magnitudinis ingentifsima: qua iam magna ex parte difcerpta

| eft:remanetadhuc tamen quantum centum ferme ingentia plauftra auehere uíx poterunt, Aiunt
quí primèm beluarn uíderunt,& uti poterant diligenter perfcripferunt , longitudinis illam fuiffe

Prifa,

\

168 Animalium Mar.

trigintaulnarum,hoc εξ, pedum nonaginta,
A uentre ad fpínam dorfi,qua arenis profun=
dé immerfa íacet, fpaciü effe circiter octo aut
nouem ulnarum; certum non habetur, nam
27.die Augufii ipfe ibiaffui, foetente fam be-
lua,ut uix ferri poflet odor. Coníectant dore
fum ipfius ad fpacíum tríum ulnarum in are=
na immerfum.nam quotidie alluitur & operi=
tur fluctibus maris. Rictus oris fex ulnze & dí

midia, Mandibula longa feptem ulnas cum dí

midia,ficut quercus grandis eft, Coftas ín late
ribustriginta habet, magna ex parte longítus
dínís pedum unius & uiginti , circuitu unius
pedis X dímidij. Tres uétresuelutí uaftos fpes
cus:& trigínta guttura, quorum quínque prz
grandia funt. Habet duas pinnas, uträggquin-
decím pedum in longitudine.uix poterant de
cem boues alteram earumabftrahere, (trahen=
do è corpore auellere. )Palato adhærebant quafila
mina cornea,una ex parte pilofe,qualem iam
unam uides,fupra mille: (non eft fabula Poly:
dore.fed τες uerifsima, ) quanuís non omnes
uníus magnítudínis. Longitudo capitis à prin
cipio ufquead rictum,feptem ulne.De lingua
uariatur.maior pars cenfet feptem fuifTe ulna
rum longitudine, (uigintt pedes latam, Gillius.)
Aíunt genitalemalculum ei fuifle prodigiofe
magnitudinis.Spacium inter oculos fex ulne.
Oculi& nares tanto corporiualde impares,
quales bobus effe folent, (bubulisnon maiores,
Gilliu. ) Cauda bifurcata & ferrata , latitudine
feptem ulnarum.In capite duo magna forami
na crant: per qua putatur beluam, plurímam
aquam ueluti per fiftulas eiectaffe, Nulli illi
fuere dentes, unde colligitur non fuiffe Bala=
nam, nam Balænis aiunt maximos effe den
τες, exceptís lamínís aliquot corneís, qu&in
orehuíus pifciserant. Hucufqueauthor ερί-
ftole ad Polydorum Vergilium:ex qua etiam
Gillius uidetur mutuatus in Aelíanum fuum
tranftuliffe:fed quadam parumbene. Nares
huíc beluæ, non rede forían píctor addidit:
cum foramína(ut dictum eft)in capite habeat:
qua naríum loco cetaceo generi data efle , te«

ftis eft Ariftoteles, @ Lamina illa cornea,

quibus os dentíum loco exafperatur, quandá
ferra fpeciem pra fe ferunt:ut ab ea forte Pris
Πίς appellarí pofsít. nam & ingens & oblon=
go corporebelua Priftis eft.alía quidé à Ron:
deletio exhibetur, & Plinius Oceano Indico
Priftes attribuit. |

GER M. Ain andere contrafacturdes Walfi{bs/der in Welfden landen gmeinlich Ba t]

lena genennt wirt/auß M-ngellano.

RC ARondeletij, Nomen (inquit) ei pofitum eft a uafis olearij fiue uínarij fimilitudine,

quod teretí (rorundo)eft & informi fpecie. Talis X huíus beluæ eft figura, nam toto corpore |
eft ualde craffo ac rotundo, extremís nó ualde promínentibus & tenuíoribus.R oftro, fiftula,pin 7
nis & cauda Delphíno fimilis:corpore uigefies(quarer aut quinquies, Bellonins in libro Gallico )craísío | —
re,potifsimüm circa uentrem.Dentes habet ualde latos,in acutum definentes , ferratos. his Balaes |
nam perfequitur,quam quum mordet,uelutí mugitum Tauria Canibuscomprehenfi cogitede- -
re.Quam ob caufam nautz qui pifcatus caufa in nouum Orbem nauiganr, Barbaros rogant, uel |
diliceat)imperant, ne Orcas ladant aut uenentur ; quoníam Orcarum opera Balænas, Phocas, «

OrdoXIL-

mr
è
t

ET
LI =

GE

ei
——
Te

= TED
x N =

ar —
HET BE xi

DIST]

D /) )

II

S Ta n, #4 "t M
a NA z σας j 3 D. {
A À ANS = S NM ΑΗ
V SN SEM, VERRE.
= — Se. i i t

x
qm

Ns RUN
N

P È F

II

EEE

al

\
e il | fax
È È

NS /))
4
x E

/ {
«(tant

= |
I ME) ) À

qu

x

Fe

AN

T NANI
US
κ
3
Ἕ

N

m
SN

"

4
NN

}

1

t

—=
\ SS

\
wild

AMA RAMA RE SNR

N

IN
ACER

Il
3

tt

- TU
NN NS

MUN

alias 3

alias beluas capiunt. Or-
ca enim truculentís denti=
bus alias beluas impeten=
tes, marisgurgites cogunt
relinquere,X ad litora con
fugere , quas illíc fagittis te
lisgalijs interficiunt. Or=
carum aduerfus Balænas
pugnam eleganter defcri-
bit Plinius, Ab huiusbel- €...
luz fimilitudine,puto pra=
- grades Oceani naues, Our
hez uocatí, Hacille. Or
a à Strabone Grace devf
- dícta uídetur, In mari exte
ro (inquit) cete & plura &
“ maíora fiunt; circa Turdi-
- taníam uero imprimis, ubi
fluxusatg refluxusaugen
tur:(qua caufa nímírum & multitudinis & magnitudinis eft, propter exercitation?), ut Oryges
Balena & Phyfeteres, Porro Orcynus Gr&corum aliud animal eft, non proprie cetus (cd
Thunnorum pifcium generis, 4| Gillius € Belloníus Capitoleum uulgo díctam beluam Bala= € apitoleu£;
- nam potíüs quàm Orcam (contra Iouij fententiam) eflearbítrantur : Rondeletius uero eandem
nec Orcam,neq; Balenam, fed Phyfeterem,
Hyrcha Gracis,prafertim A eolibus , fimiliter ut Latinis Orca, uinarium & falfamentariuni Hyrchéi
uas fignificat: à cuius fimilitudine Grace etiam Yeysp hanc belluam uocare licebit. Suidas id ge= |
' nusuaf(is duas anfas(d've ezix)haberefcribit, Orca teretes funt atque uniformi fpecie μας, &
uafa dicta, Feftus. De Orca ingenti in portu Oftienfi uifa X oppugnataa Claudio principe az
pud Plíníum leges. Tanta ueró cum fit ín medíterraneo hæc bellua,multo maior ín Oceano πια
rit,quod uel Strabonis teftimonio credédum eft, Quamobrem Rondeletij potiüs Orcam, quam
- Bellontj pro uera ueterum Orca admiferim,utpote multo maíorem. _Etfi enimferibat Belloni-
= Orcam reliqua cetacea, qua ín Oceano Gallico appareant, praeter Balenam, facile excedere:
non maiorem tamen fe uidiffe refert, quàm pedes octodecím(uel paulo plus)longam, craffam per
medium decem & ampliùs:qua mille libras pondo excefferít.Hzc (inquit)Delphino ac Turfio=
niíta fimilis eft,ucnon folüm Marfuini nomen fibí uulgó uendicet:fed etiam pro eo publícéexpo
- natur, Cute quafi corío integitur,admodum glabra ac politifsima, ad dorfum liuente, ad uentrem
albicante.R oftro efl fimo,furfum repando,& c. Interíora omnía (dempto liene) Delphíno & Tur
fioni fimilia habet.
Vidi etiam(inquit ídem Bellonius)numos Claudij Cxfaris , ín quibus exprimitur Neptunus
cum trídente infidens pifci Delphino fimilí;míhí tame Orcam potíus uoluiffe repræfentare Clau
^ díus uídetur.ís enim (tefte Plínío) ín portu Oftía Orcam expugnauit. 7 alu numi effigiem fuprà in
Delphino pofuimus. 7 $
| HISPANICE puto Tine tuocari, tanquam à tine, id eff, folij forma,alij tamen Balænam ita
interpretantur,
G A L L. Santones Efpaulars uocant,ab humerorum feu potiüs fcapularum latitudine & craf
fitudíne,Rondeletíus. Bellontj Orca ad Oceanum Gallicum,fimiliter ut Delphínus & Phocz=
na, Marfuin uulgo uocatur:príuatím uero aperitioribus Oudre,quod eft, Vter,äcraflanimirum
& informi utrisfpecie.
. GERMANICE Orcam Rondeleti} interpretor,ein "Daffswal/ein Suberwal.Bellonij ue-
τὸ Orcam , quanquam fimiliter fere utris aut uafis urinari forma appateat ‚a fimilitudine quam
cum Delphino & Phocæna habet,tjfdem nominibus appellabímus,expre(fa maioris differentia
ein groß Weer{bweyn/ein groffer Braunfifh/ein Walfbweyn. Vel ab utre facto nomine,
ein Drerwal/ ein Schlauchwal. Olaus Magnus Orcam ufitato Germanis Noruegis nomine
Springwal interpretatur:id nomen fonat falientem cetum , à uelocítate:eamt pingit alto quo: Cpiingwel
dam & lato fupra dorfum eminente mucrone feu gibbero: unde hanc Balænam ueram
Rondeletij effe conijcias, quam Gallice Gibbar nomínat , à gibbero & ín tu«
morem eleuato dorfo : qui pifcis fi agilis X uelox eft , & Bala=
nas perfequitur, ut tradít Olaus, Balena ,
ipfe non fuerit,

| Mm GAP

VY

Orys.

H^
»
Let
1

170 Animalium Mar. OrdoxIt.

QW \ \\
Li «S N m E 2 ; \

D

142244224442), J, DD
2 4,
vana ra << A,
n

y IT
VOTE, i y) \ N » |
TO LAN N N Ia Qu: n LE NS
rami III SNA
RN N NN NS
IE \ N =

‘

DID

Piftros aut Phyferer,horribile genus cerorum, & ingeus,ex caps
te multum aque in naues efflat,@ aliquando fubmergit, Olaus Ma
gnus in Tabule [ue explicatione : abfurdifsumé autem bunc cetum
eapite equino depinxit ec.

HYSETER (ovewrig)Grazconomíne uocatur, quas
Flator, fiFlator, hac belua:quod nímbofam quandam alluuí
emaquarum efflando fua fíftula emittat , adeo ut pleruna
que etíam alueos nauigätium deprímat , Effe autem que
hic proponimus uerum Phyfeterem ,maximeindicatf =
fiula, multo amplíor quam ín cæteris,quam notam, & to-
tius belua figurä,ex ijs quibeluas uenantur,didici, Ron
Phyfalus. deletius. Dicituralio nomine etiam Phyfalus, GIO,
Aelíano & Oppiano, Sedaliuseft Rubrí maris Phyfa-
lus,pifciculus informis,non maior Gobio,&Xc.(eodemg - — ——
nomine Rondeletius Erucam marínam quandam nominat:)quem qui guftauerit,uentre intume
Ícít,& ipfe etiam cum prímüm extra aquam eft,inflatur, Phyfeter Ariftoteli non animal, fed fit
jam fignificat:qua aquam reifeiunt Cete & Mollia; alio nomine µυκτήρ, € Maximum animal in
Indico mari Priftis & Balena eft:in Gallico Oceano Phyfeter, íngentís columnae modo fe attole
Profis. lens , aftior@ nauium uelís diluuiem quandam eructans , Plinius, Videtur & Preftis, eadem uel
^ prorfus cognata Phyfeteri bellua, Víde mox ín Viuella uel Serra. m
IT ALICE. Capidolío, Rondeletius. Itali uulgo Capodoglío proferunt: aliqui Capitoleum
Ícribüt, Is pifcis Iouío Orca eft, Gillio Balena potiùs quam Orca. Vídefuperids in Balanauera,
HISPANICE Marfopauocari quídam nobis retulít:ego id nomen Phocena deberi exiftie |
mo:quam à Santonibus Marfupam uulgo nominari Cæfar Scaliger author eft, )
GALLICE. Änoftris peis Mular,a Santenibus Sedenette, R ondeletíus. | Phyfeterem ext
ftimo efTe, quem uulgò uocant Calderonem : quód hunc ex omnibus beluís maximam diluuiem |
aquarum eructare dicunt, hunc quídam arbitrantur efle quem Mafsilienfes uocant Mulaffum, -
nondum à me uifum, Gillius.Bellonio Cetus,quí Calderonus uulgö dícatur,Príftes eft, B À
GERMAN, F. οί Sprügwal/ein Wetterwal. H
ANGLI quidameruditi Phyfeterem interpretantur a Wbyrlepole, (alij fcribunt Wbirle
poole/alij 4Aoslepole/ quod lacü(íd eft,mare & undas)uertat,excitatis uortícibus , uel quod uns.
das capire emíttat & eiaculetur.Non ita prídem tres huíus generís in Thamefi fluuio Anglia ca- 7
ptos effe, Ioan.Caíus indicauit.ego Phyfeterem multó maíorem effe puto , quam qui fluuís
os intrare pofsit, nifi prima ætate forfan. Phyfeterem noftri uocant a YDbos d
poul:quilicer portentofe magnitudinis,ad Balena ramé magnítudíne nun.
quam accedit, Huíusgenerís quatuor aliquando uídí , quorum fíns
guli tantum aqua e fiftulis capítum eiaculabantur , utfingue
- . lasnaues aquarum copia ín profundum fubs |
mergere fufficerent , Guilielmus
Turnerus,

Capitoleus,

De Cetus.

Roflrum uel os à capite prominens. [arts commode exprimi wdetur:reliquum uerà core

pus ad coniecturam à Rondelerio effidum.

1 N | >
1 y 7 : pea ai AN
Ay SS SNNT
Y
_

N ®( A {NS (8)
III HE Fo
Da n vm vm "A UA" a à

EN 2 NS

NNN
N (Nk
N 3
S UN

-c L
a NOV =

DA >>
κος ολ
WS
N

a

Eiufdem animalis roftrum fine ferra,feorfim.

N DI Cetaceum quendam pifcem norunt(inquit Rondeletius)
E. Viuellam nonnulli appellant,infuaui carne,cibo inutile,
mirabili forma,maxíme ob roftrum: quod ualdelongum eft, offe=
um,utrinqueaculeatum.eius aculei validi funt , & Delphínorum
dentíbus fimiles,fedlongiores.Os, cui infixi funt,latum,tenue,cu
teafpera, cinerea, Hanc antiquorum Priften effe opínor,ro/su:
(quo uocabulo Plinius etiam X Gaza ufi funt:)g 79 zpiap,id eft,
afecando nomínatum,ac fí Latíne Sectorem aut Serram diceres,
ároftro fimiliferrz utring fecantí:ut forfan ídem fit, quem Plini-
us uno loco Serram uocauit, Hacille, Mihi Preftis eadein uel
prorfus cognata Phyfeteri bellua, tum a nomine, tum ab ipforum

— anímalíum natura petitis uerifimilibus argumentis uídetur.Scrís

1 bitur à Gracis uarie , reisss, Πράσις, & Pensas, apud Latínos Priftes,

— Priftis, uel Piftris & Piftrix. Grace rossz ( flectendum ut Paris,
fed foemín, genere ) optímé uocabitur , à uerbo zes9ey uel πρήσαε:
quod non folüm urere,fed etiam flare & fpirare,ficut gvezy, figni
ficat, quamobrém & fulminis genus phyfiologi Graci zpssage
nuncüpant,quod femper & precedere; & comitari δέ fequi uen

tum Olympíodotus docet. quidä pro turbine & uento uehemenz
tiorehoc nomen ufurpant.Dicit Nearchus,sgYüra ὕσῖωρ dvo Quotes
μόνον ἐκ 7 duAdosns, oic reo ἐκ πρηςήωμ Bia οναφερόμᾶνον, Arrianus de
cetis loquens,&c. « Plinium Serra nominealíud animal quam
Priftin Preftidem ue accepifle coniedo, Libro 9. enim cap. x. de

„rerum uarietate loquens:R erum quidem (inquit) non folùm ani:
malium fimulacra(in marí)efle,lícet intelligere intuentibus gladiz
um,uuam,ferras, Moxautem fequeriti capite; Pluríma & maxi

ma ín Indico mari anímalía , € quibus balene quaternüm íugerü,

- Priftesducenüm cubitorum. @ Video Rondeletium exhibuif-

fe cetum roftro ferra infigni , quem Priftin interpretatur. fed Pris
ftin tale habere uel roftrum, uel partem aliam ferra fimilem, nul=
lus authorum (cripfit.De Serra etiam Plini] neque an cetus fit cori
fiat, (Priftin quidem Ariftoteles cetum eflc teftatut:)hcque an uel
corpore toto,uel parte duntaxat aliqua ferram referat, Scolopax
Rondelettj radíum caudä uerfus plane ferratum habet;eumg@ ego
potiùs Serramappellárím,quàm eiufdem Ptiftim, &c. Ronde.
letius roftrum ín bellua quam pingit ferra figura effe fcribit. Gilli
usuero os enfiforme, ín modum ferr dentatum,a frorite promi-
nere.Lufitanus quídam uifa apud me icone, pefce Serra mihi ap=
pellabat:addebat@ fpínam dorfi effe: quod non crediderim. alius
Balznz linguamnominabat, In Medera ínfula Noui Orbís a=
quaticæ ferra funt, quibus ín affatnenta fecantur lígna , Aloyfius
Cadamuftus, Scio Aelíanum,Oppíanum & Suídam Phyfalum
- Kíd eft Phyfereremi)& Preftin ceu diuerfos pifces; fimul int Cere
x

sapor d

NT yn

> nti

==

- au LL)

ROSSO
SAME 7

; HE j
σα... A n Dons LA ANNI a a M a a a I IA BR?

4^

raa n VAL

N

Na
N
NS
NS

IN

TZ =-*-YyY*y*y*y*><=»*»*»«»>)*>*- XY -«,W,-/yyx=“

SSS

INS

ji.

( (ή 7

oo -vxv-v+»+-L+-rr «--=--FT- OSE

Ay colopax:

EeESSSSS NN
NANA

172. Animalium Mar. Ordo XII. OW

n

nominari,ego interim, ut fupra dixi,fi animal non ídem eft,maxime tamen cognatum effe putare
pergo.& forte Phyfeter ín Gallico Oceano,non alíus quàm in Indico Preftis fuerit, Ad hac éBa
lxnarum genere Phyfeteras effe R ondeletius aflentitur:quibus fi Preftis etíam , ut mihi videtur,
affinís eft , non erit cetus uel pifcis ille, quem roftro oblongo ferratog longe difsimilem Balznis
pro Preftide pingit. «| Quotíes Aratus xir@- habet,a Cicerone femper uertítur Piftrix,Perioni
us. @ Belloníus Serra quam exhibemus(ofsis dico)fubftantiam per medium fere cartílagíneam
effe (cribit, & flexilem:unde nimirum pifcem etiam ipfum cartílagíneum effe conijcit,fed cetace=
um,& Serrz nomíneantíquís uocatum, :
GERMAN, Æinfrôémboer YDalfifib oder funft groffer fifd E ein fhnabel
baben/oder ein bein/von der ffirnen binauf/gleych einer [agen/ mit 5ánen an beeden feyten.
F. Ein Sasfifb. | | | σα

9 Ζ | | f i |
| y em CAT) 2

LL SS . ὴ NW A
SS AM CP — ) :
SN | Ps A mL PIL Z »

mm

Nu. OS ή = NN
Ne: τα SN !

DIR

4

Y

Z

N D
{
| : 1

COLOPENDR A (ZibAczdjz)cetacea(nam & infectum marínum eodem nomine efl ) no« -

men tulítà pedum multítudíne.nam Scolopendras terreflres, Centípedes appellant.qui pedes |
dicuntur,appendices funt,quibustanquam remis corpus ímpellít, Meminit eius Aelianus,Ron-
deletius, Vide infra Cetum barbatum,ínter Cete ex Olaí Magni tabula. D

GER M. F. Zi Walnaffelınam & terrefire infectum uocant ein Y'faf[el.

T

| ΄

)
: A ο ? }

EN|y R N

RT N SN I.

STERN, ! NN e

KS NS > 2M j NN um “ ae |
SD II sah A 10M nat sans denen ο Dr
Ve SOS = Su »») Z We 7 y 770 PL 3 E

> A NI EE BR Ron

®

FFIGIES Ceticuiufdam ex Oceano Germanico, quam ab amico accepi , ad fceleton nimis
Fe. expreffam,idg; capitis duntaxat,ut conijcio;reliquo corpore pro coníectura appícto,no i
fatis accurate, ut fufpicor:præfertim cum fcifluræ poft oculos tanquam branchiæ appareant , quis 7
bus cetí carent, | e

GER M. fin artder Walfifchen auf dem Teütfchen meer. Der Eopff/ acbt icb/ feye v
gemadt/einem dijrrennad:der iibrigleyb bedunckt mido nit vaftredr/ infunders auf:
dafs cr anscigung der sewangen bat / welbedod in den rechten Malfi[ben nit gefunden
werdend. | A το αμ a ULM

17 |
|
|

CR |

© MACVL

ACVLO, Anglicuscetus, Annoà nato Chrifto M. D, L v. autumnalí tempore, Lynní

? (quod oppídum eft Norfolci in Anglia portuofum)pifcis híc maculofus rudi figura depi=

@us(ut chartatypís impreflaper Anglíam publicatus eft) in ficcum à pifcatoribus deductus fuir,

longus ampliùs pedesLx.carne pínguí,clara & candicante , guftus fuauitate ceruinam referens

te, Nomen noftrates nefciuere pifcatores:nos Maculonem uocitemus, Io,Caius Anglus ín epífto

" faad me. Branchix quidem,firede additæ funt,pifcem,non proprie cetü efTe oftendunt , quema

"admodum & pínnarum figura fitus@:& cauda fpecies, Proprie uero didtum pifcemad tantam
longitudinem peruenire miraculum eft,

_ GERM. Æinwunderbarer fifh/im jar m. D. Lv. in Ændelland gefangen bey der ffart

3. νηπερῦ Merpfiseyt/lenger dann LX fbüch /den KEngelländifchen fifdberen unbekannt,

mag eins Släckfilh genennt werden. |

SEQVVNTYR MONSTRA QVAEDAM CETACEA, BEI:
luarum terreftrium authominis aliqua fpecie.

APP,

REA
22 DEN 2

ONSTR VM Leoninum. Monftrum eft id quod hic exhibemus, (inquit Rondeletius,)

δέ pefectum animal,partibusnullis ad natandum aptis præditum. Quamobrem cum dubi
tarem extítífferne reuera aliquando monftrum íftud marinum, Gisbertus (Horflius) Germanus,
(quí Roma medicinam facit,uir proculdubio ín rerum cognitione precellens & minime uanus)
omni affeueratione affirmauit,certo fe fcire,non díu ante obitum Pontificis Pauli 111. Centucels
lis captum ín medio mari fuifTe, Quare ex illius fide, quale fuerít hoc monftrum defcríbere non
dubitaui.Id(ut referebat) magnítudine & figura Leonís erat:quatuor pedes habebat, non mutilaz
tosnec imperfectos ut Vitulus marínus , non membranís medijs iundos,ueluri Fiber & Anas,
fed perfectos,ínungues δέ digitos diuifos : caudam longam , tenuem, in pilos defínentem: aures
ualde patentes, fquamas ín toto corpore. Non díu uixit proprio naturalí&p loco & alimento defti«
tutum, Hac quanuís bona fide mihi narrauit Gísbertus medícus,tamen exiftimo pro pictorisar
bitrio quacdam detracta, quadam addíta fuíffe:ut pedes longiores factos, quam aquatilibusbeftijs
effe foleant,uel omíffam membranam dígítos coníungentem,'aures patentiores contra aquatiliù
naturam:íquamas preter ueritatem additas pro cute afpera € rugofa,quali cute pedes & alae Tea
ftudinum marínarum conteguntur.neg; enim fquamas habet que pulmonibus fpirant,& ofsibus
fuftinentur.Hucufg Rondeletius. Ad Caftrum oppidum in mari Tyrrheno caprus pifcis eft,
| Leonís forma,anno Domini M, CC, LX X X HL (alias anno 1274. alids 1295.menfe Februario, Seb.Fran
| cos.ego Martinum II IT.pontificem ad quem.allarus eSE,eleétum inuenio anno 1281. quinto deinde anno Juccef

Me i Honorium V.)is clamore homínís ululatui fimilem edídit,& cum admiratione ín urbem mifa

-

|
|
|
|

pe

4

17A Animalium Mar. Ordo XII.
fus eft,(pedtaculi caufa,ad Martinum rii, Pontificem: Author innominatus, & Philippus Fore:
flus Chronícotumlíbro 53. — — d DM | nr 1

GER M. Ein Meerwunder einem Löwen gleych/gefangen inmeerdas vnden an Jia
liam ffofit/imjar m. cc. Lx x xiii. bat gebtilet wie ein menfch / vnd iff von wunders wi
gen gen Rom gebracht für oen 2Dapft G2arrinum den vieroten. |

uy
NE.

*

Ù
"A
N

EONINI monftrihiforia fubijcere !ibuit,eä qua de fimili feré monflro (utpotealcæa, hoc
(er ceuleonina uerberante ) Hector Boéthius in Defcriptione regni Scotia tradidit,
R etulie nobis (inquit ) Duncanus Campusbellus eques auratus , ex lacu quodam Argadiæ, (qua
quidem regio lacus plures babez,dule an marine aque,ne[cio )cuí Garloil nomen eft, prodijffe fub aurora
folftítij æftiui anno partus uirginei M, D, X. animal quoddam uenatící Canis magnitudine,pedk
bus anferinis,robora íngentía nullo negocio cauda íctu profternens:ac ftatim pernici curíu uena
tores impetens,tres tribus ictibus deiecifle,reliquis in arbores euadentibus : nec díu cunctatum,
protinus fefe in lacum recepifle, Magno (Magnum) malum regno portendere id monflrum dum
apparet,uolunt.nam & alíás,fed raro,uifum eft,. |

ONSTRVM hocmarinum noflra zta-
M te ín Nortuegia captum eft, mari proceilo -
fo.iä quotquet u derunt, ftatim Monachi nome
impofuerunt. € Apparent interdum ín æftu
Forchix,malo omine, ingenti hominum metu
portenta quaedam facie humana,cucullos ad mo
dum monachorum,utapparet,induta, ac umbís Κι
líco tenus aqua extantía, Baffinatis (forte Waf EX
fermane,uel Wallermünd,ur Germanus diceret)
uernacula lingua, Hector Boéthíus in Defcrís
ptione regni Scotiæ,

GERM. Æin Meerwunder einem Win
cben geleych / gefundenn 38 vn [even seyten in
f'Yestwegen.

: ul

2

LD
UA
OL

ER

SINN
Ss

<<

[4

CC «c

M? NSTR V M aliud marínum,anno Domini 1$31.ín Polonia uifum, Epifcopi habitu, -
£ GERMAN, Hin ander Meerwunder in Poland gefunden/im jac nad Chei
BEL 1531. | ^ | | ETT

De Cetis. 175.

ONSTRYM marinum ex tabula quadam excufa in Germania olim, Vifum hoc aíunt
M Romz in Ripamaiore,tertio die Nouembris,anni Salutís M, D, Xx 11,magnítudíne
pueri quinquennis,ea omníno fpecie qualis hic exprimitur,

GERMAN, Ain (JQcerwuroer 5 Rom gefäben / im jar M.D, x xur,

à
" Es
* À

Y

ONSTR V M marinum quod hic pingimus, ficubi extat, Pan uel Satyrits marinius,aùut Py pel £4;
LV. Llchthyocentaurus,aut Dzmon marinus appelletur, Iconem à pi@ore quodam olim ac» Pyrus mar.
cepi:quitalismonftri fceleton Antuerpia depíctum fe accepiffe aiebat, Alíus etiam retulit fimile Lchthyocens
monftrum arídum € Noruegia in Germaniam inferiorem aduectum , marem & foeminam, Fi: , us.
dem eifacere pofluntfimilium monftrorum effigies , proxime à nobis exhibitæ. Hoc quoníam Demonmars
humana fpecíe fupra lumbos & cornutum eft,Päna marínum , aut Satyrum miarinum,quoniam !
fimum quoque eft,appellabímus, Päna pifcem quendam cetaceum uocari , ín eóque afteri-
tem lapidem inueniri,qui à Sole accendatur,& utilis fit ad philtra , Aefopus Mithridatis anagnos
fta tradít, Suídasíniy9ve. In mari circa Taprobaren infulain ceté quedam Satyrorum fpeciem
fimilitudinemque pra fe ferretradunt, Aelíanus. Eugenio quarto Pontifice apud urbem Si=
bínícum in Illyrico captus eff marínus homo, quí ad mare puerum trahebat, Is à currentibus,
quí rem afpexerant,lapídíbus fuftibusque uulneratus, ín ficcum tetractus efl. Huius efligies ρε”
nébumana; nifi quod cutís Anguilla fimilis erat, & in capite duo parua babebat cornua, Manus
quoque duorum tantüm digitorum formam exprimebant. Pedes autem in duas ueluti caudas fi=
niebantur: à quibus ad brachía alæ,utin Vefpertilione,extendebantur;Baptifta Fulgofus; Plura
leges in Hiftoria Aquatilíum noftta in Tritone;
| "GERMAN, F. Min Meerteüfel, p
: i 4

- i
= EC ?

6 Anımalıum Mar. OrdoXIL |
SEQYVNTVR CETE QVÁEDAM EX OLAI MAGNI SE:
ptentrionalis Oceani Europæi in Tabula Defcriptione. |

CONV M quasfubijciemus fides penes Olaum authorem efto, nos enim eas omnes ex 'T'2bus

la ipfius depíngendas curauímus, A pparetautem eum,ex narratíone nautarum,nó ad uiuum,
pleraque depinxiffe. Vix probárím capita quorundam nimis ad terreftríum fimilitudinem e
Ga: ut neque pedes unguibus armatos , & fiftulas bínas ( R ondelerius quidem Balena fiftulam
unícam tribuit)adeo promínentes,cum Balænarum,tum Priflís feu Phyfeteris,&c,
Harumbelluarumnomína quedam confíngemus,à fimilitudine terreftrium, ut Apri, Hyæ
næ,Moñocerotis Rhinocerotis,&c, Extare quidem ín immenfitate illa Oceani quam plurimas
_ diuerfas & inufitatis formis belluas,quis dubitet? Et, fi non temere eft,quod uulgo dieitur:nomi«
naetiamilla accolis Oceani Germanis & Gothis cognita,teftari hoc poflunt;qualia funt, Wang:
wal/Andwal/SchwynwallRauewal/ Wittewal/Schlcwal/ ZAaneskeir/ YTonwarfrack}
Trolwal/Speingwal/Berwal/Blstewal/Aıllı JA erill/WarcEwal/2tuf wal; Y'Tacotwaly
PLoowal/YOintingct/ SifbeEecEe/Oy dellewyncEe/2tose/2Xoftinget/C dblidotbacEr sc.

\

Dolgendetliche Figuren auf oer Tafel der befchreybung mittnächtifcher, -
landen des Olai Magní:wie wol on? recht aber die felben conterfec- |
tet fyend/laffend wir Sen laum verantworten.

Balana ereda grandem nauem fubmergens. | Videntur & alia quadam Cete ek eadem Tabula Balanıı ad-
numeranda,que ipfe fimpliciter Cete nominat,cum preter magrzuudinem Balenıs precipue conuenientem ‚nullam
in fe corporis partem raram aut monftrofam babeant:ut [unt que fcquuntur aliqua, |

)
|
Hu il EN
LE T^ YT
| ο) n

IA RON

ET
RT j M LE. 1
| B x N Y E QUA
ce NN | N UK σα BS
CE NW Eu LS
X : = es SIA VS PM) ή 0» \ 10 E n)
N TU Wa S Ci va SU 4 Y A à
a { EA, ^ DA ee za ses ANNEE N
ESA Ve MN
TUA Q3 = um
= LS DEA
ZB >

Sr

> 22777;
SZ

Cerus ingens,quem incole Fara infule icbtbyophagisempeflatibus appulfum,unco comprebenfum ferreo, focus |
ribus diflecant,& partiuntur inter Je. Be

iv

YA
A die
» À
ERR s
A Io p
JE

227) το

NS A os 1
κ)

Nauta in dorfa Cetorum,que infulas putant,anchoras figentes,fepe periclitantur. Hos cetos Trolual [ua lin
| gua appellant, Germanice Teüfelwal. ,

L2

SNS 2

& = — cx

; SS Fe τς
xe |
i 5 KI W

E D z =
NS II, UPS ne — ===
SS, =
S
SS
DASS

I

EE

DA DEE

Similis εἰς © illorum icon apud eundem,capite,roflro dentibus, fiflulis: quos montium inflar grandes effe fcri-

Dir, naues euertere,nili fono tubarum aut mifsisin mare votundis © acum uafis abfterreantur. Idem in Balthiz
co mari circa Balenam fieri aiunt,
LEE

e 2x

NY

a 21)
hi
I

ή (( 5 0 =
d LN: 4 ^ f ==

( gs
DU FE dl FT
Ri “(BZ RES BE

| N N il ) | |

n
\\
N

\
\

ul UL,

ERS
LEDER
zs

IP HI V $ (Ziphio fimile,in libello Germanico)monftrum marinum horribile, Phocam nia
gram deglutiens, Monftrum etiam aliud ínnomínatum terribile Ziphioad latus infidiatur,
ut Olaí píctura reprafentat, . Ziphi) quidem nomen recentius eft,non multó ante Alberti fcu

s :

178 Animalium Mar. Ordo XII.
culum,ab Authore libri de nat.rerum ufurpatum:id an à Phyfetere corruptum atgj tranfpofitum |
fit,quarendum. Aries quidem ueterum & ingens eft bellua, & fimiliter Phocas appetit,

+

)

Teftudine mar.finxerunt monfirum,a quo Vitulus mar.deuoretur, R ondeletíus,

GERMAN. Syffwal dici poterituel Sauffwal,a deglutiendo, quod etiam magna animae |

fia, ut Phocas,deuoret,

I3 oSMAR 1 uuloo à quibufdam
dictífíigura ab Olao Magno exhi
bita. Rofmarustinquiveft beliua ma
rina,ad magnitudinem Elephantis.Li
torum montés fcandit, X gramine pa
fcitur, Somnigratia dentibus fe a ruz
pe fufpendit, & adeó profunde dor=
mit, ut pífcatores laqueis & fünibus
uin&um comprebéndanr. Síc ille.
Eiufdein ceti pi@ura Argentina e=
εἰς αι in Curia fpectatur , fed in ea ca=
put taniùmadfceleton uerí capitis faz
um audio,reliquum corpus ex con-
ieciura aut narratíone adíecium, Pofz
funt ín fceletis, prxfertim maiorum pi
fcium pinna, zdalíquam pedum uns
guium@ fpeciem, arte formarí, Den
tes quidem in Olai icone furfum tene
dentes,minùs placent,quim qui inca
pite Argentina píctó, (cum Romam
ad Pontificem Leonem tale capur é
Scandinauia mitteretur,ut audío,)de-
orfum € füperiote mandibula uer-
gunt,ficut in Elephantis , fiue dentes
fiue cornua potius. ficenim commo-
diüs a fcopulis & rupibus fe fufpen-
dent. Author qui Chorographicam
Mofchouiæ rabulam nofira memoria
adidit, Mors hanc beiluam nominar:
& fimiliter dentes exertos binos à fuz
periore mandibula defcendétes ei ap=
pingit. Dentibus(inquitfufpenfa,gref
fum pera'tasrupes promouetín uer=
ticem ufque, unde citiüs fe demittit
per fubíectos campos graflatura. Lie
bet etiam uerfus Germanicos, qui in
Curia Argentina leguntur fuper hus
ius mo: ftri eftigie h.c adícribere.
AUi fjes in Ylorweg niit má micb/
Cetus dentatus bin doch ich,

TIndotto alı- Mein weybetBalena ift genannt/
cut Ce? mas ^3 Drsentifchen meer bekannt:
sifus efl,Ba- (Dacbt ongewitter groß itimect/
lena femina: Sbrectr Ulepanditi vnd feyn beer.
cum Cetus to. Dim Ealten meer ftrey cb icbnadb/
tu genero = i ftteyt ono fechten ift mir gach.
nomen ft, Ba Da findt vil raufent meint genoffe/
lena fpeciei C3ic[o ig sin bano auf 3 maßen:
in utroque fe Sie fino v. itij.elen lang/

"Dno fo dick wie cin silig ffang.

Sa ift cin fecbten vno cin repffen/
(Dit den walfifbe wir ons beyffen.
EU all fif die wir Éummen an/
Diemögen voz ons nit beffan.

C3oó bano mic etlicb fo detriben/
Sunder müßt weyhen an den ftaden/

IN => SS RS à
SN N Y ς
b — v N
INN x Y ESSE SN :
M
ῄ EN S run)
N © my, =

N

]

Icon bac Argentine in Curia wifirur,in panno expreffa.

Ir

Lù

AONO À |
| y NNW
| /

iii

SAM

dA

ii N)
a \ 5 )
ΠΠ.
Π

I

A
— ===

E
N

ET
=

———=
rene Te
=

e

STE

n

E

Vu =
=

I Sen

+ MIR «a
LU

S
N

Daf ich im meer nit bin beliben:

Sa nam id meintéorlicen μας

Ÿ

ACTAE
bo
"a

Ex

4

wenig —

De Cetus. 179

Swentigadbt[bibmanmid aufimaf/ — YOiewoleinEleinOtufos ich was:

Solt ich mein seyt auf föllenläben/ o bett nibrsomb all walfifc giben.
— Von lidzofis der Bifhoff bat Mic ffechen laffen an dem gftad:
| 9Sapft co mcinenEopff gefickt "Den Rom/da mid) mand menfb anblickt,

35 Straßburg bat nian den auch gfäben/ — XLaufent fünffbunoert ifto befchäben/
Dndneunzeben jar vmb Wienachtzept/ — en ffarck dbiffs bat mich gbolfen nit.

A Germanis ad Oceanum, Noruegis & alijs, belluam hanc Roftinger appellariaudio : ab ae
lis Xufoz:à quo forte Rofmari uocabulum aliqui fecerunt:quanquam & Scythicum Morfz,lite
ris tranípofitis accedít, € Cetiquidam habentríctum oris dentatum pr&grädibus & longis den
tibus,íta ut plerung; inueniantur cubítales: aliquädo duorum aut tríum aut quatuor cubítorum,
Inter czteroslongius prominent duo caníní;& funt fubtus ficut cornua;inftar dentíum Elephan«

— tís& Apri,quiculmiuocantur, Albertus Magnus. Etrurfus: Ceti hirfuti & alij longífsímos πα»

| bentculmos,& illis ad faxa in rupibus fe fufpenduntdormituri, @ Quod fi ídem Elephas uete-
rum non eft,re&é tamen, & magnitudinisratione, quam parem Elephanto Olaus ei attríbuít ; &
dentium fiue cornuum qua fimilia exerit,ac fímilíter , & ad eofdem ufus , Elephantum hunc cea
tum appellabímus, @ Circa oftía Petzora fluutj(ínquít Sigifmundus Liber Baro ín Commen
taríjs rerum Mofcouiticarum)uaria magna ín Oceano dícuntur effe animalia, Inter alía autem
animal quoddam magnitudine Bouis, quod accolz Mors appellant, Breues huíc, inftar Caftorî,
funt pedes:pe@ore prorelíquí corporís proportione alíquanto altíore ,latíored , dentibus fupe:
rioribus duobus ín langum prominentibus. Hoc animal fobolis ac quíetís caufa cum fuí generis
animalibus, Oceano relícto,gregatím montes petít:ubí antequam fomno, quo natura profundio
re opprimitur,fe dederit,uigilem,gruum ínflar,ex fuo numero conftituit.quifiobdormifcat , aut
forte à uenatore occidatur , reliqua tum facile capi poffunt. fin mugitu,, ut folet, fígnum dederit,
moxrelíquus grex excitatus,pofterioribus pedibus dentibus admotís , fumma celerítate , tanqua
uchiculo,per montem delapfi,in Oceanum fe præcipitant: ubi in fupernatantibus glacierum fru
flís pro tempore etiam quiefcere folent. Eaanímalía uenatores, folos propter dentes infedtantur;
ex quibus Mofci, Tartari,& imprimis Turci,gladiorum & pugionum manubria affabre faciunt,
Hzc ille, Coniecerit autem aliquis ex hac defcriptione nonnihil huic ceto cum Hippopotamo Hippopota=
comune efle:nempe uità ambigua, magnitudine Bouis , pedes quaternos,eosQ breues,dentes e= ,,,,.
minêtes:quæ omnia etiä,preter dentes,cü Phoca ei coueniunt,& ínfuper mugitus,& uíta ín ma» op,
rí,no ín aqua dulcí;& pectoris altítudo:(eft em Phocæ Oceanielatti pectus, ut Rondeletius pin- i

| git,fpeciesaPhocamaris mediterranei diuerfa, & multo nímírü maíor:) X q ín glaciei fruftis ali.

— quantifper immoref, Confiderandî fane diligenter eft, ne quis ci Phoca aut cognato ei animali

— quadrupede,cetü quempia longe díuerfum, íngetem & depede (qualís Rufozuel Qtoffinger uul

99 ditusuidef)cofundat, QEI ín Orcbadibus (inquit Hector Boéthíus in defcriptione Scotia)

ingens quídam , mole fua uel maxímum equum excedens cetus, portentofa quadam fomnicua

lofitate.Îs ín cotem alíquam aqua extantem exiliens,dentibus(quosmaximosrobuftifsimosg ha

bet)partem aliquam gotis extantem at afperam comprehendit, ac mox ín grauifsimum foluitur

foporem. Tum nautz,fi qui forte prxteruecti pendentem eminus cernunt, appellentes , anchorá

iaciunt, ualentifsimo ad eum rudente religato,ac fcapha ad beluam adnauigant, circa caudam cíz

Us cutem atq; carnem alíquantüm excauantes,quo firmius adligatus rudens mox falientem retía

net,quo facto firepítum clamorem continuò nauta omnes extollunt, lapídibusín eum pluri-

mis coníectís, Tandem uix fomno excitus,utconfueuit, mare faltu repetit, fed cum fe impedirti

ac cóprehenfum percipit,totis uiribus ac ingetiimpetu uíncula rumpere nítít, Verüm quis fe fru

fira conari fentit,ui&um faflus,ac uelut manus dans,cutem ob quam fe petí nouít,exuít; ac mox

& ipfe quoque moríbundus refupinat.Eum nauta extractum pingui fpoliät , oleum inde confis

cíentes,eft enim ingenti quantítate.Cute ad retínacula utuntur:quippe cum fortifsima fit,acrum

pi perdifficilis,nec longifsimi attritu temporís deteratur,

Effigiem monftri Porco [milis fequens pagina exhibet;

oc monfirum marinum Olaus Porco fimile effe ait, X apparuifle in mati íuxta Thylen tn

fulam, (que fupra Orchadas Septentríonem uerfus fita eft,Janno Domini M, D, XXXVII
Eco Hyænam uoco,afimilitudine five Suis,fiue Hyznz,; quadrupedum, Aurículas equidem as
nimali marino appíctas, non laudo, roftrum quoque nímís porcínum uídetur , &c, Ingens efle
fcribít , & dentibus truculentís excelfist. nos à dentíum figura fituque Aprum nominauimus:
fed cetaceum,ut à pifce eíufdem nominis difcernatur,

Quzrendum an eadem fit Aerill Germanice dícta bellua:qualis anno Salutís M. D, X Xtt,
poftrídíe pafchatis,eiecta ad lítusín Selandía , reperta eft ínter Vuikkam & locum (uel oppídue
Jum)quiädiuo Vuerpio denomínatur,longítudínís pedum Lxxu.altitudinisuero pedî x iir,
interftitio ab oculis ad ríctum pedum v 11, de quo concifo dolia,qua ab Harengis denominätno«
firi , centum & quadraginta auecia funt, iecur etiam dolia quínque repleuít, Capitis figura tane

{so AnimaliumMar. OrdoXII.

quam Apri fuit, corium munitumueluti conchís pectinum,

UN

ZIA UL
p—

Ü

"
{

GER M. Wobdifer Walfifhnit cin Herillift/wonden Teutfchen in Seeland enn art
derfbwo genannt/fo mag er denam[et werden ein Wal_fber/oder ein Schweynwal. Cer —
nam Schweynwal [οἱ funft gebzaucht werden vonn einem Malfifb/der auff eee. Elaffter |
lang vno nit sceffen ift. |

[s

Π

DIESER

RN
SÒ

Tai 18

ONSTRY M hoctinquit Olaus)maximum eft,& cornibus,& uifu flammeo horrendum. -
Oculi circunferentia fedecim uel uiginti pedum menfuram contínet, Caput (quadratum, —

Cardanus) in quatuor mucrones diuiditur, Barba prolíxa eft, Pars pofterior parua exiftímatur, —

Nos Cetum barbatum appellauímus,& c, Quatuordecím cornibus radíatum caputapparet. core

nua utringg ab oculo incipiunt,& per occipitium tranfeunt:nefcio quàm recte, Albertus enim ce

εἰς noftrorum maríum appendices quafdam effe feribit (circa oculos) ciliorum inftar, corneas , 0"

Ctoferé pedes longas, plus mínüs,pro magnitudine beluz,fpecíe magna falcis foenifecum,ducen |

tas & quínquaginta fuper oculum unum,& totidem fuper alterum,ex lato inacutum definentesz

non rigidas,fed íacentes, & difpofitas uerfus tempora, itautueluti osunum latum magni uanní |

inflar efficiant, quo belua aduerfus tempeflates oculos muníens operíat. Oculi unius foueam.

bomínes quindecim,aliquando uiginti capere, @ De hoc Cetofentit Rondeletius, ubi picturas 7

Scolopendra Tabula Olai reprehendens, feribit,Scolopendram cetaceam monftrofamabeo pictam effe, qua
marina. Sratocapite,promiffà barba.Mihi hacratione non recte aRondeletio reprehendi videtur, ές,
GERMAN, F, Æin Dartwal, | -—

4 De Cetis. PONE: 181

ET vM Capillatum uel Crinitum hanc belluam nos
mino, cuius caput tantum Olaus delineauitin Tabula,
GERM, F. Ein Aaarwal.

Cetus inbatus Olai "Magni. Monoceros Olai Magni.

= (Perna

'OKS TR V M hoc iubatum fimul barbatumG ín mari glaciali pingit Olaus , paulo infra
Gruntlandiam,remotifsimam ad Septentríones regionem: facie humana quodammodo,
explicatione quidem Tabula nufquam eíus memínit;iut neque MONOCEROTIS íllíus, íd eft;
Vnicornis:cuius caput ín eadem Tabula exhibuit, | T c T

> GERM. Zwey jelgame onbeEannte Deerwunder/föllend im AP odteutfden meer ctt-
wan gefäben werden. Das mit dem bon auff dem Fopff/fp esnatürlich alfe ift/fol billido ein.

4E inbezn genennt werden.

in ccm ctu Rad =_=
2 LZ = MM
m : = rr
= -- = “==
=_=. = = == *
>" Οδ, ==
= O PN »»

ο Ok

μπολ ———
\ 7) > Rr ,
Ru) : LA,
ie te 427 V ή QU
LA =
- «ο = —

Y.
D

d

D) ==

ONSTR vM R hínoceroti fimile(inquit Olaus)nafo & dorfo acutís,deuorat Gambarum
(Aftacum potius)duodecim pedum, à

GERMAN, F. Lintlafwal/cin Spiswal.

N/. CC AE marinæ(aut potius Bou marini cetacei) caput ‚ut
‚ipfenominat, ín Oceano Septentrionali, píngente O-
lao, prominethuiufmodi, . Plinius Cornutam inter belluas
maris nominat,nec ullam eius defcriptionemaddit. Noshäc =, ”

ZAN pi
Effe

(
E 3 F : 5 ERI NS
Olaí Vaccam fic nominare poterimus.nequeenim cornus 2 —— SEA
tum alíum pifcem fcríptores memorant,nifi Aríctem = <A N
P P DM. ; EN

| GERM.F, Lin (Ocerodpo/cin (Ocartü. = AK
H ACTE NV Sex Ola Magni Tabula animalium quidem in Oceano uerorum,& uia
wentium:jed non [atus ueras aut ad uuum. depitlas, ut facile fubicor , eicones aliquot exbibuimus.

Hu fabulofa prorpio, Equi Neptunij effigies [ubiungatur re.
| Q.

|

COT T APT

Mu mar.

1, de ks T ENT NT ο) ο.

- *- ^
3 à
ous I dh

92 Animalium Mar. Ordo xH.

»

DM
x
E.
Y

ο mv

"> I ^
rr p

bi ΑΡ =

Q.V V s fabulofus Neptuni pro ueterum pidtorum arbitrio depi@us, N eptunf tridente ine
ES inquit Bellonius)fingebätuereres à quibufdam ueluti Hi ppopotamís per aquas dez
duci præeuntibus Nereidibus. Fiórum autem Hippopotamorum ac Nereídum formam: pro pí
Gorum libidinein magnam fpeciantíum admírationem fic commenti funt;ut Hippocampicı :
dam potiüs,quam Hippopotami ratíonem habuiffe uideantur. fr! TU cinta

GER M. Xin erbidbtet Weer_rof}z:auff welchem die alten Pcionifben maaler den ie
ptunum/ale en gore deß meera/ 5ü maalen pflägtend, IET dit ana

s
^"

TESTVDINES AQVATICAS LIBVIT Hoc. Loco POST
Cete collocare, &c. Terreftrem inter Quadrupedes ouiparas ponía
mus;Lutaríam poft anímalía fluuiatilia

TESTUDIN M gens omne unum in Ordinemreferrifacilè non potefl. Nam que
rerreftru ef , Aquatilibus adnumerari non debet. Ez inter Aquatiles, qua hl aquis dea :
gunt,non poffunt cum marines defcribi, T 'erreftris aquam non ingreditur : aquatiles omnes intera
ram exeunt,[altem propter partum,&c. |

DE TESTVDINIBVS IN GENERE,

Teftudinum differentiz,

| í Terreftris
Teftudoauteft
t Aquatíca, *

In mari, Teftudo mar, Χελώνν θάλαοσία,

| |
κ Aquatica aut " YPuriori,ut lacubus,amnibus,

|
| | --
Le aqua dulci —— 0 Amisfimpliciter Ariflotei. |

| Coenof , ut paludib, T'eftudo x A
À lutaría,dorfo no cöuexo, &c, |

Ha (iue fpecies duz funt,fíue una, uidentur uno nomine à ir
n ^ 4 Y 4 4 n . i 1
cis Mv, uel E«vc,uel Quus nominari,

M 4

' CEDE

ESTVDINTS uocabulum uídetur ampliüs patere Latinis, quàm Χελάνις Ariftoteli. híc €
Te Χελώνκψ terreftrem & marinam tantum facit;alías, Modes appellat,à recto woe. Arch
nes &uvd'a (fi recte fcribitur)interpretatur Χελώνκψ Asuvatay.apud Hefychium legitur,Euvs, (api
tors xol gu zr ys γινόμδνομ:οἱ dt, XsAavuy rlbiys@pzcekv. Murem marínum ex Latinis Plinius tom
dixit femel aut íterum,ubí Arífioteles Moy ue] Μὺσίας nominat, de Teftudinibus tamen ín dul
qua degentibus loquens. iioc Oppiani,non Teftudinum generis, fed pifcium effe videtur. R
deletio uidetur ἐμὺς potiùs quam vs legendum apud Ariftotelem;uelutrung legi poffe. di

«

ne. DeCens. 183

feriùsin Teftudine mar.) € Mixobarbari quidam fcríptores Tortucam δέ Tattarucam pro Te Tefudinum
| ftudine dícunt, @ Dubirant nonnulli ad quod Aquarilium genus Teftudines referri debeznt, gen,
Cortice teguntur Plínío:& Ariftoteli quoque:ficuri Lacerra,Crocodili, & reliquæ quadrupedes
qua oua pariunt, X genus omne ferpentum.Corticem hic dicimus, quod fimile uel zvzasyy fquaz
ma fit, Greci gaid. Idem Plinius Teftudinesalicubi ínter Teftacea pofuit, Et Aríftoteles octas
uohiftoriæ:Exuunt(inquit)fenectutem ea quibus cutís mollís , nec predura & teftacea quedam
eft,qualis Teftudini(nam & Teftudo ínter cortíce intedta enumeranda eft, & Mus aquatilis;) fed
qualís Stellioni,Lacerto,& præcipué Serpentibus eft.Sed quanquam T'eftudínes à tefta denomi
nentur,& cortícem eorum aliqui teftam appellant,non tamen proprie dia teftata anímalía (unt:
quz omnia fanguine carent, X teftam figlina inftar fragilem filiceam ue habent, Porrò genus ani
- malium,qua φολιδωσέ Græcinominant,latiüs patet:cum & Serpentes quipedibuscarent,& La=
M. certosacfimiles Quadrupedes contíneat, Diftinguendum hic etiam cortícís uocabulum ; quod
[ Latini quídam alíquando pro Teftudinis tegumento accipiunt ; Gaza alíj& eruditi recentiores,
qoriAas ab Ἀτίβοιε]ε dictas, qua uclutí fquama funt, cortíces uel cortícem uocant, Ego proxi-
mum Teftudinis genus aliud non inuenio,quam ui fit Quadrupes ouipara: quo genere T eftudís
num fpecies omnes comprehenduntur, Rondeletius inter Cete adnumerat Teftudines: fed hoc
marinis tantüm cOuenerit:quæ,ut ipfe inquit,mediæ funt magnítudínis ínter Cete, Aut potiùs,ut
mihi uidetur,ne marina quidem cete appellari debent, fi proprie loquamur, utcunque grandes,
nam ad effentíz ac generisrationem magnitudo non eftadferenda. Quod fi cete redte definiuna
tur animalia aquatilia(amphibia ue){pirätia & uiuipara:(nam cete omnia cum intra fe, tum foras,
anímalgenerant Aríftoteli:) Teftudo autem omnis ouipara fit, cétos eadem non erít, quanquam
& Rana inter cartilaginea numeratur, fola ex eis ouipara : cum teliquís tamen commune hoc ha-
bet,quod omnia ouum concipiant. Si quis tamen propter magnítudínem T'efludines marinas,
non quidemcete, fed cetaceas & anrad'asappellare uelít, permittemus, Oppianus lib.ı. Halicu=
ticorum cum cete enumeraflet, fabdit; Czeterüm quzdam € mari in litus exeunt, ut Anguilla inz
terdum & fcutata Teftudo, neque haec cete effe uult, fed de amphibijs diuerforum generum ages
re incipit.Quodfi natura ratíonem in eis (pectemus, quoníam cum Serpentibus quzdam com-
munia habent, (lege mox in Italícís nominibus,)& prztereà pedes, Lacertís potíüs quam Cetis
cognati fuerint,nam & Lacertifere Serpentes uidentur, pedibus additis:& fimiliter terreni aqua
tiles Lacertí reperiuntur,Sed peculiaris eft eis latitudo corporís , & telta à qua denominantur,
«| Teftudines omnes dentibus carent, &c,

ITAL, Gallana uel Galana,corruptonimirum Graco nomine Chelone, Taurini Serpens
tem cupparíam uocanta cuppa;ali] Itali Serpentem(Bifcam)fcutellariam,a fcutella. Serpeniis qui
dem facies, fibilus,oua,cutis, (godid'4) cum tjfdem in Teftudine affinitatem habent, € inucnío
& hzc Iralica:Teftuma, Teftudine, Teftugine, Tartuca, Cufuruma, Tartugella.

HISP A Ν. Calandra, Tortuga.

GAL L, Tortue, T ortugue Monfpeli.

POLONICE Zolw.

GERMAN. Ein SciltErste:quödueluti buffo quídam fcutatus fit:ut Itali Serpentem fcu

tellaríam uocant. CéllerÉrotr/Gfhertsenfider.

TESTVDINVM MARINARVM GENERA DVO,

È NUS E)

Ca i 5 our,

N
T
se

WR

1)

fl } d >> s
αι ZN À, NN ZEN
T REZ { ( Ke
zs «uz M
TR
C

EST VD O marinaprima,quamcorticatam(inquit Rondeletius)uocamus,five corticofam: r,
quía cortice,id eft,duro & criyftofo ac afpero integumento operta fit, Ea terreftribus ac luta«

2 2 Eee 9

*

Mu mar.

AT . Sos a ST NEST IE
I i da}

r ^ut AMI
4 è . dr DU og | : A 1 i
184 AnimaliumMar.OrdoXII.
rijs fimilis eft capite ac tefta , fed maior: caput nunquam in tefta condit, fed femper exertum has |
bet;ac ceruícem tantüm pro arbitrio modo extendit, modo contrabit, &c. Capta eftimmanisin |’
mari noftro,anno 1$20,quz bigis uix trahebatur, &c;R ondeletíus, @ Χελωνν Sax Grecis,et
quanquam mes Ariftoteli femper Teftudinem ín dulci aqua fignificet,Plinius tamen Murem ma
rinum dixit. Et Euftathius:09xA47@ müs(inquit)à uulgó perperam ὀμύδιομ (malim cum tenui duv —
d'iy)uocatur, Nos de uocabulís mc Éuve, Auvs, multa protulimus ín Commentario nofiro De qua M
drupedibus ouiparis.Mus aquatilis Plinio,teftudo lutaría eft.Idem Murem marínum modó pro |
eadem Teftudine lutaria,modò pro marina uertit, Legitur & Omys(@uvs )apud Ariftotelem De |.
partibus 3.9. Omismarina apud Kiranidem legitur, quídam (inquit)èuidæuocant:eo quód ín
humeris magnam uím habeat.nam ὤμος efthumerus, Inuenitur & Omidium,diminutiue»
ITAL. HISPAN, GALL, Vídemoxínfecundafpecie, — |

GER M. Kin Meerfbiltkrotr. MEA. | ;

RCE

ESSI
SESS

ro EL
T 77
ELLA A

AR
2272
PR.

.. Teftudins(marme nimirum Jhecicon Venetiys effila eftnullisllarum quas Rondeletius exchiber,fimilis.Den
tibus quidem T eftudines omnes carere Rondelerius docer:ut fufpicer piloris culpa non veH dentes buic noftre ara
eributos. GER B, Kin anderefigur einer MeerfbiltErotr. m

US

ZN

ID
TRS

EUN

%

DeMollibus. ^ 495

. HIESTV DO matinaaltera Rondeletíj, Hanc(inquit) coriaceam appellamus , quod integu- IT,

mentum habeat non tam cortici (ímile,quàm corío bubulo,duro nigro, & iam concinnato
ad calceos,equorumque frenos,& fellas,catera@ ornamenta conficienda. Eandem Mercurij Te
ftudinemappello: quód eam efTe exiftimem,a cuius fimilitudine Mercurius muficum inftrumen
tum à Gallís Luc uocatum excogítárít. Hzc fortéab Aeliano Símía maris rubrí appellatur.
ITALICE, HISPANICE, GALLICE!, fjífdem quibus Teftudo fimpliciter ,nominibus
appellatur:fed meliùs adíjcíetur difterentia marina:ficutetiam prima.
GERMANICE, Æin andercart der MecrfchileErorten.

ESO XIE DE MOLLI

BVS DICTIS IN MARI ANIMALIBVS: VT
$VNT SEPIA, LOLIGO, POLYPI, LEPVS
marinus, Vrticæ,

DE MOLLIBVS (ET ALIS QVOQVE EX

ANGVIBVS) IN GENERE,

cr"

SINIMALIV M alia fanguine prædita funt, utomnía hucufque propofita A quati-

Sa

#2 lium genera. Alia exanguía,ut qua deinceps fequuntur ex marinis Aquatilibus o=

ním nullis hoc in genere data eft.Habent & cerebrum , fimiliter ur fanguinea : cum reliqua exan=
guía eo careant, A capite fequens alueus uel finus ( % xuz@) contínet totum corpus & interiora,
Huncambíuntpínnulz, Poftremo mollía fiftulam ante alueum pofitam fupra brachía (inferiore
parte fub brachtjs potíüs)gerunt,cauam: qua mare tranfmittunt , quantum fuo admíferínt alueo,
quotíes alíquíd ore capiunt:eamé modo ín dextram partem transferunt , modo infiniftram. hac
eadem fiftula fuum quoc atramentum fundere folent, Quod ad colorem, Mollía omnia fubal=
bida funt, Hzc fere Saluianus de partibus Mollium externísobferuauit, De ínternís breuitatis
caufa nihil dicemus, @ Mare dum cibum capiunt, obiter oread mittunt, (non refrigeratíonis gra
tia,ut pifces fuís branchijs:)idem@ mox per fiftulam ut cete reddunt. A ríftoteles Polypum per ap
pellatam fiftulam(phyfeterem foetum ædere tradit:quod & Rondeletius comprobat, € Poly:
pus & Sepía non fine ueneno,fed exiguo mordent, Oppiano tefle. € Ariftoteles Mollibus oma
níbus 7y92My,íd eft atramentum, tribuit:quod ín metu effundür,ut eo infufcata aqua abfcondans
tur:id Sepíz & Loligini nigrum eft,Polypo purpurafcít, hoc pro fanguine mollibusfefle non res

Q, 3 à "ass

Coriated,

Mercury,

Simia mar

rubris

Exanguias

Mollia.
Cruflacea,

T'eflacees
Injeta.

A «ti
"Maias

Papauer.
Mutius.

4 epium.

Sepidium.

186 Animal ium Mar. [o XIL |

cé fenfit Plinius, fanguinis enim loco humor feu uitalis fuccus is éftqui pet totum corpus dip
gitur,atramentum uero excrementitius humor, continetur in quadam ueluti uefica, quam Gra. |
ci uxore id elt, papauer uocant. Alia ueró ín eís pars eft kurs, mutis: qua non excrementumcon- |
tinet,ut quídam putarunt:fed hepati refpondet, non(ut Ariftotelesexiftimabat)cordi..

GERMAN, + Tutrelfifpe, Vide inferiùs in Germanicis nominibus Loliginis & Polypi.

EPIA,Zwzx,nomen apud Græ-
SE tulir, quod atramento,ueluti pu
trida quadam fanie, quam Graci csze=
che uocant,abundet. * Gracum nos
men Latini retinuerunt. Sepíum(z«
y) uocat Aríftoteles , folidum quod
‘intus eft , noftri aurifabri Sifbbein:
Athenzus ὄφραμὸμ gr GJ vere, Columel
la Sepieteftum, Atramentum ín me
tu effandit;& fic infufcata aqua abfcon
ditur, Sepídíum,zwzictoy , diminutiz
uum eff,

GR AE C I hodie, ut audio, Cala-
maríam uocant; quod nomen Lollígi-
ni magis conuenit, tribuiturque apud
nonnullos,

IT.AL. Vbique inTtalia uetus no
menretinet,Matthiolus, Genuenfes
& alij quídam Sopinominant: Venea
ti & Romani prifco nomine Sepiam,
(Sepio,Saluianus.) Scoppagramma
ticus Italus interpretatur la Seccia, Ca
lamarro, Venetijs Seppa dícítur , ali=
bi Scepa: uel Cepía, ut circa Ligufti=
cum.

HISPAN, Xibía,

GALL, A noftris Sepío,à Gale
fis Seche(uel Secche)dicitur, R onde-
letus, Seichesuocanturexiccatæ:re
centes uerò nullíus funt prectj inOcea
no,Belloníus, (Genua Sopi,ut &
Mafsilix, Sunt qui Seiche uel Bou=
fron ínterpretentur , Sepíolain uero
Cafferon.fed pofteríus hocnomen Lo
ligini parua debetur,

ANGLI-S Sepia eft a Cuttel/
Cuttle. quod nomen Germanicî eft,
& proprie inteftinum fignificat,

GERMANI fuperioresaliqui
uocant ein Meerfpinn,id eft, Arane-
um marinum; quod nomen ad Pagu-
rum potíüs retulerím. IMaríumacco-
le mollia omnia uídentur Blactfifd
appellare, Vide moxin Loligine mi:
nore, Noftra quidem díalecto nomen
TRutrelfif ab Anglis fumptum,ma=

gis congruit,

eribuit:noflra bec plures haber, pittori nimirum negligentia.

Sepie hac icon ef Venerijs fatta. Rondeletius ei ja oftonos E

WM

ulm |

ét |

RS \,

u SN
ο \

(μμ

ges

\
V

T a ες
(ra ì

pu Ai | =
ppm l ET
ZR E- " An B
Wi ini ος LE 2, ή LT IM: EL

7 T Cf Mm ‘il IM
I |

Ξ ή E Ni SF,
BEEN a E = à i

ETA
ei
"uS
AA
Tti

\
MC

“De Meollibus. — 187

DL

4i ‘1
2) H (7 i
=. N / j

Ara S

EPIAR VM ouafeorfimhic(inquit Rondeletius)qualia à marireijciuntur, depingenda cura
Sims: ut melíus íntelligantur qua de his ab Ariftoteleliteris prodíta funt.
GALL, Noftri Racemum marínum uocant,a fimilitudine racemi uuz uitis , Rondeletius,
Aliaeft Vua Plínij inter zoophyta. |
GER M. Rogen oder eyer von Kuttelfifhen. F. in Meertraub,

EPIOL AM hanc nomino,inquit Rondeletius:cuius nullam,quod fciam, mentionem fecea
runtueteres. corporis quidem forma Sepijs fimilior eft,quam Loliginibus uel Polypis.Sepie
nafcentifimilis eft;pollicis crafsi magnitudinem non fuperat, Sepíaría uulgo uocatur, colore eft
uarío. Vere maxíma copia capitur cum relíquís pifcibus:& quanuís fuauifsima,ob paruitatemne
| gligitur.Ex Polyporum genere non eft:& errant qui hunc Poiypum paruum uariumg Aríftote
| lisfaciunt. @ Sepidium nomine diminutiuo Graco díxeris.Doríon Sapidia ínter hepfetos, id
eft, pifciculos mínutos elixari folitos,numerat.
- GERMAN, /£mtleine artder IRuttelfifoen/ wirt nit über ein diclentbumen groß:

OLIGO magfa,T«9G",(penanflexum: reperitur & oxytonum, quod minùs placet,) Teus
E. Gaza Lolium uertít nouo uocabulo. Teuthis, TsV% , Loligo minor eft, Plinius tum
. Teuthum,tum Teuthidem,Loliginem cöuertit. Non uero magnitudine tantüm díffcrunt: (nam
«etiam T'euthí quídam parui funt, fuí generís:) fed etíam figura. Pars ením T'euthorum qua exit
in acutum,latior eft. prxterea pinnula totam aluum ( zotum alueum, Gaza) ambiunt, quz in Teu=
thíde funt minores, (tazosop Grecè,quod referendum uidetur potiiis ad È ofu,guam ad pinnas.) Moliía quie

dem omnia τόνδώδε uocantur apud Athenaeum,

Q 4

Cr NNI
:

ur
Val
2

Ve ]
d Î

È ο AT a | T ῃ Ty

ı88 Animalium Mar. Ordo XIII.

Loligofic didtaeft, quafi Voligo, quód fubuo= — — Loligims maioris banc quog formam, etfi minus
lat, Varro. fed hac origo prímam breuem requires — exquifiram quam Rondeletij opinor,ut Venerijso-
ret,quæ tamen produci folet; ab Horatío, Ouidio: lim mibi confelta eie addidi, E
& per |. duplex à Gaza alijs@ recentioribus fere
fcribitur: doctiores plerique 1. fimplici fcribunt,
Vligines indoctiquidam,ut Syluaticus , pro Loli=
gines dicunt. CUN

ITAL, Romanis ac Venetís (ut & Prouins

cialibus) Totena dícítur, alij T'otano fcribunt, Ge=
nuenfes tamen & Mafsilienfes Loliginem mino-
rem, Totenam uocant. Rurfus Italis(plerifque)Ca
lamaro, Loligo minor eft: Gallís autem Calamar,
Loligo maior, RUP |

HISPANI Calamar, Lufitani Chocco uocís
tant,

G A L L. Calamár noftri uocant , atheca fcripto»
riæ fimilitudine:fiue quód ín ea reperíantur que ad
fcribendum neceflaria funt, uídelícet atramentum
& gladiolus , quí altera parte cultrum , altera cala=
inum refert. Prouinciales Tothena corrupto nomi
ne pro T'eutho uocant, (Vide paulò ante in Iralic nos
menclaturis.) Baionenfes Cornet. Víde in Gallicis
nominibus Loliginis minoris. Lollíum Mafsilien
fes nuncupant,quafi Latine, Gillius,

GERMAN, Sepias & Loligines Germani uno
nomineuocant Blackfifch , ab humore atramento ' | À ©
fimili, quem habentloco fanguinis, eum enímhus Hn TP

| morem Germani Black appellant, Eberus & Peu * p |
cerus, Anglís blat nígrum fignificat, Adamus Lo=
nicerus Sepíam duntaxat Blackfifchappellariferi
bít. Quod fi generale nomen hoc ad Mollia facia-
mus,fpecies fub eo contentas differentijs adiectis,
Germanís noftrísíta ínterpretabímur: Lolígo mae
ior,ein groffer langer Blackfifd. Loligo minor,
ein Eleiner langer Ölackfifb. Sepia, an bzeiter
Bladkfifb. ife deep babend all Eurse füfi/
ein großlachtenleyb/Eönnend nit qon. Polypus,
cun Dlactfifh mit einem Eleinen leyb/ennolan-
gen fiiffen/parauffer aud) gontan. Sepiam qui
dem Anglí uocant Cuttel uel Cuttle:quod carnis
mollitie & fubftantia,inteftina quadrupedumrefes
rat, inde genus omne Mollíum Germanice rectè
nomínabímus Cuttelfifch, (uocabulo noftra diale
Cio magis conueniente,quam Blackfi{h,) & diffe
rentías præfcriptas adijciemus, uelfic,Lolligo , ein
Raankuttel: nam raan,gracile & oblongum nos
bis fignificat. Germanifuperiores Sepiam (Meer
fpinn,id eft, Araneam marinam nomínant. quo no
mine fi quis pro genere uti uoluerit, utatur,mihi
quidem non placet: quoniam alia quoque marina
quadam animalia , præfertim cruftata ,aranez no-
mine ueniunt, Quod fi quiscommune Gallis, Hi
fpanís & Italís Calamarij de Loligine nomen Ger:
manícum facere uoluerit, X expreffo magnitudi=
nis difcrimine,duo eius genera díftinguere , fic effe
rat lícebit;Eleiner Schzeybzeiig/ groffer Schzeyb
seüg. E SE
; ANGLICE, Sleue, ut Ioannes Fauconerus me docuit. Poffet etíam Blafefiffbe copínon
Le de E

M
IE
»,

n

IN

qu
{

(t

ή

OHG“

(^i

/ 200%
f «9 000

* E
Za,
= ee -
CLLL LASER

= OLIGO minor, Tsbdis. Pluraleges fuperius annotata in Loligine magna,
1TAL.Romanis, Venetisac Neapolitanis Calamaro, Genuenfibus & Mafsilienfibus Το
cena, Bellonius. Vide fupra in Loligine magna, |
GALL, Mafsilienfibus(ut X Genuenfibus) T'otena.fs uero qui Baionam incolät, Cornetuel
Corniche, Bellonius, AtRondeletius Baionenfes(inquit)Cornetz &Corniches uocant,magnä
Loliginem à parua diftinguentes, Gallis,præfertim Santonibus , Cafferon dícítur.à noftris ( circo
Monfpelium) Glaugio,corrupta uoce,opinor,ex Gladiolo, quanquam Monfpelienfes noftri Cala-
mar & Glaugio fxpe confundant.alij magnitudine díftínguunt.
GERMAN. /ÉinEleiner langer 2olacEfifdb.Quare fuprà ín Loligine magna,

DE POLYPIS IN GENERE,

"T30orY Pr uocabulum Latini non habent,fed acceperuntà Græcis, Varro. Gracia pedî mul

P titudinenominarunt:cirros ením octonos habet, quíbus ut pedíbus ac manibus utitur;quare
& pedes X brachíauocant, @ Polypus mafc.genere efferri (olet: Lucilius tame apud Nonit,etiä (2,7
in foeminino ponit.Syllaba prima quan natura breuis,plerung; producítur à Grecis,prafertim p,, fo 2
epícís,affumpto y.more Ion&.Latinietiä producüt,ut Ouídíus, Martialis, Horatius,aln, Inflexío Inflexio 9
eius apud Grecos ufitatior eft crefcentibus obliquis,ficut in nomine zásunde componit:apud La ,
tínos uero parifyllaba. πολύπος paroxytonti Attícü eft:rwAv7@- uero(uel reavzse) Dorícii &CA eo Orthogra=
licum.cui & πώλυν fimile eft:psavz G- lonicä, (quancf & hoc aliqui Atticî faciunt:) aut Peruzous, phia —
r3saccufandi cafum facít mode, cöpofita ab eo ín sy tantü m, ut πολύποψ, Euftathio tefte: fed πολύπο-

dx quoc; reperiríauthor eft Athenzus, FaAvrrds,ö, Antiphili Byzantij el, roavzri/ia Ariftote

li funt paruí & nuper prognati Polypi. @ Ar6s:©- apud Hefiodä,id eft,exos,pro Polypo accipit, Ανύςεος,
| epithetenloco fubftantiui:Lacedemonijtamen Polypä fubftantiue & fimpliciter Àvéswy uocant,

Onos,id eft, Afinus mar,quem quida Polypü dicunt,Kiranides. Alius,quod fciä,nemo Afinino Oos.

men Polypoattribuit.nos övovs,ideft, Afinos Afellös ue fuí generis pifces,n6 Moilia, fuo foco de

dimus. Pulpü aliquirecentiores índocté nominät,uoce Italís uulgari ad Larini termínatíone de Pulpus,

- flexa. Albertus Multípede nominat, Greco nomine fimpliciter translato. Octapodía pro Polypis Multipes.
apud Pell legunf,diminutiuo nomine. {[ Polypi probofcidibus carent,qua nota à Sepia Loli- Ogapodium.
gine@ difiungunf.fed hari defectá natura pedum ad eofdè ufus commodorülongítudíne penfa= Pedes.

- uit, Suprauentricul® ueficulahabent,& ín ea attramentü,fed no itanigrüutin Sepijs & Lolígini Zfrremeitz.
bus,uerüm purpurafces. Veficulä hic µήκωνα uocat Ariftoteles, € qua atramentiî per filtulä effun
dítantealuüfítam. Departu eorû per fitula, foetu,incubatione:& à partu debilitatione fcemíne:

à coitu uerò maristuitæ breuitate,coloris mutatione:Brachia fua an arrodätipfi: Quöd in ficcum
exeuntes,oleam,ficum,& falfamenta appetentes:item de ingenio aftutia@ ipforum, &c, copíofé
in Hiftoria A quatilium fcripfimus,*
GR AE C 1uulgó Octapoda dicunt,quidam ineptiùs Catapoda.
IT AL, Vbiggentium feré nomenretinet,Gillius. Polpo Roma & alibi in Italia uocatur;à
Venetisfimiliter uel Folpo. Genua Porpo, ;
HISPAN, Pülpo. | Sd
| G AL L. Noftri per fyncopen Poulpe uocant, Galli Pourpe, (alis Poupe)Rondeletius. Galli
Pourpre, Mafsilienfes Secche poupe, Bellonius.
" ANGLIquí Vedtaminfulä incolunt,uocant a Pour cuttel;ut Turnerusme docuit:alij qui»
dam,ut a Jo, Fauconero accepi,a Prete. lidem Sepia Cutteluel Turtle uocitant Germanico no

mine inteftinum fignificante.uidetur autem Malacia omnia Germanice recte poffe uocari TRut=
teififd:ut fi Polypum interpreteris, ein 1Ruttelfifcb art. :

G ER M, F. Ein Vilfüß/ Dolfifdo uel DelEuttel , nomine compofito à Polypo & "IRuttel,
| quod eft Sepia. nam & Mafsilienfes Polypum nomínant Secche poupe, Vel circunfcribatur,
Ein Blackfifb mit edt langen füffen/vno einem Eleinen leyb.

è

o

190 Animalium Mar. Ordo XI
Jcon hac noflra Polypum parte prona repre entat:ea nerö quam Rondeletius dedit, partem que cirros
sontinet fupinam,gemints acetabulorum ordinibus device.

ο)
$i 2

Uisp rag"

GS 9

Md
nj A f
i am un“ SN |

UA
U SN

x A. 2:
: TTA jii =
Y zum) TN SS

SN
NS

= SS

Pezza IT
4 Q»

j LS) M

SE SON
RS MN ANS uj

"

OLYP vs quem hic depingimustinquit Rondeeriemnimt maximus eft & notilsimus
Pes differentiæ dux funt,alter enim litoralis eft,alter pelagicus,uita folüm,fpecie nullo mod o
difsidentes, &c. E.

ITAL. GALL, GERMANICE K ANGLICE nomína eadem omnía,quz íam ín Po "
po fimpliciter diximus,maximi differentiaaddita,eiconuenient, ip groffer Polkurtelszc. |

Pp LYPORY M genusfecundum Gris ex primo cognofei poteft:hoc tantùm differens, quo
paruum uarium& eft,ciboég ineptum.quare feparatim non depínxímus, Rondeletius, ©
POLYPVS |

se

OLY P V stertijgenerís eft, qui dicitur diuerfis nominibus (inquit Rondeletitis ) Eledona,
Bolitena,Ozolis,Ozana, Ofmylus, Plinius lib.9,cap.3o.Ozanam à grauí capitis odore dici
tradít,ob hoc Murznis maxime eam confedantibus. ego ueró quod eo fit odore, qui grauítatem
capitis inducat, dictam fuifle puto. Aríftoteles quidem Hiftoríz 4. ı, Eledonam & Bolitznam fi-
ue Ozolin,manifefte difiinguit. Atreiipfius veritas paulo alíter quam Aríftoteles Polyporü ges
nera partiri nos coëgit.cum enim eundem femper Polypüm uiderim & odore elle graui, & lone
gifsima brachía habere,fimplicemg acetabulorum ordinem, non potuí non exiftimare Bolitæs
nam fiue Ozolin Πας Ozenam,ab odore nomínatum, € Eledonam,eundemefle Polypä, Hzc
Rondeletíus. 6 ὀσμύλοι paroxytonum,Oquva & or (Gaza Offolem uertít)ab odore facta funt Ofinylus»
nomina, ficut & à mofcho recentioribus. Etforte etiam Βολίταινα ab eodem odore dícta fuerit, 86 Ozana.
Auzop enim uel Barry Graci fimum bouís appellant: qui arefactus, prafertim ín Sole, mofchum Ozol,
fuboler, Ofmylium & Ofmylidium diminutiua funt, Legimus & Bolbotinen & Bolbidium, Zolirena.
pro eodem pifce nimirum.& Polypodine Athenzo memorata,nifi Polypigenus fecundum,par Polypodines
uum uariumg eft, Ofmylus foriefuerit, patronymíco nomine foeminíno , tanquam diminutiuo
dicta. Athenzus quidem ab Eledona diftinguit, Eledona Ariftoreli äczteris differt crurumpro Zjedona.
lixítate:& quod una ex Mollium numero fimplicem acetabulorum ordínem agat, ( quodeieriam i
quem exhibemus conuenit, non ut caetera duplicem, R eperítur autem uaríjs modis feriprum, Eso
vn, Eref\uvn ἑλεστονη,Δελιδώνν, Suidas tx Ta ἑαυτέὼ Nav deriuat, ac fi Ecolo: díceretur, 4| Quis non
miretur Polyporum uarietatem:namhorum alíus tetram odoris foeditatem habet: alíus nomine
Ofmylusbene olet, € níhil mufcofius(propiore mo/cho odore) fenfi. Mufcum enimnon leuíter , non
modo uiuus,uerüm mortuus etiam olet.Is quí eum uel occultifsimum fert, circunftantes fuauifsi
' mé permulcet.In arcísad imbuendas grato odore ueftes reponitur , Gillius: qui hunc pifcemà
Gracis hodie Mofchiten uocarí tradit: Heledonam ueróab fjídem corrupte Halidonä, utpifces
duo diuerfi fínt,íta ut Ariftoteles exiftimauit.Qua de re diligentius inquirent , uel hodie eruditi,
uelolim pofteri. Belloníus exhibítum a R ondeletío pifcem Eledonam facit; Ozenam uero, que
- [nli Mofcarolum uocent, Polypo per omnía fimilem, &c.
GR AE C1 hodíe Mofchiten appellant:aliqui,nifallor, Gopos,
- AT AL 1 Mofcarolum & Mofcardinum,nonnulli Muguetinum,Bellonius.fed Muguetinino
men Gallicym potiùs videtur, Ego Mofcharolo Venetijs uocatí didici, circa Genuam Mus
zaro. Ä
GALL. Mafsilienfes Mufcum nominant,Gillius, Muguetinus, utiam in Italicis dixi, Galli=
cum eiufdem pifcis nomen uidetur. |
GERMAN, F. Æin difemer/Bifemling/BifemEattel.

Nautilus Ztriftotelus: nel Polypus tefta iniclufus, prior.

Pronus. à. supinus.

E. "

D ni 14

102 Animalium Mar. Ordo XIII. di

Eiufdem tefla,acatij modo carinatazinquie Plinius puppe inflexa,proraroflrata,

INIINIKkKkKkKkKkKKKKK

Teftam Naurili Bellonius buic fimilem pinxit : e conditum in ea Polypum, extantibus cir
vi omnibus,multo (proportione tefle longioribus, nempe triplo & amplins quam Rondeletius pn
gitzira ut terni eorum utrinque cri[bati demitzantur bini in obliquum erigantur, nulla intermedia
membrana. eam enim ueli loco ad planam tefle extremitatem fine proram erexit . Obpianus bines
pedes erigi at interá, eos tenuem membranamspeli inflar.binos uerò utrinque demirti,gubernacules
(oinneosı )fimiles.Sed Bellonij icon, quam ex Anglia accepi, ternos utrinque demittit. uidentur
autem remis,non gubernaculo, comparandi 1j. Plinius [olus cauda media ur gubernaculo bunc pi-
Jcem uti feribit, nefcio quamrette. que enim pars caude nomine in Polypo appellari pofiit, y extra
zeflam emitti,non uideo. 12

Nautih à Bellonio exhibita icon.

bg >

A Y TIL V $, uel Nautícus, uel Ouum Polypi, (NauziAsc, Kaurwbe, Cop zrAv7rd @-:) uocatur
Polypi fpecies.eius tefta Pectinis tefta fimilis eft,caux,non cohærenti uel adnatæ.ipfe pars
uus eft; & facie fimilis Bolitænæ. Altera fpecies Cochlea modo tefta munitur,quam nunqua defe
rit,fed brachia duntaxat interdum exerit, Ariftoteles. Apud Plinium inter buius pifcis nomina
pro Pompilo,legendum eft Polypí ouum,ex Ariftotele. Inter pr&cipua miracula eft (ínquit Pli
nius)qui uocatur INautilus.Supinus ín fumma equorum peruenit,ita fe paulatim fubrigens,ut ea^
miffaomni per fiflulam aqua,uelut exoneratus fentina,facile nauíget. Poftea duo prima brachia
retorquens,membranam inter illa mira tenuitatis extendit,qua uelificante in auras cæteris fubre
migans brachijs,media cauda urgubernaculo fe regit.Ita uadit alto Liburnicarum gaudens ima=
gine:&, fi quid pauoris interueniat,haufta fe mergens aqua. @ Gaza Naucilum,uertit Nautam.
necrecte tria huiufmodi Polyporum genera facit, cum ex recitatis uerbís duo tantüm ab eo mea
morariappareat. @ Plíníus cüm de Nautilo paulo ante díxiffet, (ex Arífiotele;?)mox tanquam de
altera fpecie: Nauigeram fimilitudinem (inquit) & aliam in Propontíde fibi uifam prodidit Mus
Nauplius. tíanus:Concham elle acattj modo carínatam, inflexa puppe,prora roftraia,ín hanc condi Naupli
um,anímal Sepíz fimile,ludendi focietate fola: duobus hoc fieri generibus. Tranquillo enim ue= —
corem demifsís palmulis feríre,ut remis:fi uero flatus inuitent,eafdem ín ufu gubernaculí potrie -
gi,pandig concharum finus aura. Huius uoluptatem effe utferat, illius ut regar,&c. Mibi INaus
plius à PlinioMutiani verbis defcriptus, non alius quàm Nautilus proxime ex Ariftotele ab eo
memoratusuidetur, @ Sí non exdem,at certe fimiliter nauígare uídentur conchæ,quæ Venerie —
dícuntur,de quibus Plinius:Nauigant V eneriz:pr&bentesgconcauam fui partem, & aura op

. ponentes,per fumma equorum uelificant, Rondelerius reprehendit Bellonium, quí Concha - 4X
E | Margari

DeMollibus. \ 193

- Margaritiferam uulgó diam, fecundam Nautili fpeciém effeputárít. — = μάχη
1 T AL. Nautilum uulgus Neapolitanum Mufcardinum & Mufcarolum nominat;quod etiam
nomen Ofmylo commune eft, Bellonius —
M GERMAN. X&inFarEuttel/odet Gdiff Euttel: ut fimul e mollium genere eum effe, fimul
x & nautam,indicetur, Reperitur quidem ín Oceano Britannico quog ; unde eius picturam Io:
| Fauconerus medícusolím ad me dedít, A N G L1 C v M eiusnomen ígnorare fe confeflus:
Leporis marini prima [pectes Rondel.

E P v SMarinus(Ax@
lae 9uA&osiG-) € Mollit
numero eft.quanquä fans
guís eíus (quo Mollía ca-
rent) ínter remedíaab Ar
chigene, Plinio et Marcel
lo nomínatur ‚p atrameto
forte, 19 ({αηυίε Ronde
letíus ) hactenusa paucís
coghiítus fuít,tumob rarís
tatém,tum ob uariama ue
teribustraditä eius defcri-
ptíone, Plinius offam in=
formem uocat. Aelíanus
Cochlez exenterate fimi-
lem facit, Diofcorides Lo
ligini paruæ, Sunt qui
(ut Ælbertus) Gronaut uul
go dictum, Leporem ma:
rinum efle putent (quem pi
fie Rondelerius Lyra facit : )
Pifcatores noftri eum qui
| Pholis à nobis exiftima=
| . A tut, Leporisnomineuen«
dunt:alij Liparim effe credunt.Qua omnia unica ratione falfa effe cöniuincuntur. nam modo πο»
minati pifces frequentiflime menfis apponuntur, is fine ullo periculo uefci omnibus licet: cum
ueterum omnium teftimonio Lepus marinus maximefit uenenatus.:Hac ille. ‘Germani uulgo
Orbemmarín.uocant Seehaß;id et, Leporem marinum.uidetur autem is Lepus marinus Apu
leij,urfupra dixiinter Orbes. Huiusgeneraaliquotreperimusique caufa effe potuít cur diuer-
fa ab authoribus tradita fint eius deferiptiones, | Prímum genus, quod hic exhibemus,maxime
letale eft,ex Mollium genere,Cochlez exenteratæ ualde fimile, maxime pofteriore corporis pars

| x te,&c.Rondeletius. oe aiti dogs
- BISPARN. Liebredelamar ;quodan uulgo ínufufit de hoc pifce, an ab erudito aliquo pofi-

tum,ignoro. | D | LARGUS
GALLI circa Monfpeliä Imbríago uocant , (ut Mullum imberbem quod, ab infigni rubore; R.ond:
GERMAN, Ein Obiffttuttel/ein KorEuttel/cin Eleiner gbifftiger Iuttelfifd.

Pronus. Ay upinus.

EIVSDEM/beces fecunda,fubflantia,atramento, partibus internis,füpe
riori fimilis ef, differt autem partibus externis ec,
GERMAN. F, Min andercartder Öbifftkuttel.

(A

(ifi

ἴ

(ACC

{

vba Le
N
N
NS

NZ
N

EN F

wal
JT
NN
SS NS À
NK
αρ

| Li ZR im A

N

Italicè,

Pulmo mar.

πι.

EHhlotburiz ,

lbertus
| Magnus,

Sechaf.

feequapp .

EX

104 Animalium Mar. Ordo XIII.
tu crenatus. Orí fübíecta pars,membrana eft tenuís,carnofa,magís expanfa ínrotundum:cufus os.
ra fimbriata eft, fimbria nigra funt &c.Intus cerebrí nigri parum eft, gulam excipit uentriculus, |
ex quo oritur inteftinum conuolutum.In medio fubítantía quedam eft fungofa,fuccum fufcü con
tinens:fortafle µήκωμ cum attramento fuo, (/7ec ad Bellonij Leporem accedunt.) Toto corpore eft fplen
dido :cryftallum,uel pituitæ maífam concretam congelatamg effe dícas,&c. lifdem uiribus cum
primo,fed imbecillioribus eü effe cefeo.hic in alto mari,ille in coenofis locis maris, ftagnisue lutus
lentís degit, : :
GERMAN,F. Gastittdfblebtoer Gbiffrtutteln. M .
BELLONIILepusmarinus ab ijs,quos Rondeletius exhibet,omnibus díuerfus uidetur, ni
fi cum poftremo conueniat , Ego (inquit) urlibere quod de hoc pifce comperi affirmem, dicam
Leporem marinum, animal paruum effe:inter Loligines,L ollios aut Sepíassnonnunquam etíam |
unacum A puis capi folitum : odore tetro , nullam alíam habes formam, quam (ut fcribit Plinius)
off cuíufdam informis;cuius ínter Cyclades magna eft copia, Fuluü Leporis terreftris colorem ^
imitatur. Pulmonis mar, more per mare diuagatur,tametfi pínís careat, Pellucidum habet corpus,
oui anferini craflitiem non excedens. Gibba eft illi forma parte externa,qua etiam glaber eft, Con |
uexam ínternam partem oftendit:qua eádem parte nerui permultá; recti atc obliqui apparent:qui
bus eo modo fere firíatus eft,ut couexa fungi pars:ijfdemdp adftridtüm corpus diffundir, diffufum
uerocontrahit.fefe enim aftríngendo aqua percutit,ut ín ipfa natatione fungi figura referat. unde —
cüijcio eedem enetijs Fongo marino uocari. hunc.n. Alunnus Italus tradit,e]Je materiam quandam; (ueluti) è fpu —
ma marina coagulatam:que quidem uiuat moueatur, & fentiat:fed corpus membris diflinélum non babeat. ) Sea
ptem babetappendíces,innumerís promufcídibus ftipatas, ex Indico ín cyaneum uergentes:qui
bus fugendo alimentum corpori fuggerit,appendicum autem fubflantía fungofa eft. Caeterum ex
aqua emergens,fuam figuram amitti:, & ín feipfum concidit, ut Pulmo marin, quapropter ín ua |
fe aquam habentehunc contemplari oportet, Tota corporís fubftantia mucofa eft , ac ueluti cartís ©
laginofa.Os ad círrorum radíces ín concaua parte fitum habet, Línguam demorfus uellícat, ut Az
ri radix, paulo tamen remiflius. Quinetiam ín tenuía frufta difciflus, δέ in mare coníectus,uíuit
tamen ac mouetur , Marínam Squillam fi quando fuis círrís contigerit,eam non fecus atq; Vrtica |
marinaretinet.Libere uagatur ín mari,nullisé flatibus aut procellís ad litus eijci poteft, Hxc Bel:
loníus. Pulmo marinus Belloni] plurima habetcommunía cum Lepore maríno, utfpecíesus |
niusgeneris uídeátur, Pulmo quidem Bellonij à Gallís uulgo obfcoena uoce Pota marina dícítur
Rondeletiusnon Pulmonem marinum,fed Vrtícz genus hoc facit, (Germanice honeftíus díce-
tur Meerfebsam.) Aliqui Meerfchum, uraudio,uocitant,hoc eft, Spumá maris.edendo effe ne-
gant, ferriin fumma aqua. radijs ab uno quodam cetro ftriatam efle:colore candido,necuiuere ex
traaquam. (Holothuri) etiä R ondeletij prima fpecies, non minus ingratä odorem redolet,quàm ,
Lepusmarinus.) -Lepus marinusueterum, mafla quadam fiue offa carnea informis , Ronde- |
letío tefte; ne oculos quidem habet.Idem uídetur animal, quod Albertus Magnus fine nomine de |
fcribit,his uerbis: Animal quoddam abundat in maribus Germanie & Flandrie,oui albo fubftan «
tía fimile, figura hemifphærij: in extremis tenue, & in medio circa polum fuí hemifphari] fubftan:
tix eft crafliorís:ubi etiamlucent duo quafi oculi (Non oculos dictr,fed quaft oculos)magni,intra fuper |
ficiem fphæræ cötenti.Membrum in eo nullum eft diftin&um.Extra aquam immobile eft; & oms
nino non diffunditur,amiffa figura fua, ficut album oui,& concidittotü, Rurfus aqua immiflum,
paulo poft recipit figuram fuam, & mouetur (ficut ante) motu dilatationis & confirí&íonís. Es
iufdem & alibi meminit Albertus:ubi de Spongijs loquens, hoc animal effe Aplyfian putat,impe
rite. À plyfie enim harentnimirumutreliqua Spongia,n0 folutierrant, Hoc idé alibi uocara-
nimal phlegmaticum,phlegmati uifcofo,& albumini cui, omnino fimile, Phlegma quidem & mu
cü pituítofum Germani inferiores uocät C conet, (noftri Schnuder;) unde hocanímal Schnot
telf appellatur . quod nomen tamen etiam alijs quibufdam pituitofis & mucofis pifcibus attríbuís
tur. (nam Seebaß, id eft; Lepus marínus Germanorum [alius quàm Gracorum & Latinorum]
duorum auttrium,ni fallor,generumreperitur, quibus communis eft figura orbicularis,) eft & ali >
us pifcis oblongus,eodemnomine.De quibus omnibus nos poft Orbes Rondeletijfcripfimus, — —
Muftelæ Mufteli ue marini genus,nomíne tantüm cófyderato,uíderí poterat anímal,quód See:
quapp nuncupant maris accolz Saxones.ijfdem enim uocabulü Quapp (&2llquapp) Mufte= —
lam fl.noftram fignifícat.fed audio animal effe marinum;coloris flaui, cui prope uitello fimili fub 7
ftantia,glabra,molli,X qua íctibus cedat,tenuí,& inftar oui in aquam effufi;mouerí, contrahí, di
latari, inftrumenta corporís nulla habere.eximi ab aqua, nifi aliquo uafe excipiatur,non poffe:ex- |
emptum protínus motu deftitui. Hic forte Lepus marinus Belloni] fuerít, Germanice nomina= |
ri poterít Dâlber Meerfchbum , à flauefcente colore. nam fuperíüs defcríptum cognatum ei anis
mal,colore albo eft. Lícebít & (Deer fhwu.id eft,Fangum marinum nomínari, afubftantiafun
gofa & molli : & quía conuexa etiam fiue interna eius pars fungi modo ftriata eft, & ín natatíone
fungi figuram refert,ut de fuo Lepore marin. Bellonius fcribit. Quod fire@e Leporibus adnum
rari poteríthocanímal Seequapp didü, id eft,Rubera marina: (Saxones enimet Rubetä,et Mu
ftela fi,Muapp uocant; alterum etiam illi maxime cognatum fed albi colorís,quod Meerfbum
| ; nomínas —

-t9 7t
"nu et

DeMeollibus. 195
fominauimurs, id eft,Spumä marínam,Leporum alíquod genus fuerit, Rüubetæ quidem nomen
uel aueneni,uelaliafimilitudine indi potuit. Hæcpluribus expofui, ut qui non procul Ocea-
no habitant eruditi , hac animalia cum ueterum atq; recentiorum fcríptís conferant ftudiofiùs: &
ne Leporis,Pulmonisac Vrtica marina hiftoriæ confundantur, caueant, «|J Pharmacopola a-
liquí marísfpumam appellant materíam quandä concretam,intus lanofam & tactu urente; quam
ueterum Alcyoníum efle Brafauolus conijcít, Lyram pifcem Rondeletij, uulgo Gallis Gronaut
«alijs Gornart,) díctum,alíquí Leporem marínum effe putant,ut Albertus; Germani quidam me _
lius Seeban;id eft, Gallum marinum,appellant, ' Seebät.

APVLEI VS in Äpologetico,Leporem marinum putat effe animal, cæteraexoffe:fed quod Lep.marin;
duodecim numero offa ad fimilitudinem talorum fuillorum in uentre connexa & catenata gerat, Æpuleÿ.

— An proprie tame Lepus marínus hoc animal uocarí debeat, dubítat ,

- Lepusdirum&uenenatumanimal,in noftro mari offa informis,colore tantum Lepori fimi 7,4;cys.
listin Indís & magnitudine & pilo,duriore tantüm;nec uíuus ibi capitur,Plinius,
DE VRTICIS IN GENERE: ET PRIMVM AD QVOD

genus animalium referri pofsínt,

UX TRTICAS tameas quæ faxís herent , quam qua folutæfaxis errant, in animalium numez Yyricas ani:
Vi Ariftotelesrecenfet.Sentit enim Vrtica (inquit) & manum admota corripitsadharefcità malia effe Sed
perinde ac Polypus fuis brachi]s,ita ut caro íntumefcat;os in medio corpore habet:& de faxo,qua impfe@ora .
fi de tefta uiuit:& præternatantes pifciculos excipit retínetQy, deuoraté in hunc modum quæcun
que nacta eft efculenta, Genus alterum è faxis foluitur, & Echínos Pedtunculos,quos offende-
rit,uorat.Sicille, Cumigitur Vrticæ (ínquít R ondeletíus) frondem fuam,que pedum uíce eft, F0s earum,
modo dilatent,modo contrahant:& ore cibum accípíant,ceu tactu guftatug præditæ, duobus ad
uitam (animalis) neceflarijs fenfibus,non inter Zoophyta, fed interanimalia non omnino perfe-

Ga cas numerabímus.Polypísautem X Leporibus mar.fubiungimus, quod ex mollíum fint gene Mollia effe.
te; quod etiam modo fronde expanfa Polyporuminftar pedes multoshabete uideantur : modo
fronde contradta,mafla tantü carnofa, informi (ueluti Lepores marini) conftare uídeantur, Haec
Rondeletius, @ Equídem & his inefle fenfum arbitror,quæ nec anímalíü,neg; frutícum,fed ter- Zoophyra ef:
tíam ex utrocg naturam habent, V rtícís dico X Spongijs, Plinius,hinc eft nimirum quod pedicu fe.
los eatum,frondes quam cirros appellare maluít, Ariftoteles etiam De partib.animalium 4. $.
Quas (inquit) Vrticas appellant,non tefta operiuntur,fed exclufæ omníno funt ijs quz ín genera
diuifimus. Ancípíti natura hoc genus eft,ambigens & planta & animali.abfolui enim & efcam pé
terenonnullas,& fentire occurrentia poffe,atcg etiam afperitate corporis uti ad (e tuédum;anima
lis eft.atuero quod ímperfectum fit, X faxis celeriteradhæreat,nec aliquíd excreméti emittat (ea
mittere uideatur) manifefte,quanquä os habeat, plantarum generi fimile et. Hacille, Nos de Zoophyris pe
Spongijs alias diximus,nullum eis fenfum inefle,ideog Zoophytisinferiores haberi; Vrticæue {; SL E ?
0 cum & fentiant,& infuper eorum qua Molliauocant ín mari animalium naturam pre fe ferat, j* :
Zoophytis fuperiores perfectíoresq exiftimari debent, quanquam in (uo etiam Mollium genere à 7/7; imz
imperfetta. Idem Ariftoteles Hiftoriæ 8, 2. uídetur Vrticam Teftaceis adnumerare: nam de enfer:
Teftaceorum uictuagens,inter cæteratradit Vrtícam,efle ueluti inclufam Oftrei carnem:que te “Tefacea fi
ftam non habeat,fed nuda fit: pro tefta autem (ab altera parte,ur & Patella)utatur faxo cui adhzret, ,,,,, fla.
Hinc alíquís forte ínter Mollia & Teftata V rtícas ambigere coníecerít: illas precípué quefa- yen:
xis femper hærent:nam femper folutas, Mollia femper dicemus:utrurfus ín earum medio pone- ,,. 3/7777, ci
mus íllas quz modo adhzrent,modo folutx uagantur. i
Qui Vrtícascum Vertibulis fiue Holothurijs & Tethyis confundunt, ex Hiftoria noftra
redargui poffunt.
Ακαλαφαε Gracis communiter, Ättice Kridlee,dicuntur tum herba,tum animaliamarina:qux fx Mikvis
Latínís etiam communi nomine V rtícz appellantur . eädem nominis caufa, quoniam uredinem y.
_ & pruritumtadtuimmittant.ÄnzAagns nomen Grammatici Greci deriuant, vced è untxay radar &-
quy:uel per antiphrafin παρὰ ἔχειμ ἀκαλὰμ roi ἁἅπαλλμ rap ἀφάριξνίδας uerò παρὰ Torvilay. Mnpiz]o etia, Mspidusys
id eft, Matrícule,dícütur Vrtíce mar.ab Ariftoph.forte ab aliquafimilitudine figure ze rl unpap
s yuucuxeioy dtd oiov , (| Caro marina apud Trotulam, quantum coniectura aflequor, V rtíca eft,
GR AECV M uulgusquum terreftres urticas Zuchindas uocet , marínas tamen Coly=
cenas nomínat,Belloníus, |^ Greci bac etate Colizanam uocant, quod (colis, id ef?) pedunculís fu
is firmiter Polyporum more adharefcit, Gillius, Rondeletius Colycenam (per x diphthong,
«in penultima) uocari {cribit, non quamuis, fed primam duntaxat fpeciem Vrticarum.Colybda=
nam quídem alíquí ueterum pro pudendo mar.ínterpretantur, |
ITALOR V M multiantiquo nomíne Vrtícam appellant:alij Flammam maris.
GALL, NormanniCul d’Afne uocant, Bellonius.fed Rondeletius príuatím prima tantum
fpeciem fic uocari docet:qua Mafsilienfes Vrtígo nomínant: quód nome ceu generale melius u-
furpabitur. Tertía quoq fpecié Gallice quida Pofterol uocant, quod contracta Rodi referat &c,
RS E

T effata na:
ture.

