IOANNIS ANTONII, SCOPOLI - PHiL. ET MED. DOCT. S.J. R.ET APOST. MAJEST. MONT, CIVITÀ- TIS IDRIAE PHYSICI; CHEM. ET METAL- LURG. PROFESSORIS, SUPR. OFFIC. MIN, IBID. ASSESSORIS, SOC, ORCON. LUSA T. SUP. NEC NON CAES. REG, À GRIC, M STYRIACAEZ, GORIZIENS. ET LABACENS. SOC. LIERA Y | CENA CUBE HISTORICO-. 2 4 Ld THÉQUE DESCRIPTIÓNES AVIUM- MüSEI PROPRII EARUMQUE RARIORUM, QUAS VIDIT iN VIVARIO AUGUSTISS, IMPERATORIS, E MS VA'P"Orb-m E NM LET J QN MüsEO EXCELL. COMITIS FRANCISCIA NNIB. TURRIANI. LI P S p victi. CnanisT. Got br oM MDpc&Lxvitii - un Y 17610 fus CATA DE LAB DUPLI . DU CONSER ie a x E tf AMICISSIMO DOCTISSIMOQUE VIRO D. M ARTINO THRANE BRUNNICHIO Le&ori publico Regio Hiftorie Naturalis et Agci- culturz in Univerfitate Hafnienfi PRIMUM ANNUM HISTORICO-NATURALEM D. D. D. IOANNES SCOPOLL. 1 : anf) d » oa. Sb mme. Za. A. Y: QUA. E WO RA4TAd. Mfervationes meas ad. fcientiam natu- ralem et agriculturam pertinentes, f "gulis anmis erudito orbi in poflerum communicabo, | En itaque primum annum, in quo de- fcribuntur aves ille, quas ip[emet confer- vo, aut alibi propriis oculis, diligenter examinavi. : "ORNITHOLOGUE LINNJEANE 4277 et Genera retinui, quorum fuuda- inentum funt RosrRuM, LiNGUA, Pzpks x oluy É PRAEFATIO. Jed bec ipfa principia me coegerit , ut Gener nova URME, TRACHELUE, SYLVUE conderem, KLEINIANA BRAN- D/E er PLOTI revocarem , aliarumque caratderes ubique. emendarem, ut. paulo friniore flet talo [cieutia. — S'ysonymo- um uo criticas animadverfiones , et prolixas. def criptiones omifi, ne tedium Eo parerem. Denique nomina avium carniolica, germanica, et italica adiun- XI, CUM Jadigene nomenclature cognitio- nem rerum mirum in modum faciliteut, Finis "eorum laborum eft iluftrare eam fcientiam, cui generis bumani feli- autos umice innititur. Aves Linnzeans. Ad alia Gz N E A in hoc opere relate, GzN. LiINN. Upupa 4 Anas - II At 13 JDiomedea | X Sterna 3 Recurvirofíra t "TTurdusr — 1t Fringilla ny "E 19 Sturm . Sg Motadlla —x 6 34 19 EE EEEIEPEIETEET EB ER kl NOSTRA. Gracula — 1 Branía — X es $ Procellaria 2 Larus Stolopax Sturmus Jouberiza AMotacilla Sylvia 4&4 "n. 46 ^. 84 0». 85 1. 96 n. III . 129 . I9I 2IEL 2:217 . 223 QT ,258. : 229 . 239 23r 232 : 233 235 237. ; 238 : 239 240 AVI U M: ORDINES, GENERA, SPECIES. Species in Svsr. Nar. Edit. X. non nominate aflerilco. notantur. ORDO I. AÁcciPITRES. Y Falio I Cárufaetos 2 Pygargus 3 Gentilis 4 Puteo . $ Tinuumcu- Sov ó Nifur 2 Strix 7 Bubo - 8 Otus * 9 Giu 10 /VyElta II luco 12. Striduía * 43 Sylveffris * 14. Zlba * 15 IVorhia * 16 Rufà 17 Pafferina ORDO. Il. PicAg. 3 Loniw r8 Excubitor. 19 Collurio 20 Garvulus 4 Pfitta- 31 Macao t 22 drarauna 23' Severus. 24. Nobilis. 25 Carolintnfit 26 Alexandri * bii Formofus. 28 Meruliuus *29 Kr amévi |go Evithacus M. I Aube * 32 Pilatus * 33 Cyanott- phalos 34 Pullarius $ Cor- 35 Maximus vut 36 Fularis | 37 Cornix 38 Monedula, a9 Glaudarius 40 Car jocata-i Ges Ar Ruflicur 6 Cora- 42 Xauthor- ciar nus * 43 Carthage- (— menfis 44 Garrulus 4$ Oriolur (3 Gra-. 46 SRI 71 Clanguía cula. rcx 72 Glaucion . '$Para- 42 71poda ^. 7 Zhuta difiva. 1 74 Hyemalir - 9 Cutu- 48 Canorus- (095 Quergque- lus | 49 Perfa alius dala ro7ynx. 5o Torquilla ^6 Circa — 1 1 Picus. 5 1 Martius 77 Bofthas £2 l'iridur vB Fuligula * $3 Maior * 79 Leutocepha- $4 Medius : b da $$ Mimor — - *90oJMonactha $6 Tvidacylus —- — *g$r Ruficolis 125itfa. 52 Europva . *g2azZNhlaura 13Cer-*58 Whuraria. *83Subterranza thia $9 Fmmilaris | x8Bran-84 Hernicia . 60 l'iridir ta. 85 Mofchata | 61 Carulea . *8565 Torrida 14U7qpu- 62, Epops * 97 lbifronr ga T 19/7Zer-*98 Gulo —— 1$ JHe- 63 Hpiaffer. gür 89 bellus rOps . Y | » * 9o ZEthiopr 16 Z- 64 Ifpida 5 9t zfbulur » £80 65 Sinyrneufis - 4* 92, Pannonicus ARN QU .:. goflo-*93 balipns ORDO III. Ec ANSERES. 21 Zílca. 94 Torda I 7 Ata; 66 Cygnur.—. 22 Pro- 95 Pelagica 67 C wernoider tellaria 96 Diouedea 693 Fufra 23 Pele- 97 Onorrota- j 69 Anfm E777 Ius ^40 Clypeata ^ov to^ e Carbo 4 DR e deu 24 Co- 99 Criflatur hyubur Yoo Zuritus * roi Nigricans * 102 /ulgarit 25Uria.* ros Lomvia 26 La- 104 Cauus | rur * ros Cinereus * to6 Zlbus 107 Fufcus * 108 Merulimus * 109 Quadrito- lor * rro Zicolor Ir: JZiruudo * L12 Sferna * 113 Colunibi- qus 27 Pàc- vt4 Ruber nitopterus ORDO IV, GRALLAE. 28 Píla- 11$ Leucoro- talea dia 29 Zir- 116 Nytico- dea . Füx 117 Cinerea 119 Herodias * r19 Rufa -.^ 123 Ciconia 124 Nigra. 125 Stellaris — * 126 Nivea 127 /lba I28 Jlir 30 Sto- 129 Zvofetía lopax 130 Rubra * 131 Rufa 132 Phenuopus * 133 Zhufiralis 134. Ruflicola * 135 Pica *136 Leucoptera 137 Glotiis 138 Gallinago * 139 Gallinula 31 7712-140 Pugnax g^ 141 Paullus I.42 Gambetta 143 Hypoleu- £0$ * [44 Porzana 145 Squataroía * 146 Eryíihra- En 32 Cha- 147 Hiaticula radrius. 149 Himanto- pus * 120 J/ariegata 33 Fu- 149 ftra * 121 Falloides weg Gris lita. * x$ 0 F^ uliginofa *15 v clbiventris 152 Por- I52Porphyio | ORDO VI. «153 Chloropus PassERES. 34 Ral- 154 Crex 42 Co- 177 Oras lus 155 4quaticus — Íumba. 178 Palumtur 156 Larifor- * 179 Jl fugiens uis * rgo Z£raoi- * 157 Parvus | des 158 Fulicula 181 Turfur 350tir 159 Tarda 182 Riforia 36Stru- 160 Camelas 183 Pafferina thio | 4 3 Aflau- 184 Arvenfs 37 1 ra-* 16t Pratia- da 185 Cr iflali ehelia cola ^ . 186 Zirborea ORDO V. ' 187 Soinolctta -GALLINAE,: * 188 Brumalis. 38 Pavo.162 Criflatus | 44 Siur-1 89 F'ulgarir 59Crax 163 Nigra uu 390 Lutcolus 40 Pha-164 Gallus 191 Roftus fanus 6$ Meiogrir .-.— 192 Collarir 166 Colchicus 45 Tur- 1 93 F'ifcivorus 157 NyGiheme- dus 194 Pilarir | Fur 19$ Mafzur AI 1 Ts. 168 Urogalíur 196 J/iacus irao 169 Tetrix 197 Merula: 170 Lagopus — 198 Z'orquatus *171JVenefa- — - 199 Saxafilie E 46Lo- 200 Curviro- *155 Hetulings 0 xXla fra 173 Botuajfía |. 201 Cottotrau- 374 Rufus M Er dee 175 Perdix — 202 Pyrrhula | qn 176 Co: uri 7.203 Zubra , *204 Torrida ^ $31 Rubecula * 20$ Serinus 232 Phaenicu- 206 Chloris fif 207 Cyanea ) As 33 Tithyr 47 Em-*208 Melanoce- * 24 34 Zia beria — . — phala. 235 Sthanobz- 209 Citrinella ni * 210 Barbata * 236 .AMufcipeta 211 Carduelis 237 Rubetra 212 Spinus ! 238 Trochilur *213 Brumalis | 239 T 'roglody- 214 Nivalis, Les *215 Luciutofa ks Regulus 216 Paradifza $1Pa- *241 Barbatur 48 Frin- 217 Calebr ruf 242 Maior gilla 218 Moutifrin- |» 9343 Criflatur gilla 244 Caruleus 219 Cannabina 245 ter 220 Domneflica - 246 Paluffrir . 221 Montaua — 247 Caudatus * 422 Maripofa 248 Erythro- 49 IMo- $23 Cinclus cephalus tatilla 224 Alba $2 Hi- 249 Ruflica 223 Playa . vundo 250 Uvbica. 226 Boarula 25 t Zfpur $05; yl- 2 227 Lufumia —. * 252 Zilpina 5t. via 228 Curriüca *253 Rupef/rir 229Z4tricepilla $3Ca-. 254 Europeus 23o Üenanthe — primulgus $7. Eu ^w E o7 A $ ! 2 * » io TE g2 ORDO i1 EG E^ eris fqualida, rapax, cárnivora, cla: Sz miofaautfibilans, non potans; nec caneris, fluidum flercus effandens, armata magnis unguibus et valido rofiro, nidificans in altis; ova ponens non plura quàm 5, euchyma vomens compacta in globum, i WEULE CO OSIX^iL^uY LINN. SYST. NAT. XIÍ p. 124. Diuvagüin Animal; roflro adunco; iidris bus ovatis, cerz imrüeríiss fetis nigris ad ba- fin roflri. | *) d E 1. FALCO cnungvsAETOs. Falco cera lutea, pedibus lanatis; eorpore fufco ferrugineo vario, cauda nigra bas fi cinereo undulata, Ligs.l. c. N, 5. 14: .: Onno Ll DIAGN. uíer comgeneres maximus; cauda fubtus alba e£ apice nigra. In M. p. ex Caraiolia luperiore. Habitat et in elatioribus rupibus circa T'rber , in Croatia. J Variat flatura maiore et minore, nec non colore fufco magis quam rufcícdi" Capitur hveme efca adliiata t. citcünidsta. Dis RUNE Pol nis ferreis elaflice refilientibus. 2, FALCO »PvYcAnGvus.^ Valco cera flava, corpore cinereo, ab- domine pallido maculis oblongis Bulis oculorum orbita alba. £m. l. c. p. 89. n. 1I. Falco cera flava, rectricibus albis, verfus apicem nigris. Liuu. Fa. Suet. $8. Kram. Elench. 326. n. 5. Pygargus. Germ. 24v. 20$. Jonffon, zv: p. s. Tab. 3:3: Caruiol. Poíloina, Jtal. Avoltoio, Aguilone. German. Stcia- ge yer, Weiskopf , Gelb-- fcl inabel, Weisgefchwünzter Adier, . BIAGN, Cera flava. Oculorum. orbita aíbida. In M. p. ex. Carziolia láperiore, - M. p. Mufeum proprium, in quo A fere omnes Carnuiolice. | V. C. Vivarium Cafareum, E M, T. Mufeum Turrianum, AcCIPITRE$ — 15 — Gallo maior, cinereus, abdomine rufis ma- culis vario, remigibus reciricibusque ad api- cem nigcis. Lr FALCO czx Tiris. - Falco cera pedibusque flavis, corpore ci- nereo maculis fufcis, cauda fafciis qua- tuor nigricantibus. .Ligm. l. c. n. 13. Krim. El. p. 328. n. 8. : . Ital. Fxlcone. i — , Germ. uk Edler deutícher Falke. DIAGN. Cera fordide flava. Pedes lavi. : Cauda cinerea; fafciis (4) atris. -. In M. p. | Statura F, Bufeonis, fubtus albus, maculis fufcis transverfis: pectoralibus trigonis. Orbita oculi nudiufcula, rubens. ^ Cauda fafciis iis- dem quas habet Ton/jouur in icone "ccpitris Fringillarii, n. 4. FALCO svuTEo, Falco cera pedibusque luteis, corpore . fufco, abdomine pallido maculis fufcis. Linz. l c.n. y4.. Kram. |. c. n. 13. Buteo. Jouffon. Jv, p. 16. Tab, XI. . Carniol, Kaine, - | : — dal. Poiana. | —— Gérman, Wald-Geyer, Maufefalke. - DIAGN. Cera pedesque flavi. — | . Corpus fubtus rufofzeus ,' maculir. fufcis — . Jougitudinalibus. . . ) -— 16 "E 71 Remiges Quatttor. pini fubtus fupra me. | diwun nigra y net fajciata, ds In M. p. et in Carziolia paflim, | Statura fere. Galline, fufcefcens, fupra piuinis albentibus macula trigona fulta termi: natis, Lingua apice rotundata , fubetnarginata: Cauda fafciata. Ae à Sepes, colles, prata frequentat, fibilat; tarde volat, fpiraliter &thera fcandit, infidiatur muribus avibusque. Iuvenis adhuc fuflentat pondus novem libraruin, $. FALCO TINNUNCULUS, , | - Falco cera pedibusque flavis, dorfo rufo purictis nigris, corpore maculis longi- tudinalibus fufcis, cauda rotundata. Liu. l.c. n. 16, Kram. l. ci n. 15; "r'innunculus Mas et Femina. — Jonffon: . adv. p. 15. Tab. VIII. | | Caraüiol. Poftoka, Splintza, Skoltfch: Ital. Falchetto, Gambinello. Geri, Windwahl; Warnnenweher; bYAGN, Cera, pedes, palpebre lutea: Lingua. fufco - fafciata. , Cauda apice üigra. Fenora ferruginea, In M. p. et in Carioía non rarus | Uropygiui férrugiaeurn iinmacülatum; Álz bafi ferrüginez, maculis fulcis fübtrigonis. variz. Remiges uno latere albo :naculav& Redlrices uno latere maculis nigris (4:5). is. (. Burptiü- AporRIT RES D Sufpeníus in aere przdam miratur, poft pluvias rari degit, purgat arva a muribus, hinc ainatus agricolis, 6, FALCÓ wisvs. Valeo cera viridi, pedibus flavis, peclore. albo fufco undulato, cauda fafciis ni. . CAES Lim. l. c. n 31. | Kram. Cc, n. I6 Accipitet Frineillarins. — Nifus, Sionflon. (VH. p. 14. Tab. VIII. Falco Fringillarius. Klein. HE Ap. p. 100, n. XXIII. Ital. Sparaviere. da Geri. Finkfalke, Sperber, SU gl. DIAGN. Cera luteo - viret. dibim flava. Corpus fubtus album , matulis transvtrfis fufcis. | ; Cauda fafciis quatuor fafüis. In M. p. et in Carniolig montanis. .—.— Statura Colambm. —Femora tecta plumis EG albis, fufco et transverfim fafciatis. EINE terram purgant a ferpentibus, bufonibus, muribusque. ^ Arva. tuentur ab unguibus gallinarum. Paflores et aucupes cautiores reddunt, ut nihil inutile fit in rerum natura. - (OR LIA m 18 Qao: I SOISR I2 LINN. SYST. NAT. p. I5t. Noctuvogum animal; roflro adunco, nulla cera, fed pennis fetaceis "ttélus oculis magnis, stor diu fere cxcutientibus et cartilagine pro- pria munitis; auribus amplis; pedibus lanatis. 7 STRIX puso. Strix capite auriculato, corpore rufo, Linn.l.c.n.r. Kramer, l.c. p. 323.n. r. Bubo. Sonflom. 44v. p. 42. 'Tab. XVIII. Meyer. ZAdninial, 1. 'TI'ab. LXXXIV. Carniol, Sova. Ilíal. Barbagiano. Germ. Buhu, Buhuy ,. Berghu. |; DIAGN. Caput auriculatum. . Corpus rufum, ut in fphynge pu, fufcoque. maculatum. In M. p. et frigidioribus Carniofiz fylvis. Maxima inter focias mox dicendas, noctu / horrende clamat, venatur mnures, et gerit irl des croceas, pupillas nigras, et maculas fufcas longitudinales. 9, STRAIX oTus, Strix capite auriculato pennis fenis. Lits. l c-m 4. Kramer, l.c. n. 2. . Afio feu Otus.. Ton/lon. fv, p. 43. "Tab. . XVIII, us magna nimis. ÁCCIPITERES 19 Ulala- A80, Noctua aurita. — Klein, Hif. p.Ios. n. r5; Cariüiol, Mala 1lova. Gerii, Ohreule , Schubut, Kleiner Schu- but, Horneule. ' Dhu DIAGN, Z/uricula quelibet fada peur fe- mir, latere interiore albo fufcogue varür. In M, p. et circa D'uinuu., Ma Statura Columbe, Corpus rufo-fufcoque variegatum, — Frons alba, fuíco punctata; Re: miges due primz ferratz, Femora rufa, 9: BERIX Gu 6. Strix eapite fubaurito, corpofe ex nió6ra albo et fufco tenuiflime uzdulatim mixis variegato, Arem, le, p. 323, ES Carniol. — Vshnk. Jtal, | Civetta di Bofco, Giu, Gerinan, Wald - Aüffl, biaGNw, Caput fübnuritun; Corpus cinereo albieens, matuli firiisgite irativer/ie aigritantibus variegatum, In M, p. et fylvis Carniolie frigidioris, Statara fere S. Paffering, — Aures ia. cada: vere collapfz. — [rides flavz, Pupille nig. — | Nares lineari 1ntetvallo reinotx. — Remis ges fex. primz uno latere albido inacülatz, Cauda fufcefcens, inaculatá, MS IS Nidificat in fiffuris rupium et cavis arbori- bus; ova alba ponit (2- 42, iater nutrit raid. Ba | - l 2o ^Onnpo L P sd filios etiam Starabao ÁMaiali , cuius elytra co- piofa circa nidum inveni. 1o. STRIX NvcTEA. Strix capite lvi, corpore albido maculis lunatis ditbatiiibus fufcis, | Linn. ]. c. n. 6. ' Ulula alba, maculis terrei coloris. XK/eim. Hifl. p. 107. n. 5. fed confundit cum Scandiaca, Iíal Civettone bianco con ale tnàáchiate. Germ. Weisbunte fchlichte Eule. DIAGN. Zfba. Dorfum et alg fufco maculate. In M, T. Statura Gaíli. Roftrum fere totum plumis tectum. Rectrices plerzque ad apicem macu- Jas duas fufcas habent. | i1. STRIX ArLvco. Strix capite lxvi, corpore ferrugineo, iridibus atris, remigibus primoribus ferrátis. Linn. l. c. n. 7. Aluco. Sonuflon. 4v. p. 46. 'Tab. XIX, pn1AGN. Pallide ferruginea, fufco variezata, Plume ad aures albg. In. M. T, Circum oculos fuliginofa, ^ Remiges rufz, fafciis fufcis. Variat colore totius corporis ac femori- bus albidis, ÁCCIPITRES. 2 Y Kramerus confundit cum Ulula! ZAldro- vandi . 12) STRIX STRIDULA. Strix capite levi, corpore ferrugineo, re- mige tertia longiore. Linn. l. c. n. 9. Strix. S'onflon. 7v. p. 48. "Tab. XIX, PprAGN. Firruginea, lituris fufcis. lougitu- dinaliter varitgata. | In M. p. | Statura fere Gaí/imz. Caput in Mare ma- gis fuliginofum. : d 13) STRIX svrvzEsTRts. DIAGN. Capué (mue, d ornafíum tàü- quilitio. Corpus albo fufcoqus varium. Jrides glauce, In M. p. Caruniolita. , Statura Ga/li, hinc medix magnitudinis, Roftrum flavefcens. — Radius plumofus, albi- dus, a bafi unius auris incipiens, per peu tranfiens, et definens in bafim alterius aüris, (An hzc Strix zi Krameri? ftatura certe ac jrides confentiunt. 14) STRIX arBA, DIAGN. Subtur alba. ! Superue vufa et grifeo maculata. - Remiges. ve&iricesque vufa. B 2 3 22 On»o I, In M, p. Ex Foro li. Statara fere Gallimz. ^ Roflrum album, Pulchrum quoque capillitium, rufo margine cinctum, — Pectus, abdomen, uropygium, fe- mora alba, Rectrices apice albx. 13$. STRIX NnocTUA, DIAGN. JPallide rufa , fuftisque maculis longitudinaliter: variegata, [rides flavae. ^ In M, p. Carniolie indigena, et in fylvis circa Labatum copiofa, Statura Co/unibz, J6. STRIX Rura, DIAGN, Corpus ferrugineum , fufto. anatu- latum. Irides. cerulefcenter. In M. p. Ex fylvis Jdrieifibur ad me delata, Statura prioris, - 17. STRIX PASSERINA. Strix capitelzvi, remigibus albis: macu-. lis quinque ordinum, JLizz, l, c, n. 12. Kram, l, c, n, 6, Jtal. Civetta, Germ, 'Vschiavid, Hauseule, Stockeule, Kiuzlein, ! 51AGN,. Jnfervit aucupio inprimis Sylvia VU, Nidificat in camiuir, ÁcCIPITRES. | 23 In M. p. Ex Zza/iz, ; Vinculis coriaceis et funiculo coercita baulo adligatur, pulvinati inpofita, Inde in terram tracta adfpería aqua eo tandem adigi- tur, ut fupra pulvinar fponte revolet, ^ Sic edocta volitat, ludit, adlicit aviculas capiendas baculis vifco obductis, ORDO IL PIQAFE, Gens garrula, potans, aliis avibus non exo- fa, valido rofiro infisucta, nidificans in arbo- ribus, a vegetabili regno fxpius enutrita, LANIUS. LINN. SYST. NAT. p. 134. .. Denticulus utrinque fub apice incurvo man- dibulz fuperioris ^ Tibiarum fegmenta 7: 4-5 fubzqualibus. : ! 19. LANIUS zxcuziTOR. Lanius cauda cuneiformi lateribus alba; dorfo cano, alis nigris macula alba. Linn. l. c. ni. 11. p Ampelis cerulefcens, alis caudaque nigri- cantibus. Linm. Faun, Svec. Yg1. Kran. ELCa 4577. .l na 24 Onro II E Lanius cinereus, maier, 7 i/Ingb, Ornith. $3. Vab. 10. Klein. Hifl. av. p. 101. "Prodr. p. $3. ZAldrovand, Oruith.L. s. P. 386. Lanius cinereus. Jonflom. 4v. p. 17. "clab. IX: | Carniol. Velch frakoper. Jfal. Scavalcaccia gentile. Geri, Neuntüdter, Speralfler, grofser Dorntraher, 5 Couda cuneiformis. In M. p. Caruiolie montanz indigena vo- lucris. Reclrix prima modo alba tota, modo tan- tum ad apicem, DIAGN. Zm nier , macula alba, 19. LANIUS corrvuRio. Lanius cauda fübcuneiformi, dorfo eri. Íeo , rectricibus quatuor intermediis unicoloribus, roftro plumbeo, Lima. lc, B. 12. erifeo, macula ad oculos Amplis dorfo e longitudinal Tol: Faun Suet. 180. "Tip 2. Kram. l. c. n. 2. Collurio. Jonflou. Av. p. 17," 'Yab, XI, Carniol, Mali Srakoper, Jial. Scavalcaccia ordinaria, Geri, Dorntraher, Dornheher, Dorn- greul. Puro n 25 DIAGN. S/afura Torquilla. (o Remnigum ultimarum margo externus fer- rugineus. Dorfum cinereo et. ferrugineo varium. In Mi; p. In Carziolia paflun, Sexu variat, infecta capit, caudam moti- tat, captus firidet, acaris et. pediculis propriis infeflatue | (Entomol. Caruiol. 1037. 1061). Maio M. venit, migrat feptembri, capitur la- queis et arcubus, iunior adit Strigem palJerinam. 20. LANIUS GARRULUsS. Ampelis occipite criflato, remigibus fe- ' cundariis apice membranaceo colorato. Lim,l c. p. 297. Meyer, Zuimal, E "'ab. LXX, | Geri. Seidenfchwanz, | Seidenfchweifl, Goldhanl, Pfeffer: Vogel, D1AGN. Caput criflatum. — d Quinque remiges fecundarie fquamula cin- naberina- lucida leuceolata. Terminatg. Cauda nigra , apice flava. | ECNE DC o d v . Faícia nigra occipits!is crura. fua inferens bafi rofiri, ^ Oculi in:ra hanc. fafciam immerfi. Caput pallide caftaneum..— Gula nigra, Pectus 2bdomini concolor. Remiges primz nigrz, macula fíava aut albo lutea, lanceolata ad api- cem in latere externo. — Remiges fecundz etin eodem loco alba macula notatz., z; Uropygium rifum, — Tibix crifta breviores, Bs 25 Onno I. Roflrum Laus, nares Pari, volatus Sfur- ni, vidus T'urdi; hinc avis genere etiam- num dubia, mitiffima alioquin, vidli- tans baccis iuniperi, easque femidigeflas in proprio ftercore denuo devorans, PSITTACUS, LINN, SYST. NAT. p. 139. Genus gregarium, garrulum, attentum, docile, pulcherrimis coloribus fuperbiens, in- fiructum digitis pedum binis anticis ac totidem pofticis, nee non roftro craffiffimo, adunco, quo arbores adfcendit indeque defcendit eouf- que , donec cortice fpoliatz pereant, VO MOA COR O0 BORSE oj. PSITTACUS naAcao. Pfittacus macrourus rüber, remigibus fu. pra cxruieis, fubtus rufis, genis nudis rugofi, Lom. |l COH Ts Germ. Der andre Papagey, von der er. ften Grófse, an Farbe roth, mit him- melblauen Flügeln und Schwanze. . pIAGN, Aube. Remiges prim cavulem , fecumdm [uteo- virides. : Re&rices (4) prime cerulee , iatermedie vubrg. longiore apice carulem. | Picar 27 - In V. C. in M. T, Mandibula inferior nigra. | Gene nudz, lineis transverfis plumofis. fimplicibue ramofis- que variegatz. —Alarum bafes rubrz, ^ Cauda fubtus rubra. In America Gonzalo vocatur, Jarquim, [ PSITTACUS ARARAUNA, Pfittacus macrourus fupra cxruleus, genis | nudis; lineis plumofis, Linn. l.c, n. 5. Gerin, Papagey mit dem grünen Scheitel, .und lafurblauen Schwanze, DiAGN, Supra ccr ulefcens , or fatus, Collare nigrum. Genz lineis atris plumofir, In M. T. Roftrum mn. Frons iion. S tileft ans. Al» et cauda fubtus flavze, | Uropygium cztvu- leum. Femora aurantia, Reclrices dux me- dix fefquipedales. ; (x Hunc defcribit Zdrovaudur Onith. L. 1r. C. 2. fub nomine P/ftaci suaximi £Jamocyotti, ex quo Jon[lomus habet, fed inicone gena- rum linez ddp (s- 6) non exprimun- tur, .PSITTACUS. SEVERUS. Pfittacus macrourus viridis, genís udis 1 remigibus rectricibusque czyuleis, fub- tus purpurafcentibus, Lit, 1. €, 30v 28 Q'g b o IL Geri, Der grüne Pspagey, mit unten rothen Fiügeln und Schywanze, DIAGN. J'midir. Remiges prime (1-6) cerulez. Reciricer apice caerulea. In M. T. Statura Corvi glandarii, Genz nude, li- neatz plumulis diftinctiss — Roflrum nigrum, Alarum margines ad bafim ufque rubri, Cauda viridis; rectricibus mediis Íemipedalibus, Fe. inora rübellis plumis terminata, 24. PSITTACUS Nnonirrs. Píittacus macrourus viridis, genis nudis, humeris coccineis. Z5. l. c. n. $. Pfittacus viridis, remigibus rectricibusque introrfum PATREM phocniceis et flavis. Kram. El.p. 332. n. 5. Píittacus viridis, cofla alarum | fuperne rübente, — Z/drovand. Ornith. L. tr. y OGRUN Jonftoa. Zv. p. 30. T'ab. XIV. Geri, Grüner Paperl. Der grofse grüne Papagay mit rothen Schultern. DIAGN. iridis. Hunmeri cotcimel. .— Re£iricos infra medium interiore latere coc- cinec. In V. C. etin M. T. Statura Corvi Cornirir. | Roftrum cornei coloris, Caput flavum. — Nuca viridi flavoque varia, ! Pac Aq. ^ 29 1 : Remiges uno latere. nigricantes; altero Cya- nez. 25. PSITTACUS cAROLINENSIS, Pfittacus macrourus viridis, capite collo genibusque luteis, Ling. ]. c. n. 13. Geriiün. Der grüne Papagey, mit gelben Kopfe, Halle und Schenkeln. | DIAGN, /'iridif. Caput, gula, humeri, femora flava. In M, T. Statura prioris, aut paulo minor. Roflrum albicans, fronti. concolor. Corporis pl mae ad apicem margine nigro. — Remiges primz nigricantes, uno latere fufco- cyaneo; fecun- darix externo latere coccinez, apice cxrulex, Cauda infra medium viridis, 2s luteo virens. Variat fronte gcnisque flavis, — Kein; nec n cum noflro eft Fi "ftatus Carol. Seligman- j. Tab. XXII. 26, PSITTACUS ALEXANDRL Pfittacus macrourus viridis, collari pedlo- p. rubro, gula nigra. Linn. l. c, .I14, Pi ttacus torquatus, macrourus. 505//om. "Av, p. 52. ex ZAldrovando, Geri. Der grüne Papagay, mit rothem : Halfe und Brufl.- DIAGN. /'iridir. Collare rubrum, 42 On»o Il AMMHatula magia, vubra propt bafim alz fingula. In M. T. Statura Corvi gland, Roflrum rübrui. Mandibula fuperior apice flavefcens. — Gula ni- gra, extendens crura fimilia ufque ad torquem colli rubrum, qui poflicam eius partem occu- at. Alx et Pectus magis virent ac aliz par- tes, — Reclrices medix fere pedales, — Pedes fufco - cinerei. 27, PSIT TACUS ronMosvs. Gerian, Der grüngelbe Papagay, mif blauer Stirn, und rothen Schultern. piAGN. Firidi luteus, Frons ccrauea. Nuta alarumque bafer coccitiea. In M. T. Statura Co/uubzr domeflicz, ^ Pectus et abdomen ftrigis fuícis transverfis varicgata, Femora apice lutea. — Rectrices dux cocci: hex tot. 28. PSITTACUS xERULINUS, German. Der kleine gelbe Papagay,, mif blaugrünen Flügeln, biAGN. Plavus. Reonig def teruleo - virides. Fronr, tempora, abdome, rubore. JF fif. , P.i.6 A'E. SI In WC | Statura T'urdi Merulg, — Cutis circum ocu- los glauca nudaque. . . Vifo homine clamat et flridet inceffanter; nec , ceflat. nifi difcefferit. 29, PSITTACUS xRanuzrRL Pfittacus viridis, cauda longitudine COf« poris. Kram. "cre. Pu Germ, Der kleine grüne Paperl, mit einem Íchwarzen Schnabel. DIAGN. Satura BMerule. Totus viridis, rofiro nigro bafi rubello. ReeGirices extimm longiores, arcuato, apice cerulea. in M. p. miílus ab III. L. Bar. de Brigido An. P. canicularis L1N N.? (**) BRACHYUR1 49. PSITTÀCUS ERITHACUS, Pfittacus brachyurus canus, temporibus albis, nuca coccinea, Lizz. l. c. n. 24. Pfittàcus cinereus, caida cuüeifortni phe nicea, Kram. l, c. n. 3. Pfittacus cinereus. —Tonffom. 2v. p. n Tab. XV. ex Zldrovaudo. Gerina. Grauet Paperl. Der afchgraue Papagay, mit rothem Schwanze, — — E s Onpo l. DIAGN. Fufco - cinereus. à Remiger nigra. Cauda coccinea, In M. T. | Statura P. Formof. —^Roflrum nigrum. : Genx nudz, Plum capitis, colli, pectoris, abdominis, margine albida. Dorfum cinereum, fufcis remotisque lineis variegatum. ^ Uropy- gium et femora albida. Plumz íub cauda coccinez, | gr. PSITTACUS nunER. German, Der rothe Paperl, mit afchen- farbenem Kopfe. DI1AGN. Ruber albusque, Gene nuda. -. Cauda corcinga. in M. T. Caput cinereum. In pectore dux plumz fufcze. Remiges primz fufco- cinerez. Poteft effe varietas prioris, cum pfittaci fub. ' alio Jove degentes et caveis inclufi, colores mutare foleant., 32. PSITTACUS PILEATUS, German. Der grüne Paperl, mit einem rothen Haut und Stirn, DIAGN, ridi. Capitis vertex cum: fronte cotcineus. Prea t. 33 In M. T. Statura Z'urdi vifeivori. Gen nudx. Ro- furum cornei coloris, bafi fufcum. — Remiges .et rectrices latere exteriore cyaneo, interiore nigro. Uropygium luteo - virens. An forte varietas P. Brafilienfis Linn? 33. PSIT TACUS cvANOCEPHALUS German. Der grüne Paperl, mit einem -dunkelblauen fópte. DÍAGN. Viridis. - Caput et collum cyanzo fufcoque varium, Piwug fub Cau" totcinec. In M. D. Statura corvi Corcothr, Mandibula E ior nigra. Reclrices infra medium interno latere rubr. " Àn hic P. /enfiruur t1 w.? 34. PSITTACUS PULLARIUS. i " Pfittacus brachyurus viridis, fronte rubra, cauda fulva fafcia ange. Jnn. l.c nop Gi 3a. Der alleckleinfte grüne Papagey, mit rother Stirn und RENS p1AGN. Statura Loxiz recarvirofer 72 ni v&gio. cerulea. Cauda fub apice faftia nigra. | c 34 Onnpo IL In M. T. Viridis, cum aliqua flavedine, — Roflrum pallide flavefcens. ^ Cauda brevior plumis in- cumbentibus, Sub caudz fafcia nigra eft alia coccinea et quadruplo latior. | Sexus alter erat ibidem collo flavo, et plu- mis pectoralibus fufco - faíciatis. CORVUS. LINN. SYST. NAT. p. I55. Roflrum cultratum, validum, bafi pennis etaceis tectum. — Nares ovatz, lingua bifida, 'libiarum fegmenta 9: 5-6 fubzqualibus. ^45. CORVUS mwaxiMvuS.- Corvus omnium maximus. Z/drovand. Ornith. L. 12. C. r. | Corvus. Jonffon. Av. p. 2» Tab. XVI, figura exterior. Carn. Velch Oru. Ital. Corvo grande, Gern. Steinrabe, D1AGN. JMandibula fuperior apice adunta , utringue denticulo praedita, ad bafin mar- ginaia. In M. p. Maximus, alpinus, folitarius, nidificans in fiffuris rupium inacceflis, raucam gravem- que vocem edens, zílate habitat in montibus alis, hyeme humiliora fluviorum littora fre- Pt:caA E 35 quentat, et flans nul!im reclriceta remigibus longiorem habet, — Hic Corvus corax Fen et vox (rorom.corou) hvic uni propria. 36. CORVUS vvrcAt&rIS Corvus ater, Kran. El. p. 343. n, 5; Corvus, ZJeger. Zuuual. "ab, XCIX. Corvus niger, K/eis. Hif?. zv. p: rII. dÓ B as. Caraici. Ortu. — Jtal. Corvo E. Germas, Rab. Schw: ze Krühe, Raben- krühe, .biAGN. JManudibula üptrior bafí "misiné marginata , "e Gite deed, In M. et paflim in Gs àiolia Differt a priore rectricibus extimis ih flante Volucri, remigibus lonsioribus, flatura, roftro, Canti, aliisque proprietatibu js5 DEC pro varietate Corziris haberi ullo, modo potefl, Liwx, eft G. Coroiié 37: CORVUS 6oax iX. : Corvus cineraícens ; capite gu! à alis caus daque ni gris. Linn. dcn $. Arati Le B Corni& cinerea, dins l; &, n, à; Cornix. Sonflon. ibid, Tab, XVII, Carniol, Urana; € à 46 Onpo I. Ital. Cornacchia. German. Graue bunte Kráhe, Kranveitl, DIAGN. Cinerenur. | Caput, ale, caudaque nigra. In M. p. In Caraiolia agris infenfa, deva- flans fruges. Gregarius , xtate in arboribus nidificat, au- tuimno de una regione in aliam migrat. Hye- me vias publicas adit, capillos vorat, pediculis et acaris propriis infcflatur, /! 38. CORVUS uoNzDULA. Corvus fufcus, occipite incano, fronte, alis caudaque nigris. Lium.l c.n. 6. Graculus.. Ton/fou. Av. p. 36. ''ab. XVI. German, "hole, Tul, Dohle, "Tagerl, "Tíchokerl, Aelke. DIAGN. Jigrianr, prafertim im fronte, vertice et. gula. | Collumanucha ad dorfum ufque cinereo-ui- gricans. In M. T. In hac fpecie maxilla inferior non recta, ut in aliis corvis , fed furfum flexa, À 39. CORVUS Gt ANDARIUS. Corvus tectricibus alarum czruleis: lineis . transverfis albis nigrisque, corpore fer- rugineo variegato, Linn. l c. m. 9. » Kram. l. c. n. 7. Pp CASE. ar Pica glandaria. 5on/fon. 2v. p. T Tab. XVII : Carn. Schoia, Scho Jtal. Gaza. Gerin.. Nufsheher, Holzfchreyer, Hafsler, Holzheher, Waldheher, D1AGN. Sfriga nigra a bafi voftri utrinque defcesdens, Tli icer alarum abo -ceruleg, migris crt- brisque f'ifciis variegata. In M. p Run caudaque nigra. Gula alba. Col: lum etdorfum rufefcentia. Remiges nigrican- tes, exteriore latere albicantes. "Uropyg 'cium album. Clamitat, victitat cerafis glandibus, nuci- bus, quas in kocylo praflantiores feligit, portat in ingluvie, vomit in horrea, ut hyeme cibum habeat. c ga. 40. CORVUS caARYOCATACTES. Corvus fufcus alboque punctatus, alis cau- daque nigris: rectricibus apice albis: intermediis vt detritis. — Linn, l C. n. IO. Corvus alis cauda pedibus roftroque. ni- gris, trunco fufco, excepto vertice, maculis albis pundlato. Kram. 1. c. n. ; Pica nucifraga. Klrim. Hif. 4v. p. 116. n. IV. C m] ; »] 38 — Ü x »' 6^. (00 German, Nufsbrecher, Nufskriühe , Wald- far], braAGN. Corpus. fufium, albo maculatum; iaculis ovalibus. Üropysium. album. Retirizes nigra, apice alba. In M. p. Caraioliz indigena, Statura prioris, Frons, vertex, femora im- maculata, Remiges nigrz, macula parva in &pice notatz, 4I. CORVUS nvsmICUS, Corvus ( Pica) albo nigroque varius, cau- da cuneiformi. Lin. l, c. n, 13. Pica rufticorum, K/cin, Hifl. Av. p. 314. n. I. Pica. Jonffon, Adv, p. 39. Tab.XVIII, Carniol, Ptaka., Jíal, Gaza dominicana. Geri, Alefter, Alfter, gemeiner Heher, - PIAGN. Zf[jbo nigroque varius. Cauda longa, re&ricibus binis mediis lon- gioribus, In M. p. frequens in Carniofía, Straminea tecta et ruflicos lares amat, pe. dieulos venatur in dorfo Sui; Jtrofe, caudam motitat, garrit, furatur, furta abfcondit, Ga/. liuis ac Friugillis convivalis, Specificum antie- pilepticum in aqua picarum quarunt idiotz, et una cum naufeofa farraginc rerum inutilium tolerent in. officinis, dc esM e - o BOT ASE, ^0 39 Nomen claflis aut ordinis non poteft effe fecificum, CORACIAS, LINN. SYST. NAT, p. 159. Roflrum cultratum, apice incurvum, fetis ad batin nullis obtectum., 2. COR ACIAS xANTHORNUS. Coracias Hava, capite remigibusque pri- mariis nioris. Linn. S. N. XL. n. 6. DIAGN, Nigri a funt caput, alg, cauda, dor- fuu. : Flava: ocuíorim irider, pefjus, abdomwm, Üropygium, "Albo remiges fecunda. In V. C. viva introducta a Cl. Zacguinio. Statura Z'urdi sueruíz. Cutis circum ocu- los nuda et glauca. Pupilla nigra. .Roftrum re&um, nigrum, acutiffimum, bafi glauco- cinereum, | Gula nigra. | -Avis agilifluma, valde iracunda, et tam au- dax, ut hominem etiam invadat. [rritata cla- mat: et roftro ferit mira celeritate, — Occidit aves minores, Alitur in domibus ÀAmericz,ut cas purget ab infectis, Folliculos T rui adacto rofiro aperit, pupas educit. Cl. Jac- quiaius muícas manu captas obtulit yet am Hzc intra pugnum intrufit roflrum, diducis - C€4 49 Onno. Il, mandibulis aperuit, infpexit, et mufeam unam poft aliam eduxit mirabili induftria, 43. CORACIAS CAR TAGENENSIS, DIAGN. Caput nigrum. Guía alba, Petiur, abdomen, Uropugium flava. "Am caudaque rufi, nigro maculata, In V. C. ex Cartágena a Cl. Tacquinio miffa, Statura C. Orioli. Roflrum nigrum, Alba flriga a bafi mandibulz fuperioris utrinque ad nucham ufque extenfa, Dorfum fufco rufoque varium, — Avis clamofía eft, Plura obfervare non potui in volucri viva et inquieta, 44. CORACIAS GARRULA. Coracias cxrulea, dorfo rubro, remigibus nigris, Linn. ]. c, n. 1. Coracias czru/eo viridis, dorfo ex rufo lutefcente.. Kram. El. p. 334: n. 6. Gartulus argent. Z4/drovand. Ornith. L:12. C. t5. Cornix cxrulea, — J'onffon, 4v. p. 36. Tub. X VIE Gerin. Mandelkrühe, Kacker, Galskreg]. DIAGN. Caput pallide ceruleu. ; Dorfum. ferrugineum. Remiges prine fvpra aedium nigra, In M. T. Dyer AUS v 41 Statura Corvi gland. Colli plumze linea alba longitudinali media. Remiges infra medium e cxrulexw. Cauda atro-czrulefcens, apice abdo- mini concolore. 45. GORACIAS onrorvs. Coracias flava, alis caudaque nigris. Linum. con. .3. T'urdus flavus, alis extremaque cauda ni- gris, Kram. l. c. n. 1. à Picus nidum fufpendens. S'onffom. zv. p. 112. Tab. XLI. JHeger. dv. Y, "Tab, VIT. — Geri. Golddzoffel, Gugelfahraus, DIAGN. Plauur. Ze uigre, macula flava. RePrvices intermediz bing nigra, alim apice jiaua. P$ In M. p. et in Carniolia. Statura Zurdi.. Macula nigra rof!rum inter et oculos. Reinex. fecunda longior. In fummis ramis annofarum quercuum ni- dium fufpendit, clamore fingulari a longe di- gnofcitur, et fabrica tibiarum eadem pollet ac Garrulus. Bohenicus. LR C 5 41 O 106, IL GRACULA. LINN. SYST, NAT.,p. 164. Genus artificiale, fola fere integra lingua a priore diverfum. 46. GRACULA rvnannoconRaAx. Upupa atra, rofiro pedibusque rubris, Linn. S.N. XI. p. r8. n4. : Coracias gs. P'yrrhocorax, Zfdrovaud. Or- nith. L, 135, C.. 9. Ae rhacbbo 2 Son dur He P'yrrhocorax. gonflon. dv. p. 37... "Tab. XVI. : : Ital. Laola, Zola. . Niera et evecari DIAGN. Nigra e gragaria. Rofrum pedesque vubri. In M. p. ex Cariauthia fuper. milla a D, LAUFFENSTEINER, Corvi vulgaris color, et fetx ad. bafin ro- flris fed mandibula fuperior apice deflexa, Ti- biarum fegmenta duo prima cxteris duplo maiora. Victus, nidificatio, volatus, et alix propric- tates ypupa fpeciem efle. negant. Nidificat in rupibus alpinis, — Poft fecun. : dum foenifecium, una cum centenis forori- bus, humiliora prata petit, locuflas vorat, iuni- peri baccis delectatur, vorticaliter sthera fcan- dit, Nonnullz autumno pedes nigros acqui- punt, curfitant, clamant, cibum vna praripit PAS AE. 43 alteri, Cani ac vulpi illudunt, et gracula una occifa, aut pileus niger in EN iactus revocat gregerm fugientem, PARADISAEA, LINN. SYST. NAT. Dp, 166. Plumz longz et elegantes, quas proferunt hypochondria, "difforinem prorfus et fingula. rem habitum huic generi tribuunt, cui roftrum quoque bzev ie et bin tectum plumis. 47 PARADISAEA arona. Paradifea hypochondris corpore longio- ribus, rectricibus intermediis longis letaceis.. Linn. . c. n. x. | Manucodiata. Jonflon. 'ab. LV. Germ. Paradiesvogsel, Paradiesheher. prAGN. Penne hypochondriace cauda duplo longiores, ftía rufa terminotc. p72; VFiCEf qulermedie defmunt m fetam fon. gam utrinque douticalatam, j In M. T. A naribus ad dorfi n usque flava, Nuca criftam gerit fufco-ferrugineam. | Gula viridi nitore fulget, Peckus alis concolor eft, Alz rufo-caflanex. ^ Cauda alis longior et con: color. Pernzx hypochondriorum albe, remi- gibus auxilio dat, ut ventis rupta v volucris Bulragia v sc dM RE i E Y 44 Ono I. CUCULUS. LINN. SYST. NAT. p. 168. Nares patule, marginatz. Pedum digiti 2. 2. 48. CUCULUS caunonvs. Cuculus cauda zquali nigricante albo pun- Klata, Lima, lc.n.r. Kram. El. p. 337. Cuculus, oziuium ORNITHOLOGORUM. Carn, Kukautza. Atal. Cucco, Cucherto, Germ, Kuckuk. nIAGN. JPalpebrarum. suargines | pedesque favi. Tibiarum fegmenta (4). Zibdomen et awropygium in omni atate al. bum ac f'ufcis £ranfverfis natus varie- gafunm. . In M. p. Caraioliz notus hofpes. In omni xtate linoua rubella, plana, fubbi- fila. Oris rictus amplus, Remiges rectrices- ae fufez: illx in latere interno: ilz juxta ra- chim albo maculatz. ^ Ungues flavi, —Cuculat in arbore prope QM PR elata cauda can- tum menfurat, auditur fub initium May M, filet circa diem D. JACO Br. Volat celeriter, recta- que linea. — ZEflate pinguefcit folitarius ac para- fita nidorum ovum unum aut alrerum ponit in nido alieno, przíertim AMotacillz flava. Ptr 45 49, CUCULUS »znsa, Cuculus cauda zquali, capite crifla erecta, remigibus primariis rubris. JLimm, l. c, nob. | 'Teuraco regia avis, Edward, Klein. Hiff. Av. p. 59. Geri: Kronvogel. DIAGN. Auber. Caput criflatum: crifía tricolore, Guía et abdomen flava, TeGirices nigra, In M. T. Statura Corvi gland. — Crifla ovata, obtufa, biuncialis, rubro nigroque varia, pone ad ba- fun flava, Uropygium viride, "Tectrices fíe- - cundz cxrulex. Cauda xqualis, Coloribus variat, Seigmam, 'Tab. XIIT. Nares in hac fpecie oblongz, et imandibula fu- perior denticulo utrinque iub apice inftructa ut in Lau. - & JYNX. LINN. SYST. NAT. p. 172. Nares fepto prominulo tenui diflinclz, Setz nullz ad bafim rofiri, | Lingua longa, te- res, exferenda, apice rotundata et cartilaginea, crura fua inferit vertici capitis, so. JYNX TORQUILLA, | Tynx. Linn, 1, c, aliorumque, 46 Onno lh AMeyer, lv. "Vab. XXXIX. Carniol, 'Vfhudefch. Ital, Storzicollo, E Gerniai. Wendlhals, Drehhals, DIAGN. Sfatura alauda. Corpus drifoum , puu&lir maculisgie flavis . variegatur, Digiti 2-2. | In M, p. et in Carziolia frequens. Striga fufca incipiens a nucha et ad ani re: cionem ulque decurrens; Kemiges uno latere ferrugineo iaculatz, altero vero inaculis albi- dis fubtrigonis marginalibus vari, ^ Rectrices fafeéiis quinis, punclisque fufcis. '"libiarum fegimenta 5. ! Verno tempore in arbore fibilat, fepteinbri M, migrat obefa, PICUS. LINN. SYST. NAT. p. 175: Lingua et digiti utin Tox QUirLiA; fed roflrum angulare, validiffimum , nares fetis tectz, lingux apex ciliatus, $1, PÍCUS MARTIUS. Picus niger, pileo coccineo, Zu l6; 29 PO A : i Picus pedum digitis duobus anticis, pofii- cis duobus, corpore nigro, vertice coc: eineo. Kram. EÉ/.p.395, nm r: Pa AE 47 Picus maximus, JWeyer. amünaf. Y, "Tab. XXXIV, Jonfion. Jv. p. 112. 'T'ab. EDL o4 Carz, "TÍcherna, Schouna, Áial Pigoccio neto, ^. . | Germ, Schwarzfpecht, Krahípecht, Holz- huhn, | DIAGN, Niger. | : Vuriex aut octiput. (Maris?) coccineun. In M. p. ex fylvis idrienfibus, Rofirum longitudine digiti auricularis, Oculorum iridis lave, —Palpebra nudz, 2, PICUS vinibts, Picus viridis, vertice éoccineo, Lim. 1, €. n, 12. JMeyer, l1, c. Tab, XXXV, gonfion. 1. c. | Carn. Deteu, Detela, Jal. Pigoccio verde, (HR German, Grünfpecht, Grafcfpecht, DIAGN, Piidir. | Vertex (JMaris) tottinusz In M. p. Caárniolicus. — ( | | Remiges primariz in latere externo maceue lis albis (5 - 6) variegatz, | $3. PICUS xuajon. Picus albo nigroque Varius, dtio Occipité» . que rubro, Zigm. l. c, n. 17. Picus maior, Son lon, . c, 43 Orpo Il. Carn, Kobilar, ! Germ, Bunter Specht, grofser Buntfpecht, erofser Baumhak], DIAGN. PYonr ferruginea, FVertex ater, Tempora aíiba, Nucha anufque. coccinea, In M, p. et in Caruiolia, Faícia nigra fub coccinea occipitali macula, Collum albidum, Pectus pallide ferrugineum, Nigra funt dorfum, ale, cauda, ^ Uropygium coccineum, Remiges fubtus pallidiores, utro- que latere albo maculatx: maculis oppofitis, femiovalibus, ^ 'Tectrices albe, ^ Femorales pluimz apice coccinez., Color coccineus capitis inconftans eft. $4. PICUS wzEprivs,' Picus albo nigroque varius, ano vertice- que rubris, Lium. l c. n, 18. Kram. I6 una. Germ. Kleiner Buntfpecht, kleines Baumn- hackl; DIAGN. bo migrogue varius, Vertex anufque rubra, In M. p. Quandoque et occiput coccineum, quan- doque vero vertex una cum occipite niger oc- currit, | $5. FI. PicAE 49 bf. PICUS nmrxNon, Picus albo nigroque varius, vertice rit bro, ano albido, Linn. l.c, n. 12, DiAGN. Nigro albóque varius , vertice cot- tingo, Ale albo matulata. Re&lrices (4) medie mara, alim albe fub. tufgue nigro füjftiate. : In M. p. et in Carziolia media, Statura JLanii Collur. ^ Coccineus wertex albo immaculatus. Tempora albida, ^ Corpus fubtus rufefcens, lituris nigris duse libus, 'lTibie bafi plumofz, Alarum maculz hemis Íphzricz, $6. PICUS vRipACTYLUS. Picus albo nigroque varius, pedibus itis daclylis, Lim. l.c. n. 21, DiAGN, Statura Sturui vulg. Guía alba. | Fcéiriter nigram, obtufinfcula. In M, T. Albo ni igroque varius. Remex prima ex. tetiore margine maculato: maculis albis ». 8, Pici fordidi, fortes, undatim volant, fibilant infylvishyemem tolerant, arbores feandunt pet- cutiunt.. Lingua in hae gente protendens fua D $0 Onno l. crura usque ad regionem oculorum, iisque adiacet utrinque glandula oblonga lacteo humo- returgida. Hepar fragile ac bilobum, Victus ex larvis Cerambijeum et. baccis Crategi Oxya- cante, SLIIA LINN. SYST. NAT. p. 177. Roflrum rectum, bafi fetofum, ut in Pico; led mandibula fuperior non angulata; lingua diverfa, apice truncata et denticulata; digiti tres antici; cauda non tam rigida, $7. SIT'T À zvRoPAEA, Sitta. Liz. l. c. Picus cinereus. —jon/fon. 24v, p. 114. 'Iab. XLI, Carz. Barlefs, Gerinau. Baumpicker, Klener. DIAGN. Corpus fupra plumbeo - cinereum , fubtus rufejcens, Gula albida. Striga nigra a bafi roflri nata, ottlos. fe- gens, ad dorfimn ufyue elongata, In M. p. et apud nos paflim. Statura alauda. Palpebra inferior nuda. Uropygium ferrugineum , albo maculatum. Rectrices intermedix dorfo concolores, alix apice fufcz, dein alba fafcia donatz, dein uno ie uA Br $t latere Digra, alio aüteti albz, 'l'ibiarum fe«- gimentà 7: init maiore, CERTHIA, LINN, SYST. NAT, p. IS4. - Roflrum tibiis longius, tenue, Lope. Lingua fubbifida. Pede: fondentba $$. CERT HIA wcR&RAntA. Picus pedum digitis tribus anticis: poflico unico, albo rubro nigroque varius. Kran, El P 336. n. 6. Picus murarius, —J'onfou. Av. p. i13. ST35, XLL Ital. Ecccamuró, Geri. Mauerfpecht, Maüsphilifes, 'Tod-: tenvozel. BIAGN, Vüpra cinereu Guía albida, Nigra, Ho abdogte: 2, al2, eouda, pedes. adi» bafi eb Vemiger ad baf ni uno latere Yubjd, Ín M. P et in Car: "iliis: Statura /7£z?. Nares obiongg. eua. pei . éinereus, KRemiges primz quatuor. latere ins terno maculis duabus albis, zd b 12 Ono lí Migrat folitaria fub finem autumni. Tur. res et imuros zdium alüorum adit. ^ Araneas venatur. Saltitando fcandit. — Volatu vago et incerto fertur volucris muta. $9. CERTHIA rAw1LIARIS, Certliia füpra grifea, fubtus alba, remigi- bus fufcis: decem imnacula alba. /— Linz. | e; mv r. 5t cauda rigida. Kram. El. p. 337. p RN Baxtnlabferl) Rindenkleber, DIAGN. Supra albo fuftogue varia , fubtus albicans. ( Re&irices rigide ,' acuminate , forficatam caudain conflituunt, In M. p. et Iylvis. Carniolia. Statura Pari atri, Lingua fub apice utrin- que denticulo notata, Reiniges fafcia albida, exceptis I. 2. 3. Hyeme frigoris patiens habitat in pomariis. 6o, CER THIA vrRIDI s. "piae. Supra virent, fubtus pallide luteo viridique varia, Runiger fufeg , margiue exteriore viridi, hn M. p. milfa a C. 7. T. Gronovio. Statura fere familiari. .— Cerulea flria a bafi rofiri utrinque defcendens, Macula rufa Pica F. | $3. gularis, Pedes nigri. Recltrices fufez cum ali- quo virore, Aa 1olo f:xa diflincta a fequente? 6:1. CER THIA cagRvurLEA, Ceriliia czrulea, remigibus rectricibusque nigris. Lin, l. c. LAM DI1AGN. 4of£a cerulea. Sed vofirum , macula gularir, ale, cauda- que, migra funt. In M. p. dono data ab eodem viro clarifr. Statüra prioris. Pedes flavi. | Macula ni- gra inter Oculos et roflrum utrinque, UPUPA. '"UEINN. SYST. NAT, p. 183. Rofirum modice arcuatum ut in Certhiis 60-61. Lingua brevis, integra, teretiufcula. Tibiz Íeg mentis infirudtz, 62. UPUPA EPOPS, Upupa crifla variegata, Linn. ), c. Upupa. Jouffon. Av.p. 21. Fab, XXVII. XLAL. Meyer. Zfnimal. M. "Tab. IX, , Carn, Smerda kaura, Smerduch. Ftaí. Menon, $4 Onpo- 1. Geri, Wicdehopf. piaGw. Caput crifium plumis apice uigrir, Nidus. fwtidiffmus. In M, p. et in Carztolia, : P. Tibiz fegmenta fena, — Lingua non trique- tra. Cauda in medio fafciata: iaícia alba. MEROPS. LINN, SYST. NAT. p. 182. Differt ab Z[edine rofiro modice ar- cuato, an latis? ab Upup 4 vero tibiis absque fegmentis, 63. MEROPS 'ArIASTER. Merops dorío ferrugineo, abdomine cau- daque viridi ciis eie tc, rectricibus duabus iongioribus, Linn, ],c.n. t. Ifpida SE moll Kram, El pA 47. n, Geri. Pro prAGN, Caput rifum , route viridi, Ilacula nigra Jub aurium regiout, Gu i flava. Re&ricer. iuteriedim longiores, In M, P. miffa ab, 1ll. L, B, de Brigido, Setz nicre, rigide, ramofx ad bafim ro. fir, Pets et, abdomen cxruleum, Facies elécdinis et ifpida , fed flatura paulo maior, " Pricar 55 ABGEDO: wv" | LINN, SYST. NAT, p. 178. Roflrum rectum, obtufe MORS, Man- dibuia fuperior ad Ltecd fublineata, ^ Nares fubclaufz, Lingua acuminata, plana, integra. 64. ALCEDO isr?1DA. Alcedo brachyuza, fupra cxrulea, fubtus fulva, Lima. |. c. n. 5, Ifpida. Jonf Ton. ziv. p. 1635. Mer. lni- mal. Yab, Vl ——. Jtal. Piombino. Sisi x ; x Germon, Eisvogel, Kónigsfifcher. DIAGN, Superue cerulea , Jabim fulvo - fes- ruginza. Cauda et tibi roflro breviores. In M p. et in Carziolia ad aquas. . Pulli niei funt; roflro tricolore, — Volat celeriter et via recta. Hyemem omnem to- lereat.— "'hermomctri loco filo adpendi folet. 63s. ALCEDO sw yRNENsIS. Alcedo macroura ferruginea, alis cauda dorfoque viridibus, d l. c. n. t1. DIAGN. Supra aurato - virens ,, [ubtur fer« ruginea. Gula viridi- alba. Nn D4 $6 QwuRCn:o': II In M. p. miffa a Cl, Gronovio. Maior priore, Roflrum nigrum, craffum, fere ut in corvi. Plumx viridi-aurate prope rofirum, | Cauda longitudine remigum, una cum alis aurato - virens, ; ORDO Ii. ANSERES, Gens palmipes, brachiura, aquatica, vorax, gregaria, tandigrada, clamitans, fecunda, molliter veflita, nidificans in terra, victitans pifcibus, larvis infectorum aquatilium, ranis &c. ANAS, LINN, SYST, NAT. p. 194. Rofirum longum et latum, lamellis obli. quis plurimis utrinque dentatum, — Lingua craf. fa, lateraliter ciliata, apice truncata, et aula appendice hemifpharica, 66. ANAS cvGNUSs. Anas roftro femicyliadrico atro, cera fla. va, corpore albo, Linn, l, c, n. 1. Cara. ' Labad, fal, Cigno, German. Schwane, Schwangans, ANSFPRES. $7 DIAGN. Jandibula fuperior bofi angulata, | In M, p. ex Lacu Zirchniceuf.. In uno fexu rofirum bafi flavum, et fubte- tragonum, Mandibulx fuperioris apex mini- me auctus Pedes nigri, In alio. ( nifi forte fit varietas priori is) cor- pus grifeum, caput et dorfuin pallide caflanea. Rofiri bafis nigra et tetrsgona, mandibulz fu- Perion apex auctus, et hanc delcribit Zidro- vandis, ANAS cyaGNOIDESs. Asas roflro femicylindrico bafi gibbo, Lium,.l, c. n. 2. Germ. Spanifche Gans, guineifche Gans, türkilche Gans, Schwanengans, DIAGN. Gigar fue gentis. T'uber erafiz et. fubduplex ad bof roftri, In M. T, Corpus album, | Cera nigricans, Roflrum flavum. . Mndibul larum. margines apiccsque nigri, Alz ftaniis avis ultra caudam nbn clon- at, . Dentes in mandibula fuperiore utrinque (ad50). Collum quatuor Tpithanias longum. 68. ANAS FUSCA. Anasi nigricans, macula pone c oculos !inea- que A albis. Zum. l. c. n. G. D 5 M9 $8 Ono liL Anas fufca, fera, — 'onffon. v. p. $0. dab. XLIEX A: ' Germain, Wilde braune Ente, DIAGN, JViprizanr. Palptbra inferior szaculaque alartm. alba. In M. T. Statura 44. Hofchati. — Roftrum flavum. Mandibulz fuper. apex minime aduncus, Pedes flavi, Dentes mandibulx ciusdem (ad 350), ba- fis vero rugola, 69. ANAS ANSER. Anas roflro femicylindrico, corpore fupra cinereo fubtus pallidiore, collo flriato, Linn, l. c, n. 9. Cars, Gofs. Jíal. Occa, Germ. Gans. p»iAGN. Mofrum favum, axille cinerem , venter ua cum uropygio albus. Statura 1edia ier Cyguum et 24, Bo- Jfthatenn. In M. p." Altilis circa diem D. «Ag T 1x1. gulz imo- latur, Nutritur gramine et floribus bellidis, furfuribus fructibusque. Semel ac bis in anno lumis fpoliatur pro pulvinaribus. Globo plum- bio ad metam traiicitur, ponit ova efculenta. ANSERES $9 Una familia alteri infenfa eft. Femina pullos ciccumducens irruit in hominem, canem, ira- cunda, porrecto collo, hiante rofiro, cfiiante pectore. Calami fcriptorii ex remigibus, pin- guedo in officinis, et ex offibus femorum fi- ilulz parantur pro captura parortm. la meo fpecimine roflrum fufcum, cum fafcia fulva. Ad bafim lingue dentes novem. "0. ANAS crvPEATA. Anas roftri extremo rotundato, ungue in- curvo, Linn.l c.n. rg. à Gerinan. Breitíchnabel, Loffelente, Schall- ente, Schildente. prAGN. Bofirum apice difatatum , | mpue ancurvo ferminatus, 4a cd bafim albe, dein pallide terulem , pofiea deuuo albz , deuique viridi ui- Ha AP : In M. p. JMafz, Caput cum dimidia parte colli atro. exralefcens. Roftrum nigrum. Dorfum fu- Ícum, aut fufco rufoque varium, , Alarum bafes altz totz. —Plumz füb cauda nigrz. Femina, Minor, fupra fofco albo rufoque varia, fubtus pallidior et nigro maculata. Ad bafum alz macula alba. Roflrum fufcum. In utroque fexu abdomen cum initio pecto- ris rufo colore tinctum, | Rofltum digitis ti- biisque longius, E: : 4o , Oleg p:0:; Mh 7l. ANAS cL ANGULA. Anas nigro alboque varia, capite tumido nigro- viridi, finu oris macula albe, Linn. 1. 625. Geri, Goldauglein. D1AGN. Caput e£ dimidia portio. colli viola« cto aigra, AMacula aiba utrinque ad. bafi maudibule fuperioris. In M. p. Carnuioliza. Statura 44. domeflire, ^ Roflrum nigrum, digitis brevios, Dentes mandibulz fuperioris utriaque (ad 40). — Nares uno latere rugol, Alba [unt collum alibi, pectus, abdomen, tectri- ces. Nigra femora una cum cauda, remigi- bus primariis, alarum balibus, dorfos Lingua fuliginofa. Irides aurex, 7E. ANAS GLAUCION. Anas iridibus flavis, capite grifec? collari albo, Zim. ]. c. n. 26. Clsfioo. jouflon. 4v. p. rgo. "Tab. XLIX; pniaAGN,. Collare grifsum. Alam caudaque nigra. AMacula alaris cum. uropuygio alba, In M. T. Caput rufo- fufcum, — Pectus albo cinereo fufcoque varium. Abdomen album, Ale ANSERES 61 fine macula viridi. Hypochondria pectoris co- lore. Rofirum nigrum, digitis brevius, tibiis z quale. ns. ANAS aAcvTA., Anas cauda acuminata elongata fubtus ni- gra, occipite utrinque linea alba. Linn, uem, 28. Geri, Spiziíchwanz, Spiesente. DIAGN, ReKricer dug medie longiore, attt- minate , conver[a. d d Linea alba utringue incipiens a. muta et. de- , ffnens im bafi colli. ,In BI T, Caput cum gula fufcum, . Collim fupra - nigrum. ^ Alba fufcisque lineis variegata funt pectus, abdomen, regio inter femora, Dor- fum fufcis lineis obliquis. Alz fufcz, macula rufa, atro fabviridi, alba, — Ani plum nigtz, margine albo, Rectrices mediz nigra. Plumz Tub cauda nigra. 74. AN AS HYEMALIS, Anas cauda cuneata, rectricibus ititertne- diis longis, corpore grifeo, tempoti- bus albis. Linm.l c. n. 29. DIAGN. Cauda acuta, eb lima fufca dor. o falis. "^ 62 O0: w pto WIL' In M. T, | j| Huic caput una cum collo albidum, — Ab aure fingula ad colli medium ufque defcendit macula magna nigra, apice rufa, À nuca ad dorfum ufque linea fulca. — Pectus primo ni- grum, dein album, — Alba quoque funt shdo- men, uropygium, femota. Dorfum fufcum, Cauda pallide fufca, acuta, — Alz fafce. Man- dibulz fuper. dentes 20 - 24. À priore fpecie vix diverfa videtur, 2$. ANAS QUERQUEDULA, Anas macula alarum viridi, linea alba fu« per oculos. Linn. l c. n 32. Kram, El. p. 343. n. rg. : Querquedula, Sj'onflon. 44v. p. 149: "Tab. XLIX, Germ. Keiechente, Krickantl, D1AGN. Linea ajba fuper oculos. Ale cinerem , fafciis binis: una alba, alia. viridi - nitente, Jeemiges fufez , vachi alba, In M. p. Caput fupra fufcum, | alibi rufum alboque lineatum. | Gula. nigra. Mandibula fuperior dentibus utrinque 35-40. — Dorfum fufcum aut nigricans, rufis flriis transveríiss varium, Abdomen album, | Uropygium album, fufco punctum, Rectrices fufcz, acuminata, apicis ANSERES 63 mareine albido. ^ Ilypochondria alba, lineis fufcis transverfis, "56. ANAS cinC1A, Anas macula alarum varia, linea alba. fu. pra oculos, roflro pedibusque cinereis. Linn. l. c. n. 54. : Mas Anas circia. ZZdrovamd. Ornith, L. 19, 632. : DIAGN. Corpus rufo fuftoque varium. Rofiini digitis brevius. Tibim nigr. In. M. T. Statura A. Querqued, | Gala alba, | Macu- la viridis i in alis nulla, "^. ANAS soscHAS. Anas rectricibus intermediis ( ais) re- curvatis, roftro recto, Linn. l; c. n, 46. Kram. l|; c. n, tr. | -Bofchas, Meger. zfnimal. Y, "Vab. XII, Anas domeftica. — Jonflon. 7fv. p. 148. ;'Tab, XLIX, Bofchas maior. d bns Ratza. Jíal. Anitra.- Germ. Stockente, Haus- oder zalime Ente, D1A GN, Roffrum reum, Jai Aes Pedes minia, 64 Q. x. 5-0 ach" In M. p. et in Carniolia. Dentes mandibulz fuper, utrinque (ad t5). Lingoa emarginata, Plumx fub cauda nigrz, Ungues fufci. Culta colores induit alios fere infinitos. Apud nos alba, fufca, variegata, criflata, et absque crifla, Cum galliuis copulam quando- que quzrit. Ova multa ponit, quibus in Caz- . niolia incubant. Gallizz. 928. ANAS ruLIGULA. Anas crifía dependente, corpore nicro, ventre maculaque alarum albis, Zinn. l c^mo4s. Kran l eon, T2 EN Geri, Schopf- oder. fchwarze Ente, p»iAGs. Nuea proferens peudulau crijfaiit. Cauda fufca. . In M. p. Var. 1. Minor Z4. Bofchatez capite nigro cum aliquo violaceo virores criíla digiti longitu. dine; remigibus uno latere albidis; corpore fufco; roílro pedibusque nigris; alis fubtus albis; uropygio fuliginofo, albo variegato, 4. Statura 4. Bofthatir; capite ac initio colli - rufis; crilla obfcuriore; collo reliquo, pe. ctore, abdomine, pedibus, uropygioque nigris; roftro flavefcentes dorfo fulco 5 alis fulco- cinereis, inargine albo; AG cp glbis; AN $ERE sS, 65 albiss femoribus fufcis; ad bafim alz fingu- ]z fafcia alba, conica. 2 4 9. Statura //ar. 1; criíla capiteque rufis; tem- poribus viridi- nitidis; pectore albido, nigro maculato; abdomine albo, immaculato ; plu- mis fub cauda nigris; alis bafi fufcis, deiri fafcia rufa, poílea viridi-nitente, denique nigra; remigibus fufcis, AMAA Anates, quz íequuntur, mihi dubiz funt, aut novz, | 79. ANAS LEUCOCEPHALA. DIAGN. Platyrhumnchos.. Re&iricer rigidz, atuminatz, canaliculata: . Antermediis longioribus. In M, T. Minor /Z. Bofzhate. Caput album, vertice nigro. Rofiri bafis fulco exarata, cxrulefcens. Collare nigrum. - Pectus fufco- caftaneum, ad , bafim lituris. nigris transverfis varium... Abdo- men grifeum, inaculis nigris parvis. —Mandi- bulz fuper. dentes utrinque ad 5o. Dorfum rufum. Alz rufefcentes, punctis lineisque fu- Ícis variz, — Remiges primz fufcefcentes, Cau- . da fufca, quinque digitos transverfos longa. 80. ANAS ok AULA : DIAGN. Z/[bo migroque varia, - cc c Roffrum. flaveftens, «mpgue. aigro teriina- £un. 10195 | í E 66. On0020 Ii AMacula viridi - violacea ac nitens. in. quali- bet. ala, In M. T. Paulo maior Z4. Domeflica. | Superne albi- da, Linea grifea a bafi rofiri ad oculum ufque extenfa, Caput et initium pectoris nigro ma- culata, Roflrum nigro maculatum. — Mandi- bulz fuperioris dentés utrinque 43-45. Remi- ccs primz albz, apicibus fufco variegatis,. Re- étrices albz, ad apicem macula fufca, lanceola- ta, media, | ! $r. ANAS nvricorrrs. , D1AGN. Cinerea, voffro petiore pedibusque nigris. Caput cum collo rufum. In M. T. Statura fere 4. Bofthatir, — Dorfum linefs fufcis repandis varium. ^ Alz fufco-cinerez immaculate, ^ Cauda brevis, fed elongata ul- tra alas fedentis volucris, zT $2. ANAS MELAURA. prTAGx. Roffrum pedesque teflacei. Remiges: ReGiricesque nigra, Á In M. T. | 4. Domeffita paulo minot, — Capitis vertex tufus. "Tempora cinerafcentia, —Gula fubci- Á NSERBE Ss, 67 mereà, — Pectus cinereum cum aliqua tinctura rufa, Dorlum rufum. Uropygium nigrum, albo maculatum, BUM 83. ANAS sUB TERRANEA, DIAGN. Supra fafta, fubtus alba, Re&irices albe ; apite fufca. In M, P. Minor ZJo:e/;;a, Roftrum fufcum, Man: dibulz fuper. dentes utrinque ad 40. Remiges primz interiore latere albx. Rectrices recutva nulle in utroque fexu, Pedes fufci. | Nidificat in cryptis fubterraneis Carniolie ad Lacum. Zirchnicenfem , unde exeunt turma- tim et a fole obcxcatz fauílibus occiduntur. Sitinberg. Zirchuit, p. 38. Tab.22. ^ Mibi ab /7. Marila L1NN. divería videtur. "UBRANTA, KLEIN, syst. Av, Tab. XXXIV. - Roflrunm attenuatum. Digitus pofticus tet. minatus ungue valido, tereti, membrana fub. tus alato, | ui 94. BRANTA BERNICLA, Asas fufca, capite collo pectorequerit- gris, collari albo. £inn. l, €, D. IL, a^. - t , ^v " ? 3 ; - 2 68 O & » o il. Branta s. Bernicla. Z/drovand. Ornith. L. 19. C. 23. DIAGN. ilbido nigroque varia. Ale cinerem , | migro maculata. TEC ML dS Alba funt tempora, g gula, pectus ad: baf im, abdomen, uropygium, pluma fub cauda. Ni- gra vertex, nuca, collum, pectus reliquum, fe- mora, roftrum, pedes. Remiges et SG nigricantes, Defcriptio Bellonii apud Zldrovandum avi | nofirz magis convenit, quam Linnzana. 85. BRAN'TA MOSCHATA, Anas facie nuda papillofa. Lin. ]. c. n. $3. Anas Indica. J'onfton. Adv. p. 148. lab. |OXLIX. German. 'Yürkifche Ente... DIAGN. ba. Collare et gen carunculis rubris ornate. In V. C. Statura 4l. ZInferir. Inceffus gravis, In. Zmerica coloribus variat, Cl, Jacquin.. 86. BRANTAÀ ToRRIDA, DIAGN, Caput album. Collum cum nuca nigrum. AUN SERE S. 69 In V. C. | Statura 74. Fuligulz, | Collum. fubtus ca-- flanei coloris. '87. BRANTA arnirFRONS. DpIAGN, Sfatura. Gulli, s Frons aíba. Caput cum collo fifco - rufum, 'In M. T, Pectoris regio fuperior tecta plumis cinereis, margine pallide ferrugineis, fub apicé vero ru- fa fafcia inflructis, "Doa et alx fuíc &, Re- miges fufcz; latere interno apiceque albz. Uro-- prgium. et cauda fubtus albicant. MERGUS. LINN. SYST. NAT. p- 207. . . Koftrum attenuatum , . dentatum , apice aduncum. LS $89. MERGUS vro, : Mergus crifla dependente , cinereo álbus, capite caftzneo, pedibus luteis, Kran. dip. 245. 2. Geri, Taucher. D1AGN. Caput criflatum , rufoque, colore ad . medium d[que colli tinum, E33. "Oo Pu. CO" R"Up»!ot HT. ZIbdouen album. ; Rofirwn: pedesque rubri, . Ia M. T. a ss Statura /4. Hofih. Mandibulz fuperioris dentes utrinque 28: Corpus fupra cinereum, Collum ufque ad mediam pectoris regionem grifeum, maculis cinereis obfoletis, Remiges primz externo latere nigrz, fecundz albe. — Uni fexui uropygium album, alteri rufum. 89. MERGUS arsErrvs. Mergus crifla dependente fubtus nigra, corpore albo, dorfo nigro, alis varie- gatis. - Lin. l, c; n, s. ; DIAGN, Nigra funt caput , erifla , colli iui- iium, pe&loris latera, dovftum fuper alas. Col/are album. In M, T. Priore paulo minor, Collare digitos duos ' transverfos latem. ^ Mandibule fuper. dentes utrinque 34. Colli bafis ferrugineo nigroque varia, Alba iuot pectus in. medio, abdomen, uropygium, ale fubtus, — Dorfum infra alas fufciim , albisque lineis transverfis maculatum, Remiges primz novem [fuliginofz ^ Cauda fufca, .9g0. MERGUS. mrHIOPS. DIAGN. Vibius ' ANSERES. "I Capite, crifía, initio colli, remigibusque nigri. * In M. p. circa Labacum occifus. Statura 4A. Bofch. | Nigredo dicla violitue" Dorfuim nigrum.. Cauda fufco-cinerea. Re- miges fovtuidi éxterno margine niesrz, Man- dibulz fuper. dentes utrinque 31r. Differt a M. Merganjere, defectu collaris albi. — a Ill. Serratore, capite immaculato, et, uiia cum pectore abdomineque pallide carneo, Carneus color pectoris in volucri infarcta fcnfios evanefcit, et in alburn fere penitus mu- . tatur. : : $1. MERGUS arnurvs. Mergus criflatus nigro alboque varius; utrinque ad dori alarumque princi- pium duobus femicirculis nigris, Kran. El. p. 344. n. 5. Albulus aquaticus, joufton. 44v. "Tab, XLVIT. on DIAGN, Zilbur et criflatus, Nigra fuut nuca, macula per, fpicilliformi: duier vofirum et oculos, dorfum , linee due arcaig utrinque prope | alarm initia, cOEG In d d O4 ptg'o Hy -* In M. p. Caruiolictis, Paulo minor 4. Fuliguía. ^ Roflrum ni- pna Maadibulz fuper. dentes vtrinqne.38. culi iatra imaculam. atram, — . Crifia alba, Collum fub criffa nigrum. — Alarum fafcia ni- gra, falcata, Remiges primiw migrz, Cauda fufco - cinerea, 92. MERGUS »rAxNONICUS. Mergus vertice et fronte caflaneo ferru- ginea, capite fubcriflato; pedibus ni- gris, nigro cinereo alboque varius. Kram. l.c. n. 4. DIAGN. fibus. Nigra funt dorfum, remiges, reCirice, rofirum , pedesque. Pelius cinereum. COR ML CT. : . Maior Srolopate Ruff. . Caput et collum fuperne rufa, Remiges fecundariz ad. apicem albz, - 4 PLOTUS. KLEIN, sYST. AV, lab. XXXVII. .* Roflro edentato differt a «ERGO. 93. PLOTUS crAvupDicCANSs. Plotus claudicans. K/ein. l. c. fig. 2.a. ANSTERES 73 prAGN. Subfur albus. | M Superne fufcus alboque pun&atus. in M. T. Siatura 72; Domefl. — Nares lanceolatz, pa- tulx, ad bafim rofiri. Mandibularum margi, mesinflexi, | Cauda externo margine alba, re- migibus omnibus brevior, Crifla nulla, — Ro- flrum fufcum. Digitus pofticus ungue acuto terininatus, A LU-A. JUTLINN. SYST. NAT. p. 210,^ Roflrum fulcatum, bafi tectum plumis; mandibula inferiore gibba. 94. ALCAÀ TonRDA. a Alca rofiri fulcis quatuor, linea utrinque .. alba a roftro ad oculos. Lins.l,c, n. x. PIAGN, Superne nigra, zig fufce ,. fubtus albe. — Pedes mgri. tridatigii. *In M. ds. | Stetura Corpi vulg. Roflrum nigrum. "Mandibala inferior inter gibbum et apicem alba macu/a utrinque notata. — A bafi roftriad (ingu- lum oculum linea alba decurrit. Cauda con- 74 On. 5 o Ili. [] *. , . vergens. Remiges oclo primz longiores. Fe- mora alba. : PROCELLARIA, Nares funt duo cylindzi horizontales paral- leli, rofiro edentato impofiti, Digitus pofli- eus exiguus, conicus, | 95. PROCELLARIA »rzraAGica. Procellaria nigra uropygio albo. Lima. Syf. Nat. p. 131. n. t. Geri, Kleiner fchwarzer Sturmvogel. DIAGN. Síatura lauda. T'ota nigra. ^ Cauda bafi ferruginza. In M. T. Frontales plumz ferruginea tinctura inqui- natz. Alc arcuatz, cauda longiores, Digitus pofticus fubmuticus, vix lineam longus. 96. PROCELLARIA proMEDEA. Diomedea (exulazr) alis pennatis, pedi- bus tridactylis. Linz. Syfl, Nat. p.214. Diomedea. jos/ fon. Z1v.p. 131. "Tab. XLVI, — »1AGN. Cinerafteus, fubtus albidior. ANSERE $ ET In M.T. Statura Corvi vulg. Roftrum apice fordi- dum. Dorfum et alz obfcuriores. Mandibu- la inferior oblique truncata. | Czxterum convenit cum rorelaria. nari- bus, et digiti poftici fabrica, ut idco pedes ini; nime « tidaclyl fint, PELECANUS, LINN, SYST. NAT. p. 2I5. Roflrum rectum, apiceaduncum. | Genzx nucz. Digiti quatuor fimul palmati, 97. PEL ECANUS oxocnoTALUs. Pelecanus gula faccata. Linn. ], c. n. I. Onocrotalus, Oraithologorum. German. Nimmerfatt, BIAGN. Satura fire 44. Cygni. Saccus adpenfur mandibule inferiori. ANau«ca eriftata. | In M, T. et vivus in V. C. 'Totus albus eft, Mandibula fuperior jh: na, duas fpithamas longa, dorfo clevata. Rc- miges prim nigrze. Saccus flavefcen:. — Ro- from ungue rubello terminatum. 98. PELECANUS CARBO, Pelecanus cauda. «quali , corpore nigro; roftro. edentulo. Lá ó» 6 n.3. - 7-6 Onno Ili. Corvus aquaticus, Jonflon. Zu, p. 135. Tab. XLVII, DIAGN. Corpus fuperne Poft. fubtus album, Maudibila fuperior Jost In M. T. Collum fubtus fufco alboque'varium. | Hy- pochondria fuliginofa, ut et femora. Cauda fufca. Genua minime nuda, Rofirum edentatum prior etiam [fpecies habet, COLYMBUS, LINN, SYST. NAT. p. 220. Gens urinatrix , pediceps; roftro digitis breviore; lingua femicylindrica, bifida, attenua- ta; tibiarum margine poflico düplici 'dentiun Fiiá ferrato; pedibus femibifidis. 99. COLYMBUS cnisTATUS. Colymbus pedibus lobato-fiffis, capite rufo, collari nigro, remigibus fecun- datiis albis. Liun., |. c. n, 7. Germ. Bekappter und gehürnter Teu. cher. .D1AGN. Plume peculiares duas criffas, cor- mua referentes, conflituunt, alim vero - collare faciuat. ÀÁNSERE S | 77 . In M. T. Colorem nigrum habent crifla et collare; album gula, regio fub oculis, bafis colli, pectus, abdomen, reiviges fecundz; fufcum alx, dor- Íum, tibiz, pedes. — Digitus poflicus eft lami- na elliptica, Apud Z/drovandum pedes male picti funt, 100, COLYMBUS AuniITU$, Colymbos pedibus lobatis, capite nigro, auribus criílato - ferrugineis, Liam. EL c.n. $. briAGN. JDupío münor priore, Caput auritum. Ze fubtus alba. dis Peder profunde trifidi, In M. T. Roflrum, caput, collum fupra, alz, dorfum, nigra funt... Abdomen album. Pectus aibi- cans. Striga ferruginea utrinque a roftro ad aures, indeque ad nucam. Hypochondria ca- flanea, — Sexus alter eft Colymbus Ferraria de- latus, Zldrovandi Ornith, L. 9. C. $2. cum delcript, Auth. | id ior. COLYMBUS wicnRiCANS. »1AGN, Juplo minor priore. Remiges fecundg ^ interno afere fimi- alba. " * In M. T. Caput cum roflro nigrum. ' Collum fu- perne peclusque fufcum. ^ Remides pallide fufcz. 102. COLYMBUS vvrGaARIS, Carniol, Potaplicika. German, Tauchentl, pniAGN. Aoffri maudibula fuperior bafí vie vefcens. «Abdomen et ale fubtur albe. In M, p. Mandibula inferior rufeícens, apice fufca, Frons:cum vertice, ut et dorfum ac uropyg gium fufco colore tin£li, hemiges primz infra medium fufco. cinerex. Alter fexus maior, gula alba, flriis duabus nigris ab oculo fingulo deorfum produdiis, collo rufo. Hic forte C, Urinator LINN. URIA. BRüNNICHII ORNITHOL. p.2*. - Differt a coL v M50, tibiis pone minime dentatis digitisque omnino palmatis. 103. URIA LOMVIA Uria lomvia, Jr üninich. l €; n. tof. ANSERES 79 "BIAGN, Statura Galli. Superue fufca , fubtus alba, |. In M. p. circa Duinn occifa. Roflruin digiti annularis longitudine, Pedes. fuüíci. .LARUS. Roflri mandibula fuperior modice arcuata, Nareslineares;, — Mandibula inferior circa me- dium gibbofa, Digitus pofticus exiguus, pen- dulus. à Inter Laros et Sfterzat Linn. limites non invenio. Mandibulam inferiorem gibbofam habent etiam Hirgundines marin, eth minus evidenter ac Lari, 104. LARUS caNuvs, ^ Larus albus, dorfo cano. Lum. Syf, Nat: p. 136. n. 3. DIAGN. Zibus, dorfo alitque cinereis, Caput cum apice cauda fufcum, Rofirum pedesque. vubri. OMEMDN s tA : Statura Zuafir mediocris, Ab uno oculo . ad alium fafcia fufca transverfía. ^ Os interrie rubrum, lingua rubra, canaliculata, fübtri. gona, bifida, Oculorum irides czrulefcerites, pupilla nigra. — Remiges 1-7. apice fufca: 8o Ono Ilf. -4- margine externo internique maxima párte nigris. Ios. LARUS ciNzrnzvs. DBIAGN. Statura Corvi cornicis. "Albus dorfo alisque cinereis. Reniges uno margine apiceque nigra. LI In M. T. Caput fufcum, Digitus poflicus eviden- tior. Hunc defcribit Be/lonisr apud Zhdrovan- dum. L. 19. C. 6. nec diverfus forte efl. L. Nuz- Vill LINN. 106. LARUS arsvs. DIAGN, Zfbus, vofiro ef capite uigrir. Digitus poflicus vectus, BAT... Caput nigro alboque varium. ^ Alz cine- rex, Remiges omnes apice albe, Cauda al. ba, Digiti rubra membrana palmati, Statu- ra Colunbe Turturis. 107. LARUS rvuscvs, al .Larus albus, dorfo fufco. Lima. l. c. n. 7. | | DiAGN. Pufiur, vetiricibus intermediis lon- gioribur. ANSERÉS, 8t In M- T. Statura Stolopatir Rufl, Corpus ferrugineis flriis varium, : | 108. LARUS uznvurIiNUSs, DIAGN. Niger, dorfo alis tandaque cinereis. Uropygium | pallide ferrugineum. | In M. T. | Statura Turdi Merule. — Roftrum pedesque nigri. Remiges primz fufcefcentes, rachi alba. Ungues longi. Digitus poflicus porrectus. — 1c9. LARUS ovADRICOLOR., DIAGN. Fufco et grifco varius, . Üropygium | album. Rofrum, wvelricer, remiges, pedesque "igri, In M. T zd Statura Corvi vulg. Digitus pofticus pendu- lus, Margo extimus caudz albus. —— Paria Abdomine, pecore, uropygio fufco - maculatis , immaculatifque. 110. LARUS nicoron. DIAGN. Satura Turdi Merule, . J Rofirum flavum, Frons alba. $i Onpo lil, In M. T. Superne cinereus, fubtus albus, ir1;. LARUS urRvUNDO. Sterna cauda fubforcipata, corpore cano; capite roflroque nigro, pedibus rubris, Liun. l, C. P. 157. n. 3* Carn. Makauka, DIAGN. Slatura prioris. Superne canus, fubtus fuliginofur, aut fufco - tinereus. ' Pedes rubri. In M, p. copiofus ad foffas. frac Laba- cenfum, Caput nigricans, Roflrum nigrum. Ala fubtus albz. ^ Humeti albi, — Femora albida. Càuda forcipata, Uropygium album, Mafc, nigrior eft. i12, LARUS smTERNA. D1AGN. Prioris flatura et cauda. Albo rufus. Remiger primg fufca. In M, T. Subtus albo - ferrugineus, ÀNSERES $3 I15. LARUS corvuzniNvs. | D1AGN. Zflbur, occipite voftrogue migtis. Peder vubri. ig et veGlricer cinerafcentes. In M. p. Statura priorum (112. 1n), fed colores diverfi. Dorfüm cinereo - nigricans, Macula- nigra ad canthum oculi internum, — Cauda fub- forcipata. PHOENICOPTERUS. .LINN. SYST. NAT. p. 250. Roflrum craffum, curvum. Lingua. craffa, mandibula inferiore brevior, binis ordinibus papillarum Noufonium, Pedes obit anferindd? 4 nec genua nuda at- tendenda LARIS quoque propria. 114. PHOENICOPTERUS RUBER, | Phoznicopterus, res primoribus ni* gris. Lizn, l.c Plicenicopterus, ba athoru. - Geri. Schartenfchnabler, — [1 84 o R ro lil. DIAGN. Rufo- ruber. Collum tres fpithamas longum, Remiger prime nigra. In M. T. Roftrum infra medium albicans, fupra n:.- grum; Pars eius albida convexa eft, nigra au- tem plana. Corpus pedale, Femora fpitha- mza annulata: annulis 24. — Tibix femoribus longiores; fegmentis 45-50. Digiti quatuor: anticis tribus, membrana rubrá palmatis: pofli- co minimo. et ungue incurvo terminato, Far. y. Alis rubro- maculatis, et flatura minore, 2, Varietas alia carnea efl, alis rofeis. In una varietate unguis digiti poftici curvus, in altera rectus. ORDO IV. GRALL £, Digiti femipalmati, fubpalmati, foluti, Fe- mora apice nuda. PEUAC-ATBU LINN, SYST. NAT. p. 23rt. Rofirum planiufculum, apice deflexum., Mandibula fuperior a nare fingula fulco exara ta, Pedes femipalmáti, $ t :i . t ! Ga ASVESL AGE: - 85 11$. PLATALEA rrUucoRODEA. Platalea corpore albo. Linn. l,c. n. I. Platea. Jonflon, 4v. Yao. XLVI, German. Lóffelgans. PIAGN. Zba. Cauda roflro brevior, In M. T. Róflrum fpithamaum, apice vix deflexum, fulcis mandibu!