MARGARETI CORNELII VERLOREN, RHENO—TRAJECTINI, MEDICINAE IN ACADEMIA RHENO- TRAJECTINA STUDIOSI, h EspONsT^Oo AD QUAESTIONEM ZOÜULOGICAM, AB ORDINE NOBILISSIMO DISCIPLINARUM MATHEMATICARUM ET PiYSI- CARUM IN ACADEMIA LUGDUNO-BATAVA A, MDCCCXXXVI PROPOSITAM ; » Organorum generationis siruclura in 4s JMolluscis ,| quae Gasteropoda- » pneumonica a Cuvierio dicta sunt, additis iconibus, explicetur , et accu- » rate ezponantur diversae recentiorum scriptorum de harum paríium | na- » furá, sententiae." QUAE PRAEMIUM REPORTAVIT D. uui MENSIS FEBRUARII A. wmpccc xxxvir. DEG 1 M Add FE MA oo ctsatoagee i A^ Vot x Welt No on, MUNI OG f $e 1 "u unti qt RM I pus operis AD QUAESTIONEM ZOOLOGICAM. INTRODUCTIO. Oxmaibu: fere hominibus laudabile innatum est desiderium Naturae opera et contem- plandi et investigandi , quod uti in juventute vulgo se ostendit, ita variis causis saepe postea deprimitur, neque amplius se evolvere solet. In me etiam a teneris inde tale desiderium evolvebatur, sed felicem me habeo, quod postea non exstinctum , perpetuo illud me allexerit. Temporis enim, quod Naturae dedi contemplandae et indagandae, nunquam me poenitere posse existimo. Uti autem. Naturae contemplatio me delectabat, iia imprimis in deliciis habebam ani- malia investigare invertebrata. vide igitur opportunitatem arripui, qua etiam hac in doctrina vires intendendi meas ansa dabatur. Facultas nempe Matheseos et Philosophiae Naturalis in. Academia. Lugduno-Datava quaestionem quum proposuisset Zoólogicam de organis generationis nonnullorum Molluscorum , hanc quaestionem meditatus, vires meas, quamquam tenuissimas, in ipsa solvenda intendere mihi proposui. Antequam vero ad ipsam transeam responsionem, haec mihi praemonenda esse vi- dentur. Severinus, Muraltius, Harderus, Rajus, Redius, Lister atque imprimis summus noster Swammerdammius primi fuerunt, qui horum animalium mores et structuram indagare coeperunt. Post Swammerdammium tamen mansit illa doctrina per integrum fere sae- culum tenebris relicta , donec initio hujus saeculi magnus ille et praeclarus surrexit Cu- vierius, anatomiae comparatae auctor, qui accuratas illorum dedit descriptiones, pul- cherrimis additis iconibus. De generationis vero organis multum remansit dubii, et A 2 quam- Á M. C VERLOREN, quamquam multi eximii viri post eum. rem explicare conati sint, etiam his temporibus lis est inter Treviranos, Caros aliosque. Non facile idcirco ibi sententiam ferre, ubi tales dissentiunt. Ne igitur VV. CC. a juvere poscatis, ut quidquam aflirmare audeat; ea tantum proponam, quae me dis- sectiones et experimenta in pluribus certe quam 60 individuis docuere, dum judicium peritioribus relinquam. Secundum quaestionem eommentationem ita dividendam putavi; ut PanTE [à Agerem, de structura organorum generationis in Molluscis Gasteropodis Pneumonicis, quod omne, exoticis tantum exceptis , propriis nititur experimentis , Pancz !I*, de variis recentiorum scriptorum de harum partium natura sententiis , qua in re saepe optimum esse putavi, ut propriis verbis nonnullas eorum sententias adducerem , alque PanTr II ut, comparatio institaeretur sententiarum illaram,, tam inter se, quam cum propriis indagationibus. Doleo non contigisse. mihi plures acquirere. species, nec alia genera, sive indigena sive imprimis exolica, et secundam atque imprimis ultimam disquisitionis partem. non tam accurale esse elaboratam, quam quidem in animo. esset ; multae enim illae, quas insli- tui dissectiones, fundamenta totius disquisitionis physiologicae , in quibus, quamvis a mulus saepe nimis negleclis, equidem, si tempus illud. permisisset, ulterius adhuc per- rexissem , uti et icones, quominus illud perficerem, me impediverunt, Denique non opus erit memorare. omnia. Pneumonica esse hermaphrodita , se invicem foecundantia, ita ut quodque individuum et masculina et feminea organa perfecte evo- luta possideat, si forte Onchidium Buchanan excipias. Quod. si igitur juvenilis hic. labor vobis VV. CC. haud. improbandus videtur, profecto amplissimam lncubrationum mercedem mihi contigisse existimabo. Sin vero optata palma alii fortasse cesserit, illud tamen superest solatium me in istiusmodi contendisse palaestra , unde, viclis etiam , haud parum utilitatis ex suscepto labore redire soleat. 3e PARS RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÜLOGICA M. RP — b i — mh. WS S a o M PARS PRIM A. DE ORGANORUM GENERATIONIS STRUCTURA IN MOLLUSCIS GASTEROPODIS PNEUMORIZCIS, CAPS LIMAX. (ZLam.). (Fig. 1 — 10.) Pun ad secretionem liquoris masculini inserviens organon est /es/iculus (fig. 1 et 7. a, fig. 10. v. ), qui semper in omnibus (1) Pneumonicis cum hepatis portione maxima ul- "Umam corporis partem occupat. In Zimace rufo (2) inter hepatis lobulos positus est, ejusque magnitudo, uti et color pro vario anni tempore valde differt. Post copu- lationem. enim, quae plerumque mense Julio et Augusto locum habet, eam magnitudi- nem habet, quam fig. l. «. proposuimus; postea vero etiam valde diminuitur et tali ralione manet, donec vernali tempore rursus magis magisque augescit, atque, instante copulatione , duplicem fere magnitudinem , quam post peractam illam functionem refert, Testiculus exlrinsecus membrana nigra tenuissima. indutus est, quae, quum illud orga- :non suum liquorem emiserit, adspectum nigrum illi praebet; cinereus vero prodit color, quando. semine scatet, quum albidus hujus liquoris color ob. membranae tenuitatem pelluceat, Dividitur in duas magnas parles, unam dextrorsum, sinistrosum alteram , inter quas vas oritur deferens e vasculis efferentibus testiculi (fig. 4. ij.) , quum simul arteria hepatica (fig. 1. 00.) , quae ramos per testiculum dispergit, quorum ope secer- "nitur semen, eas percurrat, Utraque pars: rursus in. plures dividitur lobulos, quorum quisque vasculum possidet efferens. Haec vascula se in plura tenuiora dividunt, quorum quodque termino cellulam possidet trifidam. Hae cellulae juxta se invicem sunt po- si- (1) Ubi sermo habetur de omnibus Pneumonicis , ea solummodo sunt intelligenda, quorum intima struclura Cognita esL. (2) Lamarck , Histoire Naturclle des animaux sans vertébres. Paris 1819. Tom. VI. P. If, pag. 49. Arion empyricorum , D'Audebard de Férussac, Histoire Naturelle générale et partculiére. des Mollusques terrestres et fluyiatiles, Paris 1820, Folio Hist, p. 6o. Pl, t, Pl, 2, Fig. t et2, et PI, 3. 6 W. C YVERLOREN, sitae, earumque extremitates exlernam testiculi membranam attingunt, atque tali ratione positae, granosam.formam testiculo praebent. Testiculus in omnibus Pneumonicis liquo- rem album glutinosum continet, qui, si [microscopio adspiciamus, e fibris constare vide- tur, quibus commixti sunt. globuli. In ZLémace cónereo (1) exteroa membrana fusci magis est coloris, atque testiculi forma magis cylindrica , neque etiam in duas partes dividitur (fig. 10. r, fig. 7. a.) Vas deferens, quod e vasculis efferentibus testiculi oriri vidimus, postquam testicu- lum reliquit, primum per hepaüs lobulos, deinde ventriculum inter et hepar, quibus telá cellulosà conjunctum est, decurrit ( fig. 10. 44.). Primum paululum flexum prodit , deinde vero magis magisque saepe dextrorsum atque sinistrorsum plicatur, simulque ejus amplitudo augescit, donec ad posteriorem ovarii partem pervenerit (fig. 1. 4.) , cui valde adhaeret, ibique fili instar. extenuatum , primum paululum adscendit, deinde rursus decurrit, atque aperitur in sulco, qui intus in oviductus parte superiore incipit. Sulcus ille (fig, 3. 77'.) per totam longitudinem oviductus ad vaginae initium us- que decurrit. Constat duabus rugis, parte superiore ita se attingentibus, ut canalis ubique clausus formetur, Eodem loco, quo intus sulcus decurrit, g/andula externà oviductus paginà affixa est (fig. 1 et 7. e. e. e. fig. 10. 2. ), quae cum pros/atica animalium superiorum comparari polest. Microseopio visa, e parvis sacculis constat, qui liquorem mucosum, quem con« tinent, per parvula orificia in sulecum effundunt. Eo loco, quo desinit suleus oviductus, nempe apud vaginae initium , orificium in illo observamus vasis carlilaginosi, quod. ductum seminalem nominare volumus (fig. 1. f. fig. 3, 7'.) Primum per vaginam ad ejus inserlionem in sacculum communem generatio- nis usque decurrit, deinde vero, postquam se semel circum vesiculae ductum volverit, rursus per penem adscendit , atque in hujus organi apicem penetrat (fig. l. g.). Per totum suum decursum telae cellulosae ope se organis, per quae procurrit, affligit. Talem dispositionem ductus seminalis in omnibus Zneumonicis observamus , nempe, ut primum se refleclat eutem versus, deinde vero rursus adscendat. lla dispositio necessaria est, quia penis in omnibus hisce animalibus, coitum ineuntibus, uli tentacula, quum re- iracta sint, evolvi debet. Linacis cinerei oyiductus suleum , quem memorayimus, non possidet, aique ductus seminalis (fig. 7. f. f.) mon in oviductu aperitur, sed per illum procurrit usque ad ova- (1) Lamarck, Hist, Nat. des Anim, sans vert, Tom. VI, P. II, pag 5o. ZLimax mazcimus , Linnaeus, Systema Naturae , ed. 139. pag. 1081, Limax antiquorum, F érussac , Hist, p. 68. Pl 4; (A. Fig. 1, 2, 3, 4, P. 8A. Fig. x. RESPONSIO 4» QUAESTIONES ZÓOLOGICAMW. 7 overium. Ductus ille tam arcte oviductui adhaeret, ul siné dilàceratione vix aD illo sejungi possit; praeterea, quo magis ovarium appropinquat, tari tenuis a!que pellucida fit cjus membrana , ut statu vacuo adspici nequeat, liquore vero eolorató injeetó, pul- cherrime appareat, qui si valde fluidus atque tenuis (spiritus vini v. 6.) adhibetur, glandulam prostaticam , quae ibi non oviductui, verum huic parti affixa est, saepis- sime etiam replet, Pars vero anterior duclus seminalis, antequam in penis termiinum penetrat, se non, uli apud ZZnaceem rufum locum habet, eircum vesieulae ductum volvit. Penis (fig. 1. g, ^.) formam habet coni cavi, qui in apice, ubi duetus seminalis in eum penetrat, parvam dilatalionem sphaericam (g) exhibet, bási (A) vero sacculum communem generationis intrat, ibique cum papilla perforata ad basim rugae linguifor- mis hiatum praebet (fig.5. s.). Gonstat e membrana musculosa , satis derisa atque solida , intus papillis glandulosis (fig. 2. ), in seriebus per longitudinem dispositis , atque apicem versus decrescentibus, praedita , quibus verisimiliter liquor mucosus secernitur, ut penis, durante copulatione evolutus, illo obtegatur, atque tali modo contra aéris efficacilatem seryelur, Penis Zimaczs cinerez (fig. 7. g. À. fig; 10. 7. j.) multum differt ab illo, quem de« scripsimus, Forma ejus externa (fig. 7. g. A.) cylindrica est et contorta, atque longi- tudine bis memoratum superat. Quando aperitur (fig. 8.), imminens in eo invenitur ruga (fig. 8. wu. v. v.) , eujus utilitas mihi eadem, ac rugae linguiformis sacculi commue nis generationis esse videtur, Intus membranáà mucosá,teclus est, quae illis papillis glandulosis, quas in Zemace rzwvfo memoravimus, caret. Extremitate anleriore penis musculum retractorium (fig. 7. et 8. g. fig. 10. 2.), cujus scopus est penem evolutum post copulationem retrahere, affixum observamus, alteram vero musculi extrernitatem , diaphragmati, Ductus seminalis juxta musculi retractorii insertionem lateraliter in penem penetrat, (fig. 8. /.), atque ibi cum apertura valde exigua (fig. 8. /. ) aperitur, ita ut difficillime observari possit. Descriptis organis masculinis, transeamus ad explicationem organorum functionibus femineis generationis inservientium. Primum quidem horum organorum, ad vitellorum secretionem aptum, est ovarzum (fiz. 1l et 7. 5d.) , quod media corporis parte sub intestinis invenitur (fiz. 10. v. w. ). Ejus magnitudo valde pro vario anni tempore atque animalis statu differt, Paucis enim diebus antequam ova deponuntur, magnitudinem habet fig. l. Z.7. delineatam; post depositionem vero sensim valde diminuitur, donec tandem non amplius spatium occu- pàt, quam sextantem magnitudinis prioris, Hyemali atque vernali tempore ad copu- lationis usque stadium ita manet, quando sensim sensimque augetur, quam auctionem praecipue post illam copulationem observamus, quum deinde in dies amplius fiat, donec die S M. C VERLOREN, die 14^ aut 15^, (tempore quo ova deponuntur,) vitelli in oviductum sese conferant, ubi albumine atque testa circumdantur. Externa ovarii forma est cylindrico-ovata, Constat e lobulis diversae magnitudinis, in quibus vilelli secernuntur. .Lobuli illi e membrana tenui formantur, atque in tubis brevibus aperiuntur, qui tubi e vase longi- tudinali , in ovarii media parle sito, in oviductus initio juxta sulcum aperto , oriuntur. Ad basin ovarii incipit oviductus (fig. 1l. j.j.7.) , qui arcte cum illo conjunctus est, Una cum pene, vesicula atque sacculo communi generationis anteriorem corporis partem , sub cavitatem respiratoriam, occupat. Est ductus satis amplus, multis plicis instructus, circum glandulam prostaticam contortus, atque naturali positione in cor- pore constipatus. Membrana densa aliquantum mucilaginosa formatur, quae, per pau- cas horas in aqua posita, valde intumescit. In Zimace cinereo nunquam tantopere pli- catus observatur (fig. 10. m. fig. 7. 7.7.7. 7. )- Trausit oviductus in vaginam (fig. 1 et 7. £.), a qua struclura sua plicata differt ; in hoc etiam, quod vaginae membrana magis musculosa, minus vero densa est. Illa vagina eliam non tam ampla est, quam oviductus; dilatari tamen potest, quum ova per eam ducuntur. Ut illa ova facilius emitti possint, interne membrana mucosa obsita est, Penelrat in Zemace rufo in superiorem sacculi communis generationis partem , rugam linguiformem percurrit, atque cum sulco (fig. 5. 7.) in cjus parte interiore aperitur. Inter vaginae atque penis insertionem in sacculo communi generationis etiam ductus excretorius vesiculae (fig. l et 7. m.) aperitur. Habet illa veszeu/a (fig. 1. 4.) for- mam sphaericam diversae magnitudinis, quae copulationis tempore summum acquirit incrementum ; deinde vero cum caeteris organis, generationi dicatis, decrescit, ut postea rursus increscere possit, Membrana tenuissima formatur, quae innumera vascula san. guifera a ramo arteriae hepaticae accipit, qui ramus (fis. 7. r.) primum oviductus con. volutiones percurrit , eique uti et glandulae prostaticae ramulos dat, Ductus excreto- rius brevis atque structurae magis musculosae est. Continet vesicula fluidum albidum , russum , granosum , quod microscopio visum granula diversae magnitudinis et formae praebet. In Limace cinereo vesicula est valde exigua atque magis formae oblongae (fig. IO et 7. 4). Sacculus communs generationis (fig. 1 et 5. n.n, ), in quem aperiri vidimus penem , vaginam alque ductum excretorium vesiculae, estisacculus satis magnus, formae aliquo- modo sphaericae et formatus membrana musculosa valde densa. Externe sub spiraculo aperitur; si scalpelli ope illum aperimus ruga linguiformis (fig.5. g. 7. ) observatur, ad cujus basim aperturae inveniuntur penis (fig. 5. s.) et ductus excretorii vesiculae (fig. 5. 4.); superiori vero parte sulcus (fig. 5. r.) invenitur, in quo terminatur vas gina. Paullo antequam culem adit, glandulà subflavà (fig. 1 et 5. o. o.) circumda- tur , RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOOLOGICAM. 9 tur, qua verisimiliter mucus secernitur, quo sacculus ejusque ruga, statu evoluto , ob- legitur, alque ita contra externas injurias munitur. -d4pertura externa generationis plerumque est clausa , atque tunc vix observari potest, Instante copulatione vero valde dilatatur, uti etiam spiraculum , atque deinde sacculus et penis musculorum «cutis contractione evolvuntur, dum ruga sacculi valde intumescit (fig. 6.), ita ut triplo etiam major fiat, quam statu retracto. In Zzmace cinereo sacculus communis generationis valde exiguus est, atque non amplior, quam opus esset ad insertionem penis, vaginae et ductus excretorii vesiculae, neque rugam linguiformem ostendit, ejusque apertura (fig. 9.) paululum post tentaculum dextrum majus invenitur. Su VAGINULUS. (Zéruss.) ( Fig. 11, 12, 13). In Vaginulo Taunaisii (fig. 11.) (1), cujus anatomiam de Blainville in opere pulcherrimo Ferussacii depinxit atque descripsit, Zes/iculus (2) (fig. 12. o.) non magnus, sphaericus, in excavatione partis anterioris lobuli posterioris hepatis positus, e granulis satis magnis compositus est, Ex illo organo, uti fieri solet, oritur vas deferens (fig. 12. A.) e vasculis efferentibus testiculi, quod valde granulatum est, filiforme atque album, a posteriore ad anteriorem corporis partem se confert, atque super ovarium procurrit, ubi paululum amplius fac- tum multis plicis constipatis instruitur, atque ovarium penetrare videtur, per quod vol- vitur antequam 2 oviductu aperitur (5) (?) Duc- (1) Féruss,, suppl. à la fam. des Limaces, pag. g6 4. Pl.8. A. fig. 7. Pl. 8. B. fig. r et 2. PI. 8. C. (2) Nomina organorum rmautavimus secundum systema a nobis acceptum ; in descriptione vero, quantum potuimus de Blainville secati sumus ; ubi yero ex comparatione cum caeteris Pneumo- nicis aliquid- minus accurate patuit, denotavimus. Eadem ralione postea in describendis organis ge- nerationis Testacellae, Parmacellae atque Onchidii agemus. (3) Secundum (Cuvierii systema, quod etiam de Blainville secutus est, in oviductu vas deferens (oviductus Cuvierii) aperiri debet; secundum vero. illud Trevirani aliorumque, quod etiam nos, paucis exceptis, secuti sumus, vas deferens in ductu seminali sive immediate, sive primum in ovi- ductu, uti in Limace rufo atque Helicibus locum: habet, aperiri debet; prope ovarium vero vas defe- rens tam difficile observari potest, ut anatomicá indagatione nibil certi hac de re statui possit. 