RN SET ; DI MAR ΗΝ, ο...

196 — Animalium Mar. Ordo XII

GERMANICE qiudaminterpretantur Seheflain/ (Oebiflaiii. Licebit etiam Seeneffel
appellare, | |; |

ον
e
"E"
"

-/

VRTICARVM DIVISIO EX RONDELETII SENTENTIA:
cui conficta fingularum Germanica nomina addidimus,

Vrticaparua,Cul d'Afne Normänis,

{ Saxis, Steinneffel:ut) Simpliciter ein Seeneffel/ oder ei

Semper adhærentJ À Eleine Seeneffel.Editur. *

TRlábneflen } | Cærulea,

Teftis alienis,præfert- | * ParuatüausJ Viridis.

tím Purpurís & buc- | temalíaeft ! Subnigra, .

cinis: fpecíes innomi- fed notata fcaruleís.

nata, eitis Schnecknef - μας flauis — .

Vetiartumd —— fel.non edítur, Snigris — |

alia À Cinerea: cirris multis femper explícas

tis:carnis parum haber.ein &(dofat«

be Seeneffel. |

Pro arbitrio harent,aut foluta uaganturtutrubra V rtíca;
cin tete Seeneflel.

Semperfolute libereg funt eæ,quas Galli uulgo Potes appellant, Albertus Stincos.
Ein (eerfcbam/ein Meerbüt. $ Species una,quatuor. . 100
Ex his pedes five brachia habet5 Altera,octo : Polypibrachijs né

-* ualde difsimilia, |

Price parua Rondelerij.

RTIC A prima feu parua Rondeletij, Nucis ius
Mica (inquit) magnitudinem uíx fuperat,ob id par
uaà nobis dicitur, Harum alia uirides funt, alia cerulear.
aliæ fubnigre,fed punis aliquot ceruleis,uel flauis,uelrw
brisnotatæ, In Oceani faxis frequentes funt, apud Santos
nes ac Burdegalenfesindelícijs, @ Scopulís lítoralibus
tam pertinaciter inhzret , ut nifi primo impetu díuellatur,
uix poflea, nifi in frufta cöcifa dirimi pofsit, adeò fuas tris |
chas arctifsime contrahít,Belloníus, |

GRAECISuulgö Colycæna, Videfuperiusin Vrtie
cis ingenere, |
GALL, Mafsilienfes Vrtigo uocant, R ondeletíus.
FA NormanniCuld’ Afne,(íd eft,Podicemafini,) à círrorum |
Iv τσ «M contradtione ati explicatione,Bellonius. È
= => GERMAN. #'intleine Seeneffeloder Seeflam.
Steinneffel/von farben grün/oder blaw/oder [hwarslecht.

ESSEN
ESTR

σα er

ein Arßneffel.ein kleine

Einfdem alia cicon à Bellonio propofita dupliciter:maior explicatam
Vrticam,minor contratlam reprefentat. ‘

/

, VRTICA

F |

107

GL ZIG

dT cines p P T |

RTICA IL fiuecinerea Rondeletÿ, Cinerei (ínquít) coloris eft,tenuísadmodum quia

opi magnam fiue círros multos habet,carnís parum.In faxorumrímís uiuit,comäfem
perexplícatam habet,nec unquam contrahit.afaxo euellí nequit,

GERMAN, S£inäfchfarbeEleine Sceneffel/oder Steinneffel: mag vom felfen nit dit

gezogen werden.batt jr baar oder flamen allwegen außgefpzeiter/ niemat 58|amen gesogen.

T YRrıca 111.fiuerubrapurpureaue Ro

deletj, Prima (nquit)fimilis eft,nif

quódfrondem & longiorem & copiofiorem

habet, Saxisaliquandohætet,aliquando folu

ta uagatur,eículenta eft , fed durior quàm prs

ma,

GALL, Noftri obcolore purpureuni
fine phoeniceum,R.ofam appellant. alij Pofte
rol,quód contrada reci inteftini extremum
cum mufculo fphínctere, fiue podícetn refe-
rat. alij Poufle pie Britänor&:ali} Cul de che-
ual, @ Bellonius Pollicipedes, (quod nomen
ipfe fingit a uulgari Poulfepieds ,) nominati
tradit eos, quos Rondeletius Balanos facít:
quod pollicum ín pedibus fimilitudinem ha
beant, racematim Oceani cautibus adherens

tes,&cztera,

GERMAN. Sin roote Seeneffel/mag von der farb ein Meer toofe denamfet werden,
Ein roote groffe Urfneffel. ifEnitt allwägen an die felßen gebefft wiedieswo vorgemelten /
funder fart aucb ledig vmbin im wajler jre fpepß 5ü [eben . fo [y Das baat süfamen scüidot/[o
bat fy cin aftalt def binderen/wicauch die er(t.

EN NW
S U
N

NS

)
N
ZEIT AN
LADA Tal
ANA £
T2
G η:
RE
£1
Έ ᾖ
1 ᾖ
Z
G
à |

N

R TICA IIII. Rondeletij}. Hoc (inquit) inftar Holothuriorum teflís alienís adnafcítur,
& maxime Purpuris, Pars exterior dura eft,& rigidiufcula, fpifsior& quàm ín alijs V rtícis,
3

i NS
N
N N NN
\

* UE
*

e ο ! i % A 4 N d

adiu, : È As " - FRA ; uu 1
108 Animalium Mar. OrdoxIM. «
Cirrosbreuifsimos ín ambitu habet. ex interioribus eius partibus filum longum deducitur, pura |
pureo colore tam iucundotamé florido infeGum,ut cum preciofo illo Purpure fucco certet, Car — |
ne eft duriore,eam ob caufam a noftris reijcitur. : | -
GER M. F. Ein Schneckneffel/kläbt oder wadbfit allwäg an ettlicber eerfbnecké fida —
len / Ras der Purperfbnecken: wirtvon wägen def berten fleifhs si der fpeyß vers 7
werfen,

5 cs
MEREU @—__ssSt

RSS, j
NK

4)

"WE

BN

==
ite ===

RTICA v. Rondeletij femper foluta,ut etiam fexta, Huius (inquit) pars una, ueluti fun
V en quadam maffa,rotunda,caua,in medio perforata; purpurea ueluti fafciola ambiente, pi
leum plane refert .altera parte Polyporum pedibus fimilis eft , octo enim pedes habet craffiufcue
Jos,extremis partibus quadratos,ín acutum definentes. INullas interiores partes diftinctas habet. -
Corpore eft adeo pellucido & fplendido,utoculos offendat & hebetet , Circa Magalonam plurí«
mz reperiuntur,maxime æftate:quæ tum diffoluuntur & inliquorem abeunt, diffluuntépglaciei
- modo,fi diutius manibus tradtes. Ad eam magnitudinem accrefcüt,ut pileos, quibus uíatores uti M
folent, fuperent.Prurítum & uredinemin manibus oculisgg mouent, q Bellonius Pulmone ma=
rinum hunc facíens (quam eíus , fimiliterg Gillij et Maffarij fententiam Rondeletius reprehen: |
.dit;) Huius,inquit, ea eft natura,ut maricommoto,deorfum ad ímum feratur ; pacato uerò acbe=
ne tranquillo, paflim folutus diuagetur Gibbam habet inftar dimidiata fphære figuram, glabram
pollicis craflitudine:cuius pars interna neruis rectís à medio íncípietibus, quafi Πχῆς fuluí coloris |
ín gyrum radiatur, quibus fe diffunditac conftringit, qua corporiscommotione aquam concus
tit, X nuncín pronum,nunc in fupinum effertur, Pínnarum uíce fibris tenuibus atq; xgré confpi
cuis ín orbem communítur,ut Lepus marinus.Cruciformes quog cirros,ftriatos,craflos, ín moa
dum fiellz radíatos,numero quaternos , (alis ef fexta Rondeletij Vrtica, buic cognata, ) parte interna
natationiaccommodatos habet:quos ut exacte confpicias , erít ín lebetem aqua fynceríorís cone
ijciendus,&c . Cum in mari diuagatur,grandis uídetur quafi pituitæ globus: quí unicum tantüm
colorem referret, nifi rubris illis quatuor circulis fugillaretur, & ea cruce,qua interna pars firíata
eft,diftingueretur. Eum fi ín frufta difciffum, in mare reieceris,uiuere nihilomínusac mouerí có
peries:extra mare autem exanímís apparet, Emortuus ín alto mari, fluctibus expuitur ín litus, trà
fparentis glaciei fimilis. Haec ille , |
GRAECVM uulgus Mogniuocanthoc animal, quód partibus uerendís admotum, prurie —

tum ac Venerem,ímo etíam ampullas excítet,Belloníus. í d
I T AL I uoce obícoena Potam marínam, Bellonius, Ligures Capello dimare,quafidicas

Pileum marínum,à figura, R ondeletíus, È

GALL. Vrticæ{olutæ,hæc & fexta,uulgari lingua Potes nuncupantur, Hec príuatím à Maf |
filienfibus Capeau carnu,id ef, Pileus carnofus,a figura, R ondeletíus. | UM

GERMANICE dicipoteft Meerfhbaam/Meerbüt. Oceaniaccole multí,nifallor,((Deet |
fhaumappellant:& &Seequapp/& Sobnottolff quod poftremum etíam pifcicuidam attribui= |
tur. Nos de his nominibus plura ín Lepore mar.fcrípfimus in Hiftoria noftra,dubitàdo an ad Les
porem,uel Vrtícam uel Pulmonem potiùs referrideberent:fed uidètur ad V rtícas potiùs pertíne |
re.Lepus quidem marinus Bellonij, pluríma cum Pulmone eius mar.communia habet,utfpecies |
de ua generis uideantur. Ein art der Sceneffelmit viij. füffen/Eläbe niemar an/iftalle —
wägledig..

|

|
|
|
|
|
|
|

Ημ

mm

RTICA VI. Rondel.alterafpecies femperfolute, | Supradicte (inquityfubftantia,uita, ui

V ribus,fimilis eft, Quatuor duntaxat pedeshabet,feu frondes potius , longiores quam ullz a=
lix Vrtica:qua fatis apte folijs acanthí comparari poffunt. In altera parte líneas aliquas habet ftela
latím difpofitas. qj Frondes huíus Vrticæ uídentur pennas referre:fed alia eft Penna marina, qua
inter πορτα, dabímus. €f Reprehendit Rondeletius íllos , quí hanc & fuperiorem Vrticam,
pro Pulmonibus marínís ufurpant. ien È

ITAL.ET GALL.Potamarina,utfuperiorquog, MONS
GERMAN. Einandere artdernähftgemelten Seeneffel/mit üij.füffen.

Vreivarum [pecies due quas in Italia pitías à Cor. Sittardo accepi:quarum altera (rotundior)
sidetur fpecies prima effe ex illis quas exhibuimus.altera an Vra

sicarum generis ht, querendum. ww
ο NNUDZz

EX μι

ORDO XIIIT DE CRVSTA

#15 SEV CRVSTA TENVI CONTECTIS
IN MARI ANIMALIBVS VT $VNT CANCRI,
Cancelli, Locufta, Squilla, |

E

DE CRVSTACEIS

IN GENERE,

£l NIM AL I Y M Exanguíum differentías expofuimus fuprä,initiopræcedentis ot
na dinis de Mollibus:quod primum in mari Exanguium genuseft. Secundum,de
$74 quo nunc agendum, Cruftata à Plinio dícta uel Cruftis inte@a: à Græcis Μαλακόσρα

€ «^id eft, molli tefta operta. tegmentä enim non eque durum denfumé habent ac
ER 24 ὀσρακόσῖῳμα, quae oftraco,id eft,tefta dura filicea@ ínteguntur. Hzc partem folídam
ol!em carnofamQ íntus continent, Solidum illud fragile, non collifileeft, | Huius genes
ris fpecíes uariz funt, que magnitudine, fj pecie.figura,afperitate, læuitate,necn© wita diftinguun«
tur, @ Cruftatis ineft {lus fuccus,funt Omnia dura carnís, & concoctu difficilia: multumé nu
triunt,prius ín aqua dulcí elixa, Caro eorum,quemadmodum & Oftreorum, uentrem fittit, quan
do ín aqua prius elíxa fuccum falfum depofuerint. gg Cancri nomen ueteres alíter atque aliter u»
furparunt,Plíníus pro genere fic ufus eft;Cancrorum genera (inquit) Carabi, A fta ci Maxx, Pagu

4

aa

foris,m

IA.

Cancer;

200 Animalium Mar. Ordo XII. 7 |

ο Cauda,

Refrigeratio
C: ruftatori.
Δχσεα,
Βραγχιοφσῖέα,
Ordinis ratio

Cancrori ges
Hera.

Differentie,

ri, Heracleotici,Leones,& alia ignobiliora, Ariftoteles eos tantá Cancros (καρκίνους) uocat, quib,
rotundä eft corpus, quibus cauda deeft,ut ipfe ait R.euera tame Cancrí omnes cauda habet, fed
corpori applicatam:quam no extendunt nífi foemínze, cum eam partem ouorum copia diftentam |
habent, Componítur autem Cancrorum cauda ex quíng; rabellis, (fic appellamus quas Ariftotes
les wagnas,cruftas fectas & congeftas:) fed ha ín acutum definunt,non ín pinnas , utin Locuftis,
quía Cancri cauda non natant:uerüm ín ea ouadeponunt & conferuant. ín eádem eftexcremen«
torum exítus, At Locuftæ natant,caudæ,ut palmulís innitentes, Cancrí terrenam potíüs uitam aa.
gunt (in mari reptantes, potis quàm natantes) Cauernasg fubeunt, — Squíllalata quidem pedesha-
bet & gradítur:cauda tamen non caret.item Cancellus purpurarum,buccínorum & cochlearum
teftas fubit, illicg deger,nihilominus tamen caudam longam habet & extentam.Quare rectíüs dí
cemus Cancros caudam habere:fed corporiappreflam,ne íngreffum impediat.Hac fere Ronde-
letíus, @Calornatiuus Cruftatorum recreatur ambíenteaqua: quam quidem etiam neceflario,
non refrigerationis caufa,dum cibum captum,ore admíttunt; eandemg mox reddunr,ne ín uen -
trem illabatur, wage 74 d'acte, V ocat autem d'œctx Ariftoteles,alibi βραγχισειδέα ín Cruftatis, partes |
illas circa os hirfutas & frequentes,quas celeriter mouent. íuxta has foramína quzdam, ut Bello=
nius fcribit,aquam emittunt. Pluraleges in Hiftorianoftra,in Aftaco fl. D. @ In Cruftatis propo
nendis,hunc ordinem fequi placuit:ut primü locü obtinerétrotundiores et Cancri priuatimdidti,
eistp fimiles,xapruvoa/ls,deinde oblögi,interg hos primü Carabi,& fimiles, ab Ariftotele καραβόει
des dicti, forcípibus infignes:tum qua illis carent, Squillæ.Cancellum fiue Scyllarum, ceu ambi=
gua inter Cancros & Carabos eis fimilia natura , medio ínter utrat loco pofuimus, q Cancro»
rum genus (inquit Ariftoteles) multiplex eft,nec facile enumerandum:maximum, quas Mæas ap
pellant. Secundum Pagurí,& quos Heracleotícos uocant, Tertium fluuíatiles,ceterí minutiores,
δέ nullis pene nominibus annotati.Et genus Cancrorumlitorale Phoenice fert, ranta uelocítatís, «
ut eos confequi facile non fitzunde izzss,hoc eft, Equitesappellant, Genus ítem aliud eft,quod “
magnitudine Cancrum non excedit,facie Aftacis fimile, Hacille, INosplura genera numera-
bimus, (inquit R ondeletíus:) qua inter fe differunt magnitudine, colore, pedum longitudine: 8€
oculorum fitu,quod i) uel contíngant fe feré,uel magno interualloäfe difiungantur.Omnibus pe «
des funt dení cum chelís:cornua tenuía , parua & pauca , Corporís totius alueumatcaputindis «
fcretum omnes habent, Quam nos caudam appellauímus, Ariftoteles ἄλκάλυμμα w[vyad«s uocat, |
Per tranfuerfum & inlatus progredi uidentur, ín pauore etiam retrorfum pari uelocitate redeüt,

Cancri nomen Plinio,ut dixi,& recentioribus quibufdam,ad Cruftata omnia extenditur, Art
ftoteli fpeciem tantum rotundorum fignificat, Iam ueró rurfus ín hac ipfa fpecie, quídam fimpli» :
citer Cancri dici uidentur:alij cum epitheto aliquo , ut Heracleotící;ali] peculiari quodam nomis |
ne,ut Pagurí, Maia. Pagurostamen recentiores quídam Graci pro Cancris promiícue accípíütz |
ficut & Palladius,

1 T ALI Cancrosuulgò mutatis & inuerfis literis Grancos uocant,tam fluuíales, quam mari.
nos,Platina,

G E R M, Nos Cancros (utcommuniüs accipiam Cancri nomen pro quouís malacoftraco)Lo
cuftaríos,KeezBoacteic nominare poffumus lange Rrebs/uel fimpliciter Rrebs. Angli Creuife
dicüt Aftacum tum mar.tum fluuiatilem: Hollandi alij& inferíores Germani TRreeft uel Crecft.
alterum uero genus quod Cancrarium propríé appellatur, Éurtse Rrebs/runde Krebs: ueluno
uocabulo TöfchenErebs/a fimilitudine marfuprj fubrotundi:uel Meerfpinnen/ id eft, Araneos
mar.quanquam & Sepíam alíqui fic uocät ineptius. Vel Rrabbe/Rrab/Rrabe/ Seefrabbe: |
quo nomine Angli, Germani@ ad Oceanum , (ut Galli etiam aliqui Chabre uel Crape ) privatim
Pagurumuocitant, |

c

Iconem banc in [talia naëtus um, perfimilem Hans Rondeletius pofuit,primumlib.18.cap.zı.deinde M
ili quam Bellonius exhibuit, T'omo 2.in libro de pifcibus flagm marint,cap. |

nn. urrobiq; Cancri anonymi nomine,

i

ANCER fimpliciter & generis nomine dí&tus,cum fit fpecies quedam infima, anonymusà
Rondeletio cognominatur, Hoc (inquit) frequentius in Gallia Narbonenfi uefcímur.nas —
| i fcitur |

M

L

De Cruftatis. DOI

feitur in ftagnis marinis,inter fluuíatilem & marínum medius:quoin fluuíatilium penuria aduer
fus Canis rab. morfum utendum cenfeo, qj Idem uidetur,quia Bellonio fimpliciter Cancer mari-
nus (Καρκίνθ” 9uAc7/19-) nomínatur, Hos Cancros (inquit)a Pagurís eíufdem magnitudinis (cum
quibus fzpe ab ichthyopolis permifcentur)ipfa glabritie primùm difcernere oportet, Pagurí pre»
terea tibias habent hirtas,etbrachia grandibus forcipibus uallata, atqj (gue) ín nígrum colorem 22
beunt,in extremolíuent. Cancrí omnínoglabrífunt ,eorumtpanteríor corporis pars, pofteriore
latior eft. Hzc ille. Videtur autem fpecíes hzc femper minor effe Pagurís,

ITAL, Venetis Granceolo dícítur, Ferrari mas Granzo,foemina Grancella,Bellonius,
In hoc genere (ínquít ídem ) Veneti Mazanetas (Znfra eriam Cancrum paruum latipedem, Mazenetam
ab Italis uocari fcribit) nomínant, Molecís fimiles.hos mares efTe,mollefcere, ac uernatíonem exuea
re ferunt:illas foeminas putant, € perennícontegícrufta, «Maia etiam Italis Granceola dicitur;
& ne quís confundat cauendum,

GALL, Anoftrisgeneris nomine Cancre appellatur, R ondeletíus.
ib. E, R «A Ein art der Meerkrabben. F. ein WinderErabb/ ift Eleinerdanndierechten

erirabden,

ANCER Heracleotic, (Καρκίνος ἠρακλεωσακός).,Ὦ Gd,
Cu inquit , ab Heraclea illuftri urbe
ad Ponti Euxinü, potiùs qua ulla alia, plures enim ali-
bi Heraclea fuerunt.Paguro tà fimilis e, ut uix difcer
nas,ueruntameh fpecie differt, Colore eft fufco, &c. ra
riorinnoftro mari, € Heracl. Cácer(ínquítScalíger)
grandifsimus eft ín genere Pagurorum , cruribus bre-
uibus , forcipibus admodum ualídís; quem pro Vrfo
R.ondeletíus pínxít, Heracleoticus uerö ipfius, parua
Maia omníno eff, fiue adhucadolefcens , fíue adulta ín
fuafpecie:nihilenim refert, &c. Plura leges exercitas
tionum eius De fubtilitate 245.2.

E ER M, /Ein g(dlebt der (Ocatrabben/ooer Meertäfchen.

md

Ἶν

EEE
22η
=

TT
En

c
T2272

IN
»

MEL

EN RUN EN
£i EIA
IE

ze N

> da) Ra

>’

t o» ER:

ANCE R HeracleoticusBellonij. nam Rondeletij hoc nomine Cancrum iam proximé exe
hibuimus, Cum Heracleas urbes (inquit) uiderem adiacentes litori, unam Pontí,alteram
Propontidis,ab eis id Cancri genus denomínatum effe, facile mihi perfuafi. Plurimus eft in Sici=
liælitore, quanquam & Romaaliquando uenditur, Multi Gallum marínum ea tantümratione
uocant, quod eius brachiauideantin crifta Galli modum tornata effe, Hæcille, Rondeletius
hunc Vrfum ueterum facit,& iconem ab hac nonnihil díuerfam ponit. Vide paulo poft.
GALL, Migrane,id eft, Malum Punicum uulgó uocant circa Monfpelium, à figura & colo
re ualde fimili.
GER HM. Jinanocreart der MeerErabben: etlichnenn&d oic ein &ecbanc/venter fd
ren geftalt:etlido ein Branatspfel/vonder geftalt vno farb.

. " d 1 MEM re | ” VC
j| B

202 Animalium Mar. OrdoXIIII. | 1

SERRE ον IT"

STE ER

olim ex Italia Corn. Sittardus nobisattulit,aliaeicon. '
GERMAN, eben oet felbig Meerkrabb/auffein andere weyß decontrafect.

Einfdem Cancri icones alas duas aliter expre- RS V $ (uel Vrfa,Apur@ à.) Rondelettj: idemqui 1
Jas;proximererrö pofuimus. Cancer Heracleotícus Belloni] (& Scaligeri: Vide |
m fuperíus) proxime exhibitus:quo cum pluraleges. Vr
finomen (inquit) non à forma impofitum eft, ut Locuz «
ftis:fedab adtionib.moribusg,ut Lupo, Cinado, Bel —
loníus Vrfum feu Vrfam facit,qua ος Squil= |
larum generis effe oftendit,& latam cognomínat:quam
nos etiam ex Italia olim Vrfinomine à uiro quodames
rudito miflam accepimus , Crediderunt nimirum hunc
effe Vrfumaliqui a corporis forma : quz craflaei re-
curta eff, ficut terreftri,& quia genus alterum per omnia.
huíc fimile,Ligures uulgo Vrfetam appellant : quz am
eadem fit Squilla calate Rondeletij, quaerendum. Vi «
de infra inter Squillas, | |
GER M ΑΝ. dici poterit ein 2D árenÉrabb:uel alij
nominibus ín Cäcro Heracleotíco Belloni) iam pofitis.
(Bellonij uero Vrfa, ein DérenËrebs. híc enim longus
& caudatus eft,ille rotundus.] Ein andere centrafectung def nächffgemelten Seekrabben.

[o a LA me we

RI R $ v $ Galli mar. uulgo didi, (quem Cancrum Heracleoticum Belloníus facit, ) qualem

e

Icon Paguri ueluti in dorfo iacentis,expre]Ja Venetijs:fimilis à Bellonio exhibure.

I

MN
|)

an

N NU \ INIL
SL Us
f
^

I;

\>

END

n vA Ù
BRAIN
IS

|
N >
DEVE -
=,

=
ps
B EI
à
_

Le n WW
CU LD

LH: ce’,

N

lena

De Cruftatis. 207

E iufdem alia quam Rondeletius pro Maia dedit effigies. Nos proxime

Matam aliam dabimus.

4) A LA

| 7, 7

n 7 7

M NÉ
7; ;

pun 72

AAGVR Vs (rey#@-) genus eft Cancri Hefychio, Recetiores Graci pleriq; Pagurü pro Can
Pio fimpliciter & ín genere ufurpant.fic Pagurum fluuiatilem dixit author Euporiften , que
inter notha Galeni funt, Idem à Palladio Cancer marírius uocatur. rayéees, 735 rag iuîvkeed6ss,
Scholiaftes ín Equit,Ariftophanis, Bifas, Pagurus eft marinus,qui uocatur Carabus, Kirani-
des. Vocatur autem a Græcis Pagurus, 94 7» qv σοῖς mayois ὀρδειμ noù öguap:n mate 70 736 πάγσς eel
soi QvA[ap folet enim qv πάγοι, hoc eft,afperis & petrofis locis uerfari. Prima huíus nominis fyl
laba Oppíano & Nicandro corripitur. Latínum nomen non ínuenít Greco ufifunt Plinius et
Gaza. Heracleoticifuprä diéti his omníno cognati uídentur, {[ Pagurum eundem quem Bel
loníus pingit Cancrum, in Italia ab erudítís nominariaudiui.necalium ad me píctum Fracaftori:
us dedir.de eodem etiam Gillius fenfit. Atteftantur & nomína,tü alia que Belloníus recenfet:tum
Porri uel Porí nomen ufitatum Italis per fyncopen à Paguro cötradtum ufdetur, quanquam hoc
nomen R ondeletíus fuz Maíz attribuit, Porroní quidem ille,non Porri fcribens. € Negat Ron
deletius (inquit Scaliger , nomen quídem eíus fupprímens) Maia effe Cancrum illum longicru
rem, horridum:propterea quód Maiafit Cancrorum maxima, At, inquit,hac quam Prouíncía
Squinado uocat,no efl maxima, Maximum enim fert Oceanus Cancrum, Squinado quadrupio
maiorem, Vbi non animaduertit Ariftotelem de fuis Paguris atcy Matjs fcribere, non de Oceani:

| cis.Quippe etiam Rhombi noftrates parui,Oceanici decuplo ampliores. Atíntoto Aegao,Io=

nio, Adriatico Granceolæ (fic enim dícuntur ab illis Maíz) funt omnium maxime Cancrorum.
Hæcille, Idem Scaliger: Pagurorum (inquit) duas noui differentias,alter & orbiculatior, & fu
fcior,& maior, Alter eft quadratior et minor, colore dilutiore,ac pene pallida uiriditate.Poreffas
hos uocat Venetus. @ Pagrum pifcem (Φάγρομ) perimperitiam cum Paguro cancro facile confu=
derit aliquís, €] Pagurí quando à Cancrís fimpliciter díctís difcernantur,fuprà expofitü eftin Can
cro fimpliciter uocato, |

GR AECI hodie ubig uetus Paguri nomen retínent. È

ITAL, Cancer hic (inquit Rondeletius) anonnullis Carabo dicitur,ab alijs Porroni,à Ve

netís Granci porroní (al. Girancí porri,) ab alijs Cancharo de Barbarie, Rondeletius. Venetijs
Poreffa, Scaliger.

HISPAN. Lufitani Aranba (ut audio) nuncupant. . |

GALLI un Chabre uel Crapenominant, Normanniärubro uel ruffo,quem eiustefta prz fe

| fert,colore,un R ouffeau appellant. αἰή quod coctus in paftillí modum pulmentö ferat,un Tours

teau.Mafsilienfes Carbaffe & Fagule, Belloníus, Noftris eftanonymus;quía rarifsime ín no-
firolitore capitur, R ondeletíus, :
ANGLI 2% Punder, !
GERM. Rrabbe/Scefrabbe. Eadem quidem nomina qua Cancro fimpliciter, Paguro
ctíam alfjs@ fpeciebus,magnitudinis aut alia quapíam differentia fimul exprefla,conuenient.

AE AE (Max) Cancti dícunturab Aríftotele , à Gaza Maíz, fortaffe à magnitudine. nam
Mi qua amitam fignificat X nutricem, aliquando etiam pro grandíore natu fumebatur;
Rondeletius.

Maia, quía maxime Cancrorum,ita quafi obftetrices appellantur: quae cum Pagurorum par
uítate,tanquam cum ínfantíbus comparentur, Scalíger. Maffarius in nono Plínij Mæa potiùs
Grzco nomine fcribendum ait, utcodices antiqui habent:quam Maia,ut Gaza uertit,quafi ita as
pud Plíníumlegerít, Ariftoteles Maecrura tenuía tribuit:non etiam parua feu breuía;urR on
deletíus fcribit:nam Heracleotícís cancrís mox eadem parua efle fubijcit.item oculos parum inui
cem diftantes, (| Cancrum íllum,quem repræfentamus Maiam effe, louio, Gillio,& Bellonio có
i È

Bifas,

Species due.

Ds nci us ais

lium Mar. Ordo XII

Anima

204

ANTRO

77 iat

πι 0 [πρ

illi quam Bellonius

i:

i&lam acte
ilem.
(

T
m

tura
NN

mind 4 enetij
dedi pi
ή

NN

NE
EN

DEREN

AS

M

Iconem banc pro Maia fe
&
NS
e

αμα »

*
'

De Cruftatis. 205

Eiu|dem alia imago à Rondeletio accuratins exspreffa,@ mafculi forfitanin boc genere,

ὑκςς ο.»
RSS νο d

Qi.
SS

uenit, quibus contradicit Rondeletius,Lege fuperiùsin Paguro, Egoplerofg in Italia eruditos
hanc Maiam facere animaduerti:& fímilem illi quam pofui iconem , Maíz nomine ab Hierony=
mo Fracaftorio accepí, fed magis pyramídata parte anteriore, &c, & fanéutin Paguris anterior
pars latíor eft,ficin Mais pofterior. Maia corporísfigura, inquit Gillius , pofterior rotundior
eft,anterior pyramidatior,extremz partes aculeorum ferie cítcunuallantur:quorum duo ex fron
te tanqua cornua emínent,cru: a quibufda fpínulís horrent, Longeomnium maximum(inquit
Scaliger) Cancrorü genus eft Maía:tota cuppa afperü,cufpídata fronte horridum;pralongis crus
ribus,exilibus,ac propterea imbecillis, € I&ondeletij Cancer Heracleoticus, omnino parua Ma» Mais parua
ia eft, (iue adhuc adolefcens,fiue adulta ín (ua fpecie, Idem Scaliger, ^ Dehacfortefenferít Gili=
us,paruum genus Maia Mafsiliæ inueniri fcribens , ut corpore multó minore,ita pedibus multò
longioribus, ; W |
ITALICE, Granceola,cotruptonímírum nomine a Cancro. Vulgò Cancreolas cogno
minät,Maffarius, Sed Cancrum marinum etiam paruum uel fimpliciter díctum, Venetijs Gran
- ceolumnominari Belloníus tradit:uideturg ei nomen hoc ceu dímínutíuum meliùs quadrare.
Venetiac Genuenfes à fpeculís, ín Maiarum cortícibus elegäter inclufis,Specchio,hoc eft,fpecu
lum dícunt: (Romanum uulgus Ὃ ed fupinam enim fi contempleris,tria parte anteriore
breuía fpecula ab ipfius crufta tegmíné contínuata cernes, inter qua prætenturæ duz delítefcüt,
Belloníus, Iouiusaliquos Maiarumrotundioribus teftis fpecula ad elegantíam includere fole=
Mrecradit, — |
HISPAN, Chabro,Rondeletius.id ad Giermanícum (Crabeaccedít, Lufitanice Cangreía,
uel Cangreiola , uel Centola, ut audio. |
| GALLICvM uulgusobfimilitudinem quam cum Araneo habet, Iraigne de mer. (£f&
Araneus, Cancellus quidam,de quo infra.) Mafsilienfes ab aculeis infinitis, quibus intergore more Lo
cufiz horret, & uillis quibus undíq eft círcunfeptus, Squínaude (Squmadam Gillius; nimirum quaft
Echinatam) uocant, ad pectínem,ad quem línum attenuatur,alludentes, Bellonius, In Prouin-
cia Squínado uocatur, abalijs Grítta (Bellonio Cancerlatípes Mafsilia Grítta dicitur,) Squaran
chon, Grampella.
ANGLI 2 $ryll : quanquam ídem nomen etiam Pectinumgeneri cuídam aculeato tribui
inuenio ,
GER M, JÉin droffer Seefrabbe/mit landen dünnen füffen/voll raucher fpitze. ein grof
fe Meerfpinnen art/ die geöfteonder den Rrabben . mag cin Drkrabb / Aebeltrabb/ os
> der Spiegelfrabb genent werden.

ANCER LatipesBelloni{: quem Grec Platypun, uel Platypoda cognomineslicet.
Paruus quídam (inquit) X ignobilis Cancer apudnos frequentifsimus eft, nomine tamen
caret ob uilitatem, Paruus eft,nucis iuglandis magnitudine, aliquado paulo maíore, &c, Pedum

elis latipes

Curfores,

Equires,

Ys

206 Animalium Mar. yer XII. 7

. pofiremus δέ minimus PRIA prater ali rumCancrorf na«
turam, unde Latípedem cognomínauímus ) in latitudinem de |
finitoffeam,E fröte extant cornicula quatuor. Cummarís pur — |
gamentis in litus etjcítur, & cum pífcibus a!ffs fagena capiturz |
negledtus i in litore relinquitur, unde magna celerítateregre
' ditur ín mare, beneficio latitudinís poftremorü pedum. {Car
cinus paruus aut Cancellus (inquit Belloníus) ínter pifciculos
reperitur:qui pedes extímos latíufculos habet, (quibus adnas
tandum ceu pínnulís aut remis utítur: ) & hac nota tantàm à
Cancro marino differt. 4 Alios etiam Carcinisaliquo pacto
fimiles, Romani ruftici frequenter cum Tellinis & Conchulis
diuendunt. quí tamen Carcínís multó maiores ( forte minores)
funt, &c. híquog nouifsimos pedes ín extremo latos habent.
eorum magnitudo pollice operíri poteft:uíuacestamen admo '
dum funt: Nauta crudos cum pane edunt, &c. { Dehuiuf- -
modi Cancris (inquit Rondeletius) locutum puto Ariftotelem,ubi fcribit: Parui Cancri quicae -
piuntur ínter paruos pifciculos,pofiremos pedes habentlatos,utad natandum (int utiles, & pina |
narum uel palmularum uice, d Quxrendumanhíc Cancer fit, quem Curforem cognominant.
Bellon.Curfores cácros,eofde Equitibus facit,nefcio qua are@e.Ariftoteles diuerfisin locis,nomi
nibus quo diuerfis eos commemorat, Curfores enim effe arbitror,quamuis ipfe non nomínat, |]
Laripedes illos quorum meminit De partibus animalium lib.4.c.8.. Equitum ueró mentíonem
facit Hiftoriæ 4.3, Genus efi quoddam Cancrorum (inquit) ín litoribus Phoenicia, tantae uelocis
tatis,ut uix quifqua confequi pofsit. unde 17766, id eft, Equites appellantur,ijs nihil fert intus pro —
pier inopiam pabuli eft. a; out eft paruus Cancer, Hefychíus. ^ Cancri σ[ρομίαι (inquit Aelías M
nus) longe! late uagantur. modo circùm lítora errant, ubi & nati funt: modo longiùs profifcifca M
tur:& uel in loca faxofa, uel coenofa,cibum perquírentes,fepe perueniunt, Bellonius ín Singula- |
ribusferibit hos Cancros non mulió maíores effe caftanea, 4
iTAL. Roma Grancetto uocant, (forma diminutiua nimiruma Cancro.) vetet ac Feind %
rienfes Mazenetam, | (ZZoc nomen etiam fimpliciter (Cancro marino paruo attribuunt ‚ur t[uprà dicum fi Ja
Bellonius,
GALL. Mafsilienfes Gríttam genuina uoce nominat, Bellonius. Sed Maia etiam in i Provi
cía dd ps Gritta uocatur,
ER M. F. Minbiat[üf/ Jin 1 À euffet/ Ain Eleiner ο ο ον viei ij. een fas >
biarladutanffi febnell,

Ò È < Ne

N AN
MA ni " 4 ”
A" ni

Van

xa

ANCER Flauusfiue VndulatusRondeletj, Cancer híc (inquit) inter anonymos ie
ον nobiles magnus efi, Cancris ftagni marini uel fluuíatilibus zqualis. Flauum à colore nomf
nauimus: Vndulatuma à lineis quz ín prona parte funt finuofa undarum modo, non aliter quàm
in ameloro uulgó nuncupato. Capíturcirca Antipolim & Lerínum infulam, nec ufpíam fimiles —
uidi. Caudam extentam depinximus,&c, 4

4ΕΚΜ. F. Æin ShamlorErabb/ein gälber Meerkrabb.

ANCER Varíus fiue Marmoratus Rons
deletio dius, Hoc Cäcrigenus (inquit)
in faxorum cauernulis degit, non alibi quam in
Agathenfislitoris fcopulisameuilum, Tefla |
Zt eft lzuiac perpolita,duriore quà ín cæteris, cos

CD +
N m EV 1 |
fe AN ra À loribus maculisé uarijs (uiridibus ,Cœruleis, al 1

\ ες ENTER, N bís,nígrís, cinereis,)confperfa,marmor uariu
AP ος E adis fiue fafpidem pulchre referente, Hæmaculæi
B em >_< m i
9 "^ À mortuo maioriex parte euanefcunt , quod fiin
Sole

De Cruftatis. 207

—— Sole exiccetur,totus fit flauus,
GERMAN. {ÆinPuntertrabbe/batein glatte glítserente fdbalt/mit mandbetley flecEent

befpségt/ grün/blaw/weyß/fbwarg/äfhfarb/dieweyl [y lábe: wie ein fhôner gefleckter mat
mel everia[p.cin Marmeltrabb. |

} ANCER Brachychelus Rondeleti. Cancer hic (inquit) alibi rarifsimus,in Lerino infu=
| Cx frequens,ex rubronigricat,paruus.eius corpus pofteriore parte,contra quam ín cæteris,
latius eft,anteríore acutius,Chelas duas habetualde breues, δέ tenues:unde flgzyvyraev nomen de
dimus,&c, €j Hic Cancer an Eques ueterum fit confíderandum , longifsima quidem proreliqui Ezzef,
corporismagnitudine crura,fublimem ipfum,earyop, & ueluti equitem oftendunt: & chelarü bre
witas nihil celerítati íngreffus officere uidetur, De Equite quide cancro plura feripfifupra in Can
cro latipede fiue dromia:quem ad celerítatem no quidem pedum longítudo, fed pofteríorura (ο-
pino») latitudo promouet:(ícut & in mari ad natationem. |

G ER M. fÉinEleincartber (2eartrabben/mitEurtsen [hören/langen füflen: ono oer

leyb binden bzeit/voinen defpitst.

ANCR I Quaedam fpecies,cuius picturam

Io.Kentmánus medícusad me dedít, Eum Z 7 NS
Macrochelum uel Leptochelum cognominarelé I o (IAN
- cebít,quód inter Cancros longifsima ei tenvifsi= ZI M IM. T s
mad fintchelæ, DD AUI
GERMAN, fÉin(Occrtrabbemit darla

gen vno tünnen [bären.

ANCRI HirfutíRondeletj, Paruorum (inquit) Cancrorum qui hírfuti funt, differenti
C astres obferuaui, Primaeft eorum qui chelas aculeatas habent, & ín extremo nígreícen- 5,
| — tes.Cornícula duo:qua fequuntur utrínque partes, ferrata funt. In tefta media cordís humane fi
|. gura exprefla cernitur,Chelis pedibusé omnibushirtifunt, Huicgenerifimile aliudeft çque 2,

hírfutum:fed minus, δέ chelarumextremanigricantianonhabet, Tertia differentiacorumeli, 5.
quí fecundis ita fimiles funt,ut eofdem cum ijs plane effe diceres, dempta fola magnitudine: quaa
rehorü pidura feparata nihil opus fuit. Tria hacgenera cum relíquís pifcibus euerruntur, & ob

exiguitatem prorfus neglíguntur, " |
GERM, Rleine vnd barechte (befunder an füllen) OcerErabbeg,

Ü
κ
ο QN
N
NI N

Pinnoteres.

pinnophylax

Squilla parz

UTI

Cancri parui buit,quæ Græci Cancro paruo. ( Inueníunturautem hi Cancri ín alíenis reftis, non quod ín ij

cur in alienis

teflis degant.

»08 Animalium Mar. Ordo XI.
ANCRIS Hirfutis Rondeletij adnumerandus uidetur ille,quem Lupum marinum uulgó
Rome, alij Somniolo uocant: quód eíus crufta ín puluerem redacta fomnum induta dim 1

Papilla pilofa uel Caftrangiolo dicitur.Huius íconem à Cor.Sittardo míffamappofui. — ^ X

GER M. F. Ein Scläffer:dann fein fhal zü puluer geftoffen/foll fblaffen machen. Li
andere art der (Eleinen) barechten Meerfrabben. — ss

ANCE R híccorporístrunco (inquit Rondeletius) cor
® dis figuram omninorefert, cum pelagicis pifcibus pana
gro extrahi folitus: fed raró , propter paruítate enim éretíum
maculis facile elabitur.

GERMAN. EF, Hin ZSert$trabble. —

ANCER quíabrTALISuulgo Folíauel Folca(cír
C ca Romam prafertim,ni fallor) nomínatur, eius ef
figiem ut à Cor, Sittardo meo felícís memoríz accepi, —
pofui, Folca dícta addebat is) parum à Maïs differt,ni- S.
fi quod afperítatem ín tefta tomentofam habet. € Quod
fi pictura bene fe habet,ut puto,leptochelum hunc Can=
crum,ä chelarum exilítate cognomínauerís,
GERM, Minbefunterer (Oeerfrabb/ in talia
bcEarit/mit gar Eleinen [bären.

RANEA CruftataRondelerij:de qua fenfiffe pu
bes Ariftotelem,cum fcribít; Cancellus forma fimi "DM
lis eftaraneis , nifi quod partem capiti & pectore fubie=
ciam araneo maíorem habeat.Sed forfanterreftriaranee Mio
Ariftoteles cácellum comparauerít. inter cruftata enim ^
alibi nufquam araneum numeras ut neg; alius ueterum. |
Interim tamen hunc quem Rondeletius exhibet, fic no
minari propter forme fimilitudinem nihil prohibettimo
multo magis propter paruitat huncita uocari couenit, quam paguros uel maíotes cancros, quos
Meerfpinnen,id eft, Araneos marinos Germani uocant:ad quorum differentia,diminutiuo nos
mine araneum iftum ((Oeerfpinnle, appellabimus, Araneum marinuminFrifia vidi itafimie ©
lem domeftico,ut fola magnitudine a verreitre differret, Turnerus,

Q A è
mes: >

P

ANCER paruus (Καρκένθ” uisooc) ema
per inalienis teftís hofpitari folet, non ta
men quibuslibet: fed precipue ín Mitulis σαχ > =
gitum,Pinnis, Pectínibus atq; Oftreis. Pifca- = ESE RER

VERA
Nes ss

tores putant Cancros unà cumillis, quor tes
flam inhabitant, nafcí : Rondeletius ex coitu

«| Cancer paruus cum Pínnam fubit,privatim Pinnoteresaut Pínnophylax , ut Oppíano ín -
carmine, (Πνοτάρκς, Πυνοφυλαβ) uocatur , quód feruet cuftodiaté Pínnam. eft autem Pínnoteres, |
mafculinum prima ínflexionís , ut Änchifes, Minus probo quod ärecentioribus quibufda Pine
nother fcribitur.apud Ariftotelem de Hift,5, ig, Πιννοθάραι multitudinis numero legitur,tanquam
recto Πιννοδήρας ö,ac fi Pinna uenatorem dicas:quoniamin Pinna ín fuum illiusg commodi pí«
fciculos uenari foleat.fic enim quídam putarunt:quos redarguit R ondeletíus, Pinna enim aqua
tantüm & luto uiuunt , non pifciculorum carne uteruftata omnia. Nunquamnafcitur Pinna —
(inquit Plinius) fine comite:quem Pinnoterem uocant,alij Pinnophylacem.is eft Squilla parua, —
alibi Cácer dapisafledtator.Sic ille.Sic aüt accipidebenteius uerba,ut Pinotere duo intelligatur, —
unus Squilla parua ,xegictoy Ariftoteli:alius uero Cancer paruus. nam quía hec etiam(Squilla par
ua) ín Pinnisreperitur,aliqui forte confundunt, Cicero quidem ea Squilla paruz in Pinna attr

eg a

i

nati fint,nec aliqua focietate aut uíctus communis ratíone,ut diximus:fed quía molliore tefta te- |
Gi funt,& ideo iniurijsmagis opportuni, Concharum caua fubeunt, ut illic tanquam in fpecubus
k ἃ | & antris |

| DeCruftatis. 209
& antristutius degant,Quare non folüm in teftis, (inquit Rondeletius, ) fed etiïin Spongiarum
cauernulis,in faxorum, rimis,in externis teftarum, quibus Oftrea tectafunt,cauís fxpifsime Can

cros paruosreperi, «| Alius quam híc eft Cancellus five Scyllarus , quí corpore oblongo Locu- Cancellus.
fiis non Cancrisfimilis eft,& inanes tantüm turbinatas@ teftas fubit:de quo proxime agemus,
GERMAN. hic Cancer paruus uocari poteritein Éleiner MeerErabb : ein Meerfpinnle/
wonerin Schneckenfchalen im meer inn den fhalen etlicber läbenden Schnecken oder Mu:
fheln.ein Dufcbelgaft. Cancellus ueró,de quo mox dícetur, uoce dímínutíua ein MeerEra
ble:uteadem fit horum nomínum ratio ac differentia ín fermone noftro,que Gracis inter Kreai-
voy μικρὸµ & Kagxivuy,id eft, Cancrum paruum et Cancellum, Vel potíüs Cancer ille paruus utrogg
modo ex iam díctís Germanice appelletur: Cancellus uerò ein WeerErebfile, ut non folüm para
| uítas eius,fed etiam corporis figura oblongior,qua Aftacum refert,fimul indicetur,
Cancellusintefla, Cancellus nudus. Teftauacua,que Nerite wdert poteft,
| quód Buccino Junilis fit,ampla tame cre.

res

σε
; 2
σπα

΄

|!

[N

Ur

Scyllarus fine Cancellus in Nerite concha, Cancellus alius oblongus, Aftaco flfimilis,
F'enetijs ad me mi[[us. quem et ipfum Sittardus mifu:referendus
ad tertii genus Cacelli à Rond.memorati.

ANCELL VS, Ariftoteli Kapxivop #; Oppiano, Aeliano, Galeno,Kapuras i. differt à Cans
cro paruo, quem proxime retro dedímus:quod illereuera Cancris fpecie fimilis fit:híc uerò
Locuftís tefte Ariftotele Ineft quidem ín eo, Rondeletío authore, quod & Locuftis & Cancris fi
milefít;quare hoc etíam loco ceu ínter utrofque medium repofuimus. — Aríflotelesalicubi inter
Cruftata X Teftacca eum ambigere{cribit:quod X Locuftis cognatus fit fuo pim teflas in
3

Ay pecies due
Ariftoteli,
Scyllarus.

A) pecies tertia

Auena.

soo Animalium Mar. OrdoXIIIL -
grediatur. uerüm cumalienas ingrediatur teftas, (vacuas duntaxat,) ínter T'eflacea rete cenfe
non poteft.quin & Spongías aliquando fubit, fi quando forame ín eis capax nancifcatur ,@ Can
cellus (ínquít Ariftoteles,à quo etigm forma eius diligentifsime defcribitur) initio gignitur ex ter
ra & límo,deíndeín uacuasteftas ingreditur:ubicum accreuerit,inampliorem teftà fubít , uide=
licet aut Neritæ,aut Turbinis,& aliorum huiufmodi:fepe etiam parua Buccina: ingreflusg eam
circunfert:ibidem nutrítur & augetur; deinde capaciorem petit, @f Ide philofophus fpecies Can
celli duas ftatuit:unum in Turbinibus,longiorem:alterum in Neritis Conchis,breuiore,& caes
tera fere fimilem,fed dextro pede paruo,finiftro magno:qui priuatim Scyllarus(zxvMee@- o.) díca.
tur, AtRondeletius:Libere (inquit) dicam,quod díu multumg obferuaui, fola corporislongi
tudine duo hac Cancellorum genera differre puto: ut Cancellus Turbinatorumhofpes longior
fit: Neritarum breuior:quia Neritarum tefia eft leuis,ampla & rotunda. Quantum ad pedum bí;
fulcorum longitudinem attinet,in omnibus Cancellis, quos plurimos uidi, femper finiftrum pes
dem crafsíore dextro perfpexi, quod non fortuito,fed certa ratíone mihi uidetur contingere.cum
enim uiuantin tefta circa corporis medium complicati, quantum dextræ parti compreflæ alimen
tiincrementié decedit,tantum finiftra liberiori & laxiori accrefcít. Præterea uidetur Arifto=
teles tertium genus conftituere,cum dicit: Suntínter Cochleas qua intra fe beftíolas habeant Zt» |
ftacis paruís fimiles, quiuelín fluminibus gignuntur: fed differunt, quod premollem intra fuam
teftam carunculam habeant.@ Cancros paruos cum Cancellis aliqui confundunt.uídetur quidem
etiam Plinius confudiffe:et Ariftoteles femel alicubi Cancellum pro Cancro paruo impropríepo -
fuit. Hermolaus Barbarus Cancellum cum Squilla parua confundit. Nos Pínnoteren duplicem «
effe monuimus, unum Cancri exígui fpecietalterum Kagid'wp,id eft, Squilla paruam, INoncan« |
cer paruus folüm, ut Ariftoteles tradit:fed Cancellus quoq; ín Spongiarum cauernulis latet & ui
uit, Pluralege mox in Gallicisnominibus.
ITAL. Ligures Branchauocant,uelBranchna,Rondel, HISPANT, utaudio,Cangreio, |
GALL, Prouinciales Bious Cambus.noftriBernard T ermíte,eremítam quidem, quodalíz |
os fugiens,intefta perinde ac in folitudine uiuat.Bernardum autem, quod plebs noftra Bernar- |
dos,ctíam uulgari proverbio, fatuos efle dictitet:fatuumg effe Cancelium,qui crufta tectus,che«
lashabens,que ad uítam tuendam fatis effe poffent, alienas domos querat,in quibus latens uíuat.
Quod finon hac folum,fed pofteriores etiam Cancelli partes fpectauerís, prudentem effe iudica
uerís, quí nudas & iniuriæ ualde opportunas partes, dura & firma tefta muníat, :
GERMANICE uocaripoterit Ein Eleiner ((2cerErebe / Meerkreble. ein £infioler.
Sip imnächfigemelten Eleinen @eerErabben.
CE NC E R Paruus quídam rarus:quem Sebaftianus Buot °
zius Argentinenfismedicus excellens, mihi olím oftedit, «
Auenä nominari uulgo addebat, fi fatis memini, ceu ufitato cit «
ca Monfpeliumuocabulo.Scaliger tamen Squillam marinam à —
Vafconibus Cíuadam uocariait,id eft, Auenä:pugillatim ením
(inquit) deuorant, ficutauenam ueterínz, “@ Partes eius ome |.
nes perexiles erant;caputut ín locuftario genere promines.cau |
dabreuís & ad uentrem reflexa,ut ín Cancrís proprie díctís:íta |
ut ambigere ínter hzc genera uideatur, ficut & Cancellus priva |
tim di&us.Pedes forcipati omnes,nó chele tantum:fi píctor re |
dteexprefsit,utarbitror, — | |
GALL. Auena forte Monfpelij. Vide in pr&cedentibus,
GERMAN. Jin befunderer Eleiner felgammer (eer. —
Erebs/ batdas vorderteil wiedie Zobffer oder Rrebs:den
[bwang aber sum teil wie die Rrabben.diefüß alle gefehärer. | ,
ST ACVS, And communiter Girzcís, Attice Osmxóc . Gaza Gammarum conuertit, uula —
As nimirum Italici appellationem fecutus,cum Gr&cam retinere pr&ftitiflet.nam Gamma
rus ueteribus Romanis, Ätheneo tefle, Squilla fpeciem fignificauit, Hefychius Camaros, Squila ”
lasrubrasínterpretatur, 4| Elephantus Plinio dí&us , Amagnitudine opinor pedumacbrachíos ^
rum,non alíus quàm Aftacusuídetur,R ondeletíus. Elephanti Locuftarum generis,nigri, pes |
dibus quaternis,bifulcis;pr&tereabrachia duo,binis articulis,fingulis forficulis denticulatis, Pli —
níus. Bellonius Aftacum adultum duntaxat, Elephantum Plínij effe putat. nam Aftaci (ínquít) |
quanto maíores exeunt,eò nigriores euadunt.Eundem à Gracis fcríptoribus, prafertim Aelías
no,Leonem didtum conjjcit.Rondeletius diuerfum quidem Leonem exhíbet ac defcribit, appa —
rettamen eum non contradicere,quin idem fit Aeliani Leo, & Plinij Elephantus; Plinij uero Le
onem & Elephantum díuerfos effe liquidö oftendít. — — |
GR AECI &accola Adriatici marís,etíamnum nomen antiquum retínuerunt. Conflantíno —
poliLiczudauelLichuda uocant, ' \ EN |
ITALICE Romz Gammarouel Cambaro (Gambaro) di mare.nam fluuiatilem Affacum |
fimpliciter Gambaro nominant . Venetijs Aftafe uel Aftefe , Genua Lumbardo, €[Illyríci, —
Larantola, | HisPANI Camarón, Forma

4
x
x

ΣΑ

De Cruftatis. ET

Formahac Aflacieft, quem Venetijs Aftefe uocant ,ubi & depitla efl: ed minds

| ‚accurate,ut apparer,quam à Rondelerio,
E S 7) >
A t

[

ή

NV
\
Ww

PANNI
TUIR

//

MP)
SS ES
LA A
DEZE
EG

ZZ
CL

M LIT
e (7
= = LE, 22

op — Animalium Mar. Ordo XIII -

GALLI & Normaní Homar , Mafsilienfes Ligumbault: circa Monfpelium Langrout ule
Efcreuícede mer, «| Mafsilienfes & Leonem & Altacö,ex Plinio díuerfos pifces,uno eodemg
nomineLigombaudosnominant,Gillius, — È

GERMANICE ASumer/cin Meerkrebs,
ANGLICE 2l Creuyfe of tbefea.

nosalíum Aftacum príuatím fic dictum dedímus, Locuftarum marinarum fpecies effe plu |
res ex Aríftotelís quarto de partibus anímalíum apparet. Idem Ariftoteles quecungexcru- |
ftatis oblongíora funt Καραβοεισῖα nomínat, Gaza uertit locuftacea;ut rotunda cancros, uel cancra
ri) generis, a

G R AECI nunc etiam Carabon nominant,

ITALI Locufta, Lígures Alagoufta,ali] Lanchrina,

HISPANI Logufta,

GALL, Mafsilienfes Langoufte, |

ANGLI Zopfter/4opftar. Eliota Anglus diuerfislocis Aftacum , Locuftam & Leonem |
ínterpretatur a Z opfter.Io.Caius Creuife Anglorum, Locuftia effejíndícauít, AtGuil.Turne |
rus ín epiftola ad me; Locuftam mar. (inquit)nufquam audiui uocatama See ‚creuis,fed perpes |
tuo a 2. obffer. Eft € alius huíus generis pifcis ín Northumbrico mari nufquam uifus, fed ín Oc
ciduo frequens, qui uocatur 4 A engoiffer.ís cornicula habet cubito fubindelongiora. |

GERMANICE F, Ein Meerfrebs oder Mumerart.

IS CVSTA ἹΠατίπα,Κάραβθ’,Καραβίς, Aliqui Tee toy uocant : Archefiratus etíam Aftacum, —

/

p Da [κια be A T
| CE ER ZA VE o

STACI MARINI Quem Humer uocant Germani,ex Defcriptio entrional{um
Aria Olaí Magní,effigies.Ingetem effe fcribit, (inter Orchades X Hebrides infulas,)
& tam ualidum uthomínem natantem chelis apprehenfum fuffocet.Sed non probo, quod pedes:
omnes bifulcos pinxit:& caudam tabellís tam multís conftruxit,&c. | E

DeCruftacıs. 213

CHELA AST ACI Mariniex Oceano,

L

= I ere AN > ni
o Mil SRM RR) Li .

> rye
b. 5

N EADEM tabula Magnus depingit Aftacum xir. pedum,qui deuoratur à monftro marino
fimilirhinoceroti ; cuius reí typum requires fuprà ínter Cete ex Tabula Olaí,

A STACVSparuusmarinus,fui generis.

femper enim paruus eft,nec unquam fe

re magnitudine píciurz noftra fuperat,Ron«
deletius,

^. GERMAN, F. fÉinElenea Buner/

cintleiner MecrErebs.

ww
\ À Ni
DA AA 4

N Meester

E. N) ή NN IS Ta
T Eo Rondeletij, Plinius Leonemno.
0 ^ ΄ È
minat tantum inter Cancrorum genera

cum Carabis, Aftacis,Meis,&c.Diphilus As = NS

Kreide.
Ksoides,
Kwed'es.

Profodia.

Colybdena .

Chelis caret .

A) pecies [exe

Gibbe.

è «

Squilla mini
ma.

7
[ή
Li

DIA Animalium Mar. Ordo XIII

4

%
— A
à È
Ku tun SU È

E RSS
^
L dr
Uan

PER ENI N :
à Hj

=_=, ra
ino

ri AU
LT
D
>

Αλλη

ftaco. € Δίων à Gracis dicitur,Latinis Leo, a colore flauo,utarbitror, quo coloratus eftdum ui«
uit,& € mari captus educítur;& quod hírfutus fit. Aftaco corporis fpecie aftinis eft,fedbrachia 16
giora habet, & c. R ondeletíus, |
GERM. F. in όν / ein d ówErcbs,
DE SQVILLIS IN GENERE, *
APIAQN genustertium poft Locuftam & Aftacumab Ariftotele numeratur, Gaza cum Ci
Re & Plinio Squillas conuertit.Cicero Squíllam paruam uocat è Kaeiztoy Ariftotelis.
Pliniuslib.u.Crufta fragili inquit) ínclufis rig£tes oculi: Locuftis Squillisg magna ex partefub, |
eodem munímento prædurieminent, Etlib.9.CoéuntLocufta,Squilla,Cancri ore. Athenae :
usauthor eft à Sophrone Kseid'es díctas,à Simonide & Epicharmo Κωρίδας, Idem tradít Kaeilas à
capitis magnitudine nuncupatas:quod maxímam eorum corporís partem caput occupet.Quod
etymum (inquit Rondeletius) fi uerum eft,non poffum non mirari Galenum:quilibr.8. De ufu
partíum Malacoftraca omnia capite truncärit, Kc, Prima ín Kaeis femper producitur: ultima |
uero rectí,quz ióta haber, quod ín obliquis penultimam contftituit,plerung quidem producitur,
& circunfle&itur:rariùs corripitur & acuitur,Nomina quidem ín ısoxytonabiffyllaba, quorum
penultima naturalonga eft,iota producere folét,ut xeuzís: excipitur Tevdis , & alia forte pauca per
id@- declinata:inw@- enim longa funtomnia.Hoc cum ítafit , mireris quod in foluta oratione,ios
ta huíus nominis Kreis nunquam circunflexum reperíatur, | AKégs quod eft caput, ita fit Kagıs:
ut à BoAn, ypagn, Boris, yexœpis. Quid fi Kxod'e dia fint, quafi Axojzt«e id eft,Locufter na & Galli qui
dam Saulterelles uocant, quoníam faliant Locuftarum more, aut quafi KagzBid vo propter alíquam
cum Locuftis cruftatis fimilitudíne,caudas enim fere fimiliter habent; & Belloníus Squillas Los
cuftarij generis effe tradit. @Colybdana nomine aliqui pudendum marínum intelligunt : uel.
Squillam, Athenzus. «Hoc Squillis propríum eft,chelis carere; harum autem uíce brachía ma
iora pedibus habere, Rondeletius, Aculeos ín cauda habent mínores omnes puto:maiores,ut
Lata et Celata Rondeletij,nonitem. | Squillarü tres fpecíesconftítuít Ariftoteles:Gibbas,Cran
cones, X Paruas que nunquam maíores fiunt. Nos (inquit R ondeletíus) fpecíesalíastres ade |
dimus:nempe Squillam latam,& alíam qua calata eft & glabra:& Mantin à nobis di&am.q Gib.
bz quidem prz cæteris Squillarum nomine fimpliciter interdumintelligi mihi uidentur, nam X
magnitudine feré mediocres funt inter maiores minores@: & Venetijs hodie@ fimpliciter Squil |
le dicuntur,& a Græcis hodie Carides, ( uel Caramídía.) Scaliger tamen Squillam minimam ab
Adriaticis generis nomine uocari fcribit, Et
GRAECIS ueteribus Kreides dicuntur Squillarum fpecies proxime enumeratze , ceu genes
rís nomíne.at hodíe uulgo Gibbas príuatím Carídas feu Caramídía uocant,ut díxímus, 1
ITALICE Squille uel Schille(V eneti quidé Gibbas priuatim ita nuncupant)dici poflunt.
fpecies Squillarum omnes. vnd D" |
GALL, fimiliteromnes Squille dici poterunt:etfi Burdegalefes Crangis peculiarehocno
men facíant, i | | | E
GERMANICE Squíllasomnes (Ocer£rebfilin recie appellabimus : fiue fímplíciter:fiu
' cum differentia funder fbären;id elt fine forcipibus. Germaniad Oceanum Squilla fpecie
quandam paruam uocant Öarnart/Bernard/ (Boinard uero pifcis eft lyriformis, ) Bernier/
Garnole/Gibbam ut puto.lícebít autem hoc unius fpecieinome (à Gammaro forté corruptum).
ufurpare pro genere, fpecies uero indicareadiectis differentijs, — EEUU
ANGL, Elíota Anglus Squilla interpretatur a Schsympe. ego ab Anglis accepi Shum
Ρείρεςί

!

— — d
E
f : .

x

.

^

DeCrultatis. | : (215

‘pefpeciem effe Squilla uel Cammarí maiorem;& alíam mínorem uocatí 4 Pran:autforte cótrà,
non enim (atís memini.

Squillarum generis dimfio,fecundum Cafarem Scaligerum.

Y x Vrfa,magnitudine Aftaci.
| Maiores) Crange : magnitudinetantüm à fuperiore differens, & lineamentis qui.
bufdam,quibus teffellate lamelle pícte funt.[Hac puto Rondelerij Squil
la calata eft.nam alíam fecit Crangen.]
SquíllarumJ Minoressgibbe omnes,uix alio quam magnitudine differentes: Locuftz fimiliores
alia funt fi frontis fpectes cufpidem,quam fupradidtis Squillis, Omnibus pínnata cauda
| pinnis latís,dempta media acuta,
Ex his minoribus
1, Maximaeft ín Oceano Gallíco;(círca Vafconíam, Crangon puto R odeletij.
2, Minima, Vafconibus Ciuada;e Garumna excipitur caniftris.hæc etiam ín ma
riagitat,nec rubefcit cocta.ab Adríatícís generis nomine dicitur.
3. Dies magnitudinis , Gambarellus appellatus ab Iftris , [Simpliciter Gibba
alijs.] : |
Itali quídam, etíam minimam Gambarellum uocant.

«Prater has eft Squillamantis R ondeletij , Item Kze/ztoy,íd eft, Squiliula conchas quafdam
inhabitare folita;de qua fupra inter Cancellos díxímus. :

Squilla lata Rondeletij,

QYILL A lataRondeleti. Latam (ínquit) cognominamus utab alijs diftinguatur: nec id
(ine exemplo.nam Archeftratus (authore Athenxo) πλατέας καρίδιας appellauit:quanquam is
Locuftas, Aftacos & Carídesconfundere uidetur. [Ariftophanes in Teefmophoriazufis ‚non Ærche-
frratus,apud Atheneum,maracoy xxoldioy id e[l , S quillarum latarum meminit: quo nomine de Aftacis eum fena
tire Atheneus libro 3.conijcit.) Locuftarum eft magnitudine, fedlatíor multó & magis depreffo cor-

porehirtog.Quod fi quis eam ob fimilem corporís fpeciem,cum Locuftís potíüs quà cum Squil

lísannumerandam cenfeat,uel hoc uno refelli poterít quod Locuftís pedes ultimi in forfices ter»
minantur:quos chelasuocant,quibus Squilla carent,authore Aríftotele, Hxc ille, X Belloníus
banc Ariftotelis A:x79,id eft, Vrfam facit, Terreftris (inquit) Vrfiín morem craffo ac recurto eft
corpore,eíuscG colorem babet, unde illinomen. Hanceius fententíam R endeletíus explodit:
& alíum ipfe Vrfum Cancris,non Squillis cognatum,exhibec Sed Vrfum R ondeletij Scalíger
Cancrum Heracleotícum effeafferít. Squillarum maxima (ínquítídem Scaliger) Aftacum æ-
quat magnitudine, alicubi etiam fuperat: uulgarí Gammaro (flunzatili nimtrum [fine Gammaro fine A=
flaco) fimilís,certís tamen ab eo notís difcreta, V ría hac eft Ariftotelis.ubienim porrecta iacet, Vr
fi coríum extenfum repræfentat . Ariftoteles cum ei X Locuftis paríendi tempus ídem afsignat,
Locuftaceis eam annumerat, (annumerare uidetur, ub Squilla quídem nomíne eam non nouit.

IT AL. Sículumac Neapolítanum uulgus Maflacara nominat,Bellonius, Meffacara dicitur à
Neapolitanis & Meffanenfibus,ut ídem in Singularibusferibit. Mihihoc nomen deprauatum
uídetur,uelutí à Graeco , ui(uy 4 µάοσορ xxetc, hoc eft, maior Squilla. A Liguribus Orchettauoz
catur Rondeletio tefte:fiue tanquam Ärcetta,a Grxco Arcos,quod eft Vrfus: (iue potiùsab Vr
feta corruptum, Vrfetam enim Ligures generis huíus fpecíem minorè, per omnia huíc fimilem
(Bellonío tefte) appellant.Roma etiam utrang fpeciem nomine uno Mazzacara uocari audio.

- SN
EM

Vifa,

Cacer Hera=
cleoticus.

Yrla minor,
Cicada mar.

/

Cammarus.
Gammarus.

216 Animalium Mar. Ordo XIII. 1

Íiuecruda,fiuecocta, Hanc Squilla fpeciem effe puto, quam antíquí Cammarum (Latine ui

Eiujdem pitlura alia,quam Rome depitam Vrfi nomine,Corn. ona

Sittardus nobis donauit.

Ες πα
ARIA uN
μοι Y T

RIT
Tre
— STES

GALL, Noftrislitoribusincognita eft,& ob idanonymos, Rondeletius.

GERMANICA nominafingo,ab Vrfo quadrupede:cin Bär/Meerbär/Bärenkrebs.

QVILLA cælataRondeletÿ, Vrfaminor Bellonij. | Quam hic proponímus (inquitRon«
y. Meletíus) noflri Cícadam mar.uocant. alij Cícadam mar. ( eliam ) eam effe opinantur, quam
nos Mantinnominamus.Eä quide de qua nuncagímus Cicadä potiore ratíone nominandi effe
cenfuimus,ob maíorem cum Cicadisterreftribus fimilitudinem:Squillam uero,tum quod fupra
dicte fimilis fít,tum quod braciba priora indiuifa habeat, qua nota Squillas à Locuftís X Cancris
fecerni diximus.Cælaram uero,utab alijs ínternofcatur. nam quínq tabellís conftat, & dorfo, es.

gregio naturæartificio uarie cælatis et fculptis. Tota rubet idi magís quam ulli aliud cruftatum, |

dam etía Gammarü uocauerüt, authoribus Athenzo,Plínío, Columella. HacRondeler.A Gr:
cis Κάμμαρθ” uel Καμμαθῦ fcribitur; de quo plura Rondeletíus ín hiftoria Aflaci fcripfit; & nos í
| eiufdem -

De Cruftatis. 217

eiufdem & Squilla huius hiftoria. €j Minor Arctos pet omnia maiori refpondet, Bellonius.€ Ce
far Scaliger Cícadam marínam eam effe putat , qua etiam uulgo à pifcatoribus (Yafconum) fic ap»
pelletur:fentiens omnino,ut conjjcio,de illa qua Mantis Rondeletij eft:quam Belloníus Mafsilie
& Genua Cicadä mar.uocari tradit,ego huic fententie uel hanc ob caufam magis faueo,ne Squil
la id genus alio antiquo nomine careat, & fingendum fit nouum quod R ondeletíus fecit, Aelía-
nus certe cum Rome uíxerít, & harum quidem rerum ftudiofus,non potuit ignorare Cammaros
Roma uulgo dictos,e genere Squillarum,ut Athenæus lib,7.fcribit:quodfi eofdem Cícadas ma
rinas putaflet, non tacuiflet opinor , præfertim ciim alius nemo hoc nomine fitufus, Scaliger
hanc Ariftotelis Crangen facit: R ondeletíus aliam. | | L.

LT AL, MazzacaraR omi uocatur , ut audío, hzc étíam,ut fuperior. Ligures Ὑτίείαπιαρ-
pellant, Videfuperiùsin Squilla lata. | ni 1 e |!

GALLI circa Monfpelium Cícadam marínam, Mafsilienfes, ut & Genuenfes , Rondeleti]
Mantin,fic uocant: &;nifallor,etíam Vafcones, ή |

GERMANICE appellarelicebitifdé nominibus, quibus & Vrfam maioré, hoc eft,Squil-
lam latam proxime ditam,magnitudinis tantüm differetia exprefla: Ein Eleiner MOcerbér:ciri
rootes Meerbärlin:uelpriuatim cin Duntergernicr,id el, Squilla uaría;

Crangon Rondelerij.

n rm H LEM uS
mi ATI

(NR ANGONE $ (Κράγονεςιαἳ) leguntur ápud Aríftotelem Hiftorix 4.2.deinde bis, Crange,
C # Keys, quod magis placet:quanquam Gaza {Π omnibus his locis uertít Crangines,ut Del-
phines. Kozyap oxytonum pro fpecie Squilla apud Hefychiumlegitur gamma fimplici,mallem
duplici. «| Eft hac Squilla (inquit R ondeletíus) palmi maioris longitudine , Crufta contegítur
tenui,lzui,candida,nonnunquam ex albo parum rubefcente. Pedá alíj in calcar termínantur ín-
díuifi,alij parum díuifi funt,& c. Exhibítum quidem à nobis animal; otuníno Squillarumgeneris
efTe apparet.nos Squillam Crangone effe confjcímus, propter Ariftotelis uerba haec: Squilla gibe
ba caudam habet € pinnas quatuor:quas & Crange ín utrag cauda parte habet. earum medium
ín urrifg fpinofum eff, fiue aculeatum:fed ín crangone latum,in gibba acutum, Hac ille,

ITALICE. Gambarodi mare:a nonnullis Camarugia & Parnochía dicitur, Rondeletius.
Sparnochia,Bellonius.aliqui Spernotza fcribüt;aut ac fi ita (criberetur,proferunt; Squillas Ro
mani hodie Cammerugías (Gammarufios, Niphus) & Pernocías uocant,louius. Itali quídam
mihi V allopa nomínarunt, nefcio quàm recte:cufn alij idem nomen ad Mantin R ondeletij retu-
lerint, Scaliger quidem Squillam cælatam R ondeletijfiue Vrfam minorem, Crangen facit.
hancueró R ondeletij Crangen uídetur inter Squillas minores collocare,quæ ín Oceano Gallico
maxima nafcatur, |

GALL, A noftris Caramote, (ut parua Squilla Caramor:) ab alijs Longouftin,a Burdegalen
fibus feruata ueteri appellatione Squilles dicuntur,Rondeletius,

T

Crangé.

(range;

o Woluijfem e caudam urinis direttam ‚ut cognomini refponderet. Sed diligentius

>28 Animalium Mar. Ordo XIIIL :
| | Eiufdem alia icon à Cor.S itrard.ad nos mille.

GER M, ÆÆinbefundere artdertleinen (Deer: * 4
Erebfen/die man Dernier neíict/ föllend im Teütfche
meer zimlich groß werden:an 9 farb weyf oder weyß

A) quilla Gibba Rondeletij.

Leone banc ciufdem,mfallor Squilla, Venetijs accepi: pituram minorem effe

sonfiderari debet. nam Rondeletius Gibhe [ue pedes omnes in fummo diuie
Jos facic:hac fuis pedibus ad Crangonem propius accedit, i

=

ARE,

NT
Wi UTT_S
"NY I =
ia SN
TREIA
SIS CIR

pi

fT Á
ῄ ANN

ή

Te
|

DeCruftatis. 219

QVILLAE Gibbz,utrecté Gazainterpretatur: Græcis Kad vga: fuo gibbo (cauda ini
SÌ in tumorem fe erigente) facile fe produnt, Viuæ colore funt fufco,minus@ albo qua Cran-
gones,codte rubefcunt. Vere quidem has Ariftotelis gíbbas effe,cGuincit etiam medíus ínter cau
de pinnas aculeus,acutior & anguftior quàm ín Crangone.item magnitudo,qua paruas Squillas
fuperat, à quibus etiam cornu frontís difcernitur, Rondeletius, ^ Squíllae gibbæ ab authoribus
aliquando fimpliciter Squilla ditæ mihi uidetur.uide fupraDe Squillisingenere, Cafar Sca-
liger Squillarü minorü fpecies tres facitsomnes gibbas,uide fuperiùs in Tabula diuifionis Squil-
larum de fententia Scaligeri . mihi quidem ueteres Gibbarum nomine fpeciem unam κατ΄ ifoylò
intellexiffe uidentur:cui Scaliger inter minores mediam magnitudinem afsignat , 6 Quomodo
Squilla exiguæ fortifsimum hoftem in eas graffantem Lupum pifcem dolo perímant, Oppianus
canít;nempe quod deuorateab eo,acuto frontis cornu medium palatum ita uulnerent, ut etiamfi
initio id neglígat Lupus, tandem tamen moriatur.fed cum Squilla minima cornu careant,a gib-

} bis hoc fieri intelligendum eft:quod Rondeletius obferuauít,

GRAECVM uulgus Carídas & Caranídía uocat, Bellonius.fed Aftacus fl,etiam, ut idem a-

libi feribit;à uulgo Græco Caranís uel Caranidia dicitur. |

ITAL, Romaniagambis,ideft.tibijs, quódijs multiplicibus conftent , Gambarellas uo= -

cant, (aus forte quafi Cammarellas. ) Veneti uulgò Squillas, Bellonius, Mariniminutiores Gam-
maruli,utita dícam,quos uulgo Gambarelli & Giambarufolí appellamus, non funt Cancelli Ari-
ftotelis, ut quidam arbitrantur, fed Squilla parua Ariftotelis , fiquidem ἤ quí in hoc genere nun-
quam rufefcunt, (de gibbis fentir,) V enetís als quam plurimis populis,proprium adhuc Squille
retinentnomen,uulgo enim Schille dicuntur, Matthiolus Senenfis. Romztü gibbas tum par
uas Squillas,uulgò Gambarellas uocari,author eft Bellonius,

HISPAN. In Hifpania,præfertimé@in Cantabria, omneshi Gammaruli,Squille tum gibbe,
zum parue) Squilla nulla differentia uocítantur, Matthiolus Senenfis. Luficani,utaudio, Squil -
lam gibbam uocant Camaran de Lysboa.

GALL, Anoftris(inquitRondeletius) Caramot nuncupatur,ad difcrimen Crangonís qua
Caramote appellant. A Santonibus De la fante, quod αστίς plurímum foleantapponere. Sic ille. '

Armorici (inquitBellonius ) des Saulterelles uocitant.faliuntenim Locuftarum more, Mafsi
lienfes uulgó Carambotos,quafia Caride deducto nomine.Qui uero Gallilitus Oceani íncolunt
etiam à faltatione nominant Cheurettes,quafi Capreolas dicerent, Parifienfes corrupté des Guer
uettes , (forze Guernettes,ut nomen id à Germanico Gernart deductum fit, ) Rothomagenfes Salicoquas,
uel Salcoquas nominant:quarum que uagínís adhuc inclufe funt, Bouqueta:ijs autem exute des
Creuettes appellantur, Hzc Bellonius, In Neuftria Bouquet hoc eft, Hirculum uocant,fibe-
ne íntrrpretor,Rupellz quidé Cheurette,id eft, Hoedus dicitur.falit enim,non incedit, nec repit,

GER M. F, Lin SpeingErebßle/Seegigle/ Meergeiß/Bsckleuelagibbo ein LA $gera
ling/ein SMogergernier. i
Squilla parua Rondeletij.

Squille fm-
phater,

QYILLA Parua,(Kackwinge, Ariftoteli Kaoid'ay Jy" µι-
xg0p,) fpeciei,non aetatís nomen eft, nunquam enim maior
efficitur, Koeides,nweidles:h forte Gp) τὰς μικρὰς, ἐγχλώρος: σὰς dt
- εευδρὰς,καμμάροε (addo καλᾶσιψ,) Hefychíus.hoc eft, Curides fi-
ue Carides,Squille funt:in quarum genere rubras, Cammaros
uocant:paruas autem, Enchloros:a colore nimirum, quem eis Edd
uiuis obfcurum R ondeletíus tribuit,Bellonius fubfuluum. χλωρὸς quidem modo uiridem,modo AME
luteum colorem Gracis fígnífícat, | Ezdem & Χλωροκυρτίσες fuerint: fic enim apud eundem He ;
Eiu|dem,ut reor, icon alia, enetis olim mihi αξία.

{
|

> < (i AS > Y W
MS Ms.

- fychiumlegitur pro genere Squillarum.malim xragoxzeistks:nifi à cyrtis feu nafsis quibus capian= Chlorocaris

- tur; Chlorocyrtídes diceremalis. e Garumna quidem caniftrisexcipiuntur, Necaliæ Μελικαρίστες des,
nominata ín fympofio quodam apud Athenzum,his uerbís: Ἐανδαι Μελικαρίστες al apo. n fla- Melicarid
uus color eis conuenit,& leuitas utpote minimis. a melle autem denominantur, quoniam carne ao
dulcifsima funt.& (ut Rondeletius teftatur)ob nimiam dulcedínem quibufdam faftidio:uix enim
ullum aliud cibi genus his dulcíus guftauerís, @Bellonius Squillam paruam Aríftotelís,luuía s.j, f.
tilem cognomínat : marina per omnia fimilem , nifi quod multo minor eft.Longifsimo, inquit,à Di
mari intervallo proueníunt ha Squille:quod argumentum eft eas oríginem à mari minime traxif

| fe,Fluminanoftra has delicias non alunt, (fed Italia quedam,ni fallor: Scaliger è Garumna caniftris exci-

2

* D - : i :

o» Animalium Mar. Ordo XII.
pi feribit, fed agitare etiam in mari.) AcRondeletíus,Hyemetinquítin flagnis marinis capiuntur,
& ín magnorum fluuiorum oftijs.€ mari etiam extrahi fepe uidi, ne quis ob carnís íuccum T
fimum,in dulcíaqua gignitantum exiftimet.in ftagnis quidem marinis frequentiores multo fur it
quäminmari. Sicille. Ariftobulustraditin Indum flumen Squillas patuas ufque ad mons
tem afcendere,magnas ueró ufque ad Indi & Acefinæ oftía. Tarentinus etiam Squillas fluuiatís |
les nomínat,& Nebriflenfis. q Ceterüm ut fupra docuímus alíud effe Kagxwy,id eft, Cancellum, |
- aliud Keexivov µικρόρ:ίτα hic etiam alíud uidetur e(Te Kreis μικρὼ id eft, Squilla parua: alíud Kaeieüop, |
quod, filibet,Squillulam Latine dícamus. Oftendímus ením Pínnoteren, modo Cancrum pars
uum efle, modo Carídíon,ex Ariftotelis fententia ; Plinius X Gaza Squillam. paruam ínterpres
tantur, fed uerifimile eft, genus id peculiare effe, à Squilla parua de quahicagimus, díuerfum;
quod ídcírco Pinna hofpitium requirat,quoniam per fe uiuere tuto aut commode non pofsit, fia
cut & Cancer paruus:quoniam is mollíore teftatéctus,íníurijs magís opportunus eft, Idem Gas
Scyllaru. Za Scyllarum etiam (qui Cancell us eft,pracipue ín Nerite,)Squillam paruam interpretatur,tria
(ut apparet)diuerfa animalia,uno nomine confundens. { E
"Magnitudo Squilla parua (inquit Rondeletius)digiti minimi eft magnitudine: capite pro corpufculi ma
& partes, — gnitudine craffo & lato: fine cornu,quoa Gibba differt:alioqui cauda tenuí, paruo gibbo,oris ap .
pendicibus, cauda pinnis, internis partibus, Gibba perfimilis.pundisaliquot uariatur, colore

Colle color. eftdum uiuitobfeuro;codta,tota rubefcit,Sic ille, Bel — mago bec Venerijs piéta, Mantin Rondel.ms |
lonius quoq; coctam ruffefcere fcribit, Scaligernegat: nus acurarè,qua ab ipfo exbibita,repra[entat, M
& forte ín Oceano fi nonalía fpecíes talía tamen qualítas aut na
tura Squillæ minima fuerir. Scaliger quidem de illis qua inGal
lico Oceano funt præcipueloqui uídetur. |

ITAL. Gambarellä uulgo uocant Romani,aliqui Gamba
rozolam:nomine fortafle à Gambaro (Gammaro) detorto. Que
re fuperiùs inSquilla gibba,

HISPAN. LufitanisCamarande Villafranca, Vide
fupräin Squillagibba.

GALL. Circa Monfpelium Cíuadeuocant, R ondeletio
tefle. Vafconesetiam (inquit Scaliger) Cíuadam nominant,
ob exiguitat£, id eft, Auenam, pugillatim enim deuorant, ficut
auenam uererine. AliquiCancellum quendam, proximè an
te Locuftamfuperiùs nobis defcriptä,uulgo(ni fallor) Auenam
uocitant,

GERMANICE appelletur Ein ZwergErebßlin/ein Elei
ner Dernier. Gedaniinora Germania audio Squillas quaf-
dam cochlearibus edi,integras, quod cruftam duram non babe
ant.has minimas effe puto, quas Rondeletiusetiam cum crufta
& pedibus integras frigi tradit,

VR

Kein,

ANTI S aRondeletio didta nouonomine.Cruftatä hoc
IMS ad nulli alíud qua Squillarum genusreferre pof
fum,chelis enim caret, quibus a Locufta et Aftaco diftinguitur.
aculeos ín cauda habet, Squillarî modo:corporís fpecíe Squil-
: lis fimili,longa,quo à Cancris differt, Ex ueteribus quidem nul=
Mantis Lo= 1us,quod fciam,eius meminit. Nos merry appellauimus abeftio
ef. . Jæfimilitudine,quæeftex Locuftarumterreftrium genere , E-
ambeftiolam nofirí Preguedious, id efl, Precantem Deum ap-
pellant,quód femper uelutí manus íunctas teneat.Preterea cor
pore eft ualde tenui & macilento,utqui afsiduis íeíuntjs fefe co '
ficiunt.Eandem beftiolam díuínare uulgus ait:captà enim pue=
ri nofiri interrogant,qua fit Romam, uel Compoftellam ad D,
Iacobum proficifcendum. ea, perínde ac fi intelligeret , altero
brachío extento íter monftrat, Ab huiusigitur beftiolæ di=
uinantis fimilitudine, Squilla banc fpecíem w&vziy nominaui-
mus, nam utragcorpore eftlongo, gracili,circa caudam latio=
re:brachia duo prima, longa admodum, Sícílle, Μάντιρ qui=
dem hanc ipfam beftiolam terreftrem,etiam ueteres appellarüt,
Cicada mar, «| Nonnullí Cícadam marínam ( Aelíaní) hanc effeuoluerunt,
nos potiùs Squillam calatam noftram, cui maior eft cum Cíca-

daterreftri (ímilítudo, Cícadam nomínauimus, R. ondeletíus.

° : INos

^D?

eda,

De Cruftatis. DI

Noscum Gillio,Bellonio,alijsguiris doctís, Cícadam Aeliani hanc ipfamfacimus:cui fenten
tiæ plura uulgaria genti nomina aftipulantur. Vide fuprain Squilla calata. TerTıyas fes cum
alijsaquatilibus, Anaxandrides apud Athene& nominat. Belloniushanc Speufippi Nympham
. efTe fufpicatur, nullo quidem valido argumento. femel enim tantüm Nympba nomen duntaxat
apud Athenzum legítur, Speufippo inuicem comparante Aflacum, INympham, Vrfam,Can-
crum, Pagurum. |
ITAL, Romani& Genuenfes Cícadam marinam uocant.qux autem V enetíjs Cícade no
mine diuenditur,ea quidem adulterína eft. Quanquam autem Cicadæ ut plurímüm fuo nomine
| a pifcatoribus Romanis uocentur , tamen ín earum applicatione Parnochíjs abutuntur. etením
Parnochíz Cicadis fapidiores funt,cariusg diuenduntur,Bellonius, Aliqui Vallopa,ni fallor:
Rondeletius quidem hoc nomen Crangoni fuz adfcribit,
GALL. Mafsilie Cigale de mar.& fimiliter (ni falloryetiam Vafcones, Circa Monfpelium
uerò Squillam cælatam Rondeletij,uocant Cícadam marínam.
GERMAN. Linbfundereartder Berniern / batettwas glepebnußmitteinem δω. |
ftöffel/mit den vordernlangen fülfen/auch mit oem langen vno ranen leyb, mag cin Meer:
ftéffel genamfet werden.
HACTENVS propofuimus Cruftatorum generatría, Cancros, Locuftas, Squillas , & qua
propter natura cognationem ad ea referuntur, Rondeletius quidem Pulicem quoq; & Pedí- Pulex mar,
culum marínos,quod tenui crufta integantur,Malacoftracorum generi adnumerauit,nobis hac. Pediculus
animalcula, (ficut X Erucam mar.quæ & ipfa tenui crufta tegítur, ) ad Infecta potiùs referrelibu marınzs,
it,quoniam forma eorumtota a cruftatis plurimùm differre uideatur, magístp ad Infea accede= Eruca mar,
re. @ Idem Rondeletius Echinos cruftaceis adnumerat , potiùs quàm teftaceis ut Ariftoteles, Echini,
wide infra Ordine fequeti,ubi de Echínís in genere dícetur, @ Stellas Cruftaceísfolus Aelíanus
adnumerauit:nos poftremo ínter Teftacea loco de Stellis agemus ; ubi etíam huiusreirationem
reddemus.

ORDO XV. DE ANIMALI:

BVS TESTACEIS VTSVNT PATELLAE ET

OMNE GENVS CONCHARVM, MVRICES, STROMBI, VENEREAE,
Cochlex, Vmbilici,Balani,Item Stella, Tethya,Echini,

DE TESTACEIS IN GENERE.

EE TESTACEIS alijsgexanguibus animalium diximus nonnihil fuprà; princís
&3pío Ordínís xit, 4| Anímalía marina teftís duris conclufa , spacieux à Gracis
Fidícütur,per analogíam:quoníam operímentum corporís ipforum,quod cutís ín a«
Iis animalibus dicitur,in his oftraco,id eft,tefte aut lapidi fimile eft,ut fcribit Gale=

Omnia generatím à Latínís Tefta dicuntur,a duritieoperimenti;& Teftacea, R ondeletíus, Tefe.
Tefta quidemproprie ipfum oftracum fíue operímentum dicitur:per fynecdochen tamen proto Z*//ace«.

Serm, "Tum Teftule uel Conchæ,quafi fedes ín fingulis fubiectæ feminibus adobruuntur, Co
lumella. Infectorumomníum,& quibus teftacea operimenta,oculi mouentur, Plinius.
^ Exhísalíaab alijsteftz durítía fuperantur:ut Stelle, Pulmones,Holothuria, Echini (omnia e- Differentie .
ním ífta Oftracodermis fubijeit Aríftoteles) longe minus dura tefta conteguntur, quam Purpure Tefte duri-
& Buccina:imò Holothuria & fimilia,non tam tefta quàm corío duro integi uidetur, X uix pro- sas.
pric teftacea dici, X] Aliaundig duabus teftis circunteguntur , ut interioris tefta nihil cerni pof= Conre&io.
DEM

Cichaj.aelij

Leuitas , a-

Jperiras,
Color.

Mori.

Adhafio.

Comunia eis.

Coitus.

]
΄ Li D -
y «

\ ο * . . A (7

222 Animalium Mar. OrdoXv. —
fit,diSupe uel οϊέσ[ύχα uocant:ut Oftrea, Tellinx, Pe@ines,Mytuli, Pinna, Perna, (Chame, Da&y 1
lí) Biualuibus ualua uel utragp,uel alteratantüm conuexaeft, Ariftoteles Biualuiumquæz |
damanaptycha cognominat,ut PeGunculos & Mytulos,quæ ab una tantum parte clàudi refera=
ria; folent:alia utrobicg fimiliter claudi fcríbít, ut Vngues,quos utrog latere connexoseffe fcris -
bit:cùm contra femper altera parte folutos uídeas, Rondeletio tefte,neg ín eis aut uinculi autar-
ticulationis ullum ueftigium. Alia altera tantüm parte teftam habent, alteri parti teftæ loco eft (co
puli pars cui haret,ut Lepas, Auris marina , EzımaeQrze dicuntur Ariftoteli qua fummis petris
adhærentiut prædicta,item Nerires, Aporrhaís, Chama & Dactyliutrifg extremís non integun
tur,per qua caput X pofteríorem partem exerunt. Ldrqui C hamas ab initio libri de Turbinatis fimplici
ter undique duabus te[lis conregi fcribit . An Chamas dicemus femper quidem biave unde & nomen eis fallum:jed
aliás exerere partem aliquam:aliäs nullam, © tunc prorfus claufas apparere? & fimiliter forte etiam Daëtyles. | |
Hoc illis qui ad maria habitant,difcutiendum relinguimus.) Rurfus eorum que undig integuntur, funt
quz tefta continua penitus inclufa fint,ut nulla ex parte carnem detectam babeant: ueluti Holoz
thuria, Tethya,Echini, Alia fimiliter tefta continua inclufa,nulla ex parte confpiciuntur, dem
pto capite,quod tam£femp operculo tegitur, ut Purpura, Buccina,Cochlea:denig turbinata om
nia. Aliateftaundique conglobata quidem, non tamen turbinata,nec in gyrum conclufafunt, «
qua rímam habent fine operculo;ur Conche Venerez;que uulgo Porcellana uocantur, GAlia
unica Concha conftant,ut Lepades:alía duabus,ut Mytuli. { Teftarum alíze laues,ut Vnguíum, «
Mytulorum.alia afperæ,ut Purpurarum,Buccinorum, Oftreorum, Harumrurfuspermagnaeft —
in afperitace uaríetas, Sunt quzdam pectínatím diuifa uel ftriata.Labris alia tenuibus,alia crafsis,
@ Colore etiä diftinguuntur:quod hac unius coloris fit,ut Mytulorumtefta nigra efl: alia flauæ, — |
alia rubra funt,alix uarrjs coloribus depicte. 4| Differunt & motione.nam quzdam in ftabili fez |
de manent:utpholades,quæé ín faxorum cauís & alijs in locís degunt, ut Oftrea, Pinne, Mos
uentur Purpuræ & Turbinata:& Chama lœues,quas in gyrumuertiin'aquauidimus. Quædam
in uado foluta degungaliafcopulis affixa funt. Mobilia modice,plures partes habent,quam immo
bilia:quanquam utraggpaucis conftent partibus.Mouentur aute (pracipuè turbínata) parte dex
tra,non adclauiculam, fed ín aduerfum, «@.Differuntetiam teflarum adhxfione,etenim alia vin
culis ualidioribus alligantur tefiis:ut Mytuli, Pinna, Vngues, Qua uero ín turbinatis teftis funt,
nullo eis uínculo annexa funt: fed pofierior tantüm parscirca teftæ volumen clauículatím íntot ,
quetur, @Sunt& alia (inquit Rondeletius) fere infinite oftracodermorum differentix,quemad
modumipfa infinita ferc funt:qua ex fingulorum hiftoria petenda funt, «In Concharum gene
re (inquit Plinius) magna ludentís nature eft uaríetas:tot colorum differentiæ,tot figura, planis,
concauis,longis,lunatis,in orbem circumactis,dimidio orbe cæfis,in dorfum elatís, lzuibus, rus
gatis,denticulatis,ftriatis:uertice murícatímíntorto , margine ín mucronem emiflo , forís effufo,
intus replicato:iam diftindtione uirgulata,crinita,canaliculatim, («lids cunicularım,)pedinatim,im
bricatím undata,cancellatím retículata : in obliquum,ín rectum expanfa,denfata,porredta,finua
ta:breui nodoligatis,toto latere connexís,ad plaufum aptis. (alias apertis, ) ad buccínam recuruisz

His quxdam in uniuerfum communia fung, ut tefta intusæqualis & lacuís, operímentum cara
nis tenue.fenfus faporü & odorü.Omnib.etíam ín medio aliquid cordíslocohabetur,utetCrufta — -
tis,Bellonius, Omnia Μήκωνα habent, fed non loco eodem, neq;zqualem, neq; ex equo manifea
ftum, R ondeletíus, (| Omneteftatorum genus plantis fimile eff, refpectu gradientium animali-
um, Nullum ín είς fexus difcrimen, nec exploratum eft an ortus eorum per coitum fit: Cochleas
tantüm coire perfpicuum eft. Sed quanquam nullum eorum coítum uel partum uidemus,graui«
datamen dicuntur:& uerno tempore autumnog ouorum quadam rudímeta habere cernuntur: :
quo tempore cibis gratiora funt ac delícatíora. Carononzque omnium efculenta eft; & εχετε
mentum, (quod papauer uocant) quibufdam cibo idoneum,alijs multo minus. @Nautilorüge-
nera duo, quanquam conchisindita,ad Ordínem Molliumretulimus.quod fi quis ad Teftata eti —
am referre uelít, poft Pectinem ponat.huic enim Nautili teftam fimilem facit Ariftoteles: quam
tamen Rondeletius fimplicem efTe conijcit,non duplicem, quod eam aqua modo impleat, modo -
uacuet, Eft & Polypi fpecies,in tefta cochlez fimili,cui adhæret: Nautilus non adhæret, QTefta |
cea omnia Anglicommuni uocabulo uocät Sbelfifh,nos € dbalfifcb proferemus, uel Schell *
fifb.fed priori nomineuti præfiiteritad uitandamhomonymiam: quoniam Afelli quotg fpecies. -
quedam Sdellfifb diciturinferioribus Germanis à Scaldi fi. Wufbeln quidem Germanicum _
nomen, ((2offeln Flandricum, Conchas omne genus fignificat,fed precipue biualues:& uídetur ©
eauox à Mufculis facta,fpecíe una concharum.Cochleas & turbinata, Schnecken appellant, &
Ἱκίπεξροτη. Schal Germanis teftam fonat,fiue fimplicem,fiue ex bínís ualuísalteram, QHec
in genere de Teftatis:nam de Turbinatis príuatím plura dicemus infra. Nunc fingula, & prie
mum uniualuia,utpote fimpliciora ín hoc genere,proponamus, : | |

+ M0
DE CONS .

- Deleftaceis.. 223
DE CONCHIS VNIVALVIBVS, GRAECI MONOTHYRA
uocant;ut funt, Lepas,& Auris mar.

Infra. A, proximi eft Echmusparuus,
Iuxta B. Vrtica cinerea.

Juxta C. Lepasmaior adharens,t regione.
Supra D, Lepasinuerfa.

Supra Kk. Lepas parue.

|
A LZ 7

rc nme
TRE

è
==

>
To

==
LT

1 ο) ya 7
er RR D
3

Alta Lepadis icon, Pi nei :
ns expreffa»

)

EP A $ Græcorum (Acrdcs.) à Gaza conuertitur Patella, à uafis
Ts fimilitudine. Lopas à Plauto dicitur (in Parafito medico,
citante Nonio) nifilocus mendofus fit. DiphilusLepadisfpecies
duasfacit,unam minorem, alteram maiorem oftreis fimilem. Minor
(inquit Rondeletius)e cuius libris pictura utriufg exhibuimus,fem=
per parua manet: nec unquamad alterius etiam mediocris magnitu=
dinem accedit. Eftinfuper Patella fera: de qua moxfeorfim dice=
mus, ItemPatellarubri maris,Eatinquit Bellonius) tabellis corne Rubri maris
isnumero octonís,tranfuerfis,loríce modo contegitur,atg undecun | — Parella.
que cartilagine obfepta eft: multís fpinulis horrida,1js perfimilibus, qua in Stellis marinis uifun-
tur, Sefquidigitum lata,ternos longa.Eftur cocta,ut Patella uulgaris, (| Omnes uníualues funt: x
parte vilertore caro nuda cautibus adhzrefcít,et difficulter auellitur:unde & prouerbíum natum Proserbi2,
eft, dra Mc πῶσίφεται, Ariftophani ufurpatum: Hoc eft, Lepadis uel Parella inftar adhaeret:
pro eo quod eft,tenaciter & omni ftudio alicui rei dedítus eft,X immoratur afsidue,

GRAECORVM uulgushodie Petaglida appellat, pa |

^ ITAL. Venetíparum mutato nomíne PantalenaR ondeletíus;uel Petalide,Belfonius,
Lígures X Mafsilienfes etiam hac etate Patellas uocant, Gillius,
^ HISPANIS Almeía dicitur:Lufitanis Bregigam. :
GALL. Lapedoà Mafsilienfibus & à noftris (circa Monfpelium) uocatur, Rondeletius,
"Ligures & Mafsilienfes hodie@ Patellas uocat, Gillius. Mafsilienfes Lepada nomínant: Galli
apud Deppam,Berdinum, (Normani Berdin & Berlin, Rondeletius : ) alibi Oeil de bouc,id eft,
Hírci oculum,Belloníus.

ANGLICE A Zymypyneuela 7 empet. |

GERMANICE Bocksaug,id eft, Hirci oculum appellare poterimus. nam & Galli fualin
gua fic uocant:uel,Éinfhale,id eft, Vniualuem. Ein (2u[cbeln arr/an dem oberen balb tail
mit einer (dpalen bedecÉt:vnden blof/an ein felfen gebefft.

vRIS Marina,(@xA&%op ës,) quae & Arès ἀγοία (id eft, Patella fera) ab Ariftoteledicitur, Parella fera
2 fatís recte arecentioribusquibufdam Patella maior uocatur, Quum enim maior dici
Ttur,magnítudíne tantüm à minore Lepade iam defcripta differre intelligitur , at magnitudine fo»
làm non differunt,fed etiam forma , Hoc tantüm utrííq; commune eft, quód unica tefta confiant,
carnofa parte faxis affixa. differt etiam excrementí meatu. parte enim ima teft , qua foramen
habetur, Ariftoteletefte,excrementö egeritur, Fallunturqui A porrhaidem putant.ea enim Mu- Aporrhais:

4

Patella.
Lopas,

24 Animalium Mar. OrdoXV.. 1

Alia eiufdem ut uidetur , animantis , quam Bellonius dedit: etfi
diuer[a appareat,cum alias,tum quód foramina plura quinis — ^
Rondeletius oftendat, e7c.

D.

si

8 SÌ
NE = 7,
L SÌ ui

LS
=.

I}

ricum potiùs generis uidetur,Rondeletius. Nicandri Scholiaftes T'ethea(759») interpretatur.
Patellas feras:qua nos (inquit) zx, Ariftoteles autem ospex.Sed óspeey nomen ad omnia teftacea
pertinet, & T'ethea proprie dita fpeciem à Patellis feris diuerfam conftítuunt, Zoophytorum
generis Patella hac uídetur:à quo tamen diuerfum Zoophytum,& ab animaliü natura remotius
Marina aurisnomine Belloníus nuncupat,nulla eíus icone expreffa;quod an Efcharz Rondele=
ti) cognatum fit,ínquírendum. {[ Tefta Auris mar.caua eft,argenti uelunionum colore:forís gib
ba,lineis multis depícta.parte una cochlearum modo clauiculatim contorta,a qua foramína incís
piunt,initio parua,qua deinde magis ac magís augetur, Rondeletíus, ^ Concha eíusaurifícum
officinas illuftresreddit. eam enim pellucidam ac perpolítam ín tenueslamínas diflecant,utinde
elegantifsima uafa incruftent,Bellonius, |
GERMANICV M nomenfingatur , Ein wildes Bocksaug/ eingroffe art der Einfcha-
len/.2c | |
DE CONCHIS BIVALVIBVS, GRAECI DITHYRA VOCANT: NEMPE Os
ftreis,priuatim dictis, Mufculís & fimilibus, Tellinis, Chamis,ac fimilibus Pe
Ginibus & fimilibus, Conchís diuerfis,Pinnis, Vnguibus.