« fuperioris ad apicem coeunti- bus, Mandihulz eiusdem margines pundis ' inpreffis notati. Femora feminuda. Pedes fe- mipedales, rofiro concolores. JMaft. Maior, mandibulz faper. bafim ad latera ragofam, AN THREE vero ibidem binis ordinibus tuberculorum exafperatam gerit. Femina. Minor; roflri mandibulis bafi nec dentatis, neque plicatis, ; A GROD ES. LINN. SYST. NAT. P 233 Roflrum rectum, validum, acutum. Di- citi duo bafi palmati tertio Jibero , . poftico | recto. [^5 CRISTATAE, 116, ARDEA NYCTICORAX. Ardea criíla occipitis tripenni dependente, . dorfo nigro, abdomine flavefcente. " Linn. , c. n. 9. | in $6 Ónpnpo IV. í . Nycticorax, J4lirovaud. Ornith. L. 19. C. s 1. onflon. 7v. "Tab. XX. Geri, Nachtreyger, Nachtrabe, Focker. DIAGN, Crifam conflituunt peuna tres, al- bm, canaliculate , voflro longiores. In M. T. . . Réfirum nigrum. Facies prope roflrum alba, cumdemque colorem extendens fuper oculos. Caput ufque ad medium colli nigrum, Dorfum nigrum. Regio inter dorfum et col- lum cinerafcens. Corpus totum fubtus album, Alz cum cauda cinerez, Femora alba, 117. ARDEA cINEREA. . Ardea occipite crifla pendula, dorfo cz- ruülefcente, fubtus albida, pectore ma- culis oblongis nigeis. Lzum, l.c. n. 11. Nigra funt crifla, muca, latera pelloris et abdomunis , humeri , reip, In. M. T. Collum fubtus maculis nigris oblongis va- | imm, Cauda nigricans, fubtus plumis albis. | 'ibix ecto digitos tránsverfos longe, — ^, ... Doríum czrulefcens nondum vidi D1AGN, Zia. Dorfum et. ale cinere. ; | i 1 ! 119. ARDEA uznOortAS — MO EA f Ex, - 26:87 Ardea occipite criflato, dorfo cinereo, femoribus rufis, pectore maculis oblon- gis nigris, Liun. 1, c.n. 15. D1AGN, Caput cum crifla fuperne nigeun. Rufa funt collum fupra, humeri, peéius, abdomen. E Collum fubtus album , nigro macalatum. In M. T, | Collum maculis lanceolatis fufcis, Remi- ges primz nigrx. Ani plumz rufz. |Cauda nigra, Femora plus quam feminuda,. — ' 3I9. ARDEA nvrA.. Ardea cinereo fufca, fubtus caflaneo fer- ruginea, crifla dependente, Kram. Ef. P. 347- n. 6. : piAGN. Nigra funt eaput, criffa, abdomzix, cntda, remiges priu. | Pe&hes vufum. Femora ferruginza. In M. p. jap Roftrum feptem digitos transverfos longum. Stria nigra ab oculo fingilo ad nucam, Tem. : pera ferraginea. — Colli baíis albida, fufcisque maculis longitudinaliter variegata. —Colium lfa- "pra, dorfum, ale fufco cinerex.. Femora femi- nuda, Tibiz fufcz, fex digitos transverfos long. Urrtes dd 88 Onrno IV. 120. ARDEA vARIEGATA. DIAGN. Ferruginea , fufco quaculata. Frons nigra. In. M. T. Subtus pallidior. Gula alba. Pedes fufci. Species 1 IS. I Ig. 120. coniungunt in ünam flatura et femora rufa, — Ego tamen diflinxi ut «o facilius adgnofcantur, Y$1. ARDEA narroripzs. DIAGN, Ltuteo ef albido colore tiu&la, Dorfun. vufunt, Pedes rubri. In M. p. Duplo certe minor Cizerea. | Roftrum bafi lividum, apice fufcum. — ''empora nuda, vire- Íícentia. rides flavz. — Caput albo luteum, fu- pra fufco maculatum. — Crifta alba, plumis margine fufcis, ^ Gula, abdomen, femora, cau- daque alba funt. Collum pallide luteolum, fpi- thamam longum, fubtus albidius, Lingua in- tegra, trigona:; angulis lateralibus marginatis, Alz fupra flavefcentes.. Dorfum rufum. Genua flavefcentia, Ungues nigri. Corpus comprel- fum ut in Za//is, Lana flava, fericea ad hy- pochondria, certo anni teimpore fuavem oeda- tein. fpicans, | (**) cR1S'TA DESTITUT.E. GRRArLLAEtE, .. «$9 122. ARDEAÀ cnvs. Ardea vertice nudo papillofo, fronte re- migibus occipiteque nigris, corpore cinereo, Linn, S. N. Xl. 4. Kra, 1. C. m d ) oet Grus. Sonflon. Av. p. 173. Tab. LIV, Meyer. duimal, Y. 'T ab, LXIV, Carn. Scheriau. Ital. Grua. Germ, Keanich. PIAGN. Cierea. — "Nigra funt remiges, apices veliricum,, pr- desque. ij In M. p. ; Vertex fetis nigris raris pubefcens. Roftrum cornei coloris. Segmenta tibiarum abíque Septo longitudinali 32. . Digitus poflicus de- peadens. "e ux | Migrat in zquinodiis, ordine miro trian- gulari, gregaria, clamofa, fexu et anni tem- pore varians; nam in alio individuo verno tem- pore occifo, vertex erat ruber, lata alba fafcia ab oco»lo fingulo verfum poflica colli decur- "rens, ibique confluens; abdomen in medio . fuliginofum, Eo Levia alarmm offa huic volucri dedit Na- tura, ne longa itinera pondus inpediat. FE 5 90 Qno IV. 123. ARDEA cicoxta. Ardea alba, remigibus nigris, cute fan. ^ guinea. imm l| c.n.7. Kram. l. c. DI2. Ciconia. Sonflon, 71v. p. 153. Tab.L, German, Storch. D1AGN. Zlbum corpus. Remiges prime et. [ecundz nigra. Rofirum. pedesque. vubri. In M. p. Remex tertia longior. Roftrum quinque: unciale. Oculi nigri. Caminis nidum inponit. 124. ARDEA x1iGRA. / Ardea nigra, pectore abdomineque albo. Liulc.ng. Kram. c.n.1[. DIAGN. Remicer, vctricerque nigra. Dorfum, tolum et CQ : fufca fut, vufo- que varia. Alba vero abdomen e£ uropygium. da M. p. Roflrum pedesque fufci. Corpus quoque fufcum potius quam nigrum. ,. 12 $. ARDEA srmErLARItS, Ardea capite lxviufculo, fupra tefiacea maculis transverfis, Cibiae pallidior, maculis oblongis fufcis, Liüun.l, c.n. 16. GRALLAE, 91 Ardea vertice nigro, collo pallido macu- lis longitudinalibus ferrugineo nigris, pedibus viridibus. Aram. l. C. n. 9. AS flellaris, altera. ouffon. 44v. p. 2 Tab. ET. dis. Rohrdrummel, Maesochfe, DIAGN. Zflbo ferruginea. AMMacule. crebro, transverfz , fufta. In M, T. Caput fupra nigrum. Striga nigra e bafi | roftii utrinque defcendens, Gula albida, im- maculata. Abdominis maculz longitudinales, IAMDOres "o^ | Cum hac fapius dimicat edoctus Falco, ut curas leniant Auguflx Animz. 26. ARDEA xivz A. DIAGN. Zfba toia. Sed voffriin uigrun, et peder virefceutes, In M. ^ P. Irides flavz, ^ Collum fittladd paulo lon- gius Reclrices roflro breviores. Vichitat Jarvis Phrsgante Maxine (Extoi. | Cari. 705.) iare dus pe acquirit. a27. ARDEA ALBA. . Ardea capite lxvi. roflro rubro, corpore albo. m. Bc n 1o $2 | Onn»o IV. Ardea tota alba, capite lxvi, ofiro luteo. Kram, l. c. n. 2. DIAGN. Za fota, Rofirium rubrum, In M. T. . Confundi non debet cum priore, 128. ARDEA i1z15. Ardea capite lxvi, corpore albo, roflro flavefcente, apice pedibusque nigris. Linn. ]. c, n. 18. DIAGN. ba. Rofirum | flavum. Pedes fufci. In M. p. Tibix femipedales SCOLOPAX.. EINN, SYST. NAT. p. 242. Roftrum capite longius, fubteres, tenue, obtufum. 129. SCOLOPAX avoszT TA. Recurviroflra albo nigroque varia, Ligm. Syfl. Nat. p. 256. Avofetta Italorum. jon[lon. dv. p. 140. 'Eab. XLVIIL roíilro nimium recur- vato, GRALLAE. 93 DIAGN, Rufirum Jarfun arcuatu, In M, T. Alba, rofiro nigro: mandibulis planiufculis lxvibus, sciet fufcis, remigibus primis ni- gris, tibiis roftro longioribus fufcoque rubris, digitis ultra medium palmatis, 130. SCOLOPAKX RUERA.' Scolopax rofiro arcuato, pedibus rubris, | corpore fanguineo, sarum Aat ni-- gris, Linn. S. N. Xf. | Curica, jSoufton. 4v. p. i96 Tab. LVII. DIAGN. 7oía rubra. — Remiger tres primu apice migrz, omues sati alba. In M. T. Foie deorfum arcuatum, non rubrum. * I3I. SCOLOPAX RUF A. Numenius roflro arcuato, corpore cafta- neo, alis et cauda czruleo viridi vio- aceoque fplendentibus, pedibus obícu- re viridibus, Kram. EL p.350.n.2. — DIAGN. Cuafíanza.- | Al eaudique migro virore nitida. In M, p. Roflrumn nigrum, BXUMRUM arcuatum, fep- tem digitos t transverfos longum. . Caput circa 94 Onpno IV. rofirum nigricans, — Digitus poflicus, in hac fpecie, magnus et ungue valido armatus. 132. SCOLOPAX PHOEOPUS. Scolopax roflro arcuato, pedibus cxrule- fcentibus, iaculis dorfalibus fufcis rhomboidalibus, Linn. l.c. n. 4. v1AGN. Zlbida, fufco maculata. Femiges uigricantes, Re&irices. fafciata. In- M. p. Duplex Z/ari£íar, nempe 1. Maior, roftro feptem digitos transver- Íos. longo, uropygio et ani regione albis. , 2, Duplo minor, rofiro quatuor digitos transveríos longo, rectricibus acutiori- bus et evidentius fafciatis, ani regione albo fufcoque varia. In utroque fpecimine, gula et in ima regio abdominis alba, 133. SCOLOPAX AUSTRALIS, pniAGN. Fttfto-cinerea, fubtus pallidir. Romiger uno latere fujcm. ReGlrices fupra sedium. nigra, infra alba. In M. T. Roflrum rectum, flavefcens, apice fu. Ícum, fex digitos transveríos longum, . Re- [ G'R.A.LLA.. (9f amigés.altero latere albz, 'Tibiz fufco - rubrz, Statura S. Zfvofittar. .134. SCOLOPAX RUSTICOLA. 1 Scolopax roftro recto Izvj, pedibus eine- reis, femoribus tectis, fafcia frontis " nigra, Linn. l. c. n. 6. d JMMeyer.. Auisial. M. "Tab. XC. Carn. Schnetfa,. is Jtal. Beccacia. Gerian. Schnepfe, Waldfchnepfe. . DIAGN. Perrüuginea. | Vertex , peus , abdomen , uropygium, fu- | Jis lineis transverfir variegata, . Femora iota te&a. plumis. In M. p. | Nupta ad nos venit circa zquinoctium ver- nale. Nidificat in paludibus alpinis; Ova po- nit 3-5. Pullos roflro portat fugiens ab hofte, Migrat poft zquinoctium autamnale, vefperi pabulum quzrens. ^ Interdiu latet in fylvis, Paludes amat. Fugit brumaun et acre gelu. Variat colore pallidiore, et caudz apice Sho 6 uoo ois : | lateflina, etiam ctuda, guloforum deliéiz funt; quantum eft in rebusinane! ^ - 135. SCOLOPAX PICAC. C321 A GN. Cor us nigritti, g6 "Onrno. IV. liba vero pr&lus, abdowen., uropygium , veniger fecunde, et dimidia pars caude. In M. T... | Roftrum rectam, rubellum, lxve, Man- dibula fuperior absque fcapha. — Gula, alz fub. tus, dorfum, ani regio, alba. Remiges primz, interno latere circa immedium , macula alba. Cauda remigibus longioribus paulo brevior. Statura. S. Puflicolz. Jariat gula nigra. 136. SCOLOPAX rEUCCOPTERA, ' p1AGN. Ze albz: remige fecunda fufca, Cauda quatuor digitos transver[os longa. In M. T. Statura et rofirum S. Auflicolg. Striz fron- tales obfoletz, | 137. SCOLOPAX crorris, Scolopax roftro recto bafi inferiori rubro, pedibus vircícentibus, Lima. l.c,n, 10. Carn. Tíchoket. pr1AGN. Rofri mandibula fuperior fub apicé "^ — gnimüne dilatata. - Remiges fecunda apice albe, Pedes vireftentes, In GALEAE /.97 In M. p. | Roflrum brevius ac in fequente, licet maior fi. Nulla fufca linea a bafi roflri ad oculos, ut in Ga//inagine, Rectrices apice rufz, absque punctis nigris, 1589. SCOLOPAX GArtLINAGO, , Scolopax roftro recto apice tubereulato, pedibus fufcis, lineis AME fufcis qua«- ternis. Linn. l. c, n. 7. AMeyer, zumal. VM. "Tab, XI. Carniol, Kofitza, Ital. Beccanotto, Gerin. Moosfchnepfe, DIAGN. Sfrige due fufte a bafi voflri ger vertitem. decurrentes | quibus interjacet - fviga albida e£ vepanda, In M. P ] Statura T'urdi Mufki, | Roflrum fub apice dilatatum, — Stria alia utrinque ab oculo fingulo ad aurem fingulam, — Remigis prim margo exterior pallide rufefcens, — Remiges ro-2rt- apice albe, ^ Abdomen, gula, femora alba, Cauda nigra: rectricibus 2 - 4 apice albis, in- fra rufis, fafciis duabus punctisque fufcis, Re- Ctrices intermediz rufz, fine albedine, et cum unica fafcia fub apice, Pedes fufci, —Volatus canorus, celer, inzqualis — | G 98 Onnpo IV. 139. SCOLOPAKX GArc1NULA, Carn. Pokerl, DIAGN. Unica litura fufta a bafi roffri ad nucam extemfa. In M, P. Minor priore, Roflri apex rugofus, dila- tatus, Maridibulz fuperioris dorfum rufum. Supra oculos litura arcueta, fufca; aliaque ab oculo fingulo ad bafim rofiri, ^ Remiges 10- -21. acuminatz, Remex prima tota unicolor. Pedes fuícefcentes. Stolopax minor BRissoNi:r eadem cíl, eadeinque minima BRüNNICHII, TRINGA. LINN, SYST. NAT. p. 247. Gens curíoria, agilis, littorea, inquieta; rofiro recto, teretiufculo, capite non longiore; digito poflico exiguo, terram vix attingente, 140. TRINGA ruGNAX. "Tringa pedibus rubris, rectricibus tribus lateralibus immaculatis, facie papillis granulatis carneis, Linm. ].:e: 855 Glareola pugnax. Klein. fv. p. 189. Avis pugnax. Jon/fon. zv. lab, LM - Geri Streitvogel, Kampf hühnlein, Braus- hahn, Hausteufel. GRALLAR "495 " BiAGN. Femora amuuleta, et plus quam fi- : mitetla. Digitus poffieus linear 4*4. longus, Ex In M, T, | /— Sexu et atate variat, rec rofttum femper rubrum, nec facies feminz granis carnofis afpera. / Ld Gregaria eft; mares certant tumido collo ..et capite inter humeros retracto, fingulari pror- fus et ridicula pofitura. 341, TRIN GÀ vaANELLUS, | "Iringa pedibus rubris, crifla dependen- 'te, pectorenigro. Lin. ]. c.t. 2. Kram. ELp.353.n.2. —— Vanellus s. Capella. J'ouffou. 41v. p. 1713: 'T'ab, bI. Fa i Geri, Kiviz, Gibiz, bDiAGN, Ütrtiput criflatum. | Lingua canalitulata, $utepra, apice Volume daa, uullibi denticulaía, An Mep ; ; Mandibula Tupetiot longior. Nigra funt caput a bafi roftri ad nucam ufque, ctifla, li- néa a bafi rofiri ad oculum fingulum, oculi, linea alia fub oculo quolibet ad roflrrum ufque extenía , faícia láta ad initium pectoris, ale fu- pra, macula fub apice rectricis extinz, ^ Alba IOO Onpnpo IV. vero gula, una cum pectore, abdomine ,. alis fubtus, cauda, femoribus. DBafes alarum. vio- laceo colore nitentes, Remiges primo :-4. apice albx: quarta longiore. —Caudx bafim fuperne tegunt plumz ferruginez, : '"Tibiz fu- fcefcentes: fegmentis 2c. 142. I RINGA GAMBETTA., Tringa roftro pedibusque rubris, corpore luteo cinereoque variegato, fubtus albo.' Linn. l. c. n. 3. Gambetta, | Z/drovand. Ornith. L. 27. Cap. 65. | DIAGN. Superne luteo fufcogue , inferue. al- bido fuftogue varia. In M. T. Statura Tringz Pugnadr. —Roflrum ni- grum, Venter fere immaculatus, — Femora fine maculis. — Remiges primz fuícz; rachi alba. Cauda fufca, [ordidis fafciis variegata. 143, TRINGA uvrorrucos. 'Tringa roftro lxvi, pedibus lividis, cor- pore cinereo, lituris nigris, fubtus albo. Liun. l, c. n. 9. Kram. El. p. 353. n. 3. Carn. Martinz. German. Sandlaufferl, p1AGN. Roflri bafis pedesque virider, Guía , abdomen , uropygitum, alba. ICUmMe C9 EE Ur - Gn Lzari Ior Cauda apex uiger, In M. p. A roflro ad nucam flrigz dux fufce. Apex rofti et remiges fufex: 4- -6 immaculatis, cz- teris alba macula in latere interno. — Cauda al- bis fufcisque fafciis alterne varia, Femora fe- minuda. Digiti femipalmati. Nidificat in foraminibus prope ripas fluvio- rum. Ova ponit ;. Venit Maio M. Difcedit aut latet Ene M. I44- TRINGA PORZANA, Porzana minor. Tonflon. Av. p. 169. DIAGN. Fufia, albo maculata, — "ibdomen, uropygium , cauda Jubtus, alóa fuut. In M. p. Maior p iore. Boftétia pedesque fufci. Ren niges primz fufcx, — Rectrices quatuor me- dix apice fufcz, fafciis binis fufcis. 145. TRINGA Cu Tringa rofliro nigro, pedibus virefcenti- bus, corpore grifeo, fubtus. albido. Lian. E: c.n. 23. Pluvialis cinerea. S'onffon. Av. "Tab; LII, DIAGN. Supra albo fuftoque varia. C 68: 102 Os n0 IV. Subtus nigra, Uropygium. albidum. In M. 1. Ar Caput albidum. — Remiges fufcw, rachi alba. Cauda alba, fufco faíciata: fafcia nigra ad apicem. | 146. URINGA Rv THROPUS, : D1AGN, Rofirium nigrum. Peder vubri, Retiricer albo. vufefcenter, fafcia nigra. ad GDICEML, ; Ín A 4. d .. Maior T. Pugnace. Frons albo rufa. Cor- pus fufco cinereum. —Remiges primz feptem . nigra, fecunda aibz. Abdomen fuliginofum. Femorum pars maior nuda, —Uropygiuz cgu- d concoior, j CHARADRIUS. LINN. SYST. NAT. D.,2$5. Defectu pollicis 5. digiti quarti differt a T'riuga et. Scofopace. fa7. CHAR ADRIUS mniaTICULA. Chaeadrius pectore nigro, fronte nigri- cante fafciola alba, vertice feíco, pe- dibus latis Líus. ]. c. n. 1. Q RCA LEA 103 Charadrios. S'on/fon, zv. p. 173. 'Tab. LI. DIAGN, Pofwri bafis, tibique fravm, — Nigra funt fafcia frontalis 1ransver[a, fafcia alia pariter transvería ad. iuitium colli, peGloris regio fuperior. In M, T. Minor Turdo Merula. Caput vertice nu- caque fufcuim. ^ Fafcia alba prope roflrum. - Macula alba adiacens oculi cantho interno, Gu- la alba, una cum pectore, abdomine, uropygio. Doríum fufcum. | Remiges primz fufcz, rachi in medio tantum alba, | Caudz rectrices exti. mu albe, macula fufca fub apice, alix fufcx apiceque albe, intermediz fufcz, Femorum apices, tibizque flavefcentes. 148. CHARADRIUS uniwANTOPUS, Charadrius fupra niger, fubtus albus, ro- firo nigro capite longiore, pedibus zu- bris longiflimis. Lzu.l.c.n. rr. Himantopus. 7onu/fon. 7v. 'Vab. LII. DIAGN. Boffrum capite lougius. lm nigra. | Corpus [ubtus. album In M. T. X x Roftrum nigrum, rectum; mandibula fu- periore longiore, apice deflexa, | Caput et col- 4 104 On ro. IV. lum fupra albo nigroque varia, Alz cauda lon. giores: remige prima longiore, Pedes fpi- ts " [ (T. à thamam longi. l'emorum fola bafis tecta plu- mis albis, Digiti duo exteriores bafi palati. FULICA. LINN, SYST, NAT. p. 257. 'Tonfura frontalis; ^ Nares ovatz. Man- dibula fuperior convexa, Tibix roflro duplo longiores, Digitus medius tibia non brevior, 149. FULICA aTRA. Fulica fronte calva, corpore nigro, digi- tis lobatis, Liun, ]. c. n. 2. Fulica nigricans, fronte et roflro incarna- tis. Kraui. Ef, p. 357.n. 1. Fulica, Jon/Zfon. Av. 'Vab, XXXI. Carn, Liska. Gerion. Blashuhn, Rohrhennl, Waffer- teufel, D1AGN. Tota nigra, peGlare albo maculato. T'onfura carnea. Digiti alati tunica lobata. ln M. p. | Statura. Gaífince domeflir, Ad initium dorfi in2cule quzdam) albz, Membrang digito- rum trilobe, — | 359. FULICA $ULISINOSA. Gu AULOA ES OS DIAGN, Jufro- migricant. Remiges fecunda apice alba. . T'onfura alba. / "an NE T. Differt preterea a Fulira migra, flatura maiore, corpore angvufliore, maculis nullis, ton- fura duplo minore, roftro longiore, lobis digi torum duplo idonee: 150. FULICA arnivENTRIS, DIA6N. Fu. |0 Alba funt gula, abdomen, remiger prinim, nM. T. Seb gula eft macula fubovata, n Caput albo maculatum. Mandibu!a fuper. rübra, Plu. mz fub cauda albz. 152. FULICA PORPHYRIO, Fulica fronte calva, corpore viólaceo, di. - gitis fimplicibus, Liu. l.c, n. 3. D1AGN. Jiolacea funt caput, ar retui- ger prima. Rubra ionfura et vo[irum | Digiti apteri. In M, qu | . "Tonfura rotundata, lateribus parallelis, Roftrum ad Jatera compreffum, . Dorfum LE j^ ui $ $ Onprnpo IV. 2 F f. viride. Venter et femora fufca, Sub. cauda plumzx albz. [ 153. FULICA cnurongorvs. Fulica fronte calva, corpore nigro, digi- tis fimplicibus, Zia.]. c, m 2. DIAGN. PFufta auf migricaur. — Huwneri et. phia fub cauda. alba. | In M. p. viva ad me miífa ab, 7//. Comite pisMA de Zarbo, rerum naturalium aman- tiflimo viro, Tonfura cinnaberina lxvigata. ^ Roftrum cere concolor Mandibula infer, fub apice flavefcens. | Humeri ofieo tubere terminati. Gula modo nigra, modo albida, Pedes fordide virides, apteri, — //ariaf apice roftri luteo, pe- dibusque nigris. " RAELUS LINN. SYST. NAT. p. 26r. Roflrum attenuatum, digitis brevius. Pe- des curforii; digito medio tibiis longiore, aut &quali; poftico tibia duplo breviore. Lingua. fubbifida, lacero . ciliata. . Ralli paludes amant, velociter currunt, lente volant, nidificant in terra, et tibias gerunt anu- lis fxpius 14 infiructas. TT 154. RALLUS cazx, UQUE AURORA E: reir Rallus alis rufo-ferrugineis, Lig. lciBor, Carn. Kostz. , Ital. Ke di Qnaglia. Germ. Wachtcel - Kónig. DIAGN. Íiypochondria nigra, [turis albis iransverftr variegata. Remniger fecunda fubtus albo darme Hueri albicanter. ES In M. p. | Statura Zurdi AMerulz. Roflrum rubens. Frons nigricans, fulvo maculeta, — Gula cum pectore cinerea, Ale fronti concolores. KRe- miges primz. fufcefcentes, ; Verno tempore in agris, pratis humidis, aut paludibus, vocem edit CC Cré). des RALLUS aGsabtiGUsi Rallaus alis grifcis, fufco- maculatis, hypo- - ehondriis albo - imacuiatis, rofiro luteo. Ling. l. c. n. 2. DIAGN. Roffrum huteum. APT Cor. "pius fuperne vufo Qnigrogue var itu ; J'übius CHTOMMA. 0 : IMpy * | VOD . Cauda fubtus rufefcens, Regio inter femo- ra albide, . / E y6. RA LLUS LARI1F ORAMIS. IOS Onpnpo IV. Rallus fubtus albido. flavefcens, vertice cxculefcenti-maculato, digitis margi- natis, Linn. S, N. XI. n.3. DIAGN. ZI baffim colli bini flocci plumof ui- gro alboque varii, pectori adpre[f. In M. p. ^ Digitus medius tibia vix longior. Mandi- bula fuperior fub apice denticulo notata. . Mofc. Superne nigricans, Remiges rectri- cesque nigrz, — Femora albo- flavefcentia, Femina, Superne fufca, fordidis maculis. variegata, fubtus albida et f; iili maculata. 157. RALLUS ranvvs. DIAGN, Supra fufto - rufogne varius, fubtus cinereus. Roffrum flavefzens, bafi vubeilum. - In M. p. : Minor 7. Crex. Remiges pedesque fufci. Uropygium aibo - maculatum. 158. RALLUS rurticurA. BlAGN. Fufto-fervigintur, albo - variega- £u. UM" "liba gula, una cum humeris, abdomine, uropyuio. In M, p. Priore paulo maior. Eoftrum flavefcens. Pectus fufcefcens , ülha reieu d Margo G x3 BL E, 109 exterior remigis r- 2 albus. Tibix virefcen- tes. * Labacenfibus /Hafofth, difcurrit fuper aquas fuflentatus a. plantis aquaticis. | VOXT LS: LINN. SYST. NAT, p. 264. Digitus pofticus nullus, fed. eius loco plica cutanea, Nares patulz, lanceolatz, 159. OTIS TARDA. | Otis jogulo utrinque criffato. Linum. l.c. B, f. ay ME dev Otis. Jonfton. 4v. "Tab. XXVI. German, "Trapgans, Ackertrappe. . DIAGN, Superna rufa, nigroque maculata, Remiges prima nigra. ReBirices albe aut. vufa. In M. T. Caput cum collo fubtus cinereum. Pectus albido-cinereum. ^ Venter, uropygium, femo- ra alba. Remigum primarum rachis alba. Re-- miges fecundz albe. — Reclrices nigro fafciatz. Tibiz fufce, octo digitos transverfos longz. Digitus medius annulis 20. Eadem efl Oris Aldrovaudi, fed femoribus fufcis et remigibus albis, Jugulum vero crifta- tum Lon eft in omni individuo, I!O Onpno IV. | SERUTHILD LINN. SYST. NAT. p. 265. Tibiz et femora nuda, "Tuberloco digiti poflici. 160, STRUTHIO caAnMELUvuS, Struthio pedibus didactylis. Ligz. l.c.n. v; Struthio-Camelus. 7oz/lon, 44v. "Tab, XXI, Ital. Sttuzzo. | Geriun. Straus, DIAGN, Digiti duo. In V, C, tres vivi. Rectrices et remiges crifpae. Currit ftupenda velocitate, nec volat; TRACHELIA. KRAM. EL, p, 381. Pratintola. Roflri mandibula fuperior longior, apice curva. Digiti quatuor: poftico recto, I6:1, IRACHELIA prRATINCOLA, Pratincola. Aram. lc. cum icone bona, DIAGN. ba ac linca nigra circumdatagula, Cauda fercipata, lab T, Statura Zurdi Merülg. | Roflrum nigrüris Mendibula inferior fere recla, brevior; bafi G'EA AULA III rubra. Rectrices albe, fub apice fufcz, ^ Re- miges primz nigrz, Digitus medius duplo longior lateralibus, Jariat collo rufo, ORDO V. c GREEN. Roftrum convexum. ^ Nares femiteclz, Remiges arcuatx, Pedes validi, Digiti fubtus fcabri. | d M Galline vigiles, fapidz, mare diffimili, volatu recto, pedibus fodiunt, nidificant in - terra, inulta ova ponunt, pullos nutriunt pro- ieclo cibo. | : PAVO. LINN. SYST. NAT. p. 267. Pennz dorfales tlongatz, 162, PAVO CRISTATUS, Pavo capite crifla erecta, Liza]. c. n. ri Pavo, JMeger Zfaümal. 'V'ab. & omniu que Ornitho). : . Caru. Pau. -FHial. Pavohe. ' Geri, Pfau, BIAGN. Caput plumis. erifatum, — Yl2 Oz» o 33V. In M. P Pulcherrimam | avem dedecorant pedes et clamor. Varietas alba viva erat in V, C, CRAX, LINN. SYST. NAT. p. 269. Pennz capitis revolutz. —Maxilla fuperior in mare, gerit tumorem magnum fungifore men, 163. CRAX Ni1GRA, Crax nigra. Linn.l. c.n, t, DIAGN. Nigra, | Uropijgio et cauda apice albis. : Plunis. femoralibus exterioribus longiori- bus albisque. In M. T. Statura T'ufraom, | Uvrogalli. Varietas aut fpecies duplex, nempe i (a) PLUMIS CAPITIS ERECTIS, CRI« STAM PRAE SE FERENTIBUS, a) Rofiri baff fungoque flavo. In V. C. | 9) Rofiri bafi fungoque carulefcente, ]bidem., Corpus fubtus flriis albis transverfis varium. y) Ro GALLINAE 113 Yy2. Rofiro bafi vubro fang (Mafc.) "In M. T. : | Fungus magnitudine nucis avellanz; Cor- pus fubtus immaculatum, à) Rofiro nigro minime fungifero, (Fem.) In M. T. -. Corpus fubtus albo flriatum. Femora Ms — — faíciata. (b) ABSQUE PLUMIS ERECTIS IN CAe . IPIT E; | Gallina ládica| lldrovand. Ürnith, L4. C. 1r. I1 M. T. . Roftrum rubrum, Fungus magnus, pyri- Bisnis: Ventef et femora jmiaaculata, Ti: bis rubellz., Diverfas Ípecies facit lll. tiNNAEUS PH A SI A NU s. LINN, SYST. NA T. p. 270. Genz fubnudz, "Tibi mafcul« fpina offea cdlcaratz, « 154. PHASIANUS GALLUS. Phafi anus cauda compteífa adícendente. Linn, 1l. C, TN I. HC II4 Onpo V. Gallus FMeyer. Zdaimal. Y. 'Tab. LXXV, Carn. Petel (Jas) Kokufch. (.Fezaind ). Ital. Gallo — Galliaa — Germ. Hahn — Henne — DIAGN. Cauda perpeudicularis, corpori pa- ralleía, In M. p. et ubique cultus, Gallorum gens criflata, falax, zelotypa; garrula, polychloros; polymorpha, dormit in altis, lapillos vorat. Jas focii inpatiens certat cum illo, cri- flam inprimis feriens, Clamanti a longe re. Ípondit. Feminas vocat invento cibo, admo- net hofle vifo. | Femina deflituta arcuatis plumis caudali- bus, ovo pofito clamat, mutat mores incubans nutriensque pullos. In Carziolia eft Gallus criflatus, ecaudatur, erifpur, pufillus; in M,'T, cormutuA Lauta noíirorum prandia fine gallo nulla. 165. PHASIANUS MELEAGRIS. Numida. Lizz. l. c. p. 273. Gallina Guinea. Z/drovand. Oraiih. L. 14, C. 15. Jon/ton. Zfv. p. 84. Tab. XXX, Carn. Pagati. : Germ, Perlhahn, Perlhetiüe. DIAGN. Caruncula frontalis vetrorfum flexa. Remiger albm. Cauda brevis, cuteiformis, GALLINAE 11j In M, p. Caput nudum, fetofum, Frons plana, Prope bafin imandibulz i viaiine- barbulz binz rubellz, ellipticz, ar. di Corpore nigro, ài ibis punctis macu«- lisque rotundis et ov; abis variegato. 2. Corpore albo, fubn PY Ova ponit rufa, obícurioribus punclis va- riegata. ' S 166, PHASIANUS corcnicus, Phafianus refus, capite cxruleo. Limm, d, 69. 3. .p1iAGN. Capui viridi - nitens, Collum czruizo fulgidum, , Potius cupreo colore /pieudens. Re&irices diuz suedi longiores. In M. T, Statura Ga//i. Dorfales plumz nigrz, mat« cine cupreo - nitente, apicibus atris, "Remiges pallide fufcz, albo - DECUS Rectrices mare gine i rufa. Roftrum fàvefcens. 167. PHAASIANUS NYCTHEMERUS, Phafianus albus, crifla abdomineque nigris. Lian. Ic d. | | DIAGN, Supra aibus, lineis tigris variar. Subius uiger. PO Leno pM: 116: Onpnpo V. In M. T. et V, C, vivus. Apex mandibulz fuper. finiflrorfum flexum. Cutis circum oculos rubra, nuda, attollens utrin- : que cornu frontem refpiciens, — Crifla occipi- talis et femora nigra, — Cauda alba, perpendi- cularis, longa. Pedes rubri. —— Sexus unus, alis albis, nigro firiatis. — alter, corpore fupra fufco rufefcente, uh pallidiore, fola cuti circum oculos papil- lofa. TETRAO. LINN. SYST. NAT, p. 273. Palpebrz nudz: fuperiore, aut füperciliis papiilofis. , (*) raAGoPoODE S, 169. TETRAO unoGArrvs, 'etrao pedibus hirfutis, rectricibus exte. rioribus fubbrevioribus, axillis albis. Linn. l, c. n. 1. Urogallus Jonfion, 4v. p. $7. Tab. XXV, ( Lagopus maximus. Klrim. 7v. p. 214. CarnioÍ, Devi Peteln, Ital, Cedrone, | Gerinan,. Auerhahn, Ohhan, Bergfafon. pniAGN. /hxille albe. obe ReGiricer nigra: iutermediir longioribu. | ? GSA- EXIT AN bs, Ly In M. p. : | Gigas fux gentis, cui roflrum corneum, va- lidum. Caput nigrum. — Supercilium cocci neum. Palpebra inferior nuda. CoJum uti- que nigrum albo-punctatum. — Pectus initio viridi nitens, alibi nigrum, in medio albo- ma- culatum. Uropygium albidum. Femora ni- gra, albo maculata, ^ Pedes tecti plumis fufcis. Dorfum nigricans. ^ Alw rufefcentes, fubtus albe, Remiges fuícz: 3. 4. 5. margine exte- riore albo, (JMarem deícribo). 1n fummi- tate arboris hymznea canit exflaticus, pretiofus; lingua breviffima, nec tamen nulla, ut dicunt quidam venatores. 169. TETRAO TETRIX. ; T'etrao pedibus hirfutis, cauda forcipata, remigibus fecundariis bafim verfus abis, Lie locom x0» Ital. Gallo Sforcello, Gallina Sforcella. German. Birkhahn, Schildhahn, Laub. haha, Spielhahn. BIAGN. fro -ceruleus. Zlha funt uropygium, alg fubtus, haruu- que fafcia. . . | Retirices extimm longiores e£ arcuaía. In. M. | | Lunata feries papillarum loco füupercilii. Remiges fufcz, rachi alba, Macula alba in me- jas (eT 118 On ;210: «V X) dio marginis alu fingulz. — Keclricc$ jetero rectz; mediis brevioribus. Friina minor, fuíce - rufoque varia; fe- moribus albidis. 170. TETRAO racorvs. T'etrao pedibus lanatis, remigibus albis, rectricibus nigris apice ebat interme- diis totis albis, Lus. l.c. n. lagopus Souflon. dv. p. 66. E aii XXVIIT. Perdix alba. Aeim. Hifi. div. p.215. $. LVIL. fig. € c. link Daina, Gallina bianca. Cirnan. E chnedhühb. DnptAGN, Cauda nigra. ln M. T, Alba; rofiro maculaque inter oculum" & rofirum atris, Rectrices interinediz albo mar- gine in apice infiructz. l/arint. Capite, collo, pectore, dorfo, plu- misque caudx incumbentibus albo - rufo - ni- eroque variis; et hzc efl e/terum Lagopodis Ge- en in Helvetim moutibur. Zdldrov, L. 33. C, 21. 1735. FTETRAO NEMESIANUS. "TTetrao nemefiani poetz, ZZ/drov, Oruith. L. 13. C. 8g. D»1AGN. Corpmte miro - rufogue varium. arafa,apicenigra, vigrogue qi a. Cauda rufa, apice nigra, nig que maculat : GALLINA.-.. ' I9 In M. T. Statura Tvir, Tvtrix. Remiges primz fu. fcx, latere externo rufis maculis variegato. Re- migesfecundz apice albz, Suxus uuuf, iaculis nigris iue: 1s ad bafin colli, abdomine rufo nigroque maculato, — alter , collo, genis, pectore rufis et iimmaculatis, 172. TETRAO sETvr1INUs. Grygallus minor. Z/drovand. Ornith. L. E NEA D1AGN. Cauda migra, maculis. vufis tran- veris varia, Uropigium albidum, nigro faftiatum, In M, T. ON Supercilia non rubra, Pectus cinerafcens. Roftrum pedesque nigri. Remiges apice alba. Corpus nigro - - rufoque varium. 5 173. TETRAO zouasiaA. Tetrao pedibus hirfatis, rectricibus cine- reis punctis nigris fafcia ni igra, exceptis intermediis duabus, Linz. l c. n. 9. Kram. El, p. 356. n. 4. Gallina Corylorum. onion. /fv. p. 6o. Tab. XXV. Meyer. Animal, Y, "Tab, LXXXIX. i Ha 120 0ÜRDoO. V. Carn, Podlefck, Ital. Francalino, Gcrm. Hafelhun, p1AGN, Tibi femitcthz, AMacila alba prope aurem ffagulam. Nigra fafcia fub apice. cauda cinereo. In M. p. Corpus rofefcens, fufco maculatum, Dor fum cinereo- rufoque varium. ÁMas gula nigra. Viditat gemmis arborum et foliis plan- tarum. (7*) rERDICES: 174. TETRAO norvs, "Tetrao roftro pedibusque fanguineis, gu- la alba cincta fafcia nigra albo-puncta- ta. Linn, l. c, n. 12. Carniol, Cotfarifa: Jtal. Cottorno, Germ, Berghuhn, Steinhuhn., D1AGN, Rofhrum pedesque rubri, Coliuin album, quam albedinem. | fe epit. [inea nigra, a baft roffri utrinque mata, [a- ger oculos decwrrens, defcendens per au- v5 fere ufque ad bafín colli , ubi cum [0« €ia conjungitur. In M, p, Ex comitata Toluinenft, mifdas ab Jil. Comite cog oN1N1, GALLINAE, I2! Státura T. Honafee. Caput, collum alibi, pectus, cinerea. Abdomen rufum. Hypo- chondtria nigro fafciata. Cauda rufa, 175. TETRAO eznpix. Tetrao pedibus nudis, macula nuda coc. cinea pone oculos, cauda ferruginea, flerno brunneo. din c.n "s Kem, lc.n.6 Derdix. Sonfton. Av. 'Tab. XXV, Mai: Animal. 1. "Tab; LXXXVIII oral Terebitza. tal. Pernice, Geri. Rebhuhn, BIAGN. Gula caudogne rufa. | JMaculz dug caflaneg in medio abdominis, In M. p. Pectus cinereum, nigro punctatum, Striga fufa ab oculo fingulo ad nucam. Ale fubalbis lineis variz. | 176. TETRAO tc COTURNIX. Tetrao pedibus nudis, corpore grifeo ma. , — eulato, fuperciliis ATA rectricihus mar- gine lunulaque fcrruginea, Liun.l, c.n, 20. Kram.l.c.n. 7 | Coturnix, — Jon/Ton. Ho. "Tab XXVII Meyer. Animal, '"Vab, LXXX, Cara. ug ccn H 5 123 4Q &.n:9. V. lial. Qnaglia, Quaia, ptAGX. Sfatura Turdi Merule. Corpus albido - grito -vufoque varium, In M. p. i IMas gula nigra, pectore ferrugineo albis- que lineis longitudinaliter maculato, Femina, gula albida, pectore minus ferru- gineo fed fimiliter lineato, Venit circa diem D. cron c 11, nodu iti- nerans, Augufto et Septembri M. migrans, fri- coris inpatiens, prater naturam fusc gentis, Har falaciffimus, voce fingulari in arvis a longe auditur, turgido gutture et claufis oculis elatum colium quatiens, nidum dilacerat, ova difpergit, verno tempore nale olet, autumno pingueicir. : Feniina, fubtili voce refpondet mari, incu- bans divortium facit, fovet ova 8- I2. Epifcopus quidam in Italia fola fere captu- ra harun avium feipfum fuamque fuftentat aulam. ORDO VIL PASSERES. Ordo artificialis comprehendit aves craffi- roflres, tenuirofires, canoras, fubmutas, infe- €livoras, granivoras, flructura, nidificatio- ne, moribus inter fe diverfas. Quis enim Pis sis;E.R E S, 133 combinabit COLUMBAM cum ALAUDA, CAPRIMULGUM cum FRINGILLA, TüR- puM cum HiRUuNDINE? Difficultates video, fed infuperabiles, donec latent proprietates, quibus ordines naturales innituntur. COLUMBA.- "LINN. SYST. NAT. p. 279. Nares tumide, molles, fubclaufz, —'Tibiz reticulata: Íquamis .polyedeis, contiguis, Jas tumido collo, expanfa cauda, et in- clinato capite feminam falutat, ad venerem hor- tatur murmure fingalari, et alis cum holle, di. micat, 177. COLUMBA ozxas. Coluniba czxrulefcens, collo fupra viridi nitente, fafcia alarum apiceque caudz niericante, Linn. l.c. n. 1. Carn. Golob. - Ital. Columbo. Geri, '"Vaabe, Feldtaube. DIAGN. Cerea, Macula alarum nigra iranserfa, Caudz apex fuliginofur. In M, p. Ad collum macula decolor nulla, | AL ddrnc- ri dorfo &oncolores, X24 O & 5o ^NI, UM Infinitis coloribus ludit in columbariis, vt fola fere flatura, foecunditas, et amor fief fuperfint iniatibiled, Similitudines, fabule, cula, magnas cein- pararunt huic avi laudes. 178. COLUMBA PAruMBUS, Columba rectricibus poflice atris, remi. gibus primariis margine exteriore albi- dis, collo utrinquealbo, Lium.l.c.n, 19. Carn. Griunik, Jtal. Columbo favaró, Geri, Wildtaube, Ringeltaube, * p1AGN. Zi atur colli, prope bafin utrin- que, nec io alz fingula margo, fub ha- ueris phung alique apice et. latere iu- Herno, aii fusi. In M. p. Maior priore. Roftri bafis pedesque rubri. Nidificat in abicte, quercu, fago. 179. COLUMBA mwvciENs. Columba coronata. Lizn.l,c. n. 17. DIAGN,. Caput criflatwn penuis. ercGlis. iV. E. Statura Galli. . Oculi immerfi intra macu- lam fulcam, — Iris coccinea, pupilla nigra. Ca- PA BRE s. ED 77 put; collum, pectus plumbeo-cinerea funt, Hu- meri et dimidia pars alarum colore PAalang Quereifoliz. — Alx alibi capiti concolores. Cau- da plumbea, apice pallidior. Pedes cinerei, - nigro - maculati. | JMas feminam falutaturus, capite ad pe. Qus convexo, fonum edit mugitui fumilem. Nidificat fuper arbores in cavea vivarii, foeno: et flipitibus nidum xdificans. Super ova flat, nec fedet, hinc pulli ibidem nunquam exclufi, 189. COLUMDBA T£ETRAOIDES, D1AGN. Capui eb collum migra, migredime albo margine cincia,ut in Tetraone Rufo, In V. C. Statura "etraonir euusdetii, 181. COLUMBA run TUR. | | DIAGN, Lunule ires nigrae, obliqua, utrin- que ad latsra colli. | "oT In M. p. ! E D Caput cinereum. frons albida. Regio inter Oculos et. frontem alba, — Roftrum fufcum, Pectus rufo-iacarnatum, — Abdomen cum uro- pygio album. .Dorfum rufo nigroque variuin. Cauda nigricans, apice alba, — 'libix rubra, Huic proxima T'urtur. S'onfi. Tab. XXXIII. 185. COLUMBA RISORIA, 126 - Onnpo VL DIAGN, Luzuula unia um collo vetror[um albo margine cinta. In M. p. Carnioliz indigena. Dorfum immaculatum, Alzx rufefcentes. Jas poft quamlibet falutationem | duos paífus facit femellam verfus. In gyrum non agitur murmurans, contiguus coniugi dormit fidiffimus, interdiu cachinnat. Columbas Z'urturem et Riforiam Linuoi non adgnofco, nam indicam utramque vocat, et ita defcribit, ut cum noftra vix aliquid coin- rnune gerant, 183. COLUMBA PASSERINA, Columba rectricibus remigibusque ob[cu- rioribus, corpore purpurafcente, roftro pedibusque flavis, Liz, l.c. n. 34. DIAGN. Satura Zf[mqude. Rofirim. pedesque vubri. Ale migro - maculata, In Zericz torrida rupibus et arbuflis ca-- ptam Vivario Czf, intulit Cl. Z'acquinius, Roftrum apice nigricans. Caput cinereum, fufcis maculis variegatum. — Pectus cinereum . fufco macyatum, Alx fobincarnates | PASSERE:S, 127 ALAUDA. LINN. SYST. NAT. p. 297. Digitus poflicus fubreQus, ungue proprio non longior. Tibiarum camenta quatuor pri- ma fuixequalia, Remex fecunda lopgior. Na- res Íetulis tecta. 184. ALAUDA ARVENSISs. - Alauda reclricibus extimis duabus extror- fum longitudinaliter albis: intermediis | interiori Wateve ferrugineis, ium. l, c. n, I. Kran. £l. p, 362. n.2. , Alauda. — Jonffon. 71v. 'Vab. XXXVII, AMeyer. Animal, 1. "Tab, XCVI. Carn. Lauditza. Ital. Calandra. : : Germ, Feldlerche, * DIAGN. Suave cantillando Jpiraliter gthera jeaudit jun&a conjugio. | In M. p. Arbitror latitare hanc volucrem hyberno tempore, Jo£anille albz adinftar, ut primo » vere evigilans arva. petat nivibus feminuda, ac indefefía fiftula plaudit ridenti Flora. . « Zllande aucupium autumnale dliciofum fpeculo et rete tractili; — dp BUR siia 128 Onpo VI, Alauda rectricibus nigris: extimis duabus margine exteriori albis, capite criftato, Linn. l.c, n. 6, Alauda crifta dependente, Kram, Ej. p. |. 362. n. t. Gerin. Kothlerche, Schopflerche. DIAGN, Criffa depeudenr, metu erigenda. In M. T. Rectrix extima uno latere rufefcens, Di: gitus pofticus ungue proprio non longior, 196, ALAUDA ARBOREA. Alauda capite vitta annulari alba cincto, Linn. l. c. n. 5. DIAGN. Reffrices fufco: prima exteriori [a« tere feinialba, .In M. p.. Carn. Zippa. Ital. 'l'ordina. German. Schinervogel,. | Dilcedit fub finem zltatis, hyemis inpatiens, Pinguelci ut Z'urdus. 187. ALAUDA sr1NOLETTA, Alauda rectricibus fufcis: extimis duabus oblique diridiato - albis, Lini, l, c. n; ?« Carn. Mala Zippa. Ital, Quina, 11 bIAGN, PASSERE s. 129 DrAGN. Caput fufcum immaculatum. Digitur poflicus wugue PM io lougior. In M. p. . Roflrnm tenuius et longius, quam in prio- ribus, —Reclrices nigricantes: extima fere 4ota alba, alia vero huic proxima ad apicem alba, ^. Hybernant nonnullz circa aquas hyeme ca- Jidiores. Nidificat in paludibus fubalpinis, 188. ALAUDA 2RUMALIs. Vidi quatannis hanc fpeciem in montanis Comitatus T. yroleuf. *. Hec minor priore. Subtilius et crebrius fibilat, — Evolat ex arvis Papa fatis et flatim iterum fedet. | Migrat Octobri M. gregatim, — Hyemem p. tolerat. Aquas non amat, Abltalis ibi- dem dicitur Sguizzetina. STURNUS. LINN, SYST. NAT. p. 290. Nares femiclaufze membrana convexa, 'Ti. biarum fegmenta 8: terio et quarto majoribus. 199. STURNUS VULGARIS, Sturnus roftro flavefcente, corpore nigro punctis albis. Liam, l, C. n. I. veg : 130 Onn»o VI. Sturnus vulgaris, J'onffom. Av, p. 109, 'lab. XL. Carn. Stad. Iíal. Storlino. Geri, Star], Sprehe, pn1AGN. Corpus viridi-violateoque. migri- £815. | | Dorfum e£ abdonen albis pun&lis varizgata. In M. p. Statura fere. T'urdi Merulg... Roftrum ver- no tempore flavum, autumno nigricans, Pal. pebra inferior fubnuda, Lingua canaliculata, emarginata: fegmentis ciliatis. Pedes rubelli. . Gregarius, armentorum greges adit, curfi- tat, infe&a venatur, Corvi /ulgarir confortium amat, 190. STURNUS rvuTEorvs. Sturnus luteus, eapite fufco, pectore ma- culato, alis fufco - luteis, iun, S. N. XI, n, 2. DIAGN. Pultrr. Capite, gula, cauda, alirque nigris, Faftia alorum alba. / In. M. T. 1931, STURNUS ngoszvs, PAsSERES. . 331 'Turdus fubincarnatus, capite alis cauda-- que nigris, occipite criflato, Lim. S, N. XI. 294. n. 15. "Turdus rofeus. — K/ein, Hiff. dv, p. 134. n, XXXVII. | Merula rofea. Tonfíom. Av. "Vab. XL. Germ, Rofenfarbige Droflel. | DIAGN, Niger. . Rofto vero colore tinfla fuut dorum, ge- Qus, abdomen, ani vrpio. In M. p. Statura Turdi lliai. ^ Roflrum offeum: mandibula infer, bafi nigra. — Pedes roftro con- colores, 144 Differt a. Siurno l/uígari fola mandibula fuperiore magis convexa. | 392. STURNUS corra R1S,' DIAGN, Currafceur, fufco maculatus. - Gula alba fufco maculata, Hypockondria rufa. —— In M. p. Caraiolicur, et ex Cariz£hia miffus; Statura Lari Collur, Corpus fuperne cb- Ícurius, maculis dorfalibus maioribus, Roflrt mandibula fuperior fufca, margine verfus ba- fim pallide luteo... Mandibula inferior flave- Ícens, apice fufca, — Álbedo in collo dilatata et nigr bafi juncla, — Pectus fufco - cinereum. | Pu s e 152 Otb90- VL Abdomen rufum, przíertim ad latera, | Uio. pygium. albo-fufcoque varium. Kemiges ni- gricantes, apicis margine et latere interiore ru- felcentibus. Remiges fufcz, apice pallide ru. fx, Femora fufca, — Pedes cornei coloris. Volucris folitaria, rarior, infectivora grani- voraque, motitat caudam, fubmiffa ac tenui voce cantillat, latebras quari$ dormitura, ^ ' TURDUS. LINN. SYST. NAT. P. 168. Tibiarum fegmenta duo tantum prope di- gitos, alibi nulla. 193. TURDUS vrscivonvs, 'Turdus dorfo fufco, collo maculis albis, roftro flavefcente, Linn, l.c.n. t. "T urdus pedibus fufcis, alis fubtus albeati- bus. Kram, El. p. 361. n. 6. | Grm. Zarer. ptAGN, Ze funt alg fubtus una. tum. ab- dowine, wuropugio, femoriburque Pedes fujci. In M, p. Macula albida utrinque inter roflrum et oculos, Caput fupra, collum, ani regio, ci- nerafcentia. Gula et pectus ferruginea funt, ni- groque maculata, Alarum bafes dorfo conco- lores, Remiges fufcze: 1-5. exteriore latere. albentibus. Recirices fufcz, e TNNT E KOPB AU SUSSEHNUE S; 133 194. TURDUS »riraAR1Is. 'Turdus rectricibus nigris: extimis- mar- gine interiore apice albicantibus capite uropygioque cano. Lium. l. c, n, e. Kram. l. c: n. 7, Carz. Brinauka, . Ital. Gardena. Germ. Krannabeter. PIAGN. Hypochondria e£ uropugium. alba, . nigro maculata. ires. pedesque. uigri, : In M. p. Caput canum, — Roftrum flavum, apice fu- fcum. Pectus rufum, nigro maculatum. Abdo- ihen album, Hypochondriorum maculz coni- cz. Dorfum fufco-rufum. Aniregio capiti concolor. Alz fubtus albx. Remiges fufcx. Migrat Novembri M. 195, TURDUS MUSICUS. e 'Kurdns alis fubtus ferrugineis , Jibéo! fu. perciliorum- albicante. Lima.l.c. n. 4. . - Turdus alis fubtus Ochreis, Kram. PA 361. n. 8. Carn, Drofich, Puofeh. Atal,. "Tordo.. OR N o Geri, Droffel, Weindrofchel, guis —" | V ipei 134 Dix ibo "ME DIAGN. Caput eum collo fupra fafcia. Digiti fubtus flavefceutes. In M. p. Venit cum Sco/opace Ruflitola, e£.cum ea- dem difcedit. n apice abietis fuave cantillat, Dclectatur baecis Sorbi aucuparie, .|Crategi oxyacanthz , et Cerafír, qux paflum prapagat difperfis nucleis. Autumno pinguefcit, Capi- tur retibus et vifco volucris fapida, 196. TURDUS ir1Acvs. "Turdus alis fubtus flavefcentibus, rectrici-- — bus tribus lateralibus apice utrinque al- . bis, Lenn.l.c..n.3. "Turdus IHiacus. Me; yer, 4fuimal, 1. "Tab, LXVII. Germau; Winterdroffel, DIAGN. JWinor priore, migrat Novembri M, Hipocthondria ferruginea. In M. p.. Melius. diceretur 7'urdiur hyjemalis , cum in determinatione 7/iac non conveniant Ornitho- logi; Alemiur enim huic negat lineam albam fapra oculos, quz femper adeft; Linmai defi- nio hanc fpeciem non oficiiditi Kramerus habet determinationem Turdi Zufui, NT: ma vero //ari. 197. TURDUS nznvLA. PASSERES 155 "Turdus ater, roflro palpebrisque flavis. Linn. |l. c. n. 22. Kram. l.c, n.3. Merula. Jonflon, Jv. p. 10$. 'T'ab. XL; Meyer. Aaimal. M, "Tab. LXVIII. Carn. Kofs, Ital. Merlo, Geri, Amfel ; Amaz]. DIAGN. Zofusmiger, aut migritans. In M, P. JMas, niger; roflro pedibusque flavis, au- - tumno fufcis Íxpe una cum roflro, Femina, fufca, rofiro pedibusque Bulcis. . Nidificat in fruticibus. — Nidus ex luto, in-- terne fueno, externe mufcis veflitus, Ova po- nit 4-5 viridi - marino colore tincta, fufco-ma- culata. Mas fibilo rudi floram prxnuntiat, ter- ritus caudam erigit, migrat autumno cx alpe- ftribus in planitiem calidiorem, fed ct hyemem tolerat, | 198. TURDUS TORQUATUS. 'Turdus nigricans, torque albo, roftro fla- vefcente, Linn. lc, n. 23. Kris Ec. n. 4. Merula torquata. - gonfton. Av, WS. AXAXIXS.: ies | . Geri. Ringamfel. PIAGN. Aigrianf,: 135 (Ri n.6 «ME; Ü- Feftia transvería c£. alba inter. collum et pecius. In M. p. Roflrum flavum, apice fufeum, — Caput fuleum, plemarum oris rufefecnibus. — Gula fufca, albido ruüfoque varia. Pectus nigricans, marginibus plumarum albis, — Alz fulcz, remi- ge tertia longiore: omnibus, excepta prima, margine exierioro olbidis. Alc fubtus. albidz, fufco- maeulate. — Recteices fufce, imimacula- tz. Pedes fufci, io 199; TURDUS s AXATILIS Turdus capite cxrulee, cauda ferruginea. Kram. Él p.360. n. 2. Linn. ]. c. n I4. Carn. Slegur. 4tal, Onarololo. montano, Geruan. Steinróthel, — : D1AGN. Cupu£ et collum plumbeo - cerule- fceatia. | : Cauda c£ femora ferruginea. In^NT, 5p, Paulo minor Tvwrdo lliare, — Roftrüm ni- erum; mandibula fuperiore novem lineas lon- gi, a2p'ce déflexa, — Lingua duas lineas ad ba- ln laia, f»ptem longa, fuperne plana et ferru- ginea, fubtus corneo colore tincta, apice fufce- , cens, bifida; fegmoentis lacero-ciliatis;. Dor- PAssER:ES 137 Ínm albidum. — Pectus, abdomen, uropygium, bafes alarum fubrus, caudz colorem habent. Alaram . bafes fupra nigricantes. Remiges fu- Ícx: prima longiore, tres unicas, et novem li. neas longa: feptem poflicis apice albis. Re- K&rices duz medix obícuriores. —"Tlibix decem lineas longe. — Digiti fubtus fordidi, Venit Maio M, et in hac nuptiali vefte de- fcripta fuit. Migrat Septembri. Nidificat in- ter faxa. Ponit ova s. Frequentat cafas et flabula montana. — Strzgem. adit Fringillariam. Motftat caudam. — Viétitat infectis... Muficen diícit, EO XA. KINN. SYST. NAT. p. 299. Ne LOXIAE cum EMBER*UZIS 2Uf FRIN- GILLIiS confundantur, caracterem dabit ro- ftrum craffum, ad latera minime compreffum et angulo quali recto fimile. | 200. LOXIA cuünviRosTRA, Loxia roftro forcipato. Linn.l. c; n. 1. Kram. El. p 365. n.2. Curviroflra. Meyer. Animal. Y, "Vab. IV. Germ. Krumíchnabel, Kreuzvogel, BIAGN. pex mandibule fuperioris door- oo fum, inferioris autem furfum fixus. ys 138 On»o VE In M. p. Avis ftolida, frigoris patiens, rubro et fla: vefcente éolore- varians, pinos diffeminans, ro- ftro adfcendens, apoplexiz obnoxia, cicuratuf in agis pro magico megnete a nimium credalis, przfertim fi riandibub fuperior fini- fitorfum da fe prodat, 201. LOXIA coccoTRAUSTES. l.oxia linea aiarum fimplici alba, reclrici- bus latere tenuiore baícos albis, | Lin. lc ns». Cari. Diefc hk. Zn iJ. Yri fone. Geris, Kernbeifser, Nufsbeifser. niAGxX. PRoffrum craffffinum. Remiges primarie uigra. In' M, p. Farist y, Capite nigro, dorfo cinereo, collo pectore abdominisque parte maxi- ma rubris, cauda nigro-violacea, fubtus fous: alarum fafcia albo - ci- nerea, Capite alis PAalen Quercifolie con- ; colore pe&toreabdomineque Var. 3. . Capite nigro, collo thorace abdo. mincque Midbacd ss carneis, dorío cinerco, alarum | fafcia albida, cau- da alique lar. x et 2. l ^ 3 / PA Ss5b55H s 139 : — 4. Toto corpore nigro, roftri mandi- bala fuperiore. longiore, pectore ab- domineque rufo - maculatis, alis absque fafcia. 4 — $. 'Toto corpore albo, exceptis remi- gibus, Var. 1-4. in M, T. 5. n dono Z//. L. B. à Brivido. 202. LOXIA rvzR&HUuLA. Loxia artubus nigris, rectricibus caudz, re. migumque pollicarum albis, Linn. ji Cy n. 4. Pyrrhula. Jeyer,. Zfaiual, M. Tab Vi. Cara. Gimpl. Jtal. Gimpel. | . Germ, Gimpel. | .DIAGN. Zfrtus nigri. In M, p. Hyemis patiens fibilat in fylyis, "oom eft fexus unus. Muficen diícit rudiffima volucris, ne facile de ingeniorum fertilitate defperent Mortales. 203. bed Hon PE RM | Loxia rubra, facie nigra. Lim. 1. c. n. 5. SBIAGN, Tota rubra, uma cum ro[Iro.. | Femora tageu magis fufta. 140 Onpo VI In M. bor Apta nomina rebus inponenda; nec inno- cens ftudium fit turpe infirumentum, quo reli- gio aliqua ludibrio exponatur. | 204. LOXIA TOoRRIDA. piAGN. Nigra, Pe£flus una cum abdomine caftaneum, Re&lrices dug medi longiores. — . | In V. C. primo introducta a Cl. Jacquinio, quo przfente hanc et alias rariores aves ibidem deferipfi. : 20$. LOXIA szniNUSs. Fringilla Serinur, Linn. l. c. p. 320. n. 17. Fringilla vertice, collo antice , pectore et uropygio favis, dorfo vitefaitas: remi- gibus rectricibusque nigricantibus mare gine albis. Kram. El. p. 368. n. 7. Serinus.. Gefner. J'onjten. dv. p. 102. Carn. Gülitích, Jtal. Sverzslino, | Gerii, Hirn-Grillerl.——— T FA biAGN. Statura Emberizm Spini. Tota luteo fufcoque varia. 1n M. pe s Nares ovatz, plumulis teckz, Remiges . 5 zquales. Ciida forcipata, ^ PAssER.E S 141 Gregaria verno tempore flridet in pomariis, delectatur feminibus Braffice et Caunabis, oeflro percita mn in aerc rapitur firidens, expan- fisque alis fcfe feafim | in atborein denuo de- mittit. 206. LOXIA CHLORIS. . Loxia flavefcenti - virens, remigibus pri- moribus antice luteis, "rectriciita late- ralibus quatuor bafi luteis. Liun. Lc Moo, Chloris. JHeger. /4ninial. M. 'Tab. XXVIII. Cara. Grindling. Ital. 'laranto. Germ. Grünling. DIAGN. Superne cinerafcens, fubtus flava, 4dbdomen iuter femora album. Rumiger vellricesque fafea. In M. p. Nares fetulis tecta. Lingua Loxim Serini. Hurneri flavi. Remiges margine exteriore, ef rectrices quatuor exteriores bafi flavz, - 207. LOXIA CYANEA. Loxia czrulea, remigibus rectricibusque nigris. Ligm.l. c.n.22.. D1AGN. JMinor Loxia Serino. Carulea, alis caudaque nigris. Mifit Celeberr, L 1. Gronovinr. 142 Onpnbpo VI EMBERIZA. LINN. SYST. NA T. p. 176. Roflrum craffum, ad latera modice com- preffum, verfus apicem magis attenuatum. 208. EMBERIZA MELANOCEPHALA, - Emberiza capite nigro, Klein. Prodr. p. 92, n. X. i pnraGN,. Playa. Caput igruu. Dorf rufun.' in M. p. Statura fequentis, — Nigredo capitis exten- ditur ufque ad medium colli, Flava funt pe- ctus, gula, abdomen, femora, uropygium, La- tera pectoris rufefcentia. Rermiges fufcz, mar- gine albidz. ^ Rectrices imunaculatz pallidio- res. 209. EMBERIZA ciTRIKELLA. Emberiza rectricibus nigricantibus: extí- mis duabus latere interiore macula alba acuta, Liuu.l. c.n. 5. gula pectoreque flavis, Kram, El. p. 370. n. T." Einberiza flava, Meyer, Zdaimiat, T, "Tab. XCIV. Caiz. Sternardt, Ital. Sineardola, PASSERE S. 143 German, Ammering, Goldammer, Ems merling. | DIAGX. Supra fufto rufoque varia, fubtus, flavefzens. Petfus rufo- flavoque varium, In M, p. | AMas Gula flava, caput itidem. flavom, nu- ptiali tempore, V ens fimiliter coloratus, Ani regio rufa, plumarum oris albidis, Remiges nigricantes, margine lateris externi luteo, Re- trices pariter nigricantes: extimis duabus ima- cula alba lanceolata in latere intermo. —Autu- mno luteus color eluitur et przvalet 1 rufus, Huic caro fragilis, corpus frigoris patiens, cantus fubtilis, " 210. EMBERIZA naARBATA., Emberiza reclricibus nigricantibus: exti- mis duabus latere interiore alba acumi- nata macula, gula lineaque a roflro per aures nigris, Kram. l. c.n.2, DIAGN . Caput cinereum sigro maculatum, Linta nigra t bafi roftri Ji uns flexa, auri et oculi cantho exteriori inferia. in M, p. Statura E. Citrinellz, — Gula albida, Pectus. totum fere cinereum, Abdomen rufum. Uro- rd rd 144 Onpnpo VI pygium pallide rufum. ' Dorfum rufefcens, ni- gro maculatum. | Remiges nigrz, lateris exter- ni margine albo. —Recirices nigra: extimis duabus fupra medium albis, rachi nigra ; inter- mediis binis fufcis, acuminaus, margine rufe- fcentibus, i JA Hyemem tolerat, vocem edit (zip, zip), feminz nülla barba. EM gERIZA Cia LINN. 41r, EMBERIZA canpvErrs. Fringilla remigibus antrorfium. luteis: extima immaculata, rectricibus duabus extimis medio reliquisque apice albis, Linn, l.c. p. 318. n. 7. Kram. l.c, p. 565. n. I. | . Carduelis —Tonfou. Jv. Tab. XXXVI, AMeyer.. Animal. 1, "lab, XCII. Carn, Stig'tiz. . Jtal. Gardelino, Geri. Dillelfink, Stigliz. DIAGN. ZYons coccimnea., F'euter , remiges retiritesque nigra. Remiges priuug. (ultima excepta) interno la£ere infra medium. flavm, — , In M.p. Circa baíin roflri circulus coccineus, Ko- firum ipfum albicans, apice fufcum. — Pectoris latera rufefcentia, | Alba funt. gula, aurium M rcgio, , * Pa s$simms. 14$ regio, femora , et remigum 'apices, exceptis Í-3. Bon culos: , Suave cantillat, nutritur in cavea femine Codi ,hybridas proles procreat cum Cezaria, de! EBatué feminibus Dip/ad, Cardui , Cirfii. Migrat poft primas brümas, 2ar2. EMBERIZA seiNus. Fringilla remigibus medio luteis: primis quatuor ohh. rétricibus bafi. flavis apice nigris Li, 1. 6, n. 25. Kram, ibid. n. 3. Spinus. Jouflon. 71v. p. 98. Tab. XXXVI. Meyer. nuimal. Y. "Tab. s . Carn. Saisl, Kal. Lugerino, Lagero. Gerinaz. Leilel, Leder. DIAGN, Subiu. fva, Tune nipritanr, In M, p. Statura Loxig Serini. Gula mafcula nigra. Abdomen albicans; Alx nigricantes, fafcia flava. Diffeminator fui et Betulz, migrat gre». gatim Octobri M. 213. EMBERIZA znuMALIs. PIAGN. Corpore fubtus, froute el oculorum regione citrinis. eges. collum Mundi: latera, cintr £a. K * 146 Onpnpo VI, In M, p. Statura prioris. Anus citrina. "Dorfum fufco. flavum. | Femora albida, Remiges fu- fcx, margine exteriore citrino, Ab incolis allis Flenmarum Comitatus Tyj- rolen/is , ubi avem hanc fxpe vidi, dicitur Ci- £roncllo , alitur in cavea femine cannabis, capi- tur Novembri M. virgulis vifco obductis, 214. EMSERIZA NIVALIS. Emberiza remigibus albis : primoribus extrorfum nigris, rectricibus nigris, la- teralibus tribus albis, Linmu. l.c. n. 1. -BIAGN. Lutea alboque cinerea. Nuca nigro puncta, In M. T. Roflram pallide luteum, — Dorfum grifeo nigroque varium, Remiges intimz totz albz, aliz fufce, — Rectrices primz quatuor utrinque albx, apice aut latere externo ad apicem ni- gre. Pedes nigri, | 215. EMBERIZA rvcTvosa. DIAGN, Nigra. Diarba thracica, fronte, pe&iore, abdomin:, "uropiugio, e£ ani regione * albis. In V. C. Statara Pari majori. Roflrum nigrum. Linea alba incipiens a fronte et definens utrin- LI PU S & &. RE $ RAT que in nuca. [n medio ale fingule macula alba. -ar6. EMBERIZA rARADISAEA, Emberiza fufca, pectore rubro, reclzici- bus duabus longioribus B euniiaatis, ind termediis duabus longiilimis. Lian. ]. DE on. 19. " 5»IAGN. Nigra, Infra nucam fafcia lata, fufto- -ferrugiuta, -— Vibdomen aíbidum. Ree&rices duce penultuug longiffina. In M. T. An diverfa fit E. P/iftacea, videant autoptz. FRINGILLA. LX MEDNN. SYST, NAT, WES. ... Rof(trum craflum, ad latera minime com- preflum, fenfim convergens. 217. FRINGILLA cozrzns. Fringi:la artubus nigris, rem'gibus utrin- que albis: dos prinis iromaculatis, Poo: duabus oblique albis, E l, c. n. 3. Kram: Ef. p. 367. n. 4. Fringilla. ouf on. /fv.p. 99 "Vab. XXXIII. Mayer. Animol. M. "Tab, XXX. Carn. Schinkovitz, K 2 14$ Onpnpo VI Ital. Finco. Geri Fink, DIAGN. Rif)ricer nigricanter: "extimir dua- bus fupra medium imieriore latere plus minus albis. Tecirites apice albo, cum. aliqua flavedine. In M.*p. | |Mar nuptiali toga. fuperbiens, zelotypus, erinniens, canit florente Cormo. mafzula , nidi- ficat in arboribus, videt filios filiorum, tacet initio canicule, migrat Octobri gregatim, etfi aliqui una cum feminis hyemem tolerent, De- vaftatur in aucupiis feductus a fratribus caecis, retibus aut vifco captus: 218. FRINGILLA moNTIFRINGILLA. Fringilla alarum bafi fubtus flaviffima, Linz, l.c.n.4. Kram, El. l.c. n,3. Frinzula montana, fon/fom. /dv. "Tab. XXXVI. Cara. Pinofch, Jtal. Finco montano, Gerin. Nicovitz, Queker, DiAGN. Zlarum bafer fubtus fericea flave- ding fing. In M. p. 43 lar, capite, dorfo, colli lateribus, àlis cau- daque nigris; roflro flaveícente; gula pecto- reque rufis; abdomine et uropygio albis; alis bafi fuperne rufis. P&siíxrmss:..'7 19 Femina, capite et coili lateribus fubcinereis, longitudinaliter firiatis: Ílrigis a nuca natis; gula albo cinerea cum aliqua tinctura rufa; pe- Core carneo-rufeícente; remigibus rectrici- busque fufcis. . Migrat gregaria circa finem Octobris; ama- tiufculam carnem habet, facile capitur. 219. FRINGILLA cANNABINA, Fringila remigibus primoribus reclrici- . busque nigris utroque margine albis. Lizn. ]. c. n. 2g. Krau.l. c.n. 8. Linaria. Jonjffon.l. c. Ital. Faganello. Grim, Hánfling, Flachsfink. * ed * DIAGN, Amiges e£ rüoQwices Wigricante, margiue abo. ut In M. p. : dnd JMas verno tempore pileo pectoreque rubris. Plures familiz fimul migrant, capiuntur rete tractili, | | mou Á - 220. FRINGILLA powrzsTIiCA. — ! Friagilla remigibus rectricibusque fufcis; corpore grifeo nigroque, fafcia alarum alba folitaria, Lin. l. c. n. 36. Fringilla remigibus rectricibusque fufcis, gula nigra, temporibus ferrugineis, uzo- pygio teflaceo. Kram. l. c. n. 10. K 3 150 Onnpo VI. Carn. Grabetz., d j liul- Pallete;- c Geri. Sperling, Hausfpaz. DIAGN. A'euiger reGiricesque fufco, exterio- re margine ferrugimea. Faftia alarum alba, In M. p. Ruralis, gregaria, granivora, cerealibus in- fena, epilepliz obaoxia, non migrat, - JMar ps nigra, oculis atrz asbl im- merfis, albaque macula prope externum' oculi | Hirn florente Primula acauli rudi cantu hymenza canit, falaciflumus, ut triginte vici- bus, ac plaries etiam, fine quiete, cum eadem fahiffiia coeat, Blürk: quoque mariti pro UXO- re certant iovicem cum firidore fingulari, Funina gula nigra et macula oculari, nec non fafcia alarum albà carens, fub tegmine ni- dum zdificat, aut aliis avibus vi iniqua furatur, ovi quina ponit, videt alteram generationem, et filios fuos nutrit etiam extra nidum, ut zs. yundo Ruflica. Varietat:em albam totam Labaro utiffun ouf fideo. 221. FRINGILLA woNTANA. Fringilla remigibus rectricibusque fufcis, corpore grileo nigroque, alarum fafcia alba gemina. Linn. l.c. n. 37. PAssERESM ISI «n Fringilla remigibus reclricibusque fufcis, vertice Ípadiceo, uropygio virefcente, - Kram, l. c. n. 1 1. Ital. Zilega. Grm, Feldfpaz.- niaGN. Fafiia genina alba in dla f f gula Uropuygium virefceuse In M, | Minor priore, pariter gregaria, ruri de- gens, nidificat in arboribus turribusque, T 222. FRINGILLA. MARIPOSA, -DIAGN. Zhuethagflina funt caput et collum. Rubrum corpus. fubtus. iride dorfum. . da V. G Statura Fringille celibir, Circum oculos. atmofphzra aurca, Remiges fufcx., Incole in Zmerica vocant /Maripo[a, qua r VOX papilonem fignificat. Cl. TAIN MOTACIERA. Roftrum tenue, Lingua bifida, Denticu- : lus fub apice mandibulz fuperioris. Sedens caudam motitat, arboribus vix infi- det, currit et ambulat, didi i in terra parat et vocem m aliquam edit dum volat, | ap AE Ur Ka * , I$2. | Onpno VI. 223. MOT ACILLA crw.CLUS. Sturnus wge, pectore albo, Liz. ]. é. 290. n. Motacill à vere albo, capite et collo piceis, corpore nigricante. Aram. Ef, P. 374. n. 3. Carz. Povodni kofz, Ital, Merlo d'acqua, Gerinan.. Wafleramfel, Bachamfel, PlAGN. Guía ef. peius alba fant. "Ibdomen. rufum, In M. p. Caput et collum fufco.caftanea. — Dorfum glauco Ev e varium, Hypochondria fufco- cinerea. Remiges fufcz, apice albido. Rectri- ces totz fufca. Avis folitaria, denfis induta plumis, frigori refiftens, fuper glaciem captillans, curfitát in littore, celeriter rectaque volat, umotitat cau- dam, victitat larvis inlectorum aquatilium, fub aquis mergitur, validos ungues duramque car- nem poffidet. ; JMotacillam effe docent lingua, volatus vo- calis, et fegmenta tibiarum. *. Junior xtas abdomen pones album habet, -- 224. MOTACILLA arza,. | Moracilla pectore nigro, rectricibus dua- bus lateralibus limidiato oblique albis, Liun, l.c. n, 11. Aram. l. c, n, 1. PE suExu. 155 Motacila, — Meyer. zumal. YE. "Tab, LXXVI, . | Car, Pliska, Paflaritza, Jlíal. Squaffacoda. Germ. Graue Bachfielze: pniAGN. Peíus migrum. In M. p. Colligit infecta circa aquas, in tectis; aeris pratifque. — Cantu prodit et fequitur Fulyonem Tinnunculum. | Septembri et Octobri latibula querit, verno tempore evigilat, dormit in Salite, 225 4MOTACILLA rrAva. Motacilla pecore abdomineque flavo, re- Chricibus duabus lateralibus dubodio oblique flavis. Lizz,l c. n.12.. Kram. Ec ud» 3. Motacilla flava. /Meyer. Zfniial, Y. "Tab, LXXVI. * Iíal. Squaílacoda d' acqua, Germ. Gelbe Bachíielze. Dn1AGN. Co nffens i i omui tate e fex efa aropygium flavum. | , In M. p. Rivos fequitur non gregaria, nec migrans; rectrice prima alba, Foeghes albis, "a ci- nereo, K5 154 O,n n0 ,Vi.« 2367 MO TA CÍLLA 239ARUEA., - Motacilla flava alia. — Zlfdrovand, Ornith. Luv Cum Sylvia flava, VIL. Kjeiz. Prodr. 44v. p. 78. Sylvia flava, cauda irrequieta, Boarula Zriflot. Klein. Stem. du. p. Y4. Motacilla minor, flava. K/en. Hift, Av, p. 140. n. VII. : Ital. Boarina. | Germ, Kuhflelze. DiAGw. J/[mor priore, gregaria, mec aqua- Lica. In. M. p. Migrat Octobri, Adit ereges armentorunr in palcuis, curfitat et infecta venatur circa eo- rum Orà pedesque, vocem edit acutam, dillin- ctiffima a priore, SYLVIA. Gens tenuiroflris, infectivora, canora, gar- . rula, inquieta, arboribus infidens, flrigi illudens, ibigrans, faltitans nec ambulans, vocem nul-. lam edens dum volat, 227. SYLVIA LUSCINIA, TOU Motacilla rufo cinerea, genuum anulis cinereis, Ling.]l, c. n. r, Kram, El P. 375. n. 9. PasszmEs* 155 Motacilla' toto corpore rufo, fubtus palli- diore. Kram. l. c. n. IO. 1" Lufcinia. jonfton. 44v. p. 127. Tab. XLV, Carn. Slauz. Ital. Roffignollo. Gerii.. Nachtigall. niAGN. Superue pallide vufefcens ,. 1 dn albida. ; Cauda rufa. In M, p. Gutture fonoro et indefeffo vocem belle modificat fedens in vinbra dum phocbus igneani comam fpargit, aut luna argenteum pandit vul- tum. Pret Vi ipera: falcinum Luftiniam in in fauces trahens, minime fabulofüm. Ad cantum: excitatur mulica et larvis. T'onubrionis Molitoris. 228. SYLVIA CURUCCA, Motacilla fupra ficu fubtus albida, rectri- . cibus fufcis: extima margine t tenulore ! alba. Linum. lc. 5.5. Ital. linuchetto: Gern. Spottvogel, DutM IM * DIAGN. Supra fufceftens , fabtus elbida, Rdirix extinia laiere& exteriore alba. In M. P. i Avicula inquieta, earrula, .fimia aliarum, ftate in hortis pia frcquentans, 156 OnPo0o. VL 229. SYLVIA ATRICAPILLA, Motacilla. teftacea fubtus cinerea, pileo obfcuro. Lim. l c.n. 18. Kram. ]. v. D, 13. | Atricapilla, Jonflon.zv, p. 129, l'ab.XLV, Ital. Capo nero. | | Germ. Schwarzplatl.' pn1AGN. Subtur albidior. Caput pilto nigro tetfum. In M, T. 49e SYLVIA oENANTHE. Motacilla dorfo cano, fronte alba, eculo- rum fafcia nigra, Linn. l, c; n. H5. Motacilla dorfo cano, fronte uropygio et linea fupra oculos plbag Kram, l.c, n, 4. Cava, bella, | Ital. Cullo bianco, Germ. Steinfchwazer, DnIAGN. Cauda alba, apice migra. In M. p. Circa Duinum fuperne alba eft; cula, alis reclricibus intermediis fere totis, "aliarumque maculis binis atris. Nidificat inter faxa, venit Aprili M. migrat Septembri. 23:1, SYLVIA RUBECULA. PassrEeEmEs 157 Motacilla grifea, gula pectoreque fulvis; - Linn,l.c.n.4$. Kram, l.c.m.13. Carn. Smarnza, 'Tafchitza, '"Tafchtza, Jíal, Petto roffo, Pitardello, Petuzzo. Gerii, Rothkehlchen, Rothkrópfl. DIAGN. Guía cum peclore fulva, In M. p. Circa equinoctia venit et migrat, etfi alique hyemem ferant, In SEL mufcas deftruit, 232. SYLVIA PHoENICURUS, Motacilla gula nigra, abdomine rufo, ca- pite doríoque Cano. Linn. ]. c. n. 34- Kram. l.c; n. rr. Jíal. Scorfolato, Quaroffolo. . German. Rothíchwünzchen,, Waldroth- Ichweifl. DIAGN. Guía niava. Petius et fuperior gars abdominis, una cumi cauda, vufa fuat. InM.p & IMas, verno tempore, fronte alba, guía ni- .Sra; autumno autem fronte cineralcente; gula bafi albo maculata. Migrat Septembri, / IAUAN 233. SYLVIA TITHY S, . Motacilla remigibus nigricantibus, reclri- cibus rufis: interme dio pari nigro ex- trorfum rufefcente, Linn, S. N. XI. n.232. 158 KO. &4 0; 0, ,3VE € Ital. Moretto, 'Girii. Hausrothfchweifl. pIAGN, Aerices cum ani regiont rubra. In M. p. liar fopra cinerafcens, gula pectoreque nigris, abdomine inter femora albido alibialbo nigroque vario. | Femina. Tota fufco-cinerea, | Statura prioris, etfi Kramerur,], c. n. 12. du- plo majorem faciat. Utrique fexui rectrices dux mediz fufcz, alix verfo ad apicem fulfcefcentes. 234. SYL VI A zv A. D1AGN, Zl, dorfum, aurium vetio fufco rüfoque varia. | Gula alba, ^ LE Collum cum pe&ore fubcinereum. In M. p. Abdomen albidum. Rectrices et remiges fufcz, lateris tenuioris margine rufefcente. Ca- put fufco cinerafcens. Migrat cum Sy/via Rubecula, an. hzc AMo- £acilla 19. Kran. 235. SYLVIA scHOENOBAENUS? Motacilla teflaceo -fuíca, fubtus pallide . teflacea, capite maculato. Limm. l. c, n. 4. | .. dÉial. Grifato. a ; PASSERES 159 D1AGN. Supra pallide rufefcens et fufto fiia- culata. | Guía cum. pe£ore vufefcens. Zdbdomen £t uropygium albidum. . ]n M. P. Macula albida fupra oculi catittad. exter- num. Fafcia alba ad bafim alz, Rectrices acumi- matr, | Nidificat in terra, fedet in apice plantz, migrat ante florefcentiam Co/chici. | 236. SYLVIA musciPET A. Mufcipeta, S'onflon. v. Tab, XLV. valde accedit. A Cara. Pontza, Ital. Grifatto baftardo. D1AGN, Guía nigra. AMacula alba ad latera colli ubringue, alia- que in medio alg ff nula páriter. alba. In M, ji Superne nigra, parvisque Hose a daba Pectus rufum, | Reclrices obtuliufculz. | Migrat Odlobri M. 237. SYLVIA RUBETKA. | Motacilla nigricans, fuperciliis albis, ma-. cula alarum alba, gula pecloreque dar . 4Nefcente, Linn. L C.'D.16. Alia ficedule, five atricapilla. Soufton. er '['ab, XLV. 160 Onpnpo VL DIAGN, Superue fufca , fubtus alba, Frons alba. Blacula alarmn aíba. In M. p. Redirices et remiges fufcz, ^ Rectrices tres pss infra tiediiim exteriore latere albz. 238. SYLVIA TROocuirvs. Motacilla cinereo virens, remigibus fub- tus flavefcentibus , faperciliis luteis, Linn. |. c. n. 49. Gerin, Schmitt, »rAGN. Puüfco lutcfcenr, fuperne obfcurior. Gala albida. In M. p. . Parva et diflincta etiam. a longe voce fin- gulari ( Tim, T'on). 239. SYLVIA TrROGLODYTES. Motacilla grifea, alis.nigris cinereo undu- latis, Liza]. c.n. 46. Kram.]. c. n. 20. Regulus. J'onfzon, Av. 'Tab. XLII. Meyer, ZIninal. Y. "Tab. LXXIX, Carn. Strefch, Stórfchek. Ital. Reatolo. Geri, Konigerl, Zaunfchlupferl, Schnee- kónig; piAGN. Supra fufco vufus, fubtus albidus Juftoque maculatus. Puncia tria alba ad bafim alz fingula. . In PASsSSERES | 161 In M. p Pufilla Nc penetrabile frigus nivesque tolerat, et cantu ]lxta prenuntiat. —"lerrita cau- dam erigit. Per foramina fepium tranfit agihiina, Vere delerit hortos, montes adit et in frigidiori- bus fylvarum lateris familiam propagat. 240. SYLVIA REGULUS. Motacilla remigibus fecundariis exteriori margine flavis, medio albis. Liz. 1. c, n, 48. Kram. l. c, n. 2r. Carü. Kralitích, Gerii, Goldhühnlein, Zaunkónig. DIAGN. Períex capitis flavir ef aurautio- fériceis plumis criffatus. In M. p. | Statura prioris. Supra cinerafcens, cum aliqua flavedine, bsbtne aibudin Remiges fuícz, externi lateris margine flavefcente, d miges fecundarim apice albe, - Hyeme degit in pomariis, arbores Certhiz in modum adícendens, ac fxpe penduius ex fumumis ramis, | | PARUS, LINN. SYST. NAT. p. 340. Roftrum validum, paulo craflius qvam in SYLVIA €t MOTACILLA, Nares Íctis tc cba. 241. PARUS sARBATUS. DIAGN. Supra ferrugineus, fubtus palíicior. E baff rofiri utrinque (im JMare) defcen- duni plumm migrg tarbam thracicam rtfirentes, 162 Onno VI In M. p. Cauda ferruginea, Roflrum fubconicum; cornei coloris. Remiges fufcz, externo latere albide. Statura PAx. Jajorir. Confundi non debet cum Pendulino. IWont. Bonon, Com. 1I. P. 2. p. $7. pulchre depicto, 242. PARUS MA10R. | Parus capite nigro, temporibus albis, nuca — lutea, Linnl.c.n.2. Kram. ELp.378. mi Parus major. Jonflou. 7v, p. 122. Tab. XLIV. Cara. Snitza. Ital. Parufola, Parifolla,: Geri. Kohlmaife, DIAGx. Caput, gula, una cum flriga gula et uropygio inferta, nigra. Ld aures aacuía aba. In M. p. Pectus et abdomen alibi flavum, Remiges fecundz apice albz, Volucris curiofa, garrula, inquieta, iracun- da, fubdola, cibum unguibus tenet, roflro percu- tit, Íxvit in fratres, cadaverum cerebra, nuces, infecta, carnes vorat, omnivora, gregaria, ca- pienda forcipe lignea, viíco, retibus, cavea de- ceptoria. 243. PARUS cnrisTATUS. | Parus capitecriflato, Liu. l,c. n. 2. Kram, ]. c. n, 5. MS Parus crifiatts. P onflon. ibid, German. Schopfmeife, DIAGN. Zlbidur, i PAS*sERSS | 163 hi Guía nizra. INuta. criflata. In M, p. Caput nigro alboque varium. — Linea nigra a crifta deoríum tendens. Nigra macula colli triangulo ifofcele fimilis; Dorfum cinereo ru. Íeícens, | Remiges reclricesque fufcz, y 244. PARUS cAERuLEUs. Parus remigibus carulefcentibus: primo- ribus margine exteriore eibis, fronte »alba, vertice cxruleo. Lizm.l. c. n, 5. Kram. l. c. n. 3. ipa Parus cxculeus. Jonf/on. /dv. l, c. Meyer, Znimal. L, "Lab. XXXI. Carn. Blava-Snitza, Blau --Mandltz. Gerin, PBlaumeife, PiaGN. Cerrla funt musa, copitis Veríex, fafcia. colli, "ba vero frous, tempora, fafcia fub nuca. In M. p. À bafi mandibulz inferioris nata flriga ni- gra inferitur fafciz colli nigrz, — Pectus flavi- cans. Hypochondria flava. ^ Reéctrices fere totz, remiges vero externo tantum latere cz- rulece. Abdomen albidum. 245. PARUS aATER. Parus capite nigro, dorfo cinereo, occi- pite pectoreque albo. Lizm.], c. n. 7. Kram.lc.n.4. Germ, Speermeife, Kreuzmceife, DIAGN. Capui nigrum. | 164: . Onpo VI Regio capitis fub oculis, collum, pe&ittr, ab- domen, uropygium alba funt, In M. p. Alz, cauda, dorfum, fufco - cinerea. 246. PARUS prarvusTRiSs, | Parus capite nigro, temporibus albis, dor- Ío cinereo. Lizz.l, c/n. g. Kram. l.c.n.s, Gerin. Hundsineife, DiAGN, Capui, guía, tempora, ut in Paro majore, "Abdomen album , absque. ftriga nigra lon- gitudinali, In. M. | Sub occipite nonnulle maculze albz, fimi- lesque ad bafim alx lingulz. Doríum plumbeum. 247. PARUS c AUDATUS. l'arus vertice albo, cauda corpore longiore. Linn.l, c. n. 11. Kram. l.c. n. 6. Parus caudatus, ZMeyer. Zduimal. 1E, "Tab, XXVII. Carn. Gaugartza. Jtal. Molinarella. Germ. Belzmeife, Pfannenfliel. DIAGN, Retiricer fuperiorer nigra , corpore longiores, In M. Albida laf caput, collum, pectus, abdomi- nis bafis, cum gropygi io. Familia una vcl alia hyeme circomvolat. 