%; : Return this book on or before the Latest Date stamped below. A Charge is made on all overdue books. University of Illinois Library FEB 1 8 rä49 M32 LINNAEA. - Ein Journal für die Botanik in ihrem ganzen Umfange. EinHiidzwauzigster Band. Oder: Beiträge zur Pflanzenkunde. Fünfter Band. Herausgegeben D. F. L, von Schlechtendal , der Med., Cliir. ii. Philos.Dr., ordentl. Prof. aii der üniversiiät zu Halle und melu-erer gelehrten Gesellschaften Mitglied. Mit s/cchs Tafeln Abbildungen. Halle a.d.S. 1848. gedruckt auf Kosten des Herausgebers. In Commission bei C. A. Schwetschke und Sohn. Digitized by the Internet Archive in 2011 with funding from University of Illinois Urbana-Champaign http://www.archive.org/details/linnaea21schl SSO, 5 Inhalt. Seite GestaltiiM!; und Veiliäitaisse der Pflanzenwelt in der Lombardei, von Viuceuz Freiherrii vonCesati 1 Plantarnin vascularimn folia, caiilis, radix, iitrnm Organa sint origine distiucta an ejusdem orgaui diversae tantum partes. Auct. Joanne IIa n stein, Stud. pliil. C. tabb. 1 — III. 65 De forma et incremento stratorum crassiorum in plaiitarum cel- liila observationcs quaedain novae , anct. N. Pringsheim. C. tab. IV 145 Plaiitae Kegelianae Surinamenses. Mnsci froiido.si , anct. Ca rol. M ue 11 e r . . . . 181 Filices, elaboravit G. Kunze, Prof. Lips 201 Filiccs Kegelianae, Emendenda et Addenda, auct. eod. . 284 Compositae , von C. H. S c hui t z B i p 242 Legumiuosae, recens. C. F- Me i s u er . . . . . 248 Polygoneae, auct. eod 263 Laurineae, auct. NeesabEsenbeck 268 Acanthaceae , auct. eod 269 Verbeuaceae , auct. J. C. S c h a u e r 270 iMj'rtaccae , auct. eod 272 Amaryilideae, anct. Grisebach. 277 Uaemodoraceae, auct. eod . 278 Dioscoreac , auct. eod 279 Smilaceae et Liliaceae, auct. eod. . . . . . . 280 Rapateaceae et Xyrideae , auct. eod 281 Alismaceae, auct. eod . . 282 Aroideae et Nymphaeaceae, auct. eod 283 Pflanzenmissbildungen, beschrieben von D. F. L. v. Schlech- tendal 285 2989-39 IV . Seile Beiträge zw einer Flora des Orientes, von Karl Koch. Einleitung 289 Einige Worte über die angewandte Nonienclatnr . . . 355 Gramiiieae 365 Cyperoideae 609 Jiincaceae 624 Irideae 629 Lahiatae 639 Plantagineae 707 PJiunbagineae .......... 714 Eiipliorbiaceae 717 Amaraiitaceae . . 733 Phytolacceae 735 Nachtrag zu den Südaustralisclien Pflanzen des Hm, Dr. B e li r, vom Prof, V. S eil I e c h t e n d a I 444 Beiträge zur Flor von Texas, von AdolfScheelc . . . 453 Fortsetzung 576 Fortsetzung 747 Symbolae ad Floram Surinainenseni , auct. F. A. G. Mif|uel. Pars X. Euphorbiaceae 473 Piperaceae Reinwardtiauae. Extricavit F. A. G. M i qu e 1. . . 480 Beiträge zu einer Flora der Aequinoctial- Gegenden der neuen Welt, von J. F. Klotzscb. Laurineae, auct. Nces ab Es e nb e c k . . . . 487 Ueber die geographische Verbreitung der Acanthaceen, von M. L. P r a n k e n h e i m 527 Collectauea nova ad Cycadearum cognitionem. Auct. F. A. G. Miquel. Pars altera. Germinatio. C. Tab. VI. . . . 563 Ueber die Gattung Pisonia Plura., von ü. F. L. v. S chlec h ten- dal. 1. Art. Allgemeines 603 Abriss der Entwickelungsgeschichte der Blütlie von Couroupita guianensis Aubl. Von H. C rüger iiuf Trinidad . . . 737 Register der Pflanzennamen 769 Gestaltung und Verhältnisse der Pflanzenwelt in der Lombardei. (Saggio SU la Geografia botanica e su la Flora della Lombardia. Di Vincenzo Cesati. Milano. Dalla Tipo- grafia Bernardoni 1844.) Von Vincenz Freiherrn von Cesati, Vorwort. Xfie angezogene itcalienische Abhandlung erschien bei Gele- genheit der sechsten, in Mailand abgehaltenen Versammlung italienischer Naturforscher, und bildet das VII. Hauptstück im ersten Bande der j^Nottzte Naturali e Civili su la Lom- bardia", welche eigens für jene feierliche Gelegenheit von einem Vereine lombardischer Verehrer der Wissenschaften zu- sammengebracht, und von welchem Buche über 200 Exem- plare an die anwesenden, vorzüglich — fremden Gelehrten verschenkt wurden. Daraus erklärt es sich, wie auch die knrze Vorrede, welche dem besonderen Abdrucke vorangeht, ausdrücklich bemerkt, dass vom Klima, von den geognosti- schen und hydrographischen Verhältnissen der Lombardei in obiger Schrift keine Erwähnung geschieht. 2lr Bd. Is Heft. 1 In dieser abgokürzten Umarbciliing werden die wlchiig- steu Augahen eingeschaltet nnd verschiedenes Neue hinznge- füoft werden. Von jeher war Italien das Land, welches, strahlend wie es in den rosigrn Tränraou der Dicliter und den glühen- den Ahnungen der Künstler dasf.ind, das sehnlichste Ziel des Naturforschers, nnd ganz vorzüglich des Botanikers war, welcher dahin eilte, die zahlreichen viefältigen Gebilde in lebendiger Anschauung aufzufassen und zu ergründen, durch welche allein es ihm möglich ward, die natürliche Verket- tung der Familien- Ordnungen richtiger zn begreifen, das phi- losophische Schema der Pflanzenwelt zu verTollständigen und in einzelnen bedeutungsvollen Typen his zur sinnlichen Er- keniitniss der üppigen Tropeuflora zu gelangen. Selbst nach Untersuchung der an eigenthüralichen Ge- stalten so reichen Pflanzenwelt in Griechenland und der spa- nischen Halbinsel, wie die neuesten Bemühungen eines Bois- sier, Aucher-Eloy, Link, Sprunner, Friedrichsthal nnd An- derer in reicher Fülle sie veröffentlichten, bleibt Italien der Vorzug, durch das Papierschilf, die Zwerg- und Dattel - Palme der europäischen Vegetation einiges von dem Prunke der Pnauzenwelt aus heissen Ländern zu verleihen. Noch mehr! während Griechenland und Spanien einzig durch ein Paar 3Iescinhrianthemum die Fetlge wachse der sengenden Rarros in Afrika, und durch Cytinus liypocistis difi Balanophorcae andeutet, finden wir auf den italienischen Inseln an Stapelia curopaca das Vorbild der sonderbarsten Gewärhse, weiche Süd-Afrika's Ebenen bewohnen, nnd im Cynoniorium coccincum ein noch bedeutsameres Glied, wel- ches [unsere Schmarotzer unmittelbar an die räthselhaften Parasiten des australischen luselgebieles, an die gigantische Rafßesia knüpft. Allein, wenn die grellen Gegensätze ergötzen, wenn das Ungewöhnliche, das Langersehnte überrascht; so ist es nicht minder wahr, dass es dem echten Naturforscher nicht bloss darum zu thun ist, auffallende Neuigkeiten aufzustöbern, als vieiraehr zu ergründen, in welcher Ordnung und nach wel- chem Gesetze die so verschiedenen Reihen organischer We- sen in den einzeluen Landschaften sich entwickeln, sich durchkreuzen und vermengen, und hinwieder sich ablösen, abwechseln und vertreten. Vielfache Versuche wurden gemacht, seil Humboldt's ge- nialischem Werke über die geographische Verbreitung der Pflanzen, die Gesetze aufzustellen, welchen das Gewächsreich je nach der Verschiedenheit allgemeiner und örtlicher Ver- hältuisse bei seiner Gesammtgestaltung (Gruppirung) ge- horcht, welchen es sein Gedeihen verdankt oder von welchen es wieder beschränkt wird. Ober-Italien ist ganz vorzüglieh dazu geeignet, die Ent- wickelnng der phytogeographischeu Lehren befördern zu helfen, und es ist sehr zu bedauern, dass diess weite und genuss- reiche Feld der Untersuchung bisher meistens fremden Bota- nikern zur Ausbeute überlassen wurde, deren Zeit zu be- schränkt war, als dass ihre Forschungen jene Ausdehnung hätten erlangen können, welche bei neuaufkommenden Lehren so wünschenswerth bleibt, damit Einzelnes nicht für Allge- meines ausgegeben, und die blosse Verrauthung oder Induk- tion an die Stelle der Wirklichkeit, der Erfahrung geschoben werde,' Und hinwieder ist die Lombardei in weiterem Sinne, das heisst nach möglichst natürlichen Grenzen genommen, derje- nige Theil im nördlichen Italien, welcher die vielfältigen 1* Bedingnugcn des Pflanzcnicbcns, sowohl qualitativ, als qHan- titativ, in den verschiedensten Abstufangen und Verhältnissen enthält, so wie man in Europa nirgendwo sie antrifft. Das Wechselspiel der Einflüsse von Klima, Boden und Kultur daselbst auf die Enifallung und Beschränkung der Pflanzen- formen, auf die grössere oder mindere Mannigfaltigkeit in einzelnen gegebenen Piänmon , auf das üppigere oder spärli- chere Gedeihen der Gewächse, ist dcrmaassen und oft nach so ganz cutgegengeselztcn Richtungen thätig, dass während in einer Oertlichkeit bewährt geglaubte Gesetze zu Nichte werden, anderswo uuter der augenscheinlichsten Anomalie (Regellosigkeit) der liefere Beobachter gerade auf die schön- ste Begründung der angenommenen Lehren trifft. Leider wurden bisher die speciellen Floren der einzelnen lombardischen Provinzen gar unvollständig behandelt, und Bearbeiter dieses wäre sehr übel daran gewesen, hätte er einzig auf die bestehenden Schriften sich stützen müssen. Für die meisten Provinzen ist eine Flor noch ein frommer Wunsch ; von keiner einzigen kam je Eine vollständig noch zum Drucke. Pollini's Flora Veronensis ist selbst für das Hauptgcbipt, welches er beabsichtigte, unzureichend und oft nicht verläs- sig. Glücklicher Weise halfen die Herbarien und Mittheilun- gen der Freunde, eigene Bereisnug und Sammlungen aus; und mit Benutz»ing aller zu Gebote stehenden Materialien konnte in obiger Schrift ein verlässliches, systematisches Ver- zeichniss an blossen Phanerogamen von 2578 Arten geliefert werden, wozu 71 allgemein verbreitete, mitbin fast durch- gchends auch verwildert vorkommende Kuiturgewächse gehö- ren, z.B. die hierländischen Cercalien, das Kernobst n. dergl. Es kommen ncbstdem hierzu 204 Untirartcu, welche bei gar vielen Schriftstellern als Ilauptformcn augeführt sind. Durch Berichtigung des beim Drucke begangenen Ver- sehens { Viola biflora und Gcranitim Roberlianutn blicbcji vergessen), »lud Nachtrag der späteren Lese, wächst mit Ende dieses Jahres (1846) jene Zahl bis auf 2614 Arten und 214 Unterarten, wobei auch auf eine Reduction bei Cwsci/ia^chou Bedacht genommen worden*). Unter den neuen Ankömralingeu treten wichtige Formen aof : Anemone Coronaria bei St. Colombano nnweil von Pa- via; Silene fruticulosa (Sieb.)! in einer eigenen Spielart am Lago d'lseo, Hypericum Coris (l) xmd Als ine arcl:ioides{\) im diesseitigen Wälschtyrol ; Medicago dentictilata a. vul- garis und ß. lappacea; Vicia grandißora (Scop.); Stern- bergia lutea (l)^ Avena hirsuta um Brcscia; Scirpus atro- purpureus (Retz)! bei Pavia; Carex bicolor (All.) und Scirpus Baeothryon im Velllin u, g. w. Das Gebiet, worauf diese ansehnliche Zahl von Gewächs- formeu angetroffen wird , erstreckt sich vom Flusse Sesia bis zurEtsch, in der Richtung von Westen nach Osten; im Nor- den steigt es bis zur Wasserscheide hinauf, läuft in mächtig gespanntem Bogen vom Monte Rosa längs dem Alpcnriicken zwischen den genannten Flüssen bis zum Monte Adarao (und begreift mithin den Kanton Tessin nnd einen Theil von Wälschtyrol in sich). Im Süden folgt die Grenzlinie dem Gange des Poflnsscs **). Wenn man den südöstlichen Winkel *3 Heute C ia nach iSicilieu hinab. Hingegen gehört All. paniculatum der deutscheu und der meisten oberitalienisehen Botaniker zu All. montanum Sibth. n. Bertol. 2* ao Nun Isl er allmiUilig in den Gürtel der so nützlichen, nis schönlaiiljigeii Kastanien- \V;ildcr gekommen, nntcr deren wirthlichen Schatten Erica arborca, Scabinsa gramun/ia, Centaurea austriaca, nervosa^ Carejc alpestris u. s. w. vorherrschen j während Crataegus tortninalis nud uizaro- lusy Rhus CotinuSj Ilcar das Unterholz bilden. Noch tieler hebt die mächtige Ccltis ihre Krone empor, nnd anf dem östlicheren Gebirge Quercus llcx nnd Ksculus, unter denn der wohlriechende Philaihlphus seine weissen Rispen zeigt. Aber bei des Thaies Wendung, da entfaltet sich der be- zaubernde Anblick eines Sees, Noch hängt über des Wan- dcres Kopfe der mächtige Alpeukamm mit wcilschimmerudem Eismantel, um dessen Spitze die tosende Windsbraut stürmt, und schon spielen um seine, vor Freude errölhenden Wan- gen die milden Lüfte aus den Olivenwäldchen her, und ne- ben ihm schwingt sich die ernste Cjpresse, der edle Lor- beerbaum, die schlanke Pinie, Noch einen Schritt — und sieh ! nicht mehr im sparsamen Schatten des Pirasters lagert er sich, um dessen herbe Früchte zu speisen; ihn empfängt gastlich unter ihrem breiten, wechselfarbigen Laube die Si- komore, welche mit honigsüsser Frucht seinen Durst löscht. Zwischen den langgedehnten Reben- und Maulbeerbaum - Geländen auf den emsig betriebenen Lehnen findet er über- all, wo nur der Boden seinen Naturzustand behauptet, die poetische Mjrlhe; die Granate mit dem glänzenden Laube, den flammenden Blülheu, dem scheckigen, kühlenden Apfel; die italienische Hainbuche, die wcissblühcnde Esche, des Buxus und Stechlorbeers Immergrün. Dann Pistacia Terc- binthus, CerciSy Phillyrea und Prunus 3Iahaleb mit Rhus Cotinus in Masse. Und zwischen Sträuchern, zwischen den umstehenden Felsspilzrn auf dem Gerolle der Giessbäche, un- ter dem wildtUifwuchcrnden Graswuchse, welcher den unbe- zwingbaren Theil des Bodens überdeckt, sprossen allent- t« ■ 2* hallieu südliflic Kräuter: Hctcropogon Allionii; GaltuJii purpureum^ crectum; Hclianth. polifolium; Campanula spicata (oft raannsliocli) ; Cytisus argcntcus; Ononis JSa- trijc ^ minulisshna; Sile/ic insuhrica , itah'cu', Centatirea alba-, Verhascum Jtoccosvm\ Epiiobii/m aiigustissiiimm', Feruia nod(/lora, Bupleurum aristalnm; Euphorbia nt- caeensis', ^Ithaeu cannabina^ narbotieusis; Mtdicago den- ticulata ; Trigonella monspeliaca ; Satureja monlana , hor- tensis; Tamus communis; Milium montanum \nu\ fuscum ; Nothochlaena Maratifae-, Ptcris crctica, Hingoj^on aii doii Rainen, in den Hocken ^ zwischen den Fngen der Stein wälle, welche lerrassenförraig die urbare Erde stützen, ans den Rissen verfallener Gebäude funkeln die rotlien Beeren des Ruscus neben den weissscheckigeu Blättern der Aronswiirzel ; und an ihrer Seite wuchern Andropogon Gryllus ; Vcr- bascutn Lychnitis ß. album ; Sileiic ^rmeria ; Peticedanum alsaticum ß. albißorum; Linaria italica^ Cymbalaria; Galium litigiosuTn, aristatnm; Orlaya platycarpa', Bifo- ris testiculatüy radians ; Sison Amomum ; Par/etaria dif- fusa; Asplenium Adiantum nigrum; Ceterach ofjici- narum. Endlich hat der Pilgrim den Gürtel des Oelbaums und der Citrone erreicht, nnd das noch immer heilige Lanb hüllt das Seeufer und das umstehende Land in einen düsterfarbi- gen Schleier. Zwar wird man umsonst die seltenen Pflänz- chen hier suchen, welche an der ligurischen Küste unter den mäclitigen Oliven üppig gedeihen _, dergleichen Tolpis, ^ndryala^ Ononis brevi/lora; Lavatera jmnctata, olbia; Mcdicago pcntacijcla ; Crepis Sprcngeriana; Hippocrcpis multisiliquosa: allein zum Ersätze finden wir allda auf dem harten Jura-Gesteine südliche Kryptogamen: Verrucaria cotioidea y papularis; hecanactis grutnulosa; Parmclia candicans'j Biatora tabacina; Opcgrapha Endlicheri; 22 .. G^alecta odora. Wenn der Folson vom Geträiifel mürbe wirdj lagert seh Trfchosfomwn /favipcs daranf, und in den Grübchen des verwillerlen j geschwärzten Kalksteins nistet sich die winp^ige Notarisia ein. Parmch'a chr^sophthalma besetzt mit, ihren luiiiten nuscheln die Zwoige des Oelbaumes, Fabronia jjusiila , major-, Lasca Sjnilhii, Daltonia nnd Zjjgodon; PanneUa fcrrvghica^ Borreri (bei uns mit Früchten gopflürkt) bedecken den Stamm dieser und anderer Bänrae. Unter den rindenbewohnenden Flechten zeichnet sich durch Mannigfaltigkeit die Gattung Collema ans, welche im breitlanbigen , lederähnlichen Collema Hildenbrandil ihren schönsten Repräsentanten hat. xlllein diese rciaenden, bezauberiMlen Gelände^ in wel- chen ein schönes Vorbild der südlichen Flora uns vorgeführt wird, sind eben so viele Oasen am Rande der insubrischen Ebenen, deren Fruchtbarkeit znm Sprüchworte ward, wäh- rend ihre Einförmigkeit den Botaniker zur Verzweiflung bringt, Docl« wird er immerhin auf den Aeckern, in den he- holzten Hohlwegen des höheren Theiles des Plateau manches sammeln, daran er seine Freude haben wird; Avena iny- riantJia; Lappago raccmosa; LatJit/rus angi/latits , heara-. edrus; Ccrastiuni manticum; Papaver argemonoides-, Tri-. folium strialumy scabrvvi , sfjuarrositm ; Panicnm ßur-. inanni\ Cynosurus echinalus; Trt'gonella monspeliaco', Ranuncitlus i/isubricus, vclntimis. Dann folgen die Riesel- v?iesen, welche von dem ausdauernden Fleisse des Lombar- de» zengen, wo bis sechs Mahden jährlich eingeheimst wer- den. Dort pflückt der Pllanzenkenner Sorghum halepense^ Eragroslis pilosa; Alopcctirus utricnlatus; C^perus lon- gus. nnd setzt missvergnügt seinen Weg fort, um in die weit sich ausdehnenden Reisfelder zn gelangen, welche ihn bis zum Pollussc begleiten. Au und selbst mitten unter die- sen Wasserflächen, welche im Frühjahre, wenn die zarie 23 Feldfriichl ihre licLlgrünen Keime emportreibt, iiuabsclibarpii Tapeten ähnlich sehen, leben gcselli»; Xanthiutn italicunt; Cyperus Monti, glabcr y difformis , auslralis; Scitpus mucronalus] Fimbristj/lis antniay dichotoma ; Si/ffrcnia filiformis ; Pofamogeton trichodes ; Marsilea quadrifoUa ; Elatine hejcandra; Salvinia natans; Ammannta vcrticil- lata. Im Hügellaiule behauptet die ScheiJcIiaic der bfiden Floren ihre Rechte. Brcscia's Umgebungen sind der wahre AVendtpiinkt , wo die Vegetation des Po -Thaies nach Osten hin ilir Aussehen völlig verändert. Durch die Engen der Etsch gelang es der niiltelländischen Flor bis ins Herz von Wälschljrol vorzu- dringen: Bonjcaniß hirsuta; Pti/cJiolis JieterophijUa; Hy- pericum Cort's; f^alert'anella Corona ta zeugen für diese Aussage. Noch weiter gegen den adrialischen Golf wird die Sninpfflor durch die hereinbrechenden Ausläufer des Baldo und dnreh die Berischen und Eugaueischen Hügel, wo Ar- butus Unedo in Fülle prangt, und ehedem scibt Cistus lau- rifolitis den Botaniker überraschte, völlig nach Süden in die öden Gründe am Tartaro und unteren Po verwiesen, wo >^/- drovanda vesiculosa ihren rerbreitesten Wohnsitr hat. Hingegen zwischen den Flüssen Sesia und Mincio , das heisst in der grösseren Strecke unseres Gebietes, wird in der Ebene die südliche Flor des trocknen Landes durch diese Gestaltung des bebauten Bodens noch weiter nach Süden ge- drängt, als der Gang der oben erwähnten Scheidelinie es mit sich brächte. Am Minco und ostwärts desselben in den Niederungen des Tartaro wird die Anzahl der Sumpfgowächse durch folgende theils seltene Arten vermehrt: EriantJius Ra- tcnnac ; Hibiscus roseus, trioniim; ^rundo Donajc\ Dichostylis Michel ia aus -, Stratiotea aloides, Chara ul~ voldes; Vallisnevia spiralis und Aldrovanda icsiculosa. 24 Beide letzteren kommen auch anderwärts bei uns vor. End- lich tritt an den Ufern des Po die meditorraneische Vegeta- tion mit Corispermum bracteatum -, Anemone coronaria\ Cerastium campanulatum; Naslurtium pijrenaicum; Scle- rochloa maritima-, Bupleurnm protractuni; Scirpus atro- purpureus auf. Weiter in Osten fehlen den Niederungen des PoflnsseSj selbst Salzgewäihse nicht: Salicornia herha- cea; Chenopodiuni maritimum; Salsola Kalt, Tragus; Corispermum hyssopifolium ; Jasonia sicula ; ^ster Tri- polium ; arenaria maritima; Buplcurum tenutssimum; Atriplejc triangularis und das neu entdeckte Lythruvi ge- minijlorum. Eigentliche Moose nnd Moorgründe, wie man sie im Salzburgischen und Norddeutschland findet, trifft man in Ober -Italien nicht an. Darum fehlen uns Vaccinium Oxy- coccus und nliginosiim; Ledum palustre; Chaetospora fer- rugineay viele Weidenarten und, wie es scheint, selbst -^n- dromeda polifolia , nebst den zarleren Malawis, Lobelia Dortmanna und JFahlenbergia hedcracea. Das Torfmoos ist wohl einheimisch bei uns, aber in vereinzelten Massen. Die hierländischen Halb -Torfgründe weisen folgcude Pflan- zen vorzugsweise auf: RhyncJiospora alba und fusca; Schoenus nigricans; Carejc bifiervis, filiformis ,jiava etc.; Herminium 3Ionorc}iis; Cladium Mariscus; Gladiolus tri- phyllus ; drei Drosera; die Eriophora etc. Selbst Sturmia Loeselii wurde im verflossenen Jahre in den Pavesischen Niederungen entdeckt. Die fleissige Benutzung des Torfes in einem Lande, wo es an Brennmaterial so viel Nolh hat, wird in kurzer Zeit diese ausnahmsweise Flor sehr beschränken und zum Theil wohl ganz tilgen. Und so wird denn die Vegetation Insu- bricns allraählig immer mehr vom Grunde aus geändert. In keinem Theilc hat sie so viel eingebüsst, als in den Wald- 25 pflanzen, seitdem die weilen Waldslreckeu der Elienc gänz- lich verschwanden. Die Wälder der Merlala und am Seveso, welche vor nicht gar vielen Decennien his in die Nähe von Mailand reichten, weisen noch Moenchia erccta , Corydalis fahacea ; Trifolium squarrosum auf, in einem Tümpel Pi- lularia glohitlifera und Elatine Aisinastrum. Bald wird auch von diesen keine Spur mehr sein, wie im Gebirjie, besonders der Provinz Corao, die meisten Hoch- wälder und Nadelwälder verschwanden. Von Urwäldern fin- det man nur in Wiilschtyrol hei Campiglio, in Val Taleggio (Provinz von Bergamo) in einzelnen fernen Tbälern vom Kan- ton Tessin und Veltlin einige Ueberresle. Bei dieser Zerstörung unseres Waldbestandos kam vor- züglich die kryptogamische Flor zu Schaden. Es dürfte darum schwer hallen, besonders was banmbewohncnde Flechten und Moose anlangt, manche nordische Arten bei uns aufzufinden. Trotzdem ist jedoch die Anzahl kryptogaraischer Gewächse bei uns sehr ansehnlich, und die Lombardei kann siegreich mit den nördlicheren Nachbarländern sich messen. Au Far- ren fehlt uns vielleicht einzig Polyp, ilvense, wir besitzen dafür Pteris crctica; NotJiochlaena Maranfae; Ccterach ofßcinarum. Bis jetzt konnte mau /soeVes hierlands nicht entdecken ; Marsilea entschädigt uns vor der Hand. Die emsigen Forschungen eines DeNotar is, Balsame und Garovaglio haben schon zur Stunde so viel Moose und Flechten aufgetrieben, wie Deutschland bei gleichem Flä- chenraume nicht aufweiset; und doch ist in Hinsicht dieser Pllanzenfamilien das ebene Land eine wahre Terra incognila. Eben so kann man behaupten, dass die vielen Thäler der Provinz Bergamo, Brescia, VVälschtyrol, des Monte Baldo gar nicht, und der Kanton Tessin und Veltlin zum geringe- ren Theile durchsucht wurden. Ueber die Characcae ^ Algcn^ Jungermanniaceac kann man noch nichts Schlagendes sagen; 26 — * aller die südlichcji GalUingeii geben uiiseica Lcbenuooseu iu jedem Falle das Uebcrgc wicht der MannlgfaUigkcit an Grund- formen. Was endlich die Pilze im weitesten Sinne des Wortes anbelangt, darf man keck behaupten, dass, sobald sich Sammler und Forscher vorfinden werden, die Anzahl dersel- ben ins Unglaubliche zunehmen wird. Verfasser dieses giebt sich eben damit ab, die Grundlage zu einer Aufzählung der bisher bekannt gewordenen Myceten in der Lombardei zu ent- werfen. Man setze voraus, dass die Fungi nobiliores bis- her nur von Ventnri für die Umgebungen von Bresciä,' vonVittadini rein bezüglich auf essbare und schädliche Arten untersucht wnrden; dass für die übrigen Zünfte einzig die Monographie der Tuberaceen und Lycoperdaceen von Vit- tadini, die 4 Decaden Mikromjcelen und einzelne Notizen von De Notaris, sonst keine gedruckte und keine geschrie- bene Zeile j keine Sammlung sich vorfindet; — dass ich selbst gar wenige Stunden in den letzt verflossenen Jahren auf die Einsamraluag solcher Naturalien verwenden konnte, und mit wenigen Ausnahmen auf die nächsten Umgebungen von Como und Brescia beschränkt war. Man füge alles dioss zusammen, und vergleiche damit die Zahl von mehr als 2000 Arten, worauf mein Verzeichniss bereits gestiegen, um den weiteren Schluss für den Umfang der beschreibenden Mykologie iu der Lombardei nach einigen Jahren zu machen. Es fällt übrigens von selbst in die Augen, dass schon wegen der grössern Älannigfaltlgkeit von Phanerogamen auch eine weit grössere Entwickelung verschie- denartiger Schmarotzer statt haben müsse. Sli7 N a c li t r a g. Zum Schlüsse dieser Notiz frenet es inicli, beizufügen — mit Bezug auf des Altmeisters Worte (Fries Elench, II. 69.) — , dass ich unter andern rariora im Frühjahr 1845 die echte Sphaeria repandal aw\ Khamnus Frangitla in der Nähe von Brescia entdeckt habe. De Notaris fand, dass sowohl meine Zeichnung davon, als die später überschickten Exemplare mit dem Pilze in Fr. Sclerom. Snec. vollkommen übereinlreffen; hingegenCorda's Abbildung in den Icoucs fun- gor, ist wenig genügend. — Ueberhaupt haben mir die Sphaeriaceen nni Pezizaceen die grösste Zahl von Novitäten geliefert, und als bemcrkenswerth mag hier angezeigt wer- den, dass ich einzig im Verlaufe des Jahres 1846 vier sehr ausgezeichnete Hijpocreae {\) und zwei Poroniac (l) ganz neuer Art entdeckt habe: H. inj/rmecophila, anf todton Amei- sen*); H, pusilla^ auf Saamen von Andropogon IscJiae- munt', und H. fub'ginosa, auf einer Puppe j — alle bei Brescia; dann H, eupiliaca, Povonia tnacropoda mit der Varietät ß. cladonioides (gabelästig!) und cliloropJiana, insgesammt auf Dünger bei Bosisio am Lago di Pnsiano, einem bescheidenen Dorfe, in welchem der Dichter Pari ni und der Maler Ossi an i das Tageslicht zuerst erblickten, Do Notaris ist mit der kritischen Beleuchtung dieser eben so schönen, als interessanten Myceten beschäftigt. *) S. Exemplare davon in Rabenli. Herb. Mjxol. Cent. XL No, 1033; die beigelegte Scheda ist in Mohra u. Schldrs. botan. Zeitg. 1846. p. 877. abgedruckt. Uebersiclit der pliaiierogamischeii Pflanzen der Lombardei. ClaissijS I. £xog^eneae isen Dicotyledoneae. iSuliclassis I. Tbalaiuiflorae. Ordo 1. Rauuüciilacoac, Clematis rccta L. Vitalba L. Viticella L. Atragciie alpiiia L. Thalictriini aquilegifolium L. alpimiin L. foetidum L. minus L. ß saxatile DC. flexuosiim Beruh. Simplex L. angiistifuliiun L. flavuin L. exaltatuin Gaiid. Aiicinonc llepatica L. vcnialis L. llallcri All. Pnlsatilla L. inoiitana Hopp. pratensis L. ?paten8 L. iiarcis.siflura L. alpina L.| ß Uurscriaiia Grlz. baldcnsis L. ? sylvestris L. ucmorosa L. Anemone ranunculoides L. trifolia L. Coronaria L. Adonis anuuaMiil.rc autumnalisL. ß aestivalis L. vernalis L. Myosurns mininius L. Ceratocephaliis falcatus DC. Banunculus aquatilis L. (var. «ety — P. hetcrophyllus Wigg.) divaricalns Sclirk. fluitans Lam. rutaerolius L. (!;lacialis L. Seguierii Vill. alpestris L. j9 Trauiifelineri Hopp, aconitifolius L. parnassifoiius L. pyrenaeus L. ß buplciirifolius Lap. y plantagineus All. ?gramincus L. Flammnia L. ß. reptans L. Lingua L. Ficaria L. Thora L. Phthora Crtz. 29 Ranuncnlns auricoinns L. ß cassubicus L.? y polyinorplius All. moiitamis h. ß Villarsii DC aciis li. laiiii^inosns L. Haarbachii DNis CR- velutiims Teil, var ?) poljantlicmos L. neinorosus DC. rcpeiis L. bulhosus L. /3 bulboso - Haarbachii Ccs. Cbiilbosue var. Ces. f^itirp. 7ior. Ital fig..l) pbiioiiotis Ehrl). sceleratus L. arvensis L. ß tiiberculatiis DC. parvifloriis L. insubriciis Ces. Caitba palustris L. Trollius europaeits L. Kraiitliis hyemalis Salisb. Heileborus uiger L. viridis L. foetidus L. Isopyriim thalictroides L. Niuelia arvensis L. Aquilegia vulgaris h. atrata Koch. alpiiia L. pyreiiaica DC. Derphiniurn Cuiisolida L. Ajaciä L. ?pübescens DC. Aconitum Lycoctoiuim L. « vulp. Rchb. ß thelypiionum Rchb. cernuuni Wulf. Cammarum L. Oion Jacq.), variegatuin L. Napcllus L Anthora L. Aetaea spfcata L. Paeoiiia coralliiia Retz. perej^rina DC. qfficinalis L. pubens Sim.s? Ordo II. Berbcrideac. Berbcris vulgaris L. Epiincdium alpiiium L. Ordo in. Nymphaeaceac. Nymphaea alba L. Nuphar luteum Sm. Ordo IV. Papavernceap, Glauclum luteum L. Papaver alpinumL.« BurscriCrtz. jS aurautiacum Lois. Argemorie L. arsemonoides Ces. ? hybrid um L. Rhoeas L. dnhium L. Chelidonium majus L. Ordo V. Funiariacciio. • Cor3-dalis cava Schwgg. solida Sm. fabacea Fers. lutea DC. Fumaria? spicata L. capreolata L. officinalis L. Vaillautii Lois. ?parvifloraLam. (leucaiithaViv.) Ordo VI. Cruciforae. Mathiola? tristis RBr. varia DC. Nasiurtium officinale RBr. ß siit'ülium Rchb. amphibinm RBr.« aquat. Wallr. ß auriculatum DC. auceps Rchb. ß armoracioides Ces. CRoripa armoracioides Tausch!) sylvestre RBr. palustre DC. pyrenaicum RBr. Barbarea vulgaris RBr. arcuata Rchb. stricta Aiidrz. praecox RBr. bracteosa Guss. Turritig glaba L. Arabis brassicaefonnia Wallr. alpina L. albida Stev? (cancscciis Brocchi). - ? saxatilis All. sagittata DC. hirsuta Scop. 32 Cncuhalus baccifer L. iSilciie ^allica L. italica L. nemoralis Kit. iusubrica Gaud. ß. persiciiia Ces. *). iiutans L. viridiflora L. otites Sm. pseudo-otites Bess. inflata 8m. ß. angustifolia DC * apetala Ces. Elisabethae Jan. vallesia L. iioctiilora L. conica L. Arineria L. Saxifraga L. ß. petraea WK. y. piingens Ces.**). fruticiilosa Sieb. var. rigescens Ces. ***). qiiadrifida L. ? alpestris L. riipestris L. acaulis L. Lycbnis viscaria L. alpina L. Flos-cucnli L. vespertiiia Sibtii. diuriia Sibth. coronaria Lam. Flos-Jovis liain. Gitliago Lam. Drypis spinosa L. Ordo XIV. Alsineae. Sagina procnmbens L. apetala L. ? ciliata Fr. Spergiila saginoides L. glabra W. subulataScw. nodosa L. arvensis L. ß. saliva Bnngh. pentandra L. Alsiuc i-iibra Wahlbg. ß. raaritia Rohl. y. media L. lanceolata MK. ß. cherlerioides Vill. aretioides WK. stricta Wahlbg. (Arenaria uli- ginosa Schieb.) laricifolia Wahlbg. (Arenaria laricifolia et liniflora Jacq. — Sabuliua striata et larici- folia Rcbb.) austriaca MK. Villarsii MK. verna Bartl. ß. Gerardi W. recurva Wahlbg. rostrata Koch. fasciculata MK. (Jacqiiini Koch.) teuuifoiia L, ß. viscosa Schreb. Cherleria sedoides L. Moehriugia muscosa L. Ponae Feuzl. (Arenaria bavari- cä L ) polygouoides MK. trliiervia Clairv. Arenaria? MarschliiisiJ Koch, serpyllifolia L. ciliata L. ß. multicaulis Wulff, biflora L. Holosteum umbellatnm L. Stellaria cerastoides L. viscida MB. iicmorum L. media Vill. holostea L. ? glauca Withg. graminea L. Larbraea aquaticaSt. Hil. nonJSer. (Stellaria uliginosa Mnrr.) Moenchia erecta Fl. Wett. mantica Bartl. Malacbium aquaticum Fr. Cerastiiim glomeratum Xhuill. brachypetalum Desp. semidecandrum L. pumilum Cnrt. *) Fl. carneis v. persicinls; nitida, viscidula. Bri-riae. ''*) Fol. rigidis, apicc spinescenti. Ad Lacum Sebinum. ***) Foliis podunculisque strictis carnosis. Ad Lacum Sebinum. Cerastium triviale Lk. campanulatum Viv. sylvaticuin WK. latifolium L. ß. glaciale Gaud. alpinum L. ß. lanatiini liam. arvense L. ß. suffruticosum L. iasubricum Morett. Ordo XV. Elatineae. Elatine Hydropiper h. hexandra DC. major Braun, (hexandra PoUiii.) Älsinastrum L. Ordo XVI. Malvaceae. Malva Alcea L. ß. italica Pollin. y. fastigiata cav. CMorenii Pollin.) sylvestris L. rotundifolia L. (vulgaris Fr.) borealis Wallm. mauritiana L.? Althaea officinalisL. rosea Cav. barbouensis L. canuabina L. hirsuta L. HibiscQS roseus Thor. TriSnum'L. SidaAbatilon L. Ordo XVII. Lineae. Radiola linoides Gmei. Linom catharticum L. gallicam L. angustifolium Huds. ? narbonense L. (alpinum Pollin. viagg.") ? perenne L. (alpinum Schieb.) alpinum L. et Jacq. Cmoutanum Schieb.) tenuifolium L. viscosum L. hirsntam L- Ordo XVIII. Hypericineae. Hypericum perforatum. ß. vejronense Scürnk. 21r Bd. l8 Heft. Hypericum humifusnm L. quadrangulum L. (dubium Leera.) tetrapterum Fr. (quadrangulum Auctt.) montanum L. hirsutum L. Coris L. Androsaemum officinale All. Ordo XIX. Tillaceae. Tilia europaea L. parvifolia Ehrh. grandifolia Ehrh. Ordo XX. Acerineae. Acer Psendoplatanus L. platauioides L. campestre L. monspessulanum L. Ordo XXI. Hippocastaneae., : Aesculus -f Ilippoeastanum L. Ordo XXII. Ampelideae. Yitis viaifera L. Ordo XXIII. Geraniaceae. Geranium macrorrhizon L. phaeiim L. iiodosum L. sylvaticum L. pratense L. aconitifolium L'Herit. ? palustre L. sanguineum L. pyrenaicum L. argeuteum L. pusillum L. dissectum L. columbinum L. rotundifolium L. molle L. lucidum L. ? reflexum L. Robertiauum L. Erodium cicutarium W. moschatum L'Herit. ciconium W. malacoides W. 34 Ordo XXlV. Balsamiiipac. Inipatiens iioli - tangere L. Ordo XXV. Oxalideae. Oxalis Acctosella L. stricta L. corniculata L. Ordo XXVI. Zygophyllcac. Tribuliig terrestris L. Ordo XXVII. Rulaccae. Riita graveolens L. Dictainiias Fraxinella Pers. obtusiflora Koch. jSubclassis II. Calyciflorae« Ordo XXVIII. Celastrineap. Stapliylea pinuata L. Evonymus eiiropaeus L. latifolius Scop. Ordo XXIX. Rharaneae. Paliurus aculeatus Lain. Rliamnus cathartica L. saxatilis L. ?alpina L. puinila L. Frangula L. Zizyphus vulgaris Gaertii. Ordo XXX. Terebluthaceae. Pistacia Terebintlms L. Rlius Cotiuus L. Ordo XXXI. Papilionaceae. Ulex? europaeus L, Spartiiim jiiiiceum L. Sarothamiuis scoparius Wimni. Genista pilosa L. sylvestris Scop. diffusa W. ? scariosa Viv. tiuctoria L. ß. pratensis Pollin. ovata WK. germanica L. inantica Pollin. Cytisus Laburuuin L. aipiiius Mill. nigricans L, se.ssilifulins L. glabrescens sartor. capitatus Jacq. prostratus JScop. ? supinus L. hirsutus L. Cj'tisus purpureus Scop. radiatus Koch, argenteiis L. V sagittalis Koch. Lapinus -j- albus L. Ouonis spinosa L. ; repens L. bircina Jacq Colunuiae All. niinutissima L. Natrix L. ? cenisia L. rotundifolia L. Antbyllis vuliieraria L. moiitana L Medicago sativa L. falcata L. j3. procumbens Bess. ? glonierata Balb. (glntinosa MB. ?) prostrata Jacq. lupulina L. • scutellata All. orbicularis All. Gerardi WK. minima Lam. deuticulata W. ß. lappacea Lam. muricata All. ciliaris W. casrtiensis Jacq. Trigonella monspeliaca L. coerulea Ser. Melilotus macrorrhiza Pers. (offi- cinalis W-l ß. palustris WK. alba Desr. (vulgaris W.) officinalis Desr. C Petitpierreana W.) ? italica All. Trifolium pratense L. ß. nivale Sieb.? expansum Kit. medium L. (flcxuosura Jacq.) 35 Trifolium alpestre L. rubens L. ? iioricum L. pauuouicum. ocIirolciicumL. squarrosum L. et MB. nonSer. liicOTnäfiim L. ß. Moliuierii Balb. stellatum L. angustifolium L. subteraueum L. ? resupinatum L. fragiferum All. striatum L. scabrura L. ? säxalile ATl. ? teppaceum L. arvense L. hirtum AU. alpinum L. montauum L. glomeratnm L. strictum L. Älicheliaiium Savi. iiigi'escens Viv/ pallescens Sclireb. cespitosuin Heyn. repens L. elegaus Savi. hybridum L. filiforme L. patens Schreb. C clirysautluim Gaud.) procumbeus L. ß. campestre Schreb. agrarium L. spadiceum L. badium L. Dorycuium sufTiuticosum Vill. herbaceum Vill, Bonjeauia hirsuta Rchb. Lotus corniculatus L. ß. tenuifolius L. y. villosus Thuill. uliginosus Sclik. (major Scop.?) Tetragonolobus siliquosus Rth. Pliaca astragalina DC. australis L. frigida L. alpina Jacq. Galega officiualis L. Colutea arborescens L. Oxytropis moiitatia DC. lapponica Gaud. campestris DC Oxytropis campestris? ß. aordida Gaud. uraleusis DC. foetida DC. pilosa DC. Astragaius purpureus Lam onobrychisTi. .sesameus L. Cicer L. hamosus L. glycyphyllos L. monspessulanus L. exscapus L. aristatus L'Herit. Coronilla Emerus L. vaginalis Lam. minima L. montana Scop. scorpioides Koch. varia L. Oruithopus perpusillus L. Hippocrepis comosa L. Hedysarum coronarium L. obscurum L. Ouobrychis sativa Lam. ß. montana DC. arenaria DC. Cicer -f arietiuum L. Vicia pisiformis L. sylvatica L. ouobrychioides L. cassubica L. dumetorum L. Cracca L. Pseudo - cracca Bertol. Gerardi DC. nou Jacq. tenuifolia Rth. villosa Rth. -j- Faba L. iiarbonensis L. ß. serratifolia Jacq sepium L. grandiflora Scop. lutea L. ? hj'brida L. hirta Balb.? sativa L. angustifolia Rth. ß. Bobartii Forst, y. vegetans Thuill. peregrina L. lathyroides L. Ervum hirsutum L. nigricans MB. iiuiflorum Ten.? 3 * 36 Erviim tetrasperrnnm -L. inoiiaiithos L. Ervilia L. Lens JL. Pisum -j- arvense L. -j- sativiiin L. Lathyrns Apliaca L. Nissolia L. setifoliiis L, Cicera L. (sphaericusPoIlin. uon Retz.) •{•sativus L. hirsiitus L. ani^ulatiis L. ( sphacricus Retz et I)C.) hexaedrus Chaub. C angnlatus Aiictor.) aniiDus L. sepfiim Scop. (pratensis auctt. an L. ?) tnherosus L. sylvestris L. palustris L. latifoliiis L. Orolnis vernus L. ß. flaccidus Kit. CvariusPol- lin. ex citato Segiiierii? noii W.) y. gracilis Gand. (aiignsti- folius März, et Balb. ? non L.) variegatiis Ten. ?cariescens L. tuherosu^ L. ? albus L. niger L. luteus L. Phaseolus f nuiltidorus L. -{■ ß. cocciiieus L. ■j- vulgaris L. -{• ß. iianus L. -{-melanopiitlialinos Savi. Ordo XXXII. Caesalpinirae. Cercis Siliquastrum L. Ordo XXXIII. Mimoseae. Acacia -j- Faruesiana L. -J- Julibrissia L. Ordo XXXIV. Amygdaloae. Amygdalus -f- communis L. Persica f vulgaris Mill, spiiiosa L. iiisititia L. ■f doiuestica L. avium L. Cerasus L. Padiis L. Malialeb L. •j- LaurocerasHS L. Ordo XXXV. Rosarcac. Spiraea Aruncus L. Ulmaria L. Filipendula L. decumbeus K. • Dryas octopetaia L. Geuiii urbanum L. rivale L. nioiitaiium L. reptans L. Rubus idaeus L. fruticosHS L. /3, corylifolius Sm. y. rhamnifolius Whc. ? ä. tomentosHS Brkhs. «. colliiius Balb. et N. glandulosus Bell. cae Potentilla alpe.-tris Hall. fil. (.-a- lisbur^ensis Uaeuk.) Tormentilla &»ibtli. inclinata ViU (recta Jacq.noii L.; caiiesuens ßess ) argen tea L. ß. impolita Wahlbg. recta V. ß. obscura W. y. laciiiiosa Lehm, hirta L. ? ß. pedata W. Biipina L. norvegica L. ?niiiltifida L. anseriiia L. Sibbaldia procumbeiis L. Agriinonia Enpatoria L Areinouia agriinonioides Neck. Rosa lutea Mill. spiiibsis.stnfäT'L. alpiua L. ß. pyreiiaica L. cinuamomea L. villosa L. totneutosa Sm. collina W. (viscosa Jan.) rultiginosa L. ß. agrestis Savi, canina Li. a. vulgaris Auctt. ß. dumetorum TImill. y. collina Jacq. non W> J. sepium Tluiili. rnbrifolia Vill. ? turbinata Ait. pumila L. ? systyla Bast, arvensis L.wifltnf. (repensScop.) Ordo XXXVl. Saiigiiisorlteao. Alchemilla vulgaris L. ß. niontana W. alpina L. (excl. var. ß.) peiitaphyllea L. arvensis Scop. Sanguisorba officinalis L. dodecandra Morett. ininor Scop. CPoterium Sangui- sorba L.) ß. glaucescens ( Poterium glaacescens Rchb.) Ordo XXXVIJ. Pomaceap. Crataegus Oxyacantlia L. (mono- gyna Jacq.) Crataegus oxycaiithoides Tliuill. COxyacautha Auetor.) ? inacrocarpa Hegetsch. pyracantlia L. Azarolus L. Sorbus toriiiiualis Crtis. Aria Crtz. Cli.'iniaemespilus Crtz. aucujiaria L. domestica L. Cotoiiefister vulgaris Liiidl. ß. tomentosa Lindl. Mcspilus germanica L. Cydonia vulgaris Fers. Pyrus comrauuis L. Malus L. Arouia rotundifoHa Pers. Ordo XXXVIH. GraiuUeao. Punica Granatum L. Ordo XXXIX. Oiia^rarleae. Epilobium augustifolium L. Fleisclieri Höchst. Dodonaei Vill. hirsutum L. trigonura Schrk.(alpestre Gaud.) parviflorum Schreb. montaiium L. palustre L. virgatum Fr. tetragonum L. roscum Schreb. persicinum Rclib.? origanifolium Lam. alpinum L. OeDothera biennis L. Isnardia palustris L. Circaea lutetiana L. intermedia Ehrh. alpina L. Trapa uatans L. Ordo XL. Haloragcae. Myriophyllum verticillatum L. ß. pectinatum DC. spicatum L. Ordo XLI. Hippnrideae. Hippuris vulgaris L. 38 — Ordo XLU. Callitrichlncae. Callitrlclie stagnalis Scop, vernalis Kützg. hamulata Kützg. autumnalis L. platycarpa Kützg. Ordo XLIII. Ceratophylleae. Ceratopliyllum subraersum L. demersum L. Ordo XLIV. Lythrarieae. Suffrenia filiformis Bell. Ammauuia' verticillata Lara. Peplis portiila h. Lythrum Hyssopifolia L. Thymifolia h. geminiüorum Bertol. virgatiim L. Salicaria L. Ordo XLV. Tamariscincae. Myricaria germanica Desv. davurica Desv. OrdoXLVI. Philadelpheae. Philadelphus coronarlus L. Ordo XLVII. Myrtaceae. Myrtiis communis L. Ordo XLVIII. Cucurbitaccac. Cucurbita -f Pepo L. -j- Melopepo L. Cucumis Y sativus L. f Melo L. Bryoiiia dioica Jacq. ? alba L. Momordica Elaterium L. Ordo XLIX. Pordilaccae. Portulaca oleracea L. ß. sativa üC. Moiitia minor Gmel. (fontana L. ex parte), rivularis Girtcl. Ordo L. Paronychleae. Corrlgiola? littoralis L. Uerniaria glabra L. birsuta L. ? incana Lam. ?alpina Vill. lllecebrum verticillatum L. Polycarpon tetrapbyllum L. Ordo LI. Sclerantheae. Sclerauthus annuas L. ß. verticillatus Tausch, perenuis L. Ordo LH. Crassolaceae, Tillaea mnscosa L. Riiodiola rosea L. Crassula rubens L. Scdum maximiim Sut. Telephium L. Anacampseros L. ?stellatum L. galioides All. cCepaea Anct. non liispanicum L. villosum L. atratum L. anuunm L. Csaxatile AII.D album L. dasyphyllum L. acre L. sexaiigulare L, repens Scblcb, anopetalum VC. ? rcflexum L. Sempcrvivum tectorum L. Wuifcni Hopp. montanum L. aracbnoideum L. biitnm L. ümbilicus penduliuus DC. Ordo Llll. Cactcae. Opuutia vulgaris Mill. Ordo LIV. Grossularicae. Ribes Grossularia L. • alpinum L. iiigrum h. ? rubrum L petraeum AVulf. Ordo LV. Saxifragcac. Saxifraga Cotyledou L. Aiiioou Jacq. elattor MK. crustuIata'Vest. mntata L. Vaudellii Stbg. ßiifserfaua L. caesia L. oppositifoliaL. retusa Goii. biflora All. aspera L. ß. brj'oides L. aizoides L. stellaris L. ciuieifolia L. ? uiubrosa L. pedemoiitaiia All. muscoides L. ß. moschata Murr. y. secnnda Morett. cxarata Vill. (cespitosa Gaiid.) .steiiopetala Gaud. sedoides L. planifolia Lap. iSeauierii Sprgl. aiidrosacea L. ?coiitroversa Stbg. tridactylites L. petraea L. CPouae Stbg.) cerniia h. graiiulata L. bulbifera L. rotimdifolia L. arachnoidea Stbg. paradoxa Stbg. Chrysospleiiium alteriiifolium L. ?oppositifolium L. Ordo LVI. ürabcllalae. Hj'drocotyle vulgaris L. Saiiiciila eiiropaea L. Astrantia minor L. major L. ß. iiivoliicrata Koch. Eryngiam campestre L. amethystinum L. alpinnm L. Bupleurum tenuissimuni L. aristatuin Barth (veroneiisc et baldeuseTurr.jGerardiPolIin.) Odontites ß. opaciim Ces. ein Linnaea). Biipleuriim jiiiiceum L, (baldensc Polliii.) rotundifolium L. protractum Lk. stellatum L. petraeum L. ex Syn. (gramini- folium Vahl.) ranuiiculoides L. ß. Burserlanuni W. caricifoliiim W. SiiTiii angiistifolium L. latifolium L. ■f- Sisarum L. Piinpinella -J- Anisuin L. saxifraga L. ß. nigra JL. magna L. Carum Carvi L. Buniuin Bulbocastanum L.? Aegopodium Podagraria L. Ammi majus L. Falcaria Hivini Host. Helosciadium nodifloruin Koch, i'^ Sison Amomum L. Ptycliotis heterophylla Koch. Trinia puniila Bchb. elatior Gaiid. Petroselinum -j- sativum HoflFai, Apiiim? graveoleus L. Cicuta virosa L. Pacbypleurum simplex Led. ( La- serpitium simplex L.) Menm Miitellina Gaertn. athamanthicum Jacq. Silaiis pratensis Bess. Lignsticum Seguierii Koch. f e r u I ac e um All . Athamanthä creteusis L. gracilis Rchb^ LIbänotis montana All. ß. daucifolia DC. y. pubescens DC. d". elegaus Ces, (1. c.) t], athamanthoides DC. Cnidiuin apioides Sprgl. Seseli montanum L. elatum L.? (glaucum Bota?) bieniie Crtz. ß. ferulaceum Stev. y. involucratum Ces. (I.e.) Foeniculnra officinale All. Aetbusa Cyuapiuin L. ß. elata Priedl. Oenanthe fistulosa L. Lacheualii Gm. 40 Oenantlie peucedanifolia Pol). silaifolia MB.? pimpinelloides L. Pliellandriiim Lam. Arcliangelica officiualis Uoffm. Angelica sylvestris L. montana Schlch. Seliniiin Carvifolia L. Ferula Fer 'ago L. Peucedanu "^habraei Rclih. alsaticu.u . . alhiflonun 1>C. rablense Koch. Oreoselinum aioeiicli. Cervaria Giiss. Ostericum verticillare Bclib. Pastinaca sativa L. opaca Beruh.? Heracleum PoUinianum Bertol. aspernm MB. (U. Panaces Ita- lor. iion L.) Sphondjiium L. ß. elegans Jacq. flavescens Bess. ängastifolium L. ? alpinum L. Imperatoria OstruUiium L. Thysselinum palustre HoiFm. Tordylium maximnin L. Laserpitium prutheuicum L. nitidum Zauted. birsutum Lam. peucedanoides L. Siler L. Gaudini Morett. (niagin. WK. var.) latifolinm L. ß. asperuin Crtz. Daiicus Carota L. Orlaya platycarpos Koch. grandiflora Hoffm. Torilis nodosa Gaertii. belvetica Gmel. iiifesta Hoffin. Anthricus Gmel. Caucalis leptophylla L. daucoides L. Turgenia latifoüa HoflFm. Molopospermum cicutarium DC. Myrrhis odorata Scop. Chaerophyllum temiilum L. ? bulbo.sum L. au r cum L. birsntum L. ß. elegans Gand. ciciitaria Rcbb. aii Vill. ? Anthriscu9 sylvestris Uoffoi. Cerefolium HoITm. vulgaris Pers. Scandix Pecten L. Sin3-rnium? perfoliatum Mill. OUisatrum L. Piij'sospermum aquilegifalinm Koch. Pleurospermnm austriacum Hoffm. Coiiium maciilatiim L. Bifora flosciilosa MB. ( Coriandr. testfculatum L.) radians MB. Coriandriim sativum L. Ordo LVII. Araliaccae. Hedera Helix L. Ordo LVIII. Corneae. Cornus saugninea L. mas L. Ordo LIX. Loranlhaceae. Viscum album L. Loranthus? europacas L. Ordo LX. Caprifoliaceae. Adoxa moschatellina L. Sambucns Ebulus L. nigra L. racemosus L. Viburnum Opulus L. Lantana L. Lonicera Caprifolinm L. ß. pallida Ho8t. ?pyrenaica L. coerulea L. alpigcua L. ni^ira L. Xylosteum L, Pcricl^meunm L. Linnaea borealis L. Ordo LXI. SCellatap. Sherardia arveusis L. Asperula arvensis L. ?laevigata L. taurina L. lonaiflora WK. cynanchica L. 41 Afipenila cj'uancliica ß. inontana Kit.? ?tiiictoria L. odorata L galioides MB. Galinm tricorne With. Aparine Jj. spurium L. anglicum Huds. parisiense L. P^edemontannm All. veriinm Scop. Cruciata Scop. pratense Scheele ? palustre L. ß. saturejaefolinm Trev. 't rotundifolinm L. ?boreale L. uliginosum L. pnmilutn Lam. helveticum Weig. sylvestre Poll. Cpusillam L.? Pollin.) rubrum L, purpureum L. sylvaticum L. aristatum L. Mollugo L. jS. insubricum Gaud. erectum Huds. (lucidum , cine- reum et tenuifolium All.) verum L. Rubia tiuctorum L. Ordo LXII. Valerianeae. Valeriana exaltata Mik.? officinalis L. dioica L. ?tuberosa L. tripteris L. ß. intermedia Vabl. moutana L. 8upina L. saliunca All. saxatilis L. cellica L. Centranthus ruber DC. Valerianella olitoria Pol!. echinata DC. öentäta Poll. eriocarpa Desv.? aaricula DC. et Villem. corouata DC. hamata Bast. Ordo LXIII. Dipsaceae, Dipsacus fuilouum L. sylvestris MilJ. lacitiiatus L. pilosus L. Cephaiaria transjivanica Schrad. leucaiitlia Schrad. ?älpiiia Sclirad. KiTäutia? loneifolia Koch. sylvatica Dub. arveusis Coult. Succisa pratensis Moench. australis Rchb. Scabiosa gramuntia L. ß. ColumnaeTeu. ? ochroleuca L. colnmbaria L. lucida Vill. suaveolens Desf. vestinaFacch. Cprioris var.?; ex Rota S3'non.) graminifolia L. Ordo LXIV. Compositae. Eupatorium cannabiiuim L. ß. indivisura DC. Adenostyles aibifroiis Rchb. alpina Bl. et Fing. leucophylla Rchb. Homogyne? s^iveetria Cass. alpina Cass. Vdiscolor Cass. Tussilago Farfara L. Petasites officinalis Aluch. albus Gaertn. niveus Bmg. Linosyris vulgaris DC. Aster alpinus L. Amellus L. Tripolium L. ?sa!ignu3 W. Bellidiastrum Michelii Cass. Bellis perennis L. annua L. Stenactis annna L. Erigeron cauadensis L. acris L. graveolens L. Villarsii Bell. alpinus L. uniflorus L. ß. glabratus Hopp. Solidago virga-aurea L. 42 Wiborgia f Acmella Rth. Bidens tripartita L. ceriiiia L. ß. monoccphala Koch. bipiiiiiata L. bullata L. ?leucaHtlia W. Ueliantlius -}- annaus L. Buphtlialmura speciosissimum Ard. sulicifolium L. ß. graudiflorum L. Pallenis spinosa Cass. luHla Heleuium L. britaiiiiica L, squarrosa L. ?iiioiitana L. hirta L. »alicina L. ciisifolia L. Jasonia sicula DC. Pulicaria vulgaris Gaertii. dyssenterica Gaertn. Coiiyza squarrosa L. Carpesium ceruuum L. Micropus erectus L. Filago germanica L. arveusis L. moiitaua L. ex diagn. (iniuima Fr.) gallica L. Giiaplialium sylvaticum L. fiiscum Laiii. iiou Scop. supirium L. uliginosum L. liiteo-alhiim L. Leontopodiuin Scop. dioicum L. carpatliicuin Walilb. (alpinum GaudO Helichrysum augustifolium DC. Arteniisia Absinth iuin L. spicata Wulf. Mutelliiia L-i glacialis L. vulgaris L. ? poutica L. ? chamaemelifolia Vill. tanacetifolia AU. campestris L. Abrotanum L. camphorata Vill. ß. canesceus DC. Tanacetum vulgare L. ? Balsamita L. Achillca Herba-rota All. Aciiillca Ptarmica L. alpiiia L. Claveniiac L. macrophyila L. moschaia L. atrata L. uana L. ligustica All. tomeiitosa L. tanacetiroliaAll. (compactaLam. n. W.) jS. magna All. (distans W.) Millefolium L. ß. setacea Wk. laiiata Sprgl. iiobilis L. ? odorata L. Authemis tiiictoria L. Triumfetti All. Cota L. arvensis L. Cotula L. Iiobilis L. alpina L. Matricaria Chamomilla L. Chrysanthemum! Leucaiithemuin L. moiitanum h. ß. atratum L. ? alpinum L. ? corouopifolium Vill.. Parthenium Pcrs. corynibosum L. inodorum L. segetum L. elegans Polliu. coronarium L. Doronicnm Pardalianclies L, austriacnm L. Aronicum Cliisii Koch. scorpioides Koch. Arnica montana L. 1 glacialis Jacq. Cineraria longifolia Jacq.?. campestris Retz. aurantiaca Hopp. Senecio vulgaris L. foeniculaceus Ten,? viscosus L. Vsylvaticus L. rupestris WK. abrotanifolius L. erucifolius L. Jacobaea L. aquaticus Huds. crraticHs Bertol. 43 Senecio ? lyratifoliiis Rclib. cordatus Koch. (Ciiierar. cordi- folia GouO carniolicusW. Doronicum L. incanus L. uuiflorus All. iiemorensis L. jS. Fuclisii Gmel. ?Cacaliaster Lam, sarracenicus L. paludosus L. Caleiidala arveusis L. Eciiinops sphaerocephalas L. Cirsiiim canuiii MB. serratnloides Scop. inontanura Rchb. C.Cuicus also- philus Pollin.D heteropliyllum All. acaule All. niedium All. tuberosum AH. ?anibiguum All. ?subalpiuum Gaiid, rivnlare Koch, eriophorum Scop. j3. spathiilatura Morett. italicum ÜC. lauceolatuin Scop. arvense Scop. strijiosum MB. inacrostylon Rchb. paliistre Scop. Erisitliales Scop. ?ochro|ciicuiTi All. oleracenm Scop. ?Lachena!ii Koch. (Cnicus riu- gens Ait.) V hybrid tim_Kocli. spinosissimum Scop. C^'uara y Scolj'mxis L. Y Cardiincnlus L. Sil^'bunl Mariaiiiim Gaertn. Carduus pycnocephalus L." polyanthemos L.? • äcanthoides L. crispus L. ?poIyacauthos Cnrt. • Personata Jacq. defloratus L. Carduus defloratus ß. argemone Lam. (sninmanns Pollin.) y. carlinaefoliusLani. Cmou- tosHS Polliu.D Dutans L. Onopordon Acanthium L. Lappa major Gaertn. minor DC. tomentosa Lam. Carliiia acaulis L. vulgaris L. Arctium? Dalechampü Gcsn. Saussurea alpina DC discolor DC. Serratula tinctoria L. Rhaponticum DC. Kentrophjllum lanatum DC. Centaurea alba L. ß. deusta Ten. Pestalotii DN.*). jacea L. amara L. ß. bracteata Scop. transalpiua Schieb. iiigrescens W. decipieiis Thuill. ? phrygia L. austriaca W. ß. nervosa W. y. rhaetica Moritz. uniflora L. Cynnus L. moutaiia L. axillaris W. paniculata L. fastijiiata Morett. maculosa Lam.? caerule.sceus W. ? Scabiosa L. adulterina Morett. hybrida All. solstitialis L. Caicitrapa L. ? alpina L. ? Centaurium L. XeraiTthemünränunum L. C3iindraceum Sm. iuapertum W. Scolymus? jnaculatus L. hispanicus L. •) Vide Bibl. Jtah, t. XCI, p. 348. — Hybrida e C. alba et panicnlata, priorcin omnino refcrcns scd squaniarum append. pcctinato. 44 Lapsana communis L. Ai-no«ieris ininiiua Gaeitii. Rliagadiolus edulis Gaertii. stellatiis Gaertn, Cichorium Intjbus L. f Endivia L. H^oseris foetida L. Thriiicia hirta Rtli. hispida Btli. Leysseri Wallr ? tuberosa DC. Leoiitodoii autumnalis L. TaraxaciLois. (Uieraciutn Tara- xaci L) pj'renaicus Gou. Polliiiii Welw. (Apargia cro- cea Pollin.) tenuiflorus Rchb. ? Villarsii Lois. liastilis Jj. ß. hispidus L. incanus Schrk. crispus Vill. Picris hieracioides L. ß. umbellata N. ab Es. Heimiiithia echioides Gaertn. Tragopogou porrifoiiiis L. major L. livescens Bess, ? pratensis L, Scorzonera austriaca W. humilis L. bispaiiica L. rosea WK. Podospcrmum? JacquiniaiiHinKoch. laciniatum L)C. ? caicitrapiroliura DC. Hypochaeris glabra L< Balbisii Lois. radicata L. roaculata L. uniflora Vill. (H. helvelica Jacq.) Wiilemetia apargioides Cass. CUie- rac. stipitatum Jacq.) Taraxacum officinale Wigg. j3. lacvigatum DC. paUi9tre DC. ß. lanceolatum Poir. Cliondrilla juncea L. latifolia MB. ? CCh. ringens Rchb.) Phoenixopus muralis Koch. Prenanthes purpurea JL. tenuifolia L. Lactuca f sativa L. virosa L. Lactuca ^^carioIa L. maligna L. pereiniis L. ?angustana AU. Soiichus alpinus L. oleraceiis L. asper Vill. arvensis L. palustris L. Barkhausia foetida DC. setosa DC. ceruua DC. taraxacifolia DC. jS. praecox Dub. alpina DC. Crepis pulchra L. ß. lapsanifolia Rchb. tectorum L. vireiis L. hieniiis L. alpestris Rchb. ? montana Tausch. CAndryala pon- taiia Vill.) grandiflora L. paludosa Miich. Jacquini Tausch. CH'cr. chon- drilloides Jacq.) pygniaea L. CHier. pruuellacfo- 11 um Gou) rhaetica Heg. bJattarioides Vill. ( austriaca Jacq.) praemorsa Tausch, incaruata Tausch. ß. Froelichiaua DC, (Hier. parviflorum Schieb.) aurea Tausch, Hieracinm Pilosella L. ß farinaceum Horng. y. pilosissimnm Wallr. pilosellaeforme Mturai. ? bifurcum MB. furcatum Hopp, breviscapum DC. angustifolj^im Hopp. Auricula L. piloselloides Will, praealtum Will. ß. fallax Gaud. ?pratense Tausch, auraiitiacum L. sabinum Seb. et M. ( rymosum Vill.) staticefülium Vill. porrifolium L. Hier.icinm saxatile Jacq. Ic. rar. noii Obs. (ttlaucuin All.) jjlahratiim Uopp- ? villosiiiii L. ? longifolium Schieb. ?Schraderi Sclilch. C^lpiuiiin W. L.) ?glandulifcrum Sturm, (alpinum ATI. et Gaud.) alpinum L. /S. Halleri Vill. vulgatum Fr. ? muroruin L. ß. silvaticum L. ? bifidum Kit. rupestre All. andryaloides VilL ?tomeijfosHm AU. Jacquinii Vill. amplexicaule L. ß. pulmoiiarioides Vill. • albidnm Vill. ?picroides^Vill. p'renauthoides Vill. ?Ianceolatum Vill. n. Schieb, sabaudum L. sp, (uoa fl. suec.) et AU, ?boreale Fr. sylvestre Tausch? laevigatum Vill. umbellatum L. (laetaris Bertol.) Ordo LXV. Arabroslaceae, Xauthium strumarium L. italieum Morett. spiiiosnm L. Ordo LWF. Campanulaceae. Jasione montana L. Pbyteuma naueiflorum L. ß. globulariaefolium Hopp, et Stbg. Iiemisphaericum L. humile Schieb. CCarestiae Birol.) orbiculare L. Scheuchzeri All. ß. Charmelii Vill. ex p. ?Micheiii All. betömcaefoliura ViU. spTcatum c; "* Halleri All. comosum L. Campanula cespitosa Scop. ^5 Campanula rotundifülia L. pusilla Hnke. ?carnica Schied. excisa Schieb. linifolia W. elatines All, ß. elatinoides Polliii. cenisia AU. RaüieriT Lena Perp, rhömboidalis L. pyramidalis L. persiciloliaL. Rapunculus L. patula L. ramosissima Sibth. j?. Loreii Pol- lin. cervicaria L. petraea L. glomerata L. ß. aggregata Nocc. et Balb. rapuncnloides L. bononiensis h. latifolia L. Traehelium L. thyrsoidea L. spieata L. sibiriea L. barbata L. alpina Jacq. Allionii Vill. Medium L. Adenophora? suaveolens Fisch. ""^ Speculafia falcata AI. DC. . Speculum Al.DC. bybrida AI. DC. Ordo LXVII. Vacciuieae, Vaccinium Myrtillus L. uliginosum L. Vitis-idaea L. Oxycoccos L. Ordo LXVIII. Ericineae. Arctostapbylos alpina Sprgl. uva-iirsi Sprgl. Andromeda? polifolia L. Calluua vulgaris Salisb. Erica carnea L. scoparia L. arborea L. Azalea procumbens. Rhododendron ferrugineum L. Rhododendron hi'rsutum L. Chamaecistus L. Ordo LXIX. Pyrolaceae. Pyrola imiflora L, secunda L. Pyrola minor L. (rosea Engl. bot). rotuiiilifolia L. clilorantlia S\v. ? Ordo LXX. Monotropeae. Mouotropa Hypopithys L. jSuliclaissEs III. CoroUiflorae. Ordo LXXI. Ebenaceae. Diospyros Lotus L. Ordo LXXII. Äquifoliaceae. Ucx Aquifolium L. Ordo LXXIII. Oleaceae. Olea europaea L. Plullyrea media L. Ligustrnm vulgare L. Syringa f vulgaris L. Fraxiiius excelslor L. Ornus L. Ordo LXXIV. Jasraineae. Jasmiuum f officinale L. Ordo LXX V. Asclepiadeae. Cyuanchum Viucetoxicum RBr. Ordo LXXYI. Apocyneao. Vinca major L. minor L. Nerium Oleander L. Ordo LXXVII. Geutianeac. Menyantlies trifoliata L. Yillarsia nyinphaeoides Vent. Clilora acuminata K. et Z. perfoliata L. ?8erotina Koch. Erythraea Centaurium Pers. pulchella Fr. j3. intermedia PüIIin. spicata Pers. Gentiana ciliata L. glacialis Vill. Gentiana campestris L. germanica W. (amarella L. ex part.) bavarica L. puniila Jacq.' verua L. ß. brachyphylla Vill.? aiigulosa MB. ?iiubricata Froel. nivalis L. utriculosa L. acaulis L. ß. excisa Schieb. Pneumonaiithe L. asclepiadea L. cruciata L. punctata L. pannonica Scop. purpurea L. lutea L. Swertia perennis L. Ordo LXX VIII. Poleraoniaceae. Polenionium coeruleum L. Ordo LXX IX. Convolwlaceap. Convolvulus arveusis L. 8epiuni L. sylvaticus WK.? cantabrica L. Cuscuta L. TrifoliiUensl. I (Synonyma?) Epithymum L.( ^ ^* '' planiDora Ten. Epilinum Weih. monogyna Vahl, euaveolens öer. ? Ordo LXXX. Borragincac. Echium vulgare L. ß. violaccum L. 47 Ecliium plantaglneuni L. italiciim L. Litliospermuin officiuale L. arvense L. gramiuLfolium L. piirpurco - coeruleiim L. Piilinoiiaria aziirea Bess. mollis Wulf. officinnlis L ?aiigHstifolia L. Onosma? ecliioides L. nioiitaiiuin L. stelliilatum WK. Ceriiithe minor L. Myosotis arvensis Sibtii. (stricta Lk.) intermedia Lk. colliiia Ehrl). versicolor Rth. cespitosa Schnlze. sylvaticaElirh. (alpestris Sclim.) suaveoleus Kit. etrigulosa Rclib. palustris Willi. Lycopsis arvensis L. Auchusa Barrelieri Bcss. officinalis L. arvalis Rclib. angustifolia L. italica Rtz^ undulata 17. CNMoslossum montanum Lam. officiuale F pictum All. Omphalodes vernaMiich. Eritricliium uanum Sclird. Lappula Myosotis Mncli. (Echi- uosp. Lappula Sw.) deflexa C.es. Asperugo prociimbeus L. Borraso officinalis L. Sympliytum tuberosum L. macrolepis Ga^'. officinale L. Ueiiotropium curopaeum L. Ordo LXXXl. Soloiiaceac. Solanum villosum Lam. miniatutn Beruh. iiigrum L. üulcamara L. "j-tulierosum L. Pliysaiis Alkekengi L. Atropa Belladoiiuu L. Lj'cospersicum f esculentnm Mill. Melongena -f- teres Mill. Capsicum -j annuura L. Lycium? europaeuni L. Hyoscyamus niger L. albus L. Nicotiana -{- Tabacum L. Datura 8tramouium L. Ordo LXXXII. Verbasceae. Verbascum Thapsus L. pblomoides L. montanum Schrd. phoeniceum L. Orientale MB.? Blattaria K. uigrum L. austriaca m Schott. lanatum Schrd. Lj'chnitis L. albuni Much. floccosum WK. ß. pulverulentum Vill. tbapsoideä Lk. sih'uatum L. condensatum Scbrd. thapsiforme Schrd.? Scrofularia verualis L. aquatica L. Balbisii Hörn. nodosa L. canina L. Hoppii Koch. Ordo LXXXIII. Antlrrhiueae. Gratiola officinalis L. Digitalis purpurea L. grandiflora Lam. lutea L. Cpai^viflora Lam.) ? ferruginea L. Aiitirrhinum majus L. ?!atifolium Mill. Oroutium L. Linaria cymbalaria Mill. Elatine Desf. ?commutata Beruh. spuria Mill, minor DC. chalepeusis Mill. alpiua Mill. arvensis Desf. Simplex DC. .supiua Desf. 48 Linaria? repeiis W. glaiica W. Pelisseriaiia DC. angustifoIiaDC. (italica Trev.) vulgaris Miil. ?geni8tifolia Mill. Anarriiiiuim bellidifoliuin Desf. "Erinus? alpinus h. Verouica scutellata L. Anagaliis L. Beccabunga L. urticaefolia L. Ciiamaedrys L. montana L. officinalis L. apliylia L. prostrata L. latifolia L. arguta Morett. Corchidea Crtz.'i spicata L. ticinensis Pollin. (Hostii Morett.) hellidioides L. friiticulosa L. ß. saxatilis Jacq. alpiua L. eerpyllifolia L. acinifoiia L. arvcusis L. verna h. tripli^ilos L. praecox All. agrestis L. didj'ina Ten. opaca Fr. Buxbauraii Ten. hederifolia L. cymbalaria Bertol. Paederota Bonarota L. Lindernia pyxidaria All. Limosella aqiiatica L. Ordo LXXXIV. Orobanchpao. Orobancbe cruenta Bertol. rapnin Thuill. (major DC.) ?pruinosa Lap. Epithymiim DC. Galii Duby. minor Sutt. elatior Sutt. Crnbfns Wallr.) ramosa L. harbuta Poir. arenaria Bkh. Orobanche coeralea Vill. Lathraea sqnamaria L. 1» Ordo LXXXV. Rhiuauthaceae. Tozzia alpina L. Melampyrum cristatam L. arveuse L. ? barbatum WK. nemorosum L. pratensc L. sylvaticum L. Pedicularis verticillata L. rostrata L. Jacquini Koch. incarnata Jacq. atrorubens Scblch. fasciculata Beil. tuberosa L. sylvatica L. ?rosea Jacq. comosa L. foliosa L. recutita L. acanlis Wulf. palustris L. Rhinanthus minor Ehrh. major Ebrb. Alectorolophus Poll. angustifolius Gmel. Bartsia alpina L. Trixago Jatifolia Bchh. Euphrasia officinalis L. ß. nemorosa Pers. minima Schieb. salisburgensis Funk. triciispidata L. Odontites L. serotina Lam. lutea L. vIscosa^L. Ordo LXXXVI. Labiatae. Lavandula vera UC. Mentha rotundifolia L. arvensis L. sativa L. gentilis L. C"'""* Sole.) pratensis Sole, (rubra Huds.) aquatica L. piperita L. ß. crispa L. nepetoides Lej. evivestris L. 49 Mentha sylvestris ß. neraorosa W. y. candicans Crtz. S. balsamea W. Pulegium L. Lycopus europaens L. ezaltatas L. fil. Rosmariuus officinalis L. ?Salvia officinalis L. glutinosa L. Vcrbeuaca L. jS.ellipticaCes.(agrestisHeg.) Aethiopis L. Sclarca L. verticillata L. pratensis L. jS. variegata WK.? italica Jan. (scabrida Bertol. non Pohl.) Origanum vulgare L. ß. niegastachyum Kocli. Thymus Serp3'llum L. ß. Chamaedrys Fr. y. angustifolius Schrb. pannonicns All. ? vulgaris L. Satureja hortensis L. niontana L. Calainintha Acinos Clairv. alpina Lam. grandiflora Moench. officinalis Moench. Nepeta Clairv. Clinopodium vulgare L. Melissa officinalis L. Horminum pyrenaicum L. Hyssopus officinalis L. Nepeta cataria L. Nepetelia L. Duda L. Glechoma hederaceum L. ß. heterophyllum Opiz. Melittis Melissophyllum L. Laminm Orvala L. amplexicaule L. purpureum L. ? pedemontanum Rchb. incisum W. (hybridum DC.) maculatnm L. hirsatum Lam. älbum L. Galeobdolon luteum Huds. Galeopsis Ladanum L. angustifolia Ehrh. ? intermedia Vill. ochrolenca Lam. ( grandiflora Rth.) 21r Bd. U Heft. Galeopsis vcrsicolor Curt. pubescens Bess. Tetrahit L. Stachys germanica L. ?bieunLS Rth. palustris L. sylvatica L. alpina L. recta L. hirta L. annua L. arvensis L. ßetonica officinalis L. ß. hirta Leyss. stricta Ait. hirsuta L. (pradica Zant.) alopecuros L. Sideritis romana L. Marrublum vulgare L. ? apulum Ten. Ballota nigra L. Leonurus Cardiaca L. Chaiturus Marrubiastrum Rchb. Scutellaria galericulata L. minor L. liastifolia L. ? alpina L. Prunella vulgaris L. grandiflora L. alba Pall.? (läciniata L. excl. var. ß. et y.) Ajuga reptans L. gcnevensis L. pyramidalis L. Iva L. Chamaepitys Schreb. Teucrium BotrysL. Scordium L. ? scordioides Schreb. Chamaedrys L. ? lucidum L. Scorodonla L. montannm L. Ordo LXXXVII. Verbeuaceac. Vitex? Agnus -castus L. Verbena officinalis L. Ord.LXXXVIII. Lentibularieae. Pinguicnla alpina L. vulgaris L. grandiflora Lam. Utricnlaria minor L. vulgaris L. 4 50 Ordo LXXXIX. Priraiilaceap. Lysimacliia nummularia L. Demoruni L. vulgaris L. ?punctata L. Anagallis arvensis L. Monellii L. tenella L. Centuuculus minimus L. Androsace brevisCes. (Arctia bre- vis HegO Charpentieri Heer. lielvetica Gaiid. piibesceiis DC. alpina Lam. imbricata Lam. '(tomentosa SclilchO jS. multiflora Vaiid. villosa L. Chamaejasme Host. obtusifolia AU. lactea L. caruea L. maxima L. Aretia Vitaliaiia L. Primula farinosa L. longiflora AU. veris L. elatior Jacq. ß. Columnae Ten. acauUs Jacq. minima L. venusta Host. glaucescens Morett. integrifolia L. ex p. ; Jacq. Candolleana Hchb. PoUiniana Morett. AUionii R. iSch. (glutinosa All. non L.) gliuinosa L. villosa Jacq. (viscosa Gand. et Hchb.) Primula pedemontana Thom. (hir- suta All,; rhaetica Gaud. ?) ciliata Morett. uon Schrk. Auricula L. Hottonia palustris L. Soldanella alpina L. ß. montana W. pusilla Bmg. Cyclamen europacum L. aestivuin Park. Vhcdcraefolium Ait. Samolus Valerandi L. Ordo XC. Globnlarieae. Globularia vulgaris L. nudicaulis L. cordifolia L. Ordo XCI. PInmbagineao. Armeria vulgaris W. ß. alpina Hopp, plantaginea W. (Statice scor- zoneraefolia Auetor.) Ordo XCII. Planlagineae. Littorella lacustris L. Plantage? Cj-nops L, arenaria WK. Coronopus L. maritima L. serpeutina Lam. alpina L. montana Lam. altis8ima Jacq. victorialis Pers. (argentea VIII.) lanceolata L. ß. lannginosa Kocii ? media L. major L. ß. bracteata Moench. jSubclassis IV. lüonochlamydeae. OrdoXClII. Araaraiitaceao. Amarantus Blitum L. \ adscendens Loi.<'. ? prostratus Balb. sylvestris Desf. Amarantus morosus Rchb. ? chlorostachys W. ? hypochondriacus L. Ordo XCIV. Phytolacceae. retroflexus L. C^picatus Lam.) Phytolacca decandra L. 51 Ordo XCV. CJienopodeap. Sclioberia maritima C. A. Mey. Salsola Kali L. Tragus L. SaTicöruia lierbacea L. Corispermum hyssopifolium L. ß, bratcatum Viv. Polycuemum arvense L. Kochia scoparia Schrd. Beta Cicia L. ? vulgaris L. Clieuopodium Valvaria L. album L. viride L. ambrosioides L. murale L, ?rhombifoIium Mhinbg. ürbfcum L. polyspermum L. bybridum L. opulifoliuui Schrd. -j-multifidum L. pednuculare Bertol. Botr3's L. Blitum capitatum L. virgatuiri L. Bouus -Henricus C. A. Mey. rubrum Bclib. glaucum Koch. Spiuacia ^f oleracea L. 7 ß. iuermis Mucli. Atriplex "|- hortensis L. portulacoides L. patula L. (angustifolia SmO latifolia Wlilbg. (patula Sm.) microsperma WK. triangularis W. laciuiata L. rosea L. Calba Scop.) Ordo XCVI. Polygoneae. Rumex Acetosella L. ß. multifidus Bertol. et Pol- lin. au L. ? tuberosus L. arifoiius All. Acetosa L. CPseudo-acetosa Ber- tol.) scutatus L. alpinus L. aquaticus L. maritimus L. palustris Sra. pulclier L. Rumex? pratensis MK. CacutusW.) obtusifdiius L. NemoiapathumEhrh. (conglome- ratus Murr, ex Koch.) sanguineusL.Cnemorosus Schrd.) erispus L. H^drolapathum Huds. •J-Patientia L. Oxyria digyna Campd. Polygonum Bj'dropiper L. ?j3. laxiflorum Weih. nodosum Pars. minus Ait. incanum W. Persicaria L. lapathifolium L. amphibium L. viviparum L. Bistorta L. aviculare L. Bellardii All, alpinura All. ConvolvalusL. dumetorum L. •^ Fagopyrum L. -|- tataricuffl L. Ordo XCVII. Tl.ymeJeae. Passerina annua Wick. Daphue Mezereum L. Laureola L. alpina L. striata Tratt. Cueorum L. OrdoXCVlII. Laurineae. Laurus nobilis L. Ordo XCIX. Santalaceae. Thesium montanum Ehrh. pratense Ehrh. ?intermedium Schrad. alpinura L. Ordo C. Elaeagneae. HippophaS rhamnoides L. Ordo CI. Arlstolochieae. Aristolocliia rotunda L. pallida WK. Clematitis L. Asarum europaeum L. 4 * 52 Ordo CII. Empctrcac. Empetrum nigrum L. Ordo ClIF. Enphorbiaccae. Bhxus sempervirens L. Euphorbia chamaesyce L. ß. canescens L. maculata L. mant, (liinervis Bertol.) Helioscopia L. platyphyllos L. stricta L. et Sm. micrantlia 8tepli. verrucosa L. (dulcis Jacq.) ,,ea7- siccatione nigra" Sp. pl. 656. ß. purpurata Tliuill. carniolica Jacq. duicis L. (verrucosa Auctor. j solisequa Rclil) ) palustris L. pilosa L. Gerardiana L. Nicaeensis All. amj'gdaloides L. Cyparissias L. Esula L. yariabilis Cos. Peplus L. ? ß. peploides Gou. falcata L. ß, obscura Lois. cxigua L. ß. diifusa Jacq. Lathyris L. Mercurialis longifolia Host, (peren- nis L.) ovata Stbg., Hpp. annna L. Ricinus f communis L. Ordo CIV. ürticcao. Urtica? piiulifera L. ureng L. dioica L. Parietaria diiTusa MB. officinalis L. Cannabis -|- sativa L. Humulus Lupulus L. FicHs Carica L. Moru-s -{- alba L, -{-nigra L. Celtis anstralia L." Ulmus campestris L. ß, suberosa L. Ordo CV. Jiiglandeae, Juglans regia L. Ordo CVI. Cnpuliferae. Fagus sj'lvatica L. Castanea vulgaris Lam. Quercus sessiliflora Sm. pcdunculata Ehrl). pubescens W. Cerris h. EpcuIus L, Hex L. Aegylops L.'?j Coryhis Avellaua L. tubulosa L. ?Colnrna L. Carpinus Bctulus L. Ostrya carpinifolia Scop. ß. alpestris Ces. *J. OrdoCVII. Salicineae. Salix pentandra L. fragil is L. alba L. ß. vitellina L. (ex syn.") amygdalina L. ß. triandra L. Pontederiana Willd.? purpurea L. rubra Huds. viniinalis L. incana Schrk. (riparia W.) ? cinerea L. nigricans Fr. grandifolia Ser. capraea L. ß. sphacelata Sm. anrita l>. glabra fcfcop. (Wulfeniana W. ex part., et coruscansW.) ambigua Ehrh.? repens L. ß. arenaria L. •) Fol. ovatisj am. focm, brevioi-ilius. 53 Salix jncubacea L.? ^rbuscula L. i^appouiim L. (helvetica Vill. "^Ifinosa Walilbg.) f!;lauca L. caesia Vill. iujTsiIiItes L. ß. Jacqiiiuiaua Host, reticulata L. retusa L. ß. serpyllifolia Scop. ( iiou Jacq.) herbacea L. Popiilus alha L. cauesceiis Sin. treinula L. ui^ra L. ?dilatata Ait. Ordo CVIII. Betulineae. Betula nana L. ?piibescens Ebrli. alba L. Alniis viridis DC. (Betula ovata Sclii-k.) incaiia UC. glutinosa Gaertn. Ordo CIX. Coniferae. Taxus baccata L. Juni per US nana W. cointuunis L. ?Sabina L. Cupressus f seinpervireas L. Piuus Piiniilio Hnke. (P. Muglius Scop. non Jacq.j sylvestris L. ? Pinaster Ait. Pinea L. (Jembra L. rotuiidata K. Abies pectiuata DC. (Pinus picea L.) excelsa Lam. Larix europaea DC. Epbedra? distachya L. ClaissiisII. Endog^eneae Plianerog^amae iseu Monocotyledoneae. Ordo CX. Hydrocliaridcae. Stratiotes aloides L. Hjdrocharis morsus- rauae L. Vallisneria spiralis L. Ordo CXI. Alisraaceae. Alisma Plantago L. ß. lanceolatum Witb. (ranun- cnloides Nocc. et Balb. non L.) ranimculoides L. Sagittaria sagittaefolia L. Ordo CXII. Butomcae. Butoinus umbellatus jL. Ordo CXIII. JuDcagmeae. Trlglochin palustre L. Ordo CXIV. Potanipae. Potamogeton uataus L. fluitans Rth. Potamogeton oblongus Viv. ? plantagineus Dncr;' augustaiius R. Scb., Balb. ?riifescen8 Scbrad. gramiueus L. lucens Jj. perfoliatus L. crispus L. , compressus L. Fr.! pusilUis L.? trichodes Cham, et Schldl. (pu- sillus Bertül. saltera quoad pI. Laumeil.) pectinatus L. densus L, Zannicbellia palustris L. Ordo CXV. Najadeae. Najas major Rth. minor All. (Caulinia fragilis W.) alagnensis Pollin. microphyllaRcbb. (Caul. micro- phylla Nocc. et Balb.) 54 Ordo CXVI. Lemnaceae. Lemna trisulca L. polyrrliiza L. minor L. gibba L. Ordo CXVII. Tjphaceae. Typlia minima Hopp. augustifolia L. elatior Boennsli. C media Polliii. non DC.) latifolia L. SparganiiimramosHmHiids.Creotum Simplex Hiids. natans L. OrdoCXVIII. Aroidae. Acorus Calamus L. Arum maculatum I^. italicum L. Dracuüciilus L. Caüla? palustris L. Ordo CXIX. Orchideac. Orchis Morio L. laxiflora Lam> paileus L. provincialis Balb. mascula L. papilionacea Ij. (rubra Jacq) coriophora L. fraj^rans Pollin. ustulata L. variegata Lam. tephlosanthos Vill. (simia Lam.) militaris L. fusca Jacq. sainbucina L. ? ß. incarnata W- non L. maciilata L. latifolia L. ß. inajalis Rchb. Anacamptis pyramidalis Rieh. Herminium Monorchis RBr. Ilimanthoglossum viride RBr. bircinum Sprgl. Piatanthera bifolia Rieh. j9. brachyglossa üC. ?y. ehlorantha Cust. Gj'mnadcnia odoratissima Rieh. conopsea RBr. Nigritella angnstifolia Rieh. globosa Rieh. Spirantbes autumnalis Rieh. aestivalis Rieh. Aceras antbropophora RBr. Cbamacrepes ? alpiua Sprgl. Ophrys mjodes Jacq. Bertoloiiii Morett. oestrifera MB. apifera Huds. araohnites UofTm. araiiifera Sm. Serapias Lingua L. ß. longipetala Poliiu. y. bx3'glottis W. cordigera L. Habeuaria albida RBr. Corallorrhiza? innata RBr. Limodorum abortivum S\v. Good3'era? repens RBr. Cephaianthera rubra Rieh. ensifolia Rieh. paliens Rieh. Neottia Nidus-avis Rieh. S^turmia Loeselii Rchb. Listera?eordata RBr. ovata RBr. Epipaetis atrorubeus HofTm. latifolia Sw. palustris Sw. viridiflora Hoffm. mierophylla Sw. ? Cypripediura Calceolus L. Ordo CXX. Iridoae. Crocus bifiorusMill. (lineatus Jau.) vernus All. ß. albiflorus WK. sativus All. Gladiolus communis h. segetum Gaw. imbricatus L. Iris germanica L. squalens L. pallida Lam. fottidissima L, tnberosa L. sibirica L. Pseudacorus L. graminea L. Ordo CXXI. Araaryllideae. Nareissus Pseudo- narcissus L. incomparabilis Curt. 55 Marcissus poälicu&X. billorus Curt. Lelicojum veriiiiin L. aestivalis L. Galautlius nivalis L. iSterabergia lutea Ker. Ordo CXXIl. Asparageaf. Asparag-Qs officiiialis L. tenuifolius Lam. acutifolius DC. Streptopus amplexifolius DC. Paria quadrifolia L. Convallaria verticillata L. Pol3goiiatiim L. niultiflora L. majalis L. Maiatithemum hifoliuni DC. Sniilax? aspera L. Ruscus acüleatus L. Hj'poglossuin li. Ordo CXXllI. Dioscoroao. Tamas communis L. Ordo CXXIV. Liliaceao. Tulipa sjivestris L. Liliuin hitlbiferuin L. Martagon L. Lloydia serotina Salisb. Erytlironium üens-canis L. Asphodelus raiuosus L. albus Mill. Authericum Liliago L. raniosum L. Paradisea liemeroantliericoides Mazz. CAnth. Liliastruin L.) Ornitliogalum pyrenaicum L. narboneiisc L. iimbellatum'L. nutans L. Gagea steuopetala Rchb. liiotardi Reich. (0. fistulosnm Red) arvensis Schult. lutea Ker. minima Schult. Scilla autumualis L. amoena L. bTfoIIärX. Allium sphaerocepUalum L. descendeus L. f Cepä L. Allium vineale L. Scorodoprasum L. ?Ophioscorodon I^. y sativum L. Ampeloprasum L. ■fPorrum L. acutautiulum Schrad. aiigulosufii Jacq. Cfällax Don.) suaveoleusW. (ericetorum Ber- tol.D Victoriaiis L. pedemontanum W.Cgrandiflorura Comol. nou Lam.) neapolitaiium Cyrill. peudulinum Ten. j ursinum L. oleraceum L. nexum WK. (violaceum W.) montanum Sibth. ex Bertol. (pa- ^niculatum Auetor. et L. ex ci- tat.) Schoenoprasum L. fuscum WK. Cpaniculatnm Fl. Gr. et L. ex part.excius. syn.) Ilemerocallis flava L. fulva L. Bellevalia operculata Lap. CHyac. romaiuis L.) Eiidymion nutans Dumort. (Hyac. non scriplHs L.) Muscari botryoides Mill. racemosum W. comosum Mill. Ordo CXXV. Broraeliaceae. Agave americaua L. Ordo CXXVI. Colchicaceae, Colchicum arenarium WK. autumnale L. ß. biflorum Clus.] alpiiuim DC. Veratrum. nigrum L. Lobelianum Beruh. Tofieldia calyculata Wahlbg. ?borealis Wahlbg. Ordo CXXVII. Juucaceae. Jnncns Jacquini L. conglomeratus L. acutus L. maritimus L. efFusus L. 56 Jimcus glaacus Elirli. fiiliformis L. capitatus Weig. siipinus Miich. Csubverticillatus Wulff.) squarrosus L. triglumis L. trifidus L. bufonius L, Tenageja Ehrli. compressusjacq. CbuIbosusAuctt. non L.D lamprocarpos Ehrh. ß. alpinus Yill. acutiflorus Ehrh. obtusiflorus Ehrh. Luzula campestris DC. ß. sudetica DC. ?niultiflora Lej. spicata DC. pedifonnis DC. lutea DC. iiivea DC. albida DC. spadicea DC. ■ itiaxima Desv. ?flavesceii.s Gaud. Forsteri DC. pilosa W. Ordo CXXVHI. Cyperaceae. Cyperus flavescens L. Monti h, fuscus lt. glaber L. longus lt. glonieratus Host. difformis L. Schoeiius iiigricans L. Chaetospora ferruginea Rchb. Rh3'i)cliospora alba Vahl. fusca RSch. Cladium Mariscus RBr. Heleocharis palustris RBr. ovata RBr. acicularis RBr. Scirpus caespitosus L. fluitans L. setaceus L. atropurpureus Retz (erraticus Rota). Bacothryon L. fil. Tabernaemontani Gmel. supinus L. mucronatus JL. Scirpus lacustris L. maritimus L. sylvaticus L. triqueter L. Holoschoenus L. Fimbristylis annua Rsch. dichotoma Yab]. Micheliaua Rchb. Blysmus compressus Panz. Eriophorum alpinum L. capitatum Host. vagiiiatum L. pnbescens Schult. angustifolium Rth. latifolium Uopp. Elyna spicata Schrad. (Carex Bel- lardi All.) Carex uiicroglochin Wahlbg. dioica L. Davalliana Sm. ?pulicaris L. microstylis Gay. foetida All. iucurva Lightf. ? heleonastes Ehrh. ?tripartita All. stcllulata Good. uiuricata L. vireiis Lam., DC. brizoides L. canescens L. leporiua L. (ovalis Good.) Schreberi Schk. divisaHuds. (schoenoidesHost.) lagopina Wahlbg. C^pproximata Hopp.) approxiniata All. (raeinbranacea Hopp) elongata L. (Gebhardi Schk. et Helvetor.) remota L. iiiteritiedia Good. • repens Bell. divulsa Good. vulpiiia L. teretiuscula Schk. paradoxa W. paiiiculata L. vulgaris Fr. Goodenovii Gay. (cespitosa Auctt.) cespitosa L. exGay.(8trictaGood.) acuta L. ?leHCOglochin Ehrh. rupestris All. bicolor All. 57 Carex baldensis L. curvula L. ß . mirabilis Schlch. atrata L. nigra All. digitata L. liQinilis Lej'ss. alba Scop. pilosa Scop. mucronata All. setifolia Heer. piliilifera L. inontana L. ß. conglobata All. ericetoium Poll. praecox Jacq. tomentosa L. alpestris All. (gj'iiobasis Vill.) nitida Host. ß. conglobata Kit. distaus L. ß. fulva Good. y. Horuschuchiana Hopp, binervis Sm. (punctata Gaud.) panicea L. glauca Scop. pallescens Ehrli. Drymeja Ehrli. Michelü Host, hirta L. capilaris L. bracbystachys Sclik. (tenuis Host.) firma Host, ferrugiiiea Scop. (Mielichhoferi Schk.) limosa L. frigida All. filiformis L. paludosa Good. riparia Ciirt. Oederi Retz. flava L. Pseudo - cj'periis L. maxima Scop. Cagastaclij'sEhrh.) ampnllacea Good. vesicaria L. Ordo CXXIX. Gramincac. Psilurus nardoides Trin. Lolium arvense With. linicola Koch. Lolium italicuin Koch. ?complanatum Schrd. spcciosum Stev.? temulentum L. ninitifloruin L. perenne L. Cynosurus echinatus L. cristatus L. ß. viviparus Ccs. Aegilops ovata L. neglecta Req. triaristata W. Hordeuni murin um L. pratense Huds, -J- vulgare L. -j- hexastichum L. •j- distichum L. Oreochloa disticha Lk. Brachypodium gracile PB. piunatum PB. Agropjrum Halleri Rchb. caniiium RSch. glaucum RSch. Ccaesinm Pres!?) repens P. B. Triticum -J- vulgare L. ■f durum Desf, •j-Spelta L. villosum MB. Seeale -f cereale L. Cynodon Dactjlon Rieh. Digitaria filiformis Koel. (humifusa Pers.) sanguinalis Scop. clliaris Koel. Orthopogon undulatifolius RBr. Echinochloa Crus-galli PB. Lappago racemosa W. Mibora verna PB. (Chamagrostis minima RSch.) Lagurus ovatus L. Santia plumosa Savi CPolypog. monspeliensis Desf.) Apera Spica- venti PB. iuterrupta PB.l Agrostis rupestris^AlI. alpina Scop. canina L. vulgaris With. stolonifera L. ß. gigantea Gaud, verticillata Will, nobilis DN. ia litt, et pl.sicc.'^). *) Elegans , ^. caitinae proximal spiculis miuoribus plane muticis, foliis latioribus, etc. differt. 58 Calamagrostis teiiella Lk. sylvatica PB. motitaiia Host. ?acutiflora DC. ?Pseudopliragmites Lk. lanceolata Rtli. litorea DC. Epigeios Rth. Gastridium australe PB. Milium effusum L. Piptatlierum mulüQornm Cav. paradoxum Cav. Stipa capillata L. pennata L. Lasiagrostis Calamagrostis Lk. Setaria verticiliata PB. glaiica PB. viridis PB. -j-italica PB. Panicum -J- miliaceum L. Crypsis aculeata Ait. alopecuroides Ait. schoenoides Lam. Alopecurus utriculatus Per.?. agrestis L. geniculatus L. pratensis L, Colobachne Gerardi Lk. Phleum alpiiium L. pratense L. ß. nodosam L. ?ecliinatuin Host. Cliilocliloa arenaria PB. aspera PB. Michelii Bclib. Boelimeri PB. ?ciispidata PB. Plialaris -f canariensis L. Baldingera colorata Fl. Wett. Leersia oryzoides L. Oryza j sativa L. Heteropogoü Allionii RSch. Audropogon angustifolins Sin. distacliyon L. Pollinia Grjlliis Sprgl. Sorgluira f vulgare Pers. •J- cerimum W. lialepense Pers. Psilathera tenella Lk. Sesleria sphaerocephala Ard. coeriilea Ard. Sclerocliloa dura PB. rigida Panz. maritima Rchb. Dactylis glomerata L. Vulpia Myurus Rchb. Vulpia Pseudo- myurus Rchb. sciuroides Gmel. bromoides Rcbb. Festuca oviiia L. ß. alpina Gaud. y. tenuifolia Pers. d". duriuscula L. s. glauca Lam. C. violacea Gaud. Halleri All. pumila Vill. varia Hukc. flavesceus Host, rubra L. ?Scheucbzeri Gaud. spadicea L. spectabilis Jau. sylvatica Vill. ? pratensis Huds. arundiiiacea Schreb. Diplachne serotiua Lk. Älelica ciliata L. iiutans L. uniflora L. Triodia decumbeus PB. Lopliocliloa phieoides Rchb. Brouius tectorum L. stcrilis L. maximus Pi*esl. intermedius Guss. scaberrimus Ten. arvensis L. racemosHs L. commutatus Schrad. mollis L. sqiiarrosns L. secalinus L. ß. velutinus Schrad. (multi- florus Sm.) giganteus L. erectus Uuds. asper L. Moliuia coerulea Mnch. litoralis Host. Glyceria airoidesKoel.CAira aqna- tica L.) distans Wahlbg. iluitans RBr. aquatica Whlbg. CPoa aquatica L.) ß. prolifera Pollin. Poa bulbosa L. couciuna Gaud. annua L. laxa Hnke. ? minor Gaud. 69 Poa alpina L. ß. badensis Hake. caesia Sm. compressa L. nemoralis L. ß. coarctata Hall, fil. fertilis Host, (angustifolia Rchb. an L.?) pratensis L. trivialis L. Eragrostis pilosa PB. minor Host. major Host. Briza minor L. media L. maxima L. Koeleria cristata L. Valesiaca Graud. hTrsuta'ffaud. siibspicata Rclib. Corynepliorus arUciilJltiis Presl. canescens PB. Aira praecox L. carjopbjilea L. capillaris Host. flexiiosa L. caespitosa L. Avena? neglecta Savi. Loeffiingiana Cav. (Arundo pyg- ~mäeä~Sp r g I . ) Avena distichophyUa Vill. ß. argentea W. flavescens L. myriautlia Bertol. tenuis W. sempervireiis Vill. Schenclizeri All. (versicolorVill.D kicida Bertol. (fallax PoUin. nou caeter.) pratensis L. bromoides Gou, pubescens L. -J-strigosa Schreb. steriiis L. hirsiita Roth. fatua L. Orientalis Schreb. -j- sativa L. Arrhenatherum avenaceum PB. Anthoxanthuin odoratum L. Hierochloa australis R. Seh. Holcus mollis L. lanatus L. Phragmites communis Tris. Arundo Donax L. Pliniana Turr. Nardus stricta L. Erianthus Ravennae PB. Zea 7 Mays L. Monitum. Signum.? nominibus praeposituni species indicat, de qnibus adhuc dubii baeremus , num recte ab auctoribus inter plantas nostrates re- censitae sint. Signo -f plantas ab alienis regiouibns adlatas distiuguo. 60 Tabula comparativa Specierura Florae losubricae, Gcrmauicae, Helreticae et Ligusticae*), Flore « CS iS 3 t: <* s lusul 03 ricae spont ü ei " Species e cresceiites Ordiiies 4) o cS « 5 M O S CD B, u «S U -J :m •4-^ fi"— '^ V O u tc 2 e « s^ o w C< S. SC 1 r" > "— s » « « ^ S3 felS fe bl) o Xi o s i3 Raiiuiiculaceae . . . _^ 88 13 90 77 65 Berberideae — 2 — 2 1 1 Nyinpliaeaceae — 2 — . 6 3 2 Papaveraceae , — 8 1 8 6 8 Fumariaceae — 9 — 9 8 5 Cruciferae 5 128 3 150 126 104 Capparideae . — 2 — — • — 1 Cistiiieae — 9 5 5 5 17 Violarieae . — 19 6 21 14 12 Resedaceae . — 3 — 3 3 5 Droseraceae — 5 — 5 4 2 Polygaleae '; — 4 — 6 4 5 8ileneae . . — . 53 8 56 38 44 Fraiikeniaceae — — — — — 39 Aisin eae . . — 53 10 62 44 Elatineae . . — • 4 — 4 4 Malvaceae . — 13 2 12 7 16 liiueae . . — 10 — 9 4 13 Hypericineae . — 8 1 9 10 9 Tiliaceae ■ — 3 — 2 2 3 Acerineae . — 4 — 4 4 3 Hippocastancae 1 • — — — — — Ainpelideae — 1 — 1 1 1 Geraniaceae — 22 — 20 18 18 Balsamineae — 1 — 1 1 1 Oxalideae . — ■ 3 — 3 3 2 Zygophylleae — 1 — — — 1 Rutaceae • — ■ 3 — 2 1 2 Coriarieac . — — — — — 1 '<*) Ad normain stirpinm posthac detectaruin , iiec nou correctionuin quas subjuugere jussit sive noviim Iierbarii auctorumque cxamen sive omissio a typograi»ho patrata. Cesati. 28. April 1847. 61 Flores i Iiisnbrlcae spoiit CS S Species i crese« Mites ; Ordines no t> 4J « 2, « W CA CS .:£ II » "» £ .fi ^t fa-s S &£ u K o a i3 Celastriiieae .... _ 5 4 3 2 Rhamneae . . — 7 — 7 5 6 Terebiiithaceae — 2 — 1 1 5 Papilionaceae . 8 180 18 148 89 189 Caesalpiiiieae . — 1 — — — — Mitnoseae . . 2 — — — — — Amygdaleae 5 6 — 7 5 4 Rosaceae . . — 63 14 64 55 44 Sanguisorbeae — 7 2 8 7 6 Pomaceae . . — 16 1 16 14 14 Grauateae . . . — 1 — — — 1 Onagrarieae — 20 — 20 18 14 Ualorageae . . — 2 1 3 2 2 Uippurideae — 1 — 1 1 — Callitrichineac — 5 — 5 5 2 Ceratoplijileae — 2 — 3 2 — Lythrarieae . . — 8 — 4 3 3 Tamariscineae . — 2 — 1 1 3 Pliiladelplieae . . — 1 — — — — Myrtaceac . . — 1 — — — 1 Ciiciirbitaceae . 4 3 — 2 1 2 Portulaceae , . — 3 1 2 2 2 Paroiiycliieae . — 7 5 6 11 Scieraiitheae . — 2 1 2 2 2 Crassulaceae . — 25 — 28 23 24 Ficoideae . . — — — — — 1 Lobeliaceae . . — — — 1 — — Cactcae . . . — 1 — — 1 1 Grossnlarieae . — 5 — 5 5 3 Saxifrageae . . — 35 3 41 31 19 Umbellatae . . 3 112 13 114 82 109 Araliaceae . . — 1 — 1 1 1 Corneae .... — 2 — 3 2 2 Loranthaceae . — 2 — 2 1 1 Caprifoliaceae . — 14 1 13 12 14 Stellatae . . — 33 3 32 28 30 Valerianeae — 18 1 19 14 13 Dipsaceae . . — 19 1 14 12 17 Compositae . . 6 324 29 306 246 282 Ambrosiaceae . — 3 — 2 1 1 Campaniilaceae — 44 4 36 33 30 •Vaccinieae . . — 4 — 4 4 3 Erioineae . , — 11 — 13 8 9 Pyroloceae . . . — 5 — 7 7 3 Monotropeae . . — 1 — 1 1 — 62 Florae lusubricae Species spoute cresceutes Ordiiies SS5 .2 -S = Ol 4J es CS a S.2 o © es 'S = f?. 'u c c3 4J b: «s ^ M U ■" V o o S 2 t 33 Pt, so 13 Ebenaceae 1 _ Aquifoliaceae . ^ ^i •. 1 1 1 1 Oleaceae . . . i .' V .} 1 5 2 2 7 Jasmirieae . . 1 — ■ — 1 2 Asclepiadeae . ■ 1 1 1 4 Apocyueae . . :| — 3 2 2 4 Gentianeae . . T „ 28 3 36 26 16 Polemoniaceae , 1 — 1 1 — Convoivulaceae 10 — 8 5 15 Borragiiieae 44 1 39 35 36 Solanaceae . . 5 10 — 10 9 9 Verbasceae . . — 21 2 27 16 16 Autirrhiueae . — 57 1 56 48 45 Orobauclieae . — li — 21 9 11 Rbinaiitliaceae — 35 1 36 30 21 Labiatae . . — . 97 11 89 70 89 Verbenaceae . . — 2 — 1 1 3 Lentibularieae . — 5 — 7 7 3 Primulaceae . . — 45 3 4i 34 25 Globularieae . — 3 — 3 3 4 Plumbagiiieae . . — 2 1 5 1 6 Plaiitagiiieae . — 13 2 8 9 15 Amarantaceae . — 8 — 3 2 5 Phytolacceae . . — 1 — — ■ — 1 Cbenopodeae . . 3 33 1 38 18 27 Polygoneae . . . 3 31 2 30 26 28 Thymeleae . . — ti — 6 6 8 Laurineae . . . — 1 — — — 1 Santalaceae . . . — 4 — 7 5 4 Elaeagiieae . . . — 1 — 1 1 1 Aristolochieae . . — 4 — 2 2 5 Cytineae .... — — ^- — — i Empetreae . . . — 1 — 1 1 — Euphorbiaceae . . 1 25 5 27 16 30 Urticeae .... 3 9 1 7 4 10 Juglaiideae . . . — 1 — — — 1 Cupuliferae . . . — 14 1 9 7 12 Salicineae . . . — 31 6 48 32 14 Betulineae . . . — 6 — 7 6 4 Myriccae .... — — — 1 — — Coiiiferae . . . 1 14 — 8 11 18 llydrocharideae . — 3 — 3 1 2 Alismaceae . . . — 3 1 5 2 3 Bntoineae . . . — 1 — 1 1 1 Juncagiueae . . — 1 — 3 1 2 1 63 Florae Iiisubricae Species sponte cresccntes Ordiues «: «j 2J "5 = CS Species 1 spoute ' cresccntes | 03 u CS V) u U o 2 > o ei o Potameae 16 _^ 22 16 9 Najadeae Leinnaceac . — 4 4 5 4 1 4 2 3 Typhaceae . — 7 — 6 6 4 Aroideae . . — 5 — 3 3 4 Palmae . . — — — — — 1 Orcliideae . — 54 6 53 48 52 Irideae . . . — 14 1 14 6 19 Aiiiarj'llideae — 8 — 4 5 12 Asparatieae . 13 — 9 9 15 Dioscoreae . — 1 — — 1 i Liliaceae . . 3 48 — 54 39 55 Bromeliaceae . — 1 — — — 1 Colchicaceae . — 7 1 6 6 6 Aphyllautheae Juncaceae . — 30 2 37 30 1 22 Cyperaceae . . — 114 5 140 118 69 Gramiueae . . 16 188 13 172 144 185 1 71 2368 217 2566 2Q12 2230 Ordiues Florae Germanicae Nnm. 115; accedurit: Lobeliaceae et Myriceae; desiint: Capparideae, Hippocastaneae, Franheniaceae^ Z.tjgophylleae , Coriarieae, .Cesalpinieae, Mimoseae^ Granateae, Philadelpheae , Myrtaceae, Cacteae, Ebenaceae, Jasmineae^ Fi- coideae., Phytolacceae , Laurineae, Cytineae , Juglandeae , Diosco- reae ^ Aphyllantheae y Bromeliaceae. Ordines Florae Helveticae Niim. 116: desunt fere omnes ordines nunc enumerati, exceptis: Cacteis ^ Jasmineis ^ Dioscoreis. Pariter desiderantiir: Lobeliaceae et Myriceae. Ordines Florae Ligusticae Num.124; accedunt: Cytineae, Aphyl- lantheeae^ Palmae, Ficoideae, Coriarieae , Frankeniaceae ; de- sunt e contra: Hippocastaneae, Caesalpinieae , Mimoseae, Hippuri- deae, Ceratophylleae , Philadelpheae, Monotropeae, Ebenaceae, Lobeliaceae, Polemoniaceae, Empetreae , Myriceae. Ordines Florae Insubricae Num. .129; accedunt: Mimosae, Hip- pocastaneae, qnae reapse a flora virginea expungendae; desideran- tur: Frankeniaceae, Coriarieae, Ficoideae, Lobeliaceae, Myri- ceae, Cytineae, Aphyllautheae. 64 M 0 n i t a m . 1. Species Florae Germanicae et Helveticae praesertim ad cd. Koch Synopsiii enuraeratae sunt, ratioue habita finium naturalium; qaamobrem praeterii Stirpes Uelvetiae , Insubriae, Tyrolis, Caruiae, Carintliiac et Illyrii meridionalia. Omuis seorsum acta comparatio speciosa, fallax. 2. Revisio enumerationis Stirpiuni ligtisticarum ad eximiam opel- lam ejiisdem Auctoris clarissimi facta est, quae sub nomine „Pro- spetto della Fl. Ligustica e dei Zoofiti del Mare Ligustico. Ge- nova" miperrime ia lucem prodiit. Consulto recensui tarnen onicam Palmarum speclem, quia Phoenicem dactyliferam. sponte vigeutem inditarc nequimns in Italia boreali. 28. Apr. 1847. Cesati. PLANTARUM VASCLLARIUM FOLIA, CAULIS, RADIX, UTRÜM ORGANA SINT ORIGINE DISTINCTA, AN EIUSDEM ORGANI DIVERSAE TANTUM PARTES. AUCTORE JOANNE HANSTEIN, STUD. PHIL. (Cum tab. I — III.) Jlrincipales plantae partes dicnntiir radix, canlis, foHa, ilores. Qiiae forma quidem externa satis distiuctae, ad inter- nara tarnen naturara et indolera slngnlis peculiarera quod atti- net, non penitus perspectae atque cognitae sunt. Illarura igi- tur defiuitio, etiarasi ad species plantarum inter se discer- nendas sufficiat, param utique valet ad vitae illiiis, quam vogetabilera appellarc consuevirnus, rationera singularem ex- plorandam; quam nirairum non prius intelliges^ quam ipsum vitae apparatnra reete cognoveris. Animaliljus corpora sunt certis formis constructa_, ac di- slinctis praedlta orgauis, qnae sua quodque vitali actione funguntur. Quorum et structura et increraeuto cognitis , in- tueri licet vitae auimaÜs rationem. Plantae vero quum re- ccntibus additis partibus in perpetuum crescaut, formis illis definitis plane carent. 21r Bd. Is Heft. 5 66 . Qüiira igitiir ad exstriiendam plantam simifes semper repetantur forinaCj diversae actiones vitae propriis organis addictac iion esse videiilnr, sed potins in omnes partes aeqiia- biliter fere dislributae. Qiiodsi quis radices plaDtarum veint ora, folia vclut pulraones, caulera velut intestinum esse vult, ea comparatio illico minus aceurata ccrnitur. Neqne enim sola radice raateriam Lauriri altricem, ncquc foiiis solis rc- spirari inter oraues constat. Alia igitur yis est organis, qnae dicnnt, Tegetabilibus, alia aniinalibns. Quare diversa Tia ingredienda erit, ut quid partes illae in plantarnm vita va- leant iuteliigamus, certioresque fiarans, utrum re vcra siiit Organa uaturaliter dislincta, au partes lautuni, quainvis di- vergentes fonnis, tarnen aiit structura, aut functione, atit origiue simillimae. Sic jam dudum cognitum est, quidquid foliacei in caulis ambilu positum sit^ aut verum esse folinm aut folii quam dicunt metamorphosin. Itaque parlibus illis, quae primo ad- spectu diversissiraac possint videri , jam in nnam notionem collectis, duo tantum restant organorura gencra principalia, folia scilicet vel appendiccs, et, quibus ubique adnata sunt, partes centrales vel axes. Quae quidem plautae partem com- ponunt ascendentem, descendenti tarnen sive radici sunt opposiia. At hae quoque diiFerentiae, si externa tantum specie Bituntur, haud multum vaient ad naturam vegetabilem accu- rate perspiciendam, quura facillime partes iuvenires, quae utrura axi essent tribucndae, an appendici, vix diceres. Ita- que ex anatomia potius et e totius plantae inrremento illius diversilatis ratio qnacrcnda est, ne, fallaci specie adduoti , in diversum trabamus, quae siniilliwa siiit^ quin etiam cadrni. Antequam vero, quid axis sit, quid appendix, in ipsa natura obsorvarc aggrcdimur, quomodü partium illarum naturam hucusquc perceperint botauici, paucis jam vcrbis in uicmoriam liccat revocarc. 67 I. Alioriiin placita. Major est appcndicuin omnium similltudo, quam quae diligentius intuentein cfFagere diu potuisset, Itaque omuem appendicem aut foliiim esse aut folii metamorphosiu ^ priiuum jaiu Linnaeus perspexit. Putavit vero ille , ad florera pro- duceudum folia, quae in sexennium esseot pracparata, uiio anuo quasi anticipari, simulque proferri, Quare e diversis, quae caulem cotapouuut, stratis eorum deduxit originem, ita irt prirai anni folia seu folia vera, et secuudi seu bracteas, et tertii sive calycis sepala e cortice prodire, quarti vero auni folia seu petala e libro, quiuti sive stamiua e üguo, sexti deuique sive carpella c raedulla nasci existimaret. Etsi igitur non ipsam perspexerit origiuenij sirnilitudinem certe foliacearum partium recte cognovit. Seculus est eum celeberrimus Goethe, qui siraili qua- dam ratioue, cxternam tantum inluitus speciem, simillimas esse atque inter se cognatas cuuctas appendices, aliamque oriri ex alia, vel folium quoddam primitivura gradatiiu in diversissiinas illas formas quasi mutari, exposuit. Quam quidem doctriuam, postquam illi viri sua uterque rntione constituerunt^ quamquam multi hucusqne refutarunt, plurimi tarnen nostrae aetatis botanici et acceperunt et gra- vissimis argumentig comprobaverunt. Quaravis vero inter oranes fere constet, pluriraas plantarum partes, ut pistilla, stamiua j petala, sepala, bracteas, nihil omniuo esse nisi mutata folia, tamen id ipsum folium, quid sit, quomodo oria- tur, quibus indiciis a caule differat, minus apertum est, Pro- priam folii naturam in eo tantum omnes posueruut, quod sit axis appendix. 5* 68 . Longuni vero est et a oostro proposito alicnum, omninm, qiii ab ill!s Liiinaei tcraporiljus hac in re elaboravcrint, varias perlustrare scntentias, praesertira qunm, qnaravis sin- giilis in rebus, snam qnisquc rationem secuti, qnodammodo diffcrant, omuino tarnen hac nna omnes nitantur conjectala doctrinaj axeni et appendices diversa vel etiam opposita ro- praesentarc organornm systeraata. Nostris vero temporibns prae ceteris excellentissimus Seh leiden^) hanc scntentiam exposuit. Qui qnidem sie fore disserit: nbique se vidisse, axera adesse, priiisquam folia nascanlnr, et ea semper snb axis vertlce ex ejus latere prodire, neqne id minus in quavis gemmiila, quam in ipso embrjone, esse apertum. Erabryo- nem enim pfius conformem esse et cyliudraceum, dcinde snb apice tubercula quaedam emitti, aut duo opposita^ aut unnm tantum circulare, futurorura foliorum quasi gerraina, paulla- tiraque ea in folii formam augeri. Prius igitur esse centrale illud, quod cetera ferat, Organum, sive axera dicis sive cau- lem , posteriora ubique, quae ex illo oriantur, folia. Crescere axem in infinitum atque augeri, appendices esse et forma et increraento definitas. Eodem fere modo, quo Schieiden, foliorum originera, omissis ceteris , Eugenius a Merckl i n *'**) explicat. Aeque enim folium iiasci doret post axera, quippc qui ubique sit prior. Attaraen, rc aocuralissirae observala, neque in gcra- mis quibusdam, uequc in cmbryonc ullum axem supra coly- ledoues vel folia, nisi punctum quoddara in cogitatioue potius quam in ipsa natura positura se aniraadvcrtissc, ipse idem confitetur. ■'O Schieiden, Grundziige der wissenschaftlichen Botanik. '■'*) E. V. Merck 1 in, zur Entwickeluiigsgcschichtc der Blatt- gestalten. 69 Ceterl sitnlliter rem expoiiunt. Ilaqiie orancs iiiter sc cousentinnt, axcra esse partem qnandam separatara , qiiae fo- lia ipsa g^nat atqne craittat, et hunc quidora prlorein cssp, posteriora folia^ iiullam omnino inveniri planlae parlem, nisi aiit folii aat axis raetaraorphosi orlani, qoac quideni dlversa sint Organa principalia. Sunt vero, qui illam differcnliara plane negent, qui non ex axe qnodara variisque ejus appendicibus, immo vero ex parlibns qiiibusdam individiiis, aeqnaübiis iuter se vel certe simillbiis, plantas contendaut esse exslructas, qui neu parti- bu9 alleris alteras tribuant vitae actiones, sed cuique parti iudividuae omnibus ritalibus simul fungendi negotiis poteutiara iuesse existiment. N^que igitur aecrescere plantam prolon- gato axe, eraissisque ex eo appendicibuSj sed recentibus per- petuo particulis individuis exlrinsecus superpositis. Neque unum esse caulein, qui folia agat multa, sed ex tot articulis, qnot folia ferat, compositum, ita ut sua cuique folio caulis particnla sit tribucuda. Quos quidera plantae articulos „anapliyta" norainat in- geuiosus C. Henricus Schultz*), optimoque jure demon- stratj individuura non esse totara piantam , sed nihil in ea Individuum, nisi id ipsum anaplijton. Attamen non plane rejecit illam inter caulem et folia differentiara , sed polius cuique anaphylo et caulis articulum et folium censet tribuen- dura , varioque modo singula plantae organa tum ex axibus tum ex appendicibus rantatis constare exponit. Inter haecce vero forraae potius quam indolis esse di(ferentiam. Ejtstiterunt denique, qui non satis ducerent, dividcrc caulom in articnlos cum singuüs foliis singula illa individua constiluentes, sed qui differentiara illam plane alicnam exi- 0 C. H. Schultz, die Anaphytosc der Pflanzen. 70 sliraarent a natura, neqne aliud quid esse contondcrent cao- lera, iiisi quoddara e foüis aut compositum aiil certe pro- dnctum. Et prImus qnidera C. Fr. Wolff*) lianc tlicoriam, quam vocant, professus est. Cunctas cnim plantarum partes pari modo ex nufriente qnodam sncco oriri explicat, qnippe qui in bullulas coudensatus, ubi rapide proiluat, eas in vascu- lorum formara cxtendat, ubi consislat, cellulas formet sub- globosas. Hunc ipsnm succura iu summo caulis vertice, quod „punctum vegetationis" appellat, inter novissima folia largi- ter docet efFundi, ibiqne recentia perpetuo formare foliola_, quae congregata ipsura efficiant caulem. Jam vero liceat suis verbis eum facere rem exponentem: j,Folia'\ „inquitj involventia atque involuta singula, secundum lineds sibi parallelas deorsum in trtincum vna fjuidem suhstantia jjrotracta, hac ipsa illum cfßciunt." Alio loco: „Ejlfunditur intra aarin medullärem sensim sensimqtie nova suhstantia , qttae novuni moa: axin con- stituit. Prior inde dilalata, jam adultior ^ circuium nunc ■ loco siiperficiei vegelationis referens^ cmittit sursum per earcretioncjii appendiculas , quae nutriuntjtr et elongan- tur in foliola sitnplicia." — Denique: ,,Trnncus est con- tinuatio petiolorum omnium junctorum, Oritur ergo clongatione simplici. Onare igitur corpus ohlongum rc- ferat u.veos viedullaris ^ compositum c.v tot aliis ejusdcm figurae , quali pctioli gaudcnt ^ quot folia e.v vno a.vi- emittunlur , nunc cylindricum nunc prismaticum, intcU'i- gitur cor hoc modo ortus,'^ E quibus locis satis liquct, bcne W ol f f i u m iiilellexisse, raulem neu perpetuo, antequara folia criantur, increscere, scd ') C. Fr. Wolff: Theoria generationis. 71 |»eriodicc tma cum foliis ejus articulos iti.ü,ni, nifiil(]He cum esse, uisi quoddam e foliis vel compositum vcl producüim vel contiaaatum. Quam vero thcoriara, a Wolffio primo ox snmrao ver- tice crescenle propositam, nemo clarius cxpllcare potuissel, quam Erneslus Meyer*), si, qiiod extenio jatu adspeclii judicaverat, observata quoque approbasset structura auatomi- ca. Nilitur cnim et ille ea tbeoria, qua planta „Universum esse folium" praedicatur. Quum vero vocis ejus uotionem et vim ita amplificet, ut folii nomine uou solum laminam, quam diciint, et petiolnro, sed etiara caulis partera amplecla- tur, totum hoc snae rationis folium in Ires omnino dividit partes: 1) nodum, 2) partem connatam , 3) partera liberatn seu folium strictiore seusu dictum. Propriara folii formara, quippe quac, aequali in oranes partes iucremento, necessario circularis sit, infnndibulo comparat, cujus limbus oblique discedens liberam parfera, fistulosus vero truncus connatam constituat, Infundibulorura igitur truncis deinccps iuferiori quoque iramersis, omnes totius plautae caules ac ramos ex- strui existimat. Laminara vero, quaravis ab origine sit cir- cularis, tum varie fissam, tum in uuam tantum partem emis- sam, in diversissimas abire foliornm formas. Cetcrum inter liberam et connatam folii partem sexualem quandam adesse oppositioncra piitat. Radices denique veros esse et directos foliorum processus retrorsnra demissos, qnae, eodem modo ex leuticcllis, quae dicnntur, ac folia ex gemraulis sive oculis ortae, quam appetunt gemmulae, lucem constanter effngiunt. Quae quidem seatentia, quamvis clarissime explicata, tarnen, quum in specie polissimam externa posila viderelur, *) Ernst Meyer, die Metamorphose der Pflanzen uud ihre Wi- dersacher. Liuuaea VII, 1832. 72 . . prins probari nou potuit, quam, examinata structnra anato- raica, certis quoque affirraaretur indiciis iuternis. Hac ratioue ut probaretnr sententia illa, multam contri- Ijuit Carolus Gaiidichaud*), qui et priraiim plantae iii- creraenlura et veram foliornm caiilisque natiiram optime cogno- yit. Docct ille plantam iuitio esse folium qaoddam cotyledo- nare. Qiiod quidem foliiira, slve „phyton" quod dicit, pro vasculonim accrescentlum modo posse dividi in systeraa de- scendeus et asceudens, Systeraa ascendens e tribus demio oonsistere partibus ve| articulis („merithalles") , e parte caullna et petiolo et llmbo, Desccudens systeraa radiculam esse, ascendens canlis priraordium, Talibas foliis inter se simiiibus totara exstrni plantara, Defectivis vero tnm parte caaliua, tum petiolo, tum limbo, varias produci foliornm canliumque formas, Phyton illud cotyledonare priraura plii-r mulae folium parere, ex hoc secundum uasci , eodem modo cetera prodire e ceteris, Quum igitur- folia foliis iuserautur, in longitudinem exlendi caulera, canlinis systeraatis ascenden- tis partibus inter se conjunctis. Cujiisque folii systeraa vascu- lorum descendens, tauquara folii radicnjam, inferiori folio immergi, ipsaraque petere radicem, atqne circnrapositum prio- ribus Tasculornm stratis caulem in iatitiidinem ampliücare, Prius igitnr caulom ascendeutibus foliomra partibus effici, tum augeri dcscendentibus. Itaqne aduitius quodque folium in caule iucrassato inleriorem, recenlius quodque exterioroin tenere locum, Neqne omnino caulera posse increscerc, nisi recentibus foliis ortis, quae radicularibus suis vasculorum fasciculis arabitum ejus angeaut. Orauem igitur increscendi vim plantae in singulornm fo- liornm propria actione ponit, et ut ipsius jam utnr vcrbis: *) C. Gaudicliaud, Rcclierclies snr rOrganographic , la Physio- logie et rOrgauogciiic des plautps. - 73 ,^Non"f inqnit, „riV/t de fihreux ^ rien de celluleujc ^ rien de solide enßn, ne monte de lu tige ou des rameaujc dans les bourgeons poiir les constittier; tout s'if forme spontanement par des Clements orgamses, tandis qii'aii cOHtraire des sucs elabores et en partie organtses (cam- bium) , des tissus Jluidcs encore se forment et se solidi- fient en descendant de ces bourgeons sur les rameaux, des rameaujc sur les tt'ges, et des tiges dans les racines par un mode d'allongement analogtte u celui des racines^ s'«7 n'cst eiitibrement le tneme^"^). Haec vcro Gaudiehaudii thcoria in duas partes dis- cernenda videtur^ quarum est altera, qiiod totara plantam dicit e foliis compositam, neqiie appendices soliira, sed va- rias qnoqne caiiliara partes solius folii metaraorphosi pro- diici. Et gravissirais qnidem cansis hanc senteutiara siil)- levasse virum doclissiraiira , mihi certe haud posse ncgari videtur. Quod vcro alternra docet, nuUo modo posse caulera ara- plificari nisi foliorum quasi radicibus, qiiae perpetno iutra corticcm descendant, efficiantque omnia nova et ligni et libri strata^ id minus recte perspectiim esse, ex observata natura ipsa apcrtuin est. Eaudem fere theoriara ante Gau dich and, Du Petit Thonars jara et Lindley**) exhibuernnt, qui gemraulam quaraque quasi singulara esse plantam existimant, qbae, quo modo primaria in terram, eodera suas in caulem adnitiorera deraittat radicnlas. Inter omnes igitnr, qui hac in re elaboraverint^ ea prae- cipne cernitnr controrersia, quod alteri statuunt, appendices solas e folii prodire nielamorphosi, caulem vero proprium esse Organum, et id quidem ante folia oriundnro, alteri ipsius *) G a H d i c h a u d , Reclierches cet. S. 46. **0 L i 11 il 1 c y , Grnndzüge der Botanik. 74 quoqiie axis formas iniitatis folii partibus consent produti. Uli appondiccs et axes differre docent et origiuc et vi pliv- aiologica^ ]ii nullain oinuino inter illas partes docent esse difFerentiara, nisi forte in sola forma positara. Ab utra(jue parte celeberrimi elucent viri , qni snam utrique sentenliam argnraentis probasse videntur gravissimis. Jara igitnr, ulra pars rectiiis rem cognoverit , ex natura qnaerendnm erit. Observanda sunt et prima caiilis foliornm- que origo, et deinceps incrementiim. Tum, qnalis sit caulis ante folia et sine foliis, et quae folia sint absque caule, investigandum. Certam nimirura de rebns naluralibns legem uon possu- nius proponere, nisi factis probatara observalionibus. Quin etiam res ad unara omncs essent pervostigandae^ prinsquara eandcm coramunem omnibus duceremus. Quodsi enim siugu- las tantum res observavimus, explorala necessario non Ta- lent nisi illis in singulis. Attamcn, si diversissiraa quac- dara plantarum gonera eandera Ifgem ubique sequi videraus, fore, nt eunctis eadeni sit communis, jure qnodara nostro licet divinare, praesertini qiinm novnm qnodque argumentum roagis magisque eam affirmet. Itaque quam theoriara Wolff^ Meyer, G an dich and multis jam rebus argumentati sunt^ et nostris diebus denuo accnratissimns scientiac cultor et anctor Klotz seh suis pro- bavit experimcntis. Qui quidcm suam et mihi comiter per- misit sentenliam, ut aliis in rebus cum natura compararcra. Hoc consiiio observationes cae a mc sunt institulae, quas jam proponere aggrediar. 75 II. Observata, Voram organornra iialuram, qni iiispicere velint, ils ot nnatomia est conlemplanda, et prima partium origo prao cc- terig cognoscenda. Gignnntnr reccnles planlarnm partes per- pctuo in gcmmulis, tota vero planta e serainc oritur. Ad perspicieudam igitiir foliorura aliarumque partium natnram^ ulrumquc illura reprodiictionis quasi focura ohservoraus nccesse est, atquo iiivestigcmus, quomodo et qualia priraa in co iia- scantnr organa. Quo facto ^ quae una oricntia, codem modo inrrescentia, qiiod ad strnctiiram anatoraicam , si uon plane paria, simillima tamcu videraus, ea perfccto band di versa vel inter se opposita, imroo vero eadem sunt exislimanda. 1. Primum plantae incr ementum obscrvatur. Planiac priraordinra embryo est. In quo quum inclusa sit tota planta, quaerantnr et iude omuinm partium forinae simpliees atqne originales necesse est. Discernunlur in cm- bryone cotyledones, plumula, radieula, earura igitur natura primum est cxplorauda. a) Dicotyledones. lucipiarous a plantis dicotyleis. Quarum ut accnratius inspiciamus strueturara,, contorapleicur liccat quasdam sim- plicissimae formae specics, qualcs invcnias, ut norainibus ntar, Sisymiriurn, Spergulajii^ Holostcum alias. In bis ini- tio canliculam videmus superuc in duos fissum petiolos, in- ferne in radiculam elongatura. Tota fere piaula acqualilcr coraponitur e tela ccllulosa parencbymatica , quae eadera fere forma a cotyledouum apicibus usque ad fiucm dcscendit ra- dicis, nullo oronino discrimine, iiisi quod ccllulae radiccm versus accaratias in ordiiies verticales conscriae sunt, Ne- que ullus aniraadverti potest iuter cauliculum et petiolos ter- minus. Exacta jara germinatioue in utriusque pctioli axe nnum apparet vascnlum spirale, quod, nbi connati sunt pe- tioli, ad alterum appropinquat. Arabo deinde^ per tolura cauliculum paullatim approxiraata, in radiculae axe prorsng videntnr coarctata. Quae vascnia iuvoluta sunt ceJlulis illis tenuissiniis, pellucidis, elongatis, quae cambii noraine Omni- bus notae sunt. Hae in separates petiolis fnniculnra oonipo- nunt, qui in exterius *) potissimum vasculornra latus iucnm- bit, ita ut tollus fasciculi segraentnin transversale figuram praebeat vel serailunarem vel seroicircularera vel obovalara vel cuneatam. Conuatis vero in petiolis, priusquam ipsa cou- grediantur vascula, illa cambialis utriusque petioli tela ntrim- que dilatatur, axeraque amplectitur, donec ambo funiculi in nnum confluant circulum vel potius tubum circumcirca clan- sura, in cujus interiore circuitu vascula supra dicta decur- rnnt. Quibuscum in roedio appropinquantibus una et cam- bii tubus paullatim contrahitnr^ donec simplicem formet fnni- culum, cujus axem vascula tenent aut parum distantia aut arcte coujuncta. Carabiales igitur funiculi vascula üla ubi- que comitantur atque circuradant a foliornra apicibus usqne ad extremum radicis iinera. Immo vero, quum cambiuro illud ante folia animadvertatur, rectius. dicondura videtur, vascula nbique cambiales funiculos scctari. Desiuunt vascula in in- fimo cambio supra ipsum radicis finera. Priusquam sub pctiolorum discessu clausi camiiialis tubi ambitus in duos dissolvitur funiculos, illius parietcs iu for- !=) Nc pluribus et variis verbis res confnndatur , ubiqne dicain liceat et in caule et iu foliis exterioreui partem eam , quae a totius plautae axe aversa circuitum spectat, iuterlorcm cam, quae axem vci'sus posita est. 77 uicis modnra congrediuntur^ massamqae quandam cambii cen- tralem efficiunt, quac iu ipsornm petiolorum couiiuio clauso illi tubo quasi Vertex imposila est. Hiijus vertlcis cellulac forma quidem subglobosa ab elongatis faniculorum celliilis differunt, dcorsura tameu in ampliorem longiorcmque forraam exteuduntur. Qiiae qnidem, quum totnm spatium a tiibi la- teribus et vertice iilo iiiclusum expleaot, medullae initium iudicaut. Et hiiic quidem cambii vertici, quod Wolff punctum Tegetationis nomiuavit, imposita videmiis priraorum foliorum gormina, quibns plumula, quam dicunt, corapouitur. — Hie vpro magna exstat dilfcrcntia inter varias plantarum species. Aiiae enim iu semine inclusae muka jam praebent iuler co- tyledones parvula foliorum iniiia in plumulam aggregata, id quod, ut specimine utar, in Erwo Leute occurrit. In aliis .contra perpauea tanlum, et ea siugula, cambio terminal! vi- demus insidentia, ut in generibus Ulis supra dictis. Aliae denique, e seraine jam egressae, non solum nullum germeu produxerunt, verum etiam post germinationem per aliquot dies planum fere et quasi nudum ostendunt cambii verticem, priosquam nova foliorum gcrmina gignant, id quod in Galio apparet. Quae igitiir partes hac in plantula jam possunt discerni? Tcla omnibus in parlibus aequalis est. Neque in caule neque in radice plures, quam in petiolis, cellularum ordines ad- snnt, neque ullnm in illis vasculum, nisi quod e cotjledoni- bus dcsceudit. Quodsi plantulam inter duo illa vascula per axem ipsum disseces, duae jam partes sunt obviae plane aequaics alque congruentes, pari tela composilae, uno utra- que vasculo per totam longitudinem instructae. Quibus sepa- ratis nullus omuiuo rcstat axis, nisi forte confinium quoddam iuter partes iilas laterales quasi cogitatione actum, id quod, 78 ({uamciinqiie observaveris plantam germinautera, facile est in- tellectu. Quin etiam in quibusdam erabryonibus tarn longae sunt cotjledones , tamque breves et caulicnlus et radiciila, ut jure videamur dicere, totam plantulara esse ex solis eotyle- donibus composltam, quae quidera superne in larainas dilata- tae, deiude in petiolos conlractae, tum in cauliculum conna- tae, denique iu radiculae iuitium elongatae appareant. Ante oculos pono Rhei tartarici erabryonem, qualem In semiue inclusum reperias, per medias cotyledones in axis directioue disscctura (Tab. I. fig. 1). Nondum vascula per- fecta sunt, jam vero cambii fuuiculi apparent peilucidi, qui, qnamvis paullatim appropiuquent, brcvissime tantura coujuucti sunt. Iniimus finis radiculae est iuitium (r), miuimum illud iuter discedentes fuuiculos tuberculum cambiale gigueudi se praestai folii terlii primordium (f^), quod perfecta gerraiua- tionc non in cauiiculum, sed in singuli folii formam muta-, tur (I. 12. f 2). At Schleideu dicit, Oriente embryone cotyledones e latere corpusculi cujusdara caulini quasi separatas* et latera- les prodire. Quae tarnen res, utut est, id certe constat, ne- que in exacto embryone neque in plantula germinanle ullam cjusmodi separationem posse couspici , sed tolam dividendam esse in duas tautum partes plane pares, quae novum deiude foliuiu inter se gignuut. Qui vero connatam illam cotyledo- Mum partim axis noraine a libera seceruere conatur, divi- deiidi ratione utitur a natura aiieua. Quouiam vero cotyledonum, aequc ac ceterorura foliorura, forma variat, dilferentia quoque occurrit in priraorum vascu- lorum numero. Simpliciornra euim, quos supra proposui, erabryouura cotyledones, quum lineariae rel certe angustissi- mac siulj siugulis tautum donatae sunt cambii fuuiculis et vasculis. Quo magis vero cotyledones dilatatae sunt, eo — — 79 pltiribus eaedera uinntur funicolis. Qaa re, nt specimioa af- ferara, cotyledoues Vrticae urentis, C^iioglossi ofßcinalU biuis, Rhei tartarici ternis (I. 3 — 10 v.), Ricini qnater- nis (I. 19 — 21 V.) instriictae sunt fuoicolis. Oniiies vero, qaotqnot sant, ubi cotyledoDes congrediuutnr, primum iu clr- culo dispositi, tum iu tubum conjuiiguntur clausuni, denique in unuin couQuunt fuuiculuni centralem, Itaque toliim funi- culorum systeraa exactani praebet infundibuli formain, cujus tubus in canliculo, circuitus in foliorura fiuibus positus est. Interdum ipsae quoque cotjledones longe supra funiculorum discessum in circularem larainam connatae sunt, qnae illud Togetationis punctum, profunde imraersura, modo vaginae am- plcctitur, ila nt externa qnöque specie infundibuli imaginem fere aequct ; id quod in RJieo tarlarico apparet (I. 5 — 8 f 1). Exuto semine, dum tota planlola crescit cellulis quoqao- versns expansis, primum raditiilae initium iu veram prolon- gatur radicem, recentibus perpetuo additis ex infimo cambii termino cellulis, quae^ ipsis veterura ordinibus aequaliter con- sertae, apicem radicis propellunt. Siraul in omnibus cambii fuuiculis ad illa vascula pri- maria, quae in interiore funiculorum angulo apparuisse dixi, recentia jam compluriaab exteriore parte apponuntur, et quae iateriorem funiculi ambitum constituerant cellulae, in ligni cellulas commutantur. Circuitum versus cambiiim pauUatira in pareuchyraa transit, Quare cambii funiculi, ubi in con- naia parte iu ciroulum coiijuucti sunt^ auctis vasculis ligneis- que cellulis j in dies magis ab ipso axe remoti, exaciam cj- lindri foriuam per totam longilndinem accipiunt. Emissa radicula, cauliculo elougato et paullulnm iucras-; sato, foliis plane expansis, primum plantae internodiura jam est perfectum. Quo facto germina illa carabiali verlici insi- 80 dcutia, quae qiiidcm, quamvis Iota plauta ccteris partibus acqualiter iucresceret, tarnen in codera, quo occurrerant, cam- biali statu adhuc perseyerabaut, in recentia folia au institncrunt, lex qnaedam distribntionis haud minus certa , quam in Dicotjie- donibiis, eftci videtur. Ad quam cognoscendam uounihil af- fort herbaceorum caulium exameu. Hi enim, ut arborescen- tcs, raultos ostendunt vasculorura fasciculos, in medullari tela, in quam cambium panllaiim mutatum est, decurreules, qai rariores in media, circuitum versus crebriores, in nonnullis circulis dispositi sunt. Oranes hos cinctos videraus strato quodam cylindraceo, circumcirca clauso , elongatis cellulis composiio, qnod in summo caule cambialem uaturam praebet, *D Link, Jahresbericht für physiologische Botanik für 1844. 1845. **) Mirbel, siir le dattier, Comptes rendus 1843, ***) Mehl, über den Bau des Palmenstamnies. -}-) Martins, über den Wachstbumsprocess der Palmen, Anzeig, d. bairiscb. Akad. d. Wissensch. 1845. - 97 inferius in libri formam iudarescit. Et liuic quidem tubo ex- trem! vasculorum fasciculi immersi comparent. Ipso tiibus corticale pareuchjma a medullari seceruit. At fasciculorura circuli raodo dicti , si siögulorura iuve- stlgas viam, e suo quisqne folio prodeuiit, ita ut, qiii ex ad- ultioribus orti sunt foliis, interiores, qui ex receutioribus, exleriores teueant locos, Cujusque cuiin folii fasciculi, ubi ex libera folii parte iu couuatam transeuut, per oranes re- ceutiores, qui quidem e superpositis foliis decurruutj ad ipsutn caulis axem uudique penetrant, ibique in circulo angusto positi usque ad inferius foiium proximura desceuduut, quod suo loco aeque fasciculos in intimum caulcm immitlit. In quos simulalque illi incidunt, rursus ad circuitum conversi, extra eos descendere pergunt. Et obliqua quidem via descen- duut, quum in alio caulis articulo alius folii fasciculi cen- tram occupent, qui dccurrentes magis magisque ad ambitum removeantufj douec illi tubo^ quem supra descripsi, libroso immergantur, atque iuter ejus cellulas adspectum effugiant. Quodsi fasciculorum in vertice originem iuspicimus, Stra- tum illud cylindi*aceum undique in ip8ura terminale vegetatio- nis punctum congredi ridemus. Folii enim, quod summum tenet verticem, fasciculi, simili atque in plantis dicotyleis modo, ad iuteriorem tubi cambialis circuitum penetrant atque in eo descendunt, augustum, eumque tunc uuicum_, circulum formantes. Novo autem folio orto, hujus jara fasciculi ex centro iuter praecedentes ogrediuntur, ejusdemque petunt cam- bii circuitum, Quare necesse est, ipsae hujus circuitus cel- lulac in mcdullam paullalim mutentur, et e reliquo cambio persistente secernantur, ut praecedentis folii fasciculi, e cara- biali cjlindro axem versus remoti^ locum cedant illis e no- vello folio descendeutibus. Unde evcnit, ut oranium foliornm fasciculi, quo plnra folia recentia superponantur, co magis 21r Bd. l8 Heft. 7 98 3L cambii tubo ad axem procedant. Qnum vero, qno supe- rius oritar folium, eo minus reorsnm fasciculi descendant distiucti, oranes non prorsus e tiibo illo separantur, sed ba- sibus ei permanent inhaerentes. Tali modo perspicnnm est, in adiilto caule foliornra singiilorum fasciculos paralleles qui- dera, tarnen oblique a tubo llbroso paullatim in ascendendo centrnra petere, ex quo, quura assecuti sint, subito ad cir- cuitura revertantur, ae secedant in foliura, id qnod in segraento per axem exciso apparet. Nee dubium est, quin hacc distribntio in principalibns qnidera fasciculis sit constantissima. Ältamen creberrima ubi- que et vascula singula et minores fasciculi totara medullam pervagantnr, majoresque circumtexnnt fascicnlos, quorum di- stributiouis rationem uondum perccpi. Sin vero principales eos funiculos in ipso, nude exorti sunt, folio investigaraus, alii quoque fasciculi, alternatira inter eos in eodem circulo positi conspectui occurrunt, et ei quidem debiliores, Hi vero, ubi majores illi commnnem cambii circulum penetrant, non siranl iutrant nee transgrediuntur, sed extra eum in ipso cortice decnrrunt, et in duos disceduut ramulos, quorum ma- jorem et interiorera oblique ad exteriorem tubi cambialis vel libri circuitum demittunt, eique immergunt. Unde jam eln- cet, oranes denique fasciculos, oraissis tantnm rainoribus illis, haud ita longe in canlcs descendere, sed alleros ex mcdnlla, altcros e cortice utrimque in libroso illo strato congregari, ac denique delinquesccre. Quam rem effigie quadara illu- strare studui (III. 35). At hunc distributionis modum, in Stenotaphro ameri- cano accuratius quidem observatum, in aliis quoque esse eun- dem, jure conjiccre mibi videor, quum in pluribus quoque gencribns monocotjleis simillimam invenerira cauiis slructu- ram, et iis praecipuc Smilacineisy Ruscum dico, Smilacenty 99 Dioscorcam, Asparasrum^ Ptijf^^matitm, Ila^e, ^«ui tt ilii botaniri c^Iebrrrimi, ^aoran supra feci atalitafn, ea»» drm iore Palmarum e$$e docrAat strnriuram« qaaai et Garn, dickand^) ex aüis qaibasdam plaatis pn>po5iHfrit simileja^ opüno jure aifriti^simns Schleidfa^^) cam d)$irikatt«ata ut Omnibus Monorotvlcdonibus rommuuem e3iplica$$f Tidetar. Jam isiinr ut G an dich and ii rrroromaji sfOt^Rtian, qui rereutiornm t'oiiorutu fa^riculos ra^culares extra adahi*- res descendoro contcndit, in MonoroijIedoQibHS id qaidfM otunino haod fabum (st. attamen tM>s ad ipsam usque perr«« uire radiron, sirurtnra diliseutius observau plane reproba. lur, quum per paneo$ lanium raolis artirulos decurrere ei>$, pro rerto ronstot. Id quod, etiamsi uon ip$o$ Tidore lireat fasriculos iu strato libri rvHndrarro de]iuquosronte$, ex soU oorum, qui iu raulis ba$i $uut obrii^ fasciculoram nurnero, faoillimum est ad iutolüi^eudura. Idem arscumeutum attuUt Mirbel, ex obsorvaio iHioetiicis trunco perfepiutn. (^uamquaiu vero ea, quam explirati distributionis lex, sno iu quaque familia rariatnr modo, id qaidem cortum est, uHuqunm iu «uo cougrOÄari rtliudro fasriculos vasscttlarfs, sod pluribns ubiquo tanquam circulis, quos coneeutricos to- c;ut(, collocari» et iis irreaularibus, lüde aceidit, ut ne modulla quidem in di$iinrti> tubo iuoludatur, $ed lotam inte> riorom oaulia regionetu expleai, cunciosque inToltat ubique faseirulos. Nequ« aliena videlur radteis aatura , quum iu prluiam radieulam ipsae cotTledouis lelae reoia via aique aceurai« prolonaouiur , eodeiu plane, quo in Oieotxledonibus, luodt», iusequenios voro radires aeque atque ia illi$, e^ quoTis *) Qandichantl. Recherches oet. , Tal». 1. Vlll. IX. ♦*") SoMeiJen. Grundtflse üer \vi:i«eu$ohaftt. Botanik. 100 canibii loco possint orlri , structura primariae illi simillima. (II. 12. 23. 24. »•!. r^.). Neque gemmula aliter iu bis plan- tis monocotyleis , quam in dicotyleis illis, in foliorum anga- lis, e folis meris coraposita gignitur atque increscit. (II. 3.) Verum eadetn plane ratione, qua in dicotyleis, hie quo- que nihil in axe , quem dicunt, depreheudas, nisi partes quasdam siugnlis enatas foliis, vcl caulem tolum e foliis com- positum ac productnm. c) F i 1 i c e s. Plantis et dicotyleis et monocotyleis in origine et iucre- mento examinatis, jain ad Filices procedat investigatio_, quae quidem natura longe diversac, tertium principale vascularinm plautarura geuus exhibent. Filicis primordium spornla est, quae differt iu eo a sc- mine exacto, quod non, ut hoc, plantulam quasi includit per- fectam, sed telam tanium aequalem, cellulosam, vasculis ullis privatam, E sporula hunio insita plantula prodit e teueris solis composita cellulis polygoniis, et textura et colore folii speciem praebens, cui ve\ „proembryouis" vel, quum Hepa- ticarjim „thalli" forraam ac similitudinem gerat, „prothallii" uomen dederunt botanici, Iliud, ut specimine utar, Cijatheae aureae prothallium superue dilatatum, iuferne in radiculae fonnam attenuatum est. Infimae cellulae complures demittiiut fibriilas radiculares »implicissimas. (III. 1. 2). In medio vertice lorurn animad- vertas, tenuioribus in circuitu, in cenlro demum teuuissimis cellulis petuo augeri, adspectu facile nobis persuadetur. Plantula igitur minima ab origine, in latum increscit foliolam, ple- rumque planum et bilobum, iuferne pcrmultis obsitum fibril- lis, superne iuterdum pilosum, quod altera pagiua solo lÖl affixiira, oblirfft« asceudere solet. Nee uoii alia in aliis spe- eicbus ulitnr forma, quin etiam xnAnogramma chacrbpliylia globosum inveüituTj quasi bulbiforine prothalliiira. (III, 10). — Eandem fere et Link*) exposuit Filicum germinationem; Quaecunquc aiitem est forma, qniira adolevoril prolhal- lium, in media inferiore parte liiberciilura apparet carabiale. Cujus ut accnratiiis iuspiciamus incrementiim, specimine ula- miir yispidio vioUi. la hoc regioui inter lobulos prothallii mcdiae iiliid insidet lubercuiura, qiiod, conlinuo iitrimque aii- cliira, celeriter iu frondis formam evolvi superue, infcruc prolongari in radiculam coepit. Brevi iuterjccto tempore vasculura spirale apparet iinum ex frondis apice usque ad radicis fiuera decnrrens, solito modo cambii funiculo indutum,^ qiiod, iibi frondis caudiculus prothallio adhaerct, ad illud qnidem se coiivertit, nee tarnen intrat ^ sed angulo qiiodam quasi refractum , in radiculam recurrit. (III. 4 cet.). Jara igitur totum ac perfectum folium adspectui praebe- tur, superue iu laminani se explicaturura, media partein cau- diculura contractum, inferne in radiculam prolongatura, quod media parte sola prothallio illi adnatum est. üna cum ipso folii peliolo tela illa genitrix panllnlum asceudit, ceüulis inferioribus elongatis, superioribus globo- sis perraanentibus et teneris. Qua re brevi tempore nova apparet geramula, qnae paullnlum prolata, folii illius petiolo ipsi inhaeret. PriuBqnam vcro illa, in folii initinra augetur, soli illi vasculo quod primum couspeximus folium percurrens, alia pauca in ^latere prothallinm speetante adjiciuntur, qnae iu media folii parte primo illi arcte coujuneta, iuf&rne illnd iu *) Link, über den Bau der FarrukräiUer, 3. Abhdl. — Abhandl. d. K. Akad. d. Wiss. 1840. 