N
Conche nomen commune efl ad omnia Malacoftraca:contrahi uerò plerunque ad Biualuia folet:que omnia |
ferè à Germanis communi nomine ((Dufcbeln appellantur. Vide infra in Petline . ;
OSTREA uocäturab antiquis oftracoderma omnia,utiam díxímus ín mentíone eorü uni |
uerfalí;priuatím uero fpecies una biualuium,quamnunc proponemus, ; i
| c i ios |

De Ieltacceıs. > 225
A B

+ 5

Caramıs,

vA. iconem Rondeletius exhibuittcui nos adiunximus B. oftrei P enetijs expreffi effigiem,

STREA (priuatim dida) Pelagia uelmarina(uel fimpliciter Oftrea)dicimus, quz ned ín
2 sod in luuiorumoftijs,fed procul ab aquís dulcibus ínueníuntur: ín Oceano maío
ra,quam mediterraneo mari: Indis pedalía , aliquando multa fímul connexa , & fu pra fefe pofita,
tefta foris fordidæ & luto obductz,cruftís multís five laminis conftant,intus leues & alba, Cír-
ca Monfpelíum pallida funt tefta,alibi colore differunt, Variant coloribus (ait Plinius, ) rufa ín
Hifpania, fufca in Illyrico,nigra & carne & tefta Círceís. i
‘GR AE CI uulgo ἀερίσίᾳ nominant:Pfellus Oftridia interprete Valla,

ITAL, Oftreghe, à EC |

GALL, Des Huiftres, Ouitres, Oeftres:Ittreallecalle, Mafsiliefibus Hofties: circa Mon
fpelium,Peires Oftres,

HISPAN. Oftia delamar. | j

ANGLI An Dpfler. Ä

GERMANI ad Oceanum,ut Flandri,&c, Een xy effre/ 3 fter.

^"

IMNOSTREA (Awuvosptæ) ab Ariftotele dícta in ftagnis mari
i Been & in aquís ex marina dulcig commiftis procreantur : atque
flic primùm nafcuntur ubi coenum eft , Gaza fimpliciter Oftrea uel
Oftreas conuertit,cum flagnorum Oftrea dicere debuiffet, Ineft in
eis humor quida candidus, que lac appellat Plíníus. Notandühoc,
Oftrea marina, tefta quidem longe maiora efle ijs,qua in dulcibus a-
quis reperiuntur:carne uero interna, minora, i

ITALI, GALLI, alij@&nonalijsnimirum nominibus quam
Oftrea fimpliciter nuncupant, Athenzus Oftrea ín fluuijs, & fta-
gnis,& in mari gigni fcribit, In Lemano quidemlacu Oftrea pafsi
bus fere ducentis à ripa capiuntur,quæ uulgo Quaras uocant,à My=
tulis quantítate X qualítate diuerfa.

GERM. JÉing[cledbt der Deffern/inn oen feben def meers/
welche on füffem vno defalt$nem waffer vermifdt find:an den T
fhalen Eleiner/ain fleifch aber gröffer dann die Meeroefkern die im lautern meer find.

STREA quædamin mari prope Monfpelium capiuntur:
E. tefta confiant pellucída, partíbus quibufdam flauefce
te,alfjs purpurafcente,foris crinita & crifpa,intus fplendida, la-
uifsima, candidifsima. Caro falfa,amara atq; infuauis eft. Hanc
Oftreorum fpeciem effe puto fimilem fjs,que tradit Plinius(lib.
23.cap.6.) gigni in petrofís , carentibusg aquarum dulcíum ad.
uentu,uel potiùs Oftrea illa &yezz,id eft,fylueftria,quæ Athena
us {cribit effe multi alimenti, fed uirus olentia,& ori ingrata, RG
deletíus.

GALL, Circa Monfpelíum Scandebecuocantur, propte-
rea quod fapore funt acri. ob id delícatorum labra nimiùm cale:
faciunt et ulcerant.nam Scandebec ídem eft quod roftrum urës,

GERMAN, A'inanocre atto [ΕΤΗ / diemä 5ü (Dom

CN

a

226 Animalium Mar. Ordo XV. E
pelier nennet Scandebec/ vonwägenjrer fhärpffevnd râffe/mSgend in Teiitfd Brenner |

oder Diennlind denefit werden.
$$ Gaidaropoda à Bellonto exhibita.

PHONDYLI uelSpondyli ex Oftreorum genere funtil

la,qua hodie à Græcis uulgó Gaideropa,feu potiüs Gaide
ropoda uocätur,hoc eft, A fini pedes : (aut etiam A cynopoda,
ut Bellonius feribit; ) ob magnam fimilitudinem quam cü Afi=
ni ungula habent,Gaïdaron ením hodíe Afinîi poc 1
nzus Trachelos ab afperítate,mea quide fententia (inquit RO
deletíus) appellauít. Plinius Spondylum ín catalogo pifcium
nominat duntaxat, Videtur autem hoc nomen factum huíc o-
ftreorum generi , quod firmior ín eo (ínquít Rondeletius) δέ
magis exquifita teftarum articulatio,quam ín ullo alío oftraco
dermorum genere appareat,uertebrarum fpinæ modo fírmif.
fimearticulata. V ertebras autem Græci Spondylos dicunt,
Galeni ínterpres pro Spondylis oftreis, Vertebras conuertit,
nos Plínij & Macrobíj exemplo Graecum nomen potiüs reti:
nebímus. @Saxis adnafcitur Sphondylus, (rarus & minor ín
in Gallico mari,)quibus ita hæret,ut non nifi malleo;aut fracta
Alia eiufdem icon € Rondeletij libris,

V "
SEN
<<

ASSI,

GERM, dicipoteft felebüb,ab ungulea
fireum faxatile,quod faxis haereat, {

vscvLvs fimpliciter,uel mínor:Plínio Myia, (id eff,
| V | Mufca) alias Myfca uel Myfcus, ut Rondelet,annotat.
Vniones reperiri folebantín Conchísquas myas appel=
lant, Plinius9. 35. Aliqui Myias cum yi díphthongo fcri-
bunt, & Mufcas ínterpretantur.quod equidé non probárím:
quoniam ea uox Graca eft, X Gracorum nemo fic ufurpa-
uit, Athenzus enim Myas de paruís mufculis foeminino qui=
dé genere extulit,fed fine diphthongo,inflexione tertia,qua-
re & Myifcam proferentibus non affenferim. ^ wv«can dicti
σπερὰ To μύθψ;συμφυὲς de μῦς:μονοφυές dt owrlw, Atheneus ex Ari
ftotele:an quód muris quadrupede inftar quodammodo hir- |
- futífint? Âriftoreleshiftoriæ $. 15, Cancros colore albido plurimos in Mytulis foliatis innafei ||
fcribit,ficenim Gaza conuertit,ubi Græcelegitur,ÿ mis uvei wis zrvsvod eos à figura nimirum,non |
quidem folij feu labri, cuius fundum æquale & planum eft:fed aliorum uaforü qua inæquale fun.
dum & in medio profundius habent,oblongiore figura: ut µύες πυελώσῖει maiores potíüs Mufculi T^
quam minores fint,&c. ŒGræcihodie Midia uocant, R ondeletius:melíus Mydia,GilliusMu |
fculos & Cuniculos Venetijs díctos,à Græcis hodíe Mydiía nominari tradit, ' vir
1T AL.Mufculos paruos & rotundos Veneti Concholeuocant,R ondeletíus, Videtur&
Cuniculinomen Italicum & Gozonellí,à Conchula forte detortum, EL
GALLI Moules.noftri (circa Mon/pelium ) N oufchesde mar. E
GER M. F. Mießmufhelnoder Zarmufbeln:bleine rundefbwarze Iiifbele. | |
| MYTVLVS —

De Ieftaceis. 227

| Bellonius buic perfimilem fuum Mytulum pingit , cum Cancello intra ualuas appa=
rente: cum nomina @ reliquam defcripeionem, Mytulo minori conuententia,ponat.

Υτν τν», feuMufculus maior, Myax Diofcoridis, AR on-
deletío exhíbítus,

IT AL. Cum Græcis homínibus eos, quos uulgò Venetíuocant
Mufculos & Cunículos , oftendere,díxerunteffe Mydia,hoc eft, Mu
feulos, Gillius, Conchas illas quas Rhomboides R ondeletíus co:
gnomínat , Venetí Mufloli nominant:hoceft, Mufculos aut Mytulos
funt enim hisfatis fimiles,tefte Bellonio. Mutilum Aggregator uul

à Venetijs ait Gozonello dici; quod nomen ídem forfitan fuerít cá
- Gillj Cuniculo concha, Mexiílam Lr vsvr ANT uocant,

GALL. Mytulosnoftri (circa Mon[peliz) Mufcles uocant, & Con
falmes de mar, ad differentiam fluuiatilium uel paluftrium Mytulorum, quibus figura tantüm fia
miles funt, R ondeletíus,

GERMA NICY M nomen (Oufcheln,a Mufculo Latínorum factum uíderi poteft: fed ad có
chas bíualues omnes extenditur, quamobrem círcumloquemur , ita ut Mytílum fine Mufculum
maiorem nominemus Éleinefhwartse Qufcbeln. minorem uero Mießmufbeln Aarmu=
fheln/à mufco. quoniam,utferibit Rondeletius,tefta eorum fere femper uel mufco uellanugín
obducítur.. — - /

"ANGLIMufelenon communiter ut nos Concham omnem bíualuem,fed proprie & pecus
- liariter paruam hanc nigricantem appellant; X Germani etiam Oceani accola ((26[cbeln/ut au»
dio,priuatim uocant Mufculos,

ENER A Concharum duo, quas Veneti uulgo Mufculos nominant, alterum mufco prote
(orbita eft. Ea Venetijs mihi olim depicta funt; & forfan rotundiora pingi debuerant,
Maffarius Myas,interpretatur Mytulos: quos nunc (inquit) Mufculos appellant, Huic proxi
mum genus eft,quas Myías hoc eft, Mufcas) uocant. differunt à Mytulorotunditate,minoresali
quanto at hirtæ,tenuioribus teftis, |
GER M. Zwey andere ganál der Meermufcheln/welcer das ein gar voll mic ift.

^YoN cH A Rhomboides,uel Mufculusftriatus Rondele
CH Hanc (inquit) falfó quídam Balanum uocant: (Bel
lonium notat.) nam nihil fimilitudinis c& quernis glandibus ha=
bet:neq; in faxorum rímís nafcitur,&c. Opinionem etiam eo=
rumqui Spondylumappellant, fatis ipfe teftarum cönexusre
fellit. | INull& equídem apud ueteres nomen eíus reperí: qua
re Mufculum firíatum recte dici poffe puto, quod tefta fit Mu
. fculorum marinorum teftæ fimili,Xc.Concha tota nigricat,ra
ra eft, & ín alto maridegit,
GR AECI uulgo Calagnone uocant,
IT AL. Veneti Muflolo,quafi Mytulum:cui fatis fimilis eft,
GALL, Apudnoftros (circa Monfpelium) nomine caret, RN 1
GER M ANIC E circumfcriberelicebit; Æin langlechte C treim, mufdel/[dwarts:liat iint

tieffen meer. |

EIVSDEM cumfuperioregenerishanc quoq; Con
cham effe putat, Venetijs depidtam.

. GERM, X*inanoee(Oufdocnart/oe nächft
obgefetsten Anlich,

Balanus non

eff.
Neg, Spodya

νο

Balani.

Μύτλθ”.

Xiphydria.
Sciphydria.
Pelunculi,

Genera duo,
Zafilice.

Fluuiatiles.

Bafılica.

SN

HOLADES Conchz,swredks Athenzo,apud Hefychíü caries, Vidihuiufmodi Cons
Toss (inquit Rondeletius) ín portu Veneris, Miffum eft ad mealio ex lítore faxum, cuius par
tem hic exprefsi,in quo nulla rimæ,nullæ cauerna, fed foramina tantüm apparebant tam exigua
utuíx acum admitterent. Eo igitur íCtibus multís confracto , cauítates interna multa erant,ua=
tio ficu δέ diuerfe magnitudinis;in quibus Conchas iftas reperi,quas cum faxo depictas exhíbéo, -
quarum figuram diutius contemplatus,antiquorum Balanos non effe iudico,fed Pholades, quas —
drat ením primum nomínís ratío.nam utgwAads dicuntur fera, qux in luftris degunt , x 78 qw-
Aday , quodlatere fignificat: ita nihilin marínís rebus reperías,quod penitus in faxo lateat,ficuti |
Concha quas proponimus,Deinde note Athenzí (quifolus opínor earum meminit)his proprie «
funt.nam uírus olent, &€ mali fuccifunt, Hæcille, Etalibi de alio quodam genere Conchz feri- |
bens: Cónchula (ínquit) uaría quzdam reperítur frequens,haud procul à Narbone, tota luto obz .
fita,uocatur&p illis Pholado;quafi φωλάσῖα dícas.nam Concha ifta ínluto latentes degunt, fæpius
ad pedem unum deprefIz,& c, Earum iconem dabimus infra poft Chamas , Bellonius Pholades
Patellis congeneres efTe putat,nefcio qua ratione. | |

GERMANICE Conchas illas quæin faxis latitant hic depicta, Steinmufcheln appellabis
mus:qua uero ín luto,inferiùs exhibendas, (Dürmufbeln.

DE TELLINIS IN GENERE,

TELLIN AE, TM nomen Græcum retínuerunt Latini, Atheneus tamen à Romanis fua
ætate Tellinam,«vrasy uocatam fuiffe fcripfit, quo Loco Hermolaus un legendum putat; ut
Mytilus & Tellina ídem fint, Rondeletíus. Atqui Hermolaus: Qui Tellinas (inquit) interpretà
tur in Martiali poéta Mitulos,improprie locutos arbitror:cü aliud genus effe Mitulos, aliud Tela |
linas, Diofcoridis authorítate conftet, {[ Ariftophanes grammaticus Tellinas dicit Patellis fimi
les effe, eifdemé pueros pro cornibus (uide in Tellina altera) uti folitos fuiffe : à quibus longe di=
uerfæ Sole clarius uidentur ea, qua uulgo Tellinz nuncupätur, Gillius, Ego Rondeletij & Bel
lonij fententiæ fubferibo,qui Tellinas faciunt, quas & Galli Narbonenfes& Romani etíamnum |
fic uocant, Tellinæ alionomine Χ{ρμγάτία, Ξιφύσῖρια, (alias Sciphydria,zuıgidiue) dicuntur a-
pud Oribafium,nefcio quäobcaufam. «Sunt quí Tellinas et Crenia,id eft, Pectunculos, idem
effe iudicent,ä celeritate crefcendí nominatas:971 zyisz yivovroa τέλιαι, hoc eft,ocyfsimeperficiun
tur:quod Ariftoteles tam Pectunculís quam Purpurís tribuit commune, anno enim magnitudî= |
nem totà implent, Plinius certé medícínas,que à Diofcoride de Tellinis redduntur,ad uerbum fe
re Pectunculis (quos à Pefhinibus diflinguit ) adícripfit, Hermolaus. Obferuauit hac eadem Mafla
rius:& Hippocratem quoque Tellinas à Pedtunculis diftinguere addit,
q| Tellinarum genera duo Diphilusfacit. Tellina (inquit) in Canopico oftio & fub Nili inunda= 7
tionem,abundant:quarum qua tenuiores funt,regiæ (Baci) uoeatze,aluum cient, uentrículo ”
graues non funt, praterea benenutríunt:fluuíatiles autem dulciorcsfunt. Nos (inquit Ronde |
letius) ín Agathenfi finu differentias duas inuenímus:unam earum qua mínores funt;alteram ea’
tum qua maiores, & rufi coloris.

GER M. 2L'ingarEleine art der Dufcheln/mitzwo fchalen bedeckt: die find cin anderen
gleych /glatt/ftarcE/simlicb oicE/ ringfiweyfi mir zänlinen /darumb fy faft wol befoblieffend. —
mögend Tellmufcheln genanit werden. |

E LLINARVM primafiue minor fpecies R ondeletío, dus
plici conftat refta;utragg fimili,læui,ualida & fatis fpiffa, ín am
bitu ferrata:qua de caufa ad unguem coníunctz funt, «| Concha:
rum omniü minima hac eft:& a Romanis Tellina regia uocatur,
Bellonius.hinc Bafilica Diphili uideri poffet; Vide mox in fecüda

- Intus & forís candidifsima eft. :

PRI CE
Ds amp
fpecie. @Roma circunferuntur pufille quedam Conchule , quas quí uendunt Tellinas prz»
dicant. Ha uulgaribus Conchis minores & keuiores funt, & candidæ,nec ftriaræ, Hermolaus.
In arena uíuunt: € nifi príufquam coquantur diutius in aqua agitentur;urarenula excidät, ue
fcentibus moleftz funt, R ondeletíus, TION,
GR AEC1 hodie,ut Lesbiincolæ,Chinadesuocant,Bellonius , |
ITAL. Tellina Venetis, Romanis Tellina regiadicitur: Anconitanis Calcinello,id ad
difcrimen alteríus Concha; qua ab ijs Chalcene appellatur,Bellonius, Veneti pifcatores a cap
paris fimilitudine Capparoculas (five Capparolas, Rondeler.) appellant, Hermolaus. |
GALL. Noftri,utRomani, Tellinas uocant,Rondeletius, Galli Normani, Rondeleti-
us) Flion,Bellonius,

GERM, Oaserft vndÉleiner gefblebt der Tellmufcheln/zc. &üd n&dft binserfid.

ELLINARVM genusalterum (inquit Rondeletius)in

litore Agathenfiad oftium Erarís flumínís inueni,fuperio
ri (imile, nifi quod tefta fit maíore, tenuíore, minus fpifla ,&
ex rubro flauefcente : parte qua teft colligantur in acutíorem
angulum definente. Hanc Tellinam effe puto,quam Βασιλικίώ,
id et, regiam appellat Diphilus:uel fluuíatilem, quia no nifi in |
fluminis oftio reperi,R ondeletius. Atquí Diphilus, cuius uerba recitauimus , marínas & tenuio

. res,Bafilicas nomínat.Forfan autem regíz dicta fuerínt, no utalía quedam à magnitudine in fuo

genere;fed quía guftui grata fint,& mirum ín modum expetantur, Bellonio tefte qui Tellínzere
gix nomen Romea etíamnum in ufu efleferibit. Quemadmodü Athenzus fcribit pueros Lez
padibus δέ Tellinis in os fumptís ludere,tubx fonum imitantes: ita etiam hodie nofiri Tellin te
fia altera dentíbus admota, díductís labrís fonos eofdem edunt,R ondeletíus. :

GERM.F. Oicander art der Cellmufdeln:batein tünnere ono gélroote fhalen/ τς,

ELLINAM Tertijgeneris e merito efe dícemus , quae
Tee fuperioribus Tellinis tam fimilis eft, ut inter T'el-
linas numerandam effe, nemo negare pofsit.hís tantüm dif-
fert: Colore eft candido,tefta perfpícua & pellucida, ex addi
tamentís multis conflata,íntus lzuíísíma , Tenuis eftadmo=
dum,& ambítu magís rotundato.

GER M. F, ©Oasdiit gfblebtS Tellmufbeln/weyfi
vno ourd[deyneno/tüii vno etwasründer vinfid.

AU |

Has Concharum icones Venetijs accepi , quas puto "Tellinavum generis

effe: magis quide illam que A. litere fubijcirur: quamuis eam aliqui

pro Conche peloridis fpecie accipiant. Altera fub litera B. Veneti Pe-
uerax am pipere cognominant.

GER M, (Did beduncke das auch dife swo figure zu den obgenanten Tellinufcheln dies
nend/funderlich die vnder oem büchftabe A, Die ander nenetiman si Venedig Deucrasa/
dasift/Pfeffermiifbele. |

HAME uelChamalxuís. Xrun Ace,
Similis hzceft (inquit Rondeletius) Conchis Iæuibus,
qua galades dicuntur:fed fragilior eft, cum uel digitorum coma
preflu facile frangatur,quod Conchis & Pectínibusnon euenit,

Chamz omnes nomínatz funt è 79 «cywqvaz , id eft , ab hian=
«do:unde Gazahiatulas conuertít : fed quoníam eodem nomine
Channas etiä pifces interpretantur, preftiterit retínere Græcum.

Chamas eaídem effe cumlæuibus Conchís , quae Galades di=

. euntur,falfum eft.nam Ariftoteles Chamas à Conchis diuerfas fentít,R ondeletíus . At Ariftote-

lemalíquís dixerit Conchas à Chamis diftinxifle quidem,fed fpecie potius quàm genere; & nihil
V

230 Animalium Mar. OrdoXv. |

HAMA Peloris Rondeleti Xäusmavet, Peloridesapud Athenzum alicubinominan
Ce genus propríum à Chamis diuerfum,& maius,7wpa 70 zerweiw,hoc eft,abipfa ma
gnitudine diltum, idem alibi Pelorias craffarum fpecíem facit, quas et regías feu bafilicas appel=
lat,à magnitudine nímírum. Pelorides quidem non à magnitudine, (ut Grammatici putant,li
cet Chamís maíores fint) fed à Peloro Sicilie promontorio,ubi optime proueniant,didtasefle,Ar
chefiratus,Pollux & Clemenstheologusreferunt, Pelorides fimpliciter,an Chamas Conchasue
Pelorides dícas,parü refert, Pelorias dici non probo, Pelorínas apud Pollucemlegímus. Con
cha (inquit) præftant Pelorínz, unde forte nomen adepta funt qua nunc Pelorides uocantur, —
Quödfialuto denominata eflent, ut quídam nupet conijeiebat:primä per ».fcribi oporteret. Art
ftoteles author eft Conchas, Chamas,Pectínes, Vngues,locis arenofis proueníre , non coenofis,

IT ALIC V M nomé né inuenio;ut necy Gallicü:nifi Conchas Chamasue piperatas maiores,
quas Italí uulgo Beuerazas nominant, Galli Flammas, (de quibus plura protulímus in Chama le
ui,) Pelorídes effe dicamus.Minores enim, qua uulgo Biueroni dícütur Italís, Gallis aute Flame
mettes, Pelorides, (qua Chamís cæteris maiores praedicantur, )efle nequeunt, |

G ALLICE. Flammesforfitan. Lege ín Italiconomine. Santones (ínquítR ondeletíus)
Conche firícte & nó hiatis fpecie, Palourde:que uox a Peloríde deducta effe uideri poteft,fed ea
Chama Peloris non eft,cîî magna non fit,neghiet. Sic ille: quihanc Conchulam rugatam uoca
uit. Aliaeft ειίᾶ Pelourde a Gallisad mare mediterraneum di&a, R ondeletío Conchula uaria. -

GER M, F. Oroffe Slammen/Groffe Chlañinfheln oder Gbimmufbeln. |

o
ολ
= AR
IA
Le Ic x
X
X Le
SN
ax

=

| VAR

N e
SS m

ZN

DeCruftaus. 231

HAME Glycymeris Rondeletij, rAvxvreeis,etfiapud Græcum authorem legere n6 me
minerim. Plinius Chamas glycymerídas nomínans , addit maíores effe quàm" P elorídes:
tanquam hisalioqui cognata fint, Macrobius etiam Pelorídes & Glycymerides feparatim nomi
nat. Videtur autem R ondeletio Glycymerisdida à dulcedíne , quod fapore fit dulcí minus fal-
foquàmrelique. | Eandem ab Athenzo Pelorídem maíorem uocarí, putat idem Rondeletius,
Tefta (inquit) ei oblonga, Mytulorum fluuiatilium modo,fed durior & fpifsior,rugofa,non ta
men ob id afpera,ex albo rufefcens, 4| Bellonius Chamam nigram, Glycymeridemfacit,Ronde
letíus cum Concham nigram pro Chama nígra pofuifle ait,
GER M. F, "DiElame.Claíneením Anglis Chama aut Pelorís eft, Glycymerís uerò ínter
Chamas maxima,

4 5 HAMA afpera, Xxiun'rpayie. — Afperadteftarum

externa parte dicta eft, ob líneas trafuerfas, obliquas, 22
|

multas,cauas,eamgg ob caufam mufco fxpe oppletas,Ron fi^ dj
deletíus. 4| Chamatrachea ualuas eodem modo ( ínquít m _ —< 2
Belloníus)quo leuís, tornatas habet:eft63 rotunditate pene TES

orbiculari conftructa, tefta ei afpera, & Pectinis modo
firiata eft.fed Pecten rectas habet ftrias:illa uero tranfuerfasscrebras X profundas, Dura adeò te
fta eft,utnon nifi ualído idtu perfríngatur, cum Izuium ferè omnium debili digítorum compref-
fuaperiri poísít, Labra ín gyrum, Mytulorum more,lzuía habet, .

GER M, F. 2&in rauch gefblebt der Bimmufceln oder Clammen. dieübzigenallba
bend glatte {balen. 7

HAMA higraRondeletio. Aelianus (inquit) Cha-
E marinas uarías efTe tradit. nam quadam ípfarü (ín
quit) nigerrima funt;nonnullz argenteí coloris. alia utrog
colore míxto infignes. Quidänonrecté Concham nigra, |
pro Chamanigra exhibuit. |

GER HM, Ε. in [warte Gimmufchel oder Rlame.

\ EL
M =
Mp KS S
7: E N

2)

[PY I
( la om &
(recisi gn E
(PAT

si
114
A

*
AL
α΄ NS

oNcHA LongaRondeletj, Duabus magnis (inquit) & longis conftat teftís: Chamze
(Coeymeridi fimilisefi,fedtefta multo fpifsiores,magis rugatæ, colore uario, in ambitu rue
beícente;in medio albefcente,intus candido cumIauitate, Calx ex ea conficitur.item € cinere den
tifricia optima, AQ
GERA, F, Ein angmufceln.

pra

—
"fein P , DL 7 η TT

EU NCHA alteralongaRondeletij, |
Sunt qui hanc Concham eandem faciant cum Dadtylo (id eft, Digito,uel Aulo, Selene,
Donace,) cum Plíníus lib.32.cap.g.diuerfislocis de his loquatur,ut de díuerfisrebus. Noshäc Datblui,
Concham longam Plinij effe aflirmamus, quod nulla fit hac longior X Rridior,Rondeletius,
Via

Peloris,

Pholas.

Peficulus: p CTEN. Quia GrazcisKzücuocatur,á Gaza modo Pecten , modo Pedunculus converti |

Colores.

Venerea.

232 AnimaliumMar. Ordo XV.
are. Collier, or |

GER M. F, in andere Langmofbeln/ lenger vno fdmáler dan Eein andere.ein L fa
felmufchel. m

oNcHVLA uariaRondeletij. Ad fauces Malgurianas(in |
qo quit) capitur frequenter Concha parua,teftís fpifsis & depref =
fis:qua lineolis multis & admodum uarijs diftindte funt;Chamea= _
{pera non ualde difsimilis,fed minùs afpera, — Vocantuulgo noz
firi (GALLI circa Monfpelium) Pelorde: (oc nomen eriam Conchuleru
gata Rondelerij Bellonius rribuit:) que uox etfi Peloridi affinis fit, ta-
men longe alia eft Concha à Chame Peloride : dif'amg; puto a πο»
ftris à luto & fordibus,quaslordes appellant. Reperitur eadem fre
quens haud procul à Narbone,tota luto obfita, uocaturg; illic Pho
lado,quafi ΦωλάσΊα dícas, quz appellatio apte cöuenit.nä Conche i=
fiz in lutolatentes degunt. fepíus ad pedem unum depreffx, Quamobrem Pholades Athenæi ef
fe putauerim Quod fi cui hac fententianon probetur, easty tantüm Pholades effe uclit, qua ín fa.
xorum cauernulís,non ín luto lateant,non ualde repugno,
GALL. Pelorde,Pholado:utíam expofitum eft, | [i |

GERM. F. Min RaatmufcbelnMDürmufcele.ligevnderdemkaatodermürdarauß

man [y graberimag daruon ein Ovcbling genent werden. |

κκ οκ;

t Fees,

Pellinis Concha quam prius expreffam habebamus:4 Ron
5 deletio quidem exhibita,accuratior elegantiorg, eft,

tur, Sed Pectunculíà Pedinibus differunt:et Plinius manifefte difiungens,uiderur Pectuncu
lospro Tellinísufurpatfe.Ex Athenzeo liquet Pedtinem duabus conftare conchis ftriatis, & utra
que parte auritum effe:id quod non huic tantum fpeciei fed alteri etiam conuenit. Pedtinüge«
nus ftriatum,id eft;pectinatím diuifum, rugis illis five imbricaturis,nungupatur, Gillius, Ma
gno ín errore uerfatur Albertus &recentiores,qui Pectínes pro Pafferibustid eft, planis pifcibus |
íliis quos uulgus nofirum Plateffas nuncupat) accipiunt, Pe&inis teftæ non femper eiufdem funt
coloris.quædam enim rubefcunt, quedam albicant,aliæ nígrícant, R.ondeletíus, hínc fucei etiam
faporis differentia habentur, u
ITAL. Capefante. E
GALLICE Circa Monfpelium Larges Coquilles uocantur:alibi Coquilles de faint lacques, À
Rondeletius. | Pectínum generis quídam arbitrantur eas effe,quas uulgo appellät Conchas S, —
Iacobí:fed alix Oceanilittoribus Gallicis cognitæ babentur,Gillius, Author Pandectarü mea
e Venereas interpretatur Cochleas qua afferuntur à S, Iacobo, uerümha Porcellana |.
unt, Ce / f À

GERM, ANGL, GetmaniConchasbiualues omnes generali uocabulo uocant ((2u& |
fbeln/Mofbeln:Peines uero priuatim diui Iacobi Conchas, Jacobsmufheln. | Anglíues —
ro ((2usEele peculiariter nomínant Conchulas íllas,quas Bellonius Mytulos:Pectinem autem 4
Scalop. Eofdem audio Pectínum genus quoddam aculeatum appellare a Sryll:& fimiliteré —
Cancrorum genere Maiam,tefta aculeata, 6 Pe&ínumin Anglia (inquit Turnerus) fummage —
nera duo habemus:quorum maius uocatur 4 Scallop. minus ueró nomínatur prope Portlandi .
am a Cock, à forma gallinacei capitis quam pifcís apertus exhibet. Subhocgenere continetur Pe
ctunculus ille per omnia littora frequens, C ocEle id eft,gallulus per totam Anglíam díctus, Cor
cha quam pro Pe@unculo Bellonius oftendit; non per omnia Pectunculí nomen meretu

1 quo

». ^
Fate M mm BN CO ΜΑ SE,

=

. quodfrequentiores X meliores uniones ín his, quà ínalijs Con-

De Cruftatis. 233
quod ftrigiles & frias non rectas Pectínis more, fed tranfuerfas babeat, A pedtunculorum tamen
generibus non omníno feparo.

ECTEN alter:quemcumfuperiore eundem plane effe,
facile exiftimabit is, qui non diligentiùs circumfpexerit:
fedreueradiffert,nam latiores X ampliores aures habet:eft&g
toto corpore longiore ftri@iore@ quam fuperior, Præterea
hic teftam utrang, Pedtunculorum Burdegalenfiä modo, có
cauam habet : fuperior alteram duntaxat concauam, alteram
planam.hic ftrias fimplices , prior fingulas ternís aut quater-
nis lineis à fummo ad ímum ductís ornatas,R. ondeletíus,
IT AL. Romíam uocant, quód qui é Compoftella rede
unt(quos etiam Romíouslíngua noftra uocamus) Pectínes
huiufmodi multos pileis affixos geftant,Rondeletius
GER M. Ein ander gefcblecht der Jacobs mufcheln.
ANGLICE À Cot,.lege fuperiùsin Pectine primo,

Nomina quidem eadem Bellonius Peltuna Alia Peflunculi icon.fiue eiufdem fi
culo [uo ateribuiesque Rodeletins fuo,fed pt | ue cognata fpeciei,quam unde [im na
Eure funt diuerf@; Rondeletij ab una parte Hus,non fatis memini,
aurita, Pettini fimilior. Bellony,neutra:ca |
pite tefle ita feré fe colligete, urin Tellims

« € Chamis.Eam omifımus.

ECTYNCVLI recé dici poffe mihi uidetur Pectínes exigui, qui in finu Aquitanico & ít

Normania frequenter capiuntur, Hi Concham firiatam habent,uträg cauam,aculeis aliquot |
paruis armatam,altera duntaxat parte aurítí funt , aliquando dextra, aliquando finiftra. Horum
alij candidifunt,alij rubefcunt,Rondeletius, q[ Trallíanus Kris diminutivo nomine appellans,
ipfos fimpliciter Ctenas,íd eft, Peines intelligere uídetur, @ Contra eos qui Pectunculos cum
Tellinis confundunt, díctum eft fupra ín Tellinis, : )

ITAL. RomzGongole,quafiConchulz uocantur.funt enim femper parui,prafertim ín

Mediterraneo mari,in Aquítaníco lítore maiores, R ondeletíus, d

GALL. Vulgo Petonclesuocantur, ín Normania Hannons, Rondeletius. Parifienfes
& Rothomagenfes Petonclesuel Hannons appellant Bellonius, Aliqui Coquilles defaíntIac
ques, (ficut & Pedtines fimpliciter,) R ondeletius. o ^

ANGLICE Codle,Bellonius.Meliüs CocËle,ideft, Gallulus.lege fuprà in Pectíne primo.

GERMANICE nominemus licer, Rleine Jacobs mufhel/oder S.Michelsmufchel.

oNCHA Corallína à Rondeletio cognominata. Conchæpi-
&orum (inquit) fimilis hzc eft colore.rubra enim eft,corallü pla-
néímítata,unde Corallinam nomínauímus.at figura pectinemrefert,ni
fi quód ftriata non eft,&c,
GERM. F, LinrooteMufbeloder Corallmufchel.

ONCHA uulgo Mater unionum di@a, Pulcherríma Cons

cha & margaritifera (inquit R ödeletius) lingua Indica Ber
beri dita fuit. a Gallis Nacre de perles, pro Matre perlarü : (nos
enim Perlas uocamus,quas Gr&ciMargaritas,Latini Vniones:)

il

SEN U “

chís uel O fireis inueniantur, Figura Pectínes æmulatur, @ Vi:
de quzdam annotata inferiys cum Concha Echinata.

wv

234 Animalium Mar. Ordo XV 4

i Indorumgentes de Hercule affirmant, (ínquít Arríanus in libro de rebus Indicis) quód cum-

Cinedusì mare δέ terramundicg peragraflet,in mari inuenerit Cinædum (Κιναισῖομ. Facius interpres Margari

tam uertit:fed [ndi forte Margaritam, Cinedum uocant ,ut ex fequentibus colligimus ) ornatum muliebrem,

margarítam fcilicet è mari, quam Indötülinguaficnominat, &c, Etnibilfane prohibet, Cons |

cham quidem Berberi ab Indís uocari,unionem ueró Cinædum ab fjfdem,
GALL, WNacredeperles,utdíctum eft,
GERMAN. Jin Perlemürer/Perlemufchel. -

MARGARITA quanquam ín Conchis díuerfis reperíatur , hoc potifsimüm loco mentíoz
È / D "(37 5 « al , * zm e n / È;
nem eius faciendam exiftimaui , quod ín proxímé exhibita Concha frequentiores melioresg gie

Quidfr. gnifoleant. Margarita ígitur alia partus eft fue Conchæ, iuxta Plinium, alfa abortus. (ed hoe.

Rondeletiusrefutat:& neque ofsiculum,neque partem alíquam Conchz,uelquafinucleum, uel
Figura, 66. i gigni,ut ín Suibus grandínem ín renibus calculum, «Pro figura & alijs differentijs,nomina
diuerfa fortítur:ut funt, Tympanum,Elenchus, Crocalíum , Phyfema, Margarita à Græcis &
n 4 È € x / ς , / ES
Barbaris appeilatur.Megyaeirns 0, Ma? yet uel Map yetgop , t μαργαρίτις AB O7. À Latínís plerung Mar
Lapillus garíta fœminino genere profertur, raro Margaritum neutro, Comprehenditur & lapilli nomine,
*

excrementum,uel morbum, Margaritam effe docet: fed in oftrei (margaritiferi)carne Vníonem —

^

FAR δέ lapillusquandog per excelientiam uocatur, | Itemunío Latínís:non quod ín unica tantàm — |

concha;uei nunquam duo fimul reperiantur, (falla enim hzc funt:) fed quod nulli duo indifcreti,
quí non inuice differant, magnitudine,figura,orbe.leuore,pondere,candore:aut forte quod nun

quam concreti cohereant.Inueniuntur autem ín Conchís tantum:& falluntur Aegypti], qui Ora

Jn quio. Con- bem pifcem rore concepto uniones parereaíunt. Ex conchis quidem uado infixis » Pinna folùm
chis gignatur margaritifera eft:ex cxteris díuerfz,bíua'ues præfertim: Vt funt, Concha rugata, Concha echína
ta; Concha Berberídicta Indice,Pedini altera aure fimilis, Concha fimilis oftreæ: & alia Pinna fi
milis,alia Strombo: Mys feu Mitulus tum ín mari, tü alicubi ín dulcíbus aquis: Cochlea quidem
quadam margaritifera uulgó di@a eft ab unionum colore,nö quod eos ferat.necfcio an ulla non
; biualuium ferat: quanquam ín Muricis genere quodam ad Oríentem gigniaudiui, @ Vnio Ins
Cintdu dicalingua Cinædus dicitur apud Arrianum : in Paría & Curianaregionibus Noui orbis Tend«
Eceola, ras, QConchas Margaritiferas aíunt noctulítora appetere,& ex coelefti rore margaritam concia
pere, unde & Eceola nominentur, Ifidorus .uídetur autem ficium hoc nomen quafí ecæloafua
concha concipiantur.apud alium quidem fcriptorem hactenus nullum id reperi, |
GR AEC1S hodie Mepyaeıren.
ITAL, PerlauelPerna, 4
GALLIS, GERMANIS ET ANGLIS Perle. ConchamipfamMargaritiferam,fl
de genere biualuium fit, Germanice uocabimus Derlemufchel: fin Cochlearum generís , Perles
fbnect: qualis efl Cochlea marzaritifera uulgó di@a:quam tamen uniones ferre Rondeletiusne

gat,in bíualuibus tantüm gigniafferens, Aelianus uero in India Margaritiferas Conchas magnis
Strombis fimiles faci .

C ONCHA Imbricata Rondeletij. | Concha (inquit) hzc eft diftindioneteftz'imbricatim
_„undata,ut loquitur Plinius,ad undarum fefe attollentíum fimilitudinem;ita ut diftindtiones
alia alijs infídeant ímbrícum modo, A Gr&corü uulgo Aganon uocarí audio,& à Caloieris Ara
bia (id eft, Coenobitis qui illic funt) Tridacna, (ur annorauir Bellonius.) Verum Tridacna, quorum

meminit Plínius,eíTe non poflunt. Sic enim ille quum de oftreis loquítur:In Indíco mari Alexan —

drirerum authores pedalia inueniri prodiderunt , Nec non inter nosnepotís cuiufdánomenclas

tor T'rídacna appellauit:tantæ amplitudinis intelligi cupiens,utter mordenda effent. Hac Ron-
deletíus, tanquam Plinius Tridacna Indica oftrea effe dixerit:quod non dixit; fedítade Tridae
Sul; | nístans |

PRI

titti 3

si
#

eve las

ή
ye
Sr

3

F

De Cruftatis. 235
nis tanquam de altero genere quod ín Italía etiam reperiatur , loquutus eft. quoniam, inter nos,
inquít, «c. 25 ο ον αν
GER M. Hin droffe art der Dffern oder Wufcheln immeer/ funderlib im Rooten meer:

da [y diemünchen Tridacna nennend/dasift Crymümpfelig.

NONCHAM echinatam (inquit Rondeletius) ab afperitate uocamus , ficut aculeatam ab a:
E us uocare poffumus.In hac unionesreperiri teftatur Plinius. Nam & Iuba tradít Arabia
cis (margaritis) Concham effe fimilem Pectíni infecto,hirfutä echinorum modo: ipfum unionem
in carne ipfa effe grandini fimilé. «De hac Aelianus fentíre uideri poteft lib. De animal 0,c,10.
feribes in Marí rubro Conchas quafdá nafcí,quarü tefta (edturas quafdä, et cauitates et labra acu
£a habeat, que cü coéüt ínter fefic,alterno incurfu cOiungantur,ut tanqua duarü ferrarü coeuntíá
- dentesuídeantur ínter fe conuenire;unde fítut pifcatoris natantis quancung parté,etiamfi fub ea
os fubeft,mordicus appfehenderint,amputent. «Ego ín Plinij uerbis Pectini ínfecto, interpre
tor,non fecto,non celato. # duty Avzfa γὰρ, ἀλλὰ λεν τὸ öspanop cya, inquít Androfthenes,xoù Azev.ad
dit & unionemin carne ipfa effe grandinifimilem, Vnde de eadem Concha eos (Plinium & An
drofthenem) loquiapparet:non,ut R ondeletíus putauit,diuerfa, Fortafsís autem eadem tefta &
Ixuis dici poteft,quod ad fuperficiem:& hírfuta, propter enafcentem materíam. Androfihenes a«
pud Athenzum Berberi nomínat hoc oftreum : id Rondeletius ad matrem perlarum uulgo día
ctam refert; & Azev,fpillum interpretatur. Ego rem in medio diligentiüs æftimandam relinquo,
Hec eadem forte fuerít Concha illa afpera, Κοιός,{ὰ eft, Aries ab Athenienfibus dícta: Corycus
ueró à Macedonibus,à figura nímírü fere globofa:ut Aries ab afperitate aculeorü, qui ceu cornía
cula prominent.Ksyys pays, Meminerunt Athenzus δέ Hefychíus. j

GERM, Σ, Æinrauche Rufcelnart/ein Stabelmufbeln.

ONCHAE echínatz Rondeletijfpeciem alíam fimi
EV Venetijs olim accepi, (nö puto tamé ín À:
driatico aut Mediterraneo inueniri, fed orientali Oceano,
adiungere uolui, Teftz utragg figura tü foris,tü cauitate in

| terna,que caput uerfusrecuruaelt, ínuíce fimiles funt.hoc
pulchri in είς, tribus ín fummitate articulis ginglymo iun
guntur, ita ut emínentes utríncy mucrones, mutua infertio
ne, utercgín oppofita teftæ acetabula,cohareant,
GERMAN, F. Hin andere Stabelmufceln.
Angli Pectínum genus quoddam aculeatum appellant
Sryll: ut & Maiam in Cancrorum genere,tefta aculeata,

CONCH A flríata prima Rondeleti],
IT AL. Capatonda,arotunditate,
GALL, Communinomine Coquille,
GERM. F. Ain Streym,mufbeln/ mit
tibertwären Linien.cin runde Mufbeln.
4

|
|
|
|

44r

236 Animalium Mar. Ordo XV.
ο N CHA ftriata altera Rondeleti], fimilis priori: nifi
& quod illa aliquotlineas tantüm à latere ad latus per ftria
rumtranfuerfum du@as habet.hæc non líneas fimplices, fed |
uirgaslatas ficuti fafcias per tranfuerfum du@as habet. eft eti-
am rufa:unde Concha ftriata,fafciata,& rufa dici poteft.

GER M. Ain andere Ctreym, mufdedn/mit ibertwá
ren bzeitlachten gleych als bendlen.ift von farbrotlade,

È

| ONCHA firiatatertia Rondeletij. | Hzc (inquit) cæte-
ris longíor efl,ouifígura: teftis multüm cauis, canaliculis

parum profundis,aliquot lineis per tranfuerfum dudtis,

GER M. Gastiit gefblebt der Srreym, mufcheln.

|
ONCHIS ftriatis Rondeletij fubieci fpeciem illam,quä Venetijsrotunda nominepiétam |
( accepi, Rondeletius primam e tríbus ftriatis fuis rotundam uocat,

GERM. Widerumbein Ctreym,mu[dd/ bat vilihrbein onderfcheid vonder vorge |
festen erften oder andern.

= = == 2
IE "==

n TILL
hehe CI TTTITILALI ul Itl

N flagnis quod? marinisreperiuntur Concha nonnulle,& Cochlez:ea maxímé rotunda & Aria
[pena hic exprefsímus,R ondeletíus, atqui pofitas ab eo figuras duas Concharum, non Co- -
chlearum generis effe apparet,ut ín uerbís eius fic legendum conijciam: In ftagnis quoque maris
nis reperiuntur Cochlea nonnullae, & Concha,&c. .

GER M, Seemufcheln/wie die in gefalisnen feben bey dem meer gefunden werden.

NONCHA Craflæteftæ, & Conchulz uaria Ronde
letj. A Galade & Chamaafpera (inquit) hac Cons
chacrafsitudine tantùm teftarum differt, Ha líneís aliquot
alatere ductis diftintæ funt,nihilominus tame lzues funt,
GERM. 2Éinart der Ölatemufcheln/dennädftge-
nafiten gleycb/aber von fchalen dicker.

ΑΣ
D cs
CAV

x

>

ANSE
PAN II ES

«ΟΝΟΜΑ. È

»

A
,
M Ci

2
9 2 Jt
. o
"a
|
,

De Cruftatis. LAS

4^ YoNcCHA Fafciata a Rondeletio dita. Superiori Galadi fcilicet,(inquit) fimilis eft Con
cha heec,nifi quod paulo latior eft,quod Ieuibus videtur peculiare. Preterea quínque uelua
ti fafcias latas a latereadlatus ducas babet, ijs fimiles quibus puella noftra capillum redimire fo-
Jent:quas Vettes appellant, id eft, Vitras,
GALL, Coquille Vettade,.id eft, Concha fafcíata,
GER M, F. Ain glatte Bendelmufbel , @Huicfimilem plané adíungímus,quam ob id

| peculiariternon depínxímus, díffert tantümlíneís purpurafcentibus , quas pertranfuerfum dua
- @ashabet äfummoad imum,alias partím flauefcentés,partim albas,íntus tota uíolacea eft,
L

NCONCHA galas, X Conchanígra Rondeletf. Con:
: » che galades (yaradks,inquit) Latínum nome nullum in-
Edna interleues numerat Ariftoteles. ile autem for
tafsis galades fuerint à lateo colore , funt enim candidifsima;
maxima, & lzuifsim&.Nonnull& parum purpurafcentés, qua
+ dam flauefcentes reperíuntur ; fed íntus omnes candidifsim&
funt.
His Conchas πίστας opponímus, quas propria pictura nó
- egere exiftímauimus,quod fuperíoríbus plane fimiles fint, nifi
quod intus & foris nigricant. | B
Bellonius Galades effe putat íllas qua alio nomine Chamælœues dicuntut.
GERM. S£inartder Blattmufcheln/vonfarben an der [dbalen fbôn weyfi: Doch finde
; man auc rofenfarb/ond gälbladr:find doch allinwendig gar weyß.2iber Sie [dovoattác von
ifem gfblecht find innen vno vffen fhwarts.
| (oNCcHA rugataRondeletij. Magnahæc Concha
I © (inquit) & lineis multís & elatis per tranfuerfum du
Gis ualderugata eft:teftis ualde fpifsis.íntus læuib. & fple-
doris argentei, per ginglymum & uelutí détes artículatím
coéuntesarticulatur. Tefta ob fpifsítudínem inlaminaset
frufta diflecantur: ex quibus fphærulæ precum conficiun
tur,& dentifcalpia , quemadmodum ex uulgo dita matre
Perlarum,fed nö adeo fplendida, In hac Concha uniones
reperirinon dubito, Vide etiam fequentem iconem,
GER M, F. {Ein Runtselmufcbeln / mit viliber-
twárenboben linie oder ftreymen. Maltet vilibt auch
Perle. 2. iß weyter bey dernabuolgenden figur.

Pd

A \ NS

SS

/ 5 τν

238 — Animalium Mar. Ordo XV.
ONCHAE rugate Rondeletij fimilis eft,auteadem forte haec, quà Venetijs olim Matrem
Lo Perlarum nominari audiui; hac fer ualuarum alteriùs magnitudine fpecieg. > 3
cERM.ilinanderecontrafactur einer [balen von der pets genafiten Runtelmufbelny
oder doch jren garfinlidb:wirt von etlichen auch Derlemüter geneiit. Außderpoliertefhas
len macht man Pater noffer ringle/singriibel/onnò andere {bone arbeit: ood nit fe hen
als von derrebten Perlemüter.

ES
t
1

|
1

u
x

jw

LL mdi ER

ONCHVLA rugata Rondeletj. Non abimoad fuma
(C mum (inquit) líneas ductas habet hac Conchula,fed à late
readlatus multas uelutirugas fparfim & fine ordine. T efte non
funttumida & ín dorfum elate,quemadmodum ftríate omnes,
fed depreffæ:colore uario,funtenim ex albo cinerea, & ad liuie
dum accedentes. L abra teftarum crafla funt:& tam arcté conne:
xa, ut fine ui nonaperíantur, facilius@ rumpantur tefte, quam
patefiant,quod à Chamarum natura prorfus alíenü eft, quarum
tefiæ híant. Vnde eos errare conftat, ( Bellonium notat,) qui hanc
Conchulam pro Chama peloríde exhibent. | : 3

ITAL. Veneti Biueronos uocant,uel Pfueronos, Gienuenfes, Arfellas, Anconitani,Rauen |
nates X Ariminenfes, Pouerazos,quafi Pauperculos nomínant, quod illic nimí& populares pau |
peribusg offerri folitæ fint, (Alia quídem funt Beueraze uel Calcínellz , uulgo Italís di@a Cons
chz,forma comprefsiore,tefta translucida, &c.) Alibi in Italia Caperozoe dicuntur;à colore ni:
mírum, quod ex rubro fubfulue fint,inquit Bellonius,idem tamen Chamamlæuem quog Capos |
rozolam uulgo dici,alibi feribit. Qux quidem Venetijs Cappa rozz, uel roZzolæ uulgo dicuns
tur,ab eruditis quibufdam illic Pelorides exiftimantur:& à Gracorum uulgo hodie ὀρυκταὶ dich.
tur, hoc eft,fofsiles.nam in fundo feu limo maris à fodientibus eruuntur. teftam earumlzuem & ^
albidam effe puto.

HISPANI Armillasnomínant,

GALLICE, RegíasautBafilícas Chamas Galli Pelourdes, ad Peloridum uocem acceden
tes,dixerüt.(Rondelerius Conchulam uariam [uam Gallic Pelourde nominat,& è luto erui fcribit, erc. )Alu
to autem,e quo tum manibus tum retibus euerruntur,nomen habent,zA?c enim lutum eft, (Re |
prebendit banc etymologiam Rondeletius. ) alij dictas a Peloro monte Sicilix uolunt,Bellonius. Idem
δέ R ondeletíus Conchulas hafce Mafsiliæ Cloniflas uocarítradunt. | 1

GERMAN. F, Æin andere vnd Eleinere attoer Rungelmufcheln . Binder Rlamen) —
klein Slammufbeln.Quere in Concha Peloride, |

Hec quoque aut Conchule ruga= |

; ns ta Rondelerij eadem efl aut plane fe k
GERMAN, fÉinanterecontrafactur dernibfigefenten milis. |

Mufcheln/oder doch der felben gants änlich.

C ONCHA Pidorum Rondeletij. | Hac (inquit) pictores utebantur, nonin diluendisaut
afferuandis coloribus,ad quam rem píctores hodie Mufculorum teftís utuntur;fed ut colos È
rem de fuperficie teftæ abraderent.fic enim Ariftoteles Hiftoria $.15. Concha qua picioribusutá -
lis eft,crafsitudine plurimùm excedit,& florem íllum non intrateftam, fed foris habet, reperítur —
idgenus maximécírca Cariam, Cum hacdefcríptione tinquit Rondeletius) Conclia hacconue
nit:teftis fpifsis,inruslæuibus, foris inæqualibus & afperis, Cinabaris aut fandarachæ colore,figu E
rafpondylorum aut mínorum oftreorum. Lj
GER M, F. Ein GOalermufdeln.oa [y imbzauch was bey oen malern/welchediefchsn «
toot [arb vonder fchalen außwendig abfchabrend. | - i
| | PINNA —

pl

NET" - \

DeCrufats. | 230

De 2» CE

E77
M u
\

N

LL
LL

LZ
A

ή

eh PPT
7

LL
ELA

N

tr

INNA magnaRondeletij, Concha (inquit) bíualues funt Pinna & Perna, à Mytulorum
Pio non multüm aliena. Cancri etiam (paruî) ín his nafcuntur (Pinnotera feu Pinnophy=
laces dicti)de quibus fupra fcripfimus.Pinnam Latini uocant, feruata Grecorum appellatione, à

quibus riv» (raríüs etiam Fivve,ut Ifidoro apud Athenx®) dicitur,fortaffe à fordibus, quibus fem
per obducta eft:nivG- enim fordes fignificat,ut fcribit Varinus, Rondeletius. ravioy quidem e-
tíam filum Gracisfignificat.funtautem fila quada Pinnis adnata,uilli alicuius feu byfsi inftar,un
. de& à Genuenfibus Pinnalana uocatur, @Concha Aegyptia paralíos cognomine,quam & Pin
namuocat Democrítus, Hermolaus. @ Alíquando ad cubítí magnitudinem accedit:in nofiro li
tore pedales funt, Mytulis quodammodo fimiliseft , nifi quod ftridtiorem partem multò magis a=
cutam & longam habet:quoníam ín arena uel coeno, affixa uiuit. ubi byffo fua proximis corporí-
bus,ut firmiùs fubredta femper ftet,alligatur. Intus multum eft carnis, cuius omnes fere partes in
difcreta funt,uelutí ín Mytulis,Pinnarum byflus (qua mollifsima & delicatifsima lana eft) a My
| tulorî byflo tà differt, qua ftuppa canabína ätenuiflimo & delicatiffimo feríco . eius magnitudo
— Pínnarü magnitudini refpondet,in maximis enim pede unü longus eft. Tefte Pinnarîi omnif ei
de cá Mytulorum teflís facultatem habent, R ondeletíus , In Pinnis uniones reperíuntur in A=
carnania,authore Plínío,fed nonlaudatí, Eftinter fluuiatiles Concha quedam oblonga:quam
Belloniusapud mecum uidiflet, Pinnam fluuíatilem appellandam cenfebat,quod & erecia flare,
& margaritas contínere foleat.
G R AECI Pinnasuulgarinomenclatura,antiquæ fere perfimili nuncupant, Gillius,
ITAL. À GenuenfibusPinna lana uocatur,ob byflum,a V enetís Aftura (CNaflura , Mafa
farius) nomine communialijs multis conchís , Rondeletíus. Pinnam Neapolitani Pernam ap-
pellant, Siculi Lanam pínnulam,Gillíus .
GALL, Mafsiliæ Nacre,Rondeletio tefte:quialiam quoq; Concham fuperiüs exhibita, Pes
Chini fimiliorem,a Gallís Nacre de perles,pro Matre perlarum uocari tradit. |
GERMAN. Ε. $£in.Stec&mufcbel,quoöd acutior eius pars fundo infixa fít.uel Lemie
mufbel,a fimilitudine pernz.uelcírcunloquor , in Perlemufcheln art. ein groffe damme
mufbel.In Oceano forte rara;aut nulla ef, prafertim noftro , Lutetia quidem nunquam haberi
Belloníus refert,

P: N N A altera,quz príuatím Perna dicitur:cuius meminit Plíntuslibro 34. capite ultímo, in Perna,”

ter ea quz à nullo authore nomínatafcríbít. Pernz (inquit) Concharumgeneris,circa Pon
tías infulas frequentifsimæ, ftant uelut fuillo crure(unde & nomen acceperunt ) longo, in arena defixe,

Perna,

>40 Animalium Mar. Ordo XV.
hiantesq; qua limpitudo eft,pedali non minùsfpacio cibi uenantur.den- |
ces ín círcuítu margínum babent,pectinatim fpiffatos.Intus pro fpondy=
lo (fic uocat callum Jeu carnem duriorem & interiorem offreorum qua alij τράχιλομ)
grandis caro eft, qDe his fenfiffe uideri poteft Theophraftus,, inlibro
de Lapídibus fcribens: Matgaritas generat oftreum Pinnis fimile, (Arche
neus bunc locum citans,addit, fed minus,)tam magnas,quam eft magnus pifcis
oculus. @Pinnahæcpatua (inquit R ondeletíus) in mari nofiro reperi=
tur, & ín eauníones paruí, € Bellonius Pernam facit Pínnam maiorem;
Rondeletius, minorem, cuíaffentíor, Gracum peculiare eius nomen
non inuenio, nam riv & Fivrus 16 communius eff, dici autem poterit
πτένα, eádem ratíone qua Perna Latine.Pluralege mox ín Pínna altera,
ITAL. Pinnam Neapolitani Pernamappellant, Gillius , quæren-
dum autem;totum ne genus Pinnarum,an fpeciem príuatím una fic nun
cupent, i |
GER M, F, fin ZA afemufdel.ein art der Stecmufcheln oder Perlemufbeln.

.

]
v3,

SE VTE-xw-wW,---

Tr

NI

KOS

IT

Pinna minor,

Pinna maioris ut uidetur alia pilura,

PS
ΜΑ
κά rr,

ED

Br

u,

SEIT.

a

\ n ῃ WA

NI lir

Aur INN)
jw; T

I |

TS

tas
ESS

sera

IQ

re Pa

>>>

INNA paruaRondeletjj. Conchahec (inquit) & figura,& uidtusratione,&byflo Pinne |
Pre. efi: magnitudine differt , € eo quod antequam ex acuta & ftricta parte ínamplítudís —
nem extendatur,excauata eft, @Pinna minor Venetijs non uífitur, ín Propontidisfinu illo quá -
Nicomediam fertur,frequens,Belloníus.Hanc Pinna fpeciem,ne quis cü Perna confundat, qua '
& ipfa Pinna quzdam minor eft,cauendum.differentiæ quidem gratia, hancfimpliciter Pinnam
minorem,aut Pínnam minorem Izuem;Pernam ueró pe@inatam cognomínarelícebít,Pectíni |
enim fpeciem propofitaa R ondeletío icon pra fe fert;& détes ín circuitu marginum pectinatim
fpiflatos effe Pernis Plinius author eft, i nn

GER M, F. {Éinanderctleine artder Hammenufbeln oder Steckmufcheln/glattan”
den fhalen/nit gebölt oder Fäneler wie die nächffgemelt. 1 | 4

BELLONII Pinnam minorem,nefcio quam ex tribus Rondeleti] Pinnis effe dicam: uides
tur enim ab omníbus differre. Icon quam exhíbet, ad Pinnam magnam Rondeletij accedit: nifî |
quod ín fumma concha, qua latifsima eft,paruus quídam circulus confpicitur; quem alíus paulo
maior ambit:& ab eadem parte ad ímum lineealiquotredz defcendüt.per media uero linearum
interftitia,multi exigui circuli,o.uocalis qua fcríbi folet circunferetiapaulömaiori, deinceps per
interualla digeruntur. Huic pi@ura ego fimilem ferè à Cor. Sítrardo olim miflam,hicexhibeo, —

GERM AÉinander gemäldererften oder groffen 4ammemuf[cbel/ale mich bedunckt.

«© De Cruftatis. 241

DE VNGYIBVS IN GENERE ET
príuatím de mare,
Solen mas Rondelerij:

,

È. NGVES inter Conchyliaa Varrone numerantur:quos Plinius femper Gracis uocabulis
D Hac enim eius uerba funt, lib.32,Solen,fiue Aulos,fiue Donax, fine Onyx,fiue
Dadtylus.atlib. 33. (exu diftinguit,his uerbis: Purgaturuefica & Pectínum cibo, (Rondelerius pro-
bè addit, & Solenum,idg, Athenaiteftimonio confirmat.) Ex his maresalij Donacas,altj Aulos uocant,
foeminas Onychas. V rínam mares mouent:dulciores foemina funt, X unícolores. — Graecífexu
quidem diftinguunt,non uero nominibus,ut Diphilusapud Athenæum: οἱ σὲ Σωλᾶνες uw πῶς 71-
vay xe sudor; 7:65 πινῶρ σὲ ARS, κοὰ Δόνακες, uo ὀνυχες,τοολύχυλοι, ico Κακόχυλοι, κολλὠσΊεις : E oi I ἄβῥενες
«T ῥαᾳβσῖωτοί io, c. Vídentur autem pleracg bec nomina, à figura pracipue facta,quz oblon
ga,teres & caua his Conchylijs eft.Solen quidem Gracis proprie fignificat fíftulam,tubum,cana
lem,imbricem.aulos,fiftulam fiue tibiam.donax eft harundo (qua & Cypría cognominatur Dio
fcorídi) ze 7ο Aeris didta.quod facile uentís commoueatur.refert autem hac Concha arundí-
nis internodium. Dactylí,authoré Plinio,ab humanorum unguium fimilitudine appeliantur:me
lius autem dixiffet, digitorum. digitos ením referunt figura,plerung & longitudine, (quanquam
& longiores inueniantur;interdum dodrantales, ) & crafsitudine. Abhumanorum tamen un-
guium fimilitudine ut Graci Onyches,(ic Latine Vngues dícuntur. partes enim extrema præci
pue;tenuírate (lzuítate) & figura unguibus fimiles funt; uel a teftz colore & fub(tantía unguibus
noftris non difsimili.Longe uero alius eft Vnguis odoratus , Conchylij Purpura'ue operculum,
Gaza ex Ariftotele modo Vngues,modo digitos ínterpretatur. d] Differt ab hac Cöcha löga Pli
nij, ut R ondeletíus docet:quanquam & Solenes μακραικόγχαιὰ Sophrone dicätur, & µακροκόγχυλοι
ab Epicharmo cognominentur. @Solen ex Concharum longarum genere(inquit Rondeletius)
duplíci tefta conftat,alteratantum parte collígata nígro uinculo, (etiamfi aliter fcribat Ariftoteles
Hiftorie lib. 4.cap.4.) abalterauero parte foluta,ita ut nullum uinculiaut artículatíonis ullius ue
ftigium cernatur,Extrema duo femper aperta funt:anteríore caput exerunt & retrabunt Teftudi
nisritu. Tefta czruleo eft colore, líneís euidentibus per tranfuerfum dudtis: Aqua & arena uis
uunt, @ Vítam foemínz ín arena traducunt:mares in eo lapidis genere, quem Glaftrum uocant,
nec unquamalibi uifuntur,Bellonius. «| Dacty!ís natura ín tenebris,remoto lumine,alio fulgos
τε clarere:& quanto magís humorem habeant,lucere ín ore mandentíum:lucere ín mänibus atqg
ín folo,atq uelte,decidentibus guttis,Plinius. & Vnguium alij mares,alij foemina dicuntur, Pli
‘nio & Díphilo:quanquá nó procreant, ut qua proprie fexu diftínguuntur:fed (ficuti & alia qua
dam Conchæ) locis arenofis fponte proueníünt. | DET
GR AECI etiamnunc Solenas appellant, Gillius & Maffaríus. DU αν
IT AL 1 (ut Veneti) Cappas,id eft, Conchaslongas. Apuli Imbrices a fimilitudine, Puto
& Dottolí nomé (a Greco Dactylí)alicubí in Italia ufurparí.(Gíllíus Balanos mar.a Venetisnon
recté Dactylosuocarifcribít] Genus id Concharü,quod anoftris Spoletta uocatur, aliquí Spo
dylos,alij Dactylos mar.effe uolunt, &c.Brafauolus. Spoletta quídem uocabulum, accedit ad
Germanícum Spülen,quod cannam uelarundinem fignificat. Duo earum diferimina uulgo
Veneto agnofcuntur:quorum alterum Capa da ferro,alterum Capa da deo uel da detto (quod ex
fua thecafolo digito fine ferro eximi pofsit) cognominat, Bellonius,
GALLI des Coufleaux (uel Couteaux) quód cultrí manubríum referant, x
. ANGLI Dirot.uel Ditot. fed Io.Fauconerusalíud Anglicum nomen indicauit, an 4A ad
fyfb. A Vuallis in Anglia Thymbi uocari audio. a
" GER HM. Ε, Îlagel/Finger/RAnel/Spille/Meffte/uel Vlagelfbale/Finger{bale/1 ag
fbaleuel Ylagelmufbelnjdas máfile/zc.
Solen femina Rondelery.

Solen.
Aulos.

Donax.

Datlylus;

Onyches.

Concha lo: gi

Sexuss

+,

Cochles,

Murex,
Conchylium,

Pelagie,

‘tis certe hoc peculiare eft,ut teftæ poftrema à capite clauiculatim intorqueantur:& opercuki oma

by , . ^ 1 4 ορ ον TS
à , ? 0
Y V \ n e Sn. 2

>42 Animalium Mar. OrdoXV..—
: Alia Solenis icon} enetijs olim nobis depiéta. doo

z> D

ZZ LLC EN) dl

oLEN foeminaRondeleti, Onychas (inquit) appellat Plinius Solenes foeminastqux= co |
lore,fapore,magnitudine à maribus differung;in alijs omnibus fimiles, Tefta lineis czruleis di
ftinéta nó efl,ob id à Plinio unicolor dicitur, Caro dulcíor eft, maríbus minores effe folent, Plura
lege fuprà in mare, | |
VVLGARIA diuerfarumgentium nomína,eadem huíc , qua mari, attribui poterunt;alís -
quo (fi uidebitur) differentiæ nomine adíecto. CE
GER M, F. Llagelmufchelndas weyble/zc.iftEleiner dan das obgemält mánnleennt

füffer/zc. i
DE CONCHIS TVRBINATIS IN GENERE,

Tiv RBO proprie dicitur figura quz examplo & lato paulatím ín mucrone definit, ut de Bue —
gen fcribit Quidius: caua buccina fumitur illi Tortilis inlatum, qua turbine crefcítab is |
mo. Huiusfiguræ etíamturboluforíus, Quem pueri magno in gyro uacua atria circum |
Intentiludo exercent. Abhuius fimilitudine dícuntur Turbinata oftracódermorum genera, |
Στρομβὼσῖν Ariftoteli,quaecung ín uolutas & anfractus,feu fpiras, quales in prælis X torcularibus -
uifuntur, &Aixee Græci dicunt,unde ἑλικοεισῖά forte eadem quae spou Bad uocari poffint)) teftasfu- —
as quoquo modo reflectunt;fícut X Cochlea,he enim omnes turbinate funt,fed breuiorestotun |
díóresQ:nec exeunt in mucronem fuo turbine, ut Strombi,id eft Turbines, proprie & príuatím |
dii, qui in longum protenduntur. Hefychius non diftinxit, Strombum fimpliciter Cóchlon ín «
terpreratus,neg Maffaríus: quí, Aquatiles Cochlea,inquit, funt quz Grace Strombí, Latine «
Turbínes communi nomine nuncupantur, quod ex amplo ín tenue deficiant, ín uertiginem i
te. Theocrítus quo ftrombum & cochlon ceu fynonyma nominat,ita nimirum ut genus ac fpes
cíem, Ariftoteles alibi Echinos etiam Turbínatorum nomine compleciítur,alíbí non. Turbinas

níaíam inde ab ortu natura gerantique echinis nullo pacto conueniunt,&c. Vide Rondeletium
lib,z,De aquatilibus cap.ı. | | | : |
" I T ALI Turbinata omnia, ni fallor, Porcellanas uocant: aliquipriuatim Venereastantüm.
oncnas.
GER M, Cochleas & Turbinata quoquo modo nominabimus Schnecken: Strombos uero
priuatim,Straubfbnecfen/Straubenbo:n/Spitte Rinckboen: Schmale langlabre wn |
gefpiste Schnecken. (

Purpura cum operculo,quam Rondeletius exhi Alia Purpure effigies nóflra:ex Adriatico»
buit qui & aliorum pilturas veprebendit, in qui
bus uel voflrum tubulatum, uel turbo non exprt
Mature

BAM > >
Dre

VRPVRA Turbinatorumgeneris nobilifsima concha,à Græcis Fopgipe dicitur:cuius dimi |
D eft roeguewy. Murex etfi fpeciem unam fignificet, feilicet Buccinum: generale ta« —
men efl uocabulum, (ficuti & Conchylium, per excellentiam, ) Purpurä comprehendens & alia. |

Koyy9^s, Conchyle, Hefychio & Suidæ Purpuram fignificat: Conchylía uerò oftrea. . Putpu- —
rz nomine alio Pelagíz uocantur; Plíníus, Maffaríus quidem & Rondeletius, Pelagias loci ratio |
ne Purpuras quafdam effe docent, non autem totigenerihoc nomen conuenire. fieritamen pos |
teft ut uulgus Plinij feculo eas fic appellärit xer Boyd, quod ille maximerequirerètur, utpote& — |
maiores, & qua magis probatü florem haberent: quü etiam Pelagium pro colore feu flore Pure —
pura Plíníus dixerit.Buccinum(inquit)per fe damnatur, quoniam fucum remíttit:pelagio (id eff» ||
Purpure flore) admodum alligatur,&c. | Purpura animal fiue Concham proprie fignificatsaccipî —
tur autem etiam pro coloreex eo facto,ei ue fimili, Viole (ublucet purpura nigre, Vergilius.item |

- DeCruftaus. | 243

Purpura pentadaëtylus Bellonij (atqui delli fi pinguntur)
prona.Videtur autem ad Aporrhaidem Rondelerij propius acce
dere. Turbinem quidem pentadaötylum Rondelery,infradabimus. — Eadem fupina.

N

/

EM NN SC
QUSE

NOSE.
MM N MM NN >

N

ΑΛΑ
TN
(7)

ito. |

pro ueftimento eo colore tino. Cruorille qui parcifsimus in fingulis reperitur,flos, fucus, pe
lagium,fuccus,medicamentum,pharmacum,nominatur: color ipfe purpureus, Puniceus, Colofsi
nus, Calaínus,& alijs forte nominibus, 4| Purpurarum genera plura funt, earü differentia fumun
tur à loco, magnitudine, paruitate,floris fiue fucci uarietate.is enim alijs nígrícat,alijsrubet. Έα
rundem plura genera tradit Plíníus, pabulo & folo difcreta.Lutenfe,putrilimo:& Algenfe, enu-
tritumalga,uilifsimum. Dialutenfe,uario foli genere paftumi, &c, Phoenices pifcem,cuius fangui
ne ferícum ín purpuram tíngebatur,Sar appellant, Seruius,

GR AECI etíam hacatate antíquum nomen retinent,Gillius,

. 1T AL. Genuenfes quód murícatís aculeis ín orbem círcüualletur atdj horreat, R onceram
uocare folent, Venetorum & Romanorum uulgus ab ungue odorato(quo iam índe ab ortu natu
rx fefe quafi concludendo tuetur) Ognellas nomínat, Teftas priuatim Porcellanas uocat Italia,
codem@ nomine Conchyli] genus omne intelligit,Bellonius, Purpura mar.íd eft , Cetula mas
rina,Syluaticus.

GALL, Noftri Curezuocant,quafi Murex, Rondeletius, Has & Murices & Buccínos,
Mafsilienfes Bios uocant, Gillius,

GERM, F, Sin lagelfbneck,abunguisfimilioperculo, Ein Purpurfchnecken art,
ut eo nomine Buccinumquog & Conchylium includamus. in Stachelfbnecken art. uide
infra ín Muricibus.

ANGLICVM nomen eft Durple,nefcio an uulgare,an effi&tum imitatione Latini,

DE MVRICIBVS IN GENERE.

vy REX aliquando fumítur pro Purpura:fic Muricem Tyrium Vergilius dixit. Nonnun
IMs generis nomen eft, cui fubijciuntur Concha V enerea & Buccínum. Muricum gene
ris (unt quz uocant Graci Colycia,altj Corythia,turbinata zque;fedminora,Plinius.Quare cum
Muricis nomen pluribus accommodatum fit, Gaza Plínij Gs cazerispleri/q)imitator Kipuxas no Mu
rices conuertít fed Buccinos, Plíníum quidem Κύρυκας nó femel Murices interpretatum conftat,
Rondeletius, Nos Plíníum Esovx« modo Murícem , modó Buccínum uertiffe obferuauimus.
Firmioris íam tefte muríces & concharum genera, Plinius: cum proxime de quibufdam fra-
gilioris teft díxi(let.A pparet fané Latínum nomen Muríces,à Graco Κάρυκες defumptum:a Mu
ricibus autem metaphorice tum tríbolos (ut Graci uocítant) ferreos: tum fimiles ín faxis alibi ue
mucrones duros & acutos promínentes.R ondeletío Murices proprie dicätur,qui turbinati (unt,
& logos firmosQ aculeos fiue clauos habet, Hos Germanice Stacbelfbalé uel Stachelfebne-
cEennominabimus commode,nomine ab aculeis & concha compofito, nam & aculeatos pifcicu

- osfl.aliqui Stachelfif appellant,

Mutianus prodidit Echeneídem effe Muricem,latiorem purpura,&c, RondeletiusVenere=
amhanc Concham nuncupat;uulgus Porcellanam,&c.
RR

244 Animalium Mar. OrdoXV.
A. iconem Rondeletius exibuirt cui nos fimilem alteram B, adiunximus, Conche cuiufdam feu Muricis ori
entalisquam Venetijs naËli fumus.in ea margaritas quoque gigui quidam nobis retulit, nefcio quam ueré.Color

forinfecus pallefcitsintrinfecus cum pulcherrimo fplendore ex albo rofeus efl. Labrum exterius provendie fe e di ;

latat in marginem."Mucrones infra caput feu conum tefte duo magni, fed obeufi,prominet, in ip[o cono parui ad-
modum & Jubrotundi, per fpiras deinceps, non aculei fed tumores uifunzur. |

D»

tt

LIA

ZZZ

Dez

77. cud

SD TE

All, * »' // d d]

(ZZZ Au e

IN ΠΠ. |»
jo

2:
2
22

VRE x Marmoreus R ondeletío díctus,à candore duritíatp,qua marmor(inquít)candidá

NIE ulatur parte externa:parteinterna ex albo purpurafcit,
GER M. Jin art 9 Stachelfbnecke/außwedig weyß wiecinmarmel/ifimerdigleybfarb,
VREX Triangularis Rondeletij. Hic altera par
M: (ínquít) Murex planus eft,altera fere rotundus; ^ i
ied ita ut utríng; duo fintlatera,tertiü plana pars efficiat: AZIZ
à qua figura, qua huíc propria eft, triangularisiure dící»
tur. Vario eft colore.Foramen duplex habet, rugofum;
quo ob tefte amplitudiné erbreuitate , fonus editur gras
uís errriftis. Tefta rota ad Conchylij teftà magis accedit,
G E R M, HEinandere artder Stachelfbneckemit
tryecten an 9 fbale.

\\
NUL

TTT
N TTOOIT|(\wWs
N Ea
vee ὃς SLA

WW

N

N

2

N

LL?

WS

UN
NY
WS

VERI or
SNO
NN

>

De Crufcacıs. 245

VREX ladeus Rondeletij,a lateo colore nuncupatus, Hic (ínquít) exochas & tuber
cula potiùs habet,quam clauos fiue aculeos. |

GERMAN, 2Æinfhôn weyffer Stachelfehneck.

v REX CoracoidesRondeletij, Vtanatomici (in-

quit) omoplatz appendicem à roftri coruorum fimili-

tudine coracoídem appellarunt; ita nos Murícem hunc ab α-
culeis incuruis,& roftris Coruorum fimilibus,

^ GERMAN, fÉinanoetre arto Stachelfchnecke / mit

Erumlachten fpitsen / gleych wie die f:bnábel der rappen.

à Lege fcripta fuperius cum Purpura pentadattylo Bellomj,

Hr
PAR)

'
M

ASSSÈRSS
\
BEN
IN

PORRHAIS muricumgeneris Concha,ut Rondeletio uidetur,qui Pliniü etiä de hoc ge
PN nerefenfifle fufpicatur,his uerbis:Muricî generis funt qua uocant Graci colycía, alij cory
thía, (al coryphia,) turbinata equé,fed minora multo, «| Gaza aporrhaíde , murícem ínterpretatur
apud Aríftotelem.
GERM, Æinartder Ctacbedfdnedenooer Purpurfcehnecken iii meer.

Buccinum Rondeletij.

NH

NN

Icon bec noftra eft. fiue Cochleesfiue Buccine:quam apud ciuem quendam noflrum uidimus mucrone pertufoscircu-
lo flanneo ambiente,ut apta effet inflaris A Rondeletio pro Buccina exbibita effigies, noftre quidem fimilis efl fed
tuberculis rotundis [cite clauata.

p^ | | "y DI |
E d ή MU AN
P — e ray] í NE UN ή | i NS x
Ben M N M IM Us
TU N JA a ) Mi η
N Ù h

,

f TW N
(ΜΑ ) MEM, ΝΑ
νυν
αι ας
Zu / N] // pi yl RN

Ισ,
1

3 V ME 9)
IM) LEZ ) i Μι
M
*; o

gy m

- t DIT

SERE EH
I EE. >
==

246 Animalium Mar. Ordo XV.
HPYKA Ariftotelis,Buccíni Gaza femper interpretatur:Plinius Buecínum . Buccinu
N inquic minor (alis melius, maior) concha,ad fimilitudinem eius Buccini, quo fonus editurt
unde & caufa nomini,rotunditate orís in margine incifa, Genus alterum (Conchylij) Purpura uo-
catur. Aliquando Muricem uocat, Rondeletius, esrwop hodie à Græcis appellariaudio, Gilli=
us Græcos quofdam hac ætate Strophilídas uocare fcríbít, E
ITAL, Liguresuulgo Cornetos nominant, (Bios cornetos, Gillius,
GALL. Mafsilienfes Purpuras & Murices & Buccinas,Bios appellant: Buccínas príuatím,
GERMAN. F, Ain Hornfchneck oder Blaaffbneck immeer/größer oannein Dura.
purfbneck:magsii blaafen gebzaucht werden wie ein bozn. Ein RRinckhosn gefblebt. Eft
autem TRincEbosn inferioribus Germanis nomen generale ad omnes cóchas turbínatas; factum.
äremedio.prodeffe enim putant aduerfus tufsim ficcam, (ín qua tufsientes parit excreant, & fpía
ritutanquam recíprocante offenduntur ,quod lRincEben appellant, fi cereuifía aliumue potum
€ cochlea bibant, Figura bac ad noftras conchas effiéta eft alis — Efl et hoc parut Buccini genus,
Rondeletius pofuerat,fedhuic fimillimam. ex conchis noftris depiftai. accedit
autad Turbine pentadatbylu, Rod.

D YCCINI fpecies due minores Inter Buccinorü genera (inquit Rond, bac duo reperi:paruñ,
líneís frequentib.afperiufculî, Et alterü huíc fimile,nifi cp líneas pminentiores habet,&tr3fa ——
Uerfas,utftríatii merito dici pofsit. GERMAN. wey Eleine gefblebt der Kinckhosnen.

NS

NS
RONDS
MONIGA

DADA)

OAK

,
er

CONS
RAR AN
ANI QUIZ
N,
HAN AAN) *»

5 000
(OU

ARIA

4 VO)

(00
"t

I
ar II

ET !
& ONCHYLIVM apudueteres Latínos δί Græcos nomen eft conchís & cochleis omnib,
commune,& per excellentíam aliquando pro purpura ponitur. Diofcorides quidem cum
dixifferde Purpura & Buccino,aliquanto poft de Conchylío eiuség operculo feorfim feribit: une _
de fpeciè peculiare efTe apparet;eäfcilicet qua hic ex Rondel. fentetiaexhibeo, Koyxuasop,noyyurn. —

GERM, F. Hin gfblebt 9 Purpurfchnecken/bat Écinefpits οὗ buckeln wie die andern.
Operculi quod itr medio latius ct rotundius exhibetur,Buccini aut Purpure cft: cetera uerò quatuor anguftiora lögiorag;,Cöchylij.
% p è

1 De Cruftatis. 347

YONCHYLIT operculum, Purpura operculum (inquit Rondeletius) 22470 fie Bat Blatta 2yz,
E Bv(avnoy ucl Bv(«vzG- appellari debebar, Blatta uero Byzantia Arabum nihilaliud eft
quam Conchylij operculum. Pharmacopolæ noftri Conchyliorum Buccinorumé opercula perz
mifta uendentes, Blattas Byzantias uocant:has rotundas, illas longas,Diofcorid. Onycbem vv Yngyis,
χα) id cfi, Vnguem, uocat,Conchylij tegumentum, (wöuz τό 12yyvAis) à figura nimirum, qua auí-
um carníuorarum unguibus fimile eft.aliqui etiam oftracíum,ut refert Plinius,ueloftracon, O= ϱ JfIracitetis
nychem Paulus Aegineta teftam uocarí dícít Conchyltj, duntaxat Indící;quod & Condylíon ap
pellat. q Eft € Onyx fui generis Conchafntegra,alio nomine Dadtylus, |

GER M, Oastectele von oernádftgefesten art oer Purpurfchnecken.

Ex duabus his Strombi magni icombus,minor a Rondeletio exbibita efC: maior ad Strombum quen-
| dam peregrinum (quem domi babeo ) expre[fus.

NY
EJ

RSS
SINN
MX

TS
SN
N

er ο
EEE

TT
5

ο

v |
Y
4 E
e.

vR20 longus € magnusR ondeletij. Multis (inquit) uoluminibus conflat; tefta eft alba,
B ac: tuberculiscg multis fcabra & afpera, |
GER M, Zwo lange vnd groffe arten der Straubenfchnecken-

- LI

Terreftres
fpecies.

Conchula la-
Gea.

248 Animalium Mar. OrdoXV. -
V R B o tuberofusRondeletio a tuberculís multis cognominatus:inter czterosquihicexhi- |
Murs Longus eff, (inquit,)tenuis,in mucronem defines.Huiufmodi funt quídam -
albi,quidam nigri,quidam uarij.Pollicis magnítudínem nüquam excedunt, In hís Cancellícum |
parui funtuiuunt,longiores fs qui Neritarum funt hofpites, €[ Huius generís Turbinesinter-
ra etíam reperíuntur. @ Eíufdem Turbínum generis funtaliquot fpecies diuerfæ: quædam lon= |
gx,tenues,acutiores,leues:cuiufmoditres funt tuberofo propiores , alij, poftremi fcilicet duo ín
pidtura,inzquales,tuberofi,fcabri,uirgati. Vita, moribus,fubftantia non differunt,
GERM, tlie befundere Eleine StraubenfnecËle/dergleychen auch im erotrid auff
trochnem land gefunde werded: der gróft aufi jnen mag ein £ychelfehneckle genefit werden.

“vr BO angulatus Rondeletj. Hic Turbo (inquit)Buc
ToS fatis fimilis , quía teftæ uolumina ita à fe difcreta funt,
ut ín medio angulos efficiant, cognomínatur angulatus.Inferi-
às ín Turbinem tenuatur,fuperíüs in logum & acutü roftrum:
nam & Plíníus Purpura roftrum dixit, Colore eft marmoreo,

GERM. F, Min ZEcFeftraub.

VRBO muricatusRondeletij, Afpe@u quidem (inquit)
Buccino haud difsimilis eft : fed à tuberculís multis,breuib.
quidem & obtufis,muricatus appellatur, (eppellari poreft.) Superi
ore parte tumidior eft, Intustefta purpurea eft , forís alba & ue
lutí calce íllíta,
GER MH. F, Ain Buckelftraub,

T VRBINES diuerfi,qui intra fpongiasuiuunt, Cümfz
piùsfpongias fecarem in frufta, (inquit Rondeletius,)utpe
πίτας earü natura pueftígare , ín js uaríetaté maxima reperí Co
chularü omnis generís, Conchylíorü paruorü,Buccinorü, Tur
bina,Neritarü, V mbilícorü,cuiufmodi aligt hic exhibeo:omnes enim perfequi, infiniti effet ope

KU,

ris. Dicemus tantüm de eo paruo Turbine, qui dextræ manui proxímus eft:rimamg longiufcus
lam ueríüs quam foramen habet,tefta non intorta:qui & intra Spongías, & extra reperitur: Con.
chulaggladtea à candido colore nominari poteft:uulgo petite Porcelaine dicitur , Hac in fucis ux
tuntur mulieres,Equorum frenis & phalerisnonnulliaccommodant.ex eifdem & gagatarüglos |
bulís mulieres monilia & cingula contexunt,& c.Sed qua equorum ornamentis adduntur, crafs
fiore duriored funttefta:alia tenuíore & fragiliore.utræc & candore & figura fimiles,

GER M, Mancherley Eleine Schnecklevnd StraubenfhnecËle/ wie dicinn fhwimmen
gefunden werdend. |

TVRBO

De Cruftatis. 249

vRBO auritusRondeletij, Sic aut? uocamus (inquit) ob extremialterius turbinatæ par
tiaduerfilatam utring appendicem.perelegans eft, & rarus in mari noftro : extantibus pul-
chro ordine tuberculis diftinctus,horum imaginem imitantur aurifices in urceís efformandis,ad
dita bafi,
G ER M, F, Æin Dorftraub/fbönmitbuckeln.die goldfehmid formicreo erlihe gefchire
ele fchalen auff oife weyß/machend füßle daran. '

VRBINES duodigitatiR.ondeletij, Inter Cochleas (inquit) Plinius Pentadactylos quof
dam nominans,de hisne Turbinatis intellexerit (que proponímus) nefcío. Dicitur autem
Pentadadtylus Turbo, quod quing habeat appendíces longas & acutas, fi extremum Turbinis
annumeres, Aliuseft Turbo Teflaradadtylus,cuiquatuor duntaxatfuntdactylí, Exhisalij
albi funt;alij nigricant, alij funt uarij.Sic ille. Bellonius Purpuram quandam Pentadactylum no«
minat & pingit: quam fuperiùs exhíbuimus:fícutí etiam poft Buccína genus quoddam paruum,
Pentada@ylo Turbini Rondeletij perfimile,
GER M, F, Zincheler/Zinckeftrauben/ einer mit vier/ der ander mit fünffsincken oder
enden.

ir ocHı à Rondeletio didi,&alij quidam Turbines, Hoc Turbínum genus (inguir,fenrit
144 de duobus tantum bic depitlisnempe maximo,e paruo ei adiuntlo)à fimilitudine inftrumeti quo
lufitant puerí, Trochos appellamus. ( 7 rocbi;d eff Rote , Aeliano bellue quedam marine funt.) Horum
alij funt parui:qui à fuperiore ampla@ parte,ftatim in breue acume deficiunt. Alij longiores. Om
nes lzues unt & uarij. Tefta uelutí cruftís duabus conftare uidetur:externa minus nitet, qua fub
iacetunionumeftfplendore. Prater uerö Trochos duos,adiecimus alíquotdíuer(as Strombo
xum formas:quarum alia ad Buccínorum,alíz ad Conchyliorum fpecíem accedunt.

GERM, MancherleyEleine Straubenfchneckle,

DE NERITIS QVI INTER TVRBINES
& Cochleas fere ambigunt,

Concha eft ampla & capax: nos imaginem eius ueram,non magnitudimem ,expreffimus Rondele-
tus, Inlacunoftro Tiguri fimiles fere Conche reperiunrur,fed perexigue candide, fragiles,

ERITES Ariftetelis,waeirusö, |. Quas Ariftoteles (inquit Rode

letíus) N»e/zas uocat, Gaza Natices conuertit,a natando,ut opinor.
€j Natex quidem Latinis à natádo díctus uídetur , ut Gracis etiam Nse/-
zus ἀνίωνήσω, Naticem pifce leges apud antiquos,etuidetur anatando
didtus,Feftus, Tefta quidem Neritæ Ariftotelis, cum cauítatem am-
plam & rotundam habeat,ut natet X quodammodgaauiger,idonea uidetur. poteft enim aere co
piofum capere,& ínnatare faciliüs,uentogimpelli, uticonijcio.neg enim hoc authores tradunt:
fed grammatici tantum ín etymologia:circa quam tamen uariant. Hoc primùm monuerím Neri-
tesfemper mafculino genere proferendü ficut Änchifes,fyllabis omnibus longís, fiue nsetrss per

Orthogras'
phia i

E rymologia,

Anarites,

Ordinis ratio

PA
wi

250 Animalium Mar. Ordo xv.
sin medio fcríbatur:fiue Nsgéws per e.ut ín Oppiani Halieuticis, apud Hefychíum nir@ fcribi
tur,ut &9euz G^, termínatíone & accentu:quod uocabul alioqui adíectíuum eft, & fignificat ma
gnum,copiofum,excellens,incomparabile, quo cum nihil aliud ín eodem genere conferaturaut
contendat,dv».priuäte partícula et uerbo tap. (fed p copiofo etinnumerabili ufitatius eft fcribe
re viol9uoy,À va δέ ἀθιδμός,) Ergo fi quis Neriten cochleam à magnitudine uel pulchritudine qua a- -
lias eiufdem generis excellat,nominatä uelit, bene eft.fin minus, Grammatícos audíat, Suidam
& Varinum.A uerbo vto,va,quod eft,nato, (nguiunt,cuius fururum eft vnow,unde & via" ditta, ) fít vu
eoe, quod concauum aut humidi fignificat,inde fit vneirns Quidä ramen à Nagnis deducunt, Quod
fià Nereo fieret,Nwéras fcribendum foret,& fane à Nereo deo marino deductum huíus Cochlee
nomé ratíone non caret , (quod & Aelianus ínnuít, Neriten filium INereí ín hanc Cochleam con
uerfum tradens,) quod is forte tali Concha tanquam elegantiore Buccíne loco uti fíngeretur;que
ad inflandum inepta non eft,urpote ampla & Buccinafimilis. |

Non alíus uidetur qui Anarites δέ Anartas (Ävaeirus,Avgeras) apud Athenzü dicitur:de quo —
fcribit:uoyxSdles σὲ oy 7o Ispioy rtbaeyvras ταῖς "wepauc dome ck λεπἁ Ίεο,{ἆ quod fimiliter de Nerite Ari
flotelestradít. Apud Phauorinum fcribitur etiam Avseiras, alpha quidema principijs dictionum
nonraró abundat. quód fi quis Anartam dictum coniecerit,äuerboävapr&dw,quod eft pendere, —
quafi pendulum:e faxis ením dependet,non temere fecerit. Προσφὺς ὅκωσ 79 yugavley &vxeiru, He —
rondas.Simile prouerbíum eft, Patella modo adhærere,

Neritæ Turbinatis ab Ariftotele dífertéadnumerantur:nam cum à Strombis,id eft, Turbini

us (quorum longa & firícta eft tefta) eos feparat, uníus generis duas fpecies facit. quod & Ron

deletiusapprobat:Si quis (inquit) INerítam ínter Cochleasreponere uoluerit,non ualderefragas
bor.Mihi Nerites primusab eo exhibítus,ad Turbínata referendus uiderur;fecundus uerö,ficu=
ti & Belloni} Nerites magis ad Cochleasaccedit,propter nomen tamen unum, cum genere etiam
non multüm differant, coniungere hic omnes uolui, Grammatici Neriten κὀχλοµ, κοχλίαμ,κοχλίσῖιοµ,
aut Conchylium,cochlea fimile effe dicunt: Athenzus Arariten κογχᾶσῖες öspeop facit.

Ariftoteles; Neritas (inquit) tefta eft leui, ampla & rotunda, forma Buccinis proxima: papas
uer tamen non nigrum ut Buccina, fed rubrum habet, Pafcitur ín mari tranquilloafaxis folutus,
quibus alias Patellarum ínftar adharet,tegmine feu operculo dímoto,&c. Teftam eíusuacuam
Canceilus fubire folet, @Hefychius Neriten uaríum efTe fcribit,colore nimirum.

ITAL. Neriten quiaccoluntfinum Adríatícum etiam nücantíquo nomine appellant, Gil-
lius,ego Naridolam ab Italis nuncuparí accepi.

HISPAN. Caragolo,tefte Gillio, audio tamen Hifpanos Cochleam mar, in genere uocare
Almeia,uel Caracol de la mar, |

GE R M. Min Meerfhnechenart/barteinrundegroffe fbalen/nit{bmalwnd langlacht
wie die Straubfchnecken. :

nupt tte

ERITES Äeliani, Aelianus(inquit Rondeletius)longealiter qua
Ariftoteles Nerite defcribit,his fere verbis:Cochlea eft marina,magni-
tudine exigua,forma pulchritudine eximia fpe@atur,mari puro & tranquil
lo faxisadharens, 6[ Paruitate ígitur & forma pulchritudine ab Aríftotelís
Nerite differt. Punctís πίσείς eleganter diftinguitur;teftaintus purpurea, in
margine candida, Rondeletius, |
GER M. iLinEleinefbéne Meerfbnecten art/ mit fdwartsen tüpflinen befpzengt an

der fbalen/wel®e innwenoig rotlactif:an den bosten weyf. — i |

ÈS
=

KO

ERITES Bellonij:.qui à primo Rondeletij Nerite plane dis | |
ING eft:ad fecundum autem accedít,tum paruitate, tum figura, in À
Etcum paruus fit,non erit Ariftorelis Nerites, nifialius quídam Arifto
telis Nerites fit quàm Rondeletiusexhibuerit, ab hoc Belloni} Nerite
magnitudine tantüm differens. @ l'urbínatí (ínquit) generis hac Con
cbula eft. Teftam habetleuem,rotundam,exíguam,ut neg; ín Oceano,
neg ín Mediterraneo pollicis craísitudínem excedat, Carnes eius uul-
gus Gracum crudas edít,quibus appetentíam maxíme excitari ait. Pul — |
menta qua ex his conficiuntur, minio tina effe dixeris : quod arubro μμ T
ipfarum papauere (quale et Ariftoteles Nerite tribuít) prouenit, "P E
GALL. VirlisLuretie, Armoricis Bigornetet Bigorneau uocari folet:apud quos maxima |

eft harum Conchularum copia, Bellonius. ‘PR
GER M, Æin andere Eleine Meerfchnecken art/mit einer glatten runden fchalen/2c.
9»

Similis —

/

nr E "UN
d “

De Cruftatis. 551

COCHLEAE quznam proprie dícantur,leges fupräab initio huíus ordínís,

Similis fere buic Cochlea eft Margaritiferaunlgo dita qua proxime fequitur,

d RUN

\ N
QNS
MM WM \

ή,

(UAC

(
erm E
(

fr

T

B

| OCHLE A quæinoleario ufu erat,
| E su. hac (ínquít Rondeletius)rotunda eft, & tefta intorta magna admodum, adeo ut
fit quz aqua quatuor líbras capíat, Ob íd eam effe puto, quam Plíníus memoríe mandauit ín olea
rio ufufuifle,quód ea oleum decapularent Huiufmodi Cochleam etiam aurifices , additis anfa et
- bafi, ín urceos efformant eleganti artificio,quôd eam contra uenena aliquid ualere credant,

GERM, Min Meerfhneck mit einer runoen vno weyten [palen / möchte dl oareyn vis
Auf sügielen debiauchtwerden. — |

UTTAA
UI LB MA
LA LIII

" P |
n 7 Hi
- : Mu?
(11775 -
ISS
LS
L SNS j
RER 2 [
0
SS A DE [)
NS Ü /] J
IS G “σπορ
Ross 7 λα σα.
NS b. rs
SS E
= == Ù

OCHLEAM hancMargaritiferam,queex India & finu Perfico adfertur, uulgus appellati
C quia unionum colore fit & fplendore:nam uníones quidem in ea non reperíuntur, Auro af
gentoG íncludítur ín poculorum fpecíem.Ex eadé ín fruftadiffecta imaguncula,globuliad nur
cupandas preces,monilia conficiuntur.Sunt qui hancfecundam effe Nautili Concha fpecie tra:
dunt,fed falfo,Rondeletius. €] Porcellanam uocánt,quód Muricis conche formam habeat.eani
ením etíam Porcellanam nomínant;ex qua antíquís uafa quee murrhína dicebantur,fieri folità có
ijcio,Bellonius.
GALL. Coquille de pourcelene:Groffe Coquille de nacre de perle. | |
GERM. Lin Weerfbneck auf India oder Derfia /iff defatbt vro glitsert wie bátle/
(Perle) dannen jn etlih ein Bärlefchnecken nennerit: wiewolmantein Perle in jnen finder:
die [hal wirt mit gold oder filber eyngefafit sh trincEgfcbitzeri.

OCHLEA czlata,(cum fuo operculo,) Rondeletío. AdTutbinis tinquit) fpeciem ac:
E ues cognomínauímus, quód tefta cælaturis inæquali & fcabra conftet. Sunt qui
V mbílícum appellent,fed nonfineerrore. @Bellonius V mbilicum marínum , aut Fabam inas
rinam nomínat: X ab Ariftotele fimpliciter KoyAey uocatum putat,

Quumturbínatum genus omne pratenuicrufta carnem patulam ambiente, operculileco fe:

»52 Animalium Mar. Ordoxv.
(e tueatur : hzc una lapidirubro perfimili tegumento oca
cludítur. Rotunda eft eius forma, umbilicum plane refe:
rens,unde ei nomen.Aurifíces lapidem efle putant. Hus
ius tefta fola inter noftri Oceani turbínata polítíe admit=
tit, Bellonius, |

GALL, HISPAN, Anoftris (circaMonfpelium)
Prouincialib,& Hifpanis Scaragol,uel Cagarolo de mar.
nomínatur,quód ad Cochlearum terreftrium, quas Caga
roles uocant,formam accedat, R ondeletíus,

GER M. ín ((Ocetboone,id eft, Faba marina: per
fynecdochen nimirîî, operculum enim príuatím fabam
alíquí uocant, Bt.

/ WqoCcHLE A Echinophora,ficenim ab afperitate no

mínamus, tota tuberculis fiue aculeis confperfa eft,
Buccinis figura fimilis, R ondeletíus.

GER M. F, Hinraubeartder TRincibosen.cin

Fgelfhneck.
O OCHLEA Cylindroides nominarihec poteft,a fi-

_gura cylindro proxima.Pyramidem etiärefert,pyri
modo turbinata,punctis uarijs notata. pollicis crafsitudi=
nem uix unquam fuperat,Rondeletius. |

GER HM, F, Ain SinwelfbnecÈ, nam finwel no-
bís teres eft, |

turbinem longíufculum defínens,fed obtufum.oper
culo tegítur : circa Lerínum infulam frequens, Ronde=
letius.

GER M, Ainglatteart der Meerfhnecken.

Te vıseft & políta admodum Cochleaifta, atqj ín

OCHLE A deprefla, ut Rondeletíus nomínat,

Operculum (inquit) Cochlez calata refert:efté
fimillima Cochleís terreftribus qua aliquado interra efe
foffa reperíuntur, Altera parte plana eft , altera excauata
ín uoluminibus,

GER M, F, Æin Slacbfchneck.

Min.

MBILICVS Rondeletij, — Apparet (ínquit) ex

Ciceronisloco (ib.2,De Oratore,) V mbilicos effe
Concharum fiue Cochlearum fpecies:id quod uerum ef=
fe indícat ipfa rerum natura:qua nobís,à Turbinatis,C6
chis, Cochleiscg omnibus fpeciem diuerfam exhibet eas
rum,quæ prater foramen illud,quo Cochlez faxis inhx=
rent,quog corpus exerunt,alterum habent, umbilico ita
fimile,ut nullus fit qui has uiderit, qui negare pofsit Vm
bilicatas merito uocari. Id foramen profundum, conuo=
lutionum ueluti centrum eft,uel circa quod anfractus Co
chleæ conuoluuntur,ueluti circa πόρικόχλωψ, δές,

Κόχλος & κοχλίας Theodorus nonnunquam Vmbilie
cos uertít. Sed V mbilicus Latinisfemp uidetur certam
fpeciem fignificare. cochlos uerò Græcis nonnunquam
generale eft, GEM cochlos apud Ariftotele animal tefta=
ceum , & aliud quam límax: Theodorus V mbilícum
uertit.hoc etiam Cochleam eft ubi Aríftoteles appellet, fi
cutlímacem quoq; Cochlon, Maffaríus. /

Cochleam ςα]ατᾶ Rondeleti] Bellonius Vmbilicum
facit: R ondeletíus reprebendit,
|. Suntquí Vmbilici ceu generisuocabulo, Cochleam
marinam omnem comprehendant,inter recetíores: quo:
rum fententíam non probo, Alij fpeciem unam intelli=

| gunt,

MX De Cruftatis. 253

gunt,qux Ki pfa alias fub fe complectatur;turbinati & Cochlearum generis,ut R ondeletius.Sed
Arnoldus V illanouanus, Aggregator & alij,Porcellanas uulgo díctas, (quarum lzuís eft, né tur
binata concha,) V mbilícos uocant.alíquí corrupta uoce Belliculos,quafi V mbiliculos, Suntpo Zelliuli,
firemo qui Vmbilicum mar.& Fabam marínam nomínent , non animal aliquod íntegrum cum
tefta,fed operculum duntaxat Cochlez illius,quam calatam'Rondeletius cognomínat.

GER M, F, MÉinYfabefdnet. |

RA: BILICI duoalÿ à Rondeletio exhibiti,Maiore, Varium
cognominat: mira uarietate a natura diftint&, fcilicer nigris,
rubris & albís cuberculís , coralliorum omnium colore & naturam
referentibus, Alter Vmbilicus eft ualde exíguus,cícerís magni:
tudine,uel paulo maior.reperitur ín {ροησής, ueluti granulís rubri
corallij æmulis confperfus,&c.

GERMANICE maiorem circumloquemur, ein gefpzeg-
gleten oder teilten YLabelfchnecE.Minorz, ein Elein Ylabelfibne
cÉlin/wirt in den fbwiimen gefunden.

OCHLEA Vmbilicata Rondel.cü operculofuo, Cochlea

hac (inquit)in magnitudinem fatis infignem accrefcit.aliæ hu
ius generisnigricant, alia cornei funt coloris , alia maculofæ. Pro
ximé autem accedunt ad formam Cochlearum terreftrium parua-
rum, quz conglomerata fœniculi crafsioribus caulibus adherent;
qua etiam prater reliquarum Cochlearum terrefiríum naturà um-
bilicata funt;carneg funt bona.
|J GERM, Hin andere artder VIabelfchnecken.