5i vero B tes- 10 M, C VERLOREN, Ductus seminalis (fig. 12 et 18. s' s'") multis vasculis, quae comitantur ramuli arte- riosi, ex ovario (testiculo Cuvierii) oritur (1) (?) Ductus ille parvi diametri statim anteriorem corporis partem versus procurrit, quum vero ad angulum pervenerit, quem pars dextra oviductus, postquam e numero ejus circumvolutionum provenerit, cum illis circumvolutionibus facit, dilatationem forma sacculi (fig. 12. s") ostendit, qui saccu- lus angulo recto in ductum seminalem aperitur (2). Deinde ductus seminalis simul cum parte ulteriore oviductus, cui adhaeret, usque ad vesiculam procurrit, ubi in duos dividitur ductus (fig. 13. s"). Ductus posterior atque brevior vesiculam illam pe- nelrat , atque hoc loco terminatur (fig. 13. z.) (5). Anterior vero ductus (fig. 13. s') ad parlem anteriorem corporis procurrit, paulo post sub fibris muscularibus cutis con- fertur, atque in anteriore corporis parte, ubi clypeum a pede separatur, rursus in cavi- tatem abdominalem provenit, denique vero ad partem posteriorem corporis versus recur- rit, Postquam sub basim penis atque ad latus dextrum buccae pervenit ductus seminalis irregulariter plicatur (fig. 12. s^), atque ejus structura magis muscularis fit, e fibris annularibus constans, dum simul amplitudine crescit, donec in posteriorem penis ex- iremitatem desinat. Penis (fig. 12 et 13. p.) in anteriore dextra corporis parte positus, atque oviductu circumdatus, continetur sacculo ovalo parielibus tenuibus, qui dextro corporis latere juxta basim tentaculi aperitur (fig. 12. «w.). Sacculus ille retrahitur parvo musculo (fig. 12 et 13. m^), qui originem ducit a margine anteriore diaphragmatis. Si saccu- lum illum aperimus, aliam vaginulam (fig. 12. p" magis densam atque muscularem in- venimus, quae rursus aliam ejusdem maturae continet, in quo corpus tenue , elonga- tum, album invenitur, quod parti inferiori vaginulae adhaeret, In sacculo, qui corpus illud lestieulus atque ovarium , quae nos ita vocavimus, re vera illa organa sunt, pro qna sententia dissec- liones atque observationes, quas mihi in multis Pneumonicis praecipue in Limacibus instituere licuit , pugnant, si tales inquam. eventus nobis dederunt, quos rejicere nequimus, ultima sententia, |quod nempe vas deferens in ductum seminalem transeat, locum habere debet. (1) Illa etiam structura contra nostram sententiam pugnat; nam si re vera talis structura ductus seminalis in Paginulo locum habeat, mea sententia rejicienda, Cuvierii vero accipienda videtur, Meae vero observationes et, quae ad manum habeo, praeparata me eo ducunt, non probabilem esse Cuvierii sententiam , quum experimenta, quae ejus systema probarent, in uno tantum individuo, in spiritu vini e Brazilia allato , sint instituta, atque a solo de Blainville observata. (2) Forte dilatationem illam cum glandula prostatica, aut, si re vera sacculus est, cum dilatatione ductus seminalis Zymneae stagnalis (fig. 45. d.) comparare possumus. (3) llla structura etiam valde mirifica est, nusquam enim in caeteris Pneumonicis talem obseryamus, nisi forte in Onchidio Peronii. RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓLOGICAY, 11 illud continet, ductus seminalis orificio manifesto aperitur, ita ut in hisce animalibus penis dilatatione ovata, duabus extremitatibus perforata, desinat, quae contractione parietum. vaginulae, in qua continetur, ex illa prodire polest. In parte anteriore hujus sacculi, propter ejus orificium externum , uno tantum orificio terminatur fasciculus magnus appendicum (fig. 12. x. x.), sive sacculorum clausorum, cylindricorum atque elongatorum (1), quorum lumen valde angustum est, quique se primum ad plures minores fasciculos conjungunt, qui fasciculi in ductu communi ape- riuntur; organon illud a nonnullis scriptoribus nonnunquam nomine vesicu/arum semz- nalium designatur (2), cujus nominationis causam latere dicit de Blainville, Ovarium (fig. 12. s, s.) format massam valde magnam, paululum deplanalam, e lobulis pariete interno sconjunctis constantem , atque partem inferiorem et mediam in- testinorum occupat. Pars anterior, quae cum oviductu conjuncta est, paululum a pos- teriore differt, nempe adspectu granulosa magis conspicua. Praecipue in parte poste- riore originem ductus seminalis observare potuit (5) (?) Oviductus (fig. 12 et 13 &' A') partem anteriorem sinistram cavitatis abdominalis oc- cupat. Habet diametrum multo majorem , quam vas deferens, atque parietes magis pel- lucidos, qui magnam quantitatem materiae albuminosae continebant, quae aqua, du- rante dissectione apsorpta, valde intumuit. Multas init convolutiones, quarum ultima recta transverse a latere sinistro. ad dextrum se confert, sub intestinis procurrit, atque dextro latere aperitur, ubi clypeum cum pede conjungitur, media fere parte longi- ludinis corporis, cum orificio, plicis, stellae in formam positis, instructo (fig. 13 s'"). Prope ejus finem parietes oviductus habent densitatem atque resistentiam fere carti- laginosam. Prope oviductus terminum vesiculam ovatam (fig. 12. v. fig. 13. z.) observamus, cus (1) Sacculi illi probabiliter conveniunt cum vesiculis multifidis Helicis. (2) Nullo tamen alio loco vesiculas multifidas cum vesiculis seminalibus comparatas inveni. (3) Forsitan pars illa posterior erit lobulus hepatis; dicit nempe de Blainville paulo a parte anteriore differre, atque arteriam hepaticam (fig. 12. a') se per illam dispergere. Illa dispositio ar- teriae hepaticae per ovarium in nullis aliis Pneumonicis observatur, sed ramus hujus arteriae, qui oyiductus convolutiones percurrit, et quem jain antea in Limace (fig. 7. r.) observavimus, etiam in ovarium ramulos distribuit; in aliis Pneumonicis quidem lobulus hepatís juxta ovarium adspici potest , per quem lobulum eadem ratione, ac hoc loco per partem posteriorem ovarii (fig. 12. s.) arteria hepatica se dispergit, (Conferatur Cuvierii Limacis rufi icon, Ann. du Mus. Tom, VII. Pl, 9, Fig. 12. k. s) Si tamen pars illa lobulus esset hepatis, haud etiam ductus seminalis ex illa oriri posset. Quid autem hac de re sit, dicere nequimus, repetendum tamen observationes atdue dissectiones meas non permittere organog illud testiculum vocare, de quo postea videbimus, B 2 12 M. C VERLOREN, cujus ductus excretorius valde brevis cum parva apertura in orificio oviductus aperi- tur. Vesicula illa, cujus membrana interna multas plicas offert, habet parietes tenuissi- mos atque albos. Membrana illa interna , uti jam vidimus, vasculum a ductu seminali accipit. S119. TESTACELLA. (Lam.) (Fig. 14.) De organis generationis hujus generis atque etiam OncAidi nihil aliud mihi innotuit , quam ex descriptionibus et tabulis a Cuvierio factis. In Testacella Haliotoidea (1) ea organa valde cum illis Limacis conveniunt, 7es/i- culus (fig. l4. o. ) in corporis parte sinistra inter hepar positus est. Vas deferens (fig. 14. p.) post multas plicationes ovario arcte inhaeret, uti in omnibus Pneumonicis. Penis (fig. 14. d.), statu retracto, longitudine supra caetera intestina positus est; habet duos musculos oppositos, quorum unus membranae musculosae dorsi (diaphragmati) sub concha, aller vero cuti prope aperturam communem genitalium affixus est ( 2 ). Ovarium (fig. 14. 5.) formam exhibens ovatam , sinistrorsum ventriculum inter et os situm est. Oviductus (fig. l4. 5'.) est vas parietibus densis, et transverso corrigatum (5). Vesicula (fig. 14. c.) in vagina aperitur haud procul ab ejus apertura externa, quae peni et vaginae est communis , atque sub tentaculo dextro majori posita est. & 4 PARMACELLA. (Cw.) (Fig. 15, 16 et 17.) Structura organorum generationis Parmacellae Olivier: (4) medium tenet inter Limacis et Helicis swucluram. Tes- (1) Cuvier. Annales du Muséum national d'histoire naturelle, Paris 1804, 4*, Tom, V. p. 435. Pl. 29. fig.6— 1x. "Testacellus Haliotideus F érussac,, Hist. pag. 9i. Pl. 8. fig. 5—9 , 11, 13, t4 , a5. (2) Non tamen Cuvierio assentior ultimum hoc organon esse musculum , verum probabiliter mihi esse videtur ductus seminalís , a parte anteriore oviductus forte abscissus. (3) Sulcum, quem in oviductu Limacis rufi obseryamus , verisimiliter etiam ibi, uti et in Parmacella, adesse cum Trevirano credo, (4) Cuv. , Ann. du Mus., Tom, V. p. 435. Pl, 29. fig. 13— 15, Parmacellus Olivigrii Férussac, Hist, pag. 79. Pl, 7. fig.3— 5, RESPONSIO aA» QUAESTIONEM ZOOLOGICA M. 13 Testiculus (fig. 15. p.) hepate involutus est; vas deferens (fig. 15. 9.) et ovarium (fig. 15. f.) eodem modo, quo in ZTes/ace/la sese habent. Glandula | prostatica (fig. 15. f'.) granosa est et fusci coloris, oviductui affixa cum illo decurrit. Penis (fig. 15. e.) vaginulá continetur, quae in sacculum communem generationis (fig. 15. 7r.) prope ejus aperturam externam aperitur, et cui musculus, a dorso animalis originem ducens inseritur. Apex penis per duclum seminalem paululum flexum cum oviductu communicat. t Oviductus (fig. 15. f'.) habet colorem album, atque in vaginam transit, quae multo an- gustior est , atque in sacculo communt generationis (fig. 15. r.) , formam elongatam exhi- bente, et cujus apertura externa paululum post tentaculum dextrum minus posita est, aperitur. Parte superiore sacculi communis generationis juxta inserlionem vaginae ductus ex- cretortius vesiculae (fig. 15. g.) aperitur; parle vero inferiore supra vaginulae penis aper- turam, duae vesiculae coecae, forma simplices et conicae (fig. 15. s.) , aperiuntur (1). In Parmacella Palliolo (2), de cujus structura interna de Blainville descriptionem atque effigiem in opere Ferussacii dedit, Tes//euwlus (fig. 16. 0.) , solito more hepati impositus , formam habet semisphaericam, atque mullis granulis elongatis valde con- spicuis constat. Vas deferens (fig. 16. A. A.) est ductus albus, cylindricus, frequenter replicatus, se confert ad ovarium, ubi valde fit tenue, atque desinit in collum parvae vesiculae ovato- elongatae. (fig. 16. s".) Ex collo illo vas amplius quam vas deferens oritur, quod te- lam ovarii ipsam penetrare videtur, ita ut illi non dilucide videre conügerit, an re vera in oviductum transiret. Ductus seminalís (fig. 16. s'.) facile ex ovario (testiculo Guvierii) oriri conspici polerat (?) qui replicationibus suis ligamentum amplum oviductui affixum format, et qui autejus contorsiones confirmat, aut quidem producit ; longitudine sua cum glandulà pro- staticá granosà cohaeret. Quum ad partem anteriorem oviductus pervenerit ductus se- minalis valde tenuis, basi penis recurvatur, per illud organon, cui telà cellulosá affixus est, procurrit, atque in ejus extremitalem penetrat. Penis (fig. 16. '.) multo major est quam in Parmacella Olivierit, difuo sacculus parvus, quo extremitate terminatur, multo minor. Ovarium (fig. 16. s.) valde magnum atque flavi coloris, constat e multis globulis condensalis, non tamen structuram granosam offert, Oviductus (fig, 16, &'. &'.) est valde amplus atque gelatinosus, multis sacculis sive contorsionibus instructus, qui formari videntur parte plicatà ductus seminalis. Ve- (1) Vesiculae illae cum vesiculis multifidis Helicis: comparari possunt. (2) Parmacellus Palliolum F érussac, Suppl, à la fam, des Limaces, pag. g6 8. Pl.7 A. , 14 M. C VERLOREN, Vesicula (fig. 10 et 17. p.) est saceulus valde longus, parte posteriore mucronatus atque oviduetui telà cellulosá arcte affixus; pars ejus posterior est valde membranosa, anterior vero, quae aliquomodo ductum format, parietes habet magis densos atque ape- ritur in ductu organi feminei, sive potius in cloaca aut sacculo communi generationis, Intus in illa de Blainville corpus elongatum, extremitate mucronatum sübcorneum invenit atque parietibus non adhaerens. (fig. 17. »'. ) Appendices sacculi | communis generationis ( vesiculae multifidae Helicis) , quas Cuvierius observavit in. Parmacel/a Olivierit, non invenit. Parmacella Palliolum organon illud certe non possidet. $. 3. HELIX. (ZLam.) (Fig. 18—33, 36 et 37.) Organa generationis Helicis omnibus huic fini destinatis organis aliorum animalium structurá suá compositiore excellunt, atque hanc ob causam illorum exploratio perdiffi- cilis est. Praeter enim organa jam. memorata vesicula quaedam observatur, corpus hastatum , hastam amatoriam (Ze/depiitje) dictum, continens, porro vesiculae multi- fidae, quae etiam probabiliter in Parmace/la Olivier? atque Faginulo inveniuntur, deinde organon cum ductu excretorio vesiculae cohaerens, quod nullo loco adhucdum memoratum inveni. Testiculus (fig. 27. «.) in ultimis cochleae convolutionibus fpositus est, habet for- mam sémisphaericam elongatam, cujus latus planum, ubi vas deferens e vasculis effe- rentibus oritur, contra partem internam convolutionis cochleae positum est; latus vero sphaericum externe versum hepate obtegitur. Ejus color est albus; ceteroquin vero eodem modo formatur ac in Zzmace, sed cellulae magis sunt elongatae et frequentius divi- sae, plerumque quadrifidae aut quinquefidae. ( fig. 22, s.). Vas deferens (fig. 27. c.) etiam multo magis plicatum est quam in Zimace, atque in sulco oviductus aperitur (fig. 19. v. y.) , cui externe glandula prostatica (fig. 27. e.) afüxa est, et ex cujus extremitate altera ductus seminalis (fig. 27 et 19. f.) oritur, quae omnia uti in Limace sese habent; sulcus vero non, uti in Zzmace, rugis duabus aequalibus formatur, sed una minore, erecta (fig. 19. x.) , altera majore, superpen- dente (fig. 27. y. ), illam in parte superiore attingente. Penis (fig. 27. À. g. o. fig. 20. p. m. fig. 21.), qui ab illo Zzmacis valde differt , in vaginula (fig. 20. 7, 7.), in sacculo communi generationis paululum ante ejus ori- ficium externum aperta, (fig. 20. 4.) positus est, quae e duabus membranis constat, una RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOOÓLOGICAM. 15 una exlerna tenuissima (fig. 20. q g.); altera vero interna, musculosa (fig. 20. r.7. . In Helce pomatia (1) e duabus partibus constat penis, quarum una cylindrica , am- pla et brevis (fig. 20. p.), altera vero non !am ampla, sed longior (fig. 20. 2.) , quae in organo filiformi longissimo (fig. 20. 7. fig. 27. o.) terminatur. Penis apertus interna pagina membranam mucosam,y, rugis instructam offert, quibus in parte ante- riore sacculi formantur (fig. 21. 4. ), uti in dilatatione ductus seminalis Zimnaeae stag- nalis (fig. 45. d.) ; parte vero posteriore, quae cum parvo orificio (fig. 21. c. ) in an- teriore parte aperitur, rugae illae longitudine positae sunt. (fig. 21. d.) , neque igitur ibi sacculos formare possunt. lllae rugae etiam in initio ductus seminalis inveniuntur, qui ductus lateraliter in penem penetrat (fig. 21. e. 27. f.), dum alteri lateri paululum infe- rius musculus retractorius penis affixus est (fig. 20, . 21. f. 27. g.). ln copulatione sacculus communis evolvitur uti etiam pars vaginulae penis, ita ut anterior pars ampla penis in lucem prodeat (fig. 24.). Externa penis forma in Ze/ice nemoralt (2), Aor- tens (5) et arbustorum (4) non multum ab illa Ze/cis pomafteae differt, Pars vero amplior multo longior est in Zelice nemorali et Ahortensi, quo circa eliam du- ranle copulatione multo magis foris prodit, atque se circum penem Helicis, qua cum copulatio instituitur, torquet (fig. 18, ). Ovarium (fig. 27. i. fig. 23.), formam cylindricam satis elongatam et latere, ubi vas deferens illi adhaeret (fig. 27. d.) , paululum concavam exhibens, sirucluram den- siorem offert; ceteroquin vero non multum a ALémacis ovario, jam anlea descripto, differt, Oviductus (fig. 27 et 19. j. 7. fig. 23.) atque vaginae (fig. 27 et 19. &,) structura admodum etiam cum illa Zzmacés convenit, Ductus excretorius vesiculae (fig. 19. m.) haud procul ab orificio vaginae in sacculo communi generationis, in illa aperitur. Feszcula (fig. 19. 