102 radlcalam seqnuutur, siiperiie vero ab illo discediint, apici- busque punctum vegetationis appetunt. (III. 3. 10 a.) Alia quoque iuterdum ad illura primi vasculi angnlum, prothallio couversa, desinere videntur. (III. 7. ß'^-) Neqoe ea quidem iiDquam ia ipsuiu prothaliium transeunt. Dum secundaria haec vascula, quornm apices in tela cambiali observes singulos liberosque ac subtilissime rotun- datoSj pergunt asceudere, alterum ex elata illa geramula oritur foliura, prioris plane siraile, froudera superne prae- bens^ inferne radicera. In hoc pari modo singulura nascitur vasculum, ab apice usque ad finem plane continuum, quod media parte asceudentibus illis vasculis arcle apponitur (III. 6). Siranl vegetationis punctum, relicto folio prirao, uua cum secundi folii fuuiculo prolatnm, in loco aliquanto superiore tertii frondis efficit gerraen , petiolo secundo impo- situm. Ncc mora, vascula asceudentia, postquara j adjectis uovis, ad secundi frondis vasculum ortis, in majorem aucta sunt fasciculum, a secundo rursus discedunt folio, tertii pe- tentes iuitium. Hoc modo pergit plantula increscere, folia ex foliis con- serens perpetuo. Suo quodqne folium praeditum est vasculo, quod iitriraque liberum, conjunctum est media parte coramuni illi vasculorum ascendentium fasciculo, eidemque nova adji- eiens vascula atqae corapluria. Quam ob rem, quo longius ascendit ille, eo pluribns constat vasculis. (IH. 5, 7, 8, 9). Sed etiam vasculis singulorum foliorum propriis recen- tia subveniuut vascula, quorum alia per totam lougitudinem iis coujuncta sunt, alia parte tantum altera ad singalum fo- lium pertinent idque percurrunt, altera vero parte _, ubi pri- marium folii vasculum mediano illi fasciculo adncxum est, subtiliter recurvantnr atque una com illo recurruut. (III. 5.) im Situiicm quandatu siructurara cl Ga ii d i chau d *) uoii- iiullis Ceratoptcridis cornutae figiiris iiidicarc videtiir. Intuentibus igitur nobis plantulam compluribus iiislructain foliis, haud jara dubium vidi-bitur, quin ex cougiegatis solis foliis, mediauo quodara vasculari fasciciilo leviler couserlis, sit Gomposita. Quiu eliam baud maguo ]abore siugula Inte- gra folia manu disciudas ita^ ut sua cuique adhacreat radi- cula, ueque quidquara restet, iiisi ille ipse fasciculus con- uexirus, Hanc et ipse iugcniosus Link **) comprobavit scutentiam, cxamiualis Filicibus adultioribus. Quod jara ceterarum plantarura in embryonibus cognovi- mus, folium primitiTum esse larainani, et idem caulein, ideai- qiie radicem, id co clarius in hisee elncet, quura uon modo priinum^ sed etiam insequentia folia cetera ut frondes se ex- hibeant superne, in medio ut caules, inferne ut radices. Fo- lium, elato cum eo cambio genitore, gignit folium. Quem hie caulcra dicerera^ qui producerel folia? Num medianum illum fasciculura connexivum caulem exhibere putemus, qiiam- vis ante folia nou fuorit, iramo ex ipsis deraum foliorura fu- uieulis exortus sit atque auctus? Et ipsnm prothalliura, ne- scio, an folio cnidam primitiro sit comparandum, quod, ve- getationis puncto praedilum, cetera giguat, et aeqne ac se- qucntia illa et folii et caulis et radicis indoles compleclatur cunctas. Acque Link id protliallium nominat extenslonem foliaceam. Filices, quae tarn siraplici tamque pellucida ratione in- crescerc coeperunt, eadera fere pergunt augcri , nisi quod, quum crebriora postea oriantur folia, connexirus ille fasci- *) Gaudichaiid, Recherchcs cet., tab. IV. **) Lin;k, über den Bau der Farrnkräuter, 1. Abhdl. — Abhand" luugeu der Akademie. 1834. 104 culus in plnres dividitiir ramos fere paralleles, qui suis quis- que couseruiilur foliis. Quare in adalto Filicam caule fascicnlos medianos inve- nies certa lege distributos, alternatim foliorura fasciculis sum- ma cum conslantia conjunctos. Quam distribntionem e Ne- 'pTirolepide tuherosa depromptam effigic quadara proposni (III. 34), cui segmenta ejus plantae comparcs transversa (III, 18 — 31). Conspicias fascicnlos qninqne connexivos, aeqnaliler distributos, totumque constanter percurrentes caulem, qui alternalira in spira quadara bini appropinquantur atqae con- nectuntur. Foliorum bini fasciculi, ubi caulem intraul, in partes discedunt^ siium uterque appetunt fascirulum connexi- vnm, uua cum iis descendunt, donec hi, id qnod jam expo- sui , connectnntur, et ipsi foliares illi fasciculi riirsus con- juuguntur. Quod ubi evenit, in unnm ambo secedunt fasci- eulum_, qui deorsum ex caule egressus in radicem abit. Unde conspieuum est, ot in adulta hujus generis Filice eosdem desceudere e fronde ad radicem fascicnlos, frondem- qne ipsam in radicem transire. Nee minus in hac plauta manu licet probari , siiara cuique folio radicem esse atlribu- tam. Id quod in herbaceis Filicibus, gracili caudice praedi- tis, maxime patet. Quo enira crebriora atque confertiora iiascnntur folia, eo confusior, fasciculis flexuosissimis, vide- tur vasculorum ronnexns, ita ut cujnsvis ordinis expertcs et frondes et radices prodire e caule diceres. Segmentis tamen transversis accuratius comparatis, et in hisce legem quandam deprehendes. Ubique caulis fasciculi n circulo positi, ubi folium discedit, alternatim congressi counoctuutur , ut intrantes folil fascicnlos intcr sc recipiant UI. 11 — 17). . 105 Hunc commniiem consertlonis modiun ea insupcr, quac Link*) de diversis caulinm filiciaorum generibus disscniif, oronino comprobant, Ncque inde abhorrerc videtur structnra, qualem praeclarlssimns Mohl**) Filicura arborescentiiim pro- priam descrlpsit. Et ia illis enim simillima utiqiie ralione foliorurn fasciculi caiilis ligneo tubo inseruutnr. Angulos 3Bim, ille docet_, pleriimque esse tubo ligneo sedecira, qui, l)inis tum admotis^ tum semotiSj alteruatira binos folii ali- cnjus fasciculos recipiant. Qua de causa et illorum foliorum ortum band ita diversura licet suspicari. Filicrs clauso ligni tnbo carentes axem habcnt e paren- chyraatica quadara tela constitnlurn ^ cujus cellulae, plerum- que oblougae ac durae, ligni fere speciem simnlant, Ncc tarnen ligneo ceterarura plantarum Strato, immo vero medul- lae sunt comparandae, cui, etsi iion forma, sede tarnen at- que origine ccrnunlur siraillimao. Explent enim ipsum caulis axem, et ampleclunlur connexivos illos fasciculos in ambitu positos, ita ut, tirma cellularura consistcntia adductus, clan- sum crederes ligni corpus, quale fere Mo hl ex arborescen- tibus exposuit speciebus. Haec enim raedulla, transverse secta, aut orbicularem , ut in Nephrolcpide ( lU. 18 — 31)^ aut, positis in suo qnoque angnio fasciciilis, mulliiobara, ut in Struthiopferide {Ul. 11 — 17.)) tiguram exhibef. Ipsi medullaris colnmnae lobi vel anguli, quum modo conjungau- tur una cum fasciculis, modo separentur, crebras iuter se lacunas includunt (III. 11 — 11. v.) ita, ut tolum medulläre corpus j a circuilu spectatum, varie reticulatum appareat. Corticalis tela c foliis oriunda, meduUam et rasculornm fasciculos ubique involvit, atque in ipsas penetrat lacunas. *) Link, über den Bau der Farrnkräuter , 1. Ablidl. **) aiohl, über den Bau des Farrnstammes. 106 llaque quam slraplicissiina apfiaret filitiai caiilis stru- clura. Folia in medio couiiata, ut frondes supcriie, inferiie ut radices praesUiulia, mediauis quibiisdaiu fasciculis, me- duUari tela iiivolutis, leviler connexa, exstruuut plantam. lucresceiidi modo per tria jam summa plantarum vascu- larium genera observato atque comparato, eandem, quam omnes sequuutur, legem percepimus principalera. Perfecta folia biiia, arcte conjuncla, plantae dicotyleae effecerunt 'ini- tium, monocotyleae singnlum_, Filicis impcrfectum quoddam corpus foliaceura. Conscrebantur folia ex foliis, quae, po- steriora prioribus infenie immersa, caulem exstruebaut, Se- junctis, quae suo quaeque folio debeiit Iribui, partibus, axis restat «ullus, iiisi forte medulla ac summus cambii Vertex. Medulla vero, quuta cellulis coraponatur carabialibus, expan- sis et elalo vegetatiouis puncto quasi relictis, iucresceute caule plerumque arefit, discerpitur, evauescit. Et ipse cam- bii Vertex perpetuo inter asccndentes fasciculos elatus ac re- prodnctus, iiec permauet iicque cousistit. Itaque emortua medulla, verticeque cambii iu altum elato, iu perfecto caule, quod axi tribuatur; nihil jam cernilur. Nee mediana quidem illa Filicura vascula aliud quid suiit^ nisi foliis producta. Attamen esse caulem coustat, sed iiou, qui , foliis ap- pendicibus prior, ipse eos genuerit, immo vero qui origiue eorum aequalis, ex iis potius et componalur et producatur. Jam jgilur probata videtur G and i ch au d i i sententia: ^/Tout est appendiculaire dans les ve getan jc vasculaires, II n'tf a d'a.vifbre que la moelle"^^. Verum genera prlucipalia diverso utuutur in coustruendo caule modo. Folia euim dicotjlea fasciculos demittuut rectos ^) Gaudichaud, Hecherclies cet. , pag. 44. . 107 et parallelos, in nno taultim circulo exacto positos ciuictos, qui, comniimi cylindraceo cambii strato conjuncti, intcrins parenchyraa , velut medullara , ab oxteriore, veliit cortice, plane separant. Mouocotylea vero folia fasciculos suos in compliires singulos passim distribunnt circiilos, oblique eos deniittunt, plexibusque connectunt compiicibus atqiie coufusis, ita ut neqiie oinnes eodera cambio coujiingantur, neqiie rae- dulla clauso eorurn tubo ciugatur, sed ipsa plerosque illos iuvolvat disperses. Filicuui denique folia fasciculos, ubique fere distinctos et separatos, anneclunt potius cauli, quam inserunt, aliis continuo iuter sc produclis vasculis medianis et conuexivis. Itaqiie multo perfectior ceterarum apparet cau- lis, quam Filicum. Folia contra siugula in hisce sunt per- fectiora, qnum ceterarum primiliva tautnm folia in verara ipsa prolongentur radicem, Filictim contra et sequeutia sin- gula propriis radiculis gaudeant. Itaque foliorum singulari- tas perfectissima in Filicibus, minor in Monocotyledonibus, minima in Dicotyledonibus , contra caulis coustructio in liisce exactissima, minus perfecta in Monocotyledonibus, in Filici- bus rudissima cernitur. Quura igitur folia partes esse videantur siraplices, quas-i iudiTiduae, origine acqiiales, quae totam sola conslruaut plan- tam, oranes actiones, quae dici possunt vegetabiles, in folii natura posilae sint, ucque siugulis singula orgaua origine differeutia fungantur, uecesse est. Quaecunque igitur tela- rum gcnera ad diversas vitae fuuctioues opus sunt, ex solis illis, qnae iu folio occurrunt singulo , telarum formis dedu- cenda esse videutur. Jam igitur ad id animos attendamus^ ut singuli folii et incremeulum et structuram perspiciaraus. 108 2« Folli sing'uli incrementum inspicitur. Variis telaruin geueribus adultum folium videmus com- positum, quam liberara tum praecipue counatam ejus partem. Discernnutnr vascnlornm genera multiforraia, ligui librique cellulae, variae parenchymaiis forraae, epidermis, cambiam deuique. Verumtamen folii initium tuberculura est tenuissimis cellulis couslructiim plane aequalibns. Itaque telae ex eodem cambio diversae prodcant necesse est. Priraum igitiir increscit folii germen, auclis pcrpeluo ejusdera geueris sphaerici cellulis, donec corpusculura prius deprcssuin oblongam qiiaudam assequatur forraam. Attamen incremeuto parura progresso prima jara conspicitur differentia, quum cellulae iutcriores exterioribus appareaut pellucidiores (ubique a). Fürmara magis distinctam magisque exteusam praebeut externae, internae minus defiuitam, elongatam, an- gustissiraam, teuuissiraam. Ycl cambii naiurara internae ob- tiuent, cxteruae paullatim relinquunt, Jam produclae atque exactae hae differunt ab illis productricibus. Nee mora axis cambialis iu complures dividitur fuuicu- los, qui, novis toto ex circuilu diraissis cellulis amplioribus, raagis magisque scparautur. Et in iis quidem foliis, qiiibus perfecta est Inbuli rel in- fundibuii forma, funiculi cambiales ex axe secedunt in cir- culi speciem, intcrmediis qiioque cellulis in pareuchymaticam formam rautatis (1.20. 22.»'.). Quae vero folia aliquam tan- tum circuli partem exhibent, tum pluribus, tum paucioribus, pro Ggurac latitndine instructa sunt fuuiculis, qui in arcu quodam positi apparent. Omncs funiculi, ubi liberam percurrnnt folii partem, plane separautur^ parcncbymaticis ubique ciucti cellulis, ubi . 109 iu caule desceudunt, levi quodara c.ambiaii clrcnlo inter sc coiijiiac/i pcrraaucut. Nee jam novas cellulas per ordines euasci conspicias, iiisl ex illo cambii circulo, vel ex sepa- ralis ejus fiiuiculis. Uiide liiculeritisslrae seqiiitur, ut a sola fuuiculoruin et forma et dispositioue folii figura pendcat. Connata igitur folii pars, quiira in circulura vel seraicirculiim funiculi sint congregati, et ipsa tcres vel seraiteres, quam vocant botanici , reddiliir. Forma petiolo est siraillima, si- mili addiicta funiculorum positioue. Lamina vero, qnae dis- sipatis percurralur fiiaiciilis, inier qiios teuue quoddam pa- reuchjmatis Stratum'^ quam substautiam dicuut foliaceam, ex- tensa sit, maxime dilatatnr. Hucusque aequales c[uoqnoversns celluiae e carabio pro- dierunt, quippe sphaericae illae vel poljgoiiiae, qnibus pa- renchyuiati nomen est datura. Jam vcro alleras iu altera parte cellulas oriri videmus. Quam ob rem couslaulissirae discernere debemus , et in fuuiculis et iu tolo folio, exlerio- rem partem vel ab axe aversam, et inleriorem vel conver- sam ad eum. Haec iu foliis Ulis circularibus centrum teuet singuli folii, in augustioribns comniuucm certe spectat axem. Qnae partes ne ancipili notione coufuudanlur, jam inleriorem, quippe quae in couualis partibus medullam coustitiiat, ,, me- dullärem"., exleriorem, quae componat corticera, „corticalem" dicam. Nam suam ulraqiie uaturam per totara folii lougitu- diuem conservat. ExtrerauSj qui totum folium ciugit, cellularum ordo pri- mus iu disliuclam epidorraidis formam mutatur (I. 26. x.). Quo facto inscqacntes conliuuo ordines propiores epidermidi quique prius alque clarius certam formam assequuntur. Paul- latira diversa parenchjmatis strata discerni licet iu corticali parte. Tunc deuium iu raedullari funiculorum cambialium parte prlraa conspiciuntur vascula, tcnera, vere spiralia, 110 quae brevi tempore in fasciculum sine ordlue cougregatiini angenlur (I. 26 cet. ß^). Adduntur etiam interdura nonnulla ceteronim generura vascnla, praecipiie annularia, quae di- cunt, deiude scalaria vel cetera. Continuo totus raediiUaris funiculi circuitus in eas elongatas vel tubulosas celiulas, qnae uominantur ligneae, mutatur (y. ), aliaeque ejasdem geueris novellis vasculis et iuterponuntur et a corticaii parte appo- nuntnr, qua re jani totus fere vasculorum fascicnlus a ligneis cellulis cingitur. Quae dum in parte medullär! e cambio secernuutur, cor- ticales parenchjmatis cellulae et amplificari et ab exteriore funiculi carabialis parte paullalim augeri perguut, ita ut ipsnra carabiura, vasculis ligneisque cellulis hie, illic paren- chyraatlcis perpetuo interjectis, et ab axe et a circuitu magis magisque rcmoveatur. Quum vero, . quotcunque celiulas in utraraque partem dimittit, et ligueas et pareuchymaticas, ipsura tarnen cambium ejusdem semper latitudinis observetur, hujus celiulas ex ipsis in infinilura reproduci satis liquet. . Simulatqae ad constituendum corlicem exteriorem satis ordinum adsunt cellularum sphaericarum, Lac quoque parte cellulae, quales librum formaut (J.), longae atque augustae e cambio prodeuut, in fasciculos aggregatae pro corticaii cambii circuitu plerumque curvatos. Jam principales oranes telarum formas conspicimus cx- orsas. Completo suo quisque cambii funiculus telarum sj- stemate circumdatur, Quae singulae in connatis anguslatis- que foliorum partibus aggregantur in circulos, inlerruptos quidem, scd concentricos, quos dicunt. In liberis angustio- rum foliorum partibus arcus saltcm formant c circulo sectos. Eodem modo per toluui folium telarum systemata quoquo- vcrsus e funiculis cambialibus nascuutur atque augcntur, et 111 in c.iule et in petlolo et in Jaminae, qiias dicunt, costis. Attaracn iaminae partes propriac, postqnam primum in par- thIo folii germine intcr funiculos superne discedentes exten- sae sunt, mnito scrius e cambiali statu proceduut ac distin- ctiorem asseqnuntur forraam (28./). Examinato segmento transverso, funiciiil apparent arcns aut circuli specie collocati, euneatas vel obovatas praebentes figuras, qnarum pars angustior axem, circuitom latior spe- ctat. Extreraum raeduUarera marginem ligneae complures for- mant celiulae vascnia ipsa tegeutes a medulla. Tnm ex me- dullari exlrcinitate circuitum versus pergens, vascula spiralia sequi videbis , nbique iigueis illis cellulig cineta ac perraixta, quoruin totus fascieulus triaugulum fere exhibet. Sequitur cambii Stratum semilunarc, latiori trianguli incumbens parti, cujus cellulas teuuissimas in ordiues radiales accuratissime conscrtas reperies. Couvexo taudera cambii lateri corticem versus libri fascieulus appositus est, aeque curvatns, cel- luüs compositus confuse, nt vascula illa, congregatis. Omnia denique involvnntnr crassis stratis parenchjmaticis, quae et axem explcnt, et funiculorum systemata separaut, et cuncta a circuitu cingunt. Quod quidem parenchyma, ubique conti- nuum, in axe vocatur medulla, cortex in ambitu, nbi inter fasciculos medullam cum cortice conjungit, radii medulläres, ubi extremo ordine omnia cetera tegit, epidermis. Neque minus in libero foliornm arliculo, quam in connato hae par- tes cernuulur eaedera. Duo igitur telarum genera exstant principalia, sphaerica vel poljgonia forma altcrum_, alterum tubulosa distinctum. Gignitur illiid e cambio prius, hoc posterius, exteriora illud, hoc iuteriora tenct loca, cambiumque ipsum ubique comitatur. Noque ita difficile videtur intellectu, formas illas prin- cipalibus quoque altribuendas esse vitae aclionibus. - Omne 112 vivura euim et excipit nutrlmentura, et ad augendiim suum corpus mutat digerilqae. Qua re et plantae tara ad snccos adducendos, quam ad coucoqneudos apta Labeant organa ne- cesse est. Et hanc quldem fuudameutalem cellulas iuter et vascula differentiam jam Wolff recte videtur perspexisse, qui vascula omnino ductores succoruin esse, digestores exi- stiraavit esse cellulas, Vasculorum nomine autem Wolff ampliore sensu tria illa cellularum genera araplectitur: spiralia scilicet vascula eorumque cognata, et llgni cellulas, et libri. Vascula eniin, sensu strictiore dicta, cellulae sunt fibris spiralibus instru- ctae, quae quum aut liberae possint evolvi, aut varie iuter se conuexae sintj varia exhibent vasculorum genera: vere spiralia dico, annularia, scalaria, striata, punctata, cetera. Neque enim übras illas spirales vasculum constituere per se, nulla raembrana inclusas_, sed ex vcris illud oriri cellulis, satis apertum videtur, observatis vasculis in carabii strato novissirais. Ibi euim percipies cellulas^ tum longiores, tum brevlores^ spiris tenuissirais subtiliter iuscriptas, utrinque ro- tundatis apicibus clausas, iisque seriatim cousertas, quae pri- mum quidem verae cellulae, quo niagis adolescunt, eo cla- rius vasculorum ostendunt structuram. Id quod praecipue in couspectum cadit cum in aliis, tum in Filicum gemmulis, in qnibus gradatim vasculae vasculis asseri videntur. Prima vascula constantissime sunt mere spiralia, illa dico, quae in medullär! funiculorum cambialium angulo oriun- tur (ubique ß^), Neque omnino niulta alia in primitivis, quos descripsi , singulorum foliorum fasciculis cernuntur aut annularia, aut scalaria, aut alia. Quin etiam in illis plan- tis, quarum reliquum Stratum lignosum spiralibus plane caret vasculis, primitiva illa tarnen cxacte spiralia sunt, ut in — IIS Ephedra^ Cunninghamia, Id qaod et Mohl*) de Cj/cade ipsisque Plnis aflirmat. Cetcroin vascula haec et amplita- diiie et forma varie diflferunt, tum teretia sunt, tum multan- gula, tum longe, tum breviter articulata. Ligneae, quae iibique addictae vasculis sunt cellulae(j/.), quura nnlla re ab illis vasculis, nisi defecta fibrilla diffe- raut, vel ipsae optiino jure vasenla vocautur, et ea fibrosa. ^^uae quidem pleniinque vasculis spiralibus angrustiora, cras- sioiibnsqne, quam illa, parictibus iustructa sunt. Ceterum et eadera maxime varia, sicut illa, apparent, multangula, tere- tia, compressa, tum amplo lumine, tum nullo fcre douata. Tertiura tubulosarura cellularum genus liber uomiua- tur (J), qui cellulis pleruraque longissirais, flexibilibus, pa- rietibusque valde crassis a ligni cellulis differt. Cujus ex- treraa quidem forma a ligno plane videtur distincta. Inter- medias vero formas intuentem creberriraas effiigere uon pol- est, constantem inter eas differentiam plane nullara esse. Quam ligni tarn libri tubuli tum raultangnli, tum teretes, tum breves, tum longi ceruuntur, neque ullum inter eos discrimen, nisi quod plerumque libri tubuli corticem versus_, ügui tnbnii raedullara spectantes oriunlur. Sed ne hoc qui- dem constanter apparet, quum band raro occnrrant plantae, in quibus aut mutatis inter se sedibus altera tela alterius teneat locum, aut intermedia quaedam forma in utroque loco conspiciatur. Sic, ut exempla afferam, in Visco libri forma et in ligni sede obvia est sola, in Epliedra libri fasciculi cernnntur intra tubum vascularem in raedullae ambitu positi. In multis Moaocotyledonibus eadem forma et libri utuutur et ligni tubuli, ut in Rusco , Dioscorea. Et ipse Mo hl Za~ miae librnm explicat ligni stracturam siraulantem. Itaque *) Mohl, über den Bau des Cycadeenstaiames, 21r Bd. 18 Heft. 8 114 llgni et libr'i cellulac in uuuin commune telarum genus Tiden- tur defercudae. Cunctis vero vasculornm generibas et spiralibas et fibro- sis, qiiacunque praedita sunt forma, id qnidem commune videtur, quod succis tantnm expleta pelliicida plernmque ap- parent, neque unquam eoloratara ullam includunt matcriara. Rarlssime tautum amjli, quod dicunt, graiiula in iis occur- runt, id quod in aliis et in Vite vinifcra cernitur. Aeque ac vascula cellulae quoque parenchyraaticae in varias mutantur formas, et pro sedis natura, et pro directio- ne incrementi, et pro peculiari vitae actione, Extremae cel- lulae, quac ceteras tegant cunctas, in circnitas tracUi exten- duntur, parietibnsque firme conjuuguntur (x). Medulläres cellulae (e), quum semel perfcctae aut paul- lum omnino, aut certe aequaliter undique corapriraantiir, glo- bosae vel regulariter poljgoniae permanent, aut, toto folio prolongato, in cylindros extenduntnr, ncc tarnen verticales, in quibus oriri soleut, ordines relinquunt. Expletae sunt paucis omnino rebus, saepe asnjlo, chlorophjllo interdum, raro succis, postea plerumque vacuae observautur. lila radialia parenchymatis strata, quibus funicali sepa- rantur, increscentibus vasculorum fasciculis , in muriformen illam, qnam dicunt, telam comprimuntur radiis medullaribus propriam. In ipso cortice duo praecipue discernenda sunt strata, quum cellulae exteriores multo sint angustiores, lougiores, i'onfortiores (26 iy), interiorcs vero ampliores et tenuioribus lohacrentia parietibus (C). Ulae magna chloropliylli copia iinpletae sunt, Lac et alias materias et prae cetcris amylum includunt. Quac omnes in ordiaibus vcriicalibns plus minus- ve accuratis positae cernuntur. Rarins haec ainbo corticis strata in uuum piano couQuunt, quum, etiamsi non dcüuilus 115 inter ca sit terminus, tarnen iit oppositae totius corticis par- tes divcrsain illain ostendnnt parcnchjmatis natiiram. Tertiura praeterea apparet in cortice telarum genns, cel- lulis in tubulosatn forraam productis (^). Illud dico, quod Schieiden et e permultls plantls herbaceis ut „extcrijis corticis Stratum"*) et e Cacteis „collencliyraatis"**) norai- ne descripsit. Ehiceut inter omues hujus generis cellulae parietiljus admodum incrassatis, pellucidis tarnen et fere ge- latinosis, (|ijae ita arcte sunt connalac, ut trausvcrsura iutiiens segracntura, non tuljulos singulos propriis separates parieti- bus, sed quasi lumina potius crederes in aequali quadam raaterie posita. Quod quidera Stratum quum ordinibus in cir- cuitu pleruraqne parallelis epiderraidi accumbatj inque extre- mis potissimura foliorum ac tenuissirais inveniatur partibus, ut in acurainibus, raucrouibus, carinis, raarginibus, cetoris, ad eas tutius involvendas et firmaudas et erigendas adjuvare epidermidem videtur. Alieua denique tela in cortice exstat, vasa scilicct illa utriculiformia, reticulatim conjuncta, quae, quum peculiares succos inclndere soleant, „propria" dicunt plnrirai botanici, C. H. Schultz antem „vasa laticis", Haec eqnidem plerum- que corticali fasciculornm libri circuitui arcuatim apposita conspexi. Et hoc Stratum et epidermis pleruraque pellucida aut va- caa, solidis ant coloratis materiis rarius cernuntur expleta. Itaque collenchyma^ quamvis parenchymatica orlgine tela, tarnen, praesertira nbi maxime prolongalis componitur collu. lis^ librum admodum aemulat. *) Ächleiden, Grundzüge der wissensch. Botanik. **) Idem, Beiträge zur Auatomie der Cacteen. 8* 116 Dum liac forniac in ipso fasciculorura vascularium cir- cnltii ppr totain longltudinem secernuntnr, pariter et iiiter fascicnlos in latnina folii di?ersa celliilarum genera panlla- tim dignosci coeperuut, corticalera pagiuara occnpaus alte- riira, alteniin ei a medullari vei superiore pagiua impositnm. II lud fcre aoquat iiiterius corticis parenohyina cellulis sphae- ricis tenuiorihus, levittT taiitum cohaerentibus , rariore prae- ditis chlorophyllo. Hoc vero propriis coraponitnr cellulis cy- lindraccis vel oblongis, superficiein paginae versus erectis, magna chlorophylli copia repletis (26 — 28^). Quae forraac in aliis accuratissime sejunctae, in aliis utique conlluunt. Ubicunque vero sunt distinctae, stomata, qnae vocantur^ con- siantissirne paginae inferiori, sphaericis scilicct illis cellulis, iinposita cernuntur, et hoc cylindraccaruin strato, quod suo jure propria laminaris tela dici polest, superne teguntur. Cuncla vero parencliymatis genera, ex eadcm sphaera oriunda, quamquara, propria qiiodque natura sua et indole gaudentia, diversa sunt censenda, permultis tarnen foruiis intcrtnediis conjuncta alque cognala apparent, ita nt quasi una Serie a cellulis exacte globosis, niutata gradatim forma usquc ad longissiraos angustissiniosque proccdas collenchy- malis illius tubiilos. Quin etiam, quaeuam deniquc est certa inter vascuja illa libri lignique fibrosa et ipsum collcuchyma conslans dilFerenlia? In multis nimirum plantis collenchymatis cellulae a libri tubulis forma certc discerni non possunt. Nee loco quidem couslanter differunt, quum modo libcr in extremo circuitu epidermidi ipsi apposilus sit, ut in Casuarina, Cunningha- mia, modo collcuchyma in medullari parte ad fascicnlos ap- . I propinquct. Quum dcnique et ligni tubuli saepissime in ipsum parenchyraa medulläre gradatim (ranseant, id quod adspsectui proraptissimum est in ^Isparago, urgandum jam videtur, . 117 ullum esse certiim iiiler vascula fibrosa et parcuchymatis ccl- liilas discrimeu. Adspectis denique illis vascnlornm spiralium generibus, qiiae Vera spira carent, scd tantuni punctata sunt, qtialia in Conifcris inTeniunlnr^ comparatis quoqiie ligni illis tubii- lis ercberriinis, qui pariter punctati cernuntur aiit fere striati, mihi profeclo ne spiralia qiiidem vascula vcra a ccteris cel- liilis certo iillo atqiie constaiite iudicio differre videnlur. Jam igitiir cuncia telarum geuera, qnamvis appareant diversa at- qiie opposita, intermediis quibusdain formis conjiincta vide- tuus et cognala. Nura quid rairum, quod telae eodem carabio exortao, for- mas quoque vicissim iuler se perinutaut. Immo vero mirari possemus, si forraae, origiuc pares, postea ubique oppositae tantuin apparercut. Suo igitur jure jam Wolff strictam in- ter vascula et cellulas oppositionrm ncgavit. Quura vero aliae in alias transeant formae, vitales quo- que acliouea , quae iis atlribntae sunt, non prorsus per siu- gula telarum geuera distiuclas^ sed similcs esse similibus addictas, statuendum erit. Itaqne persnasum mihi liabere non dubitera^ vascula spiralia ducere succos et vascula utriusque generis fibrosa acque ducere. Tara lougissiraos illos libri tubulos, quam dura ligni slrata ad firmandam planlae figuram simul contri- buere, quin etiam colleuchymate illo hac in re adjuvari. Alias contra id ipsum collenchyma, ubi latioribus brevioribus- que compouatur cellulis, modo exteriori pareuchymatis strato, modo epidermidi adesse ad augendam utriusque actioncni. Undc sequitur, ut possint interdnm sine ullo plautae dr- trimento singulae formae prorsus deesse, si sirailes siut sub- stitutae. Sic lignea Coniferaruvi strata fere uua tantum vasculorom forma coustituuntur. Sic io Visco aibo vcrae ligni 118 cellulae non conspiciuntür. In aliis permultis über non oc- currit, el iis potissimura hcrbaceis, aeqiie vero et iu aliis arboribiis et iu Viburno Lantana. Eodem raodo plautis aliis alia desimt pareiichymatis genera. Quin etiam corlica- les cellulae cum medullaribus fuuctiouem posse permutare, ex eo praecipue elucet, quod illa propria laminaris tcla (i) uou solum in medullari laminarum pagina oriri polest, ut in ple- risque plantis, verum etiam iu corticali , ut iu Casuarina aliisque, et iis imprimis, quibus clausae sunt lamiuae, qua- les aciuratius postea explicabo, Etiamsi vero uou siugulis plane addictae sint vires pe- cnliarcs, taraeu ad fuuctiouem suam quodque telarum geuus prae ceteris est aptum. Quare siugulae diversorum geuerum cellulae uou quasi fortuito dissipatae sunt inter siuguias, sed similia ubique pro eadem fuuctioue similibus adjiciuntnr. Itaque formae principalibus funclionibus diversae ab ini- tio in partes discediiut, medium petentia vascula, quae et succos adducautj et firmum reddaut totum plantae corpus, velut skeleton quoddam, parencliyma vero ad circnitum sece- dit. Et ipsum parencliyma denno pro duabus actjonibus se- jungitur iu partes, iliis scilicet forrais, quae omuia iuvol- vantur ac tegautur^ iu exiremum remotis ambitum. Sin vero pcrfectissima^ ut ita dicam, folia contempla- mur, accuratius quoque singulas formas in propria sibi et pro diversitate fuuctiouum accommodatissima loca disjuucta esse intelligcmus. Sic iu cauie iuque petiolo praevalere vi- dcmus vascula, iu confertum tubum composita, velut succo- rum ductores, iu lamiua dominarc parencliyma, velut telam digestriccm^ in latis expansum planitiebus. Exactum foliuin duas praecipue praebet partes distiuetas, Ubi puim e praeccdeute gignitur, ab iuitio ulroqucversus in- crescit. Majorem telarum partcm sursum eifert, liberum 110 qiioddam cxbibeus corpus indiTiduuiu, niiuorem folio «enitoii coDJuugit alque immergit. Hacco parte corpori a prioribiis jaiD foliis composito iuseritur^ ilia id ipsura anget. Ex arnlia- ruin partium confinio vasiMiloriim fascicnli per iioniuillos ar- ticulos descendunt, ad i'olii apicera usqne ascendunt, Coni- parent enim fasciculi hoc in conßnio validissiini, atteuuantur utriuf|ue. Deorsum prioribus iinpiicautur, ex quibus siiccos rccipiaut, liberi exciirriiat siirsum, qno eos deducant, in la- u)iui>:. Siiperior folii pars di'iuio ex tribus plerumque partibus coDsistit. Quaruiu iiiliiua novuin constituii caulis articuliim, aut sola, aut ciuu aiiis similibns conjuueta, media liberum formal petiolumj lamiuam summa. Ubi decedit petioius, in- sequens enascitur folium. Farenehjma caiilis iu petiolum, nullo interjecto termiiio, transit, fasciculi, hucusque in cy- lindrum distributi, ad uuum undique latus in petiolum con- gregantur. In hoc aut arcus specie componuntur, raedullaribus la- teribus commnnem spectantibus axem, aut in novum claudun- tur tubum, suuin forraantes upvum medullaribus partibus axem norarnque medullara. Et haec quidem summa est iu- ter petiolos dilferentia, quod alterius geueris petioius nihil est _, nisi lamina quasi angustata, alterius vero caulis ipsins <|uaedam continuatio. Apertos illos , hos liceat clausos apel- lare. Fasciculi ita congregati in larainam rursus discedun!, aut e fisso explicatoque tubo dissipati, si clausus est pi'tio- liis, aut, sin apertus, simpliciter separati. In ipsa laiaiiia parenchyraatis generibus Ulis, quae , una cum vasculis lam- biales fuuiculos hucusque comitata, quasi clausa cüustiiuuni systoraata, uovae jam iliae adduntur propriae laminares cel- lulae. Exienditur parenchyma e systematura illorum lateribus, eiqae impouitur tela illa cyliudraceis cellulis distincta. 120 Reperiandir tarnen aliac laminae, qnae aeque ac clansi petloli, de qulbas supra expositum est, non exsertis in pla- nitiem fasciculls praeditac sunt, immo in tubo nbique con- clusis. In qiiibus, dum medullaris pars in fasciculorura cir- culo permanet iuclusa, cortlcales omniura fasciculorura par- tes quoqnoversus circuitum spectant, totumque folium cir- curacingunt, ita ut superior pagina vel medullaris et inferior vel cortiealis distiugui nequeaut, sed quasi una tanlum ob- via sit, et ea cortiealis. Itaque liuic quoque propria lami- naris tela incumbit, id quod jam antea dixi. Laminae igitur eodem ac petioli jure in apertas, ut ita dicam, Tel planas, et clausas vel tubulosas possunt dividi. Clausae, quae auctores plerumqne phyllodia vocare solent, ut speciraina afferara in Jicaciis iis, quas aphyllas dicunt, in Asparago, Iride (II. 4, 5, f*.) ceteris occurrnnt. Folia igitur clausa, clausis donala petiolis, clausos quo- que forraaulia caulls articulos, originalem illam folii figu- ram, tubulum dico, constantissime conservant. Vario autem modo clausae et apcrtac partes in variis foliis permisccutur. Petioli occiirruut plane clausi in Rohi- niuy LiriodcndrOy Vife, ceteris porraultis, inferne laxoj superne confcrte clausi in Dioscorea, superne clausi, infer^ ne aperti in Rosa, Sinilace ^ fere clausi iu Ledo^ plane aperti in Syringa, ceteris plerisque. In aliis deniqne pe- tiolis tarn accurate coarctati sunt fasciculi, ut medulla inter cos piano dosit, sie ut in ^cac/'a, Rusco, ylsparago. Hand aliler ipsa quoque lamina modo plane clausa occurrit, ut in Acacia, aut partim fissa atque complicata, ut in Iride. Longum est, mullifarias perlustrare folioruro strocturas, et ab harnra observalionum proposito consilio alienum. Jam satis habeo , communcra qiicndam tclarum et distributionis et construclionis modum cxposuissc. Formas foliorum iucrescentcs . 121 accuraliiis observavit Eiigeniu s a Merckl in "*), cujus j am supra feci mentionernj qui oraniuo figuris cxteruis potius operam dedit, quam ioteriiis structuris. De Palmarum foliis increscentibus principue Mohl**) disseruit, multa aUule- runt de folii anatoniia et alii et ineritissimus Kunth ***), accuratissime deniqne comparavit siugularum tclarum incre- meutum vir diligeulissimus Harling "[*). Saopissime vero adspcetui offeruntur plantae^ quibus formae eant minus complices, singulisque partibus plane de- stilutae. Sic libera folii pars interdum deest, sed forma tau- lura deest exterior, quura peculiares illius telac certissime ad- siut. Planta enim, quam vocant aphvliam, foliis componitur nusquam fissis, sod prorsus connatis inque simplicissiraum corpus quasi corapactis. Laminares tum telae in corporis hajus circuitura receduut, cauliuae medium tenent. Eliarasi paiiciora tautura repcriantur telarum geuera, actioues tarnen omnes aplis cellulis non carent. Ejusraodi folia et in aliis et in Cacfeis invcniuutur ple- risqup. Qnas aeque ac ceferas e foliis solis esse constru- ctas jam ex eorum initio ehixit. Nee niagui est, conspicere in geraraula terminal!, totura plantae apiccm foliis singnlis non solura obsitum esse, verum etiam compositum. Haud alia ratioue ceteri quoque caules, quos dicunt aphyllos, fo- liis exstruuntur, quamvis visui minus promplis, tameu non *} E u g. V. Merclvlin, zur Eutwickelungsgesch. der Blatt- gestalteu. ♦*) Moiil, über den Bau des Palmenstammes. ***) Kuutli, Lehrbucli der Botanik. I. 7) M. G. Harting, Recherclies microraetriques sur le developpe- mciit des parties elemeutaires de la tige anuuelle des plantes di- cotyledonees , Aunales des sciences uat. 3. S6r. T. 4. 122 ilctis cogitatioue. Ubique cuim parliculas caulis cuiictas siu- i^ulis attributas esse foliis, ipsa aoatomia edocemur. Jam satis igitur constat, qiiaeque in caiile actiones sint positae, omnes iis tclaruiu gencribus, quae ex ipsis prodeant foliis, esse addiceiidas. Qiiodsi perinultis forrais componitur foiium, accuratius functiones quoqiie in sioguius distribuiin- tur peculiares, siu vero paueis taineu ulitiir, in paucas has couferuntur actiones alioquin diversae. Quin ctiam accidit, ut nna tautum forma cuuctis fuu|;!,a- tur actionibus, Filicum dico prothallium. Uuica in eo oc- currit ccliularum forma, quae totum foliolum simplicissime constrait. Idem ccUulae genas et exhaurit e solo succos, et ducit, et digerit. Exstat demum prima differeutia emissis haustoribus fibrillis (III. I, 2). Ordine quodam a siraplicis- siraa hacce forma ad perfeclissiraara folii figurara ascendente, et actiones vitales, et telarum formae, primum ad unam li- raitatae, magis raagisque dividuntur ac sejunguntur. Ita fere conformia Cactearum se praebent initia, .tarnen vascula jam parenchjmati interposita sunt, et tela, superne expansa, inferne in radicem comparet contracta. Secesse- ruut jam hauriendi actio in basin, ducendi in medium, dige- rendi in circuitura. Propriis insuper cellulis tegmentum con- gtitutum est. Sed parum differuut pro functionibus ipsius parenelijmatis cellulae, quae perfectioribus demum in plantis accuratissime discernuntur. Tuuc disceduut in duo slraia parenchjmatis cellulae, in- terius altricibus imprimis addictum materiis, exterius colora- tis. Additur tertium quoddam laxum ad respirandi actionem aptum. Producilur suae formae tela laminaris, quae magna vi chlorophylli expleta, rcspirationcm tegil. Quae cumta in sua quodquc scmovenlur loca. Permanent eniiu in centro vascula ut duclores, iuquc proximo eorum circuitu vasa ex- . 123 stant, quae vocantnr proprla^ coutinno spqnniitar cellnlae di^estrices atque couscrvatriccs, quae stratis ilJis coloriferis cinguntur , respirationis tclae libcrc extenduntur petiolisquc gracilibus iu aürem efferuntur. Cuiicta teguntur firraa opi- dermide. Oinue folium igifur, sive sirapicx est sive compli- cissimiim, cunctas includit communes niilrieudi actioues te- lasquc. Hiic deniqiie accedit^ quod peciiliaribas qnibusdam actio- nibus propria parantur organa singulis Itlarum generibus iustrui'ta. Constitiiuutur aut integris foliis coinrautatis, aut separatis tantum folioriim partibns ad perficiendum negotium accommodatis. Sic ubi gemmula teiicra est tuenda, quaedam subposili foliaris circiili pars iu petiolum non abit, sed separata ad tegeiida foliola redditur apta. Quem in finem pareuchyraa ojus impriinis dnrioribus firmioribusque compouitnr ccllulis, qua- les iu exteriore potissimum Strato obviae sunt, ceteris paren- chymatls generibus et ipsis yasculis cainbioque aut fere aut plane omissis. Foliolura ita in geramulae tegraentum com- mutatum et aliam in permutaudo cortice vini habere, ccuset, suis argumentis adduclus, subtilis ille indagator K I o tzsch *). Äeque varia vagiuarum stipularumque genera formantur. Vel si caulis alienis rebus affigendus est , ramulos propelli vide- bis, liberis foliorura partibus deslitutos_, praoditos coutra connatis adraodum excultis inque cirrhi formara confertis, id quod, si exemplura quaeris, iu Vüe conspicitur. Permalta siraili modo propria organa mutatis efficiuntur foliis, aut integris adhibitis, aut partibus tantum, aut com- plnribus congregatis, qnalia, nt nomiua tanlum afferam, bra- cteae, spinae, aculei, squamae, pili, fibrillae, cetera adspectui '!'} Klo tzsch in: botaa. Zeitung 1847, 34. 124 ■ objiciuntur. Denique vcro, pcrfeclo caulis incrcmeiilo eaedcm partes originales, folia dico, in diversissimas gcnilalinra or- ganorum formas comrautautur. Hos vero eodem modo iuspi- cere harum observationuin fines cxcederet. Quaeque hucnsque allata sunt, quaraqnara prae cetoris dicotyleum foliumj quippe quod summa perfcclioue gaudeat, contcmplalus sum, tarnen quod ad conimunem atlinet stru- cluram, acque in Monocotjledonum provincia ralent. Haec enim principalia plautarum genera nulio fere majoris mo- menti discrimiue differre videutur, uisi eo, quod, ut supra rognoviraus, altero in alleris modo canlis compouitar. Et telarum corticalium structura omniuo ceruitur eadem, et ipsa fasciculorum natura^ miuoribus tantnm exceplis per singula Moüocotyledonum genera difFerentiis. Singula enim vasculo- rum genera in varias congregantur fasciculorum formas, quum ipse vasculorum spiralium fasciculus aliam in allis ex- hibeat figuram^ eique cetera genera atque cambii fuuiculiis multifariam sint apposita atque conjiincta. Hujus igitur diver- sitatis duo specimiua adjeci (I, 1. 2.). Communera tarnen, quem supra exposui, et distributionis et iucreraeuti ordiuom aequc coustantcr Monocotjledoncs sequuiitnr ac Dicotyledones. Ne- quc Filicum quidem folii vel frondis, quam dieuut, structura ita multura aliena, id quod et ipse Scli leiden comproba- vit. Restant tarnen accuralius quoquc cum cetcris compa- rauda. Singulum folinm, quomodo crescat, quibus rebus con- stltnatur, qua ratioue exstruat canlemj jam observaviraus. Expioraudum crit, quo modo ipse caulis amplius äugen pergat. 125 3. Compositi caulis incrementum earploratur* Jam in meraoriam revoccmus caulenij qualem e foliis singiilis vidimns exstnictura , atqne qiiaeraraus e segmento alifiuo transverso, quibusnam partibiis (unc praeditas fuerit conslructriciljus. Qnoniam vero dicotylciis caulis a moiioco> tylco tuiilliiiu diffcrt, scparalira eoriim provinciae sunt per- scnitaudae. a) Dico ty 1 edones. Axera conspicimus in caule dicotyleo mednlla comple- Itiin, circutndatum fasciculis vasciiiaribus, qni atleniiato iatpre axem^ dilatalo circiiitnm spectant. In parte corticali qiiis- que fasciciiliis paiillatira in carabialera telain trausit, qiiae funiculum constituit angustura, pleruraque Icniter curvatiira, circuitum versus convexura. Singuli carabialcs funiculi inlcr se cohacrent angustis quibusdam cambialium cellnlarura stra- tis, quae circnlura formautia clausuni, mednlia circumcirca a cortice scparant. lideni circuitum versus aut in singulos libri fasciculos, aut, deficioutibus illis, in ipsura parenchyraa cor- ticale aeque paullalim^ ac raedullam versus in ligneos tubu- los, contiuuo transeuut. Parenchymatis aut duo aut tria strala sunt circurajecta, extrema insuper cpidermide cincta. Processus deuiquc raedullae inter fasciculos nsque ad cambii circulum prominentes radiorum medullarium initia indicaut. Cuncta haec strata nihil esse, nisi ipsorum petiolorura quasi conliuuationes, jam satis constat. Et cortex quidem descendit, donec folii proxirao siibpositi cortice substituitur. Fasciculos contra per uonuullos articuios in coramuni cylin- dro carabiali decurrere, donec praecedentibus conjunguntur, aeque perspectura est. Inliraum folium, vel par foliorura, deraissis telis, ipsara produxit radicera, Superiora, quibus 126 inferiora obstant, singiilos tantum fascirulos, quasi Processus radiculares, foliis prioribns iuserunt. Hucusque siugiili cujusquo folli partes accnralissime pos- siint diseerni. Jam vcro folia, quae coiinatis partibus com- mune quoddara constrnxerunt corpus, tanqnara ut id conser- vont, id augeantj id confirraent, oraissa singulari et quodara- moilo privata conditione et studio, neu scparatis utuutur viribus ad suas qiiodque res araplilltandag , sed, conjuuclis opibus uuiversis, nova oomrauuitati crcant muniinonia. Neque euim singiili araplius aguut cambii funiculi, neque ulli fasciculis c foliis deijressis adduntur uovi iisque similes. Caiilis igitur, quo piimum exslriiclus est modo, porro in- crcscerc nequit, qnia circulus in aeteruum uuus ad totnra caulem ampliücandum nihil jam potost alTerre. Communis contra circuli iliius cambialis ordines ccJlularum iutimos paul- latim firmatos conspicimus atque induratos, donec in tubnlos vere ligneos mulcntur. Qui quidcm partim fasciculis Ulis priniitivis adjiriuntur, partim, in corum scilicet iuterstilüs, ipsaui altingiiiit mcdullam (I. 32. 33/5"). Tunc dcmum clau- sus apparet ligni lubus, qui quum ordines ordinibus perpe- tuo addantur, in dies lalitudine augetur. Et primis quidem ordinibus creberrima immiscontur passim vascula, sequeutibus paullatim rariora. Increraento hoc modo progresso, segmentum intueutes transvcrsum (I. 25,), clausum couspicimus circulum ligneum {h, ß'\ y.) multo superantem latitudiue fasciculos primiti- vos (i» •, /?'), in foliis singulis ortos, qui quidcm siuguli et soparati ex medullari ejus circuitu in ipsam medullam late proutincnt. luter cos conspicias radios medulläres novo stratu nifigis quidem magisque comprcssos, neque tameu cxslinclos. Q)uod quidcm Stratum cyliudraceum c solis desccndenlibus fo- liurnm fasciculis radicalibns componi, studuit argnmentari 127 Gaiidichaod. Recentes ubique e prioriim tiibo egredi, ex- tra eos decurrere, exlrinsecus denique iis apponi opinatar. Nee tarnen ullum iinquam fasciculum, exceptis slngiilis illis in qaibnsdam plantis in corticem demissis, circnlum trans- grcdi comraunem^ snpra explicatura est. Quin ctiam tantum abest, ut novissimorum foJiorura fasciculi per totam decur- rant caulem, inque ipsara demittantur radicora, nt per pancos tantum articulos perveniant, id quod nimium repetere vix posse mihi vjdeor. Nam in tubo iilo fasciculornm unico non omncs in inli- nitura decnrrere fasciculos, inde jam clucet, qiiod in basi caulis uon oranes rcperiuntur, ut uumero facile edoceranr. Adspectui suppono Ricini segraentum supra ipsam radi- cem sectum, in quo nulli omnino reperiri possuut fasciculi, uisi octo tantum illi ex solis cotyledonibus orti (I. 25. i;.). Ceteri longe snperius desinunt. Nee minus novo ligui tubo nuilos interesse singulorura foliorura fasciculos, differentia quadara probatur, cujus Kunth*) jam fecit meutionera , et quae constantissima est inter priraitiva vascula e foliis oriun- da et secundaria illa cambio coramunicato producta. Sunt enim illa singulorura foliorura vascnla magna ex parte vero spiralia, haec vero secundaria omnia fcre scalaria, punctata, cetera. Sunt deinde primaria vascula sine ordine in fasci- culos congregata, rarioribus aucta ligni tubulis, secundaria contra, aeque atque ipsae cambii cellulae, ex quibiis orta sunt, una cum permultis interjectis ligni tubulis, subtilissirae in radiales ordines conserta. Et in hisce denique ligni tnbuli plernmque longe praevalent, vascula spiralia ubique in illis. Quae omnia, si secnndarins ille ligni tubus singnlis fasciculis 0 Kuuth, Lehrbucli der Botauik. 128 e reccntiorlbns foliis diverso tempore dimissis componeretur, quouam modo possint evenire, difficiliime foret iatellccta. Novus profecto ligni cylindrns ncc descendit, neqae asrendit, immo a latere (antam primitivis apponitur rasculis. Quodsi in inferiore caiile Jatior apparet ac validior, quam in snperiore, id nou iude resultat, quod quasi pluriljus illic, quam hie, decurrentibus compouatur faseiculis, sed inde tan- Inm, quod in inferiore caulis parle, quae quidcm ante api- cem erat perfecta, prius quoque hoc novum incepit incremeii- tnmj latiusque ideo progressum est. Eodem, quo in caule, modo et in radice ligneus tubus augeri pergit. Plerumquft quidem, novis atque novis additis ordinibus coucentricis, aequabiliter in omnes partes ligui Stratum am- plificatur. Attamen occurrunt plantae, in quibus, diverso in aliis partibus incremento, irregulärem quandara poslea lubus ligueus consequitur figurara, tum varie augulosam, tum pro- funde lobatara, tum ancipitem, quin etiam in complures sin- gulos tubos prorsus dissolutam. Quarum speciraina varia et Karsten*) et prae ceteris Jussieu**) attulerunt. Sed non solum raedullam versus e communi cambii tubo nova prodeunt telarum strata, sed eodem modo altera parte cambii cellulae in distinctas commutantur formas, tum libri tnbulos producentes (I. 25. J.), tum pareuchvma (C.). Nee tarnen continuus ejusdem telae circulus prodit, Sed perfectis primitivis libri faseiculis, pareuchyraaticae iuterjiciuntnr cel- *) Karsten, Bemerkungen zu Cissus of'ficinalis und Caulotre- tus heterophyllus , Botan. Zeitung. 1846. 7. *='■') Ad. Jussieu, über die Stämme verscliiedeuer Lianen, beson- ders aus der Familie der Malpighiaceae, Annales des sciences nat. sec. s6r. T. 15. 129 lulae, anteqnara rccenles denuo sequnnlnr illius ^encrls lii- buli. Itaque tum tnbnli , tum cellulae aliae Gortirem versus vicissiin e cambio nascuntur. Aeqne in corticali latere secundaria strala saepe a pri- mariis differunt. Primi euim libri fasciculi saepe unniero cel- lulas ostendunt posterioribus plane dissimiles, easqne iilis plerumque ampliorcs, qjiod specimina ostendunt Vitis vini- ferae^ Caprifolii italtci. Et ipsum parenchyma poste- rius orlura niinime exteriora illa cortieis strata aequat, sed intirao uui tclarura generi et forma et contento coraparari potest. Pergit hoc modo canlis increraenta capere. Removotiir cambium produceus, novis «trimqne stralis interjrclis, apqiia- bijiter et ab axe et a circnitu. Qui initio penitus in eodera funiculo conjuncti fuerunt, Hgni , cambii, libri fasciculi, jaiu late distant, quum primitiva vascula secundario ligno in mc- dio includantur, ad extreranra rejiciantnr circuitum libri fasciculi, cambio ipso novas utrimque telas einitfente. Suae cuiqne generi addiintur perpetuo cellulae, vascula et ligni tubuli ligno, cortici partim parenchyma, partim libri cellulae, medullaribus radiis solnra parenchyma. Id quod Link*) jam ampliug explicavit. Plantae vero, qiiae unara aestatem vita non superant, haud ita multum incrementi eo , quem enarravi, modo capcrc pergnnt. Instante hieme axis productus uua cum foliis pro- ductioribus emoritur. Ceteris tamen, quae longiore vita gau- dent, partibus foliorura liberis et distinctis plane abjectig, nnl- lum obstat, quominus in infinitum illo modo amplificentur, impedimeutum. In illis, quae dicnntur arborescenles, pro anul temporibus accessio nonnihil variat, quam ob rem anni- *) Link, über das Anwachsen der Tlieile in den Pflanzen. AbhdI. d. Akad. d, Wissenschaften, Berlin 1845. 21r Bd. 29 Heft. 9 130 versarios illos, quos vocant, licet animadvertere circnlos, de quibiis cum tempore comparandis acciiratius ünger *) dis- seruit. Sed cortex minus simplici modo quam lignum increscit. Lignuin enim ejiisdem fere fuoctiouis sirailisque formae cellu- las amplectitiir, cortex diversas. Et primiim quidera animadveriimus in cortice epidtrmidi, quippe quae , ad totlus caulis iucrpraoiihnn proeedens relala, in circuitura saiis extendi neqiieat , sufGciens adjumentura ad- jici. Exslare igilur videraiis telarura genas plane novum, quod celhilae componuiit [iiisraalicae, teneris iustrnctae pa- rietiljas, accinali:^sime ordiiiibns compositae radialibns. Qnod quidem Mo hl ^*) comranni nomine „Stratum suberosnm" vocatj proprio, si eorapressis tantum construitur celluiis „periderma." Origo peridermatis j ut tolum genus sirapliciore hoc no- mine arapleitar, inter ipsam epidermidcra et cxtremum pareu- chymatis ordinem quaerenda est, Singulus piimnm apparet cellularum ordo^ atque arcte adjicitur epidermidi, continuo se- quuutur novi ac novi, seqiienlibus ubiqiie priores circuilum versus rejicieutibug, Quare extremae quaeque aduitissiraae apparent cellulae, inliraaeque cernuutur anguslissimae, velut cambiales. Contendit fjuidem Seh leiden **^j, in ipsis epidermidis celluiis primas peridermatis oriri atque augeri, discissis utroque illius paricllbus longiusque semolis. Attamen, qunm saepissime rpidi'rmidis celhilas extremo peridermatis ordini. ='') Ungcr, über die Bildung d. Jalireslagen dikotyledonisclier Holzi)nanzcn. Bot. Zeit. 1847. 16. **) Mo hl, über die Eutwickeliing des Korks und der Borke. *"■*) Schieid cn, Ueiträge zur Anatomie der Cactcen. 131 qnanivis id ampllm increverit, iusidere couspiciamus integer- rimas^ qnnra praoteica illae cum pcritlermatis cellulis alter- uent, ner|iie radialibus eariim oidinibus assertae sint, has oriri vel in illis vcl deletis illis, statni oranino iion posse videlur. At alli simt pertUHili, qui exlremas ipsiiis parencliyma- tis celliilas in siiborosas illas commiUari puteiit. Sed quo modo parenclijraaj qiiod, qiiamvis peridermati viciniim sit, saepe laiuca ampliorlbns et piuniiioribiis sine ordiiie corapo- nitur cellulis, variis rebus explelis, (ransire possit iu (enuis- simas illas suberosae tellulas, quales sappi?sirao occuriunt, sublilissimc ordinibus composilae ac plerumque vacuae, cqni- dem certe non inteliigo. linrao vero sno loco periderraa sponte prodit^ proprio cellularura genere constitutum. Varia omniuo est suberi for- ma, cellulis tum planis, parvuiis, ut in Fago sylvatica^ Carpino Betulo, Titia europaea^ Juglande regia, Qucrcu pedunculatOj celeris, tum amplis secnndura radii viani elon- gatis, in ordines consertis aut paucos aut ranltos, ut iu Viburno hantana, Acere campestri, Ulmo suberosa^ Quercu Snbere , S^ringa vulgaris Sambuco nigra, ceteris, Ea tarnen communis hujus telae natura cernitur, quod, pro incremento paullatim procedente, lacerata ipsa epidermide at- qne abjecta, vel extremi perpetuo peridcrmatis ordines ex- siccautur ac divelluntur. Reproductis tarnen aeque perpetuo novellis in circuitu interiore cellularum ordinibus, hoc Strato in dies auuto novum totius caulis involucrum efücitur £rmum ac perpeluum. Respicienlibus jam nobis ad interiora corticis slrata iroprimis variura occurrit libri deinceps factum increraentum. Aliis enim in plantis perpetuo novi oriuntur e cambio libri fasciculi, prioribusque adjiciuntur, iique pro ipso carabii 9* 132 ambita paullatim araplificalo pinres ac pinres. üüde effi- ciiintnr, quiim sequentes oniues singiilis iis primitivis ex or- dine aggregontor, systernata qnaedam fasciculoriim magna, quae transverse secta figiiram exhibcnt triangnlarcm, cnjus basis in cambio posita, apex circuitiim spectat; id qiiod cle- gantissime visni offortnr in Tilia curopaca , JugJande re- gia, aliis. In aliis autem rariorcs sequuulur libri fasciciili, passim dispersi, tum debiles, tum validi, in aliis deniqiie secundarii prodennt plane nnlii, id quod in Betttla alba, Acere platanoide ceruilnr. Qnotcnnqne vero nascnnlnr libri fascicnli, parcnchjina certe in infinitnm crescere pergit, ant interjectnra iis, aul solum. , N?c minus medulläres radii in dies c carabio pro- longauüir, vel etiara, ligni tubo extriusecus varie fisso, aii- gentur. Tarde dcmnm intcrdura in parenchjmate cellnlae occiir- rnnt vario modo rautatae, ut et iuduratac iilae, quae in Fago, Carpino, aliis permultis ex^lant, et ceterae, quas cnnctas accuratissime perscrutari non hiijus observationis est. Simul ac receutia strafa incresniiit, partes illao pri'uiii- vao cmoriiintiir. Mcdnilam jam siipra vidimus exsiccatain. Seqiiiintiir, qui primiüu constituenint tubum ligneum, fasci- cnli, deindo alii atqne alii magis inagisqiie circuitura versus positi. l(em et epiderraidcju et exlrcmuiu peridcrmalis am- bitiim gradalim conspeximus deleri. Plerisque tarnen in ar- boribns non modo exlrcinum poridonna destrnitiir, id qiiod in Fago sylvutica obscrvatiir, scd interiorum qiioqiie corti- cis lelaium partes abjiciiintiir. Quam ob rem nova exstant pfridcnuuiis strata in medio parencbjmate, qiiae diversas ojns p.uii's oblique perveliuiil, et cum exlerno peridermate circiiiuciria coniluuut, ita ut magnac tolins corticis partes, sqiiamantm instar, separentnr. Quae sqnamai", paullatim . . 1.33 exlrinsecns emortuae^ intrinseciis auctac, crassiira illiid ac rugosuin (riincorura tegraou forraanl, quod vocatiir „rhylido- ma." lü aliis diu pirinanent , iit la Queren, Populo, Tiiia, yicere , ceteris, in aliis coutiuuo abjiciiintiir ^ iil in Pia- fano. Hoc modo Clinda gradalim primaria corticis slrata omit- tuiHur, primiim enira alijicittir cpidermis, deinde periderraa, tum cetera, qiiae e foliis orla sunt, parenchyraatis strata, quae quidcraMoh 1 conimnni quodaui „nomine iuvolucrum cel- lulosuiu" („zellige Hülle") rocat, denique ipsius liljri intPrio- risque parencliyraatis partieulae oraittunlur. In quibnsdam plantis secundum legem constantissimam oerta per anuos sirala perpeluo et abjicinntur et reproducun- tur, quae e libro et parenchyraate certo uuraero et ordine alleruaiim coiuponuntur. Unde elegantlssima corticis structura efticitur, qnalis in Vüe vinifera, Caprifolio italico^ aliis obvia est. Jam igitur omnes partes foliis singulis progenitas, quae prlmum effecerunt caulcm, poslquara ad axem huc, illuc ad circuilnin scmotae sunt, plane expulsas ac deletas viderans. Vilae sedes in cambii permanet vicinitate. Hie uova pergunt oriri strata, hie gemraulae quoque nascuntur novellae, non jam singulis foliis, sed coramuuitate productae, tauquara uo- vae individuorum congregationes, novum exstructurae ramu- lum. Aeque radices recentes pergunt emltti, tanquam sira- plices compositi caulis proccssus. Tarnen, quamvis novae exstiterint formae, similes cerle iisdera funclionibus subveniunt, Substituuntur spiralibus vascu- lis priraitivis seqnentia illa scalaria vel punctata, Epider- midi periderma, inTolncro celluioso primario Qovum iliud interius parenchyma substituilur , quod idem Mehl apte „Stratum librosum" („Bastscbicht") dicit. 134 Caulcm adspicimns quasi rerrealora, »ovuid, tarnen, si originem speclanins, prirailivo illo, vel polius foliis ipsis prodüchira. Creaverunt prima folia quasi soliim, eiii cetera omnia iusererentur. Do siiigiiloriiin vcro canlis arliciiloium telaniraque incre- mento conlimiato, si quis accuraliiis inslitiii se oiipiat, euia delti-o ad subtiles illas oljscivalionesj qiias U n g- e r *), Hai'tiug *"), Munter *"'*) hac de re inslituenint. b, Monoco ty ledones. Non aeqne in monocotyleo caule atqiie in dicotyleo per- spicuns videtur amplilicaudi modus, Illic telarum systeraata, initio in unnm conjuncta, aecuratissime discedere vidimus in duas partes, ligneara et corticalera, cambio ipso et separante et rpproducente. Hie fascicnii in acternnm permanent singuli^ dispersi, sejimcli. Quam ob rem, qnura ad comraiinem quandara actionem nnnqnam se coujinigaut cuneti, canlis increraentum in sin- gulis polissiraum fasciculis incrcscentibus positnm esse vide- tnr. Attauien, quamvis et nionocotylei fasciculi vascnlares sno quisque cambii fiiniculo sint praedili , in intinitnra tarnen inde fascicnliis augeri ucqnit, Vasciilis enini e cambii fnni- culo haud ita mullis produclis, tolus fuuiculi ambilus in librl vcl ligiii (iibuios indurescit, qui vasculorum fasciculnm *) ünger, über das Anwaclrsen der Tntcrnodieo, von anatomi- scher Seite betrachtet. Botau. Zeitg. 1844. S. 498. **) P. Harting, Beobachtuiigcu über dos Wachsthiiui der Pflanxeu. *v:j J. Munter, observationc«' phj'sioloj^'cac. — Idem , Bc- obachti'igcii über das Wachsthiim versci iedcner Pflanzentheile. Bot. Zcitg. 1F43. 5-8, 44 — 47. 135 ipsumqne camliium tanqiiarn firraa vagina ciiigimt, et, qiio- miuus porro dilatelur fasciculiis, prohibent, At mullo crassior ac robiislior sacpissime appairt iiilV- rior caulis pars, quam qiiac hoc solo fasciculornm singnlo- rura iucreaiento ampliiu'ata esse possit. Quin oliain ipse fasciculornm iiuraeros \n basi major cernilur quam in parii- bus superioribus. Fiori iji,itur vix potest, quin novi paulla- tim fasciculi in cauicm iu(reu(. Ili tarnen in ipsa medulla, qoae totnm inter fasciculos spatium explet interuum, descendcre nullo modo possuut, quum solo iu cambio vascula gij^ui qiieaut. Est vero in multis luouocotjleis caulibus quoddam cambialis circuli genus, quäle e Slcnotaphro^ Asparago, D/oscorea, aliis jara an- lea explieatum est. Hoc e novissimis qnibnsqiic fascioulis constituilur. Validissimos cujusquc articuli fasciculos , e vc- tuslissimis scilicot foliis ortos, medium ubique (enerc locum, aeque jam coramemoratum est. Jara igilur co-ujicienduni videtur, quoad caulis in lalitu- dinem iucrescat, extremos fasciculos tenuissimos iu dies alios aique alios, quippe qiii e noveliis decurrerint foliis, e lubo illo cambiali secerui aique axeni versus proniovori. Vol iit pancis dicam, iile iucrescundi modus, quo siuf^ula iu npice folia recenti#caulem eonslituunt atqne prolougaiii, siiosquo iu communera axem demittunt fasciculos, per lotiüu increscfudi tempus coulinualur ideui, ita ut, quae de novrilo caule an- lea aecuratius ex|Hlcata sunt, aeque valeant iu aduho. Neque in eo quidem oranes cunctorum foliorum fasciculos per tolum caulem e communi illo libri vcl cambii tubo axim vfrsus egredi, fasciculornm numeri e diversis caulis regiouibus com- parati iuculentissime docenl. Quod igilur Mirbel dicit, caulem amplilicari uovis eon- tinuo ex interiore caulis circnitu progressis fasciculis, id oo tantam, quem exposui, modo cogitari potest, qinini libcri 136 fasciciili, separat! niillique folio addicti, quasi sponto ascon- dcutos nnsquara reperiantur. Hac ratloue iucrescere poterit caulis, qiioad iu cambiali statu illiiis tubi communis cellnlae permanent, necdum in li- brum iudurescunt. Gaules contra, iu qiiibus cjnsmodi tubus carabialis non occurrit, siraul ac singuli fasciculi iucrescere desinunt, et iidera amplius augeri non poterunt. Inde liquet, caulis raonocotylei incrementum intra angu- stos tanquara fines esse coercitum, neque progredi in infini- tum. Coramunem vero foliorum conjuuclis viribus actionera aul mancam esse, aut plane nullam. Aeque cortex raonocotyleus _, quamvis dicotyleo omnino similis, stratis novis, ut ille, funditus reproduci non videtnr, lila igitur, quam raulti constitntam voluut, differentia, monocotyleum caulem intriusecus, extrinsecus dicotyleura crescere^ nullis uititnr argumentis, quura et in Monocotyle- donibns, si qui oriuntur fasciculi recentes, hi aeque, atque iu illis, a cambio prioribus axem versus adjiciantur. c. F i 1 i c e s. Filicum denique caulis neque ullo^ nisi quem jara in pri- mo incremento explioavi, modo augeri videtnr, neque omnino amplius crescere, postquam adoleverunt singula folia nt con- structores. Quam ob rem, scmel exstructus, iu latitndinem increscere plane nequif. Attamen hie quoque coinponitnr partibns alteris, quae e siugulis oriuntur foliis, cortlcem dico propriosque foliorum fasciculos, alteris communi eorura actione conjectis, qui sunt median! illi vel conucxivi vasculorura asceudonliura fasciculi et, qua ciugunlur_, medullaris tela. Quoraodo illi, in primo folio exorsi, iu quoque deiuceps petiolo recenlibns additis ascendendo augcantur, jam supra descripsi. 137 Duae igitnr in caiilis incremcnto discerui possunt, ut ila (licara, pcriodi, quae, quainvis non tempore iibique^ modo tarnen semper sunt distinctae. Priraum e singnlis foliis cau- lis exstrnitur, tum exstructus suo modo augetur. Singulis foliis increraenlum primura, coutinuatum univcrsis est tri- bueadura. * Itaquej eliarasi in adnllo canle partes occnrrant ipsius propriae, tarnen ne iliae qnidem nalurara caulis de- monstrant ab origine propriam, qiiiira uon ante folia, id quod luculeutissirae constat, immo vero post ea, qniu etiam intra ipsas illoriira particulas exorsae sint, Sed ut folia singula pro mnltiplici vitae rationc, variis telis praevalentibns, forraas cxhibent varias , caulis quoqiic species occurrunt diversissimae. Tum, brevioribus tantum foliorum partibus corapositns, ipse apparet dcpressus^ tum, longioribus exstructus, in gracilera exteuditur forraara, tum, oranibus telarum generibus quasi in unum et informe corpus compactis, in globosani fere figuram inturaescit. Modo valido secnndarii ligni strato ad multas hiemes perdurandas robu- stissiraus redditnr, modo, parvula ejus copia reproducta, de- bilibns tantum fasciculis erigitur, et praecoei permitlitur raorti. Sed non solum sua qnaeque species donata est caulis forma, verum eliam plauta singula, pro aclionis diversitate^ variis per iucrescendi tempus ulitur formis, Sic, ut speciminibus ular, quae repeutos dicuntur, plau- tac folia gignunt alia brevitcr conuata, magnis instructa larai- nis, aliaj qnae, lamiuis fere oraissis, longis tenuibusque suis articnlis connatis longissima efficinnt sarmcnta, quibus nova sibi occupent loca incolcnda. Bulbiferas affero plautas, quae priraum coufertissimos producunt articulos, crcberrimis in- strnctos radicibiis, quo majorem arripiant nutrimenti vim, postea gracillirais ntunlur caulibus ad florcs in altum effe- rendos. 138 Tuberosas propouo, qaae tum caules herbaccos, (um piugula producunt tnbera, ad perficiendas aestivas, ut ita dicam, actiones illos, haec ad vitam per hiemcm tutins con- servandam. Berberis j Asparagus^ aliae, graciles proagont caules, . suis quidcra destitutos laminis, geinmulis taroeu ddiialos, qna- rura folia axem communem nou prolongant, sed laminas praestant eo perfectiores. Phjjllanfhus falca/us aeque Jaaii- nis eget, ramuli vero toti biserlalis compounnlur foliis pror- sns conualis, quae iu Iota superficie laminares teJas osten- dunt. Scandeutes denlqne plantae debiles tautum producout caules^ paucis fasciculis instructos^ cirrhos contra vario mo- do emittiint permultos; quibus ascendant. Ex relalis mihi jam satis videtur eincere, quotqiiot sunt caulis species, qiias variis nominibns (rnncos, caudices, cor- mos, culraos, seapos , sfolones, sarraenia, flagella, podnnon- los norainant, eadem lege exstrui ciinrtas ex individuis quibusdara partibus, qiiae, qiiamcunqiie simulent forinara? ejusdem tarnen et origiuis et intimae naturae sint universae. 4. Consequentia ex observatis summatim c ompotinnt ur. Liceat deniqiio, quae passim ox rebus observatis cou- jcctata sunt, paucis verbis ita repetere. Plantae vascularis initiuin aut folium singuluni est, aut duo geroinata. Et singulum illud, et haec geminata in plantis raonoco- tyleis et dicotyleis tubum conslitunnt vel etiara infundibujum circumcirca clausuro, qni infima parte radiccm format, media caulem, summa petiolos lamiuasque. Prirao fulio gignilur secundum, secuudo tertinra, tertio quattum, cetera ceteris. . 139 Omnia insoqiientia aiit circiilura completiim, aeque ac primnm, aut qnandom cerle circuli partera exhibeiif. Omiiinra insequenliurn pars infiraa, tanquara processus radicalisj folio genitori iramersa est, media sunm conslitait oaiilis articulum, novnniqne foynra gignit, summa inferne in peliolum decedit, siiperne dilatatur in lamiuam. Filicum foliiim piimilivum non tubulosura est, sed dila- tatnm, neqne in fiindo geraraulara giguit^ sed in latere. Neque unqiiam inseqacntia Filicum folia ciiculos exhi- bent, sed ubiqiie tanlnm circuli partes, nee lam in foliis, quam juxta folia Ucscuulur recentia. Plerumque igitiir foliiim posterius infima parte priori non iramergitnr, sed suara quodque couslituit radicem. Dicotylenm folium circulare funicnli percnrrunt carabia- los, superne dissipati, reorsum congredienles, tum in tubnm composili alque conjimoti, denique in unum coufluentes. Ubi funicnli disoeduut, tubus cambii fornicis in modum clauditur. In vertice recentia nascuntur foliorum germina. Monocotylenra folium circulare funiculi percurriint, su- perne aeque dissipali , reorsuui congredientes, tum vero con- fnsi et contexti, denique in nnum radicalera funiculum con- ferti ac demissi. Ubi contexunlnr funiculi, magnum cambii tuberculum eonstituunt, punctum vegetaiionis, in quo nova nascuntur fo- liorum germina. Et haec quidem singula prodeunt, prioribns ubiqne cincta vel inclusa, luilü axi insidenlia, ipsum occupantia verticera, excepta intiraa tantum particula sola, unde vegelationis pun- ctum reprodncatnr , novnmqne gignatnr insequens germeu. Novellum folium prins c cambio componitur totura, tum ejus circnitus in parenchyraa mutatur, relictis in medio cam- bii funiculis. 140 Omucs e cambio producuntur lelac^ )ir!muin epidcrmis, deinde pareuchymatis varia geuera et corlicalia et medullaria, tum vascula primitiva, tum ligni tubuli primi, über tandem, denique secundaria ligni librique strata. Solum periderraa suo oritur loco. Prima in Dicotyiedonibus vascula axem versus giguun- tur, cetera extriiisecus iis appouuntur. Libri tubuli primi circuitum versus prodeuut, cetera ea iulriusecus sequunlur, ita ut cambii tubus pormaneat iutermedius. Sequeutis cujusque folii fasciculi vasculares superue suum couslituunt cjliadrum, iuferne uaico prioris folii tubo certo ordiue inlerponuntur, per paucos desceuduul articulos, deui- que ipsis prioribus fasciculis constante lege conjnuguntur. Omues iu Mouocotylcdonibus fasciculi primuni petunt axem, ibique paullura modo^ deiude extra priores desceudunt, luultos exhibenlcs circulos irreguläres. la Filicibus vero foliorura fasciculi coraraunem queudam inter se producuut fasciculum medianum, cui oranes seriatira adnectuiitur. Ille, semel coustitutus, crescere in latitudiuem desiuit. Caulis igilur omuis exstruitur novis periodice orlis iu apice iudividuis parlibus_, quac prioribus iuserunlur. Nulla est iu caule particula, nisi folio attribuouda sin- gulo, excepto solo cambii vertice, qui et ipse coutinuo rau- tatur neque unqiiain permanel. Totum caulem iu singula licet disjungerc folia. Axis igilur, quem dicuut, e foliis coinponitur, ueque ea autccedit, uec giguK, sed uua cum iis ipse nasciiur. Folia vero, axe semel constituto, liberas abjiciuut par- tes, alque, imprimis in Dicutjledouibus, comrauui quadam actione novis stratis eum ciuguut, confirmaut, recreant. Quare denique, primis caulis partibus plane amissisj quasi uovus caulis noris inlcr priora stratis reproducilur. 1 141 Caiilis igitnr primitivna e singniis foliis componitnr, seciin- darins contra ex iiniversis prodncitiir. Itaqne folinra est verc individniira , caulis tnntiim cora- positus. Folium quam telas, tarn Functiones plantae vitales amplectitnr cnnctas. Qiiidquid in plaiita positum, ex folio «inaerondiiin est. E folio rantato orania prodennt plantaruin or»'ana. Haecce proposita oranibns esse plantis comniiinia, i'onten- dere iioii valeo, qiiiun, quanla est forraarntn diversitas, pau- cas tantiira examinaverira. Attameii paiica illa eandem nbi- qiie legem comproI)averniit, qnae igitiir ex ipsa plantarum natura conseqiii vidotur. Neqne eqiiidem excogitatam qiiaiidam ilieoriarn vano stu- dio defeiulcre voluerim, imrao vero observalis tantiim quibiis- dam rebus ad vegetabiiem naturam rectius perspiciendam paullulum alTorro, conatus snm. Explicantur tabulae. Singulae plantarum partes telaruraque diversa geaera iis- dera per oranes figuras indicautur littcris hisee: Numcris 1, 2, 3, 4j cet. significantur vel folia ex ordine insequentia, vel paria folioriira, partesve eoriim propriae, ita ut nnmero 1 aut cotjledon, aut iiitirauin certe figiirae pro- positae folium, aut Filicum prothallium iiidicetur. Porro significantur litteris: /. Folia. r. Radices. V. Yasculorum cambilquc fnsciculi. 142 (w, Miuores quidam fasciculi, in Stenotaphro scilicet oLr<.) c. Tubus cambialis, p. Punctum vegetationis. h. Ligni secundarii tubus, g. Geramulae axillares. 5. Stipulae vel vaginae. l. Folioium laminae. n. Folioruin costae. i. Semiuis testa« «, Tela cambialis. ß. Vascula. ß'. Vascula primiliva. ß". Secuudaria. /?*• Vascula Fiiicum mediana vel counexiva. Y> Ligni tubuli. ö, Liber. £. Medulla. ^. Parenchymalis Stratum interius. 1], Ejusdera Stratum exterins, d: Ejusdera Stratum extreraum sive collenchyraa. i. Tela larainaris propria. X. Epidermis. l. Pili. (U. Fibrillae radicales. V. Telarum lacunae. Tabula 1. Dicotyledonum ßgurae. 1. Rhei tartarici embryo, e semine depromptus, per raedias cotyledouc'S fissus. 2. Ejusdcm scgmentum per radiculae iuilium transverse sectom 3. Aliud segmentnm supra punctum vegetationis cxcisum. " 143 4 — 11. Planlae paullo adullioris segmenta transversa, ex separalls petiolis iisf|iie in radicein porgenlia. 12. Ejiisdpin segineiUnm media parle per axeni decnviens, 13 — 18. Plantae pluribns {am foliis inslractae segmeiita Irans- versa, apf(ne radicem versus peigenlia. 19 — 21. R/cini comnwnis segraenta in media novellae ciijus- dain plantae parte, ubi sciücet colvledones discediint, ra- dicem versus pergeuiia. 22. 23. Ejusdein speeiei seginenta transversa ex adnltioris plrnlae gomraiila lerminali eNcisa. 24. Ejiisdem gerainula terminaüs per axera secta. 25. Segmenluin per iuSuiura catilera trausverse facUira. 26. Major lam!nae costa transverse secta. 27. Minor cosia aecjtie secta. 28. Totius novellae ianiluae^ in geromula complicatae, segmen- tnm (ransversum. 29. Gemraala termlnalis novellae Vilis vinifcrae transverse secta. 30. Ejnsdem speeiei plantnla, duobus tantura foliis instracta, Iransverse secta sab gemmnia terminal!. 31. Kadern per articulum proxirae inferiorem secta. 32. Eadera in cotyledonnra discessu transverse secta. 33. Eadem in iulimo caulis articulo iutersecta. 34. Ejnsdem radix aeque secta. 35. Echlnocactus germinans per axem dissectus. 36 — 42. Urticac urcntis segmenta transversa, per iofimos ar- ticulos in ipsam radicem pergentia. Tabula II. Monocotylcdonum Jigurae. 1. Smüacis asperae fasciculus vascularis e caule depromptus transverse sectus. 2. yisparagi ofjicinalis idem fasciculus. 144 ' 3. Gemmula axillaris graminea. 4. Novellae Iridis ato?nariae gemmula transverse secta. 5. Eadem basi percisa, ubi cotyledoni iramersa est. 6 — 11. Plantae panllo adultioris segmenta a gemmnlae apice nsqae ad punctum vegetationis pergentla. 12. Eadem per axem fissa. 13. Asphodelus clavatus germinans in media parte per axera fissns. 14 — 20. Ejusdem segmenta ab apice usque ad radicera pergentia. 21. Parvnlus Crini asiatici L. embryo e semine depromptus, natnrali sua forma. 22. Ejnsdera pars infima per axera cotjledonis secta. 23. Idem adultioris plantae segraenlnm, 24. Hyacinthiis serotinus in embryonis basi per axem co- tyledonis sectus. 25. 26. Ejusdem speciei plantulae germinantes, forma naturaii. 27. Plantulae pauUo adultioris gemmula transverse secta. 28. Alisma lanceolatum novellum per basin transverse sectura. Segmcntorum transversornra loca, ubi segraeiitis per lon- gitudinem factis coincldunt, suis uumeris notata sunt. Tabula III. Filicum ßgurae, 1. 2. Cyatheae aureae prothallia gerrainantia. 3 — 9. ^spidii Nephrodii mollis Sw. plantae novellac, va- rios iucrementi gradus exhibente?. 10. 10a. Anogrammae chaerophj/llae Lk. sirailia specimiua. 11 — 17. Struthiopteridis germanicae segmenta transversa, radicem versus pergentia. 18 — 31. TruMsyersa Nephrolcpidis tuherosae Presl segmoi^ta, aeque radicem versus pergentia. Srjstematum vascularium efßgies quaedam ad leges distributionis compositac. 32. Systema vasculornm dicotyloum ex Mesembrianthetno cordifolio propositum. 33. Idem ex Urtica nrente dcpromptum. 34. Systema filicinum e Nephrolepide tubcrosa propositum. 35. Systema monocotylcum ex Stenotaphro americano per louifitndinem fissum. DE FORMA ET INCREMENTO STRATORUM CRASSIORÜM IN PLANTARUM CELLULA OBSERYATIONES QUAEDAM NOYAE. AUCTOBE N. PRZNGSHEIM. CCnm tabulis IV et V.) C A P. I. vf bservalionera seminis Pisi sativi anatomicara institiieus^ formam quandam cellularum crassiornrn noiidiitn descriptam auimadverfi, quae in extimo testae strato reperiiintur. Prae- (erea in liis ccllulis formatio appositionnm seciindariarum plura praebet, quibug spero fore, ut sententiac, quae hucus- que de origine stratornm crassiorum in medium prolatae sunt, paolo amplificentur. Atque plnra suüt, quae ei, qni in formationem stratorum crassiorum harum cellularum inqnirit, maximo sunt adjumento. Priraum in seraine iramaturo quidem, eo nsque tamen mata- ritatis progresso, ut a prorsus perfecto ab externa parte nisi minore araplitudino non differat, nnllum vestigium appositio- nnm secundariarum apparet. Crassificaus igitur jCellularum parietnm materia, quae in semine plane maturo cernitur, ibi intra paucos dies formata atqne absoluta sit, oportet. Deinde hae cellulae, etiam priusquam parietes crassati sint, 21r Bd. 2s Heft. 10 146 . magDitudlaem accuratae roicroscopii ope institnendae obser- valioüi sufficientem nanciscuntur; denique iu superficie semi- nls positae, aptissimae sunt, qiiarum evolntio per singulos gradus investigetur. Quiljiis commodis raotus, qniira observationem microsco- p'icam variarura, quas illae celliilae subeunt, porinntationuni susceperim, priiisquam , qiiae vidi, in medium prorcram , no- taudiim mihi est, causis infra explicandis me adduci, ut for- mationis processum a mc describendnra frequentiorem esse putem, quaravis totura et coutinniim in Piso sativo tantum iuvestigarim. C A P. II. . Cellulae, de quibns hie serrao est, longiorcs quam latio- res sunt, et diametro longilmiinali verticaliter in superficie seminis, i. e. si semen orbera esse tibi fingas, in radii di- rectione positae appareut. — Quarum celliilarum ut imagi- nem integram accipias, quutn nonuullas inaequalitates ha- beant , neque in superiore et inferiore parte pares sint, prae- ter speciem longitudiualem *), duplicem etiam transversa- lem**), externara et intcrnam, nt coutempleris, necesse est. Atque externam vel speciera transversalem snperiorcm eam dico , qnam in ea parte praebcnt, qnae in seminis superfi- ciem conversa est; internam vero vel inferiorem in ea parte posilam, qua alteri cellnlaruin Strato, quod est seminis testae, accumbnut. C A P. III. nis granis in observatis, ubi" illae eeliulae parietes uondnm crassatos prac Immaturis seminis granis in eo evolutionis gradii *J LängsansicUt. **) Queransiclit. . 147 bent — neqiie difficile est reperire, quautam ad seminis rnagnilHdincm hie gradns permaneat — illae cellnlae iu specie transversali tales apparent, qaales fig. I. tab. IV.; in specie longitudinali, qiialcs fig. 2 et 3. tab. iV. praebentur. Atque in hoc evolntionis gradii cellulae iu superiore et inferiore parte prorsns aequales forraas ostendnnf, ita ut fig. 1. tab. IV. etiani speciem transversalem inferiorem offerre possit^ quam- quam icon e specie transversali superiore depicta est, Raro contingit, iit segmenta longitudinalia ejusmodi fiant, quae unam tantura celliiiarnm serieni, tameuque (otas cellulas intc- gras propouant. Fig. 2 et 3, tab. IV. compositae lalera inia- gineni praebere possint. Fig. 2. superiorem, fig. 3. inferio- rem parlera ostendit, cellulae vero intra lineara a — b, posi- tae alteri cellularum seriei _, qnae est testae seminis, propriae sunt. Quibus iconibus in hoc evolutionis gradn e simplicis- simis non crassatis membranis forraatas esse cellulas appa- ret; eae raeatu inlerceliulari raateriae subfulvae pleno circura- scriptae sunt. Adhibito etiam Jodo nullum punctorum vesti- gium in iis ceruitur. Adhibito Jodo, atque etiam sine Jodo, si microscopium ita dirigitur, ut objectam in clarissima luce appareat, optirae in siccis, perspicue vero etiam in praepa- ratis aqua madefactis spatium fulvum binis cellulis contiguis interpositum non tota latitudine materiae intercellularis esse cognoscitur; Ulis enim conditionibns linea materiam intercel- lularem circnmscribens ab utroque latere jaxta cellulae lumeu viridi colore tincta conspicitur, Haec viridis linea, fulvam materiam intercellularem circumscribens, membranis illarnm cellularum, inter quas materia intercellnlaris jacet, efFecta vidctur. Membrana enim primitiva harum cellularum pau- Inm, quamvis levissime^ coeruleo colore tincta est, qnod iis locis perspicitur^ ubi cellulae lumen adhuc membrana opper- tum est, et ubi — ut v. c. in numero a. fig. 1. tab. IV. — color membranae, cellulae Inraen opperientis, perscisso cel- 10* 148 . lulae Strato, com colore plani optici, in quo objoctd appa- rent, corapararl polest. Membrana igitur per se subcoeru- iea, nlji fulvae materiae inlercelinlari adjacet, ibi sectiooe facta, raicroscopio acriter iraposito, taDquam liiiea viridis, tnateriam intercellHlarem circurascribeus, appareat, necesse est,. Qiiae fig. 5. tab. IV. proponuntur: a. celiulae lumen; b. celiii- lae itiroeu coerulea adhuc inembraiia oppertum; c. materia iiitercellularis fulva; d. viridis liiiea celluIae membranam re- praeseutaiis, CDJiis locum, qiiod ad positionem et iatittidinern attioet, in icoiie linea crassa, atra , d. litera insignita, occii- pat. Qnae segmentorum tenuitas et pclliiciditas est, ut objecta sab vitro majorem iu raodum adangeantur, permittit, quo facto viridis, ab utroqiie latere materiae iiitercellularis posita liuea summa acritate observari polest, qiiae tarnen etiara ad- anctione 380ies tanlum facta raaxima perspicuitate cerni polest. Qua viridl liuea celiulae membranam repraesentari, etiam his probatur: Tota horum semiuum tesla diutiiis Acido Nitrico tra- ctaia, leniter premendo, sine incisioue, phira cellularum slrata, cellulis nou perscissis uaturalemque positionem retiuentibus, separari possunt. Hac conditione extimas talis strati cellulas minime tauta inaequalitate perscissas videmus, qnaies, segmen- tis solita ratione factis (fig.l. tab. IV.), esse solent, ubi fere semper quaeque iu exlinio segmento posita cellula dilaceratur (fig.l et 5. tab. IV. juxta totam exteriorem segmeuti partem). E contrario in hac naturali, ut ita dicam, cellularum strato- rura separalione, ubi substautia iutercellularis Acidi Nitrici vi dissoluta est,*extimae celiulae etiam ibi, ubi aliis cellulis nou accumbunt, plane inlegrae a cellularumque membrana 1 terminatae apparent, qiiae hoc loco liucam haud dubio Acidi Nitrici vi subfulvam et pcrangustam mnnifcslo tauien dupli- ces conturas praebcutcm sc osteudit, et per latitudiucm plane illi viridi lineae respondtt, quae Acido Nitrico non adhibi(o juxta fiiivära subslantiam intercellnlarera ceruitiir. Talia jam premendo Acidi Nilrici vi soparala cellularnm strata fig. 6. tab. IV. praebentur. Ut vero hac natnrali cellularum strato- riiin separatione sola pressione perspicaam iraaginem extimi lotius strati marginis assequaris, Acido Nitrico dinliiis antea adhibifo opus est; si euim objecta A'cido illo brevi tantnra tPinporis spatio Iractaulur, celinlae, qnac antea pelincidnra homogeueninqne conteutum conlinebaut , granoso-raucilagino- sarn materiam (uterculum primordialem) praebent, qua totnm eellulae lumen expletur (vid. üg. la., et in specie longitudi- nali , ubi singula« eellulae separatae apparent, fig. Ib, — e., tab. IV.). Acido ^itrico diiitius adhibito, haec raucilaginosa subslantia primura in medium lumen contrahitur (fig. 8. tab. IV.), deinde magis raagisque extabescit, donec cellula rursus plane pellucidara materiam contineat et passira tantum quaedara ve- stigia substantiae granoso - mncilaginosae animadrertantnr. Hoc nbique statu cellula esse debet, priusquam strata ad eel- lulae membranam in specie transversal! cognosceudam sepa- rentur. De objectis tali ratione Acido Nitrico tractandia ca- pite X. copiosius disseram, Spatium igitur contiguarnm cel- lularum lumina separans tres habet partes, quarum media fulva materia intercellulari impletur,, laterales membranis cel- lularum adhuc incrassatarnm formantur. Hae autem raem- brauae nondura crassificatae latitudinem tamen qnandam osten- dunt, qua, quamvis minima sit, duplices eellulae membra- narum conlnrae animadverti possnnt. C A P. IV. Ubi observationero in seminibns magis magisque maiuii- tatem nactis institneris, in specie transversal! exteriorc — epeeicm enim longitndinalem et transversalem interiorem nunc qnidem praetermitto — singnlis eellulae parietum locis pri- 150 raum parvas, uiidulatas proraineiilias videbis (fig. 9. tab.IV.), qiiae sensim crescunt et deniqne, quiira priraura certani for- raatn assiimscrnnt, gibberculornra forma apparent, qui e cel- lulae circiiitii cellulae liiaiini imininont et fere seraper in cel- lulis contiguis pro loco , ul)i oriuntur, sibi iuvicem respou- deut (Gg. 10. tab. IV.). Hi cellulanira liiraini iraminenles gib- berculi primara forraam" nasceutiiiin stratorura crassiornra e superiore cellulae specie transversali visorum efficiunt. Evo- lationis progressu primum pauiulum creseaut et nonnnllas, quamvis leviler discrepantes, uuac serairottindas fere, nuuc oblougas forraas assuraere possunt, quae nisi magnitndine uon differuiit, et oinnes inter eas formas, quae lig. 10 et 11. tab. IV. offenintur, ! positae suut. In hoc ^volutionis gradii sine oheraicorum mediorum aiixilio inter hos gibberculos et materiam intercellularem liiiea separans cerni non potesi, nam materia interccUiilaris et cellulae membrana hoc loco tantopere cohaerent, nt visu distingui uou possiut. Uli igi- tur, qiiorura meutionem fecimns, gibbercnli, qui etiam colore cum fiilva materia interceüulari congruunt, cum hac cohae- rentem materiam forraarc, atqiie nova formatione substantiae, materiae intorcellulari similis et in exteriore cellnlarum parle positae, aut mera substantiae intercelluiaris adanctione orti esse vidcri possint. Quam opinionom falsam esse jara raa- turioribus scmiuibus, eiiain si media chemica non adhibita 8nnt_, cognoscitur. In ampliore enim harum cellnlarum in- crcmenlo, quod seroine prorsus raaluro demnm desinit, iili gibbercnli non modo in partibus latcralibus et ad iuteriores cellnlas versus augonlur atquc cxtendnntnr, ita quidem nt de- iiique cellulae lumen paene omnino explcant et appropinqira- lioue dnornm coutiguorum gibbcrculornm incremento laterali effecta, talia materia incrassata vacna spalia iutcr se relin- quant, quae formam fere pori canalium refernnt, sed ctiara in his veterioribns formis linea separans inter veram mate- ~ — 151 riam inlercelliilarem et inoinbranam, qnae cellulatu tcgit, apparet, qiiae officit, ut certissirae cognoscere possirans, illos gibberciilos io hoc veteriore certe ccllularutn statu iion ad snbstantiain intercellularem pertinere, sed, quiim mcrabraua cclliilae iuter eos et substantiam interceliularem posita sit, iuteriori cellnlae membranae parti adjacere. Talium vcte- riorum celliilarum icones iisque ad cas, qnae in plane in«- tnri seminis testa reperiuntnr, praebent fig. 1 — 5 et 10. lab. V., ita ut fig. I et 9 — 11. tab. IV. et fig. 1 — 5 et 10. lab. V. totam speciera cellnlae forraarnm, e specie trausvcr- sali snperiore visarum, inde ab iis, quae uondum crassatae sunt, usque ad eas, qnae pori canalibns perfeclis iustructao videntur, e semine inaturo (fig. 3. 4. tab. V.) referant. Sed jara in eo statu, qui fig. 10 et 11. tab. IV. delinea- tnr, id demonstrari potest, quod observata in celluiis vete- rioribus linca separanlo, qnae inter substantiam intercellula- rem et raembranam interposita est, verisimile certe videtur, gibbercnlos, jara vbi pritnum appareant ^ ad membranara cellnlarera. pertinere et in hujus quidera parte inferiore ap- positos esse; quo facto etiam ea opinio refutatur, qua appa- ritio linoae separantis supra dictae in veterioribus celluiis seriore exterioris membranae formatione effecta esse dici pos- sit. Quum enim lales cellulas crassatas, in quibns nulla adhuc linea separaus animadvertitur, diutius Acido Nitrico tractaveris et sin^ulis celluiis premendo dissolvendis opcrara des, raro quidem dissolutio ita fit, ut iinicae cellulac spe- cicm transversalem adipiscaris; quum enim hae cellulae, ut in cap, II. dictum est, mnlto longiores quam latiores sint, • separatione facta in lougiore latere se ponnnt, ita ut singu- larum cellularura rarissimis tantnm exceplionibus spccies tau- Hum longUudinalis obtineatur; sed saepissime nonnulla cel- lularum strata, modo supra dicto tractata, dissolruntur et observatori singalarum cellularnm parlem transversalem ad- 152 vertunt. In exlimis tali modo separat! strati cellulis acquali certitudine, ac si species Iransversalis singularum ccllula- riim observaretur, positio horom gibberculonim in interiore cellulae merabrauae parte cognoscitur. Fig. 12 — 14, tab. IV. talia Acidi Nilrici vi dissoliita celhilaruin strata delineantur. Atque coraparatione harum iconura cum liguris ejnsdem ta- bulae 10 cl 11. institnta, qnae celliilas pjnsdem aetalis, iion tarnen Acido Nitrico tractatas, depingunt, etiam hir, iit in pagina 149 descriptis, simili modo tractatis, noii crassalis cel- lulis, exterioris cujusque strati cellulae plane integrae et a suis membranis terminatae conspiciuntur, qunra in praepara- tis Acido Nitrico iion tractatis extiraae cnjnsvis segmenti cel- lulae fere semper per medium dissectae siut. Haec naturalis cellnlarnm slratorum separatio, quao dissoluta substantia in- tercelliilari et deinde evanescente sponte qnasi fit, clarissimc in fig. 14. tab. IV. cognoscitur, nbl ambo Acido Nitrico sepa- rata strata in eadem plane positione, qua invicem conjuncta erant, etiam post separationem remanseriiiit_, quod quam sae- pissime evenit. Atque hie maxima perspicuitate, quura sub- stantia iutercellulaiis Acido Nitrico dissolvatur, cellulae mera- brauam uua cum gibberculis, qui in interiore ejus parte in- sunt, plane integram remanere vides. In exteriore latere roembrana etiam iis locis, qui gibberculis interins jacenlibus ab externa parte oppositi sunt, plane directa, glabra, sine ullis promineotiis ccrnitur ibique, ubi pori canalibus confinis est, clare duplices couturas praebet. Nee uon bis locis, id est inter binos contiguos ejusdera cellulae gibberculos luera- .brana cellulae cadera est parva latitudine, quam plane in- crassala praebet. E quibns sat magna cprtitudiuc cognosci- tur, etiam ibi, ubi non adhibilo Acido Nitrico matcria inter- cellularis et cellularum mcmbraua non soparata videanlur (ut, V, c. in formis fig. 10 et 11. tab. IV.), semper lanion etiam MX cellulis crassatis, ac([ue atque in iis, quac non crassatae 163 sunt (fig. 5. tab. IV. ) aiigiistam parlera spatii intcrcollnlaris, qui videtur, ab ulroqiie latere noii jam ad ipsum pertinere, sed cellnlae nicmbranam esse, quae In cellnlis crassalis re- oeulioris aetatis siue roedils chemicis optice sane ab illo di- siiugui non polest; nnaque probatur, illos parietem ab ori- giue siraplicera crassaiUes gibberculos — quam celluiarura membraua prirailiva, quae, dura gibberculi oriuntur, upque iu extcriore fiue iieqne ad latitudiuem alia fiat, semper iuler eos et materiara iutprceliularcra iutersit — iiulla ratione ad spatium inter cellulas exslans pertinere posse, scd jam inde a prima apparitionc interiori ccUularum meiubraiiae laieri tu Tiimb'rt', C A P. V. Quodsi superior species transversalls cum longitudiuali ipsius comparatur, Acido Nilrlco adhibito noa modo tota cellularum strata disjuncta conspiciuntnr, sed eliam singulae ab aliis separatae cellulae obscrvari possunt. Dum vero in recentissimo statu, qui speciei trausversali (fig. 1. tab. IV.) respondet, etiam in longilndinali (fig, 2 et 3. tab. IV,) nnlinra stratorura crassiorura vestigium cognoscitur, veteriores cellu- lae, V, c, eae, quae evolutionis gradum fig. 10 et 11. tab. IV, delineatura naetae sunt, saue strata crassiora babent. Haec tarnen strata crassiora iion solita ratione inter se subrotun^ dos vel ovatos porös relinquunt, reliquara cellularum raera-? brauam crassatam praebentia, neque fibrarura spiralium, an- Dulorum vel textorum reticulariura formam gerunt, sed lon- gas,' rectas [strias, aliam juxta aliam currentes, offerunt, inter quas magis ininusve angusta, oblonga, secundariis ap- positionibus vacua pars primitivae cellularum raembranae ja- cet. Hacc vacua pars origine cum subrotundis vel ovatis poris cellularum porosarum plane coiigruit, a quibus non- nisi oblonga fasciaeque simili forma differt, Quaeque harom 154 . striarum in celliilariinl speeie longitudinali euidain illoruiu crassantiiim giljberculorum in speeie trausvcrsali , de quibiis in priore capite sermo erat, respondet. Quas strias in recen- tissimo evolutiouis j>radu crassatarum celiularam usque ad niediara fere cellulae longitudinem certo oijservare possuraus. Pallium veteriore slatu, qualis singulanim striarum forliore promiuentia, majore crassitudine latitudincqne cognoscitur, plenimque etiam ultra mediam ccllularum lougiludinem usque ad inferiorem cellulae partem ceruuntur, Donique, quaravis raro, recentiore etiam crassificationis slatu cellulae roperiun- tur, iu qnibus hae Striae proxime inferiorem cellulae "^Jartem cnrrnnt. Atque ab eo loco, ubi Striae non araplius conspi- cinntar, usque ad inferiorem cellulae partem hujus membrana simplicissiraa maximeque homogenea apparet. Si vero tales jam Acido Nitrico tractatae, separatae cellulae praeterea etiam Jodo et Acido Sulphurico tractantur, singulae Striae crebro etiam, ubi Jodo et Acido Sulphurico non adhibito fieri non potuit^ usque ad inferiorem fere cellularum partem observari possunt, quo facto etiam inferior cellulae parietis pars ita slriis erassata apparet, ut in superiore parte semper cerni potcst. iLfima yero cellularum pars semper — quum primam strala crassiora nascuntur — strato secundario secundum to- tum cellulae parietis spalium apposito erassata est. Qua re cellulae inferior species transversalis formam a superiore plane discrepautem eaudemque imaginem pracbet, atque omues in parietibus aequali ratioue crassatae cellulae; fig. 16. d. c, lab. IV. species longitudinalis, fig. 18. tab. IV. species traus- versalis inferior, lig. 10. tab. IV. superior ad hanc pertiuens talinm cellularum species transversalis deliueantur. Quibus tribus figuris ad cellulam corpoream accurate compositis ficri non polest, quin justa harum cellularnm imago praebeatur. In cellulis fig. 16. tab. IV. depictis Striae usque ad mediam tantum ccllolam cerni possuut, ad m. vero aequalis lotius 1*55 cellulae parietis crassificatio repcritiir, qnod etiara ca specie transversali inferiore (fig. 18. lal». IV.) elucet, — Jam supra mentionern feci , eaque de re cap. X. copio- sius disseram, nie plenimqne operain dedisse, ut speciem ha- rnra celliilarnm non secando , sed eellulis- preraendo separaii- dia, adhibito autea Acido Nilrico, obtinerera. Ita v. c. fig. 16. tab.IV. iutegras, Acidi Nitrici vi separatas, celliilas prae- bet. De objectis Acido Nitrico tractaudis, ut jam dixi, po- stea loquar, hoc loco qiiaedam tantiim commemorabo. Ubi adhibito Acido Nitrico cellulae preraeudo dissolvuiitiir, striao pleraraqiie ia superiore parte alia aliara versns premuutur; tiinc enim cellulae in specie longitudiuali taiein imaginem offerunt, qualis fig. 16. a.b.c, tab. IV. depicta est, ubi Striae superius alia cum alia conjungi videutur; quam formam, etiarasi quam saepissime reperiatur, uon naturalem harum partium positionera praebere, sed pressione mechanica in has partes exercita eflFectam esse, jam ceterae, quaravis rarius ob- servatae, forraae docent (Fig. 16. c?. etc.), quas aulera so- lummodo cum specie transversali superiore, quae semper aequalis videlur, cohaerore certum est. Haud dubie vero de veritate hujus rei etiam ibi persuadere tibi poteSj ubi species quidem transversalis cellularum cernitur, sed comraoda ob- jecti po5itione ex superiore parte ita in interiorem cellulam inspici polest, ut strias e superiore parte per aliquantura spatium etiara infra oculis ceruamus. Qua specie nullura du- bium rcliuquitur, quin hae Striae, quae in specie longitudi- uali cernuntur, re vera eadem sint corpora, qtiorum species transversalis in totius cellulae specie transversali illos supra dictos gibberculos format, quin igitur in superiore cellulae parte alia cum alia non conjungantur ; eaderaque ratione ex- tra orane dubinra positum est, has strias interiori /ellularum parietis parti accumbere. Accurata hujus iraaginis delineatio fig. 15. tab. IV. osteuditur. — Etiara Acido Nitrico non nsi, 156 ia teuuibns segracntis striosani formatloiiera recta linea ciir- reutiura secundarionim stratorura crassiorura, inter qiiae longi, fasciae sirailes, pori iiiterpositi sunt, cog^noscere possumus, etiamsi vel tenuissimum per scminis (estara diu'ttim segmfii- tum imaginora iion praebcat tarn perspiciiam, In qna toliim strianim cursnra oculis sequi possimus, Fig. 17. tab. IV. extiraam segtnenti per snninis testaiu ducli parlem ea condi- tioiie repraesentat , qua plurae celliilarum series aliae aliis incumbuut. Atque jam hac icone satis clare secundariorura Stratorum forma striosa coguoseitur, quorura saiie superior tantura pars conspit-itur. Quae icou optime func dijudicabi- tur j si cum seginento fig. 4. tab. IV. depiclo comparata fuerit, qiiod aequali et positione et loco per testam factum est sc- minis eum demum evolutionis gradum nacti, ut cellulae, qnas supra dixi, uulla adhuc strata crassiora haberent. — Per oranes harura cellularum seriores evolutiones idera eeroper striosus stratorum crassiorum habilus conspicitur. Veteriore statu hae Striae raulto latiores et crassiores appa- rent, quam in mccntioribns cellulis. Praeter quam quod sin- gularnm striarum substantia augctur, in velerioribus cellulis singularis quaedam partls inferius positi formatio animadver- titur. Quum enim receutiore crassificationis statu singulae Striae, quatenus eas oculis sequi possumus, invicem Iion co- haerentes currant, Teterioro statu Striae alia propter aliam currentes raagis minusve infra mediam cellulam coujuuguutur, ita ut in dimidio cellulae inferiore earum numerus multo mi- nor sit, quam in superiore (fig. 6. tab. V. ad g, in a. b. c. d.'y Fig. 17. tab. V.). Hae plurinm superiorum conjunetione ortae latiores Striae maximc irreguläres sinuationes formant (infra §. ad a. h, c, d. fig. 6. tab. V.; fig. 17. tab.V. sub m.), qaas pnto^inaequali appositionc materiae parietem cellulae crassautis effectas esse. In infima cellularum parte (ad h. in a, b, c, d. fig. 6. tab. V, et n. fig. 17. tab. V.) dcnique 157 etlam hae paiicae Striae in Stratum crassias totum ccUuIae pa- rielem aequaliter tegens conjunguutur, quare species haruoi ceiliilarum Iransversalis inferior (fig. 8. tab. V.) iraaginem cellnJarnm, relicto parvo liimiue, aequaliter crassatarura osteudit. — Fig. 7. tab. V. segraentura per maturam seminis testam non adhibito Acido Nitrico ductum dolineatur, Cel- lulae hoc loco coliaerentes apparent^ earumque strata cras- siora qualia sint^ quamvis difficilius, etiam in praeparatis talibns Acido Nilrico non tractatis cognosei polest. Qiiodsi haec icon cum fig. 6, a.b.c, tab. V. comparatnr, in bis po- sterioribüs Acidi Nitrici vi strata crassiora inleriora raagis minusve ab exteriore cellularum raembrana so separasse in- lelligitur, qnod optirae ad a. fig, 6. tab. V. in inferiore cel- lulae parte auimadvertitur. Cuucta igitur priinitivara cellnlae merabranara crassanlia strata, quamvis eornin forma in aliis celluiae locis aiia sit, nnam cohaorentem substantiam in in- teriore cellnlae pariotis parte formare apparof. C A P. VI. Hamm omniuui cellularum extimum seminis testac Stra- tum componentium a forma supra descripta cae tautum de- ccdunt, quae in Chalazae parte positae sunt, quae tarnen declinatio parva est. Cellularum enim prope Chaiazam po- sitarum longitudo sensira augetnr in ejusque proxima vicini- tate summa evadit, ita ut solitum ambitnm plurifariam supe- rct, simulqne ibi in utroque fine inüexae et acuminatae sunt (fig. 9. tab. V.). Una earura strata crassiora habitura strio- sum in superiore parte retinent, magna tarnen varietas in eo terroino cernitur, quo usque singulas earum strias oculo se- qui possis; modo enim hao jam in medio di-sinunt, modo usqne ad inferiorem fere partem observari possuut. Ubi in medio desinunt, ibi inferior cellnlae pars saepe in toto parietis 158 cellularam spatio crassata apparet , saepe etiam ibi Lae cel- lulae similes, non tarnen tantas stratorura crassiorum sinni- tates* praebent, qnantae in ceteris ccllulis observantnr. In specie transversal! superiore hae celliilae a celcris ila diffe- runt, Qt utraque hujiis spatii dimensio mai^niliidine sumino- pere discrepent, quo fit, iit in utraqne parte corapressae et alia alii iujeetae conspiciautur (fig. 10. tab. V.)- Ea re fieri potest, ut in segmeufis longitudinalibus s^ngularis struetura slratorum crassiorum ipsarura observatorem lafere eique ap- positione ab omni parte aequali crassatae esse videri possiut. Longissimae denique harum cellularum in superfore specie trausversali plane crassatae appareut, ita ut nullum cellula- ram lumeu animadvertatur, singulacque strata crassiora for- mantes Striae invicem arcte conjunctae sint, pori tarnen mea- tus desiderentur, sed etiam hae cellulae in specie iongitudi- nali singulas strias^ saepe quidem duas tautum habent^ in quarum medio augustum, longum lumen iulerest (fig. 9. c. tab. V.), ubi quum integrae, non difßssae cellulae conspi- ciantur, hae figura elucet^ etiam hie minime duabus separate usqae ad inferiorem fere cellalae partem currentibus striis strata crassiora formari ; quo fit, ut in sententiam cogamur, strias in cellulis hoc loco repertis etiam in superiore parte concrescere. — In Hilo testa seminis iterum declinationem solitae structnrae praebet , qua quam cellularum, extimura Stratum efficientiura, forma non mutetur^ hoc loco jure eam praetermittendam puto. C A P. VII. Jam uontinuam vero totiiis processus, quo cellulae meni- brana, principio simplex, crassalur, imaginem nobis quao- rentibus, praecipue haec observauda sunt. Prima nasceutium Stratorum crassiorum forma strias rcctas, oblougas refert, quae nunc magis , nunc minus ex superiore in inferiorem 169 parleiDj saepc quidem proxime ab inferiore cellnlae parle observari possunt; in lufima vero parte ccllula jam hoc evo- Ititiouis gradu in (oto parietis spalio crassata est. Striae, quod rerum auctoritate probari polest, jam ubi primum na- sciiDlur, interiori celiularum merabranae #iteri accumbuiit. Quo raagis cellula aetate procedit, Striae eo latiores et cras- siores iiiint, et in hoc progressiore evoliitionis gradn infra ita cohaereut , nt primum plures angustiores Striae in nnam laliorera transeant (quare earum numerus in inferiore cellula minor est, quam in superiore), deinde vero in infima parte etiam hae reliquae separatae Striae ad crassius totum cellu- lae membraaae campum occupans, ubique arcle cohaerens Stratum conjungantur. Quodsi in memoriam tibi revoces, in cellula plane perfecta cuncta strata crassiora, quamvis aliis cellulae parietis locis forma alia sint, unam tautum cohae- rcnteni, a cellnlae pariete dissolubilem, interiori ejus lateri accnmbentem, singulari modo formatam , separatara substan- tiam constituere: dubitari non potest, quin strata crassiora, quae in his celluiis primum tanquam Striae recta linea de- currentcs nascnntur, initio in in&ma tantum parte forti late- ral! materiae accretioue ad membranam cohaerenlem con- crcscaut, deinde haec concretio ex inferiore ad superiorem partem progrediatur, etiamsi paulo superius uon jam omnes singulae Striae ad unam indivisum Stratum conjungantur; de- nique quin strata crassiora harum celiularum inde a primo ortu intra cellulam interiori cellnlae membranae lateri accum- bant. Ex his ccrta ratione concluditnr: I. strata crassiora secundaria etiam recta linea decarreu- tia apparcre; II. strata crassiora secundaria, quae unllo spatio medio relicto totum cellulae membranae campum aequaliter oc- cnpant, lateraii a principio rectarum crassationum con- cretione nasci posse; j 160 III. in cellulls hoc loco tlescriplis ab initio nsqiie ad fincm Processus, quo simplex celliilae raerabrana crassatiir, hanc crassatioiiom nisi solidarnm raaterianim intra cel- lulas in inferiore primitivae cellulae membranae latere appositione Mn fieri. Quatenus ea, qiiae modo roperi, latiorern nsura habere possiut, infra comparatione eorura, quae alii in ea re elabo- rariint, cnm iis inslltuenda, quae raeis disquisitionlbus debeo, ostendamj ante vcro quaedam, quae in praeccdeiitibus oraissa sunt, ne observationuin progressus interpellarctnr, hoc loco repetam. C A P. VIII. Strata harura cellularuin crassiora inde a prima appa- ritione strias rccta linea decurrentes esse, supra dictis de- monstratum est. DIfficilius et minore sane ccrtitudine aliquid firmi de accuratiore harum striaruin natura dici polest. Crc- bro tarnen observationum numero ad eara sentenliara adduce- bar , cas e granulo idque cingente testa consistere, nam intra has strias in rcccntibus stratis crassioribus pleruraque in specie transversali superiore fuscnm aliquod punctum ani- madverti (fig. 15a. tab. IV.), quod, in summa objcclomm cxi- guitate, utrum foramini aüre fortasse impleto an solido cor- pori respondeat, dijudicare non potni. Etiamsi ad supra prolatam sentenliara probandam similitudo jam obscrvali pa- ris veteriorum striarura spiralium habitus afferri possit, lougc absiim , ut eam certam existimcm, quum et in recenliore statu fiiscura illud punctum intra strias non seuiper animadverta- tur, et praecipue in vetcrioribns majoribnsquc striis illa snb- stautiac interioris et testac hanc cingcntis diiTerentia nun- qnam certo cognoscatur. Saopissime fuscnm illud pnnctnm intra cellulas contiguas positum esse videtnr. Qua conditione 161 coiijici possit, siinilem illo spociera pracberl alqne orbe cx- leriorc, in celliilis piinctalis reperlo, in quem meatiis puii- ctati iiiciirraot. Qiiod jarn eo refellitur, qnod punctum fusciira niinqiiaiD iutor vicinarura cellularum duos contiguos pori meatus iuterest, srd scmper cum iisalternat, quod quum In cellulis coutiguis (fig. 156. lab. IV.), tum ibi, ubi «no latere a reliqua cellnlarum raerabraua disjunctae sunt (fig. 15a. tab. IV.), maxima perspicuitatc coguoscitur. Hamm cellularum evolutionis progressu hoc fuscum punctum eva- nescit, dura Striae et in laloralibus partibus et ad interiores cellulas versus accrescunt. Quae tamen accretio non ita fit, ul tota, conceutrica quasi, cohaercutia , a proxime suppositis dissolubilia strata alia snpra alia se iroponant, ut in aliis plane crassatis cellulis reporitur, Tel in striis, in cellularum angulo exstantibns_, quas Mohl*) descripsit; talis enira se- paratio in iis nullo remedio, quo alibi strata crassiora in membranas coucentricas dissolvuntur effici potest. Ea igitnr seulentia sola relinquitur, ut hanc accretionem nullo ordine undecunque facta recentis solidae snbstantiae ad jam exstan- tos strias appositione locum habere putemus, iiisi eae Striae illa a me supra comraemorata natura sint^ qua sane modo descripta accretiouis ratio paulo mutaretur. Hamm striarum in specie transversali superiore forma diversis evolutionis temporibus dirersa est. Ubi primum nascuntur (fig. 10. tab. IV.) fere seraicirculares sunt et inie- riori cellulae latus couvexnra advertunt, postea plerumque magis oblongam assumunt speciem (fig. 11. tab. IV.), quae ambitu auclo in similes, leviter diversas formas mutatur, quae tamen plerumque ibi , ubi parieti cellulae accumbunt, non tarn latae sunt, quam magis ad iuteriorcm cellulam *) Botan. Zeit. 1844. tab. IV. fig. 17. 21r Bd. 2s Heft. 11 162 versus, ita iit fere formarn fig. IIa. tab. V. scheraatice de- lincalara accipiant. Haec est causa, cur tarn crcbro harutn cellularnm pori ineatus üs locis, ubi celliilac arahilui appro- pinqnant, subito lalioros (iant, ut in delinoalione otiara sche- jiiatice facta (lig^. 116. tab. V.) apparet. Haec forma, quac plane ita^ nt dolincata est, in singulis sIriis reperitur, quasi norma regularis earum Habitus existimari potest -^). Nunquaui vero haec segraenti transvorsalis forma in Omnibus unius cellulae slriis tanta arquaiitate reperitur; e contrario ibi raagnns numerus formationura irrcgulariura lo- cura habet, quae mutua Crescendi impeditione striarnm, in ipsis et in contignis cellulis proximc accnrnbeutinm effcctae videntur. Hac snperioris striarnm partis irregniaritate et si- mul ea re, quod supreraum binarum coutiguarum cellularnm latus fcre nunqnam in eodem piano posilum est, qniim supe- rior striarnm pars irregnlari modo supra planum materiae inlorcellularis cellnlas separautis se altollat, maximo obser- vantis impedimento species Iransversalis supprior cellularnm seminis -plane niattiri obscnratur. Adhibito drmnm Jodo et Acido Sulphurlco, qnibus omnes formae ciariores evadunt, accurata hujus Status imago oblincri potest, Qnodsi in "') Hac subita pori cnnaliuni prope cellulae membranain orta dila- tatione, qua pars foramiiiis pori canalis intra strias et cellulae membranain locatur liuud scmel punctum fuscum in reccnti cel- lulae statu repertum cxpllcari possc putavi. Hoc punctum igitur in reccnti celltiia primum, iutra strias et cellulae mcmbrauani se formaiis, pori mcatus aere implcti dilatationem significaret. Cui scntentiae tarnen ipsae illae observationes repugnaut , ubi fuscum illud punctum summa vidi claritate (fig. 15. tab. IV. ), pariterque ea res, qnod intra strias nonnisi uuum tale medium punctum ceruitur, quum, si iila seutciitia cum veritate conseu- tLret, ncccsse esset, ut aliquaiido saltcm in una stria duo late- rulia puncta conspiocreutur. 163 . scraiue raadiro etiain his cheraicis mcdiis iion adhibitis accu- ratain siiperioris speciei transversalis harum cellulaniin inia- ginera tibi pracljeri velis, tarn teuuia carum segmeota fa- cienda suut, ul sfigmentum cellulam circiter in liuea m — n. fig. 6. lab. V. contiugat, et segmeütuin sie factum tali modo invertendiim est, ut utriusque ejus lateris id conspiciatur, quod iialurali cellularnm positioue inferins erat. Tale scgraentura fig. 3. tab. V. deliueatum est, ad id pertineus_, proprie scecies transversalis superior fig. 4. tab. V. Denique fig. 5. tab. V. posteriori siuiiie segmentum, Jodo et Acido Sulphurico autea tractatura, praebet. C A P. IX. Haec a m^^ descripta slralorura secundariorum forma, quae in exlimis Pisi salivi testae celiulis reperitur, miuime ejusmodi coinparala est, ut praeterea uuliibi observetur; sed sunt, quibus sententiam nieara, hanc formam oodem modo, quo xnPiso sattvo, in testa permultarum Legarainosarum ex- stare, firiuare possira. Priranm, qnamvis non totura evolu- tionis progressura, quem in Piso sativo tantum persecutus sum, tarnen singulos^ plerumque jam perfcctos Status etiam iu pluriura aliarum hujiis familiae plaufarum testa observavi. Ita in Vicia Faba, quam plantam propler stratorum crassio- rnm maguitudinera praeeipue ad horum stratorum cvolutionis progressura obscrvandura aptam esse putem, rccentissirauni statnm nondum crassatum vidi, medium et plane maturum, recentissiraum et plane perfectura etiam iu PJiaseoIo vulgari «t Lvpino hirsnto animadverti, perfectum denique solum in semiue maturo yinagyris foetidae^ Genist ae candicantis, Cassiae renifortnts, Tetragonolobi purpurei. Deiude plan- tac hujus familiae a me observalioni sigbjectae non modo in exlimo cellularnm sirato, sed etiam in tola testae structura 11^ 164 . mirura qQautum conseutinnt. Etiam Schieiden ctVogel'^) icoiies testae raiiltarum Legnrainosarnm dedcrunf, quibiis coii- sentieus seminis testae liaruiu planfaruiii structiira sat clare apparet, ita ut coujicere liceat, picrasqnc, sl non omiies, hujus farailiae plantas qnod ad seminis testam attiiiet eadem esse structiira *^). Eaudern deuique stratorum crassioruui formatn eliam in ceilulis secimdarn testae cellulae seriem iutoriorcra forraaiiti- bus observavi talemqne celliilam, ex Vicia Faba desumtam fig. 16. tab. V. depinxi. *) Act. Acad. Caes. Leop. Carol. Nat. Cur. Vol. XIX. p. 1 et U. **) In modo couimemoratis ächleideiiii et VogeUi scriptio- lübtis icoiies extimi e testa cellulae strati in tabb. Xl. p. I. et XLIII — XLV. p. II. luijus operis .saue docere videntur, testam ceilulis formari , quarum strata crassiora levibus taiituni formae mntationibus — effectis iis quidem di versa, pro diversa cellulae altitudiue, diametri transversalis relicti cellulae foraminis magtii- tudine — ab omni parte aequaliter cellulae parieti apposita sint, qiiae sententia etiam ab auctoribus p. 17 — 18. C75 — 77.) p. I. 29. (79.) p. II. ejusdem scriptionis profertur. Sed et ipse non- nuUas plantas, quas Sc kleiden et Vogel, impriinis Anayyrin foetidam , Genistam cmidicantem, Cassiam reniformem, Tetra- (jonolobum purpureum^ observavi et, ut paulo ante conunemo- ravi, maxima cum ccrtitudine persuasum mihi est, etiam in liis plantis extimura maturi seminis cellularum Stratum eadem stricsa Stratorum crassiorum natura esse, quam in Piso satiro copiosius descripsi; quapropter, ut opinor, hacc cellularum natura S chlei deniiim et Vogelium eam ob causam latuit, quod testam in scgraentis per semen transversum , non vero in semi- nis superficie parallele ductis observarunt , siquidem omnes icones ab ipsis datae talia tantum praebeut. In ejusmodi vero segmeutia quodam cellularum babitu, ut supra cap. VI. dictum est, sane fieri potest, ut forma horum stratorum crassiorum ob- servatorem fugiat.* 165 C A p. X. In pracccdeniibus delineatioiics (aliiim objeclorura dedi, ijuae anlca Acido nitn'co tractata eraut. Alqiie ca (racfalio,, qua oquideai objecta obserraiida ^cido nitrico iraliui_, pau- lum a commnui differt. Qiiiini vero eain, qua equidem usus suni , huic disquisitloni adapliorom commodioremqiie habeam, nunc paucis eam describara. Jam factum segmenlum Acido nitrico tractare nolen«, (olura seraen, vel testam de seminc detractain pluies dies (octo ad quatuordccira vel diulius) in Acido nitrico frigido iraposui. Quodsi tnuc testa vitro ob- jeetis gerendis inservienti imponitur, disjungendis cellulisjam pres^io mechanice facta sufficit, siranlque qnaelibet sppcies optime et facillirae oblineri possunt. Duplex inde commodum prodit: ut singnlas unaqne integras cellulas observare possis. Quam cum his pracparatis congruentia semper segmenta, du- cta per semiaa, quae Acido nitrico irabuta non crant, fece- rira , objici mihi non polest, me forraas vi fortasse Acidi nitrici effectas descripsisse. Neque condeusatio Acidi ni- trici neque diuturnitas tradationis accurate definita sint, nc- cesse est. Receutiora seroina et lestae veteriorura ^cido ni- trico diutius adhibito pellucidani, vitro similera naturam in- duunt, qoae_, nt ante Observationen! exspectetur, idoneura est. In hac testae Acido nitrico facta tractatione accurate viden- dnra est, ut antca cellularum cognoscantur eliam illae series, qnae in testa snb illa exlima, de qua agitur, snbsunt, ne, qunm postera separatione cellulae e natnrali positione eji- ciantur, in fraudem incidatnr. Qua in re quam altera cellu- larum series in errorem inducere possit, hanc antea paucis describam. Fig. 12. tab. V. hanc alteram seriem, quaiis in semine maturo reperitar, delineat; ea a cellulis formatur» quae etiam parietes crassatos habent et permagna spalia 166 intercellularia iuter se reliDqiiuut. Haec spatia intercellula- ria seriiis orfa sunt. In recenti semine collulae horum stra- orum arctc sibi invicera accumbiint (fig. 3. a — h, tab. IV,); Tibi vero cotyledonnm et evolutio procedit et araljidis aiigetnr, quiim in toto illo stralo novarum cellularnra formatio non fiat, ipsac celliilac vero non parlier crescant, atque enibryo angctur, necesse est, ut se separent, quo fit, ut primnm ini- nora (fig. 14. tab.V. e semine nonduni plane niatnro), deinde raajora Interstitia (fig. 12. tab. V.) infer sc relinqnant. Ple- rumqne tunc formara fig, 13 a. tab. Y. depictain assnraunt, quare segmentnm transversale inferiiis earnra majus evadit^ qnara snperins, e snperiore igitnr parte visae formas fig. 13 h, et c. tab. V, delineatas ostendunt. Slrata crassiora cariim ctiam striosa sunt natura (fig. 16. tab. V.). In specie (rans- versali haec striosa stratornra crassiornra natnra sinuosa lineae m. n. 0. forma significatnr, C A P. XI. Qnateuus sententiae a mc cap. VJI. prolalae laliorem nsnm habeant^ e sequentibns elnccbit. — Quanlnm mihi in- notuit, in praecedentibiis descripta slratornm crassioriim for- ma, qua tanqnam Striae recta linea decnrrentos nnscuntiir, nondnin obscrvata est*). Utrnm bac formao etiam aliis *) Molil quidem CRotan. Zeltg. 1844.3 stratoriim crassiorum for- mas et descripsit et delincavit , striasque appellavlt, quae tarnen quum loco, «bi reperiuiitur (in angulis tantnin ccllulae); tum forniationc a lorinis, quas ego descripsi, omnino differnnt. Illac enim concentrice sibi invicem superimpositis, membranarum si- milibus, appositionibus formatae esse cognoscuntnr, qnod in striis supra descriptis nunquam reperitur. Ulae iiiagis ad strata cras- siora ccllulae , membranarum similia , pcrtinent, quum nostrae in striarum spiralium nuniero babendac essent, nisi ab bis dc- pursu recta linea posito discreparent. . 167 |)laulae locis exstent, au minus, certo dijudieari uou polesf. A((]ue haec suut, quae ad firmaudam eam senteutiam afferri forsan posseut, qua, lias formas alio loco non exslare, di- cerelur. Primum siugulares couditiones permulandae raateriae, quae iu epidermide seniijiis (cstae locura habere possiut, ue- cesse est, ut iu stratoruin secundariorum formationera viiu habeaut; quare, ubi hae conditioues, ut in aliis planlae par- libusj uou exstaut, etiani causae cjusmodi formaliouis dcsi- derari ridenlnr. Deinde iu Universum texta epidermoidalia singulari slratorum crassiorum formalione exccllunt, quare iila forma tadquam uova, texto epiderraoidali propria , quasi auomala forraatio contemplanda esset. — Contra ad proban- dam eam sententiam , qua baec forma etiam iu a]iis planlae parlibus exstare habeatur, praccipue contra posteriorem cau- sam modo prolatam id afferri possit, quod haec uova forma siroul iu stratis crassioribus secondae cellularum serici semi- nis testae a rae observata sit, irreguläres contra secundario- rum stralorum formatioues iu plantarum epidermide in exti- ma tantum cellularum serie plerumque reperiantur. Addito, quod hae Striae, ut demonstratum est, ad Stratum totum cel- lulae parietem aequaliter crassificaus concrescunt, idque che- micis mcdiis adbibitis iu membranas coucentriras dissolvi uou potest, eo libentius haue formam etiam iu aliis plantae partibus reperiri existimem, quum ea re simul significetur, qua ratione lale totam celiulac membranam crassificaus Stra- tum, quod in couceutrica strata non potest dissolvi, oriri possit. Ad huuc diem uulla talium slratorum crassiorum cvolutiouis descriptio innotuit; quod vero poneudum esset, ea informi, undecnnque facta appositioue cousolidatae maleriae oila esse, non bene cum iis experientiis couseutire videtur, quae hucusque de formatione solidae materiae organicac fa- clae sunt, qaare adductus sum, ut seutentia cap. VII. prolata altera gencraliter statuerim, fieri posse, ut haec strata cou- 168 cretione laterali e stratis recta linea dccnrrentihns oriantur, etiamsi talem coucretionera hoc uno tanturn loco probaveriro. Expressis tarnen verbis addo , me haue formationis rafionem in iis tantum stratis stataere, qnae in niembranas conccntri- cas non possiut dissolvi. Qiiodsi praeter spirales forinationes in planta tales recta linea deciirrentes formae crebriiis occnrreiit, opinio a qiiibus- dam accepta relinqneuda erit^ spiralera molecularura ordinera vel ejusraodi motus, quem plantae materia subcat, directionem ad plantae ccllulam definiendam pertinere. Spiralis linea pari modo alque recta una earura formarnin haberelnr, quas- cnnque fluida malerla organica, quura in solid um aggrogatio- nis statum mutatiir, assnraere potest. Ad seutentiam cap. VII. sub III. propositara transiens^ primum id observatum velira, infcrius, ut in cap. YII. de- monstratum est , totura cellulae parietcm crassificans Stratum harum cellulannn eodem modo nasci, quo Striae in snperiore cellulae parte separate existentes. Quod hoc Stratum non per totam cellulae longitudiuem indivise in parietis piano se apposuit, sed inferior tantum cellulae parietis pars in tote piano crassata est, nullius est momcnti, vel ita hoc loco ex evolutionis progrossn observando ipso demonstrari potest» Stratum secundarlura, primitivae cellulae mcmbranae planum ncque ad exiguam cellulae luminis diamctrum crassificans (fig. 8. tab, V.) inde a primo ortn mteriori primaril, non crassati cellulae parietis lateri accumberc. Quod etiamsi jam dudnm a Mohlio aüa ratione inventum esset, a^ hanc ex evolutionis historia desnmtam coufirroationem sententiae, quam Mo hl de incremcnio membranae cellulae protnlit, lectoris aniraura co magis advertendum putavi, quum his novissimis temporibns alia de hac re opiuio auctoritatem sibi vclit con- 169 ciliare. Quam opinionem, maxime in Harlingii#j et Mal der) i novissimis laboribos pronuutiatam sufüiieuti fide noü esse pancis ostendara: In sogmentis transversalibiis subseqnentium ramuli inter- nodiornra Harting in radii hiijus segmenti trausversalis di- rectione positam extensionem singnlorum iuternodinra corapo- ncntiura stralornra mediillae, ligni , fibrae etc. raensus, mn- taam horoni stratorurn extensionis proportionem definit. Taiibns decem snbsequeutium iuternodioriira mcnsiouibns rpcputis rarauli Phytolaccce decandrae, in qua planta cel- liilae parietos, in ligiiosis vasonira et fibrae stratis sero de- inum crassari dicantur, Harting, hanc ob causam eam huic disquisitioni aptissimam habens , probare vult: I. ante lignificationera caulis strata, serins et non iignosa aequali ratioue relativa extendi, i. e. omnia strata pro primitiva in radii directione posila e:ctensione ad to- lins internodii in crassitudine inerementum aequali ra- tioue contribuere. Comparatis mensionibns diametri, qnae est radii singula- rnra ligni celhilarum, et extensionis, quae totius ligni strati in diverf-ae aetatis internodiis est, ostendit: II. primo caulis increraenti tempore, quo oranes hac men- sioues factae erant, novas cellulas in radii directione non forraari. Denique etiara comparatis mensionibns singnlorum strato- rnra in sex subseqnentibus internodiis recentis ramnli u4.ri- *) Mikronietrische Untersucliungen über die Etitwickelung der Elemeiitartlieile des jährlichen Stammes der Dicotyleii. Linnaea Vol. XIX. — Bot. Ztg. 1844. No. 20. — Holländische Beiträge zu den anatomischen und phj'siologischen Wissenschaften. Vol. I. fasc. II. — Jam antea in Mulderii chcmia pbjsiologica. — 170 stolochiae Siphonis, quorntn tria veleriora jam lignosa oiam,* nondam rero tria reccntiora, osiendit: III. relativam extensionem in radii direclione positam, poit Jiguificationern non jam purem esse, sed fibrae et vasorum fasciciilalorain slrata, quum cellulanim parietes eorom crasseniur, exlensioue magis quam pro proporiioiie angeri, dum reliqua strata (raednila, parenchyma etc.j, quornm cellalarurn paricles hob crasscntur, exlensioue relative diroinaantur. Eas tres a sc repertas theses conjnngens, hoc modo coii- cladit: qnnrn ante lignificatiouem omnia strata aequaliter in radii direclione se extendantj post lignificationem tarnen strata lignosa in radii direclione latins reliquis extendantur^ neque tarnen in iis hac direclione novae ceiiulae forraentHr, neccsse esse, 11t haec lalior in hac direclione reperla extensio exte- riore stralorom secnndariornm ad parielcs singnlarum cellu- • Jarum appositione elTfcla sil. Quae conclnsio dcniqne ca ra- tiocinatione adjiivari dicitiir, qnod ea pars, quam computa- tae parietum singularnm in radii direclione posilae crassifi- cationes vi extensione rolalive majore cnncti straii liguosi haborp possint, ad explicandnm relative raajiis hiijns strati incremenliira snfficit. Quodsi magnam singiilorum numero- rom*), qiii primae thesi demonstrandae inserviunt, differcn- tiaiD^ quam Harting ipse liand modiocrem habet, non re- spiceres; si non curares, v. c. e nnmeris vasorum slraii ex- tensionem dantibus, qnod ad singnia inlernodia atiinet, non posse alitor concindi, alquo relativam hnjns strati extensio- nem aucta internodii aetate decrescero , qnod terliae Har t i n- gii thesis (p. 32.) plane confrariiira cssel ; bis igitnr non *) In exemplari, quocl Halis Saxonum separate prodiit, c XIX. Linnaeae voliiniine p. 82. . 