OCHLEIS Vmbilicatis adnumeranda etiam hzc eft , Ion
p multís anfradtibus contorta: quorum longítudo & ob-
liquiras ín caufa eft,quo minüs umbilici extremum perfpíci pofsit.
"Tefta lzuís eft,& quafi cornea,uelunguíum fubftantia fimilis,

GERM, 4inanderertYTabel{bneck.

OCHLE A rugofa & umbi'icata Rondeletij. Tota(inquit)
huius Cochlez tefta rugas per tranfuerfum ductas habet, ita e=
latas,utfiríata dici pofsít. Colore íntus eft albo, foris flauefcäte. Häc

tertíam effe Nautili fpeciem,quidam falfo tradidit.
GERM, Sin} Tabelfchneck/vollübertwärenruntlen vno féreymen.

Porcellanas nomínant. Hermolaus Barbarus Plinrj locum libro 32.emendans, pro Veneri
cymbía,legí pofse cenfet, Venerize, Senecam cítans: V eneriz,(inquit,) Spondyli,& Oftrea.Ean
dem effe puto qua apud Gnidiorum Venerem colebatur,unde Cöcha fine Cochlea V enerea dí 1
Ga fit:quam defcribit Plinius ex Mutíano,quí Muricem appellabat. Mutíanus (ínquít) Echenei- Echeneis ,
dem prodit efTe Muricem,latiorem Purpura:neg afpero,neq; rotundo ore: nec in angulos pro=
deüte rofiro;fed fimplice Concha,utrocg latere fefe colligente.quibus inhærentibus plenam uena
| Y

E e^ ONCHA Venerís,uulgo Porcellana: quanquam Itali (puto) Conchas turbínatas quafuís

A
MEI

254 Animalium Mar. Ordo XV. TOM
| Icon bec non efl Rondeletij:fed fimilis,ad unam e noftris Porcel zd

lanis conchis depitta. Ea in hoc genere maxima efl e rüffa co.
gnominari poteft. - fata

PT III
s SW ) SN \
SS MIN
SDN

h
ον
x

ή]

ση

tisftetiffe nauem,portantem nuncios à Períandro,ut caflrarentur nobiles puerí; Conchas qua
id præftiteruntapud Gnidiorum Venerem coli,Rondeletius, @ Bellonius Conchamlauigato=
riam appellat.In Rubro mari (ínquít) capiuntur . Earum apud Gracos & Turcas quocg, chartis .
expoliendis ufus eft, Chartarum fcabritia (inquit Plinius) leuigatur dente,conchaue:fed caduca
litera fiunt, Aliqui hodíe ad fufpendendas claues uel conficienda cochlearía utuntur. His X Aes
gyptij fua línteaglutíno ímbuta leuigare atg expolíre confueuerunt. Mulieres noftrae (inquit
Rondeletius) ornamenta quedam fua linea ín amylo aqua multa diluto lota, deínde exficcata,po
Porcellane, liunt,adeo utfplendeant. 6 Porcellanas recentiores quídam Latin uocant, Italís & Gallis ufita
to nomíne,facto fortafsis à quadam oris fuillifpecie,quam parte fuiinterlabra denticulata dehifcé |
te,uel potius altero extremo tefta,nempe acutíore € eminentioreroftri fuilli inftar,quodammo |
Xueive, ^ doreferunt.unde & Græci a porco yoeivec uocarunt, s ja 70 µυρίῳ γωωαικέῳ was tongue , unde & wa
terinos calculos,qui ín hoc genere candidi & minores funt, uulgus noftrum appellat, & quód Π- |
gura quodammodo uterum referant,corpori appenfas uterí morbis falutares effe aliqui mentiun
tur. Mulieres (ínquít Varro) nofiræ,nutrices maxime, naturä qua foemínz funt,appellant por
cum: & Graci eádem fignificatione chxrö, fine delphaca, Bellonius Porcellana nomena Pur
; pura detortum uídetur innuere, Purpurarum teftas (inquit) Itali Porcellanas uocant , quo etiam
Matriculi, nomine Conchylij genus omne intelligunt, Ab Ennío nomínantur Matriculi, cítante Apus
leio,inter res marínas,de quibus,nifi Conchæ Venerez fpecies funt,non habeo quod diuinem. M
6 Bellonius ín Gallico uolumine De pifcibus,conijcitmurrhina uafa olim ex Porcellanis maiori |
bus Concharum generis,fadta fuiffe,que Muricibus quodammodo fimiles fint.noftro quide tem
poread eorum imitationem figlina parari, uocari@ Concharum ( quas colore fplendoregzmu- #
lantur nomine Porcellanas, @ Nauigant Neritæ (al Veneriæ,) prebentesQ concauá fui partem
& aurc opponentes, per fumma zquorä uelificant, Plinius 9.33. Gelenius Venereæ legi mauult.
Suntenim Conchz (inquit) non grate modo Veneri, fed etiam cognata ob communem é mari
originem,&c. . Saneà pulchritudine,fplendoreg & lxuore, qua dotes Venerei formofi@ cor
porís præcipuæ funt, merito Conchas Venereas dixeris, quas uulgus Porcellanas : & quas eo»
dem nomineuocitant margarítoídeís conchas, — Laeuísab zquoreacortex Mareoticaconcha — .
Fiat,inoffenfa curret arundo uía, Martíalis, Vocatur & Erythræa X Erycína concha:illudaru= «
bro mari:hoc,quod & Erycína Venerís epitheton fit.quín & ipfa Venuséconcha mar.prodgfe |
dicitur , item A mathitís (nam Amathüs infula eft Veneri facra:) & Cytheríaca, Q@Eademnimi= |
rum funt, Otaría (Grow, id eft, Auricule,) uel Otia( zx) à quibufdam ueterum dícte concha. O«
taríum genus oftrei Antigonus Caryftius aurem V enerís (ὃς Αφροδίτης) nominari fcribit,
ITAL. Porcellana:íícut& GALLICE Porcelane, € Saxis adhæret in marirubro € Oceaz |
no,Rondeletius. | H
AGERMANIS Porcellana omnísgeneris uocarí poterunt Mütermufcbeln/Denusmu=-
fheln:uel Glettmufcheli,a uerbo glerten quod eftlæuigare,

PIS

Oraria,

ONCHAE Venereæ fecundafpecies,Rondeletio. ας
E; (inquit) uaría eft , ut fuperior: maculas tamen ita ín-
fperfas non habet,fed pro hislineolas. tefta eft tenuíore & mino=
re, magísQ perfpicua. Atdefuperiori dixerat:eam totam intus
candídam effe, forís uaríetate colorum infignem, in diuerfis cons
chis.

GERM, S&inkleiner gefblebt der (Oütermu[deln.

tobuDeKrüftmins con^ x

C ONCH AE Venereztertía fpecíes R ondeletio, | Hzc (inquit) par
te qua plana eft, compreffa eft magís quam fupradictæ , altera magis
rotüda.Maculis rotüdis notata eft,durior & fpifsior fecüuda,colore cädido,
GERM Ein andere art 9 Eleinere Dürermufcelen/weyß vo farb/
Doch nit der Eleynften.
Icon qua dorfum offendit, à Rondeletio exhibita efl.altera que

rimam, anobis adıella.

cha,Parte.altera plana eft,altera ín tumorem elata}in quacirculus eft aureí coloris:alioqui to-
ta foris candida eft,intus cerulea,@f A ethíopes quídam conchulas porcellanas albas, quas Buzios
nominant,adeo expetüt,ut pro js uel aurum quandoq copíofe , aut etíam filias (uas permutent,
Eifdemloco moneta utuntur. 4j Multíapud nos ephippiorü loris ornatus gratia affigunt. Con-
chylia minuta & candida, umbilicos@ quídam funda claudunt, Ge. Agrícola, 4 Bellículos mari=
nos (ut medici quídam recentíores nominant,)aliqui pro his Conchulís interpretantur: cumi] po
tíus Vmbilici marini uideätur,hoc eft,opercula Cochlearum quarundam mar.umbilicis fimilia,
€ Pharmacopola quídam Dentale banc Conchulam uocant, quód rímam uelutí dentatam habe Conebula lo

J

at. (Conchula lactea etiam à Rondeletio dicta,exhibita fuperiùs c Turbinibus qui in fpongtjs 4.
uíuunt, Venereis cognata uídetur, ^

ITALICVM&GALLICVM nomenPorcellana omnibus,nímírum huíus generis fpez
ciebus, attribuitur.differentia à magnitudine & colore adijci poteft,

LVSITANICE& AETHIOPICE Buzios. Ae

GER M. (Müterftein/id eft, Calculus uteri uel matricis.filicea enim eius tefta uidetur, Sas
allerkleinft Dütermüfcele.

- EIVSDE M Conchæ Venereæaliafpecies:quam R uffam minorem appello,

GER M. Jinancercattoer ((Oürermufdeln/ von aftalt vno farben dun-
chelrot oder rauchfarb) gleych der erffen/aber Eleyner.

F ST pratereaquam STELL AT AM cognomíno,prímz fímilís,fed paulò minor.

® ONCHAE Venerexquartafpecies,Rondeletio, Parua (inquit) femper manet hac Con

Plurimz ín ea ftellæ feu macula funt confpicua, fingula in medio fuí atræ,am-
bítu ruffz, plerzq; rotunda, &c.

DE ALIIS QYIBVSDAM ANIMALIBVS MARINIS, QVAE AD
| fuperiorareferrinon poflunt.

ALANVS marina à fimilitudine balani, id eft, glädis in quer
a nomínatur, Gaza Glandem conuertít, Duo mea quidem
fententía (inquit Rondeletius ) Glandiö genera funt: uni quod
in Gallia € Britannia nofira (ad Oceanilitora.in Mediterraneo
an reperíantur,querendum) Poufle piez appellant:Pollicipedes

nomínant quidam,quod pollícum ín pedibus fimilitudinem ha=
beant,quod nomen eiusg interpretationem nè probo, Id genus
elandem effe collígimus, quód illi cum glandibus magna fit fimi
lítudo,&c, Caterum genus illud Mufculorum,in Liguftici lito-
ris faxis latens,quod nonulli Glandes ueterum effe putant,Pho- .
lades effe potíüs exiftimauerim,fi quis tamen nimis præfracte de
fenderit Glandes efle,non refragabor.Hc ille, |
Conchas íllas quas Balanos Bellonius facít, Rondeletius Conchas rhomboides appellat. (Ge.
nus Concharum efi,quod Gfæcinofiræ ztatis,adhuc antiqui nomínís retínentes, Balanos uulgo
nominant,Plautus & Columella etiam Balanos à glandiumfimilitudine.funt enimlzues, utuidi
mus,in cauernís faxorum ftabulantur, V enetí non recté Dadtylos appellant, Pet.Giíllíus ,
GERMANICE nomínarí poffunt Meereicheln/läbend in den felfen.

2

' ij È N pi, T sà 2 i m 1
{ | A P X
256 Animalium Mar. Ordo XV.
JALANI genusaliud, pics | - ho
-Sicuifuperiores Glandes non placent, alias propono qua
glandibus fructibus fimiliores funt.Nafcütur in faxis & in rimis na-
uium,quæ diutius immotæ uno ínloco manferint, adnafcuntur eti=

am Mytulis,Rondeletius.

GER M, HEinander gfblebtder (Ocereidlen.

ENICILLVM marinum uocamus (inquit Rondeletius) afi-

militudine penicillorum quibus píctores utuntur. Tubulus _
eftteftaceus,molli quadam & laxa fubftantia faxis alligatus, ita uta-
quarum undis cedat & agitetur . In cauo carnofum quíddam contís
netur,quod cum fe exerit,frondem expandit,utin pictura exprimi=

hoclocoreponere uoluí, |
GER M, F. Min ((Ocerbenfel/ift ein Eánele oder rözle won einer lucten fbalen/in deren
etwas fleifbachts ift:weldes fo coftcb berfür laftAfE co einem benfel gleycb.

VBVLV S marínusalíus, quem Pharmacopola uulgo Antale
(Enthalíum aliqui,ut Dentale Concham V eneream paruam)no
minant, à quadam dentis fimilitudine.Is candidus eft;teres,firiatus,
unaautalteralínea tranfuerfa ínzqualí ambiente, prafertim ín míno
ribus.maiores ad quatuor digitos accedunt, longitudo non omníno 4
reda,fed modice inflexa eft, dentis canini inftar, fubftantia prædura
& filicea eft,utin plerifg teftatís, @ In Italia pharmacopoei Purpu= |
ram & Buccinum,Dentale & Antale appellant,ut Brafauolus tradit. { Eofdem hos Tubulos ex
Rondeleri libris dabímus mox ordine x v t.ínter Infedta,propter uermes ín eis delítefcentes.
GER M. Hin Meer rösle/in oen apotecten Antale genafit. |

Epilogus. NT NOBIS uitiouerti meritò poffet, (inquit Rondeletius) fi que ín hoc genere illuflría funt, M
& a ueteribus diferte exprefla, prætermitteremus:ita curiofius certe facere uideremur , atqj
fuperuacanez diligentia accufandi effemus,fi omnia & minuta Conchulzrum , Turbinum, Co= -
chlearum genera perfequi uellem. Siquis ením ocío abundans in marinislitoribus fpacíaríuelít, |
& in faxa maris penetrare,totam iftam rem ín infinita uarietare uerfari uidebit, Generaigitur X
il'uftriores fpecies cognofcenda: atqj ut quxgg uel mínut uelnegledtz , uel nomínibusnon ex=
preflæ fuerint,ad genera fua erunt reuocandæ,

DE ECHINIS MARINIS,ET
primùmin genere,

CHINVS (EyvG^ duplexeftiterrefiris & marínus.terreftrem Gaza Erinaceum interpreta |
Ie aquatilis nomen Gr&cum, Plinium nímírum fecutus, retinuit, Eft fane Echínus Gracis
] commune tum terreftri,tum aquatilí nomen: Latini uero ueteres Ericium & Erinaceum deterre: |
Teflatine ftridicunt:de marino uix unquam,fed Græcum Echíní nomen feruant, 4] Plinius (inquit Gillie —
an cruftati ^ us) Echinorum tegmentum uocatcruflam,alíás reftam:cum tamen Ariftoreles, religiofe femper,
far. Echinos inter Teftacea numeret, € tegmentum eorum teftam appellet. Rondeletiuscruftatispo
, tíüsEchínosadnumerat:& íntegumentum earum non durum,neg filiceü efleait, fedfragilecru
fix tenuioris modo. Verüm etiam dura & filicea,fi tenuítas accedat , plane fragiliafunt, X magis
etiam quam minus dura:flexilia autem, ut cruftatorum corium,prafertim recens,nonfunt,Cona

chulas quoque multas teftam tenuem prorfus & fragilem habere videmus neq; a teftatorumge= —
nere excludimus. 19 37

GRAECIS —
Hyg.

— DeCruftatis. - 257

GRAECIS Echinushodiegnomenantiquum retinet.

1T AL 1 Riccio marinonominant,Ligures & Genuenfes Zinzin, Niphusuulgo Cardum
(id efl, Carduum) marinum appellari fcribit.In diuerfis quidem Italie locís uocatur Riccio, Rizzo
de mare, Zino, Incino,Scoppa grammaticus Italus Echínum ínterpretatur Líncíno de mare,Bo
gancitola.

HISPANI Erizodi mar,uelde la mar,

GALLICE uocantur Echini (ínquít Rondeletius) ànoflrís Vrfins corrupto ex Erinaceis
uocabulo:ab alijs Caftagnes de mar, quod uelutí caftanea echínato calyce contedti fint, A IMafsí-
lienfibus Vrfins & Doulcins,quifint edules , etíamfi dulces nonfint, fed falli & fubamari.maio-
res,qui@ edendo non funt, R afcafles ab tj(de appellantur,hos noftri Mígranes uocant, quia cum
detritiaculei deciderint,putaminibus malorum Punícorum fimiles fint, Hxcille, Accola qui-
dam Oceani Heriflon de mer, hoc eft; Erinaceum marínum uocität;quod terreftris Erinacei mo-

| doin orbe contradtus,undig aculeís circunualletur, Mafsilienfes à dulcedine faporis Dulcínum,
un Douffin: eumd qui magis eftalbus ac pelagius, addíto cognomento, Doufsínraícas nomina
runt, Belloníus,

GERMANICE Sceapffel,id eft,Malum marinü,circa Daniam, Noruegiä, & alibi:quod
& rotunditate figura & magnitudine feremalum referat, Quodfi quís aliara plerarung gen-
tium imitatione,ein ((2eerigel,id eft,Echínum marinum appellare uoluerit,reprehendinon pos
terit.

Echinus maior uel ouarius & efeulentus;integer,

Echinusidem in duas partes diffeélus.

„in maioribus,fed etiam in mínoríbus:quare ouarium hunc echinum appellat Hermolaus.
« Echini edules, uíx grandis galline ouum magnitudine excedunt. Díuerfa in his colorum ua=
rietas,& mutatio multiplex. Alij enim omnino nigri,ali albi, quídam uitrei,alt) rufti,aut flauí,alij
gemmarum nitore confpícíuntur , quídam funt cyanei, alij purpura fplendent, fubínde círcumas
- gentíbus fe ígnículís micantibus ad aculeos,fcintilla modo,Bellonius.

GER M, Siegréffer art des Seeapfels/wirt in der fpeyf gebzaucht.

CHINORVAM fecundi&terti{generis,Ariftotelesbrewitermeminit his uerbis:alia duo ge Spatanges,
E Echinorum funt,Spatagi (alias Spatangæ) & Brifsi,pelagiaacrara, | Isquem hic exhi Brifuss
bemus (ínquít Rondeletius)cum pelagíus & rarifsimus inuêtu fit, Ariftotelis uel Spatagus, (5 pa
tanges melíus feribitur,) uel Briffuscalias Brittus uel Abrytus;corrupto forte uocabulo ab ἄβρωός,
quodcibo íneptum fignificat) uidetur.

[ J'CHINI fpecies prima ,cibo idoneatin quo oua multa & magna funt, efculentatp,non folumi

Y 4

258 Animalium Mar. OrdoX
GER M, ÉÉinander defchlebt des MDecrapfels/vnraus — res
gelich 5 effer. | CR PR TES

CHINOMETR A (quartum Echinorum genus) uocatur,
Fi mater aut matrix Echínorum. eft enim Ariftotele te-
fte omnium maxima . Plinius hanc magnitudínem non ad cor-

- pus fiuecalycem.fed ad fpínas refert, Echinometra (inquit) ap-
pellantur, quorum fpínz longifsima, calyces minimi; cui Gilli=
us fubfcribít.Ego uero (inquit Rondeletius) à corporis fiue ca-
lycis potiùs,quam aculeorum proceritate, Echinometras dici e-
xiftimo, cur ením Echínorum matrem ab aculeíslongís nomi=
naffent ueteres,cum fit aliud,quintum fcilícet genus, paruo caly
ce,fpinis longís durisg.hoc quidem genus pro Echínometra u-
furpafle uidetur Plinius δέ eum fecuti , contra Ariftotelis men-
tem,cüm perfpicue utrung genus feparet. |

GALL, Echínos maxímos minimis aculeís,Mafsilíefes uo
cantRafcaffos,Gillius, Vide fupràín Gallícís nomínibus Echí-
norum ín genere. i

GER M, Sie aller gröffe art der Seeapflen.

Infra A. proxime efl Echinus paruus.
Infra B. Vrrica cinerea.

Juxta C. Lepas adharens è regione.
Supra D, Lepas inuerja.

Supra E, Lepas parua..

A 7 G

CHINI genus quíntum. Hoc (ínquít Rondeletius) faxo inharens reprefentamus, calyce M
paruo,fpinislongis pro corporis ratione,& durís. Vide fuperíüs in Echinometra.
Echinos infpexi calyce exiguo, longitudine aculeorum ( ut qui digiti ongitudinem fupera= |
rent præftantes:a sıcvLıs Mafculiappellantur, Gillius, ^ Genushoc-érziy cognominat Arí- |
ftoteles, (Gaza pelagium uertit,) alibi uero in alto gurgite id gigni (olitum fcribit, ra
| VulgusGRAECVM,UtITALICVM quoque X GALLICVM, ludæumuocat, quód perpetuo |
nigrefcat,fordefcat,& guftus ingrati percipiatur, Bellonius. | LE
GER M, DieÉleinffe artder Seeapflenides leybs balb:funft bat fy dielengiften εβότη.

YCHINI fuperficies Venetijs picta:priminifallor à Rondeletio po» ΝΙΛ,
A C NC. tag GUI I Ms
(iti generis:fin minus,quinti, NN 74 m
v3
DE STELLIS ET PRIMVM IN GENERE, SW
| == Nc m
2. È
la,a fimilitudine ftellarum píctarum, Afterium mar. recentioribus % 4) NN fi
Græcis, @Stellas Arift Hift, 5.15, Teftatisadnumerat. cæterdm De par AN T

tíbus

Ad quod ges $T ER (Ásip)ab Aríftotele uocatur marin animal; à Plinio Stel- 2 |
us referède, 7 |
nius refereda AN)

p". De Cruftatis. 259

tibus animalium 4.$.mediam ínter plätas & animalia naturam eis attribuit, ficuti & Vrticis:& fi-

militer Plinius. Aelianus ueró Cruftaceís connumerat.Stellz Plíníus extra callum duríorem (co-

rium durä,fiue callum ut Hlolothurijs,Rondeler.)efle fcribit;is quidem tam durus efi(Gíllío tefte)ut uix

gladij mucrone perfringi pofsit.radiorum angulíad filicum duritiem accedunt;nec minus ab ícií

bus ínuíctos quàm ferrum ipfum fe præftant, Huius tam dura fubftantia ratíone forfan Ariftote

les Oftracodermís eas adnumerauít. Oppíanus Stellas prrusäpas danse cognomínat, | INos (ins

quit R ondeletius) inter Infecta & Zoophytareponimus,incifuras enim multas ín radijs habent:

& uix perfecta animalia dici poffunt. Nosadpoftremum T'eftaceorumlocum,uelutíambígue _ — .
inier ipía & Zoophyta naturz,eas retulimus, Cum Echinis certe quzdam communia habent, ez C?funia om
a plura quàámullo alio animalium genere, ut deínceps dicetur. — € Stellís omnibus communia nibus,
funt hec.Radijs (quos quidam etiam cirrhos nominat,non laudo: & brachia , OppianusnüAæ) quinque con-
fiant,quí ex multis particulis, tanquam ex multís uertebrís componuntur,ut in aqua mobiles εί:

fent,in quorum medio orís fitus eft, X quing dentium, ut in Echínís . Excrementorum nullus e»

xítus, Ore igitur Vrtícarum more excerni qua fuperuacua funtarbitror , Rondeletíus, 6[ Stella

rum mar.caro brachijs incluía (inquit Bellonius) rubra uel lutea,edulis eft; (quedam camen [pecies e-
dendonon funt;) quatum permultas ín lítore Epírí tante magnitudinis cepimus,ut fefquípedem las

tz eflent,&c.Natura tjfdem armaturís,hoc eft,promufcidibus,eas muniuit,quibus Pudendum et
Echínum,Extra aquam omníno immobiles apparent.fed fi eas quifpiam ín aquam ímmergar, δέ
fupinas inftrauerit,promufcides acetabula ín extrema plus quàm quing millia exerere cernet, at

que ín pronam partem mouerí,Os etiam uerfus terram ut Echini habent,ín medio radíorum, Su

ctu quog; acetabulorum, Echini modo,lapidibus adhzrent, € Spinulis etiam horret Echíni ferè

modo, Maffario tefte. R ondeletius priuatim fpecíem unam, echínatà cognominat. 4| Stella: tam
feruídam naturam efle tradunt,ut quícquíd fumpferit, (egluzieriz,) id licet illico ab ea (eius uêtre)
extrahatur,difcoctum appareat: Aríftoteles,ut nos ínterpretamur,non ením fimpliciter contactu

ab eahoc fieri fcribit,ut Plinius & Gaza uerterunt,& Plutarchus etía tradít, qj Genus quoddam

earum in Euripo P yrrhæo maximum effe ferunt,ut idem Ariftoteles tradit: Gaza longe aliter lez

gir X uertit,&c. {{ Differunt Stelle magnítudíne:quadam enim magna funt, alia paruæ,quæ ni Differer:'-
quam magis accrefcunt:& quod alia aculeatæ,aliæ leues funt:item radiorum breuitate ac longi: ;
tudine. Alia etiam radíorum appendices & quafi ramos multos habent.aliæ ijs carent, Poftremó

alíz rubefcung,aliz flauefcunt,alix nigricant,alia cínerez funt, alijs brachía uídentur quadrangu
la;alijsadmodum plana.nonullas uidimus (inquit Belloníus) ín brachía X11.extendi,alias in quaa

tuor tantüm,Sunt quibus tantüm tríafunt,alijsfenaueloctona, Idem genusunum,maxímü ni
mírum,edule facit,alias omnes non edules,

GR AE C I hodíe Scauron nuncupant, Giillíus,

ITAL, Stellaomnibus nota,fuum adhuc nomenretínet, Maffaríus V enetus,

GALL. Mafsiliæ etiamadhuc Stella dicítur,

GERMANICE nomino ein Meerfkern. Eae.

ANGLICE, Eliota Anglus interpretatur a Ctertefifbe,

£

Prouna Rondeletij icone nos duas alias (illi
ramen fimiles )qua iam prins [culpta nobis e-
rant,pofumus.

=

ER

— f: re > <=
LeSSTI 5 ms 1
a De | >77 Sw

d

Ye,

* « M m uw FEN T Eu

x 1 . pd. "Pun 4 T7 , dt b
560 — Animalium Mar. Ordo XV. E
* En > ; i ^ Ù | nf
(OTELT AE prima non magnitudinem (inquit Rondeletius) fed figuram ueram reprafenta=
mus, eius enim radij pedis longitudinem equant.Corio duro integiturut Holothuria,fed afpe |
ro.radij enim undig aculeis muniuntur mobilibus, quales ín Echínometra uídere eft. lidem radij —
excauati funt:ex quibus carnofz appendicula dependent, quales ín Vrtícís quibufdam cernuna |
. tur. In medio radiorum os eft fiue gula: inde alimentum ín quíng partes diftribuitur, ut in Echi= -
nis.Interna partes omnes índifcrete funt,ut ín Vrticis.Hac Stella & parua Echínata;afpectu pu
cherrima funt,potifsimum corío fuo fpoliatæ, ob exquifitam && miram partíum compagem, Ex
his quzdam cinerea funt.aliæ flauefcunt, Virusolent.Sola mollis interna pars edendo eft.á no
Πτίς tamen negligitur,nec unquam ín menfas ad míttítur , INullus etiam ueterum eam pro cibo ha
buit. | |

GER M. Min Meerftern /oas erft gefblebt/ftgréffer dan die anderen: bat sincÉen ei:

nce [bücbs land. d

TELLA pedinata Rondeleti. Inter Stellas ma
Sii (inquit) hac quoque reponenda eft, utpote cu-
ius radij ad pedis longitudinemattingant, Superiori fi=
milis eft, js demptis qua fequuntur. Radi) circa rotun=
dum corpus difpofiti,in exortu (uo angulum acuti non
conftituunt,fed obtufum, Aculei quibus latera muniun
tur,rari & recti , pectínatím difponuntur ; unde cogno-
men ei fecimus pectínatz, c, Rara eft hec fpecíes.

GER M, Sin andere art der groffen Sternen)
nad von den fpitsé oder zänen an den feyte/cin TRap-
flern/oder Strälftern genant werden.

TELL A leuísRondeletij, Prorfus ( ínquit) [ας
)uis eft,aculeisép omnib, atcp afperitate deftítuta.R a»
dij longifunt,rotundi,flexibiles, Murium caudis perfia

SER

ex =

miles. Eorum integumentum cortici ferpentum fimile eft:& ob nigrarumalbarumgmacularum 7
uarietatemfpectatu íucundum.In medio corporís trunco círculus cernitur,intra círcunferentíam ^
quínque maculis rotundis,& inter has ftellula pi@urà diftin@us. Brachiorum longitudine X ua
rio flexu celerrime natat.Edulisnon eft, TN
GER M. Win dat glatter (Ocerftern/ mit weyffen ono f:bwartsetüpflinen [dbón befpsen
ger. Av fd:bwiimmet im meer vaft [nell mit feynenlangen vnd glioweicdbensincEen. — — —
YTELLAM arborefcentem ( ínquít R ondeletíus )à frondium δέ ramorum multitudine nos
mino. Ba radios quínque fiue truncos habet:in medio os,cü quinque appendicibus, quae mul=
tis paruís dentibus horrent,Xc.Quilibet radíus ftatim ín binos finditur: hi rutfus in binosramos |
diuiduntur:atque ita deinceps, quoufque ad tenuifsimos & capillorum tenuitatem referetes des |
uentum fit, À quolibet orís angulo línea albicans prodit, & per omnium ramorum medium pros -
ducitur:alioqui tota Stella nîgricat; (Srellas quidem marinas nigras Hippocrates nominat) & tenui, πε
admodum dura,fed afpera,cure contegitur.Ramuli omnes introfle@untur: quibus undíque(ceu |
brachijs) contractis predam (Vrticæ rítu) comprehendit: quod nos ipfi aliquando ín mari fpecta |
uímus. |

Mss Nr AI

201

SS, EEE

GER M. Fr. Lin Staudenftern/wirt gar felten im Teürfchen meer gefunden.

C'T EL L A reticulatafiue cancellata Rondeletij. Inter

diftindtiones (inquit) retibus uel cancellis eleganter fimi
les extant tubercula quxdam rotunda, à quibus etiam tube ,
rofa cognomínarí poffet.Brachía eius ad pedalem longitudi
né perueníunt, (quare inter maíores Stellas reponendaeft,)
crafsiora alíarum Stellarum radijs. Aculeís paruis utring ea
dem munita funt,

GERM, F. Mint fetseftern/ift geteilt wieeindatn o-
oer ncsemit sincéen eines [bibs Linde.

TELL A echínata Rondeletij, Interfaxa uiuittcorpo &
re exquifite rotundo paruog conftat: & radíjs quinque,
{ed breuioribus,unde fitut minor fit cæteris. Illi è paruo cír-
culo,in quo crucis figura delineata eft,ueluti è centro exori-

-
>

SPA
> QU

untur,tenues,frequentifsimis aculeis horrentes:qua de caus E TOS \
. ΄ ΄ » H ΄ H e H "ir TIL DU FON N NN
fa (inquit) Echínatam nomínauímus,ín lateríbus difpofitis, YU, P Ly SZ
3 Ì ; Y on << RI
Radíorum flexuofo motu ferpentum ritu repit hec Stella:et E LE xi.
1 SA N I

inficco pofita eos mouere nunquam definit,quoufg in par«
tes difiecerit:qua feparata etiam mou£tur per flexus, ut uer
míum partes & Lacertorum cauda abfciffa . Cochleis par-
vis Cancris@ uefcitur, In fcopulis Agathenfis finus reperi= NE
tur, RN

GER M, F. Hin Wurmffern/Eleinerdann die ande αλ
ren/vollfpigen an oen sincEen/ welche eron vnoerlag bu ZU
cet vnno bewegt.

4,
IR

S O L marinus (inquit Rondeletius) uocari poteft quem hic depingimus.differt enim à Stellis:
quód in his € medio corporís trunco, ueluti € centro,radij enafcuntur:in hoc ueró ex corporis
rotundi circunferentia,breues,minimeafperi fuperiore in parte,fed ueluti ex (quamís compofiti,
in lateríbus uero paruis aculeís rígentes,albí,ad extremum ufque gracilefcentes. Corpus illud ro
tundum,ín medio rofz pictæ fíguram expreflam habet, Ore,uictu. facultate à Stellís non diftert.

Luna,

565 Animalium Mar. Ordoxv

E
,
.

q VtRondeletius Solem ínter Stellas numerat: fic X
LVNAM maris olim abamico (ut ipfe nominabat) mihi
oftenfam memini:radijs quinis, geniculatis fere ut Can-
crorum cauda, fubftantia fere teftacea, molliori, inftar
teft oui, friabili X arenofa dum manditur ; cinerei co=
loris.

GER M, F, fin Meerfonn.

DE HOLOTHVRIIS, TETHY-
IS, PVLMONIBVS ET PVDENDIS ΜΑ:
rínís, Qux omnia communi nomípe Zoophy=
ta teflacea dixerim: R ondeletíus quide
ad Z oophyta retulit.

ESTATORVM quadam minus proprie fic dicuntur,utpote nó tam tefta, quam corío dus
ge intedta;ut Holothuria, Tethya, Stella, Pulmones.De Stellis iam diximus,de Pulmonibus
mox diduri. Rondeletius Stellas Infe&is, cetera Zoophytis adnumerauit. Idem Stellam pria
mam corio duro (callo, Plinius) integi fcribit,ut Holothuria,fed afpero.Quare cum Stellas ad Te=
flatorunvgenus retulerímus,hec etiam ultimo loco eis fubijcere uifum eft:nonquodcumillis qui
uel fimpliciter Zoophyta,uelambiguz ínter hac X Teftata natura, ca effe maluerint, cótendere
uellem. @Tefata omnia fere in cibum ueníunt,Holothurijs & Stellís quibufdam exceptis. Zoo
phyta & Infecta nulla (quod fciam) edulia funt; Tethya, ut dícemus,edütur.qua forte iuftiori ras
tione quàm Holothuria,utpote (»z7wz, Teftatis potíüs quàm Zoophytisadfcribentur,
Flolothuriorum Rondeleti prima fpecies.

etiam Holothuría interpretatur Tubera & Callos &c.(Mihitria hec nomina Latina Tethyís |
meliùs quám Holothurijs conueníre uidentur.) preftiterit igitur nomen Gr&cum retineri:quod
unde facium fit,non fatís uideo. Secunda quidem eorum fpecíes a R ondeletío exhibita,genitalis
uirilis quandam fimilitudinem pra fe fert:ut Holothurium díctum uideri pofsít,quafí toto corpo
te ad huiufmodi fpeciem uellibídínem conformatum.93e0y enim ínterpretantur libidinofum:dapt
apay,oyeity; GC dopoy,genituram, «| Qua Holothuría uocant, & Pulmones, & complura eiufmodi
aliain marí, parum à plantis differunt, fua ipforum abfolutione, Viuuntenim fine ullo fenfu, (&
motu, ) perinde ac plantæ abfoluta, (qua aliquantifper fuperuiuere poflunt, ) Ariftoteles lib.4.c.
s.de partib.animalium,ubi Teftatorum differentías explicans , ipforum quoque inter alía memí-
nít:quanquam & Spongíarum ibidem, non tanquam eiufdem generis, fed quód fimiliterfere in
medio plantarum animantiumG generis ambigant, Gaza quidem interpresillic de fuo addit,fim
plici mitiorigtefta ea operta efle, |
Zoophyta funt faxís non herentia, (primum genus alíquando acetabulis fuis hæret, fed folui=
tur,)afpero corío contecta:nec ínter cibos habentur,fed in litoribus neglecta iacent, Pifculentum
odorem refipiunt,nec minus ingratum & infuauem, quam Lepus marinus, R ondeletius.
GER M, Min Meergewebß/ bat Eein funderlib láben noch beweglikeit/auch inwendig
Eein vnSfcheid 9 glidern. | "

OLOTHVRIORVMfe
HS fpecies,quæ mo:
tum alíquem habere uide=
tur, cuius prfus expers eft,
primum genus.

GER M, Ain andere
att def yesgemelte meerz
gewechffes.

| ] OLOTHVRIA, 09, Gaza Vertibula uertens tum hac tum Tethya confundit:alibi

| De Cruftatis. 263.

T'etbya à Rondeletio propofita corio fuo te&lat ey unum eo nudatí, Ale icones à Bellonio exhibita, una integri,
| utcarointerior uentriculi formam referens appareat. altera aperti T 'etbyi : que an eedem fini ci
illis quas Rondelerius dedit,confiderandum.

m ud
"AU Di

QU TT MAR
A) MEN
ης

IR

SMS
wr ad

Piluras quatuor fequentes,olim Cornelius Sittardus mifir: que uel Tecbya effe uidentur uel eo=

ri nature propinqua . Duas maiores Fungos marinos effe aut uocari in [talia,addebaz tefle dure |

inclufos . Colore, ut pitos accepı,uarto funt, fed mM ex partefufco.que ueróin maxima uirge, :
contextu quodamodo reticulato (ea continue effe debebant) uifunzur rubre.Si Techya non funt,

an Fungi mar. Xenocratis fmt,quibus T'etbyacomparat,querendum. | I Minores duas uulgo no

minari Specie ab odore aromatico earum pittura foris fufca uel Jubuiridis,hirfurag, apparer:fub=

flantia ut aliquis comecerit) coriacea.intus autem caua & rubra. Saxis adberere aiunt. His ferè

fimiliter [ua T'echya Bellomus pinxit,

ETHYA ucl Tethe Gracis dícütur,
(τάθυα κ TA92,Ut κρόµµνα κάτα ͵) plurali
numero neutrigeneris: non placet quod
- apud Plinium alícubí T'ethez legitur foe-
minino genere, Gaza cum Holothurijs có N
fundens, V ertíbula, Callos X Tubera ín-
terpretatur, ut proxíme in Holothurijs di-
xímus, "Tethyafungorum ueríüs gene- >
τίς quàm pifcium funt, Plinius:hoc eft, Zoophyta potiùs quam (ax. (Similia funt fungo, plante Fungi,
marina, Xenocrates.) Ariftoteles Teftatis adnumerauit Hiftoríz lib, 4. cap.6 . ubí cum qualis fit
eorum tefta,quo@ modo faxis adhareant,expofuiffet,fufiùs reliquas pattes perfequitur, Duo (in
quit) foramína habent,a fefe diftätia,ualde exigua, ita ut fere oculorum acíem fugiant, quibus hu
morem reddunt & accipiunt, Corío fpolíatís prímüm apparet membrana neruofa, corpus ambi-
ens,carnem ipforum totà continens:nulli € cæteris teftaceis fimilis, Ic. 4[ Tethya (inquitRon
deletíus) non folùm petris, fed etiam Oftreorum noftrorum teftis affixa funt , & ín ijfdem ueluti
tumores duri effe cernuntur. Ouí figura funt,aliquando longiore , Tefta extra fufca, inæqualis &
| rigida, (tota occuluntur tefta lem, Ariflor.) íntus argentea; luis. Eorum caro membrana alba inuolu=
- ta,uentrículí formam refert, rotundam fcilicet X oblongam: meatus crafsior € amplior,gula pro
portionerefpodet:alter mínor,podící, uterg colore eft rufo:reliquum corpus croceum.quum di
| gítís premitur,aqua per meatus exilit,alioqui fenfum fugientes. @ Venetijsín foro uendi folent
Tethya,inquit Belionius, magnitudine cui gallinacei:qua fi manu pauló uiolentiùs comprimas,
fyríngís modoaquam longifsime ex foramíne parum ad latusfito eíaculantur. Sicille: € forfan
inde di&a fuerínt τάδυα uel TI», quod ficut 79a, id eft,mamille, (uel rdc, id eft, nutrices (uís ma Tethya une
millis,)lac emittunt meatu uix apparente:fic & illa humorem fi comprimantur.uel quód ceu mas de dida.

EN
mr Tn % > NS >
TTE, E

; p) /J,
T — A 7

Tethynacia

Pacelle fera

Colybdena..
Colymbana.

Colycena.
Piren,

264. Animalium Mar. Ordo XV.

millares quídam tumores petrís Oftreisue adhareant, Tide σιφῶψ, Homerus dixit Iliad π, de |
urinatore Tethyaín fundo maris ad cibum conquirente. ubi Euftathíus Tethya feribit Oftreorü
generis effe,(ic dita à terra quam Tethyn nomínant.funt enim (ínquít pra caterís marinis natu |
τα terrenz, propter ambientis teftz durítíem,aut forte denominantur a nutrice infantü,qux Tue |
dicitur,propter tenerum eorum corpus, uelutíGj lacte X rofcídum: qua ratíone huiufmodi (Os
ftrea) etiam ἑρσήεντα quidä cognomínat, Alibi (Odyff.4.) idem Euftathius,a uerbo9o, Sire, quod.
eftlacto, deriuat. Tetheæ inueniuntur fugentes ín folijs (Rondelerius legit [copulis) marínis,Plin, infi
nuans fortafsis etymologíam ipforum à uerbo 9%, Sisw,quod eft,lacto uel fugo. Tethyagignun=
tur in cauernís faxorum,maxime uerò ín coeno & litoribus, qua phyco algaue marina abundant,
inueniuntur & ín mufco marino,aut alíjs in herbís folijsue marínís : Vuottonuse Xenocrate fe
rè.unde folijsapud Plinium (in loco proxímé citato) recte legi apparet. Idem Xenocrates (ina.
terprete Rafarío) Tethya fcribit qualitatem manuiindere,quæ difficulter abftergatur,maxime ue
τὸ (inquit) coríaeorum non cófíciuntur.auxílíantur autem renibus, &c. @ Motu,& forte etiam
fenfucarent, tactum exceperim , olfactum Aríflotele eísnegat. «| Tethynacia (diminutiuum id
nomen eft) Epicharmus apud Athenxum cum teftatís α]ής diuerfís nominat, (| Girammatíci quí.
dam Graci Tethe ínterpretantur Oftrea,uel genus Oftreorü:quod tolerabilius eft, fi Oflreu pro
oftracodermo ín genere accipiant:ineptius Nicandri Scholíaftes Patellas feras, qua nos (inquit) —
Otia,ideft,Äures,uocamus. Tethex fimilesofireís, Plinius, |
GRAECV M uulgus Spherdoclos nominat,Bellonius:forte à fphærica figura, |
ITAL, Venetorumuulgus Sponghas, hoc eft Spongías nomínat, Belloníus. Adriatici
finus accolæ ex eo Spongías nomínant,quía cum premuntur, tanquam Spongiz,fic aquam fora
minibusreddunt. Suntquiuulgo Spongiolas marinas putent uocitari, Brafauolus, Sfunge
(Sphunge) uulgó feribunt ac proferunt, forte nó äfpongia,fed à fungo,fadto nomine. Fungorum
quidem generis ea effe,ut Pliniustaut fungo planta mar. fimilia,ut X enocrates tradit, didum eft
fuprá. Vulgò apud Tarentinos dicitur Verticillum, propter formam, & paruos quofdam ana
fractus quibus defcribítur, Niphus:qui alioqui Vrticas cum V ertíbulís confundit. | ,
GALL, NoftiBechus uocant, Rondeletíus, Hocgenuspifcium Mafsiliæ paucifsimis .
cognítum fenes quídam (cum eius defcríptíone multüm ipfis ínculcaffem) nomínarunt míhi Ví
chonos,Gillius. Vide etiam mox ín Germanicis nominibus, ON |
GERM. InOceanoadlitus Gallicum frequentía funt Techya:alibi autem nufquam (quod .
fciam) edulia:perfæpe quidem Oftrearum teftis adhaerere Lutetia uidetur, Belloníus.qui tamen
Gallicum eorum nomen nullum depromít, Nosinde Germanico etiam Oceano ea non deef= |
fe facile conijcimus:quia uero nomen nullum habemus,fíngimus hzc, Sp:iling/derniti das
von jnen wafler fbeüßt gleycb wie von einer fpzüggen fo man fy sufamen trucEt. 20er Wäg-
ling:dann das fleifch das in derfchalen eynbefcbleffen/ficbt einem magen gleydy. Shwim-
ling/251litling/sc. |

i
|

$

((L(_cC_-+}+
TZ È

MAN \ Nw _
= ZN N ;

VDENDVM mar,uirile, Mentulam mar. (inquit Rondeletius) Zoophytum hocuocas
Pic figura et fpecie maxime nos adid impellente:atque etiam uulgari appellatíone,qua
Mafsilienfes X nofiri utuntur,Corio duro conftat, ut Tethya,quum uiuit,intumefcit ac diftendi=
tur:poft mortem flaccefcit. Foramína duo haber, quibus aquam trahit Θέτεῄςίς, Partesinternæ,in
difcreta funt.Multa huiufmodi circa Stoechades infulas capiuntur; Varia funt,alia uiridia,alia nî4 |
‘gricantia,alia flauefcunt, «Colybdanae nomine Epicharmus (cítante Athenzo) intelligitdarde —
iy ἄιό οἵομ, id eft, Pudendum marinum: uel, ut Heraclida placet, Squillam, Colymbanacum ©
Gammaris, Squillis, Sepijs,&c.ftomachicis in cibo conueniunt, Galenus de compofit. med. fec; |
locos 8.4.per Colymbænas nimirum Cruftata quzdam & cibo apta intelligens. Rondeletius —
Vrticam paruam hodie à Gr&corum uulgo Colycænam dicifcribit,a Gallis Culum Afin. €] Pís —
ren (Pegsp) Numenij,Pudendum marínum mafculum,aut aliquam eius fpeciem fignificare uide=«
tur,@] Halefurion (aut forte meliùs Halofurion) pro genitali marino accipi uidetur, quafi as Ku E

ídeft, —

-- -

De Cruftatis. 565

ideft, marína cauda; Vegetius quoque Zoophytis quibufdam marinis Caudam adnumerat.
Eft & pifcis (communis accipit pifcem pro aquatico animali) nomen A edaeon:quod & nos Genita=
lenuncupamus marinum,à nonnullis Halefurion Grece dictum:quanquam Halefuríon funt quí
pro Callionymo pifce capíant, Hermolaus Barb. «| Pudendí marini utríufque fexus meminit A:

puleius,nominat autem Virile, Veretillum:& mulíebre, Vírgínale: quod etíam ab índocto quo:
dam interfoemineum appellatum reprehendit , Hac friuola (inquit) plerag ín litoribus omnibus

Cauda;
Aedeon.

Feretillum,
Virginale.

aceruatim iacent, @ Holothuriorum fecunda fpecies pauló anté exhíbíta , genitalis uirilis quan- Holothurig .

dam fimilitudinem pra fe fert, qOftreum quoddam uníus concha inuenitur, quod habet fpeci»

Oftrea quada

em uirilisuirgæ inferiüs: & aliud eiufdem generis, quod habet fimilitudinem uuluæ muliebris, due loto ni,

Huius ofireí concha refert Cochleam: & eft fpinofa extrinfecus, ín cíbo grata & delicata carnís,
ín eodem fæpius margaritæ reperíuntur , abundat autem in lítore maris Germanici & Flandrici:
uocaturgabaccolis Billegen, Albertus.eft autem forte idem hoc genus, quod Pulmonem marí-
num ueteres uocarunt.ís enim & teflaceus efl, & formam Pudendi repræfentat:quamobrem Ita-
liuoce obfcœna Potam marinam uocant,ut Belloníus tradít;: quanquam Pulmonem marinum il:
lius,Rondeletius Vrticæ genus facit,

GALL. Propofitam afe iconemR.ondeletius Mafsiliæ & circa Monfpelium,Mentulä ma.

rínamuocariínfinuat, Abhacuero diuerfam,quam nos Pennam marina, pifcatores noftri (in=

^*

v

quit) Mentulam alatam uocant.

GERMANICE tum eam Vrtícz fpeciem,quam Itali Potam, tü exhibita à Rondeletio Pu
denda,& fiquid aliud in mari eandem fpeciem pre fe fert , Meerfchaam ucl Secfhaans, id eft,
Pudendum marínum nominabimus:uirile príuatím Seegfterr. «De Germanico nomine ille
gen paulò ante inter Latina dixímus,

- ANGLI Pudendummar,mafculum Dyntylfifbe appellant,

FXvDENDI marinialterafpecies. Zoophytumiftud (inquit R ondeletíus) à mentula cons
Pus forma non multüm diftat, fi eam cum fcroto accipias.Ex dura quidem tefla conflat, fed
ueluticartilaginea,fpiffa,rugofa, perfpicua, Foramína à fefe (cíuncta duo habet,quibus aquam rez
fjcít quum comprimitur.Partes internas indifcretas habet, uclutí reliqua Z oophyta, Sic ille.

De eodem fentire uidetur Belloníus,quum fcríbít: Alia unt purgamenta marina, qua geni ta
leuiriimitantur,tumfpecie,tum magnitudine, pinnis etiam fubnexís binis loco teftíum.nifi forte
potiüshec fit Penna mar, R. ondeletij:quam pifcatores circa Monfpelium,formg extremi alteríus
fimilitudine índucti Mentulam alatam uocät, Cuius etiam Albertus meminit,locoteftium ín his

cienus memoratis Pudedum illud marínum eft,quod ficnominauit Bellonius:cui fenfum tactus,

Pulmo mar,

Penna mar,
. è ef » ' ΄ Meniula.
| Zoophytis alas prominere fcribes;:tardé moueri ea,necuiuercnifi in aqua, Longealiudabha 2, 7,,4um |

mar.aliud à

& motum Lumbrici uel Hirudinis, (tum contrahendofe, tum ferpendo delocoadlocum: ) & Bell diflunis

partes ínternas difcretas,os cum dentibus,gulam & ftomachum attribuit, Genitale (inquit) dici=

- tur, quód teres fit; pedem longum, & medíocrís bracht) crafsitudinis,&c.ruficoloris,afpedtu toro

fo, Nymphzz radícís fimilitudine femper adima fidit, nunqua natat: contrectatumQ in feipfum
contrahitur,ac cornu duritiem haber,uix acuta cufpide pertundi poteft: alioqui permolle, dum
fuafponte mouetur.Suas promufcides quando uult exerít, atque itaconftringit, ut ex pedalilon=
gitudine uix fex digitos longum appareat , acetabulís qua in promufcidibus habet, lapidibus he«
ret:in quibus plus quàm quatuor millia nonnunquam annumeres , Ex anteriori capitis parte cri=
πίτας emittit uelutiarbufculas,acetabulis plenas:quibus quicquid palpat,ad osadducit:quod tam
amplum aperit,ut uel íntegram conchulam admittat.uefcitur enim omni Conchyliorum genere.
Eius recrementauifcida,copiofa,& albifsima funt:qua ita tande indurantur , ut cum fidibus ner=
uea fírmítudíne certare pofsínt. Ofsibus & fanguíne caret, exceptís dentibus. Hoc maris purga=
mentum à pifcibus alijs minime tentatur,nec à quoquam ín cíbo expetitur, Lítorale efl; necalibi
reperítur quàm ubi Patelle & V ertibula, Vulgus Ital icum Cazo marino nuncupat , Gracî Po»
li. Sic ille, nulla eiusicone appofita. Mihicerte plus quam Zoophytum hoc animal uídetur 5
quod non uídeo quo referri pofsit;nifi forte ad Mollium genus, quum anímal fit exangue, fine ofs

LA |, à T i E P

266 Animalium Mar. Ordo xv.
lira | 3 b, e ure
fibus,non teftaceum,non cruftatum;non deníq; infectum, Quód modófolutum uagatur, modò È

acetabulis fuis adhæret:id etiam cum Mollibus,præfertim V rtícís ín eo genere, commune habet. “
! | | e Hsc Tt Ke noi

lt (a ME
al L7

\ Ü vi n -
σα 3 CZ TT
N EL \ ER LI 15
m

TT e Pg e quy i RE
LT N RN a
È nap? c %

y
SEN D,
ΛΑ

i (f

uw
Y

AM

N ERS SAN RONDA
UE o DAN
πμ LCA SU ΑΝ RW ( dii \ QM \ IN
TIPP NR | pu N

=

") WR 1
BH) > ILE
| πμ I |

| Bd
A js
y {L41411

= Js
1h

AGATA ZA è si

Sar:

NV.DENDI mar.alia fpecies,cuiuspidturam olim Cornelius Síttardusad me mifit , Id alíqua
Pa parte fimile eftilli, quod fecundo loco R ondeletíus propofuit,colore eluteo fubuiridi. Maf |
fa quadam informis uídetur.retrorfum ubi crafsior altior@ eft,ueluti cornu paruum, rugofumg
extenditur. oppofita pars humilior ceu in glande colis foramen oftendit: idgrubicundicoloris,
fi pictor non fallit, Hoc in Italia prope Romam raro capi,nec efui efle aíunt. NA

λ
V L M Ο marinus, (twéUpoy uel πλόύμων Attice Ariftotes
li,) Zoophytum eft fponte proueniens, Multís eadem
.. o. naturaque frutici,ut Holothurijs, Pulmonibus, Stellis,Plís
Flalipleumo. nius.à quo alibi etiam Halipleumon appellatur. Inter Te
ftacea habetur ab Ariftotele;eodem fcilicet modo quo Ho:

fothuria, Tethya & Stella:que omnia corio duro contegun

Prouerbium. tur. Pulmonisuitamuiuere,prouerbiunreft in eos, qui o-
tiofam & fecuram nimiùm ftolidam@ uitä degunt, fine fen-
fu fere,& temporis ratione,Plato in Philebo:Aoyıous σὲ stesa
pavousundi cis Puerta 1βόνομ ὧς χαερλσαι,σῖωματομ ev λογίζιὼ;: Qu
den ονθρώπο Αἱοψ, ἀλλά vw pov" F ὅσα θαλά δια der ὀδρεά

> | MEI, r n c }
νωρτμνγυχά Sowuazey. Hinc & TAsbgovie,oiove BAesaxóp 71 WE

9© apud Suíd.ín Βλάκα, 4T Pulmo mar.id eft, Cunnus mari

nus,Interpres Kiranidis, fed obfcceno hoc nomine Italis di °

cum Zoophytum, (Pota mar.) Vrtic® genus potiüs fue=
rit:quamuis etía Bellonius pro Pulmone mar.accípíat, V e=
teres quidem Pulmonem marínum ceu uulgó nótum nó fa
τίς defcripferunt, { Conrjcere aute licet Pulmones,uel a pul
monum noflrorum figura , uel ab eorundem fubftätia laxa,
molli,foraminibus plena, nominatos fuiffe,inquit R onde-
letiustunde Ariftoteles Spongiasaplyfias Pulmonibus c6=

Corpus quoddam radius pile mar.mo-
do,%c.quod an Pulmo mar.fit, Rondele- *
tius dubitat : uidetur aute hocipfo [altem —
potiùs effe Pulmo mar. quàm quod priore ᾿
loco à Rondeletio κα, quidnonaf |
fixum faxis, fed abfolutum eff, ec. aplya
fie quoq, fumlitudo,non minus buicquam |
ilifauet. | | |

HA)

DPA

parauit, Eoquidem inloco de marinis potiùs ( utpote quorum denfa & tenax fit fubflantia,) |

quamuis dubitat Rondeletius, quam de uifcere animalium fenfiffe mihiuidetur, 4 Pulmone ma |
rino fi confrícetur lignum, ardere uidetur,aded ut faculam ita præluceat, Plíníus.quí etiam pfilos M
trí uím ei attribuit,&c. € Nos (inquit R ondeletius)cum illa qua faxis affixa fung, diligentiüs rie
maremur & contemplaremur,inuenimus fubftantiam quandam illis hzrentem,corío duro X ni |
gro intectam,intus mollem,fungofam et fiftulofam, Spongíarum aplyfiarii modo,Ea ín faxorum
rímís nafcitur,cuius imaginem non exhibemus, quia commode píctura exprimi non potefl. |
VelPulmo marinus dici potefi corpus quoddam rotundum, pila marina modo,uirefeens,fo

ris fubflantíafeltro fimile, intus totum fiftulofum ueluti Spongia aplyfia. id ín maríaqua plenum |
eft X graue,extra mare ín fe concidit & flaccefsit,In faxorum rímís delitefcit,et ínter algas.quum ^
uero per mare fertur,tempeftatis fignum eft,quod de Pulmone marino fcripfit Plinius.Hec Ron,
deletíus, Pulmones quanquam zoophyta,non adhzrent,fed abfoluta funt, Michael Ephefius. |
GER M, (Lin funderlich (Ocerdewede/von den alten Griechen ein 4 uncE/ooer Meers |
luncÈ genant/ aufwenoig miteinerberten baut gleyd) ale lider ( wieauch dieob Me |
; peüsling

v

"m

7 Delnfe&is marinis. 567

Sprüsling vnnd andere) beoect. fo man ein bolts mit repbet/foll es fcheyne ale ob es bzlin=

ne. (Oan 5weyflct ob es difes gewechs fye/wellicbee bie fiirgeftelt wirdr/wie ein Engel / grin

lact/vno wie fils außwendig / inwendig aber gelöcheret wiediegar groben [dywüin die (ib
mitt bereiten laffeno/vno allweg vnreyff beleybend.

OOPHYTA reliquaordine x v IT, requíres,quz fcilicetnon corío auttefta inftar callofo
operímento,fed alio quopíam fuo ínteguntur,& c. R ondeletíus aptíüs hzc & illa coniunxit.
nos dum Ariftotelem,qui hac Teftaceis apponit, (equímur,íncommode diuulfimus, Ordine ina

fectorum interpofito, )

ORDO XVI. DE

INSECTIS MARINIS.

E MOLLIBVS înmarialijs@ exanguibus animalium,fcripfimus fupra ín genere, a prin
cipio Ordínís x rrr, @Pulicem & Pediculum marínos , quanuis tenui crufta íntegantur,
Infectís potiüs,quam ut Rondeletius Cruftaceis,adiunximus , quod forma eorum tota à Crufta=
“is plurímüm differre uideatur, magis@ ad Infectaaccedere. 4| Ad Infecta referrí potuiffent eri.
am Stellæ.nam incifuras multas in radijs habent:fed ultimo Teftatorum loco, ueluti ambigua na
turz,eas referre maluímus, @De infedtis ín genere hoc in loco nihil differimus: quoníam longe
plura infecta terreftria funt : quorum hiftoria tractatío aliqua hís atcp íllís communis pr&mitten=
da eft,

Icon hac Venetijs fatta eff, minus accurata quam Rondeletij:gue & pilos ab eminentibus
fingulis in capite dorfog, partibus fingulos oftendit, &

pinnulam in extremo dorfo.

IPPOCAMPV S, Ιππόκαμπθ-,ὰ Græcis dictus,apud Latínos ídem nomen retinuit, ab híp
pos quod eft equus, & campe quod eft,flexura,uel eruca,compofitum, capite quidem & iu
ba equum æmulatur:corpore autem eft repando, X ín arcum fe curuante:præterea uillofo inci
furis multis dífiuncto,quemadmodum qux ín arboribus & oleribus reperíütur erucz.Ergo cum
erucas,maxime cauda referat,reliquo corpore equum, Hippocampus (quafi Equerucus) optimo iu
re uocatus eft,R ondeletíus. | Plinius Hippum,ut Oppíanus uocauit, Athenzus Hippidiü, Bel-
loníus.fed hac eius coniectura incerta eft, cum authores illi Hippum & Hippidium nominarint
tantüm. V ídetur autem potiùs fuigeneris pifcis efle Hippus, ut & Hippidium, fiue idem cum ila
lo,fiue díueríus. Campas (Melius, FZippocampos) marínos equos Greci a flexu pofleríorum par-
tiumappellant, Varro. Hippocampi,equi marini,a flexu caudarum qua pifcofe funt,Nonius,
. at ueri Híppocampí cauda pifcofa (id eft,pifcium cauda fimilis) non eft : fed fabulofo Neptuni c-
quo, (quem falfo quídam Hippocampum & Hippopotamum appellarunt, ) talem affingebant o-
lim pictores. Caballiones marini pro Hippocampis nominantur à Vegetio ín Hippiatricis,
Albertus barbaro nefcio cuius lingua uocabulo Zydeath dixit. € Fel & fanguinem ei attri-
buunt,R ondeletíus etiam hepar & cor : quare non eritforfan proprie Infedtorum generis, ut ex
corporís eiusfegmentis uideri poflet, fed ambigua inter fanguinea animalium & Infecta que (an
guine uacant,naturx.R ondeletius tamen, quem fequímur,Infectís eum adnumerauit,
GR AE C I hodie βασίδα uocant,quídam Salamandram marinam, Rondeletius.
1TAL,Romani,lllyrici, Genueníes, Chaual nuncupant, Veneti Draconem.quídam Gallum
marínum, R ondeletíus, AtBellonius a VenetisFaloppa dici fcribit: ( ondeletius Crangonem è
Squillis Vallopam nominari:) Genua & Mafsiliæ Gaballum (quod malim quam Gallum) marinum,
€ Sunt qui Caualín marino, Caualin ritorto,uel Dragonetto uocet; hoc eft Equiculum marinum
ucl Dracunculum,ut Matthiolus interpretatur;alij il Dracone marino,
HISP, Caulinho marino.
GALL, Mafsilienfes & circa Monfpelium Cheual X Cheualot,Rondeletius. Mafsiliena
4 3

Ahppus.
Hippidium.

Caballio

MAT,

Zydeach.

Phyfalus.

yv.

η V >

2698 Animalium Mar. Ordo X

VI.
fes Gaballu m mar.Bellonius, Galli Draconeto, Amatus Lufitanus. ^
GERMANIC'? nomínetur ein (Meer roffs/cin Seeröfsle. Afpidisquidem, Dracuncu
fi & Salamandra nomina à diuerfis populis,fi formam refpicias,inepte ei attribuuntur : atquoní- M
amuenter eius, Äeliano tefte,uenenatus eft , uenenatorum quoque animalium nomina ὑμωνύμως P
forte inipfum translata fuerint. | | "AP A

^ LEP,

3 -
à

AC

'RVcCA marínaRondeletj. Ore (inquit) & oculis caret.in medio latior eft,extrema graz
Faxen: & incuruantur.In uentre fiue infupina parte,rugofus eft,pudendi muliebrisfpeci«e …
em referens.in prona parte, fiue in dorfo tumores parui eminent ( Verrucas pifcatores noftri uo -
cant) € quibus pili uirides exiftunt. Ad contactum íntumefcít & fupernatat,ur Aelianus de Phy=
falo fcripfit.pratereà uenenatum effe in Cane expertí fumus.cum Phyfalo tamen Aelíaniidem ef -
fe hoc animal,non affirmamus,eí tamen certe non ualde difsimile fuerít: uel Erucar® marinarum
generi rectiùs fubijcietur.Sic ille, Aelianus certe Φύσπλορ fuum pifce facít maris Rubri:fine ore
& oculis, & bráchías ei tribuit: Rondeletij uero Phyfalus circa Monfpelium ín mediterraneo nos «
tus,infe@orum generis eft.quoniam tamen híc quoque uenenatus eft, & tractu ínflatur, Phyfalum —
appéllarínon prohibebimus. Acliani quidem Phyfalum pleraque cum Lepore marino commu-
nia habere obferuauimus,utfpecies eius uideri queat.Eft & ínter belluas mar, Phyfalus,alio nos
mine Phyfeter. «| Díuería ab hac eft Eruca marina Belloni].

GERM. ((2adein((Ocet, vauppe genennt werden. ift cin wunderbarer baarwurm im
meer. ? ή

«Animal boc marinum cuius iconem ( nefcio
Icon a Rondeletio exhibita, unde natus ) bic pono , fi Pediculi mar.fpez 3

-

cies non ef quo referam dubito, - 1

EDICVL V S marínus, (094 9xAc7:G- Ariftoteli,)cum Pulice confpirat ad infeftandospifces

& tenui crufla integitur;(unde à Rondeletio cruftaceis adnumeratur, ut fcripfimus ínítío hus
ius Ordinis.) maioris fabæ magnitudine & latitudine eft, Scarabeo terreftri fimilis,corpus ex ali
quot tabellis conftat. Pifcibus ita hzret,ut eripi non poffit.Sugituthirudo:nec prius abfcedit qua -
tabidum & exuccum pifcem reddiderit, Errantqui Pediculum marínum , Afilum fiue Oeftrum «
Ariftotelis faciunt, R ondeletíus, qui in ftagnis etiam marinis Pediculos nafci feribit, ítaconglos
meratos , ut píícesuelhamo íamcaptosabfumant. Vide mox etiam ín Pulice mar, G Eft& M

Pediculus pifcis Ariftoteli: qui omnium pinguifsimus fit pabuli copia, qua Delphini (quem fe-
quitur) opera fuppeditatur,in mari quod eft à Cyrena ad Aegyptum.

ITAL. Pedozomarino. ldemforteeft Prufa Genua didus,non Afilus ut Gillius putas
bat. | ^
GERMANICE interpretor Wafferlauß,uel potiüs Meerlauß. nam in dulcibus etiam aa —
quis ínfecta quedam appellarí audio Wafferleiifi. V el Meerefel, Afellis enim multipedibus(qui —
fub aquarijs uafis ftabulantur) fimile hoc animal facít Ariftoteles:nifi quod caudam latam habet,
TYV LEX marinusRondeletij. vun δαλάΠιθ”: fic díctus eft nimirum
pi tam à forma, quam faliendi fimilitudine , & fimiliter pifces in mari
infeftandi natura, ut Pulices ín terra molefti funtanimalibus, Hlicexhis
bitus faciehomunciones ridicule píctos uel Simiamrepræfentat: alijs parti
bus Locufta fimilis eft,tam exiguis quidem utnifi ab oculato difcerni non [1
pofsint. T'enuí crufta integitur: quamobrem à Rondeletio cum Cruftaceís e
defcribitur,ficuti ab initio huius Ordinis dixi. — Pifces (inquit Ariftot.) uel manu facile caperens…
tur dum dormiunt,nifi a Pediculis & Pulicibus uexarentur.nunc uero fifomnum diutius capiat, |
noctu ab innumera multítudíne beftiolarum iftarum occupati abíumuntur, Gígnuntur ex s P z*
| undo .

A ΕΕ ΕΕΣ
BREA
πας)

]

( d -
De Infe&is marinis. 269
fundo mati tanta foscundítate,ut efcam ex pifce confedtam,fi diu in imo manferít, tot corradant:
atque pífcatores (Ξρε efcam demiffam,glomeratis undique his beftiolis, perinde ut globum recí-
piant. @Niphus Scolopendras mar.uulgo Pulices marinos diciferibit,quod pííces eodem mo= Scolopendrz
do infeftent.nos Scolopendras mar.longe alias dabimus inferius, mar.

GER M, F. Ein Meecrflohe.

ESTR VS uel A(ilus marimus, quifimiliter in mari pifces quofda
Q «præfertim Thynnos & Xiphias) flímulat & exagítar, ut Afilus ter
reítrís,

IT AL, Prufam uocantLigures,Gillius,is (ínquít) quem uidi albus
erat, & ad pifcem Pagrum inherefcebat.Pifcatores affirmant maxímos e=
. tiam pifces ab eo confici, Sic ille,fed an Pedículum mar, pro Oefiro acce
perit, inquirendum, — |

GER M, F, Kin Meerbsäm:ftupft ondtrepbrdie filh im meer/ wieein bzám dietbier
auff crocn.
IRVDOmarína Viuithæc (inquit Rondeleti-

Hus in mari & marinis ftagnis,ei qua in aquis dulci-
bus nafcitur,perfimilis.Licebit & Lampetrà pifcem,Hi-
rudínem marínam uocare,Strabonís exemplo : qui fcríz
pfitin quodam Libyæ fluuio nafci BAtMes feptenùm cu-
bitorum,quæ branchías babeant perforatas,ita ut per eas
refpirare pofsínt.Lampetrz quidemore,fímiliter ut híru
dínes,ueluti fugentes adhzrent. q'Hirudinem fl,quares infra.

GER M, Ain Meerägle/Meerägel. i

ER MIS Microthyn=
Mers Rondeleti],
. Vermium (inquit)utin ter
ra, ita în mari diuerfa funt
genera.(De Seta marina in
fluuiatilibus dicetur. ) hic
duostantüm proponemus
quos fepe inter maris pur-
gamenta reperimus,ueteríbus (quod fcíam) índíctos. Eorum prior cute molli contegitur , tota
inciluris conftante:os uel roftrum obtufum eft,parumd prominet, unde µικρορυγλότεροµ cognomi
nauimus. Alis roftrum deeft:& foramen tantüm habent capiendi cibi gratia. Totus uermis digita
lieft magnitudine, digitiminimicrafsitudine,

GER M. Jin Deerwurm eines fingerslang/des Éleinffen fingers dicE / miteinem Eur-
Ben Eumpfen fhnébele:erlich babend nur ein lLöchlean ftattoce fbnabels . ichhalt er fye der
natur der Mertlen/wie auc) der nabuolgend.

\ à

ER MI $ Macrorhynchoteros Ronde:
bv Hic (inquit)multo longior eft fu
periore. namalíquando'tluorum cubitorum
magnítudínem æquat, pollicis@ craísítudís
nem.roftro etiam multo longiore,fimili Hip
pocampi roftro , unde µακρορυγχότερομ nuncu
pauímus. Farciminis longi figuram refert, |
Intus longum duntaxát uentrículíuel ínteftí |
ni ductü habet,aqua & luto plení. unde per-
fpicuum eft his tantüm uefci, Viuitiniuro marís & marinorum ftagnorum: Sic ille, Videntur fa«
nécx ijs qua fcribit Lumbricis cognatí hi uermes. |
J GER M. A inanocter (Ocerwurm gróf]er vno oicEer/mit eine lengeren febnabel. 8
im n&dftgencdten.

270 Animalium Mar. OrdoXVL .
VMBRIC VS longus,ijs quiin corpore humano procreantur,fimilis, ín mari etía & flagnis
marinis prouenít.eft autem ínter alios ftagnorum mar.uermes híc frequentior , bínüm cubis

torum longitudinem non fuperat,Rondeletius. | Lumbrícus mar. terreftri maior, ftabulatur ín
lítore intra arenam,in eo potífsímüm tractu, quem æftus alti maris cohtegittunde interdum difce —
dens ficcufn relinquit. Pifcatoribus ad efcam plurímüm confert, δές, Bellonius, @AliquiLama -
predam,Lumbrícum aut Vermem marínum uocauerunt,
GER M. Hin Meermettel.

MSA, M

>
CELL
N

NS RMES intubulisdelitefcentesa Rondeletio exhibiti, INafcunturtinquit) infaxismati
nis,& fuper Concharum uetuflarum teftas tubuli uel fiphunculiteftacei,rotundi, (reretes;) a-
fperi,candidi,intus leuifsimi, quorum alij recti funt,alij contorti X replicati. Inhis procreantur

& uiuunt uermes, qui foras fe exerunthauriendæ aqua gratia, Hi.colore & fubftantia Scolopena

dra ταῦτα fimiles funt: figura & magnitudine nonnibil differunt.longifsimi enim digiti magnitu

dinem non excedunt.Pars pofterior folij myrtei modo in acutum definit.Priore parte utring; pe-

des habent ueluti Scolopendra.inde fiftula prominet;in extremo obtufa,tuba modo, & perfora

ta,qualem in Afilo marino depinximus.eà aquam trahit, Horum uermículorum tefta Pharmaco.

Dentale, pocinoftriutuntur in compofitione unguîti citrini pro Dentali, Huicfimilem teftam etía Den
tale uocant,(Antale legerim,acuminatam mmirum inflar cornu, )quo ín eodem unguéto utuntur.Huiuf

modi alíquot pi@ura fuperiori afperfimus.Sic ille, Nos eundemhunc Tubulum marínum,utpos

te teftaceum, fine uerme propofuimus fupra,Ordine x v, proxime ante Echinos,qualem à phara
macopolaaccepímus. Y

GER M, F.IKánelwürm/TRánelnaffeln/totlacbt / mit vil füffen/in etlichen Eánel[cbalenz.
die auf den felfen des meers wachfend(Dentalivon ettlicbé Aporeckern genant) verbosgen.

TE te

E

ς

D EE

24
A
LAV

Wan nl \

KES : )
EX MK n 7 PARTI
E) ' 423 SES A NW, (? $ SS : LA)
EH EH I VE SM ES 143
È H SHE ES E SS ιτ NSW 4. 72
z BR ο HN WE VER 9 DL X
EN EH P7 S.S n NS 2: IN La ni
254 BA IE ER YE ES A ES {ή AM]
SE 222 Ses H LS P VS 2311 NM 9
SN SR FE ES E] RE 4 ER η) sè d
CSS 4% Σεξ 4 VEN AB ER ον È E
= e Se Β 3»
9 MANS GMES 24 pos f, De S TRES
! HN NS % NS SEE ERS . [e
ZA SS COLE IR
Idi deci MS
: Φα A) r "v"
NS MI > a RA M : ; εν
DD an N \( N hy h zw QU Na: 1
M ty WM. N d 4
ty \ | N Y N | jj X) NS f ; r \ : \
4 NU n N Y
NAS ANTE YN ig AN e NON we NS :
m - ὶ : )*
UT À à 4 fs d " r & : i 11 71 È
VEN ; II -

RN

COLOPENDR AE marina (inquit Ariftoteles, Σ/δλόπενδραιδαλα Παν) afpectu terrenis fimo! |
Vies funt,magnitudine paulo inferiores.gignuntur ín faxofis locís,colore magís rubro funt, Pe M
dum numero terreftres fuperant, « Nos (inquit R ondeletíus ) fpecies duas híc proponimus!! |
Prior minor eft,colore plane rubro, dodrantali magnitudine, ín faxofislocis degit, A capite ad
caudam utrínque pedes habet plurimos.in flexus et uolumina fefe contorquet,nunclongior,nüc
breuior:nunc gracilior,nunc crafsior efficitur, ^ Altera eft fuperiore multo longíor, utpote quæ
ad cubiti longitudinem accedat,tenuíor,colore ad candídum uergente, Huius generis Scolopen —

dras in uentriculo Lacertorum marinorum δὲ Acuum fxpe reperi, & fxpe ex ore extraxi:quod —
maximo eft argumento , huiufmodi pifces ijs uefci fine pernicie;easg non ín litoribus, fedínale —
to mari,ut Lacertos & Acus,uiuere. «| Scolopendramar.quam uidi , ad digitilongitudinem &

crafsitudinem accedebat, Gillius,Marcellus Vergilius marínas terrefiribus longiores facit. Ha —
> 3 | d ;
modes —

2

mo deuorato Scolopédrz omnia interanea euomüt,donec hamti egerät:deinde reforbet, Plin,ex
Ariftor.Mordet (Pruritum facir non ore,fed tactu totíus corporis, fimiliter ut qua Vrticæ uocan
tur, Ariftot, Morfus quide Scolopendre,tü terreftris,tü marinæ,ueneninG expers eft:cuíus & no

Y ] n è. ^ " nA 24.7 ;
| tasfere € remedía paria medicitradunt.Sunt qui Scolopendras mar.a Pulicibus marínís per im=

peritiam non diftinguant.@ Proxime retro uermes in tubulis delitefcentes Scolopendtris fimiles,
defcripfimus, Scolopendram cetaceam fuoloco dedimus , i j

GR AE CI hodie Scolipetras corrupte nominant,Gillius,

GER M..F. Meernafleln/geleychden YTaffeln auff der erden genafit:welbes find lang:
lacte/retlacte/tünne würm/mit vnsalbaren fiiffen/zc.

PHR YGANTY M a Bellonio díctus fluuiatilis uermículus , quamuis marínus quoque eft,
ínter Infecta fluuíatilía referetur.

ORDO XVII. DE ZOOPHY-

TIS MARINIS QVIBVSDAM: QVAE NON CO:

RIO DVRO SIVE TESTACEO INTEGVNTVR, (EA ENIM
ultima Teftatorum fecímus,) fed fuí generis operimento.

OLOTHVRI A & Tethya,queRondeletíus Zoophytisattribuit,ultimo Teftatorum lo-
HS (ubi etiameius factirationem reddidi) recenfuí, @ De Spongíarum natura ali) alíter (ena
ferunt:nos in earum hiftoria non fentire eas oftendimus.Suntfanegradus quídam nature,utalibi,
mirifice femper 7% µέσα «ox επεμφοτιρίῴντα appetentis, ita in tranfitu a frutíce ad animal.Poft {παπί
mata corpora,media quadam forte fequuntur, (ut fi qua ínter lapides & metalla crefcedi uim for
te habent;) tertío animata,ut Planta.In plantarum fine, Zoophytorum initio,Spongie funto, pri

“ müm fimpliciter ditæ:deinde aplyfix;mox Pulmones, Holothuría , T'ethya, ac multa deínceps
"Zoophyta,alía fere alijs perfedtiora,ufque ad Conchas,quas fuperant Cochlea,&c.donec ad Ho

mínem ufque confcenderit. @ Zoophyta uocamus ( ínquít R ondeletíus) qua nec animalium
nec fruticum, fed τετείᾶ ex utrog; (genere) naturam habent:que Latíné nominare non poflumus,
nifi Plantamínes, aut Plantanimalia dícamus. Horum nonnulla Ariftoteles inter Teftacea recen
fet,ut Tethya & Stellas; qua quoníam duro corío integuntur cum Teftaceis : quoniam uerò na-
turà ínter plantas etanimalia ambigunt,cum Zoophytis explicari poffunt, Nos eode libro utrun
que genus coniungímus:quód quadam fint Zoophytaquæ ad Infectorum: X quedam Infecia,
qua ad Zoophytorum naturam accedant, Sic ille, -

'SCHAR A, ἑφάρα,αε Rodeler, fufpicatur :äfigu
EZ forfan fimilitudine aliqua.. Quodhic repr&-
fentamus(inquit)noftri pifcatores Giroflade appellät,

à fimilitudine pulchri & boni odorati florís,quem no»
firi Giroflade, Galli Oeillet uocant. Sufpicor tantum
necdum pro certo habeo.fit ne ueterum Efchara,cuius
mentionem afolo Atheneo fieri comperío ex Archíp
po.Super faxa enaícítur,ex pedículo exurg£s,aliquä=
do fupralígna ín mare deíecta, nonnunquam pedicu-. 7: ,
lo caret.Ex duraterreag fubftantia conftat;cuterubra +...
contegítur, qua fublata totum corpus fpedtatur cribri., .;.
ce. As lactucz crífpz fiue capitata folijs fi
le

mile.In cibis inutile prorfus eft, A duerfus ulcera maligna

quzdam WE forte fuerit, fuco bryoue marino cognata.defcribitur enim hoc laQucz folijs.rua
ci

litora maris per fluctus eíecta, AW
+ GALL:Giroflade,utiam díctum eft, .. CUP
GER M, F, in Meernägele/wahßt an ven fteinen im meer.

De Zoophytis. : 271

Holochuria.
Terhya,
Spongie.
Gradus na=
1474.

272 Animalium Mar. Ordo XVII -

kr: SET
RI Occ TEE Qus
: È ONE È 25 6 oct = ASL

Ù (2) ©. x ym [ο OR
RL RES
NARO I LI III

UE SIS

extis o Do.
RI
STAT RU
v N

PIPETR V M Cornelij Sittardi, quod pidtü ad me mifít, Malfa quxdam informisuidetur;
Forte & cauernofæ fubltantiz,fex dígitos longa,felquidfgitum lata,inzqualis & tubero
fa, multís ceu acerabulis compacia:colore partim nigricans,partim rubefcens, Hanc apud me pí
cturam cum Bellonius uidiffer, Pudendum marínum fibi uideri dícebat, Nafci puto círca petras
Epiterro her marís,císQp hærere,ut inde aliqui Epipetron nominare uoluerint.fed zoophytum hoc eft, Vetes
ba. rum uerö Epipetron herba eft , quam Ariftoteles etiam fufpenfam , multo tem pore uigere ttadía
dit,&c. | |
GERM, S£inbefunderluck vno fdbwuinadtig meergewechs/zc, | |
VCV MIS marínus; quem Plinius colore € odorefimilem
facit terreftri.
GER M, F, Ain ((OcatuEumbse.

—

ooPHYTIhuíus nomen apudfcriptores nullumreperio,

quare à fimilitudine Malorum infanorü , (qua Alberzaines /

noitri uocät,alj Pommes damours,) Mali infani nomen eíaccom i

Vua mer. modareuifumeft. Vux marínzfpecíes quibufdam wideri poffet: — ^ |
fed quia flores uuæ nullos refert, uerüm foliorum potiùs uel plus |

marum formam:quia etiam pediculo differt:dilucidioris diftinétionis gratia ab Vuamar.fecreui :
mus: & afimilitudine maliillius terreftris; quod oblongius eft (nam eft & alterü rorundius) Mae
0 : 2 separi DE ate i
“ Ium infanum appellauimus.Facultate ab uua mar. (quam mox fubijciemus) non differt, Rondel,
GALLICE, Albergaíne uel Pomme damours dela mer. |
&ER M, F. in funderlih Meergewechs:dollöpfeloder Spfel der liebe im meer.

i ii "PIN 34

v A marina Plinij. Rerumquidem,non folüm animalium fi mulacra mari ineffe,licetintel
ligere intuentibus V uam, Gladium, Serras,Plinius, Intelligitautemo μονος Ron
de etíus)

\ LJ

De Zoophytismarinis. 273

deletius) eam V uam quz hic depingitur,externa ín parte uuz flores optime exprímens , Eft au=
tem oblonga quadam & informis mafla,ex uno pedículo dependens . Partes interna índífcretze
funt:inter quas aliquando reperiuntur uelutí glandulz paruz , cuíufmodí unícam feorfum depín
xímus, @ Vua marina in uíno putrefacta ( rufa & madefatla in uino fufficienti , Nicolaus Myrepfus) 15
quí inde biberint τα díum uiniaffert,ait Plinius: cuius reí caufam foetorí X marino odoríattríbus
itRondeletius. | Vegetiusín Veterinaria mediícína ínter diuerfasres marínas Vuam quoq; ada
hibet in fuffitum contra peftilentem morbum. Vuam feu Ampelon Græce,aliqui uocant genus
alga in aquís dulcibus, quod florem frutumgg racematím dígeftum habet, Ampelis etbotrys Ae
líano inter algas funt.

GALL. Noftri pifcatores nonhoc Zoophytum,fed oua Sepíarum racematím compacta,à
pediculo uno dependentía (utfuprà exhibuimus) V uam mar,nominant,Rondeletius,

GERM, F. Jin Meertreübeliein Meergewechs/ an welchem außwendig geleych wie
traubenblümen gefäbenwerdend. Idquodin Oceano Germanico ZAaffguffe uocant , ma»
gis fruGumquam pifcem referens,fimile quid effe fufpicor.

(μα
ΠΙΑ) (UL

Gr,
77 7277

ΑΝ Υ 5 marina,dicta a fimilitudine quadam, f
GERM, Σ, Kin Mecrband.

Penna marina Rondeletij.

ENNA marina,utRondeletiusnominat. Eftenim (inquit) pennismagnis ijs quæin pile»
ps geftari folent,perfimílís,&c,INoctu maxime fplendet,ftelle modo, ^ Eft ínter Vrticasquo
que a R ondeletío exhibítas,fpecíesuna qua frondem penna ferme inftarexplicar. Pennämas
rinam aliam rubentem,fröde fimili fere, nulla cum glande fimilitudine, Cor, Sittardus olím ad me
mifit, €| Penícíllum mar.fuprà cum Teftaceisinuenies. .

GALL, Noftripifcatores,forma extremi alteríus fimilitudine índucti, Mentulam alatä uo
cat,eft enim ea pars peni fine præputio,id eft,glandi,fimilis:altera uero parte penná refert. Rod,

FINIS ORDINIS XVII. ET VLTIMI DE
ANIMALIBVS MARINIS,

Vua alza.

DYA ue OO
AQVATILIVM ANIMANTIVM .DIVISIO SE
CVNDVM LOCA INQOVIBVS DEGVNT, ;
ex Oppiani prímo Halíeutícorum,

PISCES MARINI ALII SVNT

d—————————— σαν ο μμ Es Τμ

T ARENOSO:arenis & rebus quein eis nafcütur uefcetes,ut Hippus,Cuculus, Ery

thinus, Cithari,Mullus, (hunc etiam infra cái genere Saxatilium nominat: ) Melani
rus, Trachurus,Bugloflus, Platyurus, Tenía, Mormylus, Scomber, (fed hunc ínfra
| quoque nomínat, cum ijs qui circa petrasconchis plenas degunt: ) & fi quialijlito=
| rales funt,QíAsr ἀγιαλοῖσι. item Nautilus polypo cognatus: quí tamen etíam ín fumz |
ma aqua nauigat,{ T eftaceoríi alia ín petris,alia ín arenis degunt;ut Neritæ, Strom
bí,Purpurz,Buccína, Mituli,Solenes,Oftrea,Echini, |
COENO $ 0,& ín paludibus,qua T«w&ys uocant: Τεναγάσῖαις pifces, lutarios uer= |
tütaliqui,ut Raia,Bos,Paftinaca, Torpedo,Paffer,Clarias, Triglis,Onifc,iSaurus,
Scepanus,& alij quidam. X| De Canum genere carcharíe pelagi) funt:centrinæ ueró
& galei eorumgfpecies,ut Scymni,læues,acanthiæ,uarf,alopeciæ,rhinæ,in coeno
profundo uerfantur, ; |

HERBOSOUuelalgofo: (Give we weacososay) ínter herbas:ut Mænis, Tragus, A:

therina,Smaris,Blennus, Sparus, (fic enímlegendü,no Scarus:) Box uterg, & alij.
| FLVVIOR V M hoftijsadiuncto,uel flagnís dulciorisaqua, (ubi multus limus
colligitur, & aqua dulcis marine mifcet:)ut Ceftreus,Cephalus, Lupus, Amia,Chre
mes, Pelamys,Conger, Olifthus.[Horum multos anadromos effe puto,hoc eft, flu=
mina fubire:quanquam Oppíanus Lupum dütaxat amnes fubire dicit, Anguillam
contra ex amnibus defcendere.] |
MVSCOSIS, (eminentibus nimirum altiüs,)mufco & alga obductís:ut Perca,
/ f Iulis,Channus, Salpa, Turdus, Phycis, (& alij.)
| HVMILIB VS in arenofo mari, que Leprades nominät: (aliqui Lepradem in«
| terpretantur petram maris afperam,altam,albä,uel cui lepades adnafcantur:fed Op
pianus diftinguit, A elianus,ni fallor,afpra nomínat:]ut Cirrhis,Syena, Bafilifci, My
li (uel Mylli,) Mullus,quem etiam fuprà cum primo genere Litoralium recenfet,

Hi pracipué à medicis faxatiles dici videntur quanquam & fequentium quidam.
HERBOSIS (fubaquanímírü:)ut Sargus, Vmbra, Faber, Coracínus,Scarus, -
CONCHI Sautpatellís plenis,cauernofis@,ut pífces fubíre pofsínt:ut Phagri,et

Agriophagri,Cercuri, Opfophagi,Murzne,Scombri,(hos fupra quog primo gene
rilitoralium adnumerauit:] Orphi.

RIMO s1s, fiuerimas & fiffuras quafdam (Graci yeead'cas dicunt)& ueluti fpe
cus habentibus:qui ín fuis latibulis manent, & præternatantibus pifcibus infirmiori
NET bus infidiantur:ut Ouis,Hepatus,& Prepontesmagni quidem corpore,fed ígnauí; M

& Onos,id eft, Afinus, è
Saxatilium folus Adonis fine Exoccetus di@us, relicto mari undas fecutus ín pe
| tram aliquam fe recipit quietis caufa. i 1
Locufta etiam & Aftacus in finibus maris petras incolunt, Aftacus etiam procul
{ abftra@tus,fem per ad fuam fedem redit,
Teftatorum alia ín petrís,alía ín arenis degunt.

AMBIG VIadpetras uel arenas:in utrifg enim degunt:ut Aurata, Draco, Simus,Synodon,Scorpius uterg, Sphys —
fana, Àcus, Charax, Gobius; Mys (id eft, Mus, Capros alio nomine Athenxo,) non magnus, fed corio & dentibus uali- M
dis,ut uel homini refiftat.

4, PELAGII, proculäterra:ut Thynni,Xiphiz, Orcyni,Prenades, Cybez, Scoliæ, (Coliz nimirum:) Scytal&, Hip
puri, Callichthys facer pifcis, Pompilus comes nauium.Echeneis cubitalis pifcis,anguilla fimilis, Sc. Item cete,ut Leo, Zy

gæna, Pardalis,Phyflalus,Melanthynus,Preftis, Lamne (uel Lamia, ) Maltha, Aries, Hyæna: & Canes, nempe cetacei uel

carchariæ. (nam alia 2, Canum fpecies uerfantur in cano, centrinae,& galei cognomine, quorum multa funt fpecies.

V AGI, qui certam fedem non feruantzut Chalcides, Thriffæ, Habramides,qui modo ad faxa,modo ad pelagus, mo _
do ad litus feruntur, (emper peregrini & errones. Anchia præcipué circa petras profundas degunt: non femper ramen: —
oberrant enim undiquag,pro libidine gulæ:funt enim edacifsimi pifcium,quanuis edentuli:magni & cetacei, in quatuor:
genera diftinéti, &c. Primi flaui, fecundi candidi,tertij punicei, quarti Euopi uel Aulopi propter fuperciliorü fpeciem.Item
Delphini,qui modo circa litora,modo in pelago funt:nec ufquam in mari defunt. | | 4
6. AMPHIBII Çutefaxatilibus forte Adonis:) Cancri,Squillæ, & Paguri . Item quiin recefsibus aut cauis locis mae

ris habitantes pedibus praediti funt:ut Polypus, Ofmylus,Scordylus, (nimirum Cordylus:) & Scolopendra. Egrediun2

tur & cete quzdá € mari, (ut Phoca, proprer fomnum: Balazna,propter Solis calorem.) Diu in terra uiuunt Anguilla, Te
ftudo & Caftorides, quarum dirus in litore ululatus eft... Sunt X aues amphibiz, qua ex aere in mare fe demittür, cibi cau. un
fa:ut Lari, Alcyones,Halixeti.& contrà pifces aliqui pre metu in aeré euolär, &c.Loligo longiis,& altius: minus alteHira
doiifuf ucro, id eft, Miluus füue Lucerna,proxime aquas,ita ut aquam contingat, X partim uolare,partim natare uideaçure \

FINIS IN |

. o»

1, LITORA
LES:& ho-
rum ali) pa
füturinli. |
tore,uel |

|
|

2, SAXATI
LES. Mul-
to latiüs ac
cipit Saxa- !
tiliä nome |
quí medi-
ci.Ethí de-
gunt ín fas

3

+

>

e

"TOMVSIFLIBRI NO
MENCLATORIS AQVATILIVM ANIMANTIL

VM IN SVOS ORDINES DIGESTORVM,CVM PICTVRIS

CONTIN

MARINA,

Y.

IL

EORVNDEM AD VIVVM EXPRESSIS,

ET AVTEM VT PRIOR TOMYS

ITA HIC QVAE IN DVLCIBVS AQ VIS (FLV
uijs, Lacubus , & alijs) deguntanimalia,

ORDINES HI SVNT-*

DE Pifcibus fluuiatilibus;Cuius Partes funt$.

De Pifciculis.
De Saxatilibus,
De Pifcibus latís,
De Pifcibus fimplícíter. -
DePifcibusanadromis,id eft,emari fubeuntibus amnes,

DE reliquis ín dulcibusaquis animalibus:Cuius Partes funt 4. '

De Pifcibus lacuftribus.

De animalibus Cruftatis, .
De Teftaceis,

DelInfectís.

De Amphibis uiuiparis ouiparis@.

279
AMPLISSIMIS AC PRVDEN

TISSIMIS VIRIS COSS. AC SENATVI ILL V-
STRISREIPVB.BASILIENSIS, DOMINIS SVIS HO
NORANDIS, CONRADVS GESNERVS
Tigurinus S, D,

= LVVIATILIVM Py/aum effigies ueras acuinas chin unum librum je
Im) orfim redegifem »6) "varijs diuerfarum, gentium Imgms corum nomina expli-
nef S dcalfem,amplifsimi viri, Patres conféripti,cui primum poti/simumd hoc mu-

!

| BASA nerisofferrem,cogitare capi. Mox autem ipfum argumentum függerebat,hone

omnem deinceps Germaniam (cums &) Galla terminus ohm flatuebatur:nà quod Germa-
manonfempersut bodies, ulterius fe extenderit:fed quia termium alium fatis infignem tam
longo tratin nullum inueniebant Geographi) multas regiones €) plurimas celeberrimas ur-
‚bes praterlapfüs, €) ammibus innumeris auctusstribusoftijs Oceano fé infundit. [n Heluetia |
quidem eurbis veftre ad pulcherrimum bunc amnem, quo media interluttur , fitus longe a-
meni[stmus estet talis , cut aduena aliquis nondum perluftrata curbe, dubitare pofsit plus
ne gloria fluuio ab curbe, an urbi a flunıo accedat. At is qui omnia vrbisornameta perfpetta
babuerit,cum plerag, alia longe inferiora oppida idem hoc flumen alluat , ea plus gloria a flu-
uio accipere quam dare:ueftram uero plus dare quam accipere fatebitur. Nam &) magnitu
do Bafiles veftra mediocris est, (laudanda autem videtur mediocritas , ut plerı/q, in rebus
ceteris.ita &) curbuum magnitudine: ) g) munitiones itidem mediocres frtus uera cum alias
tum propter Rhenum,ut dixiperamenus:adificia publica augufta, &) priuata quoq, non con
temnenda. Ager etiam circuniacens planicie, collibus f) μυ amamus: idemá, annona, arbori-
bus &) uinetis fertilifsimus. Aer non infalnbris:einsq, tempertes non adeo inclemens. Ciues di-
uitijs mediocres: humanitate, benignitate alysq, virtutibus excellentes. Nondefunt egregij
mercatores , non artium mechanicarum &) aliarum quibus iunatur et ornatur ciuitas omne
genus opifices. His accedunt qua optima maximas, funt in rebus humanis: primum uera rele-
zonis ac ptetatis erga "Deum fynceritas ‚cu tanquam columna anee omnis omnium rerum-
pub.ftatus, qui ad felicitatem afpiratimniti debet.deinde huius propagande conferuandag, 77
frumentum philofophia : quam in Academia cveftra optime conftituta permulti doéfifsumi
clarifsimig uiri, intribus ıllıs antiquifsimis linguis Latina, Greca et Hebraica, felici sime
docent ac profitentur . qui omnes (ficuti etiam literati aliquot in ipfo Senatu ueffro viri) in-
dicare de hoc opere meo poterunt:id quod ut faciat cupio,guanguam verecundins,tennitatis
mea mihi confcius. Certe ut nibilfaamius, mbil glortoftus contingere poteft homini bene fentien
ti quam approbari a uiris bonis gp) eruditis : ita ab eifdem doceri ac emendari proximus ad
gloriam gradus fuerit... Ego meaomnium docforum bominum iudicys accenfuris[abmitto.
Erunt autem illt mihi agmores,cum fecum reputarint, quam difficile fuerit fluuatilibus pi-
Jeum inuenire nomina antiqua, Latinus ant Gracis,cueleutrifa, ufitata. quonia cveteres bu
ius biftoria conditores de folis fere marinis mentionem fecerunt:de fluutorum uero et dulcium
aquarum alumna quam pauci[ simis. Quare cum pleraq, eorum nomina uera hactenus alı-
L terati[ imi etiam viris (abfit inuidia diéto) ignorarentur , ac veterum de eis fcripta, tan-
— quam de rebus peregrinis,nullog fruétu legerentur : ego quam potui lucem,multis [ane vigi-
3 ljs €) laboribus diuturnis,magnog fumptu, his tenebris intuli: eg) illis, quibus rerum Natu-
va contemplatio cordi est,ut unum omnium Architeclum in [uis operibus magis magisq ad-
d. a

M
*

f h C sl un x T LL
\ N Il

280 — Epiftola nuncupatoria,
mirari, agnp[Gere , wenerari ac celebrare pergant, quodd eius potui rviampatefect, € Dea
autem quicquid eff melyto nomini veftrosornatifsimi &) prudentifsimi viri,dico atq, de
co, cum ob caufas iamexpofitas, (fluminis inqua Rbeni plurimis optimisá, pifcibus abundan- |
tis magnitudinem,et adiacenti ei curbis veftramaseftatem:cinium cvirtutes, eg) dollorum |
hominum,qui bac ut [pero legere qj) iudicare dignabuntur, praffantiam:) tum propter reue-
rentiam gj) amorem [ingularem,quibus erga curbem eue[flram,tanquam alteram patriam \
meam»affictor:idá, meritò. in celeberrima enim ο Academia veftra adolefces olim bonarum
artium elementa haufî : deinde iuuenis medendi methodum in eddem apraceptoribisimbibi, |
ac mei profe&fus boneflum teftimoninm publicum accepi:et hodieg plurimorum dottrina pre à
flantium inea hominum,qua rpfórum virtus qj) humanitas eft, amicitiis fruor. Vos igitur «
me clientem veltrum, g) alma Academia Bafilienfis veluti filium obferuantifSsimumyac. |
multis nominibus Reipub . veftra deuincium (quod bac dedicatione , ceu aliquo animigrati
monumento,teftari ac profiteri uolui) agnofcereset cuna cum hoc libro vobis commendatum.
babere „gram/simog, patrocinio veftrotueri dignabimini . V eA L € T € domini acpatres

mihi nunquam non obferuandi. DEUS Ο. «M. pater Domini noflri lefu Chri 3

vos omnes &) Rempub . cumiuer[am cum fancla apud vos Ecclefra fua.
perpetuo tueatur Gg) feruet..— "Tiguri. pridie Kal. Maias,
anno Virgmeipartw AM. D. LX. —

e

Animal.in dulcib.aquis Ord.L. 281.

DE FLVVIATILIVM PISCIVM DIFFE-

RENTIISBT ORDINIBVS.

y VIATILE $ pifces príüs quam Lacuftres defcribemus: quoniä lacus plerig omnesá flue
uijs efficiuntur,ubi aqua flumínum humiliore & profundiore loco ftagnat:maiores quidem à
maioribus.Fluuiatilium numerus maior eft, Quí lacubus & fluurjs communes funt, illos fluuíatí
libus quam lacuftribus adferibere malui:lacubus quidem peculíares paucí funt, quos feorfim da-
bimus Ordine fequête. Rondeletius Lacuftribus quofdam adnumerauít,quos nos fluuíatílíbus;
ut exlatís Cyprínum, Tincam, Ballerum.quanuis hi non in omnibus fluuijs reperiantur; fed ma:
ioribus tantüm fere, prefertim qua longíüs d montibus & origine fua díftzt, fluunt tardius.(Cy=
priniquidem ín Rheno Bafilea etiam capiuntur. ) Idem fluuiatiles paulo minùs accurate quá nos

. diflinxít.prímum enim locum tribuit anadromis,qui ultimi effe debebant , utpote aduena: sg

V mbram fl. & Glanin intermifcet;hbunc quidem ratione Siluri cui confertur, illam nefcio qua.

Saxatiles nullosfacít : nam proprie díctos , marínos tantüm exiftimat: improprie uerò díctos
paruis adnumerat,ut latos Lacuftribus. (Ego cum fluuíatiles fimiliter ac marinos díuídere cupe
rem, Ordines aliquos prorfus non inueniebam,nifi aliqua fimilitudine uel analogia tanti: aut ín-
ueniebam forte, fed uix unum & alterum ei fubrjeiendum pifcem:eumé forte non proprium flu-
uijs, fed e mariaduenam. Litorales,Saxatiles,Pelagij in mari dicuntur, à dífferentijs locorum
in quibus degunt:quas in dulcibus aquís non item reperias,nificomparatione quada, Sunt enim
ueluti litorales, qui ín ripis maíorum fluminum aut lacuum uiuunt, ut minores quídam pifces: &
‚qui in lacubus paruis inueniuntur,aut ín ríuís præfertim cœnofis , Qui uero in lacuum maiorum
ac profundiorum gurgitibus aluntur, ut Albularum genera, Pelagiorum inftar , tum loci tum fa-
eultatis ín nutriendo ratione mihi uidentur litoralibus non parum anteferendi, Saxatiles ín lacu-
bus opinor nullos dixeris:nam in mari fic appellantur qui ín litoribus purís et faxofis circa petras
natant;quamobrem & loci purioris ratione,& exercítatíonís cotínuz propter undarum circa fas
xa agitationem perpetuam,falubriores exiftimantur.ar qui ín ipfis faxis delítefcunt, δὲ parü exer-
centur,non proprie dícunturfaxatiles,& fucci minus falubrem gignunt. Fluuiatiliü quidem Sa-

+ xatiles appellemuslicet,illos quí amnes autríuos puros,lapidofos, & rapidos,ut fere funtín locis

montanís aut propíus montes, íncolunt:ut Thymallum precipue & Pyrünta,id eft, Truttam ríua
lem.Improprie autem illos, qui cum fub lapidibus delitefcant, & non exerceantur,hypópetrí poti
üs quàm petrei Grace uocari poflunt;utminutiquidam & fine fquamis pifces, Muftele minime,
& Cottus fl.quí etiam folus,quod fciam, fluuiatilium,n6 alimenti ratíone,fed corporis forma, ma

Rodeletij dia

ufi.

Fluutatili
cum marin:
comparatio.

Litorales.