248. PARUS ERYTHROCEPHALUS, Parüs ater, capite femoribusque fulvis. Liu. $; N. XI. n. 10. DIAGN. Nigerrimus, PASssSrRuES, 165. ^. Caput et femora ourantio - fericta, Miht. Celeberr. I. T. Gronovii. Elegantiflimus et minor prioribus. HIRUNDO. LINN. SYST. NAT. p. dor. . Gens infectivora, macrops, fedula, frigoris impatiens, fub tegmine nidificans, h velie latens lethargica, alio zquinoctio evigilans, cantu rüdi,- oris riclu amplo, roflro depreflo, naribus patu- lis, mandibulz fuperiorisapice deflexo, ab omni- bus aliis aereis hofpitibus facile difti inguenda. 249. HIRUNDO zoscTi1CA. Hirundo rectricibus, exceptis duabus j inter- mediis, macula alba notatis, Zum.l,c. n, I. Kram. l.c; p. 380. n. I. Hirando dornseflica. | Ton/Ton. | /fy. "Tab, XLI Meyer. duimal. M. "Yab. Kor Carn. Lauftaza, Ital. Rondine, Rondinella, Rondola, Geriu, H Hauslchwalbe. D1AGN. JVigro- cevüulefcens, Frons et gula Karan. In. M, p. Venit fecunda aut. tertia Aprilis, Nidifitat intra domos. | Pullos nutritetiam extra nidum. Genitores tota die venantur infecta, hoftem filiis fibilo denuntiantjuniores infeflantu rHi ppobofca peculiari (En£on. Carn. 1023). Migraturz con- veniont in tectis dium elatiorum in turribus, et arboribus, . 250. HIRUNDO URBICA, L 3 166 Onno VI. Hirundo rectricibus immaculatis, dorfo nigro-cxrulefcente. —Limm. ]l. c, n. B. (ram. c. 0.2, Hirundo agreftis. onflon, ]. c, Carz. Hada urnik. (fec e£ fequent). Jíal. 'Tartaro, Gerin, Speyerl, Spyrfchwalbe. DIAGN. Supra micro -cerulefcenr. Subtur uua cum ani regione alba. Jibim e£ digiti plumulis. te£in. In M, p. Serius venit, non cantillat in pertica, pullos extra nidum non nutrit, extra domos fub tecto dealbatis zdibus nidum zdificat, migratura focie- tatem inflituit ut prior, ac fepe eidem immixta. 251. HIRUN DO Arvs. Hirundco;nigricans, gula alba, digitis omni- bus quatuor 4nticis. — Linn. 1. c. n, $. Kram. 1. c. n.$. Apus. Ton/ton. l. c, Meyer. Animal. YI, "Tab, LXXXV. Ital. Seslone nero. Germ, 'Y hurnfchwalbe, Geyerfchwalbe.] | - DIAGN. Zibie plumofir. ; Digiti nudi, omne; an£ict. In M. p. Celerrims circumvolat, alia aliam perfequi- tur fibilans; huic alz arcuatz, cauda longiores, gula alba,nares ellipticz cum duplicaturain latere interno, mandibula quoque inferior deflexa. Poffet itaque proprium Genus conftituere. 252. HIRUNDO Aar?iNa. ; DIAGN. Omnia priorir, fed PASSERES 167 Pe&ur album. In Comitatus T'yrolenfis alpibus fummis. Paulo major priore, nidificat in excelíis al. pium rupibus. 2:3. HIRUNDO nvurzsTRIS. DIAGN. Supra muriua , Jubtus albida. Reebirices snacula ovaíi alba in latere internos Pedes nudi, aigri, In M, p. ex Cobis T'yrolenft. Statura H. Urbitc, Roftrum nigrum. Re- miges obícuriores quam plumz doríales. Re- étrices remigibus concolores, Cauda emargi- nata, nec forcipata. Nidum argillofum zdificat in Ícaphis rupium prxzruptarum, — Dcfinitio H. ziparig. LINN. huic quoque convenit. CAPRIMULGUS, LINN, SYST. NAT. p. 346. Differt ab Hirundine mandibula fuperiore vbíoleto dente fub apice notata, vibriffisfeptem marginalibus utrinque e medio loco ejusdem | mandibule prodeuntibus - 254. CAPRIMULGUS EUROP/JEUS. . Caprimulgus narium tubis obfoletis, Liz, L eut i. Hirundo caprimulga. Klein, Hift. Av, p. 152. n. I, cum icone. Ztal. "Tettavache. Geri, Kuhfauger. DIAGN. ARvjriter cinerofcentes , faftüs et acus fufco-migri, — X69 Qk&»50*YVL In M. p. Rictus oris longitudinalis eft unciarum dua- fum et linearum 4-5... Lingua quatuor lineas vixlonga, integra, fegmentis bafeos interne dentatis. — Nares ovatz, patule, ^ Mandibula inferior interne foramen habet, cui adfidet cal- lus. Aures amplz. Caput et dorfum cinereum, nigris punctis et litaris longitudinslibus varie- gatum, | Gula, pectus, abdomen, uropygium, albido - teftaceis ac fafciatis plumis induta, Alz fufcz, fuperne ferrugineo- maculatz, fubtus fafciis teflaceis. Reimex fecunda longior, et quafi femipedalis, omnes interno latere fafcia- tz, altero ferrugineis maculis vario. — Cauda rotundata, 'libis plumis femoralibus teclz, octo lineas longx. Digitus poflicus exiguus, Unguis digit medii uno latere octolobatus, Nidum parat in fylvis fupra terram marci- dis foliis interne. veflitum, ^ Ova ponit bina, alba, maculisque fufcis numerofis, diflinctis et confluentibus variegata. — Vefperi exit, fuper flipitem aut in apice arboris trifte canit, ve» natur phalcnas. —luterdiu latet, aut fugit ubera pecorum cornutorum. rorc————MÉRPá IOANNIS ANTONII SCOPOLI - ANNVS IL HIS T ORICO- NATVRALIS. ]. ler Gorizieufe. Il. Eer Tyrolenfe. | HL. De Cuwrbia Pepone. dj | VAti0nesy IV. Lucbesis PUN Vires 7e- dice. p LIPSIA, .SVMTIE. CunisT. Gor TroB HiiscnuERI, MDCCLXIX - CELEBERRIMO VIRO D. IACOBO CHRIST. SCH/EFFER "Theolog. & Philof Doctori, & Eccl, Evang. Ratisb. Miniftto, Regiz Daniz & Norvegiz Maieflati a Confiliis; Gymnafii Academici Altonenfis Profes- Íori honorario; Academise Imp. Nat, Cur. Petropo- litanz, Londineníis, Berclinenfis, Monac. nec non Societ. Botan. Florentinz, Germanic. Getting. Lipfienf. &c. Membro. ! | SECVNDVM HVNC ANNVM HISTORICO - NATVRALEM D. D. D. IOANNES SCOPOLL E-——- eis 4$ —$ aL ORE PE: CORR L PRJEFATIO. eM Oonnia bene defcribere, que in | weconY boc mundo a DEO fada, exeqLem aur nature create viribus elaborata fuerunt, opus eff non-untus bomiuis, nec unius evt. Hinc Faune C9 Flore utiliffme, binc Mono- graphi preflantifant. In boc itaque anno ea p enar- vabo, que in Vtinere Goritien&i c9 Tyro- lenfi zzej5 oculis fefe obtulerunt , additis obfervationibus mounullis de Cucurbita Pepone, &$. de Lichene Islandico. Taceo Plantas in primo Itinere vifas, que in Floram Carniolicam fecundam tranfa erunt, "Tyrolenfes vero eas unice di- cam, que noog, aur inus rite cognite boli videntur. PW M PRIEFATIO. Paucas etiain de Animalibus obferva- tiones iuflitui, de quibus differui in Eu- tomologia Carniolica, C9 7n Auno I. z- va enin wu detegerem primarius finis Iti-- nerum, C9 more brevitas, non conce[fit. Fof/ium quoque brevis bifloria eft, nec ea experimentorum farragine ornata, quam offentare quidam im fuis fcriptis colueriit, Scio equidem brevitatem vi- 16 nofire vix fuficere ad untus lapidis naturam funditus eruendam, fed et fcio iod bunc docendi modum, ac f[ufficere nobis noffe effentiales C9 certis experimeu- Lis inuixos naturalium rerum caraderes, Spon s bifloria offendit modum exa- minandi Vegetabilia, Obfervationes vero de Lichzune donde ad Forum medicum pertinent, C9 Materie Medice incremento dicate funt ; nibil euim inutile efl in ve- yum natura, nec contemnendus efl labor ullus , quem ad utilitatem generis Hn fufceptum videmus. ( Scopus hujus itineris, voluntate ac Ar favore Czf. ac Regiz Societa- E co) tis Agriculturz, decima octava 30. Septembr. Anni MDUCLXVI, A - fufcepti, fuit res agraria, ut coguita terrarum indole, publica comitatuum eoru commoda promoverentur. Pauciffi- ima itaque videre Animalia, paucasque Plantas - raptim legere licuit, quarum deícriptiones Editioni fecundz FLO RJE mex CAR NIO. LIC infertas, data occafione, publici juris faciam, — Volitantem in colle Medeenfi, aliis- que in locis vidi Grylhum Religiofum , quem jam pridem in collibus Z4uffriz circa Baden inveni. In Serophularia canina circa Duinun erant Éarve flavx, capite nigro, nigrisque »unctis vaegatz, quz vafi vitreo inclufz ge- ! AA $ 4S5. wvmuER nuerunt J/:fzas eliquot deceptoriar (Entomol. Carn, $$4.), quod infectum, diligentius exa- minatum habebat roflrum retraclile et compo- fitum fetis binis fubulatis, acutis: una majore, alia vero tenuiore inferioreque, ^ Ex hujus roftri bafi prodeunt palpi rufi, pilofi, tenues, Íctulis predictis duplo longiores. ^ Non elt ergo Jf:sfca led /nilirax, cui os armatum ro- firo bifeto: vagina bafi carnofa, retractili, apice dilatata, minime labiata, palpigera, uni- valvi. — Ezntom. Cara. p. 358. Dum in collibus eirca Lutfthenik evelle- rem radices Ophrydis corallorhizze, inveni fpe- ciem Srarabzi a nemine huculque defcriptam. Huic corpus ovatum, fuícum, quatuor lineas longum. Thorax in medio macula parva ni- £r3, quam ambit circulus villorum lucidorum ruforumque, Elitra firiis tribus tenuibus nigris linezta: jineis punclatis: punctis duobus aut tribus rufis, exiguis. Álx tenues. Sedes nigri. Corpus fubtus nigricans et fubpolitum. Hunc voco Srarabeu Buprefloidem , ob caput, in cadavere deflexum, Bapreffi proprium. — In Fofls circa Cormon:, dum plantas quzro, vidi in aquarum Íedimento maculas rubras, quas a Con/erva quadam conflitutas efle crede- bam. Verumtamen dum eas attentius exami- no, erant congeries vermiculorum, qui erecto corpore, undulatorio motu continuo agita- bantur, digito autem tacti evanefcebant intra lutum fefe fubito recipientes, ac brevi denuo € ORIZIENSE. 9 exituri;.Craffities horum vermium tenui filó. fimilis eft, longitudo vero quinque lineas non excedit, — An hic Lumbricus ferrefdrit. suinor eubicundus. Sloam. Sam. 2. p. 189. an potius Gordii nova fpecies, feu Gordius gregarius ru- ber ? anhulos certe, aut afperitates nullasin his vermiculis, microfcopio meo detegere licuit. Inter lapides calcarios, qui. paffim nudos Kartfchii colles copflituunt, inflrata ubique oc- currebat lumus aira, Íoboles analyíeos ma- turalis corporum vegetabilium, de cujus in- dole obfervationes aliquas in medium pro- feram. | Ossznv.I. Decem uncix hujus humi, a peregrinis aliorum lapidum fragmentis dili- gentiffime feparatz, igne arenz, dederunt aquz purx infipidz uncias duas et grana vi- ginti quinque; olei primo flavi, dein fufci empyreumatici drachmas fere binas; in mus, tenuiffimus, ex quo magnes chalybeus particulas nonnullas extraxit. — Corolar. 1. Erst humus in moderato ca- lore cubiculi ner menfem exficata, et ta- . men'adeoaquofa. [dem fluidum obtine- tur ex omni individuo creatz nature, ex: quo eiusdem copia, neceílitas, & ufus apparet, í A 5 E. retortz manfit pulvis nigerri- IO LR. Corol. 2. Oleum hoc prorfum idem eft cum illo, quod fimiii apparatu ex quo- libet animali ac vegetabili educitur. Ossrnv. IL Dicta quantitas humi, drach- nias quatuor aquz communis commode ab- forbere, ac retinere potefl. | Coro. 1. Humus exficata fuit in gradu ca- loris 24 thermometri noflri, hinc fi eítate calidior reddita fuerit, maiorem. / — etiam aquz copiam excipiet et retinebit. OsszEnv,. II. Cum Íípiritu vitrioli leviter tantum, cum aqua forti autem nihil ef- fervelcit. Corol. 1. Nulla effervefcentia cum acido Nitri defectum particularum calcariarum, aliqua vero cum acido Vitrioli praefen- tiam metallic terre demonfirat. — Poteft tamen & alcalinum qvid corpori alicui inhxrere, heterogeneis ita copulatum, ut c ab acidis mineralibus aggredi mffqueat. OssrRv. IV. Trita cum fale'armoniaco, odorem non fpargit urincfum.- Corol. Principia falis ammoniaci, nempe acidum muriz & alcali volatile, tritura. tione cum calce aut alcali fixo, invicem feparatur; illud enim wnitur cum alcali fixo, hoc vero in auras avolat, et nares ingrato odore feri. — Humwus itaque no- fira non eft indolis calcariz, cum ex eius GORIZIEN S E. II trituratione cum fale ammoniaco, nül.- lus odor percipiatur, OnsERv. V. Caput mortuum (Of. 1.) uftu- latum flavefcit, ó& magneti magis ami. cuin fit. | Corol. 1. | Colorem flavum in regno lepi- deo terrx ferriferz proprium effe de- monftrant fatiscentia vitrioli martis, mi- nera terri palufiris, rubigo, ac vitrioli eiusdem repetita fólutio & przcipitatio eum alcali fixo. Calx hxc metallica prin- cipio infammabili carboni animalium acj vegetabilium inhzrente coniuncla, at- trahitur a magnete, idque eo fortius, quo propius, eo phlogiflo animata ad perfe- Cli ferri naturam. acceflerit. Corol. 2. 'Verra itaque ferrifera etiam in animali et. vegetabili regno reperitur, eademque ex melle, fuccis plentarum, ci- neribus, fanguine &c. elici potefl. Corol 5. En metamorphofin terrz .ni- gra in luteam, flerilis in metallicam, ac ferriferz intractabilis jn attracloriám; unde nire larvata patet terrarum indo- les, ac facilis lapfus in errores, quoties foflilium caracteres non igne chemico, fcd alienis laboribus aut folo fenfuum au- xilio flatuuntur.- 13 Y: TE K Onsrnv, VL "Terre hxc mixta eum fale ammoniaco, dat in igne fublimatum flavum. Corol, 1. Simili colore tingitur fal hoc addita limatura ferri, aut terra ferrifera, ut ideo modus hic certus fit detecendi in omni foffili corpore terram przditam. Corol-3. "Terram hanc à fale ammonia: co feparat alcali fixum abíorbens acidum falis, quod acido vitrioli poflea expelli - debet, Sic remanet "Tartarus vitriolatus, qui folutus relinquit in filro crocum martis, sszrnav. VII, Refiduum ab hac operatio- ne (Obf. Vi) nigrum efl & imnodice trahi- tur a magnete. Corol. y. Ex quo patet CAcyisov penetra- re etiam poros vitri, & terram ferrife- ram ex intractabili in. atractoriam mu- tare poflc. Ossrnv. VIII, — Zquales partes humi & vi- trioli viridis ad rubedinem calcinati, in- didi retortz vitrex, obfervaturus, an aci- dum Nitri vel Salis lateat in hac terra, Sed nullus: vapor ruber, & nullz flriz albida in excipulo apparuerunt, quod eracta deflillaiione continebat aquam acidulam, & pingui cuticula tectam. Corol. 1. Hinc acidum Nitri non latet in omni humo, fed tantum in illa, qux - GORIZIENSE. 13 terram organicam animalium & vegeta- bilium determinate copiz principii in- flammabilis a putredine attenuati iunctam fecum gerit. .Acidus aquz fapor fit ab acido vitrioli, cum folutionem calcis in. acido nitri przcipitet, & fic gypfum con- flituat, Errant itaque, qui vitriolo, aut eius acido, purum Spiritum Nitri fe ob- tenturos effe putant. & aquam fortem habent pro fimplici fluido, cum fit com- ^ pofitum ex acido Nitri, acido Vitrioli, & partibus inflammabilibus, » Corol. 9. Refiduum in retorta cum aqua coctum, dedit lixivium fapidum flave. - fcens, unde vitri fuperficies interna colo- rem flavum difficulter eluendum obti. nuit, qui in externa fuperfieie iridis co- lores oftendebat. | Eftne hoc phlogifton materia univeríalis ab -adeptis adeo de. cantata & tam anxie quafita? Corol. 3. Ex lixivio predicto feceffit fpon. te terra flava ochreacea, quam a fluidó fupernatante penitus feparavi. Fluidum hoc evaporatum reliquit cruftam grifeam, vitriolico fapore przditam, & ponderan- tem grana feptemdecim. —Fixc falina fubftantia cum decocto gallarum confti- tuit atramentum, mercurium vero ex aqua forti przcipitat colore fufco. Ij | l'tosrm Ossrmv. IX. In cucurbita. reflitans maífa dat cum aqua ebulicnee folutionem coloris . ^e L fo. . . palleacei & faporis fubdu!cis, quz in gradu caloris vizelimo fexto. mei termometri. de- ponit terram flavam, tenuiffimam, Corol. y. Unde terra hzc colorata? Filia, fine dubio eft fatifcentis vitrioli aut falis alterius eo momento evo/uta, in quo aci- dx particulz: ab ea divize fuerunt, Nulla enim terra folubiiis eft, nifi acido nupta, nec ulla przcipitatio fpontanea terra ali- L] uj JR i -£(0* . LI . cnius fieri potefl, nifi diffipato illo acido, quocui antea conjuncta lalinum corpus confiituebat. Corol 2. Eandem terram deponit folutio falis illius, quod in T'extam. 4T. de Hy- drarguro dixi V'itriolum capillare, im In- troduclione vero ad cognitionem C7. ufum Foffilium germanice editam, Halotry- chum appellavi., OssEnv. X Humus dicia, absque addita- "mento, mutatur in fcoriam fpongiofam, fu- perne grifeam fubtus atram, aquz fuper- natantem. "'Corol Obfervatio hxc Pumicis hiftoriam | ' egregie illufirat, quam aliqui Lithontra- cis, alii Asbefti filiam appellant. Simi- lem fcoriam Pumici fimilem dant Argil- lx nonnullz, ut ideo probabile fit terras GORIZIENSE 1g hafce fuübterraneo Vulcani igne liquatas, in Pumicem mutari pofle, Osssnv. XL Cum Argille Poffonienfis zquali copia iuncta przbet fcoriam cine- ream, fuperne tuberculofam, & aquz pa- riter innatantem. | Corol. Notandus eft fluxus ip igae Argillz adeo apyrz, ut igni fortiffimo, ad auri- - caichi praparationem neceflario, refifte- re poffit; unde patet poffibilitas redigen- di in fluxum omnem terram, dummodo notum fuerit corpus illud, quod ei in igne fuforio adjungi debet. Argenti mi- nera ad cellas marianas Auflriz difficil- lime fundebatur, donec addita argilla calcarius lapis inhzrens facillime fluxerit alioquin refractarius. 220 OssEnv. XI. — Cum anatica dofi lapidis calcarii mixta fimilem fcoriam dedit, ma- gis tamen fpongiofam, & pluribus tubercu- . lis exafperatam. . : Corol. Hinc facilius unitur cum argilla] quam cum terra calcaria, Ossznv. XIII. Ex zquali copia humi & terrz filicez obtinui fcoriam nigram, fir- miorem, aqux fupernatantem, nec adeo Ípongiofam ut erant priores ( Obf. X - X11.) Corol. Inpedit itaque filex ne humus in- - tumeícat, & partem fuam inflammabi- 16 I 'tTtR 1 l]em tam facile dimittat, ex quo adfinitas terre lUicx eum principio inflommabi- li clare eiucescit, quod bene notandum. . OssErv. XIV. Unciis duabus humi toflz & flavescentis addidi fex uncias fpiritus vi- trioli, & per horam integram digeffi in calo- re aqux fere ebulientis. — Abfoluta hac di- geftione colatus liquor colorem habuit viri albi, aut urinz fani hominis. — Hic folutio- ne cinerum .clavellatorum fenfim faturatus depoíuit fedimentum album, floccofum, te- nue przcipitatum hoc formavit in filtro pultem albam, quz eduicorata & ficcata ponderavit uncias duas & drachmas tres. Ex refiduo liquore natz íunt cryflalli par- tiim fubrotundz, modice flavefcentes, acu- minate polyedre; partim vero prifmaticz X angulis quatuor totidemque planis in- flructx. Corol. x. Similes cryftallos obtinui etiam ex Halowycho fodinarum Idrienfiun & Hungaricarum, nec non ex lapide cala- minari Corinthiz cum fpiritu vitrioli di- gefto. Ossrnv. XV. Cruücibulo impofui zqualem copiam humi uflulatz & cinerum clavella- torum, & hanc mixturam inigne valido per . oram reliqui. —Maffam adhuc calentem tranftuli in vas aqua deftillata plenum. & igni denuo commifi, ut per HON ! ebu- GORIZIENSE 17 ebuliret;. Sic obtinui aquam palleceo co. lore, & flyptico fapore przditam, quz fil- trata non. eíferbuit cum folutione vitrioli, non cum folutione minerz ferri hzrmatiti- cz in acido vitriolico facta, non cum alca- lina folutione reguli antimonii martialis, nec etiam cum Ípiritu falis ammoniaci. . Eadem aqua in calore graduum (42.) de- ponit terram albam tenuiffimam, in fpiritu vini nequaquam folubilem. Corol 1. Alcali fixum in hoc experimen- to, cum oleofis "Terre partibus unitum, faponem conftituit, eujus folutio nec cum acidis nec cum alcalinis effervefcit, Corol. 3. Depofita terra oftendit vim aquz ab acido provenientem, in fuftentandis & per animale ac vegetabile regnum . diflribuendis particulis. terreflribus ad eorum bafim ac vitam neceffariis. Onsznv. XVL Drachma una Arfenici albi mixta cum eadem humi copia, dedit fubli- matum album. In fundo aufm vitri erat humus atra eique funilis, de qua dictum in Obf. 1. TORUM : ; Corol 1. Nullum itaque fulphur in hac terra reperitur. - Uwe Onstkv. XVIL | Viginti partes Zinci lapi- dis calaminaris albi, una cum fex partibus humi indidi retorz terrez in furno ferreo B -^ : 18 D". Lehmanniano, indeque non zincum per: fectum, fed pollinem luteo- viridem, cum immixtis granulis albis, in fundo retortz ob. tini, ex quo ferreo magnete partes aliqu extrahi poterant. Corof. x. Nonne tira hxc, nec cum alia addita terra, poffibilis eft pulveris colora- ti productio? Volatilem materiam effe unicam colotum omnium caufam ir re. rum natura, certum eft quidem, fed qua- liter colores modo in igne perfiftentes, modo evanidos, modo vero hosce & il- los producat, ignoramus. ^ Hoc equi- dem Ícimus modificari fixum a volatili & contra, ac purum JQezyisoy ex rebus educere fummum eíle artis hermeticz arcanum, Ozsrkv. XVII, "l'entavi tfeduclionetn Zin« ci in eo. polline lateritis methodo Marggra- fiana, fed non obtinui. i Corol. x. En quam facile poffit una terra aliam reddere irreducibilem, & quam male infortunia nata in operibus fulorijs adícribantur femper latrociniis femime- tallici corporis rninerz inhzrentis, Hinc patet neceffitas & utilitas Chymiz metal. lurgicz in iis terris, ubi id unice agitur, quod prius actum, & Pyrotechnia me- talurgica mete empirica, mec ratio- nalis. E uU GORIZIENSE 19 OssrRv. XIX, Miniigrana centur. nifcui cum eadem humi copia, indeque obtinui quinquaginto octo grano plumbi perfecti, ac vitrum fordide flavum; | Corol y. Novum hoc eft fulphuris metal. lici in hac terra latentis argumentum, fing quo nulla cálx ietallica reduci poteft. Corol, $. Sed quare fulphur hoc reduxit calcem Saturni, calcein vero Zinci (O5f. Xil.) reducete non potuit? Nonne videmus tefram unarn imetallicam hoc additamento mutari in metallum perfe: ctum, áliam vero non item? Hinc apparet 1) Huimum przdictam non effe tertam calcariam, (C5. MI IV.) fed argillofan (Obf. X.) partieulis martiali- E. bus (O»f. I. HI. V. VI VILIX.) atque in- flammabilibus ( Obf. L.-Vif. XIII. XV. XIX.) copulatam, & diverfam ab illis, quas J//alleriur terras macras vocavit; Hsec enim, tit dictum; albidum colorem in igne non acquirit, ut fuus commu- nir atra; nec proprieta:es humi vegita- bilis lutofz poffidet a //afferío receníitas. ) Argillam effe terram aliam primige- niam, quz inflammabilibus terreisque ani. malium & vegetabiliuii putrefceniiuni | ác diffolntorum elements unita, vulga- rera hümuin conftituit. B a - LJ 20 LRL VN E 3) Terrz huius maiorem- tninoretnve fat- cunditatem adfcribendam efle fubftantiz faponacez ex vegetabili aut animali regao eidem communicatz, nec nom certo cuidam contaclui partium terrea. rum, qui in eadem poros aptz magnitu. dinis, & interflitia ea. conflituat, quz aquam nec cito nimis emittant, nec eius ingreflum & iter impediant, Si eniin ob nimiam pororun amplitudinem, aqua a ftrato fupremo in inferiores prius tranfit, ac fucci faponacei humo inhzrentes ab ea apte foluti & radiculis plantarum fuerint applicati, deficiet vegetabilibus alimen- tum, & terra etfi pingui. humore focta, attamen flerilis erit, quod etiam eveniet, fi ob tenacem nimis & cretaceam terra indolem aqua eius poros nimis anguftos penetrare & materiem vegetabilibus pu- triendis aptam in. ea folvere ac collige- . re non poffit, : 4) Non eíle terram ferriferam incremento plantarum adeo contrariam, ut quidam putant, fed potius faventem, nifi forte ab occurfu acidi vitriolici, fal metallicum conflitnerit, viiz ac vegetationi | planta- rum maxime adverfum. In feptentrionali lateris Zontir ZMedee, & in pratis agrisque ei vicinis occurritterra rubescens, de qua fequentes obfervatio- nes inílitui. ; GORIZIENSE 21 Ossrnv, L Ex centum granis huius terrz fub tegula uffulatis, remanent grana feptua- ginta oclo, quam iacturam fola fere aqua conílituit, ut eius toílura in vafe claufo demonfirat. Corol. Obfervatio ponderis diminuti poft tofluram in examine cuiusque terrz uti- liter, in mineris vero neceffario adnotan- da eft; fic enim difcimus quanta aqux copia ab illis abforberi, & quoufque valor metallicus in omni minera concentrari in igne queat, jt Ossrnv. IL Siccus pulvis igne toflus fatu. rationem rubedinem, aqua vero humectatus maiorem duritiem acquirit. | Corol. 1." Argillz molles funt, flexiles, glu- tinofz. —Confumpto hoc glutine. perit plaflica virtus, & ad indolem tertz fili- cez proxime accedunt. : Corol. 2. Color Argille in igne nunquam manet idem, Eandem coloris mutatio- | nem Ííubeunt minerz plurimz, ac prz- fertim martiales, | OsszR v. III. In igne durior evadit, & muta- tur in Ícoriam cinamomzo colore tinctam, quz in pulverem redacta, fere tota trahitur àmdenéte ^ n M Colol. x. Crudam terram magnes non at- trahit, ergo vis attractoria terrz ferriferz - Bio : $3 LL TEFA pend:t a principio inflammobili regniani. - malis & vegetabilis cum ea intime iuncto. OsszRv. IV. Non detonat cum nitro. Corol. Hinc evolutum inflammabile nul- lum fovet, Ossrnv. V. Non feparet volatile urinofuni in fale ammoniaco., 12, Corol |. Ergo terram alcariam mom con- tinet. Ozsrgv. VL Cum calce non conflituit cc- mentum fub aqua indurandum, ut terra Puz- zolana, fed maílam rofei coloris, qux poft aliquot horas in aqua diffolvitur in pollinem tenuiffimum. | Coro x. Ex binis hifce terris, nempe.cal- ce & argilla, producitur marga, qux pa-- riter in aqua fatiícit in pollinemtenuem, aut in lamellas fecedit, ac praterea cum acidis mineralibus effervefzit. Ossrnv. VIE. Solutio terre dictz in fpiri- tu vitrioli, dat cum lixivio fsnguinis elegans ceruleum Berolinenfe etiam fine alumine, addio vero boc fale tota aqua cxruleum colorem induit, & minor magiflerii cxrulei quantitas obtinetur. Idem czruleum obti- netur eadern terra in fpiritu falis foluta, & ex fulutione eiusdem in fpiritu vitrioli ad- ditis tribus partibus aluminis & dimidia par- - V CORIZIENSE. | 45. te vitrioli martis, Id. ipfum megiflerium - producitur &terranaftra coctacum folutie- ne vitrioli, addita folutione calida aluminis albi & debita copia lixivii fanguinis. Om- miffa terra folutiones dicte dant przcipita- tum nigram, addito lixivio, quod adfufa folutione eiusdem terrx in fpiritu vitrioli cxruleum evadit, ! Corof. t. Idem Czxruleum Berolinenfe ob- tinetur ex folutione ferri in fpiritu falis, aut nitri, nec non ex folutione minerz ferri hzmatiticz in fpiritu vitrioli, addito lixivio, ex quo patet ad productionem . huius magifterii martem effe neceffarium, quidquid contrariam fententiam teneat "Autlor Chymie Experimentalir; 1 enim. przcipitatum hoc in igne torreatur, di- midia fere eiusdem portio in auras abit, reliqua vero eftterra rubella & flavefcens, quz modice attrahitur a magnete. Corol. 2, 'laceo alia experimenta, quae cum terra rubra Medeenfi aliisque cor- poribus , ad illuftrandam Carulei Beroli- nenfis hifloriam, nuper inflitui, qux alia loco (Zinn. III. 3.) enarabo. - Ossznv. VHE Spiritus vitrioli cum cente- nario huius terrz digeftus dat flavam folu- tionem, quz alcali fixo. faturata deponit fe- dimentun rubellum, ponderis granorum feptuaginta. | : - 54 y L rTER Corol ldem pracipitatum prabent: mine. rx ferri hximatitice in eodem acido li. quore folutz, CURE | OssrRv.IX. Nitro addita, acidam eius par. tem expellit, feu clarius loquendo, partem eius aliquam volatilem reddit. Corol. x. Expulfio hxc non ideo contingit, quia terra nofira acidum foveat fortius nitrofo, fed quia gravior eíl nitro, Corol. 2, Abfoluta deflillatione, non poteft ex capite mortuo elici tartarus vitriolatus, evidenti argumento, non ineffe eidem terrz acidum vitrioli, quale omni argil- lz ineffe quidam arbitrantur. Qssrnv. X. Terrz huic inherent nonnul. lz particulz Pyritis flavi & pluinbi galenici. Corol. 1, An hic pyrites eft aurum illud, quod in monte Medez olim erutum ad. firmant nonnulli? Ozsznav. XL MHabitum eiusdem ad alia cor- pora terreftria fequepntem obfervavi, 1) Ex zquali copia terre nofltz & lapi- dis calcarii obtinui fcoriam duram, fufco- terream, magnetici vix amicam, cui albi«- da grana immixta erant. ! is 2) Una pers terra & lapidis calaminaris, ac dimidia quarti albi, dederunt fcoriam rufam, duram, ferro magis amicam, fria- GORTZIENStFE 25 biliorem, granulis albis pariter im. mixtis, - | ] ..3). 1 Pars. Argille, 1 Quarti, 2 Asbefli lini faciunt fcoriam duriorem, fufcam, ma- gneticam, in qua fila asbefti fufca & in- tegra videbantur. | M 4) 1 Pars calcis & € argilla prebent cum terra noftra fcoriam folidam, fuperne ro. Íeam, aqux fupernatantem. $) Eadem copia terrz & alabaflri largitur — $& . fcoriam rufefcentem, firmam, cui gypfex - &albz particule pafíim erant immixtz, .6) Eadem quantitas terrz & humi prioris dant fcoriam ochreaceam, firtmiufculam, friabiliorem, granulis albis variegatam, ») Cum quali dofi molybdznz auftriacz largitur Ícoriam fufco-plumbeam, mo. dice magneticam. Jd | Corol. 1. Argilla itaque potens eft fupera. re refractariam indolem lapidis calcarii, gypfei, quarzi & molybdenz. Corol. 2. Sed cur non etiam asbeflus cum terra noflra fcoriam facit? Nonne làpis ille fovet terram incognitam, fingularem, examine chymico dignam? Ossekv. XIL Eadem mixta cum quali copia FAT TAI, Moni 1) Minerz argenti Schemnitzenfis vülgaris, — dat fcoriam atram, duram. 26 L rTZRh 2) Galenz Schemnitzenfis ex. Pachepflollen dat plumbi perfecti grana $4, & fco. riam nigram, tophaceam, duram, 3) Galenz ex Tiffv|Styrie, dat Ícoriam atro-fufcam, duram; plumbum vere nülum. - | 4) Cupri flavi Hungariz, dat fcoriam atram, porofam, & cuprum nullum. 5) Cupri nigri hungarici, dat cuprum nul- lum, fcoriam vero nigram, duram, prio- re minus porofam. 6) Cupri fatifcentis viridis hungarici, dat granula nonnulla redudii cupri, immixta Ícorim rubelle, hinc inde virefcentis, durz, fpongiof. 5) Ferri fpatofi Styriz, dat ferrum nullum, & Ícoriam fordide fufcam, duram. — $) Ferri hzmatitici, dat fcoriam nigram, hinc inde ferrugineam, folidam, abfque omni ferro. Additus fuit cuique probx fluxus niger, cum pulvere vitri & fale communi. Corol, 1, Scoria nigra & folida minerarum (2. 4. 5.) demonfirat copiam terrz fer- riferz, & bolarium terrarum efficaciam ! J jnearum fluxu promovendo. Sed idem hic fluxus nimium facilis forte caufa eft, quod non omnes minerz granum metalli €ORIZIENSE - 27 perfecti dederint, cum actio ignis inter- ras metallicas, & feparatio homogenei ab heterogeneo abfque certo temporis fpa- tio feliciter peragi nequeat, ues Corol. 3. Nulla vero reductio difficilior eft, quam lapidum ferzariorum, qui princi- pium inflammabiJe difficulter recipiunt, ac receptum facile amittunt. — Diverfa quoque eft terrz indoles, quz martem fovet, ut ideo non mirum, fi fufio eorum lapidum tunc felicius fuccedat, cum di- verf fpecies debita proportione coniun- €lx in eodem furno fimul fiquantur. Mons ille, ad cuius radicem pagus Cormons jacet, & in cuius obtufo vertice antiquz arcis rudera etiamnum, conípiciuntur, conftat lapi- de calcario hinc inde congefto, nec non flra- tis terrz argillofo- calcariz, qux partim) foli- dam. ac lapideam fere duritiem poffident, par- tim vero, molliores funt & laimellofz. Strata folidiora a nonnullis in agros & hortos etiamnum transferuntur, ubi a pluviis fenfim diffoluta, fubiectz terrz fertilitatem pluri- - mum.augent, Lapides hofce examinans, vidi cum acidis notabiliter effervefcere, in igne indurari & fufcum colorem. acquirere, lotio-. ne inde aliquam copiam pyritis flavi. tenuiffi- mi feparari, & debitis additamentis paucas ferri libras fuppeditare. Cum itaque pyrites fatifcendo vitriolum, producat, fertilitati terze 1 48 Lo tTErR maxime adverium, fic cautos effe velim eos homines, ne hanc margz induratz & pyrito- f» fpeciem in agris fuis copiofe diffeminent, fed potius in planitie, prope vias publicas, puriorem & pyrite expertem eiusdem mar- gc fabflaniiam , quz ab aquis eluta ulterius deportatur, excavatis & debita arte extraclis foveis, fedulo collieant, eaque agros fuos, ac preíerüm vites, qux ciusmodi fedimenta in- primis amant, quotannis lxtificent, In alio monte verfus Lutfchenif, corallia pe- trificata Íequentia reperiuntur. jy. Madrepora fimplex, fungiformis. Fragmenta hippuritorum corallinorum,. quz cornua incurvata referunt, Cera- titz incurvati, Fungitx. — aller. Jin, Cl, IV. O.n. $142. n9. Fungites gothlandicus maior, longo & incurvato pediculo, cuius pileoli ori. ficium flalactite infarctum efl, Brom. Lith, $.2.53.. 7, 35. | Madrepora fimplex, turbinata, lvis, flel- la concava, Ligm. ZJmen, 1, p. 190. Fig. 7, | Corallium uncia paulo longius, obconicuin, bafi rugofum & modice incurvatum, extus longitudinaliter plicatum, fuperne flella obfo- Jeta planiufrula inftrucdtum, ut flaladiite in- farca dici omni poflit. In Figara lll. 4 GORIZIENSE 29 Linnei non adíunt rugule longitudinales, quas fpecimen nofirum habet. | 2. Madrepora fimplex, nurnularis, 3) Porpitz rotundi, utrinque convexi, integri. /J'aller. £. c. Sp. 334. b) Porpitz ro:undi ab una parte conve- Xi, ab altera plani. dem [c Ma. drepora fimplex, orbicularis, plana; ftella convexa. Limm Lé p. 194. "Tab. F. | i i c) Porpitz rotundi, utrinque plani. Radii fant tenues, fiellulam referentes, non vero circuli concentrici ^ Quidam putant porpitas hafce eíle opercula helicis alicuius marinz, quod fane inprobabile ideo faltem videtur, quia in eodein loco, ubi porpitz nu- merofiffimi occurrunt, nulla unquam helix inventa fuerit | A | 3. Madrepora compofita, aftroites. 3) Petiolata, flellis concavis. — Stellz valde depreffz, radiis integris - & dimidiatis evidentibus | inflructz, quaruim diametet duarum & trium li. nearum eft. | | Stelllis concavis coimpreffis. Stellz non rotundz, fed mode ellipti- . €z, modo oblongz, mode vero an: gulatz. i 00 |l i:TkH Madreporz hz foffiles nufc orbiéula: res, nunc fubrotundz, nunc autem ob. longz fent. lrregularis figura aflerifor- . mis aquarum fluctibus eft adfcribenda, b) Seffilis ftellis depreffis parallelis, Madrepora compofita, corporibus pro» liferis e centro folitariis, membrana reflexa coadunatis flellatis. Linum. Í. 6. Stella: manifcflz, lentz paulo minores, a) "Terra calcaria fufca petrefactz, 92) "Tertà calcaria albida, — ' Ek centro pluribus. | &) Margine flellarum pariter depreffo: Stell& coadunate in corpus convexum fubrotunduma aut oblongum, £) Margine flellarum elevato, — . Madrepora palmaris, convexa, irs regularis, | Elevatis, fulcatis. | Stella quidein modice depreffa vel plana eft, fed particula qualibet elevata eft extus longitudinaliter - ftríata, deorfum divergens. Millepora porites. — a) Poris fubrotundis GoRIZIÉNSÉ - . 94 Millepora fubrotunda, poris minimis confertis, maioribus crenatis remotis, Linn. [. c. m. XIII. Fig. 24. | Suht corpora teretia, nodofa parum fle xuofa, fuperficie undique perforata; poris aciculz capitulo nihilo maiori: bus, remotis, quibus interiacent exigui alii nudis oculis vix manifefli; —— . b) Poris angulatis. Huic proxima eft Millepora illa, quàm Ill Lism, pinxit Le. Fig.27. | -Pori funt contigui angulati & fübrotun: di, reticulum prz fe ferentes. Ín agto Gorizienfi & citca littora Lifonzii paffim occurrunt congeries lapidum variorüim, | quorum fuperficies p minus levieata; ac figura fubrotunda clare docet, ea nihil aliud eile, quam fragmenta marínorura ab aquis abrepta, ibidemque depofita. — Ex faxis hifce coagmentate rupes in Z)ueafu Carhioliz mis nime rarz funt, przfertim circa Lofopolim, S. Martium Crauburgui, & ad ripas torren- tis Konker; ex quibus, folidato per ztatem cohzrente cemento, natz funt marmora illa variegata, qui circa Zdriam, Pellau£, in Cars niolia fuperiore, & alibi paffim occarrunt. . In eodem Lifonzio reperitur arema; quiz uflulata nigrum colorem induit, ac nitet, exa- minata vero feliquit in cineritio granum nobi. e 32 L :-*ExR lis metalli argento & auro conftaris ^ Cum vero aliam fimilem arenam denuo examinaf- fem, inde aurum nullum, argenti vero exi- guam valde copiam obtinui, Quz ratio di- icriminis in exainine éodem modo, & cum eadem arena facto? An aliqua tantum eius granula aurifera funt? An erat primx arenz immixta quantitas auri nativi? En quam falli queant illi, qui ex una aliave proba docimae« (lica, de acquirendis in terre finu divitiis, fe certos effe non dubitant. Oeconomiam quod attinet, conqueruntur incole de inopia funi, cerealium, fylvarumque.. Fimi deficientis cau- fx pracipuz funt paucitas pecorum cornuto- rum, terrarum indoles faxofa valde aut argil- lofa, nec non vites in collibus & agris ubique plantatz, Boves devaflavit prioribus annis fa- talis epidemia; pabuli vero defectus, fubdi- - torum paupertas, & reales fervitutes. impe- diunt, ne ea copia ali poffint, quam dgri in- genium & amplitudo requirit. Vites inopiam fimi caufant dupliciter? neimpe ex fe ipfis, & ob ingentem copiam arborum quibus adligan- tut, Bacchus apricos colles, flerile folum, non vero pinguem humum amat, hinc qui vites fuas confervare & copiofa vina habere volunt, eas non fimo condere, fed manuali labore colere fatagunt. — Abfint itaque vites: ab agris illis, qui triticum & fecalem fuppe- ditare debent, iuxta fapiens dictum: Qui zer- : | Fan GORIZIENSE 33 vam vineis plantot, nom fevumet enu, ('XOSEPR. Antig. L4)... Praeterea vites in. Comitatibus Gerizip & Gradifez non prrgulaoz, fzd arboribus vivis ubique adligatz fant, n equidem laodabile. eft, cum lis sna pro focs & f: xnacibus non fo- lum inde coll: igant incole, fed UNE hoc modo conferv «ntur, qua alibi pro pergulis ex- Üiruendis pcfitime Labcfacta ntur. — Verum ta- men £i D nimis corioim, approximate, aut n3 gna f acrint, neceíle cfi utique, vt late ex panle radiecs, eum fuhflantiom € xhauriant, quam cerealium incremento dicit agricola. Vina ibidem fortia fuat, nec ciesdein tamen iadoliss lic Z'ipaeez/a a alba, facile occícentia, alato niagis quam fioimmscho amica; nicra Cor:non/ii, "Meder, & Gradifor lapida & ma. gi durabilia; Zebedimum aquei coloris, acidu- lum, diureticum, Rhenano fimile; Raballa Fávtlbitiban: album, cum Zebedino auiebilem potum boufliiens: denique irc: debita diligentia przparatum, S cH MR juro HE ferius efi. In dra d circa tat HA Vima.a gefum m & in. Jfria 4 Asfnsra viaa non facile acefcentia funt & pius aromatica. Morus alba copiofa i in iisdem agris pas. fun occurrit, de cuius cultura, & scnuino las arbores alendi modo, qu nedamn. dicere vi- fum eft. Antequam iuniores & inoculate C Ns 34 hk ug** ante ex horto in agrum transferantur, fo. ves fex ped s latz, duosque profundz, zflate avt autumr o antecedente, excavari debent. Quidam loco harum fovearum foffam parant lex pedes latam, ter arata ibidem terra. Poft tettiim arstionem, educta terra, paran- tor fovcz, quatuor pellus invicem diflantes, & recipiepéis mororum radicibus deflinatz. — Si folum hamidum fuetit, foveas hafce neplige- re & E. flam penitus excavare oportet, cuius fundos lapidibus poftea flernendus eff, ne udo loci fitu, aut pluviarum uberta:e, deflruantur radices. Moras planianda. ad. profunditatem duorum fere pedum, circa diem S. ZMMartini, aut tempore Quiadragefimali, probe cavendo re terra fit humida, & ut arbores curve, me- ridiem cibbo rceípiciant, ut fic erigi poffint. Radices tegendx terra eadem, qua e foífa prius eiecta fuit, cui pauca quantitas fimi gil- linarum immixta fuerit, Repleia fofla, plan- tx undique adponitur fimus vaccinus, ut ab aquis & frigore tueantur; qucm in finem, arundinibus ftramine, aut mulco eiusdem cau- dex tegi debet, vel & fpinis muniri, ne ab animalibus aggredi ac ledi pofh. Remi inde nati, & ligneam duritiem ade- pti, quod Maio m. contingit, probe obfervan. di, eorumque tres tantum in plantis vegetio- ribus, duo vero in debilibus relinquere opor- tet, aliis omnibus prope caudicem abfciffis. GORIZIEN SE. 35 Elapfis duobus aut tribus annis, rami dicli, circa zquinochum vernum, prope initium gemmz abícinduntur, ut inde novi ramuli prodeant! pariter abícindendi, exceptis binis tribusve, ut inde nrovz proles oriantur, poft biennium eadem cautela trancandz, ut factum fuit in primis fecundisque ramis, Interea vero folia nulla auferenda funt, & arbores ita confervandz, ut umbra foliorum caudex foveatur, amputando temen, quovis biennio ramos fuperiluos, ut arbor zqualiter excreicere valeat, — Hxc ramorum ainputa- tio in adultioribus plantis omni triennio aut quadriennio repetenda, in langsentibus autem ,ita inflituenda efl, ut omnes omnino rami, . ufque ad tres primos, fecundos eut tertios ab- Ícindantur, tegendo vulnus ftercore bovillo. Huius culturz finis eft alere foliis larvam PHALAENAE ZM4ori, hoc zvo tam utilem ac neceffariam, ut tacere nequeam obfervatio- nes aliquas tam proprias, quam ab amicis communicatas, quz ad fcliciorem fecuriorem- que eius culturam, viam facilem fternunt. r. Natz ex ovulis larvulz nigrz prima die, feparandz funt ab illis quz 1ecunda, ac ter- tia die prodierunt. - 2. Confervandz ope termometri in eo gradu caloris artefacti, in quo maturz redditz fol- liculum parare folent. — C 5 356 l iTZR GORIZIENSE. 5. Cubilie ficcum, ortum aut occafum folis refpiciens, nec non aer quotidie renovatus, hic omnino requiruntur. 4. Abfit folia humida, fumus nicotianz!, ful phuris, & oieum expreflum. |. s. Corrohorant hafce larvas friciones tabula- rum herbis aromaticis, & fumi ex iisdem plantis, nec non carnibus toflis, quando- que facli. 6. Separanda quotidie excrementa, íupsrin- ducta rete, cui folia inponuntur: fic enim larvz: adícendunt, ac elevato rete foliorum reliquie & feces facillime auferuntur, abíque metu Ixfz larva alicuius rudiore ma- nus attaciu. 7. Larvz nec nimis maturz, nec crudx fafci- bus inponendz, feparandx etiam morbidz a fanis, ne noceant putrefcentes. 8. Quater de die, in ultimis quatuor diebus copiofis ficcisque foliis utiliter nutriuntur, 9. Optimz fafces ex ramulis mori vel vitis, 10. Poft quatriduum colliguntur folliculi, & pro femine tot libr ex praftantioribus feli- guntur, quod uncias feminum aut oculo- rum quis habere defiderat. r1. Phalanis concedenda copula fupra folli- culos, femina foecundatz linteis inponen- dz, & mares, fi inutiles, abiiciendi.. -. gq&. Ovula a linteo demum eultro caute fepa- randa, vino humectanda, & ficca in vafe vitreo, aut facculo puro cuftodienda funt. $$ $9 do 7 diee ee 4) 4 3 Xe Me de Xe ÁÀ- I, ITER TYROLENSK. | ape zdes revifurus Idria difceffi vigsfima tertia Iunii A. 1767, eo animo, ut etiam illa quz Hiftoriam Naturalem & rem sgra- riam utilioribus obfervationibus locupletare poffent in Flemmepnfium montibus ífedulo quzrerem & adnotarem. — Verum enim vero, ut res humanz folent fallere expectationem noflram, voluntati nrez parier. obfticit flcbilis obitus dilectiffiini patris, & botenicarum ex- curfionum tunc inpatiens valetedo, — Ne ta- men vacuis, ut aiunt, manibus redirem ex ea regione, quz naturalia rariora non pauca fo- vet, itinera quxdam inílixi, & per aiios quo- que feci, quod ipfe facere non poteram. En itaque illa, qux bimeftris mora in patria vidi, quzque ut illuflrarem, nullis 13horibus, nullis- que fumptibus parcendum duxi, (ho Animalia. A. QVADRVPEDIA. Mvs JMarmota. Mus cauda abbreviata fibauda, auriculis rotundatis, buccis gibbis, LLizm. Syff. Nat. i. p. 6o. - : ; Rat des Alpes, alpinus mus, glis marmo- ta. FHallea. Naturgefth. p. 421. C 3 | 28 OON "ux tenar dot Marmota.. Mus alpinus. Kein. P verfi. f. $9. f. 4. Diagn. Caput infra auriculas parvas & ro- turidatas utrinque tumidum. Frons pla- na. Cauda piloía, corpore triplo brevior. Vivumanimalin paterna domo vidi emptum aPuero Pzdemontano, Habitat etiam in valle Soletana Comitatus 'T'yrolenfis, & in montibus Carpaticis Hungariz. Dentes primores longi, extus rufi: fupe- rioribus brevioribus & parallelis, inferioribus vero divergentibus longioribusque. ^ Corpus fubius cinereo-rufum. —Nafus, oculi, ungues, manus, caudaque, nigra funt. Pedes antici fortiores, tetradactyli, poftici pentadaclyli. Verrucca ocularis fetis (3-5). Cuniculos in arena & íchiflo fodit. Mane & vefperi exit & (ibilat, — Victitat vegetabili- bus. Hyeme dormit — Stramen ac fimilia dentibus apprehenfía, pedibus anticis miro mo- do complicat, & in cuniculo porrat. Celeri- ter manducat, fxpe erecto corpore, parum bi- bit, feeces ponit focidiffimas. — Efculenta eft & a pueris circumfertur, ut victum fibi com- parent, B. AVES. Species novas propofui & defcripfi in fu- xo. in patria vilas, nempe ALAVDAM brimnolem, vLoXtAM ftrinum, E MBERI- ZAM brumalem, MmoTACILLAM boaru- TYROLENSE. 39 ! Íznüi, SYLVIAM 2iiadü], HIRVMDINEM alpinam, & vupeftrem. C. AMPHIBIA. COLVBER fruits abdominalibur CLX XE'1I, Jaquamarus caudalium paribus. LX. Ponit inter faxa ova quatuordecim, oblique inpofita, invicem cohzrentia, alba, coria- cea; vinetlo laterali, albumine Hash: do * & aquofo, coryseR feutis abdominalibus CLXV I. €7 Jquamarut caudalium paribus LI IL Aquaticus, bipedalis, victitans ranis & pitci- . bus, lateribus albo. JAN Ícutis abdo- ninalibus albidis & macula fufca in me- dio notatis, fquamis dorfalibus eliinticis marginatis, oculis fulvis, mandibula in- feriore albida. | coLvnBzn fzutis abdominalibus CCX X, €7 fquamarum caudalium paribus LX XF/11I.. Corpus tripedale, fufcum, fub.us flavefcens, tectum fquamis elli ipicis. quidem, fed | abíque linea media elevata, COLVBER frufir abdominatibus. CLX. XVII. €7 J/gmamarumn — caudalium — paribus LXV1I. coLVBER Peruf. Linn. pedalis, venenatus, ex apice labii fuperioris educens corni- culum; litura fufca a collo ad caudz spi- «cm ufque, qui fubtus rufus eff. C 4 ICE t Habirat 1a patriis aquis. coT'rvs' ajzpido- lus; copiie piagioplnfeo, lato, obtufo, qtvia- ge mmosocantho, Gronov. Muf. p. 75. pen mo dorfo brunmea , maculis nigris loterali- bar vr utregi u£ Glbir. Kran. El.p. 383. sar- Mo " Mun rubris, maxilla inferiore fti. lozgiore Lim. S. N. p 309; fed Íccquen- tior in lacübus alpinis satwo, ab incolis Sablnarino, & a Geumnanis Salbjin appella- tus. — Pisis hic fapidiffimus, ultra ( 4. 5.) hbros nunqua n ponderaus, fupra ftufco- plurnbeus efl, 'aera immaculata gerit: macu- lis albis, cum qe rubore. Venter efl: . ruber, oculorum pupilla nigricans, lingua denic sula maxilie dentatz: dentibus par- vis albisque, membrana branchioftcga off. novem nigropunctatis, pintiz pectorales oft, duodecim rubel: i*, pinnz ventrales otl. cclo, pinnz ani e novem, dorfalis oft. Baicin: caudalis oll. 22, anus infra xrqui- dhibrium. "obe; ergo pilc Pis hic pariter folus fit in lacubus noftris, folus rubellam car- ném habeat nec cau: SN bifurcatam; folus- e hal Duet in lacubus tridentinarum alpium, dubi are fane licet, an diflinckz fpecies fint saiMo cfopsur, fobuarimur & faluelinnr , ut cenfet Celeberr. Liznaeus; praefertim cuin Tridenti in fluviis frigidis nullus certe falmo unquam repertus fuerit ei fimilis, quem i in- ofis vocant Salario, S TYROLENSE. 41 Il. Vegetabilia. PEDEROTA Caerzulea. Bonarota montana Italica, chamzdryos fo- lio, flore cxruleo. JWiche! N. G. p. 19. Tab. 15. fig. 1. Diagu. Cauies bafi ramofi..— Folia craíTius- cula nitidula, | Galea crenulata. In fiffuris fummarum rupium ZI. Feudo. Gemmz caulinx. Folia ovata, feffilia, omnia oppofita, utrinque viliofula, dentata. —Calices quinquefidi, rubelli: fegmento fupremo mi- nore. Corollz cxrulez, bafi albe; labio fu- periore ovuli, & ad angulum rectum cum tu- bo pofito; labio inferiore trifido: fegmento. medio minore, Stamina ultra corolle la- bium non elongata, eique adpre(fa. | Antherz czruleo polline plenx. Stylus caeruleus, íta- minibus longior, — Capful fufcz, attenuatz, acuminatz, poliifpermzx. Pederota Lutea. differt ab hac fpecie, cau- . libus fimplicibus, foliis imis alternis fic- cioribus, rugofioribus & minime fplen- dentibus, galea bifida & integra, adícen- dente, loco natali in locis ubi Pederota cz rulea nullibi reperitur. Hzc eft Cáamadriis D. Suminani.. FJ. Bouhiui, quam habuit ab Z/zerio, cuiusque galeam arcuatam male pinxit. Àn hxc Chamedriis C. sg. LI 42 IL 7 ER alpina faxatilis. C. Bauhini €7 Rai? fic pu- tat Szguierius, fed Tesueriumm. tertium. Clufi, quod huc trahitur a C, Bauhino, efl P'crom- ca fruieftens. An hxc fit /Jeronira petra Ponz, ut putat /Michelius, divinare non pof- fum, & negat Pontedera; verumtamen ut ve- rum fatear, quxnam fit illa Pone Veronica, eadem certitudine hucusque dicere poílumus, . ac de Lirchene Dioscordis &. Plinii fecundo, VrnoN:icaA Óaxatilis, 1. Bauhimi, & Fl Carn. 2. Minor, grandiflora; foliis fubovatis, pla. niufeulis, obtufis; caulibus diffufis, corollis czruleis; loco natali in alpibus, & ad earum radices. VrromicA Fruren. Cui caules erecti; Folia acuminata, oblon- ga, modice canaliculata, obiter dentata. Co- rolle carnez, minores. —Caplula minime emarginata. Locus natalis in alpibus. Varietatem albo flore vidi a//a /Mente di APredazzo, qux eft VrRONiCA elpina frutefcens flore. albefcente, — Seguier.. Pe- ron, IIT. p. u7. ^WenouricA Avllidioides, In herbidis M. Roc, Pampeogi, & alibi in iis alpibus frequens. TYROLENSE. 43 Hze omnino eft Zeronica alpina Bellidis fo- lio hirfufa. c. BAvH, non toto caule, fed fola bafi reclinata, nec caulis plerumque diphylus efl, cum tria quoque paria foliorum in eo fz- pius oceurrànt. Eadem eft Z7erouita caulz non ramofo, floribus congeflir terminato, foliir ovatir fuba/perir. Hall. qui egregie defcripfit & pulcherrime delineavit. ^ Verumtamen huc trahi minime poteft 77eronira alpina Linm. depicta in FJ. Lapp. Tab 9. fig.4. Hxc enim, etfi prima fronte eadem effe videatur, differt tamen evidenter a Z7eronita Bellidioide, foliis acutis, corollis fquallidis & obfcure ez- ruleis, caule pluribus foliis ornato, nec un- quam ita rigido ut in Be//iioide; Miíce no. tis addit Limueus calices hifpidos, quales ta- men, etfi non adeo manifefli funt etiam in Veronica Bellidioidz. | Sed neque lll. Lzuueus debuiffet in F/, Svec. coniungere Zeronicans Jaxatilem cum alpina, quz plantz invicem to- to colo diveríz funt. [E | VALERIANA ZlHonztana, In 4M. Feudo. Species hzc, ex determinatione Linnzans,- difficulter diftinguitur ab elongata. Figura C. Bauhni, etfi ab Hallero laudata, folia omnia integra gerit, prxter naturam. Denique Va- lerianam hanc inter & Ce/ricam, fimilitudinem nullam invenio, quidquid dicat P/ukeneieis, & -cum eo C. Zauhinur. 44. dH aiTER TursivM Zlipinum. "lla Monte di Predazzo. Flores, etiam in hoc loco, modo triandi & trifidi, modo vero tetrandi & quasrifidi erant; omnes vero trifdos nondum inveni. quos /i- chelius habet. in. ZAllchimilla Gargauita Linarie folii, calice foliis tritspidibus, apud Tillium. Sed neque feffiles video, ut poluit Ill. Lin- suenr qui T Aefirs, dixic, foribur fefllibus la- zralibus, foliis [iuearibus. RuaMxNvs Saxatili. in M. Feudo. Arbufvcula parva, intra fiffuras rupium ra- dicta, remofilima, fragilis; ramis:tortuofis, diffufis; foliis vix uncialibus, margine reflexis, fupra obfcure viridibus, integerrimis, fubtus - tomentofis; floribus hermaphroditis, Ruanmxvs Lycum. In rupibus a Corozo. Lucium Gallinum. — J. Bauhmi, CGraing d'leiguou. "Tournefortii, Rhamnus cathavili- enr munor. Zrduimi, quem Linnaeus in litte- ris vocat varietatem Ata cathardüci, a quo. tamen diverfus mihi omnino videtur habitu toto, loco natali, Ípinis nudis, foliis fubtus vil- lofulis, calice edentato & cyathiformi, nec. &on baccx uno loculo fxpius inani, TYROLENSE — 45 CAMPANVLA Barbata. Diagn. 'Tota villofa eft. Folia lanceo- lata. Flores pallide carulei, penduli, longis pe in fauce barbati, fecundi, Var. 1. Caule unifloro, | Retro Ecclefiam Parochialem, Cavalefit, in gramineis. Caulis vix femipedalis, Folia integra, Cas lix villofus, corola duplo brevior, profunde - quinquefidus, appendicu'atus. Hic, fine dubio, ell Campana illa femi- paluiaris, monanmthos, quam in aipibus Hclve- ticis collegit Hurferur, deditque C. Bauhine Prodr. p. 37. | 2. Caule bifloro, Ibidem, &in pratiscirca villam Fares: 3. Caule trifloro. In iisdem Pratis. Pedalis, foliis inzqualiter. crenulatis, 4. Caule quadrifloro. | Hanc bene pinxit Cf. Slacquinius in Obf. Bot Pat P3 3 : 5$. Caule multifloro. Ibidein. Caule pariter muliifolio, Huc pertinet Agora folür fere inrgri, 46 IL fT ESR longe lingulatis, hifpidirs, floribus mutantibus, in fauce lanuginofis. | Hall. Helv. p. 493. n. 8, CAMPANVLA (/pirata) hifpida , fpica laxa, floribus alternis , foliis linearibus. Linn. que Hallero et Campanula foliis €? fpica lon- giffmir, floribus fe]libur, im alis congeftis. Hzc etiam Echiifolia eft, fed floribus rubro- cxruleis feffilibus, in fpicam longam digeflis, & ex uno loco pluribus ornata, qualem inflo- refcemtiam exprimit icon rachel aítiffimi foliis afperis &c.. 1. Bauhini, ut non confun- datur cum. Campanula Thrfoide CI. Jacqui- nii. Planta hxc habitat ad rupes prope Cava- [efium, a Corozo. CanmrANVvLA Rotundifolia. lar. y. Caulibus unifloris. Campanula cauliculis unifloris, foliis cau- linis ovatis crenatis, calicibus cernuis. Linn. S. N. n. 2. | Alla Monte, in arenofis. Caulium floriferorum folia ima ovalia. & infra medium dentata, fuperiora angufliora, fuprema vero cinerea ac fctacea funt. J/ar. 2. Caulibus multifloris. Campanula caule angulato, foliis imis ovatis ferratis glabris, germinibus de- cagonis. FJ. Carniol. 1. ommiffis fy- non. quz ad aliam Ípeciem pertinent, , TYROLENSE. 47 Campanulz Halleri v3. 14. 16. Campanula parva Anguillarz Cantabri- ca. 7. Bauhui. ; Campanula alpina, rotundifolia IV. C. Bauh. in. Prodr. defcripta. Ibidem, & aliis in locis. Caulium £floriferorum folia ima elliptica poffidet, alia lanceolata; fuperiora longiora & angulliora, fuprema lncaria ac breviora. Mirsque varictss gerit caules foliofos a flo- rif ris e diftincto Ioco: ex eadem radice peren- ní genitos. Folia eo angufíliora, quo imogis diftant a radice, Calices glabros, parvos, den- tibus íctaceis, ac calicino tubo duplo certe lo ingioribus, Calices fructiferi, & ante f'orefcentiam nu- tantes, ericuntur, nuptiali tenipore. CamPaNvL.A Linfolia. Campanula alpina Linifolia cxrulea. C. Bauhini , aliorumque.. In Pratis fubalpinis, non rara, Hanc lll. Liumgus coniungit cum ro£undifo- lia, a qua tamen manifcfle diverfa eft; nam 1) cefpitofa non eft, feu multos caules'ex ea- dem radice non educit, ut prior fpecies. 2). x. & triplo maior eíl. 3) Campanulas multo latiores ac maiores poffidet, quibus C. Per ficifolie pon quam Aorundifoliv ascce- 48 JI. yT£&ER dit, ut optime advertit CZ. Hoa/leyus. | 4) Fo- lia ima cordata, faltem dum floret, omnino nulla profert, nec caules foliofos a floriferis diflinctos. An radix perennis fit vel annua, fateor me nefcire; fi tamen coniecturz: locus efl, mihi perennis videtur, hinc ininime con- fündenda cuin Campa, uniflora | Linnaei, ut placuit Ill. affero in Opufz. Bot, p. 280. PuvTHEVMEalpinzomnes, nempe /rui- fphizrica, pauciffora & comofa, in pratis alpi- nis paflim occurrünt, quarum varia Ípecimina in diverfis regionibus collecta quoties intueor, toties dubito, eas ab una eademque planta, nempe hemifphzrica, olim fuifle natas, Hxc enim in alpibus Carnioliz folia multo la- tiora poffidet, ac in Zi/veticis & Tyrolenfi- bur. Ex Styria obtinui fpeciimina foliis non- nullis iisdem prorfus, qualia habet icon pauzi- flore, íeu BRapunculi alpini, parvi, comofi I. Bauhini, ln patriis elpibus vidi fpecimen Dh. hemifpharicz pedale, foliis omnibus lan- ceolatis, crenatis, & denuo aliud biunciale fo- liis imis fubcorda:is & petiolatis. Ita fenfim latefcentibus foliis etiam caulinis planta hxc desenerat in paucifloram, hxc in comofam, iftaque denuo iu fertili & calidiore folo elon- gatis, quz capitulo florali fubiacent foliis in erbitularem mutari pofle videtur. LAsER- TYROLENSE | "M9 LasrRPrITivM Lafifolium. ' Alla monte copiofum, In quo feminis finguli alz quatuor. crifpze album colorem induunt, quz prius erant ru- belle. In his alis eflentialem Zaferpitii cara- cerem pofuit Natura, quo. Angélica Aquile- gix foliis deflituta efl, ut alibi demonflrabo. ArrivM Srhenoprafum, Allium ftaminibus fimplicibüs, foliis ra. dicalibus teretibus, ícapi longitudine. Half. All. I2. Diags. Scapus nudus, teres, capitulo non bulbifero terminatus. Spathw valvx ovatz, lineis octonis rubellis exarata. In paludofis fubalpinis, alla /Honfz. Plures radices fimul habitant. Pedunculi corollis vix longiores funt. Folia tenuia, te- retia, fcapo zqualia. HEMEROCALLIS Liliaffrum. —.. [n herbidis M. Cucalii. Ap Radix non tuberofa Liu. & Hall. fed facta radicibus teretibus faíciculatis, quam optime pinxit T'onrnefortiur. Ynde furgit Ícapus etíam bipedalis, teres, fimplex, bafi cin- cus foliis radicalibus pedalibus, eraminceis, li- neds(2-4) latis. Corollz albx, heteromal. lr, campanulatz,, Me iun , pedunculatz: $0 |050 AN »rivT EURS pedunculis bractea duplo brevioribus, .Hz inarefcunt fructui, & in hoc flatu lincz tres longtudinales, ad apicem fimul iunclz, in quolibet petalo confpiciuntur. — Stylus perfi- flens. Germen ovale. | Stemina tenuia, flylo vix longiora; antheris transverfis. Me DA»PHNE Cneorum. In M. Rocca. "Frutex parvus, nudus, humifufus, ramofus, Rami flexiles, apicibus adfcendentibus, foliofis & floriferis. Folia lanceolata, mollia, deci- dua. Flores foliis cincti, congefli, fuaveolen- tes, albi, fubtus rubelli. SAXIFRAGA Stellavir, In Vallibus Lobiz. Scapus fubdichotomus, nudus, paniculatus. Folia apice dentata." Petala alba, lanceolata, bafi meculis binis crocceis. Pollen antherarum miniatus. | In Helvetia non maculz binz funt, fed uni- ca femilunaris. Hal. aM SAXIFRAG A utumnalir. Ibidem, : Caulibus foliofis, racemofis, & petalis flavis, croceo-punclajs, ab omni alia fpecie faciie diftincla, TYROILENSE $3 SaxirRAGA Cefpitofa Iu iisdem locis. à | Folia obtufa, lanceolata, ipherágms implicis, Ex his ea quz ima funt, arida imbricata & ag- gefta. cefpitem fülcnnt conflituunt. . Cefpes hie conílat caule brevi & ramofo, & ex epici- bus ramorum, (quos rofüle foliorum: luteo- virides terminant) educens cauliculos unciales, nudos aut imonephyllos. Hi fuflinent ores (3- 4). quibus calicina legmenta oblonga, petala ochroleuca oblonga, & fub quolibet loris pe dunculo exiguum dinum fubia acet. - Hzc elt Saxifraga alpina minima , | foliis lt« gulatis in orbem circumatür, flore, ochroleuco, Seguierii, cuius iconem eliam dedit nobis Ill. Hallerur, qux cefpitofum quidem habituni; fed cauliculos nimis tenues, eosque unifloros & fubbifloros habet, cum addito nomine Sa- xifrage Pyrenaite foliis partim integris, par- tim trifidir, quod fynonymum ZLimmaeur non bene tribuit Saxifragm Pyrenaicz, quz. mini. me cefpitofa, gerit caulem foliofum rigidu. lum, calicem fubovaturh magnum: dentibus érediis, petala alba. Hall, It. Helv. Tab. 2: Squier l.c. fig. 4 | | SAPONARIA Oc yutoidei. — Ubique in as: locis, ., Radix perennis, multicaulis.- Caules debi. | e humifufi : fubdichotomi. Folia. breviter | D 2 $2 IL :TER petiolata, obtufiufcula. ^ Ca'ices bafi introflexi, in medio craffiores. — Petalorum limbi rubelli, ungues albidi. Germen feffile, digynum. Cap- fula quinquevalvis. Sermina rufa, comprefla, reniformia. SEgEwmrERVIVVM Zlrachnoides, In ru pibus circa Cavalefum. Cognofcitur rofulis foliorum fubrotundis, & filis araneaceis ab uno folio ad aliud ductis. E medio rofulz furgit fcapus rubellos fufli- nes florens, in quibus nunquam idem efl nume- rus petalorum, ftaminum, flylorum, ut eo dif- ficilius, in Ordine Naturali, feda decandra fe- parentur 2 fempervivis dodecandris, PorrxTiLLA Tyrolmf. In M. Frudo. Radix fufca, perennis, latum cefpitem facit. Folia terna, ovata, integerrima, fubtus fericeo alboque villo nitentia. Scapus uncialis, uni- florus, bractea trifida in medio munitus. Calix decemfidus: fegmentis alternis maioribus. Pe- tala rubra, fubemarginata, rotunda. Stamina rubra (18). Antherz luteo polline plena. - Styli (14-16). Receptaculum denfo alboque villo pubefcens. Eft omnino nova fpecies, ut patet conferen- ti defcriptionem hanc, cum ea Pofentille acate- lis ab lll. Liunco data, E TYROLENSE. $3 PorENTILLA urea.. Ín M. Rocca & alibi frequens. Plus minus erccta incifuris foliorum modo pluribus, modo paucioribus, foliisque magis - minusque nitentibus ut a Pofert. Peraa, mihi í2ne, diverfa minime videatur. . Nor quzili- bet notula novam fpeciem conflituit, cum ad- hac nefciamus, quales notz in quolibet indivi- duo mutabiles fint, quznam vero conftantes, & qualiter idipfum per ztatem, & iuxta vari- am a&ris terrzque indolem, variare poffit. Cisrvs Funariz. ij | Vbique in aridis & incultis. | Quomodo cspfula huius Plantz manifefüif- fime trilocularis, a|violento quodam et pe- tulanti Linzi adverfario, dici potuerit fexlo- eularis,ego fane non intelligo. Singula quidem valva fepto medio in duo locala. dividitur, fed an ideo locula fena? Planta hzc apud nos pe- tala poffidet calice duplo longiora, & in quo- libet capfulz loculo femina quatuor. CisTvs Canur. c pia pias ori Suffrutefeens, oppofitifolius: foliis oblan. gis, obtufis, pilofis, caulibus antiquis procum- bentibus & nudis, foliofis vero & floriferis ere- &is, habitans cum fequente, Len CisTvS TOMÉNTOSVS. s In M.Prudo. . . Cifli huius defcriptionem &iconers dabo iy D s ^* $4 Ho:rTER Fl. 2. Carniol. I. Bauhinus, Tournejortius, & Seguierius dixerunt. Helianthemum | alpinum, folis Pilofzllg minoris Fuchfig Hallero autem eft. Helanthemum folüs fuperue pilofir, inferne £omentofir, AwEMoNE Plemmenfir. In M. Friudo. | Radix perennis, fufca, fibrofa, — Folia ex fu vaginz aut fquaimz fufco-ferruginez, fub- ovatz, Ítriatz, elabrz 5 petiolis villofulis, furfum latefcentibus, apice divifis in tresramos,quorum quilibet fuflinet folium, quod in ramis latera- libus feffile.& fere ad bafim ufque trifidum eft: fegmentis ingzqua/iter incifis & integris, Sca- pus femipede non longior, lanuginofus, infra medium involucratus foliis ternis eiusdemque flructurz ut folia radicalia, Ex hoc involu- cro prodit unicus aut duo pedunculi, & tunc ramus infra medium pariter caliculatus eft. Petala (5. 6.) alba, elliptica. Stamina luteola. Germina lanuginofa, qux denique formant capituluin lanatum, fübrotundum,lemina invol- vens, quz flylo fufco lineari terminata funt. Huic proxima efl Zemone alpiua. alba nma- jó£€9 minor C. Bauhiui, [ed nefcit Author an feimiua lanata, an vero caudata fint. | Ai:vGA Piuyramidalis, soc M. Roca. TYROLENSR. $5 Folia in quatuor feries inbricata tetrago- nam pyremidem cofliruunt, e quorum alis par- vi & numeroft flores exeunt. — "Tota Planta, pratertim vero calices & fuperiora folia molli ac denfo villo pubefcunt. Hzc itaque pyra- midalis omnino efl, nec confundenda cum A. Genevenfí, qux pyramidem dictam non fa- cit, nec flores adeo multos ex foliorum alis educit, Mzrrssa Piyrenaica. Horminum foliis cordatis obtufis, caule nu- do. Linum. S, P. Gallitrichum folio rotundiore, flore magno violaceo. 7, Pau. E Diagz. Folia ovalia, crenata, glabra, rugo- — fa. Perioli femicylindria, margine la- nuginofi. , In M. Feudo. Si caracter Hormini confiflit in calice cam- panulato, laciniis quatuor fubzqualibus, quin- ta maiore emarginata, Planta hzc Horminum efle non poteft, cum calicem gerat labiatum: labio fuperiore tridentato, inferiore bifido: fegmentis cruciformiter incumbentibus. Pre- terea idem decemflriatus eft: flriis alternis craffioribus, | Corolla rubro- cxrulea, calice fere triplo longior; alea bifida, labio tripare tito: fegmentis fubrotundis. d D 4 56 UN NE Mihi itaque Meliffx fpecies effe videtur; cui Generi 2 Zfagaolio quoque relata fuit, CrvrrEoraA Zlüyfoider. In limitibus Agrorum. M Huic filiculz tetrafpermz, calice perfiflente fuffulta, & flamina fena funt, quz quaterna tantum in C/ypeofa qoniona. Genus hoc Bilcutcllam didymam nullatenus complecli potefl, ut. factum fuit in fafciculo plantarum antifcorbuticarum ;.ham feptum fili. calz'in clypeola valvis paraillelum efl, in Bifcu- telia vero contrarium, quz nota fane fufficiens cft ad genera in hac clafíe difljnguenda. | Isrnis Aoiuud)olia. In M. Feudo aliisque. Ta alpiuui ruinis occurtit, radicuiis inter faxa diffuBs; coulibus floriferis erectis fimplicibus; foliis imisovalibus, petiolatis, caulinis obloagis & amplexicaulibus, omnibus glabris, glauco- viridibus, integris, vel ad apicem obiter denta- tis; floribus racemofis, pedunculis patulis; ca- lice fubrabro; petalis rubellis, limbo integer- rimo, ovali, obtufo; ftaminibus luteis; fili- cula glabra; oblonga; leiinibüs rufis, fubova- tis, compreflis, obturis & in eo loco, in que fepto membranaceo ac flylifero adlizrent la- .nugine quadam obduclis. GrRANIVvM Clicutaritm, Qirca Cavalefin. TYROLENSE. $7 - Staminibus Monodelphiis, una cum aliis noflratibus, deflitutum, | coniungitur cum Gruino I, Mofchato , calicibus pentaphyllis, e landulis coroliz nigris, foliis pinnatis, pedun- culis multitloris, & Íeminis acu longiffuna. ViciA Sylvatica. Folia non ovata, ibi oblonga & quafi lan- ceolota, nec non iníegra, breviiluue petiolata, glabra, ac mollem fpiaulam ex rotundato api- .€e emiuenia pofüdet . Eadem pecunculos quidem d uhoras & ftipulas denticulatas ha- bet, fed hifce notis non differt a Zicia Dune- torum, — Propria huic plante eftcorolla albida, petas lorum apicibus Jineisque cxruleis, .. Sili- qui quoque pendulz, glabrz, a albido & fur- ium flexo flylo terminatz, femina (4- $) fovent. HrpnisaRvM Onobrythis. Ubique in pratis fertilioribus. Pinnatifolium, fructu ^ echinato & mono-. fpermo, alisque deu calicinorum dentium longitudinem non fuperantibus, non habitat in cretaceis locis, & optimum pabuluim use bobus, "ins & ovibus. AsrRAGALVs Citer. Alla JMonte, ad viam. - Caulis ramofus; ramis diffufis & ercátis. D 5 P ID ER Foliorum paria (11 - 15), eoque lanceolata, vil. lofula. Scapi nudi, rigidi, folio fubxquales. Spica uncialis, deut Caleb villofi; dibus nig-icaniibus, tennibus : fuperioribus multomi- noribus. Cófoll z ochroleucz: ; galea calice du- plo longiore; alis : ingufiis, carina longioribus. Legumina nigricantia, inflata, femiuncialia, pi- loía, mueronata, perüttente fiylo terininata. ; Lomrvs filiquofur. In pratis udis. In Sper. Plant, erat Lotus ere&ia, in Syff. Nat. autem füligoof, nomen obünuit. In hac planta non video Ífo!'ia adeo villofa, ut hir- futa dici mereantur. Ubi hzc planta crefcit, ibi tophus aqueus non procul habitat, ScoRzoNERA /uilir. "vd Circa Cavalefiumi, in pratis paffim, Caulis fructifer duplo altior florifero, ab Infe&to thalamum lzdente, loco feminum pro- fert pollinem carbonarium, ei fnnilem, in quem tritici, ac Zcx Mays femina quandoque degenerant, ANDRYALA Aattrea. In M. Feudo, Seu 7araxacum folior "17 dimtibus triongu- laribus, fiue Jubrotundo.. Hall, & Leontodon fo- ftir lanctolatir dentatis, caule mudo fabu ifolio, u TYROLEZNSE 59 calice hifpido. linu. Caracler huius plantz omnino Andryale eft, nempe calix factus unico ordine fquamarum, quibus alim mi- nores adpreífe nec patulz ad bafim adlident, Semina pappo feflili fimplici coronata. "br lamus planus & villofus. HirRACIVM yon In M. PFeudo & alia Monte. Vidi non femel caulem foliofum, non vero fabnudum, nec femper uniflorum. ^ Hoc iri Itin. Fisliet: egregie iluftravit Ill. Hallerur; CREPIS ARENOSA. Alle Foffue, infra Cavaleftum.. Radix perennis, fufca, oblique : defcendens. Cauiis modo fimplex L'utodo ramofus, hic uni- UE & mulüflorus, ratione ztatis, idemque rigidus, firiatus, Battata us. Folia ima elliptica, lanceolata, inzqualiter dentata, in petiolum décülfe ilia: caulina breviora, [iit pariter dentata, eiusdemque figorz, Fx füpremis alis prodeunt rami fzpius Gino & foliofi, termi- nali flore longiores. . Calix fit fquamis lan- ceolatis, inzequalibus, (5- 6.) lineas longis, qui- bus ad Patun aliz minores adiacent, | Semi- flofculi flavi. Semen rufum, coronatum pap- £o rigido feffili fimplici. "Thalamus nudus, "Tota planta rigido villo eo magis hirta eft, quo plus. diflat a radice. - 6o Il. 1T E & Di&rt ab Hieracio binis ordinibus Íquama- rum calicinarum. À Picri & Leontodone, pappo fimplici. CinsivM JBrianmucum. lla Moste di Proedazzo. | Var.2) Caule unifloro, fcliis dentatis. Hoc eft Cirfum Britaunitmn Clufiüi repenr. J. Bauh. Cirfium LI. Clufi , Cirfum figulari capitulo fguamato. C. Bauh. & Crifium foliis langiffime lznccolatis, | fubtus. tomentofir. Hall. Planta fcfanipedalis, foliis lanceolatis fubtus tomentofis ferratis: feciatuiis fpicula termina- tis; ex his quz imum locum occupant omni- no petiolata fant, fuperiora vero feffilia, am- plexicaulia & fubtus eo magis tomentofa, quo a radice funt remotiora. — Summum ac to. mentofum caulem terminat capitulum ele- gans, magnum, fature ruhros flores fuflinens. Jdem, fine dubio eft Corduus foliis lanceolatis dentatis autplexicaulibus fpinulir inzqualibur ci- - latis, caule inermi Ml. Liunei; íed apud nos nec humanam altitudinem, nec folia radi- calia arapiexicaulia gerens. 4 * Par.b) Caule multifloro, foliis inferiori bus laciniatis, Floret in eodem loco, eodemque tempore; caulsim habet pariter ftriatum. & fiftulofum, folia iraa laciniata, fubtus denfiore fomento / TYROLENSE 61 incana, fuperiora vero fünplicia & amplexi- caulia, denique caulem binisWac tribus capitu- lis terminatum. Vtramque varietatem coniungit in unam fpeciem figura Halleriana Tab. X XT. fupremo & infimo folio in uno loco incifis, evidentius amplexicaulibus, fubtusimagis tomentofis, && caule fubbifloro. Medius quoque inter utram- que eft Cardius caule fubunifloro, talice inermi acuto, folis omplexicaulibur lanceolatis ciliatis integris laciniatinque Linm. quam plantam ad Cirfum feum Xl. pertinere ait Cl. Za/ferus, una cum Cirfio maiore, frngulari copitido 9H gno, f. incauno, varie diffeéio, mediz pariter indolis inter varietatem integrifoliam & laci- niatam. - ; CinsivM defloratum, "lla Monte. Liungus Carduir adnumerat, Hallerus vera bene pinxit Zab. X7 I/I. cum addito nomine . Cirfi mollit, folüs rigidis molliter. fpiuofis, feapo: longo paucifloro. ^ Ydem Vir Cl. plan. - tam hanc fimilem facit Cir/ío olerateo, cum tamen Cirfio ferratuloidi longe fimilior fit, ac folis fere decurrentibus per caulem foliis diverfa; Aliam Cirfíi huius varietatem habui ex M, Feudo, Ípithama non longiorem, quz ex alis foliorum pedunculos unifloros educebat íub. iecto folio breviores, bp 62? ^M o4 TBRR- ^l CinsivM acatle. y ud Retro ecclefftun parochialem Calvalefit.. Carlinam. zmulator. foliis incifis dentatis ae fpinolis capitulum rubrum fpinofiffimum radi- ci fere innitens, radiatim ambientibus. CinsivM .Spinofiffinum. In M. Rocca, aliisque. Cuicus Linn. quod Genus fallaci habitui inagis, quam poris fruclusque fabricz inni. xum.efl. In Figura Ill. Ho/lrri folia bene pi- éka funt, íed primz calicinz non expreílz, nec caulis infra medium tam paucis foliis ubi- que veflitus. , CinsivM EZrifyihales. Zia Monte. | . Bene depictam a Cl. Jacguinio, a me vero iim pridem defcriptum dictumque Cirffum fo-. Iiis amplexicaulibus piunattfidir fubfginofir, flo- vibuf cernuis, cálicibus inermibus. — .FI. Car-. — jeL | ineimis hzc calicis fabrica, fufficere- óinnino potuillet ut planta hzc a carduis divi- fà ferratulis adiungeretur, quz folo calice mu- tico a priore genere diferunt, Si itaque car-! duorum familiam conílituunt plantz calicibus nunc fpinofis, nunc vero inermibus. inflructz, quare non etiam fercatula & cardui confluere poterunt in unum genus, eadem ratione, qua l N TYROLENSE. 