7.) , juxta oviductum prope ovarium posita, formam habet sphaericam atque colorem russum. Ejus duxtus excre- lorius, juxta oviductum decurrens, membraná vasculosá, tenuissimá , laxà (fig. 19. vw.) cum illo cohaeret. In Jfelice arbustorum , uti jam memoravimus, peculiare praeterea organon obser- ya- (1) Lam. Tom. VI. Pars2. p. 67. Helicogena pomatia Férussac, Tableau Syst, de la fam, des Limacons , pag. 33. Pl. 21, 22, 23 et 24. (2) Lam. Tom. VI. P.2. p.81. Helicogena nemoralis F ér ussac, l.l, pag. 35. Pl. 32, A, fig. 2. Pl. 33, 34, 39 A. fig. 3, 4. (3) Lam, Tom, VI, P.2, p. 81. Helicogena hortensis F érussac, ll pag.35. Pl, 35 et 36, (4) Lam, Tom, VL. P. s. p.8t, Helicogena arbustorum F érussac, l l pag, 34. Pl, 37, fig. 5,6, 7, 8. Pl, 29. fig. 1 et 5», 16 M. C. VERLOREN, vatur; duclus nempe excrelorius vesieulae paululum antequam in vagiaam penetrat in duos ductus se dividit (fig. 27. s.) , quorum ille (fig. 27. &.) ad vesiculam (fig.27. 7.) tendit; hic (fig. 27. w.) vero, sátis amplus, justa oviductum procurrens, prope ova- riüm desinit , ibique clauditur. Membrana tenuissima valde laxa (fig. 27. r.) cum ovi- ductu cohaeret, per quam multa vascula, saepe dextrorsum et sinistrorsum convoluta a ductu ad oviductum procurrunt. llla organa vascula appellavimus, an vero re vera sint vascula affirmare non audemus; convolutione suaj oculo nudo tamquam vascula salis ampla. prodeunt; aequo jure tamen illa organa pro glandulis habere possemus. Utroque vaginae latere. in sacculo communi generationis vestculae multifidae duobus ductibus aperiuntur, quae in diversis Helicis speciebus multum differunt. In Helice pomatéa frequentissime dividuntur (fig. 19. 5. à.), unde etiam nomen suum acceperunt, quum tamen in caeteris speciebus, praecipue in Helice arbustorum ,; nomen illud iis minus conveniat. Numerus harum vesicularum in /Ze/ice pomatia multum differt , nun- quam tamen quisque ductus minus quam in 29 vesiculas dividitur; unamque etiam ape- rui, ubi plus quam 60 numero inveniebantur; ratione numeri tamen longitudine decres- cunt. In Zfelce hortensi plerumque in 5, in 44eice vero nemorali in 3 solum vesiculas (fig. 29. 5. 5.) dividuntur, dum denique in Ze/ice arbustorum non amplius dividuntur , verum tantum sunt simplices (fig. 27. &.). Hoc loco valde elongatae. atque satis magnae, membrana tenui aliquomodo cartilaginosa formatae, inveniuntur, Vesiculae illae mullifi- dae liquorem album , densum, granosum continent. Sacculus hastae amatoriae (fig. 27. t. , fig. 20. c., fig. 30.), qui in vaginae orificio aperitur (fig. 20. f.), formam cylindricam obtusam exhibet, atque duabus constat mem- branis, exteriore valde densa atque cartilaginosa , coloris albidi coerulescentis (fig. 30. a. a.), inleriore vero tenui atque nigri coloris (fig. 30. 5. 5.). Intus in parte posteriore, ubi ejus membrana valde est densa , papilla (fig. 20. d.) invenitur, constans ex eminentia plana, rotunda, parietibus convexis cinereique coloris (fig. 33. a. 2:0) cui corpus coniforme, nigrum, (fig. 33. 5.) substantia glutinosa (fig. 33. c. c.) ob- ductum, impositum est, //as/a amatoria (fig. 31.) est corpus corneum, quadratum (fig. 32.) atque mucronatum, parietibus concavis atque substantia aliquomodo carti- laginosa, pellucida (fig. 31. 6. à.) circumdatum. — Ejus basis, lamellis ( fig. 31. d. d.) plerumque 18 instructa , cavitatem coniformem (fig. 31. c.) exhibet, in quam pars coniformis papillae convenit, dum lamellis pa;te planae papillae affixa est. Quando hasta a papilla detrahitur, lamellae illae plerumque ei afüxa manent. Mucro hastae amatoriae J4elicís pomatiae et hortensis paululum curvatus est; hasta vero Zfe&ícis ar- bustorum (fig. 98. ), valde diversa ab illa caeterorum specierum , basim habet rotun- dam , mucronem vero forma spatulae, apice acuto. Si hasta illa casu ceciderat, quod RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOOLOGICAM, 17 quod non nunquam accidere potest, in papilla nova increscit; non tamen, uti nonnulli dicunt, semper post copulationem illud locum habet. Nunquam quidem mihi contigit Helicis copulationem observare, sed in multis speciminibus, quae dissecui, quorum plu- rima aperui post copulationis tempus , nonnulla etiam postquam ova jam deposuerant , et quorum oviductus non nunquam etiam ova continebant, peracta igitur copulatione, inter illa tantum unum inveni, cujus hasta lapsa fuerat. Sacculus communis generatconis (fig. 27. n. fig. 20. a.) habet formam cylindricam , in cujus parte superiore vagina (fig. 20. 4.) vesiculae multifidae atque sacculus hastae amatoriae (fig. 20. /.) aperiuntur; prope ejus aperturam externam (fig. 27. p. fig. 20. 5.) vero juxta tentaculum majus dextrum orificium penis (fig. 20. 7. ) in eo inveni- tur. Membrana, qua sacculus formatur, est musculosa , coloris violaceo-nigri, qui co- lor etiam plerumque peni proprius est, si Zle&;cem pomatiam excipias, in quibus sacculus et penis semper albi sunt coloris. $. 6. SUCCINEA. (Jrap.) (Fig. 34, 35, 3S et 39.) In Succinea. amphibia (1) testiculus (fig. 34. a.) est valde magnus, ut fere omne spatium, ( parva enim hepatis parte tantum obducitur) ultimae convolutionis cochleae , cujus etiam exhibet formam, occupet; caeteris vero cum Zfe/iczs structura convenit. Vas deferens (fig. 34. o.) est. breve, amplum atque fusci coloris, ovario" adhaerens ibi dilatationem parvam sphaericam (fig. 34. d. ) offert antequam in ductum seminalem iransit. Ductus ille (fig. 34. f. f. f.) , ad basim ovarii incipiens, per oviductus contorsiones et deinde juxta vaginam usque ad ejus externum orificium decurrit, ubi rursus pone penem, in cujus apicem penetrat , adscendit. Haud procul ab ovario, g/andu/a prostatzca (fig. 34. e.) ductui seminali, hoc loco amplificato , affixa est, qui ibi non, uti adhuc jam vidimus, formam elongatam , verum constipatam , quadrangularem, coloris albidi flavescentis exhibet, Penis (fig. 34. À.) cum illa Zémacis ruf convenit, atque etiam durante copulatione evolvitur. Ovarium (fig. 34. 2, ) contra cum illo Ze/iczs admodom convenit. Oviductus (fig. 34. j. J. ) non plicatus, verum saepissime contortus, sulcum, quem in (1) Lam. Tom, VI. P. 2. pag. 135. Helix putris, Linn, Syst. Nat. pag. 1259. CocAlohydra putris, Féruss, Tabl Syst. de la famille, des Limacons, p. 3o. Pl. 2, fig. 4e—to ot 13, Pl. 11 A, fig. 7 — 1e. C 18 M. C VERLOREN, in Heliei$ oviduetu invenimus, non possidet, quum ductus seminalis extrinseeus per ejus contorsiones decurrat. Transit in veg?nam (fig. 34. &.), quae satis longa est atque in saceulum communem generationis aperitur. Ductus excretorius vesiculae (fig. 34. m.) admodum longus atque tenuis in vagina aperitur. Fesicula (fig. 34. /.) formae sphaericae membrana tenuissima formatur, atque, uli plerique, liquorem continet album rubescentem. In sacculo communi generationis (fig. 35.) penis cum papilla eminente, perforota (fig. 35. o.) aperitur, atque sub illa papilla invenitur orificium vaginae (fig. 35. g. ). Sacculus ille non magnus et intus plicis instructus aperturam non possidet, verum uno latere propter tentaculum dextrum prorsus apertus est (fig. 35. n. 2.) , ita ut, quando illud orificium paululum aperitur, naturali enim statu lateribus sese attingentibus clausunt est, ambo orificia et penis et vaginae observari possint. Eos ONCHIDIUM. (2Zuchanan.) (Fig. 40 — 42.) In Onchidio PeronX (1), eujus structuram. internam Cuvierius deseripsit atque delineavit, organa generationis, praecipue quae funetionibus masculinis dieata sunt, mirificam habent constructionem, qualis in caeteris Pneumonicis non observatur , atque eorum functiones haud. faciles sunt explicatu. Organa masculina et feminea non eandem habent aperturam exlernam , verum mas- culina inter tentacula propter dextrum aperiuntur ; orificium vero femineorum organo- rum prope anum dextro corporis latere invenitur (fig. 42. 5.). Ab illo orificio sulcus longitudinalis (fig. 42. 0. a.) usque ad velum dextrum capitis procurrit; qui tamen orificium penis non attingit. Tes- (1) Cuvier. Ann. du Mus. T. V. pag. 37. Pl. 6. Multi adhuc dubitant, num Onchidium Peronii re vera inter Pneumonica sit censendum. De Blainville illud inter sua Cyclobranchiata (genus Peronia) retulit, quod etiam secuti sunt Gol fuss, qui in suis 4nthobranchiatis illud posuit, atque Okenius in novo opere, cui titulus, 44//gemeine Waturgeschichte für alle Stünde , Stuttgart, 1835., ubi illud inter Doridem atque 4plysiam collocavit Hanc ob causam etiam Ferussacius illud in genere suo Onchidio non accepit; sed tantum unam speciem hujus generis deseripsit Onchidium nempe Typhae, ubi hermaphroditismus non locum hahe« ret? Cuvierius tamen ambo uti etiam quatuor alias species in genere Onchidio retinuit, RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOOLOGICAM. 19 Testículus (fig. 40. x.), in posteriore corporis parte sub intestinis positus, in. duas dividitur partes, quae liquorem , quem continent, in vase deferente deponunt. Vas deferens (fig. 40. Y.) rursus frequenter plicatur, atque ovarium transit (1). Ductus ug. pp. est vas tenue, agglomeratum , triplo quadruplove longius, quam corpus, et dextro oris latere positum , quod bursam (fig. 40. iy.) penetrat cum eminentia (fig. 4l. F.), cui acumen parvum corneum impositum est, Bursa ila (fig. 40. c.) membranosa externe orificium habet, ejusque fundus in duobus saeculis desinit, quorum quisque duc!um accipit. Sacculum anteriorem ductu seminali penetrari jam vidimus; in posteriore vero organon peculiare mirificum aperitur. Organon illud (fig. 40. e. 7. A. D.) magnam cavitatis abdominalis partem occupat , alque per totam suam longitudinem insignes subit structurae mutationes. Pars ejus posterior (fig, 40. e. e.) octies longior, quam ipsius animalis corpus, est vas amplum parietibus tenuibus, contorsum atque replicatum , cujus diversae contorsiones ab arte- ria magna, quae ramulos ubique dispergit, conjunguntur. Si aperitur, particulae albidae atque materies glutinosa aliquomodo migrescens obviam veniunt; hoc organo conspecto, massa elliptica (fig. 40. d.) prodit, muscularis et dura, per quam ductus iransit, qui hoe loco valde angustus redditur. Deinde venit ductus (fig. 40. A. A.) , qui cum glande perforata, praeputio circumdata, in bursa terminatur (fig. Al. E. ). Ber ejus parietes loco D. aculeus fusci coloris valde acutus pellucet. Si hoc loco ductus aperitur pediculum (fig. 4l. D. ), uti Cuvierius dicit, muscularem : observa- mus, cui aculeus ille substantiae corneae impositus est, Quodnam vero horum orga- norum penis funcliones peragat quaestio est? Cuvierius ductum amplum (fig. 40. 4A. A. ), qui aculeum conünet, penem vocat (2). Ova- (1) Hoc loco verisimile in. ductum seminalem transit, cujus ductus fig. 40, N. N, atque &« 4. partes esse videntur, Ductus enim N. N. , quem Cuvierius in vesicula apertum proposuit, atque ductum 4A» cum Okenio eundem esse ductum credimus, ita ut eadem structura ibi observaretur ac in Planorbe et Lymnaea , quod nempe ductus seminalis prope vaginam sub cute interna musculosa con- fertur, deinde vero propter basim penis rursus prodit antequam in ejus organi apicem penetrat, Hanc ob causam cum ductu seminali ceterorum. Pneumonicorum comparare placuit. (2) Si vero Onchidii structura cum illa Lymnaeae, quacum potissimum convenit, comparatur , bursa illa (fig. 4e. c.) penis esset habenda, quae bursa igitur durante copulatione externe evolyi de- beret, dum simul glans, quacum in bursa ductus seminalis aperitur, prodiret, atque sic disposita, simul cum glande illa bursa penis functionem perageret Hanc ob causam Okenius etiam illam penem vocat, dum alterum ductum (fig. 4o. A A.) cum sacculo hastae amatoriae Helicis comparat , quocirca ductum illum penem esse habendum megat. Organon vero illud tantopere differt a. sacculo ilo Helicis, ut ad similitudinem functionum horum organorum concludere nnllo modo possimus, Quum autem in caeteris Molluscis talis structura non observetur, horum organorum functiones mihi xou prius explicari posse videntur, antequam copulátio accurate observata fuerit, quod tamen non facile acquiretur; animal enim illud vivit in Mari Indico ad littera insularum. C2 20 M. € VERLOREN, Ovarium (fig. 40. o.), sub caeteris intestinis positum , habet colorem albidum st- que formam irregularem et dissimilem, Oviductus (fig. 40. M. M.), postquam aliquot contorsiones fecerit, orificio externo , quod et illi organo et ductui exeretorio vesiculae (fig. 40. y.) commune est, ape- ritur. In Onchidio Typhae (1) hermaphroditismus non locum habet, uti memorat Bu- chanan, eui tamen hac de re Cuvierius et Ferussacius non plane confidunt. Quod putat Buchanan de organis generationis illius animalis, sequentibus exprimit verbis: « This is not, like many others of the worm kind, an hermaphrodite animal, « for the male and female organs of generation are in distinct individuals. I have « not yet perceived any mark to distinguish the sexes while they are not in copula» « tion , as, in both, the anus and sexual organs are placed in a perforation ( cloaca « communis) in the under part of the tail, immediately behind the food : but during « coition the distinction of sexes is very evident, !he penis protruding to a great « length, eonsidering the size of the animal. I have as yet learned nothing with re- « gard to the gestation. of the female, or how she produces her young." $. & PLANORBIS. (Zxrug.) : (fig. 43 et 44.) In Planorbe corneo (2) testiculus (fig. A3. a.) ultimam corporis partem oecu- pat, quocirca etiam formam ultimarum cochleae convolutionum exhibet, Colorem ha- bet album cinereum, externa convolutionis pagina punctis parvulis nigris instructus est, interna vero vas deferens oriri vidimus; in caeteris autem. cum. /7eicis structura convenit. Vas deferens (fig. 49. c.) ejusdem , ac testieulus, coloris, primum muitis tubu- lis, illud organon circumdantibus, instructum est, qui paulatim breviores redditi me- dia fere vasis parte desinunt, deinde ad ovarium confertur, cui arcte adhaeret. Hoc loco duc/us seminalis (fig. A3. f. f. f. f.) ineipit per oviductum procurrens, quocum nonnullas contorsiones init; prope oviductus finem g/andw/a prosta£ica ( fig. 43. e.) ei adhaeret. Glandula illa habet formam ovatam, elongatam atque colorem al (1) Buchanan, Transactions of the Linnean Society , London , 4?. 180o. Vol, 5. pag. 132. tab. V. fig. 1, 2 et 3. (2) Lam. Tom. VI. P.2. p. 15». Draparnaud, Histoire naturelle des Mollusques terrestres. t füuviatiles de la France , Paris, 1805, 49. p. 43, tab. t, fig: 42e 44. RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓOLOGICAM. 21 albidum flavescentem. Deinde ductus seminalis per vaginam usque ad ejus insertio- nem in cute descendit, atque sub cute interna musculosa confertur, ibique, usque ad basim penis, sive potius sacculi penis, procurrens, rursus prodit, per illud orga- non adscendit atque in ejus apicem penetrat. Sacculis penis (fig. 43. 44. À. À.) coloris nigri formam habet turbinatam , atque ejus orificium externum ad basim tentaculi sinistri, non vero, uti in omnibus Pneumo- nicis, dextri invenitur. Duobus instructus est musculis, uno ad evolutionem sacculi in- serviente (fig. 43. 44. r.), qui una extremitate lateri sacculi , altera. vero cuti affixus est; altero vero musculo retractorio (fig. 43. 44. g.) , qui apici sacculi juxta inser- tionem ductus seminalis affixus est, Quando. sacculum illum aperimus , penem structu- rae cartilaginosae observamus (fig. 44. A.) , qui glande valde magna terminatur ( fig. ÁÁ. i, ), neque perforatus est, sed in parte superiore, eodem modo uti penis CAe/onio- rum, sulcum possidet, in quem ductus seminalis liquorem suum effundit. Ovarium (fig. 43. ?.) habet formam turbinatam , colorem fulvum atque structurara valde densam, illi 77eZ&cís analogam. Oviductus (fig. 43. jJ. j. 3. ), ad ovarii basim incipiens, est ductus membranosus ; tenuis, primum valde angustus, contorlus, deinde vero paulatim amplificatus usque ad transitum suum in vaginam. Ubi amplior fieri incipit, glandulae (fig. 43, s. s.) ili adhaerent, quibus glutinosa materies secernitur , et quas glandulas oviductus vo- rare possumus, Transit oviductus in vagznam (fig. 43. A. ) satis longam, non valde amplam, struc- turae membranosae, quae cum orificio externo sinistro corporis latere, ubi palliuma cum cute conjungitur , aperitur. Haud procul ab hoc orificio in vaginam inseritur ductus exereftortus vesicuíae (fig. 43. m.) mediocris longitudinis, atque ortum ducens e vesicula sphaerica, elongata (fig. 43. /.). Vesicula illa, naturali positione juxta oviductum posita, membrana ni- gra formatur, per quam color fulvus liquoris, quem continet , vulgo pellucet. g^ 9: LYMNAE A. (Zam.) (fig. 45. 