Pelagij.
Saxatiles,

Hypoperri,

Petra.

rinorü illís quos Λυροφσίες (id eft,Lyriformes) appellauimus,conferri poteft,ceu capite magno, of Avgoad/lss.

feo,aculeato:cauda exili, corpore tereti: Vranofcopo pracipue:quanquam etiam fimilior ei mari
nusille eft,qui Blennus dicitur. Plani fpinofi in dulcibus aquis nulli funt, prater Pafferes illos
quiè mari fubeunt,longifsime (puto) poft Salmones et Clupeas. At cartilaginei plani nulli unqua
(puto) in fluuijs uel nati uel fubeuntes deprehenduntur,in eo genere quidem Rana pifcatrix eff,
quz fimilitudinis nonnihil cum Rana paluftrí noftra habet, prafertim uero eius foeru, quem Gy-
rinum uocant,caudato. SednegCartilagineum píícemlongum, unqua in aqua dulci captum
audiuimus. Habent illi fimile quippiam Muftelarum noftrarum generi :fed dífferunt cum aliter,
tum quód uíuipari omnes,& os (praeter Squatinam) parte fupina,non in promptu habent, Gra=
cé communi uocabulo Γαλεοί uel Γαλεώσεις dicuntur, Latine Muftelos & Mufteligenas díxerís, Mu
ftelz uero foeminino genere Latinis,& Gracis fimiliter Γαλαῖ, fiue ab illorum alíqua fimilitudine
di&e funt,ut ego coníecerím:fiue,ut A elíanus, ab eo quod fimiliter ut cadauerü oculos exedant.
Verùm ille de marinisloquitur: quibus tum fluuiatiles,tum lacuftres,adeo fimiles funt, ut me
rito nomen commune habeant, At Mufteli marini cartilaginei funt, Muftelz aute dulcium aqua-
rum fpinofe:quare pifcibus fimpliciter ànobís adnumerate funt. Antacai igitur ex anadromis di
'&i,ut Sturio & cognati, item Lampreda,Silurus,cartilagineis longis ín mari fimiliores funt, tum
cartilagine,tum orís fitu.differunt tamen hi quo, quod ouípari (ínt,& pingue difcretum habeat,
Antacæi prafertim.In mari etiä Conger cartilagineus eft,huic tame generi(quod σελαχος nominät
Græci) non adfcribitur|, partu, orís (itu, & pingui differens, Poftremo , quanuis prægrandes
quídam ín fluuijs & lacubus pifces ínueníantur,ex anadromís maxímé,ut Antacei,Siluri, Salmo
nes: fluuiatilibus uerò proprie di@is Lucius, Trutta, Cyprínus:quos rurales fere,id eft, cetace-
osappellare lícebít:cete tamen proprie didta ín noftrarum regíonum,& totíus Europa, ni fallor,
fluutjs neutíquam funt.nam ín Nilum afcendit Delphínus:et Crocodilus ín eodem flumíne,ut et
Hippopotamus,ueluti cete funt; quanuis in ficcum exeant,ut Phoca & Teftudo è marí.R ana pa
luftris,ridiculum quoddam cetirudimentü uíderí queat,ut Simia Hominis:fed hac cartilaginem
pro ofsibus habet, & fiftula cetorum propria (fi phocam δὲ Teftudinem demas) carct. quare pro-
‚pius ad cetorum naturam acceflerit. Teftudo aquatilis,quæ ofsibus prædita eft : differt tamen rur
fus quód ouipara fit, quodög fiftula caret:mediæ fere inter ferpentem & cetum natura: ut Caftor
ínter Quadrupedes X cetum, Ergo cum eoídem Ordinis, quos ín marínís inftituimus,feruare
#73

Plant fpinofe

Plani cartila
ginet,

€ artilaginei

longi.

Muftele.

Antacei ες,

Cere,

DE duse i 3 EX.
[ Kor: 143 YTt Τ. P ^ie n
ead À PP EP PT CT B ser: dM ©
o8» DePifcaeulisFluu.Pars. -..
Qrdo 1. híc omnes non líceret: quoad tamen fieri potuit,illosfequutus fum, Itaq;prímum Ordínem pífí |
bus fluuíatilibus attributum, in partes quing fecui:quarum prima pifciculos contínet , tum fquaz
mofos,tum abfq;fquamís, Secundafaxatiles, tum illos quí propríé (quanquam ueteribus nul
li Auuiatilium faxatiles cognomínentur) tum quí improprie,ut fuprà diximus, ita uocari poffunt, «
Tertia latos,ut Cyprínos ac fimiles:qui onines fquamofi funt, Tinca excepta. Phoxínoslatiu. -
‘fculos propter paruítatem ad primum Ordinemretulimus. Quarta, Pifces fimpliciter, utLeu —
cifcorum genera, & fimiles alios teretes fere & fquamofos : dempto Muftelarum genere, quod
lubrícum & fert fine fquamis eft, Vitimohuius partis loco Anguillam pofui : qua ut fui plane
inter pifces generis eft:ita cü Muftelabus uidetur aliquid commune habere: & fola, quod fcia, Ρί-
/fcíum,ex amnibus ín mare defcendit, ut ἤ quí proxíme defcribentur conträ € mari ín flumína afcè
dunt. Quinta pifces anadromos,hoc eft,illos qui € mari fluuios fubeunt : ex quibus primü feci
Salmonem,quonii non modo afcendít,utfequentes : fed fcetus eius etiam defcendit ex amnib,&
breuitempore ín mari adultus fluuios natales repetit; ut, ficut fequentes anadromi tantü funt, An
guilla qua præcefsit,catadromus:Salmo míxtz uel ambiguæ fit naturze soi neravad'pouos ns, Ana=
dromos quidem ueteres, fimpliciter etiä uocarunt fluuíatiles,ut Murenam fl. (id eft, Lampredam)
Dorion,altj Silurum & alios. Hoc animaduertend®,in fluuijs quofda & nafcí X manere pifces,
quitame eadem marinis nomina habent, nó quod è mari aduenerint,fed propter fimilitudine alt
quam,ut Perca,Leucifci, Muftela:& Barbiuel Barbatuli,fi ita ειία Mullos uocarelibet, Exa-
nadromis longifsime afcendit Salmo, deinde Alaufa, qua Bafilex etiä in R heno inuenitur.tertio
Pafferes,qui in Rheno Colonia capiuntur,& forte etiam altiùs.quarto,ni fallor, Sturio & Antas
cai cognati.Lupiminùs longe à mari difcedunt,Poftremo Congrorü fœtus ín Anglia,minùs etía
am Lupís. Caterüm ute mari flumina quídam fubeunt, & ftagna marina:ita Eriuis etiam ín flt
mina íntrant quida, parui prefertim ac fine fquamis pifciculi;& elacu cü parturít Truttalacuftris.
Joänes Kentmanus doctifsimus Torgx medicus,pifces in Albi flumine, his ordinib.diftinxit
1, Emaríafcendentium ali proficíunt & pariuntin Albiut Silurus , & Spirall uulgo dictus,
& ZertauelPlicca. : 13

. Altfpaulatím contabefcentes moriuntur:ut Sturio, Salmo, Alaufz fpeciesZige uel Golofifh

di@a,Pafferis genus Z^ albfifcb, Lapreda maior & media cui à noue oculis compofità eft nome,

3. Suntquieriuisin Albim migrant, manent, & crefcunt;ut Thymallus, Trutta, Muftela illa qua

Dlruppenappellant,Gobius capitatus feu Cottus,Lampredaminima:Smerla uulgo di@a, ce Mu

ftelarum genere míníma,) & eíufdem fpecies faxatilis cognomine: Phoxinus lœuis,Pœcilias.

4. Alijeftagnis & ftagnantibus aquis in Albim trananttut Albi pifces ( Weyfififb) uulgo dii,
Rutili,Brama feu Cyprini lati, Gufteri uel Pleftyx, Tincæ, Characís uulgo dictifpecies duae mis
nores, Centrifci. NE bises +

. Alijínípfo Albi nafcuntur,manèt & pficiunt:ut Lucius,Cyprinus,Charax (uulgo dictus)ma — —
ior,Barbus,Capito Aufonij,& eí cognatí(ut contjcíoquos Rappos € lefosnomínantCapítofl; M
minor,uulgo Befling:Perca, & Perce fimilis ille quenos Porcum Nili interpretamur:Anguil: — —
la.& ex minutis Erythrophthalmus, Phoxinus fquamofus, Alburnus Aufonij:& quíuulgo dicîia |

tur Octele/Ccbneppelfifcb/ Wetterfifch . 4p Ἡ

2

6. Poftremoeftquiin Albi nafcitur & manet,non tamen proficit,ut qui Canitgle uocatur,quem i
Geor. Agricola Salarem nanum interpretatur. ο
Ordo 1 Ἱ. «In Ordine fecundo Pifces lacuftres primum expofui : deinde etiam reliquas dulciumaquas — ^.

rum alumnas animantes:primo Cruftata;ab εἰς Teftacea,& Infe@a:ultimo Amphibia,tum Quas
drupeda uiuípara aut ouipara,tum qua pedíbus carent,ut Hydros, — Zoophytumquídem pros
príe uocandum ín dulcibus aquís nullum adhuc ínuenímus,

ANIMALIVM IN DVLCIBVS AQ VIS ORDINISI. PARS

ΡΕ RISCPCVILISFLVYILATILIBVSO We e

Ordo 111,

—— AG

;

Phoxini leuis icon ex opere Rondeletij.

WE ELS

"=

Alias quam amicus è Sueuia mifit.

EE,
UT

eno 5 6
bee dry)

#24 ©

, ec

| μμ, dulcib.aquis Ordol. 283

HOXINvSlauis hiccognominetur,ad fquamoforum differentiam.of@- díctus forte a caz

pite acuminato, quod Graci qefép appellant, Phoxinus pifcis ftatim natus (prope dixerim)
oua haber, parít aát ín ftagnis (qv ras πορολιμνἄσι) fluuiorum, Aríftoteleszargumentum hoc faciens,
etiá fine coítu oua confiftere foecunda, nec alíud de eo proditü reperímus, nifi quod femelano pa
ría, Nonrede quidäfcribät, Ariftotele Phoxinos omnes foeminas facere.Quodfi Phoxini, pi
{ciculiminimi funt,ut uidentur:nilmirum,fi propter paruitaté medíocres etiam ex eis nuper na:
ti uídeantur. V erifímile eftaüt tantíllos pifciculos,ficut & Mures ínter quadrupedes,breui t&po=
re perficí € generare pofle, 4| Pifciculus que hic exhibemus, ex Phoxínorü genere uídetur effe,
quantumuisenim paruus capíatur,ouís plenus reperítur,cute leui íntegítur punctís notata, &c,
Rond, Phoxinorü,quos Rond,& Bellon.fic uocant,alij læues funt;utfpecíes ea qua hîc ‚pponi
mus;altj fquamofi, ut fpecíes due mox fequentes,ex quib.minoris nomina cü leuí cofundi uídeo,
non folii apud noftros Germanos ,fed alijs etía in linguis.Pinnas quide numero fítud fimiliter ha
bent:utríq; amariufculi,& minimi etiam ouís plerung pleni (unt,

GR AE C I quídam aboculorü rubore Ερυθρόφθπλμοψ uocant, Rondel, apparet añt eum de Gre
corum língua hodie uulgari fentíre, Oculí quidé etíam alijs quibufdam pifciculis rubet: ut Albur
no Aufonrj,quem potius erythrophthalmon díxerím.Phoxínolxuí an rubeant, confiderandum
elt diligentius.apud nos hic rarus eft,& hac dum conderem, nullus erat,

ITAL, Florentíaà maculofa cute Pardellum nominat,Bellon. quia nimirö ut Pardalis uari=
us eft, Italí Pardillä,Rond, Infubres Sanguinerol,arubore, Mediolanefes Efbreuon, Roma
ni Morelli (uel Morellum, Morelle) à nigrore:albus quide effet,nifi punctís nigris & tenuifsimis
lituris {uggillaretur. Sed pifciculorîi mínutorum (inquit Bellon. ) Roma nullum habent difcri=
men,omnes&promifcue Morellos nomínant, AliquiFreguereul & Freguen uocant hunc Pho
xinä,eo fortafsis quód femper ouís pregnans fit Bellon. uel quód frigi pífcículi ifti oleo butyröue
foleant, Hetrufci londium, (ut fcribit Belloníus ín Gobio fl. ) nímírum quod ínter íuncos & ha
rundínesuerfetur, | i M 1

GALLI Veron uocät, quafi uaríum , At Ís quemItali quídam Varonaut Vairon uocant Gobi
us fl, Aufontj eft. ' | ντος GER M. Dfrill,uel utBauari
3 edpftill, Auguftz:ubiminimos huíus generis Weyßle,i.orphanos nuncupant. pfell/Pfil
Sueuí, Milling uel Mulling,circa Argetína. Alibi YDettling.ítem 3:len uel£rling/ab alnis
forte, Apudnoftros Aarlüchle, (quod nomenforté fatum fuerit à Gallico Locha , quod eft
Fundulus,cui fimilis eft;uela Saxoníco Alrits,líterís tranfpofitís & forma diminutiua facta : uel
ab£rling,afpiratione prepofita,&c.)uel Babbambele:& Büsle,forte quafi Bintleaiuncis;
uel dímínuto nomine quo circa Acroníü lacum utuntur, Dutt/Bott/Baut/ Bingbaut. Sa:
xones & Mifeniuocät 2&lderitg/Elrig/s&ldzig. Huncaiuntalibi Dfell uocarí,e ríuís in flumi=
na maioraintrare,& fingulis menfib.parere.Phoxini quide Ariftotelifemel anno paríüt, In Kin
zetalaregione SAägener appellatur, X minimi huius generis Bzechling. ARhetis circa Vela
curiam πας nomen noftri fquamofo tantüm attribuunt. |

. ANG LI A (Ocnoy/uel (Denow:quod minutus,imo pifciëminimusfit, Videtur is quíde
Bellonio Phoxinus, cui equidem (ínquit Turnerus in epiftola ad me) confentíre , fi in τορολιµνάσι
- fluuiorum & lacuë circa arundíneta pareret,ueluti Percæ: hoc enim Ariftoteles de Phoxino fcriz
bit.nunc cü femper infaxofis uadís aut fabulofis,ubirapidiores funtaque decurfus,pariar, ipfihac.
inrefubfcribere non audeo. - | i

Tq y80 xINv sfquamofus minor, Rondele - | mt
Ps . Phoxíni(inquit nota ab Ariftotele po « S RD ee
fita, quod minimietiam ( & recens nati) ouís . ; Y
grauídíreperíantur,cum multís alijs commu=
nis eft:quos quantumuís paruos capías , fema
per ouísplenos reperias : fed eiuniex omní- .. i
bus maxímé conuenire uidetur, quem fxpe ín Picardiauidiobferuaui&.illic uocatur Rofiere. di
midiati pedís longitudinem nunquam fuperat,Corpore eft lato & compreflo: oculis magnis pro
corporis ratione, Bramis minimis corporís fpecie fimillimus eft:colore luteo . Quamlibet parui
capiantur,femper ouis grauidi funt,adeo ut periti pifcatores cü ouís nafciaffirment. Πας Ron
deletius, Ide plané,aut cognatus eft pifcis Bellontj Bubulca, (fitum ab eo nome € Gallico Bou=
uiera;nam Bouuier bubulcum fignificat: nimirum per contemptum,) nificolore forfan difterat,
Videtur etiam Alburnus Aufonij ei cognatus.

£-

IT ALI quidam;utaudio,eodem quo Gobíum fl.nomíneappellant, Varon, — Verbanilas
cusaccola círcaLucárnumi,Stornazzo uel Sterniculo, -
GALL, InPicardiaR ofiere,utdíctumeft. Et,fieademeft Belloni] Bubulca,alijs apud Gal
los nominibus Bouuiera,id eft, Bubulca;& Peteufe etymologia a bombis obfcœnis tracta.
a 4

WT
η

: . αν τα i E 1 | :
284 . DePifciculis Fluu. Pars]
GERM, A noftrisBambelefeu Pambele uocatur: (ue leuis Babbambele:) Rheti circa
Velcuriam id nomen etiamlaui attribuunt. Argentina Riemling. CEN

HOXIN VS fquamofus maior R ondee- :
tij, .Superiori (inquit) non multum abi = = id

E» 739. ῃ N : M VOLTE 95 f
milis eft pifcis , qui Gallice R ofe uocatur aru- NER i

9, x
EINER pum
NE

Deo
0) AY AS POPE >
DAD ARS
ta X

bore caude.reliquo corpore coeruleo eff, pau=
ῃ i D H

16 maior,minùs lato corpore.ouís femper ple-

nus eff, etiam minimus. Sícílle. Mihicerte

Di

SS

er ος

incognitus híc pifcis eft:nifi forte fit ille, quem ide Rondeletius ínter lacuftres Lemano lacui pro

príos,ut ipfe putabat, V angeron appellauit.huic enim cauda & uentrís pinna rubent:& ín Nor-
mannia (utaccepí) Roffe uocatur . Non tamen in lacubus tantum capitur, fed etiam fluufjs,pr&=
fertim tardioribus . in quibusfortenon eandem magnitudinem quam ín lacubus attingit: & fieri
poteft ut R ondeletíus minus adultum uiderit.Quòd fi pifcis ídem eft,ut fufpicor,figura eius non
fatís probeexpreffaa Rondeletio fuerit. Vide in Rutilo,mox Partis tertix antepenultimo pifce.

GALL, RofeuelRofle,urpr&didtum eft, |

GER M.fÉs beouncEt mich ein Rottine feyn/aber nit wol gemaalet vom Rondeletiv/zc.
Ein andere vno beffere contrafactur findeftdu vnden. |

N
NAN
RAR KORAN)

TON
rase 4 UN LIA

MO 3
RARE
LS 1 Me
p J^ Lg

N PR
BED
IZ

\ Y 228777725 p»...
d ZZ)

N PELANVS Sequanz uel Fluuiatilis Bellonij,totogenere a marino (uel potiùs anadromo:
E vide infrà Parte v.) differt. nomen uerò idemfortitus eft , fine quod odore cum eo conueni

at:fiue quod ut ille inter cæterospifces excellat, Pifciculus (inquit Bellonius) eft odoratus,de bo
nitate € príncípatu cum alijs omnibus contendens: Alburno fimillimus, atque hoc tantüm ab eo
difsidens,quod ruffas radíces pinnarum Gardonis & V eronís modo habet:ac lineam,quæ latera
eiusfecat uerfus caudam admodum ínflexam & uelutarcuatam.quing digitorumlongitudinem
pollicis latitudinem interdum exuperat.marino crafsior eftac breuíor. Hzc ille. Videturaüt PRO
xiNY S uel Phoxinis (& Bubulcæ Bellonij) cognatus pifciculus, «T Alíus eft Epelanus mar , uel
anadromus,de quo infra. @ Varíata pifcis marinus faxatilis, quem fuprà Ordine 1, Marinorum
exhibuimus, pag.6.idem Epelano fl.Bellonij,autplane cognatusuideripotefti —— ©

ITAL, FerrarienfesBorbolumuocant.

GALL, Epelan Lutetia. Rothomagenfes Quellam eo argumento nominant, quód feme
per ouis pr&gnans fit,Bellonius,

GER M, Æin defchlebt der dambelen oder Riemlingen.

CVLEATVSpifciculus, ut Rondeletiusnominat. Pungitius
Az Magno:& alijs quibufdam obfcuris Spinachia, Turonil
la.Centrífcus Theophrafti. À culeati pifciculi generafunt duo: Maius,
quod tribus tantüm aculeis in dorfo munitur,tribus in uentre, coniun=
Ctís: Alterum minus,fenos aculeos rigidos in dorfo habet, &c. Ronde:
letíus. Vilifsimi funt. E ftagnatibus aquis in amnes ueníunt, in quibus
manent & proficiunt,

I T AL. Stratzarígla.

GALLICE Epinoche uel Epínarde, ab aculeís quales cernuntur
in femine eius generis bliti quod uulgó Spiínaceum uocant, & RARES

GERMANICE Oribling/Stabelfifb/Stebbüttel/Tboznfif. Adamus Lonicerus
fcribit etiam Obzlisen alicubi uocari. | ;

ANGLICE, Swdarplyng,/Sbafrlyng/Stiding/Stidebat/Banffitle.

L

y ta y
\ E » pe ^ ©
{ = 1 Ì "s ER
AN 7 | ur dea τα

nio

ALBVR= |

E

juice -

Animal.in dulcib. aquis Ordel. 285

LBEVRNV SAufoni.
ITAL, Arbolíno, uel Ar-
©

rino:alibi Scauardíno , Agulla (at mmm. AG
Placentini Leucifcum fl. primum A: e P moe
ullam uocant) Pefquerel : alibi Stre DE ον VIS 7) LITTA
g SENS TE

9 y. 2, X HR)
/] WM p = 4, Li
LD La

gia: cum tamen Stregia alibi fitidem
quod Leucifcus, (fl.fecundus.)inquit
Bellonius.

GALLICE Able, Ablette,

GERMANICE Jlbe uel Albele, ab accolís Rheni:(nam noflri alium pifcem ín lacubus fic
uocant.) Alffe/ Alble/Zwibelfifchle/ Weißfifblin:BliecE/Bliegge, Schneiderfifhle. Cir
ca Acronium lacum ab oculis rubicundis nomínatur Roteügle:quod nomenalij díuerfo pifci tri
buunt. Cognatus eft Alburno Aufontj SberEötrichen didtusin Albi pifciculus,coloribus tan
tüm differt:quanquam & ipfi,oculi rubefcunt.

ANGLICE leisuel Blefe,

Gobiusfl.a Rondelerio exhibitus.

o 810 Fluuiatilis Aufonij, figura marino fimi=
* flis, non zquetamen ín cibo laudandus , Græci
Latini ueteres maríni duntaxat memínerunt, Ron
deletius. In fluuijs etiä Cobiones pínguefcere Ari
ftoteles teftatur,& Doríon quoque fluuiatilium me-
minit: uídentur autem marínos quí fluminum oftia
fubeant, intellexiffe . non puto tamenaltiüs flumina
fubire Gobiones marínos,fed parum fupra oftia.De
Gobíjs in genere quadam diximus ín Gobionibus |
marinis, | :

| Einfdem icon alia meliis expreffa,fed maior iufto,

S
S

αἱ N}
NI
N DE

NI

SS SNS 3 N RA pene

! SATA MINI AAA V SAND OR
ut PETTO ο) DER κ κ EIERN

UT αν

£^

IT AL. Mediolani Vairon dicitur, (alius efc V’eron Gallorum,nempe Phoxinus Ariftotelis,ut conijz

cimus:) uel Varon,auarietate nimirum.utrinque enim latera eius maculís rotundisnigris píngun

- tur. ( Romani pifciculorum mínutorum nullum habent difcrimen , omnesg míxtím conchulis
exceptos diuendunt,& Morellos nominant,Bellonius. Saluíanus hunc pifcem Italie fluminibus
fere infolitum effe fcribit,& innominatum,

GALLICE, Gouion,Lugduni Goífon.

GERM, Greflind/Krefling/Gref/ Rreffen/SadÉreffen/Gob/Cob/Gébe/Gufe/ (Gu
uin uel uuËin circa Coloniam,) 1 eüteffer,id eft, Anthropophagus,quod cadaueribus uefca=
tur, Argentina Gobiones paruos SandEreffen appellant. Brundele uelBGrundlin, proprie eft
Cobitis barbatula Rondeletij,aliqui etiam Gobionem fl.fic uocant, Rreßling aliqui etiam Thy
mallos paruos ímperíte nuncupant: ut Laugelam noftram , Gallorum Vendofiam , (Leucifci fl.
fpeciem, ) Bràfig pifcatores Acronij lacus circa Lindauiam,

ANGLICE.Ooion/Gougeon/Bogion/Gudgione.

AMPRE D A (uulgó dita) minima. Suntenim alia duo genera maiora:quæ quoníam émari
fubire flumína coftat, Ordine quinto inter Anadromos pifces de eís agemus, De hac quidem
an è mari ueniat, dubitari poteft, ur mox pluribus dicetur: quoniam tamen plerig ín fluuijs X gi-
gni & manere eam putant,hoc in loco eius mentionem facere uoluimus. «Nomina ci eade qua
czteris duobus generibus, (de quibus Ordine v.leges,)attribuilicebit,expreffa minima differen
tía, GTyphle Athenzo, τύφλ»: Typhlinus Hefychio , τυφλῖνθ”, inter Nili pifces nominantur, 7)phle.
nimirîtà fimilitudinealiquaferpetis quí Grace Typhlines uel Typhlops, Latine Cacilia dicitur,
& quoniafpecies hac Lamprede ferpêticæco a noftris appellato (quäuis an ide uetérü fit Cecilia,

Oculata.

; =

: MARRY. ΥΛΗ À
eR » TM

Va

286 DePifeiculisFluu,ParsI. - N

Icon à Rondeletio exhibita. | 13

Itali Orbifolam uel Orbolum uocant,nefcio,) non eft difsimilis, Typhlen aut Typhlinen appella
rieundem quid uetat? quod fiin Nilo pifciculum bunc reperírí mihi conftaret plane hoc nomine
appellandum contenderem, Hoc fiadmittant eruditi,medias quoque et maíores Lampredas, T y
phlas aut Typhlínos Typhlínásue;expreffa magnitudinis differentia,nominabimus. Xenocras
tes Typhlinidia nominat,in capite de falfamentis fluuiatilium & lacuftríum . unde & paruos effe
pifciculos(ex'forma diminutiui nominis,)et fluuiatiles lacuftresue,et fale condiri folitos,apparet.
Scio aliquos Typhle pifcem marínum facere illum quem Rondeletius Acum Ariftorelis uocat;
fed nullus hoc nomine ínter marinos à ueteribus memoratur. «| R ondeletíus (ficut & Bellonius)
Lampetrarum due tantüm genera faciens , hanc paruam & fluuiatilem cognomínat. quanquam
enim fuperíores quoque in fluuijs reperiuntur,è mari tamen afcendunt. minima hzc ín fluuijs &
riuulis nafci uidetur: utpote qua íllíc capíatur (inquit Rondeletius) quo nullus marínís aditus pa
tere poteft; cum neg illi in mare confluant, πεφ mare cum ijs ulla parte fit coniunctum. tales ín
Ἀτιειπία τίαίς ínueníuntur.Síc ille.Sed forte rivi omnes fluminibus mifcentur, flumina demum
mari.& Salmones non ídeo € marifubire negamus, quoníam ín montíum etiamriuis ínueníans
tur. Fluuiatiles quidem tantüm hos pifciculos effe non nego:fed alio,quam R ondeletíus fecit,ar=
gumento id confirmandum puto. — Saluíanus Lampetram unam maiorem,bicubitalem femper .
inueniri tradit,& maculofam.mínorem uero uíx pedalem effe ait, abfqymaculís, fubcineraceam:
(ab utrag differre tertiam illam fpeciem,quam DzicE Germani appellent : ) Harum utranggrepe
riritum in marí,tum ín flumínibus.mínores nan frequentíores , maíoresuero raríores (inquit)
ineunte uere flumína mari proxima fubeunt:in illis@ toto uerno tempore cömoratz,in mare de-
inceps æftate incipiente reuertuntur.Sicille. qf Apud Germanosliterati quídam hunc pífce , aut
forte cognatum ei Lampredam illam quam Pzick uocant noflri, Oculatam nominant, ea ratíone
fcilicet quam ín Germanicis Lampreda media nominibus expofui.nos homonymiam uitamus:

quoníam ueteres marinum pifcem toto genere díuerfum, Oculatam nomínarunt, GE ríuís ama
nes fubit, |

HısPp, Lufitani uocant Engie,ut audio,

GALL, Lamproyon,Lamprillon, Tholof& Chatillon.

GERM. in) Leiinaud/ideft,Enneophthalmus.Legeinfrä in Lampreda mediainter ana
dromos,Mifeni & alij quídam Stteinbeyßnominät,uocabulo nobis de alio pifce(quem mox par
te ı1.deferibemus) ufitato.{ Audioalterü quoq; genushuíus pifciti) reperiri,cui à coeno nome no
ftripifcatores fecere, Disrneüineugen:nigriores effe aiunt , necadmitti menfis : fed infigi hamís
adinefcandos Thymallos, Anguillas, &c, piss

QQ
2
SC
LES

z 7 TS
EN ANNE
E SAN sus NO non 8 oon ) 20 AS
SN eee e es % > 202) 95993299 HERNE INN ;

IUS TI
/ / (LLLLÉ
ER ΑΦ ο LES EIER AA SSN

ο TP TL po» A» ER

ET

>>

OECILIASpifcís,ToruA e; eruditi quídam hodie Muftelam fofsilem aut uariam nomínant, -

In Aroanio Arcadíz fluuio Zn Aorno per Pheneum fluente, Athenaus) pifces (unt tum alij , tum

quí à uaríetate Poecilie appellantur,hos uocem emittere tradunt Turdi uolucrís fimilem.Captos
equídem uidi:fonum autem nulliusaudiui,quanquam ín ripa ufque ad Solís occafum permanfe=
rim,quo potifsimum temporis uocem edere dícebantur, Paufanias, PliniusExoccetum cum
Ῥωε[ία confundit. { Pifces fofsiles (inquit Georg. Agricola) duorum generum inueniuntur,fed
intra terrà,nonnihil teretes ut Anguillæ:fed pelle carettenací,fquamís etiam,ut & Gobíj, duratp,
nec admodum iucundam guftuihabent carnem, Maiores crafsi funt fere duos dígítos : minores,
digitum illi longi, circiter palmos quatuor;hí,tres,Sonum edunt acutum, Eos pharmacopola in
: | i | vitrum

ETT LA

Animal.in dulcib. aquis Ordo I. 587

uitrum inclufos de trabe fufpendunt,ut fpectaculum hominibus præbeant, longoëp tempore alät
pane & alijs quibufdam , Ex Auminibus autem qua currunt in locís paludinofis egrefsi per rípas
rum uenas longius penetrant ín terram , & interdum ín proxími oppídícellas ufque fubterrane=
assHacille, Pifces fofsiles (ut Georgíus Fabricius ad nos feripfit) qui a noftratibus Deifi£er
nominätur,funtlongitudine palmi (maioris,) crafsitudine digiti:quanquam maíores etiam mul:
to reperiuntur. Dorfum coloris cínereí cum punctís multís,macu'ísQq tranfuerfis , partím nígrís,
partim cœruleis, (inc Pecilie nimirum ος e$, Varij dili funt. ) In lateribus línea utrínque nigra &
alba. Venter flauus cum maculis albis,& punctís rubrís ac nígrís,íta paruis,ac fi acu faciz effent,
Ab ore carnea particulæ emínent, quas nando extendunt, extra aquam contrahunt. In Mifena
trans Albim duobus locís , quod fcio, fodiuntur ; ad Pelnitium amnem prope Ortrantum,
& ad Dobram ríuum prope Hanam oppidum, Item in pratís ad R ederam fluuíum copíof: effo-
diuntur, fi flumen ínundet. Ex terra cauernís ingrediuntur etiälacus & paludes, Cum aquz ex»
trarípas excrefcunt,é terra prodeunt. Aquís autem refidentíbus , ín pratis campisue relínquütur:

“ &ubigreges funt,relicituorantur àfuibus.Sordesamant;& ín cloacas , qua alia purgari ratíone
. nequeunt íníecií,omnía confumunt, Cum ín ríuís κο capíuntur recetes, folent à renuís
oribus, etiam menfis adhiberi Seruíunt ímprímís fraudí agyrtarum, qui eos alunt, & uitris inclu
fos mu'títudini oftentant pro ferpentibus:quia à paruo ferpente non multü figura differunt. Sunt
qui eos fpirare-putant.ubi enim plures huíus generis pífces fimul funt, fpuma fupra eos effertur.
Vitro inclufi oreangufto,crefcunt,& fuo quodam fucco uiuunt ufque ad femefire Hzc ílle, Tro
glodytam fortehunc pifcemaliquis non inepre díxerít, quod terram & caua fubeat ac penetret, E

- riuis fluuíos intrare folet.

GERMANICVY M nomen Deif?eruelDSeifi?er, quanquamad Gracum Poecílías uidetur
accedere,per onomatopaeíam potiùs factum uidetur:nam & Potoni fimiliter fereappellant. Alia
quí uocát Meerputten/ (nos Meertreüfchen diceremus,) quifunt crafsiores,fed meliùs M tots
putten uel rotrüfden dicer entur.aliqui Meergrundel,a corporís fpecie,maculis & barbulis,
quibus fundulum noftrum (id eft,Gobij Auuiatilis (pecíém) refert,fonum acuti ædit Alij Meer
Eutt.id cft, Muftelam marínam: quanquam (Argentina) etiam alius quídam pifcis IKutt,à Ger
manis dicitur, Hunc maculis aureis díftínguí aíunt.(onum ab eo cum tangítur , uel premítur, ceu
felis zdi.In cibis apaucis admittitur.Diu feruatur ín uitreo uafe, fi aqua mutetur tertío quog die,

Aliqui Dfülfifd appellant. Pful quidem Mifenis & alijs quibufdam palus eft, uel paluftrís la
cus. Pœcilias minor dici poterit, quem Germani Steinbyß uel Sreinfbmerling appellant,
δές, qj Idemaut fimillimus fuerit qui ab Anglís Sptall oylenominatur,à Flandris Dymiper ele/
ab aliquibus Dypeoyle.e Flandria quidem ín Anglíam importari audio. Cognatus forte eriä qui
à Mifenís Spirabl uocatur.Píballa nome quo Galli Oceaníaccole utuntur,à Germanico Dyns
per ele corruptum uí detur:fic autem uocítant uel Anguillarum uel Lampetrarum foetus.

POLONICE Koza:uel Pefcur , Pí(kors per onomatopceiam. Abijcít eum uulgus ín latris
nas ne obftruätur:nam pifcis híc omnía permeare conatur.Si uiuus in Capra os immítatur, quod
uulgó ludentes facere folent,uíuum aluo reddi aíunt,

Y NGAR ICE Zick per onomatopceiam,

Perca fl. minoris icon Argentine expreffa.

or c vs Nix, Strabonilib.17. Crocodili (inquityabfiinentä Porcis,qui cum rotunz
Di (Βρογύλου fint, & fpinas ad caput Cz 7x neqæAï) babeant, perículu m Leni afferunt. Ran
delerius quidem Caprifcum fuum,Porcum Strabonis facit,uerum is marinus eft pifcis. quamobs
rem fluuíatilem illum,quem Germani plerig Percamrotundam (teretem melius) nominàt, Por=
cum fl.Strabonís effe coniecerim.quemet Percam fl.minorem appellare licet.nam & circa caput
ac bráchías fpínofus eft:abftinenté eo Lucij propter fpínas:& Frifij Detcca eum nuncupant: un
dealíquí Latini Porcellionis nomen fecerunt, Saluíanus Capru m & Caprifcum unius pifcis nos
mina facit,(Rondeletius diftinguir,) nec aliî Porcum Nili effe arbitratur,lege fuprà Ordine tut,

»88 DePifciculis Fluu. Pars: Ft κ |

Alia eiu[dem accuratior quam Io ,Caius ex Anglia mifir.

4

NE

" RR ge
(12

PLATE ^

di { L UA) u
pl, oh 4 V,
M, E SA N
πο BANN RER) QU, UR
rer ο, AS (7 Cost
MOLTO MUN CAS NONO =

SAT N

pag.57.858. «Non probo quód Bellonius Cernuam fl.huncpifcem appellauit, Gazaex Arís —
ftotele Orphum pifcem marinum interpretatur Cernuam,Sículos nímírum fecutus, qui eundem . |
Cernham nomínant, ut monet Gillius. Cernux etiam Aufoníü inter fluuíatiles memíniffe qui — :
da (críbunt:ego apud Aufonium noninueni. Habethic pifcis (inquit Belloníus) fimilitudinem

aliquam cum Perca màr.& partím etiam cum Channa: quorum utrunque pifcatoresaliqui Italia |
Cernam uel Cernuam uocant,utalij Exocœtum quoque & Percam fl.quod anímaduertít Bellos |
níus.Idem Plinij medici Acerínam,recentíorum Cernuam effe putat:ego corruptum pro Athe= |
rina uocabulum dixerím, dJ Ioannes Caius medícus Anglus, Afpredinem hunc pifcem ab afperi

tate commode appellauit, Falluntur quí Melanurum putant.marínus enim ís eft,

li

ITALIS&GALLISignotum puto.

GERM A Ntruariéappellant: Rutt/TRaut/Kaulbarf/tid et, Percarotunda:) Raulper-
ib/ Rülberfing:Golofifch:(Sed alius età pifcis, € mariflumina fubiens,Sturionis comes, que.
ifeniZige, id eft, Hircum uocant,nönullis Goldfifchnominatur.) Circa ColoniampP6fh.Fré —
fij Pozces. a | UN |
ANGLI Ruffeabafperitate,
POLONI lefch,uel lazdz,

P: s CI $ in Danubio hodieuulgo à Germanís díctus Schzöll uel Série Schaelele/
cuius iconem ab amíco accepi,idem aut perfimilis fuperiori uídetur, quod ffdiffert , fuperios
rem in Danubio non reperiri puto. Aiunt quidem in folo Danubio capi : fed fæpe fit ut homines
nonlongius peregrinati, peculiare alicuiloco putent, quod alibi etiam reperituß,Raro (utindica .
uit à quo miífa eft) longíor fit quam figura oftendit,fimilis Perca fl.pinnis & aculeis dorfi. Quos :
quo modo paratus,in cibo optímus eft. Coloriniconenoftra, dorfo fufcus eft:lateribusfubuiti- M
dis, plurimis pundtis fufcis interuenfentibus : quales etiam ín pinna dorfi (cuius aculei albicant)
confpiciuntur. Venter candídus eft.' aitium pinnarum ad branchías rubet, &c,

GERM, Cidxóll/&c.utiam dictum eft, |

Ww

i
di
E v cis CI feu Mugilís fl.fpecíes prima, Rondeletio. A quodam recentiore non recté Sara
gus uel Sargon & Cephalus appellatur; Gardus nonnullís, Gallici nominis imitatione,

IT ALICE Lafcha uel Lafca, Placentinis Agulla, quanuís alibi Alburnum fic Bonn
Mediolani

Animal.in dulcib.aquis Ord.I. 289

Mediolani Oladiga,alibi Ocradiga, Ora
diga, Orada ab aureo capitis fulgore. Cir
ca Verbanumltaliæ lacü Trull uel Troy. -

| Paruus in hoc genere Roma äpifcatoris
bus Reuillano dicitur,

GALLICE Gardon, circa Monfpe
lium fortafsis Siege. nonnihil enim diuer
fus efle uidetur, Rondeletius, In lacu
Lemano Trouette,ni fallor,

GERMANICE Schwal/ furn/
(quanquam nónullí Capítonem fl, furn
appellant:) Retrel/Roraug/ Rotetigle/
(quod nomen etíam Alburno Aufonjjtri
buitur:) Ad Acronium lacum circa Lin:
dauíam, hunc pifcem S'o:nfifd) uocant

Figura bec mainfeula efl quam par fit,

primo anno,deínde ein Gnitt/tertio cin 4 E E ee |
Surn. Sunt qui Blieckuel Roteüglin | SES
nuncupent abinitio, (neg; diftinguät ab ST TA
Alburno Aufonij:que fui generis pifcem vez

E o

ab hocfemp diuerfum,ut ego fentio,no=
firi BliecE;alij Rotetigeluocant:)poftan
no $ürnling, demi $urn uel Schwal.

NN

SES

X

NE

NY »

PARES

NM

N
AAA
>>

/\/
y
NY

Y

I
M
N
N

M
N

7%

E
RENNES
N
(1
X
>

X Xi M
p i
KA

ep NN
Re
N

|
NN

Ni
M

m

Evcıscıflfecundafpecies Rondeletío. Bellonius Ven

dofíam & Dardum uocat, Gallícorum nomínü imitatione:
Albertus Vindofam: aliqui hodíe Strigilé cum Italís . Accolela
cus Bíftonij, (cuius aqua partím dulcis, partím falfa eft )Lilinga,
Capíuntur abunde ín Epirilacubus,ubi Scouranici uocatur. Ve
neti eismaxime utuntur nauígio aduedis,eodem propé uoca-
bulo Scourancas nominant.Leucorinis maíores funt:fimiliter ta
men fale confperfi infumatieg ad exteros mittuntur, Bellonius:fi
recté hec tanquam de eodem pifce ab eo fcrípta accipio:paulo an
te quídem ípfum hunc pifcem à uulgo Greco Leucorínum uoca
rifcripferat:fiue à pelle, fiue à nafo albicate, E ftagnantibus aquis
flumina fubeunt,in quibus manent X augentur,

Leücorint,

nt N SSA

IT ALICE, Streia apud Infubres:alibi Strigio, Strilato,uel Stria dicitur:fortèà τής illis re-.—

Ris, quibus inter fquamas diftingui uidetur. Ferrarienfes quidem Stregiam uocant etiam illü pia 1
fciculum,quem Alburnum Aufoni) effe eruditis placet, | s ho C) ann

GALL, Vandoife;Santonibus & Píctonibus Dard,quód fagittæ modo fefeuibret, Circa
Monfpelium Sophío,Lugdunenfibus Suiffe, Sabaudis circa Neocomum Vengeron:atínLe |
mano Rutilium noftrum Vengeron appellant. _ E. | |

GER M. 2 aucE/Z augdcle/ Winger/Snbopt. Acroni lacusaccolenominibus uaríat: (r$
fig Lindauia uocant; V berlíngz 2. augele ut nos:Conftantia dt parui funt, Zienfifbe uelGrä- -
fing:adultiores, Agon&, Agunen/F agenen.Sedalius eft Agonus ín lacubus Italia; & Oráfing —
nomen cauendum eftne quis accípíat pro Gobio fl.illo, quem multi Oorefiling appellant. In Du |:
nenfi Bernenfium agro,genus hoc Leucifci Blawling dicitur ; noftri Bezolam Sabaudorum fic “
uocant, Jidemhi Leucifci,cum minimi,denfisagminibus natät, Seelen,id eft,animæ à nofirís
uocantur.alij fimiliter Bezolas lacuftres pifces adhuc pufillos, Mifenis,nifallor, priuatim Weyfs :
fifb dicuntur:nifi potiùs Dekeln ab εἰς dicti,hi fint. arbe

Icon ec ad Rifelam noftram faGa eft.

===

9

tU
ISBN;

EL Emm Jp d Mg du IP PI 22 dé Vy
x ^4 y

I}
ILLE (GO,

VIDA OU 2

΄

E V CIS C 1 flfpecies quædam efTe uidetur,quæ Italico nomine Sueta nominatur à Bellonio.

Sueta (ínquío Ferrarienfis Leucifco quàm Squalo fimilior,femipedalis eft; roftro uel ore La
uareti,fed fubobtufo,neque ut Squalo ín gyrum grandi: capite acumínato , cauda & branchijs ut
Leucifcus.Branchias ením habet paruas , tenuibus fibris conftantes : fub quibus mox in ingreflu
cefophagi,feni utrinque dentes comperiuntur,Squamis eft paulo latioribus quàm Leucifcus.Pe=
ritonæum interna parte ei nigerrímü eftut in Salpis.cor fpongiofum, &c, Adamat flumína qua
magno impetu ex montibus deuoluuntur. |

'GER M, Idem,utconijcio pifcis e(t, qui Kifele/uel Xyferle/ uel Ryßling à noftris uocatur.

Digiti longitudinem parum excedit, colore per dorfum écoeruleo uirefcete, perlatera & uêtrem
candido.Pinnis albicat, fimilis fere Capitoni A.minori,quem Hafelam noftri uocant, latera eiusli
nea diftínguuntur.FHzc olimannotäram. Audio preterea fquamofum effe , non difsimilem Go=
bioni fl. Aufonfj,lituris etiam quíbufdam notari:peritonæum ei nigricare.In Silo torrente ad uta
bem noflram , circa lapides capítur , locisprofundioribus circa cataractas manu factas, fed raro;
(quamobrem hoc tempore diligentiùs intuerinonlicuit .) uermiculis uefci, é torrentealiquando
Limagumnoftrum fubire. inter lautiores pifciculos haberí, \ u HU

LEVCISC V s maior uocari poterit,quem Capitonem fluuíatilem mínorem uocabímus ins
fra,Parte in. huíus Ordinis,

M VGIL V M fluuiatiliumfpecies duas Rondeletius defcribít:quarum altera cum palmi lon-
gitudínem uix fuperet, ad hunclocum referenda erat: fed quoniam utriufque icones fimul & de ;
fcriptiones R ondeletíus coniunxit,ad Ordinem quartum differemus : ut minor potíüs maiorem

(is enim fere cubitalis inuenitur) quam contrà,fequatur, — i [
TRVTT AE Ríualesuulgo dita, Bachfszinen. quanquam pifciculis adnumes |
rari poterant,propter cognationemtamen,cum Truttis E

cæteris Ordíne 1 1 1 1. memorabuntur,

ANIMALIVM IN DVLCI

BVS AQVIS ORDINIS I PARS II.

DE PISCIBVS SAXATILIBVS,

3
,
|

Ain

CYAXATILE Spifces ἃ ueteribus díctí marínitantüm funt : nos fluuiatilium etiam illos qui in
1 Jfaxofis fluuijs autriuis degunt,fic appellamus, ut pluribus indicaui fuperiüs ubi de Fluuíatili-
um differentijs (ab initio huíus Ordinis) in uniuerfum quadam protuli,

oT T VsfeuBoitus Rondeletij:quem Gobium fl.alter& ab Aufonij Gobio diuerfum,Bello
( p appellat. qPifcem quí ab Aríftotele BézG-dícítur, Gaza Cottum cöuertit, nefcio qua

ratione motus. Quod fi Latínum hoc nomen feruemus, interim meminerimus diuerfum effe pis
^ — fcem

ñ } MT.

she mas NETTE vus €

Animal. in dulcib. aquis Ordo. 291

Eicon bec Corti noflri efC diuerfa nonnihil ab illa quam Rondelerius exhibuit, pinna
dorfi fingulari, cauda penicilli inflar loginfcula,&c.ur genus aliud (Cotti circa Mon
Jpelium baberi fufpicer. Lacuflres quidem bi pifces apud nosà flu-

uiatilibus [pecie differunt.

zu T Ei ra
FORA
= = eg
MAT = E 4
MIL I E <<

= 1 LA Mis, 1
m VIER RE

= HE EE Nr ο
com "== αν )

22
7

| lt (7 x
| (

i)

\

|
|
il
|

x

fcem ab eo qui à Numenio ex Atheneo K49@- dicitur.fic enim ille Gobionem appellabat, Rond,
Pifciculus eft fl.Rane piícatríci fímilís,fi parua magnis cöferre licet, corporis figura et colore,etc.
Idem. Apud Ariftot.hí(loríz 4.8.Boitus femellegítur,Bo79-, duabus fyllabis ín noftra editione,
nontribus,utalij quídam legunt:& per z.non per 9. Gaza uidetur w#7©-legiffe,quoniam ita tran
fiulit, Pifciculum quí Venetijs Marfio nomínatur, Petrus Gillius Corti effe putabat, Pifces quof-
dam (inquit) Gobioni faxatili propemodü fimiles, Ariftoteles Cottos nomínat:quos adhuc non-
nulli Coranos nuncupant,Sed Cotti (ut dictum cft) nulla apudueteres mentío: Boítí apud Arífto
telem tantum,tanquam fluuíatilís,cum Marfio marinusfit. Eft fane pifcishic nofter Blenno ma Blennus fl
rino fimillimus,ut zquíüs fere Blennus fluuíatílís,quàm Gobius fluuíat.dící mereatur. Arifto
teli (BcízG- inquít Saluíanus:) uelut ín uetuftifsimo manufcrípto Vaticana bibliotheca exempla
τί uidimus,wi7@-.(Si biffyllabum efl uocabulum, wovrQ* penanflexum fcribi deber , ) quam quídem lectío-
nemueríorem putamus,tum propter codícís uetuftatem,tumratíone etymologiæ , & 73 «9/72, id
eft,a cubili, quoníam fub faxís ftabulantur & cubant.Diuerfus ab hoc uidetur Αιπεπαίκύᾖθ”, de
quo nihil aliud affert,@ Baccho facrü effe, Simillimus eft híc pifcis marino Giobíoní , unde meri-
τὸ fluuiatilis Gobio appellari poteft:quäuis nemo ueterá co nomine eit appellárít, Hac fere Salui
anus, quí etía Citum Latine fcribit, ci Gra&censtzop legerit,unde Coetüi per ce.diphthongum dice
re debebat. Cottus quidem à capitis magnitudine dici potuit, 1974 GC vo7fie Grämatici caputínter-
pretantur:unde weons7e,&c. Capitonemrecentiores quídam Latine uocant; (fedalíus eft Capi Capito:
to fl. Aufonij,alius Cephalus uel Capito marinus ueterum, de genere Mugilum:) alij Capitellum
minus probando uocabulo: Alberti Magni ztas Capítatum,INos differenti caufa Gobionem fl.
capítatum uocabímus, @Quod fi quis etiam Vranofcopum fl. nominauerit, aut Lucernam fl.à
marinorum fimilitudine,non poterít opínor reprehendi.quin etiam noctu oculis eir lucere aiunt,
eoß ín partes duas díflectum nafsis imponi,ad inefcandas T'ruttas.E riuis Auuios fubire folet.

ITAL. Romani Miforis nomíne appellant, Mediolanenfes Scazot X Bot. hicenim eft cui
proprie uox Botoli adfcribi debet;quo nomine eum Ferraria quo uocare confueuit,alludithoc
nomen ad antiquam Boitorum nomenclatíonem, Vercellenfes Bouteiolum uocant, ruftici uerò
Paganellum,Belloníus. In αἱ js Italíze partíbusalíter nomínatur, Capitón, Capídono, Marfon,
Chíozzo,lozzo,lonctío, Scazon,Scazion,Maíeron,Botto.& ;nííi fallor, etíam Iouian, Go, La-
gíono.Míchael Sauonarola Latine etiam Marfiones díxit,Itatícum uulgare nomen fequutus, fed Marfio.
alius eftín mari Marfio, Roma Meflore dicitur & Capo groflo,Saluianus. Meffore quidem
nomen non huíc folùm Roma, fed etiam Vranofcopo, & Blenno mar.tribuunt,

GALL, Chabot, & circa Monfpelium Tefte daze, utroque nomine à capitis magnitudine
facto. Cenomani ( ínquítBelloníus ) Mufnier appellant, quod in riuis piftrinorum aquaticorum
uerfetur. Sabaudicirca Neocomum Chaflo uel Chaffot, urlrali Scazon. Galli circa Tolo:
- fam Caburlaut, Capito Aufonfj etiam à capitismagnitudine Gallicumnomé Teftart adeptus
eft, quod quídam Gobio capitato non recte adferibunt:quanquam idem Capito Aufonij Lugdu-
níappellatur un Mufnier : quo nomine Cenomanis etiam Gobius capitatus uenit , ut Bellonius
refert.

GER M, Gropp/ Cop/ ab/ TRopr/ Kaulrapp/ Babft/ GOull/bellman/Reulinc/
"RülingE/ T uling/ Rulbeit/ IKaulbeupt. Ex hís nominibus pleraq; à capitis magnitudine fa:
cta funt;alía ab eíufdem rotunditate,

ANGL. A Bulbed:id eft,Bucephalus:ob capitis magnitudinem, non fimilitudinem forma.
nam ul Anglis taurus eft: nifi forte corruptum hoc nomen eft ä Saxoníco TRulbeit. Alibi
Qulleuel a (2ylleretbonbe;hoc eft, Molítorís pellex,

ILLYRICE Glauoche,id eft,Capitatus:Polonis Glouuacz.

RA ΟΕ ΟΕ Τη CR, OR
- 7 1 3

E © x . s " 1 WIRE

202 De Pifcib, Sixacilib. Parsi —

7 7 77:95
ρα >
QNA NR 29):
MANN TELA.

VIE
:$; A £ —

55 ER äRondeletionominatusuel cognominatus pifciculus.Lugdunenfes (inquit) pifci»
A Gobioni perfimilem Apron uocantab afperitate fquamarum, In Rhodano tantü ín
uenítur,non quouís in loco,uerum ea feré ín parte, qua inter Viennam & Lugdunum eft ínteríe
Ca. Capíte eftlatiore quam Gobio (fl.) ín acutum definente.dentibus caret, Colore eft rufo,macu
lis nigris, latis,à dorfo ad uentrem oblique defcendentibus uaríato. Vulgus eum auro uefci putat.
De eodem Dalechampíus medícus Lugduní clarifsímus, his uerbís ad me fcripfit, Pífcatores-
aiunt hos pifces nonnifi noctu íntenebrís capi, nunquam fecüda aqua defcendere, femper aduers
fus rapidifsimi fluentis s curfum obniti: Rhodanum amare: fugere Ararím. ínalueo tantum gla»
reofo natare, nunquam ín coenofo autfabulofo,aurum perfequi & eouefci.certifsimum fignum ef
fe auri inueniendi,fi pifcem hunc alicubi reperíant, Suauifsima & delicatifsima carne eft;nonnis
hil folida, que tamen digitis facileteratur & frietur;nihil uifcida aut glutinofa,

GALLICE Apron,Lugduní,ut didtum eff,

GER M, Min Rikchling:wirtin der Rotten bey A yon gefangen/ ono dafelbft Apron ge
neñt von wigender reübe fepner [büppen. Perfimilis eft pifcis qui Germanice Zindelnomina
tur, Vlme δέ alibi ín Danubio capifolítus,fed maior,de quolegesinfra Ordine 111 r.etíconemat
que defcriptionem conferes:uideri enim poteft ide aut omníno cognatus pifcis:fed quíanondum
fatís mihi conftat, Afperum Rhodanihoc loco proponere uolui , quod in glareofis feu faxofis lo-
cis uiuere eum conftet, Siccos duos Dalechampius ad me mifit,paruum utrung,& quatuor digi
tis pauló longiorem. Danubij quidem Zindelus multó maior eft, |

O BIT E $ (mafc.genere,ut fubaudiatur pifcis: uel
€^ Cobitis foeminino,ut fubaudiatur A pua) fluuiati= :
lis a Rondeletio di@us,fimpliciter,uel lewis cognomi-
ne:ueteribus índícus, Hunepifciculum @nque Ron=
deletius ) Cobitem fl, nominamus, quod marina (Apue
cobitidi marina.no htc exhibitus primus Cobites fl.fed tertius, qui
mox fubijcietur, Cobîtidis barbatule nomine, fimilis eC cum |pe=
cie corporis,tum quód fauamis caret . bic uerò exhibitus force cum
Gobio fluuiat . Aufonij aliquid commune babuerit ) perfimilis LA.
fit, Primum genus Lochefrancheuocant Galli:uel quód totum Iaue fit, (en totum leue dixit , quód
etiam [quamis careat ? bas tamen piura repre[entat , deferiprio non meminit ,) GCaculeís careat; uel quod
mollior fit & falubrior In ríuulorum & Huuiorüripis degit, digitali magnitudine roftro fatis pro«
mínente.Corpus flauefcít, X maculís nigricantibus notatur:fubrotundum eft & carnofum, Cars
ne eft humída & uifcida,

Belloníus & Rondeletius quod ad nomina & defcriptiones huius generis pifciculorum,non
fatis inter fe conueniunt:ego quem potui delectum feci,
GALL.Loche franche, urdi@um eft. Vide mox ín Gallícís nomínibus Cobitidis fl.tertia,
GER M, Videtur efle fpecies pifciculorum quos Germani Pfellen uel Pfrillen nomínant.
Cobitesfl.aculeatus Rondeletij,

7
RETTET
LEN INVIÒ S
CR LAS
t DOREEN
| ME

OBITESfl.Rondeletij fecundus, quem acu=
Gris cognominat.Supradicto (inquit) fimi:
lis eft, ni paulo maior effet & latior,nG rotundus,fed
compreflus. inbranchiarum operculis aculeum u= 1
trinc habet, Spina interna dura rígídíor eft, quo fit ur pifciculus ifte inter ededum moleftíorfit &
cobítes Izuís.Saepius ichthyopola parti cautis imponunt,& prolxuib,uendüt. Hec ille. Mihi qui
dé rantüm huíus & fuperioris pifciculi ín exhibitis ab eo pícturís difcrimen videtur, ut cuíuísuel
primo intuitu internofcere fit facillimü.bic longus & gracilis eft,abfqy fquamís,aculeatus, pinnis
in uentrenullis,pidtoris forte incuria,ille breuior crafsiorg,fquamofus,abfg aculeis, pinnis ín ue
tre ita ut plerig; omnes pifces pr&ditus,& ore minüs acuto, Ego Cobitidum generihunc minime
adnumerárím, Pluralege cum proxíme fequenti icone.

G ALL. Lochefimpliciter, (nam fuperiori cognomen franche additur;JuelPerce,ab aculeis;
aut quod lapides penetrare mordercue uideatur. i
GER HM, Ein artoer Smerlen oder Steinbyffen.

Etufdem

Animal. in dulcib. aquis Ordo I. 293

Einfdem, ut widetursicon accuratior.

ESSA
< Rt iss Ame ju bod

Quod fi ide pifcis eff, ficuti (ufpícor, qui Steinbepß anoftris dicitur, melior ànoflro pidiore
facta eius icon, quam híc appofui,fuerit;ecfi hac quoque nó fatís perfecta mihi videatur;oris præ-
fertim fpecie.
Cobites híc roftro acutiore eft,ä quo fi quis oxyrynchum cognominet , non fecerit inepte. Et
quoníam pifci fofsili illi quem Poeciliam ex Paufanianominauimus, tum fpecie , tum natura co=
gnatus eft, Poeciliam minorem, uel imberbem,uel oxyrynchum appellare lícebít: (Sed alíus Poe=
| cilias feu Fofsilis minor Georg. Agrícola uidetur,magnitudine tantum, fpecie neutíquam à ma-
iorídífferes) Cobítem uero minimum, quí & ipfe barbatulus eft, Poecílíiam minimum, Albertus
Magnusnullo alio nomíne hunc píícem nouít quàm Germanico; Vulgo (inquit) Mordens lapí )
dem uocatur: GR AECE eádem fionificatione Dacolithum díxerís. nam & GALLISPerce uoca- D acolichus.
tur, quód roftro penetret uelut perforaturus,& à Sabaudis circa Neocomü Mort pierre. (At quí Fre,
Perce pierre à Gallis uocatur , pifcis marínus eft, Alauda R ondeletij.) Foragua circa Vincenti-
am Venetorum,quod reticulo (Guam uocant) contínerí nó pofsit,fed foras euadat . In alijs locis
Italia Grifella, Vfella uel Vrfella dícítur, corruptís à Muftela nominibus, ficuti & Cobitis fl,mi=
nima. Latine etiam Muftelam fl.uocarelicebit,aliqua ex prædictis differentia adíecta: Vel Eche- ay, ‚Bela
neidis fl.fpecíem:non quód reuera ui retínendí naues aut alíud quícquam polleat:fed quonia ore F.jengis f
mordens,fugensue ut Lampetræ,retentionem minatur. Germanihunc pifciculö, ut dixi Stein ;
beyf appellant, morfu lapídum.& forte Pœcilias etiam Paufania (quem huic cognatum effe dí
ximus,alterum barbatulum , alterum imberbem cognomínauerím) BeißEer à morfu didtus fues
rit. Mifeni circa Albim ein Steinfbmerlin,hoc eft, Fundulum faxatilem.[Fundulum enim,hoc
'eft Muftelam feu Cobitidem fl.minimam , Schmerlinappellane.] Sunthodie quifimpliciter
Saxatilem appellent,quod non probo. 4| R ondeletíus & Bellonius aculeos huic pifciculo ín bran
chijsattribuunt, Albertus branchías omníno ei negat. Mihi ín fceleto ueftigia quidembranchiarä
foris apparuerunt, fed locus ipfe claufus & folidus. Georgius Fabricius nuper foramína parua cir
ca oculos εί ficutin Lampredis,efle nos monuit. Non eft rotundus(ínquít Albertus, )fed quafi co
lumnalís compreflus;& fpinam acutam íuxta os habet, que, capite recuruato,uulnerat manü tan=
gentis:colore eodem quo Fundula, | Dacolíthus eriuis in fluuíos tranfit,

ITALICE, Belloniusdehoc pifce feribens:Mediolanenfes (inquit) Vfeluocant,Placen
tini & Parmenfes Goufangle:Locham Romani pifcatores, alij Morellam, quod poftremumno-
firo Veroni fl.magís debetur:Lodenfes Zedola,Ferrariefes Squaiola:aliqui Lopola.@ Plura le
geinpræfcriptis, Straccíafacco uocant Pedemontani,a diftrahedo,id eff, dilacerando facco fiue
reticulo,Roftroinhærereaiuntarenæ,utaretiuix capiatur,

GALL, Perce,Mortpierre, Vide præfcripta.

— GERM. Steinbeyf/Steinfbmerlinutprafcriptà eft.Circa Albim fl, quidem, etiä Lamz
predam minimam Steinbeyß uocant,

POLONICE Pfiranik,

Saxatilise

Colitis barbatula Rondeletij.

o BITISfl.tertía Rondelettj,barbatula ab eo
C cognomínata, Nomen (inquit) dedimusäcir=
ris tenuib.e roftro barba modo pédentibus,quem-
admodum ín Barbo. q Nos Muftelam fluuíatilem

Eiufdem alia icon à noftro pittore effita,mainjcula quam uellem, ‚fed plenior accuratior de

j minimam,uel Poecílíam minimum nominari poffe,proxime in Rondeletij Cobitide fl.altera mo
nuimus.Hic quidem pifciculus præcipue Cobitis fl.dici meretur: fiquidem Apuam cobítíde ma
rinam prz cæteris refert.Bellonius Lochiam Gallici nominisimitationeuocat: aliqui Germani- |
cum nomen Brundele interpretantes, Fundulum nominant: Albertus foem.genere Fundulam, Fundulus,
fed cauendum ne.cum alio pifciculo fquamofo (quem Phoxinorum generis effe gg quem fi:
3

T hedo.

/ NY + - VAY E CENSOR

militer Germani quida appellant,confundatur, Sunt qui hüc pifcicul&, Thedonè Aufonf exifii- -
met,de Qunícü hücuerfum ín Mofellareliquit: Et nullofpínz nociturus acumine Thedo, Quod — -
fi díuínandum eft, Lampredam illam minimam,quam enneophthalmó nominantnoftri,cum fpi 7
nis prorfus careat, Thedonem efTe cöiecerim, Muftelam quidem marínam quodammodo refert,
quod eius inftar barbatula fit , X oblongolzuítp corpore: X uulgares quada lingua nomina hu-
ius pifcis a Muftela detorfere. QEriuis ín fluuios migrat. | /
IT ALICE Fondola,Reliquanomina plerag huic & Cobitidi aculeatæ Rondeletíj,commu
níaeffe contjcio,præfertim qua à Latino Muftela nomine detorta funt,
H1SP A Niutpifciculo hoccarent,ita etíam nomíne, A | D E
G AL LI CE, Loche,ut fuperíor, uel Lochette,diminutiua forma. eft ením minimainhocge °
nere, Qua Loche france dicitur (inquit Bellonius) palato delicatior eft:que uero cœnofumlimo
fumé tractum íncolit,craflo & obefo corpore conftans, atqj ob id pinguis Lochía (nimirum Loche
grajfe) cognomínatur , ualetudínarijs admodum perniciofa eft, Hzc índícís digiti crafsitudine
eft,quínque dígitos löga:cirris,tanguam myftacibus;infignis,&c, (A Burgundis uocatur Mou
telle, uel Mouttoile,& fimiliter à Sabaudis: qui tamen circa Lemanumlacum habitant Sabaudi
corruptiùs Motanche nomínant,& alio nomine Dromílla,quod fub lapidibus dormire uídeatur:
(ficut & cottus fl.fi κοῖτθ” nominetur,ut codíces quídam pre fe ferunt,idem fignificante nomine.
nam & fimiliter fub lapidibus latet,appellabitur Girecé: ) non tamen hunc folùm pifciculum, fed
alias etiam duas fpecies,quas alij Galli (Celtae € Belga) Loches, círca Lugdunum Dromillas uo
cant. Burgundi quidam,alijue Galli, Eftoille proferüt,fiue quafi ftellarem , propter uaríetatem
pundtorum;fiue potiùs hoc etiam nomine à Muftela corrupto. VIE
GERMA NICE. Örundele/cfed alij pifciculum fquamofum , quemad PhoxinosRondele --
tius refert, fic appellant: ) Zirle/Zirdele/ Schmerlin/ Smerle/ &dmerling/€&dmelin;— |
Schmesle: Allatij, cin TRrefi/quod nomen Gobioni fl. Aufonij debetur,Brabanti & alij quídam ^. -
inferiores Germani,nominant ((Doefj/(D6f/ (D ufo corruptis à Muftela uocabulís , Sueuí & as
Ij quídam hos pifciculos adhuc teneros & recens natos, Sengle uel Sengele uocitant, ]
ANGLI CGallíceuocant 42. oche. |
-PoLONIKielbuelSlyfs, BohemiMrzen,

EPERL AN V Spifcis faxatilis Sequanælitor® alumnus , ut Belloniustradit: differetur ad a=
+ Li r n * L] ΄ , Dg
nadromos,non enim ín Sequana nafci,fed e marífemper afcendere puto, nam alíus eft fluuiatilis
pifcis eiufdem nominis, qui ín fluuijs nafcitur,de quo díxímus Parte 1,huius Ordinis, |

THYMALLOS & TRVTTASParte v. reperies, ínter pifces fimpliciter: quanquam ín
puris X faxofis tanti fluminibus degunt, ut Saxatilibus marinis melíüs quà praedicti cöferantur,

ANIMALIVMIN DVLCI

BVS AQVIS ORDINISI. PARS III. DE PE

SCIBVS/FLVVIATILIBYVS LAÁTIS,QYTAE Sy Ms
mofi funt omnes excepta Tinca.

(x PRIN V S,KuzeivG-", (Κυποιανὸς Atheneo,fed Kuzpiv®- legedum uidetur,cum Ariftotelem
A cítet:) Δεπισωτός, Lepidotus,quemaliqui uocant Cyprianum, Dorion, À recentíorib, ©
hic pifcis Carpafere uocatur:ab alijsCarpanus, Carpo, Carpio,ité Bulbulus, Regina, Vide mox
in Italicísnomínibus. Deftinet Carpam Danubius, Ifidorus, Sed Carpio lacuftrisBenaco
peculiaris pifcis plane diuerfus eft, Truttarum generis. € GR AECI nonnulli,prefertim Aetoli,an
tiquam Cypriniappellationemretinent, Qui Turcisinferuiät Graci (inquit Bellonius) Safan
appellant:Strymonis amnisaccole, Grinadi, . Rondeletius ad pifces lacuftres Cyprinumretu
lít.nos inter fluuiatiles pofuimus, eostantf lacuftres nomínates quilacub. propri) fint. Ariftotea
les & Dorion fluuiatilibus fímul &lacuftribus adnumerant.Oppianus non recté(puto)marínís,
ITAL. Placentini Carpanum uocant,Ferrarienfes (ut & multiaccolæ Padi) Carpena, Ve «
netiRainam,Romani Burbarum,Bellonius. Οσα Larium lacum Burbaro (alibi Bulbaro) uel -
Bulbersdicitur, Bulbulus ante aliosimmanicorpore pifces, Benedidus louiusin Lari] deferi=
ptione. Venetijs Carpanozalibi Reina, tanquam Regina, quod magnitudine inter fluuiatiles
& lacuftres excedat,& a ganeonibus pinguiores ex eispræcipueappetantur. Ant, Brafauolus

pro Carpa Reginamdixit, Carpas Mantua Bulbaros uocant,Platina, ce
HISPANICE Carpa. ερ] y
GALL, AGallisomnibus Carpe uocatur, : | = cran oi

GERMANI |

)

Animal.in dulcib.aquis Ordol. 295
Cyprim hac icon ex noftris efC non ea quam Rondeletius dedit,

GERMANI fuperiores uocät ein "IKarpf:
inferiores Rarp uel TRarpe: &alicubi, ut
audio, ein 2Ófib : quod nomen ad Bulbulum
uel Burbarü Italorum accedit, alibi een Car-
per/Flandri Carpel. Apud nos pro atate
‘ eriam nominibus diftinguitur, uocatur enim
primo ano ein Sessling. fecüdo ein Spzoll
uel Sptall. tertío ein Karpf. € In Fräco-
nia Cyprinorum quoddamgenus appellant
SpiegelEarpen,a maculis.

ANGLIA Carpe,

BOHEMICapr, PoloniKarp.

| SS ών
DE GENERIBVS ΡΙΥΕ Ες EUN >
fis Cyprinorum. A CT σσ

VPER € Polonia quídam , uírrerum
BL ftudiofus,de Cyprínorum ín ea
regione & Germania differentijs,fententiam
fuam his uerbis ad me perfcripfit: Cypríno-
rum genera apud nos quatuor ínueníuntur,
ut nomínibus , fic etiam forma & fapore di=
uerfis. Genus primum fimpliciter Carpam
(Rarpfen Germani, Poloni Karp)appellat.

Alterum corpore multó anguftiore eft,ita

ut fupína pars in latitudine circa medium mi
nime protuberet,fed ab ore caudam uerfus fe
cundum rectam (fere) lineam ea pars proten
datur.Ineptus eft hic pifcis elixari: melíor, fi
affetur: quamobrem a Germanis Polonia ac
colisB:attarpfe nomínatur:à Polonis ueró
Glouuacz propter magnítudínem capítís,
quod corporís reliqui proportione pregran-
de uidetur (Vide inferiùs Parte 4. huíus Or
dínís De Capitone fl. coeruleo.) Tertium
genus 25:adcb[me Germanis eft, (Cyprinus la-
rus Rondelerio: ) Polonis Dubiel : latior Carpa
communi,& fquamisalbior: & quía pingui-
or,fapidior, maiorisg preci]. Quartumla=
tíus fuperioribus , fere ut Raras didtus pi-
feis:unde etiam compofito ab eo X carpa uo
cabulo TRarptarafi dicitur Germanis , &
Polonisfimiliter, uel alio nomine Píotrufs.
Hic tribus fuperioribus praefertur, & ín ma-
ioriprecio eft, Rarastarpf/ (cadıdior efl [qua
mis quam Carpa fimpliciter dicla im medio latior, nec
ad eandem magnitudinem prouenit, Ge, Fabricius.) Caeterum quí SpiegelEarpfen aGermanisuocan
tur,apud nos (Cracouiæ in Polonia) non funt.Qui SetlingE Germanice, hi Polonice dicuntur
Dionni) karpik, (κε]) Sprall piotink.Hactenus ílle, dicitur autem Sessling à Germanis, Cypri-
us quiannum etatís nondum exceflerit. |

YPRIN v s monftrofus hacforma captus eft in Acronio fiue Conftantiefilacu, ppe Retz,

duos fere dodrátes logus, prefente illuftri X generofo utro Comite Vuolff de Schaumburg,
anno Salutis M, D, XL v, ídib.NNouembr, Volui ait quanquam ín lacu captü, Cypríni hiftorie e
- hic fubijcere:quonia Cyprinum fluuiatilé potiùs, quam lacuftrem facere placuit: etiamfi lacuftres
quoq, apud nos quíde frequentius qua fluuiatiles ínueníantur, Monftrofi quidem imprimis hi pi
fcesreperiuntur inftantib,aquis,ut lacubus, ftagnis, pifcinis : taliü enim effigies tres aut quatuor
iam accepímus:fluuíatífe uero monftrofum hactenusnullum.Ante bienniü Geryon Seilerusillu
firís medícus Auguftæ,icones tres ad me mifit Cyprínorum monftroforü,qui anno Salutís 1557.
Octobrís die 22.capti funtin pifcina,quam uocant ÖulcEawer teicbt, iurifdidtionis Retz in Au
firia ; quorum duo fquamofi funt € Cyprinis comunibus fimiliores : fed capite rotundo , oree-
tíam rotundo, prominente , híante , labrisambientibus: ín eo tantüm differentes quod os uni ín
promptu & anteríus eft;alterí reductíus ad medíam imi capitis partem, b 4

abs d
λος,
Act ET TREES

vow 4

96 DePifeib.Saxaulib.Parsı, ^—

"Tertio corpus eftbreuius,rotüdius, totum 2
ín uentré ualde protuberanté collectá: cau | À
da perparua & exili: fquamis nullís,colore lh
fubflauo:caput & os fimilia prædictis, Nos EN
iconem primi duntaxat (quoníam monftra Et
perfequinoninftituimus ) in lacu Conftana
tienfi capti,facie feré humana, pofuimus.

7 È
Ta

παπα

S fjr Ho MBA 7

(v

av

CY P RINI aliquando hermaphroditi,
id eft , utriufque fexus capiuntur ; aliquan=
do neutrius. |

==

die
FT

=

Y PRINV $ latusfiue BramaRonde

letj, Si Cyprínorum (ínquít) nota . li UN x AS
ropria fit palati carnofum habere lingua ez S etm IS &
propria fit palati : | peu
uice, plurima quidem funt Cyprinorum ge OS
nera.Nam que Tinca et Bramanominatur, P III

atque plures alij pííces , palatum carnofum
habent,‚Quoniam uero qua Carpa à Gallís
uocatur, ínter ceteros omnes pifces maxí-
mécarnofum palatum habet, atque ita euí-
dens , ut uulgus etiam lingua appellet,eam
pro ueterum Cyprínoaccípíemus : aliquot .
alios quibus nota hac communis eft cü qui
buídam αἰής huic tanquam fpecíes fubicie-
mus, @ Hunc pifcemrecentiores quídam
Germani Latine Prafinum uocant, ut AI-
bertus Brefmam , Germanicinominis imi-
tatione: aliqui Bremam . Platina Scardam,
Benedictus Iouíus Scardulam , Grapaldus
Scarduam,ltalicumimitatinomen, Nos
Ballerum maiorem nominabimus, ut à Bal=
lero fimpliciter uel mínore (quem noftrum
uulgus Bliccam appellat) díftínguamus.

(| Quidänominis uicinitate deceptus Dras
mam putauit Abramide fl,redte uocarí pof:
fe, 4| Vide etiam fupra ubi de Cyprínorum
differentijs díctum eft, Œ Alibi híc pifcis de
ftagnantibus aquís flumina fubíens, manet
in eis ac proficit, @ Eft aqud noslacus pí-
fcofus nomine Gryphíus, ín quo pifcium {-
fort genus peculiare reperit, quod Stein
b:acbiimen (ut ín Acronio etiam Lindauie,
alibi Q beznbzacbfmen) appellät:lautius ac
delícatíus cæteris, X fub tempus, quo gene
rationi uacat,aculeatum (ut fertur) & albíus euadít:mares duntaxat, quanquam & alij Cyprini Ia
tí quum generant, fquamis exafperantur,& ali forte pleric; pifces:eo@; tempore ad cibum minus
probantur, (A Bram fluuiatilis autlacuftris fimilitudine quada permulti marini pifces,ab An
glis,Germanis & Gallis fimiliter uocantur, aut uocari poffunt, adiecta aliqua cuiufcunque diffe:
rentiæ nota;ur Äurata,Sparus,Sargus,Melanurus, Dentex uel Synodon,Synagrís, Chromís,Pa
grus, Erythrinus, Hepatus,Orphus,Anthias,Charax,Coracinus,Scarus,&c,

IT AL, Placentini Arbolíc&uocát,ali Scardolamfiue Scardam, Veneti Ruffatam, Bellon |
GALL,Brefme,uel Brafme. Galli Bramam uocanı,Rondeletius, Huiusgenerisquime

diocri funt magnitudine, Lutetia Hafeaux nuncupantur,Bellonius,

-—

GER M, À noflrisnomínat ein Bzachfine. Sunt quiputant primo anno eunde effe ρί(οξ dida

cin Blick, (quem nos Jui generis picem e[fein Ballero oftendimus:fimile quidem. fed qui ad tantà magnitudinem.
nunquam perueniat:) fecundo demum uocari ein B:adbfine, atque id nomenretinere, Ali Gera
manorum aliter proferunt:Pzafen,Saxones: Bzafem,Friffj:circa Coloniam Agrippinam, By

fem:alibiBzefem/ Bzofen/Preffen/Dzoffen/Brebfam/Pzapıne/Bzeme/quodnomenpoftre

mum,ad Gallicum accedit:ut Scharlen Tridenti ufitatum,ad Italicum Scardula, €f Apud Mi:

fenos in Albihi pifces ab initio,dum digitobreuiores funt; à figuranominätur Weydenbletter/ — —

ide,

=

3

1]

. ns lli ,

Animal, in dulcib. aquisOrdoI. 297

Icon bec Cyprini lati accuratà faa efC ad unum ex lacußribus noftris. Alius a Rondeletio exhibitus.

Ce
NN
NN NN
D & E SS

N

NN N

JM TEEN a 44, ]
PL CA x, A
4) RE.) ; ENS v e 29 ITS Uli
ή ο κκ NN 1 BE de - FR
7 UT line SS n ES. A
* ^ ;
CS

ml
ZINN

CFA
i
ECK
κακο ρωσ.
NN C
re N €
X

( d (C
n is
DER
RL
ER
A
QC
€

X N
VY
(7

CK

N

(
i
{ t

v
κά

_
£ -
-

ή ^ | ; ER

Hl í £

Sa}
/ IH

||
jj,
DI. /

id eft, Salicum folía:deínde aliquanto maiores, Windtbleben:iam ueró ad libra pondus audi &
maiores, Öleben uel Blaben:uel plótsen. Tandem bilibres auttrilibres (raro ením tres libras in
Albi fuperant,) Bzoffen uel groffe Bleben. Plotsen autem uocantur,quod figura referant ufitas
tum antíquítus gladi) genus ualde latum,breue ac tenue,eodé nomine di&um.hinc nímír& Chris
ftophorus Encelíus hunc pifcem Latina terminatione Plocenum nomínat:& eundem (ni fallor)
Germani in Marchia, Plofififh:quod nomen recentior quídam (Baldazar Trochus)Sillaginem
(nefcio qua ratione) interpretatur. @Sunt qui Pzeffen & Blebe pro diuerfis pifcibus accípíat:
quod hie candidior,tenuior,ficcior@ fit:ille nigrior,crafsior,pinguior@ . ego cum diligentifsimo
Kentmanno fenferím,ztatís tantum differentiam effe.

POLONI, utaudio, Dubiel.fed alius eft Saxonum Diebel,nempe Capito fl.

HARAXuulgodi@usGexmanis, Huius(praterIanum Dubrauium ín dodifsimo De
ypifcinislibro,)qui memineritnondäinueni. Charax(inquit Dubrauius)forma ftaurag no

Cibi "Mr ‚fr ^ N ΄ D n
multum à foetu Cyprini abfimilis eft,nifi quod paulo latiore corpore diftendatur, & dorfum babe

*

) \ ; . e TN. DE ο ^ Αλ
298 De Pifcib, LatisPars IL e
Icon hecpifeis efe fimpliciter TRaraf ditliscui fimilis eC etiam Carafı minoris icon ut ab amico aci o
nifi quod caudam extremam ferè arcuatam © in medio reduttam babet , ec. DU |

Na

®
>
4

pr?

Y
»

d
AI
m à

AR AA
: SN SON NN
NN

HN
AN «

1 =

atafperioribus fpinis uallatum (unde ei nomen, )quodggiuxta caudam fquamis inauratis magis
impallefcat.Sed & marinus Charax tergo cauda@ auri fimilitudinem gerit,ac præterea purpure=
is cingulis,purpureisg oculís,ut Aelianus prodit,illuftratur. quorum neutrum in noftrate inue-
nias:fed neq; dentium extantíum feriem.Hunc uernaculum Characem pifcinarfj, qui farturæ Cy
prinorum confulunt,ne unquam ín eadem pifcina cum Cyprinis commifceant, diligenter cauet;
quod uel tantillus Charax audeat & ualeat tantum pra fe Cyprinum pafcuis depellere:nec tanti i
pfe tamen diftrahi, quanti Cyprinus poteft, Hzcílle, Sedueterü Charax marínus eft pifcis:qui
Oppíano ín petrís & arenispafcitur. Synodon& Charax Diphilo eiufdem funt generis: fed
hicpræftat.& quanquam is de alimento ex pifcibus loquitur , uíderí tamen poteft non folüm nu«
trimentiratio,fed etiam forma his pifcibus fimilis, & forte Charax hoc nomine di@us fuerit,quod .
firmis dentibus os uallatum (fimiliter ut Synodon) habeat, «| Cyprínum afperum nomínarelís M
cebit. ŒDefpeciebus pifcis IKaras.leges mox ín nomínibus Germanicis, & fupräubi de diffea
rentijs Cyprinorum ín genere ditumeft, € Pifcem ín Frifia orientali Caruts dictum, Carpioa
ni fimilem,fed mínorem,&c.omnes qui ín uiuarijs feruant,conftanter affirmant, fexies anno pas |
rere.quare fi Carpio uulgo dictus (quem tam fecundum reperírí nondum nobis conftat,) Cypri — ^
nusnon fit hic merito effe poteft.fed nihil definio, Turnerus. |

GER M, TRaraf/MRarif/Garifi/MTRarauf. Generaeiustriain Albireperiuntur, Pri ^|
mí generis pífces funt parui,tenues,lati,colore fubaureo,cui circa dorfum fufcus admifcetur. du
pla eis ad latitudinem longítudo . Squamz ut ín Cypríno. Genus hoc Mifení paruumcognomís M
nant,Elein Raraß:uelacolore Gibliben.Hi e pifcinis etftagnantibusaquis in Albím ueniunt.
Rarò oto digitos longitudine excedunt. Alteriusuero generis Carafi,aliquanto crafsiores &
longiores funt:uocanturé dímídij Carafi, YalbEaraß: uel Rarpkaraß: quoníam é Carafo &
‘Carpa ueluti compofiti uidentur . Hi quoge pifcinis & ftagnantibus aquis Albím íngredíuntur,
APoroNrsfimiliter Rarptaraf dicitur,uel alio nomine Piotrus.Pifcis (inquit Ianus Du
brauius)quem Bohemi Pitruffam uocant, in pifcinis frequens,non alíus effe quam Cyprínus cre
ditur,fed degener, & uelut abortíuus , quanquam ín cibo haud ingratus, præfertim fi ín craticula
torreatur, "Tertij demumgenerís Carafi tenuiores & latiores funt , quam dímídij nunc dícií,fi«
miles primis,fed maiores & pulchri candorisargentei.Hi ín Albi nafcuntur,non aliunde (ut prae
dicti) ingrediuntur, |

Cp.

) N
TN )
ώς ον
yd m UD

N

Se A
TUN

vod ise

x
fs

AS
ο 12
N

R FvsaGermanisuulgò di&us pifcís,nondum à me uífus eft, preterquam Auguftæ Vin
delicorumin pifcina natans; ín qua urbe icone etiam mihi depingi clarifsimusmedicus Az
chilles |

/

"up

Animal.indulcib.aquisOrdoI. 299

chilles P.Gaflerus curauit.Dorfo eft rubícundo,uentrealbícante,(quamís magnis & latís , pauló
latioribus quàm Thymallus.Capítoni fluuiatili forma cognatus,mator:Cyprino minùs latus, fed
crafsior.Certo anni tempore € (quamís eius ceu clauos quofdameminere aiunt, fimiliter utin Cyz
prino clauato Laríj.quamobrem ad Cyprínos potiùs quàm Capitones pertínere uidetur, Species
ei inter Carpam & Brefmam media,ficut & magnitudo,ut audio.Lautus erfapidifsimus habetur;
ille præfertim cuius caro rubeat.nam altera fpecies reperitur carne alba, Siccam eius carnem, fria=
bilem & falubrem effe tradunt,minus fuauem quàm Thymalli,Mufcis uefcitur. In lacubus & pi-

fcinis ferme reperitur apud Vindelicos, Norimberge & alibí.fed etiam ínaquís fluentibus,ut No
rimbergz ín Begniza flumíne.

GERM AN1u0cát Jeff Osffidifle T Eofling/Yoiirffling/t£ Mfr. fpecies ea cuius caro al
ba eft,priyatim Augufize Weyffi[b appellatur.

\

i
À
IN

i
y

Wii
ui

\

=

b. J PI" L ENERO, LC. V labs
VT ww | 4 « 7

Ce à Lit, À
b LI

| i . . [. i P "m E ^ ) = |
x bg pet fi Eo A
soo De Pifcib, Lacs. Pars IL ©
9 vTILYMhuncpífcemappellareuolui à colore pinnarum,ä quo Germani etiam nomentei
fecerunt.Rondeletius Phoxinis adnumerare uidetur,inter fluuiatiles : & rurfus Sabaudico —
nomine Vangeron interlacuftres. Vide fuperiùs Parte 1.in Phoxino fquamofo Rondeletijmaio —
re, Apud nos quídem ín lacubus tantüm reperitur,non etiam fluuijs,quí innoftraregione rapidi
oresfunt:alibi in fluuijs quoque nafcitur , quos tamen € ftagnantibusaquisfubire folet, Exeius -
cum Cypríno lato,coitu,hybrida gignitur,inter utrunque ambigens. | 11077510 a

ITALICE circa Comum in Larío lacu Piota uocatur,ut circa Verbanum quoque:unde La
tina inflexione Plotam Paulus Iouíus dixit. hoc nomen uíderí poteft a Germanico Plotse dedu
cium,quanquam id Cyprinum potíüs fignificat: quem ímperítíores cum hoc pifce confundunt,
Idem ne fitquícírca Ferraríam uulgó Aurata Padi uocatur;ínquírendum. AN
GALLICE Roce, Rofe, Rofle , Círcalacus Sabaudia Víngeron, Vengeron, Vangeron, |
Circa Neocomum tamen ídem nomen longe diuerfo pifci attribuunt, ex Leucifcorum genere,
quem 4 augelenoftriuocant,GalliDardum. |. | ο 1
GERMANICE. Noftris Rottene/Rorte/ Rottel/ Rottele/ (ledlongealijpifcesfun Mot |
& Rérele noftris dii, (emper in lacubus magnis tantüi:)alijs Rotfeder/Rotrance/Roddom/ —
Roddau. A
ANGLICE Robe. AliusetRodbet Anglorum,ínter marinos, A 4

POLONICE Vufdrenka,

9 »
3055 Sn

» P. ον RR

ESITI

DE 255 ο
ODD

NE A»
n ME
»» :
EL

ALLER VS Ariftotelis,ut Rondeletío uidetur, Græcis hodie ad Strymonem amnem Plex
γα: ad Pífchíacum ueró lacum ín Macedonia, modo Platanes, modo Pleftya,modò Platos
gnía uocatur, Alicubi è ftagnantibus aquís flumína fubit:in quibus manet ac proficit,
G AL L, Bordelíere,ín lacubus Allobrogum:ín Lemano Plateron, alibi Platre, Platton.
GER M. in BlicE/Blickling/Bzeitele: δέ circa Coloniam,ni fallor, Bleeb.alibi Plechle.
Argentina ((QecEel,ut conijcío.In Albifl.a Mifenis uocatur Beufter: Blícca uero alteríus pifcis
apud ipfos nomen eft, qui alionomine Zerta dicitur:de quo ínter anadromosagemus, Chriftos-
phorus Encelíus Latína termínatíone Gufterum dixit, ;
ANGLIDlekeuocant uelhunc pifcem,uelpotius Alburnum,

HACTEN Vs depifcibus fluuíatilibuslatís X (quamofis , Reftat Tínca, fola ín hoc genere
læuis & lubríca, Ah |

IN C A pifcis plebeius,hoc nomine ab Aufonio díGus:quod Italí & Galli hodie einen

lo antíquo nomine apud authores nofcítur, quod mírum eft, cum ubig frequens fit inter uul

gi folatía (ut cum Aufonio dicam) pifcis. Sed uiliorum pifcium mentíonem nullam reperiri, mía
nus eft mírum,Phycís aut Merula fluuiatilis, fi libet, nominetur , eftenim Tinca Phycidi marino
pifci,utferibit Bellonius:uel Merulæ,ut Maffaríus,fimilís,ut uulgus ín Italia Tincæ maríngnomí
ne appellet, Mihi Merula fl,nomen, potiùs quam Phycidisarriferit, Tincanomenarecentori -
bus uarie fcribitur, Tincha, Thinca, Tenca, Tencha, Tencon,mihí ut Tinca fcribatur magísplas '
cet,nimirum quafi Tincta,quod Gallus díceret Teinte. colore enim uiridinigricäte uelutítíncta |
uidetur. Alexander Benedí&us Orphum lacuftremappellauít,(à colore nigrefcente, ut conijcio, |
σ]ᾶ 3» dpQvóy τῆς θέας:) fed cum Orpho pifce marino,nihil opinor commune habet. @Sunt quí A= —
riftotelis Ὑύλωνα efTe putent , quem Fullonem uertit Gaza : de quo nihil aliud fcríbít quàm quód. —
gregalisfit,& litora petat tranquíllíora: ex quibus uerbis de pifce marino eum loqui apparet. Gaz
za cur Υύλωνα Fullonem uerterit,nihilaliud ratíonís preter nominis fimilitudinem uideo, & for-
fan ipfe quauvæ,non 5 vAeva legit, Γναφεὺς quidem Gracis fullone fignificat: quo nomine pifcis ME
mínít Dorionapud Athenzum: eíustp decodio maculam omnem elui ait, Facit autem (Bellonío -
tefte) Tinca etiam decoctum ad detergendas lanarü fordes . Sed ide & Anguillarum & Ichthyo |
colle, δὲ aliorum pifcium admodum glutínoforum, decoctum præftare poteft , R ondeletío tefte,
'@Tinca éftagnantibus aquis ín amnes tranfit, X permanens proficit, | puc ud
| | ITAL, -

Ex

NASA: N d
ο ο ον EST ν΄

ο ον «AN

CO
i RSA

Lo

| MISERA TAV
|

MAÉ

NOW ES

NS

SS

M
N
e SA

\ TX

re

>

=

LG:

ITAL,Tenca,

HISPANICE Tinca,

G ALLICE Tenche.

GERMANICE Söley,quafimyxon uel muco,uel (ut erudito cuidä placet) limaria, Tin=
cx quíde ut ín limofis fordidisg locis degunt,itamuco obducuntur,& fefe mutuó lambunt, Alij

^o fcribunt Sbleibe/noftri Schlig, (g. ita proferentes, ut i. confonam:) alij Siye/ Schleyn . ali
cubi etiam Gallico uocabulo Tin appellant. Geldri A auwen/2. ouwen/C5eclo/ Scelo . Frifij,
ni fallor, WWidrhund/(nefcio qua ratione:) X alío nomine medicum omnium pifcíum , (Luciun
quidem Tíncz affrí&tu fua uulnera conglutínare aíüt,) & futorem nigrum.Hollandi quoque een
Schoemacher;hoc eft,furorem, ob cutís crafsitudinem: & Graumac er, (nos Brabmader di
c

Salubritas

eius © colla=

n4.

Perficinus.

uw ARSA

302 DePifcib, fimpliciter Pars IL.

Pi

ceremus,) ideft, Vefpillonem,quod fubinde in terra effoffa aut fepulchris inueniatur. : |
ANGLICE. Tende. | x Tu
POLONICELinuelLun.Bohemice Linie, & Sf uuecz quafi Sutor. E 1

BVS AQVIS ORDINISI PARSIIIL DE PE

SCIBVS FLVVIATILIBVS SIMPLICITER,

Perca fl, à noflro pittore adumbrata:non ad eius imitationem [αξία quam Rondeletius dedi, ©

ER

N

N

N

N

NN
N

SC

ER C A fluuíatilís,( n&guu # περκές aote: cuius Ariftot.Plíníus & alij memínerüt)lacus& fla- — .
gnaíncolt, Marina quidem nomine fimilior eft,quäm corporis figura, autcarnis fubflan«

710 (m mari tía aut fucci bonitate, Marina enim tenera & friabilis efl, concoctu facilisboni@ fucci , fluuiatilis

his omnibus fere dotibus caret, R ondeletius.qui etiam medicos imperitosreprehedit,qui ea que
de Percamar.didta funt à Galeno,ad fluuiatilem transferunt , Nos R ondelettj fententíam probas
mus,fimarinis fluufatiles Perca conferantur.hoc tamen diftínguedi gratia addiderim:Percas no
firasqua ín fluuijs & lacubus maioribus purioribus uerfantur, longe præferendas effe alijs quae
in minoribus minus puris aquís degunt. Accedit ín flumínibus noflris , etiam uelocíor curfus:
cuius ratíone magis exercentur.Itacg e Rheno faluberrima putantur: quod & uulgare prouerbi-
um teftatur;& Xenocrates etiam prodidit;Qux in Rheno (inquit) gignitur Perca, marinis pifci
bus fucci probitate æqualis eft,Item Aufoniusin Mofella: Necte delícías menfarum Percafile
bo, Amnigenas interpifces dígnande marínís. Quo quidem minores fuerint, eo/& dura &
glutinofe minüs,concodtußfaciliores funt:nifi forte fpine qua in minimis fimul ingeruntur, có-
coGioneminaqualem & flatuofam faciunt,

Quod ad falubritatem (inquit Saluíanus) Auuialem Percam marina inferiore iudicamus , fed
neq; hzc infalubris.nam etfi friabilem carnemnon habeat,cum tenera tame fit, neque difficiliseft |
concoctu,neq; mali fuccí,quare in Saxatilium penuria,ea quoque, & maxime in faxofis & puris —
flumínibus capta, cítra noxam uefci poffunt ualetudínarij : Saporis ueró fuauitate marina longé i
δέ multümantecellit fluuíalís, €f Platina Perficinumdixit, quod Perfici pomi faporem referat, «
ut ipfe putat.Ego neghunc faporem liquido hunc pifcem prz fe ferre arbitror: neque nomen ab —
eo mutuari,fed potiüsa Perca Latino Greco nomine, Perficum effe ínterpolatum: nam & no- —
firi Berfich pronunciant : & Perfecum uulgó à Perca quafi Percecä dici Maffarius Venetustra= — —
dit, @ De Perca minore uel rotunda cognomínata,uíde fupra, Parte ı.huius Ordínís, . , MN

ITAL, PerficouelPerceco. dj HetrufcisPerfega,R ome Cerna, (quod nomé etíamalijs pi
Ícibus attríbuunt,) Belloníus, : . QE

GUAE T v Deha io EX

A NGL I Derche/fimiliter ut Galli, voy a

GERM, Heluetijs & Mofellanis Berfich . alijs aliter, Berfig ως Berfel o
Barß/Darß/Barfcb.pofteriora hac Saxonibus & finitimis in ufu funt, Frifijs Baerfe. apparet M
autem omnia hzc nomina à Græco Latino Perca effe defumpta. Nos fpecíem unamtantüm —
habemus,cui nomina prædicta proprie conueníunt, eademq Percæ mar.fimilior eft:Saxones et
alij, duas. Maiorem,quam hic proponimus;illi fimpliciter Darf dicunt,uel Punrepunta Ῥι

i telparß

Animal.indulcib.aquis Ordof. 303

telparß,id eft,Percämaculofam;uel Streifberfing;quod maculis ftrijsue (id eft, lineis) notetur
(tranfuerfis.)fic adt in Albi nomínat, VelGrobarfh/Grawberfih,id eft,Percam fufci coloris:

. Minorem uocant Kaulparf,hoc eft,Percam rotundam,&c, @Perca nomina apud noftros
pro ztate etiam uaría funt.nà foetus adhuc nouus & tener, P írling uocatur, íd eft,hornus; paus
lo maior, fed intra primum adhuc annum, ránle.Secundo anno," gle. T'ertío, Stibling.Po-
firemo,Keeling/Berfic/& (quod inufitatius efl) Banferle. Circalacum uerö Acronis, pra
fertim Lindauix, pufillam Percam fimiliter nominant Smürling:maiorem, IKretser/ (Conftantíe
Stidling:) tertio Schoubfifch. poftea 4gle/uel OtencEernedle. Vocabulum Stibling à
pinnis aculeatís, Percís attríbutum, (ficut etiam Rreger,eädem caufa, ) alibi pifciculis paruís ran
tüm,quos Aculeatos Rondeletiusnominat,tribuitur. Innoftrolacualíz in profundo ca piuna
tur,albiores, Triechteregle:alix propiùsripam,colore magis fufco, 4_andegle/Rozegle/IKräb:
egle. . Grzcé mínímas, Percidia dixerim.maiores;Percidas:imaximas,Percas, i i

POLONICE, Okun:Bohemice Okaun,uel Vuokauny.

Capitofl.a Rondelerio exhibitus.

ESA
25) 297372 PU

A e - SH

e

4

AP r TO feu Cephälus fluuiatilis, (Δόυκίσκὸ morauis ἀσ[θ”, κέφαλθ” πσοτάμιθ”, Grace dici poz
(è, Hunc pifcem Aufonius in Mofella Capitonem nomínauit, d Idem uídetur Squalus oa
lim Latine di@us, quod nomen hodieg Italia alicubí retinet. Varro líb.s.de te ruft, Squalos cum
Mugilibus nominat:& Ouidio Squalus in herbofa arena degit:ficut & Capito fl. Aufonio, Squa=
li quidem nomen uulgus Latinorum iam olím à cephalo deprauaffe uidetur. In Plínij Naturali hi
ftoria bis Squalos legimus, (ubi Rondeletius Galeos intelligit:)ego utrobíq; Squatos uel Squati=
noslegendumex Ariftotele obferuaui, ^ Columella 8.16. Veteres (inquit) in dulcibus aquis ma«
| rinos etiam clauferunt pifces:atqy eadem cura Mugilem Scarumq nutrierunt, qua nunc Mura»
na & Lupus educantur. Saluíanus probé pro Scaro reponítSqualum, | Apud Plíniü Squali bís
mentío fit:fed locus uterg (inquit Saluianus) ex Ariftotele corrigendus , ut in altero pro Squalís
Galeos, ín altero pro Squalo Squatina legamus,Plinius Valeríanus medicus : Pifces de flumine
qui petram habet,ut Tructí,Squaltj, Comede.pro Squali] autem,legend® Squali. Hi ígítur autho
res, Varro, Columella, Plinius Valerianus,Squalum pifcem dulcis aqua alumni,uulgarem@ &
uílem faciunt:id quod Squalo noftro conuenit,quemadmodum & uulgare nomen.Hec ille.Lon
ge quídem alíus eft Schwal/quafi Squalus uulgo à noftris di@us,e Leucifcorum fluuiatilium ge
nere. 4j Αίας pifcis eft Thedo Aufonf,nullo fpina nociturus acumine:alius etiam quí ín Mugi=
Ium genere Chelon uel Bacchus nomínatur , marínus uidelicet : quod moneo, quoníam non ínz
doctus quídam confudit. «| Galenus (inquit Saluíanus) hunc Leucifcum dixifle uídetur, Mugi- Leucifeus,
lí fimilem in fluufs, capite minori,fapore acidiore:hæc enim Squalo noftroconueniunt. Idem
& Aufontj Alburnus uídetur: quem uilioribus fue Mofellæ pifcibus adnumerat:quanquam Gil Alburnus,
líusalíum pifcem qui Albo dicatur uulgo, Alburnum Aufonij putauit, Sic ille. Nosalios Leu= ‚lo,
cifcos huíus Ordínís Parte 1. propofuímus:ut alíum quog; Alburnum, ibidem, prædam puerili-
bus hamís ‚ut canit Aufonius,utpote pifciculum exíguum,quod huic non cöuenit, Preterea Au
foníus qua ín regíone fcrípferít cogítandum eft;et quinamhodieg illic pifces ijídem aut fimilibus

nominibus appellentur,
ς 4

an
a Va

ο US PE ) tM
304 De Pifcib, fimpliciter. ParsHI —
οσα ταν. Veneti& Romani Squalum (Squaglío;R oma) uocant,quem pifcemInfubres Ca — —
uedanum,Placentini & his finitimi Cauezale nomínant.Eundem nondum adultum Roma Gas
uettumappellariaudiui, Bellonius, Squalo,Squallo,Squadro,Squaio,Capidon,Cauedo, Cas
ueano,Caueden,unde & Grapaldus Latina rerminatione Cauedulum dixit, : ροή
ος GALLICEMuníer (Mufnier Lugduni, Bellonius) dicitur,quod circa moletrinas plurimus
fi. Ab alijs Vilain,ideft, turpís ac foedus, à uictus ratione:quia ftercore,coeho,fordib, delectetur
& viuat,Rondeletius. Auliciichthyopolæ Vilain,id'eft,uillanum aut uilem,commode nomi.
narunt,Bellonius. Ali Cheuefne,alijCalliaftro, Cenomaní € Andegauenfesun Chouan, uel
Teftardà capitis magnitudine, Idem, quialibi etiam Gobium fl,alterü a fuis Cenomanis Mufnier —
appellari prodidit. | | | "m.
GER M A NICE Jflet/2(llt/2llte/Elte/(Dónen/O yy Minwe/Weneden/ runde Alber
tus Latínum Monachinomenfeciffe uidetur:) urn: quod nomen alij (ut pifcatores circa Acro»
níum lacum) diuerfo pifci attribuunt,quemnoftri uocant ein S dowal è genere Leucifcorum flu
uiatilium.Saxones & finitimi uocant Siebel,uel Seuel: unde quídam Dobulam Latina termia
natione proferunt.aliqui ({Deufeffer, unde Chriftophorus Salueldenfis Murilegulum Latine día
xí. Quidam Schüpfifeh (cömunifquamoforum pifcium nomine) fi recte id (críbít Saluianus,
ANGLICE Cbeuyn (ab Italico Cauedenuel Caueano forte.) Idem pifciscum minor eft et
palmumnon excedit,Dollarde ab Anglís uocatur,Belloníus. iR
BOHEMICE Tlaufsieuel Tlaufslie, Dubiel Polonorü alius eft pifcis, nepe Cyprínus latus,

catur. : |
PRAETER Capitonem fl.illum nobis uulgarem , de quo iam diximus, alij etiam quídam fi
militer fluuíatíles,& forma nondifsimiles,ad idem genusreferendi uidentur, ut funt apud Saxo=
nes & Mifenos dicti Fefen/Rapp/Zerte/noftis pifcatoribus (ficut & Gallis,& Italis,ni fallor)in
cogniti. Horum duos príores hic exhibemus:tertium uero, quoníam e mari fubít amnes, ad Pars

tem v. differemus,
SS ρα ο LE DS res 1
a ; |

CAPIT ο Lacuftris quidam infräcum Lacuftribus defcribetur , qui Albus à Saluíano uos . |

+
2 p
CATA

ας ( e ! AS
Pte KEN CCA ee
«m DA v; aw A SC XS
== | 4 ip Verne QUAS a
κ REZZA (
EE ANNE EE
=:

4 v NANI ASSI KA
27 ANNE ESI

APIT Ofl.coruleuscognomínetur à nobis híc pifcís,quem GE R M A NI accolæ Danubij

C sd appellant.fertur enim cœrulei coloris effe, dorfo præfertim & partím capite: Capi _
tone Aufonij minor,cum raro duaslibras (x v i,uncíarum)excedat. Latera & uenter argenteico |
lorís funt:pinnæ ferme ruffi,fícut & cauda. A ffus præfertur:undealiqui Bratfifdy appellant. Sas | —
xones Jefen:qui ad Viadrum habitant, Fefits:Dantifcani Fefus .aliqui Fefe,e. ultimum n6 pro
ferentes, & primum obfcuriùs inftara.diphthongifere. | Hic pifcis (ut Stephanus LaurzusFer —
dinädi Augufti medícus,à quo etiam iconem accepí,me docuit,) neutiquäfalubris eft, quod pin, |
guíufculus fit,et non faxatilium modo fríabilís,fuauís tame fatís,eftur frigidus,aflus potifsimum: — -
quanuís & elixus,& alijs modis. Longitudo eius cubítum non excedit, nec latitudotresautquas |
tuor dígítos , poft Pafcha potífsímüm capitur, @ Idemforté pifcis eft qui Brattarpfe a Germas M
nis Polonia finitimisuocatur... Quarendum etiam anidemfit,qui circa Coloníam X apudínfe —
riores Germanosín Rheno ((Qacrelluel MWacrill dicitur,8 alio nomine Bzatfif&,ut Adamus -
Lonicerus tradit:& ín aquarum fundis latere addít,noctu cum face 3 pifcatoribus capi.Eum quis
dem Lucíum Aufonij efle, non recté confjcít . Long? alius eftqui in mari Necrill dicitur,nema,
pe Scomber, RON

POLO NICE laiz,uel lefiéñ.quærendum an ídem fit quí Glouuaz ab eis dicitur,ob magni- -
tudinem capítís,de quo fuprà Parte1rr.ubide Cyprinorum differentijs agitur, . εως ηλ

| CAPITC

REN
RM

RR
ZN
SII

APIT Oflrapaxautuorax difcriminis caufa cognominetur híc , quem GER M AN1 Mifeni
E Rappe,id eft, Coruum appellant. Eft enim ( utloannes Kentmannus feribit, qui effiziz
quog cömunicauit)Coruiauis inftar rapax uorax&:non minus fere perniciofus uorandís píícib;
quam Silurus & Lucius.In Albi capitur:in quo etiam nafcítur, non aduena eft. Squamistegitur
latiufculis,tenuibus & perfpicuis.Longus eft,craffus,& carnofus , carne ariftis plena, longitudi-
nead latitudinem quintupla. Dentes einonin ore, fed ín faucibus funt, Maximi qui apud Mife-
nos capiuntur,ad fex aut feptem libras (fedecim uncíarum) accedunt,&c ‚Pifcis eft adınodä laus
datus & boni faporis, tum affus, tum elíxus, frite coquatur, quod pleríque i gnorant.facileenim
in partes aliquot dilabitur, fi in feruídam immittatur. itagg ab initio flatím ín frígídam præparatus
immitti debet,ut paríter cum aqua concalfiat,&c, |

Icone fequentis pifcis non opus eC nam per omnia Capitonem fl.communem noftrum refert nifi quód minor ef.

a PIT ο uelSqualus fl. mínor,aut mínímus potiùs,eft quia GER M ANIS JA filing appel-
latur, quafi Lepufculus:forté quod agilitate ac celeritate natandílepores repratentet.fcribi=
tur autem uaríjs modis: P afele/ LS afle/ ZA efling.In Albi Aefling appellatur,uel à dorfi craf
fite, SicEruck id et, πεχώωτθ” ;uelnimis comuni nomine Weyfifi{b. Argetínz € dnotfifd
uel Schnarfifeh.(Alicubi etiam Mreififh, à menfe Maio, quo prefertur; quod quidem nomen
Alaufz etiam tribuitur.) Colonia TKolfif,hic aut alius perfimilis. Inlacu iuxta Tugium Helue
tiorum Bangbaßleuocarur:& Suala noftra fiue Gardus ibidem Aefile dicitursficut etiam Luz
ειπα. (Dlyffen apud pifcatores noftros generale nomen eft ad pifcium fpecies tres,quas uocät
LYafele/Aaugele/Sbwalen. «[Quod fi quis Leucifcum maiorem appellare uoluerít, permit
temus,eft enim Leucifcis illis, quos fuprà Parte ı,huius Ordinis defcripfimus maior, Capitur az
pud nos tum ín lacu,tum in fluuio. fluuiatilem oculís rubere aiunt;lacuftris non rubet, fed fuper-
naoculorum parte flaua eft, Dentes ín faucibus utring cöditos habet ficut et C apitones maiores,
Dorfum ei fufcum & craflum eft,& fimiliter caput.fquamís mediocriter magnis tegítur.Círca ri.
pas plerung natat,ubi ex herbis uermiculoslegit,X mufcas aut culicesriparum marginibus infi=
dentesrapit. |
GALLICY Mnomennefcio.nam Hafeaux Gallis di&i pifces, Cyprini lati minores funt.
1T AL IC E,nífallor, Stretta uocatur in Lario lacu,a corporelongiufculo δέ ftridto, id eft,mis
nimelato.in Verbano Giauetta. Papia Kabacello, |

REASON RENTE CHERE ee
SENSN EN
VETO
di ο ΙΑ

d N RR
MEER M HN κ us e EE
EEE IN u

QUU |

RS
NC

en
RE pa

ze d

AN
NEM
N Qu

VGIL V M fluuíatilíum fpecíes duæ Rondeletio, „Frequentifsimus (ínquit) efi pifcis in
Mid & fluutjs labentibus ex montibus Cemeneis,quia uulgo Siego uocatur.Huncad a»
liud quàm ad Mugilum genus reuocare non poffum:Quemadmodum nec pifciculum illum qui
à Lugdunenfibus Fríton & Fríteau nominatur : qui fuperiori fere fimilis eft, fed minor.palmi e-
nimlongitudinem uix fuperat:fuperíor ín Arari,& ín alijs quo aquís,etía cubitalis eft , Hic cor
poris afpectu Mugilibus (forte fluuiatilibus) fimilis eft:nec non pinnis, earum numero, fitu, cauda,
partibus ínternis, R oftro eft acutiore.fine dentibus.Idem cum inferiore (maior nimirum cum minore)
quiin Arari frequens eft, uictusratione, carnís mollitie & fucco maxime conuenit, 6 Siego pi=
fcis (inquit Dalechampíus Lugdunenfis medicus ín epiftola ad me) nó ín Ararí noftro gignitur:

c 3

Nafutus.
Nafo.