63 eentaureas acanthocephalus cum inermibus copulavit ? GNarnarrvmM Leontopodit, la omnibus alpibus vallit Fiemmarum. — "Totum canefcens & terminatum flella ele- ganti lanuginofa, cuius centrum occupant flo«- res liermaphroditi quiaquefidi, bracleis vero radiantibus infident flores partim feminei qua. drifidi, & partim incompleti, nempe flaminis bus flylo & germine deflituti. Eft iraque hzc planta polysama, capimuio medio Guopholii, lateralibus vero Filogiuif, ut generis uitiusque adfinitas eo clarius appareat, TvssikAGo alpina. Paffim. in apibus iisdem. Hzc vere Z/pina eft, eam vero eodem no- miae infignitum a Celeberr. Linnco, Si ylve- firem appello, data mese differentia in £1. Carniol. 2. iR M SrENECIO Zlpimur. In M. Feudo. Radix transverfa, fufca, fibrofa, perennis, Folia radicalia longe petiolata, Corda denta- ta, acuta; caulina vero feífilia, amplexicau- lia, obionga, Caulis pedalis, fimplex, ad api- cem modice lanuginofus. . Flos unicus, flavus, radiatus femiflofculis patulis, femiuncialibus . 6.4 I. :TER (10-15) Flofculi flavi pariter. — Calix fa- ctus unico ordine Íquamarum , glabrarum ac pallide viridium. | Semen pappo leffili, fimpli- cicoronatum. Thalamus nudus. Differt a Solidagine alpi1a caractere generico Sy/ff, Nat. floribus corymbofis, & foliis obtufis ac elli- pricis. ! AsmrER pinus, In M. Feudo & Rocca. Alle foliis lanceoiatis. hirtir, radicalibus ob- tuf, caule fupliiffuo mmforo Lim. & fer. folis ad terram petiolatir ovatis, caule uaiforo Hall. cuius differentia confiflit in caule monantho, foliofo, rigido; flore ma- eno; ac foliis anguflis obtufisque. — Halferus purpureum florem habet, qui apud nos ubique cxruleus eft. — AsTrER bellidiaffrum. Ubique in fubalpinis. Planta hzc poffidet omnia omnino termina pappo feífhli coronata, & calicem ws Íquamis inbricatum, quibus notis non folum a Doronicis, fed etiam a Senecionibus evidenz tiffime diílinguitar. Oncuis uig;a. In Zpibzis. copiofa. Orchidem voco, cuius generis caracter eft - flylus fixus, antice bilocularis: loculis claufis & TYROLENSE. - 65 "& foventibus totidem flamina, quibus filamen- | Pixvs Zf[ugho. ta attenuata ac lamellz propriz, tanquam re- ceptaculo impofita funt. Species hzc odore fuavi, & floribusatro-rubris in denfam ac ova- lem fpicam congeftis facile dignofcitur. .Paffim in Alpeflribus. Pinus folis. geminis, cono ereflo , mucleir firizofis nudis. Holl. Pimus Mugho Turrz,. Pinus Sylvefiris du | Hamelii, eii conos pendulos habeat; nec non JPimus Sylveflris AMugho I. Bauhini, Mathioli, & Folkaneri, Huic truncus vix ullus; rami flexiles, patuli; coni ovales, fquamis acuminatis & foventibus . nucem fubovalem bafi auctiorem.- Piuvs Cenbra. ER In afpibur frequens, Cirmo dictus. Cortex levis. ' Folia ( 3-8) ex eadem va- gina, trigona: angulis deorfum ftrictu afperis, : uno plano nitido ac viridi, aliis vero albidio- fibus & non fplendentibus, Coni 7Marer bi- ati, femiunciales, rubri, fub origine novorum foliorum prodeuntes, facli fquamis carinatis, ovatis, & antheris bilocularibus pedicellatis. Coni Fein ovales, fiunt fquamis hemi. phzricis, fufco acumine terminatis, rugofis, . cimus RN pallide ferrugineis, interna facie bilocularibus, . lóculo quolibet fovente nucetn fuféam, canei- - E e6 II. 1?TE FE forem, binis angulis oppofitis preditam, in qua nucleus edulis, oleofus, albus, rufa cuti- cula tectus. | SALICES Alpini, Ex M. Feudo. Binz mihi adlatz funt, quarum una ámen- tis femineis inftructa, folia habebat oblonga, ferrulata, acuminata, nitidula, nervisque fu- Ícis utrinque reticulata; ali vero mafcula erat foliis obtufis, ellipticis, apice denticulatis aut en;arginatis.. Iam vero iuxta folia, quo- modo has plantas determinabit Botanophyl- Ins? Ia Sigff. Nat. nullam certe his fimilem inveuiet. Qualis ergo erit? & tamen defcriplit Halíerus & ante eum alii alpinarum flirpium ilufiratores. Sed neque peritiores botanisi gcnuinas fpecies huius generis, hactenus dete- xerunt, nec pofleri facile invenient, eum cer- tum fit poffe ab elementis mutari in falicibus habitum, folia, amenta, nectaria, flipulas, & magnitudinem; incertum effe flaminum nu- merum przfertim in latifoliis; ac forte etiain eandem feminam maritos habere plures, un- de proles bybridzx ac varietates illz natx funt, quz pro fpeciebus adfumptz, infuperabiles difficultates introduxerunt permaníuras eous- ue, donec feparatis falicibus anguflifoliis a latifoliis, obfervaverint *botanici quaenam in omni individuo fit fiructura calyptrz coriacez - TYROLENSE. 67 gemmas obtegentis, an floriferz gemmz a fo- liaceis diftinckx , quinam harum fitus, quale tempus librindi' & qualiter Iulorum lquamu- ]z fabrefactx fi nt. Ego plures annos inpen- di, ut hec omnia obfervarem, & tamen exi- guos fane profectus i ip fateor, cum nihil aliud bucufque didicerem, quas hiftoriam hanc hactenus inperfeclam, poíleris a natura refervatam fuiffe. AcRosmiCcvM Septeuiriouale. In fiffaris rupium a Corozo. Frondes lineares, virides, in duas tresve la- cinias ad apicem ixibs. cefpites conflituunt in rimis faxorum. Segmenta illa modo fteri- lia funt, modo vero TRAE hirta fruclificatio- nibus Fus. quarum quzlibet obfervante Cl. Gleditfchio conflat capfula pedicellata, mem- branacea, univalvi, uniloculari, oblongo - in- - curvata, monofperma, quam, obfervante Marato. antecedit flos monopetatus , piteifor- mis, indivifus, in maturitate. plicatus, e culus centro prodit flylus filiformis germini inpofi- tus. Przter hofce flores, vidit idem autor alios fphzricos, sotdatties pedicellatos, qui fenüm in duas partes diib proferebant con- geriem flaminulorum propriis Lg ute- run circumdantium, , E 2 6g IL.:zTER LicHEN siniatits. In rupibus alje Fofine iufra Cavolofiu. Bonam iconem nobis dedit Inventor Ha/fe- rur. Lichenis huius pagina inferior fufca Dilleuio, miniata Hallero, ferruginea Seguie- rio, mihi vero fulva fe prodidit. Conflan- tia funt puncta nigra, feu foveolz, im quibus papilla fufta, lenie vitrea, deprehenditur. Haller; ut ideo puucati nomen miniato prz fiantius fane foret. LicHEN ( Ufnea) Íuteur, rugofur, tinflo- vins, furculis. brevioribus Michel , immix- tus Lichzni iubaífo, 1n cortice Caricini trun- ci, in M. Aca. ( Corallina Florz.) PrezizA Crucibuliforuis, depicta a Cl. Schzf- fero in Hifl. Fung. "lab. CLXXIX, feu Cyathoides luteun, crucibuliforme | Miche- lii, aut Peziza fefflir, campanulata, exigua, aurea €? glabra €l. Gleditfchii, — ln afleri- bus antiquis, (Conca vegetabilis). LvcorEnpvM cfivum, feu Tube cfi- vum, pulpa fubobftura, munus fapida ac. odora |Michelii, in herbidis circa Ecclefiam. Parothialeii, non confundendum cum bru- mali, quod fab terra omnino latens, a ca- . nibus effoditur pretiofum, (' lolvox ter- refiris.) | Lichen leprofus | albus , tubertulis albis, fari- nofís. TYROLENSE. "vo wn) Lichen cinereus, feutellir nigris, Lichen fulphurto-virens, leprofo-foliaceus, fcu- Hellis rufis. In rupibus a//a Monte ( Terrm Íemi- niferz). | Lichenes coralloides & z/ev, una cum Fun- gi' coniungunt regnum animale cum ve- getabili, Lichener vero cruflacei vegeta cum lapideo. HL. Fofflia. A) TERRESTRIA. CALCARIVS vulgaris. Plerique montes biodtueufce condit ter- ra calcaria folidata, fcintillante aut granulata, eaque grifea vel ilbu: Calearium album ad ripas Avifii colligunt incolz, & optimam cal- cem inde parant. Hic nulla petrefacta, nec. armatis quidem oculis obvia, ut credibile non fit, tantas inolles lapidum effe maris fedimenta s. atritis , vermium teflaceorum domiciliis producta, '. / Carcamrivs Jarmor. Prope Predazium. Albus, lividis venis variegatus, dariffimus, pulcherrimam polituram admittens, marmore . Cararienfi nihilo inferior, & tamen ob inícli- E 3 70 IL vx cem loci fitum, & inpoffibilem in apta frufla eruendi modum, ab exteris derelictis. Tophus, aut Pormur aqueus, metamorpho- fis terrz calcarix, pluribus in locis reperitur. Potui aquarum inde fluentium .amplas eas firumas adícribit vulgus, qux in incolis villa caíiclli inprimis obfervantur. ^ Aqua pura fluens per flrata calcaria, argillofa, margacea, abripit terram fubtiliorem, eamque deponit in cavo loco, fenfim pertranans aut decidens guttatim, unde 'T'ophus folidus, prorfus incru- ftans, unicolor, multicolor, plus minus in- duratus, GvyrsvmM Zlabafirum. In monte Cimaza rupra Caramum, ad S. Lugasum, fupra villam Caffelli , Cavalt- ftm inter & Caffzllum a. Marmolaia, Als AMaft di Cavale/z, & fupra Cafalc. Non procul ab humo reperitur hic lapis ni- veus, duritie diverfa, polituram aliquam ad- mittens, & particulis fcintillantibus rarioribus micans. Idem five crudus, five calcinatus . cüin aqua forti non effervefcit, contra fenten- tiam Cl. /7allerii; imo nulla mihi lapidis cal- carii aut gypfei fpecies hactenus innotuit, quz non cruda fed calcinata effervefcat cum aci- dis mineralibus. — Paradoxa pariter eft Zuffi doctrina, omne gypíum cum acidis efferve- - fcere, hxc enim proprietas lapidibus calcariis aut gypfo inperfecto unice convenit. I TYROLENSE. 7! GyrsvM Cryfüallifatum. In Jarmolaia. — Gypfum pradiétum, meridiem verfus, non- . nullis in locis, tegitur cruíla fingulari, quam facit terra partim gyptea, partim vero calca- ria, Huic immixtz funt cryflalli; parv. co- - pios, poliedrz ac. poligonze, cum acidis mi-. nime effervefcentes. Ubi cryflalli hx occur- runt, ibi fubiacet alabafirum eodem fere co- lore tinctum, ac lapis czxleftis auftriacus, contra Éeirium paroxifmos, a fciolis homini- bus adeo decantatus. "linctura hzc provenit a particulis martialibus & argillofis humo in- hxrentibus & inferiori flrato lapideo ab aqua communicatis. Gyplfum a Cl. Cronflett dicitur terra calca- ria acido vitriolico faturata; fed calx ex acido nitrofo vitrioli oleo pracipítata, aut fpiritu aci- do faturata, non eft verum gypfum; dein ra- tio nulla dan poteft, quare terra calcaria, in iis locis unice, nec & alibi fuerit attract Effne forte gypfum argilla pura fed immatura é& indurata? An medium quid inter terram ealcariam & argillofam? Metamorphofes re- gni lapidei. dies docebit. | ARENARIVS Cor, ' Cinereus, particulis zqualibus minoribus, Reperitur in flratis, & occurrit etiam circa fluvios. . Lapidi liuic | mica, fquamis minori- EA v E: I. 2T Eo bus albis, fzpius immixta eft, cum eius ma- trix fit terra filicea, — Cotem ubique comitatur argilla, unde natum fuiffe vel ideo probabile eít, quod filex tam vulgaris, quam pretiofus in locis argillofis fzpius occurrat, ac ipfum quoque quarzum argillam fequatur, Certe montes argillacei Carniolicz, oftendunt paffim cryítallos, & filicem diviti finu fovent, CnavsTALLVSs Quarzofa. Circa Pramadizzo. Cryflalli funt. pellucid, excolores, utrin- que acuminatz; columna hexagona & hexaé- dra. Quod in fiffuris. fubterraneis fodina- rum, terra filicea ab aquis depofita fimiles cry- flallos conftituat matrici fuz inhzrentes, mini- me mirum efl, fed quomodo eadem terra abfque ulla matrice tam puros & tam exacte figuratos lapides formare queat, difficulter in- telligitur. Cum enim aqua omnis cryfiallifa- tionis unica caufa fit, & eiusmodi cryftalli, va- riis in locis in fuperficie montium, aut non procul inde degant, ubi aquz colligi nullo modo poffunt, quanam arte a natura fabrefa- étas effe putabimus? An erant ii montes olim aquis fepulti? An terraquei globi fuperficies nunc aliter ac olim fe habet? : ». Mica ferra. - — Qux ad me delata fuit quarzo inhzret, co- TYROLENS E. 75 lorem minerz antimonii habet, & digitos, de more gentis, inquinat, ut Molybdena, Mica hzc in fpiritu vitrioli, de fuo pondere, colo- re, ac nitore nihil amittit, nec in igne ita mu- tatur, ut cztera Micarum fpecies, — Arfenicum. hic nullum hactenus detegere potui. BaAsarTEs Spuma [upi. | Iu Cupri fodina, prope Predazium. "Tractum cupri flavi comitabatur ad altitudi^ nem aliquot pedum. Lapis niger, factus corporibus prifmaticis, coalitis, nitidis, ex una bafi radiatim fpati pyramidalis adinftar diver- gentibus. Metallici ex colore nigro dixerunt Kohlbruch eamque fubflantiam fuforio operi inutilem ac noxiam abiiciebant, Ea modo pura eft modo cupro flavo mixta, An hzc Spuma lupi flriata I'allerii? | An hanc intelli. git Henckeliur, dum ait fpumam lupi ftriatam, ferrei coloris & pro minera antimonii perpe- ram adfumptam, Z/tenberzm fuifle repertam? fed lapis nofter nec ferrei coloris eft, nec in- ter mineras ferri locum meretur, cum via fic- ca nec granulum ferri puri, quidquid tentave- rim, inde unquam prodierit, Ergo rem mi- nime inutilem, me facturum putavi, fi in eius naturam diligentius inquirerem, eaque expe- rimenta, qux hac defuper inflitui, fideliter enarrarem, ^ - | E 5 S 74 EL S.Y Exper.v. Per quatuor horas fub fofnice do. cimaflico toftus, nullum odorem fpargit, nullum fumum emittit, de centennario do- cimaflico fefquilibram amittit, & color ni- ger mutatur in rubrum. | Exigua portio in igne tam diuturno vo- latilis facta, nihil & aliud, nifi pura aqua, omni terrz, omnique lapidi inhzrens. Exper. 2. Ex hoc polline rubro, particulx aliquz magnete extrahi poffunt. Extractio hzc terrz ferriferz prafentiam * demonfirat. Exper. 3. In vafe claufo, fine ullo addita- mento igni commiflus mutatur in Ícoriam nigram, porofam, duram. Color ater hic pendet a principio infiam- mabili, quod in igneaperto diflipatum fuit, & pollini tofto colorem rubrum conciliavit, Exptr. 4. Arfenicum cum hoc lapide mix- tum, adícendit in igne album, ut crat prius. . Ergo falphar nullum fovet, nam terra me- talicz fulphuratz dant cum arfenico fubii- matum flavum aut rubrum, Exptr. s. Cum Borace fufus, dat fcoriam gravem, nigram, metallicam, lucidam, & hinc inde filamentofam. Obfervatio hxc Asbefli ac Amianthi ge- nefim egregie illufirat, ac docet terras me- tallicas apyra terra nuptas, additamento vi« trefcibili atque inflammabili, refractariam indolem deponere, ac fluxiles reddi pofTe. TYROLENSE. 75 Exper. 6. Mercurius fublimatus corrofivus .eum Dafalte noflro, dat fublimatum partim album, partim vero flavum, cum aliqua por- tione mercurii currentis, qui fupremz vitri parti tenaciter adhzrebat. ALME Unde patet minerz huic ineffe fixum quid, quod cum acido falis communis ma- gis adfine eft, ac Hydrargyrum. Exper. 7. Cinnaberis cum Dafalte mixte, ad- Ícendit eadem prorfus, abíque ulla merca- ri revificatione, eodem modo ac cum omni lapide ferrario. Exper. 8. Non detonat cum nitro. - . . Ut folent corpora inflammabilia. Exper.9. Examen docimaflicum omni dili- gentia fzpius inflituens, nec minimum quid nobilis aut ignobilis metalli in hoc lapide tam crudo quam uftylato detegere potui. Exptr. 10... Cum Turbith minerale dat fub. limatum album, & modicam mercurii revi- fieati copiam, ult QNM Red Revificatio hxc fit a terra martiali cui acidum vitrioli libentius adhzret, color ve- ro flavus ab aqua eft, qua diffipata evane- fcit & albus denuo fe prodit. . Exper. x1. Cum alcali fixo calcinatus Bafal- tes, dat lixivium flavefcens, ex quo cum aceto deflillato nihil przcipitatur, cum aqua /. forti feparatur pulvis albus cum odore ful- "6 IL 1TEAÀ phureo, cum fpiritu vitrioli autem flocculi nigri abfque ulla effervefcentia. Pulvis albus carboni vivo infperfus nec flammam nec odorem ullum emittit. Exper. 12. Bafaltes crudus cum fpiritu vitrioli dat folutionem excolorem, ex qua cum fale tartari przcipitatur pollen fufco. virefcens, fluidum vero fupernatans format cryflallos poliedras, parvas fubrotundas, minime co- loratas. . Cum fpiritu nitri dat folutionem vire- fcentem, ex qua alcali fixum evolvit polli. nem albidum; fupernatans liquor dedit cryftallos nitrofas. Cum fpiritu falis dat folutionein flave- fÍcentem, ex qua addito fale tartari pracipi- tatur pollen ochireacei coloris. Przcipitata hxc probe edulcorata & exfic- cata ponderabant, ex fpiritu vitrioli grana 47. ex fpiritu nitri grana 46. ex fpiritu fa- lis grana 44.. Hinc fpiritus vitrioli folvit grana tria, Ípiritus nitri grana quatuor, fpi- ritus falis autem grana fex. Ex his apparet ineffe lapidi noflro terram ferriferam (Exp. 2. 3.) irreducibilem (Exp. 9.) principio terreo fpecifico ac forte alcalino (Exp. 6.) unitam (Exp. 12.), & una. cuur terra vitrefcibili flrias illas ac radios confti- tuentem ( Exp. $), abfque ullo arfenici aut. fulphuris mineralis additamento (Exp. 1-4.)5 TYROLENSE. 72. Hinc non omnem, Spwnam lupi effe rERRvM arfenico mineralifatum ,. ut pofuit 7Zallerius, nec ferrum aut flannum [emper continere, qualia metalla ex fpuma lupi Zinnwaldenfi eduxit Cl. Lelimannus. SaAxvxw flliceum, album, eranato immatura variegatum, integras rupes conflituens circa DBruueck , Brixen, Claufen, Bozen, nec mon circa Cavalef/um , & in igne fponte fluens in fcoriam ípongiofam, levem for- dide flavam. — Saxvw rubrum, conílans Quarzo & Arena, ope terrz calcarie & argillofe firmiter. conglutinatis. —Lanis hic integros montes onítitsit, nempe montem Aoccam , & ru- pes prope Caralz/iun, aliasque. | Hic fco- iiam dat nigram, porofam, ex qua in pul- verem redacta particulas aliquas extrahit magnes, Quarzum inhzrens pellucidum, purum, cryftallo montanz fimile eft. Con- geriem hanc variarum terrarum, effe tem- ' poris a creatione przterlapfi filiam, nullum eft dubium; nam terrz primigenix purz & honiogcnez funt, quarzum vero eft lapis generatus ab aqua in cavitatibus & fiffuris aiiarum petrarum. B) MINERALIA. HYBRARGYRVM Cinnaberir. 78 li 1TzEgR In Premier al Sagros, in confiniis Sfa- zus Venti. ! Eft Hydrareyrum falphure mineralifatum, argillz grifez aut nigrz inhxrens. —Dillinctio neceffaria eft inter metalla imineralifata, &ter- ras metallicas fulphuratas; illa enim revivi-- ficantur ablatione peregrinz adhrentis fub. flantie, hz vero reducuntur additione defi cientis phlogifti. Ex centennario huius mi- nerz viginti tres libras hydrargyri obtinui, qui valor eo magis augetur, quo magis cinnabe- ris ab inimixta fterili terra lotione feparatur. FrnnRvM JHague;. | Alla Monte di Predatto. Acus magnetice polum unum attrahit, alium vero repellit, | Magnetis huius fragmen- ta occurrunt immixta ferro vulgari intracla- bili, quod in iisdem locis olim fundebatur. FERRvM vulgare, plerumque fufcum, ac modo purum, modo mixtum cum fatifcente. Metamorphofis hzc ubique fe prodit, ubi la- pides ferrarii maturi acri libero aut aquis €x- pofiti funt. CvrRvM Plum. Variis in locis occürrit. Adeo copiofa huic fxpe inhzret terra ferri-- fera, ut in examine docimaflico nucleum mar- tialem non venereum obtinuerim. —Llixc calx TYROLENS E. 79 :eupri fülphurata, eft mater omnium aliarum varietatum, qua pro Ípeciebus propofitz paf- fim leguntur in fcriptis Lithologorum. AÀ mi- nera cupri matura flava vel nigra, generatur dilabens, quam caudam Pavonis quidam vo- cant ob varios quos habet colores, ab hac ve- ro dilapfa eaque nunc viridis, nunc vero czrulea. : CvenvoM dilapfum. Cum priore reperitur, Scpius adhxret quarzo, quandoque & lapi- | di calcario. — In Cadim repertus fuit Mala- chites, feu calx cupri lapidi gypfco ac poli- bili inhzrens. | PrvwmsvmM Galenium. Hinc inde occurrit. - In quarzo, fpatho, ac caleario, teffulis ple- rumque minoribus, "l'ractus conflantes nun- . quam conftituit, fed incerta lege hinc inde ni- dulans, inflratum, immixtum occurrit. Ga- ]|enx in hac regione ultra femiunciam argenti in centennario docimaftico rariflume eontinent. Miuergm fpuric, | Cobaltum chalybei fere coloris in non- nullis locis reperitur, potentes tractus fxpe conflituens. — Uflulatum | arfenici odorem fpargit, & de centennario amittit libras qua- draginta. In fpiritu nitri valde cffervefcit, & go IL ^?"T255 conftituit folutionem flavefcentem, ex qua, fola addita aqua, przcipitatur pulvis flavus ac fimi- lis "Turbith minerali, Si vero przcipitatio hzc facta faerit.cum folutione alcalina, tunc obtinetur precipitatum lateritii fere coloris, quod dein fufcum colorem induit. 'laceo ália experimenta cum hac minera facta, qux alio loco forte enarrabo. Obfervationes oeconomica. In Flemmenfibus agris colitur inprimis z E A lay, TRYTICVM av/ffiuum, SECALE (t- ytalif, MiLIVM Unlgart, LINVM tifiati[fi- Hill, NICOTIANA Zabatuti, BRASSICA Rapa, PoLvGoNvM agopuyrum. Cultura ze May;. . Mlud "Terrz fpatium, quod ab incolis tm flaro. di Campo dicitur, & paílus quadratos quinquepedales ducentos complectitur, exigit pro annua flercoratione triginta quinque cen- tennarios, feu currus feptem fimi maturi, quod humanum aut equinum. pro folo cretaceo, vaccinum autem pro laxiore ac fertiliore effe debet. —Arationis tempore, quz circa diem S. Georgii peragi folent, binz Feminz radi- ces & herbas, aratro revolutas, in fulcis colli- - gunt, tertia vero femina fpargi. —Modii 2g partes pro dato fpatio fufficiunt, eaque grana fulco committuntur ad profunditatem TM | emi- TYROLEN SE. gr Ífemipedalem. — Hic herpice opus non e(l, & abíque alio labore prodit intra octiduum (cz- teris paribus) ex femine planta. Hzc fex digitorum transverforum altitudi- nem adepta, Íeu tribus fo!iis iam ornata fir- culationcm primain exigit, qua circumpofita terra moveri, & a plantis iminixtis fedulo pur- gari debet. — Secunda farculstio inflituitur co tempore, quo Zea duplo maior apparet, cui paslo poft tertia fuccedit, qua terra plantis adponitur, & inutiles herbz denuo exflirpan- tur. Qaumaria farculatio bipalio peragitur, co. que protunde adacto revolvitur terra, ut Zea bipedalis facta eadem firmari & a plantis aliis interea productis eo 1nagis purgari queat. Idem labor quinta vice renovatur círca me. dium M. Ialii, eademque occafione evelluntur etiam ez plantz, quz nullum nafciturz Ípicze fignum demonflrant, fleriles ab incolis pro- pterea appellata. Experientia iam docuit unicam pro qualibet planta fpicam fufficere, plures enim fi fue. rint, granorum copia aut qualitate, unicam raro adimodum füperant. Spicx una cum cul. mo, aut fol etiam initio Octobris collect, defoliantur, tribus foliis reliclis, quibus fex aut feptem fpicz in unum fafcemn fimul colli- gantur. Eiusmodi fafciculi perticisadpenfi ac foli expofiti exficcantur, dcin fub finem anni F 92 EGII E ficca grana, baculis aut aliis inflrumentis, fepa- rantur a receptaculo, ac demum a glumis, licque purgata firato ligneo inponuntur. ' Dicla quantitas feminis dat in anno medio- cri decem modios, quorum quilibet quadra. ginta librarum pondus habet. Ex teli modio obtinentur farinz purz triginta oclo librz, cuius fesquilibra abforbere poteft libras duas aqux ebulientis. — Farina hac parant incole pultes cum aqua aut lacte, nec non polentas modo iníulfas, modo vero fale conditas. In- fulías comedunt operarit una cum cafeo vac- .cino valde falfo. Duplicem Zez fpeciem flatuunt Agrico- le, nempe minorem & maiorem. — Minor feritur in valle Flemmarum, aliisque locis fri- gidioribus; maior vero, quarantino dicta, co- litur in agro Tridentino, & planitie calidiore. Prima fpecies prope bafim, feu infra me. dium, femineam fpicam educit, maior au- tem e medio aut fupra medium eain eflert. Hofles huius plantx funt urfus, taxus, mu- res, corvi quidam, gryllotalpx; morbi vero inprimis carbo, qui totam fpicam in atrum pollinem mutat. Grana variant cortice. flavo, albo, rubro; nec non farina plus minus flavefcente. TYROLENSE. 83 Dicum "Terre fpatium. a decima liberum venditur. floren. 8o, hinó | Cenfusannuus —- Floren. 4 Crucig. Stercoratio ^. — 2.27. -— Aratio -— — » qs Mulierum merces vr haut -— Sarculationes pi l1: 4513 027. Semen ferendum — 6 — Mefiis — às $4 Vectura frugis in horrxam go Defoliatio fpicarum iR pm Separatio granorum a thbyrfo & glumis E oun 4. MAD 39 27 Inde obtinentur granorum mo- dii decem Fl. i1 — Culmorum valor r5 48 Inter Zeam feritur $a pars mo- dii Phafeoli ex qua modius | certe obtinetur Vus qup a a Praterea in vacuis fpatiis plan- tatur braflica, cuius $o ea- - E pita quotannis collieuntur — — 4g Stipites: braffice una cum fo- liis venduntur Y o— jd Flor. C19. 36 Unde detracli fumptus culture 9. 29, Apparet emolumentumannuum 6. 9 po4 84 Il. 1TER Obfervationes. I. Cum agricolz Flemmenfes rura fua vac- cis plerumque exerceant, flipites Zez, ac Brafficz. reliquias iis porrigunt, unde maiorem lactis, butyri, ac calei copiam obtinent. Solent vero culmos przdictos non tantum folos, fed & feno ac flra- mine mixtos vaccis dare. 2. Farina Zee Mays A. 1767 vendebatur Floren. $. pro quolibet centennario; fi itaque acconom is non grana, fed farinam vendiderit, ob inebit inde, iuxta datum valorem, non undecin fed viginti Flore- nos, ex quo infignis culturz huius utili- tas innotefcit. 3. Qui uberiorem Phafeolorum | meffem defiderat, poterit hofce prope culmos Lez ferere, fed ne umbra noceat, folia auferrenda funt. 4. Diflantia plante unius ab alia. pedalis ad minimum effe debet; folent & qui- dam culmos zílivo tempore fupra fpi- cam abícindere, fed experientia docuit mutilationem hanc inutilem effe, ac fx- pe noxiam. g. Vidi paniculz terminalis flores herma- phroditos, ac perfectum femen profe. rentes; & hoc forte unicum efl fexus in plantis variantis argumentum. , TYROLENSE. 85 Cultura TRI T1cCrI. Triticum duplex eft, Primarano &. P'erni- 205 illud fezitur fub initium Aprilis, hoc au- tem circa medium Octobris. Utraque fpecies floret fub initiam lunii, & colligitur intra diem S. Laurentii & decimam quintam Augu- fi M. Si in ea tellure, in quo Triticum fe- rendum eft, Zea Mays per duos aut tres an- nos prius culta fuerit, ftercoratione opus non eft, fecus vero fex currus fimi, feu triginta centennarii, in dato terrx ípatio requiruntur. Ex à partibus modii fati, obtinentur in annis mediocribus quinque aut fex modii, quorum pondus eft librarum (40-43). Ex uno mo- dio prodeunt triginta duz librz farinz elect, ex qua panes fexunciales 108 conficiuntur, pro crucigero v«nales. Obfervationes. I. Catbo, prioribus annis, triticum inprimis devaflavit, quo apparente exigua quz- dam ac purpurea animalcula inter glu- mas & tumidum granum fxpe latent. Caufam mali unicam affignant unanimi- ter pluviam magnis guttis vigente calida tempeflate & fole irradiante cadentem. 2. Spicz communiter baculis cylindraceis bipedalibus baculo longo corii auxilio al- . ligatis tundi folent, ut maturum femen inde expellatur. Labore hoc abfoluto, F 3 86 I. fT ER proprio molendino manu aeitando, fe. parantur femina a glumis immixtis, Ve- rumiamen experientia docuit fafces tri- ticeas utilius ab unico homine percuti, fic enim omniao femina inde feparan- tur, & ab una manu id peragitur, quod ordinaria imeihodo a pluribus peragi folet. 3. Colleclo tritico feritur rapa, quz fecun- dam meflem fuppeditat; homini & ani- malibus utiliffumam. 4. Palex fiernuntur in ftallis unde optimus fimus obtinetur, ac dantur etiam vaccis fecundo feno mixtz, & peculiari cultro in fruflula parva divifa. Cultura sgcALESs. Poft tritici meffem tellus aratro finditur, ficque revoluta manct ufque ad initium Se- ptembris. "lunc vero eadem aratur, & abs- que flercoratione, fecale leritur. Ex uno modio feminis, quem przdictum terrx. fpa- tium poftulat, obtinentur modii quinque, Na- tum gramen circa finem Aprilis purgatur a plantis immixtis, Maio M. floret, & femine maturo gravidum exigua falee colligitur fub finem Iulii, Obfrrvationes. r1. Ex his apparet pleraque femina perkte, & male prorfus tantutn eorum copia ter- TYROLENSE. 87 ro committi , quz iactura fane infignis evitari omnino poflet, fi eodem tempo- re, quo tellus aratur, eodem quoque fe- réretur, ope cyflz lignz aratro inpofitz, fuisque rotis, ac laminis elaflicis inftru- Cz, quibus per propria foramina exitus datur iis tantum feminibus, qux debite radicare, crefcere, ac multiplicari poffunt. 2. Si poft Zeam feritur fecales, tunc bini currus fini requiruntur, ut una cum refi- duo firamine terra illa fertilis reddatur. - 3. Floribus, feu antheris florentis fecales, utuntur incole ad fedandos paroxifmos febrium periodicarum. 4. Secales tam quantitate quam qualitate infignis crefcit inprimis in iis lecis, ubi Íylvz excibx & combuflz fuerunt, Cultura M itL11, Terra illa exigit feptem currus fimi, & fe- ritur circa imedium Maii M. £; parte modii. Natum Milium ter farculandum, ac primo quidem ubi quatuor digitorum transverforum, tertio autem ubi bipedalem altitudinem obti- nuit. Circa finem Augufli M. paniculz fe- mine graves cultro fenfim abfcinduntur, & lin- teis inpofitz domum transferuntur. — Data quantitas fati feminis producit utplurimum de- cem modios, quorum pondus eft quadraginta FA 88 E.258 ToBIR librarum. | Semina fola frictione feparantur a giumis, ac fepara:a folaribus radiis exponun- tur, donec ficca fuerint. — Decoffo cortice fe- aisi ex viginti quatuor modii partibus, re- manent rmedecim, quarum quzlibet feptein crucigeris venditur. Obftrvationes. I. Hzc urna plauta inter oinnes fruges fe- miua matura facile amittit ac. perdit. Cum ergo eorum maturitas incipiat in apice parieuig pnutantis, ita fieri non potefl, quin bac ventis agitata, aut gran- dine etiam leviter percula, plurima fe- mina quotannis dimittat. Jacturam hanc agricola non alia diligentia evitare potefi, quam fi qualibet hebdomada matura fe- mina caute legerit, ac fimul ctiam ab in- fidiis avium omni modo defenderit. 2. Milii feimioa funt delitie Cothurnicum, Solent aves ifTzx paniculam roflro arre- ptam detrahere ac eius femina partim vorare, partim vero difperdere, 3. Decorticata femina mmodo in lacle, mo- do in iufculo carnis, modo vero in aqua una eum butyro, ab incolis coqui folent. Caruiolc fermentum panis inde parant, Cultura LINir. Idem terre fpatium feritur unico modio feminis, &, fi quolibet anno Linum in eo T. YROLEN'SFE. 89 eolitur, alternis annis flercorandum eft. Bis purgatur ab immixtis iautilibus — herbis, nempe ubi plantulz femip:dales fackz fuerint, ac flores protulerint. — Abloluta forefcentia caules colorem viridem lfenfun aiittunt, ac flavum induunt, quo ubique apparente colli- guntur in fafces mediocres, quibus undique adpolitis pyramides fiunt, & in agro manent. eoufque, donec ficcz fuerint. Porro ex agro in flratum ligneum transfe- runtur, ibique femina malleo ligneo | excuti f.ent. Excuffis feminibus linum extenditur fuper prata pofi primum feenifecium, & cum caules, meridiano tempore digitis attriti, cor- ticem facile deponunt, tunc denuo in faíces collecti domum transferunir, ut in lisdem Kn exüccentur, in quibus panis coqui O1ct. Poft exficcationem ligneo inflrumento at- 'teruntur, & fpatula lignea percutiuntur caules, dein vero filamenta unico pectine ferreo in duas partes feparantur. Pars una eaque pra- flantior collecta in fafciculos confervatur ad "proprios ufus, aut venditur quxlibet libra pro feptemdecini crucigeris. Ex data feminis copia obtinentur bini ac tres modii feminis, nec non triginta librz lini .depurati, ac denuo quadraginta alix rudioris, tam a machina tuforia, quam a ferreo pecti- P3 IT. ow RR ne feparati. Linum hoc electum poflquam filatum fuerit, emittit quartam partem fui ponderis. | Obfervationes. 1. Male prorfus in hac regione linum ma- cerari, percuti & pectinaii folet, — Batavi hic imitandi, qui ut infignem utilitatem ex lino obtineant, nulli diligentiz nullis- que parcunt fumptibus. 2. Bis in anno Linum, in eodem agro feri poteft, nempe prima vice poft Nivis deliquium, fecunda vero circa finem Iu- li M. Linum fecundzx culturz brevius eft, & alio demum anno maceratur. 3. Nulla itaque planta in agris culta, lino utilior eft, dummodo diligenter fuerit tractata. | 4. In agro "Tridentino linum in foffis ma- ceratur, qued longe citius ac melius fit, ac in pratis. $. Quatuordecim unciz lini filati dant lin- tei ulnam & dimidiam, quod ibidem extenfum ac foli expofitum aqua adfper- gitur quotidie ac fxpius, ficque intra tres hebdomadas albiffima fiunt, poflquam tam ante, quam poft peractam hanc hu- mectationem, lixivio perfufa ac lota fuerunt. | l TYROLENSE. 9r 6. Semina lini ab aliis immixtis depurantur a Gailinis, quz femen lini non attingunt. , Cultura N:1coTrAN. Seritur initio Februarii in ciftis ligneis ea terra repletis, quz in foffis habitat, aut. in fo- veis prope vias publicas a pluviis congregata deponitur. Cifias has foli meridiano expo- nere, & terram alternis diebus aqua adfperge- re oportet; fic eniin intra dies quindecim plantulz — prodeunt. 9j forte contige- rit cito nimis creícentes ideoque longo nimis ac debili füipite praditas collabi plantas, tunc aéi frigido aliquandiu exponendz, aut nova cribrata ficca ac hortenfíis terra ea lege fir- mandz funt, ne inde forte obruantur, ac pereant. Eadem quina folia adeptz poflea tranfplan- - tari debent, ad diftantiam digiti transverfi, & - aqua frigida, aut liquata nive, quotidie femel irrorari, quz frigida femper fit oportet, nam - calida flavum colorem Nieotianz conciliat. Initio Maii transferuntur in agrum, cum plan- tx alttudinem duorum aut tmum digitorum transveríorum adepte fuerunt, . Predidum terrz fpatium, quod fertile femper effe debet, condiendum eft quinque aut fex curribus opti- mi fimi, & quidem, fi fieri potefl, humani, qui cxteris omnibus in hac cultura preferen- dus efl. Dicla terra, qux aratro moveri, her- 92 CELO a.a rEE pice explanari, & ab immixtis radicibus depu. rari debet, capere poteft plantulas 1600. Fa- cto itaque foramine radix cuiufque plantule in eo collocatur, terra circum hanc undique apponitur, ac foflula cingitur, quz aquam fic- citatis tempore quotidie addendam recipiat. Plantz palmares factz, & fefquidali ad mi- nimum intervallo reirotz, purgantur demum a plantis immiixiis, ac terra farculo revoluta firmantur, ut eo facilius radices dgant, Sic ager relinquitar eoufque, donec novx denuo ac inutiles herbx oriantur, quz fecunda far- culatione extirpari, eademque occafione plan- tulz nova terra fulcienda funt. Interea vero attendendum eíl, an plantz quxdam emortuz fe prodant, ut novz plantari queant, ne ter- rz fpatium ullum inutile mancat. — Ramulos ex alis foliorunr prodeuntes fedulo auferre de- cet, qui debitum foliorum caulinorum incre- mentum inpediunt: Denique tertia vice farcu- latur fequipedalis reddita Nicotiana, revoluta denuo farculo maiore terra, eademque plan- tis undique adpofita, eodem modo, quo ulti- ma Zex Mays farculatio inflituitur. Undecim foliis onu(la planta truncari ubi- que folet, avulfisque ramis lateralibus, necnon plantis immixtis probe expurgatis, abfque ullo labore intacta relinquitur. Florefcentia Nico- tianz circa medium Augufli M. plerumque contingit, & circa decimam quintam Septem- .TYROLEN SE. 93 bris colliguntur folia, cum flavis vefficis ma- culata fe, produnt, Meflis tempore folium num alteri inponitur, relictis duobus illis, quz terre proxima funt, quxque nondum matura funt aut terreis particulis adfperfa. Fo- lia hzc. in libros difpofita extenduntur in li- gneo folo fupra flramen, in fitu füberecto, dein novo flramine ac flragulis teguntur. Sub hoc tegmine fudare incipiunt fo. lia, isque. humor defluit per petiolos vitium iisdem illaturus, nifi perpendiculariter collo- cata fuiffent, — Sic fudent & iacent per octiduum, quo tempore elapfo rubiginofum colorem induunt, ac fufcis maculis obfita apparent; dein vero extenduntur denuo fuper firamen, ut exfic- centur. Sicca reddita folia denuo maceran- tur, & quidem ita, ut eadem horizontaliter collocata, ac ita inbricata iaceant, ut unum folium ab alio non omnino tegatur, In hac maceratione (quz inloco claufo nullo tegmi- ne indiget, alibi vero linteis obtegi debet) folia fulcum colorem induunt, fucci vero op-. pofita pallide fufcum colorem exhibent. Abfoluta hac fecunda maceratione, exten- duntur folia, ut prius factum fuit, ea lege ne omnino exficcentur, fed ut naturalis humi- ditas illafa maneat. Sic macerata demum col- liguntur, cyflisque ligneis inpofita, compreffa, . incumbentia, & undique inclufa manent eo- 94 II. TTE ufque donec foli oppofita rubellum colorem oculis exhibeant, olfactui vero gratum ac pe- netrantem odorem Nicotianz feliciter mace- rate. Cavendum vero ne folia in his cyllis mucorem contrahant petiolos primo inficien- tem, nam in hoc cafu aufcrérdus petiolus mucore vitiatus, folia vero humidioribus ab aliis feparanda funt. Ramuli laterales xflivi collocantur in fur- no eodem modo calefacto, vt exficcatio lini poflulat, fufcaque ibi reddita folia, educuntur vendunturque contorquenda in funes pro fiftulis tabaccaris. ^ Rami vero autumnmales aggeruntur in cumvlos, intra flalas collocati, aut firagulis tecti, donec illi qui cumuli ceri trum occupant, fufcum colorem iucduant. Hoc intra triduum plerumque contingit, quo elapfo, firagula removeri, cuimulus revolvi, & fufca folia eximi debent. Hifce eductlis c- tera denuo cumulantur, dein qualibet die, ea quz in medio cumuli fita & fufca facta fue- rint, inde educenda funt. Folia in agro ad bafim caulis finguli re- licta, colliguntur, macerantur feorfim, inde- que vilioris not» tabacum conficitur. Refi- duos caules col!igunt mercatores, & ficcos tri- .tosque immiícent nobiliori Nicotianz,. aliqui vero eosdem coimburere, eorumque cinere fer- tiliorem terram reddere folent. TYROLENSE. 95 Objfzrvatio. 1. Felix & diligens cultura Nicotianz, iis qui folia macerata divendunt adfert emolumentum annuum Floren. 24 pro 100; unde apparet, quam lucrofa fit eo- rum mercatura, qui Nicotianam in pro- priis agris cuitam, conterunt, preparant, ac Bolo, foliis vitis, nucis, quercus &c. putrido ligno, radicibus violarum, aliis. que heterogeneis corruptam divendunt. .. &. Si anni tempus valde humidum, aut, quo tempore folia leguntur, calum fuerit pluviofum, tunc ca in ciflis repofita mu- corem facile contrahunt. | 3. In margine cius agri, in quo Nicotiana colitur, plantatur Braíflica capitata & cau- lifera, bono femper cum fucceffu, 4. Expertus & diligens fit oportet, qui Ni- cotianam rite colore ac macerare defi- derat. | Cultura R AP £. Uncium cochlear feminum una cum terra feritur in dicto terrz fpatio poft meffem feca- les Inde obtnentur viginti modii radicum, ]uz in ea regione fübrotundz, compreflz ac dulces ubique funt. Colliguntur fub finem Octobris , ac feparatz a foliis comeduntur crudz, afl, in aqua coctz, lardo conditz, aut accfcentes, eoque modo in partes minutas / 96 IL iTER TYROLENSE. cultro divifz, modo vero ia lamellas proprio in(itcrumento diíleclz. / O»firvationes. 1. Folia falicinis virgis adpenfa confervan. tur pro pabulo vaccarum. — Radicibus ve- ro coctis faginantur boves & fues. 2. In cultura raparumn Angli inprimis excel- lunt; pondus unius radicis ibidem eft li- brarum ( 8- 12. 16), qux crudx a bobus comeduntur. Cultura FAGoPvRr. Klate utplurimum feritur, fi enim poft fe- calem fatum fuerit, perit plerumque bruma ac glacie deflructum, antequam femina proferat. SEPES. Prata & agri feparantur a pafcuis ac publi- €is viis, fepium auxilio, qux multiplices paf- fim occurrunt, nempe vivz, muratz, ac ligne. Vivz conftant fruticibus variis; muratz fiunt faxis liberis aut cemento ligatis; lignez. vero conílrucke funt ramis intertextis, palis contiguis, & afferibus obliquis aut parallelis, Afferes extimi funt, feu unolatere plani & alio convexi, intra duos palos modice diflantes col- locati, & anulo ligneo, qui e(l contorto abie- tino ramo confltruitur, utraque extremitate in- cumbentes, : HI DE | óe $9 €» 97 ese dete dioe tede doeet deut ge ll. DE CVCVRBITA PEPONE Obfervationes. DrzscnaiPT:0, | Radix annua, !patva, fbrofa, ex truncato Íeiminis apice prodiens. Caulis falcatus, ramofus, procumbens, clavi. culis inflructus, & ex eodein loco. radicu.. lam, aut radicis rudimentum proferens, Rami pariter fulcati, fzpius iadivifi. Clavirule teretes, fexfide: filis fimplicibus, Folia tiiloba: lobis lateralibus fubbilobis, nér.« vofis: nervis aculeatis; eadem fupra fub. tusque brevibus ac rigidis villis afpera, pe- tiolis gaudent teretibus, fiftulofis, pedalibus, attenuatis, fucculentis, & aculeatis. | dlos Mafculus. | Cal. Quinquefido: feementis lanceolato. - linearibus, aculeatis, erectis, flriatis: flriis elevatis (10)5 cterum campaniformi, corollz adnato, albido, oB — CVCVRBITA Cor. Campanulata, flava, femiquinquefida, magna; laciniis nervoíis: nervis viridi- bus, crafíis. Stam. E(t columna femiunciam longa, te- res, albida, e fundo floris prodiens, bafi fubrotunda, tribusque foraminibus fene- | flrata, apice obtufa, ac fuflinens plicas (14) antherifero polline plenas. ^ Flos Feminens. Cal. brevior, minor, fed latior. Cory. Eadem. Germen inferum, ovatum, raris villis ad- fperíum. Stylus, Cotyla luteà, margine cremata, e medio profert flylos tres bafi coalitos, albidos. | Stigmata Taperne emarginata, ovata, fulco medio exarata, lutea, Fufius, magnus, trilocularis: loculo fin- ulo binis feminum ordines continente, Eius fabflantia fuccofa eft, & tecla cor- tice Ixvi, glabro, lignofo. "i 4 AERE PEPO ^39. Stiitza alba, marginata, compreffa, fubelli. ptica, uno apice rotundato, altero truu- cato, CLASSIS, Naiuralir propria Cucurbitaceatum, pro. portione numerica progreffiva, de. crefcenie, P fiudonaturalir fructiferarum. lrtificialis varia, juxta fyflemata, ex ca« lice, corolla, Foiir foris, aüt fruclu, — Ad- Bails remota cum Scandentibus, obfcu. ra cum Malvaceis, evidens cum Pomife- ris nonnullis, | €ENVS. Naturale | comprehendit "Trichofanthein Lin. Momordicam 7i ouruefort. Elates rium JJoerh. Cucurbitam Zim; Cucu. mim 7ournefort, his enim omnibus ine enium fcandens, folia: folitaria, flores EN fleriles & fecundi in adem planta, calix monophyllus, corolla cali- ci adnata ponopetala, pomum multilo- culare polyfpermum. - rtificiale Mafculo floti, anthera unica, fine linea farinacea repens. Jadwig G 3 100 CVGV.RBITA Femineo - pomi Íeimina margine tumi- - do, Lium. | SPECIES. Differentia. geuuina conlflit in foliis trilo- bis & fructu lz«i. | Cucurbita folis lobatis, pomis lxvibus. Linn. VARIETATES, Indigeuz. Cucurbita maior, rotunda, flore luteo, folio afpero. C. Bauh. Cucurbita folis afperis, five Zucha, /. Hauh. fig. 1.2.3. fructu oblongo, & fig. 4. 5. fructu rotundo, Variat etiam cortice viridi, flavo, va. riegato. Peregrinm. Cucurbita indica rotunda, JMath, Lugdun. ; Cucurbita maior & minor. Tabernen. NOMINA — Orzc. zoAczauóig, Arab. Hara, Germ. Kürbis, Malis Zucca, Gallis Cal- baffe, Carniol. Melona, Angl. Gourde. LU LI P EPO, IOI VEGETA T10. Nona die M, Februarii quarta pomeridia- |. na, terrz pingoi commifi cucurbitz fe- - mina decem. — Die decima quinta, hora nona matutina, in uno femine iam fu- ptus erat apex truncatus, indeque prodi- erat radicis initium, nempe trunculus teres, dvas lineas longus, apice tenuior, albus, fimplex. Separavi a coty!edoni- bus adhac inclufis coraceum corticem Íeminis, & tunc vifoi fefe obtulit mem- brana viridi-fufca tenuiffima eos undi- que tegens, nec non alia huic fubiecla, eraflior, alba, ad apicem dilacerata. Gradus caloris mei cubiculi, in quo hzc vegetatio peracta fuit, erat in meo 'T'er- mometro decimus quintus, Vigefima prima femen aliud cotyledones fuas ex- tra terram protulit, quibus interiacebant fragmenta cuticulz eiufdem, quz exter- nam feminis fuperficiem obtegit, Vi- gefima quinta, cotyledones invicem di- ducti, & horizontalem fitum adepti, oflen- '- debant foliolum ad latus flexum, & e centro flipi is prodiens, Nona die Mar- tii plar tula bzec erat fex digitos transverfos longa. plu-ibus radiculis terrz adfixa, ter- minata cotyledonibus binis ovatis; pa- tulis, inter quas prodibant tria foliola, G5 102. CVCVBITA quorum fubcordatum, dentatum, villo. fum, petiolum habebat biuncialem. Plan- ta hzc una cum radice ponderavit drach- mam unam & grana octo, Nona die Martii plantavi in proprio cubili femina tria, decem autem in hortulo. In horto fsta non germinarunt, in cali- diore vero cubiculi aére inde nate funt plantulz, quarum una nona Április pon- derabat grana triginta quatuor, aiia au. tem quinquaginta feptem. — Alia femina eadem die commifl terrz alicui argillo- fx rubrz, ex qua plantule quidem natzx funt, fed una aranorum viginti quatuor, alia vero ponderis granorum triginta. Nona die Aprilis pofui in hortulo meo cucurbitz femina aliquot, fed non prod. ierunt, Nona die Maii alia femina in horto denuo plantavi, & vigefima fexta inveni femen vnum, quod cotyledones fuas cortice feminis adhuc obtectas, e terra pro- tulerat. Septima die Iunii nova femina terrz denuo comtmil, ac obfervavi unam plantulam inde natam pondereffe decima fexta die drachmam unam & grana viginti qua- ?PEPO qu 103 tuor; decima fexta Iulii lotos octo & drachmam unam; decima fexta Augüfti libras quatuor & lotos triginta, & tunc adpenfus erat plantz fructus unicus pon- derislibzz unius; decima fexta Septem- bris autem pondus habebat librarum tri- ginta frium, una cum binis fructibus, quorum pondus erat librarum viginti. Longitudo totius plantz, in hac xtate, erat pedum (31). i ANALYSIS. Fragmentum curcurbite mature unciam unam ponderans expofui calori fornacis domeflüicz ut exfiecetur, ^ Exficcatum i ponderavit grana quinquaginta, ergo per- didit drachmas feptem. & grana decem. Hoc ipfum ita exficcatum pofui in fpiritu vini rectificato, indeque obtinui tincturam vini albi faturatioris, quz penitus evapo- rata reliquit in vafe rnatreriem albam, re- finofam. Ep OV Denuo exficcavi octoginta lotos einsdem. fruclus, & de tota hac molle fuperflites manferunt loti quatuor & drachmz dux. Refiduum hoc fluxit in tigillo adinflar ni- tri, & dedit maffam falinam drachma- rum duarum & granorum decem, qux humidum aereum modice attraxit. —— G4 IO4 IL cvCVRBITA. Ex hec falina fubftantia obtinui falis aleali. ni grana centuin, quz viginti grana aqua ex aere attraxerunt. Cucurbitx fesquilibram deflillavi, indeque obtinui unciam aquz limpidz, duas un- cias aque lactez, & duodecim uncias aqua flavefcentis, | Caput mortuum fuit catbo niger, hinc inde flavo ac rubro colore nitens, Caput hoc mortuum cum fale tartari dedit lixiviuim, quod cum vitriolo & alumine nullum czrulcumn pracipitatum dedit. Ide Caibo mixtus cum centum granis Mi- nii, reduxit plupbi grana fcptuagiuta duo. | Libras duas cum diinidia cucurbitz in fru- fta dilecte pofui in vafe vitreo claufo & in calore graduum quadraginta quinque re- liqui per diesfeptem. Inde obtinui aquam cuius uncie duz cum dimidia evapora- tz dederunt extracli fufci, refinofi, fali- ni, humidum aereum attrahentis, grana triginta, Reliquum bumorem defiillavi, indeque obiinui primo liquorem rubel- lum, dein aquam puram; abfoluta vera defiillatione erant in excipulo aquei hu- moris loti triginta, drachma tres & gra- na triginta, Caput mortuum, nigrum, dat cineres, unde magnes particulas extrahit aliquas, vVv$svs. Cucurbitz fructu. apud nos faginantur inpzi-- mis fnes, quibus crudis offertur. — In Comitatu Tyrolenfi folent nonnul'i co- quere eius carnem in aqua, & una cum lacte farina Zez Mays pro cibo adfumi. Solent & comedi coctz in aqua una cum modica farinz copia, nec non cepa bu- tvro toíla covditz. In eadem regione dantur etiam porcis tam crudx quam coctz,una cum furfure & aqua ilia, qua vafa menfalia & culinaria abluuntur. Cru. das quoque cucurbitas vaccis przbent fa- ginandis. Carne cucurbite parte una, farinz triticez partibus duabus, addito fermento paravi penem flavicantem, fapidum, ponderis libr. 23. Eadem farinz, ferment & aqua-.copia prodiit alia die panis ponde- rislibr, 23. — Ergo ex cucurbita parari poteft panis ncn folum [fine aqua, fed etiam in maiori quantitate ex eadem fa rinz copia, | Bx Íeminibus oleum optinz note exprimi poteft, quod noctu ad lumen candelx rubellum colore; exhibet, — Ex libra Ss 1o6 III, cvCVRBITA PEPO, una feminis cucurbitz femilibra olei ob- tinetur. Semina inferviunt pro eiulfionibus pau- perum. Semen unicum perfectum pon- derat grana tria, hinc viginti drachmam unam, unde demptus cortex relinquit nucleos, quarum pondus eft granorum circiter quadraginta quinque... Cum ita- que fructus cucurbitz librarum fex, fe- mina 6$0 continuerit, & binos tales fru- €tus unica planta facile ferat, patet inde quanta copia olei inde obtineri poflet, fi eadem diligentius coleretur. — Caules confciffi & in egris fepulti inferviunt loco fimi, p. c9. i 2 CK Cs 107 fe XE SRRÁ|AC de ee |eOEeOÍÁAeSeAEe3OrMERMR IV. LICHENIS ISLANDICI, Vires Medice. Ais & medicina funt duo fontes, unde omnia vitz humanz commoda pro- fluunt; illa fanis corporibus alimenta, hzc ad. veríz valetudinis prafidia Mid Nihil ergo utilius, nibil homine dignius, quam fe- TN experiri, quid quxilibet terra ferat , quid fertiliorem agrum efficiat, & quanam Bes uti- litas earum. rerum, quas regio quztlibet alit, Malta quidem hic egerunt, qui ante nos fuerunt, fed non percgerunt ; Griei, Arabes, Latini Me- dici plurima remediacontra morbos omnes no. bis reliquerunt, ingens farrago rerum proftat (astu in oii nis illis. in quibus [ua cuique venalis exponitur vita, ac materias mnedicasiam plures in lucein ed itas, & undiqu e compilatas habenius, quz torso ac infalibillia medica- menta promittunt. Verumtamen fia aquám comimnuner, corticem peravianum, hydiar gy- rum, fübium, ae vegetabilia quedan n excipias, | sitiicén fne corpus eít, quod certi remedii ti- tulum mereatur. Rem itaque haud. inutilem - me facturum putavi, fi obfervationes illas ad- ducerem, quas circa ufum rrcHENIS 108 IV LIC HSSXS lianditi hactenus inflitui, aliosque excita- rem ad ufum huius plantulz, cuius ne quidem. noinen hactenus nobis notum erat, SYNONYMIA. Lichenoides rigidum Eryngii folia referens. Ray Syn. ed. 3. 77. n. go, Tab. 22. Muíco-Fungus terreflris,. fuperne cinereus, . Islandicus, JMorifon. Mi. p. 633. Mufcus Catharclicus. Borrich, Act. Dan. 1671. Obf. 56. Mufcus palmonarius, terrefiris, fangnineus. DBregn. Act. Nat. Car. Art. 5. Dec. 1. Lichen terreflris, folio Eryngii. Buxbamm, : Cent, 2, p. 1 t- Lichenoides rigidum, Ervngii folia referens. Dillen. Syn. 3. p.77. Hift. Mufc. p.3. Lichen pulmonarius, minor, anguflifolius, . fpinis tenuiffimis ad margines ornatus, receptaculis florum transverfe oblongis, M ISLANDICVS 109 rubris, vel ex rubro-ferrugineis. Zichef, Gen. Plant, p.85. n. 7. "Tab. 44. fig. 4. Lichen foliis oblongis laciniatis, margini- bus conniventibus cilaribus. Lizw. Fl, Lapp. 445. Lichen foliaceus ad(cendens laciniatus, mar- | inibus elevatis ciliatis. Ling. Sp. Plant. p. 1145. Fl. Svec. 2. 1085. CRITICA. Similitudinem aliquam, fed nimis remo- tam habet cum foliis Eryagii; nec al- vum apnd nos movet, ut in Lapponia aclslandia. Neque in noflris terris fu- perne cinereus occurrit, multoque imi. n&s fanguineus, ctfi in aridioribus locis bafes laciniarum rubore aliquo tinclz fe prodant. ZJirheliss huc male retulit Lj- chenoidem. arboreum , Iacobog cinerem fo- lio Pontedtre, & JMufeum amorum 4b- Jynthü folio. I. Bauhimi , pariter, arbo- reum, eum nofler perpetuo terreílris fit. Margines quoque non fat bene elevati ac . ciliati dicuntur, non enim cilia, fed pa- . pillas aut exigua ramenta ex oris laci- niarum educit, rio IV. L1 c un Ex * NATALI/ Habitat in. Lapponia Lim. In Helvetia Hall. 1n Galia & Anglia Scherard & Vaillant apud Michelin. — In Italia A2i- ch. In Dania Horrith. Inveni etiam hanc plantam in alpios Carniolizs fu- perioris, in Comitatu 'Tolminenfi, in Carinthia fuperiori prope Melbrüchen, in Comitatu Tyrolenfi pluribus in locis. Alpeflris itaque planta efl terrz inhzrens, nec unquam arborea, etfi inter radices ?ini |Mughi abunde degat. DESCRIPTIO. Initium plante nullum, fed laciniz coriacez, rigide, diffectz, unciales, biunciales & quadziunciales, rufefcentes . rufo-virides, fubtus pallidiores, vel albicantes, intrica- tz, ac fxpe coalitz, conílituunt cefpites latos, terrz fixos, ^ Notandz hic fre- quentes anaftomofes laciniarum, ac fitus Ícutorum floralium, ^ Scuta enim hzc funt ungues orbiculati, coriacei, eiusdem cum laciniis firucturz, adnati latioribus & obtufioribus fegmentis, | Ungues ifti PA rubello ac rufefcente colore tincii, laci. niis ita adhzrent, ut margines liberos ha- beant, qui in fcutis adultioribus fimbria- ISLANDICVS, III 8, in iunioribus autem minoribusque in- tegri funt. Locus, ubi fcuta videntur, intropreflus apparet, ideoque averfa fu. perficies lacinie Ícutiferz, in eodem lo. co tumida ac gibboía fe prodit, qux firu. €tura in aliis Lichenibus non cbícrvatur, Lichen aqua adíperíus mollior evadit & virorem aliquem indüit, adulior avtem factus, pex in in ficciore loco, colo- re rubro ad bafim tinctus appzret. j DIFFERENTIA. A LicHENE Jivali, cuilacinig elbze vel -]jutez, crebro diffectz, uncia raro altio- res, minime ciliatz, ac cutis adnatis de- ftitutz. uu À EBICHENE Coralloide , fruticulofo, cama dido, perforato, qui albus, tubulolus, fum- mis ramis perforatis: apertura radiata, À LICHENE Canizo, qui terreflris equi- dem, fed repens, fcutella floralia un- - guiformia ovata ex apicibus. loborum educit, in inferna vero &. alba fuperfi- cie fylva radicularum candidarum ubi- que hirtus apparet. 1I2 IV. Lt 1c6.H 8M Obfzv. v. In Itinere Botanico ad alpes Carniolic A. 1761. fofcepto, | obvias habui feminas, quz fununo mane in- gentes Lichenis huius farcinas gefta. bant. Interrocatc quare hanc collicant e e plantam, refponderunt, bac una fues in- tra breve tempus ita faginari, ut nullo alio cibo pinguiores reddi queant. - Obftrv, 2. Planta hxc rufticis carnioliz in Comitatu Tolninenfi, & alibi bene nota eft; fi enim equos ac boves macros ha- buerint, mittunt eos ad illa loca, ubi fo- lus hic Lichen copiofe provenit. Sic intra tres aut quatuor hebdomadas ani- malia illa pinguefcunt, ammiflafque vires denuo recuperant. Obfzrv. 5. lil. Confil, Aulicus D. Franci- fits à. Mygind , poflquam Lichene hoc a me miílo ufus effet, fequentia refcripfit: alvum Qucere, quod aflerunt nonnulli ia meo corpore non fum expertus: eduxit autem per nares, os, & aucla tranfpira- LÀ ISLANDICV s 118 tione. per totum corpus, quod roborat, pieiram, Quod Marii adfcribunt Me- dici, id praflat tutius, ita ut in phihyfi, rachitide & cachexia vix quidquam prz- flantius dari quest. Si fumitur lacte decoctum, nutriendo expellit oinriia, quz- nutrimento obílant, lac ipfum ad tri. duum & amplius coagülari non finit, etiam fi iterum recoquatur; acidum ab. forbet, & quidem falubrius quam fália al. calina, quz putredinem & acrimoniam generant —Manducatus naufeam flatim, poftea appetitum movet, faliva fol. vitur in gelatinam nefcio quo fale fetam. Vires reflaurat, pectus liberat, nervas fuflinet. — Obferu. 4. Lichen hic amariffimus efl, ad. fracta —confolidanda ^ utiliffimus Breya. Idem alvum | ducit, maxime verno tempore, & iunior (Jorrich.) zlate vero, & per fenium forte ficus, edulis efl, Borrich. atque ex eo folo in [UH | 1IA IV. 1: x CDD iufsula cocto, vitam fuftentant phthyfici Linu, Matabile certe & polycrefli me- ' dicamenti genus. Hall. Helv. p. 75. i Obferv. s, In. FL Svecia, in 2dmornit. Academ. Linn. nec non in Zf&is Haf- miefibur, legimus folis hpius Lichenis confici panein in Islandia, eorumque fa- rina in lacte cocta fieri pultes fapidas ac nutrientes. — Ut farinam parent, co- quunt Lichenem in aqua, quam abii- ciunt, dein folia exficcant & tundunt. JManeiti Panizzazione p. 220. n, 6o. Obferv, 6. Unicum nobilis Familie ger- men, macie correptum, tufliens, diffi- culter refpirans, fotida expuens, ac lenta exhauflum febri, pofiquam a me- dicis derelictus fuiffet, utitur Lichene. Islandico primo in lacte, dein vero (cum lac fumere non poffet) in aqua cocto, optimo cum fucceffu, ut ex fe- quentibus ab eiusdem genitore ad me datis, clare patet: Ich kan Diefelbe ISLANDICVS rg verficheren, dafs man eben der vorge- - fÍchriebenen Medicin die Urfache der Befferung, und fo zu fagen, volkom- menen Reflitution meines fchon gàánz-. lich. zum todt. gefaft geweflen Sohns beylegen muss, dann ío bald folche beygebracht worden, hat er fich. recht wunderlicher weis von tag zu tag zu befferen angefangen —. Quem Iu- venem dein ego ipfe in paterna domo fanum vidi, ac una cum domeflicis, imo & urbe tota valetudinem fuam, ufui Lichenis Idandici unice adfcri- bentem. | Ob[ev, 7. Singularis hic cafus movit dein multos, ut Lichenem in propria Provincia colligerent, eoque in fimili- bus morbis uterentur. — Lecta & inven- fà planta ad me miffa fuit, ut certi fo- rent de invento Lichene. Obfirv. 8. — Clericus hemophthyfi repen- te correptus, ineipit fenfim ermacíari, H 2 116 IV.. LrrC H BON n purulenta eicere, noctu fudare, ac lenta febri confumi, Variis vtitur ein?dis, fed omaibus incaffum; folus. eft P quo in lacte cocto utitur quotidie, unde expectoratio facilis, re. ye iraia liberior, ac vis vitz fortior fe * Qbh/:rv. 9g. Folfor ann, oft febrem J 9 45» P interinittentein, tuffire, ac fanguinem Íputo mixtum eiicere coppit. — Interea refoiratio fit ardua, fudores nocturni & macies jam praflo funt, | Uurur i'aque Lichene & ab cius ufu refpiratio fit fa. cilior, vires eriguntur, febris dilparet, & eger perfecte fanatur. - Qbfwv. 10. Domina. quedam gracilis, ufliculofa & debilis, cum filios fuos difficulter lactare poffet, utitur. Lichene Islandico in lacte cocto per annum in- tegrum..— Sic nutritio felicior fuccedit, vircs iaftanraatue, rara tuffit, & pro- prios üilios abíque ullo incoimodo ISLANDICVS, 117 proprio lacte facile fuftlentat . & alit. | Obferv, 11. Concionator Capucinus pal. dus, tuffiens & macer iam per plures annos, meo confilio vtitur Lichene. Alio anno ad me veniens, pinguior fa- €tus, vivido vultus colore przeditus ac bene valens, pró dato Lichene cratias agit, cuius ufui valetudinem fuam fe - unice debere, palam fatetur. Ole. I2. VER debilis, tufficulofa, - & infirma vaictudine gaudens, folo ufu Lichenis in lacte cocli, ac femel de die.afiumpti iam melius valere, for- tior reddi, & perfectius nutriri inci. pi. Eiusmodi Obfervationes, qui nu- trientem & acrimonixz omni adverfam vwim Lichenis Is'andici palam faciunt, plures adhuc adducere poffem, fed cum datx fufficiant, medicos rogo, ut novo hoc remedii genere fecure "Wtantur, nemini enim, cui datum hue- 118 LICHEN ISLANDICYS; usque fuit, ullum damnum unquam attulit, iis vero, qui macilenti, tufficu; lofi, cacheclici, in Phthyfim proni funt, certiffime prodeft, five laci, five iu- Ículis, five demum aquz incoctus fue- ri. Facilius tamen cum lacte fumi- tur, nam cum aqua coctus amaritiem fummam, ac plerisque intolerabilem poffidct. z^ cli IOANNIS ANTONII SCOPOLI! ANNVS IlÍ HISTORICO- NATVRALIS. L| .Solutio Queflionis, an Medici olim Roma pulft, ut air Plinius. | IL. Luis Boville f'ymptomata, caufe, difcri- mina, remedia, jrejeroativa. E ins rattca | III. VR alique de Ceruleo Ba linenfi, aliisque Laccis. — IV. Experimenta de Minera aurifera Na. &Jayenft. ETSI, SvnTuE. CunisT. GorT-Tromn HILSCHERI, r MDCCLKXIX | 1^ P9 : T S T] PY Nue. ; t ; [4 26... ous RE Aiunt nonnulli, inutilem effe artem | faluberrimam, | ac medicos olim Roma pulfos ; Ita Plinius, ac poft. eum alii, prefertim CEPR Qui ab boc dedatie Hip- pocraticam vindicaret dift Giplinam, Hemno ba&enus inventus ond HEC egü boc ar gu- mentum, aliis vebus occupatus, unquam attigiffem, mifi Comes Michelius Medi- cus Udinenfis, 7z Praefatione ad. Tya- datum fuum de Febribus, eides: feuren- tie, bifce verbis fübfcripfiffet: Y gvandi errori, che da Pratici fi commetono, obli- garono un tempo la Republica Roma- na a sbandire i Medici da Roma. — Fere | A 3 PRJEFAT T€X itaque non porui, Arti Medice, etiam a fuis cultoribus, infamie motam imurt, coacfus proinde paucis oflendere, medicos nunquam Koma pulfos eiedosque. fuiffe. L| Neque minus publice utilitati con- fultum effe duxi, ea f'ympromata enarra- ve, que luem bocillam aliquot. ab. brac annis grajjantem, comitata [ant , additis eiusdem caufis ,.ac remedits tam prefer- vativis quam curativis, que cum frudu adhibita fuerunt, ac in tali morbo funt adbibenda. | De Ceruleo Berolinenfi pauca inflitui experimenta, ut demonflrarem | contra fententiam. Autboris Chemie experimen- talis, bafün buius coloris effe terram fer- riferam, bis addidi nonnulla alia. circa laccas aliquas. infiituta, Denique dicam illa, que eirca mines ram Nagyayen[em auro divitem obfer- | vavi, pauca quidem, fed cbemica con- : [ideratione omnino digna. l. SOLVTIO QVAESTIONIS, n Medici olim Roma pulfe ut ait P/iniur. » I, Pon hominis lapfum in peccatum, d , indeque in morbos, ftatim Deus t$ * clementiffimus & providentif- $ fimus providit hominibus de remedio medicinz, efto illa poft aliquot fecula magis fue- rit exculta & in methodum re- dada 3). Nullum itaque eff hominum ge- nus, nullus fexus, nulla ztas, qua non utilita- tem aliquam ex medicina petat; cum fummi, medii, infubi, viri, feminz, liberi, fenes, in- fantes, pueri, adolefcentes, iuvenes, & fi qua, eft praterea tas, quotidie xgrotent b). Me- a) Corn. 2 Lagide in Ecclefiaft. C. 38. v. x. b) Leeianus de Republ. L, 3. E G^. LsorvTIO QVESTIONIS, dicina itaque nusquam non fuit, fiquidem & inperitiffima c gentes herbas, aliaque prompte in auxilium Put n PUn mque nove- runt c). Ut ergo alimenta, ita & medica- menta hum:no generi n euni c imo utra. que conununi nomine alimenti infinita di- intur: cum etenim alimentorum appellatio- ne contineatur quid. joid neceílarium cft ad vite fuflentationem, Hitcudi im eft, contineri quoque medicinas 4). Hinc pro infano a Legumperitis habetur ille, qui medicum « medicamenta contemnit e), Do. Hifce temen haud obílantibus inductus eft Caius Pliniur ut affereret, Romanos olim per ' fexcentos annos fine medicis vixiffe: Ecce eia verba: J/utatur cry quotidie, toties iutergol- Ec, c7 1: ingetiors un Grote fotu impellimur, palauque ell !, ub quirquir wufey €0j loquendo polleat , inperatorei ilico vite nofire netis- que fieri; ceu vero uon mila gentium fine me- ditis degaut, mom tomen frie smedicima. — Situt populi Romenus altra. fexcentefimum anum; negue ipfe im acripicndis. artibus lentus ,,. mgdi- e v " * €) Celfus in Prafat. d) Surdus ce Agen 4. Q. 5. n. 9. Mascard. de Probat. refol. 1040. n. 1-4. L. Zachius de Sala. Q rg. n. 2 e) P. Zachias n legal. L.&. Tit. 3. D. : uu i2. A AN MEDICIOLIM ROMA PVLSL 7 cium etiam avidus , -douec experíam damnavit. Et paulo poít: e£emim percenfere infignia. pri- Jcorum. im hir moribus convenit. — Caffur He- eniua ex antiqnis Author eff, primum e medi- cis veniffe Rouam Pelopouenfem Archagathum Lyfanie filium, L. ZEmilio€7 IM. Livio Conf. aun. U.C. DX X XV. eigue ius Quiritium da- wn, C7 faberuam im compito atilio emptam. Obid publice. vulntrariumn. fuiffe eum. tradunt vocatum. — AMireque gratum adveatum eius ini- ijo; mox a [vitia [ecandi urendique tranfüffe A0men im carnificem iu igdiwm aríis omnesque mudicos, quod clarifJme intelligi potefl ex M. Catone, cuius authoritas, triumphus, atque cen- Jura, €9 quanto in wm conferant, tanto plus iu ipfo efl É). Plinium Íecuti fant luriscon- fulti fere omnes, precipue vero Zyerom. Ca- gnolus L. 2. &. pofi orig. n. 20$. ff. de orig, sur. Nicolaus Boeriue Decif. aur. quf. 325. m. 24. Card. T'uftus. litt. IM. conc, 159. Guid. Pauzirolus Thef. var. le&. L. 2. C. 24, Zintom. Sabellius Pratt. Crimin, G. Medici m. 3. Herm. Hermes Iur. pub. C. 27. de dcadem. alique plures ab his citati. | dp SA 3: Verumtamen quam falfa & fabulofa fint hzc omnia, docent inprimis cenfurz Viro- rum clariflumorum, quz Hiftoriv Plinianz | £) Hift, Nat. L. 29. C, 1. m Mq. $ SOLVTIO QVESTIONIS, omnem derocant fidem. — Ita doétiff, Zern- fnmnius gi, In Hiftoria. Natnrali (jnquit) pide- gun guia parum. cum dele&iu C7. iudicio vece- pta €7 defiripta , at. liquet. ex. fcriptis Plinii, Cardani, berti C9 plurimorum ex zfrabi- bus, que counnentitiir C7 fabulofis warrationi-. bus paja fcatent.. Franc, l'alefius, poftquam hanc ipiam P'inii de Medicis narrationem fal. fan cfle demonftcafiet, continendur (inquit) nihi vpeius orationi, condonaudague infcitie Plinii fua grammaticalis garrulitay mendaciis plena h).— Saliunfius etam in iudicio: de PJi- nio, libros eius eft annotationibus properan- ter excerptis compofíitos dixit, quod & Pli- nius ipfe fatetur dui ait: /eclione voluminum eveiter duum illi , quorum pauca J'udiofi attingunt propter fetriétum materie, ex exqui- fitis authoribur certum. inclufünus. 1riginta fex voluminibus i). | See 4e. cosa c D Sed demus etiam vcra effe omnia quz a Plinio Ícripta leguntur, nonne. Anno U., C. $35. ut Pniur ipfe fatetur, Romam venit Archagathus Lyfaniz filius, qui magno plaufu exceptus, magnisque honoribus fuit decora- tus? Si itque per annos fexeentos fine medi-- cis Roma viguit, neceíle efl, ut fcptuaginta: v) De auginent, Scient. L. I, col. I8. - h; De faera Philo. C.74..— . i) In Epift. ad Vefpafiznum, AN MEDICI OLIM ROMA PVL'SI. 9 fere annis ante epocham eius urbis ars medi- ca. damnata efle; i//or (inquit Z"elefrus k) ) Jexcentos Q0, quibus Roma caruit arte hac, mendacia. e[fe suevum ipfa annorum. computa- dione conflat; mam venit Romam drchngotus anno ab. U. C. $30,. di hor: dficentifhme exte- piugef?, €7 poff eum alii fubfeeuti funt, |. .Si igitur aute quios J[txceutum. damua averaf artem Roma, plur quam Jexaginta , antequam conde- retur, id fattum j fuit, | Futilia ifoque dicieria fuut huc ommim. — Pro:erea anno U. C. 535; (ut Coucius in faflis confularibus poft Holoan- drum, Sigonium & Panvimiun, annotavit) vi- gente nimirum Gallico & Cifilpino bello, non qui a P/imio rece nfcntur Gaigfülsse Hat pe L. Zuilius & M. Livius, extliterunt, . fed P. Cornelius. Scipio, |. && Seumpronius Lergus. Dein quid Catonis authoritatem Z/iniur addu- cit? Nonne Cato in fuis libris de re ruflica boni Rahrisfamilios eff2 dixit, füorum profpi- cere fanitati? noüne varia bi contra morbos remedia propofuit? Neque Cato Medicos un- quam contempofit, it, tefle Plutartho, fed po- tius amavit, leue enim heb? cui in- flammatam manum curandam dedit, ac inte. (lina e vulnere Lise BEER pto ab eo reponi voluit. aM cU ; DM k) Loc. cit, ' uu t0 L sorvT10 QVESTIONIS, $ s Prxter hzc hiflroriz docent, medicinam ab Affyriis ad ZEgyptios, inde ad Grzcos, ac de- nique ad Latios tzanfiifle, cumque primis Ra- mz fxculis philofophia in hac urbe fedulo exculta fuerit, ut patet ex libris Didafcalicis Ugonir a S. Vettore probabile omnino eft & medicos ibidem fuifle; Romani enim zeros nunquam expofuerunt, quemadmodum fa- cum legimus a Bitionico l), Bafleanis, Hi- beris, Ailyriis m), ailisque populis, qui medi- cos non habebant. $. 6. Plinio obftat etiam lex Aquilia, ante duo- decim tabulas indubie evulgata: Si quis per vim, vel fuafum medicamentum alicui infundit wel ore, vel. cli ufleve, vel ff eum unxit malo vene- no, Lege Ziquilia ewn teneri. n). De legis huius inflitutz cau(a diflerens Leonardus a Capoa - Ía legge Aquilia (inquit) come £ufte altre ,egoi da moi tefée rapportate, uon gia per li. valenti JMedici, o. /Metodici , o. Empirici , o Rationalt flate foffer. fatte, folamente per li. popolareschi KEmpirici e volgari. Verumtamen non folem ex his, fed etiam ex morbis epidemicis, quz romanam urbem divexarunt, omnino patebit, fine medicis eam nunquam fuiffe. Sic prinia 1) Herodot. L. 1. m) Euf2b. Hift. Ecclefiaft. L. z0- C. 11. n) Parere, Ragionam I. AN MEDICI OLIM ROMA PVLSI II peflis poft Sabinorum bellum, fub "Tullo Ho- . flilio, exarfit, anno U, C. 29, L. Ebutio Hel- va, & P. Servilio Pzifco Conil. de qua locutus Livius 0), grove tempus (inquit) C7 annus ge- flens evat. urbi, agrisque, sec hominibus Magis | quam petori, Secunda exorta eft anno U. C. 300. P. Tergemigo Curcatio, & S. Quintilio Varone Bd oisi! Rr pariter infenfa, "Tertia fuit anno U. C. 320, fub 'Fribunatu Fabii Vibulani, L, Bol Fidene, & L.Furii Medujiini, de qua iterum bon habet, - aliarum vtrum oinnium otium prabuit, tuncque "Eder Zfpollini pro valetudine poptli vota eff p). Quarta viguit anno U, C. 341. bs us Am- bufto, & 'Ci Furio Pscillo Conf: Quinta ann. 353. ita a Liírio defc cripta q). Ex intemperie cli rapiim mutatione in contrarium fo Bla, f five alia qua de caufa, gravis pefrilensque ommibus animalibus eias excepit, cuius infanabilis per- miriei, cum uec cau[a, mec finir inveniretur, Li- bri Sybillini ex Senatus. confulto / aditi funt, dumnviri faeris faciundis le&iffernio munc pri- xut iu urbe Romaua fatio per dies octo, /1pol- linem , Latonamque €y9 Dianam, Herculem, AWercurium, aique Neptuaum iribur quam au- plijmis, dum. parari poteramt, [iratis leils placavere. — Sexta. erupit anno. U. C. 568, poft deiectum de rupe Tarpeia M. Manliuni. 