46. 47.) In Zymnaea stagnali (1) testiculr (fig. 49. a.) forma valde differt ab illa caete- rorum Pneumonicorum, non enim, uti in caeteris, simplex est, verum ramos laterali- ter (1) Lam, Tom, Vl, P, 2, p. 15g. Drap. p. 5t, tab, z. fig. 36 et 3g. 22 M. C VERLOREN; ter distribuit. Habet! colorem fuscum, atque cellulae, e quibus constat, multo brevia: res sunt, quam in P/anorbe. Prorsus hepate circumdatus ramis suis lateralibus tam arcte illi adhaeret, ut haud facile sejungi possit. V«s deferens (fig. 49. c.) colorem habet nigrescentem atque magna pro parte, uti in P/anorbe, tubulis instructus, ad ovarium confertur, quo loco verisimiliter in ductum seminalem transibit. Juctus ile seminalis (fig. 45. b. d. f.) peculiarem habet structuram, qualem in caeteris Pneumonicis nondum observavimus, Initio ductus est membranosus, valde am- plus ( fig. 45. 5.) , qui paululum angustior factus, postea vero pristinam amplitudinem nactus, in vesiculam transit sphaericam , magnam atque furvi coloris (fig. 45. d. ). Utrumque horum organorum duabus membranis formatur, externa interiore pagina glan- dulis granosis instructa; interna vero ubique plana, quae rugas format, quibus, prae- cipue in vesicula sphaerica, sacculi formantur (fis. 46. II. 2.). In sacculis illis copu- lationis tempore sperma congregatur, quam ob causam organon illud vesiew/am se- minalem wocare possumus. E vesicula illa seminali oritur. ductus semznalis multo an« gustior (fig. 45. f. f.), qui per vaginam descendens, prope ejus orificium externum sub fibris muscularibus culis confertur, sub illis usque ad penem procurrit , ubi rursus in cavitalem abdominalem prodit, atque postquam plures plicas formavit, in extre- mitatem penis aut potius sacculi penis penetrat. Sacculus penis (fig. 45. A.) formae cylindricae, paululum eurvatus, structuram ha- bet muscularem, paululum cartilaginosam atque prope tentaculum dextrum aperitur. Multis fasciculis muscularibus fibrosis instructus est, praecipue quatuor, quorum unus ad evolutionem inservit (fig. 45. ». ) , qui una extremitate lateri sacculi, altera vero fibris cutis affixus est; caeleri autem (fig. 45. q. g. g.), ut penis illorum ope post evolutionem retraheretur, quorum unus sacculi lateri, duo alii vero extremitati affigun- tur. Si sacculum illum aperimus, interna pagina e fibris transversalibus, muscularibus, quibus in media parte duae rugae longitudinales formantur, constat (fig. 47. y. y.). In parte superiore sacculi inter illas rugas ductus seminalis aperitur cum glande per- forata (fig. 47. y.). Durante copulatione sacculus ille evolvitur, ita ut glans foris pro« deat, quae, sic disposita, simul cum sacculo evoluto penis functionem peragit. Ovarrum (fig. 45. 4.) valde magnum habet formam irregularem atque colorem ful- vum; structura vero cum Z7/anoróis ovario valde convenit. Oviductus (fig. 45. j.) non amplus est, frequenter in se convolvitur, atque ejus con- torsiones tam arcte inter se cohaerent, ut sine dilaceratione evolvi nequeant ; structura vero membranae cum illa ejusdem organi .Succzneae valde convenit. Ultima contorsio paululum incurvata procurrit atque in organon peculiare transit, vaginam inter et ovi- ductum positum, quod in caeteris, quae descripsimus Pneumonicis, nondum observa- vimus, Ubi RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOOLOGICAM, 23 Ubi illae contorsiones desinunt atque descendit oviducetus, cum corpore valde mag- no, glanduloso (fig. 45. 2.) , viridi fusci coloris atque formae sphaericae paululum elongatae cohaeret, quo materies glutinosa secernitur. Haec glandula cum illis conve- nit, quas in Z/anoróe glandulas oviductus vocavimus. Organon illud peculiare, in quod oviductum transire diximus (fig. 45. ^,), habet formam ovatam , paululum deplanatam atque colorem fusco-flavum. Ejus parietes val- de densi sunt et musculares, aliquomodo eartilaginosi, atque fibris transversalibus for- mantur. Ob parietum erassitudinem cavitas ejus interna multo minor est, quam exter- ne ejus amplitudo indicaret. Transit in vegznam (fig. 45. K.) brevem, non amplam atque structurae muscularis , eujus orificium externum dextro corporis latere, ubi pallium cum cute conjungitur, invenitur. In illo orificio etiam aperitur. ductus excretortus vesiculae (fig. 45. m.) admodum longus et amplus, muscularis structurae. Vesécu/a (fig. 45. L), e qua oritur, tela cellulosa organo » adhaeret, habet formam sphaericam atque colorem russum. (o—— EG €—7— —Ó80— Haec sunt VV. CC., quae praecipue ex propriis, partim vero ex aliorum indaga- Uonibus mihi patuerunt, Sequitur, ut parte altera sententias recentiorum de iis anima- libus exponamus. PARS 24 .M.C. VERLOREN, PARS AL T E R A. DIVERSAE RECENTIORUM SCRIPTORUM DE ORGANIS GENERATIONIS MOLLUSCORUM GASTEROPODORUM PNEUMONICORUM SENTENTIAE, CN A CUVIERII SENTENTIA. Becentiorum , qui post praeclarum Swammerdammium, saeculo fere praelerlap- so, rursus hanc scientiam colere inceperunt, primus fuit Cuvierius, cujus senten- tia hac de re huc redit (1). Organon, quod semper in ultima corporis parte hepate involutum invenitur, et quod testiculum vocavimus, ovarü semper nomine designavit, atque igitur etiam ejus ductum exeretorium (vas deferens) (2), quod testiculum transit, ovéductum vocavit. In Tes- (acellae aique Parmacellae deseriptione nihil amplius dicit de organis femineis, quum ductum , quem in caeteris matrzcem sive uerum vocavit, in his uti ad testiculum pertinen- tem descripserit, In OzcAzdio vero oviductus, postquam nonnullas contorsiones per testi- culum fecit, pergit ductu fig. 40. M. M. , qui externe aperitur, instructus, et per quem ova deponuntur. 1n Zemace, Helice, Lymnaea aique Planorbe oviductum in matri» cem (oviductum) transire dicit, de cujus functione sequentia hisce verbis inveniuntur: « ll est probable que les oeufs sont imprégnés d'un fluide fourni par les parois de la « matrice, et qu'ils prennent presque tout leur volume dans ce viscére, et aprés avoir « traversé. l'oviductus." Tesfculum illa organa vocavit, quae nos ovarium atque glandulam prostaticam nominavimus, In Onchidio igitur organon ( fig. 40. o. ), quod inter organa feminea invenitur, testiculum vocavit, e quo vas N. N. oritur, quod, uti dicit, communicationem instituit testiculum inter atque vesiculam. Organa vero feminea a masculinis omnino sunt separata; in organis masculinis descri- bendis sequentia igitur dicit: « Que penser maintenant des fonctions de ces deux orga- « nes? (fig. 40. u. qu. et e. d. A. D.) ........ Ces deux longs vaisseaux creux se- « roient« (1) Ann. du Mus, 'Tom,. V. p. 47, 141 et (4o, — Tom, VII, p. 165 et 191. (2) Quae ita uncis sunt inclusa, nomina significant, a nobis hisce organis data. : RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓOLOGICAM. 25 « roient -ils-à -la-fois excréteurs et sécréteurs? le fluide qu'ils contiennent est-il sé- « paré par la substance de leurs parois? est-ce là la vraie semence, et par consé- « quent ces vaisseaux sont-ils les vrais testicules? " (1) n ZTes/ace/la atque Parma- cel/a eliam matricem uli ad testiculum pertinentem. deseripsit, atque illam vas /es£;- cw! vocavit, quod in sacculo communi generationis aperitur; alque igitur sperma per illud primum in sacculum communem generationis, deinde vero in penem pervenire deberet (2). In Parmace/la tamen dicit parvo ductu plicato communicationem adesse penem inter atque testiculum. n Z/fe//ce atque £emace ex parte longitudinali angusta atque. granosa testiculi ( glandu/a prostatica ) oritur vas deferens ( ductus seminalis) , quod ad penem confertur. Dilatationem illam. sphaericam ductus seminalis in. Zym- naea stagnal; eliam inservire pulat ad sperma colligendum De pene omnes fere scriptores conveniunt atque igitur hac de re magnum dubium existere nequit, In OncAzd:o solum dubitare possumus, atque ibi Cuvierius sequen- tia habet: « Que penser maintenant des fonctions de ces deux organes? (fig. 40. g. &. « et e. d. A. D.) la pointe qui termine le gros vaisseau (A. D.) , est sans doute la verge ; « mais qu'est alors celle du petit. (z. 4.) ? ou l'animal auroit-il deux verges comme en « ont parmi les animaux à sang rouge, beaucoup de lézards et de serpens (5) ?" Ruga, quam in pene Zmacis cinerei observavimus, inservire dicit, ut penis in evolulione amplior fieri possit ( 4 ). De vesiculae, quod organon etiam ila vocavit, funclione sequentia habet in descri- plione structurae. /7e/íc/s et Lémacis : « ll. faut bien que cet. organe que j'ai nommé « vessze ait quelque fonction essentielle, puisqu'il ne manque à aucun des gastéropodes « que j'ai décrils jusqu'ici; mais j'avoue que j'ignore entiérement quelle elle est, à « moins qu'elle ne consiste à fournir la maliére propre à enduire les oeufs et à leur for- « mer une enveloppe." Et paulo post de copulatione mentionem faciens, ita pergit : « Quant à la verge, il est probable qu'elle pénétre dans le canal de la matrice, ou au « moins vis-à-vis de son issue dans celui de la vessie. Ses rapports de longueur avec «le canal de la vessie (5) m'ont fait soupconner autrefois que c'est ce dernier qui « est destiné(à la recevoir. On me pourroit vérifier celte conjecture qu'en mulilant « avec (1) Siillud ita esset, animal illud duos haberet testiculos, unum in anteriore, alterum in posteriore corporis parle positum, Vid. de illa structara supra pag. r9. (2) Vid. de illa structura supra p. 12. (3) Vid. supra p. 19. (4) Ruga tamen illa non formatur plicatione penis, sed est ruga vel crista membranae internae penis innitens; atque igitur penis illius ope amplificori nequit, (5) Illa convenientia long'tndinis penis a'que ductus excretorii vesiculae non semper locum ha- bet, uti in Limace cinereo , Vaginulo , Planorbe, D 26 M. C VERLORENYN, « avec adresse deux colimacons accouplés; mais cette opération me paroit bien difii- « cile, et je ne l'ai point tentée." De vesiculis multifidis nihil amplius dicit, nisi quod perdifficile sit earum usum suspi- cari, quum usus ille Ze//cibus solum proprius esse debeat ( 1 ). De hastae amatoriae functione sequentia posuit: « Mais ce dard, à quoi sert-il? Est- « ce pour réveiller un peu par sa piqüre l'énergie de ces animaux apathiques? Mais « pourquoi manqueroitzil à la limace et à tant d'autres mollusques qui n'ont guére « plus de vivacilé?" — Caeterum non affert rationem , quare partes, quas testiculum atque ovarium vocavit, illa organa sint. Quod ad ovorum foecundationem, haec in descriptione Onchidii refert: « et qui « (oviductus) , selon ma théorie , donneroit issue aux oeufs une fois imprégnés de se- « mence par leur passage au travers du testicule (fig. 40. o. )."" & 2 OKENII SENTENTIA. Okenii sententia (2) fere eodem redit atque illa Cuvierii, quum in nonnullis tan- tum paululum differat. De vesiculae functione enim in descriptione ..LZmac?s dicit: « Es ist mithin kein « Zweifel, dasz diese Blase zu den weiblichen Theilen gehórt, und vielleicht die Gal- « lert zu den Eierstáben oder Kugeln hergibt, besonders da sich diese Blase in allen « Schnecken findet. "' In Zelicis autem descriptione ita de hasta amatoria loquitur: « Der Geschlechts- « schlauch verlàngert sich. noch in einen blinden Sack, in dem ein bolzenfórmiges « Knóchel liegt, Liebespfeil, der seiner Bedeutung nach das für das Geschlechtsloch « ist, was der Deckel für die Schale; bei der Begattung wird er wegen der Umstülpung « des Sehlauchs ausgestossen, wie der Deckel beim. Aufwachen aus dem Winterschlaf, Atque paulo inferius de vesiculis multifidis loquens, inquit: « scheinen Schleim abzu- « sondern, vielleicht zu den Eiern." Credit igitur, vesiculas illas ad organa feminea esse referendas, atque quidem, ut illarum ope ova formarentur. In OncAidio credit eandem strueturam, quoad ductum seminalem , locum habitu- rum esse, atque in Zymnaea s/agnal?, dum alterum ductum, quem Cuvierius pe- nem habuit, cum sacculo hastae amatoriae Zfelícis comparat (3). $. 3. (1) Cuvierius hoc loco solummodo de Pneumonicis indigenis loqui videtur. (2) Oken, Lehrbuch der Naturgeschichte , Jena 1815. Th, III. Zoologie , Abth. t, S. 3o2 seqq. (3) Vid, etiam pag. rg. hujus commentationis. RESPONSIO A» QUAESTIONEM ZOOLOGICAM. 27 g. 5. STIEBELII SENTENTIA. De Stiebelii sententia mihi tantum dijudicandum est ex iis, quae in Meckel's Archiv (1) posuit, quum ejus dissertationem de Zjymnaeé stagnalis anatome acquirere non mihi contigerit, Ex illis vero non patet , quidnam organon testiculum , quidnam ovarium habuerit; ex iis vero, quae Treviranus dicit: « Hingegen glaubte .... « Stiebel (in Meckel's Archiv f. d. PAysiol., B. II. s. 558.) bei Lymnaeus stag- « nolis .... Eier im traubenfórmigen Organe gesehen zu haben." (2), efficere possu- mus eum cum QGuvierio eidem organo ovarii functionem attribuisse ; probabiliter igitur Cu vierii sententiae praecipue addictus est. Posuit, rudimenta novorum animalium in Lymnaea stagnali jam ante copulationem in ovario, microscopii ope, observari, tamen sub forma granulorum irregularium pin- guium. Paulo post copulationem in oviductiu jam observantur, materiae mucosae inna- tantia, ubi Chorio cireumdantur, quod originem suum ducit a membrana mucosa in- terna sibi relicta oviductus, de cujus formatione ita pergit: « Diese Schleimhaut, aus « welcher die Eier geformt werden, bildet Anfangs, wie die des Darmkanals, eine zu- « sammenhángende Róhre, die Form der Eier wird durch stückweise-gleichmüssige « Lusammenziehung des oviductus hervorgebracht, und die Art der Formation der Eier « aus der Schleimróhre ist áhnlich der Bildung kuglichter faeces bei manchen Thieren. « Die Schleimróhre des oviductus verliert aber bei dieser Eierbildung ihren Zusammen- « hang nicht ganz, und dadurch erscheinen die Eier, wie an einen Faden gereiht (5). Postquam Chorio tecta sunt rudimenta, ex oviductu per proprium ductum in ute- rum (4) perveniunt, ubi tegumento mucoso omnia simul conjunguntur , quae materia mucosa peculiari organo secretorio (5) producitur. Quamquam in his animalibus ambo generalionis organa aeque sint evoluta , unum tamen individuum maris, alterum feminae functionibus fungitur. Si post copulationem ambo aperiuntur, in mare testiculus convulsione contractus invenitur, uli etiam visicula se- (1) Meckel, Deutsches Archiv für die Physiologie, Halle und Berlin, 1815. Band I, S, 425. et Band. Il. S. 557. (2) Tiedemann und Trevir., Zeitsch. für Physiol, , Band. I. Heft 1. S. 5r in nota, (3) Sermo hoc loco haberi videtur de animalculis spermaticis a multis eodem modo, atque illa ova Stiebelii, descriptis, Vid. fig. 36, 37, 38 et 39. (4) Hoc organon nobis idem esse videtur atque illud, quod inter vaginam et oviductum positunz est, et quod nos fig. 45. littera » designavimus. (5) Probabiliter glandula oviductus, (fig. 45. p.) 28 M. C YVERLORENYN, seminalis, non prorsus tamen semine privata; organa vero [feminea parva. Vagina atque uterus feminei individui sperma continent, glaudula mucosa (die Schleim- drüse) (1) intumuil atque organa masculina sunt parva. Ovorum foecundationem in oviductu locum haberi credit, quum ita: « Die Eier « scheinen im Eiergange befruchtet zu werden , indem es nicht wahrscheinlich ist, dass « der Saame durch den gewundenen Eiergang in den Eierstock gelange, in der Ge- « bürmutter aber sind die Eier mit Schleim umhüllt, weshalb sie der Saame nicht be- « rühren kann. « Zwei Tage nach der Begattung werden die Eier gelegt" (2). Ut moneam opus est , ubique hoc loco sermonem haberi de Zymnaea staznali. $& DESHAYESII SENTENTIA. Sequitur Deshayesius, qui etiam Cuvierii sententiam secutus est. in descriptione anatlomica /Succineae amphibiae (5). Glandulam prostaticam tamen uti Zesziculum descripsit, dum organi, quod nos ovarium vocavimus et convenit cum organo, quod Cuvierius in Ze//ce caeterisque praeter glandulam prostaticam testiculum vocavit, mentionem non facit, atque ductum seminalem in glandulam illam desinentem depinxit. Vesiculae functionem esse credit, ut, durante copulatione, penis ejus.duclum excreto- rium penetraret atque ita sperma in vesiculam veniret, ut, quando ova deponerentur et ori- ficium ductus excretorii praeterirent , ibi foecundarentur, ad quae ita ratiocinans pervenit : « La dénomination de vessie, que M, Cuvier a donnée à cet organe, nous parait peu « propre à rappeler les idées que les connexions peuvent faire naitre. Avec ce mot de « vessie , pris dans le sens rigoureux des anatomistes, vient se joindre l'idée d'un organe « de dépuration; d'un organe de sécrétion, annexes des fonctions digestives et de circula- « ion, indépendans des fonctions de la génération, Si la vessie dont nous parlons était « en effet un organe de sécrétion , il faudrait que son issue füt indépendante des organes « génitaux, ou que, tombant dans un cloaque, ce cloaque füt comparable à celui des « ani- ( 1) Probabiliter glandula oviductus. (2) Lymnaea illa, quae duobus diebus post copulationem jam ova deposuerat, cerle jam antea ilam functionem peregerit; quum in iis, quas observavi, semper mon nisi post 15 aut plures dies post copulationem ovorum depositionem viderim. (3) -nnales des sciences naturelles, par MM, Audouin, Ad. Brongniart et Dumas, Tom, XKXIL Paris 1831. p. 348. RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓLOGICA M. 29 & animaux plus élevés, chez lesquels une méme poche recoit l'extrémité anale de l'intestin , « la terminaison des voies urinaires, et les ouvertures de la génération (1). Dans cer- « tains Mollusques il y a aussi un cloaque 5 mais il est affeclé aux organes de la généra- « tion: on peut donc étre assuré que toutes les parlies qui y aboutissent ont une utilité « immédiate aux fonctions de la génération seulement (2). Quand le cloaque manque, « et que malgré cela une série d'organes persiste, il devient évident qu'ils sont d'une né- « cessité absolue à la génération, et dés-lors leur usage ne peut. étre recherché que dans « des limites déterminées, La vessie, que l'on trouve dans le plus grand nombre des « Mollusques dioiques ou monoiques, doit donc étre nécessaire à leur mode de repro- « duction ; mais quelle fonction doit-elle remplir? Nous verrons bientót que!le est notre « opinion, et comment nous avons été conduits à la former. Ita igitur in sequentibus de iis agit: « Il est à remarquer que la verge est courte , « et que le pédicule de la vessie l'est lui-méme aussi. La méme proportion existe entre « ces deux organes dans tous les animaux de la méme famille que nous avons eu occa- « Sion de disséquer (53). Cette proportion n'avait pas échappé à M. Cuvier; mais « il n'en avait tiré aucune conséquence (4). Il était difficile de concevoir en effet « comment, chez les Hélices, dans le moment de la copulation la verge s'introduisant « dans le cloaque et ensuite dans le vagin, pouvait trouver plutót l'ouverture de la ves- « sie que celle de la matrice. 