171 onratis, si inagnus, qui videtiir, uiinuMoiiiin luedioriiiii^ ah Hartingio dntonim^ oousonsns sniTicore tibi vidoroliir indo- <|iie concludcros, oniitia intornodioriim Phj/tolaccac decan- drac strata anic ligiiilicationeni crassitiidiiic aequalilor au- gori : iiiinqnam tainoii concodi polest, nt proportioiips in liac planta ropciiao, qnomadmodiiin Uartiiijj; iacit, pioliiuis ad omiios alias plantas applicentiir, utqiio, si v. o. in Avistolo- chia Siphonc roportnin sll, po$l ligniiloalionom strata lignosa relative exlensione aii^ieri, sinini jiidieinm fornietiir_, in liae etiaiu plania nt in Phj/tolacca dccandra ante liu,niluatio- neni omnia strata relative aeqnaliter oreseere. IMinimiini, opinor, in eadoni planta, in »|iia />o>7 ligniricationeni major stratoruiu lignosornni extcnsio observabatnr , omnino necesse est, nt ante lignificationem aeqi/alis omninm stratornm ox- lensio probetnr. Qnnm Ilarting in qiiatnor talmlis , qiiao in iine disserlationis in Linnaea additac snnt et in separat« hnjiis scriptionis exeniplari niensiones sc in diversis (|uatnor plantarnni internodiis institnias singiilatitn ailiilisset, apta Inie pertinentinm meusionnm oonipositionc nonnulla ad quae- slionem sojvendam cara adhiberi potnernnt , ntnini ante lis:ni- licationem acqitalis omniiini stratornm extensio loonni Iiaberel in tah'bus plantis, in qnibns post lignilioalionem viajov stra- tornm lignosornni extensio observabatnr. IIa v. c. ejus in scriptionis labnla III. prolatis mensionil)ns , in yin'stoiochni Stphone institnlis, probatnr, in Septem ab eo olisorvalis in- ternodiis extensionem lignosornni straloruin in qnatnor voln- stissiinis, qnornni lignilloatio jam ineeperat, relative niajoreui fuisse qnr.ni extensionem eornndem stratornm in tribns recen- tissiniis internodiis adlinc longitndine oreseeiitibns , in quibus igilnr iiulla , vel parva lignillcatio faela erat. Atqnc liornm ipsornm Irinin recentissimornm internodiornni niensiones eom- posni, nt ocrlior lierem , an in liis tribus reeenlissimis non- duin lignosis internodiis cxtcusio omninm straloruin aequalis 172 esset. Qiiodsi diametrus singnli iuteniodii in railie partes distribuilnr, ex datisque racnsionibus coropntalnr, qiiot talium partium ad singuliiin diversorum intcrnodiorum Stratum per- tineant, liaec tabula evadit: Aristolochia Sipho. Mille partium, in qnas internodium cogilatioue distri- builur , perlinent ad in inter- uodio medullam cellularnm Stratum inter vasorum et fibrae Stratum paren- cbj^ma corticis vasorum Stratum fibrae Stratum 12 11 10 493 462 462 93 94 76 56 58 47 49 Internodium 12 est recenlisimura. Mensorura internodiorum iionnisi 12, 11 et 10 adhuc longitudine crescunt. Ex his cognoscitnr, in internodiis 12, 11, 10, in quibus lignificalio nondura incepit, medullam et corticis parenchyraa semper diminui, vasorum et fibrae slrata augeri^ ita ut liic jara ante lignificationem inaequalis liguosornra et non ligno- sorum stratorum extensio locum liabeat. Qiiod hoc loco raa- xirae corticis pareneliyraate et vasorum libraeqne stratis com- parandis manifestum est, neque tarnen minus, eliamsi herum stratorum in internodio 12 existenlium mensiones desint, ap- paret, vasorum et fibrae strata, ex internodio 12 in interno- dium 11 transeuntia, necessc esse, ut relative cxtensione cre- verint, nam ita solum magna relativa mednllae diminutio cxplicari polest. Etiam clarius inaequalis singulorura strato- rum ante lignificationem extensio Tilla parvifolia proba- tur. Nam in oclo obscrvatorum intoruodiornm numero duo aetate maxime progressa pcrfectam jam longitudinis exten- sionem possidcnt, sex rccentissima vero varios incrementi 173 longitiidiiialis gradus occupaut, quare in iis strata liguosa nondum liguificatiouis statnin ingressa esse putari possunt. Jara igitnr quaestio oritiir, qiiamuara proportionem haec sex internodia, qiiae nondum crassata sunt, relatlva singu- loruin stratorura oxtensione iuter se habeant. — Tabula se- qucns raensiones huc pertineutes praebet. Tilia parvifolia, Mille partium, in quas internodil diaraetrus cogitatione distribuitur , pertinent ad: in iiiter- nodio inedullam corticem vasorutn et fibrae Stratum 7 455 70 96 6 422 87 108 5 413 76 113 4 540 61 104- 3 591 78 109 In internodio 8 dlametri magnitudo non inüicatui-. Quae igitur proportio singiilorum stratorum ad totum internodium sitj ibi definiri non potest. Ex bis nuraeris coHigitur, medullam in tribus interno- diis recentissimis minui, in tribus scquentibus vero augeri, contra vasorura et fibrae Stratum in tribus recentissimis augeri et ia tertio summara extensionera assequi. Cortex modo au- getur, modo minuilur. Qua irregulari singulorum stratorum auctione et dimiuutione sine ullo dubio prohibemur, quominus inde generalera de singulorum stratorum increraento legem deducamus; nulla vera ratioue ex his coucludi potest, orania strata ante lignificationem aequaliter exteudi. Quodsi ex bis numeris talia media deducamus, ut mediam fere cxtcnsioneni stratorura in internodiis 7 et 6 cum media extensionc Strato- 174 iura iu intefüodiis 4 et 3 coraparemus, sequens tabula j nn diara exteusionera hanc praeljens, in internodio 7 et 6 4 et 3 medulla 439 566 cortex 79 70 vasorum et fibrae Stratum 102 107 osteiidit, hos medios numeros etiam lunlto minus illam legeai efficere, qiium hie, dum cortex diminuitiir, medulla uou rae- diocriter extcnsionem vasorum et fibrae slratonun siiperet. Atque eadem couelusio fitj si omlssum interuodium 5 ad obtineiidos numeros medios alterintri iiiteniodiorum pari ad- juiigitur, quod sequentibus tabulis probatur. Extensio media in internodio 7, 6, 5 i 4, 3 medulla 430 566 cortex 78 70 vasorum et fibrae Stratum 106 107 Extensio media in internodio 7, 6 5,4,3 medulla 439 515 cortex 79 72 vasorum et fibrae Stratum 102 109 Ilis uumeris composilis iectori persuasiiin forc pnto, legem ab Hartingio de Stratum aequali ante lignilicalionem ejc- . 175 tßnsione eonslilntam causis iion ab omni parte veiis inniti. Tnuc vcro etiam illa Hartingio (p. 33,) de hac lege de- diicla coiicliisio vera esse non polest, qiium major singula- riira celliilariira iu stratis lignosis extensio siraplex relative majoris honiia slratorura adauctioiiis cau^a sit. Sed facere non possiim, quin dicam, etiam si aequalis oraniura strato- rum ante lignificalioncra exteusionis lex vera esset , tarnen Hartingii conclusionera andacem mihi videri, qaiira acce- dentibus in lignificatione uovis rebus veteres conditiones per- manere non possit contendi; parum enira constat, utrura ligniticationis processus stimulautem an irapedienlera vim in totam celliilarnm exteusionem exerceat. Qiiodsi posterius a priori verisirailitis videtur, nota tarnen magna cellularnm post lignificationera extensio docet, cellularnm parietis erassiiica- tioncm magnamque ccllularum extensiouem optimc posse si- mul ücri. Altera causa, qua Harting exteriorem secundariorum stratorura appositionem snpponendam putat, eo nititur, quod forma carabii cellularura, quum in ligni ccllulas transeunt, ut mensionibus probat, tali modo mntentur, ut earnm diame- trus radialis multo magis angeatur, quam peripherica. Pu- tat cnim^ si sua opinione cambii celhilaej quum in ligni ccllulas transeunt, in exteriore cellularnm piano crasseulur, hac rc circuluni, quem in caulis segmento trausversali for- ment, relative nirais raaguum esse evasurnm, eoque fore, ut ab extimis ligni cellulis, quas nullo medio interveniente cin- gnnt, se separent, vel cellulis ipsis forma ita mutauda sit, ut earnm diametrus in dircctione radii, qui est canlis segmenti, major fiat. In qiiibus quum re vera talis forinae mutaiio ani- niadverlaiur , rctrorsum concludit, opoiterc, ea illa a se sup- posita exteriore stratorum seeundariorum appositione efücia- lur. Facile vero perspicitur, cambii cellulas laleu) formae mntalionem debere subire, si , quod omncs, spero, coiicedent, 176 quura e cambii statu egrediimtur, exteusionem relative majo- rem Danciscautiir, quam jam formatae ligni cellulae, quas proxime ciiiguut. Novam suppositionis suae causam Harting veram re- ccntis cellulae membranae perforatiouem esse vult. Neque polest uegari, in hac re forte illins suppositionis argumeu- tura inesse videri , quura merabrana pori canales serius oppe- riens, quae re vera adest, optimo supponendo strato in ex- teriore cellularum parte forraato explicaretur. Nura vero re- cens cellulae raembraua perforata sit, hucusque incertum esi, saltem liaec supposita perforatio fnndauieulum novaruin con- clusionum esse non debet. Non is sura, qui difficilllmam quaestionem raicroscopicara dijudicare velim, ubi vero iu re- centi cellula tales porös animadverlij maxirae persplcua, quotiescunque iustrumentis a Schiekio, eximio artifice, pa- ratis, observationes institui , vlolacea tinctio, de qua Mo hl nupcr *) scripsit, mihi seraper raerabrauam hos porös oppe- rientem probare videbatur. Quam tiuctiouem non noto illo nostrorum microscopioruiu vitio effectam esse, quod, ut cetera instrumenta optica absoluta achromasia esse non possinf, prol>alur sola coraparatioue coloris, quo hi pori apparent, cum colore plani , in quo objecta cernuntur, iustiluta, quod re vera in bonis iustrumentis, saltera in iis, quae ex offi- «ina Schiekii prodierunt, tarn puro colore albo apparet, «t ne Icve quidem tinctionis, observatorem turbantis vesti- gium cernatur, quare, ea re fraudem lieri posse, persuadere mihi nequeo. Denique Harting et Mulder etiam cheraicam uaturara, quam crassioruni cellularum parietes, quum Acldo sulphurieo et Jodo tractautur, assuraunt, ipsorum suppositionis argu- *) Botan. Ztg. 1846. p. 340—341. 177 meutum esse indicaveriint. Quum receus cellulae paries non- dum crassaltis, iibi Acido sulphurico et Jodo tractatur, cae- ruleum accipiat colorem^ e „cellulosa" igitur consistat, cras- sato Tero ccllularum pariete hio color, adhibilis iisdem mc- diis, nisi iu intimo cellulae parietis strato uon oriatur, eorum sententia hoc ipsum iulerius Stratum priraitiva cellulae mem- braua esse dicitur, cujus in parle exteriore alia materia, qiiae Acido sulphurico et Jodo coerulea uou evadit, neque igitiir cellulosa est, apposita sit. Contra eara sententiam Mohl*) jani antea comnieraoraverat; crassioris cellulae parietis exti- ma strata nihiloininus esse posse cellulosam, quae tanlum propter substantiam, quae serius iu eara penetraverit , jam non Acido sulphurico et Jodo coeruleo colore induatur; idem- que conjecit, fore ut haec ctiam tinctio locam babcat, si ma- teria illa cellulosara ingressa aptis reagentibus extrahatur. Atque his novissirais teraporibus Mo hl**) seriem observa- tionum cum doctis communicavit, quae conjecluram priorem suam plane eoufirraant. Omnes cellulas vel Kali vel Acido Nitrico apte tractatas caeruleam exlerioris etraii tinctionem Jodi ope praebere docet. Quare etiara argumentum illud, quod a cheraica cellulae parietis natura contra Mohlii de- rivabatur sententiam ^ interiorem esse stratornm secundario- rum positiouem, refellitur. üuara mihi liceat observationem ad eam rem probandam addere. Crassantes cellularum Striae iu semiois testa Pisisativi, quas secundariae orlginis esse negari non potest, Jodo et Acido sulphurico tractatae, coe- ruleo pulcherrime colore induuntur. Etiam in iis igitur vide- mns, interiora cellularum strata, quae coeruleum accipiunt colorem,, secundariae esse originis. *) Bot. Ztg. 1846. p. 372 sqq. **) Bot, Ztg. 1847. No. 29 — 31. 21r Bd. 2s Heft. 12 178 . . Qiium igitur hiicasqiie nulla res innotiicrit, qna exte- rlorera stratoram secnndarioram appositionem ponere coga- mnr, perraulta vero summa ostendant certitiidino , appositio- nes in iiiteriore parte re vera fieri, in cellulisqne a mo de- scriptis evolntionis historia ipsa talium s(ratornra in interiore parte formatio probetur, analogiae recte obseqiientes interio- ris appositionis processura unicum et in planta generalem habere deberans. Explicatio tabularuni. Annotatio. Oranes figiirae, in quibus aliud notatum non est, scries cellnlarum extirai strati in serainis testa Pisi sa- tivi depiugnnt. Accnratissime a me, 380ies auctae delinea- tac snnt. T a b u l a IV. Hnjus (abulae icones 1 — 8 cellulas recenlinm serainnm nondnm crassatas repraesentaut, 9 — 18 eos cellnlarum Sta- tus praebent, qni primos striarum crassantium evolutionis gradus ostendunt, Fig. 1. Segmentnm seminis snperficiei parallelnm. Fig. 2 — 4'. Segmenta in serainis superficiem ad perpendi- culum ducta. Fig. 5. Segraentura serainis snperficiei parailelum. Fig. 6. 7 a. et 8. Species transversalis; lig. 7 b, c. d. e. species longitndinalis cellnlarum Acido Nitrico tractatarnro, stratis et singulis cellnlis premendo separatis. Fig. 9 — 11. Segraenta serainis snperficiei parallela, diverse progressos crassificationis Status repraesentantia. . 179 Fig. 12 — 14. Species transversalis superior cellolaram in iisdem evolutionis gradibus, Acido nitrico adhibito stratis- que preraendo separatis. Fig. 15. Species transversalis snperior, qua simni superior interioris lateris cellulae parietis pars observari potest. Fig. 16. Species lougitudinales ejasdem evolutionis gradns cellularum Acido Nitrico et premendo separatarum. Fig. 17. Seginentum in seminis snperficiem ad perpendicu- lum ductum, qnod superiorem (antum harnm cellularum partem ostendit. Fig. 18. Segmentuin seminis superficiei parallelum ita in- versam, ut harum cellularum planum transversale inferius ceruatnr. T a b u 1 a V. Icones progressioris evolutionis celiulas crassiores re- praesentaut, nee non celiulas secuudae seminis testae seriei, Fig. 1 et 2. Gradus intor forraas in tabula superiore depictas et liuJHS tabulae seqnentes raedii cellularum speciem trans- versalem superiorem, segraentis seminis superficiei paral- lelis effectam, praebent, Fig. 3. Latus interius segmenti, quod tarn tenue erat, ut has celiulas proxime superiorem partem perscinderet. Fig. 4 et 5. Cellularum in seraine raatnro species transver- salis superior, Fi^. 5. Jodo et Acido snlphurico adhibitis. Fig. 6. Species lougitudinales cellularum Acidi nitrici vi et premendo separatarum e semine plane maturo. Fig. 7. Segmentum in maturi seminis supcrficiem ad per- pendiculum ductura. Fig. 8. Cellularum in seraine maturo species transversalis inferior. 12* 180 Fig. 9. Species longilndiualis ; et fig. 10. Specics transver- salis superior cellalaruin in rogione chalazae. Fig. 11. Striarum forma regularis schematice depicta. Fig. 12. Specie9 longitudinalis secundae seriei celiulariim cohaerentium in seminis tesla Pisisativiy ex seraine nia- luro desnmta. Fig. 13 A.c. Eaedeiu cellulae Acidi nitrlci vi et preiuendo se- päratae e piano superiore visae, a. singulae hiijus cellu- lae species longitudinalis. Fig. 14. Eaedeni cellulae ex recentioribns seminibus de- sumtae. Fig. 15. 16. Eaedeni cellulae in specie longitiidinali e f^icia Faba prorenientes, Fig. 17. Una Acidi nitrici vi et premendo separata cellnla extirai seminis testae strati e Vicia Faba, P L A N T A E K E G E L I A N A E S li R I N A M E N S E S. MUSCI FRONDOSI. AUCTORE CAROLO MUELLER, Pottiaceae. 1. Barbula agraria Sw. Hdw. No. 502. Hb. Kegel. Bei Paramaribo an einer alten, ans Ziegelsteinen er- bauten Brücke. Dieselbe ist von Bäumen beschattet, daher die Steine fast beständig feucht sind. Bildet in den Fugen zwischen den Steinen kleine Rasen. Juli 1844: Kegel. Fissidenteae. 2. Fissidens Kegelianus C. Müll. n. sp. Hb. Kegel. No. 1226. An feuchten, schattigen Stellen bei Paramaribo, Juni und Juli 1844: Kegel. 3. Fissidens interinedias n. sp. Monoicus ; humilli- mus, gregarius, slraplicissimus; folia caulina anguslc lan- ceolata patentia falcata; lamina folii vera flexuosa flavo- marginata, integra; lamina dorsalis ccllulis prominulis denti- 182. . culata immarginata; lamina apicalis folio brevior cellalis prominulis denticulata iramarginata; uervus flavus excurrens; theca ovalis erecta, aperla urceolata, operciilo subulato. Bei Paramaribo. Kommt an feuchten, schattigen Stel- len vor, und bildet kleine, wenn auch nicht sehr dichte Ra- sen. Juli 1844: Kegel Hb. No. 501. Flos .masculus in feminei vicinia gemmacens. Äntheridia parva pauca paraphysibus carentia; folia perigonialia parva pellucida lato-ovata convoluta, apice subulata integerriraa v, crenata. Inter F, semimarginatum mihi et J^. suhmarginatum Bruch. A primo differt: inflorescentia monoica, foliis llavo- margiualis grandius areolatis vix papillosis. A secuudo di- stinguitur: foliis angustis apice caulis falcatis et inflorescen- tia androgijna (i. e. flore masculo in vicinia feminei), S y r r li 0 p 0 d 0 nt c a e. 4. Calyiiiperes crosuiu n. sp. Dioicnm; caulis bre- viusculus ereclus, apice ramosus basi simpIex tenuis; folia convoluta lata^ basi consfricta ^ undulata obtuso-acumi- nata scabro-papillosa, toto ambif.it eroso-denticulata^ nervo crasso scabro ante apicem cvanido, marginibus ala- rum Costa instructis , e basi nsqzie ad medium hjalino - areolata; theca brevi pediccllala , cilypfra longa torta pli- cata, plicis serrulato-soabris. An Baumstämmen bei Paramaribo. Unter No. 539. des Hb. Kegclian. zwischen Cladonien steril. Mit Früchten erhallen vom Herrn Professor Miquel unter Hypnum ini- crothcca n. sp. Calymperi Palisoti proximnm, sed foliis denticulatis acuminatis scabrinerviis, calyptraque conspicue scabra ab codem cetcrisque speciebus valde recedit. Archogouia para^ phjsibns carcutia. 183 5. Calyiuperes Palisoti Schw. verum ! An den Stämmen der Mangifera indical (Hb. Kegel No. 123.), wo es oft ganze Flächen überzieht. Obgleich es ziemlich gemein ist, so sah der Eotdccker doch niemals Früchte daran. Januar 1845: Hb. Kegel. No. 744. 6. Calymperes disciforine n. sp. Pulvinnlo-cespito- sum, huiniie; caulis crassns subsiiiiplcx*; folia caulina info- riora majuscula cyrabiformi-cava cnrvata nervo exciirrente acute -cuspidata integra^ apice summo subcrenulata ^ mar- gine involuta, basi 1/4 laxe areoltta; folia suporiora apice caulis gosita discnm forinantia ovato-latissima planius- ciiJa cuspidata y nervo e basi crassissi?na decrescente me- dio filis artictilatis fasciculatis numerosis couglomeratisi theca brevisetacea ovalis, opcrciilo conico- obiiqno, calyptra striata persistente glabra. Bei Paratndribo. Der Entdecker sah nur ein einziges Raschen auf einem sehr dünnen Zweige an sehr feuchten und dunklen Stellen neben Slauhopea ehurneal und Taeni- tis furcata. Aug. 1844. Hb. Kegel. No. 505. Species distiuctissima : foiiis caulinis summis medio älis couglomeratis instructis in disco positis. Caulis e disco ex novo prolifero-crescens, 7. Calyiiiperes androgynum Mont. Nur bruchstückweise in dem Hb. Kegel iauo. Häufig aus dem Hb. Mi quel ia n 0 aus Stirinum erhalten. Diese Art, welche dem Syrrhopodon incompletus Schw, zunächst steht, gehört ganz bestimmt nicht zu Calyvipercs denn sie besitzt keine, an der Basis gedrehte^ Mütze, viel- mehr ist sie ganz wie bei SyrrJiopodon geformt. lu der Jugend indess bedeckt sie die Kapsel natürlich ganz, wie bei Calymperes , wird aber später halbseitig und abfallend. — Syrrh. incompletus ist übrigens dieselbe Art, welche Bridel 184 unter doppeltem Namen iu seiner Bryologia universa auf- führte, wniet 1 CAeistostoma iticotnplelum Brid, Tom. \. p. 158. und unter OrtJiotheca circinata Tom. I. p. 779., welches das Dicranum circinatum Brid. Tom, I. p. 446. ist. An diese beiden Arten schliesst sich nnn drittens die OrtJiotheca Berteroana Brid. Tora. I. p. 778, = Dicranum Berleroanttm Brid. Tora. I. p. 445. Als vierte Art reiht sich hier OrthotJieca lycopodioides Brid. = Dicranum Ij/copodioides Hdw. an. Diese, der Riese der OrthotJiecen, giebt den Typus für die ganze Gat- tung Orthothcca an. Dieselbe zeichnet sicli von Syrrhopo- don durch sehr lange und fiaclie Blätter aus, ohne nur im Geringsten wesentlichere Unterscheidungsmerkmale als den Habitus zu besitzen. Unter den bisher bekannten Syrriiopodonten besitzen solche flache Blätter und ivenigzeilige Stengel noch Syr- rhopodon tristichns Nees, welcher sich also als fünfte Art an die vorigen Orthothecen anschlicsst. Calymperes lonchophyllum Schwägr. besitzt nnn eben- falls den ganzen Bau der Orthothecen^ weicht aber durch die bleibende und an der Basis gewundene, ächte Caljmperes- Mütze ebenso sehr von den Orthothecen ab, wie es durch seine Blätter von den ächten Calymperes - A-vtcn abweicht. Ich bemerke diese Verhältnisse nur als vorläutig, da Ca- lymperes androgtjniim Mont. mich dazu auffordert, um ihm seine rechte^Stelhing anzuweisen, die er nicht bei Calympe- res besitzt. Leucobryaccae, 8. liCucobryuia Martiannin Hmp. Au einem allen, halbfaulen Stamme in Wäldern zwischen dem Surinam -^Iromc und seinem Nebenflüsse Para, ziem- lich grosse, dichte Rasen bildend. Hr. Kegel glaubt die- 185 selbe Species später noch einmal in Wäldern bei Joden- Sa- vanna gesehen zu haben, woselbst ein ganzer Baumstamm dicht damit bewachsen war. Dazwischen wuchs die kleine, niedliche Gymnograinme pumila. Septbr. 1844. Hb. Kege- lia n. No. 743. Hier steril. Mit Früchten, von We igelt gesammelt. Sonst in Surinam wohl nicht selten ^ da man diese Art steril wohl öfter in Surinamschen Sammlangen erhält. 9. Octoblepliaruui albidmn Hedw. und 10. Octobl. cyliudrlcuni Bruch et Seh. Bei Paramaribo geraein, sowohl an freistehenden Bäu- men, als im Walde, wo sie oft sehr grosse Rasen bilden. Juni 1844. Hb. Kegel. No. 504. Die letzte Art scheint demnach ganz unter der ersten vermischt zu wachsen, da mir Hr. Kegel dieselbe in einem und demselben Convolutc, mit demselben Standorte bezeich- net, übergab. Sie zeichnet sich von O. albiduin sehr gut durch theca cylindrica (hier ziemlich lang nnd dick) und durch die lauge Seta aus. Ob aber diese beiden Merkmale hinreichen, sie als Art zu trennen, wie auch Harape thut, will ich dahin gestellt sein lassen. Ich finde auch im Baue der Zähne — sonst so leicht variabel, wenn sich ein Organ einer Art wesentlich ändert — auch nicht den mindesten Un- terschied. Wie gesagt, sind beide sehr leicht zu erkennen, ich kann aber in solchen reinen Grösscuverhältnissen nichts Specifisches erblicken. Bri/ac ea e. 11. Bryum Crügeri Hmp. in litt. An einer sehr sonnigen Stelle zwischen Paramaribo und der Pflanzung Quarta. Es noch anderswo gesehen zu ha- ben, erinnert sich Hr. Kegel nicht. Es wächst hier in einer. 186 mit vielen Muschclschaion vermischten , Erde. Juli 1844. Hb. Kegel. No. 503. Jf^c isiaceac. 12. Campylopus fsurinaiuensis n. sp. Dioicug, creclus; caulis shnplcjc filiformis apice comosus; folia caiilina in- feriora perangusta lanceolato - cuspidata apice valde den- tatüy uervo lato cava, dense appressa; superiora latiora; pe- rigonialia e liasi latissima convoluta subito cuspidata apice denlata; floriljus raasculis geratniforraibus in apice caalis ag- gregatis. Bei Paramaribo im Gesträuche, an saudigen, aber ziem- lich feuchten Stelleu kleine Rascu bildend. Aug. 1844. Hb. Kegel. No. 516. Planta mascula. Flores raasculi 1 — 12. Caetera de- sunt. C. Richardi Br. Schvv. proximns, sed foliis non pili- feris sed cuspidatis dentatis distiuctus. Orthotrichaceae. 13. macroinitriuiu inucronifoliuin Schw. Bei Paramaribo au wenigen schattigen Orten. Es wächst an alten Stämmen mit rissiger Rinde, in deren Vertiefungen und Rissen es kleine Rasen bildet, die nur durch einzelne, über die Erhabenheiten hinweggehende Ausläufer verbunden sind. Hr. Kegel sah es nur ein Mal, wo es übrigens einen ziemlich grossen Rasen bildete. Seplbr. 1844. Hb. Kegel. No. 992. — Es kann in Surinam jedoch nicht so selten sein , da man es gewöhnlich unter den Surinamschen Moo- sen mit findet. So erhielt ich es häufiger von Miquel, und auch We igelt lieferte es in seinen Sendungen. 14. niacroiiiifr. pentastichuin n. sp. Dioicum, Ion- gissimc repens, ramis remotiusculis elongatis Jlaccidis, . _____ 187 simplicibus yel saepe iunovando-repentibus rainosis; foWa e.vl- mie pentasiiche disposita; folia caiilina aiigusla Jlearnoso- undulata acuminata apicem versus denticulata ; perichae- tialia longissima loriformia acuminata undulata denticu- lata'f omniuo nervo excurrente niargiuibusqiie interdiim revo- lulis; thcra hrevisetacca ovalis, calyptra pilosissima basi profunde laciniata, laciniis anguslissimis. Caetera desunt. lu sehr feuchten, dunkeln Wäldern bei Mariepaston sum Äarawiacca- Strome, auf dünnen Aesteu wachsend. Scheint sehr si'lten zu sein, da der Entdecker nur ein Rüschen da- von sah. Mai 1846 mit veralteten Früchten. Hb. Kegel. No. 1405. FoJia siccitate erecta crispabilia, madefacta erecta stri- cliuscula. Archegonia numerosa paraphysibus paucis mixta. Operculura et peristoma desiderantur. Ab Omnibus Macrojiiitriis notis foliis eximie penlasti- che dispositis distinctum et notis caeteris specics excellen- tissima. 15. Macromitr. Keg^elianuut n, sp. Dioicum. Dense cespitosura humile innovationibus repentibus', cauiis toraeutosus repens, rarais junioribus filiforraibus, senioribns crassiusculis brevibus; folia caulina ac perichaelialia oJ/o/ig"« apice rejie- jciusciila nervo excedenle mucronata latiuscula suhplana; theca oi'a//s laevis brevi-setacea ; ca\y\ttra thecetm super ans basi laciniis injle.vis glabra nitida; operculum conico- subulatum; peristomii siraplicis deutes raaximi dense appro- ximati. An einer ziemlich sonnigen Stelle bei Paramaribo. An Bäumen mit rissiger Riude sclieiut es sich besonders wohl zu befinden, da es iu den Vertiefungen der Kinde fortkriecht. Selten! Juli 1844: Hb. Kegel. No. 506. In synopsi Macroraitriorum in diario botanico „&o/a«i- sche Zeitung'^ diclo, edila post M. fuscescens i^xoxxmwm 188 : incindendnro. Ab oo diffcrt: calyplra basi laciniata^ laciuiis iuflexis, dentibus inaxirais dcuse approximatis et foliis non obtnso-cuspidatis sed obtuso-niücronatis. Neclvcriaceae. 16. Sfeckera uiidnlata Ilcdw. In Wäldern boi Paramaribo^ wo sie an feuchten, je- doch nicht sehr schattigen Stellen die stärkeren Wurzeln, sowie die unteren Theile der Stämme häufig überzieht. Seplbr. 1844. Hb. Ke gell an. sine No, 17. STeekera disticha Hedv\. In Wäldern bei Paramaribo^ ebensowohl an Bauin- stäraraen, wie an dünnen Zweigen der Sträucher wjfchsend. Juni 1844. Hb. Kegejian. iNo. 507. • Callicosteae. Callicosta uov. gen. Caulis priinarius ramis erectis (pendulis?) pinnatis, foliis cochleariformi-coucavls, a basi miuutissime areolatis, i. e cellulis prosenchymaticis iocrassa- lis angustissirais, nervis binis divergentibus callorora instar in dorso foliomm positis (et plernmque dorso foliorura e lamiua spinoso-excedeutibus); calyptra mitraeforinis et peri- sioraa NecJcerae. Generis hujus nafuralissirai congeneres hucusque in JVe- cJccrae genere nuinerati sunt. A JVecleris autem ex folio- rum struclura et toto habitu louge dislaut. Huc pertinent specics spqupntcs: 1. Callicosia co7nposita C. Müll. = Ncclcra compo- sita Hedw. 2. C. af Jinis C. Müll. = Neclera afßuis Hook. Hoo- leria ncglccta Hmp. 3. Chypnoides C.Müll. = NccTcera hypnoidcslieiMr, . . 189 18. (4.) C. bipinnata C. Müll. « Nechera hipinnata Hedw. In feuchten, dunkeln Wäldern bei Joden ^Savanna, Hr. Kegel fand nur ein Raschen an den stärkeren Zweigen eines Strauches neben AntropJiyum wachsend. Mai 1845 mit schon entdeckelten Früchten. Hb. KegeHan. No. 991. — Doch kann es in Surinam gerade nicht sehr selten sein, da ich es auch von anderen Sammlern erhielt, die nicht so ge- nau, wie Hr, Kegel, den Kryptogamen und insbesondere den Laubmoosen ihre Aufmerksamkeit geschenkt hatten. 5. C ßliformis C. Müll, sub noraine HooJceriae fili- formis Hook, in Hb. Sprengeliano e Guadeloupe insula. Caulis teuerrimus repente- pinnatus ramis longiusculis Uexuo- sis, fojia parva rotundato - ovalia mucronata^ nervis binis Jlavis basi connatis crassis dorso sinnoso-ejccedentibus', theca longisclacea obconica erecta^ operculo conico stibu- lato recto, seta praecipue apicem versus scabra. Ab omuibus rarais tenerrirais filiformibus flexuosis di-. stiuctissiraa. 19. (6.) C evaneiscens n. sp. Caulis tenuis; folia cau- lina oblonga angusta subrepanda ad insertionem basis fasciculis filorum cincta, nervis binis te?iuibus evanescenti- bus, i. c. dorso non spinoso excedentibus, basi connatis, diaphanis, perichaetialia longe acuminata, omnia vix den- ticulata; theca (junior) cylindracea curvata operculo conico subulato, seta tenuissivia glabra. Cetera desunt. Bei Paramaribo {Tourtonne und Quarta) auf faulen- den Baumstämmen. Hb. Kegel. No. 742. Ab omnibus foliorum forma et nervis non spinoso -ex- cedentibus diaphanis distinctissima. Uookeria Icptorrhyncha Hook. Schw. suppl. HI. W. I. tab. 274. ex iconibus Schwägrichenianis nA Callicostam pertinere videtur. 190 Oranes hae species tribnm nataralissimam constitnunt. Nullam tribnm aliam scio, quacain praecedens coujiingi pos- sit. Generi Hoohcriae sequenti folia strocturae similis sunt qiiideiDj sed tarnen areolatio pareucbyraatica est. Hooker iac eae, Hookeriae species foliis e cellulis tninutis irregulari- ter iJarenchymaticis papillosis , nervis binis divergentibns in (lorso folii — Callicostarum modo — cdlloso - ejccur- rentibus et plerumque spinoso excedentibus iustructis. Hoo- keria gen. C. Müll. Calvptra initraeformis, 20. Hoofeeria Weigeltiana n. sp. Monoica; caulis procnmbente -repens appressus complanatas, inaequaliter ra- raosns ; folia caulina ovalia apice madefacta ac sicca in- Jlexiuscula obdisiuscula brevi-acuminata minntiasenlo -areo- lata, margine denticulata^ nervis binis fere iisque ad api- cem inaequaliter excurrentibns callosis\ perichaetialia acu- miuato-oblusiiiscnla seu acumiuata basi laxe, apicem ver- sus rainute areolata, nervis dorso spinoso - excedentibus; omnia vix conspicue papillosa s. epapillosa; seiSi scabriuscu- la, theca ovalis brevis horizontalis laevis, operculo conico acuminata, calyptra basi profunde laciniata apice sca- briuscnla. Zuerst vom verstorbenen We igelt in Surinam gesam- melt. — An Baumstämmen bei Paramaribo (Tonrtoune), Hb. K. No. 510. an den Stämmen von Tumarindus indica und in feuchten Wäldern bei Paramaribo, Hb. Kegel. Von den letzten beiden Standorten ohne No. Hookeria scabriseta Schw. suppl. III. tab. 275. huc forsan pertinet. Hook, scabriseta Hook, foliis integcrrimis minuliiis areolalis, apice non inflexis, operculo conico -subu- lato et seta ciliato- papillosa ex specirainibus aiitheuticis differt. — Ab Hook, scabriuscula mihi seqnente proxiraa : 191 distingnitnr: foli'is laxias areolatis apice inflexiiisculis et ia- florcscentia raonoica. — Folia perigouialia lato-ovata acu- minata integerriraa oijsoletinervia laxe areolala hyalina. An- theridia numerosa paraphysibas niimerosis mixta. Deates in- tcrui perisloraii solitarii perforati snbflexi. HooJceri'a scahriuscula n. sp. Hermaphrodita', caulis lojige repeus procurabens pinnato-ramosus, rami inaeriuali- tcr elongati corapressi; folia caulina ovalia subcaviuscula ohtusa brevissime acumiuata, marginc celhilis prominults denti'culata, rainulissirae areolata papulosa Liaervla; nervi ultra 7nedium inaequaliter evauescentes ^«te crassi; peri- chaetialia longiuscnla obtusa s. acuminata ^ basi pellncida; seta media sQobriuscula^ theca ovalis horizontalis laevis, calyptra carapanulata basi profunde laciuiata apice scabrius- cula, operculo — ? Patria: Chile australis. Hook, scahriseta Hook, diiFerl : foliis siibintegcrrirais et seta ciliato- papulosa, HooJc, microcarpa Hsch. infloxescen- tia monoica, foliis magis acnrainatis setaqne subglaberriraa jam sat distal. Hook, pallescens foliis porichaetialibus ener- TÜs, seta glabra et nervis foliornm canlinoriim longioribus recedit. Ptery gophylleae. Hookeviae species foliis e cellulis prosenchymaticis la~ aris instructis, enerviis, Acosta n. gen. Cellnlae angustae longinsculae, ca- lyptra janior raitraeformis, tandera forsan dimidiata. 21. Acosta Swartzii C. Müll, = Hookeria Sivartzii Schw. Schon früher von Weigelt gesammelt. — An feuch- ten, ziemlich sonnigen Plätzen bei Paramaribo {Quarta). Jali 1844, Ebendaselbst und zu gleicher Zeit bei Paramd- 192 ribo ( Poelebantje ) gesainraelt. Hb, Kegel, sine No. Häufig. 22. A. cuspidata n. sp. Dioica; caulis prostrato-repeus radicans; folia canlina Tiomomalla oblonga latiuscula longe cuspidata subcava integerrima; perichaetialia e basi lata vaginaute subito longissime cuspidata-, thera ovalis urceo- lata horizontalis operciilo subuJato longisetacea^ calyptra dimidiata glabra. . An faulen Baumstämmen in den Wäldern bei Parama- ribo. Juni und Juli mit unreifen Früchten; Februar (1844) mit reifen Capseln. Sehr häufig. Hb. Kegel. No. 990. Andere Convolute ohne Nummern. Ex habitu LesJceae leucostegae Brid. proxima, scd fo- liis enerviis jam generice distal. Archegonia pauca brevia paraphysibus paucis mixta. Peristoma ieskeoideum, Dentes externi inter internes inflexi. Folia flavescentia vel virldescentia. Lepidopileae. Hooheriae species foliis e cellulis prosenchymaticis laxius elongatis, nervis binis divergcntlbus tenuibus in lainina folii evanescentibus iustructis, glaberrimis. 23. liepid. affine n. sp. Caulis rigidus decumbens sic- cus ac madef actus complanatus pinnatus, fere usque ad apicera crassitudine aequali; folia longa angusta oblonga apice rotundato - obtusa j brevissime acuminala denticu- lata subplana, nervis binis basi non connatis subparalle- lis , dense imbricata patontia stricta. An Baumstämmen bei Paramaribo. Juni 1844 steril. Hb. Kegel. No. 741. Lepidopilum subcnerve Brid. (= Neckera scabriseta Schw., HooTceria Mülleri Hrap. Liun. 1847. p. 84. et Hook. 193 subenervis Hmp. I. c. ) proxiramn et similliraiim, sed foliis ovalihus lange acuminatis valde differt. 24. I;>:. Specimina ad Quarta Novbr. lecta luxuriautia, frondibus apice repetito -furcatis , divarlcatis. 29. (81.) F. ( Microgramme Presl) persicariaefolium Schradr. in Goett. gel. Anzeig. 1824. St. 87. p. 667. Split- gerb. 1. 1. p. 13. {[Microgramme P.) c. syuon. (Hostm. . n. 242.) Ad truucos arborum et ad frutices scaudens prope Pa- ramaribo. Jul. 1844. 2Ir Bd. 2s Heft. 14 210 Filix, jam a Weigelto lecta, in Suriiiarao freqaens vide- tur. Formam frondis margine iuciso-lobato iusignem be- nigne misit cl. Miqiiel. Caudex fibris frequentibus ; sed soli- tariis et indivisis, atris, rnfo-TÜlosis cortici arcte adhaeret. 30. (168. 699.) Polypodium PhyUitidis L. Willd. I. 1. p. 157. Splitgerb. 1. ). p. 19. c. syn. (Hoslm. n. 106.) In sylvis prope Quarta Jul. 1844 et ad Oude Rjweg. Febr. 1845. (pl. jureuil.). 31. (1053.) P. {Ana:vet.um Schott.) crassiifolmm L. Phimier t. 123. Willd. 1. 1. p. 161*). (Kappl. n. 1743.) Ad truucos putrides in sylvis prope Kl, Frederiksdorp (Cordonpad). Novbr. 1845 et in sylvis prope Mariepas ton, Majo 1846. Forma frondibus utrinque attcuuatis , sporangiis cornutis. 32. (1072) P. Kegelianum Kze.: P. fronde pumila, lauceolata^ obtusiuscula, basi attcnuata, deeurrente^ subco- riacea, opaca, subtns evenia, ntrinque, iuprimis subtus et ad raarginem crassiusculura, subreflexum fusco-pilosa, pinnati- iida, laciniis triangulari- ovatis, obtusis, integcrrimis ^ siuu- has patentibus; soris margini propiuquis sobquinis; stipite brevissimo et rhizomate caespitoso ferrogineo-setoso- paloaceis. In arborura truncis adSornau-kreek rarius Novbr. 1845. Frondes copiosac, densae e caudice minuto utrinque ad- scendentes, hygroraetricae, recurvatae, ad 2" longae, 2 — 4'" latae, utrinque pallide virides, luci obvcrsae pcllucidu- fae, supra costatae et venoso-rugulosae, subtue costa de- pressiuscula. Veuae in laciniis pinnatae, yenulis paucis apice incrassato sorophoris, ultimis laciniae sterilibus. Sori in laciniis mediae frondis 3 — 5, rotundali, convexi, ferru- *) Aiiaxetnm crassifoliiwi Schott gen. fil. I. t. 1. Dipteris cras- sifolia J. Sm. in Hocker Journal of bot. IV. p. 61. . 211 ginel, e sporangiis copiosis forraall. Laciniae apicis, inpri- mis vero bascos diminutae, steriles, infimae in stipite fiisce- scente, obtiisangnlo, patentiin setoso-paleaceo decurrentes. Radices copiosae, densae, breviter ramulosae, nigraej fiisco- hirtae. Species propinqna est Pol y p odium discolor Hook, (icon. plant, t. 386.) e Gujana Anglica (Schomb. n. 1031.). Sed abunde differt: plus dupio major, frondibus sessilibus , magis linearibus quam lauccolatis, obtusis, subtus pulvereo-albidis, snpra giabris, obscuris, laciuiis longioribus, augustioribus, sinubus acutis et soris in laciuiis 7 — 8. — Alias nostro af- fines non novimus *), 33. (1239.) P. incannm Sw. fl. Ind. occid. III. p. 1645. Lepici/sfis incana J. Sra. Hook. Journ. of bot. IV. p, 56. Splitgerb. 1. I. p, 17. Rarais Crescentiae ad flur. Samaraccam adnatnm, Jan. et Febr. 1846. 34. (498.) P. (Phlebodium Er.) aureorn L. Willd. 1. I. p. 169. Splitgerb, I. 1. p. 16. (Hosim. n. 945. Kappl. n. 1731.) Ad trnncos prope Laane van Tourtonne Aug. 1844. 35. (447.) P. {Pleopeltis Presl ) decumannm Willd. J. 1. p. 170. Hb. 19640! Presl tentam. pteridogr. p. 193. t.VII. f. 36. Ad arbornra truncos in Laane van Tourtonne Aug. 1844. 0 Polyp odium jubae forme Kaulf, Flora 1823. I. p. 564. (Sieber fl. Martin, no. 353.) P. pendulum Splitgerb. 1. I. p. 20. (cxcl. syn.) (Hostm. PI. 651 b. var.) Accepi a Weigelto in Surinamo lectum et Hostmanuianam plantam cjusdem formam majorem olim determinavi, P. hygrometricum Splitg. I. I. p. 21. nondum vidi. 14* 212 Filix rara, nunc^ qnot scio, extra Brasiliam primum lecta, distinctissiina. Descriptioni Willdenowianae nil adden- dum, nisi quod frons, modo membranacea, modo subcoriacea, pagina soperiore sqnamulas ilias cretaceas ostendat, quibas aliae gaodent Polypodiorum species, v. c. P. meniscifolium L. et F.*). 36. (1376.) P. attenaatum Willd. 1. 1. p. 191. P. dis- simile Schkuhr Farrnkr. p. 14. t. 14. Splitgerb. 1. 1. p. 18. (Hostm. n. 196. Focke s, n.) Ad trnpcos Palmae speciei (Bactris Maruja Mart,?) n sylvis prope Mariepaston Majo 1846 et cum P. aureo L. (v. supra). In herb. Willd. n. 19683. fol. 3. plantam nostrara, ad Caripe ab Haraboldtio lectam, vidi; sed reliqna folia excla- denda puto. Planta Kappleriana uo. 1388., quam prius pro P. attenuati var. habui, differt pinnis basi lata, adnato-de- currente coujunctis (itaque fronde pinnatifida) et sororom bi- serialium dispositione alia, et speciem P. attenuato et va~ riolato W. affinem sistere videtur e perfectioribus specimini- bns recognoscendara. SorosP. ß«e«wa^j Willdenowius solitarios dicit etSchkuh- rius sie reddit. Sed haud raro et secundae seriei , plerum- qne suppressae, vestigia observantur "**), *) Polypodium Uost7Hanni Klotzsch! Liunaca XX. p. 397. CHostm. p. 828.) est species maxiine distincta a Gonioplilebiis Preslianis. Ne cum Meniscio commutetiir, cavendum. (Vidi in herb, gener. r. Berol.) **) A Kapplcro sub 1765. lectiim vidi Polypodium (_Marginar. Presl) neriifolium Schkuhr Farrnk. p. 14. t. 14. Sub 1765 b. vero frondem filicis, quam cum? praecedentis va- rietatem determinavi. Sed fronde membranacea, pubesceute, pin- nis paucis , remotis, exceptis infimis, lata adnatis, latioribus, 213 37. (127.) P. (Goniopteris Pr.) crenatam Sw. fl. Ind. occ. III. p. 1661. Plumier I. 1. t. 111. Splitgerb. 1. 1. p. 22. (Kappl. n. 1755.) In syivis prope plantationem Quarta. Jul. 1844. 38. (125.) P. tetragonnm Sw. fl. Ind. occ. III. p. 1670. Schkuhr Farrnkr. p. 23. 1. 18. Splitgerb. I. J. p. 22. (Hostm. 11. 465. Kappl. n. 1775 et 1776.) P. subtetragonum Link fil. b. r. Berol. 131. In sylris prope Quarta. Jul. 1844. P. subtetragonum Lk., quod prins separaveram _, nunc characteribns firmis distinguere uequeo. 39. (159, 160.) P. {Pleopehfs) percussum Cav. Willd. 1. 1. p. 151. Pleopeltis Hook, et Grev. ic. fil. t. 67. Split- gerb. 1. 1. p. 14. Ad arbores scandeus in syivis prope Paratnäribo Jul. 1844 et prope Mariepaston Juu. 1846. ütraque forma latior et angustior, et frons mox supra basin bifida, simulque fertiiis adest. Eadem planta olim a Weigelto lecta. Caudex multiramosns. 40. (1375.) Polypodii (Pleopelt.) spec, steril. Ad truncos putrescentes in syivis prope Mariepastou. Majo 1846. Speciraina juvenilia, pleraque apice plus minus profunde bifida, steriiia^ non determinanda. Forsan ad no. 39. per- tinent. 41. (883.) P. {Pleopeltis) lepidotam Willd. hb. Schldl. adnmbrat. p. 17. t. 8. Grammitis squamulosa Splitgerb. 1. 1. p. 10. longe acuminatis a typo non parum differt et forsan, congruen- tibus pluribas speciminibus , propriae speciei dignitatem mere- bitur. 214 Ad ramos Cresceutiae prope Paramaribo, Jun. 1845. Filix in orbe anlic^uo et novo late diffusa^ qiioad fron- dis ambitum et sororum forraam yariabilis. 42. (165.) Taenitis (Pteropsts Desv.) angustifolia Spr. syst. veg. IV. p. 42. Splitgerb. 1. 1. p. 12. (Kapp), n. 1742.) Ad ramos Cresccutiae lu sylvis inter Paramaribo et plau- tatioD. Quarta. Jul. 1844. Frons nnica apice bifida. 43. (124.) T. (Pteropsts Desv.) »esvauxii Klotzsch. Linnaea XX. p. 431. Pteropsts furcata Desv. prodr. 1. 1. p. 218. Taenüis furcata Hook, et Grev. ic. fil. t. 7. (exci. syn.) Splitgerb. 1, 1. p. 12. Pteropsts furcata J. Smith in Hook. Lond. Journ. of bot. I. p. 196. (excl. syn. Willd.) (Hostm. n. 95. Focke s. n.) Ad frutices in sylvis prope Niewe-Ryweg, Aug. 1844. Flantam Surinamensem acute et oplimc distinxit Klotzsch venarum distributione, a filice Antillaua, Brasilieusi et Fe- rnviana vere diversa; sed ab oronibus adhuc comroulatam. El habitu facile coguoscitur, froude minore, ad laciuiarum originem angustiorCj laciniis strictioribuSj sensira et brevius attenuatis, planioribus et margine param revolutis. 44. (643.) T. (Pleurograinme Fr.) linearis Kanlf. enum. fil. p. 131. Presl tentam. pteridogr. p. 223. t. 10. f. 2. (Kappl. n. 1759. Focke s. n.) In arborum truucis sylvarum prope Mariepaston Majo 1846. . Raro frons apice bifida et hie occnrrit. 45. (380.) Bleclinum gemaatum Richd. Act. de la soc. d'hist. nat. de Paris 1. p. 114. (1792.) v. Kunze Flora 1839. I. Beibl. p. 47. Schkuhr Farruk. p. 94, t. 101b. Splitgerb. 1. 1. p. 31. Miquel Annal. instit. 1. 1. p. 6. (BI. angusti- 215 folium, W.) (Kappl. n. 1770. Focke s. n. Weigpit exsicc. 1827.) Ad fossas iuter Laane van Tourtoune et plautalion. Ma Retraite, Jul. 1844; necnon iu arcnosis prope Mariepaston, Majo 1846. Rhizoma verlicale, longuro, raro raraosnrn *). 46. (348.) Asplenium serratum L. Willd. I. I. p. 304. Schknhr Farrnkr. p. 61. t. 64. Splitgerb. 1. 1. p. 30. (Hostm. n. 183. Kappler 1736a. et 1736. var. Focke n. 199.) Ad arborura truncos in sylvis prope Quarta, Jul. 1844 et in sylvis prope Mariepaston, Majo 1846. (pl. jun.) Planta quoad stipitis longitadinem , frondium ambitnin et luarginem, ucc non sororiira frequentiaiu maxime variabiiis^ uec in plures species dirimenda. 47. (1380 et 1381.) A. angastum Swarlz Vetensk Acad. Handl. för Ar 1817. p. 66. t. 4. f. 1. Kunze Analecta pte- ridogr. p. 21. t. 14. Ad arborum truütos in sylvis prope Mariepaston rarius, Majo 1846. Speciuiina sub no. 1380 cum Weigellianis (v. figura niea) convenientia; illa snb n. 1381. formaro majorem sistunt, fron- dibus cum slipite ad 25" longis et ad IV2" latis. Sori in liis et frequeutiores et longiores. Eaudera formam vidi a Hostraauno sub n. 183 a. et 610. iectam. *') Blechnum volubile Kaulf. euum. ül. p. 159. Kunze Anal, pte- ridogr. p. 20. t. 13. Salpichlaena volubilis J. Sm. Hook. gen. fil. t. 93. et Journ, of bot. IV. p. 168. In arborilnis magnis Suriuami superioris volubile. Leg. A. Kapp- ler (n. 1767.). Octobri. Forma maxima, piunis fertilibus ad 12" longis et l3iformis» Splitgerber 1, I« p. 34. P. elongata Schrad.! mss, in Herb, Mart. Campte- *) Asplenium brachyotus Kunze receus. fil. Capens. Liunaea X. p. 512. speciem vagam , et e Caracas visani , in planta Hostm. n. 168. recogiiovi; sed specimen non amplius ad mauus est; ut deiiDO coinparetur. 218 via Luschnathiana Kiotzsch fil. Liischiiatli, n. 9. Pt.podo- 'pTiylla var. breviloha Kuuze in Marl, licrb. fl, Brasil, h, 331. V. Flora 1839. Beihl. p. 37. (Hostra. n. 730. [a Klolzschio 9ub Pt. polita Linnaca XX. p. 342.]). lu sylvis urabrosis prope Poelebantje et prope plantat. Quarta, Jnl. 1844. Species siaubus piunarum fertiliuni obtusis et lacioiis ab- breviatis obtusioribus a Pt. polita Lk. et propinqua J. Ag. distinguenda. 53. (1049.) Pteris arachnoidea Kaulf. enura. fil. p.l90. J. Agardh 1. 1. p. 46. Splitgerb. I. 1. p. ;33. Ad „Cordou-pad" prope Joden -Savanua, Novbr. 1845. 54. (3.) Vittaria lineata Sm. Pteris L. Plum. t. 143. Splitgerb. I. 1. p. 32. (Hostm. n. 189.) In sylvis ad arboriim truncos prope Paramaribo. Jun. 1844. 55. (3.) V. graminifolia Kaulf. enum. fil. 192. (Wei- gelt et Focke s. n. Kappl. u. 1741.) In sylvis prope Quarta. Jan. 1840. Specinien vidi sub V. lineata a Svrartzio missnm*). 56. (873.) Antrophyuiu Cayennense Kaulf. enum. p. 199. Sprengel syst, veget. IV. p. 67. Kunze Aualecta pte- ridogr. p. 30. t. 19. f. 2. (Kappl. n. 1740.) Joden- Savanna, Majo 1846 et in sylvis prope Marie- pas ton, Majo 1846. 57. (s. no.) A. lanceolatam Kaulf. enum. fil. p. 198. Schkuhr Farrnkr. t. 6. In sylvis prope Mariepaston rarissiine et in sylvis maxi- mis ad fl. Saramaccaiu sup. , Majo 1846. *) V. costata Vize. syn. fil. Poeppig Linnaea XX. \>. 77. Aualecta ptcridogr. p. 29. t. 18* f. 2. Vidi a Uostin. s. n. llOl. cellectam. Speciinina Antillanis angustiora et niinora, 3 — h'" lala et circiter 6" longa. 58. (1382.) Adiantam (Hewardia) dolosuin Kze. hb.: frondc eliiptica, acumiuata, coriacea, glabra, supra uitidula, venosa, olivacea, subdis opaca, pallidiore, pinnata (raro basi bipiiiuata); pinnis (qiiovis Jatcre 4 — 6) reinotis , brevi- ter petiolatis, patentibus s. patenti-divergentibus, e basi in- tegerriraa, obliqua, sursiim truucata s. rotundata, obsolete anriculata, deorsnm cuneata trapezio-lanceolatis^. apice louge attenuatis, acatiiiscnlis , subfalcatis, distincte sed (enuiter co> slatis, margine sterili reflexo adpressc serrato, terraiuali elougata, maxima; soris liuearibtis, utroque raargiue, basi apiceque exceptis, contiouis ; iudusils bilamellosis , lamina exteriore, cxfns fiisco-hirta raox reflexa, interiore coriacea; petiolis, rhachi angulata, stipiteque longo, qnadrangulo^ su- pra cxcavato purpureo-ebeueis, sordide tomentoso-hispidis; rhizomate repente, fusco-paleaceo, radlcoso, stipitibus deusis. Lindsaya macropTiylla Kunze Analecta pleridograpli. p. 37, (quoad plantam Moricand. Blauclu n. 2429.). Lindsaya wacropÄyZ/a Hooker gen. fil. t. 63. Ej.ic»pl.t.l93. Adiantum (Hewardia) n. sp. in obs. ad Lindsayam ma- crophyllam Hooker spec. fil. I. p. 221. Lindsaya macrophj/IIa Kappl. n. 1766. In sylvis prope Mariepaston speciraen unicum, Majo 1846. Filix meraorabilis_, obiter inspecta Lindsayam macro- pht/Uam Klfs. ita aemulans, ut me adcoque cl. Hookernin falleret, qui vero serius errorera eraendavit, in eo vero pec- cans, ut de vera Lindsaj^a macroph^lla, cujus figurara ab ipso Kaulfussio delineatam in analectis meis divulgavi, dubitaret. Sed boati araici acies et fides nee hie desideratur. Praeter plantam Caycnnensera herb. Kaulfuss-Roemeriani (in zw fragmenlo), et herb. Beyrichio-Roenierianiira specimina Bra- siliensla Riedeliana asservat, quorom pinnani , illis uidiatiti dolost duplo majorem, apice minus atteuualam, veras Lind- sajae characteres monstrautem aroicitiae possessoris debeo. ludusia Ad. dolosi (sie ut Ad. Phi/llitidis) , Hookero primom observante, lamiua dnplici evideutissime sunt com- posita; altera externa subtili, membrauacea rufescente, ex- tus Tufo-hirta, mox solula et replicata; altera interna ma- gis coriacea^ obscure fusca, extremitatibus venularum, ut vi- detur^ striata s. plicata, diutius sorum obtegente, sed dein cx- trorsnm^ nti exterior, reflexa. Venarum distributio in pin- nis omnino sectionis Hewardiae, Rhizoma in planta Kege- liana visum, est tripoliicare, digiti minirai crassitie, supra stipitibus alternis dcnsis, ad latera et subtus radiculis ramu- losis, nigrescentibus, fusco-hirtis, intricatis^ copiosissimis obtectam. Stipites pennae corvinae crassitie ad 14'' löngi, distincte angulati, demnm, tomento suo denudati, nitidi. La- mina frondis 5 — 7" longa, 4 — 5" lata. Rhachis, stipiti conformis, sensim attennata, quovis latere gerit pinnas qua- tuor, plerumque sex, serael Septem vidi, suboppositas alter- uasve, inferiores pollicem distantes. Pinnae 2^/2 — 3 i/j" longae et 6 — 8'" latae, superiores minores, terminalis ile- rum major, basi iuterdura ad pollicem lata ^). Adiantum PhylUtidis J. Sm. (Lond. Journ. of bot. I. p. 197.), affine; sed petiolis decurrentibus, pinnis basi latio- ribus, acumiuatis, venisque liberis facile dislinguitur. Cum Adianto Hewardia mihi (Farrnkr. p, 140. t. 49.) Heivardia adiantoide J. Sm. parum simililudiuis intercedit. *) Speciem eadeiu iiidiisii fabrica praeditam et olim Lmdsayam obliquam ex errore dictam (Kappl. n. 13570« quamqaam nova videtur, cum unicam tautum frondem absque rhizomate viderim, transire cogor. . 221 59. (102.) Adiantuin Hanlfussii Kze. herb, fronde ob- longa, subraembraiiacea, opaca, laete viridi, subtus glau- cescente; piiinis e basi siirsam sabrotnndata, obsolete auri- culata^ deorsum cimeata oblique ovatis s. ovato- lanceolatis, atteauatis^ fertilibus obiusiuscutis, utroqiie margine soropho- ris, sterilibas denticulatis; soris jnvenilibas lunato-oblongis ünearibusve, dcntibus obtusis sejunctis, iudusiis ab initio prniiiosis; rhachi stipitequc angnlatis, sulcatis, ebeneis, fusco- hirsatis, scabris, deraum glabrescentibus; rhizomate gracili^ repente, flexnoso, fuseo-paleaceo, radicoso. -(4» obliquum Sieb. 11, Martin, n. 371. A. ohliquum Hook, et Grev. ic. fil. t. 190. (uon^Willden. et Klotzsch v. Liunaea XX, p. 550.). Locis hamidis atnbrosis prope plautationem Beekhuizen, JdI. 1844. Adiantum ohliquum W. differt fronde roagis coriacea, nitidula, olivacea^ pionis e basi valde inaequali, snrsom truncata, deorsiim obliqne lanceolatis^ acuminatis acntisque, margine sterili acute serrulato, sorls magis contigais, denti- bus non separatis. 60. (1065.) A. inacrodon Kaulf. herb. Kouzc commeut. ad Marl. herb. fl. Brasil, n. 355, Flora 1839. Beibl. I. p.42, (Keppl. n. 1765 a.) lü sylvis plantat. Coutiguo's-Grond prope Joden-Savanna, Novbr. 1845 et prope Mariepaston, Majo 1846. Vero A. obliquo W. affinius, quam Ji. Kaulfussii. 61. (75. 128. 674.) A, intermedium Swartz Vetensk. Ac. Handl. f. ä, 1817. p. 76. A. fovearum Raddi fil. bra- sil. p. 53. t. 77. Kunze I. 1. p. 41. s. n. 349. A. triangu- latum Kaulf. enum. fil. p. 204. Miquel I. I. p. 2. A. ar- gutum Splitgerb, I. 1. p. 39. (Hostm. n. 710. Pocke n. 190. Weigelt s. n.) 222 In sylvis prope Poelebantje et prope plantat. Qaarta, freqnens, Jul. IBM ad Koffejumbezwamp, Septbr. 1844 et iu sylris prope Maricpaston, Majo 1846, Species raagnitiidiue et forma pinnnlarnm plos minas attenuata variabilis, tameu facile recognoscenda. Rhizomatis filiformls, pennae anscrinae tenuioris crassitie vidi partes 10'' longas *). 62. (1383.) Adiantam glanceisceiis Klotzsch! Linnaea XVIII. p. 552. In sylvis prope Mariepaston, Jun, 1846. Speciera insignem et pulchram a Leprleurio in Gujana Galiica Icctam ex anno 1834 mihi notam quibusdam amicis sub ^. hypoleuco mihi desiguaYeram. Rhizoma est ut in affinibus horizontale, breve, fusco-paleaceum, radicosiiraj sti- pitibus densis obsessura. Specimina a Rieb. Schomburgk sub 1156. lecta accepi. 63. (1060.) A. teruiinatum Kze. ül. fl. Brasil, mss. et in litt., Mique! 1.1. p. 3. (Hostra. 94. Kappl. n. 1477 d.) In sylvis ad Cassepoere-Kreek Novbr. 1845 et prope Mariepaston, Jan. 1846. Rhizoma repens, flexuosum, pennae anserinae crassitie, fusco-paleaceum, slipitibus densis. De reliquis videatur de- scriptio Miqueliaua. Et afünitas cum A, obtuso est satis aperta; in hoc vero pinnae erecto - patentes et compages ma- gis coriacea. 64. (404.) A. oMusum Desv. Berlin. Magaz. V. (1811) p. 327. Hook, et Grev. ic. fil. t. 188. ^. cassioides Des- vaux prodr. 1. 1. p. 309. (var.?) Miquel 1. 1. p. 4. (Kappl. 1733 et 1733 a. et b. Focke s. n.) ^) Hie iiiserenduiD : Adiantum .tetraphyllutn H. B.Willd. Klotzscli Liuii. XVIII. p. 551. Miquel 1. I. p. 3. SpHtgerb. I. 1. p. 38. a Fockc s. II. et Uostmauu u. 843. lectum. m In via (Jicla „Onde Ryweg" copioso, Jud. 1844 et Jul, 1845. Variat pinnulis majoribus et miiioribns, modo irabrica- lis (Ad. cassioidcs Desv.), modo remoliiisciilis. Ptliizoraa repens, flexuosum, raro raraosnm, teres, fusco- paloaceum, radicosara, stipites reraotos portaus*). 65. (1061.) Adiantum Caycnnense Willd. (Hb.20084!) Klotzsch! Linnaea XVIII. p. 552. (Kappler 1477 a. ^d. im- brkatum Kze.) In sylvis prope Joden -Savanna, Novbr. 1845. Primnm hanc speclem novi e Gujana Gallica a Leprleu- rio raissam, deinde vidi iu coli. Rob. Schombnrgk 1842 — 1843 snb no. 26. et JLd. ititbricatum vocavi. Nnperius Klotzschius ex herb. Willdenowiano speclem insignem de- scripsit. Ad, hiriutn Splitgerb, e descriplione huc pertiuere vidctnr; scd de pinnulis frequentissimis, approxiraatis uihii dicitiir. Rhizoma, a RIotzschio non visnm, est repens, pen- nae cygneae sen digiti miuoris, crassitie, subramosam, fle- xnosum, nigresceuti-paleacenm , supra phyllopodiis densis, irregulariter positis obtectum, subtus radiculas solitarlas, sparsas firraas, parce radiculosas, lividas emittens, E phyl- lopodiis dense uigresceute fusco-paleaceis stipites egredlun- tur basi adscendentes et fusco-paleacei. 66. ( s. uo.) A. villosnm L. Swartz syn. fil. p. 124. Willd. 1. I. p. 444. Schkuhr Farrnkr. p. 111. t. 120. (for- ma luxnriaus). In sylvis prope Poelebantje, Jul, 1844. Forma uberius fertilis, pinnulis itaque minutis, obtusis. *) Ad. Kunzei Miquel 1. 1. p. 5. t. 1. et Ad. hirtum Splitgerb. I. 1. p. 40. Cnon Klotzsch) sunt species mihi nondiim visae. 224 67. (s, n.) A. pachysorum Rchb. (in Weigelt Surinam, nom.): fronde ovata s. elliptica, acuminata, membranacea, opaca, glabra, dense venulosa, bipinuata; piunis (qaovis la- tere 3 — 5) petiolatis, patentibas s. pateuti-erectis, curyulis; pinnulis brevissime petiolatis ^ namerosisj approximatis , sab- contiguis, dimidiatis, breviter oblongis^ obtusis^ snbtranca- tis, roargine interiore truucato, inferiore falcato , superiore recto exterioreqiie crenatis, fertilibas crenis sorophoris^ 8te- rilibas denticulatis, pinnulis infimis et superioribus abbre- riatis; subllabellatis^ terminali oblonga s. obovata^ obtusa, lobata^ basi cuneata; soris lunato-oblongis^ demum elevatis et contiguis, nigro-fuscis; indusiis testaceis; rhachibus gra- cilibus stipiteque longo, quadraugulari ebeneis, fusco-hirtis, scabriusculis ; rhizomate repente, gracili, radicoso, basibns stipitibus remotiusculis. (Kappler 1732 o. A. pachysorum.) In sylvis prope Poelebantje, Jul. 1844. Specimina Kegeliana juvenilia, parce sorophora. — Ex affinitate A, villosi L., quod vero fronde coriacea, nitidula, pinnulis plus minus acuminatis, terminali trapezio-acuminata, soris linearibus, continnis^ rhizomate valido distinguitnr. 68. (1074.) A. tomentosum Klotzsch. Linnaea XVIII. p. 553. (Kappler n. 1733 c. A, canonicum Kze.) In sylvis prope Joden - Savanna , IXovbr, 1845. Distinctissima species. Rhizoma illi ^d, cayennensis simile, phjllopodia breviora, alterna, magis remota, ferru- gineo-paleacea, radiculae frequentiores. Stipites basi non adscendentes, sed stricti, sparsim ferrugiueo-paleacei. 69. (1067.) Iiindsaya falcata Drjand. Linn. Transact. III. p. 41. t. 7. f. 2. Kunze Linn. IX. p. 86. Klotzsch ! Linn. XVIII. p. 545. In sylvis ad Sornau-kreek prope Joden -Savanoa, Novbr. 1845. 225 Forma norraalis piiinis quovis latcre 5 — 9, ad 1 V4" longis et ad T" latis, infimis decurFis; rhizomate brcvi, denso*). Var. ß, elatior (1068.). In sylvis ad Sornau-kreek et alibi Joden- Savanna, NoTbr. 1845. Ex rhizomate obliqno, repeute, radicoso, serie dupiicl adscendunt stipites quadrangulares, livide purpurascenles, 6 — 9" longi, strictiusculi, laminam portautes ejusdem longi- tadinis s. paullo longiorem , lYa — 2" latara, pinuis appro- ximatis, interdum sabimbricatis, qaovis latere 22 — 26, illls plantae uormalis parura breviores, supra olivaceas, sub(us pallidiores. Pinna terminalis minor, quam in planta tjpica et oblusior. In reliquis conveniunt. L. falcata Dry. ab Hookero L,trapeziformiJ)rj* sub- scribitur et pro statu jnvenili simpliciter pinnato habetur. Qua in re non omnino dissentio * sed donec formas iuterme- dias viderim nolo conjungere. Et a Klotzschio (Liunaea XVIII, p. 545 et 546.) L, falcata a L, trapeziformi adhuc separatur. Pinuae semper illis L. trapezoidis majores, rhachis filicis exsiccatae nunquara straminea. Gerte magis varietatem sistit, quam solummodo statum juvenilem. IL. ScTiomhurglcii Kl., ab Hookero non minus ad L, trapezi- fortnem relata, est species iusiguis et facilis distinctn. 70. (1066.) liindsaya puinila Klotzsch Linnaea XYIII. p. 545, Hooker spec. fil. I. p. 209. *) Hnic proxiraa est: Lindsaya Leprieurii Hook. spec. fil. I. p.208. CKappler n. 1353. L. falcata var. in montibiis Surinam, superio- ris lecta). Diifert minor, stipite brevissimo rhacliique purpura- scente- ebeneis, pinuis angnstioribus magis cirrvatis e4 soris an- gustis a margine remotiuscolis. 21r Bd. 2s Heft. 15 226 Var,? remota FCze. fronde spithainaea; plunis remo- tiiisculisj plerisqtie Irapezio -oblongis, margine superiore et exteriore sterili creuulato. In sylvis ad Sornau-kreek propeJoden-Savanna, Novbr. 1845. Noiui in genere perdifficili et dubiarum speciernm nn- mero jara gravato speciem addere arabignam. Ceterum forma magis elata et liixiiriosa typi ess« posse probabile videtur. DifFert enim a L» puntila, quam specimine authentico novi, non nisi notis supra dictis. Pinnae superiores enim cnra illis Ij. pumilae forma et venarura ratione, praeterea stipes et rhachis acute qnadrangulares et colore livide pnrpnrascenti - fusco conveniuDt. — L. crenata Klotzsch et Hooker raar- gine pinnamm inferiore falcato, soris a margine remotinscu- lis, stipite semitereti , subtus couvexo et rhizoraate crassiore satis dilFerre videtur *). 71, (697 et 1051.) liindsaya trapeziformis Dry. Linn. Trans. III. p. 42. t. 9. Hook. gen. fil. t. 63. A. et spec. £1.1. p. 214. L. frapeziformis et nitidissima Rieh. Willd. spec. V. p. 424 et 423. Kunze syn. fil. Poepp. Linn. IX. p. 87. Splitgerb. I. I. p. 36 et 37. {L. trapeziformisl et nitidis- sima.) (Kappl. 1737 a.). In ria Onde-Ryweg, Febr. 1845 et in arenosis umbro- sis Cordonpad prope Frederiksdorp, Joden -Savanna, Novbr, 1845. In genere difficili species ob polymorphiam difficillima. Pinnulae mediae pinnae modo ad 10"' longae^ 6'" latac, modo *) Lindsaya dubia Spreng, syst, veget. IV. p. 79. Kunze Anal, pteridogr. p. 38. t. 27. Hook. spec. fil. I. p. 209. t. 64. f. C. L. teiiera Kault. enum. fil. p. 219. ( nou Dry.). Kapplcr (1757) iii sylvis montiuin ad L'Accaronaiiy. Febr. . 227 5'" lonjjae et 2V2'" latae; modo rectae, modo carvatae; membrauaceae s. coriaceae; laete virides s. olivaceae; modo imbricatae, modo remotiusculae; sori modo distincti , modo couUucutes; rhaehis et stipes in formis macrophyllis Strami- ne!; in raicrophjilis plus minus infuscati , adeoque purpiiroo- ebenei, nitidi (sub uo. 698.). Characteres opposili formis iu- termediis ,ita miscentur, ut certae varietates ap(e distingni nequoant, certe quoad plautas novi orbis, nam de orieutali- bus , ,a Hookero conjuuctis, sententiam ferre nondum licet. Specimcn Kegelianum formae macrophyllae meraorabile, quod e rhizomate froudes juniores simpliciter piunatae cum bipinna- tis raixtira proveniaut. Laminae 3 Y3 — 5 1/2'') stipites 1 ^/^ ad 3" longi. (Couf. quae supra ad L. falcatam monuimus.) Forma rhachibns stipiteque purpureo- ebeneis (var. enjthro- mera Kze.) primo obtutu valde singularis videbatur; sed cu- ratius examinata alias notas dislinguentes non praebuit. 72. (1076.) liindsaya gujanensis Dry. I. I. p. 42. Hook. spec. fil. I. p. 216. f. 62. f. A. (excl. L. rufescente mea). ^dianttim gnjatiense Aublet. pl. de la Guj. fr. II. p. 963. t. 365. (rndis, nee mala). (Hoslman n. 96. t.Hook.) In sylvis huraidis prope Joden- Savanna, Novbr. 1845. Rara, ut videtur, species et nunc primum a me, sed unico specimine, visa. Quod et quibusnam notis differat a sequente mox exponatur. L. Moritzianam Kl. hie a Hoo- kero laudatam nondum novi. 73. (405 et 406.) t. ruliescens Kze. mss. : fronde ob- longa, acuminata, coriacea, opaca, glabra^ bipinnata (ra- rius, juvenilis, pinnata); pinuis petiolalis , basi adscenden- tibus]^ dein erectis s. patenti-erectis, longissirae laneeolato- linearibus, curvato - flexuosis, breviter aeuminatis; pinnulis (pinnis in simpliciter pinnata) brevi petiolatis, approximatis s. contiguis, dimidiato- breviter oblongis, obtusis, snbtrun- 15 * 228- . catis, marginatis, miillivenosis, marglne inferiore snbtrun- cato, inferiore exciso- falcato, snperiore et exlcriore crenato- repandis, sorophoris (pinnuiis), infimis et superioribus dimi- nutis, subflabellatis, terminal! oblonga, lobato-incisa; soris subcontinois, latiusculis; rhachibns acute quadrangnlaribas stipiteque mediocri, seraitereti, supra salcato rufescentibus purpnreisve, nitidis; rhizomate repente, brevij flexuoso, fusco- palcaceo, radicoso. L. rufescens Kze. J. Sraith in Hooker Lond. Jonrn. 1. p. 200. Hooker spec. fil, I. p. 217. sub Gnjanensi. ( Kappl. 1). 1738, ad vias Para). In Sylvia prope viam Oade-Ryweg iuter Poelcbantje et plantat, Quarta, neenou prope Poelcbantje, Äng. 1844. Planta pleruraque 2 — Spedalis, stipile dimidio aequali seu breviorOj pinnis pleruraque 4 — 6, rare 10 — 12 et saepe 1 — IVa' Jongis et 1/2 — \" latis ; pleruraque adscendcuti- erectis, rarius patcnli-erectis et paullisper recurvatis. Proxiraa species est omuino L. gujanensis; sed, ut persuasum mihi est, inprimis differt: froude herbacea, pellu- cente^ pinnis regulariter pateulibus , apice plus minus recur- vis, pinnuiis imbricatis, subsemiovalis, iutegerrimis, laxe TenosiSj venis inprimis in margine inferiore minus frcquen- tibna et approximatis et soris angnstis. L. stricta Drj., forma uormalis, fronde crassa pinnis- que rigidis, strictis^ piunulis triplo miuoribus, flabelliformi- bus s. breviter trapezio-curvatis dignoscitur. 74. (1052.) liindsaya stricta Drj. Linn. trans.lll. p.42. Schkuhr Farrukr. t. 114. Splitgerb, 1. 1, p. 35. Hooker spec. fil. I. p.216. (ad partera). (Kappl. n. 1737.) In umbrosis ad rivulos Cordonpad, prope Joden-Savanna. Novbr. 1845. Specimina typica. E rhizomate pennae anscriuae tenuio- ris crassitie, cum basi stipitis dense fusco paleaceo, repente. ^29 raiDoso, radiculoso exsurgunt stipltcs alterni, rcmotiuscnli, ICDiies, stricti 8-pollicaros, cum rhachibus purpurnscenli- fusci. Lamiiia 9 — 11" longa, olivacea, ex pinnis 3 — ö coroposita. Forraae ab Hookero conjunctae denuo obscrvandae^ par- tim vix dubio excludeodae *). Antequam liindsai/ae et Adianta locis suis a pterido- logo quodam perito studiose observantiir, quid sit spccies, qoid varietas aegre dijudicalur. Qua ex causa Itindsayae cultnrae resistant, nescio, Sporae optimae iiotae et a Ke- gelio datac^ uuuqnam germinaiunt« 75. (1379.) ÄTephrolepis valida Kze, Jl. Brasil, ined. Nephrodium earaltatum Splilgerb. p, 28. (exci. fig, Schk, et syn.) Ad arbornni trancos iu sylvis prope Mariepaston, Majo 1846. Soris a margine remotlorlbus, indusiis rotundatis et rha- ehi supra dense rufo-paleacea recognoscenda, loco sno raox describeuda, 76. (167.) Bf. ensifolia Presl tent, p. 79. Aspidium Willd. spec. V. p. 230. Meyer prira. fl. Esseq. 239. Schkuhr Farrukr. p. 32. t. 32. In sylvis prope Paramaribo, Jul. 1844. Froudis laraina fere 3pedalis, stipes pedalis. A iV. punctuJata Presl uonuisi pinnis angustioribus diflFerre videtnr **). *) Lindsaya pusilla Splitgerb. 1. 1. p. 35. nondura a me visa. Ab J. Smitliio et Hookero sul) L. stricta euumeratur; lunu ex au- topsia, uou liquet. FroDS membrauacea vcro haue lociim di;»- suadet. **) Nephrolepis punctuJata Presl 1. 1. Aspidium punctulaturn S«artz syn. fil, p. 46 et 243. Willd. spec. V. p. 220. Pluin. fil. 230 77. (1378.) Asjtidiiim (Oleatidra) nodosam Willd. spec. V. p. 211. Fluni, t. 136. Splitgerb. 1. I. p. 24. Klotzsch Linii. XX. p. 364. (Kappl. n. 1747. L'inqnietude ad Para, Majo.) Ad arborura truocos in sylvis prope Mariepaston, Majo 1846. Specimina nberrime fertilla, soris ab initio ferrugineis demum fuscis, variant lougitudine frondiiim 4 ad 15 polii- cari et latitudine ^/^ — 1 V*'^- Caudex, cujus partes bipeda- les vidi, squarrose rufo-ferrugineo-paleaceus_, paleis subu- latis; in Peruvianis , sterilibus, (syn. fil. Poeppig. Linn. IX. p. 89.) adpresse fusco-paleacens, paleis multo latioribus et caudici sequentis sirailior. Sed planta phyilobasi ab ea di- stincta. Ex bis tertiara speciem Oleandrae in America au- strali latere probabile videtur. 78. (1377.) Aspidiiuu (Oleandra) pendulum Splltgerb. 1. 1. p. 24. Oleandra püosa Hooker gen. fil. t. 45, f. B. Miquel! I. 1. p. 6. (Focke s. n. prope plantat. Bergendaal.) In truucis Maximilianae regiae scaudens prope Marie- paston, Majo 1846. Phyllobasls brevis, apice parura ampliata, paleis ob- tecta. Indusia luinnta, piurima extrorsum, quaedani paulla- lum sursura aperta. De reliquis vidoatur descriptio completa Miqueliana. t. 112. Crudis). Nephrodiiim biserratiwi Splitgerb. I. 1. p, 29. Ciion Sw.) Focke s. n. et var. rufescens Kze. Aspidimn rufescens Schrad. Goett. gel. Anz. 1824. p. 369. Kunze Flora 1839. Beibl. p. 32 et 34, Hb. fl. Brasil, n, 318 et 322. Splitgerb. I. 1. p. 27. CHostm.u. 1070.) Nonnisi forma rufo - pubescens. A. rufescens vero cum N. ensi- foUo coDJimgit J. Smith (Loiid. Joiirii. I. p. 199.). Sed piuuis latioribus gaudet, sicut N. piinctidata ., quae ut dixi, forma tautum ensifoUae esse posset. 231 Cum jam Aspidium pilosum datur, quamdiu Olcandra sectioiiera isinivxm Aspidii formal, nomine Hookeriano, priore quidera, sed parum proprio, uti nequiraus. 79. (1431.) Aspidium (Bathmium Lk.) trifoliatuui Sw. VViild. spec. V. p. 217. Schkuhr Farrnkr. t. 28. Link i;i. h. r. Bcrol. p. 114. In svivis maxirais ad fluvium Saramaccam sup. , Majo 1846. Frons adest jnvcn lis, sed jam parce fertllis, quiuque- loba, siipite nervisque rubellis. 80. (241 et 334.) A. ( Bathmium Lk. ) luacroiiliyllum Sw. Willd. 1. I. p. 217. Plum. fil. t. 145. Bathmium ma- crophijllutn Link I. I. p. 114. Splitgerb. 1.1. p. 22. (Kappl. u. 1734.) Prope Paramaribo et in sylvis prope plantation. Qnarta. Jiil. 1844. Forma latior ei angnstior filicis polymorphae lecta est. 81. A. (Ci/clodi7im Pr.) confertuiu Kaulf. cnum. fil. p. 232. Kunze sjnops. fil. Poeppig. Linnaea IX. p. 90. (excl. syn. Hook, et Grev.) Cyclodium confertum Presl tent. pte- rid. p. 85. Soromanes dentatum Fee Acostich. frons steri- lis p. 82. t. 43. (Kappl. u. 1746a. in sylv. ad L'Acca- rouany, Octobr.) Ad fossas in sylvis urabrosis prope Joden -Savanna, ra- rius. Novbr. 1845. Filix speciosa, frondibus 3 — 4pedal. Cum affini specie saepius ad reccntissima tempora confusa, cujus synonymiam hie adferre liceat : Aspfdium (Cjjjclodiujn) meniscioides Willd. spcc. pl. V. p. 218. (Hb. Willd. 19737! frons fertilis). Ne- phrodium confertum Hook, et Grev. ic. fil. t. 121. (excl. syn. Kaulf.). Cyclodium meniscioides Presl 1. i. p. 85. t, 2. f. 20. Cyclodium confertum J. Smith Loud. Journ.l. p.l99. 232 . . (excl. syn. Kanlf.). Soromanes integrifolimn Fee I. 1. frous sterilis t, 42, Aspid. HooTceri Klotzsch Liun. XX, p. 364 *). 82. (846.) A. {Cyclosorus Lk,) gongylodes Schkahr Farrnkr. p, 193. t. 33 c. Meyer prim. fl. Essequeb. p, 239, Cyclosorus gongi/lodes Link hört. r. Berol, 1. p, 128, (excl. syn. Sw. et Willd.). — Link fil. h. r, Berol, p, 108. — Aspidium contiguum Kaulf. iu pl. exsicc. Weigelt. In pratis ujiginosis prope plant. Geyersv!yt_, Mart. 1845. Pteris interrupta Willd. phytograph. p, 13. t, 10. f. 1. a Linkio in horte r. Ber. adducta, affinem speciem orienta- lern, A. ohtusatum Sw., sed pessime, repraesentat. Rhizoraa spcciminis ^. ^o«^'j/?of??s, quod ex ins. Guade- loupe rnisit b. Bory, est repens , pennae auserinae crassitiej spitharaaeiim, angnlatum, flexnosum, nigrum, parce fusco- paleacenra, frondes alternas reraotas, et deorsnm radices ra- mosissiinas sparsim eraitlens. 83. (1062.) A. (Lastrea) cicntarinm Swarfz syn. fil. p. 51. Willd. spec. V. p. 215. Kunze Flora 1839. Beibl. p. 33, Miut. hb. fl. Bras. n. 321. A. funestum Kunze syn, fil. Poppp. Linn. IX. p. 96, Splitgerb. 1. 1. p. 26. (Host- raann n. 64. rais. Hohenacker; nee 64, in coli, Hookeri t. HemiteJ. liostm.) In sylvis ad Cassepoere-Kreek prope Joden- Savanna, NoTbr. 1845. *) Aspidium abbreviatum Sclirad. iu Goctt, gel. Anz. 1824. p. 869. Ciion J. vSnütli Lond. I. p. 199.) Polypod. colubrinum Vellozo s. Arrabida fl. Fliinim. XI. t. 71. v. Kunze Flora 1837. p. 326. (Hostm. n. 15.) Specimen in Hb. Sluittleworthiano examinavi a. 1843 et remisi. Planta ad Polysticha pertinet cum affiui A. he- terodonte Schrdr. — E Gujaua Gallica dedit quoque Leprieur. — Species Smithiaua 1. 1. euumerata, est Aspid. iPolystich.') guja- nense Klotz.sdi! Linnaea XX. p, 364. et bene distincta. 233 Proxlmam specicin, A, suhquinqttefidum Palis. , vidi iii Hb.Willdenowii snb no. 19,733; sed cLaracteres distinguentos, praeterqnara quod exsiccatione minas iiigrescat, non obscr- vavi. Klotzschius (Linn. XX. p. 371.) pilis nrticiilatis a iio- slro distingnit. Sed pilos rhacheos in ^. cicittan'o non minus distincte articiilalos vidi. Specimina plautae Surina- mensis jain GpoUicaria, siinul snmto stipite, fertilia« Adulta vidi lamiuae diaraetro plus quam pedali, 84. (1057.) Aiuphidcsmiuin (Schott) Mechnoides Klotzsch, Schott. gen. lil. in aduot. adTricTiopteridetiiy Klotzsch Linn. XX. p. 372, (c. synon.). ^mphidesmium rostratum J. Sra. Lond. Journ. I. p. 201. Metajcya rostrata Presl tent. pterid. p. 59. t. 1. f. 5. Hook, et Grev. ic. fil. t. 232. (Hostra. n. 1180.) In declivibus ripae fluvii Surinam prope Joden-Savanna, Novbr. 1845. Genus propter sporangia cathetogyrata sectionis Polypo- diacearum; nee Cyatheacearum. Specimen Kegelianum visum stipite penuae cygneae crassitie 2Va pedali, ]amiua paullo lougiore. Sori minuti, ultra dimidium latitudinis pinnac sparsi. — Specimina alia e Gujana Gallica, acumine s. cu- spide pinnarum pleruraque angustiorura breviore et strictiore notabiles, soris gaudent majoribus, seriebns nonnisi 2 s. 3 dispositis, interiore serie costae coutigua. Et sporangia eo- rundera video magis curvata, pellucidiora, articulis annuli latioribus. Huic formae haud dubie nomen Polypodii hlecJi- noidis Richd. (Acta soc. bist, uat, Paris.*)) conveniret et si nt species propria coufirraatur, illi imponcndum; tunc vero typns supra dictns nomen Sraithianum uämphidesinii rostrati ducat **). *) Librnm rarissimiim comparandi occasio adhuc dcerat, **) Hemitelia spectabilis Kze. Hb.: fronde tenuiter coriacea, gla- bra, pinnata; piiinis suboppositis, e basi hiaequali, latiore^ 234 Cya theaceae. 85, (1384.) Hemitelia? g^uianensis Hook. spec. iil. I. p. 31. ic. plant, t. 648. In sylvis uinbrosis prope Mariepaston, Majo 1846. „Caii- dex hurailis." Frons uonnisi basi bipinuata, raedio et versus apicem pinnatifidnra piiiiiato-piüiiatifida. Sori speciminis iu lacinia solitärii, juveniles *). sursum cuneata, deorsum rotimdata oblongis , breviter aciimina- tis, grosse inciso-dentatis, subpiiiuatifidis, lobis s. laciiiils fal- catis , sursum breviter apiculatis obtusisve , veiiulis iiumerosis versus siuum confertis , coiijunctis, area basali obtiise-augulata, angusta, sororum arcu a siiui acute reniotoj stipite aculeato; caudice erecto, paleaceo. Hemitelia oötusa Karst, et liortor. (Liudeii- Fuuk 110.768.) Hemitelia spectabilis iu Kappl. coli. n. 1771. Locis humidis iu sylva prope Victoria. Novbr. A. Kappler legit. Haue speciem primuni e specimiue incompleto iu Gujaua gal- lica a Leprieurio lecto uovi et priiis dubie sub H. obtusa lau- davi CBot. Zeit. II 1844. p. 297.). Dein meliora accepi e Surl- iiaino et ex ius. Trinidad; vivaui denique Caracasauam siccam a •Lindeuo et vivam Karsteniauam in horte. Est quasi media iu- ter meam H. subincisam (1. 1.) et ff. obtusam. DiflFert illa: pinnis sublineäribus, basi subaequali nou latioribus, venulis la- xioribus, paucis ad siuum deliquescentibus, area basali acute augulata, latiore , soris remotioribus, stipite iuermi. H, obtusa vero: pinnis brevioribus, subtus bullato- squamulosis, venis perpaucis: in sinu laciuiarum disjunctis, ai*ea basali acutangula, sororum arcu siuu propinquo et rhacbi paleacea. *) Hemitelia Hostmanni Hook. spec. filic. I. p. 31. icou. plant, t. 646. H. ? surinamensis Miq! Diar. Inst. reg. Bat. p. 7. Iu Gujana Belgica, siue loco specialiore Hostmauu Cn. 814! Hb. Shuttlew. n. 64. t. Hook.). Prope plantat. Bergeudaal, Focke, Octobr. (t. Miquel). 235 86. (1050.) Hemitelia Kegelii Kze.: fronde ovata, co- riacea, glabra, opaca, bipinnata; pinuis pctiolatis , patenti - divergeutibns, iufimis deüexiSj omnibus laiiceolatis, longe- aciirainatis; piiinulis sessilibus, remotinsculis, divergeutiiins, e basi inaequali, cunea(a, siirsum subexclsa, deorsum decnr- reute laureolatiSj breviter acurainatis, obtusitisculls, iuciso - pinuatifidis, (exsiccatis) supra fusco-olivaceis , subtiis pal- lide-ochraeeis, aliitaceis, fiisco - venosis , superioribiis in acumine conllucntibus; laciniis breviter falcalo-ovatis, obtii- sisj marginalis, margine iucrassato crenulato -deatieulatisj venulis farcatis, basi sorophoris; soris in laciniis subsenis, magiiis , convexis, corapactis, ferriigiueis; indusiis coriacois^ incisis, firabriatis, persisteutibus; rhachibus, sparsim palea- ceis , seciindariis versus apicem subalatis, stipiteque basi dense pallide-paleaceo supra bisulcatis, purpureo-fuscis ; caudice ...... Locis urabrosis ad „Cordonpad" prope Joden-Savanua. Novbr. 1845. Speciei iusignis frondem nuicara vidi stipite 10-polli- cari, peunae anseriuae crassitie, laraina bipedali, pinuis 9" longis et \" latis. Pinnulae maxiinae 2" longae et basi ad 6"' latae. Habitus magis ad Alsophilas , e. g. A. pycnocarpatn et A. arjnatam, accedit, quam ad Hemiteliasi sed propter iudusii praesentiam et fabricam vcra hujus geueris sppcies. Species distiucta, eodem fere tempore bis descripta. EGujaiia Gallica sub no. 206. accepi a Leprieur a. 1840 et uoniiiie Also- philae'i Leprieurianae in litter is deuotavi. Affinem speciem e Giijana et Cuba novi, rhacliibus subtus acii- leolato -asperis , costis subtus paleaceis, paleis longe acuminatis iusignem , quam sub nomine Hemiteliae urolepidis in herb, di- stinxi et in litteris ad amicos insiguivi. 236 87. (609.) Alsophila iufesta Kunze syii. fil. Foepp. Linn. IX. p. 98. Hook. spec. fil. I. p. 42. ^cn(Loraariopsis) Prieurianum Klotzsch Liuüaea XX. p. 429. (Kappl. ii. 1774, locis humidis ad Para, Jiil.) In sylvis prope plant. Geyersvlyt, Septbr, 1844. Frondes visae paullo minores pinnnlls brevioribus quam Poeppigianae, Wcigeltianae et Kapplerianae, ceterum nou diversae. De candicis ratione notitlae desont *). 88. (1055.) Trichomanes punctatam Foir. Hook. spec. fil. I. p. 116. (exci. var. ß.). Kunze comment. bot. Zeitg. 1847. p. 278. (Kappl. no. 1760.) In sylvis prope plautation. Quarta, Jan. 1845. Jam a Weigelto ex Surinarao missura. Verba mea i. I . ad finera „D. HooJceri a T. spJietioide non esse distinguen- dum" sunt erronca, ut ex sequentibus patet, T. sphenoides Tero ex Surinamo noudum vidi. 89. (655.) Tr. Hookeri Presl Hymenophyilac. p. 16. T, muscoides Hook, et Grev. ic. fil. t. 179., Kunze syn. fil. '0 Alsophila aculeata Kze. (non J. Sm.) Chnoophora aculeata Klfs. hb. Polypodium aculeatum Raddi syn. fil. Bras. (1819 !) n. gen. et spec. fil. p. 27. t. 42. A. feroxPresh A. arm««« Matt. Hook. spec. fil. I. p. 41. Splitgerb. 1. 1. p. 41. CKappl. n. 1773.) In Siiriuamo legerant qiioque Weigelt, Focke Cmis. Miquel) et Kapplcr. In Criijana Gallica Leprieur aliique. lu herb. WiUd. 19,718! siib Polypodio armato ex Jamaica a Desfontaines missnin. Alsophila Kappl. 1355. pro A.Weigelti Roem. Üb. (Presl tent. pteridogr. p, 61. et Hook. spec. I. p. 56. nomen) varietate vil- losa prius deterininavi. Sed donec spccünina autheutica denuo comparaverini , plautam ceterum satis distiuctam praeterire cogor. A. subaculeata Splitgerb. 1. I. p. 42. nee a ine, nee a Hookero Visa et e descriptioue inter affines haud recoguoscenda. — 237 Poepp. et Hook, spec. fil. t. 117. (excl. syn. Sw. et Hedw.), T. HooJceri v. Kunze Bot. Zeitg. 1847. p. 300. In sylvis prope Oude-Ryweg, Septbr. 1844. 90. (453.) Trichoinanes Hranssii Hook, et Grev. icon. fil. t. 149. Hook. spec. fil. I. p. 120. Kunze 1. I. p. 319. (Hostra. n. 756.) Ad fruticara radices prope viam Niewe Ryweg dlctam, Aug. 1844. 91. (1070.) Tr. Ankersii Park. Hook, et Grev. ic. fil. 1. p. 201. Hook. spec. fil. I. p. 121. Kunze 1. 1. p. 320. (Kappl. n. 1764.) Arbornra truucis arcte adhaerens et adpressnm ad Sor- na»-kreek prope Joden -Savanna, Novbr. 1845. Speciraina adsunt caudice 2 — Z^/^^^^aW et forma fron- dlura, fere sessiliiim niaxime diversa. Aliae frondes, et jam fertiles 2 — 3" longae et 1/2 — 1" lalae; aliae 6'' longae et 21/a — 3" latae, laciniis siugulis interdura ad 2'' elongatis. Rhachi per totam longitudinem radicante haec forma luxu- rians, prius nondum observata, truucis adligatur. 92. (1202.) Tr. torachypus Kunze syn. fil. Poepp. Linn, IX. p. 105. Hook. spec. fil. I. p. 121. T. radicans Hook, et Grev. icon, fil. t. 218. (excl. syn.). Kunze Bot. Zeitg. 1847. p. 320. T. subsessile Splitgerb. 1. 1. p. 49. (Kappl. n. 1765.) In sylvis ad Sornau-kreek, Novbr. 1845 et prope Ma- riepaston , Majo 1846. 93. (1079.) Tr. Bancroftii Hook, et Grev. icon. fil. t.204. Hooker spec. fil. I. p. 120. T. coriaceum Kunze syn. fil. Poeppig, Linn, IX. p. 105. Analecta pteridogr. p. 46, t. 29. f. 1. Botau. Zeitg. 1847. p. 328. (T. Bancroftii). In sylvis ad Sornau-kreek, Novbr. 1845. Filix mihi primum e coUectionibus Weigeltianis nota. 238 94. (1433.) Trichomaneei radicaus Sw, Hooker spec. iil. I. p. 125. T. scandens Hedw. fil. geu. (excl. sjn.). Kze. bot. Zeit. 1847. p. 330. {T. radicans). Ad arborum truiicos in sylvis umbrosis maximis ad fl. Saramaccara sup. Juu. 1846. 95. (1078.) Tr. pennatuin Kauif. euum. fil. p. 264. Kze. Bot. Zeit. 1847. p. 351. c. synon. T. ßoribundum Hook, et Grer. ic. fil. t. 9. (uoii HBK.) Hooker spec. fil. I. p.l29. (ad parlem). Splitgerb. 1. 1. p. 51. (excl. syn.). (Kappf. n. 1751.) In sylvis ad Sornäu-kreek , Novbr. 1845. 96. (1071.) Tr. Vittaria DC. Hb.! Poir. Encycl. melh. Vlll. p. 65. Hooker Loud. Journ. I. p. 137. t. 5. J. Smilh Loud. Jouru. I. p. 200. T. ßoribundum var. ß, Vittaria Spiitgerb. 1. 1. p. 52. Hook. spec. fil. I. p. 129. (Hostra. n. 206. Kappl. u. 1748.) In sylvis ad Sornau-kreek, Joden- Savanna, Novbr. 1845; prope plantation. vier Heudricke et in sylvis prope Nest ad Saramaccam fluv., Majo 1846. Ex copia specimiuiim perfectornm a peregriuatore col- leclornra, quornm tria frondes steriles pinnatas. monstraront; persuasissiraiim mihi est, quod jam J. Smith videbatnr, T,Vit' tariam propriara formare speciem, nee T. pennati esse va- rietatera. Formae iuterraediae et hie desunt. Laminae cora- pages est illi T. floribundi multo tenerior, frons stcrilis bre- vis, deflexa, pinnis approximatis, basi decurrentibus. Ra- miili venularum conjungeutes hie fere desunt. Caudex quam in T. pcnnato multo tenuior, stipitum basi erectiuscula, nee adscendente; qua nota raagis cum sequente convenit. Fron- des steriles pinuatae uonnisi in planta juvenili cum frondi- bus simplicibus sterilibus , observantur, 97. (1058.) Tr. pinnatuni Hedw. gen. et spec, fil.Knnze Bot. Zeit. 1847. p. 352. (c. synon.) _ 239 In declivibus montinra versus fiarneu prope Joden -Sa- vanna, Novbr. 1845. Et a coUectore separatura a T. pennato (no. 95.). For- ma apice non radicans. Frons fertilis in stipite 10-pollicari, laraina 61/2'' 'onga et 51/3" laJa; itaqne major, quam esse solel; ssd fronde tenui, pallide viridi insignis. 98. (1059 ) Tr. Hostmannianum Kze. Botau. Zeit. 1847. p. 352. Farrnkr. II. t. 110. (adhuc ined.) Neurophyllum Hostmannianum Klotzsch Linn. XVIII. p. 532. (Hoslm. n. 75.) T. coarctatum Kzp. in litt, prius. In sylv. ad Cassepocre-kreek prope Joden- Savanna, Novbr. 1845. Mox fusiiis a rae describeudura. A. Hookero omissum. 99. (s. n.) Tr. cristatum Kaulf.! enum, fil. p. 265. Kze. Bot. Zeit. 1847. p. 386. Var. nudiuscuhim Kze. parce rufescenti- vülosum. Ad arboriim trnncos prope Sornau-kreek, Novbr. 1845. A typo, quem in Surinarao collegit Weigelt beatusque auctor mihi ut formam minorem T, cristati determinavit, rhachi nervisqiie parce hirsutis differl et cum planta Brasi- liensi (Gardn. 1908.) convenit. Laciniae frondis plus minus approxiraatae. Receptacula fragillima *). 100. (1054.) Tr. 9Iartiusii Presl Hyraenophyll. p. 15. Kunze Bot. Zeilg. 1847. p. 287. ^c. syu. , quibus adde: T. liilosum Spiilgerb. I. 1, p. 50. (ex descript., sed exci. syn.). Ad fruticum radices et arborum truncos prope Joden - Savanna, Novbr. 1845. *) Trichomanes pei^uce/i« Kunze sy 11. fil. Poepp. LinnaealX. p. 104. Farrnk. I. p. 158. t. 68. Bot. Zeit. 1847. p. 372. A Hostmanuo (a. 600.) specimiiia lecta vidi. 240 -, Specimiaa digitalia ad spitbamaca, Schombnrgkianis dlmidio miiiora^ ceterum uon diversa. 101. (1055.) Tr. maximain Pohl in Hb. Vindob. Kunze fil. fl. Brasil, iued. Var» laciniis remotiusculis. Locis bumidis ad terram „Cordonpad" prope Joden -Sa- vanna. Novbr. 1845. Characteres J, 1, expouam. Proxima species videtnr Tr, Sellowianum Presl Hymeuophyll. p. 16. A tjpo planta Kegeliana differt, laciniis tantom non con- tiguis, nee imbricatis. Specimina plantae speciosae circiter li/a- pedalia, slipite tripollicari; caudice brevi, desceudente, stipitibus densis, quo cbaractere a T. plumoso meo facilc distinguitnr. 102. (1069.) Hyinenophyllum cillatum Swartz, Hedw, fil. gen. Hook, et Grev. ic. fil. t. 35. Hook. spec. iil. I. p.88. Kunze botan. Zeitg. 1847. p. 186. (Hostm. n. 1232. Kappl. 1762.) Ad arbores sylvarum prope Sornan-kreek ( Joden -Sa- vanna), Novbr. 1845. Forma minor et angnstior, jani a Weigelto lecta et var. (164.) ornifolium Kze. (Ä ornifolium Rehb. in Weigelt pl. Surinam, exs.) DifTert fronde firmiere, rubclla, pinnis laciniisqae magis approximatis, pilis rarioribus, sed rigidioribus et magis ru- fesceutibiis. In sjhis, ad arborum trnncos, absque loco speciali et tempore. 103. (1385 et 1386.) H. iiolyautlios Swartz, Hcdw. 111. gen. Hook. spec. fil. p. 106. (excl. cxcludend.) Kunze Bot. Zeitg. 1847. p. 243. H. clavatum Splitgerb. I. I. p. 49. (Hostm. u, 5, Kappl. d. 1763.) 241 Ad arborum trancos io sylvls prope Mariepaston, Majo 1846. Forma minore et majore poljmorpha adest species, jam a Weigelto lecta. 104. (101.) jSalvinia hlspida HBKth. nov. gen.I. p.44. Synop. I. p. 101. Kunze 8yu. fil. Poeppig. Linn. IX. p.llO. S. auriculata Aabl.? Miqael Diar. institut. Batav. p. 10. S. auriculata Miquel Linn. XVIII. p. 380? (Hostm. n.ö73.) In aquis stagnantibus prope plantat. Quartaj Sept. 1844. Planta Surinamensis a Cubensi distincta mihi non Tidetur et a figura Aubletii , profecto non optima, diifert. Plantam hnic similem, sie nt Miqnelianam , non Tidi. Pagina inferior variat modo pilosa, modo pnbeseens, modo snbglabra. 105. (637.) AzoUa cristata Kanlf. enum. fil. p. 273. Mettenios monogr. Linnaea XX. p. 278. In fossis juxta Oade-Ryweg, Septbr. 1844*). =^3 Axolla magellanica Miquel Linn. XVIII. p. 380. An forsan A. cristata Klfs. ? Non vidi. 2lr Bd. 29 Heft. 16 242 COMPOSITAE. Von C. H. SHULTZ Bipont. Das pflanzeuroiche Surinam ist verhältnissmässig an Compositen das ärmste Land der Erde, Dies war schon DeCandolle bekannt, welcher in collect, de raeraoires pour servir a l'histoire du regne veg. X. p. 14. das Verhälluiss der Compositen des holländischen Giiiana's wie 1 zu 43 au- giebt. Nach Kegel's Sammlung stellt es sich noch ungün- stiger heraus. Derselbe hat wenigstens 1501 Nummern ge- sammelt, wovon 24 den Compositen angehören. Also ver- halten sich nach Kegel's Sammlung die Compositen zur übrigen Vegetation wie I zu 62Ya> Vergleicht mau die Re- sultate, welche man aus den Sammlungen von Focke, Hostmaun und Kappler gewinnen wird, mit obigen An- gaben, so werden sie für die Compositen auch nicht gün- stiger ausfallen. Doch darüber wird uns Miquel einst gründlich belehren, welcher in der Linn. XVIII. p. 593 u. f. nur 19 Compositen aufzählt, von welchen blos 5 bei Ke- gel vermisst werden. Unter Kegel's Compositen ist keine einzige neneArt, wohl aber eine wenig gekannte, welche ich, wie man unten sehen wird, zu einer eigenen Gattung erho- ben habe. 243 Ve rnoniaceae. 1. Vernonia scorpioides Pers. — Miqnel! in Liuoaea Xyill. p. 594. — Ad inargin. sylv. prope Poelebautje, Febr. 1845: Kegel! n. 705. (Focke! ii. 646., Kappler n. 1407). 2. V. remotiflora Riclj. — DC. pr, V. 51. — In areno- sis prope Saron, Majo 1846: Kegel! n. 1261. et specinien minus in arenosis pr. Kl. Frederiksdorp, Novbr. 1845: Kegel n. 1128. (Hostmann! n. 894.) 3 a. Elepliantopus toineutosui§ Linn. (0. albis sec. Ke- gel). In pagcuis, ad vias pr. Paramaribo: Kegel! n. 308. (Hostmann! n. 338 et 875). 3 b. E. tomentosus Linn. ß. carolinianus Willd.! (flor. coeruleis: Kegel). In pascuis pr. Paramaribo, Jnnio 1844: Kegel! u. 8. (Focke! n. 302 et 696; Hoslraann! n. 147, 488 et 875.) Obs. Utrasque formas nomine Eleph, moWs UBK. cl. Miqnel! Linn. XVIH. p. 594. enumerat. Eupatoriaceae, 4. Ageratuiu conyzoides Linu. y. mejcicantim DC. pr, V. p. 108. — Miqnel Linnaea XVIIL p. 594, Passim ad vias pr. Paramaribo, Julio 1844, flores coeruleo -Tiolacei: Kegel ! n. 70. 5. Ooclinium villosum DC. — Miquel! I. o. — In are- nosis pr. Mariepaston, Majo 1846: Kegel! n. 1295. Focke! sine no. et Kappler! n. 1022.) 6. Hebeclinium macrophyllum DC. pr. V. p. 136. In sepibus pr. Paramaribo rarius, 8 — 9 ped. altum , Augu- sto 1845: Kegel! n. 986. 16 * 244 7. Campulocliniuin suriuamense Miqael] in Lionaea XVII. p. 69. et XVIII. p. 595. Ad margin. sylvar. pr. plant. Beekhiiizen Oct. 1845, flores rubelli : Kegel! n.1008. (Pocke! n. 662. et sine no.! Hostmann! sine no.) 8. Enpatoriuiu psiadiaefolium ß. latifolium DC. Miq. ! Linnaca XVIII. p. 595. In pascuis , in fruticetis pr. Paramariljo, Jiiiio 1845: Kegel! n. 45. (Pocke! n. 652; Hostraann! «. 268.) 9. Mikania atriplicifolia C. H. Schnitz Bip. apnd Mi- qnel! in Linnaea XVIII. p. 595. In fruticetis pr. plant. Quarta, Julio 1844. Kegel! n. 143. (Pocke! n. 664.) 10. M. gonoclada DC. — Miquel ! 1. c. Ad margin. sjU var. pr. Paramaribo, Julio 1844: Kegel! n. 365. (Pocke! II. 7^5.) 11. m. Fockeana Miqnel! 1. c, — In sylvis pr. Koffejnra- bezwamp, Julio 1844: Kegel! n. 660. (Pocke! n. 588; Hostraann! et Kappler n. 777.) 12. M. aspera Miquel! 1. c. Ad marg. sylr. pr. Waneca, Oct, 1844: Kegel! u. 660a. (Pocke! sine no.) 13. M. argyrostigina Miquel ! 1. c. Ad marg. sylv, pr, Paramaribo: Kegel! n. 377. (Pocke! sine no.) 14. M. trinitaria DC. pr. V. 194. In fruticetis pr. Jodeu- Savanna, Novbr. 1845: Kegel! n. 1501. ^steroideac. 15. Erigeron canadense Linn. In pascnis pr. plant. Quarta, Julio 1844: Kegeil n. 111. (Hostm.! et Kappler u. 1212). Senecionoideae. 16. Clibadium snrinamense Linn. — DC. pr. V. 505. In fruticetis pr. Paramaribo, Julio 1844: Kegel! n. 44. (Host- tnaun! n. 477a. et 647). 245 17. Uiixia cainphorata Linii. — Miquel! I. c. In are- iiosis pr. Joden- Savanna, Novbr, 1845: Keggl ! n. 1122. (Focke! n. 681; Kappler! n. 1399.) 18. Kegelia ruderalis C. H. Schultz Bip. nov. gcnus di- catum peregriuatori meritissimo, Henrico Kegel, Gerb- staedticusi, Germano, qiii haue cum mille et quingentis, et quod superat, speciebus in Surinamo legit. In cultis pr. Paramaribo, Äug. 184t: Kegel! u. 392. Huc : Melampodium? rwdera/c Swartz fl. Ind. occ. III. p. 1372? — DC. pr. V. p. 521. Capituluin pluri-(6- — 7-)florum, subhomogamum, flori- bus nempe omnibus tubulosis, Davis, bisexualibus, extcriorl- bus fertilibus, interioribus sterilibns, 1 liu. non allingculibus, tubo subinfuudibuliformi j iuferne paulo attenuato, glabro, apice dentibus 5 ovato - triangnlaribus, obtusis^ supcrne pilis articulatis, hirtis, instructo; genitalia iuclusa; antherae ^;- herae\ nigricantes, lineares^ apice paulo incrassatae, sub- emargiuatae vel retusae, basi utrinque deute integro cauda- tae; filamenta glabra; stjli raini lineares, subulati, hirti. Achaenia 3_exteriora fertilia, ^/4 lin. longa, crassa, obovato- subtetraquetra, dilute brunnea, quasi corticata, sed revera corticem i. e. perispermi integumentum, observare non pos- sum, breve et sparse pubescentia, ad costas aculeis brevissi- mis, obtusis n. 10 — 12. rauricata, inter quas costulae brevio- res 1 — 2 observantur pariter rauricato-aculeaiae. ; Inferne achaenia attenuantur, superue Tero quasi sunt truucata^ raar- gine aculeis numerosis muricata, centro vero in rostrura bre- ve, 1/4 lin. louguni abeunt globoso-cylindraceum, apice pilis hrevibus simplicibus quasi pappum formantibus, coronatuin. Achaenia uou penitus matura nondura sunt muricata sed tan- tum pubcscentia. Achaenia reiiqua sunt sterilia obverse lan- ceolato-linearia vel linearia non muricata, sed tantum pu. 246 - besceniia et pappo eodem munita uti achaenia extiroa; iusu- per achaeniom uniira alterumve observatur iutermedium, sub- fertile obovato laiiceolatum pnbesceus, papposuin. luvolucrnm duplex, foliis externis d. 5 pl. oblonge - lanceolatis, obtusis , 3 lin. pl. longis, ^/^ — 1 lin. latis fo- liaceis , hirtis more Siegesbeckiae Tel Melampodii, duplo loiigioribiis quam folia interna, fere totidera, magis srariosa, acuta ^ pilis simplicibus, elongatis^ margine et apice hispida. Receptaculura parynm paleis tot onnstum quot achaeoia obser- vantur, navicalaribus, achaenia et floris basiu involventibus, oblongis^ acuminato-mucronatis, margine, praecipue superne, et apice pilis articulatis elongatis hispidis. Herba dodranlalis, annua, erecta , gracilis, hispida, a basi trichotome ramosissima, caule 4-angulari, i n ferne 1 lin. diaraetro metiente. Rami et folia opposita. Folia 1 — IVa lin. longa, 5 — 8 lin. lala, ovato-lanceolata, obtusa, cre- nato -serrata_, breve petiolata, petiolo gracili , pl. 2 lin. lon- go, hispido. Capitula in cujnsvis folii axi orientia, solita- ria, pedi^ellis 1 — 3 lin. longis, gracilliinis insidentia, de- mum nutantia. Stirps habitu JJnjciam fere referens ob an- iheras sejumtas, nee concrctas Jveis adnumerandura, ccrte Tetrantho Swartz proximum, a quo vero characiere et habitu abuude diflPert. Obs. Planta Swartziana supra citata cerlo certius hujus generis. A nostra vero differt: folüs acutis, peliolis 1/2 pol! . longis, floribus 11 — 12. Num forma speciei uostrae Swar- tziana sit speciss propria, sine autopsia specirainis Swartziani vix statui polest? Si vero spccies dtiae distinctae , nomen Swartzianae erit: Kegel a ruderalis^ Kegelianae vero Ke- gelia ramosissima. Autoptarum judicio res perraittenda. 19. ITulfia capitata C. H. Schultz Bip. Mss. = Tilesia capüata Mcy. — MiqucI! Linn. XVIU. 596. — In fruti- 247 cetis pr. Paramaribo, rara species, Julio 1844: Kegel! n. 88. (Pocke! n. 665. et siue no). 20. Bidens pilosa Lino. — Miquel ! 1. e. Ad viam pr. plantat. Quarta, Majo 1844: Kegel! d. 496. ( Pocke I u. 613.) 21. Spilanthes exasperata ß, cayennensis DC. pr. V. 626. In cultis pr. Paramaribo, Majo 1844: Kegel! u. 816. 22. i§ynedreUa nodiflora GaerlD. DC. pr. V. 629. In cultis pr. Paramaribo, Julio 1844: Kegel! n. 393. 23. Eclipta crecta Liun. DC. pr. V. 490. lo aqiiis stagnantibus pr. Paramaribo, Julio 1844! Kegel! n. 141. Unter den aufgezählten Pflanzen sind sehr wenige, wel- che bisher blos in Surinam gefunden wurden, und demselben daher eigenlhümllch zu sein scheinen. Die meisten Arten fand Kegel in Wäldern, namentlich an den Räudern der- selben, oder in Gebüschpn, nämlich 12 Arten, von welchen Surinam eigenthümlich sind: Campuloclinium surinamense Miqnel! Clihadiuvi surinamense Linn., Wtilfia capitata Schnitz Bip. und einige Mikanien. Ob aber alle von Mi- quel und mir aufgestellten neuen Mikanien wirklich nea sind, bezweifle ich, da ich bei meiner, mich eben beschäfti- genden kritischen Bearbeitung der Mikanien dieser Gegenden gewiss einige zu schon beschriebenen Arten ziehen werde. | Im Sand fand Kegel 3 Arten, von welchen Ooclinium villo- sum DC. und Unjcia campJiorata Linn. fil. Surinam eigen- thümlich sind. Sämratliche Wald- und Sandpflanzen wur- den bis jetzt nur innerhalb Amerika gefunden. Unter den 7 an W^egen, anf Weiden und bebauetem Felde gefundenen Ar- ten ist vielleicht Kegelia ruderalis Surinam eigeuthiiralich, und Spilanthes ejcasperata ist auch echt amerikanisch. Die übrigen Arten, nämlich: Elephantopus tomentosus^ -^g^- 248 : ratum conyzoides , Bidens pilosa und Synedrella nodi- fiora wurden in tropischen Gegenden ausserhalb Amerika auch gefunden, und Erigeron canadense kommt in einem grossen Theile auf der Erde vor. Die in stehenden Wassern wachsende Eclipta erecta kommt im grössern Theile der Tropeuläuder der Erde vor. Kegel's Pflanzen sind in grossen und meist vollständi- gen Exemplaren aufgelegt, und so gut getrocknet und erhal- ten, als ich noch ans so fernen Gegenden gesehen habe. LEGUMINOSAE BECENSENTE C, F. ME IS IS ER. 1. Acacia Farnesiana Willd. — „Frutex 8 — 10-pe- dalis, capitulis luteis." In pascuis et ad vias prope Para- maribo. Jul. Kegel n. 177. 2. Üieacaena glauca Benth. Walpers Repert. 1. p. 884. {Acacia glauca Willd.). Ärbuscula 10 — 12-ped., capitulis albls." In fruticetis pr. Paramaribo. Jnl. Kegel n. 68, 3. lireptunia plena Benth. in Hook. Journ. of Bot. 4. p. 355, — ,,Sensibilis, capitulis anreis." — In aquis stagnanti- bns pr. Paramaribo. Jul. Kegel n. 176. (sine fr.). 4. Mimosa pndiea L. — Ad vias prope Poelebantje et alibi. Jul. Kegel n. 945. 5. Pithecolobiuin {Abaremotemon) trapezifolimn Blh. in Hook. Journ. 2. p. 142; Hook. Lond. Journ. 3. p. 204. — „Arbor maxiraa, capitulis albidis." In sylvis prope planta- . 249 tiouem Beekhuizen. Jul., et plant. Laane van Tourtonoe^ Febr. Kegel D. 706. (sine fr.). 6. P. (Caulanthon) lasiopus Benth. in Hook. Lond. Journ. 3. p. 214. — „AfIk 10 — 12-ped., capitulis delicatis- sime roseis." — Cum praecedeute. Kegel sine No. (sine fr.) 7. P. (Samanea) Kegelii nob. ^ ramulis novellis petio- lisque fusco-pnberalis, foliorum pinnis 4 — 6>jugis, folioiis 10 — 16-jugis, herbaceis, oblongo-trapezoideis, raucronulato- acutis, tenuiter venosis, utrinque glaberrirais subconcoloribus, glandulis jugalibus petiolaribosque Dullis(?)j pedunculis axil- laribus solitariis, pedicellisque brevissimis toraentellis, fiori- bns magnis^ calyce tenuiter striato fere ^/^ corollae dense sericeo-pilosae aequante, legum Ad ripas fl. Cassepoerekreek , m. Nov. 1845, legit Ke- gel o. 1173. „Arbor 20 — 25 ped,, filamentis albis apice roseis." Pro- xima videtur P. longifloro Beuth. in Hook. Lond. Jonrn. 5. p. 107., sed huic corolla brevior (10 — 11 lin. longa) caly- cera fere quadruple superaus. Praeter notas indicatas stirps nostra admodum convenit cum P. adiantifolio Benth. in Hook. Lond. Journ. 3. p. 218., sed hujus icon (Kunth Mi- mos. t.21.) quamvis habitum generalem satis bene expriracns, pluribus notis essentialiter discrepat, inprimis petiolo infra juguoi iufimum glandulifero, folioiis apice attenuatis (nee quasi oblique truncatis, ideoque minus trapezoideis) pedunculo commnni poliicari graciü, calyce vix dimidiara corollam ae- quante et staminum tubo incluso. — Ramuli verruculoso- pnnctati, fusci, juniores cincrascentes. Stipulae parvae^ ob- longae, decidnae. Fetiolus nonnnnqnam inter pinnarum juga 1 — 2 extrema vestigium obscurum glandulae(?) subrotuudae depressae paliidae gerens. Foliola 6 — 10 lin. longa, 3 — 4 lin. lata, margine anteriore recto v. intcrdum subfalcato, an- gulis (excepto terminali mucrouulato) rotundatis, nervo dia- 250 gonali venisque (piunatis, copiosis) tenuibus utrinquo conspi- cuis; foliola ultimi jugi scalpelliformia v. quasi semirhombea. Fedancolus communis vix 2 — 3 lin. longus, bracteolis stipii- liformibus deciduis, pedicellis 1 lin. lougis, aiabastris clava- tis. Calyx 8 lin. longus, infundibulari- tubulosus, basi ro- tundatus (uec in pedicellum attenuatus), lobis lanceolatis acu- tis 2 — 2Y2 l'D« longis. Corolla calyci conformis, 14 — 16 lin. longa. Stamina flore duplo longiora^ tubo demum bre- yiter exserto, 8. PithecoloMum {Samanca) Miquelianum nob. , ra- mulis petiolisque glabriSj glandula oblonga crassa supra ba- sin petioli^ jugalibus parvis rotundis concavis, pinnis 5 — 7- jugis, rhachi puberula; foliolis 20 — 26-jugis coriaceis, lineari-oblongis, obtusiusculis, basi antice dilatatis (subscal- pelliforraibus) i-nerviis, aveniis, supra uitidis, sublus pal- lidioribus; peduncuiis terminalibus, unibellato-aggrpgatis^ bre- vibus, tomeutosis; Acribus in receptaculo subgloboso areoiato sessilibus, fulvo-tomentosis, corolla calycem 2 — 3-pIo su- perante, slarainura tubura aequante, dentibus caljcis brevibus ovatis, corollae lanceolatis triplo longioribus. In sylvis urabrosis humidis propc Joden -Savanna, ni, Nov. 1845 legit Kegel n. 1162. (sin. fr.) Accedit ad P. Martianum, Berterianum el fragrans Benth. in Hook. Lond. Journ. 3. p. 218 sq. ^ sed jam inflo- rescentia distinctissimura. — „Arb. 12 — 20 ped., iilamentis uiveis apice roseis. Kami cinerei v. albidij juniores fusci, omnes papiiiis pallidis dense conspersi. Stipujae lauceola- tae? caducae. Petiolus 5 — 8-pollicaris, 2 lin. supra basin iucrassatam et transverse rugosara glandula sessili orali crassa margiuata et inter omnes pinnas glandula parva orbi- culari concava muuitus , glaberrimus v. rarius obsolete pube- rulus; pinnae S-pollicares^ rhachi minute puberula t. gla- 261 briuscnla, inter foliola 3 — 4 ultima minnte glaiidulifera; foliola 5 lin. longa, basi 1 — l^/ss Ün. lata, apicera versus subaequaliier attenuata, recia v. subfalcata, obtiisa v. rarius minute mncronulata, nervo diagonali snpra puberulo, inser- tionis puncto nigrn. Pedunculi terminales terni, 6 — 8 lin. longi, basi apiceqne bracleis stipulaeformibus ovatis acutis stipati, cum calyce oorollaque flavido- tomentelli, receptaculo pisi magnitudine. Calyx 2^/2 l'^«) dentes 1/2 !'"•» corolla 10 lio. longa^ laciniis fere 2 lin. longis^ Y2 ^^^' l^^is. 9. Pithecolobium (Samanea) inultifloruni Bentb. 1. c. p. 220. — „Arbor 40 — 45 ped." — Ad ripas fluro. Suri- nami prope Gejersvlyt, m. Sept. fructif. legit Kegel n. 1022. (sine fl.). 10. P. (Samanea) corymbosaiu Benth. ? 1. c. p. 221. — „Arbor 20 — 25 ped., capitulis albidis." — Ad ripas flum. Sararaaccae prope „de groote Boica." M. Majo, Kegel, sine no. (specim. manca). 11. Calliandra (§.5. Racemosae) calothyrsus nob., ramis glabris , apicc subangulatis, stipulis deeiduis, piunis 12 — 14-jugis, rhachibus puberulis petioloque egiandulosis; foliolis 40 — 60-jugis, oblongis, acutiusculis v, submiucronu- lalis, ciliolatis, obscure 1-nerviis, rectis; thyrsi terminalis glaberrirai aphylli interrupti ramis brevibus simplicibus fasci- culatis umbellatira paucifloris^ pedicellis corolla brevioribus calyce cupulari brevissirae 5-dentato quam corolla semi-5- iida quadraplo breviore, legura lu sylvis montosis prope flum. Mariepastonkreek, m.Majo 1846 legit Kegel n. 1465. (sine fr.). Habitus et iufiorescentia omnino C. Houstoni, grandi- florae et affinium, sed ab omuibus disiincta floribas glaber- rimis dimidio minoribus. Folia 6 — 7- pollicaria, petiolo snpra basin quasi geniculato usque ad piunas infimas 8 — 252 12 Hd. longo; piuuae V2 — 2-pollicares, foliolis 2 liu. lon- gis vix 2/3 '•"• 1''^^'5 subtus paiiidis. Thyrsus circ. semipe- dalis, aplce bracleis foliaceis viridibas linearibus acutis ner- Toso-strialis 3 — 4 lin. longis comosus , inferne cbractealus, breviter pedunculatus, inlernodiis 8 — 12 lin. longis, rarais 2 — 4 fascicnlatis circ. 3 lin. longis subaequalibus, pedicel- lis qnaternis senisve sesquilineam longis, caijce patulo vix 2/3 lin. longo, corolla in alabastro subglobosa, demum vix 3 lin. longa, laciniis oblongis acntiosculis 1 lin. latis^ sia- nainibns sesquipoUicaribus. 12. Calliandrae (?) n. sp.? e specira. insufficiente hand dofinienda. — In sjlvis montosis ad ripas flum. Sararaaccae, m. Maj. Kegel n. 1464. (sine fr.). 13. Inga (Leptinga) iSciadion Steud. Benth. in Hook. Lond. Jouru. 4. p. 580. — In arenosis humidis ad margines sylvarum prope Sornaukreek, in. Novbr. Kegel n. 243. (sine fr.). 14. I. {Pseudinga) stipularis DC. mera. Leg. p. 440. Bentb. 1. c. p. 592. — In sylvis prope Beekhuizen^ m. Mart. Kegel n. 847. — „Arbor 40 — 45 ped., capitulis albis." — Descriptioni Candolleanae optimae pauca addere liceat. Pctioli 2 — 5-pollicares, foliola nsqne ad 2 poli. lata, stipulae sub- rotando-reniformes latitudinem pollicarcm attingcutes palmi- nerriae. Feduncnli axillares 2 — 3 aggregati subaequales, simplices, extra medium paulo incrassati cum ipsa spica 2 — 3-pollicares, rarius infra medium bifidi, ad bifurcationem bracleis 2 stipulas imitantibus sed diraidio minoribus siipali. Legumen coriaceuin, indehiscens? planum, rectnm, lineare, utrinqne obtusiuscuium, 3 — 4 poli. longum^ 5 — 6 liu. la- tum, TaWis obsolete transverse venosis, marginibus modice incrassatis obtusis, scininibns 7 — 9 ovalibus exacte trans- versis. _ 253 15. Inga (Pseudinga) floribunda Bentb. in Hook.Jonrn. 2. p. 143; Lond. Journ. 4. p, 606. — Ad ripas fl. Sara- maccae prope Mariepaston, ra. Majo, Kegel n. 1361, (sine fr.). — „Arbor 40 — 50 ped." — Specira. Kegelii a Host- roanniano (herb, nostr. n. 676.) cui foliis^ capitulis, bracteis, fioribus omnino convenit, egregie recedit peduncalis axillari- bus geminis raonocephalis dimidiam folioli jugi inferioris snb- aequantibus (2 — 3 poll. longis) uec raceraoso-polycephalls. Flores nondum aperti. — Inflorescentia totaque facie admo- dum acccdit ad /. fulgentem Kunth mim. t. 11., qaae tarnen discrepat rarauiis augulatis, foliolis obtusis (nee acuminatis) magisque veuosis. 16. I. (Euinga) ingoides Willd. Benth. in Hook. Lond. Journ. 4. p. 613. — In sylvis prope Paramaribo (Oude- Ryweg), m. Aug. Kegel n. 290. (fl. fr.). 17. I. (Euinga §. 5.) Benthamiana nob. , ramis tereti- bus, apice subcorapresso-augnlatis cum petiolis peduncnlis- que fulvo-tomentellis; foliolis 3 — 4-jugis, subcoriaceis, ovali-oblongis, acutis v. breve acuminatis, utriuqne minnte puberuiis, supra demum glabrescentibns nitidis; pedunculis axillaribus 2 — 4 aggregatis supra medium floriferis, spicis brevibus oyoideis laxiusculis^ bracteis ovalibus obtusis con- cavis cadncis calyce dimidio brevioribusi calyce dimidiam co- rollam subaequante, cyiindraceo, basi obtnso^ tomentoso, dentibus brevibus obtusiusculis; corolla infundibniari, ad- presse ^ nceo-pilosa, laciniis lanceolatis acutis, staminum tubo inciusoj iogum In sylvis prope plantat. Tourtonne, m. Aug. 1845 legit Kegel n. 1206. (sine fr.), Proxima /, verae Willd. et spu' riae HBK. (rfr. Benth. 1. c. p. 615.) sed ab utraque discre- paus fioribus miuoribus bracteisque; uec non afflnis /. di' stichae Benth. I. c. p. 603., sed pabcscentia etc. distincta.— • 2S4 „Ärb. 20 — 25 ped., filamentis albis." — Habitn, foliolornm forma et magnitudine, caet, bene conveuit cum /. spurla (Kunlh Mira. t. 12.). Ramuli utrinque linea elevata a folio- Tum insertione decurrente et deorsum deliquesceute subanga- lati, fiisci, albido-punctati v, verrnculosi, demnm glabri. Folia SDbtns et in nervo utrinque pube minnta persistente pilosiuscnla_, supra dense minuteque pnnctato-scabriuscula, tactu tarnen fere laeria. 18. Ingae spec. äff. rubiginosae et hullatac Benth. — „Frut. 10 — 12 ped,, filamentis albidis." — la syivis prope Paramaribo (Oude Ryweg), m. Jua. Kegeln. 904. (specim. in- sufficiens, sine fr.). 19. Ingae spec, in statu nimis juvenili, — „Arb. 35 — 40 ped." — Ad ripas fl. Saramaccae prope Mariepaston, m. Maj. Kegel 1367. 20. Pentaclethra filainentosa Benth.! in Hook. Journ. 2. p. 127.; et 4. p. 330. — „Arbor elegantissima 50 — 60 ped., filamentis niveis." — Ad ripas fi. Cassepoerekreek, m, Nov. Kegel n. 1181. (sine fr.). 21. £ntada polystachya DC. prodr. 2. p. 425.; mem. Leg. p. 12. t. 61. 62! — „Arb. 20 — 25 ped., fl. viola- ceis." — In syivis prope Ma Retraite, m. Jul. Kegel n. 355. 22. iSwartzia (Possira) grandifolia Bong. Benth. in Hook. Journ. 2. p. 85. — „Arb. 25 — 30 ped., flor. ochro- leucis." — Ad ripas fl, Surinami prope Joden Savanna, m. Nov. Kegel n. 1172. (fl. fr.). ' 23. BauMnla, n. sp.? (specimen unicum, sine fr., in- sufficiens). — In syivis Paraensibus. Kegel n. 273. 24. SchncUa (Ti/lota) lirachystachya Benth. I. c. p. 98. — „Frutex subvolubilis." In syivis ad ripas fl, Sara- maccae prope Mariepaston, m. Maj. Kegel n. 1260. 265 25. Toaapa bifolia Aubl. Guian. 1. p. 25. t. 7! DC. prodr. 2. p. 511. — „Arb. 18 — 20 ped." Ad ripas fl. Cas- sppoerekreek, ra. Nov. Kegel n. 1178. 26. Crudya spicata Willd.? DC. prodr. 2. p. 519. — jjArb. 35 — 40 ped." In sylvis prope plantationem Qaarta, in. Sept. Kegel n. 454. (specim. insuffic). 27. Eperna falcata Aubl. Gulan. 1. p. 369. t.l42! DG. prodr. 2. p. 510. — „Rami penduli." — Ad ripas ti. Ara- kukakreek, Kegel n. 872. (fl. fr.). 28. Taiuarindus occidentalis Gaertn. DC. prodr. 2. p. 489. — In plantat. Tourtonne , m. Apr. Kegel n. 863. (sine fr.). 29. Poiiftclana pulcherrima L. — In sepibus prope Paramaribo, ni. Jul. Kegel n. 385. „flor. aureis, non rara"; — n. 386. „flor. anrautiis." 30. Cassia Brasiliana Lam. DC. prodr. 2. p. 489. Vogel synops. p. 11. — „Arbor maxiraa." In sylvis prope Poelebautje, ra. Febr. Kegel n. 722. (fr. sine fl.). 31. C. toaciUarls Linn. fil. DC. 1. c. p. 490. Vogel 1. c, p. 14. — „Arb. 20 — 25 ped., fl. luteis." — In sylvis prope Poelebanlje, m. Jul. Kegel n. 309. — in fruticetis prope Pa- ramaribo, m. Jul, Kegel n. 66. (fl. fr.). 32. C. alata L. DC. 1. c. p. 492. Vogel 1. c. p. 21. — „6 — 8 pedalis, fl. magnis aureis." In paludibas prope Va- derzorg, m. Jun. (fr. sine fl.) Kegel n. 913. 33. C. occidentalis L. DC. 1. c. p. 497. Vog. I.e. p.21. : — „Frut. 5— 6 -ped., fl. luteis." — Ad vias prope Parama- ribo, ro. Jul, Kegel n. 326. 34. C. ol>tu8ifoUa L. DC. I. c. p. 493. Vog. 1. c. p. 24. — In pascuis ad vias pr, Paramaribo, m. Sept. Kegel n. 618. 256 _ 35. Caissia chrysotricha Collad. DC. I. c. p. 494. Yog. 1. c. p. 25. Yar. petiolo breviore, glandala sessili elongato- coDica foliolis minorlbas, an n. sp.? — ,,Arb. 10 — 15-ped., flor, lateis." — Ad margines sylvarum prope Poelebantjcj m. Jol. Kegel n. 298. (specimea insufficiens). 3.6. C. calliantha G. F. W. Mey. Esseq. p. 169. (descr. optima). DC. 1. c. p. 497. Yog. l c. p. 31. „ Arb. 20 — 25 ped." Ad ripas fl. Saramaccae prope plant, Magdeburg, ra. Nor. Kegel n. 1169. (sine fr.). 37. C. venenlfera Rodsch. apod Mey. 1, c. p, 167? DC. 1. c. p. 497. Yog. 1. c. p.3I.— „Frut. 3 — 4 ped., fl. luteis," Ad vias prope Paramaribo, in rnderatis, m. Jal. Kegel n. 315. 38. C. goinquangalata Rieh. DC. 1. c. p. 494. Yog. I.e. p. 40. — „Arb. 20—25 ped., fl. pallidis." — In fruticetis prope plant. Quarta, m, Febr. Kegel n. 809. (sine fr.). 39. €. hispida Collad. monogr. p. 118. DC. 1. c. p. 500. Yog. 1, c. p. 50. — In arenosis prope Joden Savanna, m. Nov. Kegel n. 1124. 40. C. rainosa Yogel synops. p. 55. — Com praecedente et prope Saron, m. Nov. Kegel n. 1108. 41. C. (Chamaecrista) patellaria DC. 1. c. p. 504. Yog. I. c. p. 66. „2 — 2V2 pedalis, fl. lateis." In campis her- bidis prope Toiirtonne, m. Aog. Kegel n. 493. 42. C. (Chamaecr.) flexuosa L. DC. I. c. p. 505. Yog, 1. c. p. 68, — „Flor, aurei." In arenosis prope Joden Sa- vanna, m. Nov. Kegel n. 1103, 43. Andira raceinosa Lam. DC. prodr. 2. p. 475, u4f, Aulletii Benth. in Ann, Wien, Mus. 2. p. 108. — „Arb. 25 — 30 ped., flor. roseis." — Ad margines sylvarum prope plantat. Geyersvlyt , m. Febr. Kegel n. 697, (fl. fr,). 44. Itonchocarpns densiflorus Beutb. Walpers's Repert. 1, p. 679. — „Arb. 35 — 40 ped., flor. intense roseis." — I . . 257 In sylvis prope plantat. Tonrtonne, m. Mart. Kegel n. 849. (sine fr.), 45. De^uelia scandens Anbl. Gaian. 2. p. 750. t. 300. DC. prodr. 2. p. 422. — „Frutex snbrolubilis, flor. albis suaveolent." — Ad ripas fl. Casscpoerekreek, m. Nov. Kegel D. 1174. (sine fr.). 46. moutouctaia sulierosa Aubl. I. c. 2. p. 748. t. 299. Benth. in Ann, Wien. Mus. 2. p. 94. Pterocarpus subero- 8US Pers. DC. prodr. 2. p. 418. — Ad margiocs sjlvarnm prope Paramaribo (Oiide Ryweg), m. Mart. Kegel n. 841. (fr., sine fl.). 47. m.» Draco Bentb. 1. c? Pterocarpus Draco L. DC. 1. f. — „Arb. 20 — 25ppd., flor. Iiileis." — In sylvis luimidis prope Geyersvlytj m. Febr. Kegel n. 695. (sine fr.). 48. Drepanocarpus inundatus Mart.? Bentb. I.e. p.96. — „Frutex subvolubilis." Ad ripas fl. Surinam! prope Cas- sepoerekreek, m, Novbr, Kegel n. 1187. (specim. fructif, raanc., sine fl.). 49. ». lunatus G. F. W. Mey. Esseq. p. 238. DC. J. c. p. 420. — „Arbusc. 8 — lOped., fl. coeruleis." — In paludi- bus prope Paramaribo et ad ripas fl. Saramaceae et Surina- mi copiosissirae, m. Jul. Kegel n. 104. (fl. fr.). 50. Macliaeriiun ferrugineum Pers. Bentb. I. c. p. 100, — Nissolia ferruginea DC. prodr. 2, p. 258. — Arb. 35 — 40ped., flor, sordide violaceis." — Ad ripas fl. Surinami prope Joden Savanna^ m. Nov. Kegel n. 1189. (sine fr.) 51. M. (§.1.) Kegelii nob., stipulis spinescentibus, cras- sis, snbcurvato-deflexis, ramis foliisque glabris; foliolis 11 — 15^ petiolulatis, inferioribns suboppositis minoribus, supe» rioribns alteruis^ coriaceis, nitidis^ ovalibus oblongisque, breviter obtnseqnc acnminatis, basi rotundatis v. subcordati», deuse parallelo-yenosis, reticnlatis; panicnia terminal! fusco- 2lr Bd. 38 Heft. 17 2SS . tomeiitosa, ramis fascicnlatis, pediccllis brevibits, bracteolis' ovaliljus obtusis caljcem snbacqiiantibus diu persistentibiis vexillo pxtus sericeo; legtimine sainaroideo, lanceoiato, ob- tuso, basi atlenuato, Isperrao, tenuitcr membranaceo^ reticu^( iato-venoso, hirtello. Ad margiiips sylvarnm prope Poclebantjp, in. Febr. 1846 Ipgit Kegel n. 1249. Affine M, densicomo, V^ellosiano et amplo Benih. J. c. p. 97sq., sed abunde distinctum. — Ramuli pallide ciuerei, apice infra nodos infcrdum spiuulis brevibus palentibus reclis (chinniati. Folia alterna, summa quandoque subopposita, pedalia et ultra, glaberrimaj petiolo tereti, nigricanle, ad insertioncra subinrrassato et riiguloso^ nsque ad jngura infi^ mum 1 — IVa poU., cum rhachi 4 — 9 poll, longo; foliola inferiora subopposita 1 — 1 '/2 '•"• (snperiora 4 — 5 lin.) ab invicera reraota, jngis 4 — 12 lin. distaulibus, pelioiulis 1 — 2 lin. longis; foliola extrema circ. tripoliicaria 1 1/2 — 2 poll. lata, inferiora sensim minora^ infima saopius plus dimidio breviora sed parura angustiora ; venae snpra irapressae, sub- tus prorainnlae, primariae 1 — 1 1/2 ''"• distantcs. Stipnlae diu persistentes, 3 — 4 lin. longae, snb petiolo snbconfluen- tes, albido-cinereae, supra convexae laeves, sobtus conea- vae, apice subdccurro marginibusqiie aciilis. Panicnia folia snbaeqnans, peduncnlo iraa basi bracteis erectis lineari-fal- catis stipulaeformibus dnris ((amen nou spinescenlibns) quasi involncrato, ramis (racerais) alteruis solitariis r, saepius 2 — 3 fascicnlatis, 1 — 2^/2 pol'« longis, cum bracteolis caly- ribusque fusco- tomenlosis, infimis pauciramosis^ reliquis in- divisis, pediccllis subsolilariis 1 — 2 lin. longis, bracteolis calyce evoluto parum brevioribus 3 lin. longis, „ flor. viola- ceis", vexille caljcem dimidio superante (corolla €t stamina insectis fere destructa). Logumen tripollicare, extra medium 5 — 6 lin, lalum, planum, tenue, subdiaphanum, longitudi- i! 259 naiiter venoso-llneatam reticulatnraque, sparse pilosiascnlGm, stipite calycera subaeqnante. 52. Hecastophylliun Pluinieri Pers. DC. prodr. 2. p'.' 421. — „Arb. 15 — 30ped , flor. niveis." In sylvis prope Paramaribo, in. Marl. Kegel u. 833. (sine fr.) et m. Jul. n. 366. (flor. nondtim evoliitis). - .U; 53. Aljrns precatorins L. — In sepibus prope Para- maribo, m, Febr. Kegel n. 738. 54. Bioclea lasiocarpa Mart. Benlh. in Ann. Wien. Mns. 2. p. 133. Walpers Repert. 1. p. 766. „Frutex snb- volubilis, flor. rubro - violaceis." Ad margines sylvarura prope plantat. Quarta , m. Febr. Kegel n. 604. 55. ». latifolia Benth. 1. c. Walp. 1. c. p. 764. — „Fru- tex vohibilis, flor intense violaceis." Cum praecedente, in. Jul. Kegel n. 90. 56. Canavalia Brasiliensis Mart. Benth. I. c. p. 135. Walp. repert. 1. p. 766, — „Frutex volubilis, flor. roseis." Ad margines sylvarum prope Beekhuizen, ra. Äug. Kegel n. 981. 57. Erythrina glauca Willd. DC. prodr. 2. p. 413. var.? ramis petiolisque penitus inermibus. — „Arbor raaxi- ma." In plantatione „Laane van Tourtonuo" prope Parama- ribo, m. Ang. Kegel n. 937. 58. Muciuna urens DC. 1. c. p. 405. — „Frutex volubi- lis_, flor. aureis." — Ad margines sylvarum prope Beekhui- zen, m. Jul. Kegel n. 97. (fl. fr.), 59. Phaseolus vexillatus L, Jacq. h. Vindob. I. 102! — In sepibus et arvis prope Paramaribo, m, Jnl. Kegel n. 69, i 61. Rhynctaosia punctata DC. prodr. 2. p. 385., mem. Leg. t. 56! „Flor. lutei." In sepibus prope plantat. Qaarta, ID. Aog. Kpgel n. 114. 62. Rh* macrophylla DC. I. c Cum praeccd. y m. Ang. Kegel n. 455. 63. Cajanus Indiens Spr. C. ßavus DC. I. c. p. 406. „Frutex 8 — lOped., fl. luteis." Ad margines sylvarura prope plantat. Quarta, „efferata?" ra. Jul. Kegel n. 136. 64. Rriosema crinitum DC. 1. c. n. 389. (sub Rhi/n- chosia), Glycine crinita HBK. nov, gen. 6. p. 421. t. 573! In arenosis prope Saron, Kegel n. 1278. (fl. fr.). Radix tuberosa, pyriformis, circ. pollicaris^ digiti crassitie, deor- sum caudato-atteuuata, iufra ilbrillas, supra caales 1 — 2 emiltentc circ, pedales simplices erectos. j,Flor. lutei." 65. Centrofsema Brasilianuju Benth. in Ann. Wien. Mus. 2. p. 118. CUtoria Brasil. L. DC. I. c. p. 234. „Flor, coerulei." In arenosis prope Mariepaston, ni, Majo. Kegel n. 1309. (sine fr.). 66. ISTeurocarpaui ellipticnui Desv. DC. I. c. p. 236. „Flor, albi." Ad vias prope Paramaribo (Oude-Ryweg), nbi rara, ra. Jun. Kegel n. 907. (fl. fr.). Pedunculi in specira. nostr. 2- nee l-flori, — caet. cum diagn. 1. c, optime con- V«JliUDt. 67. If. bractcatum Marl. Benth. I. c. p. 116? „Fru- tex subvolubilis^ flor. roseis." Ad roargines sylyarnm prope Poelebantje, ra. Jun. Kegel n. 906. (sine fr.). 68. STicolsonia Cayennensis DC, prodr, 2. p, 325.; mem. Leg. p. 314. t, 51! In pascnis prope Paramaribo, m. Jun. Kogel n, 27, 69. IS.f reptans nob. herbacea^ dccnmbens, caulibus fili- formibus, radicantibus, glabris v. apice pilosiusculis; stipulis ovato-lauceolatis, striatis, basi obliquis, pctiolo brevioribus ; folioliä ovalo- subrotuudis plerumque einarglnatis, glabris; pcduQciilis axilJaribiis 3 — 1, filiformibiis, folium subaequan- (ibus, ebracteolatis, demum glabris, raljce barbato; logn- miue sessili, falcato, 2 — 4-ar(iciilalo, veuoso, breve pilo- siusculo. Ad Tias prope Paramaribo j a. 1844 legit Kegel, sine No. — Id Serra dos Orgaos prope Rio Janeiro^ in. Jan. 1837 legit Gardner n. 748 ! Desmodium glahrum DC. I. c. p. 338? Piandila siinillima Desmodio trißoro DC. , formae nti- nori Wigbt et ArnoU Prodr. FI. Peuiiis. 1. p, 229.) eique ex iioslra opinione congcuer, immo specifiee forsan uon satis distiucla, sed infloreseentia a Desmodiis veris uimis abbor^ rcus et caijce subaequalitcr profiiiideqne 5-fido albo-TÜloso ucc nou stipulis petiolo vix adnatis potins cum Nicolsonia conveniens. — Foliola 3 — 5 lin. longa saepiusque vix an- gustiora, termiuaii plerumque paalo majore petiolum pilo- siusculnm aequante, stipellis seiaeeis minutis. Legurainis ar- ticuli semirotundi^ utrinque truueati, vix longiores quam lad, sutnra altera recta, altera arcuata. 70. Dcsiuodiiun n. sp.? hcrbaceura? repcns, radieaus, foliis accedens ad D. er ifihrintte folium DC. I. c. p. 331., racerais simpliiibus iaxis paucifloris, legnniine biarliculato pubcruloj articulis sciniorbicularibus. — „Flores violacei." — In sylvis prope Geyersvlyt, m. Sept. Kegel u. 1003. (Spe- cim. iusuffic.) 71. D. incanuin DC. 1. c. p. 332. „Flor, violacei." in frulicetis, sylvis et caropis prope Paramaribo, m. Jun. Ke- gel n. 29. 72. Stylosanthes viscosa Sw. DC. I. c. p. 317. „Flor, lutei." In arenosis prope Joden -Savanna, m. Majo. Regel n. 870., forma major; — ibidem m. Nov. n, 1197., forma minor. 262 73. Stylosanthes angustifoUa Vogel in Liniiaea XII. p. 63. „Flor, liitei." In arenosis prope Saroii, m. Majo (forma elatior) et prope Jodeu-Savauna, in. Nov. (forma bu- milis). Kegol ii. 1113. 74. ffioriiia reticiUafa Sra. Vogel J. r. p. 58. ß. pube- rnla DC. 1. c. p. 316. In arenosis prope Saron, in. Majo. Kegel u. 220. 75. Alysiearpus nummularifolius DC. I. c. p. 353. Wight et Arnott Prodr. Fl. Penins. 1. p. 233. ß. Surinamensis nob., leguralnis articiilationlbus obsolc- lis , vlx ac ne vlx incrassalis. — Caetera omnia exactissi- nie conveuinnt cum diagn. cit. et ic. Petir. t. 26. f. 1., et praccipue Burra. Zcyl. t. 49. f. 2. Foliola proraiscue sub- rotuuda, ovalia, ohovata, obloiiga et obloiigo-lanceolalaj i/a — 1 poll. longa, basl scmper levissime cordala, apice ple- runiqnc rolundalo -oblusa cum mucrouiilo , rarius (dum nngu- stiora) acutiuscula. „Flor, rubri." — Ad vias prope Para- maribo, m. Jim. 1844 legit Kegel n, 28. — Verisimililer cadein species ac A. vaginalis DC. forma Amcrloana Miquel in Linn. XVIII. p. 30. 76. Acsciiyiaoincne seusitiva Svv. DC. 1. c. p. 320. — „3 — 4pedalis." In fossis prope Poelebanlje, m, Jul. Kegel n. 184. 77. Ae. Hystrix Poir. DC. 1. c. p. 321. — „Rarai pro- cumbentes, llor. lutei." In arenosis prope Sarou, m. ÖJajo. Kegel n. 1281. 78. Ae. FluMiiiicnsis Vell. Fl. Flum. 7. I. 119. Vogel I. V. p.86. — „2 — 3pcdalis, 11. Inteis." In fossis prope planlat. Quarta (Oude-Rywcg), m. Sept. Kegel u. 635. 79. iScsbaida luacrocarpa Miibl. DC. I. c. p.265. In paludibus prope Vaderzorg , m. Jun. Kegel n. 912. 263 80. iMdigofera tiuctoria L. DC. I. c. p. 224. „Flor, rubri." Ad vias prope plantat. Quarta (effcrata). Kegel II. 335. 81. Crotalaria retusa L. DC. I. c. p. 125. „Friitex 2 — 4ped., flor. aureis rubro-striatis." Fcre ubique. Kegel n. 65. 82. C. %'errucosa L. «. obtusa DC. 1. c. C. coeruha Jaiq. ic. rar. t. 144! — „Frut. 2ped. , vexillo albo, carina alba apice alisque eoeruleis." In campis^ ad vias prope Pa- ramaribo, in. Jul, Kegel n. 67. 83. C. stipularia Dosv. DC. 1. c. — „Flor. Intei." In arenosis prope Vischerhollc, rara, ra. Sepl. Kegel n. 1004. POLYGONEAE. RKCEXSEXTE C. F, ßl EISNER. 