0) Decad. I. L. 3. C. 6. p) l. c. L, 4. C. 25. q) l. c. L. 5. C. 13. ig I2 l sorvTIO QVEESTIONIS, Septima anno 388, L. Genutio Aventinenfi, & Q. Servilio Ahala Conff. Octava. apparuit anno U. C. 405, M. Popilio Lznate IV, & M. Valerio Corvo Coní!. Nona vero, ut alias ta- ceam, fxviit anno U.C. 419. . làm vero, quis credet unquam, populum Romanum felicita- tis ac valctadinis propriz svidiffimum, intertot morborum calamitates, quz incurftonibus ho- fium multo graviores funt q), fine medicis fuiffe, eorumque artem condemnaffe, ; oes Si vero artem damnavit, quo animo ledli- fternio Apollinem placat, qui eandem inve- nit r)? Prater hzc varia templa Apollini a populo Romano erccta legimus; talia funt infigne illad in eo loco dicatum, ubi infanus Publius a lupo lacerari vius efl; ZEdes ad Ti- berim. exflructz s); "Templum ab Octavio zdificatum £n ea parte domus Palatinz, quam fulmine iiam defiderari a Deo Harufpices pro- auncarunt t), ubi & bibliothecam eidem dica- vit u); tale denique celebre illud in quo Cz- Íar confilium iniit, fuper legationem Iudzo- q) Gloff. non minorem Col, 4. .r) Inventum Medicina meum eft. Ovid. Meta- morpn. L. r. s) Livius L. 11. C. 2. t) Sueton. de Octavio n. 29, u) Dies. de COavio | L. 53. .A4N MEDICI OLIM ROMA PVLSI I3 rum, maenis opibus irupenfisque fundatum x). Iam vero quz religig, qui cu'tus, aut quz ra- tio templa exílruendi foret illa, fi homines qui numina illa. eorumque. artem. excolunt, exilio damnarcentur? ; Die i Idipfum apparet ex publicis etiam honori- bus, quos faluti, tanquam novz Dex, Romani contulerunt. La eidem, iam ante induclum Romz Zfcilapium, a Iunio Confule Samni- tibus luperais, "Templum dedicatum fuit, de quo Livius y) aedes (inquit) Salutir, quum Con/íui voverat ,| Cenfor. locaverat , Di&lator dirnvi; De hac ipfa zde Plinius quoque lo- cutus efl, dw Fabium Pictorem laudans, ait, aedem Salutis piuxit auno. U. C. 450, quae qi&ura durevit ad mofiram memoriam, aede Claudii principatu exufía z). Eidem publicz - Saluti flatuam pofuit Auguflus a), eaque fine dubio fuit Hygea, de qua in lureiurando me- minit Zippocrafer, ut docet infcriptio Reine- fiana b). | à ZEÍculapio Epidauro OD Bo B | Et Saluti. E x) Iofzph. Antiquit. L, 17. C. 17. y) Decad. |. L. 10. z) Lib. 25. C. 4. dn 2) Dioz, Lib. 43. — b) Syntag. Infcript. Antig, 14 l sorvTi10 QvzESsTIONIS, Hygia enim in plurimis nummis c) ZEfcu- lapio iuncta conlpicitur, ,cum eius filia a Sv;- da d), coniux autem ab Orpheo fuerit ap- pellata. | $. «9. Plinianame fententiam refutant & illa, qux Livius de rebus Romz geflis anno ejusd. 461 fub Confulatu Q. Fabii Maximi Gurgitis, & D. Iunii Brut Scevze, in Lib. decimo Detad. f. nobis fcripta reliquit: — ZZultis rebus natus an- quf, vix ad folatium wuius wiali, pefülentig urentis [nul urbem atque agros, fuffocit, por- tentoque [Lnilis clades erat, € libvi aditi, qui- nai fis, aut quod remedium eius mali ab Diis dorefur, inveutumque in libris , ZEftula- pium ab Epidauro Romam acterfeudum, — Ne- que eo anuo, quia btllo occupati Cor itle eraut, quicguam de ea € adm, praterquam quod umuu diem JEftulapio fupplicatio habita eff. Sed adhuc clarius Z'alerius ZMaximus, T rienio (inquit) e) contiuuo vexata pofüilentia. civitas nofira, cum. finem 1auii C7 tam diuturni mali, neque divina mifericordia, neque humano auxi- lio imponi vidertt , cura Sacerdotum infpeBlis libris Sybillinir, animadvertit, uon aliter pri- ffinam recuperari falubrifatem poffe, quam fi ab Kyidauro Zfiulapius effet accerfttur; itaque eo Legatis miffis, unicam fatalis remedii opem au- c) Vide V'aiZ/ant. Numm. Imper. Auguft, & Cz. . €) Lexic, II, €) L t, de Miracul. -— »" 9, AN MEDICI OLIM ROMA PVLSL I$ &Goritate fua, que iam in. terrir erat ampliffi- ma, upetraturam:fe credidit, neque eum opinio decepit , pari namque fIudio petitum ac promif- fum eff prefidium. — Eiusdem. eventus memi- nit etiam Zrnobius f) his verbis, ad peffeni abigendam, /Efculapiur, qui erat mogmur colu- ber, Epidauro Romam eff adu&iur, €7 templo €7 facrificiis cultus; nec non Ovidius g) dun ait ; caftrumque facrasque. Latini fedes, T'yberinaque ad oftia veriif, Huc omnes populi paífiim, matrumque patrumque Obvia turba ruit, quzque ignes Troia fervat Vefta tuos, iztaque Deum clamore falutat, Ergo etiam ante Archagathum, P/inio ipfo an- nuente, venit Romam AEfculapius, ibique fum- mis honoribus fuit decoratus. Quod vero templum ZEfculapii extra urbem ideo ere- ctum Plinius affirmat, quod Romani medicos ferre non poffent, gratis omnino & impuden- ter afferitur, id enim ideo factum eft, ut po- fleri Íciant nihil faluti civium magis effe con- fentaneum, quam ab urbe ad rura fzpius Íe conferre, ubi aér multo falubrior eft ac in ampliffimis civitatibus, ubi anguílz platez & magne zdes occurrunt. Dein Latii grzcos in hoc imitati funt, qui templa f) L.7. contra Gentes, g) Metamorph, L, 15. 16 SOLVTIO QVESTIONÍS, ZEiculapio femper in apricis liberisque locis edificarunt, b. iT O6 - 4Eftulapiur itaque, iam ante. Archagatbum, ab Epidauro Romam abit, ut peritiffumus ne- dicus i. urbe ampüffinsia artem. gloriofur exer-- ceret). — Quanta vero fuerit Viri huius pe- ritia in cognofcendis curandisque morbis patet ex Nummis a "lraiano, Adriano, Caracalla, Macrino, Maximo, Philippo utroque, Decio, aliis in eius honorem cufis, ac przfertim illius fub Antonino Pio fignati OEQTEAECOOPO, Aculapio nimirum, tefle Zorro i) unice applicandi; demonflrant templa muita in eius honorem exftructa, nempe Romanum, Acha- ium, Zebenaicum, Cyrenaicum, Pergamenum; -oflenduntludi ACKAHIIIA CO THPIAÀin an- tiquo nummo Ancyrano dicti k); ac denique probant gemmz in quibus baculus, ferpens & noctaa videtur, qux egregii huius medici peri- tiam prudentiamque demonítrant. $. rr. Sed & prxter Zfculapium Romam medi- cos habuiffe lego; lta ''anaquil, medici vices agens, vulnus, quod marito paíloribus illstum fuit, ipfamet fovit & deligavit, T'amaquil (ait Liviur ) h) S, Augufl. de Civ Dei. i) Specim. Rei Nummariz p. 56. k) Spanbem. in Epitt, ad MoreZZ AN MEDICI OLIM ROMA PYLSI 17 Livius) iuter. tumultum. claudi vegiam. iubet, arbitros excipit , fünulque quae curando. vulne-- . vi opus funt, fedulo comparat 1). Prater hzc, X quis curavit Hetrufcos anno U. C. 246? Quis vulnera fanavit lata ab aruncis anno U. C. 251. Ofpitero Virginio 'Tricoflo? Quis Titii Herminii Legati, dum Mamilium fpoliat, vul- azerati curam fufcepit? Quis vulneratos in beilo "I ufco milites fanavit? Quinam denique ii fue- runt, qui anno U. C. 50:5; pefíle necatis fer- vis, cur dimidia aliarum pecfonarum pars opi- tulandis civibus non fufhiceret, auxilium urbi tulerunt m)5. nonne medici? vel fi hoc no- men ferre nollis, dicam viros in cognofcendis curandisque morbi exercitatos. Confuetudo enim conferendi in Academiis plublicos ho- nores primum introducta fuit ab Eugenio T'r- :io Pont. max. fuggerente Gratiano À. 1145, qua de re lege Buleum Scc. LI. Hiff. Uni- verfit, Parif. Ludovicum. 'ives de taufir cor- rupt. Zrt. L. i, é Jacob. Middendorpium in Lib. de Zradem, n). )) Dead; i. L. £4, C. 41... - m) Dioz. Antig, L. 10. p. 677. n) Do&or olim, idem-erat ac Pharifeur, nam Fenicii naute, feptemtriones Romanorgm vo- caverunt Para/ez ad hebrea voce (105, Pa. rafcha, Indicationes ex w*9, Parafcb, indica- re, docere, — | e B i9. Ll] sorvTIO QV ESTIONIS,; Gs: Falfum eft itaque medicos olim Roma pul- fos damnatosque fuiffe. Rerem enim in ca urbe geflarum optima quijue documenta quzrenti, patebit, aliarum equidem artium cul- tores Roma pulfos fuiffe, medicos vero non item. . Ita peregrinos fere omnes, lata lege, inde eiectos legimus apud Dioses] o) — Idem de Chaldzis refert Palerius Maximus p), de Mathematicis vero Sue£ouiur q): hoc homi- num genus damnatur etiam a Codice r), & erant Geneihliati, Harioli, Harufpicer, fomnio- yum interpretes, fnilesque impoflores $)5 quos "Tacitus vocat. Genus. hominum petestibus ift dum, [perantibus fallax, quod in civitate noftra vetabitur femper. De medicis autem tale quid nullibi legitur, quod & magni viri, Scipionis JWeffei, Marchionis — 'erouenfis / authoritas confirmavit, in litteris olim ad me datis, in quibus hzc habet: J primi che Koma esperi- quentó, fur cattivi Medici, perciogli diraprovo, damnavit, zia non gli efpulfe; Pulfimathema- o) Hift. Rom, L. 3. ^ f) Lib. rz. C.3. : q) De Tiberio n. 36. & Vitelio n. 14. nec non Dion.lc. L. 65. de Domitiano autem ut ait Jl. HaHerus in Not. 7. ad Boerb. aph. 7. non invenio, v) L. 9. tit. 18. de Geometr. & Mathemat. leg, artem Geormetr. 8$) Zoefrus in Comment. ad L.48, digeft. Tit, g. ad 1, corn, de ficar. in fine. AN MEDICI OLIM ROMA SVNT, I9 tici // £rova in Tarito, in Svetonio, ma non gid.- pulíi Medici. $ n. Plinianz fententix obflat et amor ille fingu- laris, quo Romani exteros homines artium« que cultores profecuti funt, quod optime ad- vertens Tullius, ilud (inquit t)) feme ulla diu- biiafione nofirum fuudovit Imperium, €7. Pop. Roi. nomen auxit, guod. Printepr ille huius ur- bis Roniulüs fmdere Sabino docuit, etieim hoffi- bur vecipiendir augeri hauc civitatem oportere. Cuius authoritate C9 exemplo eff infermiffa a snaioribus mo[lvis largitio C7 communicatio ci- vitatir. Romuli exemplum fecutus efl Ho/fi- lius, qui, licet pacis infolens & ad bella fa- €tus extiterit u), attamen quo frequentius ci- vitas habitaretur in Clio monte fedem fixit, Tot itaque artifices convenerunt in urbe, ut. anno U.C. 424, lub Conf. L. ZEmilii Max, & Caii Plantii, grafíante Gallico bello, artifi- ces etiam Roma fuerint evocati X) — Si ergo populus Romanus omne genus hoininum be- nevole excepit, credibile noa eft, folos medi: cos ab eo conteinptos reiectosque fuiffe, Nee juvat aíferere, fufcepiffe eum equidem, fi pra claros in arte Viros allicere potuifíer; dedit t) in Orat. p. Corn. Balbo 31. u) Petav. Rab. Teinp. P. 1. L. &. C. 7: X) Livius Dec. I. L.g. C. 20. bod a 20 SOLVTIO QVJESTIONIS, enim orbi providentia circa enn. U. C. 324, feu inter tempus expeditionis Perfarum in Grz- ciam, & bellum Peloponcfiacum y), Émpe- docli & Protagorz cozvum in Grecia Hip- pocratem, qui ab Herenle vigefimus, ab Zfcu- lapio undevigefimus, Heraclida & PLnarate genitus, faluberrimam artem methodo ratio- nali colligens, ac uüliflimas obfervationes un- dique congregars, immortalem fibi apud po- fleros laudem iure merito comparavit. Be qs Si vero diligentem ufum fex rerum (ut fcholz vocant) non naturalium, a Romanis femper obfervatum, expendimus, clarius ad- huc patebit, nec medicos, nec medicinam ab jis unquam damnatam fuifle, — Ac ut aere ex- ordiar, cum civitas illa, ob undique deciduas e collibus aquas, paludes valetudini infenfss paffim aluiffet, Prifeus "l'arquinius eas educere & exficcare conatus efl, cioacis inflructis, qvze flaenantes aquas in "Tyberim ducerent 2); quod opus fumptuofum ea xtate fuiffe, docuit Confu! Frontinus, qui vifitandis purgandisque aquzductibus a Nerva Imperatore profectus, eos trium milliarium longitudinem habuiffe, ac 13594 fuiffe notavit, quorum diameter pollex erat. 'Tot fumptuum ac laborum uni- .«us finis, erat avertere ab urbe morbos, ac y) Petav. l.c. L.3. C. 8. z) Livius l.c, L. 1. C. 38. AN MEDICI OLIM ROMA SVO T. 2I febrim prafertim, quz, ob ftagnantes paffim aquas, ei adeo infenfam fuifle legimus, ut quo minus noceret, in templis culta fuerit. Ronani (inquit Zlianur 2)) fub Pallantio colle, febri templum £7. aram. aedificaverunt; & Ci- cero a), febri (ait) famum in Palatio €7 Orbo- a ad adum larum confeeratam videmus. Quod clarius adhuc alerius Maximus his verbis innuit c), Bomani febrim. ad mimis nocendum teuplis coluernt, quorum. adhue unum in Pa- latio, alterum in ZIrea marmorum monunento- rum, terium in fumma parte ici longi tx- flat, iuque ea remedia, que corporibus egro- vum adnexa fuerant, defertbautur. ! & ES. In ciborum quoque delectu veterum Roma- norum attentio inprimis enituit, lta Romu- lus temulentas mulieres & ebrios homines morte damnavit, unde factum, ut, tefle G/- lio d), fobrietas ac temperantia, ea ztate in» primis floreret, ^ Num Pompilius Pythago- ricum victum inprimis laudavit, fuoque exem- plo introdscere conatus eft, ex quo eum Py- thagorz difcipulum fuiffe quidam credide- runt, cum tamen Philofophus hic vixerit A. a) Lib. 12. . b) De Nat. Deor. L. 3, n. 25, c) L. 3. C. s. infine. — óDaLCHL PM. P ! 23 . Ll sorvrio Qv ESTIONIS, Mundi 3457, quo tempore "T'hales Milefius ks FECE. S i occabuit, Numa autem A. 5295. $. r6. , Neque minus laboriofos, ac otii inimicos fuitle veteres Romanos docent tot bella ab iis feliciter fufcepta, & agriculture amor sdeo fervens, ut praimia darent diligentibus, in- eurios vero peeuis adficerent. O. praclarum. inflitutum! faceffant qui intra mcenia civita- tim mollibus tecli. deüidem vitam agunt, ac diffipandis opibus unice intenti, otio mar- eefcunt, — Sola rer vuffica (ut ait Columella e)) proxima C7 quafi confanguimea fapientYz eft, Íeo, ut clarius Cicero £)), parfimonie, dili- genti C7. iuffiz magifra ef. — Hine adeo grate Romanis agrarie leges, Apuleia nempe, Baebia, Cornelia, Flauunia, Flavia, "Titia, Marcia, Rofcia, T'horia, Servilia, alizque. $. ry. AdduQi contra Plinium pracipuis argu. mentis, iam praecipuos medicinz cultores, qui ab Iulio Cxfare, ufque ad Adriani Ilmpe- rium, in cadem urbe [floruerunt, breviter enumerabo, ut reipublice ac Imperii eius- dem amor erga rem medicam, eo clarius in- notcfcat, | e) De re Rufl. L. r. f) In Orat. pro Rofcio n. 7, , AN MEDICI OLIM ROMA PVLSI.. 25, Tempore M. Tf, cicERONIS. AscrtEPO, de quo ad Tyronem fcribens Cicero, ZAfclepo (inquit g) ) JMedicur, plane t£onfirmat, prope diem te valentem fore, & denuo alibi hb), Zfcíepone. (ait) Patrenfi: JMedico utor valde familiariter, eiusque tans " econfuctudo muühi iutunda fuit, quam. eiu ars, quom fum expertus im valetudine Hier dn. | Sub Z£ugujlo. Antonius wvsA, qui Cefarem ab omnibus derelictum fanavit, ftatua propterea publi- ce decoratus, — Viri huius meminit quoque Pliniur, dum a3: Divus Zuguftus la&uca . confervatus im mgritudine fertur prudentia . JMMufz Medici i), fed hoc non lactuca, be- ne vero frigidis lavacris & potionibus fa- ctum teflatur Dion. k). ARTORIVS Ásclepiadis fectator, qui refe- rente Plutarcho: Augufium monuit, ut in aciem Pharfalicam, licet zger, defcenderet. TRIPHON, nullo fcripto celebris, GLICON, de ait Suetoniur 1) a Cafare cuftos s) Fam. Epift. L. 16. h) Ibid, L. 13. ad Sulpit. i) Lib.19. C. g. k) De Caf, Aug. p. 517. 1) De Augu&. uM | DA 24 ]l sor v TIO QV ESTIONIS, dituin fuiffe, cum fufpicio effet, eum alicui venenum vulaeri infundiffe. Sub 'berio, Scribonius LARGvs, cele is fcriptor, qui ulque ad Claudii tempora vixit. CHARICLES Acchister, qui ex pulfa 'liberio mortem prznunciavit m). MENECRATES Zeopliletenfis, author Libri Ac'Toxpav Tp o Ac'yec petro Sub Caligula, ARCYON nullo fcripto notus. Sub Claudio. Vedius varExs, Methodicorum princeps, author Lib. ZufAolog. citatus a Galeno n) & Sereno Sammonico, ALCON, aliis /írontiur, aut Zccontiur, vul- merum medicus, centum fextertiis a Cafa- re, nefcio qua de caufa, femel condemna- tus 0), , | Sub Nerone. ANDROMACHVsS fenior, Archiater, 'T'heria- ces inventor, ut antidoto hoc Cafarem a veneno prfervaret. m) Tacit. Annal. L. s, & Sveton. de Tiberio n. "d i n) Lib, de Medicam. comp , fec, loc. o) Piiz, L. 29. C. 1, AN MEDICI OLIM ROMA PVLSI 25 Cornelias cErsvs, Latinus Hippocrates, quem Coliinella y) nou folum Agricolatio- nis, fed univerfz natura prudentem Virum dixit, flatua publice expofitaa TR A1ANO decoratus. CHRINAS, feu Critiss Maflilienfis, Medicus & Mathematicus, methodicis iufenfus, cu- ras morborum, iuxta fyderum curfus, in- flituens. Sub Zvaiano. Soranus EPHESIVs, methodicus lago. ab Alexandria Romam venit, Viri huius feri- . pta perierunt, iis exceptis quz Cxlius A v- RELIANVS, rudi flylo, in latinam lin- guam transtulit. ARCHIGENES Apameeníis, celebris medi- cus, CifatUS a GALENO AETIO Q), SE- RAPIONE, MESVE, Vir adeo temperans, ut in conviviis pocula recufaret, unde or- tum adagium de ebriofis 4 Avihigene in- diber 1)... RVEFVS UN us, qui quinque libros fcripfi t de re herbaria, verfibus hexametris s). p) De re Ruf L. 5. | q) Ziretei Verba ZErius paffim habet, qua ta- | men ex Archigene fe accepiffe dicit. r) Vide Adagia P. Mazuci. i s) Galen. de fimpl. medicam, facult, L. !e (ONDE Bs 26 SOLVTIO QVESTIONIS, Sub Zdriano. HERMOGENES, Czafaris Archiater,: Sub Zntonino pio, M. Zntonino, Zdüre- lio, Commodo, Periinate, Inliano, Sc- Utro &c. ANDROMACHvS iunior didus a Galeno, quia filius Archiatri Neroniani, AET1iVS Abidenus, feu Amidenus, Antioche- nus, qui dogmata priorum Medicorum, fex- decim libris compilavit, & diftinxit in Te. trabiblos, feu quaterniones quatuor t), Claudius GALENvs Pergamenfis, Niconis filius, medicus perdoctus, fed in contem- nendis przdecefforum, ino & Hippocra- ts, fcriptis, nimium audax, cum tamen . Hippocrate inferior adco fuerit, ut merito de eo, hunc in modum fcripferit Carda- muru), qui Hippocrati Galeuum parem ejje puiout, neutrum eorum fe intelligere ea con- füffione fatentur, plus enim Hippocrates a Galeno diflat, quam | Galenus a. puerulo (— quovis. | . Serenus saMMoNicvs fenior, Poeta fi- mul & Medicus, qui libellum confcripfit de Medicina parvo pretio parabili, in quo & barberi vocabuli Z4óracadabra | mentio- nem facit, ' 4) Lege Freind. Hift. Med. t) De rer. Subtilit. L. 16, AN MEDICI OLIM ROMA PVLSI. 27 EVDEMVS, Anatomicus & Peripateticus ex- cellens, non confundendus cim Eudemo Livie corruptore, ac "hemifonis aífecla, ANTIGENES qui fub Zurelio vixit. MAGNVvS, vixit fub. Zzfonigo pio & M, Zurelio, $. 18 . Prxterea obiiciunt aliqui Medicos olim Pa. rabolanos, feu fabulatores appellatos fuiffe, ut apparet ex Gloff. ad Ll. 17. Cod. de Epiftop. & Gloff. circulat, ad 1. 6, $. grana [- de exauf. £ufor. Verumtamen Parabolani, ut notat Za- £hias X), non pro medicis a legibus accipiun- tur, nam per ipfas leges Parabolanorum ele- clio ad epifcopos pertinet, medicorum vero ad magiflratus. — Przterea (ut ait Cl. 7?ra- quellus y) ) meque ea appellatio medicorum ei loco congruit, nec alibi apud. antiquiores vepe- ritar, mec im poftrema lege ordo conflru£lionis guteft convenire, ff. parabolaui legas ; ideoque aliud verbum, € quidem gracum , fuiffe in i legibus, huic verbo proximum coniitio, a noftris s0n inielle&hum, qui hoc üliur vice fuffecerumt. Sed demus etiam parabolanos eífe medicos, quid inde? —Parabolz Salomonis offendunt, quod, que Japienter in confiderationibus natu- ralibur protulerunt , DE metaphora x) Quat. Med, legal, L 6. Tit. z Q4 n. 36. y) De Nobilit, C. 3T. n. 419 i 29 IL rvrs mortalibus adaptarunt, — Do&or gratiofur €7 efficax parabolis utitur ad occulta per. feufibilia declaranda. — ZEterni Dotlorir: Evangelica le- Gio doct, eundem fi:/2 parabolanum. ^ Sa- pieus igitur ad exemplum. illiue premiffa redu- cif im;parabelas opporíunas z) Et hxc de quxftione hac hiflorica dicta fint fatis, ó 3e ete tete e e e e) e te Se) Me HI. LVIS BOVIULUE Symptomata, Caufe, Mutationes, ac Remedia prafervativa & curativa. Articulus 1. DIFFERENTIXZ ET SYMPTOMATA. | SAPE A ias Dovilla, veteribus uaAí(c, 3C pa Am dicta, eft febris inflammatoria, fui gene- ris boves unice invadens, & a peculiari mia- Ímate ab uno individuo ad aliud propagata fuam originem ducens, Huius fpecies qua- tuor prifca fecula flatuerunt, nempe vyeav, £nedv, deddivw, & vuoosoueíry. — Prima, Íeu ua Aic vyezv, eft lerofa, fub qua pituito- fus & vifcidus humor ex ore & nafo fluit; fecunda £aezv fítea vocatur, in qua nullum x ore & nalo ftilicidium apparet; tertia z) druoldur de Villa nova. Aph. C, 7. POVILL A. 29 aeoeíric , feu articularis; quarta vero UI 0- ótep ai fci aut cutanea. vocatur. — J/Halir fero- fa a Germanis dicitur Ceugrana pigra (der Íchwearze Brand), fita vocatur Brunella ( die Brüune), articularis, iuffammatio articulorum (Knochen entzündung), gaarta vero íeu cu- tanea Gagugraua calida (der heifle Brand) ap- - pellatur, os 75. Malis ferofa denuo triplex occurrit, nempe amoligna , anginofa & pulmonalit. — Maligna omnium peffima, brevi tempore boves in- terimit, ac fi apoplexia tacti fuiflent. — T'alem luem defcribit Laucifius (de bovilla Pefte P. 3. .C. 2.) hunc in PUE alios f[peBattimus, domefi rarius, pracori morte, quafi fulmine taflos inferüffe, qui natura [ua iqWi EHETUET, Jpirituque fuerant deflituti. ^ Rarum certe hoc mali genus in bobus, & fzpius ex alia pragreffe luis fpecie germinans, in animali- bus effoetis ac debilioribus. $. 3. AMalis "nginofa , in J/alia A. 1713 - 1715, Iymptomatibus hifce ftipata fe prodidit. 1. Triflitia infolita. 2. Caput pendulum. 3. Lachrymz, aut aquofus liamor eX OCU- Iis profluens, 4. Stilicidium aquofum aut mucofum ex ore & nafo. c 30 Itxovés $. Frigus & tremor toüus corporis, 6. Ruminatio nulla, & apctitus abojitus. 7. Puflulz aut Hydatides cum aliqua in. —— flammaetione, in ore, lingua, faucibus. 9. Stercus tenue, fctidum, variegatum, quandoque & fanguine mixtum. 9. Quxdam animalia, fub initium morbi, in fugam acta, furere, mugire, & in artu. bus convulfiones aliquas- oftendere coe- perunt. : ( 10. Reperti funt etiam vermes in nafo, la- biis, ore, & ad cornuum radices. 41. Intra hebdomadam peribant omnes, qui vero diutius vitam protraxerunt, fani- stati quandoque reflituii funt, 12. Pofl refltutam fanitztem, incedeze non poterant, ac pilos deponcbant, * In cadaveribus inventi funt tumores in ore & faucibus, pulmones gangranofi & czrule- Ícentes, hepar. putrefactum, ipteflina maculis gangranofis variegata. Luem hanc Fracaffo- gyims ita defcripfit: — Referemus etiam. infolitam A. igt4 contegionem , que 1n boves folum àr- pepfit. Fifa primo drca Foroiuieufem. tra- gum, mox [latim €. ad Eugautos. delata, at- que inde in ogrum nofirum. | Zfbflinebant pri- ao boves a cibo fine caufa alia mamifefla, fpe- Blantibus au£éin ora bibulrir, afpcritas quadam EZ parve puflule coufpiciebantur in palato £7 ore iofo. BOVILLA; 3I In Boruffa A. 1745. &c. J. Frigus totius corporis. 2. Rigiditas & infueta artuum immobilitas, 3. Defectus naturalis caloris in ore & nafo. 4. Fluor mucoíus ex dictis locis, $. Quandoque vefica in lingua, primo al. bida, dein rubra, denique nigra. 6. In quibusdam lingua tota albidum, aut nigricantem colorem induit. 7. Kefpiraüo perpetuo difficilis, celer, fac- tida. 9. "Tuffis ac flertor. In cadaveribus hepar fuit eangrenofum; vefica fellea magna ac plena bile fufca, oma- fus inflammatus & nigricans, cor nigro cruore plenum, pulmones corrupti. In variis Ga//iz Provinciis A. 1763. 1. Boves nec comedere, nec bibere, nec fo» litos labores peragere poterant, 2. Ufque dum fub lingua prope radicem vefica appareret, quz primo albida, dein rubra, ac denique nigra facla fuit. 3. Hac disrupta, relictum fuit ulcus late ferpens, & totam linguam deflruens. 4. Aliis in locis videbatur macula rubra qux in veficam inutabatur, ac tandem ES 32 IL nz vrs.- fafciculus pilorum, qui totam linguam fenfim corrumpebar. 6. 4. Melis Pulmonalis fequentia oftendit figna. In Carniolia A. 17595. I. Ruminatio abolita. 2. Apepfia. 3. Diarrhea educens materiem aquofam, flavam, aut nigram. E 4. Ex oculis fluit humor craffus, puriforinis. | S. Refpiratio difficilis, dolorofa. 6. Vaccz lactem amittant. . 7. Perit animal die tertia, quinta, nona, aut undecima. S. Poft mortem inventus fuit 1) nona lunii circa Ziruau omafíus ab ingeflis tumidus & ita plenus, ut plus capere non pollet; hepar corruptum, pulmones nigro-maculati, 2) De- cima eiusdem circa S. /Mareiz omafus feno indigeítus infarctus, hepar hinc inde purulen- tum, pulmones pluribus in locis corrupti. 5) Decima tertia eiusdem circa Labacium. oma- fus eodem modo conftitutus & femiputridus, pulmones gangrznofi. 4) Decima quinta eiusdem in Se//zath, eadem omnia, qux cir- ca Tira. S oun In RAWIQEAS L2 38 In Ducatu Styrie A. 1765. I. luffis quotidie vehementior, 2. Vàécx lac non praebent. | | 3. Triftiia, fomnolentia, caput & àures » pendule. 4. Secunda aut tertia foitidus alvi fluxus. $. Oculi rubri, icorem fuhdentes; cornua vero unà cum ore valdecalida, — . — 6. Ruminatio ceílat, XI 7- Ex nafo fluit hümot craffus, fotens. 8. Quibusdam in bobus os internum tenaci muco obducitur, & pra éalore fiffuras . &équirit; aliis vero nón item, . Calor indies augetur, exfpicauo fit fctida E: celer, & venter contrahitur. - . Quamprimum à miafmate inficitur ani« DET mox efurit, & jacens locum Íxpe immutat. ir. Fluxus alvi crüentus appáret. 12. Quandoque eructatio, flatus, & alvi di« ftentio obfervatür. 13. In nonnullis bilis exundat, & viridi cos lore tincta per vias urinz excernitur. 14. Animal de die in diem debilius. evadit, nof amplius furgit, ác tàndem. 15. Perit die 3; 4, 5, 6, 7, 8, vel ad fum: mum 9. ín cádaveribus. apparet cafo inullian &mn fade Íeofa, fanguis nigricans, inteflina naturali co- lore tindla, cyfüs fellea valde inagna, cor nie 34 I. t v££ gricans, omaíus duriffimus & indigefto fano pienus. In Carizthia. t. Si pili, pezfertim in bobus, duriores red- duntur, erigunturque codem fere modo ut Íetz: dorfales in fae, fignum cvidens eff tale animal conragio infectum fuiffe. $. Incipientis quoque imali fina funt infolita laffitudo, siires pendülse, caput nutans, oculi triftes, appetitus abolitus, eruélatio; lactis defectus avt color alienus, $- Qbfervatür etiam calor ptaternaturalis to« .— tius corpotis, poft frieus & tremurem, quo duránte aurés, Báfus, & os frigidum 1e proditj contratlio ventris repentina; re: Ípirztio difficilis, calida, féetenss oculi tur: bidi & humore manentes; fpuina circa la- - bia, os véro interne album & tmuco oldu: Cuin, qnandoque vero & ficcum, vel peni: tus nigrcícens; fitis mmodo inektinguibilis, tiiodo nulla, edi ingens calor adfit; in fau- . €jbus & palato vefliculz ac tutnores phlo- ^ giílici; fluxus ex ore, falivationetm referens, uandoque maleolens; Diarrhcea non raro — Í&tida, fanguinea, aut purulenta; :slvus uandoque obfirucia; in quibusdam urinz iln pdtlio eum abdominis intumefcentia; folet.& aliquando fanguis per vias lotii, aut . . lactis prodire; venter non raro inflatur, ut BOVILIL.AÀ 3$ & collum, adinftar flrumz; apparent quari- doque i in cute tumores, qui fponte aut 1erro aperti, fcüdum icorei fandunt; in non: nullis cornua aut ungulx finduntur, ac des. cidunt, alii vero rigiditate Ebo, Soc aut convulfionibus to SMEs Denique perit. animal die 3, 4, $,6. 7; vel & ferius. 4. Intercallares quoque dies in nonnullis ob-- fervantur. *. Cadavera extinctorum animalium exhibue- runt inttfina, ac przfertim. crefía, aere valde diflenta, & per factam abdominis aperturai im infolito inipetu exi itum mollien- tias. cyftim felle&mn multo maiorem, & eu bile tureidam; omafum inprimis im- duratum, & indigeflo [iccoque pabulo fars Cum ità, ut lamellatim educi queat; in omafo, obomafo, inteflinis, hepate, liene, corde, pirlmonibis, efophago, fibibus. mening: ibus &c. obfervatur infueta quzdam | atonia, laxitas, vaforum infarctus, hydatides, obfirudiiones, fanguinis exiravalatiories, qui pups cráffior aut fluidior, nec noh Patic ac alieno colore tinctus, apparet. Tumores modo claufi, modo vero aperti, in quibus puruleátus ac fetidus: humor ni. dulatur; macule fulcz, ceculez, nizré j 4 Vedi flavo ac putrido iecore plenzj medullx of dum Jiqus x, vel alieno colore s Cá 36 I. rvrs tincles; foor intolerabilis, etiamfi cadavera ftatim poti mortein aperta fuerint. Communiter autem iz priicipio morbi la- tet anguis in herba per $, 6, 7, 8, hebdoma- das, donec tufhire incipiat animal, qux tuífis 16-14. I4 ics antequam alia mali .fympto- mata fe procent, Íxpius obfervatur. jr non- nullis, quamprimum morbus invafit, mox fo- tidum fpargunt odorem, qui indubiz ac intra paucos dies fecuturz mortis fignum conflituit, Quidquid bono cum fucceflu in lue bovilla tentare licct, id omne in hoc fladio perficitur, uo elapío fruftra plerumque adhibentur oipia fclecliffima quoque remedia. I5 augiaento ruminatio abolita, ac ' refpira- tio difiicilis apparet, & indicat iam prtzíentem ioflansnarionem. In lve illa, qui cancer lin- guz ( Suriampue ) vocatur, oritur in hoc fla- dio, ut anica diclum, prope linguz radicem veficula quidem rubro anulo cincta, quz bre- vi tempore aucla icore fuo linguam corrodit ac deflruit. Ju fíatu peífima femper fymptomata occur- runt: Ex ore & nafo fluit foeridus icor, vaccz abortum patiuntur, alvi fiuxus fatidus & col. liquativus fe prodit, in nonnullis fanguis per alvum exit, ac brevi poflea moriuntur, BOVILLA, 37 Articulus 2. : ( Cavszk Phufia. | ]. Aér. | Atmofphara, qux nos ambit, continet ea Omnia corpufcula, qua ex iadi vids regni ani- malis, vegetabitis, ac lapidei, omni momento avolant , dum vis naturz eadem multiplicat, confervat, ac defiruit. Ex unione mollecula- rum tam diverfarum, [pecificus fxpe caracter aeri inprimitur, nunc uni vel aba creaturz noxius, ut patet ex morbis epidemicis homi- , num, equorum, canum &e, Sed prater oc- EU us aeris vitium, datur etia um manifeftum, ex qua lues bovilia HAT poteft , nempe tran- fitus repentini ex calido, in frigidum, ex hau- mido in ficcum, vel econtra. Anno ab urbe cond. 341. ex intemperie coeli zoptig suutatio- ne in contrarium fala, (ut ait Linz) peffi- | dens omnibus animalibus aetas excepit. Exdem aeris viciffitudines in terris noflris obfervatz funt iis annis, in quibus lues epidemica boves nofiros devaftavit, Pe. Ingefla. Unanimis Commiffariatuum noftrorum opi- nio cfi, przcipuam | lois bovillz eaufam fuiffe repentinas aéris mutationes ex humido in fic- cum, unde graminum fucci alienam indolem C 3 $8. Ib zwr obtinuerunt, quam vis vitz in bobus faperare, ac in bonum ianeuinezn mutare non potuit. Caufa mali (ait Autbor obfervationum de Ine bovilla, quz in collectaneis Societatis oecono- micz Bernenís leguntur) communiter adfcri- bitur aeffatir elap/m immiodico calori, qua plan- fas ninm exfictauit. Vafa plantarum ni- mium humectata, a calore jmmodico radio- rum [folarium fubito contracta facile dehi- Ícunt, unde fucci effufi ac mora corrupti ru- biginem, uftilaginem, indeque varia infecla producunt, animalium valetudini maxime ad- verfa. Noxium quoque eft ipfuetum | pabulum; animalia, quz fucculentis plantis adfueta funt, male valere, aut dcbitam inagnitudinem attin- gere raro. folent, fi ficcioribus, aromaticis, . ontanisque plantis nutriuntur, eodem fane, . ac fi boves ex apricis ac elatioribus locis, pa- ludes ac grave folum habitare coacti fuerint. . Ucrani populi fuos boves.ad ear magnitudi- nem perducere nullo mmodo valent, quam Hungari acquirunt, iidemque ig Carnmioliz montibus ubique minores, quam in humilio- ribus eiusdem provinciz locis, eadem de caufa. Noxium quoque pabulum fubminiflrant pe- coribus palcua nofira publica, quamdiu in eo, .qui nunc viget, miferrimo ftatu perfitunt. Bos ob maxillam fuperiorem edentatam, non. folum obiter cibum mafticat, fed & plantas BOVILLA. 39 majores eligit, qnas longius a radice, sc folent Oves & equi, dentibus abfcindit, Cum vero in pafcuis fierile folam exigua tantum grami. num folia proferat, dum plantz maiores ab ungulis dentibusque aliorum animalium de. fiructz fuerunt, quomodo efurientibus fatiga- tique bobus idoneum dabit alimentum? pa- fÍcua publica funt etiam ea loca, ubi boves ex« teri ab itinere laffi auiefcere ac ciba refici fo- lent. lam vero fi unicus tantum jnter eos fuerit, peflifera lue vel leviter infectus, gra- mina pariter venero illo inficiet, quibus cor- pore incubuit, quasque attigit ore. — Sic indi» - geni boves, quamquam faniffimi, fi eas her- bas euflaverint, contagium contrahent, illud. que cxteris communicabunt. Veritatem hanc in Styria À. 1765. trififfimo exemplo vidi. mus confirmatam; dum enim nequam mer- - cator, ut telonia evitaret, boves fuos per femi. - tas alpium zxílivo tempore pelleret, morbo correptos in pafcuis alpinis ea occidere coa- ctus fuit. — Brevi s Styriaci boves, qui eadem Íoca adierunt contagio adfccli oinnes pererunt, —— EV. |. $. Exercitatio, Mammalium omnium fluida motu nimio agitata aliena vafa facile fubeunt, & in alcali- nam acrimoniam degenerant lam vero. fi - boves fervido foli expofiti, longum iter inlli- € 4 40 TL n x4* tuunt, facile omnino eft, ut humores nimio motu perciti, alienam indolem acquirant, fla- gnent, putrefcant, ficque morbos acutos & contagiofos diffeminent, erft in iis locis, in qui- bus empti fuerunt, faniffimi fueriat, ^ Quod fi fümmo hoc ia z(lu frigidiorem aquam affa- tim hauriant, mirum fane non erit, pernicio- fiffima mala inde naíci, prefertim cum bruta hzc aliunde rainus tranfpirent, ac craffiore fan- guine gaudeant, Mixtus cruentus ab hac cau-. fa fxpe provenit, quem neftri herba Chelido- - nii pinguedine mixta, ac intra efophagum ani. malibus intrufa, feliciter fanant, IL. Politic. I. Sal commune nimis. pretiofum. Ad promovendam in bobus digeftionem, fale communi nil praflantius reperitur; hoc enim tenacem ingeflarum flirpium fubflan- tiam deflruit, maiorem falivz ac bumoris ga- ftrici copiam colligit, fnoque acido putredini refifli. — JMuria (inquit Doctiff. Bertrandus ) appetitum excitat, animalia a pluribus qmorbis prajervat, prafertim in Regionibur a mari diffitir, ubi plante minorem falir communis co- piam. fovent ( Colle. Bern.). | Sapientee Sül- Áyur multis in locis damnat illos, qui pretium falis augere, ficque ruflicos ab emenda pro fuis bobus tam falutari medicina, deterrere non dubitant. | i BOVILLA. 4I 2. Servitutes. Eas unice hic intelligo, qux Dynaflis, aut . communitatibus a fubditis przflii, bcves eo, demandant, ubi aliqua luis fufpicio efle pot- e(t, & tam fana quam infecta animalia fimül conveniunt. —Aliunde hzc fervitia fubdito- rum, quz a noftris Rabotx vocantur, rei agra- rix Íummopere noxia effe nemo dubitabit, qui perpendere voluerit, ita. boves mirum in modum delaffari, fimum difpergi, agricolas e fuis xdibus evocari, bona eorum diminui, eamque lzdi libertatem, fine qua ager rite coli nullo inodo poteft. —— e Li ^8. Arbitria, . Peccant ilii, qui lue bovilla graffante, macel- ariis libertatem donant, ea Regiones adeundi, ubi dictum malum viget. Severis id legibus prohibendum ubique foret, etiam fi caro ma- jori pretio venderetur. Quid prodeft reipi- blicx favor ille arbitrarius, mercatorum quo- rundam utilitatem promovens, dum patria fa- tali luis incendio, mifere devaflatur. Propria commoda quzrere, ac reipublice .oblivifci, fummum fcelus, fumma perfidia eft. * à; IIL JWorales. ( I, Lucri fames, |. à wif — Hac À. 1765 in Ducatu Styrix luem illam . introduxit, quz etiam anno elapfo circa Prugg. à p 2 5 - 42 IE! 5y»ra Dirubira, Schau, aliaque loca feviit. Idem contigit in alia A. 17 13, tefie Lancifio, dum ait: quidam callidiffmi mercatores a. confalari via digre]i per diverticula boves quamplurimos pofle contatlos. in hafce regiones iutroduxerunt, no[lrisque bobus, fauir ceterogui ac vigentibuy |o permifcuerunt, uude faéham efl, at graviffima contagiosis femina im agris mofirig primo di- fperfa. fucrint. | ; 2. Mens effrenis, Politici corporis illibata fanitas fine inper- turbata adfinitate inter divinas humanasque leges fubfiftere nullo modo poteft. Date ea quz funt Czfaris Cafari, quz fuut Dei Deo, Summum ius foli innixum poteftati, liberrimus eogitandi modus, religioni contraria fapientia, publicam felicitatem evertunt, calamitates ad. ferunt, rempublicam deftruunt. — Bella, fa- mes, peílis, aliaque divinz iracundiz flagella timenda funt ab illis, qui fepofita charitate, ni- hil vident, nihil amant, nilifeipfos. Hzc ra- dix, hic fons omnium malorum: EKrce manus sea, erit fuper agros tuos, C7 fuper equos, €9 afíuos, C7 camelos, €7 boves, €7 oves pefiis valde gravir. (Exod. g. v. 3.) | a. Infcitia, . Lethargo hoc fepulta mens, debilis erit, in- culta, & inefficax femper. — Culture artium fcientiarumque Europa vires fuas debet. lu. ROVILLA. 43 ;dufiria sc philofophia, funt duo cardines qui- bus publica falus unice innititur. Inter caufas luis boville numerandus quoque eft defectus eorum hominum, qui ratione & experientia edoci, pecorum, aegritudines fanare norunt. Medici equidem zgros boves adeunt, cadavera speriunt, fed experimentis deftituti, qux re« media aptare debeant, fzpe ignorant; fic ma- lum B uar crefeit, & nulla arte coerei tum, pro lubitu debachatur. | Articulus 3. Jum oM v mA T10x2* In Safute, Inter centum boves, qui in terris. noflris luem contraxerunt, vix decem fanatos fuiffe vidimus, eos nenpe, qui Vi ; 1. Ultra octiduum vitam protrahebant, 2. Copiofam ex ore falivam fundebant. 3. Quibus oculi flavam materiem plorabant. 4. Lumores in cute nati, fanitatem 1ultia aulerunt, ^^ $100 | g. Ut & mutatio morbi in alium morbum. 6. Minus periclitabantur tauri, vaccz abor- tum paílz aut lactantes, nec non boves. debiles, macri, & adulti. —— I Morbum. | : — x. In mictum cruentum 3, 4; 5, 6 dic. 44 IL tvres 2. In fluxum alvi ch fliquagme iisdem diebus. 3. In cutanea ulcufcula lemper falutaria. FHückel. 4. In decubitus ad artus plerumque "n bres: evadere conueveraut, ff fa&o ad na- Ier C7. ad crura decubitu, me libere po[Jent incedere, prohibiti fuiffet. .Lancis. In Mortem. I. Si fanguis cum flercore & urina pro- dibat, 2. Si alvi fluxus colliquativus, fortidus, 3. Refpiratio difficillima, cum fctida nis ratione. 4. Abdomen valde inflatum. 5$. Appetitus integre abolitus. 6. Siius perpetuo decumbens. 7. Magis periclitabantur boves pingues, ala- C65, ac iuvenes. 9. Facilius etiam peribant in flallis, quam fub diu relicti. Qua/lio I. An inflammatio pulmonum pro morbo primario femper agnofcenda fit? Verum eft quidem: originem peripneumo- miaci mali (ut ait Cl. Hoffmannus. M. R. V. S. 2. C. 6)) etiam effe po[Je ex primis viis, fi flomachus flatibus €7 [pafmis detinetur, qui " POVPELAS.O 4$ Jünguinem nimia copia «ad partes fuperiores, daprimis thoracum, urgent; cam vero ex tali . ca»fa nata lues non uno impetu, fed fenfun adoriatur, & diílentio abdominis, appetitus abolitus, aliaque fymptoinata lefz digeflio: nis, antequam iuflamimatio oriatur, fe prodere debeant; in noflris autem bobus appetitus paucis ante mortem diebus evantierit, ac pus tredinis, fuminique caloris figna, fub initium morbi apparuerint, probabile videtur, pulino« num inflammationem eíle inorbum primá- rium, lzfam vero digeflionem pro fecunda: rio, feu, ut Medici vocant, pro fytiptornate; habendam eíle. Lzía itaque dieeflio non eft proxima caufa luis, quie prioribus annis apud nos fxviit, fed effectus prava qualitatis alimen- , toruim, ut antea dictum fuit, qua caufam oc« cafionalem febris conftituit, fanguine neripe ad flafes in minoribus vafis conflitüendas ita difpofito, Non ergo ertabit, qui dixerit bo« ves noflros, duobus morbis difünclis, eodeni * tempore correptos fuiffe, lxfa videlicet dige- | flione vitio pabuli, & inflammatione pülino- num a miafmate fpecifico, quocumque modo lisdem communicato, —— LE Quafio 3. Án oinnis flatds vifcerum nonna: turalis in cadaveribus obfervatus, pregreffo morbiadícribi debeat? — m V . Solent paffim homines, iuxta ea, quz iri cadaveribus obfervantur, de flatu morbi iudi n 46 IE tvtgs care; quàm vero fallacia fint eiasmodi iudi: cia, quisque facile intelliget, qui perpendere voluerit, quàm inire mutari vafa & vifcera. poffiat, quoties liquida inquinata & corrupta. Íe produnt. Sanguis niger, grave olens nori. caufe morbi, fed mortis effectus efl. difrupta vafa non durante morbo, fed aucta putredine & abolitó poft mortem folidorum elatere fuiffe vero fimilius mihi fane videtur; idem dicenduin de maculis gangrznofis; qux a fans guine poft mortem pariter ftagaante non raró oriuntur. Neque minus errarunt illi; qui vifo omafo ab ingeflis adhi crudis infarcto, cau: fam mali proximam hanc unice arbitrati, va- Ridiffima purgantia: zgris animalibus inflrufe- runt, unde febris indubie aucja, ac ea etiam morti tradia. fuerunt, quz vi vitz, aut alià methodo adhibita forte fánari potuiffent, | Articulus 4. |» REMEDIA PRZSERVATIVA.: Quemadmoduin caufa y Zdrtir. 2.), ità & remedia prefervativa alia funt Phyfica, alia Politica, àlia denique Moralia. Prima dictat nobis experientia, fecunda legislàtor, terti& religio. : | I, PÍuyfica. [3:5 I. Phlebotomia. | -. Quamprimum vel minima fufpicio eff, cori: -^ BOVILLA 47 tagio infectos fuiffe boves, vens feclio proti- - nus adminiflranda eft, & omni fecunda aut tettia die, ter repetenda. — Qnalibet vice fan- guis copiofe & eousque emittendus; donec animal prz debilitate pedibus infiffere non. poffit. In prima venz feclione fanguis exit calidus, nigricans, fero deflitutus, & rubra fpu- ma tectus; in fecunda corfiftentiam & colo: rem meliorem habet; in tertia vero iam ru- ber cílj ac debitam feri copiam oftendit. "Ta- lis fanguis fi in fecunda venz fectione colligi: tur, tertia non indiget, fi vero in tertia pra: vx note fanguis exear, quartd repeti poteft, Cavendum vero ab hac operatione, quoties vel minimum iücipientis luis fignum 1àm ad. efl, tunc enim nata iam inflammatione, miffo - fanguine vires minuuntur, ac interitus fiue due bio acceleratur: Utliffima quoqué veriz fectio eft in iis bo: bus, quibus fanguis, a longo itinere ac nimia inotu agitatus, ftafcs ac putredines tminatür. , 2. Sal commüne & nitrum: . Sal commune digeflionem accelerat, éraf- Íos humores attenuat ; excretiones promovet, putredinein arcet. Detur itaque quotidie bo-- bus fal hoc. putum, vel folutüm in iufculis, aut- f&no mixtum. Ín maritimis regionibus fuf... ficiunt herbz falf, ut Kali, Chenopodiüm ma« riim. Salíola, alieque funiles — -———— ^— E. iB I rvgs . Nitrum quoque pecoribus córnutis, przferz tim graffante lue, perpetuo falubre efl, tam ob vim própriam antiphlogiflicam, quam ob fal commune, a quo à noflris integre nunquam depuratur. Obiicient quidem aliqui, pretio- fum effe nimis hoc genus falis quam ut pau. pefes id emere ae bobus dare queant; fed ego tmodurm tradain, quo fal hoc ubique & abfque magnis fumptibus- parari poteft; poft. quam rufticus fimum certo in loco quotannis aggeítuni in agrurü transtulit, bümum erruat, fub tecto reponat, viva calce mifceat, & omni triduo revolvat, Sic tractu temporis ex cu« jnulo hoc fal qüoddaáin efflorefcet; quo vifo falina hüius terre fubftantia in aqua calida folvi, & lixivium eváporari debet eoufque, do- nec in loco frigido éryftallos conftituat. Scio equidem ius nitrum parandi, in bsec regionibus, effe mere privativum; fed & fcio falis communis pretium aut leve effe debere, aut dandam rufliéis libertatem hitruim patán- di, quo boves felicius alere ac confervare queant: Quod fi al evanuerit, im quo falie- iur? Matth. V. v. 13. ! Inter falina remedia prafervátiva nuimeran- dum etiam e(t fel vitri, quo Helveti quidam utiliter nunc etiam utuntur, Sub[tantia hec falis álcalini infignem copiam fovet, quod la- xas omafi fibras flimulat, & acidum a Ixfa di- geflione natur feliciter abforbet, |. $. Àma- DOVILtE A. 49 4. Aimaricantio, . | bo cr Scio nonnullos, tempore ?uis dedifle bo- bus, loco aqux communis, decoclum Abfyn- "thi, Cardui benedicti, Salvix, ac .iuni- lium, quz bibere quidem fub initium de- trectabant, donec neceffitate compulfi iisdem uterentur, eo cum fuccefíu, ut ii foli a lue fae- rint prz/fervati, qui hac methodo tractabantur. Amara hzc remedia bilis viccs agon', mucum attenuant, heterogenca ex alvo peliunt, & fo- lidis partibus robur conciliant, ut crafI; humo- res facilius folvi queant. dix 4. Alia Remedia przfervativa. : — Cl. Bourgelat in Mulide Zinginofa, fequen« — . tibus utiliter ufus eft. "Lheriacz vel Orvietani Drach. 3. Caryophyll. arom.. — E Cinamoini | e E. Piperis -— 2 Zinziberis | Tuc M Baccarum. eim Nux mofchata mediocris magnitudinis; Pulverifata & mixta infundantur cum men- fura una, feu libris duabus aut tribus vini ru«- bri generofi. Poftfex horas fummenda funt oimnia hxc ab animale, quod ante per quin- que aut fex horas nullum pabulum adfumphfit. in Dominio B/aufenfleim Ducatus Styriz, fe- quens remedium przlervativum inprimis fe - commendavit. — í ; D - $9 I. r ves Cretz Colonienfis albz libr. X Piperis longi pr . Fiat pulvis, de quo dabantur tauro grana tri- ginta quinque, bovi triginta, vaccz viginti quin- que, vaccz geftanti viginti, vitulo decem aut quindecim. Dabatur cum pane, aut butyro quavis tertia die, ea conditione, ut animal per duas horas a fumpto pulvere nihil comedat. Sic continuabant per dies oclo; altera vero hebdomada medicamine opus non erat, fed tertia denuo ingerebatur idem pulvis, ut prius. Dodctiffimus Zhí/e:, Profeffor Berolinenfis, in Prafatione sd Hifloriam animalium, circa modum przfervandi boves ab omni lue, hzc habet ex refcripto regio defumpta: luratz períonz in omni loco conflituendz omnino ef- fent, quz animalia ia flallis quotidie vifitarent, & quamprimum vel minima luis figna fe pro- dunt, fuperioribus denunciarent. ^ Nota ita- que hifce viris deberent effe fymptomata luis incipientis, nempe fluxus ivateriz ex oculis & nafo, tremor totius corporis, frigus capitis & auricularum, hz ipfe prxter morem pendulz, lactis defcctus, inperfecta rurninatio, flertor, fitis, flrepitus iuncturarum, dum animal move- tur, alvi obfiructio cum fubfequente fluxu li- quidx fubflantiz ad aliquam diflantiam e cor- pore expulfz. Ubi figna hxc apparent, de- bent boves in eam flallam transferri, in qua / BOVILLA, $I equi prius eranl econtra, cum effluvia unius individui eflluviis alterius. corrigendis aptiffuna fint. Dein fana animalia ab infectis leparanda, factoque divortio iisdem vena in collo fecanda eft. Hoc facto poft aliquot dies, datur omni mane una doüis pulveris hu- ius in aqua, vel pauculo aceto, dein per aliquot tempus fine omni relinquitur animal, Nitri depurati libr. 3. Cornu cervi ufli — 12 Cainphorze ios3ds- Ex his fimul commixtis fit. pulvis, cuiug dofis efl uncia femis, Praeterea omni veípe- ti datur bovi poculum aceti cerevifie, cum '€ochleari uno olei olivarum; ficque pergere eportet quousque viget morbus. — Mane & vefperi fricandum ctiam efl animal, ut tran- Ípiratio, & cireulatio fanguinis promoveatur, Ludovicus Hückel, in. T'ra&latu. fuo, dé Morbis: Boum, fequens. remedium: prafervativum ig» primis commendat. — d : Bacc. Sambucei. — Sorbi aucupariz, — — . '. ana libr. $. — Laur -—— ( unc jj Gentianz rubra. Rad. Leviflici. — Vincetoxici, Sem. Apii Macedon, ana une, j. Nitri depurati. lib. | D 2. $2 IL rvrs Simul omnia redigantu£"in pulverem, qni boves, capras, oves, fues & equos a morbis epi- demicis egregie prafervat. ' I, Pola. r. Contumaciz. Valetudinem generis humani ac animalium domefticorum politicz maioris minorisque le- | ges ubique tuentur, ac iubent, ut animalia, ac homines etiam, qui a regionibus lue infedlis - adveniunt, determinatis in locis, per aliquot dies, aut hebdomadas morari debeant, donec depofita omni contagii labe, ulterius liceat roficifci. Erigenda itaque, hunc in finem, xdificia, in confiniis provinciarum, nec ex Hungaria aut Croatia, fi lues ibidem graffatur, boves ullos admittere oportet, nifi prius, mo- ra facla, conflet, nulla contagii labe eos effe "inquinatos; nullum enim zs a fummo prin- cipe melius inpenditur, quam, quod fubditos eorumque bona tuetur. | $4. Separatio xgrorum animalium a fanis. | Inter alia przfervativa remedia in lue bovil. la, tam a legibus Aufiriacis, quam a Silefiaco Generali, inprimis commendatur tempefli- vum divortium infectorum animalium a bene - fe habentibus. Cum peflilentia im gregem in- cidit (ait Columella) coufeflm: mutaudus efi BOVILLA., $3 coeli flatur, €? in plurer partes diffributo pe- £0v€ longinqua TEGODES petenda, aique ita ft- gregandi a fanir morbidi. Hinc fani boves in ftallis detinendi funt, & ne quidem ad aquas ellendi, auas alii potare "folent «micum enim (tefle Lanciff fo) ceríumque prafidium ad duem. antevertendam in eo. fitum eff , u [amos aique iuiegros ium ab Gris bobur, tum a ve- bur aliis fitili tabo contannnatis, quam diligen- diffne ieri. Yn nonnullis Carniolix monta- nz locis xera animalia flallis. includebantur, dum fana die no&aque in gud & filvis difcur- rebant. 3. Cadaverum fepultura debito modo, fuisque in locis inftituta. | AMortuorum tadavera. (inquit Gernerus ) ut. ira. fines ville proiirienda funt, € altiffme ob- ruenda fub terris, nc forte ipforum corporum halitu ivterma [anorum contingantur €7 per- eani. Cavendum itaque, ne in foffis, paludi- bus, aquis, aut lacubus eadem proüciantur, aut obiter tantum, & prope domus Íepeliantur, fed ea prius in | frufla coníciffa, & viva calce udfperfa in foveis, quarum profunditas feptem aut octo pedes ad minimum habeat, longe ab dibus ac ftallis terrz tradenda fnt. ne ca- nes, vulpes, lupi eadem extrahere, ficque con tagium diffeminare queant, am vero quz- fiio hic occurrit, an liceat prius coria detra- D3 Je $4 | IE. rvzgs here & iis uti, vel una cum cotio debeant fe. pelii. ill A*chiatrorum Princeps L. B. van Swieten, in Epift. ad D. Iofephum Knee, adfi- nem meum, & Phyficum Rudolfbergenfem confcripta, hac defuper ita iudicat: coria mon Jpargunt contogitmns certus fum. — Hinc in Stg- fia fuafi axte ahguot annor, «t miferis r&liu- queretur hoc [olamen, quod €7 fat&hum fui, Eadem eíl Itali amici inei opinio, dum aitz la. ptils nou. vecea. danno aizuno, €7 il graffo adoperarft [i/eranente per far. condelle, quando fa flato prima cotto e purificato all'aria aper- ja; e clo per efperienza certiffsna. — ldem ob. fervationibus fuis confirinavit Hl. Marchio de Curtivron; ut enim certus effet, an pelles eiusimodi contagium fpargant, fanos ich hilce coriis totos tegere voluit, eademque fub aquis, quas bibere quotidie folebant, ftudio decine fit, & tamen nec minimam quidem no- - Xam fanis animalibus inde illatam vidit, inde- jue conclufit, coria hxc tuto detrahi, & pof. felloribo; dari poffe, — Verumtamen contra. riam alii fententiam tenent, ac volunt, cadave- fa animalium lue extinctorum una cum corio. terra obrui debere, quod & factum in Italia, Boruffia, aliisque locis non paucis. — Quid er- go ftatuendam? media via hifce in cafibus, meo iudicio, tenenda, & fi fiatim poft mortem cadaver valde focteat, ac contagium etiam ab illis, qui corpora hzc eperiunt, ulterius pro- pagatur, tunc una cum corio fepelienda, fi BOVILL A. $5 vero non ingens foctor adeft, nec vifcera valde corrupta funt, tunc poterit corium tuto detra- hi, ea tamen conditione, ut longe ab zdibus per aliquot hebdomadas aeri libero expofita -jaceat, nec flatim, ut detractum fuit, domibus inportetur, 4. Laniariorum reformatio. Superius demonftratum fuit, aliisque exem- plis paffim conflat, luém bovillam a lanioni- bus & mercatoribus introductam fuiffe, dum propriz utilitati unice intricans & fordidum hoc genus hominum, infectos boves leviore pretio coemptos introducere, & fanis commi- fcere non dubitarunt, | Quamobrem reipubli- cz faluti apprime confultum fane foret, fi pro- vinciz, urbes, aut focietates, emerent boves, factaque in confiniis contumacia, iis macella publica providerent; laniones vero flipendio ducti, & cautione muniti, fingulis menfibus exa- «tum venditz carnis rationem darent. Cum vero & vitulis, hxdis, capreolis, & urbes indigeant, fic obligandi rufticorum fuperiores, Supani di- cti, ut quavis hebdomada vitulos & haedos in- tra confinia provipciz natos, ad laniaria defe- rant, interdicta, quovis tempore, exteris ho- minibus eorundem venditione. or erga illos, qui copiofos alunt | boves. AUR Ut hoc obtineatur, neceffe eft Vi dad FD A $ Favo £6 IL rvrs r. Ut tenue fit pretium falis communis. 2. Praia conflituere illis, qui maiorem numerum boum bene faginatorum ad nundinas pellunt. 3. Societates ceconomicas conflituere, quz .. boves alant, & genuinum alendi moduimn rufiicos edoceant. 4. À gravi iugo realium ac perfonalium fer- vitutum fubditos liberare, dempta enim libertate tnanca erit femper agricultura & animalium alimomia, $. A ruftica conditione luxum, ebrietatem, otium, aliaque fcelera magis familiaria, apta educatione, praemiis, ac ponis avertere, 6. Impedimenta omnia, que hoc opus mo- rantue, fedulo removere, quarum prz- cipua funt, indebita proportio interagros, campos, vites, fylvasque; paícua male cultas conluctudo 1nvcterata. 1I. JMoraiia. Memores. femper, divini confilii. nos effe decet: iuvora wie dnm die tritulationir , ernam te, €7 honorificabis me. — Imitandum itaque ex- emplum Sf. P. Clementis XL, qui grafiznte bo- villa pefte: ad f'premum mifericordie patrem, (inqvit in concefl. indulgent 1 4JO0Gtob. 1713) juu feiliret, qui latoribur kemimuu ctiam de ' BOVILLA. $7 mutis animalibus folatia fabrogavit , tota corde - clamavimus, €9. adhuc elata mugis voce clamare 5105 ceffauus, ut fine quibus non. alitur humana conditio, noftris faciat ufibus non perire. s: Articulus. $5, ÉEMEDIA CVRATIVJA Dolendum fane, nullum, quod luem bovil- lam certo fanet, fpecificum remedium hacte- nus detectum fuiffe. — Candide fatemnr, (ait etiam doctifi, Laucifaur ) auium unguau vt- Jin, ceríum, validum, ac Jgecifieum pra fidum compertum e[j2;; pleraque vana, smuíta moxia, pauca alicubi utilia occuriffe, — Quod fane ope- vg pretinm e[]e arbitramur, nt id omms uo- vint, atque ut nofris etiam poflerir gra feuti tommen£ario fignificetur. Quidquid fit tamen ea remedia fideliter dicani, quz contra luem bovillam in terris noflris, paucis ab hinc an- nis feliciter adhibita fuerunt, additis felectic. ribus nonnullis, quz ab aliis propofita data- que leguntur. - JMethodus 3. Ante omnia vena aliqua maior in collo aut - ventre fecanda, eaque fectio bis ac ter etiam repetenda, ita tamen, ut matutino tempore, aut poft meridiem celebretur. — Dein. potio , paranda, hordei menfura in octo menfuris. C D 59 IL t1vss aquz per horz dimidium cocta, addita in fine uncia una nitri. Decocti huius colati, & cunr aceti femimenfura, nec non mellis quarta. meníurz parte commixti, dimidia quantitas mifcenda cum aqua, quz xgro bovi pro potu datur, ut intra viginti quatuor horas tota de- cocti quantitas affumpta fuerit. Obferv. 1... Omnia hzc humores diluunt, at- tenuant, cohzrent, hinc apprime laudan- da, fi lues a nimis agitato ac zftuante fan- guine, fuam originem traxerit. | Obfzrv. 2. Cavendum vero a fectione vena- rum, fi iam tuffis & flertor. adeílg tunc enim heroico hoc remedii genere, tranfi- tus inflammationis in gangranam & fpha- celum certo certius promovetur. AMMeihodus 2. Uncia femis cinerum clavellatorum (Ger- man. Pottafthe, Italis vero. Lomecatiza, ) fol- vatur in aqua calida, & vefperi una cuin fari- na detur zgro animali. Sequenti die additur | priori dofi adhuc drachma una dicti falis, fic- que per 5. 4, 5 diesaugetur quantitas eiusdem, donec uncia una fuerit; dofis lizc conferva- tur; daturque quotidie, donec animal conva- luerit. | Obfwrv. y. Proprietas alcalinorum | eft. aci- dum abforbere, indeque in fl neutrum mu- | "BOVILLA, (49 .— tari, quod mucum in primis viis attenuat, & digctionem promovet, Si vero putre- dinis figna iam prz(lo funt, tunc a falibus Ms cte eandem promioventibus omnina abftinendum eft. Methodus 3. | Detur omni mane cochlear unum pulveris pyrii, cum butyro, melle, lacte fano, vel aqua tepida. Ob[irv. y. Pyrius pulvis in formád ficca, vix aliquid boni pracftat cum omafíus ficco ac indigeflo pabulo infarctus, liumore carest, quo pulvis ille folvi, & ita vires fuas &xere- re valeat. AMethodur 4- Fricanda quotidie lingza linteo , quod ni- tre in aceto vini foluto, "probe fuel huine- Clatum; dein detur lias uncia una nitri de- purati, ac in pollinem redacti. - Obf;rv. Frictione hac venenum a nobili. bus lecis ad ignobilia revocátur, nitrum ve» ro phlosofim temperat. Methodus s. Animalia, in quibus cyflis fellea a contento humore ultra modum extenfa eft, tremere plerumque folent. Ubi fyimptoma hoc áppa- ret, tunc os animalis vi inirudendum intra 60 H^ rus facculum, in quo pultes ex fem. Lini, in lacte una cum pauco melle coctis facta, fuerit col- locata. | Obferv. | An inflammatione pulmonum ab hac methodo abflinendum. | JMethodus. 6. Omni mane detor bovi fiercus humanum, ad masnitudiaem nucis avellanz; dein mani- pulus lupuli in aqua cocti & expreffi una cum decocto in fauces intrudatur. Przterea mane & vefperi, per aliquot dies, per bihorium cir- citer, ab affumpto remedio, ab omui pabulo abílinere debet animal. Obferv. — Mcali volatile, & faponacea ex- crementorum fubftantia, laxas primarum viarum fibras erigit, vifcida attenuat, ex. cretiones follicitat.. — | AMethodus 7. Boli Armenx Nitri ana unc, ilij. Rad. Gentianz. j. Picezx fuliginiscaminorum unc. ij. M,F. pulvis, de quo cochlear unum, mane & vefperi, cum duabus parübus aqux, & una aceti, dari debet. Stragulis etiam tegendum efl animal, ac decocto farinz, cum furfuribus triiceis, addito pauco aceto, quotidie potan- dum eft. ! *OWVILLAM- 6r Obfzrv.1. .Boli nerveas primarum viarum tunicas tuentur a flimulo humorum acrium & corruptorum; gentiana vero amariffima | & aromatica flomachum roborat, Obferv. 2. In lue, quam deníitas humorum comitatur, potu copiofo nihil przílantius eft, addito aceto, quod egregie refolvit, & putredinei arcet. | Aethodus 9. . Prima die detur drachma una antimonii, cum butyro, aut alio quocumque modo; al. tera die adde grana triginta, & fic porro, ufque ad femunciam, quz dofis fervanda, ufque ad convalefcentiam. Pofl adfumptum.- antimonium exercitancum eft animal, dein in flalla calida detinendum, | Obfervat. | Antimonium quoque crudum agere in corpora animalium, demonflrat experientia, an vero id proprio pondere, k an flimulo mechanico partium angulatarum, | an vero portione aliqua regulinz fubflan-. tiz ab humoribus fpecificz nature, a ful- phurea feparate id contingat, non facile iudicium eft. de : Jiethodur 9. Antimoni libj. . : Nitri —R 07 - "Tartari L ie Sulphuris ana unc. ij. L 64 PN G^. F. pulvis, cnius bina cochlearia, una cum pane, matutino tempore ingerenda funt, in- fundendo poftea cochlear aceti, quo affüm- pto per dimidiam boram motu continuo agi- tanduin animal, dein per bihorium in flalla calida fine cibo detinendum. — Vacca datur unciam cochlear, vitulo vero dimidia! eius« dem pars. Obferv. 1. Certum eft, Sal commune, Nitrum, Sulphur, Antimonium C7c. debito modo € ienpore adhibita, iuler remedia morborum bovili gemerir, principem locum — habere, Gre[if. Objerv. 2. Prxfidia hzc vires erigunt, pu- tredini refiflunt, humores attenuapt; infer- viunt etiam fcopo prafervativo, quo in cafu dimidia dofis fufficit. AMethodss — 10. Bos infectus iuxta fpinam dorfi, & ad iuri turas, obiiniendus petreolo, cui pauca quan- titas bituminis ludaici addita fuerit. Eadem mixtura obducenda undique fuperficies inter- na oris & faucium. — Praterea flalla fumigan- da bitumine dicto & pauco fulphure, aut pul« vere pyrio, | Obfirv. Hac methodo plurimi boves fervati fuerunt, nec fallit unquam, dummodo ani- mal obductam petreolo cutim lingere ac detergere incipiat. Mira vis latet in bitu- * BOVILLA, 63 minibus fluidis pro fanandis morbis epide- micis bovilli generis. | Aiehodus Yr. Ill. L. B. vaa Sieicten, in citata Epifl. ad D. Dott. Kue , Íequentem curam in lue bo- villa propufuit. Luer epidemica boum efl, que iam per i$ anuos €7 ultra apud. Batavos graffatur, €7 in. diverfis Europam loris pullulat, variüs tentata | modis, fed non multo cum fucceffu, Sunul| ac prima morbi figna funt, (caput nempe pendulum, oculi trifler, ceffans. vumina- lio) [uaderem ut daretur fequens. Vitrioli albi | unc. . . AMellis c dj. que pure — libr. id, Der. infandibulum in. fautes infundatur. ma- mt. Potur copiofus tepidus ex. decoclo furfu- rum. Repeuiur ides vemedium per. ires dies. Hat dofi r pro vaccis adultis, pro iunioribus debet minui. | Notandum, quod'aduíto morbo. noceat. Potus copiofur deinde. folur, addito aceto, vel €? decoquendo — cum furapius atidos fru&hus. | "Obfwv. y. Vitriolum Sialds flimulum, mo- tum periflalicum promovet. Mil M 64 IL LvVz3$4 humores àttenuat, acetum vero putredini relifiit, 5 iis JVethodus | 12. Doéctiff, ZZaífen. |. c. circa curam luis bovil- le, hxc habet. | "ainalia infztia C7 cgra a Janis fiparan- da, ürgue quotidie , mane C7. vefperi. dandus pulvis hic vefolvens. Nitri puri libr. Cremor. Tartari — i$ Camphore unc. vj. Dofis. fuut draching quinqua. plo JDurante morbo nullum pabulum dari debet, Jed. [uffcit manipulis avene, vel hordei in aqua pinta coBlus, ac tipide affumptur. — Circa me- zidiei infunditur una guarta pars, aut. fexta quarie aceti terevifig forlioris, cum .bimig | cothicavibur ole fini. — Iucpientem alvi obffru- Gionem fonat uncia. dimidia Rhei monachorum gulverifoti, cum pari dofi mitri, C7 decem cothlearibus olei lini mixti. — Aer 1m flallis cor« vigendn; vapore tbulientis aceti &c. fe Obferv. x. Mira olei expreffi vis in elimi- nandis e corpore mammali particulis hzte- rogeneis primarum viarum, Preclaros etiam in hominibus przflat effectus, fuis in cafibus & apta dofim datum, ut fzepius expertus fum. | | Obferv, BOVIL£A 65 Obfcrv. 2. Felices funt illi, qui camphora, in morbis acutis, prudenter utuntur, ac ve- niet dies, quz fpecificas cius vires revelabit. AMethodus x3. In malide anginoía fcquentia remedia paf- fim laudantur: Lingsa, eousque fricanda, do- uec [anguine fundat, 67 vefiula Wiltgvt ab- lata fuerit, quod lamina argentza , manubrio iunflru&a perficitur. « — Peratcia fri&lione hac, uova inflituitur ope lintei aceto. jumutiati , in quo priur infufum fuerit. allium, piper, fuligo, vitriolum cygriun, alunen C7 cauphora. ( Col- lei. Bern. 1j64.. 1H. p.194.) | Obfervat. Hac methodo plurimi boves in "L'yroli ac Italia A. 1733. fervat fuerunt. Expofiis remediis, qux bono cum fuc- ceffu interne data fuerunt, iam illa proponam, | quz externe adplicata, pulchros pariter cffe- €tus exerunt, Obíervatum | fuit boves illos plerumque evafiffe, quibus ulcera aut velicz im cute apparuerunt, feu materies morbifica ab internis viceribus ad exteriores partes amandata fuit. $i ergo eo ducere oportet, quo vergit natura, nullum eft dubium, criti- cam hanc metaflaim, externis quoque auxi- liis eile promovendam. — Praclici huius canc- nis veritas etiam in bobus confirmari poteft, vulgari eo. morbo, qui animalia hzc fxpius invadit, externisque remediis uniee curatur. (uda v: 66 II. zrv£S BOVILLA. , Si bos plantas vorat acriores, nempe brafficas, ranunculos , aliasque fimiles, vel in flalla valde immunda diuiuus detinetur, appetitum primo ainittit, dein triflis, ac auribus pendu- lis, humi procumbit. Iuxta vertcbras dorfi cutis valde laxa videtur, & fi manu compref- fa fuerit, infolitum latentis materie flrepituim ac motum patefacit, Ubi fymptoma hoc ap- paret, nolla mora interpofita, fecanda cutis prope caudz, radiceim,* vel fub abdomine, unde magna icoris purulenti copia fluit. Hoc facto percutitur vulnus virgula eousque, donec fanguinem fundat, vel fricatur fale axungia veteri mixto, Sic vulnus intumefcit, & in cauterium degenerans, purulentum humorem per duos tresve dies fundit, ficque zgrum ani- mal priflinz: redditur fanitati, Qnamprimum ergo vel minimum fufcepti contagii fignum fe prodit, utile fane-foret, fi luribus in locis cutis fecaretur, & vulnus ra- dice hellebori nigri apertem fervaretur, ut venenum: ab internis partibus ad externas trahi poflit. PELLE $6 85 98 67 icto tete Je etse de e eee e de xe te III. OBSERVATIONES ALIQVIE DE CIERVLEO BEROLINENSI, ALIISQVE LACCIS. ; Li C hic color, a pictoribus nunc adeo - quzfitus a. Dippelio primum inventus, dein in Anglia a /odvardo, poftea in Galliis a fratribus Geoffroy, Maguer, Menon, deni- que alibi a multis przparatus fuit. Ad hanc praeparationem tria inprimis requiruntur, nem- pe 1) Lixivium fanguinis, 2) Alumen, 3) "erra ferrifera. ' L.) Lixivium fanguinis, iuxta Cl. Morggra- fium ita paratur. — Uma pars falir tartari. de- purati, vel falis tartari extemporanei puri, quod ex £artari C7 nitri vquali copia per. de- fonationem paratum fuit, auf alieriur altali, undecumque nati, oc puriffimi, eum duabus par- dibus fanguimis bovilli exfitcati €7 pulverifati suifcenda eff. — JMixtum hoe iu crucbulo, va quautitote, locatwm, ut dum tertim eiusdem partes co plene fint, calcinatur eousque, donec ne flamma, mec fumms amplius ad[rendat.- JDein portio ems aliqua e. crucibulo educatur, lixivium inde fiat, ac obfervetur, au hoc. flave- fecentis. coloris fft, C7 argentum in. forma pol- linis fufci aut. nigricantir ex aqua forti praci- 68 IIl. csRVLEVM pite. — Si phenomena hiec apparent , func toià. maffa iam fatis calcinata & crucibulo eximitur, €7 quamprimum refrigerata fuit, lixivium inde cum pouciffima (fi fieri potefl ) aqua con- ficitur. | Sic garatum lixivium filtratur, con- ftrvaturque.. (Script, Chym. VI, $. g.) | Alii lixivium hoc aliter parant, & quidem Prüno: Librz tres tartari rubri, fex fanguinis boviilli ficci, libre tres argille, libra una & unciz octo nitri fecundz cryflallifationis, fi- nul mixtz & pulverifate ponantur in cru- cibulo, fub quo ignis gradatim excitetur. Poftquam maffa hzc íat fortem quatuor horarum ignem fuftinuit, & paflaceam fe- re indolem acquifivit, e quo nullus fumus amplius exhalat, transferatur cochleatim in fafficienti quantitate aquz ebulientis, ac li- xivium hoc colatum fervetur ad vfum. Setundo. Librz tres fanguinis bovilli ficci, fex cinerum clavellatorum, duz tartari ru- bri, & una libra ac unciz oclo nitri, in pul- verem redacta ac fimul unitz flent in cru- cibulo fatis amplo per tres horas igni expo- fite, & cum maffa ubique ignita, ac in li- quidz paftx formam redacta fuerit, lixi- vium inde extrahatur. Tertio, Librz tres fanguinis bovilli ficci, fex caleis viva recenter paratz, dum tartari rubri, & libra una ac uncizx octo nitri ru- BEROLINENS E. 59 ioris, breviori tempore calcinandz funt, & lixivium inde parandum. Quarto, Librz tres fanguinis dicti, fex calcis vivz, duz tartari rubri, duzque nitri, cal. cinandz, & lixivium hinc educendum. Quinto. Ex libris tribus fanguinis, quatuor ac unciis octo calcis, duabus tartari, & una ac unciis octo nitri, lixivium aliud prz- paratur. Sexto. ldem fit ex libris tribus fanguinis fic- ci, una calcis, binis tartari, & libra una ac- unciis octo nitri per tres horas calcinatis, Loco fanguinis adhibent aliqui ungulas ani- malium, cornua, ac fimilia, unde pulchrius magiflerium nafci putant. Ego vero hxc obfervavi 1) ex fanguine rubro omnium animalium, lixivium xque bonum obtinetur. 2) Quodlibet alcali fixum hic idoneum eft, 3). Lixivium hoc eiusdem prorfus efficaci prodit etiam ex partibus fex cinerum foci culinarii, & duabus fanguinis -bovilli fici; aut ex partibus quatuor fangui- nis, & octo cinerum. | 4) Quo diutius caíci- matur fanguis cum alcali fixo eo deterius lixi- vium, feu vilioris notz, imo & nullum czru- leum inde obtinetur, 5) Cum miafía odo- rem hepatis fulphuris fpargit, tunc calcinari ulterius non debet. 6) Nec fanguis nimis iu | E 3 7o IIl. cERvVLEVM exficcandus, fed eousque tantum, donec fria- bilis redditus fuerit. 7) Quando imaffa calci- nationis tempore, incipit Ípargere odorem penetrantem alcali volatilis, tunc flatim cru- cibulum ex igne educendum, & lixivium inde extrahendum., — 8) Elixivatio cum aqua pura nivali, aut deflillata utilius ablolvitur, terre- flres enim particulz aliis aquis plus minus im- mixtz, cxruleum colorem aliquomodo vitiant. 9) Lixivium evaporatum relinquit magma fu- Ícum, falinum, quod fortiori igne actum, dat modicam copiam olei tenuioris empyreuma- tici; unde patet ab alcali fixo calcinationis tempore folvi partem aliquam olei animalis, ac laponem inde nafci in aqua folubilem. 10) Saponacea hzc fubílantia partem fuam inflammabilem protinus dimittit, quampri- mum acidum vitrioli additum fuerit, quod cum alcali fixo fil medium«conflituit. — 11) Analyfim hanc alia acida mineralia non qua facilitate perficiunt; lixivium enim cum aci- do falis, ac niti vix effervefcit. — IL) umen, fal conftans acido vitrioli & terra fpecifica, pura, colores omies facile ad- mittente. Id, duplex in officinis, nempe Ro- manum, rubore aliquo fuffufum; nec non il- lud quod in Auflria, Bohemia aliisque locis nunc etiam paratur, nullo colore tinctum. Utrumque Cxruleo Berolinenfi preparando idoneum deprehenditur, Sal enim hoc terrea BEROLINENSE. OM E fua bafi tinclorias fanguinis particulas, terra martiali nimia copia copia iunctas, invicem disiungit, elongat, & quodammodo diluit, ne lacca bxc alienum colorem acquirat. Dofis aluminis diverfa eft, ac eligenda in- primis juxta copiam & qualitatem eorum corporum, quibus lixivium przparatur. -Si maior quantiias alcali fixi in eo przílo cft, maior etiam copia aluminis addi debct, ut fa- €to acidi & alcali confortio, portio inflamuna- bilis, a qua color lacce provenit, ab alcali fixo lecedere, & fixum principium colorare queat. Cum vero & vitrioclum martis in plerisque proceífibus adhibeatur, quod idem, ac alu- nien, acidum fovet, fic & huius additamenti ratio habenda, ac probe cavendum, ne nimia quantitas acidi vitriolici cxrulei huius preypa- rationem impediat, Pro lixivio Marggraffiano faturatiffimo, ad unam partem vitrioli tres aluminis addi folent. In proceffu primo lixi- vii eiusdem requiruntur octo librz aluminis, totidem in fecundo, quatuor vero in quarto, quinto, & fexto. — Sed, ut ubique, fic & in hif-- ce, experientia rerum magiflra efl; fxpe enim, omni etiam adhibita diligentia, atra- mentam nullo modo mutabile, aut przcipita- tum albidum, czrulei aut viridis loco, obti- netur, fi nempe lixivium minus rite factum, aut vitriolum particulis metallicis heteroge- neis nimium fuerit inquinatum. — Hinc pro- ^ 72 IIl. cen vrLEVM ceffus eiusmodi, qux operam & oleum exi- gunt, non feflinanter, aut iuxta formularia in libris inventa, inflitui debent, fed oportet prius pauca copia frpius experiri, przfertim hac ztate, in qua coloris huius optimi libra Vienenfis, in portu noflro Tergeflino, tribus florenis cum dimidio, divenditur, quo fane pretio ab illis unice parari poterit, qui neceíla- ria ad bunc procefíum requifita levi pretio, & ex prima (utaiunt) manu fibi comparare habere, eaque fingulari prorfus ceconomia in- vicem mifcere norunt. IL) Terra ferrifera. Securus adfirmo, fine hac terra, cxruleum PDerolinenfe confici nullo modo poffe: Ecce mea experimenta. Exper. w. Solutio ferri in fpiritu falis dar cum lixivio Marggrafiano czruleum equi- dem paucum, nec facile fubfidens, fed ad- modumelegans. Exptr. 