1l était plus simple de croire qu'elle s'introduisait. dans « cette derniére pour féconder les oeufs, et ecla paraissait d'autant plus probable, que « son canal fait la continuation du vagin. Dans les Ambrettes, au. contraire, le canal « de la vessie est dans la direction du vagin, tandis que celui de la matrice est latéral, « contourné et étoit; la verge, pour s'introduire dans le canal de la matrice, serait « obligée de se couder presque à angle droit, et de plus elle serait beaucoup trop courte « pour parcourir Ja longueur de cette matrice (5). Ilest donc beaucoup plus naturel « de (1) Mihi illud haud necessarium esse viletur, quum etiam in superioribus animalibus , in mamma- libus nempe , organa generationis et uropoética idem habeant orificium externum , quod idem igitur in Molluscis quidem locum habere potuisset, (2) Ex illis, quae diximus , sequitur etiam illud non assumendum esse; quum etiam Treviranus vesiculam illam revera esse vesicam urinariam aflirmet , quod autem etiam adhuc dubium est, uti postea videbimus, (3) Illud non semper ita esse jam animadvertimus. (4) Cuvierius idem conseclarium ex illa proportione penem inter et ductum excretorium vesicu. lae jam effecerat, affirmare tamen non audebat. Vid. supra p. 25. (5) Si contrarium. proposuisset , prius illi assentirer , quod enim in Succinea locum habere velit , mihi multo magis in Jelicibus ita esse videtur; sed in icone sua anatomiae $uccineae ductam excre- torium vesiculae leco m. fig. 34, vaginam penetrare proposuit ; alque ita ductus excretorius ves.culae eau- dem 30 M. C. VERLOREN, « de penser que la verge, suivant la direction du vagin, s'introduit dans la vessie, et que ce n'est pas en. vain qu'il existe une juste proportion dans la longueur de ces organes, Nous ne doutons pas que la vessie ou plutót la vésicule copulatrice, comme elie a élé nommée dans les Insectes, et comme nous la nommerons à l'avenir, n'ait pour usage non-seulement de recevoir la verge au moment de l'accouplement, mais aussi de devenir un réservoir pour la liqueur prolifique. « ll est incontestable, par les travaux de M. Audouin sur les Insecles, et par les observations qu'il a faites avec M. Milne Edwards sur les Crustacés, qu'il existe dans ces animaux une poche copulatrice qui recoit la verge, et qui contient sans doute la liqueur spermatique aprés l'accouplement. La grande analogie qui existe entre celle poche des Insectes et la vésicule des Mollusques, indique aussi une ana- logie dans l'usage, et nous sommes convaincus que c'est celui qu'il doit avoir dans « ces animaux. Celte conviction est méme plus forte encore par la remarque qu'il est impossible que les oeufs sortent de la matrice pour entrer dans le vagin, sans passer « devant l'orifice ouvert de la vésicule copulatrice. "' «& 815; CARI SENTENTIA. Pervenimus ad sententiam illustrissimi Cari, qui in libro suo, cui titulus: £eArbuch der vergleichenden Zootom:e , Cuvierii sententiam secutus est, Quum autem Trevi- ranus elt post illum etiam alii novam explicationem horum organorum proposuissent , ipse, Cuvierii sententiae eliam addictus, illa organa microscopi ope indagare ince- pit, atque anno praegresso epitomen edidit (1), ubi affirmat se revera ova invenisse in organo a Cuvierio ovarii nomine designato, quae'ova in ovario praesentia hisce verbis descripsit: « Innerhalb dieser Sückchen liegen nun die Eikeime und die weiter ent- " « wickelten Eier, und zwar so, dass sie wahrscheinlich in. der innern Sehleimhaut des « Or- dem , quam vagina directionem haberet , dum oviductus lateraliter in vaginam penetraret, Sed si accu- ratius indagamus , videmus ductum excretorium vesiculae non ibi in vaginam penetrare , verum pone illam procurrere , atque paululum inferius lateraliter in illam penetrare , uti fig. 34 propositum est; atque igitur contrarium auctoris sententiae locum habet; dum in Zelicibus contra illa directionis con- venientia magis perspicua est, Praeterea etiam amplitudo penis et ductus excretorii vesiculae multum differunt, ita ut penis nunqaam ductum illum inire posset. (1) J. Müller, drchie für Anatomie, Physiologie und wissenschaftliche Medicin , Jahrg. 1835. S. 487. RESPONSIO 4A» QUAESTIONEM ZOÜLOGICA M. 31 « Organs zuerst entstehen , dann abfallen und so frei in der Hóhle desselben gefunden « werden, bis sie durch den Oviduct austreten. Ihre Zahl fand ich im Verhá!tniss der vielen Lobi des Ovarium immer nur klein und | sie selbst so einzeln. vertheilt, «lass viele Lobi ganz leer waren, andere nur ein. Ei und wieder andere und seltenere mehrere « Eikeime zugleich enthielten. Die Substanz der Wiànde zeigle sich bei stürkerer Ver- grósserung stels als die gewóhnliche, mit Spuren von Muskelfaserstreifen durchwobene « Punktmasse. « Untersucht man bei Helix pomatia das Innere des Ovarium unter 60 — 90maliger Vergrósserung , so finden sich die kleinsten Eikeime als hóchst zarte wasserhelle Blá- « schen, wührend man in den grósseren bereits das Purkinje'sche Blüschen mit voll- « kommener Deutlichkeit erkennt. Mit blossen Augen schon erkennt man hingegen sehr leicht die bereits ziemlich reif gewordenen Eier, welche schon £ Linie Láüngendurch- messer erreichen. Sie erscheinen bei Helix pomatia gewóhnlich oval, wührend ich die reiferen Eier bei Helix nemoralis und Limax ater rund fand. Der innere Bau eines solchen Eies gleicht im Wesentlichen sehr dem der Muscheleier, wie ich sie in meiner « erwüáhnten Abhandlung (.4c/a .4cadem. Leop. Carolin. XVI. Bd. lste Abtheil. ) « bereits beschrieben und abgebildet habe, und unterscheidet sich noch sehr wesentlich in seinen Verbáltnissen von der Beschaffenheit des gebornen Eies der Weinbergsschnec- « ke, welches bekanntlich von der Grósse einer Erbse (also gegen 12mal grósser im « Durchmesser als jener reifere Eikeim ), mit einer Kalkschale überzogen, und von einer « grossen Menge Eiweiss bei áusserst kleinem Dotter erfüllt ist. Hier hingegen wird nun « die àussere, hóchst zarte Eihaut (Chorion) nur von sehr wenig Eiweiss, dagegen « grósstentheils von dem sehr bedeutenden Dotter erfüllt, dessen Dotterhaut (welche bei « den Muscheln bald grau, bald gelb, bald roth ist). ich hier bei verschiedenen Arten « von Helix und Limax immer gráulich , und von zart gekórntem Ansehen , mit Ausnahme « der ganz hellen Cicatricula, an. welcher nur eine einfache Schicht Kórnchen be- « merkbar ist, gefunden habe. In dieser durchsichtigen Scheibe der Dotterhaut. nun , « welche ich Cicatricula genannt habe und welche sicher in ihrer Entstehung durch das « sogleich zu beschreibende Blüschen bedingt ist, erkennt manm stets mit grósster Deut- « lichkeit ein zartes, immer kreisrundes wrasserhelles Bláschen, welches ich auch schon « in den Muscheleiern einigemale gesehen (s. d. angef. Abhandlung, S. 16.), jedoch « noeh nicht stütig genug gefunden habe, um mich so entschieden darüber erklüren « zu kónnen, als es mir nun nach dieser bestimmten Entdeckung bei den Gasteropoden « móglich ist. Dieses DBláschen ist ziemlich fest, denn bei mehreren unter dem Glas- « Schieber zerdrückten Eiern sah man dasselbe noch in vollkommener Integritit , und « es leidet keinen Zweifel , dass man dasselbe als das von Purkinje zuerst aufzefun- « dene eigentliche Urblüschen des Eies anzusehen habe, mit welchem es auch durch « sein D M. C. YERLORE N. sein baldiges Verschwinden übereinstimmt, da man im Dotter geborner Schneckeneier dasselbe nirgends mehr wahrnimmt. — Und so weit für jetzt die Betrachtung der Eier dieser Schnecken im Eierstock , welche zunüchst hier nur den Zweck haben sollte, die Bedeutung dieses Organs als Eierstock ausser allen Zweifel zu setzen (1)!^ De animalculis spermaticis, quorum praesentia Trevirani sententia praecipue niti- tur, sequentia dicit: « Fasse ich vielmehr zusammen, was mir ein sorgfáltiges Beden- « ken und Vergleichen über diese allerdings sehr sonderbaren und merkwürdigen Or- « gane gelehrt hat, so würde ich jene Fáden nur als .s/árker entwickelte oscillirende « Winpern, wie sie als den Geschlechtsorganen und namentlich den Eiergüngen angehó- rig nun von Purkinje fast durch das gauze Tlierreich. nachgewiesen worden sind, « betrachten, kónnen. | Wirklich sind auch diese Oscillationen an frischen. Stücken dieser Eierleiter unter dem Microscope sehr auífallend , und enthalten unfehlbar auch den Grund jener Verschlingungen der freien Fáden wie der von Treviranus gesehenen « Dewegungen umherschwimmender Fáden. Ob hingegen nicht jene runden. scheibenar- « gen Kórperchen spermatische, in die weiblichen Organe eingedrungene Dildungen seyen , würe eine Frage, die ich vor der Hand nur mit Wahrscheinlichkeit zu bejahen wagen móchte, bis weitere Untersuchungen auch hierüber genugsames Licht verbreiten. « Einstweilen muss ich jedenfalls die so langen und zu so eigenen Spiralwindungen geeigneten Wimperhaare des Oviducts bei den Schnecken als eine mit ihrer hochent- wickelten Sexualilát in genauestem Rapport stehende merkwürdige Erscheinung be- « « « « « trachten. "" Invenit etiam in Z/elice erbustorum, memorali et Aortens? ex orificio generationis externo post copulationem peculiare pendere corpus, crinis flexi instar (fig. 26). Dum hocce corpus extraheret , vidit illud totam longitudinem pedis horum animalium referre. Utraque extremitate spiraliter erat contortum et media parte magis turgidum. dem or- ganon jam antea, tamen non accurate, descripserat Nitzsch (2). Constare dicit Carus ex albumine incrassato atque structuram habere lamellosam , quarum intimae lamellae consistentiae mollioris sunt. — Elasticae sunt praecipue ejus extre- mitates longae et filiformes, quae circum sese volvuntur. Tota illius forma. demonstra- bat, libere esse evolutum atque cohaesisse cum nulla alia parte, dum non nisi postea ei patebat , unde ducebat originem. — Contigit nempe ei, illud diverso evolutionis stadio ob- ser- (1) Ilae observationes plane contra nostras denominationes pugnant, atque nihil contra dicendum habeo, quam ut afferam Microscopium fallax esse instrumentum , cujus ope saepe id videmus, quod optamus, et meas observationes sine adhibito microscopio non permiltere illud organon ovarium vocare, (2) Mecke?s Archiv für Physiol, Jahrg. 1826, S. 639. RESPONSIO 4» QUAESTIONEX ZOOLOGICAM. 22 servare. in duclu excretorio organi, quod Cuvierius uti vesiculam descrpsit, atque cui falsae Swammerdammius secretionem succi purpurei adscripsit, e quo in sac- culum communem generationis dimittitur, dum post copulationem amiltitur, ut novum deinde formetur. A Putat igitur duas rugas longitudinales paginae internae ductus excretorii vesiculae (fig. 25. a.) , in eujus fundo vulgo concrementum parvum fuscum invenitur, uti etiam diverticulum (fig. 25. à.), quod jure Brandt (1) ad latus hujus ductus depinxit , inservire, ut in illorum cavitate corpus illud spirale evolveretur. Etiam in Ze/ce poma- ^ia iMlud invenit, sed nunquam totum evolutum. De functione hujus organi, cujus analogia , nisi in hasta amatoria ejusdem animalis et forsitan in Canali Needhamensi Sepiae,, in nullis aliis animalibus invenitur, sequentia putat: « Die hermaphroditischen Schnecken, als die eigentlichen Reprüsentanten ihrer Classe , der « Bauchthiere (Gasterozoa) haben die Bedeutung , die miüchtigste Entwickelung der Bauchorgane und somit auch des Sexualsystems darzubilden; daher schon das gleichzeitige ausserordentliche Entwickeln von 6eder/e Geschlechtstheilen , daher die unmásszge Ent- « wiekelung von parasitiscehen Erzeugnisseen ( denn wo wáüre sonst ein Eingeweidewurm, « wie das von mir beschriebene Leacochloridium ( 2) móglich , welcher beinahe die Lán- « ge der Schnecke selbst erreichend, zwischen den Eingeweiden sich bis zu den Augen « heraufwindet) , daher die luxuriósen vielásligen Absonderungsorgane am Geschlechtsap- « parat vieler Schnecken, daher die enormen Wimperhaare in den Oviducten der Schnec- « ken, und daher endlich auch die merkwürdige Erscheinung, dass se/ós? die Abson- « derungen der mit dem Geschlechtsapparat verbundenen Secretionsorgane nicht immer « formlos ausfliessen , sondern hie und da Ges/a/t und zwar selbst eine sehr entwickelte « Gestalt annehmen. Davon ist denn ein Zeugniss der sogenannte Liebespfeil, als ein « erdiges oder knóchernes Gebilde, und ein anderes Zeugniss lernen wir in dem hier « zuerst ausführlich beschriebenen elastischen Spiralkórper , als einem eiweissstoffigen « Horngebilde kennen. — Eine besondere Function ist diesem Gebilde übrigens schwer- « lich zuzuschreiben, es sey denn, dass es dazu beitrage, die Erregung und Spannung « des Geschlechtsapparats überhaupt zu vermehren. — Schliesslich will ich nur noch « bemerken , dass bei Limax eben so wenig von diesem Spiralkórper als vom Liebespfeil « eine Spur vorkommt, " De testiculo caeterisque generationis organis nihil affert. « « (1) Medicinische Zoologie, Bd. IT. Taf, 34. Fig. 5. c, (s) Ferhandlungen der L«op. Carol. Academe, i7ter Bd. $4 X, C VERLORE YN, $. 6. WAGNERI SENTENTIA, Wagnerus, primum Trevirani sententiae addictus ( 1) , postquam Cari observa- tiones acceperat, illa experimenta iteravit, qua in re Caro consensit, quod nempe ovarium Cuvierii re vera ova contineret (2 ). Credit animalcula spermatica talia esse habenda, quorum praesentiam e tribus illis explicari posse putat: « 1) Der Eierstock « producirt gleichzeitig mit den Eiern Samenthierchen, was mir unwahrscheinlich ist. « 2) Die Samenthierchen gelangen aus dem Hoden des Zwitterthiers durch den Eiergang «in den Eierstock. 