84. Polygouum ( Persicaria) acuinmatam HBK. uov. gen. ed. maj. 2, p. 142. — „Herba 3 — 4ped." In rivulo Waneka prope KofFejurabezwarap, m.Jul. Kegeln. 320. Sclioni- burgk n. 370! Hostinaun n. 473! — Pernambuco, Gardner n. 1123! (herb, nostr.) Miuas Geraes, PiCgnell ser. II. n. 234! (herb. Sonder!) 85. P. (Persicaria) persicarioides HBK. 1. c. p. 143* var.? spicis pcdunculatis. — In fossis prope Paramaribo (Oude-Ryweg), m. Aug. Kegel n. 292. 86. Coccololia avifera L. — Prope Paramaribo, „spou- lanea?" ni. Aug. Kegel ii. 984. 87. C. latifoUa Poir. dict. 6. p.61. Lam. ill. t. 316. f. 4. Pers. ench. 1. p. 442. „Arbor 40 — 45ped." In sjlvis 264 prope Paramaribo (Oiide-Rywog), m. Aug. Kegel n. 475., prope plantat. Quarta, in. Jim. n. 277. — Hostinann n.682! Venezuela, Funke n. 712! (Herb. Shuttle worth.) 88. C pubescens L. Jacq. Am. p. 113. Pluck. Phyt. t. 222. f. 8! — „Arbor 50 — öOped." In sylvis prope Marie- paston , m. Majo. Kegel n. 1339, 89. C. guianensis nob., ramis glabris, novelHs ochreis- quc rufo-puberulis; foliis rigidiuscnle coriaccis, oblongis, subacuminalis, basi obtusis obliquis rariusve subcordatis, utrinque giaberrimis uitidis tenuiter reticulatis, venis prima- riis supra subimpressis, subtus acute prorainentibus, secun- dariis utrinquc prominulis, petiolo glabro quam ochrea lon- giore; spieis solitariis gcminisve (altera breviorc) simplici- bus, tenaibus, folio subacqualibus, subsessilibns, rhachi gla- bra, bractois membranaceis parvis subrotundis, üoribus sub- sessilibns, calycis lobis tubo longioribus patnlis, stamiuibus exsertis, fruclu ß.l spieis folio pluries longioribus (semipedalibns) breve pednnculatis. — An lusns? an var. constans? In fruticelis prope Paramaribo (Bicorne), m. Aug. 1844 legit Kegel n. 492. Hoslraann n. 506! (Herb. Shuttleworth.) Cayenne, Perrottet n. 84! aliique. (Herb. DC.) Mus. Paris, n. 127! in herb. Mart. „Arbor 15 — 20ped." Rami vetusti cinerei, teretes, ob- solete «sulcati, lenticellis albidis ovalibus inaequalitcr con- spersi , juniores distinctius snlcato-striati, novelli cum ochreis minutissime fnsco-pnberuli. Ochreae oblique Iruncatae, cner- viae, 2 — 4 lin. longae, in ramiilorum extreraitate imbrica- tae, mox fisso -bilobae v. lacerae. Petioli 4 — 5 lin. longi. Folia 2 — 31/2 poll. longa, 1 — l^/s poH- 'ata, ovali-ob- louga, utrinqiie acqualiter attenuata v. rarius basi subcuneata, aequilatera scd plerumque latore altero productiore basi ob-r 265 liqiia, rariiis basi rotnndala r. levissime cordata, exsiecata fiiscescentia, apicis acumioe 2 — 3 iiu. longo acato t. obtuso V. nuilo, venis primariis utrinsecus 7 — 10 prope raargioem arcuatim nnastomosautibns t. iuterdum deliquescentibus ^ ve- nularnm reti denso. Spicae erectae v. apice nutantes, 2 — 5-pollirare9, fere a basI floriferae, dum genuinae pednnculo commoni circ. pollicari ochrels uonoullis laxinscnlis squamato sufFuIlae, altera saepins vlx pollicari, bracteis calyce vix 1 lin. longo dimidio brcvioribiis. Proxime acccdit ad C. leptostachj/am Benth. in Bot. of the Sulphur p. 159., qnae, ex descriptione tantnni nobis cognita, recedit petiolis ochreisque pauto longioribus , foliis latioribus (2 — 21/2 Po". latis) haud nitidis^ venis primariis ntriusecQS tantnm 4 — 6 et bracteis minoribus. Affinis quo- que videtar C. lucidulae Benth. in Hook. Lond. Journ. 4. p. 627., qnae differt petioio vaginis breviore („raro 2 lin. longo") racemis brcvibus (IVa — 2 pol!, longis), nee non C. niveae Jacq., quae abhorret fol. semipedalibns etc.) 90. €occolo1>a iSchomburg^kii nob., ramis striatis, jii- nioribus minntissime puberulis, ochreis oblique trnncatis diu persisteutibus petioio brevi subiongioribns tonientoso-pubern- lis ; foliis crasse eoriaceis, giaberrimis, nitidulis, ovalibus oblongisve (rarius subrotundis) obtusissimis, basi plus minus cordatis, siipra mionte impresso -reticulatis, nervo medio ve- nisque primariis subtus modice prominentibns, versus roargi- nes apicemque evauescentibns, vennlarnm reticulo obsoleto v. plane inconspicuo; spicis latcralibus terminalibusqne subsoli- tariis; snbscssilibns, folium subaequantibus, densißoris, rha- chi bracteisqoe puberuüs, floribus subsessilibus, staminibus subexsertis Roraima, Gnianae anglicae. Sebomburgk coli. 1842 — 1843. n. 640! (v. s. in herb. Shuttleworth, specim* pln- ra y sine fr.). 266 - Species insiguis, a cl. Bentiiam in rcceDsioae sna plaii- tarum Schombiirgkii hucusque oniissa, vaidc accedeus ad C. flavesccntem Jacq. Arn. p. 114. t. 75., quae ex dcscriptione nimis brevi vix dignosceada, uisi „foliis miicronatis fere aveniis", et patria (S. Domiugo). C. yarvifolia Poir. dict. 6. p. 64. etiam propinqua, sed differre videtur foliis laxe ro- ticulato-venosis. — Petioli l^/^ — 3 lin. lougi , folia 1 1/^ — 21/2 Po"' loög^j 8 — 24 lin, lata, in eodeio raino sacpc heteroraorpha, alia fere orbicularia, alia ovalia v, elliptico- V. ovato-oblonga , foliis Ilicis ^quifolii nounihil crassiora et rigidiora, exsiccatione fuscescentia, siibtus vix pallidiora, marginibiis plus minus recurvis^ vcuis priraariis utrinsccus 5 — 7 teuuibus, supra irapressis, subtus prominnlis, extra me- dium limbi et versus marginem evauesceulibus, rcticulo supra densissimo minuto parum couspicoo, subtus plerumque oblite- rato. Spicae 2 — 2^2 PoH. lougae, terminales uonuunquam gemiuae et subnutantes, laterales solitariac patulae v. semi- erectae ramulum brevissiraum (saepe vix 3 lin, longura) sed basi folium gerentem terminantes, pedunculo 1/2 — Ipoll. longo basi ochreis 2 — 3 squamato. Bracteae Uores sub- aequantes. Calycis lobi siibrotnndi, tubo longiores, patuli. 91. 8yiniueria pauiculata Beulh. in Hook. Lond.Journ. 4. p, 630. — Stirps (inter Kegelianas nobis non obvia) aut polymorpha, aut species plures amplectcns, qiias ita deiiuire possumus: «. cordata, foliis ovatis, cordatis, obtusis (5 — 6-pol- licaribus, infra medium 2 — 4 poll. latis) venis primariis confertis subarcuatis angulo lato (fere recto) divergeutibns, petiolo 8 — 20 lin, longo, (v. sp. tusifolia N. ab E. in DC. Prodr. XI. p. 338. In nlij^inosis pr. Paramaribo, (Hb. Kegel n. 451.) 6. R. secunda var. ß. intermedia N. ab E. inDC. Prodr. 11. p. 340. — Ad ripas fl. Surinam prope Joden -Savanna, Jnüo. (Hb. Kegel n. 871.) 7. Rh. Cayennensis N. ab E. in DC. Prodr. XI. p.346. — In sylvis profiindis prope Mariepaston, Majo. (Hb. Kegel n. 1547.) 8. Rh. pectoralis N. ab E. in DC. Prodr. XI. p. 352. Var. a. — Justicia pectoralis Vahl. en. 1. p. 144. — In pascuis prope plantationem Quarta (Oude-Rjweg), Augusto. (Hb. Kegel n. 444.) YERBENACEAE. AUCTORE J. C, SCHAUER. 1. IStachytarpha cayaaensis Vahl! En. I. 208. In pascuis circa plant. Beekhuizen. (Kegel n. 105!) Julio. „Corolla caesia." 2. St, jamaicensis Vahl ! I. c. Ad vias prope plant. Quarta. (Kegel n.414!) Aug. „Co- rolla maxiraa cyanea." 3. I4ippia citrata Cham. ! in Linn. VII. p. 214. Z/. ge- minata HBKth. ! nov. gen. et sp. II. 215. In cullis prope Paramaribo (efferata?). (Kegel n. 1240!) Jannario. 4. Ijantana Caiiiara L. sp. plant. 874. In cultis prope Paramaribo (efferata?). (Kegel n. 26!) Janio. 271 5. Citharexyliim quadrangulare Jacq.! amer. 186. In scpiljus prope Paraniiiriljo, Januario. (Kegel n. 1242.) 6. Petrea inaerostachya Bentli.! i» Tayl. Journ. II. 448. Ad ripas Snrinami fl. prope Joden -Savanna, Novembri, „Frutex siibvolubilis." (Kegel ii. 1179!). 7. P. rugosa HBKib.! iiov. gen. II. 282. P. bracteata Stend. Reg. bot. Ztg. 1843. II. 764. In sylvis pr. Cassepoerekreck. (Kegel u. 1180!) „Frn- lox siibvolubilis." 8. Aegiiihila data Sw. prodr. fl. Ind. occid. 31. In sylvis ad Poelebanlje, Fcbrnario ra. (n. 687.) et Jujio in. (n. 173.), ntraque ?. 9. Clerodendron fragrans Äit. ! hört. Kew. ed. 2. IV. 63. '•" In pasonis pr. Paramaribo copiosissirae efferata. Junlo. (Kegel n. 933!) Florcs sicut iu eulta pleni. 10. A^lcennia nitida Jacq.! araer. 177. t. 112. f. 1. In paliidibiis snbmarinis et ad ripas fl. Surinam prope plantalioHcra Gcyersvlyt, Septerabri ra. (Kegel n. 1023.) *«? ^72 MYRTACEAE. AVCTORB J, C, SCHAUER. 1. PsidiiHn aromaticum Anbl. pl. giiiaii. 1.485. t.l91. DC. prodr. lU. 233. In sylvi3 maximis prope Mariepaston. Majo ni. (Kegel 11.1341!). Frutex 6 — Spedalis. 2. Ps. pomiferiuii L. sp. pl. 672. DC. prodr. IN. 234. In frnticetis prope Paramaribo copiose, „Guayava" in- colarnm. (Kegel n. 132!) 3. Myrtus revoluta Schauer: glaberrima, ramulis argnJe qnadrangiilaribus, foliis coriaceis subovato -ellipticis acumi- iiatis in pctiolura brevissiraum uoarclatis margine revolutis snbaveniis impnnclatis nudatis utrinquc snbnitidis snbtiis pai- lidioribiis, pednncujis axillaribus solitariis geminisve sub- coropressis ad floreni bibracteolatis folium subaeqnantibns, caljcis phyllis ovalibns acutinsculis reflexis hjpanthio glo- boso ter longioribus. In Guianae batavae caropis arenosis; prope Joden -Sa- vanna. (Kegel n. 1148!) j,Frntex raniis adscendentibns'% ramulis fnscis erecto- patulis strictis. Folia in margines ramuli acutos decurreutia, 1 — ly^ poll. par. longa j semipollicem lata. Bracteolae exiguae foliaccae lanceolatae, hjpanthio breviores. Flores magn. fere Pjri communis, penlameri. Caljcis phylla folia- cea prorsus scssilia, 4 lin. longa, interne basi cum disco • 273 stamiulfero pulveriilento - tomentosa, cetcrum vero glabra. Petala magna, orbiculata, alba. Stamina nnmerosa. Stylus hamaliis. Fnictus deest. — Froxima videtup ßl, calophyllae HßKth. 4. Rlyrcia obtusa C. Schauer: rainulis novellis cora- pressis et cum petiolis fusco-tomentellis , foliis distiche pa- teutibiis cllipticis vel obovato-ellipticis obtiisis rotundatis subretiisisve basi acuta in petiolum brevissimuni abeuntibus planis pergamentaceis pellucido-punctatis venosis venis citra raarginera confliieutibus, adultis glabris utrinque nitidulis, pa- niculis axillaribns solitariis folinra aeqnantibns ant exceden- tibns rarifloris glabris: ramulis patentissiinis tritloris^ «''ilj- ci» lobis rotundatis interne inargincque villosis. •In arenosis prope Mariepaston Guianae bat. (Kegel n. 1308!) . . Frutex „6 — Spedalis", ramis crebris densifoliis paten- ti-bus iramo patentissirais. Folia ^/^ — 1 1/2 poH. P^r. longa, 4 — 12 lin. lata, brevipetiolata, tenniter subparallele veuosa« Panicnlac rarauli oppositi remoti cymnlaque triflora flore rae- dio sessili lateralibus pedicellatis terminati, vel saepius uni- florl ideoque panicula ad raccmum simplicem redacta. Flores more generis parvi ; hypanthium flore adulto snbglobosum et glabrum; calycis lobi rotundati breves externe glabri interna vero pagina et margine breviter villqsi. Fructns deest. — Speciei nalli nisi M, platycladae DC. prodr. III. 244. n,15. propius accedere videtnr, 5. Myrcia Berberil DC. prodr. Hl. 254: ramulis com- pressis obtusangulis cum foliis novellis peduuculis pedicellis- que substrigoso- serieeis, foliis distiche palcntibus cllipticis oblongisve longe et abrupte acuminalis acumine obtuso in petiolum brevissimura coarctatis planis coriaceis pellucido- 2lr Hd. 3s Heft. 18 274 • puuctatis venis teniiibiis cilra marginem couSueiitibiis, aduliis utrinqne glaberrimis supra iucidis siibtus pallidioribus et sub- opacis, pauiculis- axillaribus solitnriis folio brevioribus, hj- pantbio obcouico dense sericeo, calycis lobis rotundatis pu- bescentibus. In pasciiis humidis prope Poelebantje, Majo flor. (Ke- gel u. 214!) et ibidem fructif. Martio in. (n. 840!); in are- iiosis ad marginem sylvae prope Mariepaston, Majo ro. ala- bastrig. (n. 1288!); in sjitis pr. Paramaribo (n. 479!). „Arbor 30 — 40pedalis'*j ramulis elongatis et uti videtur. lentis. Folia acumine longo obtuso insignia, nunc rite ei- liptica nunc vero magis elongata^ 3 — 5 poli. par. loDg. , 12 — 22 liu. lata , prima aetate magis minusve slrigilloso-seri- cea^ strigiliis vero sensim abolescentibus uec nisi in costa et pagina subtus partim diutius re^iduis roox prorsns glabrata. Faniculae compositae, miiltiilorae, ramniis brevibus trifloris, bracteolis exiguis membranaceis fugacihus. Flores parvi, brevissime pediceliati. Calycis lobi utrinqne pubescentes. Discus cano-tomentosus. Petala calyce duplo longiora, orbi- culata^ extns tenuiter sericea. Fructus oblongo-eilipsoidens, calyce brevi coronatus, 3 lin. longus, glaber, grosse glan- duloso- puuetatus ; rhachis pediceliiquc panicuiae fruetigerae subglabrati. 6. Myrcia sylvattca DC. 1. e. 244. n. 14: innovationi- bus sericeo -hirsutis, ramulis teretiuscnlis rhachique panicu- iae pubesccntibtis, foliis coriaceis disliche patentissimis e basi subovato -clliptica joblonga v. lanccolata iu acumen obtusum longe altcnnatis basi acuta brevissime petiolatis marginc re- lle'Xis juvciiilibusquc i-iliatis pellucido- punciatis iuconspicue venosis planis supra Iucidis punctis costaque media imprcssis Bubtus paliidis subopacis, paniculis axillaribus solitariis fo- 275 lium subaequantibus simplicibus, hjpanlhio obconico tenuiter sericeo, calycis lobis brevibas ovatis cum disco pubesuenti- bus, illisque ciliatis. Myrtus si/lvatica Meyer prim. fl. Esseq. 191. lu Gnianae batavae sylvaticis: iu arenosis prope Joden - Savanna, Novembri m. deflor. et fractif. (Kegel d. 215!) nee non in arenosis pr. Mariepaston ^ Majo m. alabastrig. (Ke- gel n. 1313!). „Frutex 6 — Spedalis", ramis squarrosis^ ramulis Lor- iiotinis virgatis. Folia sesquiunciam par. circ. longa, 6 — 18 liu. citra basin lata, in acumen seiisim extenuata, prima aetatc sabtus sericea, mox vero pabe sericea nonnist in costa et margioe residua subciliata, adalta glaberrima. Paniculae ramuli tenues, patcntissimi^ triflori flore intermedio sessili lateralibus conspicue pedicellatis, vel superiores uuiQori; bracteolae raembranaceae, lanceolatae, fugacissimae. Flores parvi. Baeca ellipsoidea, calyce expanso brevi coronata, 3 lin. longa, glabra, glanduloso- punctata, monosperma. £m- bryon omuino generis. — Species inter Oocarpas juxtailf. rostratam (DC. prodr. 3. 255.) collocanda. 7. Calyptranthes ojbtnisa Benth. iu Hook« Jouro. of Bot. II. 319. Iu arenosis Joden -Savanna, Novembri. (Kegel n. 216!) 8. £ugenia Patrisii Yahl eclog. amer. 2. 35. DC. prodr. 111. 266. et ejusd. Mera. Myrt. t. 20 (?). Planta nostra ex specimiue unico, sub n. 236. absque loci indicalione a cl. Kegeiio communicato, icone Caudollea- nae optime congruit, praeter quod in nostra pbylla calycis ovata sab anthesi refiexa bypanthio doplo longiora sunt, nee triplo eodem breviora, qualia icon exhibet. Atlamen, quam specimina aotb. coinparare non liceret, stirpem dubiam relin- quere quam pro nova, perperara forte, describere malni. 18 * 276 9. Eugenia dipoda DC. I. c. 268: ramtiHs juvenilibas subcompressis tenuiter puberulis, adnltis glabratls, foliis el- liptico -oblongis in acuraen breve latura et obtnsum coarctatls basl acuta in petiolnm brevissimnm abeiintibiis roargine re- flexis inconspiciie venosis pelincido-punctatis glabris siipra lucidis subtiis pallidis et opacis, pediinculis axillaribus soli- tariis saepiusve geminis unifloris folio triplo brevioribas, bra- cteolis ad florera minutis, hypanthio obconico cum calyce gla- bro, hujnsce phyllis orbiculatis clliatis reflexis hypanthiura aequautibus. In arenosis: pr. Joden- Savanna et pr. Mariepastou (Ke- gel n. 1143! et n. 1296!). „Frutex 4 — 6-pedalis", habltii Myrto communi roma- nae non dissirailis. Folia 1 — 1 1/2 po'l« par. longa _, 5 — 6 ]in. lata, approximata, patula. Pe^unculi vel singuli vere axillares, vel geraini e basi gemmae ininutae axillaris utrin- que erumpentes bracteisque inconspicuis membranaceis fuga- uibns subtensi j 2 — 5 lineas longij patentissirai. Flores albi niediocres. 10. Jambosa vulgarisi DC. prodr. 3. 286. „Arbor excelsa", prope plantationcm Tonrtouno Guianae batavae. (Kegel n. 344!) Culta aut efferata. 277 AMARYLLIDEAE. AUCTÖRE gbisebachI 1. Pancratiuin obtnisatuin Gr. (e sect. Hymenocallis Herb.), scapo procero ancipili, foiiis late loratis basi augu- stalis apice obttisatis, perigonii tubo limbnm subaeqnantc^ corouac siuubus repaado-truncatis, lirabi patentissimi segmen- tis liuearibus. Ad fossas pr. Paramaribo. Floret m. Julio. Hb. Kcg. 11. 948. . Differt a proximo P. carihaeo L.: foiiis apice obtiisa- tis, perigonio majori sexpollicari, limbo tubum aequante, co-r ronae siuubus minus productis. Descr. Scapus „auceps", bipedalis, 4 — 6"' diara. Fo' lia scsquipedalia!', 30'" lata, versus basin anguslata ad dirai- diam latiludiuem, apice sensim obtusata, iiervis teunibus siib- tus promimilis 50 — 70. Capitulum terminale 10 — 12florum, spatha pliirivalvi sub anthesi arida suffullum, vaivis deBexis, majori late lauceolata 3 — 4" longa, brevioribus liuearibus in- aequalibus. Flores 6" longi, „odori", laterales patcjites. Ovarium oblongum, utrinque rotuudatum , 6 — 8"' iongum, 2"' latum, inferuni, sessile. Perigouium tubo leuui rccto 30"' longo, 1'" lato_, apice pamra dilatalo; segmeulis 36"' lougis, 1'" latis, apice calloso obtusiusculis; Corona nnciali, campanulata, apice 8"" diam. intcr stamina repanda, versus 278 baain 1'" latam atienuata. Staraina snbaeqoalia, '[erecta- patentia, Corona dnplo longlora, filamentis filiforraibus , an- theris linearibiis 6 — 8'" longis infra medium affixis. Stylus filiformis, perigoninm aequans, sligmate siraplici. 2. P. guianenge Ker, Ic. Bot. Reg. t. 265. In sylvis umbrosis hnmidis pr. Maricpastou , fl. Majo. Hb. Keg. n. 1333, 3. Crinnm erabescens Ait. Ic. Bot. Mag. t. 1232. — ' A forma legitima recedit, „perigonio albo" idemque videtor com (jv. corantyno Herb. Ad ripas fium. Surinam pr. Paramaribo copiosissime fl. Martio. Hb. Keg. n. 852. 4. Cr. scabram Sims. Ic. Bot. Mag. t. 2180. Flores nostro etiam majores^ lOpollicares. In hortis pr. Paramaribo fl. Martio. Hb. Keg. n. 853. 5. Amaryllis eqaestris L. Ic. Bot. mag, t. 305. An Syn. ui. leonensis Leraair. ex observatione cl. Kegel ac se- cnndum descriptionem in horto Hootteano datam? Ad Tias pr. Paramaribo copiosissime nee non rarius in syWIs pr. Quarta, fl. Octobri. Hb. Keg. n. 1025. HAEMODORACEAE. AUCTOBE GRISEBACH. 1. Xiphidiam Fockeanam Miq. in Linn. XYII. [p. ^b. „Flores albidij baccae coeruleae." In syWis umbrosis pr. Paramaribo , fl. Martio. Hb. Keg. n, 856. 279 DIOSCOREAE. AUCTORE GRISEBACH. 1. Bloscorea Kegeliana Gr. (Epistetnon): raule an- ffulato glabro, foliis membraiiaceis petiolo dnplo fere lon- gioribus pelliicido - lineolatis cordato-triaugularibus cuspi- datis TnerTÜs, venisque tenuibus transversis subtns prominu- li?, (/* racemis fasciciilatis vel inferne corapositis, rhachi sca- briiisciila, perigonii segraentis oblongo -liuearibus extus hinc puberulis, $ spicis simplicibus , capsulis eliiplicis glabris ■chartaceis, seininibus utrinqne alalis. In frnticetis prope Quarta, fl. m, Juiio. Hb. Keg. d" n, 958. ? n. 442. Proxiraa D. dodecaneurae Vell. nee difFert nisi caule minus anguloso, petiolo foliis breviori iisque 7-(nec 11-) nerviis. Descr. Caulis volnbilis, teiiiiis, 1 — '^/^" diani., laevis, qüandoqiie scabritie quadam alfcctus, striato-angulosus t. te- retinscnlus^ glaber, intcrnodiis 3 — 6 uucialibus. Pctioli al- terni, 8 — 12"' long!, patentissirai , teiiucs, angulati^ apice iierTos radiatira emittentes. Folia siraplicia, integra, 20 — 30'" longa et lata, sinn basilari apertissirao, auriculis rotnn- datisj acumine brevi acnto, inembranacea, glabra, nervi« tribus mediis aream elliptico- lanceolatam lanceolatamve de- terminautibus, exterioribns indivisis, venis reticulatis, extirois dichotome furcatis apice incrassaiis, parenchymate tennissinie punctulato. Der Murad läuft nun im engen Belle iu noch nicht er- forschten Gegenden, aber in westlicher Richtung, bis er end- lich Lei der Stadt Palu zwar immer noch tief eingeengt fliesst, über sich aber eine schöne fruchtbare Ebene hat, die südlich nach der dort auf hohem Felsenkegel liegenden Vesle den Namen der Ebene von Charput führt, und im Durch- schnitte eine Höhe von über 3ü00 Fuss besitzt. Westlich von ihr vereinigt sich der Mnrad endlich mit dem Eufral, worüber ich schon oben gesprochen habe, und beide Flüsse durch- brechen vereinigt den Taurus. &. Es bleibt mir endlich noch die Beschreibung des Ti- gris übrig. Mit Recht nimmt man heut zu Tage zwei Quel- leuflüsse an, von denen der östliclie oder Böhtan- (auch Ssert-) Tschai, zwischen dem Gebirge der Kurden und dem südlichen Rande des Waugürtcls in noch unbekannten Re- gionen fliesst. Uns interessirt der westliche und wohl unbe- dingt grössere QnellenQuss, der in der Regel auch Schaft oder Didschleh (einheimischer Namen des Tigris) genannt wird. In einer Menge zum Theil bedeutender Bäche erhält er namentlich aus dem Taurus seine Wasser, während der Zufluss von Süden, also aus dem Masius , nur unbedeu- tend ist. Vom Taoras südlich kommen wir zuerst z^u einer Ter- rasse, welche schon niedriger als die Ebene von Musch ist, und im Durchschnitte nur 3600 Fuss besitzen mag. üube- deotende Kalkhöhen scheiden sie von einer noch niedern Ter- rasse, einer Ebene, in der der Tigris östlich fliesst^ von kaum mehr als 2000 Fuss Höhe. Sie führt nach der darin liegenden Hauptstadt und Sitze eines Pascha's den Namen Ebene von Di'arbckr. Südlich von dieser Eiiene liegt, wie gesagt, das Masius -Gebirge oder der Südrand des armeni- schen Hochlandes, mit einer Höhe von 4000— 5000 Fuss. Ueber ihm breitet sich, aber in immer tiefer liegenden Ab- stufungen, die grosse tnesopotamische Ebene aus, deren oberster, noch fruchtbarer Theil eine Höhe von 1500 Fuss besitzt, aber zeitig schon in die eigentliche wüste, und dess- halb auch Tschöll , d. i. Wüste, genannte Niederung ab- fallt. Die Entstehung der Oberfläche Hocharmeniens gehört wohl unbedingt einer weit spätem Zeit, als die des kauka- sischen oder gar des pontischen Gebirges an. Die Oberfläche ist im Ganzen so einförmig, dass sie schon mit wenig Worten angezeigt werden kann. Trachjte festerer Natur und oft in Form von Konglomeraten, bilden in der Regel die mächtigeren Höhenzüge, namentlich des Antitaurus und seiner Ausbrei- tungen, während minder mächtige und mehr in der Breite sich ausdehnende Gebirgsrücken und zum Theil die Ebenen von blasiger Lawa oder einem leichtern, Bimsstein ähnliche Massen einschliessenden, spätem Trachyt bedeckt sind. Wo Flüsse in tiefem Bette sich befinden, werden sie in der Re- gel von senkrechten Felsenwändcn, aus zu Säulen zusam- mengezogenem Basalte bestehend, eingeengt. Sonst sind ter- tiäre Bildungen eines weissen, reich mit Versteinerungen al- ler Art versehenen Kalkes das Gestein, was sich dem Fusse der Trachyt -Höhen anlagert. Nur an einer Stelle des Anti- taurus (dem Kasbel) , zwischen Schachjoldagh und Bingöl- dagh , fand ich einen härteren, fast nur aus Foraraiuiferen bestehenden Kalk, den Rücken bedeckend. Hiervon habe ich als Ausnahme den Theil des Anti- taurus (Araxes-IMnrad -Wasserscheide) anzuführen, der den Namen Schachjoldagh führt. Hier sind Porphyre und Dolerite das Gestein, was die höchsten Höhen, und namentlich den bis zn 10000 Fuss sich erhebenden Rücken hauptsächlich bildet. Im Süden lagern sich ihm secundärer Kalk, Mergel nnd selbst Sandstein an. 332 Eine zweite Ausüahme bildet der Taiirus oder die Murad- Tigris- Wasserscheide, der (so weit ich ihn liabc kennen ler- nen) aus Glimmerschiefer besteht. Tertiäre Bildungen lagern sich ihm aber ebenfalls im Norden an. Die dritte Ausnahme ist der untere Kaukasus, wenig- stens sein Rücken und der Nordabhang, indem hier eben- falls feste Porphyre und auch plutouisches Gestein vorkommen. Ihnen lagert sieh graugelblicher, der Juraformalion angehöri- ger Kalk an; nun folgen tertiäre Bildungen, aber weit we- niger als auf dem Südabhange des Kaukasus. Ebenso einfach sind die Yegetationsverhältnisse, nament- lich der höher gelegenen Terrassen und der sie umgebenden, meist mit breitem Rücken versehenen Höhen. Ich habe diese schon als Hochsleppenland bezeichnet. Leider war ich nur im Herbste in Armenien. Wenn das gute Wetter im Allge- meinen sich auch daselbst weit länger in dieser Jahreszeit hält, als bei uns, so war es doch schon zu spät, "^ um eine genaue Einsicht in den Charakter der Hochlands -Vegetation, namentlich der Kräuter, zu thnn. Diese Hoihsteppen bestanden hauptsächlich aus Umbel- lifereu, Compositen, Dipsaceen und Aslragaleen , von denen nicht allein die stachlichcn Tragautpflanzen in kugeligen Formen oft grosse Strecken einnahmen, sondern unbcwehrte Astragalus- Arten (viele mit grossen ßlülhenköpfen) kamen, ebenfalls zwar einzeln wachsend ^ aber doch in ziemlicher Menge, vor. Ausserdem bedeckte auch die drüsig -blättrige Siissholzwurz namentlich die südlicheren Terrassen. Von Compositen waren die stachligen Carduaceen vorherrschend, und nirgends mögen wohl so viele Disteln der Geschlechter Cirsium und Carduus wachsen, als auf dem armenischen Hochlande. Von den übrigen Abtheilungen derselben Fami- lie fand ich am Meisten die Geschlechter Cenlaureay Lactuca, Senecio und Artemisia vertreten. 333 Eben s6 zahlreich waren besonders im Norden die Di^ psaceen, namendich Scabiosa im Linuehchen Sinne, vorhan- den. Fast mehr als die genannten Familien hatten die Ura- helliferen Repräsentanten, und noch dazu häufig aus Ge- schlechtern , die wir in Europa zum Theil gar nicht oder nur wenig haben, so Cachrt/s, Prangos ^ Echtnophora u. s. w., also aus der Äbthciluug der Cachrydeen. Eben so häufig findet mau Arten aus der Abtheilung der Pcucedancen, und vor Allem aus den Geschlechtern lleracleum und Pa- stinaca^ weit häufiger als bei uns. Endlich sind noch die Erjngieen des Geschlechtes Eryngium zu nennen. , Die Holzvegetalion ist sehr gering, eine Erscheinung, die wohl zn der Meinung Veranlassung gab, dass Holzman- gel zu den Eigenthümlichkeiten des armenischen Hochlandes gehöre. Dem ist aber nicht so, denn abgesehen, dass es selbst noch Wälder von bedeutender Ausdehnung giebt, muss im Altcrthume wenigstens mehr Holz, wenn auch nicht Uc- berfluss daran, in Armenien existirt haben. Xenophon auf seinem denkwürdigen Rückzüge aus den Ebenen Mesopota- miens durch Armenien und über das pontische Gebirge nach Trebisond spricht fortwährend von Holz, was die Griechen zum Feuer gebrauchten. Heut zn Tage würde das Heer sich nur sehr selten am Holzfeuer haben wärmen können. Kiefern in einer eigcuthüralichen, neuen und noch nicht besfhricbenen Art kommen in dem nörlichen Theile Arme- niens ziemlich häuGg vor, und mögen in früheren Zei- ten, namentlich in dem oberu Kurgebiete, wo man sie jetzt nur einzeln findet, häufiger gewachsen haben. Aeltere Lente erzählten mir, dass in ihrer Jugend noch die meisten Höhen mit Kiefern bedeckt gewesen wären, dass aber ein Jeder in dem Walde stets die Bäume gefällt habe, welche seinen Zwecken am Meisten convcuirt hätten. So blieben die schlech- 334 — ten nnd kranken Bäume stehen, und die guten wurden ansge- schlagen. Noch in der neuesten Zeit hat sich ein Beispiel ereig- net, was die Verwüstungen der Wälder Armeniens kund thut. Vor einem Jahrzehend Ledeckten prächtige Kiefern das ganze Soghanly- Gebirge, jetzt findet mau daselbst nur noch an wenigen Stellen Wälder von bedeutender Ausdehnung. Man sollte es kaum glauben, ein Pascha von Kars halte an seinen Erbfeind, die Russen, zur Erbauung ihrer Gränz- und Zwingveste Alexandrapol (Gurari), das Holz um rinen Preiss von mehr als 100,000 Silberrubel geliefert. Das ist türki- scher oder mohammedanischer Patriotismus! Man kann den- ken, da die Russen nur starke Stämme annnahmeu, wie die Arbeiter in den Wäldern gewirthschaftet haben? Fichten und Edeltannen habe ich nirgends gesehen, wohl aber fand ich in den höhereu Regionen des Schachjoldagh verkrüppeilen Wachholder ( Juniperus Ojcycedrus L.), auf deren Nordabhange hingegen hohe Stämme des /. e^vcelsa Bieb. neben einer Kiefer, die der obengeuannlen wohl ähn- lich, aber doch verschieden von ihr zu sein schien. Biswei- len standen das übrige Gehölz: sturapfblättriger Ahorn, spitz- früchtige Esche, pfennigblättrige Zwergmispel, rainfarrn- biältriger Weissdorn, iberische Heckenkirsche, Tiburnum Lantana L., Mehlbirnslrauch, Sauerdorn und verschiedene Rosen- und Weidenarteu, so dicht, dass es eine Art Nie- derwald bildete. Aber auch die Südseite des Schaohjoldagh hatte in den Thälern Gehölz, jedoch vereinzelter. Ich fand Sanddorn, Tamariske und eine strauchartige Birke, Gesträuch, kaum als Niederwald erscheinend, besass auch der Berg der tausend Seen, besondiTS auf seiner Ost- seite. Es waren hier zweierlei noch unbeschriebene Strauch- eichen, welche oft weite Strecken bedeckten. Die eine der- 335 selben [verdient desslialb noch unseres besonderes Interesse, weil auf ihren Blaltern die in Armenien und Kurdistan kcäuf- liche Manna gesammelt werden soll. Aber ausserdem kommt dort Erle, Espe, Schlehendorn, ein mit filzigen und sehma- len Blaltern versehener Birnstrauuh, eine Menge Rosen- und Weiden- Arten, Mehlbirnstrauch, die strauchartige Potentilla^ Eberesche und die pfeunigbLättrige Mispel vor. Dieselben Eichen kommen auch auf dem Nordabhange des Taurus bei 31usch vor, und wahrscheinlich wachsen dort ebenfalls mehre der oben genannten Sträucher. Interessant war in der Ncähe von Musch das Vorkommen der wohlrie- chenden Weichsel {Prunus Mahaleh L.). In den meisten Thälern in der Nähe, besonders der klei- nern Flüsse wachsen zahlreiche Weiden. Auf ihren Blättern erzeugt sich in manchen Jahren ein süsser, zurkerhaltiger Saft, der durch Ausziehen mit kaltem Wasser von den Ein- geborneu gewounen, und ebenfalls als Manna benutzt wird. Nächst den Weiden sind Hosen, und zwar in einer Menge verschiedener Arten in den Thälern vorhanden, ziehen sich aber auch die Höhen hinauf. Wildes Obst kommt ebenfalls im Hochlande, und zwar nicht selten vor. Die Arten sind aber von nnsern knltivirten Sorten, und wie sie auf dem pontischen Gebirge wild vor- kommen, verschieden. Es erscheinen namentlich Birnsortcn mit filzigen Blättern, Aepfelsträucher und einige Arten aus dem Geschlechte der Pflaume, mit rundlichen, angenehm säuerlich schmeckenden Früchten. Obstkultur habe ich nur im Thale dos Araxes bei Kagjsman, und zwar mit bedeu- tender Ausdehnung geseheu. Es wurden hier selbst Apri- kosen und Wallnüsse gebaut. Endlich habe ich noch zu bemerken, dass man in der Umgegend von Musch Wein baut 5 das Getränk ist abcr_, so sehr es auch von Reisenden gerühmt wird, doch ausserordentlich schlecht. 336 Da der untere Kaukasus auch in vegetativer Hinsicht sich wesentlich von dem Hochlande unterscheidet^ so will ich ihn hier einer hesondern Betrachtung unterwerfen. Wie er sich in geologischer Hinsicht mehr dem ächten Kaukasus nähert, 80 auch hinsichtlich seiner Vegetationsverhältnisse, Dass er im Westen ans drei neben einander laufenden Gebirgen be- steht, und diese die beiden Terrassen Bambak und Lori ein- schiiessen, davon habe ich schon früher gesprochen. Da er wasserreicher ist und eine Menge Quellen nordwärts flies- senden Bächen und Flüssen reiche Nahrung geben, so sind auch vorherrschend die nördlichen Abhänge mit reichem Ge- hölze bedeckt, so dass dadurch wiederum eine Aehnlichkeit mit dem Nordabhange des pontischen Gebirges hervorgerufen wird. Es fehlen jedoch sämraliche immergrüne Sträucher; aus dieser Ursache gleichen die zahlreichen Wälder des un- tern Kaukasus mehr den unsrigen. Beide bei uns einheimi- sche Eichen, Rüster, Roth- und Weissbuchen, Eschen, beide Ahornbäume und Massholder bilden hier das hauptsächlich- ste Gehölz. Kiefern kommen in der Regel erst bei einer Höhe von 4000 — 5000 Fuss vor, und sind keineswegs häu- fig vorhanden; in gleicher Höhe zeigte sich Taxbaura. Die beiden kaukasischen Wachholder- Arten: J. 0.ryccdrus L. und namentlich J, excelsa Bieb, wachsen ebenso häufig, aber nicht über 4000 Fuss hoch. An den Rändern der Flüsse sah ich prächtige Weiden (wahrscheinlich Salijc alba L.) von vielumfassendem Stamme, Pappeln^ ^cer ibericum Bieb. und Sanddorn, letztem selbst noch sehr häutig in dem Bam- bak-Thale. Niederwald beginnt erst auf den letzten nördlichen Ab- hängen des untern Kaukasus, aber nur da, wo hinlänglich Feuchtigkeit, wie in Karabagh — das Land, wo dieses Ge- birge sich im Osten strahlenförmig verläuft — und anderen Di- strictcn, vorhanden ist, sonst sind die kuppelförmigen Vor- 337 höhen namentlich mit dem Christdorn bedeckt. Dieser Nie- derwald des unlern Kaukasus unterscheidet sich von dem der Herrschaft Kuba und anderen Districten des obern Kaukasus namentlich durch das Ziiriickireten der beiden Weissbuchen and des Obst-Gehölzes, Nur Weiss- und Schwarzdorn -Ar- ten kommen hier und fast noch häufiger vor. Es gesellen sich aber der Zürgelstrauch, eine Faulbaumart, der Kreuzdorn mit rothem Holze und der nach Pallas genannte, das Pfaf- fenhütchen mit breiten Blättern nnd das mit warziger Rinde, der Schneeballenstrauch, der Perückenstrauch, der niedrige Mandelstrauch, die hartheiiblättrige Spierstaude, der strauch- artige Jasmin, der kaukasische Rosenstrauch und andere Ar- ten dieses Geschlechts, Weiden, besonders die nach Wil- helms benannte, u. s. w., dazu. Eben so wie der Nordrand des Hochlandes, der nntere Kaukasus, eine besondere Vegetation hat, eben so ist die daran südlich gränzende, erste Terrasse von Eriwan hin- sichtlich ihrer iPflanzen von den übrigen Hochlands- Ter- rassen verschieden. Obwohl mit einer mittlem Höhe von 2700 Fuss, hat die Vegetation doch einen Anstrich, wie er nur wärmeren und niedriger gelegenen Gegenden zukommt. Wo die Ebene nicht zur Kultur benutzt wird, ist sie mit ba- saltisch-trachytischem Gerolle bedeckt; sie ernährt dann im Frühjahre eine Menge schönblühender, nur dieser Zeit an- gehörender Pflanzen, namentlich Zwiebelgewächse, eine Er- scheinung, die auch den Kur- nnd Araxes- Niederungen, von denen wir sogleich sprechen werden, zukommt. Ausser Wei- zen wird hier Reis, Mais, Baumwolle, Sesam nnd Ricinus gebaut; alle diese Pflanzen gedeihen nur bei täglich stattfin- denden Bewässerungen. Die Holzvegetation ist ausserordentlich gering, und wo sie vorhanden, scheint sie erst künstlich hervorgerufen zu 2lr Bd. i» Hen. 22 338 sein. Die Umgegend von ErIwan ist ein einziger zusammen- hängender Garten, In dem fast alle Kern- und Stein- Obstsorten und Wein in gehörigor Menge und Güte vorkommen. Anch die bekannten Cucurbitaceen werden bei Eriwan nnd in der ganzen Ebene gezogen, und namentlich erfreuen sich die Eri- wau'schen Melonen desshalb eines besondern Rufes, weil sie ohne Gefahr auch von Fremden genossen werden können. Zu erwähnen sind noch die Silbcrbänme (Elaeagnus hortensis Bieb.), die allenthalben als Hecken vorkommen, und während der Blüthenzeit einen durchdringenden , aber an- genehmen Geruch bis in weite Entfernung verbreiten. Ihre mehligpu Früchte dienen unter dem Namen Iteh oder Ifteh als Nahrungsmittel. Man hat hie und da die Behauptung ausgesprochen, dass unsere Centifolie in Transkankasien wild vorkäme. Ich habe sie selbst nicht einmal verwildert gesehen. Am H<äufigsten fand ich sie in der Provinz Eriwan auch an Hecken mit an- dern wilden Arten, und namentlich der kaukasischen Rose. Dass die südlichste Hochlands -Terrasse, die Ebene von Diarbekr, eine der Eriwan'schen Provinz ähnliche Vegetation besitzt, ist wahrscheinlich, leider kann ich aber nicht selbst als Augenzeuge berichten, nnd übergehe desshalb lieber ganz, die dortigen Verhältnisse zu schildern. IV. Ich wende mich nun zu der Niederung zwischen dem obern und untern Kaukasus, und zu der zwischen dem erstem und dem pontischen Gebirge. Ihre Breite ist ver- schieden und beträgt oft nur wenige Stunden Breite, Sie wird durch ein unbedeutendes Kalkgebirge, das messchische Ge- birge, was von dem Nakerala herabkommt, und hie und da von unterirdischen Gewalten verändert nnd mit Porphyren versetzt ist, in zwei ungleiche Hälften gebracht, von denen die westliche das sogenannte Rion- Bassin bildet, und eine 339 geringere Laugenansdehnung hat. Dieses Bassin ist eine schöne, nur zum Theil von unbedeutenden Höhen durchzo- gene Ebene, welche im eigentlichen Sinne des Wortes fast nur von einem eiuzigeu zusammenhängenden Wald bedeckt wird. Die Dörfer liegen entweder in ihm zerstreut, oder de- ren Einwohner haben die Stelle, wo sie stehen, erst ausge- rodet. Dieses Rion- Bassin, was ohne Zweifel nur Kolchis der Alten bildet, ist jetzt in drei Herrschaften getheilt. Nördlich vom Rion und östlich bis zum Pferdeflusse liegt M/n- grelien, über dem Pferdeflusse hingegen und auf beiden Sei- ten des Rion Imerien oder Imerethi. Beide Herrschaften ziehen sich ziemlich hoch im Gebirge hinauf. Auf der Süd- seite des Rion längs des Meeres erstreckt sich bis fast an die Mündung des Tschoruk das freundliche Ländchen Gurien. Der Wald des Rion -Bassins bildet im eigentlichen Sinne des Wortes einen Urwald, denn so weit wir sichere Kunde über diese Gegenden haben, war das Land mit dichtem Wald bedeckt. Der Hanptbaum ist die Rolhbuche; nur sehr ver- einzelt habe ich die andern, bereits hier und da aufgeführ- ten Waldbäume gesehen. Die erstere lässt nnter sich wenig oder gar kein anderes Gehölz aufkommen; nur einzeln sah ich die Stechpalme (Ilea: jiquifolium L.), sehr häufig jedoch, besonders an mehr ofl'enen Stellen, die pontischc Azalee. Gegen die nördlichen Höhen hin verwandelt sich der Hochwald allmählig in Niederwald, und beiderlei Weissbuchen, Eschen, Hasclstanden, Ahorn, Massholder^ Dürrlitzen und Schiessholz {Cornus mascula L. und sanguinea L.) bilden das hauptsächlichste Gehölz. Der kolchischc Hochwald ist aus doppelten Gründen ein interessanter. In ihm schlängelt sich die Weinrebe in unge- bundener Freiheit und ohne nnter der Zucht des Menschen Sil stehen, von Banoi za Baum, Hoch in den Gipfeln der- 22* 340 . selben und mitten in dem dichtesten Urviralde luden mich oft blaue und weisse Trauben, die, obwohl sie kleine Beeren trugen, doch einen angenehmen, nur wenig herben Geschmack be- s,assen, zum Genüsse ein. Oft waren die Bäume, die im Anfange als Stützpunkt gedient, der Zeit unterlegen, wäh- rend die Rebe sich einen andern, aber entfernteren Stamm als Stütze erlesen hatte. Obwohl minder wichtig , doch interessant ist eine zweite Schlingpflanze, der Epheu, weil er hier in zwei yerschiede- nen Arten vorkommt. Ich habe von der grössern Art mit ihren goldgelben Knospen (Hedera Helix L, ß. colchica) schon früher in der Linnaea (XYI. p. 365.) gesprochen, und werde später zum dritten Male darauf zu sprechen kommen. Nur in diesem Hochwalde war es, wo ich auch unsere Mistel (Viscum album L.), und zwar nicht allein au wilden Aepfelbäumen, welche hier und da vorkamen, sondern an verschiedenem andern Gehölze fand. Eigenthümlich ist es, dass das Ufer des schwarzen Mee- res bis zu einer Breite von höchstens 5 Minuten eine beson- dere Holzvegetation besass. Die Rothbuchen verschwanden nämlich plötzlich gegen das Ufer hin, und immergrünes Ge- sträuch, namentlich des Buchsbaumes und der Stechpalme, weniger des Kirschlorbeers, bildete dafür ein so dichtes Ge- hölz, dass es, besonders südlich vom Rion, in Gurien, das Ansehen hatte, als wäre von Menschenhand eine bis 15 und 20 Fuss hohe Buchsbaumwand gezogen worden. Diese Eigen- thümlichkeit habe ich zwar auch in den unteren Thälern des Nordabhanges des pontischen Gebirges gefunden , aber nir- gends hatten die Wände dort eine solche Ausdehnung und Schönheit wie hier. Zwischen diesem immergrünen Gebüsch und dem Meere zieht sich nur selten sogleich eine Art Düne, wenn m('^|i,,!^e|i 341 mit Saud diihl bedeckten Meeresrand so nennen will, hin, sondern in der Regel wächst auf ihr, noch zu einzelnen Bos- kets verbunden j eine Menge Gesträuch, was vorherrschend zu den Familien des Kern- und Steinobstes gehört. Nament- lich sind es Mispeln, Haferschlehen, einige Weissdorn-Arten ; Rosen und Brorabecrranken, die hier^vorkomraen. Die Früchte dieser Gehölze werden von den Eingeborneu fast gar nicht be- nutzt, auch wird in ganz Kolchis nur sehr wenig Obst ge- funden. Selbst die Feigenstäucher, welche namentlich in der Niihe der vielen hier sich vorfindenden Ruinen wachsen,, werden nicht weiter gewürdigt. Dasselbe gilt auch von den prächtigen Beeren des Rubus sanctus Schreb., welche mit dem Smilax ejccelsa L. dichte Hecken in der Nähe der Dörfer bilden, und in der Regel unbenutzt herunterfallen, ob- wohl sie mir eine Zeit laug hauptsächlich zur Nahrung dienten. Obstbäume habe ich im ganzen Rion - Bassin sehr wenige gesehen. Nur Wallnussbäume und Lotuspflaumenbäume (^D/ospi/1'Os Lotus L.) findet man hier und da. Die letz- tern scheinen sogar wild vorzukommen. Der östliche Theil der transJcaukasischen Niederung hat von Westen nach Osten eine weit grössere Ausdehnung, als der westliche Theil, das Rion -Bassin, und senkt sich von Westen nach Osten allmählig bis zu einer relativen Höhe, die unter der Oberfläche des schwarzen Meeres liegt, herab. Wenn man das raesschische Gebirge von Westen aus über- stiegen bat, so kommt man in die Ebene von Ssuram^ die sich noch über 2000 Fuss über den Spiegel des schwarzen Meeres erhebt. Wenigstens 500 Fuss tiefer liegt eine zweite, schon breitere Ebene, in der Gort, der Hauptort von Karthli, liegt. Ein Gebirgsarm begleitet die aus den Hochalpen her- austretende Aragua bis zu ihrem Einfluss in den Kur, und 342 schliesst die nntere JcarthWsche Ebene gegen Osten. Im. Süden des Kur wird sie durch einen Ausläufer des Hoch- landsgürtels ^ der sich bis zu einer Höhe von 5000 Fnss erhebt, und sich ostwärts ebenfalls bis zum Eiuflnss der Aragna in den Kur und bis nach Tiflis zieht, geschlossen. Die eigentliche Kur -Niederung beginnt jenseits Tiflis, wo die Vorberge des obcrn und untern Kaukasus anfangen, sich weiter zurückzuziehen und demnach sich Ton einander zu entfernen. Nicht weit von Tiflis nimmt der Kar einen bedeutenden Flnss", die Ksia^ auf. Diese Ksia, welcher die Russen irriger Weise den Namen Chram gegeben haben, nimmt alles Wasser auf, welches in den drei Höhenzügen des nntern Kaukasus seinen Ursprung hat. Das mächtigste die- ser Gewässer, die Debeda^ sammelt das Wasser, was in den bereits angeführten Gauen Banibak und Lori seine Quel- len hat, und fliesst dann in enger Gebirgsschlucht nörd- lich in eine Ton Tataren des Stammes Bortschalo bewohnte ^bene, um sich endlich mit der Ksia zu vereinigen. Wie die Russen aber den Namen Chram, der im Grusischen eine Schlucht bezeichnet, und für einen engen Theil des Ksia- Thales ausschliesslich gebraucht wird, auf die Ksia über- tragen, so nennen sie auch die Debeda nach dem Tataren- stamme Bortschalo. Nach dem Einflüsse des Alasan beginnt die Kur-Ntedc' rung sich noch mehr auszubreiten, zumal der Hauptzug des untern Kaukasus sich nun südlich wendet, und nur unbe- deutende Ausläufer sich in der östlichen Ebene verlieren , und vereinigt sich mit der Niederung des ^raares, der zwischen dem Südostende des untern Kaukasus und dem nördlichen Rand des Hochlandes von Aserbeidschan in liefer Schlucht dem Osten zueilt. Endlos scheint von nun an die Fläche, in 343 welcher Kur und Araxes sich bald vereinigen ^ denn sie zieht sich ohne die geringste Unterbrechung bis zum kaspischen Meere hin. Das mittlere Gebiet bildet das heutige Grusien oder Georgien^ ein Land, zu dem früher noch mehre Provinzen gehörten. Mau theilt es jetzt in vier Provinzen: Karthliy Kachien (Kachethi)^ Grusisch- Armenien oder Somche- thi und Tatarisch -Grusien. Karthli und Kachien habe ich schon früher näher bezeichnet. Grusisch -Armenien nmfasst die drei parallellaufenden Gebirgszüge: Lelvrar, Be- sobdal und Bambak mit ihren Thälern, und reicht südlich und westlich bis an das türkische Gebiei^ daselbst noch einen Theil des Hochlandes nmfasseud. Das tatarische Grusien oder der Kreis von Elisahethopol (Gendscha) wird haupt- sächlich von Tataren bewohnt, und besteht aus den frühe- ren Districten Kasachj Schamschadil und der frühern Herr- schaft Gendscha. Südlich zieht es sich bis zum Rücken des uutern Kakausus, nördlich hingegen bis zu dem ersten Höhen- zug jenseits di's Kur. Weiter östlich gehört die Ebene südlich vom Kur zu dem frühern Cbanatc Karabagh, nördlich hingegen Anfangs zu dem Chanate Scheki und dann zu Schirwan, Südlieh von dem vereinigten Kur und Araxes befindet sich die früher durch ihre Schlangen berühmte, noch früher aber sehr bewohute Steppe Mtighan oder Moghan. üeber ihr, zwischen dem kaspischen Meere und dem östlichen Hochlandsgürtel von Aserbeidschan, befindet sich das frühere Chanat Talysch; mit dessen Flora uns vor Allem der bekannte Missionär und Bo> taniker Hohenacker, jetzt in Esslingen wohnhaft, bekannt gemacht hat. Was die geologischen Verhältnisse der Kur -Niederungen und des Rioo- Bassins anbelangt, so ist der Boden mit Diln- 344 viiira und Alluvium bedeckt. Nur einzeln sind unbedeutende Mergel -Höhen vorhanden. Die Vegetation des obern Thciles der Kur -Niederungen unterscheidet sich wesentlich von der des untern Theiles, da einestheils ein grösserer Wasserreichthum vorhanden ist, an- derutheils das Land aber auch 1500 — 2000 Fuss hoch liegt. Obwohl die Ebenen von allen Seiten geschützt sind, so ver- wehrt doch ein nicht unbedeutender Winter den Anbau aller Gewächse, welche nur irgend etwas mehr Wärme verlangen; ferner ist das Uebertreten der Flüsse im Frühjahre Ursache, dass die Ebenen meist mit Gerölie bedeckt sind, und sich desshalb zum Getreidebau nicht günstig zeigen. Hochwald kommt nur nördlich und südlich in den höher gelegenen Gegenden vor, aber Miltelwald und Gebüsch ist keineswegs selten. Diese bestehen aus Eichen, zu denen sich hier auch Q. macranthera F. et M. geseilt, aus beiden Welssbuchen, Zürgelstrauch , Massholder, stumpf- und spitz- blättrigem Ahorn, Rüster, Eschen, Obstgesträuch sehr häu- fig, (namentlich Pi/rus elacagnifolia Fall., Prunus divari- cata Led. und zweierlei Mahaleb- Kirschen), Schleheudorn, Weissdorn, Haselstauden ^ Dürrlilzen, Pfaffenhütchen, Cara- gana grandijlora DC. , Ci/tisus elongatus W. et K.^ Amj/g- dalus incana Fall., die hartheublättrige Spierstaude u. s. w. Mohre derselben kommen auch einzeln als Gebüsch vor, die- ses wird aber hauptsächlich durch den Christdorn und mehre Kreuzdorn - Arten gebildet. An den Ufern der Flüsse und Bäche wachsen zahlreiche Weiden, zum Theil prächtige Bäume bildend, Sanddorn, Ta- marisken und hier und da Ephedra. Der untere Theil der Kur -Niederung gegen das kaspi- Bche Meer hin hat eine Oberfläche j die noch unter der des schwarzen Meeres liegt, und bildet eine grosse, von wenigen ^_ 345 Mergelhügeln unterbrochene Fläche, die nur in der ]N<ähe der Flüsse einigerraaassen fruchtbar ist. Alle Kulturpflanzen, die in der Eriwanschen Ebene angebaut werden ^ fiudet man auch hier, Obst- und Weinanpflanzungen fehlen aber, bis auf wenige Ausnahmen. Da alle Aecker täglich bewässert wer- den müssen, so wird den Flüssen allraählig so viel Wasser entzogen, dass sie zum Theil sich, namentlich während des Sommers, ganz und gar in dem ausgetrockneten Boden ver- lieren. Wassermangel ist überhaupt ein Merkmal der kaspischen Ebene, und wenn auch im Frühjahre die Ebene mit einer Menge Pilauzen mit prächtigen Blumen versehen ist, so er- scheint sie doch schon im Juni als eine fahlgraue oder schmu- tzig gelbe Steppe. Besonders gegen die nördlichen Molasscn-» nnd Mergelhöhen hin zeigen sieh beim ersten Erwachen der allmählig sich wieder erwärmenden Erde zahlreiche Narcis- sen, Hyacinthen und Milchsterne, oft schon im Januar die kaukasische Merendere, einige Crocus- Arten, die mit netz- förmiger Zwiebel versehene Iris, Scillen, GiJbsterne (Gagea) und später eine grosse Menge anderer Iris- und Orchis-Ar- ten. Im Juni beginnen vorzüglich mehre Sorten Mehrkohi, Cappernpflanzen , Dodartien, Statice spicata, das stachliche Kameelheu, Peganuin Harmala L. , Reaumuria vermicu~ lata L., Kentrophijllum-krien y Papierblumen, verschiedene Euphorbien, hohe und schlanke Wollkerzen nnd buschige Salbei- und Werthmuth- Arten sich zu entwickeln, und sich einzeln selbst das ganze Jahr hindurch zu erhalten. Nächst der Kappernpflanze überzieht eine kleine, wunderschöne Mi- mosee, Lagonyclihtm StepTianianum Bieb. oft grosse Stre- cken. Auch Gräser aus den Geschlechtern Lolium, Triti- cum, Aegilops^ Bromus, Cj/nodon, Lcpturus, Elijmus, Aeluropus u. s. w. sind häufig. Ganze Wälder des Klari- netten-Rohres (.drundo Donaar L.) sah ich an mehr feuch- 346 - ten Stelleu. Wichtig war das Auffiuden der Mutterpflanze unseres Spinates in ziemlicher Menge auf den Steppen des tatarischen Grusieus. Gegen das Ufer des Meeres hin, auch landeinwärts, kommen Chenopodiacecn in grosser Menge vor, und zu ihnen gesellt sich Tourneforlia Arguizia R, Br., Zygoph^llum Fahago L. , Trihulus terrestris L. , Hippo- marathrum amplifolium C, Ä. Mey, u. s. w. Das Gehölz verliert sich, je mehr man nach Osten kommt. Am Kur im tatarischen Gruslen, auch noch weiter abwärts, kommen schöne Mittelwälder , in denen die Eiche mit grossen Staubbeuteln eine Rolle spielt, vor, aber leider ist die Zeit nicht mehr fern, wo auch sie verschwunden sein werden. Das unvernünftige Volk, in der Meinung, Holz, Licht, Luft und Wasser hätte Allah jedem Menschen gege- ben, widersetzte sich mit aller Hartnäckigkeit den gut ge- roeinten Anordnungen der russischen Regierung, welche die Wälder zu administriren versuchte. Nicht genug, dass Je- dermann sich aus ihnen seinen Bedarf an Holz holt, schla- gen die Tataren im Winter, wenn ihr Vieh auf der kahlen Steppe nichts mehr findet und aller Fultervorrath aufgezehrt istj die scliönstcn Eichbäumc nieder, damit das ausgehun- gerte Vieh sich von den weicheren Zweig- Enden nähren kann« Fern von den Flüssen wächst eigentlich nur der Christ- dorn, welcher auf den trockensten Stellen zu vegeliren ver- mag, und durch seinen Schatten selbst mehre Pilanzeu, unter ihnen auch die schöne Orchis pyramidalis L. ß. caspica^ gegen die brennenden Strahlen der Sonne schützt. Sonst sieht man, eine Art Hecke bildend, Grauatslräucher, Weiss- buchen, Schwarzdorn, Rosen- und Brorobeergesträuch und Silberbaum; ausserdem auch die Wallnuss mit geflügelten Früchten, die unbewehrte Pistacie und die Parrotie. Mehr gegen die Höhen bin gesellen sich auch Wachholder, und 347 weiter nach Osten der russische Bocksdorn dazu. Von be- sonderer Grösse fand ich endlich, aber stets einzeln ^ noch Espen und Silberpappeln , und gewöhnlich in ihrer N.ähe prächtige Tamariskenhaine. y. Ich komme nun zur Krim, Ich habe früher schon ausgesprochen , dass man diese Halbinsel oder wenigstens ihr am Südufer sich hinziehendes Gebirge gewöhnlich als eine Fortsetzung des Kaukasus betrachtet. Doch scheint die Er- hebung eine andere gewesen und zu einer andern Zeit ge- schehen zu sein, denn das plutonische Gestein, Diorit, was hier eine Hauptrolle spielt, fehlt, so viel ich weiss, dem Raukasus ganz und gar. Im Uebrigen walten freilich die- selben Yeihältaisse ob. Die Krim bildet^ wie bekannt, eine unbedeutende Halb- insel, welche durch die schmale Landenge von Perekop mit dem festen Lande zusammenhängt. Sie bildet zu ,drei Vier- theilen eine wasserarme und desshalb in den wärmeren Mo- naten öde Steppe, die sich von Norden nach Süden allmäh- lig erhebt, bis sie sich dem von Osten nach Westen strei- chenden Gebirge anlehnt. Zum grossen Theil ist der Boden von einer fruchtbaren, schwarzen, sogenannten Steppen - Erde bedeckt, und diese bedarf nur der nöthigen Feuchtig- keit, um in der üppigsten Vegetation zu prangen. Von der Mitte der Halbinsel verliert sich aber diese Humus reiche Decke^ und ein blendend weisser, kreideähnlicher Kalk, der tertiären Periode angehörend, tritt an ihre Stelle. Die Un- fruchbarkeit ist hier bei demselben Wassermangel noch grös- ser, zumal das Gestein sehr locker ist, und sein Staub, na- mentlich im Sommer, unerträglich wird. Dieser tertiäre Kalk steigt hier und da selbst bis zur Höhe des Südgebirges, wird aber in der Regel durch einen srhon früher auftretenden Kalk, den sachkundige Männer 348 zur Reihe der Juraformation rechnen, Tertrelen. Dieser hat eine schmutzig -gelbe oder fahlgraue Farbe, und nimmt auch einen grossen Thcii des Südabhanges ein. Nur an einzelnen Stellen ist pintonisches Gestein durch die Kalkdecke gedrun- gen, und bildet isolirte Kuppen. Wahrend das Siidgebirge gegen Norden hin allmählig sich senkt, und der Rücken selbst eine breite, wenig nach Norden fallende Fläche bildet, fallt es nach Süden hin plötz- lich, zum Theil selbst senkrecht ab, so dass die Entfernung vom Rücken bis zum Rande des Meeres kaum 15 Minuten beträgt, obwohl das Gebirge bisweilen eine Höhe von 3000 bis 4000 Fuss besitzt. Man belegt den sich schief nach Nor- den herabseukenden Rücken mit dem Namen der Jaila^ wo- mit die Osmanen und Tataren in der Regel alle hochgelege- nen, meist kräuterreichen Stellen, auf denen sie im Sommer mit ihren Heerden ziehen, benennen. Der Südabhang des Gebirges zeigt mannigfaltigeres Ge- stein, als der nördliche, denn auf den Jurakalk folgt, wenn man dasselbe herabsteigt, schwärzlicher Thonschiefer, der hier und da dureh graugrünlichen Diorit vertreten wird. An einzelnen Stellen, und dann oft als Felsenkuppen aus dem Meere herv^ragend, findet man schwarze Basalle. Wie der Kaukasus im Westen und Osten am Unbedeu- tendsten ist, und dort zuerst von secundäreu und dann voo tertiären Gesteinen bedeckt wird, so auch hier, wo nach Kertsch, was der Halbinsel Taman gegenüber ,liegt, und auf, der andern Seite nach Sebastopol zu, also nach Westen, allein tertiäres Gestein die unbedeutenden Höhen bildet. In der Nähe von Kertsch findet sich sogar «Naphtha hallendes Gestein vor, Dass bei diesen Verhältnissen die Vegetation des Nor- dens und des Südens eine andere sein rouss, liegt deutlich . 349 vor. Die erstere mag sich von der gewöhnlichen Steppenflor des südlichen Russlands wenig oder gar nicht unterscheiden; leider habe ich die Krim in der Herbstzeit besucht, und die Steppe halte schon lange ein fahlgraues, trauriges Ansehen. Der Pflanzen, welche jetzt noch erkannt werden konnten, waren nur wenige, und beschränkten sich hauptsächlich auf drei Geschlechter: Seselty Marruhium und Artemisia^ von denen aber zugleich mehre Arten vorkamen. Der Südabhang des Gebirges ist mit Gebüsch, dass sich hie und da in Niederwald umwandelt, bedeckt. Die weich- haarig-blättrige Eiche bildet das Hauplgehölz, aber häufig kommen auch beide Weissbnchen, die schon ans dem Kau- kasus bekannten Wachholder, Juniperus ejccelsa Bieb. nnd Oarycedrus L., auf welchem letztern die Wachholder- Mispel uirceuthobium Ojcijcedri Bieb. sehr häufig wuchs, der Erd- beerstrauch ^ hie und da von bedeutender Stärke, unsere und die spitzfrüchtige Esche, Dürrlitzen, Rainfarrn, mehre Wei- den, Haselstauden, Massholder, Ahorn, Sorbus domestica L., Feuerstrauch, Weiss- nnd Schwarzdorn und der Hafer- schlehenbaura vor. Nur auf den Höhen, in der Regel un- mittelbar auf dem Rande jäher Abgründe, wächst, aber stets einzeln, Pinus taurina hoid. Wo Kessel vorhanden sind, wie namentlich auf dem Wege von Aluschta am Meere nach SimpJieropol , der Hauptstadt der Krim, aber auch westlich von ihr am Meere und in der Nähe von Baidar findet man Mittel- Wälder, die vorherrschend aus schönen Eichen bestehen. Die Südküste hat in der neuesten Zeit eine grosse Ver- änderung in ihrem Vegetations- Charakter erfahren. Viele Grosse des russischen Reiches haben sich auf ihr Sommer- silze geschafi'en, nnd sich gegenseitig in der Ausschmückung derselben überboten. Eine Menge Gehölz, namentlich Cj- 350 . pressen, irnmergruner Kreuzdorn, Phillyreen, Bupleurum fruticosum L. u. s. w., ist hier aiigepflauzt worden^ und hat zara Thell selbst das einheimische Gehölz rerdräugt. An einer andern Stelle werde ich vielleicht später weitläufiger darüber berichten, und zu gleicher Zeit die dortigen inter- essanten klimatischen Verhältnisse zur Sprache bringen. Man hat sich unsägliche Mühe gegeben, und keine Ko- sten gescheut, um namentlich die Südküste in ein Paradies amzuschaffen; es ist auf dem unfruchtbaren, meist wasser- armen Boden das, was möglich war, geleistet worden, aber belohnen wird der Anban doch nie. Mögen reiche Leute auch ferner dem Wein- und Obstbau in der Krim ihre Sorge nicht weniger, als ihren Geldbeutel zuwenden, die Krim wird doch nie das werden^ wovon mau, namentlich in Russland, träumt; sie wird nach Jahrhunderten noch dieselbe unfrucht- bare Insel bleiben, wie sie schon seit Allers her gewesen ist. Nach dem Ausspruche eines Rigaer Weinhändlers, den man nach der Krim berief, lohnt der dortige Wein gar nicht der Ausfuhr. Man kauft die roittelmässigen Franzweine in Odessa wohlfeiler, als gute Krimsche Sorten. Wenn dem Reisenden auf den dortigen Sommersitzen Wein vorgesetzt wird , der ausgezeichnet [genannt werden muss, so kosten aber auch dem Besitzer die wenigen Flaschen guten Weines einen Preiss, für den man unsere besten Rheinweine kauft, oder sie sind sogar erst eingeführt. Mit vielen Kosten hat man aus allen Weinländern, selbst aus Amerika, Reben kommen lassen, aber alle liefern unter vom Vaterlande verschiedenen Verhält- nissen eine andere Traube und einen andern Wein. Man er- kennt die Rheinweiutraube oder die des Forster Traminer, in der Krim gepflegt, kaum noch an der Gestalt der Beere, aber nie am Geschmacke; noch weit verschiedener ist der von derselben Rebensorte am Rhein gezogene Wein von dem der Krim, 351 Mau rühmt auf gleiche Weise in Russland das krimsche Kernobst, und namentlich die dortigen Borsdorfer Aepfel, doch sind sie keineswegs so vorzüglich, als namentlich in Thüringen und Sachsen, obwohl sie immer noch eine bessere Qualität, als in Grusien besitzen. Die Obstplantagen befin- den sich vorzüglich in der Nähe von Sirapheropol und an einzelnen Stellen am Ssaigir, dem einzigeu grössern Flusse der Krim ^ aufwärts, haben aber iosgesammt noch keineswegs einen bedeutenden Umfang, so dass namentlich in dem Saal- thale von Naumburg bis Rudolstadt unendlich mehr Obst ge- wonnen wird. VI. Es bleibt mir endlich noch eine kurze Beschrei- bung der nächsten Umgebungen Konstantinopels, und des thraziscJien Bospors übrig. Die Stadt selbst liegt auf einer gewölbten Zunge, die zwischen dem Hafen von Konstantino- pel und dem illarraora-Meer sich gegen die asiatische Küste, aut der die zu Konslantinopel selbst gerechnete Stadt Slcu- tari liegt, vorschiebt. Auf jener Seite des Hafens liegen Galata^ Pera und noch einige minder wichtige Vorstädte. Die europäische Seile ist weniger fruchtbar, und bildet zum grossen Theil schon im Juni ödes Land, auf dem nur win- zige Pflanzen sich kaum ernähren können. Erst ostwärts beginnt mit den süssen Gewässern eine bessere Vegetation, und auf den Höhen, die den Bospor bis zu dem schwarzen Meere begleiten, ziehen sich selbst noch gegen den Hoch- sommer prächtige Matten bin. Dasselbe gilt auch von dem asiatischen Ufer des Bospors. Holzvegetation hat die Umgegend von Konstantinopel reichlich; wenn auch die gegen den Bospor abfallenden Höhen hinsichtlich ihres Gehölzes viel durch die Kunst ver- ändert sein, und Pinien, Mastixbäume, Cjpressen, Orangen, gilanische Acacien {A. Julibrissin'^WH,)^ Oleander, Schoten* 352 bäum U.S.W, nicht ursprünglich hier vorhanden waren, so tritt doch ein vorherrschend südlicher Charakter hervor. Es wachsen hier eine Menge Sträucher: Myrten, Pistazien, im- mergrüner Kreuzdorn, Erdbeerstrauch, baumartige Haideu, Bruckentbalien, Stecheichen, Poterium spinosum L., Osyris und wohlriechender Jasmin, die ich alle sonst nirgends auf meinen spcätereu und frühereu Reisen im Oriente angetroffen habe. Mittelwald findet man schon wenige Stunden von der Residenz des Padischah entfernt, und der Belgrader Wald ist, weil er die meisten Brunnen jener mit frischem Was- ser speist j den Bewohnern der Weltstadt, ümraüd -Diiuja, wie Konstantinopel im Oriente genannt wird, ein geheiligter und auch'von der Regierung geschützter Wald. Den Frev- ler erwartet die wohlverdiente Strafe. Wie jenseits des Kau- kasus beide Weissbuchen im Mittelwalde vorherrschen, und nur selten einem Baume erlauben, durch ihr dichtes Gebüsch nach oben zu kommen, so auch hier. Nur dem Kastanien- baume und einem Ahorn gelingt es hier und da, aber der erstere wird wiederum durch die Menschen seiner schönen Gipfel beraubt, da sie erstem der wohlschmeckenden Früchte wegen nachstellen. Ausserdem fand ich vorherrschend Ha- selstanden, Zürgelsträncher, mancherlei Eichen mit abfal- lenden Blättern, welche auch an anderen Stellen sich auf weiten Strecken hinziehendes Gebüsch, nie aber Mittel- oder wohl gar Hochwald bildeten, Espen, Sohl weiden, Silberlin- den, die auch bisweilen sich zu schönen Hainen grnppirten, u. 8. w. Au Heckengebüsch ist die Umgegend Konstantinopels be- sonders reich, und mehr gegen den Fluss hin findet man daselbst vorherrschend das immergrüne Gestrcäuch des Lor- beers, der Myrten und des immergrünen Kreuzdorns, wäh- rend die Stccheicheii und der Erdbeerstraucli, zu gleicher Zeit mit der Biiiiinhaide, der Bruckenlhalie, dem Jjt/upertis Oarj/' cednis L. und der orieutalischen Weissbiiche isolirte Boskets darstellen. Höher hinanf erscheinen Haselstauden, Mispel, Weiss- buchen, Weissdorn, Rainweide, Dürriitzen, die bisweilen auch als schöne stattliche Bäume vorkommen, Zürgelsträu- eher, Schiessholz, Erle, Gerberstrauch, Syringe, Hafer- schlehe und Rüster. Auch an Schlingpflanzen ist die Um- gegend Ton Konstantinopel reich, und eine breit- und schmal- blättrige Smilax, Zauurebe, zweierlei Brombeerranken, hier und da Jeläugerjelieber und ächter wohlriechender Jasmin durchziehen Hecken und Gebüsch auf eine Weise, dass es undurchdringlich wird. Die Ränder, namentlich des Gehöl- zes j sind mit Ciströschen, Spartium junceum L. , dem grossblumigen Hijpericuni calycinum L. und Vaccinium Arctostaphylos L. bedeckt. Prächtige Welssweiden ziehen sich den Gewässern ent- lang, Kastanien-, Wallnussbäurae und Silberlindcn beschat- ten oft die Quellen, und Platanen, Cypresseu, Linden und Züpgelsträucher sind die den Todlen geweihten Bäume, unter deren Schatten der Orientale sich so gern belustigt oder im dolce far nieute schwelgt. Was die Kulturpflanzen anbelangt, so werden alle Kern - und Steinobstsorten zum grossen Theil erst eingeführt ; nur in der JJähe einiger Dörfer findet man Übst -Anpflanzungen, namentlich bei Ssarijari. Gemüsezucht wird sehr betrieben. Ausser auf Kohl und Bohnen wendet man noch beson- dere Sorgfalt auf Eierpflanzen {Solanum Melongena L.), Liebesäpfel, spanischen Pfefl'er, Flaschenkürbis, Hibiseus und Mais. Berühmt Ist der Konstantinopolilaner Blumenkohl. 21r Bd. 3ä Heft. 23 354 Auch Gurken, Melooen, Wasserraeloiipn und Kürbisse wer- den in Menge gezogen. Ausser dem Maise baut man von den Getreidesorten nur noch den Weizen, Ueber Obst und Gemüse der Hauptstadt habe ich weitlänftiger in meinen Reise- berichten (Wanderungen nach dem Oriente Bd. I, S. 169 — 187.) gesprochen. Ich habe endlich noch zu erwähnen, dass der Boden der Umgegend Koustantinopels aus Kalk und Mergel be- steht, und dass nur gegen das schwarze Meer hin Basalt- durchbrüche vorhanden sind. Der nicht unbedeutende Berg, Bulgurluh^ welcher sich über Skutari erhebt, ist als der westliche Anfang des pontischeu Gebirges zu betrachten. 355 Einige Worte über die von mir angewandte Nomenclatnr. lu Betreff der Noraeüclatur bemerke ich, dass ich nur Naraen gebrauche, welche seilLlunc bei uns in der Wissen- schaft gebräuchlich sind, dass ich demnach bei der Priorität nur bis Linue zurückgehe. Obwohl Touruefort das Ge- nns schon fest bestimmte, und Linne seinem Lehrer häufig nur folgte, so glaube ich doch, selbst wenn Linne oder irgend ein späterer Botaniker ein Tournefort'sches Genus mit gleicher Diagnose annahm, den Namen Tournefort nicht hinter den Namen des Genus setzen zu dürfen, da ge- genannter Botaniker des vorigen Jahrhnnderts eben vor der bei uns jetzt gebräuchlichen und durch Linne eingeführten No- menclatur lebte. Dass man den Namen des Autors, der das Wort als solches zuerst gebrauchte, hinter den Namen des (Senus setzte, und sogar Pliuius, Theophrast u. s. w. gele- gentlich anbrachte, ist eine Spielerei, die zum Glück nicht weitere Nachahmung gefunden hat. Der Name des Autors hinter dem Naraen des Genus oder der Species soll doch hauptsächlich weiter nichts bedeuten , als dass man das Ge- nus oder die Species in gleicher Weise als besagter Autor annimmt. Dass mau dabei noch erfährt, wer Genus oder Species zuerst aufgestellt hat, ist minder wichtig, aher wohl interessant und wissenswerth. Man könnte, ohne der Wis- senschaft zu schaden, den Namen des Autors weglassen, — 23* 356 _ « wodurch gewiss der niiseligen Synoiiyraie iingeraein vorge- beugt würde — wenn nicht loidcr fast jeder Genus- und Spe- cies-Name von verschiedenen Botanikern auch in verschiede- ner Bedeutung gebraucht worden wäre, und wenn es sieb desshalb nicht nothwendig machte, durch den Namen des Autors näher zu bezeichnen, welchen Begriff man m t dem eben gebrauchten Genus- oder Species- Namen vereinigen will. Wenn nun dieses gewiss der ursprüngliche Grund war, warum .man den Namen des Autors hinter den Namen des durch diesen zuirst festgestellten Genus oder Species setzte, so hat es wiederum keinen Sinn, wenn mau der Priorität zu Liebe auch dann, wenn das Genus oder die Species eine Ver- änderung, und demnach eine andere Ausdehnung erhalten hat, immer noch nur den Namen des ersten Gründers anführt. Mau erfährt dadurch wohl, welcher Botaniker zuerst einen Namen gebraucht hat, aber nicht, in welcher Ausdehnung man den Begriff genommen haben will. Spricht mau im All- gemeinen von irgend einem Genus, z. B. von Ligusticum im spätem Sinne, wornach Levisticum geschieden ist, so kann doch der Name Linne nur dann eine Stelle finden, wenn man von Levisticum im Linneischen Sinne spricht. Meint man aber das Genus Levisticum iin neuern Sinne, so kann nur der Name des Autors aufgeführt werden , der zu- erst einen, wenn auch nicht völlig neuen, aber doch ver- änderten Begriff von Levisticutn , wie man ihn angenommen, gegeben ha(. Mau erfährt allerdings dann nicht, wer Levi- sticum seit Einführung der Linneischen Nomenclatur zuerst gebraucht hat, aber auf Kosten der Priorität wird der Be- griff des Gesagten um so bestimmter. Dasselbe gilt von der Species. Durch Bentham haben wir z. B. erfahren, dass Lamium laevigatum L. und L. maculatum L. , laut des Linneischen Herbars, nur zwei Formen einer Species darstel- len. Man führt in den meisten Floren aber immer trolzdem — 357 .noch Lamium maculatum L. fort, obwohl man auch La- mitim laevigatum L. darunter versteht. Aber eigent- lich kann nur der dazu ein Recht haben, der beide Linnei- schen Pflanzen noch forlWcährend für specifisch verschieden hält; so z.B. Reichenbach_, aber nicht der Verfasser der deutschen Synopsis. Einen neuen Namen desshalb einzufüh- ren, wie* einige thnn, ist gewiss nicht zu rathen, man setze aber nur hinter den Namen Ij. maculatum^ wenn man die- sen und nicht laevigatum beibehalten will, den Namen des- sen, der zuerst beide Formen zu einer Species vereinigte. Die Sitte, den Namen des Gründers eines aber später veränderten Genus oder einer Species in Parenthese eben- falls beizusetzen, thut nur der Kürze, die nun einmal und mit Recht in der Botanik eingeführt ist, Abbruch, und muss jedem einzelnen Autor überlassen werden. Beim Genus macht es die Priorität vielleicht wünschenswcrth. So consequent man die Priorität einerseits, namentlich beim Genus durchführen will und durchführt^ so inconsequent ist man doch andererseits in Betroff der Species geworden. Der Botaniker, der zuerst den Begriff einer Species als sol- che feststellt, hat gewiss um diese ein grösseres Verdienst, als der_, der später, wo sich die Wissenschaft immer mehr entwickelte, sie im Systeme richtiger aufstellte. Hier habe ich desshalb gerade gesucht^ dem, der zuerst eine Species als solche bestimmte, auch die Ehre zu erhalten, selbst wenn der Genus -Name nicht mehr mit der ihr durch neuere For- schungen angewiesenen Stellung übereinstimmte. Ich setze in diesem Falle den Namen des Genus, unter dem die Pflanze zuerst beschrieben wurde, in Parenthese hinter den neuern vollständigen Namen, und citire hinter diesem den Verfasser, der die Species als solche aufgestellt hat, und das Buch, worin sie zuerst beschrieben ist, z.B. Berteroa incana 358 {Älyssum) L. cod. No. 4732. Da wir durch Richters ver- dienstlichen Codex das ganze Pflanzenreich, in so weit es Linne kannte nnd von ihm beschrieben ist, ans allen sei- nen Schriften ausgezogen, in das Sexualsystem vertheilt, be- sitzen, und dieses Werk mehr in den Händen der Botaniker sein mag, als Linne's säramtliche Werke, so habe ich in Betreff des Citals vorgezogen, mich auf den Codex zu be- rufen. Sollte dieses, keineswegs von mir zuerst in Anwendung gebrachte, aber doch zuerst consequent durchgeführte Ver- iahren sich des Beifalls erfreuen , so glaube ich, dass da- durch auch der Synonjmie grosse Hindernisse in den Weg gelegt werden. Wir haben die Erfahrung gemacht, dass man- cher Unberufene Arten desshalb anderswo nur unterbrachte, nnd ein sonst nicht haltbares Genus fortführte, damit er sich das Vergnügen schaffte, auch seinen Namen hinter dem einer Pdanze gedruckt zu sehen. Es ist in der neuesten Zeit wahr- haft lächerlich, wie man über oft mit vielem Fleisse nnd grosser Genauigkeit bestimmte Pflanzen herfällt, nnd sie in andere Genera unterbringt, nur um sich zu verewigen. Mau verwirft, damit gar keine Spur von dem alten Namen übrig bleibt nnd der Botaniker, der die Pflanze entdeckte und be- schrieb, möglichst ganz in Vergessenheit geräth, selbst den Species -Namen, und führt dafür eine ganz andere Benen- nnng, die bisweilen nur eine Uebersetzuug aus dem Lateini- schen ins Griechische ist, ein. Für den Begriff Species haben wir in der Fortpflanzung einen festen Anhaltspunkt, nicht aber für den des Genus, Die Species bewegt sich in dem Kreis einer Reihe von For- men, aus der sie nie und nimmer heraustritt, und demnach auch nicht in den Formenkreis einer andern Species überge- hen kann. Der Wissenschaft liegt es ob, diesen Kreis fest- zustellen, eine Sache ^ die keineswegs so leicht ist, als ma» — 359 gl^Iauben. möchte, uud Jahre lange Beobachtungen verlangt. Der Kreis der Formen ist bei der einen Species, so nament- lich bei den meisten KuliurpQanzen, gross, bei andern hin- gegen so klein, dass man geneigt sein könnte, ihn einem andern unterzuordnen. Ich erinnere für den letzte^ Fall nur an Fumaria Vaillantii Lois, uiid ofßcinalis L, , an Poly- gala comosa Schk, und vulgaris L, Nur Jahre lange Beobachtnngen an einer und derselben Species, also mehre Generationen hindurch, vermögen, wie gesagt,, nur den Formenkreis festzustellen. Keine Species geht in eine andere über, und eben so bilden mehre Species nie eine sogenannte Urspecics, Wo üebergäuge zwischen zwei Species vorhanden sind, da fallen auch die Formen- kreise beider zu einer Species zusammen ; Jahre lang fort- gesetztes Aussäen derselben Pflanzen wird dem, der Auf- schluss darüber verlangt, die erwünschte Belehrung geben. Freilich ist es bequemer, gar keine Species, oder wenigstens den Uebergang der einen in die andere anzunehmen, da sol- che Species schon in kurzer Zeit annähernd bestimmt werden können; schon einige schlechte Herbariums -Exemplare und gar keine Beobachtung in der lebenden Natur genügen oft dazu. Bastarde gehen immer, selbst die hartnäckigsten, in die praevalirende Stammpflanze über; wenn man seine üntersn- chungen mehre Jahre fortsetzt, wird man diese meine Be- hauptung begründet Gndet und zu einem Ziele gelangen. Die Bastardzeugung geschieht übrigens in der Natur selbst gar nicht so häufig, als man, namentlich jetzt, anzunehmen ge- neigt ist, die Kultur scheint ihr aber allerdings deshalb gün- stig zu sein, weil die kultivirte Pflanze doch mehr oder we- Biger kränkelt, d.h. von ihrer Norm, mehr oder wenigei? ab- gewichen ist, und fremden Einflüssen desshalb nicht mehr so leicht zu widerstehen vermag. So sohr- ich auch anf meinen 360 ^- ■ Reisen namentlich dein Genus C«Vsz«»t meine volle Aufmerksam- keit schenkte, und darüber mit befähigten Männern- des Orien- tes Rücksprache nahm , so konnte ich doch gar keinen Ba- stard desselben auffinden, obwohl fast alle (jirsium- kri^u unseres Vaterlandes, und namentlich die, welche bei nns durch ihre Neigung zur Bastairdirnng bekannt sind, im Oriente ebenfalls wild wachsen. Wie weit eine Formation geht, lässt sich, wie schon ge- sagt, mit Bestimmtheit keineswegs errathen. Wenn es schon für die deutsche Flor Schwierigkeit hat, die Species heraus- zufinden und festzustellen, so sind diese für die Flor fremder Länder, da nur vorübergehende Beobachtungen in der Natur oder gar keine stattgefunden haben, um desto grösser. Die Betrachtuug möglichst vieler Exemplare und ein sogenannter botanischer Blick können hier nur leiten. Wer nicht viel Pflanzen gesehen hat, wem nicht grosse Hilfsmittel, nament- lich Sammlungen von Original pflanzen, zu Gebote stehen, und wer sich des botanischen Blickes nicht rühmen kann, sollte ja von dem Bestimmen ausländischer Pflanzen ablassen. So sehr ich mich bemüht habe, bei den von mir im Oriente gesammelten Pflanzen die Species herauszufinden ^ so glaube ich doch, dass es mir nicht immer gelungen sein wird. Es kommt noch dazu, dass grade die europäischen und zum Theil auch die orientalischen Pflanzen keineswegs. so bekannt sind, als man glauben sollte, dass im Gegentheil weniger Gutes als Schlechtes darüber geschrieben isl, was zu verdauen un- endlich viel Mühe macht. Nirgends herrscht wohl eiue grös- sere Verwirrung, als in der Nomcnclatur der europäischen Pflanzen. Ich erinnere nur an Krysimum, wo fast jeder Schriftsteller in der Bestimmung der Arten von einander ab- weicht, und wo selbst in der Entwickelung derselben der Ver- fasser der klassischen Synopsis der deutschen Flor gescheitert 361 ist. Sollte es mir demnach auch geschehen sein, dass ich nur eine Form für eine Species nahm, so bin ich überzeugt, dass doch diese Form dann wenigstens interessant genug ist, um bekannt zu werden. Umgekehrt mag ich manche Pflanze zu den Forinenkreis einer andern gehörig angegeben haben, von der sich spcäter die Selbststcändigkeit herausstellt. Leider haben wir, wie schon gesagt, für das Genus gar keinen bestimmten Anhaltspunkt, nach dem wir uns richten könnten. Der Kreis des Genus ist völlig der Willkühr des Einzelnen überlassen, und diese Willkühr hat sich auf eine der Wissenschaft nicht günstige Weise geltend gemacht. Ein Glück, dass die Naturphilosophie nicht auch hier, wie bei den Familien — ich erinnere nur an Rcichenbachs und ähnliche Systeme^ des Oken'schen gar nicht zu gedenken, — ihren Einfluss ausgeübt hat. Der Grundsatz, dass jede Ab- weichung ira Bau der Blume oder in dem der Frucht genüge, um ein Genus aufzustellen, ist, wenn er auch von vielen Botanikern festgehalten, aber inconsequcnt durchgeführt wird, ein unstatthafter, da man dann fast eben so viele Genera als Species hätte. Man wäre bei diesem Grundsatze sogar in einigen Fällen, — man denke an Aconitum und andere Ge- nera — gezwungen, ans Spielarten Genera zu machen. Die Blüthen sind nicht selten an zwei Stengeln einer und der- selben Pflanze eines Aconitum verschieden. Die Fälle sind schon dagewesen, wo solche Stengel- Exemplare, die in ein Herbarium übergegangen waren, wenigstens zu zwei ver- schiedenen Species gestempelt wurden. Meiner Meinung nach kann Genus doch nur die Ver- einigung einer Reihe von Species sein, die im Bau der Blüthe nnd der Fracht so ziemlich übereinstimmen, und einen ge- wissen natürlichen Habitus mit einander gemein haben. Ans dieser Ursache kann ApJtanes L. , obwohl das Genus nur 1 Staubfaden besitzt, doch nicht von JLlchemflla getrennt 362 werden^ und Alsine media L. ist trotz der weulgon Staub- fäden doch eine Stellaria. Dass eine Species, wenn sie un- ter ihren Verwandten eigentbümlich dasteht, für sich ein Ge- nus darsteilen kann, versteht sich von selbst. Man hat das Zerlheilen der alten Genera, aber naraeutlich in der neuesten Zeit, sehr niissbrancht. Weit entfernt, Herbert 's Araarylli- deen zu nahe zu treten, erkenne ich im Gegentheil die gros- sen Verdienste des Werkes gern an, aber wie unnatürlich, ich möchte sagen willkührlich ^ hat der Verfasser darin neue Genera geschaffen, wo auch gar kein Grund vorhanden war. Wie inconsequent man in Betreff der Ausdehnung der Genera gewesen ist, sieht man vor Allem in einigen Fami- lien. Bei Allium^ Peucedanum u. s. w. sind Verschieden- heiten in der Blüthe gar nicht weiter berücksichtigt worden, während wiederum in der nächsten Nähe genannter Genera unbedeutende Abweichungen in der Blüthe Grund genug wa- ren^ ein neues Genus aufzustellen. Obwohl Linne, häufig und so auch hier unser Vorbild, ein künstliches System aufstellte, aber nichts weil er die Verwandtschaften unter den Päauzen etwa nicht anerkannte, sondern weil er es I für seine Zeit noch nicht thunlich hielt, so ist er bei der Bildung seiner Genera doch unbedingt na- türlicher z« Werke gegangen, als fast alle seine Nachfolger. Linue's Genera sind allerdings umfassender^ ein (Jmstand, der aus der Zeit, wo man noch so wenig Pflanzen kannte, hervorging, und stellen nach nnserm Begriffe oft Gruppen dar. Wenn er sich irrte, so ist der Grund ebenfalls wie- derum in dem Zustande der damaligen Botanik zu snchen. Man vergleiche nur die Genera in den Familien der Umbel- lifercn und Cruciferen^ Familien, die Linne selbst in sei- nem künstlichen Systeme als natürlich zusammengehörend festhielt. Da Linne bei ihrer Anordnung mehr Natürlich- . 363 keit an den Tag gelegt hat, als viele spätere Bearbeiter, so hat sich mancher der neueren Botauikcr hierin wiederum Li nne genähert. Leider bin ich in dieser Vorarbeit keineswegs im Stande, den Anforderungen der Natürlichkeit in Betreff des Genns ganz zu geniigen. Eincstheils gehören dazn vieljährige Beobachtun- gen, die sich bei dem Einzelnen aber immer nur auf einzelne Familien beschränken können, anderntheils nehmen auch an- dere Beschäftigungen, vor Allem geographische Arbeiten über die von mir durchreisten Länder, meine Zeit vielfach in An- spruch. Vielleicht habe ich dann, \reun ich noch zur Be- arbeitung der Flor des Orientes kommen sollte, mehr Er^ fahrungen. Hinsichtlich der Familien folge ich den allgemein gelten- den Ansichten. Sie sind unbedingt so, wie wir sie jetzt ha- ben, natürlicher als früher; die neuere Systematik hat sehr viel gethan. In der Vereinigung mehrcr Familien zu grösse- ren Abtheilungen (etwa zu Klassen, oder wie man sie nennen will) sind leider viel Missgriffe geschehen; ich halte auch unsere Zeit noch keineswegs für reif dazu. Aus dieser Ur- sache binde ich mich au keine bestimmte Reihenfolge der Fa- milien, und werde sie so aufführen, wie es für mich und meine sonstigen Arbeiten am Meisten förderlieh ist. Diagnosen gebe ich nur da, wo eine bereits zwar schon bekahnte Pflanze noch einiger Erläuterungen bedarf, oder wo die Species ganz neu ist. Im Uebrigen citire ich nur den Verfasser und das Buch, worin die bekannte Species zu- erst beschrieben wurde, oder woruach ich mich bei meiner Besliramung richtete. Hier und da habe ich auch Anmerkun- gen beigefügt. Ausser dem speciellen Vaterlande, glaubte ich auch im Interesse der Wissenschaft noch die ohngefähre Höbe 364 . der Gegpnd, wo ich sie gefunden, und die Bodenart, auf welcher ich die Pflanze gesammelt, angeben zu müssen. ' Da ich von den meisten Pflanzen zahlreiche Exemplare mit nach Deutschland gebracht habe, so bin ich gern bereit von einzelnen Familien, so wie überhaupt. Sammlunn-en in soweit die Exemplare reichen — abzulassen, und über- haupt mich in Tausch einzulassen. Ueber die einzelnen Be- dingungen, bitte ichj nur näher mit mir, aber franco, zu unterhandeln; ich bemerke jedoch gleich, dass ich Tausch nur gegen Pflanzen aus der Flora Europa's, des Orientes und Sibiriens eingehe, und dass mir auch bekannte Arten aus mir fremden Gegenden dieser Länder genügen. 365 Oramlneae. Süss - Gräser, Die Süssgräser hat mao in der neuesten Zeit vielfach bearbeitet, und, namentlich ist die Deutung der Grasbliilhe durch Röper und Nägeli wiederum einer Diskussion un- terworfen worden. Genannte Botaniker treten gegen R.Brown und Schieiden auf, und behaupten aufs Neue die Bractcen- Natur dcrSpelzen gegen dieAnsischt dieser, dass sie zur Bliilhe gehörten. Seit mehrern Jahren habe auch ich mich von Zeit zu Zeit mit der Grasbliithe beschäftigt, ohne jedoch sagen zu können, ich hätte meine Untersuchungen geschlossen. Obwohl die Eutwickelungsgesehichte in der Systematik keineswegs, wie Röper treffend bemerkt, allenihalben aus- reicht, so ist sie doch für die Deutung der Blüthe gar nicht zu entbehren. Ob ein Thcil Bractee oder Bliilhenblaft ist, kann eben so die Eutwickelnngsgeschiehle nur entsrheiden, wie die Frage, ob ein Blatt ursprünglich aus zweien zusam- mengewachsen sei? Errathen lassen sich beide Fragen durchaus nicht. Schi ei den hat nur Gräser mit einbliithi- geu Aehrchen untersucht, und durch eine sehr gute Abbil- dung dargethan, wie der früheste Zustand der Blüfhe von Agrostis alba Schrad. beschaffen sei. Ich sollte glauben, dass wenn mau nicht gradezu behauptet, Schi cid en hat uns ein Bild der Phantasie gegeben, nnd dieses durch ge- naue Untersuchungen an derselben Pflanze beweist, man gar nichts gegen Schleiden's Ansicht einzuwenden haben könnte. ^ •' 366 Da tritt nuu Nägeli e auch Schlciden sagt, eine Art zusammengesetzter Blüthc, nur mit dem Unterschiede, dass sich der allgemeine Blüthen- boden nicht flächenartig, sondern stielförmig ausbreitet. Wie bei den Corapositen sich gewiss ohne Zweifel jedes Blüthcheu unter dem Schutze eines Deckblattes entwickelt, so geschieht es auch hier im mehrblüthigeu Grasährchen. Was Nägeli wahr- scheinlich als die spätere untere Spelze ansah, ist ein wirkliches 367 Deckblatt^ was, wie beiUmbellifcren und Cruciferen, sehr zeitig abfällt. Aaf der warzenförmigen Erliöhnng, die im Winkel derselben zeitig abfallenden Bractec sich nach dieser bildet, geht die Entwickelung der drei Reihen Blattorgane, der bei- den BliUheuhüilblattreihen und der Stanbgefässreihe, in deren Mitte ein einziges Fruchtblatt alsbald sichtbar wird', vor sich. Bei mehrern Gräsern, namentlich bei Seeale cereale h,, tritt die Verwachsung der beiden äusseren Blüthenhüllblätter zur obern Spelze erst sehr spät ein. '^^■ Weil die Narbe bei den Gräsern doppelt ist, so hat mau wiederum den Fruchtknoten alg aus zwei Fruchtblättern zu- sammengewachsen gedeutet. Ich habe in dem frühesten Zu- stande der Blüthe niemals zwei Blätter entdecken können. Dass zwei Narben vorhanden sind, ist eben so wenig ein Grund, zwei Blätter beim Fruchtknoten anzunehmen, als die zwei Spitzen und die zwei Nerven bei der obern Spelze zur glei- chen Ansicht Grund geben, wenn nicht die Entwickelnngs- geschichte dafür spräche. Die beiden Narben entwickeln sich sehr spät, und wenn Seh leide n's oberer Stengelfrnchtkno- ten sich wirklich als eigenthüralich herausstellen sollte, so miisste das Grasfruchtblatt, eben so wie die drei Frucht- blätter der Llliacen und Asphodeleen, zu den Stengeltheilcu gerechnet werden. Leider sind wir aber immer noch nicht im Stande, durch genau bestimmte und durchgängig ausrei- chende Merkmale Blatt und Stengel zu unterscheiden. Man liebt bei Deutungen gar sehr, die Analogie zu Hilfe zu rufen, und hat bei der Deutung der Grasblüthe rings- herum sich zugelangt. Zur Bekräftigung der von Robert Brown zuerst ausgesprochenen Deutung der Grasblüthe will auch ich einmal die Analogie, und zwar von Familien, die den Süssgräsern nahestehen, in Anspruch nehmen. Nächst den Cjperoideen sind ohne Zweifel die Restioneen mit den 368 . Siissgrciserii am Meisten verwau,(lt. Während die erstem eine uiivoilkominciiere ßlüthe besitzen, so ist die der letz- tern, wenii^stens im eiitwickeltea Zustande, yollkommcner als die der Grcäser. Bei den Sauergräsern oder Cyperoideen bildet sich entweder gar keine Blülhenhiille, oder diese be- steht (bei den Caricineen) aus einem dreigliederigen Kreise. Bei den Restioneeu haben wir 2 Kreise, von denen zwei Blät- ter des äussern Kreises sich später ganz analog den beiden Spelzen der Gräser entwickeln, und die anderen Biütheublät- ter und sonstigen BliUhentheile einschliessen. Je vollkomme- ner die Restioneen sind, um so deutlicher tritt die Blüthen- hüllnatur auch der beiden äussersten Blätter auf, bis endlich eine doppelt dreireihige Blülhenhiille erscheint. Obwohl Schle iden in der zweiten Auflage seines Grund- riss.&s seiue frühere Meinung in Betreff der Lolchklappe nicht wieder ausgesprochen, sie also stillschweigend als eiuen Irr- thum anerkannt hat, so bringt Nägeli die damit abge- machte Sache doch wiederum zum Vorschein. Es ist aber nicht allein LoJiutfiy was die von den meisten Gräsern ab- weichende Stellung der Klappen nnd Spelzen besitzt, sondern vielleicht bei einem Drittel aller Gräser haben die Klappen und Spelzen eine der Primärachse gleichlaufende Stellung, während sie bei allen übrigen eine entgegengesetzte Richtung - haben. Es ist dieses etwa nicht nur bei Achreugräsern der Fall, sondern es haben es ausserdem auch viele* Rispengrä- ser mit Lolinm geraein. Man braucht, um davon im letz- tern Falle Gewissheit zu erlangen, gar nicht eine Entwicke- lungsgcschichte zu verfolgen, sondern man sticht der Priraär- achse parallel durch den Stiel und an dessen Anheflung, um diesen zu spalten. Werden auf diese Weise Klappen und Spelzen unversehrt erhalten, so hat man parallel-, werden sie aber halbirt, in entgegengesetzter Richtung stehende Aehr- chen. Da man dadurch zwei grosse Ablhcilungen crhällj so 369 habe ich versucht, dieses Momeut als obersten Einlheiliings- graiid zu benutzen. Ich erwähne endlich noch, dass ich die Ausdrücke un- vollkommen 2- und raehrblüthig nur dann gebraucht habe, sobald wenigstens etwas von einer Blülhe, wenn auch nur ein ein-ziges Blüihenblatt, vorhanden ist, was auf die Verküm- racruug einer Blülhe sihiiessen lässt, Dass man aber don Ausdruck auch da gebraucht hat, wo die Achse des Aehr- chens sich noch über die letzte Blüthe hinaus entwickelt, oder wo ein stielförmiger Fortsatz sich zeigt, kann nur als Miss- brauch betrachtet werden. Hordeum hat immer einblüthige und nicht unvollkommen 2-blülhige Aehrchen. Obwohl die Gräser im Oriente keiuesweg-s so vorherr- schen, als im Occidente, wo sie namentlich in den gemässig- teren Ländern, wozu Deutschland gehört, in grösseren Mas- sen auftreten, so ist die Anzahl der Arten doch keineswegs geringer. Wiesen., auf denen die Gräser bei uns eine Haupt- rolle spielen, giebt es im Oriente nur in Hochthäleru, wo ihnen auch bei hinlänglicher Feuchtigkeit die Alpenmattcn gleichen. Häufiger kommen unsere Waldwiesen vor. Was im Oriente an Individuen fehlt, wird, wie gesagt, durch Mannigfaltigkeit der Arten vertreten. Auf einer grasreichen Stelle befinden sich im Oriente im Durchschnitte doppelt so viel Arten, aber ohngefähr nur ein Drittel oder Viertel von den Individuen auf einer gleichen Stelle im Occidente. Knnth führt in seiner Agrostographie über 2200 Arten an, rechnen wir noch die dazu, die von ihm übersehen sind, und die, die erst nach dem Ercheinen des Werkes bcBchrie- ben wurden , so kommt ohngefähr noch eine Summe von 150 Arten heraus. Nehmen wir an, dass wir vielleicht kaum die Hälfte aller Gräser kennen, so könnte man die Gesammtzahi auf c. 5000 bestimmen, wenn man nicht im Voraus wüssle, 2lrBd. 3s Heft. 24 370 . . dass vielleicht ein Viertel der von Knnth aufgeführten 2200 Arten spater der Kritik unterliegen raüsste. Desshalb darf man aber doch die Gesammtzahl aller Gräser gut und gern auf 4500 Arten annehmen. Von den bekannten 2400 Arten hat der Erlanger Koch in seiner Synopsis für die deutsche Flor 266 aufgefüiirt. Wollte man annehmen, dass noch ei- nige 30 später aufgefunden werden, so wachst ohngefiihr nur Yi3 der Gesammtsumme aller Gräser in Deutschland. Der kaukasische Isthmus, einschliesslich die Krim, und Armenien sind noch keineswegs so untersucht worden, dass man die Anzahl der dort wachsenden Gräser mit einiger Ge- wissheit bestimmen könnte. Ich habe von beiden Reisen 234 Arten nach Deutschland gebracht, eine Zahl, die die über- trifft, welche von allen anderen Reisenden jener Gegenden zu- sammengenommen kaum erzielt worden ist. Der Verfasser der Flora taurico- cancasica, Marschall B ie her s tei n , führt 156 Specics auf, von denen viele freilich wiederum eingezo- gen sind, und C. A. Meyer in Petersburg hat in seinem Verzeichniss kaukasischer Pflanzen 180 Gräser, Leider ist mir die Anzahl der Arten, welche Szovits nnd Wicdc- mann für die Petersburger Anstalten gesammelt haben , nicht bekannt; da aber weder die Petersburger Akademie, noch der botanische Garten eine Enumeratio derselben geliefert, so haben wahrscheinlich beide Sammler nicht viel Neues gefun- den, denn sonst würde es wohl geschehen sein. Was der fleissigc Hohcnacker während seines Aufenthaltes in Trans- kaukasien gesammelt hat, ist uns aus seinen beiden (Ver- zeichnissen der PÜanzen von Talysch und der Umgegend von Elisabethopol wohl nur -zum grossen Theil bekannt geworden. Darnach beträgt die Zahl nicht viel über 100. Kolcnati'a Pflanzen aus den Ländern des kaukasischen Isthmus sehen ihrer VerölFentlichung noch entgegen. 2 . 371 Die Anzahl der Gräser, welche andere Reisende, be- sonders in Armenien, gesammelt haben , Ist im Verhältaiss zu den genannten nur gering. Tournefort und sein Begleiter Gundels he imer mögen noch am Meisten gethan haben. Zcählt mau alle die Gräser, welche sie gesammelt, znsam^ men , so belauft sich deren Summe noch nicht auf 100. Von den von anderen Reisenden in Armenien nnd auf dem kaukasischen Isthmus gesammelten Gräsern besitze ich gegen 50 Arten nicht, rechne ich diese noch zu den von mir gesammelten 234, so erhalte ich fast 300 Gräser, die in ge- nannten Ländern wild wachsen. Damit ist aber noch kei- neswegs die Gesaramlsumme derselben für den kaukasischen Isthmus und Armenien gefunden, denn es ist wohl mit Ge- wissheit anzunehmen, dass vielleicht noch ein Drittel der dort wachsenden Gräser nicht bekannt ist. Man könnte demnach die Summe von 450 Arten für genannte Länder annehmen. Ihr Gebiet ist fast drei Mal grösser, als das von Deutsch- land. Berücksichtigt man dieses, so verhält sich hier und dort die Anzahl der Arten, wie ich gleich im Anfange ausge- sprochen habe, ziemlich gleich, die Zahl der Individuen Jedoch ist weit geringer. Der Habitus der Grasflor auf dem kaukasischen Isthmus nnd in Armenien unterscheidet sich von dem derselben in Deutschland im Allgemeinen fast gar nicht; nur das Ver- halten der einzelnen Arten ist bisweilen ein anderes. Eine speeielle Untersuchung darüber behalte ich mir auf eine spä- tere Zeit vor. Es genüge hier, dass Agroslineen, Avenaccen, Poaceen, Feslucaceen, Bromaccen und Loliaceen vorherrschen, nnd dass die Genera Agrostis, Phlcumy Avena , Poa^ Fe- stuca^ Bromus , Agropyrum und Lolium die meisten Spe- cies besitzen. Allgemein verbreitet in den Niederungen, so wie in hoch- gelegenen Gegenden sind: Agrostis vulgaris Wilh., A, sto- 24«= 372 lonifera Koch syn., Festuca ovina Koch svn., Bn'za me- dia L., Cf/nosurus cristatus L. , Agropijrutn repens {Tri- ticum) L. lind Holcus Janatus L. Auf Slepppii, wo Stauden von mehrere Fuss Höhe, un- ter denen kleinere Pflanzen im Frühjahre üppig wuchern, vorherrschen, treten Gräser nie in Vordergrund nnd kommen überhaupt nur vereinzelt vor. Es gehören hierher: Alope- curus nigricans Hörn,, ^. Gerardi Vill., Phalaris nodosa L., Aira caespitosa L., uivena ßavescens L., A. pubescens L., A. hirsvta Rth,, A. trichophj/lla C. Koch, Arrhena- therum clatius {ulieni) L, , Melica ciliatu L., Eragrostis pilosa (Poa) L., K. megastachija (Poa) Kocl. , Bromus arvensis L., Seeale fragile Biel). , Imperata cylindrica (Lagtirus) L., Erianthus Rauennae {SaccJiarum) L. Auf trocknen Stellen, die nur im Frühjahre eine kei- neswegs ansehnliche Flor besitzen, im Sommer aber wegen Wassermangel pflanzenarm erscheinen und Wüsten bilden, fand ich, nnmentlich im Frühjahre, verhältnissmässig viele Greäser, deren Arien aber keineswegs eine bedeutende Aus- dehnung Ijatten, so: Crt/psis alopecuroides Si'hFaü.y PJileum annuuvi ßieb., P. asperum Vill., P. tenue Schrd., P. pra- tense Koch, ß. nodosvm L. nnd y. bitlbosutn, Alopeciirus agrestis L., Aira /Ic.vuosa L. , Corijnephorns canesceiis {Aira) L. , Avena pratensis L._, A. pilosa Bieb., A, hir- snt a Rih.^ AntJio^van/Jiutn odorofujnh.^ Koeleria cristata {Aira) L. , K. glat/ca {Poa) Schk., S hisinus calj/cinus (Festuca) L. , S. minutus {Fesluca) Hieb., Melica ciliuta L. , M. taurica C. Koch; JVilhelmsia caucasica C. Koch, Echinaria capitata {Cenchrus) L., Dactijlis hispanica Roth, Poa compressu L, , P. bulbosa L., P. pratensis L., P. collina {Eragrostis) Trin , P. humilis [Aira) Bieb,, Sclerochloa dura (Poa) L. , Sderopoa rigida {Poa) L., Festuca Mijurus L., F. P^eudo -Mijurus Vill., Bromus 373 $quarrosus L. , B. moUis h.^ B. confertus L., B. sterilis L., B. rnbens L., B. teciorum L., B. Danthoniae Tr., Brachypodium geniculatnm C. Koch, B. distachijum (Bro- mus) L., Agropyrum rigidian {Triticum) Schrad., A. cri- statum (Trit,) Schrb., A. prostralum (Trit.) L., A. squar- rosum {Trit.) Roth, A. Orientale (Trit.) Bieb., A. distans C. Koih , Triticum villosum (Seeale) L. , Aegilops ovata L., Cijnodon Dactijlon {Panicum) L. , Hordeum nodosum L., H. tnurinntn L., fl. voginatum C. Koch, Ehjtnus cri- niius (^Hordeum) Desf., K. säbulosus Bieb., Lolinm ci/Iin- dricum C. Koch, L. rigidum Gand., L. durujit C. Koch, li. perenne L.; Lepturus iticurvatua (Aegilojis) L., Stipa caspica C Koch und Andropogon Ischaemum L. An den Ufern der Flüsse nnd des Meeres ftiud ich Tor- herrschend : Baldingera artindinacea (Phalaris) li., Ca- lamagrostis lanceolata Rth., C. iiltorea DC. , C. gcorgica C. Koch, C thyrsoidca C. Koch, Phragmites communis Tr., Arnndo Donajc L. , Aeluropus pungens (Pöa) Biob., ^. repens (Poa) Desf., Sclcropoa divaricala (Festuca) Desf., 6'. caspica C.Koch, Festuca maritima (Poa) L, F. poecilanlha C. Koch, Agropyrum pungens {Triticum)^ Pcrs., -4. glaucnm (Trit.) Desf., A. acutum {Trit.) DC. Sorghum halepense (Holci/s) L. nud Elymus sabuiosus Bieb. Eine grössere Feuchligkeit lieben: Poa catabrosodes C, Koch, Calabrosa aquatica (Aira) L. , Festuca polygcnna G. Koch, F. persica (Poa) Trin., Glyceria ßuilans (Fe- stuca) L., Milium vernale Bieb., Phragmites communis Tr. und Arundo Donaac L. In Wäldern und im Schäften wachsen: Calamagrostis Janccolata Ro\h , C. epigeios (Arundo) L. , C montana Host, C. arundinacea (Agrostis) L. , Ilolcus lanalus L., Melica unißora Reiz, M. pictaC. Koch, Pea nemoralis L., P, triviaJis L., Festuca heterophylla Lam. , F. gigantea 374 ^- (Bromus) L. , F» aristata C. Koch , F. drijmeja M. et K., Roegneria cancasica C. Koch _, Molinia coernlea {Aira) L., Brachypodium sylvalictim (Fesfuca) L. , Agropijrum ca- ninum {Elymus) L., Elymus europaeus L. , Opiismenus undulatifo ins (Panicum) Ard., Milium effusum L., M, Schmidt iamtm C. Koch, TJracline holciformis {Agrostis) Bieb., U. paradojca {Milium) L. und Gastridium lendige- rum {Milium) L. Unter Getreide und auf angebautem Boden fand ich: Agrostis spica venti L., Aira caespitosa L., Avena byzan- tina C. Koch, Bromus secalinus Koch syn., B. arvensis L., B, divaricatus Rhode, B, amplus C. Koch, B. sterilis L., Lolium temulentum L., L.speciosujn Bieb., Digitaria san- guinalis [Panicum) L., D. ßliformis Koel., Ecliinochloa crus galli {Panicum) L. , E» eruciformis {Panicum) Siblh, el Sm., Setaria glauca {Panicum) L. und S, viridis {Pani- cum) L. Auf Matten der niederen Höhen: Agrostis verticillata Vill., Alopccurus pratensis L,, Phalaris nodosa L,, Phleum prafense L., P, Boehmeri Wib., Aira caespitosa L., A. ca- ryophi/llcah,, Avena /lavescens h., Arrhenatherum elalius {Avena) L., IIolcus lanatus L., Antlio.rantlium odoratum L, Koeleria phleoides Pcrs., K. trapezuntica C.Koch, Scs- Icria a/6a Sibth. el Sni., S. pJilco/des Bieb., S. polyathera C. Koch, Poa bulbosa L., P. pratensis h. , Eragrosiis po- aeoidcs Ueanv,, Festuca distans {Poa) h., Molinia scrotina {Festuca) L., Cynosurus cchinatus L., Bromus brizaefor- mis F. et M., B. comviutalus Schrd., B. mollis L.j B. gran- dißortis C. Koch, B. puhescens C, Koch, B. glaberrimus C. Koch, B. ercctus Hiids., B. angustissimus C. Koch, Brachy- podium pi/matum {Bromus) L., Sccale fragile Hieh., Aegi- lops triuncialis L., A, triaristata Willd., A. squarrosa L., Beclsmannia eruciformis {Phalaris) L», Hordeum strictum _ 875 Desf., Hi. pratense L., Loh'um pcrenne L. , Tragus race- mosus (Cenchrus) L. und Stipa pttlcJierrima C. Koch. In den höheren Gebirgen sah ich endlich als ächfeAlptMi- gräser: uigrostis caninaL,, ^. interrupta h. ^ u4.. plani- /b/ia C. Koch, Alopectirus lanatusSm.^ A,glacialis C.Koih, u4, ponttcus C, Koch j Phleum alpinumh,, Calatnagrostis littorea DC, udira juncea Vill. , Avena »•«§•?ra C. Koch in Linn. T. XIX. p. 5. Aus der Umgegend von Brussa durch Thirke erhalten. . 50. A. pubescens L. cod. No. 676. ß, Caucasica-, exacte biflora; Vaginae inferiores pilo- sae, snperiores glaberrimae; Foliorum lamina pilosiuscula aut ex parte superiori caulis ortorum glabra. Diese Abart scheint den Uebcrgang zu meiner A. glabra zu bilden, un- terscheidet sich aber auch von dieser, dass die Achse, wel- che dort ebenfalls behaart ist, hier unbehaart erscheint. Von K, Schmidt aus Grusien erhalten. __ 51. A. pratensis L. cod. No. 677. ß. spicata; Spiculae solitariae, sessiles. Ich wäre wohl geneigt, diese Abart für die ächte Linneische Pflanze zu halten, da Linne dieser eine Spica und Spiculae ad- pressae zuschreibt , hingegen von A, bromoidcs L. Cod. No. 678. verlangt, dass von den beiden neben einander stehenden Aehrcheu das eine gestielt ist. So sehen wir es aber in der 892 Regel bei nnserer einheimischen A, pratensis, Smith'a A. pratensis brit. fl. I. p. 101. mit eingerollten nnd gesäg- ten Blättern möchte wohl noch näher zn untersuchen sein, da alle von mir untersuchten Individuen gerandete Blätter be- sassen. Was Sonder (Koch sju. ed. 2. p. 919.) unter A. bromoides L. in Frankreich für eine Pflanze gefunden hat, ist mir unbekannt. B. Eu-Avena Koch syn. ed. 2. p. 916. 52. At l>yzantina C. Koch ; Glaberrima; Spicnlae magnae, biflorae; basis floscali inferioris pilis quartam ejusdem flosculi partem attingentibus obsita, superioris nnda; Floscnli ari- stati, glabri, laeviusculi; Palea inferior bifida; Aristae pars inferior tortilis, glabra, laevis. Im Ausefan der A. sativa L. nahe, doch durch die beiden begrannten Blülhchcn, von denen nur das untere behaart ist, hinlänglich verschieden. Peterraann's mir übrigens noch bis jetzt unbekannte ^. hyhrida hat der Beschreibung nach eine behaarte Achse und behaarte Blüihcnbasis. Meine Pflanze kommt in der CJmge-, gend von Konstantinopel unter dem Getreide (auf Mergel - und Kalkboden) und wahrscheinlich auch sonst noch im Oriente vor. Ich erhielt sie auch unter den Thir ke'schen, aus der Umgegend von Brussa gesammelten Pflanzen, .und habe sie früher verkannt (s. Linn. XIX, p. 5.) als A. sativa L. angegeben. 53. A. pilosa Bieb. fl. taur. cane. lll. 84. In der kaspi- schcn Steppe auf tertiärer Unterlage 100 — 500' hoch. 54. A. hirsuta Roth .catal. III. p. 19. ß, atherantha Pres! cyp. et gram. sie. p. 30. Durch- greifende Merkmale, um diese Abart von der Hauptart zu un- terscheiden, zu finden, habe ich mich vergebens bemüht. Im Allgemeinen sind die fast gleichbreiten Blätter schmäler, da- gegen ist die Behaarung stärker. Die Pflanze bildet häufig, 393 wie es bei zwei- und mehrjährigeu Gräsern der Fall ist, un- fruchtbare Blätterbüschel. Die Rispe erscheint bei der Ab- art meist auch weniger einseitig, als bei der Haiiptart; trotzdem ist sie einfacher, denn die untern, gewöhnlich nnr zu 2 und 3, selten zu 4 stehenden Aeste tragen in der Re- gel nur 1 Aehrchen. Die Blüthcheu färben sich endlich bei der Reife rostfarben oder schwärzlich, was bei der deutscheu A. hirsuta nicht der Fall ist. Nur auf Mergel- und Kalk- boden der Niederungen; bei Konstanlinopel unter dem Getrei- de, am kaspischeu Meere auf Steppen Tmd-^nf- trockncrn Stellen, 100 — 800' hoch. Von Karl Schmidt habe ich diese Abart aus Taljsch und von Wilhelms aus Grusieu erhalten. 55. A. trichophylla f^^jj^j^h, Folia radicalia angusta, exacte linearia, pectiuato -ciliata^ cetcrum nt folia caulina latiora, hirsutiuscula; Vaginae hirsutae; Spiculae biflorae; Glumae 9 nerves, oblongo-lanceolatae, duplo et ultra longio- res ac latiores ; Flosculi ochracci, denique nigricantes ; Palea inferior bifida (nee biaristala); Rami pauiculae inferi terni aut quaterui, uni-, rarissime bispiculati. Diese Art steht der -4. fatua L. am Nächsien, und besitzt, wie diese, dicke- re Aehrchen und nur 2theilige Spelzen, ein Umstand, der sie von A. hirsuta Roth unterscheidet; mit ihr hat sie aber die einblüthigen Aeste überein. In der scbirwan'schen Ebene auf Kalk- und Mergelboden 500 — 700' hoch. XVI. Gaudinia Beanv. agrost. p. 95. 56. ©. fragilis (^Avena) L, cod. No. 674. Im Belgrader Wald am Bosporus auf Kalk-Unterlage circa 300' hoch, aber auch von K. Schmidt aus Grusieu erhalten. XVII. Lamarchia Mnch. raethod. p. 201. 57. Ja. aurea (Cynosurus) L. cod. No. 613. Auf Kalk- boden im Banale. 394 XVni. Anisantha C. Koch, Panicula simplex; Spicnla mniliflora; Flosculus infimus fertilis; secondus masculus, reliqui steriles et axiD comma- nein aniplectentes^ omnes pilosi, ex apice bifido longe ari- stati; Glumae membranaccae, inaeqiiales; Staraiua 3; Ova- rium oblougniQ, stigmatibus 2 sessilibiis instructiim; Carjopsis elongata, ex latere ad axin spectante concava. — Gramina anuua , avenis genuiuis proxima. 58. A. pontica C. Koch; Glaberrima; Folia lignla per- brevi iiistructa; Gliiraa inferior 1-, superior 3-nervis; Palea inferior 5-nervis. Im Tschorukgebiet, im Gaue Sber (Ispir) anf Porphyr circa 4000' hoch. XIX. ^rrhenatJterum BeaDVir-a^P0Ätr-p'.-78. 59. A. elatius (Avena) L. cod. No.665. Auf den Hoch- steppen des Gaues Daratschitschak 4000 — 5000' hoch. XX. Holcus Pers. syn. pl. Lp. 78. 60. H. lanatufs L. cod. No. 7570. Auf Steppen und Matten bei Konslantinopel auf Mergel- nnd Kalkboden, 100 bis 500' hoch; auf der Nordküste Kleinasiens auf Augit- Porphyr, auch tiefer im pontischen Gebirge im Thale der Furtuna auf derselben Unterlage, bis zu 3000' Höhe, in der Umgegend von Brussa, in Grusien und in der Krim. 8. Ar^enteus Agardh in R. et S. syst, veget, II. p. 656. Im Belgrader Walde auf Kalk -Unterlage 300 — 500 hoch. o' XXI. Melica L. cod. No. LXXXVIII. 61. M. ciliata L. cod. No. 562. An trocknen Rändern mit basaltischer Unterlage im Osten des Alagäs im russi- schen Aniheiie Armeniens, 3000- — 3500' hoch, und aus Gru- sien durch Wilhelms erhalten. . S95 62. M. tanrica C. Koch. Gianca, glaberrima; Folia con- Yoluta; Spica secimda; Spiculae deuiqoe nntanles; Glumae 3- floresj pauluIuiD paleis majores j easque includentes; Palea inferior flosculi infimi fertilis , ex margiue ipso longe ciliata, flosculi medii masculi iiuda ; Flosculas supremns cavitate paleae superioris Qosculi mcdii inclusus, rotuudatus, stipita- tus, nenter. Diese Art steht der kapischen M. caffrorum Schrad. sehr nahe, diese besitzt aber 4- ond mehrbiiithige Aehrchen und heransragende Blülhehen. Bei M, Bauhini All. gehen die Wimpern der Spelze nicht bis znr Spitze der- selben. Im Königl. Herbar zu Berlin befindet sich ein von Sehen chzer gesammeltes Exemplar unter dem später bei- gesetzten Namen M. ciliata L., was von meiner Pflanze nur dadurch abweicht, dass ihr das dritte nnfruchlbare Blüthchen fehlt. Auf Thonschiefer, Grünstein und Jurakalk der Süd- küste der Krim bis zu 2000' Höhe. Im Kögue raschen Herbar sah ich anstatt der in der Krim angegebenen M, ci- liata L. nur diese noch nicht beschriebene Art. 63. ins., uniflora Kctz obs. !. p. 10. Aus Grusicn durch Wilhelms erhalten. 64. Jg. picta C. Koch; _ Glaberrima; Ligula ovato-trun- cata; Racemus simplicissiraus; Spiculae ex ambitu acque lon- gae ac latae, singulae, pedunculis villosis insidentes; Glumae inaequales; inferior et brevior dimidiam paleam paululum su. perans; Palea inferior obscare 5 - nervisT^Zarter als die ver- wandle M. nutans h. , von der sie sich auch durch die är- mere, nur mit 6 — 10 Aehrchen versehene Traube unter- scheidet. Ausgezeichnet sind die buutgefärbten Blülhen, wie wir sie nie bei L. nutans L. vorfinden. Die Milte ist näm- lich hellgrün 4 und wird nach unten von einem braunen Halb- monde umschlossen; der Rand hingegen erscheint gelblich - weisslich und trocken -häutig. Nur in Wäldern ; häuGg in 396 den miogrelischen Wäldern auf aufgeschwemmtem Boden, im Gebüsche anf den nördlichen Abhängen des untern Kauka- sus auf Porphyr. Auch von Wilhelms aus Grusien er- halten« XXll. Koeleria Pers. syn. pj. I. p. 97. A. AirQchloa Lk. hört. Berol. I. 127. 65. K. cristata (Aira, Poa) L. cod. No. 559. Häufig in den Kurebenen, auf Porphyr -GeröUe und auf tertiärem Gesteine; auch aus Grusien von K. Schmidt erhalten. 66. K. g;laaca (Poa) Schk. catal. hört. Wittenb. 1799. p. 49. sah ich sehr häufig in den Sammlungen von Wil- helms und K. Schmidt in Tiflis. — K, dacti/loides Roch, in Kchb. pl. exs.. No. 2117. unterscheidet sich gar nicht; mein von Reichen b ach hingegen erhaltenes und von Ro- ch el im Banate gesammeltes Exemplar besitzt einen verlän- gerten und gar nicht oder nur wenig unterbrochenen Strauss. B. Lophochloa Rchb. fl. exe. I. 42. 67. K. pWeoides Pers. syn. pl. I, p. 97. (Festuca cri- statu L. cod. No. 629i.) Aus der Krim von Rogner er- halten. ß. Viridis-, Spica longior; Spiculae virides, longius aristatae. Ebenfalls vouRö^gner aus der Krim erhalten. 68. BL. trapezantica C. Koch; Caespitosa, pilosiuscula; Folia plana; Thyrsus continuus, subpollicaris; Spiculae 5- florae; Gluma inferior 1-, superior 3-nervis; Flosculus in- fimus pilosus, longe arislalus; ceteri asperi, aristä brevi in- structi; Falea inferior 5-nervis. Kleiner als K. phleoides Pers., aber auch ausserdem durch die Beschaffenheit der Granne hinlänglich verschieden. Auf Augit-Porphyr bei Tre- bisond, 50 — 500' hoch. 397 Siebente Gruppe. JSesleriaceae, Aehrengräser. Spicalae bi-, moltiflorae a latore magi«, minusve com- pressae, breviter pedicellatae, Ihyrsnra aut spicara refereutes; Gliimae magnae floribus aequantes aut majores; Slyli brevis- simi aut raro elongati, semper stigmatibus pilosis aut pilo- eiusculis instructi, erecti, ex apice florum egredlentes; Palea inferior bi plurifida. . XXill. Anthoxanthum (L.) Beauv. agrost. p. 64. 69. A. odoratum L. cod. No. 227. Von Wilhelms ans Grusien erhalten. XXIV. Schismus Beauv. agrost. p. 74. Im Habitus kaum von Koeleria Pers. , besonders von der Abtheilung Lophochloa Rchb. zu trennen, unterscheidet sieh dieses Genus doch wesentlich durch seine aufrechten, aus der Spitze der Blüthe herausragenden Narben; desshalb gehört es zu den Sesleriaceen. Aber auch die Form der un- tern Spelze weist ihm hier seinen Platz an. Wie sich Schis- mus in Betreff des Habitus zu Lophochloa Rchb. verhält, so ist dieses mit Sesleria Ard. und JLirochloa Lk., der an- dern Abtheilung von Koeleria ^ der Fall. Man thäle viel-- leicht gut, Koeleria, obwohl die Narben schon oberhalb der Basis aus der Blüthe hervortreten und alle Blüthchen von den Klappen noch an Grösse übertroffen werden, hierher zu stel- len. An Natürlichkeit würden ohne Zweifel beide Gruppen gewinnen, dagegen an Schärfe der Diagnose verlieren, 70. S, calycinus (Festuca) L, cod. No. 630. S. mar- ginatus Beauv. agrost. p. 74, Von K. Schmidt aus Gru- sien erhalten. 398 71. S. mfnutus (Festuca) Bieb. fl. taur. cauo. I. p. 70. Ich bezweifle, ob dieser Schismus bei weilerer Untersuchung sich als selbstständi^ft Art erhallen wird. Kiinth giebt in dem Supplemente zu seiner Agrostographic p. 318. und 319. eine ausführliche Beschreibung der Aehrchen beider Arten. In ihr sind allerdings Verschiedenheiten} die aber mehr -den einzelnen, eben unlersnchten Individuen, als der Art als sol- che zukommen mögen. Nach Kunth soll die untere Klappe bei S. calycinus wenig kürzer, als die obere, und 7nervig sein , während sie bei 5. minutus der obern gleich und bei ungleichen Hälften 4uervig angegeben wird. Ich finde jedoch diese angegebeneu Verschied.aheilen nicht durchgreifend. Die obere Klappe ist zwar in der Regel grösser als die untere, kommt aber auch bisweilen etwas kleiner vor. Deutliche Nerven sind stets 5 vorhanden, aber an der Basis findet man noch die Spuren eines äussern Paares, was sich nicht seilen deutlicher entwickelt. Wenn sich die nach innen gelegene Hälfte der untern Klappe wegen Druck nicht der andern gleich entwickeln kann, so wird diese allerdings schmäler, und der fünfte Nerv verschwindet mehr oder weniger. Fer- ner ist nach Kunth die obere Klappe bei S» calycinus 5-, bei S. minutus 3 -nervig; bei meinen Exemplaren der er- stem Pflanze sind aber ebenfalls nur 3 deutlich entwickelte Nerven vorhanden, man sieht aber bei beiden Arten noch die Spuren eines äussern Paares. Die untere Spelze hat auch nach K u n I h bei 5. calycinus 9 , bei minutus 7 Nerven, ich habe bei beiden nur die letzte Anzahl gefunden. Wich- tiger zur Unterscheidung beider Pflanzen scheint mir die Be- haarung der untern Spelzen zu sein, die genau sich so ver- hält, als sie Kunth angiebt. Diese ist nämlich bei S. ca- Jf/cinus'^nnr am Rande und auf dem Rücken bis über die Mitte hinaus vorhanden, bei S. minutus hingegen ist der untere Theil der Spelze durchaus behaart, die Spitze hingegen . . 399 unbehaart. Die Haare endlich sind Lei der zuerst genannten Pflanze weit länger. Von der untern Spelze behauptet auch Kunth, dass sie bei S. calycinus 2-, bei minntus hinge- gen 3sp4tzig sei, allein einen zahnförmigen Fortsatz habeich bei beiden Arten in der Fissur gefunden. Wichtig ist, dass die obere Hälfte der untern Spelze bei S, minutus sich abrundet und sogar, zumal die beideu Spitzen convergiren, fast abgestutzt erscheint; bei S» calycinus länft hingegen die obere Hälfte derselben Spelze lanzettförmig zu. Ihre beiden aufrechten Spitzen sind auch länger. Einen genügenden Un- terschied geben vielleicht, wenn man die Pflanze im frischem Zustande beobachtet, die Blätter, denn mir scheint es we- nigstens bei allen vorliegenden getrockneten Exemplaren , als wenn jene bei S. mi?iutns schmäler und durchaus eingerollt wären, während sie bei S. calycinus breiter sind und nur eine eingerollte Spitze haben. XXV. Sesleria Ard. anim. bot. spec. \\, p. 18. A, Eusesleria Koch syn. ed. 2. p. 911. 72. S. alba Sm. et Sibth. 11. gr. I. t. 72. An den den Bospor einschliessendeu Kalkhöhen 100 — 800' hoch. 73. S. i>hleoides_ Bieb. fl. taur. cauc. III. p. 64. Glan- cescens, glaberrima; Folia rigida, plernmque complanata; Lignia hrevissiroa; Caulis strictus; Spica oblonga; Spiculae breviter pedicellatae, biflorae; Gluraae äosculis breviores, in mucronera aristiformem attenuatae, teuues; Flosculns^nferior fertilis, major; superior sterilis (aut masculus?); prioris Pa- lea inferior arista dorsali aequilongä et praeterea 4 minoribus cuspidibus aristiformibns instructa. Vt^ahrscheinlich ist diese Art von S. nitida Ten. gar nicht oder nur wenig verschieden. Von K. Schmidt ans Grusien erhalten. 74. S» polyaf hera C. Koch ; Glancescens , glaberrima; Folia rigida, 5 — 7ncrvia; Thvrsus ovatus, dcnsus ; Spiculae 400 biflorae; Glomae cnm aristätenui flosculos vix siiperaiites, su- perior longior; Palea inferior inaequilateralis, 5-nervi8, 5- aristata, inter aristas saepe dentata; Palea superior biaristata^ bifida; Processus stipitiformis saepe basi floris snperioris ad» natus. Im Ansehen gleicht diese Art der S. coerulea {Cy- nosurus) lt., sie besitzt aber einen dichlern und kurzem Strauss. Im Gaue Bambaki im nntern Kaukasus 4500 — 6000' hoch, auf Trachyt, XXVI. E China ria Best. fl. all. II. p. 385. 75, E. capitata (Cenchrus) L. cod. No. 7584. Sehr hcäuGg in Grusien und Schirwan auf trocknen Stellen, an Rändern, selbst auf Matten des tertiären Kalkes, des Mergels und der Molasse. XXVII. Wilhelmsia C. Koch. Thyrsus; Spiculae 4 — 5florae, a latere planae; Glumae villosae, inaequales, inferior angustior, minor, lanceolata 1-, superior 3-nervis; Flosculi 2 inferiores fertiles; Palea eorum inferior villosa, ex apice breviter bifida, aristata; Pa- lea superior linearis, bifida, lobis aristifocmibjis; Germen an- guste oblongum; Stylus erectus, stigmatibus pilosis; Flosculi 2 Tel 3 superiores structura dura, plewunque ,jinipaleaceai eorum palea glabra, apice recurva, breviter aristata aut lUDtica. 76. W. caucasica C. Koch. Annua; Folia brevia, lan- ceolata, pilosa; Thyrsi rami breyissimi, 1-, 2-spiculati, paene spicam referentes. In Grusien mit Phleutn annuum Bieb. auf tertiärem Kalk und Mergel, 1000 — 1500' hoch. AchteGruppe. Cynosuroideae , Kammgräser. Spiculae plerumque binae, altera ferlilis, bi pluri- flora, altera sterilis, saepe inyolucrura antepositum referens; — 401 thyrsom uüilateram formantes; Styli breves, stigroatibus plu- mosis ex basi flosculi egredientibus. XXVIII. Cynosurus Ärd. auimadv. bot. spec. U. »0 77. C. cristatus L. cod. No. 604. Sehr häoiig von der Ebene bis iu das Hochgebirge, doch im Hochlande wahr- scheinlich ganz fehlend. Auf allen Gebirgs -Arten, doch nur selten auf terticärein Boden, Aus der Krim durch Rogner, aus der Umgegend von Brussa durch Thirke erhalten. 78. C. echiuatus L. cod. No. 605. Auf tertiärem Kalk- und Mergelboden in Daghestan, in Schirwau 500 — 1500' hoch und am Bosporus auf gleicher Höhe. Aus der Krim von Rogner erhallen. Neunte Gruppe. Poaceae, Rispeng^räser. Spiculae pjramidatae aut oblongae, bi multifloraej conspicue carinatae, ex latere seraper magis, minusve com- pressae, pedicellatae, plerumque paniculam amplam, raris- sime contractam, interdum spicam simplicera aut compositam refereutes; Glumae flosculo proximo breviores; Styli ex apice germinis Orientes, brevissimi, stigmatibus plumosis, e basi flosculi egredientibus. XXIX. Dactylis Koch syn. ed. 2. p. 934. 79. D. glomerata L. cod. No. 601. Im Hochgebirge auf Porphyr im Gaue Pertakrek 5000 — 6000' hoch, auf den östlichen Ausläufern des Kaukasus auf secundärem Kalk und Mergel, 2000 — 3000' hoch. Von Wilhelms und Karl Schmidt aus Grasien und von Thirke aus der UmgebuDg von Brussa. 80. A. hispauica Rth. cat. I. p. 8. Möchte doch viel- leicht nur eine kleinere und arroblilthigere Varietät der vorher- 2lrBd. 4b Heft. 26 402 . — geheuden Art sein. Am Bospor anf Kalk- und MergelbodeD, 300 — 800' hoch, aber auch im Hochgebirge im Gaue Hem- schin auf Gebirgswiesen mit grauitner Unterlage, 5000 bis 6000' hoch. XXX. Poa Gris. spie. fl. Rum. et Bith. U. p. 437. A. Micranthela. Rami paniculae bini ant solitarii, rarissime qniui; Nervi l^aleae inferioris minus conspicni; Spiculae pluriäorae. 81. P. aniiiia L. cod. No. 572, Mir ist diese bei uns so geraeine Pflanze nur aus dem Hochgebirge bekannt, wo sie das Ansehen der P. laa:a Haeuke hatte. Dort kam sie hei einer Höhe von 5000 — 7000' nur auf Porphyren vor. Von Wilhelms habe ich eine interessante Abart mit wurzelnder Stengelbasis aus Grosien erhalten. 82. P. compressa L. cod. No. 583. u. Genuinaj nur von Wilhelms und K. Schmidt ans Grusien. ß. Major; Verticilli distanliores; Rami paniculae sub- tortiles, minirae congesti. Von Wilhelms ans Grusien. y. Pauper-, Spiculae spicam pauperera referentes. Auf secnndärem Kalk in Radscha, einem Gcbirgsgaue Imeriens. 83. P. alpina L. cod. No. 568. a. Genuina; im Hochgebirge auf Urgestein, im Gaue Hemschin, 5000' hoch. ß. Brevifolia Gaud. fl. helv. I, 245. Ebendaselbst. Y' P^gmaea; von Thirke aus der Umgegend von Brussa. J. Badensis Haenke ap. Willd. spec. pl. I, p. 392. Von Wilhelms aus Grusien erhalten. i, Viviparw, auf basaltischem Gerolle in der Provinz Eriwan, circa 3000' hoch. 403 84. F. puuüla Host. fl. aostr. I, p. 146. Anf Matten bei der schwäbischen K^olonie Heleuendorf bei Elisabethopol auf Porphyrboden, circa 700 — 900' hoch. 85. P. minor Gaud. fl. helv. I, p. 253. /?. Vivipara-, anf basaltischem Gerolle in der Provinz Eriwan, circa 3000' hoch. 86. P. bulliosa L. cod. No. 586. Sehr hcäufig auf den Niedersteppen Schirwaus auf tertiärem Gestein, 500. — 800' hoch, desgleichen in Grusien 800 — 1500' hoch. Auch aus der Umgegend von Brussa. ß. Vivipara', auf basaltischem Gerolle in der Provinz Eriwan , 2700 — 3500' hoch; aber auch aus der Krim und aus der Umgegend von Brussa erhalten. y. Minor; auf dürren Rändern am Kur auf Mergel- boden, 900' hoch. 87. P. arctica R. Br. in Parr. voy. p. 188. (ex specim. ad sinnm St. Laurent!! a cl. Chamissone coUectis). Ra- dix breviter stolonifera; Caulis 3folius; Yaginae lamiuis multo longiores, apertae; Ligula quadrata^ ex apice dcnticulata; Rami rarissime terni, patentissimi, capiliares; Spiculae 4flo- rae; Glumae paulnlum breviores floris proximi basi villosa; Villi dimidiam paene paleam attingentes ; Palea inferior ob- longa, obtnsiuscnla; ejus Nervi ex parte inferiori pilosi, ce- terura ut tota palea glaberrirai; Palea superior lineari-ob- longa^ ex parte iuferiori nervorum pilosa; Axis glaber. Diese Art steht der P. cenisia All. ausserordentlich nahe, und stellt vielleicht nur eine Abart ans der Schnee -Region dar. Sie unterscheidet sich durch die weicheren, nicht deutlich in zwei Reihen stehenden Blätter und durch die nicht behaarte Blüthen- achse. Auch die Spelzen sind wcuiger behaart. Auf dem Rücken des pontischen Gebirges 9000' hoch, auf Granit. 26* 404 — B. Macranthela, Rami panicalae quiili; Nervi paleae inferioris ininns cou- spicui, Flosculi praeter lanam, eosqiie qnandoque constrin- geutera, linea iu nervo medio et utrinqiie ad loarg-inem serlceo- piibescenti praediti, 88. P. nemoralis L. cod. No. 585. 'if a. Genuina; gemein iu Grusien und in der Krim auf allen Bodenarten, aber 3000', wie es scheint, nicht über- steigeu'd. ** ß. Firmula Koch syn. ed. 2. p. 929. Auf den Hoch- steppen von Daratschitschak 4500 — 5000' hoch, auf trachy- tischem iiud basaltischem Gestein. Von Thirke aus der Umgebung von Brussa. y. Rigidula Koch syn. ed. 2. p. 529. Aus der Umge- gend von Brussa, d. Montana Koch syn. ed. 2. p. 929. Auf Jurakalk im Banate, aus den Umgebungen derJHerkules- Bäder. £. Pauper; rami unispiculäti. Von Wilhelms aus Grusien erbalten. C. Glauca; auf Gebirgswiesen im Gaue Hemschin auf Urgestein, 5000 — 6000' hoch. 89. P. pratensis L. cod. No. 571. «. Genuina; auf Hochsteppen im Gaue Daratschi- tschak auf trachytisch- basaltischer Unterlage, 5000 — 6000' hoch, und sonst in der Provinz Eriwau 3000 — 3500' hoch. Aus Grusien durch Wilhelms erhalteu, aber auch weiter unten am Kur, z. B. bei Helenendorf, auf Porphyr 800 bis 1000' hoch. Endlich auch aus der Umgegend von Brussa. ß, Glaiica; Flosculi pilosi. Aus Daghestan auf Jura- kalk 1000 — 1500' hoch. C. Neurantha, Raiui panicnlae quini ; Nervi palcae iuferioris validi ; riosciili in nervis marginalibus glabri, sed in medio inter- dam pilis lanntis praediti. 90. P. trivialis L. cod. No. 569. Anf Waldwiesen und im Gehüsch der Herrschaft Kuba in Daghestan anf Kalk- boden 500 — 1000' hoch »eftinden, aber auch auf Gebirgs- wiegen im Gaue Heraschin auf Urgestein 5500' hoch. Aus Grusien habe ich sie als P, Hohenackeri von K.Schmidt erhalten; ausserdem aus der Krim von Rogner und aus der Umgegend von Brussa von Thirke. ß. Dasj/antha; Flosculi etiara ex nervis marginalibus contortuplicato- villosi. Eine eigenthümliche Abart, die viel- leicht auch einer selbststtäudigen Species angehören möchte. Sie besitzt ausserdem noch eine grössere RanJi igkeU^^ n den Blaltscheiden und Bliithenästen. Von Wilhelms aus Grusien. y. Multißora Rchb. agrost. No. 1655, Im Gebüsche der Herrschaft Kuba in Daghestan auf Kalkboden, circa 1500' hoch. D. Psilantha. Rami panicnlae qnini ; Nervi paleae inferioris iucouspi- cui; Flores glabcrrimi. 91. P. coLLiaa (Erasrostis) Trin. in Mem. de l'acad. d. sc. de Petersb. VI. 1. p. 413. Aira arundinacea Rieb. fl. tanr. canc. I. p. 57. Linne's PHänze des Icizieru i^araen (Cod. No. 551.) ist auf jeden Fall verschieden, da diese mit einseitiger Rispe nud flachen Blättern angegeben wird. Eben so wenig möchte Poa arundinacea Lk. hört, berol. I. 176. hierher gehören, denn von dieser Pflanze heisst es: Folia scaberrima; Yalvac enerviae, Valvulae subnervosae. Die kaukasische, nur auf trocknero Boden wachsende Pflanze hat 406 glatte und eingerollte Blätter. Der Vergleich mit eiuein Rohre passt desshalb gar nicht oder nur wenig, selbst wenn an feuchten Orten die Blätter flach werden und die ganze Pflanze ihr blaugrünes Ansehen yerlieren sollte. Die Klap- pen sind bei P. coZ/Z/ia undeutlich 5-, die untere Spelze hinge- gen erscheint dentiiih 3-nervig. Da die Blüthenachse end- lich zerbrechlich ist, und die ganze Pflanze auch im Aeus- sern gar keine Aehnlichkeit mit den Eragrostis - Xrien be- sitzt, so gehört diese Art unzweifelhaft zu Poa. E. Catahrosodes. Rami bini; Spicnlae biflorae; Flosculi ex parte inferiori 5 nervornm albo-sericei, denticulati , ad basin lana protra- henda destituti. 