2. Minera ferri hematitica in fpiritu vitrioli foluta, dat cum eodem lixivio, pul- cherrimum pariter czruleum magiflerium. Exptr. 4. — Argilla rubra martialis montis Me- dez, in Comitatu Gradifcz, dat cum fpiritu vitrioli folutionem, quz, addito lixivio, eun- dem colorem przbet, Exper. 4, Idem magiflerium. obtinetur ex BEROLINENSE - 73 . .&cido vitrioli, poftquam martiales particu- las ex aliis terris ac lapidibus extraxit. Exper. s. Ex quo experimento przfentia terrz ferriferz in foffili quolibet indubie de- ducitur, tefle Ul. Marggrafio, Lehmanno, aliisque. Exper. 6. Ex decem granis czrulei przflan- tioris, fub fornice docimaflico, per triho- rium uftulatis, remanent'grana quatuor ter- rz rubro-flavefcentis, quam magnes attra- hit; reliqua vero grana fex volatilia facta in auras abeunt. z Certum eft itaque ad przparationem cz- rulei Berolinenfis, terram martielem omnino requiri; hzc enim tam in vitriolo, quod in - hoc proceffu ab omnibus adhibetur, quam in aliis terris aut lapidibus, qui cum acido vitrio- li & lixivio fanguinis, magiflerium hoc fup- peditant, nunquam non adefi, ^ Martiales quoque erant aquz Paíliace, ex quibus D. Cadet, cxruleum Berolinenfe, fine vitriolo, . przparavit. (Mercure de Frauce 1755. ) [] JMonita quadam, | * p. Dum czruüleum preparandum eft, liquo- res omnes calidi efle debent, dein folu- tionibus falinis fimul mixtis lixivium fen- im adfundeudum. |... 0 5. E 5 74 III, czERvLEVM 2. Adfufo lixivio oritur fermentatio aliqua, quz ufque dum apparet, lixivium addi dcbet. » Quandoque albidum, viride, aut nigrum precipitatum obtinetur, loco czrulei. Prima duo continuata edulcoratione in cxruleum fxpe mutantur, nigrum vero non item. 4) Vidi. tamen & precipitatum album nulla 2rte in czruleum mutabile, quod a nimía copia additi aluminis utpluri- mum evenit 5. Przcipiiatum quoque nigrum in czxru- leum degenerat addito fpiritu falis, aut & fale marino pofl continuatam eculco- rationem; aliquando vero mutatio hzc obiineri nullo modo poteft. 6. Edulcoratio in hoc proceffu neceffaria, colorem auget & conflantiorem facit. 7. Spiritus falis pulchriorem colorem ma- giíterio huic conciliat, quam [piritus | 8. Vidi przcipitatum nigrum, quod addita maiori copia lixivii, colorem fordide ci- nereum aquifivit a fpiritu falis haudqua- quam mutabile, bene vero a folutione martiali cum fpiritu vitrioli facta, 9. Oleum quoque vitrioli, colorem nigrum imagifterii, mutavit in czruleum, fi parti- Li BEROLINENSE. 75 cule martiales copiofiores , ad eius prz- parationem adhibitz fuerint, 1o. Cxruleum Berolinenfe in calore for- nacis doineflicz fufcum evadit. 1I. Pulchretudinem czrulei a. varia aqua- rum indole plurimum pendet. .Ex his concludere licet Primo. Principia conflitutiva cxrulei Beroli- nenfis effe. 1) Oleum aniinale tenuiffi- mum; 2) alcali volatile; 3) particulas martiales; 4) terram aluminis, Secundo... A nimia copia terrz ferriferz colo. rem nigrum provenire eaque ab acidis fo- luta ac diflipata, cxruleum denuo redire. Tertio. Superfluum quoque acidum impe- — dit ne color cxruleus przcipitationis tem. |». pore flatim fe prodat, ex quo utilitas & ne- ccílitas repetitz edulcorationis clare patet. Quarto. Dum terra ferrifera & aluminaris coloratur a particulis volatilibus olei ani- malis, eo momento, quo acidum cum al- cali unitur, patet adfinitas maior earundem "terrarum cum partibus inflammabilibus, quam cum acidis mineralibus; ut & ada: rum cum alcalinis magis ac. martialibus, quam cum phlogifto; quidquid aliqui con- trarium fentiant, "6 (HL cERVLEVM Obfervatioues de Laccis alis. Dixi fuperius in przparatione czrulei Bero- | linenfis, rerram aluminis colorari a principio inflammebili ac. faponaceo regni animalis. lam vero demonflrabo eandem terram tingi quoque a phlogifto regni vegetabilis, etfi hoc non femper, fcd fub c.rtis tantum conditio- nibus foleat evenire. Quod ut evincam lac- cas recenfebo, tam coloratas, quam excolores, qas ex corticibus nonnullarum arborum ha- élenus obtinui. Latcm colovrate. Ex drachma una recentis corticis PYnI zi obtinul laccz fuíco.rubrz dr. r. gr.x. /QVERCVs vob, | — mibelle — — — gr.r. POPVLI Z/?nJ. pallide rub. dr. 1. gr, xxvi. ACERIS (71g. rofez df Lt. gr NEIG CORYLI Z4Zrell, pallide terrea — gr.XXXVI. eRvNI dosnief?, caffeate dr. gr.x. CRATJEGI oxyjat. ^ nmigricantis ioc] gr. Lr. ABIETIS fite fufco-vioclae. — gr.xr. CORNI Zac, fufca dr.1. gr. Vit. vrTIS Uinif. pallide rubrz — gr. xcvi. yiN1 latricir fufco.rubre dri | — DEROLINENSE. — 737 ext fylv. . rubellx — gr.xxxiu. TILLE £lJ0f. | toa | — — grXt Lac excolorts, SALICIS purptyr. rodez ^ -— grxxvmu. EVONYMI Uu/g. — dr. 1. gr. X. IVNIPERI £O/JUfIIttfi. — — —gf.XLVH. visci albi — dr. 1. el BERBERIS Z4££lh. -— "dE ep. xx. SAMBVCCI (i/i. En — . gr.LmH. [| Laccz hz pellucide non funt, feu oleo lini mixtz & fuper auratas rerum lignearum fuperfi-ies penicillo extenfe, metalli niterem penitus obruunt, fecus ac cxruleum Beroli- nenfe, & lacca ex ligno Brafilienfi parata. Praterea colores dicti cüm oleo mucilaginem enervem conflituunt piclorim arti penitus inutilem. . Qux ratio phonomeni? quare ex ligno Brafil, educitur lacca pictoribus adeo cara, ex diclis vero plantis non item? diffe- rentizg huius caufa, fine dubio, eft diverh- tas principii inflammabilis ctiam in regno ve- getabili; hinc non omne phlogiflon terras Ífmplices tingit, ut in aula fubterranea non Omnia corpora compohta, Quare co- U.C 28 lll czRVLEVM BEROLINENSE. pia magiflerii in quolibet individuo. diverfa eft, eti femper eadem aqua, eademque falis alcalini & aluminis quantitas adhibita fuerit? id fane ideo factum fuiffe puto, quod alcali fixum, coctionis tempore, cum oleofis plan- tarum partibus plus minus unitum, ab acido aluminis ita aggredi non potuerit, ut qualis copia terrz aluminaris ab co fecedere, & zqua- lem copiam magiílerii fuppeditare potuerit. Caveant itaque chemici, dum corpora fol- vunt & przciffitant, a falíis ratiociniis, ne corruat xdificium fundamento infido inzdi- ficatum. 90 i $0 $9 99 79 zur IV. EXPERIMENTA: DE MINERA AVRIFERA NAGYAYENSI. ED ea foffilia, quz I/[. Eques Ygnatius .a Born benevole communicavit, cft & minera quzdam aurifera ac omnino fingula- ris, qux in Tranfylvania, circa Sekeremb, non procul a Nayaii, etiamnum effoditur, Specimen dono datum eft quarzum albicans, cui lamelle tenues, nigricantes, plus minus nitide, paffim inherent, Magnitudo herum laminarum varia efl, modo enim diametrum uniuslinez, modo vero duarum, trium aut quatuor etiam habent, Elaflicitas etiam ali- qua in his obfervatur, ac modo folitariz, mo- do piures fimul obíervantur. — Quarzum di- Cum nunc folidum apparet, nunc vero ca- vernofum & quafi granulatum. — Quarzo fo- lido inhzrentes lamelle. plerumque folitariz funt ac diverfimode collocatz, dum in eiusdem cavernofa arofa ac granulata fubftantia muito plures & aggregatz fe produnt. Praeter hanc mineram, (referente eodem il.a Horm) fequentes etiam in iisdem fodi- nis occurrunt. — . : | | 8o IV. MINERA AVRIFERA I. AVRVM ativum, £extura f/lamentofa. Singularis varietas, hactenus ignota, pyri- tem referens, faxo grifco inhzrens, qua microfcopio fubiecta verum aurum nati- vum oculis exhibet. 2. ARGENTV M afin, globulare. Arena tenuis, alba, fruftuim calcis extinct referens, in qua ope microfcopii globu- li argentei numerofiffini confpici pof- funt. ; 5. ARSENICVM Rijfgaliunt. 2) Amorphum. Cinnaberim nativam, rudiorem zmula- tur, ac terra flavo-rubra hinc inde adfperfum videtur, P RM b) Cryflallifatum.. Pariter rubrum, conftans cryflallis, po- lyedris, rubiniformibus, inatrici ful. phurez albo-luteo-nigroque varix infidentibus. . Rifigallum . pellucidum JF'aller. Num: 222. 4. 4 ANTIMONIVM /zriatum, firüs fellatis. Conftat fpiculis tenuiffimis, flelle in mo-. ... dum e Quarzo efflorefcentibus, quz fine | | | ruptum NAGYAYENSIS, 8t ruptum e fodinis diffici'lime educuntur. Aitinera Zntüinonii fiviatu, ffriir flellatis, IV aller. 238. 3. Premiffis hifce, dicam breviter illa, qux cum hac minera hucufque tentavi, pauca pror: fus, nec fzculi noflri genio accommodata, cum tam raro fpecimine collectionem meam penitus privare nollem, nec'otium, locus & favor adíint ut erüdidbeath votis, mezque Vo» luniati fatisfacere liceret. (Jentamen 1. Ex hac minera igni docimaflico expofita. exfudant intra breve tempus eranula quedam auri longe purioris, ác eft nativum quodlibet in terris noftris detecium, & a me hucufqué - Oobfervatuim. ANIMADVERSs f, Ex Galena in furtis Cà: .rinthiz plumbum ex P X non argentife: rum, ideinque nobili : tallo ^a effluit ex panibus cupreis in furno eliquatorio ; aurum Vero mativum. ex Quarzo cui Inh ret non item. — Eliquatio hec contingit abfque ulla imutàtione coloris ac hgutz lá- imellarum, qui integr& adhüc ac imimuts Ur perfiftuat, Quid hic vobis videtur ge- nuini artis hermeticx filii? an aurum ho6 eductum, an prodüfbum- an ignis congres 92 IV.-MINERA AVRIFERA gans ac uniens difperfa folis elementa, id. facit brevi tempore, quod matura intra fzcula abfolvit? ANIMADV. 9. Semen metalli conftat fale & mercurio matrice idonea exceptis. ld crefcit animatum faülphure in animali ac vegetabili regno debitam puritatem adepto. Hic fpiritus, hzc anima naturz, omnisque metamorphofeos unica caufa in regno quo». que lapideo. Tentamen 1l. Cum plumbo facile fluit, eiufque vitrum nigro colore tingit; liquato nitro adfperfa fcin- tillas effundit; tofta fumum album cum in- grato odore fpargit de centennario docimafli- co quatuor libras ainittit, a magnete modice attrahitur, & terreum colorem induit, quz ni- gra prius erat. | ANIMADV. Fr. Minera hzc tenaci-Quarzo ^"inhzxret, & tamen adeo fluxilis eft. Qux ratio phenomeni? ignem effe illud ele- mentum, quod íoiida corpora mutat in fluida, nullum eft dubium. — At illud quo- que certum e(l, mutationem hanc duplici modo contingere, nempe a folo igne, vel ab aliquo additamento, quo ignis concen- trari, ficque firmior nexus partium terrea- NAGYATYTENSIS $1 rum facilius tolli queat, — 'T'ale additamen- tum eft minera fimplex aut compefita, five. demum pura fuerit, five heterogeneis in- quinatà. Cum iteque mineram noflram | peculiaris terra iet hc; ac plumbum co- imitetur, ut inferius demouftrabo, ita clare intelligitur, quare eadem addiii maiore plumbi copia, cam facile fluat. ANIMADV.2. WVitrum plumbi flavum a li- matura martis & veneris, horumque terris metallicis, nigro colore tingitur, a minera ' vero antimonii non item, Eundem colo- rem induit in fcorificatione aliarum mi- nerarem, quz przter aiia metalla, etiam particulas martiales ac vcnereas fecum fe- runt, idque eo magis, quo maior earum co- ; pia iisdem inheferit, | ; - FIVEIL bJ &NIMADV.3. Cornora iuftamitilibllu €um nitro detonare, neminem latet; fed. non ideo concludere licet inflammabili princi- pio carere illa omnia, qux non detonant cum nitro, Sic phornomenon hoc cum limaturis metallorum | & fale hoc in igne liquato non apparet, etfi. fulphureas. parti- culas contineat, ut patet ex cinnaberi, qui - (tefle Cl. Pof£ ). ex metallis menílruo ido- neo Íolutis, przcipitatis, & cum addito mercurio , debito modo rr. parati - 84 IV. MINERA AVRIFERA potefl. Si ergo phlogifton cum aliis ter. ris ita fuerit colligatum, ut in igne ab iis- dem feparari, ac nitrum aggredi nequeat, nulla detonatio continget, etfi terra fulphu- rea foffilis iisdem inhzreat. Forte & pu- ritas fulphuris hic multum facit, nam quo | purius, eo cum terris ietallicis, prafer- tim nobilioribus intimius unitur, quod & minera noflra docet, quz, licet infignem principis inflammabilis copiam foveat, ut demonfílrabo, attamen cum nitro non detonat, [fed aliquas tantum Ífcintillas emittit. -— ANIMADV. 4. Mirum fane in foffili no- firo volatilibus particulis adeo fcatente, de centennario docimaflico quatuor libras de- perdi, nec plures, poft fortem trium ho- rarum uflulationem, | Sane minerxz omnes quo fulphure minerali magis abundant, eo maiorem quoque partium fuarum iactu- xam patiuntur, fimiliter toftz, ut docent galenxz, minerz cupri, pyritz, argentum rubrum, ac fimilia. ^ Nonne hinc clare patet diverfum effe fulphur metallicum a minerali, non aliter, ac fpiritus animales ab alimentis ventriculo exceptis? illud enim ab igne concentratur, hoc difpergi- tur; illud metallis amicum, hoc adver- Íum; ilud denique coctum, homoge- NAGYAYENSIS. 8$ meum, femifixum, hoc vero crudum, hete- rogeneum, diffipabile, Tentamen III. Gentenarium minere crude pofui in re- torta vitrea, & forti igne adhibito, inde obti- nui r) fublimati cinerei libram unam; 2) fub- limeti nigrilibras fere duas, ^ Caput mor- tuum ponderavit libras quadraginta feptem, deditque auri femuncias (122), fublimatum vero tam cinereum, quam nigrum, nullum au- rum continebant. ANIMADV. T. Sublimatum utrumque de- tonat cum nitro, avolat in igne fub forma albi & denfi fumi, quo diffipato reflat in vafculo exigua portio terrz cuiusdam fu- Íce aut nigricantis; unde patet feparari quidem a terris metallicis nobilioribus mi- . nerz noflre, in iene valido, partem ali- - quam principiis inflaminabilis, non aliter ta- men, quin metallicum quid fecunt abripiat, Àn portio hzc volatilis facta eft phlogifton fuperfüluum, nec nature amplius neceffa- rium ad formationem nobilis metalii? an volatile illad, eique adíociata terra, funt principia nobilis metalli nondum rite ela- Pot Ne s n - $6 IV. MINERA AVRIFERA . pw borata, quz tractu temporis depurata id- iplum augere poetlent ? ANIMADV.2. Ea ipfa minera plumbata: & cupcliata. dat ex centenario —femuncias auri 132, ergo decem femuncias plus, ac refiduus in retorta pulvis. | Unde hzc di- verias? an fublimat:a eiusdem. fubftantia, addito plumbo mutatur in metallum perfe- Cun? ia Íone videtur,:nec augmentatió folis. ac lanx iis ignota, qui ea verba rité in. telligunt, falve € coagula. — Tentamen IV. Diligenter lavans mineram tenuiffime pul. veritatai, obiinui 1) Turbidam aquam, quz in vitro depo. fuit pollinem nigrum, cuius centen, de- dit auri femuncias fexdecim, | ; | (.8) Quarzum albicans, cum immixtis fqua- mulis atrís metallicis, ex quo obtinui auri |... femuncias guinas. 3) Quarzum hoc in aqua denuo agita. tum, denuo hanc turbidam fecit, inde. que in vafe vitreo fubfedit pollen ater, fimilis num. £mo, qui dedit auri femun- cias fex. ; iy A X NAGYAYENSIS. 7 4) Mcetallicam fubftantiam gravem, falla fquamulis nitidis atris, ex quibus, in examine dérimaflico. nullum. aurum - obtinui. ANIMADVY. I. Difcant itaque, & caveant Rectores fodinarum, ne in locis illis, in quibus minerz ene ac tundi folent, abs- que examine docimaflico prius inftituto, quidquam a adiiciatur, nam illud, quod ab aqua primo Sblnitüi. quandoque didus eft ac illud, quod Bildung: petit, aut in decli- vibus firatis colligitur. Vidi ego non fe- mel leviorem & ab aqua primo translatam quarzi partem auriferam fuiffe, flerilem . vero illam quz gravior erat, & in cavitate capíülz lignec remanferat. Non omnes partes fub piftillis equaliter teruntur, & eius- modi pollen miceroicopio fubieclum diver- Íz magnitudinis molleculas continet, qua- rum minimz, una cum: metallo, al aqua facile Sisi md poffunt. Forte & femen auri a phlogifto regni vegetabilis faciliusani- matur in minima molle quarzofie. matricis, quam facilius etiam ERA eique ine- lius adpligar poteft, ANIMADY. 2. Ut cannabis "ica ex innu- meris filamentis, ita. lame!iz huius minerz ex minoribus € minimis coagmentate x end E $8 IV. MINERAÀ AVRIFERA funt. 'Pextura hzc fquamofa in regno la- pideo con£derauone digniffima efl. "Tra. Cus, feu venas metallicas in terrz. vifceri- bus comitantur plerumque lapides mica. cei. Mica conflat terra refractaria & par- ticulis metallici: — Sed mica fine argilla nunquam reperitur, huius vero vefligia fc- quitur quarzum. Noa ergo verofimile eft argillam mutari in terram calcariam, fed potius in filiceam , eiusque terram refra- ctariam ab hac metamorphofi foperílitem, una cum ietallicis particulis micam com- ponere. Mica itaque eft minera inperfe- cta, & textura fquamofa indicat metallo fecundum quarzi finum, ut nihil inutile fit in rerum natura. Tentamen |. V. " P Pollen praeditus ( Tentam. IP. Y), eum fluxu. nigro, pulvere vitri, & fale communi, dedit ex centen, plumbi libras quinquaginta, quod durius erat, nec non fracilius, albiditis- que. Ex quarzo (wm. 2.) obtinui eadem methodo - plumbi libras novemdecim. Ex metallica fubflanua (zu. 3.) plumbum nul. lum prodiit, an ideo, quod nullum foveat, vel quia niuis exigua quantitas fuerit exami- naa. Ex polline (gum. 4.) obtinui plumbi Kbzas quinque. — Porro phuubum pollinis pri- ^ i SNAGY A Y RON. SE Ss $9 iii dedit auri femuncias 122, quarzi 58; pol. linis fecundi 14. ANIMADS v. 1. Ubi ergo maior plumbi co- pi, ibi & maior quan itas auri; fed dicta auri copia cum plumbo mixta, hoc fragile non facit, non durius, nec i uia Quz- nam ergo phenomeni caufa? plumbum hoc, preter aurum, rclinquit in cinerido terram flavefcenteim, apyram, duram, qua ferte caufa fragilitatis. . Dein dubium ad- huc an minera foveat aurum nativum, an potius femen auri, quod in igne maturum fit, ac. vere tale, qu odque plumbum aibi idius | efficit ac ininus Enti bile. &NiMADv, 2. Notanda eft differentia va- . loris dictz miners, in igne aperto ( 77- "dam. IP), '& in "igne " élaufo obfervati, quod i in aliis quoque ' mineris fepius oceur- rit. Jacturx caufa prxcipua eft. plumbum, una cum nobili metallo avolans in igne aperto, ut mirum minime videri debeat tam infieni detrimento fundi mincras con- - fueto hucufque modo, pesa eO certius, quo follium vis. jecelifti plumbum argen. tiferum eo magis diffipaverit. Forte & fluxus niger, phlogiflo fuo metallis amico, maiorem nrobitis metalli copiam Polit, feu metallicam. terram magis animat atque A vivificat, 00v" X : F | 9o IV. MINERA AYRIFERA Tlentamen VI. Hydtargyrum depuratiffunum cum -mine- ra noftra diu tritum, & igni expolitum, avo- lavit, abfque ullo auri aut terrx alicuius poft fe relicte vefligio, ^ Ruifus eandem una cum mercurio, quocum per aliquot horas trita fue. rat, pofui in retorta vitrea, indeque prodiit X) lublimatui nigrum, flavum & album. 2) Hydrargyrum xureo colore tinctum. — 3) Exigua copia fublimati fufco- rubri. 4) Hy- Grargyrum in excipulo collectum, 5) In fundo retorta pollen niger erat, minime compactus, ANIMADV, I. Notiffimus eft modus ex. trahendi aurum ex mineris ope mercuriis cum itaque ex noflra nec minima auri mi. cula hac arte educi queat, fequitur omni. no, aut aurum in foflili noftro non latere fub forma metallica, aut cum alio corpore ita coniungi, ut inde ab hydrargyro divelli mullo modo poffit. Si primum tunc ad. mittenda erit nova prorfus & hactenus in- audita fpecies auri, calciformis videlicet, quz debitis additamentis imutatur in aurum perfectum, | Si vero fecundum, tunc ne- ecfle erit, ut aurum non nudum fit, fed mineralifatum, & quidem fulphure, ut cx- tera inetalla. Cum autem fulphur mine- L z NAGYAYENSIS | 91 « rale exiguam prorfus, aut nullam vim ha- beat aurum teponn": ut huius depuratio cum antimonio clare dütet; contra Vero cer. - tum fit folutionem hanc ab hepate fulpliu- ris feliciter abfolvi; ita aliqui crediderunt mineraliíationem auri, in finu nature, a - fubílantia quadam metallica perfici, & hu- ius ope introduci ful phur minerale in cor. | pus auri. Verumtamen quam debili ful cro fententia hzc innixa fit, docet adfini- tas fulphuris nulla cum auro, magna vero cum ferro, quz facit, ut prius cum calce huius metalli pyritem, quam, cum auro qnineram veram conílituat. ANIMADY. 2. Nec hydrargyrum | (2.4) ' quidquid aureo colore tinctun ; nec fubli- - matuin ullam (1.) quidquam auri in cine- ritio reliquerunt, Ergo minera noftra non aurum perfectum, [fed unice calcem auri : fovet, quz addito phlogiflo metallieam in- dolem induit; eodemque momento fluida facla, inde exfudat (^ Zentam. E. ), etiam antequam plumbum ab ea in igne fecedat, ( pinta, V1L) | ANIMADY., 3- d copia Tüblimat fu- 2: fco-rubri (3. ), cinnaberis erat, minime aurifera, contra eorum dodi: qui, aurum fülutra. mineralifotum . mediante auercurio, flatuerunt. Hanc natam effe ex ' 92 JV. MINERA AVRIFERA mercurio & fulphure terrz faturninz, nul. lum eft dubium, ac feparatio fulphuris hu. ius a minera, caufa eft, quod hzc pulve. rulenta CHEM, non vero compacta appa« yuerit, ut in 2l experimentis. Hénirdbiex: VII. Ex centen. minii, & pari copia minerz ob- tinui in vafe terreo vitrum fufcum, cui multa auri granula immería erant, & gra- num plumbi fragilis libr. 46. quod nullum . auri feflieium in cineritio reliquit. Ex centen. minii & pari copia minerz, addi- to fluxu nigro, nullum vitrum apparuit, in . fundo. vero vafculi erat granum plumbi malleabilis libr, 88. quod dedit auri Íemun- cias 120. - Ex centen. minii, & pari copia minerz, ac pulveris carbonum obtinvi vitrum nullum, & granum plumbi malleabilis libr. 8o, ed dedit auri femuncias 58. ANIMADV. I. Saturnus hic aurum conce- ptum peperit, obftetricante igne, antequam ipfemet a fulphure feparatus, ac fluidus factus effet, evidenti argumento non late- re aurum in hac minera füb forma nativa. NAGYAYENSIS ^ 93. 'ANIMADV, 2. Quare minor copia plumbi, ac duplo minor auri nata efl ab addito polline carbohum, ac a fluxu nigro? Ergo non omne phlagitton eiusdem quoque IC. gni eque aptum eft reductioni terrarum metallicarum, & ut alcali fixum non idem in omni individuo, fic & principium in- flammabile non ubique zque potens, eo- demque modo elaboratum. ^ Norunt hoc adepti, & deludarunt unanimiter, ut pri- mam hanc materiam quererent, quxfitám rectificarent, -& reclificata ignobile nobili- tarent, At quzrant ifli quc ufque volunt, fufficit nobis id fcire, phlogifi io tartari & nitri obtineri ex hit giten duplo maio- rem auri copiam, quam plilogifto carbo- num, feu aurum hic reduci, non autem evolvi, api ANIMADV. 3. Ut certus effem igneas mol- -]ecülas, quz per poros terrei vaículi penc. trantes minium aggrediuntur, id minime reduxiffe, fed reductionem hanc abfolvi a fülphure minerz noflrz, pofui in. alio vafculo minium folum, ac vidi demum, id equidem vitrum rM plumbi vero perfecti nec minimam i quidem particulam Mida, Age | 94 IV. MINERA AVRIFERA Tentamen VI. Centenarius minerz crude, cum pari co- pia florum fulphuris, dedit in collo retortz 1) Sublimatum micaceum, nitens, limatu- rz ferri colorem habens, non aurife- rum, ponderis librarum duarum. 2) Sublimatum fufco-rubrum, minime au- - riferum, ponderis librz unius. 4) Sulphuris fufco-flavi, non auriferi li- brarum octo; : 4) Sulphuris flavi, niericantibus venis varie» gaü, minime auriferi libras octoginta quatuor. $) Refiduum in retorta nigrum, compa. ctiusculum, ponderans libras nonagine ta quinque, & continens auri femur cias 125. ANIMADV..I. Sublimata (r, 2) in igne ávolant, relicta tamen in vafculo terreo exi. gua copia terrz fufce. — Sic fixum fit vola- tile, & econtra, fub certis tamen legibus a creatore fancitis, neturbato volatilium fixo» rumque corporum zquilibrio langueat har- monia in rerum natura. $1 WO MUTO Ne ERE CIS " - XEM OM SLE S ,NAGYAYENSIS. 95. ANIMADV.2. Sifulphur minerale inperfe- Cum aurum non aggredilur, quanto mi. nus perfectum. Verum € qu idem eft fe. ptem auri femuncias deeffe in minera ab hac operatione refiduo, cum minera fola plumbata. & cupellata dederit auri femun- cias (132); led iacturam hanc a divería efficacia reducentis inflammabilis unice proficifci, fuperius demoaflravi. ( Tenzgm. V.H, Animadv. 2.) ANIMADV. 4. Sublimati fecundi colorem fuíco-rubrum | adfcribent forte quidam ar- fenicalibus p articulis minerz inhzrentibus, cum vero cadem uflulata alii non oleat, ac fimile fublimatam obtinearur etiam in alis procefhbus, abfque addito falphure, fi non videtur ille color ab arfenico- pro- venire. sj / dowtamem 1 As Paravi lege artis mercurium fübliitiatim al. bum corrofivum, ciusque partes duas cum una iminerz mixtas indidi retortz vitrem, indeque igue debito Obfinis o6 D C» 1) Sublimatum iba. ut erat pd mini» me auriferum. 2) In fundo velati mineram, in quo fira- ta bina. divera videbantur, nempe infe bY 96 . IV. MINERA AVRIFERA rius flavefcens, fuperius vero micaceum & nigricans. Stratum primurm eX Cet» tenario dedit. auri femuncias quinas , fe- cundum autem femuncias viginti, ANXIMAbDV, Tr. Jlerceurius hic (téfte Boys havio ) clavis ef. Chemicir, imfinitis veferait- dir propria; eius ope €7 argenti forte pro. parte quid in aurum, prius mon repertum, ttrlituy. | Sed ex hoc tentamioe contra. rum patet. Minera, quz pleimbata relie quit in cineritio granum auri puri, ponde- ris femunciarum 132. ( Teutam. V I1E. Alui- siadv: 2.), in hoc proceffu dat femuncias 25. auri nihilo purioris, ac aliud quodlibet alia methodo evolutum. An ergo fallax Joerhaviur? inagni viri commentaria po« fiulant, tacent ea quz volunt, nec nudam femper naturam adumbrant | Mercurius hic füblimatus certe clavis eft Chemicis illis, qui ea uti norunt, fed prius cubicula ignobiliora prius referanda funt, antequam ad nobilia perveniatur. ! TAA i Tenutamen X. | Sublimavi prius fpumam lapi, quam in "Tyroli prope cuprum flavum reperi, (nu. 17. Jter J'urolenf. Fol.) cum eodein mercurio fublimato corrofivo, eiusque pariter albi par- /- í tes NAGYAYENSIS, 91 [ tes duas mifcui cum una minerz noflrz, in- deque obtinui. | ." x) In collo retortz fublimatum flavum, in igne fümans, ac demum relinquens in vaículo granula quzdam auri puri, una cam modica copia terrz flavx. | Idem: plumbatum, dat ex qualibet libra, femune cias auri binas. . 2) Sublimatum aliud rubellum, cum nitri detonans ut prius, quod cx qualibet libra dat auri drachinam unam, 3) In fuudo retortz mineram fufcam, mo. dice compactam, cuius centenarius dat auri femuncias (32). EAE e ANIMADV. I. Nec in iflro, neque in dlio tentamine vefligium butyri antimonii ul- lum apparuit, ideoque nec minima portio mercufii revificati fe prodidit ^ Et hoc indubium efl figaum nullius omnino an- "timonii in hac minera latitantis, ut credunt - nonnulli. - MUR NN. ANIMADV, 2. Salhoc metallicum auri ele- menta reddidit volatilia, prius vero non item; En quam diverfimode agat mercu- rius fublimatus fimplex, ac denuo aliter ' idem animatus ehte metallico, Qui ergo e | (qnem 98 IV. MINERA AVRIFERA. noverit clavem hanc parare, fciet etiam mo- dum referandi metalla, uec. penitebit. in- penfe mercurio — huic — fablimato | opera ( Boerh. ) Tentamen XI. Mineram in retorta refiduam a Z'entam. LX. mifcui denuo cum eodem mercurio fublima- to, indeque obtinui 1) Granula quzdam auri puri, ad initium colli retortz, vitro firmiter adhzrentia, 2) Sublimatum flavum, non auriferum. 3) Sublimatum album, quod initio flavo colore tinctum erat, & auriferum. 4) In fundo retortz mineram compactam, porofam, nigram. ANIMADV. I. Aurum bic, per acidum fa- lis volatile factum, & vitro adhzrens fub forma metallica, demonflrat vim principii mercurialis füummopere attenuantem, qua t, ut metalla perfecta in uno loco pro- duci, in alio deflrui, tra&chusque metalli. cos, in terrx finu augeri, nobilitari, ac fa- tifcere poffint. à | ANIMADY. 2. Flava illa fubflantia in TR tum rapta (2.), diverfa eft ab auro, eius- WLR.O .MAGNIFICO, EXPERIENTISSIMO, EXCELLENTIjISSIMO CHRISTIANO GOTTLIEB. LVDWiG,; Philof. et Med. Doctori, in Academia Lipfienfi Therapiae Profe(Iori Publ. Ordinario, Ordinis Medicorum Decano perpetuo, Academiae Decemviro, Collegii Ma- ioris Principum et Collegii Beatae Marize Virginis Sodali, Academiae Regiae Boruffiae et Societ. Oeconomicae Lipfienfs Botanicaeque Florentinae Socio, TERTIVM HVNCANNVM HISTURICO-NATVRALEM Di, Di*. Du. IOANNES SCOPOLI. NAGYAYENSIS, Yof hoc? Refpondebunt 'alchymiftz,! argen- tum hoc effe folem vefle exutum ab aqui- la rapaci. Mihi vero probabilius omnino - videtur, metamorphofim hanc effe terra plumbarix, a fale ammoniaco & igne fa- Clam, ut inter cztera demonflrat minera perpetua e plumbo, quam ex concordantiis Becheri, excitat lunkherur. |^ Verumtamen cum minera noílra arcentum quoque fo- veat, fic poffibile erit etiam, ut principia huius metalli a falinis corporibus volatilia facta fuerint, iis intactis, quz aurum con« fütuunt. ; HUNE Tentamen XIV, .. Minerz pars una, cum fimili quantitate mer- curii fublimati corrofivi, ac duabus partibus fa-- lis ammoniaci, dedit 1) Granaquzdam folidiufcula, cinerea, fum- ino alembici loco adhzrentia, & aurifera. 3) In imo alembici loco pulverem cinere. um,nonauriferum, ,3) Alibi in eodem alembico pollinem al. bun, tenuem, pariter flerilem. 4) In fupremo loco cucurhitz pulverem . .. fulco-cinereum, auriferum.. DE | .G 3 105 IV. MINERA AVRIFERA $) Pulveri huic fubiacens fublimatum fufcum, non auriferum. | 6) Sublimatum album, non auriferum., 2) Refiduum fufcum, auriferum. ANIMADV. I. Nec mercurius fuüblimatus » (Tentam. LX.), nec. fal ammoniacum, ( T'ontam. XIIH.) protulit auriferum fubli- matum, quod ex utroque fale fimul unito hic natum vidimus. Simili modo natura multiplicatis infirumentis dum in uno loco corpora defiruit, in slio nova producit. Forte & in fornacibus fuforiis ex varia ad- ditamentorum indole, diverfisque princi- pis minerarum, mixtum aliquod Ííxpe prodit, quod metalla difpergit & diffipat, Intereft itaque reipublice, ac rei metallicz incremento. nihil. magis accommodatum effe poteft, quam juvenes illos, quos vo- cant practicantes, tunc unice promovere, cum didicerint foffilia rite examinare, eo- rumque habitum ad ignem, aliaque corpo- ra przvie cognofcere. Putant quidem ali- qui ; fummi principis utilitati tunc confuli inprimis, cum difcentes fciverint, quomodo in eo loco minerz liquari foleant, qualiter docimaflica examina inflituantur, & quz- nat; fit fiructura. machinarum, quz in iis fodinis fabrefactz fuerunt; hinc fufficere NAGYAYENSIS, 99 que principiis, hinc fublimatum hoc fla- vam in priori tentamine auriferum erat, in hoc vero non item. Sic ignis decipit il. los, qui purioris chemizx ignari, coca fide varia tentant, & quamprimum producta fua ita vident colorata, qualia proceffus ha- bet, mox gaudent ac putant, fe optatum ingens, & quafitas opes inveniffe. — Che- micorum iam plena funt omnia, fed pauci fant illi, qui chemica tractant fana mente, eoque intentione, ut non propriam, fed pu- blicam quzrant utilitatem, quod ii faciunt, - qui empiricorum errores in operibus fufo- riis oflendunt, fraudes detegunt, & ignata fofliiium elementa omni induflria detecta, fideliter indicant. | Tentamen XII. Mercurii fablimati ( Tentam. X. 4.) partes duas, mifcui cum una parte; minera, indeque prodiit füblimatum album, & in fundo re- tortz erat minera compacta, quz ex libris quinquaginta, dedit femuncias auri totidem. ANIMADV, Sperabam a mercurio hoc fub- limato metallicas particulas longe plures. elevari, ac ab illo, qui cum nulla mine-- ra ptius fuerat fublimatum, fed non fuc- ceffit, va | G4 100 IV. MINERA AVREIFERA Tenzamen XIII. Sublimatio facta cum duabus partibus falis ammoniaci, & una minerz, dedit 1) Sublimatum fufco-rubrum, argenti- Íerum. 2) Sublimatum album, flcrile. 3) Sublimatum fufcum, fterile. 4) Sublimatum flavum, flerile, quod in aqua folutum relinquit in filtro. terram fuícaimn. $) Sublimatum pallide rubrum, flerile. 6) In fando cucurbitz 1uineram compa- Cam, fuícam. &NIMADV, I. Sublimatum flavum, ' pon« eris libr. 34, in igne poft fe relinquit ter- ram rübro-favam, quz feto mixta & uftu- lata, attrahitur a mspnuete. Mirum !ane Sobre cum fole fepius habitare! arenz auriferz omnes martiales funt, pyrites fo- dinarum Schemizenfium omnes auriferi, & fic porro. Non abfque ratione hinc adepti quidam crocum martis tanti faciunt. aNrMADV. 2. Ex foblimaeto primo argen- tum obtinui, non autem aurum: unde NAGYAYERNSIS 105 una, veftisium argenti folaris in cineritio re. liquit. ANIMADY. Quare hic argentum pau. cum prodiit, idque non purum, fed auro mixtum? fane neutrum ex his metallis fo- lutum vidiffem, fi perfecta & mativa hic habitarent. Nonne maior hinc patet adfi- ni*zs acidi vitriolici ac nitrofi cum terris n C4 bilium metallorum, quam fpiritus falis an aurum hic eft terra lunaris ab acido fa. - lis debitam maturitatem os B mihi videtur, Tentamen XVIII. Cum aqua regia fortius. ac dintie efferve- fcit, lolutionem dat flavam, & colorem ni- grum mutat in album. — Ex hac folutione cum - aleali fixo przcipitatur pulvis ater, qui edul- coratus & exficcatus czruleüm colorem induit, Msgiflerium hoc febo mixtum ac uftulatum trahitar a magnete, de libra una dat argenti puri [itnuncidn. & cum fale ammoniaco dat fublimatum albuin remanente in fuado cu. curbite mafía flava ac modice compacta. ANIMADV. I. Sim ex quid gioilurin ( Tmtamn, XV... XVI. XFIL. XFIH.) argentum prodeat, dubium nullum fuper-. eft, metallum hoc in minera non effe na- Gs Io6 IV. MINERA AVRIFERA tivum, — Notanda quoque eft hic mutatio minerz de nigra in albam, contra ac aliis folutionibus, in quibus minera nigra erat, magifterium vero album. Ergo caufa co- loris illius pendet ab ente fingulari ac di- flincto tam a terris metal!licis. nobiliori- bus, quam ab inflammebili illo tenuiffimo, quod cum iisdem in minera ipfa a natura copulatum fuit. ! ANiMADV. 2. Non omne foffile, quod cum fale ammoniaco fublimatum luteum non largitur, deflitutum efle terra ferrife- ra, docct magiflerium dictum, quod cum fale hoc fublimatum albuin przbet, & ta- men poft vftalationem trahitur a magnete, ut alii lapides ferriferi intractabiles. — Cafta ergo in chemicis utamur theoria, ne expe- rimentis reiedti nos poeniteat ratiocinii, - —— Tentamen XIX. Solutio ( Tentam, XIII.) abfiracta reli- quit in retorta maífam, bolari colore tinctam, & ad latera vitti elevatam. — In collo retortz erat pollen albus fuperficialiter eidem adhz- . rens. E medio rubrz illius maffx prodibat faíciculus cryftallorum capillarium, quz rubra illa fubítantia ubique erant cooperta. — Maffa hxc pariter argentifera, poflquam fuerit uftu- —- NAGYAYENSIS' I05 credunt, fi iuvenes illi bis aut femel in hebdomade, per aliquot horas, chemica tractant, Sic fenfas intentus pluribus, mi- noreft ad fingula, fic empirica ruditas perteverat, ab Cle demitur occsfio fodi- narum cconomiam utilibus inventis pro- movendi. Tentamen XV. Cum fpiritu vitrioli modice effervefcit mi- nera noflra, ac folutionem dat rubella. Ex hac cum alcali fixo przcipitatur pollen albus, cuius libra una docimaflica dat argenti join ciam & drechmam unam, Lixivio fanguinis folutioni huic adfufo, obtinetur magillerium pariter album. : ANiMADV. FL Spiritus vitrioli non folvit argentum, hinc metallum hoc minerz no- flrz ínb forma nativa non inhzret, | Sed neque terra ferrifera talis hic adeft, qualis ab hoc acido folvi, indeque a lixivio fangui- nis prxcipitata, caruleum magifleriam con- flituere folet. ANIMADV, 2. Argentum illud erat purum, nec auro mixtum, & tamen in acido nitri -folutum reliquit in. fundo vitri. pollinem nigrum, ex ed aurum obtinui. Nonne B. uw 0m 94 104 IV. MINERA AYRIFERA hzc evidens efl transmutatio metalli parti cularis? , 'entamen XVI. Cum fpiritu nitri depurato validius efferve- fcit, ac folutio fervat flavefcentem adhibiti menflrui colorem. — Ex hac folutione, ope al- cali fixi, precipitatur pulvis albus, cuius li« bra una dat argenti puriflimi femunciam unam. Przcipitatum hoc in igne nigrum colorem induit, ac ita toftum modice trahi- tur a inagnete, ANiMADv. '"lTentameh. hoc demonfirat terrz ferriferz in minera latentis infignem puritatem, quz ab acido vitrioli immutata perfiflens, etiam poft uftulationem non tra- hitur a magnete, bene vero fi cum princi- pio inflammabili fpiritus nitri prius copu- lata, ac intime iuncta fuerit. Poteft ergo dicta terra latere in mineris, etfi, ezdem cum $scido vitrioli digeftz, cxruleum magifle-. rium addito lixivio fanguinis nequaquam Íuppeditent. | Tentamen XVII. .. 'Cum fpiritu falis modice effervefcit, ac fo- Jutionem dat excolorem, 'ex qua cum alcali fixo precipitatur pulvis albo-luteus, cuius libra CORRIGENDA Anni fecundi hiftorico- naturalis. Pag. 8. lin- 20. lege Pedes. lbid. 1. 26. Cosferca; p.9.l.4. l.Iam. p.12 l1.l. Terza. 1b.1.6.1.5z2 dicam. p.14.1.2. lebullente. ibid. l 26. 1. L;- &hanthracis. p. 16.1 2. l. ice, ibid. l7. L ebau- Jientis. ibid.1. 23. 1. Carinzbie. p. 37. l. 1. 1. pazea- ceo. p. 19. l.3. l.graza. ibid. 1.23. l. vegerabiZis. p. 21. l. 14. L/azuratiorem. p.22. l.9. l. cacáriass. p. 23. lin. 2. l ex. ibid. 1.4. omiffa. p.24. 1.24. I. zuasneti. ibid. l. 27. l.guarzz. p.23.1. 3. 1. quarz£.. p. 41. L.26.& 28. 1. Cbamedrys. p.42. 1.9. l. Dio-- Jcoridis. p.44. 1. 3 & 4. l. zriandri, tetrandri. p. 53.l. 12. Fumané. p. 55. l. 16. Ll. femicylindrici. 9.56. l. 25. lobtufzt. p. 60. 1. 2. 1 Leontodonre, ibid. l. ult. 1, zomezzo. p. 62. L9. Ll. fforir. p. 63. liz. Linfirnitam. p. 64.1.20. l. germina. p. 66. 1. 12. 1. Bezanophilus. p. 68. 1. 13. 1. Jaricini. p. 69. 1. 8. l. vegezabile. ibid, l. 19. 1. soles. 1. 20. L atzzi- vis. p.70.l2. ldere/icius. p.22. l. 7. l. Carnio- Jie. p.73. l5. leetere. p.74. l.l. efl. ibid, 1. 29. l. apyre erra. p.75. l. 19. l minerali. p. 85. 1,6.1. qua. p. 86. ult. l. zantam copiam. p.87. Aa. lzzfgnis. ibid L9.&rs. l./eca/e. p.88. |. 16. l. hebdomade. p.91. 1. 14. l. bortenf£. p.92. l. 7. l. fefquipedali. p.93. l. Y. l. vefecis, p. 94. 1.7. Y. bumidiera. p.93. 22. l. Unicum. p.99. 1l. 22. l, zionopetala. ibid, 1. ult. 1. /zve, p. 101. 1. 10. |. €eriaceum, p. 105. l 23. l, mole; p. 115. 1, 5.1. Tode, CORRIGENDA Auni Sus hiflorico - naturalis. Pag. 8. lin. 13. lége ex pro eff. — 9 —2 -Falefus pro Velefrus. — —— — 23 — contemfi pro coutempofrt. lo - 2: adde za folasente. 21 — 10 lege coluerunt pro coluernt. — 20 — Numa pro Num. 23 — 23 adde eo ait. 3 lege Mais pro Meis. Do Wc P NSE —16—8-—958 aT 2 — —- 3 — 24 — juxus ro fiuxur. — $7 — 10 — char aéfer pro caracfer. — 39 — 1 -— quas pro gzas. — — c I2 — Znfeiet pro zzfeciet, — 40 — 10 — Mi&us pro Mixtus. — 42 — 4 — digreffi yxo atgre[fi. — 46 — 1$ — iüntruferunt pvo infiruferunt. — $91 — 24 — B pro £g. "x4 SIL P E — 53 — 9 — tabe pro tabo, -—-—a5 -— 9L. 77 Ge. pro & — (6 — 23 — tribulationis pro tritulationis, e——5a- qe uniicum pro unciam, i T" — 19 — dr.fj prodr. g. — 78 T II -—fY aecipitant pro praeciff 7£aut. -— $6 — 20 -— quiuas pro guinas, NAGYAYENSIS, 107. lata, trahitur a magnete, cum fale vero am. moniaco [fublimatum flavum conflituit, re- manente in fundo cucurbitz aibida & hinc in- de rubente terra. 2 ANIMADV. Tentamen hoc terrx mar- tialis przfentiam in minera noftra clare de- monfirat, ac docet eam ipfam ab elementis modificatam ad nobilium metallorum pro- duclionem plurimum facere. | Tentamen XX, - Solutio ( T'enzam. XV III.) pariter abflra. éta dat refiduum flavum, ut Turbith minera- le, cuius libra una dat argenti puri femunciam. unam. In collo retortz erant cryftalli capil- lares, albz, minime argentiferz. 1 Ex his fequentia deducere licet corollaria, Primo. . Minera aurifera Nagyayenfis eft ga- lena lamellofa, feu terra plumbaria ( 7vn- fam. I1. /.) modice fulphurata ( Tentam. II. VL.3. VIL3.), principiis nobilium . metallorum, nempe auri & argenti, nec non martialibus particulis. ( T'entam. 77. . XFIII. XIX.) intime nupta, ac volatiles particulas plurimas continens. ( Tentam. 117. VIVI. X. XI. XIII. XIV. XV 1 a.) IOS MINERA AVRIT, NAGYAYENSIS. ! Secundo. Pro minere antiinonii nullatenus hà- beri poffe ( Tentam. 11. 2. X. 1.) d*riio. Aurum eiusdem, ut & argentum, non efle eductum, fed productum ( Zin£am, I. VI. XV. XVII) n Quarto. Naturam ab arte. in fuis operibus adiuvari. | Quinto. Aurum, a femimetallo & acido falis concentratiffimo, volatile fieri, deflrui prin- cipia eiusdem fixa & volatilia in altutn rapi, inigne refurgere hanc phenicem ex fuis cineribus redivivam, & ex pluribus diverfis perfectum denique nafci, Sexto. . "'antam copiam partium volatilium vere metallicarum , nos demum docere, me- talla effe materiam lucis modificatam, feu volatile fixuin. IOANN. ANT. SCOPOLI, S C. R, & Apoft. Maieilatis in Montanifticis & Mone- taris Confiliarii, Supremi Hungariz inferioris Camer- . grafiatus Officii AtfefToris , Mineralogiz Profe(foris, Caíares Regis Agrarim Sotietatis^ Styrie , Carnioliz, Goriziz & Gradisca ; Oeconomicz- Bernenfis, &. Apiariz Lufatiz fuper. focii, ANNVSIV. HISTORICO- NATVRALIS. 1. Differtatio de Apibus. ( IL. Dubia Botanica. IIL. Obfervationes Oeconomice. — IV. Fungi quidam rariores 1n muera nunc detedi, :J LDIPSIJ. SvMTIR, CunisT. GorTrLoOmB HirscHznt, Ns MDCCLXX gei olt. à. jit 5 Tue MS pis . Ib FELA gear i sigff DAMES us V aco PULSES EE 'üs ^s ur ks E o d 3. d cua 0833. À - . XT F^ pm 23 ILLVSTRI ERVDITISSIMO, OPTIMO AMI " e D. IGNATIO A BORN, | S. R. I, Equiti, Regni Bohemiz Proyietafi, Domino in Altzedlitfch, Lukawetz, & Inchau, S. C. R. Apoft. Maiefl, in Mon- fanifticis & Monetariis Confiliario, Supremi Hunga- : riz inferioris Camergrafiatus Officii Affe(lori, .ANNVM uyxc QVARTVM HISTORICO- NATVRALEM | p. D. D. loannes Scopoli. . : e - á V 3 E , i r A" o ! 1 35 Y a n . ^ - 1 h , ' - Wo. tae x ? » " m no bic exbiller. a Aper Celeberr. LINNJEL i71 fría ia Ge- ; nera divifas juxta fabricam oris, que etiam 1n Dipteris preflantiffrmos eosque effentiales Juppeditar charadleres. — His àddidi modum, quo in Carniolia. criferé coluntur Apes, exemplo Cl. o.gpiTSeni, qui de earum. cultura in Marchia Bran- denbaürgica eleganter ac erudite differuit, IE Did vel potius AF Dura- nica, feu vitia. Syflematum Betanicorum, que. infervire pm pro Supplemente Yn À 3 PREFATIO Differtationis de Syfem. Plantarum a — Docliff, ozsEx& edite Grotting. 1767. Ex bis patebit necefftas Methodi Natu- valis, quam multum promovere videtur attente obfervata proportio Geometricay Avitbmerica €9. Harmonica partium in- orimis floris €9. fvudius, ut alibi, data eccafione, fufius demonftrabo. ; III. Obfervariones Oeconomicas ad incrementum Rei Agrarie, que, fumma Reipulblice emolumento, boc &vo flupenda | induftria colitur wj promoverwr. IV. Fungos quosdam rariores, aut hactenus ignotos, ut Gentis buius Hiflo- via, ex cognitis (peciebus, indies facilior reddatur. DISSERTATIO DE APIBVS. . Differtatione peragenda fufcepi, nempe Specierum difiributio methodi, qua in Carnio[iae Ducatu ; ceriferz coluntur Apes . Primum quod attinet tria Genera flabilivi, iuxta fabricam oris, qux im Infectis optima fane difcrimina, nobis fuppe- ditat, Quoad Apiculturam. autem, ea fideli- ter enarrabo, quz in Botanicis meis excurfio- nibus, paffim vidi & adnotavi. His addidi notulas quasdam, ut rem magis illuffrarem, & ne muda relatio tzdium legenti pariat. a.a Seis uo funt potiffimum , quz in hac in Genera propria, & expofitio. - ^ $$. LL nkSshbRTAZXIO crNvsl, EVCER A.. a) Infe&ium fetrapterum , oititim; vprobortide facla. i I. Siphunculo medio, atidliato. jos. 2. Setulir binis, margine glabris, fi, iphunculg brevioribus. 3. lalvir duabus, cias. o acumina- Iis, glabrir. 4. Laminis binir, difla organa protegtnti- bus, bafi coarclatis, ibique ar v Je ceun, e latege educentibus. D I. EVCERA LONGICORNIS, Apis longicornis, Entomol. Carniol. n. 794. Apis antennis filiformibus longitudine cor- poris hirfuti, fulvique. 1ixw. Syff. Nat, XII. p. 9553. PlAGN. Zntennat Ingitidn corporis. — Vagatur folitaria in pratis, collibus, frutices tis, infidens foliis & floribus. Ori adfider lamina flava, hzmisphoerica, Maxillz longz, apice bidéulsig: ; Tibiz mediz & poílicz una cum tarfo ab. domine longiores. 'Tarfi articuli rufi. Huic proboscidis fiphunculus villofus ubi- que, pos gs apice, . &) E'Uxs2uc , £UXega, cornutus. SCHREV. Lexic, p.485 hine EUXEQcL Qc, Bos pulchra. COr'H | babe; $v1». Lexéce, Tom,l, p.892. "t DE.APIBYS "9 ,à. EVCERA FARFARISEQVYA. - Apis farfarilequa." Enf£omol. Curniol. n. co. DIAGN. /utenuae retlae abdoinine brevior £5. Primo vere prodit. In hac fpecie- fiphunculus a omnino ad eft, fetulz vero craffiores ac in Longitor ni. 3: EVCERA CVRVICORNIS. ; DIAGN. Zutennarum, apices adeo. intorti , PT. - capitulum referant. . . Circa Crgnnizium in Hungaria ^qunio M. capta. d Siphunculus infra medium villofus.. Abdo- ' men fubrotundum. Totum corpus nigri-. cans, & canefcente villo pubefcens. ^ Mar-- go E un ater. Solitaria flores adit, Lour . gicorni paülo minor. i DRY cENvsIL APIS 5) - 24 Infectum tefroptirum - aculeatums prolofcids fa&ia. , ; b m E Nominis denos origo non facile eruitur » Apis. fuit filius Phoronei Regis Argorum, quem non bene. gE&noporvs in Ézterpe, alii confundunt cum .Ephabo Aegyptiorum. | sAwiEB. Gorter- lehre Tom,ll.p.$7. Nomen. hoc. geffit. etiam Cretenfis mulier, quam, nefcio, qua traditione motus, in.Apem a love mutatam fuiffe. fcripfit COLYMELLA, Lib. 19, .C, 2. Aegyptiorum: Apis . "Taurus erat.. Priw, Hif]. Na?. LL. 8. C. 46. E POMPON. ;MELA 41.1: C. 35. PLvTARcH; Op. OX Ton. E - TARUDS Hif. y. P di ,SYETQN. x» | Mo : qu. gr Mice 10 [I DISSERTATIO x. Siphuneulo medio. 2. lalvis binis, fiphunculo brevioribur, 3. Laminis binis palpigerit. / y, APIS LAPIDARIA. : ^ Apis Lapidaria, .Entom. Carn. 81 3. Apis hirfnta, atra, ano fulvo. tiw. Syf, Nat. p. 960. n.44- i PIAGN. Tota migra, "bdominis apex fulvur. Paffim occurrit. Maior & minor eft. Huic fiphunculus ru- fus. Valvzcanaliculatz, apice bifidz; pal- o fubterminali, biarticulato. ^ Laminz .. glabrz, bafi coardtatz & palpigerz. à. APIS HORTORV M. | Apis Hortorum. nom. Carn. 817. DIAGN. Nigra. Thorax antice flavus. "Ibdomen fafcia flava, €7 apice albo, Tito. C. y. ovp. Autor. L. 2. Eleg.:5. torte ex hac traditione nata eft opinio generationis . Apum ex Vitulo. * VIRGIL. VARON. PALLAD, /ALDROVAND, MOUFFET. GASSEND, Taurus Apis fuit olim Symbolum Terrz, MAcROs, Saturt. L.2. p. 204. & Ofiridis, feu Sapientiz. mREcuiL d'aNTiQvir, T. III. hinc Apis Philofophiz - "fimilitudo apud veRvrAMivM. Nov. Org. L. 1. or sys Apes quafr a pedibus diti, quod fine pe- dibus. naícantur ; cassiopom, ln P/alw:. um. Q.1X' Apis. Grslà; uero, hinc MEAÍTUEQV oryAe a DU A2, apum fpleadjda exami, vio &epo'r, m fragr, v. 65. DE APIPBVS& *I . Ruri paffim. | Probofcidis flructura. eadem. ut in n La-. gidaria. 8: APIS TERRESTRES. - Apis terrefiris. Entóm. Cari. 815. Apis hirfuta, fiera; thoracis cingulo flavo, ano albo. LiNN, S. N. p.960. n.4t. PIAGN. J/orax in medio viiger, antice pofti- ceque vufas. Zbdomen bafi rufum, in medio nigrün, . goflice album. Habitat fub terra, JMaior. Statura 4. Lapidariae. JMinor. bafi abdominis. fubrufa. Roftrum in hac fpecie longifimum. | Ponit ovum in cella melle referts, vt vermis ^ hinc nutriatur. 4. APIS VIOLACEA, Apis violacea. Znfom. Cari. 912. Apis hirfuta, atrag alis czrulefcentibus;. LINN. l. c. n.38. T" DIAGN. 7oía pur "lae rufo - violactat. Oculí fufzi. , Habitat paffim , nec tam facile & capitur, t alix Bombinatrices. Caput rotundatum, minus hirtum. Pro- bofcidis fiphunculus ubique pilofus, valvz Suces, n nec pálpigere, laminz bafi mini- . LI 12 J. prssER TA T1O me coardatz. — Antenn, articulis (9. 10-1Í. quandoque rufis, 5B. APIS HYPNORVM, Apis Hypnorum. Egon. Carn Dx ^ Apis hirfuta, fulva ;. abdomine faícia ni- 'gra, ano allo. LINN. Sy/l. Nat. p.960. DIAGN. Thorax autice pilis albis, poflice ru- fis pubefcens. "Abdomen albis pilis hirfutum; faftin füfia. . Habitat inter. Mufcos, * Fulvam nondum vidi. ' Caput, thabax po- flice, & bafis abdominis fufcorufo villo pubefcunt, | 6: APIS COLLINA, | Apis collium. Entom. Carn. 823. - ^PIAGN. Tota albido villo canefcems. — ^ - "bdomen nigrum ; ; cingulis tribus, albidis. In fylvis occurrit. — . Abdominis fegmenta margine siba. Pro- bofcidis valvz exteriore latere ciliatz. zvaRrAT cingulis albido. rufefcentibus. 2, APTS FASCIATA.. | DPIAGN. Z7oía vüufa. | W Zibdonen. faftiis ( 4- 5) nigris. .. Flores paflim Cima | " "Paulo minor 4. Hypuorum. - An forte: Ni- - yes in eadem focietate cum priore ? $. APIS MNSCIFORMIS, .BIAGN. fuia UMgra. 3s ODE. APIBVS,. 13 Oculi flavi; ptr f ftcitatem. albidi. Uugues biai. . Habitat in € 'ürniobia circa uie, Toge- - flum, &in Jfria. |. : Habitu convenit cum 24. b upra Fires mon adit, vias frequentat, nidum in fene- - flris. parat argillofum, in quo putei cylin- . drici, Huic alx fusco-violacesx. ; Maxillae porrectz, Rofirum rufum... "Tarfi articuli duo primi funul fumpti, tertio longiores. 9: APLIS LYCTVOSA. DIAGN. Tota nigra. AMaculae albae, utrinque "a ad poffitos —— 4boratis angulos, quatuor utrinque i ad ee latera abdoudünis, una ad origincm t. E77 Jagula. po Inveni: in Hungaria. circa Scheimizium é& | | ' denuo in collilius Creimizenf,. ibus. p a Muftue Carmarime. — Frons hirfüta,. ^ albo puncto: inter Antennas, Roflrüm fár V , rugineum ; fi jphunculo apice villofo.' "oT.ho- TaX hitutus, antice albicans. Tuberculum: lucidum ad originem, alarum. | Abdomen lucidum ,: glabrum, bafi. obtufum,. Mubtus quoque "nitens & immaculatum. -' "Tibi omnes cruribus longiores & tenuiores. c x I? c. 10. kou DEGENER, A - Autennat migrat, alarum. Bntitay m Browns I] I4 |.DISSERTATIO Thorax vufo villo pubefcens, "Abdomen migro- fafciatwm. Capta in montibus circa Zdriam in. Caraiolia, Statura Z1. Ceriftr , Íed craffior. | Os fla- vum ut in ZZ. Longicormi. | Frons adhuc magis pilofa ac thorax. — Abdomen villo- fum. "Tibiz internz fpinis binis rufescen- - tibus, pellucidis armatz. ^ Ungues quatuor. II. APIS VESPIFORMIS. i DiAGN, Statura 4. Longicornis. "Abdomen fafciis flavis interraptis, «o Pedes flavi. PURI Ma Circa Cremuizium in Hungaria capta 19: Iunii. SERT Frons flava. Caput & thorax rufis villis pubefcunt, Abdomen ovatum, bafi obtu- fum, nitens, minus pilofum; fafciis flavis, in medio abruptis quinque, & maculis utrin- que binis prope bafim. | Crura non omni- no flava, Tibic manusque penitus flavz. Alz anticz fuliginofz. Í.y T! Yy2. APIS AGILISSIM A. piAGN. Tota migva. Frons, €? Thorax albido villo pubefcunt. Abdomen oblongum, lucidum. — hs In Hungaria inferiore non rara. Roftium longum. — Antennz thoracis lon- gitudine, — Margines fegmentorum. Abdo- | aninis pallidiores,. "Tibiz villofe. —Alarutu venuls nigre, UH MM ER, ^ DEAPIBYS, : Ij $3. APIS FVLIGINOSA. "Ta DiAGN. JMimor prioribur €7 totd nigra, —.— "Mbdomen fubrotundum ; frgmentis Har. gine flaveftentibus, p; fuliginofe. Habitat in ungaris. | | Craffior 74. "fuili//ma, rufis villis non val- . de pubefcens. — Abdomen lacidum. 14, APIS PRAECOX, Apis Przcox. Entom. Carn, 804. BIAGN. Zbüomen fupra faftüs tribur albis, (00 fubtus totidem rufis. CR Pio vere prodit, florente saricE rubra. &imilis A. Ceriferae, fed minor, nigra, rufis villis hirta. Abdomen fere glabrum, niti- .dulum. Spinaunica ad Tibiss ^^ 3 I$. APIS CENTVNCVLARIS. Apis Centuncularis, Estos. Carm. 799. Apis nigra; ventre lanafulva. LiN dh T i3 pu. 9$3- | DIAGN. Frons €7 Thorax rufo dnfuque vi lo pubefcunt. B | bdomen luridim.— 98 Vagatur circa Tuguria, intrans, tecogno- " deens foramina relicta a larvis Ceram- ^bycum. & wis alis . anticis macula. linea rufa, gnarginali. - INT ' 15 J. DISSERTATIO e 16, APIS CERIFERA . £). Apis mellifica,, Entom. Cará. xt. Apis pubefcens, thorace fubgryfeo, abdo- mine fufco, tibiis poflicis ciliatis, intus transverfe flriatis, raw. l.c. p. 955. piAGN. Probofridis fiphunculus apice glaber, - 5 — articulo exiguo tevminatus. — V'aluae apice villofulae, pálpo biarticulato Eevininali. £k Colitur ob copiam & ufum mellis ac cere quám colligit, fpontanea a me. nondum vifa, qux non rara in Poloniz fylvis d). Gregarium aninial familias confUtuit, qua — conflant Regina, Futis, & Operarüis. .REGINA, noflratibus /aternza dicitur, cum pro Matre. £). aliarum omnium unanimi- ter habeatur. —Nafcitur ex ovulo Ope- : m c) Hzc una cereos favos exflruit, mel vero alie etiam colligunt. d) In Georgia plerzque Ípontanez. HAMBYRG.MA« Gaz, Tem.Vl p.595. Wilde Schwazrme. pouTorripAN, Dazniícher Atlas. C. 12. Von -. .Dznifchen infe&en. 2.1459. E. e) Hanc etiam ab omnibus pro infallibili hucus- que adíumptam fententiam nuper impugnavit — Celeber. vorsaikR Singularité de 4a Natu. - Cap. €. IT | * Fox / ?)ODEOAPIBVS 2.2 -i^ rare f),-in ampliore cella g) praflantio. - re cibo nutrienda 4), fpadonibus maior; axillis brevioribus, capite rotundiore, pro- - bofcide duplo pievioro. pedibus rcctiori- "bus, cruribus 1 pofticis. floselactitibos ij) Hzc aculeo, quo armata eft £), raro utitur, fe- riens vero eum retrahit, nec fibiictu mor- tem adfert, ut fit in Onerariis, Initio fe. bruarii ova ponit, & opus hoc continuat | . ufque ad finem caniculz, | o rva / ), Trotta dicti, pro Reginz maritiscom- : muniter habentur, etfi quidam putent, eos - Ogipatios. famulari 4n). Qu vero copu- f) scr. socigT. arran, Lufat. A; i767: Dij. I.. COntrà REAVMYRIVM, SWAMERDAMIYM, LINa NAEVM & alios. : g) Que in üno alveari (6 — 10), & quandoque pauciores. [o HEIN P) AcT. Soc. APIAR., Lia A. r267. TINO £) Reges maiores, oblongi, quagis ve£ttoribus ern- ribus, nitidi, leves, frue pilo. COLVMELL. L. 9. C. . dnfgnis Regis forma efl... SENECA, de ; Glement, 1, 19, Forma egregia, crura, EA in- | grelfus celfror, in frante macula qiaedam dia- dertate candicans. PLIN. FH, N, Lib; 19. C. i6. .-.K) Etfi negent COLY MELLA le. & szwxca ibid. : d) Grzcis Ks TGoI,. HESIOD, Deor . Generat. 4v.395- | vou DRlpu Mss Serotiuus foetus & "es ad droit vera- EAE " fum Apum. PLIN. H.N. Lb ac pH. Contra - tn | N "v. V Pm ; D rM ER | LU LA. 3 "12^ UT 2 D - B Wai. Dd. x ON H | á j p^ ; " : 18 Lpnr:issERTATIO lam vidit unquam in Alveis z)? Nonne or- gana Fucorum genitalia dicta penetrare mi- nime poffe Feininz corpus obfervavit ma- .4 gnus swaMERDAMIVs 0)? Quomodo ergo focunda redduntur ova Reginz, cum cer- tum fit Fucos hofce ad procreationem fobo- lis conferre aliquid p)? vARON. qui ait: Hi seque adiuvant, t5 mel confumunt. L.3. C. 16. 4) Apum coitus vifus efl nunquam, vvim, L. c. Quis intus obfervavit, apes-ne coeant, an coi- tus expertes fint? scanig. Exerc. igr..— ART- srorsLES afhrmat, Apum coitum vifum fuiffe nunquam, ATHAEN. Deipnofüph. L, 8& p. 3g2. cilm adeo'placuiffe Apibus mirabere amorenr. A.) . Quod nec. concubitu. indulgent, nec corpora Jegnes Ii venerem folount. .— viRGiL, Georg. Lg. — contra fententiam ^Cl. pozss. Hagiburg, Ma- gaz. Tom. IX. p. 65. Tn d Bibl: Nar. €EIIL p.203. ^. , g) Verumtamen adprocreationem fobolis confere re aliquid hi Fuci videntur, inftdentes Semi- nibus, quibus apes figurantur. — Itaque ad fo- vendam €? -educandam novam prolem familia- rius admittütur. COLVMELE. L. 9. C, s. ionge aliter bac de re feritit SWAMERDAMIVS. dum ait: — Ergo certe mibi imaginer Regi- nam foccundari a valido odore effufc Jfemi- — duis suofculi, cum penis im fucils non folum dnperforatas fit; fed &$ incapax penetrandi feminae corpus. Bibl. Nat. l.c. — Sententiam ^» DE'APIBEVS 19. OPERARIAE neutrz, minores, propolim q), mel 7), ceram 7», eícam colligunt, tempe- - hanc f oerindre Videtur lingularis | obfervatio Reginz, quz absque Fucis fecunda ova depo- fuit. soc. APIAR, LVSAT. À. 1767. 4) A Greca voce "70 ante, & qr0Xi irs cum Apum domicilia defendat, hinc 7e oAoG |» propugnator: dicitur AmisrorH. SviD. Lexic, Tom. lil. p. 177. Propolis crafTioris materie. PLIN. ] c. C. 7. colligitur in Populo, Salice, Be- tula, E fculo. GLEBITSCH, bienenfland. p. 380. ex coNYZA Maiore soccoN. Muf. di Fifa. Obferv. »8. : 7) Duplex, naturale & artificiale. lllud Me. pniosc, L. 3. C 161. Ros dulcis. anmisTor. Hifi. L. 5. C. 22. PriN.li c. C. 2. viRGit. | Georg. L. 4. BaAMBURG, MaGaz. Tom. XIV. p, »t 7138. sCHWEDBISCH APHANDL. To5;. V|l. p. 240, re&ius autem fuccus e floribus exfudans, ac precipue ex ítaminibus. ^ »u vEnwty AG. Parif. 1706. p.49. ut ct ex unguibus petalo- lorum, & calicibus nonnullis, rrwremv Lc. p. 352. Hoc vero efculentum, quid exquifiti faporis, paratum ex fructibus Plantarum ; tale fuit Mel illud Palztinz, quod lacobus lofe- plo mifit ex uvis factum. couwENT, GÜTTING.. Tom. 1M. Por Simile Mel parabant alim Ba- bylonii ex fructibus Palmarum. ssRopor. L. I. q.38, & ex Myrica-ac Tritico. rpEM Bh 7 - mec non Zyganthes, ruDox CNiH. L. 6. E .» rente srE?H, de Urd. p.290. Hinc & Homo - mellificat. ut. Apis." x Mog Fife ca Soreran, L6. C. 5. $- 212. 5) KHpo' x, ; aegos mol! lis; exilis, optima fub. i KS M» P^ HS c 20 Il DISSERTATIO , ratum calorem & flccum aérem amant$ fo- litudinem, fuaves odores, & munda loca diligunt; vigiles, indefeffe, pure, odoratu - inprimis excellunt, cellulas cereas hexago- nas £)'conílruunt, easque modo nectare florurh viribus vitz propri modificato re- plent, modo vero ibidem depofitas foro- rum ac.inprimis novarum Matrum pro- les u) fovent & nutriunt, —Fucos inutiles factos interimunt, eiiciunt :?); fenio con- " fectas, debiles, aut xgras forores expellunt; fordes eliminant; advenas pellunt, nec ul- .- lum fugiunt laborem, ut nova familia in- -columis prodeatin lucein. | Ne credas effe fulva, ederata, »1osc. L. 2. etiam Naturalis (7 . ACT. PARIS. A. 1725. ex baccis Myrice cerife- | re nigra, fragilior & male olens; nec non ex gemmis Popu/i. sERLIN. MAGAZ. Tom. Y. p. 364. aliisque Plantis, GiORNALE ^D' TALIA 1767. April. 4. Tom.IM. p.313. t) Sexangulis cellam vanno L.3. C. 16. ex idza oculorum lateralium, qui ex hexagonis lenti- bus compofiti funt, posss Hamburg. Magaz. T.IX. p.59. Cera Sexanugula, -ovin, Meta- morpb. L.15. v. 382. P à s) Nymphz a&isror. Hif. Animal. L. 5. C. 19. w) Ij ef? plus que probable, che leurs connoifJan- ces, ne s'étandent pas jusques-a. — A fuffiroit - d'admettre, qu'il vient un tems, ou ces malés Jent fur le fens des neutres un impre[Ron, qui der irrite, C9 qui Jer porte à s'en de faire, woLLET Contempr, de (a Nas. 'T,1I, C.25. [ PEAPIBVS AE Apes, quz reclar colligunt, & alias, qua parvulz genti alimenta miniflrant. x). Rege: incolumi mens omnibus una eff. Obfervatio : s In Carniolia intesiore minori cum lucro é& infelicius ac alibi coluntur Apes. Efficiunt hoc faxofi, flerilesque colles, immanis vento- | . rum furor y), defectus fylvarum, & ficcitati magis obnoxia tellus x). Hinc flerilioresagri, & pauperes paffim Agricolz qui & alvearia ea quz poffident, divendere fxpe coacti funt. His accedit execranda illa confuetudo Apes trucidandi a), qua nihil perniciofius unquam effe poteft, | Quid ergo ab infciis & pauperie preffis hisce hominibus fperari;poterit? Hos fane five minis adigas, five prxmiis allicias, a) Ut docent rris. H. N. l,c. C. 10. worrzr l, c. C.24. vikGiL. Georg..L. 4. v.59. &c. -— — — pabula venti , ferre dorum probibent. | vinc1v, Georg. L4; z) Ut catera animalia, non eodem numero, ca- demque utilitate in quolibet loco altintur, ita etiam Apes, Ill. a wüucnavuseN Hazusvatter V, P. 2. p.559. non enim ubique eadem ne&are fcatentium florum copia peoducitild GLEDITSCH, -Abhand/. Yl. p. 65. 505 CUR CONUS ^ &) Vetita lege publica apud A/colenfes, GAxLO e "Giorn. XV. p. 994. & in Hertrurig, ARNAVLT — 0H. des Zinimaux. T.Y, p.200, * 22 L nrssER TATI1O idem erit... Rem Agrariam libertas errigit, le. gum violentia deprimit, quz peculiari cuius- que Climatis & Incolarum ingenio accommo- dandz 5b) Solent etiam hic Dominiorum Adminiflratores fubditos adigere ut mel fibi unice, nec aliis divendant, unde fit, ut Cura- tores metu adacli mercem hanc fuperioribus, quocumque pretio confignent, nec ipfimet utilius commercium inire valeant. Aiuntec- . quidem, confultum fic effe xrario Principis, 'cum alio modo Dominicale tributum difficul- ter exigatur, Sed fucatam hanc efle, excufa- tionem facile patebit, fi confideres, privativa hzc monopolia extendi etiam pofle ad illos, qui alio modo tributum przftare valent; & idem effe, five Adminiflrator exigat mercem 2a fubdio, five fequefiret pretium apud emptorem. ; id Obfervatio: I. Cartiiolia fuperior peritiores pluresque Io- vet Agricolas, Volupe videre eft, qua foler- , tia hic imoflio Alvearii collectam glaciem quo- tidie avferant, initio Februarii eadem a cada- veribus fedulo purgant, & usque ad florefcen- "tian Pruni, Cerafi idoneum!pabulum bis intra hebdomadam Apibus offerant. In montanis elatioribus, 'peracto fonnifecio, alvearia ad ea D) lll. px MONTESQVIOU Efprit de Loix, T IL : L. 14. &c. | | DE APIBVYS$ 33 loca transferunt Incole, ubi copiofe fatum - Fagopyrum mellifluis floribus agros exhila- rat €). Solvunt ideo Cuftodibus certam. mo- netam, magno fane foenore, cum alvearia fua, | qux antea melle vacua fuerant, dulci hoc fuc- co gravida domum reportent — Hxc autem mellis Copia son fola femper induílria, fed. & iniquis latrociniis fxpe congeritur, mellis enim odor d) ex aliis fpirans alvearibus fame-- licas allicit Apes, unde furta & querellz pas- fim oriuntur. Hinc in nonnullis locis veti- tum eft, ne fubditi extera alvearia recipiant, . nifi certam copiam mellis in fe foveant «), €) Quibus locis flores idonei deficiunt oportere ait 5 Hyginus in ea locatrausferri — quod fieri ait Achaiae Regionibus, ubi transferuntur in Atti» — - eas pa[Hiones €? Euboea? rurfum Infulis Cycla- ' dibus, cum ex alüs transferuntur. Scyrume néc non in Sicilia in Hyblam. | cotwMEL, - L.9. C. 14. i d) — — -— ideoque per auras. — Mellis apes. quamvis. longe ducuntur. odore, Sbinh;l4 WU4*. ^ 0 1535 29 e) Hinc providendum ne inbecilliores a validic- pibus opprimantur — vaxno L. 3? C. 16. ad- fpergenda binc aqua mulfa, quo fa&lo non fo». — Jum defrflunt pugna, fed etiam conferciunt Je - "ingentes. roeM 1, c. foramen quoque alvearis . ita anguftum reddatur, ut una tantum Apis . fübire queat. sRESLAU. SAMML. AO. 1718. M. —DOdlobr. cavendum etiam ne pabulum deficiat. E. 'ISLEDITSCH. Bienenfland. p.36. KU. Wu MEL TS ; ds: wr í 3 4 ) L A N » 1 ^ : mo ? B 4 ; '24 L nis$ERTATIO *— Obfervatio. IH... e In Diflrictu Vippacenfi non femel obfer. vatum fuit ex binis alvearibus feptem & octo examina intra annum prodiiffe.. Calidior hic aéris temperies, & copiofi in vicinis collibus nectariferi flores, Infeclis hisce precipue fo- vent. Exeuntenim citius, hyemali lethareo ferius obruuntur, & hinc facilius ac alibi Ípe- ciem multiplicant, | Dolendum itaque tam pauca hic eífe alvearia, cum tamen incolz ma- ius inde lucrum haurire poffent, ac ex vitibus, - quz ob foli ficeitatem, & ventorum impetus Cultorum fpem falluntfzpiffime, ^ Ac utinam fuperiores exemplo f) przirent, viamque in- dicarent fubditis, qua fibream, qua premun- tür pauperiem, fublevare facile poffent. Obfervatie IV. dr In Alpeflribus Carnieliae locis Apes mino-- rem mellis copiam, examina vero plura fup. peditant, e contra vero in planiore eiusdem parte maiorem cerz ac mellis copiam largiun- tur, familias vero minus propagant, Et hzc unica ratio eft, quare in elatioribus montanis- que locis alvearia leviore pretio vendantur, ac alibi Humida quoque & pluviofa tempe- : DU - f) Le moyens pour faire changer les manieves » ont Plexemples, Mowrzsq. l.c, p. 169, sou : RACH, Dienenvatt. pP. 9o. I» ; BS APLISVWAR. (o0 248 fla$ propagationi magis favet, quam ficca. Per- eunt etiam hic facile Apes illz, qux tempera- to climati adfuete ad frigidiora loca fubito - transferuntur g), ut ideo certum fit, utilitatem, quam Apes Curatoribus adferunt, non foli in- induflrixz, fed etiam pecul:ari re$ionis cuius- que ingenio, adícribi omnino deberi. | Obfervatio V. ... Alvearia noflra ex'molli ligno T'iliz, Sali- cis, vel Abietis, confici folent,/). Optima cenfentur illa, quz conflant quatuor tabulis Abietinis, quarum craffities efl. femiuncialis, longitudo pedum duorum cum dimidio, lati-- titudo vero unciarum fere tredecim i. 'la- - bulz laterales adfiguntur clavis ferreis parti fu- g) Solent. cocli novitate laceffiri; ^coLvMELL, L. 9. C. 8. Ur Wi ta jp) Straminea , utpote calori. & frigori minus ob- noxia, laudat. soc. orcow. sERN. 74. 1764. p. 98. lignea. carro Giorz. XV. p. »s89-290. . Corticeas, VARRO L.3. C. 16. nec nion ex feru. lis aut Salicibus opere textorio fabrefactas, .co- LVMELL. l.c. C.7. deterrima vero ex arbore ex- cavata, qualia in ZTzspgaris vid. — .. — 2) A debita alyearium amplitudine pendet, fzpe . felicitas totius Reipublicz. ACT. SOC. APIAR, À. 3767. praícripta Regioni huic cohveniens elt, . .,&ex uno vafe quinquaginta certe mellis libras . o. Üubminiftrat.. d 4 y IE. 26 lL pniSsERTATIO : AER L. periori, inferior vero cum lateralibus conne. Gitur uncis mobilibus, ut alveus a collectis for- dibus, absque labe favorum, omni tempore, purgari queat, Pars antica alvearis conflat ta- bula proprio fulco a lateralibus excepta; binis- que foraminibus inflructa, quorum: altitudo quartam partem unciz, latitudo vero tres un- cias non excedit £). Utrumque oftium ma- net apertum dum calida viget xfias, alio vero terbpore unum occluditur. . Pars poflerior alia tabula clauditur, ita tamen, ut ád libitum re- moveri, & denuo adponi queat. | Obfervatio VI. Unde patet alvearia in hac Regione hori- zontaliter, non vero perpendiculariter collo- cari, cum primus fitus propagationi, fecundus vero mellificationi potiffimum faveat. Eorum oftia in his terris ita locantur, ut eum elliptic locum refpiciant, quem figno arietis notarunt Aftronomi; fic enim Apes, non folum a fri- gidiore orientalis plagz vento hyeme & vere tuentur, fed etiam efficitur, nea radiis folari- bus primi veris premature evocatz ab infe. Dd * * &) Foramina angu[liffrma e|fe debent, ut quam c minimum frigoris admittant, nec capiant plus damus pis incrementum, nc Puce ne aut obfcurum Scarabaei, vel Papilionifgenus, Jucifugaeque Blattae favos populentur. corve MELL, L.9. C. 8. | k «. DE APIBV f$, 395 quente frigidarum noctium fona deflroan- tur /) Solent & quidam alvearia fua ita col- locare, ut modo antice, modo pollice elatio- rem fitum obtineant. Primuin fit eo tempo« 1e, quo nova familia à primos favos zdificat, ut eos prope oflium prius exflruat, ficque latro- ciniis*minus obnoxios reddat, & Curator Opus. eo facilius obfervare poffit, it,. Secundus vero fitus elieitur, quam primum in antica parte fa. | vi quidam apparent, ut humiditas fponte dif. fluere, & cadavera ab Apibus eo facilius expor. tari queant 77). 7 a qiti cObfervario. VIR Mos Apes Carniolicz hyemali tempore variis. modis tuentur a frigore. Modo enim ea in propriis receptaculis flramine tegunt, modó. | in tenebricofum locum transferunt, modo ve-. ro ligneis ciftis includunt. Solcna :& quidam qo hebdomada cadavera & fordes- ante S Adi collocanda 7 contra bibbdalde e peri- diem, procul a tumultu, nec? calido loco, zet- frigido. COLVMELL. l.c, C. 5. Si enim tota - die zítivo foli expofita fuerint alvearia, diffluit . ^ mel, & Apes füffocantur, vel melle inquinate pereunt.. HANNOV, MAGAZ. Toms, XX. p, $320 — , $426. Hinc hortulus pauperis apud qyiwTr- LIANVM pofitus erat. ad c ortus folis hybernos .3Declamat. XIII jd M Ora. CAE UM. proniora fm j décor t vega. | 53 COLVMELL, lc C. 7. » LÀ 28. L piISSERTATISO oftium collectas caute educere, & fingulis diez bus collectam glaciem auferre. Poft fecun- dam Februari, nivem prope tentorium terra adfpergunt, ut eo citius deliquefcat, eodemque tempore alvearia e tenebris in lucem educunt. - Nonnulli füb initium veris inferiorem alvearis tabulam removent, cadavera & fordes abfter- gunt, deiu obfervant an favi prolem movz. matris, aut fpadonum rudimenta contineant. Si enim hzc deficiant, fupponunt fragmentum alterius favi, qui vermem Reginz fovet, ut examen eo certius ac citius obtineant, Sed monent przterea, hic fefliaandum non efle, cum debilior familia ferius prolificet, adeo- que obfervandum, an Apes copiofum panem s) inferant, vel non. . Nam fi primum. apparet, certum efl fignum, novam fobolem feliciter prodituram, fecus vero Reipublicz adoptiva matre fuccurrendum protinus effe. Obfervatio VIII. Proventus Rei Apiariz non ubique eodem modo quazritur. Plerique ex alvearibüs melle ditioribus tertiam favorum partem 0) excin- s») Deponitur hic in cellulis nonnullis, indeque cera conficitur. swaMERDAM Bibl. Nat. p. 15t. »LvcHE Spettac de la Natura. p.139. GrE- pirscu Abbanudl. p. 166. 