Simus.

Pachyrhyn=

chus.

Labeo.f,

4 ποσα. : TON

ν { .. D E w NES , E ^ : :

306 DePifab, fimpliciter. Pars ΠΠ, —
fed in Erari (uulgó Erant) fluuio, qui füb Agatham (uulgó Ade) mare ingreditur,quattiordecim | |
millibus à Monfpeffulo Narbonam uerfus, «Idem fale conditos ad me mifit pifcesbínosexijs, -

quos Galli uocant Fretus;Friton,& Friteau,quafi σαγηνισὰς, ut uocat Athenzus, eos quídem no-
firi pífcatoresnonagnofcunt,canquam peregrinos.De hoc quanqua paruo.uoluí híc agere fimul

à. 1
CS

cum maíore;quoníam Rondeletius etíamínunumcaputcoíníunxít, ^. t
GER M.F, 2yweierley fifch in faffen waffern/wonder artoer2lleten/sü Lyon beEafit:der
gröffer wiretau(f anderthalb fbiiblang:der Eleinernit tiber ein fpann. j

m

V. M BR A in Gardone Gallia INarbonen, flumíne,ex Truttarum genere eft, qui uero code »
nomine pifcis ín Lado nofiro reperítur, Mugilís fluuiatilis fpecies eft,Rondeletius. . 1.
A $ v $ (uulgo di&us) pifcis eft in Danu
Née aquis in Danubíum influentibus;
fimilis Monacho (id eff, Capironifl.)fed tenuior, VS
nafo ualde craflo, Albertus, Nofcitur hoc no TX
mine pifcis pafsim apud Heluetios & Germa (9)
nos, @Peculiarenec íllaudatum genus pifci=
um eft,in amnibus & aquis Laní degens, car :
nofum,molle & rotundum fere , Barbatulorü
(Barborum fl.) pene guftu , duorü triumue pal
morum magnitudine, quod Germani Yfafen
quafi INafutum nomínant , Adamus Lonice=
rus, ErgouelNafum,uel Nafutum,uel po- :
tíus Nafonem appellabímus hunc pifcem:cus = = ΝΑ ! 0
íusín aliorum quí hactenus de pifcibus fcríz 2 Mz ; m
pfere libris nullam extare mentíonem , quod
fciam,demiror. 611 Labrum feuroftrum fupes
rius craffum, fimum, obtufumq habet : unde
et Simus Latíné, Grece Σιμὸς dici poterit. nam
eödemnomine pifcem ínter Niloos legimus, >
nempe ut fluuíatiles quidä Mugilesfiue Leu» = <>=

à KS SS

I
y = - 2 ^
ERI dH. UL pe OW 4

y
N

9

cifciaroftriacumine Oxyrhynchi uocantur; LA 7
A > , S ; = az
ita hic ab eodem fimo craflog Simus & Pa= IS
> I ᾖ
EU. 2

chyrhynchus,recté uocabitur, Genere quide
Leucifcis fl.adferibi debet, Venter eius intrin
fecus nigerrima membrana ambitur. Os eius
uelutilabra habere uídetur,utab fs Labeo aut
Chelon fluuiatilis dici mereatur, Plebeius
plane pifcis eft,carne femper laxa & infipida.
In Rheno praftantior habetur, à

ΣΤ AL. Circa Tridentum Saueij uulgo di
citur,duabus fyllabis, Vide mox cum Gal=
licisnominibus,

GALLI& Itali multi, puto , nomina eius
ci Capitonis fl. (cui aliquo modo fimilis eft,)
nominibus confundunt,ut funt Villain,Ches
uena, Mufiner.

GER M, in fLafe.

\
M

AN
N

\

ut

N

ARBVS ab Aufonío dictus, Barbulus
Platínz: quem Rondeletius non ínepté

ob roftrum longíus & acutius ínter Oxyryn=
chos conumerari poffe fcribit: quoníam mul
ti (inquit) eo nomine à ueteribus donati funt,
€ Nos Sturiones & fimiles eis pifces olim o«
xyrynchos dictos oftendimus.Eft & in Mugi
lum genere oxyrynchus:& Rondeletius pri=
mam Leucifci f.fpecié,oxyrynchum de Mus
gilis fl, genere efleinfinuar. Eft & fuus Nilo
oxyrynchus, quem Lucíum effe Bellonius fu
fpicatur : X alius maris R ubrí , & Antuerpiæ
uulgo díctum ZA autin pilcem fluuiatilem,
Rondes

v

Anmalindulcib.aquisOrd.L 307
soot sid La Barbus hic à noftro pittore delineatus eC, maiu[culus

| ih | quam uellem,ut & alij mulu,
Rondeletius oxyrynchumnouo nomine aps
pellat, Quamobrem Barbum pifcem neq; o- - 4,
xyrynchum, neg; oxyrynchorum generis fa= i È
cere libet:znetamen afymbolos abeam, de ues
tere eius nomine, coniecturam meam profe=
ram, Barinus(Bxeîy@) Ariftoteli dictus pi
fcis,an Darbus fit, querendum.nam & nomen
alludit,& fluuíatilem effe pifcem,& pra obes
fitate fterilefcere ei conuenit.Gaza interpre-
tatio pro Barino non recté Carinum habet.
«| A recentioribus quibufdam Barbulus, aut
Barbellus,Barbatus aut Barbo uocatur:à non
nullís ínepte Balbus , δὲ quoníam Barbatulus
eft,utMullus , abimperitis cum Mullo longe
díuerío & marino pifce confunditur, Alexan:
der Benedictus Mullum fl,uocat, Y| Ab acco -
lis Strymonis Græce loquentibus , Muftaca=
tus uel Myftus dicitur, tefte Bellonío:à myfia
ce,ideft,barbitio, quanquam fuperiorislabri
barbam tantüm proprie myflacem Græcino
mínant, Myftus etíam ín Nilo frequenter
capitur,inquit Bellonius:fed quomodo Luci
us Italicus a Gallico differt, fic Nili Myftus à
noftro difsidet, nofter enim oblongus eft , X
quali teres : Niloticus werò craffo & recurto

. eftcorpore, Memphilibras xx. pendentem

- uidí;quo in loco Mythus uel Myftus dicitur,

- uulgus Gr&cum Muftachato pronuncíat,
Sic ille. Idem Myftum marínum quoque
reperiri fcribitin Adriatico, fluuíatili magna:
ex parte fimilem, &c. qui fifimiliter Myftus |
& Myftacatus appellatur,an Plínij Mufculus NY
fit & cetorum dux, quarendum: mihi tamen -
Muftela potiùs dux ille uídetur,&c. T

ITALICE Barbio,Barbo. Mediolanen

fes,iam adultos Barbos, Barbaros uocant: mí
nores uero,Balbetos. i

HISPANICEBarbo, Baruo.
GALLICE Barbeau, Barber: & Barbaa

rin,quum minor eft.
GERMANICE Barb/Barben/Sar:

bel / Bärbele. Saxonibus Darme. Flandris

Barre. In Rheno circa Scaphufia YD eio

fifb appellantur,pifces quí per hyemem ín li

bero flumíne uagantur & pafcuntur, quod

præcipue Barbi faciunt, & hi quidem melio=

resíunt , capite minore , corpore rotundíore

& obefiore, quam qui in latibulis fe cötinent,

quos 4 figerbarben appellant, Ex his uagan

tíbus aliquireperiütur fteriles, in quibus nec

genituranec oua inueniuntur. eos Jüncker-

lin/íd eft, Nobiles uocitant, X quouisanni té

poreín cibo commendant,

T OK

T :

P
Lm

21)

PAS

SER
=
2

SA

ΑΝ
"
(W
N
N

3,
M
N
IR
YO

$
n)
NN

+,
SS

Mz STEL A fluuiatilis dici poteft, pifcis quem Rondeletius Gallico nomine Lotam appel-
| lat. Muftelæ enim marina perquam fimilis eft : multo quidem fimilior quàm Lampreda,
hoc eit,Muftela fl. Aufoni).qua € mari flumína fubit.hæc non item,Sunt autem fpecies eius diuer
fe ; alíz fluuíatíles tantüm , alíz lacuflres tantum, alia fluuijs X lacubus forte communes,

Antíquum eius nomen non conftat. Bellonius Claríam fiuuiatilem uocat , fed Claríam Op
pianus per fyncopen pro Callaría dixit: qui pifcis marinus eft, Afellorum generis: Muficlas

c 4

Callarias.
Alabes,

Clarias
Niloticus.

ie al

, 3 | κα «sè ow | | ; | A Du
308 De Pıfcıb.t impli Citer, Pars II.
Icon bec Muftela fl. noftre ef maior proportione quam oportebat; | Eiufdem alia i icon à s Rondelerio
pinnula etiam dorfi anterior non fatis diflin&la incuria piforis, exhibita : in qua [quame forfi=

- ean nimis manifefle funt.

D 4 D
+ P 1

οι

AT
AUN
jc „ N )
í AR i B i

u "dr I,
Aem ape hil" ibn

, N à wl fij η hy N

= 14 Ma NN a UN h

Im n. li lw m
4) I i) Il [aj I d
V d t SER

T

n)

CU

b EAS (if I
E ή Mu af

ue i
ή ή, if PA +

hi A DA
ja fi pi ή Dy um | e
DAT in

A

πες
QC COR
Cr cet

4

VV, i

df j | kc TL el

ή wm W ^ η sf
i de IN | (ll " |

ER Ne ή Re

"7 (JR à

y IR à
hi f + y Wa

ji Mf ΠΑΝ
Al ay y}! ῄ LY

4 «3 È NT)
7/ Wi, M ,

| 7 IN
/ fi » [ 3

BERN:

bus tamen (líceat ita dicere ) marínís cognatus, quamobrem noflras quoque Muftelas fluuías —
tiles aut lacuftres, Callarías nuncupare, addíta aqua dulcis differentia, abfurdum non fuerít, δέ

Grace etiam Καλλαρίαν "OTHO À s Muuyezoy uel Γαλίώ ποταμίαψ ἁλιμναιαμαρ pelía re. Alabes,An&Bas,
inter Nili pifces à Strabone numeratur:à lubrícítate nimirum dícius, quod manu capínon pofsít,

hic fi Lampredzaliquafpecies non eft (ficut & Olifthus,ideft , Lubrícus Oppiani, ) Muftelafl

hac noftra uíderí poterit.banc enim in Nilo capi certum ch: refi fpecie diuerfam à nofirís , Meme.

phi (inquit Bellon.) píftes quídam edules circunferuntur, e : Nilo captí.quorum nonnulli funt ine #

fipidi,ali ita uiles,ut à pauperibus tantüm edantur, quorum ex numero quendam obferuaui, cua
ius glabra pellisut Anguilla erat, Claríam (hoc eft, Lotam Gallicam) referentem : unde Claría m
Niloticum uocarí ari pofle credidi.Pedalis eft longítudinís, (aliquando cubítum excedit,) brach)@ |

cralsitiei.

| Animal. indulcib.aquis Ordol. 309

erafsitiei.Cirrosduosfemipedem longos ac molles gerit, unde Barbatulä pleriggin Aegypto uo:
cant-Superius labrum paruuos admodum dentes duobus ordinibus difpofitoshabet;inferna aus
tem maxilla,tantüm exafperata eft, Folliculum quí pifcibus datur ad natandum, fauí ín modü cre
bris foraminibus pertufum habet, | Ex his Belloni] uerbís, Clariam Nili abeo dictum , commu=
. nequídem aliquid cá Muftela fl, noftra habere apparet:fed fpecie differre;aut potiüsgenere pro:
ximo, Muftela enim noftra neg; dentes,neqy folliculum habet:& círros duos, qui à parte orisfupe
riore promínent,admodum breues; Nili Clarías femipedem ín pifce pedali longos, Quamobrem
Silurum Nili effe dixerim hunc pifcem.nam δέ noftra Muftela Siluro fimilis eft; ac ídem eflet, fi
magnitudo corporís,& Barbularum longítudo accederet, Dentes etíam conueníunt,duplící ora
dine fuperiùs,fimplici inferiùs, labro tantüm exafperato,funtautem paruí admodum utrobig.Si
lurum autem hunc potiùs quàm Gilaním effe coníjcío, quoníam ín Nilo Silurum,etiä ueteres {cri
ptores memorant, Glaním nemo:nifi forte Bellonius,quihos pifces non diftinguit, Nec refert pe
dalem tantüm hunc pifcem ab eo defcribi:cum poftea circa Bufirím cubito longíore fe uídifTe (cri
bat,& fieri poteft ut longíores ínueníantur,neq; enim {ρίε multo tempore immoratus eft. Efto igi
tur híc Silurus:aut certe Blax, pifcis Siluro fimilis, (ut Suidas fcribit,) fed inutilis adeo utne Ca-
nes quidem guftare uelínt, € louíus hoc pifcium genus Gobios fl.nomínat;Belloníus omníno dí
uerfos efTe oftendit. Murmellius multo ineptiùs Alaufasfacít, Falluntur & quí Lacertos, &
qui Myxones exiftimant, Q’Fluuiatilegenus unum eft & fimplex, cuius figura exhibemus. id
apud nos (puto) ín fluuijs nafcitur:alibi e riuis ín maíora flumina, ut Albim, tranfit.In lacubus ue=
ro noftrisfpecies dux auttres,tum a fluuiatili, tum ínter fe diuerf&e ínueníuntur, diuerfitas,colo-
re,magnitudine,& pinnis,præcipue dorfi,pluribus,aut paucíoríbus,conftat ,
s DT AL.Infübreshos pifces Strincios & Botetrifsias appellant, uulgo Bottatrifo, Strinzo,Io
uius.Circa Comum Srinz,Bofiriz,& Strinco,nomina fan Portam, adlacum V erba
num.alijs Trinca, A Benedicto Iouio ínter Lari} pifces Trifius’appellatur: & ab Heluetijs fimili
uocabulo Trisfch.Boratriffo quidem proprie in lacubus quibufdam dicitur,fpecies mafor. Gla=
ním pifcem (inquit Bellonius, quí Silurum à Glanide non diftinguit) refert is, quem Infubres &
Taurini Botetriffam nominant,demptamagnitudine , funtenim tam propínqua fimilitudine, ut
eorum alterum maiorem,alterum uero mínorem dicere pofsimus. Sic ille: quí & Strinfiam Itali-
conomínehunc pifcem appellat, Fluuiatilem uero Clariam priuatim,ab Italís Botolä,uel Bot
uel Botá nuncuparitradit;qua tamen nomina Gobionifl.capitato potiüsconueniunt, Bottatri
fix nomen ex utrog; compofitum uidetur , Bottam Itali quídam pro Rana rubeta uel Buftone dia
cunt, eft autem huic piíciríctus fimiliter díiductus, «| Hunc pifcem Paulus Iouius & Matthio-
lus fluuiatilem Gobíum effe (non recté) crediderunt.nos quoníam aliud nomen uetus nullum ex
tat, cum Benedicto Iouio Trifeü uocabimus, Saluianus: qui in fluminibus & lacubus quibufdam
tantüm hunc pifcem procreari addit:nec intellexit fluuíatiles & lacuftres Trifeos fpecie differre:
& eundem effe quem proxime anté e Germania miflum defcripferat, fimilinomine Teeifen:
proquoalij Rutten uel Ruppen proferunt. h
HISPAN, Lufitanis Enxaroquo dicitur : fedhoc nomen magis conuenire puto Rane pia

fcatrici. |

GALL, CírcaLugdunum Lota (uel Lotta)in Arari, Geneue ueró Motella,quafi Muftelano
mínatur,R ondeletíus. Vulgo Barbota dicitur,nonà Barbis: fed ex hoc quod Gallibarbotare,
cœnum & fimum roftro,anferum modo,commouere dicunt.Sunt qui Marmotum uocent, Bello
nius. A Gallis Senonibus Boullaufe uocari audio ; forte quod plerungg uenter eius ceu bullis in
fletur.Sabaudi Mouftelle uel Mouttoile (alij fimiliter Cobítíde fl.) nominat, Mouftoile,ad lacum
Neocomenfem.Circa Rhodanum alicubi (haud fcío an Vallefi)) Setchot. | :

GERMANICE Crüfh,apudnospræcipue:Creifh/Triefh.Etcirca Acronium act pri
uatím fic uocatur huíus pifcis fpecies, qua ín profundo uerfatur, qua autem ín fumma aqua & p=
cellís obnoxía natat, Conflantíe ad eundem lac Wellfif&,Lindauiz Guellfif dicitur.efté ea
fnínor,pulchríor,nígtíor,& in cibo delícatíor, quàm qua in gurgíte manet, Idem pifcis, magnitu
dine & ztate minor, Moßerle,amufco & alga nominatur.funt quí Latinum nomen Mufconis ei
finxerunt,nefcio quàm recte.Conftantíz tamen, alterius generís,quod ín profundo agít, paruum
adhuc pifcem Moferle nominant:deinde maiorem,loco etiam uictug mutato, Trifcam, Reli
quí Germani nominibus ín hoc pifce diuerfis plurimùm uariant,ut uix in ullo alío. Alijs enim a-
Ist locis nomínaufitata funchec: Rugger/Rutte/RuffelcE/RufolcE/Rofolck/Rup/ Raup/
Ulrupp/Dlrupp/Delrappe . item Muappe/ Putte/ Pilüt/ que nomina Ranam uel Rubetam
fignífícant.alij compofitis ab hisnominibus & Anguilla uocabulis,2tlput/2telputt/ Alquapp.

- Apud Albertumleguntur etiam hac nomina: 2lmuten/(malim 2tlpuitten.) X Lumpen.
De eodem (inquit) fertur,quod círcaduodecímum annum etatis, cum ín maximam quantitatem
excreuit,Solaus appelletur.ego pro Solauslegendum puto Salantuel Salut:itaenim Sa
baudi δέ uicini Heluetij Silurum nominant:quem tamen ex Muftela hacnoftra nafci falfum eft,
GEft & Milker uelMelker,aladte deríuatum nomen, inferioribus Germanis de hoc pifce uul-
gare;Galaxíam flyuiatilem Grecé dixeris,(nam alius Galaxias fiue Galarias marínus eft.) Nome

Sılurus Nils

Blax,

Glanis,

Mufco,

Galaxias.

T "a fa E VS i

: n > /
) s 4*9 1
zio DePifcib.{impliciter, Pars Tim
id pofitum äladteo iecorís colore puto:quale in magnis lacuftribus noftrisprxcipueuifitur. Ron —— ;
deletíus iecur albicans Lotæ etiam fuz tribuit,& Barbotæ, A Geldro quodamaccepi pifcem Mu x
fielenoftre prorfus cognatum, fed breuiorem,crafsiorem,& nigrioremi;à Geldrisfuis Wilferuo — j
cari, & alío nomine Rott; (fed pofterius hoc diuerfi etiam pifcis nomen eft.) lídem Milker voi
cítant,Harengum marem priuatim,non omnem píícem marem ut noftri,Zlcute quidem nomen
pro hoc pifce apud Albertum etiam legitur,nefcio quämrecte. quin & Muftelam fofsilemuelua
riam quibufdam Latine díctam,aliqui ((Deerbutt appellant, ! um ww
ANGLI Powte nominant:& 4£lepowte:ficut & Germani inferiores Dutt & Alpurt:quo —
rum nomínü rationem explicaui (uperiùs:aliter quàm ab Anglo quodam nuperaccepi, qui Ele —
powte uocarí aiebat, quafi Anguiliam uentrícofam. |
ILLYRICE, Poloniuocant Mientus,Bohemi Mnik.

4 d er, ;
Lo (; v
= Iz 4
LX
. "
e ^
N

3 LI

È " d

T κα
'

πα.

μμ

LI

i

VSTEL AE fluuiatilis fpecies alia à Rondeletio exhibita: qui non alio quam uulearí Gal:

líco nomíne Barbotam appellat. Inlacubus (inquit) & fluuijsminimerapidis Lota fpes M
cies,uel ei perfimilis pifcis nafciiur, qui à uulgo Barbota nominatur.Lotam corporís fpecie refert,
nifi quód roftro eft acuriore;item cauda renuiore, & magis in acutum deficiente,uetre promínen
tiore,alijs omnibus fímilís, @ Bellonius Claríam fi.fimpliciter,Barbotam nomínauit. | Apud AI

bertum Borbocha,utcontjcio,pro Barbotalegítur . Sed Hufonem quoguulgödidum Danubij |

pifcem ab accolís Tanais Barbotam nominari fcribit Bellonius,a barba fcilicet, ;

GALL, Barbote, ut díctum eft, | | | n CF

GER M, Hinartder Trüfchen mit einem fpitien fhnabel / vnnd dem fbwant auch de:

feiseimag ein Spittrifh genent werden. à Aj

fi

(

N

-

N

VSTEL AE fl.noftra,pulcherrimis diftin@æ coloribus,flauo,croceo,cädido,rofeo, atro,
Mix pupilla nigra, parte ambiente cœrulea,ante paucosannos ín Bohemía captzfunt: — .
& Praga propter pulchritudinem Regi feruatz uiuæ ín uafe amplo aqua pleno,n6 fine limo fun= «
di.Earü uníus íconemhic exhibeo,qualem Io. Thanmyllerus iunior , chírurgus Auguftanus,ad .
me dedit, |

rs

SPER Danubij, quem hic proponimuspifcis appelletur , propter fimilitudinem eius cum
Aero Rhodani (quem dedímus fupra Parte r1.huius Ordinis:) quanquam multo maior, —.—
Capítur VIma alibig in Danubio.Squamis (ni fallor) tegitur.dodrantalis plerung & librepon- |.
dere eft:fed etiam ad duasautad fummum tres libras (X v 1. uncíarum) accedit, Pínnaápodice, ——
incuria pictoris omifla uidetur. Colore eft partím € fufco ruffefcente (ut icon pra fe fert, tum ea.
quam lulius Alexandrínus Ferdinandi Augufti medicus ad me mifit;tum alters, quarte I |

eilerus -

Animal, in dulcib. aquis Ordor. σι

Seilerus IC, Auguftanus) partím nígrís maculís fatis magnis per interualla díftínctus: quarti ali-
qua à dorfo ad uentrem obliquitendunt. Lautifsimum effe aiunt fimul & faluberrímum omní-
um Danubjj pifcium. ín pilcinis feruarí non poffe . caudam adeó duram habere, ut uíx amputari
| pofsit. | gov.
GER M ANTeum uocant Zindel/Zinde/Zundel/Zinne/Zingel.
vNGARIKolkz,

TRVTTARVM GENERIS DIVISIO.
Truttarum alia funt fluuiatiles, alix lacuftres.

aruæ,albæ,in Santonum & Boiorum fluuijs.cubiti magnítudínem uíx attingunt,
capite mugilis fere,&c.Rondeletius, Hachfozen-hx apud nos tanta non fiunt,
a. Maíores,flauz,ín Erari,
b. Subnigr&,maculis rubentibus.colorem illum (inquit R ondeletíus) ex Senio cG
| trahi exiftimo,ea enim omnit maxímz funt,& lacuftribus illis fimiles,que Trut

tæ falmonatz uocantur. Hz ín ríuís Mifniæ 7. abfiforen appellantur , compofíto
a Salmoñe δέ Tutta uocabulo,carne rubete, maculis aureis; (unde alicubi, ni fal
lor,etia Golofoten nominätur, alibi Schwartsfozen:)qu& ín εατετίς uulgaríbus
Truttís nigricantut Mifenus quidä ad me fcripfit. Agricola Truttasnigris macu
lis reperiri annotauítad Suarceburgum Mifenæ oppidö; in fluuio cognomento
Nigro, δίς, :

a, b, Eas que flauefcunt & nigricant ab albis differre comperio, quód illis rofirum
fit acutius, & ueluti ín fronte maculanigra. praterea alba minores funt,& carne
minus flauefcente, R ondeletíus, *

Rottela uel Huchadícta Germanis circa Auguftam, eademforte alibi Teichfszen
didta,id eft, Trutta pifcinaria.

Salmo etiam fluuiatilis quzdam Trutta uideri poteft, Q

Item Eperlanus. .$ Sed híambigüt inter fluuía

Salmarinus circa Trídent& diGus,proculdubio Trut- —— tiles & marínos,
ta quedam fluüiatilís eft,

Fluuiatiles
alia funt

ruttamagnauelfalmonata, in magnis lacubus, ς Grundfétine.
Salmonemlacuftrem dixerís, ^ Geefszine.

Lacuftres i Coowábfó:ine,
funt,ut Carpio Benaci, -
Minor,in lacu Tigurino,& alijs, y Diífferüthz à ceteris Trut
| A XKôtele. | tisomnib.cüaliäs,tä quód

. Vmbla uulgó dia) Media, in Lucernenfi, & Lema» Ucarnem longé mollícré ha
| no, Kosten. bent: in minore V mbla ea

jvais ,quä in Lemanoequeftre | tia lapillosin cerebro ob-

cognomínant, groß Rooten. )feruaui.

Truttis coz In fluuijs, Thymallus X Vmbra,
enatí funt, J

fed abfque } In lacubus,Lauareti & fimiles,
dentíbus. À

TRVTTARVM NOMINA ET DIFFERENTIAE APVD
Anglos,ex Guil, Turnerí epiftola,

TRVTAM Angliuocanta Trute uel Trowte. Earum in Anglia duo genera reperiun=
tur.Alterum, quod Aufonij Salar (nimirum et ipfe,ut Gillius e alij,Salaris nomine Truttamfl.hmpliciter
- accipit) eft,a Northumbriefibus meis uocatur 4 Burutrout (Germanico forte Kore, Gallico Trout
zeyunins pifcis nominibus in unum confufis ex bisenim duabus linguis Anglica fere conflat bodie.) Ad hoc ge-
nus alía fpecies referri poteft, Trutta illa quae uocatur an Alerfangbr:hic pifcis quam alter (/uperi
or) uentre magis promínulo eft,& per omnia crafsior, & maxima ex parte , ut ílle inlocis uadofis
& non íta profundís:íta híc ín profundioribus torrentíum & fluuíorum locís, fub alnorumradici
bus,quz ad ripas fluuíorum nafcuntur, interdiu delitefcit.atg ideo ab alno, qua nofira lingua uo-
catur alder uel aller,nomen fibi fortítuseft, | Alterum Trutæ genus ín Northumbria uocamus
#Bulltrout,hoceft, Trutam taurinam,ab infigni magnitudine qua alias T'rutas fuperat , cubito
enim alíquando longíor reperif.crafsior eft Salmone, pro ratione fuz magnitudinis:fedcapite,fi
recie memini,breuiori.Caro eft quàm Salmonis multo ficcior & friabilior, & multorü palatís gra
tior.Accepi eandem ín alijs Britannia regionibus uocari a Oray trout, & alijs a Sturf.

Varitse

Turtur.

Thratta.

" N "o . a ra te ba

à ο
\

lo RIA)

ts v T TA uulgo apud Gallos & Italos díctus pifeis,uthodie à plerifgliteratis, fic olim etiam

à diuo Ambrofio & Ifidoro Hifpalefi,fimiliter Latina termínatíone uocatus eft. Varij inquit '
1tidorus,à uarietate dícti funt pifces, quos uulgo Truttas uocant. Cumigitur tum quoque uulgas

rc hocnomen fuerit,non Latinum aut Gr&cum , necapud ullum uetufiiorem fcríptoreínueníaa
tur,antíquum aliquod eiusnomen indagemus, Plinius Valerianus etiam T'ruttos & Squalos no
minat:apud quem & alia quedam recentíoralegütur,qua ab alíquo ei adfcrípta efle aliquis fufpi-

cetur, Platína e.fimplici Trutam feribit, Torrentinam Scoppa grammaticus Italus nominat, facto:

a torrentibus nominc:in his enim,& ríuís mötanis abundat. Platina Trutas di@as putat,atruden
do,quód femper in aduerfum & ímpetuofum flumen nitatur hic pifcis. Troctes quidem Aclíaní,
marinus pifcis eft,idem plane qui Amia: non Truta, utquídam putarunt. Aliasaliorumopini
ones nimiùmleues pratereo. Salar Aufonij, non Trutta fed Salmo paruus mihi uídetur. Fa«
rioautem Aufonfj,firedte italegitur, (nam plures Sarionem legunt, ) Trutta fuerit, uulgarí Gera
manís nomenclatura accedente,nec mírum fi hunc pifcem à Salare & Salmone ætate tantüm dif:
ferre exiftimauit Aufonius, uulgarem quorundam perfuafionem fecutus, &c. Variusnomen
de hoc pifce Ifidori feculo eruditis in ufu fuit,ut diximus,afpernatis nimirum uulgare nome Trut
tx:non quod antiquiorum aliquis ita uocaffet, Lupi quidem alij concolores (fere, ) lanati a cando
re dicti;alij uero uari).quorum Columella € Xenocrates memínerunt, Hos ipfos Lupos uaríos,
‘Truttas noftras effe, Iouíus & poft eum Saluíanus contendunt, quibus contradicit Rondeletius,
cuius ego fententiam fequor. Recentioresaliqui Truttam uocant Turtute,fíne authore. XJ Ae
lianusin Aftreo Macedonie fluuio pifces colore uaríos(zü2 χόαψ xx rasinrss,)nomine ab incolisMa
cedonibus interrogando,gigni refert:qui peculiares quafdam illi fluuío mufcas,circafummam a=
quamuolitantes,appcrant. — Vídetur aüt plane de Truttís noftrisfentire. Thrafla uel Thrat=
ta Ariftotelis, Tructa uideri potefi; ut pluribus dicam ín Alaufæ mentione,mox Parte v. Thraf-
fx pilces apudnosuarij dicuntur,inquit Níphus Italus,de Truttis nean Lupís uarijs fentiens,ne
fcic,in ltalíaequídem Varij nomen de nullo pifce uulgare effe puto, praterquam Lupo marino,
qui Venetijs Varolo appellatur,quafi Varius aut Variolus:quanquam & Phoxini fpecies,pifci=
culus quídam læuis, Varon (quafi Varius)alicubi appellari folet, Mnefitheicerté apud Az

thencum Pyrüntes,nonalij quam Trutta fuerint, Ex fluuíatilibus (inquit) optími funt Pyrüntes,

qui non nifi in rapidifsimis ac gelidis fluuijs gignuntur, δέ faciliùs quàm cæteri fluuiatiles conco:
quuntur.Sic ille. Nihil autem refert,an Pyrüs mafculino genere proferatur ‚Tupoes,Tupzs; an formia
nino, P yruffa uel Pyrutta. praftiterittamen mafculino gen.efferre, ut fubaudiatur sy9vc , eft enim
adíectíuum ab igneo uel rutilo colore factum, &c.

ITAL. Trotta, Trutta:& Trutala circa Laríum lacum,diminutiuo nomine, _ Apud R haze
tos qui Italica lingua corrupta utuntur, Criues.

TRVTTAR V Mf. generis eft etiam qui Salmarino με] Salamandrino apud Tridentinos
dicitur:cuius bíftoríam & iconem Saluíanus dedit.

GALLICE & Sabaudice Troutte, Truítte,

G E R M, So:c/Sotben/ $ózine/ oscl/ Soxell.pleríq; prímam per f paucíper u, confonantem
{cribunt,ut Dozbeile,quafi V aríolus,

A

ANGLICE4 (Crute/Crowt. Videfuperiùs paulo de Truttarum nominibus & dífferens —

τής apud Anglos,ex epiltola Turneri. sh |
ον ο D Trutta multigena fit, id quidem ex ftellis (pun&lorum sarietate) flatui uix poteft.nî dis

ng
35
un i

uerfi amnes eiufdemgeneris pifces diuerfo modo píctos habent, quanuisineodemtraducapian |

turinterdum,ucRk illa Neufria fluuíus, Bellonius. m
GERMANICE did Dacdhfoten X Waldfozen;ariuis & torrentibusfyluarum denomina
tur:GDelefezen & Schwargfszen,acolore:& eedem,ni fallor, Z achffszen,compofito à Salmo

ne et Trutranomine:quod Salmonem tum magnitudine,tum carnis colorereferant. Legefupes
riùs in diuifione Truttarum generis. Hisfimilesin lacubus maicribusreperíuntur, Seefszinen
Grundfôunen/ Schwäbfszinen;de quibus interlacufires dicemus. Goldfozen quái bas
. T | ent

Anımal.indulcıb.aquıs DIT στις.

bent deauratas Auguftæ Vindelicorum: Rotforen carnem habentrubentem & ualde fapidam,
utannotauit Val,Cordus. i |

BE. TA pifcinaria,fi libet,appelleturhic pifcís:qui GER M ANICE Auch / üb uel Kuh
apud Bauaros, aliosg uocatur.Eius icone Achilles Pyrminius Gaflerus, preftatifsimus Auz
gufte Vindelicorü medícus ad me mifit. Videtur aüt ci alias ex piAura T ruttís cognatus,tii quod
pínnulam illam adipofam fimiliter in fine dorfihabet,X püctís uariatur In libro Germanico Ba-
uarícarum conftitutionum & píctus hic pifcis proponitur, & menfura eius duodecim aut trede-
cim digitorü, quibus breuior uédi non debeat, | Auguft (ut audio) hic pifcis uocatur ein Rot
uelXöttle/acolore rubicundo : qua nomina noftri V mblís (ut Sabaudi nominät) lacuftribus trí
buunt. Voracem effe aíunt, boni faporis, inferiorem tamen T'ruttís. In Carinthia Huchærubræ
(ret YA uedyen) quedam cognominantur,in fluuijs:quas Salmoní comparant, carne etíá rubra:
& faliri ut ínueterentur,folereaíunt, | Apud Mifenos T'ruttas quafdam uocarí Teichfozen, (hoc
eft,pifcinarias,) eas@ pifcinæ fundum glareofum requirere,etriuulos fluidos qui fe in pifcinas ín
fundant,ex Georg.Fabrici] literis cognouí. ha an forfitan Huchis proxime díctís,utalijs fam pri=
ùs memoratis Truttis eedem fint,inquirendum. Huchas quídam icone noftra ínfpecta in quibuf=
dam Germania locís ali ín pifcinis nobis referebat: & ín Έχασα flumine Catínthíz reperiti: ta-
tis progreffu in Salmones (fpecieroftrinimirum) conuerti , quod & Lacuftribus Truttis diuer
fis accídit, 4 bymalli icon:& altera ein/dem in fequente pagina.

= Seesen
SE y IE =
REES

Fa x M ALL Vs ab Aelíano uocatur pifcis(non Thymus ut quidam feribunt,nec Thymalus
"igesptico Ticini incola;uerum is ín alijs quoque fluuijs plerifg apud nos reperítur, purís fcí
licet,faxofis & rapidismaxime,Ingreditur afitem maíora flumína € minoribus ac riuis. Nomen ei
facium,quód thymum herbam redoleat,uel potius nefcio quid fuaue, non íta pifculentum ut cæ-
teri pifces,id quod fortafsis cibi ratione ei contingit.uefcitur enim non auro, ut uulgus putat, fed
infectis aquatilibus, millepedibus,pediculis & pulicibus aquaticis ac terreftribus, ut fcribit Bello
nius: qui etiam fcarabeum terreftrem aliquando ín eius uentrículo fibi repertum addit, itag; non
omnitempore & loco hunc eius odorem percipi puto, Recentiores quídam fcriptores,prafer
tim Italí;uulgare Italicum nomen tanquam Latínum proferunt, T emulum, Temolum, & Teme
lumfcribentes, Idemne fit V mbra fiuuiatilis Aufonij dubito. nam & Albertus Magnus Thy-
mallum ínterpretatur Vmbram,& Sabaudi hodíe eodem nomine uocant: € Angli quídam fimi
liter,ut confjcít Turnerus. Aufoníus hoc tantüm uerfu , Effugiens oculos celeri leuís Vimbra na-
tatu, ín Mofella eiusmeminit,in quo lumíne cum Thymalli reperíantur,ut audio , tam nobilis pi
feisnomen lle preterierit,nifi Vmbraab eo dica effe cöcedatur . Rondeletius € Bellonius Vm
bram fl.à Thymallo díuerfam faciunt: nec ullius ínuícem fimilitudinis meminerunt , Mihi qui-
dem,finon unus eff pifcis (aliam enim fluuíatílem V mbram prater Thymallum nondit uídi;nec
unum effe aio, fed infcitiam meam fatcor) omníno fpecie natura cognati uidentur , idg ex ip{o-
rum ferc defcriptionibus.Sed de Vmbra illorum proxime,

FT AL FC E Temolo, Temalo, Temelo:pro lin ultima aliqui r.proferunt, Temero. apparet
autemnomen à Greco Latínóue deflexum effe, j
G ALL, Sabaudís V mbra,ut díxímus,

d

Zmbraft,

314 DePifeib,fimpliciter, Pars III,

GERM , Aefh/Afch/ eodemquocinis Thymalli icones due à diuerfis piétoribus non uno
nomine,a colore,ut puto,quí ín hoc pifce, mi tempore nobis expreffe fune. in utrad, lineam qua à
nùs qua cateris plerifg fquamofis candidus branchijs FH caudam defcendit defideroyeze,
autargenteus eft; fed magis cínereus & pun= £ |

Cis afperfus nigris , ut cinis carbonum parti= TEN
culis aut fauillís nigris, Nomina pro etate mu .
tat, Noftriprimo anno nomínant Rreßling
uel Grefling: quod nomen etiam Gobioni
fl.attríbuunt,e quo Thymallum fieri quídam
falfó putant. Anno fecundo, ein Rnab/ ein
Yfet oder Yferle. Tertio ein Aefch. In R hee
no circa Scaphufiam anno tertío audio uoca=
ri ein Witrler: quarto demum ein Aefch uel
Aefcber, cii parere incipit, INoftrí quídam
pifcatores Thymallum paruum etiam alio no
mine appellatein IR ó:nling oder Churling. :
ANGL. Eftin Anglia pifcis (inquit Tur=
nerus) à Truttarum forma non multüm ablu
dens, qué a colore cínereo uocamus 8 Bray
lyng. eundem audio alícubí Amber nomina
ri. idem nifi fallor pifcis efl, quem uos uocatis

ein 3lefcb.

SL NN
DONC

Ymbra Rondelerij,

P

NE

LE

p

"

i

i

hl

i

ERUIT e
[ή

TU
(N

M BR A fluuiatilis Aufoni], à Rondele-

letío exhibíta, Bellonius iconem eíus id
circo fe omififle ait, quód ad V mblam proxi-
meaccedat. Videque fcripfimus paulo an W^ ud
tin Thymallo.Longe diuerfa eft marina V mbra,quanuis imperiti aliqui confundat. V mbra flue
uíatilis non folùm nomine,fed & colore, marinis fimilis eft:à quo utríg; nomen , corpus enim eft
opaci loci modo fubfufcum & fubobfcurum;,cubitalem (pedalem, Bellonius) magnítudínem nó —
excedens.Pifcis eft ex Trutrarum genere Carpioni Italico corporís afpectu affinis, Squamas para. d
uas, & maculofas ut Trutta habet.Capite longiore eft quàm Trutta, ore minore, nectam hiante, |
roftro non acuto,fed obtufo,maxímé ín maxilla inferiore;fine detibus,& fine magna maxillarum
afperitate, Oculís eft patulis:cornea tunica aurea, pupilla πίστα, Vefcitur terra; aqua,limo;unag -

cum

P
4 5

ma s |

Animal.in dulcib.aquis Ordol. 315

cumhiís X arenaauri lamínulas haurit.Pura aqua maxime delectatur,ín montium amníbus Capís
tur, Carne eft ficca X alba,qualis eft Truttarum paruarum,&c, Hzcílle, Influminum aclacu-
um uorticibus degít , pifcis Allobrogibus δέ Lotharingis peculíarís. Lacus que Allobroges uul-
go d'Aigue belette nücupare folent,affatim Vmbras promit. {{ An V mbram dulcíum aquarum
incolam duorum generum ftatuemus:uni Thymallo eandem,aut certe cognatifsimam: alteram
lacuftrem,& magis affinem Truttis,quam Sabaudí Vmblam uocität:quæ rurfus ín duasaut tres
alias fpecies fubdiuiditur:& tertiam forte nobis íncognítam,de qua Rondel. δέ Bellon.loquunt?
GAL LI Narbonenfes,demptís Monfpelíenfibus V mbram uocant, R ondeletíus, Allobro
gibus (ac Lotharíngís) V mbre uocatur , Bellon. . Sabaudifane Thymallî, Vmbrä appelant,
GER M, Ain fi ch vmb Iyon vnoin 3 utbzingen Vmbre genant: mit welchem name die
Saffoyer auch ein Aefchen nennend:follden Fözinen/Rörelen/oder Aefchen Gleyb feyn.
ANGLICE An Dmberin Engelland/difer fifhp/oder ein Uefb.

Lucij figura bec noflra ef; non ad illius quem Rondeleti

- usdeditumitationem expreffa.

VCIv M Aufoniusprimus ex Latínis nominauit,de
ducto (ut opínor) à Greco nomine z3 Avxs, quod Lu-
pum fignificat ; quía híc inter fluuiatiles fit uoracifsimus,
quemadmodum inter marínos Lupus (longe díuerfus pí-
fcis) cui Greci à uoracitate A@ßgen& nome dederunt, Di-
uerfus etia eft qui Lucius marínus appellatur uulgo,a Gre
cis Sphyrana, Rondeletius. Platína Lucíum pifcem, Ly
cum etíam & Lycium appellat,Sed Lycus nomen Grecis
pro pifce rarifsimum eft, pro Lucio quíde pifce nunquam
ufurpatum.Blennos pifciculos mar, Graci quídam λύκος,
id eft, Lupos appellant. Lycoftomum Apuarum generis
pilciculum mar.Foroiuliefes Lupumn ominät:aliqui An:
thiam etiam facrum pifcem Lycon,al Δεῦνομ, (Lucius an
fit Oxyrhynchus Nilimemoratus Straboni,dubitat Bello
nius,Capitis quidem X roftri figura acumínata hoc nome
meretur: & nos carniuorum quog Nili Oxyrhynchü ef
fe obferuauímus:cum alij Oxyrhynchi( Cafpij nimirum,
hoc efi,Sturíones , X yrichz uulgo Græcis di@i) carniuo-
ri non fint:ut neg; Mugiles , quoráü aliqui oxyrhynchi epi
theto cognomínantur, Alibi etiam Bellonius fcribit Luci=
um pifcemin Nilofrequentem effe: uiderig illum quio=
lim díctus fit Oxyrhynchus. Plutarchus quide Oxyrhyn=
chum,quem A egyptij colant, marínum facit,nefcio quam
rede,tanquam € mariin Nílumíntret. Luciumalucen —
do Bellonius di@umarbitratur (ut ipfe mihi retulít) quód
ficcatus noctu luceat, 4| Efíocem Plini], quem maximum
ín Rheno pifcem facít, (& eundem forte Hefychum A e«
liani,) Lucium effe non de(untconíe&turz:(&noc accole
Rheni ínferíores appellant:Poloni Sczuka,) namfi qui a-
If etiam maíores in Rhenoreperiuntur , ή Rheno propri
non funt;cum è mariafcendant,ut Salmo & Sturío, Pan
thera fl, etiam appellari poterít, tum propter uoracitatem
qua & ín pifces & aliasanimantes graffatur,tum quoniam
maculís plurimis albicantibus latera eius diftinguuntur,
plerifg oblongís: unde forfan Tigrim fl.potiüs quam Pan
theram alíquís appellet.nam X mefa ex cedro crifpæ, ob-
longo uenarum difcurfu,tigrine uocabantur:íntorto, pan
therínze, Gallici Luci) ínlongum protenduntur, funeg
delicatiores;Italici uero uentre funt prominente, & corpo

n. HI η] ETE]
E η y"

risueluti truncata mole,atg inlatum exporrecta,Belloni= E
In Hifpani i fi Poterít Luci 14S LS yy
us, InHifpanianulli funt, qPoterit Lucius, etiä Sphy= GT" DDR:
ΠΡΙ =

À. \

rana fluuíat.dící:znam & Sphyrenam inmari, Lucium ma e)

rínum uocant multi.uel Afellus fluuíat, quí à Gallis Mer=

lu, quafi marinus Lucius dicitur, Lucius pifcis (inquit

Scaliger) eft ex genere Afellorum, fluutjs alis@ dulcibus

aquís peculiaris:ficuti mari Callarias,& alia fpecies. Non

autem Oxyrhynchus, ut quidä exiftimarunt. «| Apud no
à

Oxyrhyn-

chus,

Efox,
Fefychus,

Panthera fl,

| Sphyrena f

Afellusft.

2 "s wm ν - οὗ =? Em ο X L6. a5.
j | : » ; | TI
316 De Pıfcıb. fimpliciter, Pars] —

— bilifsimum quendam ín Sueuía uirum,Lucij dentís tut ipfe dicebat)miraculum uidisunum uides
licet dentem maximum grauifsimum6, quatuor digitos latum,octo longum,mucronelato obur
foë:filo corporis (ipfius dentis) ere@tofere,fuperficie lewi & fplendida. HL

ITALICELuzzo, Nöten NN | NR
HISP, Sollo,utaudío.quanquam & Sturionem Sullium uel Suillum appellant. AnglíLus
cium pifcem Lufitanica uoce Pícque nuncupant, Amatus Lufitanus: qui tamen Hifpaniam unis
uerfam Lucio carere tradit.. T | | ilg
' GALL,Burdegale Lucz nominatur: à Gallís Brochet , (quod oblongo fit corpore, utueru,
Bellonius:) uel Becquet,Bechet,aroftro prominente; Bec enímlíngua nofira rofirum fignificat, |
Aulicinoftri Lucium pede minorem Brocheton uocant: maiorem Lanceron: quí pedum duüm — |
triumue eftmagnitudine, Brochet, Rondeletius, ^ Solertíseftín comparando fibíuictunaturze — —
pifcis.fiquidem ftans contra fluentis aqua raptum,quoties Ranam uelalíud quídpíam delabi aut
moueri aduertít,illuc fefe protínus emittit,atg eiaculatur ín predam,unde Galli Lanzon uel Lan
zeron uocant) Belloníus. |
GER M, Nofti Mebtappellant,& differentiam a locis faciunt.eorum enim quiin lacu des
gunt,alios qui circa harundínes uerfantur , &ozbecbt uocitant : alíos qui ín altiori gurgite, Se- |
becbt. In Albi,alij à Martio menfe Mertzenbechtuocätur.altj poft Pafcha groffe Kechz,idel, —
Lucijmagní, Circa Coloniaufitati eft nome &«dnucdt:alijs Schnack/ Schnock/ Snoucd/
ut Flandrís:a roftrifigura forfan prominente : nam & culíces Germani Schnacken nominant à
promufcide longiufcula. Argentine Lucios minores € eodem anno natos ZA ürling appellat:
quod nomen Percis fl.noftrí attribuunt. xai
ANGLISLuctj maxími 4 yces dicuntur;medij, Pikes:minimiPicrelles. Anglich quie
dé Dy£e (fic ením pleríq;fcríbüt) ad Gallici Becquet accedít,à roftro factum, ac fi roftrice dicas.
POLONICESczukauelStzuka, Bohemice Sfcika, | Tn

FW

v CIV 5 pifcis ano Salutis M. cccc, ;

XCVII. captus eftin flagno circa
4A aylprufi imperialé Sueuíz urbem : &
repertus ín eoannulus exare Cypiío ín
branchijs fub cute, modica parte fplende
rc uifus:cuius figura etinferiptio fuit qua |
lem exhibemus. Verba Graca circunfe-
retíz infcripta: End exeivG^ Ἰχθὺς ταὐτκλίμνν
erayzizrours G- iride: Aa τὸ w90uwTS Φισῖνρί-
x5 D Tic χάρας, qv τῇ ε.ἡμέρᾳ τὸ ὀκτωβρίσ.α.σ..
A,Latíne fonant, (ficuti Ioannes Dalbur«
gus, Vuormacienfis epilcopus,interpres
tatus eft; ) Ego fum ille pifcis huíc ftagno
omnium primus impofitus per mundi re
Gorís Federici fecundi manus, die quin=
to Octobrís. (ano Domini) M, CC, XXX,
Inde colligicur fumma annorum 66,1 Χ-
V 11. & nimirum antequamà Friderico
Augufto ita infigniretur, iam aliquandiu
uíxcrat;& fi captus nondum fuifler,longi
ori tempore adhuc uixiffet,

V CIOPERC Anominaripoteft,hic
I ntu compofito, à fimilitu=
dine quadam cü Lucio & Perca. nullum
enim eius nomen uetus hucufg,necin as
lia lingua quàm Germanica cognoui.Ico NE
nem quam exhibeo Iulius Alexandrinus, Ferdinandi Augufti medicus,é Praga Bohemia mifit, i

nefcio è quo flumíne autlacu, Germanico nomine Sbill uel Schilln adferipto:& alíam eidem
per omnia fimilem Achilles P.Gafferus, Auguftanz reip.medicus,e lacu quoda Bauaríz, Y'Yad«
itaul nomíne adfcripto.ego neutríus nomínísratíionemuelorígínemaffequor, Capitur híc pi
{cis (inquit Gafferus) in Ambronis lacu Bauariæ, (in Añierfee:) non fepe tamen,quoniam raro
altíüs natando euchitur.Longifsimus ulnam equat.Non difsimilis eft Lucio, &c.fquamarum ma
gnítudine,ordíne € afperitate Percamrefert, Pinna dorfi erecta aculeis tres fere digitoslongis -
rigent, Oculíalbícant.Pínguis eftadmodum: & carnem etiam coctus albifsimam feruat , Sic ille, |
Lucio plerung maiorem effe aíunt;tres pedes longum, pifces uorare, a Lucio tamen uinci, cat
nis efle tenacis,non gratum ín cibo;abundare in Danubio, fed in pifcinis etig ali In píctura Te
| dem

S VA,

Animal.in dulcib.aquis Ordo I. 317

7 4 yo?
1% " „|

pera 7 GERNE:
N RAI CE È
LANA ATALA TA E
IENA AIAR AE
CURE Ne) A
RAS AR te CS

€
ORE

EN

12

dem à fummo dorfo latera uerfus , macula nigrícantes fatismagna tranfuerfz , ut ín Perca feré,
uifuntur, | Quibus ín Bauaria & circa Danubium pifces obferuandi occafio eft , diligentiüs ín-
quirent,idemne Schíllus Danubr fit, & in Bauaria lacu Nagmulus. exhibitus quidem à nobis fi
non Schillus,omníno tamen Nagmulus uídetur.alíus enim quídam, Schillum Danubíj alíter mi=
hi deferipfit,forma Siluro potiùs quàm exhibito hic pifci conueníente. fed certi níhíldum babeo.
Alius Schaidle in Danubio pifcem, Lucio nó difsimilem forma effe retulit,pinnis dorfi aculea=
εἰς Percæ inftar. Schaid quidem in eodem fluuio Silurus eft, fic di@us uel à quadam fpecie uagi
nz;uela damno,quod fua pifcium uoracítate infert:à quo Schaidle forfitan differt: etíamfi dimi
nutíuum ab eodem nomínefactumappareat, | Eft& Schedel ín Bauaria díctus pifcis,que non
fupra quatuor palmos minores excrefcere audio,& pifces alíos deuorare;díctus forte à capítís ma
gnitudíne; nam Schedel craneum fonat, i

SCH TE in Bauaria dictuspifcis(nefcío qua uocis fignificatione autorigine:nec qui

_busautqualibus ín aquis degens) aproxime memoratisomnibus differt. Iconem eius è Germani

'colibro Bauarícarum Conftitutionum mutuatus fum: ín qua an pinna pofleríor probé fit exprefz
fa dubitari poteft.ín Thymallo quidem eandem male pi@am proponit ídem Liber, maiorem feili
cetquamanterior dorfi pinna fit, & fpecieueris pinnís fimilem , (cum adipofa fit & fibris careat,)
quemadmodum & ín Trutta.Squama in eo fatis magnz apparét.Hoc eifere peculiare,quodap-
pendíces gemínz breues,ceu cornicula,a labro fuperíore prominent, Menfura,qua nullus minor
in hoc genere pifcis uenum exponi debet, quíndecim fere digitorum eft, fimiliter ut Luctj. 4j No
men Latinum,fi libet, fíngamus Myftoceros, quod ueluti cerata,íd eft, cornícula myftacis, id eft,
barba {abri fuperioris loco habeat:donec aliquis cui pifcem ipfum propius uidere & noffe coce£
fum fuerit,aptius imponat.

DL Ma -
RR Sr = eo
DAR ΟΦ Ας
ο ΛΑ ANSA EP MENSAS
RR EN nns E

y E
2 Né
DOG

jl

YPHYR AEN A fiuuiatilis uocari poteft híc pifcis, marina enim Sphyrena roftrum fimile ha-
bet,longum,tenue,& maxime acutum:fed molle X nígrum, à quo etiam Oxyrynchum appel
lare pofsis.Sed alius eft Oxyrynchus Nili:& alius quem mare rubrum procreat; Rondelerius.

Nos de Oxyrynchís quadam ín genere fcrípfimus ín Barbo, ínter fluuiatiles. Lucium quo-
A d 3

Ανν ο, CES NE Late i

Le

| | TC Ἱ κ. 6.1 Ud. 3* ον
318 De Pifcib.fimpliciter, p ars [TTL ib
que diximus Sphyrænam fl.uocarí poffe, & forte íuftíüs, : | irs κ
GERM, Antuerpíz crebrö capitur, & AP autin nominatur, Rondeletius, (Quidam ex infe

riori Germania, Mzenulam míhí ínterpretatus eft Moutinck. fed Acum Ariftotelis etiam fecun |
dum Rondel etíum, aliquí ZPjeutincE nominät,) N oftradingua,fi libet,uocemus ein Spisnaß.

ac * t EE, S 2 ‘ Ku P Creuse "

j STRACIONNIli,quem Bellonius fito nomineHolofteum appellat. Vidimus (inquit)
(2 pifcis Nilotici fceleton holofteum, à circulatoribus circunferri, quo exenterato ; incola tea
fiam illam duram qua contegítur , pentagonä ferè, multos annos íncorruptam feruant, Viuus in
cauda penicillum habet:& pínnas fupra infrag caudam. ac rurfus pinnam alíam utring.. oculos
albos,os paruum:Color ei lactefcit,& uelut ín pallidum languet.Longus ínterdum ad pedís men
furam eft. Ego Oftracionem hunc pifcem nomínandum conijcio,nam & teftam Oftraci inftar
duram habet : & Ospaxiwp pifcis à Strabone ínter Niloos numeratur, @ Quídam nuper Holoftei
pifeis nomíne Pica (ut uocant) Indice roftrum,inconfiderate defcripfit, "st UN

. GER M, Ain frémboerfifd auf dem flug T filo in gypton/ ift mit einer berten fhalen
bedeckt/von welcher man jn mag ein Schalfifchnennen. js ipee s

STRACION America,
Rigatur America (inquit
Andreas Theuet) flumínibus e= "c
eregíjs , limpidifsimis X pifcofis. FIR NZ
Inter cæteros unumpracipua ad {4
miratíone dignum uidimus,pau=
15 mínorem noftro Harengo:qui
à capite ad cauda inflar Tati par=
uz (in eadem regione) quadrupe
dís,armatus etueluti loricatus eft.
Caput ei pregrande & enorme,
fi conferas ad reliquîî corpus. offa dot dd
intra fpinam dorfítría contínet,Editur ab íncolís, quorum lingua uocatur Tamouhata.Sic ille,e«
go propter cruftas illas ueluti laminas, quibus munítur, Oftracionisnomen,adiedto America uo
cabulo,ut à Niloo differat,pulchre εί conuenire opinor.Iconem ab ipfo pofitam qualemcungimi
tati fumus:nifi quod denticulos píctor nofterexprimere neglexit, |
GERMANICE Ain anderer filch auc mit fbalen gewapnet/wirtindemneiiwenland
America gefunden. \ | |
Pifcis buius qualem à bono & dolo uiro figuram accepi , talem exhibeo, nec certi
aliquid flatuo, Rondeletius, Sed inquirendum diligentits, primum an extet huinf
modi pifcis:& ‚fi extat, quod ei apud ueteres nomen. Glanis quidem fi effet , Siluro
fimilior effe debebat , &| Pıfcem alium. (inquit idem) pro Glanide ufurpant nona
aullisq ab Helueriÿs Salut nominatur, ec. nos bac pro Siluro picti dabimus,

\\

NW TS

Ay. À 4 L )) y
"es D M À
A A 2 ZII, N , j i
es. ΕΕ =“ x \ NOU
i NS 7 TESS Hi κα
NW DET MESS
> SSSSE 77 μα β >
WI Ir 3
MA a) L =
πο ror
RE CREER EE AEN
eee NZ EEE A

vi"
N^

| GLANIS

Animal. indulcib. aquis Ordol. 31

ς
k
ΕΑΝ Ι5,Γλώις, o flectendum per © uel ws. Attice: à fluuio Italia eiufdem nominís (qui
Cras puto Glanícus , Claníus uel Lyrís appcllatur) fic dictus . Pliniusalicubi ex Ariftotele
xtranfferens,pro Glanide Silurum pofuit:unde & Theodorus uidetur deceptus,ut Glanín ex Ari
ftotele Silurum ínterpretaretur , Alijs quídem in locis Plíníus incommemorandis ex Glaníde &
Siluro medicinis,eos tanquam diuerfos ponít:atqy etiam uno eodemé capite,primùm medicinas
Siluri,deinde Glanídís commemorat, A elíanus diferte diftinguit,cum Glaním íncolam facít Me
andri & Lyci Afianorum flumínum,& in Europa Strymonis, fpecie ac fimilitudine Siluri. Vide
ri poterat Glanís, ex ijs qua ueteres fcripferunt, Auuiatilis tantum ; Silurus uerò marinus etíam,
(& lacuftris,) anadromus,hoc eft,e mari flumina fubíre folitus. Ego Glanim Siluri fpeciem míno-
rem effe conijcio,noftrís regionibus íenotam,nam & forma & natura εί fimilis defcríbítur,ut mi
nàs mírum fitaliquos confudiffe, Silurus quide Aríftotelí incognitus fuiffe videtur, quód in Gra
cia nullus fit; Glanís uero cognitus, quod etiä in Thracía(ín qua patria habuít Stagíra ) reperíret,
BYZANTINVM uulgus,apud quos frequens ex Strymone confpicitur, antíquam dictionem
retinens Glagnum ab infigniglabritie (erymologia bec à Latinissut uidetur petita, Graco uocabulo non con
uenit) nominauit,Confufosin ore dentes habet, multís ordínibus ín maxilla difpofitos: os magn&
& amplum; δές, ὑπαίοι in fluminibus quàm ín æquore euadit,in quo etiam raríüs reperitur, Bello
nius:quitamen hunc pifcem à Siluro non feparat, Si barbatus eft Silurinoftriinftar, «quod equi=
demnon dubíto,etfí ueteres non tradíderunt) mirumid à Bellonio prateritum efTe. «| Beluasho
minibusperniciofas Graecorum fluuij ferre non folent:ficut Indus, Nilus,Rhenus,Ifter, Euphra
tes & Phafis.hi enim feras inter fe fimiles, (Suuros nimirum, ) & maxime hominum uoraces alunt,
| fimilesfpecie Glanibus Hermi δέ Maandri alumnis, nifi quod & color eis nigrior eft , & uires
praftatiores:(Siluri eriam adultiores etufmodi Junt,minoribus comparati; ) Glanides & nigra minùs funt,
& imbecilliores,Paufanías, Athenaus Latum ín Nilo pifcem,fimilem effe tradít Glanidi, qui
inIftro capitur.@Hic pifcis (inquit Saluianus) Latine Glanis & Glanus dicitur: Plinius modo Sí
lurum nominat,perperam interpretans:modo Glanidis nomen retínet. Aelianus Glanídem Silu
ro fimilem falfo facit. Sic ille:qui Silurum etiam noftrum pro Glanide pingit. nos Aeliani fenten
tíam tuemur:& Saluianum, qui Sturionem facit Silurum, non toto (quod aíüt) coelo; fed toto ma
τί & omnibus undis errare dícímus. i :
GER M. /Éinfrómboeober minsercart o Saluten / ober Welfen/dieertliche Wellern
oder Sbhaidennennend. ο | |
Anguilla iconem que boc loconomenclaturis eius praponi debuerat,cum Jpacium deeffet,poftpofuimus.

NGVILLA, Gr&ceEygeaus,hodieuulgöaysav, Retinethic pífcís nomen Latinum apud
ος. GALLOSG HISPANOS. | Be:

Anguillas marínas quanquam ueteres quídam fcríptores memorent, Saluianotamen probas
bile uidetur,in marinullasgigni (præter paucas forte circa fluuiorum oftia tantüm) fed è fluutjs t&
tüm in mare defcendere,cum Aríftotele,&c, | INosultímo huius Ordinis loco Anguillas colio=
care uoluímus:ut quoníam foli fere pifcium catadromi funt, ut ita dícam, hoc eft, ex amnibus ín
mare defcendunt: mox ante anadromos, id eft,e mari afcendentes, locum haberent. 6[ À noftris
(Gallis circa Monfpelium) pro etatis & magnitudinis ratione uarijs admodum nominibus defigna=
tur, lidem anguillas in marem & foeminam díftínguunt. marem uocant Marguaignon:qui breui=
ore,crafsiore,latiore eft capite.foemínam uero Anguille fine , Ariftoteles difcrimen hoc círca cas
pitis figuram non fexus (quo anguilla non differant) fed generis difcrimen facit,

GERMANICEZ2[al/24. Flandrícé2tel/Dalinck. | Anglice le,
Anguillarum apud Flädros,ut audio, funt duo genera: Vnum, quod nobilius habetur , uocät
Palyncé, (nofiri Aal,ideft, Anguillam.) Alterum genus minus elt,et contemptum,quod uocant

2|al/nobís ignotum.
NE QVID CHARTAE HIC VACARET, EX PIERII VALERIANI
Hieroglyphicis hac adfcripfimus,

Anguilla fignificata rara admodum apud Aegyptios fuerunt, Noftri multa hieroglyphicis Aegyptiorum fimilia, que
per eius imaginem intelligenda effent, excogitarunt. — Vnum enim id tantum fuper Anguilla nota traditum ab Acgy- 1,
pris inueni,ut hominem omncs alios auerfantem, & feorfum ab aliorum confortio fibi uiuentem,per fimulacrum eius fi^
gnificarent:propterea quod cam nunquam cum ullo alio pifcium uerfari,neg; quidem coniugali inter fe ufu mifceri depre
hendiffen. ^ Commenti funtalij,hominem,de quo nulla poft obitum memoria fuperfit,per Anguillam mortuam figni 2,
ficari,illa fiquidem mortua non fuperfluitat,nec furfum fertur,ut maxima ex parte pifces cæteri faciunt:fed peflum in pro^
fundum rapta, in eodem quo genita eftlimo computrefcit. — In diuinis Hebræorum literis exdem profana fenfu myfti 3
co dicuntur:neg enim fquamoíz funt,quig huiufmodi funt pifces in aque profundum immerfari,& in cano libenter uo ?*
lutari confpiciuntur. Ad horum fimilitudinem,animi qui terrena tantüm fapiüt, idonei non funt utad facra proponantur,

Adhzchominem alieni cœliimpatientem,uel in eo difficulter fe habentem intelligentes, Anguillam inhydrijsduab. 4,
pingebant,capite fcilicetín unam, cauda in alteram demerfis, Anguilla fiquidem nullam uehementem tolerat mutationem,
& fizftate delacu in pifcinam tranfferatur, uiucre nequit, etiamfi frigidaaquafuerit. — Hominem infuper qui fugitiuam e
rem aliquam nulla confequendi fpe fectaretur, indicare fi uellent, Anguillam pingebant,quam manus à cauda prehende=
ret.facillimé enim illa elabitur. — Quod fi certam effefpem de ambigua re quapiam oftendere uoluiffent, obuolutà eam 6,
-ficulneo folio pinxiffent, quod fcabritie fua prehfanti fit adminiculo nequaquam irrito.unde prouerbium, τῷ gia rie ove,
Hominem uero ex ciuilibus feditionibus & tumultuofis difcordijs crefcentem, reg; auctum fignificantes, cum in Än= >,
guillarum uenatione occupatum eflingebant, Aqua fiquidem quieta limpidag , earum captura nulla propémodum, mas
gna ueró fi perturbetur, d à

\

320 De Pili

da
xl

ce

Pars

e

ICItCT.

pl

m

pojues
nos una,

3

^

^ Ss
S » È
SS è
[E SN
mei o
E LS ς
CSS È

SS.
SEXE
> δ LS
RE CT
LS ÈS à
NR * »

o S
E AGE 32
ROS
n ὃν

SS
B.
S à Sc
iS SON.
Leni
a
DEN
A È

D

LI
ERN

N
ER

fi

ANIMÁ-

iT 4 r

ANIMALIVMIN DVLCI

BVS AQVIS ORDINISI PARS V. DE PE

SCIBVS ANADROMIS, HOC EST, E ΜΑ:
ri fubeuntibus amnes.

OA T AR INOR Y M pifcium ali marenó relínquunt: ali uero lacus maritimos aut etiam fluui
Mò petunr.Hos (quiamnesfubeunt) Graci quídam aveAp0us appellant; alij circunioquen=
tes dicunt eos daddy, avarpixey » ονανήχιὼτα , avarAdu, ἐκπέπτεμ ds rôs woraus , Squilla è mariin
Gangem οωαθεσσψ: δί aliud earü genus e marí rubro ec Ivelép ἐκπίπτσσψ, Aelianus,Ariftoteles Tri-
chías ín Iftrum &ezAéy dixit, & rurfus καταπλόρ ec Alex. AelianusCoracinos, Myllos, Antace
os & Xiphias inter IRri pifces numerat:omnes opínor anadromos , nífí quís de coracínís & myl«
lis dubitet, & alteríus generis marinos,alios fluufjs propríos, quiquam eodem nomine effe exifti
met,ficut& Percas, Circa Budam & Gomorrham in Iftro hodíetg Xiphias paruos reperiri au
dio. Straboni Nilum fubeunt Mugiles tantüm , Alaufz & Delphini. Paufaniastradit Canes
in Lóum Thefprotia fl.afcendere. Thynni.etiam,authore Plinio,amni ac mari cómunes funt:
item Thynnides,Siluri,Coracini,Perca, Sed de Percis & Coracinis confiderandum eft diligen-
tiùs,ficut ia dixi.Circa Roftochiö in ora Germania, audio Prafinos (genere forfan potiùs quàm
fpecie eofdem noftris) uulgo díctos è mari per fl, Varuon ín lacum quendam migrare. Congri pu
filli in Anglia fubeunt fiumina,fed non procul utaudio. Amia fluuios fubit, præftaté in fluen-
tis & lacubus, Ariftoteles, - Nosquidem ex his & alijs forte , nonnullos inter marínos exhibui-
mus:quod uel an ijdem genere effent,dubitaremus, ut de Coracinis iam diximus:uel non fimpli=
citer,necubig anadromí nobis uideretur:ur Delphini, Canes, Amix, Squilla, Thynní. V el non
proculin fluuios,fedad proxima tantüm afcenderet,ut Congrí, Mugiles,Lupi. Lupi quidem (ni
fallor altíus Mugilibus, ut hi quàm Congriin fluufjs pergunt. nulli tamen horum ad longínqua.

" àmariloca migrant. Altífsíme omníum,ad fontes ufg fluminum,afcendit Salmo:& fœtus eius ín.

amnibus genitus ín mare remigrat:quod ei peculiare eft. Anguilla aquatilium fola, cum nó afcen.
deríté mari,nec ex anadromís prognata,in ipfum defcendit, Antacæi, hoc efl, Cartilagineilongi
ouipari, (hoc enim à Galeis differunt,) omnes forte afcendunt,& quidem procul:ut Sturio, Oxy
‚xhynchus, (der Zürich/) Hufo, Attilus, & Galeus Rhodius , Careri genere differunt, nifiquöd
Muftelz uel Lampreda fpecies dua afcendunt. 4j Pafferum fpecíes quxdam amnes fubeunt, ut
Rhenum & Albim,& fatis procul pergunt:alíz ín mari ímmorantur;nos taime de utrifginter ma
tínosegímus. Thriffæ & al:j quidam forte,in mare quod reliquere, redeunt: Salmones, ni fallor,
uixredeunt,perraro quidem in mari capiuntur, & ij forfan non adulti,fed Salares adhuc (hoc eft,
primo &tatis anno) defcenderunt:tum breui in mari ani, rurfus ín amnes enatant, nec amplíus,
‚opinor,defcendunt:quaratione catanadromi dici poffunt,ut Anguilla (de qua in fine pr&ceden=
eis Partis egimus, tan; ambigente) catadromus: T hriff anacatadromí:cateríalíquot anadromá
fimpliciter.fed preftat,ut fimpliciüs agamus, omnesquos hac ín Parte exhibebimus,appellareana
dromos.ufitato ueterum quibufdam uocabulo. | Anadromorum igitur alf in fluuijs non manet,
ac paulatím deficiunt & íntereunt, (quod Kentmannus nofter animaduertit, ) ut Sturío , Salmo,
Alaufa, (id eft einige ober Goldfi[by Paffer Germanice dictus ein 43 albfifh:Lampredama
ior& minor. Aljemaríprofectíín amnibus manent, proficiunt pariunt@,ut Silurus, Spiralla
uulgò dícta:& Mugilum generis Zerta uel Plícca uulgo didta in Albi, @ Sunt & Gobiones ma:

| siniquidam anadromi,de quibus in primo Ordine Marínorum diximus,

HRISS A ueteríbus Grecis,Latinis Clupea,ab Aufonio Alaufa plebeio nomine dicitur.Re
. quídam indodti linguarum, Aríftofum & Alfam nomínant.

Trichis pifcis non alius quàm Thriffa uidetur quibufdam:alijs uero potitis Sardína,quorá fen
tentiæ nunc magísfaueo. Ef & Abramis (oxytonum,uel potiùs Habramis) pifcis:cuius apud
Athenzum & Oppianum mentio cum Thrifsis femper cöiungitur, ut fufpicari neceffe fit(inquit
Rondel.) Abramides Thrifsis fimiles effe, uel eiufde generis,atqgmarinas, quz ftatis teporib.flu
uíos fubeant:quæ de Brama uulgà dicto pifce (quem aliqui nominis affinitate nimirum indutti Abrami=
dem exiftimanr) dici nö poflun.Sic ille, Sed,nifi fallor,etíam Brama autPrafinus uulgo di@us, uet
omníno cognatus ei pifcis,ad oram Oceani Germanici inter anadromos feré habetur; (apud nos
lacuftris tantum eft, alibi fluuiatilis fimpliciter:) fed neg; hocfatís mihi conftat;neq; fi conitaret,id
circo Habramisfuerit.Oppiano Habramides conferctz nunc petras,nunc pelagus,nunc lítora fe
quuntur:& fimiliter Chalcides ac T'hriflæ, Videntur auté Chalcídes quog Thrifsis fiue Alaufis
cognatz,cum aliäs,tum líneailla fub uentre fpinofa.Athenao Abramis eft ínter Nili pifces: cons

' jecerim autem à mari ín flumen illud eam afcendere,fi modo re&té ab Oppiano inter marinos res

ee
4

fertur.nam & Cyprinos & Chalcídes quos ipfe marinos pifcesfacit,alij no faciunt, Abramidium
.diminutiuym apud Xenocratemlegitur. 4| Alaufam aliam elle à Clupea , Saluianus contendit;

Anımal.ın dulcib.aqus OrdoI. 321

Canes.

Antacei.

Gobiones.

Thrafa.

Trutta.

ΚΟΑ

N

NN
N NAM
\ N Y { nm

à
ZA

Ze
2
=
==

LE

uw
==

"
jJ

SS
I
ERS
NS
FI
2
ZE
LS
RS
E
©.
ο
CIS
<<

AN
" " X) BON
vo {N WEL

A, RR ή
DL =

a ES,
DA pr

LX

ve" etit
=> p PO A " LA
EEK

LOGGE %

AAA
SICA

niu
ub

ALLE
Ó SS C AI
μιάς;

quoniam Plinius feribat Attilum magnum Padipifcem,à minimo appellato Clupea ; qui venam:

- quandam eius in faucibus mira cupiditate appetat , morfu exanimari: Clupea ueró minimus non

fiepifeis: & Attili quanuís maximi os tá modice pateat, ut ne mediocre quide Alaufam ad fauces
admíttere pofsit.addit, Alaufam nullos prorfus dentes habere,nullamG orísaut maxiíllarü afperi
tatem. Sícílle, Atcum Clupea nomen ad Venetum Chíepatam prope accedat,l.in i.mutato,ut
plerung faciunt Italí:& aliud Latínum nomen huíus pífcís non extet, nam Thriffa Gracum eft,
Alaufa Germanicum, quanuis et Gallis ufitatum:necalius pifcis Attilo itainfeftusnofcatur,non —
temere Clupeam effe Alaufam,negandum eft. Nam & nomen, & alia etiam qua de Clupealegun

tur apud ueteres conueniunt plerag:nempe ín amnibus capi,fluuiatilibus fere omnibus preferri,
(quod finon omnibus, Tyberinis tamen conuenit:) ariftofas effe & fpinis plenassmagnum effe pi
fcem. Thríífam minorem Graci Trichidem uocant, uel Trichiam: utroq; uocabulo asa as zpi=

yat facto, ut Euftathio placer, hoc eft,ut ego interpretor,a capillarifpinarum,quibusabundantexi
litate:qua nifi mandentibus molefta effent,cum nobilifsimis pifcium certarent. Sed Trichisfor-

té potius Sardínafuerit — ThraíTa uel Thratta Rondeletío,eadem Thrifl& uidetur,ex Atheneo: -
qui tamen hoc non dicit,fed mox poft Thriffæ mentionem:nunc etiam (inquit) que ad Thrattam
pertínét,dícamus.níhil autem alíud,quam pauca authorum qui hunc pifcem nominarüt, teftímo ,
nia fubiungit.Quod tamen Ariftoreles fcribít : Animalia quedam toto genere uaría fung ut Pan-
thera,ut Pauo:& pifcium nonnullí,ut quae T hrattz uocantur, (De generat. animal.5,6.) Thrifsis
conuenire uidetur .hæ ením parue adhuc ternís & aliquando quaternis rotundioribus nígrís ín la
teribus ac tergo utring infigniunî maculis,ut Bellonius fcribit. Sed forfitan Thrattæ potíüs Trut

tx nofira fuerint:cum & nomen quadret, & uaríetas non ín minori tantùm atate , nec tribusaut
quatuor folùm maculis,fed pluribus illis, Truttis per omnem ætatem omnibus conueníat, Adde
hactenus nullum alíud Trutta nomen uetus prodítum effe, (preterquam à nobis πυρώτθΘ”{εά us

nus pifcis in diuerfisregionibus diuerfa nomina habet: ) X ipfum T'ruttz nomen, Gallis Italiscg
ufítatum , non omnínorecens aut barbarum effe exiftimandum eft, cum a Plinio Valeríanome —— .
dico quog fit ufurpatum.Stephanus Grammatícus Thrattam fcribit effe gentile nomen à Thra- |
cia,foeminini generis:& praterea auís ac pifcis. credibile eft autem hos pifces à Thracia denomi=
natos, ubi nimirum fluutj frígidiores & montani funt,in quibus Trutte fine Pyruntes,nafcuntut; *

Ad Alaufam redeo:quam paruam adhuc Galli Pucellam(Pucelleynominant,uelutitranfpofiz |
tisliteris pro Clupella, Ennij € Phagiticis carmen Apuleius recirat: Omnibus ut Clupea (alias — —
Clypea)praftat Muftella marina. quod qde hactenus à nemine fatis confideratü uideo. quodfiíta ^ ^
legas,utrecitauimus, nullus comodus fenfus uidetur. quare deprauatum fufpicor, (ut etíam alía
quada Enni] ab Apuleio citata,) € pro omnibus,repono amnibus,id eft,fluutjs:hoc fenfu, In am
nibus præftantior eft ut Clupea,ita etiam Muftella marina,hoc eft,qua è mariafcendit:ut pifcem
utrung€ mari amnes fubíre fentiat,& in ijs meliorem fieri:id quod de Alaufa conftat: X fimiliter «
de Lampreda quog, fi Muftelam mar.pro Lampreda accipiamus, Ego quanquamLampredam, ——
Muftelam efTe, & marinum dici poffe quód é mari ín fluutosafcendat, nonnegauerím:alíamtas —
men quoq; Muftelam marínam agnofco,quæ ut marina cognomínetur,quoníam in marífemper —
manet,dignior eft.itag Ennium ira potiùs fenfiffe dixerim: Vt Clupea optímus pifcis eft inamni
bus,íta in mari Muftela;fiue eo nomine Aeliani Galen, (id eft; Muftelam, ) {σε Afellü Gate |

. (ide 4?

\

Animal, in dulcib. aquis Ordol. 323

«ideft, Muftelarem & fimilem Muftelæ,) aliumue cognatum pifcemintellexerit Quöd fi quis lez

gere mauult, Omnibus € Clypea (tanquam id ciuitatis nomen fit:nam & fequentibus pifcibus ad
ditlocorum nomina € quibus præftant,)præftat Muftela marina, non contendero,Eft autem Clu
pea ciuitas Africa proprie díctz,ín promontorio Mercuri fita,

Nafcitur in Arari Galli fluuio magnus quídam pifcis , Clupea (KAxzeZ«) nominatus ab íncoz
lis:qui crefcente Luna albus eft:decrefcente , totusnigrefcit: & corpore nímíum aucto a propríjs
fpinis interimitur. In huius capite lapis reperítur, fimilis grumo falís , quí optime facit ad quartas
nas,finiftro lateri corporis alligatus,decrefcente Luna, Callifthenes Sybaríta apud Stobæü,Quæ
an Alaufz in Ararí accídant,uírí natura ftudiofi, quibus cognofcendi hac facultatem fluminis il

| liusuicínitas præbet,obferuabunt. Hzc ex ueterum lectíone de Clupea mihi animaduerfa funt.

Tam quod Saluianus anguftius efTe Attili os fcríbít , quam ut uel medíocrem Clupeam ad fau-
ces eíus petendas admittat:confiderandum αἰής diligentiùsrelinquo:prafertim Padi accolís.Plíz
nius quidemminimum hunc pifcem faciens, Calliftheni quí Clupeam magnam facit, aduerfatur,
An ídem pro ætate ut maior & minor eft,diuerfa nomina fortitur? Frigidum hoc, quod fine denti

' bus morfu exanímare non poflet,Bellonius ; Alaufam (inquit) líneam afperam & ueluti cultella-

to mucrone fcindentem (Jub uentre:ficuri Harengus,Sardina,Liparis, Apua,Phalerica, & Celerinus Ocea
ni) gerit.qua Attilum ingentem Padi pifcem exanimat.ea uero acutior eft in pufillis pifcibus.Id fi
uerum eft;non Plinium (ut facít) tefte citare debebat:fed errorís potíüs eum infimulare, quí Clu-
peam Artili uenam quandam ín faucibus mira cupiditate (fanguinis nímírum eíus fugendí) mors
fu appetere tradit, Effequidem infeftum hunc pifcem Attilo,eo faciliüs credíderím:quod Stu.
rioni etiam (cui cognatus eft Attilus) cum Alaufa difcordia quedam intercedat:quod ex Io.K ent
manni Albis Auuij pifcitrm defcriptione didici.Zige,inquit,pifcis (id eft, Hircus) ab accolísappel
latus (al; Golofifd nuncupant) a Sturione compulfus Albím fubit. €| Eft autem Zige pifcis, uelip
fa Alaufa;ueladeo fpecie naturag fimilis,utmerito eodem nomine appelletur,
GR AE CI hodie Phriffa uocant. |
AFRICANI larrafa,utfcribit Scaliger.
ITALI Chiepa:Roma Laccíauel Lachía.
-HISP ANI Saboga. |
G A LL Alofe,Burdegalenfes Coulac, Maffilienfes Halachía. Minorem uerö ín hoc gene
re Pucelle nominant Galli,alibi Fícte uel Fenícte, Andegaui Conuerfum:alibí Gautte.

"GER M. Alfers£lferAelfeDint:Leüßfifchrimalim 4. aufififcb;& circa Argentina (Meyen-
fifb. (quod nomen alibí inRhenoL eucifcifl.generi,Hafelam noftri uocant;tribuitur,) (/2anne
mer bendft.E mari Bafilea ui afcedit. Ide puto et Verin®, nifi etate forfan & magnitudine tan
sum differat. Idem etiam,aut omnino cognatus, Zige uel Sieg in Albi díctus pifcís eft: cuino=
men hoc ab hírco índítum efl propter uirofumfaporem.aliqui à colore capitis, & oculorum prz-
fertim,Golofifch, id eft, Aureum nominant, ut audio: quo nomine dí&um ín Marcbía, cetera fi-
milem,fed latiorem effe aíunt, |

ANGLI Sbadde minoremuerò Pylberuel Pylbarde.

M

ER AR
BITTO 107

AGLI

EM. ANA

Ας
ΑΛΛΗ
ο ή:

PT
NUDO
2480

PP

APITONIE Vs huncpifcem adnumero, propter fimilem (ut ex pictura quam Kentman-
Cio mifit conijcio) corporis formam, differentiæ uerò caufa anadromum cognomíno, quod
ex Oceano Albim fubeat. Nafutus uídetur, prominente & carnofa fuperiore oris parte, ut in no-
firís fluminibus is quem Nafi nomine defcripfimus fupra: cuietiamreliqua corporis fpecie per
omnia adeö fimilis et, ur diferimen nullum animaduertam,ne colorum quidem fereinifiquod Al
binushic Nafus (aut Símus) magis albicat,nofter uetò magís fufcus eft. Sed nofter plane fluuiati-
lis eft, Albinus € mari afcendit:quem uel ab Albi ein $£lbnafen/ uel à maríein MDeernafen appel
lare licebit,Pretereanofter uilis & plebeius eft, Albinus uero inter laudatos,prefertim affus.Hoc
etiam notandum, cum Albinus alío nomine Blícca (Blick) dicatur,longe alium pifcem eode no=
mine à noftris uocarí, de quo dícemus inter Lacuftres, ‘Zerta quidem nomen, etiam Polonis
ufitatumaudio, Germani quídam (ni fallor) Sozte per o.proferunt,

PERLANV S,uelEpelanusuulgare Gallicum nomen eft, Inoftijs fluuior& (inquit Ron
deletius) in Oceanum inflyentium, ut Rhotomagi & Antuerpix,freques eft pifcis qui Eper-

—

Viola.

Lallus,

E mari afcen

dit,

Muftela,

z24 DePifcıb,anadromisPars Vi E

I»

NN

fan dicitur änitido X fplendido colore,quo unionem (perlam) refert, Idem uiolæ odorem refipit, EN
Eius duplex eft genus.alius marinuseft &litoralis,qui afinos paruos refert,&c.alíus fluuiatilis, ||
Sic ille,Sed fluuiatili nomen idem,genus omníno díuerfum eft. @ Saxatílís eft Epelanusnofter,
Sequane litorum alumnus,partím marina,partim fluuiatili gaudens aqua. Glabro eft corpore:un
de falfo quidam Afellorum generis effe iudicarunt:capite ad Merlucíum accedéte,& c. Aliquiab
odore Violam pofle uocari cenfent,Bellonius:qui faxatilibus marínís eum adnumerat , ego ana:
dromís maluí. | i
GERMANICE uocari potetít ein (Deer. rétele. Plané enim cognatus ei videtur pifeis,qu& - 4
|

Rétele noftrinominant (eft autem Vmbra lacuftris minor) à colore,quo forfitan differt,rubicun
do:reliqua ením conueniunt,figura,magnitudo,pinnæ,dentes in maxillis & lingua,mollities car
nis,fuauitas faporis,lapides in capite, Audio agen apud Germanos inferiores dictum pifci
culum,fimilem efle Eperlango. | .

ANGLI, apudquos copiofifsimuseft, Schmeltappellantabodore. Turnerus Anglus
Gobij genus effe putat.Smelta (inquit) noftra,pifcislitoralis,gregatilis,circalitora parít,& in flu=
uios fubit,ubi pinguefcit.nec perpetuo in fluuijs degit:fed uere tantüm,quo tempore copialonge
maxima ultra Londínum aduerfo flumine natítat, Raro aut nunquam ultra fpíthames longítudí _
nem excrefcit. i |

Liceat δέ Græcum nome fingere tam nobili pifci,ut ita Gracis ab io (id eft,uiola) dicatur Ial«
lus, ficut à thymo Thymallus denominatur, «| Lege etiam fupra in fluuiatili Eperlano Parter,hu
ius Ordinis. E i Ä i

Figura bec Lampetre ad pifcem "Bafilee captum exprefla eft :abea quam Rondelerius dedienona * :

nibil narianssprejertim caude pinna.

AMPETR A uulgödidaeftälambendis petris , (alias Lampreda:) quód integrum fere di-

emore fuo faxis (quemadmodum & pícatís nauium clauís) fic inhæreat,ut ea lambere uideas
tur,Belloníus, | Lampetras duas Saluíanus exhibet.Ex his maiorem,bicubitalem femper inue-
niritradit,& maculofam.minorem uerò uix pedalem effe,abfgg maculís,fübcíneraceam.ínter has . -
autem colore & magnitudine medias nullas inueniri (circa Romam:) unde probabilíus uidetur,e=
as non ætate tantüm & magnitudine, fed etiam fpecie differre, Eauero (inquit) quam D2ycË
Germani appellant, cíu(dem generis fpecies quaedam tertía efl,medía inter prædictas conftituena
da,&c.Reperiuntur tum ín marítum ín fluminibus.minores nang frequentíores , maiores uerò
rariores, íneunte uere flumina mari proxima fubeunt:in illisg toto uerno tempore commoratz,
in mare deínceps aftate incipiente reuertuntur,&c. Sic ille, De minima Lampetra fiue Mufte -
la, díctum eft íuprà Parte 1. quoníam alijs plerif (preterquam Saluiano) fluutjs & ríuís propría |
uidetur. € Muftela marinafimiliter ut terrena,omníum cadauerum,in quz incurrit,oculos exeft .
& conficit,ut audio, A elianus:tanquam nomine inde facio, ego à colore nomen Muftelis noftrîs
hoc eft, Lampreda & cognatís pifcibus,inditum fufpicor: quod prona parsfere fufca uel fublutea |
in eis fit fupina albicet,fimiliter ut in terreftribus : quas etiam corporis longitudine quodammoz
doreferunt. Muftelinum colorem ínterpretantur fubliuidum ac lentiginofum,cuiufmodiinue ^
ftibus cruore commaculatis appareat. Adde Muftelas marinas barbatulas effe,ut terreftres: & {- —
militer fere fluuiatiles illas,quas Trifsiasuocät, Scaris Plinij tempore principatus dabatur, Pro
xima his (ínquít) menfa eftgeneris duntaxat Muftelarum:quas (miri díctu) inter alpeslacusquo |
que Rhetiæ Brigantinus emulas marinis (aliqui legunt Murænis) generat. Brigantinum quidem — —
lacum effe, qui uulgo ab urbe Conftantia denomínatur, quegRhenus penetrat, certum efliíneo —
nullas Lampredasrepeririaudio.negg mírum: nam cum è mari fubeanttum maiorestummedio= - |
cres Lamprede,catarrha@as R henifuperiores,quæ nó longe infrà íllum lacum funt,fuperare nó.
poflunt,ut neg; alij ulli pifces,præter Anguillas forte,Sed hac dere inquirendü diligere E

Alnuis

FEN

Son $i

LI

Animal.in dulcib. aquis OrdoI.. 325

,
fi nulla (ut puto) ín eolacu Lampreda unquam inueniuntur, Plinius alium pifcem eo nomine ín
tellexerit, Trifsiam nimirum uel Botatrifsiam Infubrum,qua hodíeG in lacubus Sabaudorü Mu
ftela uocatur.Caterùm Aufonij Lampreda, quando ita doctifsimis noftri feculi uiris placet, efto
Muftela: & Grace etiam radi ποταμία nominetur, Lampetram Græci Galeonymum & Gale-
xiam appellarunt: Latini Muftelam , à maculati huius nomínís quadrupedis tegmínís fimilitudi-
ne,Bellonius. Rondeletius Galexíam uel Galeonymum Galeni, Sturionem effe fufpicatur:qui
forte nec Sturio,nec Lampreda eft , fed € Muftelarum in mari manentium genere pifcis, | Lam-
petra (inquit Saluianus) Gracis incognita eft,cum,Galenotefte,qui Galexiam nominat,in Gra
co mari nullibi nafcatur.R ome autem Galexiam uocari fcríbít Galenus,cum hoc minime Roma
num fit nomen, necab ullo feriptore Latino ufurpatum, (ut neq; Graco quodfciam,) & Galeno
ipfi hocunoín loco: ad imitationem nímírum Latini nominis (ab ipfo alijste Grecis in Italia habitan=
sibus confito nomine.) Gale.n.Muftela eft, (unde Γαλεβίας forte fata, aut raa«o/ae (icut ab After, Afte
rias,) Hzc ille, € Lampetra ex genere eft cartilagineorum pifcium, qui longi lubricig funt.Eam
non recte uocari arecentioribus quibufdam Lumbricum marinum,R.ondeletius docet, Lampre
de quide nomen à Lumbrico detortü uíderí poteft:id@ eo magis,quoniä non omnes modo popu
li qui Latina lingua ueftígía retinuerunt,Lampredam feréappellantItali,Gallí, Hifpani:fed eti=
am Germani,&c. d] Alíquí Vermem aquatilem nominarunt, propter hzc Plinfj uerba : In Gan
ge India Statius Sebofus haud modico miraculo affert, uermes branchijsbinis fexaginta cubito=
rum,caruleos:qui nomen à facie traxerunt.His tantas efTe uíres,ut Elepbantos ad potum uenien
tes mordicus comprehenfa manu eorum abftrahant, Color cæruleus Lampetra (inquit R ondele
tius) item mores quadrant, nam petrís & nauibus ita harent Lampetra, ur auelli non pofsint, ne=
que repugnat cubitorum fexaginta longitudo:in India enim omnia grandíora funt. Vermem ta-
men aquatilem hunc effe aut dici non probat Rondeletius. Caret enim (inquit) omníno pinnis,
ut Muræna.atqui non ídcírco non debetuermís dici, quod pinnis careat,fed eò magis etia. In dor
fo quidem pínnas dirigenda natationis gratiahabet. In India Cluias fluuius rectàad Oceanum
fertur:cuíus accolæ nobis dederuntuermes,ex ipfo fluuio extratos, femore humano crafsiores,
omni genere pifcium fapore præferendos, Alexander Magnus ín epiftola ad Ariftotelem.Hi uer
mes nimirum Lampreda uulgo dita fuerint,aut eis cognati pifces:zxwAxnes ποτάμια, At Gana
geticus ille fui plane generis & diuerfus fuerit:cui nec branchias,nec brachía Είπα, fed dentes bí-
nos Ctefías apud Aelianum tribuit, fímilem alioqui uermi ín ligno nafcenti faciens, &c.ut ín Hi:
fioria aquatilíum noftra , ubi de Vermibus aquaticis dictum eft , copiofe expofuímus, qLicebit
Lampredam,etíam BAMay,id eft, Hirudinemmarinam appellare, Strabonís exem plo:quifcripfic
in quodam Libyæ fluuio nafci Bdellas feptenüm cubítorum: qua branchiashabeant perforatas,
ita ut per eas refpirare pofsint. Nam Lampetrz ore ita faxis δὲ nauium clauís herent,ut optimo iu
re Bd Mac itg τὸ Bd «ay, id eft,a fugendo,dicitur,quemadmodî fanguífuge,Rondeletíus, Ean
dem, Murenam fl. (a marina toto genere diue:fam)appellatam fuifTe ex Dorione perfpícuum eft;
qui Mugazvzp moræuixy ait unicam habere fpinam,fimilem Afello Gallarix,Idem. ^ Ceteri Oppia
nushunc pifcem proculdubío Echeneídem ab effectu nominauît : quae Latine Remoradicitur,
Defcriptio quidem eius undiquag conuenít:naues autem eamin mari remorarí,experíentía no«
ftra comprobatum.Interím non me latetalíam effe Ariftotelis, Hiftoriæ 2,14.& Plínij 9.25. Eche
neidem,Idem, | Sí Lampetra eflet Echeneís, multi ín Ligerilintres curfum tenerentab hísreten
tí;quod quis aut uidit unquam aut accepit ? lo.Brodzus.

Nauibus quidem in mari plerung animal aliquod adharere exiftimandum eft , ut aliquod ge-
nus Cochlez, uel Lampetram, uelaliud:quod cum nauis uelín portu manet , uel curfu recto fer=
tur,nemo anímaduertít;at ea impedita & occultam alíquam ob caufam detenta , inquirentes aliäs
aliudanimaladhærens,inuenerunt,in quod more caufam,cum alíam nefcirent,reiecere: itagali)
alias Echeneides defcribunt, «| Lampredas funt qui à fulgore(niroré nimirum cutis ceu oleo delibute)

Galeonymus
Galexias,

Lumbricus
mar,

Vermis aqua
lis.

Hirudo

mar.

Murena,
Echeneis.

Lampyrídes uocent,fed auctorem nullum habet,Barbarus.ego Lamprías appellare malím, fi fin Lampyris.
gendum eft uocabulum Græcum (ut Anthias dícímus) non a fplendore, quiuifu percipitur, fed Lamprias,

conuíualí.Azézgozwzz enim et fplendidilsima funtconuiuia,in quibus huiufmodi dij uifuntur.hi e-
nim díj funt τοῖς tyyaspı%as,utita loquar:hoc eft, illis quorum deus eft uenter, Q Tíneas fontium,
quas Plinius frigoris eorum indices facit,ego non Lampetras , ut alíquí , fed infe@a illa aquatilia
interpretor,qua uulgo Scrophulas Galli uocant,noftri Bytsen, «| Alabes, Ar&ßss, (ut Chremes,

Tineefontin

Scrophule.

Chremetis,) Straboni pifcis eft Nili : Plinio Nilidis lacus. Alebetz (inquit, malim Alabetes) Cos _gleber,

racini,Siluri,reperiuntur in Nilide lacu,quem Nilus efficit, Apparetautem à leuitate & lubricira
te nomen εί fadtum,ficut & alabaftro,& cum Lampetra pífcís lubrícus fit, X nomen ferè conueni
at,(a.initiali detracto,& m, anteb.adiecto,recentiores quidé Graci plerung e.antew.preponät,
Ut μπὄλμπιοε, p puluerís,) ut ‚p alabeta,dicatur Läbeta:fihüc pifce in Niloreperiri mihicöftaret,

omnino Alabetem effe conijcerem. 4 Archeftratus prz omnibus anguillis laudat eam, quam in- 4yewiliz 48

P , , s Wi, à a 4 pim
ter pifces folam &zvelwy effe dicit:Lampredam forte intelligens, qua ut in fummis deliciis eft, ita „.,

omni ofsium fpinarumé duritie caret.Loco enim fpine dorfi,cartilaginem habet;eamd teneram
* ΄ E er Tad ΄ ΄ . , H H >

adeo , utín ciboetiäm appetat, In minoribus Lampredis memini me loco fpina dorfi nerui unis
€

EOS.

&
—
C .

bos i i ο È E et A
326 DePifcıb.anadromisParsvV.
cauum continuumreperiffe.Apyrena quidem è malorum Punicorum genere avoloze id efl,nu, —
cleos habent nec duros nec magnos. Quod fi Apyreno l.líquidam uelutiarticulum prafigas; faci -
Fiflula Lam ein Lampyrenam & Lampredam mutabis. Sed fatis denomínibus. Hocinhuiuspifeisnatu. “
prede. ra mirabile, quod prater aliorum pifcium morem,fiftulam in capite fupremo medíodQ gerít: qua,
utcete quz pulmoníbus refpirant,& aerem trahit,& hauftam aquam reíjcít , cama ob caufam ín
fumma aqua fluítat, facíletp fuffocatur,fí ínuítum fub aqua diutius retíneas. Q Albertus Ma us
pro Lampreda Murænam dixit, €] Lampetra flaua capitur in mari Oceano inter pae
uegiam,fedraro:cætera fimilis uulgarí. i rang
1T AL. Lampreda, DT

BISPAN, Lamprea. | m.

GALL. Lamproye.Circa MonfpeliumLamprezze.Sabaudís ad Neocomenfem lac, Lam,
bri. Foetus eorum Burdegalenfes Pibales appellant, Rondeletius. Alíter Cafar Scaliger:San |
tonica (inquit) uox eft Piballa:pifciculus tenuis,uermiculi fpecie, Anguillarum more natans,co-
lore candido.maritima natura confultiaiunt effe Anguillarum primarudimentatadultiores Pim
perneaus uocarí.perfectas communi nomine agnofcí, Sic illi, Fieriautem poteftutergurfalla
tur, & Piballa Gallorumnon alíusfit pifcís, quàm À
Flandrorum Pymperele : uelut Angliuocant, Dy= — Iconem banc ut ab Argentinenfi pilore accepi, p 7
people/ Sprall oyle: Mifeniad Albim Spirabl. Juumaiorem Br quàm uellem. |
Hic enim pifcis eftlongus,fubfuícus,fpecie quareliz _
qua anguilla:lubricus,roftro & capiteacuminato. E |
mariin Albim afcenditinec durat, fed contabefcens
moritur, H

GER M. 4 ampseo/2 ampiet/Z empfrio/ Bafi
lex A ampberyn/aroffeÍeünaug: Vide in Laprea
da media. per inferiorem Germania 2. ambieij:Cos
loniæ 4 ampcreij.

ANGLICE, 4 ampseye/Z.ampzaye / Lam:
picll/ Lampron:uelanyneeede cale, id eft,Enneos
phthalmís Anguilla, -

POLONICE & Bohemice Neynok uel Nayn
og,uocabulo Germanico.

^ AMPREDAmedía(uulgó dícta.)Nomína Lati
bs. eadem qua fuperiori,huic conueníent. minor
efi quàm præcedens, maior quamfequens, Italis
& Gallís ignotam puto, Hacquoque è mari fluui
os fubit. Lege qua fupra fcrípfimus cum maiori uel

fimpliciter dicta Lampreda.
GER M. Argentine uocatur ein Bärle/Berlin/
Berling. Francofordia X apud inferiores Germaa
nos ein Diicteuel DÓzicÉ,quod nomen à Lumbrico
dempta príma fyllaba factum uideri poteft. Ad Al«
Enneophrhal bim ein! Teiinaug,hoc eft, Enneophthalmus, quafi
nouem oculis infignis, prater enim duos oculos pro
prie di@os,branchi& paruæ,rotundæ, detecte, feptes
ne, ocellorum quadam fpecie apparent, Noftri hoc
nomen priuatim minima Lampredetribuunt:fed ut
nominishuius caufa, eadem & fimiliter in Lampres
dis omnibusapparet : ítahoc nomen quo generale
& commune couenerit omnibus,ad fpecíes uerò des
fignandas magnitudinis differentia exprímenda fue

rit,

ANGL, ARleane Zampselle/ final Zan

prelle.
21. Ein

uius.

DL er. - © “0
SS <
FESSES >

IR

2222

Animal.indulab.aquis Ordol. 327

A. Lin Salm. 25. Lin 2: ados.

«A. Icon e$ Salmonis ante partum , hoc efCsuerm e eftiui, non [atis probé expreffa. PB. uero autumnalis
6 byberni Salmonis,fub partum & à partu , (quiroffrorecuruo ac maculis pluribus facile dignoféutur ,) effigies
esCmelius depitta quàm alteriusique emendari ad buius exemplum poteritzaliud enum non dif-

T roftrum ei incuruum non ef C sete.

fert putoyni

N
SP

N

i
D]
i
NIS
RIES?
RR
IIIIN

NS
TRN
i SS

2

Lb dn p^
NV mn 0)

00 d
σ ZN
No 071

Me
NNNN

ee
οφ

SI Sa et
eso

= 9
EA À RER
GT, FD, SEE 0
FA Z VET ος.
A v
d 7 ος E
Z al d 113 ca
7 LG Di
{ \ ©) S
4 0 ds
93 -
: È AL
A 0 pf.
GC ΗΡΙ
3 7
oo C AN
3 CRC! [A
"m j PAM
^. η

ELEC.

Anchorago.

E fox.

Salanx.

328 DePifcib, anadromisParsv.

1
. x : PORN
x =

Salar,id efe, Salmo paruus, Æin Selmling-

AL M O NI Snomen apud Pliniumlegitur.Gracis incognitum fuiffe, & ideo Graco nomine
ee mírum,cüm Graci ueteres in Oceanü non penetrarínt, In Oceano enim tantüm
nafcitur, (nos in fluuijs tanti naci quos ex Oceano Jubit,oftendimus:)qua de caufa fluuios tant eos fubit,
qui in Oceanum ínfluunt, Rondeletius, Bellonius etiam Sulmone fcribit,in prima per u,quod
non probärim, @Salmonis nomen à Germanís R hení accolís uel Gallis Aquítanís Latiniacce=
perunt, uideri autem poteft à fale deductum nomen:quod hi pifces in magna copia faliri, uel fale
muria@ inueterari foleant,in tomos cOcili:perinde atq; in mediterraneo Thynni:quos & magni=
tudíne referunt, & robore corporis , ui faliendi , (ut fi Latínum effet uocabulum, a faltu factum
uíderípoffet:) & natura migrandiad fumma fluminum, ubi pariunt:ac inde reuertendi. quemad
modum Thynniex mediterranei inferioribus partibusaduerío mari in Pontum afcendunt , inde
a partu reuertuntur, Thynnumafili ínhzrentesagítant , Salmonemhirudines&lampreda. A
Salmone diminutiuum recentiores aliqui faciunt, Salmulus,quem & Salmunculum dícamus li
cet:is paruulus Salmonis fœtus eft , ut Cordyla Thynni.idem ab Aufonio Salar dicitur, adultior
iam Sario,media inter Salarem & Salmone ztate:alij legunt Fario.& omnino uerifimile eft Trut

tam quz uulgo Forina dicitur,ab Aufonio Salmonem,fed etate mínorem exiftimatum, ut (Parte '

4.huius Ordinis) in Trutta diximus, — 'ruttaquídem tam multa Salmoniaffinia habet, ut nuls
lumaliud pifcium genus ei rectius comparetur, Anchorago Rheni pifcis à Cafsiodoro pradica=
tur:qui uel Salmo uideri poteft,e Rheno praflantí(simus, & certo tempore roftrum anchore in=
ftar incuruans:uel Trutta lacuftris,quam cum ídem patitur, YnlancË appellant Germani ad ofté
umRhení ínlacum Acroníum fe infundentís : ficut X noftri quà Límagus fl. lacum íntrat. parí-
tura enim fluuíos fubit, ficut & Salmo:& formam roftrí fimiliter mutat, eundem pifcem in lacu-

bus Carínthíz Rbeinancé uocariputo , tanquam a Rheno & anchora compofito nomine. Non

bæcuerc folüm,fed X alie quedam in fluuijs X lacubus Trutta fic afficíuntur;& eo tempore dete.

riùs fe habent, ing cibo minus grata funt,ficut & Salmo: itag etiam nomina mutant, uel omnes,
uelaliquæ, Salmonemaliqui alio nomine Efocemuocant: ego Lucium potiùs Efocem iudico,
g Salmonis,ut didtum efl, Græcü nomen uetus nó extat:qui uoluerit, Salange appellet: quoníam
Zireyf boni pifcisnomen legitur apud Hefychíum:neg praterea quínam fit explicatur.aut poti=

ds à {altu, (unde & Latine aliqui díctum putant Salmonem,) AAuep nominetur;uela migrandi na=

tura, tezwr&elgouG" fed id epitheton potiùs quam nomen fuerit.uel à1G- πυρξντθ”, Αλιπυρδε, id eft,
Trutra fpecies, marina Trutta.uel dromías dromasue Auuiatilis, Ariftotelesenim in mari droma
des uocat Thunnos, alios@ gregales ; qui aliunde ín Pontumexcurrunt, & uix unoloco cons
quiefcunt. i
1 T AL ΤΗ: Salmone carent,ita etiam nomen eius à Gallis aut Germanís mutuentur oportet,
GALLInomínantSaulmon. Magnos, Salmones uocant:paruos, (Galli & Aquitani) Ta
cons.preterea marem a fcemina diftinguunt.hanc enim ob roftrum magís aduncum, hami modo,
Beccard appellant,Rondeletius. Aliqui foemínam à ferendis (portandis) ouis, Bortiere-, differt
hec à mare aduncitate labri inferioris, Bellonius. | Eft Trutta fpecies (inquit Caefar Scaliger)eo
in Auuio,quo Normanni a Britonibus feparátur:cuíus inferior mandibula , extrema cufpide cur
uata,furfum uerfus conditur ín foramine fuperioris. Quem roftri uncum falfó quídam ín Salmo=
neo genere fœmellis defignauit. Non enim fexus in genere, fed fpeciei notam effe patet: quod hic
fine illa,ut íta dicä,pyxidatione,quotidie ouís foeta certo anni tempore capiuntur, Sic ílle.q Noz
firi pifcatores ín mafculo tantüm Salmoneroftrüm inferius infigniter recuruarí aiunt, in foemina
perparum:nefcío quàm recte,
GERMANIS cítca Rhenum & alijs Salmo (ein Salim ) tempore ueris æftatis ποπαίπα-

tur,ufque ad diui lacobi diem, qui eft uicefimus quintus Iulij. deinde mutato nomine ein abs
ínutrog; fexu (quanuís marem alíquí priuatim apud nos fic uocant,foemina uero A poer uel Pig

der) ufque ad diui Andrea diem, qui poftremus eft Nouembris. Salmo ígítur vernuszftiuusg — —

efi: Lachfus uero autumnalís & hybernus,füb partum fcilicet & a partu:quafi laffum dícas;longa

iam natatione aduerfo flumine & partu exhauftum : uel àgenítura quam noftrí 2. eicb appellant, h

quafi λεχῳθ”, οίτσα Roftochium Zafinomínant, Saxones & Mifeni Salmonís nomine non ua
untur: fed 2 adf appellanttempore,fexu & etate quibufcunque.per autumnum quidem & hye
| mem

ων στ oo. |

| . T . 5
Animal. indulcib.aquisOrdol. 329
mem cumfublapidibus & faxis delitefcens contabefcit δέ maculís ruffi feu eneicolotis ímpletur,
abtijsipfis Rupferlachs uocítat, { Salmuneulos,id eft paruos € uíx digito longíores Salmones,
nofirí alijegnominät Selmling:Mifeni Canisgen/Ranisle/TKunszle/ab ipfa paruitare puto;un
de & Georg. Agrícola Latine Salares nanos uocauit,

ANGLICE. Salmon uel Samond.priuatim uero dum melior ín cíbo, & fuauiore ac frías
biliore carne eft,uocatur 4 TRribbeSalmon,hoc eft,friabilis Salmo . at poftquam carnem dete-
riorem babere, & roftrü curuare cceperít; porco grandinofo ab eis comparatur, uocatur@ a 1 p
per Salmon:quod Germanus diceret cin Rupferfalm.

ILLYRICE Lofos:quonomine Poloni & Bohemi utuntur.ínuenío &alíud Polonici Los
fos tzarny.

ILVR V M pifcemprimus noftro feculo Io,Manardus Ferrarienfis medicus, agnouit : quod
Si epiftolis eius apparet,ubi Vngaricum eíus nomen profert,fed male, à Manardo Bellonius,
qui tamen Silurum a Glanide ( Plínij errorem fecutus) non diftinguit,nec fatis diligenter defcri-
bit,barbularum mentione omifla.Ipfum uerö pifcem omnibus adhuc ignotum , & multis [6gis&
eruditorum controuerfijsagitatum, primum ego piGum exhibui, & innoftris regionibus often-
di,uarijsg nomínibus (qux nunc fubijcíam) quis fit interpretatus fum. Bellonius forte ueri Gla-
nidem defcripfit,utpote in Strymone Thracia fluuio captum pifcem, ubihodieg Glagnumap-
pellant.in eo enim Glanides agitare tradít Aelíanus, Siluros uero ín Mæandro & Lyco Alız, &
Iftro Europa flumíne.Equídem conijcío omnia qua de Glaníde fcribuntur, Siluro etiam conuc-
nire,& duas uníus generis proxími fpecies efle;hanc maiorem & nigriorem,illam mínorem & οἱ
biorem,ficut Paufanias etiam fcribit:quanquam Siluros non nominat, de ἤς tamen eü fentíre du
bíum non eft.(Lege qua fupra fcripfimus in Glanidis mentione, fub finem Partis 1111, huíus Orz
dinis,) Dentibus etiam Silurum à Glanide non difierre putauerím, quanquam Silurus à nobis ex
hibitus non magnos dentes,fed paruos & conferdtos habet, ordine uno ín maxilla feu labro infea
riori, duplici autem ín fuperiori:præterea ín palato fauces uerfus , utrínd; dentículorum congeri=
es quzdam apparet, quibus ab inferiori parte nulli occurrunt:fed inferior orís pars, (interior qui=
dem,non prima ftatim quà branchíz quaternæ ad eam quz loco lingue eft partem adnafcun:ur,)
lima inftar exafperatur.hzec dum fcriberem, Siluri caput arídum, manibus tenebam . Ariftoteles
Glanidi durifsimos dentes efle feribit,ut uelhamum rumpat morfu, id quod Silurum etiam face-
re poffe non dubito:non täfingulorü dentiü robore ac durítie, dj ftipatorä (ut díxí) congerie, alibi
&yruspapkyop appellat, quod hamü deglutire foleat:nä fic Aelianus interpretatur,& hoc quog Silu
rum noftrum facere conftat. quem ín híftoría nofira non dentes habere dixi, fed labía lima inffar
exafperata, fic enim ab altjsacceperam.ac rurfus ex aliorum uerbis,idé meliùs, dentes ei attribui,
paruos & inftar pectinis illius quo lanez ueftes depectuntur. Caput quod habeo parui Siluri eft,
ín maioribus dentes etiam maíores ualidiorestpfieripar eft. Ouorum cuftodiam ut Glanidi
(mari) Ariftoteles tribuit, ita Siluro pifci Albertus Sumumlllyríco uocabulo appellans : & rurz
fusincrementi tardítatem, Ariftoteles Glanídí, Albertus Siluro, δές, Vtrang feram efle uoracif-
fimam,et in queuis oblata animalia graflari,authorum teftimonijs liquet,Itag fimiliimos effe hos
pifces,& fpecies plane congeneres non dubítamus, adeo ut non fit mírum ab aliquibus tantam fi=
miílítudínem non diftinguentibus nomen unius alteri attribuí cum olím t& hodie, Ariftoteles Gla

nidístátüm meminit: Pliniusex eius uerbis Silurum interpretari folet,cü alibi diftinguere uidea=

tur, Gaza quo Silurum tranftulít, Aelíanus Glanídem in Strymone capi fcribít, Silurum ín Ly
co & Mxandro:at alíbi Iftriani etiam Siluri mentionem facit.Bellonius Glanidem Nilo attribuit,
ueteres Siluritantum in eo fluuio meminerunt, Athenzus Latf in Nilo pifcem fimilem effe tra=
dit Glanidi Iftri, tanquam hic ín Nilo non capíatur . Verum Bellonius Glanidem à Siluro prora
fus non díftínguít, Saluíanus cum louio Sílurum ridicule putat effe Sturíonem: & uerä Silurum,
utpoteín Danubio captü,ut ait,p Glanide pingit, Bellonius Silurî, five potiùs Glanim,cartilagi
πείς ouiparis adnumerat cum Sturione € Attilo:quod quám redte fiat, confiderandum ef, forte
enimnon cartilagineus,fed fpinofus Silurus eft. nos Glaním fuprà inter fluuiatiles fimpliciter po
fuimus:Silurum uero hic interanadromos.quoniam € mari flumina fubire,ing eis parere, mane
τε, & profícere ex Io.Kentmanno didici, ex ueteribus quidem uterg fluuiatilis tantüm effe uíde-
tur.Glanidem quod; cum natura ade cognata fit,e mari fubire uerifimile eft. R eperítur hodie Si
furus non folümin IMceno Germania fluuio,ut Plinius prodít:fed in eo,utín Rheno quog (Pau
fanias ín Rheno & Iftro gigni fcribit) quemingreditur, perraro : frequentiùs autem ín alijs Gers
maníz fluminibus plerifg,maioribus præfertim,ut Danubio, Albi, Viadro, Viftula Sarmatia:i»
tem Lyco & Tibifco, qui Danubio mifcentur; (Aufonij tempore etía ín Mofella, qua ín Rhenum
defcedit,capiebatur.) Item in lacubus aliquot Heluetiorum & Sueuorum,ut Moretano Bernen=
fium,& Iuerdunenfi Sabaudorum,& Acronio quem a Conftantia denominant:& minorib.qui-
bufdam,ut ppe Rauenfpurgîi et YO alofec oppida:in quos forrafsisex Acroniolacu per Schuß
fl. afcendunt, fed quomodo e mari afcendentes ílluc perueniunt rarifsimi quidem ín Rheno ca-
piuntur,& ur per Rhenum afcendant,per Catarrhactam eius fuperiorem, qui prope Scaphufiam
€ 3

330 DePifcib.anadromis Parsv.

"E ^^y

Α ί
m
1
à
e 5

Effigies Siluri, quam olim accepi.eiufdem uer poflea accuratius expreffas icones Iulius Alexana »

drinus Ferdina

[ed colore magısmigricante,& oblongiore a

ngufhored, uerfus caudam corporis filo, :

PE

PAM
LÉ
Π LH αν

4

E
IH

al

WM ) |

7

EI
AS
KE 2

TG A}

a) ji

] =

iod
1 Augufti medicus è Danubio, fobansies Kentmannus ex Albi,& Carolus Egela.> 00
lius clarifimus Rauenfpurgi medicus è lacu uicino , ad me dederunt: ei quam hiceschibeofimiles,.. =

[4

—— Animal in dulcıb.aquis Ordo I στι
Alia eiufdem(parui re ne praga Bernenfium, :

RT
N N \ N NN SN
Lave EZ
iN a σύ,
I \ \ VS ALTER ^ LI À
D "à | ME man PW \ NM N CS

LE P EEE a oh | E
= ( té

27 e:

Alia è pifcina pifcatoris cuiufdam Argentine uidetur autem cauda eius attrita proa
pier piene anguftia,aut aliam ob caufam.barbule uero, que quotannis ei decidunt,
nondum plene enata. Hodie quidem aliam eius formam effe dicune, quam cum mibs
depingeretur. Aetatis certe locorumg, difcriminasmutationem aliquam adferunt:ne-
que idcirco [pecies diuerfe fuerint,ut primum exiflimabam, icombus tam diuerfis ad
me miffis.potea enim cum pifces ipfos Augufta, Argentineg, uiderem aliter imdicaur.
Antamen [pecies diuerfæ in Germania reperiantur, diligetiores olim confiderabune,

eft,eluctarí non poterunt , ut neque Salmones , nec alij pifces præter Anguillas.itaque uel è mari
nonuehíent ín Äcronium, ín quo tamen rarifsime inueniuntur , & forfan e pifcibus paruís huius
generis olim iniedtis,aliqui funt prognati.uel fi e marimigrant,eademquaanguille corporis agí-
| litate Catarrhadtam illum euíncent, Argentina pifcatores duo cíues (quorum alterinomen eft [a
cobus Baïrner,alteri lacobus Lamp) in pifcinis fuís Silurosalunt;uterg fingulos,aut alter binos.
eorum duos anteannos quadragínta ín Rheno captos aiunt,uix digiti longitudine,& ab eo tema
pore ad pedes fex cum dimidio excreuiffe,alterum faltem. Vníus iconem Petrus Stuibius affinís
meus íuuenís dotifsimus ad me mifit,qualem exhibeo,
Siluras Latino nomínecaret , neque mirum cum nullus in Italia reperiatur : quanquam nein
Grzcía quidem forte, fed aliunde ímportabatur falfus, Græco quidem nomine Silurus di&us ui=
detur à cauda agilitate , qua Anguillam & Thrifsiam uulgo díctam refert In quibufd codicibus
Gracis pro ziax;& legitur Αιλορθ” facili lapfu,& quí non male cecidit, Aelurus ením Felem figni Adlures,
fícat:uídetur autem nefcio quid felínum híc pifcis afpeu,barbulis,& cauda mobilitate pre fe fer
re.Suntquícauda pifces ab eo percuflos oriadmoueri dícant. Barbulas modò ante fe exerit, ceu
ad explorandum, modo ad latera comprímít,Forfan & ad uenationem eis aftuté utitur, ita ut fuis
Rana pífcatríx,quametíam orís ríCiu & uoracitate refert, Ex minimo,ut diximus,ingens euadit.
Maximi libras (uncíarum 16.) circiter xx.ultra c.appendüt in Albi,& pinguitudo in magnis per
dorfumuel duosdigitos erafla,ceu in porco;apparet, Apud Bohemosuulgo fertur,pifcem pis —
{ci praedam efle,at Siluro omnes, Noftramemoria ín Tibifco;diffe@to huíus pifcis uentriculo cas
put humanum cum manu dextra X tribus annulis aureís repertum fama eft conftans: utípfe ab
homine Vngaro fide digno accepi,&c. Publicaapud Pannones fama eft, inquit Ioannes Ma=
nardus , alíquando captum ín cuius uifceribus humana manus ornata anulis intenta fit. Saluia
"nuspuerum ín Danubio apud Pofloníam natantemab hoc pifce deuoratum refert, 6[ Borbetam 7,7574;
Albertus Magnus hunc pifcem uocat:aut potíüs fpeciem illam Muftelæ, quam Thrifsiam uulgó Barbora
nuncupant, Botatrilsiam Italí, prafertim lacuftrem ,, Cumautem duodecim annos exceflerit (in=

ed

‘

Solaris.

Sumus.

Ru us,

) \

: i . a | z 5 e 9 ) j n
332 De Pifcib,anadromisPars v;

quit) híc pifeis,in uaftítatem ac longitudinem maximam crefcít, & Solaris uocatur , quía ín Sole

libenter in ripis lumínum íacet.Eadem uerba apud Ifídorum,& innominatum de nat.rerum {οτί

ptoremleguntur. Apparet autem eos fimilitudine deceptos effe, quoniam Barbotta fiue Trifsia (i

millimus eft Siluro paruo pifcis,ita ut uix dignofcatur;tefte Bellon, Solaris nomen a Silurocorru

prumeffe putárím, Barbotta uel Barboth nomen Germanis aliquibus in ufu eft de Thrifsiano |

ftra. Eft & Barbotta pifcis barbatus circa Tanaim díctus , ex Antaczorum genere ; quem íche
thyocollam Bellonius nomínat, & fimilem ei (barbis nimirum & capite) Silurumfacit. |. Athenaeus
Latum in Nilo pifcem tradít albifsimum fuauifsimumg.efle , fimilem Glanidi qui ín Iftro capis
tur.quibus uerbís genus hoc Antacai potiùs, quam Latum de genere Coracini abalijs dictum in
telligere eum diuinarem,fian ulli Antacai in Nilo caperentur mihi conftaret. Vngari quidem Si
lurum ipfum ἆ latitudine Harcha nuncupant. {{ Sumus nomen,quo Albertus pro Siluro uel Gla
nide utitur,factum eftab Illyrico Sum. Idem Albertus; Aliquando (inquit) iacentes ac dormi.
entes pifces in fundo percutiuncur tridente, ut in Danubio Ruffi,Hufones,Sturiones. Quinam
uero pifcis fit Ruffus ín Danubio,refcire nondum potui. Stephanus Laurzus Ferdinandi Aug.
medicus,de hoc nomine ac pifce Pofontj ad Danubíum cum inquifiuiffet: refpondit omnino uel
Scurionem uulgo ab Vngaris (Schuureg) ditum,ex Antacæorum genere, cuius fubruffa fit ca=
ro, Ruffum Alberti fibi uíderí:uel potíüs quem uulgó Harcha nominent, (id eft, Silurum,) cuius
in ventre cum aliæ macula,tum ruffz appareant, neque enim in Danubio poft Hufonem & Stu=
rionem,pifcem alíum magnum cognofci, prater duos illosquos diximus; & infuper Tokex An
taceís. |
ITALICVM nomennon habet.nam in Iralix fluusjs,inquit Saluianus,nullibi (quod fcíam)
habecur.Sic ille. Quod fi uere fcríbunt Grammmatici quídam, Glanin efTe fluuíum Cuma ín Itaz
lia,a quo etiam pifcis Glanis uel Glanus dicatur, Saluiani Glanis,idem& ei Silurus,a noftro Silu

ro díuerfus,cognatus tamen ei,in Italia reperietur:quod míhínon eftuerifimile.eft & alíus in Itas.

liacodem nomine fluuius circa Tiberim,& tertius Iberiæ,authore£tephano, _
GAL L I etíam neque pifcem hunc ‚quod fciam,negg eius nomen habent: nifi quod ad Iuerdus
nenfemlacum Sabaudi, Saluch eum appellant,nomine ad Silurum alludente.

GERMANIC A eíusnomina inalijslocis alia funt: Salut in Bernenfium ditione,quod no
men an ipfi à uicinis Sabaudis acceperint,an contra, nefcio. Acronij lacus accole & Sueuiuocät
Waller YD áller/ YD &lline: alij aliter proferunt, Wale/ YO alle/YDalarin. uidentur autem om
nia hec nomina facta à Latino Balzna:quod ut hzc ín mari, ita Silurus ín dulcibusaquís magnís
tudine excel!at, ficutetiä Aufonius canit.Saxones,Silefrj,&& marítími Germani Melfi uel Wilß
appellant.Danubij accola ein Schaid, fiue à damno quod uoracitate fua infert: fiue à figura ua»
gina gladij, prafertim equeftris:quelatior initio,paulatim ín anguftum definit. Vienna dum par
uus eft,& pedem aut cubitum non excedit,appellatur ein Dict:adultior ein Said. Sed ab a-
lio quodam accepi, pifcem Sick ucl Tück uel Tic ín Danubio capi, non quidem circa Víen-
nam,fed inferiùs circa Budam.molem eíuslíbras (x v 1. uncíarum) x X v, appendere, corpus ut
Hufonis,minus;multis ceu ftellis uaríum,&c.

ILLYRICESumuocaturapud Polonos € Bohemos:quo nomine ín mari etiam Balenam
& Cetum íngenere interpretantur, |

'V NGARICE Harcha(quod íta proferunt, ac fi fcriberetur Hartfcha uel Harcza;a Germaa
n0,) a latitudine dorfi aut orís forte, | |

Icones require in pagina fequenti.

A CIPENSER, Aquipenfer, Oxyrynchus. fed hocnomen etiam alys quibufdam pifcibus

tribuitur, Vulgo Sturio,uel Stora, Eftautem de genere Antacæorum,e quibus ichthyocols
la, id eft,glutinum habetur. | Hícídemeft, utegoiudico,quem Plinius ín Danubio Porculo ma
rino fimillimum dixit:libro nono capite decimoquinto, de maximis pifcium fcribens:utfunt (in-
quit) inter marinos Thunni:& in quibufdam amnibushaud minores (fcilicet Thunno,) Silurus
in Nilo & Moeno,Efos in Rheno, Attilus ín Pado:& in Danubio maior, (fcilicer Thunno, aliqui hic
pro maior legunt Mario,quód nonprobamus, ) Porculo marino fímillimus. Doriofits Onifeumgallaris

am & Galeni Galaxiam effe Sturionem, Rondeletius fentit.mihi non uidetur, Vide fuperíüs in |

Lampreda. Ridicule quídam Silurum ueterum, putant efTe Sturíonem noftrum. ,

IT ALICE Sturion. Sturiones minores,quicubitalem magnitudinem non excedunt, Por=

cellere uulgó uocantItali:grandiores ueró Sturioni , differunt autem xtate folùm,non etiam fpes
cie,ut quídam fufpicantur, Saluianus. E
GALLICE Eftourgeon,BurdegalenfibusCreac,
HISPANICE Sullo,quafi Suillus.alij 5ollouel Solho fcribunt.
GR AECI srecentioribus Xyrichi, (ideft, Oxyrynchus:)Cypri]
liHufoni nofiro tribuunt,

s Morona, quod nomen Ita
GERMANICE St9:/Styr/Styrle.

d

Sturionum

i$!

"27

cundum Moronam nominant,
fecundus.

. STVRIO

Sturionum bas duas icones Venetijs naëlus fum: fe
STVRIO primus.

Anımal.ın dulcib.aqu ısOrd.i. 333

e | s: | = Y = = | SERE sa RS
AN : E = E =

Se" SUS

= > EAS 4i.-
nen
EZ SS

N
— T==

a ᾿ N Wi À x = ” 7 = — TE :
2 MM<NNN = = = 222777 νε
n AN. = LI N
ì ; N
E NS

(|
| { Mm
fia

Ur,
< ΤΡ : Im—— <
- 7 = 7) = z 3 2
Sh. M "- TP NPI PE = > CT
κ ul -- È = ) 2 = E 2 € >
QUELL AS m MH) mM y GA À 4 2 z E
d - e € = =} 4 4 L^ 4 —
mn ana E £ jJ À & ^ c > >
| mn
INEO

nr _ Pe Cc SESÒ

E x^v.

Antacaus,

334 Depifcib,anadromis Pars vi

*

Y
E SÌ AN MANN

TT SW
λα T NS TA

fq NS e NI ns

) III

NT AC AE v s Boryfihenisä Rondeletio exhibitus , Similis eft huíc figura Attili in Bello=
pw libro:nifi quod unícam ín dorfo pínnam habet, € caudam nonnihil differentem. fed alie
ter Atcilum Rondeletius pingit. De Antacainomine,lege cum fequente pifce,

GER M, Hinartder Haußen oder Citósen in dem fluf LTeper.

N/
NN)

EA NUM

N

IM
NN

BT I IT

SN

DID CN M) I

i ^ ; :
T A AM cid y atl
we

AN

EG a

ANT A C AE Uillius quem Germani Hufonem uocant, effigies alia,e Paunoz
nia nobis tranfmiffa:& melior ut apparet, quam Rondelery,

NTACAE V Salius,uta Rondeletio pictus eft, roftro quidem non acuto ficut Oxyrhyn=
A alij quibus tamen cognatus eft. Idem Exoffem hunc pífcem appellat;ueré quide quod
ofsibus careat,fed non probe,tanquam ex Plinio:cuius uerba funt lib.g.cap.15, de maximis pifci-
busloquentís, hzc: Sunt inter marinos Thunni: & ín quibufdam amnibus haud minores (Jcilicer
Thunno,) Silurus in Nilo X Mæno,Ëfos ín Rheno, Attílus ín Pado:& in Danubio maior (fcilicet
Thunno) Porculo marino fimillimus , & ínBoryfihene (inguit) memoratur præcipua magnitudo
(ιά efC pifcis precipue magnitudinis,) nullis ofsibus fpinisue interfitis, Πας ille, intelligendum eft aue
tem Boryfthenitem hunc pifcem,uel e&édem cum Danubiano illo qui Porculo marino fimilis eft,
non cum Efoce Exofséue, ut Rondeletius accipit:uel potiùs fuí hunc quoq; generis efTe, & à prae
cedentibus omnibus díuerfum,nímírum Hufonem uulgo ditumiut Porculo marino fimillimus
Sturio fit: Efos ueró Rheni,ab utroc diuerfus, Hufo quidem effe non poteft,cum is ín Rheno πᾶ
quam inueniatur,nec alijs in Oceanum fe exonerantibus amnibus , Mihi certe Efocem, Lucium
pifcem effe animus inclinat. Vbi Plinius fcribit,utrecitaui,et in Danubio maior,aliqui pro ma
iorlegunt Mario,tanquam pifcis nomen:quam]lectíonem Rondeletiusreprehendit: quanquam
ad Italicum (Morona) nomen hoc accedat, Xc. Quærendumanhicidemfit Latus Nili, cuius

Athenzus meminit, albifsimus fuauifsimusg quoquo modo apparetur, Glanidi (Siluro opinor -

dicere debuit) Iftriano fimilis, Vide fuperiùsin Siluro. 4j Antacæus nomen commune mihi uí-
detur,ethuíc & fimilis forma pifcibus (etiam Sturioni) imponédum.debet autem penultima per
e, diphthongum fcribi, Antaczorum pifcium maximorum ín Iftro Aelianus & Athenaus ex
Sopatro meminerunt:g tanquäalbifsimifuauißsimig celebrantur, Antacei Delphinis magnis

F^. of D

uon Mm

tudine pares circa Boryfthenis & Mæotidis oftia ad Gangamam (fic enim locum appellant) igo . |

nibus effodíuntur, Strabone tefle:forte quod glaciem ligonibus fcindant. Aelianus quidem Άπια
caos magnos ín Iftro fub faxa fubijcí,aut in imam arenam ad uitandum frígusabdifcribít, Anz

taceís nomen uidetur amnis dediffe in Meotim lacum Afiatica parteínfluens,Hermolaus. An
j tacites

5h — "ud

Anımakin dulcıb. aquis Ordol. 335

tacites Sarmatia fluuius haud longe Tyramba oppído ín Mæotim exit,à quo Äntacei pífces,&c.
Vadianus, Plinius Antacas populos circa Meotin Colchís uícínos facít, ^ Vngarípifce Tock
uel Tockhal appellant, non alium opinor quàm Hufonem , automníno cognatum ex Ántaczoz
rum genere,nomine forfan per aphærefim facto ab Antacæo.idem aut fimilis Germanice Sick)
uel CL icE/ Tück/a Germanis Danubij accolis nominatur:quanquam alius Silurum paruum Vis
enna fic nominari nobis retulít:& forfan propter aliquam fimilitudinem, (capítís & barbularum
aut aliam, ) ut & Silurus & Hufo, Barbotta uulgo uocatur, in díuerfis tamen locis:ita etiam Gera
maníalíqui ídem nomen Tück urrig attribuung,alij in alíjs locís.

Bellonij figura ab hac,quam ex R ondeletío dedimus,differt,prefertim cauda, Pontico uut
go (inquit Bellonius) Collanus híc pifcis dicitur, Bononíenfibus Copfus, Italís Colpifeis,& uula
go Colabuccus. (Germani dicunt ((Dunotleym/id efhoris glutinum.) Ferrarienfes (apud quos p Stu«
rione,nequifsima ichthyopolarum ímpoftura ínterdum uenditur,quum eius caro multüm inferi
oris fitnotæ) pifcem Iudaícum nominauerunt. alij Copefce, Hac ille. Audio & Moronamltalís
uocarí : quod tamen uocabulum Cypríjs & alijs nonnullis Sturione fignificat. 4 Pado peculiaris
eft in Italia, Sturioni & Attilo cognatus, Herodoto Antacaus dicitur, Pomponío Magnus Bory=
fthenis incola, Altjs quibufdam ueteríbus Ichthyocolla, per fynechdochen . partis enim ex hoc pi
fce ad congiutinandum ufus eft, Ab ijs quí Tanaím incolunt,uulgo Barbotta uocatur,quód qua-
ternís ueluti barbís ad labía fit communitus,Bellonius.

GER M. AaufiBelloniotefte,) uf:unde & Hufonem Latinerecentiores quidam uoca
runt;non quidem per hyperbolen, quod cuiufdam paruulæ domus magnítudine referat : fed qua
fihys uel hyfca,unde & Illyríce Vuyz appellatur:nimirum à pinguitudine feu lardo quo porcum
refert,ficut & alij oxyrynchi. Errantqui BelihFlandrishunc pífcem uocari fcríbunt;ut illi es
tiam qui Silurum,afellorum enim Oceani generis eft,quem ita nominant,

EC - i 12 M AL
f νο ES HE
DH, ΓΙ WR A II W/
ο 75777 In AR | Illi

Vili S A A RE KG

AIN JUIN HU NI RSR RS
AN 4? (dy A «i À QN / ost rn A
07 o wg ld μον CA Dd
T TE en Ii , » »n€-X, !j

t

ή
Te

EL» DX
Ri

-
fer
EE
SAMI

>)
7

DR

NTACAE vSftellaris,filibet,appelletur hic pifcis:cutus iconem,qualis Straubichij ín Das
"A nubío captus eft, Geryon Seilerus fummus & celeberrímus Auguftanz reip.medicus ad
me dedít, Pi&ura in línteo fatís magno expreffa colorem ubicg feré cceruleum oftendebat,u enter
candidior ad rofeum ínclínabat.Spínz ín doro Rc ftella (qua fpinis delapfis relitæ uidetur) pal
lidi coloris erant. puncta etiam pafsim uel e pallido albícantís,uel fufci Indiciue coloris, Cogna
tus híc fuerit que ín eodem flumíne Tick appellari diximus paulo ante,ab Vngaris Tock, Idem
quog aut fimilis uideri poteft Zucca Caffx,cuíus ín ichthyocolla meminit Bellonius,z. pro t.po
fito. Alius puto,fed fimilis eft , quem ijdem VngariSchuureg,quidam Germanice Züri (ab
Oxyrhyncho,ut confjcio,deprauato nomine) uocitant,aliqui recentiores Latino nomine ad uera
naculum formato Scurionem per Sc.nôn per St.de quo nonnihil etiam in Siluro diximus. Quis
dammihiretulit TicË pifcem in Danubio infra Viennam circa Peflum & Budam capi:mole cor
risadxxv.(fedecim uncíarum) libras:cute uaria undiquacg,& ftellata fimiliter, ut in hîcexhi
ita anobisicone;fed roftro differre, quod longius & gracilius fir,anferino fere fimile.cætera Hu
foni fimilem effe pifcem,fed mínorem, ideoG ab imperitis Flufonem paruum efTe putari, Hic an
fit Galeus Rhodius,quærendum. Galens
Rhode
T TIL VS pifcis Pado peculiaris,cartilagineus: Sturioni cognatus, Antacxorum uel Oxy
rynchorum generis:& anadromus,ut conijcío,fícut & reliqui Antacæi.

Attilus quum ad certam magnitudinem excreuit,fquamas hifpidas abijcít:quas per quínque
uerfus difpofitas gerit,in fumma fcilicerdorfifpina,ex utrog latere gemínatas,& fibi quafi paral=
lelas:extremus uerfus pinnas attingit. Contrà Sturío femper hí(pídas Íquamas fuas tota stare red
hét,Cælius Calcagnínus.

IT AL.Adello, Adeno, Adena, Adano,Ladano, Attína,

336 DePifab,anadromis Pars v,
| Mifit ad me olim eriam Ant. Muja Brafauolus Ferraritfis medicus nobiliffimus pb "

Actili effigiem,que cum hac Rondel.pulchrè conuenit:nifi quod fpinofos illos dore
Ji clypeos plures ‚latiores,& contiguos dm

cm TAN
δν = M

NYC
SN

ai

N TGR

Les
IN

: s ER M, F. Æingroffeart der Haufen oder Stôren/wirt allein in Ftaliaim Dabo ge:

M s
"lli vg ya
Ly)

N

aLe vsRhodius,raAesPiMN6@. Ego (inquit Rondeletius) hunc Galeum Rhodium, fi-
C Vulpem Rhodiam effe exiftimo:quem Archeftratus eundem effe cum Acipenfere cre-
debat, nonfineratione ín hanc opíníonem indudtus. eftenimpifcis ifte Acipenferi fiue Sturioni
perfimilis,non folùm corporís fpecie et partibus,fed etiam guftu ac fapore, dempta unica differen
tia,quam non nifi ij percipient, qui exquifito guftatu fuerint. hac non animaduerfa , facilé Galeus |
Rhodius cum Sturione confundetur,quod Archeftrato euenit:cuius fententíam refellít Athenae
us, Acipenfer enim (inquit) paruus eft,& porrectíore roftro,& figura triangulari magís quàm ils
le. Etpaulo poft: Archeftratus de Rhodío Galeo loqu&s,amicis patrio more confulens,ait:Ga-
leum ín Rhodo,quem Vulpem uocant, fi tibi uendere noluerínt , uel mortis perículo rape, No=
mínant illum Syracufani xu wiove,id eft, Canem pínguem, Πας ille. Conueníuntautem hec om
nia noftris pifcibus , Sturioni inqua,& illi quem hic exhibemus,is enim Sturíonemtotíus corpo
ris figura,tergi ofsibus acutís X clypeorum modo efformatis,alijs item ín lateribus difpofitis, pina
nis,cauda,ore in fupína parte fito,omníno refert.&, quemadmodum Sturiones, relícto marí am-
nes fubit, Reperitur enim ín Pado & ín Rhodano, & pro Sturíoneuendiít:à quo tamen diftinguit
ab exercitatis,capite crafsiore,& roftro breuíore obtufíoretp:tum guftu.refipit enim feríni quid,
quod de Sturione dici non poteft , carne@ eft duriore : à quo fapore Galei X Vulpisnomenha=
bet. Galeí enim & in eorum genere Vulpes,ferini funtfaporís & íngrati . Sí tamen ín dulci aqua

ROME

- OMM RS Sd

diu natauerit, in cibis haud afpernandus eft,Hzc Rondeletius. ὁπίωμ xvey,nomínatur etíam ab i
Epicharmo. {[ Antaceís cognatus eft,uidemox ín Italicisnominibus, ‘bit -2
IT ALICE Copsánonnullís uocatur: quo nomine figuraexpreffumhuncpifcemmifitad —

me doctifsimus medicus Antonius Mufa Brafauolus . Alij nominis affinítate decepti Copfo aps
ellant.eft enim id nomen alteríus pifcis, @llius quem Germani Flufonem ‚Bononienfes Copfo uocitant: alij
Lcali Colpefce,) Rondeletius. | Apparet quidem Copsnomen per fyncopen factum effe à Colpe-
fce:hoc uero á colla et pifce compofitum.Colla ením fiue glutínum íchthyocolla di@um, ex diuer
fis eiufdem generis pifcibus fit,quos Antacæos generísnomíne omnesappellárím;ut in Hufone
díctum eft.quanquam etiam ex alijs quibufdam fíeríautfolet aut poteft. |
GALL. In Rhodano captus pro Sturione uenditur,ficut dictum eft,

GERM, Jinartoes Citósen/wirtin talia gefangen indem Do/vnb in Franca
reych in dem Rotté:dem Stö: fo gantz Anlich/das er darfür ver
Eaufft wirot/bat ein EürtserenEíimpferen fbnabell
ein dickeren Eopf: ofi wiltelet flarch. '

H
Che

FINIS ORDINIS I TOMI II DE PISCI= FE de
bus fluuiatilibus. nus

AU |

| $5
ORDO IL TOMIII.DERE

LIQVIS DVLCIVM AQVARVM ALVMNIS

ANIMALIBVS: CVIVS HAE SVNT PARTE $.

I. Depifcibus Lacuftribus,
II, Deanimalibus Cruftaceis,
III, De Teftaceis,

III, Delnfectis.

V. De Amphibijs tum qua pedibus nituntur,uiuiparis,
ouiparis@:tum qua íjs carent,

| D M M
'SIGISMVNDO LIBERO BARONI IN HERBER«

STAIN, NEYPERG, ET GVTTENHAG, VIR T Vea
tísac merítorum ergo immunitate donato,

Po PN
L AL A meprimo tellus [ub flore innente Exapir,& patrie reddit charis, propinquis.
Aurata patrie donatum torque remifie, PoSE ubi mortalis defunclo munere uite,
Maximus Aemilius Cefar uirtute fideg, Carolus acer auo fuece[Jerat hunc quog, dulcis

Fort mea addu&lus Patrum me protinus Aule Impullus patrie precibus,de more [alutans

| Confilio adferipfit.requies binc nulla laborum Indomitos adıj populos, e ditiaregna

Fatla mihizmagnis de rebus iuffa peregi. Hefperie.Reducem dein Ferdinandus ab Aule
Federibus iunxi reges:pacis, tuendae Confilijs latuit late quo regna tenente
Accendi fludio,laté quà Rhenus inundat Arbloos iterum Reges Populosá, reuifi,

Danubius, pater uagus Albis,& Iftula,guag, ο Hincmibi pro meritis ferisg, nepotibus au&um

Dura Boryfthenides colit impiger arua colonus, — Libertate decus,quod nulla aboleuerit atas.

Er gelido manat Tanais defonteniuofust — At poftquam inuafit Solymannus menia Bude,
Fla [επι placidas quag, agmine lambit arenas Accenfum furis uim perniciemé, minantem
Nauigijs penetrans luftraui caca Rubonis Pannonie,Orator compreffi,dirad,retra

Crononisi, fluenta cy inhofpira T'efqua peragrans A noftris fuafi iugulis auertere tela.

Legatus mandata tuli, Regumá, fuperbas Flis nune defunctus curis pofl fata quiete
Acceft fedes:gemino fubietla Trioni Sopirus placida,1ufti dum buccina [fomnum
Balthea tranaui freta magni Regia noftre Tudicis excutiat,dormi[cam.V iue uiator,
Danorum domini letata falutis bonore. Exemploj, meo patrie feruire memento.

Quis geftis rebus me Cimbrica Cherfonnefus | ob. Rofmus.

338

MAGNIFICO ET ILLVSTRI VI -

RO D. SIGISMVNDO LIBERO BARONI IN

HERBERSTAIN, NEYPERG, ET GVTTENHAG, VT GENERE

ita uirtutibus & doctrína nobilifsimo, Conradus Gefnerus Tí,
gurínus S. D, |

SZ V V Mus diebus, nobilifsime beros,admirandi cuiufdam Ceti effigiem, eo) Su
TAI \laci(ut Mofci Tartarig, appellant,ego ex weterum Grecorum leCtione Colon)
AIA caput cum fais cornibusprobe depiclum, ab amplitudine tua accepiffem,me pre

5 (NER) «E : : ; = :

AES S tantis tua (quod iandudum optabam) non prorfüs ignotumeffe,nò parum mi-
hıgratulabar,atq ex animo ‚gaudebam. Nam libros etiam meos,animalium hiftoria prafer
tim,in cognitionem tuam «venijfe:eosq, non indignos tibi cvifos.quibus aliquod ornamentune

ex rebus tuis (quas non dulito multas ac raras te pofsidere) accederet, £056, indicto tuo non pe

nitus difplicere, hoc argumento facile mili perfnadebam. Et cum commodum fub pralo effent |

noftra A quatilium animantium Eicones,cum diuerfarum gentium nomenclaturis, iam uf
que ad Lacuftrium pifcium ordinem typis imprejja , (cui Teflata etiam &) Cruftata , Infe-
Claá dulcium aquarum ammalia deniq, Amphibia [abiunxi, mox cam partem fubilluftri
nomine tuo,taguam optimi doctifsimig, patront,in manus bominum prodire,par effe indita-
ni. Quanuisenim prolixius et Inculetius aliquod animtgrati teftimoninsque tua in omni vir
tutum &) doctrine genere excellentia est, tibi deberi intelligerem,ad id vero praftandum lon
iori tempore opus effe, omnia interim vita momenta nobts incerta &) innumeris mutationi-
bus obnoxia fluttuare, prafentis acextemporalis gratitudinis qualemcug declarationem non
iniucundam magnificentia tua futuram arbitratus [um. In eodem quidem genere quo benef-
centiam tuam expertus ejlem,gratiamreferri, non improbatum abs te iri (pero. Animalium.

enim hiftoria te obleCtariscum ex tjs quas mififhi picturisstum Vrig) Bifontis (quorum effi-.

‚gies iuffu tuo pulcherrime typis excufas (L. U. Vuolfgangus Lazius olim ad me mifit) contj-
ciebam. Hancopinionem mihi augebant Commentary tui rerum Mofconiticarn, quibus ma
xima laudem &) admirationem tui apudomnes Bra homines excitafti , ac nominis im-
mortalitate tibi comparafti. in jjs emm cut de Vro et Bifonte, ita alys quibufda raris amma
libus quandog verba faci. Itag masori fiducia banc tantillam huius Operis partem ampli-
tudini tua dedicaui:quam ut ab bomine tui nominis et honoris apprime ftudiofo profebtam be
nigna fronte accipias, qu fi quid amplius ad quacunq, Animalium hiftoria parte ılluftranda
coferrepotes,quod non dubıto,mature coferas etiam atq, etia oro €) obteffor. Inter cetera au-
tem rem [ummoperegratam,q) buic in tuum nomen inferipta parti connenientem mihi pra-

Jfiteris ff nomina pifcium lacuftrium , qui apud vos &) in Pannonia reperiuntur, diligenter — —

mihitanguam in tabula confignari curauerts, dá cuernaculi tum Germanicis tum Vngars
cis aut etid Sclamonicis nominibus e regione pofitis ubi id fieri poterit . In pulcherrima quidem
illa Pannonia chorographia, quam excellentiféezmus Lazius edidit, lacus pracipuos innenio du
os, cunum in vicinia cAuftria Ferten , quem Germani dicunt YAevofioletfee &) verfus
ótyriam Balaton, Germanis Vllatfee. /n horum ‚fingulis quinam pifcium uinant, [Cire aueo:
evt aliquando Additionibus aut Emendationibus ad noftros de animalibus libros, aliquid ex
tua libertateornamenti accedat. Spero etiam fi quid circa fluniatiles pifces, Danubi prafer-
tim, in fcriptis meis defideráris, libere ac libenter praftantiam tuam me admonitu-
ram,acfiquidaddi poterit,communicaturam liberaliter. Vale dottiffime |’

heros,g) grauıfßımo patrocinio tuo me dignare. Tiguri Hel. À

uetiorum,anno Virginei partus M. D. LX.
decimo Kalend. Iunij. °° T )

DE

1
w^

|
+
Y

.
/

Animal.in dulcib.aquis Ordoll. 339

E Lacuum alumnispifcibus Rondeletius priore loco qua de fluuiatilibus agere uoluit, Cá
9 (inquit) amari marinis@ ftagnis difcefleris , lacus & amplitudine & latitudine cætez
ras aquas fuperant, € ex his riui plurimi, fepius etiam fluutj exoriuntur,uel eos præterfluunt, (per
fluune forte dicere uoluit, pro tranfeunt & permeanr.) Nos contra fluufatiles lacuftribus prepofuimus;
quoniam cum pifcium alij fuentibus amnium aquis propri] fint , ut Thymallus, Trutta: alij fta-
gnantibus lacuum,ut Albula nobis didtz:alt} communes, ut Cyprini, Luci): ή quí Lacubus pro:
pri) fint, paucifsimi ínueníuntur:plures quifluufjs:plurimi forte qui communes, prefertim fíana-
dromos proprie dictis fluuiatilibus nonadnumeres, ut qui ínter ipfos & marínos ambigant. De=
inderiuos ac fluuíos ex lacubus orírí non dixerim, nifi paucifsimis forte locis id côtingat:fed con
trä.nam ín Heluetijs cum plurimi altifsimig montes fint, & amnes plurimi per ualles decurrant,
permulti etíam lacus, dílatata & ftagnante flumínum aqua, pafsim uifuntur: quorum alij longitu=
díne,alij latítudíne, alij profunditate alíos fuperant: funt ením quí ad centum aut ducentos paflus
profundicelebrantur aliquibus fuí partíbus, Verùm hí omnes feré non ríuos aut fluuíos efficiunt,
fed ab eis ceu corriuati efficíuntur, «| Sunt autem (ínquítídem R ondeletíus) lacuum perpetue et
perennes aquz,ftagnorum nonítem,nam hyeme collectæ,uel plurimüm audtz,xftate fíccantur,
Lacus ferc omnes pifcium optimorum tam funt feraces , ut ín mediterraneis marini fluuiatiles@
non defiderentur:ueluti in Italia, Germania, Allobrogibus, Quorum aliqui funtlacubus quíbut-
dam propri) & peculiares:qui ín nullís αἰής aut lacubus,aut ftagnis aut paludíbus aut fluuisrepez
riuntur,ut qui Carpio in lacu Benaco dicitur.In Arethufa genus effe pifcium, quod tranfcurrenz
εἰς Tígrís non mifcetur alueo, teftis eft Plinius:ficutinec ex Tigri pifces in lacum tranfnatant, As
lij funt lacubus cum cæteris aquís communes. De proprijs dicemus , & communibus non om-
nibus quidem, fed de nonnullis duntaxat.Cæteros uiris doctis & lacuum magnorum accolis per=
tractandos relínquo. Hzc Rondeletíus. Noslacuftrium pifcium ordini eos tantum adfcribere
uoluimus, qui lacubus proprij funt,et in magnis folüm lacubus reperíütur, Minorum enim lacut
pifces omnes communes funt.nam lacubus proprij in gurgitibus fere folum degunt, hoc eft, pro-
fundifsimis locis ; (minorum uero lacuum tanta profunditas non eft; ) quamobrem pelagijsredte
comparantur tum loci tum alimenti ex eis ratíone: quoniam in alta & pura aqua degunt, riparijs,
ut illi litoralibus,falubriores.ripa enim lacuum impuriores plerung,paluftres & límofz funt.

Lacubusigitur propri) funt,quorum hiftoria deínceps fequetur. Communium alij femper aut
fimpliciter communes dici poffunt,quäuis non ín eodem tractu. nam inlacu noftro Cyprini tum
proprie di&i tumlati,& Perca, Tincz,Lucr,Pleftye,R utili uiuunt,in Limago fluuío nulli ifto
rum:cum ín Rheno Bafilea ftatim alibíG; omnes ifti capíatur, Brama (uel Prafmi) ín hís tantüm
fluuîjs reperiuntur, qui tarde fluunt, turbidag funt & crafsiore aqua, (qualís eft Araris, & multi
in Gallia Belgica, ) nec ín íjsad eam unquam magnitudinem accrefcunt, ad quam ín lacubus &
fiagnís,R ondeletíotefie, Alf diuerfis temporibus, modo ín fluutjs, modo in lacubus degunt.
nam Leuciíci illi quos A augele noftri uocant,ín lacu noftro hyemare folent, cü per æftatem tam
ínlacuquám ín fluuío reperiantur:in fluuío quidem paulo maiores. Similiter qui 4 afele nomi-
nantur, (Capítonífl. Aufontj fimiles,fed minores,) autumno afcendunt € flumíne in lacus partem
profundam: & Martio menferurfus defcendunt,ut ín flumine uel ríuís paríant. Differunt autem
oculorum colore älacuftribus qui ín fluutjs funt, Trutta lacuftres contra fub autumnum elacu-
bus ín flumína paritura afcendunt, Fluuij omnes opinor quo propiores mari funt,& tranquil-
lores minus puri, eo magis pifcium genera quadam in eis repcríuntur qua noftrilacubus pro
pria effe putant: exceptis ijs qua ín profundís tantum lacubus agítant : quorum multis hoc coma
mune eft,utin dorfiparte pofteriore pinnulam paruam & adipofam, Salmonum inftar,habeant:fi
cut Albularum genera, V mbrz Vmblate, Trutta & CarpíoBenací. Illorum quiè mariam
nes fubeunt,nullum ín lacubus cöfiftere puto:fed etíam fi intrauerint,ut Salmones, altíüs (emper
eniti,perpetuo afcenfu:excepto Siluro:quiin lacubus manet,augetur,& parit, Sedin Verbano .
quoq; Clupeam è mari aduenam pifcem capi audio; de quo ínter fluuiatiles anadromos diximus.

Tinca,Lucius, Squalus ac Barbus in multis lacubus reperíuntur:alíqui ín paucís duntaxat, ut
qui Albo dicitur uulgo ab Italis,in Thrafymeno & altjs forte paucis, Saluianotefte. Albularum,
urnos uocamus,genera,ín maioribus folüm & frigidioribus lacubus desunt,ut noftro,Lemano,
Acronio,& íjs ín quos Athefis illabitur:& Allobrogum lacubus Burgetij X Aequebeletij:& Sar
matie quodam lacu,utaudio : in Italie lacubuspulle, Atin tepidioribus, Chalcidum uel Sar-
dinarum genera Thrifsis cognata reperíuntur, quibus carent frigidiores; ut Celeríni Allobrogi=
bus didi:Agoni in Lario, V erbano,& Benaco,tribus Italia lacubus: Líparídes (ut Bellonius no-
mínat) ín Conío uel Pifciaco Macedoníz lacu . Sarachi, quí Agonís ijdem exiftimantur, in lacu-
bus Epiri.Hiomnes afperam ín uentre, ut Harengi, lineam habent, Suntquí eadem nomina cü
fluuiatilibus habeant,fpecie uero differant,ut Muftelz quas Trifsias uel Botatrifsias Itali uocant:
Truttz, Aftaci,Cotti. 4| Sunt & Conchz quacdam maiufculæ lacubus ac ftagnis peculiares ; item
Cochlez,Strombí,& V mbilici parui, &c. È

. 2

TD

340 DePifcib,lacuftribusPars L *

c

è
NN

IS AR

e)
SUN
II SANS

SSA
nA SSR

NS
LEE

AVARETVS hic pifcis a Rondeletio uocatur, Gallícum uocabulî imitato,id quide àmun
ditie & candore factum ait,quod nunquam fordidus fit, fed bene ablutus. Nos Latíníus forte

Lautum,cum propter hoc ípfum,tum quod ín mefarum lautitijs celebratur , appellabimus. La

cuum Allobrogum (inquit) propríus eft,ut Burgetij, & Aequebeleti), necullus eft quí ín Italia,

Germania, Gallia,aut alibi ufpíam uíderít, Bellonius tum ex prædictis lacubus,tum etiam Le-

mano Lugdunum aduehi fcribít.Ego Lauaretum ac fimiles ei lacuftres pifces,uno generalí nomi

ne Albulæ compledi uolui:quod ita fingere líbuit, quoniam feré omnes huius generis fpecies δέ

fquamis candidi,& carne alba funt:quanquam noftri príuatím fpecíem unam Albelen uocant, €

alíam Wyßfilh,&Xe.Ex his Albularum formis diuerfis, unam effe Lauaretum Allobrogum non

dubito:præfertim nobilem illam que Conftantíe Adelfifch appellatur, & apud nos ein YDyfft[db

οὗ Wpifer Blawling.Pifcisid@nondü adultus Conftatie ein Sandgan dfifh,noftris ein Bliss

ling nomínatur, Cum Lauareto quidem híc pifcis conuenit candore, & nobilitate,in genere Al-

bularum:& defcriptione tota a Rondeletio pofita:nifi quod fel eius iecori deeffe non puto: hoc e=

ním Lauareto fuo Rondeletius negat: Belloníus uero hepar album ei attribuens , unius tantüm

lobi, ín eius dextro latere fellís ueficulam adfutam efle feribit. Genus hoc totum an Cephalos aut

Leucifcos lacuftres appellare pofsimus,confiderandum.Lauaretum priuatim Albulam nobilem

uel Albulam candídam appello. Vide plura mox ín Albula cœrulea.

L2VLAcorulea ,r. Bezola Rondeletio, nomine Sabaudis ufitato , Bifula Bellonío , quí
Lauareto proxímé pofito eam comparat , Mihi quidem fpecies duæ unius generis proximi
uidentur, Lege præcedentia proxíme. |

GALLICE.BizoleuelBiflole Sabaudisin Lemano,

GER M A NIC E. Specieshæc Albularum (forte € genus totum) alicubinimis communino -
mine Szatfifbh dicitur,ab eo quod ad cibum feré affari foleat.alibí meliùs FelcEen/ $elden/(qui
dà nuper Latine Falcones temere nominauit:) & àfubczruleo colore 253lawfelcEen/25lawling/
(quanqua nonnullí etiam Leucifci fl fecundam fpecíe fic uocítát. ) te 25 albenen/25aal/2tlbécE/
Renden. Albularum cuíufcung generis pifciculi parui adhuc,à noftris nücupatur Migling:

à Dunenfibus ín agro Bernenfium Bübfifceh:alibi Srüben: ad Lucernenfem lacum cum digita
les iam funt, FTachrfifch:deinde poft annum, oelfpitsling/ poftea 4oclfifcb : deinde ein balb=
gewachine Öalben,poftremo ein Balben. Conftantieuero ad Acroníumlacum primo anno :
dicuntur Seelen, (alij leucifcos fl,fecundi generis adhuc pufillos fic uocant:) Lindauiæ ((Qyocl-
fifh.fecundo Stiiben,tertio Baalen/Balben uel Gangfifh/uel Matrfifh, in ueteribus qui:
bufdam inftrumentis & fcríptís publicis Latine fed índocté confcriptis, Vadipifces nücupantur.) |
Quarto Kenchen,Lindauiæ, Quinto albfi{b, ibidem, Poftremo gantse $elhen uel Slaw-
ling. Rurfusnomen Gangfifd commune eftad tres fpecies,quidam enim dícuntur Conftan= :

+ tie Sandgangfifb,jdemgadulti Albulz nobiles, Adelfelhen.ali O ründandfifd,ex quibus
Albula coerulea fiunt, Blawfelchen. Aly Wyßgangfifch,id eft, Albula candide qua nomenno
immutant:neg ad alíarum magnitudinem accedunt, cumlongifsimus ex eis dodrantem parum |
excedat, Coeruleinoftri quo tempore Percarum foeturam ceu pafcuafua fecutíé fuperiori la - N
cus parte defcendunt,circa initium Maij, YD eyofifcb dicütur,hoc eft, Pafcales pifces: Randecter À
uero nomínant pifcatores quídam illos,qui oblongi & graciles funt. OM

Audio Albulas nobiles in Acroníolacu minùs profunde,propiusé rípam agere quäm cœru
leas, € retiinclufas ubi fe fenferint,ad aqua fuperficiem tendere:coeruleas contra, deorfum. No-
ftras uero cœruleas,tanquam fpecíe diuerfas,nobilibus magnitudine & natura fimiles, ín fupera
ficiem quog fimiliter ferri,&c.Ita ín diuerfis lacubus diuerfæ, & quibufdam forte peculiares hue
ius generis fpecies funt, ‘ E

Bizole generale nomen eft circa Lemanum lacum : & fpecíes comprehendit Blanchets, Pala. |.
laes, Ferra, Bondalle: forte δέ Groen de ue, id eft, Roftrum uituli.hunc enim pifcem fimilem effe
aiunt Bizola,nifi quod roflro differt, quod nefcio quomodo uitulinym reprafentet.

Aiunt

Anımal.ın dulcib.aquis Ordoll. ται

Aiunt prxterea quoddam Bizolarum genus
ín Lemano Grauenze díctum ‚a cæteris dignofci
quadam afperitate cutis utringg proxime dorfí fpi»
nam:Nouembri et Decembri maxime capi cum in
fignibus ladtibus, id in finibus humilioribus, id
eit,non altís,quos finus ifti uocantbennas,

Aliud etiam ín eodem lacu Bízolarum genus
uulgo Bondalle nomínant. hac ab alijs Bizolis (ut
Jo.Ribittus me docuit)hoc differt, quod & pingui
or eft,& crafsiore gutture, adeò ut gutturofam uo»
cent Bondallam,id@ precipue Augufto menfe,

Hunc pifcem noftri uocant ein Buts: Conftan-
tienfes Rirchlinuel Rilchen:& paruos in eo gene
re KRilcbenftiib,quostamen maiores effe aiunt He
gelis noftris,qui in toto Albularum genere minimi

funt.

UE ST Tr Ÿ

Uf,

ῃ,
TU AAA
SORS
AN NAS

NS
«t
CN

È,
κά
OR

=

η
d

*
ς
p
e

NHAU,

A

LIA fpecies Albulalacuftris, magnitudine cubitali, ut fcribit Rondeletius. Farra (ín-
oso uel Ferra, uel Pala ab accolís Lemani dícitur:carne candida & fuauí, qua Lauarecorü
Truttarumá& carni non cedit,Efiigies quidem eius à Lauareti effigie , urR ondeletius ambas ex-
híbuit, níhíldífferreuídetur, Amicus quidam nofter in Catalogo Lemani pifcium, Pala & Fer-
ram fpecies Bízolz díuerfasfacít: & Ferram longifsimeäripa capi fcribit.

GERMANICE,JEin greffe art der Selhen/oder der Wyffifben/ oder VWryffen Blaw-
ingen.
f 5

AC TAM αμ ιών ELA NS IE

342 DePifcib, lacuftribus Pars]. "

LBVLApatrua,quz a noffrisfimpliciter Albu
la uocatur: à Sabaudísad Lemanum Blanchet,

ni fallor. Non folümautem paruítate à ceterís Albulis
differt, fed fui generis pifcis eft:quemadmodum & Al.
bula minima à nobis dícia,

GERMANICE, Albele,in Tigurino lacu & Gry |
phio uicino, Nondum adulta,ut Bezola quog,(&
alij huius proximi generis pifces, )communi nomine
uulgò apud nos Migling uocatur. Simillimi (fi no
ijdem) his uidentur pifces quiinlacu ad Conftantiam

1
Wpegangfifb,id eft, Albula candide uocantur. SE NIB à
Icon bec Albule minime bene fatta ef , nifi quid pins | BF 5 ή) Bi
nula parua in extremo dorfo defideratur, E € E = I) 2

)
pp (R
È dp) È Y
4 ‘) I JA
Bra ΑΛΑ
21442

ο) N
252) 43 »»3)) \

,
D 55%) 4,
DOR

^ , 4 ‘y
PL),

DEI, 2
25 7] ?
2%, ^) JJ),
m, „)
u)
74,
πο 227]
+,

el Hy ή FU
ti no um
'

;
\

HT! mn

pre

N

LBVL Aminima,inlacu Tigurinofrequens.

GERMANICE SNägele uel 4A ádlind. Friburgi Heluetiorum (ut audio) Dfárrens
quod nomenad Sabaudicum Ferra, diuerfæ tamen ín hoc genere fpecieinomen,accedit,

TCU

Trutta lacufiris imago proxima pagina fequetur.

RVTTAR V M fluuiatilium fimul & lacuftrium differentías expofui fuprà Ordínis 1.Parte j
^ 4 11: , L x i
quarta.hic Trutta lacufiris illius quam Truttam Salmonatam ín Burgundia uocant, quod &C
magnitudine etcolore carnis Salmonem proxime referat,effigiem damus.Pifcis eft magni precíj,

, Ei
pinguis & lautus:necnifi ín magnis lacubus capítur.fub autumnum in flumina afcedit , ut paríat,
& roftro tumíncuruaro,ficut Salmones,nomen quog mutat apud Germanos,

GALL,

—

K

G AL L, Troutte Salmonate Burgundis.
ΕΚ M, Ain Secfézine. Sub autumnü
ut dixi,incuruatoroftro,uocatur ein Y nlácÉ
Anchorago Cafsiodori fortafsis, Lege (upes
riùs in Salmone. Carpio Benaci,

Near

"è ARPIO Benaci. Grece círcüfcribo πυρᾶν

7G" Muvozs AG :id eft, Trutta lacuftris
Ípecíes,eft enim figura, partiî numero,et car
nis fubftitía Truttís fimilis híc pifcis, Benaco
lacui peculíarís, Eft atit (ne quisfimilitudine
nominis fallatur ) pifeis híc toto genere diuer
fus à Cypríno,quem uulgò Carpam uel Cars
pionem nomínant, .

Carpio Benací, & fi prope adeo ad Truta
tz accedat fimilitudinem, ut proxima fpeci=
es cenferi debeant,ab ea tame euidentibus in
ternofcitur notís.promínentíori enim roftro,
maíoribus oculis,candidiori ac turgidiori u?
tre,ac fubnigriori dorfo eft,&c,Saluianus.

IT ALICE,Feruntolím huncpifcem ín
Italia Píone appellatum: deinde cit quídam, |
cui caríüs pifcis híc uendítus fuerat,facete dixifle fe car pione emifle,inde uocarí ceptum pro Pio
ne,Carpíone,

GERMANTICEuocaripoterit,ein Oarot[ózineuel per circunferiptionemein Seefsrinen
artim Bardrfee.

Vmble minoris icones due,ut à diuerfis piloribus non eodem tempore nobis delineate feulptag,
Junt . In utrag, hoc peccatum e$( quod dentes non exprimuntur,

d SN
SS

Salmones Le
mani,

Hn
II
; Ti DL AIA: . |

\

;44 DePifcib.lacuftribusParsı.

4
t =

NS X mmm ETT Vis iia IP
nu
μμ | η] Il

N
#11
η
t

A
TY.
13, Ei
E

'

I

EEE

| '
TS SSD

SS
MN

ZZ |

M2 L A uel Vmbralacuftris minor. Vmbla uulgó di&us pifcis ín Lemano lacu,à quibuf
dam literatis uulgi appellationem fequentibus V mbilícus uocatur. Sed Vmbla forte dicta |
eft, quafi Vmbra.habere enim eumalíquam fimilitudinem cum V mbra fluuiatili puto, Belloni-
us fcribit Vmbla fl.iconem idcirco fe non appofuiffe,quód ad Vmblam proxímé accedat:) & us
trung; Truttarum generi cognatum effe, à Truttis tamen proprie díctís differunt mollitie & fub=
ftantia carnis:& quód lapillos ín cerebro habent:quodig maculis feu punis carent: forte & alijs
notis, fi quis accurate obferuet, Vmblaalia maior eft,ea duplex:alía minor, quam hic propo:
nimus. Omnes lacuftres funt,& in magnis tantüm lacubus inueniuntur: ín noflro Tigurino mi-
nor tantum;in alijs quibufdä minor fimul & maíorís fpecíes una,ut inlacu Tuginorum, que Aege
refee nominant,& Lucernano,ín alijs forte,omnes tres, (mínor, maior, & maxima,) quod tamen
nondum conflat mihi.in Lemano maíorem & maxímam reperiri teftís eft R ondeletíus: in quo
minor (puto) nonreperítur, Omnes (ni fallor) dentata funt,tum maxillis,tum etiam lingua;ni
fi in ea fpinas quam dentes dícere malis. Omnibus (ut puto) color aliqua ex parterubicundus,un
de & nomina Germanica eis obuenerunt. R ondeletíus maiores tantum defcribit , quas V mblas
uel Salmones Lemaní nomínat.ego ad Truttarum genus magís quàm Salmonum, easaccedere
arbitror. Vt carne molliori & tenera omnes funt,apti inueterari:ita etiam omnes natura ímbecil
les,& extra aquam ftatim íntereunt, V mblís (prafertim minori nofira) cognatus uídetur Eper
Ianus Oceani pifcis, figura, magnitudine, colore, pínnís,dentíbus,mollítíe & fuauitate carnis, las
pillis ín cerebro, &c. |
G A LL, Sabaudiscirca Bielam dicitur Roufon,a colore ut conijcio,
GER M. A noftris alijs@ Heluetijs, Rétele: circa Bielam (feulacum Bipennatium) Rottele. |
noftri alium pifcem Rottele uel Q&otteneuocant:quem nos Rutilum appellauímus , In lacu Baa
uarie Pisling di@us,non alius quàm V mbra minor fl,noftra mihi uídetur.

GX TN BD
3081979 19302952 DIO

D Y 312) 9) 259955 SO ERR)

N II )))) 3) DD DS SADE 212122) y2

NZ HIN 4 5
A yy i” YA NNNNOPS 29?

NT 5322)

Nm IH, N ) 5 5^3 27/4 S

o AN SS NERVI
7 SEZ ER IY DD 2209 —

νε M S ?
- a NP. ΛΑ ΛΑ ε----- DID 097 „SZ
Dy NN y SN) D) == =ZS
27, 4, D

T Es.

SES

Sa

AL M O Lemanílacus ‚ut Rondeletius uocat : ego Vmblam (uel Vmbram) lacuftrem maio=
Sem potiùs dixerim. Ore eft magno (inquit) non folüm ín maxillis dentibus armato, fed eti=
am fex magnis in lingua:corporis fpecíe Truttis uel Salmonibusfimilis, &c.aliquando duos cu:
bitos longusLugdunumaduehitur. Vide fuperiùs ín Vmbralacuftri minore.

GAL L, Sabaudisad Lemanum, V mble:;círca Bipennatium lacum R outte , nomine à Ger-
manís fumpto.

GER M. Heluetijs Xoote;círcaBielamXott.In Lucernanolacubrachij fere longitudine ex-
crefcit, magis albicat quàm minor,debilis & infirmus pifeis.nam fi uel parum laedatur, mox ueluti
moribundus fupernatat,

Si L M o Lemanialter,ut R ondeletíus uocat : ego Vmblam Vmbrambe lacuftrem maxímam
nominare malim. Legefuperiusin V mblalacuftrí minore, |
GALL,

?

Ordoll. 345

We min

AS NV o
NN Un
OSSA

DR
di
72

N

le
^r,
2)

È SNS VN OR ARAS, /7 A
SERES REN RN 7 A
INS SN) A AA du μι Mu) M TOR de NA G
ΑΟ ΙΕ»
SER LERNEN D EE
OO A PARE
DSL -
MAPS APA MA. M
DIENEN)
N BR ASTA D
% AA)
bo
TA
ο ολο 999 UN SNNT
LEER.

>

G AL L, Lemanilacus accolæ appellant Vmble Cheualier, (ideft, Vmbram equeftrem,) for.
taffe ob magnitudinem, preftantiam & robur,
GERMANICE circunloquor ein andere Rosten art/die gröften Rooten. Inlacubusno=
firis reperiri non puto, geo |

SESS N E
ese DEN
D RR)

N N) VE
you
VS RIRE
N ER
EEE

2. y^ ^^
A ων <

CMYPRINV Sclauatus, àRondeletio dictus, A Mediolanenfibus (inquit) Pigusuocatur
pifcis, Græcis ueteribus (ut arbitror) incognitusiquamobrem nomine Graco,atg etiam La

tino uacat:etiamfi Plinius huíus mentionem fecerit,fed abfg ullo proprio nomine, Duo lacus (in
quit) Italia ín radicibus alpium: Larius X V'erbanus appellantur : in quibus pifces omnibus an-

. nis Vergiliarum ortu exiftunt,fquamis confpicui,crebris atg prxacutis, clauorum caligarium ef

figie:nec amplius quâm circa eum menfem uifuntur. Vulgiergo appellationem fequentes, Pia
gum nominare poflumustuel,quia ex Cyprínorum eft genere, à clauís, qui e medijs fquamis exi=
Ítunt, Cyprínum clauatum uel aculeatumrecté uocabímus,ut hoc maxíme difcrimine à ceteris día
ftínguatur,Hzcille. EgoPigum appellatum conijcio,quod clauis fiue aculeísfuís pungat, qua
fi Picum,nam et auí Pico,roftro pungenti,inde nomen effe fa&tum arbítror. T'olofani roftrum uo
cabant beccum:& noftri uerba becEen & bicEen pro tundere & pungere,ut aues roftro folent,u=
furpant. Albertus hospifces Vergiliades uocat:quoniam,utfcripfit Plinius, Vergiliarum ortu
apparent, @Scardua,& Incobía ex Pigis, & Plota,Salena, Benedictus Iouius de pifcibus Larij.
«De Cyprinisalijs diuerfis fupra ínter fluuiatiles diximus,

I T AL, Circa Verbanum Picäuulgo nuncupatur.alijs Pígo uel Pícquo:uel etiam Picho, ut
Saluíanus fcribit.

GER M, F./Éin C bo:bzadofmen oder Citeinbsadofmen/oSer Steintarpfen art aufi de
TRumerfee/oder auf oem langen fee. j :

Albi pifcis iconem elegante Salmanus exhibuittnos omifimus,quàd Capitom fl.perfimilis fit: Albus tamen pau
lo longior efC proportione latitudmis fua:roftro acutioreyoculis maioribus:ac dorfo magis repando , quod repente ac
plurimum à capite extuleratzpinmis fubnigris,/quamis amplicribus:magnitudine eádem.

r$ C 15híclacuftrís (inquit Saluianus) Alboinı TALIA uulgo diícítur, id eft, Albus:non eft
Pues Alburnus Aufontj,quí pifcis fluuiatilis eft, Eíus quidem antíquorum Gracorum Lati
norumue nemínem, mentionem feciíTe fcímus, Albus htc quanuís Squalo(Capizoni fl.noftro fimplici-
ter dilo) perfimilis eft,ab eo tamen euidentibus quibufdam notis facile ínternofci poteft, &c , In la
cubustantüm reperitur,ut Trafymeno & alijs non multís,

a

DENE
99 9 (NASA

OR di

GoNv s,utRondeletíus & Belloníus uocant: Latíno nomine ad uulgare Italica facto: uel.
utalij; Aquo, Mollis aquo d£ptis uiuere nefcit aquís,Benedíctus louíus(Benedícto Pauz

log louijs Aco uocatur, Saluianus.) In lacubus quibufdam Italia capitur : Chalcís Ariftorelis,ut
Rondeletio uídetur: quanquam Oppíanus & Athenæus marina fuam Chalcide faciunt . € Chal=
cidem pifcem lacuftrem effe puto , qui ín Allobrogum lacubus fatis frequenter capitur, Lugdir=
numg defertur, & Celerín nuncupatur , ob maxímam fimilitudinem quam habet cum pí(cículís
paruis, Thrifsis fimilibus, quibus abundat Oceanum mare, Celerínos Galli uocant, Eandem effe _
puto quz ín Italía Sardanella uocatur à maxima cum Sardínís fimilitudine:cuiufmodietiamfert -
Larius lacus,qux à Mediolanenfibus Agonus nomínatur, Rondeletius. Celerinos duos Dale
champíus medicus Lugduno ad me mifit:longos,digitos decem: latos uero, duos uel paulo plus:
oculis magnís,fquamís mediocribus,linea fub uetre afpera ficuti Thritfa & alij quida: ín Burgeto
lacu,ut uocant,captos,marinis figura & guftu omníno fimiles,nifi quód aqua marine fapor,aque
lacuftris dulcedine nóníhilelutus effe uidet, @Hic pifcis (inquit Saluíanus) ad Alaufz,atqguule — --
garís Italorum Sarda (quam Graci Tríchtan & Trichiada appellant proximé adeo accedit fimi
litudinem,ut ab eis nulla fere alianota,quam magnitudine differre uideatur . illa enim minor,hac
uerò maior eft.quare cü Athenzo authore, Chalcis, Thriffa δέ Trichias,fimiles exíftant; Acones
(ficutí X Sardonos & Harengos uulgo díctos) Chalcídum generiattribuimus,

1T ALIC E. Accone, Aquone: & alibiforte Sardanella, Vide ín pracedentibus, Agonos
R οπια nomen mutare audio,poftquam falfi funt,& uocari Sardenas uel Sardellas:aut forté ut as
lij proferunt, Salenas. V ide in Sardína mar. Ordíne r.

GERMANIC V M nomennon habeo, πες in ullo Germaniz lacu hospifces capiexiftimo,
Appellari poffunt, YD el(cbe Agunen/Agunen auf dem "umer(ee.nam qui ín Conflätienfila=
cu quem Rhenus efficit, {gunen uocantur, pifces diuerfifunt,änoftris A augelen dici, fecunda
(ut reor) Leucifci fpecies Rondeletio. Tintleine ring art/miteinemraucen ffrib am —
baud. Plura lege mox cum Chalcide altera; δέ fupra in Harengo, Ordine r, Marínorum,

com 7 SER
229,9. --

TESS
did

ο ος ών ze
nV

HALCISalteraRondeleti. Epirotz (& Graci)eundem cum fuperiore pifce Sarachum
C appellant, quem in lacubus fuis capiunt. Huius generis quidam funt minores, Sardinis uel
Thrifsis paruís tam affines,ut uix internofcas,ficut píciura demonftrat, Alij ad magnarum Thrif
farum magnitudinem accedunt; R.ondeletíus & Bellonius.
Sunt ex Græcis qui Sarachos uulgo Stauridas uocent,
GER M, Ein andere oder frémbde Agunen oder ZA iringen art in füffen feben.

Pit SEN NO, e ri É
NY NS S SESS SN
ΝΑ νο
WIENER
RT 1
ROSE

IPARISlacuftris Belloni. Eftin Macedonia (inquit) lacus, quem uulgus ConiumuelLi-

mnü Pifchiac nuncupare folent:in quo Liparides affatim capiuntur : qua toto habitu Sardi»
namreferret,nifi uentrem magis in latitudinem diftentum haberent.His meritò à pinguedine no
men eft inditum, quòd uelleuiori ignis calori appofiti pifciculi,toti feré in pinguedinem refoluan
tur.Lineam fub uentre afperamac tranfuerfam habent, &c. Dehacnimirum Rondeletius fen
tit,cum fcribit: Audio ab his qui nunc Graciam íncolunt, Alofam quandam azzei(melíüs Arre
ei?«) uocari. Lineaeiinuentre afpera eft, ficut Chalcidi , Thrifsæ, etià alijs quibufdam, De
alía Líparíde ínter marínos díxímus, Ordíne r. | |

GERM, F. Jin artder Alfen/oder AA áringen/ooer Agunen/ wirt in ((Oaceoonia ín eic
nem febe gefangen/überauß [είβε/ mit einem rauchen (trid) am bauch wie die anderen pegge

nanten fic.
PISCIS

Animalindulab.aquisOrdoll. 347

1561 squidäincognitus,qualis proponit in Tabula Oceani Europzíab Olao Magno edita,

in lacu albo cognomíne:quí maximusremotifsimusad Septentríonem eft,& partim ad Mo
fcouitas, partimad Suecos uel εἰς fubditas gentes pertine
re uídetur.nec aliud additur ab Olao, nifi ín eo lacu, (qui
cum âmari undique fitremotus, aqua dulcí plenus uíde-
tur,) pifcium auíumóp fpecies ínnumeras reperiti,

ΡΕ Muftela lacuftri,quam uulgo Trifsiam uocant, dí
cium eft fuperiùs inter fluuiatiles, Ordinis 1. Parte 1111.ín
qua LvCIOPERCAM quogexhibui, hoc eft, {Tagmaul
uulgó díctum, quí ín Bauarí lacu Ambronis dícto capi=
tur:quoniam ín Danubio quoq capi uidetur , quanquam
alio nomine uulgarí Schill.

sv N T lacus dulcíum aquarum ín montanis Lapponíz,cccc, miliarium Italicorum longitu
dine, latítudíne ueró c, & ampliüs;in quibus tanta eft Luciorum (quanuis & aliorum pifcium)co
pia,ut nonfolüm alendís homínibus per quatuor amplifsima Septentríonalía regna fufficiant,fed
etiam latíüs,fale (oledp ficcati nauigijs,uelut lígnorum magna flrues ín amplam Germaniam uen
dendiexportentur, | Itídem de lacubus Finlandia cenfendum erit, Olaus Magnus,

ANIMALIVM IN DVLCFE

BVS AQVIS ORDINIS II PARS II.

DE CRVSTACEIS.

Qv AE crufta ínteguntur animalia in mari multa uaríatp funt : in dulcibus ueró aquís duo σε:
nera tantüm,nobís cognita. i:

Aftacus fi.calis apud Heluetios & Germanos ef, maior fcilicer, & fimpliciter dictus TRrebs / uel del.
Erebs, co enim minor ef, & colore diuer[us qui Saxatilis cognominarur, Steintrebs. Rondelerij uerò Aftaa
cas fl noftro latior ac breuior uidetur:& caude quoquefigura diff erre.

HERE à
κ MI
AES >>3 DA.
2 25 5332>2 > ING
κε EEE,

3

b

STACV sfluuiatilis:non,ut plerig hactenus putarüt, Cancer fluuíatilis. Cancrís enim cors
pusrotundum eft,tefte Ariftotele,fine cauda:uel cauda corpori applicata,non extefa. A fta«

cus corporelongo eft,Locuftisfimili,quod capite et collo tabellís diftindto conftet, R ondeletius,
GRAECIShodieuulgo Caranís uel Caranidia dicitur,a Caride (id eft , Squilla) nomine de:
torto , Bellonius. Matthiolus Senenfis Gammarides à Galeno uocari putat , mutuato cum Ro
mam ueniffet à Latínís id uocabulum,quód eo carerent Graci, At R ondeletíus παμμαρίσῖας à Gas
leno nominatas à Cammaris Squillarü generis nihil differre putat. €j Sunt quíapud ueteres Cam

marum dictum rentur; nos Cammarum, maximum duntaxat effe, Squillarum generis, oftendi=
mus,

749 [6 DeCruftaceis Pars 1. A

iTAL, Roma Gammarella & Gambarus:círca Padum Cammaro feu Gammaro,eft autem

in Padorotundiore-& magis crenato quam ín Sequana noftra corpore, Bellonius, è
GALLICE Efcreuifle, | trio
cerm. Rrebs. FlandriceKreuits,
ANGLICE Creuis/Creuifc/Crauyjebe. piego: | "T
ILLYRICEKak, > | ^M uf

e RÉ m” 3
LUIS #

— ela
ny 770 SER

Nm I nz S

ANCERfluuiatilis, Καρκίνθ” ποτάμιθ”,
Cancro fl.carent Galli & Germani: & non fine errore Aftacos fl. in Cancrorum uicè us

furpant. Reperíturfrequens in Sicilia, Italia, Hetruría, Creta, Nilo, Cilicia, SymeonSethi ,
fluuiatilem Pagurum uocat, & Galenus Euporifton3. ww

I T A L, Grancío,Granzo. @ Granchio Venetijs: & ubi cruftam exuerit, à corporis mollitie |
uulgó uocatur Mollecca . equorum genere funt etiam qua appellantur Macínette , Matthiolus.

GERM A NICE dicipoteft ein Rrab/TRrabbe;/ SüßwafferErabb. nam Angli Cancrum
mar.proprie díctum uocant C rabbe: quem nos differenti caufa uocabimus ein ((DecrErabbe,
A flacos uero, Rrebs;& ex ijs marinos, MeerErebs. :

ANIMALIVM IN DVLCI

BVS AQVIS ORDINIS IL PARS III. - |

DE TESTACEIS,

Cochlee fl,à Rondeletio exbibite. . : 0
OCHLE AE paruæ:quales flumina X lacusgene | |
( quarum tefta longíufcula ín acutum definit,
Stromborum modo. R eperíuntur quidem inripis lacu
um noftrorum Cochlez perexigua:quarum alia latio=
res funt.aliæ oblongíores acutiores&. illas, Vmbilicos
lacuftres:has uero, Strombos appeliaris. Sed Strombí : ;
lacuum noftrorum cornicula non protendunt:foramina quzdam ín eís tanquam oculi apparent, :
Parscirca os & uentrículum ruborisaliquid & fanguinis habet,
^ GER M, WafferfbnecEle. |
CONCHAE Scoríce margarítiferz, Inter plurima apud nos Concharum genera , (ins
quit Hector Boethius Scotus.) quedi parua, ac uulgari ufu recentes palato fuauifsimæ funt,non
nuile maiores,eadg forma & quantitate , qua funt qua purpuram habent: fed hís illius nihil ineft,
faporis tamen funt etíam homini delicato haud fpernendí. Arex qua tornofaftigiatasà capité
teítas habent,maculisé afperfas,longo interuallo relíquas (ut etiam foetum fileam) fuperät. Quíp — —
peadeo nonnullis in locis funtdelicatg,urnd immerito apud ueteresgule primatum obtínuerint,
& viduarum uulgo cupediæ fint dicta : quanquam ín quibufdam fluminibus, ídque prafertim
Dea Donag; elui inepia iudicantur, Ha magno apud nos numero repertæ, limpidifsimis ipu |
ac nuis Mi

Animal,indulab.aquis Ordoll. 349
acnullounquam limoturbidis,qua profundifsimi funt ; agere eaudent , in εί folís Margaritas
. concipiunt, δές, : Suntetiam eiufdem fere generis Conchz ín orís Hifpanicís;quarum tefias qui
peregre à díuo Iacobo redeunt, adferunt , fed haud foecunda , propterea quód aqua (alfa uiuant,
Nam & círcunquaque inlitoribus Scotící marís ingens natat,fed fterilismultitudo, He ille, -

vscvLvsaquzdulcis.reperitur autem maxime ín a=
V 1 qua ftagnante,feré nunquam ín rapidis fluminibus.
G AL L, Moule. |
GER M, ein (Ou[del auf (üffen waffern.

oONCHAElongz fpecies ín dulcibus aquís: cuius teftam al
Jtera parte eiusinterna expreffam hic exhibemus, alterano
uidi,fedbinas fimiles efíe puto, δέ ginglymo articulari, Superfi- |

SOS NS

cíes externa fcabra eft:qua adempta interior lewis candicat margaritiferx conchz inftar.Belloni=
us cum teftam apud me uidiffet, Pínnam fl. uocandam putabat , quod & erecta flet, & margarís
tas Contíneat. | | i

GER M. Ain Langmufdel in füffen waffern/foll Perle balten.

Ir
a

η
ρα)
ο τή

OCHLE Aterrefiris:Limaxälimo, authore Feflo, ΚόχλΘ” a prayer. Adua, ante
mal fimile Cochlez,Hefychíus.

s

\ à . bas. os me Me Res ur ορ

$50 on De Teftaccis Pars IIL ^.

.… A Græcis hodieuulgo Κοχλίθ’ uel Σάλιγγας nôminatur. - Quanquam autem aquatícum non
eft hoc anímal,quoníamtame pleracg omnes Teftaceorum ἀίΠειξείς aquatiles funt,ämaiorefuo: + :
rum congenerum numero,feparare noluí: ficut & Cochleam nudam,quæ proxime fequitur, -.. :
IT AL. Lumaca, Lumacha, Limaca:& apud Tufcos,Chíoccíola; Venetís Bubalo uel Bou
ualo. |
HISP AN, Conchauel Caracöl. " | ! WT
GAL L, Límaffon;Efcarcot, € Prouíncíalibus X Hifpanis Scaragoluel Cagarolo, Rondel,
GER M. Ain Cdnet/Sdnedd/Odnegel, Flandris Slecke, h
‘ANGLICE. ASnayle. ni |
ILLYRICE. Hlemyzd,uel Hlemayzd. "Apo
In Liguria alpibus pomatiæ, (πσωµατίαι) id eft, operculares cognominatæ cochlex,3 Diofco=
ride inter optimas & ftomacho utiles numerantur. De ijfdem fentíre Plinius uidetur,cumferibit
Eft & alíud genus minus uulgare,adherente operculo eiufdemtefta fe operiens, obrutæ a
terra ha:& circa maritimas tantum alpes quondam effoffa,coepere iam erui & in Veliterno,Mat'
thiolus Senenfis pomatias cochleas , uulgares noflras maiores, qua pr&cipue in cibumueniunt,
nominauit,nec ego diffenferim,

f

OCHLE Anuda maior, queruffo plerunc colore eft,quandoq; nigro, Curautemhoclo
C co exhibeatur,lege qua fcripfi proxíme cum Cochlea terreftri,

GR AECEZqaAG- uel Aaf dicitur.fic enim lego apud Hefychíum:ziusAoi byAin, of ὤνόν dv
qut,sc quai Aib eue. > Recentior quídam etiam Sefilum (easy) Cochleam nudam interpretatur,
ueterum (quod fcíam) nemo,

ITAL.Lumacho,Límaga Limagot.

GERMAN Iquidam hoc genus appellant Wägfchnecken/ut Carinthij.

Sunt etíam parux quxdam nuda,ut qua gregatim folia fectantur,& hortos infeftant, cinerei
aut fufci coloris, Etha quidem femper nuda funt,quod fcíam : Aríones uerò Aeliano memo-
ratz,non femper. que: ;

ANIMALIVM IN DVLCI

BVS AQVIS ORDINIS IL.PARS III.

DE INSECTIS,
Nimis craffa bac figura efe sque wise
VA R MIS aquatícus, qué recentiores aliqui Setam aut Vi: fere equine craffirie excedere debuerat,
tulum aquaticum nomínant, Hic etfiexanguís Infedto=
ru mne generis fir,dubitari poteft, quoníam pellisuna continua
ei eft,nec fra ut Lumbrící mouetur.

Vituli quidem nomen unde factum fit einefcio:nifiabeo ;
forte quód à uitulis per aetatem íncautíoribus , nonnunquamin '
aqua bibatur,magno etiam uitæ perículo, Alij Setam aptiùs uo
carunt, fiue à fimplici & tenuifsima corporis oblongi figura , fiue quód e feta equina in aquís pu-
trefacta nafci exiftimetur.Caput εί nullum effe uídetur:ferpítetíam & natatin utrangg partem:un

Amphifbena de Amphisbænam aquatícam dixeris,uel à pili fetacüe fimilitudine, Trichiam,à recto Trichias,

«quat. .

Trichias, |

Ololygon.

Forte (inquit Albertus) è pilis nafcitur equorum. hi enim in aqua fate pofiti uitam & fpiritum
accipiunt,& mouentur;ficut multoties experti fumus, Hauftus hic uermís ab homíne cit crucia= _
tu,languore (& tabe) uitamauferticontaualioqui innoxius. Sic ille. Ego ín puro etiam & fri=
gido fonte hunc uermem inuenifle memini:& aliäs ín horto fuper folio quodam, Eofdem & ín
mari degere putarim,Sunt enim ín mari (inquit Rondeletius) uermes huiufmodi, ut nulla alia pi.
Aura, quam linea una continua exprimi pofsint.nam adeo indifcretas partes externas & ínternas |
babent,ut pili tantüm crafsíores fiue carnofi effe uideätur:quos anímalía efTe neges,nifimotuciea
riagitari@ confpexerís, «| Ololygon, Orsavyap,ut Theon Scholíaftes Aratiferibit,animaleft pa
luftre,fimplex,indiftinGum,oblongum:terra inteftino fimile,fed multo gracilius:frigiditategau
dens:ignoratum Ariftoteli, qui ololygóna uocat tantüm maris Rang,foemina ad coítumallícíens

| tis,Uoa

Animaliitiduleib: aquis Ordoll. 351

tis uocem.Sed ololygón pro uoce Rana, per onomatopæiam factum eft nomen. pro animali ue-
τὸ paluftri,quod fam diximus, forte vod vl? GMyérwzw, Ut ὀλρλυγώμ inepte, alteríus nomínís inuitan
te fimilitudine, pro yay di@a fit, hoc eft,Minukula,
"&ER M. Wafferkalb,id eft, Vitulus aquatícus.

LIP. hat a

. Tconhaec Hırudınis maioris © uarie e£,

SICHERER

«πα

Da

Τ TIR ν 5 ο, Graecès/ime,ta τὸ Betty, id eff, à fugendo:quemadmodî à Latínís quibufdam
Sanguifuga,Rondeletius, Prifci quidem Hirudinem femper dixere , pofteríores Sangui
- fugam quoque.De Hirudine marina di@um eft fupra,
IT A L, La Sanguifuca, Sanguetola, Magnata., T
.. GALLICE Sanfue, -
/ GER MAN ICEJ2flegle, duabus fyllabis,2[edel.Inferíores Germaní,ut Flandri,Lake,uell_y
ckelake uocant, . ©. i | d
. ANGLICE Z/o:felece/uel A o2felidy/quod medeatur equorü cruribus admota,n2 4,6:
fe eifdem Equus eft.alij uocant Low leame/Blud fücter.
POLONICE Pijauuka,

Phryganiumnudum. — o Idem [uatheca inclufum.

HRYGANIVM Bellonij,uermiculus fluuiatilis & marinus, Phryganij quidé nomen quod
Pine ufurpauit Plinius,quodnam effet id animal ignorare fe profellus,an recte aquatico huic
uermiculo tribuerit Bellonius,iam non difceptabo.ipfe len fic appellare uoluit:quod (utipfe
loquitur) phrygana,id eft,fremia,cremia, fiue feftucas,fux thecz,filo tanquam aranez ab eius ore
dependente,agglutinans atg alligans círcunponat.Senos (imo rernos Jutringg pedes habet, quibus
in aquis etiam rapidifsimis incedit,animaltenue,oblongum,parux Eruca fimile , quod auidifsi=
meappetunt Truttz,eodem fua theca exeinpto,pifces ínefcantur,

GALLIUOCant Charree, :

GERMAN I Rerderle, uel IRárber: quo nomine omnem quo pifcium efcam uocate fo-
lent:etgenus unum eorum quod lapídibus inferne adhaeret, Steinbpffen,quafi Dacolithos.Eta= :
liud ab his diuerfum genus,quod ín fundo lacusnoftrí nec lapidibus harens,nec thecis ínclufum
inuenitur, Kückle,quafi Eruculas:ali Querclen & Mafferleiif,ideft, Pediculos aquaticos.

Bellonius Tineas aquaticas,de quibus mox dícemus, Pediculos aquatícos poffe uocaritait,

IBELL AM fl, libuitappellare hoc ínfectum, à fimilitudine qua illi
eft cum fabrili inftrumento,& cum Libella marina . Hæcbeftiola par=
ua eftadmodum, T.liter& figura referens,R ondeletíus. | Videtur autem
uermíbus illis aquatícís,quos Phryganía Bellonius uocauit,cognata. |
GERM. F, Æinfunderlihe artder Rerdern: cin Mad. Eirder- X
le/ein Wägle.

Tinee aquatice,quanquam uulgaris animaleuli iconem in prefentianon babuimus.

IM v Ss aquarum uítíum eft, fi tamen idemamnis Anguillis fcateat , falubritatis indicium ha-
Trecker: frigoris, Tineas in föte gigni,Plinius. Hermolaus Lampetras uocat fontanas Ti
neas.ego uerò has Plínij Tineas effe puto,quas noftri yen appellät,alibi Oypfen/&Staby[en/
Meien uel MD áfdben/& Wafferfhaben:ex quib.poftremü Tineas aquatícasfignificat.R epe
ríunt ín fontib.n6 quibufuis,fed bonis & frigidis diîraxat, prefertim Martio mêfe Sunt aütuermi

8B 3

T ines,

E crophule a»
quat,

ο Delnfe&usPars I.
352 ciniccust'ars]Hl. 0
culi perparui;et quoniä cöglobari conuoluiég tan ín arcü folent,minores etiäappartt,utfallät ala
quando bibères, Colore albicant, Pedibus nítunt plurimis cötiguis,pertotius fere corporís aluei,
fibene memíni ab ore etiam ueluti pedes prominent; ut Multipedes uel Afellí aquatíci nomínari
mereantur:aut etíam Pediculi,ut Bellonio placet, Pedes molliores funt, quàm ut extra aquam ine
gredi queant:nili forte non mollities ín caufa eft,fed pedum contíguorum multitudo, quosnifi ín
aqua non facile diducunt. In aqua mouentur & currunt corpore non recto & quali , fed inaltes
rum latus ínclínato.R etrorfum quog íncedunt,fi bene memíní. Cauda oblonga ín aculeum defi«
nít.Oculi funt perexilia puncta alba,cum centro nígrolongé minutifsimo. | Cum potu hauftipe
riculum creant,ut alíquí putant , etiam uítae , Ventrem ijs qui biberint ínflarí audio, lidem unt
uermes Gallice di&i Scrophula aquatica (uulgo Agroueles,uel Efcrouelles:) ha fi aliquando cî
aquaab imprudentibus hauríantur,fcrophulas (fiue ftrumas choeradesue) ulceratas X exedentes .
nullo tumore, ín gutturís cute , procedente etíam aures uerfus ínterdum malo, & faucesalíquan-
do penetrante, oriríputant.hinc & uermibus ipfis nomenímpofítum , Hoc fcrophularum genus
äregibus Gallorum & Anglorum folo contactu curari aíunt, 7

ANTHARISuelPygolampíis (etfi noctulucere non puto) aquatíca. — Tales ín
C paludibus & fofsis circa lacum noftrum per fuperficie aqua motu irrequieto huc
illuc circa eüdem fere femper locum mira celerítate fe trañciunt:nec in fummo tantüm de 4
fed etiam profundiüsferuntur.Magnitudine & forma címíces referunt, Crufcula fena Ä |
habentfubruffa. Vagina e nigro uirides, prefertimad Solem,& fplendentes,alas regüt, ' !
fed non toras:ad caudam erim alarum extremítas prominet, qua cum in aqua celeriter feruntur,
utfolent,mirabili candore fplendore& confpícua argentum uiuum quodammodorefert. unde &
Pygolampides aquaticas fi quis appellet, nomen ípforum natura conueniens pofueric. In aerem
fi prorepferint,uolare etiam poffunt.

GER M. F. "Daffartáferin/Olyfling.

EL

ICAD A fluuiatilis,
Cernuntur ín ríuulís beftiole Cicadisterrenis perfimiles, quas
ob id Cícadas fluuiatilesnomino, Rondeletius. ;
GERMAN ICicadzterreftrisnomen non habent:fingi autem poteft
ein Daumgryllen:& Cicada aquaticæ,ein Waffergrylien.

fla integitur.Cauda in duo löga ettenuia ueluti fila definit.cä Squil +8, $ f I Nr
lismarinismagna ei figura affinitas.quare non uideo quo aptioreno= U Sul LT ορ,
mine donetur, quam Squilla fl Sic ille. Sed forté Giryllus fl,commodi zu SÙ
ὃς nominabitur.
GERA, F. ein Waffermubeime.

ST ILL Afluuîatilis Rondeletj, Infectü hoc (inquit) tenui cru

ANIMALIVM IN DVLCE |

BVS AQVIS ORDINIS II. PARS V:

DE AMPHIBIIS, 4

ET PRIMVM DE QVADRVPEDIB. VIVIPARIS AMPHIBTIS,

NIMALIV M Amphibiorum aliauiuipara,alia ouípara funt. Viuipara,ut Caftor, Lutra,
A Hippopotamus.Caftorem quidem & Lutram,alias$ paucas, inter Quadrupedesetíam ex |
bibui.nec repetijffem hic, nifitam paucus eorum numerus fuiffet. Ouiparorüalia pedibus gra
diuntur,ut Crocodilus, Lacerti, Teftudines,Rangtalia fine pedibus ferpüt,utHydri, Auespal
mipedes,ut anates,mergos, laros,&c.pifeibus aut alíter ín aqua uidtitantes, in terra uero parien=

. tes,& ínaereuolantes,unde meritò amphibiæ dicuntur:& fidipedum quoque amphibias,ut Ar:

deolas &c.quoniam permulta funt,inter Auium icones,ín fuís clafsibus propofitæ, repeterehoc +

loco noluimus.

FIBER, Caftor.Kasöe. Canis Pontícus , Kiranides Caftorem alio nomine Canem fluuíatíe
lem nuncupat:alij potíüs Lutra hoc nomen attribuunt, X zquíüs quídem.quandoquidem Lutra
pifces inuadit:Caftornonitem. Plurauide cum Iconibus Quadrupedum, | pcs

ı TAL.Biuaro. "QR

G A L L, Bifre,Bieure, à.

5 GERM,

Animalin dulab.aquis Ordo. 353

H | Icon h&c Fibri,Rondeletij eC snos aliamin Libro Quadrupedum dedimus,

GER M, Diber.
ANGLICE eueriquäquam ín An
glia reperiri negant,
Lutra.

IWAWE T-

ES

—
ez
[o
FRS >
SAME 4, Y
LE S
= ©

=

> A
2 im: 3
TX =
A

<=

li AN AN

AMT SM AD NR
INVIA NY
^ NS N

J| a
As Y

FE

Ge:

ARRET
N
Y

LN i
i

[A
n
}

ni
|
]

\

2274 1902
ES

=;
=

| > Tra
"AN
zv —
i, 7 σπα

m

dé
|

v T R A, uel Lytra,uel etiam Lutris,ut Gaza uertit. Ariftotelis Erudleis, quud e G^, oxytonum
+ + A 2 , ^ ^ ΄ ΄ +
fœmininum.Herodoto ErvAes,wv/u, paroxytonumfoemininum. Aelianus de animali
bus 14.21.nubas woreuiss,id eft Canes fluuiatiles nominat. Seruius quidem Caftorem, Canem pod. Canisfl,

cumuocat, Pluralegescum Iconibus quadrupedum,
ος 8 3

TRUE! Jj IN NES c" αν μέ Ci

£
‘af

De Amphibijs Pars wi ^ |
354 Je /'Amphibijs ars Ve ces
| irAL,Lodra,Lodria,Lontra. GERMANICE Iter. i
GALLICELoutre,Leure. qu

7

SÌ N

DAS DE) sf y?
cmo A TU p 7222 ή: Mr;
22272222 πόνος " 7
— PPP PG Pg CP C SA s 7774
25777

DI $ n o Gi -
“ se ein.

v Saquatilis quadrupes Bellonij, Magna eft ei (inquit) cum Rattis,hoc eft,maioribus nos
Ma muribus fimilitudo: hoc dempto tamen, quod foemínz tres excernendís excrementís
(urina, fæcibus,fœtu) meatus extrorfum diftindtos pra fe ferant, Maximos amnes natando traij«
cit. herbam depafcítur. fi quando à confueto fibi loco recefferit , tjídem frugibus uefcitur quibus
& exteri mures. Ad Nílum & Strymonem fub noctem fereno tempore deambulantes, Mures hu
iufmodi permultos ex aqua ín rípam concedere, & aquatiles plantas erodere ‚arg audíto ftrepitu
rurfus ín aquas demergí multoties confpeximus.Hæxcille, Aquatilium Murium Aríftóteles ín
Mirabilibus meminit:& Theophraftus citante Plinio.Scio in mari etiam pifces quofdam Mures
dici:& Murem aquatilem,pro Teftudine quogaccipi;fed Theophraftus diferte Muresterreftres
in Lufis Arcadia quodam fonte degere tradit. In Scatebra Cafinate fluuio frigido , utin Are
cadiæ Stymphali,enafcuntur aquatiles Mufculi, Plinius. Audio & circa Treuerimreperiti. A-
quatícos mures multos uidimus ad fagna Ligurum Taurínorum.Foemelle tria fub cauda funt fo
ramina,a uefica,ab aluo,a matrice,Scaliger. GALL,Ratd’au. |

ITAL.Sorgo morgange:íd eft, Mus mergus. :
GER HM, / in Waflermauf oder Waller, rag. ANGL, Watterratte.
Hippopotamus ex Coloffo,qui Nilum Aeg yptium Rome in Vaticano refert, -

ee à

755) Di
2X}
3 -

Elippoporamus numifimatis Adriani. F acies efl Adriant imperatoris.Sphingi innititur fmiflra:dextra tenet Cornu |
copie:circa bafim Crocodilus & Hippopotamus.in quibufdam etia Ibides adduntur.Figura tota Nili repra]entat.

| | [PPOPOTAM Y snomen Grzcum eft,lz

| Ant in dulcib.aquis Ordo II. $35

xit. Obfcurus denaturísrerum fcríptor Equonilum , Albertus díuifís ditionibus Equum Nia
li, & Equum fluminis, ITALI(inquit Belloníus) præfertim quí Conftantínopolí dez
gunt, Bo marin, íd eft, Bouem marínum (quanuis inmari non degat)nominant, T VR C AE&
GRAECI,utrigg uocabulis fua lingua Porcü marínum.Etením uetus Hippopotaminomen pror=
fus ubigg hodie oblíteratum eft, & nein Cairo quidem in Aegypto cognitü amplius. Verum aüt
Hippopotamum fe exhibuiffe ídem confirmat ex antiquis Aegyptiorum et Romanorum ftatuís,
& prifcisimperatorum Romanorum numifmatis:in quibus Híppoporamí tam exactéreprzfens
tantur,in porphyríte;zre,auro,argento;ut eundem effe quem uiuit Conftantinopoli uídí (inquit)
nibil omnino dubitationis míhirelínquatur, {{ Híppopotami hífloríam (imquit Scaliger) ex na«
uigationum Commentarijs,qua cum ueterumac recentíorum fide conferrí queat,adfcriba,Hip=
popotamo Gambrz puincia magnitudo Vaccæ,pedes bifidi,crura breuía. Dentes utring fingu
lí,ex inferioremandibula furrecto flexu,fefquipede maiores, candore fplendoredp eborí pares ; eo
praftantiores, quod utebur nung pallefcuntamiffo candore, Materiam quoq firmiorem tradüt,
Aethiopicis, Aegyptijs, Afrícanís, Afini procerítas.De cori) duritia alibi à nobis diAum eft, Con
face Luficanorä nauigationibus,pedeftris lancez perferre iti fine noxa.IIlud controuerfia pra
fe fert fpecie, Aiunt quídam pilo carere.In Hifpanicis líbrís ínuenío & nígros etbalíos.Et Plín.pi
16 dat, Legímus ín f{d& narrationibus,deprehéfos in terra duos paucorî Lufitanorü euafiffe tela,
Mox ín mare cü fefe recepiflent Hippopotami,uirosg nauigiü cofcendiffe cofpicati effent, facto
impetu nó foli agereffos audacifsime,fed etiä mordícus latera nauícule corrípuíffe. Neg; i@ib.de
territosabfcefsiffe,fed malefictj defperatione. In alianauigatione,remigantiü lembü dorfo fubuer
tere conatos,ut prada uefcerenf, In Aethíopía Troglodytíca uocant; Giomar, Huic orationis flu
xuinuper fcopulus obíectus eft ab js, quí cicure Byzantij fefe fpectaffe dícüt.Loge nang; alia pin
guntfpecie, Effe corpore fuillo,pedib.digitatis,cauda fuilla aut teftudínea, Pedes quogad Teftu
dine potiùs referunt, Capite uaftifsimo.Hiatu tà laxo,ut planefit íllud, quod Ariftot. de quibufdz
feris,Aufö@yos.Sine ulla iuba. Vtfi uelínt dedita opera deftruere Ariftor.hiftoriä,non meliùs pof-
fint:qui Hippopotamo ínter cætera os afcripfit paruit, Quomodo his fimul & Herodoto Plíniodg
eredemus? quor& alteri in Aegypto,ubi diu fuit, Hippopotamum uídiffe credere par eft. alter in
publicisludis Roma fpectare potuit, Tum f neq; Nauigationibus affentiri queunt, de pedá ratio
ne:negpfibi ipfis,qui inalíolibro fuillos pedes attribuüt, De exertís quog dentibus apud hofce, ni
hílaudías.obtufos enim pdunt.Hac omnia Scaliger, To.Leo Africanusnoftrofeculo de Hippo
poramo fic feripfit:Nigerac Nilus flumína hifce beluis referta funt:quæ forma Equi, magnitudi=
ne Afinü,depiles tamen,reprafentant.In aquis perinde ac ín terra degüt,noctu falte in terra ena=
tantes.Cymbis infidiantur, qua mercibus onufta fecädo Nigro ferunî,quas dorfi frequetibus gy
ris agitatas demergunt.De Boue aüt marino,qui forte Hippoporamus Bellonij eff, fic: Durifsima
pelle circädatur Bos marinus terreftri omnino fimilis; czterü ftatura inferior Vitulü femeftrè rea
fert.R eperitur ín fluminibus Nilo ac Nigro, & apifcatoribus captus díu extra aqua uíuus perma
ner. Vidiin Alcairo catena publice collo deductum, quem ad Afnam Nili cíuítate quadringentis
paffuum millibus ab Alcaíro difsitam captum alferebant, GER M, dici poterit:cin ME gi-

pif Wafferroffs/cin Walferobß oder YO affer weyn in Egipren.

SYMBOLVM hoc Pierius Valeri:
anushis uerbisinterpretaf.Celebraz — —
tifsima eft fpecies illa qua uifebatur 4
olim Hermopoli;ea fcílícet píctura,
ut Híppopotamus effet,fupra quem
fculptus erat Accipiter cü Serpente
dímícans, Cuíus argumeti fignifica=
ti id efletradunt Aegyptíarü lítera-
rum periti, ut Typhoné ab Ofiride :
uidomítü, cum de principatucertas 4
men conferuiffent, intelligendü au- È
tument:per fluuíalem equum Typhoné ab Ofiride ui domitum, per angue principat&m interpre
tantes: (per Accipirrem uerö uim & principatiisquo ille wiolenter fibi quefito, [epe per improbitate tumapfe turbari
tic alios perturbare fua [ponte uoluerit, Plutarchus in lib.De Iide & Ofiride:) at ita improbitate potiores fi=
bípartesafferereconante,uírtutí demü cedere fubinnuät, Eädem de caufa cü (acra faceret eo die,
quo Ifidis aduentus éPhœnicia celebrat, fluuiale equum relígatü libis inceffere per ludibriü cofue
uerant, Non difsimulärim híc Aureoli tyranni tumulü ad ponte Aureolum Infubriæ fuperefle,à
Claudio Cafare fex elegorü uerfuum epitaphio nobilítatum,ín cuius condítorij parte prima Hip
popotamusfit incifus,què Serpens cauda mordicus comprehenfa cöpledtitür.Id puto fignificare,
tyrannídem tande temporis fpacio domità,&c.Hac ille ín Híeroglyphicis, (ub lemmate, Impro:
bitasedomita, Porro pedesne & ungulæ Hippopotami ín hoc Pieri] fymbolo meliùs exprefsi
fint,an ín fjs quas Belloníus exhibuit iconibus,oculatus tantüm teftis aliquis probe dijudicarit.

g 4

- 3 a Y , PAM ν - λα... Vi "EP C a

je: E. | vai x AE. TE
{ » oto Ì i
: — I | ) : | i ^ N : |
350 De Amphibijs ParsWinih A
Qui nouum orbem obiuerunt;in flumine Gambra nuncupato,teflantur pifcem procreari Via
tulimarinifpeciem fimilitudinemg gerentem, prater caput, quod equinum exiftit; amphibium;
eädem qua bos foemina corporis uaftitate:fed cruribus longegracilioribus,bifuleis pedibus;den=
tibus duobus adlateraeminentibus,qui magnitudine ad duos palmos (dodrantes, Gillius) accedat,
inflar Apriarmatum, Nec alibi quàm hac inregione huiufmodi animal inuenitur, Aloyfius Cada
muftus Nauigationis ad terras ignotas Capíte 44. |
Dentes Hippopotami Bellonius equinis comparat:eofdemg ualídos, oblongos & obtufos ef
fe dícít. unde in mentem mihi uenít dens nefcio cuíusanímalís, quem nuper amícus meus Chrís _
ftianus Hofpinianus, uir eruditus, in torrente quodam (ni fallor) agri Tiguriniä fe inuentum mie |
hídonauít,&c. formam & magnitudinem hic delíneauí, |

CE m. e — IN SZ
an GS =
NN

DE QVADRVPEDIBVS OVIPARI S.

h

E
|
I

Quadrupedes ompare omnes utrag,crura(anteriora et

poltericra) antrorfum flettunt, mfi quód parum adla=

sera declinant, Ariftoteles Hiftorie 2.1, bocin Chame
leonte & alijs quibufdam pitfores noftri

non ob[eruarunt.

- utr

R OCODIL V 5, Κρονόσῖθλος, NeAskpoxSd es
CI

ITAL, Crocodilo,

GALL, Crocodile,

GERMANICECrocodpl/oder Kokos:
deill. | j*

Crocodilus Africe quorüdam fluminum, .
prefertim Nili íncola eft beftia. In India quo
que multi funt, Germanice didi Allegarden/
ut{cribit Hamburgenfis quida ín hiftoria Na=
uigationis fuz, atqui Allegarde nomen Gera
manícum non eft, fed facium (ut conijcío) ab
Hifpanico Lagarto, quod Lacertü fignificat, at 3

Palladius quoq; Crocodilum, Lacertam, ll) |} Son,
quafi generis uocabulo nomínat, I FEET

f

7 JI

. Crocodili Aegyptij Chápfze (Χάμναι) uos ΙΙ
catur.lones appellauere Crocodilos, illigene= IH M URSS
ri Crocodilorum(Lacertorum quorundam)quod JE MOSSE
apudeos in fepibus gignitur, quantumadcor f ASS
poris fpeciem,coparantes, Herodotus. QHE- x 7
BR AICA & ARABICA Crocodili nomínalegí re
mus hac: Zab, Hazab, Thab,Tenchea,Tif= κο,
ma, Altenfa , Temfa. (In Arfinoitica prafe= AN
Aura mire colitur Crocodilus:et eft facer apud eZ
eos ín lacu quodam feorfum nutrítus, & facer | ) 1
dotíbus mafuetus,& Suchus uocatur, Strabo, ^ VESTO F
Vox quidé Suchus accedit ad Scincus,quod EE
nomen eft Crocodili terrefirís minoris, Non
T en À n
Crocodiliterr.icon fequente pagina exhibetur . Cro E
ROCODILV Sterreftris quínam fitre- ΟΠΣ
oues, nemo hodíe docuít, Egogenus ile y LIV
lud Lacerti (cuius pellem ex America allatam È
doctífsímus Ioannes Ferrerius Pedemonta- a

nus ad me mifit) effe arbítror : qui etiam à Io,
Leone Africano Defcriptionis Africa líbr.9,
Dub Arabice nominari uidetur, Vide infra ín

E ‘hg Cordy«

Anımal.ın dulcib.aquis Ordoll. 357

Caput ad fimilitudinem noflri [eu uiridis Lacerrif atum eF( reliquum corpus ad exuuium.

T 77

πμ
pit cera

Cordylo Rondeleti. Quoníam autem Scíncum quogaliqui Crocodílum terrefirem uocarunt,
hunc maiorem, illum minorem,difcriminis gratia cognominabimus.@ Mítto ad te (ínquít Io, Fer
rerius) pellem Lacertí , quam ad me attulít ex Brefsilla regione ultra Tropicum Capricorni Gul.
Henrifon Scotus:qui illue cum domino Nicolao Villagagnonio equite Rhodio ante bíenníum
nauigauit, X nuper ad nos redit.Pellis ipfa fere ad unam ulnam Gallicam longa eff, fed capite ca-
ret, Huiufmodi Lacertis illic uefcätur promifcueomnes.Et,utrefert meus Scotus, carnes Πα πό
minùs funtgratz palato, quam apud nos T'efludínes noftre habentur, Sicille. Pellísad me mif
fa quatuor dodrantes cum tribus digitis longa eft:lata dígítos decem. Crus anteríus,longum digi-
tosquing;:pofterius,o@o,In anteriore digiti quini,fitum & fifluram dígítorum hominis referen=
tes.in pofteriori erantdiftorti,ut fitin fceletis,fed uidebantur totidem: tres medi] zqualis fere oríz
ginis:ex quibus interior,breuior:exterior,oblongus erat.duo extremi,inferiores origine,de quo:
rum fitu nihil afferere poffum propter cori} luxatíonem. Cauda logifsíma infummam tenuitatem
abit,interuallis candidis & fufcis diftíncta. Corpus totum gr Aa ep eft, multis; paruís, fplendidis
& læuibus fquamís obtectum:quz in medio uentre maíores & candida funt. Digiti pedumun«
gues@,omnino gallinaceosreferunt, Alicubilegiffe me puto,animal effe amphibium, Dub
animal (inquit Io.Leo Africanus)in defertis agens, forma Stellionemrefert,aliquanto tamen den
fius,longitudine brachíum,latítudíne quatuor dígítos explet. Aquam non potat, & fi quis aquam
in os infundat, eueftígío morítur. Oua excluditad modum Teftudinis,atg ueneno caret, Ab Ara
bibus in defertis capiuntur.Quin & ego ame comprehenfum iugulaui,parum tamen emittit fan=
guinis. Affatus pelle detracta comeditur faporem,ac guftum Ranuncula exprimens.Lacertäue=
locírate reprafentat, & fiinter uenandum, in fpecum fubterraneum cauda foris remanente pella=
tur,nullis uiribus extrahí poteft: uerüm ligonibus dilatato foramíne à uenatoríbus capitur. Tria
duo ma@atus dum ígní apponitur, non fecus mouetur ac fi recens necatus foret,
SCINCI íconem & hiftoriaminlibro De Quadrupedibus ouiparís dedímus.

oRDYrLvsRondeletij. Κορσῖύλθ”. Bellonio Crocodilí genus terreftre eft, haud ita proces
ee Aegypto (ínquít) & Arabia peculiare,reliquis animalibus infenfum , Lacertam proue
Ciíorem ac maxímam effe dixeris : à qua tamen prater duritiem ac cutis firmitudinem hoc diftat,
quód caput crurum arriculos atg adeó pedum digitos fquamofos gerat. A Nilotico Crocodilo
hoc differt, quod caudam habeatín clauæ modum tuberculis elatíoríbus afpera,qua corpora, qui
bus ínfultat , atrocifsime díuerberare credítur, Hac Bello nius. Aliquihodie fi@o nomine Cau:
díuerberam nominant. «| R ondeletíus Crocodilum terrefirem hoc animal non effe oftendit: pu:
tat autem Cordylum Aríflotelis effe:cui (oli Ariftoteles branchias & pedes tribuit. Belloni] icon,
quam & Rondeletius pofuit,branchiasreprafentare uidetur, in Caudiuerbera (quà Grzce Vræo

{|

Caudinerbes
rd.

Freomaflis,

Crocodilus
terreftris,

Phattages.

Cordylus.

Ga ci lima ufum pra beat, X uel zs diffecet,ac ferrum exedat.Indi Phattagen uocant,

\ p i ( E
» x |

^

358 De AmphibijsParsv.

maftigem dixeris,)non probe, ut credo:nam in defcriptione earum non meminit,ut ned; dodtifsi«
mus Thomas Eraftus nofter, qui cötredtatum a fe fceleton mihi defcripfit. Hoc nimirum impofuit
Rondeletio,ut Cotdylum effe conijceret.Sed neq; Salamandra aquatica, Cordylus eft,ut Belloni
us putauít, Caudiuerbera quam uidi (inquit Thomas Eraftus) Crocodilo fimilis erat; fed decu $
plo feré minor.Lacertæ fpecíem putant.Maxillam inferiorem mouet: Ore & capite Teftudini fi-
milis.collo breui,inferiore parte media inflato,&c.Caudarotunda, ín círculos ditifa miro quoda
modo.Squame ín ea durifsimæ funt,uidenturé offeæ;quadrangulæ feré & planz,nifi quód caue

funt leuiter,ut caudam effícíant rotundam:íta una alij coniuncta efi,ut tegula ; &c . ficuti inrudi |
bacpíciuraapparet. — . | S

PP PW

Io. Leo Afrícanus libr. 9. Defcriptionis Africa, Dub Lacertum defcribit,lögitudine brachî];
latitudine quatuor digitorum,&c.qui affatus pelle detracta comedatur,& c.capí ín defertis, uene
no carere,Is nimirum Crocodilusterreftris fuerít, Etmox, Huic fimile eft (inquit) animal Gua
ralfed paulo grandius:quod ín capite paríter & cauda uenenü gerít.quibus partibus præcifis Ara
bes eo uefcifolent, Deforme& terri coloris eft:quam ob caufam eius carne guftare femper inhor=,
rui, Sic ille.Quarendum autem an Guaral fit Caudíuerbera noftra: & eadem Aeliani Phattages,
®rrzityns;de qua ille fic prodidit; Apud Indos nafciturbeftia,Crocodilo terreno fimilis,magnitudi
ne Melitenfis catelli:cuius pellís adeo afpera denfag cortíce eft (φολίδα Græce nomínat) ut detra=

ο. ο. σσ ο.

Verum quidem Cordylum amphibium hactenus nemo oftendit, unde fufpicor peregrina ef-
fe animal:& forte idem quod apud Babyloníos uel Indos reperírítradütauthores , amphibium a-
nímalculum abfg nomine: quod pínnulís ceu pedibus (quos nimirum aliqui fimpliciter pedes p=
pter forma aut ufus fimilitudinem uocarunt)graditur:& quanuis branchías habeat,cibi tame gra
tía in ficcum egreditur, cauda fubinde mobili:capite Rana marina fimile,reliquo corpore Gobi=
is.E fluuijs in terrà exiens faltat, X in aqua redit ficuti Rana.Quare cöpofito ex pifce X Rana noz
mine, Pifciranam aliquis accommodato eius natura uocabulo appellärit.branchias enim & pofte
riora ut pifcis habet:caput,naturam amphibiam, & faltum,ut Rana:forte & caudam Rane imper
fectz (quam Gyrínum uocant) non difsimilem. € Cordylus uocatur etiam Scordylus,& Scordy
le,Caterùm Cordyle,uel Cordula, partus eft Thunnorum. 1
GERMANICE círcunloquemur:ein Arabifche artder Aeydopenidemirrdifben Roko |
oxill nit ongleych /barfbüppen auff dem Eopf / in den gelencken der (c:bencEcln/ vii auff den x
secben derfüffen/zc. Ein Stertrürer/ideft, Caudiuerbera. Wonet allein auff oem land/ |
alsich achr/ iff Doch bie bar deffelr/Darumb das es etlich für ein waffertbier gebalten.

DE TESTVDINE INGENERE, DEQVE MARINIS TES T Y DINI
bus,diximus fuprà in fine Ordinis x rt, Marinorum, qui eft de Cetis:de
terreftri uero inter Quadrupedes ouiparas terreftres.

i L
ESTVDINEM Lutariam(inquit Rondeletius ) Aríftoteles ab ea qua ín dulei aquauiuit,
non feiunxit:quam Murem aquatilem conuertít Gaza:qua dicitur ab Ariftotele we, uel for

tafle Éevs, Haec quam hic exhibemus,ín paluftribus & limofis aquis, fofsis& urbium & caftellorit
mania

Animalindulab.aquisOrdoll. 359

moenia ambientibus,uiuit, Teftudinum (inquit Plinius) efttertium genus,ín coeno & paludibus
uíuentium, Latítudo his ín dorfo pe@ori fimilis,nec conuexo incurua calyce,ingrata μία, ἐμύς,ζῶ
oy gu Mya xoà qv a5 λνόμδνομιοἱ σὲ, χελώνίω rl ἔχεσαμδράμ. Similis eftterreftri, nifi quod cauda ei
longior eft,perinde acín Muribus:à qua Murís aquatílís nomen accepifle crediderim. Tefta cos
lore eft nigro:aliquot particulis uelutitabellis pectínatím íunctís conftat.Pro arbítrío pedes, caus
dam,caput, modo exerit,modo recondit, Partes internas eafdem habet,quas marina, renes quog?
& ueficam R ondeletío:quas tamen partes Lutaría fuz Plíníus negat.

GALL, .Tortugue d’aigue änoftris uocatur,id eft, Teftudo aquatilis,Bellonius.

GERM, Ein CédiltErott in füllen ftillem waffer/als ertlichen geäben vmb die fett ono
fblsffer:in pfürzen vno Eleinen (eben. /

LAT. Rana, ITAL, Rana.
G ALL, Grenouille, GER M, $rófd/Sto(d/
Adoprsger.

Mirambellum oppídum eft Santonice pratuta.In eius
agro tantum pluít Ranarum, ut cumulatim tota μία tege»
rentur:oppidani neq; domo efferre pedem, neq; ubi ueftígi NW
um ponerent,haberent, Scaliger Exercit, de fubtilitate323,
ubi pluuíarum infolitarum,ut Ranarum;terre,lapidum,fer
ri,materiam proximam non € terra hauriri, fed in ipfis nubi =
bus ftatim oriri, contra Cardanum difputat.Falfo (inquit)la =
pidis pluuiam creas tu ex puluere haufto a nubibus,atgín —
lapidem condenfato.& Ranarum ouís ín aerem fublatis ra=
nunculas excludi fcribís , quibus pluat , quod zque uanum
eft. Quippe deductís ex híatu nouo rupíum limpidifsimis
aquís:ut poftrídíe non gyrínos , fed perfectas ibi Ranas uidimus, in lapidea foffa,qua ante uillam
erat,nullis prídíe ouisapparentibus:fic ín aerelicet eídem Natura non ex ouís generare, €| Plura
de Ranis fimpliciter dictís,leges infra in Diuifione Ranarum ad numerum 7.

NT | N,

7,
È

Y

RANARVM DIVISIO.

$ Calamita t, S
ur ufones proprie dicti. 4,
CN | * Rubete Alie quædamfub terra uelftercore degentes.3.
rocreatur Gibbofz. 4,

ex femine, Cornutz quxdam dicia, 5.

ut Fofsiles 6.
Rana- |
ro alia | c Virides
f Fluuiatiles edules i Nigricantes c7;

Flatefcentes)

( Tertefires

Aquatica $ Maiores 8.

+ panes uenenata t Mínores 9,

À Alio quodam modo { Temporariæ,uelæftiuæ,1o,
proueníunt;ut Vaiireres,cozlitus uel cum pluuía demiflz,u.

Diuifionis explicatio, fecundum numeros.

1, Calamita funt uirides,parux,qu& & arbores fcandunt: quanqua Plinius uídetur diftingue
re, cumalias, t& quod Calamítas mutas & perniciofas facít:arboreas uerò,uocales,nec meminit
earumueneni, Ego inter diuerfas Ranarî picturas habeo miffam ab Argentinenfi píctore fub=
uiridem quandam paruam,non íta pulchro colore ut Calamítes eft,fed fubobfcuro:qua fi non ad
Calamitas, forte ad temporarias referrí debet,

2, Bufones proprie dici fimiles funt paluftribus & uenenatís Ranis,fed maiores, c. quare is
conem eorum à fe omiffam R. ondeletíus feribit.qui tamen non fimplíciter terreftre hoc genus fas
cit,fed amphíbíum ex Plínío:R ana rubetæ (inquit) ín terra & humore eft uita. & Aetio, quí eas
ex paluftríbus terreftres fieri tradit.Quarendum an potiüs non una R ubetzx fpecies,eademg am
bícua fít,fed dux diuerfæ:quarum una femper terreftrís,altera femper paluftrís fit. Poffunt tamen
aliqua per æftatem,dum aque fuppetunt;ac tepor finit,in aquís agere:deinde autumno X hyeme
in cerra fe occultare;quod aquatica omnes faciunt; prater temporarias opinor,

MOT. LS ^ F (X. hand n MES D " ud. ori

360 ^ DeAmphibijsParsw, ^

3, Rubeta qua fub terrauel flercore ínueniuntur, (inquit R ondelet. ) Ranís fimiles funt:ro.
ftro acutiore,cruribus breuioribus:cute tota tuberofa,maculis multis cínereísnotatz, oculís. mul.
tüm prominentibus δέ uirefcentibus,&c.Hac ille. ‘ Ha minores funtBufonibus:& Kubete ter. 4
reftres minores uocari poflunt,Inferiüs in numero $.genus aliud εί cognatum defcribemus, |. |

A. Rubeta gibbofa,cum Quadrupedibus ouiparis a nobis deferiptaeft. 10 536]

$. Cornibus exafperari Rubetarum dorfum,quod Plinius fcribit; hactenus non uidi,Gibbo=
(x tamen Rana ἀποδίς díctz,offa in dorfo cornuum fereinftar emínent, | Aliarationerecentio:
resquídam parum Latini feriptores, Ranamquandam cornutam uocant;á fono Uocís,quo cornu.
feu tubam imitetur quodammodo. In Gallijs eft Bufonis genus quod cornutum dicitur , à uo-
ce, Verno tempore prodeunt, & uocem ínftar tubarum bina inuicem emittunt.çoloriscinerei fu
{ci,(tetri,) in uentre uerò crocei,per totam quog; Germaníam altifsime clamät: & falfum eftextra |
Gallíam mutas effe. In paludibus putrídís degunt, Albertus & author denaturísrerum. Has pu-
to minores Rubetas (uel Ranas uenenatas) paluftres efle,de quibus mox (ad numerti 9.) dícam,

R eperíuntur & terreftres argutifsima uoce , quam tuba aut campana: ínftar audiri ex longin-
quo aiunt:fatis frequentes circa nobilem Tigurini agriarcem Kyburgam : rare aut nulla in uici=
nis regionibus. Ha duplo feré minores funt cömuni Rubeta,cætero fimiles. Vna mihi allata, (de=
prehenfa fub trunco,ubi fe abdiderat, utlateret per hyemem: Septembris ínítío,) tergo eratluri=
do,afpero,uentre ex fufco albicante,oculis aureolis, (fed aureo colore per medium diuifo:) cluni-
bus cruribus,fed precipuedigitis pofterioribus, pilofis. Eas non in aquofis,fed aridis locis dege
re audío:uére uocem fuam emittere & aftate.cum uefperi clamant, noctem fequentem fine prui-
nafuturam certo fperaríautumno & hyeme non audiri.Genus hoc cognatum exiftimo Rubetæ
terr. mínorí,de qua diximus numero 3.ficut & fofsi'ibus Rubetis,de quibus nunc dicetur.

6. Rubeta fofsilis uel faxatilisappelletur,de qua Georg. Agricola fic fcribit : Ranauenenata
quam metallici noftri ex ignis colore qui infidet εἰπυρίφρωνιψ., (S'cítwzttott/ ) nominant;in faxis
perpetuò quafi condita & fepulta íacet, Altíüs intraterramgignitur : & reperítur modoinuenis, |
fibris, faxorum commiffuris cum hz excauantur: modo in faxís ira folidis, utnulla foramína quae
uideri pofsint,appareant,cum cuneís diuiduntur.In lucem elata primo turget ac inflatur:mox de
uita decedit Mi

7. Fluuiatiles,Ranz (θά πραχοι) fimpliciter didx,degunt in aqua pura, fluuijs,fontibus, riuu=
lis:funt@ edules. Hx paruæ & informes adhuc nigricät.Grandiorum alia uirides funt,alie nigri=
cant,alix flauefcunt,Rondeletius.Inueniuntur autem ín paludibus quoc & ftagnantibus aquis,
A quatícz illae qua pra cæteris in cibum admittuntur,uirides funt,nigris pafsim afperfæ maculis.
Sunt & fubliuidæ arg fubeinerex quedam aquatícz; qua partím uocales & edules funt , partím
mutz,& non eduntur, ut Georg. Agrícola fcribit, i

8. Paluftres Ranæ,uenenatæ cognominandæ:utab innoxijs, quz & ipfein paludibusreperi=
untur,di(cernantur,Bazozyo Έλειοι Græcis medicis : Ariftoteli forte swap ao βάτραχοι, Gaza Ras
nas lutarías uertit, Has Diofcorides Rubetis fiue Phrynis coniunxit,tum ob corporis figuram no
difsimilem,(magnitudine quidem inferiores funt:) tum ob uimæque perniciofam,Rondeletiusî . -
ex cuiuslibro figuram quoq; cius mutuati. ponemus, "Snik D

. 9. Proxime dictis minores funt quz à noftris Giillentrstele, id eft; lacunales Rubetulæ dis
cuntur; € ((2énle, inde puto quod dorfi uentrísqp coloribus Salamandras aquaticas (quasindo=
i Scíncos putant) reprzefentent, Ha femper funt paruz; & uiuunt ín lacunís X aquís corruptis,
ficuti de cornutis fuís Albertus fcribit,cuius uerba proxime recitaui, (nec puto has ab illis differ-
re:) uentre pallido fiue cítríno,punctís quibufdam difcolore ; & fuo quodam fono uocís utuntur,
Has Ariftoteles ín Problemat.R anas paruas Rubetis fimiles appellat, (μικρὲς βατραχὸς qeuuced eic, )
quarum multítudo annum morbofum futurum fignificet: quanquam has Rondeletius düzerss
facit, n ' 12333 131J

10, Latenthybernís menfibus ín terra Rane omnes,exceptis temporarijs íftís mínimís, (Ger
mani uocant Reynfröfchlin,).que latent ín ceno, & reptant ín urjs ac rípís, He enim quía non ex
femine genitali,fed ex puluere æftiuis imbribus madefacto oriri uidentur, diu ín uita effe non pof
funt, Georg. Agricola, Forte autem temporaríe æftiuæé Rana, non unius generis funt, fed tá
ex fluuiatilium genere,tum Rubetarum,prafertim minorum paluftrium: aut faltem utrifg fimie
les, Legeetiam fuperiüs ad numerum ı,huius diuifionis. 103

1, Auzeres,quali à Ioue,id eft,coelo cum pluuía demiffæ. De hís leges etíam fupra, Scaligeri d
uerba,qua cum Rana fluuíatili recítauímus,Plíníus quidem Ranas diopetes (alij dryophytesles ——
gunt) cum Calamite alicubi confundit. R ondeletíus gpuroad'éc et σωπετεῖς eafdem putat:ego Phry |
noides ín ipfaterra ex eius putredíne generari díxerím : elzereic (ficentm malim pers. in antepenultis ——
ma,quam per o.) uero in aere & nubibus gigni,utrafggautomatas. "c bs) d

^

113 4

23,221 li 210° Er το IR C di

, Aquatilium Ranarumicones hoc inlibro pofuimus:terreftrium uerò,in libro De quadrupes
dibus ouíparís,ut Rubetz mínorís, & Gibbofz,& Calamita, tx 196 e 008
02 ολ 4911110 ; | RANAE

Animalan dulcib.aquis Ordofl. 361

AN AE fœtus caudatus, Gracís Gyrinus, Nicandro Gery=

nus, Ranarumaquaticarum (tum uírídíum , tum illarum
qua fubliuidæ funt) foetus(nari Jcilicer recens ex ouis) funt primo car
nes paruæ,rotundæ,nigræ:dein oculís tantum et caudainfignes;
quas Nicander quía caudam mouent,uoasei/les: Aratus, quía ro»
tundzyvelvsc:ali] Græci Δατραχίδας , quaft dícas ranunculos, no-
minant.quorum poftea figurantur pedes, príores ex pectore: ín
| pofteriores finditur cauda, Geor. Agrícola, ΔΡ hís factum eft
prouerbium, Rana gyrina fapientior. Rang quidem cum tríbua
turloquacitas (inquit Erafmus) qua ftoliditatis folet efTe comes,
minimum mentis inefleoportergyrinis,quos uíx deprehendas animal effe,nífi mouerentur. Pla:
to in Theæteto de quodam: Nos illum (inquit) propter fapietiam tanquam deum admírabamur:
‘at ille nihílo magis antecellebat prudentia quam Rana gyrina,

GERMANICE RoffsEopf/RaulErort/TRulpoge. |

ANA paluftris uenenata,uel Bufo aquatilis , In pa:
luftribus locis € putri foetido@ limo oppletis nafci=
tur, Ruberafiue Phryno terreftrí minor. Venenum eius
mala fymptomatad eadem fequuntur, quz Rubetæ , ut
traduntmedici. Videfuprain Diuifione Ranarum ad
numerum 8. ὃς
GALLICE Crapau d’eau. CN
G E R M. ^in WafferErott/wonetinladen/ pfü-
. t&n/vn9 faulen wafleren/den irzdifchen Érorre änlich/
| aber Eleiner. RES

Ni 7
AN
ώς v

ACERT V Saquatilis, Salamandra
E ; Lacerta paluftris uel luta=
ría. Qui Cordylum Ariftotelis exifti=
mant, falluntur, Medici & Pharmaco
pole imperiti,pro Scincis eos fupponüt,
proremedio uenenum, — Vídi hic ím-
pudentes Pharmacarios (inquit Scali«
ger) ante aduentum noftrum ex Cordu-
looleum pro Scorpionum oleo paraffe,

{T AL Iquidam Salamandramhanc
beftiolam uocät , fimiliter utterreftrem:
alij Marafandolam , tranfpofitis nimirü
líterís , & forma diminutiua : nifi quis à
Maraflo (fic Viperam uocant) deductum hocnomen malít, Bergomi Cercalinam:círca Vincen-
tíam Salamandram uel Tarantulam.

GALLI, Tac, Taflot,

GERMANI Wajfermolle. |

ante

d i
RAN
Vn

Hi DR V S, id eft,Serpens paluftrisaut fluuiatilis Rondeletij.vdy@.Gaza Natricem conuer 54,5.

| tit, Vocatur & Cherfydrus,quoníam ín aqua & ín terra degit: & Enhydrís Plinio, Enhydrís £ 5 =

(inquít) uocatur à Gracis coluber ín aquis uíues, Ariftoteli uero Enhydris Evvfieisyeft Lutrís uel nhyarıs,

Lutraquadrupes, Quiprimùm Hydrus eft ferpens,poftquam aquasrelíquerít ín terra Cherfy Cher fydras,
h

T 766 M \

362 De Amphibys Pars pin PO.
; + \ |
— . drus fit. Hydra foemina eft Hydri. Aelianus Hydras in Corcyraprocrearidixit, ferpetes uel affla
tu uenenofas:qui Chelydrí uel Dryiniuidentur.Boa ferpens eftaquatilis, quam Graci Hydron
uocant, à qua ili obturgefcunt, Feftus. Hydrum Gaza € Theophrafto Colubrä uertitnimis com
muniuocabulo. Angues aquarum funt, ferpentes terrarum, dracones templorum ; Seruius in
^. Aeneidos.fed authores hec omnía multó communiùs accípíunt, (Hydra (ínquít Io. Leo Afrí -
canus) ferpens eft curtus,cauda tenui, & circa collum gracilis.in Libya defertís agit. Virus habet
perniciofifsimum:neg aliud morfui remedíumferunt,quam eam membri partem excíndere, pri
ufquam uírus ín relíqua membra penetret, | | |
IT ALIC E Maraílo de aqua. Lm.
GERMAN. Georgius Agricola Boam facitdomefticam & uernaculam Natrice : & Germa:
nice ínterpretatur,ein Ynfe. Hydrum uerò Cherfydrum δὲ Natricem, ein Y f ater/ alij VO affer=
nater/ Wafferfblang/drawe Waffer{blange. Eliotx am G 1 o Chelydrus eft a Cea fnaya
ke, hoc eft, Marínus ferpens. Non probo. Melíus Matter ader. -
POLONICE Vuodny uuaz,ideft,aquatilis ferpens.
@Reperiuntur apud nos Hydri etiam in calidis thermarum aquis.

Boa.

b 2
AR AT > 4
HEISE e
SS Ex
AS LS

E

Y DR 1 Cherfydriue(ni fallor)genus aliud, quod torquatum cognominauimus.Serpetishoe
His fatis frequens apud nos in terra eft; fed in aquis etiamreperiri audio, & apparere ina»
terdum per lacum à felibus denomínatum noftris, ueloci natatíone traijcere , Colore feré cinereo
eft,& ad magnam longitudine peruenit,crafsitie minori quamnigri (uernaculifcilicet,Orophie, _
Myagri)noftra regionis ferpentes, Nota eius ínfignís,in collo maculacádícans épallido, torquís — -
inftar,non tamen abfolues circulum. ínter utrafg maculas ín fummo ceruícís anguftum eft intera
ftítíum,duarum forte fquamularum,ubimaculæ utríng tanquam tríanguli forma ín acutum defi-
nunt.Macula πίστα fplendida utringfingulz poft torquemíunt, &c. Has Natrices torquatas
aliqui noftratíum Y Yatern:alij AP ecEnatern,id eft, Natrices mordentes & uenenum infligentes
uocant:inferiores Germani, prafertim Flandri Shnacten.lidemuaccarumubera (utueteres — —
de Bois fcribunt) ab his ferpentibus fugi aiunt, & poftridie fequi fanguínem , Eofdem aliquando |
ín dormientium ora îrrepere fertur:& homines illos, quos fubierint, fuauiter canere, elici autem
ferpentes, fi fupralactis feruidi uaporem hiantes fe contineant. Non morfu tantum, fed aftridtio=
ne etiam partíum quas inuaferint, nocere audio:degere ferme in pratis X locis umbrofis:interdî*
ín aquís.uocem edere fatis fonoram,fimilem rubetarum quarundam uocí, fed magis continuam
& fuauiorem. |

io

[conem require in pagina fequente. : À

YDRAmonflrofa, Hydra fepticipitem effe (inquit Nic.Erythraus) tam uerum eff,quam

Caftorem & Pollucem ortos ouo,Plutonem in inferno regnare,natos e ferpentum dentibus
armís inftructos homines,&c, Hac autem admonuimus propter nonnullos ufq; adeo rerum ím-
peritos homínes,quí proximis.diebus Venetijs Hydram feptem capitibus terribilé,ad poetarum .
exemplum fummooartífício fíctam,fpectantes horruerunt,etíam de tam terrifico moflro naturam
ipfam uehementer accufantes , Hæcille, | Vídetur autem de fictitio illo monftro fentíre , cuius
hic fíguram damus , qualís ín charta quadam typís impreffa & euulgata eft, Infcriptio erathzecs — -
Anno à Chriftoincarnato M. D. X x x, menfe lanuario ferpens monfirofus,cuíus typum íma» — '-
go hac cum magnitudine,tum colore refert, e Turquía ad Venetos perlatusideinde Francorunt — —
regi datus,fex@ millibus ducatorum æftimatus eft, Additur & interpretatio authorís innomina-.
títanquam hoc portentum alíquid rebus Turcicis minemr, Sed diuinator híc prímüm resne ues

raan

‘ HAinfibentspfigefbplang..

Animal. indulab.aquis Ordoll. 363

CS sb
SESS

SES

SH
A
4)

RK
DÌ

N N
NN

AY n N)
^^ 8

σι»

raanfi&a effet, quxrere debebat.Mihi cum Erythræo plane commentum artís uidetur, Auricule,
— língua,nafus,facíes,toto genere à ferpentium natura difcrepant, quod fi figmenti author, rerum.
natura (quz inipfis etiam monftris plerung non undiquag degenerat) nó imperitusfuiffet,mul
^ tartificiofiüs potuiffet ímponerefpectatoribus,
GER A.X in Waflerfblang mit vij.Eöpfen/foll auf der Tücher gen Venedig de:
bzacbt feyn wozoen/ onnd da offenlich geseyget/ imjarD. 9. E X X. |
ber es bedunckt die verftendigen 9 natur/Eeinnatürs:
licher/funder ein erdichter Eözpelfeyn.

FINIS AQVATILIVM ANIMANTIVM
ICONVM AC NOMINVM.

eO id : - Di > E MN, IIIS
Tas den cR | : j' e y rr mE
E c ; ” 4 vr

ADDENDA OVAEDAM SVIS |

LOCIS OMISSA QVIBVS ETIAM ΡΑΥΟΥ

LA QVAEDAM EMENDANDA INTERSERYNTYR,.

è

Numerus prior paginam,pofterior uerfum denotat,
A. addendum. L, legendum.

12,26.poft µας uerba, inter faxatiles cenfeantur.A.Mnefitheus apud Athenafi Scorpios quo
que faxariles facit:n6 rectc. Philotimus enim eos dura carnis effe (cribit, quod approbat Galenus, 1
(faxatiles ueró dura carnis non funt,)& in faxatilium penuria eosfubftítuít.Sed plura de Scorpi= 2
| 1

isdicemus infra Ordine V. — . y
Ineadem pag.ı2.poft uerfum z1.apponenda fuerat Scari lati uel οπία Rondeletij icon hac,

d \ ὴ 4 D.
Rin

er
NED
ME

4 AE P

À
AE

E

24.34. À. Sacrum quidem pifcemgrammaticorumalij Anthiam interpretatifunt:alij Cal:
lichthyn,alij Callionymum,alij Ellopem,&c.índenímírum factum eft,ut imperitiores aliqui,etia
am ex Gracis grammaticis , (utapud Achenzumlibro v 1 r. apparet, ) omnia hac nomina Ana
thíz attríbuerínc Nos Ariftoteli, Oppíano;Dorioni,quíauthores de pifcibus ex profeffo fcriben

: |. « -tesjíllos omnes ínter fe diftinguît, potiùs quàm grammaticis, tot homonymias nobis introducen

©: tibus,fidemhabebimus. Pluralegesinfräin Stromateífpecíealtera; ^ 28.51.poft Saluíanus A.

* Percam quidem fluuíatilem fui generis effe conftat, nec fubire e mari : quanuis nomen ídem ha--

beatcum marina propter aliquam fimilitudinem. 31.8.ad fínem Ordinis i1. Marínorum A. v As

RIATAo.Car,cum non maior fit Alburno , quanuís faxatilis, Ordine. repofítaeft, Pag.35.

Lemma Hirundinis Rondeleri), fic eftlegendum. ZZirundo Rondeletij: eam Miluus à Bellonio pius pro

piis refert,guam Flirundo ab ipfo exhibita. Miluus autem Rondelerij diuerfus ef. Bellonius quidem Mugilem a=

atum pro Hirundine accepit. — $6.61. poft Lendole, notato commate, A, utfcribitBelloníus:& con

ueníunt quidem hc nomina Hirundini uera, hoc eft, Rondeletij: quauis à uulgo (quodfecutus .

eft Belloníus) Mugili alato tribuantur, 38.32. pofthacuerba,Callionymum uocari feribit, nota "

gemínum,& A.qua de refententíam noftram fuperíüs ín Anthíarequires, 40,41. A, nihilcera -

té uerifimilitudíaís hæceffigieshabet. 41.55. poft;Belloníus.A. Chromis , Pagrus,Erythrínus,
Hepatus, Orphus, Anthías, Dentex, Synagris,fimiles func, Gillius ex Athenzo., Huícfímiliz
zs tudiniadiunxerim Characem, Synodontem,Coracínum,Scarum, &c. 42.2. A. Vídemox ín
Germanicis, Et mox uerfus. À.Bramæ mar.nomen ad quofnam pifces extendatur, aut exten=
dí pofsit,à Gallis, Germanís & Anglis, proximeretro ín Gallicis Auratæ nomínibus dicium eft,
46.59.poft,confuderunt, À, De Phagri quidem fimilitudine cum Dentice, δέ quód alíquí eta.

te tantàm differre putent,ita utiunior dicatur Phagrus,&c.leges mox in Synagride. 37.45.A.
Mys quidem forte di&us fuerít, quód mordeatinfiar Müris.nam & Mus ‚licetparuus, morfu ta«
men fe defendit contra homínem:aut quod dentes forte murinisfimileshabeat. 60.22.pro Cal:

lichthyel.Callichthyn. | 75.58. A. 6 Hippurus Oceani,fiueidem huíc, fine cognatus pifcis, des —

feribetur anobis in fine Ordínís viri,Anarrhicha nomine. V E |
. Pag.76,Afello Rondeletij fubiungi debet icon haec, quam fequenti pagina ‚cum fua inferiprione,re=

quires, Tidi

82.20,

TT

Emendanda. 365

Afelliprimi fine Merlucij iconem banc Venetijs natus fum,ubi Mollo nominatur.

82.20,pro,Caputl,Os,

Pag.87. ad finem Ordinis quinti addenda erat
pifcis hic fequéntís cum fua deferiptione icon.

Andreas Theuetus Defcriptionis America ca
pite 67,quod de Infula Muri ínfcripfit.Iuxta hanc
infulam (inquit) X totíus Ameríce oram inuenitur
pifcis quidamrapax, & Sylueftribusthominibusil=
lic degentibus) terribilis, Leonís aut Lupi famelici
inftar, Houperou fua lingua nomínant, Deuoratís
alios pifces,uno tantüm excepto , quí paruo Cypri=
no zqualis,afsiduus illicomes eft, fiue occulta qua-
dam natura confenfione ; fiue quoníam cum eo tu«
tus fecurus@ degat,ut nihil ab alijs pifcibus eífit me
tuendum, Huperus illehominem quoq ín mari pis
fcantem (folent autem illinudi pifcari) fi confequa=
tur , demerfum ftrangulat , autfaltem corporís para
tem quancung dente cötigerit,laniatam aufert. Ab
co Sylueftresin cibo abftinent:fi quando tamen ui»
uum comprehenderint, quod faciunt aliquando fe
ulcifcendi caufa,fagittis confodiunt.Hxc ille de Hu
pero, cuius formam non exprimit , ego ex Canum
genere effe diuinarim. Etmox de alio eiufdemre-
gionis pifce, cuius effigiem quo exlibro eius mus

Huperns ho=

micida.

um)
pp)
yy?

ZZ: De
- > 77 ut 4
1 DA Pp
N. Las MEN:
e sub "ll cet y
i jur lll y

nor u all

a

LAE PEEL TI =

=
nn
“ορ, A4

- --
Tree extr, >

=
PET

n

[? ES. E v ες

HZ

Pag.93.pro uerfu 43.& duobus fequentibus delendis:ítalEft in litoribus Noruagicis (inquit
Olaus magnus ín Hiftoria regionum Septentrionalium: ex quarum Chorographía feu Tabula
per eundem authorem edita,iconem quoq; adiunximus) uermis glauci (af flauí) coloris , longitu
dine XL.cubítorum,& amplius,uix fpifsitudinem infantis bracht) habés,is linee modo;ita ut eius
progreflus difficulter percipi queat,per mare fe träfmittit,nemini noxíus, nifi humanís manibus
preffus:unde contactutenerrímze cutis eius tangentes digiti intumefcunt, Vexatus & detentus à

cancrís,tortuofum curfum euadendi gratia atiérat:fed fruftra. Cancer enim brachijs fuis,quafi den
hs :

μπα
.

366 . Addenda
ticulatis forcipibus,tum etiam pedibus,ita eum ftringit,ut nó fecus ac nauis anchora demifla fir-

metur.Hunc uermemfæpius uidi,ab eius tactu nautarum informatione abftinens,
Pag.94.pro primis rribus uerfibus delendis , fic. Qui naualibus exercítijs (inquit ide O«

faus) in litoribus Noruegiæ uel mercatura uel pifcatura operam nauant, concordi teftimonio ftu |
pendam fanérem afferunt: Serpentem uidelicer uaftæ molís,ducentorum pedum & ampliùslona -
gitudine,ac uiginti pedum fpifsitudine;inrupibus & cauernísad oras maris Bergenfium uerfari: |

qui uítulos,agnos,porcos uoraturus,ab antris,folum lucído noctís tempore per zftatem exit: uel
polypos, (fie uocat a[lacos, ) locuftas & genera marinorum cancrorum ut deglutíat, maría trafmittít,
A collo deinceps dependentes pilos cubitalis longitudinis habet, fquamasé acutas, atro colore,
& flammeos oculos rutílantes.Híc nauigia infeftau,hominesg , fe ín fublime ínftar columnae eria
gens rapit,ac deuorat: ne idfine portentofo fpectaculo regni, inftante mutatíone euenire folet;
nempe cum principes fato cöcefluri funt,uelin exilium turbandi, aut bellícus tumultus eueftígío
ímmínet, Hacille in Hiftoria, In Tabulæ explícatíone hac etiam ab eo adduntur . Nauim ab
hocSerpenteínuoluíaíunttantam,Xc. Ibidem uerfu 6,Lege:Figuram, qualisin Tabula ab eo

| edita pingitur,in fine præcedentis pagina pofui. Etmox A.Eft & alius (ínquit idem Olaus)mís
rz magaitudinis Serpens;in infula ((20os dicta, dicecefis Hammerenfis:qui utcometa Orbireli-
quo, fic ísregno INoruegía mutationem portendít;prout uífus eft anno M, (D.) X X 11. alté fuper
aquas fe extollens,atg;ín modum fpharafe conuoluens. Exiftimatuseft híc ferpens , coniectura
collecia ex longinquo uifu,quinquaginta fuiffe cubitorum:quem expulfio regís Chriftierni, atqg
grauis praelatorum perfecutio fequuta eft:imo excidium patria demonftrauit. Etrurfus: Nigri
coloris ferpentes partím aquas,partím terrasinhabitant, partim tubera in paludib.exiftentia, (Go
thíce Tuuar diGa,)partim rupes petrofas aquis contiguas. Hi ferpentes de genere aquaticorum
funt,atg ποχή exiftunt. _u7.41.l,ouipara. 143.3.poft Scazone, A. (quo nomine Cottum fl.a=
ljnuncupanto Pag.154.adfinem A. Quanquam autem Auuiatilis& Nilo peculíarís híc pífcís
exiftimatur,marinisadnumeraui, eo quod ín fluuijs nullos alíos εί cognatos reperíamus , in mari
ueróalíquot,utfequuntur, 160.54.A. Qua pulmonibus fpirant,(quamas non babent; R ons
deletíus. Pag. :64.addendx erant Phoca ícones dua:que hic fubijeiuntur, utrag à R ondeletío
exhibitæ,& ad uíuum diligenter expreffa:una( A.) Phoca mediterranei maris;altera (B.) Phoce
Oceani.De Phocis pluraleges apud Olaum magnum, .

A.

S E E À s AIDA E

à
À

2 b

ene PP E

SIE O INA
ve AV i N NE
οἱ UD
Lie

x
ù

A

219

eot

=:

N

23
SS

=.

ΕΟΝ

168,51, A. Hunc cetum (inquit Olaus Magnus) à nobili quodam Anglo ueré deferiptum,lito

ta Noruegiana inter Bergenfium ac Nidrofenfium oras , cötinuum fere domefticumé hofpitem

habent, | | AE
Ad finem pag.172,Hoc in loco reponendus eft Cetus, quem illufirís uir D, Sigiqupdus Lia
‘ ber Baro_

Emendanda. 367

ber Baro fcít? depi@ummihi donauit:ipfe uerò ab egregio uiro Matthía Hofero,ex Oppido Ty
ben unäcum defcriptione eius acceperat.Illicäuulgo Balena exiftimatur,

EZ = (oA

= = ta E (QI
a EEG,

Nuper (inquit Hoferus) Kalend. lung], (die fabbati noctu) anni Domini M, D. Lv. prope Pie
ranum oppídum,ín ualle Siciolenfi,finu Tergeftefi Adriarici maris, deprehenfus eft pifcis uiuus
ín uadoharens,ita ut propter aquam moli fue non fatis profunda, (quanuis ad quatuor paflus pro
funditas erat) natare non poffet, [tag occifus bombardis,haftis,uncis,& alijs inftrumentis,ad pre
di@um Veneta ditionis oppídum cum plürímís nauibus ín aqua deductus, & ín litus protractus
eft. Pellís eius finefquamís erat, alutz elaborata fimilis,colore plumbi, ipfe logus paffus quatuore
decim:craflus uero per corporís medi) ambitü,paflus octo.Mandibula inferior, [ὅσα pedes xııır.
dentibus quadraginta quatuor ínfiructa: quorum finguli longitudine & crafsitudine æquabant
maximas pyramidesligneas illas,quibus ín Pyramídum ludo (globo ligneo prouoluto fternédis)
utuntur: Hi omnes appendebant centum líbras, (X VI. unciarum nimirum.) Superior ueró mandibu
la uacua & fine dentib.inferioris dentes claudedos in fe recipiebat, Cauda lata pedes tredecím, &
íüxta proportionem fatís craffa,cum appendicibus quibufdam clypei inftar rotundis, Oculi pau=
Jo minores fereequinis,afpedtu obfcuro. Caput longum tres paffus, R idtus latus paflum unum, et
fimiliter língua.Pínna etiam (eo loco quo branchie in pifcibus effe folent)eiufdem longitudinis. Membri
genítale.longum pedes quatuor. Tefticuli magnitudinis pile triginta librarum, In fummo capite
foramen dodrantislongitudine,fed inflexum inftar noux Lunz:quo aqua eiaculabatur,ita ut me
díocrem nauem proximam,repletam demergeret, Incolarum aliqui fimiles pifces priùs etiam fix
bi uifos aiebant,X nomínabant Balenam: (alia eff ei Balena barbara, grec.) atate non excea
deretriennium,ac multo maioresfieri.Ex huius ceti folo capite, extract funt igne adipisampho
τα (Amer) centum.continet autem amphoralibras centum. Amphorarum quzlibet uendita eft
aureis R henenfibus quatuor cum dimidio, V fus eius eft ad lucernas, & forte etíam alía quedam,
nam partíum adeo tenuíum eft,ut per uítreum etiam uas penetret. (Zidecar boc fidem fuperare,epiflo=
le pars hoc in loco attrita erat, e in vocabulo uirri,litera deerat:aliter quidem legere non potui. )Canis,qui forte
fuperuenerat, cum abunde hunc adipem íngefsiffet,ftatim per corpus € cutím undig eunde red
didit,tanquam fudorem:& paulo poft eo ín locoperijt. Adipis huíus color refert Maluaticum (ut
uulgo nomínant) uínum uetus & clarum, Huíus pifcis,generofe domine,cofti ad temitto,unam
ex minoribus & capiti proximis,e qua ad Solem fufpenfa circiter tres líbre adipîs extíllarunt.Síc
ille. Ego coftam quoq íllam depíctamab illuftri Barone accepi , dodrantibusquatuor longiorem
aliquanto:quanquam recie menfurari non poteft, cum ín femicireulü fere inflexa fit; & fimul den
tem,fimiliter fere ínflexum,mucrone hebete,digitos octo longum, tres latum.

170,40. À. Phyfeter (ínquít Olaus Magnus) ducenum cubitorü eft,terribilis bellua, in per
niciem enim nauigantium,plerung ultra nauíum antennasfe extollit,hauftosé fiftulis fluctus fu
pracaputcollectos ira eructat,ut nimbofa alluuie plerüg naues fortifsimas deprímat,aut maximo
piculo nauígátes exponat, Os magnü & amplühabeg,circulare,ueluti Muræna, (Zampreda,) quo
efcäuel aqua fugit,pondereg fuo ín ρτοτᾶ uel puppím iniedto & ímpreffo,nauím deprimit & fub
merzit.quädog etiam dorfo uel cauda nauím,ut mínufculum aliquod uas,crudeliter euertit, Spif
fum δέ nigrum coríum habettoto corpore, pinnas longas ín forma latorum pedum: ac caudam bi
furcatamlatitudine x v.uel X X.pedum: qua circunuentas nauium partes uehementiüs ftringit.
Occurritur ei tuba militari, cuius afperum acutumß fonum ferre nó poteft: & maximis uafis (eur
ἀο]ής eíectís, curfum beluz impedietibus, uel pro lufu εί obíectís:aut ualídis bombardis, quarum
fono magis, quàm ferreo uelfaxeo globo terretur.globus quidem uel aqua uel pinguedine obftan
te,uím perdit: uelleuíter tantüm uulnerat uaftifsimum corpus immenfa pinguedine inftar uallé
munítum.In Noruegiano quidemlitore frequentiùs uel uetera uel noua cernuntur monftra, pro
pter infcrutabilem aquarum profunditatem.Hæcille in Hiftoria gentium Septentrionalium: ubé
pro Phyfetere non caputíllud ueluti equínum pingit ; fícut ín Tabula, fed Cetum quendam den.
tatum, (quem ín Tabula fímplíciter Balaenam efle díxerat , ) cum ín defcríptione dentes ei negare

4

o

368 Addenda. |
uideatur,namfiefcam uel aquam fugit, quorfum ei dentes? quanquam & Lampreda taleos cum
habeat, dentíbus non caret,exertos faltem dentes habere nó poteft quod fugit, Giermaníce dicí po

- terítá fugendo,in Saugwalmit einemrunden maul wie ein Lampzed. — P
Pag.i7 8.ante R ofmari íconem ponenda fuerat píctura,qua Olaus Magnus Balænam cüad-
functa Orca eam impugnanterepræfentauit: quam exhibuimus ín magno uolumine nofirode az
quatílibus,in Balena hiftoria, pag. 137. fed nullo detrímento omiffa eft , ut hic quoq; cum ad mae
num non effet:quoníam plerifg eius picturis nulla fides. uod d 2
Pag.i78. A ddenda eft Rofmari ceti icon hæc cum fua ínfcriptione, quz non red illic contex
tus de hocceto principium occupat. m

—

S
ES

MM
h^

7.

ipn

Tumiconi fubijcies uerba hac: Noruagicü lítus (inquit Olaus) uerfus Toca ad Septentrionem
magis uergentía, maximos pifces Elephanti magnitudine habet:qui Morfi feu R ofmari uocatur,
forfitan ab afperitate mordendi fic appellati,quia fi qué hominem ín maris litore uiderint, appre=
hendereg pofsint,in eum celerrime infiliunt,ac dente lacerant,ut ín momento interimant.Caput
babent Bouís inftar: & pellem bírfutam, (quare ab Alberto Magno Ceti hirfuti uocantur.) cuius pili,cul
mi frumentacei crafsitudine,late díffluunt. Dentibus fefe ad rupium cacumina ufq; tanqua per íca
las eleuant , ut rorulento dulcis aque gramine uefcantur, fefe@ uolutando mari uicifsim exponit,
nili interea fomno profundifsimo opprefsi,pendendo ín rupibus dormierínt, (e reliqua fimiliter ue
ex Heëloris Boechij cripris recitauimus.) Expetitur autem maxímé propter dentes,qui preciofi funt ae
pud Scythas, Mofchos fcilicet,& Ruthenos ac Tartaros (uti ebur apud Indos) ob duritiem ; cane
dorem X grauitatem,Hac ille. Iconí pofita in eadem pagina.ı78.adferibendum, Eiu/dem Rofa
mari icon alia qualis Argentina in Curia wifitur expre]Ja in panno:ad uuum quidem ,quod ad caput, cum ad Leos
nem X mitteretur è Scandmautiayreliquo uerò corpore ex contettura aut narratione appıdlo. Hoc dubitari potes,
melitisne dentes bini exerti deor]um uergentes pingantur, à fuperiori mandibulaorti,ut in bac pifura, Ke etia
am ad reptationem per rupes banc beluam iuuare pote$C:an ab inferiore maxilla orti furfum |pe&lare debeant ficut
Olaus & author chorographice tabule Mofcowia pinxerunr. 79.55. poft, confundat, A, Accedit pr&te=
rea ad Hippopotamum feritate δέ uíctu.nam & homines ín lítore fubito aggreditur,dentibusgla .
cerat: & inficcum pabuli gratia exit:& quod dentes eius eboricomparantur „talesenim effe Hip:
popotami Gambra fluminis in Nouo orbe dentes Scaliger ex Nauigationum libris repetit. forte
& nomen ipfum Rofmari, Equum marinum fignificat: QXo[Js enim Germanis Equus eft: Mare
etiam Anglis Equum fignificat,unde Marefcalci nome, & c. Appellemus igitur Hippopotamum
Oceani,fi libet.nam & in mari Híppopotamum reperiri, recentiores quídam innuüt, putauerim
autem circa Auminum oftia frequentiùs reperiri. Bcut plerag in Oceano maiora fiuntanimalia,
fic hanc quog belluam,in eo maíorem quam ín fluminibus uiuere,uerifimile eft. Rofmarum qui
dem Equo ucl maximo maiorem effe quidäferibit.Sed Hippoporaminomen,quoniä ex Equo &
fluuio compofitum,eide marino & Oceani inco'z,non bene conueniet.quare uel Elephantü,uel
Bouem,uel Equum uel Aprum marínum potiùs nuncupare par erit.cum fingulis enim íftorum
aliquid commune habere uídetur. /

Equi quidem marini, ficut & Bouís feu Vacca tanquam diuerforuma R ofmaro anímaliü fa
dem Olaus meminit. Equus mar. (inquit) ínter Britanniam & Noruegiam fepius uidetur, caput |
babens cquinum,& hinnitum emíttes: pedes autem fillos cum ungulis ad fimilitudinem Vacce,
tam in mari qui ín cerra pafti querens. Karo capítur,lícetad magnítudine Bouís deueniat, Cau=
dam denig,utpıfeis bifurcaram habe; Sic ille.ego ralem efle caudam ín quadrupede ulla quanuís
aquatíca,uix crediderim. | Az | ka

GERMAN. Rofimare/oder Rußor/ Rofltinger/ Mo: bey den (Oofcouiten genafit. |

GALL.Rohars,ni fallor,alicubi a Bellonio uocatur,nomine paucis cognito, praterquam ars |
| tificibus Y]

rca

d.

*
2
ca
3
de
E
EN
Æ
A
2
i
Xa
E

pl
ie |

Emendanda, - 369

tificibus illis qui opera ex ebore, dentibus & ofsibus parant,
179.57.A, Animalhoc (ínquítídem Olaus ín híftoría regionum Septentrionalium) in Oa
ceano Anglico captum , omnibus fui partíbus portentofum fuit. Habuit enim porcínum caput;

quartam Luna partem ínoccípíte, quatuor pedes Draconís, duos oculos ab utrog latere ínlum-

bis,tertíum ín uentre ad umbilicum ínclínantem: atg in pofterioribus caudam bífurcatam inftar
ufitati pifcis, Antuerpíamaduectum coram omnibus díuendítum eft, Pag. 18o, dedímus ex Ta
bula Olai monftrum quoddam cornutum, quod pluribus ab eo defcribitur ín Hiftoriaregionum
Septentr, Inmari Noruegico (inquit) inufitati nomínís (licetreputentur degenere Cetorum)
pifces funt,borribilis forma, capitibus quadratis: undig fpinofis & acutís ac longis cornibus cita
cundatis,inftar radícís arboris extirpatæ.decem aut duodecím cubitorum longitudine, colore ni
gerrimo,prægrandibus oculis,quorum ambitus octo uel decem cubitosexcedit.pupilla ueró uni
us cubíti, rubrum & flammeum colorem referens , quiälonge ín tenebrofís temporibus ínter un
dassueluti {σηίς accenfus,piífcantíbus apparet.pilos,ut anferinas pínnas , fpiflos & longos habet
ín módum dependétis barba. reliquum uero corpus ad magnitudinem capítís (quod quadratum
eft) ualde pufillum,cum ultra xtt1t.uel x v.cubitos in longitudine minime habeat, V na harü be-
luarum plures naues & grandes.fortifsimis nautis refertas, facillime fubuertit X mergit. Huic ad
miranda nouitati idoneum teftimonium perhibet longa ac clarifsima epiftola Erici Falchendo:ff
archiepifcopi Nidrofienfis ecclefie (que totíus regni Noruegia metropolís eft) Leoni x.circaan
num Salutis ı520.tranfmilla: cui epiftola: annexum eratalteríus cuiufdam moftrí (Rofmarifeilicer,
de quo diximus ) horrendum caput,fale conditum.
Pag.i81, Adde tjs qua fcrípta funt de Vacca mar.

- Vacca marina (inquit Olaus in Hiftoria) monftrum efi magnum,robuftum,íracundum & ín
iuriofum. ædens partum fibi fimilem , non fupra geminos,plerung unum: quem plurimüm dili-
gens,folicite fecum ducit,quocung; tandem per mare fe tranfmittit,autin terra ereffus dirigit, de-
cem menfibus uterum fert. demum hoc animal aliquando Cx x x. annís uixiffe, per cauda ipfius

amputatíonem probatum eft.

Pag.eddem ad finem Iconum ex Olai Magni tabula;addatur hac quo.

Olaus Magnus in Tabula fua, quamliteris diftinxit,in B.b.belluam hic marinam fine nomis
ne pingit;eamg íngentem effe fcribit,& dentibus truculentis excelfisg. Nosädentiumfigura
Πιαφ Aprum nominauimus,fed cetaceum,ut à pifce eiufdem nominis difcerneretur,

Ibîdem fubiunge hac. Multiplex eft genus cetorum,quídam enim hirfuti,& hi quatuor íu«
gerum magnitudine:(iugerum uero habet ín longitudine pedes c cxL.inlatitudine cx x.)qui=
dam planz pellís,híG funt minores , at in occidentali ac feptentrionali Oceano capiuntur. Qui _
dam ri&um orís habent dentatum,ac longí(símum,uídelícet longitudinis x11. uel Xitir.pedum:
ac dentes fex,uelocto,uel duodecím pedum, Duo tamen dentes canini cateris funt lögiores, fub
tus ficut cornu,ad modum dentium aprí uel elephantís. Hocautemgenus ceti habet os aptum ad
manducandum:oculos adeo amplos,utambítus uniufcuiufgg x v .homínes fedêtes admittat, imò
xx.uelampliùs,fecundum belluz quantítatem. Cornua praterea longitudinis fex uel feptem pe
dum,cc L, fuper quemlibet oculum habet,cornea duritie,adrigidam uel placidam,anteriore uel
pofteríorem motíonem & uentilationem. Hac fimul cohærent ad oculorum protectionem tem-

h $

+ pr o:

370 Nomina Aquaulium

pore tempeftuofo, aut cumalía eum ínuaferít bellua inimica. Ne mirum quod tot cornua, licet. _

fatís molefta,habeat,cum ínter oculos ín fronte fpatium fit x v.uel x x,autamplíüs pedi &c.Plu
ra qua ad uniuerfum Cetaceum genus pertinent,quiuoluerit,ex Olaíhifloríapetat, —

1

186.1. poft, Plinius,diftingue,& A.ut diximus, | 188.37.delehzcuerba,que habentloco fan

guinis. 192.52,abeol.ab Äriftotele. Pag.245.ad Buccinum Rondelerij ad{cribe:Cancelltin Buca
cino effigiem requiresfuprà,pag.209, 291.43.Scazòn, A, (alicubi in Italia Galeum acanthiam
uocant Scazonem.) 322.24.in faucibus A. (an fauces etiam forinfecus dici poflunt,utn6 opus
fit in os eius admitti?) Pag. 313. poft verfuma.fubiunge: SALMARINvS circa Tridentum uo-
catur pifcisrarus X paucis ín locis capi folitus, Truttarum generis, utequidem confjcio:cuius ico
nem pulcherrimam Saluianus dedit. nos ín magno noftro De aquatilibus uolumine ínter Trut-
tas Saluiani uerbiseü defcripfimus. 357,27.ficleges. Legi ín Theutoñicolibro Hefsi cuiufdam

ex nouo Orbe reuerfi, Lacertos iflos in terra & aquareperiri, edulesgefle, Ibid,35.A, Similis

uidetur Higoana Lacertus Indicus, cuius Scaliger mentionem facit, conuenitlongitudo,& quod
editur,& corium nigrum maculis(candicantibus)diftinétum, Dorfumferratum congruere nó pu
to;nam pellís ad me miffa,extenfa erat, Caput non uídi, | 79.6, pro ínl ínter. |

ACCESSIO DE GERMANICIS

QVIBVSDAM NOMINIBVS PISCIVM. PRAE

SERTIM QVORVMIN PRAECEDENTIBVS MENTIO
faGanoneft,ordine líterarum,

CL. V LEVINO LEMNIO, MEDICO ZIRIZAEO,
Conradus Gefnerus S, D,

ONDVMexcidité memoria mea, ornatifsime Lemni, illud humanitatistua officium, quo
INS ira pridem ex Italiareucert&s me antehac ígnotum domi mea falutare, & dodtifsimis fer
monibus tuís oble@are uoluifti, Nuper etiam cum Liber tuus De occultís Natura míraculís,om
nijuga eruditione refertus, & Antuerpix typís excufus,ad nos delatus effet, plurimüm eo auidif-
fime perlegendo tum fructus tum uoluptatís percepiffe mihi uideor. Inter cetera ueró cum etiam
Germaníca quedam A quatilium animantiä nomina inueniflem,uel noua mihi,uelcommodiüs,
quam hadtenusdidiciffem, interpretata:uifum eft refrícandz tibi memoria noftri caufa, hanc Ac
cefsiunculam tuí nomínís ínfcriptíone ornare. Rogo autem te, uir præftantifsime, primùm ut
Librum hunc totum fuccifiuis horís euoluere digneris ; & ubicung; aliquid inciderit, de quo ada
monendus tibi uidear,annotare,id@ quàm liberrímé:deinde imprimis circa Germanica & patrie
tua ac uicinis ufitata nomína,ínterpretatíones meas caftigare,augere,minuere, & quoquo modo
illuftrare uelis.Si qua ueró nomina ueftræ gentis funt , qua Latine aut Grace efferre nequeas,ea
feorfum ut mihi cöfcribas,ficut ego in hac Accefsiuncula facere aliqua ex parte incoepi, & aliqua
defcriptione breuifsima declares: Cum prímüm licuerit, de ijs omnibus libellum aut epiftolam
ad me míttas.Hac ín re quantumcung mihi praftiteris,gaudebo,ero@ gratus.Scio autem eam ef
fe eruditioné tua ac diligentiä in omníumrerum naturalíü cognitíone,utfeculi noftrum perpau
costibi pares habeat, [uuatoigitur fuauifime mí Lemni et me ín difficillimo hoc copíofifsímotp ar
gumento nimis díu iam laborantem:& fiudiofis harum rerum innumeris hominibus, omni@ po
fteritati aliqua doctrínz tua luce affulgeto:id quod tibi nó difficile eft , quiab adolefcentiaharum
rerum fuerís ftudíofus:& ín patria Oceano propínqua degas : ubíut diutifsime foelicifsime@ tibi
wis & amicisuiuas, Deum O. M, rogo, Vale Tiguri, Nonis Iunij, Anno falutís M. D. L.X,

Germanica aquatilium animantium nomina,unä cum Änglicis infertis , ordine alphabeti rea
cenfui & interpretatus fum quàm plurima (in eo libro ín quo etiam Ouídij Halieuticum emenda

tum & fcholijs ílluftratü dedi: & Aquatilium nomina Latina iuxta Plinium enumerauí:) hic qui

dem illorum nihil, aut pauca & obfcuriora tantüm repetij, eo confilio utboni & eruditialiqui via
ri hzc legentes,de quibufdam dubijs incertisg mihi adhuc certíorem me facerent.

Angelin Germanis & Sabaudis,pifeismagnitudine Harenga, rarifsime capitur inlacu Bie

lenfi , totus albus inftar niuis,
21elec Alberto magnopifcis eft ín mari Flandriæ & Germania Raijs cognatus, uernaculo
nominefic díctus,&c.egotale nomen hadtenusnon audíuí, Olaus Magnus repetít uerba Alberti
de hoc pifce, quem alatum cognominat (alas autem pro pinnis dicit:) nec aliud addit , necaurho=
rem

— Germanicaquædam. 371

rem cítat.qua in re ignorantiam fuam arguit, cum pafsím multa fimiliter ex Alberti líbris recitet,
quz eiufmodi funt,ut ipfi etiam Alberto incognita & temere ex indoctis quíbufdam fcríptoríbus
repetita effe uideantur.itaggfalfa uerispermifcens,& aliena (qua tanquam fua recítat) fuís, ueríta
εἰς cæterotum gratiam corrumpit Olaus,

?Sergerfi]cE. Celeberrimum (inquit Olaus Magnus) totíus Noruegia emporit eft , quod
Bergen uocant, à quo etiam pifciü ( Afellorü) genus BergerfifcE appellaf,melius quàm Stock«
fiícb afufteuel baculo,ut mollius ad coquendum fiat pluries fuftigatum.Huius genus unum lon-
gius Afellum uocanticuius uentres in bicubitales ligulas inftar funium abfciflos , & aere deficca:
tos,quafi longe delicatiores cibos, Aquilonares eligere & uendere folent, Roedfcher díctos.Símí
liter X extremas caudas eorum pifcium ín magnis uafís ad quzftum , fine delicatam efcam referz
uant,quas Spore Germani uocant.

7Daes/ Sid Gecbacs.
Bloffifd efle audio pifcem,uulgo in Marchia díctum , quem Baltazar Trochus Sillaginem
nefcio qua ratione appellet. .

Bold inferioribus Germanís ex Afellorum genere,forte hoc nomena figura & magnitudi=
ne tulerít, tanquäinitar longiufculæ trabis ( qua noftri Balch appellant) auttrabeculæ excrefcat.

Cabbeliau díctus uulgo, Afellus fimpliciter efl Leuíno Lemnio,& lapillos in capite non ha=
bet (icut Callarias. BUR |

Cent, pifcis quidam Danubij.ante annos alíquot Ratisbona captum unit, Cafari Auguftam
miffumaiunt. | | E :

Clieuwe inferioribus Germanis, idem aut cognatus uídetur pífcí quem Anglí 2: ump appel
litant,eruditi quídam Orbem, |

Cozrnontein, in Bielenfi apud Heluetíos lacu, Sabaudict forte potíüs quàm Germanicum
uocabulum fuerit, Albulæ (ut nos uocamus) maíorí fimilis, δέ nimirum cognatus,

| S'anneltdryn nefcio quis in Rheno pifcis Colonia uocatur,

C3 oft pifcis ef notusin Liuonia, partim Sturioni, partim Siluro fimilis.altj Durft fcribunt,
nomine forfan à magnitudine faGo,nam Surfen Germaninominantgigantes. Alij Do pi-
fcem in Afellorum genere cenfent: funt qui Ranam pifcatricem ita nominent, fimili capitis ma=
gnitudine forte deceptí, Vide inferiùs ín T'.

M£lenbotínferioribus Germanís uocatus, Rhombi fpecies oblongior uidetur.

ME|ftín Rhenouocatur Colonie & alibi,uarijs coloribus infignis pifcis, Alaufz fímilís,aut i-
pfa potiùs Alaufa, ín Catalogo quidem pifciî Rhení , quem Cronenburgíus præclarus medicus
Colonia ad me dedit,aliud Alaufæ nomennen inuenio,quam tamen in Rheno capícertü eft.Eun
dem pifcem ín díuerfislocís nominari puto, 4rfle/ y ff/ YO ürfflina/T Eósffting.

MÉfdeuwe. Vitale quiddam inefle uidetur Spongijs & Vrticis marinis , quas nofiri /1-
fbouweuocant:quarum ínnumerz æftate in Oceano fluítant,exempta d mari diffluunt, ac diu-
tíüs manibus contreciatz líquefcunt,uttradít Leuínus Lemníus lib.1.de occultís natura miracu=
lis.in margine quidem adftribebatur Alga maris : fed Vrtíca Alga nomine appellari non deber.

J£ Een audio pifcem effe apud ínferíores Germanos, qui certo anni tempore ftellas quafdam
in capíte habeat ueluti lepram: |

Beernis uel Gerfifd apud inferiores Germanos eft Acus,roftro oblongo, dentiículato : alio
nomine See, reiger,id eft, Ardea marina uocatur; Alberto Aniger, tanquam Latino uocabulo,

Goldfifh;qui δέ TRutt Argetínz dicitur, pifcis Perce fimilis,minor,rotundior., Atin Mar
chia Alaufamfic nominant,qua illíclatíor capitur:in Albiuero longíor , (diuerfa nimirum {ρες{«
es,) ita utlongítudo eius quintupla fit ad latitudinem,& αἰίο nomine Zige uel Sieg appellatur.

roffen à Germanis maritimis di@us, pifcis Sauro fimiliseft, X hamum fertur ore emittere,

YAacyf{b 43 ay Brabantis)in Germanico mari Galeorum generis eft,albicätis perlateraet
uentrem coloris, in dorfo nigrior, pundtis fufcis afperfus, ut oftenditpi&ura, quam dodifsimus
Echtius ad me mifit. Idem uidetur de quo Olaus Magnus: Hominem natantem (inquit) in
aquís falfis,pifcis de genere Canícularum marínarum, ( Galeus canis fcilicet , quem Caniculam minorem
uel Plinij Rondeletius nominar,) Boloma Italícé, & AAjaafifce Noruagice dictus , adeó auídé turma:
tímQ ex infidijs adorítur,utnon tantüm morfu, fed pondere etiam ín profundum demergat,deuo
τει teneríora membra,nares uidelicet,digitos & genitaliasdonec fuperueníat R aía;ceu iniuria=
rum uíndex,qua ímpetu quodam fuccurrens graffatoresabigit,& homine ut enatet pro uiribus
urger;eumg cuftodit, donec fpírítu extíncto, poft aliquot dies, ci mare naturaliter fe purgat, fur
fum feratur.Cernítur hoc miferabile fpectaculum in Noruagicis oris,quando lauandi gratia homi
nes,exotici uidelicet nautæ,periculorum & infidiarum ignari,enauibus ín undas exiliunt, Lati-
tantením Canicula iftæ fub nauibus ín anchoris manentibus,uelut Aquatici Aríetes. Cutís earü
afperitate fua,ligna & offa expolit,ficuti & Raiarum.

SAaffguffe in Oceano magis refert fructum quam pifcem,nimirum ut Cucumís & VuaPli«
' tnij.Egouocís huíus Germanica aut Saxonícz,etymologiam non affequor,ut X multorum alío«
rum,quíbus maritimi Germani utuntur,plurímümà nobis diuerfa díalectouocabulorum. V nde

Qv

1 È RE MUN O)
* : E IST INS

372 Nomina Aquaulium
fit ut Latina uel Græca quorundam aut indicare uetera, aut noua fingere nomína;non polsim.
JA aden audio pifciculum efTe fimilem íllíquem Spirling appellant. Di dio eut
Yyarder, ucl Serder,eft Mugil pifcis,uel Mugilis fpecies,{quamis fatis magnistectus, & l&
πείς a capite uerfus caudam aliquot,inftar Thymalli, diftindtus. Vide inferiùs Molenaer.
Yyautinck, Acus Ariftotelis, Antuerpia pifcislonge alius Φαίη uocatur, TIN
pille dictus pifcis cetaceus in Oceano iuxta Pomeraníam captus eft,noftra memoria: cuius
imago illic in templo uifitur cum hoc epigrammate: Hilla uocor pifcis, ad flumína fertilis Hilde
Indigenis captus prada ftupendafuií, Nedubita, quifquis pícturam uiderís íftam. | Sicca
ut & dorfum,fic míhí cauda fuit. j
SpAirfeitt nefcio qui pifcis uocatur in Marchia Brandenburgenfi,
ZA uygbe, Squatina inferioribus Germanis. | 4
"IRnactfifcb,totus pelle & ofsib,conftat,quare abfjeit,tanquä cibo inutilis,in litus,ubi cotrus
gatur.Huiufmodi funt Typhle marina Bellonij uel Acus Ariftotelis, Hippocampus, & fimiles.
2. aEe Gothice uocatur pifcis in fluuijs & lacubus degens,breuior Anguilla, fed magno uen-
tre,hic profunda petit,præterquam hyeme, quando fub glacie (ut fuprà didum eft,)malleo ftupe-
factus capitur,Olaus.Nos hunc Mufteläuocauimus,&c, Noftri uocant CCrüfdp,alijaliter, ye
cEelgEe Flandris Hírudo eft, | |
Matreel di&us píícis, capitur in litoribus Noruegiz,przcfpué ín fcopulis Asloenfibus, mas
xíma copia:qui probefalítus,optímus eft;finefale,pefsimus, Olaus, ego hunc nó αίᾶ dj Scobrum
effe díxerím,cuíus fimile nomen etiä Galli habent & Angli.alij fcribunt Macrell,Macrill, Macca
rell. híc pifcis quoniam mare non relinquit,aliü effe apparet qui Colonia ín Rheno MWatrillno=
catur,à nonnullís Bzarfifch.
Meercozs/uel Seecozs,pifcis quídamapud inferiores Germanos, Anguilla fimilis, &c.idem
forte quem 2. aÉe Gothís appellari nunc diximus. i
Molenser,uel (Oullenaer Flandrís díctus,non Mullus eft ut quidam putant,fed Mugilum
generís,ut ex pictura alo,Echtio mifla facile coijcío.Gallí & Angli Mullet nocitant: /Aardere fu
períüs dícto cognatus. "PHA
Muris caudam Flandrilingua fua Paftínacam uocant, R ondeletíus, ego non alíud Germanis
inferioribus de hoc pifce ufitatii nomen hactenus cognoui, quàm Peilffert, quod fagitte caudam
fignificat.
; ((JOuroica apud nos dicitur pifcis,cuius offa (no&u) lucent, Albertus.uidetur autem nomé ef
fe corruptum.alibi Muruca ab eo nominatur Sturioni fimilis, |
MDurte,pifciculus quídam uilís,magnitudine Harengi in Noruegia.
' uiterlofiben, pifcis quídam ín lacu Suerinenfi,
Zvwanden X Orwängleuocantur à Germanisbranchia pifcium:ab alijs Ryben.
Dalen Congrum effe inferioribus Germanís,an recte quídam mihi retulerít, dubito,
Peilftert. Quare ín Murís cauda. 5
Den.Quere ín Spirind. sati.
Pergolicia Chriftophoro Encelio (quí Germanica pifcium nomina ad Latinasterminationes
defle@ere folet) inter pifcesnumerantur, i
Perfich in Auftria audio pifcem effe diuerfumaPerca, dodrantalem fere, palmilatitudine in
medio:{quamis uix apparentibus,aculeis tota cutí abundare: Vienna & Pofonij notum; no e Da
nubio,fed aliunde Viennam ínferrí,
Petermanche, (lis Dietere, ‚uifch,uel To2p93,) Araneus pifcis eft,ut facile conijcío ex Icor-
nequam Io,Echtíus mifit. . j
Pladyfi,& Plaettens, Pafferumfpecies duz.noftrí Platyfile fcribunt, |
De:pel. Thriffam fine Clupeam pífcem,quem Romani Laccíam uocant,nuper ín Prufsia
circa mare recens (ut uocant) eoínloco, ubi in finum Balthicum (feu Codanum iuxta Celtem) fe.
exonerat, (circa caftra Balge X Lokftede,ad ducem Prufsíe pertínentía,)maximo numero capti:
efle,compertum habetur. Nam horum pifcium quos Pruteni Dotpel appellant (nomenantea ine
cognitum) pifcator quídam duodecim millia & fexcentos, menfe Mato intra quatuordecim dies
(prater alíos pífces, quorum etiam haud parua copia erat) cepít, Olaus Magnus.
Doftéen eft Scorpíuspiícís, inferioribus Germanis:ut ex pictura Io. Echtio miffa,conijcio,
DofcË apud Frifios, Centrifcus Theophrafti eff, ni fallor; Pungítíus Alberti,at qui Ὀδ[ᾧ Cos
fonia uocatur,alibi Porces, Rutt/TRaulberfi®, Perca fl.fimilis; minor, Porcus Nili mihi uidet, |
Poffe pifcis quidam, Flandris à uelocítate fic díctus, | si
Durpontin Germani quídam , ut audio, proferuntnomen factum ab Anglico Purpofe uel
Dotpofe (quafi Porcum pifcem dícas) quo Phocænam & Delphinum fignificant,
AUben. Sid 2wangen. ο.
&XofenmucEen funt in Prufsiz ftagnantibus aquis, ut lacubus uel pifcinis profundis , Cypri-
nis latis cognati, quadruplo feré maíores X præpingues. afsícum aromatibus ad principes & los
cupletes uiros mittuntur, Quare Troffuli, - "HB, ΗΝ
aff.

o

Germanicaquedam, 373

Raff. Exuentre Rhomborum (apud Noruegos) fiuntligulæ cubitales, uelbicubitales,fed
latiores alijs,ualde píngues:quas fncolæ uocant Kaff:eis pro pane & obfonio utuntur. Conue-
nit is cibusrobuf&is hominibus,non delicatis:fere eius faporis, cuius eft femen pifcit índuratum,
quod Böttargiuocant Itali,fed longe pinguior,Capitibus horum pifcium loco lignorum procibis
coquendis Noruegi utuntur, Olaus, Ego fegmeta illa feuligulas Raff.fteri audiui ex pifce Quep
uel Aeligbutt dido:unde eundem quoq; Rhombum effe contjcímus,

Roedfcher. V ide fuprà ín Bergerfidy.Suntautem uetres Afellorum,hoc eft,exteriores uen-
tris partes refecta & fallx.alij fcribunt Rotfer.ea caro alíquanto mollíor & fuauior eff. |

Rotfifh uel Redfifb, in Noruegia dícius pifcis marinus , uídet Erythrinus aut Pagrus effe,

Rodtbart/uel Roobaert ut Frifgproferunt, pifcis eft Lyríformís;& diuerfis fortefpeciebus
id nomen attribuitur.

Xub Frifijs, Phoca. :

SandlingFrifjs orientalibus ditus, Cítharus Galeni forte fuerit,

SareEens,fiprobe memini,pifces quídam apud Belgas uocantur, i"

Sardeynabinferioribus Germanis uocatur pifcis marinus, Sardina nímírum uel Chalcis,

Sbwamfifb.Quaere Swamfifh.nam inferiores Germani fere S.fcribuntubí nos Sch.

Coeluis Belga indigetant Callarias (Afellorum generis) à fcabra cute ac fquamata, ut tradít
Leuínus Lemnius:qui etiam lapillos in eorum capite gigni {cribit, Sed hoc confiderandum eft di
ligentíüs, ego Sbellfif effe puto Afellorum Rondeletij fpeciem tertíam?Callaríam uero alteri
us generis,&c. . DL

Sherren.fpecies quedam Pafferum Belgis.

Smelts. Vide Smelte.

Sbnepelfifhdein Albi pifciculus eft PAM a ultra digitum longus, Zertæ uulgò dí«
Aa pifci,fere fimilís.Is mihi videruromnino Phoxfhus fquamofus minor Rondeletij , nifi colore
forfan aliquid differat, | | i

See (uel Zee,ut ali fcribunt) Belgis eft mare:nobis Meer mare fignificat: Seeuerö lacum,
hinc compofita funt nomina, Seebaes, Lupus marinus,ni fallor : quem Angli fimpliciter Bafe
appellant.addítur autem ei forte maris uocabulum ad differentiä eius quí fluuíos fubit, SeeErab
be, Cancer marínus eft:Seecreeft Aflacus mar... Cyeebaenten, Gallum marínum fonat, pifcem
Lyramueleícognatum, Geebont, id eft, Canis marínus, Phocamfignificat, Seeyteiger,
id eft, Ardea marina. Acus eft,roftrolongo & denticulato, Sceefbum, Hollandis,os Sepizx,
Sectafche, uulua Raíarum , que fpecie pera inlitoribus eíecta reperítur. Leuinus Lemníus
Lupum pifcem marínum ínterpretatur Zeewolf,fiue ad uerbum,utfufpícor:fiue recepto aliquib.
Germanís de hoc pííce uocabulo, Eft quando Seel pro Seeferibunt ín compofitis díctioni-
bus,ut Seelbund pro Phoca, & SeelslecEe pro Cochlea marina ; fed hoc pofteríus (puto) Anz
glícum eft. . — À

Sbo:t pifcis quídam pedum quingg,magno uentre,
+. SÉate AnglisSquatinamfignificat,ut conijcío. Squatina,inquit Albertus,pifcismar.eft,
quem Germani Catulum marisuocant, &c. Leuinus Lemnius Sepíam interpretatur Felem
marinam, :

Sije Gothice dicuntur pifces quidam.Hi (inquit Olaus) ficut & Lupi (Luc) Mugiles,Praf
mi & Borbochæ, ficcarifolent apud Septentríonales,maxíma copia,et ut ftrues lignorum compo
ni. Etrurfus:Quidam pifces malleis e robuftoligno factís,ante decoction£fuftigantur:quidam
etiam Sole fale@ ficcati,crudi tunduntur ac manducantur:quos Sijt uulgo uocant, funtΠgene
re duplici,prafertim in mari Bothnico,in quod ínfluunt maxima flumina ex altifsimis montibus
Noruegianis.Fumati pifces non infimam fortiuntur æftimationem, ut Salmones, Prafmi, Sijf,
Halec,Murana, Mugiles € Boctes. | Et mox:Sunt & Boctesac Orches pifces fumigati, qui ín
e(umgentíSeptentríonalícedunt. Etalibi:In Harengorum genere foemina uulgiæftimatione
caríüs emuntur: quía oua eorum uentrem fatíant dum ftato tempore à pifcibus abftínendum efl:
quod & fimiliter aliorum pifcium oua, ut Salmonum,& quos Gothi Stick uocant,facíunt.Síc il
le.Ego eundem pifcem abalíjs Germanis Cxtint/ Stinckeling & CotincEfifd uocari puto . Hi
infumatí adferuntur ex Liuonia,ouisg multís X pinguibus abundant. Sijt quidem nomen uel
aficcitate fadtum eft:funt enim pifces exiccarifoliti.uela CtíncE per fyncopen:quod nomen fre=
torem fignificat:quoniam & recens capti hi pifces,& aliquandiu feruati, foetere uídentur, Vi-
de mox ín Spiring. e

Smelte Anglis & Belgis eft pifciculus (alij Sbmelt magis Germanice proferunt,apingue
dine nimirum) delicatifsimus,quem Galli Eperlanum uocant,a colore fplédido perlæ,id eft,mar
garita.aliqui Violam ἃ gratifsimo eius odore poffe uocatí cenfent, Aqua partim marina, partim
fluuiatili gaudet . Figura (a Bellonio exhibita) & deferiptio eius plane mihireferre uídetur Vm=
bram (fiue Vmblam) lacuftremnoftramminorem. DocdifsimusTurnerus Smeltam Gobíon&
generisfacit. Sedalium quogg pifcem apud Belgas Smelte dici conijcio ex pidtura,quää clas
rifsimo medico Io.Echtío accepi;cospore paruo,oblongo,angufto : pinna nulla, (forté quod pis

374 Nomina Aquatilium
&or omíferít:)rofiro longiufculo,acuminato,ita ut maxilla fuperíor aliquanto breuior fit.
Spiring/Spierinc&/Spirling,fi Apua aut A puis cognatus eft pifeis ‚ut Turnerus putat, |
miror eum dentatum efle, idem pifcis &ijcE Gothice dicitur,de quofupra fcripfi, Audio effe do
drantalem,candídífsímum,longum;anguftum,;nullo uentre {οτί apparente,nihil cibi ín eo repe»
riri:fpinam dorfi Anguillis fimiliter habere,fimplicem,nullis adnatis.gregatim degere,Huic fimi -
lem effc per omnia Pen (forteab Apua corrupto nomine) dictum Hollandis.
Spore. Vide Bergerfifch. mi
Spritsenapud V allefios noftros,Phoxinilæues, ni fallor: dicti quod propter lubricitate mas
nuretineri,quin elidantur,uix queant, | ; |
Sptott circa Infulam R hení pifcis età Spiringo diuerfus,cum apud Anglos Spsote idem
fitqui Spiringus. i |
Squame didus pifcís e Dacia (force Dania) adfertur : is poft equínoctíüiautumnale demum
parit, ut fcribit Albertus Magnus. fed alius et Swamfif&, de quo Olaus Magnus: Monftrum
( Cete ferè monftra nominat) Noruagico idiomareS&wamfi{d dictum, rotunda eft forma , pra cuna
dis marinis beluis gülofum.Stomachum diftinctum non haber, ut ferunt: omnis cibus ín cor-
porís eius crafsitudinem uertítur, utnihilaliud uiderí pofsit quàm una mafla pínguedínís adunaz
ta. Dilatatur & extenditur:cum@ amplíüs extendi nequir,pifces per os facile eijcit,quonia, ut cae»
teri pifces,collo caret.Os eius contínuatum eft uentri, A deo craflum eft,ut urgente perículo cara
nem,pinguedinem & pellem fuam,ficut Hericius,fuper caput redüplícet , & contrahendo fe ca-
putabfcondat:non fine fui detrímento, nam inimicas beftiastimens , fameurgentefenonaperít, +’
fed efu carníum fuarum fuftentatur, cum alíquam fuí partem confumi , quàm à beluís prorfus des

uorari malit. Sic ille.êx uerbís quidem eius cetüsnean pifcis fir,non fatis intelligitur, ponír etíam
iconem,fed qua mihi fufpecta fit,ut & alia pleræc ab eo exhibitæ.
Sstinck. Vide Sijck. | -
Stoctfifh.Lege Derderfifch.
>» StrosmeFrifiorum,Scorpius pifcis effe uidetur.
Streckfifhuel Strackfif&,nefeio quí pifcis, Giedani feruatur in aere ut durefcat,
Terbot apud Belgas Rhombus quídam eft,hoc nomine píctumrofeo colore a Io. Echtío ας:
cepi.alij C barbutt/uel Tarbut proferunt.
(Lospo:. Quare ín Determandoe. |
Tozfek uulgo dicti pífces,ut & Arengæ, Anguilla, Prafmi, faliri, uento ficcari, aut fumo ma:
cerarifolent.fíc autem (XL os[cE) Gothice uocantur:qui ab Italis X Hifpanis Marlucz, deferütur
autem Romam ufg per Hifpanos & Lufitanos, Vide CJ osftfuprá.
Troffuli apud Boruflos capiuntur,partim inlacubus,partim in zftuante mari, Erafmus Stele
la.ego hoc nome € Germanico aliquo factü conijcio.lide forte funt QXofenmucEen fuperius didi.
"D cEelanden pifcis quídam circa oftium Tangra nominantur à Chriftophoro Salueldenfi.
"Dini Belgís eft Alaufa:quo nomine etiam Albertus Magnus utitur, i
Vox pifcis apud Belgas,paruus,fquamofus, uarius,unde & nomen ei fa@um puto, latiufcu-
lus, pinnisrubris:candido,luteo & fubuiridi colore díftínctus , utex pictura ab amico acceptaap-
paret.ldem opinor Variatæ pifci,quem Ordine i. Marínorum pínxímus, &c, à Trutta quam nos
ftri Poe nominant,longe diuerfus, o:
Wecfe apud nos pifcis eft uêtre magno, & ftomacho uillofo omni genere uillorum, Albert, .
Wirtim uel YO ytlisg, A fellus prímus eft. :
"ED illocEs Belgis Cochlez quada marinefunt,colore ruffo:quarü foramina operculo tegüt.
«| Gedani pifcis eft,cuiusdifledti etiam frufla mouentur & tremunt:carne ut Welß;id cft, Si
lurus.forté Anarrhichas nofter,qui ad Siluri naturam accedere uidetur,
qPifcium uariæ figura (ínquít Olaus) per Aquilonaria litora inueniuntur : quorum nulla aa
pud ueteres mentío reperítur; Vt pifciculus palma longitudine non excedens, leporínafacíe , ac
fpiculis in dorfo:quibus quoslibet etiam magnos pífces folo afpectu terret, & ín fugam conuertit,
(Hic forte è genere Lyriformium εἰς.) Item pifces aculeati dorfi, inflar ferra,qui afperis illis aculeís ac
pinnis acutis, antrorfum (dum nocere íntendunt) admotís, omnes offendunt: & hi duo tanquam
aquarum & pifcium latrones,ubi capiuntur, ut inutiles ob fpinas & aculeos, & carnem infipidam
abíjciuntur , Sunt& pifces cornu ín capite gerentes antrorfum, ficuti roftrata uel Liburnicæ na-
ves,in uentre ora habentes, macilenti & ínfipidi ob corporis macritudinem,quam íncurrunt alíos
pifces perfequendo.Hac ille. $ . ! I
Patauíj prope zdem diui Antonf,apud heredem Monfcolari cuiufdam(quem A ntíquítatum -
ftudiofum fuiffe aiunt) audio feruari Equi marini caput plane fimile equíno : quod an Hippopo='
tami fit,quærendum eft. Item roftrum ceu Ciconia adiuncto corpore pifcis quafi uefica;
e mari Adriatico,fine nomine. Varínus Camers Porcum (πόριομ) aquatis
cum anímal,&c. defcribítutrís fimilitudine,in
Danubío,quadrupes, &c,
: | &

FINI S,

dms

EBRAICE
mu vn mmo
"25-232 mm mms
μπίρα neos
"v νο "A1
«ΠΩ man vas
GR AECE,
ad GEO: ql pow 7i To wa, gà, TEVTE κινριῶτ»
πατρί eye quei, tate "WO" tauep:id αὐτὸ
ἔργα δεωρᾶμᾶν 7rvv Siri πολλὰ ud εδλὰ,
Cupa, χδόνια, xp qi Men hell Duos,
| LATINE
Omnia qui fecit,mouet € conferuat,alit@,
Sitfoli (emper gloria, laus & honor,
Omnibus inrebus,tellus,aqua,pontus X aether.
Quas claudunt, uis eftinfita clara D E I.
Omnia funthominem propter ceu condita finem,
Finis homo eft homini:praecipuus,D EVSef. |
ITALICE
Rende Lettore ognihonore e gloria
Α{ΟΙΙΡΡΙΟ, chetutto'l ha fatto, -
E en ouendo ’Inodrifce,e ferua in atto, |
Tal,che flupifce ogniun di merauiglia,
| GALLICE, |
eAufeulgrand DIE, quitout a fai ,conferue,
Meut, @) nourrit cé qu esl en Puniuers, |
Enterre,en lean,en Laer, eu, cteulx diuers,

Gloire a iamais,los,boneur que on referue.

| GERMANICE.
Sürchtend den allmächtigen/

$Eerend den allwüflenden/

3 iebend den allgütiden

Sherren BOTT/ vnb vatter

Aller dinden/fhépfer/

Beweger vno erbalter.

LI M 2 x "n
V ow € CN ^W VA

MER

E so
àv
A -
'
, i
*
΄
0
"i
LI
^
΄
.
g.£

*
f» di
è
Mj à Eh
PLUR
x,
i

Y
lo
A

IE

eae

x,

A

se

r3

BEER“