3) Die Samenthierchen treten nach der Befruchtung aus der anderen « Schnecke in die zu befruchtenden Eierstócke, Dann müssen die Samenthierchen vor « der Befruchtung fehlen. "' Haec praeterea leguntur de illo organo, quod testiculus est habendum: « Ist ein ei- « gener Hode vorhanden, so fragt es sich, wo ist derselbe? Was Cuvier für Hoden « nahm, scheint mir das Organ- micht zu sein; nie fand ich darin Samenthierchen. « Immer enthielt es zahlreiche Fetttropfen von verschiedener Grósse, welche ich für Dot- « terfett nalim. Ich suchte anhaltend. nach Dottern und Keimblüschen; letztere fand «ich mie; ich liess mich jedoch verleiten ( ZeArbucA 307), einzelne gróssere ovale « Kórper, welche wieder zahlreiche Felttrópfehen enthielten, für Eier oder Dottern zu « halten. "' ; ———— Eodem libro etiam aliquid, e dissertatione Troschelii (3) desumptum, inveni- tur (4) , ubi habetur, illum animadvertisse auctorem, uti jam antea Müller zm Ja«A- resberichte (Archiv 1884. p. 67) ovganon, a Cuvierio aliisque penem vocatum , proprie penem non esse, sed cum praeputio esse comparandum, quod durante copulatione magnam muci quantitatem secernit ; penem contra esse habendum, organon illud par- vum tenue, quod post evolutionem illius praeputii foris prodit atque solum vaginam inwat (5). Idem (1) Lehrbuch. der vergleichenden. Anatomie , S.. 226. (2) Wiegmann, 4rchiv für Naturgeschichte , Berlin , 1835. Jahrg. I. B. r. S. 368, (3) Troschel, Diss. de Lymnacaceis seu de Gasteropodis pulmonatis, quae nostris in. aquis vivunt, Berolini 18344 (4) Wiegmann, Archie für Nat. , Jahrg. I. B. v. S. 326. (5) Etiam Treviranus antea illud animadvertit ; quum organon, a Cuvierio in. Planorbe atque Lymnaca penem vocatum, non ita, verum sacculum penis vocarcrit.. In Liímace tameu nomen pe- » nis RESPONSIO A» QUAESTIONEM ZO0LOGICAM, 35 Idem ac Cuvierius organon ovarium esse putat, quia in Zjymmaeo palustri ovis repletum invenit, Scriptor etiam non observavit plura individua durante copulatione cohaerere; sed vidit duo individua , postquam semel copulationem instituissent , suas mutare functiones, ita ut individuum , quod primum funclionibus masculinis functum fuerat, nunc femineas per- agal functiones el vice-versa. 8. 7. TREVIRANI SENTENTIA. Lubenter a praecedentibus ad Trevirani sententiam properamus, qui primus aliam, quam Cuvierius horum organorum dedit explicationem , atque jure ut. mihi videtur, quemque etiam praecipue nos seculi sumus. In illis, quae de organis generationis nonnullorum molluscorum scripsit (1) , ovarium Cuvierii das traubenfürmige Organ vocavit, cujus ductus excretorius vel in duos dividitur ramos, quorum unus ad organa masculina, alter vero ad feminea confertur ; vel in sulco, intus per oviductum decurrente, aperitur. Organon illud materiem foe- cundantem, cum illa superiorum animalium convenientem atque auimalcula spermatica , in omnibus Pneumonicis ejusdem naturae, continentem , secernit. Liquor vero hujus organi etiam in z/erum, ita vocat oviductum ( matricem Cuvie- rii) confertur, ubi functionem liquoris feminei peragit. Conceptio solitaria tamen lo- cum habere non potest, quare enim tunc, durante copulatione, per penem ejaculare- tur? Tantum id locum habere potest, quod in copulatione, vel pars liquoris in wze- rum conferatur, dum altera pars, per penem ejaculata, liquoris partem, in utero allerius individui praesentem, foecundaret, dum prius individuum vice-versa ab altero eadem ralione foecundaretur; vel quodque individuum , quamquam ad utramque gene- rationis functionem sit aptum , unam tantum harum functionum peraget. Credit tamen primum casum locum habere; alque igitur idem liquor et masculinus et femineus esset. Ante conceptionem ova non adsunt, sed in ulero oriuntur; embryo tamen jam ante ovum existere potest. Ovarium (testiculum. Cuvierii) die Jfufferdrüse vocavit, cujus funclionem esse cre- mis retinuit, ubi tamen mihi idem locum babere videtur atque etiam re vera esse sacculum act praeputium penis, Quum tamen organon illud, quidquid sit, ad penem certe pertineat , nomea penis pro loto ergano retinuimus, (1) Zeitschrift für Physiologie von Tiedemann und Treviranus, Hcidelberg 1824. Band, I. S, 1. E 2 36 M. C. VERLOREYN, credit; ut materiem ad teslarum. formationem inservientem producat, Organon illud in Lymmaea stagnali in duo alia dividitur, quorum unum, die Mutterdrüse, alterum die Hodendrüse , quam cum prostata superiorum animalium comparat , vocavit (1). Functionem organi das drüszge Mufterband. (glandula prostatica, pars testiculi Cu- vierii) esse opinalur, ul materies glutinosa (Z«icA) ab illa secerneretur, quacum ova obducuntur ( 2 ). Vesiculam non ad organa generalionis pertinere dicit, sed vesicgm wrinariam esse pulat, quia observavit in Limace atro communicationem parvo ductu excretorio exsiste- re inter sacculum calcareum Swammerdammii atque ductum excretorium vesiculae. Quum nunc Jacobsen in sacculo calcareo acidum uricum invenerit (3) , uti in reni- bus et vesica urinaria superiorum animalium invenilur, sequitur organon illud renem atque igitur etiam vesiculam , quacum ductu communicat, vesicam esse urinariam. Etiam Treviranus se acidum illud in sacculo calceareo. Zymnaeae stagnalís invenisse testa - lur, non vero in vesicula. llla communicatio vero non semper locum habet; sed dicit etiam in superioribus animalibus illam non semper existere vesicam inter et renes (4). Postea autem de nonnullis sententiam suam mutavit (5), praecipue quoad organa, quae die Multerdrüse e das. traubenfürmige Organ vocaverat; quum dicat se inye- nisse ova in die JMu/terdrüse alque igitur organon illud ovarium, atque das frauben- fórmige Organ testiculum esse, de quibus uti etiam de nonnullis aliis sequentia habet: « Neuerlich fand ich indess bei einer Nacktschnecke, die ich gleich nach der Begattung « óffnete, in. diesem Eingeweide runde Blüschen, welche das Ansehen wirklicher Eier « hatten. Dieses Organ , das ich früher die Z/uzterdrüse genannt habe, scheint also der « Eierstock zu seyn. Die übrigen Drüsen an den Zeugungstheilen der Schnecken kónnen « nur zur Secrelion entweder eines Safts, welcher dem der Prostata der Sáugthiere zu « ver- (1) Quod in Lymnaea stagnali die Hodendrüse vocavit, ovarium est, atque igitur illud proprie die Multerdrüse vocare debuisset, dum hoc loco die Mutterdrüse peculiare est organon secretorium , quod tantum in Lymnaea atque Planorbe observamus , et quod nos glandulam oviductus vocavimus. (2) Organon illud non pertinere ad organa feminea , verum ad masculina, nos docet structura Limacis cinerei , ubi ductui seminali , non vero oviductui adhaeret, atque idem est organon, quod Treviranus in Planorbe cornco die Drüse des Ruthencanals vocavit, (3) Journal de Physique, Tom. XCI. p. 318. (4) Organon illud, quod Treviranus ductum esse dicit, etiam in Limace rufo inveni , non vero ilud orificium habere in ductu excretlorio vesiculae neque etiam in renibus ; sed videtur parvus esse musculus sub renibus diaphragmati affixus, altera vero extremitate duclui excretorio vesiculae uli eliam sacculo communi generationis, (5) G. R. Treviranus, die Erscheinungen und Geselze des organischen Lebe»:, Baud, II, Abth. 2. S, 29. Bremen 1833. Tiedemann und Treviranus, Zeitsclos für Phys. , Bd. V. S, 14o. RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓLOGICAM, 37 « vergleichen ist, oder der Materie, womit die Eier überzogen werden, oder zu andern « Nebenzwecken dienen. Das Letztere ist mit den blinden Gefáüssen der Fall, die sich « bei den Arten der Gattung Helix in den Hals eines muskulósen Sacks óffnen. Iu die- « sem Behálter erzeugt sich ein steiniger Kórper, der Liebespfeil, den jene Schnecken « vor der Begattung hervordrücken und auf eine kleine Entfernung gegen einander wer- « fen, um, wie man vermuthet , sich dadurch zur Paarung anzureizen, vielleicht aber « auch nur, um sich einer abgesonderten Materie, die ihnen bei der Paarung hinderlich «seyn würde, zu entledigen. Die blinden Gefásse finden sich nicht bei andern Schnec- « kengattungen, die keinen Sack mit einem solchen Pfeil besitzen. Sie secerniren daher « ohne Zweifel die Materie, woraus derselbe gebildet wird. « Nach dem so eben beschriebenen Bau und Inhalt der Zeugungstheile der erwühnten « Gasteropoden kann die Fortpflanzung derselben durch Selbstbefruchtung geschehen, « und ihre Begattung blos den Zweck haben, die Ergiessung des Saamens auf die Eier « des nehmlichen Individuum , welchem der Saamen angehórt, und den Abgang der « Eier zu bewirken. Dass dies wvirklich sich so verhált, machen Umstüude, die ich « nach der Paarung der Weinbergschnecke ( Ze//x pomatia) und der schwartzen « Nacktschnecke ( Lemax ater L. Arion empiricorum Féruss.) bemerkt habe, wahr- « scheinlich. "' Observavit nempe illa animalia, durante copulalione, non in motu esse, verum tor- pere, nisi paululum tentacula excipias. Pars pedis et capitis aliquammodo etiam tre- muit. Peracta illa functione in eorum vagina, utero atque pene sperma non invenit; uterus tantum materiem mucosam , omnibus corporibus organicis destitutam, continebat. Vas excretorium testiculi contra spermate scatebat atque plenum erat animalculorum spermaticorum. Sentenliae ejus hisce ipsius verbis finem imponere placet: « Man sahe manche Gaste- « ropoden, die sich sonst paaren , ohne Begattung fruchtbare Eier oder lebendige Junge « gebáhren. Die Paludina vivipara erzeugt , ganz abgesondert von allen andern ludivi- « duen ihrer Art, immerfort lebendige Brut. Es ist also gewiss, dass Selbstbefruchtung « jenen Thieren im Allgemeinen zur Fortpflanzung genügt, Indess auf der andern « Seite ist es doch unerklárbar, warum bei denen Schnecken, die Hlermaphroditen sind , « von dem Ausführungsgang des traubenfürmigen Organs ein Canal zur Ruthe geht, « wenn man nicht annimmt, dass unter gewissen Umstünden auch wechselseitige Be- « fruchtung bei ihnen eintritt, wodurch vielleicht der Brut gewisse Eigenschaften ertheilt « werden, welche derselben bei der Erzeugung durch Selbstbefruchtung fehlen. Diese « Voraussetzung schliesst sich an den, im 1sten Bande unsers Werks (S. 125.) aus Er- « fahrungen über die verschiedene Art der Fortpflanzung der Blattlàuse und der Daph- « nia 38 M, C VERLOREN, « nia longispina ohne Begattung und nach vorhergegangener Paárung gezogenen Schluss, « und erhált durch dieses Zusa nmentreffen. Bestátigung. "' 8. 8 PREVOSTII SENTENTIA. Quinque annis post Treviranum, Prevostius epitomen edidit de generatione Lymnaeae stagnalis, atque aliquot. annis post nonnullorum aliorum Gasteropodorum » ubi illius viri sententiam , quamquam inscius, secutus est ( 1 ). Sententia sua etiam praecipue animalculis spermaticis nititur, quae in omnibus Pneumo- uicis in testiculo (ovario Cuvierii) se invenisse testatur. Praeterea in ovario (testiculo Cuvierii), quod organon jam ante Treviranumi ita vocavit, ova invenit, quae in descriptione generationis Zymnaeae stagnalis ita proposuit: « La substance jaune « que renferment les cul-de-sacs de l'ovaire , est composée de grains arrondis de diverses « grosseurs: les plus gros ont 0,"2. Ces corps se brisent avec facilité, et l'on voit qu'ils « sont, comme les jaunes des oeufs d'oiseau, composés d'une enveloppe qui contient « de trés petits globules plus ou moins colorés, dont le diamétre n'excéde pas 0,7002. « Les jaunes franchissent la premiére porlion de l'oviducte, qu'on pourrait comparer « à la trompe de Fallope; ils s'y joignent à une portion de mucus, et dans le renfle- « ment sphérique; ils s'en enveloppent plus complétement encore dans le col qui suit « le renflement ; l'oeuf se faconne, et prend l'enveloppe externe qui l'isole, dans la « grande cavité de l'oviducte ; les oeufs s'agglomérent les uns aux autres entre eux, « forment une masse alongée, cylindrique, revétue à l'extérieur par une couche de « mucus plus dense, bien qu'également transparent. ". Vas deferens ( oviductum Cuvierii) epedidymem vocavit alque ductum seminalem, vos deferens. Animadvertit etiam in oviductu Limacis cinerei sulcum non observari, verum vas deferens (ductum seminalem) externe per illum procurrere, quod Trevira- nus negaverat, quum dicit Cuvierium illud perverse depinxisse. Vesiculae functionem esse credit, ut, durante copulatione, penem susciperet atque sperma in illam ejacularetur; quod autem secundum eum non semper locum haberet; quum in descriptione Zymnaeae dicit: « L'oviducte et la vésicule au long col s'ouvrent « à l'extérieur par un méme orifice. J'avais retrouvé la liqueur spermatique dans la vé- « sicule au long col, et son conduit m'avait souvent paru assez dilaté pour admettre la « ver- (1) 4nn. des Sciences nat., Tome XXX, An. 1933. p. 33 et 43. RESPONSIO 4A» QUAESTIONEM ZOO0LOGICAM. 39 « verge. J'ai tenté quelques expériences dans le but de reconnaitre si cet organe y était « introduit, ou s'il se logeait dans l'oviducte. J'ai pris deux Lymnées accouplés, et j'ai « divisé le pénis du mále avec des ciseaux bien tranchants; la dissection m'a montré que « la portion ainsi séparée demeurait engagée dans le canal de la vésicule au long col, « pour la plupart des cas; toutefois la. chose n'était pas constante, et je l'ai retrouvée « aussi dans l'oviducte. Les oeufs peuvent donc étre fécondés de deux maniéres, ou « immédiatement à l'oviducte, ou à leur passage au-dehors; et, dans ce dernier cas, «là vésicule au long col verserait sur eux la liqueur séminale qu'elle contiendrait en « réserve, "* Idem in Ze/zce poma/ia atque Limace rufo locum habere credit; in L£mace vero cinereo opinalur oviductum accipere penem, ratione habita longitudinis penis et vesi- . eulae, atque etiam quia animalcula spermatica in vesicula post eopulationem non invenit, 8. 9. BRANDTII et RATZEBURGII SENTENTIA. Accedimus tandem ad Brandtii et Ratzeburgii sententiam, qui eliam eidem, cui Treviranus, sententiae addicli, inscii tamen fuerunt , uti dicunt, Prévostii sententiae atque probabiliter etiam Trevirani; quum nusquam mentionem de iilo fecerint. . In denominatione tantum differunt glandulae prostaticae (partis testiculi Cuvierii), quam epididymem (Nebenhode) vocant. Dicunt etiam se non invenisse ova in testiculo (ovario Cuvierii). Post copulationem saepe sperma etiam e pene efiluit atque vesi- culae multifidae Helicis tune vacuae inveniuntur , dum hasta amatoria deest. Praeterea. de harum partium natura sequentia tantum dicunt: « Die Naturforscher « folgten in der Deutung der Geschlechtsorgane meist Cuvier. Eigene anatomische Un- « tersuchungen des Verfassers, die mit den ganz neuerdiogs von Prevost in den Mé. « mozres de la Societé de Physique et d'Hist. Nat. de Geuéve, tom. V. 1832. « p. 120. mit abb. gegebenen Deutungen, von denen er erst nach Beendigung der eige- « nen Beobachtungen Kenntniss erhielt, übereinstimmen , veranlassten ihu, zu der al- « lerdings noeh náher zu prüfenden Meinung zurück zu kehren, dass der schon von «Swammerdam (Z;/h//a Naturae, Tom. I. p. 125.) und Wohnlich (Jiss. de « Hel. Pom., p. 33. et 36.) als Ovarium angesehene Kórper der Eierstock , nicht aber « wie Cuvier will, der Hode sei, Dafür sprechen auch sein grosses, periodisch zuneh- « mendes Volumen, das Vorkommen von Eiern, die nach Swammerdam sich in « ihm entwickelen, ferner nach. Prevost das Eindringen von Injectionsmasse in ihn , « die rj) H. C. VER LORE SN, die in den Eierleiter gespritzt wurde, und der Mangel von Saamenthierchen. — Auf die Hodennatur des oben gegen Cuvier als Hoden genommenen, von Swammer- dam und Wohnlich zwar nicht dafür erklürten Kórpers, deuten aber seine im Ver- hàltniss zu dera für den Eierstock gehaltenen Organ nur geringe, periodisch nicht an- sehnlich zunelimende Grósse, die baumfórmige "Textur, die Zartheit seiner kleineren . Ausführungsgünge , die eigenthümliche Schlüngelung seines Hauptausführungsganges , den man freilich nur mit Mühe von seiner, von Cuvier übersehenen , kleinen Diver- tikel ühnlichen Windung an bis in den Nebenhoden verfolgen kann, dann der Mangel , rundlicher Kórperchen , die man für Eierchen halten kónnte, und endlich das Vor- . kommen einer schon von Swammerdam wahrgenommenen weisslichen , dicklichen Flüssigkeit, eben so wie nach Prevost von Saamenthierchen in ihm, — Móchte doch ein Naturforscher bei solchen Controversen durch gründliche Untersuchungen über Entwickelungsgeschichte der Schneckeneier im. Mutterkórper bis zu ihrem Austritt noch vollends die Sache zur Entscheidung bringen. " illa quamquam pauca allata, tamen laudanda mihi esse videntur; quum non uti 'Treviranus atque Prevostius e praesentia sola animalculorum spermaticorum ex- plicare conati sint, quid /es/icufus, quid ovarium foret, Hoc ultimum praecipue mihi optima esse methodus videtur, quae nobis hac in re certitudine aliqua. viam monstrare potest, quam ob causam eam in ultima disquisitionis nostrae parle seculi sumus in expli- candis horum organorum functionibus. (1) Erandt und Ratzeburg, Medicinische Zoologie, Berlin, 49. 1827. Band. II. 5. 