92. P. humms (Aird) Bieb. fl. taur. cauc. I. p.57. CoU podium bulbosujfi Trin. in Mera. de l'Acad. d. sc. de Pe- tersb. VI, 1. p. 394. Bulbosa, glaberrima; Ligula longa, saepe retusa; Folia caulina perbrevia, sed vagina longissi- roä instructa; Rami raro terui, horizontales; Glumae tenues, inaequales; inferior oyata, acnrainata, superior latior uno, alterove deute instructa; Palea inferior ex parte diraidia in- ferior! in nervis 5 albo-sericea, ex parte superiori diaphaua, apicc eroso-denticulata. Auf der Hochebene von Kars c. 6000' hoch, auf Trachyt- Gestein, aber auch von Wilhelms aus Grusien erhalten. , ^ 93. P. catal>rosodCi8 C. Koch; Caespitosa; Fasciculi fo- liornm cum caule florente vagiuis iuclusi; Ligula ovata, acuta; Rami panicnlae bini, denique horizontaliter patentes; Spicu- lae subbiflorae; Glumae tenues, inaequales, acntae; Palea in- ferior ex parte inferiori pilosa, ex parte superiori diaphana, truncata et irregulariter denticulata; Palea superior oblonga, truncata, denticulata^ inferiori aequaus. Diese Art unter- scheidet sich durch den Mangel der zwiebeligen Anschwellung m an der Basis des Stengels, dnrch ein kürzeres Biatthäutchen und durch kürzere, Terhällnissmässig aber dickere Aehrcheu von P. humilis {Aira) Bieb. Beide ähneln übrigens im Aeus- sern der P. pumila Host, und P. arctica R. Br. , und stel- len zwischen den ächten Catabrosa - Arien und Poa eine Verbindung her; Trinius hat aber mit Unrecht P, humilis (Jlira) Bieb. zu Catabrosa gebracht. Auf dem Rücken des pontischeu Gebirges im Gaue Pertakrek, auf Urgestein, circa 7000 — 8000' hoch. XXXI. Catabrosa Beauv. agrost. p, 97. 94. C. aquatica {ylira) L. cod. No. 553. Häufig auf feuchten Stellen in der armenischen Provinz Eriwan auf tra- chytisch-basallischcm Boden, 2700 — 3500' hoch; eben so häufig in GruJov 714. es llosculis Omnibus fertilibus, ternis, aristatis; involucris seta- ceis, basi ciliatis (subciliatis in den Amoeu. acad.) heisst, bei dem H. bulbosum der späteren Autoren hingegen die Seitenblüthchen männlich und uubegrannt angegeben werden, so kann H, bulbosum L, und das der späteren Autoren nicht dieselbe Pflanze sein. Möglich wäre es jedoch, dassLinne's Pflanze nur ein üppig- gewachsenes Exemplar des H. strictum Desf. ist, in dem sich die Seitenblüthchen fruchtbar ent- wickelt haben. Pflanzen des H. strictum Desi. , welche ich auf den Matten der Höhen bei Schemachi in Schirwan ge- sammelt habe, besassen in den seitlichen Blüthchcn Spuren eines Fruchtknotens, der sich vielleicht unter günstigen Um- ständen auch vollständig entwickeln könnte. Zu //. strictutn Besi» gehört Tonrnefort's Gramen creticum spicalum secalinuni altissimum, radice tuberosa (Co- roU. 39.), und nicht zu Seeale creticum L, cod. No, 709, — ein« Pflanze, über die wir vielleicht ebenfalls keine Aaf- klärung erhalten, zumal Linne selbst sehr wenig darüber sagt. — Durch Linne'sCitat verleitet, scheint Will denow 432 . . unter S. creticum (spec. pl. I. p. 472.) nur H, strictum Desf. verstanden zu haben, wenigstens befindet sich dieses in dem Willdeno w'schen Herbar als S. creticum L. Das Exemplar hingegen, welches als Seeale cereale L. daselbst befindlich ist, stellt eine eigenthümliche, noch gar nicht be- schriebene Art dar, die vielleicht mit Seeale creticum L. identisch sein könnte, zumal noch „in Greta spontane cre- scens" dabei steht. Auf den schirwan'schen Vorhöhen, 1000 ■=— 2500' hoch, auf Molasse, tertiärem Kalk und Mergel sehr häufig; eben so auf den Hochsteppen von Daratschitschak, 4500 — 5500' hoch, auf basaltisch -trachytischem Boden. 187. H. nodosnm L. cod. No. 715. Bieb. fl. taur. cauc. I. 212. Meine Exemplare stimmen genau mit Linue's Dia- gnose überein. Die Pflanze steht zwischen H. strictum Desf. und pratense Lt., der ersteren aber wegen der unbegrannten, seitlichen Blüthchcn und der zwiebeligen Anschwellung am untern Theile des Stengels näher, während wiederum die Form der Aehre mehr dem H, pratense L. gleicht. Di? zuletzt genannte Pflanze, zu der man gewöhnlich H, nodosum als Synonym stellt, kenne ich nur mit begranuten, seitlichen Blüthchen, an deren innerer Spelze sich auch der slielförmi- ge Fortsatz nicht entwickelt hat. Bei Konstantinopel im Thale der süssen Gewässer auf angeschwemmtem Boden, 50 — 100' hoch; im Thale des Tschoruk auf secundärem Ge- stein und im Hochgebirge, im Gaue Hemschin, 5000 — 6000' hoch. 188. H. prateuse L. cod. No. 716. Yar. Aus Grusien von Wilhelms erhalten. 189. H. inurinum L. cod. No. 716. In Grusien auf ter- tiärem Kalk, auf Molasse und Mergel, 800—1500' hoch. Aus der Krim von Rogner. 4J3 ß. Pseudo - murinum Trapp, in Koch syu. ed. 2. p. 955. Auf basaltisch -trachytischera GeröUe ohnweit Etschraiadsin 2700 — 3000' hoch; iu der schirwau'scheu Ebeue auf Mergel und Kalk, 500' hoch. 190. H» vasinatam C. Koch; Glaberrimiim; Culmi geni- culati; Folium supreraum ventricosum, spicara ovatam inclu- dens; Spicula hermaphrodita ultima uniglumis_, biaristata: reliquae biglumes; Glumae iuteriores lanceolataej ciliatae ener- ves; earum Aristae divergentes; Flosculi laterales masculi, subteretes nee plani, enerves. In der Gestalt dem H, geni- culatum All. sehr ähnlich; dieses unterscheidet sich jedoch durch die Behaarung und durch die nicht gewimperten Klap- pen. Auf mit Naphtha getränktem Mergel- und Molassen - Boden der Halbinsel Apscheron. Uli. Elyvius Willd. enum. I. p. 130. 191. E. crinitus (Hordeum) Desf. 11. all. I. 113. In Grusien auf tertiärem Kalk und Molasse, 1000 — 2000' hoch, in der Herrschaft Schamschadii am Kur auf Mergelboden, 700—800' hoch. 192. E. salbulosus Bieb. fl. taur, cauc. I. 81. Auf der Halbiusel Apscheron auf salzhaltigem Mergelboden, 200 — 400' hoch. 193. E. europaeus L. cod. No. 705. In Grusien im Ge- sträuch und iu Wäldern mit Kalk -Unterlage; in Ossien, im Gaue Kudaro , auf Thonschieferboden , c. 5000' hoch. FunfzehnteGrnppe. liOliaceae, IJolchgräser. Spiculae uni pluriäorae, spicam referentes, plernm- qne excisuris rhacheos insidentes; Styli brevissimi ; Stigmata plumosa, e basi flosculi cgredientia. 21r Bd. 48 Heft. 28 434 LIV. Lolium L. cod. No. CI. 194. Tä. tcmuleutum L. cod. No. 794. ß. Paucißo)'um\ kaum mehr als 1 Fiiss hoch. Aus der Krim durch Rogner erhallen. 195. Tl. speciosuin Bieb. fl, tanr. canc. I. 80. Unter- scheidet sich durch die l/iuglicheu Blülhchen hinlänglich von L. temitlenlum L., was, im Fall es uubegrannt ist, doch stets lanzettförmige und keineswegs an der Spitze abgerun- dete Aehrchen besitzt. Unter dem Getreide bei Trebisond und in Grusien allgemein verbreitet. 196. Tä, cylindricnm C. Koch; Spiculae snblO-florae, rhachi adpressae, fragiles, gluraae ex parte quarta majores lloscnlis; Palea infera elliptica. Wie L. tetnulentum L. und speciosum Bieb. über 3' hoch, aber schlanker. Die Form der Aehrchen ist eigeuthüralich, und nähert sich derer von L. ri- gidum Gaud,, wenn die Pflanze auf magern Bodeu gestan- den hat. Ob sie übrigens ein- oder mehrjährig ist, wage ich nicht zn entscheiden, wahrscheinlich mag das letztere sein. Auf Mergel, circa 500' hoch, in der schirwan'schen Ebene. 197. I<. rigidum Gaud. fl, helv, I, p. 355* Ich möchte wohl L, tenue L. cod. No. 693. hierher ziehen. Eben so scheint Biebcrstein's Pflanze dieses Namens zum Theil wenigstens hierher |zn gehören, obwohl wiederum ein von Hiebe rst ein an Willdenow gesendetes Exemplar unbe- streitbar zu L. yerenne L. gehört. Auf Mergelboden in Schirwan, 500—1000' hoch. 198. li, durum C. Koch; Annuuni, multicaule; Spica cnr- vata , nee stricla; Spiculae adpressae aut pauliilum patulae; Glumae longiludino 6 — 8 flosculorura aut iis paululum bre- viores; Palea inferior 5-nervis, vix augustior et brevior quam palea superior acuta, raro bideutaia, Im Aeussern gleicht - 43Ö diose Art dem L. perennc L. , zumal da auch die Aelire iu der Regel die Hälfte des Stengels einnimmt. Sonst sieht die- ser Lolch dem L. rigidutn Gaud. am Nächsten, dieser be- sitzt aber stets eine aiifreclite Aehre. lu Schirwan auf Mer- gel und Kalk, 500 — 800' hoch. 199. li. perenne L cod. No. 692. Häufig iu Grusieu und Schirwan, doch nie in solchem Umfange, wie bei uns; fast nur auf tertiären Gesteinen, 500 — 1500' hoch. Aus der Krim von Rogner und aus der Umgebnng von Brussa vonThirke erhalten. /^, Tenue-, iu der kaspischeu Ebene und iu der Herr- schaft Kuba auf IVIergel und Kalk, 500 — 800' hoch; auch in der Umgebung von Brussa. y. MuUißorum. kwi höher gelegeneu Matteu der echirwan'schen Vorhöhen auf Molasse und tertiärem Kalk, 1000 — 2000' hoch; auf Wald wiesen in der Herrschaft Kuba, auf secundärera Kalk und auf angeschwemmtem Boden, 600 bis 800' hoch. LV. Lepturus R.Br. prodr, flor. nov. Holl. 207. 200. L. incurvatus {Aegilops) L. cod. No. 7590. Auf lüit Naphtha und Salz getränktem Mergel- und Molassen- boden der Halbinsel Apscheron., c. 300' hoch. S e c h s z e h,n t e Gruppe. ]Vardoideae, ÜXTardengräser. Spiculae Iflorae, spicam secundam referentes; Styli longi, Stigmatibns filiformibtis^ pilosis, ex apice flosculi cgredien- tibus. LVl. Nardus Triu. fund. agrost. p. 96. 201. sr. stricta L, cod. No. 444. Aus Gruslen durch K. Schmidt erhalten. 28* 436 Siebenzehnte Gruppe. Paniceae » Fennicbgräser. Spiculae a dorso corapressae aiit convexae, nuiflorae, sed saepe paled tertia instriictae, paniculam virgatam , Uiyrsum aat spicani simplicem et compositara referentes; Valva infe- rior minor; Styli elongati; Stigmata aspergilliformia, siib apice fioscnli egredientia. LVII. Tragus Desf. D. atl. II. p. 386. 202. T. racemosus (Cenchrus) L. cod. No. 7581. Von Wilhelms nnd K. Schmidt aus Grnsien erhalten. LVIII. Digitaria Scop. fl. carn. I. p. 52, 203. U. eanguinalis {Panicum) L. cod. No. 587. Sehr häufig im Tschorukgebiete auf angebautem Boden nnd auf Flussuferu, meist mit Porphyr- oder Melaphyr- Unterlage, eben so in Grusien, aber auf kalkigem oder mergeligem Bo- den, 1000 — 2300' hoch. ß. Hirsuta; Panicum aegyptiacum Retz obs. III. p. 8. nnterscheidet sich eben sowenig, w\e P. Jil/yormeIac(i. obs. III. p. 18. t. 70. und P. eriogonum Schrad. plant, horf. Goett. fasc. 1. von dieser Abart. 204. !>• filiforinis Koel. gram. p. 26. Aus Grusien von Wilhelms erhalten. LIX. EcHinochloa Beauv. agrosl. p. 53,; 205. E. crus galli (Panicum) L. cod. No. 480. a. Aristata ; auf angebanteu Stellen in Grnsien nnd in der Krim. ß. Mutica, Ans Grnsien von K. Schmidt und Wil- helms beobachtet; von mir an den Ufern des Pferdeflusses in Mingrelien, auf kalkiger Unterlage, circa 500' hoch, und im Tschorukgebirte auf Porphyrboden, circa 3000' hoch. - 437 206. E. er uclf orints ( Pa n icutn) Sm. e( Sibtli. fl. graeo. I. 69. Aus Grusien unter dem Namen Poa delicatula von Wilhelms und K. Scliraidt erhalten. LX. Setaria Beauv. agrost. p. 51. 207. S. viridis (Panicum) L. cod. No. 477. Von Wil- helms aus Grusien erhalten. ß, Glattcescens. Im Gaue Pertakrek auf angebautem Boden, auf Jurakalk- und Porphyr-Boden, circa 2500' hoch. 208. S. glauca {Panicum) L. cod. No. 476. Auf ange- bautem Boden im pontischen Gebirge, im Tschorukgebiete und in Grusien auf jedem Boden, 800 — 4000' hoch, ß. Capitata. Im Karthli auf Kalkboden, 2000' hoch ; in Imerien auf Porphyr, 1500' hoch. 209. S. italica {Panicum) L. cod. No. 478. Sehr häu- fig in Mingrelicn und Gurien unter dem Namen Gomi ange- baut. Die Saamen werden wie die gewöhnlicK'^lttTS^n Form einer Polenta als Brod benutzt. LXI. Oplismenus Beauv. agrost. p. 54. 210. O. undulatifolius {Panicum) Ard. spec. II. 14. Panicum colonum Pall. P. Burmanni Bieb. fl. taur. cauc. I. p. 128. und P, hirtellum Stev, gehören hierhicr. In Ime- rien auf Porphyr und Jurakalk, 1000—2500' hoch. Aus Grusien von Wilhelms erhallen. LXII. Panicum Beauv. agrost. p. 4ö. 211. P. miliaceum L. cod. No. 497. a. Vulgare. Aus der Umgegend von Brnssa. ß» Melanospermum \ In Mingrelien und Grusien; aber y. Erijthrospermum \ auch sonst auf dem kaukasischen d. Chrjjsospermum i Isthmus angHUiiiur. Alle drei Varietäten sind weit höher, als unsere Hirse mit gelben Körnern. 438 A c h t z e li n t e G r n p p r . Stipaceae , Federgräser. Spicnlae ex dorso couvexae, rarissimc paiilulura cora- pressae, pleriimqne (eretes, uniflorae, Paniculam amplam ant raceniiforraern et Thyrsum referonles; \alva inferior major; Styli brevissimi; Stigmafa plumosa, e latere Boscuii cgrc- dieotia. LXllI. Milium Trin. fiiud. agrost. 107. 212. M. eifusuin L. cod. No. 524. Im Gesträuch auf den schirwau'schen Vorhöhen auf Molasse und Kalk, 1000 — 1500' hoch. Auch im Hochgebirge, bei den Quellen des Rion in Buchenwäldern und unter Gebüsch, 5000 — 5500' hoch. 213. M. )Schinidtia,miiii C. Koch. 4 — 5pedale et ultra; glaberrimum; Folia plana, ligula ovata, acuta instrncta; Ra- mi semiverticillati 4 — 6, inaequales, multiflori ; Spicnlae asperae; Glumae 3nerves, oblongacj acutiusculae, aequales, paululum flosculo obsolete trinervi majores. DieAehrchen sind , wie die ganze Pflanze, weit grösser, als bei M. effusuni L. Linne's M. confcrtum gehört auf keinen Fall hierher, son- dern viel eher, besonders wenn man Reiche nbach's Ab- bildung derselben Pflanze (Agrostogr. No. 1458.) für richtig hält, zu M. vernale Bieb. Ueber Roycn's von Linue dazu citirte Pflanze wage ich nicht zu entscheiden. Davon verschieden ist Gussone's M. confertum^ die mir eine gute Art zu sein scheint. Von K. Schmidt aus Grusien er- halten. 212. M. vernale Bieb. fl. taur. cauc. I. p. 53. Auf ba- saltischem Boden der Provinz Eriwan, 2700' hoch. — 439 LXIV. Urachne Trin. fnnd. agrost. p. 109. et Tr. et Riipr. sp. gram, stipac. p. 9. 214. U. holciforinis (u4grostis) Bieb. 11. taur. cauc. I. p. 54. Unterscheidet sich von der ähnlichen U.coerulescens {Milium) Desf. fl. all. I. p. 66. durch grössere nud mehr Aehrchen, durch die lange, dem Aehrchen gleichende Granne und durch die mit kleinen, anlipgQndeu Haaren bedeckten Spelzen. Bieb erste in giebt zwar die Spi-Izen seiner Pflanze unbe- haart an, allein seine an Will den ow gesendeten Pflanzen stimmen mit meinen Pflanzen vollkommen überein, Godet, der V. holciformis {^grostis) Bieb. mit TJ. coerulescens (3Iilium) Desf. vereinigt, hat beide Pflanzen sicher nicht neben einander gesehen. Von Wilhelms und K. Schmidt aus Grusieu erhalten. 215. U. paradoxa (Milium) L. cod, Noj526. U. Lin- naei Tr. et Rupr. Auf Jurakalk in Wäldern nud Gebüschen des Bauates, bei Orschowa (Orsowa) und bei Mehadia; aber auch in den Wäldern der Herrschaft Kuba auf Kalkboden, 500 — 1500' hoch. 216. U. iniliacea {Agrostis) L. cod. No. 530. U. gran- dißora Trin. fnnd. agrosl. p. 110. Aus der Umgegend von Konstantiuopel auf Mergel- und Kalkboden. LXV. Lasiagrostis Lk. hört, berol, I. p. 99. 217. Ii, Calainagrostis (Agrostis) L. cod. No. 534, Im Banate auf Jurakalk. LXVI. Gastridium Beauv. agrost. p. 21. 218. ©. lendigeriun (Milium) L. cod^No,522. Aus der Umgegend von Konstantiuopel auf Mergel und Kalk, 200 — 300' hoch. . 440 LXII. ChaefurusUi. in Schrad. Joarn. 1799. II. p.313. 219. C. fascicnlatus Lk. in Schrad. Jotirn. 1799. p.3l3.. Auf Porphyrbodcu im politischen Gebirge, 3000' hoch. LXVIII. Lagurus Willd. sp. pl. I. p. 453. 220. Ia. ovatus L. cod. No. 680. Aus Grusien von K. Schmidt erhalten. , LXIX. Aristida L. cod. No. C. 221. A. plnmosa L. cod. No, 690. In der Provinz. Eri- wan auf den Hochsteppen von Daratschitschak anf tracby- tisch- basaltischem Boden, circa 4500' hoch. LXX. Stipa L. cod. No. XCVI. 222. IS. pulcberriina C. Koch; Foiia involato-seta- cea, ex apice saepe plana; Panicula mulliflora, a vagina tota inclusa et ab ejus lamina superata; Glumae 2 ■ 3pol- licarcs, 7nerves; Palea inferior seriatim et ex parte inferiori pubescens; Arista pcdalis et ultra, ex parte inferiori tcrtia tortilis, scabriuscnla, ccterum glabra, demnm saepe bigeniculata, ex parte snperiori hirsuta. Am Meisten gleicht diese Art unse- rer S. pennata, und ist vielleicht nur eine grössere Abart derselben. Der unbehaarte Thcil der Granne erscheint jedoch zu dem obern und behaarten im Verhcältnisse kleiner, als bei S. pennata L. Auf Mergel am Kur im Gaue Schamschadil, circa 800' hoch, in den Hochstcppen des Gaues Daratchi- tschak in der Provinz Eriwan, auf trachytisch- basaltischem Boden, circa 4500' hoch. Auch aus der Umgebung von Brussa durch Thirke erhalten. 223. S. caspia C. Koch; Glauca; Folia convoluto-seta- cea, laevia, raro vix scabriuscnla; Glumae lanceolatae, flosculura supcrautes, subaeqiiales; Arista paleao inferioris undique pilosa, gcniculata. Kleiuer als unsere S. pennata 441 L., gleicht sie am Meisten der S. barbata Desf. , welche aber flache, am Rande gezähnte Blätler nnd grade «Grannen besitzt. Tri n ins und Rnprecht beschreiben in ihren Spccies gram. Stipac. p. 76. unter S, barbata eine, wie mir es scheint, von der Desfon täi nes'schen Pflanze verschiedene Art, die mehr mit meiner S. caspia übereinsliramt, vielleicht sogar mit ihr identisch sein kann. Die Blätter sollen jedoch flach sein, während sie bei meiner Pflanze zusammengerollt sind. Am Ufer des kaspischen Meeres, zwischen Bakn und Derbond, auf Meersand, der hier aus Muschelschalen und aus tertiärem Kalke besteht. Neunzehnte Gruppe. Andropogoneae, Bartgräser. Spiculae ex dorso compressae, uni • pluriflorae, ple- rumque binae, rarius fasciculatae, serius articulis seceden- tcs, spicam compositam, paniculam virgatam aut racemifor- mera et thyrsum refercntes; Styli longi; Stigmata penicillifor- miaj ex apice flosculi egredientia. LXXI. Imperata Cyrill. icon. II. t. 2. 224. I. cylindrica (Lagtirus) L. cod. No. 681, Aus der Umgegend von Brussa durch Thirke erhalten. LXXII. Erianthus Rieh, in Beauv. agrost. p. 14. 225. E. Ravennae (Sacc/iarww) -fc; tro'd. t^tr. 454. Aus Grusien von K. Schmidt und Wilhelms erhalten. In den Steppen der grossen Kabarda nnd Ciskaukasiens auf ange- schwemmtem Boden, airPMolasse Tmd**^ter*tiärem Kalk , 100 — 300' hoch. 226. d. strictus (Andropogon) Host. gram. I. p. 2. t.2. Aus der Umgegend von Brussa durch Thirke erhalten. 442 LXXIII. Andropogon Pers, syu. pl. I. 103. A. Dactylopogon Koch syn. ed. 2. p. 889. 227. A. Ischaeinum L. cod. No. 7561. Auf Jurakalk im kaukasischon Gaue Radscha^ c. 4000' hoch. In Grnsion durch Wilhelms und K. Schmidt beobachtet; aus der Krim von Rogner erhalten. ß. Virescens. An der Nordküste Kleiuasiens auf den erslen Höhen, 50 — 1000' hoch., auf Augit-Porphyr; im Tschorukgebiete im Gaue Artanudsch auf oberu Kreidekalk und im Gaue Pertakrek auf Mergel und secundärera Kalk, aber auch auf Porphyr, 2000—4000' hoch. Bei Tiflis auf tertiärem Kalk, Mergel und Molasse; auch sonst aus Gru- sien durch K. Schmidt und Wilhelms erhaltm. B. Chrysopogon Trin. fund, agrost. p. 188. 228. A. Gryllus L. cod. No. 7546. Im Banate bei Ör- schowa auf angeschwemmtem Boden und auf Jurakalk; aus der Umgegend von Brussa von Thirke .erhalten; in der Herrschaft Scheki auf Jurakalk, r. 2000' hoch. LXXIV. Sorghum Pers. syn. pl. I. p, 101. 229. S. Ibicolor (Holctis) L. cod. No. 7565. In Grusien hier und da, aber im Ganzen wenig angebaut. 230. S. saccharatum (Holcus) L. cod. No. 7568. Bei Tiflis angebaut. 231. S. vulgare Pcrs^ syn. pl. I. p. 101. Holcus Sor- ghum L. lod. No. 7566. Ebenfalls, aber nur selten, in Gru- siien angebaut. 232. S. Truchiuenoruin C. Koch; Erectom, 8 — lOpe- dale, glaborrimuni; Thyrsns oblongus, denique cernnus; Spiculae laterales, masculac subsessiles, herraaphrodilae ac- cumbentes, pilosae; Spicnla media hermaphrodita, villosa, oblonga; Gluma inferior acuta, snperior bidentala, involnta, 443 raulto longior ac lalior. iS. c'ernuum Willd. eiiiim. 1036. unterscheidet sich durch oiuo oiniude Rispe und durch stum- pfe Klappen der Zwitterblüthchen, von denen die obere zwar ebenfalls nach innen gerollt ist, aber trotz dem eben so lang, als breit erscheint. Die Seiteuliliilhchen sind auch am Rande behaart. Als Dshachhenna wird dieses Getreide in den wär- meren Ländern jenseits der Kaspi-See allgemein kultivirt; die Körner zeichnen sich durch ihren grossen Gehalt von Stärke- mehl aus, und liefern desshalb ein blendend weisses Mehl. Versuche, die Pflanze auch in Transkaukasien zu kultivi- ren, haben ihren Erwartungen nicht entsprochen. 233. S. halepense (Holcus) L. cod. No. 7567. Sehr häufig an Bächen , feuchten Stellen u. s. w. bei Konstantino- pel auf Kalk und Mergel, 50 — 300' hoch; aus der Umge- gend von Brussa von Thirke erhalten; in Grnsien und in Schirw'au an denselben Stellen, 300 — 1000' hoch. 234. S. (?) dubiuin C. Koch; Folia ex marginc sca- briuseula, ex ore vaginarura velutino -pilosa; Panicula con- tracto- pyramidalis; Gluraae oblongo-acuminatae, multiner- ves, pilosae; Paleae hvalinae. Die Saaracn waren bei allen Exemplaren leider brandig; dadurch mag nicht allein die Bliithe, sondern auch die ganze Pflanze verändert worden sein. Ich fand die ganze Pflanze mit S. halepense (Hol- cus) L. zusammen, von der jedoch der Blüthenbau abweicht, obwohl sonst grosse Verwandtschaft und Aehnlichkeit vor- handen ist. z u (1 e II Südaustralischen Pflanzen des Hrn. Dr. Behr, vom Prof. V. Schlechtendal. i^achdera ich im vorigen Bande dieser Zeitschrift eine Be- arbeitung der vom Hrn. Dr. Behr in Südanstralien gesam- melten Pflanzen railgetheilt hatte, und einige Verbesserungen in der hol. Zeitung 1848. No. 21, vom Hrn. Prof. Meis- uer gegeben sind, wofür ich demselben dankbar verpflichtet bin, sind mir vom Hrn. Dr. Behr noch einige, später vor- gefundene, nur in Bruchstücken oder in nicht ganz vollstän- digen eiuzeluen Exemplaren vorhandene Pflanzen jener Ge- gend mitgetheilt worden, über welche ich hier eine kurze Betrachtung als vorläufigen Nachtrag zu jener Arbeit liefere, in der Uolfnung, später weitere und ausführliche Mitthffilun- gen über diese, so wie über andere, in der frühern Be- arbeitung noch zweifelhaft gebliebene Arten dem botanischen Publikum übergeben zu können. Ich benutze zugleich diese Gelegenheit, um einige noth wendige Erläuterungen zu der frühern Arbeit beizufügen. Ich werde mich hier der früher 445 befolgten Ordnung wieder anschliessen, mit fortlaufender Num- mer aber die früher noch nicht aufgeführten ^ so wie die mir neu scheinenden Arten, welche ich jedoch nur skizzenarlig beschreiben kann, bezeichnen. 201. Cyperacea spiculae 6 alternae, unaquaeqne sessilis in axilla bracteae basi vagiuantis ovato lanceolatae aristato-acu- minatae nervosae brnnneae cum caulis ancipitis angulo utroque minutissimis papiliis pcilucidis obsitae. 202. Besvauxia strigosa R. Br. pr. 252. n. 3., PI. Preiss. II. p. 70. n. 1. Cum Isolepide multicauli nostra crescit; caules Üoriferi l^/^ — 2V2 P« long« glaberrimi, folia 6 — 7 lin. longa,, pilis rigidulis patentibus sparsis obsessa acumine pellucido piliformi-conico termiuata. Capitulum l^/a lin. altum, revera e duobus capitulis altero breviter peduncu- lato compositum, utriusque bractea rotundato-ovata acuta, sub apice cum margine pellucido mucrone brevissimo herba^ ceo instructa et in dorso pilis mnltis rigidulis patentibus hi- spida, glumae Qorales albo.-membranaceae pellucidae lineam et ultra longae margine ciliolatae iuterjectis similibus dimi- dio minoribus-, stamen unicum, ülamento glabro et authera oblougo-ovala lutescente; pistilla 3 — 4, stjlis liberis. Ohs. Planta a Siebe ro in Fl. Nov. Hol), sub n. 175. distributa Billardieri Centrolepis fascicularis fide spe- ciminis ejus non est. 203. Bianella sp. Pars inflorescentiae tantum, an D. revolutae R.Br.? 204. Iiiiiacea au Thysanotusi Subdichotome ramosa glabra; folia linearia sub ramis in bracteas transeuntia, flo- res insectis exesi in umbella terminal!, pedicellis post anthe- sin recurvis et flore deciso persistentes, bracteis late ovatis acntis mucronulatis, nervosis, raargiue albo hyalinis, nervis obscuro colore tiuctis. 446 .. 205. Hypoxidis spocici '? et 205. ITIelanthiaceae uti videtnr, nimis mauca habeiniis spH'^imina. 206. Clienopodium aiuliiguuin R. Br. p. 407. u. 4.? Speciraiiia valde juveuilia, alterum caule simplici, alteriim ex iiiferiori parte caulis raraos horizontales apice adscenden- tes, more pluriura ejusdem familiae proferens. Foliorora pa- gina inferior et jiiniorum superior cum canle raraoque juniore papulis albis legitur. Folia rhorabeo-Ianceolata, dententrin- que uno alterove majore et paucis acie ct magnitiidine varia- bllibus antrorsum positis. Inflorescentia nimis juvenilis in herba vix digitura longa. 44. Cassyta pubescens. Male anctorcni rae ipsuni nec R. Browuiutn cum signo iuterrogationis citavi, cujus ho- monyma planta forte eadein; si uostra nova esset C. pilige- ra ut adpellaretur proponcrem. 207. Aster? Rehrii n, sp. Signum dubitatiouis adposui, qnura cbaractere genericus ex hac stirpe ad modum characte- ris udsterum exfractus haud omni nota conveuiat, qunm porro ex Australasia uullus ad hunc usque diera inuotuerit ^ster^ licet in Nova Zelandia duo sed eodcm signo dubitationis cru- ciati siut reperti. Capilulum radialum (sub 20-florum), fl. radii ligulatis fcrtilibus 1- serialibus, disci paucissimis hermaphroditis 5- dentatis. Recept. parvum alveolatum, alveolorum margini- bus obtnsis. Involucri squaraae pauciseriales subimbricatae margine auguste scariosae, exteriores breviores. Achaenium compressura basi altenuatum sulcatum hispiduiuro. Pappus persistens pluriserialis pilosus, setis scabris acutis, exterio- ribus minoribus cetornra iuter se aequalibus. Fruticulus hi- spidulus foliis alternis spathulalis, inferioribus latioribus, rae- diis utrinque sursum J-denlatis, summis tandem fcre in ' 447 scpiamas invoiurri transountibiis angiistioribus inlegerrimis; i-apilnla terrainalia pappo mox increscente et involuiTiira loiige superaule vix Horere vidciitiir, quuin ligulae augiistae cociu- Icae pappo copioso fere abseondantnr, Duo speciinina vidi, alterura majus junius foliorum iia- (urain et evolutionera praebens, alterura aetate provectiug, siiperam floriferam partera rämi offerens. Pili albi rigiduli adsceüdenti -patuli, e simplici cellnlarum serie coinpositi, e basi latiore subulati omnes feie partes praeter pagiuara fo- liorum superam et veteres ramorum partes obtegunt, longitu- diuis variae, in margine foliorum et peliolornro pleruraqae longiores, capitulura versus frequentiores. Folia alterna spa- thuiata longe attennata, obtusa^ Icvitcr complicata et apice suo coraplicato extrorsum curvata, inferiora in ramis latiora breviora, 4 — 5"' longa, vix 2'" lata, altiora longiora 7 — 8'" longa, utriuque juxta oblusum acuraen dente unico acnto iustrHcta, summa ad rapitula usque procedentia sensim rai- uora breviora fere linearia. Squamae involucri ad 3'" lon- gae sublanceolato -lineares acuminataej dorso virides herba- ceae et hispidae (immixlis pilis brevissimis capitellatis (glan- dulösis?) in subjacente rami parte quoque reperiendis). Li- gulae anguste lanceolatae, obtusae basi augustaiae, stylo bi- fido plus duplo breviores cum corollis suis diu persistentes sie ut corollae interiores pcrpancae 2 — 3, tubulosae inferne angustae a medio sensim latiores, limbo brevi erecto, geni- talibus inrlusis. Achaeuium 'i^/a l'»- longum, pappo dilute rufescente longiorc snperatum. Receptaculi alveoli cingnn- liir squamjilis brevissimis obtusis. 208. Genus uovum Compositarnm video in planta pusilla auuua ad summum pollicari, cui caulis simplex, radix parva parce übrosa , folia linear! - terctinscula acntiuscula (maxima 2 lin. longa), quorura infima pauca conferta sunt, dein duo triave paria oppositorum sequuntur, reliqua autem alterna ex axillis 448 suis peduoculos ramulosve produnt solitarios. Lanugo parca ad basiu foliornni et in axillis, interdum e paucis tanlum pilis constahs. Capitulum caulem raraumve terminaas e foliis fulcientibus iterum pedunculalum capitulum prodit. invola- crum foliis 2 — 4 stipalum e squamis paucis ovatis acu- tiusculis hyalino -membrauaceis, aliis enerviis, aliis nervo medio herbaceo notatis componitnr, medium rcceptaculum mi- nutum tuberculatum, cui insident äores pauci. Achaeniuin (in quo et embryouem videre licuit) subhorizoutale videtur glandulis nonuuliis globosis pellocidis (aqua lougius immersis in mucum solutis) instructum et pappo in lalere su-pero (nee in ipso apice sed juxta apicem) coronatum e squamulis 6 obo- vatis obtusissimis scariosis albis composito, laxe ambientibus coroliam brevissimam tubulosam basi crassiorcm in dentes (4?) brevissimos apice divisam cujus genitalia exacte con- spicere non licuit. Quae orania accuratiori adhuc examine in viva planta egenlia singularem et insolitam in hac tribu structuram et novi generis typum indicare videntur, quod nee colorum splen- dore nee statnrae amplitndiue eximium, nee satis cerlis fini- bus circurascriptura, tarnen novum nomen Pumilonis- argy- rolepidis accipiat. 209. Helipteruin coryniMflornin n. sp. Canesceuti- lanugiuosum; folia lanceolato-linearia uninervia integerrima, bracteae sub inflorescentiae corymbosae ramis parvae lauceo- latae hyalinae, exceptis iniimis appendice hyalina tantum do- natis; involucri subturbinati squamis exterioribus stramineo- lutescentibus scariosis oblongis acutis, interioribus sensim augustioribus tandem ünearibus roargiue lauuginoso-ciliatis appendice angusta olliptica lactea involuerura aequaute pa- tente instructis; flures omnes fertiles tubulosi; achacniura se- riceo-yillosum receptaculo piloso-fimbriliato inserlum, pappo 449 e setis a basi connata usque ad apicem aequaliler pluraosis et corollam aeqiiantibns oorouatura, corolla subpubornla elon- gato infundibularis profunde et acute 5-dentata, geuilalia corollam aequautia; antherae basi piloso-bisetae, siyli rami apice incrassati obtusi. Unicutn specimen vidi, ramam 5 poll. longnin apicc flori- fernm. Folia sessilia, media pollicera longa, 1 ^/4 li«. lata, inferiora et snperiora minora. Corymbi termiualis rami alterni iternm semel ramosi. Sqiiamae scariosae 3 lin. et appendi- ces totidem liueas longae. Achacnium et corolla basi annu- lom callosnm habeut. Ad nallam sectionera hujus geueris apnd CandoUinm pertiuere sed propriam formare videlnr. 210. Gnaphalium (Euchiton) n. sp.? Specimen nni- cum cnra specierura diagnosibns in Candollii Prodromo(Vl. p. 235. 6.) propositis coraparauti nulia obvenit omni modo congrna, qnare, in prirais quum auctoris ipsius opinio band oranis dubii sit expers , pancis describere quam novo nomine decorare malo specimen nostrnm qnod plantam infegram qiii- dem et perfectara praebet sed macrara. forsan nee salis evo- Intam. Planta simplex, caulis 5 poll. altns foliosus apice capi- tulnm compositum involocratnm gerens^ sericeo albo-lanatiis. Folia snpra glahra snblns albo lanata_, margine plus minus revoluta, brevissime acuminata uninervia, basi dilatata snb- vaginanlia, inferioribus obovalibus s. ellipticis longe in par- tera pctiolarem (basi ut snpra diximus dilatatam) atlenuatis, superioribus vix descrescentibns in lanceolatara et lanceolato- linearem scmper inferne paullo angnstatara formam trans- euntibus; sumrais denique ö capitolum compositum snbglobo- sum cingentibus et suo ordine raagis minusve snperantibns. Capilula specialia sqnamis hyalinis stramincis cinctn, quorum interiores elongato -lanceolatae acutae, Achaenia snblanceo- 21r Bd. 4ä Heft. * 29 440 lata compressa briiimea glandiilis slipitatls miniitis adspcrsa, pappurn faciliiis dojicientia. Uiiicnm hermaphrodiluin Uorem tubulosum inter tenuissimos feraiiieos in capiliilo exarainato Tidimus. 211. Crnaphaliea. Herba aunua pumila habilti Evacis globull in inodnm raraosa albo-lanata (speciinen iinicum Vi- sum 3/4 p. altura radice subsimplici tenui), inter folia ob- ovata basi attenuata obtusa et obtnse mucronulata sessilia fo- vens capitula sessilia solitaria, termiDalia(?), sqnamis cinrta scariosis, apice liitescenti appendiculatis, in reccptaculo par- vo, nudo flores anguste tnbiilosos cum pappo e setis 5 — 6 lihearibus apice sensira attenuatis acutis rigidulis, raargine breviter at apice paullo lougias et densius setosis, extus cnr- vaiis, basi cnnuatis conslaute et corollae aeqiiilongo rinclis. Acbaenium oblongum basi augustius, su|iangulosum, dense papiilis albis (in aqua mucnra secernentibus vel in mncuni solutis) tectura, pappo raultoties brcvins, sed nondum matii- rnm. Flores omnes hermaphroditi? , corollis tubniosis apice brevissime dentatis geuitalia iuriudentibus. 212. et 213. Plautae Compositarura ex ordine propter ca- pitula nimis senilia band rite definiendae. 214. Goodcnia piniiatifida n. sp. unicnm specimcn iu- coinpletum. Tota plaula praeter corollam et dcnles calycis fere glabros pilis rigidis ercctis hispida. I^^olia ad basin (?) plurima petiolala, externa minora obovata in petiohim atte- nuata grosse subaugulato-pauti-dontata, interiora elongata pinnatilida, piuiiis sub-11, deorsum decrescentibus sublineari- l»us obtusiusculis. Caulis inter eos adscendit teres supra me- dium in tres peduncnlos evolutionis variae divisiis, totidem fo- liis inaequalibus sublinearibus utriuquc attenuatis (maxinio et denlibus paucis nolato) suffultos, ebracleatosj apice unifloros. Coroila iiava iaciniis alatis. . 451 215. Goodenovia calyce inaequali, an Vellejae species? Frustulum vidimiis p.atenlim rigide pilosum. Folia duo oppo- sita sessilia, vaide iuaequaliter 3 — öloba, lobo inedio late laiiceolato obtusiusculo inaximo, lalerali altero plus dimidio breviore sublineari, sabreniente minimo basali, altero Jaterali parvo denliformi , ex his pedunculus 2,^/^ poll. nudus uniflo- rus et rami duo (alter magis evoiutus) foliolis oppositis basi latioribus (au connatis?) integerrimis instructi, e qui- bus iterum peduoculus 1-florus et ramuli duo alabastra ge- rentes sed divcrsae evolutionls. Cor. Goodeniae videtur flava sed calycis laciuiae iuaequales, irapar raajor, reliqiiae bre- viores, angnstiores, an per paria aequaies? 98. Tencrinm trifiduin Schldl. addatnr: nee Retz, quod ex Bentharaio !Z» africanum Thunbergii videtur; licet ab hoc sit diversa Retzii plaota, meura T. tripartitum nominarern. 216. Cainpannla quadrifida R. Br. pr.56I. n. 2. Wah- lenhergia quadrifida A.DC. Ex brevi diagnosi Brownianam credo. Pili rigidi patentes raraorum angulatorum basin, fo- liorum medium nervura in pagina infera et marginem rerolu- tum eornm ad basin occupant. Folia sub ramis lanceolata acuminata, t. lineari- lanceolata acuminata. Caljcis laciniae lato lineares obtusiusculae rigide ciliolatae. 217. Xiotus australis Andr., DC. pr. II. p. 212. n. 27. Specimen anicara nnperins acceptnm a specimine australasico quondam ab Hunneroanno dato amplitudine foliojorura dif- fert, quae pollicem longa 4 lin. lata (in illo vix 9 lin. lon- ga et 1 — IV2 l'D. lata). L, australis var. ß. ex accepto specimine Hunnemanniano propriam sistit speciem. Quem in Linn. XX. p. 668. falso hoc sub nomine indicaviraus ad L. australem nulle modo pertinet, sed propriam sistit speciem, quam in seclioue J^roÄre/'m poneudam hoc modo dislingnimus. 29* 492 _ 195. MjiAmM (Krokeria) emetimetut ; annoa« 9f»r%im pi- lofui; rAn\t)t AA%wnA*'.nU^ parte ra«*fi; p^u»li Weriffiai; Mkht. «lb«Tato«eineaU, obtoxa, «bta»« mriirronau, «npra fsM« K. «!^r'> iii!iiat^>paiif;talata, tnbta« firlanf«Df;«iitia, «ti- pi^M) »ijailibi« iati^ribo« miiAribn«; ramuli üoriUr't nniflori, ^•Ihrai «nn« «.ap^rant««, i«« «olitarin« fob^eMili« (oiiom flo- rale «■Ii4<>>}ifnm*n f.rnttnm vtntinm f:f>mpr*i%%*t-r.f\'irnlr'ir.nm^ kpit*: «ttvU %\n\trtt «»df-ntnlo %np,*>.rAlum , toUa «ino ißrolnfrantf: pNs tripl» \t>nxinn, Planta 9ftthiMäeA phrif.AnVm , ranlibnn ba«i adiieeftd«a- ttbn» jam «rx inUriwrf, parte Horifkrin ; p(;tiolM IV«'' 1«")I^m Mittle fi lin. lon^a, 5 lin. Ap'tccm vfrr^ri«»^ longa; flonf{n(i iaprimi% jnnlore«, foltorum ea- \jtnmf\ntt margis«!« ütrftti^n*; ottaphnt. t ur Flor V 0 n Texas, von Jdolf Scheele. ÄMorr Dr. ForiliiiAiKi Romor ans Hildoshotm, joitt Docfnt in Uonn, i$t int vorgangoncn Horhst von finor natnrhistoriscbfo Reis« durcli die Yrreinij^tt»» SlaAt<>n inrückgvkckrU Aaf der- $clb<>n hM er «nrii Unfcr« Z«i( (vom JAniur 1846 bis tan April 1847) in Tcxas «iigobrAcbl. Sein Wois: führi<» ibn von G*lvoston iiltfr Houston nach >ionbrA«nfcls , von vro Ans er KxcHrsioucn nach Htm obcrn BrAtos, rcdcrnAlcs und San SAbaflussc gomArbt bAt. WicwobI Tkiere nnd Mincraüfn, vor Allom Aber Polre- fAcie«, Ja* vorcüttlicbsio AiiAcnnifrk des Uorm Dr. Rom er gcwoson s n(i , so hat dorsolbo doch ancb eine nicbi iinbe- trjic.ktlicbo Aniabl texAnisrbcr PflAnxcn mitgobrAcbi, wntcr denen viele neue sind. Die rflanjen sind tVeilveise vom Hrn. Dr. R « mer selbst jresAmmeli , »beilweise ibm von dem bekannten nnd nm die tevAnisebc Flor hocbrerdteBten Herrn I.indbeimer ia ^e«. 454 braunfels mitgelheilt. Die LlDdheiiuer'scben Pflanzeu sind särarotlich erst im Jahre 1846 von diesem aufgefunden, und daher meistens in den Plantis Lindheimerianis von Engel- mann und Gray (Boston 1845) noch nicht enthalten. Da Herr Dr. Römer mir säramtliche, von ilim aus Texas mitgebrachte Pflanzen j zur Bearbeitung übergeben hat, so lasse ich hier eine Beschreibung der neuen, so wie eine Beleuchtung der kritischen Pflanzen ans seiner Sammlung folgen, indem ich mir das vollständige Verzeichniss aller von ihm mitgebrachten Pflanzen für einen andern Ort vorbehalte. Ich lasse hier die Pflanzeu familienweise folgen, die Familien aber nicht in strenger systematischer Ordnung, sondern so, wie ich sie grade bearbeitet hatte.. Die von mir bei dieser Arbeit benutzten Werke sind: 1) Plantae Lindheimerianae by George Eugelmann and Asa Gray. 2) A Flora of North America by John Torrey and Asa Gray. 3) A Flora of the state of New York by John Torrey, Die instructivsten Pflanzen sind unstreitig die von Herrn Dr. Römer selbst gesammelten, indem diese oft in einer Menge von Exemplaren vollständige Formenreihen darbieten, üeberhanpt mag Ich schon hier die Bemerkung nicht unter- drücken, dass viele texanische Pflanzen ausserordentlich va- riiren, so dass nur die Ansicht der vollständigen Forraeo- reihen ein Urtheil über die Gränzen der Art zu begründen and vor Speciesmacherei zu bewahren vermag. Man sieht es manchen Diagnosen texanischer Pflanzen in der trefflichen Flor von Torrey und Gray sogleich an, dass ihre Ver- fasser nur eine bestimmte Form, nicht aber sämmtliche For- menreihen der in Frage stehenden Art vor sich hatten; daher ich mehrfach Gelegenheit haben werde, die Diagnosen jenes Werkes nach den mir vorliegenden Römer'schcn Pflanzen za erweitern und resp. zu berichtigen. 455 Ordo I. Iieg^iiiiiinoi>$ae. 1. Desuianthus velutinus mihi, Caulis bi quadripedaiis angulatus pilis stellatis sim- plicibnsque velatinus, Stiptilae parvae setaceae. Khachis angulata velutioa in sotam desinens-, pinnae 4 — 6-jiigae; glandula concava inter par iiifimum sita; foiiola 20-jiiga et ultra brevissime petioluiata lincari -oblonga mucronata raar- gine pilosa irabricata. Fediincuii axillares solitarii angiilati velutini folio longiores; capitiila globosa; calyces carapanu- lati. Legumina umbellata linearia subfalcata coinpressa co- riacea bivalvia contiona torulosa nilidula glabra 6 — lOsper- ina ros(rata; semina obovato -elliptica coinpressa nitida gla- bra fusca, — Auf sumpfigem Boden am oberen Comalkreek bei Neu- branufels: Lind heim er. August. — Gehört zur Rotte Desmanthea Torr, et Gr. 1. o. I. 402. Leider fehlen blü- hende Exemplare. 2. Desmanthus falcatas mihi. Canlis procumbens acntangulus striatus ramosus sparse et minute glandulosus, auguli rainute et appresse puberuli. Stipnlae setaceae. Rhachis appresse pubescens in setära de- sinens ; pinnae 6 — 12jugae; foiiola 20 — SOjuga oblonge - linearia margine ciliata rancronata, mucrone recurvoj glan- dula sita inter paria infima, raro nulla. Fedonculi axillares solitarii angulati, folio breviores; capitnia ovoidea malliflora; flores decandri; calycis campanulati 5-dentati dentes oyati ; petala oblongo-spathulata. Legumina conferta continua bivalvia falcata oblonga, 8'" longa, 21/2'" Iftta piano -compreSsa glabra nitida 3 — 45 ö 5sperma acumiuata; semiua obovata glabra nitida fusca mar- giiiata latere allero deplanata^ allcro couvexa, — Auf felsigem Boden, südlich von Neubraunfels: Liud- lieimer. August. Gehört zur Rolle Neptunia Torr, et Gr. I. 402. 3. Mitnosa Moeiueriana mihi. Cauiis repcus sulcaUis glaber aculealus ramosus, aculei parvi recnrvi. Slipulae subulalae. Rhachis sulcata aculcata; pinuae 2 — 4JHgae; petioli partiales i. e. piinias siiigulas ge- reutes basi stipeliis herbaceis apicc biparlilis ochreaii; foliola sub-8-juga brcvissirae peiiolulata lineari- oblonga glabra basi obliqua raargiue ciliata apice inucronata. Peduucu]i axillares solitarii sulcali aculeati giabri folium subaequantes; capitula globosa rnuiliilora; flores rosei ; caljcis earapauulati dentes iniiiuti ovati; staniiua longissiraa petalorum nuraero dupla. Legumina Prope Neiibraunfels log. Römer. April. 4. Acacia Boeisieiiana mihi. Frntex scxpedalis; rarai augulati striati giabri aculeati, aeulci sparsi parvi validi nigri nilidi horizontaliler patentes basi dilatati compressi. Slipulae niiiuitae e basi ovata acn- niinatae. Rhachis sulcata nitida glabra in setara desinens; pinnae 1 — 3-jugae; foliola 4— 8-jnga peiiolulata oblongo- ovalia inlcgcrrima glabra obliqua apice rotundata mncronata. Pcduuculi axillares solitarii v. aggregati glaberrimi folio brc- viorcs; 'capitula hemispbaerica; üores rosei; calycis giabri 5-denlati dentes ovati acuminali; petala oblong© -spathulata acuta calycc duplo longiora; slaraina nuraerosissima longo cxserta libera. Legumina Prope Austin leg, Römer. April. Gehört zur Series T. Vulgares §. ö. pennatae. 457 5. Cassia Koeineriana mihi. Radix perennis; caulls sesquipedaiis adsccndeus siilcatiis tomeiUosus ramosus , rami erecto- patentes augulati. Stipnlae setaceae. Feliolus elougatus tomentosus glandulosus; glau- dula lauccolata pnrpiirea glabra iiiler paria sita; foliola uni- juga liueari-lanceolata integenima obliqua acuta mucronata sublus apprcsse pubesceutia siipra sparse pubcnila petiolo longiora. Peduuculi axillares tomenlelli paucijlori foliura vix aequanles bracteati; bracleae setaceae deciduae. Sepala erecta membranacea appresse pubesceutia inaequaliaj 3 rainora ob- longo-spathulata obtusiuscula, 2 luajora obovata obtusissi- ma; petala lutea obovata piilcherrinie venosa glabra calyce fere triplo majora; staraina inaequalia, 7 fertilia, reliqua slerilia; autherae qnadrungularcs apice biporosae sepalis bre- vieres ; ovaria sericea. Legumiua lato-linearia merabrauacea corapressa ap- presse pubescentia dehiscentia siituris subtiimidulis, iutns septis trausversis inulli- locularia, ad semina torosa, loculis saiiguineis nitidis noii pulposis. Semina verticalia obcordata glabra rngosa subtrigona i. e. dorso valde convexa, latere interiori subcoucava, leguminis lalilndiue breviora, fnoiculo umbilicali longiora, transverse augnstiöra. — Auf felsigem Boden am obern Guadeloupe: Lindhei- raer, August. Der längere Durchmesser der Saaraeu liegt in der Breite der Schote. Gehört zur Rotte Chamaesenna §. 3. Torr, et Gr. I, 374 sq. 6. Cassia I^indlieuneriana mihi. Holosericea, perennis. Gaules augulati solidi erecti simpliccs. Petioli sulcati. Folia alterna abrupte pinnata 6- juga; foliola brevitcr petiohilata oblonga integerrima obtusa 458 miuronata basi obliqua subtus cinerea; glandula stipitaia subulata tomentosa iuter oronia paria sita. Racemi axillares erecti multiflori folio longiores basi braclcati. Bracteae elon- gatae lauceolato-siibulatae. Pcdicelli alterui patentes caualiculati flore snbbreviores. Calyx inaequalis, scpala 2 superiora raajora oliovata apice rotnndata medio puberula raargine lato-membrauacea peta- loidea, inferiora 3 minora oblonga obtusiiiscula tomeutosa. Petala lutea obovata calyce duplo longiora snbaeqiialia pulcherrirae veuosa, venis apice raraulosis, Staraina inaequa- lia, Tfertilia, tcliqua sterilia; filaraenta glabra tortiiosa erecta antheris breviora ; antherae qiiadrangnlares longitudine et forma subaequales oblougae iucurvae longitudinaliter siilca- tae apice biporosae. Germen sericenm; Stylus inflexiis gla- ber. ^ Leguraina liuearia piano- compressa sirigosa, siiluris subtnmidulis, intus septis (ransversis multi- locularia, locu- lis non pulposis. Seraiua valvis parallele compressa oblonga glabra fuuiculo umbilicali basi dilalalo longiora. — Auf felsigem Boden, am Rande von Gebüsch, nördlich von Neiibrauüfcls : Lind heim er. September. Gehört zur Rotte Chamaesenna DC. (§. 3, Torr, et Gr. I. 394 sq.), und zwar zur Abtheilung Colvteoideae inter- glanditlosae in DC. Prodr. „Mehre einfache, blätterlose, 4 — 6' hohe Stengel kom- men aus gemeinschaftlicher, ausdauernder Wurzel, und blü- hen iu der Spitze." Lind heim er. Dermatophi/llum mihi, (Genus uovum c tribu Sophorearum.) Calyx lato-campanulatus basi subtnrhinatns bilabiatus; labium superius 2-dentatum, dentibüs majoribus subtrunca- tis, inferius 3-dentatum, dcntibus acutis. Vexillum amplum obcordato-bilobum reflexum. Carina recta obtusa, petala . 459 cariualia obloDga uugiiiculata apice et basi libera, medio coalita, basi auricalata, alis breviora. Alae obovato - oblon- gae basi biauriculatae uuguiculatae, lamina uugue duplo vel triplo iougior. Stamina 10 libera; filamenta glabra subulata apice iuflexa, Germen subsessile tomentostim lineare; Stylus inflexus glaber stamina subaequans; Stigma miuntum capi- tatum. Legumen stipitatum moniliforme bivalve triloculare vel abortn 1 — 2-loculare liguosura , loculi (articuli) mouo- spermi. Semina ovalia margiuata glabra nitida coccinea fu- niculo umbilicali destituta^ umbüicus ovatus. Kadicnla bre- vis incurva. — Nomen compositum e ö{Qf.ia (corium) et qivXXov propter folia coriacea. Genus intermediura inter Sophora L. et Cladrastis Raf. Sophora difFert calyce 5-dentato et vexilio obovato v. sub- rotundo; Cladrastis caiycis dcntibns omnibus obtusis.; vexilio iutegro, carina alas aequante, leguraine membranaceo valde oompresso dehiscente. 7. Derinatophyllnin speciosuiu mihi. Arbor speciosissima; rami teretes glabrati, ramuli an- gulosi. Petioli canalieulati glabri. Folia opposita semper- virentia impari- pinnata 4- juga exstipulata ; foliola subsessilia coriacea obovali-oblonga l-nervia anaslomosantia rugosa in- tegerrima apice obtusa v. emarginata basin versus atteunata, subtus opaca glandulosa, supra glabra lucida; petioiuli bre- vissimi perlati transverse rugosi supra caualicuiati glabri, snbtus convexi viscidi. Racemi terminales erecti multiflori^ pedunculi angulati toinentosi; pedicelli sulcati calyce longio- res basi bractea elongata setacea appresse puberula suffulti, infra medium bracteolis 2 parvis ovato-lanceolatis praediti. Flores ampli coerulei odori speciosi. Alae carina longiores vexilio brcviores. — 460 - In terra Texana prope Neubraunfels leg. Römer. Foliola 1 — 1 1/2" longa, i/a" lala. 8. Trifolium Roemerianum mihi.. Caulis repeus angulatus. Stipulae mcmbranaceae ovatac nervosae cuspidatae petiolo raulto breviores. Petloli elongaii glabri foiio longiores, Foliola brevissirae petiolulata obcor- data basi cuneala pinninervia utriuque glabra, apice obsolete dentata, basi iutegerrima, venae rectae rnargine aequales. Pedunculi axillares pubescentes folio duplo longiores, pube patenle. Capitula hemispbaerica pauciflora (10 — 12flora). Pedicelli post anthesiu dcflexi , iuteriores calyce duplo lon- giores. Calyx herbaceus glaber fauce iiudus corollam dimi- diam aequans, dentes tubi longitudine lanceolati 1-nervesin- aequalcs, 2 superiores longiores. Corolla glabra rosea; ve- xillura subrotundo-obovatum longitudinaliter multistriatpra alarum longitudine; alae carinam obtusam erostratam vix su- perantes. Legumina Doctorcamp an Wegrcändern: Römer. April, T. veßexum Röiner^ iion L. T. reßexum L. difFert canle adscendente, capitulis glo- bosis multilloris, foliolis ovatis serrulalis. T. repens L. proximura distinguitur capitniis subrotun- dis, pedicellis interioribus calycera acquantibus, foliolis ob- ovatis serniiatis. T. Roemerianum gehört in die KolieTrifoliastrumDC, und stellt zwischen T, repens L. nnd T. hyhridum L. Mit dem crstercn hat es den kriechenden Stengel, mit dem zwei- ten die verlängerten Blüthenstielcheu geraein. Unter dem Namen T. reßexum L. werden sehr ver- schiedene Pflanzen ans der Gruppe Trifoliastrum aus Nord- Amerika eingesandt. Ob vielleicht T. reßexum L. eine plauta dubia ist, oder unter diesem Namen mehre verwandte Arten . 461 in Linne's Herbario zusamraenlicgen? In diesem Falle wäre es am gerathenston, den turnen T. reße.v um ganz aus dem Systeme zu streichen. 9. Petalosteinon virgatnm mihi. Caulis striatus miuute puberulns sparse pnnctatus ramo- sus; lami erecti elongati. Stipnlae subulatae pubescentcs. Folia 3-jnga, foliola linearia raucronata supra giabra, snb- tus conspiene pnnetata pilis albis elongalis appressis vestita, margine involula. Spicae cyliiidricae longe pednuculatae. Bra- cteae e basi dilatata 'longe acnrainatae. Flores sessiles. Ca- lycis glabriuscnli nigrescentis dentea margine et apice den- sissime barbati. Petala inter se subaequalia inlense purpn- rea obovata giabra longe unguiculata, unguis lamina longior. Stamina 5 giabra. Stylus elongatus flexuosns; stigma pel- tatam. — Auf trocknen Prairieen bei Neubraunfels: Lindheiraer. Jnli. ^ P. violaceum Mx. unterscheidet sich durch 2paarige Blätter, knrzgestielte Aehren und auf der ganzen Oberfläche seidig behaarte Kelche. 10. Aiuorpha Roeineriana mihi. Caiilis fniticosiis, rami angulati sulcati tomentosi. Fo- lia altcrna impari- pinnala 5 — ö-juga ba^i stipulata; stipnlae parvae ovatae; foliola oppo^iia petiolulata pellu- cido- pnnetata pinninerTia oblonga basi onneat.i, apice ob- tusa murrouata, margine revoliita, apicem versus repando- dentata, utrinquc tomentosa, sublns cinerea, juniora sericea, infiraa a caule remota; glandula purpurea subnlata rigida basi petioluii sita. Ptacemi terminales erecti elongati densi*- flori cylindracei sulifasciculati. Pedicclli pnbeSceutes calyce niulto breviores. Calycis obconico-campanulati 5-denlati 462 tubus glandulosiiSj dentes tubo iniilto breviores Iriangnlares raargiue barbati. Vexillura violaceum obovatura coiicavuni apice rotundatiim siibcmargiaatum extus glandulosiim calj- cem superans, starainibus multo brevins; alae et carina nullae. Stamina longe exserta basi monadclpha pistillo longiora, fila- meota glabra. Stylus filiformis rectus glabcr, stigma truii- catnm. Legumina In margine riviilorum prope Austin leg. Römer. Aprili» Flores odori, Foliola igneo- punctata 1 — IV2" longa, 4 — 6'" lata, iis A, fruticosae longiora atque augustiora. ji, fruticosa L. differt foliis ovalibus planis basi ro- tundatis et vexillo eglauduloso; A. californica Null, folio- lis nigro-puuctatis, calycis laciuiis lanceolalis glandula ter- miuatis et stylo recurvo villoso. Cum caeteris uon confuudenda. 11. Slyseuhardtia texana mihi. Arbor inermis; rami tcrctiusculi striati asperi. Stipulae glauduliformes subulatae clougatae. Folia sparsa Impari-pin- nata 12 — 16-juga; foliola stipeilata brevissime petiolulata ovalia l-nervia viscidula utrinque reticulato-venosa, mar- gine et pagina iuferiori pulcherrime glanduloso- punctata, apice brevissime calloso-raucronata, margine obsolete glan- duloso-crenata. Racemi terminales solitarii erecti cylindra- cei multiflori; axis viseidus sulcatus. Flores albi pedicellati basi brevissime glanduloso-bracteati ; pedicelli subverticillati viscidi calyce breviores. Calyx obconico-campanulatus glan- duloso- viseidus 5-dentatHS, dentes brevissimi lali ovato- triangulares obtusi. Petala 5 longitudine aequalia forma sub- aequalia angnste obovato-liuearia longe nnguiculata. Sta- mina diadelpha calyce dnplo longiora, corolla vix breviora; filamenta erecta glabra; antherae didymae ovali-snbrotundae. 46S Stjlus reclns staraina aequans, Stigma clavatnin. Legumina brevissime stipitala oblonga falcata bivalvia piano -com- pressa glandulosa aiargine fxteriori arcuato - veuosa, stylo coronata, .monosperma. Semina oblonga glabra nigra piano - compressa. — Au hohen Uferrändern und trocknen Plätzen in der Nähe des Wassers bei Neubranafels: Lindheime r. Juli bis August. Die Blätter sind 3''' lang, 1 1/2'" breit. Besonders schön und feurig nehmen sich die Drüsen aus, wenn man die Blätter gegen das Licht hält; der Rand er- scheint dann schwach drüsig -gekerbt, wobei die grossen Drüsen die Stelle der Einschnitte vertreten. Ob dieses dieselbe Pflanze ist, von welcher in Drum- mond's Sammlung texanischer Pflanzen ßlattzweige liegen (cf. Torr, et Gr. l. 690.), kann ich nicht bestimmen, da die D rummond'sche Sammlung mir nicht zu Gebote steht, und Torrey und Gray sich auf eine Beschreibung der Pflanze gar nicht eingelassen haben. 12. Psoralea Roeiueriana mihi. Radix vermicularis perpendicularis. Caulis teres stria- tus flexuosus pilis albis appressis tuberculo insidentibus pu- bescens superne ramosus, rami adscendentes. Stipulae infe- riores semiamplexicaules oblougae acuminatae erectae, snpe- riores e basi latiori lanceolato -subulatae subreflexae. Petio- lus elongatus sericcus canaliculatus. Folia digitata dfolio- lata, foliola obovato-spathulata iutegerrima obtusissima utrin- que nigro-glanduloso- punctata supra glabra subtus sericea petiolo longiora brevissime petiolulata. Racemi axillares pe- dunculati intcrrnpti multiflori cylindraceo-oblongi folio triplo longiores, Bracteae lato-ovatae margine barbatae glandu- loso-punctatae abrnpte longe acuminatae subtriflorae, Pedi- 464 colli abbreviati. Calycis öfidi glanduloso - piinctati appresse pllosi lobi lanceolati acnminati raargine sericeo-barbati co- rollara diinidiaio acquantes, iufimus productiis incnrviis. Ve- xillum subrotundum subemargiuatum glabrum alis. obovato- oblongis et carina bicalcarata longias. Ofarium obovato- oblongum glabrum apice sericeuin; Stylus flexuosiis glaber snperne incrassatas; stigraa miiiutum capitatura. Legumi- na Auf felsigem Boden bei Neubrauafels: Römer. Die Blüthenfarbe lässt sich aus deu trocknen Exempla- ren nicht mit Sicherheit bestimmen; doch scheint dieselbe entweder schmutzig- weiss oder rolh zu sein. Die Neben- blätter nehmen nach oben zu allmählig immer mehr an Breite ab, nicht aber an Lcänge, so dass die untersten eiförmig - länglich, die obersten lanzettlich- pfriemlich sind. Psoralea crt/ptocarpa Torr, et Gr. I. 301. unterschei- det sich . durch eiförmige, gedrungene Aehren, lanzettliche Deckblätter u. s. w. 13. Indigofera Itindliciiiicriana mihi. Strigoso- cinerea, scabrida. Caulis fruticosus crectus ra- mosus snperne augulalus. Stipulae subulatae. Folia petio- lata impari- pinuata 3 — 6-juga; foliola petiolulata obovato- cuneata mucronata utrinque dense strigosa subtus dilute supra obscure cinerea stipellata; stipellae lanceolato -subulatae. Ra- cemi axillares solitarii raul/iflori stricli, lloriferi folio brc- viores. Calycis 5-fidi lobi lanceolati acnti inaequalcs den- sissime strigosi pediccilo longiores, corolla cocrulea (?) stri- gosa triplo breviorcs. Yexillum rotuudatum emarginatum alas carinamqne vix superans. Legumcn (immaturum) tetragouum strigosum deflexum stylo inQexo coronaturo; Stigma capi- tatum. — — — 465 Auf steiuigeiu Bodou am Ufer des Guadeloupe Ijei ludian point und iu der Prairie von Saif Felipe an niedrigen Stel- len: Lind heim er. August. Indigofera tinctorial L i ndhei oier. Indigofera tinctoria L. ist allerdings mit unserer Pflanze sehr nahe verwandt, unterscheidet sich aber durch Folgendes die Blätter sind 2 — 4 -paarig, oval, an der Basis keilig verschmälert, unterseits raattascligrau , oberseits kahl; die Hülsen ziemlich stielrund, bogig gekrümmt. Indigofera Lindheimeriana hat dagegen 3 — 6 paarige, beiderseits dicht striegelige, uuterseits silbergraue, fast glänzende, von der Spitze bis zur Basis keilförmig verschmälerte Blätter und 4- kantige, grade Hülsen. Die ganze Pflanze ist fast glänzend silbergrau, während /. tinctoria mattaschgrau ist. 14. Phaseolas maculatus mihi. Caulis procHinbeas stolonifer striatus pilis minutis hori- zoutaliter patentibus dense pubescens. Slipulae lanceolatae striatae a petiolo liberae. Folia 3-foliolata; petioli striati pubescentes; foliola rhombeo-ovata integerriraa obtusa mu' cronata uniuervia reticulato-venosa, nervo subtus prominulo, utrinque venis puberula subtus pallidiora, inferiora breviter petiolulata sub basi petioluli stipellata, summum longissimo petiolulatum , petiolulo stipellis 2 oppositis praedito. Racemi axillares pednnculati pauciflori erecti folio longiores; pedun- culi lanaliculati pubescentes, fructiferi elongati ; pedicelli oppoaiti uniflori pubescentes bracteolati calyce longiores flore breviores; bracteolae ovato -lanceolatae nervosae pubescentes. Calyx campanulatns bilabiatus pubescens , labium supe- rius 2-dentatum, dentibus ovatis abbreviatis acuminatis , in- ferius Siidum, dentibus elongatis ovato -lanceolalis acuminatis tubum aequantibns v. superantibns. Flores rubri. Vexillnm 2lr Bd. 4s Heft. 30 46« ampiam subrotuadam; carina cum staminibus diadelphis sly- loqiie spiraliter torta. * Lpgumen compressum bivalve oblongiim falcatiim gla- brnm 4 — ösperraura macnlis inteuse purpnrcis notatam. Se- mina snbrotoudo-snbqnadrata piano- coinpressa flavo-fiisca nitida glabra riigosa; hilum obionguin alburo; fanieuliis um- bilicalis alibrevintDs dilatatas. Im trocknen, mit weissem Kalkgerölle überdeckten Fluss- bette des Cibolo, mit Mountain grape , Oenothera missu- riensis und Cacleen zusammen: Liudheimer. August — Septbr. Die Anslcäufer werden 10 — 20' lang. Der Blattstiel trägt an seiner Spitze, also unmittelbar nnterhaib der Zcrtheilung in die 3 Blattstielcheu, 2 entge- gengesetzte Nebenblätter, von denen jedes das Stielchen der beiden unleren, entgegengesetzten Blättcheu stützt; das Stiel- chen des oborn Blättchens trägt an seiner Spitze wiederum 2 entgegengesetzte Nebenblätter. Untersucht mau dies Verhält- niss genauer, so ergicbt sich Folgendes: Das Blattstielchen des obern Blättchens ist bis zu dem Puncte, wo es die bei- rfcu Nebenblätter trägt, nur eine Fortsetzung des gemein- schaftlichen Blattstiels, wie Form, Farbe und Dicke bewei- sen (der Blattstiel ist nämlich mehr strohgelb, die Blatt- stielchen graugrün und stärker behaart); erst oberhalb der beiden Nebenblätter beginnt das eigentliche Blattstielchen, welches genau die Länge hat, wie die der beiden unteren Blättchen. Also bezeichnen die Nebenblätter die Stelle, wo sich ans dem gemeinsamen Blattstiel die Blattstielchen ent- wickeln. Bei Phaseolus vulgaris findet ganz dasselbe Yer- bältniss statt. 467 15. Itablab texanus mihi. Caulis Toliitiilis ramosissimus teretiiisculus üense pube- sceus. Stipulae lanceolato-subulatae. Folia petiolata Sfolio- lata; foliola stipcllata petiolulata ovalia 1-nervia venosa iu- legerrima cinnrgiaala niiicroiiala siipra appresse pubenila, subtus pallidiora tomentosa, summum loDgius^ infcriora bre- viiiä peliolulala; stipellac siibiilatae. Racemi axillares biui paucißori; peduaciili foliiim vix aeqtiantes dease pubescciites. Flores pediceilati, pedicelli calyce breviores. Calyx campa- uiilato-tubulosns bilabialus 4tidus birsutus, labium superius inlegrum, iuferiiis SAdum, lacioiae lanceolato-subulalae tubo longiores, superior latior e duabus coalitis constans. Corolla caljcem superana 4petala, petala Jongitudine aequalia; ve- xillum subrotundum basi suicatum; alae auguste obloDgae, cariua apice dorso convexa obtusa. Stamiiia diadelpha (9 et 1), deciino vexillo incluso; antherae ovali- oblongae lato- marginatae. Stylus corapressus inflexus basi barbatus apice Dudus; Stigma iinciuatiim. Legumeu (immaturam) continuum bivalve lineare falcatum polyspermum plauo-compressum to- rulosuin sericeiira ad sutuias tuberculato-muricatum. Prope Neubraunfels leg. Lindheime r. Julio, Leider fehlen reife Saameu. Vielleicht eine neue Gat- tung, was sich ohne reife Früchte nicht mit Sicherheit ent- scheiden lässt. Da übrigens unsere PUauze mit den Cha- racteren der Gattung Lahlab übereinstimmt, so habe ich sie zu dieser gezogen. Heterocarpaea mihi. (Nov. gen. Phaseolarum). Calyx campanulato-tubulosus bilabiatus 4fidus pobescens basi bracteolatns , laciuiae tubo longiores, labium saperins integrum, inferius Sfidum, iaciniae 3 inferiores lanceolato- 30* 468 . suliulalae, media producta divaricata, laterales erectae , laei- iiia siiperior latior ohtiisa e duabiis coaiitis roustaus. Co- rolla calyce longior: vexilliiiu cariiia obloiiga striata recta acuta brevior, alae obloügo-spathiilatap. Stamijia diadelpha (9 et 1); antherae glabrae. Ovarium sericeum, Stylus com- pressHS glaber apice barbatus, sligraa truucatura. Fructiis Tieterogenei. . Leguraina snpraferranea (iraraatiira) bivalvia plauo-compressa oblonga sericea pleiosperma stjlo corouata; semiua traasverse ovalia, fuuiculus umbilicalis dilatatus. Le- gumiua subterrauoa bivalvia ovalia vesicario -inliata pube- rula raouosperma apiculata-, scmcn iransverse ovale fuscuiu glabrum nigro maculatumj hihuu immersura obloiigura ni- grura medio longitudinaliter sulcatiim. 16. Heterocarpaea texana mihi. Caulis reptaiis. Folia 31'oliolata longe petiolata, petio- 1ns folio muito lougior; foliola stipeliata ovalia integcrrima suberaargiiiata mucrouulata reticnlato - venosa, subtus cinerea sericea, snpra appresse puberula, sumraura longe petiolula- tum. Peduncnli axillares cirrhiformes graciles flexuosi ag- gregati (snblerni) dissitillori, pedicolli altcrni bracteati. Co- rolla purpurea calyce longior. Auf Felsboden südlich von Neulirauufols : Lindhciraer. Juli. Eine sehr ausgezeichnete und mit keiner andern zu ver- wechselnde Gattung! t/.lo^OitUi 891II 469 Ordo II. Ifjalvaceae. 1. ]?Ialva aarantiaca mihi. Stellato-pubescens suffrnlicosa. Radix multicauiis. Cau- los adscendentes ramosi leprosi 1 ^/^ — 2pedalp.s. Stipiilae lanreolatae intogfae. Folia petiolata ovaii - ohlonga venoso- iiLTvosa grosse et iuaequaliter crenato -serrata basi rotundata apice dente sninnio brevissiroe acuminala; petioliis canaiini- lalus lamiiia brevior. Peduncnii axillares solitarii brevissimi angnlali incrassali. Iiivoliicri Spbylli folioJa spathuiato- ovata acuminata integerriina sepalis breviora. Sepala 5, arapla lale ovata acumioata iiilegerriraa. Peiaia anraniiaca obovato- cuneata glabra iiervoso- venosa apicc emargiiiaio -biloba ca- lyce daplo lougiora. Carpella 14 in orbem disposila fiisca coropressa tnbercnlata basi reniforrai -cxcisa v. in forraara ferri eqaini obsolete cnrvata, infra semeu albo -merabrana- cea, dorso Scostata, costis 2 marginalibus, apice erosa bar- bata, roargine interiori apice caspidata. Seroina reniformia glabra. ,. Auf schwarzthoniger, fcncliter Prairic (iVIusket- Hat) bei Nenbraiinfels: Lindheiraer. Jnli. Sida n. sp. L i n d h e i m e r. Gehört zur Sectio I. §.1. ChrysantJiae in DC. Prodr. I. p. 430. Die Blätter sind 11/^— li/j" lang und V2 — Va" '»reit. Die Blumen haben 1 — 1%" Durchmesser. Die Karpelleii schlagen mitunter fehl. „Oeifiiet die Blüthen bloss in der Nachmittagssonne; dieselben sind hell orangefarbig. Reifer Saame roth." Lind- heiraer. 470 2. Malva I^indheimeriaiiLa mihi. Prociirnbens ramosissinia snffruticosa sirigosa, pili ne- dio affixi siroplices furcatiqne. . Stipalae snbulalae. Folia longe petiolata ovato-oblonga crenato-serrata acuta basi snbconeata. Flores axillares solitarii pednncnlati et ad api- ces rarooriim capitato-spicati. Involncri Sphylli foliola lan- ceolato-subiilata longe eiliata pednnculo longiora, sepala aeqnaiitia. Sepala 5 latc ovata cnspidata ciliala. Petala flava lato-emarginata calyce paiilo longiora. Carpella 12 — 14 in orbem disposita mouospcrroa reniformia trigona trans- ▼erse riigosa echinata Scnspidata. Semina reniformia fusca g'labra. Sida n. sp. Lindhciroer. Auf steilen Plätzen auf Irocknem, hartem, thonigom Bo- den bei Nenbranufels: Lindheiraer, August. Gehört in die Sectio I. §.1. Chrysanthae in DC. Prodr, 1. 430., und steht der Malva borbonica W. am nächsten. Biülhen klein. Die Haare stehen oft paarweise bei ein- ander. * 3. Pavonia lasiopetala mihi. Caulis frulicosus a basi ramosus tcres riraosns glaber albo-maculalus 2 — Spedalis , rami tomontosi apice angulati. Stipulae subulatac. Folia cordata obsolete (riloba inaequaliter rrenato-dcnlata obtnsiusrula pinninerTia snpra stcllalo-pn- bescentia obsrnra, subtus tomentosa cinerascentia; petioH an- gulati lamina brcviores. Pedunculi axillares uniflori petiolo longiores tomentosi angulati, apice ramnlornra aggregati. In- volncri foliola 5 lineari-lanceolata inlegerrima acuta obscura ßtellato-pubesccntia sepala aequantia. Sepala 5 ovala acu- minata stellato-pubesrentia petalis dnplo roinora önervia, ner- vis 2 marKinalÜMis mox cvanidis. Petala lilacina obovato - — 471 cuneata luultislriata apicc rotandata creiinlata, snpra glabra, subtus stellato-pnbescentia genitalibus loiigiora. Styli basi eonnati ; Stigmata capitata. CarpeUa 5 inQata obovato-sab- rotunda glabra obsolete reticulato-venosa bivalvia 1-locula^ ria 1- Sperma. Semiiia phoenicra reniformia trigona pu- besceutia dorso et latere iitroqne iongitiidinalier uuisul- cata. — An felsigen, mit Cederwald bedeckten Abhängen bei Neubrauufels: Lindheimer. Juli. Gehört in die Gruppe Malache der Gattung Pavonia, die geöffneten Blüthen haben 1 — 1 Va" ''d Durchmesser. Die Blätter sind 1 — 1 1/2" lang, % — 1" breir. 4. Abutilou holosericeum mihi. Caulis torcs tomenlosus ramosns 3 — 5pedalis. Stipulae subulatae pilosae deciduae. Folia crassa longepetiolata cor- data, inferiora subtriloba, inaequaliter dentalo -serrata, den- tibus horizontalitcr pateutibus acuminatis, acuminata Inervia subtus cinerea reticulalo- venosa, nervis venisque subtus pro- minuiis; titrinque pilis stellatis tuberculo insidentibus holose- ricea^ lobi baseos iutegri. Peduncnli axillares elongati 1 pauciflori; pedicelli flore sublongiores tomentosi. Caljcis öiidi tomentosi dentes lato- ovati acuminato-mucrouati 1-uerves lubo vix longiores, co- rolla dimidia breviores. Fetala aurantiaca obovato -cuneata apice subtruucata multistriata glabra genitalibus longiora. Stylus apice mnitilidus stamina subaequans; Stigma capita- tam. Aniherae apice trilobae , lobus medius obtusus , .latera- les acuti. Carpella 5 inter se coalita circa axin verticillata inOata 1-Iocularia 3-sperma bivuspidata extus hirsntissima intus glaberrima, dorso longitudinaliter dohiscentia. Semina badia 472 ovata basi obsolete reniforroia scrobicolata densissime pun- ctata. — Anf felsigem Boden, am Bande von Gebüsch^ nördlich von Neobraunfels, gesellschaftlich: Lind heimer. Septbr. Sida n. sp. Lindheim er. Eine der prächtigsten Malvaceen^ welche ich je sah! Die Antheren sind sehr merkwürdig gestaltet. Die untersten Blätter sind mit Einschlnss des Blattstiels 1' lang. .r,ü, „Die Corolle ist am Grunde zusammengewachsen, und bleibt so, wenn sie abfällt. Farbe derselben hell orange. Der Blattstiel steht rechtwinkelig auf der Blattfläche." Lind- heimer. AD FLORAM SÜRINAMENSEM. AUCTORE F. A, GUIL, MIQUEL. (Cf. Linnaea Tom. XIX. p. 221.) >>(■■ Pars X. EUPHORBIACEAE Juss. Euphorbia Linn. 1. E. cotinifolia Limi. H, B, K, Nov. Gen. IL 58. Seba Mus, I. Tab. 46. ßg. 4. — Forma foliis apice non craarginatis obtnsiusculis vel acutis = E. cotinoides Miq. herb, ad qnam forsan pcrtinet E. insulana Velloz. Fl. Fluni, V. Tab. 14. iücolis Surinami Gunapalu dicta, piscatui in- serviens. Crescit in Surinamo (Kapp), pl. exs. n. 1669.), 2. E. thymifolia Linn. — Burm. Thes. Zeyl. Tab. 105. fig. 3. satis congrna. — Folia breviter petiolafa ucc sessilia iit Meyer Esseq. habot. Crescit in Siirinarao (Hostmann n. 1078.), in arenosis prope Bergendaal (Fofke 1156.). 474 — 4. E. hypericifolia Linn, — Comtnel, Praelud. p.60. ßg. 10. — Kappler pl. exs. n. 1585. Var. falciformis Klotzsch in Hook. Lond. Journ. of Bot. 1843. p. 42. Crescit ad fl. Commemyne iuf. (Focke). Diflfert a spe- cie piiis^ foliorura forma, qaae etiam nou obsolete, sed utplu- rimum argnle serrata. 5. E. hirta Linn. Burm. Zeyl. Tab. 104. (exacte). Ab K, pilulifera Linn, differt: peduoculis monocephalis, seil. 2 capitnlis conlluentibas, stipolisque caducis. Num hnc E. pilulifera Klotzsch l, c,l Crescit in Siirinamo, in sylvis ad Onoribo , m. Marl.; an introducta? (Focke). 6. JE, Chainaesyce Linn, Caulis ono latere et capsu- lae ad angulos acntos , pilosolae. Folia glabra antice deuti- cnlata. — Nura linc E. tenella H. B. K. Refert fere E. canescentem Jacq. Collect. Supplem. p. 115. Tab,2, ßg.S., quae soliimmodo pilosior. Crescit in cultis (Focke), Maprounea Aubl. 1. M. guianensis Aubl, — Hostm. n. 996. Hura Liuu. 1. Hara crepitans Linn. — Hort. CAiff, Tab.Z^.^ bona. Trew. Ehret, Tab. 34 et 35. ßg. 1., quae ic, Linn. similis. Crescit in Surinamo (Focke; KappI, 1719.). Folia in meis breviter et obtuse aeumiuata. 2. Hara strepens? Willd. Enum. Hort, berol. p. 997. Specimina a cl. Focke lecta cum descriptione hnjus speciei, quam in hortis europaeis coli W. slatuit, satis eougrunnt, demta basi' foliorura, quae in roeis vix cordata. Capterum folia magis ovalo - oblonga abrupte acaminata versus basin 475 ropando-dentata , caetcrum iulegerriina, snbtus jnxta iierviim roedinm iisqne ad */'2 ^''' partiraqiie ad veuas hirta, 41/2 — — 7 poll. longa, 3 — 4*/2 1^*1^; glandulae yctiolares par- \ac; yios fem. ferc 1 '/2 pollicaris, stigwate lO-lobo, lobis innrenlatis acutis inacqnalibus. Sapium Jacq. 1 . S. Hippoinane Mej/. Esseq. 275. Hippomane bi- . glandulosa Linn. Fl. Surin. et spec. 1431. Sapium au- cuparium Willd. spec. IV. 572. earcl. syn, Jacq. et Aubl, — Icon otiam Plumier Tab, 171. fig. 2. propler folia angu- stiora argiitR dease serrata exciudenda. Crescit in Siiriuami hortis; forsan ctiara spontaneDm, fl. rnlicntes (Pocke). Petioli Y2 — \y<],-^o\\'\t2iTes apice biglandiilosi; glan- dulis iiiieara longis. Folia oblonga in apiculuni brevem sub- inciirvuiii terminata^ basi atlenuata, subintegerrinia vei cre- niilato-repaiida, iitroqiie raargine uni-, bi - vel triglandulosa, ppiwii -cosliilata, costulis utrinque plnribus subhorizontalibus, 2 '/2 — 7 poll, longa. Spicaeß.orentes% — lOpoii. longae solita- riae vel ternae, 1/3 — V« P^'"*^ '"f* femineae, caeterom raasculae. Capsulae immaturae adinodiini laeves, matnrae apertae traus- verse plicatae (epicarpio ita se coiitrahente aperiuntur), Se- mina immatura in sicco nigra, arillo piipureo; niatura albi- rantia Terriiculosa. Foliornm forma et maguitudo variant. Meyer glandn- las petioli bilineares dicit. - — Sapium prunifolium Klotzsch in Hook. Lond. Journ, 1043. p. 45. formis parvifoliis hu- jns sp. valde accedere videtur. Tragia PInm. 1. Tragia volabilis Linn. — Spicae haud soliiariae ati Willden. statuit. Folia oblongo-Ianceolata basi exrisa. Crescit in Snrinaroo, Blaauwe-Berg (Pocke). 476 Ma bea Äulil. 1. Iflabea Piriri Aubl. — Crescit ad ilura. Suriname snp. (Kappl. n. 1320) et snb n. 409. Hoslm. lorma minor. 2. JME. Taqnari Aubi. Species sibi valde couterminae. In illa folia oltiongo - acuminata basi attenuäto-acnta, venis snblns in sicco iit- pluriiiium albidis ; in hac folia oblonga snbaciirainata vel Jacnta, basi rotuudata leviler cordata, venis subtns rubesrenti fuscis, Acres fem. minores, sepala raagis acuminata. Janipha Kth. ]. «Faniplia Manihot. In liortis cuita: ,,Bitf.ere Cas- save" colonis dicta. Jatropha Linn. 1. Jatropha gossypifolistLinn, Fior. Surin. in Amoen. Acad, VIIL 263. Jacq. Icon. rar. Cent. IL Tab. 23. — Crescit in hortis. (Pocke, Kappl. n. 490.) Cnidoscolus Pohl. 1. Cm. surinamensis Miq, in Linn. XVIIL p. 749. Hispida, pilis solitariis et tubcrcuJis sleijatim vel fasci- culatim insertis, ramis glabroscentibus, foliis trilobis den- tato-serratis, basi rotundatis vel concavo-trnncatis , Jobis breviter acuminatis, basi angnstatis, medio parum longiore, stipulis liuearibus parvis diu persistentibus, spicis remoti- floris, fl. breviter pedicellatiSj inf. fem,, superioribus masc, bis glabris, iliis capsulisrjue Iiispidnlis . stigmatibns roulti- fidis. Crescit in Suriname (Kappler n. 1573. Pocke). Spp- ciem ut videtur haad raram nnilibi descriptam rcpcri. Pe- tioli 3 poll., folia 1 Vg — 2 longa; poduncnli 1 — l'/a-pol- licares. Croton Linn. — Kiotzsch, 1, Crotou cuneatns Mart. Herb, Brasil. — Kl. in Hook, Lond. Journ. l. c, 49. Folia iu meis latiora et scr- ratiirae provectiore aetate evanesccnles ; juniora acuminata, adiilta obtusata. In sp, a cl, Pocke lectis lepides alljesceii- tes et pili teiierrimi stellati iis in pa!>ina inf. iuterjecli. Crescit in Surinamo (Hostm. 1094. a cl.Bfnthara tomiu. — Kappl. 1505.); in Savauis hurnidis frutex (Pocke). 2. Crotoii Hostiuanui u. sp. Prntesceus steliato-piio- siis, foliis suboppositis brevitcr petiolatis elliptiris »triuque obtiisis vel apice rotundatis , repaudo -crcnatis, glandulis scii- tellatis parvis sessilibus inter crenatnras solilariis, una utriu- t|iie majore coucavata ad basin, spicis axillaribns et termi- nalibus, lloribus inf. feniineis, sup. raasctilis, bracteis ciicul- lalisj calycCj capsiiüs stjlisque stellato - pubesceiitibiis. Crescit in Soiinaino (Hostm. 1106. ex Hb. Hook.). Prope Cr. palanostigma Kl. i. c. 48. insiTcnda. Rumi in sicco nigricantes pnnctato-asperuli; ramiill pi Iis Stellatis. Petioli lineam longi, fusco -hirtelli, Folia 1 — l V'i poll. longa, 4 — 6 lin. lata, (juaedam liasi levissime excisa, iu sicco rigida, nervo medio subtiis prominente, ve- niilis fere obtectis^ siipra pilis sparsis verrufiilis inseriis de- cidiiis asperulo, subtus deiisioribus nudo ociilo vix conspi- cnis; crenaturae latae obsoletae. Spicac breviter peduncu- latae 1 — 2-pollicares dense stellato-pubescentes. Calyar 5- partitiis, lobis obtnsis incanis. Bracteae contra rubiginoso- piibescentes. Caperonia St. HÜ. I. Caperonia castaneaefolia St, Hil. Croton. L. — Geisel. Crot. 60. Caulc ramoso appresse birtello glabre- sceute sparse acnleoiato, foliis brevissime petiolatis laaceolatis 478 — ntriuque acutis vel basi obtusis spinuloso-serratis supra ner- vös hispidulis, coccis nigro-aculeolatis. Grescit iu Saiinarao. (Hostm. u. 1084. Pocke.) t'olia 2 — 3 poll. longa, 1 poll. — 2 lin. lata, rigid nia, costiilis Dtrinque circiter 8. Aculei caulis compressi flavi. Geiseler ia Kl. I. c. 47. 1. G.etiankaedryfoli&KLCrotonLam, — Geis.Crot.Q5. Crescit in sylvis, v. c. ad Onoribo et alibi. (Pocke, Kappler.) Brachy stachy s Kl. 1. c. 1. Br. hirta Kl. — Ibid. (Pocke.) Phyllanthus Sw. 1. Ph. Xiruri Linn. — Mey. Esseq. — Vulgaris, for- sau introdncta^ nunc ubique elferata, remediiim diiireticiira. — Haec sp. cum Ph, microphyllo H. B. K, couferenda. 2. Ph. piscatoriun H. B. K. Nov. Gen. IL 90. Ra- mulis alternis pinnatim dispositis^ uoo latere foliisque utrin- que supra nervös pilis tenerrimis inspersis, bis breviter pe- tiolatis teuuiter membrauaceis lato-ellipticis acute auuminatis costiveniis, äoribus fasciculatis breyiter pedunculatis vel sessi- libnsj pedicellis inaequaiibus, uuo majore (fem.) vnlgo uno latere puberulento, reliquis glabris, bracteis linearibus sca- riosis. Crescit iu Surinamo (Hostm. 413. Käppi. 1688.) Petioli anticc puberuli. Folia 1 — IVa-po". Hujiis loci fere videturPA. acuminatus Vaht. Symb. I1.9Ö. 3. Pli. guianensis K/. l. c. 51. Nostra statiira humi- liore ditfert. Elaniuli subglabri. Folia lauceolato -ellipiica acuta, 3 — 4 lin. longa, nervo medio ntrinquc prominente. Flores brevissime pediccllati, bracteis scariosis. Crescit in arenosis ad dum. ripam propc Bergendaäl (Focko). 479 4. Phyllanthns attennatus n. ap, ( Ph. acuminatus Yahi? mihi olim in PI. Kappl. n. 305.) RamiiÜs lignescen- tibiis, füliis alternis breviter petiolatis rigide luembranaceis angnste ovalibiis vel oblongis longe attenaato-acumiuatis sub- miicroiiatis, tenuiter costiveoiis glabris, supra uitidis peliolis piibenilis, lloribiis axillarlbus fasciculatis , segmeutis calyci- nis obtusis. Crcscil in Snrinamo (Kappler), Petioli 1 lin., folia fere 3 poll. longa, basi 2/3 — 1 poll. lata, Pedicelli 1 i/a — 2 lin. Flores tantum vidi raasc, Cicca Linn. 1. Cicca surinaiiiensis n. sp. Foliis alternis breviter petiolatis oblongis vel lato- ant ovato -ellipticis obtuse api- cnlatis, raro aciitiuscnlis membraoaeeis glabris, petiolis mar- ginatisj stipulis laiiceolatis, stigmatibus 4 — 5 brevi-bifidis, lobis sul)incrassati9. Crescit in Snrinamo. (Hostm.622. 415. sp. masc, Kappl. n. 1567. sp. fem.) Differt a C ^ntillana tn^dr. Juss.Monogr. Eupkorb, Tab. ^. ßS' 1^' ß« icone exhibita, hand descripta: sepalis fem. oblongis, tilamenlis longe exsertis calycem duplo supe- rantibns etc. Folia in singiilo rarao 4 — 8, nitidul'a, 2 — 3 poll. longa, l — IV2 ^^^^' Flores masc.\n racemis brevibns axil- laribns opposite fascicnlati quasi verticillati, sepalis oblongis obtusis; stamina 4:, ßlamentis alle exsertis, antheris doTs'i- fixis cnrvnlis. Fem. vel solitarii vel in ramulo brevi sub- racemosi. -« Hl» PIPERACEAE REINWARDTIANAE ^^). EXTBICAVIT F. A. G. MIQUEL, Peperomia R. et Pav. 1. Peperomia caudata Miq. St/st/ Pip. p. 105. Crescit in monte Salak Jcivae, — Caules e üasi radl- cante ereeti vel prorsns decnrabentes et radicantes, Foh'a tum raag^nitudiue tum forma admodiim varia, orbicularia, ob- ovata , basi acuta, elliptica caet. , juniora subtiis tenere et decidue puberula. 2. Peperoinia laevifolia l. c. p. 107. Crescit cum praecedente. Folia utrinque nigro- et fusco- punctata, rhora- beo- vel lanceolato- elliptica. Amenta florentia et deflorata 3 — 6 Cent. longa ;j^ores remoti ; haccae immaturae ovatae. 3. F. recurvata /. c, p. 141. Crescit in moute Pondok tenge et Tjisondari et in sylvis montis Patuha Javae. *) A viro cl. Hein war dt in fainoso itiiierc per Iiidiam Orient, batavain lectae, per duo decennia iiidetenninatae relictae, adluic describendae mihi videbantur, cum inter has reliqnias quaedam specimina iiiveneriin. qiiibns Piperacenrttm fndicarum coguitio nliqiio modo posset illustrari ! . 481 Planta longe repens, vage ramosa; ramuli dense hir- telli. Folia in sp. Tegetioribos majora quam in sp. Hb. Blumiani; niinora inferiora orbicularia subrotonda 6 — 8 mm. longa, majora ovata, eliiptica, obtusiuscula vel ob- tusa, 2^2 Cent, longa, peliolis dense hirtellis sustenta, nervo medio perspicuo venulas laxe reticnlatas exserente, in sicco nigro- punctata, subtns praesertim in nervo medio et ad mar- gines hirtella, sensim glabrata. In Universum foliorum for- ma mire variat. Pothomorphe Miq. 1. Pothomorphe suhpeltata /. c, p. 213. Sylvae iu- sulae Javae et Celebes. Macropiper Miq. 1. Macropiper Reinwardtianain n, sp. Frnticosum subglabrum, foliis ovato-rotundatis brevi-acutis, basi trun- cato- cordatis, snramis rotundatis, roembranaceis vix pelln- cido-punctatis, glandulosis, glabris vel inferne parce pilo- snlis^ 9 — 7-nerviis, nervis 3 mediis paullum supra basin liberis, petiolis e basi vaginaute teretiusculis janioribus sparse et longinscale pilosis, amento femineo cylindrico obtnso, bac- cis deusis obovato-pyramidatis, stigmatibas 3, rare 4 bre- vibns crassinscalis poberulis. Crescit in ins. Nussa Laut y m. Jnlii 1821. Species a M, puherulo Benth. (conf. Syst. Pip. p. 221. et Hook.Lond. Journ. of Botany 1845. p. 431.) cui proxime accedit', notis propositis satis distincta, liroitem geographicum hujus generis Oceaniae insniis praesertim corallinis proprii, versus Occiden- tem sistere videtnr. Fruticulus dichotome ramosus, ramis teretiusculis stria- tis , internodio singulo deorsum uno latere excavato, vel tri- gonis, ramulis succulentis sub leote glandulosis, pilis hie 2lr Bd. 4s Heft. 3 1 « 482 illic sparsis circa nodos eonferlioribus, dociduis; intornodia 6 — 12 cpnt, longa, nodi pelioloriira basilius raargioati. Pe- tioli 21/3 — 5 ecut. longi. Folitim majus 16 cpiit. longum, 15 latuiD, aliquatcnus iiiaequllaterale, mi/iora plerumqne plane apqiiilateralia, 10 — 12 cent. longa, raorabranacpa, gla- bra Tel basin versus sparse pilosnla, utriiiqiie glandniis nunc nigrescentibns punctata. Nervi praeter tres raedios per ana- stonioses ad apicem diictos, omnes e basi versus marginos adscendentes, subtus prominentes, anastomosibns snbhoriznn- talibus prorainulis juncti. Stipulae petiolares adnatae an- gustae cito delitescentes, Stipula oppositifolia lanceolata convoluta obtusa glabra V2 f'''^'. longa. Peduncvlus glaber 21/2 cPDt- longHs. Amentum in siippetente sp. diffractnm matiirum feminenm 11 cent. longiim calamo scriptorio cras- siiis, obtusnm, in sicco llavesccns. Bractcae pedicHllato- peltatae, peita exigua orbiculari vel rhombeo-orbicnlari, submerabranacea, raarginibns extenuatis undulata, centro in- crassata et juniore aetate glanduloso- verrueniosa. Baccae dpnsae a laferibns compressae et basi subcohaerentes, ver- tice rotundatae glal>rae, pericarpio tenni sncculento, bracteis latiores, st/'gmatibus 3, raro 4 brevibus crassinscuHs albido- pubernlis coronatae. Semen obovato - SHbtetragonum sub- coinpressum fuscnra nitiduni^ alhnmine albo duro. Chart ca Miq. 1. Chavica niiniata l. c. p. 234. — Hab. Sangjang - tiJcora ; in die. Siri utam. 'ji^,^,... 2. Ch. macrostacliya, p. 236. Piper rubrum Herb. Rpinw. n. 1369. Crescit in ins. Banda; ine. Tjalu utan. 3. Ch. sarmentosa, p. 242. Ad hanc portinere Piper dfffusum Vabl. Miq. Syst. Pip. (= P. Karoh Bl.), inspo- rtis perfcctioribus speciminibns nunc edoctus sum. Crescit in dislr. Bantam Javae. — Karoh , Obak batok Sund. 483 4. Ch. enndaica, p. 247. Piper album Vahl ♦) Miq, Syst. p. 335., Herb. Reinw. Crescit iu Amboina^ Aug. 1821. Species a cl. Rein ward t lecta nee descripta, a cl. Blume proposita, inter congeneres haud una ratioue singu- laris, mihi systeraa Piperacearum scribenti fere incognita, nunc accuratius describenda: Ramuli angulati sfriati glabri glanduloso-punctati. Pe- tioli li/a Cent, circiter lougi antice canalicnlati, Stipulis coriaeeis adnatis praesertim deorsum alati his secedentibus cicatrisati. Folia coriaceo-raembranacea , minnte pellucido- punclata, utrinque glandnlis crebris conspersa, inferiora lato- vel oblonge- ovata, summa fere elliptica, basi aequali vel in rainoribus leviter inaoquali rotnndata, illaaeqni- haec leviter inaequilatera, breviter acnminata, acnroine acnto, su- pra satiirate viridia opaca vel snbnitida, subtus discolora nervis anastomosibusque reticnlata, 32 — 20 cent, longa, 16^2 — ^0 lata, raajora novem-, minora septuplinervia, ner- vis omnibns praeter tres medio9 ad 1/5 ^'t. a basi solntos, e basi vel parnm snpra eara excedentibns, 3 mediig ad apicem, adstantibns fere ad eum coutinuatis, anastomosibus parallelis erecto-palnljg varie reticulatis. Stipula opposit/folia magna, lineari-lanceolata acnminatissima recta carinato-convolnta, coriacea , glabrinscula, 6 oent. longa, in ramulis lateralibns dnplo minor. Omentum femineum florens in sicco albicans, oppositifolium , pedunculo tereti petiolnm circiter aequante 11/2 cent. longo sustentum erectnra rectum cylindricura obtu- sum 11 cent. longnm, i/a crassum, rhachi crassa lignescente, Flores spiraütcr dispositi, ovariis snpra bracteas prominen- *) Synonymon Vahlii hiic pcrtinere, ex hujus auctoris descriptio- ne vix est dubium ; eed minus recte Sirixim album Rumph. V. p. 46. hnc trahcre vidctur Vahlina. 31* 484 ^ tibQ9, ünde facies ainooti echiuata. Bracteae pedicellato- peltatae, pedicello inferne angnstOj snperne inerassato tetra- gono-compresso niarginibiis extenuato, antice praesertim pilosulo, pelta rhomboideo-qnadrangularl marginibiis undn- Jata, area centrali albido siibpulveruieuta. Ovarium ovatnm attenuato-acuininatiim glabrnm ppitam snperans, stigmatihus 3 — 4 tereti - lanceolatis brevibiis acutis hispidulo -pnberulis. Folia stirpis maris in suppetentibns spp. rainora. Amenta tenuiora, juuiora 4 cent. longa; bracteae breviter pedicella- tae orbicnlares eoriaceae margiuibus exten uatis pallidae ira- bricatae, supra glabrae, ad pedicelli basin puberulae. Sta- mina 2? — Species prope Ch. majtisculam collocanda. 5. €h. densa, p.252. Crescit in distr. Banlam Javae; indig. LabaJc, 6. Ch. officinarnm , p. 256. Crescit cum praecedente; sund. Tjahe praauw. 7. Ch. majuscula, var. prolijca p. 271. Piper magi- cum Herb. Reinw. n. 1407. Crescit in Amboina; ind. Sirt Seit an ^ Siri Swangi. 8. Ch. celeMca, p. 276. Piper ellipticum Herb. Rei- ner. — Crescit in sylvis monlis LuJdcou insulae Celebes {Reinw. Oct, 1821). Ramulo Herbarii Blumeani, quem olim descripsi, stir- pis coUector haud adscriptns erat. Stipula oppositifolia lineari-lanceolata carinata, praesertim antice et basi hirtella. Cubeba Miq. 1. Cuheba canina, p. 293. forma foliis inferioribas ovatis acnminatis basi rotundatis vel subtruncatis quintnpli- nerviis, snperioribns ellipticis lanceolatisqne = Piper pcdnn- cnlatum Reinw, Herb. — Crescit in insula HaruTca m. Ang. 1821. 485 Piper Linn, 1. Piper sulcafnm Bl. — p. 324. Crescil in syTvis mbn- tium Javae. — Folia plprumque noverapiinervia , inferiora ovata basi acntiuscnla, apice acuta. Omenta hertnaphro- dita 4 — 5 ccut. longa, rectinscnla vel leviter carvata, flo- rentia penoam columbinam crassa, matura dnplo crassiora baccis coufertis. 2. P. nigrescens Bl. — p. 325. Varietas foliis supe- rioribu? basi atteunato-acutis vel obtasiuscnlis, peduoculis petiolum superantibiis. Crescit in via ad Goenong inalang et in monte Salafc insulae Javae. — Piperi sulcato affine, et valde etiara variabile. Cum in Herb. BInmel speciraen tantum incompletura viderim, haec nunc addo: Ramuli, pe- lioli foliaque subtus in nervig pube t^nera, lente saltem discernenda^ inspersa sunt. Folia supra in sicco nigrican- tia, inferiora petiolis 4 — 5 cent. longis sustenta, ovata acuminala basi rotundata vel leviter cordata aequilatera septuplinervia, 10 — 11 cent. longa, superiora clliptica basi leviter inaoquali acuta vel obtusa, apice acuminata, petiolis 1/2 — 1 cent, longis. Amenta hermaphrodita et masculina, illa breviora 3 cent. longa, rocta densiflora, pedunculis 1 — 11/2 cent. longis sustenta. Bracteae pedicellato -peltatae. 3. P. muricatum Bl. — p. 326. Lowong podul n. 14. Herb. Reinw. — Folia canlina roajora pleruraque basi in- aeqnali cordata, sarmentorum band cordata esse solent. Forma pilosior, foliis subtus tomentosis, baccis lon- ginscule pedicellatis = Piper villosum Blume Herb. Reinw. Cr e seit in Java, 486 Muldera Miq. 1. Muldera Ibaccata, mas^ p. 341. Stamina 5 iuferiora fere biserialia. Folia 5 — 7-pliDerTia, costa in medio folio orta saepe deficieiite, Crescü in Sadjira et TJiJcandi distr. Bantaw Javae. B e i t r ä g^ e zu einor Flora der Aequinoclial- Gegenden der neuen Welt, von Joh. Friedr, Klotzsch. üauriaae Yent. Rob. Br. N. ab E. Syst. Laur, p. 1. üauriaeae Kunth. Endl. Gen. |)1. p. 315. AUCTORE JSEES AB ESENBECK. Tribus 1. Cmnamomeae. N.abE. ]. c. p. 29. Endl. Gen. pl. 1. c. p. 316. Cinnamoinum Burni. N. ab E. Syst. Laur. p.31. Endl. Gen. pl. n. 2023. C. nitidum N. ab E. Syst. Laur. p. 43. n. 7. Linnaea XIX. p. 712. Mejieo (cnltivirt). Asch enb orn u. 706. C. ceylanicum Breyn. N. ab E. Syst. Laur. p. 45. n.S.. a. commune. Bei Puerto Cabelio im Passo real. (Columbien). Karsten. Laciuiae Perianthii in fracto hojns specjminis fere ma- turo omnes residnae. 488 Tribos 3. Phoebeae N. ab E. Syst. Lanr. p. 93. Eudl. Gen. pl. p. 316. Fhoebe N. ab E. Syst. Laur. I. c. Eudl. Gen. pl. n. 2026. Ph. cinnainoinifolia N. ab E. Foliis oblongis ntrinque modice atteunatis subtns in jnvenfute ramisqne jnvenilibus pubernlis aetate glabrescenlibus nervis costalibus Inferioribus suboppositis axiliis barbatis, perianthii pubeseentis laciniis subaeqaalibus ovatis siib friictn pateutibns, bacca ovali. Persea cinnamomifolia H. et Kth. Nov. gen. et sp. pl 2. p. 160. Kih. Synops. 1. p. 454. N. ab E. Syst. Lanr. p. 139. n. 11. Laurus hundcnsis herb. Willd. Phoebe elongata N. ab E. Syst. Laur. p. 116. n. 12. Laurus elongata Vahl in herb. Wiild. n. 7780. fol. 1. Foepp. n. 1311. Laurus tripUuervis Fl. Per. ed. Ruiz. In der gemässigten Gebirgsgegend bei Mariqnita und den Graben von S. Anna, bei 540 Meter Höhe, im Juni mit Früchten; bei Qnindiu und Honda. Huraboidt. In den Wäldern der Andes von Peru. Ruiz,Poeppig, Adnot. Phoebe elongata teneriorem ac roolliorem for- mara exhibet hujus arboris, Persea cinnamomifolia contra rigidiorem et adultiorem ramum eumque fruetiferum. Ph. Maynensis N. ab E. Syst. Laur. p. 118. Yurimaguas, Magnas, Poeppig. Ph. salicifolia N. ab E. Foliis oblongo-lanceolatis acu- minatis subtriplincrvibus merabranaceis glaucis subtus palli- dioribus paniculisque subterminalibus corymbosis gracilibus a medio divisis glabris^ Acribus cyraulosis longe pedicellatis. A Phoebe patente diifert glaucedine, foliis paulo angu- stioribus rigidioribus, 2^/^ — 33/^ poll. longis, 10 — 11 lin. altis, argutius acnminatis, ramis coslalibus, praesertim in- 489 fiinis eTidentioribas magis prominulis atqne longins excarren- tibus^ reti venoso arctiori , pauicnlae ramis gracillimis ere> ctis eloDgatis apice subumbelliferis. lü Mejico bei R^gla. C. Ehrenberg n. 875. Ph. Ruiziana N. ab E. Foliis ovato-obloiigis apice magis attenuatis aciimiue obtaso basi acutiusculis iiiaequali- bns adtiltis glabris axillis renarum costalium aequalibus in- ferioribus barbatis, paniculis axillaribas terminalibusque sub- fasciculatis foliisque floralibus parvis deciduis äoribusqae ca- nesceuti -subtomeutosis. Laurus Tieteranthera Fl, Peruv. ed. Ruiz. in h. gen, Berol. A Phoebe Maynensi et cinnatnomifolia differt praeter notas in diagnosi propositas foliorum ramis costalibus sub- tilioribus utpluritnum aiternis neque infimis distinctioribus et saepe revera oppositis, tum paniculis strictioribus in ramis axillaribiis brevibus tomentosis subfasciculatis, foliis parvis tomentosis deraum deciduis interstinctis. Stamina hirta, Sta- rainodia crassa, ovato-triangnlaria, stipitata. lu den Wäldern der Anden Peru's, Ruiz. Nomen „heteranthera", expunxi, ne errori ansam prae- beat. Etenim structura staminnm cum staminodiis compara- torum per se quidcm florem beterantherum prodit^ sed stru- ctura haec generis character est, neque speciei singulae. Subtribus IV. Perseac. N. ab E. Syst. Laur. p. 121. Endl. Gen. pl. p. 317. Persea Gaerln. N. ab E. Syst. Laur. p, 123. Endl. Gen. pl. n. 2027. P. gratissiina Gacrtn. N. ab E. in Wall. pl. as. rar. 3. p. 32. Syst. Laur. p. 128. Baranca de S. Sebastian, Regia, im Maerz; Mejico. C Ebrcnbcrg. Aschenborn n. 359. in Linn. III. 6. p. 712. 490 Puerto Cabello, Columbien. Karsten n. 9. Im brilliseheu Guiana (in Gärten), Schomburgk n.l349. Surinam (in Gär-* ten), Kegel n. 1002. — Forma foliis oblongis. Mejico. Ascheoborn n. 110. N. ab E. in Liun. XIX. p. 712. ß. Praecox N. abE. Syst. Laur. 1. c. Persea prae- cojc Poepp. in h. Nees n. 2446. Maynas, Yuriraaguas. Poeppig. P. Schiedeana N. ab E. Syst. Laur. p. 130. Perseae species, gvatissimae similior. Schldl. in Linn. VI. 2. p. 363. u. 1141. In den Wäldern von Misantla (Mejico) , Schiede. P. drymifolia Schldl. N. ab E. Syst. Laur. p. 131. Papantia in Blejico, im März. Schiede. — Aguacate oleroso Papautlensium. P. amplexicaulis Schldl. N. ab E. Syst. Laur. p. 137. Auf dem Berge Serro colorado in Mejico, im August mit reifen Früchten. Schiede. P. pachypoda N. ab E. Foliis elliptico- oblougis ob- tuse cuspidato-acutis basi acutiuscnlis supra glabris nitidis- que subtus opacis ramulisque pubescentibus, pedicellis fructus incrassatis obcouicis rectis, perianthii fructus laciniis aequa- libus ovatis acutis, patentissimis ^ bacca ovali. Similis Perseae macropodae H, et Kth. DifiPert foliis parvis circiter 2^» polK longis, poll. 1 latis , subtus dense pubescentibus et paniculis paucifloris (1 — 3-carpis). FJorem non vidi. Pedicelli fructus breves et pro longitudine crassis- siml. A P. Selloviana distinguitur foliis quam pro ]ongiln- dine latioribus brevioribus, venis minus exaratis, paniculis depanperatis. Mejico bei el bruco, C. Ehrenberg u.942. Arbor, froctu eduli, Apugalo cimaron incolis. P. (Eriodaphne) pyrifolia N. ab E. Syst. Laur. p. 145. i . 491 Laurus javitensis Spr. (uec* Humb. et Kih.) in Herb, Reg. Berol. Bras. n. 1386. (Arboris ramus sterilis, novellas iuuovatioiies evolveiis.) Litsaea glaucescens Spr. (ibid. Bras. n. 1385., nee H. et Kth.) (Arbor, pauiculas fereus floribus uondura evolutis.) Das tropische Brasilien, Sellow; Caracas, an den Ufern der Bäche und Flüsse, Bredemeyer; Süd -America, Humboldt. ß. Foliis pauIo latioribus utrinque magis rotnndatis subtus coucoloribus. Laurus pyrifolia Herb. Willd. n. 7777. „Foliis ellipti- eis subtus pubescentibus venosis coriaceis, corymbis divaricatis axillaribus. Lauras, foliis alternis petio- latis venosis ellipticis glabris perennantibus inodoris, floribus enneandris. Calyx 3-phylIus. Corolia 3-pe- tala, racemis axillaribus pedicellis dichotomis." Bre- demeyer in Herb. Willd. P. (Eriodaphne) laevigata H.etK. N. ab E. Syst. Laur. p. 148. n. 17. Laurus vihurnoides: foliis ovatis acutis venosis mem- branaceis, paniculis axillaribus folio brevioribus Willd. Herb. n. 7778. Laurus coerulea Ruiz in Herb. gen. Berol. ex Hb. Lambert. Neu -Granada am Ufer des Catamayi , .bei den Dörfern GoDzamana und Lucarque, im August. Humboldt. In den Wäldern von Muna bei LIamaguani in Peru. Ruiz. P. {Eriodaphne) peruviana N. ab E. Syst. Laur. p. 155. Auf den Anden von Peru, Poeppig u. 1300. P. {Eriodaphne) liingae N. ab E. Syst. Laur. p. 157. 492 Laurus Linguy Miers. CruiksL. ap. Hook. Mise. II. Bertero in Mercurio Chileno, 1829. Jun. p.686. (Lin- gue, Line, Lilchi.) Laurus Lige Herb. Domb. in Herb. Kunth. et Mus. Paris, /?. Canescens; foliis panio magis pubescentibns subtus iu- canis, floribas nonnihilo minoribus. /. Palustris] minor, foliis rolondioribiis subtns parcius puberulis. Laurus (Persea) palustris Poeppig.Sjnops.pl. Am. austr. misc. Diar. n. 882. a, und ß. Das südliche Chile, in Wäldern und sumpfi- gen Bergwiesen von Concepciou bis Antuco, im Jan, Pöp- pig. y. Mit Blüthen ohne Frucht im Herb, gon, P. (Eriodaphne) Meyeniana N, ab E, Syst. Laur. p, 159. N. ab E. in Linn. VIII. 1. p. 5. et PI. Meyen in Act. Ac. N. Cur. XI. Suppl. I. p. 410. Cordilleren von S. Fernando^ in Chili, in einer Höhe von 3000 Fnss, März. Meyen. P. (Eriodaphne) sericea H. et K. N. ab E. Syst. Laur. p. 162. Laurus sericea Willd. Herb. n. 7798, In einer angenehmen gemässigten Waldgegend bei Loxa in Pern, in einer Höhe von 1060 Meter, Juli. Humboldt. P. {Eriodaphne) ÜEutisii H. €t K. N. ab E. Syst. Laur. p. 163. Laurus bogotensis: foliis oblongo-ellipticis obtusis ve- nosis coriaceig, corymbis terminalibus, fructibus sphae- rJcis. Willd. Herb. n. 7806. (spec. Humboldt). ' " Auf der hohen Berg- Ebene zwischen Fagatativa und S. Fe de Bogata, 1360 Meter. Humboldt. P. {Eriodaphne) subcordata N. ab E. Foliis ellipticis utrinque obtusissimis basi subretnsis inaequalibus reticulatis . 493 costis veoisque subtus promiiientibus rufo-hirsutis inlerstitiis giaticis glabriuscnlls, perianthii rufp-hirsati laciniis ovatis exterioribiis pauIo brevioribiis. Laurus subcordata Fl. Perur. ed. Ruiz in H. gen. Berol. A P, Mutisii^ cui proxima, differt foliis subtus hirsu- tis nee sericantibus. Rete foliorum valde distinctum. Folia 8 — 9 poll. longa^ 4 poll. fere lata. Petioli pollicares — sesquipollicares, teretes, supra sulco iiotati. Paniculae lon- gitudine folii, hirsutae, peduuculo longo. Stamina et stami- nodia nt in Persea Mutisn, An forma P, Mutisu7 Perseae peruvianae , cjuae bis arcedit, folia sunt longiora, angustiora, basi et apicc magis augtistata, densins hirsuto-tomentosa , multo minus venoso- roticulata. Chincbao. Ruiz. P. (Eriodaphne) ferruginea H. et K. N. ab E. Syst. Laur. p. 166. Laurus ferruginea: foliis ellipticis acutis subtus fer- rngineo-toraentosis rngoso- venosis. Wi 1 Id. Herb. n. 7799. (spec. Humboldt). In den kältern Districten von Loxa, Juli. Hum bol d t. Boldu N. ab E. Syst. Laur. p. 177. Endl. Gen. pl. n. 2029. Peurai spp. Mol. Boldu, Feuille, Chil. B. ChUauuuin N. ab E. Syst. Laur. p. 178. In den Wäldern von Chili, häufig in der Provinz Con- cepcion, bei Concon und Guillota, August. Poeppig n. 259. Blüthezeit vom August bis in den October. 494 Hufelandia N. ab E. Syst. Lanr. p. 187. Endl. Gen. n. 2031. ?SI. sulcata N. abE. Foliis ellipticis obtnsls basi acu- tls Tel subacntis, panicalis strictis, bacca oblonga, pedicello apii'e niido. Hufelandia tovarcnsis Kl. Pt Karsten in horb. Kar- sten. Laurus sulcata Ruiz et Pavon Fl. Peruv. ed. in h. gen. Berol. Qnod ad folia proxima Hufelandiae Thomaeae^ sed ppdicelli fructiis iit in H. pendula apice miuime in margi- nem pateriforraera (a calycis tubo persistente proficiscentem) expansi, sed trnncati oronique perianthii vestigio exnti, ad insertionera fructus nonnihil excavati, margine foveae griseo. Bacra oblonga nt in H. pendula. Rami sulcati. Colnrabia. Karsten n. 88. In den Wäldern von Muna, auf den Andes von Fern. Riiiz. Hufelandiae Thomaeae diagnosi addas: „bacca ovali, perianthii tubo pateriformi basi cincta." Tribus 5. CrypfOCaryeae N. ab E. Syst. Laur. p. 191. Endl. pl. p. 318. Cryptocarya R. Br. N. ab E. Syst. Laur, p. 205. Endl. Gen. pl. n. 2036. Sect. Hl. Peumus N. ab E. Syst. Laur. p.;222., Cr. Peumus N. ab E. Syst. Laur. 1. c. Laurus Pcumo Dorab. Lam. Enc. raelh. 3. p. 455. Laurus Peumus Hook. bot. of Becch. voy. p.45. n. 117. Peumus rubra Mol. pl. ohil. p. 160 et 311. Das südliche Chile. Laraark, A.deChamisso. luden ^YäIdorn bei Anturo. Poeppig n. 127 et 1802. _. 495 Mespilodaphne N. ab E. Syst. Lanr. p. 235. Endl. Gen. pl. 11. 2039. M. pretiosa N. ab E. Syst. Laiir. p. 237. Var. «. angustifolia N. ab E. I. c, Laurus Canelilla Herb. Willd. n. 7784. Maypnrp. Humboldt. (Brasilien. Martius.) IUI. balanocarpa N. ab E. Foliis ovali-obloiigis aco- miue obtnso basi acutis f^Iabris concolorlbns punetato-retico- lalis rarais costalibiis teuuibus venosis, fructibus obovato- pyriforraibus griseo -verrucosis limbo subinciso, bacca apice irapressa subprominnla. Laurus balanocarpa Fi. Peruv. ed. Raiz in Herb. gen. Berol. Ob sirailitudinera aliquara 31, pretiosae huc referebara, nescio autein , an sit yiydendri aut ISectandrae species. — Rarai juveniles acntanguli, glabri, apice cum geramis strigi- loso-cancscentes. Folia tenuia, 31/2 poll. longa, 1 — 1 1/4 poll. lata, reticulo densissimo srrobiculato, yonis eostalibus 7 ramoso- solutis, Flores desnnt. Fructus in pedunrulo (se- orsira adjecto) 2 poll. longo crasso glabro 3, racemosi, ere- cti, adproximati, Pedicelli fructns 1/2 P""* '«ngi, validi, snrsum inrrassati. Cnpula pollicaris, crasse-coriacea, dura, Terrncis raris depressis inspersa, fusca, ore angiistiori triin- cata irregulariter iucisa. Bacea ore conspioiia pallida. Cor- tex raini inodoriis videbatnr. Auf den Audes von Peru. R n i z. Tribus 6. Acrodiclidia. N. ab E. Syst. Lanr. p.243. Endl. Gen. pl. p. 319. AydendroR N. ab E. Syst. Lanr. p. 245. Endl, Gen. pl. n. 2040. A. permolle N. ab E. Syst. Lanr. p. 246. Cryptocarya {"^) JLii-iiva Mart, in Herb. Bras. Monac. 496 In den Wälderu bei Ega in der Provinz 'des schwarzen Fiussus Brasiliens, December. Martins, Pöppig. Aiiiva ant Aii-nva iucolis, i. a. Arbor ßradjpodis. A. Iiaurel N. ab E. Syst. Laur. p. 249. Ocotea Pichurim Humb. et Kuulh. Nov. Gen. et Sp. pl. 11. p. 166. u. 15. Kunth Sjnops. II. p. 458. n. 15. S p r. S. Veg. 11. p. 269. n. 28. Laurus Pichurim Willd, Herb. n. 7786. (oxempl. Hum- boldt, cum fructibus absqne Qoribus). In Moorgegenden unweit Cano de Berita, bei Calabozo in der Provinz Venezuela. Humboldt. — Laurel iuco- larum. A. acipltylluin N. ab E, Foliis ovali-obiongis angnsds- sime longe cnspidatis basi acutinscuüs utrinqne retlculatis membrauaceis subtus glaucesuenlibus ramulisque novellis pa- niculisque pubescenli- scabris, floribus nutantibus incauis. Folia anipla, pedalia et ultra, 4 — 41/2 poil. lata, cu- spide exquisito angusto acotissimoque, quandoque hoc deii- cientc obtusa, supra nitidissima. Ramuli crassiusculi me- duila ampla laxa, subquadrangulares, laeves, demum glabri. Panienlae ex axiilis innovationis iuferioribus axillares alter- nae, foiio breviores, prope a basi divisae, angustae. Tubus periaulhii subglobosns. Im brittischen Guiana am Flusse Pomeroou. Richard Schomburgk n. 1424. A. firinalum N. ab E. Syst. Laur. p. 250. Ocotea firmula Marl, in Herb. Bras. Monac. Laurus revoluta; foliis lanceolatis venosis coriaceis mar- gine revolutis, ramulis angulatis. Willd. Herb. u. 7785. (exempl. Humboldt absque flore et fructn). Laurus Pucheril Humboldt in Herb. Willd. I. c. In Brasilien in den Catingas bei Sincorä, im November mit reifer Frucht. Martins. Maynas. Poeppig. Caracas. . . 497 H n m b 0 1 d (. Im brltlischen Galana am Ufer des Flusses Demerara. Rieh. Schomburgk. A. riparium N. ab E. Foliis ovali -oblongis Lrevi- ciispidatis basi acutis tenuibiis subtus ramolis juveuilibus pa- uiculisque siibpiilveriilento -canis, üoribus uutantibus. Persimile A. Jirmulo^ differt ramis elougatis £accidis, foliis latioribns tciiuioribus nou acutis acumiuatisve sed evi- denter breviterque cuspidatis cuspide in plerisque acuta, flo- ribus diraidio fere raiuoribus. — Paniciilae flexuosae ad basin inuuvationum, canescentes. Periauthii laciuiae apice palii- dae. Folia opaca. Am Ufer des Flusses Pomeroon im brittischen Guiana. Rieh. Schomburgk n. 1405. A. g^laucuin Kl. et Karsten. Foliis lauceolato- oblongis obtusis basi acuta in peliolum latnm decurrentibus corlaceis subtus giaucis ramulisque augulosis glabris , racemo fructi- fero cernuo, bacca ovata. Affine Ä. Jirnmlo et fortassis ejusdem varietas, differt iuprimis racemo fructifero fere pendulo et foliis quam pro la- titudine longioribus apice augnstioribus obtusisque^ uec vero subcuspidatis. Flores desunt. Columbia. Karsten u. 95. A. robustuiu Kl. et Karsten. Foliis oblongis obtusis cum vel sine cuspidulo brevissimo obtusoque basi obtusa in petiolum desinentibus coriaceis crassis^ juvenilibns subtuä pubescentibus, adultis cum petiolis canaliculatis brevibus ra- misque verrucosis glabris, ramula florigero racemisque sub- terrainali-aggregatis sirigoso- serieeis ^ floribus nutantibus, cupula profunda verrucosa ore lacero-dentata, bacca sub- globosa.. Ab A. firmulo inprimis differt foliis basi magis obtu- sis rigidioribns (subtus secuudum cl. Karsten glaacis) sub- 2lr Bd. 4s Heft. 32 498 tilissime arcteque reticulatis, tnin oiipulis roajoribo profnn* dioribiis ore profunde 5 — öfidis, extos griseo-verrocosis. — Filamenta sericco-hirta. An Tar. A, ßvtnulii Columbia. Karsten n. 89. f A. Muca N. ab E. Foliis lanccolato-oblongis obtuse cuspidatis obtnsisve basi acutiori in petiolo acute desinentibns coriaceis glancis ramulisqne glabris, pednncnlis frnctuuni in- fraapicali -axillaribiis brevibus pancifloris rigidis glabrinscu- ]is, cupuia fructus hemisphaerica rugosa et verrucosa lirabo rrenato. Laurus Muca an Borbonia Fl. Feruv« ed. ßuiz in Herb. gen. Berol. Species distincta at sedis incertae propter flores deficien- tes. A, glauco haud absimilis, onpolis differt doplo majo- ribas. In den Wäldern der Andes bei Pozuzo, Cuchero u.s. w,, Peru, Rniz. A. saUcifoliiuii N. ab E. Syst. Lanr. p. 252. Laurus salicifolia Swartz Fl. Ind. ocr. II. p. 709. Willd. Sp. pl. II. p.482. n. 22. Laurus hejcandra Richard in Herb. Willd. n. 7804. (excl. sjnen. Swartz et Aubl.). In Gaiana, Richard; in Westindien, Swartz. A. suaveolens N. ab E. Syst. Laur. p. 255. Foliis ob- longis coriaceis in petiolum latum decnrrentibus obtuse aca- minatis cnspidatisve reticulatis ramisqne glabris, pednncnlis fructus infra gemmam terminalibus aggregatis raceroosis ebra- ctcatis, cupuia frnctus ex sphaeroideo hemisphaerica crassa squarroso- verrucosa. a. Pedunculo frnctifero breri, Aydendron suaveolens N. ab E. 1. r. In Brasilion. Sollow. #99 ? ß. Pedunciilo fructifero elongato, basi longo tracta nodo. Laurus aurantiodora Fl. Feruy. ed. R a i z in Herb, gen. Berol. In den Wäldern der Ändes von Peru bei Cuchero und Cincbao. Raiz. A. Hostmannianam N. ab E. Foliis oblongis acutis caspidatisve ciispide obtuso(?) coriaceis in petiolum teretiuscu- liim obtase desiuentibiis glabris, ramnlis apice toraentosis, peduncalis infra gemmam terminalem tomeutosam aggregatis basi bractea brevi snffultis pubescenti-subtomentosis griseis. ce. Foliis ionge cuspidatis, paniculis folio breyioribiis. Surinam. Hostmann n. 156 o. 1031. ß, Foliis subcuspidatis sirapliciterve acntis acamiue obtnsiasculo, paniculis folia aequantibus vel excedentibus. Surinam. Hostmann n. 1117. A, bracteato accedit, differt foliorum cnspide saepe longiori , petioloque longiori teretiusculo obtuse canaliculato, neque brevissimo. Flores nt in A, permolli^ cujus etiam folia hujus arboris foliis accedunt, sed diifert ab hac gla- britie, paniculis infraterminalibus griseis nee rufo-tomeuto- sis. — Filamenta sunt hirsutissima. ? A. obtasifolinin N. ab E. Syst. Lanr. p. 258. Ocotea obtusifolia Humb. et Kth. Nov. Gen. et Sp. pl. II. p. 165. n. 15. Kunth Synops. I. p. 458. n. 13. Herb. Willd. n. 7814. In den höheren Gegenden der Provinz Bracamores, zwi- schen Rio Cutueo und Villa Olleros, in Höhe von 710 Meter, August. Humboldt. Evouymodapline N. abE. Syst. Laur. p. 263. Endl, Gen. pl. n. 2041. E. arineniaca N. ab E. Syst. Lanr. p. 264. 32* 500 ^'' Laurus armeniaca Herb. Poeppig u. 1861 et 1787. Bei Tocaclie in Peru und bei Majnas am Ftiss der An- des. Poeppig. H»stnm\iv> ««t«u.\ Acroaiclidium N. ab E. Syst. Laur. p. 266. Eudl. Gen. pl. n. 2042. ■ :^ri'> A. oppositifolium N. abE. Ramulis quadraugnlaribus foliisque oblongis argute cuspidato^acumiuatis subtiis pulve- raleuto-puberulis oppositis , tubo calycis oblonge. Quod ad foliorum figuram Qoreraque aecedit ^, guia- nenst, Paniculae etiam pleraeque oppositae, louge peduncn- latae, folio breviores, pallide ferrugiueae, ramuli apice sub- umbeliato- floriferi. Flore» minores quam in A. guianenst\ pedicello breviori. Limbus perianthii parvus. Autherarum pori plerique obsolet! ; igitur llores abortu g esse pnlo. Am Ufer des Flusses Wajna im brittischen Guiana. Schombnrgk n. 1508. A. Camara Pib. Schomb. Ramulis glabris, foliis elli- ptico- oblongis obtnse cuspidatis snpra laevibus subtus pun- ctulato-opacis, floribiis corymbosis eorymbo a raedio diviso, tubo calycis subgloboso. Differt ab A. brasiliensi inprimis inllorcscentia rigidula quidem at evidenter corymbosa a mcdio trißda, floribusque majoribiis. Am Ufer des obern Flusses Cujuny. Rob. Schom- burgk u. 1540. A. gnianense N. ab E. Syst. Lanr. p. 268. Im franz. Guiana, Poltcau. Im brittischen Gniana, Rieh. Schomburgk n. 1580. Misanteca Schldl. N. ab E. Syst. Laur. p. 273. Endl. Gen. pl. n. 2043. M. capitata Schldl. N. ab E. Syst. Laur. p. 273. 501 Mejlco. In den Wäldern von Misaatla und Papantia ita März. Schie.de. TnljHs 7. lirectaildreae N. al) E. Syst. Laur. p. 275. Endl. Gen. pl. p. 319. Mectandra Rottl). N. ab E. I. c. p. 277. Endl. Gen. pl. n. 2044. Subgeniis 1. Pomatia N. al> N. Syst. Laur. I.e. Hf. {Pomatia) canescens N. ab E. Syst. Laur. p. 280. Pcrsea canescens Marl, in Herb, Bras. Monac. Laurus multiflora Riiiz Fl. Peruv. in herb. gen. Berol. Im tropischen America; besonders in Brasilien. Mar- tius; in Barra de Jiicu. Prinz Maximilian von Neu- wied; bei der Stadt Porta Estrella und bei Rio de Janeiro, Beyrich, Sei low n. 433., Poeppig; auf den Andes von Peru , Ruiz. ? /?. diversifolia, foliis minoribus 4 — 5 pol), longis, 1 — 11/4 poll. latis confertis, superioribns acuminatis acumi- ne modo arguto modo obtusiusculo ^ inferioribus obtusis, reti venarum s^lbtus minus prominente, rarais costalibus 6 — 7. — Calyces grossiEcati globosi laciniis perianthii coronati. An- therae omnino ut in speeie principali. Pubescentia subtilis- sima. Au species distiueta? Columbia. Karsten n. 92. BT. (Pomatia) furcata N. ab E. Foliis oblongis ulrinqno parura attenuatis acumine apicis obtusinsculo , ntrinque laevi- bns rigidulig ramisque angulatis glabris, ramis costalibus te- naibos infra marginem discretis, pauiculis axillaribus folia aeqoantibas rigidis subtilissime tomenlosis a medio divisia, floribus in ramorum panicnlae apicibns sabcapitatis, antherit snborbicalatis. 502 . . Laurus furcata Fl. Perov. ed. Ruiz in Herb. gen. Bcrol. Differt a N. canescente foliis laeviorihns haud acumiiia- (is, rigidipribus, Paniculis rigidioribas, iloribns in apice ra- mulorum congloraeratis. Sed specimcn band oronino snfficit. Foiia fere sunt N. nitidulae, sed panieulae ranllo crassiores. Paniculac apice trifurcae, rami alterni, patentes. In den Wäldern der Andes von Peru bei Cuchero, Cin- cbao II. s. w. Riii z. ST. (Pomatia) longifolia N. ab E. Foliis ovali-oblongis acaminulis basi acuta in petiolnm decurrentibus (rariusve basi obtusis) ramisque acute angulatis glabris coriaceis, paniculis axillaribns corjmbifloris folio brevioribus pulverulento-tomen* tosis rigidulis, ramulis compressis, plexu nervorum costalium submargiuali obsoleto, antheris triangularibus. Laurus longifolia Ruiz in Herb. gen. Berol. ex Herb. Lambert. In Peru und Chili. Ruiz. ? ß. foliis basi obtusis neque in petiolum decurrentibus, cupulis fructns albo -verrucosis, bacca subglobosa dimidio immersa. Laurus longifolia Fl, Peruv. ed. Ruiz in Herb. gen. Berol. Peru. In den Wäldern der Andes. Ruiz. In Universum accedit N» Amazonuniy a qua forma prior inprimis recedit foliis ad medium petiolnm anguste decurren- tibus amplioribus (pedalibns, 3 poll. latis) et perianthio 41/2 — 5 lin. latOj tum panieulae ramis fortioribus. Var. /9., nisi diversae speciei est, differt foliis in petio- lnm latum obtuse desinentibus et fructibus duplo fere minori- bus, 3 — 4 lin. latis, cupulis confcrlira albido-verrncosis. af. {Pomatia) pulvcrulenta N. ab E. Syst. Laur. p.283. A'if den Andes von Peru. Poeppig n. 1427. 503 nr. (Pomatia) rlgida N. ab E. SysU Laur. p. 284. Ocotea rigida Hurnb. et Kuiilh. Nov. Gen. et Sp. pl.U. p. 163. 11.7. Kiinth Sjuops. I. p. 457. ii. 7. Laurus rigida Willd. Herb. ii. 7793. An schattigen Ufern des Flusses Guilqiiase, bei dem feuerspeienden Berge Sotara, in einer Höhe von 708 Meter. (Neu -Grauada). October. Hninboldt. ?]V. (Pömatial) crassifolia Benth. pl. Hartweg p. 253. n. 1392. Foliis ovali.-elliptieis breviter obtiiseqne ctispida- tis crasso-coriaceis sopra tenuiter subtns ramulisquc dense ferriigineo-toroentosis aetate glabrescentibus, cupnla fructus profunde crasso-coriacea rugosa, limbo duplici truucato, in- tcriori exteriorem aequunte. Arbor 40 — 50 - pedalis. Folia ad 10 poll. longa, 4poll. lata. Costae 6 — 8, subtus , nti rete venosum, prominulae, vel in foliis calvescentibus hirtae. Pedunculas frnctifer pol- licaris, dicarpus. Cupulae sabsessiles, pollicera altae dia- raetro poUicis, Bacca poUicaris, semi - immersa. Fructus forma eadem fere ac N, Puchury majoris et limbosae. Auf dem westlichen Abhänge der Audes von Quito ge- gen Nanegal, bei Chichipunta. — Puchiri incolis. Hart - weg. nr. [Pomatia) Moritziana Klotzsch. Foliis elliptico- oblongis ovatisve obtnse brevi-cuspidatis basi acutinscnlis ob- tnsisve rngosis reticulatis, junioribus subtus ramulis panicu- lisque snbthjrsoideis foliis brevioribus fulvo-toraentosis^ 'su- pra nitidis, aetate et subtns nitentibus in costis et venis pro- minentibns hirtis, antheris subrotundis. Similis N. ^rnottianae, uescio an sit ejus varietas, differt inprimis foliis majoribus (2V2 — 4'/2 poll. longi», 1% — 2*/a poll. latis), aetate integumento fere cxntis et ni- tidis subbullatisj tum, quod singulare, antheris plorisque 504 . bilocellatis^ qua propler ^ydendro generi adscribenda esset haec specics, nisi et alterius locnli anthcrarum vestigia ad- esse videantur, et oranis habitns nimis conveniat N. Arnot- tianae. Conferatur cum N. rigida, — Ciipulae hemisphae- rlcae, rugosae, limbo truncato. Bacca ovalls, 4 — 6 lin. longa. Colouic Tovar in Colnmhieii. Moritz ii. 908. — Quina incolis. nflw«) .Wt BT. (Pomatia) discolor N. ab E. Syst. Lanr. p. 286. s Ocotea discolor Hnmb. et Kunth Nov. Geii. ct Sp. pl.II. p. 163. n. 6, Kuiith Synops. I. p. 456. n. 6. lätturus discolor Willd. Herb. n. 7794. (cxcmpl. H n m- boldt). Persea tigricida Spr. S. Veg. II. p. 270. n. 38. (excl, syn. Ocotca rtgida Humb.). Laurus tigricida Mntis. Fl. Bogot, MspU (ex Hiitn-' boldt). Neu-Grauada, April. Humboldt. Hf. {Pomatia) inoUis N. ab E. Syst. Laur. p. 287. Ocotea mollis HHmb. et Kinith Nov. Gen. et Sp. pl. II, p. 164. D. 8. Kiinth Synops. I. p. 457. n. 8. Schld 1. Linn, VI. p. 366. n. 1145. Persea mollis Spr. S. Vcg. II. p. 270. n. 34. Persea incana Scholl in Spr. Cur. post. in S.Veg. p.40d. n. 24. Laurus villosa: foliis obiongis acuminatis basi angnsta- tis snbliis toraentoso - villosis, racemis axillaribus. Willd. Herb. n. 7796. In gemässigten Gegenden von El Azufral auf den Andcs von Quito, in einer Höhe von 1050 Meter. (Neu -Granada). November. Humboldt; in den raejicanischenj Wäldern von Misantia, Schiede. In Brasilien, Schott. SOS "SB. ( Potnatia) Bredeineieriana N. ab E. Nectandra (Pomatia) Willdenowiana N. ab E. Syst. Laiir. p. 290. Laurus salicifolia Herb. Will d. n. 7783. (necSwartzil, iiec HnmbolJlii). Am Ufer des Flusses Gaajrito bei Caracas, Brede- meier; Cuba, am Ufer des Flusses S. Juan, April. Ed. Otto n. 270. Adnot. Nomen Willdcnoviana^ ne bis in eodcm genere recurrat cum et in sectione altera (Porostema) species ejus- dem Hominis existat, cum alio commutavimn?. i\;-n\u\juSi Bf. {Pomatia) viUosa N. ab E. Syst. Laur. p. 291. Litsaea villosa^pr. inHerb. Reg. Berol. (Brasil, n. 1391.) Laurus retlculata Fl. Peruv, ed. Rui z in hb. gen. Berol. In Brasilien. Sellow. Cuchcro und Chinchao in Peru, Ruiz. ß. Venosa N. ab E. 1. c. Nectandra tovarcnsis Kl. et Karst, in h. gen. Berol. Laurus venosa Domb. in Herb. Knuth. Bei Cuchero, Tocache nnd Huallaga auf den peruant^ sehen Andcs. Poeppig n.l237. Dombey. Colnmbien. Kar- sten n. 31. ? y, Grandt's f foliis obtusis ramisque glabris ant parce puberulis, foliornm costis venisqae transversalibus subtns ma- ximc prominiilif. Nectandra grandis Kl. et Karsten. Columbia. Karsten n. 63. BT. (Pomatia) I^aurel KI. Foliis oblonge - ovalibns acu- minatis basi obtusiascula in petiolnm desinentibas subtns ra- mnlisquc rufescenti - tomentosulis plexn nervornra costalinm subraarglnali tcnui , petiolo piano marginibus angnstis revo- Intis, pedunculis axillaribns corymbifloris rigidis folio brevio- ribus , antbcris triangnlaribus. 506 A N. villosa vix difFcrt, nisi foliis omnibus minoribiis (seil. 5 poll, longis, 2 latis) nee basi rcflexis, sed petioli tautammodo marginibiis revotiitis. An var. ? Columbia. Mori t z n. 1218. ]¥. (Pomatia) macrophylla N. ab E. Syst. Laur. p.292. Ocotea macrophylla Hurab. et Kunth. Nov. Gau. etSp. pl. II. p. 165. n. 11. Kunth Synops. I. p. 457. n. 11. Persea macropht/lla Spr. S. Veg. II. p. 270. n. 42. Laurus pubescens: foliis ovato - oblongis acurninatis sabtus reticulato -venosis pnbesceulibiis, racemis simplicibus axiilaribns. Wiild. Herb. n. 7795. (exeniplum Humboldtia- iiom). In gemässigten Gegenden von El Azufral, auf denAndes von Quito, 1050 Meter Höhe (Neu -Granada). Humboldt. HS. (Pomatia) cissiflora N. ab £. Syst. Laur. p. 296. Auf den peru'schen Andes. Poop p ig n. 40. Subgenus 2. Porostema N. ab E. Syst. Lanr. p. 298. ST. (Porostema) salicifolia N. ab E. Syst. Laur. p. 302. Foliis lauceolatis utrinque acutis glaberrimis nilidis laxe an- gulato-reticulatis, pauiculis axillaribus multiäoris, perianthiis glabris. Ocotea salicifolia Humb. et Kunth. Nov. Gen. et Spec. pl.U, p. 166. n. 14. Kunth Synops. [. p. 458. n. 14. Nectandra Neestana Miq. symb. Surin. in Linn.XVHI. p. 745. Laurus splendens: foliis lanoeolatis acurninatis nitidis coriaceis venosis, racemis axillaribus. Willd. Herb. n. 7788. (exempl. Humboldt). Laurus pendens Willd. n. 7815. An der Küste des stillen Oceans, bei Acapuloo in Me- xico. Humb. ctKth. Im brittischen Guiana. Rieh. Schom- burgk n. 858. Surinam. Kegel n. 285 u. 631. i ÖO^ ß, Paniculis roinoribns simplicüjus racemosis (uncia- Jibas). Surinani. Ho st mann n. 973. A d u 0 1. Laurus salicifolia Hnmb. et Kth. e specimi- nibus incompletissimis nobis innotnit. Quo forsan commotas, et ratione habita loci natalis diversi , speciem, iu Sarinam et Guiana gallica frequentcm, novo nomine salntavit cl. Mi qoel. ]¥. (Porostema) cymbarum N. ab E. Syst. Laur. p. 305. Ocotea cymbarum Humb. et Kunth Nov. Gen. et Sp. pl. II. p. 166. n. 16. Knnth Synops. 1. p. 458. n. 16. Ocotea amara Mart. in Buchn. Repert. a. 1830. XXXV. p. 180. Feruss. Bull, des sc. nat. 1831. Janv. p.63. Herb. Brasil. Monac. Laurus corruscans: foliis oblongo-lauceolatis acami- natis venosis integerrirais coriaceis supra nitidis, pedunculis axillaribus. Willd. Herb. n. 7787. (exempl, Humboldt). In den Wäldern von Orinoco , bei S. Fernando de Ata- bapo, Mai. Sassafras bei den Einwohnern. Humboldt, Brasilien. Martius. IX. (Porostema) striata N. ab E. Syst. Laur. p.309. Ocotea (Laurina) arbor macrophylla fructu Ocoteae, Seh 1dl. in Linn. VI. p. 366. n. 1146. In der tropischen Region von Cuesta grande de Cbicou- quiaco, im März. Schiede. S. (Porostema) leucantha N. ab E. Syst. Laur. p. 310. a. Fanicnlis folia subaequantibns magis patulis. Laurus Tihua Fl, Peruv. ed. Ruiz in Herb. gen. Berol. Flores diametro 31in.; in specimine Foeppigiano 2^/4 lin. Huayaqtiil iu Pero^ Ruiz; ?am Amazonenfluss. Foep- pig n. 3061. ß. Paniculis brevioribus densioribus paucifloris rigidis. Nectandra leucantha N, ab E, I. c. 508 Flores diamctro 4 — 5 lin. lu Brasilien. Marl ins, Scllow, Beyrlch. y. Paniculis laxioribus gracilioribiis. -im' Im briltischen Guiana. Rieb. Schomburgk u. 193, 1347 u. 1452. In Surinam, Kegel n. 193. Host mann n. 235. ,.-i:! .' ö, Paniculis aggr^galis brevibus depauperatis. Nectandra Rodlaei Roh. Schomb. in Herb. gen. Bo- ro!, n. 29, 191, 568, 974, 1703. Fiores diamtro 2^/2 — ^ ''"• Im briltischen Guiana. Schomburgk. Observ. Specimen rolleclionis Poeppigianae n. 3061., stipra memoratum, arboris est femineae autheris oranibus ef- foetis, fioribus solito roinoribus, stamiuodiis gracillimis bir- sutis obsoletisve, qnod suspicor alienura esse ab bac specie, quin etiara a geuere Nectandrarum. An arbor fcrainea Oreodaphnes Poeppigianael ]¥. (Porostema) sang^ainea Rottb. N. ab E. Syst. Laur. p.'318. Persea sanguinea Spr. S. Veg. II. p. 268. n. 16? '-^"^-^ Ocotea globosa Schldl. Linn. VI. p. 366. n. 1144. Persea globosa Spr. S. Veg. II. p. 269. n. 19.? 'il^' Lattrus globosa Aubl. Guiau. I. p. 364. n. 4. Lara. Eur. raeth. III. p.451. n.l3. Pers. Synops.I. p.449. n. 26 ? Herb. Rpg. Berol. Borbonia globosa Gaertn. de fruct. et sem. pI. III. p. 224. t. 222.? ^jiij Laurus purpurea Fl. Peruv. ed. Ruiz in Herb. gen. Berol. In Surinam. Rolander, Rottboell. In Gniana. An- blet. In Wäldern auf Martinique. Jacquin. Auf der Insel Trinidad. Sieber. In Jamaioa. Swartz. AnfS. Domingo. ßOd Lamarck(?). Papantla iu Mejico, im Decemb, Schiede. Tiocolnla. In dcu Wäldcru der peru'schen Audes bei Cuche- ro und Cinchao. Ruiz. . »ithisjsiJnl i'ioiii«>lni oJrJifn'sr» ÜITi (Porostema) punctata Klotzsch. Foliis oralibas brevi- ct obtuse cuspidatis basi obtusiuscnlis laxe retivulatis glabris coriaceis concoloribus, costis validis, pedunculis fructus axiU laribus brevibus pauciQoris rigidis, pedicellis (fructus) obco- nicis crassis erectis. Laurus punctata Fl. Peruv. ed. Ruiz in Herb. gen. Berol. ' atiitewMiü mnWn\?ut Qnod ad folia similis N. politae ^ sed nostrae folia multo sunt crassiora et validiora (6 poll. longa, 3 poll. lata) costis 10 — 11, supra nitida et obsolete reticuiata, Pedun- culus communis biflorus. Pedicelli- 6 iin. longi, sulcati, in cupulam 6 Iin. diametro transeuntes. In den Wäldern von Muna, Ruiz. H, (Porostema) turbacensis N. abE. Syst. Laur. p. 316. Ocotca turhacensis Humb. et Kunth. Nov. Gen. et sp. pl.II. p.l62. n.5. Kunth Synops. I. p.456. n. 5. Schi dl. Liun. VI. p. 366, Laurus lancffolia: foliis lanceolatis utrinque acutiuscu* lis membranaceis venosis ; paniculis axillaribus folio brevio- ribus, Willd. Herb. n. 7790. (specimen Humboldt). In Wäldern des wärmeren Theils von Turbaco in Neu - Granada. Humboldt. ß. Paniculis simpliciter rjmosis. Persea umbrosa Spr. in Herb. Schotliano (nee Ocotea umbrosa Humb. et Kunth. sive Persea umbrosa Spr,). Auf der Insel St. Martha. Schott. ]*r. (Porostema) liinbata N. ab E. Foliis oblongo- lan- ceolatis utriuque altenuatis acumine obtuso, basi acutis co- riaceis arcte rcliculatis glabris concoloribus, pedunculis axil- 610 laribas folio brevioribus Talldis oligocarpis^ cnpula fractos magna hemisphaerica tuberculosa limbo daplici^ exteriori crenolato ioteriori iDtogerrimo. ,^„ rj Laurus limbosa Fl. Peruv. ed. R u i z in Herb. gen. Be- rol. obserT. Tafalla, Laurus {Macrocaljfx) Puchery Fl. Per. ed. Ruiz I. c. observ. Tafalla, Quod ad cnpnlas haud absimilis haec est N. Puchury majori FI. Brasil., sed differt foliis angnstioribus neque in cospidem angnstam prodoctis. — Laurus limbosa et Puchery Raiz non differunt nisi peduncaloram longitadine diversa et copulis in iila panio hamilioribos et minus profundis. Peru. lu den Wäldern von Vitoc in der Prov, Tarma. Tafalla, in Ruiz^s Herbarium. lir. (Porostema) caspidata N. ab E. Sjst. Laur. p. 330. Ocotea cuspidata Mart. in Herb. Bras. Monac. Ocotea riparia Mart. 1. c. •' In Brasilien. Martins, Schott, Lhotzky. Ega in Peru. Poeppig n. 2585. Orinoco, Sir Ayres. ]$r. (Porostema) pallida N. abE. Foliis oblongo-Iauceo- latis apice attennatis aciimine obtuso basi acntis ntriuque ra- mis paniculisqae axillaribus patentibus pnlverulento-subto- roentosis costatis axillis oostarom subbarbatis, baccis ob- longis. Im brittischen Goiana. Rieh. Schombnrgk in litt. Ä. in b. gen. Berol. TU, (Porostema) lacida N. ab E. Syst. Lanr. p. 334. Ocotea lucida Mart. in Herb. Brasil. Monar. In Wäldern am Flusse Japnra in Brasilien. Martins. Bei Yurimaguas, Maynas in Peru. Poeppig n. 2343. — öil Species dubia, Nectandra. Aq forma iV. toluccensiSj aut lucidae, aiit Puchurj/ majorts"^ Oreodaphne tovarensis Kl. et Karsten. Columbia. Karsten in h. gen. Berol. absque numero. Tribus 8. Dicypellia. N. ab E. Syst. Laur. p. 341. Endl. Gen. pl. p. 320. Petalanthera N. ab E. Syst. Laur. p. 346. Endl. Gen. pl. n. 2046. P. bracteolata N. ab E. Syst. Laur. p. 347. Ocotea bracteolata Mart. in Herb. Bras. Alonac. Brasilien. In IJr- Wäldern von Coari, in der Prov. Rio negro und in Japur. Martins. Yurimaguas und Maynas. Poeppig n. 2426. Pleurothyrium N. ab E. Syst. Lanr. p. 349. Endl. Gen. pl. n. 2047. PI. Poeppigii N. ab E. Syst. Laur. p. 349. Bei Maynas. Poeppig Addenda n. 30L PI. chrysophyllum N. ab E. Syst. Lanr. p. 351. Ocotea chi'ysophylla Poppp. n. 1718. Auf den Andes Peru's. Poeppig. PI. bifidiuu N. ab E. Syst. Laur. p. 351. Ocoteal bifida Poepp. n. 2398. Yurimaguas, Maynas. Poeppig, PI. cuneifoliuin N. ab E, Syst. Laur. p. 352. Paniculis infraterrainalibus laxiuscnlis elongatis griseo-subtomentosis, folijs oblonge- ovalibns obtusc cuspidulatis basi cuneiformibus in petiolum longe decurrentibns subtus canescentibus snbtilis« simc tomentosulis. Bt»i Ega am Amazonenfluss. Poeppig n. 2908. 612 PI. macranthum N. ab E, Pauiculis axillaribus rigidis basi foliosis rafo - tomentosis, foliis obloiigis acutis basi brevi spatio in petiolum acute decnrreiUibus subtus canesceutibos subtilissime tomentosulis. A PI. cuneifolio differt paniculis rigidioribus axillari- bns ad basin folio uno et allero reliquis minore praeditis, pedunculo coramuni partialibusque crassioribus rnfo-toraen- tosis, floribns 4 — 4Va ^'n- la'is« — Folia 9— 12 pol), lon- ga, 21/3 — 3^4 poU. lata costis ad 20j brevi-acuta. Petioli breviores quam in PI. cuneifolio. Am Amazonenliuss und am Fussc der Andes in Peru. Poeppig n. 1790 u. 2125. Tribns 9. Oreodaplllieae N. abE. Syst. Lanr. p.353. Endl. Gen. pl. p. 320. Ajonea N.abE. Syst. Laur. p. 362. Endl. Gen. pl. n. 2050. A. tenella N. ab E. Paniculis ad basin rami axiliaribus- que geminis opposilis glabris gracillimis, ramis apice cymoso multifloris curvatis. Ab ^. guianensi differt etiam foliis apice longius pro- ductis et floribus dimidio minoribus. Antberae sunt imper- fectae filaraentis brevioribus; pislillum est perfectum, igitur planta est § — §. An forma A. guianensisl Sarinam. Hostmann n. 263. A. guianensis Aubl. N. ab E. Syst, Laur. p. 263. Pa- niculis laxis paucifloris glabris. Laurns hejcandra Svvartz Fl. Ind. occ. II. p. 708. Willd. Sp. pl. II. 1. p. 482. n. 21. Pers. Synops. I. p. 449. n.24. Poir Enc. meth. Suppl. 111. p. 324. n. 53. Im französischen Guiaua am Ufer des Flusses Sinemari. Aublet. Im brittischeu Guiana. Rieb. Scbomburgk D. 913. Ö13 Adnot. Genus est polygamum. Glandnlas, qnas cum Aublctio dixi , stamina snnt interiora, in staminodia cou- Tersa. Cnpula fructus perfecta truncata. Caljces sicci et peduncnli albo-pruiaosi. ^ Paniculae et rami paniculae ad ba- siu trifidi vel 4-fidi. A Lcptodaphne igitur band aliter diflfert, nisi antheris bilociilaribus, — In Syst. Laur. 1. r. lin. 9. infr, pro „antherae quadrilocellatae" ponas „bilocel- latae." A. densiflora N. ab E. Panicnlis confertis multifloris Bcabriusculis. Differt ab A, guianensi foliis multo amplioribus^ 9poll. longis (oblongis) apice haud altenuatis sed breyissimo oLtu- soque acumine terminatis crassioribus nitidissimis, paniculis brevioribus, multifloris (ramisque) 3 — 4fidis ad apices ramo- rura congestis, pedicellis calycibus brevioribus. § — g. Demerara, auf Sandhügeln im März. Rieh. Schom- burgk n. 1720.; am Ufer des Flusses Surinam bei Joden- Savanna, Kegel n. 1185. * Vivipara. Antheris cum perianthio laxius patentibus linearibus tenerioribus lutescentibus, ovario elongato lanceo- lato fusiformive, subinde falcato. Surinam. Ho st manu d. 1042. C^oeppertia N. ab E. SysJ. Laur. p. 365. Endl. Gen. pl. n. 2051. «. hirsuta N. ab E. Syst. Laur. p. 366. Endlicheria Äersw/a N. ab E. Laur. Sellov. in Linn.YIII. 1. p. 38. n. 1. Cryptocarya hirsuta Schott in Spr. Cur. post. p. 405. n. 28. Im tropischen Brasilien. Schott, Sellow, Beyrich. Yurimaguas , Maynas. Poepp. app. n. 90. 21r Bd. 5s Heft. 33 514 C^. reflectens N. ab E. Ramls jauioribiis (omentosis ad- ultis glabrescentlbus, foiils oblongis acutis siipra glabris sub- tu9 molliter pubesceutibus (arcle reticulatis), fiiameutis an- thera subquadrata brevioribu9, periantbii laciuiis reflexis. Sirailis G. hirsutae^ difFert foliorura reti densiori, venis costalibus (5 — 6) tennioribus, paDicnlis laxloribus (hirsutis), floribns miuoribus. Im britiischen Gaiana. Rieh. Schomburgk d. 801. €>. dysodantha N. ab E. Glabra, foliis oblongis cuspi- datis basi acutis reticulatis, floribus strigiloso-canis, authe- ris ovatis filamentiiin aequantibiis, tertii ordinis brevioribus mucrouDlatis infra apicein bilocalaribus localis orbicolatis. Laurus dysodaniha FI. Per. ed. Ruiz in Herb. gen. Berol. (speeimen imperfoctora). Quod ad habitum Leptodaphnae propinquior, sed inte- rior floris (unins a nie examiöali) strnctura Goeppertiae specicm esse prodit. Yalvulae loculorum antherae subrotnn- dae sunt et (umidae, coloris fulvi. Fandns perianthii minimc hirsatas est, ut in flore LeptodapJines. Tum perianthium extus strigositate sublili canescit, quod glabrum in Lepto- daphne, Folia 6 — 7 poll. longa, 2Ya P""» ^^^^y evidenter reticulata , nitida. Panicula laxa , flexuosa, paaciflora ride- batar. Pedicelii fractus nonnihil obconico-incrassati, 6 lin. Jongi. Cupula pateraeformis, 3 — 4 lin. diamctro. — „Dioi- ca." Ruiz I. c. Macara in Peru. Ruiz. «. longifolia N. ab E. Syst. Laar. p. 368. Ocotea turbacensis Poeppig n. 1520. (nee H. et K.). Am Amazonenfluss und auf den Andes von Peru. Poep- pig n. 1520. O. anoinala N. ab E. Syst. Laur. p. 370. Bei Ega am Araazonenflnsse. (^', Poeppig u. 2552. . 515 Oreodaphne N. ab E. Syst. Lanr. p. 380. Endl. Gen. pl. u. 2052. SubgeD. 1. Aperiphracta. N ab E. J. c. O. {Aperiphracta) sublanuginosa N. ab E. Foliis ova- libus laxe reticalatis supra praeter costas glabris subtus co- stisqae ramisque rufo-hirsutis , pauiculis folia aequantibus angastis attenuatis tomentosis, ramis paaiculae brevibus, flo- ribus in raraorum (ramuloramque) apice cougestis. Laurus sublanuginosa Fi. Ferny. ed. Eaiz iu Herb. gen. Berol. Similis, quod ad folia attiuet, O, Spijcianae ^ differt autem inprimis paniculis angnstis ramis brevibus infimis tan- tummodo parumper cümpositis, reliquis omnibus brevissi- mis apice sobdivisis denseqne multiSoris. — Flores sicuti omnis reliqua panicnla rufescenti-hirti, subtomentosi. Folia subtns non glanca (obtase cnspidata nt in O. Spijciana). In Chiuchao und anderen Wäldern der Andes von Pero. Ruiz, O. {Aperiphracta) gloinerafa N. ab E. Foliis oblongis acutis in petlolam acute desinentibas subtus glancis panicn- lisque strigiloso-subsericeis , floribus iu ramis paniculae glo- meratis. DifFert ab O. opifera^ praeter notas indicatas, panicn- lis minus compositis angustioribus , floribus circa apices ra- morum (ramulorumve ramornm inferiorum) subsessilibus ag- gregato-capitatis. Savanna bei Firara im brittischen Guiana. Julio. $. Rieh. Schomburgk n. 675. O. {Aperiphracta') moritziana N. ab E. Foliis oblongo- lanceolatis utrinque attenuatis apice obtusis basi iu petiolam latum acute desiuentibus, supra glabris nitidis punctato- reticniatis, subtus glaucis rcticnlatis costatisque pubescentibus 33* 516 _, costis rufescenli-hirlis, rarais angulatis apice rnfo - tomeoto- sis, panicDÜs folia aeqnantibiis longe pedunculatis angiistis incanis, iloribus in raraulis paniculae glomeratis. Ocotßa Caracasana KI. in Herb. gen. Bcrol. Ab O. glotnerata, cul, quod ad inflorescenliam , per- affinls est, 'differt foliis apicem versus leniter attennatis ipso apice oblusOj subtus grosse reticulatis, supra niiniite scrobi- cnlatls. Perianlhium (g — S) ferc rotatum, laciniis ovalibus obtnsis ntrinqne cano-toraentosiilis, Antherae subtetragonae ostiolis subrotiindig. Glandulae crassae. — Ad basin starai- nnra iuteriornm subinde deuticnlura erectum brevissimuro fila- menlo adproximatiiin vidi, sed eiira neque semper obviura, neqae loco solito iuterniedio posituro. Pistillura aiigustum, cfiFoetum. „Fl, pallidi." (Moritz.) Columbia, Juli. Moritz n. 906. O. {Aperiphracta) longifolia N. ab E, Syst. Laur. p. 391. Ocotea longifolia Humb. et Kiinth. Nov. Gen. et Sp. pl, II. p. 164. n. 9. Kunth Synops. I. p. 457. n. 9. Willd. Herb. n. 7789. An steinigen Orten zwischen Mariquita in Nea- Granada nnd S. Anna in einer Höhe von 500 Meter. Humboldt. O. (Aperiphracta) guianensisi N. ab E, Syst. Laur. p. 476. Ocotea Guianensis Aubl. Fl. Guian. II. p. 781, t. 310. "Willd. Herb. n. 7816. In den Waldern von Guiana. Aubl et. Ajou-hon-ha der Einwohner. Bei Para in Brasilien. Martins. Bei Ega am Araazonenfliisse. Poeppig. Oriuoco. S. Ayres, O. (Aperiphracta) sericea N. ab E. Syst. Lanr. p, 478. (snb Ocotea). Ocotea sericea Humb. et Kunth. Nov. Gen. et Sp. pl. II. p. 162. n.4. Kunth Synops. I. p. 456. n. 4. 617 Persea argentea Spr. S. Veg. II. p. 269. n. 32. Laurus Surea, foiiis oblongis uiispidatis basi angusta- tis subtus sericeo-piibescentibus. Willd. Herb. n. 7797. (Ramas sterilis, foiiis singulari modo ab insectis erosis; expmplura Huraboldtianum.) Neu -Granada, in der Hochebene von S. Fe de Bogota, alt. 1370 hexap. Humboldt. Subgenus 2. Agriodaphne N. ab E. Syst. Lanr, p.404. O. {Agriodaphne) Poeppigiana N. ab E. Syst. Laur. p. 404. gT. $ Laurus tnuUiglandulosa Fl. Ferur. ed. Ruiz in Herb. gen. Berol. Arbor feminea ab mascula non diiTert, uisi pauirulis paulo laxioribus et pistilio grandiori, stigraate peltato. (^ Turimaguas in der Prov. Maynas. Poeppig n.2535. $ Chicoplaya, 1795. Ruiz. O. {^agriodaphne) grandifolia N. ab E. Foiiis oblon- gis brevissime caspidulatis basi cuneiforraibas dcusc retirula- tis concoloribns glabris supra nilidis roulticostatis axillis co- starnm subtns eporibus, ramis neutc quadraugnlaribus ^ pe-« tiolis brevibus, panieuiis (in nostro speciraine) infralerraina- libus folio brevioribus divarieatis pubesceuti-scabris, floribna in apicibus ramulorum cyninlosis ranescentibus, fructu . . , Proprinqua O. Poeppigianae, diversa autera ramis cras- siSj foiiis raaguis rigidis supra grosse rugosis et nitidis (1 ped. et ultra longis 1/3 ab apice 4 poll. fere latis) basi roagis attenuatis et in petioluin brevem caualiculatum longo decnrrentibus ramis costalibus 15 — 16 cum costa subtus sa- tis prominulis snpra imroersis. Pauiculae 4 — 5 poll. lon- gae. Flores ut in O. Poeppigiana ($). — Rami glabri. Gemmae incanae. Urwälder des oberen Maynas, Peru, Popp ig n. 2060. 518 ■ O. {Agriodaphne) cuneifolia N. ab E. Foliis oborato- cuneiformibas obtusissimis laxe obiterque reticalatis concolo- ribus ramisqae angnlatis glabris, axillis costarum snbtas epo- ribus, petiolis longiusculis, panicnlis axiliaribus et infrater- ininalibus folio brevioribus patentibns glabris^ floribus in apicibns rarauloriim cynioso-aggregalis mitantibus, fructn .... Laurus cuneifolia Tafalla. Ruiz Fl. Peruv. ed. in Herb. gen. Berol. Laurus obovata Ruiz 1. c. Similis O, Poeppigianae , difTert foliis apice rotundatis absqne caspide (7 — 9 poll. longis, 2^/2 — S^/a poH- infra apicem latis), glabritie omnium partium ipsisque genimis et floribus glabris. — Faniculae 4 — 3 poll. longae, a raedio divisae, Vitis viniferae paniculam referunt, Antherae 6 exte- riores ovato-subrotundae, (in nostris, quae g) steriles vesli- giis loculornra praeditae, interiores tetragonae latere dehiscen- tes, loculis oblongis. In Wäldern Ton Pueblo novo (Peru). Tafalla. Auf den peru'sclien Andes bei Chinchao^ Macara etc. Ruiz, O. i^Agriodaphne) oblongo - o1>ovata N. ab E. Foliis oblongis obtuse brevicuspidatis basi cuneiformibus laxe at evidenter reticulatis concoloribns nitidis ramisqne subangula- tis glabris, ramoram costaüum angulis snbtus barbulatis epo- ribus, petiolis longiusculis , panicnlis infraterminali- axiliari- bus aggregatis a basi fere divisis folia subaequantibus pe- riauthiisque glabris, floribus in apieibus ramulorum cjmulo- siscreclis, fructii .... Laurus oblongo- obovata Ruiz Fl. Peruv. ed. in Herb, gen. Berol. Quod ad folia pcrsirailis O. Poeppigianae, difl'ert eoram nitore, nervis 9 — 11 nonnihil flexuosis retique dislinctiori- bns, glabritie panicularum et flornra etc. Ab O. cuneifolia 519 distingaitur foliis ciispidatis licet obtusa cuspide, evideotius reticulatis angnstioribus, gemrais caiiis. otra FI. Periiv. Foliis ovali- bus angaste cuspidatis cuspide obtusiuscula basi brevi -acniis reliculatis venosisque glabris concoloribus, axillis ramorum costalium subtus eporibus, paniculis ad basin ramornm nu- dis, summis axillaribus folio brevioribus divarieatis composi- tis glabris, floribus louge pedicellatis glabris, laciniis pe- rianthii triangularibus obtusiusculis, fructu .... Laurus leptobotra Fl, Peruv. ed. Ruiss in Herb. gen. Berol, Persirailis O. terminali, difl'ert in primis foliis basin Tersus haud atteuuads latioribus, laciniis periaulhii pauIo anguslioribns roagisque triangularibus, tum infloresccntia ra- mulorum [neutiquara in paniculam magis compositam trans- eunte« An arbor $ O. terminalisl In den Wäldern der peru'schen Audes. Ruiz. $. O. {Agriodaphne) dispersa N. ab E. Syst. Laur. p.427. In Brasilien. Martins, Sellow. Bei Ynrimagnas in der Prov. Maynas. Poeppig n, 2364. O. {Agriodaphne) costulata N. ab E. Foliis oblongo- lanceolatis exquisite acnminatis basi 'acutis subtus ramulis Qovellis paniculisque folio brevioribus a roedio divisis sab* 521 tilissime strigiloso scabris, costis ternis — snbsenis axillis epo^ ribas. Im brittischen Guiana. Rieh. Schomburgk n. 929 n. 987. O. {^griodapJine) fascicnlata N, ab E. Folils lanceo- latis in acaraen obtusum attennatis subtiliter venulosis laevi- bus glabris, paniculis axillaribus termiualibosqne in gemma brevi fascieulatis. Paiiiciilae subsiraplices, breves, 6 — 8 in eadem basi aggregatae, saepe terminales vel infraterminales. Glandulae flornra crassae. im brittischen Guiana, am Ufer des Flusses Rupuuuni. Rieh. Sehomburgk n. 1286. O. {Agriodaphne) Adenotraclieliuin N. ab E. Syst, Laur. p. 431. Bei Ega, am Amazoncaflnsse. Foeppig n. 2560. ' O. {agriodaphne) Bentbaiuiana N. abE. Polygama (?), foliis oblongis brevicuspidatis supra glabris subtus petiolis costis supra ramulisque pubescenti-tomentosis raollibus, axil- lis yenarnm eporibus, paniculis infraterrainalibus axillaribus folio sno florali longioribus trifidis patulis laxis laxe po- bescentibus, floribus in raraulis cymosis glabris, perianthii subrotati laeiniis ovatis. Lauracea qiiaedam Benth. pl. Hart weg. p. 15. n.S^. Similis O. psj/chotrioidi, sed longe differt notis indica- tis. Foiia sunt latiora, oblonga, 41/2 poU. longa, l*/* — 1 V2 P'*"' Iftta, cuspidulo brevi obtusiosculo, basi acuta, ra- mis costalibus snbqninis infirais snbinde soboppositis. Pe- dnncoli in apicis inuovatione foliis minoribns utrinque bolo- sericeis inspersa longi, graciles. Ramuli bifidi cum florc intermedio. Pedicelli longiuscoli, graciles. Antherae sex ex- teriores ovales, acutiusculae, 4-locolares, loculis uno super 522 altero positis^ supero miilto minore subinde evanido, quo Goeppertiae accedere videtur. Glandulae tertii ordinls cras- sae. Fistillain perfectuin. Staminodia Bulla omuino. Mejico. Hart weg. Subgenus 3. Ceramophora N. ab E. Syst. Laur, p. 433. O. {Ceramophora) caracasana N. abE. Foliis oblongis obtusinscuiis in petiolum alatum margiuibus reflexis atlenua- tis reticularis subtus ramniisque crassis angniatis pubescenti- bus axillis venarura subtus eporibus uudisque, paniculis axil- laribus thjrsoideis pedunculatis strigiloso-griseis folio bre* rioribiis, perianthio infundibuliformi. Hufelandia caracasana Kl. et Karsten in Herb. Berol, Proxima O. Beyrichii. Distincta ab omnibus foliis in petiolum latnm attenuatis. — Locnli antherarum subrotundi^ adproximati. Staminodia quarti ordinis lineari-angusta, ob- tusa. Glandulae niagnae^ snbstipitatae. Columbia. Karsten n. 32. O. {Ceramophora) Bofo N. ab E. Syst. Laur, p. 441. Ocotea Bofo Hurab, et Kunth. Nov. Gen. et Sp. pi. II. p. 161. n. 1. Kunth Synops. I. p.455. n.l. Spr.S. Veg. II. p. 269. n. 29. Laurus Bufo: foliis ovato- oblongis utrinque acumina- tis venosis raombranaeeis, racemosis axillaribus terminalibus- ve brevissimis. Willd. Herb, n, 7779, (exempl. Hum- boldt). Laurus Persca Willd. Herb. n. 7776. (folium). In der sehr heissen Gegend der Provinz Jaen de Braca- moros bei dem Flecken Tomependa, am Ufer des Amazonen- stroraes, 200 hexap. , im August. Humboldt. Bofo bei den Einwohnern. O. {Ceramophora) psychotrioldes N. ab E. Syst. Laur. p. 452. 1 523 Ocotea psychotrioides Humb. et Kuiith Nov. Gen. pl.II. p. 162. n. 3. Knnth Sjnops. I. p. 456. n. 3. Schldl^ Liun. VI. p. 366. n. 1143. Persea psycTiotrioides Spr. S. Veg, II. p. 269. n. 31. Laurus psychotrioides Willd. Herb. n. 7800. (exempl. Hamboldt). Mexico, in der temperirten Gegend des quellenreichen Thaies Xalapa, alt. 680 hexap., Februar. Schiede. O. (Ccramophora) Klotzscbiana N. ab E. (Hermaphro- dita) foliis oblongls acuminatis reticulatis utrinque glabris subtus in axillis yenarum costalium pulvinato-iuflatis tomen> tosisque , paniculis axiilaribus brevibus deusis strigiloso- ca- nesceutibuSj periauthii campanulati laciniis ovatis. Differt ab O. psycholrioide ^ quaciim quod ad foliorum figuram congruit, glabritie et pulvinis venarum costalium plcrumque subrotuudis tumidis tomentulo brevi griseo tectis, fere ut in O. foctente^ at multo miuoribus, apicem versus evanesceutibiis. Folia 3 — 31/4 poU« longa, 10 — 13 lin, lata. Infloresceutia et florum etiam structura similis O.foe- tenti. Racerai ramuli erecto -patentes, apice snbcjraosi. Stamina et pistillum perfecta. Staminodia quarti ordinis subu- lata, hirta. — „Arbor." Mejico. Bei El Banco. (C. Ehren berg n. 943.) O. (Ceramophora) uinljrosa N. ab E. Syst. Lanr. p. 456. Ocotea iimbrosa Humb. et Kilnlh Nov. Gen. et Sp. pl, II. p. 161. n. 2. Kunth Synops. l. p. 455. n. 2. Persea umbrosa Spr. S. Veg. II. p. 269. n. 30. Laurus umbrosa Willd. Herb. n. 7801. (exempl, Hum- boldt). In der sehr heissen Region bei dem Dorfe Tomependa, am Ufer des Amazonenstromes, bei 200 Meter Höhe, Prov. Jaen de Bracamoros. Hamboldt. 524 Ocote» N. ab E. Syst. Laur. p. 471. Endl. Gen. pl. 11. 2054. O. puberul» N. ab E. Sjst. Laut. p. 472. Strychnodaphne puherula N, ab E. Lanr, Sellov. in Linn. VIII. 1. p. 39. a. Foliis minus reticulatis raniisque et panicnlis gla- briiiscalis. Ocotea Majcimilianea Mart. in Herb, propr, Brasilien. Prinz Maximilian von Neuwied. ß, Foliis evidentiug reticulatis subtus, ramis compres- sis tortisque petiolis paniculisque strigilosis rel pubescen- tibus. Laurus puherula Rieh, in Ann. Soc. Hist. nat. Paris. 1. p. 108. Wi 11 d. Herb. u. 7792. Persea Richardiana %^\i\A\. in Linn. VI. p.366. n. 1142. Laurus crassifolia Poir. Enc. raelh. Suppl. III. p. 323. n. 47. Spr. S. Veg. II. p. 269. n. 22? In Guiana. Richard. Misantia in Mejico, im März. Schiede. O. botryophylla Kl. et Karsten. Glabra, foliis oblongo- lanceolatis utrinque acutis reticulato-scrobiculatis, racemo in ramis terrainali, perianthii laciniis sub fructu reflexis. Ab O. lanceolata Fl. Bras. differt et foliis quam pro latitudiue latioribus, quippe 3 — 3*/2 Po"« longis, 12 — 13 lin. latis, apire minus attenuatis simpliciter acutis vel et apice obtusiusculis; retis venosi areolis minimis in ntraque pagina profundis^ racemo revera terminali^ seil, raraulo basi foiioso apice in racemum nuduro patentem compositum satis amplum abeunte, perianthio fructus majore. Columbia. Karsten n. 65. 525 Tribns 11. Tetrantliereae. N.abE. Syst. Laur. p. 501. Endl. Gen. pl. p. 322. Tetranthera N. ab E. Syst. Laur. p. 508. Endl. Gen. pl. n. 2059. T. glaacescens N, ab E. Syst. Laiir. p. 537. Litsaea glaucescens Hiirab. et Kunth Nov. Gen, et Sp. pl. II. p. 168. n. 1. Kuuth Synops. I, p.460. n. 1. Dict. des sc. uat. XXVII. p. 79. Laurus glaucescens: foliis oblongo-lanceolatis acutis snbtus glaufis, pedunculis axillaribus nnifloris. Willd. Herb. An den roexicanischen Gestaden bei Acapulco, und auf den Abhängen der östlichen Gebirge bei Xalapa, bei 700 Me- ter Höhe. Humboldt, Ruhland. Real del Monte. C. Ehrenberg. P, IVeesiana S. Schauer in Linn. XIX. p. 712, Perian- thio 6-fido, uinbellis axillaribus raceraosis vel fasciculatis vel pedunculis solitariis semper petiolo multo longioribus, fo- liis ovato-lanceolatis acutis concoloribns supra uitidis reti- culatis pilosiusculis snbtus ferrngineo- toraentosis, ramulis teretibus velutinis. In Mejico. Aschenb. n. 349. d" et 269. 2. €asj$ytaceae (Caisisytliaceae) Lindl. Introd. ed. 2. p. 202. Lawriwac Tribus 13. Cass^/^coe N.abE. Syst. Laur. p. 639. Endl. Gen. pl. p. 323. Cassyfa Linn. N.abE. Syst. Laur. p. 641. Endl. Gen. pl. n. 2067. C americana N. ab E. Syst. Laur. p. 644. Cassytha filiformis Jaoq. PI. Am. p. 115. t. 97. Hook. Exot. Fl. t. 167. 526 Casstftha ßUformis Willd., S p r. 1. c. (ex parte). Cuscuta baccifera Barbadensium a marltimis. Pluck. Alm. p. 126. Phytogr. t. 172. f. 2. Westindien. Jacqoin. S. Vincenz. Hooker. Suri- nam, in Sandgegenden bei Joden -Savanna, im November. Kegel n. 1134. I lieber die geographische Verbreitung der Acanthaceen, von M. L. Frankenheim» V or einigen Jahren habe ich in der Liunaea (1843. I. 549.) die geographische Verbreitung der Rosaceen behandelt. Bei der folgenden Arbeit bin ich von demselben Standpunkte aus- gegangen. Die Rosaceen sind Pflanzen eines gemässigten Kliraa's, und in den Niederungen der heissen Zone nur in wenigen Arten vorhanden. In diesen Gegenden sind nun ge- rade die Acanthaceen einheimisch , und ihre Verbreitung da- her vorzüglich geeignet, die Lücken zum Theile auszufüllen, welche die Rosaceen lassen mussten. Die Acanthaceen sind vou Nees v. Esenbeck indem eilften, neuesten Bande von DeCandoUe's Prodromns be- schrieben. Es sind ihrer gegen 1500 Arten, die er fast ohne Ausnahme selbst gesehen und verglichen hat. Bei jeder Art werden die Fundorte so genau angegeben, als es die Quel- len erlaubten, und dadurch der geographischen Untersuchung bessere Hilfsmittel dargeboten, als man bei anderen grösse- ren Pflanzenfamilien und selbst bei den Rosaceen findet. 528 Nee 9 theilt die Acanthaceen in eilf Sippen (Tribus), die ich in folgender Tabelle beibehalten habe, obgleich er später einige derselben als Subtribus aufführt. (Vgl. S. 48 mit S. 303, 425, 463, 512.) Erste Tabelle über die Vertheilung der eilf Acanthaceen -"^&vaWien nach dreizehn Hauptregionen. ^^ ^"^" ^*"" V .2 a a u a e a a a o Z s a V 'S. «Ö "5, .2 — 5 ii^ V V in CS a o o 'S 5 "v •ö CS c o S s J3 'S >» ^ ca u "E. 33 Sd ,2 S H Ä S PS S •j; <5 O » Q < i» — — — — — 5 — 1 1 1 2 - 6 4 Am Mittelläud. Meer Westafric. Inseln 1 2 8 7 10 4 1 8 4 6 — 51 Westafrica 6 — 1 11 14 21 — 32 6 11 — 102 Südafrica 2 1 1 10 10 — 1 14 5 31 — 75 Ostafrican. Inseln 2 1 2 12 18 6 1 26 3 10 — 81 Am Nil und Arabien 13 25 25 175 70 8 4 54 37 62 15 488 Indisch Gebiet — — . — ■ 1 — — — — 1 2 — 4 Japan — 2 1 6 — — — 3 1 2 — 15 Neuholland — — — 1 — — — — 2 5 — 8 Polj'uesieii 23 18 12 139 20 — 64 208 18 24 — 526 Südamerica 1 3 2 10 2 — 6 23 12 10 1 70 Antillen — 6 3 41 2 — 11 52 5 19 — 139 Nordamerica 24 24 15 175 21 — 76 267 32 42 1 677 America 46 53 53 404 131 41 82 404 91 165 16 14861 Arten 6 5 12 38 8 8 9 44 8 13 3 154| Gattungen Die laufende Zahl der Gattungen geht zwar im Buche nnr von 1 — 149, sie ist aber durch Auffindung nener Arten während des Druckes um 5 vermehrt worden. Auf die Gat- tung kommen im Durchschnitt 9,6 Arten. Wenn das Princip der Eintheilung keine Veränderung erleidet, so sollte die An- zahl der zu einer Gattung gehörigen Arten steigen, wenn die Kenntnisse zunehmen. Dieses ist aber nicht immer der Fall. 529 lu der Besliramuug der Gattung hat bei raiader gtiibten Be- obachtern die subjcctive Stimmung einen grossen Einflusa, und selbst Nee 8 ist nicht selten im Zweifel geblieben, ob der Unterschied zweier PQanzen specieli oder generell sei. Dasselbe gilt auch von dem Verhältnisse der Varietät zur Species, Diese Uebelstände sind jedoch von geringerer Be- deutung, wenn die Bestimmung, wie es bei den ^canthaceen der Fall ist, von einem uud zwar so ausgezeichnetem Beob- achter, wie Nees v. Esenbeck ist, herrühren, als wenn man von verschiedenen Beobachtern behandelte Familien mit einander vergleichen will. Die Zahlen dieser und der folgenden Tabellen werden natürlich im Laufe der Zeit beträchtlich abgeändert werden. Selbst wenn Vorderindien und Brasilien nur noch eine ge- ringe Nachlese liefern sollten, so darf mau dennoch, da Arabien, Africa, Hinterindien, Neuholland und ein Theil der grösseren Sunda -Inseln noch wenig durchsucht sind, die An- zahl der auf Erden vorhandenen ^canthaceen- Arien auf das Doppelte der bekannten, also auf etwa 3000, setzen. Mit der Anzahl der Arten, und vermuthlich in noch stärke- rem Verhältnisse, wird auch die Anzahl der an verschiede- nen Orten zugleich vorkommenden Arten vermehrt werden; aber die Abgrenzung der botanisch -geographischen Gebiete wird dadurch keine beträchtliche Veränderung erfahren. In der Tabelle sind zu dem Gebiete am Mittelländischen Meere auch Südfraukreich und Vorderasien gezogen; aber Aegypten f dessen ^canthaceen mit denen des Ober -Nil- gebietes übereinkommen, ist ausgeschlossen. Mit diesem ist auch Arabien vereinigt. Zu d^D Jf^estafricanischen liise\grap^en werden die dicht am Kontinente liegenden Inseln, z. B. Fernando Po, nicht gerechnet. Dasselbe gilt von den Inselgruppen anderer Meere. 2lr Bd. 53 Heft. 34 530 Zn Südafrica ist hier die ganze, botanisch noch fast unbekannte Ostkiiste bis nach Zangnebar gerechnet. Das besser bekannte Madagascar bildet mit den Masca- rcnen und einigen anderen Inseln in seiner Nähe das Gebiet der Ostafricanischen Inseln. Znin indischen Gebiete habe ich auch die säramtlichen indischen Inseln bis nach den Philippinen hin und auch China gezogen, von dem hier nur die südliche Küstenregiou in Be- tracht kommt, deren Acanfhaceen beinahe sämratlich indi- sche sind. Bei America ist ausser den drei angegebenen Unter- abtheilungen auch der ganze Welttheil angeführt worden, weil er, was ^\g AcantJiaceen betrifft, nur ein grosses Pllan- zengebiet ansmacht. In den in der Tabelle nicht aufgeführten Ländern der polaren und gemässigten Zonen kommen keine ^Icanthaceen vor. Zur genaueren Kenntniss der Vertheilung der Acan- thaccen reicht jedoch diese Tabelle nicht hin. Ich gebe da- chet im Folgenden eine speciellere, in der, um Raum zu er- sparen, die Eintheilung in Familien fortgelassen ist. Die erste Spalte neben dem Namen des Bezirkes enthält die An- zahl der dort vorkommenden uäcanthaceew, die zweite die auch in einem andern Bezirke vorkommenden; die dritte Spalte das Verhällniss dieser zwei Zahlen, Aus der frühern Abhandlung habe ich die entsprechen- den Zahlen für die Rosaceen beigefügt. Einige kleine Ab- weichungen von der damals gegebenen Tabelle sind Berichti- gnngen derselben. 531 Zweite, s pecie 1 le Tabelle über die Vertheilung der Acanihaceen und Rosaceen» o 6 Ü CS "a u tS "a C es !t3 s es S . s S .s s San ü V S M ■■ci «9 > (fj N k Acanthace 'en R osacee» t _ 31 15 2,1 Polarländer — — — 214 72 3,0 Mittel -Europa — — 54 3i 1,7 West- Sibirien — — 36 13 2,8 Ost -Sibirien 4 2 2,0 86 48 1,8 Süd- Europa 3 3 1,0 21 6 3,5 Yorderasien — ■ — — 30 10 3,0 Kaukasus — — — 22 2 11,0 Innerasieu 4 1 4,0 38 5 7,6 Japan 1 1 1,0 8 3 2,7 Berberei 2 2 1,0 3 0 OD Canar. Inseln i 1 1,0 — — Grüne Vergeh. Inseln 1 1 1,0 1 0 CO St. Helena — — 1 0 00 1 Tristan d'Acunha 25 13 "Tö" Senegambieu 18 5 3,6 Guinea 13 2 6,5 Quorra- Mündung u. südl 51 14 3,7 6 1 6,0 Tropisch West-Africa 100 13 7,7 55 1 55,0 Capland 62 6 10,3 2 0 CO Madagascar 5 1 5,0 — — — Coraorren 2 0 oo — — — Mähe Inseln 3 3 1,0 2 0 00 Bourbon 12 5 2,4 3 1 3,0 Mauritius 4 2 2,0 — — Trop. Südost -Africa 43 20 2,t 4 0 00 Abessinien 23 19 1,2 • — — — Ober- Nil -Land 3 3 1,0 5 4 1,2 Aeg3^pten 34 15 2,3 13 6 2,2 Arabien 3 3 1,0 5 1 5,0 Persien ii. Afgau. 58 57 1,6 74 5 14,8 Himalaya 39 35 1,1 Uindostan 14 12 1,2 West-Decan 48 40 1,2 Ost-Decan 90 48 1,9 Süd-Decan 34* 532 a s 00 6 es S3 Ol .£ -5 > S S ttl Ö es eis = m > Acanthaceen Rosaceen 19,4 7,4 155 80 195 91 48 44 5 78 22 2 1 78 20 5 115 257 46 474 16 66 42 71 45 26 32 2 44 12 0 0 34 12 1 39 71 34 29 13 2,4 1,9 2,7 2,0 J,8 1,4 2,5 1,8 1,8 00 2,3 1,7 5,0 2,9 3,6 1,4 16,3 1,2 136 52 7 7 Decan Ceylon Decan u. Ceylon Assam Birma Slam Cocliin- China Uinterindien ohne Assam Malacca Andaman Inseln Sumatra Java Timor Moliikken Simda-Inseln ohne Andam. Hinterindien u. Sunda-Ins. Philippinen Indisch Gebiet ohne China China 2 14 1 3 2 2 2 0 0 0 1,0 7,8 CO CO OD 3 1 4 1 0 0 0 0 00 00 00 Marianen- Inseln Neu- Holland Tasmanien Neu -Seeland Neu-Caledonieu Tanna Gesel Ischafts - Inseln Sandwichs -Inseln 3 14 16 1 97 33 120 15 21 3 11 14 0 39 16 41 11 14 1,0 1,3 1,1 00 2,5 2,1 2,9 1,4 1,5 125 98 29 8 6 41 85 69 8 1 0 4 1,5 1,4 3,6 8,0 00 10,2 Neu -England Florida Louisiana Nordwest- America Californien Mexico Centro- America Mexico u.Centro-America Cuba Jamaica 533 u i s Ö sS in .52 'S •a u > i g Ö 55 m 'S > Acanthac een /?osrtcee« 10 1,5 a^Mi^sm^^m ' 15 Haiti 11 6 1,8 Portorico 33 22 1,5 Carai bische Inseln 13 12 l,t Trinidad 70 25 2,8 9 2 4,5 Antillen überhaupt 60 31 1,9 Neu - Granada 26 16 1,6 Venezuela 76 36 2,1 15 4 3,7 Neu-Granada U.Venezuela 68 31 2,2 Guyana 260 45 5,8 Ost -Brasilien 42 19 2,2 Matto Grosso und Goyaz 19 11 >,7 Ober - Marannon - Land 22 16 1,4 Aequator 64 24 2,7 Peru 80 32 2,5 28 2 14,0 Peru u. Aequator 344 40 8,6 66 6 11,0 Brasilien 27 16 1,7 1 1 1,0 Laplata-Land 4 4 1,0 23 2 11,5 Chile — 8 0 00 Magellanien — . — — 1 0 00 Fallilands- Inseln. Dieselbe Einrichtung hat die folgende Tabelle, vrelche aber nur botanische Hanptregioneu enthält. 534 Dritte Tabelle über die Vertheilung der Jicanihaceen nach Hanpt-Reglonen. s s VI Ö cd S s •-cj Ö eii 09 'S Äcanthace en Rosaceen 6 1 6,0 116 53 2,2 Am Mittelländ. Meer 4 4 1,0 5 0 « West- African. Inseln 51 13 3,9 6 1 6,0 AVest-Africa 102 14 7,3 55 1 55,0 Siid-Africa 75 12 6,2 7 1 7,0 Ost- African. Inseln 81 24 3,4 22 9 2,4 Am Nil u. Arabien 408 29 16,8 187 13 14,4 Indien ii. China 239 64 3,7 113 7 16,1 Himalaya bis Ceylon 268 68 3,9 77 8 9,6 Assam bis China 4 1 4,0 38 5 7,6 Japan 14 2 7,0 4 0 OD Neu -Holland 8 2 4,0 5 0 CO Polynesien 677 14 48,4 — America 140 40 3,5 214 39 5,5 Nord- America 70 25 2,8 9 2 4,5 Antillen 526 48 11,0 112 3 37,3 Trop, Süd -America. Geographische uänmerJcungcn ztt den Tabellen» Die geographischen Namen konnten nicht immer mit de- nen in der politischen Geographie üblichen in Uebereinstim- mnng gcliracht werden, und bedürfen daher zuweilen einer Erklärung. Die Polarregion hat nach Süden hin keine scharfe Grenzlinie. Ihre Vegetation ist in allen drei nordischen Welt- theilen so nahe übereinstimmend, dass man diese zusammen- fassen rauss, wenn man es nicht vorzieht, die Polarregion mit der gemässigten zu vereinigen. — 535 Mittel- Europa ist das gauze Land zwischen der Polar- gpgend und den drei südlichen Halbinseln oder der Küste, jedoch so, dass die Küstengegend selbst zum Süden gerech- net wird. Skandinavien, Grossbritanuien, Frankreich, Deutsch- land, Russland haben nahe übereinstimmende Floren. Ost-Sibirien ist der gebirgige, östliche Theil, mit dem auch Tuugusien vereinigt ist. Innerasieti ist der grosse, unstreitig mehrere Pflanzen- Regionen enthaltende Raum zwischen dem kaspischen See und China, zwischen Sibirien und dem Himalaja. Es ist natür- lich noch sehr wenig bekannt. Die Berberei ist die Nordküste von Äfrica bis an die Wüste, mit Ausschluss von Aegypten. Das Küstenland am Quorra und südlich davon liabe ich von dem eigentlichen Gw/w^a getrennt. Man kennt in beiden wenig mehr als den Küstenstrich. Das tropische Südost - äfrica ist die Küste von Mo- sambik und Zanguebar. Es ist botanisch fast unbekannt. Unter dem Ober- Nil -hande verstehe ich hier nur die niedrig gelegenen Landschaften am Bahr el Abiad. Der Himalaya und Nipal sind hier zusammengefassf. Die ^cantliaceen kommen in beiden Gebirgslanden in glei- cher Anzahl und oft in denselben Arten vor. Hindostati ist das Tief- und Hügelland zwischen dem Himalaya uud dem Nord -Gebirge von Decan; es urafasst also Bengalen, das Peudjab , Malva u. a. 0. JFest-Decaii ist die ganze Halbinsel, nur das östliche Küstengebiet und den südlichen Theil ausgenommen, der durch ein tiefes Thal von dem übrigen geschieden ist, und das Nilgherri- Gebirge enthält. Zu Siam habe ich auch die englischen Besitzungen von Martaban u. s. w, an der Westküste gezogen. 536 Unter Neu -England ist dcis ganze Land von Kauada bis Virginien iiud Kentucky und vom Atlantischen bis zu den Felsgebirgcn im Westen zusaramengefasst. Louisiana ist das Miindangs-Gebiet des Mississippi und der Ströme von Texas. Zu Florida siud auch die Bahama- Inseln gezogen, die zwar ein paar Acanihaceen, aber keine ansschliesslich haben. Mexico und Centro- America waren sonst politisch vereinigt. Es mag daher manche als mexicauisch angegebene Pflanze aus Centro- America stammen. Dieses Land geht hier von dem Isthmus von Tehuantepec bis zu dem von Darien. - Ohei'- Mar annon- Land sind die politisch zu Peru ge- hörigen Provinzen Maynas, Maxos u.a. Goyaz und Matto- Grosso sind das hochgelegene, zum Theil gebirgige Quellenland vieler Zuflüsse des Marannon und Laplata. Ich habe Chiquitos damit vereinigt. Bei der grossen Ausdehnung , die man politisch dem alten Peru gab, mag manche hier als peruanisch aufgeführte Pflanze eigent- lich den benachbarten Ländern angehören. Ost- Brasilien enthält blos die Küstenprovinzeu mit Ausschluss der am Marannon, Diese gehören physisch zu Guyana. Die Wiederholungen, welche iu den indischo^i und ame- rikanischen Gebieten vorkommen, indem einige Länder so- wohl einzeln, als zu zwei oder drei vereinigt aufgeführt wurden, rühren zum Theil von den Veränderungen, welche die politischen Grenzen erlitten haben, zum Theil auch von der Noth wendigkeit her, die Fundorte der AcantJiaccen mit den früher berechneten der Rosaceen in Uebereinstimmung zw bringen, bei denen die Beobachtungen zum Theile aus 537 einer älteren Zeit stammen, wo man die genaue Angabe des Standorts für unnölhig hielt. Nicht selten wird als Standort blos Ostindien, Africa, Südamerica n. dergl. angegeben. In der neuern Zeit ist der entgegengesetzte Fehler begangen worden. Man hat Flüsschen und Dörfer angegeben, die ich in keinem geographischen Werke finden konnte. Auch bei den Acanthaceen sind beide Fehler oft genug begangen wor- den. Daher kommt es auch, dass die Snmrae der Pflanzen, die in ausgedehnten Ländern, wie Ostindien, Brasilien, vor- kommen, zuweilen betrcächtlich grösser ist, als die, welche mau findet, wenn man in den Tabellen die Arten der kleinen Provinzen zusammenzählt. Die Acanthaceen- Bezirke. In der Tabelle sind die Fächer für die Acanthaceen leer geblieben, wo die Rosaceen in Menge vorkommen. In den Polarländern, in Mittel -Europa, in Sibirien, im Kau- kasus und im Innern Asiens, in Nordwest -America, iii Ma- gellanien und in Neu -Seeland, also in allen kühlern Erd- theilen, fehlen sie ganz; im südlichen Europa, in Neu - England und Chile sind ihrer nur wenige, und diese haben, wie es scheint, ihre wahre Heimat in einem wärmern Klima. Chile z.B. hat vier Arten: Diptcracanthus viscidus^ Stephanophysum Ruizianum, Arrhostoxylutn pedunculo- sum und Stcnandrium dulce , die aber sämmtlich auch in Peru und in noch nördlicheren Gegenden gefunden werden. Dasselbe gilt von den Are\ acanthaceen JVeu-Englands: Dipteracanthus strepens^ D. villosus und Rhi/tiglossa pedunculosa , die auch in dem Küstenlande des mcxicani- schcn Meerbusens vorkommen. 538 Auch in Neu- Holland kommen die meisten Acantha- ceen von Port Jackson auch in dem tropischen Norden des Welttheiles vor. In Tasmanien fehlen sie ganz. Die AcantJiaceen überschreiten oft nur in Europa den 35steu Grad der Breite; den dreissigsteu überschreiten sie zwar an mehreren Orten nördlich und südlich von dem Aequa- tor; aber ihren Hauptsitz haben sie zwischen den Parallelen von 30° N» und S. , ohne jedoch gerade an eine hohe Tem- peratur gebunden zu sein. Denn innerhalb jener Zonen, selbst an ihren nördlichen Grenzen , steigen sie zu Höhen von 6000 — 8000 Fuss hinauf, wo sie eine Temperatur finden, wel- che beträchtlicher niedriger ist, als diejenige vieler Flach- länder, in denen die AcantJiaceen nicht mehr zu gedeihen pflegen. Auch inueihalb der heissoron Zonen sind die Acantha" ceen nicht gleichförmig über alle Längengrade vertheilt. Bra- silien, Indien, das obere Nil -Land sind reich daran, aber schou -das eigentliche Peru, d. h. der Wcstabhaug des Ge- birges und das Küstenland, ist arm, indem der grösste Theil der bei Peru angegebeneu Arten dem Ostabhange anzugehö- ren scheint. In Indien ist ihr Vorkommen beinahe auf die Osthälfte beschränkt. In Hindostan finden sich in Bengalen 30 Arten, während der ganze westliche Theil, bis an die Ge- birge von Decan hin, nur 10 Arten hat, und darunter nur eine einzige, die ihm ausschliesslich angehört. Im westlichen Decan, wo die Gegenden von Bombay, Goa und Mysorc gut durchsucht sind, sind nur 14 Arten, wovon zwei eigenthüra- üch sind, während der schmale Uferstrioh von Madras bis an den Cavery-Fluss 48 Arten, und die 'Südspitze mit dem Nilgherri- Gebirge gar 90 Arten hat. Auch Ceylon hat 80 Acanthaceen. In Hinterindien und den indischen Inseht haben alle botanisch untersuchten Länder viele und oft eigcnthüraliche 539 Acanthaceen. Dass von dem eigeatliclien Slam und Suma- tra nur eine' Art, von Borneo ^und Celebes noch gar keine aufgeführt werden konnte, dagegen von Java und dem klei- nen Timor 18 und 20 Arten, bietet einen Maassstab nicht für die Vegetation, sondern nur für unsere Kenntniss von jenen Ländern dar. Cochmchina, durch Gebirge und Meere ziemlich isolirt, hat ausser der Gartenpflanze Peristrophe tinctoria, die sich in ganz Indien und auf Japan findet, nur noch eine Art, Dilivaria ebracteata, mit dem übrigen lu- dien, mit Malacca gemein. Eine genauere Kenntniss der Flor von Cochinchina würde wahrscheinlich die Anzahl der Arten, aber nicht den Grad der üebereinstimraung beträchtlich ver- mehren. China f von dem hier nur fast Macao und Hong-Kong in Betracht kommen, hat unter seinen \Q Acanthaceen nur drei, die noch nicht in Indien gefunden sind, und ist daher in den kürzeren Tabellen zu Indien gezogen. Es scheint nicht, dass Acanthaceen auch nördlich von dem Gebirgslande des süd- lichen China vorkommen. In den Pflanzen dieser Region hat China, wie die Rosaceen zeigen, wenig oder nichts mit In- dien gemein, und muss daher davon getrennt werden.' Auch das kaum betretene tropische Neu- Holland hat mehrere Arien. Aber weiter nach Osten und Norden scheint der für die Entstehung der Acanthaceen günstige Boden nicht fortzugehen. Auf A&ix Marianischen Inseln sind zwei Arten, Blechum Brownci und B. HaenJcei, gefunden. Aber das Blechum ist eine entschieden americanische Gattung. Seine acht Arten kommen sämratlich in Westindien oder auf dem Fest- lande, von Mexico bis zum Aequator, vor. Das B.Haenkei ist nach Necs vielleicht nur eine Varietät des B. Brownei, nnd dieses ist über die Inseln und den Kontinent von America 540 weit verbreitet, und sehr wahrscheinlich voh dem eheinaligeu Haupllande der Spanier in America nach den ebenfalls spa- nischen Kolonien in den Mariauen und den Philippineu ver- pflanzt. Auf den übrigen Inseln des Stillen Oceans sind nur noch sechs Arten vertheilt, und, wie es bei Inseln gewöhn- lich ist^ hat jede Inselgruppe ihre Arten ausschliesslich. In Africa hat Guinea und auch das grosse und zum Theil gut bekannte Gebiet von Senegainbien verhältnissraässig wenige Arten, die aber merkwürdigerweise oft mit den abes- sinischen übereinkommen. Dasselbe ist bei Arabien der Fall, das in Betracht der geringen Kenntniss, die wir vom Lande haben, ziemlich viele Acanthaceen- kr teix geliefert hat. Aber in Persien sind, ungeachtet seines Kliraa's, das hier Acan- thaceen eben so günstig ist, wie das vom Himalaja oder Äbessinien, nur drei Arten gefunden, von denen die zwei afganischen, Rostellaria peploides und Dicliptera hu~ pleuroides, auch in Indien vorkommen; die im eigentlichen Persien vorkommende Art, Acanthus Dioscoridis, ist durch ganz Vorderasien verbreitet, und gehört zu einer europäischen Galtung. Vorderasien hat ausser dieser Art auch A. spinosus. Südeuropa'. ^4, spinosus , A. spinosissimus , A. longifolius nud A. mollis. Die letzte ist auch in Algerien. In der Tabelle ist noch eine dritte ^ca«#/iac^^«-Species, Hypo- est.es trifolitty mitgezählt; weil Nees v. Esenbeck neben Ostindien, Arabien, Äbessinien auch Asia minor als Fundort anführt. Aber während er von den drei erstgenannten Län- dern Exemplare gesehen und die Oertlichkeit des Fundorts genau angegeben hat, ist von Klein -Asien nicht weiter die Rede. Es findet hier daher unstreitig ein Versehen statt, und die fünf in den Ländern am Mittelländischen Meere in Vorderasien und Persien vorkommenden Acanthaccen- Arien -. . 541 gehören also siimralllch zur G aünng ^canthus. Eine sechste Art, A. leucostachyus ^ ist im Himalaya. ^egijptcn hat zwar drei, in andere Gattungen gehörige Arien, Barler ia acanlhoides , Acantliodtim spicatum und Cheilopsis poltjstachyu ; alier diese kommen alle auch in Kordofan und Sennaar vor, und halicii hier und in Arabien ihre Vorwandlcii. Bei der Iliisle von Zanguebar und MosanibiJc sind zwar nur vier Arten gezählt, aber sie ist auch beinahe un- bekannt. Die besser untersuchten Inseln , Madagascar, Mau- ritius n. a. sind sehr reich an Arten. Sie haben zusammen 75 Arten , von denen der grösste Theil ihnen ausschliesslich augehört. Dasselbe ist der Fall bei den 100 Arten des Kap-Lan- des, Das östliche und südliche Africa ist daher, darin Vor- derindien ähnlich, als ein für die Entstehung der Acan- thaceen sehr günstiger Boden anzusehen. Es giebt also vier grosse Acanthaceeti - Bez'iike ^ die theils durch Oceane, theils durch an u^cafithaceen arme Län- der von einander getrennt sind: den indischen, den africani- schen, den mittelmeerischeu und den americanischen. Der indische hat im Norden den Himalaya und dessen Fortsetzung ira Norden von Hinterindien und vcrmnthlich auch im Süden von China, und urafasst die beiden indischen Halb- inseln nebst allen indischen Inseln bis an die Ostgrenze der Philippinen. Im Norden grenzt er also unmittelbar an Schnee- gebirge, im Süden und Osten an Meere, im Westen und Nordwesten aber hat die Acanthaceen -Vlor schon beträcht- lich abgenommen, ehe auf dieser Seite das Meer und das Gebirge erreicht wird. Der africanische Bezirk urafasst auch xVrabien. Seine Landgrenzen sind die Sahara- und die arabische Wüste. Der 542 . - ganze Osten von Africa, Abessinion , Madagascar und das Capland slud reich an Äcanthaceen. Der Westen des Welt- theiles hat ihrer, wie es scheint, weniger, aber im Allge- meinen Arten und Gattnugen, die denen des Ostens verwandt sind, Dass die uicanihaceeii-¥\ov in Africa der asiatischen und araericanischen am Umfang nachsteht, rührt vielleicht nur von unsrer Unbekanntschaft mit dem Innern her. Der Mittelmeertsche Bezirk, der Südenropa, Vcrder- asien und die Berberei enthält, hat,* wie oben gezeigt ist, nnr fünf Arten , säramtlich aus der Gattung Acanthus. Der ^mericanische Bezirk umfasst ganz America. Der Hanptsilz der Kraft, welche die Äcanthaceen hervorbrachte, ist jedoch das östliche Südamerica; in Nordamerica und dem westlichen Südamerica war sie weit geringer. Der Vertheilung der Rosaceen- KriQM ist eine andere. Wenn man den Grad unsrer Bekanntschaft mit den Floren der einzelnen Länder berücksichtigt, so scheinen die Rosaceen in allen Theilen der gemässigten Zonen beider Halbkugeln in fast gleicher Anzahl vorhanden zu sein. Den Pflanzen, die in einem Bezirke fehlen, entsprechen andere, nicht minder zahlreiche von ähnlicher Struktur. In den Tiefländern der heissen Zone verschwinden sie bis auf wenige Arten. Aber in jedem bedeutenden Hoch- oder Gebirgslande treten sie von Neuem auf, so dass die Bezirke der Rosaceen^ so weit es die Anzahl der vorkommenden Arten gilt, beinahe nur vom Klima abhangen. Aehnliche Bezirke, wie für die Familien, können für die einzelnen Sippen und Gattungen aufgestellt werden, nur sind sie natürlich kleiner nnd durch leere Zwischenräume stärker gesondert. Von den Sippen kommen die kleineren in einem Bezirke ausschliesslich, oder doch überwiegend vor. Auch die zahlreiche Tribus der Gendarussccn ist überwiegend _ 543 südamericanisch. Andere Tribns dagegen sind über alle Be- zirke fast eben so gleichförmig vcrtheilt, wie die ^cantha- ccen selbst. Auch unter den Genera sind einige, wie die Diclipfera, Barleria^ über alle Bezirke zerstreut. Jedoch ist dieses nnr ausnahmsweise der Fall. In der Regel finden sich alle Arten einer Gattung oder doch einer Untergattung in einem Bezirke oft von engem Umfange vereinigt. Noch beschränkter sind die Verbrcitiings- Bezirke der Arten. Die ^Verbreitung der Acanthaceen - Arten, Anf dieser Verbreitung beruht die EigenthümlichJceit einer Flor. Diese ist um so grösser, je kleiner die Anzahl der Arten ist, die einem Bezirke nicht ausschliesslich ange- hören. Die zweite und dritte Spalte der Tabelle enthält die zur Bestimmung der Eigenlhümlichkeit einer Zone nothwen- digen Zahlen. Die dritte ist das Maass derselben. Wenn keine Art zugleich an einem andern Orte vorkommt, so ist das Verhältniss =00. Ist es = 1, so gehört gar keine Pflanze dem Bezirke ausschliesslich an. Für verschiedene Familien werden sich in der Regel verschiedene Verhältnisse ergeben. Je leichter sich die Saa- men verbreiten und je weniger Bedingungen die Pflanzen einer Familie zu ihrem Gedeihen verlangen, desto grösser wird der Raum sein, in dem sie sich finden, und desto kleiner jenes Verhältniss. Es ist bei Acanthaceen im Durchschnitte klei- ner, als bei Rosaceen. Diese bedürfen ein kühleres Klima; sie gedeihen auf Gebirgen and verschwinden dem Auge, so- bald man in die Tiefe herabsteigt. Der Himalaja und die Gebirge Decans sind beide reich an Rosaceen-, aber da sel- ten eine Rosacee das heisse Tiefland von Hindostan über- schreiten kann, so ist die Rosaceen -F\or des Himalaja von derjenigen Becans fast gänzlich verschieden. Die Acanthaceen 544 . dagegen gedeihen zwar am besten iu der lieissen Niederung, aber viele Arten können zu gleichen Zeit in hohen Gebirgen und in heissen Tieflanden, im Himalaja und am Ganges, in Abessiuien und am weissen Nil fortkommen ; sie werden daher von Höhen oder Tiefen weniger zurückgehalten, wie die Ro- saceen j und breiten sich über mehr Bezirke aus, wie diese. Indessen kann auch die Mangelhaftigkeit unserer Kennt- nisse auf jene Verhähniss- Zahl einen Einiluss üben. Im All- gemeinen wird die Anzahl der in den Floren verschiedener Länder übereinstimmenden Pflanzen in rascherem Verhält- nisse steigen, als die Anzahl der Arten selbst. Die Eigen- thümiichkeit eines Bezirks wird um so kleiner erscheinen, je genauer er durchsucht ist. Aber andererseits hängt das Auf- finden einer x\rt von der Zahl der Exemplare ab, iji denen sie vorkommt, je grösser diese, desto leichter ist auch die Verbreitung in benachbarte Bezirke, und es ist daher wahr- scheinlich, dass man gerade die über mehrere Bezirke ver- breiteten Arten leichter entdeckt, als die übrigen. Es ist un- möglich, diese beiden einander entgegenwirkenden Ursachen abzuwägen. Die Verbreitung einer Pflanzen -Art hängt theils von ihrer BcschaiFenheit, theils von derjenigen der Oertlichkeit ab, iu welche sie gleich bei ihrem ersten Entstehen, oder in späterer Zeit versetzt wurde. Pflanzen, deren Saamen lange Zeit im Wasser liegen können, ohne ihre Keimkraft zu ver- lieren, werden sich den Lauf der Flüsse entlang, und selbst nach Ländern verbreiten, welche durch Meeres -Arme ge- trennt sind. Von anderen Pflanzen hat der Saame eine Struktur, die ihn zum Spiele der Winde macht, und ihm er- laubt, mit den übrigen organischen und unorganischen Thei- len des Meteorstaubes über die weitesten Oceane und Wüsten fort2;eführt zu werden. Für Pflanzen dieser Art giebt es keine ^ 545 Srhrankpii. Ihr Saameu Ist überall, und er gedeiht_, wo Kli- ma und Boden ihm zusagen, wie weit das Land auch von der Ursprung liehen Heimat entfernt sein mag. Andere Pflan- zen werden von einem Meere, einem Sebneegebirge znrück- gehalteu, während es wieder andere giebt, die schon einen schmalen Meeresarm oder eine Bergkette mittlerer Höhe nicht ZU überschreiten vermögen. Eine solche Pflanze würde, wenn sie auf einer kleinen, isolirteu Insel, wie St. Helena, entstanden wäre, diesen engen Bezirk nicht überschreiten können, während eine andere, ganz gleich gebildete, aber in dem Innern eines ausgedehnten Tieflandes entstandene Art sich über Hunderttausende von Qnadratmeilen ausbreiten wür- de. Aber sobald irgend ein Umstand, etwa die Hand dps Menschen, die luselpüanze befreit", und in einen weifer für ihr Gedeihen geeigneten Raum gebracht hal^ wird sie sich ebenfalls so weit verbreiten, als die Verhältnisse des Bodens gestatten. Neu -Holland und America bieten mehrere Bei- spiele von Thiereu und von Pflanzen dar , die von Menschen oft ohne oder wider dessen Willen hingeführt, sich dort ein- heimisch gemacht, und vor seinen Augen über einen sehr ausgedehnten Bezirk verbreitet haben. Es giebt daher nur wenige Bezirke, die nicht wieder Pflanzenarten mit anderen geraein hätten. In der zweiten Tabelle ist dieses oft bei mehr als der Hälfte der Pflauzen- arten der Fall, In der dritten Tabelle, wo die Bezirke mei- stens einen sehr weiten und gut begrenzten Raum umfassen, ist die Eigeuthümlichkeit grösser. Doch haben sogar die am meisten von einander getrennten Länder immer noch eini- ge Pflanzen mit einander gemein. Der Grad dieser Ueber- einstimraung wird sich aus der folgenden Tabelle ergeben. 21r Bd. 5i Heft- 35 546 Vierte Tabelle über die 'verschiedenen Haiiptregionen gemeinsamen A^can- ihaceen. u i < = aS 03 s CS TS :S 33 O "5 < 3 ü S =1 .2 'S PN 5 o X w .2 s o a, c8 o a < aä V S rt ■a u o o s :3 »2 Am Mittell. Meer 6 " ■ 1 1 1 1 ^ ■" Westafric. Inseln — 4 1 1 1 1 1 1 Westafrica — 1 51 1 1 1 1 Südafrica — I 3 102| 1 1 1 Ostafric. luseln — — 4 5|75 1 1 1 Am Nil u. Arabien 1 1!I2| 8| 3 81 1 1 1 Indien u. China I 2| 4) 6| 6 12 4881 1 1 Japan — — 1 — |— — 1| 4 1 1 Neu- Holland -1 t| -1 1 1 1|- 14 1 1 Polynesien -Hl — l— - 1|- — 8| 1 America — 1| 1| li 4 2 10| 1 2|677 f 1 Nordamerica — 1| 1| 1| 2 2 4|- 1 1| 140 1 Antillen — -1 i| H 3 2 9|— 1 1| 1 12 701 Siidaraerica — — 1 — 3 1 4 — 1 1 1 36 18|526 Eine jede Region hat eine senkrechte und eine wage- rechte Spalte, jedes Fach gehört also zwei Regionen an, lind enthält die Anzahl der Arten, die ihnen geraeinsam sind. Den Antillen und Indien sind also 9 Arten gemein. Die letzte Zahl einer jeden Reihe, die in beiden Spalten derselben Re- gion angehört, bezeichnet die überhanpt in der Region vor- handenen Arten. Der (Jra fang der Regionen ist derselbe, wie in der ersten Tabelle. Im Ganzen sind es 48 Arten, d. h. V3, aller Acantha- cecn^ die in mehr als einer Hanplregion Foikommen. 547 Darou sind 36 ia ztvci Regionon, 6 in drei {Blepharis boerhaviaefoh'a, Crapto- phyllum hortense ^ Rhinacanthus communis, Gcndarussa vulgaris, Blechum Brownei, Hypoestes trißora), 4 in vier (Dipteracanthus palulus, ^systasia coromandeliaua , Aethelma imbricatum , PeristropJie bi- calyculata) , und 2 in fünf Regionen {Nelsonia canescens, Ae- thelma reniforme). Diese Zahlen sind ziemlich beträchtlich. Auffallend ist es namentlich , dass America 10 Arten allein mit Indien ge- raein hat, und ausserdem noch andere mit den übrigen nicht weniger weit entfernten Regionen. Aber diese und die vorhergehende Tabelle sind das Re- sultat säraratlicher im Prodromus mitgetheilten Beobachtun- gen, sogar derer, die Nees selbst in Frage gestellt, oder für die Folge einer künstlichen Anpflanzung gehalten hat. Aber für die wissenschaftliche Untersuchung haben nur die- jenigen Beobachtungen einen Werth, wo die Uebereinstim- mung von Arten in verschiedenen Regionen überhaupt ganz zuverlässig und von der Thätigkeit der Menschen unabhän- gig ist. Dieses ist aber bei mehrern dieser Pflanzen keines- wegs der Fall. Dass Hypo'estes trißora Kleinasien, Indien und Arabien geraeinsam sein soll, beruht, wie ich schon oben nachgewie- sen habe, unstreitig auf einem Versehen. Lässt man diese Art weg, so hat die Region am Mittelmeere gar keine Art mit einer andern Region gemein. Sie ist ganz eigenthümlich. Die beiden Blechum - kr i^w auf den Marianen - Inseln sind ferner (nach S. 11.) wahrscheinlich von America einge- führt, und B.Brownei auch nach den Philippinen gebracht. Polynesien wird, wenn man dieses berücksichtigt, ganz iso- lirt. 3ö* 548 '- Auf (Im Weslafricanischen luseln sind zwar vier Acan- thaceen gefunden worden , aber nur von einer ist es wahr- scheinlich, dass sie einheimisch sei. Die Rungia repens von St. Helena ist eine in Indien in mehreren Varietäten verbreilete Pflanze. Die Adhatoda Jiyssopifolia der Kanarischen Inseln ist eine im Kaplande sehr verbreitele Pflanze; auch die ver- wandten Arten sind hier eiuh<'iraisfh. Die zweite Kauarische Art, AnisacantJius virgularis, ist in Mexico einheimisch «ind verbreitet. Bekanntlich steht St. Ht>lena in einem eben so hänfii^en Verkehr mit Indien, als die Kauarischen Inseln mit den spanischen Kolonien in Nordaraerica oder mit dem Kap- lande. Die vierte dieser Pllauzeu, die PeristropJie hicalyculata^ auf den Inseln des Grünen Vorgebirges ., ist zwar aus einer indischen Gattung-, wird aber auch in Arabien, Abessinieu uffd Senegambien gefunden. Ihre Verpüanzung nach den der Küste ziemlich nahen Inseln würde zwar keine Schwierigkeit haben, da schon die grosse Verbreitung durch Indien und Arabien nach Senegambien die Fähigkeit sich zu' verbreiten voraussetzt. Wir wollen jedoch, um der Kritik keinen zu grossen Spielraum zu geben, gerade diese Art nicht für ge- QÜgend halten, um eine Pflanze für eingeführt zu halten. Die P. hicalijculata wäre also die einzige^ in den weslafri- canischen Inseln einheimische udcanlhacee. Von den vier Japanischen Arten sind drei in keiner an- dern Region. Die vierte, die Peristrophe tinctoria, wird hier, wie in Indien, wo alle ihre Verwandten sind, angebaut. Von den \^ Acanthaceen, die America mit anderen Län- dern gemein haben soll, sind also drei, Blechutn Brownei, E. HacnJcei und Anisacanthus vulgaris, wahrscheinlich von America aus verpflanzt. Dasselbe ist unstreitig der Fall I : 549 mit Elijtraria caulescens ^ aus oiiier ausschliesslich coliim- l>ischeu Gattung", die sieh auch in dem spanischen Manilla ündet. Dagegen sind melirere Gartenpflanzen ans Indien nach America, namentlich den Antillen, verpflanzt, und werden hier nicht in Urwäldern, sondern in di'r Näht> von euro- päischen Pllanzungeu gefunden, '^o AdhatodaVasica^ Thitn- hergia fragrans , Eranthemum nervosiim. Das Eran- fhcmum semper/Iorens in iVlartiniquc bezeichnet Nees als zweir<'lhaft. Auch Gendarussa vulgaris nnd Graptoplij/l- lunt hortende sind unstreitig aus Indien nach den Aniillt^n und den africanischen Inseln verpflanzt. Die Andrographis puniculala ist, wie sämmtliche ver- wandte Arten, in Ostindien einheimisch, und hier über alle Provinzen, von Ässam his Batavia, verbreitet. Sie kommt auch in einigen Antillen in der Nähe der Hauptorte vor. Das Vorkommen des in den indischen und arabisch - africanischen Regionen selir Vi'rhrp'iteicn Dipteracanthus pa- tulus bei der Stadt Mexico wird von Nees selbst als zwei- felhaft bezeichnet. Von den zehn Arten, die Indien und America gemeinsam zu sein scheinen, ist also wahrscheinlich keine einzige in beiden Regionen einheimisch, und es bleiben von den 14 oben genannten anjerieanischen udcanthaceefi nur zwei übrig, die Nchonia canescens nnd Dicliptera ciliaris. Diese, die zu- gloich in den Wäldern von Brasilien und Guyana nnd in Ma- dagascar nnd ^en benachbarten Inseln vorkommt, nnd über- dies einer sehr zerstreuten Gattung zugehört, hat dasselbe Recht, für americanisch, als für africanisch zu gelten. Das Vorkommen der Nchonia canescens ist weniger sicher. Sie hat zwei Varietäten. Von diesen ist die eine in mehreren Tbeilen von America einheimisch; die andere ist in 550 fast ganz Africa, am Nil*) und Senegal, in Madagascar und sogar au der Nordküste von Neu -Holland gefunden. Wenn zwischen den Pflanzen dieser verschiedeneu Fundorte die Un- terschiede merklich nur die der Varietät, nicht die der Spe- cies sind, so ist iV. canescens die am meisten verbreitete ^canthaceCf und es giebt zwei Arten, die America mit der alten Welt gemein hat. Auch in Beziehung auf Indien und Africa bedarf die Ta- belle der Sichtung. Gendarussa vulgaris und GraptopJiyl- lum hortense sind nach Mauritius auf dieselbe Weise, wie nach den Antillen verpflanzt. Die Earleria cristata ist ebenfalls in Indien und Mauritius, aber in verschiedenen Va- rietäten, die nach Nees vielleicht verschiedene Arten sind. Die verwandten Arten finden sich in Indien und in Südafrica. Von DipteracantJius dejecttis , der in Indien au mehreren niedrig gelegenen Orten, auch in Batavia vorkommt, soll eine Varietät auf hohen abessinischen Gebirgen sein. Eben da ist Barleria Tiystrix y die sonst in Timor und am Iravaddi vorkommt. Es ist nicht wahrscheinlich _, dass dieselben Spe- cies zu gleicher Zeit in Indien in der heissen und feuchten Lnft der Niederungen und in Abcssinien auf kühlen und trockenen Bergen gedeihen solle. Die Äsijstasia cJielonoides in Indien soll eine Varietät derselben Art in Arabien und Seunaar sein; aber Nees v. Esenbeck glaubt selbst, dass sie mit zu ^. intrusa zu ziehen sei , die bloss in Arabien und Sennaar ist. Trägt man alle diese Correctionen in die vierte Tabelle ein, und lässt die Spalten für die Region am IVtittelländischen *) Bei Var. a. steht im Prodromus p. 67: in regno Fazohkl CKotscIiy n. 484. in. h. Hook.!)- Genau dasselbe steht auch Var. ß. Es ist hier wohl nur Verseilen, es sollte blos bei Var. ce. stehen. 651 Meere, für Japan und Polynesien, die keine Art mit anderen Regionen gemein haben, weg, und die Westafricanischen In- seln, weil blos den Inseln des Grünen Vorgebirges eine-^can- iJiacee bleibt, die sich auch auf dem benachbarten Festlande findet, so ergiebt sich Folgendes. Fünfte Tabelle über die verschiedenen Hauptregionen gemeinsamen Acan- thaceen. OS o rt Vi p CS Vi c X C eä V. o u •< <5 ü e S "o V a o 'S < o « CS "o s '5 Westafrica 51 13 3,9 Siidafrica 3 102 13 7,8 Ostafric. Iiiselu 4 5 73 10 7,3 Am Nil u. Arabien 12 8 3 81 23 3,9 Indien u. China 4 6 4 11 486 17 28,6 Neu- Holland 1 1 1 1 15 2 7,5 America 1 2 1 1 669 2 334,5 Es sind noch 25 Arten in zwei Hauptregionen. Darun- ter Thiinbergia alata in Assam und Zangnebar; 4 Arten in drei (Dipteracanthus patu- lus j Blepharis hoerJiaviaefolia, die in dem ganzen tropi- schen Indien, und in Africa in Abessinien, Senegambien und Guinea vorkommt; Rhinacanthus communis in Hinterindien, Java, Ceylon, Mauritius, Madagascar und dem Kaplande, und Peristrophe bicalyculata) , 2 Arten in einer {jLsystasia coromande- liana und Aethelma imhricatum)^ und die oben genannten 2 Arten in /"««/* Regionen. 552 Im Gaiizon sind also 33 Arten in mehr als einer Hanpt- region, von denen man nicht annehmen darf, dass sie mit Hülfe des Menschen verbreitet sind. Die beiden letzten Spalten enthalten die Anzahl der in anderen Regionen vorkommenden Acanthaceen und das Ver- hcältniss der Eigenthümlichkeit der Regionen. Die Region am Mittelländischen Meere, Polynesien und Japan , würde als Verhältnisszahl oo erhalten haben. Auf diese folgt America, von dem nnr Y334 aller Arten in pu- deren Regionen vorkommt. Die übrigen Regionen sind weit weniger abgeschlosson; wenn man jedoch die übereinstimmen- den Arten einzeln verfolgt, so wird man finden, dass die Länder, je geographisch näher sie einander stehen, sie ein- ander auch botanisch verwandter sind. Hiervon machen nur die beiden Regionen im Osten und im Westen des tropisshen Africa eine Ausnahme. Ihre Verhäitnisszahl ist nur 3^9, und ihre Uebereinstimmnng in Betracht des ungeheuren Rau- mes, der sie scheidet, der oft beinahe der ganzen Breite von Africa gleich ist, sehr bemerkenswerth. Die folgende Tabelle wird dieses deullichcr zeigen. 553 Sechste Tabelle iiher die Pflanzon-Reslouen in Africa 5 < o 'S 1 a o '^ O s c ts 1^ es o O CS 5 CD a s w Arahicil 34 Al)e.ssinien " 7 43 Nil- Länder ö 9 23 Ostafric. Inseln 1 3 2 79 Ostafrica — 1 — 1 4 Caplatid 3 4 2 5 1 100 Qiiorra -Land — 1 — — — — 13 Guinea 3 4 — 2 1 2 1 18 Scuegainbien 1 7 6 4 i 2 2 3 25 Es koiDint also ein grosser Theil aller seuegambischen Acanthaceeii auch in Abessinien und dem Nil -Lande vor, und 11 Arten, also beinahe die Hcälfte, wenn man Arabien und das Nilgebiet zusammenfasst. Die Uebereinstiramung ist weit grösser mit dem Osten von Africa, als mit dem benach- barten Guinea. Auch das östliche Guinea hat einige Arten mit den Nil -Ländern geraein, aber das westliche Guinea an der Quorra hat, ungeachtet es den Ländern am weissen Nil näher ist, als Senegambien, nur eine einzige Art mit ihnen gemein. Das Innere von Africa ist überhaupt sehr wenig be- baut, und die Länder im Westen und Südwesten von Darfur sind noch von keinem Europäer betreten. Wir wissen noch iiifhl einmal, ob hier Ebenen oder Schneegebirge, ob frucht- bare Niederungen oder Wüsten sind. Wenn man aber den auf der üebereinstimraung der Pflanzen beruhenden Nachwei- sungen folgt, so ist der zwischen dem Nil und dem Senegal bp6ndliche Raum wahrscheinlich eine nur wenig oder gar nicht nnlerbrochone fruchtbare Fläche, dagegen das Land 554t vom Senegal bis zu dera nächsten Pimkle der wpsiliclion Küste durch ein hohes Gebirgsland oder durch Wüste unter- hrocheu ist. Zwischen den Nil -Ländern und Ostafrica ist die Ueber- einstiinmuug in den Pflanzen nur gering, das Festland ist beinahe uubekannt, und die Inseln haben, wie alle isolirten Inseln der Erde, eine fast ganz eigenthümliche Flora. Von den Q2Acanthaceen von Madagascar kommen nur 6 an an- deren Orten, meistens auf den benachbarten Inseln, vor, von den 12 der Insel Mauritius nur 5. Nur Bourbon hat keine ihm eigenthümliche Acanthacee ^ die Comorren, zwischen Madagascar und dem Festlande , nur eine , die nicht auf ei- nem dieser beiden Länder vorkommt, dagegen die etwas ent- fernter liegenden MaÄe- Inseln ihre beiden Acanfhaceen ans- schliesslich haben. Da Pflanzen sich nur in seltenen Ans- uahmen nach Ländern verbreiten können, die durch ausge- dehnte Meere getrennt siivd, so bleibt die Vegetation einer Insel beinahe auf die in ihr selbst entstandenen Pflanzen be- schränkt. Eine insulare Flor ist daher fast durchgängig zn- gleich sehr arm und ausschliesslich. Unsere Tabellen bieten sowohl für die ^canthaceen^ als für die Rosaceen eine Menge Beläge dar. Das Kapland und Magellanien stehen zwar mit den gros-^ sen Festländern in unmittelbarer Verbindung, aber die tro- pischen Pflanzen dieser Länder gedeihen nicht im Süden, die Pflanzen anderer Länder von kühlerem Klima wurden durch das Meer oder die ganze Breite der tropischen Zone zurück- gehalten, und so wird die Vegetation jener Länder insofern eine insulare, als auch sie wenig Uebereinstimraung mit an- deren hat. Der Reichthum der Flor hängt von dera Umfange der Länder und der Mannigfaltigkeit im Klima und Boden ab. Das Kapland, obgleich ärmer an Pflanzen -Arten, als 555 ein gleich grosser Raum im Süden von Europa, scheint auf seinem vielgestalteten Boden eine weit mannigfaltigere Flor zu haben, als der sehr einförmige im Süden von Neu- Holland. Wie Inseln verhalten sich auch einige GebirgsKänder, be- sonders in wärmeren Zonen. Das Hoch- und Gebirgsland von Decan ist durch das flache und tiefe Stromgebiet des Indus und Ganges von den nördlichen Gebirgsländern getrennt. Die Rosaceen, die nur in kälteren Kliraaten gedeihen, kommen in Menge sowohl auf dem Himalaja, als in Decan vor , aber da sie das Tiefland nicht überschreiten können, hat jede dieser Regionen ihre eigenen Arten. Hoch -Decan und Ceylon sind daher in dieser Beziehung beinahe Inseln zu nennen. Auf Pflanzen, welche, wie viele ^canthaceen , von der Tempe- ratur weniger abhängig sind, als z. B. die Rosaceen ^ die zugleich auf einem hohen Rücken des Himalaja und in Benr galen gedeihen können , findet diese Trennung natürlich nicht im gleichen Maasse statt. Die Floren -Reiche. Man hat bei der Abgrenzung der botanischen Haupt- regionen, Aer Floren- Reiche, mit Recht nicht auf den Cha- rakter der Vegetationen gesehen, der weniger von den Arten, als von der Anzahl und dem Umfange der Individuen abhängt; mau hat auch den Einfluss, den die Beschaffenheit des Bo- dens ausübt, dabei nicht berücksichtigt. Denn jeder Floren- Bezirk, der auch nur den Umfang einiger hundert Quadrat- meiien hat, schliesst eine Menge kleiner Landstrecken ein, Höhenzüge, Flussthäler, Sümpfe, Bodenmischungen verschie- dener Art, deren Flor mehr von einander abweicht, als die grossen Länder, wenn man sie als Ganzes betrachtet. Man ist aber in dieser Beziehung nicht konsequent gewesen. Man 558 • navlen und die von West -Sibirien ist ungeachtet des Gebirgs- zuges und der Mcercsarme der mitteleuropäischen nahe ver- wandt. Erst in Ost- Sibirien, das durch hohe Gebirge von dem westlichen getrennt ist, beginnt ein neues Florenreich, dessen Grenze man, so lange die botanischen und geogra- phischen Verhältnisse des östlichen Mittelasiens nicht genauer bekannt sind, erst an dem Abstürze des Hochlandes nach dem Fiachlande des nördlichen China legen kann. Ich möchte nach dem gegenwärtigen Stande der Wissen- schaft folgende 22 Florenreiche annehmen: 1) Nord -Europa und West -Sibirien. 2) Süd -Europa mit Vorderasien und der Berberei. 3) Das ganze Nilgebiet und Arabien (vielleicht ist Arabien und das Ufergebiet von Abessinien davon zu trennen). 4) Das tropische Ostafrica mit den vorliegenden Inseln. 5) Siidafrica, 6) Das tropische Westafrica. 7) Das untere Stromgebiet des Gihon und Sjr (durch Wüsten von den benachbarten Theilen des asiatischen Tieflandes getrennt, noch sehr wenig bekannt). 8) Das übrige Innerasien (botanisch noch unbekannt, wahr- scheinlich aus 2 — 3 Florenreichen bestehend). 9) Persien und die Kaukasus -Länder. 10) Indien, beide Halbinseln, difc indischen Inseln und das südliche Küstengebiet von China. 11) China bis xnra Süd- Gebirge. 12) Japan, Korea und die tnugusischen Küstenregiouen. 13) Ost -Sibirien mit Kamtschatka und den benachbarten Inseln. 14) Das westliche Nordamerica (die Rocky-Mountains bil- den eine fast eben so scharfe botanische Grenze, wie das Atlantische Meer). . . 559 15) Das östliche Nordaraerica, zwischen den Rocky-Monn- taius und den drei Meeren im Norden, Osten und Süden. 16) Das Hochland von Mexico. 17) Neu -Granada, Quito, Fern, Chile (Chile ist vermulh- lich abzutrennen). 18) Guyana und Brasilien. 19) Die Laplata -Staaten mit Mfigollanien (welche durch Halbwüsten von den nördlicher gelegenen Ländern ge- trennt sind). 20) Polynesien. 21) Neu -Seeland. 22) Neu- Holland mit den benachbarten Inseln. Diese Eintheilung macht anf keine ausschliessliche Rich- tigkeit Anspruch. Es wird leicht sein, mehre andere anfzu- stpllen, welche fast dieselbe Berechtigung haben; eine ge- naue Kenntniss der Vegetation wird jedenfalls eine Vermeh- rung der Florenreiche nothwendig machen. Sie stimmt je- doch wenigstens für die ^äcanthaceen und Rosaceen mit der Verthellung der Arten überein. Sie hat den Mangel, dass eine grosse Anzahl kleiner Inseln, z. B. St. Helena, die Sandwichsinseln, Tristan d'Acunha, zu anderen Ländern gezogen ist, welche, was die Eigenthümlichkeit ihrer Flor betrifft, eben so vollkommen berechtigt wären, als selbst- ständige Florenreiche zu gelten, wie nur irgend ein ausge- dehntes Festland. Aber man fasst sie eben so wenig in die- ser Weise auf, als man bei der geographischen Eintheilung der Erde aus jenen Inseln besondere Welltheile macht, ob- gleich sie, von der Grösse abgesehen, dasselbe Recht dazu hatten, wie Africa und Australien. Uebrigens scheint, wenigstens bei den Acanthaceen, zwi- schen der Flor der Inseln und der benachbarter Festländer insofern eine Uebereinstiraraung obzuwalten, als, ungeachtet 560 aller Verschiodenheit der Arien, immer noch ein hoher Grad Ton Verwandtschaft stattfindet, indem die Gattungen oft die- selben sind, und eine Art, die sich etwa auf den Inseln be- findet, durch eine ihr ähnliche auf dem Festlaude ersetzt wird. Die Heimat einer Pßanzenart. Das Gedeihen einer Pflanze h.ängt von gewissen Bedin- dungen des Klima's und des ßodens ab. Je leichter sie er- füllt werden können, desto grösser ist der Bezirk ihres Ge- deihens. Die wirkliche Heimat einer Pflanze ist jedorh ge- wöhnlich viel kleiner. Diese besteht oft nur in einer kleinen Insel, einer Berghöhe, einer Schlucht. Es fehlen der Pflanze die Mittel, andere ihr zusagende Orte zu erreichen, und sie blieb, wie man als Regel annehmen darf, auf den Ort be- schränkt, in dem sie einst entstanden war. Ihre Urheimat fällt mit ihrer gegenwärtigen Heimat zusammen. Andere Pflanzen sind über Länder von vielen tausend Quadratmeilen zerstrent. Diese haben gewöhnlich eine sol- che Beschaffenheit, dass die Pflanze, wie sie an ^iner Stelle des Landes entstanden war, kein Hinderniss fand, sich über ihre ganze gegenwärtige Heimat zu verbreiten. Auch bei diesen Pflanzen hindert uns nichts, eine Urheimat von sehr beschränktem Umfange anzunehmen." Es gicbt jedoch auch Pflanzen, bei denen dieses nicht zulässig ist. Ihre Heimatlande sind bald durch weite Meere, bald durch Länder, in denen sie sich nicht finden, so weit von riuander getrennt, dass sie nicht von einem Orte zum andern verpflanzt sein können. Wir haben zwei ^canthaceen zugleich in America und Africa, einige melir in Africa und Indien aufgefunden. In dem Baue dieser Pflanzen findet sich kein Grund, der ihnen den üebergang über den Oceau hätte möglich machen können, während viele andere Pflanzen . 561 ähnlicher Arl nicht über eine Meerenge von wenigen Meilen Breite gelangen konnten. Wollte man annehmen, dass jene Verbreitung schon in einer Zeit statt gefunden hätte, als die jetzt durch Meere ge- trennten Länder, also America und Afrlca, noch zusammen- hingen, so miisste man den wenigen, weit verbreiteten Pflan- zen ein weit höheres Altt^r beilegen , als den übrigen ArteUj von denen sich viele kaum von ihnen unterscheiden lassen, und deren Heimat ganz auf den oft sehr engen Raum be- schränkt ist, der durch die Meere und Gebirge der Gegen- ivart begrenzt wird. Gegen die Annahme einer einzigen Urheimat spricht auch noch die Beobachtung, dass fast alle in zwei mit einander unvereinbaren Florenreichen vorkommenden Pflanzen in je- dem derselben ihnen nahe verwandte, aber dort ausschliess- lich vorkommende Arten finden. Dicliptera ciliaris z. B, ist in Südamerica und Madagascar einheimisch; an beiden Orten finden sich aber auch viele andere, ihr zum Theile nahe verwandte Diciipteren. Man könnte sagen, dass die Naturkraft, welche die Diciipteren^ Nelsonien und ähnliche Gattungen hervorrief, an mehreren Orten thätig war, dass die dadurch hervorgebrachten Pflanzenformen sich zwar in der Regel als verschiedene Arten auffassen Hessen, die Ab- weichungen aber zuweilen so klein wurden, dass eine Tren- nung der Art nicht mehr zulässig war. Bei den Rosaceen, wo die Beobachtungen weniger voll- ständig waren, als bei den ^cantiiaceen , konnten sie allen- falls noch mit der Annahme einer einzigen Urheimat für eine jede Pflanzenart vereinigt werden. Bei den Acanthaceen war dieses nicht mehr möglich. Man kann daher die in meiner altern Abhandlung (S. 566.) angegebenen Resultate in dieser Beziehung etwas schärfer ausspfechen: 21r Bd. 5s Heft. 36 562 - . 1) Jede Pfianzonart hat einej in sehr seHenen, hei den Acanthaceen */|qq aller Arten wahrscheinlich nicht überstei- lienden F.ällen, zwei Urheiinatlande, von denen sie hei ihrer Vcrbreitnng ansging, 2) Die Urheimatlandc sind über die ganze Oberfläche der Erde zcrstrcnt. 3) Die höheren Pflanzenfamilien sind sämratlich entstan- den, als die Konfonren und das Profil der Erdoberfläche schon ihre gegenwärtige Gestalt besassen. 4) Die Pflanzen - Regionen sind identisch mit den phy- sischen Abtheilnngen der Erdoberfläche nach Meeren nnd Ge- birgen. Dieselben Abtheilnngen gellen auch für die Verthei- Inng dor Thiere nnd in yiclfacher Beziehung auch für die Verbreitung der Völker. COIiliECTAIirEA lirOVA AD CYCADEARÜM COGNITIONEM. AUCTORE F. A, G. Ml QU EL. (Coiif. Liimaea Tom. XIX. p. 411 sqq.) Pars altera. GERMINATIO. (Conf. Tab. VI.) Ariraara accuratiorein de Cycadearum germinatione Observa- tionen! fecit Aubert du Petit Thouars, qui Cijcadi» Thouarsii R. Br. germiiiationem descripsit et icoiie illustra- vit in Histoire des Veget. siir Ls lies de France p. 1 et 22. Tab. I.fis. 1 — 5. Licet nostris temporibus plus semel Zatniarum et £w- cephalartorum semina in caldariis germinaverint, accura- tara descriptionem nemo dedit et ipse breviter tantum de En- cephalarti gernainatioue in Monogr, Cycad. locutus sura. Si outarainis strucluram et embryonis sitnra respicimus, radiculain primum propelli debere concludere licet et quidem eo loco ubi amnii exsiccati apex sub micropjle situs est. Ibi seil, putameu perforat et aperturam format angustam per quam radicula tantum haud vero totus embrjo foras exire 36* potest. Rcliqaum piitameu omnino integrum mauet hec in Cycadis semine, ut oiira perperam suspicabar, bivaWatim fiaditur. Aqua absorpta partes tiiment et albumen corneo-durum (araylo valde dnro repleturn) raucilagiuosura evadit. Embryo- nis cotyledonibiis raagnis amylo repletis simili modo (iirae- factis et lougitadine ut videtur aliqiiid increscentibus, pars earum inferior quae pliimulam inter se recipit_, foras pro- pulsa^ viridescere iucipit, si seil, germinaus semen Inci ali- qnomodo expositura est.. Pleriimque radicula jam in semine dum folio carpellari adhnc aflixa est, ex aiburainis apice, ubi sub amuio jacet, exsurgit et praeraaturain itaque gerrainationem sistit, qualera in Enccphalarti et Macrozamiae seraiuibus observatam olim descripsi. {Ann, d. sc. nat, 3. ser. Tom, III. p. 193.) E forma putaminis oblonga vel ovoidea concludere licet, illud fere horizontaliter terrae incumbere debere et embryo- nera ita enudera situra teneutem, radiculam ita exserere de- bere ut non nisi sub angulo fere recto deorsum flexa in tor- ram penetrare posset. Embryonis aiitem forma clavata ira- pedit quominus totus per angustum putaminis foramen exire posset; pars tantum dimidia cotyledonum inferior cum radi- cula foras egreditur. Radicula iucrescente et deorsum flexa, semen ipsura ali- quantum erigilur et vulgo snbobliquum situm ocrupat. Plnroula increscens cum caulicnlo sensim incrassato la- teraliter propulsa, jam extra cotyledonum rimam in conspe- ctnni venit. lila revera gemmara sistit, omni ratione cum gemma terrainali adultae arboris comparandam. Formatur ni- mirum squaniis parvis vulgo pilosis irabricatis, in Ct/cade pluribus (Thonars 1. c), in Macrozamia paucioribus^ in Encephalarto duabus, in Zamia una vel duabus {1), _ _ 565 intra quas, progrediente germinatioue, pleriiraque diio folia (froiides) normalia excrescuni, quae in Macrozamia jara ante gerniinationem efformala exsislunl. Dura nunc plumula ita incrcscit, snb angulo recto e co- tyledonibiis , majorem partem seraine inclusis, posita est, qualis silus diiraute tota germinnlione et post eam, cum pu- tamen dintius planlac juvenil! adhaereat, observari seiet. Radicis parte superiore et caulicuio cito crassitie auctis (luberosam radioem fusiformera sistentibus), cotyledoues raa- gis raagisque a se invicem, basi, ubi in embrjone sibi arctis- sime applicitae sunt, removentur, eo latere autem nbi plu- mula sursum exsurgit, magis quam latere opposito inferiore, i. e. terrara speetante. Haud raro per aliquod annos putameu cum cotjledonum parte inclusa plantae jam adolescenti affixum reraanet. Albu- men autem in bis plantis voluminosum , seusim sensiinque cotyledonibus absorbetur ita ut tandem nihil supersit nisi textus ccllulosus difformis, qui vaginae angustae rugosae contractae specie cotyledonura partem, quae putamine inclusa est, arcte adeo includit , nt colyledones vix sine ruptura ab illo liberari possint. Minirae tarnen cotyledoncs cum albu- mine coalitas esse, praesertira in seraine nondum gerrainante videri potest. Haec orania in semine Cycadcae ^ verWiXQWxier EncepJia- lartiy sub Zamiae spiralis noraine ab Horticultore bciga acceptae, in Horlo Amstelodamensi gerrainante nuper observavi. Ex iis autem concludo; 1, Embryouem esse manifesto vere dlcotvledoueura. 2. Pluraulara quam maxime esse evolutam et raulto magig, quam unquara inter MonocotyJedones observatur. Prae- matura gerrainatio etiam perfectiorera evolutionem iudicat. 566 3. Germinationem iieqiiaqiiam cum illa Monocotyledonum, Palmarum v. c. , comparari posse, nee viteJli ita dicti ullum adesse vestigium. 4. Qupmadraodiirn structura, ita etiara germinatione Cyca- dearum spitiina cum Cont'feris comparari debent et inter has praesertim ^raucariae goneri aeccdiint. Ejcplicatio Tabula e VI.. ~/L. E. C. StirpSj peracta germinatione; A, a facie po- stlca, ubi cotyledones sibi raagis approximatae, jß. ab oppo- sita facie, ubi remotae, C. a latere. h. radix fnsiformis, — c. radices in altum excrescentes singulares simplices angulatae in apicera tiimefactnm cclliilo- sum e terra emersura verrucosum terminatae (quales in aliis Adullis Cj/cadeis maximo nuraero occurrunt v. c. in Ctjcade et Kncephalartis) , ex ipso collo ortae, dnbiae naturao, — cc. talis a. magn. — dd, cotyledonura pars inferior e pnta- mine emersa. — ce. plumnlae sqnamae carnosae hirtellae, qnarum summa (in fig. C.) laminae foliaceac abortirac rudi- mentum efforraat. Ö67 Addendum ad Parteiii piiinain s}stcmaticaiii (1. c. 1).4U.)^> »ioon Lindl. Bot. Reg. Aug. 1813. 3Iiscell. p. 59. riaiyzamia Zticcarin. in ^4bh. der vialh, phys. Kl, d, AJcad, zu München. Tom. IV, p. 23. üterque lioriim botauicorum iionnisi orgaua fcmiuea vi- dilj quae a beato Zuccariuio icoiiibus exiinie illiistrabau- tiir. Nuper Dioon edule inus florons videre mihi couligit. Conus cjliiidricus, albo - lomeiitosiis, apice acutus, sessilis, iina basi squamis laiucolaiis circuinvallatus , 18 ceut. lou- gns, 6 crassus, ex apice Iruuci iutcr folia exsurgit, eaii- di'tu paeue ac iu Cycadis et Macrozamiae spcciebiis slru- ctiiram prae se fereiis. Squamae aniheriferae (spadices masculi) spiraliler axi horizontaliter ita iusertae, ut serics perpendiculares etiam efüciaiitur , qtiaruin qnaevis circiter 15 — 17 squaraas uuracrat, dum in sectioue coiii transversa |)ropemodura 32 numerantur. Squamae ipsae coriaceae uti axis flexiles, euneiformeSj corapressae, marginibus acutaiae, versus basin altenuatae, supra subpriiinoso- violasccntes et impresso - punctatae, subtus dense antlieriferae, anlheris unam majorem areain, liinc bilobain sisleutibus ; in supremis spa- dicibus autem brevioribus duas areas sistnut parvas. Cor- pus squamae anthcriferum in mediis iisque majoribns 3 — 2Y2 PCD'- longum, in apicem sterilem deltoideo -acutum rigi- diorem albo-lanatum sursura irabricato- reflexum 1 cent. lon- gum terminalum. Antlierae pallidae tcruatim quateruatimque *) lufloresceutia masculiua C'^cadeae niexicauae 1. c. comiiicmo- rata et in Dlario lustit. Heg. Scieiit. 1846. Tab. I. depicta, ad Ceratozamiam Broiigu. pertiuct. 568 coarcervatae , omnino eandem ac reliqnae Cycadeae slrnctu- ram prae se feruut, Dioon itaque mas etiara comprobat, hoc genus raexi- canum Encephalartis ^ Macrozamiis et Cycadis speciebus — hemisphaerii australis generibiis — omnino esse ana- logum. Beiträg^e zur Keniitniss des Pflanzenreichs, von Adolf Scheele, I. Poiuaceae. 1. Crataegus luollis mihi. Kami ilexnosi teretiuscnli glabri nitidi. Stipulae semiiunatae pnbescentes dentatac^ dcn- tes apicc glanduliferi. Petioli erecto- patentes foliiim dirai- dium vix aeqnantes tomentosi supra augustissime canaliculati plerumque apice 1 — 2 glandulas purpureas stipitatas geren- les. Folia lata subcoriacea snbrotundo -ovata 9 — 11 lobata inaeqnaliter grosse serrata basi trnncata supra glabra subtus toraeutosa, serraturae cartilagineae acurainatae, venae supra impressae, subtus proraiueutes. Pcdunculi axillares solitaril pnbesceutes patentes petiolo breviores. Flores Fructns cocciuei subgloboso-obovati ecostati pubescentes ca- Ijce coronati ; calycis laciniae lanceolatae profunde denticn- latae, dentes apice glandulosl. In civitate lUinoensi Americae borcalis. Die Blätter sind 2—3" lang, IVa — 2'' breit, die Früchte fast 1/2" lang, 1/2 so lang als der Blüthenstiel. Ö70 . Die ziiiuächst stellende C. coccinea L. hat in der Blatl- forra grosse Aelinliihkeil : allein die Blätter sind von dünne- rer Substanz, unterseits meist glatt j die Sägezäliue kleiner und feiner; die Blüllien stehen in vielblülhigen Ebenstränssen beisammen; die Früchte sind elliptisch, kahl, gerippt, an der Basis abgerundet, bei Crataegus mollis dagegen in den Frnchlsticl verschmälert. II. Malvaceae. 1. Malva lü^illkoiuiniana mihi. .-> . Radix pcrennis lignosa fnsiformis. Canles proslrali ra- raosi stellato-pubescentes. Slipniae lanceolato -setaceae inte- grae pnbeseentes. Folia longe petiolala 5-loba dentato- creuata obtusa 3-nervia basi triincata subtus stellato-pu- bescentia snpra glabriuscula, lobi obtusi. Petioli folii larai- iiam superantes pedtineulo multo longiores. Pedunculi fasci- culati erectinscuii llore breviores. Involucri foliola 3 oblonga obtusiuscnla stellato-pubescentia sepala aequautia, Sepaia lalo-ovata cnspidata stellato- pnbescentia margine ciliata. Pe- tala purpurascentia glabra auguste obovato -oblonga cnneata ad nngnem barbata apice emargiuato-biloba, oaljce dnplo v. triplo, genitalibns dimidio longiora. Carpella tomentosa cmarginala laevla. Semina reniforraia glabra fusca. In arena prope Malagam leg. Willkomm. Malta mauritiana'} var. ? Willkomm. Flores magnitndinc Malvae rotundifoliae Koch {M. vulgaris Fries). Gehört in die Gruppe Malvastrum. Malva mauritiana L. differl: 1) caule, petiolis pe- dunculisqne hirsnlis, 2) foliis utrlnque glabratis profnndius lobatis, 3) petalis multo majoribus latioribusqnc obcordatis sepalis quadruple longioribuSj 4) carpellis reticulato- rngosis marginalls. 571 Malta silvestris L. diflFcrt rarpdlis rcllcnlato-riigosis marginatis , 31. rotiindifolia L. Kooli et M. Aorta//« Wallm. foliis cordato - subroluiidis et pedunciilis friictif'eris docliuatis. m. Iie§^iiiBimoisae. 1. Crotalaria ferruginea mihi. Caulis suffruticosus erectiis raraosus tereliiiscnlus pubescens superne stipularum decurrentia alatus , rarai erecliusculi. Stipulae inferne nnl- lae, siiperne lalo-dcciirrcntes canli adnatae apice vix libe- rae. Pctioli lirevissirai piibescenles. Folia subsessilia oblon- ga iutegerrima 1-nervia parallele venosa snbtns lioloscricca ferriiginea, siipra pubescenlia opaca, apicem versus attennata, apice rotiindala. Raceml crecti submiiliidori , friictiferi elon- gati. Bracteae spathulato - oblongae hirsutae acnrainalae in petioium longum alteniiatae pedunciilo breviores. Pedunculi erecti pubescentca flore breviores. Calyx bilabiatiis pubescens, labiura snperius 2, infcriiis Siidiini, denlibiis falcalis lineari- lauceolalis. CoroUa glabra caiycem snperans; cariua falcata roslrata acnminata alis vexilloqiie longior. Stylus lateraliter barbatus. Legumen stipitatum membranaceurn inilatum poly- sperraum glabrnrn rostratiira. Seniina reniforraia. In provincia Minarnra generaliura Brasiliae leg, Harl- le b cn, Corolla flava. Crotalaria sagittalis L. difTcrt (sec. Torr. FJora of tlic State of New-York I. p. 185 sq.): 1) caiile herbaceo liumiü 8" longa, 2) ramis divaricatis, 3) stipulis apice evidenter liberis, 4) racerao Sfloro, 5) corolla calyce brcviori , 6) Ic- guraine coriacco. 2. Melilotus hcleroithylla m\V% Radix fusiformis. Caulis hcrbacpus ercctus basi ramosns angulatus ptibcrulus dcmum glabratns. Stipulae lanccolato - subulalae inlcgcrri- niac Gmbrialo- filialae. Pctioli snlcali pubcstoutcs folium 472 aequantes. Foliola piiiniuerria apice truncala dentlculata mu- crouata basi cuneata integerrima supra glaüra subtiis appresse puberula, inferiora delloideo-obovata obsolete deutata, supe- riora lincari-oblonga argnle denticiilata. Racemi florifcri erecti abbreviati, frugiferi patenies, 5 — löflori. Bracteae e basi latiori lanceolato- subulatae pedicello breviores. Pedi- celli caljfe breviores, fiugiferi erecti. Calycis vix puberuli deutes subaequales 1-nerves acut! tiibo breviores. Corollae flavae; alae carinain aequantes, vexillum apice integrum sub- aeqnantes. Legurniua erecta 2-sperraa subglobosa reticulato- rugosa breviter rostrata pubescentia flavo- viridia. Seraina orbicolaria coroprcssa badia tenuissime grauulata. In insnla Lessina Dalmatiae leg. Botteri. M. neapolitana Botteri , non Tenore. Gehört zur Abtheilung Coelorutis Ser. Die Blüthe ist ungefähr so gross, als die der M. ofß- cinalis W. (M. inacrorrJiiza Pers.). Diese steht offenbar unter allen deutschen Pflanzen unserer Pflanze am nächsten, unterscheidet sich aber 1) durch den höheren, stärkeren Sten- gel, 2) längere, reichblüthigeTrauben, 3) ausgerandete Fah- nen, 4) eiförmige Hülsen und 5) längere, bis zur Basis scharfgesägte Blättchen. M, neapolitana Ten., unter welchem Namen die Pflanze eingesandt ist, unterscheidet sich durch einsaamige, bogig - runzelige Früchte, und gehört zu einer andern Rotte. Am nächsten steht unserer Pflanze die mir unbekannte M, linearis Cav. , von welcher mir leider nur die kurzen, ungenügenden Diagnosen in Persoon's Synopsis II. 348. und DeCandolle's Prodrom. 11. 186. zu Gebote stehen. Allein die Pe rso on'»chc 31. linearis unterscheidet sich so- fort: foliolis angusto-liuearibus et legurainibus ovatis. Viel besser stimmt schon mit unserer Pflanze die Diagnose derM. linearis bei'DeC. : denn er gicbt ihr in der Anmerkung - 573 folia obovato- liuearia iiud in der Diagnose legumlna ovato- orbicularia. Allein die Hülsen der M. /letcrophi/lla sind nicht ovata, sondern viel eher obovata, wie denn unsere Pflanze ansser der kugelrunden Form in der That auch ver- kehrteiförinig- rundliche Hülsen zeigt. Auch sind die unte- ren Blätter der M. heterophj/Ua keinesvvegcs obovato -liuea- ria, sondern breit Terkehrleit'örmig-keilig, last 3eikig, eben so breit als lang. Eine Pflanze mit solchen ßliittcrn konnte Cavanilles doch nicht M, linearis nennen. Dies die Gründe, warum ich M. heterophijlla von M. linearis Cav. verschieden halle. Sollten beide dennoch identisch sein, was nur durch Originalexeraplare der 31. linearis entschieden werden kann , so würde der Name M. linearis als völlig uupassend zu beseitigen sein. 3. Hippocrepis arenaria mihi. Radix annua siraplex fusit'orrais. Caules simpiices prostrali glabri flexuosi. Sti- pulae ovatae barbatae. Folia alterna impari-pinnata 2 — 3-juga peliolo longiora; foliola brevissime petiolnlata ob- longo-cuneata integerrima emarginata supra glabra subtus pubescenlia margine subciliata. Pedunculi axillares folio lon- giorcs apice urabelliferi 3 — 4-flori sparse puberuli ; pedicelli calyce breviores appresse hirlelJi. Caljcis dentes inaequales ovato-lanceolati pubescentes tubura glabrum aequantes, Co- rolla flava calyce duplo longior. Leguniina articulata sub- arcuata profunde sinuato-excisa ad semina muricato-aspera, caeternra glabra', arcuato-rugosa; articuli 3 — 5, monospermi in ferri equini formam curvati; lobi semina distiuguentia snb- fjuadrata apice cordato- emarginata; sinus obovati basi an- gustiores, Semina glaberriraa in formam ferri equini curvata. In arenosis ad mare prope Djeddara in Arabia leg. Seh i m per 1836. Hippocrepis an bißora Jacq.? Uuio iliuerar, 1837. 674 Gehört zur 2tcn Rotte „radice aiiniia, Icgumlüibiis orbi- culariter iiicisis", unterscheidet sich aber von allen Arten dieser Rotte durch die breitere Oeffnnng der Buchten, welche an der Spitze nur wenig schmäler sind, als im Grunde, Hippocrepis unisiliquosa L. differt floribus solitariis subsessilibus et foliis 5-jngis; H. ciliata DC. pedunculis folio subbrevioribus, foliis 4 — 6-jugis, leguminibus eviden- tius curvatis ad semina hispido-ciliatis, articnlis 6 — 9, sinubus orbicnlaribus apice subclausis; H. hifLora Spr. pe- dunculis brevissiraisj leguminibus ad semina hispido-ciliatis, articulis 6 — 10, sinubus rotundatis apice subclausis; U. multisüiquosa L. pedunculis folio brevioribus et leguminibus glaberrimis circulariter incurvis. 4. Hippocrepis ü^illko sMuiiana mihi. Radix perennis liguosa. Gaules suffruticosi procumbentes angulati. Stipulae niembranaceae ovatae acurainatae. Folia opposita impari- pinnata 4 — 6-juga; foliola parva obovata complicata bre- viter petiolulata submucronata supra glabriuscnla subtus se- ricea; infima a caule remota. Pedunculi folio longiores apice urabelliferi 4— 6-flori; pedicelli puberuli calyce breviores. Calycis pubescentis dentes ovato-lanceolati tubo breviores. Vexillum suhrotundura raultistriatura glabrum mucronulatum longe unguiculatura carinara alasque superans; carina ro- strata alas obovato-oblongas aequans. Legumina articulata exciso-siuuata ad semina muricato-aspera, articuli 5 — 6 monospermi in ferri equini formara curvati, lobi semina di- stinguentia snbquadrata. Semina oblonga compressa glabra raedio curvata, umbilicus in media cnrvalura. Prope Granadam leg. Willkomm 1844. H. comosa Willkomm, non L. //. comosa L. unterscheidet sich durch convexe, kahle Gelenke zwischen den saaraentragenden Gliedern, die an der Spitze erweiterte Bucht und behaarte Kelche. 575 5. IJathyrus inicrophyllns mihi. Radix horizontal is aiiniia. Canles prociimbentes a basi ramosi siilcati pubesccn- tes foliosi. Stipulae seraihaslatae basi inciso-dentatac. Fo- lia abrupte piunata 2 — 3-jiiga; petioli canaliculati pubescen- tes in aristara brevem desiuentes; foliola parva alterna bre- vissime petiolulata pinuiuervia iulegerriraa mncronata plana snbtiis margineqne pubesecutia snpra glabriuscula, folioriim inferiornra abbreviata obovato - cnneata apice lato-emarginata idooqiic propter mu(*ronem 3-dentata, superiornra elongata angiiste linearia apice obtnsa. Flores axillares solitarü pe- duncniati cernni. Pednncnli flore longiores medio articulati, Calycis glabri dontes Inerves trianguläres margine angnste merabranacei tnbo breviores. Corolla glabra pnrpurea calyce duplo longior; vexiliura alas aeqnans. Slamina diadelpha, filamenla snbulata. Stylus piano -coraprcssus apicem versus dilatatus sinistrum tortns latere interiori pubescens. Legu- mina nufantia oblonga inflata glabra avenia 4 — ösperma, Seiniua subrotunda compressa glabra laevia atrofnsca, umbl- Jicns linearis. In insula Lessina Dalmatiae leg. Botteri. Vom Habitus einer Vicia y namentlich der V. atnphi- carpa^ sehr ähnlich; unterscheidet sich aber von der Gattung Vicia durch plattgedrückte, nach vorn verbreiterte Griffel und bei der Knospung gerollte Blättchen, während Vicia fädliche Griffel und bei der Knospung gefalzte Blättchen hat. Manche Autoren würden unsere Pflanze, wegen desMangols an Ranken, zu Orohus ziehen. Allein das Dasein oder Fehlen der Ranken kann um so weniger die Gattungen Orobus und Lathj/rus charactcrisiren, als eine und dieselbe Art mit und ohne Ranken vorkommt. Will man Orobus und Lathj/rus generisch trennen, so kann dies allein auf die vou Doli (cf. Flora 1843. No. 7.) vorgeschlasfene Art »eschehen. Beiträg^e zur Flor von Texas, von Adolf Scheele. Ordo lO. Oiiag^rariae. 1. Ocnotliera capillifolia mihi. Radix pprenuis tie- xuosa lignosa raulticeps; caiiles fruticosi adscendeulos ramosi iiitidi lepidoti albidi deiise foliosi pauciQori. Folia fascicuiata sessilia elongata angiistissime linearia inteo;ra apice rcmote deuticulata glabriusrula luargine reToInta acnminata. Flores axillares erecti. Ovaria sessilia linearia cylindrioo-te/ragona cauesccntia calycis lubo longiora. Calycis glabri tiibiis raem- branaceus lutescens infiiiidibuliformis 4-nervis, iuter nervös canescentcs latos liiieatus; limbi segmeuta tubiim aequantia 1-iiervia ovato-oblonga coruiculata. Pelala glabra flava basi iuteiise lutea transvcrse latiora basi cimeata apice rotundaia crenulata calycis seginentis diiplo lougiora. Staraina calycis segmenta aequantia stylo breviora; antherae lineares medio afßxae versatiles spiraliter contortae, Stylus erectus petalis brevior; Stigma einarginato-bilobum crenulatura. Capsulae . 677 immatiirac erectae sessiles lineares cylindraceo - tetragonae appresse piiberulae. Bei Neiibraunfels: Römer. April. Die Blätter sind 1 Va" Ja»S > kaum 1/2" l>reit; die Kap- sel 1" lang, kaum 1'" breit. Die geöiFneteü Blumen haben 1^/4 — IV2" Durchmesser. Eine durch die sehr schmalen Blätter, die ausgerandete Narbe, die spirali;^en Anlheren und die trichterförmige Kelch- röhre sehr ausgezeichnete Art! Steht zwischen Oenothera serrulata Nutt. und O. la- vandttlaefolia Torr, et Gr. in der Mitte,, und bildet eine eigene Gruppe, welche zwischen Salphigia Torr, et Gr. und Calylophis Spach einzuschalten ist. Anm. 1. Spach hat bekanntlich aus Oenothera eine Menge Gattungen gemacht. Sofern dadurch die Bildung der Narben als ein sehr wesentliches Moment hervorgehoben, und die frühere, durchaus ungenügende Eintheilnng in Arten mit keulenförmigen und cyliudrischen Früchten beseitigt ist, ist diese Bearbeitung völlig in ihrem Rechte. Weil aber die so natürliche Gattung Oenothera dadurch unnatürlich zer- rissen wird, und zwischen den Hauptformen der Narbe und Frucht mannigfache Zwischenformen sich finden, so stimmen wir durchaus dem Verfahren von Torrey und Gray bei, welche die Spach'scheu Gattungen als Sectionen der Gattung Oenothera beibehalten, und dadurch eine der Natur entspre- chende und der Wissenschaft genügende Anordnung der Gat- tung Oenothera hergestellt haben. Anm. 2. So wie Spach die Oenotheren unnöthiger Weise in eine Menge Gattungen zerlegt hat, so sind neuer- dings auch zu viel Arten in dieser Gattung aufgestellt. Auch in dieser Beziehung, wie in der ganzen Anordnung, ist die Bearbeitung von Torrey und Gray musterhaft. Eine Menge 21r Bd. 5s Heft. 37 578 . - unhaltbarer Arleu siud hier mit Recht redacirf. Man ver- gleiche u. a. Oenothera biennis L., O. sinuata L., O. fru- ticosa L., 0. serrulata Nult. Dass aber auch die ueueslen deutschen Autoren noch immer O. biennis und O. muricata specifisch unterscheiden, darüber muss man sich billig wun- dern. Wie ausserordentlich manche Oenotheren variiren, davon liefert O. speciosa Nutt. ein schlagendes Beispiel. Sie kommt vor mit einfachem und listigem Stengel, mit stum- pfen, spitzen und nach der Spitze verschmälerten, mit gesäg- ten, fiederspaltigen und leierförmigen Blättern, mit Blumen von 1 Y^j — 3" im Durchmesser. Die von Römer gesam- melten Exemplare sind höchst instructiv, indem sie vollstän- dige Formenreihen liefern. Die geöffneten Blumen sind über- aus prachtvoll, daher die Pflanze ihren Namen mit Rocht trägt, Üebrigens sind au den Röraer'schon Exemplaren die Antheren beträchllich kürzer, als die Blumonblätler, nicht eben so lang, wie DeCandolle will, 2. Oenothera uneinata mihi. Radix fusiformis. Cau- lis herbacens dodrantalis erectus a basi ramosus foliosus pu- bescens pilis albis appressis. Folia alterna in petiolum louge angustata integerrima v. subrepanda obtusa apiculala, infima oblonga glabrata, reliqua linearia, utrinquc pubescentia. Flo- res axillares sessiles. Ovarium obovato-oblongum tomento- sura 8-costatum tubum caljcis filiformem tomentosum sub- aequans. Limbi segmenta semicordato -oblonga pubescentia corniculata tubo longiora. Petala flava obovata 4 lineas lon- ga, apice 3 lineas lata emarginata subcreuulata, basi raulli- striata, nervis apice evauidis, segracutis calycinis longiora, staminibus duplo, siylo vix longiora. Antherae flavac medio affixae. Stylus stamina supcrans incurvus glabcr; Stigma uneinatum. Capsulae In der Prairic bei Houston: Römer, I - 579 Die oberen Blätter 1 — 1 1/2" lang, li/« — 2'" breit. Hat im Habitus die meiste Aehnlichkeit mit O. longiflora Jacq., ist aber grösser. Bildet eiue eigene Gruppe, die man nach der fadenför- migen Narbe Uncinaria nennen könnte. 3. Gaura Roeineriana mihi. Suffruticosa, radix lignosa multiccps. Gaules 1-pedales adscendentes foliosi dense pu- bescenles canescentes raraosi iuferne teretiusculi, superne an- gulati, rarai angulati. Folia nuraerosa sparsa subsessilia raucrouata ulriuque pubescentia, caulina oblongo - lincaria sinuato-dentata, ramea liuearia remote repando-dcuticulata. Spicae terminales ereetae multiflorae deusae. Bracteae persi- stentes lineari-lauceolatae ovario longiores. Ovaria pednn- culata canesceutia tetragona oblonga apice atlenuata tabo ca-* nescenti breviora; pedunculi incrassati. Calycis segraenta lauceolato-subulata intus glabra extus pubescentia tubum an- guste infundibnliformem subacquantia. Petala 4 obovato- spathulata glabra purpurea unguiculata genilalibus et calycis segmentia breviora, unguis laraina brevior. Stamina 8 ere- ctiuscula stylo breviora; antherae raedio affixae lineares ver- satilcs. Stylus glaber deelinatus apice incrassatus; Stigma 4-fidum, lobi oblongi. Fructus maturi Bei Neubraunfels: Römer. Leider fehlen reife Früchte. Gaura biennis L. differt (sc. Torr, et Gr.) foliis ob- longo - lanceolalis repaudo-denticulatis et bracteis caducis; G. angustifolia Mx. foliis undulatis, calycis segraentis tnbo multo longioribusj petalis albis, fructibus ovatis et antheris ovalibus; G. ßlipes Spach pedicellis fructiferis filiformibus et fructibus obovato - clavatis; G. sinuata Nutt. foliis glabris, calycis segraentis tubo multo longioribus et bracteis miuutis cuspidatis; G. vtUosa Torr, foliis lanceolatis denticulatis, 37* 580 - ramis florifeiis glabris^ brcacleis fruclu multo brevioribns, ca- Ijcis segineutis tnbo tluplo lougioribiis et pedicellis filiforral- bns; G. coccinea Nutt. foliis lauceolalis repando-deuticiilatis, calycis segmcntis liiieari-oblongis tubo brcvioribns et frnctn sessili; G. tripetala Cav. foliis lanceolatis denticulatis, segnientis ealjcinis 3, starainibns 63 fructu sessili anguüs plicato -riigoso; G. Druminondii spicis paticifiorig, bracteis ovatis cadiicis, calycis spgmcniis ovario brevioribiis, frnrtii sessili; G. yarvi/lora Doiigl. canle villoso, foliis ovato-lan- opolalis repando- denticulatis, tubo ovario breviori, ovario glabro, friictii spssiü. 4. Craura hii'suta mihi. Canlis herbacens adscendens sparse ramosns 1 — 1 Vtjppfl'''!'^ hirsiitiis, pilis albis liorizon- talitcr patentil)iis caulis di;imetriira aequantibus v. siipcranti- tibus, apicc floriforo pilis brevibiis appressis vestitiis. Folia subsessilia oblongo-lanceolata rcinote donticulata iiiucronata iitriiique aiigiistata margiiie nervoque appresse pilosa. Spicae graciles panci- et laxillorae. Bracteae oblonge -lauccolatae liirsntac ovarinrn tetragonum subacqwantes. Caljcis tnbiis obovato -cyiindricns appresse pnbescens ovario vix longior spgmonta 4 — 5 loiigc ciliata subaeqnans. Petala spathulata breviter ungiiiculata pnrpurea genitalibus et calycis segnien- tis breviora. Staraina 8 declinata; autherae lineares. Stylns declinatns flexiiosns stamina superans; Stigma 4-fidnm, lobi oblongi. Frnctus brevissime pedicellaii ovato-pyramidati qiia- drangnlares (4-costati), costae carinatae appresse pilosae, jiigis 4 socundariis interpnsitis. Auf den Prairieen zwi>cben Bastrop und Anstin, Rö- mer. Duftet sehr angenehm. Gaura biennls L. proxima differt canle pubcsoenti, frn- clns sessilis costis obtnsis et antheris oblonge- linearilins. 5. Iiudwigia fluitanis mihi. Canlis simplox rcpcus na- tans angnlatns apice glabrAtus. Folia opposita rhorabeo- — 581 ovata spathiilata in petiolum loiigc atteiuiala in(ogra glabra acuta. Flores axillares solitarli sessiles. Calycis tiibus tnr- binato-cylinrlracens brevis glaber ovario adhaercns, limbus 4-partitus pcrsialons, segraenta lalo -ovato-triangiilaria acii- mioata petalis flavis obovato-spalhulatis duplo lougiora. Sfa- mina 4-, petala subaeqiiautia; antherae ovatae, Stylus fili- forrais deciduus; Stigma capilatum. Capsula bibracleolata obovato- cyliudrica tetragona 4-SHlcata apice truucata 4-val- vis 4-locuIaris polysperma loculicido dehiscens. Semina ova- lia ntrinque couvexa raarginata nitida flavescentia. In klarem, flicssendem AYasser (Comalspring) in Massen zusammen. Lind heim er. August, Gehört zur Sectio II, Isnardia L. cf. Walp. rcp. 1. 75., und steht der Lndivigia nutans am nächsten. Diese unter- scheidet sich: foliis iufimis subsessilibus, petalis acutis segraenta calycina aequantibus, capsulis qnadrangularibus. Ordo IV. Crnciferae. 1. Erysiinuin Arkansanuiu Niift. cf. Torr, et Gr. 1, 95. An felsigen Ufern des Cibolo bei Neubraunfels an schat- tigen Stellen: Römer. Eine der variabelsten Pflanzen ^ welche ich jemals sah! Ein neuer Beweis, wie sehr manche texanische Pflanzen va- riiren und wie wünschenswerth es ist, bei der Bestimmung texanischer Pflanzen grössere Forraenreihen in zahlreichen Exemplaren vor sich zu haben. Wer bloss die extremen For- men dieser Pflanze, ohne die Uebergangsformen, sieht, muss glauben, 3 — 4 Species vor sich zu haben. Der Stengel va- riirl von 1 — 3' Höhe; die Blätter sind bald länglich-, bald lineal -lanzettlich, bald verschmälert- spitz, bald abgebrochen- zngpspitzt; die Wurzelblätter bald tieffiede.rspaliig, bald bnch- tig- gezähnt; die Blattzähne bald querbreiter, bald quer 582 . schmäler; die Stengelblätter bald V^\ bald 1/2'' breit, bald 1", bald über 2'' lang; die Bhimenplalte ist bald länglich-, bald rundlich -verkehrteiförmig; ja! sogar die Narbe^ welche in der Regel 2 -lappig ist, ist manchmal an denselben Exem- plaren köpfig. Doch bin ich überzeugt, dass die kopfförmige Gestalt der Narbe sich später bei der Fruchtreife in die 2- lappige verwandelt. Ich habe Gründe, zu vermuthen, dass Torr, nnd Gr. nur einzelne Formen dieser Pflanze vor sich hatten; ich will daher die Charakteristik dieser polymorphen Pflanze hier be- richtigen und erweitern: Erysimtim Ariccmsanum Nntt. Caulis simplex angu- latns pilis simplicibus medio affixis appressis scabriusculus. Folia oblongo- vel lineari-lanceolata rnncinato- vel sinuato- denlata acuminata basi atteunata utrinque pilis tripartitis ap- pressis scabra, radicalia saepe rnncinato -pinnatifida, summa integra. Racerans brevis corymbosus, fructifcr elongatus. Sepala pilis tripartitis scabra pediccllis longiora. Petala aurautiaca obovata longe uugnicnlata, unguis lamina longior. Stylus crassns, starainibus longioribus et ungue brevior; Stigma bilobum. Siliqna elongata in pedicello patente ere- ctinsculo-adscendens quadrangularis pilis appressis scabra apice attenuata. Die Pflanze tritt in folgenden Hauptformen auf:; a. latifolium: foliis oblongo -lanceolaiis, iuferioribus si- nuato-dentatis. Blätter fast V/ 'jfeit, 2" lang. ß. medium: foliis lineari-lanceolatis, inferloribus rnnci- nato- vel sinuato-dentatis. Blätter 3''' breit, 2" lang. y. angustifolium: foliis lineari-lanceolatis, radicalibus rnncinato - piuuatilidis. 583 Blätter 1 — 'l'" breit, 1 — 1 V2" 'ang, Einschuille so lang oder länger, als der Querdnrchraesser der Blatllläclie. Zwischen allen diesen Hauptfonneu finden sich die voll- ständigen Uebergänge. Ueberhaupt will es mir scheinen, dass man neuerdings viel zu viel Arten in der Gattung Erysimum aufgestellt hat. Eine gründliche Monographie dieser schwierigen Gattung würde gewiss eine ziemliche Anzahl neuerer Spccies redu- ciren. 2. Draba Roeiueriana mihi. Caulis supcrne raraosus pilis longioribus simplicibus ho- rizoQtaliter patentibus et brevioribus raraosis hirsuto -pube- scens, rami fastigiati. Folia caulina sessilia obovato-oblonga integra vel utriuque l-denta(a obtusa pilis furcatis v. ramo- sis hirsuta, Racemi fructiferi abbreviati; pedicelli divaricati pubescentes silicula breviores. Petala Siliculae oblonge -obovatae piano -corapressae obtusissiraae pilis sim- plicibus bulbosis hispidae; loculi sub -12- spermi. O. In terra texana leg. Römer. Standort nicht angegeben, wahrscheinlich Neubraunfels. Leider fehlen Wurzelblätter und Blumenblätter. Die nächst verwandte D. platijcarpa Torr, et Gr. un- terscheidet sich folgendermaassen: die Fruchttraube ist ver- längert, die Bliithenstielcheu sind länger als das Schötcheu, die Fächer 24 — 30-saamig. 3. Draba filicaulis mihi. Caulis filiformis simpIex basi foliosus pilis ramosis pu- bescens, snpra aphvilus minute pubescens. Folia obovato- spalhulata paucidentata pilis ramosis pubescentia. Raceraus pauciflorus abbreviatus; pedicelli pubescentes ereclo- patentes. Petala Siliculae oblongae utrinque acnlae pilis simplicibus bulbosis minute hispidae pedicello duplo longio- res , loculi 10 — 12 -spermi. O. 584 . . In terra texaiia leg. Römer, Standort nicht ang^egebeu, wahrscheinlich Nenbraunfels. Die mir nubekannte, ncächst .verwandle D. micrantha Nutt. unterscheidet sich (nach Torr, et Gr. \, 109.) durch oberwäats kahle Stengel und lineale Schötchen. Anm. Draha aurea C.Koch, welche von Dr. Thirke auf dem Oljmp in Bithynieu gesammelt ist (cf. Beiträge zur Flora des nördlichen Küstenlandes von Klein- Asien, von Karl Koch), mnss einen andern Nameu erhalten, da be- reits schon lange vorher eine D. aurea Yah\, auf den Rocky raountains in Nord -America einheimisch, existirt hat. Ich nenne die D, aurea C. Koch D, clirysantJia. 4. Vesicai'ia angusfifolia Nutt. cf. Torr, et Gr. I, 101. Auf steinigen Prairieen bei Austin: R.ömer. Auch diese Pllauze variirt ungemein, Sie kommt vor in 4 Hauptformen : a, brevistyJa integrifolia: stylo silicula breviori, foliis radicalibus integris. ß. hrevistijla pinnalißda: stjlo silicula breviori, foliis radicalibus lyrato- pinnatifidis, y. longistyla integrifolia: stylo siliculam anperante, Blät- ter wie a, ö. longistyla pinnattßda: Griffel wie y_, Biälter wie ß. Die von Römer gesammelten Exemplare gehören sämmt- lich zur Varietät y und S. Danach ist die Charakteristik der Vcsicaria angusti- folia in Torr, et Gr. I, 101. folgendermaasseu zu berichtigen und zu erweitern: Vesicaria angustifolia ^üii. Stellato -pnbescens ca- nescens, radix multicaulis; caules spitharaaei v. pedales ad- scendentes teretiiisculi • foliosi apice ramosi. Folia radicalia obovato-oblonga spathulata louge petiolata lyrata v. integra .. . 585 ropaiido - denticiilata, cauüna iutpgra oMoiigo-ppalhiilata, summa linoaria. Racemi terminales frnctifori elongati secniidi ; pediccili floriferi erecto - patentes florc longioros, frncliferi deflexi silicula triplo longiores. Sepala ovata erecta. Petala aiirea obovato-oblonga sepalis dnplo iongiora. Stamina se- palis Iongiora petalis breviora; filamenta basi dilatata. Stigma capitalum. Silicula breviter stipitata globosa membranacea inflata glabra; loculi oligospermi. Semina obovata fusca; funiculus umbilicalis semiue longior dissepimenti margini af- fixus; stylns siliculara subaeqnans v. superans. O. V. Maiioiicnlaceae. 1. Rananculas luacranthus mihi. Radix fascicnlata. Caulis erectus pilis albis nitidis ho- rizontaliter patentibns hirsutissimus supra parce raraosus, sub ramis folio instrnctus, caeterum aplijlliis; rami breves erecii 1 pauctflori. Folia radicaiia unmerosa longissime poilolata ternata, petioli hirsutissimi; foliola forma varia strigoso- hirsutissima, lateralia brevipetiolnlata incisa v. trifida, lobi rhombeo-oboTati dentati; terminale longius petiolulatum 3- partitnra, segmenta profunde pancidentata, lateralia rhombeo- obovata, summura cuneatum. Pedunculi appresse hirsuti snl- cati 1-ilori. Flos amplus. Sepala 5 ovata abrupte acurai- nata hirsnta subreflexa staminibns Iongiora petalis mullo bre- viora. Petala numerosa (12 — 16) lutea obovato -oblonga multinervia glabra sepalis dnplo Iongiora. Carpella Prope Neubraunfels leg. Römer, Aprili. Eine durch die grosse, vielblättrige Blumenkrone sehr ausgezeichnete Art. Hat die Blume einer Anemone und dm Charakter eines Ranunculus. Die offene Blume hat 1 — l^/a" im Durchmesser. Auf dem beigelegten Zettel steht: ,, Kommt stets gefüllt vor." Allein ich kann die Zahl der Blumenblätter nur als 586 den naliirlicbcn Charakter dieser AH, nicht als eine Folge der Füllung betrachten. Leider fehlen an den vorhandenen Exemplaren die Früchte, und die Ovarien sind so zerpresst, dass sie für die Untersuchung unbrauchbar sind. VI. Cuciirbitaceae. Trisfeinon nov. gen. Flores raonoici, Caljx 5-fidus, lobi tubo longiores. Co- rolla cainpanulata 5-lida, lobi ovati raucronati tnbum ae- quanles. Flos sterilis: Calyx brevlcampanulatus, lobi erecto - patentes lanceolali cuspidati ntrinque 1 -inciso-dentati v. in- legri , dentos oblonge -lanceolali acuti ciirvati inargine setoso- ciliati cuspidera aeqtiantes. Corolla turbinato-carapanulata ralyce vix triplo longior. Stamina 3; filamenta dorso convexa latere interiori plana basi valde dilatata libera apice subcon- creta, autherae in cylindrum filamenta aeqtiantera concrctae, Flos fertilis: Galyx disciforrais, lobi lanceolato-subu- lati integerrirai divaricati. Corolla cylindrico-caropanulata calyce quadruple v, quintuplo longior. Stylus trigonus in- crassatus; Stigmata 3, rarius 4, crassa bifida. Orarinm basi •bsoli'te lO-gonnni triloculare, loculi bifidi, ovula in loculis kiserialia. Pepo corticatus indehiscens clavatus. Semina nu- mcrosa obovata corapressa marginata basi oliliqne trnncata, hilum obovatura. Albumen o. Embryo rectns. — Nomen propter stamina 3, numerum hoc ordine insignem. Genera affinia Cucurbita, Lagenaria et Cucumis dif- feruut starainibns 5 triadelphis. 1. Triisteiuon texauuiit mihi. Caulis scandens sulcatus setoso -hispidus ramosus. Folia petiolata palmatilobata basi profunde cordata mucrouato- dentata palminervia reticulato-vcnosa minute puberula, nervi 587 setoso-liispidi. Potioli sulcali sctoso -liispidi folio breviores. Cirrlii oppositifolii raiillifidi (4 — 7-fiili). Calycis tiibus hir- siitiis flavescens lO-nervis, nervi 5 excurrentes in corollae costasj lobi virides. Corolla iuteuse lutea calycis inargini inserta, petalis 5 basi coalitis constans, petaia dorso 3-uer- via, nervi prominnli setoso - hispidi ; lobi corollae (petalorum pars libera) crenulati ciliati nervo excurrente apice a corolla libero inueronati. Flos sterilis sol'ii^r ins, axillaris louge-peduncnlatns, pe- dnnculus teretiuscalus striolatiis parce et minute setoso -lii- spidus petiolo longior. Filaraenta calycis basi i. e. inter discura. elevatum et corollae tiibum inserta. Flos fertilis axillaris solitarius brevipedanciilatns , pc- diinculus angnlatiis snlcatiis conferte setoso- hispidus, pedun- culo floris masouli et petiolo raulto brevior. Stylus disro ele- vato orbiculari circnmdatus. Stigmata setosa cristacformia bifida, lobi ovati. Frnctns glaberriraus pictus. — Niederliegend oder über niedrigem Gebüsch rankend au der Guadeloupe: Lindheimer. Juni.^ Die Früchte 4 — 6'' lang, von 10 helleren, wcisslich- griinen Streifen der Länge nach durchzogen, dazwischen gras-» grün mit helleren Flecken. 2. Ecbinocystis pcdata mihi. Caiilis scandens acniangulus glaber ramosus. Folia pc- tiolata pedatisecta, segracnta oblique rhombeo- ovata v. ovalo- oblonga acuminata inaeqnaliler mucronato- dentata nlrinque glabra tuberculala pinninervia. Petiolus corapressns sulcafus alatns basi dilatatus seraiamplexicanlis. Cirrhi oppositifolii bifidi spiraliter (orti. Flores monoici. Flos fertilis solitarius axillaris pedunculalus: ovarium ovato - oblongnra cthinalum; Stylus 1, Stigmata 2. 588 - Florcs s/cn'Ics cyraosi, cjma axillaris longipediinculalii, cjinac pptluiicnlas pctlolura et floris feitilis pediinculiim siipc- rans. Frnclus (imraatiiri) ovati inflali rcticiilato-fibrosi se- (oso - ecliinati. — Am Coraalcrcck bei Nenliraiinfels auf dem Boden üpgeiid und über niederni Gesträuch rankend: Lindhciraer. Jani. Leider sind die noch nneutwickelten Blüthen und Früchte so jämmerlich zfrpresst, dass sie zn jeder Untersuchung völ- lig untauglich sind. Ich will daher die Bliithe lieber gar nicht besi'hri'iI)on , als eine falsche oder unzuverlässige Be- schreibung geben. * VH. liytlirarieae. 1. Aiiiiiianuia texana mihi. Radix fibrosa. Canlis glaber raraosissimns, raini ad- sceudeules obtusanguli nltidi. Folia opposita sessilia lineari- lanceolata elougata l-nervia avenia iulegerrima otrinque gla- bra basi dilatata obtuse cordato - auriculata iuternodiis lon- giora, snmma acuta, infiraa obtnsa. Flores axillares sub- sessilfs 1 — 4. Bracteolae parvae. Calyx campannlalus 8- nervis glaber 4-dentatus, dentes transverse latiores triangu- läres, sinus expansi in cornua (lientes accessorios) , oblonge - lancpolata divaricata deulibus longiora angusliora obtusiora- qne. Petala purpnrea cadiica. Slamina 8 exserta stjliim aequautia. Stigma capilatum. Capsnia 4-locularis globosa glabra calyce iuclasa, apice loculicide dehiscens, stylo eoro- nata; Stylus Capsula sextuplo brevior. Semina uuraerosa ob- ovata latere altero convexa altero concava. — In einem schleichenden Bache hinter der Franzosenecke nnweit Neubrannfels: Lind heim er. August. DieBliithen sind knrzgestielt, wenn einzelstchend ; sitzend, wenn mehrere in den Blattwinkeln zosammenstchen. Die Blät- ter sind 1 — 3" lang, nnterscits bleicher. . . 589 Die sehr ähnliche Ammannia latifolia L. oulerscheidet sich nur dnrch 4 Stanbfüdeii und den Griffel ^ welcher lan- ger ist als die halbe Kapsel. Alle übrigen Merkmale der- selben sliraraeu (cf. Torr, et Gr. I. 480.) völlig mit unserer texanischen Pflanzen überein. Sollten sich die Griffellauge nnd die Zahl der Staubfäden als veriinderlich in dieser Gat- tung nachweisen lassen, so würde ich kein Bedenken tragen, nnsere Pflanze zu A. latifolia L. zu ziehen. ^TIT. Hippocastaiieae. 1. Ungnadia heterophylla mihi. Frulicosa. Piadix multicaulis. Caules 10 — 20-pedales apice rainosi; raini teretiuscnli striati verrncosi, Verrucae snb- rotundae coccincae. Petioli augulati sulcaii glabri folio bre- viores. Folia altcrna p nnata 7-foliolata; foliola subsessi- lia oblonga 1 - nervia rcticalato- venosa apprcsse denlato- serrala acuminaia supra glabra subtus venis pubesceutia pal- lida. Raceini axillares brcvissirai paueiflori peiiolo multo breviores. Pedicelli florem snbaequantes pubescentes apice dilatati. Sepala 4 basi coalita oblonga pubesceutia, laciniae tub'o (parte coalita) Iriplo longiores. Petala 4 aequalia di- vergentia sepalis allerua obovato - oblongo -spathulata apice creunlata sepalis dnplo lougiora, unguis dilatatus lauatus apice nectariis rubiginosis librilliforinibus egregie comatus sepala aefjuaus. Stamina 8 dcclinaia longitudine iuaeqiialia petalis lougiora, filaiuenta glabra, antherao piirpureae ovales biloculares medlo allixae. Ovarium stipitatiiui subrotundum sericeum; Stylus iiliforinis acutus. Fruclus ineriuis trigonus trilocularis trivalvis coriaceus glaber rugosus granulatus apice retusus, locuji raonospermi. Semina (castaiieae) snbglobosa atra glaberrima lucida; umbilicus basilaris ovalis fuscesceus. Albumeu o. Colyhdones carnosae crassissimae gibbae con- 590 ferrurainatao. PInraula diphylla. Radicula conica recta ad hiium directa. Im schattigea Bottorawalde der oberen Guadeloupe un- weit Neubraiiufels : Liudlieimer. Mai. Aesculus n. sp. Lind heim er, „Viele 10 — 20' hohe Stämrachen kommen aus gomein- schaftJichar Wurzel. Die Stäramcheu sind bloss in der Spitze ästig. Bliithe helllilla. Früchte süss, Erbrechen erregend." Lindheiraer. Die Bildung des Nagels in dieser Gattung ist höchst ausgezeichnet. An der Spitze des Nagels (unguis) auf der Innern Seite, also den Staubfäden zugekehrt, befindet sich eine Anzahl braunrother, gewundener oder gedrehter Nectarien , welche ganz wie Wurzelfäserchen aussehen und an der Spitze verdickt sind. Aura. 1. Die Gattung Ungnadia ist von Endlicher dem Baron Ungnade, weiland österreichischem Gesandten zu Koustantinopel , welcher die Rosskastauie in Westeuropa einführte, zu Ehren genannt. Sie unterscheidet sich von aesculus durch abwechselnde Blätter, fast getrennte Kelch- blätter, gleiche, spreitzende Blumenblätter mit schopfigera Nagel und grades Würzelchen. aesculus (mit Eiuschluss von Pavid) hat dagegen entgegengesetzte Blätter, zusam- mengewachsene Kelchblätter, ungleiche Blumenblätter und ein gekrümmtes Würzelchen. Anm. ^. Die von Endlicher in dem 5. Hefte der Alakta hotanica beschriebene und abgebildete, von Drujn- mond in Texas gesammelte und in Torr, et Gr. I. 253 und 684. erwähnte Ungnadia spcciosa uutcrscheidet sich durch 5 -blättrige Blätter und 5 -blättrige Blumeukronc. 591 IX. Ampelideae. 1. Vitis rnpeistris mihi. Caiilis striatus glaber cinereus tuberculatas, tubercula subrotunda nigra, ramuli augulati purpurascentes. Pelioli sulcati glabriusculi foliiim subaequaiites. Folia trausverse latiora subreuiformi- cordata 5-uervia reticulato- venosa, ner- vis divergeutibus, lUriuque glabra iuaequaliler et grosse cre- nato -scrrata, dcDtibus miicronatis, basi subtruncata inte- gerriraa. Racemi oppositifolii decompositi pyramidato- ob- long! raiiltiflori folio longiores, Peduuculi puberuli pur- pnrasceutes racerao raiilto breviores. Bracteae raerabranaceae niinutae. Flores polygnmi pedicello breviores. Calyx minu- tus iuleger divaricatus obsolete 5-lobiis. Petala 5 cohaeren- tia calyptriformia decidua. Stamina 5, filameiita distincta glabra, anlherae ovatae versatiles. Baccae Auf Fclseu bei Neubraunfels: Römer. Mai. „Hat erbsengrosse Beeren, 4" lange Trauben nnd die wohlschraeckendsteu Früchte unter allen iu Texas einheirai- sthen Arten." Römer. Gehört in die 2. Rotte {Vüis) , cf. Torr, et Gr. I. 244., neben Vitis vulpina L. Die Blätter sind kleiner, als an allen mir bekannten Ar- ten, und beiderseits, auch an den Nerven und Adern, völlig kahl. Nur in den von den Nerven gebildeten Winkeln bei der Einmündung der Nerven in den Blattstiel finden sich manchmal einige Hcärchen. X. Berberideae. 1. Berberis ilicifolia mihi. Fruticosa ramosissiraa, rami teretes lepidoti rimosi. Fe- tioii leretiusculi glabri basi dilatati semiampicxicanles sub 592 * inserlionc folionira articuKati folio brcviorcs , articuli hypo- crateriforraes. Folia serapervircnlia teruata; foliola sessilia coriacca obloiiga 1-nervia reliculato -venosa glabra raargi- nata acurainata utriuque sinuato-bidentata supra nitida sab- tus pailida, deiites (lobi) acuinlnati spinosi, laterales trian- guläres, terminales oblongo-lauceolati. Corymbi axillares brcves pancillori aggregati basi squaraati, squaraae latae atro- purpureae acurainatae glabrae imbricalae. Pedicelli bracteati ilorem aequantes; bracleac ovatae membranaceae glabrae. Sepala 6 obovato-oblonga glabra striata petalis breviora 3- bracteolata. Petala 6 sepalis opposila integra obovato-spa- thulata glabra. Stamina 6 sepalis opposita, filamenta apice bidentata, Ovariura simpIex obovato-oblongiim; Stigma or- biciilare sessile. Frnctus An Felsen bei Neubraanfels: Römer. Die Blätter denen von Ilejc ^qtdfolium sprechend ähn- lich, daher der Name. Seltener sind die Blätter einerseils oder beiderseits 1- zähnig. Die schönste BerberiSy welche ich bis jetzt sah! XI. Terebintlicaceae. 1. Rhu» verrucosa mihi. Fruticosa glabra ramosissima-, rami sulcati riraosi apice glanduloso- viscidi. Folia 3-foliolata petioinra angulatura aequantia; foliola rhoraboideo-ovata pinninervia acuminata inaequaliter grosse et rcmote inciso-deutata siipra ui/ida sub- liis opaca verrucosa, Verrucae maguac subrotundae atropur- pureae lucidac, foliola lateralia inaequalia brevissirae petio- lulata, terminale longius petiolulatum. Paniciilae laterales petiolo brcviores. Pedunculi angulati sulcati subalali. Flo- res Drupa llavesccuti -albida subglobosa glaber- rima nitida longitudinaliter sulcata styüs 3 brcvibus coaütis I 593 toronata, apice basique retusa, pedicello lougior. Nux sul- cata teuuissirae sericco-tomeutosa virescenti - albida. — In Heckeu auf felsigem Boden auf dem Missionshügel bei Neiibrauufcls : Liudheiracr. Rhus aromatica ?Lindheiraer. Leider fehlen die Blüthen. Die seitenständigen Bläitchen sind gewöhnlich auf der einen Seite ganz, auf der andern eingeschnilicn (lappig-) gezähnt, also beiderseits ungleich. Rhus aromatica Aiton differt (cf. Torr, et Gr. I. 219.) i)oribus arnrntaeeis, drupis rubris hispidis, nnce glabra cora- pressa, foliolis sessilibus. XII. Ag^ymdaleae. 1. Prunus texaua mihi. Frntex, rami angulati glabri uitidi cinerci spinescenles, ramuli divaricati. Petioli glandulosi, Folia post Acres evo- Inta petiolata ovato-oblonga calloso-serrata acnminata, ser- raturae breves incnrvae, juniora conduplicata sericea, adulta glabra. Umbellae laterales sessiles pauciflorae (2 — Sflorae). Fedunculi glabrati rarius glandalosi petiolo longiores. Ca- Ijcis dentes oyato - oblongi obtusi glanduloso-ciliati tiibum glabrnm snbglandulosnm snbaequantes. Petala alba obovata ungaicnlata glabra ;apice obtusa intogra subcrenulata caljcis dentibus triplo majora, genitalibns breviora. Stylus glaber stamina glabra subaequans, Stigma peltatum. Fructns Neubrannfels: Römer. „Die Früchte sind roth, schöner als unsere Kirschen, nnd schmecken angenehm säuerlich." Römer. Gehört zur Rotte Cerasophora DC. (Eucerasus Torr. «•t Gr., Cerasus Koch) , also zur Gattung Cerasus DC. — Ob man Cerasus und Prunus als 2 Gattungen oder als Piottcn einer Galtung liotrachlcn will, hängt vom stibjoctivcn 2lr Bd. 58 Heft. 38 594 , Ermessen ah, Pri/nus liat bereifte Früchle und bei der Kuospnng eingerollte Blätter, Cerasns nnbereifte Früchte nnd bei der Knospnng ziisaramen!!;efaltete Blätter. Alle übrigen von den Autoren angegebenen Unterschiede sind nichtig. Wenn daher DeCandolle ira Prodr. nnd Torrey die Gattung Pr?inus durch eiförmige oder längliche, Cerasns durch ku- gelige Früchte unterscheiden, so ist dieses Merkmal unzuläs- sig, weil Pi'unus insititia ^ welche beide Autoren mit Recht zu Prunus zahlen, kugelige Früchte hat, 2. Prunus) rivularis mihi. Frutex 3 — ö-pedalis; rami angulati glahri nitidi cine- rei verruculosi, Verrucae parvae confertae. Petioli glnndu- losi canaüculati puberiili. Folia ovato-oblonga acuminata inaeqnaliter serrnlata basi glandulosa subtus sparse pnbescen- tia snpra glabra, scrraturae callosae confertae. Umbcllae laterales sessiles subbillorae. Squamae gcmmae floriferae aphyllae. Pedunculi glabri clongati snbglandulosi pctiolura aequantes. Flores Drupa rubra globosa glabra nitida accida. „Gesellschaftlich an Bachrändern, seltener^ aber jodes- raal iu Menge zusammenstehend auf Hügeln. Strauch 3 — 6' hoch. Frncht kugelig, hellroth, angenehm säuerlich, von der Grösse einer Kirsche bis zu der einer Mirabclli', i/a — 1'' dick. Die Tawakong- Indianer sollen die Früchte, mit Honig gekocht, sehr lieben. Die Texaner nennen sie Tawa- kongplura." Lindhciraer. Gehört zur Rotte Eucerasus Torr, ot Gr. Seltener sti'hen die Blumen einzeln. XIII, Fraiig^nlaceae. I. l'nliurus texauuiji mihi. Frutex ramosissimus erectus. Rami alterni divaricati an- gulati siriati cinereo - aÜM tuhorcnlati, tultercnla piirpuroa; il 595 ramnii apice splncscentes, spinn Icrininalis ri^^ida, Glandula piirpurea glabra e basi Idtiori abrupte attenuata ad basin ra- luuloruni. Folia petiolata alterna ovata v. ovato-oblonga appressc et obsolete serrulata obtusa mucrouata utriuquc gla- bra subtus pallida 1-nervia venis anastomosantibus, Petio- his viscidulo -ptibescens caualiculatus folio triplo brevior. Stipula purpurea glauduliformis a basi lato -ovata acumi- nata ad basin petioli. Cymae axillares breves pedunculatae petiolo paulo longiores. Pedicelli canesceutes florc longiores. Florea polygami peutanieri. Calyx deplauus canesceus 5fidus, lobi trianguläres patentes decidui pelalis longiores, basis persistens. Petala 5, lobis caljcinis alterna convoluta sub- rotundo-spathuiata eraarginnta disco inserta. Staraina 5 disco inserta petalonim longitndino; antherae biloculares. Stylus 2-fidu9 stamiuibus mnito brevior. Drupa Im Bottorawalde des obern Guadeloupe: Liudheimcr. Juni bis September. Die Blätter sind 2/3'' lang, Vs — V2" f^reil. Leider fehlen die Früchte, und vermag ich deshalb nicht mit Sicherheit zu entscheiden, ob unsere Pflanze zur Gattung Zizyphus oder Paliurus gehört. Wegen der grösseren Achn- licbkeit mit Paliurus habe ich sie einstweilen zu dieser Gat- tung gebracht. Rhamnus obtusifolius Hook., gleichfalls ein Texaner, muss, nach der kurzen Diagnose in Torr, et Gr. I, 685., viel Aehnlichkeit mit unserer Pflanze haben. Aber die Trug- doldeu sind bei jenem kürzer, als die Blattstiele, die Blätter 1 — 2" lang, 1/2 — 1^' breit. Ausserdem ist die Diagnose so mangelhaft, dass sich damit wenig anfangen lässt. Weder Blülhen, noch Früeblo sind beschrieben. 38* 596 XIV. Oxalideae. 1. Oxalis corniculata L. Auf feuchtem Sandboden der Insel Galveston nnd auf fenchiem Tlionboden bei Houston: Römer. Anm. Torr, et G r. 1. 211. erklären, dass sie nicht im Stande seien, Ojcalis stricta L. und O. corniculata L. zu unterscheiden. Diese Bemerkung frappirte mich anfangs: allein bald überzeugten mich die texanischen Exemplaren der O. corniculata^ dass jene Aeusserung nicht grundlos sei. Unsere texanischen Exemplare vereinigen Merkmale der Ojcalis stricta und corniculata^ stehen also in der Mitte zwischen beiden. Von O. corniculata haben sie den aus- gebreiteten Stengel, die länglichen Nebenblätter und den Ha- bitus, von O. stricta dagegen die längeren Blüthenstiele. Die Stengel sind bald an der Basis wurzelnd, bald nicht die Blüthenstiele länger als das Blatte die fruchttragenden Blii- Ihenstielchen an denselben Exemplaren bald zurückgeschla- gen, bald aufrecht abstehend, die Blumenblätter schwach ausgerandet. Daraus folgt, dass die von den Autoren, z.B. von Koch (Synopsis p. 143. Aufl. 1 ) aufgestellten Merkmale grosseniheils nicht stichhaltig sind, und dass mau die Cha- raktere beider Pflanzfu entweder anf eine ganz neue Ba*is gründen, oder beide Pllanzen als Formen einer Art betrach- ten muss. XV. liineae. 1. Itininn Bcrlanilieri mihi. L. Berendieri Hook, (vermuthlich Druckfehler!). Auf der Prairie bei Austin (llömer), bei Nassau (Pio- nier). April. Es ist mir völlig uubegreiflich, wie T o r r. et Gr. I. 204. diese Pllanze zu L. rigidntn hal»en ziehen können , da sie 597 mit diesem kanm eiue entferute Aehulichkeit hat. Ich setze daher zur Berichtigung und zu besserer Ueberzeugung die Unterschiede beider hierher, Idinum Berlandieri mihi: Folia elongata liiieari - lan- ceolata glabra raucronata uoii rigida. Sepala ohlongo-Ian- ceolata trinervia longe cuspidata. Petaia lutea calyce vix triplo longiora. Linum rigidum Pnrsh: Folia brevia linearia acuta ri- gida spiuunloso-scabra. Sepala abbreviata ovata 1-uervia brevicuspidata. Petaia sulphurea calyce quintuplo longiora. Die Blätter des L. Berlandieri sind öraal so lang, die Kelchbicätter 3 — 4:mal so lang, die Blülhen doppell so gross, als die des Z/. rigidum. Der Vollständigkeit wegen gebe ich hier die Diagnose des L. Berlandieri, Radix fusiformis perpendicnlaris basi fibris obsita. Cau- lis erectus glaber acutaugulus raroosus. Folia sessilia alterna lineari- lauceolata 1-nervia intpgerrima mucronala utrinque margiueque glabra. Pauicula terrainalis. Pedicelli calycem subaeqnantes. Sepala oblongo-lanceolata 3-uervia cuspi- data margine glanduloso-spinuloso-scabra. Petaia anipla lutea obovata apice crennlala scpalis duplo longiora. Cap- sula *...... B. Moiiopetalae. XVI. Riibiaceae. 1. Craliiun texanuin mihi. Radix perennis perpendicnlaris siraplex vermicularis, Canlis hprbaceus adscendens quadrangnlaris basi ramosus angulis relrorsura aculeato -hispidis. Folia subsessilia ab- breviata 1-ucrvia acuta v. raucronata margine antrorsum 598 . aculeolato -hispida siipra sparse siibtus nervo hispida, iiife- rlora 4na lato-ovata Ijreviora, supcriora sena obloiiga longiora. Flores axillares pednuciilali solitarii v. oppositi. Pctala Pednncnli frucliferi deflexi glabri fractu breviores. Fruclus didyraus siibrotundus setis albis apice uucinatis dense hispidus. Felsige Hochebene bei Nenbrannfels: Römer. Leider fehlen die Blülhen. XTH. Coinpo^itae. 1. Huliuia leptophylla mihi. Radix multicaniis. Caules siiffrutescenles raraosi siriati parporascentcs minnte resinoso- punclati. Folia sessilia al- terna elongata angnste lineari - lauceolata 1 - nervia acntinsciila marginc revoliita integerrima miniite rcsiuoso- ponctala. Flo- rea paniculato- coryrabosi. Pedunculi caneseentes resinosi apice bracteolalij bracteolae lineari -lanceolatae. Capitnla discoidea horaogama. Involuernm turbinato -campanulatum laxe irabricadim triscriale, squaraae minute glauduloso - pun- ctatae, externae lanceolatae acuminatae miilto breviores, in- tcruae linarcs strialae rauironatae apice raargine merabrana^ ceae achaenio longiores. Corolla tubulosa glabra 5-dentata basi dilatata apice ijon expansa, dentes breves oblongi ob- tusi externe egregie glandulifcri. Styli rarai exserti elcfligati glabrescentes apice subclavati. Achaenia subangulata multi- striala glalira nitida papptira aeqiiantia. Pappns uniserialis plumosus candidiis basi anrantiactis corollam subaequans. Im trocknen Finssbette des Cibolo auf KalkstcingcrÖll, 15 Miles von Nenbrannfels: Lindheimer. Octobcr. Erige- |.on ? Lindheimer. FLit weder das Ansehn , noch die Charactore von Eri- gcron. Die Zweige dos Griffels sind an der Spitze bald spitz j bald stnmpf, woranf irli nm so mehr aufmerksam — 599 niacheu muss , «Ja die meislcn Autoren auf die Beschaffonhcit des Griffels die ganze Auorduuug der Coinposi'tae basiroii. 2. Eupatoriuin Ijindhciinerianiun mihi. Frulex 6 — 10-pedalis. Canlis ramosus glabriusculas slriatus riinosus; rarai erecti. Folia opposila longe petiolala triangulari-ovata tripliuervia veuosa crenato -serrata acuta utriuque glabra subtus uervis sparse puberula margiue eilio- lata, petiolo caualiculato puberulo lougiora. Corymbi com- positi rami fastigiati pubescentes; bracleoiae lineares pedi- cello canescente breviores. Pedicelli capituluin subaequantes. Capitula discoidea homogama. luvolucrum canapanulalum ini- bricalum (2 — 3-seriale) 15 — 20-florum sub - 12-pliylluui . squamae oblonge- lanccolatae striatae glanduloso-puberulae acuminatae raargine scariosae ciliolatae achaenio longiores, cxlcriores breviores. Receplaculura uudura piano -couvexum. Corolla (Qava?) tubuloso-infundibuliformis 5-dentata basi dilatata papputn superans. Antherae inclnsac. Styli rarai exscrti clougati cylindracei obtusi. Achaenia 5-angularia puberula estriata pappo breviora. Pappiis 1-serialis pilosus, pili serrulato -scabri. Im Saume des Cederuwaldes am Fusse des Abhanges der Hochebene bei Neubrannfels: Lindheimer. October. November. Gehört zu §. 3"ttt Torr, et Gr. II. 89. in die Nähe des Eupatortum serotinum Mx., mit dem es übrigens keine Aehnlichkeit hat. 3. Solidago Ijiudheiineriaua mihi. Caulis atrictus hcrbaceus elatus teres striatus glaber apice pulveruleutus ramosus, rami breves angulati erecti pulveru- lento-puberuli conferti. Folia parva alterna sessilia rigida lato-oblanceolata 1-nervia glabra punctata integerrima mar- gine carlilaginea ecabra basi augustata apice oblique acumi- 600 iiata. Racemi multiilori compact! ad apicem ramorum et caulis conferti paniciilam pyramidatam formantes foliosi. Pe- diiuciili breves 1-flori pulverulento -piibernli. Capitula arapla pedunniilo longiora. Involiicium tnrbinato - campanulatnm ira- bricatum disco brevins 4 — 5-seriale, squaraae appressae linear! -lanceolatae raembranaceae carioatae apice lierbaceae dorso glaiiduloso- pubenilae, exteriores obtusae, interiores aciitae. Radii 4 — 6 lutei oblong! pistillati discum aoquan- tes, Disci flores 14 — 16 tiibniosi pappo longiores, dentos ovato-lanceolat!. Styl! rami lanceolati. Achaen!a siibangii- lata striata sparse pnbesceutia (ao matnra glabra?). Pappus simpIex pilosus , radii numerosi candidi forma similes longi- ludiue dissimiles subulati serriilato -scabri. Auf Kalksleiugeröll im trocknen Flussbette des Cibolo, zwischen Ncubraunfels und San Antonio: Lindheim er. October. Gehört zu §. 2. {Virgaurca DC.) Abtheilnng II. {Vir- Satae)y cf. Torr, et Gr. II. 201 sq. Nach den vor mir liegenden Exemplaren muss der Sten- gel wenigstens eine Höhe von 4' haben. Blätter 1 — 1 Va" lang, 2"' breit, nach der Spitze des Stengels zu allmählig kleiner. Die Siengel sind au meinen Exemplaren unterwärts völlig blattlos. Da aber deutlich Knoten vorhanden sind, so sind die Blätter wahrscheinlich abgefallen. Anm. Bei dieser Gelegenheit will ich eine andere neue Solidago ans Virginien beschreiben: Solidago cj/lindrica mihi. Caulis herbaceus erectus simplex teres striatus infra gla- ber superne pnbescens. Folia utrinquc alteuuala acuta 1- ncrvia reticulato - venosa glabra margine ciliolato -scabra decrescentia, inferiora obovato- lauceolalo-spathulata in pc- liolum anguslata apicem versus nppresse pancisenata, supc- . 601 riora olilauceolata integcrrima, Raceml axillares biTvissirni 2 — 3-flori spicain interriiptara terminalem cylindricnm for- raantes. Pednnciili pnbescentes capitulo breviores. Capiliila majiisciila. luvoltierum turbinatnm disco brevins imbrlcatum 4-seriale basi braeteolatura ; squamae appressae membrana- ceae carinatae obtnsae glanduloso-puberulae nervo et apice virides, exteriores broviores oblongae, interiores longiores lineares. Ligulae 5 — 8 disco lougiores oblongo-lanccolatae subrevolatae. Floseuli discoidei 14 — 15 tubulosi pappiim aeqiianles, dentes ovitto-lanceolati. Styli rami lanceolati ob- tiisi. Achaenia cjlindriea augulata striata glabra pappo bre- viora. Pappus simplex pilosiis, radii namcrosi caudidi aequa- les serralato- scabri obtusi. In Virginia leg. Gar d in. Gehört zn §. 2. {Virgaurea)^ Abtheilung I. {Glomeruli- ßorae), cf. Torr, et Gr. II. 197 sq., und steht der Solidago bicolor L. am nächsten. Diese unterscheidet sich durch bei- derseits behaarte, breitere Blätter, kleinere Köpfchen, ent- fernter stehende, untere Trauben und kahle Hüllblättchen. Ich erhielt die Solidago cijlindrica unter dem Namen 5. gracilis var. S. caesiae L. Allein S. caesia L. hat einen kahlen Stengel, 3 — 4 Randblüihen , 5 — 7 Scheibenblumen und flaumige Achäuen, S. gracilis Poir. hat kahle Stengel, 9-blüthige Köpfchen, die Randblumen noch einmal so lang als die Scheibenblumen und behaarte Achänen. Uebrigens mag hier noch die Bemerkung stehen, dass die Bestimmung der Solidagines in vielen Gärten und Her- barien st'hr im Argen liegt. Ohne die amerikanische Flor von Torrey und Gray ist hier nicht durchzukommen. 4. Grindelia texana mihi. Cauiis 2 — 4-pedalis horbaceus ercctus striatus glaber foliosus apice ramosus corymbosus, rami 1-pauciflori stricti. Folia altcrua sessilia erocta oblouga v. ovato- oblonga ar- 602 gute deiitato-serrata acnraluala reticulato- punctata , serra- tiirae horizoulaliler patentes acnniiiiatae apice cartilagineac. Capitula apice ramorutn termiualia. lavoliicra hemlsphaerica glutinosa, sqnamae iiuraerosissimae Imbricalae lauccolato- subulatae glauduloso-subpunctatae squarrosae apice cartila- gineac disco loiigiores radio mnlto breviores, iuternae niti- dae. Ligulae nuraerosae elongaiae luteae lineares ereclae. Flosculi discoidei nuraerosi tubulosi 5-dentati, deutesovato- lanccolati. Rcceptaculura planum foveolatum. Achaenia ova- lia angulata striata glabra pappo breviora. Pappus setosus, setac paucae aequaics tcretiusculac deciduae achaenio duplo lougiores. — Auf steiniger Prairle bei Ncubraunfols: Lindheiraer. August. lieber die Gattung Pisonia Plum., von D. F. L, V. Schlecht en dal. I. Art. Allgemeines. T 011 einem GatUiiigscharacter iu ciucni natürlichen System kann man, glaube ich, verlangen, dass er nicht nur alle der Gattung zugehörige Arten umfassen müsse, sondern dass auch die von den Vegetationscharacteren hergenommene Characte- ristik ausführlicher aufgenommen sei, als dies gewöhnlich zu ge- schehen pflegt, da bei einer natürlichen Zusamraeustelluog auch ihr volle Berücksichtigung gewährt werden muss. Betrach- ten wir in diesen Beziehungen den von Endlicher in sei- nen Genera plantarum aufgestellten Character der Gattung Pisonia^ so wird er uns mancher, wenn auch nur geringer, Verbesserung und Erweiterung bedürftig erscheinen, um jene oben gestellten Forderungen zu erfüllen. R.Brown hat die Gattung Calpidia, von AubertAubert dnPetit-Thonars aufgestellt, im Prodromus Fl. Novae Hollaudiac schon mit Pz- sonia verbunden, nnd ebenso hatSteudel A rrabi da's Gat- tung PaUavia gleichfalls hierher gezogen, und somit ist die Zahl aller Arten auf 26 gestiegen, von denen nur zwciLiune 604 bekannt waren, von denen abor nur die kleinere Hälfte selir nuvollständig, kaum mehr als dem Natneu nach, bekannt, die andere etwas grössere Hälfte aber auch nur theilweise als vollständig bekannt bezeichnet werden kann. Betrachten wir zunächst die vegetativen Merkmale, so sagt Endlicher darüber: „Arbores s. frutices, iu regiouibus Iropicis totius orbis provenientes, foliis alternis et oppositis deciduis; flori- bus subcymosis, basi rainntissime iini bibracteatis." Was zuerst das Vaterland der Pisonien betrifft, so sind zwar die meisten Arten innerhalb der Wendekreise anzutref- fen, aber der südliche Wendekreis des Steinbocks wird von ein Paar Artin überschritten, denn P. Brunoniana wachst auf der Norfolk -Insel, ungefähr 5 Grade südlich von diesem Wendekreise, und eine andere Art kommt in der Provinz Sla Catharina sowohl auf dom Festlandp, als auch auf der gleich- namigen Insel, also etwas weniger südlich, als jene, vor. Von den Tropengegenden rauss ferner das Festland von Africa noch ausgeschlossen werden, da bis ji'tzt keine Art aus die- sen Gegenden bekannt wurde. Von den tropischen Formen ist die grössere Menge in America zu Hause, eine kleinere Zahl gehört der andern Halbkugel an, und eine dritte geringe Anzahl ist, nur aus Gärten bekannt geworden, ihrem Valer- lande nach unbekannt *). Es werden ferner die Pisonien als arbores und frutices bezeichnet, dabei aber weder erwähnt, dass es darunter dickstämmige Arten gicbt, noch dass andere mit schlanken Zweigen sich auf andere Holzgewächse stützen, andere durch Dornenbildung der Zweige sich auszeichnen. Solche Spinae, nur bei einigen Arten auftretend, sind laterale und axillare '') Steudel führt die von Desfontaines aufgestellten Arten als autillanische auf, •woher er dies wisse, können wir nicJit sagen. I 605 ZweigljilduDgen, äliulich denen bei Lycium, an dem Icängern Schosse, aus, oder etwas über den Blattacbseln gleichzeitig liorvorkommeud , und meist ganz nackte, etwas gekrümmte^ kurze, an der Spitze erhcärtende Seitenäste, die an ihrer Ba- sis auf jeder Seile eine der Entwickehiug zum Blatt- oder Blüihcnzweige fähige Knospe tragen, von der oft nur ein Blatt zum Vorschein kommt. Wenn E. Meyer (in der Linn. VII. S. 443.) sagt, nur an einer Seite komme hier eine Beiange Tor, so finde ich dies nicht bestätigt, denn wenn gleich häu- fig nur das eine derselben zur Ausbildung kommt, so ist doch die Anlage zum andern stets vorhanden. Endlich scheint auch noch die Weiche des Holzes, welche es wenig anwendbar macht, und daher auch manche daranfhinzielende, landes- übliche Namen hervorgerufen hat, so wie dessen eigenthüm- liche Slriictur für diese Holzgewächse der N^ct-agineen be- sonders characlcristisclx zu sein. Da die Blätter zwar meist gegenständig sind, aber auch nicht selten aus dieser Verbindung treten, so hängt davon auch die verschiedene Stellung der Verzweigung ab, und äussert auch noch ihren Einfluss auf die blüthentragenden Zweige oder die Inflorescenz. Dass diese oft an Grösse sehr nngleichon Blätter decidua genannt werden, scheint nicht auf alle Arten zu passen, oder es mag sich das Abfallen bei den einzelneu Arten verschieden verhalten, da gewiss nur wenige, wie P. aculeafa^ wie Sloane beschreibt, aus den blattlo- sen Zweigen blühen und Frucht tragen j und dann erst mit Blättern sich bedecken. Aber stets sind die Blätter ganz- raudig und gewiss häufig fein getüpfelt, was von den häufi- gen Spaltöffnungen herrührt, die nur bei den mit Haaren bedeckten Blaltllächen fehlen mögen. Diese Behaarung, von der schon die Trivialnamen vieler Arten Kunde geben, ist öfters eine dichte, obwohl stets kurze, und vielleicht bei kei- ner Art im jungen Zustande ganz fehlend. Sowohl P. acu- 606 leata^ a\s P. fragrans, welche wir lebend nutcrsiich(Mi konn- ten nnd welche kahl genannt werden, haben eine feine Be- baarnng aus cinfachreihigcn Zellenhaaron , die bei der erstem sogar aus zweierlei Ilaarformen, bei der Ictzlern aber ans kleinen, rostbraunen Härchen besteht. Die Blumen sollen fast in einer Cyma stehen, aber von der Stellung dieser Cyraen ist nicht die Rede. Die Angabe der Beschreiber macht sie zu einer bald axillaren, bald ter- minalen. Nach dem, was wir an trocknen, wie bekannt so leicht stückweise zerfallenden, Exemplaren sehen konnten, ist dieCyma eine unregelmässig dichotom- oder trichotora- (bei der ersten Theilung selbst pentatochom-) verzweigte, bei wel- cher die ersten Terminalbluraen nicht auftreten, sondern nur nach den Enden hin zur Entwickelnug gelangen; sie ist ei- gentlich lateral, entweder aus der Achsel selbst, oder neben dem Achselzwcig entspringend, nnd wird nur scheinbar ter- minal. Durch die Verkürzung der letzten Astbildungeii und deren unregelmässige, ungleiche Entwickelung drängen sich die Blumen meist nach den Spitzen der Cyma mehr zusam- men, und nehmen hier eine traubige, doldenartige oder köpf- chenartige Stellung au, ja die ganze Cyma kann durch Ver- kürzung ihrer Achsen eine gedrängte, fast kopfartige Zusam- menstellung der Blumen zeigen. Endlicher giebt jeder Blu- me an ihrer Stielbasis nur eine oder 2 Bracteen, aber die Beschreibungen reden auch von drei, und ich möchte glau- ben, dass dies die normale Zahl sei, eine Bractce nämlich als Stützblältchcn für den Ast und 2 seitliche diesem selbst angehörig. Gehen wir zu den Blüthen über, so nennt Endliclier die llores abortu dioici. Viele Arten haben aber nur Zwittcr- blnmen, andere ausser diesen auf demselben Stamme noch sterile, d. h. durch geringere Ausbildung des Pistills und stärkere der Staubgcfässe unfruchtbare (also polygamische I 607 Bliimoii), noch oiidcrc bringen diese beiden Arten von Bln- inen auf verschiedenen Pllanzen hervor (sind dioetisch). In allen diesen Fällen scheinen beide Geschlechter vorhanden zu sein, aber, wie bei vielen garaopclalen Blumen ^Labiaten, Primulaceen, ^spcrifolien etc.), in gegenseitig sich bedin- gender Eulwickeliing der Genitalien : bei lang hervortretenden Staubgcfässen ein verkürztes Pistill (männliches Princip vor- waltend) nnd ein verlängertes bei verkürzten Staubgefässen (weibliches Princip vorwaltend). Bei dem Perigon wäre nur zu bemerken, dass es nicht bloss persistens sei, sondern auch zu einer falschen Frucht- hülle auswachse nnd bei dieser Fruchtnmhüllung ganz be- iheiligt sei. Die Slaubgefässe gehen in ihrem Zahleuverhäitniss nicht von 6, sondern von 5 bis 10, und sind an ihrer untersten Basis häufig (ob immer?) etwas verwachsen oder raonadel- phisch. Das Stigma wird capitatum genannt. Mit dieser Be- zeichnung verbindet man den Begriff, dass es eine obere, dickere, hulbkugelige oder rundliche, dichte Masse bilde, was aber hier nicht der Fall zu sein scheint, da es sich in kurze, dickliche Acste, die zusammen allerdings eine halbrunde oder kopfarligfi Form annehmen, zertheilt. Die Ausdrücke stigma penicilliforme, villosum, spongiosum, scheinen alle dasselbe anzudeuten. Wenn aber bei der weiblichen Blume von P. acw/eaf a S w a r t z ein stigma bifiduin reflexura beschreibt, und auch bei anderen Autoren im Gattungscharacter von einer oft 2-spailigen Narbe die Rede ist, so raüsseu wir glauben, dass dies eine irrige Beobachtung ist. Als Fruchtdecke tritt das ganze Perigon auf, indem die Röhre desselben eine bald festere, bald fleischige Hülle bil- det, an welchor die hervortretenden Kanten mehr oder weniger mit kleinen, slachelartigen Erhabenheiten besetzt siud, die 608 • häufig einen klebrigen Saft absondern, und indem der Limbus sich zum Verschluss der Röhre oben zusammenzieht. Steilen wir nach dieser Anseinandersetzung den Galtungs- characler auf, so würde er folgendermaassen lauten: Pisonia. Plantae lignosae; ligno circa canalem me- dullärem e vasis fibrosis vasisque porosis radiatim dispositis et abinvicem sejunctis (concentricos orbes igitur non for- mante) composito, interjectis radiis raedullaribns crebris, e cellularura simplici serie; nunc arboreae nunc frutico- sae, ramis interdnm in spinas mutatis. Folia opposita V. spjuncta, integerrima, interdnm decidua. Inflorescen- tia: cyma irregularis lateralis (v. pseudo - terroinalis) ; Ac- res in apicibus cymae varie dispositi, ad basin pedicello- rum saepius 1 — 3- bracteolati, herraaphroditi, v. diversa evolutione genitalium unisexnales, raox poljgami, raox dioici. Perigonium infundibulare coloratum, cum limbo 5-plicato in pseudopericarpium excrescens. Staraiua 5 — 10 hypogyna in- aequilonga basi leviter raonadelpha filamcntis filiformibns, an- theris subrotundis dorsifixis, basi excisis, loculis oppositis longitndiuali rima dehiscentibus. Ovarium liberum 1-locula- re, ovulo 1 erecto, stylo simplici, stigraate capitato peuicil- liforrai. Achaenium ab integre perigonio commutato angu- lato et ad anguios plerumque murices apice viscum secernen- tibus gerente inclusum. Semen erectum; embryo crectus, ra- dicula infera cotyledonibus aibumen araylaceum includens. Patria: Regioneg inter tropicos (excepto Africae conti- nente) et panllo ultra tropicum australem. Beiträge zu einer Flora des Orientes. Von Karl Koch. CFortsetzung v. Linn. XXI. p. 289.) N. Cyperoideae , iSauergräser. och mehr als die Süssgräser stimmen die Sauergräser der Länder im nördlichen Oriente mit denen Deutschlands über- ein, nur mit dem Unterschiede, dass bei uns die Rietgräser {Carices) weit häufiger vorkommen, die ächten Cypergräser aber seltener sind. Namentlich gehören von den letzteren die mit dickem, kriechendem und aromatischem Wurzelstocke und mit rundlichen und ebenfalls aromatischen Faserknollen überhanpt mehr dem Süden der gemässigten Zone, demnach auch dem Oriente und den Ländern zwischen den Wende- kreisen an. Von den 10 Geschlechtern, welche Deutschland \ hat, und die erst den 5ten Theil derGesammtzahl ausmachen, besitzt der Orient ebenfalls nur Arten, und zwar mit dem einzigen Unterschiede, wie er bereits angegeben ist. Nächst Carex L. und Cyperus Koch syn, hat Scirpus (L.) C, Koch die meisten Arten. 2Ir Bd. 5s Heft 39 610 In Kiuitirs Cjpcrographie sind 1783 Arten der Saaer- gräser aufgeführt; von diesen besitzt Deutschland 190, die früher näher bezeichneten Länder des Orientes hingegen nur 87, so dass etwas über 1/9 aller Arten auf Deutschland, kaum Y.o ^"f ^^""'^ Orient kommen. Es ist aber mehr als wahr- scheinlich, dass mit der Zeit mehr Sanergräser im Oriente aufgefunden werden, und dass damit sich auch später das Verhältuiss derselben für besagte Länder günstiger stellt. Abgesehen, dass die Sauergräser und vor allem die Riet- gräscr sich schwieriger sammeln, kommt noch der Umstand dazu, dass man sie leichler übersieht. Auf jeden Fall ist aber doch Deutschland reicher an Sauergräsern , als der Orient. Wie bei uns nehmen auch die Sauergräser im Allgemei- nen feuchte und surapiige Stellen ein, lieben aber nur zum geringen Theil den Schalten. Einige, wie Cyperus dijjfor- mis L., C. badius Desf.j C. rotundus L., C. longus L. und C. csctdentus L., kommen zwar in der Nähe des Meeres und der Flüsse vor, wachsen aber lieberauf trocknem, sandigem oder thonigem Boden. In den Wäldern habe ich nur Carcv paradoiva Willd., C. paUescens L., C, sylvatica Huds, und C. depauperata Good, gefunden. Auf mehr trockneren Stel- len, besonders auf niederen Matten der Vorgebirge, sah ich Carcjc arenaria L., C, Sclireberi Schk., C. brizoidcs L,, C stcnophijlla Wahlb., C. divisa Ilud?., C. praecox Jacq., C. ericetorum Poll., C nitida Host., C. Michelii Host., C» hirla L., im höhern Gebirge hingegen: Care.v saxatilis L., C supina Wahl., C brevicollis DC.^ C. tristis Bieb., C.fri- gida All., Elyna Bellardi (Carea-) All. und E.schoenoides C. A. Mey. An Bächen und Quellen der Gebirge, nament- lich des Hochgebirges, habe ich gesammelt: Blijsmus com- pressiis (Schoeims) L. , Scirpus tenuis Schrcb., Eriopho- rum latifoliuvi Hoppe, C vircns Lam., C. stelluluta L., 611 C. vulpina L., C leporina L., C. vulgaris Fries ^ C. cau- casica Bieb., C. nigra All. ß. atrofiisca Stev. and C. fcse- ca»*2a L. Erste Gruppe. Cariceae Nees in Linn. IX. p. 105. I. Carea: Mich. nov. gen. p. 33. A. hegitimae Koch syn. ed. 2. p. 871. 1. C. aiupullacca Good. transact. of the Linn. soc. I. p. 207. Auf feuchtem Mergel- und Kalkboden Grusiens, 800 — 1500' hoch. 2. C. riparia Gurt. fl. loud. fasc. lY. t. 60. Ebendaselbst , doch vorherrschend an Seen und Teichen. 3. C. vesicaria L. cod. No. 7093. Feuchte Wiesen im ponlischen Gebirge, c. 5700 — 6000' hoch, auf Urgestein. 4. C paludosa Good. transact. of the Linn. soc. IL p. 202. In feuchten Gärten bei Eiisabethpol auf reichem Humus- boden mit Trachytunlerlage, 500' hoch. 5. C. nutans Host. gram. I. 83. In der Provinz Eriwan am mit basaltisch -trachytischem Gerolle bedeckten Ufer des Kharsagh, c. 6000' hoch; ferner im Gaue Daratschitschak, c. 4500 — 5000' hoch. Auf Mergel- und Lehmboden zwi- schen Ksia und Kur, und sonst in Grusien c.800' hoch, aber auch in Schirwan 300 — 400' hoch. 6. C. tristis Bieb. fl. taur. canc. III, 615. Auf feuchten Wiesen des pontischen Gebirges c. 6000' hoch, auf Wald- wiesen des Chanates Kuba c. 800' hoch. 7. C. hirta L. cod. No, 7094. Auf trockenen Rändern durch ganz Grusien. 8. C. hordciformis Vill. Fl. delph. 11, p. 221. t. 6. In Grusien auf feuchten Matten 800 — 1000' hoch. 9. C. frigida All. fl. ped. II, 270. Von Wilhelms aus den Gebirgen Grusiens erhalten, 39* 612| 10. C. Michelii Host. syn. p. 607. Anf Matten am Ba- liiktschai im Gaue Lori anf Trachjtgesteiu, c. 3000' hoch, aher auch im Chanale Kuba anf Mergelboden, r. 800 — 1000' hoch. 11. C sylvatica Huds. 11. augl. cd, 1. p. 353. Äof mit Gebüsch besetzten Räuderii iu Schirwan, c. 500' hoch. 12. C depanperata Good. trausact. of the Linn. soc. n, p. 181. In feuchten Wäldern des Chanates Kuba auf Mergelboden^ c. 1000' hoch. 13. C. diluta Stev. in Mem. de la soc. de Mose. IV, p. 69. Anf Matten der frühem Herrschaft Gendsha, c. 700' hoch, mit Porphyr-Unterlage. Aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt erhalten. 14. C fiilva Good. transact. of the Linn. soc, II, p. 177. Aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt erhalten. 15. C. lirevicoUis DC. 0. Franc. IV. p. 295. Auf Matten des pontischen Hochgebirges, mit Urgestein -Boden, c. 7000 bis 9000' hoch. 16. C. humills Leyss. Ü. hal. p. 175. Ans Grnsien von K. Schmidt erhalten. 17. C. niticla Host. gram. Anstr, I, p. 53. II. Aufwie- sen der Herrschaft Gendsha, mit Porphyr -Unterlage, c. 700' hoch. Aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt er- halten. 18. C. imllesceus L. cod. No. 7085. ß. Glaberrima. Unterscheidet sich durch vollkommen unbehaarte Blätter und Blattscheiden und durch breitere, oben abgerundete und dann plötzlich in eine Spitze auslaufende Schuppen. Im pontischen Hochgebirge auf Wiesen, mit Ur- gestein-Boden, 6000 — 7000' hoch. 19. €. maxiina Scop. fl. carn. II, p. 229. Ans der Um- gegend von Brussa durch Dr. Thirke erhalten. . 613 20. C. inontaua L. cod. No. 7076. Aus dem Lande der dou'ächen Kosaken. 21. C. ericetorum Pol), hist. pl. palat. elect. 11, p. 580. Im uutern Kaukasus auf Trachylboden , 1500 — 3500' hoch. 22. C. toiuentosta L. cod. No. 7077. Auf feuchten Wie- sen der frühern Herrschaft Gendslia, mit Porphjrhoden, c. 700' hoch. Sonst aus Grusien von Wilhelms erhalten. 23. C. praecox Jacq. fl. austr. V, p. 23. t. 446. Aas Grusien von Wilhelms erhalten. 24. C. nigra All. 11. ped. II, 267. ß. atrofusca Stev. in Mera, de la soc, d. natur. de Mose. IV, p, 67. Auf dem pontischen Hochgebirge mit gra- nitner Unterlage, c. 7000 — 8000' hoch. 25. C. caucasica Stev. in Mem. de la soc. d. nat. de Mose. lY, p. 68. Auf dem pontischen Hochgebirge auf Ur- gesteinboden, 7000 — 9500' hoch. Auch |Von Wilhelms aus Grusien erhalten. ' 26. C. supina Wahl. act. holm. 1803. p. 158. Auf Tra- chyt- Boden der Hochebene Schuragel, c. 5000' hoch. Auf der Ostseite des Allagös, c. 4000', auf Basalt. Auch vonK. Schmidt aus Grusien erhalten. 27. C. limosa L. cod. No. 7083. Im Lande der don- schen Kasaken. 28. C. luacronata All. fl. ped. II, p. 268. (?) Auf dem Hochgebirge des Kaukasus auf Thonschiefer- Unterlage des Kasbek, 6500' hoch. 29. C. saxatUis L. cod. No. 7081. An den Wall ähnli- chen Ufern des Arpatschai in Schuragel und des Balüklschai im GauLori, mit Trachyt- Unterlage,, 5000 und 3000' hoch. 30. C stricta Good. transact. of the Linn. soc. II. p. 196. t. 21. Aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt er- halten. 31. C. acuta L. cod. No. 7092. Ebendaher. 614 32. C. vulgaris Fries uov. 11. suec. mant. III. p. 153. Auf Geblrgswiesen des pontischen Gebirges, mit grauitner Unterlage, c. 6000' hoch; auch aus Grnslen erhalten. B. Vigneae Koch syn. ed. 2, II. p. 864. 33. C. divulsa Good. transact. of the Linn. soc. II. p.l60. In Daghestan, und zwar in der Herrschaft Kuba auf Kalk- und Mergelboden, 400 — 700' hoch, auf dem Nordabhange des nntern Kaukasus auf tertiärem Gestein; auch ausGrnsieu erhalten, 34. C. vnlpina L. cod. No. 7065. ß. Laa^e racemosa. Auf Gebirgswiesen im Gaue Hem- schiu, mit granitner Unterlage, c. 6000' hoch. 35. C. Paradoxa Willd. act. Acad. berol. 1794. p. 94. 1. 1. f. 1. Im Belgrader Walde bei Konstantinopel auf Mer- gelboden, c. 250 — 300' hoch. 36. C virenis Lam. dict. III. p. 383. Auf feuchten Wie- sen des pontischen Hochgebirges, c. 6000'; auf schaltigen Stellen der Herrschaft Kuba, c. 500' hoch und auf Kalk- boden. 37. C. inuricata L. cod. No. 7066. cc. Genuina-, aus Grusien von Wilhelms erhalten. ß. Ramosa; auf tertiärem Gestein der Umgebung von Tiflis, 1200—1500' hoch. 38. C. rHnilaris Schk. Caric. II. p. 30. An Bächen und Flüssen der Provinz Eriwan auf basaltisch- trachjtischen Bo- den, 2700 — 3500' hoch. 39. C arenaria L. cod. No. 7060. Im Gaue Sber des mittlem Tschorukgcbieles auf Porphyrboden, c. 4000' hoch. Aus der Krim von Rogner erhalten. 40. C. divisa Huds. 11. angl. ed. 1. p. 348. Im pontischen Hochgebirge des Gaues Pcrtakrck auf Malten mit Urgestein- . 615 Unterlage , c. 8500 — 9000' hoth. Sehr liänfig in Griisinn auf allerhand Boden und auf verschiedener Höhe. 41. C. stcuophylla Wahl. acl. holm. 1803. p. 142. Sehr häufig durch ganz Transkaukasien am Fusse der Gebirge, namentlich des untern Kaukasus, auf Kalkboden und in den verschiedenen Hochthäleru dos letztem auf Trachvtbodcn. In der Provinz Eriwan auf Basaltboden. 800—4000' hoch. 42. C. leporina L. cod. No. 7063. An der Donau bei Orschowa auf feuchter Wiese; aus Grusien von Wilhelms erhalten. Auf Porphyren des poutischen Gebirges, 2000 — 8000' hoch. 43. C. stellulata Good. transact, of the Linn. soc. II. p. 144. Im pontischeu Gebirge auf Porphyr, 2000' hoch. 44. C. cancscens L, cod. No. 7070. Ebendaselbst. 45. C rcMiota L. cod. No. 7068. Im Thale der Fnrtuna in Lasistan auf Porphyrbodeu, c. 2500' hoch. 46. C. brixoides L. cod. No. 7064. Im Hochthale Bara- bak auf Trachylboden, c. 4500' hoch. 47. C. Sehreberi Schrk. baier. Fl. I, 278. An der Ilwa im Gaue Schuragel auf Trachyt, c. 5500' hoch. 48. C. ainpliilogos C. Koch. Stolonifera, glaberrima; Spica decomposita, ovata aut oblonga; Spicnlae androgynae, ex basi raasculae, bracteis ovato- lanceolatis squamis similli- bus sed latioribus fnltae. Die Exemplare befinden sich lei- der noch in einem so jungen Zustande, dass eine weitere Be- schreibung nicht möglich ist. Unbedingt steht die Art der C. curvula All. am Nächsten, gehört aber wegen der unten männlichen Aehrchen zur Abtheilung der C. brizoides L., mit der jedoch der Habitus weniger passt. C. Psijllophorae Lois. fl. gall. ed. 2. II. p. 282. 49. C. pulicaris L. cod. No. 7056. Von K. Schmidt aus Grusien erhalten. 616 Zweite Groppe, Elyneae Nees in Linn. IX. p. 304. II. Elyna Schrad, fl. gerra, I. p, 155, 50. E. BeUardi (Carear) All. fl. ped. No. 2293. t. 92. f. 2. E. spicata Schrad. fl. gerra. I. p. 155. Möchte doch viel- leicht verschieden sein, da meine Exemplare grösser sind und ihre Schuppen weit länger erscheinen. Auf Thonschiefer und Trachyt am und in der Nähe des Kasbek, c. 6000' hoch, 51. E. sclioeuoides C, A. Mey. in Led. fl. alt. IV. p.235. In Ossien anf Urgestein, c. 5000' hoch. Dritte Gruppe. IScirpeae Nees in Linn. IX. p. 289. III. Elysmus Panz. in Roem.etSchiilt.maut.il. p. 41. 52. B, coinpresisus (Schoenus) L. cod, No. 370. Aus Grusien von K. Schmidt erhalten. IV. Eriophorum L. cod. No. L. XXIV. 53. E. latifolium Hoppe bot. Taschenb. 1800. p. 104. Auf feuchten Gebirgswiesen des pontlscheu Gebirges, c.6000' hoch. V. Scirpus. Scirpus im Linnei'schen Sinne urafasst die verschie- denartigsten Gruppen j es ist aber selbst immer noch der Fall, wenn man es nur in der Ausdehnung nimmt, wie sie z. B. Koch in seiner Synopsis angegeben hat. Eine natürliche Ab- rnndnng vermisst man hier auf jeden Fall. Die Verwandt- schaft von S. paucf/lorus Lightf. ist gewiss zu S. acicnJaris L, oder S. palustris L. grösser, als zu S, lacustrish, und S. sylvaticus L. , und doch steht diese Binse mit dem letz- tern in einem und demselben Genus, nicht aber mit dem erstem. Mau sollte doch nie bei Begräuzung der Oeoera 617 den Habitus vernachlcässigen, da abgesehen, dass mau im Gegeulheil nur Natürlichkeiten zerreisst und den natürlichen Verwandtschaften alle Gewalt anthut, auch in diesem Falle noch das Aufsuchen einer Pflanze im Systeme ungemein er- schwert. Eben so nachtheilig für die Wissenschaft ist es, jede geringe Verschiedenheit in der Blüthe für hinlänglich zur Begründung eines neuen Genus zu halten.^ Wenn sonst keine Ursachen vorhanden sind , Heleocharis von Scirpus zu trennen, als die erweiterte und gegliederte Grilfelbasis des erstem, da steht das Genus auf schwachen Füssen, Mit demselben Rechte stützt sich dann Reichenbach auf das Vorhandeuseyn von zwei und drei Griffeln bei der iheilweisen Gründung seiner Genera. Dass er aber gar noch so unsichere und schwankende Merkmale, wie das Vorhandeuseyn und die Gegenwart der Setae hypogynae .^ benutzt, rauss als grosser Fehlgriff betrachtet werden. Es gilt dieses auch zum gros- sen Theil von den Geschlechtern, welche Nees von Esen- beck im IX. Bande der Linnaea aufgestellt hat« Da mir leider noch nicht die vollständige Abrundung der Gruppen zu besonderen Geschlechtern gelungen ist, hoffent- lich aber doch noch bei mehrfacher Untersuchung, zumal wenn ich den interessanten und bei den einzelnen Arten oft so verschiedenen und sich schon durch äussere Merkmale kundgebenden Bau des Stengels und der Blätter zu Hilfe nehme, gelingen wird, so will ich einstweilen hier noch -SczV- pus in der Ausdehnung nehmen, wie sie Koch in seiner Synopsis (Seite 853 der 2. Ausgabe) giebt, aber sein He- leocharis damit vereinigen, Blysmus hingegen trennen. A. Scirpus, Folia et involncri phylla gramluea, plana; Spicae capi- tulum aut anthclam formautes. 618 54. S. Miclielianus L. cod. No. 434. Auf fciirhtera iiud angeschwemmtem Mergelboden Schirwans, 100 — 300' hoeh. Nur durch bedeutende Grösse unterschieden, habe ich Exem- plare aus Grnsieu von K. Schmidt und Wilhelms er- halten. 55. S. sylvaticus L. cod. No. 430. Aus Grusien von K. Schmidt erhalten, 56. S. maritiinus L. cod. No. 425. a. Glumis castaneis; in der Ebene dos Araxes der Provinz Eriwan auf sumpfigem Boden mit basaltischer Unter- lage, c. 2500' hoch. Auch aus der Umgegend von Brussa durch Dr. Thirke erhalten. ß. Tuhcrosus Desf. 11. alt. I, p, 50. Auf feuchtem Mergelboden der schirwan'schen Ebene, 200 — 300' hoch. y. Asper; Culrans snperior ex angulis et folia ex ca- rina et marginibus aspera. Ebendaselbst bis zum kaspischen Meere hin. §. Compactus Krock. 11. siles. t. 15. Im Gane Sber auf Porphjrboden, 2500 — 3000' hoch, aber auch in der kaspischen Ebene bis 100' hoch auf Mergelboden. £, Macrosfachj/s Willd. enum. hört, berol. I. p. 78. Im Gebiete des Oltissu auf buntem Mergelboden, c. 2500 — 3000' hoch, sowie in der Ncähe von Tiflis auf tertiärem Kalke und Mergel, c. 1000' hoch. B. Euscirpus. Caulis sublcrraneus culmos steriles rigidos et fertiles elongatos vaginis ex basi tectos emittens. Spiculae anthelam formautes phyllo unico culmiformi fultae; Glumae emargina- tae, raro integrae, mucronatae; Nuculae laeves. 57. S. lacustris L. cod. No. 411. ß. liüxißora. Unterscheidet sich durch einen schlaf- fem, aber durchaus nicht schwächere Blüthenstand, durch \ 619 längliche, nicht eyrnude Aehrchen und dnrch häutige, bis- weilen mit braunen Reihen besetzten Schuppen. Aus der Krim durch Rogner erhalten. 58. S. Tabernaemontani Gmel. 11. bad. I. p.lOl. Sehr häufig in GiMsien auf Mergelboden, bis 1500' hoch. Auch in der Ebene desAraxes der Provinz Eriwan auf basaltischer Unterlage, 2300 — 3000' hoch. 59. S. mucrouatus L. cod. No. 420. Aus Grusien von Wilhelms erhalten. 60. S. triqueter L. cod. No. 419. Ebendaher. C. Holoschoenus Lk. hört, berol. I. p. 293. 61. IS. Holoschoenas Koch sjn. ed. 2. II. p. 857. ß. Australis L. cod. No. 413. (?). Koch syn. ed. 2. p. 857. Linne giebt seiner Pflanze Gluraae apice trilobae, während sie hier nur firabriatae sind. Der Rand derselben ist übrigens sehr verschieden, und kommt selbst kaum ge- wimpert vor, wie es z. B. bei dem Exemplare der Fall ist, welches Reichenbach unter seinen getrockneten Pflanzen der deutschen Flor (No. 1211.) dem Berliner Herbar mitge- theilt hat. Auch sein Holoschoenus ßliformis (No. 1210.) hat nur an der breiten Spitze ausserordentlich feine Wim- pern. Wenn Reichen b ach übrigens der zuletzt genannten Abart in seiner Iconographie die Staubbeutel ohne den 3ecki- gen Anhang abbildet, so stimmt dieses nicht mit meinen Exemplaren überein. Am Bosphor auf Mergelboden. Auch aus der Krim von Rogner erhalten. y. Rofnanus L. cod. No. 414. An den süssen Ge- wässern bei Konstantinopel auf angeschwemmtem Boden, D. Isolepis, Annnas, caespitosus; Culmos steriles et fertiles snb- aequilongos emitteus; Spiculae rarissime solitariac, plcrumque 620 binae et fascicalatae folio unico fultae; Glumae ex apice io- tegrae, mncronatae; Nucalae transverse rugosae. 62. JS. setaceus L. cod. No. 415. Auf feuchten Stellen in der Nähe des kaspischen Meeres auf tertiärem Boden. 63. jS. supiniis L. cod. No. 416. Ans Grnsi^ von Wil- helms erhalten. E. HeleocJiaris, Aüuuus et Perenuis , Culmos steriles et fertiles nnispi- culatos cmittens; Involucrnm nullum. 64. S. panciflorus Lightf. fl. scot. p. 1078. Auf Mergel- boden der Umgegend von Konstautinopel. Auch aus Grusien erhalten. 65. I§. uliginosus C. Koch; Repens; Culmi fertiles cum sterilibus erectis aequilongis coramixti; Yaginae teouissime membraiiaceae, aphyllae; Spiculae ovato-oblongae, pauci- florae; Gluraae obtiisaCj raagnae, spicnlam dimidiam ample- ctentes; Setae hypogynae nullae; Stylus blfidns lougiludine triam stamiuuro. Steht allerdings der vorigen Art und dem S. parvulus R. et S. sehr nahe, unterscheidet sich aber durch den Mangel der Borsten und durch den 2theiligen Griffel, wo- durch die Pflanze neben S, ^uttans L. gestellt werden muss Dieser besitzt aber einen andern Habitus. In Sümpfen bei Artahan c. 5000' hoch. 66. S. tenuis Schreb, in Schweigg. et Koert. 11. Erlang. p. 12. Auf sumpfigen Wiesen des pontischen Hochgebirges, e. 6000' hoch. 67. S. paluistris L. cod. No. 405. Im Gaue Sber auf feuchten Stellen mit Porphyr -Unterlage, in der Provinz Eri- wan mit basaltischer Unterlage; von Wilhelms aus Gru- sien und von Rogner aus der Krim erhalten. 621 Vierte Gruppe. Fuireneae FcnzI in Endl. gen. pl. p. 116. VI. Fimbristtßlis Vahl ennm. II. p. 285. 68. F. annua {Scirpus) All. fl. pedera. II. p. 277. a, Genuina; ara Ufer des schwarzen Meeres im Pa- schalik Trebisoud auf Augit- Porphyr. ß. Pumila; aus Griisien von Wilhelms, y. Polf/sfachya'j aus Grusien von Wilhelms und K, Schmidt erhalten. 69. F. dicbotoma (Scirpus) L. cod. No. 421. ß. Tenuis. Unterscheidet sich durch einen schlankem Wuchs und durch an der Spitze meist etwas zurückgebogene Schuppen, wodurch die Abart der F. squarrosa Vahl ähn- lich wird. Aus Grusien erhalten. Fünfte Gm pp e. Cladieae Nees in Liun. IX. p. 297. VII. Cladium Patr. Brown, jara. p. 114. 70. C Mariscus (ScJioeniis) L. cod. No. 359. Aus der Krim von Rogner erhalten. Sechste Gruppe. Cypereae Nees in Linn, IX, p. 282. VIII. Cyp erus L. cod. No. LXXII, A. Eu-Cypertis Rchb. fl. exe. I. p. 72. 71. C. rotundus L, cod. No. 381. Aus Grusien vonWil- helms und K. Schmidt erhalten. 72. C. longus L. cod. No. 379. Am Belgrader Wald auf Mergelboden, c. 200' hoch; anch von Rogner aus der Krim erhalten. 73. C. esculentus L, cod. No. 380. In der Nähe von Trebisond auf Porphyr -Unterlage. 622 . 74. C. jbadius Dosf. fl. atl. I. p. 45. Auf Matten der er- sten Höhen am schwarzen Meere, so bei Trebisond und bei Ssiirmeneh, bis zu 100 — 150' Höhe und mit der Unterlage eines Augit -Porphyrs. 75. C. difForinis L. cod. No. 383. Auf Mergelboden Schir- waus bis zu 600' Höhe. 76. C. glomeratus L. cod. No. 387. In Minsrelien o' am Pferdeflusse auf augeschwemmtem Boden. Aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt erhalten. 77. C. patulus Kit. in Host. gram, austr. III. 49. Aus der Krim von Rogner und aus Grusien von K.Schmidt. 78. C. fascus L. cod. No. 394. «. Genuinus; auf Mergelboden der Umgegend von Ti- flis, 1000' hoch, und in der Krim auf Grüustein -Unterlage, c. 50—600' hoch. ß. Virescens Hoffm. Deutschi. Fl. I. p. 21. In Cis- kaukasicn in der Nähe von Pätigorsk auf tertiärem Boden, c, 1000' hoch, und ebendaselbst in Grusien. B. Pycreus (P. de Beauv.) Rchb. 11. exe. Germ. I. p. 72. 79. C. flavesceus L. cod. No. 393. Häufig an Bächen durch gauz Transkaukasien , meist auf tertiärem Kalk- und Mergelboden. ß. Caucasicus. Unterscheidet sich nicht allein durch die Grösse, sondern eben so sehr durch die Niisschen, die am obern Ende zwar abgerundet, aber doch mit eingr Spitze versehen sind; auch ist das untere Ende läuger gezogen. Deutsche Exemplare, welche ich untersuchte, besitzen die Spitze nicht. In Mingrelien auf angeschwemmtem Boden, na- mentlich am Pferdcilusse, aber auch in den Thälern Imeriens auf PorphjrboJcu. Von Wilhelms ans Grusieu erhalten. 623 80. C. colchicus C. Koch; Fibrosiis, glaberrlmus; Cul- mus folia siiperans, ex basi bifoliatus; luvolucriim pleio- phjllnra; Pedunciili fasciati, inaeqiiales, basis anthelae ra- mosi, Ramis 3 — 5 spicatis; Spiculae spicalira dispositae, an- giiste oblonge -lineares; Gluinae oblongae, cariuatae, ex diinidio superiori margiue hyaliuo iustruutae, oppositae mar- gine se tegentes, uuculara nigrara, punctulatam diiplo supe- rantes, ex dorso trinerves; Stamina 3; Stylus profunde bi- fidus. Im Habitus der grössern Abart von C. ßavescens L. sehr ähnlich, unterscheidet sich diese Art jedoch dadurch, dass die Ränder der Schuppen sich gegenseitig decken, wäh- rend dieses bei C. ßavescens L. nicht geschieht. Mau sieht desshalb auf den Seiten der Aehrchen dieser Art eine Fur- che, Noch ähnlicher ist C. colchicus dem C. yolystachyjis Rottb._, der aber nur 2 Staubgefasse und ein kastanienbrau- nes Nüsschen besitzt. Am PferdeQusse in Imerieu auf tertiä- rem und angeschwemmtem Boden. 81. C. stacliyphorus C. 'Koch, Radix fibrosa; Folia lacvissima, glaberrima, culrao raiuora; Anthela deconiposita; Radii ex apice 4 — 8 spicas , raro 1 spicam gereutes, iu- aequales ; Spiculae lanceolatae; Glumae obtusae, margiuibus ex parte hyalinis iuter se tegentes, carinatae, 3 nervis viri- dibus insiructae; Stamina 3; Stylus bilidus. Mit C. poly- stachj/us Rottb. , der vorigen Art und einigen anderen bildet vielleicht diese eine eigene Abtheilung, die dadurch sich aus- zeichnet, dass die Aehrchen auf der Seite keine Furche be- sitzen. C. colchicus C. Koch unterscheidet sich hauptsäch- lich schon desshalb, dass sich die allgemeinen Bliitheustiele nur au der Basis oder gar nicht verästeln. C. polystachyus Rottb. hat meist einen mehr gedrängteren Blüthcnstaud und nur 2 Staubgefasse. Am Ufer des schwarzen Meeres im Paschalik Trcbisond. 82. C. Moiiti L. fil. suppl.. p. 102. 624 a. Gcnuinus. Auf tertiärem Boden in Mingrelien , r. 300' hoch. ß, Tuberosus. Ebendaselbst. Jnnceae, Linusen. Wenn schon Deutschland reicher an Sanergräscrn er- scheint, so ist es nnbedingt noch mehr an Simsen. Die Ur- sache mag vielleicht am Wassermangel liegen, denn im Oriente vertrocknen oft schon im Mai eine Menge von Bächen und kleineren Teichen, während Gräben, vrelche bei nns vorherr- schend mit Simsen gefüllt sind, nur ausnahmsweise vorkom- men. Aber auch in den höher gelegenen Gegenden des Ge- birges sind die Simsen seltener, obwohl hier den ganzen Sommer hindurch hinlänglich Feuchtigkeit vorhanden ist. Wie bei uns sind die Jwwcms- Arten Bächen und feuchten Wiesen angewiesen, während Luzula mehr an schattigen Stellen, zum Theil auch auf ganz trockenen Rändern wächst. Einige Arten steigen die Gebirge bis zur Schneelinie hinauf. Die Simsen gehören keineswegs der nördlichen gemäs- sigten Zone in dem Grade an, als man meist anzunehmen geneigt ist, denn von den 140 — 150 Arten, welche man bis jetzt kennt, kommen allein 24 Arten ausschliesslich auf das warme Amerika, während 9 andere nur auf Neuholland und 6 auf dem Vorgebirge der guten Hoffnung wachsen. Europa und Nordamerika haben allerdings die meisten Arten; Deutsch- land allein besitzt deren 43, während in den von mir durch- reisten Gegenden bis jetzt 27, also wenig über die Hälfte aufgefunden sind. 7 Arten, die ich nicht besitze, haben an- dere Reisende gesammelt, während 5 Arten von mir aufge- funden wurden , die jenen entgangen sind. 625 1. Luzula DC. ü. fraoc. III. p. 564. A. Anthelophora. luQorescentia aiitliclata. 1. Ii. Förster! {Juncus) Smith in Eugl. bot. t. 1293. Im Gebüsche der Provinz Kuba^ 700 — 1500' hoch. 2. Ii. vcrnalis {Juncus) Ehrh. Beitr. VI. p. 137. Aus der Krim von Röj^ner erhalten. B. Stachyphora, Infloresoentia spicata. 3. Ja» spicata {Juncus) L. cod. No. 2547. Auf Matten des pontischen Hochgebirges mit Urgestein - Boden , c. 8000 — 9000' hoch. 4. Ii. angastifolia C.Koch. Khizoma repeus; Folia an> guste linearia^ glaberrima vel ex ore vaginarum et margine inferior! pilis singuiis obsita; Catilis ex apice spicam sim- pliccm, bractea plerumque longitudiuc aequali sufTuItam ge- rens; Sepala oblouga, acuminata, subaeqnalia; Anthcrae tri- plo filamento suo longiores, sed sepalis paene duplo brevio- res; Stigmata elongata, longe exserta ; Capsula sepalis brc- vior; Semina dilute brunnea, rolundato-oblonga, dorso ro- tundato et striato, veutro imraerse rapheolata, ex basi ap- pendice perbrevi praedita, funiculo filiformi basi valvnlae capsulari adnato adhaerentia; Testa apice relaxata^ appen- dicem brevem apiculalam formans. Diese Art steht der L. multijlora {Juncus) Ehrh, am Nächsten, unterscheidet sich jedoch wesentlich durch die schmalen Blätter und durch die Samen, deren fadenförmiger Stiel der Kapselklappe ange- wachsen ist, eine Eigeulhümlichkeit, die auch der L. pedi- formis (Juncus) Vill. zukommt. Mit der vorigen unter den- selben Umständen. 5. Ii. mnltiflora {Juncus) Ehrh. Calam. No. 127. 21r Bd. 5s Heft- 40 626 _ «, Genuina; ans Griislen von Wilhelms. ß. Nigricans Desv. jouru, de bot. I, 158. Auf Mat- ten des pontischeu Gebirges im Gaue Hemschin , mit Augit- Porphjr- Unterlage, c. 5000' hoch. y. Nivalis Wahl. 11. suec. p. 218. Anf Matten der Vor- höhen des pontischen Gebirges im Gane Risa mit Aiigit- Porphyr und c. 2000' hoch. 6. lt. cainpcstris DC. fl. frauc. III. p. 161. Aus Gru- sien von K. Schmidt erhalten. 7. It. pallescenis Bess. enum. pl. volh. p. 15. No. 430. Aus Grusien (vi^ahrscheinlicher ans Ciskaultasien) von Wil- helms ejhalten. U. June US DC. fl. franc. III. p. 162. A. Steirocaulos Gris. fl. Rum. et Bilh. Tom, II. p. 405. 8. J. acutus L, cod. No. 2529. Aus dem Wilhcims- schen Herbar. 9. J. paniculatus Hoppe decad. gram. No. 156. Aus Grnsien von K. Schmidt erhalten. 10. J. glaucus Ehrh. Beitr. VI. p. 83. Auf Mergelboden Grusiens und Schirwans ziemlich gemein, 20— 700' hoch. 11. J. efTusnis L. cod. No. 2531. An Bächen im frühem Chanale Kuba auf Kalkboden, 500 — 1500' hoch. ß. Dasyantlielus-, floribus conglomeratis. Im Gaue Sber auf Porphyrboden, c. 5000' hoch. ' y, MacrantTielus, In Ebenen auf Mergelboden in der Umgegend von Koustantinopcl j auch bei Orschowa im Banate auf Jurakalkboden. Diese Abart steht dem J. canariensis Poir. in E. Mey. syn. Luz. p. 29. sehr nahe, und unterschei- det sich fast nur dureh weniger feine Bliithenstieie. 12. J. conglomeratus L. cod. No. 2530. In Grusien auf Kalk- und Mergelboden, aber stets in der Ebene, 500 1200' hoch. 627 B. Arthrophyllon. Ciilnii steriles iiulli, sed eorum loco fasciculi folloruni steriles; Folia articulata; Flores in capitulis pauiculati ; Se- miua non appendiculata. 13. J. sylvaticus Reich, fl. moeuo -franc. II. p.l81. Auf schattigen Waldwiesen des Chanates Kuba, mit Kalkuuter- lage, c. 300 — 1500' hoch. Auch aus Grusien erhalten. 14. J. lamproearpos Ehrh. Calam. No. 126. a. Genuinus, Am schwarzen Meere auf Augitporphyr im Paschalik Trebisond, aber auch tiefer im Gebirge, bis 6900' hoch uud auf derselben Steinart; im Gaue Artauudsch auf Kalkboden, c. 2500' hoch. Endlich auch aus Grusien erhalten. ß. Pallescens. Auf Mergelboden am Bosphor und im poutischen Hochgebirge auf Urgestein, c. 6000' hoch. y. Nigricans. An schattigen und feuchten Stellen auf den Kalkgebirgen bei Tiflis, c. 1500' hoch. ö. Viviparus, Aus der Krim von Rogner er- halten. 15. J. alpinus Vill. fl. delph. II. p. 233. Aus dem Wil- helms'schen Herbar. C. Cephalophora. Inflorescentia capitata; Culmi steriles nulli, eorum loco foliorum fasciculi steriles; Folia non articulata, 16. J. alpigenas C. Koch; Rhizoma horizontale, longe repeus; Folia inferiora vaginis culmum uuifolium includcu- lia, capitulum ex fasciculis pluribus arcte congestis conslans paene attingentia, angustissirae canaliculata; Bracteae raem- branaceacj interiores minores, acuminatae; Sepala anguste obloDga, exteriora acnminala; Stamina 3. Diese Art steht unbedingt dem J. ensifolius Wickstr., der von J. iridifolius Willd. nicht verschieden sein dürfte, sehr nahe, und unter- 40* 628 scheidet sich vielleicht selbst gar nicht spccifisch. Der sehr entfernte Standort der genannten Pflanze, Unalaschka, be- stimmte mich hauptsächlich, die von mir gesammelte Pflanze für verschieden zn halten. Knnth giebt von J. ensifolius Wickstr. in seiner Enumeratio plantariim 111. p. 337. eine grössere und kleinere Varietät an, ich bezweifle aber, dass wenigstens die im allgemeinen Herbar zn Berlin befindlichen und von Kunth selbst als major nwA minor unterschiedenen Exemplare zu einer und derselben Art gehören. Willde- now's J. iridifolius unterscheidet sich nach einem in sei- nem Herbar befindlichen Exemplar (No. 6894.) von der grös- sern Abart des Kunth- Wickströ m'schen /. ensifolius nur durch das Vorhandensein eines Blüthenkopfes, während dort deren zwei vorhanden sind. Zwei Blüthenköpfe kommen aber auch bei meinem /, alpigenus vor. Dieser steht übri- gens dem J. ensifolius ß. minor näher, und unterscheidet sich fast nur durch den einblättrigen Stengel, während jener (nach einem von Chamisso auf Unalaschka gesammelten und einem andern Orte von Klotzsch ans dem Edinbur- ger Garten erhaltenen Exemplare) in der Nähe des Blüthen- kopfes noch ein zweites kurzes Blatt besitzt. Die schwache Gliederung, welche übrigens Wick ström angiebt^ habe ich nicht gefunden. Auf Matten der Vorhöhen des pontischeu Ge- birges mit Augit -Porphyr- Unterlage, c. 4000 — 5000' hoch. Anf Trachytboden der plateau förmigen Höhen im Norden der Ebene von Musch , c. 5500 — 6O00' hoch. D. Isophyllon Culrai steriles nuUi , eornm loco fasciculi foliorum steriles; Folia non articulata; Flores anthelam formantes; Semina non appendiculata. 17. J. bufoiiius L. cod. No. 2539. . 629 ft, Genuinus, Sehr häufig in Ossieu auf Urgesteiu und Porphyr. Aus Grusieu von Wilhelms erhalten. ß. Hyhridus Brot. fl. lusif. I. 513. Auf der Halbinsel Apscheron_, und zwar auf Mergelboden, 50 — 70' hoch. y. PalUdus. Aus Grusieu durch Wilhelms er- halten. 18. J. sphaei'oearpus Nees in bot. Zeitg. 1815. p. 521. Aus Grusien. 19. J. coiai>re8Sus Jacq. enum. stirp. Vindob. p. 60 u.230. «. Genuinus. In Grusien auf Mergelboden, 1000' hoch. ß, Diantlielus-, unterscheidet sich dadurch, dass der Stengel sich in der Scheide des obersten Blattes theilt, und jeder Theil eine Anthele für sich trcägt. Nach innen erscheint dieser allgemeine Bliithenstiel rinuenförraig. Die eine Anthele ist übrigens zusaramcugesetzter, als die andere. Aus der gros- sen ungarischen Ebene. 20. J< Oerardi Lois. not. p. 60. Von K. Schmidt aus Talysch am kaspischen Meere erhalten. 1 1* i d e a e. Wenn der Orient auch keineswegs eigene Formen besitzt, und der Habitus der Irideen sich dort nicht im Geringsten von dem unseres Vaterlandes unterscheidet, so gehört diese Familie doch dem Oriente in noch weit höherem Grade au, als dem Süden Deutschlands und selbst Europa'?. Im Ver- gleich aber zu den Irideen der wärmeren Gegenden, na- mentlich des Vorgebirges der guten HolTnung und Mittel- america's, stehen immer noch die des Orientes bedeutend nach. Es möchten jetzt »ugefähr 700 Arten bekannt sein, von de- nen 44 auf den Orieut, 24 aber nur auf Deutschland kom- men. Während die 700 Arien wenigstens auf 30 Geschlechter 630 verlheilt worden müssen, gehören den Irideen Deutschlands lind des Orientes nur 5 an. Die Irideen, und zwar vorherrschend die mit Zwiebeln oder wenigstens mit zwiebeliger Anschwellung des unternThei- les des Stengels, bilden mit den übrigen Zwiebelgewächsen im ersten Frühjahr und zum geringern Theil auch in der letzten Zeit des Herbstes eine eigenthüsnliche Flor in den niedriger gelegenen Gegenden, namentlich Transliaukasiens; diese Flor erscheint auf den Hochmalten Armeniens zwar im geringern Grade und ans woniger Arten bestehend, aber dann grosse Flächen überziehend. Sie kommt hier jedoch nicht im Frühjahre, sondern nur im Herbste vor, und giebt eine Ansicht, die an die der Herbzeitlosen auf unseren Wiesen erinnert. Ihr Anblick ist um so eigenthüiplicher, als häufig die Ein- wohner vorher die dürren Steppenkräuter angezündet und ab- gebrannt haben, und nun die schwarze Oberfläche des Bo- dens mit den farbigen Blumen im Widerspruche zu stehen scheint. Wo die Steppenkräuter von Bedeutung waren und nicht abgebrannt wurden, sah ich die Zwiebelgewächse stets nur einzeln, während sie auf Malten und noch mehr auf sol- chem verbrannten Stoppenboden in Masse erschienen. Es scheint demnach, dass der durch das Abbrennen erwärmte Boden der Ent Wickelung der Blumen sehr günstig ist; ich habe gesehen, wo schon 3 und 4 Tage nach einem sol- chen Steppenbrande die ganze Oberfläche mit Blumen be- deckt war. Die Ursache dieser sonderbar erscheinenden Frühlings- und Herbst -Flor liegt einfach in dem Umstände, dass den tiefer gelegenen Gegenden während der wärmeren Sommermo- nate die nölhige Feuchtigkeit fehlt. In der Zeit besitzen diese ein so trauriges Ansehen, dass sie einer Wüste glei- chen; mau belegt wohl auch seihst solche wasserarme 631 Slriclie mit diesem Namen. lo der Beschreibuug mei- ner zvreileu Reise habe ich namcutlich im dritten Bande auf die Erscheinung raelirmals aufmerksam gemacht, und werde auch noch später die Gelegenheit erfassen, aus- führlich darüber zu sprechen. Es ist dieses eine Erschei- nong, die der Orient mit wärmeren Ländern Amcrika's, und hauptsächlich des Vorgebirges der guten Hoffnung gemein hat. Von den Pflanzen dieser Familie , welche ich auf beiden Reisen gesammelt habe, gehören zur Frühlingsflor: Crocus croceus C. Koch, C. bißorusWxW., C. aureus 'am. , C.Thir- leanus C. Koch, C variegatus Hopp, et Hornsch., C. Roeg- nerianus C. Kech, Iris rdiculata Bieb., /. cawcasecaBieb., I. furcata Biob. , /. dianlha C. Koch, /. pumila L., /. aequiloha Led., Oncocyclus ibericus (Iris) Stev. , O. para- doxus {Iris) Stev., O. acutilobus {Iris) C. A. Mej. und O. Helena C. Koch. Die Herbstflor besitzt nur C. diantJius C. Koch , C. Suworowianus C. Koch , C speciosus Bieb. und C.satiuus L. ; es ist aber zu bemerken, dass C. Suworowia- nus C. Koch auch im Gebirge des Kaukasus gefunden ist, und dass C, salivus L. nur kultivirt wird. Was die übrigen von mir gesammelten Jr/rfee» anbelangt, so kommen sämmtliche G/a- diolus- Arien auf Steppen und unter dem Getreide vor. Zu den Steppenpflanzen, namentlich des Frühjahres, gehören aber auch Iris gratninea L. und I. sulpliureaC. Koch. End- lich sind noch die Pflanzen zu nennen, welche sumpfige und feuchte Stellen lieben: Iris woMa Bieb., I. Güldcnstacdtiana Biob. und /. spuria L, I. Crocus L. cod. No. LXI. A. u4nevrocromyon, Tunicae bulbi oxtrcmac lacvcs, cncrvcg, cartilagiueae, circumscissac. 632 1. C croceus C. Koch ia Liiin. XIX. p. 7. Hierher ge- hören wohl ohne Zweifel C. sustanus Hayiie Arzn. VI. t. 28. uud C. sulphureus Gris. spie. fl. Rum. et Bith. II. p. 373., aber nicht Ker in bot. mag. t. 938 u. 1384. C. sulphureus Ker ist weit grösser, nud die hellgelben Blumen sind gestreif». Bei meiner Pflanze beträgt die Länge der Blüthen-Abschnitte kaum mehr als Y2 Zoll. Auch die Narben sind in derKer- schen Abbildung dicker und kurz, hier hingegen fein, faden- förmig und nach oben wenig verdickt. Endlich werden auch die Tunicae bei C sulphureus Ker tibroso-striatulae et te- nues, also wie bei C. aureus Sm. angegeben. Von Dr. Thirke aus der Umgegend von Brnssa erhalten, 2. C. biflorus Mill. dict. ed. 8. No. 4. a. Gcnuinus^ flore striato. In Grusieu hier und da hauptsächlich an den Kalk- und Mergel -Bergm, aber auch auf Porphyr, 600 — 2000' hoch. ß. Estriatus, Weit häufiger als die Hauptart, aber unter denselben Verhältnissen. Auch von Thirke bei Brussa gesammelt. 3. C. speciosiis Bieb. fl. taur. cauc. I. p. 27. , nee Rchb, icouogr. bot. X. f. 1276 — 78., der nach Herbert (Bot. mag. No. 3861. im Texte Seite 3.) mit C. byzantinus Park, et Ker übereinstimmt. Zu diesem C bj/zantinus gehört auch C. iridißorus Heufl". et Rchb. iconogr. fl. germ. LXX. 802. 803. In Mingrelieu auf den tertiären Vorhöhen bis zur Ebene herabsteigend, 100 — 1000' hoch. Aus Grusien von K. Schmidt »ind Wilhelms erhalten. B. Inocromyon Tunicae bulbi nervoso -striatulae, dcniqne ex basi quidem sed irregiilari modo, ncutiqnam circurascisse solutae. 4. C. ssUivus L. cod. No. 284. Bei Derhond uud auf der Halbinsel Apschcron kultivirt. 633 5. C. aureus Stn. fl. graec. f. 35. Die Abbildung in Reiche nbach 's Ikonographie (Cent. X. f, 1246.) geliörl sicher hierher, von der der Iconcs florae Gcrmanicae f. 792. bleibt es zweifelhaft. Die letztere weicht durch die Bläiter ab, welche länger als die ßlüthcn sind und mit diesen sich zugleich entwickeln. Dann gleichen hier auch die Staubge- ftässe den Narben an Lcänge, während sie bei dem ächten C. aureus Sra. grösser sind. Von Thirke aus der Nähe von Brussa erhalten. 6. C. Thirkeanus C. Koch ; Bulbus pisi magnilndinc, tu- nicis tenuibus nervosis obtectus; Spatha raonophylla; Perian- thinm aureum, laciniis oblongis; Filaroenta antheris paululum majora; Stigmata filiforraia, ex apice paululum -dilatata, lon- gitudine anthcras superantia, sed eas ncutirjuara excedentia. Aehuelt auf dem ersten Blick dem C. croceus C. Koch, un- terscheidet sich aber hinlänglich durch die BeschaflPeuheit der Zwiebel; bei C. aureus Sm. ist sie doppelt nnd 3mal so gross. Aus der Nähe von Brussa durch Dr. Thirke er- halten. 7. C Suworowianus C. Koch ; Tunicae bulbi membra- naccae, leviter striato-nervosae, ploruraque mox lacerac; Folia sob anthesi autumnali nnlla, proximo vere erurapcn- tia; Spatha diphylla; Fanx periauthii glabra; Laciniae sul- phnreae, oblongae, acutiuscalae; Autherae tilamentoram lou- gitudine, sed plerumque stigraatibus brevibus clavatis mino- res. Unterscheidet sich durch seine schwefelgelben grossen Blüthen, die im Spätherbste erscheinen, wesentlich von allen Arten. In Ossien werden die Zwiebeln unter dem Namen En- sela gegessen , und wachsen daselbst auf Malten mit Urge- stein- nnd Thouschicfer- Boden. Von Fürst Konstantin Su- worofF erhielt ich dieselbe Art aus Lctschkum, wo Jurakalk und Porphyre mit eiuander wechseln. Die Höhe im Kaukasus 634 niftg zwischen 2000 — 6000' betragen. Ich fand sie endlich auch auf einem Plateau des obern Passin, c, 6000' hoch, auf einer schönen Matte mit einer Unterlage von Trachyf. C. Diciyocromyon. Tunicae bulbi nervöse -roticulatae, pleruraque validae. 8. C. variegatus Hopp, et Hornsch. bot. Tasche« b. p. 187, C, reticulattts ß. Bieb. 11. laur. cauc. I. p.28. Sehr häufig auf den nördlichen und südlichen Yorhöhcn tertiären Kalkes und Mergels im Norden und Süden des Kaukasus bis zu einer Höhe von 2000'. 9. C Roegnerianas C. Koch ; C. reticulatus a. Bieb. fl. taur. cauc. 1. p.28. Tunicae bulbi demutn in fibras validas, reticnlatas solutae; Areolae oblongae; Spatha diphylla; Pe- rigonium campanulatum aeque longuin ac latum; Laciniae in- ter sc aequales, ellipticae, ad basin magis attenuatae; exle- riores ex medio fusco -coeruleis striis, superne conflueutibns praeditae; Stigmatorum crura antheras aequantia, niultifida. Von Rogner aus der Krim erhallen, 10. C. dianthns C, Koch; Tunicae exteriores bulbi vali- dis fibris reticulatis praeditae ^ ex basi bulbi denique trans- verse secedentes; Florcs bini aut terni autumno erumpenles; Faux glabra; Laciniae ellipticae; Anlhcrae lineares lilamenta triplo, quadruple magnitndine superanles, stigmatibus multi- fidls aequilongae. Eine in jeglicher Hinsicht ansgezeichuete Art, die sich als im Herbste blühend der C. Pallasii Bieb. fl. taur. cauc. III. p. 35. anschliesst, sich aber durch die Form der Zwiebel hinlänglich unterscheidet. Im Thale des Tusla-Tschai auf Trachytboden, c. 4500' hoch. II, Gladiolus L. cod. No. LVIII. 11. «. triphylliis Sibth. et Sra. fl. graec. t. 38. G. pa- lustris Gaud. fl. helv.l. 97, G. JBo«c/jca««6 Sihldl, iuLino. 635 VII. p. 488. G. pratensis Dietr. fl. Loross. U 13. Von Dr. Thirke aus der Umgegend von Briissa erhallen. 12. Cr. alpigenns C. Koch; Tuuica externa bulbi mcin- branacea, nervis parallelis ex parte validioribas striata; proxima crassior reticulato -nervosa; Spica disticha; Perigo- nii laciniae subaequales, tres superiores lautom paulnlom la- tiores et brcvins unguiculatae; Autherae filamenta longitii- dine aeqnantes, a stigmatibus obJongis, ad basin sensira atte- nuatis vix vel ueutiqiiam snperatae. Steht dem G. imhrica- tus L. anch hinsichtlich der kleineren Blüthcn am Nächsteu, diese stehen aber bei unserer Pflanze weniger gedrängt und deutlich in 2 Picihen. Bei G. inihricatus L. ist auch der oberste Blumen-Abschnitt sehr breit, und läuft in einen kur- zen Stiel ans. Im Gaue Pertakrek auf Urgestein, 6000' hoch. 13. G. imljricatns L. cod. No. 299, In Ciskaukasien. 14. «. iUyricus Koch in Sturm Dentschl. Fl. Heft 83.(?) Unter dem Namen G, tenuis von Wilhelms erhalten. Es scheint sich dieses Exemplar von der Koch'schen Pflanze nur durch eine geringere Anzahl von Blilthen zu unter- scheiden. 15. Cr. coinmunis L. cod. No. 298. Aus der Krim von Rogner erhalten. 16. Cr. segetniu Gaud. in Bot. mag. t. 719. G. commuta- tus Bouche in Linu. 1838. p. 484. Stimmt auf das Genancste mit einem Exemplare, was sich im Berliner Herbar befindet, nnd von Steven als G. hyzantinus Bieb. aus der Krim ge- sendet ist, so wie mit einem andern, was ich von Rogner ebenfalls aus der Krim besitze, vollständig überein. Auch Bouche bekam den Samen, woraus er seine Pflanze zog, ans der Krim. Ich fand diese Art ziemlich häuGg in Gru- sien, namcutliih auf sleppenartigen Malten in der Nähe von Tiflis auf Kalkboden, c. 1500 — 2500' hoch. Auch habeich 636 . ausserdem die Pflanze von Wilhelms und endlich von Thirke aus der Umgebung von Brussa erhalten. 17. G. temüflorus C. Koch; G. segetum Bouche in Linn. 1838. p. 342. Tunica bulbi externa reticulata, integra, ex basi tanlura lacera; Folia elongata, linearia; Perigonii laci- niae superiores paululum longiores, sed multura latiores quam inferiores^ omnes, suprerao excepto, uugue et lamina aequi- longis instructae; Antherae filamenta sna aeqnantcs, sed basiu stigraatorura oblougoruin et breviter slipitalorum attin- gentes. Unterscheidet sich durch die weit schmcäleren und länger gestielten Blüthenabschnitte wesentlich von G. sege- tum Gawl., mit dem übrigens die Pflanze eine Höbe von 3 und 4 Fuss gemein hat. Unter dem Getreide, aber auch sonst auf dem Mergelboden Schirwaus 200 — 700'boch. Aus Grusicn von Wilhelms und aus der Umgegend von Brussa von Dr. Thirke erhalten, III. Iris (L. cod. No. LXV.) Siems. in bot. Zeitg. 1845. p. 705. A. Cromyopliora. Bulbo iustructa; Laciniae perigonii exteriores iraberbes. 18. I. reticulata Bieb. fl. taur. cauc. I, p. 34. In ganz Grusion auf den tertiären Kalk- und Mergolhöheu, aber auch auf Porphyr bis 2500' hoch. Auch in Ciskaukasien, nament- lich in der Nähe der kaukasischen Bäder. 19. I. cancasica Bieb. fl. taur. cauc. I. p. 33. Ebenfalls häufig in GrusiiMi, mcbr alter auf den Abhängen der Vor- höhen, 800 — 2000' hocb. Auch auf der Hochebene Schu- ragel, 5000' hocb, mit Trachyt- Unterlage. B. Apogon. Rhizomate crasso plerumquc iustructa; Laciniae perigonii exteriores imbcrbcs. 637 20. I. notha Bicb. 11. taur. cauc. lll. p. 45. Ans der Um- gebung von Brnssa durch Dr. ThirKe erhalten. 21. I. Güldenstaerttiana Lepoch. in Act. aead. sclenl. pplrop. 1781. I. p. 292. ß. Ochrolcuca L. cod. No. 334. Auf feuchten, sumpfi- gen Stellen und an Teichen durch ganz Grusien, 700 — 1100' hoch. 22. I. simria L. cod. No. 333. In Schirwan auf sumpfi- gen Stellen, c. 400 — 700' hoch. C. Pogonirion. Rhizomate plerumqne crasso instrncto ; Perigonii laciniae exleriores barbatac. 23. I. sulphurea C. Koch; Scapus ex pluribus foliis erectis vel leviter exlrorsnm falcatis, Acres inferos attingontl- bu8 prodiens, ex medio pleriiraque monophyllus, polyanthus; Flores lutescentes, stipite brevi germen aoquante, sed tubo minore instructi ; Spalhae a basi ad medium sub anthesi her- baceae; Laciuiae perigonii magnitudine aequales; Sligraatum laciniae erectae. Steht allerdings der /. germanica L. ß, lutescens Red. Lil. VI. p. 375. sehr nahe, unterscheidet sich aber auch schon durch den äussern Habitus. Im Kreise Eli- sabelhpol auf Vorhöhen des untern Kaukasus, mit Porphyr - Unterlage, c. 2000' hoch. 25. I. furcata Bieb. fi. taur. cauc. III. p. 42. Aus Gru- sien von Wilhelms erhalten. 26. I. diantha C. Koch; Folia exlrorsum falcata, ensata, scapo minora; Scapus solilarius brevissiraus, folio unico spa- thaeforrai instructus, biflorus; Flores singuli spatha praediti, supcrior cum sua spatha opposila iuter florem inferiorem et ejus spatham; Lamina laciniarum exteriorum reflexa, ungue suo major; Laciniae interiores oblongae^ brevitcr unguicula- tae; Siigraata bifida, laciniis erectis, divergentibus plus duplo 638 - majora. Acliiielt auf dem ersten Blick, zumal die zweite BliUhe später erscheint, oft auch verkümmert, der /. pumila L. und /. aequiloha Led., die beide jedoch stets einbliithig sind. T. arenaria W. et K. ist schlanker, hat drei Blumenscheiden und besitzt einen unbedeutenden Fortsatz. /, glaucescens Bge. ist ebenfalls mit 3 Blumenscheiden versehen. Bei /. furcata Bieb. blühen beide Blüthen meist zu gleicher Zeit und sind gestielt. Auf der Hochebene Schuragel mitTrachjt- Unterlage, c. 5000' hoch. 27. I. pumila L. cod. No. 325. ß. Parvißora. Folia erecta, leviter sulcata, florem ses- silem aequantia aut hunc paene superantia. Tabus spatha di- phylla iuclusus. Ist um die Hälfte kleiner als die Hauptart. Blüht gelb nnd blau. Auf den Hochebenen Schuragel und Barabak mit Trachyt -Unterlage, 4000 — 5600' hoch. Auch aus der Umgegend von Brussa durch Dr. Thirke erhalten. y, Orientalis. Folia erecta vel leviter falcata, jQorc breviora vel eos paene attingentia; Spathae phjlla membra- nacea, interius angustius. Aus Grusien von Wilhelms er- halten. 28. I. aequiloba Led. snppl. ind. sem. hort.Dorpat. 1823. p. 4. Aus der Krim von Rogner. IV. Oncocyclus Siems. in bot. Zeitg. 1845. p. 705. 29. O. ibericus {Iris) Stev. in Bieb. fl. taur. cauc. I. p. 30. Auf den Vorhöhen des untern Kaukasus auf tertiärem Kalk bis 2000' Höhe, auch in der Nähe von Tiflis auf Mer- gel- und Kalkboden in einer Höhe von 800 — 1200' nicht selten. 30. O. paradoxiis {Iris) Stev. in Mera. de la soc. d. nat. de Mose. V. p. 335. Auf den Vorhöhen des untern Kauka- sus im Elisabcthpol'schcn Kreise auf Porphyr- und Kalk- boden, gegen 2000' hoch. Auch aus Grusien erhalten. . 639 31. O. acutilolbus (Iris) C. A. Mey. Yerz. kaiiK. Pflanzen p. 32. Eltcudaselbst nuter gleichen Verhältnissen. 32. O. Helena C. Koch. In der Nähe des schwäbischen Dorfes Helenendorf bei Elisabethpol. Leider ist es mir nach vorliegenden Exemplaren nicht möglich, die Diagnose fest hinzustellen, hoffe aber bei Verbesserung des Materials es bald thun zu können. Hierher gehört auch Oncocyclns susianus {J^ris) L. cod. No. 317. liabiatae, liippenblütliler. Wenn ich auch schon im allgemeinen Theil meiner Bei- träge ausgesprochen habe, dass ich die Familien nicht in der Reihenfolge, sondern in der Weise, wie es für mich am Be- quemsten und Leichtesten geschehen könnte, bearbeiten wür- de, so war ich doch durch günstige Verhältnisse in den Stand gesetzt, dieses zu thun. Allein ein Umstand bestimmt mich von Neuem, die angefangene Reihenfolge zu verlassen, und hier zunächst die Familien vorzuführen, welche nament- lich in den nächsten Heften der Flora rossica von Lede- bour erscheinen werden. Ich gab dem Verlangen des rühm- lichst bekannten Verfassers um so lieber nach, als durch meine Beiträge auch das genannte Werk nicht unbedeutende Zusätze erhalleu wird. Noch mehr wurde ich dazu bestimmt, als die Botaniker der Bearbeitung der hier nun folgenden Fa- milien im Prodromus ebenfalls sehnlichst entgegensehen, und sich hier gewiss Manches zu dessen grösserer Vervollständi- gung finden möchte. Ich glaube ferner hauptsächlich den Freunden der Kenntniss orientalischer Pflanzen einen wesentlichen Dienst zu thun, dass ich in dieser Bearbeitung von nun an auch diePflanzen aufnehme, wel- 640 che G u 11 fl e I s h e i m c r , der Gefährte Tournefort's, auf sei- ner Rpise im Oriente gesammelt hat. Diese Pflanzen sind um so gewichtiger, als die T ourn efor ('sehen Benennungen beige- fügt sind, und manche zweifelhafte oder auch von Linne und Andern verkannte Art für unsere Nomenclatur dadurch fest bestimmt wird. Ich kann übrigens nicht umhin, dem Kustos des Königlichen 'Herbariums zu Berlin, Herrn Dr. Klotzsch, meinen Dank dafür auszusprechen, dass er mir mit grosser Bereitwilligkeit die Gundelsheime r'schen Pflan- zen zu diesem Zwecke zur Verfügung stellte. Meine Untersuchungen über die Entwickelangsgeschicbte der Labiatenblülhcn stimmen insofern mit den Ansichten der übrigen Botaniker überein, als die Blüthenwirtel fünzählig sind. Man nimmt aber gewöhnlich an, dass die Oberlippe der Krone beständig aus 2, die Unterlippe hingegen aus 3 Blättern zusammengewachsen sei. Dies ist am Häufigsten, jedoch nicht immer der Fall. Bei Lamiiim purpureum L. ist die Oberlippe stets nur 1-, die Unterlippe 4blättrig. Ohne Zweifel fiodet diese Abweichung anch bei den übrigen Arten iawzM/w's statt, und vielleicht möchten sämmtliche Geschlech- ter, bei denen die Oberlippe der Krone ganz und gewölbe- artig erscheint, dieselbe Bildung haben. Ferner sieht man den Fruchtknoten gewöhnlich als aus 4 Fruchtblättern zusammengesetzt an, es sind deren aber nur 2 vorhanden. Die Untersuchung ist hier um so schwieriger, als man bei den Labiaten sehr weit zurückgehen rauss, und namentlich die sehr entwickelten Haare der Krone in der Untersuchung ausserordentlich hinderlich sind. Die 4 Fächer des Fruchtknotens entstehen später auf die Weise, dass jedes Fruchtblatt in der Mitte und nach innen eine Falle bildet, und dadurch den Pianm in zwei Ablheiliiugca bringt. Der Griffel wird erst später, ähnlich wie bei vielen Fotentilleen, . . 641 indem sich die äussere Seite vorherrschend entwickelt, ein bodenständiijpr. Was nun die geographische Verbreitung anbelangt, so besitzen die Labiaten im Oriente eine sehr grosse Verbrei- tung. Ich selbst habe auf meinen beiden Reisen über 2C0 Arten gesammelt, und im Gu ndelsheimer'scheu Herbar befinden sicli ausserdem noch 40 Arten ^ die mir entgangen sind. Rechnen wir noch diejenigen hinzu, welche von ande- ren Reisenden des Orientes gesammelt sind , so kann man gut und gern die Anzahl jetzt bekannter Labiaten der von mir durchreisten Ländersiriche auf 300 annehmen. Da der Orient ferner, zum grossen Theil wenigstens, in bolauischcr Hinsicht noch sehr wenig bekannt ist, so ist die Zahl 100 uocJi nicht dort aufgefundener Pflanzen keineswegs zu gross. Wir können demnach für den nördlichen Orient mit Recht 400 verschiedene Labiaten annehmen. Nehmen wir aber für den nördlichen Orient nur 30O Arten an, und bringen die noch unbekannten 100 auf Rechnung der zu Deutschland grössern Ausdehnung der von mir durchreisten Länder, so ist doch noch die Anzahl der Labiaten im Oriente fast drei Mal so gross als in Deutschland, wo wir nach Koch's Synopsis nur 114 Arten besitzen. Namentlich sind es die 3Ionarclccn (46, in der deutschen Flor nur 10), Satureji- neen (45, in der deutschen Flor 19), Nepeteen (29, in der deutscheu Flor 8) ^ Staclitjdeen (84^ in der deutschen Flor 39) und AJugoidecn (24, in der deutschen Flor 13), die hauptsächlich vertreten sind. Prostanthereen und Prasiecn habe ich gar nicht gefunden. Die Zahl aller Labiaten beträgt jetzt über 2100 Arten; es machen demnach die 300 des nördlichcu Orientes allein schon den 7ten Theil aus. Für Deutschland ist das Ver- hältniss weit ungünstiger, da hier nur der IB'/a^c Theil 2lr Bd. 6s Heft. , 41 642 wächst, abgfisehpii davon, dass in Deutschland wohl bereits alle Arten bekannt sind , sonst aber mit der grössern Kcnnt- uissnabine der Erdoberflcäche aneli mehr PHauzen, nnd dem- nach auch Labiaten entdeckt werden. Die Labiaten kommen in der Regel weniger gesellig vor; nur die Arien, welche an eine gewisse Bedingung, z.B. an grössere Feuchtigkeit gebunden sind^ verbreiten sich über bestimmte Orte in grösserer Menge. Es gilt dieses z.B. von Teucrium scordioides L. und Mentha Piilegii/?n L. Am Häufigsten wachsen die Labiaten au trocknen and steinigen Al>btängen der Berge, und zwar lie-ben sie mehr den Fuss derselben und selbst die Thiiler , als den Rückeu und die obern Theile der Abhänge, Sie stehen hier meist einzeln, bilden grosse Büsche und besiizeu sehr viel Aroma, An den Vorgebirgen, hauptsächlich tertiären Gesteins, aber auch auf den ersten, mit trachytischem und basaltischem Gerolle be- deckten Terrassen, und von den ersteren iu die Tiefländer lierabsteigend, fand ich: Salvia viridis L., S. Horminum L., S. Aethiopis L., S. Kochiana Kunze, S. Sclarea L., S. ceralopliylla L. , 5. verbascifolia Bieb., S. limbata C. A. Mey., S. campestris Bieb., S. dubia C. Koch, S. bultata Schousb., S. Verbenaca L., Ziziphora capitata h,, Z.tau- rica Bieb., Origanuni albi/lorttm C. Koch, Thi/7ntis Ser- pyllum L. C. oioplii/llns 3: nummularius und ?;. acinoidcs^ T. pantionicus All., Satureja hortcnsis L. ß, distans; Mi- cromeria spicigera C. Koch, ylcinos thymoidcs Mnch.; A. graveolens (Thijmus) Bieb., /1. patavinus (Thtjtnus) Jacq., Nepeta supina Stcv. , N. pallida C.Koch, N. brcvifolia C. A. Mey., iV. rarifolia C. Koch, Leonurus Cardiaca L., Stacliys Thirhei C. Koch, S. Janata Jac(|., S. ilalicaWxW.^ S, bijzantina C. Koch , 5>. germanica L. , S. athcrocaltj.r C. Koch, Sfrulknlosa Bieb., 31arrvbium propinquum F.etM., M. jycrstctim C. A.Mi'j., M, astrachanicum Dasy.f M.vvl- . 643 gare L. , M. parvi/lorutn F. et M. , M. anisodon C. Koch, Vhiomis spica vcnli L., P, pungens Willd.j Ajuga Cha- inacpitys L., A. chia Sclireb., Teucrium Cixamaedrijs L., T. nuchense C. Koch, T. Pol/um L. In höher gelogeneii, aljer durch gleiche Verhältuisse bestimmten Gegenden wächst auf gleiche Weise: Salvia acetabulosa Vahl, S. candidissi- ma Valil, S. arvicna C. Kocli, S. vcrhascifolia Bieb. , S. austriaca Jacq,, S. campestris ßieb., S. nemorosa ßieb. ß. la/i/olta, S, sinapifolia C.Koch, S. verticillata L., Zi'zi- phora serpyllacea L. , Origanum vulgare L., O. normale Don, Salureja alternipilosaC.Koch, Culamintha canescens C. Koch, C. spicigera C Koch, Lallemantia iberica (Dra- coicphalum) Bieb,, Slaclij/s lanata Jacq. , S. afJierocalj/a: C. Koch, S. ibcrica Bieb., .S'. caucasica C, Koch, S. orien- talis (Ziefenia) GIcd., S derkis viontana L., Phloniis ar- we«/aca Wil Id., P. tnberosa L., Teuer htm Orientale L. ^ T. htjrcanicum L., T. (jhamaedrys L,, T. montanum L. und T. Poliuin L. Mehre genannter Pflanzen kommen jedoch auch, ohne dass sie desshalb doppelt aufgeführt sind, aber nie vorherrschend, in tiefer gelegenen Gegenden vor. Auch umgekehrt wachsen Pflanzen, die eigentlich mehr den Vor- höhen angehören, bisweilen auch in höheren Gebirgen. Ich führe nun eine Reihe von A.rten auf, die haupt- sächlich an Felsen und zwischen Steinen wachsen. Es ge- hören hierher: Ziziphora dasyantha Bieb., Thymus parvi- foliusC Koch, T, rariß.orus C. Koch, Satureja viontana L., Micromeria juliana {Satureja) L. , M. elliptica C. Koch, Hijssopus a/igustt/oliusB\eb., Nepeta Mussini Haenke, iV. t'ir^a/.a C. Koch , Dracocephalum Ruj/sc7iiana L. , D. austriactim L., Lallemantia canescens {Dracocephalum) L., Lallemantia sulpliurca C. Kocli , Stachi/s ibcrica Bieb., S. caucasica C.Koch, Scutellaria orientalis L., Teucrium Orientale L,, T. Chamaedrt/s L. und T. syspirense C.Koch. 41^ 644 . All fciichleii Stellen der Gebirge wachsen: Mentha Sie- beri C. Koch und inelirere Abarten der M. st/Ivestris L. und zwar: y. diffusa, S. incana Ptchb., C. gratissima Wigg", , ^. discolor ulid d-. lancifolia, während anf Matten: Acinos alpinus (Thj/tnus) L., Bctonica orientalis L., B. grandi- ßora Willd., B. viacranllia C. Koch, Slachtjs ramosissi- ma Roch., Sciiteltaria pontica C. Koch , Ajuga orienluiis L., A. replans L. und A. glahra PresI vorkommen. Die Zahl der Labiaten auf Steppen ist zwar grösser, als die anf ftlallen, mit Ausnahme einiger Geschlechter sind die Arten jedoch im Allgemeinen selten. Es kommen liier vor: Salvia tiemorosa Bieb., S. verticillala L., Thijmus Serpi/Uuin L,, T. odoratisshnus ßieb., T. pannonicns All., Satureja pa- chyphylla C. Koch, Nepeta Cataria L. , Gnleopsis Tetra- hit L., Stachys atherocabjjc C. Koch, S. s/deritoides C, Koch, S, recta L., Marrnbium cand dissivium h., 31. pe- regrinum L. , M. vulgare L. , Phlomis Russcliana Lag., P. spica venti L., P. pungens W. und Eretnostachj/s lad- niata {Phlomis) L. Auf Hochmatten, die den Wiesen durch ziemlich hohe Pllanzen, aber anch den Matten hinsichtlich ihrer Dichtig- keit gleichen, wie die Steppen aber auch, jedoch weit weni- ger, einzelne höhere Pflanzen besitzen, findet man: Lavan- dula Sloechas L. , L. specfabilis C. Koch, Nepeta nuda L., N, violacca L. , iV. pannonica L. , N. si/lphurea C. Koch, N. pontica C. Koch, Eretnoslachj/s laciniala(Phlo- 7nis) L., Prunclla vulgaris L. und P. a/6a Pall. In Wäldern und im Gebüsch ist die Zahl der Labiaten ebenfalls nur ge- ring; ich sammelte darin: L^copus e.raltatus L. fil., Salvia glnlinosa L., Calamintha ofßeinalis Mnch., C. Nepeta {Melissa) L., C. grandijlora [Melissa) L. , Clinopodium vulgare \j., C. ntnbrosutn (Melissa) Bicl»., Gnleopsis acu~ minala Rchb. , Lamium Gundclsheimcri C. Koch, L, ma~ 645 culatnvi L., Belonica ofßcinulis L,, B. gJabratu C. Kocli, S'acJiijs stjlvatica L. iiiitJ Sciitellariu albkla L. An Ziinnon und Hecken hingegen: Clinopodhtm 'vül'gdfe\Jr^31clissa ofßcinalis L., Lamiiiin album L., Stacht/s alhcrocalyjc C. Roch und Baiiota nigra L. Auf angebauten Stellen und auf Feldern wachsen eben- falls wenige Arten, als: Zlziphora tenuior L., Z. capitata h.y Galeopsfs Ladanum h., Layniiim amplcjcicaulc L. , L. purpureum L. j Stachj/s arvensis L. , S. annuah., S. ade- nocalf/a: C. Koch und Ballota rotundifolia C. Koch. Es I)leiben endlich noch die Labiaten zu nennen übrig, welche, wie Lycopus etiropaeus L. , lt. ejcaltatus L. 111.^ Mentha sylvestris L,, M. aquatica L. , M. nepetoides Lej. und Scu- telluria galericulata L. , am Rande der Bäche und in Grä- ben, und, wie Mentha sativa L. , M. Pulegium L,, Gle- choma hederaceum L. , Stachys palustris L. , Scutellaria galericulata L,, Tiucriuui Scordium L. und T. scordioides Schreb., überhaupt auf feuchten Stellen wachsen. Eigent- liche Sumpfpflanzen giebt es unter den Labiaten des Orientes nicht. Am Ufer des schwarzen Meeres fand ich nur Lyco- pus decrescens C. Koch, L. europaeus L., Stachys maritima L. und Teuer tum Chamaedrys L. 1. T r i b u s. Ocymoideae ßenth. Lab. gen. et sp. p. 1. l. Ocymum L. cod. No. DCCXCIV. 1. O. canuiu Sims. bot. mag. 2452. In Transkaukasicn kultivirt. 646 II. Lavandula L. cod. No. DCCXXVIII. 2. Ja. Stoechas U cod. No. 4186. Von Wilhemls ans Grusieu erhalten. Im G ii u d e I s h. Herbar als: Stocehas bre- vioribiis ligiilis. 3. Ja. spectaliilis C. Koih. L. cariensis C. Koch in Liiiu. X!X. 24. Fnitescens, lanuginosa, ramosa, ramis strlctis, elougatis 5 Folia angnstissime ohlonga, ox mar» ine revoluta-, Spicae longa pednuculatae, oblongae, lanugiuosae, erubescentes, deinde sordide pallescentes; Verticilli 10 — 12- llori ; Bracteae enneatae aut ex parte superiori snbrotuudatae, interdiim denticnlatae , deinde reticulato-uervosae, paululnra minores, quam calyces subcylindrici; FJores calyeera multo superantes; Coma violacea (uec alba) spicam aeqnans aut brevior. Am Nächsten steht diese Art der L. cariensis Boiss _, ist vielleicht sogar nur Abart. Sie unterscheidet sich durch einen gefärbten Schopf und durch. Jän^erc Blülhen. L. pedunculata Cav. hat sehr breite Deckblätter nnd eine weit kürzere und mit weni^ter Blüthen versehene Achre. Auf dem OIvmp, durch Dr. Thirke erhallen. 2. T r i b u s. MentllOideae Bentb. Lab.^gen. et sp. 152. lll. Lycopus L. cod. No. XXXVl. 4. I«yeopu8 exalfafus L. fil. suppl.87. In Grusien auf Kalk- und i^Iirgelboden j namentlich in der Nähe von Tiflis, 0. 1000 — 2500' hoch. Aus der Umgebung von Brussa durch Dr. Thirke erhalten. 5. Ii. decrescens C. Koch; Rhizoma obliquum, pluri- caule; Caulis simplicissimus, adsccndens aut repens, debilis, pnbescens; Folia oblongo - lanceolata , subtus pul»csceutia, supcrne glabra, scrrata, ex parte inferiori niagis, miuusvc incisa vel pinualifida, breviler pcliolata, versus apiccra caulis 1_ 647 docrescentia; Veillcilli dcnsi; Caljcis dentcs 5 lancoolatu - 8ubulatij pungeutes. Lfuterschcidet sich diirrh den oiiifaclieii, nach obea zu schwächer werdendeu Stengel leicht von L. europaeus L. Auf Augitporphyr an der Küste des schwar- zen Meeres im Paschalik Trehisond. 6. I*. europaeus L. cod. No. 166. In den Niedernngin Grusieus, Imeriens und Mingrelieus sehr häoBg auf tertiä- rem Kalk und Mergel, aber auch in Wiilderu auf augo- schwemmlem Boden, his zu 2000' Höhe. In der Thalebeue von Musch auf Trachylboden, mit c. 4003' Höhe. ß. stolonifer \ glabriusculus, stolouifer. In der Um- gegend von Brussa. IV. Mentha (L.). Opiz in Flor. 1824. I, 322. A. Spicatae. 7. M. sylvestris L. cod. No. 4199. «. Genmna Willd. sp. pl. III, 74. Folia oblonge- lauceol.ita, sublus candicantia, supra virescentia, sessilia; Caulis ramosus. Im Tschoruk- Gebiete , »amenllich im Gaue l'ertakrek auf Porphyr und Jurakalk, 3500 — 5600' hoch. ß. Nemorosa Willd. sp. pl, III, 75. Elata, polysta- chya; Folia lata, ovata, sabtus praescrtim ex iiervis argen- teo - pnbescens, supra viridis sed pubcscens. M. polj/stachj/a Lange hat nur tiefer eingeschnittene Sägezähnc. In der gros- sen ungarischen Ebene. y. Diffus a ; Puhescens, dilFiisa, ramis paene hori- zonlalibus ; Folia sessilia, oblonga, elliptica aut versus basin attennata, sed seiuper elongata, subtus canescentia. Unter- scheidet sich durch den Habitus und durch die längeren, nach der Basis zu oft verschmälerten Blätter. In Ossieji auf Urgestein, Thonschiefer und Jurakalk, 4000 — 7000/ hoch. 648 ö. Incana Rchb. und der deutschen Floristen. Pedalis ot ultra; Folia elliptica, subJus raagis incana. Im Banate auf Jurakalk. e. Iberica; stricta^ ex apice pauiculata; Folia sessi- lia, oblonga et sacpe versus basin attenuata, scrrulata, sub- tns candicanlia. Aus Grusien von Wilhelms und Karl Schmidt erhalten, L.. Gratissima Wigg. prira. ö. hols. 43, Folia ovato- oblonga, breviter petiolata, subtus argeutea, nervis canesceu- tibus., supra nigricantia. Unterscheidet sich von M. sylvestris L. ß. iiemorosa Willd, durch die gestielten Blätter, deren Unterfläche auch durchgängig und nicht nur an den Nerven filzig ist. In der Provinz Scheki auf Jurakalk, c. 3000' hoch, 1], Discolor; Elata, stricta, snperne pauiculata; Fo- lia oblonga, sessilia, superne pilosa, nigrescentia, inferne argenlea, nervis reticulatis perspicuis.^^ Unterscheidet sich von 31. Iiemorosa Willd. durch den grössern Filz auf der Unterseite der Blätter, obwohl das Nervengefleeht daselbst deutlich bleibt. Im Hochgebirge des Kaukasus auf Thou- schiefer und Trachvt, 5500 — 6000' hoch. &. Lancifolici', Stricia, ex apice ramosa; Folia su- pra glaberrima, siiblns cana, lanceolata ant oblongo-lan- ceolala, sessilia. Im Gaue Artahau auf Trachjlboden, c. 5000' hoch. 8, M. nigrescens C.Koch; Pluricaulis , simplex aut su- perne breviter ramosa ; Canlis inferne glabrinsculns, superne pnbcsccns; Folia oblougo- lanceolata , breviter petiolata^ scr- rata, snpra glabra, nigrescentia, subtus cano - tomentosa; Spicae oblougac, ex apice comosac, earuni longitiido latltu- dincm ter, quinqnics superans. Im Habitus der M. Sicbcri C. Koch ähnlich, aber weit kleiner, nicht mehr als fuss- hoch. M. sylvestris L. ö,_incana Rchb. hat sitzende Blätter und Icängere Sägezähne; auch ist die Oherfläche hei genannter Pflanze stets etwas behaart. Jm Tschonikgebiete, namentlich der Gane Artanndsch und Olti, auf Kalk und bun- tem Mergel^ 2000 — 5000' hoch. 9, M. ^ieberi C. Koch , M. caneseens Sich. pl. cxs. nee Roth; Slricta, superuc ramosa, Spcdalis, cano-pubescens ; Folia oblongo- lanceolata, sessilia, seniiamplexicaulia , sub- lus candicantia; Spicae tenues, subcylindricae. Bracteis rac- diocriter longis instructae. ,. üntrrscheidet sich von IM. syl- vestris Li, ö. incatia Rchb. durch die dünnon Aehren^ deren Deckblätter keineswegs über die eben aufgebrochenen Blii- then weil hervorragen, und durch die einfach sitzenden Blät- ter. 31. totnentosa d'ürv. hat Blätter mit gleicher Ober- und Uiiterfläche, und möchte verschieden sein. Im pontischen Gebirge auf Porphyr und Urgestein, 3000 — 7000' hoch. Ais M, incatia hat Will den ow in seinem Herbar No. 10814. drei verschiedeue Pflanzen. Benlham (in Linn. XI. p. 332.) hält Blatt 1 und 2 für die d ' ür v i 1 1 e'sche M. tomeniosa, 3 und 5 für Abarten der M. incana Willd. und 4 für M. sylvestris S. Ich kenne d'ürville's Pflanze nichtj wenn aber Bentham die Siebersche Pflanze dazu zieht, so ist Blatt 1 und 2 davon verschieden. Die Beschrei- bung Willdenow's von seiner M. incana stimmt am Mei- sten mit Blatt 1 und 2 überein, denn nur hier sind spicae obloDgae vorhanden. Aber Folia obluse serrata suche ich vergebens an allen Minzen ^ eben so sind sie nicht plicata. Wollte man trotzdem Blatt ] und 2 als M. incana Willd. festhalten, so wäre die Art auf folgende Weise festzustellen: Tomenlosa, paniculala, erecta, rarais patentibus, stri- ctis; Folia sessilia, horizoutalia, saepe reflexa, oblong© - elHptica, serrala; Bractcae ex apicc spicae coraosae; Spica oblonga ; ejus longitudo latitudinem Icr, qninqnles superans. 660 Blalt 3. unterscheidet siili durch eyrund-Iaiizettföriuigc Blätter und entfernlore Sägezäline. Bliilt 4. gehört zu M. sylvestris L., aber keineswegs zu der Form, von der B c n t li a m spricht, sondern zu der M. incana Rchb. (fl. exs. Germ. No. 1533.) und der deutschen Floristen. Blatt 5. enthält eine noch niclit beschriebene Art, wel- che aneh Ehrenberg bei dem Castcl nuovo bei Triest ge- funden hat. M. microphylla C.Koch; Mniticaulis et saepe raniosa, lomenlosa; Folia ovato-lanccolata, saepe complicata , sessi- lia, serrulata; Spica tenuis, cylindrica, inferne verlicillis reraotinsculis instrncta; Bracleae brcves, non comosae; Caly- cis denies tuho breviores. Die Aehrcu gleichen denen der M. rotundifolia L. Die ganze Pflanze ist aber kaum fusshoch, nnd unterscheidet sich schon durch den Habitus von M. in- cana Willd. Unter den von Seh im per in Abjssinien findet sich ebenfalls unter No, 403. eine Art, welche mit M. incana Willd. am Meisten übereinstimmt, aber fast ganzrandige Blät- ter besitzt. 10. M. viridis L. cod. No. 4200. Unterscheidet sich nicht allein durch das grüne Aussehen, sondern auch durch dün- nere, mit nicht zusammenhängenden Quirlen versehene Aeh- ren. Die Blattzähne sind ferner weit schmäler, als bei M. sijlvestris L. , nnd der Rand erscheint auch (wenigstens ira getrockneten Zustande) etwas zurückgerollt. In der grossen ungarischen Ebene, auch ira Gundelsh. Hcrbar als: Mentha sylvestris y longioribus, nigrioribus et minus iucauis foliis. B. Capitatac. 11. m. eriantha C. Koch ; Tomeutosa, stricta, ex apice ramis brcvibus inslructaj Folia ovala, breviter peliolala, 651 SPirala; Calvcis doiilcs lijieari- siibulati , villosi, lubum co- rollae villosae paeiic siiperautes; Staiiiiiia iuclusa; Capitti- lum subheinispliaoricnm. Vielleicht nur Abart der vielgestal- tij^on 31, aqiialica L. Sic hat aber Slaraiua incliisa. Aus der Krim vou Rogner erhalten. 12. M. aquatica (L.) Beiith. Lab. gen, et sp. p. 170. u. Genuina: Caulis rarao^jyji^ljiji^u dlffusuj; Calycis dentes trianguläres; Sfamina exseÜÄ«»»— l-in--G^u.eJBÄäscha auf Jnrakalkj c. 4000' hoch. In Grusien nicht selten auf Mergel- und Kalkboden bis zu 2000' Höhe. ß, Stricta; ex apice ramosa; Calycis dentes lanceo- ' lati; Staraina exserta. An der Küste des schwarzen Meeres östlich von Trebisond auf Augitporphyr -Gerolle. Auch aus ßrussa von Dr. Thirkc erhallen. j/. Nepetoides Lej. rev. de la fls-^de Spa p. 116. Sub- spicata; staraina iuclusa; Calycis dentes lanceolati, villosi. Aus Grusien vou Wilhelms und aus der Umgegend von Brussa von Dr. Thirke erhalten. C. Verticillatae. 13. M. sativa L^ cod. No. 4206. Im Gaue Artabau auf Wiesen mit Trachyt- Unterlage-, c. öOOO' hoch; D. Pulegium Koch syn. ed. 1. p. 553. 14. M. Pulegium L. cod. No. 4211. a. Flore alho. Sehr häufig in Grusien auf Kalk nnd Mergel; auch aus der Umgebung von Brussa erhalten. ß. Flore violaceo. Ebendaselbst und ausserdem noch in Imerien auf Porphyr und Jurakalk und in der Krim. 652 3. T r I b II s. Moiiardeae Bcnth. gen. et sp. Lab. p. 190. V. Salvia L. cod. No. XLII. A. Eusphace Bcnlb. in Hook. bot. loisc. III. 372. 15. S. officinalis L. cod. No. 185. Aus der ürogcgend von Briissa und aus der Krim erhallen. 16. JS. graiidiffiora Etil. salv. No. 2. In der Krim. — -^i«*»'^ 17. iS. rositefolla Sm. icon. I. 5. t. 5. Im Gaue Sbcr auf Porphyr, 4000—6000' hoch. 18. S. scal>iosaefolia Lara, journ. d'hist, nat. No. 14. 44. f. 27. Aus der Krim erhalten. 19. S. pinuata L. cod. No. 217. Im G u n del sheim c r- schen Herbar als Salvia foliis alatis, obscure virentibus, odorc Salviae vulgaris. 20. S. triloba L. fil. suppl. 88. Im G undel she imer- schen Herbar als Salvia hacciferCC. * '^--^— -^ B. H^menosphace Benlh. in Hook. bot. misc. III, 373. 21. S. acetalbulosa Vahl cnum. 1. p.227. Im GaueSber auf Porphyr, c, 5500' hoch. Im Gundclsh. Herbar als 6'. armcna, foliis subrotundis, acetabulis Moluccae. 22. S. calycina Sibth. et Sm. 11. gr. L p. 13. (. 16. Im Guudelsh. Herbar als 6'. cretica, pomifera. 23. S. pomifera L. cod. No. 186. Im Gu udclsh. Her- bar als S, cretica frutescens, pomifera, foliis longioribus, iucanis, crispis. C. Drj/mosphacc Benlh. in Hook. Misc. bot. III, p. 373. 24. S. slutinosa L. cod. No. 206. Sehr häufig auf schat- tigen Stellen, seltner an offenen Orten des ganzen kaukasi- schen Isthmus und des pontischon Gebirges auf allen dort vorkommenden Gebirgsarten und bis zu einer Höhe von 6500'. Auch in den dou'schcu Stoppen. . 653 25. S. ©undelia C, Koch. Caiilis villosns, siiperne tere- tinsoulns, rainls oppositis, patcnlibus; Folia pcllolo villoso iustrticta, suhtiis villosiuscnlaj siipra glabriiiscala, hastato- triangnlaria, siiprcraa rlioiriboideo-elliptica, omnia cremilata; Bractcae ellipticae, rcfloxae; Calycis laliiuin snperiiis inte- grum, rottindatiim , inferius lobis binis rotundalis instractum; Florcs niitantes. Der S. canariensis L., welche übrigeus ebenfalls in diese Ablheiliing gehört, am Nächsten stehend; sie unterscheidet sich aber durch die breiteren Blätter nud durch die hängenden Bliithen. Im Giindelsh. Herbar als Salvia folio triaiigtilari . canleton^jiiaso.,. ,. „„^^ „ D. Horim'num Benth. in Hook. bot. Mise. Hl, 373. 26. !S. viridis L. cod. No. 189. Sehr häiilig in Gnisien auf Mergel- und Kalkboden bis zu einer Höhe von 2500'. Im Gundelsh. Herbar als Horminunt siculum folio Sal- viae, flore suave rubcnte. 27. i§. galatica C.Koch; Pluricaulis, tomentosa; Folia ohlouga, petiolala, crenata, rugosa, floralia lata, acuminata, calyce snblongiora; oranes spicae verticilli approxiraati aut inferus distans; Calycis tubulosi lahium snperius truncatum, incoDspicue 3-dentatum; Labii iiiferioris deutes lanceolati; Tubus corollae inclnsus; Connectivura Glamentiforme: Cauda abbreviata, callosa, apice connexa. Steht der S. viridis L. sehr nahe, und scheiut vielleicht nur eiue filzige Abart zu sein. Die ganze Pflanze wird kaum 3 Zoll hoch, und hat eine gedrängte Aehre. Im Gundelsh. Herbar als: Hormi- nitin galatiniitn annuura foliis Hormini sativi^ sed coma carens. 28. S. lEormiiiuiii L. cod. No. 190. Aus der Krim und aus der Umgobung von Brnssa erhalten. Auch im Gun- delsh. Herbar als Horminum coma purpureo - violacea. 654 E. ^efhiopis Benlh. iii Hook. bot. Mise. III, 373. 29. JS. syriac.a L. cod. No. 194. Im Guudelsh. Hör- bar Als llorminnm armenum, foliis Sclareae parvo flore albo. 30. S. indic.i L. cod. No. 197. Im Guudelsh. Herbar. als Sclarea indica , Gore variegato. Scheint blau- und gelli- bliihend vorzukommen. Die Bllitheu vorliegender Exemplare habeu eine schwefelgelbe Farbe, und besitzen auf der Aiissen- (läche der Oberlippe schön orangenfarbene und sitzende Drüsen, ünbehaarle Blätter, die Bentham angiebt, sind, wenigstens hier^ nicht vorhanden. 31. S. candidiiSisima Vabl enum. I. 278. Im untern Tschabautzlhaie des Gaues Sber auf Porphyr, c. 5000' hoch. 32. (S. ariuena C. Koch. Caulis ex basi albo -lauatus, sesquipedalis, superne paniculatus, rarais spicigeris; Folia in- feriora petiolata, superiora sessilia, conlaTa, afiT* cördato - oblonga, densissime albo-lanata, crenata; floralia lata, longe cuspidata, supra glaberrima, infra albo - lannginosa; Vcriicilli caulini 4 — 6-, ramorum 2-flori; Caljcis campa- nulati, hirti : Labium superius dentibus tribus conniventibug subulatis instructum; Deutes labii inferioris lanceolati; Con- nectivura filamentiforme, cauda rhomboideo -dilalata , apice connexa, descendonte instructum. Steht der S. candidissima Vahl und der S, odorata Willd. am Nachsien. Von der lefz- lercu unterscheidet sie sich sehr leicht durch die Form drr unteren Blätter, welche herzförmig, und weder in die Länge gezogen, noch buchtig -gezähnt sind; von der erstem möchte sie vielleicht nur Abart sein, obwohl die Bliiller hier einfach gekerbt erscheinen, und die drei Zähne der Kelch -Oberlippe deutlicher hervortreten. Im Gaue Pertakrek auf Porphyr, c. 3000' hoch. Im Guudelsh. Herbar als Sclarea armena, foliis rolundioribus , candidissimis. 33. S. Aethiopis L. cod. No. 216. Häufig in Grusicn, namentlich in der Umgegend von Tillis auf tertiärem Kalk 655 lind Mergyl, 1000 — 2000' hoch. Aus der Krim von Rogner orh.^iltcu. 34. S. Koeliiana Kunze Ind. sem. hört. Lips. 1848. Im Gaue Olli auf buntem Mergel, c. 3500—4000' hoch. 35. S. Sclarea L. cod. No. 2l4. BeiTrebisond aufAiigit- pnrphvr bis zu 300' Höhe, aus der Umgegend von Brussa und aus der Krim erhallen. In Daghestan in der Nähe von Derbcud auf tertiärem Kalk bis zu 300' Höhe. 36. S. tingitana Ell. Salv. 30. Im Gundelsh. Herbar als Sclarea tingitana , foetidlssima, hirsuta, Jlore albo. Die Wi i I d c no w'sehe Pflanze (s. dessen Hi-rbar No. 590.) unterscheidet sich durch lanzettförmig- st.uhlige Kelchzähne, die hier granneuartig auslaufen. Auch sind die Blätter der Seitenlriebe bei beiden ziemlich flach, und durchaus nicht, wie die des obern Theiles des Stengels, gerunzelt. Bei dem W i 1 I d e n 0 w'schen Exemplar sind sie aber unregeJmässig gezähnt, während sie bei der Gundelsh. Pflanze schwach ausgeschweift und gezähnelt erscheinen. 37. S. ceratopliylla L. cod. No. 215. Aus Grnsien von Wilhelms und K. Schmidt erhallen. Im Gundelsh. Herbar als Sclarea rugoso, verrncoso et lacinialo folio. 38. S. verbascifolia Bieb. fl. taur. cauc. III. 24. Häu- fig in Transkaukasien auf tertiärem Kalk und Mergel in der Ebene und die ersten Höhen hinaufsteigend, 500 — 2000 hoch. In Daghestan auf dem Kaukasus auf Jurakalk und Mergel, c. 2500' hoch. ß. Lancifolia. Unterscheidet sich nur durch die nicht gebuchteten, mehr in die Länge gezogeneu und schwarz- gniuen Biälter. Ebendaselbst, aber auch auf dem untern Kaukasus auf Porphyr, c. 2500' hoch. 39. S. plilyctiflea C. Koch. Caulis infernc lanä, supcrne pilis brevibus horizontalibus adspcrsus; Folia superiora 656 . rotuudato -clliptica i. e. ex apice et Lasi subito altcDualn, inferiora oblonj^a, orania pctiolala, supra bullis parvis ru- gosissiina, siibliis argculea, creiiulata; Üoralia colorata, ca- duca; Verticllli distauliores; Calyx pilosiis, urceolalus; La- bium supcrius Sdentatum, iuferiiis 2iidnm, dentibus omuibus subiilato -spinosis, labii superioris connivenlibus. Achnelt der S. Bi'oussonclii Willd. Herb. 587., welclie Willdcnow als S. patula von Desf on ta i ii c s er]iielt_, uud die wahi- schcinlich mit der gleiclibenauuteu Pllaiize Bentham's (Lab. gen. et sp. I. 227.) identisch ist, am Meisten, ist aber nicht klebrig. Aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt erhalten. F. Plethiosphace Benth. in Hook, bot, raisc. HI. 373. 40. iS. austriaca Jacq^ Ü. austr. t. 112. Im Tsehabantz- ihale des Gaues Sber auf Porphyr, c. 5000 — 6000' hoch. 41. S. liinbafa C.A.Mej.Yerz. kauk. PÜauzen. 86. Steht der S. austriaca Jacq. sehr nahe, und ist vielleicht speci- 6seh gar nicht verschieden. Häufig in Transkaukasieu auf Kalk und Mergel bis zu 2000' Hiüie -You_K. Schmidt arts Talysch erhalten. 42. S. cauiiieistris Dieb. J. taur. cauc. 1. 22. Was ich als 6'. vtrgata aus dem Wilh.elm'schen Herbar und vonC. A. Meyer in Petersburg erhalten habe, gehört hierher. 6'. Sibthorpii Sra. et Sibth. fl. gr. I. t. 22. ist durch völligen Mangel der Drüsenhaare wahrscheinlich verschieden, stimmt aber im Habitus allerdings üborein, S. virgata Ait. ist weit grösser, und hat nicht so kleine, aber dicht runzelige Blät- ter, welche die Pllanze in die Nähe von 5. nemorosa lirin- ge». lui Tschoruklhale auf Porphyr und Melaphyr, 1200 — 3000' l»och. Aus Karabagh von K. Schmidt erhalten. 43. S. virgata Ait. hojf. Kcw. ed. 1. T. I. p. 39. Im G lunl »• I s h. Ilerbar als S. si/riaca, llore coiruleo et albo. 657 ist diese Pllanze keiueswegs, wie Liiiue belianplet, mit S, Sclarea L. identisch. Die W i I Id en o w'schc Pllauze (des- sen Heibar No, 573.) untersclieidet sich durch das oberste umfassende Deckblatt, ans dem die verlängerte, mehr odor weniger einfache Blüthenährc gleichsam hervorgeht. Anth fehlen die gestielten Drüsen, während die sitzenden eine schöne orangenfarbene Farbe haben, und weit häufiger als bei S. pratensis L. und S, virgata Aif. die Oberlippe besetzen. Die Wurzelblälter sind auch um die Hälfte kleiner als bei der ächten .S'. virgata Ait, Aus Grasieo von Wilhelms erhalten. 44. IS. duMa C. Koch. Elata, pilosa, superne glaudu- losa, virgata; Folia superiora cordata, seraiamplexicaulia, irregulariter deutata, snprema cordato-acuminatäT^ Seuique reflexa; Caljcis campanulati labium superius truncatum^ 3- dentatum, iuferius bifidum; Flores decrescentes , ex apice ab- ortientes. Vielleicht nur eine grosse und breilblättrige Abart der 5. virgata Ait. Im Thale des Asferos des Gaues Risa auf Augitporphjr, c. 1000' hoch. 45. S. longepetiolata C. Koch. Simplex, hirto- villosa; Folia radicalia longepetiolata, rotundato -oblonga, apice ro- tandata, basi contra roagis truncatä aut cordata ^ dnplicalo- dentata, plana j caulina subbina, Üoralia lata, acumiuata; Calyx urceolatus; Deutes labii inferioris lanceolati, pungen- tes; labii superioris trianguläres, lineara lougi, medius paul- lulum minor; Antherarum connectivum filaraentiforme, canda abbrevialä , dilatala, callosa. Hinsichtlich des Kelches steht diese Art zwischen Horminum und Plethiosphace , gehört aber der Verwandtschaft halber zu der letztem. Am Meisten ist sie mit S. virgata Ait. verwandt, unterscheidet sich aber durch den einfachen Stengel und durch die sehr langgestie- teo and gezähnten, meist gekerbten Blätter. S. ForsJcuHi 21r Bd. 6a Heft. 42 658 . . L., worail ich friihor (in der Liiinaea XIX. 24.) die Pflanze vorwechselle , hat ebenfalls grosse Äehnliclikeit , aber die Blätter der Basis sind bei dieser Art meist mehr oder weni- ger eingeschnitten. Ans der Umgegend von Brnssa dnrchDr. Th i r ke erhalten. 46. S. oWonga C. Koch in Linn. XIX. p. 24. Steht zwischen S. campestris Bieb.j mit der sie den ganzen Habi- tus nnd die Form der Blätter gemein hat, und S. nemorosa Bieb., welche ebenfalls eine mit rückwärts fast anliegenden Haaren besetzte und ein graugrünes Ansehen besitzende Rispe hot. Könnte aber doch vielleicht nnr eine Form der S, cam- pestris Bieb. sein. Bei Brnssa. 47. S. nemorosa Bieb. (1. tanr. canc, I. 20» Sehr hän- fig in Grusien und Schwirwan auf tertiärem Kalk und Mer- gel bis zu 2500' Höbe; auch auf Porphyr im Elisabethopol- schen Kreise, 600 — 1200' hoch. Im russischen Armenien auf Trachyt und Basalt, 4000 — 5000' hoch. Im Banate au der Donau. ß, Floribus roseis. Im daghestauischen Kaukasus, r. 2500' hoch, auf Mergelboden. y.ljatifoUa\ pedalis; Folia cordato -ovata. ImTscha- bautzthaie des Gaues Sber auf Porphyr, c. 3500 — 6000' hoch. 48. S. nutans L. cod. No. 221. Aus der Krim von Rog- ner erhalen. 49. S. discrinas L. cod. No. 202. Hiervon weicht 5. discrmas Benth. Lab. gen. et sp. I. 236. schon dcsshalb ab, weil Linn e Syrien, Bentham hingegen das Vorgebirge der guten Hoffnung als Vaterland angiebt. Linne sagt fer- ner: Folia cordato-oblonga, Bentham aber: oblongo-Ian- ceolata, basi rolundata vel cordata. Aus Linne's Angaben geht auch keineswegs der sehr klebrige Uebcrzug, wie ihn - 659 Beiitham augiebt, hervor. Die B eu thara'sche Pflauze scheint sich zu S. nemorosa Bicb. zu ueigeUj während die Liuneische zwischen S. sj/riaca L. und f^erbenaca L. sieht. Ecklou'sche und !\I u n d t'sche Exemplare stimmen mit der B eu t h am'schen Beschreibung überein; ich schlage für die Bentham'sche S. diserrnas den Namen S. adenophora \oi\ 50. JS. liullata Schousboc ex Vahl euura. 1. 265. S. nu- dicaulis C. Koch iu Linn. XIX. 24. Ans der Umgegend von Brussa durch Thirke erhalten. Am Bosphor auf Mergel bis zu 150' Höhe. 51. S. Vcrbenaca L. cod. No. 199. Im Gundcish. Ilerbar als Horminum foliis queruis non discr. et H. crelicura folio (juercus. Unterscheidef "sich von der verwandten S. clandestiiia L. cod. No. 200. durch die Grösse, durch die keineswegs runzlichen, sondern TasT ebenen , arlrer ebenfalls oft fiederspaltigen Blätter, durch den Mangel der Haare da- selbst und durch den mehr beblätterten Stengel. In der Krim. ß. Spielmanni Willd. enura. 38. Ebendaselbst. G. Heniisphace Benth. in Hook. bot. Mise. HI. 374. 52. S. sinapifolia C. Koch. Pills brcvibus scabris ca- nescens, pluricaulis, siraplex; Folia oblonga, basi truncata, crenata, supra pilis merabranaceis decumbentibus ubiqne in- fra in nervis obsita, in petiolo pari miuirao auriculiformi instructa, superiora snbsessilia; Verticilli multiflori, minus distantiores j Caljcis tubulosi labium superius Sdeutatum, in- ferius 2lidum; Coroila caljco subduplo longior; Connectivnm erectum, cauda brevissirae producta deflexa instructum. Un- terscheidet sich von S, verticillatdrTTr^urcW^e länglichen Blätter, durch die Canescenz und durch die weniger entfernt stehenden Blüthenquirle. Im Tschabantzthalc auf Porphyr, c. 5O0O' hoch. 42* 660 ■ 53. S. vei'ticillata L. cod. No. 205. Bei Orschowa au der Donau; iu der Umgebung von Brussa; im Gaue Hem- schin auf grauilner Uuterlage 5500' hoch; im Gaue Dara- tschllschak auf trachyfisch- basaltischem Boden , 4500—5500' hoch. In Ossien und Radscha auf Jurakalk und Urgestein, c. 5000' hoch. ß. Parvifolia. Ans Grusien von Wilhelms und R. Schmidt erhalten. Bei Trebisoud auf Äugilporphyr, 50 — 300' hoch. VI. Ziziphora L. cod. No. XXXIX. 54. a. clinonodioides Bieb. fl. tanr. cauc. I. 17. In Grusien. 55. Z. serpyliacea Bieb. fl. taur. cauc. I. 18. In Gru- sien auf Mergel- und Kalkboden, 800 — 3000' hoch. In Ossien auf Urgestein und Kalk, 3000 — 5O0O' hoch. 56. Z. Gundelsheiineri C, Koch in Linn. XVII. 293. Im Gundelsh. Herbar als Serpyllum armcnum. 57. Z. dasyantha Bieb. fl. taur. cauc. 1. 18. Z. Brantii C, Koch, mit der diese Art hinsichtlich des Habitus übereinstimmt, besitzt zwar am Stengel und an den Blättern dieselbe Behaa- rung, hat aber einen Kelch, wie bei Z. clinopodioides Biel». In Grnsien. Am Kasbek auf Trachyt und Thonschiefer, c. 6400' hoch. 68. Z. fenuior L. cod. No. 174. In Grusien. In der Ebene des Araxes in der Provinz Eriwan, nut basaltischer Unterlage, c. 2700' hoch. Im Gaue Perlakrek auf Porphyr, c. 3000' ho.b. 59. Vi. ti\nvifi\. Rifb. 11. laur. cauc. I. 18. Bei dem Salz- werk Knip im russischen Armenien, auf Mergel, c. 3200' hoch. Im Gaue Sber auf Porphyr, 2500 — 3000' hoch. 60. Z. caiiitata L. cod. No. 172. In Grusien sehr häu- fig auf Kalk und Mergel, 800 — 2000' hoch. In Daghestau . 661 auf dersollK'ii Unterlage, c. 2500' hoch. lu der Krim von Rogner gesammelt. Im Gaue Sber auf Porphyr, 2500 — 3000' hoch. 4. T r i b-ir-*: iSatlirejilieae Koch syuops. ed. I. p. 556. VII. Origanum (L.) Beiith. Lab. gen. et sp. 334. 61. O. vulgare (L.) Koch syn. 556. Aus Grusien von Wilhelms erhalten. 2765. Im daghestanischen Kaukasus auf Mergel, c. 2500' hoch. In Ossien auf Thonschicfcr, Ur- gestein nnd Kalk, 4000 — 6000' hoch. ß, Spicatum, Im Gundclsh. Herbar als O. hnnü- lius latifolium, glabrum. 62. O. ansHstifoliiiin C Knp,h : Pnberulo-canescens aut rufescens, panicnlato-corymbosnm; Folia anguste elliplica, denticulata, orania petiolata; Bracteae ellipticae, calyce ler- tia parte longiores coucolores et discolores; Spiculae parvao corymbosae; Flores albi, rosei et lilacini. Steht unserm O. vulgare L., nnd wegen der schmalen Deckblätter auch dem O. normaleDon sehr nahe, unterscheidet sich aber von bei- den durch die sehr schmalen Blätter. Blüht weiss, hellrosa und lila. Im frühem Chanate Scheki auf Kalkgerölle, c. 2500' hoch. 63. O. normale Don prodr. fl. nep. 113. Im pontischen Gebirge auf Porphyr, 2000—5000' hoch. 64. O. gracile C. Koch; Erectum-, Caiilis pilosus, paui- culatus; Folia ovalia, glabriuscula, ciliala; Ramuli cxterni lerni; Bracteae ellipticae, striatae , pilosiusculac^ patentes, calyce paululum longiores ; Calyx basin 'proximac bracteae attingens, dentibus lanceolatis, terliam parlem recipientibus, denique conniventibus; Tubus corollae parvae clongatae, sub- regularis, exserlus. Als O, normale von K.Schmidt aus 662 . - Grusieii erhalten. Es ähnelt O. iJaniculalum Koch D. fl. am Meisten, unterscheidet sich aber durch den nicht zweilippigeu Kelch hinlänglich. lu Grusien. 65, O. alhiflorum C. Koch. O, virens Gris. spie, fl, Rum. et Bith. II. 115. O. vulgare ß. virens C.Koch in Liun. XIX. p. 24. Hirtnm aiit hirtelhim ; Folia ovata, oblouga aut (su- periora) elliptica, denticnlata aut intogra; Bracteae pallide virescentes, elliptieae aut trapezoideae, pilosae, caljce duplo longiores, faucera corollae atiingentes; Calyx nrceolains, tu- bnra coroiiinum diraidiutu paululum supcrans ant enm aequans, dentibus erectis instructns. Steht zwar dem O. virens Lk. nahe, dem O. vulgare (L.) Koch aber doch noch näher, unterscheidet sich von dem letzlern durch eine weit längere Krone, durch einen becherförmigen Kelch, durch die blass- grünen Deckblätter und durch die weissen Bliithen. Bei O. virens Lk. sind die Kelchzähne zusammengedrängt, und der Kelch selbst ist, wie auch die innere Seite der Deckblätter, mit orangenfarbenen Drüsen besetzt. Aus der Umgegend von Brussa erhalten. ß. Congestum; Rami breviores, thyrsnm formantes ; Bracteae pilosae. lu Böji'ikderoh am Bosphor auf Kalk, 100 — 500' hoch. 66. O. heraclcoticum L. cod. No. 4292. Aus der Um- gegend von Brussa. Als O. creticum C. B. beGndet sich im Gundelsh. Herbar ein Exemplar, was, mit Ausnahme des Mangels der feuerfarbenen Drüsen auf dem Kelche und der innern Seite der Bractecn, vollkommen mit O. heracleoticuin L, übereinstimmt. Bentham hat übrigens in seiner Diagno- se dieser Specios auch keineswegs das Merkmal der fouer- farbenon Drüsen, wie es in Koch 's Synopsis der Fall ist, aufgenommen. Der Habitus von O. heraclcoticum L. ist von dem des O. vulgare so abweichend, dass beide Pflanzen __ 663 gar n'wht verwechselt wcrdeu köniipn. Die Aeste sind niim- lich bei der zuerst genannten Pflanze sehr knrz, und die ge- drängten A.ehren bilden eine Doldenfranbe. Bei O. vulgare sind die Aeste länger, nnd bilden säinmtlich eine Doldeutraube oder häufiger eine Rispe. O. glandulosum Desf. 11. atl. II. 27. scheint sich zu nnterscheiden, wenigstens nach den von Bove in Algerien gesamraelteu Exemplaren. Hier sind die Aehron sogar kopfförmig vereinigt, und stehen auf kurzen Stielen, nicht aber an dem Hauptstengel, sondern au den zahlreichen, verlängerten Aesten, Die Bracteen sind endlich auch mit schwärzlichen Drüsen besetzt. Oi'igcinum creticmn^ flore purpureo des Gundels- heimer'schen Exemplars, gehört wohl auch hierher. 67. O. pruinosuui C. Koch. Caulis pilosns, erectns; Folia ovalia, denticulala, oninia petiolata, ex raargine et ex nervis paginae inferioris pilosa, ceterura glabra; Brarteae pruina coerulescente indutae, ovales, Caljcem nrccolatnm, brevissirae dentatura, ex parte dimidia snperautes; Corollae albae tubus corollinus inclusus; Rami breves thyrsura for- luantes. Steht wohl dem O. heraclcoticum L. am Nächsten, nuterscheidet sich aber durch die mit Reif überzogenen Bra- cteen hinlänglich von allen bekannten Arten. In Grusien.j Vlll. Thymus (L.) Koch sjn. 557. A. Serpyllum Benth. Lab. gen. et sp. p. 342. 68. T. Serpyllmii L. cod. No. 4298. «. Gcnuinus. Aus Grnaien von Wilhelms erhalten. Im untern Kaukasus auf Porphyr, o. 2000' hoch. ß. Pallidus. Tota planta pallida, villosa aut gla- brescens; Folia elliplica; Calycis concoloris et obscure pnn- ctulati labium superius dentibus triangniaribus instrnclum; Corolla albida. Diese Abart macht den Uebergang zu T. 664 . pannonicvs All. Bei Knnaclikont im daghcstanlsclicn Kau- kasus auf Mergel, c. 2500' hoch. y. Angustifolius. Obwohl die Pflanze im Aeusscrn dem T, pannonicus All. gleicht, so ist die Form der Kelch- zähne, die ehen so lang als breit sind, doch hinlänglich, ihr hier eine Sielle anzuweisen. Dadurch unterscheidet sie sich auch von T, angustifolius Pers., der bei allen Exem- plaren, die ich gesehen, Blätter mit mehr oder weniger ura- gerolltera Rande besass. Aus Siid-Russlaud, auf meiner er- sten Reise gesammelt. ö, Giabrescens; Folia oblonga, glaberriuia, in petio- lum minime ciliatum altenuata; Calycis coucoloris et glan- dulis punctiforraibus obtecti labiura superius dentibus tribus breviter triangularibus instructuni; Corolla albida, paululum exserla. Bei ßrussa. £. Chamaedrys Fries nov. (1. snec. ed. 2. p. 197. Bei Brussa. ^. Oiophijlhis. Die unbehaarten, eyförmigen Blätter und der nicht gefärbte Kelch sind dicht mit gefärbten Drüsen besetzt. Die grossen Bliithen sind rölhlich-lila. Von T. montanus ßiob. unterscheidet sich diese Abart durch die un- behaarten Blätter und den nicht wolligen Stengel. Aus Gru- sien von Wilhelms erhalten. d-, Nu m mularius B i e b . fl. taur. cauc, II. 58. Unter- scheidet sich doch violleicht specifisch von der Hanptart, da namentlich die Oberlippe des Kelches von der bei dieser ab- weicht und der des T. pannonicus All. durchaus ähnelt. Die Biüthen sind aber weit grösser, als bei T. Serpyllumh. lu Grusien. ?;. Acmoides. T. montanus Bieb. 11. taur. cauc. III. 403. nee W. et K. Vielleicht ebeufalls eine scibstständigc Art; der Habitus giebt der Pllauze eiue Aehulichkeit mit Acinos gravcolcns {Thymus) Bicb. Dieser Thymian ist 665 durchaus behaart, der Stengel sogar wollig. Die Blülheu bil- den eineu kurzen, aber dichten Kopf. In Grusien. 69. Thyin. odoratissiuius Bieb. 0. tanr. cauc. III. 405. Unterscheidet sich von T. angustifolius Pers.j mit dem er gewöhnlich zusammengezogen wird, durch seine aufrechte, dem T. vulgaris L. gleiche Stellung. Die Verwandtschaft ist dcsshalb grösser mit T*. hctcrotrichus Gris. sp. Rum. et Bith. III. 116. und T. integer Gris. ibid. (welche letztere Speeies in dem Wal pers'schen Repertoriura nachzutragen ist); mit dem erstem hat die Pflanze die Kelchzähne, mit dem letz- tern die Krone gemein. T.Zygis Sm. fl. graec. t. 574. und Gris. fl. Rum. et Bith. II. 113. mochte wohl eine andere Pflanze sein, da die Linneische Pflanze dieses Namens be- stimmt aufrecht angegeben wird. Im W i 1 1 d e n o w'schen Her- bar (No. 11028.) befinden sich als T. Zygis L. drei Exem- plare, die sich von T. angtistifoUus Pers. unterscheiden und ganz mit der Li n n eischen Beschreibung übereinstimmen. Davon unterscheidet sich aber wiederum T. odoratissinius Bieb. durch mehr nadeiförmige und desshalb längere Blätter und durch den Kelch, dessen Unterlippe länger als die Ober- lippe ist, was bei T. Ztjgis L. umgekehrt der Fall ist. Auf Steppen im Laude der don'schcn Kosaken (?). Von Wil- helms, wahrscheinlich aus Ciskaukasien stammend, er- halten. 70. T. pajmonicus Alj^fl. ped. I. p. 40. a. Ccili/ce concolore. In Siidrussland und auf dem ganzen kaukasischen Isthmus, aber nicht höher, als 2500' steigend und vorherrschend auf Kalk und Mergel. Aus der Krim von Ptöguer nnd aus der Umgegend von Brussa vom Dr. Th i r k e erhalten. ß. Cal^ce discolorc. In der Krim. y. Major. Im Banate auf Jurakalk. 666 71. T. hirtus Willd. en. pl. horl. ber. 623. Im G lin- de Isb. Herbar als Thymus capUulis niinoribus, inassilien- sis. H. Pi. Par. La Faligne. 72. T. Roegneri C. Kocb. Siiffrnticosus, prociimbens, rarais brevibiis adscendeiitibiiSj capitnliferisj villosiis; Folia linear! -oblonga, snperiora capiüilura longa supcrantia; Fio- res sobsessiles; Calycis labiiirn snperiiis dentibus lanceola- tis, ex(eriorlbus conniventibns instrnctnm; Corolla rnbro- lilarina; Labium siiperins integrum. Unterscheidet sich von dem mir nnbekannten T, hirsutus Bieb. durch ächte Villosi- lät, durch nicht granfilzige Blätter, von denen die oberen nicht breiter sind, nnd wahrscheinlich durch die S(ellnug der Kclchzähne. In der Krim. 73. T, parvifolius C. Koch. Suffriiticosus, diffnsns ; Caulis et Rami puberuli; Folia parva, sed densiora, oblonga, glaberriuia, sed ad basin pilis longis saepe instructa, cras- 8iora, superne, nequaqnam subtns sparse punctulata; Verli- cilli 4 — 6-(lorij spicara brevem referentes, bracteis demnm dccidnis instructi; Calyx nervosns, glabrinsculns ; Labium superins tridentatnra, dentibus brevibns triangularibns, roedio majore; Dentes elongati, subulati labii infcrioris labium snpe- rius superantes, conniventeSj pectinato - cilinti ; Corolla alba, exscrta. Im Habitus dem T, diffiisus Salzm. wohl ähnlich, aber hinlänglich durch die breiteren Blätter unterschieden. Im Gaue Sber auf Porphyr, c. 2500 — 3000' hoch. 74. T. rariflorus C. Koch; Caulis sufTruticosus, diffu- SU9, dilute canesccns ; Folia angusle oblonga aut elliplica, snprcma latiora, sed breviora, ignco- punctata; Capilulnm rariflorum; Labium superius caljcis dentibus .^subijlatis in- slructum; Corolla igneis glandulis obsita; Labium superins emarginalura; Laciniae labii inferioris latae, inter se aequa- les. Unterscheidet sich von T. Scrpyllum L. durch die 667 pfriemenförmigen Zähne der obern Kelchlippe und durch die feuerfarbenen Drüsen. Noch näher steht die Art dem T. lierba barona Lois. fl. gall. 360. t. 9.^ bei der jedoch die Blätter spitz sind, und an den BliUheu noch breiter erschei- nen. Ira Tschabantzthale des Gaues Sber auf Porphyr, c. 5000' hoch. 75. T. villosus L. cod. No. 4305. Im G undel sh. Her- bar als T. foliis capillaceis hirsntis, capite maguo^ lusita^ nicus. 76. T. capiteUatus Hoffm. in Link fl. port. I. 123. t. 12. im Gundelsh. Herbar a.\sT. hisitanicus, cephalotes^ sqna- mis capitiilorura araplioribus. Linne führt diese Pflanze bei seinem T. cephalotes L. cod. No. 4304. auf, weshalb dann vielleicht auch sie so benannt werden raiisste. Diese nnd die vorhergehende Art möchten vielleicht doch nicht im Oriente gesammelt sein. B. Mastichina Benth. Lab. gen. et sp. p. 341. 77. T. Mastichina L. cod. No. 4306., Im Gundelsh. Herbar als Thijnibra hispanica, Majoranae folio. J. R. H. C. Pscudo-Thymbra Benth. Lab. gen. et sp. 348. 78. T. cephalotes L. cod. No. 4304. Ira Gundelsh. Herbar a\s Thj/mus algarviensis , folio capillaceo hirsuto ca- pitulo magno purpurascente. Auch von dieser und der vor- hergehenden Art ist es zweifelhaft, ob sie aus dem Oriente stammen. IX. Satureja Vi?, fl. dalm II. 194. A. Satureja Benth. Lab. gen. et sp. 552. 79. S. hortensis L. cod. No. 3159. Aus Grnsien nnd aus der Krim erhalten. ß.Distans; raraosissima, ramis pnberulis; Folia linearl- oblonga , pilosiuscula, minus profundius punctata*, Verticilli 668 distaules; Pediinciili ex parle saepc in raiuos elougatos trans- rontati, Calrcis dtMites elongati, sii))iiiati, lubo eorolliuo paul- luiiim breviores, ad aniliesiu paliili. Unterscheidet sicli durch die sehr entfernt stehenden Quirle, deren Sliele -sich oft in Aesle verlängern, und durch die aiH den Keichzähnen her- ausragende Kronröhre. In den Gauen Olli und Nariman auf buntem Mergel nnd auf Traehyl. 80. S. laxtflora C. Koch; Ramosissiina, diffusa, pube- rula; Folia angiiste siiblinearia, snboblongave; Verticilli spi- cara laxara referentes, foliis üoralibns acquilougi; Cjmulae 3 — 6-llorae, pedunculatae; Florespedicello longiori praediti ; Calycis rampannlati deutes lanceolati-snbnlati tnbo vix lon- giores; CoroUae tobus longe exsertns. Unterscheidet sich Ton S. hortensis L. , von der sie vielleicht doch nur Abart sein möchte, durch die keineswegs aufrecht - abstehenden Aeste und durch die langgcstieiten Blüthen und Scheindöldchen. Im Ansehen «ähnelt diese Art der Micronieriu pariißora (Satureja) Yis. Aus Grusicu von Wilhelms und K. Schm id t erhalten. 81. S. mutica F. et M. ind. II. sem. hört, pelrop. 49. Grnsicn 2795. 4283. Aus Taljsch von K. Schmidt er- halten. 82. S. pachyphyUa C.Koch inLinn.XVII. p. 295. Steht der S» hortensis L. am Nächsten, unterscheidet sich aber durch die kürzeren und dickeren BLäUer, durch weit mehr vertiefte Funkte und durch weniger Bliilhen in den einzelnen Scheindöldchen. Auch scheint der Kelch bei S. hortensis L, %veit tiefer gespalten zu sein; die Blüthen sind grösser. Aus den don'schen Steppen. 83. 8. alternipilosa [Micromerid) C. Koch in Linn. XIX. p, 25. Unterscheidet sich von der verwandten S. mon- lana L. durch deutlich viereckige Stengel, deren zwei Seiten 669 (abwechselnd von Glied zu Glied) nnr bpliaart sind, und durch grüne, nicht silberglänzende oder graue uud schmä- lere Blätter. Sehr häufig in den gebirgigen Gegenden Gru- siens, auf Jura- und terliärem Kalk bis zu 3000' Höhe, und nnler denselben Verhältnissen bei Dshawi in Ossien. Am der Ürairegeud von Brussa durch Dr. Thirke erhalten. 84. S. montana L. cod. No. 4158. InGrusien, aber vor- herrschend im hühern Gebirge, besonders anf Jurakalk; io Ossien auch anf Urgestein von 3000 — 6000' Höhe, 85. S. intermedia C. A. :\Iev. im Vcrz. kank. Pfl. p. 91. Aus Talvsch von K. Schmidt erhalten. 86. S. spinosa L. cod. No. 4161. Ans dem Gundelsh. Rerbar als S. friitescens ^ spinosa, cretica. B. Tvagoriganuin Benth. Lal». gen. et sp. 359. 87. S. Thymbra L. cod. No. 4156. Im Gundelsh. Her- bar als Thj/tnbra legitinia Clus. X. jyiicromeria Vis. fl. dalm. 11. p. 195. 88. 31. spicigera C. Koch in Linn. XVII. p. 295. Ans Grusien auf Kalk- uud Mergelhöhen, 2000 — 3000' hoch. 89. ^l. juliana CSatureja) L. cod. No. 4155. ß. Hirsuta Presl del. Trag. p. 79. Bei Brussa. 90. M. elliptica C. Koch; Suffruticosa, raniticaulis; Cau- lis siraplicissiraus, canescens; Folia elliptica, subcanescentia, inferiora latiora, ex margiue, praesertim superiori revoluta; Gjmuiac pediinculatae, bi quinquellorae; Bracteae pedicellos parvulos aequantes; Calvcis dentes latiludinem ejus vix supe- rantes, erecti , nee paluli; Faux villosismwar Unterscheidet sich von M. giacca (Satureja) L. durch die breitereu Blät- ter und durch die kürzeren Kelchzähne. 31. nervosa (Satu- reja) Desf. hat kleimu-e Bliilheu und abstehende Kelchzähne, ist auch länger. Dasselbe gilt von der HI. tnicropht/Ua 670 . . [Satureja) Guss. und M. ßliformis {Satureja) Desf. Im Hochgebirge des Gaues Pertakrek auf Urgestein, c. 5000 — 6000' hoih. ß. Nana. Ist nur kleiner, und steht der M, micro- phj/lla (Satureja) Guss. am Nächsten. Ebendaselbst. 91. M. graeca iSatureja) L. cod. No. 4157. /j. Rari/lora-, Flores solitarii, aut bini et terni, pe- dunculo communi insidentes. Im Gundelsh. Herbar als Calamintka cretica, angnsto oblong© folio J. H. R. Clino- poditan creticutn P. Alp. 92. M, Fontanestii C. Koch (Saturej'a filiformis Desf. iiec Ait.). Im Gundelsh. Herbar als Clinopodium crett- cum, foliis lanceolatis perenue, forte Hj/ssopus graecorum P. Alp. XI. Acinos (.\Inch.) Vis. fl. dalra. H. p. 200. 93. A. tliymoidcis Mnch. meth. 407. Thymus Acinos L. No. 4301. In Serbien ohnweit Belgrad auf Jurakalk. Sehr häufig in Grusiea auf allen Bodenarten. Auch im Süden des frühern Chanates Kuba auf Kalk und Mergel. Im Gundelsh. Herbar als Clinop, montanum. 94. A. graveolens (Thijmus) Bieb. il. taur. cauc. II. 60. Im ganzen Trauskaukasien, aber nicht über 3000' hoch stei- gend, namentlich auf Kalk und Mergel, aber auch auf Por- phyr^ Basalt und Traehyt. Im nördlichen Daghestan bei Te- mirchanschura auf Kalk; im Gaue Sber auf Porphyr, Kie- sclschiefer und Kalk, 2500 — 5000' hoch. Im Gundelsh. Ilt'rbar als Clin, armenum^ Origani folio , (lore minimo. 95. A. patavinus (Thi/inus) Jacq. obs. bot. IV. t. 87. Acinos rotundifolia Pors. syn. II. 131. unterscheidet sich wenigstens nach den von mir im Banale gesammelten und durch Reiche n bac h von dort erhaltenen Exemplaren durch- aus nicht. 671 96. A. alpinns {Thymus) L. rod. No. 4302. Auf dem Olymp hl Bithyuien und auf dem DomogleU bei den Herkules- bäderu im Bauatc auf Jurakalk. XII. Calamintha (Mnch.) Vis. fl. dalm. II. p. 197. A. Orthomeria Gris. spie. fl. Rum. et Bith. II. 124. 97. C. spicigera C. Koch. Suffrnticosa, cano-tomenlosa, raraosa; Folia ovato-oblonga, peliolata, inferiora remota, denticulata^ superiora integerriraa, supreraa miniraaj linearia; Cjraulae bievius pedunculatae, spicara referenteSj sed distan- tiores; Caljcis urceolati dentes aequales, breves, triangulä- res; Faux uuda; Corolla alba(?), calyce duplo longior. Steht in der Nahe von C fruticosa (Melissa) L., unterscheidet sich aber durch die gleichförmig silbergrauen Blätter, wel- che bei Reiche nb ach 's Abbildung (pl. orit. III. t. 219.) vorhanden zu sein scheinen. C. incana {Thijmus) Siblh, et Sm. fl. gr. VI. 62. f. 577. scheint denselben Habitus zu ha- ben, besitzt aber einen andern Kelch. Auf Jurakalk des Gaues Sber, c. 3000' hoch; im Hochgebirge des Gaues Per- takrek auf Urgestein, c. 5000' hoch. 98. C. incana (Thi/mus) Sibth. et Sra. fl. gr. t. 577. Dfs Kelches halber, der keineswegs so in die Länge gezo- gen und so eigenthümlich gebaut ist, als bei ^cinos Mnch., darf die Pflanze nicht, wie Grisebach (spie. fl. Rum. et Bith. II. 123.) will, bei ^cinos Mnch. eine Stelle finden. Die Blätter bei meinem Exemplar sind übrigens auch schwach gekerbt. Süsse Wasser bei Konstantiuopel auf Mergelboden. B. Calamintha Griseb. spie, fl. Rum. et Bith. II. 225. 99. C. officinalis Mnch. meth. 409. Melissa Calamintha L. cod. No. 4310. In Wäldern Imeriens auf Porphyr- und Jurakalkboden, c. 1500 — 2000' hoch. Im poutischen Ge- birge auf Augilporphyr bis zu 2500' Höhe. 672 100. C. ^epeta (Melissa) L. cod. No. 4311. In Grnsion. ß. Athonica Rchb. pl. Gerra. exs. No. 2242. Eben- daselbst. 101. C cancscens C.Koch; Ramosa, elata; Caiilis vil- losus; Folia ovata, obtusiuscula, petiolata, pilosa, supra uigro-, snbtus albido-incaua; Cymulae breviler peduncula- lae, foliis floralibiis parvis loiigiores, spicara referentes ; Ca- lycis pubciMili labiiiin supprius deiitibus brevibiis, Iriangula- ribus iastructum ; Deutes labii iufcrioris longiores subulatl; Faux villis praedita; Corolla calyce plus duplo major. Stellt der V. hyzantina C. Koch und der C. hirta {Thymus) Sieb. .pl. exs. am Nächsten, Wahrscheinlich ist Melissa fruti- cosa L. cod. No. 4312. identisch. Dass Nepeta serpylli fo- lia Bieb. fl. taiir. cauc. II. 40. und Cent, plant, ross. 1. 28. hierher gehört, möchte zweifelhaft seiu. Reich enbach's Abbildung (Plant, crit. HI. t. 219.) ist bestimmt eine andere PÜanze. Nepeta mari folia Cav, icon. pl. rar, VI. 58. t. 576. könnte aber vielleicht wiederum identisch sein. Aus derKrim von Rogner und aus der Umgebung von Brussa von Dr. Th i rke erhalten. 102. C byzantiiia C. Koch. Annua(?), saepe pluri- caulis, stricta ; Caulis albo - villosns ; Folia petiolata, parva, niargine crenato-deutata et subrevoluta, ovata, obtusiuscula, caneseentia, supra pube dcnsa sed parva et pilis singniis al- bidis obsita, snbtus pilis procumbentibus paene tomeutum re- forentibns alba; Cymae canesceutes, folia superautes; Caly- cis canesccntis labium superins dentibns palnlis triangulär! - lanceolatis, inferius contra subulatis instructum; Faux pilis siugulis obsita; Corolla ut videtur alba. Steht der C. hirta {Thymus) Sieb. pl. exs. am Nächsten, aber diese ist peren- iiircnd, und besitzt fast gleiche Kelchzähne. In Böjükdereh am Bospbor auf Mergel. . 673 103. C. srandiflora (Melissa) L.'cod. No. 4309. Inder Krim und Ijei ßrnssa; aus Grnsien von Wilhelms erhal- len, in Iinerien auf dem Jurakalkgebirge des Nakerale , c. 3000' hoch. ß, Micrantha C. Koch in Linn. XVII. 296, Doch viel- leicht selbststcändige Art; denn auch die Blätter sind rund- licher und die Zähne breiter, als bei der Hauptart. Sic macht gleichsam den Uebergang zur kleinern C. ofßcinalis Mnch. Im Asfcros-Thal auf Augitporphyr, c. 2000' hoeb. In Ossien, Radscha nud Imerien sehr häufig auf Kalk, Por- phyr und Urgestein, 3000 — 5000' hoch. XII. Clinopodium L. cod. No. DCCLXXXVII. 104. C vulgare L. cod. No.4284. In ganzTranskaukasien, hier und da im Kaukasus, in Daghestan, im pontischen Ge- birge und in der Umgegend von Brussa auf allen Bodenarten, bis zu einer Höhe von 6000' sehr häufig. 105. C uml>rosum_(3i. Ruvschiana L. cod. No. 4319. Im russischen Armenien auf Basalt, r. 2800' hoch. 131. 1>. austriacum L. cod. No. 4318. In Grusien. «■-1 XIX. Lallcmantia F. et M. ind. VI, hört, petrop. p. 53. 132. li. canescfiiia {Dracoeephalum) L. cod. N«. 4323« Im Gaue Pertakrek auf Torplnr und Urgestein, 2600 — 4000' hoch. 133. lt. ilieriea (Dracoeephalum) Bieb. 11. taur. cauc. II. 64. Im russischen Armenien auf basaltischem Boden, aber Ö79 auch auf Kalk und Mergel, 2700 — 3000' hoch. Im Tscha- baiUzthale auf Porphyr, c. 5000' hoch. 134. TU. sulphurea C. Koch. E hasi ramosa, pilis bre- vibus recnrvis canescens; Folia infera ovata, crcnata; media oblouga crenataj suprema subiinearia, integra; Bracteae ob- loDgae, subouneataeve, dentibus aristiforraibus longissimis 7 in- structae; Caiycis dens supremus obloirgiTSr; TcHtjui lanceolali, omnes euspidati; Fioris sulphurei tubus iuclusus. Im Ansehu und im Betreif der Blüthe gleicht diese Art am Meisten der L, iherica (Dracocephalum) L. , hat aber die DeckbUäKer der L. canescens {DracocepJialuin) L. Im russischen Ar- menien auf Basaltboden, c. 2800' hoch. 135. Ti. peltata (Dracocephalum) L. cod. No, 4324. In Grusien. Im Hochgebirge der Gaue Hemschin und Pertakrek, 5000 — 6000' hoch, auf Urgestein and Porphyr. XX. G/ccowa L. cod. No.DCCLXXVII. 136. G. hederaccum L. cod. No. 4216. Sehr häufig in Transkaukasien auf allen Bodenarten bis zu einer Höhe von 4000'. Im Bauate auf Jurakalk. 7. T r i b H s. iStacliydeae Benth. Lab. gen. et sp. p. 503. Erste Abtheilung. Iauat. p. 3 et 26, neo Monlbr, et Auch. Auf dem aus Jurakalk bcstehcndeu Dorao- glett im Bauatc, c. 2000' hoch. 186. I§. sideritidoides C. Koch. Hirta, pluricaulis; Gaules stricti, simplices ; Folia linearia, sesquipollicaria, ex parte superiori tantum serrulata; Verlicilli approximativ sub-6-flori a foliis floralibus apiculalis superati ; Caljcis dentes elongati, lanceolati sed in aristam longam excnrren- tes, tubo raultom majores; Tubus corollinus exserlus, sed dentibus calycinis multo brevior. Aehnelt am Meisten der S. atherocalj/^v C. Koch, von der sie vielleicht doch nur Ab- art ist, besitzt aber sehr lauge Blätter und noch längere Kelchztähne. In der Ebene Dobrutsche, südlich von den Do- nau-Mündungen, c. 100' hoch. 187. S. linearifolia C. Kochj Perennis, erecta, ant ad- scendens, raraosa, pilis adpressis obsita; Folia angustissime oblonga aut linearia; floralia ovato -lauceölata; Verticilli 6 — 8-flori, densam spicara,- -ex bas-i soliira interruptam refe- rentes; Calycis dentes lauceolato- aristati, tubo campanulato vix longiores; Tubus corollinus exsertus; Lacinia media labil inferioris ampla, laciniae laterales parvulae. Unterscheidet sich von der am Meisten verwandten S. iherica Bieb. nnd S. caucas/ca C. Koch durch die langen, linienförmigen Blät- ter, durch die dichtore Aehre und durch die wahrscheinlich gelben Blütbcn. Im Gaue Artahan, c. 5000' hoch, auf Tra- rhytboden, b. Floribus ruhris aut carneis. 188. IS. lycopsiforiuis C. Koch; Adscendcns, diffusa, ramis patenlissiniis, pubcscens; Folia oblongo -lanceolata, serrulata, inferiora breviter petiolata, floralia verticillis 4 — öfloris longiora; Calycis dentes lanceolati, snbaristati ; Tu- bus corollinus vix exsertus; Labiuin superius emarginatum. _ :/- 693 Flores pnrpurascentes (?). Steht der S. suhcrenata Vis. wohl am Nächsten, unterscheidet sich aber hinlänglich durch den Habitus. Im Gaue Pertakrek auf Porphyr und buntem Mergel, c. 3000' hoch, bei Arlwin auf Melapbyr, o. 2000' hoch. 189. S. iberica Bicb. fl. taur. cauc. II. 51. S. arenaria Desf. fl. atl. t. 126. und wahrscheinlich auch Yahl syrab. bot. II. 64. unterscheidet sirh durch noch einmal so grosse Kel- che, aus deren OefFnnng die Blumenröhre kaum hervorragt, und durch eine deutlich zweilappige Oberlippe. Ein Origi- nalexemplar befindet sich im W i 1 1 den o w'srhen Herbar No, 10906. Blatt 3. Im Kaukasus anf Urgestein und Kalk, 1500 — 5000' hoch. Im Gaue Daratsrhitscbak auf basaltisch - trachytischem Boden, c. 5000' hoch. Im Gaue Pertakrek auf Porphyr j c. 3000' hoch. im Gaue Hemschin auf Granit, 6000' hoch. ß. Congesta d'Urv. cnum. pl. arch. p. 68 et in Mem. de la soc. Linn. de Paris p. 324. Bei Trebisond auf Augit- porphyr, 50-200' hoch. 190. S. eaucasica C. Koch; Procumbens^ ramis erecfis^ aot adscendens; Caulis facies aiteruatim pilosae; Folia ob- longa, in pctiolum attenuata, 9-crenata, pilosa; floralia ovato-lanceolata, integra, glabra, suprema verticillis roino- ra; Spica 1 — 2-pollicaris5 Verticilli sub-5, inferiores distan- tes, supremi densi , sub-6-flori; Calyx glabrinsculus, denti- bus triangnlaribus sed aristatis, tnbo corollino paene duplo minor. Unterscheidet sich von der ähnlichen S. iberica Bieb. durch weit geringere Behaarung, besonders der viel kürzern Achre. Auf dem Kaukasus auf Thonschiefer nnd Thoneisen- slein, c. 6500' hoch. 191. S. fraticulosa Bieb. fl. taur. cauc. II. 51. Caulis liguosus, ramosissimus, ramis strictis, pilis brevibns birtis 694 obsilus; Folia obloiiga, subintpgra, viridia, sed pilis accnm- hentibus singulis iustriicta; floralia ovato-lanceolata; Verli- cilli biflori ; Calycis dentes lanceolati, aciitissimi, subspinosi; Labium corollae snpfriiis bifidum. Warum ßentham diese Art zur Abtlieiluug Zietenia briugt, sieht mau nicht ein; sie gehört neben S. angtistifolia Bieb. In Grusien. Auf der schirwau'schen Stoppe auf Merg*elbo3en, c. 2ÖD' hoch, ß. Leplophj/Ua, unterscheidet sich durch schmälere Blätter und grössere BliUhen. An Jurakalkfelsen des frühem Chanatps Kuba_, c. 1500' hoch. j, 192. S. spinosa L. cod. No. 4239. ImGundelsh. Her- bar als Stachys spinosa, cretica und Gaidanthemum P. Alp. E. Zietenia Beulh. Lab. gen. et sp. 563. 103. ^. Orientalin {Zietenia) Gled. act. berol. 1766. p.3. Im Tschabantzlhale des Gaues Sber auf Porphyr, c. 5000' hoch. Sehr h.äufig in Grusien auf Porphyr und Kalk, 1000 — 2000' hoch. Z w e i t e A b t Ii e i 1 u n g. Marrwbieae Eudl. gen. pl. p. 627. XXVII. Sideritis L. cod. No. DCCLXXIV. A. Enipedoclca Raf. in Bentb. Lab. gen. et spec, p. 574. 194. S. taurica Bieb. fl. taur. cauc. II. 43. Diese Art hat keineswegs die Bliithenquirle gedrängter, als -S'. syriaca L.j zu der sie doch am Ende zn rechnen ist. Ans der Krim von Rogner erhalten. 195. iS. syriaca L. cod. N. 4189. Im Gnndelsh. Her- bar als Sideritis cretica^ tomonto candidissimo, flore luteo. 196. iS. j^eorgica C. Koch, Folia angustc oblonga, pc- liolata, turionum dcnsissime tomcntosa, cinereo- argeutea, subiniegra, obtusa: caulina lauata, cinerea, acuta, iufcriora 695 dciitata, snpreraa inlegerriroa; Yerlicilli approximativ spicam conliniiam refereutes; Bracteae viiides, villosae, rotiindalo- acuininatae_, a caljcis denlibus longo superatae; Loiigitiido ca- lycis ejus latiJudinera bis et ultra ffirpgra ii yr'""'8te tre s1 1 z t die grossen Blüthpn der S. taurica Bielj., ist aber mit längeren und fast walzenförmigen Kelchen versehl'H, IW 'örtfsfe-n. 197. S. roinana h, cod. No. 4192. Im Giindelsli. Herbar als Sideritis cretica, raaxiraa, ocimaslri valentini facie. ■ r B. Hesiodia Benth. Lab. gen. et sp. 682. 198. S. montana L. cod. No. 4191. In ganzGrusien und zwar keineswegs in hochgelegenen Gegenden, im Kaukasus, im russischen Armenien, im Tschoriikthal und bei Brussa, auf allen Bodenarten, bis zu 5000' HöTie! XXVIII. Marrubium L. cod. No. DCCLXXXIII. 199. M. uropinguum F. et M. ind, sem. hört. petrop.II. 33. Steht dem M. candidissimum L. sehr nahe, hat aber violette Blüthen, In Grnaien. 200. M. persieum C. A. Mev. Verz. kauk. Pfl. p. 95. Aus Talysch von K. Schmidt erhalten. Auf Basalt des russischen Armeniens, c. 3000' hoch. 201. M. astrachanicmn Jacq. icou. pl. rar. I. 11. t,109. et Bieb. (1. taur. cauc, II. p. 52. Im Gundelsh. Herbar als Marrubium armenum , foliis subrolundis, flore purpnreo, la Grusien. Im Tschorukgebiete auf Porphyr nud Jurakalk, 1500 — 5000' hoch. 202. M. catariaefolium Desr. in Lam. dict. III. 717. Bieb. fl. taur. cauc. II. p. 53. Ist stets nur fusshoch, und auf der Oberfläche der Blätter, die übrigens rundlicher und kleiner, als bei M. candidissimum L. sind^ grünlich. In Grusien, 696 203. m. candidissimnm L. cod. No. 4255. Im Gane Sber auf Kalk und Porphyr, c. 3000' hoch. 204. M. peregrinaiu L. cod. No. 4254. Bei Semlin an der Donau. /?. Creticum Mill. dict. No. 3. Der Kelch hat regel- mässig 2 längere nnd 3 kürzere Zähne, und, wie die gan- ze Pflanze, ein anderes Ansehen. — RreTtrtreTi-b-a^h ' s Ab- bildung (icon. bot. t, 288.) gehört hierher, aber die Blätter habe ich, wenigstens bei der wilden Pflanze, nie so gross, als sie hier angegeben sind, gefunden. In der Krim auf tertiärem Kalk, 'Thonschiefer und Grüustein sehr häufig; in der Steppe Dobrntsche im Süden der Donau -Mündung. 205. JI. vulgare L. cod. No. 4257. Im Tschorukgebiet auf Porphyr und Kalk, 1500—3000' hoch. ß. Caucasicum; Folia floralia ovata, petiolo verticil- lum snperaute aut eum aequante instructa-, Dentes calycini ar- recti aut patnii. In Radscha auf Porphyr, c. 5500' hoch. y. Apulum Ten. fl. neap. t. 154. In der Steppe Do- brntsche. 206. M. parviflornin F«,jitJVlc ind. semju^hort, petrop.II. (1835) p. 33. Meine Exemplare haben mehr rundliche Blät- ter und sind durch kleine Blüthen ausgezeichnet. Die Ober- lippe ist durchaus nicht verlängertj^ aber 2lappig. Von den 10 nach oben unbehaarten nnd grauneuartigen Zähnen sind abwechselnd 5 weit grösser und nach aussen gebogen. Sollte nicht M. circinnatum Lara, hierher gehören? obwohl hier die Oberlippe tief 5theilig angegeben wird. Eben so M, ve- lutinum SiUth. et Sm. fl. gr. t. 561? Bei Helenendorf im Kreise Elisabelhopol auf humusreicher, aber trockner Steppe, c. 800' hoch. 207. M. anisodon C.Koch; Ramosum, tomento albo aut griseo obtectum; Folia subrotuudata, trapczoidea aut brcviter 697 oblonga, subito in pctiolnm attcniinta, crasse crenato -dcii- tata; Vcrticilli dciisi, globosi, brai'leis subulalis, apice re- curvis et piiiigeulibus instructi; Calycis tubulosi deutes in- aequales 6 — 9 piingentps, ex apice recurvi et glaberrimi, bracteas vix superaiites; Labil iuferioris~in^thi^ media latis- siraa, niagis niinusve coinplanata. Steht dem M. vulgare L. am Nächsteu, untprsclieidet sich aber durch die unglei- chen, nie die volle Zahl 10 ausfüllenden und nie hakenför- mig gekriiraraten Zähne. M, parvißorum F. et M. hat grös- sere, oben grüue, unten graue Blätter und beständig 10 Zähne, die abwechselnd weit kleiner uud stachelspitzig erscheinen. Bei Derbend am kaspischen Meere. Im Gaue Artanudsh auf Kalkboden , c. 2500' hoch. Dritte Ab th eilung. Balloteae Endl. gen. pl. p. 627. XXIX. Ballota (L.) Benth. L»tfi gefl-r -ei sp. 592. A. Beringeria Benth. Lab. gen. et sp. 591. 208. B. rotundifolia C.Koch; Adscendens, ramosa, dense et griseo lanata; FoHa rugosiuscula, rotundata, aut breviter ovata et cordata , breviter petiolata, crenata; Verticilli densi, bracteis subnlato-linearibus lanatis^ sed apice brevissimo, glaberrimo et pungente instructis, calyce minoribus instructi; Calycis dentes subulati, apice glaberrimo et pungente cxcepto villosi dimidium tubum vix aequantes, serins patentes, subaequa- les. Unterscheidet sich von B, saxatilis Sieb., mit der die Pflanze verwechselt zu werden scheint, uud "voh'J?r hirsuta Marrubiunt) VVilld. fast nur durch die Form der FCelchzähne. Im Tschabantzthale des Gaues Sber auf Porphyr, r. 5000' hoch. 209. B. inollissima Benth. Lab. gen. et sp. 595. Im G u u d c 1 9 h. Herbar als Pseudodictamnus acctabulis Mo- luccae lind als Pseudodicfamnus vcrticillat, iuod. C. B. Piu. 222. im Vaillant'schen Herbar. B. Ballota Bcnlli. Lab. gen. et sp. 597. 210. B. nigra L. cod. No. 4248. a. Foetida Lam. tlict. I. 357. In den Gauen Sber und Artanudsh auf Kalk nnd Porijhyr, 2500 — 3500' hoch. Auch hcäufig in Gruslen auf Mergel nnd Kalk, 800 — 2500' hoch. ß. Vulgaris Hoffm. et Lk. (1. port. I. 115. Im Gaue Daratscbitschak auf basallisch-trachytischcm Boden, 4500' hoch. In Karthli bei Gori auf Kalkboden, c. 1600' hoch; in Kacheth am Fusse des Kaukasus auf Jurakalk, c. 2500' hoch. XXX. Phlomis (L.) Benih. Lab. gen. et sp. 620. A, Gyvmoplilomis Benth. Lab. gen. et sp. 623. 211. P. armeiti.tca Willd. sp. pl. IIL 119. Im Tscha- bantzthale des Gauer Shor auf Porphyr, c. 5000' hoch. Aus Grusien von Wilhelms und aus Talysch von K. Schmidt erhalten. 212. P. mssoUi L. cod. No. 4270. Im Gu nd el sh. Her- bar als P. cretica, fruticosa, folio subrotundo, flore luteo; Verbascvlvm salvifolium Pr. Alp. Bei Linnc findet man diese Namen als Synonyme zu P, fruticosa ß. B. Dendrophlomis Benth. Lab. gen. et sp. 625. 213. P. pnrpurca L. cod. No. 4268. Im Guudelsh. Herbar als Phlomis fruticosa, lusiLanica^ flore purpu- rascenle, foliis acnlioribus. C. 0.vjjphlomis Benth. Lab. gen. et sp. 628. 214. P. ghilauensitit G. Koch; Folia angustc elliptica, creuulata, pilis slellalis sed brcvissimis obsita, supra viridia, 699 snbtus rana; floralia sessilia, snblinearia, integra; Vertioilli 6 — 9flori, siilj-3 aeqiii-distantes; Bracteae subniatac, scd mu- tiiisculae, pilis lougis flavesceutibns dcnse obsitae, caljcem vix acqnautes; Dentis caljcis villosi, ovalo-Ionge acuiuinati, tubiira corollimira ox longiltidine snperantes; Labium siiperiiis cora- plauatum, ex apiec (riiucatiiin; Labii iuferioris aeqnilongi lacinia media obcordata, lateralis inaequaliter bifidae Steht zwar der P. lanata Willd. aus der vorigen Abtheilung am Nächsten, scheint aber kraiitartig odeF-h-Öirhstens nnr au der Basis holzig zu sein, und besitzt weit dünnere Blätter. Diese Art befindet sich unter den Pallas'scheu Pflauzeu des Ber- liner Heibariuras als P. Lyclmilh und mit der Anmerkung: Alpes gbilanenses , (jaiulni. 215. P. superlia C. Koch; Stricta, pilis slellatis, elon- gatis dense obsita; Folia oblonga, rugosa, subtus pallidiora et reiiculato - venosa, crenulata; Verticilli raultiflori; Bracteae subulatae, pungeutes, caljcem ex longitudiue aequantes; Den- tes calycini ovati, complanati, scd in longum acuraeu subu- liforme excurreutes ; Corolla magna, flava; Labium superius ex apice bideutatura, iuferius adscendens, elongatura, lacinia media obcordata, lateralihiis- l>ilobis -par-vis-^ins+iMrchj-m. Eine Prachtpüanze, die hinsichtlich ihrer Bliithenform am Meisten mit P. fruticosa L. übereinstimmt, aber ohne Zweifel kraute artig ist, und desshalb neben P, Rtisseliana Lag, gestellt werden mnss. Von Brant in Kurdistan gesammelt. 216. T»- iy»si«^f5änia T.ciir in Benth. Lab. gen. et sp, p. 629. Bei Brussa und bei Trebisond auf Augitporphyr. 217. P. spica venti L. cod. No. 4274. In der Krim. ß. Anß;ustifolia; ähnelt zwar im Habitus der P. pun- gens Willd., besitzt aber die gros'seinJIiithen der Haupt- art, In Grusien. Im Gaue Pertakrek auf Porphyr und bun- tem Mergel, c. 2000' hoch. im 218. gV_pnngens Willd. sp. pl. III. 121. a. Gentiina; Ijracleis et calycis dentibus incauis. Auf Mergelboden der schirwan'schon Ebene, 200 — 500' hoch. ß, Hispida; bracteis et calycis dentibus hispidis. Aul' der Westküste des kaspischen Meeres. D. Phlomidopsis Benth. Lab. gen, et sp. p. 630. 219. F. tutoerosa L. cod. No. 4275. Im Tschabautz- thale des Gaues Sber auf Porphyr, c. 5000' hoch. In Gru- sien, auch in Ossieu auf Kalk- und Mergelboden, c. 4000' hoch. Mit der Abbildung in Buxbaura's Centnrie [. t. 6. stimmen meine kaukasischen Exemplare überein, doch sagt Buxbaum in der Beschreibung (p. 4.), dass die Pflanze nur 1 Fuss hoch und ungeästell sei. ß. Discolor\ Folia profundius cordata, subtus tomen- tosa, cana. Auf Kalk und Mergel des südlichen Theiles der frühem Herrschaft Kuba, c. 2500' hoch. XXXI. Eremostachys Bunge in Led. (1. all. II. 414. 220. E. laciuiata (Phlomis) L. cod. No. 4272. Auf den Ebenen «ind Vorhöben tertiären Ursprunges Grusiens und Schirwans, 600 — 1500' hoch. Auf Basalt des russischen Armeniens, c. 4000' hoih. Achte Tribus. l§Cntellariiieae Benth. Lab. gen. et sp. p. 416. XXXII. Prunclla L. cod,. No, DCCXL. 221. F. vulgaris) (L.) Jacq. 11. austi:..^i.~4J0L Sehr häufig bei Brussa, im ganzen Paschalik Trebisond, selbst im Hoch- gebirge, in Gnisien und Imerien auf allen Bodenarten bis zu 6000' Höhe. I ni 222. P. alba Fall, in Bieb. fl. tanr. cauc. II. 67. In der Krim und in Griisien. Im Gaue Daratschitschak^ c. 5000' hoch, auf basaltisch -trachjtischera Boden. ß. Hispida Beath. in Wall. pl. as. rar. I. 66. aa, Foliis subintegris. Bei Brnssa und Trebisond auf Augitporphyr; in Böjükdereh am Bosphor auf Mergel, 20 — 150' hoch, im frühem Ghanate Kuba auf Waldwiesen, 600—1500' hoch. ßß, Foliis pinuatifidis. Bei Orschowa im Banate auf Wiesen. y. Rosea. Auf den östlichen Ausläufern des Kauka- sus mit Mergel- uud Kalkboden, 2000— 260^'- hoch. XXXIII. Scutellaria L. cod. No. DCCXCVI. A. Lupularia Artb. Haroilt. monogr. 11. 223. S. Orientalis _L. cod. No. 4346. «. Genuina, Eine im ganzen Kaukasus, in Trans- kankasien , in der Krim und, aber woni^er häufi^^ imTscho- rukgebiete vorkommende PHanze, welche auf allen Boden- arten von 1000 — 6000' Höhe wächst. ^ ß. Pinnatißda Rchb. icon. bot. I. 17. In Talysch. Im Gundelsh. Herbar als Cassida armena^ incana^ foliis laciniatis flore luteo. y. Microphijlla unterscheidet sich nur durch die sehr kleinen, fiederspaltigen , auf langen Stijelep siehenden Blät- tfr. Bei Brussa. 224. S. pontica C. Koch. Hurailis ; caulis canescens; Folia inferiora oblonga, crenulata,_ pylaberrima, ciliatn ., in- tegra; Spica pauciflora; Flores sulphurei. Aehnelt zwar der S. dlpina Benth., ist aber kleiner und grünblättrig. Auf dem Rücken des poulischen Gebirges, 6000 — 9000' hoch, und auf Urgestein. 702 B. StacJiijmacris Artb. Haniilt. moiiogr. p. 17. 225. iS. Columraae All, fl. pedem. I. 40. t. 80. f. 2. Ads Grusieu von Wilhelms uud aus Talysch von K. Schmidt erhalten. 226. iS. peregrina L. cod. No. 4357. In der Krim. In Thioneth auf Kalk, c. 3000' hoch. Im Gandelsh. Herbar als Cassida peregrina^ nielissaefolia. 227. S. alMda L. cod. No. 4347. In Böjükdoreh am Bos- phor auf Mergelboden und in der Krim. ^ C. Galericularia Arth. Harn. mou. 31. 228. IS. galeiiculata L. cod. No. 4351. In Grusien. 9. T r i b u s. Ajugoicleae Benlh. Lab. gen. et sp. 657. XXXIV. Ajuga Scbreb. Uuiiab. A. Bugula Benth. Lab. gen. et sp. 692. 229. A. Orientalis L. cod. No. 4113. In der Krim 6656, in Grusien und bei Brussa. ß, Oblongifolia^ Folia radicalia serius enata et cau- lina oblouga, in peliohiin attcnuata; CoroUac tubus rcclius- cuius. Jl. orientaUs L. /9. orthosipTion C. Evoch in Linn. XVII. 301. Im Gaue Lori auf Trachyt , c. 3000' hoch; auf Kalk in der obern Kurebene, c. 800' hoch. 230. A. rcptans L. cod. No. 4117. Im Gaue Bisa auf Augitporphyr, c. 1800' hoch. In Imericu auf Porphyr, c. 2000' hoch, und in Mingrelicn auf Kalk, c. 600' hoch. 231. A. genevensis (L.) Koch syn. od. 1. p. 575. In dor Krim 6654 und in Grusien. Bei Elisabethopol in den humusreichen Gärten, c. 800' hoch. Auf Waldwiosen in Dagheslan mit Kalkuntcrlage, 500 — 1000' hoch. 703 B. Chamaepüys Lab. gen. et sp. 697, 232. A. l^axinanni (Teucrium) L. cod. No. 4131. Aag Grnsieii von Wilhelms und ans der Umgebung von Briissa durch Dr. Thirke erhalten. 233. A. Chainaepitys Sdhr^BT' UnTlä^'^. Tn Radscha auf Kalkboden, c. 3500' hoch; im russischen Armenien auf Mergel, c. 3000' hoch. "^^ 234. A. glabra Presl 6. sie. XXXVI. Im Paschalik Musch auf Trachyt und terticirem Gestein, c. 3öOÜ'^hoch. 235. A. chia Schreb. ünilab. 25. In ganz Grusieu und im russischen Armenien auf allerhand Boden sehr häufig-, eben so in der Krim, in Serbien und bei Brussa. Im Gun- delsh. Herbar als Chamaepitys chia, folio trifido ^ magno flore luteo. 236. A. salicifolia Schreb. UnüTTe. Im Gundelsh. Herbar als Chamaepitys armcna, Salicis folio, XXXV. Teuer in tn Schreb. ünilab, p. 27, A. Teucris Bentb, Lab. gen. et sp. 665. 237. T. Orientale L. cod. No. 4119. In Grusien, im russischen Armenien und im ganzen Tschorukgebiete anfallen Bodenarten sehr bänfig, aber immer in höher gelegenen Ge- genden liis zu 6000' Höhe. 238. T. brevifolium Scbrh. Unilab. p. ^27. Im Gun- delsh. Herliar als Teticriiim frutesccns^ Stoechadis ara-f hicae folio et facio; und Rosmarinum Stoechadis facie. 239. T. itarviflorum Schrei). Unil. p. 31. Im Gun- delsh. Her bar als Teucrium armen um , latifolium^ laci- niatum , parvo flore. B. Stuchijhotrijs Benth. Lab. gen. et sp.672. 240. T. hyrcanicuia L. cod. No. 4139. In Grusien, Ime- rieu und in Daghestan , namunllich auf Kalk- und Mergel- 704 . boden sehr häufig. Bei Trcbisond auf Angitporpbyr- Ge- rolle. C. Scordium Benlh. Lab. gen. et sp. 678. 241. T. Scordioides Schreb. Uni), p. 37. Bei Brussa im Gaue Pertakrek auf Kalk, c. 2500fc'hoioh ■und-^ir-d-frr Krim. 242. T. Scordium L. cod. No. 4142. In Grusien sehr häufig auf Mergel- und Kalkboden, 800 — 2000' hoch. ß. Virgatum-, Caulis raniis •^irrftvtii^ rirrflti^ dense obsitus. Im Gaue Sber auf Kalk und Porphyr, c. 2500 — 3000' hoch. In Radscha und Karthli auf-feftHt^ 2000 — 3500' hoch. D. Chamaedrijs Benlh. Lab. gen. et sp. 680. 243. T. Cliamaedrys L. cod. No. 4143. Im Kaukasus, in Grnsien, Imerien, an der Küste des schwarzen Meeres, in der Krim, im ganzen Tschorukgebiete und bei Brussa auf allen Bodenarten. Auch im Banale. 244. T. nuchense C. Koch; Canescens, ramis elongatis, simpliciusculis; Folia ovata, crenato-serrata, subito in pe- tiolum iripio breriorera transeontiai folia floralia infera haec aequautia, media apice truncato, dentato, suprema biloba; Verticilli öUori , folia subaequautes; Calycis dentes subaeqna- les, trianguläres, brevitcr acuminati, tubo plus duplo mino- res. Steht der T. Chamaedrys allerdings nahe, unterschei- det sich aber durch die stets rundherum gesägt -gekerbten Blätter, die ausserdem an den obern Quirlen abgestutzt und daselbst gezähnt oder gar 2-lappig erscheinen. T. Cha- maedrys L. hat auch lanzettförmige, mehr ungleiche und längere Zähne. Im frühern Chanale Scheki auf Jurakalk, 3000' hoch. 245. T. syspireusc C. Koch; Molle, caiiescens, ramis scmipedalibus, simplicissimis; Folia' oblaiUgft) -wotuilo^serrata, subtus pallidiora, in petiolum brevem altenuata, obtusiuscula; Fioralia inferiora ex parte superiori sola crenulata, siipc- riora integra, omnia verticillo 4— Gfloro minora; Pcdunca- lus calyce vix roiaor; Deutes caljciui lauc£ö.i.ati, albo-lanato marglne instructi, tubo dimidio majores; Florcs intense pur- purei. Unterscheidet sich hauptsächlich von den verwandten Arten durch die zwar ähnlichen, aber kleineren, weicheren Blätter, die an der Bliithe kleiner als die Quirle sind. T» canum F. et M., mit dem die Behaarung und die länger ge- stielten Blillheu übereinstimmen, besitzt verlängerte Tranben, und desshalb entfernter stehende Quirle. Auch sind daselbst die Blätter ganzrandig. T. microphjllum Desf. hat noch kleinere und nuten blasse Blätter. Im Gaue Sber sehr häu- fig auf Porphyr, 30Ö0 — 6000' hoch. Aus Grusien vonWil- hel ra s erhalten. 246. T^ canum F. et M. ind, sem. hört, petrop. 1835. p.40. Stellt dem T. mnU(/lorum L. am Nächsten, Aus der Nähe von Elisabethopol durch K. Schmidt erhalten. 247, T. scrolbiculatnin C. Koch; Frutesceus, ramis dif- fusis , raraulosis, superne pubescejitibus; Folia oblonga, pu- bescentia, snbtus pallidiora et teuuiter scrobiculata, superne rugosa j raargine revoluto, creuulato ; floralia subintegra ad basin et apicem attenuata, verticillis biiloris breviora, braclei- formia; Pedunculus vix calyce reticulato minor; Dcntes ca- lyciui subaequales, ovato-lauceolati ; Flores purpurei. Die kleinen, salbeiähnlichen Blätter unterscheiden diese Pflanze hinlänglich von allen bekannten Arten, Durch die bracteeu- förmigen Bliithenblätter besitzt die Pflanze eine entfernte Aehn- lichkeit mit T, massiliense L, Im Gundelsh, Herbar als Chamaedrys fruticosa, lusitanica, raelissae folio minori^ flore purpureo. 248. T. inicrophyUuin Desf. Ann. d. Mus. 300. t. 22. Sibth. fl. graec. t. 530. Im Gundelsh. Herbar ahChamae- drj/s creticuy sa.vatilis^ tenuifolia , foliis subtus iucanis, 2lr Bd. 63 Heft. 45 706 - E. Polium Benlh. Lab. gen. et sp. p. 684. 249. T. montanum Koch syn. ed. 2. p. 663. lu der Krim. 250. T. Polium L. cod. No, 4149. «♦ Vulß;arc Bcuth. Lab. gen. et sp. 586. Ausser- ordeutlich hüulig im ganzen Kaukasus, in Grosieu, Schirwao, Daghestan, in der Krim und in der Steppe Dobrulsche süd- Jich von der Donau -Mündung auf allen Bodenarten. /?. Gnaphalodes Valil symb, L 4L Auf den Mergel- und Kalkhöhen der östlichen Kaukasus -Ausläufer, 1000 — 2500' hoch, nnd bei Brussa. Im Gundelsh. Herbar als Polium hispanicum, erectum^ tenuifoUum, flore albo, ca- pitulo breviori. y. Pseudo - Hyssopus Schreb. Unil. p. 45. Bei Art- win auf Melaphyr, c. 2000' hoch. Bei Trebisond auf Angit- porphyr, 200 — 600' hoch. $. Chamaedryformis-, Folia late oblonga; Capitnla toraentosa, nee lauala. Im Gaue Pertakrek auf Porphyr, 3000' hoch. 251. T. pyrenaicmn L. cod. No. 4148. Im Gundelsh. Herbar als Polium pyrenaicmn, supinitm, hederae terre- stris folio. 252. T. siiicigeruni C. Koch; Tomentoso - canescens ; Fo- lia oblonga, ex parte superiori crenuiata, raargiuc subrevo- luto ; Bracteac lineari-oblongae, üores spicam brevem et deu> sara referentes vix superanles; Dentes calyciui tubulosi, cur- vuli, oblongi, obtusi; Flores purpurascentes, parvi , labio vix emcrgente. Unterscheidet sich von dem sehr verwandten T* Polium L. nur durch den Bliilhenstand und durch die röthiichen ßlüthcn. Durch den letztem Umstand nähert sich die Pllanze wiederum dem T. pumilum L. Im Gundels- heimer'schcn Ilcrbar als Polium hispanicvm, flore pur- purasccnte, capilulo longiore. t07 Plantag^ineae« Die Zahl der jetzt bekannten Plantagineen beträgt ge- gen 130; von diesen gehören die meisten den wärmeren Län- dern der gemässigten Zone an, namentlich denen, die auf beiden Seiten des mittelländischen Meeres liegen. Auch der Orient ist im Yerhältniss zu Deutschland, was nach Koch's Synopsis nur 18 Arten besitzt , reich, da allein in den nörd- lich vom Tanrus gelegenen Ländern bis jetzt 34 Arten auf- gefunden sind. Von diesen hat Deutschland 20 nicht, während umgekehrt in den näher bezeichneten Ländern 4 fehlen, welche in Deutschland wachsj!u. Von diesen 34 uord- orieutalischen Plantagineen sind hier 22, von denen jedoch 4 der G u ndels he i m er'schen Sammlung allein angehören und sich sgnst in keiner orientalischen Sammlung befinden, aufgeführt. In meinem Herbar jener Länder habe ich 8 Ar- ten, die kein anderer Reisender gesammelt hat, während mir 12 fehlen, die sich in anderen Sammlungen fiinden. Europa hat ein freilich nur aus 1 Art bestehendes Geschlecht, hit- torella L. , was noch nicht im nördlichen Oriente aufgefun- den ist und ihm eigenthilmlich anzugehören scheint. Ein zweites, ebenfalls nur eine Art enthaltendes Geschlecht, Bow gueria Decaisne, ist bis jetzt allein als auf den Anden wach- send bekannt. Das dritte Geschlecht, Plantago , mit 128 Arten, scheint auf der ganzen Erde zerstreut zu sein. Von den von mir gesammelten Arten des nördlichen Orientes wachsen PI, asiatica L., major L. , altissima L.^ intermedia C. Koch und lanceolata L. vorherrschend an feuchten Stellen, namentlich an Rändern von Gräben und aul Matten, während man auf mehr trockenen Stellen ebenfalls PL lanceolata L. , aber häufiger noch PI. Coroftopus L., filiformis C. Koch, hyzantina C. Koch, praecox C. A. 45* 708 . Mey. und indica L., «. arenaria W. ot K. fiiidel. Am Mce- resiifcr nnd übcrlianpt an salzhaltigen Stollen sammelte ich: PI. Salsa Pall. nnd P. indica L., ß. caspica nnd y pon- tica. Im Gebirge anf Matten, aber auch anf trockneten Stel- len sah ich PI. lanceolaia L., y. eurrhtka, während an Fel- sen nnd anf Gi'rölie der Abhänge: P. sajcatilis Bicb., P. lanceolata L. , S. ianuginosa Koch syn., P, fornicata C. Koch nnd P, indica L,, «. arenaria W. et K. sich vor- finden. Plantag^ineae verae Bam. monogr. des Plant, p. 7. Plantago L. cod. No. CXYllI. Erste A b t Ii e i I u n g. Polysperinae Barn. mon. d. Plaut, p. 7. A. Major Barn. mon. d. Plaut, p. 10. 1. P. asiatica L. cod. No. 924. Stimmt geuaa mit der Li an eischen Beschreibung, nicht aber mit der kleinern P. depressa^\\\<\. en. h. Berol, snppl. p. 8., wie sie sich im VVi 11 denow'scheu Herbar befindet, über- ein. Im pontischen Hochgebirge anf Matten mit Urgesleiu- bodeu, c. 6000' hoch. 2. P. major L. cod. No. 923. ß, Hirta. Aus der Krim von Rogner erhalten. B. Eriantha Barn, mon, d, Plaut, p. 18. 3. P. Corouopus L. cod. No. 939. a. Genuina\ Folia magis miuusve decnmbentia et ro- snlaia. An den süssen Gewässern bei Konstautinopel auf Mergelboden, 20— 50' hoch. ß. Erecla; Folia minus incisa, minus, magisve erecta. Bei Baku anf der Halbinsel Apscheron auf tertiärem Kalk, 10—50' hoch. 709 y. Imbricata Wallr. im Berl. allg. Herbar. Au der Küste des kaspischen Meeres, im frühern Cbanate Kuba auf tertiärem Sandgerölle. 6, Latifolia. Im Gundelsb. Herbar als Cor onopus massiliensis hirsutior latifolius. 4. P. filiforiuis C. Koch. Anniia, simplicissima; Scapus solitarliis, 1 — 2- pollicaris, stricto- erectus , teres, strigosus, Folia teretiuscula, glabrinscula duplo superaus; Spica ob- loiiga, pubesceus; Bracteae ovatae, acutae, sepalis anterio- ribns oblongis, cilulatis, paene doplo breviores-, Sepala la- teralia ciiulata, carinata; Laciniae corollac trianguläres; Tubi collom pilosiim; Seraina 3 oblouga, raargine solo ceracea et discoloria. Weit kleiner als P, Coro/iopus L. , die auch stets, wenigstens etwas, gefiederte Blätter und geflügelte Sei- tenkelchblätter besitzt, Auf mit Naphiha getränktem Mergel- boden der Halbinsel Apscheron, c. 100' hoch. 5. P. maritima L. cod. No. 735. Aus Grusien von Wil- helms erhalten. 6. P. Salsa Fall. Reis. n. d. südl. Slatlh. I. p.480. No. 100. Aus der Krim von Rogner gesammelt. 7. P* scorzoneraefolio Lam. illustr. p. 342. Im Gun- delsh. Herbar als PI. armena scorzoneraefolio, 8. P. pungeus Lapeyr. abr. Pjren, p. 71, Im Gun- delsh. Hcrbar als P, maritima minima pungens gramiueo folio rigido. 9. P. caespitosa C. Koch; Caudex lignosus, subterra- neus, multiceps; Capita rosulato- caespitosa; Folia filiformia, canaliculata , glabra aut margine remote setuioso-ciliata; Scapus pollicaris et ultra, folia duplo superans; Spica ob- louga, ant oblongo- linearis , pubescens ; Bracteae ovato- acutae sepalis interdnm dimidio minores; Sepala lateralia ca- rina hispidä iustructa; Corollac lubus pubernlus. Unter- 710 . scheidet sich von der nah vcrvvcandten P/. pwwg-cns Lap. durch die Blätter und durch die kurzen Bracleen. Die Pflanze scheint überhaupt kleiner zu sein. Als PI. gramineo folio minor im Gundelsh. Herbar. Flügge hat ein Exemplar als P. rccttrvata aus den Ostpyrenäen dem Berliner Herbar mitgetheilt, was sicli nur durch völlig unbehaarte und nicht, wie die Gundelsh. Pflanze, mit am Rande entfernt stehen- den Wimper- Borsten besetzte Blätter unterscheidet und viel- leicht auch hierher gehört. Ebenso möchte die PL pungens der Unio itineraria v^ora Jahre 1829, die von Endres bei Calliure und auf dem Mont Louis bei einer Höhe von 4800' gesammelt wurde, mit der von mir aufgestellten Pflanze zu vereinigen sein. Dass PL incurvata Murr. Comm. Goett, 1789. p. 19. t. 6. hierher gehörte, ist zu bezweifeln, zumal Kocli in seiner Synopsis seine PL recurvata, die sich durch den geflügelten Kiel der Seitenkelchblätter unterscheidet, dazu rechnet. Meine PL caespitosa scheint nur an Felsen, nicht auf den Dünen am Meere zu wachsen. Sie hat auch eine entfernte Aehnlichkeit mit P. alpina L., von der es übrigens anch feinblätterige Abarten zu geben scheint. Es gilt dieses namentlich von der von Seh renk auf der Insel Waigatsel im Eismeere gesammelten P. alpina, die sich freilieh aber auch von der Linn eischen Pflanze dieses Namens unterschei- det, wie folgende Diagnose zeigt; P. SchrciiJcu C. Koch. Caespitosa, pluriscapa, radice lignosä; Folia linearia, carnosa, ex basi interdura et juniora pilosa, scapis strigosis minora; Capitula 6 — 9flora, glaber- rima; Bracteae naviculares et sepala ex parle superiori arido- membranacea. 711 Z w e i t c A b 1 1) e i 1 u n g. Dispermae Barn, nionogr. d. Plant, p. 25. C. Motitana ^ Barn. raon. d. Plan(. p. 25. 10. P. saxätilis Bieb. 11. (aiir. cauo. I. 209. Üntersclui- det sich von P. montana Lam., mit der sie in Kocli's Synopsis vereinigt wird, dnrch die Bracleen, die uiclit schwärzlich, sondern nach obon mit einem häutigen und durch- sichtigen, auch am Rande lanzetligen Flügel versehen sind. Durch diese nach der Spitze breiler werdenden Flügel ent- steht eine bedeutende Einki'rbung, wie sie P. montana Lam. nie zeigt. Auf dem armenischen Hochlande in den Gauen Bambaki und Schuragel, auf Trachyt, c. 4000 — 5500'hoch. D. Lanceolata Barn. moii. d. Plant, p. 28. 11. P. altissiuia L. cod. No. 927. ß. Polj/stachi/a. lu der eriwan'schen Steppe an Grä- ben, c. 2700' hoch, mit trachjtisch - basaltischer Unterlage. 12. P. intermedia C. Koch; Radix praemorsa ; Scapi pinrisulcati , pilosiusculi, bipedalcs; Foiia elliptica, denticu- lata, in petioliim attenuata, 5 — 7-nervia, pilosiuscula; Bracleae ovato-lanceolatae aut lanceolatae, pilosae; Calycis sepala pilosa, serius glabriuscula. Steht zwischen der P. alttsshna L. und Lagopns L. , ist aber docli nur vielleicht eine Abart der erstem, mit behaarten Blüthen. An Rändern des frühern -Chanates Kuba, 500 — 1200' hoch, mit tertiärer Unterlage; im Elisabethopol'schen Kreise auf Matten mit Por- phyr-Unterlage, 700—1000' hoch. Am basallischen Ost- fnss des Alagäs, c. 3500' hoch. 13. P. lanceolata L. cod. No. 928. u. Genuina. Im russischen Armenien auf Basalt am Ostfusse des Alagäs, c, 3500' hoch. ß. Hungarica W. et K. pl. Uung. rar. 111. p. 203. Stimmt genau mit dem Exemplare in Rchb, pl. germ. exsicc. 712 . . No. 2199. des Berliner Herbariums überein. Sie nnterschei- det sich von der Hanptart durch kopfförraige Aehrchcn und dnrch die obersten Blülhchen , deren Deck- nnd vordere Kelchblätter nach oben leicht behaart nnd selbst bärtig sind; dadurch erhalten die Exemplare eine Aehnlichkcit mit P. Victorialis Poir. Am basaliischen Ostfuss des Alagäs, c, 3ö00' hoch. y. Eurrhiza C. Koch in Linn, XVll. 309. Pnmila; Folia trinervia, glabra; Scapi plures adscendentcs e radice raera nee praeraorsa, pilosiusculi. Diese Abart nnterscheidct eich von der P. ahyssinica Höchst, fast gar nicht. In OS' sien auf Jurakalk, c. 4000' hoch. (J, Ltcmuginosa Koch syn. ed. 2. p. 686. Ina Gaue Heinschin anf Urgestein, c. 6000' hoch. 14. P, fornicata C. Koch; Radix raera; Scapi plures adscendentes, strigosi, profunde 5-sulcati, Folia 5-nervia, elliptica, dentieulata aut intogra, in petioium brevissimum atteuuata, villosa ant pilosa longe superantes; Spica densa, ovata aut breviter cyliudrica; Bracleac ovato-lanceolalae aut lapceolalae, barbalae; Sepala anteriora barbatula, lateralia ex carina pilosa; Corollae faux plicis transversis laclniarnm fornicata. Steht der wolligen Abart des spilzblälterigen We- gebreites am Nächsten, unterscheidet sich aber durch die Be- haarung der Bractecn und des Kelches und durch den Schlund der Krone. Bei Trebisond auf Augitporphyr , 30 — 500' Jioch. 15. P, byzaiitina C.Koch; Radix mera, bl--— pluriceps; Scapi adscendentes, 5-sulcali, strigosi, Folia 5-nervia, elliptica, integerriraa, in statu minus adullo villosa, ccterura glabra longe superantes; Spica breviter cyliudrica ant ovata; Bracteae ovatae, acutae, juniores pilosac et barbatae, ad- uUae, basi excepta, glabrae; Sepala anteriora arcte connala. . 713 pilosiuscnla ; Corollae larinlae ovato-laiiceolafae. Mit dem Haljitiis der P. V'Ctorialis Poir. sieht diese iilirlgoiis doch noch zweifelhafte Art wegen des gefurchten Stengels wiederum der P, lanceolata L. y. enrrhiza nnd der P. Lagopus L. näher. Bei Konstantiuopel auf Mergclhoden, 20 — 150' hoch. 16. P. Tictorialis Poir. dict. V. p. 377. ß. BüJij/n/ca; Bracteae lanceolatae, praesertim ox apice barhatae; Calvcis sepala anteriora glaberrima, lateralia ex carina pilosa. Aus der Umgegend von Brussa durch Dr. Thirke erhalten. E. Albicans Sfeinh. in Barn. Monogr. d. Plant. 36. 17. P. alMcans L. cod. No. 632. Im Gundelsh. Her- har als P. angusfifoh'a, alhida, monspcliensis. 18. P. leiocephala Wallr. im Beri. Herb. Steht zwi- schen der P. albicans L. und P, miuuta Pal!., hat aber weit grössere Blumen - Abschnitte als die letztere. Dadurch nähert sie sich aber wiederum der P. ovata Fors\i, Will- denow hat dieselbe Pflanze unter seiner P, monspeliensis. Als P. villosa aus Grusien von K. Schmidt erhalten. 19. P. praecox C. A. Mey. Verz. kauk. Pfl. p. 115. In Grusien auf tertiärem Gestein und auf Porphyr, 700 — 2500' hoch.! 20. P. minuta Pall. Reis n. d. südl. Stattb. II. App. No. 69. Aus Grusien von Wi I hei m s erhalten. 21. P. Iioefflingii L. cod. No. 940. ß. Caspia F. et M. in Höh. enura. plant. Talysch. p. 88. Aus Grusien von K. Schmidt erhalten. F. Psyllium Barn. Mont. d. Plant, p. 47. 22. P. indica L. cod. No. 942. a. Arenaria W. et K. plant. Hung. rar p. 51. t. 51. Canlis ramosus, adscendens aut ereclus; Spica ovala ant 714 ovato-obloiiga; Bracloae inferiores 4 foliacoao, spioam noii siipcrantos; S<>mina bniniico -nigra. Im Tschonikgcbipl auf Mela|»hyr nnd Porpliyr, 2000 — 4500' hoch. Ans Gnision von Wilhelms erhalten. •'•t ß. Caspia-, Plnrlcaulis, simplex, robusta; Canlis sii- pernc corymbosns; Spica ovalo-oblonga; Bracteae inferiores foliaccae. Bei Derbend nnd auf der Halbinsel Apscheron auf tertiärem Kalk- nnd Mergelboden. y. Pontica\ DilFiisa, ramosissinia, prostrata anl de- cnmbens ; Spica snbrotniida; Bracteae iniVrioros foliaceae; Semina aterrima. Unterscheidet sich schon durch den Habi- tus und möchte wohl eigene Art sein. Bei Redulkalch am schwarzen Meere in Mingrclien auf Gerolle nnd Saud. Plnmbag^ineae. Wie die Planlagineen , so gehören auch die Plumbagi- necn vorzugsweise den wärmeren Ländern der gemässigten Zone an. Dass die neuholländische Aegialitis R. Br. hier- her gehören solltCj möchte wohl zweifelhaft sein, eben so steht die kapischc Vogelia Lam, entfernter. Die Zahl aller Plumbagiueen beträgt wohl über andertlialbhundcrt, von de- nen bis jetzt 24 im nördlichen Oriente aufgefunden sind^ aber nur 11 in Deutschland wachsen. Von Armcriu Willd. mit ihren 22 Arten, die hauptsächlich im westlichen Europa wach- sen, aber auch in den Al|ien vorkommen und zum Theil bis in den höchsten Norden hinaufsteigen, hat man nur 2 Arten erst in Amerika, 1 in Nordasien gefunden. Sie fehlen auch im Oriente, der hingegen ylcantholhinm Boiss. allein be- sitzt. Die Arten dieses Geschlechtes wachsen nie in der Kbene, sondern sl,(>, wohl ali<>r an ilrii iiiiliod«Milonilst(Mi Ui>lion- ziii;i'ii der »ritssrn Ka-^pisrlion iiikI srlnrw.nrsclu'i» KImmumi. Aiu'lUc Si<|>j>oiipllaiutM» »los Oriontos hihlon dio >7rt//- im siidlioluMi {^ii'^slniid bis Btim Kankaüi^' srhon (Ji'l»iii;o waclison, als in dou woiiigor i'rnrhlbaron und meist lro(-ken«Mi I'^lioncn Transknukasions. Sio koninuMi alior aucli in dtMi lloclisloppon dos arMioniscluMi lloclilandrs , nlirr Imm NVi'iiom iiirlil so Iiänliu, , vor. DtMitsi-lilaud l»osil/.l ührl- ^(*ns 3 Alton, dio im Oriente h\^ jetzt noch ntelit nufgpfiin- den sind, während ihm dafi;e{i;eii 12 orienlalisehe fehlen. Die lieiden Pinmha^o \r\ni lieben Iirtin»tsjiohlioh troekne, vor- herr;en aber nicht in das Iloeh* {:,elnrj;e, oliwohl sie den Flüssen anCwärls j^ehen und ihr Standpunkt dadurch eine Höhe von c. 3000' erreiehen kann. /'. ciiropactt L. konnnt iihrij^ens auch im Oriente vor , /*. laiutthifolia Willd. hinu,e<>en nicht in Kuro|)n. Von den bis jelr.l bekannten '24 rinn)!ia<>ineen des Orientes habe ich nur II .inrt-eliinilen , von denen jedooli 2 kein anderer Ueis«Mider gesammelt lial. V, r s t e T r i b u s. Niim rigidissimum abeunte Tourn. coroll. p. 25. und Limonium gallas ferens Bocc. pl. rar. p.34. desGnn- delsl». Herijars. II. Stalice (Wllld.) Boiss. pl. nov. Orient, diagn. No. 6. A. Phyllocaulon. Bracteae inaequales, interior ex dorso carinata; Caiilis frnteseens, foliosus. 4. S. sulTruticosa L. cod. No. 2198. Aus Gnision er- hallen, B. Tropidice Gris. spie, fl, l\iiro. et Bith. II. 298. 5. S. spieata Willd. sp. pl. I. p. 1532. Sehr h;iiitig in der kaspischen und scliirwan'sclien Eliene auf Mergelboden, 100 — 300' hoch. Aneh von Wilhelms und K. Schmidt erhalten. C. Lifnonium Gris. spie. fl. Rnm. et Bith. II, 296. 6. S. tafarica L. cod. No. 2193. [n der Provinz Eriwau auf basaltischem Gerolle, c. 2700' hoch. Aus der Krim durch Rogner und aus der Umgegend von Brnssa durch Dr. Thirke erhalten. In der Steppe Dobrntsche, südlich vom Ausfluss der Donau. 7. S. «inelini Willd. sp. pl. I. p. 1524. In der Krim. 8. S. pycnantha C. Koch; Perennis; Scapus ex apice ramosus; Rami patentes; .Ramuli breves glomerulis florum obsiti et glomerulus iu axilla, ut rami et scapus tereliusculi et glaberrimi; Flores bracleis plnribus instrueti , glaberrirai ; Folia oblonga, cmarginata, glaberrima, petiolata. Aehuclt der S. scoparia Willd. allerdings, unterscheidet sich jedoch hinlänglich durch die dichten, za Kuäuelu vereinigten Blüthen, die oft schon iu den Winkeln der Aeste und des Hanplsten- gels sich befinden. Die untersten Deckblätter sind auch in der Regel spitz und nicht slnrapf. Im Paschalik Musch im unlcru Gebiete des Tuslatschai auf Trach^t, c. 5000' hoch. 717 9. N. Mcoimrlii WIIM. sp. |W. 1. (>. I'>24. Aul' ilor lliilli. insol 'raiium nud am KasnisoluMi Mimmo juif UM-litiroiit Kalk iiikI !M(>r^rl; im rsolioniKgoliit'lo auf IVltlaphyr \\\u\ lVl«Mm»|, 2000 — 4500' hr.ili. Ans Talvsoli von K. Schmidt cr- hnltcii. Z w r i I 0 I T V i li u 8. l*liiiiil»nKiii|i(i(*iii iii(inisM>ii aiil UM-liüiiMii Itodoii und im 'rii'ii«> niUllialc aiii l'or|t|iyr, IMclapItvi- und Kalk Hclti' lu'iuli^, 700 — 30UO' liorli. l]ii|ilioi*l>iaccao. Wio alle niilchcnilrn IMIan/.rn, na ft;i>)ii'tn>u auch dio Kit- phnrhiiin'fn vor/,n^sv><>is(> di>u Iumhsimi Kliaialon an. Von drn IHOO Ar(<>n, aiin ilciirn ohngclalii' dit« ramilii« j«MbI ko« Hh'lil, waclisiMi nur 40 (also laHl dtvr S2. TJumI) in Dontncli- land , ÜK (doiiniacli diir '20. Tlioil) aber Hilion in d«Mi im l)iii'('li»rlinilt vvärnH'ion Landern dcN n«M-dlirliiMi OricnlCH. Dun arnnMiiiHclM' liorliland und vltcnNO dio llorligcitirg«* niud olioii di'NHiiall» wii'dorniii niiHNorordflnliicIi arm an Kuithorttiavttcm 4!fl Uon£cn(rir(!n nivh dio anKcgrlionuii Ü2 Arten voritn^NWoiau ani' den l^licnen TranskankaHienii , in denen der Sommer oU ein» Hitze von 30 — 33, ja Ho^ar von 'M}" II. Umlt/A. Von den Ö AlillieiInnKen, Welelio K n d II ii li ii r in neiiuMD Werke: geaerji plantarnm annimmt, nind dio lliitpomiinefH^ von denen man jetxl einige u\u\ 40 kenn', weder in DentHoli 718 land, noch im nördlichen Oriente vorlrcton; Ci'Otoneettj de- ren Zahl über 400 Ijclrngt, fiodcu sich nur sparsam im letz- tern, denn von den 2 daselbst wachsenden Arten ist die eine, Ricinus communis L., eine erst in dem Süden eingeführte KulturpQanze, Akal^pheen, von denen bis jetzt wohl andert- halbhuiidcrl aufgefunden sein dürfteu_, besitzt DeutscliJand 3, der nördliche Orient sogar nur 2. Aus der über 40 Arten zählenden Abtheilung der Bujceen haben der Süden von Deutschland und von dem nördlichen Oriente nur die Länder am schwarzen Meere den Buchsbaum. Er gehört zum im- mergrünen Unterholz, und spielt, wie schon früher im All- gemeinen erwähnt worden ist, a!s solches eine grosse Rolle. Am Liebsten begleitet er in gebirgigen Gegendeu Flüsse nnd Bäche, und schliesst sie oft auf eine solche Weise ein, dass eine dichte Wand gebildet wird. Am Meisten gedeiht er auf einer Höhe von 500 — 2000', besitzt aber hier keineswegs eine bedeutende Grösse, da der felsige Boden, auf dem er im Gebirge fast nur vorkommt, einem üppigen Gedeihen kei- neswegs günstig ist. In weiten Tbälern sah ich ihn nie. Von 2500 — 4500' Höhe verliert er sich allmählig. Abwei- chend von seinem Vorkommen im pontischen Gebirge, auf der Westseite des Höhenzuges, welcher den Kaukasus mit dem armenischen Hochlande verbindet, und auf der Süd - West- seite des kaukasischen Gebirges, wächst er am Ufer des schwarzen Meeres in der Rion- Ebene. Dort kommt der Bnchsbaum in dem heutigen Gurieu im Süden der Rionmün- dung von besonderer Schönheit vor. Nicht selten wird er hier baumartig, und sein Stamm erreicht dann bisweilen selbst den Durchmesser von einem Fuss und melir, während der Baum hingegen wohl 30 Fuss und mehr hoch wird. Er bildet aber auch (am Schönsten gegen die türkische Gränze hin) eine dichte und hohe Wand, die das Ansehen hat, als wäre sie mit der Scheere beschnitten. 719 Von den über 200 Arten enthaltenden Phyllantheen be- sitzt Deutschland und dir nördliche Orient nur 1 Art. Am Meisten sind die Euphorbiaceen im engern Sinn und vor Allem das Geschlecht Euphorbia selbst vertreten. Während die lleischigen Arten aber wicdcrnra nur in den heissen Län- dern vorkommen, gehören die bcblätterlen der gemässigten Zone und hier wiederum vorzugsweise den wärmeren Gegen- den an. Man kennt jetzt gegen 425 Euphorbiaceen (im en- gern Sinne), von denen allein fast 400 auf Euphorbia L. kommen; 62 (also mehr als der 6. Theil) besitzt der nörd- liche Orient, 35 aber nur Deutschland. Von diesen 62 Arten des Orientes fehlen in Deutschland 86, dagegen hat dieses wiederum 9 Arten, die jenem fehlen. Ich habe aaf beiden Reisen 54 Euphorbiaceen (48 Euphorbia- kvien) gesam- melt; 14 siud mir entgangen, die andere Reisende aufgefun- den haben, dagegen besitze ich in meiner orientalischen Samm- lung 12 Arten, die diese nicht gefunden. Dazu kommen aber noch 9 Euphorbiaceen^ die G u n d e Is heimer im Oriente gesammelt, und von mir und allen übrigen Reisenden über- sehen siud. Was nun das speciellc Vorkommen der orientalischen Euphorbiaceen anbelangt, so ist vom Buchsbaura schon ge- sprochen. Ricinus conumtnis L. wird auf der Nordseite des Araxes in der eriwan'schen Ebene angebaut, und bildet für die dortigen Bewohner einen unbedeutenden Handels- artikel. Die Aussaat geschiebt in der Regel erst im Mai und im August, selten im September wird schon geärutet. Eine. wichtige Pflanze des Orientes ist Crozophora tinctoria (Cro- ton^ L. , die kh nur auf trocknen Kalk- und Mergelhöhen fand, da sie namentlich von den Frauen vielfältig zum Fär- ben ihrer Wolle benutzt wird. AndrachnetelephioidesL. kommt auf sonnigen und sterilen Orten, namentlich der Ebenen vor. 720 . Mercurialis annua L. imd perennis L. wachsen in Trans- kaukasien und in der Krim unter denselben Verhältnissen, wie bei uns: crsterc auf angebautem Boden, letztere im Ge- büsche. Wiis nun die Euphorbia - A.rli'u anbelangt, so lieben sie zum geringen Theil Schalten, wie E. amygdaloides L,, E» macroceras F. et M., E. stricta L., E, muricata Bieb., E. procera Bieb., E. angulata Jacq., E. epitJiymoides L. und E, coralloides L. Die letzteren kommen auch im Hoch- gebirge vor. Auf offenen, der Sonne ansgesetzten Stellen findet man die meisten Arten. Je lederartiger die Blätter einer Euphorbia sind, um desto unfruchtbarer ist der Stand- punkt, auf dem sie wächst. Es kommen auf Gerolle am Meere vor: E. Peplis L., E, denticulata Lam. und E. Pa- ralias L., auf Gerolle der grösseren Flüsse hingegen: E. denticulata Lam. und E» glareosa Bieb., auf trockenem Ge- rolle endlich ausser den beiden oben genannten Pflanzen noch E, coriacea C. Koch und E. Hohenackeri Steud. E. glareosa Bieb. wächst aber auch auf Steppen. In Ge- birgen an Felsen und Gerolle findet man E. sptnosa L. und E. syspirensis C. Koch. An Gräben und Bä<;hen wach- sen: E. platyphyllos L. , E, Esula L. , E. lucida W. et K., E. virgata W. et K. nnd E. repens C. Koch; auf Mat- ten der Vorgebirge E. condijlocarpos Bieb. und E. sim- plear C. Koch; auf Aeckern nnd bebautem Boden endlich: E. Chamaesycc L, , E. falcata L. , E. agraria Bieb., E. Helioscopia L., E. Szovitsii F. et M. und E. parvula C, Koch. 721 Erste T r i b u s. : £iipliorbieae Bartl. Ord. uat. p. 372. I. Euphorbia L. cod. No. DCLXIX. A. Anisophyllum Roep. in Dub. bot. gall. p. 412. 1. £. Chaiuaesyce Ptoep. eniim. Euph. p. 58. ß. Massiliensis DC. Aus der Urngpgend von Brussa von Dr. Thirke,.au9 Grusien von Wilhelms und aus der Krim von Rogner erhalten, y, Canescens L, cod. No. 3515. In Grusien. ImGun- delsh. Herbar als Tithymalus ejcfgmts villosus nummula- riaefolius. 2. E. Peplis L. cod. No. 3517. Aus der Umgegend von Brussa und in Grusien. Im Gundelsh. Herbar als Tithy- malus maritimus folio aurito obtuso. B. Titli^malus Koch syn. ed. 2. p, 723. 3. £. lasiocarpa C. Koch. Divaricata, pilosa; Folia oppoaita, oblonga, sessilia, inferiora ex medio ad basin an- gustiora et integra, superiora vix serrulata; Flores in dicho- tomia ramornm solitarii ; Anthodii disci oblongi^ slipilati, laciniis multo majores; Germen arlbo-villosum. Steht den Arten der vorhergehenden Abtheilung näher, und raüsste na- türlicher Weise in ihr aufgenommen werden; doch fehlen die Nebenblätter. Im Gundelsh. Herbar als Tithymalus ar- memis patulus et hnmilior Salicis folio villoso. 4. E. Helloscopia L. cod. No. 3540. Auf Aeckern und überhaupt auf bebautem Boden in Grusien. Von Dr. Thirke aus der Umgegend von Brussa erhalten, ß. Pygmaea; Folia vix serrulata aut integra. In Grusien , namentlich in der Karebene. 2Ir Bd. 6s Heft. 46 722 . 5. E. platyphyllos L. cod. No. 3547. In der Krim, 6. E. stricta L. cod. No. 3542 b. E.mwrantha Bicb. 11. tanr, canc. «nd Steph. in Willd. sp. pl. II. 905. JK". oblon- gata C, Koch in Linn. XIX. 17. nee Gris. Die kankasi- schen , grusischen wnd persischen Exemplare stimmen anch hinsichtlich ihrer Formen mit den pontischen und bithy- nischen Pflanzen überein. Die Abbildung; in der Flora graeca t. 469. hat allerdings halbrunde Warzen, ich halte die Pflanze aber doch nicht, eben so wenig wie die der Eng- lish botany t. 333, verschieden. Im getrockneten Znstande, und namentlich bei ganz reifen Kapseln, sind die Warzen weit unbedeutender als sonst. Ich unterscheide 2 Formen : a. Genuina', Canlis strictus, erectus; Umbella 3 — 5 radiata. In Daghestan auf tertiärem Boden, 300 — 700' hoch; in Imerien auf Porphyr und Jurakalk, 1700 — 2300' hoch. An der Küste des schwarzen Meeres östlich von Tre- bisond und tiefer im Gebirge bis zu 2000' Höhe, auf Augit- porphyr. Im Banate auf Jurakalk. ß. Dichotoma; Caulis adscendens; Umbella 3radiala; Radii et peduncnli numerosi iteratim dichotomi. In Grusien auf tertiärem Boden bis zu 2000' Höhe sehr häuGg; in Os- sien auf Jurakalk bis zu 3500' Höhe. Ans der Umgegend von Brussa von Dr. Thirke erhalten. 7. E. coadylocarpos Bicb. fl, taur. cauc. I. 377. E. uApios (?) C. Koch in Linn. XIX. p. 17. In Grusien nnd in der Umgegend von Brussa. Im Gundelsh. Herbar als Ti- thymalus tuherosa pyriformi radice. 8. E. densifolia C. Koch; Glaberrima; Caulis strictus, simplicissimns, Foliis oblongis, subito in petiolum attennatis dense obtecttis ; Peduncnli jlaterales simplices, apicales nm- bellam 3 — 5-radiatam formantcs; Folia floralia et Involucri 723 phylla lauceolata, serriilata; InvoJncelli phylla cordato- vel ovato-acuminata, serriilata; Authodii disci transverse ob- loiigi; Capsula et Scmiua luihi ignota. Leider steht mir nur ein kaum aufgeblühtes Exemplar zu Gebote. Obwohl der Habitus, uamcutlich der dickere, mit Blätlero dicht besetzte Steugel und der deutliche Stiel der Blätter von E, dulcis L. abzuweichen scheint, so hat doch der Blüthenbau eine nicht geringe Aehnlichkeit Aus Grusien von Wilhelms er- halten. 9. £. angulata Jacq. Collect. II. p. 309. Icon rar. t. 481. Auf dem pontischen Hochgebirge im Gaue Heraschin auf Ur- gestein^ c. 8000' hoch. 10. £. epithymoides (L.) Jacq. ä. austr. IV. p.23. t. 344. cod. No. 3532. Auf dem Doraoglett im Banat auf Jurakalk. 11. E. verrucosa (L.) Roep. enum, Euph. p. 61. im Gundelsh. Herb, als Tttht/malus incanus caule piloso. 12. E. hyberma L. cod. No. 3552. Im Gundelsh. Her- bar als Tühijvialus latifolius hispa/iicus. 13. E. aspera Bieb. fl. taur. cauc. I. p. 377. Caulis te- res, pubescens ; Folia eiliptica, supra glaberrima, subtus et margine siibdeuticulato aut integro pilosa aut villosa, invo- lucri phylla aeqnautia; Peduuculi elongati, bifidi; Umbella 5-radiala; Involucelli phjlla subtriangularia, aeqne lata ac longa, glaberrima; Antbodii disci permagni, late et trans- verse oblougi, laciniis aequilongis adhaerentes; Capsula ver- rucis cylindriiis minirae dense obtecta. Aehnell der E. epi- tJiijmoides (L.) Jacq., aber die Hiillbhättchen sind hier, eben so wie die Abschnitte des Anthodiuras, länger. Auch haben die Kapseln weit zahlreichere Warzen, so dass diese jene dicht bedecken. Im Gundelsh. Herbar als Tithi/malus cappadocicus lalissimo folio vilioso flore lunato. Das 46* 724 — letztere rauss eiu Versehen sein, da die Pflanze selbst üores (disci anthodii) oblongi besitz!. Toiirnefort sagt übri- gens aiicli bei derselben Pflanze: flore aureo non liiuato. Ueber die Verwandtschaft zii E. muricata Bieb. und E. dulcis L. s. nnter No. 17. 14. E. spinosa L. cod. No. 3531. Im Tschorukthal auf Porphyr und Melaphyr, 1500 — 3000' hoch. 15. E. palustris L. cod. No. 3551. ß. Artnena-, Folia oblonga, ad basin altenuata, gla- berrima. integerriraa; Involucelli phylla ovato- oblonga. Viel- leicht scibstständige Art, aber leider ist das mir aus dem Gundelsh. Herbar unter dem Namen: TitTiijnialus arme- nus latissimo folio glauco et glabro zu Gebole stehende Exem- plar sehr unvollstcändig. 16. E. Orientalis L. cod. No. 3546. Im Tschal»anlz- thale des Gaues Sber auf Porphyr, c. 5000' hoch. Im Gun- delsh. Herbar als Tithymalns Salicis folio caule purpureo flore magno. 17. E. inurieata Bieb. fl. taur. canc. I. p. 378. Nicht lanzettförmige, wie Bieberstein selbst verlangt, sondern breitelliptische Blätter hat diese Art, von der das Berl. allg, Herbar von dem Autor seihst ein Exemplar besitzt. Zu C. dulcis L,, womit namentlich Röper unsere Pflanze vereinigt, kann sie eben so wenig wie E. aspera Bieb. gebracht wer- den. Wohl aber könnten E. muricata Bieb. und E. aspera Bieb. zusammengehören, da namentlich die deshalb besonders beschriebene Abart : JFilhehnsiana ein Mittelglied bildet. Das mir zu Gebote stehende Original - Exemplar der E. aspera Bieb. reicht nicht hin, um darüber zu entscheiden. In Gru- sien nnd im nördlichen Theile der eriwan'schen Provinz auf Trarhyt, c. 4500' hoch. 725 ß, IVilhelnisiana ', Caulis leres, pilosiis, ramosas: Raioi simplices, foiiis roinoribiis rotundato-oblongis instructi; Folia canliua pilosa, superlicie siiperiori plerumque glabra, liievissirae peliolata, 3 poll. longa, 1 Va poll. lata, elliptica; liiflorcscentia dichotoina; Involucri pliylla sabtriangularia, lata, acuta, nervoso -striata; Authodii disci rotundali , sub- stipitati, laciuiis oblongis pilosis adhaereutes; Capsula sphae- roidea, vcrriicis oblongis iustructa; Semina laevia. Unter- scheidi't sich von der Hauptart durch weit grössere Blätter, durch den gabelästigen Blüthenstand und durch die weniger warzige Kapsel. Aus dem Wilhelms'schen Herbar er- lialttM). 18. E. corallioides L. cod. No. 3544. Im pontischcn Gebirge auf Äugitporphyr, c. 2500' Loch. 19. E. procera Bieb, (1. taur. cauc. I. 378. Im nördli- chen Daghestan bei Temirchanschura von Dr. Struve in Tiflis gesammelt. 20. E. pilosa (L.) Bieb. fl. taur. cauc. III. p. 328. Un- terscheidet sich von E. procera Bieb. gewiss hinlänglich durch den weit deutlicher gesägten Rand der Blätter, E, co- rallioides L. hat ein ganz anderes Ansehen. Es scheint mir aus der Linue'scheu Diagnose hervorzugehen, ah ob die Linne'sche E, pilosa (cod. No. 3545.) viel mehr zu E. pro- cera Bieb. gehöre, als zu E. pilosa Bieb, C. Esula Roep. in Dub. bot. gall. p. 114. 21. E. amygdaloides L. cod. No. 3554. Aus der Um- gegend von Brussa und aus der Krim erhalten. - 22. E. luacroceras F. et M. iml. IV. sem. hört, pelrop. p. 36. a. Genuina. In Grusien und auf demNordostabhange des pontischen Gebirges auf Porphyr, c. 2500' hoch. 726 ß, Spectahilis , in allen Thellen grösser und fast un- behaart. In Grnsien und ohnweit der Rionquellen im Kau- kasus, c. 6000' hoch, auf Urgestein. 23. E. oMongifolia C. Koch. E. amygdaloides L. ß. ohlongifolia C. Koch in Linn. XIX. p, 17. Caulis simpli- eissirans, glabrescens aut pilosus; Folia oblouga, acuta, margine subundulato, subrevoluto ideoqne denticulato , snpra glaberriina, infra villosa, petiolo brevi viiloso instructa; Um- bella 5-, raiiltiradiata, radiis dichotomis; luvolucella glaber- riraa, connata; Disci anthodii atropiirpnrei, cornnbus longls- simis, invicera se attingentibus instructi. Steht der E, ma- croceras F. et M. und der E. muricata Bieb. am Nächsten. Die erstere besitzt aber Blätter mit verschmälerter Basis und ebenem Rande, bei der andern ist der Disdis länglich. Aus der Umgegend von Brnssa von Dr. Thirke erhalten. 24. £. glaberriaua C. Koch; Glaberriraa, perennis; Cau- lis crassiusculus, adscendeus, simplicissimus; Folia late lineari-ohlonga, basi sessili subauriculatä, apice acuta, densa; luvolucri phylla oblonga; Involiicelli contra connata, patellam concavam formantia; Peduncnli bifidi; Disci bicornes, lunati, aurantiaci; Capsnia et Semina mihi iguota. Unterscheidet sich von den übrigen Arten mit verwachsenen HüUchensblältchen durch die breiten und unvollkommen ge- ohrten, den Stengel dicht bedeckenden Blättnr. An den Ufern der Bortschalo in der griisischen Kurobene auf tertiärem SBo- den, c. 600' hoch. Im Gaue Bambak auf Trachyt, c. 4000' hoch. 25. E. latifolia C. A. Mey. in Lcd. fl. alt. IV. p. 183. Im Ganc Daratschitschak auf Hochstep pen mit Trachytnnter- lage, c. 5000' hoch. 26. E. laeta Ait. hört. kew. cd. 2. 111. 164. Im Gun- delsh. Herbar als TilTiijmalus arboreus. 727 27. E. rlgida Bieb. 11. taur. cauc. 1. 375. Aus der Krim vou Rögucr crhaiteu. 28. 'E. deuticulata Lam. dict. bot. II. 235. In der eri- wan'schen Provinz auf basaltischem Boden und aus der Krim von Rogner erhalten. 29. E. Myrsiiiitcs L. cod. No. 3550. Im Gundelsh« Herbar als Tilhjjmalus cappadocicus Anacampseritis folio tlore magno cristato. Was Titht/malus Mj/rsinites angusti- folius dess'lben Herbariums ist, vermag ich des unvollstäu- digen Exemplars halber nicht zu enträthseln. 30. E. Paralias L. cod. No. 3536. Am schwarzen Meere aiifGeröUe. Aus der Umgegend von Brussa durch Dr,T hi rke erhalten. 31. E. syspireuisiis C. Koch, Glauco-flavescen?, glaber- rima; Caulis strictus , sulcato- striatus_, siraplicissimus; Folia .elliptica, apice acuminato-pungente, iniegerrima, 5-nervia, coriacea ; Involucri uiriusque phylla late cordata, acnminata; Umbella 5-radiata; Anthodii disci oblougi aut sublunati. Hat durch das gelbliche Ansehen und durch die 5 -nervigen Blätter ein ganz eigenlhümliches Ansehen. Am Meisten ähnelt sie noch der E, orientalis L. Im Gaue Sber auf Porphyr nud Kieselschiefer, c. 4000' hoch, 32. E. agraria Bieb. fl. taur. cauc. I. 375. Steht derZi". nicaeensis All. am Nächsten, unterscheidet sich aber durch die fast herzförmige Basis der Biälter, deren Rand übrigens. auch etwas umgebogen und sehr schwach gekerbt erscheint. In Gruäien. 33. E. glareosa Bieb. fl. taur. cauc. I. 353. Abgesehen davon, dass die Drüsenscheiben der Anthodien fast raond- förmig, aber nie 2höruig erscheinen, besitzen auch die Blät- ter nie 3 parallele Nerven, wie bei E. nicaeensis All.; 728 . .. desto deutlicher sieht mau aber die einfachen, vom Mittel- iierven nach der Peripherie auslaufenden Nebeuuerven. lu der Steppe Dobrutsche im Süden der Donanmündung. ß, Minor. Es scheint, als wenn Biebersteiu's^. sajcatilis^ wenigstens zum Theil, hierhergehörte, wenn auch "licht vollständig, wie Link und Röper behaupten. E. sa- jcatilis ans Taiirieu und von Ledebonr dem ßerl. allg. Herbar mitgotheilt, stimmt ebenfalls mit unserer Pflanze ge- nau überein. In Grusien auf tertiärem Boden, c. 1200' hoch. 34. E. saxatilis Jacq. fl. austr. IV. p. 23. t. 345. Ans der Krim von Rogner erhalten. 35. E. lucida W. et K. pl. Hung. rar. I. p. 54. t. 54. ß, Oblonga. Besitzt eine grosse Aehulichkeit mit E. Estila L., mit der sie die horizontalkriechende Wurzel ge- raein hat, unterscheidet sich aber durch die länglichen und nicht nach der Basis zu verschmälerten Blätter. Die Pilanze steht auch der kleinen Form der E. nicaeensis All. nahe, die aber wiederum keine kriechende Wurzel besitzt. In Gru- sien sehr häufig auf tertiärem Gestein und auf Porphyr, 800 -^ 2500' hoch. y. Androsaemifolia Willd. Herb. No. 9373. Bl. 1. Möchte doch vielleicht selbstständige Art sein, da die läng-» lieh - linienförmigen Blätter wenig oder gar keinen Glanz besitzen. Sonst hat die Pflanze grosse Aehulichkeit mit E, virgaf.a W. et K.^ die aber wiederum keine kriechende Wur- zel besitzt. Im tatarischen Grusien auf Mergelboden, c. 800' hoch. 36. E. repens C. Koch; Repens, stricte erecta, simpIex, glaberrima; Folia iuferiora lineari- oblonga, superiora lineari- lanceolata^ ramulorum brevissimorura liuearia, omnia acu- tiuscula, margiuc integerrimo, (in sicco statu) suhrcvoluto, . 729 opaca; Umbella 5 — 8-radiata; Involncelli pliylla late coi- dato -triangularia, acuminata; Anthodii disci bicoriies, atro- purpurei. Stellt der E. lucida Winini. et Grab. (1. sil. III. 282. am Nächsten, ist vielleicht sogar damit, aber immer als selbstständige Art, zu vorbinden; sie besitzt jedoch auf den Blättern gar keinen Glanz. E. provincialis Willd. hat eine Jjöchslens östrahügc Dolde, E. Esula hingegen nach dor Ba- sis zu verschmälerte Blätter und E, virgata VV. et K. keine kriechende Wurzel. 37. E. virgata VV. et K. pl. Hiing. rar. p. 176. t. 162. ct. Genuina. Aus Grusien von Wilhelms erhalten, lu der INähe von Derbrnd auf lerliärem Kalk; im pontischen Gebirge^ nnd zwar im Tschabantzthale auf Porphyr, c, 5000' hochj und im Gaue Pertakrok auf Urgestein, c. 6000' hoch. Im Tschornathal im Banale auf Jurakalk, ß. Longifolia. Steht der E. binmhellata Poir. sehr nahe. Auf dem Ostfusso des Alagäs auf Basalt, c. 3500' hoch, und bei Eriwau auf basaltischem Gcrölle, c. 2700' hoch. ImGundelsh. Herbar als Tithj/tnalus galatictis \on- gissimo et angnstissirao folio. y. liatifolia. In Grusien. 38. E. Esula L. cod. No. 3548. In Grusien und Imerieu an Bächen und Flüssen, 400 — 1200' hoch. 39. E. aleppiea L. cod. No. 3537. a. Gentlina. Aus der Umgegend von Brussa von Dr. Thirke erhalten. /?. Condetisata Fisch, in Bieb. fl. taur. cauc. III. 322. Unterscheidet sich von der Hauptart kaum durch längliche, mit einer Spitze versehene Blätter der Involucellen. Aus Grusien von K. Schmidt und Wilhelms erhalten. 40. EupborMa Hohenackeri Slcud. et Höchst, no- mencl. bot. II. 612, Auf demOstabhange des Alagäs, c.4000' 730 . hoch, auf Basall; iu Grusieu aui Mergel- uud Kalkboden, 800 — 1500' hoch. Aus der Krim vou Röguer erhalten. Im Gundelsh. Herbar als Ttthytnaltis hispanicus Liuariae folio acutissimo. , 41. E. coriacea C. Koch. Glauca, pluricaulis aut iu- ferne raraosa; Folia coriacea, glaberrima, integerrima, cau- lium et raraoriim sterilium augustissime liiieari-lanceolata densiora; fertilium liueari- oblouga, suprema liueari-lanceo- lata, obtnsiuscula; luvolucri utriusqiie phylla ovato-lanceo- lata; ümbella 5-radiata; Radii iterato-bifidi; Calathidii so- litarii sessiles, extremis exceptis ; Anthodii laciuiae bi triädi, iuterdiim staminiferi_, inter anteriores disci bruuuci sublnnati; Capsula magna; Semina laevissiraa. Steht in der Nähe von E. Lathyris L. , besitzt aber weit kleinere Kap- seln. Am Araxes auf basaltischem Gerolle in der Provinz Eriwan, c. 2900' hoch, Ohnweit Nachdshewan. 42. E. Simplex C. Koch; Annua, glaberrima, glauce- scens, siraplicissima; Folia elougato-linearia, acuta, 'densa; ümbella simplex, quiuqneradiata; Radii et Fcdunculi axilla- res, simplices, braclcis cum foliis exacte congrucntibus aut latioribus, sed nunqnam basi cordata instructis fulti; Invo- lucri phylla ovato- triaiigularia, acuta; Cornua discorum an- thodii elongala; Capsula et Semina mihi ignota. Steht zwi- schen E. segetalis L. und E, terracina L. , unterscheidet sich aber von der erstem hauptsächlich durch die stets ein- fache Dolde, von der letztem hingegen durch die auch am untern Theile des Stengels stehenden, verlängerten und nicht keilförmigen Blätter. Im Gundelsh. Herbar als Tithijma- lus liniariacfolio ilorc luuato. Auf dem Domoglelt im Banate. 43 E. faleata L. cod. No. 3524. 731 a. Genuina. In der Krim uud in Grusien sehr häu- fig auf tertiärem Kalk- uud Mergelboden von 700 — 1500' Höhe. In der armenischen Provinz Eriwan unter dem Gc- treide^ c. 2700' hoch. Bei Trebisond auf Augitporphyr, 20 — 150' hoch. Im armenischen Hochlande bei Melasgerd auf Trachyt, c. 4500' hoch. ß. Ivibricata; Calathidia densiora, imbricata. lu der armenischen Provinz Eriwan auf basaltischem Boden, c. 2700' hoch. Im Tschorulvgebiete, und zwar in den Gauen Sber und Pertakrek auf Porphyr, 2500 — 5000' hoch. 44. E. iSzovitsii F. et M. ind. I. sem. hört, petrop. p.27. Aus Grusien von Wilhelms erhalten. In der armenischen Provinz Eriwan auf Basalt, c. 3500' hoch. 45. E. parvula C.Koch,- 1 — 2pollicaris, annua, glaber- rima, glaucescens, simplicissiraa ; Folia omnia oblonga, in petioinm attenuata, apice rotundata, paene emarginata et in- terdum apiculo iustructa; Calathidia axillaria, breviter pc- duncnlata, rariflora; Änthodli disci slipitati, sublunati, iuter lacinias tcnues positi ; Capsula laevissima ; Seraina lacvia, subtetraedra. Im Habitus einer kleineu E. Peplus L. unter- scheidet sie sich durch den fast gar nicht halbmondförmigen Diskus des Anthodiums und durch die mehr länglichen Blät- ter. Im russischen Armenien, 2700' hoch, auf basaltischem Boden. 46. E. Peplus L. cod. No. 3523. Bei Trebisond auf Augitporphyr, 20 — 150' hoch. 47. E. pycnophylla C. Koch Liun. XIX. p. 17. Bei Brussa von Dr. Thirke gesammelt. 48. E. herniariaefolia Willd. spec. plant. II. 902. Im Gandelsh. Herbar als Tithymalus creticus herniariacfolius supinns. 732 Zweite Tribiis. Acalyplieae Bartl. ord. nat. p. 371. 11. Mercurialis L. cod. No. DCXXXVH. 49. M. aumia L. cod. No. 7471. M. ovata C. Kocli, nee Siernb. et Hopp., in Linn. XIX. p. 16. Sehr häufig in Grusien auf angebaulen Stellen. Ans der Krim von Röj^- ner und ans der Umgebnug von Brnssa von Dr. Thirke erhalten. 50. M.. perennial L. cod. No. 7469. Bei Briissa von Dr. Thirke gcäaramelf. In Grusien. Dritte T r i b u s. CrotOlieae BInmc Bjdr. p. 599. lll. Riet n u s L. cod. No. MCXCI. 51. R. coBUimmis L. cod. No, 7298. lu der Araxes-, Ebene der Provinz Eriwan sehr viel angebaut. IV. Crozophora Neck. elem. No. 1127. 52. C. tinctoria (Crotott) L. cod. No. 7272. Eei Arta- nudsh auf Jurakalk, c. 2500' hoch. Aus der Krim von Rog- ner, aus Grusien von Wilhelms und K. Schmidt nud von Dr. Thirke aus der Umgebung von Brussa erhalten. V i e r t e T r i b n 9. Pliyllaifttheae Eudl. gen. pl. p. in 9. V. Andrachnc L. cod. No. MCCIII. 53. A. telephioides L. cod. No. 7350. Im Tschoruk- thale sehr häufig auf Melaphyr, Porphyr und Kalk, 1500 bis 3000' hoch; eben so in Grusien auf tertiärem Kalk und Mergel, 700 — 2500' hoch, und endlich bei Brussa von Dr. Thirke gesammelt. 733 # FüDfte Tri b US. BllXeae Bartl. ord. iiat. p. 370. VI. Bu.vus L. cod. No. MCLIV. 54. B. seinpe^^'virciis L. cod. No. 7126. In Mingrelieu lind Inieiicn sehr häufig auf Kalk und Porphyr; im ganzen poutiseheu Gebirge bis zu 2500' Höhe auf Aiigitporphyr und in der Umgegend von Konstanlinopel auf Kalk nnd Mergel, 50 — 300' hoch. Amar antac eae . Die meisten Repräsentanten besitzen die ebeneren Gegen- den in den Tropenländern; weit weniger haben schon die wärmeren Länder der gemässigten Zone, so dass, während es im Allgemeinen gegen 400 Arten giebt, im nördlichen Oriente nur 14. in Deutschland sogar nur 6 wachsen. Die letzleren kouimen aber alle auch zu gleicher Zeit im Oriente vor. Von den 14 Arten habe ich nur 9 gesammelt; es sind aber 2 Arten darunter^ die von keinem anderen Reisenden aufgefundeü wurden. Was das Vorkommen dieser 9 von mir gesammelten Araarantaceen anbelangt, so wachsen die ^ma~ rantus-Xrten auch im Oriente, wie bei uns, auf augebauten Stellen, auf Aeckern, in Weingärten und auf Schutthaufen. Die beiden Pol^cncnufii - krlen lieben sandige oder lehuiio-e nnd sonnige Stellen, während Alternanthera sessilis (Gom- phrena) L. nur auf feuchten Stellen angetroffen wird. Ha- blitzia tamnoides Bieb. steht nicht allein wegen ihrer Form nnd ihres abweichenden Blüthenbaues eigenthümlich da, auch ihr Vorkommen uuterscheidet sich von dem der übrigen Araa- rantaceen dadurch, dass sie, der Zaunwinde gleich, sich im Gebüsche n. s. w. empor windet. 734 Erste Abtheiluug. * Qomplireneae. I. jilternanthera Forsk. fl. aeg. p. 28. 1. A. sessilis (Gomphrena) L. cod. No. 1684. AusGru- sien von Wilhelms und K. Schmidt erhalten. In der kaspischou Ebene auf Mergelboden, 30 — 150' hoch. Zweite Abtheilung. Polycnemeae. II. Polycnemum (L.) Koch syn. ed. 2. p. 694, 2. P. arvense L. cod. No. 282. Bei den süssen Gewäs- sern ohuweit Konstantinopel auf angeschwemmtem Boden und auf Mergel, 20 — 50' hoch. 3. P. majnis AI. Braun in Koch syn. ed. 2. p. 695. In Grusieu sehr häufig auf Mergelboden, 700 — 1200' hoch. Aus der Krim von Rogner erhalten. Dritte Abtheiluug. Hablitzieae. Bracteae uullae; Utriculus membranaceus, depressus, cir- cumscisse dehiscens. III. Hablitzia Bieb. inMem.de la soc. d. Nat. deMosc. V. 24. 4. Hablitzia tamuoideis Bieb. in Mcm. de la soc. d. Nat. de Mose. V. 24. In Orusien und Imcrien im Gebüsch, aber auch im Hochgebirge auf allen Bodenarten, 700 — 5600' hoch. Vierte Abtheilung. Aiiiaraiiteae. IV. Jimarantus L. cod. No. MCXIll. 5. A. sylvestris Desf. catal. hört. par. p. 44. In Gru- sien auf Mergel- und Kalkboden, 700 — 1500'hoch. Im Gaue Artauudsh auf Jurakalk, c. 2500' hoch. In der Nähe von 735 Trrbisond auf Aiigitporphyr , 20 — 100' hoch. Ans der Krim von Rögnor erhalten. ß. Graecizans Moq. Tand, im Berl. allg. Herbar und in DC. Prodr, Im Gundelsh. Herbar &\% Amaranthus syl- vestris seriphens angustifolins. 6. A. prostratus Balb. raisc. tanr. p. 44. t. 10. In Irae- rien in Weingärten mit Porphyrboden, c, 2000' hoch. 7. A. Blitnm L. cod. No. 7175. In Grusieii auf Mergel- und Kalkboden, 700 — 1500' hoch. An der Küste des schwar- zen Meeres im Paschalik Trebisond auf Angitporphyr, 8. A. retroflexHS L. cod. No. 7183. In Böjiikdereh am Bosphor auf Mergelboden. In imerieu auf Jurakalk und Por- phyr, c. 2000' hoch. 9. A. sanguineuis L. cod. No. 7182. Im mingrelischen Gaue Letschkura auf Jurakalk, c. 3000' hoch. Pliytolacceae. Von den 50 Phyfolacceen, welche raan bis jetzt ohnge- fähr kennt, wächst keine einzige ursprünglich inEuropa, son- dern die Art, welche auch dem Oriente anzugehören scheint, kommt im Süden Deutschlands und sonst noch nur verwildert vor. Die Familie gehört vorzugsweise der heissen Zone, na- mentlich Afrika's an. Pht/tolacca decandra L., dieKermes- beere, soll ursprünglich nur in Nordamerika vorkommen, und von da aus wegen des in der Beere reichlich sich vorfinden- den Farbestoffes nach der alten Welt gebracht worden sein. Sie fand hier alsbald dieselben Verhältnisse und verwilderte. Ob die Kermesbcere aber in der That nur eine nordaroeri- kanisclie Pflanze sei, möchte ich bezweifeln, da ich sie sehr häufig im völlig wilden Zustande in höher gelegenen Thä- 736 lern dos Kaukasus, weniger des pontischeii Gebirges gesehen lind gesammelt habe, obgleich sie nirgends angebaut und aus- ser zum Schminken auch nicht von den Eingebornen ge- braucht wurde. Ich fand sie auch keineswegs in der Nähe der Dörfer_, sondern meistentheils grade an sehr abgelegenen Orten, und oft an den engsten und wildesten Stellen der Hochthcäler. Phytolacca L. cod. No. DCXLY. P, decandra L. cod. No. 3419. In den Hochlhälern des Kaukasus, namentlich in Radscha und Lelschkum auf Kalk »ind Porphyr, 3000 — 5000' hoch; im pontischen Gebir- ge, im Thale der Furtuna, auf Ängifporphyr , 2000 — 4000' hoch. Abriss der Entwickelungs^eschichte der Blütlie von Couroupita guianensis Aubl. Von H. C r ü g e r auf Trinidad. wTährend au europäischen Pflanzen einzelne Zweige unserer Wissenschaft zu einem hohen Grade ausgebildet sind, wie unter auderu die Entwickelungsgeschichte mancher Blumen, und man dadurch in den Besitz von einer Menge von That- sachen gelaugt ist, die für die philosophische Erklärung mancher Erscheinungen von der grössten Wichtigkeit waren, und welche wohl später für das Studium bisher noch uner- ledigter Fragen im Reiche der Physiologie sehr lehrreich werden dürften, ist grade dieser Zweig in Rücksicht auf Tropenpflanzen, nameutlicli baumartige, verhältnissmässig zurückgeblieben, und es ist dieser Umstand die Veranlassung der nachfolgenden Zeilen zu nennen. Die Blume der Lecyihideen ist wohl hinreichend durch gute Abbildungen und Beschreibungen bekannt, dass ich diese übergehen kann. Das Folgende hat nur auf die so sehr mit Unrecht vernachlässigten Stellungsverhältnisse Bezug. 2lr Bd. 6s Heft. 47 738 Bei Couroupita stellen sich die Kelchblälter so, dass elüs von den 6 vorhandenen nach vorne nnd eins nach hin- ten fallt, also 2 links und 2 rechts stehen. Die zungcnför- mige Verlängerung des Staubfadenkörpers boüudet sich der Axe gegenüber, mit dem Rücken der grossen Bractee zuge- wandt. Ausser einer grossen Braclee sind noch 2 kleine unmittelbar unter den Blumen vorhanden, die, an einer jnn- gen Knospe wenigstens, zwischen den 2 seitlichen Reich- abschnitten stehen, nnd der Blüthenstiel ist an dieser Stelle ffcüjüedert. Die Fächer des Fruchtknotens steheu vor den Kelchabschuiitcn , wenn sie demselben isomer sind, es kom- men aber sehr häufig 7 und mehr Fruchtfächer vor, wo die- ses Stelluugsverhältniss dann etwas gestört wird. Obgleich die kleinen Bracteen schon einige Zeit vor dem Kelche zur Ausbildung kommen, so kann man doch, wenn man sehr junge Blüthen an der Spitze eines Zweiges unter- sucht, sehen, dass in dem Augenblicke, wo die Knospe sel- ber noch ein halbdurchsichtiges Kügelchen ist, die Deck- blätter, die neben der Blüthe stehen sollen, auch noch kleine, kegelförmige Körperchen bilden, welche in Gestalt sich von der Knospe fast nicht unterscheiden. Bald aber ändert sich die- ser Zustand, die Bracteen fangen an sich über die Knospe hinzubiegen, sie platten sich ab, und verhüllen sie binnen Kurzem ganz. Zu dieser Zeit der Entwickclung sieht man anch die Nebenblätter der grossen und .kleinen Bracteen deutlich und von vcrhältnissmässig bedeutender Grösse. Au den ganz jun- gen Deckblättern habe ich diese Slipulac nicht bemerken, und daher die Beobachtung, dass diese vor den Blättern auf- treten, nicht bestätigen können. Deutlich gesehen habe ich sie erbt, als die Bracteen anfingen, sich bedeutend in der Breite zu enlwickclu, und dann als ein halbdurchsichtigcs. 739 fleischiges Härchen. Die Blüthe selbst, die sich in dem Augen- blicke, wo sie der Beobachtung einigermassen zugänglich ist, als ein etwas zugespitztes, übrigens rnndes Knöpfchen zeigt, fängt an, sich mehr der Halbkugelform zu nähern, und plat- tet sich sichtlich ab. In etwas älterem Zustande findet man dann eine unbedeutende Vertiefung in der Mitte des jungen Kelches, dies ist jedoch nur von sehr kurzer Dauer. Die Vertiefung in der Mitte fängt an hier und da Buchten zu bilden, während auf den Seiten des Kelches sich Erhaben- heiten zeigen, die bald eine regelmässige Gestalt annehmen, und durch die hemisphärische und zitzenförmige Gestalt schnell in eine schuppenarlige übergehen. Hierbei ist zu bemerken, dass die vorne und hinten stehenden Kelchzipfel vor den übrigen anfangs in der Entwickelung voraus sind und gewöhnlich die übrigen später bedecken. In dem Augenblicke, wo die Kelchzipfel anfangen, sich deutlich auszuprägen, erhebt sich in der Mille der Blüthe ein anderes Hügelchen. Wiederum etwas später fängt auch dieses Hügclchen au, sich in der Mitte etwas zu vertiefen, und es bleibt der Platz zwischen dieser Vertiefung und den Kelchzipfeln als eine kreisförmige Erhabenheit von sehr ge- ringer Höhe stehen. Auf dieser Stelle entwickeln sich die Blumenblätter ganz wie die Kelchabschnitte, indem sie sich zuerst in allen Richtungen und später in seitlicher Weise ausdehnen. Diejenigen, welche dem vordem und hintern Kelchzipfcl zunächst stehen, sind hier in der Entwickelung wiederum vor den andern voraus, hier wie dort gleicht sich das aber später theilweise wieder ans, nur bleibt eins von denen, welche dem zungenförmigen Staubfadenforfsatze zu-^ nächst stehen, das grösste, und ist, was zu bemerken, das innerste. In der Mitte der BJume, zur Zeit, wo Kelch- und Kronenbiätter deutlieh zu erkennen sind, bleibt ein anderes Hügelcheu nach, welches dann auch nicht zögert, sich zn 740 . gestalten/ Die beidcu innersten Gebilde der Blnmc aber for- raeii sich fast zu gleicher Zeit. Die Stanhfadenmasse zeigt sich in dem Augenblicke erst deutlich, in welchem der Car- pellkreis innerhalb jeuer schon auch ausgedrückt ist, nämlich durch sechs oder mehr Buchten, deren ausgehöhlte Seite ge- gen den Mittelpunkt der Blüthe gerichtet ist. Der Ordnung- halber werde ich die Entwickelnng der Staubfaden erst ver- folgen ^ um auf den Fruchlkuoten spcäter zurückzukommen. Der erhabene Ring, der sich um den Fruclitkuoten her- um befindet, zeichnet sich weit deutlicher ab, als die Kreise, auf deneu sich die Kelchabschuilte oder die Kronenblätter gebildet haben. Er dehnt sich zuerst etwas in die Breite aus, und fängt an sich gegen den Mittelpunkt der Blume zu erheben. Dann sieht man auf seiner Oberfläche und an seinem innern Rande kleine Erhabenheiten sich bilden, die in unbestimmter Anzahl freilich einen vollkommenen Kreis bil- den, und alsbald als die oberen Spitzen der Staubfäden er- kannt werden. In diesem Äugenblicke ist der übrige Theil des erhabenen Ringes noch eine vollkommen ebene Masse, und erst später findet man den Rest der zahlreichen Staub- fäden in der Bildung begriffen. In einer etwas altern Blume findet man alsdann die Staubfäden schon ^ nicht mehr als klei- ne Hügel ^ indem sie in die Länge wachsen, verdünnt sich der untere Theil, und man trifft sie, immer die inneren zu- erst, als kleine kolbenförmige Körper an. Nach und nach formt sich dann die Anthere mehr, indem sich auf der Ober- fläche des höchsten Theiles des Staubfadens zuerst eine Fur- che bildet^ die mit dem Radius der Blume parallel länft und zwei Fächer scheidet, wozu sich später eine andere Furche gesellt, jene kreuzend und zwischen den Klappen der Anthere hinlaufend. Wenn die Staubfäden gegen die Mitte der Blume zu schon eine verhältnissmässig bedeutende Grösse erreicht haben, 741 d, h. wi'DU sie schoo kolbeuförmig orscheiuon, zeigt sich an dem äussern Rande der ganzen, bis dahin durchaus regel- mässigen Masse eine halbkreisförmige, vollkoinraen glatte Geschwulst, die mau sogleich für den ersten Ansatz der zun- genförmigen Fortsetzung des staubfadentragf^nden Körpers er- kennt. Hier geht die Enlwickelnng und Ausbildung der Staubfäden in derselben Richtung vor sich, wie ich es an den übrigen beschrieben habe. Nach und nach krümmt sich dieser Fortsatz über die innere Masse der Staubfäden hin- weg, indem er sich verlängert, nnd das Staubfadensystem ist fertig. Von dem Augenblicke an, wo der Fortsatz sich zn hil- deo anfängt, nimmt die ganze Blume eine seitliche Richtung gegen die grosse Braktee hin in ihrem Wachsthume an. Während dieselbe nämlich bis dahin in der Mitte zwischen den beiden kleineu Brakteen stand, fängt sie jetzt an, sich nach Aussen zn verscliieben , nnd zwar so bedeutend, dass man die Blume auf der äussern Seite des Stielchcns ange- kleht nennen möchte. Vou diesem Augenblicke an ist die Blume auch sichtlich mit ihrem Stielchen gegliedert, und es scheint au der ausgewachsenen ßlüthe, als ob die zwei klei- nen Brakteen zwischen der Hauptaxe des Zweiges und der Blüthe dem grossen Deckblatte gegenüberständen. Wir haben den Carpellkreis verlassen, wo er eben nur dnrch eine Art von sechsbuchliger Höhlung angedeutet war. Diese Buchten , die man von innen nach aussen sich er- strecken siehtj stehen den Kelchblättern gegenüber, und müs- sen als die innere Seite der Carpellblätter betrachtet werden, so dass deren ideelle Ränder, den von aussen nach innen hervorstehenden Vorsprüngen entsprechend ^ vom Anfang auf das Innigste mit einander verschmolzen sind. Nach und nach bilden sich auf beiden Seilen dieser Vorsprünge, nnd zwar 742 - nach aussen zu, die Placententrägor ans, es hinterbleibt aber bis zu einem vorhältnissnicässig späten Zeitpunkte in der Mitte des Ovarimns und nach oben zti eine Höhlung, so dass dieses im jungen Zustande vollkommen einfächrig ist. Der- jenige Tlieil des Fruchtkreises, der oben in die Blüihe triit, erhebt sich , die früheren Buchten schliessen sich und bilden die Furchen des Stigma's , in denen man eine Reihe von hel- len, einzeiligen Haaren bemerkt. Die Axe bleibt am Boden der Frucht stehen, und man kann sie deutlich zu einer ziem- lich vorgerückten Epoche noch von den Carpellrändern auf einem Längsschnitte durch die Mitte der Blume nnterschei- den. Später verschmelzen diese Theile mit einander, jedoch immer nur am Grunde, und eine vollkommen aufgeschlossene Blüthe zeigt noch, dass oben im Fruchtknoten die Carpell- ränder sich nur berühren, während etwas von der Mitle ab-? wärts dieselben mit der Axe vereint sind. Aas den obigen Beobachtungen scheint mir einiges Inter- essante hervorzugehen, worauf ich nicht umhin kann, hier zum Schlüsse hinzudeuten. Zuerst sehen wir hier die Theile der Blume aus ganzen Körpern hervortreten, und zwar mit zunehmender Deutlichkeit, je melir wir uns dem Mittelpunkte der Blume nähern. Obgleich ich dies mit hinreichender Deut- lichkeit gesehen habe, um bei mir keinen Zweifel über die Richtigkeit der Thatsache zu hinterlassen, so scheint es mir doch, als ob man auf diesen Punkt etwas zu viel Gewicht gelegt habe. Die Erhebung der Stelle, wo später die ge- trennten Theile stehen sollen, ist wirklich sehr unbedeutend, und wenn sie etwas bedeutender wird, so trennen sich die einzelnen Theile sogleich. Da man aber die ganze Blüthe als eine runde Masse von homogenem Bau auftreten sieht im Augenblicke, wo sie scibststäudig wird, und mau hier doch 743 allerwenig9(eiis die äusseren Theile derselben mit der Axe verschroolzeu auuehmeu muss, so geht hier doch immer eine Art von Trennung oder Verschiebung der Theile der bil- dungsf.ähigen Masse vor sich. Selbst in Betracht der Knospe und dir zwei kleinen Brakteen kann man beweisen, dass alle drei anfangs .Eins ausmachten. Am Gipfel eines Blü- theuzweiges findet man immer eine grosse Anzahl von un- eutwiikelien Knospen, von denen die jüngsten eine vorne und hinten etwas abgeplattete Masse bilden, die vollkommen einfach ist, und auf welcher sich hernach links und rechts ein Hiigelchen zeigt, wodurch die Brakteen sodann angedeu- tet siud. Da aber steht es einem Jeden frei, die Sache nach seinen Ansichten zu deuten ^ da man eben sowohl annehmen kann, dass sich jene Theile, wie ich oben bemerkte, nicht aus der Knospe j sondern auf derselben bilden, und wo von einer Trennung aber nicht die Rede sein kann. An den Funkt aber, wie die Theile einer Pflanze in ihrer Entwicke- lung auf einander einwirken, knüpft sich einTheil des phy- siologischen Interesses der Entwickelungsgeschichte, und es ist zu bedauern, dass der Thatbestand mehrere Deutungen zulcässt. Dagegen sehen wir, ^um diesen Gegenstand gleich hier zu berühren, im Fruchtknoten den zuerst von den Car- pellrändern gesonderten höchsten Punkt der Axe später, wo jene sich stark entwickeln^ mit ihnen verschmelzen. Hier kann natürlich wiederum nicht angenommen werden, dass die Carpelle überhaupt schon einmal mit der Axe verbunden waren, da die übrigen Blattkreise auch erst später ihre Rän- der entwickeln, indem sie alle als kleine Ilalbkugelu auf-, treten, wo in keiner Richtung von einem Rande die Rede sein kann. Wenn aber der Entwickelungsprocess von Aussen nach Innen im Allgemeinen vor sich geht, so schreitet er im Ein- zelnen mitunter von Innen nach Aussen fort, wie es von 744 . . Anderen beobachtet worden ist, und aufs Nene ans der Ent- wickelungsart der Staubfäden in Couroupita hervorgeht. Ich habe kein Zahlenverhältniss während dieser Zeit zwischen den Staubfäden nnd den übrigen Blüthentheilen entdecken hönnen. Ebenso war die Reihenfolge der sich bildenden Staubfäden bei Weitem nicht so regelmässig, als ich sie hätte vorfinden mögen. Man hat in anderen Pflanzen, die mit einer grossen Anzahl von diesen Organen versehen sind, [ein regelmässiges Fortschreiten Ton Aussen nach Innen beobach- tet, wo die Verdoppelungen und Vervielfachungen in verschie- denen Richtungen im schönsten Einklänge mit gewissen Theorien waren. Von dem Allen habe ich in Couroupita nichts bemerken können. Aus der Beschreibung des Carpellkreiscs geht hervor, dass der Eierstock im jungen Zustande einfächerig ist, mit WandplacenteUj und dass das Stigma mit der eigentlichen, der Beobachtung zugänglichen Axe nichts zu thun hat, dass vielmehr der Fruchtknoten, wie bei anderen Parietales, im jungen Zustande oben offen ist. Bei einer Species von liccythis mit zweifächerigem Fruchtknoten, deren Blüthe ich jedoch nicht in ihrer Entwickelung verfolgen konnte, finde ich etwa in der erwachsenen Blume dasselbe Verhältniss, auf Querschnitten finde ich oben unter dem Stigma eine Höh- lung, etwas weiter nach unten sehe ich deutlich die Stelle, wo die vier Karpellränder sich vereinen, während noch tie- fer dann wirklich die Axe erscheint. Wenn Couratari und Bertholettia die Axe bis in das Stigma fortgesetzt haben, so hätten wir hier ja eine Familie, wo ein deutlicher Ueber- gang zwischen so verschiedenen Organisationen zu Tage liegt, wodurch dann aber der ganze Unterschied wiederum au seinem Werthe verliert. Wenn aber die Verlängerung des Deckels der Frucht dieser Pflanzen aber nur eine solche, und nicht die Axe vorstellt, so würden eben sehr wenig Ursachen 745 übrig bleiben, um diese Gruppe in der Familie der Mj/rtaceen oder nur in deren Nähe zurückzuhalten^ da sie sich noch durch manche andere beachtenswerthc Merkmale unterscheiden. Ich würde sie dann eher in die Nähe der Parietales Endl., etwa zwischen diese und die Pepomferae setzen, in welchen Gruppen auch eine bedeutende Neigung herrscht, die Staub- fäden vcrwaoliseu zu entwickeln, entweder unter sich allein, oder zu gleicher Zeit mit dem Torus. Das jnnge Ovarium xonCouroupifa ist genau, wie Lindley im Veget. Kingdom p. 313. es von den Cucurbitaceen abbildet, und es ist un- möglich, wenn man die Früchte gewisser Lecythiden betrach- tet, nicht au die von Fcuillea erinnert zu werden. Es giebt einen Augenblick in der Entwickelnng dieser Blume, wo das vordere und das hintere Kelchblatt jedes mehr Raum einnimmt, als die auf den Seiten .rechts und links stehenden beide zusamraengenommen , oder wenigstes ebenso viel. Später bedecken diese Anfangs grossen Kelchabschnitte die übrigen theilweise, und die übrigen stehen in der Reihen- folge, dass die beiden dem hintern zunächst stehenden wieder die zwei dem vordem [zugewandten theilweise einschliessen. Diese Ordnung ist nicht durchaus beständig, und ich habe einige wenige Blüthen gefunden, wo drei Kelchabschnitte, der vordere und die zwei den hinteren zunächst befindlichen, die äusseren waren *), Von den Blumenblättern sind immer die dem zungenförraigen Fortsatze zunächst stehenden, oder eins von ihnen das grösste, und, was zu bemerken, dieses zugleich das innerste. Der Fruchtfächer .sind fast immer 7, seltener 6 und 8, ich habe nie 9 beobachtet, wenn 7 da sind, so stehen 4 davon der grossen Bractee zugekehrt. *) Unter der grossen Anzahl von Blüthen, die ich untersucht habe, ist mir eine vorgekommen , welche anstatt 6 nur 5 Kelchab- echnitte besass, von diesen stand einer über einer der kleinen Bracteen. 746 Wcno man will, liann man Im Allgt^raeinen die Ent- wickelnng nud Ziisammousetzung dieser Bliilhe so erklären, dass von dem Kelche die zwei seillichen BLätter einer eiu- gliederigon Blume sich seitlich verdoppelt haben, und diese unregelmässige Entwickeliing so fortgeschritten ist, dass die übrigen Kreise der BInme an der äussern Seile dersplben sich vermehrten und vervielfarhleu. Jedoch muss ich da bemerken, dass ich solche Erklä- rungen nur ansehen kann als einstweilige Anknüpfungspunkte für Klassification und Erleichterung des allgemeinen üeber- blickes über das ganze Gewächsroich. Es scheint mir nicht nöthig zu sein, die grosse Mannigfaltigkeit, die sicli überall vor uns ausbreitet, gewaltsam in eine geringe Anzahl von Typen zu bringen, und dort sogar die Entwickelungsgeschichte zu Hülfe zu nehmen. Ich gestehe, dass ich nicht einsehe, weshalb die Gewächse nicht ebenso mannigfaltig in ihrer Entwickelung zu Werke gehu sollten, als sie In ihrer voll- kommenen Entfaltung uns erscheinen, und glaube, dass un- sere kleinen Gesetze für die grosse Natur noch lange nicht passen. Einstweilen müssen wir uns damit begnügen, That- sacheu herbeizuschaffen uud aufzuhäufen, bis genug vorhan- den sind, um allgemein gültige Gesetze daraus ableiten zu können. Erst wenn alle Hände thälig sein, wenn in allen Welttheilen die Geister sich regen werden, können wir auf das tausendjähre Reich in der Naturgeschichte hoffen. Beiträg^e zur Flor von Texas, von Adolf Scheele, CFortsetzung v. Linn. XXI. p. 576—608.) Convolviilaceae. Convolvnlus sagittifolius mihi. Siiffruticosus volubilis multicaiilis, Gaules teretiusculi toraentelii. Folia alterna longepetlolata oblonga basl cordato- auriculata repando- und ii lata piuninervia aplce oblusa mu- cronata utrinque albo -tomentella, aiiriculae divergentes sub- obtnsae sinnbus rotundatis. Petioli canaliculati tomeutosi patentes folinm diraidinm aequantes. Pedunculi axillares uniflori tomeutelli petiolo longiores folio paiilo V. vix breviores apicera versus bilfracteolati, bra- cteolae subspalhulatae. Calyx 5-sepalns triserialis; sepala aequilonga, externa herbacea ovalia apice truncata brevissime macronata extus toraentosa intus pubescentia, 3 interna mem- branacea margine scariosa dorso pubescentia lato-ovata v. obovata, Corolla campanulato-infundibuliforrais albaö-loba calycc triplo longlor glabra, striis 5 latis virldibus pubescen- 748 . tibos in corollae lobos (dentcs) oblon^os obtusos productis. Genitalia incinsa. Stylus I. Stigmata 2 linear! -cjlindrica elongata. Ovarinni 2-loculare 4-ovulatiira. Capsula pilis appressis obsita. Semina globosa, glabra atra raaculata, hi- lura lineare. Auf schwarzdioniger Prairie bei Neubraunfels: Lind- heim er. Juli. Gehört zu §. 2. Abtheilung ** in DC. Prodr. IX. 413., und ist mit keiner andern Art zu verwechseln. Blätter li//' lang, Va" breit; Blülhen über 1" lang. Convolvulus sagittaefolius Sal. = C. arvensis L, C. sagittifolius Sibth. = C. hirsutus Sler. 2. Convolvulus siuuatugi mihi. V^olubilis herbadeus multicaulis. Gaules teretiuscnli to- roentosi raraosi. Folia oblonga sinuata basi latiore snblobata cordato-auriculata obtusa mucronnlata subtus dense appresse- que pubescentia supra sparse puberula petiolo fere dnplo lon- giora^ lobi V. dentes ovato-oblongi obtusi decrescentes, anri- culae divergentes emarginato-bilobae. Fedunenli axillares uniflori tomentosi patentes petiolo longiores folio breviores supra medium bibractcolati, bracteo- lae pubescentes oblongo-lanceolatae. Caljx ösepalus; se- pala aequilouga corolla dimidio breviora, externa ovnlia her- bacea tomentosa apice lato-emargiuata mucronnlata, interna acutiuscula. Corolla campanulato-infundibuliformis alba, striis 5 vi- rcsccntibus serieeis longitudinalitcr instructa. Genitalia in- clusa, Stylus 1. Stigmata 2 ünearia divergentia. Slamina stylum aequantia. Ovariura 2-loculare 4-ovulalnm. Cap- sula 2-locularis 2-sperma subglobosa vix puberula. Semina triangularia nigra glabra traosverse reticulato-rugosa (ve- nosa). 749 Auf felsigem nnd thonigem Boden bei Neubraonfels, Juli. L i n d h e i m e r. Die Blätter so lang, als bei der vorigen Art, Biüthen kleiner, wenig über Ya" lang. Blattstiel 1/2 — Vs" l^°o« Gehört za §..2., und zwar in die erste Unterabtheilang (herbae annnae) , cf. DC. Prodr. IX. 406 sq. 3. Convolvalus affinigf mihi. Yolubilis herbacens. Caulis teretiuscnli cinereo-tomen- tosi ramosi. FoÜa longepetiolata ovato-oblonga basi cordato- auriculata sinuato-repanda apice rotuudata mncronulata utrin- que sericea petiolo longiora, auriculae divergentes angu- latae. Peduuculi axillares 1-llori tomeutosi curvati folium aequautes v. superantes apicc bibracteolati, bracteolac lineari- lanceolatae. Calyx 5-sepalus corollam dimidiamaeqaans; sepala acquilonga, externa ovalia ciuoreo-tomontosa truncata v. emar- ginata, interna acutiuseuia apice barbata. Corolla campana- lata roseo-alba, striis 5 pnbcscentibns longitudinaliter iu- structa. Genitalia inclusa. Stylus apice clavato-incrassatns. Stigmata 2 lato -linearia. Ovarium 2-locuIare 4-ovulatnm. Capsula Auf der Prairie bei Bastrop. April. Römer. Dem 6'. sinuatus sehr nahe verwandt, unterscheidet sich von demselben 1) durch die viel längeren ßlüthenstiele, 2) die schmäleren Deckblätter, 3) den an der Spitze keulenför- mig verdickten Griffel, 4) die viel breiteren Narben, 5) die breiteren, kürzeren, weniger tiefbuchtigen Blätter. Die Blattstiele variiren von der halben bis zur ganzen Länge der Blattfläche. Die Blätter sind 1" lang, die Biüthen über '/2'' lang. Convoivulus afßnis Löffl. = Evolvulus linifolius L. 750 4. Cascnta puloherriiua mihi. Canlis capillaceus aurautiacus ramosas. Umbellac pe* dunculatae pauclflorae (3 — 5-florae), flores pedicellati pen- tameri, pedicelli flore longiores pedunculurn aequaules, Flos singulas brevius pedicellatus, interdutn abseiis. Calyx öfidiis abbreviatus, laciuiae lato-ovatae obtusae laeves. Corollac tiibus brevicarapanulatus lirabo suo et ca- lyce diiplo longior, limbi lobi lato-ovati acuti patentes. Sta- mina exserta, Styli 2 erecti picruraque exserti. Stigmata globoso- capitata. Ovariura 2-lociilare 4-ovuIatum. Capsula 2-locularis 2-sperma depresso-globosa, corolla residua tecta, stylis erectis corouata eosdemque aequans. Seraina atrofusca. Embryo spicalis. Auf Eysenhardtia texana mihi, unweit Nenbraunfels. October, Lindheime r. Eine der schönsten Cuscutctty welche ich bisher sab, daher der Name. Dia Farbe der Blüthe lässt sich an den getrockneten Exemplaren nicht mit Sicherheit entscheiden. Gehört zur Sectio II. B. Stylis earsertis (DC. Prodr. IX. 457 sq.). Die Griffel stehen meistens aus der Blume heraus, und sind dann entweder so lang oder länger, als die Staubfaden. Oft aber sind sie ciageschlosscu, und dann beträchtlich kür- zer, als die Staubfäden. Anm. Die Gattung CwscM/a befindet sich in der heillose- sten Confusion. Die Bearbeitung vonChoisy in DC. Prodr., schon an sich mangelhaft, genügt dem jetzigen Stande der Wissenschaft durchaus nicht mehr, nachdem eine Menge uordamcriUanischer Arten hinzugekommen sind. Die Gattung bedarf einer totalen gründlichen Revision. Die Beschreibung der sogenannten Schuppen habe ich absichtlich aus der Diagnose fortgelassen. Genau genommen, . . 751 sind diese Sihiippen ein Fortsalz der Staubfäden, aber mei- stens so klein, dass sie oft kaum bemerkbar, manchmal nur mit der grössleu Mühe mit Hülfe einer Lnpe zn erkennen sind. Daher kommt es, dass manche Botaniker sie bei einer Art gesehen haben wollen, andere dagegen sie bei derselben Art nicht haben üuden können. Dadurch entsteht eine grosse Verwirrung, der man man besten vorbengt, wenn man diese Schuppen, die ohnehin anwesentlich sind^ ganz unberück- sichtigt liisst. So sehr nun die Galtung Cuscuta einer gründlichen Mo- nographie bedarf, so sind doch 2 Erfordernisse für einen Mouographen unentbehrlich: 1) Es mnss derselbe möglichst viele Arten im lebenden Zustande beobachtet haben, und die- ses nicht nur darum, weil die oft so kleinen Organe durch das Pressen fast nukennllich werden, sondern auch weil man* che Cnscutae sehr variiren. So Buden sich oft eingeschlos- sene und hervorstehende Griffel, Ötheilige und 4theilige Blu- men in einer Dolde zusammen. 2) Es muss derselbe die Originalexemplare der Autoren verglichen haben, weil die kurzen, mangelhaften Diagnosen häufig völlig unzureichend sind behuf einer zuverlässigen Bestimmung. Engel mann 's Monography of the Northamcrican CuS" ciitineae ist für die nordamercauischeu Arten eine klassische Arbeit. Ich erlaube mir, die Beschreibung zweier neuer brasi- lianischer Co/tvolvulaceen hierher zu setzen. 5. Jacqueiuontia liispida mihi. Caiilis herbaceus volubilis abbreviatus angulatus retror- sum appresse hispidiis ba'^i ramosus. Folia longcpt'tiolata cordata integra mucronata glabra ciliata supra minutissime et dcnsissimc punctata. Petiolus canaliculatus rctrorsnm hispidus folia aequans. Pedunculi axillares 1- — 211ori rctror* 752 > siim hispidi petiolam subaeqiiantes bracteati; bracteac laueeo- latae ciliatae. Sepala e basi lata cordata abrupte lauceoiato- siibulata hispido-ciJiala corollae tubnra aeqaautia. Corolia roerulea 5-loba glabra, strlis 5 viridibus pubescentibns lon- gitudinaliter instnicta, lobi tubura aeqiiantes ovati acnti. Ge- nitalia tubnra corollae aequaulia. Stigmata 2 ovato-corn- planata. Capsula — In provincia Minaruiu geueralinm Brasiliae. Eine kleine, rierliche Pflanze, 3 — 8'' hoch, die geöff- neten Blumen im Durchmesser 3 — 4'" gross. 6. Jacq.ueiULontia crassifolia mihi. Caulis volubilis teres ferugineo- tomentosus. Folia brevi- petiolata coriacea oblonga ferrugiueo-tomentosa utrinque ob- tusa integra vix uudulato-repanda rancronata subtus venosa, Tenis yalde prominnlis. Feduncnli versus apicem caulis axil- lares IQori toraentosi patentes supra medium articulati folio suo mluuto bis v. ter longioresj articulo bracleati, bracteae ovatae. Sepala iuaequalia membranacea 2scrialia, externa bre?iora oblonga acuta dorso sparse stellato-pubescentia, in- terna majora obovata glabra abrupte acumiuata. Corolia alba carapanulata glabra calyce duplo lougior, lobi ovati ob- tusi tubo multo breviores. Genitalia inclusa. Stylus 1, Sti^-mata 2 ovato-complanata. Ovarium 2-loculare 4-ova- latum. Capsula — In provincia Minarum gcneralium leg. Hartleben. Convolvulus crassifolius mihi olim, Polemoniaceae* 1. Phlox Roenieriana mihi. Caulis herbaceus humilis ereetus retrorsum hispidulo- pnbosceiis ramosus. Folia radicalia et caulina iuferiora pc- tiolala oblongo-spathulata acuta glabrata, pelioli et basis 753 foliornm ciliati, superiora sessilia lincari- v. obloiigo-lan- ceolata aciiminata v. cnspidata basi augustata ciliata apice nuda u ervo subtns sparse pubenila caeteriira glabra. Flores apice rainonira solitarii, pedtiucnli erecti pubes- centes calycem pleruraque siiperantes. Calyx pyraraidato-campanulatus öfidns hirsutus, laciniae foliaccae lineares imraarginatae setaceo -acuminatae apice iiu- dae basi saepius angustatae corollae tubo lougiores limbo breviores. Corolla iilacina hjpocrateriraorpha, (ubus elongatns lim- bum aeqoans, limbi laciniae obovatae inlegrae abrupte acu- minatae V. sobtruncatae. Statnina iuclusa tubo inserta. Ova- rium sessile ovato-oblongura triloculare, loculis 1-ovulatis. Capsula — Prope Neubrauufels leg. Römer 1846. Gehört zu §.2. (Subulatae), cf. DC. Prodr. IX. 305 sq. 2. Ciilia liindlieiineriana mihi. Caulis ht'rbaceiis viscido-puberuius erectus raraosus pa- uiculatus 1 — 1 apcdalis. Folia alterna iu petiolnm spathu- lato-aagustata minnte et appresse puberula dense ciliolata; inferiora oblonga pinnatifida acuraiuata lobis ovalo- lanceola- tis acumiuatis inciso-deutatis, vel subrotundo- ovata lobata lobis dentatis deutibus abrupte acumiuatis; superiora linearia pinnatifida, segmenta e basi latiori lanceolnto-subulata. Rami' pauciflori dissitiflori, flores ebracteati longe pedi- cellali apice raraulorura, pedicelli viscoso- puberuli. Calyx conico-carapaniilatus 5-lidiis, laciniae lanceolatae acutae rae- dio herbaceae virides margioe albo-scariosae tubo suo et tubo corollino longiores. Corolla coerulea infundibuliformis glabra, lirabi laciniae ovatae acutae tubo suo incluso et calyce longiores. Stamina summo lubo inserta exserta, antherae luteae dorso affixae ■oTales bilocnlares, loculis parallelis longitudinaliter dehiscen- 2Ir Bd. 6» Heft. 48 754 tibus. Stylus simplex apice trlfidiis, lobis ilaearibns. Ova- rium sessile triloculare, localis pluriovulatis. Capsula ovoi- dea glabra, trilocularis ioculicido-trlvalvis calyce paulo lon- gior, loculi pleiospermi. Semina angulata. Auf felsigem Bodeu an der obern Guadeloupe einzeln am Rande von Gebüsch: Lindheiraer. Juli 1846. Gehört in die Sectio 111. Eugilia neben Gilia mconspi- cua Dougl. cf. DC. Prodr. IX. 312. Zerfällt in 2 Varietäten : a, Foliis inferioribus oblongis pinnatifidis. ß. Foliis inferioribus subrotundo - ovatis spathnlalis lobatis. 3. Gilia glandulosa mihi. Caulis perennis glanduloso-puberulns erectus ramosissi- raus, rarai divergentes angniati. Folia rigida praesertim marginc glandulosa, radicalia petiolata pinnatisecta, cautina alterna sessilia, segmenta omuium integerrima acumiuata pun- genlia; folia cauliua inferiora piunatisecla, segmenta summa oblongo-cuneata, infiraa 2 — 4 longe remota cauli approxi- mata anguste lineari-oblauceolata; folia superiora palmati- secta, segmentis omnibus anguste lineari-lanceolatis ulriuque attenuatis. Rami dichotomi apice dissitiflori. Fedunculi glan- dulosi flore longiores. Flores coerulei ampli speciosi ebra- rteati. Caljx obconico - campanulalus 5fidus glanduloso- puberulus, laciniae c basi ovata subulatae margine albo- scariosae tubum suum et corollae aeqnanles. Corolla infuudibuliforniis 5Bda, limbi regularis laciniae obovato-subrotundae integrae apice rotundatae glabrac tubo 8U0 calyceque longiores. Stamina 5 exserta ; antherae oblon- gae, Stylus simplex trilobus staminibus longior, lobi apice cl.avalo-incrassali. Ovarinm ovoideum trilocularo. Ovula in loculis pluria. Capsula — _ _ 755 Prope Neubraunfels log. Römer 1846. Bildet eine neue Rotte, welche hinter der Sectio IV. Ipomopsis (cf. DC. I. c. p. 313.) einzuschalten ist. Ausgezeichnet durch die grossen, prachtvollen, dem Li- num ähnlichen Blumen, daher anch die Pflanze in der Rö- mer'schen Sammlung unter dem Namen Ltnutnl lag. Gilia stricta mihi. Caulis strictus elatus glaberrimus ramosissimus, rami slricti. Folia alterua pinnalisecta glabriuscula, segroenta elongata linearia incisa \. integra acuta. Cymae apice ramorum capitatae 5 — 8 florac lougepedun- culatae, Pedicelli viscido- puberuli calyce florifero quadruple Capsula duplo breviores. Flores ebracteali. Calyx obcouico-campanulatus minute puberulus , laciniae subulatae erectae tubo suo lougiores tubo corolliuo duplo breviores. Corolla infundibuliforrais coerulea glabra, limbi tubo duplo longioris laciniae ovatae. Äntherae exsertae ova- les. Stylus exscrtus staraina superans apice breviter Sfidus, lobis linearibus apice iucrassatis. Ovarium sessile 3-loculare. Capsula calyce tecta trilocularis trivalvis ovoidea obtasa gla- bra. Loculi oligospermi. Semina fusca ovoidea angulata alata. Culta (im Gräflich Stollbergischeu Garten zu Sider). Gehört in die Sectio IV. Ipomopsis, cf. DC. 1. c. p. 313 sq. Verbenaceae. I. Verbena Roeiueriana mihi. Cauescenti -hirsuta. Radix horizontalis fusiformis raullicaulis. Gaules herba- cci stricti apice corymbosi tetragoni sulcati pilis albis hori- zontaliter patentibus hirsuti raraosi, rami erecti. Folia lineari- V. oblongo -lanceolata acuta reraote irregulariter et profund« iuciso-denlala basin versus integra longe euneata basi am- 48* 756 . piexicanlia utriiK|ue rngosa strigillosn-hirsiit.i, pili (iiltproiilis insidentes, deiites patentes aonti. Flores parvi spicati, spicae terminales subternae filifor- mes elongatao cylindricae strirlae conferliflorae canesceiili- hiraiitae. Bracleae laiiceolato- siibiijatae ciliatae calvoem sii- peraiUes. Calycis dentes e basi ovala snbulati raucroiiati. Corolla lijpoerateriraorpha coerulescens, tiibus vix raiiiule pu- bcrulus siirsiim sensim ampliatiis ralyce dupio loiigior, limbi laeiniae eraargiiiatae. Coiinecliviira antheraniro superiorum inappendiculatum rautieum. Capsula calyoe incinsa 4-cocca, i'occi cylindrici dorso transverse exscnlpto -arcolati , coramis- siira aliitaceo-graiinlata. — Auf steiniger Prairie bei Nfnbra'infels : Römer. Gehört zur Sectio I. Vcrhcnaca , §. 5. Leptostacht/oey ff. DC. Prodr. XI. 545 sq. Ist mit keiner andern Art zu vorwochsehi. Aisclepiadeae. 1. Asclepias brevicornn mihi. Cauiis herbaceus simpiex angulalns striatus puberulns, Folia sparsa petiolata oblongo-lanceolata Inervia reticulato- Tenosa integerriraa niucronata margine ciliolalo - scabra ntrin- que concolora scabra, inferiora basi curvata, superiora basi subtruDcata. Umbella terminalis hcmisphacriia miiltiilora. Pedicelli sulcati piibescenles elongali flore triplo longiores. Flores arapli speciosi. Calyx profunde 5partitns, sopala ob- lougaacuminata pubescenti-tomcntosaeorollaradimidiamaequau- tia primo patnla dein rcBexa. Corolla profunde 5-parlila, laeiniae all»ido -virescentcs late rhombeo-obovatae glandiilosaeapicnlatae loronani aoqnan- tes primo palnlae dein rellexae. Corona staminea sunimo gynostegio imposita 5phylla, foliolis cucullatis; ououlli spe- ciosi aiirantiaci basi sanguinei faloati oblongi apioc rotundati . 757 Hicdio iitriuqne amieulad proces»uin brevissimum incltidcnlcs gynoslegio longiores. Antliorae atrosauguineae membrana tciiuissiina albida lerininata. Polliuis massae pyriforrnes coin- pressae apice atteniiato affixae pendiilap. Ovaria 2. Styli 2 approximati apice concrcti. Stigma carnosum stylis duo- biis commune pentagonnin dcpressnm j anguli cum antheri^ alleruantes apice glandiilara cartilagineam gcrenlcs. Folli- 011 li — Texas (ohne näheren Standort, vermutblich in der Um- gegend von JNenbraunfels) : Römer. Eine präclilige, durch das sehr kurze Hörn und die schönen sichellörmigen j beiderseits geöhrteu Klappen ausge- zeichnete An, mit keiner andern zu verwechseln! 2. Asclei»iais loiigipetala mihi. Caulis adscendens siraplex fistulosus basi ttretiusculus apice angulatns miuutissirae arachnoideo- pubernlus. Folia brcvipetiolata subpergaraacea oblonga 1-nervia subundulata reticulato- veuosa utrinque arachnoidea glaucescentia basi ob- tasa apice oi)tusa apiculata_, inferiora opposita, snperiora al- terna. Pedunculi ad caulis apicem congesti anguiati arach- noideo-tomentosi , folio raulto breviores. Umbellae pauci - (4 — 12-)(]nrae. Pedicelli arachnoideo - tomentosi peduncnio breviores basi bracteolati , bracteolae subulatae lomentellae. Fiores ampli virides. Calycts sepala ovato-lanceolata acuta loinenlosa patula petaiis quadruple breviora. Corollae pro- funde 5-partitae laeiniae Tiresceotes ovalo-obloiigae glabrae apice eraarginatae patulae corona duplo longiores pedicelluia dimidium superantes. Cuculii oblongi v. obovati subfalcali coccinei obtusi gynosfegium aequantes. Processus cultrifor- niis apice rotuudatus cucullo adnatus inclusus. Folliculi ob- longo-lanceolati acumiuati puberuli lungitudinaliter et (raus- Tcrse venosi. — 758 Auf schwerem Thonboden in der Prairie bei Neiibraon- fels einzelu. Lind heimer. Septombpr 1846. Acerates ? Lindheiraor. Bläller 2 — 3^' lang, 1 — IV3" breit. Balgkapsel 3" lang. Seltener sind die BLätter an der Spitze ansgerandet 2« lappig. Ansgezeichuet durch die grossen Blnitipublält r und den an die Klappo angewachsenen Fortsatz! Steht A^r Äsclepias vestita Hook, am Nächsten. 3. Asclepias linearis mihi. Radix fasi'iculata. Caulis sufFrutescens teres basi ra- mosus, rami tereles striolaii rnifariam pubesoentes apirc an- gnlati. Folia orania opposita linearia elongata 1-nervia obso- lete venosa iutegerriraa acuta glabra margine revolnfa snbtus pallidiora ntrinque anguslala. Pedunonii 6 — 8 apice ramo- rum interpetiolares urabelliferi erecti pInriHori angolati 'pa- bescentes umbella lougiores, Pedicelli puberoli pednnculo breviores. Fiores parvi virescentes. Sepala oblonga acuta pubernla corollam dimidiam aequautia primo patula dein refracla. Corollae laciniae virescentes refraclae elliplicae acutae gla- brae margine membranaceae basl gynostegii insertae gyuo- stegium stipitatum aoquantes pediceilum dimidium subaeqnan- tcs, Cuculli virescentes abbreviati apice ampiiati aperti snb- reflexi gynostegio breviores, Processus longe cxserti snbn- lati arcuati cucullo plus duplo longiores. Autherae virides. Folliculi — Gesellschafilith auf schwarzem Thonboden und feochter Prairie bei Neubrawnfels: Lind heimer. August. Die Blätlcr sind 2 — 3" lang, 1—2'" breit. Steht der Asclepias verticillala L. und der u4. grami- vea Lara, sehr nahe. 759 ^l. vet licillata L. unterscheidet sich nur durch 2 — 6- rcihig behaarte Steugfl und 4 — 6 -ständige Blätter. Es ist dalier gar nicht unmöglich, dass ui. linearis eine Varietät der A. verticillata L. mit einreihig behaartem Stengel und sämmllich gegenständigen Blältern ist. Ä. graminca Lam. hat schmälere, purpurne Blumen- blätter, die Klappen länger als die Stempelhaube, die Hör- ner nur wenig länger als die Kappen , und schwarzroihe Antheren. Es ist mir aufgefallen, dass Decaisne diese Pflanze zu den plautis non satis nolis zieht, da sie nicht bloss in meinem Herbario liegt, sondern auch lebend von mir in Gewächshäusern mehrfach beobachtet ist. Mit Gompho- carpus fruticosus hat sie übrigens nicht die mindeste Aehu- Jichkeit, cf. die Nota zn A. graminca in DC. Prodr. VIII. 571. 4. Cronolobus granulatujs mihi. Caulis volubilis slriatus pilis reversis hirsutus simnique miuutissime pubcrulus ramosus. Folia opposila longepetio- lata cordala sinn lato ovata acnminata reticulato -venosa su- pra pilis raris brevihus adspersa subtus pallidiora grannlis perpusillis elevatis nuraerosis inspersa margine ciliolata ob- solete denticnlata basi glandulifera. Pelioli angniati prae- sertim apicc pilis horizontalibus raro vestiti. Pedunculi in- terpptiolares crassi raceraosi v. coryrabosi 6 — 10-flori apice hirtt'ili petioio breviores. Pedicelli glabriusculi peduncnlum Horemque snbaequantes primo patuli dein reflexi, basi bra- cteolis linearibus clongaiis hirsutis praediti. Sepala e basi latiori lanccolato-atteuuata dorso parce papulosa apice parce riliata patentia. Corolla rotata profunde 5-partita, laciniae elongatae e basi latiori lauceolato-attenuatae obtusae glabrae introrsum raro papillesae margine anguste membranaceae subnndniatac sepalis triplo longiores. Folliculi — 760 Am Guadeloupe- Walde nördlich vou Neubraunfels über hohes Gesliäuch rankeud. Octoljer. Liudheimer. Die unteren ßläller sind 3 — 4" lang, 1" breit. Die Blüthenslie.'chen bilden Anfangs eine Doldentraube; später verlängert sich dor Bliiihenstiel, und der Blüthenstaud nimmt alsdann die Gestalt einer Traube an. Steht d /ff // SS^S CJSc/imüilSIk rafK ^\ //. M //. rC^ — n^ Taf. TT. CF.SchnudtUth^. Zinna*-^' Sd. XXX- /I'.. U. R. Ter JTuHf ad /tat d^. N ' -i: '> Wu il: ■m