9) Quidam dicunt oportere novem partes tolle- re, decimam relinquere, vakko. L. 3. C. 162 x * DE APIBVS — 29 dui alii id tantum colligunt, quod in fcatula dieto inpofita ab Apibus ;colledfur fuit, alii vero, etfi pauci, Apes fumo fuffócant & vafa penitus evacuant. Mellatio p) hzc circa finem M. Iunii plerumque inflituitur g), cum Res- publica hxc tunc minus multiplicet, & melle magis abundet, Neque hoc fine cautela fit, ne Apes, dum hyeme ac vere evigilant, fuffi- ciente v) pabulo deftitutz, periclitentur , aut pereant :). Hinc fapientiores quidam Ío-- lent alvearia melle gravida, aliis i inponere, in quibus pauca copia mellis, ut utrumque ido- 'neo infiructum alimento, eo felicius alio anno 1 fpeciem Net, . alii ex bac LI A duodecimam partent pibus relinquunt. vis. l.c. L. IV. C. 14. Alü dimidiam partem. — Heic tamen modus - uon eft in omnibus regionibus certus, quoniam pro multitudine. florum , & ubertate. palude "pibus cenfulendumefl. cotvwztt. L.9 C. 11. £) Tenhinus PZigianus, mellis vindemia, CcQ- LYMELLAE, .4) Cum animadvertimus Fücos ab Apibui ex. pelli. corvwxrr. l c, C. 15. . .g) In Carzielia nullum adhuc alae mun It. in quo Apes hyeme ac vere; ultra decem incl- lis libras confumpferint, » Apri ol Me) Plus J'air continue d'étre doux . en Hiver, 0 plus la confum ation e grande, Les Aleiller . «aurant plus risque e 7HAT uer €7 de mou- , 200 rir de faim avant le retour E 7 Jatfon des ie ARNAVLT, Hi sf. es Animas. "Tom, p.162... 30 Ll DISSERTATIO Obfervatio IX... Examina 7) apud nos, alia funt fpontanea, alia vero artificialia, ac denuo alia verna aut : efliva, quz rurfum in prima, fecunda, &tet- tia dividuntur... Naturalia (que fiunt de- fectu fpatii intra alvearia ob auctum nimis familiz numerum d)) quo citius apparent, €o melius eft, & e contra. Hinc verna examina praílantiora :) novam Familiam inter deci- maim quintam Augufti M. & octavam Septem- bris non raro przbent; quz pofl diem D. - Udalrici apparent, etfi populofa, prioribus ta- men debiliora fe produnt; debilillima vero funt illa, qux forente -Fagopyro in lucemr prodeunt, hyeme enim pereunt facilius, quam "fi füperaverint, fedulitate fumma 'cztera fu- erant. Primum examen comitatür pars ali- . qua adultarum Apum, & iam foecundata Ma- - ter, quz in cellulis vix exflructis flatim ova . deponit x). Quandoque vero loco adultz |. £) Examen Apum. cickERo Offic. t, 44. Ferna- *— culum cotvMELLAE, Jgrteu YIRGILII. . 4) ACT. sOC, OECON. BERN. A, 1764. P. IV, p.126. ERES 01 -*p) ARNAVLT l.c, p. 196. 197. plures enim Apes fovent, & ob copiam florum labores fuos feli- cius perficiünt. bar | x) swAMMEDAMIVS vidit iff uno alweari cellulas . 22574, proliferas 7824. melliferas 14750. REAVMVRIVS autem ova operariarum vidit 30- 40000, fucerum 8350. Reginarum B- 10, «b , DEAPIBVS, 31 Matris, plures novz prodeunt, ,cum nempe Familia ob adverfam aeris temperiem intra al- veare detenta, ac mor« inpariens primz Matri mortem intulit; tunc enim novas enutriunt, translato ovulo neutrz in cellas peculiares, ad . JE As ^ 1 j. Hmeniucht Cap.3. Mum co . 9) Quartum & quintum examen cft alvearis certa "v pernicies. sctix&aeg Blenenoztter p.341. hine - 41. 6 - APCCPHUR 13s d E12 * hisceaügenda Gens deficiens inaliis. pin. TAL. . "Ton,il. p.43. NIEDERÜSTREICH LANDWIRTW- "*OSeHaTS, pS175. 176. — , 532 L pnissEÉRTATIO lida fuerit;* e contra vero, fi tempeflas diu humida ac pluviofa, per frigidum: nimis, & inpetuofis ventorum flatibus regio hzc dia fuerit agitata, fpontanea examina multo pau-- ciora videntur. ldem faciunt Fuci ante debitum tempus occifi 5), vafa. magna nimis c), & przfenta Regine fucorum. Matura vero examina demonflrat huinidi- tas quzdam, circa poflicam alvearis tabu- lam, verno tempore apparens. Qui fponta- nea examina citius habere cupiunt, dant Api- bus florente Cerafo potionem hanc, Mellis quantum placet, Vini albi generofi, q. f. do- nec cum melle fluidum liquorem conflituat, Caryophyl, aromat, part, 2, Fl, nuc. mofch. pulveris p. 2. Cinamomi p. r. ' Ad menfuras duas mellis addunt duas drachmas aromatum. Hoc modo obtinuit quidam ex triginta octo alvearibus triginta duo examina, dum alio anno, in quo imel fine aromatibus oblatum fue- rat, ex quadraginta fex alveis, viginti tantum quatuor prodierunt. — rog; . &) Solent ex noflris quidam inutiles Fucos occi. —' 4 dere, ne mel abfümant, ne aliarum labores retar- dent, ne ante oftium flantes ingreffumn G egref- ' fum opcrariatum impediaut, & me neutrz, cum iactura temporis eos occidere debeant. c) Hinc coLVMELLA reéte monet, ut fugat: de- nücilis opercula intus ufque ad. favor adnie- veantur, omni vaeua partededis exciufa, que (facilius angufliae cavearum.per. byemem «oa- éefcauz. L. 9. C. 14. "E 4 | DE APIBYS 33 Obfervatio X. à. Si. Materevolans d) ab Hirundine aut Cra- brone, velabaliis.Apibus in alieno alveare, quam errore loci ingrefla eft, occifa fuerit, vidua gens inquieta, intra ierit &i in eius vefli- bulo amitfam Dominam quzrit, In hoc ca- fu imminenti totius qiue fato e) hunc in modum fuccurrunt Apicole noflri. —Exa- minis tempore flat Curater ante alveare, & quam primum prima mater exiit, infequen- tes captat, &.uHa cum operariis "quibusdam includit feorfim ciftulis lizneis, quarum lon- gitudo tres uncizs, latitudo vero duas habet. Captivis hifce vefperi mel datur, donec Apes, quz emigrarunt, favos ExDcOeLE incipiant. Si iraque A caps dictum, fuam inatrem ami- ferit, cyftulam claufam, una cum inclufa Re- gina, in eo collocat, ibique relinquit eousque, donec Apes, fedatis turbis, eandem exccpe- d) Evolatüs ii fnis quibusdafi. dicitur effe . foecundatio, alii vero adfrmant Neutras non. antea favos exlicuere, ac Regiua tenue en - filamentum alveo intulerit. "e nijfo Rege totum dilalitur examen, SENSA. de Clement. L.A., Duce. amifo dilabitur. to- fum agwen migratque ad alios, *kiw, lc la 5o ar Car. Sed Respublica quz matre diu ca- .ruit, nullam aliam amplius excipit. AcT. SOC. —' APIAR. X& Ápes üna cum Regina, melli:à aqua ^... adípergende, acm cum grege uniantur . IBID. ^ UA - yd b ode Ld e . E E bà a e P - » r t D "a ? » - á - B . 34 L piSssSER TATIO rint Notandum tamen, illam, quz primo evolat, Reginam, non femper eam effe, quas Apes elegerunt, ut fequenti exemplo clare pa- .tet. Curator quidam fecundam Reginam, unà cum nonnullis Apibus, lignez capfulz inclufit, Grex hzc, nullo obftante pulfatz fartaginis fo- no f) anxie circumvolans, nullum cui infideret locum inveniebat, Ea nocle inquieta valde hinc inde oberrabat, nec in unum agmen, ut aliascontingit, coacervata fedebat. ^ Sequenti . diealveo exceptz, evolaffent omnes Apes, nifi càutus Pofleffor alvearis oflium obturaffet. Cum itaque adverteret, infuetas hafce turbas, inde unice nafci, quod legitima Domina Rei- publicz fuerit erepta, aliam cyflula inclufarn Matrem intra alveum collocavit, qua vifa Apes, fedato furore, in unum agmen collecte, fa- " vos confüeto ordine protinus xdificarunt, alia vero Regina, prope pofticam alvearis tabulam paucis Apibus involuta iacebat, quam caveain- clufam, aliis u(übus adfervavit prudens Cu- f) De hac Methodo mentio fit apud vag&oREM; L.3. C. 16. corvMELLAM L.9. C, g..' vin G1: zivM Georg. 4. Lv CANVM L.9. v, 88. ovipivw Faft. L.3. v. 41, 42. &adhue laudatur a GAr« Lo Giorz. XV. ?LVcHE Speflac, della Nat. T.L p.126. zavMaAN. Niederóofferréich. Land: wirtbfcb. p. 174. Vana quidem foret fi Infes Íccta auditu carerent. A rixNE Syf/. Nar. p. (535. Sed fi furda hzc animalia funt, cur ftri- dent czcADAE, GR YLLI? cur pipiunt in al« vearibus nove Reginz ? EL APIBVE OO T2 Objervatio XI. Examina artificialia g) noflrates pluribus inodis inflituunt, & quidem . | Primo. Exícindunt ex alio UM iro favi, quod [padonum ovula fovet, & una cum infidentibus Operariis, fuperiori tabulae alterius inverfi-alvearis adglutinant globu.- lis cereis, ita, ut inter bos elobulos bina apes fimul fici ambulare queant. Inde ad latera & in inferiore parte firmatur idem / favus tabulis lieneis, ne decidat, cum 'al. Veus in debito fitu locandus eft — In hoc ftatu collocatur vas, obturato oflio, in te. -nebricofo loco, in quo per. ibid hum) re. T linquitur , ut Apes favum - fuperiori | - tabulz firmis ád glutinent. . Tertiae die | , educitur vas e tenebris in lücio/s .& aperto oflio, inclufis Apibus exeundi libertas cons editur, Sic Operariz.ex ovulo quolibet Reginam | fibi enutriunt, qua Inpiripien: cellulis, familiam em propagat 4). . "Suupde Eligitur vegetum & prolibus. abuse - dans alveate, indeque Apes : relicta Sen tertia parte) i in Aliud vacnum, una (gum g) Natutalibus pielladtiora schrRACH. Biemem. vat. p. 347- -349. De his optimas cautelas tradit uigscH Biemenuchf. Ta 5. p. Tor. h) Eandem methodum ha abent. ACTA &OCIET, 'ARh. IL. p.85, & 78. minus laudabilem vo- , €anty cum páuca Gens foetus non fatis ealefa- Cere & à dois tueri poffit. 1iip. €2 | 36 [pnrsSsER TATIO tre pelluntur ;) Vas hoc ponitur in eo loco, ubi aliud antea fuerat, alterum vero . melle & cera gravidum , collocatur in alio fiu, qui quadrantem horz a communi re- ceptaculo diíle. Sic Apes Matrz viduz, fibi educant aliam, ut fuo tempore fpeciem mul. tiplicet £. Cum vero alvearia abfque Matre latrociniis magis expofita fint, fic prima hebdomada qualibet die vigilant, ne alienze Apes folitarium hoc Vas ingredi poffint. Interea vero oblato melle quotidie nutriun- tur praefertim fi anni tempus nectariferis floribus minus abundaverit, famelice enim laboribus ineptz funt, & materni ovuli cu- ram facile negligunt. —Elapfo menfe, al. veare hoc domui fux redditur, ficque du- plex familia ex una obtinetur, Tertio. Apes omnes e domo propria in - aliam vacuam pelluntur, & in eodem loco reponuntur, ut novos favos exíiruant. Vas folo melle ac cera dives inponitur fimili, ut Apes ex inferiore in fuperinpofitum /) j) Fit hoe Tunio M. ob copiam pabuli, & ficcio- ' fem cocli naturam, uet K) 1n alvearibus, in quibus Apes copiofiores funt, foetus facile occiduntur, ut mel in cellulis re- - poni queat, iu que cafu expellendz inde Apes, & dandi iis favi proliferi. prARIO D'ITALIA. Ep, vt. 1) Sive demum r£rriANA methodo, cuius ideam iam pridem dedit erppr, & in perfecta et- iamnum dicitur in NOVELISTE ECONOMIQVE XC, DE APIBVÉ$ 37 alveum migrare queant. Altera die remo- vetur vas fuperius, & una cum vacto al- . veare in alio loco collocatur, ut inferius novam fibi matrem, qux tenere prolis amo- re fuperiorem domum ingreffa efl, fibi iterum enutriat. | Pofl menfem reflituitur alveare priori loco, Apes vero, quz melle ac cera vaeuam du TAL oblato melle quotidie refici & ali debent m). Obfervatio AIL. Artificialis. hzc alvearium multiplicatio tunc inprimis landatür, cum anni tempus [pon- tanex non favet, & Apes mellificationi nimis ^ addicte funt. Si vero contrarium obtinet, tunc attendere oportet, ne ez: pabulo deftitu- tz hyeme aut vere pereant, quod oblato mel- le, aut alio victu fiosedanen 5), avertere . T. 29.*p. 132. ,ACTY SOCIET. OECON.. BERN. 1764. I. Dif IV, five aliter fuerit fabrefa&us. FRANKISCH. SAMLUNG. Dazud VIIL, p.70. 9 idem legitur in ACTIS SOCIET, APIARIAE, fed hic non omnes expelluntur Apes. Plures nio- . dos. multiplicandi alvearia Ee SCHIRACH. «o0 Le. p.349-384- 4) Mel cum aqua codum, fuccus pomorum bu- tiraceorum ACT. SOCIET. APIAR. IT. p. 192. 107. Ficos pingues.in aqua coctos, aquam mulíam, | .paffulas. vango. L.9. C. 16. COLVMELLA L. .9. C. 14. aliasque IC$. GALLO Giorz, XV. PI : ; E x c8 L 38 l pissERTATIO oportet, Neque omnis methodus, de quibus antea dictum cfl, xque placet noflratibuss pri- mam enim reprobant, fecundam minus peri culofam, tertiam vero ceteris tutiorem cens. fent; nam 1) non minuitur vis in tota Repu. . blica, 2) nulla proles beer 3) Apes gnelle non foedantur, |4) alveare latrociniis: miuus exponitur , $) nova examina certius. obtinentur, 6) nulla apum , fuga hic. me. tuenda eft. Obfervario XIIT. Quidarh duos greges, fi debiles nec popu. lofz íatis, in unum uniunt, Sed & aiunt pri- mum: examen. cum fecundo multo facilius, quam fecundum cum: tertio coniungi 0). Adultas etiam. florente Fapopyro. comifcent quidam cum iunioribus p), qua methodo, Íe. easdem iuniores reddere dicunt. Solent. & Apes Regina diu deflitutas, vel & latronum infultibus debilitas e domo pellere, & . euin alia, Gente mifícere, alveare hoc autem inponere alteri, in quà! favi deficiunt, Uniunt etiam nonnulli debiliozes familias hyeme certo peri- turas cum. illis, qux dimidiam tantum alvea- ris partem Cou repleverunt, : ficque - feli-- citer Mirenaqua, Rempublicam, fzpe ape. 6) Bpbeciffiores fubiiciunt fub alieram- regens; - VARRO l. c, HAMS. MAGaz, Tom. Xx, a. m ! (0527. rp 2) ldem docct scmgacu. Lc. p sé ST Ner XY fec ^ n vant. Sed & illa alvearia, quz cera 'ac melle | plena funt, fedulo Al conc! & ne forte ob. acrem minus renovatum hyeme periclitentur, tabulam fuperiorem & poReriorem, prope an-: gulum, utroque in latera, aperturam faciunt, cuiunt, cuius longitudo fit uricialis, amplitudo ! vero duas lineas non excedat. Obfervatio XIV. Alvearia in alia loca translaturi, hasce re- gulas potiffimum obfervart Carniolz. —Pri- $10 fit hoc Iulio. M. potiffimum, cum Apes ob inopiam alimenti, melle ac prolibus paupériores apparent; Seczmudo. Non au- tem verno tempore, tunc enim prolificatio- ni f) inprimis addictz Apes, fi fuccuffibus agi- tatz fuerint, irritantur fzpe adeo, ut propria quoque Tionos: wüortejn adferant. Tertio, Nec hyeme, ne favi melle graves & indurati decidant, ficque Apes non paucas, ac forte & | ipfam Reginam, interimant 7). — Quarto. Tra- - bes in curru, cui vafainponuntur, funt vincu- lis coriaceis, aut ferreis catenis adligatz. Quin- £o, Alvearia, in quibus Favi transvérfi funt, iux- ta longitudinem currus fuppina locantur, quz | vero parietibus epi price poffident, q) ACT. SOC. OECON, sERN. 1764. P.L. p. 168. bh Hinc firamini inponenda alvearia haec, co- demque rotas involvendas fuadet: expertifimus BeurmacH l e p I4. SM " 49 [l nissERTATIO transverfim poni folent, ^ Sexfo. Antequam currui inponaatur, obturant oflia ligno, vel abietinis ramulis, & remota tabula pofteriore, linteum adponunt undique bene adligatum, ne Apes exire, & ne in itinere nimio calore lxdantur. Septimo, lter hoc fenfim, nec non - vefperi & noctu inflituitur, interdiu vero cur. rus fub umbra quiefcit, & apertis. vaforum ofliis, datur Apibus mel legendi evolandique libertas. 7), hi Obfervatie XV. Ab hoflium infidiis Curatores noflri fuas Apes probe tuentur, & quidem Primo a lar- vis Tinez Melonelle 7) alvearià Ízpe pur- —$) Si longius advehendae funt, nocte collo por- tentur. PALLAD. L.r. Tir. 29. ; 3) Vermiculos ac Tineas vocat covvMgtta L,3, C. 14. dirum tineae Genus v1igcir. Georg, 4. Lupum swaMgRDAM, Bib]. Nat. p. 208. Tab.26. . Papilionem ignavum, ?uiN. H. N. L. 11. C. 19. Faulfes "Teigves | nEAUMGR, Iufe&é. 'T. 1H. g. Bicuen-Schabe, RozsEL. Iufeél. T.iL. p. 243. deítruuntur fumo fimi mixti cum medula bo- vina. 'COLVMELLA. l,e. excifa cera, in qua nidi, SWAMERDAM l, c. 209. fueco Apii graveol, Pe- . trofelini & Orizani rRiNcI Agricolt. p. 34t. purgatis Martio M. alvearibus, vel abícifa favi parte, in qua, puppz latcnt, aut Apibusinaliud . vas «xpulfis scar acu. 1,c, p.627. Fumo lin-- teorum COLER, Oecoz. rural, €$, dom. p.565. Vide pisseRT. de Tzzea Melonella im AG. Svec. 1762. 'T. 24. N.2. & T. 26. p. 12. ' moritoros, unde malum late ferpens brevi to. Pr ATPIBVS "oc«nN gant; Setundo; cavent fedulo ne favi inferio-- rem tabulam attingant. Tertio, Nidos Hi-- rundinum harumque pullos devaflant. Quaz-- 1o, Nocturno teinpore Crabronum nidos bu-. lienti imergunt aquz, vel fumo fuffocant in- . tra cavas arbores latitans invifum pecus. Quinio. Receptacula alveorum ita zdificant, ne ranz €os attingere ullo modo queant z). Obfercatio XVI. Egritudines, quz in hac. Provincia Apes adfligunt, duz funt inprimis, nempe putredo contagiofa x), & alvi fluxus, . Prima tunc oritur, cum mortuz ») proles i in putridum li- quamen diffluunt, quod proximas adigit Apes, Ld ut vivos quoque deferant foetus fame demum - 2-— eu) Pinus alvearibus etiam. infenfz, arcentur, retibus piícatoriis, soETHIVS Schwedichey Ab- bandI* T. XXV. p. 35. .x) German. die Faulbrut. Grecis Qoryedauman. i PLIN, Cleroz, V. vue obfcurae Ursginis UOCE ARDYIN, 21 Multis de caufis ; D ob immadicunr frigus; 2). ob defe&um veterum Apum; 9) ob in- ediam; 4) ob inverfum fitum embrionis OVER- / BERK. pos HF. ürterbtche. p. 27. WERNER. .- Bienenfuchbr, p.58. scurmAca 1, c, p.636. 5* |. a prava nutrimenti qualitate. AcT, SOCIET. ArlAR. Il. p.11Q. III. ex vacuis cerarum par» tibus putrefcentibus, COLYMELLA L. 9. C. 13* €5 ) 42 .L »rssraTATTO tun corrumpit ovile, In hoc cafu folent plerique totam familiam, una cum favis com- burere 2), ne peflifera lues alia inficiat alvea- " ria, Secunda nafcitur, 1) fi Apes a hyemali Íomno excitatz 2), nimiam mellis copiam li- - baverint; 2) fi fordes diutius intra alvearia de- tente fuerint; 3) Ob mellis acefcentiam, quam loci humiditas ,"áut liquor ille ceracea' materie minime tectus, inducit; 4) Quzcun- que alia meliis conditio non naturalis P). Re- media, quz huic malo medentur, quzdam prafervativa Íunt, quzdam vero curativa. Przférvativa funt. 1) fi nullum aut tenue fal- tem pabulum hyeme. Apibus porrigitur, ne co- piolz fordes intra vafa colligantur, 2) fi initio 7) Damnat. hanc methodum. soerer. aPram. L, c. p.lI2, ac fuadet amputatienem favi lzfi, ac Íubftitutionem fani, optimo melle per triduum mutritis interea apibus, Idem eíl confilium TRINCI l. c. p.339. » .&) s^cco de vegvEAMIO Hifl. Vit. Oper. oum. (oP. 850b 0-75. | | &) Venenatum mel Ponticum. axzsr. H. N. L. 5. |. €.22. ob flores aquofo vere inarcefcentes, »riN, Lc. EL. ar. C. 13. Aconiti flores. saRRACEN, $nnot. ad p1osc. L. 2. C. 105, vel & aliss Plan. tas qv ixTIRIAN. Dec/am. 13. Oper. Tom. IIT. GrEDiTSCH. Dienenfiaud. p. 130. qualis eft . Uimus. earro. Giorg, XV, p.300. Eupbor- bia cotvwsira L.9. C. 13. ldem haud bo- mum ex Erica, p10sc. L. t. C. 127. Du ga- MEL zirbor. l. p.222, s PROAPIERYVÉSOT) - 43 Februarii iisdem evolandi, & ita excrementa extra alveos exXonerandi, occafio datur; 3) Si óptimo melle verno tempore nütriantur. 4) Si commune receptaculum in ficco, nec mu-. tis circumdato loco, fuerit exflructum ; 5) Si €adavera, & fordes c) hyeme & vere a Cura- toribus expurgentur. . Inter remedia, curativa landatur inprimis fequens: Mellis optimi li- bram dimidiam; Aquz font. unc. octo, Cina- momi, Zinziberis, Cort. Limoniorum, FJ. nuc. mofch, Nac. moích. 4) ana p. xq. Omnia hzc pulverifata fnifcentur cum melle dicto, & fit Electuarium. | Hoc porro mifcetür cum ! quarta parte vini albi generofi, in quo fruflu- - "him Camphorx, magnitudine Nuc. mofch. fuerit diffolutum, Liquor hic plano vafculo - exceptus, fuperinpofitis culmis firamineis, col- - locatur, intra alveare vefpertino tempore, quo- libet Menfe femel aut bis, vel & fzpius, prout neceífitas urget e). NUT | 2& * [s e - T l ['«. E *A9 ^ i Las 2. 2 YN je €) Ergo Vergiliarum occafu primo: ffatim eonve- . mit aperire alveos C9. depurgare, quidquid im- "undi efl coxvwsxzA le. C. 144 |. d ) Specificum. in hoc morbo, SCHIRACH, Le p. 624. | | 3/479) E | £) Part. 4. Vini veteris, Mellis, Sacchari: Part. E. — laudat scmigacu, ibid. p. 612. Vina medica- . fa cum Malis punicis, Uvis paífis. 'COLYMEEZ. We aim ; vdd ^ TAE » * 44 Y BISSERTATIO Obfervatio XVII. Flores apibus gratiffimos, in his terris fup- peditant Pruni omnes, Pyrus vulg. & Pomum, "Trifolia omnia, Plante labiatz, Plante perfo- nat plerzque, Pepo cucurbita, Berberis ra- cem, Salices, Lotus filiquofa, Coronille, Rhamni, Scabiofz, Vicim, ac inprimis Faba, Centaurea Scabiofa, Papaver fativ. Plantz afpe- rifoliz, Cheiranthüs, Tilia, Polygonum Fago- pyrum f). Ab aculeo defendunt fe noflri: pileis, chirothecis, applicatione radicis Alli: cepz, olei Tartari per deliquium g). eENvs III. NOMADA 5) | Infe&hum tetrapterum, aculeafum | probofci- de fatla. f£) Defe&u idonearum Plantarum mel nullum, SRESLAU. SAMLUNG. Á. 1720. M. Iul p.55. hinc eas oportet ferere, quas maxime diligunt - Apes, nempe Rofiz, Serpillum, | Apiaftrumy: * Papavera, Fabam, Lentem, Pifum, Ocymum, Cyperum, Medicam & maxime Cytifunt.. vane &o L.3. C.16. alias plantas enumerat conv- .MELLA L. 9. C4. rarrap, L,.I. Tit. 37. . &1MMA Fiftc. Sotteran. L.6. C. s. $.4. ) Lutim. ovre. Faf/. L, 3. v. 760. Lauri folia contuía. mawEL. Hifl p. 244. extractionem - aculei, dein inpofitum malvz folium? mrixGER. JIutrod. Apis. Aut Uvinam ninscu, Bienerzuchz. Cap. 16. Ferrum, ciwMa. Fifra Sotheram, 4 L6. C.5. p. 402. Yu i ^P) Ob vitam wagam, qualis. efl Nomadum, . Svp. Lexic, p.628. C.sit. rar. Pun. L.t. wrRopor. in Me/pemone, p. Y1O. "apaiarum- que Gentis uanoRay. H. N, Brafil. €, 12. DF APIBVS. RUM IC H Siphunculo. & . l/alyis binis fub apite galpigerir, 1) NoMaDA RIPARIA. Apis Riparia. Entomol, Carn. 802. .DIAGN. Zbdomen ellipticum, nitens. Capta in floribus Brberir. . Quandoque Íegmenta abdominis loteralite margine alba Tunt. Alarum ss niger. - 2) NOMADA SVCCINTA. DIAGN. Zfbdomen ellipticum, bafi Nand ]n montanis Carnioliae non frequens. Cerifera vix minor efl, Abdominis fe- - gmenta tria nigra funt, margine tamen pal- - lide rufa. Nervi AR maiores pari- ter rufi. $3) NOMADA SQVALLIDA. DIAGN, Nigra. ; ' Pun&um nigrum in medio marginis ala. yum antitarum. Rarius occurrit, in pratis montanis, — . Maior priore. Abdomen pariter. nitens, fed magis hirfutum ac in JV. Sucinta. An- tennz duplo longiores, ac in V. Riparia & Succinta. Crura poftica margine exteriore. : ferrulata. Articuli manuum E s 4) NOMADA RVFESCENS, ji id DiAGN. Zfbdominis elliptici, nigri fiue ía margine BE '.— qi montanis. Carnioliat medix. UN e É 46 L DISSER TATIiO Similis. N. Ripariae, fed diverfa dorfo ru- fis villis hirto» Margine alarum anticarum rufeícente. Pedibue' maxima parte rufi 5, $) NOMADA RVFICORNIS. ^ PIAGN. Rufae funt onigunae, una cum Ove, abdomine, gedumque artitulis modu €$ ultimis. In Carniolia calidiore. Minor prioribus. Ad axillas punctum rüe fum utrinque. Nigra funt frons, thorax, crura & margines alarum. In hac Specie Siphunculus attenuatus eft, qui in prioribus éxtrorfum craífior oc» currit. | 6) NOMADA RANVNCVLI, . DIAGN. JVigya. . Segmentg abdominis margine utrinque | rufa. Inveni femel in flore Zanunc. His. Staturà prioris, fed diverfiffima, Frons hirfuta, Margo alarum rufus — Antennz nigtz, ^) NOMADA PRAECOX. Apis Precox. —Enfotiol. Carm. 804. .DIAGN. Nigra; pallide rufo. villo pubefienis . abdomen ovalt; |[egmentis margine albit. villis pubefcentibus, | . die DE APIBVÉ dA Lo In Ca?nioliae montanis frigidioribus, Maior prioribus ( 5 - 6). bipes huie etiam attenuatus, | b 8) NOMADA NASVTA. DiAGN. Zfbdomen oblongut, . JMaxillae porre&iae, obtujae. «d Carnielia media non frequens. ' Inter maxillas prominet. lamina oblonga; obtufa. . Valve probofcidis inferne articu- latz, fiphunculus Jor t VT &j Alia: Species in £NTOMOÍ, CARMEOL. enurneé« Fatas omifi, eum ftructuram probofcidis in& idis fpcciminibus examinare non licuerit, 48 IL DvRIA (CNICSOCRI CN CRI IACNUPIICNACINAINOI INO CPNUICNOCNUISDPNO PO PU PSUIPSU PS | EE. DVBIA BOTANICA. ui liber a prziudiciis fundamenta illa con- fiderat, quibus Rei Herbariz Scriptores Syitemata fua inzdificarunt, videbit eosdem a proprüs' legibus. paffim declinantes, & Nature vim toties illatam, quoties adfi- nia Genera totis claffibus feiuncta dubiis- que characteribus infignita fuerunt, Arbitria hzc oflendunt defectus fcientiw, & difficul- tates creant difcentibus infuperabiles, dum ambiguos edoci characteres plurimas plan- tas, nullo modo determinare, & ad. Genera ropria. reducere poflunt, Nec minoribus difficultatibus intricatam hanc partem "Hifto- rig Naturalis nunc vident etiam Profeffores, qui ufu edocti uno ore fatentur, certitudinem fludii Botanici. unice pendere a revelato illo Proceffu, quo Natura per gradus infenfibiles adícendit ab individuo àd Genus, a Genere ad Claffem. Hic ergo detegendus, & in eo in- primis defudandum, ut Genera Plantarum fibi invicem fuccedant, fedulo caventes, ne diffimilibus in unam Claffem coactis arbitra- rio methodi artificialis iugo Natura prematur. Hanc viam ingreffi funt equidem multi Claffes naturales eruere conati funt, verum- tamen, an ea Syflemata Botanica, quz Natu- | : ralia ANE BotaNriCA. 49 yalia dicuntur, revera fint talia, dubitare iubent Arbirria non pauca, naturz minime confenta- nea, qu& in iis paflim occurrunt, De his itaque hoc loco dicam, non eoani- mo, uteneriis Cl Virorum quidquid detra. ham, fed ut cxcitem Eredil zd amoenum hoc fludium ulterius poliendum, cum nullum du-- bium in fcientia naturali moveri queat, quod non alic, am z2dferet utilitatem, Dubia circa Plantarum CLASSES: Towrnefortü | Claflis unico niti debet fundamento, & qui- em flóri magis, quam fructu, | Sed Claffes Jrüornm & Frsüicum diverfas a Claffibus Eerbarzm Íola facies, ac vita. conflituit, "preter Naturam, ur patet ex 'Ge- neribus, Corzi, Exhii, Townjfortiae, Azg-- deae , Daturae, dtropae, Capfzi, Solani, aSmabtui, ZIpocyni, Salfolae, Chaerophuli, Bu- pivuri, Stotite, Lim, Afparagi , Polygoni AKuphorbiae, Sempervivi, Rus, Cifli, Mal- vae, Lavaterae, Hbi, Polygalae Kry, . thrinae, Colu£eae, aliorumque. X, Flos campaniformis non adefl in Pelygonato, Busto, Gentianir nonnullis, BRhbarbaro, Campontula, Speculo, Raapunculo ete..— Carollae .Jaívacearum imonopetalz: dicuntur, quae Liynaso pentapctalz, E LOE X3::516b à T $o BOTANICA. Corolla Iridis monopetala. wAGNOL. RUürt. HALL. LINNAEO polypetala. | . | Pervinta caret. corolla infundibiliformi, nec eam habent J/eronicae omnes. bu Flos labiatus non eft in Mentha, Ly:opo, nec flos Bofcoloff in Xonthidg, v.c ad Difcrimen inter Flofculofas & Radiatas du- biam reddüntgenera Perdicii, Chryfanthe- ii, Bidentis, T'uffilaginis, Senecionis, Cotü- lae, quaePlantas tar Kadiatas, quam flofcu- lofas comprehendunt. ib E Plantx corollate & apetala totis Claffibus in- vicem rnale diflinguuntur, ut inferius de- monfirabo, — * (MUN RAir Nulla eft adfinitas inter — Verticillatas, & Gymnopolyfpetinas; - Multifiliquas & Contortas; — ^ Malvaceas & zfuegallidtti. &c. Quid fibi volunt Plant« incertz fedis? Quare Arbores a Plantis feiunctz? RiviNi eiusqieSeClatorum. ———— Plantis corolla regulari, adduntur Ümbelli- ferze, quibus petala z:qualia & inzqualia. Non fufficiens difcrimen ponitur inter: Caly- cem, & Corollam: quod in fyfteinate Co- rolls inzdificato abfolute requiritur, | HERMANN: Unifiiquis immifcent Multifili- quas, aliaque habent mere arbitraria, & incerta, quz tzdet perfequi, . LINNAEI Staminum numerus nom attenditur in Boerhavia 1 - 2. l/aleriana Y - 4. Rivina 4-8. Geutiana 4-6, — Tamarice $- 10, BOTANICA. 91. Convallafià 4-6. —. Zthras $ - 6. m qi 4-6. Petiveéia 6- 9..— Aeftulo 7 Chlora 8-12. — Poljgono s - $4 Cacfiliina | $-10. Téhila &-12. Joüotropa 10-12. — Jujfcea 8-10. " Dair 8- ko. Ceraffio 5-IQ.- Spergulà $ -16..— Plutolattà 8- 20. Ly- &4hro 6-12. | Corrifpermo 2-s. Capperi g & plura. Caffa $- 1o, Giatiola 4 - 3. Staminum numerus defümitur ex numero an- "therácuin fertilium, exemplo. Cariae. Sed éontrariuin oliletuanr Ja Diantheya. Staminum fitus nonnullas Claffes conftituit, qui tamen negligitur in Phytolacza , ES nu. | Citoine, Stylorum nuinefus Claffes fubalterüas paffim indicat, fed neglioitur denuo in Po/ygomo, TTriantheyàa, Refe a, Aconito; . Nigella, Hy petrico, Lino, Crino &c, Sexus eft lapis fundamentalis Claífiuin plera- rumque, fed non àttenditur in Callitriche, "pena, Hordeo, Rhatmo, Sanicula, Rumi- £& , Cucübalo ,. JLagchnide , Ph itolacta, Spi- yütá; Glenati, Thalitiro, . x drtopia, ÁWyrio- | glhujllo, Salice, Urtica , We c — Zirtedia, Guilundina &c. Nec conítans deprehenditur i in EZ. Mays, cuius flores mafculos herma- | phroditos, non raro vidi. Vinrm Opulo, quid in hortis cultum flo. ' — res omnes Anperfectos Vos a M pro- | | ducit, LI I $2 | IL.pvniA. * Ferratro nigro, quod in bóifto flores mihi protulit Omnes hermaphroditos. M. Paritíaria Qffic. aux Flores fiers paro & malculos gerit. d'ou. . Mafculos, femineos ,& incom, p sicot Ego. Hi grigio quod Monoicum, Lim. . Hermaphroditum. Ludi. Polygamunm, Half. Floribus hermaphroditis & feinineis. Zo. adivipliekl. Herinaphrodit. & femineis Liam. Hermaphroditis, femineis, & ma- Ículis, Zail. adcrt. * Cupp fl Hermaphroditis & mafculis. Lini. mafculis, femineis, & Webs A Hall, In una planta omnibus Herhiiphroditi, ; In alia hermaphroditis & mafculis, et denuo alibi mafculis, cum rudimento germinis, & hermaphroditis. |. Ezo.. E Corallizae, & Aie emigrarunt e Regno Ve- getabili; fed cur non etiam Fungi & Liche- wr? Ex vermibus in flercore equino obe. fervatis, Fungos natos vidit Müller. Motum quendam vitalen in Pungorum. feminibus aqux innetantibus animadvertit ZMdünchaufen. Sporgias in novo svsr. NAT. 4fnimalibus. adfociavit Limm, fed cur non e(t Zffum, Coufervam &c.. Lichenis Species. in Ericetis &. BOTANICA. . $3 Fy ifíae a Jefe vifa, nunc. Serfularia terre- firis Linn. fed idem de aliis ctiam Licheni- bus dici poffet. Analogiam Fungosirter & Coraclia demonflrabo in zr. cARN1OLICA, 'Si vero & Fungos ac Lichener Animalia vo- cabis, quinam ront limites inter duo Re- na? nonne & fenfus evidens in ftaminibus Parictariae, Berberis, aliisque acu irritatis? nonne nifus fpontaneus in capfulis Óxiis, Balfaminae, fructu Elaterii, fiiculis Sifm- — bri, Cardamines 2. . Qux eui flaccefcen- tiz foliorum in Mimofi: attactis? nonne & hz mortalis Naturz membra, nonne aminae viventes in Genere fuo? | Genef. — BALLERI Diflinctio Claffica inter Plantàs ape- ^ . talss & petalis inflructas, non | videtur à. turis mim 055557, Flores utriusque generis habent « Glaux. Tourn. - Peplir. Linn. — Zhnmania. Houflon, Penthorum. Lina. -Heliflerer. — Pluken, xi Crafeva. Lin. ^ ^ v Latis. Lüffling. MB .. Fraxinus Tourn. s Corrifperumn, Lini. —— Dé, quid fit Calyx, & quid Corolls, "adhue : incertum eft; jSic involucrum primum Styli e * P3 $4 01 CD Bim AL Rhabarbari, Pimpinellae & Sangtiforhas Ca. lycem vocat. T'ourn. corollam vero Lina. Chryfofplenii -.. Hall. Linn. Tourmef. Jmoranthi —., Linn, Zddanf. Tourn. ALiliaceariumn. M "Orchidum. p Y Zinziberum. iid KEleaguorum. Titiypualorum.| Adanfonit Bolas alii ,Qmegs ' Obfcura etiam viden: adfinitas "Bideux -petalarum. Ordinis Itl, cüinIV. (4^ ' Vk.cum VIL VIII. cum IX, - Calyi florarum cum Zaívateis, — Diplofenonum cum Zfoffemonibus. Umbel« liferis, Naflurtium cam Papilionattit,,. JXLabiatarin cum. Coupofitis, Nonne & Genera diverfiffima, ex fola propor- tione numerica flaminum, ad feg menta, aut folia Calycis, vel Corollae, in upamclaffem coeunt, minime naturalem? ut v. Veratrum, Numphaea, /Atea , Thalictbtan., : Geranium, Linum, Lychnir, Sedum; . Saxifraga, Salicaria, "grimonia, Chamat- .. terion. Ruta, Hi ypopitis, V'accinium, Tamarix, | s Pyrola, Zee, Staphyllodrndron, Berberis2 &LEDiTSCHIE Claffesa varia Staminum infertio-- se Helio pe , luis quae paca -— É ed. BOTANICA, 55. tibus obnoxix funt, utpote artificiales; nam * Genera adfinia. totis Claffibus invicem dis- iunguntur, v. g. | Leucoium, Galanthum, aliasque Liliactar | a Narciffo, Bubocodio &c. Crocum a Colchico. ii Evricam & Ledum ab, Arbuto & Zfndromt- da; & fic alia plurima , przfertüm cum numerus ftaminum Ordines con- flituat. | Alfin ines. Zddan[. & dillium Hall. flamina al- terna petalis, : alia vere thalamo impofita . serunt. ( Shinus medius os inter. Calyriffntat -. & Caryoplujllaeas. An -Paf te & Helitieres Linn. God -$ i m. tuunt, ut patet e ex cab Ilicir, po ( ni, Swertiae, Geutianat, Lauri, Coty[tdo- "if, Me[embrijanthenii , Stellerae, Qroban- ches, l/allantiae, aliisque. Dein &rn nimium — videtur arbitrium, ,petala habere pro laciniis, " qux Corollis monopetalis | unice conve- niunt, Habitus pariter fpurias Claffes Naturales fup- , peditat; quis enim dixerit! facilem tranfi-. "tum a Compofitis ad Gramina, a Gramini- . P Ur E P almas, a Palvir ad Li lia, a Lilia- 56 IL »5v5tfA rir ad ingentes, ab fir ad Pupifimaens, ab Umbhellatis ad Colummiferor, inde ad Cn- lyciflorar, Frutlifloras , DPautiffomintas , & AMultifamineas ; quinam hic nexus? quis Ordo. Naturalis 2. an fic Bio Aciadnco Natu- ra nuda protrahiur? In ADANSONIL Famiiiis optasrem (Shünfuln ab. riflolochiis Ordinem 1l; Minus diffimili.. bus Plantis compofita Estbiuia Piffachia-. yum, Aluftir aliam fedem adfignatam, Por« Íulacas frudlifloz as apetalas Elcoguis, adiun- Clas, Caffansarum Ord. MI. ad propriam Fa- stia amandatam, Zfrort:m. Claffem ma- gis claboratam: Dubios quoqee Faimilia- rum characteres reddere videntur, | Phalangiun alpingm Iridis folio. (M fru- cum gerens ex tribus filiculis MIL nis ut SlblchoiiGe | Tamus Smilaci proximus, Thafium Selagiui. adfine ob m latens . intra Calycem, ..ANicandra: Convoluulo. nimis cognata. ^, Fiola cum Zolfamina magis, quam cum Hermannia & Geraniis adfinis.- m. Calamerüs &. T "riglochim Schiuthzeriae proximum. Durauta locwlis difpermis media inter. Per» «bras & Pg fonata:. s V Erdiro n;edia inter cnbalferas, & tdpe fünRtaUR cdm pan, LINN. 3O0TANICA. $2 Gernmeria toment. Tatgtin. iedia inier Capzi- folia &. F'erbenar. um lalaparum adfaitas cum Aitir obfcura, |. ^ .« Malyighiae odorata. - fengui. caracter diver. - jus a caractere. Geroniorum., disfidas! calyx x perfittens, nec fructus- baccatus; | . contra ingenium aliarum Capporidum. Solaudra Uinc clliferir nounullis adfinis. Sauli. fructus aliter locatus, ac in diner. dibus. | Pol [jgalae & Elfotae ue & T ab dis . Tvitoccis diverfus, Togarix defectu placente & TH Pap- |. t pefis feparanda ab Zmaramthis í Eippiae & Gesuerae: germen. aliter collocatum, ac in /^ erbenis. | ; M. COE NERA e T'ournefortii Primaria confüituit Flos & En. !etisodüria etiám aliz Plantz postes, fic ic E. Radix M Xiphion ab dride,. Mee | .. ridem a. Sifyrinchio, | ^ lium a Cepa & Porro, rro a Fagopyro. " . Sed Species Photatom diverfis. radicibus . donütx occüfrunt in Generibus. hiiftolo- hia, Bauunculi, Fumariae, Tithymeli, .. €otyledonis,. AMpocyai , Symphyti, Cidla- 2 ominis, Seropliulariae, Broficae,. Geraxii, ci Me Des t , 58. | IL. nv51A Bermundianae, Orobi , Grot Dentis Leonis &c. 9. Cortex --- Suberum a Quindi & lice. — Qui alibi paffim negligitur. 5: Caulis --- Pfyllium a Plantagiue. : Ser pill a T humo. Zfnacamp[eros. a Sedo. . Cepama Porro, — Dentem Leonis ab Hieratio. Qua regula fallit in Convolvalo, Titlupmalo, "porno, Periclopa, Pfillio, Lofstatiia, Veronica, Linaria, &c. 4. La&lir prafentia vel defectus --- "A clepia- dei a Peritlopa. : Thuyffelinum ab. Orcoflino. Sunt vero & aliz plant in eodem, Genere lactefcentes, & non lacteícente$, ut in Convolvulo, "Acer &c. €. Foliorum ftrüctura diftinguit Citreum à. Limone , .& uranio. Geuiflellam a Genifa. ( — numerus | Lucoperficon; à. Solano. Quinquefolium a Fragaria. "Tormentillam a Quinquefolio Pinum & Laricen ab hs -— Cubs | "Althacaim à. Malva. - - incifare — Zinguriam, a cxteris Cucurbitaeti. * BOTANIGÁ -59 Colocynthidem ab adfiuibus, Coronogum a Plantagint.. Dracuuulum ab Aro. ^ Pítarmicam a AMille fO — aculei.: Cufum à facea. i Genifla - Spariüum a Goniffa 4o Spartío. Quz difcrimina denuo negliguntur in plu. - rimis. aliis Generibus, | OD we LI 6. Iuvoluerum foliofum ad pedunculum, Pulfatilam ab Znemone, Quod non obfervatur in Umbellafir, Corno, aliisque plantis. RT puo sc ». Sapor. diverfus, m Lapathum ab Aeetofa, ! Mc . Qox, nota alibi negligiture, E mon $. luflovefeentia, PRRMESAE Satureiam a. Thmbra, BL xdi uir Polium a Chagaedri. ase Chamacpitym a Baugula.s 6e X Polygonum a Perfitaria. NOCET SUA Fagopyrun, a. Perf Cati DOES Pauicum a Milo... av pue Scd i in aliis. Generibus IN. exem: | plo Ve eronitae, Con nnl 2 Campani. lae &c , nel dun D P Pj » 5 9 Spicae ——! E ORAS 2 is Eyre Spa | , Qriguam à a i Maiorana, E uuo X G8. S03 T M 6ó IL DVBIA io. Cal hycis fuperficies varia, "dTarimogiam ab /grimonoidr. -- color Filaginem ab Elhychryfo. YI: Corollae figura fola conflituit Genera androgorae, Auriculae: Urfi, Cen£aurii min. Qumphaiode. Quae non obfervatur in Gentianis & alibi, - color Leucantheum a Chryfautheuo. 12. Calrazis przfentia vel defectus. Liuariam ab Znuthgrrhino. Non fic in Qrchidibur. X3. Fru&ur figura. Blattariam a V'erbafto. Mieditaginem a. Medica. Capnoidexi a. Fimnaria. — Magnitudo. Melongenam a Solano. 34. Numerus loculorum Capfuls.— "fcri ab Fiyperico. Harmalam auta. | Meluubem a. Nymphae, 15. Seminir figura, - Y CE Barbam Caprae, ab Ulhtavia, /Quae difcrimina alibi paffim negliguntur. xAH Notx Generam clarz fint, diflinctz & & exacte definitae. .Fallit hzc regula in Gyaminibus S adfinibus. . Pope no Plante cognatz fcparentusz à BOTANICA A Sed coniungit Equifiium cum Moreuriafi. dlshüpillam cum Zriplite.. . ad [arum cue Beta. " J/aleriauam con Linonio. Gragastllan cum Ceurbitateis, Veronica «usu. Cufeutá. |... Gladiolum cum EU ds T'ithymalum cum Plantagigt, Ny: Shit cum Tribulo. Samibuzcum cuim, federa, Fisum cam Khatnto. Berberim cum Jarnino. Vitim cum Econymo 2 ; AIO genuinus a flore vel frudu, in | plantis, qu& hàs partes habent, commo- diflime accipitur. Receflit ab hac lege in "cetofa » e uricula iuris, Dente Leoiiis, new : Conyza, l/irga. aurea, Doria, Cagduo, Jatea, Cirfo, Panate, Foemiculo, TÓwf- lim, Serpillo, Leguminof LY. Coiiferi if, luhferir, aliisque, — Et quis tolerabit Pomiferir adfociata E. ra Paff florae, Opuntiat, Rofu; — Bactiferis inmixtum Evoiujmum. drame ac adiociatam . "fgrima- - niat & WE. o J "um nexa. i is I. Cufyx monophyllus é& dbi in 85e. ciebus. Saluine, Niptasa, Geri, 65 IL pvz2zraA Idem diflinguit Pinguitulag ab Utricularia. Burinanniam a Tillondfia.. Calycinorum dentium. numerus discri in - Generibüs Marr ubii ; WMolficeellae Mi-. inofae. . Idem diftinguit, zfíthacas ab lea Áilal- vain ab /4lrea. Ariflae | przfentia diftinguit Feffutáin a Byomo. Non fic in Nardo, Coráuiojia; Alopeci- vo, dMilio, 44arofli, 4fira, € La- guo «e. 2. Corolílà monopetala diflinguit Samibidcim a Cnfnt Cotijledonein a. Sedo: Non Trifolia inonopetala à polypetalis Coro/lae figura fuppedirat difcrimen. / Zi[perulae a Gallio | Camerariae a Pluinerià, Kadein non obfervatür ín Gentianir. «« limbus diverfus dat caracteres effentiale& diflinguentes, Fihinem a Ceropegia | Rhododeidron ab Indroinéda, . Tuctam a T'ulipá. Sed iterüin Varius In Speciebus mar yllis, Lili, Autheriti, Convallariae, Ericat, Rhododendroiis, - Segmentá. nuinero variantia, in Seibioft, dfpurulis, Crucignellis, T'illacis, Evong- BOTANICA. 63 Air, Superius, Gentianir, Stellerir; iino & in eadem Speci: Rutas graveol, JMotiot?cpae hypopyt. | Idem nurierus diftinguit Jarmittuni à Ny. Üaüthe, & fola difpofitio eorundein fegmentorum fepárat. Certaüncülum à " Plautegite, lMloratanh ab ride; Pelelorüm & calycinorum foliorür nie merus varius ja. 7'eà, Dephiio T hali- "Bro, Adoii, C lüfa, Lytliró, Dri ue Le a | Idem alibi conflituit eran eig diver- i fum ab Hugeritos | OPE integra diflinguent fri "hiariom a Sil. lária, Spirgülain a Ceraffio; Sed eadem modo integra, inodo bifida | — [funtin nonnullis Speciebus fines Si. les, Agroffemat, Lychuiidis, Giránii; $. Neflárii fiructura conflituit 'cliatactetes ef- fentiales Zrabis; Heliophyllaz. : eadem variat in Spec. Sifymbrii, Cardaiii: uHéf, Déütariac; nec attenditur in Tilia & Aathiyrrino. | numerus várius id Fumarii, Dolghónio. Sed fola nectarii figura di iflinguit Gene?a Orthidis, Satyrii, Ophridis; Scrapiadis, dew v gidendyi, Mesov C pu - &hi, Periplocae, / Lr Stamina decliriata álgoant lodi — ^ dron ab Zfudyomeda, | E Non fic in Epilobio. ILS Bh RAS bafi TONS donata in DEN "Al ffo. o0 carácie non omues Species horum Generum inflructz funt, 4. F yu£las figura dat vnicum difcrimen inter Eryfimum & Cheivanthum. Quod tamen non attenditur in Ezziar, nec Cheiranthus Ecyfin - fructum babet Erfmi, | e horizontalis vel pefidulus diflinguit. Pus meriam a Cameraria. Secus 'ac in. Ztidzpojora. —- Structura conftituit plurima Genera - Qux denuo negligitur in AMyagro, Dra» - ba, Clipeola, Glycia, Cappari &c. «- Subítantia diverfa in Generibus Lyii, | Rhamni, Capparir, dicar, d. an Lobelige, Bignoniae &c. T Quz tamen diflinguit ; Rwnpfiam a Cmoro, s Rubiam a Crucianella..— ZAtrogam ab Hyofciamo. Scop. Phujlicam a Rhammo. Paederigm à. Rouwolfía. Syringam a Phylliaza. MES uS Dodecatheon, 2. Cyclaminte Lümomiam a Trjalli.* -. loeula varia in Generibus Triglochin, ^o Phyteunae, dirgemonts, Corthori, Del- phinü, AAcouiti, Clypeolae, Raphaui, Si- /, dae, BOTANICA, 6s dae, Glycines , dri 5Chumtati » Sit- «ef &c. Dum alibi pectillürha Genera conflituunt; nempe, . Convolvulum diftin&dum ab Jpoinaza. — AMMistartiom diftict, a Mollugiae, Jxoram diftinct, a; Pavetta, Petefiaw diflinct. ab Zxora. Cardiam diftindt, a. Laugieria, Triumphettàm diflinct. a Pagano, ijrtum diftinct. a. fdio. - 6. Capfulae inflatz diftinguunt, Cardiofpermami a: Paullinia. Leonticezmi a Berberi, -Et tàmen figura. capfule non attenditur in Generibus Ceraffüi, Rhizophorae. Legue men quoque inflatum & non infiatum in Speciebus Phatae & Zfiragali, ut & c&- -lix in Speciebus Hibifai. - —— valva unica & plures diflinguunt Stopa viai] a Rhatoma. Quae nota non obfervatur i in Corchoro. -— dehifcendi modus varius in Genere dis thyr rini. | Qui tamen diflinguit. HaiFa ab "Diddi- landia, — », Semi üuimerus vàrins in inda Species aci. rum Fuinokiat, Hed'jfari, Tn iod 66 AREE »da12x Qui alibi feparant 77 TRAN a Sambucto; Rhus a Caffe. Ciffum ab Hedera & Vite. Liguftrum a Phullyrea, JMinuartiam a Queria. Semen nudum & pappofum in Speciebus F'aleriauae, Centauréaé. quod tamen diflinguit Seirpum a Cypero Egpilobium ab Otnothera. de — roflratum & muticum difpefcit Szelleram a Pafferina, dui utrumque adeft in Spec; TTribuli. — caudatum & inuticum in Spec. Zfnemontr. Quae nota diflinguit Pozentil/am a Geo. 8. Receptaculum paleaceum & nudum in Spec. Scabiofat. Non fic in multis aliis Generibus. Lvpwicu ZlZoüopetelis non bene adnumeran- tur genera Ziziphi, Rhamui, Frangulae, AMalvaccarum., — regularibus. Opulus. Numerus Staminum prafixus non. adeft in omnibus Speciebus Mimo/ae, Boerhaaviae, ' Verbenae, V'alerianae , Gentianae, Polj- goni &c. Triflilae non omnes s Species Polygoni, Re- fedae &c. Pentaflilat non omnes Species Lini, Sem- gervivi, Nigellae &c, ADANSONI&I leges in ftatuendis. illieriUne mihi ignotas efle fateor. Quxzlibet differentia PFOTANICA. 67 . undequaque petita, videtur C7. 77iro fuffi- ciens ad novum Genus ftabiliendum, Eius enim F'amiliz oftendunt Genera, quz Ííola conflituit — Structura Radicis Vaginae folii Falióriim i Petiolorum Involucti Stipularum Spathz Calycis Petalorum Stàáminum Capfulz Sola Numerus fol, Involucri fol. Calycis Dentiun eiusdem. Partium Calycis & Corolle t Segmentorum Corollz Staminum Neclarii AES "l'uberculorum in Crüciais Styorum ———- Stigmatum ji Geriminun — (757 Loculorüm Baccz - PS -— Capfule — ^. Valvarum capfule | s Seminum | | Wwe 4 9 M5 US 4» m UJ I O6 U9 I ONUS E U2 OY JA : t. i: d Y P: : ws an "ES guo "m ^ (9 "na d 68 Il. DvRBIA Sola figura Seminum um x3 Nuclei 2 "l'halami Í Capfulze 3 Corollx X Sola fuperficies Calycis & Corolle 4 Calycinorum fegmentorum — x Staminum 2 Seminls 3 $0la longitudo, maj. vel min. Calycis 2 . & Corollz 3 Staminum : P1 Fructus I Solus fitus Folioruin 2 Inflorefcentiz 2 Prafentia aut abfentia Spathz 2 Arifte 6 Spinarum 3 Squatnarum neclarearum I "Tuberculerum nectar. in Cruc. £ Calcaris 2 Involucri 3 /Equalitas vel Inzqualitas Segmento- rutn Corolla | Calycinorum dentium . Acuta, vel obtufa Calycis folia Erecta vel exílantia Calycifia folia Longa aut brevia Eadem . 2 5 3 Palezx I I Y Magnitudo & latitudo Foliorum — 2 5 BOTANICA. 69 ' Unita vel di(tincta Stigmata. Y | ij Antherz 2 Fruclus - . Baccatus 3 Spica. - - Foliofa vel nuda I Sola Inflorefcentia 22 Cum vero nulla fit pars Plante, que Ge- neris alicuius. characterem effentialem confti- tuere non poffit, timendum fane, ne tractu temporis tot fere Genera introducantur, quot funt fpecies hucusque notz, aut detegen- dz ficque Chaos oriatur, quod nulla Meino- ria capere, aut retinere queat, ut optime ad- vertit etiam Celeberr. Zfdanfomius dum ait: Quelle memoire pouroit. fufire à tant de moms? Preface, P. 2. p. CIL... : Si vero nihilominus ultima Generis diffe- rentia a quocumque difcrimine cuiuslibet Plantz partis defumi deberet, tunc regula circa unum Genus flabilita, etiam ad alia ex-- tendi deber, in quibus eadem differentia ob- fervatur Quod tamen non fecit Cl. Zfdanfo- . niu;, nam, denuo alibi negligitur, v.g. Numerus Sfamimus. In 4parine 4rbuto, — "Algeria, Zinthylli, Acacia, ZAlkanna, Bel- lucia, Begonia, Viti. P M — BSegmentorum Corolle, in Zgeria, aliisque Generibus. ETE — Foliorum Galycisllin Aftirar. i ME ; E N 70 -CY, pvBtA Numerus Stigmatum in arronia, Convolvu- lo, Ainarantkao. — Lotulorun Capfulz in Bandura, Zfgri- monia Ahras, — Valvarum Capfale, in dfacton, Cera-- fiio &c..—. -— Siglorum in. Zlfcyro, um — Seminum in quolibet loculo, in //iaria, dluffonue ;«c. — Gerninum in. Ztdoni. LÀ Structura Fratiur, in Bignonia &c. Corollae, in Nicotiaua, Polemonia, Cone volvulo, que minime Per[onatae Íunt. SPEGCTESS Differentiz illz fpecificz vitiofz videntur, qua: I.Repetunt characteres genericos fubalternos - in Ordinibus expreffos, aut exprimendos; 2. Obfcuris terminis fignificatz v.g. Fiago caule fubdichotomo. Tiucrium foliis repando - ferratis, Lathraea caule fabterreflei, . Mfiragalus recto patulus. Tuffilago, thyrfo faffigiato, 4. À Caractere nominali non diflinctz, Glabra, Herniaria glabra. Hirfuta, —— hirfuta, : Octandra. Petireria fl. Octandris, Uniflora Pyrola fcapo: uniflore. Pinnata. Staphjllaca fol. pinnatis, x BOTANIC A. 71 Oppofiti folium. Mom fol. oppo- . fitis. Flava. HesicPoralht? cor. flavis. 4. A charactere Claffico alienz, v. g. Crataeva , fl. gynandris Cleouiz , fl. gynandris, .. icofifletrandis, dodecandris, Bignonia fl. Diandris, Napaca f. Dioicis. Gratiola, Monier, fl, didynamis, $: Nimis prolixx,. MICHEEII plurima. PLVMIERI imultz, PLVKNETII non paucz. TOVRNEFORTII nonnullz, LINNAEI plures, ut patet ex Spec. Cyperi, — Geranii, Mimofae, Caricis, Orchidis, Gnuaphalii, luflitiae 2. 17. Salviae 12. Comelinae 1. aliisque. 6. Incertis notis donatz v. g. | Callitriches. verna, non lemper gerit flores androgynos. Veronica Bellidioides, caule binis etiam pa- —. gibus foliorum, eodemque erecto, biflo- ro, trifloro, nec floribus femper. CO- rymbofis. - d ALycopu: Europ. Folia varia producit, » ARhamnus Záziphus Fructum minime bacca- ' tuin nth : E 4 72 II. »vn14A. Laferpitim trilobum. — Alas habet ad fe. mina nullas. NOMIN A. Nomina Patrum confervanda Grxe. & Lat. L1NN; Sed legem hanc non ubique oM Vir Cl. Sida. | Jbutilon /vicen. JMimofa. — retia, Dioft-. Galanthus Ztrokorion. .Pítm. Clypeola 3.4. ddufeton. Graece. «Egylopr. | Agikom, LLatim. Daciylis. | Amaxytis. Dheoph. — Leonurur. | Cardica. Galen, Geum. — Carijophyllata. Plin. Cueorwn. |. Chamaelea. Latin, Tüeligonum. Cynotrambe. Latin, JVTomerdica. — Elaterium, .Diofc. Globuleria. | Alupou. Dioft. Lens. Lentitula, Latin. LLeontice. |. Leontopetalon. Diofc.. Statice. Limonion. Diefc. Oxalir.. Oxyr.. Latin. JPolyjanthes. .Potos. Theoph. ^. JRhodiola, Rhodia. Diofr., — JPrnea.. Sarcocolla.. Diofr. Datura, Aumdrou, Diof& | Fitex. .4gonon. Diofé, |»BOTANIC/A, 23 Nomina Patrum male applicata, iuxta | Cl. Adanfon. Acalypha Arifot. Urtica Plin. diverfa ab 4Aca- | ]ypha Linm. qug Ricinocarpos Boerb. Achras "Tbeophb. Pyrus.. Plin. diverfa ab; . Achras, Linn. quae Sapota. Plummer. "efchysmomene. Plin, Mimofa. Linn, ab Aefchyne. mene. Linn, que Gaiurus, Rumpf. Ageratum.- Diofc. Millefolium Pin. divería ab /dee- — rate, Lign. quod Carelia, Ponteder. | Aiya, Diefe. Lolum V. ete um, diverfa ab ded Linn. que alia Gramina denotat. «duabafs Diofc. Equifetum Latin, diverfa ab A4na- bafe Linus. quie KaL Species Buxbaum. .& ab ZmabajfZA Bello. que Epthedra | Touran. "trachue. "Theoph. Portulaca. Tourn. diverfa ab: Aracbie. Jiu. que Telephioides. Tourn. "indruala. Theoph. Sonchus. Latin, diverfa ab dme dryala. Linn.quz Eriophorus, Vaillant. Authyliis. Diofc. Centumgrana. Caefalp. diverfa ab Antbylli. Linz, que Vulneraria. "Tourn. ab Anzzbylli, Alpiz. que Grata, Linn. ab Antbyll. lacquin. "arctopus Veterum. Reíeda, Adanf. diverfa ab /4r- éepo. Lina. "Airatlyllis. Theoph, Cnicus. Touzm. diverfa: ab ——. Atracylli. Linn. que Crocodilloides. Vaill. Vdtrageue. Tbeopb. Clematis, Tourm. diverfa ab "Itragene, Lim. 74 | Il, nvgt1A Atraphaxis, Hipp. Atriplex, Plin. diverfa ab. Atra- phaxi, Linum. Bacharis. Diofc, Amellus. Trag. diverfa a Bacbari. Linus, que Chika. Feuill. Dleknon. "Theoph. Pulegium. Brunfels divería a B/e- cho. Lzum. Bronos. Diofc. Avena, 4danf. diverfa a. Bromo. Linn. H Bulbine. Plin. Mufcari. Tourn. diverfa a. Bulbine. Linn. que zntbePium. Adan. ; -Bunias. Diofc. diverfa a. Bunias, Linn, que Eru- cago. C. Bauh. Bunion. Diofc. Napus. Linz. diverfa a Bunio, Linn, quod Bu/Lbocaflanum. Tournef, Catius. "Pheoph. divería à Catfo. Linm. qui Ce- veus, Dale. : Calla. Plin. diverfa a Ca//a, Lzur., que Proveg- zalia. Petit, Caltha. Plin, C alenidula. Brunfelf. diverfa a por ba. Linn. que Populago. Tabernem. Cameraria. Latin. Cucurbita. Morifon. diverfa à Cameraria. Dillen. que Montia Michel. Ca[[ytha. Theoph. Cufcuta. Caserar. div. a Caffytba, Lism, que Rombut. Ruwpf. — Quichrus. Tbeopb, Milium. Tourn. diverfa a Cezcbro. "o Linz. quz Panicafirella. Michel. Centunculus. Pli. Centone. Caefa/p, diverfa a Cen- funcup. Lim. qui nidi cim Mi- ehe BOTANICA 15 V Gercis. Graec, Populi Species, Touzz, divería a Cer, . Linn. qug Siliquafivum. Gesn. chibáte. Diofc. Rapenticum. Trag. diverfa a Chi. *. ronia. Linn. que Rapuntio ad finis Breyni, " Cifus. Diofe. Hadera, Botanic. diverfa a Ciffo, Linn. Cruicus. Theoph. Carthamus. Tourn. diverfa a Cure Linn. & Tourn, Comarum. "Theoph, Arbutus. Plz, diverfa a Cope | vo. Linm. 4 ; Coribretum. Plz. Yuncoides — Michel divería Conibreto. Loeff. quod etia. IAdanf. Cerymbium. Diofc. Lychnis. Tourn. diverfa à. Co» . vymbio. Burman, quod Centaurea, Adanf. Crizon. Dio[z. Lilium. Tours, diverfa à Crimo, Linn. quod Lilio - Afphodelus.. Comelin, Croton. "Fheoph, Ricinus, Tourm. a Crotom, Limm, quod TZ/iae grana. Officin, 0 RN Cunila. Diofc. Origanum, Teurz. a Cuni buy, que Mappia. Hei. TOOL I D a Cynemorion. Diofc. Orobanche. Teura, div, a Cy- nostorio, Rumpf, quod Cynamesrao, Linz, Baphae, Long Laurus. Tourz. div, Daphne Pte que Timelaea. "Couwrg. a Di&amuus. Diofc. Origanum Tourn. ENS a Di- — éammo Linn. qui Fraxinella. Toura.. SBWdicaben Plin. Prünula. Teura. diverf. a Do- - decatbeon Linn, don Meadia Catesb. S 76 Il. »v5tA Drába. Diofc. Nafturtii Species. Tours. diverfa & Draba, Lius, qua Gansblum. |. Gefi. Echites. Diofc. Echiusm. "Tourn. divería ab Echite. - lacquin. quod Nerium Brown. Ephemerum Diofc. Yridis Species. Tourn. | ab Epbe- mero Tourn. quod Tradefcantia. Linm. Ejate Iheopb. Abies, Taurz. div. ab E/ate, Linn. que Palmae Genus. Elymus Diofc. Panicum. Tourz, div. ab EJymo. Linn. qui Sztospeos. 'Theapb. Erantbemum Diofc. Camomilla, Offrcin. diverfa ab Erantbemo. Ling, quod Epbemerum. Herm. Erigeron, Pin. Seuecio. Tours. div, ab Erzserone. Linn. quod CoRyzella. Dülen. Erinus. Diofc. Rapunculus. Tourz. div, ab Erzzo, Linu.qui Ageratum. Tourn, Fagus. Pin. Quercus. Botanz. div. a Fago, Tours; Gezbyllis. Theoph. Porrum. Tourn, div. a Gezbylli. ' Ein. que Abapus. Adanf. Ginos, Theoph. Acer. "Tourn. div. a. Gino. Lm, que Ro/efa. Adanf. Gnidia, Graec. Ürtica. Tourn. div. a Guidia. Linn, quz Szrutia. Reyenm. Heliauthus. Plin. Heliautbevits. "Tourn, div. ab Heliantbo. Linn. qui Corona Solis. Tourn. He]xine. Diofc. Parietaria, Tourn. div. ab Heixi- ne. Linm, que Polygoni Species. Hippiuris. Diofc. Equifetum. Botan. div. ab Hippu vi. Linn, qux. Eisinopeuce, €ordz. : BOTANICA, «00 Holcus. Plin. Hordei Species. "Tourz. div, ab Ho. c0. Linz. quod Soros. [aj | Holoffeun. Diofc. Plantago. Tourzu. div. ab Hola. fleo. Linn. quod Meiera. Z4danf. Herniiuum. Hipp. Salota; Pini. div. ab Horns, | Linz. quod GaZlitrichus. Moris. lajroue. Theoph. Campanula. Tourn. div. ab Iafa (Ore, | Liss. que Ovilla, Casterar, dxia. Tbeopb. Vifcuin. Tours. div. ab. Exia, Lim. qui Belaukenda. Hort. Malab, liex. Virgil. Querci Species, Liuz. div. ab lice, | Lina. qui Aquifoium. Tourn, | Afopyron. Diofc. "Trinitas. Mattb, div, ab. Ifopyro, Lius. quod O/f2, Adaxf. E Melia. "Teoph, Fraxinur. Yourz, div. a Melia,- Linz.qu£ Jzedarak, Avicen. . Memecylum. Theoph. Zrbuti Species. "Touran, diy. à Meiecylo, Linh, quod Valikaha, Adanf, Mimulus, Plin, Crifla Galli. Rivin. div. a Mintulo, Linz. qui Disitalis Species, Moris, |... Myrica, Theoph. Tamarix. "Tourn. div. a Myrica. Linn. que Gale. Petizer, My: fme, Graec, Myrthus, Latin, div, a Mf 1 Lism,. que Leucoxylon. Boerb. Nardus, Pin. Sireae. Species. Rumpf. div. a Na»- — . de. Linn. quod. Graginis genus. AA Ochua. Theoph. Pyrus. Tourn, div. ab Ochua. Linüu, "que laberapita, Plum. — 06 | OJyra. Graec. Secale, Touran, div, ab 0Zyr rA Liam, Hur Mapira. Adan, FP 78 BOTANICA. 0fjris. Diefc, Cafra. Claf. div. ab Ofyri, Gmelin, que Nitraria. Schob, Paiderota. PIin, Chaerophyllum. "Tourn. div. a Pac: derota, Linn. 'quz Bonarota. Michel. Panax. "Theoph. Paflinaca, "Tourn. div, a. Panace, Linn, qui ZAraliaftrum. Vaill. Parthenium. Diofe. Matricariae Species, "Tour, div. a Parzbenio, Lium. quod Hyfleropboras. Vaillant. — Pafpalum. Hipp. Milium. "Tourn. div; Pafpalo Linn. quod Gramen mannae, C, Bab, Pbaca. Diofe. Ervi Species. Lim, div, a Phaca Linu. que Aftragaloides Tourz. Phafcum, "Theoph, Tremella. Dillen. div. a Phaíco Linn. quod Sphagni Species DZ/en, Phlox. Theoph. Lychnis. Tourn, div. a Phlox Linn. Phryma. Plin, Ferula, Tourn, div, a Phryma Linz, que Leptoftachya Miche, Phyteuna, Latin. Scabiofa. Tourn. div. a Pbyteuima Linz, que Rapunculus Tourz, —— Pelecinus, Diofc. corouillae Species Lzmn, div. a Pe- lecino Tourz, qui Di(Ierula Lzzz. aPentapetes Tbeopb. Quinquefolium. Tourn. div.a Pens | tapete Liz. qui Velaga Z4dazf.. | Peplis, Diefc. Tithymali Species. Tourn, div. a Pepli Linn. que Glaucoides Michel, ^. Picris. Diofc. Cicberium. Touran. div. à Picri Linn, |. que Hieraciaftrum Hei. RÓT ANICA] 19 - "Munuabuda JDiofc. Clinopodium. Tourn. divert, a Polycnemo Lius,. quod Camphorata Lole/. Polypremum. Plin, Valerianella. Tourn. div. a: Po- .. lypremo: Linn. quod Kl. leiera Adazf. Potos. Theoph, Tuberofa. Heifi, div. a Potos Liz. quod Tapanava Riupf. Prafum. Theoph. Marrubium. Tourn, div. a Prafio Linn. quod Levina Zldanf. Racoma, Plin. Centaurium. Comelin. div.a Racoma — Liun.qu& Ctoffopetalon Bram. Rhexia. Plin. Litbofpermum, Tourm, div, a Rhexia Linz. que Alifanus Pluk. | Rhododendros, Diofc, Nevium. Tourn. du: a ens. " dodendro Tin. quod Eg er Tourn. Samyda. Theoph. Betula, TourA. div. a Samy - Brown. qu£ Guidonia Lzmz, . | Sanguinaria. Plin, Polygonum. Tourn. div. à SM . guinaria LZzz. quz Belhaunofia Saracezm. — | Schinus Diofc. Piflaciae Species, Tourn. a a Schi». no Lizz, qui Molle C/yf- — Scorpiuros. Diofc, Heliotropium. Tourn. diy. aScor- piuro Lzzz, qui Scorpioides Tourn. j E E d Plin. Cruzetta, Locff, div. a. ve Liun,. | quz Vormia Adanf. | Sida Theoph. Nymplaea, Tourn, div, T i Sida Linn, P. que Abutilon Aicer. i b jo eh Theoph, dris. Linn. div. a a EE Linn. quod Bermundiana Tourn, Ur 3 4 US. , 90 IL bDvBtA- Szrychbnus. Diofc. Solanum. Tourn, div. a Strych- nos Lzs£, quod Genipa Tourn. Thelygonum. Theoph. Mercurialis. Tonrn. div. a 'TThelygono Lzz. quod Cynocrambe. Lazis. Tetragonin. Theoph. Evonymus, Tourm) div. a Te- tragonia Lizz. qua "Tetragonocargos Coricz, "dTridax.: "Theoph. Latfucae Species. "Tourn. div. a |. "Tvidax Linn. qui Bartoliza. Adanf. Zea, Divfc. Triticum. Tourn, div. a Zea. Linn, que Mays. Tourn, Sed & Aeaktbus, Recent, non eft Acanzbis, Acame tba, Plin, Diaofc. Cohunel£. "Apluda. Recent, erat olim Frumenti furfur, Aul. Gell. Ar&liumn, Rec. diverfum ab Ar&io Diofc. cui fe: sien Crimino parvo fimile, Byffus. Rec. fuit Linum Antiquorum, & quidem praltantior pars eiusdem, Marchandier. j Ciflus, Rec. Veterum Rofáe, vel Hederae Spe- cies, Svid. | Elvela. Rec. divería ab E/uel/a. Ciceron, ^ Evonyuius, Rec. Non Evonym. Theoph. cui fru&tus Sefami folliculo fimilis, & folia noxia Pe: - coribus. | Gladiolus. Rec. Erat Iréos Spec, Graec. d Hyás cintbus Coluuiell. Pallad. & Xyphium Diofe, Lotus, Rec. Non eft, Lorus Graec. Svid. Qui Wilian, | Mii ü * BOTANICA. $1 —Mirica. Rec. diverfa: :a Mirica Veterum, quz à Tawarix, Salmas, Svid. Serapion. Mellitis. Rec. Nomen arbitrarium: Sed cur non - Melitaena , quae vox exílat apud Dieofc, etfi Meliffam intelligat, aut. Meliffophyllon Latin. Apiaflrum aut Citraginem? | Oenaiirle, Rec. Graec. Flos Labrufcae. :Saimaf. ' feu Vitis. Svid. vel alia Plauta foliis Paffi- zacae & Semine. Azriplieis. Diefc, PMeum. Rec, Non QAscy Veterum, quod Eryos. phorum Linn, Vide Salmaf. : Et fic porro de aliis multis, quz enarrare longum nimis foret. Nomina Generica abfque fumma. neceffitate. mutari non debere Botanici omnes uno - . ere fatentur; ,Fecit tamen hoc Cl. zídane *, Jon. in his Generibus, — a Helonias Limn. | dbalon. Adanfon. : - Bulbotodium-——- — 4bandion. —— Cinud. — — z4bola. —— b JWiyr fine. — "Ageria. Mieux Orontium. —— — midtna, —— Orhonna.——'— Zriflotela. —— Tridax. . Jlartolina. —— Ptelea. : —— S EMuccin: — Pafferina. c Brluala. e Legi — Cd iin er of F — : 82 — 1L pvstA Aflevifcus, Lim. — Borikia. Adauf. Lepidium, ——.— Kandir. ——— Jia... - Carictera. -—— Trigonella. -——— Kentia. ———à Peplis. —— —— Chabrea, —— Blatria. —- Kolbia. -—— Protaed; ——- Con[carpos, ——— Subularia. ——- Konfama. -—— AMdia. -— . Dalukon, -—— "tamaniha, ——- — Dela.. ——— lvà. .-——— Denia, —— Guidia. —— Deffnia. ——— Dira. —— Da ——. CQuiphalea. —— Duchola. — Wonuigria, —— - Ertela. Axyrir, -—— —— Eurotia. ——— Züzania. -—-— Farbi. 9— Phlx, —— Fonna. -——^ dudryala. —— Fornfon. — Tini. —— Gillena. —— Phafcun. —— Green, Cliíhra. —— lunia; ——— Prafium.. ——' Loving. —— "Tetragonia. —— Ludoifia. — | Hypuum, —— Luida, -——- Ola. ——- — fMopira, —— Cecropia.. ——— Znbaia. ———— Bacharir. —— — Marfa. ——— Holofleum, — — Meira..—— Jimulus, ——— , AMonavia. — - Dracontium. —— Monflera. — " 4*3 4 | mr BOTANICA Conthrur. Lina. Nofi fa. Aion, Phyllis, ——- ^ Nobája. 9— dHoriinum. —— Pafna. —— Kiraathenuaim, —— ' Pigafetta. —— Glinur -——- Rolofa. —— diphalatur, —— — Sialigera. —— Peliir, o Seáld. ——— Hydimn, ——.. Senium. —— Verbefina. ——— — Tepium. —— Crap. —— ^ Tlpi ——^ — 'SWago. —- —— Pormia —— JLimeum. Bürmas. —Linftotia. —— Oriega. Loefl, Moria. T Clutia. Bowrh. .itora. ——— . E zdIndroface, d'ourn. dmada. Anim Conibrettnm. Loefl, sdetia. — Stukium. Brown. ihe 0 Zr&opur. Burman. Apradur, 2—e Leythir. Lorf, — Bergena, —— — Barbilus. Brown. Barola. ——— | Qo Plum. Campethia. —— " T Byffur. Michel — Karta, —— VE aids Donai. Coramnion. "a Nomiria Provincialia CONO inpol a [! | yy 1 | Zdan[onio, ; Uf : AKgypt. g. Zeilan. £6; B 20, Arabic. 12. |; Maür, r. . German. Ln as, 89. Bralil CRM Indica iR PAST i fs i s, " " 94. Il. »v51A Americ. I4. Ital, g. Turc. r. Gal. 4. ^ lapon. g. BDelg.2 Senegall$. Sinens. 2. Medogafs I. Offcina. s, . Perfic. 1. Celt. r. Óavan. I. . Alibi vero Provincialia nomina poflponit illis, quz a Botanieis introducta fuerunt, "cave. Linn. Pita. Americ, Zfnanas. Tourn. — Kapa-Tfiakka. Malabar, Berleria. Plum. — Colafo. Bram. Boerhaavia. Vaillant. —Talu-dama. Malab. Bauhinia. Plum. | Canfchenapou. IMalab. Jiferula. Linn, — Retau. Gall. Boletur. Tourn. —.Morille, Gall. Breynia, Plum, |. Badukka. Malab, Coriaría, Niffol. Redoul, Gall... Cafuarina. Rumpf. — .ifamara. Zfmboin. Cornufia, Plum. —Midi. Zeilau. - Digitalis. Tourn. — dralda. Hifpan. Douglaffa. Houff. — Afr mena, AMadegafr. - Durio. 4coft. | .Baran. Ind, KEmblika. Rumpf. —.Nilika-maram. Malab, Phantir. Ling. | Potha. Zeilan. Flageilaria. Lin. Panambu. JMalabar. - Genipa, Tourn. — Caniram. IMalab. Grevia. Linn. | Kouradi. Malab. ^ Guaiava. Tourm,. —Pela. Malab. Guudelia, Tourn, | -Hacub. Zirab. Jonfonia. /4danf. | Oubontri-Karib, Lobelia. Plum. i dene Zuilan. 039 VO — GUN S OONBELNLSM t UC BOTANICA $5 J"Hugonia. Lim. Modera-kanmi. Malab. Daphyfa. Iacquin. F ivefeca. beri Eaque ibfemet ER dum ait,— d'oilleurs ces moms changent tous ler jour: dans wne méme langue; non abolit les anciens, ot m voit naitre de nouveaux de-la la néce[té d'6- zablir une langue univer/elle. Praefat, p. CXXIV. & alibi denuo — «effe confufíon . des langues aura de fücheufes fuiter Ibid. p. CLXXII. " Cognomina Hominum Generibus inpofita ea lola legitima funt, de quibus conflat, Rem Herbariam. Opere Botanico, aut Invento quodam, illufiratam fuiffe ; ; Hinc fpuria cenfenda nomina, | CE UN M MOECENATYM Marr Cliffortia MBort bo- nia, Maurocenia, Fagonia, Swietenia, Phelypaea, Farnefia, &c. .AMICORYM, aliorumque, Bonarofa, Fran- ka, Blafa, Buccaferrea, Lauren- dia Papia, Ricia, Salviuia, Toz- | i aia, "quarta, Strumpfia, Lau- gieria, Morina ubrieta , Br lucia, &c. .— re * Reflant adhuc nomina inponenda «cio. . phyllis non paucis, quos inter 5 ilichius, "T'urraj Ginani, Covolo, JP er- eunifeleh, otis io Batara, cg Gry- * ud X E P '3 | ua 7» $6. Hi. »v5rA félini, Kaelpiri, Matani, Ii ke, uf. Caylus, Kuiphoff, Rufel, Hugues, B. flou, Pomst, Lochuer, Lecaan, Spon, lof. Jilin, Caufiberg,, douffon,. Kólcuter. Excludantur proterve Simiolz &'petulan- tes Satyri , Nomina Specifica eeivfalis, Dicta. fumme neceffaria, fanctiffime retinenda, cum, differeuitia pecifica dbafbnd non, debent, hzc enim incerta plerumque eft & inutabilis; Ex his qune funt | | je INSTRVCTIVA. V. T Drmislia Enneaphyllos. Loll, Orthis bifolia. 7Aal. - Lamium maculatum. C, Bauh Huypericum fupinum, Dodon, Cytifis incanus.. Gerard. Ploutago uniflora, Linn, - $- COMPARATIVA. V. g, Cyuoforthir | maior, media, minog, C. Bauh. Ornithopodium perpufillum, Lob]. Pojigonatumi Latifolium. Cl; ^ -Baifeium: Lenüfeifolio. Bellon. — | "dhyffum minimum. ourn, .. JBolichos alüflmus, Lim — / " * BOTANICA, $7 . S. ARBITRARIA.' V. B. wr] - Kerbafeum. Malc..& femina. C. Bauh. Qrobur Pannonicus. C/nf. Onobrychir altera. Dodon. Samolus Valerandi, I. Eau. * — Feronira alpina, Lim, nam & alie funt alpinz. ! - Lichen. 1.2. 3«. Lobel, — — Fonna a. e. i. 0. u. ba. be. bi. bo. bu. Zdauf. ..- Porrum fativum.. Plin. Chenopodium Henricus. Linn. Geranium Robertianum. . C. Bau. — Conyza Anthelmintica. Lom. Carduus Benedictus, Brunsfel. " Gratiola Monnieria, Jacquim, ———— AMillefolium ftratiotes, Cord. ' Zfparine Rubia. ] Mollugo. i Zdanf. - Galien Gallerion.| pr .. Galation. J oh ^. Quod idem ad Gallium Rubioidis n | Pii Molugo. [ Lim. | . Aparine&c) — Linnaei nomina trivialia gemuima 2982... — - -— Qmnium Spécierum T'ournefortiae, Randiae, Polemonii, Roelat, Cyno- carpi, Cefiri, Zichgranthet, Rau- -4pollfiae, Plumeriae , | Herniariae, .— Staplyllaeae, Boftllae, Malerniae, 28 JI. »v51A Sibbaldiae , | Pontederiat ,' Leuoii Uvulariae, Afphodeli, Frankeniae, Trillii, Petiveriae, Chlorae, Paffe- ringe, JBauhimiae, | "Trianthenuae, Royenae, Phuytolaccae, Mefembriyjan- ihemi (unica Specie excepta) Bal- lotae, Mollucellae, Dentariae, Uve- nae, Glyzirhizae, Pothor, Lonchi- — tis, Phafüi. Linnati nomina trivalia comparativa 1829. |. d. ME arbitraria "4601, SYNONIM A. Éx tam flupenda copia Synonymorum, quz in Botaüicorum libris paffun leguntur, qua- lia unquam Res Herbaria Íupfit incremen- ta* Quod ille primus invenerit, alter de- Ícripfcrit, quod ille hanc differentiam pro- pofuerit, alius autem aliam, quid inde difci- mus? Per plures annos in ampliffima| Bi- bliotheca defudandum illi eft, qui^indi- vidui cuiusque definitiones omnes — com- pillaré valuerit, ^ Laudo riNNAEvM, qui hoc non feci. Referatur Planta ad fuüdin Genus, proponatur ultima eius differentia & addatur brevis defcriptio ac figura per- . fecta, & hoc fufficiet, ad hoc ut Planta a .congeneribus diflingui poffit. — Jaim quilibet fere Scriptor nefcio quo gloriz - ' ardore percitus, nova nomina Plantis inpo- BOTANICA. 99 Rit, nova rerum difcrimina profert, ut in- utili gravata pondere, corruat eo certius iücepta domus. Rem Herbariam non perficiunt Nomina, fed 'obfervationes &' defcriptiones accurate, Sufficeret itaque cognitis . Speciebus addere «pauca Synonyma, ex iis Authoribus defum- pta, quz certiora earundem difcrimina no- bis reliquerunt, , TERMINOS Dubia circa terminos Artis -non pauca etiamnum vigent; en alique, Foliola floribus interpofita in Dracotephalo / &adfinibs — . "Hdanfon folia vocat Linnaeus. Bvatlear. involucrum éommune florüm inPalmis — — "ldanfon. F'agintm. Linnaeus Spafham. Anvolucéüm unicum, vel externum germinis aut ftyli in Paluiis iLiliaeeis, Orchidi- P Elaeagnis, Thymellaeis "Borife- "Helleboro, "Prollio; CMopyro. Rhaedis, Monotropa &cr mre M danfou. Calycem. — Linnaeus. Corollam. :XCalycem communem compefitarum ,"danfon. Corollam. — Linn. Involucrum. .. Involucri érminis fegmenta: tria s j 2 fat — dE | 1 rtu px jur ! Gotjnn. SW ! T . " r1 M à ' * 5 99. IL »vB1iA Partes eas floris, quas Nectaria vocat in Cher- leria, Helleboro, Narciffo, | Linn. - Petala dicuntur a Ludw. Rajo, "Adan, Afilopiadis Neclaria. Lii. filamenta vocat, "Adanf. ! Cucurbitatearum: fructus dicantur Poma & Linn. batcae ab. Zddanf. Capfula vocatur. Nux Quercina ab 4danf. Legumen | Colluteae a Tourn. . Bacca Raudiae & Sloangae a. Ludte - Pinguin. Dillen. ab A4danf. 2 —. Aux Hamemelis Laudi. Frubur illi, quos L/naeus apellat Drupar, L9 funt Bactae auf. Semina F ragariat, Rofae, "Alchumillae, Dry- adis, Pumbaginis, Labiatarum, & Rofa- gun. Sect. 2. capfulas eíle*eit Addanf. Se- mina vero nuda Linnaeus & alii, Semina 'erbenae. & adfinium, pro fru&u fimplici, in grana 2 - 4 cégdente habet | "danf. dLinnaeus confundit ideam Pomi & Baccz ' a Cucurbitaceir. — Pomi&Drapz in Eugenia. - Bacca in Crambe, Gronovia, Trientali &c. Capfula i in Geranio, Seminis in. Cerinths. Sd eii haec adfcribenus nifi temporum, is quibus omnia msfantur € abolentur, ini- . quitati. 1. Ban, BoTAN:CA. 91: In tanta opinionum varietate, in tanta ferum incertitudine , — quid ergo flatuendum? Claffes Plantarum efle Naturales docent AWufti, Lilinceae, Gromina ,. Umbelliferae, Labiatae, Cotmpofitae ; Hzc itaque quz- ryendz, detectis fpecierumg adfinitatibus, fe. cundum leges Naturz iudiciofe eruendas. A primo itaque germipationis, momento, usque ad perfectam. feminis maturitatem omnia obfervanda in quolibet individuo, .ut fic Pofteri materiem habeant pro ftabili di- ficio, Errabis enim, (i dixeris radices adeo: .diverfas, ab Authore Naturz incaffum con- * ditas, tot foliorum formas fruflra creatas, totque facies, rebus inpreílas nequaquam at. tendendas. Vidifti calyeem, petala; fiami. , na, flylos, fructum, & femen, an ideo putas te omnia vidiffe, qua ad flabiliendum Genus Naturale requiruntur? Nequaquam: Quz. libet pars Plantz fedulo examinanda; mo. dus naícendi, adolefcentia, nuptiarum, ge- flationis, partus, vitz tempora probe adno. tanda, fi vis noffe Naturam, | Sed hoe opus .. eft non unius hominis, non unius zvi.. Hinc - meceffitas characterum artificialium pre fta. - tuendis Generibus ea lege adfumptorum, ut non immifceantur v. g. Monoicz aut Dioi- .€x cum Hermaphroditis, non Monogyniz .. eum Polygynis, nec Monandrz cum Poly- andris Cum ergo methodus qualibet in« |» perfecta, & Ars de novo incipienda fit. LP Er af 5 ; ^ ] * , i LJ 92: oC AR DpwRPA Quaeritur v. Quomodo flirpesordinandz? ' Dividantur in Zribur denominandas a peti- tioribus Botanicis Tribus in Genfer. — . Genter in Familias. .Familige in Cohorter. Cohortes in Genera. Genera in. Ordiner. Ordiner in Species, v. g. "ARIEVS Tournefortii. Plantz.monocotyledones, quibus Fofia alterna, plerumque integerrima, bafi caulem amplexantia; Stamina non plura, quam /»gmenta aut foliola invo- lucri floralis fxpius fpeciofi; //yfi non . plures, quam locula fructus; //igma- £a non plura, quam flamina; Fruciur trilocularis. Genus I. Lilia, Indoles herbacea. Stamina tot, aut duplo pauciora, quam fcgmenta In- volucri floralis. Familia 1. Hypocarpia, f. Féidi fapetó, Cohors LI. Staminibus liberis, feu cuim - v foliolis involucri non cohzrentibus. Genus 1. luntus, Stamina 6. Stig- - mata - rd, 1. Capf loculis monofper- e mis. Juncus. Tourn. : TE Ord. 2. Cafp. loculis. polyfper- QE mis — Juncoides. Michi, ZAbama, addanf. — BOTANICA. 93. Genus 2. Spargauiu. Invol, foliola tot, quot flamina 5-6. Stigmata tot, quot funt locula fra- ctus monolperma. Tinten Mo- noici. | * Genus 3. V'eratrum. Ss matt tot, quot ]loculafructus.- .. | Ord. I. Capf. loculis Mn Triglochin. C. Bauh. Stheuchzeria , Linn. Ord. 2. Caf. polyfpermis. " Fratrum Tourn. Butonmur Tour H. [e 4« V'achendorfíz. Involucri foliola - ! * * inzqualia. Stamina tria, F achendo:fía. Linn. Coómmelina. Pium. Genus $. Tradofianfa: Stamina fex, . Stigma unum. — Ord. 1. Cor. penbpcE Aloe, Tourn, Tucca. Dillen, | Ord, 2. Cor. » polypetalis. | i T'radeftentia, Linn, Zcorus. Diofr. — : -— Phalangium, Tourn. e ZIntlericum. Theoph. |. Sila. Latin. ro 6. Lirium. Invol. campanulatum, 6 - phyllum: folio is omnibus vel alternis fulco neclareo ad bafum.- $4 ll Dv51A Ord. t. Stigmate unico. G/oriofa. Lii. Erythronium. Linn. Ord. 2. Stigmate trigono. Lilium. Royen. - Tulipa. Tourn. Ori ET .Stigonate trifido, Fritillaria. Lini. Uvularia, Br unfels. maur 9. Albitta, Invol. foliola fex: intes riobus ttibus emarginatis; Svid tria maiora. ZA lbuca, Lini Genus 8g, Medeola. Habitus] ficeior. Sta- mina fex, flyli tres. Capfule lo- - cula 1 -2, difperma, * AMedeola. Lini. NL Dioftokea. Plum. h .' Smilax. Tourn. ' Cokorr 1]. Staminibus cum Involucro 8o: rali cohzrentibus. Gens 9. [parágus. Bacca; loculís 1-2. Íperiis, Ord. x, Bacca imrmaculata, 4 Rufcus. Tour Zfparagus, Tour. JDrataena. lV/'andel, d Ord. 4. Baccamaculata dumimmatura, | . Convallaria, Lini. Genus 10. AMelanthiun, lavo. foliola , fex ftigmatà tria. -— — - ^ AMelanthuim Clayt, | &Hielonias, Linn. E & € * BOTANICA, * eg Genus 1 1. Crinum. Invol. fexfidum Stigs . matrifidum, Jphyllantes. Tourn, Ó Z !Iltrii: Linn. : Crinum. Linum. Gens, 1à. - Hlfium. Spatha univerfalis, Flores: umbellati. Stigma uni« cum Semiga angulofa, Odor fingulatis, acris, - Zl/fium. Half. Genus 13. Ornithogahim. Spatha nulla, Flores fpicati aut paniculati. In« vol. ftellatum, vel càmpanulas | tum. Ord. 1. Filanientis bafi latioribus. - Vwidika, "Adag. a Ifohodelus, "Tourn, j Ornithogalum. Lini Ord. 2. | Filamentis tenuibus: - Hupoxis. Éenzalm. Genus E4. Eiucint i Spatha communis; Invol. 6fiduin. Stigia fimplex g^ —. Hyacinthus. Linn, Pontederia Linn, Geni 1$. Büulboiodisn. [nvol foliola ..- unguibus longis connexis. Sty- li. tres: Bulbocodium. Linn. asdf II. Epicarpia. f. Froétü. infero, Cohors T. Staminibus ex Receptaculo. | Geni 16. - gave, Stigma trigonum, | V Agave, Linn, "i Haneroiillis Theoph, .96 ,IL pvBatA Genus Y7. Zfnaryjllis. Ynvol. folia tria, "Amaryllis, AAdanf..— Gmur 1g. cro ECRUNE Invol, folia, . aut feginenta fex, Stigma fi ss -plex. - 4&stokorion. Plin, Leutoion. Linn. - Cyanella, Royen, Gai r9. 4 diiramar.d Invol. folio- ^ *. ]a tria interiora bafi tubulofa. Stigmata 2 - 3. Genur 20. Tamus. Flores Dioici. Bac- ca difperma, — Z'amur. Tour. Genus 21. Ixia. Invol. foliolafex, non tubulofa. Stigmata tria. Ixia. Linn. Ferraria. Glcditfi Cohors 1T, Staminibus ex Involu-. cro. Geni 22. Polyanthes,. Invol, "ofosdi- * - buliforme; tubo incurvo. Sti- gma trifidum. Pofytünther, Linn, Genu: 23. Burmannia. -Invol. du plex; exterius trifidum, interius tri- Pom Stigmata tria. Burmannia. Liun, Genus 24. Narciffur. Ynvol. duplex: externum fol. 6. internum no- Rephylluis Navaiffus. Tours. Pancratium. Dillon. Genus BOTANICA 97 Ge 25. Gladiolus. Invol. ringensg^ fexfidum. Stam. 5. Stigma 4.-fi- dum, Gladiolus. "Tourn. Gems 26. Crorus. Invol. fegmnenta fex zqualia. Stigmata 3. Stam.3.- Crocur. Tourm. Genus 57. Coltkicm. Stam, 6, Styli * . tres. Capfulz 5 inflatz connexa, Colchimum. "Tourn. Gonurog. rir. Stigmata petaliformia. Stam. tria. Iris, Linn. JHoraea Miller. Genus 29. Falfonia. Stigmata Sex. Valfonia. Miller, Cohors 141, Staminibus ex Stylo, Genus 30. Berinsndiana. — « Berinumdiana. Tourn. GzNs If. Cannz, Folia ampla, enervia, Invol. Styli fim- plex vcl duplex, Íuperum, perfiflens. Sraimen unicum ex involucro, velplu. - ra ex receptaculo, ^ Origine flami- num, & fructu [xpius trilo loculari, ZLi- fiir adeo adfines funt, ut àb iis tota Claffe divelli non poffint. Funilia f. Genmine faminifero, Ord. 1. Spathacce. | Genus 31. «Mufa. Stigma unicum, | Bacca. - Maa. Linn. d Genur 32. Ravenala. Süginata fex. - Capfua, ^ — Rave aig. anf. 1 X G : $8 —' Il, DvgrtA- Ord. 2. Calyculatae, Get 33. Browelia, Petala tria, Stamiaa duplo plura. Broinelia. Linn. Fumilia ll. Ynvolucro interiore ftamini- fero, Ord. y. Stamine unico, * Geni 3a. dlipinia, Ínvol, externi Ícgmenta aut foliola duplo pau- ciora, quam fegmenta involucri interni. Capfula v. lijacca. Canaa, Linm. Zinonitun. Linn. Coflur. Plin, "lpiiia. Plum. JMaranta. Plum. Curcuma. Linn. Kaenpferia. Linn. | Thalia. Linn. Ord. 2. Staminibus tribus. — — oy Genus 55. Caratas. Bacca. T, | Caratas. Plum. Ord. 3. Staminibus fex. Genus 56. Pinguim, Involucrum internum trifidum, | Capfula. Pinguin. Dillen, Caraguata. 44danf. GENS Ill. Safyria. " ' . Folia liliacea, fcapos veginantia ut in » . Cofíó. Involucrum flyli unicum hexa- - ! i£ ; BOTANICA. 99 phyllum, irregulare. ^ Stamina: duo fiylo infidentia, Antherz nulia theca propria tecta. — Fructus inferus ut iu Cannir. Genus 37... Orchir.— $i tylus immobilis. Andere —pedicellatz — intra igdocula claufa. Genus 38. Ser apiat. Foveg binz anthe- ras foventes. Genur 39. Neetia.. Stylus bilabi atus: la. ji bio fuper antherifero; antherz pedi- cellas Gens 4o. Ophryr. Antherz infidentes laminz propriz. | Genur 41. Epidendron, Fructus longus, femina fphzrica fovens. (C0 Kpidendrum. Lim. Sic Fariilia CI. "Adanfonii 8- 9. IO. inunam confaent, Genera Eiusdem. IOI. qux eas ra con- - - flituant, & i . Linnaei 69. ad hanc Tribum pertinen. tfa redücentur ad Gen. 4r. Sic claf[es Fuagorum, Mufcorum, Graminum, Umbellatarum, Na, futiorum &erunt Genéra primaria divide in fecun- . daria, hzc in fpecies, & fic porro. . ce 2i Quomodo Eo y flatuen- 2 - "- - Genera funt Naiuralia, Aid Boo Princi- M US fole iL nvziaA pio nulla falus in arte fperari poteft, Liun. P.B. 132. Ea vero Struclura, fitus & proportio partium floris ac his ctus inprimis demonflrant; en exem« pla i. 2 RP Khan. Touvii. Cal, dent, 4. Petala 4s v; nulla, Stam.5, Styli 2 - 4. Daecz lo- cula 1 - 4. Sein. r. in fingulo loculo. Fryangilla. Tours. Cal; dent. s. Petala s. Stam, $. Styl. 1. Bacczloculaz. Sem, | 1. in fingulo loculo. "laternus. Tours. Cal, dent. s. Petala 5, Stam. $. Styl. 3. Bacczlocula 5. Sem. r. in fingulo loculo, Paliurns. Tourn.| Cal; dent, 5. Petala s. Stam, $. Styl.3. Bacczloc. 4. Sern. rz. in fingulo loculo. Ziziphus. Tourn, Cal. dent, s. Petala s. Stam. s. Styl, 4. Bacczxloc. 1, Sem, 1. bilocul. Inconftans ef! in ZAamno numerus flylo- rum r. Lims. Íemitrifidus Jibi locu. lorum baccz 2 -4. ddanf. Inconflans e(t in Frangu/a numerus ; locu- lorum -— 2. Zdanf. 3. Mihi. Semi- num 2. Zidanf, 2-3. Mihi 2. Ludw. Inconft.eftin Zizip honumerus Manat I. Ludw.2. Linum. ; : m BOTANICA. "RET e Fructus facculentus ia ZAasmo, Frangu- la, /faterno, Zizypho, ficcus in Pa- :- duo, jit Conílans in "omnibus eft: r. Ingenium frutefcens, 2. Flores plures fimul. 3. Numerus fegmentorum calycis, |. petalum &tlaminum idem 4 - 5. 4. Numerus naturalis ftigmatum & flaminum idem 2-4. s. Locula tot, quot femina, nifi unum przter naturam abortiat. 6. Calyx monophyllus dentatus. 7. Petalaparva,concava, (fi adfunt) e divifuris calycinis. - -. 8. Stamina ex eadem origine. Adfinitas proportione arithmetica cum P/uy» | | lica. Linn. harmonica cum caro. Plum. ! geometrica cum Zytt- M. ' — gtria. Locfl. |. 8. llfinr. PON M "Alfine. Linn. Cal. folia 5. Petala s. Stam. 5. FS Styli 3. Capf.locula r. Valvz 3. Semi- |^. —. . mà fubrotunda. AC ae — aPrenaria. Linn. Cal. folia . Petala s. | Stam, ro. Styli. Capf.locula t. Valvz 5. Semina reniformia. 4:63 102 JI pvng:A Sperzula. Rup. Cal. folia 5. Petala s. : Stam. 10. Styli 5. Capf. locula x. Valves. Semina fübglobofa, Holofieum. Dillen, Cal. folia 5. Petala 5. Stam. 3. Styli 3. Capf. locula 1. Valve 5. Semina fubrotunda. Sagina, Linm. Cal folia 4. Petala 4. . Stam. 4. Styli 2. Capf. locula :. Valvz 4. Semina fubrotunda. Morhringia, Liun, Cal.folia 4. Petala 4. Stam. g. Styli 2. Capf. locula 1. Valvi 4. Semina fubrotunda. Stellaria. Linn. Cal. folia s. Petala 5. Stam, r0. Styli 3. Capf. locula 1. valvz 6. Semina fubrotunda. Falaces not. Petala integra & bifida in "Al fime. Ad przíentia & deficientia in cadem. fpecie Saginae VM Procnmb. Staminum numerus diverfus in | 2 "Alfine & Sagina, Adanf. Characteres Generis Naturalis conftituunt: — I1. Radixfibrofa, gemmipara. ^ - 2. Folia oppofita, integra. 3. Calycis foliola caduca tot, quot petala. 4. Proportio partium floris & fru. . . €tus arithmetica inzqudlis, 5$. Styli pauciores ac petala, nec plures quam valvz fructus. BOTANICA, 103 6, Capfola unilocularis, polyfperma. 1. Semina fübrotunda. 9. Pecoribus gratiffimum pabulum. - Adfinitas Generis proportione arithmetica y xquali cum JLecea. & ufouia alernan- — ' te cum Ceraffjo. | 3. Sedum. | Numerus flaminum condidit Genera Craffulae, Sedi, A4nacampferos, Gowa- vae, Sempervivi. : Corolla monopetila —5, -— —Cotg-.. ledonir. ! * hexapetala — — df ermicu- " laris. Sexus genuit Genus Afhodiolae. —— Cum vero pro characlere generico non fufficere numerum doceant. — Half. Ludw. Bohn, nec fexum. Hall. "Adanf. : jm Sic fola proportio numerica & harmoni- partium floris & fructus, fquamulx (auci peclares. habitus fucculentus, funt notz, qux Genera hzc artificialia in . unicum naturale coniungent. Adfinitas Generis proxima cum Penthoro. "T Gron. ME A remotior cum. - Tillaza. | 7 W. sopa Rao - remotiffima a cum 7 víratt- j ; 5 uUo ) 7 ) T eg Yà, - Hauft, xà i 4t IO4 IL »vnt:A. 4. Gentiana., Cicendia. /Adanf. — Cal. dent. 4. Cor, - Íegm, 4. Stam. 4. Stigmat. 2. | Gentiana. Diofr. Cal. dent. ,.— Cor. fegm. 5. Stam. s. Stigmat, 5, J'retorbiza, Reneali. Cal. dent. 4, Cor. fegm. 4. Stam. 4. Stigm. 2. — Centauri min. Tourn. fol. $.. Cor. feg. s. Stam,s. Stigmat. 2. Dafgflephana. Renealm. dent. $.. Cor. fegm. s. Stain. $. Stigm. 2. Ciminalis. Adanj. | dent. 5. Cor.fegm. $ - IO. Stam: $,'Stigm. 2. Swertio. Lig. Cal.dent. s. Cor. fegm. $-ro.Stam. s. Stigmat. 2. Chlora. Reueali. fol. 8g. Cor. íegm. 8. Stam. 8. Stigmat, 4. —— Sabafia; Adanf. fol v2. Cor. fegm. 12. Stigm. 1-2- AMEAMMA Character. 1, Proportio Arithmetica zqua- | lis divifionum calycis, . eorollz & flaminum. Harmonica flaminumad fe-. ..- gmenta corollz. 2. Sügmata tot, quot valvz capfu- I, unilocularis, pólyfpermz. « 9. Semina in duos ordines difpofita. 4. Indoles herbacea. - Adfinitas primi gradus cum Chironia. Lin, fecundi gradus cum "Menyanths. d'ourn, * BOTANICA. 105 L? Cid : i Breynia. Plum. Capparis UAu dui Tapia, [Morrgrav, Flore Br Den fructu Capparis —— Capparis. Tourn. Tapiae flore, foa pe- - talis feffilibus. Morifonia, Iacquis, fructu Copper pe- "5 o talis Zzne. Hinc character Generis: 4. Jnvolucrum ftyli duplex... - 2, Stamina duplo certe plara. di Fructus unilocularis carnofus, fo. - Nens femina multa. 2M 6. MESPILVS. o sCratasgus. Latin, Cal. ge idus. Petala $, d Stamina multa - calyci infidentia, 22 7 Styli 1&2, fruéluscarnofusinferus, à nos Plin. Cal. s. fid. pet. s. flam. mult, cal.infid. Styli3- 4-5. fructus idem, "7 Wrefpilus. Linn. cal. 5. fid. pet. 5. "flam. — 1^ mult. calinfid.fiyli 1-5. froctusidem. , Pjru. Linn. cal's. fid. pet. s. flam. mult. "^ ealinfid. flylig.. fructus idem, gn o Azarolus fructu 5 -locul, loculis | moriófpermis, coniungit * ^ Mifpilum cam Pyro, Mu d Hsc characler Mefpili, — ^ I. indoles fructicofa aut arborea. 2, Calycina fegmenta & petala quina. G.5 106 IIL^"pw9mwrA 3. Stamina triplo certe plara, eni i2 inpofita, 4. Sy! nunquam pauciores, quam lemina. : $. Fructus carnofus, inferus.- Neceffitatem Generum Naturalium demon- ftrant I. driplaris media inter ATorocarpum & Corif/permunm. Peplis tetrandra media inter Chabream & "Zmunaniamn. Oriothera octovalvis media inter Cha- maenerium. & Quograin. Sicietenia mediainter Mediam & Toln- fouiam. Gladiolus undulatus medius inter Gía- diolum «& Ixiam, Sapiwum flor. Hippomaus, fructa Ia- . tropat. Lobclia Longiffora &. Lobeliae, frodiu Pl. Didynamae angiofp. Pforalaea Calyce Ebeni, alis Pforaícae. Sefamum 4ddanf. coniungens in unum Genus Craniolaviam, . MMartiniam anntiam, & Sefamum Indicum. Liu. $. Genera non pauca dubiis characteri- bus etiamnum infignita, v. g. Portulaca. Tourn. capfulam circum. - Íciffam & fílylos quatuor habet; - Portulara vero utraque larguimii - monogyna eft, & Capf. trivalvi, ..— L EB BOTANICA, 107 Achyronther loueta. Linn. hetmaphro- dita; Zdanf. polygama. | Niffolis Iacquin, alium fructum gerit, ac Niffolia Tourn. - Celafirus capiulam fovet Lian. baccam Ludi. Stylum t. Liun. trifidum Ludw. 1-3. Zdanf. Helouias trigyna. Linn. monogyna o Hdanf. t5 Columuca Plum. capfalifera Lina. bac cifera Ludi. YA eH. | Couocarpus Liun. apetalus, femine nu- . do; Jacquin Ípeciem habet penta- - petalam, capfula cruflacea. : Pteha tetranda, monogyna Liaum. octandra, trigyna Lud. Limmopeuce abfque calyce & corolla, ^o Linn. Gleditfth.. cal. bidentato Adanf. nulló & corolla alba Hail. Lobeliae Plum. drupam attribuit /danf, - fed Lobelia, longiflora larquim. capíulam gerit bilocularem, Lartia Loefl. petalis quinis, capfunilo- - eulari; fed Laetia apetala- Jacquin corolla caret, & gerit fructum car- nofum. | dud ) "Ariflolothia. Adanf. Staminibus fenis, "fed pentandras fpecies ^ habet Jacquin, A T Trewia hermaphrodita Linz. Monoi- A | ca4dasf, | "7 " —- 108 Il npvbPtA Combretum. Loefl,. Cal. dentibus qua: tuor, petalis quaternis, flam. octo, Semine uno Limw. Cal. fegmentis & petalis quinque, ftaminibus de- cem, fructu capfulari Zarquin. Caffjfha Drupa monofperma Lium., Capfula levi Zfdan/. Quaeritur 3. — Àn Nomina trivialia ne. ceffaria. Mihi non videntur; nam I. Arbitraria nihil docent. 2. Obfcura fupponunt alias cognitiones, quz a "Tyrone peti non poffunt. 5. Genuinacontinent ultimum difcrimen fpeciei a congeneribus, quod differen. tiam Ífpecificam conftituere debet, non nomen. 4. Nomina hxc danda varietatibus, non fpeciebus, quibus Creator adfignavit proprios characteres, in plerisque ad- huc ignotos, ideoque eruendos, abf. que vocabulis hifce nominalibus un- dequaque petitis. Characler eífentialis diflinguens invicem — Gentianas corollis octofidis, quas Stwer- diar Linnaeus appellat, in una nes cone fiflit in foliis perfoliatis. . . altera fpecie conf(ifl. in foliis quaternis. tertià" -— — —. —fltaminibus mm duodecim. BOTANICA |^ 199 Si itaque omina fint ceeTIANA perfolia- ia, quadrifolia, dodttamdra, tunc opus non erit differentia fpecifica, vel e |. - contra, nifi idem bis dicere velis] quod füperfluum. fane foret; - Quaeritur 4. Quid obfervandum circa defis | nitiones Specieruin. Cun finis Scientix Naturalis, fit siete | Individua; hzc vero in triplici Natu- rx Regno, 2€ prafertim Vegetabili, numerofiffima occurrant, fic, ut ad . horum éognitonem facilius pervenia- . mus; Profefforum induflria eo inpri-- inis dirigenda, ut characteres Specie« rum fiut: : | U t. Naturales, ^ Natura creata tof difcrimina rerum offendit, quot funt harum habitus, qualitates, radices, caules, folia, in ... floreícentiz, flores, fructus, femina; nec non tempora germinationis; . adolefcentiz , foecundationis, par- | tus, vitz, v. [4 x M ons cimicem olen. -. Orchis bulvis indivifis neétarii labio trifi | . do reflexo crenato: rornu brevi, peta- lis conniventibus,- Lin. |. esos apigriffünns. —.. - Cnicus caule diffufo, foliis finuato-denta- tis, Linn, 110 QUUENLTSTBUM BM Carduis maculatus. Card:tus foliis amplexicaulibus haflato- pinnatifidis fpino(is, calycibus aphyl. lis: fpinis canaliculatis duplicato- fpi- nofi. Linn, ^ Poa poft foenifecium florens. Poa panicula coarclsta, floribus pedun- culatis muticis, cont ole fubularis, foliis planis. Limnm. — Geutiana Vah fimbriatis. Gintiana corollis quadrifidis margine Cl» liatis. Lim. Pinus foliis 2 bifhdis. |. . Pinus Éoliis folitariis emarginatis, Lon. Gnuaphallium. alpinum ftellatum., Filago caule funpliciffimo, capitulo ter- mipali bracteis hirfutiffimis, radiato. Linn. Poljpodiwn radice dug. Polypodium frondibus y. PM pin- nis oblongis fubferratis, obtufis, radi- ce Íquamata, Jin. -. 4. Faciles. 6 dh Ni ymphara lutea. 7. Bauh. ! Numphaea foliis cordatis integerrimis, Ca. "|yce pentaphyllo maiore. Lm. Sedum. radice odore rofz." | Seduim foliis ferratis, tetrapetaluim , fexu difinétum. Hail. 2c RB ox - $0TANTCA, - III Geutiama: calyce ue plicis alato. | * — Gentiana coroliis quinquefidi:, hypocra- ; teriformibus , calycibus plica: cari- hatis. Lim. Hilleborur fore viridi. Helleborus «caule inulüfloro, foliofo, "n lis digitatis. Lin. . Difficile quidem. elt eiusmodi. characterem iniqualibet fpecie eruere, non t«men in- poffibile, duinmodo minori pertinacia pra» fixa foliorum flructurz, inflorelcentiz, aut aliz notz fingulari inbzrere, & ima. lori diligentia difzrimina rerum ulti 1nd, quacunque demum ea fuerint, pericrutari velimus. Cumque eiusmodi characteres effentiales ita fint conflituti, ut nulia.cul- . tura, nu llaque aeris ea caris inveri que- ant, non folum erunt naturales, f*d ctiain mutationibus minus obnoxii, ciim non tam facile detcgi poffit nova S pecies fimi- li proprietate donata, vel fi etiam detega- tur, differentia tamen Specifica adeo pro- jun nunquaim erit, ut fünt illz, quz in no- ' viffimis Botanicorum Scriptis paffim le- guntur, - Sit ergo differentia fpecifica . qualiscunque, dummodo naturas & faci- cilis, abíint tot ambages, tot Eiugones, c. qux fallaciam definitionis unice , produnt, -e quzque difcentibus maiores pariunt diffi- cultates, ac állz, quz nobis TOVRNEFOR- TIVS & BAVHINI FRATRES tradiderunt. d. I12 Il. bv5tA Quaeritur 5$. Quid agendum in pofterum in Re Herbaria. " Meo iudicio hzc precipue attendenda funt. | t. Defcribantur accuratiffime novz fpecies Plantarum, & fi quid novi inaliisoccur- rit, id fideliter proferatur, ut characte- res Generum certiores fiant. Quid opus eft, ob paucas Species Planta- rum, Floram conícribete, aut flerilem Catalogum przlo fubiicere, cuius no» vz obfervationes paucis paginis comi- plecli poffent? Quz utilia ac nova vi- dentur, ea breviter proponantur, abs- que ullo fyflematis prziudicio, ut fe- cit ZZillichinr & alii. 2. Novz Speciei defcriptioni addatur figura perfecta, Figura bona utiliffima eft, & individui J cognitionem reddit faciliorem prz fertim in Generibus, quz iultas fpe- cies complectuntur. Melius eft ta- men figuram nullam dare, quam malam. T A .. 8. Botanicus nimis credulus effe non debet. Hoc Univerfalifle przcipuum eft vitium, qui cum ea omnia, qux proponit, ipfe- met videre & examinare non poffit, aliis credere debet; ex quo fit, ut vel aliorum errores pro veris aflumere, vel fententiam toties mutare coactus fit, 8 OTANIC E 113 fita quoties vetiora didicerit, uhde foto tiis vniü$ operis, quse nimios »dumptus. pariunt Curiofis, | à Pince in horto colere ét vivas exami- , 4nare oportet. .. ^Halicisairi qui bonam defcriptio | em exficco. f pecimine fe traditüros arbitrantur. Si vive Plante fuos oc. - caltant characteres, quanto tuagis fic- /cm ? . Quitura. vero. docct, quss nam fiot ille proprietates, quz nulla | :- Climatis aut foli diverfitate anutantur queque: fake eligenda, ut certa Géne- rum & Specietum cognitio habeatur. $$. dnt terminis Botanicis fludendum clarita- ti, evitanda confullo. v.s. . Cols. Involucrum. Coroliz , Germinis; Styli, Staiminum. ^ — Corolla. involucrum fecundum Getmis | .. nis, Styli, Staminurm. ul - deflarium Involucruin tertium flyli aut * Staminum, diflinctum a prioribus, -Capfula ffictus ficcus, ines lemina continens, ANux. fructus ficeus non. dehifcens, nu. . . cleum fovens. - dBarca.. fractus fucculentus non dehifcens, T1 | femen continens, | e | Drupa. fructus fucculentus zon dehifcens, | nuctiifovens | s 6c I!4 Il. pv5tIA BOTANICA; P d Pom: fructus. fucculentus. non dehi- - Ícens, Capfulas f fovens, Semen emditiiebt ah novz Plantz flexilis . bus meinbranis 2 - 5. involutum. Nec cda ndi debet. | 1. Hadix cum Bulbo,. 2. Involucrim cum Setulis; Calyce, Íquamis &c. i 2. Folium cum Bractea, 4. Calyx cum Corolla, s. Neflarium cum Petalis. 6. Receptaculumi cum apice Germinis. 7. Batta cum Drupa. . 9. Pomum cum Bacca, 9. Drupa cum Capfula, 10, Cap[ulh cum Semine, 11. Z'aíva cum Operculo., 12. Semi cum Nuce. Infiorefcentia bene obfervanda. . Solitaria, Pauciflora, Spicata, Racemofa, Paniculata. Corymbofa, Umbella!ta, Capitata, E Inplorandus Principum favor, qui folus .- | Hifloriam — Naturalem. perficere & AT emendare poteft. , -— F os 3 ovs * NU E c 0r OBSERVATIONES . OECONOMICJE, & . Ww d | Obfervatio [. P De Lue Epidemica Mori albz. nno r76r. In Valle Auffugii (Jalfugana) LX Comitatus Tyrolenfis, ad,Vicum Maff. — ubi flagnantes Aqux fluvii renzat, & lacuum Levici & Caldonazzii, paladofum & infalubre | folum conflitaunt, vifz funt Mori quzdam, in ^ quibus unus alterve ex elatioribus ramis exfic«- catus apparuit. Res hzc nullius momenti vi-- debatur Agricolis, qui: mali exfoliationi, unde ' rudi tractatione raini fepe lzduntur, hoe vi- |. tium tribuebant. Verumtamen alio anno ez.— arbores omnino exficeatz funt, idemque ma« lum ad alios etiam propagatum omnes fere - eiusdem agri Moros intra quadriennium deva- - ftavit, Interea malum latius ferpens, in ea — . Regione tantam Mororum ftragem edicit, ut inter tot millenas, vix decima pars fupereflet. Jo t Yee . OBSERVATIONES 1:6 Peflifera hzc Lues non huius tantum Re: gionis, fed etiam Perginenfes, Roboretanas, Brixienfes, aliorumque locotum Moros depo- pulata efl; Morbi Symptomata hxc obfervas ta fuérunt. r, Exficcatio famü terminalis; 2. Deia & aliorum, | 3.. Denique trunci. 4. Corticis pars aliqua, vel tota eiusdém fubftans tia a6 emortuo lignó feparabatur in adultis ars boribus facillime, in iunioribus autem diffici- lius. $. Abfciffi rami tam aegrarum, quam, benevalentium, plorabafit humorem; liz tamen Anirus, ac ill. Nec tamen utilitatem aliquam hüimoris liu: ius efüuxus, arboribus adferebants peribant enim omnes abfque ullo difcrimine, imo licet ficciffima aeftas ariditatem fummam in perni- ciem frugam omnium intuliffet, nec ullum. tunc humorem flillarunt Mori, Morbus tamen . eadem Ímvitiz ubique invaluit; ubique eoss dem devaftavit. | Notandum támen r. Malo huic initiusob. | noxias fuiffe Moros, quz in hortis circa do: - mos & flerquilinia habitabant. 4. Annofio. ^ res, nec inoculatas facilius perüffe, ut & illas | quz in declivi & aridiore folo radices egetunt, —. Conflantiffime obfervatum fuit, integram : feriem arborum periiffe, quam primum unico morbo hoc aggreífa fuit, easque pariter emor-' : tuas, quz in eodem loco, unde emortux era« ^ n A |" DOECONOMICAE, 1893-5— dicat fuerunt, denuo plantatz funt. Humor uoque ex abfciffis ramis effluens, non inomni- bus erat idem, in nonnullis enim vifcidus erat & niger, in aliis vero aquofus idque Ízpius in iunioribus plantis, —. In emortuis & eradicatis arboribus vifa eft pars ilia radicis, quz maiorem cum arefacto ramulo communitatem habebat, multo magis. corrupta, modo vero nigra & fcatens vilcido . humore, modo vero minime corrupta & flui- do liquore turgens. | Non corruptz radices | erant albz, leviífimz & fuccis fis adeo ex- haufle, ut aér uno extremo inflatus ex alio tranfiret, ac' contentus humor facile expelli pollet . - Morbi hulus eaufam cenfent nonnulli effe defectum liquidi nutrientis natum ab annua | exfoliatione, przíertim circa folfüitium xíti-- - vum inflituta, quz debitam ramulorum nutri * tionem remoratur. — Verumtanten fi hzc ge-- nuina mali caufa foret, iam pridem lues hxc obfervari, & ubique abfque ullo difcrimine ap- - parere debuiffet, ubi Mori predicto modo & tempore cxfoliantur, quod tamen non contigit, ut ex ante dictis clare patet. - .. .Probabilius itaque videtur, morbum hunc 2 peculiari & Plantis hifce inprimis adverfa aéris conftitutione pendere, quz non folum mutritios fuccos depravat, fed & pefiferum 4 "e 44 118 II. ossER VATIONES virus inde exhalans fccum abripit, diffundit, ficque luem. eodem modo propagat, ac in contagiofis Animalium affectionibus paffum fieri folet, Ut malo huic inederi poffent, varia tenta- runt Incolzs Stratum ex faxis & fabulo fup- pofuerupt radicibus; teclw funt radices opti- mo fimo, modo puro, inodo vero cineribus aut calce viva mixto; exíciffa fuit pars aliqua ligni e trunco, vel ramis maioribus; feparatus ell cartex a ligno; avulfz denique radices, ab- fciffifque infectis repofitz: denuo in priore fo- vea; fed omnia hzc morbo levamen nullum attulerunt, | Princeps remedium fuit truncatio ramo- rum infectorum, vel emnium' ad truncum ufque, vel etiam trunci iplius ad inedium ufque. Sic plurimz arbores conlervatz funt, dum eparte refidua abfciíh trunci, novi rami. alio anno prodierunt, 0] In Diario líaliro "Tom. Y. p. 94. exflat fragmentum — Epiflohe ^ Comitis | Ludovici CHIZZOLA, Equitis Brixienfis, in qua de Lue hac Epideinica Íequentia leguntur: Si ved: la. Pianta divenire fparuta ed orrida, ingiollirfi le foglie, fectarfl à vami donde inoltrafi il male, e pa[jato dal tronca alle radici, manca ella final- mente e periste. — | Queffi Gelfi, oltre di mo- ffrare. nil afpekto d' effera intifihiti , avtam' * ,OECONOMICAE. Y19 Jfecchi ognuno diverfi v dmi , e fotto di e[f come da un" ulcera andava gemendo wm fiero tirante al £olor mero. Studiando. il Proprietario. de qe- defini tome rimetterli ,. peufo?. di fare preffo la detta ulcera aum dug lio Iungo quatro pollici, e largouno... llora y piante infeyme comincia- rouo a fradufare da tutte [a parti um infi- nita di umore e cijjato un tale trofudamento p fono perfettamente rime[jt. "Bimilem morbum in Ulmo Ont & defcripfit CL pv nmawrL in Phyf. de Zfrbr, 1. Part. LV, Ch. 3. p. 339. huncin modum: Une maladie plethorigue d'un autre genre, — JEn cherchant [a caufe de. cet accident je ap- | pergus, que l'écorce, s'étoit detachée du bois. — o QEattribue la perte de ces arbres à la five, ; laquelle Petant «portée eu trop grand» abon- ' dance entre [e bois. €7 [l'étrorte — — — Cette maladie peut-étre ragardée tomm ttn nícere gé- néral augue] il. paroit. qu'on pourroit- remedier - en trouvant [e moyen de dimiuuer la trop gran- de abondamce de [a feve; €7 cuff dams cette vut que j'ai fait à plufieurs Ormes de cette efpe- - £r der incifions ith d oat p gnam. à jurqu: 'au bois. De eodem morbo' Cl. AnAusowivs Famil. des Plantes, L.Part. p.$2.. hec habet: £e: : Choucrér ou -Ulceres coulans , font cer ouvertu- ; ^5 qus oti moinr grandes, FLpanaunn, £a e la SE i6 s TN " 120 lLossrfRvATLIONXES fur. fes /erbres, dont" l'érosce laiffe fuinier. de fos. fentes. méme. danz-iés tems. de fécheveffe. In. eve. fous la forme. d'une. cau. vouffe corrompue €7^. ivis tre ;- ceíte anie corrofive endomaje Íes-por« diss voifines, C9 fait que. le stal fe - communike. de proche en prothe. — -—.. korske: le mat: 9 eft que local, on i. vemedie facilement, ou. en. eonpatis la branche, fi. elle oft petite, ow ep. fai-: [aut une intifion jgurkau vif iout antour de, Pulcére,-57 [e vecouurant de bouze de ache ou. di hillons afujrtic avec-áe [a paille, ow par des, liens d'ofier, — Lovske [e eff géntral C repaudu, - dans toute la Plante, il via quére de vemede, ff 8207 ,prut-ére la transplaniation, dans unm, ter-. vein moins gras C7 mois amide, €7 der iuci-. fon: lougitudinales faites dan. "Pales jtr^. qu'au. bois. | M * Abfcifi ionem ramorum. in annos arbori. bus laudant etiam scaMgRsAHL. Iz, Hanburg. Ao Tom. X. p. 57. Obferoario H.- De Cultura Mori albz'i in Comi- tatus "Tyrolenfis, ea parte, qua * Italiz &nitima, (7.6 p» E Secülo uon minimus, ut ait PLINIVS. Hifl. Nat. L. 15. C. 24. fed plugniium i in &àr awbore wrenia profecerant, Hanc lieet: Athenienles, tefle PLVT ARCHO in Symp l7. L] OECONOMICAE. i21 C. 10. excindi prohibuerint, Veteribus tamen - ob incognitum cius ufum fere omnino negles Cam cffe noviinus, MEMOIR. D'INSCRIET, 4 Off. . V, p.228. nec certum eft hanc illam efle, de. qua in Metamorph. L, IV. loquitur ovinivsg | cum antiquorum jegay tam de arbore cuxas gares quam de circ? feu Rubo intelligi poflit, ut 'docuit sarwasivs in Fxerif. p. 328. Quidquid fit autem, hoc fane zvo ob leri- ci proventum, tanta copia ubique colitur, ut agros plurimas in fylvas mutaverit, cum luxui iowido iam tellus vix fufficiat. —— . Be cultura Mori iam Ícripta multa prod. ierunt, quz in Bibliotheca fua enumerat Ill. | 8 MÜNCHAUSEN. ac praterea exítant in Diario lic. lom.lL p.188. In nawsuzG. .MAGAaZ. 'lom. XXIV. p. 72. in BER- LINER MAGAZ. T.lip.367.&c. Iu scmwE-; DISCH. ABHANBL. Tom, VIL, p. xo. Tom.XV.. p.286. & "lom. XVI, p. 221. in ACT. S0C.- OECON, BERN. Á. 1764. pracipue vero in Ope. xibus Cl. pu Hawzr. Non ergo dida repe-' tere, fed unice ea adducere vifum eft, qua cir- €a culturam huius arboris, przedicdlis in locis * inpri mis obfervantur. — Morus alba propegatur taleis (Ital. Har-. — baie), & femine. , "aleae locantur in foffa bipedalis fere profunditatis,: & operiurtur . optimo fimo,.ac terra. pingui, Extremitates. — xamulorum € terra eductz íurfum clevantur, SEES cos Dou ERN HY * / 123 [lL'ogsEVATIONES & ita exérefcunt in arbufculas, quz a mino- ribus prodeuntibus ramulis fedulo purgandz, ne eorum iapediant incrementum. - Eligun- tur hic Mori fructu nigro, qui & citius vali. diores sgunt radices, ac intra unum vel duos annos tam craflos ramos efferunt, ut non fo- jum infitionem ferre, fed & in alium locum transferri queant, — Hoc fit in temperato & calidiore folo, non vero in umbrofo & frigi- diore in quo Morus nigra folia ferius. educit, eaque duriora & a Bombycum larvis mi. nus expetita; . nifi hoc vitium infitione cor- rigatur. Obfolevit vero methodus ifla, & Morus jam ubique feritur, maturis fructibus hunc in finem collectis, fabulo mixtis, & Martio aut Aprili Menfe hortenfi-fimo conditz, & fo- lis radiis magis expofite terrz | commiffis, - Natz Plantule non omnes, fed robufliores tantum, ebilioribus eradicatis relinquntur,. evülfisque interea interiacentibus herbis, digi- tis aut. cultro purgantur fzpe a ramulis, qui. e latere pullualut, His debitam flaturam ad. ptis infitio celebratur, quo tempore quzdam. prope radicem, alie in medio caulis, alis vero fuperius, nempe ad ramos truncari fo... lent, cum non omnes unum infitionis locum - exigant. Peracta infitione, elapfo uno alio- ve anno, in alium locum transferuntur, diu. tius enim quam par in natali folo relicta Plan. v OECONOMICAE 123 ta eam flaturam & formam nunquam acquis rit, ut illa, quz tempeflive patriam hamum deleruit. Mori latiore & corylaceo, ut aiurit, folio locabantur olim in declivibus, faxofisque. lo- cis, quas nunc fummo cum foenore cürato- rum fertilior terra tegit, quz enim prius quin- gentos aut fexcentos foliorum centenarios lar- giebatur, culta nunc in folo pingui, duplo maiorem eorum copiam fuppeditat. Cum -Arbufcula ex horto in sgrum transferenda eft, excavatur fovea autuimnali tempore, iux- tà telluris ingenium, plus minus profunda, Communis tamen fovez amplitudo illa: cen- fetur, cuius profunditas duos: pedes, . latitudo- "vero quinos aut fenos habet, Fovezx fundus tegitur rudiore fimo, cui inponitur Mari re- cens evulfa. radix, qux dein. undique tegitur humo fimo mixta. Plantatio hzc alio de- " mum anno Martio aut Aprili Menfe peragi- | tur, in iis locis inprimis, quz *ossribite vento minus Pipeline funt, Elapfi s duobus aut (ibus annis nimium - - luxuriüntes. ramulos refecat fapiens Agricola, í m I24 Ill. ogsERYA TIONES cum vero debitam (laturam adepta Planta eft, apus hoc fingulis octo aut decem annis reno- vatur, fic enim & citius excrefcunt, & copios fiffima optimaque folia producunt. po E In aridiore terra pofita. Morus, przfertim latifolia, cum adolevit, folia fen&m pauciora € minora, contra vero maiorem fructuum quantitatem largitur. In montanis frigidis- que locis vix intra annos triginta debitam fta» turam attingit, etfr folia proferat praflantio- ra, quz minores ecquidem, fed copiofiore, & nobiliore filo textos folliculos fubminiftrant, Non ergo calidior tantum, aut vitibus ornata terra, fed & frigidi montes Morum alere poffunt, du ADAM | Obfervatio HL. vid, Tabula, | Flore EE. aree L3 RM dg ar 5 o ant 4 - , E E | Quanti. Terrae conditio optima. Gr. 27. 2.1. T4 DN Gr. 27. Gr. 48. Jr Gr. 40. ij "Gr. 30. Gr; 48. flovefceutiae, Argillofo - hiuraofa, | Hum ofa. calcaria. . Humof5 - fabulofa e - algillofa. Humus calce et pauca argilla mixta, Hurmus fabulofa et ar. | gillacea. d Parafiticum Quercus, . Pini, Fagi, Huinofo-calcaria et ar- : gillofa. "n "Ad Pag. 124... Eo : : peau Obfcrv. Hil. ITA BVTA Offendens vofum Qaconomicumy Phy b yfrcums Chymicums Lignorum quorumdam indigeuorum ex tempore ELEGIT foliationisy flovefcentiae, Jrutifigationis ez Analyft. Gbymica. Obfervationes inflitutae Verno tempore: A0. 767» Miu. OUI V S NE EINEEMEGN NEEDS — ERE CURE MEER: r "Arbortr. Gemmatio. | | Poliatio. - | Floreften- | Fru&lfca- | "qua. : Oleum. | Cini ex | Cinir - ex |. Carbo. «. |Sal ex-Cay- Isi ex Car-| — Laccae*color, Quantitar.| Terrae conditio optima. 3 ; 2 tia. tio, - Ligno. Carbon. bone in igne boue in. igne . Xo : Ex Zvi ligni £ 32. " ' CHEGBUL tlaufo. | " Hurmgofo- fabulofa po- OE go [Aur campefire, April. 3.. | May. 1o: | April. ro. Sept. 15: du EE 3.3-gr.Io| 3.2. 5. r 5. 1x Gr. 2. (Gio cu Rofeus. - |. 1. gr.28- mo m P 3 z X | Albidus, fed! Aqua Harsofo: ealetti 2. |Herberis racemofa, — | April. ro: | May. 1o. | May. 23. Sepr.22. $32. $3. 3. 2.5. 4-22 ^ || 5, 1€. $.r. $n $-r-| Nullum. | Gr s. |per filtrum tranfiens3 I- g^ 26: MED DE RASA LIA UM í E n . 2. i'd Hune exigua. parte Argillae, " ; 3. | Cornis mafcula, lAprilas. | May. 6. | April. 3. Sspt. rr. 3. 1555: 15.23432:]|5 2: 2: 1. | 5: rz 5. I EUM Gr. to. Gr. 9 Fufus — |$ rgn$ Humofo:calcaria leuis. l : i3 : j jh Humofo-calcaria com- 4- | Cornus fanguinalis. April 29.| May 9. | May.e5, | Sept. 27. $:32. 5. 1. $ 7 i$&rgre245.rgn16 $1.83. Gniz. | Gr.g. Aue pa SM paélior, RA $. |Coryllus avellana. April: 1o, | April, 50. | Mart. 22. Sept. 22. $ 42. 5. I, 3:13: 5. 1&. 5.14 |$n22) Grg. Gr. 9. Pallide terreus, Gr. 38. | Mon et ar- : E gillofa. &. |Cratargur Osyacantha.| April. 16. | May. ro. | May. 18- | Sept. 16. $- 35 5.1.gr.55. 15.3. gr. $.|. 5. Iz- 5. I. eon Gr. 3. Nullum. Nigricans. Gr. so. Humofo - calcaria. "n n 235 ( » Humofo - i : 7. |Evonymur Vulg. April 15. | May.16. | Jun.2. | Sept. 21. $43. 5.1 5. 3 5.4 3. 2. Ea Gr. 9. Gr. 9. Albus. 5. I. gr. 10. nno Mu le E Pallide peclatus aqua 1 9. |Fraxcinur apetala. May. 5. | May. 18. | May; 30. | Sept. 25. $37» 31.gh49.|3.3.2.r| 5 5. I $. 1E Gr. 8. Gr, 6. per filtrum tranfiens| Gr. 38- Humofo-argillofa cum " carulea. pauca calce, : ^ ; |Intra bien-|Ex £. 3. Lini 4. 1. E DEN 1 Humofo -areillofa et g, |Juniperur com, May.8. |. Jum 8. | Jun: 15. nium, i 5 dà 1$ 5. a 5. r. 5. $ 2. Gr, 1. Gr. 1. Albus. LO edd um Tto : 1 | ee Humofo-caleariafpon- ——— vo. [Pinus Abies Apr. Yo. | May.15. | Jun 3o. | Sep. zo. | £. 35$ 1. 3-2 |3 2.3.1 5$. 1. |5.r.gr15. 5$ 1.2.53.| Gr 4. Gr. 2. Rubens. Gr. 31. umo esr pon. , Humus multa areilla E- 2: IS ics * : xr. |Pinu; Larix. April. ro. | May. x. | May. 2o. Septemb. 9.| 5. 32. 3. 2 »r : gr 2 ($n (S rgn7. S 13s 3. 24 Gr. a. Gra. f - Bufeponutér $n et calce mis , Humus pauca argilla et - & Aer Füfco- viol . | Gr. 4o s 12. |Pinu* Picea. May.a28. | Jun. r6. | Jun, 26. Sept. 30. 5.3.5 3 gr,10. 5. 4. gr- 40. 5. I. 3E $14. Gr. s. | Nullum. ufco- violaceus. 4 calce mixta, Y ; 4 pr : : 3 Gr. 41. | Humofo- calcaria mo» 13. |Pinur Íylveflris. April. 3o. ' May. 21. May. 30. Sept. 27. $315. 1.3.2. |3.2. 3. 2. 5. 1 5. 1 EAT Gr. 9 Gr. 8. Rubellus. r, 41 dice atgillul : : : Tee ^" : É Humofo- argillofa, te- x4. |Populus tremaula. April; 3. | May. zo: | May. 24. Jun. 21. | 4.35.3. 2, gr 26.1 $3.3. 2. | S. 1 5r |21:3.2.) Gr 7. Gr. 5. Pallide-ruber. — 5. r. gr. 28. E ] à : Hie ui | " P x Humofo-argillacea et 15. |Prunus Cerafus, April. rg. | May-14. | April. 22, Jun: zo. | $3. 3. 3. gr. 20 M do 5$. r $2 $13 c. 3 rn. 3 - calcaria. 2 Humus cum pauca cal- 16. |Prunus domeflic. April. rz. | April. 24. | May. r- Augufl. ag. £. 3 5.3.8035. 5.3. gr.25| 3 1á. EET £y 3! Gn s. Gr. 4. Caffeatus. Gr. 4 E 17. Pris Pomum, Aprili-xo. | April..28. | May. ra. 'Augull. 3o. £.3.3.2. £34. |rgrso| 5 1& |$ 1.2.2. a Gi. 30. Fufco-ruber. |3.1.gr.ro| Humofo: argillofa; 18. |Quercur Robur. May.'16. | Jun.a4- | Jun. r2, | Sept. 3o. | $- 33. 3. 1- ^ 497/53. 3. 1 5. 1. 5. 1 5$. 12.2-1) Gr. 4- Gr. 4. Albus. Gr. 27. Argillofo - humofa. 19: joe (Odio April.z5.| May-8. | Jun. 13. | Sept. za $4 8 ln 20. za "mis iav 5. £a. Gi. 5 Gr: s. Fufco- ruber. 5.1 Humofa. calcaria. ^ i corroliua, , l l ; 3 | z | Humofo-fabulofa et 20, |Salix purpurea, April; 6; | May:12. | Mart. 2o. | May 18. $. 2.5.3. 56. z.2. gr 34 3: T 5. T. $. 1, 3. 2.|O Gr. 3. Gr. 2. Albus, Gr. 27. algillofa " Jr . EA : ; j Humus calce et p: a1. ISanibuirdr nigra. April, r-|Aprihaa. | May.xo.| Juhrg. | $.1 5.5 2.2. | 8.2. 3 9|. 9 IE $ 1 24129] Gk.5s Gr. 4. Pallide ruber. Gr: 48: po pe H fabulofa et ar- 22. | Tilia Europaea. April. yo:| May.rg.| Jun. 3o. Auguí3o! 3.31 51 ^| $5.3 5. T. 5r | $3.1 Gr. 4. Gr. 3- Rofeus, : Gr. 40. EVO et ar. ) " Nh : , 3 c l X Gr.24o, | Parafiticum HOTCUS, . 23: iftum album. May.2o. | Jun. 12. | Jun. 22. |O&lob, a. Ex, 3. 3» ligni $. 132.2. gr. 12. 3. a2. 55x. $ 6. Gr. 5. Gr. 2. Albus. E39 Pini, 5m : * [o | rn A y 1 «49. | Humofo-calcaria et ar- 24. |Vitir Eabrufca. April. ro. May. 1o. | May. 2o. | Sept: 26. | ^ $-4. ge go. |S$a.gr1o| 3: $1 $. 1$ Grg: | Gr.7. Paliide tuber. " Gr. 4g : gillo(a DECONOMICAE, - 125 Florefeentia Plantarum climatis itidolem - prodit; 77/ia enim circa Cormial Carnioliaé. floret. quarta lunii; circa. Parifíor nona eiüse dem Menfis, in Avi Sueciae non ante ca- niculam; ergo dicitis in Zdufisiaco. Litterali tribus fere Menfibus longior eft; quam Upfaliat. Obfervatio temporis, quod intef nuptias Plantarum , harumque partium intercedit fume mam in Decoder adfert utilitatem, inde enim fnaturitas frufluum indubie ihng« tefcit. : Ligüum quo rhaiorem fovet aqux coz piam fovet eo foco culinati minüs aptuin eff. Cinis fertil litateih terrm. promovet, hire ütilis cognitio earum Plantarum; que maios rem eius sapin largiuntur. .- | Ex copia Salis alkalini e quolibet indivi: : duo prius educla, innotefcit eius aptitudo ad przparatiónem cinerum clavelltotum. — Multum intereft noffe ea ligna; que más: iorem aut minorem carbonum copiam lar: giuntur, LA ir — Lacee color denonficat tee M TE inflammabilis i intra Plantas, . | TR ;Necedlatido dn. Occonoiicis eft eddhitlo Soli, in. quo-individuum quodlibet felicius v ves geat & ubetiores fructus Tupptus "iy 126 Il. G8BsEVATIONES | Obfervatto- V. De Propagatione Sylvarum; - Ne propagantür v) Serendo novas arbores, J 2) Eostantum ignes carbonibus, aut lignis alendo, qui aliis comboflibilibus ntiliter fuften- tati non poffunt; 3) Evitando ea omnia, quz fegulateai Sylvi culturam impediunt. De his breviter actarus, non dogmata ex libris ex- Ícribam, fed ea uniceidicam, qux propria me docoit experientia, dé qux falus Patrix | poftulat, | '"Seminatio duplex, naturalis & artificialis, Prima preflantior, utilior, nunquam negligens. da, immatura enim femina idonez tefrz coitus amittit, multiplicat arbores fumma. facilitate, nihilque ab humana petit induflria , nifi ut germina eiiciat inutilia, aut. male diffufa pru- denter difponat. Non ergo arboribus terra omnino dudanda qux nova caret fobole, non, czfarum' ruina, mactanda progenies, nec oc- cidenda animalia, quz difcerptis flrobilis, dif [. Z feminant Pinos. . Artificialis Sylvarum propagatio exigit fe- nien maturum, ferendum in loco idoneo de- bito modo ac tempore. — Pimus foliis folita- ' yir fubulatis mucronatir, laevibus bifariam verfi. LiiNN. Syfl. Nat. p. 633. qux Picea - XATTHIOL. p.102. Semina maiora & hye- | OECONOMICAE. 127 "n" me decidua ptoducit, qux ideo ante diem D. JMartini legenda, abíciffis in arbore firobilis, qui in calido loco, abfcedentibus fquamis, femi. na emittunt alio vere ferenda una cum adnatis tunicis, vel etiam abfque, hifce, poftquam li. eneis levibusque piflillis fubiecta & hordei ad inflar ab iisdem membranis feparata. fuerunt, Pinus folis folitariis &marginatir xiNN. l. c. p. 632. feu Zeier femina. 1. Bautt. Hifl. I, P. 2. p.231. quz riNvs foliir folitariis, planis, pee Ginatis, emarginatit. ALL. Helv. 1652, firo- bilos hyeme claufos habet, colligendos ideo a. die D. Martini usque ad zgpirnoctium vernum, quo elapfo abícedentes fquams latentia femi- na effundunt, | n. - Drtups quércinz miaiores, ponderofiores, & ad fufcum colorem accedentes colliguntur fub finem zílatis, aut initio antumni, & fira» tutn fupra ftratum in arena ficca repofitz hyeme fervantar. — Verno temporc alterius arni, poft- quam folum aratro aut roflro fractum fuit; dru- pauna poft aliam, pedali fere diftantia fulco inponitur & terra tegitur, inflrata dein calce, fu-. ligine, vel fimo equino, ne fructus a muribus extrahi aut lxdi poffint; Quidam folent vere eius anni, quo Drupz leguntur, arare terram, in ea ferere avenam, auturhno hunc agrum de- nuo aratro revolvere, alio vero anno Aprili menfe ferere glandes, ' Vidi etam, qui ter- rai, Íi fabulofa nimis &.arida. fuerat, ante- - Mn / 129 llLDosseRvATIONES " quam Drupas exciperet, aqua humedtabant, aut easdém prius infundebant in aqua per horas aliquot qui merhodus vel idco leudárida; cum Certo cotiflet, eos fructus non antea educere Íuàs cotyledones, ac,gadix valida, ramofa; ad pedálem fere longitudinei intra terram pere pendiculariter fefe dimiferit, & cum a vigore huius radicis pérideat felix vegetaiio nova Plan- tz, interefl omnino, ut terre nimia foliditas non folum repetita aratione, fed & infperfa aquá omni modo corrigatur, ut radix eam fas cile penetrare & libere augeri poflit. £0 Cum Semina Pini Íerenda, locus .áutum.« tio arandus, hyeme in hoc flatu relinquendus, dein alio anno, Aprili aut Maio M. inflituen- da feminatio eft; Abfoluto hoc opere femi: na mufco tependa, & locus fepe muniendus, ne plantz ab animalibus conteri & Idi queant; —— Abies UZ'viffs anne) aiant' magis humis da loca, idi quibus etiatn Picea (.Roziz T'aime) facile crefcit, fed cum nimiam huinidi co- piam attrahit, unde.ligaum inde corrumpitur & cariem contralit, fic ferenda potius in folo minus huraido, hiumofo, fertili; |. Situm quod attinet, hic fare attendendus eft; £um nemora non in omni loco eadem capiant incrementa; obfervavi enim x) Ligna magisdu- iabilia in is fylvis, que folis ortum refpiciunt; XN ^A ORCONOMICARE 129 « que planiiem occupant minime paludo- fam; 2) Sabulofum folum dare Lignum 'mi- nus tenax, argillofum vero ponderofius & lon- gioris$ vi, 3. Septemtrionalia latera ac bafes montium elatiores przeflantioresque arbores - "lere, ac fuperiora eorundem loca. - Alter nemora propagandi. modus confiflit in evitanda confumptione lignorum, ubi alia - corpora inflammabilia eundem prz(lant effe- ctum. Montes noflros copiofo carbone fof- fili, noflrasque paludes uberrima optimaque. turfa Natura ditavit, quid ergo nos retinet, quin pro uftione calcis & laterum, pre evapo- ratione lixiviorum falinorum, & pro focis culi- . narik ac domeflicis, fabterraneis hifce Sylvis utamur? prn. .— Prater hec immenfam arborum copiam quotannis devaftant Fornaces domeflicz male conflructz, ^ Lignea Tuguria, JEdificia, fcan- dulis tecta, Fociculinares, Tegumenta domo- tum trabium inutili gravata. pondere, Fodins ferrariz, Artificum officinz, unde ligna com- buflibilia quotannis rariora ae pretiofiora do- lent ubique cives, Nd - Denique regularem Sylvi culturamin Provin. ciis nofirisinpediunt inprimis Doliarii, Scandula- tii (Schindelmacher), Paflores, Picis collecto- . xes, Ruflicorum arbitria, & terebratio Betul« ac.. 1 eL Ü j * * 430 ll.oBSERVATIONESs .Aceris. «Ingens copia doliorum. vaforumque Jigneorum paratur in Ducatu Carnioliae, quo- rum maxima pars partim - Z'ergeffum , partitn vero Goriziami, indeque ulterius quotannis transferri folet, | Commercium hoc. omniao laudandum eft, quoties ligna ad hunc fipemne- eeífaria ceduntur in fylva JBirubaum, cirea Loitfch, Raifuuzs, Zirknitz & Gottftheg , ubi nemora vaítiffimna occurrunt, quz nullam aliam incolis adferunt utilitatem &. commoda latronibus latibula przbent, fummo viatorum é& commercii noflri damno. Cum vero non folum in Carnuiolia media, fed etiam fuperiore *iusmodi vafa parentur, ubi Sylva rariores ad publicos ufus | refervari deberent, optandum lane foret, ut Domipia tantam Doliariorum copiam minime tolerarent, qui & prazflantio- res arbores eligunt & fxpe plures lzdunt. ác defiruunt, antequam fuis operibus aptam. in- veneriat. | 4s is ey CMS TD » X* * ldem dicendum de illis qui Ícandulas in fylvis conficiunt hon procul. ab oppidis, urbi- bus & fodinis; ;non folum enim nemora de- probabilem in modum devaflant, fed & domi. cilia incendiis & reparationibus magis. expo. nunt, idque €o certius, quo rbinor fueritdon- gitudo eiusmodi fcandularum, .. que maio. reih clavorum —lignorumque | copia. ; fee. quit. ^ Utinam Principum; fumma. po- ^ kx : "E i "S : LN e f) 0BCONOMICAE, 431 eflag" TM lianc edificandi. 'éonfuetudi. fieih peritus ' abrogaret, inviolabili^lege lata, ut/Dónmaüs rurales ac folitetiz flramire,: :nggre- gatéwero in oppidis & urbibus Schiflo, aut — Jatéribus obtegantur; ^obfl cictis interea: fztindul v Jrss;ut non alias se. tripedales in iis. fylvis "éonficiant, quz nullis aliis ufibus vida a —€— toribus lidicat fuerunt. SACO T dps fecuris sino diie inprimis ine fif eft, ut & eoram: pecora, qui -nafcentes. | plantulas conterunt, ac ura com gemmis omni: no devaflant, ^ Nec minus illi; iqui picem colli. ceünt fylvaram obflant incrementis; dum corici gat ligno lethalia fepe: volnera infligunt. (Rue fticorouy- arbitria hác etiam referenda; qui tem in propriis, quam commuuibus fylvis qnolibet. : aüni tempore & Hine ullo: lignorum. difcris' niínej qux fibi placent, aut obvia quxque fe. cant, deftruunt, devaflant, pesfertim fiin fün-" do alieno, nec proprio, eden Tisi fixe. ' : rint. A j ies verna: Vsutiinacin Petolaoi &- Veit Aplictibus x noceat, nallum: eftdubium;Pluri.. — ma enir, vafa. in'cottice, ligno; medula inde. . lzduntur, fücci nutriti flagnantes& acriex di... — . laceratis "utriculis estravafato* mixti alienam i ul indolein contrahiur t; ünde. inpedita: nain f d & mo | ots denique. mo wi sues! 4 sch udenv AA. drei eura ctt. ) o P A ut: uo Ia ^ " PET t : M * 131 IlL OzsZRYATIONIS ES I" L 4 a ' "1 ; ; . Obfervatio . V. be De Agricultura Carnioliz. -— — Tr Carniolia Superiore ccrealia hyemalia^an- te arationem, circa Labacum autem peracta demum aratione; feruntur. ; Aratrum conflat vomere & cultro; vomer pondus habet quatuor librarum, culter vero trium. — Aratio-& lier- picatio unicó equo inflituitur, & ea quidem ia, ut campus non zqualiter; fed: in fpatia convexa, determinare latitudinis, undulatim» dividatur, ^ Areas hafce Incolz vocant Pif- faüg; quz in Carniolia fuperiore conflant ful-. cis quatuor, circa Labacus: vero tribus, Arez. hz hunc in modum paraniur: — Arator fulcat E $ ur. ;35n5 ^ "m 3 CE terram in loco. | r T *ü É : os seta SENRR & revolvit in loco r. dein pergit ad..locum 2. & terram vertit aratro verfus 4 inde a: zad . 4, deniquea 7 ad 4. In. agro, cuius longitudo: erat centum paffuum fexpedalium, latitudo vero decem, vidi intra horz minutum fulcam upuia cum dimidio abfolutum, intra horam deeem areas ex(iruétes, intra trihorium. autem totum . sgrum aratam, herpicatam fatamque. Pofl. quam Ruflicus difperfit femina fupra dictas: areas, feorfin alia denuo fpargit in valleculis . ántermediis 1m hoc agro íati funt modii. "GMéhring ) tte$ tritici, cum pingue ac fertile x TANG (O05CONOMICAE — 133 folum effet, alibi vero ubi, terra minus foe- cunda eít modius unicus cum dimidio in tali fpatio feri folet. | Modius Tritici in hac Re- gione quadraginta fex librarum pondus rarif- fime excedit, | | -.In Carniolia media primo anno feritur Fa- £opyrum. in agro. prius flercorato; fecundo anno "Triticum . vel. Hordeum abíque fimo; tertio Avena fine fimo, quarto: Milium pari- ter abíque fimo, vel Hordeum inflituta prius Stercoratione , quinto "Irifolium | una cum - "Avena, quod per biennium in agro relinqui- tur;: Septimo anno feritur Miliui fine fimo; óclavo vero denuo Fagopyrum, dein riti " éum, ut ante dictum. Hoc ordine mutato vix quidquain terra profert; cum enim pau-- perie preffr Agricole tot Animalia emere & — alere nequeant, quot ad annuam ant.biennem - agrorum: ftercorationem effent neceffaria,. it - eas frupes ferere coacti funt, quz vel: minus exhauriunt terram, vel radicibus fuis marces- centibus inferviunt loco: fimi. * Sic etiam in. Anglia poft-Trifoliim feritur Triticum abfque previa. ftercoratione, tum radix Trifolii eun- - wb ac fimus quilibet, praílet effectum. - iri. : UE e e a In Lars Zirdiixenfi, colligitór Scirpusla- — queis adhue recens & dar Equisloco ifo. — JM. Figopyumin dae Repone cofofeco, " ds UE M 2 à . : * jen | ve EMT ; "AX OA kC ace i^ I d L4 LOWE NC . à € à Nu ues Em £s deas. - E -— ^ P * yt F4 134. Il. OsspRvATIORNES tar fngehti rei Apiarie e: axe! C Ruflici pines & polentam Sfertz dictam con«- ficiunt, Serantur efiam paffin circa S. Más finu & alibi... Drupz Quercing ob defe-: ctm flaminis, quem in finem etiam ) Pici ridis Aiit folis, pl urimii utuntur, ad i^» | Ur. res: agraria i in hac Provincia promoyea-. tur; meceffz efl. 1) ut Fruges non exponantur; d agris cohzicite. cancellis ilis, quos. "ryfen. Tutols vocant, in. quibus. femina ab Asibus, muribus, ventis, luviis, ac "latrociniis. libera" ; defirui & la befattari poffunt. ^ 2) Ut Páludes qua fecti em terram alunt, ex(iccentur, colan-' : turjue; 3) Ut fervetur. debita. Bsogposte in. ter prata, remora & arva. 4) Ut poffint, kericola" "Teuces. fuas "liberrime , quocut pretio «& abicinque demum divendere,. 33Ut-. n dntéoducatur Uus Margarum,. quibus. Regia. . . ubique dives. [d $ ME Toitauy fit fubgitis fervitutes fuas "aifimalibus: aut | pecunia. Ber ^ rey tunc prafertim,. eum: agros. AM ; . letetes.- Tos & fru/tus tgrra colligere: ;oportét.... 7 Uds. flicorum. fili ab sieun, litteraria e arceantur, $8). Ut. Curatores. Beda vd M" Hiflotia naturali .ettam: verfati; vuralém:oeco- | -nomi:«m Agsicolas doccantz ij :9);Ut. in igpline: ; | ércfcens reütnvigantiam; otiofarum.. perti icorum. n6mérus miguatür veas | o fear inuB(Htas fpes" evaflent; Wn x e P lüboriofis les, id lonis " ia 7 NS La .98CÓNO.MLCAE : 135. fint, 0) Ut.etiam Societates nofirz Oeco-' nomica: dua. -Acla: Literaria Typhis ^ come PES dn - Aie Obférvatio JT. s . De Pafcuis commiuriibus. (Q uxíi n fuit olim, & nunc etiam; an Pafcua. communia toleranda, vcl. divi-- denda inter Colonos, quibus. ius competit animalia fua ad ea loto! mittendi, "Non éffe- toleranda & divifionem inflitnendam pleri. que arbitrantur. Ego vero, quid hac dcfu-- : » fentiam, paucis exponam, : 3 8d -Pafcua hzc eum in finem flabilità (dnt, ut pauperiores. Agricolz, animalia fiecctiruidit- colendis agris neceffaria facilius alere & edu- caré. poffint, Iam vero loca hzc. dividantur; vix centefima pars. fundi obtinget pauperi, A qu£ neceffarium fuis Bobus. pabulum. dare non poterit, Aiunt quidem cultura opus effe é indüllria; fed; quomodo. colet agrum Ru- flicus pauperie . preffus ? ? quo. alimento fu- fléntabit animalia eousque ,. "donec fata femi-. . pna in plantas excreverint?- quo fimo terrani. ^ condet? qua certitudine pecoribus. fuis ngeefo s Rd pabulum. quotannis promittet? We in : rei T » Urania, Tranfylvania, Hungaria, Croa-. ; fas; pe Wdoncle ue —— Pros. Am LE 4 TORTE! :56. llLossERVATIONES: vincie, tam numerofos Boves, Equos & Sues, folis foie communibus paícuis enutriunt. His ipfis debet Hifpania & ivl tam fe- licem ovium culturam. | nid Qui temperatam habitant Regionem pa- cus fae hyeme concedunt illis, qui, montana & frigida loca degunt, & hi Iu o animalia excipiunt (late e Regione temperata. Divi- daptur iam.pafcua, peribit fübito tam utilis :-Harimonia | cum irreparabili damno rürdlis Oeconomiz. Paftiz! 135: furit/loca paludofa, dérelicha ac (lcrilia, - enm. iti dies 'erefcens hominum numerus ferüliórem tcrram in prata, caripos, hortosque invtaverit. Quid iam boni a, cultu- ra eidsimodi (erratum expectandum. efi? n. . ne qui egros. finunt fordefcere, ,qui inarat am ' | roxim per annos telluzem. relinquunt, P Pp fne im rivolum non derivant in. prata, fabulol m nitiem, flerilei- paludem, & aquz. lipsum ' argillam murabunt i n lhomum fertilem, : ac la- borum fama tenacitate. vitia Niture. cór- E dr ig is 994 Din , dcs Vive bid 14 e [E & prafi T : alimentum an imalibus fü; ppeditant, quam. fic- xx ferro mactatz. M recentibus alpium.- pei Xe Men enutritus lange fortior 26 | ue tc ayepce*woMICEE 139 pirigüior»evadir, ac per — - no in ftalla faturatis.: Itn i M . .Unicus homo. .cuftodit. gregem in. pà jdfcuis, quam plures iidemque expertiífimi- -enutrire: debent in flallis, Verumtamen, ubinam fer- .A0s adeo ' expertos, adeoque fidos inveniét Ru- »flicus ? '"unde: media ad educendos hofte. lia mines? D OVAREC j3u. «m $ MI x. dae facilius efi vitulos ipfim A : "quam bovem emere pro agri . cultu eumqus toto fere anno empto foeno nutrire ? dus e VE M gratiffimus. ne funt me eh & molle gramen, vs vicina pa- bd proferunt. Pat sancii ves d AR Ux his patet. pafcua co communia | non "adeo e contemnenda, ut quidam. putant... Jan dr terrarum. id licet agere, quod licuit Angl isant Batavis, Res agraria non quotun- lam n fed omnium "hominum. commoda - pe- - amovere debet, nec ulla regula fine exceptione ) "efi, "Praflaret. fane, t me. : iudice, juxta Naturam . cuique Animalium ies proprium X iuxta 158 Il..ossERVATIONES |'Obfercatia VIIGria 3H De vario Robore Abiccni Ligni, Vas ima prima. Martii tres arbores eadem die excifz. ad me delatz funt, nullo vitio. nodisque deturpatz, - ^ Princ diameter erat Ped, 15. S c Seundas —— e ORAN Pins Tertiae m s m E E bafi culusque iuxta longitudinem fibrarum . lignearum, tres partes cautiffime feparavi, . & quidem unam in fuperficie, aliam. e me- "día fubftantiz lignez, ; alteram. vero rope .3nedulam,; feu centrum arboris... | Portion Wei rg erat. Ine, $2 ob. Jantudoi' 7 "NU E eid Offfities ^os 0T? ^ ac in 'nitlio adpendi pondus, & auxi 'eous- "donec frangeretur; Sic obfervavi. - Arbor primae Portionetn rz, fra&am a Pon- | i dere (8. 50. Unc. 4. Dr... TAMN - Port. 24. fractam a pondere. i ois M (8. $1. Unc. 3. Dr. 2, 110 les. 9 | Por d fractam. a pondere h Ex s. — ' ff. 37. Unc. ig Dr. 5; Tally tm Secunda Pore r. frac a pondere. [ifa Wo bra E: 39 9 6o wh "on Potts d J fracl. a gender (5 8. a7. Unc 14. Dr;7. Port. 3. fractam a pondere (8. $6. Unc, 1. Dr.1. | OECONOMICA 135. Arboris Turtiar Port r. fessi a | pondere EN LEO se iit Port. 2. irati 4 pondere mi EE 2) 07 $8754. Unc. r.:Dr. 2. CEREL I s '. Port 3. fractam a pondere WE X8 38- Unc. r. Dr. 2. Portionum dictarum pondera. liec erant |. | sper deni port. 1. ponderab. Dr.2.gr. 3r. | port. 2. pond. Dr.2. gr.50..- port. 3. pond. Dr.2. gr. 20. i eiii port. 1. pond. Dr. 1. gr. 46. | E Tk | pert. 2. pond. :Dr, 25g. da or oot pert 3. pond. Dr. a. or Ut Tertius port. r. pond.. Dr.2. "a x. ^ port:2. pond. — Dr. 2. gr.2o. port, 3. pond. : Dr.2: E IO. Poft diesiquatiór erat pondus " MEUS j Arboris Eus "oes Ij pond: Dr.2. gr. A ^ "ieUOS (ck hM OUO X D. DENS En WE portio dt à Hey T iod . Secundae, port. 1... o Dr 1. gr. 39.. WT a -s/ SPERA, Dro Br go. pad PE pot.3.-- : Dra. gr. 7. — Tertiae port:. — Dre.r.gr. 44- SORIA t port. Li De. 2.:gr.1 5. "c Dra: gri. à Ex. chis pate Prio. Licqiin- prope corticem bilibus effe ac in medio, & gei oe j^ prope i medulami eiusque Biliras | e á P amedule | proximas fortióres ' 49M E^ effe itis; Ne : in circumferen-- "dp. Mgr ciusdem collocati funt. 140 Ill, ossEvATIONES Secundo. Yd ipfum eo fortius effe, que annofius & e contra." " Js : «EET LS ^4 221.1 E Be « Tertio. lunioris ligni fibras Tapérfi- cinas medulz., ! . Unde facilis refponfio ad hzc quzfita; Cur Lignum adolefcens iu E Cur. . lignez res in tectis & domibus quzdam ci. tius, & quzdam ferius putrefcant? Cur At- bores modo in hoc, modo vero in alio loco cariemcontrabant ? Quo anni tempore ligna pro xdificiis & fodinis cedi debeant? An praflet trabes minores. in teclis . dium . (Spürhàlzer) ex integra arbore, vel ex ma- jore in partes ferra divifa parare?. An;ex- corticatio lignum durabilius reddat vel non? -Quznam arbores & trabes, facilius .cariem contrahant? dee ir. .. Obfervario VIIT. — —^Mifcellanea "^ X. (Qyevee Cerealia:a peflifera illa. cor- rupiione, quam. Vgteres Eryfinem, Uftilaginem ;ac. Rubiginem, Recentiores ves ro €zrbonem, appellant, certa ac facili me- thodo defendi poffint, repetitis experimen-- tis in Styrias Ducatu, nuper innotuit, "Tri- ticum quod nullo Carbone infectum ae - craffioresinaioresque fpicas eduxit, relinqui- wii LH "^L E ^ 4.0 OECONOMICAE i4t tur in agro per octo aut decem dies, poft. uam aliud in adiacentibus campis. falce fe- adii ac domui delatum fuit, Octiduo "hoc elapfo & hoc Triticum colligitur, feor- "fum confervatur, & in peculiari loco eius- ^ deti.femina e glumis confüeto modo ex- cutiuntur. Semen hoc bis lavatur putrido ? huüiore flerqüilinii, cui'párs aliqua additur *^ealeis vive. Balneo hoc abfoluto exficca- -^türin umbra, &.confervatur in faccis eous-- | ^que, donec in agro feri debeat; fic nuilus 2 'earbo ex maturis hifce & ab- omni conta. "eivfo polline lotione depuratis feminibus, - "^unquam productus fut. ^ ^ ^ — c á. "Trunci in Sylvis relicti przflantiores dant ""'carbones ac Arbores recens excifz. — Neer- "go pereant inutiliter, fubiecto pulvere py- "fio, aliisque artificis, eos evellere quidam " eormti fant, non bono cum fuceelfi: - An- tiqua methodus hic cxteris praflat, quz ab- . fciffis maioribus radicibus, reliquas elevat & extrahit ope veclis & cunei, — .$. Radix vensasci nigri in Cargiolía eft prin- ceps remedium ad inflaminationem pulmo- - :num in Bobus; quam nonnulli etiam pülve- . re florum Nymphzz:albz feliciter fanant. .— Kadem radice pulverifata & farina mixta fa. -' ginantur in:'Styria Galli caftrati. w 4. Ulum radicis vateRiaNaE Pu, in Epi. . lepfia, & ricHowis [;fandici in Phtyfi inci- . piente, iterum commendo; vires enim has-. . €et medicas dictarum flirpium, infinitz fere - 142 IlL.opssvATIONES MA obferrationes i in noflris terris dentio confir- . 'J marunt. 5. Vitis in Zgro P. ppt. 7 Dacatus Cafüio: liac hunc in L'modiimn colitur « propagatur. Éa Novembri Menfe plenilunii tempore ab annofis vitibus abfeinduntur virgz bipe- dalis longitudinis, ea tamen cautela, ne immodica ramorum amputatio arbori noceat, ac praterea attendendo; ut ema- turo ligno defumptz fint, quod inde co- enofcitur, cum calidior prxcetlerit: autume . nus, qui lignum indurat, fuícum aut fub. Yobrum eicit; nec finit, ut Cortexab eo- dem tam faxilo [ecedat, ^ « ss x 2. Virge hz in Áafciculos colligatz terra fte-- "fili & ficca ita teguntur, ut ad femipeda- lem profunditatem fub ea rateant.: -Eodem anni tempore: colligitur cefpes, ^ aggeritue in cumulum, & aeri expofitus: tota hye-. me relinquitur,. Collecto cefpite excavae .tur foffa pro plantatione virgarum; quz in plenilunio. Menfis AAPruS ubique infti- /— tuitur. KC. Plantationis tempore fundus & vid foffz cefpite: teguntur ad craffitiem trium digitorum transverforum, dein: virgz; in eadem horizontali fitu. locantur, ita ta. men uno apice furfum flexz, ut eum. fe. liqua folTe cavifas cefpite ac. tetra penis . tus inpleta fuit, ad femipedalem lóngitu- | dinem ultra fu perficiem. terra pcgioingsht. ' J/ OECONOMICAE. 143 1* f. Sic repofiti furcali per triennium intadli . manent, dein fuperfiuis mutilati ramis eo- ..dem modo coluntur, ut vites adulta, m Es "Dein putatio inflituitur, quo in opere Y M attendendum, ne ramirelicti pleri- queautiuflo iuniores aut nimis adulti fint | illi enim pafum fructificant, hi vero ro- .: buflos ramulos pro alio anno: non edu- ^:-eunt, ^on 6; Dein terra, ad profunditatem quatuor dis * - gitorum Volte bo rini aufertur a trum- Lt co, abícinduntur inde natz radicule, & iani eradieantur Plante, quz debili. 7 vitis nutritionem impediunt. jl Pedatio abfolvitur pilis modo-longiori- "bus & tenuioribtis, modo vero bresiori- 'bus craffioribusque. His transverfüm ad- -' ligantur Vites, nunc recta protenfz, nune 'vero in arcum inflexz. |. In Tiumiliori- - bus planisque locis plaribus palis, in col. . --Jibus autem unico, una: vitis firmatur, ne in fteriliore loloniuiia "epar incrémenta, 144 IV.rvNG1 RARIORES IV. Fungi quidam rariores in Hungaria nunc detecli. — V: Hifloriz Naturali liberiorem operam da- rem, ut calamitofo Phyficatui valedice- rem, ac novis inventis hanc Scientiam locu- pietarem, Huugariae Reghum adii, certa fpe fretus, poffe me in boc. ampliffimo, novo- que campo plurima ante hac ignota dete- gere & Erudito Orbi communicare, Obfervationes, quas hactenus inflitui, .ac infli- " tuere poftea licebit, in ANNis wis. evulga- bo. Interea vero defcriptiones & icones nonnullas, rariorum quorundam Fungorum, ui circa. Seliemmizium priore anno reperti poem hic tradere volui, cum horum pleri- que a nemine Botanicorum, quantuin fcio, hucusque defcripti fuerunt, aut delineati. vALSA ADANS. Fanil. Plant. p-9. LICHEN AGARiCvs purCHEL, Ge. . Plant, p. 103. Tab, 5. | "Tas. I. fig. 1. | í vALSA Coralloider. | ^. Diagn. Fruticulus coriaceur, planus, divi- fus in ramor imaequales acuminatos. Inveni in rainis & foliis Abietum. Eiusmodi fruticuli Lichenem coralloi- deih referentes, denfum cefpitem faci- a unt, bafi nigricantes aut fuíci, fupetne : vero ramisque albicantibus. Ramifica- tiones. funt inultz, fenfim.attanuatz, va- rie divifx, — Ad bafun fpi | [ .—sdam H^ CKAWVIéXRIXÉE ^——CHs ET atomi nonhulli p pollinis ath vifun. für, eapfülarüimn vero deni; là aliqua ha« i Élenus nondum ifa pus . Siccitas. b € Plante faciem | nón inutat , ddem manet 2 v BOUr, eademque éxpanfio, O. foli rami | inodice contrahuritür qua in humido Fo. piolles & inaeis expántz funt. Habius Usi: àdi fis; fe Ícitdrun naut "tubereulorum forslium veftigiz à hic nul. là prorfus, A Lidhesibus £orallotdei fe. Pe arat abfentia fquairiüfátoii; corii flexi Tità$ & nihil tale, quód cutn | früctifica. tionibus horum Lichenui. ali iquam ha. bent. fimilitudinem. -—., pores "TREMELLA, LIN, Gia. Pi. 1667 T CPheSEULA i Sixohlin 073 20) biAGN, Rotumdata, fe ji Iis, compie fa» à pollint adfperfas ...— : ; In Saxis repérta 21. Aüguflis.-. -. Corporis gclatinofo. fibrofi. Ci m urn. | cialis, coler albicans; fubflantia durior ac analis Zyenelh..- Poll uberiorés pluvias oécutrit folitaria, lapidibus. infidens. Coniungit. NOSTOCH MARBRE Curt LICHEe NIBV$ gelatinof. f LINNG40j . AGARICVS LINN. Gif. Dinh. 1074. JAEe cf GLEDITSCH, Syfi, Pl. 11$; TA 8. bp j |. S : AGARICNS. Pain /9!C 2o OTt " - ! 146 at IV. FYVNGI.KARLORTS PiaGN,. Pileus campaniformis, albus, ftri- atus, pulverulenttus; apad vl tf. ii enter AMufcos. os | - Solitarius, totus albus; pileo tamen ob- fcuriore, apice pallide rufefcente. Jntrà biduum. biuncialem longitudinem. acqui. ^ rit, tertia vero. aut quarta die. moritur, pileo magis explanato-& lamellis fufcis aridisque.. - Non eonfundendus cum! AGAnIcO a/fo "grat; pileo cauipanulato, firiato, fari- .mofo, WALL. Helv. 2347. cui vertes Feld inberbis. ! : " AGARICVs. Decipiens, ow - »1AGN, Lafle[cens :. laGiz — pauco, — damellar inier €7. carnem; lamellis ac ffi- | pite pallide vufe t[centibus, Auguft, M. prodi in Sylvis Schema Shit a t ys P3 t al - Pileus. cervinus, " planiusculus;. margine imflexo ut in 'aliis lactefcentibus s. Bim. tro unciali —Lamelli congefla, « lecur- rentes Stipes folitarius, longus, nudus, * plenus, : convergens, " dürüs. | - Lactis exigua copia & locus facile fepara- . ret fungum ab Ordine lactefcentium ac alteri adiungeret non naturali, AGARICvs Pannonicus. , D1AGN. Pileus rubro-flavus, nou verruco- fus, nec flviatus. Lamellae. albae, - Sti- pes anulatus, pileo concolor. Initio Septembris ad me delatus. ^** uywwdARIAE C! 147 -.:Pilei diameter qifatuor digitotum trans be füperficies non vifcofa. Stipes -. cinctus anulo dispun, slbós ier ca Iu. ^» Pbello. ""Rbamevs Murinur. "UU praew. Pileur convexus, murintit , mok "flriatur. — Lamellae tum. Stipite flavt- cfüemtes.— Stipes nudus, brevis. E and M, occurrit. . "* Diameter pilei quatuor aut quinque digi- -*' fos transverfos habet. — Stipitis craffities - /*^ ollicaris, apex rubore fu&ulgs. Idem. . anulo & volva caret. . , AGARIGVS Crenulatus, — "pracw. Pileur plicatur:. plicis erenulatis, wifcidur; centro depre[Jo. Lamellae una cum nudo €7. brevi f'ipite flavat, —- Yn Sylvis noftris non frequens. - Pileus ochroleucus, convexus ; diametro uinque digitorum transverforum, Caro. T iis pauca & alba. Stipes folitarius femper. JAGamicvs ZEfhiops, — ^ ywrAGN, Pilmsnuiger, planus, rift. La. mellae albae. Stipts. brevis, aljo-niger. . Ybidem autumnaális. ^ Diameter pilei uncialis 5. di folitarius plenus, nudus. | rst Áig- 4. Sli eto AGARICVS Miin. nus 5 PlAGN, Horigontalit, albus, p his - T0 iio Ka C U 1:48 IV. rvNG1 kRAR1ORES | Ia Quercu, — iJ | Parafiticus, dimidiatus, elliptieus, peren- nis, plerumque lolitarius, Figura eadem fere ut in tefla vira pictoris, BOLETVs. LINN, Gra. lent. 1075. (A. Terrefiros , anmut. woLeTi Bovimi Varietas tota" fufca; carne alba imimutabili; pileis binis connatis, unico flipiti iapofitiss Circa Somn reperta initio autumni, Tan f. $ BOLETVS Shrábilacens., , piAGN, ANigricanf; pileo fgunmof o, ad inflar. fIrobili Pini ] dari, Circa ' "Sptemaigium Íxpe vidi. - c inter fquamas. ficpe albicatuibus,. Caro alba, éraffitie quatuor & quinque. linea- üm, "Poruli cra fiie, carhis , apgulati. : nudus, Téhdus plenus, MUN idior, : craffirie digiti, orici. . Uo CUP Pürafieiei, petttgut, BOLETVS nima. coc ' DIAGN. Caro rufa, digitas transverfos ck EX craffa,- fatu. ERN iutri- atis. Inveni ad radicem Prusi, domeft, 5 Statura B. Tgniarii,. ac maior etiam, É. Pileus.- convexus, fufco- nioers valleculis Spes folitacins, pileo congolür b uS, SUP FUTT ohne SENA 137 vix ; fgoiitm longi. . w— - - BOLETVS Pain prAGN. 7ofur albus, glaber NIS ft- 77 d Win Habitat in Zetala. Diameter femipedalis, & maior, Super. . ficies pulvinata. hs AGARICVM ajbum , Jpongiofium, &c. Mt. cust; Gemw. PÍ. P Í2l. huie dum mum. poirTvs JWucidur c -" DPIAGN. oft flavefemms, ghies, poli: albo, iucori fori a: [mer fus. . Vidi ad radicem. P. Alirtis. le ^ Subfeffilis ; margine modo lobato, Ms Mint gro. Porulí inzquales, Mg qs cefpitofe groyenie, d ''SLVELA, GLEDITSCH. Ms m- Gea, VI. Tax I f. 6. AMD ponat EVELA Fimetagi, UA, AMAMIS P1AGN.. Chueren, egeriquti, fio i fcens. As Lu Ee * es c S18 "riot m .- Habitat in cuis Han, sd . paffim | "in fimo Ww i 8 isi it "funior ] tiforimis, là rotundata s. ES E. india, i5 d co- i'canftans, e cuius füperfi cie € eieunt unctula nigra, copi ofa. . | K $c Uo e yo IV,.EvN6I RARIORES d An. T. fg. 7. EgLVELA Lichenoider. »1AGN. Exigua, alba, glabra, convexa. In ligno putrido reperta. T An. I. Pig. 8. - ELVELA F'ungiformir. DIAGN, Zflbida, petiolata, exigua. In putridis lignis. Diameter capitula linea minor eft; CTArzIL Fg. ELvELA Cyathyformis. piAGN, Flava, feffilir, fübtur albida €9' hir futa. In ligno. , Diameter Fungi 4- 5. lineas habet. | — An warietas FVNGOIDIS MICHEL, T -. $6. Fig. 17. - CLAVARIA. LINN. "fs Pint. rogi. WTAsl Fg.19. | CLAVARIA Brachi gorrhiza,. piaGN. Simplex, aggregata, flava, . igi sadicata. Circa. J'ind[chacht in Sylvis. Quadam clavz bifidz funt. Color au- rantius. Radices invicem quafi conna- tz, teretes fimplices, flavefcentes, - "ertAVARIAE Coralloidis varietas craffiffimo — füipite, exgerosqu;s ramulis Maris ac rubellis. In Sylvis noftris Q..BYNGARLIAE. —— $i MARTELLA ADANs Jum, Plant. 1I. poe .. MARTELLA. Exhinus. plAGN. Craffur, divergens flipet termi , matur aculeis longis, retiis, fifalofs. Circa Schemmnizium, Habitus & latura omnino eadem 'ac AGARICI efeulenti , albi, Claváe cffigie, aculeis lengis , , inmnoxiir mumiti, MICHEL Gen. Plant. p. 122. Tàb.64. Fig. x. Sed in noflro color eft flavus; & aculei non pleni, quos in charactere wARTEL- vn odAE pofuit. Cl.. ADANSONIVS, Íed omnino cavi ac fiftulofi. MVCOR, LINN. er. Plant, I | Taxld Fear JMcom Lyroperdoider 0 à DIAGN. Gregarius, [effi Jj lis, fuus, o allo ogus, fuftus o Iri corticibus PY ipfer, ^ Conflat capitulis. exiguis, Jucidis, capilli: : tium flavum effuidendbus. P 71 TX I ME GI 7 07 MvcoR Cauprefformir. — . biAGN. Corpufcula lineás ( j: : 6.) longa, "o0 broiffne qetiolata,. in "m fylvam | congeffa, ere&la. | .. In cortice, Pruni. Domeft. repertus quin« | ub. Septemb, "Tunc fabrica Fungi ea érat, quam deli neavi, nec ullam capituli aut clavx for- $o IV. é£vN6t RARIOR HYNGI mam obfervare licuit, Fuit deiipé quod- libet corpus lámina attenuata, fimplicif. fima, facta filis albidis; tenuiffimis, in re. ticuli fpeciem difpofit ds & adfixis tam margidi, quam axi mediz, qui in petio« lum | producebatri, Filis hisce àdhare- bant AM fuíca. iYeobr&BoN. rix; Go Pla 1684. LYcOPERDON (Car poboloides, DIAGN, Fungus rüber, exiguus, eee Ut» ficulom albatt.. In putrido ligno. | Pollineni non nucléam explódtt ut Car pobolus, Fungilli eiusmodi gjaneca fufial erefcunt, linea vix craffieres, New York Botanical Garden Library Scopoli, Giovanni A/loannis Antonii Sco