318. PARS RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓLOGICA M. Ál PARS UTL. E.;LM .A. COMPARATIO RECENTIORUM SENTENTIARUM DE ORGANIS GENE- RATIONIS GASTEROPODORUM PNEUMONICORUM, TAM INTER SE, QUAM CUM PROPRIIS INDAGATIONIBUS, CHILE DE OVARIO ATQUE TESTICULO. Pins, quae nobis sunt tractanda organa, sunt ovarium atque Zestculus, de quibus praeclari viri, ut Treviranus, Carus, Brandtius, Wagnerus aliique etiam nunc inter se disputant. Duas hac de re vidimus esse sententias, unam, organon ( estie um ) in ultima corporis parte hepate involutum esse ovariwm , dum plurimi tunc organon (ovaréwn) in media corporis parte sub intestinis positum Zes£zcu/um habent; alteram vero , prius organon Zes£iculum , posterius vero ovarium esse. Stiebelius, Carus, Wagnerus atque Troschelius dicunt, se ova invenisse in organo hepate inposito (/cs/zeulo ) , quae ova Carus eliam descripsit atque depinxit. Brandtius contra et Ratzebur- gius testantur se non invenisse ova in illo organo, dum Prevostius atque Trevi- ranus ova in altero organo sub intestinis posito ( ovarzo) invenerunt atque descripse- runt, uti et in priore organo ( Zes/icu/o) animaleula spermatica. Videtis igitur magnopere differre illas sententias atque horum virorum observationes nun- quam ad finem ducere posse; sed.ad alias confugiendum esse. Debemus igitur variis lemporibus, et ante et post copulationem , uti eliam post ovorum depositionem, horum organorum naturam et statum indagare. Videamus igitur quid observationes nos doceant, Jam antea ( pag. 5 et 7) observavimus horum organorum magnitudinem pro vario M ni lempore et animalis statu valde differre, /es/'culum nempe, instante. copulatione, maxi- mam suam amplitudinem acquirere, dcin "vero post copulationem mullo minorem fieri ; ovarium contra ante copulationem parvum esse , perácta vero illa functione in die: magnitudine crescere, donec, parvo tempore antequam ova deponantur, summam referat inagnitudinem ,. tunc- etiam. ova manifeste - in. co. observantür;: ^ Depositio--illa ovorum F Qids dr det ofi. EIS 42 Wk C VERTOREN; fere 15 diebus post copulationem locum habet et post illam rursus amplitudine decres- cit ovarium. Quae quum ila sint, rogo, quare ovarium , si esset Zes/éculus , post co- pulationem »n«gnitudine augeretur, non potius demenwerefur? quare testiculus con- tra, si esset ovarium , statim post. copulationem démenueretur, quum tamen oviductus non augeatur neque ova contineat ? Sed illud locum habere posset, duo adesse ovaria, atque tunc unum, hepate involu- lum , ovarium, allerum uerum vocare poluissemus; ita ut post copulationem ova vel rudimenta: ex ovario in uterum conferrentur ibique foecundarentur atque magnitudine augerentur; tali modo ovarii diminutio et uteri auctio facile esset explicanda. Sed si hoc ita est, rogare debemus, ubi tunc quaerendus sil Zesicu/us? Nihil restat quam glandula prostatica; sed si illa testiculus esset , quare tunc ductus seminalis in Succinea atque Planorbe non in glandula illa desinat, verum ad ovarium procurrat ? Et quid tunc in Zymnaea stagnal? esset testiculus, ubi deficit glandula illa ? Illud tantum assumi polest, testiculum, uti Treviranus proposuit, simul liquorem masculinum et. femineum secernere, ita ut tunc durante copulatione, vitelli, jam in lesliculo praesentes , in ovarium conferantur, dum sperma per penem ejaculetur; quae sententia tamen mihi non valde arridet. fraelerea eliam animadvertendum est, ovarium in Z/anorbe atque Ljymnaea eundem habere colorem, quem vitelli ovorum, testiculum contra colorem albidum cinereum; deinde structuram testiculi atque vasis deferentis mullo magis convenire cum illa testi- culi el vasis deferentis aliorum. animalium, quam quidem cum structura ovarii (1); denique nunquam in aliis animalibus observari, tali magnitudinis ratione ovarium et tes- ticulum inter se esse disposita , qualis ibi locum haberet, si testiculus ovarium, atque ovarium tesliculus esset ; quum tunc testiculus post copulationem quidem quinquies major foret, quam ovarium, x ^ [e DE VESICUL À. De vesiculae functione tres praecipue allulimus sententias: nempe, secundum Tre- viranum vesicam esset urinariam , vel secundum Deshayesium atque Pre- vostium inservire ad sperma durante copulatione accipiendum, quo tunc ova, quum deponuntur , foecundarentur, vel materiem secerneret, secundum Cuvierium, Oke- nium (1) Vid. hae in re J, Müller, de glandularum secernentium. structura penitiori earumque prima formatione. Lips 183o. Tab. 15 et 16, RESPONSIO 4» QUAESTIONEM ZOÓLOGICAY. 43 nium et Müllerum (1), quacum ova albumine, testa aut. glutine obtegerentur. Contra Trevirani sententiam, vesicam esse urinariam, jam antea id pugnare vidi- mus, quod communicatio, quam Treviranus descripsit, renes inter et vesiculam non existat (2). Praeterea etiam observavi vesiculam illam simul cum organis generationis augeri atque decrescere , et in individuis nondum prorsus adultis, ubi tamen omnia orga- na, praeter illa generationis, quae adhuc erant parva, tota jam erant evoluta atque igitur eliam renes, vesicula tam exigua erat, ut fere non observari posset; si igilur vesie cula illa esset vesica urinaria , quare tunc non simul cum renibus, verum cum organis generationis evolveretur ? Contra alteram sententiam , pro qua pugnant observationes Prevostii, id dici potest, ovarium post copulationem in dies augeri, quod non explicare possumus, nisi assumamus foecundationem statim post copulationem locum habere. Convenientiam illam cum sacculo copulatrice (poche copulatrice) insectorum, quam Deshayesius affert, negare non possumus; sed in his animalibus jam ante copulationem ova prorsus evoluta adsunt. Praeterea etiam rogare possumus, quare illud in Lzm«ce cinereo non locum haberet, atque, quare vesicula illa omnino opus esset, quum etiam secundum Prevostium foecundatio in oviductu locum habere posset ? Quoad tertiam sententiam animadvertendum est, mon omnium Pneumonicorum ova lesta circumdari , uti ZLzmacis ceinere?, Planorbis, Lymnaeae ; pro formatione albu- minis tamen pugnat corpus spirale, ex albumine incressato formatum, quod Carus in ductu excretorio vesiculae in Ze/icibuws invenit. Etiam in caeteris animalibus organon tale peculiare , ad albuminis secretionem inserviens, non invenilur; sed ab ipsis oviductus membranis secernitur , quod etiam in Pneumonicis locum habere videtur, quum in Ze- liícibus in media oviductus parte ova jam tenui testa circumdata invenerim , atque igi- tur in prima oviductus parte jam albumine erant circumdata. Functionem hujus organi igitur explicare perdifficile est, quae difficultas etiam crescit, quum in Zelce arbustorum Oobservemus , huic organo aliud etiam nondum memoratum adhaerere, cujus functionem nullo modo suspicari possumus. $3! (1) Müller vesiculam inter glandulas enumerat , quae inserviunt ad albumen aul testam oevorurma secernendum. De gland. secern. structura penit. , p. 44. (2) Vid. hujus disq. pag. 36. nota 4. F2 M. C VERLOREN, [S ARR x S8. 5 i DE VESICULIS MULTIFIDIS. Treviranus vesceulas multzfidas inservire credit ad formationem hastae amatoriae j Okenius vero ad formationem ovorum, dum etiam Müller l. l. illas enumerat si- mul cum vesieula inter glandulas ad. albuminis testaeque secretionem inservien'es, atque de Blainville quoque testatur scriptores adesse, qui.cum vesiculis seminalibus illas comparaverint. Contra primam sensentiam afferri potest, etiam in Vaginulo Taunaisi aque Par- macella Olivierit xvesiculas illas inveniri, non tamen hastam amatoriam adesse. Contra secundam aulem etiam in. Vagznulo Taunassz vesiculas illas non. cum organis femineis, verum cum masculinis cohaerere; atque igitur earum ulilitas non inter femi. neas, verum inter masculinas funcliones est quaerenda. Cum lertia autem concinit, quod Brandtius atque Ratzeburgius observaverunt vesiculas illas post copulationem vacuas inveniri; liquor vero, quem continent, mihi à spermate alienus apparuit atque illas omni fere tempore plenas hujus liquoris inveni. Quum Helicibus solis sit proprium, ul ova in antro subterraneo deponent, primum, antequam Pacinuli structuram. videram , credebám vesiculas illas quidem posse inservire ad parietes hujus antri materie glulinosa tegendos, ut hac ratione firmius redderetur antrum. Quum autem in Vagénulo JZaeunais? in orificio organorum masculinorum aperiantur, illa sententia non amplius mihi tantopere arridet, quamquam locum quidem habere posset. Organon vasculare , quod in OncAidío Peroni? obs»rvamus (fig. 40. e. e.) , fortasse quidem, quoad functionem, cum vesiculis multifidis convenit. Organon illud valde con- venire videlur cum vesiculis seminalibus insectorum (1). $. 4. DE HASTA AMATORIA. JHastam amatoriam non, si bene intellxi Okenii verba (2), posse inservire, ut organa generationis illius ope contra externas defendantur injurias, cuique ficile pate- bit, ejus situm atque formam observanti. à Pro- (1) Conf, Ann. des $c. Nat., Tom. II. Pl. 5. fig, 5. (2) Vid. hujus commentationis , pag. 26. RESPONSIO A» QUAESTIONIM ZOOLOGICA M. 45 Probabiliter inservit, uti plurimi credunt, ut. /e£ces hujus hastae punctura se invicem ad copulationem incitent, Ut veritas tamen hujus rei appareat duo individua in copu- latione observare debemus, quum nunc non mihi contigerit hancce observare , afferre volo , qualem Cuvierius illam descripsit. .« C'est avec ce singulier instrument que « les colimacons préludent à leurs caresses amoureuses, Lorsque deux individus se « rencontrent , ils commencent par se toucher , par se frotter l'un contre l'autre par tou- « tes les parties de leur corps. Aprés étre restés plusieurs heures dans cette occupation, « on voit la bourse commune sortir et se goníler; bientót aprés se manifeste la bourse « du dard , et celui des deux individus qui la renverse le premier cherche à piquer, « Sil peut, quelque endroit du corps de son camarade. Je dis s'il peut, parce qu'à « peine celui-ci apercoit-il la pointe du dard, qu'il se réfugie dans sa coquille avec « une promplitude que ces animaux n'ont guére accoulumé d'avoir. ll n'y a point de « lieu. partieuliérement. destinó à cette sorte de blessure. | Ordinairement le dard se « rompt aussitót qu'il a cfileuré la peau; quelquefois il y reste fiché,, mais la plus « souvent il tombe à ierre. Le deuxióme colimacon ne tarde point à faire sortir le sien « et à l'employer de la méme facon. Ce n'est qu'aprés ces cérémonies préliminaires que « le véritable accouplement a lieu par l'insertion réciproque des verges (1). " Treviranus etiam credil fortasse inservire, ut ZeZices materiem quandam secretam deponant, quae ilis in copulatione impedimendo esse posset, Sed quammam materiem ? $. 5. DE GLANDULA PROSTATICA. Glandulae prostaticae functionem Treviranus esse suspicatur, u! materiem gluti- no;am secernat, quacum ova obducantur ( Zach); hoc tamen non posse nos docet, uti jam antea. animadvertimus, structura Zemaczs cinere?, Planorbis cornet, Succi- "eae amphibiae , ubi glandula illa non oviductui , verum ductui seminali adhaeret , atque igitur ad organa masculina pertinet. Brandtius atque Ratzeburgius illam cum epididyme comparant; ejus structura vero admodum aliena est ab illa epididymis superiorum animalium, atque sperma per minulissima orificia , quibus ejus utriculi in ductu seminali aperiuntur, in illos utriculos pervenire deberet , quod mihi non facile locum habiturum esse videtur. Quum (1) Ann. du Mus , Tom, Vil. pag. 17o. ] 4^ M,.,C. VERLOR IE SYN, Quum tamen, uti etiam Prevostius animadvertit, liquorem mucosum in ductum seminalem effundat , cum glandula prostatica superiorum animalium comparari posse videtur. DE GLANDULIS OVIDUCTUS. De G/andularum oviductus functione , quas in. P/anorbe et Lymnaea observavimus nemo mentionem fecit; si forsitan Stiebelium excipias, qui credit earum functionem esse, ut materiem glulinosam secernant, qua ova obteganturs quae sententia mihi eliam valde arridet, quum illis solum neque caeteris Pneumonicis proprium sit, ut ova, quae deponunt, omnia materie glutinosa simul circumdent, quam materiem foliis vel aliis rebus, quae in aqua adsunt, affigunt, et similis materies a glandulis illis se- cernatur. Dilatatio oviductus (fig. 45. 2.) ad congregationem illam ovorum formandam inser- vire videtur, DE SACCULO COMMUNI GENERA TIONIS. In sacculo commun generationis praecipue ruga linguiformis observanda est, quam antea in Lémace rufo notavimus, de cujus ulilitate nemo mentionem fecit. Mihi inservire videtur ad partes generationis, durante copulatione, contra injurias externas tegendas; quia, si sacculus est evolutus, ruga illa valde tumida cum latere suo concavo, ubi orificia vaginae, penis et vesiculae inveniuntur, se eidem lateri rugae alterius individui affigit; atque rugae illae, sic dispositae, cavitatem formant in qua copulatio instituitur, ita ut durante copulatione nihil amplius observemus, quam ambas illas rugas. Praeterea etiam observavimus, sacculum illum g/andu/a circumdari, cujus functio esse videtur, ut materiem mucosam secernat, qua ruga linguiformis atque sacculus, durante copulatione , obteguntur, ut ita contra aéris efücacitatem defendantur. ———— Nonnulla etiam essent dicenda de copulatione in diversis generibus, et multa praeterea etiam addi possent; sed impedit tempus ne amplius his de rebus agamus; jam enim responsio est mittenda. Haoc RESPONSIO Ap QUAESTIONEM ZOOLOGICA M. 47 Haec tantum memorare volo, copulationem Zzmacis rufi semper talem observari, qualis fig. 6. est depicta. Figuram 9. proponere copulalionem a Werlich in Zemace afro observatam (1); cum Ferussacio tamen opinor hanc figuram Zeémacem cine- reum referre. Contra Trevirani sententiam , copulationem tantum inservire, ut illa animalia soli- tarie foecundarentur, obstat, Brandtium atque Ratzeburgium (2), uti etiam Sieboldum (3) observasse post copulationem fluxum liquoris albidi e pene profluxis- se; cui etiam convenit, me in Zymnaea stagnalr vidisse, durante copulatione , ductum seminalem, qui per sacculi evoluti membranam pellucebat , valde motum instituere undulatorium. Foecundatio solitaria etiam non nunquam locum habere potest; observavit enim v. Baer (4) Lymnaeam auricularem , quae penem in suum orificium organorum femineorum induxerat, hac ratione seipsum foecundare. Observavit etiam Held (5) Claustliam ventricosam Drap. (Clausiliam perversam Pfeiff.) esse viviparam. (x) Féruss,, Suppl. à la fam. des Limaces , p. 96y. (2) Brandt und Ratzb., Medicin. Zool. Bd, II. S. 318. (3)Müller, Archiv für Phys. und Anat. , Jahrg, 1836. p. 46. (5) Müller, Archiv für Phys. und 4inat. , Jahrg. 1835, p. 24. (5) Isis. 1834. p. 998. « Ces mémorres n'eussent-ils d'autre objet que de rendre les obser- « vateurs altentifs & tant de particularités curieuses que lÀis- « toire des. Mollusques ne peut manquer de leur offrir, je me « crozrats encore heureux d'en avoir entrepris le travail." Cuvingn, TA«* TABULARUM EXPLICATIO. — mmm, / un. / UA. / VD. / ÀL./ CR. / VIR. / ERR TABULA I, Fig. 1. Organa generationis Zémacis rufi, «, Testiculus. 6.6. Pars arteriae hepaticae, quae per testiculum curritz c. Vas deferens. d. Locus, ubi vas deferens ovario adhaeret, e.e.e. Glandula prostatica, f. Ductus seminalis. g.h. Penis. j,4. Ovarium. j:J-J.. Oviductus. Kk. Vagiria. /. Vesicula. o. Ejus ductus excretorius; m.n. Sacculus communis generationis. o. o. Glandula externa generationis, p. Pars cutis, ubi orificium externum invenitur. Fig. 2, Pars anterior penis, longitudine aperta, ut adspici posset inlerna pagina, quae in evolutione foris prodit. (Tiedemann und Tre- viranus, ZeWschr, für PAys., Band. 1. Tab. II, Fig. 9.) R. Pars ejus anterior. r. Pars posterior parlis apertae, Pagina interna conspiciuntur papillae, Pars posterior penis. [v v'. Fig. 4. Fig. 5. Fig. 6. Fig. 7. TABULARUM EXPLICATIO. 49 Pars oviductus Zzmacis atri aperta, ubi sulcus observatur. (Trevir. l. 1. Fig. 7. ) Oriductus apertus. Apertura vaginae in sacculo communi generationis. Sulcus oviductus. Ductus seminalis. 'Testiculus Zémacéis atri magnitudine auctus. (Trevir, Ll. Tab. I. Fig. 5.) Ejus lobuli. Origo vasis deferentis e vasculis efferentibus testiculi. Vas deferens, Sacculus communis generationis aperlus, ut ejus ruga linguiformis conspiciatur. Sacculus communis generationis. Glandula externa generationis. Ruga linguiformis. Apertura penis ad basim hujus rugae. Apertura ductus excretorii vesiculae. Sulcus in parte anteriore rugae linguiformis, in quem vagina aperitur, Copulatio Zzmaczs ruf. TABULA II. Organa generationis Zemaces cünere:. '"'esticulus. Vas deferens, Glandula prostatica. cum duetu seminali , partim liquore colorato iujecto. Ductus seminalis, liquore colorato repletus. Penis. Ejus musculus retractorius. Ovarium, Oviductus, Vagina. Vesicula. Ejus ductus excretorius, Pars cutis, ubi organa generalionis aperiuntur. G Fig. S. ,& p. u.s. We fF. t. g. «a.q.aQ. h. À. 2 g«g5 t. xe d. J- TABULARUM EXPLICATIO. Penis Zzmacts.cinere? apertus. Pars cutis. Ruga longitudinalis, quae interiore penis parte conspicitur. Ductus seminalis. Ejus apertura in anteriore penis parte. Musculus retractorius penis. Copulatio Zémacés cinere? (Férussac, Hist. Jat. des Moll, terr. et fluv. , Pl. 4 A. Fig. A.) Limax cinereus apertus, partibus in situ conspicuis. Cutis, dorso aperta atque detracta. Locus ubi clypeum a cute separatum est. Clypeum. Pars ejus anterior prominens. Locus ubi a cute in dorso remotum est, Spiraculum. Anus, Tentacula majora. Bucca. Ventriculus, Pars ejus , ubi bilis effunditur. Tractus inlestinalis, Intestinum rectum. Lobuli hepatis. Testiculus. Vas deferens, Ovarium. Oviductus. Glandula prostatica. Sacculus communis generationis. Vesicula. Penis. Ejus musculus retracloriuse Musculus retractorius tentaculi sinistri majoris. Aorta ab auricula descissa. Lit- Qi. io Cn »». TABULARUM EXPLICATIO., 5 Litteris Graecis designatur cavitas respiratoria remota. Reticulum vasorum inferius, « « superius, Pericardium apertum. Gor. Ejus auricula. Ren. Ureter. Lamina calcarea, cor tegens. TABULA III. Vaginulus Taunaisii. (Férussac, L |. PI. 8 B, Fig. 1.) Haecce icon addita est, quia parum cognitum est illud animal. Organa generationis Vaginulé Taunaisit in connextione cum caeteris organis, bis magnitudine aucta. (Féruss. L1. Pl. 8C, Fig. IV. ) Arteria hepatica. Glandula salivalis sinistra, Glandulae salivales accessoriae. Ganglion cephalicum, Pars cutis. Ventriculus inflatus. Hepar et ductus hepatici, Ganglion nervorum organorum generationis Tractus intestinalis. Pars prior oviductus. (vas deferens. ) Pars altera oviductus, ( oviductus, ) Bueca. masculinorum. Musculus retractorius penis. Ovarium, (testiculus. ) Penis apertus, Testiculus. (ovarium. ) Vas deferens. (ductus seminalis. ) Dilatatio vesicularis hujus ductus. Pars hujus ductus plicata. 'TTentaculum majus. « minus, G2 e UU, AES b. 5. b. b. c. d. d. d. d. d. e, c. FF. P. g AS QUE A', TABULARUM EXPLICATIO. Vesiculae multifidae. Exiremitas hujus organi. Evolutio apparatus digestivi Vegznulz Taunaisit, ubi orificium exter. num organorum femineorum etiam adspici polest, bis magnitudine aucti, (Féruss. l. l. Pl. 8C. Fig. II.) Aorta. Arteria hepatica. Aorta abdominalis. « « anterior. « « posterior, Glandula salivalis sinistra, Glandulae salivales accessoriae. Ganglion cephalicum. Cutis. Ventriculus, Oesophagus. Lobuli hepatis. Ducti hepatici eorumque ramificationes, Ganglion nervorum organorum generationis masculinorum. Partes tractus intestinalis. Terminus partis alteri oviductus. ( Oviductus, ) Ducca. Musculi protractores buccae. Musculus retractor penis. Nervus tentaculi majoris. « « minoris et labii superioris. ,« buccalis. « pedis. « Xcavitatis respiratoriae. « communicans cum ganglio penis. Penis. Vas deferens, (Ductus seminalis. ) Ejus ramus, qui in sacculo a terminatur. Tentacula majora. « minora, YVesicula. T A- Fig. 14. TABULARUM EXPLICATIO. 53 Anatomia TABULA Testacellue haliotoideae. Tom. V. Pl. 29. Fig. 9.) Bucca. LV. (Cuvier, 4nun. du Hus., Partes testiculi, (5'. oviductus cum glandula prostatica; 6. ovarium.) Vesicula. Penis. Ventriculus. Hepar. Cavitas respiratoria. Cor. Ganglion cephalicum. "Tentacula majora. Glandulae salivales. Ganglion nervorum. Musculus retractorius, Ovarium, ( testiculus. ) Oviductus, ( vas deferens. ) Intestina. Anatomia Parmaceliae Olivier, (Cuvier l. l. Fig. 15. ) Bucca. Tentacula majora. Ganglion cephalicum. Glandulae salivales. Penis. Partes testiculi. (/*. oviductus cum glandula prostatica , f. ovarium.) Vesicula, Ventriculus, Musculi , retractorii. Hepar. Pulmo, Auricula cordis. Cor. "Tractus intestinalis. Ovarium, (testiculus, ) ES qg. ig. 16. TABULARUM EXPLICATIO. Oviductus. (vas deferens. ) Sacculus communis generationis. Ejus appendix simplex. ( vesiculae multifidae.) Ganglia nervorum. Pallium, Anus, Anatomia Parmacellae Pallioli, (Férussac, Hist. des Moll. Fluv. e£ Terr. Pl. 7 A. Fig, 7.) Aorta posterior. Glandula salivalis. Ganglion cephalicum, Cutis. Ventriculus, Hepar. Pars prima oviductus. ( vas deferens.) « altera « Musculus buccae. « retractorius tentaculi majoris, « « penis. « « buccae. Nervi. Nervus tentaculi majoris. « « minoris. « labii superioris. « pedis. ( oviductus. ) « . penis, magnitudine auctus. Ovarium, ( testiculus. ) Vesicula. Cavitas respiratoria. Testiculus, ( ovarium: ) Vas deferens. (ductus seminalis. ) Parva vesicula partis primae oviductus. Vas deferens supra penem positum. Penis. Tentaculum majus sinistrum contractum. « « dextrum evolutum. « minus dextrum evolutum, Oesophagus dissectus, Fig. 17. Fig. 18. Fig. 19. Fig. 20. 5 v TABULARUM EXPLICATIO. E Vesicula Parmacellae Pallioli per cujus parieles corpus »' adspici p .J pus 7 I potest. (Féruss.l l. Fig. 9.) Copulatio Ze//eis hortensis. (Swammerdam, Zijbel der JVa- tuur, Deel I, Tab. VIII. Fig. 6.) TABULA V. Pars organorum generationis Z/elícés pomatiae , ubi oviductus , va- gina atque initium ductus excretorii vesiculae aperta sunt , ut sul- cus oviductus adspici possit. Pars membranae oviducius aperti. Sulcus oviductus. . Ejus ruga major superpendens, Ejus ruga minor erecta. Locus ubi rugae a se invicem sunt remotae, ut cavitas interna adspiciatur. Ductus seminalis, Ejus orificium in sulco. Vesicula. Ejus ductus excretorius, Membrana , quacum oviductui adhaeret, Vesiculae multifidae. Vagina aperta atque a sacculo communi generationis abscissa, Sacculus communis generationis, sacculus hastae amatoriae atque vaginula penis ZeZiczs pomattiae, aperta. Sacculus communis generationis. Ejus orificium externum. Sacculus hastae amatoriae. Hasta amatoria. Papilla, qua nititur hasta amatoria, Apertura sacculi hastae amatoriae in orificio vaginae, Vagina abscissa. Ejus orificium in sacculo communi generationis. Orificium vaginulae penis in sacculo communi generationis, Ejus membrana externa. « « interna. Pars anterior et amplior penis. J* c [or] Fig. 21. Fig. 22. Fig. 23. Fig. 24. Fig. /26. 8 p IS (ts b. C. Ge TABULARUM EXPLICATIO. Ejus orificium. Pars posterior anguslior penis. Ejus musculus retractorius abscissus, Pars filiformis penis abscissa. Pars ductus serminalis. Penis Helicís pomatiae npertus. Ejus pars anterior et amplior, ubi plicae, quae sacculos formant ob- servantur. Ejus orificium. Pars posterior et angustior, ubi plicae longitudinales observantur. Ejus orificium in parte anteriore, ampliore. « musculus retractorius abscissus. « pars filiformis abscissa. Pars ductus. seminalis, T'esticulus (s) cum initio vasis deferentis (7) Zelcis pomatiae ma- guitudine auctus. ( Brandt et Ratzeburg, Jed. Zoo/. Bd. II. Taf. 34. ). Ovarium et pars posterior oviductus aperta. (Prevost, zz. des Sc, zat. , Tome XXX. Pl. 5. Fig. 5.). Sacculus epididymis. (Cul de sac de l'epididymce ). Epididymis. (vas deferens). Aperlura epididymis in sinu oviductus. Sacculus communis generationis atque penis Z/elicís pomat:ae evo- luti. (Swammerdam, B/jóel der Yat. , D. I. Tab. V. Fig. 20.) Penis evolutus. Orificium vaginae. Pars ductus excretorii vesiculae /7e/ics pomat/ae aperta , ubi diverti- culum (£.) observatur, magnitudine aucta. (Carus, Archiv für Anat, und Phys. von J. Müller, Jahrg. 1825. Taf, XII. Fig. VIII.) Rugae ejus longitudinales parte interna. Diverticulum. Corpus spirale Ze//cis Aortensis maguitludime aucta. (Carus, IBUE Fig. IV.) Magnitudo solita. : Rudimentum albuminosum. Fig. Fig. 27. Fig. TABULARUM EXPLICATIO, Organa generationis ZZe£icis arbustorum. Testiculus. Vas deferens. Locus ubi ovario adhaeret, Glandula prostatica. Ductus seminalis, Penis, l Ejus pars filiformis. « « posterior, angustior, « « anlerior, amplior. Musculus retractorius penis. Ovarium. Oviductus. Vagina. Vesicula. Ejus ductus excretorius, Locus ubi ductus excretorius vesiculae in duos alios dividitur. Ductus amplior, qui ex ductu excretorio vesiculae oritur. Ejus membrana, quacum oviductui adhaeret et per quam multa vas- cula(?) procurrunt. Vesiculae multifidae, Sacculus hastae amatoriae; Sacculus communis generationis. Pars culis, ubi orificium externum invenitur; Hasta amatoria Zfedicís arbustorum B5i€* magnitudine aucta, Pars sacculi hastae amatoriae et sacculi communis generationis atque vesiculae multifidae Zelieis memoratis. Sacculus communis generationis abscissus, Saeculus hastae amatoriae abscissus, Vesiculae multifidae. Sacculus hastae amatoriae ZVe&ccis nemoralis. Ejus membrana externa, partim aperta. [ « interna « « Hasta amatoria. Apertura saeculi, ubi a sacculo communi generationis H abscissus est. Fig. 3l. t S € Fig. 31. Fig. 32. Fig. 33, Fig. 35. &. &. 5. 6. €. €. d. d. a. Q. b. c. C. 7t, 7L, TABULARUM EXPLICATIO. Hasta amatoria ZVelieis nemoralis Átr. magnitudine aucta. Pars cornea. « mucilaginosa, qua circumdatur. Ejus basis, per quam cavitas coniformis pellucit. Lamellae , quibus basis instructa est. Sectio transversa hastae amatoriae JZelícís memoralis Üies magni- tudine aucta. Papilla, qua hasta amatoria inserilur, ZZedicís memoralis Áter mag- nitudine aucta. Ejus pars plana, cui lamellae hastae affiguntur. Pars coniformis, quae in cavitatem coniformem hastae convenit. Substantia gelatinosa, qua pars coniformis obducitur. Organa generationis Succineae amphibiae Ottt magnitudine aucta. Testiculus. Vas deferens. Locus ubi ovario adhaeret atque ubi dilatationem sphaericam exhibet. Ductus seminalis. Glandula prostatica. Penis. Ovarium. Oviductus, Vagina. Vesicula. Ejus ductus excretorius. Pars cutis, Sacculus communis generationis ejusdem animalis magnitudine magis auctus. Pars penis. Ejus orificium in sacculo. Orificium vaginae in sacculo. Sacculi parietes, T. A- Fig. 36 et 37. Fig. 38 et 39. Fig. 40. TABULARUM EXPLICATIO, 59 TABULA VI. Animalcula spermatica Je/cis pomatiae , magnitudine admodum aucta. (Carus, 4rchiv f. Anat. und PAys. von J. Müller, Jahrg. 1835. "Taf. XII. Fig. III.) Animalcula spermatica Succineae amphibiae magnitudine admodum aucta, (Siebold, 4rcÁtv von J. Müller, Jahrg. 1836. Taf. II. Fig. 1 et 4. Anatomia Onchidü Peromi, relictis organis digestionis, (Cuvier, Ann. du Mus., 'Tom. V. Pl. 6. Fig. 6.) Bucca. Oesophagus dissectus. Glandulae salivales. Intestinum rectum dissectum. Pulmo s, reticulum vasorum superius. Reticulum vasorum inferius. Spiraculum., Aorta. Arteria hepatica. « posterior, « X organorum masculinorum. « glandulae salivalis dextrae. « ^ « « . sinistrae. « — buceae. Vasculum sanguineum , quod sub pericardio procurrit. Vena cava, Vena pulmonalis. Ganglion cephalicum. Duo ganglia nervorum sub initio oesophagi. Nervus, qui ad pulmonem atque intestinum rectum tendit. Fibrae musculares transversales cutis, Duo musculi magni longitudinales. Ovarium. ( testiculus. ) Oviductus, (vas deferens, ) Testiculus, (ovarium. ) Vagina. e0 TABULARUM EXPLICATIO, N.N. Ductus communicationis testiculum | inter- et. vesiculam. (Pars ductus seminalis, ) 4. "Wesicula. Q. Ejus ductus excretorius. c. Sacculus generationis organorum masculinorum. |. Ejus sacculus anterior. p. p. Ductus, qui in sacculo (s) aperitur. (Pars ductus seminalis. ) c.€.(. A. A.D. Organon quod in altero sacculo bursae (c) aperitur. e.e, Ejus appendix vascularis, d. .« massa elliptica. A. A. « — ductus, in quem aculeus invenitur. D. Locus ubi aculeus ille positus est in ductu. Fig. Al. Sacculus organorum masculinorum | OncAidzt Perons apertus a'que partes amborum ductuum , qui in illo aperiuntur, (Cuvier I. I. Fig. 8.) 5. Ductus , qui in sacculo anteriore (4) aperitur. F. Tuberculum, quocum in sacculo aperitur, d. A.D. Ductus, qui in altero sacculo aperitur. d. Pars ejus massae ellipticae abscissa. A. Ejus ductus, qui aculeum continet. D. Aculeus pendens e ductu hoc loco aperto. E. Glansquacum in sacculo aperitur. Fig. 42. - Onchidium Peroni, (Cuvier 1.1. Fig. 3.) 5. Orificium organorum femineorum. «&.6. Sulcus, qui ab orificio illo procurrit, TABULA VII. Fig. 43. Organa generationis P/anorbis cornec, magnitudine aucta. c, CTesticulus, c. Vas deferens. f.f.f.f. Ductus seminalis. e. Glandula prostatica. h. Penis. g. Ejus musculus retractorius, 2: « «; ad evolutionem inserviens. 4 Ovarium. J-J-J- Fig. A&. [7 €. Bid f. f. b. d. P7 TABULARUM EXPLICATIO. Oviductus. Glandulae oviductus, Vagina. Vesicula. Ejus due&us excretorius. Pars cutis, ubi orificia penis et vaginae inveniuntur. Sacculus penis P/anorbis corner apertus, magnitudine Pars ductus seminalis. Musculus retractorius abscissus. « ad evolutionem inserviens abscissus, Membrana sacculi penis retracta. Penis, ubi sulcus in ejus parte superiore observatur, Glans penis. Pars culis, Organa generationis Zymnaeae stagnalis. Testiculus. Vas deferens. Ductus seminalis, Ejus pars anterior ampla. « dilatatio sphaerica. (vesicu/a semina. ) Pars posterior angusta. Penis. Ejus musculi retractorii, « musculus ad evolutionem inserviens. Ovarium. Oviductus. Glandula oviductus. Dilatatio oviductus, Vagina. Vesicula. Ejus ductus excrelorius. Pars cutis, 61 auctus, 62 Fig. 40. 7. Fig. 47. TABULARUM EXPLICATIO. Pars anterior duclus seminalis atque vesicula seminalis Zym»naeae stagnalis apertae, magnitudine auctae. (Treviranus, Zews. für Phys., Band. I. Taf. IV. Fig. 17.) Pars anterior ductus seminalis aperta, ubi ejes plicae longitudinales observantur, a Vesicula seminalis aperta , ubi plicae, quae sacculos formant, inve- niuntur, Pars ductus seminalis, Sacculus penis Zymnaeae stagnalis apertus, (Treviranus, l. |. Taf. III. Fig. 16.) Sacculus penis apertus, Ejus apertura externa. Rugae duae in ejus parte media, Pars ductus seminalis. Apertura penis inter illas rugas Ejus musculus retractorius. Firx13 TangurARUM ExpritcATIONIS, INDEX I ND E X. —— m, / WEAR / WEB. / UA. / QL/ VEA / VEA. UR INTRODUCTIO! 15.1). do e. r» Ju. 1. * * jv Sas ieieiMi oin Uil 555 s Je PARS PRIM A. De organorum generationis structura in. Molluscis Gasteropodis Pneumonicis, S.S umax, e 1me te velie. Celia» De 26, Vasto so fs VR Pf TETNERUS $. 2. Vaginuus . . . . . ME TERES (EAD AE G3. Testacpne uei sos» (m. . iui a e W s s s » ii. $,'4, Parmacella [od T. se mon Rs; ir o9 3915 DEM IEOD SIS rd pr T S65 Succucana vd I LIEU T E E, MESE, "a Gp Or anolUieH ISI BEES. CNNONIOEONO TOO OUS TD DG E. eds bie dii 2055 1 OMIM QRROUNCIION ON ORO aid " . $« 9. Bymnaca; ". "i e. e. ue m. iie 1 91S x. 926 . PARS ALTE R A. Diversae recentiorum scriptorum de organis generationis Molluscorum Gasteropodorum Pneumonicorum sententiae. S ueuvyaxeriusententiags RT EIE Ie Te e 8:125: (O'Kcemaijsententia; V, —. Ave Ie "ases e $::92 US trehelai sententia: Me. ev. eo M erae $. 4. Deshayesiisententia, |. 4 « « « « « «c * t» m Pag. NM» ORO oro dS S ERU CMS ET [Ie] m Pag. zuo ara sententiae coe eMe M SAPE MIS S €. 6. Wagneri sententia, . . . . .«. S7. I Previraniisententas sd ves E LIES $..5&. Prevostil sententia. /. . se e : $.9. Brandtii et Ratzeburgii.sententia, Risa Po HEY z .U Mom HT RISUS ST PARS ULTIM A. Comparatio recentiorum sententiarum de organis generationis Gas- teropodorum. Pneumonicorum , tam inter se, quam cum proprüs indagationibus. Sou. DieOvariocatque:testieulo; | oM o SOME PUER IS S12. 0 DesVesieula, S:e osi ETE Eee Tere els DS sse rS PE 2 $'9: BeVesnculis'mulufidis * $ 2$ ; 2 5$ $0 Se Ie de d Ida S-/4. o 8De;Hlastavamatonia, 211.25. 3:20. 9. S1 INSERERE Me SIE Ue o AL: $. 5,. Be;Glandula prostatien, 7. reise cm ie 1e 0 ede 2 ON LUE SEULS, (102483; $. 6, De.Glandulis,oviductus.:« 4:553 o crsaueyto sl e 7. . — A. $. 7. De Sacculo communi generationis, «.« V s. 4. . € ; 46 Tapulgrum Explieátig. , .. .. Q9 e 2 2 € 5 55 «AMD 2b.22. AR, "Tub. ] AM C Vertoren. del. el Lt Lih gel "van deVeue, , : ; ! ; : . L J EX L * E K H » e ' ut E: Lene E ] L- "E Et ] * Pp a. i LET : ^ : " d ^ E ^ - z -ot - f u ex n 14 i "EE uu i ! E : 4 - - E » vWat P Ji P pcs J E cs d . e B x uet ! : Pie ER r uc unt. M ! LI c B E x M " E - 2 ' m E : - 5 C Ero Ae. - * ] m z 4 E - E - ! ? 7 d " E , — ] DJ E 2 : ! * i L — H " " ! E PP LoT : ; B " - - . 1 | ] 3 n E | ) 3 ' , - 2 E Tab. 2 ^W EN ES Aes PL T EIE EET 2 má ES Meere: / pl tbe í jJ f ^. M. C Verlorent Bh . Jnthqeb an de Weyer- "lab ^ : AM. (C Verteren ath LifÀ :geltv- d Weyer- j i ! . 1 , " I ! ! ! ] ; 2 , - ks SES D "E 4 " UNT ! k 5 ] i " : E J 1 T E 1 ! D m ; I : 1 E * 1 Da ; E ti : U & y P "l ET í ! P 4 2M : yx 1 nm : m NT , * N ' 1173 , 1 J : r » y, - / . T " , " d 2 " "mr Hr D n B r i z ei : : " d Y t h í ; ; i ze 1 E i ] 1 E - A ud ] E uU ] £ ? 3 ] ' 2s ] ! I : A: Ae ; , E b » [ / 1 3 ] l ü E 4 j y TD nd B | / : , ' ] [ M E ] [ j : : j : . J "TN ] * i | 1 " E 3 , d " / LAE ! j ' "EP | à I à 35 , ' [ ! / , 1 1 2 -— ; f r Y ym A t à 1 " * 1 , k " " " : , TET - - n . | al - uus A ; : * - Y - i L s ! E . , í " ] * " 1 E ] " " : a ' ' D ! t " 4 ] j , . 1 * * I i E , ; nsn s * * ] » L D 1 ] 5 ( i , í 3 ] : ; , B D . | J ne ' . ] [ , : l ] n E D , as i ! , ] ; , | " B i D "Tab : 5 L ", C. Vefers eh]el et th Lih Ghz. Wiger "VAR ES I dul »" uma ) Qu : , ! " DUAUAPm E. l^ Soriéatgi oie A PRI PDUACNCIIUA Snare add y PERITO .- jM 308M ] r "j AK E V ES TN : D 1 n " » nm ' E ] ] n E AM ] ^u Mn U J ' o ] , ; [ a I mu m" "] i | B "n m n "A iL- ZW! nyez t NU : Fruln Pop n 'Tab :T. MU Verferen del et th» Zi Ádty. d. Weqee: