lerwadrs ergere PÔ04 oupeBe In pet. nr mn es * rabi lernst atd vering beent ed inneke Hed beheerd tn bannt zanatebeie iens pda ugovingeds tI0eie Pryor pakeelrdt vee) palp rte ‚ 5 perle rep bebt hernfnten rak EE En EE impres dragd eenen ormatie ral ohrnen ob Benet pine eenden \ratf pake vt on do s wei ginnts ghtaar ensen pep ae '» pero Dy teoae themed pene cas Doon nded ot oodanen tenere. bran ee erb id nge 1 or Beever nen be) pee gemend patenteren oe den es iiante sjen roa doeeind hoes: nd eld enteren hasermedrmand sgt tvened der dded ber stud blt pdatd aatdedkdermged Mat atetertdg vreden ij bete HOR varende) Pian adoovenrseae KAL an rdepts bert nehg otten ikrabadinde marre rabda se edeolere ht teherapedenpigid prend odt og Hibbert aphrt det aaardirgng beenvdnder resets eines entrees ANT he hedenes aante meren TUe Tt bmm eer tend rd Me or veter nternet a wednas een In zl edt reid tendnse vr Jeder heden dede ds desen dd en et pe hef Jeje benhidrogdasontraont ot vn dednwaandn Dap Bet tap a0r0 sd: bodenetoenss PAhapsde reet ren adnbeed no TE ere Hermien been wed opta pesten ohh oled pag tet et Pae aas ntb, es anke neppen ngen wenden verh ne rh re na, e ï etos os isndriidoheansetdbe id bhi are } sfetese Gerets ded orang wdameonstpnteles ens vien Gentntennters. plurmnnmaarel teren teen wee tredent ront tobben Vime oren oe ten odf ene ramen hs A vend ahd Sie pj Lhee ondanks, 4 geb sonrdd te ren had + ve « ee aqrerdebegnhe Erato MEE eb erin preddh etage doedef Le mobos Weiter danpennt Sorg der dane warng st se Pd nn ver einen Toog weeke ghb … zing, paps gld een ph verg eene Gete rn op ores vert Praat oe me atd ede als prent reet bod pe ed mij ontetsten bed PS le ijd Len ved ereen eed iernien banden. marre neben be Oranet ad … | vree Tree ont bean a sdnats an vendere MOOGT Aleh afdek at 0 pido Be hee vende pimanshadinm stamden ern habe ene ke teres, stoma tnbaden eist obeendedepe es: soepen bede vangt Wamlennen enne hpenmor eb eer: pt pas matt rate Pieko va he Nao vernsendeenbrenind age papaa adat ritt -& re enteren. nd ee enbernte pe dee heten haags bc pen rs vlan pend 40 pig er de rs rens aardr ord Ondern tan dae haa ge wl Lond et Be, Ei hrnsorenaddorddorteradedn erde oge adenine len eed dri Denn eind oaenndennd de stef: ‚. berend ve obees werd zee nt ee EENS REE tene tn toege wettandven vien vbn et ede a rneere bi baondhteddntendord vonde he dsordrolgedetenkende deinde err sqsthhetsnne nd bt anton em et bet de SOD en Ve rnren varen eed toerde beed oei wetn vent gersds beans das, Beondedsabkeded Same vrg ener ed olav nas egand vab ofderaemt pet nt ae Tuk 1g thd heter Aerekdneint al Mirddh mierden be rte hardende: ve thaadrstnapnd pes bpmer hd beleg Gernpen hier bopeerennt pes Oenatended ens pe rand ike be diuenebesadsied plens verp dnhdeee inder mere eren gld pd Memrtrt nn eee en den abe des perd end jn ate ome tgn 0 teen at bed prnesend moan vs want pet a paar „al he derne dheentbeasdedidaankend nnee bedaard rani bemesten be Pra omat Lerndarnie oer ont vendre dipper se het 5 pelherecijn 4 hâtd Snqntreg ntt Gi oger EHA ke vt dan ln pred pe hed nift oee senkndeonettannsehend Vent ers ont pen pres oren, aapgttthefe eer det bied et je beus dad, pe De ved poohanepsorndonrdenndederats deren ded vor: poros: bets ME megen oendeid Water 0 iid res eerr er anr oe bhv tng rwb reren degen. $ eeen ete ef Den deens Arden oohe ea naars duceds heegeso pt bononadebreer: Jeres el landded ld zeeft gtt vens Ps barren ver nt venen ee beted E iahre. rg teetnere se ve, matdreretnienoerdenecatekehend alen hed pmke ots hinter ob ededantende dre heen. voe bel beid wetnne 4 brdetednd tor 0d otras pods rs srad iens laadebdishehehntdelse rrasdd land + + hale enkdhedhedeandal ad sean deit ; iaehe 150 gee onaf 1e ante se vateeobied en 10 ups dele } ter Ee oansentemeite nin dende jet tr gans pers Masad onderd bfsoe ven load Mevef terne ant pkg mer need p „ape Kad erst p sienna rldende nnn se enke me edn vee pe hrpdedbeds pohon dtdnnn belen ijden wets Ht btn ne prant penerfer ene Berkane oernd edad siehe pini: bans gite Toorts adt. br nietneen; loses: hie, ” edp tr venen birdane ad et tee: pt sentbedit . af; be À sten meog denn ieirn ter ohas ht eben Jegeg ol opendoen ve 20 bene ei Re ae: ad 2e orde eped. esnpeee dede dn Haen sanztnbebt intake ante it eaten: witag arenden Kot M end HE atv) nk À riten geba ld del ses ade ,e01 eht 1044 add wired spaan heden tbe Orgel hochrekrien dean bn pe oet rik 1. q Oe weird {es a Est es tnt birzed sel ae0 advies pit stnntet) iet kded vnaddten 81 ve repeder mannden peten tee od esn tmting: 18704004 bf seled den wanne: Matej oden pe ijk ape merdepsbje st ban hrevnban enden Ends he seegetenndeie set varnede ete tener Ka Diet aen goan tepdte ch eden A waren ottdrarsdet ennen tente Liegserbrag trg sn je woatipernterssepeeten pe Et rear adt je 4 e d rebetddhikd pardnes ed, as ec nb levanrdn e atie Ri den ee rerehes Peet basmje je a vanen 4 oto vnadthene dese jeje Lel ende enebege heedattederepes. Kelp eran te Arendnipdgeped ode beipofenoendeies di} vennen pn legs eng misel ae eleganter nebdinnt he | iesdomgerndernnnnd Mens onverenuie ade brerrenna vond à kot o6el AMER jeungowrnegeaenen mts edad bejalje | vale nerenea gaens 0e Jee vinge ame debrnt ot puns js ers 00pe bne seinde ree ttaiten tha je 00 (Codrpttnepnige Hide eres bete Ll teens} ie ee edad biep! te enendd 1010 metsrnrhetejt t nd jeotdnnndebegern wats abide dak teanidetd taande bergs 9 as e hehehe peotsejen ptn AE dy vrede miner jj Peedes sarrst tlebeer had et terederenter eietehe e heete bond R ener) vh, . ze merge je de, Hia neen vn mjet seerde 1adde pp, or hebt ongie se lkidnabdd set gie mennten: Perth lie gebles pete 9 alten dn weeen op, spelende Cloe ph es (Hen bit beenmode, ardenevads gege hednk Hili tries ene plande oepd nt ren moede de selen } kesl 1e wart toer bee woe, aqrehage jemen odt se dedesecdep aje ’ PAER ALE weren de sert pret Khel pita jagens pent ande raes oord, „e rel REC rt ORR EE EEE EE TORE Tegea die ige er RE geste hoed becam je sro teet pt len 4 : be are, Ki egen Ee zend Mrne , Eenden otd nrden ot « ee « eoelsd. ment ' - . ie gaosard rond Hf tee weete e adrterjikte) Seen redt ordnpan sore rd toad hert phone nnn ied aa 1e je ede ij pe begeerte 1 dert atornr dje je hoped Aen nii OD a schil We huderhed | jen dente, U, ar rt otjeipederot sniper! eert Bren ARR Eep ete eerie getand kakt bevel renee sarge ookorndnd daar bek 4 SL 44 0 Herk PS . vere : Id ofte” Brenes bad rhdagtis aired on sehen Kho gnensntepe f p* ee spent bond efft soft ve ahd bbb eh pied ren berend Enne geen reed and veagnanen berotin voeg weeen boor pens retege: mj erd pr es opbergen egte 9) opereert aortpogagedetertter ver” hj pd babel besngienijdg ens vn jag ade mrd vege asen. hat srye erat Opo tee he! eend seepenserd en enge adepten 4 Neede mesh en nd Oerd red ade Paros oenen selles ed ee Metre beet tve beenen. vhve erve enen vedan siaretpert en mese. een … Foegernen amd: abe bej pan weert eke , veg vennen meenen esin tent 4 verde nnen on tearded end hnrtse eb orerent hep oe hep \ ’ vapnat penetef ni heeg en Lmgspdeet et boeren can oft barn é st Ì motel dt raped 0 as ze aes edn bat Letarenseroe minr tent tapen gnteerr daan boprs hadropbie sneerde eter renten ee radnen den sed reus ride peert Pen derdeed eld seat senen hatnttond erde epe det pende pe pnt Po in baars jorgen she ere Kinkiasbrongendt. sbetrgntt sareprrnsel erin gd 375 onbe bt ted odorsortdbrien caat tr 0.00 HL bede on. „4 reieeren „ maen getergd eg bd vore we ytpennd verse te endet anr, bjenndttened oaren benserd vac 0 verde . Zeper peregrarde tegen enrd ee 4 verse nnen waren, nn bansd betaaebenddd jep 00 sop je bel 5 Nelie ed brads end ne ortonderonisrdrrerte del opnsen pteris heen bihpank vaggcrr rheden onrpot den bebrnere rate bet ee toerde VES iijn get rajmvenesi bEdrijedhe Dobpend 00 hopen laddeld he, wierd nsed niesen rome, he 24000 Chntdosrsorndbet sorbet ret mes Mrddrardennddtheriegied en Dead bart tjd ed bennet vis ao ve) ee sehen) verbideneider rented sheet elv an oft pend be bte, Elie tetris Matra mode de pred oe + wend erndnnptee: rset der anart bereed ve KR re nee el ie bs word ehrd neremdhldgegendene s tdrtedart Opta p aathrhhdgdET per wirtveeeen rasse opt 10 ide hk oaranne Kovsorelm aats 040 pt aed 19 D piens pad ohrebe tt elpee ba Sop bte matorbonrtebd nde Dd OREN wtonrredbinerseride nrd ed des bldndn nit apdd gebodene innestelen ete vel pen obabed: bege soepele rodel epsvebrbnpebn vekrie vaondepnbedete reet Der ee breed por bldarddper pede brd perdre dep nlt Geta Pred narren olet Dt te Javed Jet ‚ on enpiasteneagtt en ek besraararerpaas hire brengst ener pven wers arne ne gan ged vrehee od ven Pat jn td german ntt ergerde jeden ren 490 wepentnen A4 vooreen tee ene, koren be pes } Eetiregnstetet Hett bmg berdd operettes R maen Bd KN ven lln ro brekende apt) Hende vind ooh noren wend vepirn jet kate eeb nne betnb atrata Proet ee TE beke vh ’ ere Ee EE Amf ded rede vaas belet od dd rag orrakd ; ihtalrd elamre rent ians inge ddr eenden blptabenrtn detdaemen pr pto st fe Mer raft Kres paas berek ben Ptttand gn harp pl td dead 0e Shaped er meen bapidhertt hatin eid pda enal de bag her ern eam l plaid ets amneteene ipdadene in 4 legs id werd: eekster vp bnnn orhbnin svenn bee mert bbb ketdadrd thor bldedkdend vene 4 peter nde troep: de pares mijer vgtdebeg etek te pese Erne gardandh hs, Nethen heteen ne HE Ldorene ra kien at AMG PT hoe er pedag Ih aarsde p° Berbertent ern Ted bevederd best ende pe pants vaptrt bes nh oid pied Mad beroert olens, eta srnd jes majnwahot Ordres vig vlij: tenet Me gerne rpe, adenine, Movin, vt bo rbegehi de ol ved AP pmen Mrs ontdeed ndenrbend et vrat es reen dr ended , 9 ree p pre 5 eb pntennonteheeneeed, zon iets eig id beent psed an be - pand mann hege ed ventje pirarh ded bbCts biinren wb a/d 4 boisranrneades nannseds ao ped oen Lid ro pedant een praten etstbednde epen here shop Adere) beb ey tij 00 eere he bege ebs osende san nn me eenn es Mlareawts peinhand bede if aes Bopita eerd, „restarten bare benen piens enter waa RESTE vriende ef se EEn nes gonami geerd de aars eenen annet gors voten srt. eoa 4D bed roede abd pens er ee d voters ben Vn Aa pronertabejn de Sijben pent # He boas 8 hi ane pedant bijen biru oneer hoond 1% Vene dee eo adavuni pee, p ve Verweerster eh thd Debra hd pjdiker ved onde edele Á Kat hehe ad dd satesn, sbertsarvdrnd e bet pi abegsda hp Jorvmnk nend t set spr Ad tartare De ded repmiop eist tp et sano ijapedrtede bieb inst enter we rte bele he ENA erererte er heere er part bd oft bind read petbret vaten) iv ï ent Lan ernie, „4 kenti devant wl ate ta inie enn Pampert nd ihn Ad ver bet indd reet woats po hete, Arin EEC rd Eet Engen AR eet DEEL BEE OE ANCIET ee eEE stine, we aprrthnene Ed bargregng daagt Witven bid perth vert htt vr pf ant en pt iN pepnteorrehnpsdepstedebebtn sn bet teen oblan gede varberd ersten et bd hrten dbs een tetra old odd het he wit sendrtraboeradneerpeg- her) noentnet Oeren eis in srerv onders beb rard ntent oe hed toegstere peet ndb ed entree sd . ij terp eanrduscHpsent onse bn prrepvordernbebrne daten on pebenttetere paitBefHDeO Ni voPe LEN veen: hak N B WENDE sit dS /) we Eek hd y N ’ ï Rr «) ì mi PE rom Vern ENE Ee rin Min __ É ‚ i % ie ce ij MEDEDEELINGEN HET AGRICUL TUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. Ì WETENSCHAPPELIJKE PROEFVELDEN. VERSLAG OVER HET JAAR 1911 DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. e)(e) (a)(e) DRUK VAN G, KOLFF & Co, — BATAVIA — 1912. Verkrijgbaar blj G. KOLFF & Co. Batav! Prijs f 0,60. he. | * s* WETENSCHAPPELIJKE PROEFVELDEN. VERSLAG OVER HET JAAR 1911. DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRICUL TUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. Î WETENSCHAPPELIJKE PROEFVELDEN. VERSLAG OVER HET JAAR 1911 DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. LIBRARY NEW YORK BOTANICAL GARDEN (o)(o) [o){o) DRUK VAN G. KOLFF & Co. — BATAVIA — 1912. EN-EL OnE De proeftuin. Werking van en bij mais. Een stikstofproef met mais . 8 Een bemestingsproef met cassaven . is Invloed van kalibemesting zonder en met organische stofbemesting . Bemestingsproef met ana Basin is ke „Soja hispida DE PROEFT UIN. In het „Verslag omtrent den staat van ’s Lands Plantentuin over het jaar 1903, blz. 63”, vindt men omtrent het ontstaan van den Proeftuin het vol- gende vermeld: „Deze bevindt zich aan den Zuid-Oostelijken kant van den Botanischen tuin, palende aan het gedeelte, bekend onder den naam van „eiland’”’, waar- van het gescheiden is door een arm van den Tjiliwong. De proeftuin, groot 14 bouw, oorspronkelijk sawahgronden, deel uitma- kende van het particuliere land Kedong-Alang, heeft een langwerpige gedaante, waarvan de langste afmeting in de richting Noord-Zuid ligt. Nadat de overdracht aan ’s Lands Plantentuin had plaats gehad, werd het terrein in kaart gebracht en gewaterpast, waarna met den aanleg kon worden aangevangen. Het wegennet bestaat uit een hoofdweg van 5 M. breedte, welke het terrein in de lengte-as in twee gelijke helften verdeelt en twee smallere wegen van 2.5 M. breedte, daaraan paralell loopende. Loodrecht op den hoofdweg getrokken smalle wegen verdeelen ten slotte het terrein in vakken ter grootte van 1/; bouw. Aangezien de hellingen van het terrein zijn Zuid-Noord en Oost-West — die van de laatste is het grootst —, werd zooveel mogelijk de oorspronke- lijke terrassenbouw gevolgd, met dien verstande echter, dat de aanvankelijk grillig verloopende terrassen werden omgelegd in rechthoekige stukken. Uit den aard van de zaak was daarvoor eenig grondverzet onvermijdelijk. Er werd echter zooveel mogelijk tegen gewaakt, dat de ondergrond boven kwam, hetgeen de uitvoering der werkzaamheden niet gemakkelijker maakte. Daarmede is echter thans het voordeel bereikt, dat de proefvelden in den vervolge van afspoeling niet te lijden zullen hebben, voorts heeft het uiter- lijk van het geheel er aanzienlijk bij gewonnen, zoodat door de zachte glooiingen, welke proefvakken en wegen hebben gekregen van de oorspron- kelijke ongelijkvormigheid van het terrein thans weinig is te bespeuren.” Hierbij zijn gevoegd twee kaartjes van den Proeftuin, zooals hij vroeger ‘was en zooals hij nu is. Men kan daaruit duidelijk zien, welke verande- ringen er hebben plaats gehad. Of de oorspronkelijke sawahs groote verschillen in vruchtbaarheid hebben vertoond, of wel de later geteelde gewassen den grond erg ongelijk hebben gemaakt, uit de tot nu toe genomen bemestingsproeven is duidelijk te zien, dat de verschillende terreinen op korten afstand groote verschillen in vrucht- baarheid kunnen vertoonen. WERKING VAN PHOSPHORZUURMESTSTOFFEN BIJ MAIS. Veld 1. Als plant werd gebruikt een van de maissoorten. Het veld was verdeeld, zooals het schema aaangeeft. Een vergelijking werd gemaakt met het phorphorzuur 20 © 10 van beendermeel, dat van superphosphaat en van tho- masmeel. ' 19 9 Het beendermeel bevatte 4.2 pCt. stikstof en 24.6 pCt. phosphorzuur; het superphosphaat 39.9 pCt. phosphorzuur, 18 8 net thomasphosphaat 20 pCt. phosphorzuur en de Perlisguano 16.4 pCt. phosphorzuur, 0.4 pCt. stikstof als ammoniak en 0.5 pCt. stikstof als salpeterzuur. De verschillende veldjes kregen de volgende bemestingen. Alle kregen per plant 3 gr. Magnesiumsulfaat en 4 gr. 15 5 ‚ kaliumsulfaat, en verder No. 1,6, 13, 17 30 gr. beendermeel 14 4 2, 7, 14, 18 18.5 gr. super en 6.3 gr. Z. A. 3, 8, 15, 19 452 gr. Perlisguano en 45 gr. Z. A. 13 3 4,9, 12, 20 36.9 gr. thomas en 6.3 gr. Z. A. De n 5,10, 11, 16 63 gr. ZA: En 5 or: NCA Dl x Per veld werden 25 plantgaten (2X 2 voet) gemaakt en in Hi elk 2 zaden uitgelegd, dadelijk na het bemesten. 24 Juli werden de zaden uitgelegd, 20 Augustus werd aangeaard en 17 October geoogst. De oogst werd versch, en daarna in de zon gedroogd gewogen. Om te zien, of het product werkelijk droog was, werd na 8 dagen drogen nog eens gewogen. Het verschil met de vorige weging was gering. drs vee Droog gewicht sten- Droog gewicht gel + blad + kolf K.G., zaad K.G. No. Aantal planten. 23 1.76 | 1.095 1 2 25 3.46 | 1.897 3 23 2.42 1.403 4 25 2.13 | 1.330 5 24 2.54 | 1.003 B! 21 223 0.775 mer 24 | 2.86 2.120 Bn, | 22 | 1.82 1.370 9 | 23 2.19 | 0.957 10 22 | 2.10 0.942 KR) 21 | 2.25 | 1.036 12 25 | 2.62 1.415 13 24 1.85 0.855 14 25 3.03 | 1.567 15 24 2.21 1.092 16 21 | 1.66 0.812 17 25 | 2.83 1322 18 24 | 3.78 1.734 19 24 | 1.95 1.347 20 25 1.95 1.529 Berekent men deze opbrengsten op 25 planten en plaatst men de gelijk- bemeste veldjes bij elkaar, dan verkrijgt men het volgende overzicht: Droog gewicht No. | RE Totaal productie. Beendermeel. l 1.19 3.10 6 0.99 | 3.64 13 0.89 2.82 17 | 1.32 4.15 Gemiddeld. 1.07 3.40 ws ON ans ‘mmm Droog gewicht 4 8 WE ait Totaal productie No zaad KO. | mmm mmm Superphosphaat. 2 1.90 5.36 7 2.21 5.18 14 1 4.60 18 1.80 5.74 Gemiddeld. 1.87 5.22 Perlisguano. 3 1.52 | 4.15 8 1.56 3.63 15 1.14 3.44 19 1.40 3.42 Gemiddeld. 1.43 3.68 Thomasphosphaat. 4 | 1.33 3.46 g | 1.04 | 3.42 12 | 1.41 4.03 20 1.53 3.48 Gemiddeld. 43 3.60 Onbemest (geen phosphorzuur). 5 1.04 | 3.69 10 1.07 | 3.45 11 1.23 | 3.90 16 0.96 2.93 Gemiddeld. 1.08 3.49 mmm Hieruit blijkt, dat: | De stroo-opbrengst bij behandeling met superphosphaat gestegen is, terwijl de andere bemestingen daarop weinig of geen invloed gehad hebben. II. De zaadopbrengst bij superphosphaatbemesting het grootst was. Perlis- guano en thomasphosphaat hebben ongeveer gelijke opbrengsten gegeven. De waarde van het phosphorzuur van de Perlisguano was dus bij deze proef niet veel verschillend met dat van thomasphosphaat. Il. De werking van het beendermeel op de zaadproductie is nihil geweest. In het algemeen heeft de beendermeelbemesting geen invloed gehad. De verschillen tusschen de paralellveldjes zou men nog liever wat kleiner willen zien. BER Waar echter voor een regelmatige verdeeling van de veldjes over het terrein gezorgd is, zal het gemiddelde zeer goed zijn. Ziekte kwam niet voor. Verliezen door vogels en andere dieren werden door bewaking voorkomen. Diefstal had niet plaats. Nadat geoogst was, werd het terrein weder plantklaar gemaakt en 2 November het zaad uitgelegd (waarvoor het pas geoogste zaad gebruikt werd), nadat in elk plantgat 3 gr. magnesiumsulfaat en 4 gr. kaliumsulfaat gegeven waren. 12 November werd op 1 plant gezet en de stikstofmest gegeven, nl. 10 cM$3 cal- ciumnitraatoplossing aan alle plantjes. De kalksalpeteroplossing was verkregen door 20 KG. op te lossen tot 25.3 L. De kalksalpeter bevatte 10.1 pCt. stikstof. 15 December werd nog eens een gelijke hoeveelheid kalksalpeteroplossing toegevoegd. Geoogst werd 27 Januari 1911. Een aantal zaden was niet geslaagd en enkele plantjes waren door vraat van dieren dood gegaan. | ER en AN U Drade ge” | Droog ge- | wicht sten- Droog ge- | Droog ge- | | Aantal BES | SS me No. | wicht stengel wicht zaad wicht zaad- \gel + blad + planten. | kolven zonder zaadkolven | | le En ' zaad K.G. | zonder zaad | | | hek Ö. AAA E Et eet 136 Q-AORDEE 158 2 16 WOB 00 0.28 1.26 3 16 0.65 ode! - le 021 Korn 086 4 1 Ee) OT | O3 0.19 0.76 5 Ge OE ol [tees ESO SO 1.13 6 Ie Ne 0e NONO bo ORL VOLT 7 14 | 108 sl 0.98 | 0.27 1.35 8 18 074 Me 000 0.29 1.03 9 22 0.99 0.80 0.35 1.34 10 19 0.72 0.96 0.29 1.01 1 15 0.80 0.79 0.25 1.05 12 21 0.93 1.30 0.36 1.26 13 18 1.04 1.03 0.30 1.34 14 A 0.91 1.53 0.39 1.30 15 194) 0.85 1.00 0.28 1.13 16 22 1.04 1.05 0.34 1.38 17 21 1.01 1.39 0.31 1.32 18 25 1.02 1.11 0.32 1.34 19 23 0.97 0.97 | 0.26 1.23 20 9 deb r O5 1.48 0.37 | 1.10 Î | | | en an Mes Berekent men hieruit de productie op 25 planten, dan vindt men: Droog gewicht Totaal productie zaad KG. KG. Beendermeel. | 1.79 3.87 6 1.23 2.51 13 1.43 3.29 17 1.66 3,23 Gemiddeld. 1.53 BA Superphosphaat. 2 1.48 3.45 7 1.75 4.16 14 1.92 3.54 18 1.11 2.45 Gemiddeld. May, 3.40 Perlisguano. 3 1.48 2.92 S CT, 2.80 15 1.31 2.81 20 1.05 2.39 Gemiddeld. 1.30 EK Thomasphosphaat. 4 1.06 2.33 8) 0.91 2.34 12 1657 3.07 20 1.85 3,22 Gemiddeld. 1549 2.76 Onbemest. 5 1.20 JN bf 10 1.27 2.60 11 1.32 3.07 16 1,19 2.76 Gemiddeld. 1.25 2.80 nn ed En Hieruit is te zien, dat he: beendermeel, waarvan de werking bij de eerste proef niet te merken was, nu een nawerking vertoond heeft; dat het su- perphosphaat, hetwelk bij de eerste proef de sterkste werking vertoonde, ook nu de sterkste nawerking vertoond heeft; en dat het phosphorzuur van de Perlis-guano en van het thomasphosphaat weinig gewerkt hebben. Dat het beendermeel nu nawerking vertoont, is niet bevreemdend, wel echter, dat de 2 het laatst genoemde phosphaten zulk een geringe nawerking hebben laten zien. De oorzaak daarvan zou kunnen liggen in de verandering, die gebracht werd in de stikstofmest. Bij de eerste proef werd toch ammonumsulfaat gegeven, waarvan bij het opnemen van de stikstof, zwavelzuur achterblijft, dat, zooals men in Europa meermalen heeft kunnen vaststellen, in staat is, moeielijk opneembare phosphaten opneembaar te maken. Bij de tweede proef werd kalksalpeter gebruikt, een verbinding, waarvan kalk, een base, achterblijft, als de stikstof door de plant wordt opgenomen. Kalk kan die gunstige werking op de phosphaten niet uitoefenen; eerder zal zij de op- neembaarheid ervan verminderen. Hierna werd de proef nog eens herhaald. 13 Maart werd het zaad uitgelegd; 17 Maart werden de plantjes zichtbaar. 25 Maart werd bij elk plantje gestrooid in een gootje er om heen 3 gr. kieseriet, 4 gr. kaliumsulfaat en 5 gr. zwavelzure ammonia. 30 Maart had de eerste aanaarding plaats en 8 April de tweede. Op 15 April verschenen de eerste bloemtrossen en werd 23 April de tweede bemesting, bestaande uit 5 gr. zwavelzure ammonia per plant gege- ven. Op 3 Juni werd geoogst. 1 | | Droog ge- Droog Aantal_|wicht sten-| Proogse- | gewicht No. planten. | gel + blad ‚wicht zaad|zaadkolven HE KG zonder | | zaad K. G. I 24 | St G4 1.95 0.37 Nt 20 0e le nk et 1.00 0.59 3 25 B L&R 040 4 LN Md À ST: 2.41 0.55 5 25 1.65 Hr 2,40 0.48 6 25 210 “(7404 0.53 1 24 K66- ros k 0,54 8 24 166 | Wade 0,55 9 25 1.65 Bik | 0.52 10 24 ai ot OEE IOAZ 1 Jee ries 1.05 0.44 en ee gnd Droog roog ge- î D Ss 5 Droog ge- gewicht Aantal wicht sten- A No. wicht zaad, zaadkolven planten. gel 4 blad K.G. BEG ht. zaad K. G. 12 25 1.41 2.02 0.46 13 25 2.22 2.05 0.50 14 24 2.01 221 0.56 15 25 2.00 2.10 0.40 16 25 1.21 1.58 0.35 17 25 1.72 2.02 0.49 18 25 1.36 2.16 0.39 19 25 1.38 1.79 0.39 20 23 1.41 1.70 0.39 Berekent men hieruit de productie op 25 planten, dan vindt men; Droog gewicht Totaal productie No. zaad K. G. | KK. 45: Beendermeel. Ì 2.03 4.44 6 2.04 4.67 13 2.05 4.77 17 2.02 4.23 Gemiddeld 2.03 4.53 Superphosphaat. 2 1.69 3.82 1 2.19 4.49 14 2.41 5.09 18 2.16 3.91 Gemiddeld. 2.11 4.35 =S | Bn ‚__Droog gewicht ‘ Totaal productie Een zaak KG. | * KG. | Perlisguano. 3 1.80 4.01 8 2.39 4.69 15 2.10 4.50 19 1.79 56 Gemiddeld 2.02 4.19 Thomasphosphaat. 4 2.41 Bl 4.13 9 A WE 4.34 12 2.02 3.89 20 1.70 3.50 Gemiddeld. 2.07 4.11 Onbemest. 5 2.49 4.62 104 Del 1.62 3.22 11 1.95 3.58 16 | 1.58 3.14 Gemiddeld. 1.91 3.64 Ook bij deze proef heeft het superphosphaat de grootste hoeveelheid zaad geleverd. De werking van het beendermeel, Perlisguano en thomasphosphaat is ongeveer gelijk geweest. Nog een keer werd de proef op dit veld herhaald. Het zaad kwam mooi gelijkmatig op, maar door de droogte en het optre- den van ziekte (Omo lier) werd de stand zoo ongelijk, dat het beter scheen de plantjes weg te doen en op nieuw te planten. Zoo werd weer op 3 Augustus geplant. Ook nu had de aanplant sterk van de droogte en ziekte te lijden. De velden kregen dezelfde bemesting als bij de vorige proef. 24 October werd geoogst. Het eenig belangrijke van deze mislukte proef is, dat men kan zien, dat de planten op de onbemeste velden minder weer- stand bezaten dan van de bemeste velden. er je Aantal geslaagde planten. Beendermeel. Superphosphaat. Perlisguano. Thomasph. Onbemest. 22 18 17 17 14 19 17 21 14 5 21 18 14 19 | 14 17 22 17 16 | 17 Totaal. 79 75 69 66 50 Veld II. Een bemestingsproef met deze zelfde phosphaten op een ander terrein had het volgende resultaat. Dezelfde maissoort werd gebruikt. 15 De verschillende veldjes kregen de volgende bemes- tingen. KE Alle kregen per plant 3 gr. Magnesiumsulfaat en 4 gr. 13 Kaliumsulfaat en verder No. 1, 8, 13, 20, 25: 18.5 gr. superphosphaat. 12 2 9 14 16 21: 45.2 gr. Perlisguano. 3 10 15 17 22: 36.9 gr. thomasphosphaat. 11 4 6 11 18 23: 30 gr. beendermeel. Dof 12 19 24: onbemest. 10 5 Op 2 November werden de zaden uitgelegd en 12 Nov. de plantjes op 1 gezet en bemest met 10 cM3 9 4 kalksalpeteroplossing (zie hiervóór). 15 December had 8 3 de tweede even groote kalksalpeterbemesting plaats. Geoogst werd 27 Januari. 7 2 6 | ‚Droog gewicht Aantal Droog gewicht, Droog Droog gewicht ‘stengel + blad + nlanten stengel + blad ‚ gewicht zaadkolven zaadkolven KGr. zaad KGr. zonder zaad KGr.' zonder zaad KGr. 25 1.05 212 | 0.52 | 1.57 21 1.62 1.23 0.34 | 1.96 Er En | eej oi Lie a | Droog gewicht | A Droog gewicht | Droog \ Droog gewicht stengel + blad + No. | ‚stengel + blad | gewicht | _zaadkolven | zaadkolven EN) KGr. zaad KGr. |zonder zaad KGr.' zonder zaad | | | KGr. EES 1.33 1.54 0.38 | 1.71 A | 25 1.43 203} 0.46 | 1.89 5 Ek JM 1.54 Kie 0.40 1.94 Gee bel 1.20 Oes =/ 0.26 1.46 zE 20 1.28 BEEN 0.33 1.61 rel Ges 2.07 Met 0.51 | 1.58 ATEN A LN OR EN LAS MAREI Oe 1.13 bains 0.34 1.47 bkr 48 | 1.53 AS Ke 0.36 | 1.89 El 4000 (2D 0.87 OE 0.27 | 1.14 NO tee kaate paas 1.79 dal EN at 0.35 | 1.49 15 | 24 1.24 KEA Ar 0 0.38 | 1.62 bob be 2Â | 1.10 144 | 0.37 1.47 Kral 25 1.56 BBO 0.42 1.98 Î8s |, 20 1.30 146 | 0.34 | 1.64 19 19 0.68 0.86 0.23 | 0.90 208 31 1.94 POT. | 0.37 2.31 ZN 0.98 atL00, 7 0.27 1.09 22 24 7, AN 0.41 1.98 2341134 1.67 1.54 0.39 | 2.06 Ze 21 0.76 1.31 0.30 | 1.06 25 | 24 1.76 2.08 0.49 | 2.25 Hieruit vindt men: Droog gewicht \ Droog ‘ Totaal stengel + blad J-zaad- gewicht | productie | kolf zonder zaad KGr. zaad KGr. | KGr. Beendermeel. A | 1.89 2.03 3.92 Be | 1.55 | ee AG 3.98 in iede 1.76 7 240 4,25 18 1.82 Ae iN. 3.97 23 1.60 MA | 3.75 Gemidd 1.75 2.20 3.95 a WE a mmm Droog gewicht | Droog | Totaal stengel + blad +zaad-, gewicht ‚ productie kolf zonder zaad KGr. | zaad KGr. KGr. Superphosphaat. Ì 2.12 kot 3.69 S 2.46 1.72 4.18 13 1.58 2.23 3.81 20 1.87 213 4.62 25 217 2.35 4,52 Gemidd. 2.04 213 | _ 4.17 Perlis-guano. 2 1.47 2,33 3.80 9 1.52 1.82 3.34 14 1.60 1.77 3.37 16 1.50 1.53 3.03 21 1.81 1.82 3.63 Gemidd. 1.58 1.85 3.43 Thomasphosphaat. 3 1.67 1.86 3.53 10 1.91 (83 ANB 15 1.73 2.06 470 17 1.80 1.69 3.49 22 1.86 1.98 3.84 Gemidd. 1.79 1.88 "7807 Onbemest (geen phosphorzuur). 5 1.87 ab 3.97 7 1.69 2.01 3.70 12 1.52 1.77 | 3.29 19 1.14 1.18 | 2.42 24 1.56 Wer de ol Gemidd. 1.58 167 4 Jan Uit deze proef zou volgen: Dat het phosphorzuur van het beendermeel een minstens gelijke werking heeft gehad als dat van het superphosphaat. Men moet toch hierbij meer letten op het zaad dan op het stroo, daar het eerste de waarde bepaalt en phosphorzuur vooral voor de zaadvorming van belang is. De Perlis-guano heeft ongeveer even sterke werking vertoond als het thomasphosphaat. EN taal De opzet van deze proef is anders geweest dan die van de hiervoor medegedeelde. Bij deze proef werd nl. ook een overmaat van stikstof in gemakkelijk opneembaren vorm gegeven, zoodat de stikstof, die in organischen vorm in het beendermeel voorkomt, geen invloed kon hebben. Terwijl dus de vroegere proef ten doel had, de stikstof- en phosphorzuur- waarde van het beendermeel na te gaan, werd bij de laatste proef alleen de waarde van het phosphorzuur beoordeeld. De herhaling van deze proef had van 13 Maart — 3 Juni plaats. Zie voor de bijzonderheden bij de bemestingsproef op veld [. De eerste bemesting bestond uit 3 gr. kieseriet, 4 gr. kaliumsulfaat en 10 cM° kalksalpeterop- lossing; de tweede bemesting uit 10 cM$ kalksalpeteroplossing. | Droog gewicht ‘Droog ge- Droog gewicht No. te ‚ stengel + blad ‚wicht zaad ze | planten. KGr. | KGr. zonder zaad KGr. 1 24 1.76 TE Er ee 0.54 2 25 1.50 A Ees 0.50 B at MM 1.05 rs 7 0.38 EE | 1.48 1.86 0.31 5 AN EN 0.64 1.31 0.32 ad be AK! 1.50 MW 0.43 7 22 | 1.28 1.56 0.35 8 2 RN 1.33 1.83 0.39 9 23 1.16 1.49 0.34 10 22 1.39 et 121,76 0.30 1 24 1.58 AC BER 0.48 12 24 1.10 1689 0.39 13 25 1.68 2.00 0.49 14 24 ha 1.79 0.38 15 24 1.52 2.00 0.47 16 25 1.36 1.72 0.38 17 22 1.13 1.63 0.45 18 22 1.10 RE | 0.34 19 23 0.87 1.37 0.34 20 25 1.52 1.99 0.44 21 23 1.42 191 | 0.42 22 25 1.44 Lak 0.38 23 25 1.79 HOL A 0.46 24 25 1.08 1.36 0.29 25 21 B EA B N00 0.36 Hieruit volgt: re MEN oee Droog gewicht Totaal hief zaad KGr. productie KGr. Beendermeel. 4 1.94 3.80 6 2.09 4.06 11 2.21 4.35 18 SY 3.00 23 2.01 4.26 Gemiddeld. 1.92 3.89 Superphosphaat. Ì 2.47 4.86 8 1.99 3.85 13 2.00 4.17 20 1.99 3.95 25 1.82 3.12 Gemiddeld. 2.05 4.11 Perlis-guano. 2 1.96 3.96 q 1.62 3.25 14 1.86 3.42 16 142 3.46 21 2.07 4.07 Gemiddeld. 1.85 3.63 Thomasphosphaat. 3 1.47 2.96 10 2.00 3.92 15 2.08 4,15 17 1.84 3.63 22 1.92 3.74 Gemiddeld. 1.86 3.68 en 1 A | N Droog gewicht | Totaal 6 zaad KGr. productie KGr. Onbemest. 5 1.43 | 2.46 7 EE 3.61 12 1.70 3.26 19 1.49 2.81 24 1.36 2.13 Gemiddeld. KD | 2.97 Het superphosphaat en het beendermeel hebben een bijna gelijke wer- king vertoond; ook tusschen de werking van de Perlis-guano en het Tho- masphosphaat bestaat geen verschil, zelfs zijn de gemiddelde zaadopbrengsten bijna gelijk aan die van de vorige proef. De volgende herhaling der proef is evenals die op veld | geheel mislukt. Het aantal geslaagde planten bedroeg: Beendermeel. Superphosphaat. Perlis-guano. Thomasph. Onbemest. 16 | 21 18 12 16 23 | 24 18 Vette 17 | 16 16 3 16 22 | 32 | 22 23 edet 21 | 12 | 16 2 | 20 Totaal. _ 99 95 88 76 87 Het verschil tusschen onbemest en bemest is hier niet zoo duidelijk als bij de proef op veld Il; toch ziet men ook hier de gunstige werking van beendermeel en superphosphaat ten opzichte van de andere bemestingen. Eindconclusies. Wanneer we nu de gemiddelde opbrengsten bij elke proef op een veld verkregen opschrijven, dan verkrijgen we het volgende overzicht: Superphos- Thomas- Lin Onbemest Jarlie.… E | phaat Ee phosphaat totaal totaal totaal totaal _ totaal 200Û | prod. A | prod; EO \ prod) PA | prod. ZA | prod. | 107 340 | 187 522 143 368 | 1.33 360 | 1.08 349 1.53 3.22 | 1.57 340 | 130 273 | 135 2.16 | 1.25 2.80 203 453 | 211 435 | 202 419 | 207 411 | 191 3.64 Gem. 1.54 372 | 1.85 432 | 158 3.53 | 1.58- 349 | 1Al 3.31 | Beendermeel Hieruit volgt dus voor de werking der verschillende phosphaten: 0.13 041 0.44 1.01 DIS UZZ 0172 Waaruit blijkt dat de werking van het superphosphaat meer dan 2 maal zoo groot is geweest als dat van de andere phosphaten. Ten opzichte van de opbrengst der onbemeste veldjes heeft dus super- phosphaat 28 pCt. vermeerdering aan zaad gegeven. Veld II. Beendermeel wen Perlis-guano ERA |_Onbemest phaat X phosphaat | totaal totaal totaal totaal | totaal zaad zaa zaad zaad zaad prod. prod. prod. prod. ‚_prod. 240 395 -| 213 407 | 185 343 | LR ST | 167 3,25 1.92 389 205 4.11 185 363 j KB6 3.08 UA EN Gem. 2.06 392 © 209 414 | 185 353 | 1.87 3.68 | 16453. FA Voor de werking van de phosphaten volgt hieruit: 0.45 0.81 0.48 1.03 0.24 042 0.26 0.57 De werking van het beendermeel en het superphosphaat is ongeveer gelijk en tweemaal zoo groot als die ‘van de twee andere phosphaten. Het super- phosphaat heeft bij deze proef 30 pCt. vermeerdering aan zaad gegeven. Het verschil in uitkomst dus tusschen deze 2 proefreeksen bestaat alleen in de veel betere werking van het beendermeel op het tweede veld. De reden hiervan is, dat op veld Il ook aan de beendermeelveldjes dadelijk stikstof als kalksalpeter gegeven werd, terwijl dit bij de proeven op veld 1 pas met de tweede proef plaats had. WOS De conclusie is dus te trekken, dat de stikstof van het beendermeel langzaam vrijkomt, terwijl daarentegen het phosphorzuur niet veel onderdoet voor dat van het superphosphaat. Laat men toch voor veld Il de opbrengsten bij de eerste proef verkregen, dus zonder speciale stikstofbemesting bij het beendermeel weg, dan verkrijgt men voor de werking dier 2 phosphaten: Beendermeel. Superphosphaat. Zaad. totaal productie. Zaad. totaal productie. 0.20 0.66 | 0.26 0.66 Het verschil is dus niet groot. De werking van de Perlis-guano en het thomasphosphaat is gelijk en onge- veer de helft van die van het superphosphaat en het beendermeel. De gebruikte Perlis-guano bevatte 13.8 pCt. in koud 2 pCt. citroenzuur oplosbaar phosphorzuur, het thomasphosphaat 17.1 pCt. EEN STIKSTOFPROEF MET MAIS. In Europa heeft men gevonden, dat kalksalpeter een gelijke werking bezit als chilisalpeter. De aanwezigheid van kalk kan op kalkarme gronden een voordeel zijn. De proef werd genomen in de volle westmoeson, hetgeen 20 10 voor de salpeter meststoffen zeker nadeelig is of kan zijn. 2 November werden de zaden uitgelegd, nadat vooruit in 19 9 elk plantgat 3 gr. Magnesiumsulfaat, 4 gr. kaliumsulfaat en 30 gr. dubbelsuperphosphaat gedaan waren. 18 8 De chilisalpeter bevatte 14 pCt. stikstof, de kalksalpeter 10.1 pCt. en de Z. A. 19.9 pCt. 17 7 De stikstofbemesting werd in 2 keer gegeven nl. 15 6 November en 15 December, iedere bemesting 0.7 gr. stik- 16 stof per plant. 15 5 Geoogst werd 27 Januari 1911. 14 4 13 3 12 2 11 | Droog ge- j Droog ge- wicht stengel Aantal Droog ge- | Droog 8e | wicht zaad- | + blad + No. wicht stengel, wicht zaad planten. blad KGr KGr kolven zonder zaadkolven | zaad KGr. ‘ zonder zaad KGr. Ì 24 1.61 2.08 0.46 2.07 2 24 1.43 1.76 0.45 1.88 3 25 1.80 1.79 0.43 2.23 4 24 1.12 1.78 0.39 1.51 5 25 1.30 2.01 0.49 1.79 6 24 1.61 2.33 0.51 Ziz | Droog ge- sanat | Droogge | Drooge DORE EN sene No. ‚wicht stengel, wicht zaad planten. BRE KGr. KGr. kolven zonder zaadkolven | zaad KGr. zonder zaad | | KGr. {; 24 0.91 1.78 0.45 1.36 8 25 1.63 2.25 0.50 2.13 9 25 1.34 1.88 0.48 1.82 10 23 1.29 1.55 0.38 1.67 11 25 RE 1.81 0.47 2.20 2 24 1.46 1:12 0.38 1.84 13 25 1.91 2.59 0.58 2.49 14 24 | 1.39 1.65 0.42 1.81 15 23 | 1.64 2.00 0.48 2:12 16 22 0.73 1.42 0.32 1.05 17 23 Lag 1.63 0.42 VL) 18 25 1:32 2.00 0.57 1.89 19 25 1.24 2.08 0.46 1.70 20 25 5 1.56 0.36 1.68 Hieruit berekent men: | Droog gewicht | | stengel + blad Droog ge- real pro. No. + zaadkolven wicht zaad | AGE zonder zaad KGr. | KGr. | Chilisalpeter. I 215 2.17 4.32 5 1.79 2.01 3.80 9 1.82 1.88 3.70 13 2.49 2.59 5.08 17 41-90 EA: 3.67 Gemidd. 2.03 2.09 4.12 Kalksalpeter. 2 1.96 1.83 3.79 6 2.21 2.43 4,64 10 1.81 1.62 3.43 14 1.89 1.72 3.61 18 1.89 2.00 3.89 Gemidd. 1.95 1.93 3.88 ee me Oe Droog gewicht stengel + blad ‚ Droog ge- No. + zaadkolven ‚ wicht zaad Totaal pro- ; ductie KGr. zonder zaad KGr. KGr. OEE ES CODES BENEDEN MSO Zwavelzure Ammonia. 3 2.23 1.79 | 4.02 7 1.42 B 11 2.20 1.81 15 401 15 2.30 2.18 4.48 19 1.70 2.08 3.78 Gemidd. 1.97 1.94 3.91 Onbemest. 4 1.57 1.85 | 3.42 8 2.13 2.25 4.38 12 1.92 | 1.79 | 3.71 16 1.19 1.62 zkt 20 1.68 1.56 3.24 Gemidd. 1.70 1.81 3.51 Het verschil met onbemest is niet groot. Uit de proef zou volgen, dat chilisalpeter het beste gewerkt had. Om te zien of er nog nawerking was, werd de proef op dezelfde velden herhaald. Alle planten kregen 3 gr. kieseriet en 4 gr. zwavelzure kali. Geplant werd 13 Maart; geoogst 3 Juni. | Droog Droog ge- D | d Aantal | wicht sten- | 005 86, GEVE No. wicht zaad ‘zaadkolven planten. ‚gel + blad à Gr KGr. ‚zonder Ï zaad KGr. 25 2.25 224 | 0.53 2 25 1.81 2.00 0.48 3 2 0.90 le 0.31 4 24 1.64 2.01 0.50 5 24 Pr 2.02 0.43 6 25 1.58 1.70 0.43 7 23 1.31 1.48 0.39 8 25 1.43 2.01 0.37 0) 24 1.29 1.84 0.44 sd en D | _| Droog roog ge- Een Aantal \wicht sten-| „°886- | SEWIC | No. En faci blad wicht zaad zaadkolven KGr. KGr. | zonder | ‘zaad KGr. 10 25 153 2.14 0.46 11 25 1,55 2.22 0.48 12 25 KD 2.14 0.47 15 24 1:45 1.49 0:35 14 25 1.43 2.05 0.43 15 25 RE RE 1.87 0.38 16 25 Are Ke 0.46 17 25 1.767 2.00 10.42 18 24 1.26 2.04 | 0.46 19 pe 0.99 1.48 0.33 20 25 | 1.20 1.93 0.40 Hieruit berekent men: Chilisalpeter. | 2.78 2.24 | 5.02 5 1.87 207 | 3.94 9 1.80 1.92 | 3.72 13 1.87 | 1.55 3.42 KZ 2.18 2.00 4.18 Gemidd. 2.10 1.96 4.06 Kalksalpeter. she 2.29 __2.00 4.29 6 2.01 ete. Jl 10 1.99 2.14 4.13 14 1.86 EN 18 Ef; | 2.04 3.81 Gemidd. 1.98 1.99 3.97 LI Zwavelzure Ammonia. 3 1.48 1.43 | 2.91 Ë 1.91 1.61 | 3.92 11 2.03 2.22 4.25 19 | eo ff 1.87 3.54 19 | 1.50 1.67 RI Gemidd. | Ez 1.76 3.48 A Onbemest. 4 2.23 2.09 4.32 Ss 1.85 2.01 3.85 12 2.24 2.14 4.38 16 2.19 2.16 4.35 20 1.60 1.93 | 3.53 Gemidd. 2.02 2.07 4.09 Men ziet dat er weinig verschil bestaat tusschen de chilisalpeter, kalksal- peter en onbemeste veldjes. Alleen de veldjes die eerst zwavelzure ammonia gehad hebben, vertoonen nu een geringere opbrengst dan onbemest. De volgende proef met mais op dit veld mislukte geheel door slechte weersomstandigheden en ziekte. EEN BEMESTINGSPROEF MET CASSAVEN. Voor deze proef werd gebruik gemaakt van Dangdeur begog, de cassave die in het Buitenzorgsche het meest door de bevolking wordt aangeplant. Het doel van de proef was na te gaan door welke voedingsstoffen de hoeveelheid wortels en hun zetmeelgehalte het sterkst beinvloed worden. ) Het veld was in 40 veldjes door gootjes 40 32 24 „16 g | gescheiden, verdeeld. Op elk veldje wer- den 12 stekken geplaatst op 4 X 4 voet. 39 «31 23 15 7 | De stekken waren zorgvuldig uitgezocht, et EERDE ___/ alle zooveel mogelijk even dik en even lang. BRR IO el A | 6 Per plant werden de volgende meststof- —__—__—j fen gegeven. er AS 0 TS A IE 5 | No. 1,12, 23, 26, en 37 10 gr. zwavelzure kali. BE | 6, 9, 20, 31, en 34, 60 gr. thomasphos- 36 | 28 | 20 | 12} 4 phaat. ier Ee „ 3, 14, 17, 28 en 39, 10 cM*. kalksal- Bal 2f jtO en 3 peteroplossing. HCT he TE NN en 11 A0 sene 30 10 Sr. 2WAVELZ. 34 | 26 | 18 | 10: 2 kali + 60 gr. thomasph. Ber loten 38 Onbemest. 33 | 25 | 17 9 © 1 | „ 2, 13, 24, 27 en 38 60 gr. thomasph. + 10 cM?. kalksalpeteroplossing. No. 7, 10, 21, 32 en 35, 10 gr. zwavelz. kali + 10 cM?. kalksalpeteropl. 4, 15, 18, 29 en 40, 10 gr. zwavelz. kali + 60 gr. thomasph. ‚) 4 Dec. werden de stekken geplant en 15 Dec. de meststoffen in een cir- keltje op eenigen afstand om de stekken heen gelegd. De stikstofbemestingen werden 25 April herhaald; bij vergissing werd vergeten ook de veldjes 2, 13, 24, 27 en 38 nog eens te bemesten. Die veldjes hebben dus maar eenmaal een stikstofbemesting gekregen. Geoogst werd 15 Augustus’ 11; alles werd versch gewogen. Geen enkele plant was dood gegaan. EE Gen Gewicht gab e Gewicht Totaal stam en d No. wortels takken blad gewicht KGr. KGr. KGr. KGr. Zwavelzure Kali. Ì 37.— 42.— 11.5 90.5 12 30.— 42 — 125 84.5 23 35. — 42.— 16.— 93. — 26 3D 46. — 15. — 96.5 37 39 — 36.5 Ko gl. Totaal 176.5 455.5 Thomasphosphaat. 6 44 — 43. — 13, = 100.— 9 38. - 46.5 14.5 go, — 20 31.5 41, — 14. — 86.5 31 40. — 35. — 14.— 89. — 34 43. — 42. — 18. — 103. — Totaal 196.5 4771.5 Kalksalpeter. 3 32. — 49 — 14.— 95.— 14 32.— 42— 18. — 92. 17 46.5 60. — 12.— 118.5 28 40. — 41.— 14, — 101.— 39 43.5 41.5 15.— 100. — Totaal 194 — 506.5 Zwavelzure kali — Thomasphosphaat. 45.5 44 — 45.5 JI. 40.5 11.5 11. 10.5 19.5 17.— 95. — 88. — 92.5 113.5 99.5 nd Totaal nmmr 188.5 488.5 — RED Onbemest. Bel 4 | B | Sl, | MA 16 33. — 31.— Me 15.5 19 30. — 44. — Tan 86.5 30 36. -- 46. — 13.— 95. — dd 46. — 44. — 25.— 15.-— Totaal 186.— 466. — Thomasphosphaat + Kalksalpeter. 2 38.5 45.— Gs 96.5 13 30.— 42 — We Aen 85. — 24 40— Ans Win, 97.5 27 40 — 44 — en 96. — 38 49.5 af 18.5 105.5 Totaal 198. — 480.5 Zwavelzure kali + Kalksalpeter. 7 43 — 41.— 12.— 96 — 10 31.— 40. — 12.— 83. — 21 36. — 45. — 11.— 92 32 43. — 36.— 19.— 98 — 35 46 — 40. — 19. — 105. — Totaal 199. — 414 — Zwavelzure kali — Thomasphosphaat + Kalksalpeter. 4 40. — 36. — 12. — 88. — 15 34. — 45.5 14. — 93.5 18 32— 58. — 13. — 103. — 29 45. — 44.5 iiD 101.— 40 ch Ms, 38. — 19.— 108.5 Totaal 202.5 494. — Hieruit berekent men voor de werking der verschillende meststoffen. Wortels Kgr. Totaal productie Kgr. Zwavelzure kali —9.5 —10.5 Thomasphosphaat 10.5 11.5 Kalksalpeter 8.— 40.5 Zwavelzure kali + thomasph. 49 225 ER en Thomasph. + kalksalpeter 12. — 14.5 Zwavelzure kali + „ 13. — 8 — + thomasph. + „ 16.5 28. — Daar de veldjes met thomasphosphaat «+ kalksalpeter bemest een stikstof- bemesting te weinig gehad hebben, is niet uit te maken of de zwavelzure kali in combinatie met thomasphosphaat en kalksalpeter gewerkt heeft of niet. Op zichzelf is de werking van de zwavelzure kali negatief; met kalksalpeter samen schijnt de zwavelzure kali gewerkt te hebben. De aanplant had een aanval van mijten te doorstaan gehad. Het blad viel voor een deel af en kwamen daarna vele loten het verlies helpen herstellen. De plaag trad over de geheele aanplant heen zeer regelmatig op, zoodat geen plant gespaard bleef. INVLOED VAN KALIBEMESTING ZONDER EN MET ORGANISCHE STOFBEMESTING. Zooals bekend is, heeft het Kalisyndicaat gedurende eenige jaren op Java proeven met kalizouten bij Europeesche en Inlandsche cultures laten nemen, om het gebruik van de Stassforter Kalizouten hier ingang te doen vinden. Die proeven hebben geleid tot de meening, dat het effect der Kalizouten zou toenemen, wanneer tegelijk een organische meststof, zooals stalmest gebruikt werd. Het volgend onderzoek, waarvan nu de eerste proeven worden mede- gedeeld, had ten doel na te gaan, of deze meening juist is en tevens te bepalen of sommige planten, die tot de Inlandsche cultures behooren, ook voor kalizouten of phosphorzuur gevoelig zijn. Bemestingsproef met Katjang waspada. Het terrein was verdeeld in 88 veldjes. 78 | | Ei ad | 88 | 62 | | | | pn Ze En it AMS ed | | 56 | Kl 66 45 ME nst Weerd 55 4 Ë u f HE 23 ir Be 33 12 Es à 22 ed el ANRA 8 ge | so EN Per plant werden de volgende hoeveelheden meststoffen gegeven. No. 1, 9, 17, 25, 33, 41, 49, 57, 65, 73, 81, 5 gr. zwavelzure kali. ne 2,10, 18, 26, 34, 42, 50, 58, 66,-74, 82, idem plus 100 gr. stalmest. , E19, 21 35-43, 51,50, 67, 75, 83, 5 Bk superphiosphaat. ab Nien ‚ 12, 20, 2 ‚44, 52, 60, 68, 76, 84, idem plus 100 gr. stalmest. 5, 13, 21, 29, 37, 45, 53, 61, 69, 77, 85, 5 gr. zwavelz. kali plus 5 gr. super. „ 6, 14, 22, 30, 38, 46, 54, 62, 70, 78, 86, idem plus 100 gr. stalmest. „ 7, 15, 23, 31, 39, 47, 55, 63, 71, 79, 87, onbemest. „ 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, 88, 100 gr. stalmest. De stalmest was vooraf gedroogd, gezeefd en goed vermengd. De meststoffen werden voor het brengen in de plantgaten met den stal- mest vermengd. Het bemesten had van 16-20 April plaats. Op 21 April werden de zaden uitgelegd, nl. 45 zaden op | X 2 voet per veldje. 29 April werden de plantjes zichtbaar, 23 Mei had de eerste aanaarding en 3 Juli de tweede plaats. Geoogst werd van 12 — 14 Augustus. Gedurende de proef stierven een aantal planten, zonder zichtbare oorzaak (pelepes). Volgens Dr. van Hall is dit een in het Buitenzorgsche veel voorkomende bacterieziekte, waar niet veel aan te doen is. Bij het oogsten bleek, dat de zaden van sommige planten reeds weder uitgeloopen waren (tauge); deze werden afzonderlijk geoogst. Andere planten verkeerden juist in het stadium, dat het loof verdwenen was maar de nootjes nog niet in tauge waren omgezet. Het terrein bezat een geringe helling; het laagste gedeelte was veldje No. 1. Bij zware regens stroomde het water daar samen. De beddingen waren om wegspoelen te voorkomen door ondiepe greppels van elkander gescheiden. No. EN > hd en, <) go IN) ey Aantal Aantal LUCHTDROOG. Aantal planten planten die we No. normale loof met volwassen niet volwas-, © zonder tauge | | 0 „: planten. wortels ' vruchten « sen vruch- | = 5p loof. leverden. B gr. | gr. lk KHE ol | 40 l Ì 480 612 128 10 2 37 l 2 587 70) 100 IF : 3 35 | Tar 908 156 43 4 36 4 538 811 150 21 5 32 2 443 7122 115 8 5 40 2 667 936 146. | 92 7 38 3 455 698 92 15 5 40 552 542 97 — 8 38 635 510 108 — 10 36 4 410 545 131 6 11 44 667 595 91 EE enn Aantal Aantal EVCHPDROOG. Aantal hl Planten) DIANEN MIE Tre Tee Te ‚normale loof met volwassen niet volwas- ‚planten. Eeen An wortels, vruchten sen vruch- loof. _ leverden. | | ME 7 gr. ten gr. 34 | 5 780 1135 125 5 4 3 432 742 45 A3 == 5 500 725 50 30 — 4 392 | 622 27 42 2 5 361 796 38 42 — | 612 408 70 33 — 5 532 750 89 44 — =e …_ 500 660 102 41 I l ke 397 568 92 43 — l 570 686 91 43 — — | 428 718 88 39 I stk 566 812 73 40 nt — | A45 890 71 39 — — |_ 698 910 88 an l Ì |_627 1713 162 38 — DE 857 114 44 — l 838 963 193 41 —- l 561 909 171 42 — I 410 875 137 43 — -— | _905 5 119 44 — 1 580 808 97 44 — — 910 880 172 34 — — 15 021 130 42 — l 590 1002 90 44 — l 605 983 102 43 — 2 Eer dels) 858 126 39 En — _| 690 745 152 42 EE l 623 718 142 39 ee — 513 711 120 43 — — DJ 808 133 44 — — 511 (25 93 42 en — 612 1027 117 45 — — 740 983 196 38 — — 570 650 101 39 I | 607 701 120 42 Eo mn 560 697 160 ze BN mmm Aantal «_ Aantal | LUCHTDROOG. hi planten planten die No. _ normale dane tauge loof met) volwassen niet volwas- 9. planten. ‚wortels, vruchten sen vruch- = 5 loof. _ leverden. 8 € gr. ten gr. 48 43 — - 569 741 145 — 49 36 2 Ì 397 621 39 7 50 43 — — 602 692 71 — 51 40 — — 490 683 87 — 52 41 — Ì 418 635 103 8 53 43 — — 535 653 E - 54 41 — — 410 597 92 — 55 ee — — 542 152 109 — 56 et — — 756 1081 130 — 57 43 — — 795 975 93 — 58 40 De 2 687 928 99 22 59 43 — — 615 877 93 — 60 43 — — 567 901 66 — 61 43 L — 562 1060 57 — 62 36 — 2 420 153 36 a, 63 45 — — 570 1037 11 — 64 44 Ì — 470 881 52 — 65 45 — — 468 895 nt en 66 44 — — 692 920 73 a: 67 42 — l 675 742 110 5 68 41 _ l 510 751 71 10 69 43 — weg 715 882 115 En 70 40 — l 530 700 77 10 71 42 — — 480 647 87 mn, 72 44 En — 365 670 86 ie 13 38 Ea — 392 610 90 ne 74 40 — Ì 310 567 90 22 75 44 . — 520 680 133 = 76 44 ® — 632 756 105 wnd 11 43 ae . 490 642 04 Tie 78 41 — 613 466 150 a 79 40 2 707 425 122 20 30 44 I 453 543 110 16 81 40 } 3 425 412 112 19 82 41 4 455 645 98 23 83 39 | 4 468 508 92 13 Ns en dd ne en AE ‚Aantal Aantal LUCHTDROOG. en SEO EEN No. normale ‚loof met, volwassen niet volwas- » zonder tauge | DA planten. Ea en wortels, vruchten ‚sen vruch-, 5 5 NN er. | tengr. | 84 38 — 2 505 403 12 25 85 34 — 5 313 299 66 41 86 Er, — — 522 Pk, 79 — 87 43 — | 342 350 126 4 88 39 — 2 528 401 97 14 Bij de berekening van den oogst op het oorspronkelijk aantal planten is, wat het loof betreft, alleen dat aantal gebruikt dat loof bezat, terwijl bij berekening van het gewicht der vruchten, ook de planten die geen loof bezaten mede gerekend zijn en de tauge als vruchten in rekening is gebracht. Op 45 planten berekend en tevens gerangschikt vindt men: N Gewicht loof vruchten No Gewicht loof vruchten Oo. k + wortels gr. gr. + wortels gr. gr. Onbemest. Stalmest. 7 539 883 8 621 718 15 588 879 16 508 1039 23 653 995 24 613 1081 31 QAT 144 32 593 912 39 667 921 40 661 1026 4T 600 918 48 595 927 55 554 880 56 173 1238 63 510 1108 64 481 933 11 514 786 104 373 13 79 7195 606 80 463 669 87 347 491 88 608 562 Totaal 6774 9211 6289 9878 Zwavelzure kali. Zwavelzure kali : Stalmest. Ì 540 696 2 115 908 g 152 132 10 512 767 17 656 508 18 664 1021 25 805 1T52 26 806 1161 el Nee Zwavelzure kali. Zwavelzure kali + Stalmest. 33 031 1076 34 947 1390 41 563 985 42 523 867 49 496 744 50 630 799 57 832 1118 58 713 1114 65 468 956 66 708 1015 73 464 810 74 348 745 81 478 543 82 499 766 Totaal _ 6985 9320 7125 9717 Superphosphaat. Superphosphaat -— Stalmest. 3 935 1345 4 672 111 1 682 701 12 1033 1451 19 511 779 20 436 695 27 852 1148 28 857 1163 35 642 1149 36 619 1105 43 656 1225 44 740 1179 51 551 866 52 459 799 59 644 1015 60 503 1012 67 723 897 68 560 891 75 532 831 76 656 880 83 538 627 84 598 562 Totaal 7266 10583 7223 10848 Superphosphaat + Super + Zwavelz. kali + Zwavelzure kali. Stalmest. 5 624 1118 6 750 1183 13 601 931 14 680 969 21 596 822 22 A47 843 29 616 1173 30 439 1074 37 789 1002 38 796 1035 45 675 736 46 700 911 53 560 759 64 450 756 61 588 1169 62 525 963 Ee Superphosphaat + Super + Zwavelz. kali + Zwavelzure kali. Stalmest. 69 748 var. Te 596 _\ 864 17 513 780 TST P 676 85 413 468 86 | 634 | 405 Totaal |“ — 6723 10001 — | 6690 9679 Wat de vruchten betreft heeft men dus gevonden: Onbemest. Zwavelzure kali. Superphosphaat. Superph.+Zwavelz. kali. 9211 gr. 9320 gr. 10583 gr. 10001 gr. Hieruit blijkt, dat het superphosphaat gewerkt heeft, de zwavelzure kali echter niet. Dezelfde met stalmest er bij, gaven: Onbemest. Zwavelzure kali. Superphosphaat. Superph. + Zwavelz. kali. 9878 gr. TTT gr. 10848 gr. 9679 gr. Ook hier heeft de zwavelzure kali niet gewerkt. De werking van de stalmest is duidelijk te zien. Merkwaardig is, dat de zwavelzure kali de werking van het superphos- phaat schijnt te verminderen, wat bij beide series te zien is. Hierna werd op hetzelfde veld de proef nog eens herhaald. Er ontstond echter door droogte en ziekte een zeer slechte stand, zoodat besloten werd de rest te verwijderen en de proef op nieuw te nemen. Den 12 den October werd geplant. Het zaad kwam uitstekend op, maar al spoedig begon de bacterieziekte de jonge planten aan te tasten. De proef mislukte hierdoor grootendeels. Op den 20sten Januari 1912 werd geoogst. Zeer duidelijk was te zien, dat de ziekte voornamelijk op het laagste gedeelte van het veld het sterkst voorkwam. Bij veld 1 was het laagste gedeelte en bij veld 88 het hoogste. Om den invloed der ziekte te laten zien zijn de veldjes met 30 — 39 doode planten zwaar gearceerd, met 20 — 29 doode planten lichter met 10 — 19 doode planten nog lichter en met O — 10 doode planten niet ge- arceerd. VENEN AE SEERDE OEDEN! me aunnsunes El Ee Zooals duidelijk uit de teekening is te zien zijn 3 rijen van het proefveld weinig door de ziekte aangetast. Deze zouden nog voor het verkrijgen van een resultaat gebruikt kunnen worden, wanneer niet gebleken was door het loswroeten van planten, dat zich in het dijkje muizen hadden genesteld, die wellicht reeds langen tijd van de jonge vruchten hadden genoten. Bemestingsproef met Soja Hispida. Op den 11 October werd een proef aangezet met 64 veldjes. 57 | | 64 40 | TAA er A 48 3 | _ 10 25 Ì ee | 32 17 We TEN B, 1e I Bs | ast B Tele De planten werden in rijen op 2 voet af- stand geplaatst. In de rij was de afstand !/, voet. Per veldje kwamen 90 planten nl. 5 rijen van 18 planten. De bemestingen werden 23 October gegeven en wel in kuiltjes langs de plantrijen aan weers- zijde en dichtbij de plantjes. De meststof- fen waren vooruit goed vermengd. Gegeven werden de volgende bemestingen per veldje. No. 1,11, 21, 31, 33, 43, 53, 63 300 gr. Chloörkali. „ 2, 12, 22, 32, 34, 44, 54, 64 idem +5 Kgr. Stalmest. „ 3, 13, 23, 25, 35, 45, 55, 57 300 gr. dubbel Superphosph. „ 4, 14, 24, 26, 36, 46, 56, 58 idem +5 Kgr. Stalmest. „ 5, 15, 17, 27, 37, 47, 49, 59 300 gr. Chloorkali + 300 gr. dubbel super. 6, 16, 18, 28, 38, 48, 50, a idem + 5 Kgr. Stalmest. 1, 9, 19, 29, 39, 41, 51, 6 One 8, 10, 20, 30, 40, 42, 52, à 5 Kgr. Stalmest. ‘Den 30sten October had de eerste aanaarding plaats, 6 November de tweede. 18 November werden de bloemen zichtbaar en 27 November de vruchten. Den 25 December werd geoogst. Daar het blad voordat de vrucht voldoende rijp is reeds grootendeels afvalt, is alleen de vrucht gewogen. No. © Old WN OO OAN RW N= WENN NN NN NN NN N VN == OO OO OAD RW NO 34 Go WW WW WW © OO JD A Aantal planten En AAR Aantal planten met peulen. | zonder peulen. * 81 78 88 81 82 79 87 78 Td 73 68 83 81 82 88 83 84 78 85 84 87 87 80 79 81 80 84 83 84 81 79 83 79 73 76 83 76 86 74 Gewicht luchtdroog zaad gr. 152 210 225 166 140 raa 205 85 (55 197 78 185 148 65 152 144 204 225 224 234 124 162 126 116 ka5 148 220 194 104 239 ) 18 156 72 170 112 59 100 217 37 ‘mmm Aantal Aantal Gewicht No. planten planten luchtdroog met peulen. ‚ zonder peulen. , zaad gr. A 5 40 69 5 52 41 80 3 55 42 86 — 168 43 79 2 100 44 82 — 86 45 83 = 90 46 82 — 90 47 82 l 158 48 7| 2 105 49 77 7 88 50 En 2 134 51 79 2 106 52 84 — 114 53 81 6 63 54 86 - 150 55 80 — 190 56 80 l 61 57 77 3 20 58 72 2 35 59 81 EE 95 60 80 l 1 61 17 2 31 62 80 — 76 63 79 2 39 64 80 — 56 Op 90 planten berekend, waarbij dus de som der planten met peulen en zonder peulen gebruikt werd, vindt men: Chloorkali. Chloorkali + stalmest. No. 1 167 gr. No. 2 239 gr. 1 100 12 201 21 128 22 167 31 134 32 169 33 82 34 210 43 111 44 04 53 65 54 157 63 43 64 63 Totaal 830 Totaal 1300 ZO Superphosphaat. Superphosphaat + stalmest. 3 230 4 184 13 162 14 70 23 139 24 132 25 lj 26 166 35 132 36 64 45 98 46 99 85 214 56 67 57 | 29 58 dd Totaal | 1169 | Totaal | 826 Chloorkali + Chloorkali + superphosph. superphosphaat. + stalmest. 5 | 154 6 | 150 15 | 156 16 154 17 216 18 261 27 236 Et 210 | 117 38 227 47 171 48 129 49 04 50 156 59 105 60 85 Totaal {1249 | Totaat | 1372 Onbemest. Stalmest. Non, 7 214 No. 8 97 9 174 10 239 19 238 20 21 29 111 30 265 39 45 40 63 41 59 42 175 51 118 52 122 61 36 62 85 Totaal | __992 | Totaal 1207 mmm Zooals uit deze cijfers duidelijk te zien is, bestond het stuk grond uit 2 gedeelten die zeer verschillend in vruchtbaarheid waren. es A Reeds zeer spoedig na het planten was dit verschil met het bloote oogte … zien. Het onvurchtbare gedeelte was vroeger beplant geweest met sereh gedurende 6 jaar, terwijl op het andere stuk pas gedurende 2 jaar akar wangi was geplant geweest. Gevonden werd dus: Onbemest Chloorkali Superphosphaat Chloorkali + super. 992 gr. 830 gr. 1169 gr. 1249 gr. Duidelijk is hierbij te zien, dat de werking van chloorkali nihil is, ook in combinatie met superphosphaat is het verschil gering. Dezelfde bemestingen met stalmest gaven. 1297 gr. 1300 gr. 826 gr. 1372 pr. Ook hier is de werking van chloorkali nihil. Het dubbel superphosphaat heeft met stalmest minder opgebracht dan alleen. Dit is natuurlijk onmogelijk, zoodat aan een vergissing moet ge- dacht worden. Voor het doel van deze proef zijn deze veldjes echter van weinig belang. Ook een combinatie van superphosphaat met chloorkali heeft maar weinig effect geresorteerd. Blijkbaar was de hoeveelheid stal- mest te groot genomen, waarmede bij de volgende proef rekening zal ge- houden worden. sss 0 0 XxVI B Dn ne *27do 7a | | | en ene +60s0 (rees ij Zr jl | «xI A en | [730 #1.208 }[+1-505 47550) (visto SS Kk, kj Hi _ ile \ il se vii Kn RKK, ART: 10 he pt : rt over 1911 191 nf De 4 A w. & De ONGs Nn NEL ODARAK E05! Ï MAMA, Buitenzorg, HA AAD HEN VAD A _ DRUKKER VAN HET DEPARTEMENT Es A0 TKG Ae Ev Pd KEA EPEN EN, | eN DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRICULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. II. Praktische Bemestingsproeven. Verslag over 1911. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. BUITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT 1912. di Pr ING PRAKTISCHE BEMESTINGSPROEVEN. VERSLAG OVER 1911. Voorwoord. nnn mmm rr In 1911 is een begin gemaakt met den aanleg van praktische bemestingsproeven voor de inlandsehe cultures en is het de bedoeling hieraan uitbreiding te geven, om op deze wijze te weten te komen door welke bemestingen het mogelijk is een rendabel voordeel te bereiken. De opzet van deze eerste proeven is door een vergissing iets anders geworden dan de bedoeling was; voor het trekken van conclusies is het echter geen bezwaar geweest. Uit het verslag van den proefnemer, den landbouwadviseur ZEGERS RYSER blijkt duidelijk, dat in de meeste gevallen een bemesting met superphosphaat zeer rendabel is. A. W. K. De Jona. UITKOMSTEN VAN BEMESTINGSPROEVEN IN HET IRRIGATIEGEBIED PAMEKASAN (MADOERA). Inleiding. Aanleiding tot het nemen van bemestingsproeven bij padi, was de klacht van de bevolking, dat de padicultuur in -producti- viteit verminderd was, sedert de van regen afhankelijke: sawahs door het aanleggen van “irrigatiewerken, in den West-moesson geregeld bevloeid konden worden. Een onderzoek van het bevloeiingswater en van het daar- mede aangevoerde slib werd te Buitenzorg door den Heer den Berger verricht. Een chemische analyse van een en ander toonde aan, dat water en slib veel koolzure kalk op de sawahs brachten. In verband met proeven op Hawai en Japan genomen, bestond de mogelijkheid, dat ook hier de kalk schadelijk zou zijn voor de rijst, Niet alleen bestond de kans, dat de groote aanvoer van kalk met het water als zoodanig schadelijk was, maar ook dat door dien toevoer het phosphorzuur in moeilijk voor de planten toegankelijken vorm gebracht werd. Bovendien bleek het irri- | gatiewater, geheel hiermede in overeenstemming, weinig phos- | phorzuur aan te voeren. De oorzaak van den achteruitgang der sawahs na de bevloeiing kon dus ook in gebrek aan phosphorzuur gelegen zijn. Ten einde dit na te gaan en tevens aanwijzingen te ver- krijgen in zake het gebruik van meststoffen, welke de mogelijk kwade invloeden van het irrigatiewater zouden kunnen opheffen, werd door den Directeur van L., N. & H. in overleg met den Directeur van B. 0. W. bepaald, dat bemestingsproeven zouden worden aangezet. Inrichting der proeven. Het irrigatiegebied Pamekasan wordt bevloeid uit 4 leidingen, nl. Klampar-, Semiran-, Bloemboengan-, en Pademawoe-leidingen. Voor de proeven werden even zooveel velden gekozen; in het gebied van elk der leidingen één. 2 Op ieder dier velden werden proeven genomen met Zwavel- zure Ammonia, Dubbel superphosphaat en Stalmest. De bemestingen werden als volgt geregeld : IT Onbemest. II bemesting 2. — pic. Zw. Amm. per bouw. UI id. 1.5 pic. Dubbel Superphosphaat per bouw. IV id. 1. — pic. Zw. Amm. en 3/4 pic. D. S. Ph. per bouw. Vv id. 500 kisten stalmest per bouw. VI id. l.— pic. Zw. Amm. en 250 kisten stalmest per bouw. WEE te Id, l.— pic. D. S. Ph. en 250 kisten stalmest per bouw. De zwavelzure Ammonia bevatte 199% stikstof en het Dubbel Superphosphaat 40°/% in water oplosbaar phosphorzuur. Op ieder veld kwam een dusdanige serie 7 maal voor, zoodat elk veld in 49 vakken verdeeld was. De bevloeiing was in dier voege geregeld, dat ieder vak eerstehandsch water ontving en rechtstreeks aftapte op een afvoerleiding. De grondbewerking had plaats met den patjol, daar de vakken te klein waren om te beploegen, nl. 4 vierk. Roe. De laatste grondbewerking had plaats 14 dagen voor het planten, tegelijk met het onderbrengen van den stalmest. De kunstmest werd 4 à 5 dagen voor het planten uitgestrooid en met de hand onder- gewerkt. In de gebieden van de Pademawoe-, Bloemboengan-, Klampar- en Semiran-leidingen werden voor de proeven gekozen, gronden in de dessa’s resp. genaamd: Pademawoe, Panempan, Boegih en Kolpadjoeng. Als zaaigoed voor de aanplantingen werd genomen een der varieteiten, die in de betrekkelijke dessa het meest verbouwd wordt. Het kweeken had plaats door de eigenaars der gronden, op de wijze als bij hen gebruikelijk. Ook het planten geschiedde volgens dezelfde methode, als in de dessa pleegt gevolgd te worden. Hiermede werd beoogd, dat de te verwachten betere resultaten alleen zouden toegeschreven kunnen worden aan de werking van den mest. Eventueele voordeelen van zaadselectie, zorgvuldiger planten, een andere kweekmethode enz. waren dus uitgeschakeld en de Inlandsehe Landbouwer, in wiens belang tenslot- te de proeven aangezet zijn, zou zich hierop niet kunnen beroepen. EN el De prijzen der diverse meststoffen kunnen aangenomen worden te bedragen geleverd op de plaats van de proefneming: Zwavelzure Ammonia f 12,— per pikol Dubbel Superphosphaat f 8.— per id. Stalmest f 0.03 per kist, zoodat de kosten der bemestingen per bouw beliepen : Bemesting II f 24, — id. TPS en id. AEH id. RS id. vl” id. VIL „ 15.50 Bij de berekening van het voordeel, eventueel nadeel, dat de bemestingen gegeven hebben, werd aangenomen, dat de indroging van natte padi 20°%/ en de waarde van 1 pic. droge padi f 2.50 bedraagt. Proefveld te Pademawoe. Het water, dat dit veld bevloeide bevatte in mG. per Liter: slib 216, Ks0 2.3, CaO 104, P50s 0.1. Het slib bevatte in van de luchtdroge stof CaC03 5.832, totaal N. 0.104, terwijl in kokend HCl oplosten K90 0.120 en P505 0,0267 (in procenten van de luchtdroge stof). Het proefveld was ingedeeld in 49 vakken (7 maal een serie van op 6 verschillende wijzen bemeste vakken en 1 serie onbe- meste vakken), zooals Onderstaand schetsje aangeeft. De te Pademawoe gebruikte stalmest toonde bij analyse te bevatten 31.7%/ water, 0.8%/ stikstof en 0.83°%/% phosphorzuur. Het gewicht van een kist mest op 45 katti stellende, werden dus bij een gift van 500 kisten per bouw 1.80 pic. stikstof en 1.86 pie. phosphorzuur in den grond gebracht. De opbrengst aan NATTE padi per vak bedroeg in katti’s: BEM. V. Onbemest. 7-81 13 28 19 27 25 24 28 30 31 28 37 26 18 80 36 49 u BEM. IL 6 € 12 © 27 BEM. 51 56 55 IN 4 BEM. IV. 40 37 30 md keeren | cetlo En | UI | UI | DO le, ole | 58 58 28 29 50 26 50 BEM. VL 29 42 29 20 26 26 27 BEM. Kk 14 Le VIL 50 36 Totaal: 194 5 € 219 199 ore B Hieruit berekent men voor den opbrengst per bouw: 34.64 390.82 445t 43.75 39.10 35.53 - 46.07 pic. er 18 10, 0.11 4.46 0.89 11.43 pic: brengst, nat. ee 413 8. — 7.29 8.57 0.72 9.14 pic. Marktwaarde. f10.30 f20.— f18.22 f 891 f 1.80 f22 ners 24. — 12.— 18.— 15, "19.50 15.50 7 bemesting. wiste fISTO4f B -f 022 Hf 6,09 -f17.70 +f 785 verlies, Proefveld te Panempan, Het irrigatiewater te Panempan, uit de Samiranleiding afkomstig, bevatte per Liter 198 mG. slib, 2.5 mG. K30, 108 mG. CaO en 0.1 mG. P50g. | Het slib bestond procentsgewijze van de luchtdroge stof uit: 7.84 CaO en 0.114 N.…, terwijl in 5% kokend HC. oplosten: 0.127 K90 en 0.0280 P50,. De indeeling van het veld was als te Pademawoe, met uit- zondering van vak 28, dat Bemesting [V ontving (te Padernawoe onbemest) en van vak 43, dat onbemest bleef (te Pademawoe Bemesting IV). De analyse van den stalmest hier gaf de volgende cijfers: 7°/, water, 0.06°%/ stikstof en 0.48°/% phosphorzuur. Het gewicht per kist stellende op 40 katti, bevatte de volle gift stalmest van 500 kisten 1.20 pie. N. en 0.96 pic. P505. De opbrengst aan NATTE padi per vak was in katti’s: Onbemest. BEM. II BEM.IIL BEM. IV. BEM.V. BEM. VL BEM. VIIL 7 43 6 43 5 43 4 42 3 43 2 36. A36 13 35 12 42 11 44 1088 981 881 14 49 19 28 18 37 17 82 16 28 15 30 21 49 24 31 25 32 30 30 28 30 20 37 27 51 34 36 35 38 31 24 36 40 29 28 22 29 33 30 40 35 41 39 7 29 42 51 82 84 26 42 839 37 46 34 47 32 43 30 44 37 38 42 28 64 45 31 48 39 40 48 Totaal 221 280 253 ° 280 258 260 278 fi _—_— Hieruit berekent men voor den opbrengst per bouw: 39.46 50 45.17 50 45.17 «46.12 48.75 pic. he 10.54 5.71 10.54 Detd 6.96 9.29 pic. rengst, nat. Meerdere op 844 457 844 457 557 _ 7.8Apic. brengst, droog as KatkO PAL 4a rarto fTlA2 f1892 19.60 Waarde mest 24, — 35 ar 18. ar 15. — _19.50 15.50 Winstef __f 290 -f 0.58 +f 3.10 —-f 358 -f 5.62 +f 4.10 Proefveld te Boegih. Het bevloeiingswater bevatte per Liter in mG.: slib 200, KO 2.4, CaO 113, P505 0.08. Het slib bevatte in °/, van de luchtdroge stof CaC03 7.24, totaal N. 0.111, terwijl in 5°/ kokend HCI. oplosten, KO 0.125, P30; 0.0270. De samenstelling van den stalmest was hier: 23°/ water, 0.9°/, N. en 0.83°/, P505. Bij een gewicht van 43 katti per kist, werden dus 1.90 pie. stikstof en 1.78 pic. phosphorzuur op het land gebracht. „De opbrengst aan NATTE padi was op dit veld, dat de zelfde indeeling had als dat te Panempan (in katti’s). Onbemest BEM. IL. BEM. III. BEM. IV. BEM. V. BEM. VI. BEM. VII. 7 48 Gee nde BED RE A5 tte da A1 48.46 < 946 49 14 38 19 43 18 37 17 44 16 42. 15 43 21 44 24 44 25 38 30 44 23 47 20 42 27 53 84 42 35 48 31 45 36 48 29 49 23 47 82 45 40 40 A41 45 37 39 42 43 32 43 926 45 89 4l 46 46 47 43 43 40 4442 38 42 4847 45 45 48 41 49 44 Totaal: 298 311 314 315 315 308 307 Hieruit berekent men voor den opbrengst per bouw: 53.20 55.55 56.05 56.25 56.25 55.— 54.82 pic. nat. 42.56 44.48 44.84 45.04 45.04 44. — 43.86 pic. droog. eeeh 188 228 248 248-144 1.30 pie. Geldswaarde E 4.70 fa 5.70 f 6.20 js 6.20 ik 3.80 f 3.25 ee Deen We tte ses 150 _ Wiastof _f19,30 -f 6.30 —f11.80 -f 8.80 -f15.70 —f12.25 S Proefveld te Kolpadjoeng. Het bevloeiingswater te Kolpadjoeng bevatte per L. in mG: 186 slib, 2.03 Ks0, 104 CaO en 0.1 P50s, terwijl in het slib voorkwamen in °%/% van de luchtdroge stof: CaC03 6.35, totaal stikstof 0.114. In kokend HCI losten op: 0.118 K90 en 0. 0258 P50s. De stalmest, hier gebruikt, was samengesteld als volgt: 49.7%/ water, 0.85°/ stikstof en 0.8°/ phosphorzuur. Aannemende een gewicht van 50 katti per kist, kwamen bij een bemesting van 500 kisten p.b. op deze uitgestrektheid 2.12 pic. stikstof en 2. — pic. phosphorzuur. De oogstcijfers van dit proefveld liepen zeer uiteen. De opbrengst aan NATTE padi bedroeg in katti’s. Onbemest BEM. II. BEM. III. BEM IV. BEM V. BEM. VI. BEM. VII. Jei0: +430 7 KeS 4 30 3 34 232 1832 13-44: “12 20 17-26 10:25, 9 IPRA ENEN to 14 18-25 17 27 16: 26-°15 257 21 33/2400 25 13-30 19-23 27 20 2427 343 ao Lo 28.25 36 1& 29-25 22 22193 33 40 It r4ban 31 14 42 25 ’32 33 26 28:39 32 46 29 "47 29 "_ 87 12 44 — 38 29 43 25 45 26 48 28 49 28 Totaal 108 122 199 180 A 210 212. Hieruit berekent men voor den opbrengst per bouw: 19.28 25.41 35.53 32.14 37.85 _ 37.50- 8465 piG: rid 6:18 16.25 * 12.86 ° 18,57’ ° 18:23 TSUDRNN id. droog 4,91 13. — 10.29 1486 14.58 14.58 pic. Marktwaarde f 12.27 f 32.50 f25.72 f37.15 f36.45 f 37.15 rd 24, — 12. — 18. — 15: 15.50 19.50 Winstof __f 11.837 +f 20.50 +f 7.72 +f22.15 +f 16.95 +f 21.65 De onbemeste en met Zw. Amm. bemeste vakken moesten wegens ongelijk rijpen in twee tempo’s geoogst worden; van vak 44 werden 5 katti’s verkregen bij den eersten snit, de naoogst was nihil. Hier heeft een onregelmatigheid plaats gehad (diefstal ?), waarom het oogstcijfer van dit vak buiten beschouwing gebleven is. Proeven met eenvoudiger opzet. Behalve de hiervoor vermelde werden nog eenige eenvoudiger bemestingproeven genomen. EPE De opbrengsten zijn herleid tot picols per bouw aan NATTE padi. DJIELMA. Totaal: Gemiddeld : TJEGOEK. eo laa lees le je ik Totaal: Gemiddeld : KANGENAN, aal ox eol Totaal : Gemiddeld : Bemest. 26.56 20.46 25.08 27.39 26.07 31.02 RN ee DO da CO OO wei de) OOI He | DO Bemest. 25.96 16.28 17.60 18.48 17.16 16.28 111.76 18.66 Bemest. 17. — 20.25 24, — 28. — BEAST Onbemest. 17.82 20.79 242 23.10 27.06 en 19.80 160.71 22.96 Onbemest. 1.92 9.24 10.56 8.80 16.28 Zw. Kali. 50.—K.G. p.b. Vak 16 werd niet ge- oogst, daar de padi niet normaal opgegroeid was, wegens de nabijheid van een kampongrand. Dubb. Superph. 1%/% pic. p.b. Ongeveer 20°/ van de padi van de onbemeste vakken was niet oogstbaar wegens onrijpheid. Zw. Kali. 50.— K.G. p.b. EE}: Doen BOELAI. Bemest. Onbemest. | 1 13.56 - 2 5.42 Stalmest 500 kisten p. b. 3 10.62 4 7.06 5 „14408 9.39 Totaal: 36.38 1:84 Gemiddeld : Tais 7.29 BOELAI. Bemest. Onbemest. l 13.28 2 3.26 Dubb. Superph. 1% pic. p.b. 5 16.28 4 4.02 ) 10.15 6 4.08 Totaal: 30.71 RES Gemiddeld : k3.48 3.79 GALIS. Bemest. Onbemest. Ë: 51.00 Aen 4094 Zw. Amm. 2 pic. p.b. 3 18:26": 4 15.90 5 (519 6 11.08 'T'otaal : 56,10 45.92 Gemiddeld : 18.33 150 TANDJOENG. Bemest. l 95.50 3 28.10 5 30.50 Totaal: 19.75 Gemiddeld : 26.58 Onbemest. Dubbel superph. 1 pic. p.b. 430 75 Proef onzuiver, wegens ; wegspoelen van den mest, 6 28,15 pi ' ENE 5 kort na het onderbrengen. (6.75 2025 Stalmest 500 kisten p. b. MONTOK. Bemest. Onbemest. | 29.04 2 19.44 3 30.96 4 17.76 5 25.44 6 19:92 Totaal : 85.44 57.12 Gemiddeld : 28.38 19.04 ES an MONTOK. Bemest. Onbemest. gn 29.76 2 15.60 Dubb. Superph. 1% pic. p.b. E: 28.80 4 13.68 3 5 al08 61" 14.20 Totaal : 90.24 435.68 Gemiddeld : 30.08 14.56 Bespreking der vernregen resultaten. PADEMAWOE. Op den padi-oogst is de stikstof bemesting van weinig invloed geweest. Zoodra echter naast stikstof ook phosphorzuur toegediend werd, verbeterden de resultaten aanmer- kelijk, terwijl een gift van 11/9 pic. D.S.P. alleen reeds voldoende was, om den oogst met bijna 30°/ op te voeren. Er is dus reden, om aan te nemen, dat phosporzuurgebrek in deze gronden heerscht. PANEMPAN. Ook hier is de goede werking van phosphor- zuur merkbaar, doch de oogstcijfers toonen tevens aan, dat te Panempan het meest gebrek aan stikstof gevoeld wordt. BOEGIH. De productie van alle vakken, de onbemeste niet uitgezonderd, is schitterend te ncemen. Bemestingsproeven hebben hier geen reden van bestaan en zouden ook niet aangezet zijn, ware het niet, dat van een zijde, die bevoegd mag heeten, de mededeeling ontvangen was, dat de padiproductie in het complex dessa’s, waartoe Boegih behoort, in normale jaren op 12.— pic. nat te stellen was. KOLPADJOENG. Van de 4 proefvelden bleek Kolpadjoeng wel dat met den armsten grond te zijn. Door superphosphaat alleen werden 13 pic. meer product verkregen, terwijl 4. A slechts 4.9 pic. meer gaf. De grootste vermeerdering bedroeg 14,8 pic. waar- uit blijkt, dat hier voornamelijk phosphorzuurgebrek heerscht, en daarbij ook, echter in geringe mate, stikstofgebrek. Waar echter ook de hoogste opbrengsten nog onder de gemiddelde blijven, die men kan maken, is de kans zeer groot, dat hier nog gebrek aan een andere voedingsstof heerscht. Bij voorzetting van de proeven zal nagegaan worden, of toe- voeging van kali de productiviteit nog niet kan verhoogen. Het groote gebrek aan phosphorzuur werd duidelijk gedemo- monstreerd door het feit, dat de vakken, welke 2. — pic. Zw. Amm. ns ontvingen (Bemesting II) op het oog even achterlijk bleven als de onbemeste; de oogst was dan ook slechts 25.41 pic. natte padi, tegen 19.28 van de onbemeste vakken. Proeven met eenvoudiger opzet. Deze proeven hebben het volgende resultaat gegeven: Bemest. Onbemest. KANGENAN 22,31 pic. 21.75 pic. Zw. Kali 50 K.G. p.b. TJEGOEK 18.66 „ 10.56 „DS. Pi-/a pies pin DJELMA 25.10 „ 22.96 „ Zw.-Kalr50 K&G. p.b: GALIS 18.33 „ 15.30 „ Zw. Amm. 2. pic. p.b. BOELAI 1218 7.29 „ Stalmest 500 kisten p.b. BOELAI 13:28. 5 819 …— -D. SB sE MONTOK 24224 „ 19.04 „ Stalmest 500 kisten p.b. MONTOK 30.08 „ 14.43, „ D. SP il pien TANDJOENG 26.58 „ 25.55. …… D. SE lll Pim De resultaten van de bemesting met Zw. Kali en Zw. Am- monia waren onbevredigend, die bij de toepassing van stalmest niet loonend, terwijl de meerdere productie bij D.S.P. bemesting de kosten ruimschoots dekt. Algemeene opmerkingen. De werking van stalmest, die bij analyse rijk bleek te zijn aan N. en P. stelde op alle velden teleur. In aanmerking dient echter genomen te worden, dat de eigenschappen van dezen mest zeer uiteenloopend kunnen zijn, wat aangaat de opneembaarheid van de stoffen, welke de plant behoeft, terwijl in vochtigen sawah- grond de omzetting tot opneembare stoffen denkelijk niet groot is. Uit een finantieel oogpunt zijn de resultaten slechts voor een deel gunstig. Wat het D.S.P. betreft (dus ook bij den stalmest) mag gerekend worden op een goede nawerking op het volgend gewas. Ten einde in deze eenigszins betrouwbare gegevens te verzamelen, worden de velden allen met Maïs beplant en zal ook in den Westmoesson 1912/13 weder het padi-gewas geobserveerd worden, hetzij zonder, dan wel met een zelfde bemesting van alle vakken. Een der in het oog vallende voordeelen op de velden te Pa- nempan, Pademawoe, doch vooral te Kolpadjoeng was, dat de bemestingen III, IV, V, VI; en VII (dus die, waarin Phosphor- zuur voorkwam) regelmatig en vlug de padi deden rijpen. Het snijden van de padi moest soms 8 à 10 dagen worden uitgesteld A En terwille van de onbemeste of met Zw. Amm. bemeste vakken: in de praktijk levert de gelijkmatige en vluggere rijping een groot voordeel op, in verband met marktwaarde, weersgesteldheid en den veelvuldig voorkomenden diefstal van te velde staande ge wassen. Dat de proefvelden niet geheel gelijk waren in vruchtbaarheid, kan uit de onderstaande kaartjes blijken, waarin de geharceerde vakken aangeven de hoogste productie van iedere serie. (Bij ge- ‚ lijke opbrengsten de hoogste producties.) Pademawoe. Panempan. \ME ale Ren OE EEE MES EEN Ian) n a Re ann EER En mesa oen nn SNN \\ EN @ NS man me ORENER SL Elke RE ES ej Ój Te Pademawoe was het zuidelijke deel het vruchtbaarst, te Panempan vindt men daarentegen de hoogste opbrengsten in den zuid-oosthoek. Het veld te Boegih toont twee stroken, die meer produceeren dan de omgeving. / LA il / Hof E ir \ ERN Jhlh AA Lj Ji ® ol … Verkrijgbaar bij AN (@/KOLFF & Co. tavia. DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRIGULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. II soTann ak Wetenschappelijke Proefvelden. Verslag over het jaar 1912. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. BUITENZORG DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT. 1913, INHOUD. Blz. Heeft katjang tanah (Arachis hypogea) als voorvrucht een nadeeligen invloed op het padigewas? ‘ d ; k L 4 EE. Een bemestingsproef met Cassaven. … E : Wd Invloed van kalibemesting zonder en met Renta Grot bemesting. 16 Bemestingsproef met Katjang waspada } \ ; \ „Ab « À „ …Batatis edulis … E j p k _ 4 19. is „ Soja hispida E ì : n i . 22 . 5 A Kokjdeidogpr Ak ae UN.AE AR Be loe „Mais ;, ’ 4 À ë … od E „ Bereh. : 45 Vergelijking van de werking van ehitssinetere en ene ammonia bij mais S ê s E 8 E É » dl pe <= TENÀ Eenige opmerkingen over de bacterieziekte (pelepes) bij katjang tanah 56 Regenval. \ } k } : / 5 u RN Conclusies : : £ 3 : f SN B A ' BA HEEFT KATJANG TANAH (ARACHIS HYPOGEA) ALS VOORVRUCHT EEN NADEELIGEN INVLOED OP HET PADIGEWAS? nnen eaten nd Het schijnt een door verschillende landhieeren meermalen geuite meening, dat katjang tanah den grond sterk uitput en daardoor een ongunstigen invloed op het volgende padigewas heeft. De volgende proeven werden met het doel aangezet, dit na te gaan en tevens te on- derzoeken òf, wanneer de slechte werking werkelijk bestaat, het mo- gelijk is, middelen te vinden, die hierin verbetering kunnen brengen. Zooals bekend is, oogsten de Inlanders niet alleen de nootjes, maar wordt ook het loof veelal voor veevoeder gebruikt, zoodat de planten in hun geheel verwijderd worden. Meestal zal dus geen verbetering door stikstofvermeerdering van den sawah vcorkomen. De grootste kans bestaat, dat, als een ongunstige invloed zich doet gelden, deze te wijten is aan een vermindering van de hoe- veelheid phosphorzuur. Daarom werd in de eerste plaats een proef aangezet met padi, waarbij zoowel met superphosphaat bemeste als onbemeste veldjes aanwezig waren. Het gebruikte terrein, de westelijke helft van vak XIV B}, is gedurende de laatste jaren niet of bijna niet beplant geweest. Daar het grootendeels zeer laag gelegen is, stond het gedurende den regentijd, wanneer de aanvoer van water groot was, gedeeltelijk of geheel onder water. De veldjes 1 — 18 wa- ren 141/,X19 voet= 24.8 M? groot, terwijl de veldjes 18 — 30 14 8 voet—=10 M?2 grootte bezaten. De bibit werd geteeld op droge kweekbedden van zaad afkomstig uit het Buitenzorgsche. Plantverband=25X25 cM. Steeds werden 3 plantjes bij elkander geplant. 1). Zie het kaartje in het Jaarverslag van 1911. ee Ven De veldjes 2. 4. 6. 7. 9. 11. 14. 16. 18. 20. 22. 24. 25. 27 en 29 kregen ieder 100 gr. dubbel superphosphaat, dé overige bleven onbemest. De bemesting werd 2 Januari gegeven en het planten had den derden plaats. Den 21 Januari werd de grond met de voeten losgemaakt (loeloeh), den 12 Februari werd gewied en 20 Maart werd de grond nog eens met de voeten bewerkt (loeloeh). Den 29 sten Maart werden de aren zichtbaar, 183 April begon de vruchtzetting en 7 Mei werd geoogst. “De oogst werd eerst nat en na 6 dagen op de gewone in- landsche wijze gedroogd te zijn, nog eens gewogen. Onbemest Dubbelsuperphosphaat nat droog nat droog No. No. l 20 KG. 15.5 KG. 2 20 KG. 15 KG. 5, 20 15 4 18 15.5 5 17 12.5 6 18 15 17.5 15. — 7 19 14.5 10 20 14, — 9 20.5 16. — 12 23.5 17.5 11 17.5 14. — 15 17.5 14, — 14 16.5 12.5 15 19.5 15. — 16 19. — 15.5 17 18.5 14, — 18 19. — 15. — 19 1.— D.— 20 8.5 5.5 21 10. — 6.5 22 11. — 71.5 23 12.— 8. — 24 1. — 8. — 26 10. — 6.5 25 {.— 5. — 28 10. — 6.5 27 8. — 5.5 30 10. — 1:5 29 8.5— 6. — De veldjes 1 —8& gaven dus totaal (droog) onbemest 130.5 KG bemest 128.5 KG en de veldjes 19 —30 „ 38. — . 37.5 Hieruit blijkt duidelijk, dat de bemesting geen invloed gehad heeft. Hierna werd katjang tanah geplant. Het plantverband was l 2 voet, zoodat op de groote bedden 144 en op de kleine 48 planten kwamen te staan. Het planten had 27 Juni plaats en de plantjes werden 4 Juli zichtbaar. 7 Juli werden nog Ei: MES enkele zaden uitgelegd om in te boeten; 14 Juli had de eerste aanaarding plaats; 24 Juli kwamen de bloemen te voorschijn; 50 Juli had de tweede aanaarding plaats terwijl 7 en S October geoogst werd. Er waren geen planten, die tauge gevormd hadden. LG HT DROOG No. Aantal nor- Aantal planten loof met volwassen niet volwassen male planten zonder loof wortelsgr. vruchten gr. vruchten gr. 140 l 4589 4292 632 2 142 2 5200 4429 704 De) 143 5118 5545 749 4 142 2 5904 5385 874 5 144 5220 5082 742 6 145 Ì 4937 5480 650 fi 141 6670 2134 S40 8 141 2 4104 2514 S70 9 144 7005 5418 541 10 142 1 5715 5740 610 Ip! 144 4720 4798 674 12 142 4555 4750 523 A 1 8512 3530 532 14 142 l 5010 5674 792 15 142 5700 4040 715 16 141 1 5750 4540 681 17 143 5230 4605 494 18 158 5410 5620 536 19 14 1460 1462 275 20 45 2 1951 1880 266 21 40 7 1474 2087 196 22 46 1 1606 2125 241 25 45 4 1480 1600 240 24 45 1612 1555 129 25 42 l 978 1518 108 26 48 1780 1972 150 27 48 1799 1780 200 28 48 1893 2062 94 29 47 l 1944 1477 180 50 46 1560 564 121 Hieruit berekent men voor de opbrengst der veldjes op het oorspronkelijk aantal planten: | Onbemest Bemest No. loof+ wortels vruchten No. loof+ wortels vruchten l 4514 gr. 5029 gr. 2 5273 gr 5133 gr. 3 5154 4495 4 5987 4259 5 5220 5824 65 4971 6130 S 4191 3408 di 6812 SOA 10 5795 4380 9 7005 3759 12 4619 D82/ 11 4720 5467 13 3691 4239 14 5080 4497 15 5780 4883 16 5872 5092 17 5267 5184 IS 5644 4130 19 1593 1895 20 2081 2191 21 1768 2280 22 1676 2416 23 1652 1879 24 1799 1656 26 1780 2122 25 1118 1592 28 1593 2062 27 1799 1980 30 1628 115 29 1985 1657 Hieruit vindt men: Onbemest Bemest loof +wortels vruchten _ loof + wortels vruchten veldjes 1—18 44,23 KG 42.65 KG 51.386 KG 41.50 KG sr 9—a0 1081", 1000 4 TOB 5 Tl Totaal 54.54 KG 53.60 KG 61.82 KG 52.90 KG Een verschil in de hoeveelheid vruchten werd niet gevonden. De hoeveelheid blad en wortels is bij de bemeste veldjes grooter. Over den volgenden rijstoogst zal het Verslag van 1913 moeten berichten. „ EEN BEMESTINGSPROEF MET CASSAVEN. nnn mm ne De proef in het vorige Jaarverslag op blz. 23 (Vak XA) en volgende beschreven werd dit jaar op hetzelfde veld herhaald met de volgende wijziging. De bemesting werd niet bij elken stek gegeven, maar op elk veld regelmatig uitgestrooid. Daar toch de cassaven nog al ver zich uitstrekkende wortels vormen, is het zeer goed mogelijk, dat een meer regelmatige verdeeling van de bemesting een gun- stiger effect kan hebben. Ook de gebruikte hoeveelheid zwavel- zure kali werd verdubbeld. | Per veldje met 12 stekken werden de volgende hoeveelheden gegeven. No. 1, 12, 23, 26, en 37 240 gr. zwavelzure kali. 8 bre 4 140-81-en, 84 120 gr. thomasphosphaat. N 3, 14, 17, 28, en 30 240 cM°. kalksalpeteroplossing. „8, 11, 22, 25, en 36 240 gr. zwavelz. kali + 720 gr, thomasph. 5, 16, 19, 30, en 33 onbemest. ‚ 18, 24, 27, en 88 720 gr. thomasph. —+ 240 cMS. kalksalpeteroplossing. „ 7, 10, 21, 32, en 35 240 gr. zwavelz. kali + 240 cMS. kalksalpeteroplossing. „ 4, 15, 18, 29, en 40 240 gr. zwavelz. kali + 720 er. thomasph. + 240 cM5, kalksal- peteroplossing. Geplant werd 21 Augustus, terwijl de bemesting 30 September gegeven werd. De mijtenplaag begon 5 December. De kalksal- peterbemesting werd 28 Januari nog eens gegeven. Het oog- sten had 22 April—5 Mei plaats. Gedurende de proef was geen plant gestorven. lr Sn ) Le Gewicht Gewicht Gewicht Totaal stam en No. wortels takken blad gewicht KGr. KGr. KGr. KGr. Zwavelzure Kali. 1 35. 35. — 17. — 87. — 12 25. — 29.5 10. — 64.5 23 25.— ‚— 10.5 59.5 25 26. — 28. — 8. — 62. — 27 27.— 25.5 9.— 61.5 Totaal 144. 534,5 Thomasphosphaat. 65 42, — 41. — 19. — 102. — 9) 39. — 55. — 14. — 84. — 20 26.5 29.5 10.5 66.5 31 27. 27.5 11. — 65.5 3d 29.5 27.— 1.5 65.5 _Totaal 160 Ee KE Kalksalpeter. 3 38. — 39, — 16. — 93. — 14 26. — 24, — 11.5 61.5 17 40. — 40.5 16.5 97, — 28 35. — 37.5 10.5 83. — 39 32. — 24, — 10.5. 66.5 Totaal 171. — A E 401. — Zwavelzure Kali+Thomasphosphaat. N 34. — 84, — 16. — An 11 26, — 30, — 11, — 67, — 22 26.5 "25. I5 63. — 25 34.5 33. — 11. — 78.5 ) 26 26. — 28. — B 62.5 Totaal 147. | vo op ns a Ah me 18 5 16 19 30 53 Totaal 55 EEE 88, — 23.5 24. — 24. — 31. — Totaal 140.5 Thomasphosphaat+-Kalksalpeter. a Nier 31. — 28.5 55. — 54.5 159. — Zwavelzure KalidKalksalpeter. 40. — 8l.— 3l.— 35. — 54.5 le | —— ( == Onbemest. de bo U U \ 5 OD =l Ha DO Do WI en de) La. 14. — 16. — 10. Ee 98. 83. — 82. — 88. — 30. — 20.— 11.5 18. 17.5 9. — | „] 1] Ot | „ll ee) EE OT ND GO 0u) de, 98. — 15.5 16. — 90.5 73.5 Ten Zwavelzure Kali+Thomasphosphaat+Kalksalpeter. Totaal 36. — 83. — 28.5 35.5 45, — ENE 39. — 81. — 33. — 82. — 54.5 17. — 14.5 12. 11. 15.5 EINE Ne ’ Hieruit berekent mien voorde werking der verschillende mest- stoffen. Wortels KGr. Totaal productie KGr. Zwavelzure Kali 5.5 — 12. — 4 Thomasphosphaat 9.5 35.5 Kalksalpeter 50.5 54. — Zwavelz. kali + Thomasph. 6.5 8. — Thomasph. + Kalksalpeter 18.5 44.5 Zwavelz. kali + s sl. — 67. — + Thomasph—- 35.5 69, — De vermeerdering aan wortels bij de volledige bemesting verschilt niet veel van die, welke de kalksalpeter al- leen teweeg gebracht heeft. De werking van de andere twee gebruikte meststoffen is gering. Een gelijke proef werd op het overblijvende ge- deelte van vak XA aange- zet, waar gedurende de laatste jaren sereh gestaan had. Voor verdere bijzonder- heden zie men de vorige proef. Gewicht Gewicht Gewicht Totaal stam en No, wortels takken blad gewicht KGr KGr. KGr KGr. Zwavelzure Kali. S 26.5 19 10.5 >, — 11 50. 25. — rp 62, — 22 15.5 15 1.— 8/.9 25 34. 3 Ì 17.5 82.5 Totaal 106.— rr 035 hk AT A ant ve ade? ee eG rt len PES, „ke Met En Gewicht Gewicht Gewicht Totaal stam en No wortels takken blad gewicht KGr. KGr. KGr. KGr. Thomasphosphaat. 5 13:65 11. — 4,5 Nn 16 20.— 17. — 8. — Di 19 NED Ee Bes 38.— 30 84. — Be 19 24. — Totaal So 5 196, — Kalksalpeter. pl 20. — 19.5 ee AN 18 28. — 30. — 13, = 11.— 24 20. — veen 10.— 49.5 7 40,0 34. — 18.—= 88.5 Totaal 104.5 Hole Zwavelzure es Thomasphosphaat ii 345 20. — O.— Da 10 26, — Bh 1. 60. — | 14.5 16. — 65 en 82 23. — A0 15;=— 58. — Totaal 38. 208.5 Onbemest. 4 18. — 17.— 5. — 40. — 15 20. — 16. — 6. — 42, — lS 155 18. — {.— 40.5 29 36.— 84. — 19,— 89. — Totaal 89.5 EN je | 21 1.5 po Thomasphosphaat4Kalksalpeter 1 Dn 25, — TRE, 58.5 12 B7.D 26. — 9, — 62.5 23 A An 18.5 1.—= 44,5 26 8/.5 en 18. — 92,5 Totaal BED y WRS nt) Gewicht Gewicht Gewicht Totaal had stam en No. wortels takken blad gewicht KGr. KGr KGr. KGr. Zwavelzure Kali +4 Kalksalpeter 6 45 voie Bit 44.5 9 35 35. — bi 865 20 90, ie 7.5 48.5 31 23. — DEE en 5b.— Totaal 27.5 Fet ast Zwavelzure kali + Thomasphosphaat + Kalksalpeter a) 22. — 24. — 6.5 52.5 BER ne B 28 — ps 68. — 17 24. — 26. — Ben 59. — 21 85. — 80. — 16; Nes A EE ee CSN Dus voor de werking der meststoffen wordt gevonden; L Wortels KGr. Totaal productie KGr. Zwavelzure kali 16.5 26.5 Thomasphosphaat —6.5 —15.5 Kalksalpeter 15. — 45, — Zwavelz. kali +thomasph. —1.5 —d.— Thomasph. +kalksalpeter 20.5 46,5 Zwavelz. kali + 5 8. — 22.5 „ + thomasph. + „ 21.5 48.5 Zwavelzure kali alleen heeft gewerkt, in combinatie met salpeter is haar werking negatief en ook bij de volledige bemes- ting is niet veel werking van de kali te bespeuren. Phosphorzuur werkt negatief, alleen in combinatie met de stikstofbemesting schijnt het eenige werking gehad te hebben. , dijen Op een ander veld (Vak XIVA) werd een Cassaveproef aan- gezet met andere bemestingen. De proef van verleden jaar had toch een wer- king van tho- masphosphaat laten zien en was het nog de vraag, of de kalk of het phosphor- zuur gewerkt had. Daarom werd deze proef aangezet. Zooals nu echter uit de vorige proeven blijkt, werkt het phosphorzuur niet veel, maar heeft vooral de stikstofbemesting invloed. Per veldje werd gegeven: No. 1, 12, 23, 26, 37, 48, 51, 62, 65. 200gr. Chloorkali+-200gr. gepraecipiteerd krijt. No. 6, 9, 20, 31, 34, 45, 56, 59, 70. 300 gr. dubbelsuperphos- phaat No. 3, 14, 17, 28, 39, 42,53, 64, 67. 200 gr. Chilisalpeter+- 200 gr. krijt. Il, 22, 25, 36, 47, 50,61, 72. 200 gr. Chloorkali+4-300 gr. dubbel superph. „ 9, 16, 19, 30,33, 44, 55, 58, 69. 200 gr. krijt. 2, 13, 24, 27, 38, 41,52, 63, 66. 200 gr. chili + 300 gr. superph. 7, 10, 21, 32, 35, 46, 49, 60, 71. 200 gr. Chloorkali + 200 er. Chili + 200 gr. krijt. „4, 15, 18, 29, 40, 43, 54, 57,68. 200 gr. chloorkali + 300 gr. super. + 200 gr. Chili. Geplant werd 4 Sept. 1911, 28 Oct. had de bemesting plaats, terwijl 6 Februari de stikstofbemesting nog eens herhaald werd. Geoogst werd 18 Juli—30 Juli. Geen plant ging gedurende de proef dood. ve De opbrengsten waren als volgt: Gewicht Gewicht stam Gewicht No. wortels KGr. en takken KGr. blad KGr. Zwavelzure Kali. 15.— 107. — 25.5 12 46. — 12.— 10.5 23 32. — 48, — 8.5 26 47.5 Db. — 7.5 37 35.5 34.5 1. 48 37.5 33.5 6.5 Dl 41.5 31.— 6.5 62.— - 21.5 15.5 5. — 65 68. — 19.5 18. — Totaal 402. superphosphaat. 6 en 62.5 13.5 9 68. — 99. — 19.— 20 26. 56,5 8.5 31 43. — 62.5 10: 34 36. — ide 1. 45 35.5 53. 7.5 56 28.5 25, — Gis 59 8. — 97.5 1,5 70 ap, — 51.5 16. Totaal 376. — Chilisalpeter + Krijt. 3 67. — 122.5 22.5 14 60e 66, — 9,5 17 48. — 15. — 14. — 28 41. — 16. — 10. — 39 49.5: 60; 10.5 42 39. — 48.5 10. — 53 41.5 30.5 D,— 64 8E 30. — 8, 67 62. — 20, — 17.— Totaal 451. Totaal gewicht KGr. 205.5 128.5 88.5 en 15.— 11.5 19. 42. — ni eg en he ee ES Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal _No. wortels KGr. en takken KGr. blad KGr. gewicht KGr. Chloorkali +Superphosphaat. 8 rj en Te ke Gen 186: Zaal 30.5 57. 7.5 95. — Ee 22 44.5 HR Eos 99.5 B 25 BE Bo” 12.5 140.5 36 35.5 Den B 85.5 EE 47 33.5 ENE Ken 72.5 _ 50 39.5 SNE rn ale R61 42. — 35. — 8. — 85. — RE 72 39.5 ABe 17 104.5 _ Totaal 354. — 9495 Kermit. E65 Bij 83 17.5 155.5 R 16 50. — Mrs 11.5 142.5 _19 26. — Aen 7.5 89.5 30 . 42. — 44.5 8. — 94,5 _ 33 47.5 78. 12.5 136. — 44 32.5 28.5 5.5 66.5 55 31.5 en Te 69.5 58 36.5 43. — Ne 88.5 69 BE 62. — 20.5 133.5 ie Totaal 372. — E, 976. — B Chilisalpeter + Superphosphaat. E-2 át se 122.5 en 204,5 13 39. — 61.5 8.5 109. — 24 39.5 52. — 8.5 180: an 55. — 87.5 11.5 154. — 89 AT 39.5 S. 88.5 41 44, — 54.5 ta 113.5 52 fen 24. — Aes: 5 63 ne 31.5 ien ie 66 71.5 83.5 19.5 174.5 Totaal 429, — 1093. — Ken Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal ® No. wortels KGr. en takken KGr. blad KGr. gewicht KGr. Chloorkali + Chilisalpeter + Krijt. 7 56. — 82,5 13.5 152. — 10 35. — 74, — 11. — 120. — 21 40. — 171. 12, — 123. — 32 47.5 63.5 O.— 120. — 35 32, — 49, — 8. — 89. — 46 32.5 32. — 6. — 70.5 49 50.5 58.5 14. — -…_ _128.— 50 48. — 46.5 9,— 103.5 71 5d. — 60. — 21. — 135. — Totaal 395. — 1036. — Chloorkali + Superphosphaat + Chilisalpeter. 4 72.5 124.5 On LEN Se 15 39. — nen 9. tee 18 41.5 olen LO 112 )) Krt An 12.5 133.5 40 EE Len Bres 92.5 43 49,5 40.5 75 90.5 54 37.5 Bi En 1.5 57 Eon 50. — 10 tOD 68 87 BRS jn pens 147 Totaal 499, — 1100.— Voor de werking wordt dus gevonden: wortels KGr. totaal productie KGr. Chloorkali. 50.5 — 14.5 Superphosphaat. 4, — — 40.5 Chilisalpeter. 79.— 132, — Chloorkali+superph. 18. — — 26.5 Chilisalpeter+superph. DT. 117. — Chloorkali+-chilisalpeter. ri en 60, — Chloorkali+-super+ chili. 57. 124, — eN CE Zooals hieruit blijkt, is de werking van superphosphaat negatief geweest. Chloorkali vertoont alleen een gunstige werking, in combinatie is ook haar werking negatief. Chilisalpeter werkt even- als bij de vorige proeven gunstig. We kunnen dus reeds nu de conclusie trekken, dat cassaven in ’talgemeen vooral voor stikstofbemestingen gevoelig zullen zijn. Tevens blijkt in vergelijking met de proef van verleden jaar, dat het uitstrooien van den mest over het geheele veld bij cassaven veel beter werkt dan wanneer een kringbemesting wordt toegepast. Van de wortels verkregen van de verschillende veldjes werden monster getrokken en hiervan het soortelijk gewicht bepaald. Duidelijke verschillen dóor de bemesting veroorzaakt werden echter niet gevonden. INVLOED VAN KALIBEMESTING ZONDER EN MET ORGANISCHE STOFBEMESTING. De volgende proeven werden nog verricht. Bemestingsproef met Katjang waspada. Op een ander veld, vak XI, werd nog een proef met Katjang waspada aangezet, waarbij groote veldjes en een kleiner aantal gebruikt werden. De bedoeling was nl. hier oebi te planten en werd de tijd, noodig om voldoende plantmateriaal te krijgen, benut door het aanzetten van deze proef. Op elk veldje kwamen 120 planten te staan. De bemestingen op de veldjes waren als volgt geregeld : No. 1,11, 21, 23, en 33 onbemest 6, S,18,28,en 30 2 KGr. stalmest 3, 13, 15, 25, en 35 300 gr. chloorkali 10, 20, 22, en 32 300 gr. chloorkali + 2 KGr. stalmest D, 17, 27, en 29 300 gr. dubbelsuperphosphaat 2, 12, 24, en 34 300 gr. dubbelsuperph. +2 KGr. stalmest 7, 9,19.en8 300 gr. chloorkali+4-300 gr. dubbelsuperph. L, 14, 16, en 26 300 gr. | +300 gr. d + 2 KGr. stalmest. De metstoffen werden evenals bij de andere proeven steeds vooruit goed vermengd met den stalmest. Zij werden in cirkel- tjes om de planten gegeven. sv N CR ee Dado 2, ee oo DO NONO NO IND 5 OTT er) Vk de, Aanal nor- male planten 117 116 114 ie 107 105 lt B 108 104 103 106 108 110 119 96 O1 s7 94 109 111 dr, 87 138 99 i04 „105 bid 114 106 112 105 114 105 105 112 Aantal planten zonder loof bo ESA 7 ez U ORE TBRO OG loof met wortels gr. 1600 1078 1857 S60 796 1042 1201 1055 760 S62 855 1053 1106 1356 627 729 671 …940 S40 1100 1185 854 624 869 955 959 1165 1021 S71 903 900 Tael 661 750 926 volwassen vruchten gr. 1709 1320 1668 1415 1515 1530 1460 1910 1359 1670 1542 1772 1850 1569 ba: 1425 1349 1431 1540 1480 1395 1875 936 1416 1217 1318 1283 1222 1142 1450 1319 153053 931 Q41 ries niet volwassen vruchten gr, 242 165 149 110 97 154 220 116 03 93 GS 60 108 174 60 Ren Hieruit vindt men voor de’ opbrengst berekend op 120 planten. | No. Gewicht loof Gewicht vruch- No. Gewicht loof en wortels gr. ten gr. __en wortels gr. Onbemest Stalmest 1 1642 1968 6 1097 1: 905 1708 S 1091 21 1155 1575 18 895 23 690 10S0 28 1048 33 733 1116 30 935 Totaal 5125 1447 Totaal 5066 Chloorkali Gewicht vruch- ten gr. 1774 2096 1667 1395 1580 8512 Chloorkali Stalmest 5 1428 1880 10 907 1856 13 1152 2045 20 1150 1678 15 695 1469 22 033 1609 25 1043 1497 52 1304 1501 55 974 1287 En — — Totaal 5290 8176 Totaal 4264 6644 superphosphaat Superphosphaat +stalmest 5) S02 1668 p) 1445 17 744 1556 12 1080 27 1185 1455 25 949 A9) 067 1435 dd 192 Totaal 3788 6117 Totaal 389386 Chloorkalid4SuperphosphaatChloorkalid4Superph. +Stalmest 7 1221 1708 Ei 921 1) 113 1503 1d 1567 19 S6S 1489 16 781 31 D4S 14765 26 901 Totaal 3802 6176 Totaal 4060 — 1536 1879 1634 1098 6147 — 19 — Berekent men de gemiddelde opbrengst der verschillende soorten veldjes dan vindt men: { Gewicht loof en Gewicht vruch- wortels er. ten gr. Onbemest 1025 489 Stalmest 1018 1702 Chloorkali 1058 1635 Chloorkali + Stalmest 1059 | 1661 Superphosphaat 947 1529 8 + Stalmest 984 1537 Chloorkali + Superph. 950 1544 +Superph.+Stalmest 1015 1549 Duidelijk blijkt, dat de organische stof de opname van de kali niet bevorderd heeft. De stalmest alleen heeft meer gegeven dan de volledige bemesting. Dit kan natuurlijk niet en moeten grondverschillen de oorzaak van dit resultaat zijn. ; Het aantal controleveldjes is niet groot en de veldjes zelf zijn grooter, zoodat het minder nauwkeurige van het resultaat niet bevreemdend kan genoemd worden. De chloorkali maakt bij deze proef ook een goed figuur, maar is het zeer wel mogelijk, in verband met het resultaat van verleden jaar dat dit ook aan grondver- schillen te wijten is. De proef zal herhaald worden. Een bemestingsproef met Batatis edulis. Hierna werd op dit veld oebi geplant. Op elk veldje kwamen 150 planten; plantverband 1/92 voet. Geplant werd 19 Mei en had de bemesting 5 Juni plaats. Geoogst werd 18 November. De oogst werd alleen nat gewogen. No. Aantal Gewicht knol- Gewicht loof met Totaal op- planten len KGr. stengel KGr. brengst KGr. Ì 121 15.5 95. — 68,5 2 120 12. — 64. — 76. — 5 121 9. — 13. — 84. — { 126 10. — 13. — 88. — 5 141 D.— 88. — 101. — 6 120 10. — 85. — 95. — /, 125 8. — 11. — 19. — Ì 11 21 25 53 Bede Aantal Gewicht knol- planten len KGr. 115 ‚15. 135 0.5 129 20. 136 16. — 137 14. — 135 14.5 140 1. 142 17. — 139 12.— 129 18. — 131 14. — 130 12. — 124 8.5 1531 5 119 22.5 103 25. — 100 18. — 95 11. — 94 1.5 107 8. — 100 4.— 156 14. — 134 14. — 10S 16.5 129 14. — 140 12.5 142 10. — 106 4,— Gewicht loof met stengel KGr. 83. — rt WE © 0) Ge -] | Totaal op- - brengst KGr. 81. — Hieruit berekent men op het oorspronkelijk aantal planten: Gewicht knollen KGr. Onbemest. 16.7 | 17.6 8,6 Bú.4 15.4 Totaal 102,7 Totaal No. opbrengst KGr. 85. — 6 86, — he, 113. — 18 117. — 28 87. — 30 488, — Gewicht knollen KGr. Stalmest. 12.5 19.5 16. — pg 15.6 69.6 Totaal opbrengst KGr. 119. — 128. — 102. — 156. — 85. — 570. — MEE No. Gewicht Totaal No. Gewicht Totaal knollen KGr. opbrengst KGr. knollen KGr. opbrengst KGr Chloorkali ChloorkalidStalmest 3) 3 0 | 104. — 10 28.3 108. — 15 16.1 94. — 20 10.2 121. — 15 18. — 97. — 22 28.3 110. — 25 BA 145. — 32 16.3 84. — 25 5.6 114. — — — — Totaal 68.5 554. — Totaal 78.1 423. — Superphosphaat Superphosphaat+ Stalmest 3) 13.8 108, — 2 15. — 95. — 17 15. — 125. — 12 15.3 97. — 07 11.2 112. — 24 12. — 199. — 31 15.5 99. — 34 10.6 70. — Totaal 56.9 454, — Totaal 52.9 391. — Chloorkali+Superphosphaat Chloorkali+Superph.+Stalmest 7 9.6 95. — 4 11.9 99, — , 10.6 99. — 14 (5) 07. — 19 13.8 114. — 16 18. — 111. — 51 22.9 117. — 26 12. — 151. — Totaal 56.9 425. — Totaal 44.4 458. — Per veldje vindt men dus: Gewicht Totaal: knollen Ker. opbrengst KGr. _Onbemest 20.5 97.6 Stalmest 18.9 114. — Chloorkali 13.7 110.8 Chloorkali + Stalmest 19.5 105,7 Superphosphaat 13.9 113.5 nt + Stalmest 13.2 98. — Chloorkali+Superph. 14.2 106. — 5 +} +Stalmest Ek 114. — De bemesting heeft geen voordeel in knollen gebracht, maar nadeel. De grootste waarschijnlijkheid is echter dat de ongelijk- heid van het terrein de oorzaak van dit resultaat is. De veldjes zijn toch grooter genomen en het aantal geringer, waardoor de fout dus door de ongelijkheid veroorzaakt, meer invloed krijgt. tn ad De veldjes 7, 14, 21, 28 en 35 lagen in de schaduw van de boomen, die op vak IX staan en heeft dit blijkbaar een zeer ongunstig resultaat op de knolvorming gehad. Bemestingsproef met Soja hispida. De proef, die verleden jaar (blz. 30) werd medegedeeld, werd nog eenige malen op hetzelfde veld, vak XIIA, herhaald. Geplant werd 12 Februari en kwamen op elk veldje 100 planten te staan. De plantjes werden 16 Februari zichtbaar en werd de be- mesting 28 Februari gegeven. Aantal Aantal Gewicht NO planten planten zonder luchtdroog met peulen peulen zaad gr. l 95 2 153 2 92 — 218 5 100 -— 235 4 04 — 200 5 98 — 166 6 99 — bied, 7 IS — 158 le, O6 — 12 6) )4 — 155 10 98 2 192 11 97 1 107 12 JS — 158 13 99 — 200 14 99 - 185 51 97 —- 155 16 100 — 197 17 100 — 250 18 OS — 272 19 99 —s 196 20 _ 99 — 301 21 100 — 115 22 99 | — | 156 23 3 Pe; — 255 24 96 wk 244 25 09 _— 595 Aantal planten met peulen 98 99 99 100 97 99 95 Aantal planten zonder peulen Gewicht 317 348 350 183 297 198 270 162 267 539 221 208 315 125 255 120 295 287 175 191 286 ‚ 828 508 222 525 211 191 122 184 218 190 _ 204 283 295 515 102 194 119 160 luchtdroog ie zaad gr. ud Le, SM N al $ dens es sr y 4 é ka Ber) Pe ie Et 3 nd ie il Pe, er „8 Eb ed eee A ne vn EED À enke et en rr ne UE Dn ard AAE Ala - pe ed Berekent men hieruit de opbrengst op het oorspronkelijk aantal planten dan vindt men: Chloorkali Chloorkali + Stalmest No. gr. No. gr. l 161 2 236 11 109 12 161 21 115 22 158 31 200 32 285 33 164 3d 270 43 241 dt 177 53 ‚125 Dd 188 63 124 64 162 Totaal 1239 Totaal 1657 Superphosphaat Superph. + Stalmest 5 235 4 212 5 202 14 187 28 260 24 254 25 597 26 585 35 342 36 228 45 205 46 289 55 220 56 194 D7 210 58 238 Totaal 2069 ‘Lotaal 1982 Chloorkali + Super- Chloorkali + Superph. +- phosphaat Stalmest 5 170 | ab 179 15 160 16 197 u 230 18 278 21 352 28 353 37 210 38 518 47 331 48 308 49 224 | 50 328 59 295 60 318 Totaal 1972 Totaal 2279 Onbemest Stalmest 7 141 S j 118 9 139 10 196 19 198 20 304 29 183 30 506 59 128 40 235 41 125 49 298 51 0 Ha 52 195 61 104 62 196 Totaal 12384 Totaal 1848 Gevonden werd dus voor de werking der bemestingen: Onbemest Chloorkali Superphosphaat Chloorkali + Superph. 1284 er. 1239 gr. 2069 gr. 1972 gr. De werking van de chloorkali is dus nihil evenals verleden jaar. Het superphosphaat heeft evenals het vorige jaar goed gewerkt. Dezelfde bemestingen met stalmest gaven: 1848 gr 1655 gr. 1983 2282 gr. Evenals verleden jaar is de werking van chloorkali met stal- mest nihil. De superphosphaatbemesting, die verleden jaar wel- lieht door een vergissing was overgeslagen en daarom toen een afwijkend gedrag vertoonde, is nu zeer bijgekomen. Den 2 den Mei werd weer geplant, maar moest deze proef opgegeven worden, omdat door een infectie van vlieglarven het grootste gedeelte dood ging. Weer 9 Juni geplant, werd dezen keer wel een oogst verkregen, maar de aanplant had er zeer slecht bijgestaan. Zeer waarschijnlijk is de weergesteldheid niet gunstig geweest. Het aantal gestorven planten bedroeg 15 procent. De volgende proef S September aangezet mislukte weer door de vlieglarven Een bemestingsproef met katjang bogor (Voandzeia subterranea). Op vak XIII werd eerst getracht een bemestingsproef met padi gogo aan te zetten, welke echter door den ongelijken stand van het gewas mislukte. De planten werden aangehouden voor het winnen van zaad. ie kk Wee nf: — 26 — 8 4 Hierna werd op ditzelfde veld katjang bogor geplant, tefwijl dezelfde bemestingen als bij de padi gegeven waren, weer werden toegediend. De volgende bemestingen werden per veldje gegeven. No. 1, 9, 17, 25, 33, 41, 49, 57, 65, 73, 81, 50 gr. chloorkali 2, 10, 15, 26, 34, 42, 50, 58, 66, 74, 82, 50 gr. chloorkali + 2 KG. boengkil. 3,11, 19, 27, 35, 43, 51, 59, 67, 75, 83, 100 gr. d. superph. { 4, 12, 20, 28, 36, 44, 52, 60, 68, 76, 84, 100 gr. d. super. + 2 KG. boengkil. 5, 13, 21, 29, 37, 45, 53, 61, 69, 77, 85, 50 gr. chloorkali — 100 gr. d. super. 50 gr. chloorkali + 100 gr. d. super + 2 KG boengkil 1,15, 23, 31, 39, 47, 55, 63, 71, 79, 87, onbemest. S, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, S8, 2 KG. boengkil. Per veldje kwamen 50 planten. Plantverband 12 voet. Geplant werd 20 Mei: 27 Mei kwamen de plantjes te voorschijn en 7 Juni werd de bemesting gegeven. Het aanaarden had 2 maal plaats nl. 4 en 27 Juli. 6, 14, 22, 30, 38, 46, 54, 62, 70, 78, 86, (Greoogst werd 18 September. Tan “ “ Pe Een aantal planten stierven «door het aanvreten van enger- lingen (koe-oek). No. Aantal Gewicht loof met Gewicht norma!e planten wortels gr. vruchten gr. l 45 622 549 2 58 1025 905 2) 48 1017 769 } 14 1020 1092 5 49 986 1140 6 : 45 1507 1128 7 42 1255 907 S 47 2855 1697 9 45 1615 1338 10 45 1555 } 400 ee d8 1298 1248 12 45 1515 855 13 15 1202 : | 876 14 46 1407 LOL 15 46 1190 1129 16 {Ss 1670 Wrgs 17 48 1422 1193 18 18 1932 1828 19 45 1509 1347 20 49 2055 1892 21 13 1544 1526 22 5) 1185 1220 25 45 1275 678 2d 49 2217 1085 25 de 1400 1057 26 18 1782 1741 27 15 1650 1530 28 EE 1867 1565 29 45 1327 1452 50 46 19:57 1839 51 42 1582 1854 52 44 1732 2061 53 45 1600 1444 54 48 1554 1295 55 43 1590 J021 5, _— OU ER s UO DO tot oo IR en on mm, je mn, — la vaar arie en A Aantal Gewicht loof met Gewicht” normale planten wortels gr. vruchten gr. 44 1900 1526 48 1565 1196 45 1590 1355 48 1299 1434 40 2407 1776 49 1629 1492 48 1999 2550 d4 1497 Bi 1545 40 2513 2069 45 1240 706 48 2055 1077 47 1557 1245 48 1902 1970 47 1460 1241 46) 1485 1715 45 1475 1557 48 1402 2270 48 1476 s „1626 45 1682 1797 48 1667 1857 47 1500 1458 43 1209 936 46 1470 1596 45 1110 1047 45 1455 1579 49 1255 1254 49) 13510 2000 46 1053 1263 44) 1415 1620 47 1250 1427 48 1565 1985 46 1197 952 9 1580 1169 4 (5 1140 1004 40 1207 912 46 2010 358 40 1607 1223 Gewicht vruchten gr. 999 1368 955 1645 1304 1096 700 1245 195 1293 197 1305 1423 613 968 1359 Gewicht vruchten gr. Chloorkali + boengkil 1190 1628 1904 1815 1349 2442 1750 18794 EJee! No. Aantal Gewicht loof met normale planten wortels gr: 13 45 842 ve 45 1684 75 49 953 76 49 1506 ti 41 1221 78 46 PA 79 43 730 S0 45 902 Sl 44 748 82 47 1060 83 48 949 Sd 49 1010 S5 47 167 86 46 1125 87 49 1000 88 47 1515 Hieruit berekent men op het oorspronkelijk aantal planten: Gewicht No. vruchten No gr. Chloorkali 1 587 ö 6) 1556 10 ed 1242 IS 25 1124 26 53 1604 84 41 1522 42 49 1819 50 57 1089 58 65 1518 66 73 1110 14 81 905 82 Totaal 13374 Totaal — 30 — NO. Gewicht vruchten gr ‚No. Gewicht vruchten gr. ®- Superphosphaat Superphosphaat+Boengkil 3 01 4 1931 1 1300 12 950 KS) 1496 20 1931 24 1700 28 1778 35 1187 56 1754 45 1528 44 2111 jl 1622 52 2365 59 1163 60 1536 67 1074 Ade, 1871 15 974 76 1678 S3 829 84 1530 Totaal 13674 Totaal … 18816 Chloorkali+Superphosphaat Chloorkali4Superph.t+Boengkil 5 1163 0 1248 13 1019 14 1099 21 NME: 22 15658 20 1613 50 1999 51 1246 98 1483 45 136 46 1122 53 Ì 1660 Dd 1996 61 1280 62 2041 59 1091 70 1140 IN, 1590 78 1190 Ss) 1514 S6 666 Totaal 14686 HET hera 15552 Onbemest Boengkil fi 1080 le) 1805 15 1227 16 1800 23 154 24 kr05 3 | 2207 32 2343 39 1494 40 1812 4/ 1323 Ee, 2052 55 19:52 56 1551 (65 1573 6d 1653 7] 011 71 ‚1248 79 812 Ss) 1383 87 958 88 1567 Totaal 14101 Totaal 18139 idd A gee Zooals hieruit blijkt heeft noch chloorkali, noch superphosphaat eenigen invloed gehad ; boengkil echter heeft zeer duidelijk gewerkt. Een afwijking vertoont de reeks van de veldjes bemest met chloor- kali+superph. +boengkil. Een bemestingsproef met mais. Deze proef werd aangezet op Vak X. Op elk veldje kwamen 25 planten te staan. Plantverband Grootte van elk veldje 1111 voet. Per veldje werden de volgende bemestingen gegeven. No. 1,- 9,17, 25, 33,41, 49, 57, 65, 73, 81 onbemest 2, 10, 18, 26, 34, 42, 50, 58, 66, 74,82 1 KG. stalmest 11, 19, 26, 35, 48, 51, 59, 67, 65, 83 200 gr. chloorkali 12, 20, 28, 36, 44, 52, 60, 68, 76, 84 200 gr. chloorkali + 1 KG. stalmest. »‚ dd » Ln 1, 29, 37, 45, 53, 61, 69, 77, 85 200 gr. superphosphaat „29, 30,38, 46, 54,62, 70, 78,86-200 gr. super + Ì KG: stalmest 79,87 200 gr. chloorkali + 200 er. superphosphaat 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, 88 200 gr. chloorkali + 200 gr. superph.+1 KG, stalmest. SD dee Geplant werd 30 Januari en het bemesten had 8 Februari plaats, toen de plantjes reeds zichtbaar waren. De oogst op 27 April had het volgende resultaat. Droog gewicht Droog gewicht No É Aantal planten stengel +blad+kolf zaad KG. zonder zaad KG. Ì 25 1.80 1.796 2 25 2.30 2.157 3 25 2.92 2.665 4 25 8,33 2.180 5D 24 2.44 2,619 5 25 2.56 2.581 7 25 1.98 2.102 je, 25 1.97 2.334 5) 25 Arg, 2.002 10 25 1.84 1.624 1 24 BNR 2.285 12 28 1.80 1.905 13 25 2,92 2.192 14 25 5.56 1.135 15 24 2.75 1.986 16 25 2,33 1.400 17 25 2:22 2.473 18 25 2.14 1.999 19 25 ' 1.41 1.750 20 25 16: 1.634 21 25 1.94 2.236 22 25 2.07 2.678 23 25 2.02 2,135 24 25 EAS 2,214 25 25 1.38 1.487 26 25 1.74 2.100 27 25 LOR 0 1.656 28 23 1.38 1.720 24) 25 2.00 2.169 „0 25 2.2 2,225 31 23 1.48 | 588 CR OU PUREE OU GUT FER ter KE ee Cel eit es pn, vm Droog gewicht Droog gewicht Aantal planten stengel + blad + kolf zaad KG. zonder zaad KG. 25 1.46 ‚216 2 1.14 554 ned „300 ‚290 ‚480 955 ‚893 0.85 En nb Oo DO VW PB NW U U HE Ta DIe NOT DS NONSENSE IND IND ND RD NN DO OO ‚56 nd TT DP U Em G5 de mel ee) de He Ot Ot NWE OE OO He Ot WW WW I bo © ra . n St Ul —_—— en, . A . . e . . . . . . . . . . . . . Aar . . . . je . hed al en, DO DON 55 EO VED ND INS INDIAN ND SDU IDD AKD KI De IKS . Cr ) 4 56 3 0.96 0.976 4 1.17 1.420 2 1.23 1.201 5 1.21 1.294 eed Vet Droog gewicht Droog gewicht No. Aantal planten stengel +blad+kolf zaad KG. zonder zaad KG. 69 25 1.51 1.656 70 23 2.00 2.802 71 25 1.34 1,820 72 24 1.33 1.297 18 24 1.07 1.208 74 25 1,17 1.280 75 24 1.32 1.205 76 24 0.94 1.038 dt ad 1.39 ì 1.866 78 24 valt 1.202 79 20 0.87 1.028 S0 23 1.30 1.122 SI 24 0.84 1.202 82 24 120 1.078 83 25 0.93 1.082 S4 ir ld 0.820 S5 23 bl 1.200 86 20 dd 1.130 87 22 0.59 1.020 SS 28 1.10 1.087 Berekend op 25 planten, vindt men: No. Droog gewicht No. Droog gewicht zaad KG. zaad KG. Onbemest Stalmest. l 1.80 2 2.16 1) 2.00 10 1.62 17 2.47 Ss 2,00 25 1.44 Ns 2.10 33 1.54 34 1.35 4] 1.62 42 1.26 49 1.87 50 1.52 57 1.85 58 Efa 65 1.06 65 1.48 13 1.26 74 1.28 81 1.25 82 1.138 ‘Totaal 8,16. PA Wothal 17.62 | elo OT | NO. Droog gewicht No. Droog gewicht zaad KG. zaad KG. Chloorkali ChloorkalitStalmest 5 2.66 + Met do, 11 2.38 2 | 2.07 19 1.48 20 1.63 27 1.66 28 1.87 55 1.29 36 1.48 43 1.34 44 159 51 eld 52 128 59 1.62 60 1.78 67 1.36 68 L29 75 125 76 1.08 83 E12 S4 0.93 TN OE 7 EN Superphosphaat _ Superphosphaat+ Stalmest En A 6 2.58 13 2.19 [4 1.13 21 2.24 28 207 29 Held 30 222 37 2:29 3S 1.97 45 EA 46 St 7 53 1.84 Dd 2.04 61 2.52 62 2.37 69 1.66 70 2.50 11 DIZ 78 25 85 1.30 S6 1.41 Re Votaal 22-73 Eotaals er Bot ie Chloorkali + Superphosphaat _ Chloorkali + Superph. + Stalmest 7 2.r0 S 2.83 15 2,07 16 1.40 28 2: DAN nn ga 31 ls28 oe 1.22 39 1:78 40 1.65 7 17 18 1:75 55 1.51 56 1.91 63 1:52 64 1.48 71 132 72 1,58 79 1.28 SO 1.22 s7 1.16 SS 118 Totaal 18.26 Totaal VAT — 36 — 8 - Uit deze proef blijkt dus, dat superphosphaat gewerkt heeft. Merkwaardig is, dat de stalmest de productie verminderd heeft. Deze proef werd op hetzelfde veld nog eens herhaald. Ge- plant werd 3 Mei, terwijl de bemesting 20 Mei gegeven werd. De oogst op 25 Juli had het volgend resultaat. Droog gewicht Droog gewicht No. Aantal planten stengel+blad+ kolf zonder zaad zaud KG. KG. je 25 1.85 1.701 2 24 1.55 1.590 3 22 1.61 1.615 4 22 1.99 1.402 5 24 2.21 1.555 6 24 2.52 1.825 ri 25 2.16 1.920 8 24 2.21 | 1.572 9 23 1.40 1.501 10 24 1.60 1.761 11 24 1.87 1812 12 24 2,21 1.875 15 25 2.15 2,090 14 24 2,19 1.956 15 24 2.26 2.051 16 24 2,52 1.745 17 23 2.19 1.477 18 25 1.70 1.846 19 23 1.50 1.525 20 24 1.42 1.550 21 24 1.55 1,427 22 23 1.65 1.466 25 24 2.42 2.038 24 25 1.63 1.470 25 25 1.39 1.412 2 25 1.50 1.740 27 24 1.68 1,828 28 25 1.73 1710 0 24 1.66 1.400 30 24 1.54 1.587 p d td OE Mals n, zee ty en Á _ Droog gewicht Droog gewicht f k Aantal planten stengel +blad+kolf zonder zaad zaad 8 KG 4% KG. Al 25 1.46 “1.618 | 24 1.39 É 1.404 23 1.19 1.261 25 1.46 1.412 24 1.18 1.322 ì 23 Ee TD 1.242 25 | 1.82 1.580 Aen. 25 1.64 1.497 5 25 bale 1.638 Ki 23 2.01 1.720 he 2 1,45 1.340 A 23 1.40 1828 ni 23 1.13 1.381 24 eh: 1.353 bi 23 | 1.85 | 1.634 ' 24 | 1.79 1.662 f 24 en BE 1.483 Ë 24- 1.64 1.364 S 25 17 1.253 vl 23 1.47 1.580 A 23 1.52 1.973 zel 25 1.55 1.874 25 1.86 1.772 af 24 1.29 1.580 | 24 1.43 1.218 25 2.05 1.747 25 2.10 1.902 25 1.51 1.591 24 1.44 | 1.382 Ì 24 2.02 1.602 24 1.69 1.632 25 4 1.75 1.748 25 1.74 Miri 25 1.26 1.340 25 0.99 1.001 24 0.98 1.248 25 1.33 1.342 am _ a] a} a} el OO oo 0 =O © Oo Oo Ce DO es) Qt hen Oo Oo Hieruit berekent men: Droog gewicht Aantal planten OI ON Or CH en bo DO HO Lo Ho He HO HO DO HO HO Ot Ol je Ot Ut an es 9 Ho to DO DO DO ho Do DO DO Ot O5 Ha 9 Ot bo re zaad KG Onbemest. 1.85 o Ur Ot DO 1 OO ro ) vd nd jk . . . . . — — zn, 5 An ECRRIt … Droog gewicht stengel +blad+kolf zonder zaad KG. 1.18 1.49 Lr 1.23 1.41 0.73 1.35 1.00 1.36 1.12 0.73 0.85 1.05 1.00 0.96 0.99 1.00 1.07 0.98 0.98 0.81 S2 ‚Totaal ns _—— Droog gewicht zaad KG. 1.218 1.382 1.611 1.252 1.465 1.553 1.631 1.200 1.387 1.348 0.839 0.821 0974 1.274 1.114 1.085 E79 1.225 1.132 1154 0.723 Droog gewicht zaad KG. Stalmest. 1.66 1.83 ‚85 74 ‚41 „44 nd A eeen PT en De ak Ut ll Lo EN No. Droog gewicht zaad KG No. Droog gewicht zaad KG. Chloorkali Chloorkali +Stalmest. 3 1.83 4 1.59 der 1.95 12 1.95 19 1.44 20 1.61 27 1.90 28 Nie 35 1.38 36 1.35 45 1.50 ’ 44 1.41 51 2.14 52 1.87 59 1.44 60 h407 67 1.34 GS Med 15 1.25 76 1.84 85 1.09 84 1.28 Totaal 17.26 Totaal PAD ol ___Superphosphaat Superphosphaat+ Stalmest 5 1:62 6 1.90 18 2.09 14 2.02 21 1.49 22 | 1.59 29 1.46 50 1.65 57 1.58 38 1:50 45 1.78 46 1.73 53 MA 54 1.65 61 ZA 62 1:75 69 1.38 70 od: LS 1.40 18 0.84 85 1.2T 86 1-25 Wotaal Ee Ae Totaal: <= onlê7 Superphosphaatt+Chloorkali Superph+4ChloorkalidStalmest 7 1.92 el 1.64 15 2.12 16 1.82 23 2,12 24 1.47 31 1461 82 1.46 89 1.64 40 ES 7 1.55 48 1.42 Da 127 56 E75 65 148 54 1.34 71 1.25 72 1.52 79 0.86 38 0.97 87 kel SS 0.75 Ee lee Totaal- *-—… 1601 Ene, lk De werking der meststoffen is gering geweest. . Den 3 den September werd weder op nieuw mais geplant. 22 September werd de bemesting gegeven en 27 November had het oogsten plaats. De geele strepenziekte deed zich op som- mige veldjes sterk voelen. De zieke planten werden voor het oogsten verwijderd. No. Aantal planten Droog gewicht sten- Droog gewicht gel + blad + kolf zaad KG. zonder zaad KG. E74 25 1.91 1.87 2 25 2.20 2.06 5 25 2.32 1.82 4 24 Eed 1.60 5) 25 2.20 2.18 6 23 2.85 2.40 7 25 2.85 2.05 S 24 tel Eft 5) 22 Eee) 1.53 10 20 1,42 1.53 11 25 1.57 1.56 12 25 1.98 Lid 13 25 2.15 1:70 14 23 2.47 2,09 15 23 2.06 1.98 16 20 1.72 1.62 7 2d 1.56 1.81 18 25 1.33 53! 19 21 1.22 1.39 20 24 1.54 2.00 2 25 1.50 1.75 22 21 1.93 1.95 25 25 2.24 2.09 24 25 1.88 1.85 25 23 0.95 1.29 26 21 1.29 1.21 2/ 22 1.09 1.20 IS 21 0.91 1.15 6) 24 1.64 1.80 30 22 1.28 1.91 en AAN No. Aantal planten Droog gewicht stengel Droog gewicht J-blaatkolf zonder zaad KG. zaad KG. Dl 25 NE 1.86 32 23 1.24 1.21 33 21 0.96 E18 Dd 21 1.21 1.38 55 22 0.95 ln 36 21 Î 0.90 0.92 57 25 2.24 1.94 38 23 1.69 De 59 21 1.40 1.56 40 20 1.78 1.67 41 20 1.05 1.14 42 20 1.13 1 43 20 0.88 1.00 Lt 18 0.94 1.04 45 22 ek 2.02 46 23 ket pT 47 23 1.93 1.30 48 25 1.85 1.78 19 20: 1:36 0.92 50 24 1.06 1.56 51 22 1.00 1.28 52 22 1.02 1.20 55 28 1.53 1.55 5d djs; 1.59 1.86 55 19 1:58 1.27 56 24 1.95 1.65 57 24 1.43 APE 55 24 1.14 1.42 59 24 1.45 181 60 22 1.45 1.55 61 22 1.05 1.51 62 22 2.26 1.41 65 25 1.57 Me, 64 23 ORN 1.40 65 ol 0.61 0.83 66 22 LOL. 1,26 67 23 ELD 1.22 68 23 1.26 1:07 La mr eN ee “k, bh Ed No. Aantal planten Droog gewicht stengel Droog gewieht . +-blad+ kolf zonder zaad KG. zaad KG, Go 25 0.96 1.02 70 23 1.76 1.70 gf | 25 1.64 1.66 12 21 1.29 1.29 13 LS 0.84 1.10 74 24 0.92 en DE 75 22 0.86 1.06 76 19 0.S1 0.84 {1 23 1.13 1.47 78 22 1.61 1.51 79 17 „0.65 0.89 S0 25 1.18 1.20 fo | 19 0.75 1.09 82 21 0.78 1.11 83 Ee 0.71 _ 0.80 s4 25 0.83 0.97 85 25 Mei, 1.42 Ss 23 1.72 1.31 87 23 1.28 1.21 SS 21 1.06 1.01 Hieruit berekent men: No. Droog gewicht No. Droog gewicht zaad KG. zaad KG. Onbemest | Stalmest. | 1.87 2 2.06 6 1.74 10 1.91 17 1.88 18 1.45 25 1.40 26 1.44 33 1.35 Bd 1.64 41 1.43 42 1.63 4 1.15 50 1.62 Di BW js 1.48 655 0.99 66 1.44 73 6 74 | 1.33 S1 1.44 82 1.82 Totaal 16,54 zi Totah ET AED EER ANR No Droog gewicht zaad KG. No Droog gewicht zaad KG. Chloorkali Chloorkali+Stalmest 5 1.82 } jn 1.67 kl 70 12 Earl 19 1.65 20 2.08 27 1.37 28 1.37 55 1.26 36 1.10 45 1.25 4 1.46 51 145 52 1.36 59 1.37 60 E76 67 1.33 65 1.16 75 1:21 76 1.10 S5 1.20 S4 EN, Totaal 15.61 Totaal 15.74 Ssuperphosphaat ie) uperphosphaat+Stalmest 5) 2.18 6 2.61 13 1.95 14 2.27 21 1.90 22 2,82 29 1.85 50 2.18 Dr 1.94 58 3.09 45 2.30 46 1.87 53 1.68 Dd 202 61 er 62 1.60 659 102 70 1.85 17 1.60 78 17 85 1.42 86 1.45 EEE ETSEN ) 5 Toteal DEZE a superphosphaat+thloorkali superph +Chloorkali+Stalmest 7 2.28 le, 1.78 15 2.10 16 2.02 23 2.27 24 1.85 51 1.86 52 1.57 39 1.88 40 2.09 47 1.42 48 1.78 D) Wi, 55 1.72 65 A 54 1.52 11 1.66 12 1.53 79 1.29 S0 1.20 87 EE 88 1.21 Totaal 19.40 Tabak t1E8:07 ê 3 MP - Aa ak ef Pe 5 De gunstige werking van ‘het phosphorzuur is nu weer duidelijk te bespeuren. Chloorkali heeft noch alleen, noch in combinatie iets gewerkt. De 3 proeven hebben dus het volgende resultaat gegeven: Onbemest 51.28. KG. Stalmest 52.20 „ Chloorkali 51.45 Chloorkali+stalmest 49.92 Superphosphaat 59.82 Super+ Stalmest 61.75 Super+Chloorkali 54.93 Super+Chloorkali+Stalmest Bnr De werking der meststoffen bij deze proeven heeft dus bedragen: Zonder Stalmest. Chloorkali Superphosphaat Chloorkali+Superph. 0.17 KG. 8.54 KG. 5.65 KG. Met Stalmest. —2.28 KG. 9,55 KG. —0.22 KG. De gunstige werking van superphosphaat is duidelijk. Tevens blijkt, dat de werking van de kali niet verbeterd werd door het toevoegen van stalmest. EE DEN Een bemestingsproef met sereh (andropogon nardus Java). De aanleg van het bemestingsveld was als volet: De bemestingen werden per plant gegeven. Er werden geen pollen gebruikt, maar steeds af- zonderlijke knollen. Per vel- dje kwamen 9 planten; plantverband 21/, X 21/, voet. 1, 17, 833, 49, 5 gr. dubbel superphosphaat. 5, 18, 834, 50, 5 gr : superphosphaat+50 gr. stal- mest. Dil OS DA Der. 4 we +10 gr. chloor- kali. 4, 20, 36, 52,- 5 gr. 7 "+10 gr. chloor- kali+-50 gr. stalmest. derd, ID EL, superphosphaat+ 10 gr. Zwa- í velzure Ammonia. Oe Se Dd Der, E superphosphaat +10 gr. zwa- velzure Ammonia. 7, 23, 39, 55, 5gr. dubbel superphosphaat+10 gr. chloor- kali +10 er. zwavelzure Amm. superphosphaat +10 gr. chloor- kali+-10 er. Z. A.+50 gr. stal- mest. eN TS mr) = ch 1 _ mn, Ge … ej, (je, — — 46 — 9, 25, 41, 57, 10 gr. chloorkali. 10, 26, 42, 58, 10 gr. a +50 gr. stalmest. | Il, 27, 43, 59, 10 gr. 5 +10 gr. zwavelzure Amm. - 12, 28, 44, 60, 10 gr. à +10 gr. al e +50 gr. stalmest. 13, 29, 45, 61, 10 gr. Zwavelzure Ammonia. 14, 3u, 46, 62, 10 gr. 5 „ +50 gr. stalmest. 15, 31, 47, 63, onbemest. 16, 32, 48, 64, 50 gr. stalmest. De meststoffen werden vooruit goed vermengd en daarna in een cirkeltje op een voet ongeveer van de planten ondergebracht. Geplant werd 23 Maart en gaven de eerste snit (1) van 17 Juli — 5 Augustus en de tweede snit (LI) van 18 November — 10 December de volgende opbrengsten. Gewicht blad KG. Gewicht blad KG. No. l 1 Totaal No. Ì JB! Totaal Ì 1.2 6.5 Cid 1.1 4,— Dl 2 2.6 8.5 be DE 34 0.9 4.5 5.4 5 2.6 13, — 14:65: 39 1.8 6. — 1.8 4 1.8 10. — LIES 0 1.3 9. — 6.3 5 Z.d 14. — 16.4 37 Dn 9.5 11. — 5 2.8 13. — 15.8 38 eed 11. — TZ 1, 5.l 14. — fy A | 59 2.4 8 5) 13.9 ie) 2.6 13. — 15.6 40 4.4 12. — 16.4 d) 2.8 11. — 13.8 41 pd 5.- 6.7 [Our 8 10. 13, 42 96 ats 8.6 |I 5.0 15 — 18.9 43 2.7 9, — E17 12 1.9 6. — 1.9 44 3. D.— 8. — 15 2.8 15.5 16.3 45 4.4 14.5 18.9 | 4 3, — 11.5 145. 46 3,5 9. — 19.5 5) 1.4 d,— Be vee 4, ).— D— 16 L. 65,5 105 48 3. — 2.5 5.5 17 2, 6: Brest MAEENDED bn br ]S Wer, 4,5 6.2 50 1.8 5.5 1.3 19) Lid 0.9 za. 01 2.9 6. — 8.9 20 2,2 5. — #2: Og 1.3 4, 5.3 21 2,4 9.5 11.9 53 D= 7.— 9, — 22 |. — 9. — 13. — 54 Ws 6. — he Mt gen Gewicht blad KG. Gewicht blad KG. NO. [ 1 Motaar No. AES al Totaal 23 1.5 it AAE 12.5 55 B 85 11.4 24 3.6 12.5 HeT 0 2.3 9.5 0 47 25 2.1 5: We «DT 2.4 10.5 12.9 Bô 218 es 63 58 09 „Be 6.8 27 3.7 ter 20.7 59 3.8 LB 19.8 28 5.9 ee 18.9 60 3.3 4 lig 14.3 29 4.2 11.5 re: 4.2 De 18.2 30 3.5 8.5 19:63 zl 6.5 8.6 31 3, En A s0d 5 3 4.5 32 2.4 9,5 49 64 1.6 4,5 6.1 Hieruit vindt men voor de opbrengst van de gelijk bemeste veldjes (2 snitten): dubbel * superphosphaat B8d:.-KE. 6 5 —J-stalmest 80.— „ e pe +-chloorkali AEO 5 ke + _„ stalmest 200 Mi, 5 E3 +-zwavelzure Amm. Es pd } + 5 „ stalmest 49.2 pe € _—-chloorkali+4-zwavelzure Amm.54.9 ee B + 5 +-Z.A.+stalmest 598 „ Chloorkali 44, — r + Stalmest 31.8 ie +-zwavelzure Amm. - kel 3 + 7 „ _+Stalmest 40.1 Zwavelzure Ammonia. 69.1 8 ‚ „ __—+stalmest 416 Onbemest 25.9 Stalmest 2. De werking der meststoffen zonder stalmest is dus als volgt: Superphosphaat Chloorkali Zwavelzure Ammonia 2.2 KG. 18.1 KG. 43.2 KG Superph.+Chloorkali Z.A.+Chloorkali Superph. +2. A. 12.9 KG. 45.2 KG. 23. — KG Superph. +chloorkali+Zwavelzure Ammonia. 29. —KG. Zwavelzure Ammonia+-chloorkali heeft dus de sterkste ver- ta Te meerdering gegeven, welke echter weinig verschilt met die van Z.A. alleen. De werking met stalmest bedroeg: Superphosphaat Chloorkali Zwavelzure Ammonia. 3 KG. 4.8 KG. 20.6 KG. Superph. chloorkali 4.A.+chloorkali Superph.---zwavelz. Amm. 3.6 KG. 22.1 KG. 22.2 KG Superph.+echloorkali+Zwavelzure Amm. 328 KG. De opbrengsten van de gelijk bemeste veldjes werden te samen gedistilleerd, geheel op de zelfde wijze. Bij de eerste snit werd voor elke hoeveelheid zoolang gedistilleerd, tot 18 L, water gecondenseerd waren; bij de tweede snit werden steeds 36 L verkregen. Hoeveelheid olie in. cM$. Ì HI totaal dubbel superph. 39. — 211.— 250. — +Stalmest. 48. — 225. — 278. — „ __—+t-chloorkali. 62. — 260. — 322. — es „ _+Stalmest. 56.-— 240. 296. — „ _—rzwavelzure Amm. JS, — 289. — 347. — … +Z.A. d-stalmest. 65. — 282. — 347. — …__ +chloorkali+Z.A. 67. 302. — 360. ij + »„ +ZA.tstalm. 94,— 319. — 453. — Chloorkali. 12. — 250. — 322, — Stalmest. 53. — 233. — 286. — +Zwavelzure Amm. 1 375. 459. — +. A. stalmest. 69. — 537. 106, — Zwavelzure Ammonia. 85. 351. — 434. — Stalmest. 13. — 289. — 362. — Onbemest. 12. — 196. — 268. — Stalmest, 10. 194, — 264, — De werking van de meststoffen zonder stalmest op de olie- productie (in eM®) is dus als volgt: 6 superphosphaat Chloorkali Zwavelzure Ammonia. IS 54 166 Superph.+chloorkali Z.A-+echloorkali Superph.+Zwavelz. Amm. Dd 184 79 — 49 — Superph.+echloorkalit+Zwavelzure Amm. 101. — De combinatie zwavelzure ammonia+chloorkali heeft het beste gewerkt en verschilt niet veel van de werking van zwa- „velzure ammonia alleen. De volbemesting geeft veel minder: wellicht is hier een fout begaan. De werking van de meststoffen met stalmest op de olie productie is als volgt: Superphosphaat Chloorkali Zwavelzure Amm. Oe B 98 Superph.+chloorkali 4.A.+echloorkali Superph'+zwavelz. Amm. 5 142 83 Superph. chloorkali Zwavelzure Ammonia. 189 Laat men de volbemesting buiten rekening, dan blijkt de- stalmest in ’t algemeen nadeel in plaats van voordeel gegeven te hebben. Uit deze proeven zou volgen dat sereh gevoelig is. voor stikstof en kalibemesting. De volgende snitten zullen de juistheid hiervan moeten aantoonen. Opgemerkt mag nog worden, dat op de veldjes welke met zwavelzure Ammonia bemest waren de planten donkergroen van kleur waren, terwijl de andere er geel tegen af staken. — VERGELIJKING VAN DE WERKING VAN CHILISALPETER EN ZWAVELZURE AMMONIA BIJ MAIS. Kee ns a Het vorig jaar werd een proef medegedeeld (Blz.18), waarbij gebleken was, dat het gebruik van zwavelzure ammonia nadeelig Was geweest voor het volgend gewas. Het scheen me van voldoende belang, dit verder na te gaan, vooral daar dikwijls de achteruitgang van den rijstoogst in de suikerstreken aan het gebruik van zwavelzure ammonia bij het suikerriet geweten wordt. Waar het tevens in de bedoeling lag een vergelijking met chilisalpeter te doen plaats hebben, werd om de nauwkeurigheid van het resultaat te verhoogen de meet- veldjesmethode toegepast Het gebruikte terrein (Vak VI) was gedurende de laatste 6 jaar met coca beplant geweest. Alle veldjes kregen 200 gr. dubbelsuperphosphaat, 50 gr. zwavelzure kali en 50 gr. Kieseriet. No. 2, 8, 13, 17, 24, 26, 35, 50, 53, 57, 64 en 70 kregen tevens 150 gr. zwavelzure ammonia. En, No 6, 15, 19, 22, 30, 831, 37, 42, 46, 59, 62, en 68 kregerm 198 gr. chilisalpeter, terwijl No. 4, 10, 11, 28, 33, 39, 44, 48, 51, 55, en 66 een bemesting van 75 gr. zwâvelzure ammonia en 99 er. chilisalpeter kregen. De andere veldjes bleven onbemest en werden als meetveldjes gebruikt. De zwavelzure ammonia bevatte 20.7%/., de chilisalpeter 15.75/, stikstof. Op elk veldje kwamen 30 planten te staan. Het planten geschiedde [1 September; plantverband 22 voet. Geoogst werd 5 December. Er kwamen een aantal planten voor, die geele strepen ziekte vertoonden. Deze werden voor het oogsten ver- wijderd De opbrengst was als volgt: Aantal Droog gewicht stengel + blad Droog gewicht No. planten +kolf zonder zaad zaad K.G Et 26 1.04 1.50 2 26 69 1.6 5 24 HE 01 1.03 4 24 1.78 1.25 5 95 0.99 0.76 6 47 1.26 bed / 26 1e 055 1.22 ö 27 1048 1.52 ’) 27 1.13 0.80 10 26 1.390 (EO 11 25 1.28 0.87 12 26 0.86 093 15 24 1.02 0.73 14 22 1.45 049 15 26 0.82 0.73 16 22 0.69 0.71 Rt 29 beid Ef Ee, 50 1.65 1.63 19 22 16: 1.26 20 26 eb 1.10 21 28 1.05 1.5 22 22 EN 0.75 25 21 0.68 0.62 24 21 0.81 0.68 25 20 0.48 0.37 26 22 hd 1.32 Aantal Droog gewicht stengel+ blad Droog gewicht planten +kolf zonder zaad zaad KG. KG. 17 0.66 0.62 26 1.09 1.01 22 0.71 0.70 24 0.99 0.91 28 1.64 1.55 271 1.41 1.34 29 1,92 1.68 24 0.55 1.05 26 0.55 1.48 27 hi 1.08 25 1.59 1.45 28 1.70 1.40 24 1.79 1.45 28 ‚1.04 0.95 27 1.58 1.56 28 1.68 1.54 25 1.34 1.24 25 1.62 1.61 29 1.23 1.55 27 1.76 1.70 23 1.50 1.42 26 2.00 1.54 29 1.19 1.33 28 1.68 1.57 25 1.55 1.42 24 0.93 112 26 1.29 1.23 15 0.51 0.65 20 0.93 0.69 22 0.85 0.74 19 0,77 0.73 == DO L ll It Ce om Oo Go en Le ll Do DO DO DO DO DO WO 1 er on hd | led, mi GC Ke pkeet Oe bo 5 CN DN SS hd Nn Ne, Ee en Aantal Droog gewicht stengel +b'ad Droog gewicht No. planten +kolf zonder zaad zaad KG. KG. 64 26 1.92 1.46 65 26 1.29 1.33 66 24 1:40 1.57 67 28 1.40 1.42 68 26 1.40 1.51 69 6 1.51 1.28 70 24 1.76 1.72 Uit deze cijfers zijn de opbrengsten op het oorspronkelijk aantal planten berekend. Het volgend kaartje van het veld vermeldt deze berekende opbrengsten aan zaad. Men kan hieruit tevens de ligging der veldjes ten opzichte van elkander zien. 61 62 63 64 65 66 9 68 e9 | 70 1.85 e.09 ES) 1.68 193 1.96 1. 51 1.42 1,91 bi 52 53 54 55 56 57 58 59 1.70 1.40 1.42 1.26 1.04 1.01 2 0.91 1.19 41 42 43 44 45 46 47 48 ag 50 Urd 1.65 1.49 1.93 1.60 1.89 1.89 1.78 1.38 1.68 EE ge 33 34 ik 36 dn 38 Jg 40 1.43 1.74 1-31 1520 1550 17 1.21 21 AE 23 24 25 26 7 29 1.40 0.99 0.89 0.97 0.56 1.80 1.09 Le En 0.96 1. È 14 15 16 19 Ef Ee EN Ore AI OEZ (OTS Ir je en de Tere hae 1. 1500 AEL Dee 1 ijk oaf en ks 48 uk er We din Het veld bestaat uit 5 petaks. De veldjes 1—30 liggen op gelijk niveau, evenzoo de veldjes 31 —60 en 61 —70. Elke petak moet als een afzonderlijke proef beschouwd worden, daar de vruchtbaarheid van de eene in geen direkt verband zal staan met die van de anderen. Het gemiddelde van de onbemeste veldjes, de meetveldjes, van den eersten petak bedraagt 1.l KG. van den tweeden 1.36 KG. en van den derden 1.63 KG. NE Gevonden Gemiddelde opbrengst Gecorrigeerde No. opbrengst vd. er naast liggende opbrengst meetveldjes Zwavelzure Ammonia: 2 1.85 KG. 1.29 KG. 1,66 KE: S 1.69 1.81 1.49 13 0.91 0.98 1:03 17 l 52 1.28 1.34 24 0.97 0.71 1.36 2 1.80 0.87 2.03 3 1.70 1.87 1.69 bi! 1.68 1.20 1.84 53 1.42 [:38 1.40 At 1.12 1.26 1.22 14 Ll 68 1.66 1.65 70 1.91 1.42 12 Bt ASD 15.83 Chilisalpeter. (5 1.29 1.10 1.26 15 0.54 0.78 RAE 19 1.14 a 5, 1.69 22 0.99) 18 0.97 50 1.18 1.12 ee ed 51 1.66 1.61 1.41 SY 1.74 1.58 1.72 42 1.65 1.58 Ee WA) 45 1.989 1.42 1.83 59 1.19 1.10 1.45 62 2.09 1.82 1.90 58 1.51 1.47 | 1.67 Totaal 17.70 ek TOEN Zwavelzure AmmoniatChilisalpeter. 4 1.56 0.06 1.70 10 1.17 1.08 1.19 11 1.04 ted 8 0.82 JS hid 1.23 1.04 33 1.74 1.43 1.67 39 1.79 1.36 1.79 Gevonden Gemiddelde opbrengst Gecorrigeerde No. opbrengst v.d. er naast liggende « opbrengst meetveldjes. Zwavelzure AmmoniatChilisalpeter. 44 1.93 1.42 1.87 48 1.78 141 1.78 51 1.70 1.56 1.50 55 1.04 1.29 1.11 66 1.96 1.53 9.06 Totaal 16.88 16.48 Voor 12 veldjes 18.50 17.98 De gemiddelde opbrengst van 12 onbemeste veldjes bedraagt Res Nr == 0000: KG: Gevonden opbrengst Gecorrigeerde opbrengst Zwavelzure Ammonia 2.89 9.47 Chilisalpeter 2.84 2.26 Chili+Z.A. 3.14 2.62 Volgens de gewone wijze van berekenen zou Chili+Z.A. het beste gewerkt hebben, volgens de gecorrigeerde methode, die dus meer vertrouwen verdient, wint zwavelzure ammonia het van de anderen. EENIGE OPMERKINGEN OVER DE BACTERIEZIEKTE (PELEPES) BIJ KATJANG TANAH. nn mmm nd Zooals in het Verslag van 1911 op blz. 33 en volgende werd medegedeeld, vertoonde het grootste gedeelte van Vak XII sterk de bacterieziekte. Waar het van belang is, dat hierover wat meer bekend wordt en voornamelijk maatregelen gevonden worden, om de sterfte door deze infectie tegen te gaan, heb ik enkele proeven genomen. Ontsmetting van den grond met kalk of andere middelen, zal voorals nog wegens de hooge kosten alleen bij tuinbouw toe- gepast kunnen worden. Daar zwavel niet te duur is, heb ik een proef genomen met het branden van zwavel in dicht gemaakte kuilen in den grond. Een effect was echter niet te bespeuren of zeer gering. Toen werd nagegaan of wellicht door het voortdurend aan- planten op hetzelfde terrein selectie onder de planten plaats had, waardoor een minder vatbare soort verkregen kon worden. Hiervoor werden de twee eerste rijen van Vak XII gebruikt, waarop verleden jaar het volgend aantal planten van de 45 ge- bruikte, gestorven was. . Aantal Aantal No. gestorven planten No. gestorven planten l 23 2 5 12 ) 1 13 32 23 22 24 26 IE, 2d 55 50 L) 2] 1 4 ij 21 57 16 67 10 68 L0 Es; 12 79 15 164 / vl Geplant werd 16 Februari (50 planten per veldje) en geoogst 24 Mei. ' Aantal Aantal No. gestorven planten NQ. gestorven panten | }2 2 29 12 37 5) 55 23 22 2d 82 54 29 5 56 45 30 46 27 56 26 57 25 67 S is, 10 78 15 79 20 79 zee, 210 De ziekte begon 1 Maart; het aantal dooden nam gedurende de eerste dagen sterk toe, om vervolgens langzaam af te nemen. Na 4 April ging geen plant meer: dood. Hierna werd het op deze veldjes gewonnen zaad, weder op nieuw uitgelegd. Geplant werd 9 Juni en geoogst 17 September. Merkwaardig was dat sommige planten geinfecteerd werden en zich later herstelden. Aantal fangetaste Aantal Aangetaste No. gestorven weer herstelde No. gestorven weer herstelde planten planten planten planten Ì 18 En 2 16 — 12 18 2 13 27 a) 23 15 5 24 18 { 54 15 2 85 23 == 45 22 46 21 56 11 2 57 14 2 67 12 Bj 65 11 — 78 13 } 79 8 2 124 Te WET 12 it De sterfte begon 22 Juni en hield aan tot 15 September. Het is echter wel mogelijk, dat de planten, die het laatste stierven een andere doodsoorzaak hadden, (zie later). Duidelijk is de invloed van de ziekte verminderd. Hierna werd het zaad van de aangetaste planten, die zich hersteld haddan, afzonderlijk gehouden en uitgelegd op de veldjes 1, 12, 23, en 34, terwijl de andere beplant werden met zaad van Ee de niet aangetaste planten. Geplant werd 1 October 1912, geoogst S Januari 1913. Al zeer spoedig kon men het groote verschil tusschen de planten op de veldjes 1,12, 23 en 834 en die op de andere veldjes zien. Het aantal doode planten op de eerste veldjes werd zeer groot, terwijl de andere veldjes veel minder van de ziekte te lijden hadden. Aantal Aangetaste Aantal Aangetaste No gestorven weer herstelde No. gestorven weer herstelde planten planten planten planten prs I 45 5 — 12 30 2 56 aad we 23 2S | 67 15 — 34 28 — 78 10 l 109 ek 2 5 2 15 10 2 24 8 E 55 14 Ì 46 2 2 57 4 A, Ge, 5) ar 79 5 5 78 ER Duidelijk zijn de aangetaste en zich weer herstellende planten zwakke individuen. Door goede zaadselectie wordt dus de ziekte sterk verminderd. Hierbij moet opgemerkt worden, dat ket resultaat zeker nog gunstiger zou zijn geweest, wanneer niet een andere plaag de planten geteisterd had. Het waren zwarte kevertjes, die de stengels doorknaagden en trad deze ziekte voornamelijk op de veldjes 67 en 78 op. Volgens Dr. Dammerman is het een opatrumsoort. Voordat het optreden van dezen plaag bemerkt werd, waren er reeds eenige planten gestorven. In de medegedeelde staat komen de door deze plaag verloren planten onder het aantal gestorven planten voor, zoodat het aantal dat door de bacterieziekte gestorven is bij de veldjes 45 en volgende zeker nog minder is geweest. Deze proeven zullen worden voortgezet. Er werd verder nog beproefd, of het onder water zetten van den grond een gunstig effect had. Hiertoe werden 4 petaks ge- Se maakt. De hoeveelheid water werd zoodanig geregeld, dat geerr overstroomen plaats had en ze toch steeds vol bleven. De petaks. bleven respectievelijk 1 maand, 3 weken, 2 weken, en l week onder water staan. Van de 378 planten die hierna op elken petak kwamen, stierven respectievelijk 153, 150, 143, en 132. Onder water zetten heeft dus in ’t geheel geen invloed ten. goede. Regenval” in m.M. te Buitenzorg. _& | sont Oct. Nov | Dec. Jan.’12 Febr. | Maart. April. | Mei. | Juni. | Juli ‘ Aug. Sept. | Oct. | Nov | Dec. Ee E noen Le aten Sen TE ri e nn en rn ne a E | | | | | 1 E. 161198 Da: DO ec 10! 68.4 | in BEAT een | 2.6 | | 42,1 | 13.9 en — 18 Jela dl | — BE A7 Od | 268 | LOLA 108 | Kl 09125 | 475 3 ln 15.1 LEN ALI | 28 MiB ee 19.=|-282 | — | md At 180 4 6681-1835 |- 4 1-04 | 19,0 8807 ONON ed v 81 | 185 | — | 48) — | — 5 mrd Takel Fee 93.1 | 45.6 7.3 3—| — 1 08 EERS Jee TM ie 5 194 | Ban (Ate eePa ABI Dek ABO En — nn 26.2 | 0 7 — | 804| 484 | 43 | 538 | 29 | 05 | 06 | 18.—| 187 | — — | 19. 16 21— 9.1 Be AAB AD In 23.5 rde COEN a OD BO AO A ml en nit Ll 9 Ee B a 15.5 | 09 | 149 05.105 |-124 | tl OI — A oe LO 3.5 5E EE A 27.5 dk | LEET en SRE 5.—| 02 | 305 | 04 | 183 | — LI 19.7 Ne EE A ln 2.6 8.1 | 66.8 == B DOEN — | — [ All 88 | 11.5 12 08| 22 | — EEE het 24 Le Pia EO A ne OA Ahh 18 84 1794 5,5 13. 03 | — 87 | — — 0.6 7.2 | 265 | — 8.9 48 | — — | 465 | 12.8 | 26.1 14 3.4 8.6 64 | 54 Ll 3.8 0.9 24,8 — B —- —- 12 | 14.1 0.9 15 NO B A ee PN 47 Oi one ee 04 | 8.6 | 474 1.2 16 GE a eb ass De. ds BRS 0.1 | 27.4 | 29.6 | 323 | — | 305 | 1.7 en BEDE BE BEG Ie Or Irae dB hr a ME ET EE A ERK 18 en LRL 1304 18, OA | 304 1,6 82 | 524 — 2.7 | 148 | 0.6 | O.l { 22.4 19 88 PSS at GAPI 0.1 IE 123 | — 23—| 48 | — | — | 09 | 217 | 422| 04 TUe ee KE TOE LS A er Ee | 253) 38) 58 127 21 | — OTH ob oe Bik ee | — 10.—| 15.6 | — | 16—| — | .42{ 76| 06 2 | — 28.6 | 25.—| 8.—| 4.9 33 | 26 | — | — 0.3 — | 3.7 — 86.7 | 118 | 36.9 23 — 25—| 27,2 46 | O5 | 178 | Il f 472 | — — -— — — 12.4 | 13.6 5.2 Dr BRU OR SHB | 1D AA ele ide — — — 1.8 | 18.7 | 499 [ 6.5 29 | — 6.8 1.—| 283 | — 2.0 | 32,6 — —— 14.2 — — 0.4 25 | 30.4 8.6 RN en 42,4 4.5 2,9 — 0.5 3.4 — 4.1 0.1 — 1.1 22.1 — 22.3 0.3 2 2.5 2.7 | 50.2 — 92 8.5 3.4 — 0.5 en 66.6 8.7 72.2 7.6 3. 5.7 28 — — — 0.8 0.3 | 29,1 | 12.9 —- — 19.3 |136.5 0.7 5.7 | 23.3 49 | 15.3 29 Kak PR Hie ASW It | 10 15-08. 1-11 Bel on 24.7 | 324 — 0.1 | 207 | 05 | 19 30 RR EAN He | — 19 | — 63.—| - 8— 08 | in 39 | 5.7 3 | — | 1.2 — | 47 | 488 ek 7 en es —_ 20.5 — | 8.— he he Totaal 194,5 | 430.--[445.-—1329.7 [3326 [297,9 [215,2 |423,—/276.2 [5534 |567.5 | 186.—, 334,8 | 3O1.1 | 540 — 245,4 Cee Ee bd BL a B Bk od BE Ed Need AT Men ch EN dh ee MN Bia Ontleend aan de opgaven mij welwillend verstrekt door Dr. D. VAN BREDA DB HAAN. IT. II. IV. Me VII. CONCLUSIES. De gedurende twee jaren genomen bemestingsproeven hebben de volgende resultaten gegeven. Bij mais vertoonde het phosphorzuur van dubbelsuperphos- phaat de dubbele werking van dat van thomasphosphaat of Perlisguano (Verslag 1911 blz. 17 }. Bij mais was het phosphorzuur van beendermeel ongeveer even goed opneembaar als dat van dubbelsuperphosphaat, terwijl de stikstof van het beendermeel moeilijk opneembaar bleek te zijn (Verslag 1911 blz. 17). Mais is gevoelig voor phosphorzuur; stalmest werkte niet veel (Verslag 1911 blz. 17, verslag 1912 blz. 44). De proeven met cassaven wezen uit, dat deze planten vooral voor stikstofbemesting gevoelig zijn (Verslag 1912 blz. 15). Het uitstrooien van de meststoffen over het geheele veld had beter effect dan het bemesten in een cirkeltje om den stek heen. De gebruikte katjangsoorten bleken zeer dankbaar voor stalmest- of boengkilbemesting (Verslag 1912 blz. 25 en 31). In ’talgemeen waren de katjangsoorten gevoelig voor phos- phorzuurbemesting (Verslag 1911 blz. 838 en 40), 1912 blz. 25). Bij geen der genomen proeven bleek het toevoegen van organische stoffen, stalmest of boengkil, aan de kalibemesting, een beter effect van deze laatste te veroorzaken. Van de gebruikte planten schijnt alleen sereh (Andropogon Nardus) gevoelig voor kalimeststoffen te zijn. LR +4) ak : ‘ : . « t ' . we 4 ri ‘4 « Mt De Verkriiebaar hi kt end pen + krdt ed as its aid EP bd rn ks re Ar ES vn . ë Nt “ * fi %, et f e Ue as Pa F UE En. DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRICULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. IV. Hevea brasiliensis. Wetenschappelijke proeven. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. BUITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT 1913. Verkrijgbaar bij INLEIDING. ô Lt AR YY Ofschoon reeds een groot aantal tapproeven op Ceylon, in de « hi vO Straits, op Java en in vele andere streken, waar Heveaboomensor ani aangeplant zijn, genomen werden, is het tot nu toe nog niet gelukt “+85 met zekerheid vast te stellen, welke wijze van tappen het voor- deeligste is. De weerspiegeling van deze onzekerheid ziet men op de ondernemingen; de een gebruikt de-halve vischgraatmethode, de andere prefereert de heele, terwijl een derde de V snede toepast. Maar. niet alleen in de richting van de snede, ook in het aantal, dat op een vertikalen baststrook aangebracht wordt, komen verschillen voor. En dan is men het over de breedte van den te tappen baststrook ook nog niet eens; sommigen tappen twee tegenover elkaar liggende kwartomtrekken, terwijl anderen de helft, een derde, een kwart of wel een vijfde van den boomomtrek aansnijden. De oorzaak, dat men nu nog in het onzekere verkeert, omtrent een van de belangrijkste operaties, die bij het winnen van caoutchouc verricht worden, moet m.i. gezocht worden in onze geringe kennis van het melksapvatenstelsel van den Heveaboom. De door mij genomen proeven hadden ten doel deze leemte aan te vullen. Ofschoon de gevolgde wijze van tappen van de in de praktijk gebruikte eenigszins afwijkt, hebben deze tapproeven, die ik om geen verwarring te stichten wetenschappelijke genoemd heb, ook voor de praktijk waarde, daar het mogelijk is de ver- kregen resultaten op de praktische tapwijzen toe te passen. WETENSCHAPPELIJKE TAPPROEVEN. De wijze van werken. ’ Het verschil tusschen de gevolgde wijze van werken en die, welke in de praktijk toegepast wordt, bestaat voornamelijk daarin, dat bij deze proeven steeds tusschen twee evenwijdige lijnen getapt werd en niet een bepaald gedeelte van den stamomtrek werd weggesneden, zooals men in de praktijk gewoon is. Het voordeel -van deze wijziging is, dat de lengte van de snede, wanneer haar richting niet verandert, constant blijft, terwijl in de praktijk die lengte steeds grooter wordt. Voor het vergelijken van de opbrengsten is het constant zijn van de snede een groot voordeel. Het uitzetten van de taplijnen op de boomen had op de volgende wijze plaats. Door middel van een met vochtig zwartsel besmeerde draad (sipatan) werden de lijnen in de gewenschte richting op den boom aangebracht. Was de teekening goed, dan werd zij met een tapmes oppervlakkig ingesneden. Om te zorgen, dat de richting van de snede gedurende het tappen zoo min mogelijk wijziging zou ondergaan, werden op de tapvlakken een aantal oppervlakkige sneden, evenwijdig met de richting der tapsneden aangebracht. Behalve dat hierdoor de tapper de juiste richting beter kan houden, maakt het ook de controle veel gemakkelijker. De goten werden wat dieper ingesneden; steeds echter werd er voor gezorgd, dat geen melksap uitvloeide. Te ondiep insnijden van de goot, maakt dikwijls dat de gestolde caoutchouc er moeilijk uit te verwijderen is, telkens bij het uittrekken afbreekt, terwijl wanneer de goot iets dieper aangebracht wordt, door de kurklaag heen, zoodat de onderlaag glad is, de caoutchouc gemakkelijk als een lange draad verwijderd kan worden. Steeds werd waterspoeling toegepast, uitgezonderd bij die proeven, waar het tegendeel vermeld is. De tapper bracht het water met een bamboekwastje op de snede. ej De coagulatie geschiedde door azijnzuur in de bakjes. Na de coagulatie werd de caoutchoue zoe dun mogelijk uit- geperst en van een stukje papier voorzien, waarop het nummer van den boom, de letter van de snede en ook de datum vermeld stonden. Die caoutchoucstukjes kwamen dan aan de boomen te hangen op de plaats, waar zij verkregen werden, zoodat het mogelijk was te controleeren of de gegeven nummers en letters juist waren. De tappers konden voldoende lezen en schrijven. Was het coaguleeren afgeloopen dan werden de caoutchouc- stukjes naar den goedang gebracht. Hier bevonden zich een aantal horizontaal geplaatste bamboes, waarop de nummers van de boomen en de letters van de sneden voorkwamen. Bij elke letter bevond zich een spijker, waaraan de daarbij behoorende caoutchoucstukjes werden opgehangen. De oogst van elke week werd groepsgewijze bijeengepakt en naar het laboratorium gebracht, waar hij nog ongeveer 2 maanden bleef drogen. Hierna werden de eaoutchouecstukjes één voor één tot halve centigrammen nauwkeurig gewogen. De gewogen stukjes werden in open flesschen, voorzien van de nummers, opgeborgen en de totale hoeveelheid na afloop van de tapping nog eens gewogen, waardoor een goede controle op de afzonderlijke wegingen ver- kregen wordt. Op deze wijze kent men dus van elke snede haar opbrengst, zoowel dagelijks als gedurende de geheele tapperiode. Tot nu toe heeft men alleen bij uitzondering bij de tapproeven het melksap van de boomen afzonderlijk gehouden. Een gevaar hierbij is, dat een of meer boomen ziek (bijv. door kanker) worden. In dat geval is het niet mogelijk het aandeel, dat de zieke boom gehad heeft, vast te stellen. Door echter van elken boom de op- brengst afzonderlijk te bepalen, is het niet moeilijk hem bij ziek worden uit te schakelen. Ook wordt het resultaat veel betrouwbaarder. Komt het bijvoorbeeld voor, dat de tapmethode niet op alle boomen hetzelf- de resultaat geeft, dan kan men dit zien, terwijl wanneer het melksap bijeen gedaan wordt, deze verschillen niet aan het licht komen en dikwijls één boom, die veel melksap geeft, in staat is een tegengesteld resultaat van meerdere minder caoutchouc- leverende boomen te bedekken. =é = De boomen die reeds voeger getapt werden, zijn als zooda- nig opgegeven; alle anderen waren tot nu toe nog niet aangesneden. De ouderdom der gebruikte boomen varieerde van 5.5 —7 jaar bij het begin van het tappen. PROEVEN WAARBIJ ÉÉN SNEDE OP EEN VERTIKALEN BASTSTROOK WERD AANGEBRACHT. Hebben gelijk gerichte, cven groote sneden op 5 cM van elkan- der aangebracht, op gelijke hoogte, hetzelfde effect? In de eerste plaats was het noodig na te gaan of een Heveaboom, wat betreft zijn caoutchoucopbrengst aan alle zijden gelijk is. Hiertoe werden 2 volkomen gelijke tappingen aan verschillende zijden van de boomen aangebracht. Er werd bij het tappen steeds gezorgd, dat de sneden, die op een boom voorkwamen, dadelijk na elkander werden aangesneden, en de afgetapte bastreep even lang was. Dit geldt voor alle tappingen, waarbij meer dan een snede op een boom aangebracht werden. An 15 15, pe) be 75 \ No. 214 — 237 No. 238 — 261 De omtrek der boomen varieerde op 75 cM hoogte van 41-53 cM, Jij de boomen No. 214—219 en 238-—243 stonden de tappingen aan de oostelijke: helft, bij No. 220 — 225 en 244 — 249 aan de westelijke, bij No. 226—231 en 250 — 255 aan de zuidelijke en bij No. 2352—237 en 256-261 aan de noordelijke zijde. De verkregen opbrengsten zijn vermeld in de tabellen No. 1 en 2, Voor de verschillende series vindt men dus: L KL: À. B. À. ie No. 214-219 1001.55gr. 955. — gtr. 100 96.9 220—225 412.15 1555.50 100 97.5 226 —231 677.35 672. = 100 99.8 232 —237 1222.40 1208.20 100 98.8 238 — 243 511.10 510.55 100 100.8 244 — 248 753.50 715.80 100 101.5 290 —255 1203.35 1240.50 100 102.9 256 — 261 1085.60 952.10 100 89.7 De tabel I is verkregen door de opbrengsten op te tellen, tabel [Ll door voor elken boom het procent getal voor B t.o.v. A te bepalen en hieruit het gemiddelde voor de groep af te leiden. In het laatste geval laat men dus iederen boom ook dengeen, die minder melksap geeft, gelijken invloed hebben, terwijl bij tabel 1 de boomen die veel caoutchouc leveren meer invloed hebben dan die, welke weinig produceeren. Boom 256 heeft een zeer abnormale opbrengst gegeven, voor B nl. 69.7/ ten opzichte van A. Hieraan is-het voor een deel te wijten, dat de groep 256 — 261 een grootere afwijking vertoont dan de andere groepen. Schakelt men dezen boom uit dan verkrijgt men voor de opbrengsten : Ë E À. B: A B. No. 257 —261 753.50gr 720.65gr 100 98 Duidelijk is er wel eenig verschil, maar praktisch is het van weinig beteekenis. Hebben gelijk gerichte, even groote sneden aan verschillende zijden op gelijke hoogte bij een Heveaboom aangebracht, hetzelfde effect? Omtrek van Lengte van Breedte van den stam op 75 cM de tapsneden het tapvlak No. hoogte in cM in cM 45 55.5 cM l&sbnam 15 46 51.5 16.75 13 47 53. — 18. — 15 48 49, — 18. — 12.5 49 55. — 19. — 13.5 Omtrek van __ Lengte van Breedte van den stam op 75 cM de tapsneden het tapvlak No. hoogte in cM in cM 50 53.5 18. — 13.25 52 53.5 17. — 13. — 53 58. — 19. — 14. — 54 47.5 18, — 12.5 55 53.5 17. — 13.5 56 49, — 16.5 12.5 De tappingen waren volgens de verschillende windrichtingen geplaatst. O w z N 5 Ë ss 75 No. 45 — 50 No. 52 — 56 In het begin, van 18 Dec. 1911 —17 Maart 1912 werden de boomen om den anderen dag getapt, later iederen dag (tabel No. 3). Gevonden werd: Ï II O0 W 0 W No. 45 — 50 1076.65 1061.45 100 98.6 Z N Z N No. 52 — 56 764.20 788.05 100 105.9 Het verschil is dus van geen praktische beteekenis. Op een zeventig boomen, die vroeger voor de tapproeven van Dr. Tromp de Haas 1) gebruikt werden en waarbij de sneden op twee tegenover elkaar gelegen kwart omtrekken waren aan- gebracht, werden op de twee kwart omtrekken, die toen niet ge- bruikt waren, twee gelijk gerichte sneden aangebracht. De richting der sneden was zooals die van de sneden op de boomen 52—56. De lengten der sneden bedroeg voor alle 15 cM, de breedte der baststrook was 10 cM. Getapt werd van 8 Aug. ’12—2 Jan. '13. 1). Teysmannia 23, blz. 242. hie Lr Ae Tabel No. 4 geeft de verkregen resultaten. De boomen 56, 64, 75, 76, 80, 83, 86, 111 en 120 (I) hadden de snede A aan de oostzijde, de snede B aan de westzijde; de boomen 57, 61, 63, 65, 74, 79, 84, 89, 93, 96, 102 en 106 (II) kregen de snede A aan de zuidzijde en de snede B aan de noordzijde; de boomen 51, 52, 53, 54, 55, 59, 60, 90 en 119 (III) hadden de snede A aan de zuid-westzijde en B aan de Noord-oostzijde, terwijl de andere boomen de snede A aan de Zuid-oostzijde en B aan de noord- westzijde bezaten (IV). De volgende opbrengsten werden voor de verschillende series gevonden. Ä B Serie I 1568.35 gr 1516.10 gr. ( 9 boomen) ES II 2155.50 „ 2b50:05 … (12 Ate) 5 [II 155845 „ 1540.25 „, (9 Re k Iv 6653.40 6620.25 „ (40 ee el Hieruit blijkt dus, dat ook bij getapte boomen geen verschil voorkomt in de hoeveelheid caoutchoue, die de boomen gemiddeld aan de verschillende zijden geven, wanneer de bast die getapt wordt nog niet vroeger werd aangesneden. Of dit ook het geval is met den nieuwen bast is nog de vraag en ook dient er onderzocht te worden wanneer de nieuwe bast evenveel opbrengst geeft als de oude bast. Is de som van de opbrengsten van twee sneden, die samen even lang zijn als de derde snede, gelijk aan de opbrengst van die derde snede, wanneer de richting der sneden gelijk is? Om dit na te gaan werden op een aantal boomen de volgende tappingen geplaatst. A B

en voor A C: AB, d Sin b’{° Sin b De opbrengsten, nadat de sneden evenveel bast weggenomen cM. Sin. (a-+b) sn Hin, De eene, hebben, zullen zieh dus verhouden als A EX AE % d Sin b’““ Sinb Sin (a+-b) kan hoogstens 1 worden, in welk geval de snede loodrecht op de melksapvatenrichting zich bevindt, anders zal hij steeds kleiner dan 1 zijn. Een snede, A C, loodrecht op de melksapvatenrichting aangebracht zal dus het beste resultaat geven. Hierbij heeft men echter de veronderstelling gemdakt, dat de dikte van het reepje bast, dat weggenomen wordt, gelijk blijft of men een meer vertikale of wel een meer horizontale snede aan- brengt. Bij het nameten van een aantal tappingen, waarbij verschillende hoeken b gebruikt werden, bleek dat hieraan niet geheel voldaan wordt, Op een aantal boomen waren toch steeds twee tappingen boven elkaar aangebracht, de een beginnende bij 1.25 M, de ander bij 0.75 M hoogte. De bovensnede was voor alle gelijk van richting en grootte, ter wijl de breedte van de baststrook voor alle sneden gelijk was. Er werd gevonden voor de lengten van de baststrooken in de richting van de tapgoot, nadat even lang getapt was, de volgende waarden voor groepen van 10 boomen. De boomen waren door eenzelfden tapper gesneden. Taphoek b 36° 42 56 Gevonden lengten 302 cM 288 cM 270 cM De gevonden lengten verhouden zich dus als 1:0.95:0.89, terwijl zij zich volgens de theoretische afleiding moesten ver- houden als: Eda Mn 30 Din 43 Sim 56° In mijn voordrachten, die ik over dit onderwerp te Batavia en Blitar hield, deelde ik mede niet te weten of dit aan onge- oefendheid van den tapper te wijten was of wel dat de horizontale snede praktisch altijd dikker zou gesneden worden. Ik geloof echter nu, dat een geheel andere oorzaak aan dit verschijnsel ten grondslag ligt. Zooals ik in het begin reeds heb medegedeeld, worden op elk tapvlak strepen aangebracht evenwijdig met de snede om te voorkomen, dat de richting gedurende het tappen verandert. Deze strepen staan op ongeveer gelijken afstand, of als Sin (ad-b): 1. ed GEN ongeveer 8 cM van elkander. Waar de tapper nu bij de andere proeven de opdracht gekregen had om de tappingen steeds even snel te doen opschieten, heeft bij zich bij deze boomen vok daaraan trachten te houden en hebben de strepen hem hierbij goede diensten bewezen. Het wil me voorkomen, dat deze questie het beste op de ondernemingen zou kunnen worden nagegaan en houd ik me gaarne voor eventueele mededeelingen aan- bevolen. | Een praktisch bezwaar om de sneden meer horizontaal te nemen, is, dat het melksap dan gemakkelijk over den rand van de snede loopt. hout _ Men kan dit echter zeer goed ontgaan, wan- neer de snede naar het cambium toe dieper gemaakt wordt dan bij de schors. Men krijgt zoodoende als ’t ware een gootje (zie de dwarsche doorsnede) waarin het melksap kan afloopen. Opgemerkt mag nog worden, dat, wanneer de sneden meer horizontaal genomen worden het verschil tussshen de opbrengsten bij rechts en links tappen van de goot vermindert. Stel bijv. hoek b=80° en hoek a—=5°, dan zullen die opbrengsten Zich verhouden als Sin 85°: Sin 75°—=0.996: 0.966, hetgeen een. verschil van maar 3/, geeft. Is hoek b==40° en hoek a=5® dan zullen de opbrengsten van de linksche tot die van de rechtsche sneden zich verhouden als Sin 45°: Sin 35°==0.707: 0.574, waardoor het verschil dus ongeveer 18°/, wordt. bast EI Invloed van bemesting op den diktegroei van Hevea brasiliensis. Tot nu toe heeft men op Java nog geen enkele uitvoerige bemestingsproef bij Hevea genomen en wordt meestal een vol- bemesting toegediend om den diktegroei te versnellen. Bij de. bemestingsproef 1) door den heer Hamaker genomen, bleek een volbemesting in 7 maanden den omtrek van de boomen 1 cM te vergrooten, terwijl het effect van een groote hoeveelheid superphosphaat alleen, na 10 maanden slechts 0.5 cM bedroeg. Welke meststof of meststoffen voornamelijk een gunstig effect op den diktegroei van de Heveaboomen hebben, is voor Java nog niet vastgesteld. Een algemeen geldend antwoord hierop is natuurlijk door één proef niet te vinden, daar de hoeveelheid voedingsstoffen, die in den grond aanwezig zijn, hierop invloed zal hebben. Voor de volgende proef werden 252 boomen gebruikt, die nog niet getapt waren en die, doordat zij in het onkruid gestaan hadden, achterlijk waren De geheele aanplant was met gooten van 11/, voet diepte en 1 voet breedte voorzien, waardoor elke boom als her ware op een vierkant eiland kwam te staan. Het plantverband verschilde voor de verschillende gedeelten van den aanplant. Voor de boomen 1—71l was het 18X18 voet, voor 12—175, 16X16, voor 176—230 kruisverband met zijden van 28 voet en voor 281—336, 1224 voet. Er werd een volledige bemestingsproef aangezet, zoodat er 8 verschillende series boomen waren nl. 7 bemeste en 1 on- bemeste. Om de verdeeling zoo regelmatig mogelijk te maken en plaatsverschillen uit te schakelen werden de boomen in groepen van 4 verdeeld volgens hun nummer en deze groepen afwisselend op de 8 verschillende wijzen behandeld. Elke groep van 4 boomen kwam dus 104/, maal in de proef voor. De omtrek der boomen werd op 1 M hoogte bepaald. Gevonden werd voor den totaal omtrek van 42 boomen van elke serie bij den aanvang van de proef op 3 April 1911 in eM. (de ouderdom der boomen bedroeg toen __1) Mededeelingen van het Besoekisch Proefstation No. 1 blz. 11. — 86 — 5 jaar en 4 maanden na het overplanten der stumps, die gemid- deld S maanden oud waren geweest): Kn UI AES VI VILS 1336.5 1302 1385 1430 1406 1426 1394.5 1368 De bemesting, die in een cirkel met Ll M straal ongeveer om de boomen gegeven werd, bestond per boom uit: ; Ï Dubbel superphosphaat 30 gr. Jel # jr 30 gr.+Chloorkali 10 gr. UI H E 30 gr.+Zwavelzure ammonia 10 gr. IV ò n 80 g..+-Chloorkali 10 gr.+-4.A. 10:gr. V _Choorkali 10 gr. VI 5 10 gr. +Zwavelzure ammonia 10 gr. VII: Zwavelzure ammonia 10 gr. VILL. Onbemest. Voor de toediening der bemestingen werd de grond van den geheelen aanplant goed omgewerkt. De eerste bemesting werd 12 April gegeven, de tweede 19 Juli. Hierna werd 20 November de omtrek der boomen gemeten. Daarna werd 24 November-een nieuwe bemesting gegeven waarbij alle hoeveelheden verdubbeld werden en deze nog eens 25 Januari 1912 herhaald, waarna 8 April een nieuwe meting van de omtrekken plaats had. Vervolgens werd de volgende bemesting |t Mei toegediend en 2 Augustus herhaald. De hoeveelheden werden gewijzigd, z00- dat nu van dubbelsuperphosphaat 50 gr., chloorkali 50 gr. en zwavelzure ammonia 100 gr. gegeven werden, zoowel afzonderlijk als in de mengsels. De metingen werden verricht op 17 November 1912. De omtrekvermeerderingen ten opzichte van de oorspron- kelijke omtrekken bedroegen: [ II [II IV V vi VII VIII 20 Nov. ’11 1465 144,5 146.5 157.5 152 154 153 140,5 8 April. ’12 295.— 287.— 291.5 319.— 293.5 304.5 318.5 280.— 17 Nov. ’'12 392.— 377.5 394,— 421.— 3945 4175 415.— 368.— . De verméerdering ten opzichte van VIII, Onbemest, heeft dus bedragen in cM: 20 Nov. ’'11l 8 April. '12 17 Nov. ’12 1 Dubbelsuperphosphaat 6, — 15. —= 24. — [Il „+ chloorkali 4, — 1. 9,5 UI rr Á, 6. — 11.5 26. — IV „+ chloorkali +Z.A. 17. — 89. — 58. — de Sd aa ee ANO ELS April. 12 17 Nov: 12 V Chloorkali bi 13.5 265 VI 7 + Z.Á. ED SE 49 5 VILT Zwavelzure ammonia 12.5 aen 47. — De volbemesting heeft dus het beste resultaat gegeven. De werking van zwavelzure ammonia is echter maar weinig minder. In 11/5 jaar heeft de omtrekvermeerdering door de bemesting gemiddeld per boom bedragen, bij de volbemesting 1.25 cM,‚ bij het gebruik van chloorkali en zwavelzure ammonia 1.2 eM en bij het toedienen van zwavelzure ammonia alleen 1.1 eM. In het oog vallend is, dat phosphorzuur met stikstof veel geringer werking vertoont dan stikstof alleen. Blijkbaar worden, wanneer ook phosphorzuur gegeven wordt, de meststoffen niet alleen voor den diktegroei maar ook nog ergens anders voor gebruikt. Voor de hand ligt het, waar wij weten, dat deze com- binatie vooral op de vruchtzetting van planten invloed heeft, te veronderstellen, dat ook in dit geval hetzelfde heeft plaats gehad. Het is niet uitgesloten, dat de boomen ook van den mest van hun buren geprofiteerd hebben. Het toedienen van de bemesting in niet te groote hoeveelheid en het aanbrengen van het goten- stelsel zal zeker de kans zeer verminderd hebben. Toch verdient het aanbeveling bij het aanleggen van bemestingsproeven de verschillende gedeelten van de proef door een of meer rijen boomen, die geen deel er aan nemen, te scheiden. Voor mij was dit niet goed uitvoerbaar, daar dan het aantal boomen, dat aan de proef kon deel nemen veel te klein zou geworden zijn. Ofschoon de diktegroei door het toedienen van zwavelzure ammonia alleen bijna evenveel vermeerderd werd als door de vol- bemesting, is het toch nog zeer goed mogelijk, dat een volbemesting, of wel een kali-Stikstofbemesting voor de planten beter is. De dikte- groei van de boomen is natuurlijk voor een Heveaplanter van zeer veel belang, maar niet minder is dit het geval met de melksap. productie van de planten. Waar het wegnemen van het melksap den boom tevens berooft van een hoeveelheid voedingsstoffen, niet alleen stikstof maar ook kali en phosphorzúur, daar bestaat nog de kans, dat de toediening van deze laatste voedingsstoffen voordeelig kan zijn. In deze richting hoop ik proeven te nemen. 28 Mrt. —26 April 27 April — 26 Mei 27 Mei —25 Juni 26 Juni — 25 Juli 26 Juli —24 Aug. 25 Aug. —25 Sept. 26 Sept. — 25 Oct. 26 Oct. —24 Nov. 25 Nov. —6 Dec. ‘Totaal. 28 Mrt. — 26 Apri 27 April —26 Mei 27 Mei — 25 Juni 26 Juni —25 Juli 26 Juli -—24 Aug. 25 Aug. —25 Sept 26 Sept. —25 Oct. 26 Oet. —24 Nov. 25 Nov. —6 Dec. Totaal. 28 Mrt. —26 Apr 27 April — 26 Mei 27 Mei —25 Juni 26 Juni —25 Juli 26 Juli —24 Aug 25 Aug. —25 Sept 26 Sept. — 25 Oct. 26 Oct. —24 Nov 25 Nov. —6 Dec. Totaal. 1). Gaf 15 Sept gee 2). Gaf 3 Sept geer og Mrt. —26 April 27 April —26 Mei 97 Mei 25 Juni 2 Juni — 25 Juli 26 Juli — 24 Aug. 95 Aug. —25 Sept. 26 Sept. — 25 Oct. Oct. —24 Nov. 95 Nov. —6 Dec. Totaal. B Mrt. — 26 April 27 April —26 Mei 27 Mei 25 Juni 2 Juni - 26 Juli 5 Aug. 25 Juli 24 Aug. 25 Sept. u Sept. — 25 Oct. Oct. —24 Nov. 2 Nov. —6 Dec. Totaal. Mrt. —26 April | 4225 q7 April e 26 Mei TRR a : “lMei —25 Juni 2 Juni 20 Juli 25 Juli —24 Aug. 25 Aug. —25 Sept. 26 Sept 6 Sept. —25 Oct. bi Oet, — 24 Nov. ® Nov. —6 Dec. Totaal. Ù, Gais 3, Gaf No. 2. 238 TN EE 246 EE AEB AT B 5 A EE EN 1710) 1590| 12501 1445) 1 2665| 2500, 1180, 1110 770) _710| 4910/ 3420 1305) 1220| 1215/ 1795 20} 3125] 2830 1495, 1310| 905/ 1070/ 4355) 4115 1160) 1330) 1475) 1640 755| 2665| 2715) 1655) 1720| 890| 965) 3250| 2755 1435) 1525| 920| 980 950, 2265| 2405 1560 1750/ 940/ S40| 3010) 2280 1250) 1045/ 630| 665) S50| 720} 1425) 875 510 490| 475) 540| 1835) 1405 4451 _460P S45| 1005/1240) 1330| 1350) 1440 1490 1490/ 700 915/ 2280, 1810 1390| 1335/ 953| 865| 1415/ 1435) 2290| 2140 1720 1635) 1100, 1185) 3115) 2805 1535) 1540/ 1290/ 1015/ 1460/ 1290) 2390| 2690 1940, 2215) 1695) 1910/ 2575) 2615 605] 580} 475| 475} 900 620| 95J| 775 670, 775| 850| GOO) 2730) 2435 10835/10625 9055) 9SS5|12095/12175 19125 1837012220/12495, 7825 S735/28060/23640 Î { Ï | 249 250 251 ERN RE 255 ATIE Aal OE PENNE REN LE B 1745| 1740) 1470| 1500 2160| 1785| 6485| 7300| 2200) 2445| 2745l 2705) 2510, 2825 2225| 2160} 2150| 1900/ 1925) 2215| 3345| 3960/ 2040} 2055| 2375| 2080/ 3635| 3695 2395) 2230| 1850| 1930/ 1810/ 2010| 3710/ 4990} 1220) 1235| 1370/ 1315] 2460 2740 2055| 2305/ 1840 1870/ 1720| 2120) 3350| 5835 1345) 1460) 3025) 3095) 3025 3035 1430) 1160, 850 835| 1255) 1385) 4105/ 5255 2050, 1770) 3505, 3840! 1450, 1005 285| _305/) 995/ 1100) 1110/ 930) 3000} 2265/ 2060 1930) 3575| 3350| 1475) 1265 1370} 1190[ 1665| 1520/ 1915/ 1860| 3785/ 2370 2675) 3100) 3690 3480| 3625 3120 2145| 1825| 1560| 1735) 2385/ 2740| 5520| 4320| 4325) 4555) 5620| 6165| 4615 4155 650 720| 595| 690| 760| 915) 1780| 1435) 955 1085| 1595\ 1685! 1050' 1200 14300113630 1 2/975/13080/15040 15960 35080/3773018870/19635/27500 27715 23845123040 | | Ï EN EE 260 _[ 261 ANA Ae SB ARIE RN |B 4225) 3845 3500, 1870 1920' 3250 3150 1925. 2075 3380{ 3645 2620 2470 2600 2625! 2660 2945 1765, 2100 3305 2295, 2750, 1930, 2260 1960) 2045: 1925 1500, 1475 4190| 1870/ 2760, 1675/ 2125/ 2055, 2195, 2115 1025) 1475 4145| 1640, 1040 820 2105 2215 1620 1490 1375, 1460 3875| 2180) 2150, 1780, 1695, 1635, 1230, 1100 1100, 1110 3560| 2740| 2180, 2525) 2775, 2470, 1610) 2855 1410) 1630 4910| 3250/ 3080, 2910, 4105 3240 4260, 3605, 1845, 2420 1620) 1300, 1255 1085 1265 950 1565 1155 490 71a 3321023145 2168018695 /20800/19070/2043 B) (19840 12433,14460 Er ED OT EE OAN UNE ° Sept geen melksap meer. Liep bij aansnijden op 29 Sept Oorzaak bladwisseling. 9 Sept geen melksap meer. Liep bij xansnijden op 29 Sept. Oorzaak bladwisseling. 645 BERK | € 4 GE 64 Febr. — 17 ) Totaal. 18 Dec. ik, 1770 ‘0D, 3355 | 940 170! 995! 1030 350 S90 1345} 1240! 670 1605! 1935! 2305 790 3265! 42751 4575 1810 18 Mrt. —16p 4020 17 Mei eta) 1385 16 Juni LOR gp 16 Juli —31b\ 335 Totaal. “Dl 8160! 3715| 4465! 4695) 1955! 1730! 2630\ 2185! 1645 1710| 2880| 27951 1575 735) 2685 2885 1355 22091530 1235) 815 8110/14390/13795| 7345 | 445 680 1215 2540 2265 1280 1725 1390 1045 7705 Beide APPA) 11515 11375 18665 18370, 9155 10045 mmm mmm | | 1). Getapt tot 20 1 Bm ee Sf Se ef | me ef _ o|w olwlolwloiwlolw|oiw|z EAN ACE NKENE: 905 810| 775| 1845] 1595/ 1385| 1260) 465| 325l 45 770 vo3l 1030l 350l 445 1200, 1145 1255) 1845) 2285) 1915) 1705 660| 650! 940/ S9O, 1345) 1240! 670 680 17 Febr. — 17 Maart | 1925) 1755) 1310 1425| 1945| 2065| 1385| 1325) 1975 1720) 2705) 3495) 2285) 2470\ 1055) 1055 1770) 1605) 1935) 2305| 790! 1215 Totaal. . . . | 4350/-4385/ 2093) 3175 3880, 4020) 30s0, 2430) 3930, 3750) 5895) 7325, 5585) 5135) 2180, 2030, 3855) 3265) 4275) 48 18 Dec. —17Jan. | 12851 1265 740] 740 895 835) 725] 18 Jan. —16 Febr. | 1140) 1365, 945) 1010/ 1040/ 1120 070 Í | | | | | | ij 18 Mrt. —16 April | 3395 2885) 2125, 3180, 2550, 2490, 2535) 2905 4615, 4245 6630, 6925) 4830 4855 2600) 3120, 4020/ 3715! 4465! 4695! 1955! 2265 17 April — 16 Mei 2345 2230/ 2275} 2370/ 2165) 1975) 1690, 1790, 3215, 8725, 3195 3870, 3805) 3825, 1690, 1810, 1715) 1730) 2630, 2185 1645 1280 17 Mei — 15 Juni 2185) 1975/ 2605) 2540/ 2680 2675| 1735/ 1465/ 4970) 4390\ 3905! 3370 3490' 3630 2590 2940 1385/ 1710, 2880, 2795 1575/ 1725 16 Juni — 15 Juli 2835 2485, 2500 2320 2060) 1885) 1550 1425) 4675) 4620) 4175) 3225| 3770| 4270! 2555) 2865/ 705/ 735, 2685 2885| 1355 1390 16 Juli —31 Juli 1475 1355) 940) 715) 300) 255[P 1100) 1105, 2935) 2860, 5180, 2805, 2330. 2395) 1660 1835, 335, 22091530 1235) 815, 1045 Í Í p | | Ï m [ Í À EN Be Í 12235 10930 11445/11125/ 9755, 9280 8610, 8690/20410/19840/21085/20195,18225/18975/11095/12570 8160: 8110/14390/13795 71345, 7705 Totaal. Ì Í Í [ | Î Î Î [ Î ER ZR 14300/13635/1 23001 1690 12120)24340 23590 24980 27520 2381024410 13275/14600,1 1515/11375 LEOKE EO 9115510045 | Î | | | | | | | Beide tappingen _ [16585'15315/14440 1). Getapt tot 20 Juli. No. TOTALE OP ia Non El Ecu 56 | 14825| 14615| 57 | “2070 64 | 16640) 18115} 61 | 3620 75 16850| 16805| 63 3035 76 208751 20080 65 4110 S0 F8400 14851 74 4540 83 17965 18545 79 3/15 S6 19820/ 20250 84 3505 tr EREN ot 1-00 89 4160 120 | 7805| 7775| 93 5630 ae OL | Totaal 156835/151610f 102 31385 106 Totaal 12 Be C 1055 1380 1290 2240 3640 3825 2470 2685 2270 20855 No Á B 56 14825) 14615 64 16640, 18115 75 16850/ 16805 76 20875{ 20080 80 18100/ 17855 83 17965| 18545 86 19820/ 20250 111 21955| 17570 120 18051 7775 oe SIS 96 Totaal 156835151610 102 106 Í A | EE 17880 | 16495, | 20755 19295 20535 23610 | 19330) | 17840| | 22215 | 12365! 10090) TOTALE OPBRENGST GEDURENDE 5 Totaal |215550/215605 MAANDEN. Bl Noe | ef sB | No | A |B 15780 51 | 19495 19945| 58 | 16530, 15775 17495} 52 | 15470| 15575} 62 | 16125/ 16390 16395| 53 | 15435\ 15085| 66 | 16040/ 15855 20695| 54 | 16175, 15400} 67 | 16540/ 16225 19865 55 | 16305 16215| 68 | 16965) 16605 19385| 59 | 18270, 17715| 69 | 20535 19980 23760 60 | 16585, 15720| 70 | 20335, 20675 18655| 90 | 25265, 25195} 7 24420, 21160 18215) 119 | 12845| 13175| 72 | 22080| 21060 21455 atenensl 79 4 :1858bi 18008 13110f Totaal (155845 154025) 77 24105) 23890 10815 18 | 20545/ 21510 81 | 15855| 15450 82 | 18280| 19040 85 | 18995| 18585 87 | 19270| 19450 88 | 17735 18770 91 | 18565 19435 92 | 15345) 14815 94 | 18470| 19535 95 | 18600| 19015 97 | 18235| 18595 98 17970 18095 09 | 24075| 23715 100 | 20145| 21420 101 | 10650 10425 103 | 12195/ 11085 104 | 16480| 17245 105 | 15305| 14905 107 | 12715| 15045 108 9030| 9785 106 8295| 7060 110 | 16795| 15690 112 | 12125| 11785 113 | 11950) 12290 114 | 17680| 17680 115 | 14900/ 14150 116 | 11890) 9590 117 [| 10195 9375 118 { 13790| 12805 Totaal 668340 662025 DB Nov. — 14 Dec. Bb Dec. — 23 Jan. | 2d Jan. —22 Febr. 28 Febr. — 23 Mrt. 24 Mrt. —22 April 9 April — 22 Mei gs Mei — 21 Juni | B Juni —21 Juli Be Juli — 20 Aug. | Totaal. 25 Nov. — 24 Dec. B Dec. — 23 Jau. Blan. —22 Febr. 28 Febr. —23 Mrt. 2 Mrt. —22 April y April — 22 Mei weeMei —21 Juni | Juni —21 Juli Juli —20 Aug. otaal. | | | . —24 Dec. ordec. — 23 Jan. mean. — 22 Febr. WasFebr. — 23 Mrt. mert. — 22 April B April —22 Mei vo Mei. —21 Juni uni —21 Juli Totaal. 2Juli —20 Aug. | 4015 No. Bk | 37 ER 38 BOK Bet fe BO 2635) 1840| 1850 1595 1030 990\ 2975) 1940/ 2070 3890, 2380| 2540 1430! 880 890 4450/ 2640| 3620 3205, 2010/ 2050, 1730/ 1315) 990, 3815) 1875) 3035 5885) 3285) 2390, 2170 1445 1310, 4810| 2250) 4110 5580, 8845] 3575) 3325) 1570, 2195, 5315) 2490, 4540 6885, 2960} 3200/ 3240/ 1775| 2050, 5190| 2620/ 3715 5940, 1885) 2920, 2700/ 1070) 1955, 4240, 1990/ 3505 5430) 1255) 3535| 2570| 1010) 1865) 4430| 1515| 4160 2475) 725| 2025| 1705\ 895| 1390! 3050| 835| 2630 ef $ 4 +1925/20185/24085/20465 10990 13635 38273|18155 31385 39 40 RN 41 A | B | C A B Q A | B C 1410l 6901 845| 1745| 1365] 1280| 1995| 960| 1055 2600, 1710/ 1530, 1865/ 1490| 860| 2880, 1470| 1380 2480\ 1520} 1305| 1605| 1225! 1130| 2835\ 1580| 1290 3490, 1810/ 1900, 2840| 2005) 1390| 4905) 2450) 2240 3960. 2160! 2250! 4895! 4445\ 3990! 5690 2580 3640 4890/ 3135) 2975| 4620| 3635| 2470| 6730, 2885| 3825 3310, 2350/ 2390| 3050| 2815 1450| 4490, 2595| 2470 2405 2180| 2235| 3525| 3440| 1170| 4340| 4275| 2685 1940/ 1340| 1845| 7990/ 5565| 1505| 3530| 2630| 2270 26485 16895 16775|32125 25985 15245 3739521425 20855 / | | | Ì 49 B 2580 2240 23595 2970 5460 2950 1935 1840 1680 47765 21830 A Bs 3540 5265 4155 5985 8270 8255 4345 3935 3670 2690 4375 5600 5025 2685 2170 2445 | Ï | 2645 3195 5/85 4965 7600 1585 S490 4110 4900 ded O0 3130550585 28425 2530 8115 2810 3790 4720 4410 2480 3100 1970 3 an 2600 9280 2850 4445 5840 6540 8675 3050 2310 4590 ) Fbr. — 11 Mrt. 3 Mrt. —10 April April — 10 Mei 1 Mei — 9 Juni )Juni — 9 Juli Juli — 8 Aug Aug. — 7 Sept Sept — 9 Oct. — 8 Nov Totaal OFeb. —11 Mrt. 2 Mrt. —10 April | EE Mei — 9 Juni uni — 9 Juli OJuli — 8 Aug. Aug. — 7 Sept. Mpept. — 9 Oct. — 8 Nov. otaal Feb. —11 Mrt. 2 Mrt. —10 April l April —10 Mei Mei — 9 Juni Juni — 9 Juli Juli — 8 Aug. SAUg. — 7 Sept. mept. — 9 Oct. Oct. — 8 Nov. A EL | Br 0 3635 5690 5875 6890 6210 2135! 2900 2905, 3655 3430) 2815 1815) 2405 3790) 2630 2890 3000 3850 2790 2480 1940 2735 3485 3305 4415 4670 5030 4175 5830 3330 4690 8985 2100, 2 1955) 2420 2520 | 2155 2450| 2 2555 1835 2615270 ) 4060 : 4635 3960 2195 1710 5| 2345 5180 2580 0/2585045035/22845 2510 $0 37315 27010,25875 150 A | Be 4000) 3675| 2 5180 5595 5340 4800 2175 6030 2515 | 1825[ | 3205, 3555 3760 3740 4425 5 1780 5! 4280 ) 4105 1265 1 2040, 2245| 2370 2940| 2655 2800| 2625 24051 2920 870 1875) 1925 2430 2610, 2850 1435 2665, 3215) 3090 3580 155 5615 5915 B C 1945 2765 5400 5340 2605 2780 605 2875 3285 1595 2300 3145 3610 2125 : 42410|22240/25415/25190/23550/2 115 ME ár á ak ace af 5 dk def nr me TVA U er ok Ri ee hd nde an Te De: … EE ae" iech en te Oa ed de Eh Tad er No. 8. 190 TO SE Ser iS EN NE | | | | 1 Mrt. —30 Mrt. 255| 2610/ 45551 3490] 3495| 3035) 1715) 1330| 2455) 2055) 3830/ 2980| 2065/ 1775| 5090 4500| 6525| 6725] 2695 2875 31 „ —29 April | 2535/ 2065 3720, 3975, 3775, 2825) 1600, 1645| 2505| 1980/ 2975/ 1555/ 1990/ 1985, 2930\ 3100| 4260, 5335| 2780 3890 30 April —29 Mei 50 2940, 6880, 5340, 4765) 3315! 2655 2795| 7160 4660, 3965, 2045 3050 3075) 6445| 4995! 4800) 5020\ 4570 5295 30 Mei —28 Juni 0/ 2130, 3255/ 3005, 3725) 2895| 2300! 2335\ 3650/ 2385| 3750/ 2815| 1855| 21801 4665| 3590! 3590 3655! 3995 3225 29 Juni —28 Juli 29 Juli —27 Aug. Or Go t Ne 5l 2750 2930/ 2960 3315l 3630| 2685 2370) 1405) 1180) 2570) 2405| 1860/ 2000/ 3360\ 2940' 2025! 2515 3120 3610 5 1250) 1070) 1220, 1785) 1635, 1485, 1225| 1650| 1665/ 785| 9951 1040 1055' 1160) 1345 ' 2030! 2210! 2485! 2520 28 Aug. — 28 Sept. | 2 2920 2825/ 2190, 2465) 2485| 2410} 2115| 4575| 4345) 840) 1050/ 2095) 2380| 990| 1105! 7755| 6775! 4725 4005 29 Sept. — 28 Oct. 3085, 3070, 3260, 3660, 6605, 3970, 2435, 2300/ 3940 3925) 6870) 4460, 2065, 2645) 2475) 2975 7355 8595 376 29 Oct. —28 Nov. | 1945| 1820| 1770| 2235! 3195\ 2155' 1860| 1795! 2435) 2860, 4795| 2885) 2525\ 2320, 3780\ 3200! 5380/ 3400| 3660! 3160 29 Nov. —29 Dec. | 3120) 2490, 3525/ 3120) 6265| 3625 3305) 2745) 45254 4790| 6440) 3250| 2340| 3135/10255| 5755! 8130| 5965! 6530 5035 | ä | De | Totaal. . . . [2728524045 3379031195 39390/29570 22450 21655/34300 2984536520 24440 20885 2755041 15033505 5215047790 88155|37345 ede Ot DO DO He DO 5 Oo DD OT WD 5 Ke a - 201 202 204 205 | 206 208 210 211 212 213 29 Juli —27 Aug. | 2870) 3115, 1460, 1345/ 1180 28 Aug. —28 Sept. | 3410/ 1870| 2465| 1945! 1255 2260/ 1910, 1980/ 1305) 1315) 1110, 1555! 2085/ 3600, 4455\ 4285| 4470| 3355| 3105 75, 2325, 1020) 3675, 1420, 2300) 2125, 1965\ 2470) 2895, 4025/ 4320| 5365) 2485| 2880 29 Sept. — 28 Oct. 4270, 1895/ 2920| 2530| 1935 15, 3545, 2915) 3035, 1955 4075, 3465, 2630, 2985 4895, 6650: 5355 7940| 3510 3930 29 Oct, —28 Nov. | 2880 1615) 1765, 1695 91665 153092355, 19952295 13554045 3505 2405/ 2505, 6195) 4950) 3315 5420) 3040 2810 29 Nov. —29 Dec. 5945! 3120 — — — — — | _— | — | 2905| 2770| 2375| 2520\ 7020| 6085| 4100! 7055 2885) 3795 Totaal. . . . [88575/30700/19145 17335|15010/12560)28045)21355 22830 1592031745 25930 2204526495 5284549135 57730/56420 3169031025 | | ee GEENEN EE CR ENNE REE \Mrt. —30 Mrt. | 3235) 3410, 1310, 1435) 1400 1250 2795, 2115) 2465) 2020) 2425) 2015 795) 1470 4900 4045 2640| 2770) 1910/ 2190 31 „_— 29 April | 3175, 3460 2180, 2130, 1605) 1520 2880, 2190) 2965) 2425) 3855) 2710, 2385 3785 4840, 4615) 5050| 4900) 2570) 2425 30 April —29 Mei | 5045, 4825, 2875 2790, 1990, 1725) 4165) 3145) 2550) 2550, 5030) 3875 3710\ 4455) 6915 534011785| 8020| 4105| 4000 30 Mei —28 Juni | 3610 3800, 2405 1720 1870, 1535, 3565 2655| 2865 1915 3200) 2780, 2030, 2010 5295’ 4130. 9025| 4990| 3700| 2690 29 Juni —28 Juli | 4135 3590, 1765) 1745, 2110) 1750) 4155-3410) 1000 975 3095 2075 2195\ 2210 5790 4840 7855| 5490/ 4130/ 3200 860 6 7 5 ij 1 Gestopt 20 November. 1 Mrt. — 30 M1j775 31 „ —29 Af985 30 April — 29 Md075 30 Mei — 28 Ju:180 20 Juni —28 Jul000 29 Juli —27 Au055 28 Aug. — 28 Se;380 29 Sept. — 28 Od645 29 Oct. —28 Nd320 29 Nov. —29 D4135|10255| 5755| 8130) 5 4115083505 /52150/47790 38155137345 Potaalke 7550) 5090, 4500} 6925 2930 3100| 4260 6445. 4995! 4800 4665 3590! 3590 3360, 2940! 2025 1160) 1345/ 2030 990 1105) 7755) 2475, 2975! 7355 3780, 3200, 5380 : == Qt DD UO DO > a a ON COT 83595 é 3660 £ Gaur 1 Mrt. —30 Mii470' 4900 4045 26401 2 31 „ —29 AB785 30 April —29 Md455 30 Mei — 28 Ju2010 29 Juni —28 Ju2210 29 Juli —27 Ar085 28 Aug. —28 De 470 Totaal. 1) Gestopt 20 Noi B495|52345|49135)57 4840 4615 5050 6915 5340 11785 5295 4150 9025 5790 4840 7855 3600 4455 4285 2895 4025, 4320 4895 6650 5555 6195 4950 35315 7020 6085 4100 ) | 1910 2570) 4105) 3700 | 4130 3 5355 5 2485, SLO 5040 2885 730 56420!31690 31025 3795 2190 2425 4000 2690 200 3105 2880 3930 2810 Attention Scanner: | Foldout in Book! | Gig \ \ No. 9 154 ra5 156 to 159 EE PN 5 br. —29 Mrt. [ 4195, 4400, 3990, 3565 3850 4015 6430 816 MRE. —28 April | S615/ 6730, 4315, 3640 4885, 4755, 3935 475: Bil —-28 Mei | 9800| 9220/ 4395) 4560 7105) 6535) 5255 5! (Bi —27 Juni | 4110, 3045, 3220, 2830 4560 3890 4435 4465 4645 3400 Mi —27 Juli | 5280) 2775) 3625 2875 5525 2795 4125 4080 3850 3175 Ì —26 Aug. | 5430 3095| 4485) 3230, 4270, 1945 4125, 3450, 3800, 3080 B. —27 Sept. | 4590| 3995| 3345 2960, 6400 3675 4975 4420) 4185) 4345 B 27 Oct. | 3105| 2615| 2210) 2200/ 2590) 2195) 2505 2325/ 2540} 2160 = 18 Nov.'| 2215/ 1995| 1890) 1740/ 1880/ 1725) 1765\ 1860| 1745} 1560 E.D. ‚ k7340 27870 31475/27600/41065/31530 37550 35800 31830 27645 160 162 Poe dn 165 | OR MAER TR OC 5180) 4485) 1365) 1560/ 1695 Fr. — 29 Mrt. }5| 1845) 4585| 5915 4000) 4630 —28 April | 5045| 3850| 1380/ 1205/ 2160} 1720, 5300/ 4160, 4350, 3350 Pril —2S Mei | 4835) 3900) 1625/ 1665) 2430/ 1880, 5055| 4345, 5600, 4125 B —27 Juni | 4685/ 3125| 1770/ 1470/ 2010) 1710, 3870, 3500/ 4860/ 4365 i —27 Juli | 4260/ 2690, 1890/ 1325/ 1700, 1670, 3300, 2640| 3945, 3520 =—26 Aug. | 2760| 2175| 1190} 945/ 1560) 1360, 2625) 2225) 7685) 6620 B — 25 Sept. | 5715 3745| 1870| 1410/ 2820| 2125) 2120| 1435/ 5460/ 4010 26 oct. | 2820| 2560} 1555| 1435| 1945) 1990) 2355) 2035) 2370/ 2235 | —18 Nov. 1595) 1670/ 1235| 1245\ 1295) 1350, 1640) 1750) 1535, 1660 Ë ETEN CPN EEK TE En EE ERAAN EMG | - ì WEN TU - Re . . . 136895/28200/13880/12260/17615/15650 30850 28005 59805 34515 | ‘mmm Aar rd DN ® jk gl và Ea de / bi Nov. — 4 Dec. MES: — 3 Jan. Man. — 2 Febr.’ Febr. — 3 Maart Mrt. — 2 April April — 2 Mei Mei — 1 Juni Juni — 1 Juli Juli —31 Juli. Aug. — 30 Aug. Totaal ; Nov. — 4 Dec. Dec. — 3 Jan. Ban. — 2 Febr. Febr. — 3 Mrt. Mrt. — 2 April April — 2 Mei Mei — 1 Juni Juni — 1 Juli Tuli —31 Juli Aug. —20 Aug. Totaal Pd we” iteiten Nov. — 4 Dec. ec. — 3 Jan. Jan. e= 2.Febr. Febr. — 3 Mrt. Mrt. — 2 April April — 2 Mei Mei — 1 Juni Juni — 1 Juli Mi —31 Juli Aug. —20 Aug. | Totaal 3 Ï Di B | C 1785| 1515 1405) 1405 2255) 1640 2080! 1805 2235 20901 2675l 2150 2680: 2005 2270 1980 2555| 1870 895 645 No. 10. ET 26 AE Ne PBO | A 1185 530|- 515| 1140/ 875 875| 2385 1225) 590| 590! 2190, 880l 925 1950 1775) 1045| 920/ 2530| 1100/ 1130 2615 2005 _980/ 1210, 2030, 1120 1085 2895 2550\ 920| 1480, 3135) 1150| 1090' 3435 8110, 1380| 1540, 3085| 1115| 945) 3775 3365 1405) 1100, 3035) 1095) 805\ 4170 2510} 1325) 1355 2175) 440| 720| 3565 2515, 1150) 1690 2500, 1110 990 4030 2480| 1030| 1210| 3675| 1440| 1595| 1495 22720 1035511610 25495 10325/10160 30315 20835117105 | 30 31 | 32 EE ER RODE NEE 2200! 1355\ 1095! 3440| 2540| 24851 4200| 2385 2130 1970| 1150) 1050| 2250| 1720| 1680\ 3225| 1650| 1410 2820} 1685/ 1425| 2705| 2210| 2065| 4195| 2695! 1745 2960| 1780/ 1440| 2320| 1845| 1605| 4885| 2770\ 2035 8550} 2510, 2010[ 3050| 2595| 2300| 6465| 3590! 2735 4525| 3310\ 2015| 4200| 3295| 2320! 8420| 4435| 3185 4960| 3335/ 1905| 4495| 3650| 2680! 7185| 4975! 2995 2930| 1600/ 1360| 3175/ 2170| 1905| 8010| 4675\ 3510 3935, 1575 1350 3440 2055) 2425) 7320| 3440, 2695 3675| 1665/ 1665| 2605| 1655| 1495| 2095| 865 865 33525 19865 15315 31680 23735 20960156000 31480 23305 A 5705 3300) 4080 5955 4120 7025 6785 2480 4030 3195 42675 55 B C 2615/ 2150 2250 2070 5190 2450 8020 2120 2070 1015 4105, 2425 4145 3090 1125| 870 1840 35290 1165, 1815 25525121295 4 vs Le ij ì Lel ‘ hk 4 EE 4 Tl De le, 4 I A Pr Á î Là Î afl Es Se Eed nd bi P | in Ae n pj ‚àM zit wt x » pi ie Fet rf E ud it ld J Le e Hd Ei, % den.€ EBT etn A Wi e E hr rit Dh e ener 4 D 7 %j3 « Ie vd Erne daf seed ali DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRIGULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. V. Het zetmeelgehalte van den cassavewortel. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. . DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT 1913. Verkrijgbaar bij G. KOLFF & Co. Batavia: Prijs f 0.50 -, INLEIDING. Zooals bekend is, is door Märker en anderen een praktisch gemakkelijk uitvoerbare methode voor de bepaling van het zet- meelgehalte in aardappelen uitgewerkt. Volgens hun onderzoek bestaat er een bepaalde verhouding tusschen het soortelijk gewicht, het gehalte aan droge stof en het zetmeelgehalte 1) bij aardap- pelen, zoodat men door een eenvoudige bepaling van het soortelijk gewicht of wel van het droge stof gehalte van het monster het zetmeelgehalte te weten kan komen. Het volgend onderzoek had ten doel na te gaan of dit verband ook bij geschilde cassaven voorkomt. De gevolgde wijze van werken. Bepaling van het soortelijk gewicht. De wortels werden eerst geschild en daarna in schijven van 2 vingers dikte gesneden. Het soortelijk gewicht werd vervol- gens op de wijze zooals dit voor aardappelen plaats heeft, bepaald; aileen werd in plaats van 5 KG maar 1 KG van het monster gebruikt. Bepaling van het zetmeel- en glucosegehalte. Het monster waarvan het soortelijk gewicht bepaald was, werd met een doek zorgvuldig droog gemaakt. Door deze be- werkingen veranderde het gewicht niet merkbaar. Daarna werden de schijfjes fijn gestampt en hieruit een monster van 300 er. getrokken. Hiervan werd dadelijk een waterbepaling gedaan, terwijl de rest in de zon gedroogd werd. Daar het monster meestal enkele ochtenden in de zon moest liggen, voordat het droog was, werd het ’s nachts in een stopflesch bewaard, waarin een weinig chloroform gebracht was. Was het monster goed droog, dan werd het nog eens fijn gemaakt, zoodat het geheel door een l.m.M. zeef ging. De bepaling van het zetmeelgehalte had volgens de methode 1. Lunge, Chemisch-technische Untersuchungsmethoden 1905 III, blz. 499. k ie OT AE, 1 ITN ETR NK Ë | van Reinke plaats (König, Untersuchung landwirthaftlich und gewerblich wichtiger Stoffe, 1906, blz. 249) met enkele kleine wijzigingen. 3 gr. van het monster worden in een porseleinen bekerglas met 25 cM? éénprocentig melkzuur en 30 cM3 water vermengd. Het bekerglas wordt met een porseleinen schaaltje toegedekt en het geheel in een autoclaaf 21/, uur bij 31/, atmospheer verhit. Na bekoeling wordt de inhoud van het bekerglas in een maatkolf van 250 cM? gespoeld en dit tot de streep aan- gevuld. Vervolgens wordt na goed schudden de vloeistof gefil- treerd (het praecipitaat moet steeds met jood-joodkali op de aan wezig- heid van zetmeel onderzocht worden. Geen enkele maal echter werd bij het analvseeren volgens deze methode in den ampas van den cassavewortel zetmeel aangetroffen) en worden 200 cM? van het filtraat met 15 cM?3 zoutzuur (s.g. l. 125) in een kjeldahlkolf 21/e uur in een kokend waterbad verhit. De oplossing wordt, na bekoeling, met NaOH geneutraliseerd en tot 250 eM5 gebracht. De hoeveelheid glucose, die zich hierbij gevormd had, werd volgens de methode van Schoorl (Chemisch Jaarboekje 1910-1911, blz. 277) bepaald. 10 eM? van de verkregen oplossing (overeenkomende met 96 mgr. van het monster) worden met 10 cM? kopersulfaatop- lossing volgens Fehling (69.28 gr. tot 1 L. opgelost, waarvan 10 cM3—= 27.74 cM? 1/10 n. Natriumthiosulfaat) en 10 cMê Fehling-Soxhlet'sche tartraatoplossing (346 gr. Seignette zout en 100 gr. Natron tot 1 L. opgelost) in een erlenmeijerkolfje van 200 ecM3 vermengd en met gedistilleerd water tot 50 cM$ ge- bracht. Het kolfje wordt op een asbestplaat, waarin een cirkel- vormige opening met 6 cM middelijn is aangebracht, gedurende 2 minuten gekookt. Nadat de vloeistof snel en volkomen onder de waterleiding is afgekoeld, worden eerst 10 cM* eener 10% joodkaliumoplos- sing (in het donker te bewaren, daar zij aan het licht geel kleurt door afscheiding van jodium) daarna 5 cM? stijfseloplos- sing en vervolgens 10 cM? 25% zwavelzuur (lÌ/g vol. geconc. zwavelzuur +S81/, vol. water) toegevoegd. Het afgescheiden jodium wordt, zonder te wachten, met een 1/10 n. thiosulfaat-oplossing getitreerd tot de blauwe kleur in een roomgele (van CuJ) omslaat. Vooraf werd een blanco proef genomen, waarbij alle be- en werkingen, die bij de zetmeelbepaling plaats hebben, op gelijke wijze verricht werden, terwijl alleen geen “zetmeelbevattende stof gebruikt werd 1). Uit het verschil tusschen de uitkomst der zetmeelbepa- ling en die van de blaneoproef vindt men volgens de volgende tabel de hoeveelheid glucose, die in de oplossing aanwezig was en met hoeveel zetmeel zij overeenkomt (Chemische Jaarboekje 1910 —’11, blz. 116). cMS 1/10 n. thiosulfaat glucose zetmeel (glucose X 9/10) Ì 8.2 m.2r. 2,8 2 6.3 or df 3 9.4 8.5 4 12.6 11.4 5 15.9 14.5 6 19 2 17.9 7 22.4 20.2 8 25.6 0 9 28.9 26.1 10 32.3 29.1 11 95.7 32.1 12 | 39.0 85.1 15 49.4 98.2 14 45.8 41.8 15 49,8 44,4 16 62.8 41.5 17 56.3 50.7 18 50.8 53.9 19 2 63.3 aft 20 66.9 60.5 21 70.7 63.7 22 14.5 67.k 23 18.5 70.7 24 82.6 14.3 25 86.6 77.9 26 90.7 81.6 27 94.8 85.3 1). In het Chemisch Jaarboekje wordt een 20% joodkalium oplossing opgegeven. Zooals mij echter gebleken is, geeft hot gebruiken van een 10% oplossing geen verschil in uitkomst. in en Men vindt dus op deze wijze de som van het zetmeel: en glucosegehalte uitgedrukt in glucose of zetmeel. Het gehalte aan glucose, in den cassavewortel als zoodanig voorkomende, werd op de volgende wijze bepaald. 5 Gr. van het monster werden met 50 cM° water gedurende een half uur geschud. In 30 eM?* van de gefiltreerde oplossing werd volgens de methode van Schoorl het glucosegehalte be- paald. Door dit met 9/10 te vermenigvuldigen en af te trekken van het zetmeel-en glucosegehalte in zetmeel uitgedrukt, krijgt men het zetmeelgehalte van den cassavewortel. De doorsnede van den wortel en zijn soortelijk gewicht. Een partij cassave wortels werd in 3 groepen verdeeld naar hun grootte. Nadat zij vervolgens geschild waren, werden zij in schijven gesneden en daarna elke groep gesorteerd volgens de doorsnede van de schijfjes. Als doorsnede van een schijfje werd het gemiddelde van de boven-en beneden doorsnede gerekend. De gemiddelde doorsnede van het monster werd verkregen door de som van de doorsneden van alle schijfjes te deelen door hun aantal. ' Cassave Begog. Groote wortels Middelgroote wortels Kleine wortels Gemidd doorsn soort. gew. Gemidd. doorsn. soort. gew. Gemidd doorsn. soort gew. in cM. in CM. in cM. 3.09 1.161 2.22 1159 2.01 1.172 4.64 FoM 8.93 1.180 5.14 1.182 5.84 1.167 4.91 1.180 4,21 1.185 Cassave Manis. 5 2.10 1.151 2:10 1.149 Eda 1.143 3.93 1.151 3.92 1.152 3.04 1.156 573 1.153 4,52 1.159 d.d4 1.165 Cassave Beureum. Ú. 1.082 1.87 1.099 1.80 1.138 2.95 1.124 2.90 1.183 0,85 1.136 8.77 1.136 3.26 1.138 2,60 1.145 4,05 1.134 3.77 1.141 2.87 1.145 4.48 1.140 4,05 … 1.142 3.05 1.145 5.51 1.154 5.19 1.148 3.28 1.142 BE EE Uit deze cijfers blijkt duidelijk, dat, ofschoon bij de groepen het soortelijk gewicht veelal met de doorsnede toeneemt, toch geen bepaald verband tusschen deze twee grootheden bestaat, daar toch bij gelijke doorsneden van de monsters verschillende soortelijke gewichten gevonden werden. Door de wortels echter op deze wijze te verdeelen kan men gemakkelijk monsters met verschillende soortelijke gewichten krijgen, hetgeen voor ons onderzoek van belang was. Bestaat er een verband tusschen het zetmeelgehalte, het droge stofgehalte en het soortelijk gewicht van den geschilden cassavewortel? Door den heer Keijzer werden ons monsters van de verschil- lende cassavevariëteiten van den selectietuin verstrekt, welke op de volgende wijze genomen waren. De opbrengst van elk veldje werd in 3 groepen volgens de grootte van de wortels gesorteerd en daarna elke groep afzonderlijk gewogen. Er werd nu een monster gemaakt door van elk der 3 groepen hoeveelheden te nemen in verhouding van het aantal kilogrammen, dat zij groot waren. Was het noodig dat hiervoor stukken van de wortels afgesneden werden, dan werd de wortel steeds volgens zijn lengte gedeeld. Op deze wijze werden van de verschillende variëteiten monsters van ongeveer 3 KG. gemaakt. Op het laboratorium werden de monsters gewogen en nadat zij geschild waren, nog eens gewogen. Vervolgens werden de wortels in schijven gesneden en hieruit een gemiddeld monster van 1 K.G. genomen, dat op de medegedeelde wijze verder verwerkt werd. De volgende tabel bevat de verkregen resultaten. Gewicht van den schil in procenten van den oorpr. No. Naam wortel. 1 Aipin Manteiga 14.5 2 e Valenca 16. — 3 n Paraguay 7 16.5 4 5 Mangi 16.3 5 5 Caboclinho 16.3 6 e Pacarae 13.3 7 S Cacao 17.2 Aipin N aam Trapecuma Preto Varudo Mandioca Tapicuru Cassave Cidade branca Itapanca Gemedeira sao Pedro Preto Itaparica Criolinha Taporanga Tapioca Amerika van de Filippijnen Penang Pait Mente Djepang Beureum Smalbladige Kepoe Woengoe Begog a. Singkong manis Manis a. Klinting Lempeneng c. Blanda Kelor Doeroe - Gedang a. Gedang b. Lempeneng a. he SaOna Camanioc S0SO kalk bne A ri Gewicht van den schil în procenten van den oorspr. wortel. 12.6 16.6 13.9 19.7 15. — 15.6 15.5 14.8 15.1 15.6 16.1 15.8 Ln 9.8 1 15.0 1.6 10.4 15.4 15.7 17. — 15.4 11.2 13.9 15.9 18.1 14.6 19.3 17.9 14.7 17.3 19.1 18.5 17.6 14.9 16.1 et bre A 8 4 kr end Gewicht van den schil in procenten van den oorspr. Naam wortel. Cassave Black stick 16.3 £ Silverstick 22. — E Duff house 21.1 s Long leaf blue nodes 18.4 4 Manis b. 14.6 8 Begog b. 12.5 Krulbladige 20.7 h Zaailing No. 4 15.1 p Pl ze KU 15.4 B. 5 iS 17.5 fe ps er 44 18.5 s 5 Se, 14.3 „ ik » 50 15. — » » „ 76 14.5 Oorspronkelijke stof pn „ Soortelijk Droge stof Zetmeel glucose zetmeelge- droge stof gewicht gehalte gehalte gehalte halte vd. en zetmeel- water vr. gehalte v.d. stof. oorspr. stof. Er 1.102 25.6 18.8 0.85 13.4 6.8 29 1.105 29.5 22.9 0.70 11.8 6.6 25 1.104 32.1 23.7 0.55 13.8 8.4 86 1.126 32.6 25.6 0.15 18.5 1. 8l 1.120 82.9 26.— 0.40 EN 6.9 28 1.129 34.5 21.1 0.15 18.3 14 RE 1.120 84. — 27.3 0.10 80.3 6.7 55 1.142 85.2 27.5 0.60 78.1 dt 30 1.126 56. — 27.9 0.40 BD 8.1 B 1.139 35.9 28.4 0.30 19.1 7.5 14 1.147 36. — 29, — 0.30 80.6 1.— 58 1.127 97.8 29.— 0.15 E67 8.8 RR 1.141 87. — 29.6 0.65 80. — 14 RE 1.177 36.1 29.6 0.15 zes 6.5 60 1.128 87. — 30.4 0.50 82.2 6.6 me 1.134 56.9 30.6 0.20 82,9 6.3 24 1.165 88.7 51. — 0.40 ge Led: EE: EEN Oorspronkelijke stof Verschfl tusschen No. Soortelijk Droge stof zetmeel glucose zetmeelge- droge stof- gewicht gehalte gehalte gehalte halte v.d. en zetmeel- watervr. gehalte v.d. stof oorspr. stof, 35 1.149 38.1 31.— 0.55 81.3 dak 26 1.151 39.2 31.1 0.85 79.4 8.1 39 1.095 38.5 51.1 0.20 80.8 7.4 15 1.170 38.8 31.2 0.30 80.4 7.6 Tt, 131 Me 51.5 0.45 81.4 1.2 43 1.150 39.5 31.6 0.30 79.8 8.— 19 1.152 40.4 32, — 0.35 19.2 8.4 48 1.144 A41. 32.2 0.40 78.5 8.8 r3a. -…1:175, + 89,8 82.4 0.45 81.4 1.4 9 1.144 39.7 32,5 0.30 81.9 7.2 EL vdel00e 40:1 82.7 0.25 81.5 7.4 B. 1146 * 307 52.8 0.50 82.6 6.9 34 1.160 40.2 32.9 0.55 81.8 1.3 61 1.133 39.6 55.1 0.40 83.6 6.5 23 1.157 41.2 33.2 0.70 80.6 8. — 138 1.154 41.3 33.3 0.30 80.6 8. — 12 1.152 40.7 55.4 0.40 82.1 1.3 22 1.158 41.1 33.7 0.30 82. — 1.4 10 1.166 41.— 55.8 0.25 824 1.2 62 1.161 41.8 34. — 0.45 81.5 7.8 61173 A49 34.2 0.25 81.4 PE 41 1.200 42.1 34.2 0.30 81.2 7.9 53 1.147 42, 34.3 0.35 81.7 1.7 42 1.165 42.7 54.4 0.55 80.6 7.3 63 1.197. 41.7 34.9 0.15 83.7 6.8 50 1.171 42.7 85. — 0.65 81.9 Po 54 1.166 43.7 50.4 0.55 81.— 8.3 38 1.173 43.— 35.7 0.50 83. — 1.3 16 1.191 43,4 36.2 0.35 83.4 7.2 57 1.161 44.6 36.5 0.40 81.8 8.1 4 1.140 43.8 36.8 0.25 85.9 1. 56 1.190 45.4 36.0 0.40 81.3 8.5 8 A61 TAD 37.1 0.25 85.2 1.5 Be er Oorspronkelijke stof Verschil c tusschen No. Soortelijk Droge stof zetmeel glucose zetmeelge- droge stof gewicht gehalte gehalte gehalte halte v.d. en zetmeel- watervr. gehalte v.d. stof. oorspr. stof. 5 1.154 45.9 8/2 0.25 84.7 6d B/. 1.18 44,7 37.4 0.30 83.5 1.8 ke kek 44,2 9/.5 0.20 84.8 6.7 46 1.197 45.7 87.5 0.25 82.1 8.2 44 1.185 46.6 87.9 0.35 81.3 8.7 Be. 1.190 47.2 39.4 0.55 83.5 Line, 49 1.199 47.3 90.9 0.35 84.4 1.4 Hieruit blijkt, dat, ofschoon er wel eenig verband tusschen het zetmeelgehalte en het soortelijk gewicht van den geschilden wortel schijnt te bestaan, zoodat een hooger soortelijk gewicht veelal een hooger zetmeelgehalte aangeeft, er toch te veel uit- zonderingen voorkomen om de bepaling van het zetmeelgehalte door het soortelijk gewicht mogelijk te maken. Veel regelmatiger is het verband tusschen zetmeel- en droge stof gehalte. Het verschil tusschen deze twee getallen varieert bij deze monsters van 6.3 tot 8.8 en bedraagt gemiddeld 7.5. Voor verschillende doeleinden zal het bepalen van het zet- meelgehalte, door van het droge stof gehalte 7.5 af te trekken, voldoende nauwkeurig zijn. Bestaat er wellicht bij een bepaalde cassavesoort een verband tusschen het soortelijk gewicht en het zetmeelgehalte ? Ofschoon voor verschillende cassavesoorten het verband tus- schen het zetmeelgehalte en het soortelijk gewicht niet voldoende was om een methode voor zetmeelbepaling er op te baseeren, bestond nog de mogelijkheid, dat bij een bepaalde variëteit dit verband aanwezig zou zijn. Om dit na te gaan, werden op de aangegeven wijze ver- schillende monsters gemaakt. In de volgende tabellen hebben de gebruikte nummers van de monsters de volgende beteekenis. No. ga CO DO © OR OA dike nd a pc end al Groote stukken Middelstukken Punten Groote stukken Middelstukken Punten Groote stukken Middelstukken Punten Oorspronkelijke Stof, van de groote wortels „ „ „” „ » „ middelgroote 10 — „ „ | „ kleine | „ Cassave Begog. Soort. gew. Droge stof Zetmeel- gehalte gehalte 1.196 44.2 36.7 1.178 49.2 35.3 1.163 42.3 35.3 Ask _ 43. — 36.2 1.167 41.1 54.5 1.150 39.5 53.6 1.185 45.7 87.9 1.174 45.3 36.2 1.162 42, — 33.5 Glucose gehalte 0.45 0.45 0.45 0.45 0.40 0.40 0.50 0.45 0.45 Zetmeelgehalte= droge stofge- halte —7-5 36.7 34.7 34.8 55.5 33.6 82. — 38.2 35.8 34,5 Uit deze tabel blijkt, dat de bepaling van het zetmeelgehalte door van het droge stof gehalte 7.5 af tetrekken voor de meeste monsters goed sluitende resultaten geeft. De grootste afwijkingen vertoonen No. 6 en 9, die verschillen van 1.6 en 1°/ aanwijzen. dan krijgt men: No. 6 Soort. gew. Droge stof gehalte 1.150 39.5 1.162 42. — 1.163 42.3 1.167 41.1 1.174 43.3 1.178 49.2 1.181 45. — 1.185 45.7 1.196 44,2 Zetmeelgehalte 33.6 35.5 55.5 54,5 56.2 36.2 37.9 36.7 Plaatst men de monsters volgens de soortelijke gewichten Ee Ook hier blijkt het soortelijk gewicht EEN goede maatstaf te zijn voor het zetmeelgehalte. Bepalingen met cassave manis en beater verricht gaven hetzelfde resultaat zooals uit de volgende tabel blijkt. Cassave Manis Cassave Beureum No. Soort gew. droge stof No. Soort. gew. droge stof gehalte gehalte 9 1.143 40.5 5) 1.118 33.1 6 1.149 49.3 6 1.125 94.9 3 Vee: 42,4 9 1.132 56.2 2 bho 43 5 5 1.144 37.8 5 1.152 43.5 8 1.147 37.9 1 1.155 42.3 1 Lr 39.5 8 1.156 41.6 Á io 39.3 4 1.159 44.8 4 1.152 40. — 7 1.163 45.2 2 ze DN Ook uit de in het volgende hoofdstuk vermelde soortelijke gewichten en droge stof gehalten van de bemeste cassaven Begog is te zien, dat het soortelijk gewicht een slechte maatstaf voor het zetmeelgehalte is. Deze monsters waren alle genomen volgens de wijze op blz. 5 vermeld. Heeft bemesting invloed op het zetmeelgehalte van den cassavewortel ? Hiervoor werden de opbrengsten van de verschillende veldjes van de bemestingsproeven gebruikt. (Zie Mededeeling I. en III.) De volgende tabellen bevatten de verkregen resultaten. Bemestingsproef op veld XA (1911 blz. 23). No. Soortelijk gewicht Droge stof gehalte 1 1.186 45.3 2 1.204 44,8 3 1.190 42,7 L 5% WE 44.3 5 1.172 42,4 6 1.184 42,2 7 1.181 43.8 8 1.178 45.4 9 1.180 43,1 10 1.188 47,4 1). Is verongelukt. Soortelijk gewicht 1.176 1.200 „161 „190 1.188 1.130 1.163 1.205 1.190 1.204 1.198 1.194 11/5 1.173 VAS 1.091 EEN 1.180 1.185 E07 1.182 1.174 V/A 11-78 1.185 1.188 1 1 1 Bemestingsproef op Veld XA (1912 blz. 5) soortelijk gewicht 1.146 1.168 1.168 1.173 1.152 EEn geen Droge stof gehalte. 42.4 44.2 44.9 46. — 49,8 44.1 47.6 46.8 42.5 48, — 45.3 45.1 46.7 Droge stof gehalte 41. — 45,4 41.7 42.8 42.3 EEE on Bemestingsproef op Veld XA (1912 blz. 5). No. Soortelijk gewicht Droge stof gehalte 6 1.163 B 7 1.179 EET S 1.159 49,4 9 1.167 43.9 10 E:476 44,8 11 1.175 44.7 12 1.180 46.4 13 1:183 45.3 | 14 iT 45.5 15 tard 44.7 16 dal gt 44,7 17 1417 42.9 18 er 44.9 19 1.174 BO 20 1.184 45.8 21 1.172 45.5 22 fs 177 44,9 23 tl 70 44.6 24 1.165 44.5 25 1.176 46.3 26 1.176 44.2 27 E77 44.5 28 1.182 46.3 29 1,172 43.5 30 1.175 45.5 31 1.167 49.8 32 In 7d 44.8 33 1.179 44.3 34 1.182 re 35 1.179 44.8 36 1.176 45.8 37 1.181 45.5 38 1.182 44.7 39 1.181 43.9 40 Bere 44,4 EE Bemestingsproef op Veld XA, het tweede gedeelte No. Soortelijk gewicht Droge stof gehalte l 1.170 44,8 2 1.175 46. — 3 1.166 40.6 4 1.169 , 44,3 5 1.166 42.5 6 1.176 45.1 7 1.176 45.2 8 1.160 44.9 9 1.171 44.5 10 1.181 45.9 11 1.174 45.3 12 1.168 45.6 18 1.189 45.9 14 1.165 43.2 15 47 44,8 16 4177 45.7 17 1.181 45. — 18 1.185 44.5 19 1.185 45.2 20 1.184 44.1 21 1.173 45.8 22 1.172 44,4 23 1.179 46,4 24 1.174 44.9 25 1.175 44.5 26 1.198 42. — 27 1.172 44,7 28 1.159 46.6 29 1.167 41.9 30 1.157 40.4 31 1.174 d.d 32 1 166 42.6 Bemestingsproef op Veld XIVA (1912). No Soortelijk gewicht Droge stof gehalte Ì 1.178 45.3 2 1.168 39.7 8 1.178 41.4 ID Ee en No. Soortelijk gewicht Droge stof gehalte 4 1.185 Ai 5 1.181 He 6 1.175 43.5 7 E17 42.7 S 1.175 Aid 9 1.175 Al 10 1.175 42.2 11 1.174 44.8 12 1.176 44.5 13 1:12 46.5 14 1.197 46.3 15 1.156 42.9 16 1.165 AS 17 1.179 46 — E18 1.188 46.3 | 19 1.189 46.2 0 1.185 43.7 21 1.180 | 43.5 B9 1.194 46.3 23 1.204 49.5 24 1.197 46.3 25 1.185 48.7 26 1.212 4e LR 1.189 44.5 28 1.189 44.9 29 1.186 45.5 80 1.168 43.3 E81 Erde. 45.9 82 Ll 89 45.5 33 1.182 AD dd 1.197 50.5 35 1.189 46.4 36 1.197 Vi 37 1.194 he 38 1.202 48.1 39 1.210 47.5 40 1.201 die RE 1188 . 44,9 Del pen VENEN Pt ae FE Pa p.: — 16 — | … No. Soortelijk gewicht Droge stof gehalte 42 1.205 47.2 43 1.200 B, 44 1.197 46.8 45 1.186 47.1 46 1.205 49, — 47 1.197 47.6 48 1.189 46.6 49 rtl 98 46.2 50 1.204 | 48, — 51 1.194 454 52 1.201 47,3 53 1197 46.7 54 1.203 48, — 55 1.207 48.1 56 1.190 45. — 57 1.188 43.7 58 1.197 46.5 59 1.201 48.6 60 1.194 b 47.9 61 1.189 47.5 62 1.188 46.6 65 1.159 48.3 64 1.189 47.4 65 1.170 49.9 66 RER ch 45.7 67 1.186 46.9 68 1.191 45.1 69 1.168 43.9 70 1486 46.4 71 1.174 44.7 72 1.182 46. — Uit deze cijfers vindt men voor de gemiddelde droge stof gehalten van de verschillend bemeste veldjes, de volgende waarden. 1 II LI IV Gemiddeld. Kali 45,5 443 ABA vB VON Phosphorzuur 46.5 44.— 44,5 42.9 44.2 Stikstof 45.6 443 46 ADS TAO le rde [ 1 | IV Gemiddeld. Phosphorzuur-stikstof 45.8 44.5 44,4 * 44,9 44.7 Kali-stikstof 46.8 44,8 44.7 44 — 44,9 Kali-phosphorzuur 445 44.8 45.8 44.4 44.9 Kali- „ -stikstof 46.8 43.8 43.9 43.2 44,4 Onbemest 44,4 43.2 44.8 43.9 44.1 De invloed van de bemesting op het droge stof gehalte is gering geweest, waaruit tevens volgt, dat ook het zetmeelgehalte door de bemesting niet sterk veranderd werd. De samenstelling van den cassavewortel. Van een aantal monsters van Cassave Begog werden voe- deranalyses verricht, terwijl tevens het zetmeelgehalte volgens de methode van Reinke bepaald werd. De nummers hebben dezelfde beteekenis als op blz. 10 werd opgegeven. No. water asch eiwit ruw vezel zetmeel glucose totaal 1 10. — 2.6 Bel 1.8 144 0.40 90.3 2 10.7 2.3 2. Bek 13.3 0.55 90.55 2 11. — 2.8 ln 1.9 71.2 0.75 85.15 Bi 9.8 2.5 1.5 zn | 13.2 0.55 89.45 5 Si, 2.3 1.9 2.3 14.1 0.45 90.95 6 10.4 2.3 Rel 19 11.2 0.75 88.25 li 9.4 2.3 19 B ra ke. 0.70 87.3 8 10.1 2.4 1.7 1.9 7 EN 0.55 87.75 9 9.3 2.3 1.7 2.— 70.6 0.60 86.50 Er blijven dus ruim 10°/ onbepaalde stoffen over. Het scheen me van belang eens na te gaan, welke stoffen dit te kort veroorzaken. Hiertoe werd in de eerste plaats een monster cassavemeel uit den handel, mij welwillend door den heer Heijne, den Chef van het Museum, verstrekt, onderzocht. De samenstelling bleek als volgt te zijn: water 15.5 asch 0.1 ruw eiwit 0.6 ruw vezel spoor ruw vet 0.4 glucose 0.15 zetmeel 81.25 totaal 96.00 L te ei EE EE SE ee, NR ” Het te kort van 100 is bij dit monster veel geringer en ligt het dus voor de hand aan te nemen, dat de stoffen, die het te kort veroorzaken, in water oplosbaar zijn, zoo niet geheel dan toch grootendeels. Een cassavemonster dat 10.45°/, water, 2.2%/ asch, 3.1 ruw eiwit, 2.1/ ruw vezel, 0.85°/ ruw vet, 1.9°/ glucose en 72.3°%/, zetmeel bevatte, werd met water behandeld. Hiertoe werden 10 gr. met 1 L water geschud en na 1/, uur gefiltreerd. De rest werd eerst in de zon en daarna bij 100°—105° gedroogd en woog toen 8.075 gr. In het water was dus opgelost 10— 1.045 —8.075 gr=0.880 gr=8.8°/. De waterige oplossing werd ingedampt op een waterbad waarbij de rest zich bruin kleurde. Bij drogen bij 100° —105° blaarde de massa op en ontleedde. Na veraschen bleef 1.8%/ asch op de oorspronkelijke stof berekend, achter. De rest, welke bij indampen van de waterige oplossing achter- bleef, bestond dus uit 1.8%/ asch, 1.9°/% glucose en 5.1°/, onbe- kende stoffen. Telt men deze 5.1°/ in water oplosbare stoffen bij de gevonden hoeveelheden der andere verbindingen op dan vindt men in totaal 98°/, in plaats van 100. | Over deze in water oplosbare stoffen hoop ik later nog iets mede te deelen. En vS, N LANDBOUW, kN _ Ke Te ie JN À De fn —_ Praktische. Bemestingsproeven. Ean} an Verslag over. 1912 en 1913. Ks h le: N NERD AMEN Ep N eek En ee dk Vee WBUIBENZORG, NU BRAS DROKKERI VAN HET. DEPARTEMENT, shAn EN ) 4 Ag A47 PNR dE KA hom t Men NOEM Air lef HEEE ENNE r Ì Ai f ET, dk 4 re Mr 4 Dre wf Se bet Er : RES in Ale Ep nel Nr NNM, LA K% 4 liel VN rd, „fs (raf 3 heh That an A vi KPT Nek Zi 8 DEPARTEMENT VANLANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRIGULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. VI. Praktische Bemestingsproeven. Verslag over 1912 en 1913. DOOR LANE AAN NEW YORK BOTANICAL Dr. A. W. K. DE JONG. GARDEN. BUITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT. 1914. ar bij Verkrijgba G. KOLFF & Co. Batavia. Prijs f 1.— mr n 8 Nn ps AEN DA } * p BT d i TERECHT, Ne 4 Li ed el E : 8 * us Pd L B A \ dhdA beet LT sle ed PN dal B srt Der p Me AA (EA * : ij rl ef : kb LP | Ù s venten oes vre ASR jat : der) © ‘ Tijk IN Dd € “ | did ren keto ak Aa INHOUD. Uitkomsten van bemestingsproeven op Madoera genomen. 8 é Nawerking der meststoffen Ke de proeven te Pademawoe, Panampan, ed en Kolpadjoeng. Volledige hence her is ee: Bemestingsproef te Soemenep. . . ..... Proeven met eenvoudiger opzet. kn oen Verslag van de bemestingsproeven in Malang, Bil en Bn Don 8 Ï Phosphorzuurbemestingsproef bij desa Sindoeredja. i8E » » ” » _n __Trenjang. HI 5 = jp 3 „ _Ngebroeh. . en Av a IV Stikstof REORRS ze te 4 Bemestingsproef men alkstikstoe rd 5 pe VI Phosphorzuurbemestingsproef En zi PS VIT Volledige bemestingsproef bij „ » _ Loewoeng. Uitkomsten van bemestingsproeven in Madioen en Kediri genomen p Uitkomsten van de bemestingsproeven in Djogyakarta, Soerakarta en oud Ee genomen. Ï Volledige Beekes roel te Banne II pn n te Tambak. III Phosphorzuur „ te Tambak. IV Kalibemestingsproef te R. Goenting. À V Phosphorzuurbemestingsproef te R. Bane „VI Volledige bemestingsproef te R. Goenting. VIT Phosphorzuurbemestingsproef te Temon. VIII Chloorkalibemestingsproef te Temon. BR: IX Volledige bemestingsproef te Temon. . en EX Chloorkalibemestingsproeven te Patoekan. XI Phosphorzuurbemestingsproeven 5 : Verslag van de bemestingsproeven in Kedoe genomen. Uitkomsten van bemestingsproeven in Cheribon genomen. Werking en nawerking van dubbelsuperphosphaat. Ï Proet bij desa Tjihideung gitang. …. … ... . ue. «3 II en „ __Kodjengkang. . he 4 II EL ers „ _ Tjipoetat. EV Br „ _ Balad. ud nl „ _Babakan. . _ Verslag der bemestingsproeven in de Afdeeling Boekaboerné Honiien: Bemestingsproeven in Atjeh en Onderhoorigheden genomen. 25 29 LIBRARY NEW YORK SUTANICAL GARDEN, Hele ALMA EER Pee AL BAAEE oP DEN UD me J nj . - De , f ed k ek its Ô i. et ne . hv ER STORE bet TR | Tite alhier eg ke . : ‘ Ë r î an F3 Sep = oi he k ET EERE nen El Nat qe Rh JS Wb er Tr RR band arr hi nk 7e 8 PRA ATEN ED U Gere, ier PPASEN ge ed Hit PEN vr Pr y . . ” E, $ ee Te 1 k zt HAAS: . p t it É AT nt k ef ee CE NN ke | np. bert eter IN t a Aen: ì rd ln ie br, TMR Hinges b lr k B nd v verig pui lomal Eee EEn 4 at Al al Kes an 5 hid hel Vik Ei PTS AE A àl ga) 0 en se Gtt Bene é dirt ik n 4 sei Y ì í à . - De ds € k k Ea s n ' LJ ‘ à Eelde Ps pian | RON eN D4 ke Wi si N BAO OR A ten buren rr LA ar En ALL) y pn on EAN 0 baà hd ge radar U al bi kad, BR he haar 1e oe Vanslean ig Pr, SAT DN : wf d wr os tree LAGE Won mi RA ’ rinan et gesinien Ph! egt bd rabi se lg hie krt ais kel lk Stott vase ij zer Ji mand En „8 Pis an Jen * Ws AAS: verf CET Att Voorwoord. Op de vergadering van Landbouwkundigen en Landbouw- adviseurs te Buitenzorg op 23 en 24 Februari 1912 gehouden werd besloten (Jaarboek 1911 blz. 115) bemestingsproeven met superphosphaat te nemen. Het aanzetten van deze soort bemestingsproeven werd voorgesteld, omdat uit phosphorzuur- bemestingsproeven op Madoera, te Buitenzorg en op andere plaatsen op Java genomen, gebleken was, dat er groote kans bestond, dat verschillende streken phosphorzuurarm waren. Bo- vendien zijn planten, waarvan zaad gewonnen wordt, meestal gevoelig voor phosphorzuur en heeft deze voedingsstof voornamelijk invloed op de zaadopbrengst. Verder was het noodzakelijk met het oog op de gringe ervaring, waarover de meeste proefnemers beschikten en in verband met de vele andere werkzaamheden op hun standplaats, de proeven niet uitvoerig te nemen, waarom van het aanzetten van volledige bemestingsproeven werd afgezien. In dit verslag zijn de resultaten van deze proeven opgenomen. De aanleg zou zoodanig geschieden, dat er minstens 5 veldjes bemest en 5 onbemest waren, welke t.o.v. elkander zouden gelegen zijn als de vakjes op een schaakbord. In de vergadering van landbouwkundige ambtenaren te Buiten- zorg op 11 en 12 Februari 1913 gehouden, werd besloten tot het aanleggen van volledige bemestingsproeven. (Jaarboek 1912 blz. 88). De wijze waarop deze proeven genomen worden is in Bijlage 1 vermeld. | In de vergadering van Landbouwkundigen te Djokja in Au- gustus 1913 gehouden, werd de aanleg van proeven vastgesteld, waarvan het doel is, na te gaan of suikerriet en Katjang tanah (Arachis hypogea) als voorvruchten voor padi nadeelig zijn en zoo dit het geval blijkt te zijn, of door bemesting dit nadeel kan ondervangen worden. Deze proeven zullen op de in Bijlage Il vermelde wijze genomen worden. UITKOMSTEN VAN BEMESTINGSPROEVEN OP MADOERA GENOMEN. Door den Landbouwleeraar, den heer Zegers Rijser, werden de proeven in het vorige verslag beschreven (Mededeeling No. II), voortgezet en met enkele nieuwe uitgebreid. De voortzetting van de vroeger medegedeelde proeven was noodzakelijk, omdat het wenschelijk was te weten, of de gegeven bemestingen nawerking vertoonden of niet. Vooral voor de phosphorzuurbemestingen was dit van belang, daar, wanneer deze nawerking vertoonden, een te groote gave aan dubbel superphosphaat geen verlies zou beteekenen en het mogelijk zou zijn het phosphorzuur in eens voor een of twee jaren tegelijk te geven. In verband met de uitkomsten te Kolpadjoeng gekregen, was het gewenscht een nieuwe proef aan te zetten, om na te gaan of in die streek wellicht een te kort aan kali zich voordoet. Nawerking der meststoffen bij de proeven te Pademawoe, Panempan, Boegih en Kolpadjoeng. Om na te gaan of de gegeven bemestingen nawerking ver- toonden, werden de velden in den Oostmoesson met mais beplant. De groote droogte en andere factoren hebben echter gemaakt, dat geen resultaten uit die proeven te trekken zijn. Van het veld te Pademawoe kwamen slechts 33 van de 49 vakken voor oogsten in aanmerking, daar tengevolge van het doorsijpelen van water uit de hooger gelegen leiding een boek van het veld te vochtig voor mais was geworden. De oogst van het veld te Panempan had het volgend resultaat. Aantal Gewicht Gewicht Aantal kolven Gewicht kolven planten planten _ kolven per 1000 planten (katti’s) Onbemest 13544 159 Ol 2607 1.18 pik. Z.À. 1270 TBB 87 2241 Lel Dubbel. Super 1198 151 Sl 2215 1:09 "5 LD 1177 en 186 83 2145 118 stalmest 1089 129 S1 2021 LB EN Aantal Gewicht Gewicht Aantal kolven Gewicht kolven planten planten kolven per 1000 planten (katti's; £ Z.A.+Stalmest 1081 146 S9 2200 1.85 „ D.S.+Stalmest 1078 154 95 2092 BAER, | | De nawerking van dubbel Superphosphaat met stalmest is | het grootst geweest. Veel waarde moet aan deze cijfers niet | gehecht worden, daar naar alle waarschijnlijkheid het water in het minimum was en uit het meer of minder gebrek hieraan het | verschil in de opbrengsten is te wijten. | Opvallend mag het heeten, dat in de destijds niet bemeste vakken de minste sterfte onder de maisplanten heeft plaats gehad. Het veld te Boegih heeft misoogst gegeven. De ondergrond bleef niettegenstaande de droogte zeer nat, waartegen mais niet bestand is. | Het veld te Kolpadjoeng gaf. den volgenden oogst. Bem. [. Planten

    , rj ie 1443 1444) 1645/1546 1447 15 17/52 1753| 1254 17/55 17/56 18/49) _ 19/50 15 18/63, 17/64 14 57! 23 58 19.59, 1760 19/61 11 19/66, 1667 11/68 17,69 15/170| 16/71 16/72 17 17/77 1978 Lel 16/80 20(73| 17174 AE | | | | bee | _ Totaal 88) s8| 63) 87) 87) ss _ 88) 71 44.—l| 31.50 43.50 43.50 41.50 44. 35.50 Telt men de resultaten van de twee helften op dan vindt men: DS.P. Stalm ZK. D.S.P.Stm. DS.P.Z.K. Z.K. Stm. D.S.P. Z.K. St. Onbem. perbouw4375 4175 88.— 42.— 45.75 41.75 43.75 88.25 Hieruit zou ook gebrek aan phosphorzuur te eoncludeeren zijn. De oogstverschillen over het geheele veld ten opzichte van onbemest waren gering. Voor een deel moet zulks wellicht worden toegeschreven aan het feit, dat hetterrein 2 jaar braak gelegen had, terwijl een oordeelkundige grondbewerking de voor- deelen van het braken nog verhoogden. Het laat zich aanzien, dat bij het volgende padigewas grootere verschillen verwacht moeten worden. Evenals op vele plaatsen op Madoera bleek phosphorzuur, onder welken vorm ook toegediend, de rijping te bespoedigen; de veldjes, die onbemest bleven of enkel Kali ontvingen, leverden hun oogst ca. 7 dagen later dan de andere. Het geheele proefveld werd in den Oostmoesson met mais beplant. Deze proef heeft echter geen waarde daar de droogte de werking der meststoffen verhinderd heeft en de aanplant door varkens, vogels en denkelijk ook door diefstal te ongelijk was geworden. Proeven met eenvoudiger opzet. In het mergelgebergte, Goenoeng Kendeng, werden Phosphor- zuurbemestingsproeven aangezet en wel op eenige proefvelden voor de landrente in het onderdistrict Dawarblandoeng, distr. Modjokasri, afd. Modjokerto. Deze padiproefsnitvelden werden gekozen, teneinde gegevens te hebben omtrent de productie in vorige jaren. De gronden hier zijn van regen afhankelijk en de velden. ondervonden, het eene meer, het andere minder, de gevolgen % van den vroeg en streng intredenden Oostmoesson, terwijl de aanplanten niet vrij waren van boorderbeschadiging. De velden werden, naar mate de terreingesteldheid het toeliet, verdeeld in 3 dan wel 6 stukken, waarvan 1 of 2 onbemest bleven en evenzooveel met stalmest of stalmest gemengd met D. Super- phosphaat bemest werden. De giften bestonden uit 200 kisten stalmest, of dezelfde hoeveelheid met 1.— pic. D. Superphosphaat vermengd per bouw. te Cn De resultaten liepen door verschillende omstandigheden zeer uiteen en waren als volgt: Sidobetjik. Onbemest 21.— pic. Stalmest 19.70 Stalm. + DSP. 32.92 Ngagrok. Onbemest 43.14 Stalmest 41.80 Stalm. + DSP. 44.50 Soemberwoeloe. Onbemest 27.90 Stalmest 24.05 Stalm. + DSP. 26. — Djombangkidoel. Onbemest 22. — Stalmest 16 Stalm. + DSP. 14.99 Sidoteko. Onbemest 15.50 Stalmest A0 Stalm. + DSP. 26.50 Deze velden hadden als doorslagcijfer over 10 jaren padi productie's van resp. 20, 17, 25, 9.45 en 10.10 pic. per bouw. Op de velden Ngagrok en Soemberwoeloe vielen kort na het onderbrengen van den mest eenige zware buien, waardoor de mest zich over het geheele veld verspreidde. De negatieve resultaten verkregen op het veld te Djombang- kidoel moeten worden toegeschreven aan het volgende. Het proefveld bestond uit eenige kottaks van ongelijk niveau. Ten einde vervloeien van den mest te voorkomen, werden de beide laagste terrassen bemest; bij het oogsten teekende zich in die stukken een ronde plek af‚ die een bijzonder schraal gewas droeg. Bij navraag bleek, dat dit immer het geval was; men noemde die plek asin. Opmerkelijk is het, dat de stalmestvakken in 4 van de 5 gevallen een lager beschot gaven dan de onbemeste. De proefnemingen op deze padiproefsnitvelden zullen in den a.s. Westmoesson worden voortgezet. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN MALANG, BANGIL EN PASOEROEAN GENOMEN. mre nn ed De Landbouwleeraar, de heer A. Meijer deelt het volgendemede: Bemestingsproeven met rijst. Ï Phosphorzuurbemestingsproef bij desa Sindoeredjo (Afdeeling Malang). Het proefveld bestond uit 8 vakjes, waarvan regelmatig om: het andere 4 werden bemest en 4 niet leder vakje was groot 5 RR2. De waterregeling was zoodanig, dat ieder vak zijn eigen in-en uitlaat had. Onderling waren de vakjes gescheiden door dijkjes van 1 voet breedte; ook de aan-en afvoergoten waren 1 voet breed. Voorvrucht was suikerriet. De veldjes werden op de gewone Inlandsche wijze bewerkt. Nadat ze plantbaar vraren, werd het water van de vakjes afge- voerd. De dijkjes werden daarop weer goed gesloten. Een berekende hoeveelheid dubbelsuperphosphaat, 11/5 pikoel per bouw, werd met een flinke hoeveelheid droge aarde in eem mandje goed gemengd en op de daartoe bestemde veldjes regel- matig uitgestrooid. | Bemest werd op 28 Dec., terwijl het veld 31 Dec. beplant werd. | Tusschen het bemesten en planten werd, als het noodig: was, wel water toegelaten om het uitdrogen van den grond te voor- komen, doch de uitlaat werd dichtgelaten en eerst 3 dagen na het. planten geopend. Het onderhoud had op de gewone Inlandsche wijze plaats. De bibit was van één soort en van denzelfden ouderdom n.l. 45 dagen. Het mesten en planten had voor alle 8 vakken op denzelfden dag plaats. Tijdens den groei vertoonden de planten van de bemeste en onbemeste vakken geen verschillen. en Ziekten en plagen kwamen niet voor: alleen had het proefveld de eerste maand na het planten, door gebrek aan irrigatiewater, erg van de droogte te lijden. De vakjes werden afzonderlijk geoogst en gewogen; de opbrengsten in kattis bedroegen per vak als in het schetskaartje is aangegeven. Bem. 0. Bem. | O. | 68.5 | 57.5 | 54.5 50 | Bem. 0. Bem. | 0. 58 67.5 59 55 dan 20 RR.? bemeste vakjes brachten 245.5 katti’s op. 20 RR? onbemeste 5 2245 „ Per bouw brachten de bemeste veldjes 51/, pikoel meer op de onbemeste. U Phosphorzuurbemestingsproef bij desa Trenjang (Afdeeling Malang). Gelijk het vorige proefveld bestond ook dit uit S vakken n.l. vier bemeste en vier onbemeste. Ieder vak was 30 RR? groot en had een eigen in- en uitlaat. Aanleg en bemesting waren gelijk die van het vorige proefveld. Mestsoort: Dubbelsuperphosphaat, 1 pikoel per bouw. Bemest werd 16 Dec., terwijl het planten 29 Dec. plaats had. De ouderdom van de bibit was 50 dagen. Tijdens den groei waren geen verschillen tusschen de be- meste en onbemeste planten waar te nemen. 120 RR? Bemest gaven 1360 katti’s Bem. O0 Bem. 217 | 310 | 396 120 RR2. Onbemest, 1244 , ii Voordeel 116 katti’s O0 Bem O0 Per bouw bedroeg de vermeer- 299 | 323 | 327 ete Ket dering 4.83 pikoel. O0 Bem. 308 354 ae Br reen a TT — 16 — | UI ° Phosphorzuurbemestingsproef bij desa Ngebroeh (Afdeeling Malang). Totaal aantal vakjes: 20. Grootte van ieder vak: 5 RR? Voorvrucht was suikerriet. Mestsoort: dubbel super nl. 1 pikoel per bouw. leder vakje had zijn eigen in- en uitlaat. Leeftijd bibit: 55 dagen en van één soort. Bemest werd op 17 Dec. en had het planten den 19 den plaats. Aard van den grond: zwart, vrij stijf; ondiepe padaslaag aanwezig. Tijdens den groei waren geen verschillen in uiterlijk der planten te zien. | O [Bem.| O |Bem.) O 64 | 58 | 59 | 64 | 66 Bem.{ O |Bem./ O jBem. 64 1-87 | G2 64) BE, | O |Bem./ O Eeen 0 | | 66 | 66 | 50 | 56 | 57 ben, O [Bem.) O |Bem. 67 | 59 | 58 | 54 | 58 De bemeste veldjes brachten totaal 602 katti’s op. De onbemeste veldjes „ ss O0 KOD De bemesting bracht dus 60 kattis per bouw meer op. IV Stikstofbemestingsproef bij desa Tarohan (Afdeeling Kraksaän). Totaal aantal vakjes: 14 Grootte van ieder vak: 18 M? De bemesting bestond uit zwavelzuur ammonia 1 pikoel per bouw. leder vakje had zijn eigen in-en uitlaat. Bemest werd 18 Dec. terwijl het planten 21 Dec. plaats had. De ouderdom van de bibit was 45 dagen. De bodem is een roodbruine losse verweeringsgrond met © een ondiepe padaslaag. d Ten Een maand na het overplanten stonden de bemeste planten er groener en forscher bij dan de onbemeste. « In het laatst van Februari was het verschil nog grooter. De planten hadden dikkere stengels, waren hooger en hadden een groenere kleur. Kort voor den bloei echter werden de be- meste planten geler van kleur dan de onbemeste en haalden deze laatste in alle opzichten de andere in. De bemeste planten bloeiden een week eerder dan de onbemeste. Er was echter geen verschil in aarlengte op te merken. Den derden Mei werden de bemeste vakken geoogst, den tienden de onbemeste. ia ne De resultaten van den oogst waren in kattis per vak ‚00 BIJ ars in bijgaande teekening van het veld is, aangegeven. ke, B De bemeste veldjes brachten totaal 85 kattis op. L zen af De onbemeste veldjes 4 84 EE or | BIJ3 | Per bouw brachten de bemeste kos 56 kattis —— | meer op. BIJ2 | 012 De resultaten waren veel kleiner dan ik had ver- Pe | wacht, daar tot aan den bloei de bemeste plan- af BUL ten er veel forscher uitzagen dan de andere. Ee. EE Ik vermoed, dat de zaak als volgt in elkaar zit. en De planten reageerden sterk op de stikstof, waar- 012 | Biz | door ze zich in alle opzichten krachtiger ontwikkel- ___ | den. Het wortelstelsel drong dus ook dieper in den grond dan dat van de onbemeste planten. Daar de bloeitijd van de grassen gepaard gaat met de sterkste voedselopname, moesten de wortels in dien tijd dus veel voedsel transporteeren, hetgeen zij niet vermochten, daar zij door hun krachtiger groei op de padaslaag zaten, die zich dicht onder den bouwkruin bevond. Vermoedelijk daardoor stagneerde de groei juist kort voor en tijdens den bloei. V Bemestingsproef met Kalkstikstof bij desa Tarohan (Afdeeling Kraksaän). Totaal aantal vakjes: 12 Grootte van ieder vak: 20 M? Mestsoort : Kalkstikstof Hoeveelheid: 1.8 pikoel per bouw. oee IED Bemest werd op 18 Dec, terwijl het planten 25 Dec plaats had. Grondsoort: roodbruine losse verweeringsgrond met een pa- daslaag 15 c.M. onder het maaiveld. Leeftijd bibit: 45 dagen en van één soort. leder vakje had een eigen in- en uitlaat. Per vak werden evenveel bibits uitgeplant. Eind Februari stonden de bemeste planten er beter bij dan de onbemeste. De planten waren hooger, forscher en groener. Dit voordeel handhaafden zij tot den oogst toe. Hoewel de bemeste planten 4 dagen eerder bloeiden, rijpten ze toch gelijktijdig met de onbemeste. Geoogst werd 24 Mei, Bem. | O0. |_Bem. | 0. Bem. 0: 12 | 11 Oe Ee 21 19 Ö, |_Bem. O. |:Bem. 0. Bem. 1Befs 17 21 | 19 20 20 | De totale opbrengst der onbemeste vakjes bedroeg 100 katti’s. m 5 der bemeste " E ie lt Per bouw brachten de bemeste vakjes 2.32 pikoel padi meer op. VI Phophorzuurbemestingsproef bij desa Tarohan (Afd. Kraksaän). Bemest werd met Dubbelsuperphosphaat n. l. 1 pikoel per bouw. leder vakje was groot 16 M?, Bemest werd op 21 Dec., terwijl het planten 25 Dec. ‘12 en het oogsten 20 Mei ‘13 plaats had. Grondsoort: bruinroode, losse verweeringsgrond met een pa- daslaag 15 c.M. onder het maaiveld. Vanaf het overplanten tot aan den oogst was er niet het minste verschil tusschen de bemeste en onbemeste planten. De leeftijd van de bibit bij het overplanten was 45 dagen. Per vak kwamen even veel bibits voor. % De totale opbrengst der bemeste vakjes bedroeg 54 katti’s en van de onbemeste 47.5. : De bemeste vakjes hebben per bouw 5.69 pikoel meer op gebracht. Deze drie bemestingsproeven te Tarohan n.l. met Zwavel- zuur Ammonia, Kalkstikstof en Dubbelsuperphosphaat werden genomen op 3 vlak aan elkaar grenzende sawahvakken. VII Volledige bemestingsproef bij desa Loewoeng. O- Distrikt Goenoeng-Gangsir (Afd. Bangil.) Ongeveer 8 paal van de kotta Bangil ten Zuiden van de spoorbaan begint een strook grond, die betrekkelijk smal is n. 1. ongeveer 1 paal, doch ongeveer 10 paal lang waarop de padi telken jare òf mislukt òf kleine oogsten afwerpt. De erond is eenigszins drassig en vertoont tot op 1 M. diepte geen padas of andere harde lagen. Is de grond nat dan is hij zeer week; in drogen toestand is de kleur donker grijs. Hij vertoont concreties van kalk en limoniet. De inlanders noemen dezen grond „asin”. Men verbouwt uitsluitend padi kretek, geen padi boeloe, daar deze volgens de Inlanders evenals laat rijpende soorten geheel mislukt. Volgens hen is de ontwikkeling van de pluim en de vruchtzetting bij padi boeloe op deze gronden zeer onvol- doende. Vele pluimen komen gebrekkig ontwikkeld (gedraaid, omgebogen) uit de plant te voorschijn. De kreteksoorten leveren op deze gronden normale bibit. Echter na het overplanten stagneert de groei sterk. Heel lang blijven de plantjes klein en spichtig: er zit absoluut geen schot in. De kleur van het blad heeft een typische, moeilijk te beschrijven kleur; naast de groene kleur ziet men een grijsblauwe. Langzamerhand beginnen de plantjes zeer onregelmatig pleksgewijs beter uit te groeien. Men ziet plantjes van 20 c. M. lengte zonder eenige uitstoeling staan naast plantjes van 40 ec. M. met normale uitstoeling. De aanplant heeft daardoor een buitengewoon onregel- matig aanzien. Hetzelfde valt te zeggen van den bloei. Vlak naast elkaar ziet men bloeiende planten naast andere, die eerst 14 dagen daarna zullen bloeien. Een Op heele complexen ziet men plantjes van 1 voet hoogte met zeer geringe uitstoeling in aar staan. Typisch is het rijpingsproces. Dit verloopt nl. behalve zeer onregelmatig, dikwijls zeer plotseling. In enkele dagen worden de groene korrels geel. De heele plant begint dan ineens af te sterven, kenbaar aan het algeheel verdrogen van de plant, die tevens omvalt. De kleur van het stroo is niet hel geel doch dof bruin geel. Op deze grondsoort werd door mij een volledige bemestingsproef aangelegd. Uitgekozen werd een terrein, dat gemakkelijk te be- vloeien was en waarop het suikerriet pas was afgesneden. De aanleg van het proefveld wordt door bijgaande teekening weergegeven. | — ojee 6 G 5 A D @D @ el kend _ =5 Nt » 77 Do o en da dn aas md dn en dT | nn nn de nen nn Elk vakje werd 1 RR? groot genomen. De grond noodig voor den aanleg der dijkjes werd elders vandaan gehaald, zoodat er absoluut geen grondverzet plaats had binnen de vakjes. De bibit was zuiver van een varieteit n.l. gendjah markoenah. Bij het overplanten was de leeftijd van de bibit 45 dagen. Bemest werd met 2 pikoels Zwavelzuur Ammonia, 1 pikoel Dubbel Superphosphaat, 1 pikoel Zwavelzuur Kali, en hunne mengsels. De bibit werd zuiver in rijen geplant. Plantverband 20 X 20 e.M. en telkens 3 bibits tegelijk. Bemest werd op S Februari, terwijl het planten den 15een plaats had. Ongeveer 14 dagen na het planten bleek het, dat alle vakjes, die bemest waren met Superphosphaat (óf alleen of met de andere mestsoorten te samen)er veel groener en krachtiger uitzagen dan de onbemeste planten, de met zwavelzuur ammonia of zwavelzure kali of met mengsels van deze meststoffen bemeste planten. Daar verder de Zwavelz. Amm. en Zwavelz. Kali vakjes er even schraal bijstonden als de onbemeste, kon toen al reeds vermoed worden, dat in deze grondsoort phosphorzuur in het minimum verkeerde. Dit vermoeden werd zekerheid, toen de planten zich verder ontwikkelden. De planten op de vakken c‚, e, f, h, waren allen zonder onderscheid grooter, donkerder groen van kleur en stoelden 3 maal sterker uit dan de planten op alle andere vakken. Opmerkelijk was het, dat de Zwavelz. Amm. niettegenstaande er 2 pikoels per bouw waren gegeven, absoluut niet werkte. De met Zwavelz. Amm. bemeste planten zagen er even schraal en klein uit als de onbemeste. Aanvankelijk werd er veel last ondervonden van vreterij van krabben. Een met Superphosphaat bemest vak werd dusdanig aangetast, dat het afgeschreven moest worden. Door ijverig jacht op de dieren te laten maken werd verdere schade tegengegaan. Ongeveer een maand voor den bloei waren de planten op de c, e, f‚ en h vakken 2 X zoolang als op de andere vakken, terwijl de uitstoeling 3 X{ zoo sterk was. Toen kwam er een tijd, dat de groote planten ineens geelbruine bladeren kregen en er stagnatie in den groei plaats greep. Door echter die vakken 10 dagen achtereen droog te laten liggen, herstelden zij zich weer en groei- OD. den normaal verder. De planten van de ec, e, f en h vakken bloeiden allen gelijktijdig, toen alle andere vakken in het geheel nog niet bloeiden; deze begonnen eerst 8 à 10 dagen later. Op 26 Juni werden de vakjes c, e, f‚ en h alle geoogst, terwijl 2 Juli van de vakjes a, b, d en g ieder 4 vakjes geoogst werden en 9 Juli de overige. De opbrengsten per vak in kattis bedroegen : Onbemest. Zwavelz. Amm. Dubbel. Super. Zwavelz. Kali No. att LD No. 2 11.5 No. 8 18 NO, 4 Li 13 11.— 12 10.— vr A8 LO 23 11— 24 10.5 17 125 18 138 31 8 30 8 29 11 28 8.5 81. b5 38 6.5 39 11 40 7 41 7 48 7.5 47 12.5 46 8 af NK) Bp 17 53 11.5 54 8 59 9.5 58 10 ie KE) 64 7 65 7 66 8 67 — 68 10 ii 2 76 10 75 12 14 9 Zwavelz. Amm.+ Dubbel. Super. + Zwavelz. Amm.+ Zwavelz Am. + Zwavelz. Dubbel. Super. Zwavelz. Kali Zwavelz. Kali. Kali + Dubbel. Super. 5 14 6 14.5 dol 8 12 9 12 16 16 15 12 14 15 19. 16 20 138 21 10.5 22 12 27 12.5 26 11.5 25 WM 32 18.5 88.4 84 12 pil 36 14 45 8 44 12 45 10 42 138 zE. 56 14 49 9 50 13 68 14 62 11 Ol" 60 12.5 697 1025 ete OTE TÁseB 74185 {38 9 SO 10.5 19 8.5 78 10 Hieruit vindt men: Gemiddelde opbrengst _ Opbrengst per _ Vermeerderde op- per vak in kattis. 500 RR?. in pik. brengst door de be- mesting in pikoels per bouw. Onbemest 8.65 43,25 Zwavelz. Amm. 9.15 45.75 2.00 Dubbel. Super. 12 60 16.75 Zwavelz. Kali 9.3 46.50 3.25 Zw. Amm.-D. Sup. 18 65 21.75 D. Sup.+Z. Kali 12:65 63.25 20 Zw. Am.+-Z. Kali 9.05 45.25 2 Z.A.+D.S.+Z. K. 12.75 63.75 20.50 Het voordeel of nadeel t.o.v. onbemest heeft dus bedragen in guldens: Zwavelzuur Ammonia. — 12.50 Dubbel. Super. + 41.25 _ Zwavelz. Kali. sn 5 Zwavelz. Amm.+ Dubbel. Super. + 30.25 | Dubbel. Super. +Zwavelz. Kali. + 41.— l pikoel Zwavelz. Amm. is op f 13.—, 1 pikoel Dubbel. Super op f 9. — en 1 pikoel Zwavelzuur Kali op f 10. — gerekend. Uit deze proef volgt, dat de meststoffen Dubbel super.+Zwa- velz. Kali en Dubbel. super alleen het meest rendabel zijn geweest. Uit de opbrengsten ziet men zeer duidelijk, dat, waar Dubbel superphosphaat gebruikt werd, het voordeel steeds groot is geweest nl. 16.75, 21.75, 20. —, 20.50 pikoels per bouw., terwijl daar, waar Zwavelz. Amm. of Zwavelz. Kali alleen of met elkaar ver- mengd gegeven werd, de vermeerderingen gering waren nl. 2.50, 83.25 en 2 pikoels per bouw. Het is dus zeker, dat deze typische grondsoort groot gebrek aan phosphorzuur heeft. | Daar de verkregen opbrengstcijfers de gedachte doen opkomen, _ dat bij deze proef zwavelzuur kali eenige werking zou vertoond hebben, werd de berekening door van der Stok en van Haastert Zwavelz. Amm.+Zwavelz. Kali. — 80.— Zwavelz. Amm.+Zw. Kali-D. Super. —+ 16.50 % É - Ni ki in het Archief voor de Suikerindustrie in Ned.-Indië 1913 blz. 245 gebruikt, toegepast. De waarschijnlijke fouten van de gemiddelden bedragen bij Vakjes a — 0.348 5 Dirt O0 6 ‘ss. E60 d == 0.414 e == 0.840 " Ee 5 == 0.364 h "== 0890 b/ Vergelijkt men nu a met d (onbemest met Z.K.), b met g (Z.A met Z.A.+Z.K.), ce met f (D.S met D.S+Z.K.) en e met h. (Z.A+D.S. met Z.A+D.S+Z.K.) dan vindt men: Laagste waarde, die het verschil moet Waarschijnlijke fout Verschii der hebben om met zeker- van het verschil der Gemidd. heid een werking te Gemidd. opbrengsten. opbrengsten. kunnen vastellen. a LON keld 0.54 0.65 d 2,— b tov. g 0.48 0.10 16 e tov. f 0.40 0.65 + 14 e t.o.v. h 0.85 0.25 A Hieruit blijkt duidelijk, dat de kali geen werking heeft gehad. UITKOMSTEN VAN BEMESTINGSPROEVEN IN MADIOEN EN KEDIRI GENOMEN. Door den Landbouwleeraar, den heer Paerels werd het vol- gende medegedeeld: Ponorogo. [n een viertal dessg’s van het onderdistrict Babadan werden bemestingsproeven aangezet, twee met stalmest en twee met dubbelsuperphosphaat. Het veld werd beplant met kedelee. Een ernstige boorderplaag in het gewas veroorzaakte een absolute onbetrouwbaarheid van de opbrengstcijfers, zoodat de eigenaars der sawahs—de proeven waren aangezet door inlanders onder mijn toezicht en met de bepaling dat de meerdere te maken kosten wegens aanleg dijkjes, goten en mest zouden vergoed worden — verlof werd gegeven, de aanplant uit den grond te halen, ten einde de akkers voor andere gewassen productief te maken. In één dessa kon zoodoende noeg een naoogst van mais verkregen worden en hierbij de nawerking van dubbelsuperphosphaat nagegaan worden. De resultaten waren als volgt: Opbrengst van vier bemeste vakken, te samen groot 1/16 bouw resp. 143/4, 115/4, 149/4 en 151/5 kattis of totaal 56 kattis kolven. Opbrengst van vier onbemeste vakken te samen groot 1/16 bouw resp. 123/,, 121/,, 81/4, en 121/, totaal 451/9 kattis kolven. Op een naast deze proef gelegen akker was een varietei- tenproef aangezet. Dezelfde maissoort als gebruikt werd voor de bemestingsproef bracht hier eveneens per 1/16 bouw 46 kattis op. De vermeerdering door nawerking van dubbelsuperphosphaat bedroeg bij deze proef dus per 1/16 bouw 101/5 katti, d. í. per bouw 168 katti kolven. Gegeven was 1 pikoel dubbelsuperphosphaat per bouw à ca. F. 8 ter plaatse. De door de nawerking van den mest verkregen oogstvermeerdering dekte dus zijn kosten voor ongeveer de helft. Ngandjoek. Te Templek werd door een Inlandschen Landbouwer een Bn bemestingsproef aangezet met kedelee en bataten. De voorwäar- den, waaronder deze proef genomen werd, waren dat de eigenaar den grond bewerkt, plant en den mest gratis krijgt. De meerdere arbeid wegens het aanleggen van dijkjes, welke zeer gering was, werd door den eigenaar gedragen. De be- doeling van deze proef was nategaan of met bemesting iets te bereiken zou zijn. De resultaten waren boven verwachting gunstig. Bataten. Bemest werden twee complexen groot 45 en 27 RR? met 1.50 pikoel. ZA. per bouw, onbemest bleven twee complexen eveneens groot 45 en 27 RR? De opbrengst was als volgt: 45 RR? bemest 24.72 pikoels. 45 RR? onbemest 16:68, 45 27 RR? bemest TO 27 RR? onbemest 4,13 1 72 RR? bemest gaven dus 32.59 pikoels, 72 RR? onbemest 21.01 pikoels knollen, dat is per bouw voor de bemesting een oogstvermeer- dering van 80.4 pikoels knollen. Gerekend in den goedkoopen tijd à 35cent per pikoel, maakt dit een vermeerderde opbrengst van ca. 80 X 35 cent of F., 28. De kosten van den mest waren 11/5 X F 12 of F. 18.— De winst was dus F. 10. per bouw. Twee veldjes van 25 RR? werden bemest met dubbelsuper- phosphaat à 1 pikoel per bouw. Twee veldjes van 25RR?- bleven onbemest. De opbrengst bedroeg: 25 RR? onbemest 773 kattis knollen 25 RR? bemest 130 We 4 25 RR? onbemest tr ee 8 25 RR? bemest __ 1349 bij b/l 50 RR? bemest gaven dus 18.98 pikoels en 50 RR? onbemest 27.01 pikoels of per bouw gaf de bemesting een oogstvermeerdering van 80.3 pikoels. De kosten van den mest bedroegen ca. F. 8,—; de meerdere opbrengst had een waarde van ca. F. 28, —;: de winst heeft dus F. 20. — per bouw bedragen. Kedelee. Bij het planten der kedelee op het proefveld werd in zoo- verre van de gewone werkwijze afgeweken, dat het zaad niet in het wilde gezaaid werd, doeh op rijen gepoot, waardoor het aan- tal planten per vlakte eenheid meer regelmatig werd. Het veld was groot 11/, bouw en werd verdeeld in vakjes van 25 RR2. Ge- geven werd dubbel superphosphaat à 11/9 pikoel per bouw, stalmest à 500 kisten per bouw en een mengsel van stalmest en dubb. sup. van resp. 160 kisten en 70 kattis per bouw. Elk bemest vak wisselde af met een onbemest. Opbrengst: 5 vakken bemest met dubbel superphosphaat resp. 275, 376, 305, 339, en 494 kattis. 4 vakken bemest met stalmest resp. 183, 351, 290, en 454 kattis, 4 vakken bemest met dubbel superphosphaat en stalmest resp. 295, 404, 559, en 427 kattis. 12 vakken onbemest resp. 253, 235, 265, 256, 390, 357, 296, 393, 270, 341, 429 en 407 kattis. Gemiddeld hebben de bemeste vakken in vergelijking met _de omliggende onbemeste vakken per bouw meer gegeven: Dubb. superph. 10.48 pic. Stalmest 4,68 pic. Wordt hierbij buiten rekening gelaten het bemeste vak met een opbrengst van 183 kt. en evenzoo de beide omliggende on- bemeste vakken met opbrengsten van resp. 235 en 390 kt., zoo wordt de gemiddelde oogstvermeerdering voor stalmest 8.13 pikoels. Voor het mengsel van dubbelsuperphosphaat en stalmest bedroeg de opbrengstvermeerdering per bouw 9.38 pikoel. De opbrengsten per bouw omgerekend bedroegen: Dubbel Superphosphaat 71.56 pik. bruto. Stalmest 73.00pik. „ (eenvak buiten rekening). Dubbel Superph. + Stalm. 74.25 pik. „ Onbemest 64.87 pik. „ Deze cijfers hebben alle betrekking op de bruto opbrengst d.w.z. den oogst aan planten en zaden. De netto opbrengsten bedroegen per bouw: Dubbel Superphosphaat 20.15 pikoels Kedelee Stalmest 19.40 Er en Dubbel Superph. +Stalmest 18.95 pikoels Kedelee _Onbemest 12.12 s in Van de met stalmest bemeste veldjes waren 78 kt. kedelee. aangevreten, de andere veldjes hadden zeer weinig hiervan te lijden gehad. Ofschoon de inrichting van de proeven niet zoodanig was, dat de resultaten volkomen te vertrouwen zijn, zoo kan hieruit _ toch wel blijken, dat in deze streek met bemesting zeer veel te bereiken zal zijn en ernstige proeven alleszins gerechtvaardigd zijn. Opmerking verdient ten slotte het feit, dat zoowel bij de proef met bataten als bij die met kedelee een stalmestgift en een phosphorzuurbemesting vrijwel dezelfde resultaten gaven, wat be- treft het gewicht knollen en zaad, terwijl ook het bruto gewicht der kedelee bij stalmest en super niet veel verschilde. Hieruit kan dus, daar stalmest steeds phosphorzuur bevat, de conclusie ge- trokken worden, dat de gebruikte gronden voornamelijk phos- phorzuurgebrek bezitten. dd UITKOMSTEN VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN DJOCJAKARTA, SOERAKARTA EN OUD KEDOE GENOMEN. De heer W. SrTENvers, Landbouwleeraar, deelt hierover het volgende mede: E Volledige bemestingsproef te Bayoeran. El a | ed NRE | a EK, | Baie dev) elpee 12 | | | | 22 Aden EE ene 23 | | | | 33 34 | | | | | | 44 45 | | 55 56 | | | | | | 66 No. 1. 9.17.25. 33. 41. 49. 57. 65 Onbemest 2.10. 18. 26. 34. 42. 50. 58. 66 1/, pik. zwavelz. Amm p. bw, 8.11. 19. 27.35. 43. 51. 59 l pik. dubbel. Super. p. bw. 4. 12, 20. 28. 36. 44. 52. 60 1/, pik. Chloorkali p. bouw 5. 13. 2:. 29.37. 45. 53. 61 1/o pik. Z.A+1. p. d. Sup. p. bw. 6. 14. 22, 30. 38. 46. 54. 62 1/, pik. Z.AH1/4 pik. Chloork. p. bw. 7.15.23. 31. 39. 47. 55. 63 1 pik. d. Sup. 1/4 p. 9 p. bw. 8. 16. 24. 32. 40. 48. 56. 64 1/, pik. Z.A +1p.d. Sup. 1/4 p. Chloorkali p. bouw. Geplant werd S Januari; de stikstofbemesting had 15 Jan. plaats, terwijl de andere meststoffen 20 Febr. gegeven werden. hed ik. Ee — 30 — Geoogst werd 28 Mei 1913. Id De opbrengsten bedroegen per vak in Ker. No. No. No. No. No. No. No. No. 1-12.9 2146 3 175 4 46.7 -5B96- 6 165"'7 22,6 PV ZIG 9 16,9 -10-171""11-20,---18 122 13-16:4 /14 144 150.18: 16410 H 17 "16.9 18 19,3 19 21.8 20 18.8 21 24.- 22 23.2 23 15.2 24 15.6 25 13.2 26 15.2-27 17. 28-165 29 18,4 30-172 31910 WAR B 33 20.5 34 14.6 35 17.5 36. 16.5 37 20.2 38 17.4 39 20.5 40 20,2 41 18.2 42 20.3 43 23.1 44 19.5 45 17.3 46 14.7 47M18,5 48 15,8 49 15.4 50 15.6 51 18.1 52 17.1 53 19.5 54 16.8 55 206 bo 188 57 17.8 58.17.33 59 19.1 60 18.4 61 21.6 62'21.- 63 23,4 64 4E 65 15.2 66 20.3 | Gem. 16.7 17.2 19.3 17 20. 17.9 19.8 1a,7 De opbrengsten aan natte padi, berekend per bouw, hebben bedragen : Onbemest 29.6 pikoels Zwavelz. Amm. SUR lee, Dubbel. Super. 842* „ Chloorkali 30.1 " Zwavelz. Amm. +- D. Super. Or Bel 8 n + Chloorkali ok Mi PE Dubbel Super + n 35.— „ Z.A.+D. Super + 39, — Duidelijk is hierbij de gunstige werking van het superphos- phaat zoowel alleen als in combinatie met andere meststoffen te _ zien. Het finantieel voordeel is echter gering. Het is zeer wel mogelijk, dat dezelfde opbrengstvermeerdering ook met minder dubbel superphosphaat verkregen zou ‘kunnen worden. np Volledige bemestingsproef te Tambak met padt Tjempa. Het van regen afhankelijke terrein is gelegen in district ! Sogan van de Afdeeling Koelonprogo en bestaat uit grijze klei. ne nen en en A ak 4 ed a dS in di nn Se en nn en L, 3 BRT 20 28 22.5 29 20.5 30 19.5 31 20.5 32 ‚5 en Ei ze 1 2 3 4 5 6 7 5 ke 8 pt eN EE be | NEN se Geplant werd 9 Dec. g 16 1912. E TEE a RR Kr | Plantwijdte ongeveer 5) hed | Shar Ke EE 55 | | | | 59 | De bibit was afkom- MEE | ek et eeste Vars Tatte kweek: 33 | 40 | bedden. No. 1. 15. 21. 27. 40. Onbemest Ì 2. 16. 22. 28.'38. Zwavelz. Amm. 3. 9: 23. 29. 34, Dubbel. Superph. 4, 10. 24. 30. 85. Chloorkali 5. 11. 17. 831. 36. Zwavelz. Amm.+dubbel. Superph. 6x 12E8. 32. 97. E „__+Chloorkali 7. 18. 19. 25. 38. Dubbel superph.+ fe 8. 14. 20. 26. 39. Zwavelz. Amm.+dubbel Super+Chloorkali Gegeven werd 1/, pikoel Zwavelzuur Amm., 1 pikoel dubbel superph. en 1/4 pikoel chloorkali per bouw. De meststoffen werden in water opgelost en met den gieter verspreid. De bemesting van de Zwavelzuur Ammonia had plaats 19 December, terwijl het phosphorzuur en de kali 4 Februari werden gegeven. Geoogst werd 26 Maart. De opbrengsten bedroegen in KGr.: No. No. No. No. No. No. No. No. R16 2 19 8 19 4 19.25 5 22 A0 KAS 8 23.25 ED 20.5 16 20 9 17.5 10 18.5 11 21,25 12 21.25 13 20.5 14 2 21 20.5 22 22 23 21 24 23 EKO 19,75. 19 19 20 2 19.5 25 17.25 26 2 40 21.5 33 15.5 34 20 35 23.5 36 20.5 87 22 88 21.5- 891 De opbrengst aan natte padi per bouw heeft bedragen : Onbemest 50.5 _ pikoels Zwavelzuur Ammonia 50.5 Dubbel Superph. 50. — Chloorkali 53. — Zwavelz. Amm. + d. Superph. 51.2 l î Á + Chloorkali 53. ee BN Dubbel Superph. + Chloorkali 50.9 _ pikoels Zwavelz. Amm. + d. Superph. + Chloorkali 53.9 8 De verschillen zijn gering. Waar alleen het gewicht van de natte padi is bepaald, is het wel mogelijk, dat verschil in water- gehalte hierbij in het spel is. LL. Phosphorzuurbemestingsproef te Tambak met padi Tjempa. Het van regen afhankelijke terrein is gelegen in het onder- district Wates D. Sogan van de Afdeeling Koelonprogo en bestaat. uit grijze klei. Het terrein werd verdeeld in 40 veldjes, waarvan 1. 3. 5. 7. 10. 12. 14, 16, 17.-19, 21, 23,-260,-48,30,52, 33. 00 di onbemest bleven en de andere bemest werden. De bemesting, 1 pikoel dubbel Superph. per bouw, werd, in water opgelost, toegediend op 4 Februari. Geplant werd 9 Dec. 1912 en geoogst 26 Maart. De opbrengsten in KGr. bedroegen voor de onbemeste veldjes: 19./ 19.5/ 20.5/ 23/ 20.5/ 18/ 20/ 19/ 18.5/ 28.5/ 20/ 22/ 21.5/ 24/ 20/ 17.5/ 20/ 18/ 22,5 en voor de bemeste veldjes: 20/ 19.5/ 22/ 20.5/ 19.25/ 19/ 19/ 21/ 21.25/ 20.5/ 20/ 19/ 16.25/ 18/ 21/ 19.5/ 20.5/ 20.5/ 21.5 en 21. De opbrengsten per bouw aan natte padi bedroegen voor onbemest 52.l pikoels, voor de superphosphaatbemesting 51.— pikoels. Het phosphorzuur heeft dus evenals in de vorige proef niet gewerkt. Dg Kalinemestingsproef te R. Goenting met Carolina ryst. De grond bestaat uit zandgrond en werd over levend water beschikt. De voorvrucht was suikerriet. Geplant werd 5 en 6 Februari 1913. De chloorkali, 1/, pikoel per bouw, werd opgelost toege- een diend en wel bij eenige veldjes vroeg nl, 11 Februari en bij andere laat, 19 Maart. Geoogst werd 18 Mei. 5 No. 1. 4. 7. 10. en 18. wer- den vroeg bemest; No. 2. 5. 11. en | 14 werden laat bemest en de an- Bl 12 da 14 | 15 deren bleven onbemest. De opbrengsten bedroegen in KGr.: No. vroeg bemest No. taat bemest No. onbemest Ì Dd 2 8. — ò 5.9 4 2.5 5 8.5 6 3.9 7 8.2 8 8.4 5) 2.5 10 2.9 11 3.2 12 4, — 13 5.6 14 8.1 15 2.4 Gemidd. 8.2 3.2 3.3 Per bouw werden verkregen: onbemest 19, met 1/4 pikoel chloorkali (vroeg) 18.4 en met 1/4 pikoel chloorkali (laat) 18.4 pikoels natte padi. Een tweede op dezelfde wijze ingerichte proef met chloor- kalibemesting gaf een gelijk negatief resultaat. De onbemeste veldjes brachten 4.8/3.5/4.—/4.1l en 3.5 KGr. op, de vroeg bemeste 43/4.3/8.6/5. — en 3.4 KGr. en de laat bemeste 3.7/ 4,5/ 3.6/ 4.1/ en 4.1 KGr., zoodat de gemiddelde opbrengst per veldje respectievelijk bedroeg 4.-/4.l en 4.— KGr. overeenko- mende met 233/,, 23.5 en 23 pikoels per bouw. V Phosphorzuurbemestingsproef te R. Goenting met Carolina rijst. Het bevloeibare terrein bestaat uit zandgrond. EE en Bemest werd met 1 pikoel dubbel superph. per bouw. De veldjes 2. 4. 6. 8. 11. 12. 14. 16. 17. ên 19 werden bemest, de andere bleven onbemest. Geplant werd 1 Febr. 1913 en geoogst 14 Mei. De bemesting werd 19 Maart in water opgelost gegeven. Het volgend resultaat werd verkregen (KGr.). No. Onbemest No. Bemest 1 33 2 3.2 3 4.2 4 3.9 5 3.4 6 4.1 7 3.8 8 4.2 9 4.1 : 3.8 10 4 12 3.8 13 4.5 14 8.7 15 4 16 3.6 18 8.5 1 3.8 20 4 19 4,3 Gemiddeld. 3.9 3.8 Dit komt overeen met 22.3 en 22 pikoels natte padi per bouw. Een tweede gelijksoortige bemestingsproef gaf eveneens geen resultaat voor phosphorzuurbemesting te zien. De opbrengsten. bedroegen zoowel voor onbemest als voor de phosphorzuurbe- mesting 32.7 pikoel per bouw (Nongkoblonjoh rijst). Ie VI Volledige bemestingsproef te R. Goenting met Carolina rijst. Het veld bestaat uit zandgrond en werd over levend water beschikt. Pei a 8 ee RP | | Fe ol aa | | | ed | Bal | Bik 31 E — Es | 32 | | 40 a | | 49 ie | E ne 50 | | | | 58 nl -0. 17.25-39.45. 51 Onbemest. DETO: 18.26. 32. 40. 46. 52 Zwavelz. Ammonia. toll: 19. 27.33. 47. 53 Dubbel Superph. gels: 20. 98.34. 48. 94 Chloorkali. 5.13.21. 29. 35. 41. 49. 55 Zwavelz. Amm.+-Dubbel Superph. 6. 14. 22. 30. 36. 42. 56 Zwavelz. Amm. + Chloorkali. RD ata 4.07 Dubbel. Superph. + Chloorkali. 8.16. 24. 38. 44. 50. 58 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. + Chloorkali. Gebruikt werden 1/5 pikoel Zwavelzuur Ammonia, Ì pikoel dubbel superphosphaat en 1/4 pikoel chloorkali per bouw. Geplant werd 3 Februari 1913; de Zwavelzuur Ammonia bemesting werd 8 dagen later gegeven en de andere bemestingen 19 Maart. ee Sien De opbrengsten der verschillend bemeste veldjes bedroegen No, NO. No. No. No. No. No. No. 1 8,6 258 357 435 Bb b4 6 56. % A00 8 6.4 36 105.811 59-12-51 13 28 14 3.9 15 4E TOE 17 5.- 18 8.2 19 6.2 20 5.1 21 4.1 22 5.3 23 44 24 4- 25 4.3 26 5.3 27 6.8 28 7.2 29 6,4 30 5.3 31 5.5 38 5.5 89 4.2 32 4.7 33 4.7 34 3.9 35 5.2 36 54 37 7- A44 33 45 3,9 40 5.2 47 4.8 48 4.4 41 24 42 3.143 3.4 5O 26 5l 3.2 46 6.3 53 3,8 D4 4.1 49 4,656 5,1 97 35 DB 52 3.3 55 5.3 Gem. 4.4 Bf HR sl US ken AE 5.5 4,7 Gemiddeld per bouw werd in pikoels verkregen. Onbemest 25.8 Zwavelz. Ammonia. 31. — Dubbel Superph. 29.3 Chloorkali. 27.6 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. 25.8 : „+ Chloorkali | 27.6 Dubbel Superph. + 4 31.6 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. + Chloorkali 27.6 Conclusies laten zich -hieruit niet trekken. Wellicht zijn grondverschillen de oorzaak van deze eigenaardige resultaten. VIL Phosphorzuurbemestingsproef te Temon met Sampang ryst. Het terrein is van regen afhankelijk en bestaat uit roode klei. De veldjes met oneven nummers bleven onbemest; de andere kregen dubbel superphosphaat naar ver- houding van 1 pikoel p. bouw. De _ mest werd opgelost in veel water | toegediend. De veldjes waren 40 M2. _ groot. | | Geplant werd 26 December gn had de bemesting 22 Januari | plaats. EE nn Geoogst werd 14 April. De opbrengsten bedroegen in KGr. No. Onbemest No. Bemest jE 20.5 2 24 3 20.5 4 25 5 20.5 6 92 7 22.5 8 25 9 19.5 10 22.5 zt 19 18 19 13 16.5 14 25 kb 19.5 16 18.5 Pr 19.5 18 16.5 19 20.5 20 19.5 Gemiddeld 19.8 21.— Per bouw werden 35.2 en 37.2 pikoels verkregen; een klein voordeel dus voor de bemesting. NADIE, Ohloorkali bemestingsproef te Temon met Sampang ryst. Het terrein verkeert in dezelfde condities als dat van de voorgaande proef. j 2 | 3 | 4 | 5 6 | 7 8 Geplant werd 9 | —|{ Januari en had de be- all An | | | in î mesting gedeeltelijk RD | | | | 94 | vroeg, en gedeeltelijk rn laat plaats. A 2 an Je ate : Gebruikt werd 33 | | | | 30 | 1/, pikoel per bouw. RE 3 4 De opbrengsten van de vakjes, die 40 M? groot waren, be- droegen in KGr. No Onbemest No. Vroeg bemest No. Laat bemest | 29 2 26.5 5) 26.5 | 29.5 B) 28,5 6 27 7 29.5 8 28.5 an 26.5 10 26 11 29 12 51 15 29 14 2e 15 28.5 16 25 17 24.5 18 26.5 19 25.5 20 26 5 21 24.5 22 26 23 50 24 27 25 26.5 26 28 27 25 28 28 29 50.5 50 27 31 31 52 35.5 53 27.5 5d 50.5 55 27.5 36 25.5 37 27 58 33.5 59 32.5 40 28 Gem. 27.6 28.8 | 28.1 De opbrengsten per bouw bedroegen (natte padi) respectie- velijk 48.9, 51.2 en 49.8 pikoels. De verschillen zijn gering. 544 Volledige bemestingsproef te Temon met Sampang rijst. Het terrein verkeert in dezelfde condities als van de twee voorgaande proeven. EB Geplant werd 7—ll Januari en had de bemesting 14 Januari plaats. De grootte der veldjes bedroeg 40 M2, No. 1. 9. 17.25.383. 41.49. 57.65 Onbemest 2. 10. 18. 26. 34. 42. 50. 58. 66 Zwavelzuur ammonia a. 11. 19.27. 95. 43.51. 59 Dubbel superphosphaat 4. 12. 20. 28. 36. 44. 52. 60 Chloorkali 5. 18.21.29. 37.45. 53.61 Zwavelz. Amm +dubbel. Superph. 6. 14. 22. 30. 39. 46. 54. 62 » + Chloorkali 1.15. 23.31. 39. 47. 55. 63 Dubbel Superph. + 5 8. 16. 24. 32. 40. 48. 56. 64 3 5 + „4 Â. Gebruikt werden hoeveelheden overeenkomende met 1/5 pikoel zwavelzuur ammonia, 1/, pikoel dubbel superphosphaat en 1/4 pikoel chloorkali per bouw. Geoogst werd 5 April. De opbrengsten bedroegen in KGr. No. No. No. No. No. No. No. No. 1 30 3255 322 4 25 b2l.5 620 725 '6,295 ea 10 265 11465 122513 %b: 1 93:51 15:25 16 27 E20 18-26.5 1926- 20265-21295 2228 23 29 24 26 B OD. Anet 4839 * 29:50 30 26 31.3b:5 94 26,0 33 29 34 265 3530 36345 37275 38255 3925 40 30.5 El 27 49 270 4334 4497 4537.5 4635.5D 4730 48 33.5 Ba 00 256083 "023 geel 54'39.5'--55 33.5 56 26.5 6229:5 63375 64 30.5 57 33.5 58 30.5 59295 6036 61 25.5 65 34.5 66 31.5 Gem. 29.9 28.2 28,1 29.4 28.5 25.9 28.9 29.1 Hieruit berekent men voor de opbrengst aan natte padi per bouw in pikoels: _Onbemest 53 Zwavelzuur Ammonia 50 Dubbel Superphosphaat 49,9 Chloorkali 52.1 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. 50.6 ide 4 „ + Cloorkali. 46. — Dubbel Superph. + k 51.2 | 5 + „ + Zwavelz. Amm. 51.7 werd Ae De onbemeste veldjes hebben de grootste opbrengst gegeven. De verschillen tusschen de gemiddelde opbrengsten van de ver- schillend bemeste veldjes zijn niet groot. Grondverschillen zijn naar alle waarschijnlijkheid de oorzaak, dat onbemest de hoogste opbrengst gegeven heeft. K. Chloorkalihemestingsproeven te Patoekan met Carolina ryst. Het terrein is gelegen ia den tuin Kelajoe van de suikerfa- briek Demak Idjo bij dessa Medjing (Afdeeling Mataram). De grond bestaat uit zavel en werd bevloeid. 1 |? slalsjJe)7 8 ee | | KN 16 | Et bare EN ed BRE: 35 | | | | | | gen ME | | | Rass, | SEN | | | | 4 Geplant werd van 11—18 Januari; de vroege bemesting nad 17 Januari, de late 25 Februari plaats. Gebruikt werd 1/4, pikoel chloorkali per bouw. De oogst op 15 April gaf de volgende opbrengsten in KGr. No. Onbemest No. vroeg bemest No. laat bemest 1 12,4 2 15 3 12.6 4 12,8 5 il 6 9.4 7 1,5 fe) 8 9 13.3 10 15.3 LI 13.38 12 7 13 13.7 14 15 15 13.1 16 9.2 17 13.3 18 14,4 19 13.3 20 13 21 14,8 11.5 23 12.2 24 11.6 2 9.1 26 10.1 27 11.2 28 9.6 29 9 20 0.1 ki EEE En No. Onbemest No. vroeg bemest No. laat bemest 31 9.4 32 9 33 7 84 8.4 35 1:5 36 12 37 9.5 38 10 39 lek 6 40 8.4 41 5.6 42 3.4 43 3.3 44 10 45 3.6 46 6 47 10 48 5.5 De gemiddelde opbrengsten per bouw bedragen voor onbemest 35.5, voor vroeg bemest 37.8 en voor laat bemest 33.8 pikoels natte padi per bouw Een gelijksoortige bemestingsproef in denzelfden tuin aan- gelegd met Nongko blonjoh rijst gaf het volgende resultaat. De grond bestaat uit zandgrond. La) re a Le) [e} en) Ie EN rn ll Geplant werd 10—12 Januari. Gebruikt werd 1/4 pikoel chloorkali per bouw. De grootte der veldjes bedroeg voor: No. 1-18 55 Meter 19-36 29X4 37 —48 re De oogst had 1 Mei plaats met het volgend resultaat (KGr.). ’ non 10E % Ri Onbemest Laat bemest Vroeg bentest No No. No 1 5 2 6.2 3 deo 4 7.4 5 5.3 6 5.4 S 5 3) 6.5 fas, 4 11 5.2 12 5.2 10 6.6 15 5.3 13 1.1 14 40 18 4 16 4,7 He 4.3 19 9 20 4) 21 0.2 22 8.2 23 8. 24 8.7 26 8.5 27 8.2 25 hd 29 6.6 30 54 28 9 33 9 31 6 32 8.6 36 9.2 34 9.5 35 8.3 37 5.1 38 8.4 39 9 40 6.5 41 6.6 42 1 44 9 45 9 43 9.7 47 9.6 48 9,3 46 S Gemiddeld per bouw werd verkregen voor onbemest 25.2, voor de vroege bemesting 26.8 en voor de late 25.6 pikoel natte padi. De verschillen zijn van weinig beteekenis. Vak 13 geeft een zeer abnormaal lage opbrengst. XI Phosphorzuurbemestingsproeven te Patockan met Carolina rijst Het terrein was ook in den tuin Kelajoe gelegen. Geplant werd 6—7 Januari en had de bemesting met 1/9 pikoel dubbel superphosphaat 17 Februari plaats. 1 2 | 3 | BS | 5 | 6 í B | | | | En Geoogst werd 15 April. _ De opbrengsten bedroegen in ONE 19 | | | | | 24 No. Onbemest No. Bemest 1 9 2 8.6 3 9.6 4 8.6 5 8.3 6 10.1 S 14 /i 8 2 10 9 9 8.5 12 8.6 FL 14 15 5.4 14 4 15 1.3 16 La 17 6.5 18 9 20 6.4 19 6.1 22 1.4 21 8 24 dal 23 Lal Gemiddeld bracht onbemest 27.7 pikoels, de phosphorzuur: bemesting 27.1 pikoels per bouw op. Een gelijksoortige proef met Nongko blonjoh rijst gaf een overeenkomstig resultaat. Het terrein was in den tuin Kelajoe Heee en bestond uit zandgrond. & Geplant werd 11 Januari, ter- wijl de bemesting 21 Februari plaats had. Het oogsten geschiedde op 5 Mei. Er De opbrengsten in KGr. bedroegen: n en No. Onbemest No. Bemest 1 4 2 8.4 3 6.2 4 7.6 6 4,4 5 2.6 S 7 Á 5.4 EN, 3.1 10 1.2 11 5.4 12 6.5 14 6.3 13 4.6 16 6 Rain 3.6 17 3 18 4 19 5.2 20 4 22 6.6 21 a) 24 3 23 7 Gemiddeld bedroegen de opbrengsten per bouw voor onbe- mest 17.7, voor bemest 18.— pikoels. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN KEDOE GENOMEN. De Landbouwleeraar, de heer P. H. Tromp, deelt hierover het volgende mede. Bemestingsproef met tabuk. Het proefveld was, zooals in bijgaande teekening is aange- geven, verdeeld. Beal Sá Alle veldjes kregen een bemesting met zwavelzuur ammonia n.l. 1 pikoel per bouw, terwijl de veldjes 2, 5, 10, 18 en 18 met dubbelsuperphosphaat bemest werden, 1 pi- koel per bouw en de veldjes 4, 7, 12, 15 | en 20 met 2 pikoels dubbel super per bouw. De grootte der veldjes bedroeg 5.67 83.93 M°. Het plantverband was 3X21/, voet. Wegens ziekte moesten de veldjes 13, 14, 15 en 16 afgeschreven worden. Geplant werd 29 April 1912, de bemesting had 14 Mei plaats en het oogsten 25 Aug.—2 October. De opbrengsten waren als volgt: No.1. 6771lgr. No.2. 6605gr. No.3. 5822gr. No.4. 8510gr. 6. 9900 5. 10628 8. 10422 ti SL6 9. 8176 Ld 7474 Is 12997 12. 9295 17. 9481 18. 9382 19. 8150 20. 6548 34328 383784 37391 32516 In beide gevallen heeft onbemest meer opgebracht dan bemest. Bemestingsproef met gogo. a | 5 Alle veldjes kregen een stikstofbemesting in ver- houding van 2 pikoels zwavelzuur ammonia per bouw. A De veldjes 1, 4, 5, 8 en 9 kregen tevens nog een | phosphorzuurbemesting, 1 pikoel dubbelsuper. per 8 | 6 f bouw. De grootte der veldjes bedroeg 4 X 5 M?. De bemesting had 19 Augustus plaats, terwijl 20 Au- g zo gustus gezaaid werd. Het oogsten had 2 Febru- ari 1913 plaats. . me AR De opbrengsten der verschillende veldjes bedroegen in katti's: natte nat natte nat padi. stroo. padi. stroo. NOA 6 «9/16 Lt No. 2. 8 11/16 45 4 5 11/16 44 5. 7. 418 42 5 7 13/16 48 6. 65/10 59 8 d_4jt6 53 Ts Jl 15/16 55 9 10 6/16 66 10. El A0 47 371/5 255 45 11/16 228 De phosphorzuurbemesting is in plaats van voordeelig nadeelig geweest. UITKOMSTEN VAN BEMESTINGSPROEVEN IN CHERIBON GENOMEN. Door den Landbouwadviseur, den heer de Wijs werd het volgende medegedeeld: Werking en nawerking van dubbelsuperphosphaat. Gewas: Plaats: Grond: is Rijst, varieteit Major (kortbenaalde witte rijst) desa TPjihideung girang (district Tjiawi-Gebang: Koeningan.) Voornamelijk roode klei vermengd met zwarte laagjes verweerde tjadas. Vasten weinig doorlatend. De proef werd overeenkomstig onderstaande teekening ingericht. ns AAN VOE De vakjes 10 in getal waren ieder 4 RR? groot. De vakjes A, D, E,‚, H, IL, werden ieder met 0.8 katti dubbelsuperphosphaat bemest of omgerekend per bouw met l pikoel. Voordat deze proef werd aan- gezet stond op het terrein een hawarapadiaanplant, welke in September 1912 werd afgeoogst. Het proefveld werd 22 Dec. beplant; de bibit was toen 55 dagen oud. Het plantverband bedroeg 6X6 duim, met drie plantjes per plantgat; per vakje stonden 6912 plantjes. Tijdens de groeiperiode was zeer weinig verschil te zien tus- schen bemest en onbemest. Bte ie De uitstoeling bedroeg per 100 plantgaten voor de bibens vakken gemiddeld 310—325 halmen, voor de bemeste vakken 320 — 350. De bemeste vakken bloeiden ongeveer 5 dagen eerder dan de onbemeste. Het geheele proefveld werd op 13 April, op een leeftijd van 110 dagen geoogst. Hierbij werden de volgende resultaten (katti’s) verkregen: Bemeste vakken. natte padi droge padi nat stroo JN 25 20 76 D 25 20 81 E 28 22.1 90 H 23 18.1 90 I 24 19 101. Totaal 125 99.2 4358 Gewichtsverlies door indroging bedroeg gemiddeld 20.5°%/. Onbemeste vakken: B 24 19 61 C 27 all 86 F 23 E78 75 G 26 20 99 J 22 «17 95 Totaal 122, — 95. — 416. — Gewichtsverlies door indroging bedroeg gemiddeld 22°/. Berekend per bouw, gaf de proef de volgende resultaten (pikoels). Ì natte padi droge padi nat stroo Bemest 31.25 24.80 109.50 Onbemest 30.50 28.75 104. — Nawerking. Het proefveld behield dezelfde verdeeling als bij de bemeste padiaanplant n.l. in 10 gelijke vakken, elk van 4 RR2, Elk vak, bevatte 6 goeloedans (dijkjes), waarvan elk beplant werd met 50 batatenstekken op twee rijen. | Den 7en Juli werden de stekken uitgeplant en den Zen Novem- | ber op een leeftijd van 4 maanden werd er geoogst. | De bemeste vakken hebben de volgende producties gegeven. BAG — knollen nat stroo Vak ‚dt 1.25 pikoel ; 0.75 pikoel 3 af UN 2 5 0:55 0.32, 78 HOG El os rs 9 kn. > MZ en Totaal 20 RR? AN 425 Per bouw 500 „ BOR TOV. 106.25 De onbemeste vakken hebben de onderstaande producties gegeven. Vak 2 1.58 pikoel 1.16 pikoel ns 4 144 „ 1000 a CG 145 „ 0.98 me 8 EN bd 14 hen bi 0 | Dr Totaal 20 RR? Brie, bulk nn Per bouw 500 „ POD te 128.50 „ II Gewas: Rijst, varieteit Mataram (benaalde roode rijst). Plaats: desa Kodjengkang (distrikt Tjiawi Gebang Koeningan). Grondsoort: Lichtroode klei, los van struktuur en door- latend. De proef werd op dezelfde wijze als de vorige ingericht. De vakjes, 10 in getal, waren ieder 4 RR? groot. A, D, E,‚ H, en Il werden ieder met 0.8 katti dubbelsuper- phosphaat bemest; dus per bouw met 1 pikoel. In de laatste 5 jaren was het terrein niet met padi beplant gewees. De laatste aanplant dateerde van ruim 2 jaar geleden nl. Cassave. Sinds dien had de grond braak gelegen. De bibit had 55 dagen op het kweekbed gestaan en werd 23 Dec. overgeplant. Het plantverband bedroeg 66 duim met 3 plantjes per plantgat; per vakje stonden 6912 plantjes. Reeds een week na het uitplanten, was een heel duidelijk verschil waar te nemen. Op de bemeste vakken ontwikkelden de planten zich _ veel forscher en droegen ook grooter blad. E ek 0 en Bij telling van de uitstoeling kreeg men voor de bemeste vakken per 100 plantgaten een totaal varieerende tusschen 310 en 380 halmen en op de onbemeste 220 —en 270. Ongeveer 10 Maart was de bloei op de bemeste vakken reeds in vollen gang, de onbemeste daarentegen vertoonden nog slechts weinig bloemen. Het tijdstip van de vruchtzetting verschilde op de bemeste en onbemeste vakken ongeveer 20 dagen. De bemeste vakken konden LIERSE worden op 2 Mei, de onbemeste op 26 Mei. Opbrengst bemeste vakken (katti’s). natte padi droge padi nat stroo JN 2d 16.7 66 D 21 16.8 DS E 22 17.6 ja H 23 18.3 67 d 27 pi BN 90 Totaal 114 OL1 354 Opbrengst onbemeste vakken (katti’s). B VA 13.5 36 C 19 15.3 41 F 16 1 43 G 238 18.5 50 5 18 14.5 44 Totaal 03 14.5 214 Berekend per bouw leidde de proef tot de volgende resulta- ten (pikoels). natte padi droge padi nat stroo Bemest 28.50 22.77 88.50 Onbemest 23.25 18.62 53.50 Nawerking. | Het proefveld behield dezelfde verdeeling als bij de bemeste padiaanplant n.l. in 10 gelijke vakken elk van 4 RR? Elk vak bevatte 6 goeloedans (dijkjes) warvan elk beplant werd met og batatenstekken op twee rijen. Den Zen Juli werden de stekken uitgeplant en den 7en November op een leeftijd van 4 maanden werd er geoogst. De bemeste vakken hebben de volgende producties gegeven. knollen nat stroo Male 1 0.77 pikoel 0.96 pikoel a WSE Wens 5 Gar, 0.64 „ Ë 7 MEE Ten OERS A09 ORENT 7 OEL Totaal 20 RR? 2.68 pikoel 5.97 pikoel Per bouw DUO 67. „ 09.25 De onbemeste vakken hebben de onderstaande producties gegeven. Vak 2 0.66 pikoel 0.89 pikoel EE: GERE 0 0.84 ae ES ORE 2 OER nt, n= OEE ot Pe HEBE lt 0.24 „ Oa Totaal 20 RR? 2.74 pikoel 5.75 pikoel Per bouw 500. 68.50 93.75 UI Voorgewas: Bataten. Nagewas: Rijst variteit Kedoe (lang benaalde witte padi) Plaats: desa ‘Tjipoetat, distrikt Tjjawi Kebang Koeningan. Grondsoort: Roode klei min of meer met zand vermengd, vaste struktuur, weinig doorlatend. De proef werd als de voorgaande ingericht. De vakjes 10 in getal, waren ieder 4 RR? groot. A, D, E‚, H en J werden ieder bemest met 0.8 katti dub- belsuperphosphaat of per bouw met een pikoel. Resultaten bij de voorvrucht: Bataten. | Elk vakje bevatte 8 ruggen ieder beplant met twee rijen van | 20 stekken. Geplant werd op 30 Juni 12, geoogst op 15 October. p De bevloeiing was niet normaal, echter stierven geen planten af. Bij het oogsten werden de volgende cijfers verkregen: EN en ee Ec p ER Gewicht knollen dende . katti’s katti’s nat droog EN 60 74 14 D 55 82 16 E 55 S0 18 H 14 78 19 Ï 56 15 20 Totaal opbrengst 298 389 87 B 62 75 14 0 65 76 15 F 68 85 20 G 67 79 18 J 76 86 19 Totaal opbrengst 338 401 86 Nawerking. Na de bataten werd de lang benaalde witte rijstvarieteit Kedoe geplant. De padi had 55 dagen op het kweekbed gestaan. De overplanting had plaats op 18 December 1912. Het plant- verband bedroeg 66 duim. In elk plantgaatje kwamen 3 plantjes; per vakje stonden 6912 planten. Voor en na het wieden bestond er tusschen de bemeste en onbemeste vakken geen verschil. Ook de uitstoeling was vrijwel gelijk. Het begin van den bloei, de vruchtzetting en het rijpen hadden bij beiden op denzelfden leeftijd plaats. Op 17 April, dus op een leeftijd van 120 dagen, werd het geheele proefveld gelijktijdig geoogst. Opbrengst bemeste vakken (katti’s). natte padi droge padi _ nat stroo JN 20 16 52 D 22 17.6 64 E 20 15.9 70 H 50 24 80 l 24 19.2 74 Totaal ET 70 02.7 | 340 et Opbrengst onbemeste vakken (katti’s). B 19 15.2 ee, Dö c 20 15.9 66 F 21 16,9 62 G 26 20.8 64 J 29 g81 zE: Totaal 115 91.9 331 Berekend per bouw leidde de geheele proef tot de volgende resultaten: Voorvrucht: Bataten gewicht knollen gewicht stroo nat droog Bemest 14.50 pik. 97.25 pik. 21.75 pik. Onbemest 84.50 pik. 100.25 pik. 21.75 pik. Navrucht: Rijst. Padi nat Padi droog Stroo nat Bemest 29. — pik. 23.17 pik. 85. — pik. Onbemest 28.75 pik. 2207 Pk. 82.75 pik. EV Voorgewas: Katjang Soeoek. Nagewas: Rijst; varieteit Pelak. Plaats: desa Balad, onderdistrikt Soember, distrikt Mandi- rantjan. Grondsoort: _donkergekleurd mengsel van zand en klei, De proef werd als de voorgaande ingericht. De vakjes 10 in getal waren ieder 4 RR? groot. A, C, B, G en l werden ieder bemest met 0.8 katti dubbelsuperphosphaat of per bouw met 1 pikoel. Voorvrucht: Katjang Soeoek. De bemesting had plaats op 9 Juni 1912, het uitplanten op 13 Juni 12. Het plantverband bedroeg 6 duim in het vier- kant. Per vak werden 2034 zaadjes uitgeplant. De aanplant rijpte gelijkmatig. Geen ziekten of plagen deden zich voor. De bevloeiing was gelijkmatig; de regenval zeer gering. De leeftijd bij het oogsten was 90 dagen. Opbrengst der bemeste vakken in katti’s. ee ne nat “droog E ” A 46 23 C 40 21 E 55 27 G 50 26 Ï 42 20 Totaal - 233 117 Opbrengst der onbemeste vakken in katti’s. B 48 25 D 50 „40 F 56 29 51 26 J 48 24 Totaal 253 130 Deze cijfers betreffen de opbrengst der peulen. Op de katjang volgde als navrucht de rijstvarieteit Pelak. De padi werd overgeplant op 20 December en geoogst op 13 April. De bevloeiing was regelmatig; abnormale invloeden als ziekten en plagen deden zich niet voor. Bij het oogsten werden alleen de aren gewogen, zooals ze door de bevolking worden geoogst. De volgende opbrengsten (katti’s) werden verkregen: Bemeste vakken natte padi droge padi uitstoeling À 44.5 55.5 34 ® 54.5 27.6 2-5 EÉ 38.5 50.7 1-5 G 49.5 — 59.7 2-4 | 45.5 34.8 2-5 Totaal 210.5 168.3 Onbemeste vakken: natte padi droge padi uitstoeling B "450 28.3 24 D 40.5 32.4 14 F 465 57.4 … 9-5 H 48,5 39.5 2-8 6 J 49,5 59.5 8 — Totaal 20088 7 v76b p 4 en Berekend per bouw leidde de proef tot de volgende resultaten : Voorvrucht: Katjang Soeoek nat droog bemest 58.25 29.25 pik onbemest 635.25 32.50 pik Navrucht: Rijstvarieteit Pelak nat droog bemest 52.63 42.07 pik onbemest 55.13 44.12 pik Vv Bemestingsproef met dubbelsuperphosphaat. Gewas: rijst afkomstig van droge kweekbedden. Plaats: desa Babakan, distrikt Palimanan, afdeeling Cheribon. Grondsoort: rantja minjak; van regen afhankelijke sawah grond. Varieteit: tjempa Kepoendoeng. De proef was als volet ingericht: Bid SEI 23 | 12 | 24 De vakjes 24 in getal waren ieder 4 vierkante Roe groot. No. 1.2.3.4.5.6.7.8.9.10. 11. 12. werden bemest met 0.8 katti dubbelsuperphosphaat; per bouw komt dit met een pikoel overeen. De andere bleven onbemest. Het plantverband was 11 c.m. in het vierkant; per vakje stonden 3969 planten. De bemesting en beplanting hadden plaats op 29 December. Op 22 April 13 konden alle bemeste vakjes geoogst worden, en tevens de onbemeste vakjes No. 18. 14. 16. 19. 20. en 22; op 4 Mei ‘13 werden de onbemeste vakjes No. 15. 17. 18: 21. 23. 24, geoogst. De oogstresultaten waren als volgt: - Re Gewicht in katti's — Gewicht in kats Bemeste vakken nat droog Onbem. vakken nat droog l 19 17 13 15 14 2 16 _ 121/, 14 12 S 5 21 15 15 11 8 4 32 18 AA 24 18 5 16, 18ij, 17 9 5 6 14 12 18 12 8 7 20 _ 151/ 19 26 _ 21 S 14 12 20 je | | 10 9 16 _ 121/, 21 Ti, PE 10 22 19 22 15 11 geth 23 11 61/5 12 A 24 ie AN Totaal opbrengst 226 175 175 125 Omgerekend per bouw werden de volgende opbrengsten verkregen: nat droog Bemest 25.50 pik. __ _18.— pik. Onbemest 15 18. — „ en | VERSLAG DER BEMESTINGSPROEVEN IN DE AFDEELING SOEKABOEMI GENOMEN. De landbouwkundige ambtenaar, de heer A.C. Koorenhoff deelt hierover het volgende mede: De proefvelden waren gelegen, het eene in de desa Bodjong- doeren, het andere in de desa Bodjong-longop, beide in de con- trole-afdeeling Tjitjoeroeg van de afdeeling Soekaboemi. De beide proefvelden liggen ongeveer 4 paal van elkander verwijderd. In de desa Bodjongdoeren werden een tiental veldjes van 25 M? grootte aangelegd op een tweede klasse sawah. Alle bewerkingen hadden op dezelfde wijze als op de om- ringende sawah’s plaats alleen met dit verschil, dat de veldjes in _ plaats van geploegd, met de patjoel bewerkt werden. | | | | | | Geplant werd de door de bevolking daar verbouwde varieteit „Srikoening”. De bibit werd genomen van een, door de bevolking aangelegd kweekbed, dat bestemd was voor de omringende sawah’s. Er werden steeds 3 plantjes bij elkaar geplant, zooals daar gebruikelijk is. Het gebruikte dubbelsuperphosphaat werd tot onderzoek naar het Agricultuur-Chemisch Laboratorium gezonden en bleek 33.2°/ in water oplosbaar phosphorzuur te bevatten. De veldjes 1, 3, 5, 7 en 9 (men zie nevenstaande teekening) ontving- en ieder 217.5 gram van de mest- stof, overeenkomende met een be- mesting van l pikoel dubbelsuper- phosphaat per bouw. De veldjes 2, 4, 6, 8 en 10 bleven onbemest. De mest werd gegeven den 2 den October, nadat eerst het water was afgelaten. Geplant werd 6 October De plantwijdte bedroeg 14 cM., zoo dat per veldje 916 plantjes kwamen te staan. ee aanvoer Blende RL De veldjes werden geregeld bevloeid, alleen lagen zij ien den 14ter October nagenoeg droog, tengevolge van het door- breken van de aanvoerleiding en kregen de veldjes 3 en 8 op 4 November weinig water, doordat de toevoerleidingen verstópt waren. Tot en met 18 December waren er op de veldjes 1 tot en met 10 respectievelijk 6,8, 7, 5,5, 4, 5, 6, 4, en 2 plantjes dood- gegaan. Eenig optreden van boorders werd direct onderdrukt door de veldjes geregeld na te kijken en de rupsen weg te vangen. De veldjes 1, 9 en 10 hadden iets te lijden van hama beu- reum, doch herstelden zich weer spoedig. Ook had een aanval van walang-sangit plaats. Een ernstige aantasting werd echter vermeden door de veldjes te berooken. Den 12de Februari werd geoogst. Aangezien de randplanten gewoonlijk veel beter ontwikkeld en forscher zijn, en deze op de bemeste en de onbemeste veldjes uiterlijk in het geheel geen verschillen vertoonden, werden van elk veldje twee rijen randplanten afzonderlijk geoogst, gedroogd en gewogen. De oogst werd eerst nat en nadat hij 7 dagen op de gewone Inlandsche wijze gedroogd was nog eens gewogen. Hij bedroeg in katti’s: Randplanten No. Onbemest No. Bemest nat droog nat droog 2 5l/g 4 l 4l/, 3) Bi 6 Allo 3 6 | 6 - 7 5 5 71/9 On 8 61, 4 7 i 5llg 10 5 31/5 8) 61/5 5 Overige planten 2 1 5 l S 6 4 11 Lat 3 Ed 14 6 8 41/, 5 13 81/a 8 9 7 7 11 le, 10 107/ IE 9 101/9 Ijs ed en Aangezien de gestorven planten alle middenplanten waren, moeten wij de opbrengsten van de planten zonder de randplanten herleiden tot het oorspronkelijk aantal planten. Men krijgt dan: | No. | 2 5.04 I 6.03 Ri 5.02 saken Po) 6 4.51 5 8.54 | B 27.04 7 8.04 RÒ 7.51 9 7.58 De veldjes 2 tot en met 10 (onbemest) gaven dus totaal 29.1 kattis, en de veldjes 1 tot en met 9 (bemest) totaal 44.18. Hieruit blijkt duidelijk de invloed van de bemesting. Er heeft een oogstvermeerdering plaats gehad van 51.7°/. No. 3 is abnormaal hoog. Vergelijkt men de opbrengst van de randplanten van de bemeste en de onbemeste veldjes met elkaar, dan blijkt dat de bemeste vakken een vermeerdering van 7.1°/, aanwijzen. Het proefveld in desa Bodjong-longop was op dezelfde wijze ingericht, alleen waren de veldjes hier 4 bij 5 M. dus 20 M?2, groot. Op elk veldje stonden 638 planten. De watertoevoer had geregeld plaats behalve op 12 October, toen veldje No. 3, op 14 Oectoberalle veldjes en op 17 October de veldjes 4 en 6 te weinig water kregen, hetgeen te wijten was aan slordigheid van den bewaker. Ook hier werden voorzorgen genomen tegen boorders, walang- sangit, vogels enz. Op geen der veldjes vielen plantjes uit. Er werd gemest op 7 October, geplant op 9 October en ge- oogst op 19 Februari. Randplanten. No. Bemest No. Onbemest nat droog stroo nat droog stroo 1 S 6 23 2 7 5 26 3 S d 20 4 8 6 26 5 S 6 28 6 71/9 5 351/s 7 S 5l/o 871, S 7 5 33 9 8) S 40 10 8 6 55 EN ie n Overige planten. me l 10 7 31 2 9 S 811/, 3 9 7 33 4 10 y 58 5 81/9 71/5 _ 381/, RC 81/9 65 7 11 Ss 69 8 111/5: 8 54 8) 1 8 42 TO 4) 51 De veldjes 1 tot en met 9 (bemest) brachten op 371/, kattis, de veldjes 2 tot en met 10 (onbemest) 401/, kattis, zoodat de onbemeste veldjes 8.1°/, meer opgebracht hebben. Beschouwt men alleen de randplanten, dan wordt de ver- houding 321/, tot 27, dus een oogstvermeerdering van 20.3°/,_ voor de bemeste vakken. Wat de opbrengst aan stroo betreft, bij de randplanten is zij 1481/, voor de bemeste en 1551/3 voor de onbemeste, dus een verschil van 5.7°/, ten nadeele van de bemeste vakken. Voor de overige planten zijn de opbrengsten 2131/9 en 2891/5, een verschil van 12.2°/, ten nadeele van de bemeste vakken gevende. Volgens de proefsnitregisters bedraagt de gemiddelde op- brengst van een eerste klasse sawah in desa Bodjong-longop 40 — 50 pikoels en van een tweede klasse sawah in de desa Bodjong-doeren 20 —29 pikoels per bouw, terwijl de opbrengsten der proefvelden, omgerekend op een bouw, in desa Bodjong longop 41 pikoels onbemest en 38 pikoels bemest bedraagt en in desa Bodjong- doeren 22 pikoels onbemest en 33.98 pikoels bemest. De proefvelden zijn geheel op dezelfde wijze bewerkt als de omgevende sawah’s zoodat niet door een zorgvuldige grondbewer- king de opbrengst verhoogd is. Dat de bemesting op het proefveld te Bodjong-longop eerder een negatief dan een positief resultaat opleverde, zou misschien verklaard kunnen worden door den aard van het beloeiingswater. De leiding loopt nl. achter eenige kamponghuizen om. Een ander terrein kon bij het aanleggen van de proef echte niet gekozen worden, daar alle sawahs al beplant waren, op het proefveld na, zoodat er geen keuze overbleef. Bovendien ligt het proefveld op een eerste klasse sawah en is het zeer wel mogelijk, dat de grond in het geheel geen gebrek aan phosphorzuur heeft. % - BEMESTINGSPROEVEN IN ATJEH EN ONDER- HOORIGHEDEN GENOMEN. Eee nd De heer Heijl, Landbouwadviseur, deelt hierover het volgende mede: De proeven werden genomen op van regen afhankelijke sawahs, terwijl als meststoffen gebruikt werden Perlisguano en Dubbel. Superphosphaat. À. PROEVEN MET PERLISGUANO. E Oppervlak Bemesting Plantwijze Uitzaaiing Bemesting Opbrengst. per veld per bw. E. 449 M°*. 6.5 KG. Direct 16Sept. 11 Juli 2.15 34.5 uitgezaaid 2. 449 M°. Onbemest. ne pe EE EER 442M?. 65 KG. f 8 E 2.025 _ 32.5 4. _ 427 M?. Onbemest. N s 1,37 > 2ä8 Alle vakken werden tweemaal geploegd met den Hindostan- ploeg, eveneens tweemaal geegd. De 4 vakken werden bezaaid met dezelfde hoeveelheid zaad- padi, varieteit Oelee Rajeu. Tweemaal werd gewied, terwijl tijdens de laatste wieding werd uitgedund en ingeboet. Geoogst werd op den 23 Februari 19153. De uitstoeling en lengteontwikkeling der stengels bij de bemeste en onbemeste planten was vrijwel gelijk. RRD . IL. Opper- Bemes- Plant- Uitzaaiing. Bemesting. Opbrengst. vlak ting wijze 1 3ISM*. 45 KG Direct 14 Aug. 1 Juli. 0:S1 uitgezaaid 2. 318M2 9-KG ', 5 8 De 637 M2. Onbemest „_ = E 1.53 Ook deze vakken werden tweemaal geploegd en geegd. Na het uitzaaien werd het zaad met den Atjehschen ploeg onderge werkt (zulks geschiedde ook op bovenvermelde proefvelden). Tweemaal werd gewied en tijdens de laatste wieding ingeboet en uitgedund. Opgemerkt wordt, dat vak 1 tengevolge van minder gunstige weersgesteldheid later werd gewied dan de beide overige vakken. De proeven werden in den Proeftuin genomen; de boven- grond bestaat uit zandige klei, de ondergrond uit zuiver zand. Geoogst werd den 24 Januari 1913. De aangeplante varieteit heet Berambat; 150 Gr. van deze padi bevatten 6900 korrels, de varieteit Oelee Rajeu daarentegen slechts 3500. De opbrengst van laatstgenoemde proefvelden zou per bouw berekend bedragen: Vak: tk. 18.66 pikoels, Vak 2, 24.53 pikoels en Vak 3. 16.65 pikoels. Ook bij deze proefvelden konden geen groote verschillen in uitstoeling en lengteontwikkeling van de padi geconstateerd worden. Ook door de bevolking werden een aantal proefnemingen met Perlisguano aangezet, vermelding van de hiermede verkregen resultaten wordt achterwege gelaten, aangezien de hierop betrek- king hebbende gegevens onbetrouwbaar zijn. Ten slotte zij nog vermeld, dat de Controleur der XXII moekims in diens Journal mededeelt, dat op de in diens Onder- afdeeling gelegen proefvelden, welke het vorige jaar niet slaagden (door vreterij van vogels) thans een buitengewoon krachtige nawerking van de Perlisguano geconstateerd kon worden. De in den Proeftuin gebruikte Perlis guano was afkomstig uit een zak, verschil in samenstelling behoeft dus niet gevreesd te worden. PROEVEN MET DUBBEL SUPERPHOSPHAAT. Oppervlak Bemesting Plantwijze Datum van Opbrengst zaaiing Bemest. per veld. 1. 2925 M2. 2.8 KG. Met pootstok 19/9 18/9 66 kt. B d ij Onbemest Ee 20/9 5 26 kt. 3. 6615 M» 65 KG. ard 1. 188 kt. Ne sds Onbemest 27/9 25/9 11 kt. Vak. 1. Mal 2. Grondbewerking. Tweemaal geploegd Grondbewerking als vak 1. en geegd. Wijze van uitzaaien. Direct op het Wijze van uitzaaien „ veld (Ladangmethode). Gewied Tweemaal. Gewied if Begin bloei 28 December Begin bloei 12 Januari Geoogst 9 Februari Geoogst 19 Februari Padisoort Oelee Rajeu. Padisoort Oelee Rajeu Opbrengst per bouw. 16. — pik. Opbrengst per bouw. 6.3 pik. Vak 3. Vak 4. Grondbewerking. Tweemaal geploegd Grondbewerking als vak 3. en geegd. Wijze van uitzaaien. Direct ophet veld. Wijze van uitzaaien „ Gewied Tweemaal Gewied 5 Begin bloei 8 Januari Begin bloei 20 Januari Geoogst 19 Februari Gevogst 26 Februari Padisoort Oelee hajeu Padisoort Oelee Rajeu Opbrengst per bouw 19.6 pik Opbrengst per bouw 11.9 pik. Op alle vakken werden 3 planten per plantgat gelaten. Was door den Perlisguano weinig of geen invloed uitgeoefend op de uitstoeling en de stengelontwikkeling, bij de hierboven beschreven proeven had het Phosphorzuur hierop een bui- tengewoon grooten invloed. Twee à drie maanden na de uitzaaiing kon de stand van het gewas op de onbemeste en de bemeste velden uitgedrukt worden door de verhouding 1: 3. Het superphosphaat heeft dientengevolge ook een wmdirecten invloed uitgeoefend op de productie. Door de sterke ontwikkeling van de padi op de bemeste velden was de aanplant veel eerder gesloten dan op het naburige controle veld en had dientengevolge minder last van onkruid. De beide bemeste velden waren ook eerder in bloei dan de onbemeste: ook rijpte de padi van laatstgenoemde velden later. De mest werd niet per plant gegeven, doch regelmatig over het proefveld verdeeld en vervolgens ondergeegd. Het sawahcomplex waarop de proeven werden aangezet, is gelegen aan den voet van het vrijwel uit calcium verbindingen be- staande gebergte; vermoed wordt, dat tengevolge van een geregelden kalktoevoer gebrek aan opneembaar phosphorzuur is ontstaan. ® ad CONCLUSIES Uit de proeven is duidelijk te zien, dat op verschillende plaatsen een betrekkelijk sterk phosphorzuurgebrek heerscht. De proeven op Madoera genomen geven op een na alle phos- phorzuur gebrek te zien; in Malang toonen 4 plaatsen van de 5, waar bemestingsproeven werden aangezet, een phosphorzuur te kort aan; de voorloopige proeven in Madioen en Kediri wijzen ook op phosphorzuur gebrek. In Djocja is blijkbaar het phos- phorzuur te kort geringer. Het is echter ook mogelijk, dat het phosphorzuur te laat gegeven werd. Superphosphaat toch moet niet als na—, maar als voorbemesting worden toegepast. Dit is ook met kali het geval. Zwavelzuur Ammonia kan men in eens of in twee malen toepassen met een maand tusschenruimte. De eerste gave kan als voorbemesting gegeven worden. Wat het beste is, is niet bekend en zal voor een deel van den grond afhankelijk zijn. Het spreekt van zelf, dat het voorbemesten niet te vroeg moet plaats hebben; 8 dagen voor het planten is lang genoeg, ook voor phosphorzuur en kali. De proeven in Kedoe genomen geven geen phosphorzuur- gebrek te zien. In Cheribon vindt men weer terreinen, die duidelijk op phosphorzuur reageeren. Ook de Preanger schijnt plaatsen te bezitten waar phosphorzuur de productie van de padi kan vermeerderen. In Atjeh schijnen phosphorzuurbemestingen een goede toekomst te hebben. Het groot aantal volledige bemestingsproeven dat in het einde van 1913 aangezet is, zal ons in staat stellen voor verschillende streken nategaan, waaraan te kort voorkomt en welke bemestingen het meest rendabel zijn. BiJLAGE Ì. ALGEMEENE REGELS, WELKE Bij HET NEMEN VAN BEMESTINGSPROEVEN, IN ACHT GENOMEN MOETEN WORDEN. Ofschoon de inrichting van een bemestingsproef afhankelijk is van de vraag, die men wenscht op te lossen, zijn er toch al- gemeene regels te stellen, waaraan men zich bij het nemen van bemestingsproeven, van welke soort ook, moet houden. Deze regels mogen hier opgenoemd en besproken worden, waarbij natuurlijk voornamelijk op ons doel gelet zal worden. De keuze van den kotuk of de kotaks, waarop de proef zal genomen worden. De bedoeling van de proef of proeven is resultaten te ver- krijgen die voor een geheel complex van sawahs geldig zijn. De proeven kunnen slechts op een zeer klein deel van het terrein genomen worden en moet dus de keuze van het proef veld zoodanig geschieden, dat de resultaten van de proeven voor het geheele veld geldig zijn of dat het mogelijk is uit de resultaten van de proeven meststofgebrek voor de omliggende kotaks te bepalen. Willen bijvoorbeeld twee proeven resultaten geven, die ook voor de tusschenliggende kotaks geldig zijn, dan is het duidelijk dat de geologische afkomst van die tusschenliggende terreinen dezelfde moet zijn als van de kotaks, waarop de proeven werden aangezet Men zal dus eerst moeten vaststellen, hoe het met de geologische afkomst van het terrein gesteld is. Daarna zalerop gelet moeten worden, dat het bevloeiingswater voor het geheele terrein geen groote verschillen vertoont. Stel, dat we op deze wijze een terrein hebben afgebakend, dan zal ook dit nog groote verschillen in vruchtbaarheid kunnen vertoonen, verschillen die door de helling van het terrein, de bevloeiing, de vorige beplantingen enz. veroorzaakt zijn. Waar het de bedoeling is om werkelijk gebrek, dus een tekort van eenig belang vast te stellen, daar zal meestal zoover als de geologische afkomst gelijk is, dit te kort meer of minder ENGE voelbaar zijn. Is het terrein niet te groot en bezit het niet een te sterke helling, dan zal men dikwijls met het aanleggen van één proef kunnen volstaan om geldige resultaten voor het geheele ‘ terrein te verkrijgen. Is dit echter niet het geval, is de uitge- strektheid groot of ligt het terrein op een groote helling, dan zullen meerdere proeven op verschillende plaatsen aangelegd, noodig zijn. Het spreekt van zelf, dat het niet mogelijk is vaste regels te stellen; voor elk geval moet dit met zorg worden nagegaan en vastgesteld. Wanneer dus eerst vastgesteld is, waar de proefvelden ongeveer moeten komen te liggen en hoeveel er noodig zijn, dan zal men daarna moeten nagaan, welke kotak het beste voor de proef geschikt is. Men zal een kotak trachten te kiezen, waarvan de grond zooveel mogelijk wat vruchtbaarheid betreft gelijk is. Staat er geen vrucht op, dan zal dat meestal zeer moeilijk te beoordeelen zijn en doet men goed bij den eigenaar te informeeren. Is de grond beplant dan kan men zich meestal wel een idee vormen of een zeer ongelijk of een meer gelijkmatig terrein voorligt. In verband met de ondervinding, die tot nu toe werd opgedaan, zal men echter voorzichtig handelen door van de gedachte uit te gaan, dat het terrein ongelijk is. De inrichting van de proef moet dus zoodanig zijn, dat die ongelijkheid zoo min mogelijk invloed op het resultaat kan hebben. Bij de proef is het absoluut noodzakelijk, dat elk veldje hetzelf- de soort water verkrijgt. Het mag dus niet voorkomen, dat het water van het eene veldje op het andere stroomt. De volgende teekening geeft aan, hoe de aanleg moet plaats hebben. AR De in den kotak te plaatsen dijk- jes worden door het opbrengen van anderen grond gemaakt en is het beter ze niet uit den sawahgrond te laten opbouwen, daar dan allicht grondverschillen op de veldjes bij de randen kunnen optreden. De grootte der veldjes. Een vaste maat is hiervoor niet op LEEN NE At jk te geven, daar zoowel met kleine he K \ 55 als met groote veldjes goede re- Al sultaten te verkrijgen zijn. De grootte van den kotak, waarop de proef genomen zal worden, zal hierop invloed hebben. | Wel mag er aan gedacht, dat de nauwkeurigheid van het resultaat door het grooter kiezen van de veldjes niet vermeerderd wordt, daar dan het proefveld ook grooter moet wezen en zoo- doende de kans op mindere gelijkheid van den grond vermeerderd wordt. Neemt men kleine veldjes, dan loopt men echter de kans _ dat te veel water wordt gebruikt waardoor, vooral als het water rijk aan voedingsstoffen is, de werking van de meststoffen minder zichtbaar wordt. De grootte van de veldjes moet gelegen zijn tusschen onge- veer 3 en 4 vierkante roeden voor zware gronden en 4— 6 vier- kante roeden voor lichte. Alle veldjes moeten even groot zijn en hetzelfde aantal planten bevatten. De bemesting. Heeft men met bevloeibare sawah’s te doen dan wordt, voordat tot bemesting wordt overgegaan, het water afgelaten. De sawah behoeft niet droog te zijn en is het zonder nadeel als de bemesting gegeven wordt, wanneer de grond nog nat is. Na het toedienen der bemesting mag gedurende 4 dagen geen water toe of afgelaten worden. Men zorgt dus, dat zoowel de aan- als de afvoerleidingen voldoende gesloten zijn. Hierna kan men de bibit uitplanten. Op van regen afhankelijke sawahs wordt de bemesting vlak voor het planten gegeven. | De meststoffen worden thuis nauwkeurig afgewogen, in stevige zakjes of bussen gedaan en elk voorzien van het nummer van het veldje, waarop de meststoffen gebracht moeten worden. Een DN ed Psi Pd Ja0ALU0D „aonlv CAE fj 4 — 69 — kaart van het proefveld, waarop de nummers van de veldjes zijn aangegeven, is hierbij noodig. Op het veld wordt de nummering door bamboelatjes op de galangans geplaatst aangegeven. Het gebruiken van gekleurde vlaggetjes op de verschillende veldjes en het aanbrengen van deze kleuren op de zakjes van de er bijbe- hoorende meststofmengsels maakt de controle veel gemakkelijker 4). Van de te gebruiken meststoffen moet men monsters bij het Agricultuur Chemisch Laboratorium laten analyseeren. De mest wordt uitgestrooid, zoo regelmatig mogelijk over het veldje. Wanneer er veel wind staat, doet men beter niet te bemesten, daar anders de meststoffen onder het strooien ge- deeltelijk op een ander veldje kunnen terecht komen. Men kan hierin ook verbetering brengen door vlak langs den grond te laten strooien. Stoffen die moeilijk uit te strooien zijn, doet men goed vooruit met zand te vermengen. Het plantverband en de bibit moeten voor alle veldjes gelijk zijn. Schade door dieren, wind enz. moeten zooveel mogelijk voorkomen worden. Dus planten op den tijd, dat ook de omliggende sawah’s beplant worden. Geen vreemd zaad gebruiken. Aan het zaad echter alle mogelijk zorg besteden. Gedurende de proef zal het noodig zijn, dat een speciaal daartoe aangewezen koelie dagelijks de galangans naziet om de gaten door krabben er in gemaakt, weder te dichten. Aanteekening houden van alles, wat men gedurende de proef opmerkt. Zoo mogelijk ook de regenval opnemen. Oogsten. Sommige meststoffen kunnen het rijpen vertragen, andere brengen hierin verbetering. Zijn de veldjes niet tegelijk rijp, dan moeten de rijpe eerst geoogst worden en later de andere, als zij ook rijp geworden zijn.. Bij het oogsten let men er goed op of bepaalde veldjes door vreterij beschadigd zijn. De oogst van elk veldje wordt samengebonden, van het nummer voorzien en dadelijk als natte padi gewogen. Heeft men gelegenheid de padi op te schuren, zonder dat verliezen kunnen voorkomen, dan verdient het ten zeerste aan- beveling de Inlandsche droogwijze toe te passen en nog eens als zoogenaamde droge padi te wegen. Het watergehalte van natte padi is namelijk lang niet altijd gelijk en maakt men dus door de opbrengst in dien vorm te bepalen allicht groote fouten. 1). Dr. Ledeboer past deze methode toe. Ks LA RA En Ol SO Inrichting van bemestingsproeven waardoor een gebrek aan een of meer der 3 hoofdplantenvoedingsstoffen zal worden vastgesteld. Ë, Wenscht men de proef zoodanig in te richten, dat een ant- woord verkregen wordt op de vraag, aan welke van de voedings stoffen, stikstof, phosphorzuur of kali of aan welke combinatie van deze stoffen gebrek voorkomt, dan zal men 8 verschillend behandelde soorten van veldjes moeten aanleggen. Door het groot aantal verschillend behandelde veldjes, heeft de verspreiding over een grooter oppervlak plaats dan wanneer dat aantal kleiner was. Om de nauwkeurigheid, die met de grootte van het terrein afneemt, betrouwbaar te maken, moet men dus een groot aantal parallelveldjes gebruiken, minstens 10. In het geheel zijn dus voor een proef 80 veldjes noodig. Enkele uitzonderingen daar gelataten, zal men als stikstof meststof gebruik maken van zwavelzuur ammonia (Z.A.) nl. 2 pikoels per bouw, voor phosphorzuurbemesting van dubbelsuper- phosphaat (D.S.) en wel 1 pikoel per bouw, terwijl voor kali- bemesting van zwavelzure kali (4.K.) gebruik gemaakt zal worden, n.l. 1 pikoel per bouw. Ei De verdeeling van de gelijk bemeste veldjes over het terrein moet zoo regelmatig mogelijk zijn, hetgeen op de volgende wijze bereikt wordt. Age [ATETelbTe re E je rjG|a/AlBjo DIE p 3 Tossa [C|DJE|F)G|E|A|P REN ADDO alrlelelalslelo B clpfelr|e HA G HA lop EF p|ejr|elajAlB)e A|B|C D/E) F GH rjelnjalBjo|Dje De veldjes die meer dan één meststof krijgen, zooals E‚F‚G, en H. ontvangen altijd de som van de hoeveelheden, die de enkele veldjes krijgen. ' Bijv. E wordt bemest met 2 pikoel’s Z.A. + 1 pikoel D.S. per bouw. | Indien het eenigszins mogelijk is, wordt er altijd voor ge- zord, dat één of een aantal volledige series A-H veldjes op een kotak komen te liggen. IL. Wanneer er reden is aan te nemen, dat van de 8 hoofd- voedingsstoffen hoogstens een gebrek aan 2 voorkomt, zoo kan de opzet eenvoudiger gekozen worden. Men heeft dan slechts 4 soorten van veldjes noodig en moet het aantal parallelveldjes minstens 8& zijn. ug Stel bijvoorbeeld, dat de grond geen kali-gebrek heeft, d&n À behoeft de proef dus alleen voor stikstof en phosphorzuur aan- gezet te worden. | A. onbemest B. bemest met 4.A. 2 pikoel’s per bouw C. CASE nk e D. 9 „ ZÀ. 2 p.+-D.S. 1 en be Blplslo C{ALC A | plaloie| alclale Blu [5 [> oale plslp B LL Heeft men reden aan te nemen, dat alleen een gebrek aan één voedingsstof voorkomt, zoo zijn slechts 2 soorten veldjes nl. onbemest en bemest noodig. Men gebruikt dan minstens 5 parallelveldjes en komen de verschillend behandelde veldjes te liggen als de vakjes op een schaakbord. In dit geval zal het echter meestal beter zijn de proef dadelijk zoodanig in te richten, dat tevens de rentabiliteit van de bemesting, voor verschillende hoeveelheden, kan bepaald worden. Inrichting van bemestingsproeven waardoor de rentabiliteit van de bemesting, voor verschillende hoeveelheden, kan bepaald worden. Reeds door de proef of proeven waarmede het tekort werd vastgesteld, zal men gegevens bezitten, waaruit de rentabiliteit van een bemesting met de voedingsstoffen, waaraan tekort voor- komt, eenigszins bepaald kan worden. De hoeveelheden, die men lj oe van de verschillende meststoffen bij de rentabiliteitsproeven moet gebruiken, zullen dus afhankelijk zijn van de uitkomst der reeds genomen proeven. Waar hier dus getallen gebruikt worden, is dit alleen om het begrijpen gemakkelijker te maken. EV Is er gebrek aan één voedingsstof, dan kan door het aan- zetten van een proef met verschillende hoeveelheden van die voedingsstof nagegaan worden, welke hoeveelheid finantieel het voordeeligste is. Laat ons aannemen, dat alleen gebrek aan phosphorzuur voorkomt, dan zal men bijvoorbeeld veldjes nemen bemest met If, p, 1 p.en 1l/s p. D.S. per bouw. Zoodoende heeft men 4 soorten van veldjes noodig nl. A. onbemest B. bemest met D.S. 1/5 pikoel p. bouw C. » » » » » „ D. » Dj) Dj) l En 5 » » D)) Men heeft dan ministens 8 parallelveldjes noodig, waardoor het bemestings diagram overeenkomt met het onder II mede- gedeelde. NL: Laat ons nu eens aannemen, dat er een gebrek aan 2 voedings- stoffen voorkomt, bijv. stikstof en phosphorzuur. Kiest men dan voor stikstof 2 verschillende hoeveelheden bijvoorbeeld 1 pikoel Z.A. en 2 pikoel’s Z.A. p. bouw en voor phosphorzuur ook 2 verschillende hoeveelheden bijv. 1/, pikoel D.S. en 1 pikoel D.S. per bouw, dan krijgt men 9 verschillend behandelde veldjes. A. onbemest B. bemest met 1 p. Z.A. p. bouw „ „ 2 B) „ » ” „ 1 2» Ds. ” ” ” l bj) „ D) 1 2 1 2 De hoeveelheden, die men moet gebruiken, zijn natuurlijk weer afhankelijk van de uitkomst van de voorafgegane proef of proeven waarmede het te kort bepaald is. Neemt men voor een der meststoffen maar één hoeveelheid, dat bijvoorbeeld met D.S. kan voorkomen, dan wordt de opzet van de proef eenvoudiger. Men heeft dan maar 6 verschillend behandelde soorten van veldjes noodig. In dit geval zijn 9 parallelveldjes minstens noodig, dus in 'tgeheel 54 veldjes. VI. Bestaat er een merkbaar gebrek aan alle 3 voedingsstoffen en moet dus door proeven uitgemaakt worden welk meststof- mengsel met het grootste finantieel voordeel in dit geval te gebruiken is, dan zal men, om de proef niet al te ingewikkeld te maken, eerst het finantieel voordeeligste mengsel voor 2 meststoffen bepalen en daarna door een nieuwe proef met het gevonden mestmengsel de voordeeligste hoeveelheid van de derde meststof vaststellen. Tevens wordt dan in die proef een serie veldjes met grootere hoeveelheden van de 2 eerst genoemde meststoffen bemest om te zien of hierdoor in combinatie met de derde voedingsstof nog een rendabele vermeerdering is te verkrijgen. Hierna zal het van de uitkomsten afhangen, hoe verder gehandeld zal worden. BIJLAGE II. AANLEG VAN PROEVEN MET HET DOEL NA TE GAAN OF SUIKERRIET EN KATJANG TANAH (ARACHIS HYPOGEA) ALS VOORVRUCHTEN VOOR PADI NA- DEELIG ZIJN EN ZOO DIT HET GEVAL BLIJKT TE ZIJN, OF DOOR BEMESTING DIT NA- DEEL KAN ONDERVANGEN WORDEN. hee nd ne Suikerriet als voorvrucht. De invloed van het suikerriet op het volgende padigewas zal vergeleken worden met de werkwijze die door de bevolking in de streek waar de proef aangezet wordt, ’t meest wordt toe- gepast. Om de 2 in den titel gestelde vragen te beantwoorden zijn 2 verschillende soorten van proeven noodig. nl. 1. de proef, waardoor nagegaan zal worden of suikerriet als voorvrucht nadeelig is voor padi. 2. de proef, waardoor getracht zal worden te vinden of door bemesting een eventueel te constateeren nadeel van het suikerriet als voorvrucht is op te heffen. De proef, waardoor de eerste vraag zal beantwoord worden, zal als volgt aangelegd worden. Het veld, 1 à 2 bouw groot, wordt in 40 veldjes verdeeld, welke door diepe goten van elkander gescheiden zijn. De diepte van de goten moet zoodanig zijn, dat het suikerriet geen nadeel van het water, dat door de goten van de sawahveldjes wordt afgevoerd, kan hebben. Het water voor de sawahveldjes moet door afzonderlijke goten van bamboe of wel door steenen buizen van het eene veldje op het andere gebracht worden, op de wijze zooals in de bijgaande teekening te zien is. ae = { 1 | Bamboe De riet en pa- diveldjes moeten liggen t.o.v. elkan- der als de vakjes op een schaak- bord. Riet Het riet wordt met zooveel Z.A. bemest als in de streek gebruikelijk is. De padi-veldjes liggen in het begin of braak of worden zij met katjang of mais beplant zooals de bevolking gewend is en daarna met padi. Hierna wordt het geheele veld met mais beplant en daarna met padi. De proef, waardoor de tweede vraag beantwoord zal worden, moet als volgt aangelegd worden. Het veld, 1 à 2 bouws groot, wordt in 80 veldjes verdeeld, waarbij dezelfde aanleg gevolgd wordt als bij de voorgaande proef. selle Dé veldjes 1.8. 5,7. 10, 12-1416. 17: 19: Atrans 28. 30. 32. 33. 35. 37. 39 42. 44. 46. 48. 49. 51. 53. 55. 58. 60. 62. 64. 65. 67. 69. 71. 74. 76. 78. en 80 worden met riet beplant waarbij een bemesting met Z.A. gegeven wordt zooals in de streek gebruikelijk is. De andere veldjes worden met katjang beplant (resp. met mais of wel braak laten liggen) en daarna met padi. Nadat de padi en het riet geoogst zijn, worden alle veldjes met mais beplant en tegelijk de volgende bemest- ingen gegeven: Z.A.= 1 pikoel p. bouw. Dubbel. Superph.=l pikoel p. bouw. No. 1. 5, 9. 28e 27, 31, 88. SLT. 45 Al 55 RE 65. 69. 73. 77.-met Z.À. No. 2. 6. 10. 14. 20. 24. 28. 32. 33. 34. 838. 42. 46. 52, 56. 60. 64, 66, 70. 74, 78. met dubbel superphosphaat. No. 8. 7. 11.18. 17. 21. 25: 20. 95, 99, 4-47 40 57. 61. 67 71. 75. 79. met Z.A. +-dubbel superphosphaat. Hierna wordt het geheele veld met padi beplant en dezelfde bemestingen nog eens herhaald. aa rr a Katjang als voorvrucht. De invloed van katjang als voorvrucht op het rijstgewas zal vergeleken worden met dien van mais en met het effect van braak laten liggen. Voor beantwoording van de eerste vraag, of katjang als voorvrucht nadeelig is voor het padigewas, verdeelt men het veld, 1/5 à 1 bouw groot, in 60 veldjes, welke door galangans gescheiden worden. Nee 10 1316719, 22. 25748. 31e BASE 43. 46. 49. 52. 55 en 58 worden met katjang beplant. Nd 14 1720, 23.26: 49. 34,40 Be ln 44, 47. 50. 53. 56. en 58 blijven braak liggen, terwijl de overige veldjes met mais beplant worden. Na den oogst, waarbij veldje voor veldje gewogen wordt, wordt het geheele veld met padi beplant en de veldjes afzon- derlijk geoogst en gewogen. Voor de beantwoording van de tweede vraag, welke bemes- ting het nadeel van de katjang kan opheffen, is een samen- gestelder aanleg noodig. - 80 - Het veld, 1 à 2 bouws en wordt in 108 veldjes verden Ommmeemses CAERE INE EAN sa jsfefeleelejelsjeje Op de veldjes 1. 4 7. 10. 14, 17. 20. 23. 27. 30: 33. 36 37. 40. 43. 46. 50. 53. 56. 59. 63. 66. 69. 72. 73. 76. 79. 82. 86. 89. 92. 95. 99. 102. 105 en 108 wordt katjang geplant. De veldjes 2. 5. 8. 11. 15. 18. 21. 24. 28. 31. 34. 38. Alk 44, 47. Bl. 54. 57. 60. 61. 64. 67. 70. 74. 77. 80. S3. 87. GO 93. 96. 97. 100. 103. en 106 blijven braak liggen. De overige veldjes worden met mais beplant. BN oo U @ Na het oogsten wordt het geheele veld met padi beplant en tevens de volgende bemestingen toegepast. Z.ÀA. = 1 pikoel p. bouw. dubbel superph. = 1 pikoel p. bouw. No. 1. 2. 5. 6. 9. 10. 13. 17. 21. 80,40. 45. 44 mm 48. 51. 55. 59. 73 74. 77. 78 81. 82. 85. 89. 93. worden met L.A. bemest. No. 14. 18. 22. 25, 26. 29. 30. 33. 34. 52. 56, 60: Gm 64. 67. 68. 71. 72. 86. 90. 94. 97, 98. 101. 102. 105. LOB krijgen dubbel superphosphaat. es Mo í 4 se 4 hi : aes KA Br RE. b RT — ek eden _No. A 20. 24. Bi 31. SM 35. 96:60. 58. 61. 62. 66. 69. 70. 88. 92. 96. 99. 100. 103. 104. 107. 108 worden ä mm St ZA. + ne bemest. De overige veldjes k bli jen onbemest. ht A dl ER ej ‘ ce j AE AE at 13 dd al „ hAl ARE dE ar á RED ND an P-4 ree sn lijke pe Pr € f _ n 4 Ai he ETB WARE EDEN, ilk had, ' ij, | er hettjaar 1044/:10E 5 Arne ON N Je: br gear: Kopt Vg ve 3 KAR GERMEN (RE EAN ‘ 1 da 5 VEA: b ah. nd ij et: bj FA Ir « À 4 pe ANS vis ki b SRE EES ERLAD el A BE FEZS t af BRR Ee tT / 4 at Monna ef tis d ó in oe RON GEEN 4 A: hoef? EINE SMAK DEENEN DAE BEONE 1 EURE idee BPA SOANE DAD iN 5 5 4 ‘ a A . y UK DE JONG Ni NIT ide he, 1 sr, s $ ld Dn 1 d/ Hietef Í 1. ri Hy iK, k ï TÔ … hf jó At wf Ts ), MEAD 4 bike sy , «5{ Ù ___ _ … BATAVIA Hittg RUYGROK & Co. kl / LR EE dl : J > ‚ 194, jj LA 8 APE hed , ) # ER) _ Kidd … Verkrijgbaar bij Art _…_____G. KoLFP & Co, BATAVIÁ. TSN KATE, Prijs f 0.60. Lel 4 4 ke vil HK Ak " Ns _ í Î / he Are s _ 4 kid b y eN f Ws MG Nn, VINE ri Mi Proef v _ Oe pt & vi, Ki are NEA! vr Bee B KEN 6 n. À kj Ki elde we f Ki rk ONMVERHEID ES mm a Ee ee ee DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRICULTUUR- CHEMISCH LABORATORIUM. No. VII Wetenschappelijke Proefvelden. Verslag over het jaar 1913 LIBRARY NEW YORK BOTANICAL DOOR TANK UEN, Dr. A W.K. DE JONG. BATAVIA RUYGROK & Co. 1914, me INHOUD. BLz. Voorwoord. Heeft katjang tanah (Arachis hypogea) als voorvrucht een na- deeligen invloed op het padigewas?. Een bemestingsproef met Cassaven . Invloed van Kalibemesting zonder en met organen venten Bemestingsproef met Batatis edulis . & De Deten Kalibemestingsproef met Akar wangi Een nawerkingsproef met katjang tanah Vergelijking van de werking van Zwavelzure dirt. Kalk- stikstof en Chilisalpeter bij padi. Invloed van Melasse op padi. s Eenige opmerkingen over de baiteriesiekte ideeen bij knfan tanah Regenval . Conclusies LIBRARY NEW YORK BOTANICAL GARDEN, VOORWOORD. Het jaar 1913 kenmerkte zich door een ongewone regenverdeeling, waardoor eenige proeven mislukt zijn. Vooral maïs had van de droogte te lijden. De proef met dit gewas in het vorige verslag op blz. 50 be- schreven, werd gedurende het verslagjaar 3 maal herhaald op hetzelfde veld en mislukte èn door droogte èn door het optreden van engerlingen (Koe-oek, oelar goeling). HEEFT KATJANG TANAH (ARACHIS HYPOGEA) ALS VOORVRUCHT EEN NADEELIGEN INVLOED OP HET PADIGEWAS ? De proef van het vorige jaarverslag op blz. 1 medegedeeld, werd voortgezet. Het loof en de wortels van de katjangplanten werden 31 October op veldjes No. fj 2, 5,6, 9, #10, 13,214, 17,18; Zl, -22/. 25, 26, 29 en 30 ondergewerkt, terwijl de padi 18 December geplant werd. Na het onderwerken van het katjangloof werden de veldjes alle bewerkt en bevloeid. De oogst op 21 April bedroeg in KGr. Onbemest Bemest met katjangloof No. Nat droog No. Nat droog 3 15 12 | 15 12 4 15 12 2 15.9 12 7 16 13 5 17 ork3 8 15.5 EE 6 DR 14 11 13 10 9 i5 13 12 17.5 13 10 16.5 13 15 5 11 13 18 13 16 14 11 14 18 13.5 tl fi 17 18.5 15 ER dot 18 18.5 14 108. 3 142,5 Dus op 8 veldjes berekend krijgt men: Nat droog Onbemest (21,5 94 Bemest 134.8 106 Het katjangloof heeft dus een werking ten goede gehad. | Onbemest Bemest met katjangloof No. Nat droog No. Nat droog 19 Bj 3 21 6 69 20 aa d 22 6 5 23 6 5 25 4 3 24 5 4 26 5 4 27 5 4 29 4 3 28 6 4.5 30 7 5 EER 24.5 32 24,5 Bij deze veldjes is dus de werking van het katjangloof niet merkbaar, wat — denkelijk aan de bevloeiing gelegen heeft. Men mag er toch wel aan denken dat kleine veldjes meestal veel meer water krijgen dan groote, omdat de toevoer door het letten op het doorstroomen door de aanvoeropening geregeld wordt. Ook kan nagegaan worden of de vroegere phosphorzuurbemesting nu wellicht nawerking vertoont (droog gewicht). Onbemest Phosphorzuurbemesting Zonder Met Zonder Met katjangloof katjangloof katjangloof katjangloof No. No. No. No. 3 12 1 12 4 12 2 12 8 12 5 13 7 13 6 14 12 13 10 13 11 10 9 13 15 11 13 13 16 11 14 13.5 Tona teemetad8 dS 48 66 46 66.5 Duidelijk is de phosphorzuurbemesting zonder invloed geweest. Voor de kleine veldjes vindt men: 19 èt 32.121 O45 Mt VED BE 231 5 26 4 241 4 tian tl 3 BEL ABD Orb 2E Ae. Madera 12.5 13.5 12 1 Ook hier is geen werking van het phosphorzuur te zien. Hierna werd wederom katjang tanah geplant. Geplant werd 16 Juni; op de groote vakjes 150 planten en op de kleine 48. Geoogst werd 28 September. Planten zonder loof waren niet aanwezig. Luchtdroog No Aantal Loof met Volwassen niet volwassen normale planten wortels gr. vruchten gr. vruchten gr. 1 138 2620 2230 690 2 142 2750 2670 770 3 132 2675 1975 790 4 116 2470 1220 817 5 137 2110 1860 902 6 132 2200 2400 995 7 137 hi” U, 2682 500 8 116 2050 2332 787 9 145 2940 2680 895 10 138 2635 1905 813 Ee Luchtdroog No. Aantal Loof met Volwassen niet volwassen normale planten wortels gr. vruchten gr.» vruchten gr. 11 KAS 1942 1650 760 12 141 1570 1192 495 13 141 3070 3098 455 14 139 3340 2402 041 15 126 2500 2431 937 16 141 3000 1707 977 17 145 2360 1927 1423 18 F55 2680 2330 1107 19 34 780 610 280 20 45 955 704 221 21 36 1362 610 341 22 36 1500 520 295 a 36 669 382 220 24 43 710 482 218 25 31 1070 625 130 26 Ja 982 820 240 27 Al 1250 781 435 28 47 1150 502 250 29 38 992 630 345 30 40 1570 400 260 Hieruit berekent men op het oospronkelijk aantal planten in KGr.: Onbemest Phosphorzuurbemesting Zonder Met Zonder Met Katjangloof Katjangloof No. loof + vruch- No. loof + vruch- No. loof + vruch- No. loof + _ vruch- wortels ten wortels ten wortels ten wortels ten 3 3.04 3.14 1 2.85 3.18 B 3.20 263 Je 2.90 3.63 8 2.65 4.03 En 2.31 3.02 7 2.39 3.49 6 2.50 3.86 12 1.67 1.80 10 2.87 405 11 2.13 2.64 9 3.04 3.70 15 3.00 401 13 3.26 Jie 16 3.19 285 14 3.60 3.61 17 2.83 4.02 18 3.00 3.82 Totaal 10.36 1298 1412 1695 1091 11.61 15.04 _ 18.62 per veldje 2.59 3.24 … 2.82 3.39 ZN - 2.90 3.01 3.72 Voor de kleine veldjes vindt men: 19 1.10 1.26.*, 21 1.82 ál 20 1.02 0.99 22 2.00 1.09 23 0.89 0.80 26 1.34 1.43 24 0.79 0.78 25 1.65 ENT 28 1.10 0.84 30 1.88 0.79 27 1.46 1.42 29 1.25 1.23 Totaal 317 2.90 Bios. 349 327 _ 3.19 490 _ 3.49 sk wie Duidelijk is bij beide de gunstige werking van het voor den rijstoogst ondergewerkte katjangloof zichtbaar. De invloed van de phosphorzuurbe- mesting, welke vroeger gegeven werd, is niet te zien. Een andere proef is op de dit jaar aangelegde sawah’s aangezet. EEN BEMESTINGSPROEF MET CASSAVEN. De proeven in het vorige verslag op blz. 5 en volgende vermeld werden nog eenmaal herhaald. Dezelfde bemestingen werden gegeven. Geplant werd 21 Mei, terwijl de bemesting 12 Juni gegeven werd. De stikstofbemesting werd 15 November herhaald. Het oogsten had 3 en 4 Februari 1913 plaats. De twee proeven op X A gaven het volgende resultaat. No. Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal wortels en takken blad gewicht KGr. KGr. KGr. KGr. Zwavelzure Kali. 1 40 4T 10 97 12 27 29 5, 61 23 27 30 6 63 26 22 9 4,5 39.5 37 26 2 5 54 Totaal 142 310.5 Thomasphosphaat. 6 20 25 dn 48.5 9 29 ot 8 68 20 Lj, 21 5, 48 31 34 29 9 vp. 34 30 22 5 57 Totaal 135 293.5 Kalksalpeter. 3 27 42.5 Dn 75 14 24 25 5 45 17 30 30 7 67 28 or, 40 rá 84.5 39 315 25 5 61.5 Totaal 159 333 No. Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal wortels en takken blad gewicht KGr. KGr. KGr. KGr. Zwavelzure Kali + Thomasphospaat. 8 28 30 5 63 11 20 24 3.5 41.5 22 25 28 vi 60 25 22 20.5 5 47.5 36 24 20 3.5 41.5 Totaal 119 265.5 Onbemest. 5 27 a 6 70 16 33 31 5 69 19 at 26 5 58 30 31 26 8 65 33 30 32 g (ee Totaal 148 aa Thomasphosphaat + Kalksalpeter. 2 27.5 42 5 74.5 13 25 28 6 59 24 36 35 8 79 27 30 35 7 12 38 ge 30 8 OE Totaal 150.5 354.5 Zwavelzure kali + Kalksalpeter. / 33 39 6.5 Er 10 29 36 55 705 21 22 25 5.5 52.5 32 35 35 7 77 35 ES 28 EE Orte LENS Totaal 150 343,5 Zwavelzure kali + Thomasphospaat + Kalksalpeter. 4 35 43 7 85 15 27 30 5 62 18 30 A 5 68 29 41 36 8.5 85.5 40 42 _ 33 ne 80 Totaal 175 cer 3805 er Hieruit vindt men voor de werking der verschillende meststoffen: Wortels Kgr. Totaal productie KGr. Zwavelzure Kali. …. . . . … —6 : —22.5 Thomasphosphaat . . . …. … —13 —30.5 MOREE à mmiierntoeten. 4 2 0 Zwavelz. Kali + Thomasph. . —29 —67.5 Thomasph. + Kalksalpeter. . vd 21.5 Zwavelz. Kali + Kalksalpeter. 2 10.5 Zw. kali + Thomasph. + Kalksalpeter. 27 41.5 De proef op het overblijvende gedeelte van vak XA had het volgend resultaat. Planttijd etc. is gelijk aan die van de vorige proef. No. Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal wortels en takken blad gewicht KGr. KGr. KGr. KGr. Zwavelzure Kali. 8 23 18.5 5 46.5 11 22 19 5 46 22 14 16 4) 35 25 20 17.5 | 44.5 Totaal. 79 172 Thomasphosphaat. je) 23 21 5 49 16 15 15 5 35 19 13 14 5 32 30 25 22 10 57 Totaal. A ITA on Kalksalpeter. 2 2 20 8 45 13 21 24 5 50 24 26 22 7 55 27 Rr rl 22 11 5418 Totaal. 90 204 Zwavelzure Kali + Thomasphosphaat. 7 25 21 5 51 10 16 15 3 34 21 10 14 5 29 32 18 vAn 6 41 Totaal. _69 E etn 4 sE TAS a an No. Gewicht Gewicht stam Gewicht — Totaal wortels en takken blad gewicht K.G. KGr. KGr. KGr. Onbemest. 4 28 3 22 Ss De 15 20 17 4 41 18 12 15 4) 32 29 25 IS + 15 ch B) Totaal. 85 179.5 Thomasphosphaat + Kalksalpeter. 1 Ja 29 4 65 12 2D 24 5 54.5 23 27 32 7 AT 26 A 0 20 je 47 Totaal. 102.5 Zend Zwavelzure Kali + Kalksalpeter. 6 22 20 5 47 9 22 25 6.5 53.5 20 15 18 7 40 31 29 23 8.5 60.5 Totaal. 88 201 Zwavelzure Kali + Thomasphoshaat + Kalksalpeter. 3 25 25 5 55 14 23 22 5 50 17 20 20 9 49 28 20 17 9 46 Totaal 88 200 De werking van de meststoffen heeft dus bedragen: ; Wortels KGr. Totaal productie KGr. Zwavelzure Kali . . . . . . 6 —71.5 Thomasphosphaat. . …. ... . —9 —6.5 KalksalpeRBS «7% ze mer den 5 24.5 Zwavelz. Kali + Thomasph. . . . —16 —24.5 Thomasph. + Kalksalpeter. . . . 17.5 43 Zwavelz. Kali + Kalksalpeter . …. .… 3 25 Zwavelz. Kali + Thomasph. + Kalksalp. 3 20.5 In ’t geheel gedurende 1911 en 1912 (5 proeven) heeft men op Vak XA de volgende vermeerderingen resp. verminderingen aan wortels in KGr. door de gegeven bemestingen verkregen: Ee | ANREETSOrE NRE Ee Me ee et | TE NSEOEDE EEM or 6D | Kalksalpeter. . .… en sene ord 60.5 Zwavelz. Kali + Thomasph ne Ad Thomasph. + Kalksalpeter . . . …. … 17 | Zwavelz. Kali + Kalksalpeter . 57 | Zwavelz. Kali + Thomasph. + Kalldardien 103.5 De volbemesting heeft de grootste opbrengst gegeven. Alleen de bemes- tingen die stikstof bevatten hebben gewerkt, voor de anderen is een negatief resultaat te boeken. De proef op vak XIVA werd 6 Augustus aangezet. De bemesting werd 22 Augustus gegeven en de stikstofbemesting 31 Januari 1913 herhaald. Geoogst werd 4 en 5 April. No. 65 70 Gewicht wortels Gewicht stam Gewicht Totaal KGr. en takken KGr. blad KGr. gewicht KGr. Chloorkali + Krijt. 255 35 15 Toe 20 28.5 10 58.5 22 17 3 42 24 la 7 56 16 11 3 30 21 19.5 5 45.5 21 18 5 44 12 10 2 24 20 Han „8 46 181.5 421,5 Superphosphaat. 19 17 5 41 23.5 30 14 67.5 25 21 7 53 21 17 6.5 44.5 18 18 4 40 15 17 5 37 15 14 4 33 20 16 6 42 21 edele 5 4 ELN 399 No. Gewicht wortels Gewicht stam Gewicht _ Totaal KGr. en takken KGr. blad KGr. gewicht KGr. Chilisalpeter + Krijt. 3 36 41 18 95 14 26 24 6 56 17 21 28.5 10 59.5 28 35 32 10 77 39 29 WA 10 64 42 14.5 20 7 41.5 53 28 28 11 67 64 20 14 2 36 67 29 20 12 61 Totaal 238.5 557 Chloorkali + Superphosphaat. 8 32 20 1.5 59.5 11 28.5 26 7.5 62 2e 20 16 | 39 25 19 25 10 54 36 20 20 6 46 47 15 20 5 40 50 17 16.5 5 38.5 61 23 19 18 60 72 14 9 2 Ae Totaal 188.5 424 Krijt. 5 26 25 8 59 16 28 22 5 55 19 27 18 8 53 30 15 10 5 28 33 21.5 16 6.5 44 44 12 14 5 31 55 16.5 16.5 4 37 58 20 19 8.5 47.5 8 46 Totaal 185 400.5 EN No. Gewicht wortels Gewicht stam Gewicht Totaal KGr. en takken KGr. blad KGr, gewicht KGr. Chilisalpeter — Superphosphaat. 2 Ja 42 20 97 13 31 Al 9 71 24 20.0 23 1 55,0 27 31 28 is 65 38 23 21 9 53 41 17 18 9 44 52 19 25 12 56 63 15 15 3 33 66 30 20 12 62 Totaal 226.5 536.5 Chloorkali + Chilisalpeter + Krijt. 7 28 27 14 66 10 2240 al 128 66 21 34 22 Ee, 67 32 Za 19 4,5 46.5 35 29 24 8 61 46 |, 20 6.5 39.5 49 20.5 26 11 575 60 22 sd ha. 12.5 62 71 30 26 12 68 Totaal POD, ee, Chloorkali + Superphosphaat + Chilisalpeter. + 34 38 15 87 15 32 28 9 69 18 24 25 8 57 29 22 21 8 51 40 25 22 8 ha 43 19 24 9 52 54 16 21 7 44 57 22 21 9 ef, 68 28 19 5 52 Totaal 222 519 Voor de werking van de meststoffen wordt dus gevonden: EA a Wortels KGr, Totaal productie KGr, CRIOOERAE. OO 21 Superphosphaat … … …. … « ; —15 —1.5 Chilisalpeter . . Ben en ne 157,5 Chloorkali + Ber snoernnk hd AS, 230 Chilisalpeter + Superph. …. …. …. 415 136 Chloorkali + Chilisalpeter . . 37 133 Chloorkali + Superph. + Chili. . 37 118.5 Evenals het vorige jaar heeft de stikstofbemesting het beste resultaat ge geven. Bepaalt men het resultaat van de 7 proeven die op de twee vakken genomen werden, dan vindt men: Wortels KGr. Kalibemestilg sum A nnn dm et 4 25 Phosphorzuurbemesting . . … . …. … —12 Stikstof bemesten srt! sd Sierd act AS Kali—Phosphorzuurbemesting …. . … . —52 Stikstof —phosphorzuurbemesting …. …. . 1695 Kali—Stikstofbemesting . .… Ke se EEN KRO phospborlirikstofbdilestiaz: st OLNE Het eindresultaat van de 7 proeven gedurende 2 jaren genomen is dus dat de volbemesting het beste gewerkt heeft en de stikstofbemesting maar weinig minder. Bij het gebruik van superphosphaat heeft de stik- stofbemesting meer dan de volbemesting gegeven, terwijl wanneer thomas- phoshaat gegeven werd, de volbemesting in 4 van de 5 gevallen meer heeft opgebracht. Men zou hieruit kunnen afleiden dat cassaven gevoelig voor zuren Een proef op een ander veld ís aangezet om dit na te gaan. Pr INVLOED VAN KALIBEMESTING ZONDER EN MET ORGANISCHE STOFBEMESTING. Bemestingsproef met Batatis edulis. De proef in de vorige Mededeeling blz. 19 vermeld werd nog eens op hetzelfde veld herhaald. Geplant werd 23 October, terwijl het bemesten 14 December 1912 en het oogsten 31 Mei 1913 plaats had. No. Aantal Gewicht Gewicht loof met Totaal planten knollen KGr. stengel KGr. opbrengst KGr. 1 123 55 39 44.5 2 124 3.29 Jd 41.25 3 119 3 50 4 4 131 4.5 43 47.5 5 140 275 58 60.75 6 139 KE 49.5 bk 7 129 x 7 36 39.75 8 127 7 36.5 43.5 9 117 4.25 30 34.25 10 120 4, 33 38 11 121 + 28 JZ 12 127 475 48 h215 13 146 zet 52 AAD 14 132 4.5 51 a 15 121 5.75 42 47.75 16 123 6.25 46 52.25 17 119 7 39.5 46.5 18 121 4, 38 43 19 132 4,5 44 48.5 20 139 + 57 61 21 127 7 46 53 22 131 55 26.75 32.25 23 142 sd 30.5 36 24 119 5.5 33 38.5 25 125 6 35 41 26 140 6 at 43.5 27 139 3.25 52 934 28 124 4.25 42 46.25 29 138 6.25 36 42.25 30 141 6 24.5 30.5 31 129 6.25 26.5 36.75 A Gewicht knollen KCr. us 4.5 55 4.5 Gewicht loof met Tot n stengel KGr. opbrengst KGr. 24 31.5 23:79 28.25 31 36.5 39.5 44 Hieruit berekent men voor de opbrengst aan knollen in KGr. per 150 No. Aantal planten 32 131 33 129 34 119 35 120 planten: No. Onbemest 1 6.7 11 5 21 8.2 23 5.9 33 5.2 Totaal 31 No. Chloorkali 3 4 13 3.A 15 Tal 25 7.2 35 A Totaal 27.2 No. Superphosphaat 5 3 17 g 27 3.5 29 68 Totaal 22.3 No. _ Chloorkali + Superphosphaat 7 4.4 q 5.4 19 5.1 31 EE £. Totaal 22.2 Totaal No. 10 20 22 32 Totaal No. 2 12 25 34 Totaal No. 4 14 16 26 Totaal Stalmest 3.8 8.3 6.2 5.1 6.4 29.8 Chloorkali + Stalmest 6.2 4.3 6.3 8.6 25.4 Superphosphaat + Stalmest 3.9 5.6 gd. 7 237 Chloorkali + Superph. + Stalmest Evenals de vorige maal brengen de onbemeste velden meer op dan De met chloorkali en stalmest bemeste veldjes brengen nu de anderen. iets meer op. eeh — Op vak X A werd na het oogsten van de cassavewortels oebi gedang geplant. Het plantverband bedroeg '/,>2 voet en kwamen per veldje 100 stekken te staan. Er werd geen bemesting toegediend. Geplant werd 10 Februari 1913 en had het oogsten 21 Juli plaats. No. Aantal Gewicht Gewicht loof Totaal planten knollen KGr. met stengel KGr. Opbrengst KGr. | l 87 RS 14 36.5 2 85 19.5 9 28.5 4 85 19 11 30 4 92 19.5 15 34.5 | 19 20 14.5 34.5 6 83 145 14 20,5 7 96 12 11:59 23,5 8 84 10 12 22 9 89 125 9.25 21 10 91 A) 9.5 21 11 81 i5 10.5 2 12 76 16.5 11 28 13 84 20.5 123 33.25 14 74 14.5 9.75 24.25 15 93 16 10 26 16 86 12 10 22 Í 17 78 17.5 14 31.5 18 83 16.5 Pa) aA 19 88 14 10.25 24.25 20 81 13 9.5 22.5 21 78 13. 9.5 23 22 91 165 9 Pa MS) 23 87 139 ri 20 24 84 12 8 20 Ee) 79 WA) 10.5 2 26 86 14 9 23 27 92 16.25 10 26.25 28 96 12:25 8.25 20.5 29 88 10.75 9 19.75 30 79 13 6 19 31 87 115 f 18.5 32 78 8 9 17 33 83 17 10.5 pe B 34 94 16.5 8 245 35 88 15 a 24 36 90 16.75 1.40 24 Aantal planten 91 82 93 86 79 a 6 Gewicht knollen KGr. 15 12.3 16.5 6.5 14 7 LE Gewicht loof met stengel KGr. 1.5 6.5 6.5 10.5 10 6.5 6.5 15 9 (Ee 1 7.5 7 ha, 35 7 ES 6.5 5 6.5 5 4.5 415 4) En Totaal Opbrengst 220 19 23 24.5 14,25 16 16.75 15.5 19 18.5 tE 16.5 16 Tas 13 14.5 Hieruit berekent men voor de opbrengsten aan knollen in KGr. per — 100 planten: Totaal Totaal Zwavelzure Kali No. 25.9 6 21.7 g 14.4 20 16.3 31 16.5 34 9.9 45 9.1 56 7.4 59 12.8 70 134 Totaal Kalksalpeter 22.4 8 19.6 11 22.4 22 12.8 25 frank 36 tj Pv 4 47 52 50 7.8 61 7 12 126.6 Totaal Onbemest 26.6 E 13.9 13 15.9 24 16.5 27 20.5 38 9.6 14 5.1 52 4 63 13 66 119.4 Totaal en ; Jed Zwavelz. Kali + Thomasph. Thomasphosphaat + Kalksalpeter. Thomasphosphaat. 16.3 14 16 132 17.6 11.1 12.3 5.2 15 120.7 11.9 18.5 18.1 15.8 18.6 11.5 8.7 7 9.7 119.8 No. Zwavelz. Kali + Ne.” Zw: Kali + Thomasph. eo Kalksalpeter Kalksalpeter | 125 4 21.2 10 19.2 15 17,2 21 17.3 18 20 32 10.3 29 12.2 35 17 40 18.1 46 14.5 43 11.9 49 10 54 10.1 60 6 57 7.9 71 9.5 68 9.2 Totaal 116.3 Totaal 127.8 Deze proef werd op hetzelfde veld nog eens herhaald. Geen bemesting werd toegepast. - Geplant werd 26 Augustus en geoogst 3 Januari 1914, No. Aantal Gewicht No. Aantal Gewicht planten. knollen KG. planten. knollen KG 1 100 95 | 25 100 15.5 2 100 10 |_26 100 12 3 100 15 Er | 100 20 4 100 15 28 99 16 5 qa 14 29 100 20 6 87 13 30 100 18 1 100 14.5 31 100 22 8 100 9 32 100 12.5 g 100 11.5 33 100 16 10 100 125 | 34 88 14 11 100 17.5 35 99 15.5 12 100 15 36 100 17 13 100 15.5 37 100 15 14 100 13 38 100 15.5 15 100 13.5 39 100 19 16 100 13.5 | 40 100 19 17 100 KA, 41 100 10 18 100. 14 42 97 g 19 100 17 3 100 10 20 100 19.5 44 100 11.5 21 100 19 45 100 13 22 89 19.5 46 96 14 23 100 11.5 47 100 14 24 100 165 | 48 100 15 ee Aantal Gewicht No. Aantal Gewicht planten. knollen KG. planten. knollen KG. 100 10 On) “100 9 100 7 | 62 = 100 12 100 9 63 100 9 100 9 64 100 10 100 10 ‚65 100 8 100 8 ‚66 100 9 100 11 te 0 04 8 100 10 |_68 89 6 100 9 ‚_ 69 100 8 92 7 70 100 9.5 100 8 he AR 96 9 100 7 | 72 89 8.5 Hieruit vindt men: No. Zwavelzure kali No. Thomasphosphaat 1 9,5 6 5 12 15 9 11.5 23 11.5 20 19.5 26 12 21 22 37 Ei 34 15.9 48 ia 45 13 51 9 56 10 62 12 59 8 65 8 70 9.5 Totaal 107 Totaal 124,4 Zwavelz. aleapeeter Kali + Thomasph. 3 15 8 9 14 13 11 VED 17 13.5 22 21.9 28 16.1 25 15.5 39 19 36 17 42 9.1 47 14 53 10 50 7 64 10 61 9 67 8.5 12 9.5 Totaal 114.2 Totaal 120.4 a el No. Onbemest No. Thomasph. + Kalksalp. _ 4) „14.1 2 10 16 13.5 13 15.5 19 17 24 16.5 30 18 27 20 33 16 38 15.5 44 11.5 41 10 55 1 52 9 58 7.6 63 Ne) 69 8 66 Ie) Totaal 116.7 Totaal 114,5 Zwavelz. Kali + Zw. Kali + Thomasph. Kalksalpeter —> Kalksalpeter 7 14.5 4 15 10 12.5 15 135 21 19 18 14 32 15.5 _29 20 35 15.6 40 19 46 14.6 43 10 49 10 54 8 60 7 DT 9 71 9.4 68 6.7 Totaal 118.1 Totaal 115.2 De twee proeven te samen hebben voor de nawerking van de mest- stoffen bij de cassaveproef gebruikt, op de oebi’s tot resultaat gegeven : Awareitäte kali . … * …. . 241 KGr. Dikomasphobphiaat … …— … … 4’ … Zal e Kalksalpeter . ON A A Zwavelz. bari Tuonasbit. ke 7 ZE VE Onbemest. …. 5 Thomasph. + Kartsaipéië: ero Re ENKA p, Zwavelz. kali + „ 234.6 Á Zwavelz. kali + Thomasph. PAT 243. — „ De nawerking is gering. De hoogste opbrengsten hebben de veldjes geleverd waar thomasphosphaat gebruikt werd. De proef wordt met nieuwe bemestingen herhaald. BEMESTINGSPROEF MET SEREH. (Andropogon Nardus Java). De bemestingsproef in het vorige verslag op blz. 45 medegedeeld werd voortgezet. Na den 2en snit waren nog eens dezelfde bemestingen gegeven. De 3e snit (III) had van 6— 29 Maart plaats. gemest. De 4e snit (IV) had van 19 Mei —6 April plaats. dezelfde bemestingen van vroeger weer gegeven. 3 — 21 October verkregen. De bladopbrengsten bedroegen : No. 33 49 34 50 35 51 HI IV V Tt II Superphosphaat 11 Ea 12 Tek 7 6.5 fe 8. — 4 4 1D 5 8.5 7 8 57 Superphosphaat —- stalmest 15 8 10.5 11.1 5 4.2 Mn 6.2 7 6.2 7 5.4 7 4.2 9 Ea Superphosphaat + Chloorkali 12 fa B 14.6 8 6.2 6 La 9 6.5 6.5 1.8 5 6 6 8.9 Hierna werd niet Hierna werden De 5e snit werd van Totaal 37 53 38 54 8 24 40 56 Al 57 en NE en HI IV Aar 14 II Totaal Superphosphaat + Chloorkali + Stalmest Den 40 8.5 11.8 39.3 4.5 6 6 dak 23.7 4.5 6.2 7 6.3 24 9,5 4.5 5 Er 18.3 105.3 Superphosphaat + Zwavelzure Ammonia 35 13.2 10.5 16.4 75.1 15 135 8 11.9 64.9 13 ij, 9 11 38.5 11 oe f 9 322 210.7 Superph. + Zwavelz. Amm. + Stalmest 18 8 9 15.8 50.8 11 6.5 9 13 39.5 20 7.3 k4 12.7 51 12 5.3 7 7.1 _ td 173.3 Superph. + Chloorkalí + Zwavelz. Amm. 19 6.5 8 Un 50.6 16 4 143 VAE Ek 40.— 18 7 12.5 13.9 51.4 14 0) 15 11.4 ___ 384 180.4 Superph. + Chloorkali + Zwavelz. Amm. + Stalmest 20 7 (15 15.6 54.1 22 6 12 16.1 56.1 16 6 9.5 16.4 47.9 19 6 125 11.7 EK 207.3 Chloorkali 11 Te 9 13.8 41 8 6.5 6.5 10.6 31.8 3, 4.5 5 6.7 19.7 8 6 7 12.9 33.9 ein 126.4 on No. HI IV V [+ II Totaal Chloorkali + Stalmest 10 7 6.5 9 12 34.5 26 58 4.3 5 6.3 21.1 42 4.5 4.3 4.5 8.6 21,9 58 5. 4.5 in 6.8 21.8 99.3 Chloorkali + Zwavelz. Amm. 11 19 Ï 11 18.9 55.9 27 26 7 12 20.7 65.7 43 (25 5 7 IE ci 36.2 59 20 1.5 11 19.8 58.3 Bier Chloorkali + Zwavelz. Amm. + Stalmest. | 12 11 4,2 10.5 7.9 33.6 28 22 6 11 18.9 57.9 44 9 4.5 8.7 8 27.2 60 Hz 6,5 10.7 14.3 48.5 167.2 Zwavelz. Ammonia. 13 16 5.6 10 16.3 47.8 29 20 55 8.7 Ko 49.9 45 20 Üi 10 18.9 55.9 61 17 4.7 VA 18.3 52.1 205.7 Zwavelz. Amm. + Stalmest. 14 18.5 De 11 14.5 49.2 30 18 4,5 7 12 41.5 j 46 8 5 10 125 46. — 62 17 6 9.5 8.6 41.1 177.8 Onbemest. 15 10 4.5 4.5 5.4 24.4 31 11 4,5 4.7 7 27.2 47 11 5 5 9 30 63 9.5 4,2 45 4.5 22.7 hd hs et dd nende Ao be IM No. Hi IV .V 14 II Totaal a Stalmest. 16 10 5.2 6 10.5 31.7 32 3 4.7 3.5 4.9 16.1 48 6.5 4.7 4.7 5.5 21.4 64 5 3.5 4 6.1 18.6 87.8 Men vindt dus voor de werking der meststoffen zonder Stalmest in Kgr: Superphosphaat ;; .…’… ….r.!87 Chioorkali 5. er ae rs Zwavelz Am. 7 9. 101.4 Superph. —+ Chloorkali . 20.7 n —J- Zwavelz. Amm. 106.4 Chloorkali + _„ NE 5 5 i + Zw. Amm.Superph. 76.1 Met uitzondering van de volbemesting hebben de bemestingen welke Zwavelzure Ammonia kregen, opbrengsten gegeven die niet veel van elkander verschillen. De werking der meststoffen met stalmest hebben bedragen t.o.v. stalmest alleen in KGr. Superphosphaat. . . . . . …. 30.8 CRIO re EWONCIE. AIR oe en mt Superph. + Choorkali . . . . 17.5 5 + Zwavelz. Amm. . . 85.5 Chloorkali + „ ei Ae Hen, Pes A APSL Chloorkali + Zw. Amm.-Superph. 119.5 Bepaalt men echter hun werking t.o.v. onbemest dan vindt men: Superphosphaat. f'.'./.=£ „148 ChlöorkäR. 5. … \ 14 „GP JE5 Zwavelz:'Amm . UE. 5. sz RS Superph. + Chloorkali . . .. 1 Superph. + Zwavelz. Amm. . …. 69 Chloorkali + _„ Ee EN Chloorkali + Zw. Amm.+-Superph 103 Vergelijkt men deze getallen met die verkregen voor de werking der meststoffen zonder stalmest, dan ziet men dat de toevoeging der stalmest in ‘t algemeen de opbrengst verminderd heeft. Daar de volbemesting zonder stalmest minder dan zwavelzuur ammonia gegeven heeft, moet men haar opbrengst bij het vergelijken uitschakelen, r omdat naar alle waarschijnlijkheid deze abnormale uitkomst aan een fout te wijten is. RE De olieproducties in c.M*. van de snitten bedroegen: HI IV V 14-11 Totaal Superphosphaat . . . . we 140 220 250 610 mneskalkraallenusis insw acu 1.242 160 230 322 984 Bels mens ob on oh iid zie 345 — 300 434 1079 Superph + Chloorkali. . . . . — 162 225 322 709 ee Bets Zwavelz. Armin «oizourme 204 ut ABO 110347 825 Chloorkali + ie 310 165 300 452 1287 Chloorkali + Zw. Amm. eileen ee 165 310 369 844 Ne meBk siotereena nat eiiooer 148 — 175 268 591 De olieproducties van de opbrengsten op de met stalmest bemeste veldjes bedroeg: Superphosphaat . . ....— 150 232 273 655 Bioorkalk = … tergen, 250 - 222 286 758 Bwawels mas Tu OU t- Mosu 342 — 250 362 954 Superph. + Chloorkali . … . . — 170 200 296 666 À —+- Zwavelz. Amm. . . — 175 270 347 792 Chloorkali + ER 321 — 330 406 1057 Chloorkali + Zw. Amm. ERSA. 444 175 340 453 1412 BREUBE . d … … … 212 Z 160 264 636 Bij- de distillatie van den derden snit werden door een vergissing de opbrengsten van eenige veldjes te kort gedistilleerd, waarbij maar 18 L. condensatiewater werd opgevangen; deze cijfers zijn niet vermeld. Bij de distillatie van den vierden snit werd de koeler defect, waardoor eenige opbrengstcijfers niet bepaald konden worden. Aannemende dat het soortelijk gewicht van citronella olie 0.9 is, vindt men voor de oliegehalten en de totaal opbrengsten aan olie van de ver- schillend behandelde veldjes in 5 snitten de volgende waarden: Zonder Stalmest Met Stalmest Gr. olie Oliegehalte Gr. olie Oliegehalte Biperphosphaat… . —,-.… ……,. 752 0.66 830 0.70 sorkali: : … - … es . 886 0.70 853 0.86 BwavelziiAmm. . .…… v4t . 1090 pa 978 0.55 Superph. + Chloorkali. . . . 875 0.70 737 0.71 e + Zwavelz. Amm. . . 1306 0.62 1092 0.63 Chloorkali + ä 1158 0.54 1087 0.65 Chloorkali + Zw. Amm. eiken 1209 0.67 1271 0.61 Onbemest 657 0.62 720 0.82 ain, MBE De omrekening kan aanleiding tot fouten gegeven hebben, daar het olie- gehalte der snitten niet gelijk behoeft te zijn. Toch kan reeds met vol- doende zekerheid geconcludeerd worden, dat citronellagras zeer gevoelig voor Zwavelzuur Ammonia bemesting is. Een andere bemestingsproef met sereh, waarbij een eenvoudiger aanleg gebruikt werd, werd op Vak X l aangezet. Nadat de oebis op het veld geoogst waren, werd citronellagras geplant. Het planten had op dezelfde wijze als bij de in de vorige mededeeling vermelde proef plaats. Geplant werd 20 Juni, het bemesten had 2 Juli plaats. Per veldje kwamen 36 planten te staan. De veldjes 1, 11, 21, 23 en 33 bleven onbemest. De andere kregen de volgende hoeveelheden der meststoffen per veldje. 6. 8. 18. 28. 30. . 300 gr. Chilisalpeter. 3. 13. 15.4 Dor: 300 Klooskalk 10. 20. 22. 32. . . . 300 „ Chloorkali + 300 gr. chilisalpeter. 5. 1TA0RT AESan ar Aue Superphosphaat, 2. 12. 24. 34. . . . 300 „ Superph. +300 gr. chilisalpeter. 7. 9. 19. 31. . . . 300 „ Chloorkali + 300 gr. Superph. KS HAEG, 26E. TE A0O u „ +300 gr. Super+300 gr. Chili. Geoogst werd 23 Augustus en 22—30 October. De opbrengsten bedroegen in Kilogrammen : No. 23 Aug. 22 — 30 Oct. Totaal. Onbemest. 1 2 125: 13.7 11 0.9 9.5 10.4 21 1 10.5 5 23 0.9 10.5 11.4 33 0.7 7 1.7 Totaal 4.7 50 54.7 Chilisalpeter. 6 _ 9.5 10.6 8 1 Lj Pr | 12.7 18 1.3 9.5 10.8 28 0.9 4) 9.9 30 0.7 8 8.7 Totaal 5 47.1 bad ee AE No. 23 Aug. 22 — 30 Oct. Totaal. Chloorkali. 3 13 11 12.3 13 ke 12.5 13.7 15 l 11 12 25 0.7 ee De 9.7 35 0.6 6.5 ‚B Totaal 48 50 54.8 Chloorkali + Chilisalpeter. 10 if kV 13.4 20 13 10.5 11.8 22 0.9 11 11.9 32 1.1 10 11.1 Totaal a) 43.2 48.2 Superphosphaat. 5 1.4 10.5 11.9 17 0.9 95 10.4 27 0.7 9.7 10.4 29 0.4 12 7.9 Totaal 3.4 37.2 40.6 Superphosphaat + Chilisalpeter. 2 12 11.5 12.7 12 0.7 10.2 10.9 24 0.8 10.5 113 34 0.3 6.5 6.8 Totaal 3 38.7 41.7 Chloorkali + Superphosphaat. 7 E5 12.7 142 9 El F2. 12.3 19 0.9 11.5 13.4 31 0.8 11 11.8 Totaal 4.3 47.4 51.7 atie ES me No. 23 Aug. 22 —30 Oct. Totaal. s * Chloorkali — Superphosphaat + Chilisalpeter 4 1.1 8.5 9.6 14 2.1 16 18.1 16 14 15 16 26 Ì 12.5 13.5 Totaal 5.6 52 57.6 Berekend op 5 veldjes vindt men voor de werking der meststoffen in KGr. CHSSIDEIEN. aen an Chioorkall iest heb Alea UE Chloorkali + Chilisalpeter. . … . 5.5 Superphosphaat. …. . .. ..—4 Superh. + Chilisalpeter . . . . —26 Chloorkali + Superph.. . …. …. …. 9.9 Chloorhali + Super. + Chili . . . 17.3 De eerste snit werd niet gedistilleerd; uit de tweede werd de olie bereid. Verkregen werden de volgende hoeveelheden (cM?): Onbemest van 5 veldjes . . . . 292 Chilisalpeter van 5 veldjes . . . 285 Chloorkali __„ 5 S ee AE Chloorkali + Chili van 4 veldjes. . 282 Superphosphaat van 4 1 sat, 200 Superph. + Chili van 4 EE ENEN Chloorkali + Superph. van 4veldjes. 256 Chloorkali+Super+Chili van 4 veldjes 335 Waar, zooals uit de proeven met andere gewassen op dit veld gebleken is, de vruchtbaarheid groote verschillen te zien geeft, zal men eerst na eenige snitten conclusies kunnen trekken. nl SN AS EE AAN KOEN eN KON KS KALIBEMESTINGSPROEF MET AKAR WANGI. 13 Gebruikt werd de zoogenaamd hier niet bloeiende soort. Gedurende de proef werden een 3-tal bloem- stengels gezien. Geplant werd 14 September 1911. Het plantverband bedroeg 3 > 3 voet en kwamen op elk veldje 12 planten te staan. De eerste bemesting werd 18 October gegeven. Alle veldjes kregen 100 gr. kieseriet, 400 gr. thomas- phosphaat en 1 KGr. boengkil, terwijl de veldjes 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 en 18 ieder ook nog 100 gr. chloorkali kregen. De planten op de veldjes 1, 2, 5, 6, 9, 10, 13, 14, 17 en 18 werden 3 maal gesneden, nl. 7 Maart, 3 Juli en 24 December 1912. Een tweede bemesting werd 3 Januari 1913 gegeven. Geoogst werd 31 Juli 1913. De oogst (wortels) werd nat en gedroogd gewogen en bedroeg in KGr. No. 2 6 10 14 18 Totaal Kalibemesting. Onbemest. Gesneden No. Niet Gesneden No. Gesneden No. Niet Gesneden nat droog nat droog nat droog nat droog 2 15 4 25 2 je 1.75 3 2 175 A 15 8 1.5 Dr 2 7 2 15 en en Ee) 12 15 Oe OT vida 11 Kn 5 Ee Bla 16 LRT 10 132 Ko 15 2 1.5 3 2.25 nn 3 2 11.50 85 8 59.19 11.75 9 TAN Duidelijk is hieruit te zien dat de kalibemesting geen effect gehad heeft, het snijden echter wel, De 10 veldjes welke gesneden werden brachten droog 17.5 KGr. op of 1.75 KGr. per veldje, terwijl de 8 niet gesneden veldjes 11.5 KGr. op- brachten of per veldje 1.45 KGr. EEN NAWERKINGSPROEF MET KATJANG TANAH. Op vak X, waarop vroeger maïs stond (vorige verslag blz. 31) werd katjang tanah geplant. Geplant werd 10 December; 50 planten kwamen per veldje te staan. Plantverband 1 <2 voet. Geoogst werd 21 Maart: Aantal Aantal Luchtdroog No normale planten Loof met volwassen _ Niet volwassen planten, zonder loof. wortels gr. vruchten gr. vruchten gr. Ì 49 — 628 879 100 p 50 — 735 845 102 3 50 — 822 694 157 + 50 — 914 1054 127 5 50 — 892 848 193 6 50 — 995 838 142 7 50 — 1005 984 182 8 50 — 670 936 98 9 49 1 475 790 53 10 50 — 645 760 82 11 49 — 846 1236 111 12 50 — 668 909 42 13 50 _— 541 676 72 14 50 — Jt 821 62 15 49 — 600 834 62 16 49 — 658 760 93 17 50 — 592 849 75 18 50 — 601 811 96 19 50 — 510 767 50 20 50 — 510 770 55 21 50 — 500 779 55 22 49 - — 545 852 85 23 46 1 560 790 40 24 48 | 357 555 55 25 50 — 422 579 45 26 50 — 549 845 50 27 49 | 487 710 54 28 50 — 583 800 79 een nnn ek nn Aantal normale planten. 46 50 50 49 49 50 49 49 49 48 48 49 48 50 48 48 44 48 48 49 49 48 50 48 50 50 47 48 50 50 50 50 49 49 50 50 50 48 49 50 Aantal planten zonder loof. Ee Loof met wortels gr. 435 494 478 380 490 405 460 398 441 413 505 D29 365 395 ai 401 430 387 365 412 363 361 422 341 429 352 zg 346 405 315 462 406 358 405 385 386 370 378 335 335 Luchtdroog volwassen vruchten gr. 643 872 804 674 625 564 510 654 677 650 779 762 562 633 548 121 490 486 543 701 655 527 Li) 562 673 506 400 675 676 679 754 638 498 630 520 529 437 587 522 348 niet volwassen vruchten gr. 45 42 47 57 49 63 52 30 37 34 17 32 28 25 34 36 100 60 120 20 58 23 36 28 69 34 50 25 26 32 32 32 44 24 25 30 33 34 18 41 nn. de NE Aantal Aantal Luchtdroog — e - No. normale planten Loof met volwassen __ niet volwassen planten. zonder loof. wortels gr. vruchten gr. vruchten gr. 69 50 — 310 461 50 70 50 — 398 587 38 71 49 1 321 464 21 72 50 — 284 391 19 73 50 — 344 512 25 74 50 — 355 565 37 75 50 — 292 448 24 16 47 2 250 411 27 77 46 1 279 483 30 78 49 1 314 377 17 79 50 — 217 132 20 80 46 1 225 367 20 81 49 — 288 370 45 82 50 — 258 331 20 83 48 | 225 308 28 84 49 — 255 257 24 85 48 1 280 265 20 86 49 — 246 305 52 87 47 — 234 285 18 88 50 — 251 238 11 Men vindt hieruit voor het gewicht der vruchten op het oorspronkelijk aantal planten berekend in gr: No. Onbemest No. Stalmest No. _ Chloorkali 1 999 2 947 3 851 9 843 10 842 11 1347 17 924 18 907 19 817 25 624 26 895 27 764 33 688 34 627 35 676 41 590 42 658 43 606 49 728 50 561 51 411 57 702 58 711 59 786 65 470 66 647 67 555 73 537 _ 74 602 15 472 81 523 82 351 83 343 Totaal. 7528 Totaal. 1148 Totaal. 7628 Be A No engs at No. Superphosphaat No. tie En 4 1181 5 1041 6 980 12 951 13 748 14 883 20 825 21 834 22 957 28 879 29 748 30 914 36 684 37 729 38 712 44 157 45 642 46 546 52 602 53 742 54 540 60 670 61 553 62 667 68 389 69 511 70 625 771 447 17 546 78 394 84 287 85 291 86 364 Totaal 7672 Totaal 1385 Totaal 7580 No Choorkali + No Chloorkali + __ __ Superphosphaat __ Super + Stalmest 7 1166 8 1024 (5 914 16 871 23 884 24 623 31 851 32 746 39 812 40 794 47 677 48 721 55 469 56 730 63 545 64 559 71 665 72 410 79 152 80 411 87 309 88 249 Totaal. 7444 Totaal 7138 Hierna werd nog eens katjang geplant zonder bemesting. Geplant werd 9 Juni en geoogst 23 September. De aanplant had van engerlingen te lijden. No. N= Aantal normale planten. 47 31 23 40 46 48 Aantal planten Loof met zonder loof. wortels gr. 842 739 570 900 1042 1060 Luchtdroog volwassen niet volwassen vruchten gr. vruchten gr. 1154 170 740 90 498 150 1192 165 1187 242 1357 254 No. Aantal normale planten. 48 47 49 50 49 49 36 24 47 48 50 50 49 49 48 49 48 49 50 49 46 48 49 48 48 47 dt 46 48 48 46 50 50 49 50 48 47 47 48 49 ES zl BE — Aantal f planten Loof met zonder loof. wortels gr. — 872 — 977 — 920 — 829 — 920 — 1030 — 1000 — 762 — 589 — 986 — 997 — 629 — 970 — 800 — 784 — 760 — 1204 Luchtdroog volwassen vruchten gr. 1567 1150 1103 1065 1097 1502 896 501 1310 1342 1607 1304 1220 1003 1015 1115 1627 1205 1037 1115 967 860 1115 1075 930 876 550 900 960 980 946 946 1015 1087 1230 1302 niet volwassen vruchten gr. 176 150 120 198 296 170 160 167 176 147 140 110 180 185 140 174 119 158 97 130 91 158 119 105 131 102 119 90 68 102 106 82 132 100 131 122 140 83 119 140 B 5 Aantal Aantal normale planten Loof met planten. zonder loof. wortels gr. 48 — 589 50 — 630 44 | 482 48 — 527 48 — 657 49 — 662 50 — 462 49 — 437 49 — 530 49 — 687 AT — 563 48 — 692 50 — 701 50 — 527 47 — 664 46 — 600 47 — 564 48 — 961 45 — 532 47 — 422 47 — 580 49 — 454 49 — 669 49 — 589 50 — 597 49 — 502 50 — 562 50 — 742 48 — 542 48 2 650 50 — 464 50 — 485 50 — 522 48 | 749 48 — 519 47 — 500 49 — 587 48 — 552 48 2 575 49 Ì 480 Luchtdroog volwassen vruchten gr. 922 970 989 1030 1105 927 885 650 660 920 699 999 1035 975 119 862 865 665 112 630 702 702 762 920 785 901 450 857 730 581 698 587 661 430 440 439 502 503 502 510 niet volwassen vruchten gr. 109 102 50 90 130 152 180 162 68 85 136 86 120 119 80 98 99 100 17 90 140 150 120 150 128 109 125 154 82 12 66 100 72 152 150 109 130 110 91 240 Aantal Aantal Luchtdroog en E Ld No. normale planten Loof met volwassen _ niet volwassen planten. zonder loof. wortels gr. vruchten gr. vruchten gr. 87 47 2 515 496 142 88 49 — 680 402 97 Hieruit vindt men: No. Onbemest No. Stalmest No. _ Chloorkali 1 1398 2 1339 3 1190 9) 1249 10 1263 La 1421 17 1747 18 1414 19 1429 25 1134 26 1270 27 1150 33 759 34 1076 35 1070 41 1361 42 1484 43 896 49 1154 50 _ 1143 51 1260 57 889 58 1131 59 1155 65 877 66 765 67 896 73 575 74 1011 13 829 81 602 82 572 _ 83 645 Totaal 11745 Totaal 12468 Totaal 11941 Chloorkali Superphos- Super. Ne sehem hous meh pe. red 4 1696 5 1553 6 1678 12 1707 13 1462 14 1388 20 1212 21 1203 22 1317 28 1060 29 1249 30 1229 36 1126 37 1144 38 1028 44 598 45 1315 46 1164 52 1101 53 1065 54 829 60 1094 61 913 62 1044 68 870 69 901 70 1092 76 653 74 764 78 687 84 639 85 593 86 750 Totaal 11756 Totaal 12162 Totaal 12206 ea 6 Chloorkali No. «_Chloorkali + super. No. Sante aid 7 1816 Arn * 1384 15 1581 16 1551 23 1818 24 1391 31 1105 32 1041 39 1147 40 1211 47 1074 48 1072 55 743 56 1025 63 1024 64 795 71 913 TA 1031 79 733 80 504 87 651 88 509 Totaal 12605 Totaal 11604 De twee proeven hebben dus het volgend resultaat voor de nawerking der meststoffen gegeven: B EE OE EE 0E od er EE, E14 KENNEN od 1956 Chloorkali + Stalmest . . . . 19428 „ auperphósphiaat. … — … . 4 . 19547 „ Superph. + Stalmest. . . . . 19786 „ Superph. + Chloorkali . . . . 20049 „ Superph. + Chloorkali + Stalmest. 18742 „ De nawerking is niet van beteekenis. VERGELIJKING VAN DE WERKING VAN ZWAVELZURE AMMONIA, KALISTIKSTOF EN CHILISAL- PETER BIJ PADI. C De proef was op 3 petaks gelegen, waarvan er 2, bestaande uit 30 veldjes, vlak naast elkander lagen, terwijl E zich op een kleinen afstand hiervan bevond. De grootte der veldjes van C bedroeg 6,5 24 voet, van E9)X 21 voet. Alle veldjes kregen 100 gr. dubbel superphosphaat, 50 gr. chloorkali en 50 gr. kieseriet. 1 2 aL 4 aaaaa B. Geoogst werd 20 April. © OO Nl ut 12. 13. 4. 10. 15. 18. 19. 20. 16. sE. 23. 24. 25. 21. 22. Er Ben E 1 29 en E 2 30 en EB Js 26 en E 4 27 en E 5 De opbrengsten bedroegen in KGr: 200 gr. Zwavelzure Ammonia. 200 gr. kalkstikstof. 6 onbemest. 262 gr. chilisalpeter. 100 gr. Zw. Amm.+131 gr. Chili. Het stikstotgehalte van de Zwavelzure Ammonia en de kalkstikstof bedroeg 20.99/, van de Chilisalpeter 16 0/,. De bemesting had 15 December plaats en het planten 17 December. No. Nat Droog No. Nat Droog Zwavelzure Ammonia Kalkstikstof Kei 14 11 E42 14 10.5 6 10 8 T 10 8 11 13 10 12 13.5 10.5 18 10 1.5 19 10.5 8 | 12 10 24 13 10 28 14 10.5 29 Be) 10.5 E's 1 10 8 B ad 11.5 9.5 Totaal 83 65 Totaal 87.5 67 Onbemest Chilisalpeter Leg 11.5 g her 11.5 8 8 10 7 9 12 0) 13 13 10 14 14 10.5 20 10 8 16 11 8 25 je, 10 21 10 8 30 15 ii 26 14 10.5 ED 9.75 15 E 4 10 8 Totaal 81.75 62.5 Totaal 82.5 62. No. Zwavelzure Ammonia + Chili GD: 11.5 8.5 10 13 9 15 16 12 17 9.5 8 22 11 9 27 15 11 E 5 6) 7 Totaal 85 64.5 De onbemeste veldjes E 3 en E 6 brachten respectievelijk 10'/,, 8en 9,7 KGr. op. Het gemiddelde hiervan is in rekening gebracht. Deze sawah’s waren ongeveer een half jaar, voordat zij gebruikt werden, aangelegd en was daarvoor veel grondverzet noodig geweest. De verschillen in opbrengst zijn niet groot en schijnt het het beste voorloopig hieraan niet veel waarde te hechten. Bij het begin van de proef waren de veldjes met Zwavelzure Ammonia bemest voor en kwamen ook eerder in bloei. Daar het echter toen sterk regende, heeft de vruchtzetting onder slechte omstandigheden plaats gehad. Djagoeng werd hierna geplant. De groote droogte maakte, dat de planten zich niet konden ontwikkelen. INVLOED VAN MELASSE OP PADI. De proef werd op een, een half jaar geleden in sawah omgezet terrein aangelegd. De grootte der veldjes bedroeg 5 {25.5 voet. De veldjes 1. 17 en 33 werden een paar weken voor het gebruik door het wegnemen van den weg gemaakt. Hun toestand was geheel an- ders dan van de overige veldjes en zijn zij dus bij de berekening uitgeschakeld. No. 1. 22. 43. Onbemest. s 4223. 44 1 L. melasse. » 3. 24. 45. 50 gr. chloorkali „ JA. 25. 4640 50 er. Ee +1 L. melasse. „ 5. 26. 47. 50 gr. d. superphosphaat. „ nEEZT. AEYP5O or, d: ‚l —J- 1 L. melasse. „ 7. 28. 33. 100 gr. Zwavelzure Ammonia. srt Sed 34100 er, ni . +1 L. melasse. „ 9. 30. 35. 50 gr. Chloorkali +50 gr. D. superph. 140 31, ko 50 er, +50 gr. „ +1 L. melasse. „ 11. 32. 37. 100 gr. Zwavelz. Amm. + 50 gr. superph. sr 17. 34100 pr. gr „ +50 gr. „ +1 L. melasse. a teke 18.:39,,100 or, e „ +50 gr. Chloorkalí. „ 14. 19. 40. 100 gr. 5 „ +50 gr. „ +1 L, melasse. „ 15. 20. 41. 100 gr. Zw. Amm. +50 gr. superph. + 50 gr. chloorkali. mre. 21. 440100 er. „ „ +50 gr. ps + 50 gr. » —+- 1 L. melasse. De bemesting had 3 dagen voor het planten plaats. Geplant werd 17 December en werd de melasse nog eens op 21 Januari toegediend. De opbrengsten bij het oogsten op 21 Aprii bedroegen in KGr.: No. Nat droog No Nat drosg No. Nat droog, 1 5 + 2 9 6.5 4 9 7 22 5 4 23 5 4 24 6 4.5 43 5 + 44 5 d 45 5 5 Totaal 15 12 19 14.5 24 KAn 4 10 8 5 9 7 6 8 6 25 6 4.5 26 7 5 27 { 5 46 5 4 47 + 3 48 d 3 Totaal 21 16.5 20 15 19 14 7 7 5.5 8 ï Dn 9 6 5 28 7.5 5 29 Ee zj) 30 8 6 33 5 + 34 8 6 Ke 6 5 Totaal 19.5 14.5 22 16.5 20 16 10 A5 d 11 6 5 12 6 5 31 Zan 5) 32 7 5 of A Vv . 36 U’ Jd ef 6 4.5 38 Di 4,5 Totaal 18 13.5 19 14.5 15 115 13 5.5 d 14 5 d 15 6.5 5 18 8 6 19 6 4 20 Dn 4 39 6 5 40 6 5 41 6 5 Totaal 19.5 15 17 13 18 14 16 6.5 5 21 5 d 42 4.5 3 Totaal 16 D3 12 Wanneer men de veldjes 1. 17. en 34 weglaat en de opbrengst van de twee overblijvende van de series, waarin deze veldjes voorkomen, als basis voor de berekening van de opbrengst van 3 veldjes aanneemt, dan krijgt men: EM Zonder Melasse Met Melasse Nat droog Nat droog o EENES NE AT oi EN LED CL el. 1 te A2 19 14.5 KAN Soros Peat el te TIE DP Aat in BA 15,5 21 16.5 ENEN SHRENDE Onee 20 15 19 14 vn id 5 22 16.5 Chloörkali J-Superphi. *.-…. …. «--20 16 18 Tan Zwavelz. Amm. + Superph . . . . 19 14.5 15 11.5 ns ss SF Gltoprkali. 0 7 rl 05 1-18 ki 13 Zw. Amm. + Chloorkali + Superph. . 18 14 16 12 Duidelijk heeft hierbij ongelijkheid van het terrein invloed gehad. Het aantal parallelveldjes is te gering geweest. Zoodra meer sawah’s aangelegd zijn, zal deze proef uitgebreid worden. Zonder verdere bemesting werd op het veld katjang tanah geplant. Per veldje kwamen 69 planten te staan. Geplant werd 16 Juni en had het oogsten 30 September plaats. Luchtdroog. No Aantal Loof met Volwassen niet volwassen planten. wortels gr. vruchten gr; vruchten gr. l 67 1600 1620 457 2 60 1380 1645 631 3 67 1385 1457 504 4 67 1800 1402 462 5 69 965 1490 430 6 67 1357 1600 460 7 69 1495 1540 440 8 66 1190 1662 320 9 69 1380 1350 347 10 68 2090 1102 330 11 69 1806 1310 310 12 69 1035 1330 277 13 69 2095 1182 329 14 69 1804 1307 215 Ta 68 895 1402 295 16 65 1180 1320 240 17 69 1482 899 320 18 66 2350 1960 300 19 69 1365 1872 350 20 68 885 1460 314 21 66 1230 1169 300 22 66 1835 1350 284 23 69 1607 1282 304 No Aantal planten. 24 65 25 66 26 68 27 69 28 68 29 69 30 66 31 69 32 66 33 67 34 68 35 69 36 66 | 68 38 67 39 67 40 68 Al 67 42 66 43 68 44 68 45 64 46 68 47 67 48 64 Luchtdroog. Loof met Volwassen wortels gr. vruchten gr. 1155 1202 1557 1265 1810 1192 1190 1207 1522 1215 1720 1352 872 1220 1295 1274 989 1300 1340 1202 1550 1470 1905 1660 1650 1653 1430 1602 920 1550 1830 1315 1537 1340 1910 1500 1620 740 2157 1232 Ep 1545 1670 786 1727 1132 1215 776 1595 600 niet volwassen vruchten gr. 367 310 347 264 326 475 370 460 302 390 452 420 313 384 372 527 563 542 529 540 477 452 447 350 247 Hieruit berekent men voor de opbrengsten der vruchten in KGr.: Onbemest . Chloorkali . D. Superph. Zwavelz, Amm. Chloorkali + Superph. … Zwavelz. Amm. + Superph. . a „ + Chloorkali. Zonder Melasse 5.67 5.01 4.64 5.18 5.44 5.31 5.80 Zw. Amm. + Chloorkali + Superph 5.62 Met Melasse 6.25 5.18 4.50 5.85 5.24 4.80 5.67 4.52 á EENIGE OPMERKINGEN OVER DE BACTERIEZIEKTE (PELEPES) BIJ KATJANG TANAH. Op de veldjes van de 3 eerste rijen van Vak XII werd de bibit op 8 Januari verkregen, weder opnieuw uitgelegd. Geplant werd 22 Januari en had het oogsten 3 Mei plaats. In ’t geheel stierven er 90 planten door de bacterieziekte, 12 werden aangetast en herstelden zich en 44 zaden kwamen niet op, zoodat er 1054 planten normaal groeiden. Van den heer Keijzer werd indertijd een katjangsoort onvangen welke door selectie verkregen was en meer resistentie tegen de bacterieziekte in den cultuurtuin vertoonde dan de gewone katjang bibit. Zij werd 23 Juni 1912 op de veldjes 3. 14. 25. 36. 47. en 58 geplant en 3 October 1912 geoogst, Van de 300 zaden kwamen er 8 niet op. Van de planten gingen er 134 dood door de bacterieziekte en 2 werden aangetast en her- stelden zich. De verkregen bibit werd 5 November nog eens uitgelegd en had het oogsten 17 Januari 1913 plaats. Nu waren van de 400 planten 153 door de bacterieziekte gestorven, terwijl 10 zich herstelden en 4 zaden niet opkwamen. 11 Juni 1913 werd een proef aangezet op dezelfde 3 rijen met verschil- lende bibit. Op de veldjes 1. 5. 11. 15. 18. 22 kwam bibit geoogst 3 October 1912 afkomstig van het zaad van den heer Keijzer op dit veld verkregen; op de veldjes 2. 6. 12. 16. 19. 23. werd gewone bibit, 8 Januari 1913 ge- oogst, gebruikt; op de veldjes 3. 7. 13. 9. 20 en 24 kwam de bibit welke 3 Mei op dit veld geoogst werd en op de overige veldjes werd gewone bibit geplant geoogst 28 April. Per veldje kwamen 50 planten te staan. Geoogst werd 26 September. No. Niet opgekomen Aantal herstelde Aantal gestorven zaden planten planten. l £ — 8 5 12 — 14 11 6 — 13 ra 13 — I 18 5 | 16 22 6 2 Ef Totaal 49 3 69 Ee No. Niet opgekomen Aantal herstelde Aantal gestorven zaden planten planten. 2 12 — 21 6 13 —- 13 12 13 — 11 16 14 — 14 19 9 de 20 23 6 1 8 Totaal 67 1 87 3 1 — 3 1 — 1 1 4) 2 — 1 13 — — 1 20 2 — | 24 2 1 l Totaal 7 wip 8 4 2 — 18 8 d — 8 10 1 — 23 14 3 — 19 17 1 1 28 21 — 3 16 Totaal 11 + 112 Door de bacterieziekte zijn dus de volgende procenten aan planten gestorven : Bibit afkomstig van katjang Keijzer, van den oogst 3 Oct. 1912: 27.5 a jn van gewoon zaad „ „ „ 8 Jan. 1913:47.— 5 »„ van dit veld ec „3. Mei 1913: 2m à van gewoon zaad „ „ „ 28 April 1913: 39.— De bibit afkomstig van Katjang Keijzer had, 5 Novgimber 1912 uitgelegd, een sterfte van 390/, gegeven. Acteruitgang in weerstandsvermogen door den ouderdom valt dus niet te constateeren Het aantal dooden dat in volgorde onder de planten, op dit veld geteeld optrad, bedroeg: den ka he nn BAT es Hoeveelste maal geplant 0/g dooden Geplant Geoogst 2e +4 12e’ 11 20 Jan. ’12 3e 48 16 Febr. ’12 24 Mei ’12 4e 33 9 Juni ’12 17 Sept. '12 5e 13 KOG: EE 8 Jan. ’13 Ge 8 22 Jan. ’13 3 Mei '13 7e 2.5 1d ‘Junit :13 26 Sept. ’13. Duidelijk heeft dus het voortdurend teelen op het geïnfecteerde veld een selectie in den gewenschten zin teweeg gebracht. De het laatst verkregen bibit is nog eens uitgeplant en vertoont de aanplant meerdere gestorven planten. Het resultaat is nog niet bekend, maar is het percentage dooden bij benadering 15 à 20°/. Zeer waar- schijnlijk is de droge tijd ongunstig voor de bacteriën en zijn de cijfers bij de 6e en 7e maal planten gevonden te gunstig. Van de het laatst verkregen bibit is zaad aan den Selectietuin gegeven. REGENVAL *) IN M. M. TE BUITENZORG. n Jan. Febr. Mrt. April. Mei, Juni. Juli. Kug.|Sépt | Oct. Nev.|Dec. br TA SE AC | | | | 1 | 289! 25.7 | 21 001 sela | b3l — ess Shan 2 | 8—ijj 21 | 333{ 36.1 | 419 74! 03 — 71 | oa | 388 | — 3 | 38 | 379 | 214| 07) — | -— | 138 [ 106 | — TT B 200 al 22l 26) 12l 1 — | — | 04 | o2| 011109! 668 | 28 5| &l-326| os} to omfpooarts zetdozerd s0adh 18 MR & 6 | 145) 71} 07) — | 45| 1) 06| 58| — 159 | o2| — 7 — | 02| 07| 03[ 653| 04| 722| 325| 97 | 185 | — | "34 8{ 25|105| go 1 BET ej ebs Jatte pgs laa) VE gf rin o7| BT AE FSR LM |= |45|— | 76 | 16 10) — PO BED A nt LTE EN OU ED em en ou | 38 12} 6 A 2 148 rn 13 | Lj 77) — | — | 214) 236| 419) 44) — | 17) 75) 191 14 | — | 51} 626| 35| 501 | 263 | — | 14) — | 42| 23| 04 5 | — | 18 218 106, 52) — eel Ne en | ij 0.4 6 | — | 93| 08| — 479) — | — | — [212 08) 09| 231 was | 02, EE Kn sl 40 18:| 04 1p 3061 344N 23) ABN — — — 21 131430) US 0 | was’ oel 32) el — | — | least ele 20 | 255| 183) 79| 192| — | 386| — 02) 45| — | 3521 76 21 | 08) 206| 17) — | — | aso) —*| 816 | va 04 33.1 | 09 | 4ol 187, OZ 08 | 465 Zale 23 | 03) 54| 10—/ 288 1084) 174 | — | 08| — | 181| 07) 78 tar 19 Hai | — |23| — | — | — | 05| 421| 03 25 | 26| 48| 129| 315| — | 358| — | 105| O8| — | 24 | - 26 | 508| 132| O1) 109| — | 66| 43| 15—| 26| 04 | 239 | 19 ler | OT) 134 NS |= tm Ha Vz | 9.5 28 | 57| 09) 18| 68| — | 69| 21l — | 305 | 26 | 246-| O2 29 | 474| — | af SA 1089 |, 04) — | 618 Haat TAS EAN 30 57) — | 74/16 — 49| o2| — | 21 — 5) = 31 | 196 | — dl ok nk en en Bert a a es | 8.9 | Totaal (3917 | 264,4 | 4665 | 405,9 525,1 (267,2 1567 3932 245,3 496,9 ss an 1) Ontleend aan de opgaven mij welwillend verstrekt door Dr. VAN DER ELST. EE CONCLUSIES. Uit de resultaten der genomen proeven zijn de volgende conclusies te trekken. |. Het ondergewerkte katjangloof kwam ten goede aan de padi-aan- plant en ook aan de daarop volgende katjang. IL. Het eindresultaat van 7 proeven met cassaven gedurende 2 jaren genomen geeft de grootste opbrengstvermeerdering voor de volbemesting te zien; de opbrengstvermeerdering door de stikstofbemesting verkregen verschilt hier maar weinig mede. UL Bij geen der genomen proeven bleek het toevoegen van stalmest een beter effect aan de kalibemesting te geven. { ' Ì / edn \ Nen LENT TVARLANDEOUW \ ’ Ux De 7 4 _ Ì VEA E vS IS k \ a Ode tt Ke ir 1 ki Ik / \ k oer jk sf pt RASA BAE LEN ADP: VAN ROSSEMZS S/n St 1, BUITENZORO, \ KA NRD ANN DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT. ( IRE BAND RN KN A TEE et it Verkrijgbaar bij. VA ANNEE Ne NeR OAN ; re EO OAAERNENE } Ü, hat ges 4 | ö Nn af ks Pri rijs zi 0,5 je EE ed AS iN he eeN Des A det et Tay N N es er, En 2 LE bs” “ A £ eN a nae” Ì EE eedt tE LA el - be DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRICULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. VIII. Het zetmeelgehalte van den inlandschen aardappel. DOOR Dr. C. VAN ROSSEM. BUITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT. 1914. Verkrijgbaar bij G. KOLFF & Co., Batavia. Prijs f 0.50 HET ZETMEELGEHALTE VAN DEN INLAND- SCHEN AARDAPPEL. VOORWOORD. Ten behoeve der selectieproeven van den Heer J. B. vAN DER Srok aangaande de veredeling van den inlandschen aardap- pel (ipomoea batatas P., var. trali) zijn de volgende analysen geschied. De bedoeling was eensdeels het analyseeren van de thans gegeven oogst, anderdeels echter het benaderen van een gemakkelijker methode voor de toekomst. Bepaling van het zetmeel-en suikergehalte (tezamen). Ter analyse werd dezelfde methode gevolgd, die door Dr. A. W. K. pr Jona besproken en uitgewerkt is voor het analy- seeren van den Cassavewortel. 4) In dit bijzondere geval moge echter het volgende worden opgemerkt. Het inverteeren door zoutzuur (S. G. 1,175) in een bad met kokend water geschiedde gedurende 2 uren, hetgeen voldoende bevonden werd. Het koken der Fehlingsche oplossing, waarvoor de duur van 2 minuten voorgeschreven is, kan met het oog op de maat van nauwkeurigheid der geheele bepaling tot 5 minuten worden verlengd, zonder dat daardoor deze nauwkeurigheid noemenswaard beïnvloed wordt: niettemin is er naar gestreefd, het koken niet langer dan 2 minuten te laten geschieden. Wat de uitvoering der „blinde proef” betreft, moet worden opgemerkt, dat het niet noodzakelijk bleek, om (zonder zetmeel- houdende stof) alle bewerkingen te herhalen: men neemt [30 e.e.m. water, 10 c.c.m. seignettezoutuplossing en 10 c.c.m, kopersulfaatoplossing] en voegt daarbij [10 e.c.m. jodkaliumop- lossing, 5 e.e m. stijfseloplossing en 10 c.c.m. zwavelzuur] en titreert terstond daarna. Het koken der Fehlingsche oplossing is hiertoe niet noodzakelijk. 1) Mededeelingen van het Agricultuur-chemisch laboratorium, No 5, Buitenzorg. 1913 Kn OEE De nauwkeurigheid der methode blijkt uit de volgende tabel, waarin bepalingen verzameld zijn, die aan hetzelfde monster zijn uitgevoerd (No. 435). No. 435. Droge-stof-gehalte der Zetmeel-en suikergehalte Zetmeel- en suikergehalte oorspronkelijke stof. (uitgedrukt in zetmeel) (uitgedrukt in zetmeel) der droge stof, der oorspronkelijke stof. 26.21°/, VARA: 18.8°/, 26.26 12.2 19.0 26.24 71.4 18.7 26.33 69.9 18.4 69.5 18.2 70.9 18.6 70.1 18.4 68.0 17.9 67.3 AR, 66.1 17.4 70.1 18.4 Gem. 26.3°/, 69.7°/, 18.3°/, Men stelle de nauwkeurigheid der laatste (belangrijkste) kolom tot op 1,1%. Hoewel de maat van nauwkeurigheid voor het onderzoek in questie voldoende is, kan een overweging omtrent de oorzaken dezer fout niet misplaatst geacht worden. Er zijn voorshands drie oorzaken aan te voeren, indien men de homogeniteit van het monster vooronderstellen wil: Ï is de reactie, die tot de afsplitsing van jodium leidt, een tijdreactie, zoodat de aanname van het eindpunt der titrâtie min of meer willekeurig schijnt; | IL wordt de blauwe kleur, die het afgesplitste jodium in de stijfseloplossing te weegbrengt, door de kleur van het koper-. joduur beïnvloed; III wordt de laatste invloed versterkt door de ietwat donkere kleur der invertsuikeroplossingen. | Bepaling van het swikergehalte. Men weegt af 3 gram luchtdroog meel, schudt dit gedurende een half uur 1) met 50 c.c.m. water en filtreert eerst door een Ht Het verlengen van den duur van het schudden tot één uur bleek het resul- taat niet noemenswaard te beïnvloeden. ges enkel-, daarna door een viervoudig filter. Van het filtraat worden 20 e.e.m. in een maatkolfje van 50 e.e.m. met 2 c‚c.m. zoutzuur (S. G. 1,175) gedurende 2 uren in een bad met kokend ‘water geïn verteerd en daarna met natron geneutraliseerd, afgekoeld en tot aan den streep der maatkolf bijgevuld. Hiervan worden wederom 20 e.c.m. afgepipeteerd en getitreerd als voren. Aan eenige bepalingen van het suikergehalte van No. 435 moge de noodzakelijkheid van het inverteeren en wederom de maat van nauwkeurigheid der methode worden getoond. No. 485. suikergehalte (in zetmeel uitgedrukt) suikergehalte (in zetmeel uitgedrukt) der droge stof der oorspronkelijke stof niet geïnverteerd geïnverteerd niet geïnverteerd geïnverteerd AO C o o € ed es RA A 1.4 12.6 18 8.3 12.0 Ö. 119 5.1 Ea ie TT Rf ® no EK ORE gemidd. 7.4°/ 12.3°/, LE 3.2 Op te merken valt, dat de bepaling van het zetmeel- en suikergehalte (tezamen) 96 milligrammen van het luchtdroge meel betreft, terwijl het suikergehalte (alléén) bepaald is telkens van 480 milligrammen luchtdroog meel, zoodat de fout der titratie zich in het laatste geval 5 keer minder sterk in het resultaat laat gelden. Bepaling van het zetmeelgehalte. Door het gehalte aan zetmeel en suiker (tezamen) met dat aan suiker (alléén) te verminderen, wordt het gehalte aan zet- meel gevonden. Tabel en graphische voorstelling. In de volgende tabel zijn de gegevens aangaande 94 monsters vereenigd; de beteekenis der verschillende kolommen behoeft hier niet nader te worden aangeduid, behalve die der laatste dubbelkolom, die o.a. de berekende waarden van het zetmeel gehalte omvat. Indien men namelijk het gehalte aan droge stof met dat aan zetmeel der oorspronkelijke stof vermindert, blijkt het verschil binnen niet te ruime grenzen constant. Als uiterste waarden dezer „constante” zijn in dit bijzondere geval 8.l en 12.9 gevonden, terwijl als gemiddelde waarde uit het Graphische voorstelling der Tabel. egt 7 Bil) Errata LE HE EEE NINE EEE HEHEH EEE EEH HEHEH eR EAT bed ERTL Vessel MORAAAAOAOO ARO SDRO ERD AOEDDAOEDANOEDONORAORODDDRDDDDRDDDDEDNE EEE EA EO KARMA ARRARRDEAN ———— Zetrneelgehalte der oorspronkelijke stof (bepaald); en = Zetmeelgehalte der oorspronkelijke stof (berekend), F geheele resultaat 10.2 berekend werd. Door het gehalte aan droge stof van ieder monster met 10.2 te verminderen, verkrijgt men voor dat monster de berekende waarde van het zetmeel- gehalte. Onder het hoofd „eorrectie” is haar afwijking van de experimenteel bepaalde waarde vermeld. In de graphische voorstelling (waarvan de ordinaat het gehalte aan zetmeel der oorspronkelijke stof weergeeft, terwijl op de abscissenas de in de tabel vermelde nummers op gelijke afstanden zijn uitgezet) duidt de zwarte lijn het experimenteel gevonden zetmeelgehalte der oorspronkelijke stof aan, de roode echter de als voren berekende waarden dezer grootheid. Men ziet, dat binnen de boven gegeven foutengrens der methode de berekende waarden telkens met de experimenteel bepaalde overeenkomen bij 83 van de 94 monsters, en dat de duidelijke afwijking der beide grootheden bij de 11 overige niet noemenswaard de (voor selectiedoeleinden noodzakelijke) qualiteits- beoordeeling beïnvloedt. 1 0 Resultaat. Op de boven besproken wijze dan is gebleken, dat voor den inlandschen aardappel (hoewi trali) het gehalte aan droge stof der oorspronkelijke monsters een (voor selectiedoeleinden) voldoende nauwkeurige maat is, indien alleen een oordeel omtrent het zetmeelgehalte moet worden uitgesproken. Opmerking. | Indien men op de gebruikelijke wijze het zetmeelgehalte der oorspronkelijke stof door een kromme tracht weer te geven, waarin als ordinaat telkens het aantal monsters is gekozen, dat bij een zeker percentage aan zetmeel behoort, dan blijkt geen enkel aantal op een duidelijke wijze overheerschend. | Wat echter het zetmeelgehalte der droge stof betreft, kan worden meegedeeld, dat bij een keuze van het argument binnen de grenzen telkens van 6% de aldus geconstrueerde kromme een duidelijken top vertoont: een gehalte van 64°/, tot 70°/, aan zetmeel blijkt het meeste voor te komen, en wel bij 30 monsters. ED Aan het einde der tabel zijn volledigheidshalve de gegevens van 11 monsters medegedeeld, die gedurende den tijd tusschen de bepaling van het zetmeel- en suiker- gehalte (tezamen) en die van het suikergehalte (alléén) oppervlakkig beschimmeld geraakt zijn. Zij zijn noch in de berekeningen, noch in de graphische voorstelling opgenomen. 4 TABEL. . Ni 8, Het suikergehalte is steeds in zetmeel uitgedrukt. ) D 5 Oorspronkelijke Oorspronkelijke stof bepaald E 2 & ® EN 5 … stof berekend e= & 2 Ss DO 7 BE Bn Te B BE 5 a B4 838 A8 BIJ EESSE BA 5 SE. RE 88 BS 38 EREA Ad S Lr aai NC 52 A9 6 9.2 4.2 418 Ho8 15,8 52 » DADA 10.1 5.1 + 05% 359 154 61 LD. ZI 9.3 5.2 + 0.9 375 16.5 6.1 “29 36.8 10.4 6.3 ZUN KAA 4 1661 60 WB 7303 10.2 6.6 0.0 HOI 100 BL ED WAND 9.3 68 00 497 183 er AE SE 10.8 8.1 + 0.6 568 17.4 /d Re ga TN} 9.8 7.2 + 04 358 18.7 en EN EG 10.9 8.5 IK. 500 17.5 ee, 9.3 Rs + 0.9 550 19.8 83 25,0 EK 11.5 9.6 la 549 188 84 8.6 440 10.4 8.6 — 0.2 518 EE ef 9.5 d4 6 107 9.2 — 6)5ä 387 18.8 Gt en ARD 9.7 8.6 + 0.5 320 20.5 oat NR 11.3 10.3 bn 425 204 94 1.9 46.0 11.0 10.2 — 08 376 20.2 08 28. 485 10.4 10.0 — 08 302 214 99 28. "46,4 115 11.2 rn 338 18.4 09 -24- GIR 8.5 8.2 + 1:00 bús. 100 - 10. A Bia 9.7 9.7 + On 498 - 21,4 10,8 35 48.0 ak 11.2 — 08 447 20,8 103 29 49,4 10.5 10.6 CE 584 21.6 105 38 48.4 Tiet 11.4 — 0.9 882 208 10,6 S&4 Bi 10.2 10.6 0.0 394 21.5 108 3.2 50.1 10.7 11.3 — 388 21.0 114 28 542 9.6 10.8 + 0.6 dit MILE A DA 12.9 RA — A Bö1 A19 11 al HER 10.2 11.7 406 4130 "A HER 10.2 12.2 322 23.0 12.3 2.9 - 584 10.7 12.8 — 05 328 224 125 22 55.9 9.9 12.2 + 0.3 501 238 128 4 11559 10.5 13.1 08% Monster- nummer E- de) mk Oorspronkelijke stof bepaald Droge-stof- gehalte bo bo OO ON OND NO TNO IND 05 OO Zetmeel- gehalte Suikerge- Do Ko Do DO mt OO TI Ha CO halte b5 on | Zetmeelgehalte der droge stof CATE ee Ot ses CT le OT COO. WID Ne CTL ee) oe, 0 AAE wo NON er) ep Do Verschil tus- schen droge-stof- en zetmeelge- se oo sk o © EO 10.5 9.9 9.8 ELS 10.0 8.8 10.0 11.6 ji 9.0 10.1 10.1 10.5 10.1 9.4 10.4 10.5 10.9 10.9 10.2 9.2 10.6 11.0 9.2 8.3 10.6 9.9 10.2 10.2 EEA 9.8 halte der oor: spronk. stof © Oorspronkelijke stof berekend Zetmeel- Lo DO > Ur vo vo jj gehalte Gek im nk jd jk (ee) Correctie Oorspronkelijke stof bepaald. Monster nummer nn CO OP 9 I 401 495 423 404 489 416 471 847 515 364 381 597 452 460 554 590 350 326 585 556 389 591 304 551 478 569 399 527 446 526 S 5 e Droge-stof © oo vo gehalte. . U 29.3 29.9 31.8 29.1 sl.4 31.4 80.5 50.8 81.9 83.0 32.2 31.4 30.4 31.3 50.8 32.7 81.2 81.7 32.9 32.6 52.6 82.9 32.9 34.5 54.7 23.9 26.7 25.8 27.4 OD ze md NES 3 + 5 B ® ee, ® Ep ® ® .} © © @ + DD = _— DD ke | 2 & MM & e= > A A 4 @ SS © DD W N &o ua op N 7 19,2 ZL 65.9 24.5 2.0 70.8 LB 12.2 el A Er 65.4 18.5 0.2 JAS 18.7 … Jak 68 5 Verschil tus- schen droge-stof- en zetmeelge- D halte der oor- mk OO Ó Oo 10.1 DL 10.0. 9.5 10.8 9.2 9.4 10.5 10.1 10.1 10.2 10.1 10.2 10.2 66 9.2 {9 8.7 spronk stof. Oorspronkelijke stof berekend, En: N & ©) 18,0: Vs 19.6 — 0.1 20.7 — 1.1 Ee Et 10 0 21.6 — 1.5 18.0 En 21.2 — 0.6 21.2 — 0.5 203 + 0.5 20.6 _ + 0.3 Bld — 0.7 22.8 — 1.6 22.0 — 0.8 21 tE ots EN ot te 0 30:60 SEO 22.5 — 0.6 21.0 + 1.0 015 22.7 — 0.3 22.4 + 0.1 32,4 Ze 22.7 0.0 A 0D 24.3 0.0 24.5 0.0 Oppervlakkig beschimmelde monsters: B stof bepaald. E E : $ ê : Ë he stof EE OD EE PA Be ES BE Bs B Bensd BÀ 2 ME ME RE 3 474 27.9 20.5 0.8 13.3 14 550 30.5 22.0 0.8 71.9 8.6 477 Mn at U dod 7.8 BU 3.0 24.7 0.5 {1.9 9.3 506 94.3 25.0 0.7 73.0 9.3 B „Jo.4 dol. 0. bond Sk 555 84.5 25.1 1.6 12.8 9.4 Bereiding van saccharose uit den inlandschen aardappel. Een betrekkelijk groote hoeveelheid meel, samengesteld uit monsters, die blijkens het resultaat der analysen een °%/-gehalte (der droge stof) aan suikers bevatten van 9,1 %/, tot 18,2 °%/, werd in de koude gedurende 24 uren met alkohol van 95 vol. °/, geëxtraheerd. Het gefiltreerde zuur reageerende extract werd met natron zwak alkalisch gemaakt (bij de geheele volgende bewerking is steeds voor zeer zwakke alkaliteit der oplossingen gezorgd), afgefil- treerd en door destillatie over een weinig gepraecipiteerd krijt van den alkohol gedeeltelijk ontdaan, die na filtratie geheel op het waterbad verjaagd werd. Nadat een donkerbruine, bovendrijvende olie was afgefiltreerd, werd de oplossing met CaO behandeld volgens Von LrPPMANN 1) en is door praecipitatie met absoluten alkohol een klaarblijkelijk onzuiver mengsel verkregen, dat blijkens het later te vermelden resultaat Ca-saccharaat bevatte. Gedeeltelijk in water opgelost, gedeeltelijk gesuspendeerd, werd dit mengsel door een koolzuurstroom van het Calcium ontdaan. Op het waterbad werd het water der gefiltreerde oplossing door absoluten alkohol verdrongen, waarin ten slotte een taaie, donkerbruine stroop bezonk. Deze werd met alkohol van 95 vol. °/, herhaaldelijk uitgetrokken, het extract door destillatie van _alkohol gedeeltelijk ontdaan, de rest in weinig water opgenomen en op het waterbad ingedampt. Door absoluten alkohol werd het water wederom verdrongen, zoodat een stroopachtige, licht- bruine massa bezonk, die na enten met een rietsuikerkristal in 1) Die Chemie der Zuckerarten, 1330 (1904). in Nen a 24 uren kristallijn werd. Het gepoederde, ruwe product werd in zoo weinig mogelijk water opgelost en daarin met alkohol neergeslagen, waarna (door toevoeging van een weinig water en gedeeltelijk oplossen van het praecipitaat) een vrijwel ongekleurde alkoholische oplossing verkregen werd, waaruit met aether de saccharose als ongekleurd product werd neergeslagen, die na 24 uur gekristalliseerd verzameld werd in een ter identificatie vol- doende hoeveelheid (1,5 gram) die nog éen keer uit alcohol werd omgekristalliseerd en daarna gepoederd bij 1730 bleek te smelten. | Hiervan werd 0,3868 gram in 7,5506 gram water bij 280 opgelost, welke oplossing, als kolom van 1 d.M. lengte, het polarisatievlak + 30 15’ draaien deed. Stelt men het S. G. eener 5°/-rietsuikeroplossing bij 28° op 1,0169 en haar specifieke draaiing bij 28° op + 66,380, dan is voor zuiveren rietsuiker onder de bovengenoemde omstandigheden een draaiing van + 3017’ te berekenen. É _NI VERHEID EN HANDEL. dj L A B 0 R A T ij R u m pie EAS Á ) k KH ig | af A ‘Praktische Bemestingsproeven, Verslag over \ Ln Re den, West Moesson 1913. — 1914, | U Dr. A. W. K. DE JONG. | fi A vi END BULTENZORG, Bn | Ee BOREN 5 _ DRUKKERIJ VÄN HET DEPARTEMENT. ; 1914. we 6 IJ EN & % \ en 4 N je d 5) ml VE RS kali Pa Ò LN A ‚A ek ! EDT! VN ME 4 EE kj é bis St ad ES Bs PN / Mien IJ 4 _ Ce es Pnt rab se 4 rl DE Er 2 NN habe Bt) 1 ee, ï js ed al / Pp, - VP TT 4 ERS Th Hi ‚ov Ens Wieke, HT PAST VN A DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRICULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. IX. Praktische Bemestingsproeven. Verslag over den West Moesson 1913 — 1914. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. BUITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT. 1914. Verkrijgbaar bij G. KOLFF & Co., Batavia. Prijs f 1.50 INHOUD. Verslag van Ee bemestingsproeven op Madoera en in de Residentie Soerabaja genomen . Ä Nawerkingsproef te Rtseenann d Volledige bemestingsproef bij desa de Rentabiliteitsproef te Padamawoetimoer Volledige bemestingsproef bij desa Bakalan . N „ Kertaredja . n k Roed van Bee Brak van filtervuil op de Pibeenl à Verslag van de bemestingsproeven in Bangil genomen. Nawerkingsproef bij desa Loewoeng . Rentabiliteitsproef bij desa Pasinan … Volledige bemestingsproef bij desa Pasinan ” „ „ ’ „ Bengok „ „ „ „ „ Baoedjeng Verslag van de bemestingsproeven in Madioen en Kediri genomen. Volledige bemestingsproef bij desa Kapas . Nawerkingsproef ee ej RE Volledige bemestingsproef „ _Kertosari. ” „ „ ” „ Ngringin 7 Verslag van een bemestingsproef in de Residentie Semarang genomen. Volledige bemestingsproef bij desa Plamongan. Uitkomsten van de bemestingsproeven in Djocjakarta, Soerakarta en Oud Kedoe genomen . NE tbiliteiteproef Bi Ae Bonen Phosphorzuur bemestingsproef bij desa Sanden . Stikstof ” „” „ ” „ Onvolledige 5 js pe ps p Ne Volledige ä pn „___»„ _Wonotingal-lor . Rentabiliteitsproef pl „ Goentoergeni-kidoel . Phosphorzuur bemestingsproef „ 5 d Rentabiliteitsproef De „ _Wonotingal-kidoel. . Phosphorzuur bemestingsproef „ _„ Goentoergeni-Helor . Rentabiliteitsproef Ener pe # Volledige bemestingsproef „ Klagaran . ’ » » „ __» Sendang » » n „ _„ Nangger Phosphorzuur bemestingsproef „ „ Tekaran „ „ „ ” „ Sendang Rentabiliteitsproef „ __ »„ Nambangan . „ __»„ Sendang „ „ Volledige bemestingsproef Rentabiliteitsproef NE 3 td Volledige bemestingsproef pn „ Temon Koelon. „ __„ Tegalgondo . 13lz. nm NEE. LIP, haa Fte Verslag van de bemestinasproeven in Kedoe genomen. Volledige bemestingsproef te ERP, Phosporzuur bs „ te Sn De uitkomsten van de bemestingsproeven in Cheribon genomen. … … … « … Volledige bemestingsproef bij desa Soemoerkondang. . . pe ú Do Verslag van de bemestingsproeven in den Oost-Preanger genomen. Volledige bemestingsproef met aardappelen bij desa Pengalengan. . . . Stikstof- phosphorzuur bemestingsproef bij desa Bodjong . ....«. Verslag van de bemestingsproeven met Dubbel Super phosphaa op ne in den West-Preanger gedurende de jaren 1913-1914 . .. ASM Despreking der verkregen resultaten en van de w je onaksn de prosen het beste kunnen voortgezet wordeu. RN el ze nadin _n aal | eN VOORWOORD. Dit verslag verschijnt spoediger dan het vorige, omdat het me van voldoende belang voorkomt, dat de verkregen resultaten ook in wijderen kring bekend worden. Bovendien geschiedt een Oost-Moesson beplanting slechts op enkele plaatsen en zijn de resultaten, welke uit het voortzetten van de proeven in dien drogen tijd te trekken zijn, meestal van geringe beteekenis voor de waardebepaling van de meststoffen, zoodat het niet noodig is op het binnen komen van deze gegevens te wachten. Het plan bestaat ook in het vervolg zoo spoedig mogelijk na elken West-Moesson het verslag van de genomen proeven te doen verschijnen. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN OP MADOERA EN IN DE RESIDENTIE SOERABAIA GENOMEN. De Landbouwleeraar, de heer Zegers Rijser, deelde hierover het volgende mede. -__Nawerkingsproef te Katjoengan (Ssemenep). In het vorige verslag op blz. 9 is de aanleg van het proef- veld beschreven. Het veld werd zonder verdere bemesting in het begin van Februari 1914 beplant met padi en op 12 Juni geoogst. De opbrengsten van de veldjes omgerekend in pikoels per bouw bedroegen de volgende hoeveelheden. 1 55.— Oale 0 dl 32,50 618130 2 42,50 25 2250 42 25. — 63 26.25 8 42.50 3e 42.50 43 „2870 Gâ-- 31,20 1 5250 24 40. 44 28,75 64 91.95 5 49:50 25 40. 15 2625 65: BAER 6 50. — BOU SD 46 32.50 66 27.50 52:50 21.32.50 zer Re be AS Ö4r1. 2125 8 67.50 28 42-50 48 31.95 68” 30,5 B 57.50 29 32.50 49 31.25 69 25, 10 46.25 80 30.— 50 82.50 10 726,26 Bk 41.95 81 37.50 Bi A 71 30.— 12 45. — BA 40. — 92 30.— 12 22.50 138 47.50 a AR B 28,75 138 32.50 l4 46.25 84 32.50 D4 33.75 4 ZONES 15 50. do. 26,95 D5 30, 15 18,75 16 50. — 96 - 25, D6 32,50 16 22.50 17 30. — 34 27.50 Bie A bh +202 18 42.50 88 32.50 08 27.50 IB 00e ES 32:50 39 25, — 59 35.- DA as 20 30.— 40 38.75 60 35. — 80 27.50 ab k - . In het volgend overzicht zijn de opbrengsten, welke in 1913 en 1914 voor de verschillende bemestingen verkregen werden, medegedeeld. 1913. 1 1914. 1 62.50 55.— 37 42.50 20.50 217.50 195.— 48.50 39.— 42.50 31.25 42.50 30.— 45.— 26.25 65 47.50 27.50 75 42.50 22.50 220.— 137.50 44 — 27.50 Totaal Gemid. 48 51 62 Totaal Gemid. 1913. V 1914. 5 50.— 42.50 16 65.— 50.— 19 45.— 32.50 30 40.— 30.— 33 40.— 31.25 Totaal 186.26 186.25 37.25 Gemid. 33.25 44 40 — 28.75 55 42.50 30.— 58 47.50 27.50 69 37.50 25.— 80 50,— 27.50 217.50 138.75 43.50 27.75 Totaal Gemid. 1913. IT 1914. 2 47.50 42.50 13 47.50 47.50 24 40— 40.— 27 30— 32.50 30 37.50 32.50 1913. [II 1914. 8 50— 42.50 14 42.50 46.25 28 45.— 42.50 39 32.50 25.— 17 52.50 30.— 197.50 195. — 39.50 39. — 41 47.50 32.50 52 42.50 30.— 63 31.25 31.25 66 40— 27.50 11 47.50 26.25 220.— 147.50 44 — 29.50 1913. VI 1914. 1913. IV 4 42,50 15 37.60 18 50.— 25 40.— 32.50 40 52.50 38.75 1914. 52.50 50.— 42.50 222.50 186.25 44.50 37.25 42 35.— 53 30.— 64 35. — 67 27.50 21.25 78 30— 17.50 157.50 123.75 31.50 24.75 25. 28.75 51,25 1913. VII 1914. 6-40, bl 40 50 9 57.50 57.50 10 50.— 46.25 20 42.50 "30.— 21 35.— 27.50 31 27.50 37.50 25 55.— 40 — 34 32.50 32.50 35 37.50 26.25 210.— 207.50 217.50 192.50 42.— 41.50 43.50 38.50 25 37.50 26.25 46 35.— 32.50 56 45.— 32.50 49 47.50 31.25 59 42.50 35.— 60 47.50 35.— 70 40.— 26.25 71 40.— 30.— 73 41.50 32.50 74 50.— 30.— 207.50 152.50 _- 220.— 158.75 41.50 30.50 44, — 31,75 202.50 216.25 40.50 43.25 43 35.— 54 42,50 68 42.50 57 57.50 40.— 79 40 — 30.— 217.50 162.50 43.50 52.50 93.75 30. — 1913. VIII 1914. 8 65.— 67.50 11 47.50 41.25 22 40— 22.50 32 22.50 40.— 36 30.— 25.— 140. — 128.75 35.— 32.25 47 37.50 33.75 50 37.50 32.50 61 27.50 21.25 72 42.50 22.50 75 32.50 18.75 177.50 128.75 « 35.50 25.75 Bij de berekeningen is vak 8 van Serie VIII uitgeschakeld, omdat het duidelijk een zeer sterke afwijking vertoonde. Daar de vruchtbaarheid van het proefveld nog al uiteenloopt, werden ook dit jaar de vakken No. 1 tot No. 40 en No. 41 tot No. 80 afzonderlijk gehouden. 28.15 — nn enen neh inne en nt dn dn nn nd En De nawerkingsproef gaf dus de volgende nawerking van de meststoffen te zien in pikoels per bouw. De eerste 40 vakken De laatste 40 vakken Superphosphaat Ets 7 1,5 ONE Ee ent 7 4, — Zwavelz. Kali. … Aere 5 —l.— Superph. stalmest . . . . 11 1.— 4 +-Zwavelz, Kali . . 5 2. Stalmest + p: FE 9 5. — molbemesting … . . . .. 6 6, — De cijfers van de opbrengsten van de eerste 40 vakken zijn slecht te vertrouwen, omdat, zooals uit de onbemeste vakken blijkt, groote grondverschillen in dit gedeelte voorkomen. Uit de op- brengstcijfers van de laatste 40 vakken blijkt, dat superphosphaat met stalmest een goed merkbare nawerking vertoond hebben. Ook uit de opbrengstcijfers van het geheele veld zou deze conclusie getrokken moeten worden. Volledige bemestingsproef met padi bij desa Kangenan, Afdeeling Pamekasan, District Pamekasan. ME | 78 1 72 | 66 | 60 | 54 | 4S | 42 | 36 | 30 | 24 | 1S | 12 6 Ah Pl 65 159 | 53-147 | 41 | 35 29 | 23 | 17 | 1 5 De grootte der veldjes bedroeg +4 vierkante R.R. Gebruikt werden per bouw: 1 pikoel Zwavelzure Ammonia, l pikoel Dubbel Superphosphaat en 1 pikoel Zwavelzure Kali. Onbemest . . . No. 8,16, 24,33, 41, 49, 58, 66, 70, 74 en 82. Zwavelz. Amm. . „ 2,10, 18,27, 35, 43, 52, 60, 68, 76 en 84. Dubbel Superph. . „ 1, 9,17, 26,34, 42, 51, 59,67, 75 en 83. etl OA Zwavelz. Kali No. 3, 11, 19, 28, 36, 44, 53, 61, 69, en 77 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. No. 4, 12, 20, 29, 37, 45, 54, 62, en 78. + Zwavelz. Kali No. 5, 18, 21, 30, 38 46, 55,63, 71 en 79. Dubbel Superph. + e No. 6, 14, 22, 31, 39, 47, 56, 64, 72 en 80. Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. + Zwavelz. Kali No. 7, 15, 23, 25, 32, 40, 48, 50, 57, 65, 73 en 81. „ De ouderdom van de bibit bedroeg 45 dagen. Geplant werd van 1 — 8 Nov. 1913, terwijl de bemesting 35 Oct. gegeven werd. Het plantverband was 6 X 6 duim. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor, behoudens een lichte boorderaantasting. 1913 1914 November December Januari Februari Maart Regenval 17 mM. 254 mM. 205 192 262 Regendagen 2 15 20 20 17 De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in pikoels per bouw: No. _Onbemest No. Dubbel Superphosphaat 8 20. — 1 21.66 16 18.74 9 21.08 24 23.12 17 21.70 33 sr PE 26 20.63 41 22.50 54 25.62 49 19.98 42 30.62 58 15. — 51 27.50 66 17.50 59 23.12 74 14.37 67 25.41 82 15. — 15 30. — 70 LON je 83 __ 20.20 Totaal 194.31 Totaal 267.52 Gemiddeld 17.66 Gemiddeld 24.32 L No. Zwavelz. Ammonia No. Zwavelz. Amm. + Zwavelz. Kali 2 17.50 5 N 18.75 10 10.62 18 18.33 18 19.30 21 183.12 27 18.12 30 15.55 35 13.75 38 23.12 43 18.38 46 17.50 52 20. — 55 15.65 60 15. — 63 Leur2 68 16.25 ‚1 13.12 76 14.37 79 16.11 84 14.62 Totaal 164.37 Totaal 172.86 Gemiddeld 17.66 Gemiddeld E54 No. Zwavelz. Kali No. Dubbel Superph. + Zwavelz. Kali 3 14.87 6 36.88 EL! 11.25 14 16.65 19 11.65 22 19.85 28 13.75 31 15.62 36 13.75 39 37.50 44 19.37 47 33.75 53 14.87 56 ' 27.50 61 24.82 64 29,37 69 15. — 12 28.75 77 11.87 80 98.33 Totaal 150.20 Totaal 284.22 Gemiddeld 15.02 Gemiddeld 28.42 No. Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. No. Volbemesting. 4 30. — 7 23.33 12 25. — 15 21.25 20 25. — 23 27.50 29 81.87 25 26.25 37 28. — 32 26.25 45 83.75 40 40. — 54 f 81.25 48 36.25 62 46.25 50 28.75 78 37.50 57 30.62 Totaal 288.62 En stel Gemiddeld 82,07 si 95.26 Totaal 342.33 Gemiddeld 28.52 Ep: Men vindt dus voor de werking der meststoffen. . In pikoels (nat) per bouw. Dubbel Superphosphaat. . . . . .. + 6.66 Awavelture. Ammania. „Zat "attend — 1.95 EWavelZure: KAT, 5 ie bn — 2.64 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph . …. … + 14.41 8 „+ Zwavelz. kali, … . … — Add Dubbel Superph. + i edn + 10.76 NOIDeMEStaE: | ot on eier reken + 10.86 Bij het toedienen van den mest is vak 70 overgeslagen; hierdoor is het aantal der onbemeste vakken 11 en dat der N.P. vakken 9. De werking van de Phosphorzuurbemesting was zeer op- vallend. Van den aanvang af had de padi op de P-vakken een forscher groei, gezonder aanzien en rijker uitstoeling. De oogt- tijd van deze vakken brak aanmerkelijk vroeger aan dan die van de onbemeste, de N., K. en N.-K. vakken. Met het padisnijden van de vakken, die phosphorzuur alleen of in combinatie met andere meststoffen gekregen hadden, werd 5 Maart aangevangen (170 dagen na het uitzaaien); er moest een weinig nageoogst worden, hetgeen 31 Maart geheel afgeloopen was. Op dien datum werd eerst een begin gemaakt met het snijden van de padi der overige vakken, waarvan op 31 April het geheele product binnen was. Bij doelmatige Phosphorzuurbemesting, hetzij met of zonder Stikstof staat op de gronden van Kangenan het gewas ongeveer 5 dagen korter op het veld, dan bij enkele Stikstofbemesting of wel geen bemesting Rentabiliteitsproef te Padamawoetimoer. Gebruikt werd een mengsel van 3 gewichtsdeelen dubbel superphosphaat en 1 gewichtsdeel zwavelzure ammonia. _ <= AANVOOr EL A: De grootte van de veldjes bedroeg 1 X 7.5 vierkante R.R. Het bemesten had 26 Januari plaats, het’ planten 31 Januari en het oogsten 21 Mei. De opbrengsten waren in pikoels per bouw als volgt: _No. Onbemest No. 1/4 pikoel No. 1/5 pikoel No. 8/4 pikoel No. 1 pikoel per bouw per bouw per bouw per bouw 5 18. — Ì Ae, 2 238. sid 1, 4 24,5 8 1. 6 24.7 t KD 9 20.— 10 22.— Totaal 20. — 41.4 41.5 41.5 46.5 Gem. 10 — 20.7 20.7 20.7 23.2 Het aantal parallelveldjes is niet groot genoeg geweest. Toch zou men hieruit wel kunnen zien, dat met een kwart of een halve pikoel per bouw reeds een mooi voordeel is te behalen. Volledige bemestingsproef met padi bij desa Bakalan, Afdeeling Lamongan, District Kembangbuoe. | | | | | 96 [as [so 72 |6t [56 |ag |4o [32 [24 |16 | 8 BANS TO 71 63 55 |47 1-39 | 31 94 |86 | 78 |70 |62 |54 |46 |38 | 30 |22 | 14 | 6 SENS 66 1-53. 50 | 42 | 34-| 6-1 18 [10 |-2 89 |81 | 73 | 65 157 |49 |41 |38 26/17 9 |I De grootte der veldjes was 4 vierkante R.R. Gebruikt werden per bouw: 1 pikoel Zwavelzure Ammonia, 1 pikoel Dubbel Superphosphaat, 1 pikoel Zwavelzure kali en 1 pikoel Thomasphosphaat. Onbemest No. 57, 74, 91, 52, 13, 30, 47, en 8. Zwavelzure Ammonia No. 9, 26, 43, 4, 61, 78, 95, 56, en 80. Dubbel Superphosphaat No. 1, 18, 35, 92, 53, 70, 87, 48, 64, en SS, Zwavelzure kali No. 17, 834, 51, 12, 69, en 7. len Et: ME ' 4 Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. No. 25, 42, 59, ®20, 11, 94-15, 72-80 Zwavelz. Amm. + Zwavelz. kali No. 6, 23, 28, 33, 67 en Dubbel Superph. + Zwavelz. kali No. 14, 31, 36, 41, 75 en Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. + Zwavelz. Kali 5, 22, 39, 44, 49, 66, Thomasphosphaat No. 3, 16, 21, 38, 55, 60, 65 en 82. Thomasphosphaat + Zwavelz. Amm. No. 11, 24, 29, 63, 68, 73, 90 en Thomasposphaat + Zwavelz. Kali No. 2, 19, 32, 37, 71, 76 en Thomasphosphaat + Zwavelz. Amm. + Zwavelz. Kali 10, 27, 40, 45, 62, 84 en De ouderdom van de bibit bedroeg 35 dagen. Geplant werd den 2en Februari, terwijl de bemesting Februari gegeven werd. Het plantverband was 6 X 6 duim. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. 96. 50, 85. 58, 03. No. 83. den Ziekten en plagen kwamen zoo goed als niet voor, behalve een lichte aantasting door padiboorders. De regenval bedroeg 1212.1 mM. van 21 Nov. 1913 tot 26 Mei 1914 met 105 regendagen. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in pikoels per bouw: No. Onbemest No. Dubbel Superphosphaat 8 88. — 1 49.82 15 46.66 18 35.55 30 40.54 55 47.50 47 35.62 48 31.50 52 38.27 53 38.57 57 34.29 64 58.44 74 33.60 87 49.66 91 36.36 92 41.50 Totaal gÒs.14 70 33.10 Gemiddeld 37.89 88 39.26 Totaal 397.40 Gemiddeld 39.74 Zwavelzure Ammonia No. Zwavelzure Kali 46.87 7 : 98.82 45. — 12 49.29 41.25 L7 87.50 41.84 54 56. — dln 51 44.50 | 61 98.82 69 42,19 | 78 36. — 86 85.17 50 39.54 Totaal 283.47 | 95 41.66 Gemiddeld 40.50 _ Totaal 377.48 | Gemiddeld 41.94 | No. Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. No. Zwavelz. Amm. + Zawavelz. Kali 15 44.09 6 43.50 20 49.50 23 3/94 25 99.58 28 47.50 42 42.50 33 41. — 59 44, — 50 44,54 12 42, — 67 41.81 77 41.25 85 40.71 Je ee Totaal 297. — _ EE da Gemiddeld 42,42 Totaal 843.58 __ Gemiddeld 45.07 No. Dubbel Superph. + Zwavelz. Kali No. Volbemesting RE 14 44,12 5 45.63 31 99.87 22 35.29 36 42,69 39 41.25 41 34.82 44 43.93 58 85. — 49 83.12 15 49,35 66 38, — 93 39.64 83 44,12 Totaal 277.99 Totaal 281.34 _ Gemiddeld 39.71 Gemiddeld 10.19 ee 3 \ er Ue No. Thomasphosphaat …_ No. Thomasph + Zwavelz, Amam 3 30.75 11 53.85 16 30. — 24 34.65 21 435.45 28 42.68 38 34.29 46 42,58 55 36.56 93 42.19 60 39 55 65 39.31 65 34,44 13 41.05 82 32.738 90 38.25 Totaal 291.05 79 Ad Gemiddeld 36.38 Potaât SU TAEOR Gemiddeld 41.77 No. Thomasph. + Zwavelz. Kali No. Thomasph. Amm.+Zwavelz. Kali. 2 38.89 10 41.87 19 49.41 27 449.70 32 36.96 40 39.31 37 43.33 45 45. — 54 35.11 62 36.36 71 da S4 37.50 76 38.57 89 40.42 81 BA Totaal 290.46 Totaal 318.93 Gemiddeld 41.48 Gemiddeld 39.86 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In pikoels (nat) per bouw _ Dubbel Superphosphaat. . . . + 1.8 Zwavelzure' Ammmtomta enn GE men en en ak ld +4, — Zwavelzure Kali. . . . ee Pede L + 2.6 Zwavelzure Amm. + Dubbel SuerDt: Bene MAR + 5.2 Zwavelzure Amm.+-Zwavelz. Kali. . . . . + 4.5 Dub. Superph.+Zwavelz. Kali. . . . + 1.8 Dub. Superph. +Zwavelz, Amm. Ee, Kali. + 1.8 ‘Thomasphosphaat. . . .… lk — 1.5 Tfiorasohasphaet BE Bod Eh + 3.9 Thomasphosphaat+Zwavelzure Kali . . . . +2. Thomasph. +Zwavelz. Amm.+-Zwavelz. Kali. + 3.6 de medendeende eg een Hieruit blijkt dat deze grond een gering stikstof te kort heeft. Thomasphosphaat is niet voordeeliger ‘dan superphosphaat geweest. Volledige bemestingsproef met padi bij desa Kertaredja, Afdeeling Djombang, District Bareng. S | 16 | 94 | 32 | 40 | 48 | 56 De grootte van de | L | ENE veldjes bedroeg 4 vier- Bl | | | 63 kante __ Rijnlandsche | | | Kea Roeden. Per bouw 6 | | - 62 werden 1 pikoel Zwa- 5 ) | | | 1 velz. Ammonia, 1 pi- Ll Nate koel Dubbel Super- 4 | 60 _phosphaat en 1 pi- Ee | | à koel Zwavelzure Kali s | TE A NO gebruikt. Bad Ve | | | 58 Leg | 17} 26 |-38 |a1 | 40 | 57 | 64 BEERESD te No, 1, 11,°21,81, 34, 44 54 90: EVE AMM. OO ee 2,12, 22, 32,35, 45,55 0: BERUDELDDS «sr 9,13,23, 25, 36, 46,96, 0E mavelz. Kal , - . …. …… » 4,14,-24, 26,37,47, 49, 62, Zwavelz. Amm.+Dubbel Superph. „ 5,15, 17, 27, 38, 48, 50, 68. k „__+Chloorkali … 6, 16:45,-28, 99,41, 51 DH Dubbel Superph.+ jk „4, 9:19, 29,40, 42, 52,08 melhemesing … …-. … …,’. „ 8,10,20,30,93, 43,53, 64. De ouderdom van de bibit was 27 dagen. Geplant werd 9 Januari, terwijl het bemesten 6 Januari plaats had. Het plantverband hedroeg 6% 7 duim. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. De regenval bedroeg in Januari 164.7 mM. met 16 regen- dagen, in Februari 251.7 mM. met 23 regendagen, in Maart 66 mM. met 18 regendagen, in April 107.383 mM. met 16 regen- dagen en in Mei 98.1 mM. met 10 regendagen. De aanplant had niet van droogte te lijden. En | ie De opbrengsten der veldjes bedroeg in pikoels (nat) per bouw. No. Onbemest No. Superphosphaat No. Zwavelz. Ammonia. 1 41.25 3 47.50 2 45.70 11 51.25 15 47.50 12 46.25 21 46.85 23 46.25 22 50. — 31 43.75 25 51.25 82 41.25 34 51.85 30 40.65 55 49.55 4 42.50 46 49.55 45 43.75 54 52.50 56 43.75 55 44,35 59 50.65 61 41.25 60 45.65 Totaal 380.60 Totaal 367.50 Totaal 364.35 No. Zwavelz. Kali. No. Zw. Amm.+Superph. No. Zwavelz. Amm. + Zw. Kali. 4 838.75 5 46.25 6 52.50 14 51.25 15 47.50 16 48.15 24 42.50 17 46.85 18 50. — 26 47.50 27 47.57 28 47.50 37 45.70 88 48.75 39 45.65 47 45.75 48 42.50 41 50. — 49 52.50 50 58.75 51 47.50 62 47.50 65 43,75 57 56.25 Totaal 367.50 Totaal 371.85 Totaal 897.55 No. Superph.+Zw. Kali. No Volbemesting. / 45.65 le) 46,25 9 46.85 10 53.15 19 50. — 20 47.50 29 43.175 50 50.65 40 40.65 353 46.25 42 55.15 45 50.60 52 46.80 53 45.75 58 55.75 64 58.75 Totaal 380.65 Totaal 396.90 Voor de werking van de meststoffen vindt men. In pikoels natte padi per bouw Superphosphaat. … errans ori te en — 1.6 Lwavelz.. ATBORIa. 7 zer nnen set — 2. — Zwavelz. Kali. . . . tn — 1.6 Zw. Amm. + Serena Ts + 0.2 4 d + Zwavelz. Kali. . . . + 2.1 Superph. + î de AE Es 0 Volbemesting. …. … diep + 2. — De werking van EE, hostatonn is van geen beteekenis. EE ged Invloed van het gebruik van filtervuil op de padiproductie. Voor eenige suikerfabrieken werden proeven genomen om nategaan welke waarde filtervuil als meststof voor padi heeft. Steeds werden per bouw 100 pikoels gebruikt. De opbrengsten in pikoels per bouw waren als volgt: Desa Kintilan Bemest Onbemest 1-453a SM | A Ard HGe Ms ZE 1 6 28.50 Totaal ID 101.50 Gemiddeld 38.41 33.80 Desa Sidomoekti 6\ 40571 1 50. — 4 53:70 9 43.57 Bed: onde 474 Totaal 146.85 opte Gemiddeld 48.91 44.07 Van dit veld, verdeeld in 10 vakken, konden slechts 6 voor beoordeeling in aanmerking komen, omdat men op de 4 overige 2 padivarieteiten zeer ongelijk dooreen had geplant. Desa Kamotan 1 96.30 2 95.90 erk 4 56.40 5 66. — 662.50 1 503 8 47.90 9 53.60 19 66.22 Totaal 528.453 828.72 Gemiddeld 65.69 65.74 mr en Deze gronden waren te rijk, om uitwerking te verwachten. Toch kan uit deze proeven wel blijken dat het filtervuil in deze streken gunstig op de padiproductie kan werken. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN BANGIL GENOMEN. De Landbouwleeraar, de heer A. Meier deelt het volgende De grootte der vel- djes was 1 vierkante R.R. Gebruikt werden per bouw in den West- moesson 1912-1913: 2 pikoels Zwavelzure Ammonia, 1 pikoel Dubbel Superphosph. en 1 pikoel Zwavelzure mede: Nawerkingsproef met rijst bij desa Loewoeng, Afdeeling Bangil, District Gempotl. Ljajslt yesyes | 9 jio|u 12 fis | 14 |15 | 16 ie ver ae | 17 |18 | 19 | 20 | 122 | 23 | 24 re ! | Í 25 |26 27 | 2 | 29 [30 |31 | 32 € Es | | | Bel he ef, 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 dre ao he |t | 45 | 46 | 47 | 48 | s Onbemest. Zwavelz. Amm. Dubbel Superph. Zwavelz. Kali Zwavelzure Ammonia + Dubbel Superph. Lan È | 62 | 63 | 64 | 70 | 71 | 72 | 78 | 79 | 80 Kali. No. 1, 12, 238, 26, 37, 48, 51, 62, 65 en 76. „ 2, 13, 24, 27, 38, 41, 52, 63, 66 en 77. 3, 14, 17, 28, 89, 42, 53, 64, 67 en 78. 4, 15, 18, 29, 40, 43, 54, 57, 68 en 79. 5, 16, 19, 30, 33, 44, 55, 57, 69 en 80. Zw. Amm. + Zw. Kali. No. 7,10, 21, 32, 35, 46, 49, 60, Tl en 74. Dubb. Superphosphaat ten + Zwavelz. Kali. . „ 6, 9,20, 81, 34, 45, 56, 59, 7O en 73. Zw. Amm. + Dubbel super.+-Zw. Kali . „ 8,11, 22,25, 36, 47, 50, 61, 72 en 75. De ouderdom van de bibit bedroeg 35 dagen. Geplant werd 8 Januari 1914 en geoogst 6 Mei. Plantverband 20 X 20 cM. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor. . De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelz. Ammonia 1 10. — 2 10.25 12 12. — 15 8.50 23 9. — 24 8.50 26 11. = 27 8.75 37 8.50 38 9. — 48 OR 41 9.25 51 9.50 52 11. — 62 8. — 65 8.50 65 8. — 66 Ös= 76 11.50 17 9. — Totaal ee Totaal 90.75 | _No. Dubbel Superph. No. Zwavelz. Kali 3 10.50 4 le 14 10. — 15 9.50 E17 9.— 18 A= | 28 10.— 29 9.75 59 10. — 40 7.50 | 42 8. — 43 (NG 53 10. — 54 9.50 64 8.75 57 8.— 67 8. — 68 8.50 | 78 10.50 79 10.50 Totaal 94.75 Totaal 94. — in VAE No. _ Zwavelz. Amm.+ Dubbel Superph. No Zwavelz. Amm.+Zwavelz, Kali 5 11. — 4 8.75 16 8. — 10 12. — 19 10.50 21 11. — 30 9.50 32 A Pe 33 8.50 55 71.50 44 10. — 46 9.50 55 8.50 49 10.75 58 7.50 60 8.50 69 9. — dl 9. — 8S0 9.50 74 10. — Totaal 92. — Totaal 94, — No. Dubbel Superph +Zwavelz, Kali. No. Volbemesting. 6 9. — 8 1.— 9 11. — 1 10.75 20 11.50 22 9.50 51 10. — 25 9. — 54 9. — 56 10.75 45 10.50 47 8.25 56 9. — 50 9.50 59 9. — 61 8.50 70 9.50 72 8.25 73 10.50 75 9. — Totaal 99. — Totaal 91.— Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In kattis per In pikoels per veldje. bouw. Zwavelzure- Ammonia. ®er ans — 0.4 — 2.1 Dubbel Superphosphaat …. . . .. 0, — 0. — Zwavelvnrte KA. tarten Aen — 0.1 — 0.5 Zwavelz. Amm.+Dubbel Super. . . — 0.8 — 1.5 Zwavelz. Amm.+Zwavelz. Kali. . . — 0.1 — 0.5 Dubbel Super. + Zwavelz, Kali. . . + 04 + 2. — Zw. Amm.+-Dubbel Super.+Zw. Kali. _— 0.4 — 2, De grond is drassig; waarschijnlijk „rantja minjak’. Voor-_ vrucht was mais, terwijl daarvoor padi geteeld was, waarbij sterke werking van dubbel superphosphaat en geen werking van Zwavelzure Ammonia gezien werd. De nu verkregen a re resultaten toonen duidelijk aan, dat er geen nawerking is en het phosphorzuur, dat ongebruikt bleef, door dezen grond sterk vast- gelegd werd. Rentabiliteitsproef met rijst bij desa Pasinan, Afdeeling Bangil District Gempol. De grootte der veldjes bedroeg l mhd | 4 5 kel. | | | 11/, vierkante R.R. Okken heee 9 1 10 Gebruikt werden per bouw 1/9, rtl Lb 1/g en 2 pikoels Dubbel Super- Bee ee nhosphaat. va hdd. US. «jp EO: A0 ar Wea r23. | | 25 461 27,28 1-29 1-30 31 | 32 | 33 34 | 35 36 | 37 | 38 (89 | 40 41 |4a |a8 | aa | 45 46 [47 |48 | 49 | 50 | Onbemest. . . . . No. 1, 9, 12, 20, 23, 26, 34, 37, 45 en 48. 1/, p. Dubbel Superph. „ 2,10, 13,16, 24, 27, 35, 38, 41 en 49. Jen : „ 8, 6,14, 17, 25, 28, 31, 39, 42 en 50. Elp, j „ 4, 7,15, 18,21, 29, 32, 40, 43 en 46. EE Á „ 5, 8,11, 19, 22, 30, 33, 36, 44 en 47. De ouderdom van de bibit bedroeg 37 dagen. Geplant werd 10 Januari 1914, terwijl de bemesting 7 Januari gegeven werd. Geoogst werd op 6 Mei. Het plantverband bedroeg 2020 cM. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor. Merde =n De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s-_ No. Onbemest No. 1/y pikoel l kaf 2 12.5 15 15.5 ie) 17 S 17 11 16 ie, 12.5 18 14.5 24 13 25 13.5 26 15 27 15 33 12.5 34 15 40 12 = 486 }4.5 42 12.5 45 105 49 15.5 50 18 Totaal 138.5 Totaal 158.5 No. l pikoel No 11/5 pikoel 5 14 4 15 10 27 6 1458 12 14 13 15 19 15 20 15 21 15 22 12 28 14 29 15.5 55 14.5 31 12.5 37 18.5 58 14.5 44 15 45 14.5 46 16 47 15 Totaal 148 Totaal 146 No. 2 pikoels 5 16 7 ef 16 14.5 14 16 23 14 30 15 32 15 39 14 41 14,5 48 15 Totaal 149 | | In katti’s per veldje 1/, pik. Dubbel Superph. l ” ” l il RN) | ” 2 „ » Dit proefveld ligt Men vindt dus voor de werking der meststoffen In pikoels per bouw 0 0 0.95 ld 0.80 2.57. 1.05 5.50 —- 200 M verwijderd van het proefveld te Loewoeng en is de grond oogenschijnlijk de zelfde. Deze proef werd aangelegd omdat in 1912—1918 te Loewoeng het Dubbel Superphosphaat een goed resultaat gaf. Vermoed werd dat deze grondsoort phosphorzuurarm was. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Pasinan, Afdeeling Bangil, District Gempol. red | 3 Ro 7 | 18 | 19 25 | 26 | 27 33 34 )) an | 42 | 43 49 | ao | 5: 67 |5s | so 65 66 | 67 78 [va [75 Onbemest De grootte der vel- Zwavelz. Amm. Dubb. Superph. Chloorkali + 5 6 tee: s | ä djes bedroeg 14/4 vier- 12 [13 | 14 | 15 | 16 kante R.R, en = Gebruikt werden per 20 21 | 22 | 23.) 24 bouw: 2 pikoels zwa- ne Ê RA velzure Ammonia, 1 8 Ae Or 32 JAM 1 8 i | hee pikoel Dubbel Super- 36 | 37 | 38 | 39 | 40 phosphaat en 1 pikoel En A LE 4 Chloorkali. 44 | 45 | 46 | 47 | 48 [52 1 53 | b4 | 55-56 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 OS BO ZO KL 72 EE E GOB MTD. | 30 Nó 1, 12,28, 26; 87, 48, 51, 62, 65,46. „… 8,14,17,28,39, 42, 53, 64,67, 78. ko Ar AT 3441 A08, GORE 4, 15, 18, 29, 40, 43, 54, 57, 68, 79. 5, 16, 19, 30, 33, 44, 55, 58, 69, 80. Zw. Amm.+ Dubb. Super. Zw. Amm. + Chloorkali. 5,9, 20, 31, 34, 45, 56, 59, 70, 78. 7: jen Dubb. Superph. +Chloorkali No. 7, 10, 21, 32, 35, 46, 49, 60, 71,74. â Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph.+-Chloorkali. . „ 8,11, 22, 25, 36, 47, 50, 61, 72, 75. De ouderdom van de bibit was 36 dagen. Geplant werd 24 Januari 1914, terwijl de bemesting 21 Januari gegeven werd. Het plantverband bedroeg 2020 cM, Het terrein was niet van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen voor n.l. boorders tegen het einde van Maart. Deze aantasting was evenals te Bengok regel- matig over het veld verdeeld en niet hevig. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelz. Ammonia 1 6 3 7 12 6.5 14 4) 23 6 EZ 7.5 26 6.5 28 6 37 7 59 9.5 48 je, 42 10.5 51 fi; 53 6.5 62 le, 64 8 65 6.5 67 9 76 7 78 9.5 Totaal 68.5 Totaal A +0) No. Dubbel Superphosphaat No Chloorkali 2 8 | 6 13 1.5 15 fe 24 7 ls 5.5 27 1.5 29 6 38 1.5 40 6.5 41 1.5 45 8 52 8 54 7 65 9.5 57 1.5 66 8,5 65 fis) drf 6 79 10 Totaal 80 Totaal 71 EU, head No. Zw. Amm.+Dubbel Superph. No. Zw. Amm.+ Chlcorkali 5 8.5 6 nl 15 E16 8.5 9 Ì 7 19 9 20 6 30 6.5 31 8 35 9 34 10 44 8.5 45 8.5 55 9 56 8.5 58 9 59 9 69 d 70 7.5 80 8.5 13 9 Totaal 83.5 Totaal 81 | No. Dubbel Superph. + Chloorkali No. Volbemesting _ 1.5 8.5 10 / 11 8 21 7.5 22 7 l 32 1.5 ZE 8 | 35 je) 36 LAT E 46 8.5 47 8.5 49 7.5 50 8.5 60 9.5 61 9 dl 10.5 12 8 74 8 7D 9 Totaal 81.5 Totaal 82,5 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In kattis per veldje In pikoels per bouw Bwavelzure Ammonia. ……. … ..…. . 1.4 5.60 Dubbel Superphosphaat. . . . . . 1.15 4.60 EE ls es 0,95 l.— Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. …. 1.50 6, — Zwavelz. Amm. + Chloorkali. . . . 1.25 5. — Dubbel Superph. + Chloorkali. . . …. 1.30 5.20 Zw. Amm. + Dubbel Super. + Chloorkali. 1.40 5.60 De vakjes No. 1. 2, 13, 24, 27, 38, 41, 52, 63, 66, 77, 14, 39, 42, 64, 74, 4, 15, 79, 5, 16, 19, 30, 38, 44, 35, 58, 69, 80, 6, 9, 31, 34, 56, 7, 10, 21, 32, 35, 46, 49, 60, 71, 74, 8, 11, 22, 25, 36, 47, 50, 61, 62, 75, zijn geoogst op den 25sten Mei en de anderen op den 3den Juni. EEE Met het oog was zeer duidelijk het verschil waar te nemen tusschen de vakjes die Zwavelz. Ammonia en Superphosphaat gekre- gen hadden en de overigen. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Bengok, Afdeeling Bangil, District Gempol. ea a de 8 ls dAS7 8 De grootte der vel- BES: ed djes bedroeg 1 vierkan- 9 |1o | laa | 18 (14 |15 | 16 te R.R. | | | REP EEA Gebruikt werden 17 |18 10 [20 at [aaa | ver bouw: 2 pikóels 25 | 2e | 27 | 28 | 29 30 31 | 32 Zwavelzure Ammonia, | ED l pikoel Dubbel Super- 33 | 34 | 35 ‘36 |37 | 38 |39 | 40 phosphaat en { pikoel EE NE | Chloorkali. 41 | 49 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 49 | 50 51 | se | 53 5 55 | 56 57 |s8 | 59 | 60 61 jee jes | es j 65 | 66 67 68 69 70 7 | 72 73 | 74 7 76 7 78 Ka 50 Onbemest. . . . . No. 1,12, 23, 26,37, 48, 51, 62, 65 en 76. Zwavelz. Amm. . . „ 3,14, 17,28, 39, 42, 53, 64, 67 en 78, Dubbel Superph. . . ,„ 2,13,24, 27, 38, 41, 52, 63, 66 en 77. Chloorkali. 4, 15, 18, 29, 40, 43, 54, 57, 68 en 79. Zwavelzure Ammonia + Dubbel Superph. _„ 5,16, 19, 30, 33, 44, 55, 58, 69 en 80. Zw. Amm.+-Chloorkali. _„ 6, 9, 20,31, 34, 45, 56, 59, 70 en 73. Dub. Super.+ _, „ 7,10, 21, 32, 35, 46, 49, 60, 71 en 74,» Zwav. Amm. + Dubbel Super. + Chloorkali. „ S, 11,22, 25, 36, 47, 50, 61, 72 en 75, De ouderdom van de bibit was 38 dagen. Geplant werd 28 Januari 1914, terwijl de bemesting 24 Januari gegeven werd. Het plantverband bedroeg 2020 cM. Het terrein was niet van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen voor n. |. boorders. Deze traden tegen het einde van Maart op. De aantasting was echter regelmatig over het veld verdeeld en niet zoo hevig, dat het proefveld afgeschreven moest worden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No Zwavelz, Ammonia l 1.5 8 9.75 12 8 14 9.78 23 9.5 17 4) 26 ig) 28 Je 37 iS) 39 10 45 8 42 11 51 7.5 53 | 3 62 7 64 10 65 7.5 67 10 76 6.5 vil, 9.5 Totaal 19.5 Totaal 101.5 No. Dubbel Supperph. No. Chloorkali 2 8 d ö 15 7 15 le, 24 ) 18 6.5 27 1.5 29 9.5 38 1.5 40 8.5 41 /f 43 1.5 52 8 54 (5 65 7 57 8.5 66 9.5 68 je) 17 1,5 79 19 Totaal 78 Totaal 19.5 24 — No. Zw. Amm. + Dubbel Superph. - No. Zw. Amm de Chloorkalie 5 10 6 10.5 16 11 9 9.5 19 9.5 20 11 50 12 Bd 12.5 53 11 31 10.5 55 12 45 5 44 11.5 56 10.5 58 J0 09 10.5 69 11.5 70 10.5 SO 11.5 75 12 Totaal 110 Totaal 106,5 No. Dubbel Superph.+Chloorkali No. Volbemesting li 8.5 je, 11 10 8.5 de) 9.5 21 9 22 11.5 52 10 25 10 35 8 56 10 49 7 47 ) 46 6.5 50 1 60 6.5 61 1 71 9.5 72 13.5 74 8.5 75 9.5 Totaal 82 Totaal 108 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In kattis per veldje In pikoels per bouw Zwavelz. Amm. …. . ... 2.20 11. — Dubbel Superph. . . . . . —0.15 — 0.75 CRIOOERAN- 74e roaltan vem Ik 0 0 Zw. Amm.+ Dubbel Supper. 3.05 15.25 Zw. Amm.+-Chloorkali . . … 3.70 13.50 Dubbel Super. +Chloorkali . 0.25 12.5 Volbemesting. . . . . . … 2,85 14.25 Op 7 Mei werd vak 80 geoogst, terwijl 18 Mei de vakken No. 79, 3, 14, 17, 28, 39, 42, 53, 64, 67, 78, 77, 66, 63, 76, 75, 725 61, 50, 47, 36, 25, 22, 11, 8, 6, 9, 20, 34, 31, 56, 45, 59, 70, 73, 69, 58, 55, 44, 33, 30, 19, 16, 5, 7, 21, 46, 71, 74, er EN 23, en 29, 25, Mei de vakken No. 4, 15, 18, 40, 48, 54, 57, 69, 92, 41, 38, 27, 24, 13, 2, 1, 12, 26, 37, 48, 51, 62, 65, 60, 49, 35, 32, 10, geoogst werden. De veldjes die Zwavelzure Ammonia gekregen hadden en in nog meerdere mate, die, welke tevens met Superphosphaat bemest waren, zagen er opvallend beter uit dan de veldjes die geen stikstof gekregen hadden. „Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Baoedjeng, Afdeeling Bangil, District Gempol. Grootte der veldjes 11/s vierkante R.R. Gebruikt werden per bouw: 2 pikoels Zwavelz. Ammonia, 1 pikoel Dubbel Superphosphaat en 1 pikoel Chloorkali. ee ee NO 12 23 ZOE avelzure Ammonia . . …. - … … » 8, 14,17, 28, 39, Boel Superphosphaat … ………. … … …. » 2,18, 24, 27, 38. Bloorkali . . . es Pgo LOES ZOER Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. 816,19, 305 Aat Zwavelz. Amm. + Chloorkali erge OE RER Mubbel Superph. + Chloorkali. . . . „ 7, 10, 21, 32, 35. Zw. Amm.+-Dubbel Super. +Chloorkali. 8 11502220 BO De ouderdom van de bibit was 45 dagen. Geplant werd 2 Februari 1914, terwijl de bemesting gegeven _ werd op 29 Januari. Het plantverband bedroeg 20 X{ 20 cM.; 3 plantjes per plantgat. Het terrein was niet van regen afhankelijk. - Ziekten en plagen kwamen niet voor. ee RE De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: ij No. Onbemest No. Zwavelz. Amm. 1 10.50 2 11 12 10 15 9.25 23 8.25 24 8.25 26 8.20 27 7.50 37 11 38 11.50 Totaal 47.95 Totaal 47.50 No. Dubbel Superphosphaat No. Chloorkali 3 12.50 { 12 14 0.75 15 10 17 9.25 18 8.75 28 11.50 29 8.75 59 11 40 12 Totaal 54 Totaal 51.50 No. Zw. Amm. + D. S. No Z. A. + Chloorkali 5 11.50 6 10.50 16 12.50 9 9 19 9 20 10.50 30 9.25 51 8 75 33 9.50 34 9.50 Totaal 51.75 Totaal 48.25 No. D. S. + Chloorkali No. Z. A. + D. S. + Chloorkali 7 10.75 le, ij 10 9.50 11 12.50 21 8.25 22 je) 32 8.75 25 9) 35 8.50 35 12.50 Totaal 45.75 Totaal 53. — Men vindt dus voor de werking der meststoffen. Zwavelz. Amm. Dubbel Superph. Chloorkali. Zw. Amm. + Dubbel Superph. Zw. Amm. + Chloorkali. Dubbel Superph. + Chloorkali . Zw. Amm.+D. S.+Chloorkali. Tel Seber eg In katties per veldje 6,05 0.45 3.55 3.80 0.30 2.20 5.05 In pikoels per bouw + 20.1 ERI 05 NDE IE. de tif EE: zit B + 16.8 En | De kleur van den grond is zwart en al hij op het oog op den donkeren grond van Bengok. Door de bijzondere terreingesteldheid a er niet meer dan 5 parallelvakjes genomen worden. Het eigenaardige bij deze proef is, dat chloorkali alleen gewerkt schijnt te hebben, in combinatie met de andere mest- stoffen echter niet. Of hier een vergissing in het spel is of wel grondverschillen in verband met het geringe aantal parallelveldjes hieraan schuld is, kan alleen door herhaling van de proef vast- gesteld worden. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN MADIOEN EN KEDIRI GENOMEN. De Landbouwleeraar, de heer PArrers, zond het volgende verslag. Volledige bemestingsproef met padi bij desa Kapas, Afdeeling Berbek, District Ngandjoek. Grootte efz|elsjefsjelt der van sfelnfebepelsle Deen Gebruikt | zafzs|22} 21 |zofte|18| 7 a ESES EEE EENES ou pi koels Zwa- so]sal| |se|s7|sefso|s4| ss an el eejssteefssjselerfee)) am p. Dubbel sel selaar ofsel sn |solse EAMES EIC zal jezelf eoer soles zal {jrelzelzel (77e) rele 8, 15, 20, 27, 40, 46, 53, 58, 66 en 75. Superphos. en 1 pikoel Chloorkali. Onbemest. Zwavelz. Amm. Dubbel Superph. Chloorkali. Zwavelzure Ammonia + Dubbel Superph. Zwavelzure Ammonia +— Chloorkali . Dubb. Superphosphaat + Chloorkali. Zw. Amm. + Dubbel Super. Chloorkali. 5, 10, 17, 30, 7, 16, 19, 28, 6, 9, 18, 29, …) 6 ON OMC 8,12, 23, 32, 36. 49. 49. 62 ‚ 36, 42, 49, 62, 837, 41, 50, 61, 71 en 78. 39, 47, 52, 59, 65 en 76. 38, 48, 51, 60, 72 en 77. 35, 43, 56, 63, 69 en 80. ;, 38, 45, 54, 57, 67 en 74. 25, 34, 44, 55, 64, 68 en 73. 70 en 79. 5 CUE De ouderdom van de bibit was 45 dagen. Geplant werd den llen Februari, terwijl de bemesting gegeven werd den Ssten Februari 1914. Het plantverband was 6 X 7 cM. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen voor nl. in geringe mate boor- ders; het meest aangetast waren de veldjes No. 25, 40, 42, 55, ét en 72. De regenval was onregelmatig met droge perioden. De opbrengst der veldjes bedroeg in katti’s: Onbemest. Pian di No Stroo Nat Droog S 56 27.5 24.5 15 65 34.5 32.5 20 70 B 29.5 27 70 32.5 en 40 53 31.5 IS 46 S7 32.5 De 53 80 29, — 26. — 58 85 40.5 Sha 66 61 32. — 98, — | 75 76 38.5 32.5 | Totaal 703 EEN eer CCJ Zwavelzure Ammonia. | 5 83 42. — 40. — 10 80 42.25 88. — 17 115 430 Sq | 30 92 Â9= 37.5 | 37 72 zen ren | 41 66 De 35. — 50 116 EO Bli 61 96 RS 81 71 75 42.5 36e 78 75 43.5 41.5 Totaal S70 413.25 8/4. — ga 19 28 39 47 52 59 65 76 Totaal Ss) Totaal SIR Ae Dubbel Superphosphaat. Padi Stroo Nat Droog 72 81. — 27,5 99 84. — 31. — 59 37. — 33.5 63 29. — 26.5 65 270 24.5 5S 345 29, — 17 33.5 30.5 64 94.5 31. — 58 32. — 28. — 76 32, — 29. — 691 323. — 289 5 Cloer kalt 60 30.5 27.5 1 31:5 27.5 110 35. — 31. — vi, 26. — 24, — 64 31. — 26. — 73 85. — 31. — 100 33.5 29. — 78 30. — 28. — 53 33. — 28. — S0 32. — 27.5 761 317.5 279.5 . Amm.+Dubbel Superphosphaat. 96 44.5 40. — 52 36. — 34, — 100 40. — 35. — 93 38.5 34.5 118 46. — 41.5 61 35. — 32. — 68 39. — 35.5 128 41. — 37. — 107 41. — 87.5 73 40.5 36, — 896 401.5 363. — Zw. Amm.+ Chloorkali. No. Stroo Nat Droog 1 108 405 37. — 14 105 41. — 87.5 21 83 38.5 85.25 26 69 35.75 31.5 33 122 42,5 87. — 45 101 44,5 40. — 54 ZL 42.5 40. — 57 68 41.5 833. — 67 110 41. — 86. — 74 95 40. — 88. — Totaal 950 407.75 365.35 Dubbel Superph. 4 Chloorkali. 2 88 83. — 30. — 13 nis: 85. — 32. — 22 68 82. — 28.5 25 59 27. — 21. — 34 78 82. 28.5 44 fe) 31.5 29, — 55 57 31.5 28. — 64 72 833. — 29. — GS 54 33. — 29.75 ie 60 34.5 31.5 Totaal 664 822.5 287.25 Zw. Amm.+Dubbel Superph.+Chloorkali. 4 85 39. — 37. — va 95 88. — 35. — 24 70 38.5 32, — 31 124 40, — 36.5 36 93 84. — 81.5 42 70 3/.5 39. — 49 92 58.5 94.5 62 126 43. — 37.25 70 88 47. — 42.5 79 60 38. — 34.5 Totaal 903 394, — 355.75 er Men vindt dus voor de werking der meststoffen in pikoels d per bouw: Droge padi. Nat stroo. Zwavelz. Ammoniâ. … . . … « … «+ 10.25 +- 20,9 Dubbel Superphosphaat . . . . …. . — 0,25 — 1.6 Chloorkali. RADE ine en AR Fe ZA Zw. Amm. + Dubbel Superph. + 8.9 + 24,6 Zw. Amm. + Chloorkali. + 86.9 + 28.3 Dubbel Superph. + Chloorkali . . 0.6 — 4,9 Zw. Amm.+-Dubb. Superph.+Chloorkali. + 7.9 + 25. — Aanleg van het proefveld. Hieromtrent dient vermeld te worden, dat in zooverre van de gewoonlijk gevolgde werkwijze werd afgeweken, dat ook de aan elkaar grenzende zijden der vakken door een goot, uitmondende in de afvoergoot en van dezelfde breedte als de aan —en afvoergoten, gescheiden werden. Hierdoor werden twee voordeelen verkregen tegenover het ge- ringe nadeel van iets meer terrein voor de proef noodig te hebben, nl: le. Transport van aarde van buiten het veld voor den aanleg der dijkjes is niet noodig. 2e. De 4 zijden van elk veldje verkeeren in gelijke om- standigheden. Voorvrucht: Kedelee (7à9 pikoels per Bw.), l maal geplant. Terreingesteldheid: zeer vlak en gelijkmatig; de grond is zwart kleiachtig. In den Oost Moesson kan men slechts eenmaal polowidjo planten. Bewerking: patjoelen, de le. maal droog, de 2e. maal nat, 30 dagen na de eerste maal en 3 dagen voor het planten. Bibit: per plantgat 2 plantjes. Waar stikstof gegeven was, was dit duidelijk aan de donkergroene pluim merkbaar. | Onkruid. De velden hadden zeer veel last van onkruid; één keer flink wieden was echter voldoende. Oogst. Er werd niet ingeboet. Alle velden waren vrijwel gelijktijdig oogstbaar. Het drooggewicht der padi werd 15 dagen na het oogsten bepaald; het gewicht van het stroo werd nat op het veld genomen. Ziekten. In geringe mate kwamen boorders voor. Een en Nawerkingsproef met kedelee bij desa Kapas, Afdeeling Berbek, District Ngandjoek. Nadat de padi geoogst was en de halmen kort bij den grond waren afgesneden, werd de soja in den stoppel gezaaid. Gebruikt werd 5/4, katti zaad per veldje. De aanplant had niet van droogte te lijden en kwamen ziekten en plagen niet voor. De opbrengst der veldjes bedroeg in katti’s: Onbemest Dubbel Superphosphaat No. Planten + zaad zaad No. Planten + zaad zaad le, 415. — 4,75 7 53.50 6.25 15 33. — d.— 16 22.50 4,— 20 87. — 6.25 18 43. — 8.25 27 87. 7.50 28 45.50 7.50 40 35. — 4,75 59 88. — 10. — 46 30. — 1.— 47 23. — 5.75 55 24, — 4,75 52 82. — d.— 58 89. — 6.75 59 33. 6.25 66 33. 8, — 65 48. — 8.50 75 33. — 7.25 76 32. — 3.25 Totaal 344 62. — Totaal 350.50 66.75 m6 41. — 6. — 5 33.50 6. — Me 36. — 6. — 10 56. — 6. — 18 29.50 8.50 E7 24. — 8.50 29 87. — 8. — 30 28. — 6. — 38 44,50 6.75 57 41. — 8.50 48 88. — 8. — 41 a. 5.75 51 27. — 6.75 50 21. — 4, — 60 82. — 6.50 61 82. — 7.50 72 80. — 6.50 71 35.— 6. — 13 30. — 6.50 78 33. — 8. — N | j Ì | \ No Chloorkali No. Zwavelzure Ammonia Á j 4 d di | Totaal 345. — 69.50 Totaal 310.50 66.25 eng) en Volbemesting Zwavelz. Amm.+Superphosghaat No. Planten + zaad zaad No Planten + zaad zaad 4 40, — 5.25 5 38. — 7.50 11 82. — 5. — 12 40. — 6. — 24 86. — 6.75 23 28. — D.— 51 29. — 8.50 82 23.50 4, — 36 __40.— 11.50 35 85. — 9. 42 40. — 5.25 45 39. — 8.25 49 38. — 9. — 56 82. — 5.25 62 30. — 6.15 65 28 6.50 70 38. — 1.50 69 42, — 1.75 79 45. — 1.25 80 86. — 8. — Totaal 368. — 72.75 Totaal 356.50 67.25 No. Superphosphaat + Chloorkali No. Zwavelz. Amm. + Chloorkali 2 56.50 4.50 | 19. — 8.75 15 39.50 3.75 14 38. — 6.25 22 85. — 5.50 21 41. 5.50 25 B7.= 6.50 26 32, — 5.50 54 35. — feb 33 80. — 6.25 44 37. — 9.25 45 28. — 6.50 55 8/.— 11.- 54 27. — 4.50 64 41. — 8. — 57 21. — 1. 65 39. — 5.75 67 49. — 9. — 73 32, — 6.25 74 28. — 6. — Totaal 369. — 68.25 Totaal 306. — 60.25 Onbemest bracht dus aan planten met zaad 43 pikoels per bouw op en aan zaad alleen 7.75 pikoels. Voor de werking der meststoffen vindt men: Pikoels per bouw. Planten + zaad zaad Superphosphaat. twe nkeen Ser af 0/0 + 0.6 Chloorkali + 0.1 + 0.95 Zwavelzure Ammonia — 4.2 + 0.55 Volbemesting …… „48 ar bin See + 1.35 Zwavelz. Amm. + Superphosphaat. — 0.9 + 0.65 Chloorkali + Superphosphaat . + 8.1 + 0.75 # Zwavelz. Amm. + Chloorkali. — 48 — 0.250 De volbemesting heeft de grootste nawerking vertoond; bij het gewicht van de planten met zaad komt zij overeen met de nawerking van Chloorkali + Superphosphaat. Op de geheele plantproductie is de kali in combinatie met phosphorzuur dus voordeelig Shirak, bij de zaad opbrengsten zijn de verschillen gering. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Kertosari, Afdeeling Madioen, District Oeteran. REDE EE EEE Beele jeje sk „EEE EE ESE EEE nde Grootte der veldjes 2X2 R.R.; aanleg der veldjes als bij de proef te Kapas. Gebruikt werden per bouw: 2 pikoels Zwavelzure Ammonia, l pikoel Dubbel Superphosphaat en 1 pikoel Chloorkali. Bmibemest. . … . . . No. 5,14, 19, 26, 81, 45, 56, 64, 68,72. Zwavelz. Amm. … »„ 4,17, 29, 35, 44, 48, 53, 59, 74, 80. MEDOet Súperph. … … . …„ 6,15,20,27, 82,46, 51, 57, 69, 73. Bitoorkali. …. . „ 7,16, 28, 34, 43, 47, 52, 58, 70, 77. Zw. Amm.+-Dubb. Bn „ 2,10, 28, 37, 40, 50, 55, 61, 66, 76. Zw. Amm. + Chloorkali. „ 8,11, 12,24, 33, 38, 41, 62, 67, 78. Dubb. Super. +Chloorkali. „ 8,13, 18,21, 25, 39, 42, 63, 71, 79, Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. + Chloorkali. „ 1, 9, 22,30, 36, 49, 54, 60, 65, 75. int . E “ \ en . Ee . : De voorvrucht was kedelee: opbrengst ongeveer 6 à 7 pikoels per bouw. De grond werd eenmaal droog en eenmaal nat gepatjoeld; de laatste maal 45 dagen na de eerste en 6 dagen voor het planten. De ouderdom van de bibit (af komstig van de desa) was 60 dagen. Geplant werd 21 Januari, terwijl de bemesting den 1Sden Januari gegeven werd. Plantverband 5 X 5 duim; 2 plantjes per plantgat. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen voor nl. mentekziekte in geringe mate. Deze kan met goed gevolg bestreden worden door gedurende 5 dagen het veld droog te leggen. De groei van den aanplant werd in den beginne belemmerd door het zeer wisselende weder. De aanplant had niet van droogte te lijden. Het rijpen had gelijktijdig plaats. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: Onbemest. Superphosphaat. Padi Stroo Padi Stroo No Nat Droog Nat No Nat Droog Nat 5 25.5 22 75 Gn: 245 24 54 14 238.75 19 245 15 22 21 64.5 19 15.75 13 59.5 20 16 13.5 55.5 26 20.75 225 65.5 87 29.25 23.25 53.5 31 424D 21:75 Ba 2 15.25 14 60.5 45 21.25 19 59 46 22.25 18 83 56 21.5 18 76.5 51 27.75 18.5 95 64 15.5 14.25 52 57 20.75 19.75 70 68 16 15 54 69 15.5 13.25 43 72 17.5 16.25 72 73 14.12 18.25 74 Totaal 203.25 180.75 638 Totaal 207.37 178.5 651 No. Chloorkali. No. Zwavelzure Ammonia. 7 25 21 65.5 d 40.5 36.5 128.5 16 20 18 101 LN, 82.5 28.5 111 28 23.25 19.25 55 29 19.5 16.5 98,5 34 29.75 - 28 18.5 35 28 23 83 45 15.62 13 72 dt 18.75 17,5 15.5 47 20.75 19.5 52.5 48 27 25 106 52 18.75 15 85 53 21.25. 19 129.5 58 22.5 18.35 81 59 24,50 21.5 119 ) ‚5 14 15.5 14.25 82.5 5 66.5 80. 20.75 TND D 5 Totaal 247.25 219.5 10075 17 29.7 26. Totaal 219.37 194.65 nn Zwavelz Amm. + Superph. Ee Zwavelz. Amm. + Chloorkali In katti’s per veldje Padi Stroo „Padi Stroo No. Nat Droog Nat No. Nat Droog Nat 2 85.5 28.25 122 3 83 29.5 _ 129 10 ,-3/.5 53.5 105 El 31.5 29.5 90.5 23 81.5 28 154 12 S8 29.5 104 Bl Al 24.15 85 24 28.25 25.25 122 40 18 16.75 95 83 24.75 23.5 99 50 14.25 14 114.5 38 sr A30 FRE 72.5 55 21 18 80 41 23.5 20.25 95 61 20.5 19 71 62 17.25 14 92.5 D5 27.5 24.5 85.5 67 16.5 14.5 88 76 18.5 16 74 18 14.25 14 14.5 Totaal 251.25 222,75 984 Totaal 243.75 221 967 No. Superph. + Chloorkali. No. Volledige bemesting. eeen Al 69.5 l BED "SOTO IE 13 25.25 20.5 85 9, 81/5: +285 "TOO 18 24.25 20 72.5 22 27 24.25 188 21 23.5 22.5 92.5 80 24.5 22 52.5 25 Ï9 18 69.5 36 al 27 85 39 19.5 17.5 54 49 82.5 29.5 121 5 42 16 14 69 54 25.25 23.25 66 62 12.62 La 51.5 60 24 21 76 71 19 18 55.5 65 22.75 195 67.5 79 Ei5 15 69 15 17.5 15.75 &4 Totaal 206.37 178 687.5 Totaal 270 241.5 9115 Hieruit vindt men voor de werking der meststoffen : In pikoels per bouw droge padi. — 0.25 OE A: + 4.9 + 5.25 + 5. — 0.35 + 7.6 De grond is dus voornamelijk gevoelig voor stikstofbe- droge padi. Phosphorzuur. . — 0.2 mali. . + 1.4 Stikstof. . bid + 8. Stikstof +Phosphorzuur. J 45 „ + Kali. + 4.— Phosphorzuur + Kali. — 0.3 Volbemesting d 6.1 mesting: zeer waarschijnlijk is echter een stikstof bemesting hier niet rendabel. ER Volledige bemestingsproef met padi bij desa Ngringin, " Afdeeling Berbek, District Lengkong. Grootte der vel- djes 4 vierkante R. Roeden; de aan- leg geschiedde als te Kapas. Gebruikt werden per bouw 2 pikoels Zwavelz. Amm., l pikoel Dubbel Superph. en 1 pi- koel Chloorkali. Onbemest. «… …. ‚….… NO. 1,. 9,175 25, 33,48, 96,67, GOL SSR Zwavelz,--Amm. …—… …. 4, 12,20 28,36 48,01 65 ZIE Dubbel Superph. . . . „ 2, 10,18, 26, 34, 41, 49, 60, 69,76; Chloorkali. . …. „ 9,11,19, 27,35, 42,50, 61, 7071 Zw. Amm.+Dubb. Se sr 8, 16, 24, 32, 40, 47, 55, 66, 75, 82. « Zw. Amm. + Chloorkali. „ 6,14, 22, 30, 38, 45, 53, 64, 73, 80. Dubb. Super. +Chloorkali. „ 7,15, 23,31, 39, 46, 54, 65, 74, 81. Volbemesting — it 9, LEE Aen, u 52, 63, 72, 79. De ouderdom van de bibit was 60 dagen. Geplant werd op den 26, 27 en 28 Januari, terwijl de be- mesting 26 Januari gegeven werd. Het snel uitdrogen van den bodem liet niet toe na het bemesten langer met het planten te wachten. Het plantverband bedroeg 67 duim, 2 plantjes bij elkander. Het terrein was hellend en de grond doorlatend. Er was een gering gebrek aan irrigatiewater. Cen De droogte trad tijdens het bloeien der rijst in. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen voor nl. padiboorders en lembings; de laatste in mindere mate. De bibit vertoonde donkere stippels op het blad, was klein, doordien zij in de eerste weken na het uitzaaien niet voldoende water gekregen had. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s. Natte padi Nen Onbemest. Superphosphaat. B: 15 Padi Stroo Padi Stroo On No. Nat Droog Nat No. Nat Droog Nat ce 15 ee (ORT a det Ha Bd d 13 enter 59 ve oib LSR RE Toe 1939/5008 18 14/0040 DROME TE CHO, 57 Bet e 1918 68 Ee Ol, 62 AS TAL B8 Be 17 48 14 113/, 49 41 15 ko 49 Me. A18 Dd 49 ZL OP GEL 3-18 67 17 15 14 60 25 211/, 44 Re Bh iBi 84-169. 16U IBU BEE MRE tenS3 12 -108/4° B61/, 76 20 133/, 42 m 16 motaal 1471/, 1221/, 5401/s 177 _ 1471/, 5411/, BE 171/ Tot. 2231/3 Chloorkali Zwavelz. Amm. + Chloorkali Padi Stroo Padi Stroo No. Nat Droog Nat No. Nat Droog Nat ik 123/, 64 6 29 24 64 eel. «66/5 NN 161/, 52 19 14 KEP EE IT Ee VA PN 27 15 198 45 30 20 18 51 35 15 121/, 53 CE 151/4 49 42 17 13/52 Äg BOU 17 661/5 Mt «12 721/, re 10 58 BR 151 14 611/5 64 24 19 52 ZO … 111/, 109, 541/, GB ADB nch 611/, BEL 17 15 BB 0 0 163/4 67 Totaal 1461/4, 1263/, 609 Totaal 2061/, 171 575 Bf te Zwavelzure Ammonia Chloorkali + Superph. Padi Stroo Padi irr No. Nat Droog Nat No. Nat Droog Nat 4 20 171/, 54 zals en 141/, — 52 HE KAN AE 5 ib” 48 118), * 62 20 21 18 48 23 15 135/4, 62 28 15 123/, 46 81 18 123/, 52 36 « 22 171/s- Sb 89 — 101, O1, BBE 43 20 17 61 46 14 121/, 62 ED 28 191/, 47 54 14 Wils 54 62 22 145/, 52 ile DÛ 163/4 _461/ 71 20 131/, 51 Bn PEIL 40 von e0 143/, _ 40 81 “186 641/g Totaal 2011/, 1591/4 510 57 22 193/, 54 Totaal 1811/9 1551/, 6135 No. Volbemesting No. Zwavelz. Amm. + Superph. 5 2 20 78 8 aal, valgin BER 13 20 18 551/o 16 261, 221/, Slk ai go ATOS ABE 24 18 16 76 29 20 111/, 49 82 19 16 73 at Bt 19 40 40 29 25 57 44 20 181/, 452 47 80 17, 4b 52 27 221/, 58 55 24 21 57 63 26 193/4, _ 50 66 _ 27 21i/s 84 (8, 98 171/, 38 75 18 185 +47 79 201, 183/, 491/, 82 24 191/, 42 Totaal 221 1801/4 5401/, 58 28 23 52 Totaal 256 2141/, 628 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. Droge padi in kattis In pikoels per per veldje bouw. Dubb: Superbe … Shnten tn ME 2.5 3.1 Goloerkali, + Jee „a 6 han ee A ORNE 0.45 0.5 Zwavelz. AUREA een 5.7 4,6 Volbemestifig, «es et be MS Bes 1.2 Zwavelz. Amm. + Chloorkali. . 4.9 6.1 Superph. + Chloorkali. . . . . … 1.3 1.6 E + Zwavelz. Amm. . . . 6.9 8.6 ú pen De padi werd goed rijp geoogst. De boorders veroozaakten bij verscheidene vakken een vertraging van het rijp worden, zoo- dat er met tusschenpoozen van 5 dagen geoogst werd; ten einde het verschil door het indrogen veroorzaakt te elimineeren, werd de padi goed rijp en oogstbaar beschouwd, als de geheele as der pluim geel was geworden. Natuurlijk waren ondanks die voorzorg de zijloten, die ten gevolge der boorderaantasting zoo laat in bloei ge- schoten waren, toch nog jong en hadden zelfs nog geen vrucht gezet. Daar groote terreinverschillen gevreesd werden, waren de vakken eenigszins anders gekozen dan gewoonlijk nl. bij die stukken waarbij groote verschillen verwacht werden, werden extra onbemeste vakken aangelegd; bovendien werden de vakken 57. 58 en 59 als extra vakken beschouwd. VERSLAG VAN EEN BEMESTINGSPROEVEN IN DE RESIDENTIE SEMARANG GENOMEN. De heer H. Deinum, Landbouwadviseur te Semarang zond het volgende verslag in. Volledige bemestingsproef met padi Tjempo bij desa Plamongan, Afdeeling Semarang, District Padoeroengan. EME | AN er, 8 Grootte der veldjes | | | 4 X 8 RR. 9 10 fi A2 | 13 [14 | Ean 46 Gebruikt werden per ee nnee bouw: twee pikoels Zwavelzure Ammonia, een pikoel Dubbel Su- ERGE Ee perphosphaat en een 38 | sa. 40 pikoel Chloorkali. | dv, We ld) rand Li Cr el 1 18: 14 N7D PRO TI | 18 | 79 80 | Onbemest . . …. …. …. No. 1,12, 28, 26, 37, 48, bl, 62,65 en Zi Zwavelz. Amm. … …. … „ 2,13,24, 27, 38, 41, 52, 63, 66 en ig Dubbel Superph. . . . „ 3,14, 17,28, 39, 42, 53, 64, 67 en 78. Chloorkali . . . . „ „ 4,15,18,29, 40, 48, 54, 57, 68 en Zin Zwavelzure Ammonia + Dubbel Superph. . „ d, 16, 19, 30, 33, 44, 55, 57, 69 en 80. Zw. Amm. +Chloorkali. „ 7,10, a 32, 35, 46, 49, 60, 71 en 74. Dubbel Superphosphaat | + Chloorkali . . . „ 6, 9, 20,31, 34, 45, 56, 59, 70 en 73. Zw. Amm. —+- Dubbel Super. + Chloorkali. „ 8,11, 22, 25, 36, 47, 50, 61, 72 en 75. ci Ce De ouderdom van de bibit was 7 weken (natte kweekbedden). Geplant werd 11 Februari, terwijl de bemesting 8 en 9 Februari gegeven werd. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De regenval in Jan. bedroeg 15 regendagen met 146.5 m.M., in Febr. 13 regendagen met 111 m.M., in Maart 13 regendagen met 168 m.M. en in April 14 regendagen met 98.5 m.M. De opbrengst der veldjes bedroeg in katti’s: | | | | | Onbemest Zwavelz Ammonia | No Nat Droog No. Nat Droog | 26 19 2 28 21 R12 25 18 13 31 241, | 23 19 15 24 21 13 26 El te) ef 11 /; 37 LI 7 38 LI 71/s 48, 4) 6 dl] Pz 15 51 17 121/o 52 22 r: 62 Ee 5 63 18 12 65 18 13 66 LS 15 76 16 Sl {1 19 14 Totaal 171 124 Totaal __ 200 146 Dubbelsuperphaat Chloorkali 3 32 25 4 26 21 14 29 24 15 21 17 K7 30 22 ES) 22 19 28 20 15 29 18 4) 39 15 L01/5 40 7 5 | 49 24 19 43 14 10 ‚53 26 18 5d 12 9 | 64 26 16/5 57 20 16 67 28 20 68 23 18 78 28 20 79 15 181/5 Totaal 258 190 Totaal 175 1351/9 Te « 3 ie a Zwavelz. Amm + Dubbel Superph. Dubbel Superph. + Chloorkalis No. Nat Droog No, Nat Droog 5 34 271/5 6 281/5 221/, 16 291/5 22 9 40 32 19 30 24 20 281/, 22 30 201,3 16 31 17 12 33 27 201/5 34 21 16 d4 82 25 45 22 16 55 271/s 201/s 56 23 17 58 34 26 59 26 21 69 35 27 70 301/, 22 SO 291/5 23 73 22 18 Totaal 299 2811/, Totaal 2581/, 1981/, Zwavelz. Ammonia + Chloorkali Zwavelz. Amm. + Superph. + Chloorkali 7 16 13 S 311/, 23 10 52 25 11 58 301/s 21 28 23 22 28 231/s 32 7 51/a 25 29 221/g 35 11 is 56 27 20 46 14 10 47 22 18 49 „22 15 50 56 ‚27 60 19 12 61 31 231/s 71 18 LI 72 291/s 21 74 171/, 101/, 75 28 22 Totaal 1841/9 132 Totaal 300 231 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldje In pikoels per bouw Zwavelzure Ammonia . . . . 2.9 8.0 Dubbel Superphosphaat . . . . 8.7 9.0 Chloorbalks »‚r „ne Aen ER 0.2 Zw. Amm. + Dubbel Super. . . 12.8 13.3 Dubbel Super + Chloorkali . . 8.75 0.1 Zwavelz. Amm. + Chloorkati . 1.35 1.4 Zw. Amm. + D. S. + Chloorkali. 12.9 13.4 De onbemeste vakken gaven 17 pikoels per bouw. De phosphorzuurbemesting werkte zeer zichtbaar. Na het drogen vielen de zaden van de halmen van de on- bemeste veldjes gemakkelijker uit dan van die, welke van de vakjes afkomstig waren, waarop een phosphorzuurbemesting gegeven was. Bie iN reti dj : 4 E ar ni De bemesting der kottaks was kenbaar gemaakt door gekleur- de piketten. Zwart — onbemest groen =— phosphorzuur wit == SHKSLOf rood == kali De volbemesting wordt dan groen, wit en rood. Men krijgt zoodoende een goed overzicht en is het gemak- kelijk aan bezoekers den invloed van de meststoffen te laten zien. UITKOMSTEN VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN DJOCJAKARTA SOERAKARTA EN OUD KEDOE GENOMEN. De heer W. SreNvers, Landbouwleeraar, deelt hierover het volgende mede: PROEF IL. SANDEN. Rentabiliteitsproef met rijst bij desa Bongeskenti, Afdeeling Mataram, District Srandakan, Onderdistrict Sanden. 14 B INE Bee De grootte der veldjes & El MES eed _ | was 40 M?. | 8) 1O flip 1D ed 4 Jet Gebruikt werden per _ | 5 TT bouw: We 1 AUT 7 B) 9 | 23 |s KE En pikoels Dubbel Superphos- 25 |26 |27 |28 |29 |30 |81 | 32 | PPA Ù 33 | 34 | 35 | 36 | 37 |38 | 39 | 40 De ouderdom van de bibit was 50 à 60 dagen, Geplant werd 31 December 1913, terwijl de bemesting 28 Januari droog gegeven werd. Geoogst werd 4 Juni 1914. Het plantverband bedroeg ongeveer 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. — Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: | | No Onbemest No. If, pikoel per bouw 1 16 2 21 6 19 / 20 11 2] 12 24 16 24 ifs 20 21 19 22 23 26 18 27 21 31 4 32 24 56 19 18 24 Totaal 153 Totaal ket No. l pikoel per bouw. No. 1l/, pikoel per bouw. 3 22 | 24 8 26 9 24 15 24 14 26 18 20 19 28 ga A 24 25 28 22 29 23 55 25 5d 26 58 25 59 29 Totaal 186 Totaal 205 No. 2 pikoels per bouw. 5 25 10 24 15 de 20 26 25 23 50 28 55 25 40 29 Totaal 197 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldjes. In pikoels per bouw. Bemest met 1/5 pikoel Superph. 3. — 5.4 Dj) Dj) l »” » EA ‚1 5 mt Alen \ 6.6 ME, ze „ 2 pikoels 5.6 9,9 Ae. Stelt men den prijs van 1 pikoel dubbel superphosplfaat op f 6.50 en van 1 pikoel natte padi op f 2.50, dan vindt men dat de bemestingen met 1/5, 1, 11/9 en 2 pikoels superphosphaat per bouw een winst zouden geven van f 10, f 11.25, f 19 en f 11.75. Het voordeeligste is dus 11/9 pikoel dubbel des es per bouw te gebruiken. PROEF II. SANDEN. Phosphorzuurbemestingsproef met rijst bij desa Sanden, Afdeeling Mataram, District Srandakan, Onderdistrict Sanden. De groote der veldjes bedroeg40 M?2. Gebruikt werd 1 pikoel Dubbel Su- perphosphaat per bouw. Onbemest. . …. … « «re NO0. 1, 5,10, 14, 19,25, 26 NR Dubb. Superphosphaat lied „ 2,4, 6, 8, 11,18, 15, 18, 209 22, 24, 25 27, 29, en 30. Dubb. Superphosphaat | _12** __ 3,7, 12,16, 17, 21, 26, en 3000 | gegeven De ouderdom van de bibit bedroeg 50 á 60 dagen. Geplant werd 31 December 1913, terwijl de bemesting droog _— et gegeven werd op 28 Januari (vroeg) en op 27 Februari (laat). Geoogst werd 4 Juni. Het plantverband bedroeg + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Vroeg bemest. 1 28 2 26 5 18 d 25 10 24 6 24 14 20 S 24 19 22 9 30 23 16 til 26 28 21 13 26 32 20 15 25 Totaal 164 Sn rj No. Laatbemest. 22 22 3 23 24 19 - 24 25 33 12 28 . 27 29 16 20 29 26 17 28 Jp, 26 Ee ge Totaal 413 26 27 50 24 Totaal 192 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per In pikoels per veldje bouw. EE Os. OD . 8.9 10 DEE OD. DT. 8.5 7 ú mn Mr St te = N EN PROEF III. SANDEN. ha e Stikstof bemestingsproef met rijst bij desa Sanden. Afdeeling Mataram, District Srandakan, Onderdistrict Sanden. De grootte der veldjes bedroeg 40 M?2, Gebruikt werd 1 pikoel Zwavelzure Ammonia per bouw. Onbemest. … nr NA 1,30 A Zwavelzure Ammonia. …. . No. 2, 4, 6, 8, 10,12, en 14. De ouderdom van de bibit bedroeg 50 à 60 dagen. Geplant werd 5 Januari 1914, terwijl de bemesting op 14 Maart 1914 droog gegeven werd. Geoogst werd 4 Juni 1914. Het plantverband was ongeveer 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia Ì 17 2 18 3 20 Ei 30 5 24 6 21 4 22 le, 24 0) 25 10 27 11 16 12 26 15 20 14 24 15 ee 24 Totaal 170 Totaal 168 Men vindt dus: In katties per veldje In pikoels (nat) per bouw Onbemest, „Aere ier AN 81. Zwavelzure Ammonia . . . 24 42.9 De vermeerdering van de opbrengst is juist voldoende om den mest te betalen; de bemesting is dus niet rendabel. PROEF IV. SANDEN. Onvolledige bemestingsproef met rijst bij desa Sanden, Afdeeling Mataram, District Srandakan, Onderdistrict Sanden. rr Grootte der veldjes 40 M?, dg 0 CANE ON PEEL Gebruikt werden per bouw: 1 etl et de 10 pikoel zwavelzure Ammonia, } ed EG AAE SELA SAAN pikoel Dubbel Superphosphaat en U [12 [18 | 14 [15 1/, pikoel Chloorkali. Mnbemest. No. 1, 5, 9, 13, 17, 21 en 25. Zwavelz. Amm. No. 2, 6, 10, 14, 18 en 22. Dubbel Superph. No. 3, 7, 11, 15, 19 en 23. Dubbel Superph.+Chloorkali No. 4, 8, 12, 16, 20 en 24. De ouderdom van de bibit bedroeg 50 à 60 dagen. Geplant werd 5 Januari 1914, terwijl de bemesting droog op 14 Maart gegeven werd. | Geoogst werd 4 Juni 1914. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia — 1 17 2 u7 5 24 6 24 9 12 10 22 13 20 14 21 17 15 18 15 21 21 22 22 25 12 Totaal 121 Totaal 119 er mre No. Dubbel Superph No. Dubb. Superph.+Chloorkali 3 25 in 25 m 7 22 8 15 11 15 12 18 15 13 16 22 19 21 20 20 23 22 24 15 Totaal 118 Totaal 115 Men vindt dus voor de werking der meststoffen : In katties per In pikoels (nat) veldje per bouw Zwavelzure Ammonia. . …. . …. …. 8 5 Dubbel Superphosphaat . … …. … … 2.7 5 Dubbel Superph. + Chloorkali . . . 2.— 3.7 Het gebruik van Chloorkali is nadeelig geweest. De Zwavelzuur Ammonia bemesting rendeert niet, wel echter het gebruik van Dubbel Superphosphaat. BAJOERAN PROEF 1. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Wonotingal-lor, Afdeeling Mataram, District Srandakan. 38 | 46 | Grootte der veldjes 40 M?. Gebruikt werden per bouw: 1 pikoel Zwa- velzure Ammonia, 1 pikoel Dubbel Super- phosphaat en 1/, pi- koel Chloorkali. Onbemest . . . . . . . No. 1,12, 17, 80, 35, 40, 53 en 58: Zwavelzure Ammonia. „ 2,13, 18, 36, 41, 54, 59 en 23. Dubbel Superphosphaat . . No. 3,14, 19, 24, 37, 42, 47 en 60. Bmaorkall sn. 4 4, #, 29, 25, 38, 43, 48 on 61. Zw. Amm.+ Dubbel Superph. „ 8,21, 26,31, 44, 49 en 62. Zw. Amm.+-Chloorkali. . . „ 9,22, 27,32, 45, 50 en 55. Dubbel Superph. +Chloorkali. 5, 10, 15, 28, 33, 46, 51 en 56. Zwavelz. Ammonia + Dubbel superph. J- Chloorkali. . . „. 6,11, 16,29, 34, 39, 52 en 57. De ouderdom van de bibit bedroeg 50 dagen. Geplant werd 1 December 1913, terwijl de bemesting 19 Januari 1914 droog gegeven werd. Het plantverband was —+ 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. Geoogst werd op 9 Juni. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest. No. Zwavelzure Ammonia. No. Dubbel Superphosphaat. 1 19 2 18,5 5 19 12 14.5 15 14. — 14 18.5 17 19.5 8 23. — 19 15. — 30 19.5 36 19. — 24 21.5 35 20. — 41 25. — 57 15. — 40 19.5 54 21.5 42 24.5 53 18. — 59 20.5 47 20. — 58 18.5 23 24. — 60 17.5 Totaal 143.5 Totaal 165.5 Totaal; 151. — No. Chloorkali No. Zw. Amm.+D. S. No. Zw. Amm.+Chloorkali. Bi 16.5 le, 21.5 4) 20. — ij 18, — 21 16.5 22 21.5 20 16. — 26 26. — 27 19. — 25 20. — 31 26. — 82 23.5 38 17.5 14 21.5 45 14. — 45 21. — 49) 23. — 50 25.5 48 17. — 52 23. — 55 19.5 61 12. — — — — — Totaal 138. — Totaal 157.5 Totaal 1388. er AS Br en aoe Rs Ke Jer s | No. Dubbel Superph +Chloorkali No. Volbemesting - 5 17.5 6 18. — 10 15.5 11 19.5 15 19. — 16 20. — 28 18. — 29 19.5 33 22.5 54 28,5 46 19. 39 23.5 5Ì 23.5 52 21.5 56 18.5 57 21.5 Total __153.5 Totaal keeg Men vindt dus dus voor de werking der meststoffen. In katti's per veldje. In pikoels (nat) ver bouw. Zwavelzure Ammoia. …. …. …. . 28 5. — Dubbel Superphosphaat. …. …. . 1. 1.8 Chioorkaligt: Zr sekse —1.2 Zwavelz. Amm.+-Dubbel Superph. 4.6 8.1 Zwavelz. Amm.+ Chloorkali. . . 2.5 4,3 Dubbel Superph.+ Chloorkali . . 1.3 2.8 Volbenmsstessn UEA Ee ee Pe 6.3 De grond heeft dus gebrek aan stikstof en phosphorzuur; geen van de gebruikte bemestingen geeft echter finantieel voordeel. _ BAJOERAN PROEF 2. Rentabiliteitsproef met rijst bij desa Goentoergeni-Kidoel, Afdeeling Mataram, District Srandakan, Onderdistrict Bajoeran. Grootte der veldjes 40 M?2. Gebruikt werden per bouw: 1, 1l/,, 2 en 3 pikoels Zwavelzure Ammonia. Onbemest bleven No. 1, 6, 11, 16, 21, 26, 31, en 36. Pe ’ë ad ij ER a: De ouderdom van de bibit bedroeg 50 dagen. Geplant werd 9 Januari 1914, terwijl de bemesting droog 19 Januari gegeven werd. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. Het oogsten had 9 Juni plaats. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest : No. 1 pikoel per bouw. el 17 2 191/5 E 6 13 7 23 u 14 12 16 16 17 17 17 21 121, 22 JS, 26 14 27 17 E31 14 32 13 _36 17 | 37 18 Totaal 1181/5 | Totaal 1141/, _No. l/o pikoel per bouw No. 2 pikoels per bouw 8 171/s 4 1 11/9 BS 23 8 16 13 15 14 161,3 18 16 19 14 23 21 24 22 28 16 29 201/ 33 201/5 24 22 38 Bkr 39 22 Totaal 1461/, Totaal 1511/5 No. 3 pikoels per bouw 5 14 10 181/5 p15 24 20 19 25 19 30 19 35 24 40 18 Totaal 1551/5 et 3 © u Men vindt dus voor de werking der meststoffen : In katti’s per veldje In pikoels (nat) per bouw Bemest met 1 pikoel per bouw 29 5.1 ” ” 1/9 „ ” ” 3.5 6.2 „ 2 pikoels „ za 48 7.4 » 2 8 „ „ ” 4.6 8.1 Geen van de bemestingen geeft winst. BAJOERAN PROEF 5. Phorphorzuur bemestingsproef met rijst bij desa Goentoergeni-Kidoel, Afdeeling Mataram, District Srandakan, Onderdistrict Bajoeran. Grootte der veldjes 40 M?. Gebruikt werd 1 pikoel Dubbel Superphos- phaat per bouw. | Onbemest bleven No. 1,5, 10, 14, 19, 28, ) 28 en 32. De ouderdom van de bibit bedroeg 50 dagen. Geplant werd 9 Januari 1914, terwijl de bemesting droog- gegeven werd... Er werd vroeg bemest (19 Januari) en laat bemest (28 Februari). Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. Geoogst werd 8 Juni. BT oe De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Vroeg bemest „No, Laat bemest I 201/, 2 201/, 3 201/, 5 16 4 241, 7 211, LO 18 6 19 12 211/, 14 14 fe) 22 16 23 19 151/5 9 22 37 21 238 19 11 Ta 21 21 28 15 13 16 26 21 32 161/, 15 191/5 30 201/3 Totaal 1321/, Eis i Totaal 170 22 21 24 24 25 19 27 |, 29 22 31 22 Totaal _ 3251/, Men vindt dus voor de werking der meststoffen : In katties per veldje. In pikoels (nat) per bouw. mroeg bemest . . ... 8.7 7 EE OIHESE Oe 4,6 8.6 BAJOERAN PROEF 4. Rentabititeitsproef met rijst bij desa Wonotingal-Kidoel, Afdeeling Mataram, District Srandakan. g | 16 | 24 | 22 | 40 Grootte der veldjes 40 M?2. 4 Gebruikt werden per bouw: 1/5, ede da 31. | 39 1, 11/5 en 2 pikoels Dubbel Super- | phosphaat. Belg (30 | 38 5 |13 | 21 |29 | 37 BS 13 028 | 36 3 |11 |19 (27 | 35 Beld0 TS 26 | 34 1 9 EA l-25 | 33 Onbemest bleven No. 1, 6, 11, 16, 21, 26, 5!. 56. tn De ouderdom van de bibit bedroeg 50 dagen. 8 . Geplant werd 30 December 1913, terwijl de bemesting droog gegeven werd op 21 Januari 1914. Geoogst werd 8 Juni. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No Onbemest. No. 1/5 pkoel per No. 1 pikoel per bouw. bouw. 1 13 2 14 3 141/5 6 14 7 181/, S 191/5 11 15 12 161/, 13 141/o 16 15 17 Lt 18 Lt 21 15 22 P7 23 161/5 26 20 27 25 We ie, 22 31 18 32 191/s 33 20 36 _ 20 37 22 38 21 Totaal 130.— Totaal 148. — Totaal 147. — No. ll/, pikoel per bouw. No. 2 pikoel per bouw. 4 14 5 141/s 9 181/5 10 18 14 14 15 20 19 19 20 19 24 19 25 201/5 29 201/, 33 gal, 34 231/, 35 aas 39 191/, | 40 191/5 Totaal 148. — Totaal 1561/5 EN Men vindt dus voor de werking der meststoffen : In katties per veldjcs. - In pikoels per bouw. B pikoBl per bouw. ue 9,25 A — j 3 s A he ot eh 5.8 Il, „ n rr 4. — 2 pikoels „ De Be 4,9 Het voordeeligste is een halve pikoel Superphosphaat per bouw, dat een winst geeft van f 6. — BAJOERAN PROEF 5, Phosphorzuurbemestingsproef met rijst bij desa Goentoergeni- Helor, Afdeeling Mataram, District Srandakan. 82 | 24 | 16 | 8 Grootte der veldjes 40 M?2. Gebruikt werd 1 pikoel Dubbel Superphos- phaat per bouw. hm | 81 | 23 [Dé 29 | 21 | | | | | | 30 2 6 alt | Ek | Onbemest bleven No. 1, 5, 10, 14, 19, 23 28 en 32. Dubbel Superphosphaat (peee5) : No. 2, 4, 6, 8, 9, 11, 13, 18, 20, 22, 22, 24, 24, 25, 27, 29, 81. Grece N03 1E WOT TATON De ouderdom van de bibit bedroeg 50 dagen. Geplant werd 9 Januari 1913, terwijl de bemesting droog vroeg (21 Januarien laat (28 Februari) gegeven werd. | Het oogsten had 8 Juni plaats. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk, Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. — 60 — De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s. No. Onbemest No. Vroeg bemest No. Laat bemest. 1 25.5 2 24.5 3 23. — 5 15.5 4 21. — 7 18. — 10 18. — 6 18.5 12 18.5 14 14.5 le, 28.— 16 27.— 19 13. — 9 22.5 17 21. — 25 15.5 11 23. — 21 18.5 28 15.5 14 19.5 26 28. — 32 19.5 15 15.5 30 20.— Totaal 137.— 18 28. — Totaal 169.— 20 19.5 22 19.5 24 22.5 25 21. — 27 21. — 29 21.5 51 18.5 Totaal 339. — Men vindt dus voor de werking der meststoffen : In katties per veldje In pikoels (nat)per bouw. Vroeg: DEemest.n. Bnn et 4.1 1.2 Laat bemest . . .… rit 4,— (PN: BAJOERAN PROEF 6. Rentabiliteitsproef met rüst bij desa Goentoergeni-Helor, Afdeeling Mataram, District Srandakan. Grootte der veldjes 40 M?2, Gebruikt werden per bouw: 1/5, 1, 1/5, 2, pikoels Dubbel Superphosphaat. Onbemest bleven No. 1,6, 11, 16, 21, 26, 831, en 36. De ouderdom van de bibit bedroeg + 50 dagen. Geplant werd 9 Januari 1914, ter- wijl de bemesting 21 Januari droog ge-_ geven werd. Het oogsten had 8-Juni plaats. … Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen af hankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. | Ee: en No. Onbemest No. 1/5 pikoel per bouw 1 15 2 brl 6 171/5 7 21 11 141/o 12 18 16 18. 7: U 21 141/, 22 18 26 14 27 17 31 15 32 201/5 36 171/5 37 211/, Totaal 126 Totaal 1501/, No. 11/5 pikoel per bouw No. 4 18 5 9 161/9 10 14 21 15 19 191/5 20 24 22 25 29 19 50 84 Eg 35 39 27 40 Totaal 162 Totaal No. 5: ö 13 18 23 28 53 58 1 pikoel per bouw Totaal 1 18 1712 201, 171/, 201/, 181/, Las 23 48 2 pikoels per bouw 19.5 18/5 21 20 181/3 20 181/, 251/, 1611/, Men vindt dus voor de werking van het Superphosphaat: In katti’s per Bemest met 1/5 pikoel per bouw … 1 „ „ » D)) 11/5 ” „ » » ” 2 pikoels »” » veldje 5.1 2,8 4,5 4.5 In pikoels (nat) per bouw 5.5 4,9 8. — 8. — De opbrengstcijfers loopen niet regelmatig; de bemesting met 1 pikoel Superphosphaat heeft te weinig opgebracht. Het finantieel voordeel bij gebruik van 1/9 pikoel of 11/, pikoel _ Superphosphaat is gelijk en bedraagt f 10,— per bouw. ER ee BAJOERAN PROEF 7. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Klagaran, Afdeeling Mataram, District Srandakan. 57 40 ja 33 5 17 oft EER | Grootte der veldjes 585042 | 34 2 | 18 lo | 2 40 M?. | nl ef Gebruikt werden per 0 | | 48 | 35 | 27 | 19 u | 3 rou 1 60 | 52 | 44 | 36 | 28 | 20 | 12 | 4 velzure Ammonia, a pikoel Dubbel Super- 61 | 53 | 45 | 37 | 29 | rn | 5 phosphaat en 1/9 pikoel | | | Chloorkali. 62 |t | 46 35 30 | 22 IK 63 | 55 | 47 39 (31 [2815 7 64 |56 |48 |40 |32 |24|16| 8 | | Í | Onbemest. yi. en ONO l, A4 TOA OT EE a EN Zwavelzure Ammonia”. ”. ©. „ 2, 15,20, 25, 38, 43, 56 en 61, Dubbel Superphosphaat. . . „ 8,16, 21,36, 39, 44, 49 en 62. Chloorkali NIT «Ie 4, 9, 22, 27, 40, 45, 50 en 63. Zw. Amm. + Dubbel Superph. „ 5, 10,23, 26, 33, 46, 51 en 64. Zw. Amm. + Chloorkali . . „ 6,11, 24,29, 34, 47, 52 en 5% Dubbel Superph. + Chloorkali. „ 7,12, 17, 30, 35, 48, 53 en 58. Zwavelzure Ammonia + Dubbel Superph. +Chloorkali. . . „ 8,138, 18,31, 36, 41, 54 en 5% De ouderdom van de bibit bedroeg 50 dagen. Geplant werd 8 Januari 1914, terwijl de bemesting droog gegeven werd op 28 Januari. Geoogst werd 6 Juni. Het plantverband was —+ 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. No. 5 16 R21 26 39 44 49 62 Totaal No. 5 10 23 28 33 46 51 64 Totaal No. 7 12 17 30 95 48 55 58 Totaal Totaal SOI Onbemest 20 13 16 11/9 13 161/, 15 IE ene 1201 Dubbel Superphosphaat 22 15 18 19 14 18 191/5 20 1451/, Zw. Amm. + Dubb. Superph. gi 25 151/5 19 201/3 91/5 21/3 1913 162 — Dubbel Superph. + Chloorkali 18 De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Zwavelz. Ammonia. rank 15 141/s 20 18 25 18 38 121/5 43 17 56 151/, 61 21 Totaal EN No. Chloorkali. 4 161/s g 21 22 111/, 87 141/5 40 101/9 45 12 50 17 63 191/5 Totaal 1221/, No. Zw. Amm. + Chloorkali. 6 171/9 11 191/, 24 12 29 41/5 5d 18 47 151/5 52 161/5 57 191/ Totaal 135 No. Volbemesting. ö 191/, 13 21/5 18 24 51 16 36 181/, 41 201/, 54 181/5 59 23 Totaal 1611/5 ze Ml Men vindt dus voor de werking der meststoffen : ” In katties per In pikoels per - veldje bouw. Zwavelzure Ammonia. . . . . …. 2.6 4,8 Dubbel Superphosphaat . . . . …. 8.1 5.6 Chloorkali. …. iden US 0.5 Zwavelz. Amm. Dubbel Ba ET 9.2 „… +Ghloorkali et 5 WAE Dubbel Superph. + en at AE POE 7.9 NVolbemestind: 4 *r feria 1e sr Ek 9.1 Deze grond heeft dus gebrek aan phosphorzuur en stikstof; één pikoel Dubbel Superphosphaat geeft reeds winst. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Sendang, Afdeeling Wonogiri, District Wonogiri. | Grootte der veldjes KE | 7 | 8 40 M?. | Gebruikt werden per bouw: 1 pikoel Zwa- 24 velzure Ammonia, 1 pikoel Dubbel Super- 25 | 26 | D/ | 28 | 29 30 | 5)! | 32 phosphaat en If, pike | | | Chloorkali. 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 a |a2 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 49 |s5o | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 |--56 567 |s8 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 Onbemest …. . . . …. … … No. 1, 14, 19, 32, 37, 42, 55 en 60, Zwavelzure Ammonia . . . „ 2,15, 20,25, 38, 43, 56 en 61, Dubbe) Superphosphaat. .…. . „ 3, 16,21, 36,39, 44, 49 en 62. Chloorkali . . . „ 4, 9,22, 27, 40, 45, 50 en 63: Zw. Amm. + bunba Bek „ 5,10, 28, 28, 33, 46, 51 en 64n Zw. Amm. + Chloorkali . . „ 6,11, 24,29, 84, 47, 52 en 57. ek: en Dubbel Superph. + Chloorkali. No. 7, 12, 17, 30, 35, 48, 53 en 58. Zwavelzure Ammonia Dubbel : Superph. + Chloorkali . . „ 8,13,18,31, 36, 41, 54 en 59. De ouderdom van de bibit bedroeg 75 dagen. Geplant werd 5 Februari, terwijl de bemesting 4 Februari droog uitgezaaid werd. Het oogsten had 26 Mei plaats. Het plantverband was —+ 10 cM. Ziekten en plagen kwamen niet voor. Het terrein was van regen afhankelijk. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia. 1 16 2 24 14 20 15 „rt 19 20 20 22 32 25 25 16 37 Ed 38 23 42 19 43 22 55 13 56 20 60 19 61 20 _ Totaal 147 Totaal 168 No. Dubbel Superphosphaat No. Chloorkali. 5 19 4 21 16 17 0 19 21 21 22 19 26 19 27 22 59 18 40 W, 44 18 45 18 49 19 50 8 62 21 63 12 Totaal 152 Totaal 146 et ED er é er RS No. Zw. Amm. + Dubbel Superph _- .No. Zw. Amm. + Chloorkalig hd 5 20 6 21 10 23 11 21 23 22 24 19 28 22 29 26 33 24 Bn, 21 46 24 47 16 51 22 52 24 64 19 57 16 Totaal 176 _ Totaal 164 No. Dubbel Superph. + Chloorkali No Volbemesting. f 20 8 15 12 25 13 24 17 23 18 ee 30 20 51 19 35 19 56 26 48 15 41 20 53 17 54 24 58 1e, 59 18 Totaal 159 Totaal 167 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per In pikoels per _ veldje bouw. Zwavelzure Ammonia . . . . . 26 4.7 Dubbel Superphosphaat. . . …. . 0.6 Le Ohloorkkali” vre SR rr rt erdee — 0.2 Zwavelz. Amm. +Dubbel Superph. 3.6 6.4 5 a +-Chloorkali. . . 21 8.8 Dubbel Superph. + Late 2.7 Volbemesting: 7 vist tel) Senne 4,4 Deze grond heeft dus een zwak phosphorzuur te kort en een iets sterker stikstof gebrek. ERD Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Nangger, Afdeeling Wonogiri, District Wonogiri. 5 | NE EN: Grootte der veldjes 40 M?, 12 | heere Diele Gebruikt werden per | | bouw : 1 pikoel Zwavelzure | 20 Ammonia, 1 pikoel Dubbel Superphosphaat en 1/5 pi- 82 | koel Chloorkali. bo pr |) bo bo N le) Do rd 36 37 38 (39 | 40 |a4 | 45 | 46 | 47 | 48 (52 | 58 EI | 56 60 (61 [62 |63 | 64 Onbemest . . . No. 1,14, 19, 32,:37, 42, 55 ew60: Zwavelzure BE 2, 15, 20, 25, 38, 43, 56 en 61. Dubbei Suprphosphaat. „ 3,16, 21, 36, 39, 44, 49 en 62. mhloorkali … . . „ 4, 9,22, 27, 40, 45, 50 en 63 Zw. Amm. + An En „ 5,10, 23, 28, 33, 46, 51 en 64 Zw. Amm. + Chloorkali. . . „ 6,11, 24,29, 34, 47, 52 en 57 Dubbel Superph. + Chloorkali. „ 7,12, 17,30, 35, 48, 53 en 58 Zwavelzure Ammonia + Dubbel Ssuperph. + Chloorkali . . „ 8,18, 18,31, 36, 41, 54 en 59. De ouderdom van de bibit bedroeg 66 dagen. Geplant werd 14 Februari terwijl de bemesting 11 Februari droog gegeven werd. Het oogsten had 1 Juni plaats. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. ee A De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: k No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia. l 15 2 15 14 14 15 14 19 15 r 20 12 32 11 25 121/, rea MN 15 38 17 42 141/5 48 15 55 11 56 14 60 15 61 16 Totaal 1081/, Totaal 1151/5 No. Dubbel Superphosphaat No. Chloorkali. 3 12 4 111/ 16 10 9 12 21 15 22 131/5 26 11 27 131/, 39 12 40 131/, 44 131/s 45 141/3 49 7 50 131/s 62 131/, 63 vis Totaal 94 Totaal 1031/5 No Zw. Amm. + Dubbel Superph No. Zw. Amm. + Chloorkali. 5 101/, 6 13 10 91/, 11 121/, 23 12 24 10 28 9 29 14 33 12 34 an 46 111/, 47 141/, 51 O1, 52 151/ 64 14 57 14 Totaal 88 Totaal 105 No. Dubbel Superph. + Chloorkali No. Volbemesting. 7 13 8 11/9 12 11 15 10 17 11 18 71/9 30 14 31 131/, 35 je, 36 7 48 15 | 41 __141/9 58 10 54 121/5 51 71/9 59 81/s Totaal 891/, Totaal 85 EC en Men vindt dus voor de opbrengst der veldjes: In katties-per In pikoels per veldje bouw Zwavelzure Ammonia. …. . . .. 0.8 1.5 Dubbel Superphosphaat . . . . . — 1.8 — 3.3 Chloorkali . . .… . — 0.8 — 1.1 Zwavelz. Amm. SE Berni … — 3,6 — 4,6 Zwavelz. Amm.+-Chloorkali . . . — 0.5 — 0.8 Dubbel Superph. + E EE! — 4.3 Volbemesting .… — 3 — 5.8 Onbemest heeft Hs bijna ev che opgebracht als de Zwavel- zure Ammonia bemesting en meer dan alle anderen. Phosphorzuur bemestingsproef met rist bij desa Tekaran, ld RER, District Wonogiri. 46 7 | 8 Grootte der veldjes 40 M?. Gebruikt werd 1 pikoel je) u | 12 | 18, | 15 | 16 | Dubbel Superphosphaat per | bouw. 22 | 238 | 24 19 | 20 | 21 Onbemest bleven No. 1, 4. 7, 10, 18, 16 19, en 22. De ouderdom van de bibit bedroeg 60 dagen. Geplant werd 13 Februari terwijl de bemesting gegeven werd op 12 Februari (vroeg) en op 15 Maart (laat). a) dae hen e Het oogsten had 5 Juni plaats. Het plantverband bedroeg —+ 10 cM. Het terein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Vroeg bemest No. Laat bemest 1 6 2 2 5 8 4 71/5 5 7 6 6 7 Allo 8 All, 9 7 10 51/, 11 9 12 S1/, 13 All, 14 9 15 7 16 71/5 17 6 18 7 19 61/5 20 51 21 7 22 7 23 Blf, 24 5 Totaal 49 Totaal 521/, Totaal 551/s eN ek Men vindt dus voor de werking der meststoffen. ” In katties per veldje In pikoels per bouw Neneg bemest, ue A 0E 0.8 Euat bemest „sms ds 1.5 De verschillen zijn gering; phosphorzuur alleen werkt niet veel, wellicht dat toevoegen van stikstof hierin verbetering brengt. Phosphorzuur bemestingsproef met rijst bij desa Sendang, Afdeeling Wonogiri, District Wonogiri. 1|2l 3 | Eee AAE ONS Grootte der veldjes EEN CPN ENNE TEN 40 M?2, 9110 AL 12 1-48 1de AD 16 Gebruikt werd 1 pi- a Te a koel Dubbel Superphos- 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 phaat per bouw. Onbemest bleven No. 1, 4, 7, 10, 13, 16, 19, en 22. De ouderdom van de bibit bedroeg 57 dagen. Geplant werd 5 Februari, terwijl de bemesting gegeven werd op 4 Februari en 5 Maart. Het oogsten had 26 Mei plaats. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest. No 1 pik. p. b. voor het planten. | 18: # 2 12 BE 21 5 20 7 21 8 20 10 19 LI 20 15 20 14 22 16 22 bf 19 19 20 20 21 22 10 28 20 EET: Totaal (be rl rj en No. l pik. p. b. 30 dagen na het planten. a) 19 6 20 9 19 12 20 15 25 18 22 21 18 24 20 Walaal > 163. — Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldje In pikoels per bouw BEB Domest. …— …. ….-. …. . 0.38 0.6 en EK 26 Vak 2 is zeer abnormaal, evenals 22; hieraan zijn de ver- schillen, die optreden, denkelijk te wijten. Rentabiliteitsproef met rüst bij desa Nambangan, Afdeeling Wonogiri, District Nambangan. AENENENE: Hed aat Grootte der veldjes 40 M?2. | el. |. {| Gebruikt werden 1/,, 8/4, | Kn OSL end pikoels Dubbel Superphosphaat per bouw. mk han | en oo Jd ve) Do Do md Do Do AND) vo \D rd 83 34 |35 | 36 |37 | 38 39 | 40 Onbemest bleven No. 1, 6, 11, 16, 21, 26, 31 en 36. De ouderdom van de bibit bedroeg 64 dagen. Geplant werd 26 Januari terwijl de bemesting 30 Januari droog gegeven werd. Het oogsten had 7 Mei plaats. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. UE De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: ® No. Onbemest No. l/y pikoel per bouw 1 14 2 15 6 181/, 7 „18 11 12 12 20 16 121/, 17 20 21 171/, 22 19 26 19 27 201/, 31 17 32 181/, 36 12 win 12 Totaal __1221/, Totaal 143 No. 3/4 pikoel per bouw No. 1 pikoel per bouw 3 14 4 161/, 8 21 9 15 15 19 14 181/, 18 21 19 20 23 17 24 18 28 20 29 21 33 11 54 14 38 11 39 14, Totaal 134 Totaal 154 No. 2 pikoels per bouw 5 17 10 17 ko 22 20 19 25 13 30 18 35 12 40 9 Totaal 127 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. { , In katties per veldje In pikoels per bouw. bemest met 1/, pik. Dubbel Superph. 2.8 4.5 ” ” Sá „ ” „ 1.6 2.5 je ouk): AAS an het 5 1.6 2.5 6 Pd K 5 0.8 L.— Een halve pikoel dubbel superphosphaat geeft een rendabele oogstvermeerdering. ' EE Rentabiliteitsproef met rijst bij desa Sendang, Afdeeling Wonogiri, District Wonogiri. e Î E 3 | 6 | 7 18 | Grootte der veldjes 40 M?2. u lag | 13 l14 | 15 |ig | Gebruikt werden 1/o, /3,, EE: | Ll en 2 pikoels Dubbel 20 | 21 22 | 23 | 24 | Superphosphaat per bouw. | 35 | 36 | 37 [88 | 39 | 40 Onbemest bleven No. 1, 6, 11, 16, 21, 26, 31 en 36. De ouderdom van de bibit bedroeg 75 dagen. Geplant werd 5 Februari, terwijl de bemesting 4 Februari droog gegeven werd. Het oogsten had 26 Mei plaats. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. l/o pik. p.b. No 5/4 pik. p b. l 21 2 16 5 14 6 l8 7 14 je, 21 11 16 12 21 18 19 16 21 17 21 18 19 21 28 282 iS, 238 23 26 19 27 14 28 17 31 23 32 20 33 19 36 15 97 15 58 16 Totaal 156 Totaal _ 140 Totaal 148 No. 1 pik. p.b No. 2 pik. p.b. B 15 5 19 9 22 10 19 14 22 15 23 19 18 20 20 24 21 25 19 29 18 50 22 54 16 35 18 39 22 40 21 Totaal ‘154 _ Totaal 161 Er TN Men vindt dus voor de werking der meststoffen : ® In katties per veldje In vikoels per bouw If, pikoel per bouw . .… … — 2 —8,6 8/4 ” „ ” a ARNE se II ij — 1.8 1 El n s rh POREN EE — 0.7 2 pikoels „ 4 ni hae nt + 1.1 Onbemest heeft bijna evenveel opgebracht als een bemesting met 2 pikoels Dubbel Superphosphaat per bouw. Zeer waar- schijnlijk is er geen te kort aan phosphorzuur of wel zijn grond: verschillen oorzaak van dit eigenaardige resultaat. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Tegalgondo, District Kartasoera. EE DE EE (re | EN: Grootte der veldjos RA MON ANKE BVA) ds A ECHRISEENENRE 15 16 Gebruikt werden per OEE KURS EDEN OE CMK KP MEET RON bouw: 1 pikoel Zwa- ad 18 lt Ba Keo nes Reni Rd velzure Ammonia, 1 pikoel Dubbel Super- | | phosphaat en 1/5 pikoel 38 | 39 | 40 Chloorkali. 41 | 42 (43 | 4 | 49 | so |s1 [sa [53 54 | 55 | 56 57 |58 |so | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 Onbemest. . . . …. … … «r No. 1,14,19, 32, 37,42, 55 en OU. Zwavelz. Amm.. . … « … _»„ 2,15, 20, 25, 38, 43, 56 en 61. Dubbel Superph. …. . . . _»„ 3,16, 21,26, 39, 44, 49 en 62. Chloorkali . . „ 4,9, 22, 27, 40, 45, 50 en 63. Zwavelz. Amm. Dubbel en „ 5,10, 23, 28, 338, 46, 51 en 64. Zwavelz. Amm.+Chloorkali. . _„ 6,11, 24, 29, 34, 47, 52en 57. Dubbel Super+ 4 7,12, 17, 30, 35, 48, 53 en 58. Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph tOnloorkali No. 8, 13, 18, 31, 36, 41, 54, 59. De ouderdom van de bibit bedroeg 50 —60 dagen. Geplant werd 24 —28 December 1913, terwijl de bemesting 2 Januari 1914 gegeven werd, EE. Zwavelzure Ammonia en Zwavelz, Kali werden droog toe- gediend; Superphosphaat in oplossing. Het plantverband bedroeg —+ 10 cm. Er was gean gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia. 1 10.88 2 14.28 14 10.85 15 FEB 19 9. — 20 11.57 32 12.42 25 13.9 37 PT 58 14.12 42 10.5 45 11.45 55 1.63 56 8.57 60 8.27 61 8.82 Totaal 81.12 Totaal 94.51 No. Dubbel Superphosphaat No. Chloorkali. 5 135.07 d 14.8 16 10.54 9 11.15 21 10.59 22 11.03 26 10.48 27 11.66 59 12.5 10 11.19 44 9,35 dd 9.36 49 10.8 50 08 62 0.83 65 11.85 Totaal 86.96 Totaal 90.83 No. Zwavelz. Amm. + Superph No. Zwavelz. Amm + Chloorkali. 5 14.62 6 14.88 10 153.15 El 11.92 23 1102 24 11.6 28 13.75 29 12.45 53 Rf 5d 11.32 45 12.8 47 11.35 51 11.82 52 105 64 12.78 57 10.97 Totaal 102.66 Totaal 94.79 an PS No. Superphosphaat+Chloorkali No. Volbemesting. - 7 14.72 8 13.6 12 15.02 13 12.21 17 11.8 18 11. — 30 12.65 31 12.97 53 19.97 36 12.42 48 8.5 5 AN 14.02 53 10.28 5d 10.65 58 9,36 59 9.81 Totaal 91.30 Totaal 96.68 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per In pikoels per veldje bouw. Zwavelzure Ammonia. . . . … 457 4.8 Superphospbaab eis > ar 9 0.8 2.1 Chioorkk: 977, erf SCIO OE Ki 1.3 8.5 Zwavelz. Amm. + Superph. . … 2.1 7.8 k „ + Chloorkali . . tit 4,9 Superphosphaat —+ Ë Ark 1.8 8.7 VolbenlWE bn 0 ee RN ond 2.— 5.6 Er heerscht dus gebrek aan phosphorzuur en stikstof; geen der bemestingen is echter rendabel. Rentabiliteitsproef met rijst bij desa Tegalgondo, District Kartasoera. Grootte der veldjes 40 M?2, Gebruikt werden per bouw: 1, 11/5, 2en3 pikoels Zw. Ammonia. Onbemest bleven No. 1, 6, 11, 16, 21, 26, 31 en 36. geer Bd gen De ouderdom van de bibit was 50—60 dagen. Geplant werd 18— 19 December 1913, terwijl de bemesting 2 Januari 1914 droog gegeven werd. Het plantverband bedroeg + 10 cM. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. 1 pikoel per bouw. 1 12.83 2 vO 6 10.5 7 EE Et 11.82 12 11.65 16 12.55 Ei 14.05 21 10.45 22 11.14 26 11.46 27 15.61 31 10.05 52 18.15 6 8.2 37 10.03 Totaal 87.64 Totaal 95.03 No. 11/, pikoel per bouw. No 2 pikoels per bouw. 5) 12.46 4 12.95 8 14 15 KS, 16.02 15 ER, 14 12.6 18 Lo. 19 14,45 23 eh 30 24 14.16 28 10.5 29 9.92 35 12.52 54 18.92 38 9.57 59 11.6 Totaal 99.08 Totaal 105.60 No 3 pikoels per bouw 5 13.07 10 13.99 15 15.3 20 14.3 25 18.05 30 13.05 35 10.65 40 12. — Totaal 110.59 ’ — 78. — Men vindt dus voor de werking der meststoffen. „ In pikoels per bouw. Bemest met 1 pikoel per bouw. . …. . ... 2.5 S AR KE and en EE 4.1 jd „ 2 pikoels „ ERE Te riedel dek Std 6.4 3 se 8.1 „ „ „” „ „ Daar de prijs van vans) Áirobioniene à f 13 bedraagt, geven alle gebruikte bemestingen nadeel. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Temon Koelon, Afdeeling Koelon Progo, District Sogan. 56 3 | 23 | 12 | ï Grootte der veldjes 40 M2. 57 | 46 0 35 5746 jes | at | 13 | 2 Gebruikt werden per bouw: 58 lar | a6 | 25 (a l pikoel Zwavelzure Ammonia, e | 1 .pikoel Dubbel Superphosphaat _ en 1/s pikoel Chloorkali. 59 | 48 | az | ae | ts | 4 | | | 19 | 8 64 [53 |a2 | 31 | 20 | 9 er 65 | 54 | 48 | 22 | 21 | 10 66 55 | 4 33 | 22 | mn Onbemest . . . … …. . No. 1, 9,17, 25,33; 41, 49, 57 en Gum Zwavelzure Ammonia . . „ 2,10, 18,26, 34, 42, 50, 58 en 66. Dubbel Superphosphaat. . „ 3, 11,19, 27,35, 43, 5l en 59. Chloorkali . …. „ 4,12, 20, 28, 36, 44, 52 en 60. Zw. Amm.+ Dubb. Senb „ 5,18,21, 29, 37, 45, 53 en 61. Zw. Amm.+Chloorkali . …. „ 6,14, 22, 30, 38, 46, 5t en 62. Dubbel Super. + Chloorkali. „ 7,15, 23,31, 39, 45, 55 en 63. Volbemesting . : À 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56 en 64. „ A 0 En De ouderdom van de bibit bedroeg + 50 dagen. Geplant werd 19—26 Dec. 1915, terwijl de bemesting gege- ven werd op 31 Januari 1914. Geoogst werd 9 April 1914. Het plantverband was + 10 cM. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia 1 10 2 121/, 9 81/, 10 161/, E7 18 18 15 25 61/9 26 B1/, 33 10 34 14 41 101/5 42 161/, 49 121/, 150 191/, 57 14 58 171/o 65 141/, 66 161/, Totaal 981/ Totaal — 14112 No. Dubbel Superphosphaat No. Chloorkali. 8 71/s 4 7Ijs kl 101/9 12 91, 14 111/, 20 9 27 12 28 121/, 35 61/9 36 7 45 13 dd | 5 181/, 52 111/, 59 14 _60 14 Totaal 881/9 Totaal 82 No. Zwavelz. Amm.+ Dubbel Superph. No. Zwavelz. Amm.+Chloorkali. 5 161/, 6) 151,5 13 12 14 111/, 21 171/ 22 161/5 29 E7 30 151/5 87 15 58 IS 45 15 46 14 53 7, Dd 18 6, 221/, 62 191/, Totaal 1821/, Totaal 1281/, EERE en No Dubbel Superphosphaat er No: Volbemesting. ” 7 10 S 161/5 15 71/e 16 151/5 28 10 24 141/5 31 101/5 32 161/, 39 14 40 18 41 S 48 _181/, 55 121/. 56 18 63 14 64 16 Totaal 861/5 Totaal 1351/5 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per In pikoel (nat) veldje per bouw. Zwavelzure Ammonia. . . …. . 4,8 17. — Dubbel Superphosphaat. . . . … 0.2 0.4 Chloorkalt:. „er 0% Se 24 Zwavelz. Amm. + Dubbel EiSEDn: 5.7 20. — „ —+Chloorkali. . .… 5.2 18.2 Dubbel Superph. + Chloorkali. . . —0.1 —0.4 VolbelRERIAE … 2e hen za 4 6. — 22.2 In dezen grond komt dus voornamelijk stikstofgebrek voor en tevens een spoor phosphorzuur te kort. De Zwavelzure Ammonia bemesting geeft bijna f 30.— winst per bouw. VERSLAG VAN EEN VOLLEDIGE BEMESTINGS- PROEF IN KEDOE GENOMEN. De heer Arrourrir, Landbouwleeraar, deelt hierover het volgende mede: Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Poerworedjo, bij de Landbouwschool, Afdeeling Poerworedjo, District Poerworedjo. Mene henlt k | EN ET Grootte der veldjes EE, DAS Babet 12 (13 |M | 15 | 16 Gebruikt werden per et EN EEn EN bouw : een pikoel Zwa- Beet 1e 20 ar |a2 | 23 | 24 AE | | veizure Ammonia, een 05 | 96 |27 | 238 | 29 | 30 | 31 | 32 pikoel Dubbel Super- Zet GEN Eee s phosphaat en een pi- 33 | 34 35 |36 | 37 (38 39 | 40 koel Zwavelzure kali. 57 !58 |59 | 60 | 61 | 62 ‘63 | 64 Bou GE IBA [68 | 69 | 70 | 71 | 72 emest … … « . . No. 1,12,23,26,37,48, 51, 62, 75, 76, mwavelz. Amm. . , . 9 13,24, 27, 38, 41, 52, 63, 66, 77. Dubbel Super, . . . . » 8, 14, 17, 28, 39, 42, 53, 64, 67, 78. mmavelz. Kal …. . . „ 4, 15, 18, 29, 40, 43, 54, 57, 68, 79. Zw. Amm. + D. Super „ 5, 16, 19, 30, 35, 44, 55, 58, 69, 80. Zw. Amm. + Zw. Kali „ 7, 10, 21, 3: 2, 35, 46, 49, 60, 7/1, 74. Dubbel Super. + „ b 8 6, 9, 20, 31, 34, 45, 56, 59, 70, 73. EA. H DS: + ZK. , 8, 11, 22, 25, 36, 47, 50, 61, 72, 75. eg 2 en n % De bemesting werd gegeven drie dagen voor het planten. De watertoevoer werd afgesloten en toen ongeveer 1 cM. water op de sawah stond werd de mest met zand vermengd, gelijkma- tig over de betreffende vakjes uitgestrooid. De ouderdom van de bibit bedroeg 41 dagen. Geplant werd 24 November 1918, terwijl de bemesting op 21 November gegeven werd. Het plantverband was 8 bij 6 duim. Er was geen gebrek aan irrigatiewarer. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De regenval was regelmatig en zeer voldoende. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No Onbemest No. Zwavelzure Ammonia l 45 2 50 12 45 13 54 23 48 24 59 26 47 27 54 57 50 38 65 48 48 41 40 51 37 52 44 62 58 65 45 65 40 66 41 76 40 rirh 14 Totaal 456 Totaal 494 No. Dubbel Superphosphaat. No. Zwavelzure kali. 3 50 BE 53 14 51 15 51 17 41 18 49 28 42 29 48 39 47 40 42 42 __ dl 45 58 53 46 54 42 64 42 | 57 wi) 67 40 68 40 78 45 79 40 Totaal 445 Totaal 436 07 ER Zw Amm +Dubb. Super. No. Zw. Amm.+Zw. Kali. 60 7 é 56 56 10 | 46 51 21 56 58 52 44 41 55 41 49 46 48 50 49 41 45 60 Me, 47 Ël 40 58 74 55 Totaal 495 Totaal 445 Dubbel Super. +Zw Kali. Zw. Amm.+Zw. Kali+4Dubb Super. No No. 56 8 | 51 9 43 Le 50 20 49 22 57 31 40 25 48 5d 40 36 48 45 45 47 50 56 45 50 45 59 53 61 42 70 58 12 40 73 42 (85) 41 Totaal 451 Totaal 472 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldje. In pikoels per bouw. EE AnNU0n. …—. tt . 08 4.6 Dubbel Superphosphaat. . . . 0.3 0.5 Ee ee DT 0 0 Zw. Amm.+ Dubbel Superph. . 5.9 4,7 RE Zw. Amm.+Zw. Kali . . . . 0.9 0.7 | Dubbel Super.+Zw. Kali. . .—0.5 —0.4 BENDOESLNE >. . . . 8,6 9.9 De werking der meststoffen is gering geweest: er schijnt alleen stikstofgebrek voor te komen. hel Ne ene / CP en GE ae Deze proef werd in den Oost Moesson nog eens met nieuwe bemestingen herhaald. De meststoffen werden drie dagen vóór het planten gegeven. De watertoevoer werd daartoe afgesloten en toen nog 1 cM. water op de sawah stond, werd de mest met zand vermeugd zoo gelijk- matig mogelijk uitgestrooid. De ouderdom van de bibit was 35 dagen. Geplant werd op 30 Mei 1914. Het plantverband was 6 bij 8 duim. In elk plantgat kwa- men twee plantjes. | Er was geen gebrek aan irrigatiewater. De aanplant had weinig van droogte te lijden, ofschoon het niet regende toen het gewas te velde stond. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelzure Ammonia. 1 44 2 57 12 58 15 41 23 36 24 40 26 54 27 43 37 45 58 Dd 48 40 41 40 51 35 52 35 62 28 65 32 65 36 66 50 76 34 67 82 Totaal 369 Totaal 384 No. Dubbel Superph. No Zwavelzure Kali a) 41 4 58 14 36 15 37 17 42 18 35 28 37 29 55 39 57 40 37 42 35 45 3d 53 54 54 34 64 32 57 Ae 67 30 68 58 78 32 79 53 Totaal 356 Totaal 355 — Ö9 | Zwavelz Amm.+ Dubbel Superph. No. Dubbel Superph.+ Zw. Kali E- 5 45 6 40 16 38 9 37 19 50 20 31 30 45 51 35 33 58 54 37 REN 5d 45 38 55 40 56 40 58 40 59 57 re 69 55 70 55 80 388 73 835 Totaal 381 Totaal 363 No. Zwavelz. Amm.+Zwavelz. Kali No. Z. A. + D. Superph. + Zw. Kali | fi 42 le, 55 E10 37 11 38 e 21 41 22 42 R-32 37 25 42 35 40 36 40 | 46 41 47 40 49 56 50 40 _60 31 61 31 RE 71 58 72 36 74 31 75 29 _ Totaal 374 Totaal 313 Men vindt dus voor de werking der meststoffen: In katties per In pikoels per veldje bouw. Zwavelzure Ammonia. …. ….. . +15 J- 1.2 __Dubbel Superphosphaat . — 1.8 — 1. Zwavelzure Kali. SPE, 1.4 — 1.1 Dubbel Superph. + Zw. Amm. 1.2 + 1. Dubbel Superph. + Zw. Kali . 0.6 — 0,5 ts Zwavelzure Kali + Zw. Amm. . —+ 0.5 + 0.4 Z. A.+Z. Kali + Dubbel Superph. + 0.4 + 0.3 De werking van de meststoffen is ook bij deze herhaling van geen beteekenis geweest. 8 « 5 ed ie Ad Phosphorzuur bemestingsproef met rist by desa Poerworedjo® Afdeeling Poerworedjo District Poerworedjo. Het terrein grenst aan het veld van de vorige proef. De grootte der veldjes bedroeg 2 21/, R.R. Gebruikt werden per bouw één pikoel Zw. Amm., één pikoel Dubbel Superph. en één pikoel Angauerphosphaat. EN KR KET 11 | 12 | 18 ke | Zwavelz. Ammonia, ……— ………- „NO dra Get2, Wp Zwavelz. Amm. + Dubbel Super. „ 2,5, 6, 9,183. Zwavelz. Amm. + Angauerphosph. „ 8,7, 10, 11, 14. De meststoffen werden drie dagen vóór het planten gegeven. De watertoevoor werd daartoe afgesloten en toen nog ongeveer l eM. water op de sawah stond, werd de mest met zand vermengd zoo gelijkmatig mogelijk uitgestrooid. De ouderdom van de bibit was 36 dagen. Geplant werd 31 Mei 1914. Het plantverband bedroeg 6 bij 8 duim; in elk plantgat kwamen 2 plantjes te staan. Er was geen gebrek aan irrigatiewater. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De aanplant had niet van droogte te lijden, ofschoon het niet regende gedurende den tijd dat het gewas te velde stond. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Zwavelzure Ammonia No. Zw. Amm.+bubbel Superph 51 2 32 33 5 5d he, 58 5 58 12 32 ) 5 15 41 13 55 Totaal 175 Totaal 176 No. Zw. Amm.+ Angauerphosphaat 5 27 7 35 10 40 1 40 14 45 Totaal 185 Ei 5. __Men vindt dus: j- In katties per. In pikoels per Je voldje bouw Zr wavelzure Ammonia … … bent Dn 35. — 7 w. Amm. + Dubbel ne sies OEN 35.2 Zw. Amm. + Angauerphosph . . . 37.— 87. — ä De werking van de meststoffen is dus niet van beteekenis geweest, Het Angauerphosphaat schijnt iets beter dan het Super- ret gewerkt te hebben. DE UITKOMSTEN VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN CHERIBON GENOMEN. De heer pe Wijs, Landbouwadviseur, zond de volgende ver- slagen. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Soemoerkondang, Afdeeling Cheribon, Listrict Sindanglaoet. ö Grootte der veldjes 2 21/, R. R. Gebruikt werden per 24 | bouw: twee pikoels Zwa- : velzure Ammonia, een | | | | is | He pikoel Dubbel Superphos- 3a 34 \35 |36 |37 | 38 | 39 | 40 BE en een pikoel Zwavel- d | zure kali. 41 | 42 | 53 | 44 [| 45 | 46 | 47 | 48 49 | 50 | 5l | 52 | 53 | 54 (55 | 56 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 72 | | DE EN 718 hide 1270 | TB 7% | 78 | 79 1950 S0 Onbemest . . . …. … … No. 1, 12, 23, 26, 37,48, 41, 62, 65, 76. Zwavelz. Amm. RE 2, 13, 24, 27, 38, 41, 52, 63, 66, 1. Dubbel Superph. …. . . »„ 3,14,17, 28, 88, 42, 53, 64, 67, 78. Chloorkali ein a Aictd sn 4, 15, 18, 29, 40. 43, D4, 57, 68, 19% Zw. Amm.+- Dubb. Suns „ 5,16, 19, 30, 33, 44, 55, 58, 69, 30 _ +Zw. Kali. . „ 7,10,21,32, 35, 46, 49, 60, 71, 74 pav Super.+-Zw. Kali … „ 6, 9, 20,31, 34, 45, 56, 59, 70, 78. Zwavelz. Amm.+ Dubbel Superph.+-Chloorkali . „ 8, 11, 22, 25, 36, 47, 50, 61, 72, on De ouderdom van de bibit was 50 dagen. nd en Geplant werd 17, 18, 19, en 20 December, terwijl de be- mesting gegeven werd op 18, 14, 15, en 16 December. De mest- stoffen werden met grond vermengd op de vakjes uitgestrooid. Het plantverband bedroeg 55 duim; 2 plantjes per plant- gat; 7308 plantjes per vakje. Er was dikwijls gebrek aan irrigatiewater, welk gebrek aan- vankelijk door de regens werd gecompenseerd. Het terrein was niet van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. Regenval Januari 604 mM., Februari 268 mM., Maart 280 mM., April 181 mM., Mei 122 mM. De opbrengst der veldjes bedroeg in katti’s: Onbemest Dubbel Superphosphaat No. Nat Droog No. Nat Droog 59.5 31.6 Di 59.5 46 4 12 44,5 55.6 14 68. — 53. — 23 AT .— 57.6 7, 11. 55.4 26 45.5 54.8 28 62.5 48.7 57 45.— 36. — 3) 98. — 45.2 48 45.5 54.8 42 D4. — 42.1 51 40.5 52.4 55 60.5 47.2 62 38. — 90.4 64 58. — 45.2 65 44.5 55.6 67 50. — 39. — 76 39. — 31.2 78 45. — 55.1 Totaal 425. — 340, — Totaal 586,5 457.35 No. Zwavelzure Kali No. Zwavelzure Ammonia 4 44.5 35.6 2 37.5 30,2 15 54.5 43.6 13 52.5 43 — Re, 40.5 32.4 24 46.5 37.2 29 47.5 98. — 27 46. — 36.8 40 39.5 51.6 ale, 18.5 38.8 45 42.5 34, — 4] 44, — 35.2 54 87. — 29.6 52 45. — dd.4 57 37. — 29.6 63 12, — 55.6 68 8/.— 29.6 66 87, — 29.6 79 40, — 32. — 17 45. — Dd.4 Totaal 420. — 336. -— Totaal 440, — 352. — 35 46 49 60 71 74 50. — 49. — 44, — 41. — Totaal 442.5 en) | en) en are en) d> Od OSonAR ot en tej 66. — 56.5 54.5 Zwavelz. Kali +4+Zw. Ammonia Nat Dubbel Super + Zw. Ammonia Droog Droog 40. — 6 63. — 49,8 39.2 9 60.5 47.8 42, — 20 58.5 46.2 53.6 31 59. — 46.6 56.4 34 60. — 47.4 32. — 45 53.5 42,3" 27.6 56 54. — 42,7 35.2 59 50. — 39.5 85.2 70 48, — 37.9 82.8 138 58.5 46.2 354. — Totaal 565. — 446,4 Dubbel Super + Zw Amm. + Zw. Kali _ 50.3 S 64.5 50.9 59.7 11 59.5 41.0 52,3 22 65.5 oe, old 25 65.5 50.2 53.4 56 56. — 44,2 47.2 47 55.5 43.8 41.2 50 58. — 45.8 51.5 61 49 5 39.1 44,1 72 59.5 4T.— 42,5 75 52.5 41.5 490.3 Totaal 584. — 461,2 DR Olien Zwavelz. Kali+4 Dubbel Superph. No. Nat Totaal 640. — Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldje In pikoels per bouw Nat Droog ‚ Nat Droog Zw. Amm. + Zw.K. +D.S. 15.9 12:1 15.9 12.1 Zw. Amm.+ Dubb. Superph. 21.5 15.9 21.5 15.05 Dubbel Super. + Zw. Kali 14.— 10.6 14, — 10.6 Zw. Amm. + Zw. Kali . E 1.4 Rr, 1.4 Dubbelsuperphosphaat Bie OE 16.1 11 van J.wavelzure Ammonia . . 1.5 he” 1.5 1.9 Zwavelzure Kali . —0.5 — 0.4 — 0,5 — 0.4 Het oogsten had op verschillende dagen plaats, daar de padi van de veldjes niet tegelijk rijp was. De veldjes, welke met Dubbel Superphosphaat alleen of in combinatie met andere mest-_ stoffen behandeld waren, werden 28 en 29 April geoogst, terwijl | | | | a dk, Se de overige eerst op 25 Mei voldoende rijp waren. De onbemeste veldjes moesten nog op 1 Juni worden nageoogst. Door de phos- phorzuurbemesting werd dus behalve een grootere opbrengst tevens een vervroegde rijpheid van het gewas verkregen. Wanneer men den prijs van 1 pikoel Zwavelz. Kali op f 9.50, van 1 pikoel Dubbel Superphosphaat op f 6.50 en van 1 pikoel Zwavelz. Ammonia op f 11.75 stelt en den verkoopsprijs der droge padi op f 2.50, kan men door berekening vinden, dat de bemesting met Dubbel Superphosphaat alleen gegeven heeft een winst van f 22.90, samen met Zwavelz. Kali f 10.60 en in combinatie met Zwavelz. Ammonia f 9.80, terwijl de overige mengsels en enkelvoudige meststoffen verlies gaven. De grond, waarop deze proef gezet werd, heeft bij de be- volking de naam van „rantja minjak” }). Gebruikt werd de rijstvarieteit „Tjaroeloek”, die daar ter plaatse door de bevolking algemeen verbouwd wordt. Volledige bemestingsproef met rijst bij desa Tangkil, Afdeeling Cheribon, District Ardjawinangoen. Sel 4 5 | Bi 100 8 Grootte der veldjes 2 id BE rele ar Re ii | 12 IE a | ne Gebruikt werden per Ba 24 | bouw: twee pikoels Zw. à Ammonia, een pikoel Dub- [26 {27 28 |29 | 30 | 31 | 32 | bel Superphosphaat en een T NEE Ronne pikoel Zwavelzure Kali. 73 | 74 | dB 7e 177 |78- | 70 | 80 Meest. 7 … …. : No. 1,12,23, 26, 37,48, 51, 62, 65, 76, 24, 27, 38, 41, 52, 63, 66, 77. Ik Am 4 … . …„ 2,19,f 1) Zie publicatie van Ledeboer, Archief voor de Suikerindus:rie in Nederlandsch- Indië 1912 blz 1441 Een Dubbel Superph. . . . No. 3,14, 17,28, 39, 42, 58, 64, 67, %. Zwavelzure Kali. . . . „ 4,15, 18,29, 40, 43, 54, 57, 68, 79 Zw. Amm.+Dubbel Super. „ 5,16, 19, 30, 35, 44, 55, 58, 69, 80. Zw. Amm.+ Zw. Kali. . „ 7,10, 21,32, 35, 46, 49, 60, 71, 74. Dubbel Super. + Zw. Kali. „ 6, 9, 20,31, 34, 45, 56, 59, 70, 73. Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph.+Chloorkali . „ 8,11, 22, 25, 36, 47, 50, 61, 72, 75. Het gewas op de kweekbedden had aanvankelijk van droogte te lijden, waardoor de zaailingen een spichtig aanzien kregen. Toen de regens half December door kwamen herstelden de plantjes zich spoedig. Na overplanting werkte de regenval gunstig mede. De ouderdom van de bibit was 61 dagen (droog gekweekt). Geplant werd 1, 2 en 3 Januari, terwijl de bemesting ge- geven werd op 31 December, l en 2 Januari. Plantverband 5 X5 duim; 2 plantjes per plantgat; 7370 plantjes per vakjes. Het terrein was van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen niet voor. De regenval bedroeg in Januari 356 mM; in Februari 210 mM: in Maart 146 mM; in April 102 mM; in Mei 18 mM. De aanplant had niet van droogte te lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg in katti’s: Onbemest Zwavelz. Amm. + Dubbel Superph. No. Nat Droog No. Nat Droog l 44, — 35.2 5 66. — 52.1 12 38. — 30.4 16 61.5 48.6 23 36. — 28.8 19 69. — 54.5 26 40. — 82. — 30 61. — 48.2 37 39.5 31.6 33 63. — 49.8 48 44, — - 35.2 44 61. — 48 2 51 39. — 31.2 55 64. — 50.6 62 39. — 31.2 58 11. 56.1 65 32. — SL 69 67. — 52.9 76 32.5 26. — 80 68. — 53.7 Totaal 391. — 312,8 — Totaal 651.5— 514,7 — ek en Zwavelz. Ammonia Zwavelz. Amm.+Zwavelz. Kali. E No. Nat. Droog. Mo. Nat. Droog. EE 2 Bl 29.6 7 zn 25.6 ER 13 85. — 38 — 10 63. — 49.1 24 41, — 97.6 21 44, — 85.2 27 46.5 37.2 32 50.5 40.4 38 48.5 08.8 35 46. — 56.8 41 44. — 95.2 46 44.5 55.6 52 38.5 30.8 49 50. — 40. — 63 43.5 34.8 60 40, — 82. — 66 45.5 56.4 71 89.5 31.6 | 77 42, — 33.6 74 45.5 45.4 | Totaal 427.5 342. — Totaal 455. — 362.7 | No. Dubbel Superphosphaat No. Dubbel Superph.+Zwavelz. Kali. E 3 en 42.1 6 61. — 18.2 14 52.5 40.9 9 73.5 58.1 7 _ 53. — 41.3 20 60.5 47.8 _ 28 56. — 43.5 31 63.5 50.2 _ 39 67. — 52.3 94 66.5 52.5 42 59. — 46. — 45 65 — 51.3 59 67. — 52.3 56 11.5 56.5 _ 64 65. — 50.7 59 Br 52.9 67 64. — 49.9 70 69. — 54.5 78 60. — 46.8 18 67. — 52.9 Totaal 597.5 466.9 Totaal 664.5 524.9 | No. Zwavelz. Kali. No. Dubb. Sup. +Zw. Amm.+Zw. Kali. 4 36.5 29.2 8 65.5 50.2 15 32, — 25.6 11 63. — 49.8 18 42, — 83.6 22 64. — 50.6 29 44, — 95.2 25 76. — 60. — 40 48, — 38.4 36 66.5 52.5 45 36.5 29,2 47 62,5 49.4 54 45. — 36. — 50 14. — 58.5 „ 57 42, — 33.6 61 70.5 55.7 68 45. — 36, — 12 13. — 57.7 79 27.5 22, — 75 71.— 56.1 Totaal 398.5 318.8 Totaal 684. — 540,5 pmen A: S del ki Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldje. In pikoels per bouw. nat droog nat droog. Zw. Amm.Zw. Kali +D. Super. 29.3 22.7 29.3 22.7 Zw. Kali+Dubbel Super. . . . 27.8 21.2 27.3 21.2 Zw. Amm.+-Dubbel Super. . . 26. — 20.2 26.— 20.2 Dubbel Superphosphaat. …. . . 20.6 15.6 20.6 15.3 Zw.Amm.Zw.Kali . . . . 64 5.— 6.4 5. — Zwavelzure Ammonia. . . . 3.6 2.6 3.9 2.9 Zwavelzare Kalr or rgb Bk 0.6 O7 0.6 Evenals bij de vorige proef heeft de phosphorzuurbemesting het rijpen van de padi versneld, zoodat de veldjes waar deze bemesting alleen of in combinatie met andere meststoffen gegeven werd op 27 en 28 April geoogst werden, de anderen van 6 — 10 Mei. Men vindt door berekening op gelijke wijze als bij de vorige proef, dat de Superphosphaatbemesting alleen f 81.8 voordeel per bouw heeft gegeven; in combinatie met zwavelzure kali bedraagt deze f 37 — en in vereeniging met zwavelzure ammonia f 20.5; terwijl de volbemesting nog f 17.5 voordeel geeft. Eigenaardig is het, dat de phosphorzuur-kali bemesting nog meer gegeven heeft dan de phosphorzuur-stikstof bemesting, ofschoon het verschil gering is. De proef zal op het veld nog eens herhaald worden om te zien of hier een vergissing in ’t spel is of dat werkelijk de kali een merkbare werking vertoond heeft. De grond warop de proef genomen werd wordt door de bevolking runtja minjak genoemd. De regens vallen hier meestal laat in den Oost Moessun, ge- woonlijk voor betrekkelijk korten tijd en zeer plaatselijk. In den Oost Moesson worden geen tweede gewassen aangeplant. Met de bewerking van den grond wordt door de bevolking ge- wacht, tutdat hij voldoende doorweekt is. Het ligt dus voor de hand, _ dat men zoodvende jaarlijks met allerlei terleurstellingen in het rijst- — gewas te kampen heeft. Door de padibibit droog te kweeken, om zoo doende op tijd te kunnen uitplanten, werd in de laatste jaren; ook mede door beter onderhoud, reeds een grootere padiproductie verkregen. Gebruikt werd de padivarieteit „Tjempa Kepoendoeng” (vroegrij- pend) die daar ter plaatse algemeen wordt verbouwd. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN IN DEN OOST-PREANGER GENOMEN. De Landbouwleeraar, de heer Keyzer, deelt hierover het volgende mede: Volledige bemestingsproef met aardappelen bij desa Penga- lengan, Afdeeling dae District Bandjaran. Ten | , Ee S Grootte der vel- 1 | 9 [17 (2 3341 49 (57 | 65 (73 | qies 2 K3RR. 10 | 18 | 26 | gashdänjsor |8/) es) zeef HOEREN EE ee | den per bouw: 3 | 11 lie |27 | 35 | 43 | bl |59 | 67 |75 | twee pikoels Zw. | | ga Ammonia, een pi- ES | 12 | 20 | 28 | 36 | 44 | 52 | 60 | 68 \ 76 | koel Dubbel Su- | | pe perphosphaat en f {een pikoel Zwa- 6 | 14 | 22 | 30 |38 | 46 | 54 | 62 | 70 | 78 | velzure Kali. 7 .|15|23 | 31 |39 | 47 |55 |63 |71 | 79 8 |16|24 | 32 | 40 | 48 | 56 | 64 | 72 | 80 Onbemest. . . …. . …. No. 1, 11,21, 81, 34, 44, 54, 64, 65, 75. Ravels. Amm. - . - „ 2,12,22, 32, 85, 45. 55, 57, 66, 76. Dubbel Superph. . . . „ 8,18, 28,25, 36, 46, 56, 59, 67, 77. Zwavelz. Kali. „ 4,14, 24, 26, 37, 47, 49, 59, 68, 78. Zw. Amm. + D. att re orb, 15517, 27, 88,48,:50, 60, 69 JEE Zw. Amm. + Zw. Kali. „ 6,16, 18, 28, 39, 41, 51, 61, 70, 80. Be Super + Zw. Kali-. „ 7, 9, 19,29, 40, 42, 52, 62,71, 78. Zw. Amm. —+ D. S. + al et 06. . „8, 10,29, 30,83, 48, b3, 63, 72,74. Geplant werd 27 Dec. 1913, terwijl de bemesting gegeven werd 4 dagen na het planten. Het Plantverband was 11/5 X 11/5 voet. Ziekten en plagen kwamen voor n. |. hama tjatjantal. De regenval was bijzonder hoog. ee OEE Onbemest Zwavelzure Ammonia e hed No. gr. m.s. kr. Totaal No. gr. m.s. kr. Totaal l 5.7 (8 36 2 65. PB 4 1d 48 205 8.— 38.8 12 4,4 18.8 12.4 35.6 21 46 rrZ Bi BED 22 KA 10 0D. 0 31 BT Ti RAL 32 16 5780 A Bd 35 27.3 10.5 41.3 35 3.1 14.5 15.— 382,6 44 58 19.3 10.9 36.— 45 5.2 18.— 5.5 28.7 54 10.5: 10:65 nt Zak 55 1.5. 10.4 4.9 228 64 8,8 +141 5.5 25.4 57 12 18.— 14.6 398 65 18.8: 16.2 14.—= 49. 66 8.6 16.5: 152: 408 75 10.3 15.6 16.— 41.9 76 14.1 "25,9 v GA AN Tot. 78.7 142.8 80.2 301.7 Tot. 68.4 142.8 89.8 301. — No. Dubbel Superphosphaat No. Zwavelzure Kali 3e 10,2 LOD rbe BL Bi 1.2 8,9: Ader ke 15 57 oer, 195 10.8 14 44 43 48 Tân 23 (8 Mat Len VAR 24 144 67.’ A48 ZD A5 14 Bi Sr 401 26 112 28,2 Zie 2 36. xv 112, 388,68: 56,8 87 55 „94 49 195 46 A37 +112 4 add 41. —_JL6e «Ol ABe AN 56 84 17.— 8.3 28.7 49 — 7.102 178 58 7.2 22.— 14.2 48.4 59 5.4 16.3 I11.— 32.7 67 9.1 18.6 12.4 401 68 29-01 TSN rm 17 8.4 1834 7.— 28.8 78 6.8 104 4.2 21.4 Tot. 94.4 174,3 71.4 340.3 Tot. 69.4 110.— 67.9 247.4 No. Zw. Amm. + Dubbe! Superph. No. Zw. Amm + Zw. Kali 5 5 Ke NK PRT ene 6 2. 6.2, 8.8 TR 15 44 Bd, VOS bd 16 86 Bf Ae tn 17 19:8 28.6 6,87 541 18 5,6 +15 — ZAO 27 334 278 10 DUA 28 25 “1827 78 AN 38 124 88-00 Aa 39 5,8 7.0 Oded 48 I1.— 8.5 12.— 31.5 41 4.5 12. 11.6 284 50 12.5 219 11.8 46.2 51 6.6 14.7 83 260 ED) 9.3 22.7 14.2 46.8 61 Bkr HE 7.— 16.6 69 Il.4 10.—- 8.— 29,4 70 9.6 0,3- 4.9 258 79 Il — 8,— 12.5 31.5 80 d.1 1.— 5.— 16.1 À Tot. 110.7 150. — 90.3 350.9 Tot. 51.8 102,1 63.4 2177008 EE Dubbel Superph. + Zw Kali Volbemesting gr. m s. kr. Totaal No. gr. m.s. kr. Totaal A: 7 1.38 5.— 16.5 le, BS 5. 16.8 9 6.6 12.— 7.6 26.2 10 49 244 10.9 40.2 19 8.2 294 69 44,4 20 18.5 26.6 7.8 47.9 29 45 104 44 19,4 50 3 8.— 4.6 20.6 40 8.— 82 38.5 19.7 53 1.5 28.1 1Il4 42. B 10,5 22.1 15.4 481 43 15.2 29.9 9.8 54.9 Be 162 252 7.7 49.— 53 8.8 188 6.— 33.6 62 18.— Il.— 8.3 328 63 26.3 145 4.2 45.— 71 ket 10— 6.— 501 12 10.— 16.— 9.5 85.5 edere 0l. 12,7 50.5 14 182 EAI Tao A7 Nots108— 160.7 72.5 341.2 Tot. 118.4 185.2 82.7 386,2 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. In katties per veldje In pikoels per bouw Zwavelz. Ammonia. . . . . .—0.l — 0.1 Bhbel Superpb.- … ….-…. …. … … 8.9 8.2 volekall . > —59 | —4.9 Zwavelz. Amm. + Dubbel Super. 4.9 4.1 8 + Zwavelz. Kali . . —8.4 —d.— Dubbel Super + Kali. . . . . 8.9 ae RIDES. . Oe 8.4 1. Alle aardappelen te Penegealengan op ongeveer denzelfden tijd als het proefveld geplant, gaven door zeer ongunstige weergesteldheid bijna geen beschot. Vandaar de zeer lage oogstcijfers. In den a. s. Oost Moesson zal de proef worden voortgezet en de veldjes een zelfde bemesting als de vorige maal worden gegeven. Stikstof-phosphorzuur bemestingsproef met padi bij desa Bodjong, Afdeeling Bandoeng, District Soreang. Grootte der veldjes MR 5 |e 7 | 8 Ee er 2X3 RR. 9 Oni 184 | 15 | 16 Gebruikt werden per eg | i- EEN bouw : een pikoel Zwa- In cl EA RL ee Kad Kein velzure Ammonia en Ere | Es Eg tied een pikoel Dubbel Su- HO 26 27.1 28 | 29 | 80 | 81 [32 | perphosphaat. ee TDT ee Neel, 511,15, 18,:92,'28 ten 84 ad ei NE Zwavelz. Amm. . . . . .No.38,7, 9,13, 20, 24, 26 en 30. Dubbel Superph. . .… … » 2,6,12,16,19,-23, 2D en A Zw. Amm. + Dubbel Se, „ 4,8,10,14, 17,21, 27 en 31. De ouderdom van de bibit was ruim 70 dagen. | Geplant werd 28 October ’13, terwijl de bemesting gegeven werd drie dagen voor het planten. Het plantverband was 6 X 8 duim. Er was een gering gebrek aan irrigatiewater. Het terrein was niet van regen afhankelijk. Ziekten en plagen kwamen voor n. l. walang sangit. De aanplant had een weinig van droogte lijden. De opbrengst der veldjes bedroeg nat in katti’s: No. Onbemest No. Zwavelz. Ammonia l 70 5 65 5) 70 7 45 11 59 9 45 15 55 13 56 18 40 20 75 22 45 24 58 28 66 | 26 43 32 59 30 40 Totaal 424 Pokaal.s 430 No. Dubbel Superph. No. Zwavelz. Amm.+Dubbel Superph. 2 95 4 85 6 64 je, 85 12 95 10 85 16 64 14 65 19 72 ig 70 25 36 21 90 25 62 27 80 29 28 31 85 Totaal 476 Totaal 648 Men vindt dus voor de werking der meststoffen. ‚ In katties per veldje. In pikoels per bouw. Zwavelz. Ammonia. . . . . 0.75 0.6 Dubbel Superph. . . . . .15.— 12.5 Zwavelz. Amm.+ Dubb. Superph. 28. — 33.3 Veldje 29 moest vanwege een eenigszins hoogere ligging, waardoor gebrek aan irrigatiewater herhaaldelijk voorkwam, worden geelimineerd. ò Deze grond heeft dus een groot gebrek aan phosphorzuur en stikstof. VERSLAG VAN DE BEMESTINGSPROEVEN MET DUBBEL SUPERPHOSPHAAT OP PADI. GEDURENDE DE JAREN 1913 —1914 INDEN WEST-PREANGER. De heer A. C. KooreNHor. Wd. Landbouwleeraar te Soeka- boemi, deelt hierover het volgende mede. Behalve dat de twee proeven, in de desa’s Bodjongdoeren en Bodjonglongop gedurende het jaar 1912 genomen, werden voortgezet om een eventueele nawerking van deu mest te con- troleeren, werden in 1915 proeven aangezet in de desa’s Lem- boersitoe, Klapanoenggal, Nagrak en Sekrawangi. Het gebruikte Superphosphaat bleek bij onderzoek 34°/ in water oplosbaar phosphorzuur te bevatten. Bij het oogsten werden, evenals in het vorige jaar steeds twee rijen randplanten afzonderlijk geoogst en gewogen, daar zij gewoonlijk door meer lucht en licht beter ontwikkeld zijn dan de meer in het midden van het veld staande planten. Herleidt men dan den oogst van het midden gedeelte op het oorspronkelijk aantal planten, dan krijgt men meer betrouwbare uitkomsten. Het proefveld te Bodjongdoeren werd dezen keer met djagoeng beplant, maar door de plotseling invallende en langdurige droogte mislukte deze proef nagenoeg geheel. Slechts een enkele kolf bracht het tot volle ontwikkeling. Het proefveld te Bodjonglongop werd evenals het vorige jaar met padi beplant. Den vorigen keer was de opbrengst van de bemeste vakken 8°/ lager dan die van de onbemeste, nu brachten de vakken welke bemest waren 3.75 kattie minder op dan de bemeste, zoo- als uit de volgende staat moge blijken. Bemest Onbemest rand rest stroo stroo rand rest stroo stroo No. planten planten rand rest No. planten planten rand rest 1 7 ‘11, 281, 40, a RL 14e vO 8 78/, 113/, 271/, 401, 4. 9o 189/, 331, ALE 5 81, 149, 341, 451, 6 11ll/o 1634 441/, 4915 7 11 ‘14 851 A7i SE 9 101, 141/9 831/, 451, 10 Blf 121, 321/, 4513 EL nn Van werking of nawerking van den mest kan hier dus niet gesproken worden. De in desa Lemboersitoe aangezette proeven werden genomen op een complex sawah’s waarvan de opbrengst in doorsnede niet meer dan 20—25 pikoels bedraagt. Het sawaheomplex grenst aan de zeer kalkrijke Goenoeng Walet, die voor een groot gedeelte op deze sawah’s afwatert. De veldjes bij de eene proef, ten getale van 12, waren elk 25 M? groot en hadden ieder een eigen in-en uitlaat. Per veldje werden 220 gram gegeven, overeenkomende met een bemesting van 1 pikoel Dubbel Superphosphaat per bouw. Er werd geplant op 20 eM in het vierkant, vier plantjes per plantgat zoodat op elk veldje 484 planten stonden. Behalve dat met meer zorg gewied werd en optredende rupsen geregeld werden weggezocht, werd de aanplant zooveel mogelijk onder dezelfde omstandigheden gehouden als de omringende sawah'’s. Het resultaat, na correctie voor afgestorven planten, was als volgt: Bemest Onbemest rand rest rand rest No. planten planten No planten planten her 4 7 B AvD 3 5 61/5 B ij 7 5 a) 6) 6 2 4 Oee 0 hap 21/, 9 2 4 10 5 5 11 Blf, 61/, 12 3 6 De vakken 8, 9, 10, 11 en 12 gaven vergeleken bij de andere vakken een buitengewoon lage opbrengst, hetwelk te wijten is aan vreterij van muizen. Het resultaat is daardoor onbetrouwbaar. De tweede proef bij desa Lemboersitoe werd in hetzelfde complex sawah’s aangezet, op ongeveer 1 paal afstand van de eerste proef. Hierbij werden acht vakken, elk van 40 M? genomen. Per vak werden 352 gram Superphosphaat gegeven en ston- den er 814 plantjes op elk veldje. Ziekten of plagen kwamen niet voor; in de vakken 1 tot en met 8 vielen respectievelijk 20, 48, 88, 28, 72, 76 en 112 plantjes uit, waarschijnlijk door slordig wieden. De plantjes bleven achterlijk en werden afgeschre- ven. Water was steeds voldoende voorradig. — 102 — Het resultaat was als volgt: È ’ Bemest Onbemest rand rest rand rest rand rest rand rest No. planten planten stroo stroo No. planten planten stroo stroo Wegt, 20745 1 60 2 6 TBS rbe 5 8 19 23 56 6 6 16 13 35 16 138 _ 141/, 86 S 5 Hill Rn De veldjes hebben dus respectievelijk opgebracht. 291/,, 19, 19, 221/,, 27, 22, 18, en 191/, katties. Omgerekend op het oorspronkelijk aantal planten per vak worden deze cijfers: 31.5 20. 2, 20.2, 25.2, 28,-24, 19.7 en 22.5. de bemeste vakken brachten op: 411/9 + 20.2 + 19.7 = 99 katties, de onbemeste: 20.2 + 25.2 + 24 + 22,5 — 92 katties. De bemeste vakken gaven 7 katties meer op 160 M? oppervlak, dus op een bouw 310.45 katties = ruim 3 pikoels. Deze proef werd in 1914 nog eens herhaald. Geplant werd 4 Februari, geoogst op 24 Juni. Mest werd er niet gegeven, daar het de bedoeling was om de nawerking te bepalen. De uitslag was toen aldus: Bemest Onbemest rand rest rand rest rand rest rand rest No. planten planten stroo stroo No, planten planten stroo stroo 1 “ba REUS 20E 80E Boi 8: SAP WG Ade MER 48 eg BLR beeb 17 «2 OLDE 1 Sail arb: nei en ze Me 1To dta B Ae A RR De bemeste vakken gaven te samen 74 katti’s, de onbemeste vakken ook, zoodat geen nawerking van den mest was waar te nemen. In 1913 werd een proef aangezet in desa Klapanoenggal, op gronden waar de beste sawah’'s niet meer dan 25 pikoels droog per bouw gaven. Er werden 10 vakken gebruikt, elk 36 M2, groot, elk vak’ met directe bevloeiing en afzonderlijke waterafvoer. De bemesting bedroeg 311 gram Superphosphaat per vak. Zij werd 30 Augustus toegediend, terwijl 5 September geplant werd. In elk vak stonden 24 rijen van 24 plantjes elk; per plantgat werden 3 plantjes gebruikt. dd — 108 — Het proefveld werd geheel op dezelfde wijze behandeld als dit bij de omringende sawah's geschiedde. In den beginne werden de planten nogal geteisterd door hama bodas, maar ze herstelden zich alle spoedig, zoodat slechts enkele planten per vak uitvielen. De opbrengst was als volgt: Bemest Onbemest rand rest rand rest rand rest rand rest No. planten planten stroo stroo No. planten planten stroo stroo BENEN ASL 89: 70 UN, Laane 85 5) 7ilg 16 81 59 4 81, 17 55 Lis 5 81, 17 33 76 6 S 12 50 51 BRR ien 32 61 B A7 TAO Bennet ‘A0 60 LEO OO EN PRO De bemeste vakken gaven te samen 112.75 katti’s, de on- bemeste 104 katti's. De opbrengst aan stroo was voor de bemeste vakken 411 en voor de onbemeste 457 katti’s. De bemesting geeft een mee- dere opbrengst van 345 katti’s per bouw en daar de prijs van een pikoel Dubbel Superphosphaat ongeveer f 6.50 isen de prijs van een pikoel padi tusschen f 2.50 en f 3.— schommelt, is een pikoel van de meststof reeds rendabel. De proef wordt aangehouden om de nawerking van den mest na te gaan. In desa Nagrak werd eveneens een proef aangezet op 10 veldjes, elk groot 25 M2. De opzet was geheel dezelfde als bij de boven behandelde proeven. Gemest werd op Ll October, geoogst op 3 Maart. De ge- plante padi staat bij de bevolking bekend als pare angsana en werd ook op de omringende sawah’s verbouwd. Uitvallers kwamen weinig voor. Het resultaat was, omgerekend op het oorspronke- lijk aantal plantjes per vak: Bemest Onbemest rand rest rand rest rand rest rand rest No. planten planten stroo stroo No planten planten stroo stroo Re sle 8d 071 zl OH ibl AMB Berg 141 80 66 den SU 1Bl/getane 09 RD ne 15 86-- 71 gee Gh TOU OOR a en Br 84 8 rd Me Ar BE A7 65 Phr Ber 37 DE PBE ef NE Ar pimeÂ, —104— De bemeste vakken gaven te samen 116 katti’s, de ombe- meste 1191/,. De mest heeft dus niet gewerkt. In desa Sekrawangi werd een proef aangezet van 10 veldjes, elk groot 471/, M2. Per vak werd 413 gram mest gegeven. Deze sawah’s zien er steeds slecht uit, de hoogste opbrengst is 20 — 25 pikoels. Geplant werd op 20 cM afstand; per plantgat werden 4 plantjes gebruikt In den beginne trad de hama bodas nogal sterk op, maar zooals gewoonlijk herstelden de planten zich spoedig. Behalve enkele boorders, die geregeld werden wegge- zocht en daardoor weinig last veroorzaakten aan den aanplant, traden er geen ziekten op. Geoogst werd op 25 Mei 1914. Het resultaat was als volgt. Bemest Onbemest rand rest rand rest rand rest rand rest No. planten planten stroo stroo No. planten planten stoo stoo 0 2 61/2 20 17 65 l 8 19 20 67 + 81/5 24 25 53 3 6 Zl 1 Sneek 6 8 25 23 81 5 ll, 28 2287 ö 7 22 19 15 7 20 76 10 71/5 21 19 IE: 9 21 19.5 70 JJ IJ IJ 0) bo De bemeste vakken gaven, omgerekend op het oorspronkelijk aantal planten per vak: 1481/, de onbemeste 1411/,, katti’s. De meedere opbrengst per bouw is dus 209 katti’s. Aangezien de prijs van «ven mest per pikoel ongeveer f 6.5 is en de prijs van 2 pikoels padi ongeveer f 6.—, is de bemesting met 1 pikoel noz niet rendabel. Het is echter zeer goed mogelijk, dat een zwaardere bemesting wel rendabel blijkt te zijn. Een nieuwe proef zal daarom genomen worden met de dubbele hoeveelheid mest. Overigens werd nog opgemerkt, dat de planten op de bemeste vakken beter bestand waren tegen hama bodas, dan de planten op de onbemeste vakken. Ten slotte werd dit jaar nog een proef aangezet in desa Lemboersitoe Er werden 6 vakken gebruikt, elk groot 48 Ma. Per vak werd gegeven 351.3 gram mest. Gemest werd op 4 Februari, geplant op 11 Februari en geoogst op 6 Juli. Per veldje stonden 20 rijen van 51 plantjes elk. Ook deze proef werd zwaar bezocht door hama bodas en verschillende rupsen, waardoor veel plantjes uitvielen en de stand van het gewas nogal te wenschen overliet. Het resultaat was als volgt. —105— Bemest Onbemest rand rest rand rest rand rest rand rest No planten planten rtroo stroo No. planten planten stroo stroo 81/, 53, 14 45 2 21/5 31, 5l/s 50 21/. 35/4, 31 45 l/o 31 5 45 21/, 8l/, 5 45 6 11, 21, 5 45 De bemeste vakken gaven 211/,, de onbemeste 15 katti’s. Deze productiecijfers zijn zoo laag door de zooeven genoemde oorzaken. Bij alle drie proeven genomen in desa Lemboersitoe was steeds de invloed van de bemesting duidelijk waar te nemen. Deze laatste proef zal het eerstvolgend plantseizoen herhaald worden in de hoop een beteren aanplant te krijgen dan nu het geval was. Ten slotte moet opgemerkt worden, dat alle genomen proe- ven niet geregeld gecontroleerd konden worden. Door gebrek aan personeel was ik verplicht zelf te controleeren, terwijl de andere werkzaamheden niet toelieten dit op geregelde tijden te doen. De dagelijksche controle moest aan de loerah’s van de betrokken desa’s worden overgelaten en liet deze nogal eens te wenschen over. Zoo bleek herhaaldelijk, dat er niet voldoende op gelet werd, of alle vakken wel dezelfde hoeveelheid water kregen. Ook regenwaarnemingen werden niet gedaan. Hierdoor zijn de uitkomsten niet volkomen nauwkeurig. Voor de praktijk spreken de cijfers echter voldoende, en zullen de sawahbezitters te Lemboersitoe gezamentlijk mest koopen. Sen de BESPREKING DER VERKREGEN RESULTATEN EN VAN DE WIJZE WAAROP DE PROEVEN HET BESTE KUNNEN VOORTGEZET WORDEN. In den afgeloopen Westmoesson werden op Java en Madoera bij padi genomen: A. 21 volledige bemestingsproeven, 2 _stikstof-phosphorzuurbemestingsproeven, 8 _phosphorzuurbemestingsproeven, 1 stikstof bemestingsproef, nawerkingsproeven, rentabiliteitsproeven, terwijl ook nog een volledige bemestingsproef bij aardappelen werd aangezet, B. 4 Ci 9 A. Volledige bemestingsproeven bij padi. Van de 21 proeven mislukten er 2 door het optreden van boorders te Kemloko en Orokopo (Bangil). De overige gaven de volgende uitkomsten: Vermeerdering ín pikoels | & natte padi per bouw door |& E Panel en men RESIDENTIE Desa = È ls 5 IE GEBREK AAN 2 | A (GA ESSI8 El NEEN REN 5 al 8|> ä |& 8 EE Ol = = 3 zn , T == = — Madoera Kangenan —2 65/14,5 |I. [177 | phosphorzuur en stikstof sterk (Pamekasan) Noord Soeroehaja | Bakalan 4 p} 5.— | 1.3 [38,— | stikstof en phosphorzuur zwak (Lamongan) | | Kertoredjo —2 |—15| 0 PE Nee er et 5 geen Afd. Bangil Pasinan 55 45 6 5.5 [27.— | stikstof zwak Bengok jh nj ES 139,5 | stikstof sterk Baoedjeng Door ongelijkheid van het veld geen conclusies te trekken. Madioen-Kediri | Kapas 10 0 stikstof sterk Kertosari 5 0 stikstof en kali zwak Ngringin 5 3 stikstof en phosphorzuur zwak Semarang Plamongan 3 q { Pbosphorzuur en stikstof sterk Djokjakarta en Tegalgondo 48 | 2 | stikstof en phosphorzuur zwak Soerakarta. Wonotinggal-lor | 5.—/ 18 | S—, 63 31.7 eN en 5 zwak Klagaran 38 | 48 | 8.—| 8,— (27,7 hi en ï zwak Temon koelon 17, | 0.5 |20.— | 22. — (38,8 voornamelijk stikstof, spoor | phosphorzuur en kali sterk Sendang A7 | LL | 64 | 44 132,5 stikstof en spoor phos phorzuur zwak Nangger Door ongelijkheid van het veld geen conclusies te trekken. Kedoe Poerworedjo 45 | 05 | 45 | 3,—|349 | stikstof zwak Cheribon Tangkil 35 205 26,—|293 |39,— phosphorzuur en stikstof spoor kali sterk Soemoerkondang/ 15 [16 — {21,5 |16,— 425 | phosphorzuur en stikstof sterk Stikstof-Phosphorzuurbemestingsproeven bij de. € Bandoeng Bodjong 05 |125 |28,—|—— |a35 | phosphorzuur en stikstof sterk | Djokjakarta en _ | Sanden 5 | 5 4 | —— | 30.— 5 en E zwak Soerabaja Phosphorzuurbemestingsproeven Afd. Soekaboemi Lemboersitoe == phosphorzuur zwak a E Klappanoenggal |—— A zwak » n Nagrak == —— geen „ pe Sekrawangi ——| 2, : 5, phosphorzuur zwak Djokjakarta en Goentoergeni- mied 5 sterk Soerakarta kidoel [ „ Sanden =| == | 30,— 2, sterk Tekaran —= | —— 108 | phosphorzuur zwak » Sendang == |=. | 833,5 n zwak Stikstofbemestingsproef Soerakarta Sanden Loe | — — 137. | stikstof zwak Da —107— Uit de verkregen resultaten is duidelijk te zien, dat op Java en Madoera verschillende streken voorkomen, waar door bemesting een oogstvermeerdering van padi is te verkrijgen, welke niet al- leen de kosten van den mest dekt maar ook tevens een goede winst overlaat. Uit de volledige proeven blijkt, dat voornamelijk stikstof en phosphorzuurgebrek voorkomen. Slechts 3 proeven wijzen op een werking van kali; de oogstvermeerdering door deze meststof verkregen is echter gering en bedraagt slechts 2.5, 2 en 3 pikoels natte padi per bouw, de kosten niet dekkende. Bij de overige 183 proeven gaf de volbemesting een geringere of wel gelijke opbrengst als de phosphorzuur-stikstofbemesting. Phosphorzuur te kort werd bij 11 proeven gevonden, stik- stofgebrek bij 16. Sterk was het phosphorzuur te kort bij 4 proeven, zoodat een Superphosphaatbemesting alleen reeds rendabel was; de oogst- vermeerderingen per bouw bedroegen resp. 6.5, 9, 16 en 20.5 pikoels natte padi. Bij 3 proeven was het stikstofgebrek sterk, zoodat hierdoor reeds resp. 10, 11 en 17 pikoels meer verkregen werden. Van de stikstof-phosphorzuurbemestingsproeven gaf er een 12.5 pikoels vermeerdering door phosphorzuur- en 23 pikoels door phosphorzuur en stikstofbemesting. Van de phosphorzuurbemestingsproeven gaven twee resp. 7 en 10 pikoels meer door de bemesting. B. Proeven ter bepaling van de nawerking der meststoffen. De nawerkingsproeven werden genomen te Katjoengan (Soe- menep), te Loewoeng (Bangil), te Bodjonglongop (Soekaboemi) en te Lemboersitoe (Soekaboemi). Van deze proeven liet alleen de proef te Katjoengan (Soeme- nep) nawerking zien. C. Rentabiliteitsproeven. Deze proeven werden genomen in de volgende desa’s. Pademawoetimoer (Madoera) Pasinan (Bangil) Bongeskenti (Mataram) Tegalgondo (Kertosvero) — 108 — Goetoergeni-Kidoel | Wanatingal-Kidoel { Bajoeran (Mataran)). Goentoergeni (Helor) Nambangan ki Sendang | ids Bij Pademawoetimoer was een kwart pikoel van een mengsel van 3 deelen Superphosphaat en 1 deel Zwavelzure Ammonia reeds in staat 10.5 pikoel padi meer te leveren. De kosten van de bemesting bedroegen + f 2.50, welke door de vermeerdering van de opbrengst aan padi gemakkelijk gedekt worden. De proef te Pasinan (Bangil) gaf geen resultaat, daar het phosphorzuurgebrek minder sterk was dan verwacht werd. De 7 rentabiliteitsproeven in Djokjakarta en Soerakarta ge- nomen doen zien, dat een stikstofbemesting niet gemakkelijk rendeert, een phosphorzuurbemesting echter sneller. Zoo gaf te Goentoergeni-kidoel en te Bongeskenti 1/9 pikoel superphosphaat per bouw een vermeerdering van 5 pikoels padi. Volledige bemestingsproef met aardappelen te Penga- lengan bij Bandoeng. Vermeerdering van opbrengst in pikoels per bouw. phosphorzuur 8.2 | + stikstof 4.1 volbemesting 1.— Zooals hieruit blijkt zijn de resultaten van de genomen proeven alleszins bevredigend. Het werkplan moet enkele kleine wijzigingen en verbeteringen ondergaan. Onder deze laatste is te rekenen de verandering welke de heer PAERELS in den aanleg van het proefveld gebracht heeft. Tot nu toe werd de grond voor een deel van de galengans van buiten aangevoerd. De heer Parrers heeft nu de goede gedachte gehad door het aanbrengen van goten tusschen de veldjes in, grond voor de galengans te krijgen, terwijl die goten verder geen be- doeling hebben. Hierdoor worden de aanlegkosten niet onbelangrijk verminderd. Verder schijnt het me het beste na een volledige bemestings- proef geen nawerkingsproef op het zelfde veld te laten volgen, „rt B —109— maar de proef nog eens met dezelfde bemestingen te herhalen. Hierdoor wordt het resultaat zekerder en kan tevens gezien worden of reeds spoedig verandering in de werking van de meststoffen optreedt. Een rentabiliteitsproef wordt dan tegelijk aangezet, waarvan het veld later voor de nawerkingsproef gebruikt kan worden. Daar de prijs van de meststoffen een zeer grooten invloed heeft op hun mogelijk gebruik, zullen dit jaar enkele proeven genomen worden met Angauerphosphaat waarmede Marr te Pasa- roean met potproeven veel belovende resultaten verkreeg. De werking van een 3 voudige hoeveelheid Angauerphosphaat kwam overeen met die van het Superphosphaat. De prijs van Angauer- phosphaat zal op Java ongeveer 1/s van dien van Superphosphaat bedragen. De kans is groot, dat het Angauerphosphaat lang nawerking vertoont. Ook voor gronden, waar het phosphorzuur van het super- phosphaat snel voor de planten onopneembaar wordt, zal An- gauerphosphaat beproefd kunnen worden. ON IJ EN: romen rr “MEDEDEELINGEN — ee Fes ERA \ in À NY REN | ál v h Lt St, ihk: ANDA vd NN | N Äs ‚ Na hi Ì Pi bed AT D Ì \ IN Ì e/, IEN $ he 1} N RODE HE OPL dr ar B rr AAE SEA } Phr \N de u en n U DN \ j | í We A „ Ht kl ik, fi \ \ We ’ \ hakans _ dieen AAV. eN U { } , ' ï rl NL ‚N ik A Wetenschappelijke tapproeven bij, Hf RE ON bij Hevea brasiliensis. Ke Neen A ERNA poor BN 5 SAE US _ ON a, Dr. À: w. K. K DE JONG. Alte Love ij ki ' VA í v \ \ \ u u Ì Ì \ N j + ie ì ‚ Ì ï : \ ú iK, Utr s, N \ \ \{ ; ; \ \ Kit \ \ ! / _ : / MIN Î X Ì ' 1d LA Ì ijk ij \ /; ik Ì f \ we y in ‚ ef NAA lk Kind ) \ A dl ij Ì 8 vp \ 8 ij Í \ ' ! \ : mm \ Ì l k 1) A en ï { / { Ld ( í Ì Y í , 44 4 \ N / lk \ k Ì ij Ì ij vi ‘ Ì Mij Á \ k \ { Ó ke us \ | $ al | \ y ‚A Ì \ LA A LANs \ \ / IJ in In / ) EAN RS BUITENZORO, ki br DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT, 5 ont as OEE 1915. Er A0 LAI sh \ Verieltjgbaad bij SN BAE ALI 18 AA OD: El MAD G KOLFF & Co, Batavia, HROS LN ANN et PCCE N | Prijs f 1 Ì Sh Ai ki 4 NK it kj} tl x a, OPS en à k; os KITE zel te pee É en # KA es „5 DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRIGULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. X. Wetenschappelijke tapproeven bij Hevea brasiliensis. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. BUITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT, 1915. Verkrijgbaar bij G. KOLFF & Co, Batavia. Prijs f 1—. Sy DEE . ma. 8 gf et zit za 4 ak SEA bi je vn E « NN k 9 Bis RE id X INHOUD. Tapproeven waarbij het vergelijken van de tapwijzen op één boom plaats heeft. De invloed van het tot op het hout snijden op de ed ee van een snede. 3 Vergelijking van de onbe verkregen bij He, täpben nat een echtsche en een linksche snede. d V snede ten opzichte van hea Sd El De invloed die de helling van de snede op de bate deon Heert Invloed van de waarop de snede is ien op haar caoutchouc- productie . Het openen van Ee bovenrijde En Ee van Be vansnijden van aa beneden zijde van een snede. 3 Het tappen met 2 sneden naar Ven fans opzichte van hek: op de gebruike lijke wijze tappen met 2 sneden. Het tappen met 2 sneden uit het den van net Ee de Be eene naar boven en de andere naar beneden, ten opzichte van het ke met 2 sneden op de gebruikelijke wijze. Het om den anderen dag tappen zen o Rn uit het Bs van het tapvlak gaande, de eene naar boven en de andere naar beneden ten opzichte van het dagelijks openen van één snede op de gebruikelijke wijze. Het tappen met 2 sneden, de een van beneden naar boven en de SnleL van boven naar beneden, ten opzichte van 2 sneden op de gewone wijze ge- opend . tel Het dagelijks aansnijden. van een NE EN RAE: om den Re ne openen. fi Het EE van één en deels aan ae eene ade van Aal ae en twee sneden om den anderen dag geopend aan de tegenovergestelde zijde. De invloed van de dikte van het weggesneden baststrookje op de caout- choucopbrengst. ’ Heeft de verdamping ba ld snede jmloed ie bn helden ens Heeft de richting, waarin de trekguts hbe wordt invloed op de caout- choucopbrengst van een snede? À - Welk effect heeft het onderbreken van aan lensen aan voer op de caoutchoucproductie van een snede? Invloed van een afgetapte baststrook op de caoutenoucopbrengst. van nis slot er naast bevindende snede. À Welk effect heeft het onderbreken van Kdant werkten aanvoer van een snede op haar productie? Invloed van het afgetapte haebvlak op de eaoutshóudbubrenget van de aûede: Vergelijking van het caoutchoucleverend vermogen bij basten van verschil- lenden ouderdom. De invloed van het Oderlen. van een Reede fv is ban slenonsdon teal: van een andere snede. . ... Ja dt Proeven met geringde Beat: : Waar wordt de caoutchouc gevormd bie een Heveaboom? Tapproeven, waarbij de te vergelijken tapsystemen op verschillende boomen zijn aangebracht „ Blz. 18 20 LIBRARY NEW YORI BOTANICAI SAn ien, Voortappen en natappen. . .... De invloed van het uur van den dag, EE de dede geopend ‘wordt of haar caoutchoucopbrengst . . . ..e. mis Het tweemaal daags aansnijden van een AN Tees Invloed van de helling van de snede t‚o.v. de tapgoot op de diktó van Hek weggesneden bastreepje en op de caoutchoucopbrengst. . . . Rr Heeft het aanbrengen van een snede op de tegenoverliggende zijde. waar een andere snede zich bevindt, invloed op de Pentamera: van deze laatste snede . . . e d E Wanneer een boom met 2 sneden, welke aan kegenaver elkander han zijden zich bevinden, getapt wordt, welke invloed heeft dan het stop zetten van de eene snede op de caoutchoucopbrengst van de andere? . ..... Invloed van het afgetapte bastvlak op de caoutchoucopbrengst van de snede, Vergelijking van de hen vn Mede bij het damien met een rechtsche en een linksche BROOB eren ap Bn EE Kort overzicht van de verkregen resultaten. … . . …—. or se ede VOORWOORD. Deze tweede Mededeeling over tapproeven bij Hevea is in twee deelen verdeeld, waaraan een kort overzicht is toegevoegd. Het eerste gedeelte bevat de beschrijving van de proeven, waarbij het vergelijken van de tapmethoden op één boom plaats had, terwijl het tweede gedeelte de resultaten van de proeven mede- deelt, waarbij de tapmethoden op verschillende boomen geplaatst waren. Na de eerste Mededeeling werden nog in Teysmannia (1913 blz. 530, blz. 745, 1914 blz. 139, blz. 337 en blz. 447) en in’ het Rubberrecueil (blz. 311) verschillende questies het tappen van Hevea betreffende besproken, waarna verwezen mag worden. In den cathalogus van het Rubbercongres met Tentoonstelling te Batavia vindt men op blz. XLII een kleine verhandeling, die ook in deze Mededeeling is opgenomen. Een vergissing in de vorige Mededeeling voorkomende moet nog hersteld worden. De caoutchouc toch wordt niet tot halve centi- grammen maar tot halve decigrammen nauwkeurig gewogen. EERSTE GEDEELTE. TAPPROEVEN, WAARBIJ HET VERGELIJKEN VAN DE TAPWIJZEN OP EÉN BOOM PLAATS HEEFT. De invloed van het tot op het hout snijden op de vautchoucopbrengst van een snede. Bij het vergelijken van de opbrengsten van twee sneden op één boom deed zich dikwijls twijfel voor omtrent de juistheid van het verkregen resultaat en werd meerdere malen gemeend, dat aan het niet voldoende diep tappen van de eene snede ten opzichte van het dieper snijden van de andere, het afwijkend gedrag geweten moest worden. Vooral wanneer men bedenkt, dat een hoog geplaatste snede veel meer tot op het hout gesneden wordt dan een snede, die zich gemakkelijker onder het bereik van den tapkoelie bevindt, zoo is het gemakkelijk te begrijpen, dat men al zeer spoedig geneigd is om afwijkingen in de tapresultaten aan het te diep of te ondiep tappen te wijten. Om deze moeilijkheid te ontgaan, werden daarom bij verschillende proeven na het gewone tappen, de sneden ook nog eenigen tijd tot op het hout aangebracht. Het scheen me tevens van belang eens nategaan hoeveel eaoutchouc men meer uit een snede kan krijgen, wanneer zij in plaats van op de gebruikelijk wijze, tot op het hout wordt aan- gebracht. Hiertoe werden op 8 boomen 2 sneden aan twee tegenover elkaar liggende zijden aangebracht, waarvan de eene gewoon en de andere tot op het hout gesneden werd. Voor deze proef werd een zeer voorzichtige tapper gebruikt, die bijna nooit het hout raakte bij het gewone tappen. Snede A werd tot op het hout gesneden, snede B werd gewoon getapt. En en No. À. B . 212 332.15 164.30 213 326.15 135.30 215 842.85 188 60 216 847.80 222.75 217 133 70 95.50 218 205.95 101.15 219 364.60 196.25 220 447.80 213.80 Totaal 2501.75 1315.65 Het gewone tappen heeft dus maar 52°/, van de hoeveel- heid geleverd, die de snede tot op het hout aangebracht, gaf. De volgende 3 boomen waarop gelijksoortige tappingen waren aangebracht, werden door een anderen tapper gesneden gedurende 3.5 maand. No. A B 452 209.20 156.85 455 206.85 166.50 dt 149.80 128.70 Totaal 565.85 452 05 Deze tapper heeft dus 80 °%/ van de hoeveelheid, welke de snede tot op het hout aangesneden opbracht, bij gewoon tappen verkregen. Hij behoort onder hen, die niet voorzichtig tappen en ofschoon niet zeer sterk, toch nog wel eens het hout raken. Uit deze twee voorbeelden kan duidelijk blijken hoe groot _de invloed van den tapper op de tapresultaten kan zijn. Om nategaan of de verschillen, die bij het aansnijden van twee gelijk gerichte sneden, welke zich op gelijke hoogte van een boom bevinden, optreden, ook voor een deel aan meer of minder diep snijden geweten moet worden, werden op 4 boomen gelijk- soortige tappingen als bij de vorige 2 proeven aangebracht en de beide sneden tot op het hout gesneden. Arre Bun AB A PB 7April-2Mei| 49.40, 53.85' 39.30, 40.50 28. 80) 30.55, 40.80 44.3 8Mei-20 Mei| 54.05, 54.35 52.95) 52.95) 29.60 29.70 42.60 45.85 831 Mei-27 Juni | 45.85/ 38.15) 47.85 34.00/ 37.15/ 37.80/ 45.35 28 Juni-25 Juli) 49.55) 51.90) 43.35) 36.75) 24.25 23.65) 43.75) 45.50 26 Juli22 Aug. 52.90, 45.55, 37.60 22.55, 27.80, 26.55) 29.75 23 Aug.-19 Sep. 39.65 43.80 40.80 28.85, 27.00, 37.00, 37.90 20sep-17Oet.| 42.60, 47.35) 43.75 42,55 27.20) 32.20 40.65 30.40 18 Oct.-7 Nov. | 34.85 3145 35.10 2 56 NN DL CI ee O9 OP OO eN IO OD DS QI me al Ut ot re EN 28. B 24.70) 32.05, 29.85 TOTAAL 26 85366. 10 540. 90 329.95223.252 5301. 20317. 90 Ook nu ziet men verschillen tusschen de maandproducties van de sneden optreden, die niet veel onder doen voor die, welke in de vorige Mededeeling in tabel No. 3 vermeld zijn. Aan het tot ongelijke diepte tappen zijn deze verschillen dus niet te wijten. Tevens kan hieruit blijken, dat de opbrengst der sneden ook gelijk blijft, wanneer zij tot op het hout worden aangebracht. Men vindt toch voor de totale opbrengst van de A sneden 123420 gr. en voor die van de B sneden 1247.10 gr. Vergelijking van de opbrengsten verkregen bij het tappen met een rechtsche en een linksche snede. In Mededeeling [V werden reeds de resultaten van proeven met bovenstaand doel genomen, medegedeeld. Hieraan kunnen nog de volgende worden toegevoegd. Op elk van 4 boomen waren twee sneden op 5 cM. van elkander aangebracht zooals bij de proef op blz. 9 van de vorige Mededeeling werd aangegeven. Het melksap werd zonder water- spoeling in maatglaasjes opgevangen en na aflezen van het aan- tal cM°. in de glaasjes gecoaguleerd. De scraps werd den vol- genden dag van de snede en, uit de goot verwijderd en afzonderlijk gedroogd en gewogen. De tapper, welke de boomen aansneed, had bij het begin van de proef nog geen linkseche sneden gemaakt. Hij behoort tot de voorzichtige tappers, die bijna nooit het hout raken. Na 13 April werden de boomen alle tot op het hout gesneden. L | scraps R ame L scraps R | RCEADR 19 Sept. —18 Oct. | 17. 95 90 34.600.40 8.75 18.95) 25.05. 3.45 190ct. —17 Nov. | 82.60 (47.35 _ | 26.80) 11.45/ 38.30 1.65 18 Nov. 18 Dec. | 35.2 25 34.45) 18.10| 2.95/ 23.10| 0.30 19 Dec. —18 Jan. | 27.55) 27.30 20.80 — | 19.20 - — 19 Jan. —17 Febr. | 30.90, 36.10 _[2025) — | 7.05 — 18 Febr.—20Mrt. | 22.05) 24.95, 6.05, 5.15, 7.30 21 Mrt. —20 April | 27.45) 41.55 40.10| 7.70) 17.50/ 5.90 21 April-26 Mei | 61.60 59.05, 74.65 5.30 21.90 3.00 27 Mei —25Jum [107.45 75.10 84.45| 1.75 43.40, 0.60 26 Juni —25 Juli 102. 25 64. En 157-405 | 29.45) — 526.95,0.40,505.70 54.05256.60 22.20 26 Juli —15 Aug. « | 85. 25 TorTAAL 550.30 1.90 RN ae en) en, 401 19 Sept.—18 Oct. | 36.20 0.40 45.1000.70. 27.15 19 Oct. —17 Nov. | 42,35 42,70 26.60 18 Nov. —-18 Dec. | 40.65 “127.35 26.50 19 Dec. --18 Jan. | 38.25 ‚29.65, 25.50, 19 Jan. —17 Febr. | 32.05 18.90 16.60, 18 Febr. —20 Mrt. 48.65) 18.85) 35.30, 21 Mrt. —20 April 62.55 31.55 57.65 21 April -26 Mei |113.40, 60.30, 62.10 27 Mei —25 Juni | 44.151) 24.151) 79.30 | 26Juni —25Juli | — | — 100.80 42,65 26 Juli —15 Aug. | — == | 44.90 17.35) | | roraau 458.25 0.40298.55/0.70502. 40 0. 35281. 65' 0.40 I.— Tot 15 Juni R be FAN elan he Hue TR cM$ cM3 [eMS| ecM3 | eCM3 | ecM3 cM? 19Sept.—180ct. | 62| 115 | 38 | 86 145 | 185 | 94 | 103 190ct. —17 Nov. | 127 | 190| 83 [111 168 | 175 | 89 | 109 18 Nov.—18Dec. | 133 | 122 | 60 | 59 166 | 116 | 97 |- 77 19Dec. -18Jan. | 103 | 95 | 64 | 58 147 | 118 | 84 | 58 19Jan.—17 Febr. | 100 | 117 | 64 | 16 129 | 65 | 56 18Febr. —20 Mrt. 72 | 148 BRE 108 ALAT Ee 47 21 Mrt. —20 April 88 |. 139 | 127 | 61) 124 | 115 {| 191 (el, 21 April-26Mei | 199 | 206 | 256 | 82 574 | 290 | 246 | 122 27 Mei —2Juni | 352 | 229 | 274 | 124) 197 | 115 | 204 | 146 11 en 26Juni-25Juli | 344 | 210 | 611 178 ZOO TBG 26 Juli —15 Aug. | 258 \ 196 92 | 25 — — | 201 | 85 | | | | | TorAAL 1838 1762 [1742 8171818 [1245 | 1865 1050 Uit deze tabel is duidelijk te zien, dat, wanneer op het hout getapt wordt, het voordeel voor de linksche snede grooter wordt. Het aflezen van het aantal cMS. geeft, vooral als het kleine hoeveelheden betreft, aanleiding tot onnauwkeurigheden. Daar deze onnauwkeurigheid echter aan alle cijfers in gelijke mate kleeft, zullen de cijfers die de totale opbrengsten aangeven goed vergelijkbaar zijn. Men vindt hieruit dat gemiddeld geen con- centratieverschil bij het melksap van de rechtsche en linksche snede optreed. In 100 eM°. melksap kwamen de volgende hoeveelheden caoutchouc voor. No. L R 395 30 30 399 29 RTE 401 95 24 411 2rA 27 Nauwkeurig zijn deze gehalten natuurlijk niet, daar toch verdampen van het water plaats heeft en ook steeds caoutchouc op de snede achterblijft, echter in zulk een dun laagje dat het den volgenden dag niet zichtbaar was of te weinig was om afzonderlijk gedroogd te worden. ande ane: Le NRS Boom 401 bleek op 25 Junieen kankerplek onder de linksehe snede te bezitten. f Boom 399 heeft veel scraps gegeven. Berekent men deze hoeveelheden caoutchouc mede dan zouden de gehalten van het melksap der linksche en rechtsche sneden 32 en 34% bedragen. Van 14—21 Mei werden met deze boomen nog de volgende proeven genomen. De sneden op elken boom tdk snel achter elkander aan- gesneden en de hoeveelheden melksap in de maatglaasjes bij tusschenpoozen afgelezen. In het begin stroomt het melksap snel en zal dus de lengte van de goot slechts geringen invloed op het begincijfer kunnen hebben. Wanneer de uitstrooming echter stopt, zal nog eenigen tijd melksap nastroomen, waardoor het eindpunt verschoven zal worden. | De graphische voorstelling geeft een kromme te zien, welke in ’tbegin stijl oploopt en daarna langzaam horizontaal wordt. Wordt de snede nadat zij gestopt is, nog eens op nieuw aangesneden, dan Krijgt men weer melksap, maar meestal minder dan de eerste keer. De volgende hoeveelheden werden verkregen, wanneer voor de tweede maal aangesneden werd, nadat de hoeveelheid melksap in 10 minuten geen verandering meer vertoonde. De opbrengsten zijn in cM? aangegeven. le maal aangesneden. 2e maal aangesneden. No. L R L R 411 dl) 6.5 55 2 401 19 13.5 5.5 5.5 599 11.5 7 | Ì 305 8 11.5 2.5 2 Wanneer ‘een snede nog niet gestopt is en men snijdt haar op nieuw aan, dan wordt hierdoor de uitstroomingssnelheid vergroot, zooals uit de graphische voorstelling te zien is. Spijdt men een snede meerdere malen aan, nadat zij telkens eerst gestopt is, voordat op nieuw aangesneden wordt, dan krijgt men steeds uitstrooming van melksap. t Ek pee le maal 2e maal 3e maal de maal L R L R L R L R One Mn er 17E ATD A B EB De B 2 405 Ree 17 ee OR B ab BUEN JO BA MEE AA | | Gedurende 3 dagen werden deze metingen verricht en de | caoutchoue luchtdroog gewogen. | Per 100 ecM? melksap werden gevonden bij de eerste aan- | snijding 24. gr. bij de tweede 25 gr. en bij de derde 25.5 gr. ___eaoutchouc. Een achteruitgang door vermenging van het melksap met water uit de in de nabijheid zich bevindende cellen werd __dus niet gevonden. Bij de volgende 2 proeven werden de sneden steeds tot op het hout gesneden. | | | De sneden stonden 5 cM van elkander op 1.25 M hoogte en werden gedurende 6 maanden tot op het hout getapt. No. L hak 308 810.45 296.85 390 376.65 350.15 394 450.75 389.95 397 861.90 548.10 Totaal 1999.75 1585.05 Het voordeel voor de linksche snede bedraagt ongeveer 25°/.. Bij de volgende proef stonden de sneden op twee tegenover elkaar liggende zijden op 75 cM hoogte. Het tappen had gedu- rende 6 maanden plaats. No. L R 120 2465 202.75 Eel 432.40 364.40 122 319.40 308.30 Totaal 984.45 875.45 De linksche snede geeft ongeveer 10°/ meer dan de rechtsche. V snede ten opzichte van linksche snede. Op 7 boomen werden aan de eene zijde een V snede met armen van 15 cM lengte op een baststrook van 20 cM breedte aan- Ek gebracht en aan de tegenovergelegen zijde een linksche snede” van 30 cM lengte op een baststrook van 20 cM. Bij 4 boomen werden de sneden op de gebruikelijke wijze aangebracht en bij de anderen tot op het hout. Gewoon getapt gedurende 6 maanden. No. EN B 479 392.00 403.40 480 1197.95 __ 1292.20 . 481 400.85 413.95 482 _ 674.10 702.95 Totaal 2664.90 2812.35 Hierna werden deze boomen nog 2 maanden tot op het hout gesneden. No. JN B 479 131.45 125.80 480 306.35 324 25 481 133.05 126.80 482 248.45 252.55 Totaal 819.30 829.40 De volgende boomen werden gedurende 6 maanden tot op. het hout gesneden. No. À B 484 417.15 481.10 485 … 484,15 464.15 486 659.45 586.75 Totaal 1510.75 1532. — 4 ik 1 E it Bij het gewoon tappen is er nog een klein voordeel van 6°/, voor de linksche snede; bij het tot op het hout snijden is het verschil ‘van geen beteekenis. In de vorige Mededeeling (No. IV blz 25) werd aangetoond, dat een V snede een voordeel van ongeveer 16°%/% ten opzichte van de rechtsche snede geeft. De oorzaak dat dit voordeel zoo groot is en er tusschen de opbrengsten van de V snede en de linksche snede ongeveer geen verschil bestaat, moet behalve in verschil van richting in het volgende gezocht worden. p Het onderste uiteinde van een rechtsche en linksche snede ligt op gelijke hoogte als het snijpunt van de armen van de V, waar- door de helft van de eerst genoemde sneden hooger in den bast wordt aangebracht dan de armen van de V snede. ereen hendher Menden” DE end Bij de linksche snede komt de onderste helft overeen met den linker arm van de V en geeft dus een vergelijking van een linksche snede en een V snede het verschil te zien tusschen een hooger gelegen halve linksche snede en een rechter arm. Het voordeel van de linksche snede wordt dus verminderd omdat een deel in een hooger gedeelte van den bast zich bevindt. | Bij een rechtsche snede en een V snede zijn beide oorzaken n.l. het in hooger gelegen bast zich bevinden en een onvoor- deelige richting bezitten in het nadeel van de rechtsche snede. Wes De invloed, die de helling van de snede op de . caoutchoucproductie heeft. Op de boomen werden de volgende tapsneden aangebracht. 5 10.5 Pes Î Î Dn be 75 75 mn nn a . 1 mn nn nn en eden De breedte van de baststrook bedroeg voor A en B 10 cM, de lengten van de sneden waren resp. 10.5 en 15 cM voor de boomen No. 245. 247 en 248, terwijl zij 15 en 20 cM lengte hadden bij de boomen No. 249, 250, 251 en 253. Het tappen geschied- de dagelijks. De opbrengsten bedroegen in gr: No. JN B A Se os 245 256.00 239.20 100 : 93. — 247 842.75 410.95 100 : 120. — 248 109.45 119.00 100 : 109. — Totaal 708.20 769.15 Gemidd. 100 : 107.— No. J.N B VO 249 298.75 248.20 100 : 108. — 250 296.25 8/8.45 100 : 126. — 251 227.85 243.85 100 : 107.— ; 253 217.30 225.05 100 : 104. — Totaal 970.15 1090.55 Gemidd. 100 : 111.— Op de wijze zooals in de vorige Mededeeling werd aange- geven, werden de hoeken (a) van den houtvezel met de tapgoot bepaald. Hoek a in graden Lengte der afgetapte baststrook in cM. A B A | B 6.5 5. — 26. — 82. — 5.5 6.5 24. — 31. — 2.5 2.5 18.5 24.5 8. — 2. 50.5 38. — 5.5 6. — 30.5 85. — 4, 8. — 35. — 59.5 2.— 0. — 30. — 36. — De opbrengsten van A en B moeten zich verhouden volgens de theorie (blz. 32 vorige Mededeeling) als 10.5 Sin. (72 + a): 15 Sin. (42 + á), voor de eerste 3 waarnemingen en als 15 Sin. (42 +a): 20 Sin. (80 + á), voor de laatste vier. Op deze wijze berekend vindt men: No A B No A B 245 100 106.5 249 100 100. — 247 100 109.5 250 100 106.5 248 100 nn 251 100 114. — Gemidd: 100 Mos 1 293 100 96. — Gemidd 100 104. — De gemiddelden vertoonen geen groote afwijkingen met die van de opbrengsten; bij de verhoudingen zelf echter vindt men groote verschillen. Het verschil in hoogte van de sneden kan hierop niet zoo heel veel invloed hebben, daar toch de snede B bij het begin van het tappen hooger en later lager gelegen was. De oorspronkelijke afstand van de hoogste gedeelten van de sneden A en B bedroeg bij de eerste 3 boomen S cM. en bij de“andere 6.5 cM., welke afstanden door het tappen ongeveer zijn ingehaald. Een proef met meer boomen zal aangezet worden om dit nauwkeuriger te kunnen nagaan. DL: Op 4 boomen werden op twee tegenover elkander gelegenzij- den de volgende tappingen aangebracht. | A werd op de gebruikelijk wijze getapt, terwijl B vertikaal gesneden werd, zoodat de snede zich bewoog in de richting van het pijltje. De opbrengsten in gr. bedroegen (5 maanden getapt): No. JN B 227 89.4 49.4 228 54.4 26.1 229 13.8 Dil 231 90.8 43.3 Totaal 310.4 168.9 Men krijgt dus bij het vertikaal snijden ongeveer de helft van de opbrengst, die een snede welke 50° met de tapgoot maakt, geeft. Invloed van de hoogte, waarop de snede is aange- gebracht, op haar caoutchoucproductie. Op twee tegenoverliggende zijden van de boomen werden de volgende tappingen aangebracht. fe) o d> DRT 4 oe IS De sneden werden dagelijks de eene dadelijk na de andere aangesneden. Bij de boomen No. 95—No. 111 stonden de tap- pingen zooals in de teekening is aangegeven, terwijl bij de ande- ren de sneden rechts van de goot geplaatst waren. Het volgend overzicht geeft de verkregen resultaten weer. No. J.N B Aes red 59 584.40 333.15 100 : 57 92 332.30 251.45 100 : 75.7 105 601.50 340.30 100 : 56.6 107 182.35 153.45 100 : 84.1 108 365.75 229.40 100 : 62.7 109 398.15 288.65 100 : 72.5 110 343.65 172.30 100 : 50.1 111 488.20 601.70 100 : 123.3 Totaal 3296.30 2370.40 Gemidd. 100 : 72.7 No. JN B Ara B 61 115.85 77.95 100 : 67.3 62 116.75 76.75 100 : 65.7 63 80 80 56.55 100. 708 65 284.10 183.10 100 : 644 122 499.15 383.75 100 1700 123 273.50 245.40 100 : 89.7 124 252.39 281.15 100 : 1114 125 259 30 363.90 100 : 1351 Totaal 1891.75 1668.55 _ Gemidd. 100 : 85.1 | Men vindt dus in ’t eene geval een verschil van 27.3 en in ’t andere van 14.9°/. Gemiddeld dus geeft de laag geplaatste ‚snede meer caoutchouc dan de snede, die zich 50 cM. hooger _ bevindt. Toch kan men bij het doorzien van de getallen opmerken dat bij sommige boomen het omgekeerde het geval is. De mo- | gelijkheid was niet uitgesloten, dat deze uitkomsten aan fouten of wel aan onjuist tappen geweten moest worden. | Om dit nategaan werden de boomen van de laatste serie nog eenigen tijd tot op het hout gesneden. 1 nl on es De opbrengsten waren als volgt: E No. JN B AE 61 36.35 18.20 100 : 50.— 62 5.95 21.95 100 : 6l.— 63 26.50 14.05 100 : 53.— 65 121.45 71.65 100 : 59.— 122 368.70 262.05 100 : 71.— 123 208.20 180.90 100 : 87.— 124 177.80 208.20 100 : 117.— 125 179.85 236.40 100 : 181. — Totaal 1154.80 1013.40 Gemidd. 100 : 78.5 Hieruit blijkt duidelijk, dat de afwijkingen niet aan te ondiep tappen geweten kunnen worden. Ook wanneer men het aansnijden om den anderen dag doet plaats hebben voor beide sneden, vindt men dat de het hoogst aangebrachte snede gemiddeld minder caoutchouc levert dan de zich lager bevindende. No. A | B ae 1138 245.15 216.55 100 : 88.3 114 256.95 129.95 100 : 50.6 115 553.80 215.85 - 100 8256 116 620.10 658.85 100 : 108. — 117 509.85 186.65 100 : 60.2 118 82.45 95.80 100: 116:2 120 278.50 267.05 100 : 95.9 Totaal 2126.80 1810.70 Gemidd. 100 : 85.2 Bij de volgende serie stonden de sneden rechts van de goot. No. EN B Ars deni 126 110.95 118.85 LOO 2 AOT 127 207.75 229.20 100 : 110.38 128 280.20 223.45 LOO: 1057 129 180.15 111,95 100 : 86.— 130 110.10 128.50 10027 116 151 156.20 90.65 100 : 58.— 132 151.40 142,20 | 100 : 98.9 133 64.80 81.60 100 : 126. — Totaal 1211.55 1126.40 Gemidd. 100 : 97.2 LAD Ook van deze series werden eenige boomen tot het hout gesneden. No. A B Artie 113 162.70 150.30 100 : 92. — 114 196.90 79.20 hooren didl 115 263.15 196.60 100 : 75.— 116 580.50 519.90 100 : 90.— Totaal 1203.25 946.00 Lode No. A _B Ar 126 80.75 86.75 100 : 107. — 127 146.50 157.55 100 : 108. — 128 180.35 163.70 100 28 129 101.20 76.40 1001 VERA Totaal 508.80 484.40 100 : 95.— Een van de afwijkingen is verdwenen, de twee anderen zijn echter gebleven. Bij de boomen, die het afwijkend gedrag vertoonen, dat de hoogste snede meer caoutchouc oplevert dan de lagere snede, is zeer waarschijnlijk een slechte communicatie van de melksap- vaten de oorzaak van dit verschijnsel. Is de afstand der sneden grooter, dan schijnt, zooals uit de volgende proef blijkt, de onderste snede niet altijd de hoogste opbrengst te geven. Op een boom werden 3 sneden aangebracht, de onderste op 75 cM‚ de volgende op 3.50 M. en de hoogste op 6 M; alle 3 sneden waren 15 cM lang op 10 cM breede tapvlakken. Getapt werd van 21 Mei — 26 December 1915. De opbrengsten der sneden bedroegen 153.70 gr. 124. 95 gr. en 220.55 gr. Daar de bast bij de bovenste en de middelste snede dun was, is hier dikwijls tot op het hout gesneden. Neemt men dit in aanmerking, dan volgt uit deze cijfers toch, dat het verschil in opbrengst van de sneden niet groot is en zeker veel minder dan men in verband met de resultaten van de vorige proeven zou verwacht hebben. sien Het openen van de bovenzijde ten opzichte van het aansnijden van de benedenzijde van de snede. \ ) 1 Het tappen had dagelijks plaats van 13 Juni 1912—16 Mei ‘ > \ ben en edn en nn en en een en en en en vd ar on GR a nt ava U hen. Le} „” had „” - eee eend enhendendn epe 1913; bij eenige boomen was de bast reeds vroeger afgetapt. No. u B 266 201.80 179.95 273 158.70 170.20 275 175.95 162.75 2853 208.65 242.85 284 227.05 296.85 287 212.46 244.80 292 122.35 121.85 305 271.75 371.65 314 252.10 287.75 326 178.20 175.60 331 185 20 186.20 339 258.35 257.45 Totaal 2451,55 2697.90 Gemiddeld is de verhouding dus 91 : 100 De gewone tapwijze is dus voordeeliger geweest. De mogelijkheid is echter niet uitgesloten, dat in het begin | de tapwijze A minder effect heeft gehad dan de tapwijze B, toen de snede lager was dan die van A. Berekent men daarom de opbrengsten van de tapwijzen gedurende de maand 12 November De Ve — 10 December, waarin de sneden elkander voorbij gingen dan vindt men voor de tapwijze A 234.30 gr. en voor de tapwijze B 234.65 gr. | Zeer waarschijnlijk zal dus het verschil niet groot zijn; een voordeel voor het naar boven tappen met één snede werd echter niet gevonden. Het tappen met 2 sneden naar boven ten opzichte van het op de gebruikelijke wijze tappen met 2 sneden. A B 15 , 15 Eet Dan) GRAN NE loi \ \ \ \ \ \ \ ‘ 7 \ \ jen Nl a CE EN \ \ \ \ mer \ \ Ng N u hennen Beide tapsneden werden dagelijks aangesneden. Het tappen had van 13 Juni—15 November 1912 plaats No. JN B 376 104.00 107.80 387 115.80 112.50 422 175.80 163.30 425 184.85 121.70 427 177.90 165.45 429 148.55 182.35 481 156.95 131.55 482 105 60 104.50 504 87.25 84.90 Totaal 1206.20 1124.05 Gemiddeld heeft dus de tapwijze B maar 90°/ van de op- brengst van A gegeven. Et. gt De mogelijkheid was niet uitgesloten, dat de tapwijze,B gedurende de proef in slechter conditie had verkeerd, doordat de _ druk in het melksapvatenstelsel bij het begin van de proef geringer was geweest dan later, zoodat de tapwijze A toen de sneden lager gekomen waren dan die van B hiervan het voordeel ondervonden had. Berekent men echter de opbrengsten voor de periode 12 Augustus — 10 September, waarin de sneden van de tapwijzen elkaar voorbijgingen, dan vindt men ook een voordeel voor de tapwijze A. De opbrengst van A bedroeg gedurende deze periode 290.45 gr. en van B 249.25 gr.; de verhouding van deze opbrengsten bedraagt 100 : 98. Het tappen met 2 sneden wit het midden van het tapvlak gaande, de eene naar boven en de andere naar beneden, ten opzichte van het tappen met 2 sneden op de gebruikelijke wijze. é / / / 1 MEAD / 1 / / dm en en en nn in na a ban | a 1 1 na a tÁ Seep ge 1 Coman en en an enn en ed senege 1 1 De lengte der sneden was 18 cM,‚ de breedte der tapvlak- ken 13 cM. Getapt werd van 25 Januari —l Juli 1912. No. JN B 99 90.80 115.00 100 126.45 159.40 101 231.70 323.15 102 106.25 140.00 104 165.45 278135 106 848,70 286,25 E07 284,05 347.65 109 127.90 181.00 Totaal 1381.50 1825.80 ND De tapwijze B heeft dus ongever 30°%/, meer caoutchouc ge- leverd dan de gebruikelijke wijze van werken. Het voordeel van de tapwijze B is voornamelijk de laatste maanden zichtbaar. Gedurende de 2 eerste maanden bedroeg de opbrengst voor A 502.85 gr. en voor B 595.20 gr. en van 25 Mei—1 Juli bracht de tapwijze A 276.25 gr. en B 419.55 gr. op. Deze proef werd nog eens herhaald; de afstand der sneden werd nu 35 cM genomen, haar lengten 15 cM. en de breedte van het tapvlak 10 cM. Getapt werd van 28 Januari — 11 October 1913. No. A B 184 265.20 812.40 135 130.25 125.00 136 544.55 524.50 137 186.15 297.85 158 554.75 570.65 141 895.40 527.15 142 262.20 280.50 143 598.15 366.45 Totaal 2512.65 2602.50 De tapwijze B heeft ook nu een voordeel, echter maar van ba, De opbrengsten in de twee eerste maanden bedroegen A 173.20 gr, B 458.65 gr. en in de twee laatste maanden A 541.70 gr., B 687.40 gr. Op 8 boomen werden dezelfde tapwijzen danetnrent. in plaats van dagelijks werden zij echter om den anderen dag aangesneden. Het tappen had van 28 Januari 1913 — 10 Juli 1914 plaats. No. N B 144 634.60 613.70 145 559.95 421.25 146 267.30 334.90 147 453 45 507.35 148 491.00 597 85 149 509.15 645.00 152 491.50 626.80 1538 299.50 387.55 Totaal 3706.45 4534.40 ER: Ook hier geeft de tapwijze B een belangrijk voordeel. « Het is nog de vraag of dit voordeel behouden blijft, wanneer de afstand der sneden grooter wordt genomen. Een bezwaar bij de tapwijze B kan nog zijn, dat het herstellen van den bast wellicht niet zoo goed zal plaats hebben, daar de aanvoer van voedingsstoffen naar het afgetapte bastgedeelte van boven be- lemmerd wordt. Dit zal echter eerst later kunnen nagegaan worden. Het om den anderen dag tappen met 2 sneden uit het midden van het tapvlak gaande, de eene naar boven en de andere naar beneden ten opzichte van het dagelijks openen van één snede op de gebruikelijke wijze. Rs, B Al 15 H Za Ue H miet HE: en | 1 1 Î 1 i 75 fi e l l | ! I 1 1 ! de El hi Blan Het tappen begon 18 Juni 1912, terwijl de tapvlakken fa- getapt waren voor eenige boomen op 11 Maart en voor de anderen op 22 Mei 1918. Nt a \ eeens \ \ eN eenen oee en En \ No. an B TEE 289 224,85 321.10 100 : 143 303 134.60 224.90 100 : 167 319 118.55 195.70 100 : 165 361 136.40 240.55 100 : 177 362 233.40 447.45 100 : 192 403 178.65 249.10 100 : 134 415 150.20 194.85 100 : 130 417 87.80 127.25 100 : 145 431 79.15 118.30 100 : 149 443 107.35 176.25 100 : 164 486 68.20 | 99.05 __ 100 : 146 509 180.80 271.05 100 : 150 Totaal 1699.95 2666.— Gemidd: 100 : 156 A EY ar ve de fe Evenals 2 sneden op de gebruikelijke wijze om den anderen dag aangesneden minder opbrengen dan 1 snede dagelijks geopend, vindt men ook voor de tapwijze A om den anderen dag aange- sneden, geen voordeel ten opzichte van het dagelijks aansnijden van een snede. Het tappen met 2 sneden, de een van beneden naar boven en de ander van boven naar beneden, ten opzichte van 2 sneden op de gewone wijze geopend. £ Je Ï | | De bedoeling van deze proef was om nategaan welke invloed de uitstrooming van het melksap ondervindt, wanneer de bastreep hoe langer hoe smaller wordt. Getapt werd dagelijks van 13 Juni —1l November 1912. No. À B 262 61.85 79.60 293 101.05 112:20 309 94.00 121.50 336 91.95 114.35 340 109.60 125.55 842 96.50 128.40 453 10.45 83.45 455 66.90 84.75 495 50.75 70.20 501 89.70 136.40 510 79.60 93.55 511 80.15 102.10 Totaal 992.50 125.05 Gemiddeld is de verhouding 100 : 126. TP TN pile We ms "3 ie en Zooals vooruit wel te begrijpen was heeft de tapwijze A minder opgebracht dan de gewone tapwijze. Berekent men de. opbrengsten per maand, dan is zeer duidelijk de invloed van het smaller worden van den bastreep bij A zichtbaar. N B Je maand 350.55 369.65 ge s 210.50 237.70 3e K 125.20 157.85 4e e 163.20 219.30 5° 8 142.65 267.55 Het dagelijks aansnijden van een snede t.o.v. het om den anderen dag openen. Op 3 boomen werden 2 gelijk gerichte sneden, links van de goot, 15 cM lang, op 10 cM breede tapvlakken, beide op 75 eM hoogte, op twee tegenover elkaar liggende zijden aangebracht. Van 11 Dec. 1912—6 Juni 1918 werd de snede A dagelijks en de snede B om den anderen dag aangesneden. De snede A was toen gemiddeld 25 cM gedaald, de snede B 13cM. Hierna werd de snede B dagelijks en de snede A om den anderen dag aan- gesneden tot 9 November, toen bij A gemiddeld 39 cM,‚ bij B 41 cM bast afgetapt waren. De tappingen werden weer omgelegd en waren beide sneden op 30 November gemiddeld evenveel gedaald. | A dagelijks getapt (Il Dee —6 Juni + 10 Nov.—30 Nov.) No. A B Are NS 90 179,25 70. — 100 : 39 93 139.15 5d. — 100.: 39 94 196.25 84.7 100 : 43 RP dagelijks getapt (7 Juni—9 Nov.) k No. À B Are 90 67.45 175.40 100 : 38 03 168 87.75 50E ARGOS O4 83.25 209.20 100 : 40 Als gemiddelde verhouding voor de opbrengsten bij het dagelijks en het om den anderen dag tappen, beide met één snede, wordt dus 100 : 43 gevonden, in plaats van 100 : 50 hetgeen men zou verwachten. nend EE TS ae Men zou kunnen meenen, dat dit te kort veroorzaakt wordt, doordat de sneden eenige werking op elkaar uitoefenen en dus wanneer A en B samen geopend worden, voor elk van beide minder melksap beschikbaar is, dan wanneer er maar een geopend wordt. Wanneer deze veronderstelling juist is dan moet de snede, die dagelijks getapt wordt, meer caoutchouc leveren wanneer de andere snede niet geopend wordt dan wanneer dit wel plaats heeft. Ik heb om dit na te gaan uitgerekend hoeveel de dagelijks getapte snede opgebracht heeft, toen zij alleen werd aangesneden, en ook toen de andere snede geopend werd. De dagelijks getapte Tegelijk met de dagelijks getapte No. snede alleen geopend. snede ook de andere geopend. 90 174.65 WAF fri, 95 116.25 108.10 94 200.60 199.00 Totaal 491.50 485.80 Het verschil, hetgeen nog voornamelijk aan No. 93 te wijten is, bedraagt nog geen 2°/, zoodat hieraan het gevonden te kort bij het om den anderen dag aansnijden niet geweten kan worden. Nog bestaat de mogelijkheid dat de snede bij het om den anderen dag aansnijden niet voldoende diep of dik gesneden wordt. Het indrogen van den afgesneden bast kan hiertoe aanleiding geven. De resultaten van de volgende proef bevestigen dit. De tappingen bij deze proef waren gelijk aan die van de medegedeelde, alleen stond de snede A op 70 eM en de snede B op 35 cM hoogte. De snede A werd steeds dagelijks, de snede B om den anderen dag getapt. No. 20 Juni 1913 werden beide sneden tot op het hout gesneden. De gaoutchoucopbrengsten van 11 Dec. 1912—20 Juni 1913 bedroegen : No. JN B Ar Ates 99 103.40 40.05 100 : 39 100 181.15 51.85 100 : 29 102 134.70 41.00 zuur: 30 104 121.75 49,80 100 : 41 Gemiddeld: 100 : 35 NP Niettegenstaande A hooger staat dan B geeft de laatste bi het om den anderen dag aansnijden gomiddeld slechts 35%, in plaats van ruim 50°/, die men zou verwachten. De opbrengsten bij het op het hout snijden (21 Juni 1913- 27 Maart 1914) bedroegen : No. A B Bet AC 99 426,55 236.80 100 : 55.5 100 431.30 277.10 100 : 64 102 552.45 164.50 100 : 49.5 104 359.10 244,85 100 : 68 Gemiddeld: 100 : 59 Hieruit blijkt dus duidelijk, dat de oorzaak van het te kort bij het gewone tappen moet worden ‚geweten aan de wijze waar- op het aansnijden plaats had. Bij het begin van het op het hout tappen waren de leide van de afgetapte baststrooken bepaald. Zij bedroegen in cM's: No. JN B 99 27.5 14.5 100 28.5 13.5 102 28 13.5 104 28.5 14.5 Gemiddeld 28, — 14. — De snede A was 187 en de snede B 93 malen aangesneden, zoodat per keer gemiddeld 1.5 mM bastdikte verwijderd was. Gedurende het op het hout snijden waren de afgetapte bast- lengten als volgt. No. JN B 99 42,5 20.5 100 41.5 22, — 102 42, — 21.5 104 41.5 21. — Gemiddeld 42.— _ 215 De snede A was gedurende dezen taptijd 251 maal, de snede B 126 maal aangesneden, zoodat de dikte van het afgesneden bastreepje gemiddeld 1.7 mM. voor beide bedroeg. | De dikte van het bastreepje verschilt in beide gevallen niet veel en is grooter dan gewoonlijk gesneden wordt. Men zou ke En ed hieruit dus de conclusie kunnen trekken, dat de oorzaak van het slechte resultaat van het om den anderen dag aansnijden, gewe- ten moet worden aan te ondiep snijden, waartoe de ingedroogde bast wellicht aanleiding geeft. Ook in dit geval werd berekend hoeveel de snede A op- bracht, toen B niet en ook toen B wel geopend werd. Gevonden werden de volgende hoeveelheden. Niet tot op het hout gesneden. No. B niet geopend B geopend SI) 50.95 50.80 100 89,90 95.90 102 64.15 10.25 104 53.90 60.40 Totaal 258.90 275.35 Tot. op het hout gesneden. (van 21 Juni — 28 November be- rekend): No. B niet geopend B geopend SI) 127.70 155.80 100 155.25 145.15 102 118.45 116.55 104 108.20 108.55 Totaal 489.60 506.05 In beide gevallen wordt dus een klein voordeel gevonden wanneer beide sneden tegelijk geopend worden. De oorzaak hiervan zou gezocht kunnen worden in een weinig grootere span- ning in het melksapvatenstelsel, wanneer den vorigen dag min- der melksap is uitgevloeid. Hiermede in overeenstemming is het resultaat van de vol- gende proef. Op 18 boomen werden aan de eene zijde een snede op 85 cM hoogte en aan de andere zijde 2 sneden aangebracht op 37.5 cM van elkander; de bovenste stond ook op 85 cM hoogte. De enkele snede stond rechts, de twee anderen bevon- den zich links van de goot. De enkele snede werd dagelijks getapt, de andere twee om den anderen dag. Alle 3 sneden hadden gelijke lengte. Berekend werden de opbrengsten van de dagelijks geopende snede wanneer de 2 anderen aangesneden werden en ook wanneer dit niet het geval was. De boomen waren getapt van 10 Februari 1912 tot 28 Januari 1918. é Alleen Geopend tegelijk met de No. aangesneden 2 andere sneden 127 124.70 121.60 „ 128 259 15 249.80 129 233.85 231.39 130 164.50 159.90 151 91.50 91.00 132 248,05 257.55 155 99.85 98.60 134 245.40 235.35 135 150.35 147.55 136 156 40 149.60 137 97.95 93.90 138 122.50 125.65 139 145.70 147.25 140 56.20 52.85 141 164,05 150.580 142 101.50 88.350 145 86.25 82.90 144 158.80 154.55 Totaal 2666.50 gr. 2616.25 gr. Wanneer de snede tegelijk met de twee anderen geopend wordt, geeft zij gemiddeld een paar percenten meer caoutchouc, dan wanneer deze gesloten blijven. Natuurlijk is het toch nog zeer goed mogelijk, dat het openen van de eene snede invloed op het uitstroomen van de andere aan de tegenovergestelde zijde heeft; wanneer toch die invloed kleiner is dan het effect van de vermeerdering van de spanning in het melksapvatenstelsel, welke verwacht kan worden, omdat den vorigen dag minder afgetapt werd, zal men er niets van merken op deze wijze. Het aansnijden van één snede dagelijks aan de eene zijde van den boom en twee sneden om den anderen dag geopend aan de tegenovergestelde zijde. De afstand der sneden bedroeg 37.5 cM., terwijl de enkele snede op 75 cM. hoogte geplaatst was. De sneden waren 15 cM. lang; de breedte der baststrook bedroeg 10 cM. Zij stonden op 4 boomen rechts van de goot en op de overigen links. OE Getapt werd van 11 December 1912-—6 Februari 1914. Enkele snede Bovenste van de 2 sneden Onderste van de 2 sneden 556.05 119.50 : 174.45 659.50 231.05 244.55 225.65 54.30 102.00 595.80 133.05 FaLS 212.95 98.65 156.25 867.05 78.10 142.75 289.05 78.00 145.50 230.40 86.70 125.75 Totaal 2792.25 909.35 1258.40 De twee sneden om den anderen dag geopend hebben minder ecaoutchouec geleverd dan de enkele snede, ofschoon evenveel bast verbruikt werd. Bij de volgende proef werden alle sneden tot op het hout aangebracht. De afstand der sneden bedroeg 30 cM.; de hoogte van de enkele snede was 60 cM. Enkele snede Bovenste van de 2 sneden Onderste van de 2 sneden 127.05 251.85 410.40 694,75 261.36 500.55 929595 520.05 459.80 1027.60 209.55 405.60 Totaal 8579.35 1042.50 1556.55 In beide gevallen brengen de 2 sneden 77°/ van de enkele snede op. De invloed van de dikte van het weggesneden baststrookje op de caoutchoucopbrengst. In het bekende boek van Petch leest men op blz. 139: „It is generally accepted that the width of the strip removed at one tapping (within limits) has no influence on the quantity of rubber obtained at that tapping. There have been no experi- ments on that point, but it may be regarded as correct. One tapper may remove only one-twentieth of an inch another might cut off one-tenth; but the yield of rubber would be the same in both cases.” Het scheen me genoeg van belang om dit na te gaan, vooral omdat ik meedere malen het tegenovergestelde hoorde verkondigen. Et Proef 1. N Le Op 4 boomen werden 2 tappingen geplaatst op de wijze zooals uit bijgaande teekening te zien is. De snede A werd gedurende de 4 eerste weken zoo dik gesneden dat 4 ecM bast gebruikt werden, elkander plaats. A B terwijl de snede B in dien tijd S cM NN daalde. De volgende 4 weken werd EE bn! bij de snede A S cM gebruikt en wed î BN bij de snede B 4 cM‚ na 4 weken Ss hs N werd weer gewisseld enz. Het tap- Ee. y RoN ! pen had door 2 tappers plaats; de ip. Nn een sneed 4 cM‚ de ander 8 cM keen eN in 4 weken. Dh Het aansnijden had dadelijk na | | 1 Ì De verkregen opbrengsten bedroegen: l cM p. week 2 cM p. week le vier weken 62.45 95.70 de d 151.80 155.90 De 2 e 151.95 169.25 4e „/ 5 160.65 143. — be „ x 151.85 181.05 De cijfers van de eerste vier weken zijn niet goed te ge- bruiken, omdat de tappers niet tegelijk de goede diepte bereikten. Laat men deze maand niet mede tellen en gebruikt men de ‘cij- fers van de 2° tot de 5° vier weken dan blijkt, dat de opbreng- sten van deze 4 maanden bijna gelijk zijn nl. 616.25 gr. en 629.20 gr. Het verschil, dat men tusschen de opbrengsten in 4 weken _ verkregen, ziet optreden, wordt veroorzaakt doordat de eene snede zich lager bevindt. dan de andere, hetgeen door den groo- teren druk, die daar in de melksapvaten heerscht, een vermeer- derde uitstrooming van latex tengevolge heeft. ek PmN RIT PEAT eo eN Proef.2. Het verschil tusschen deze proef en de vorige bestaat alleen hierin dat de sneden nu op twee tegenover elkaar liegende zijden van de boomen werden aangebracht. Er werden 8 boomen ge- bruikt. Zoowel de snede die 1 cM‚ als degeen die 2 cM per week daalde, werden door den zelfden tapper gesneden. De opbrengsten bedroegen: 1 cM per week 2 cM per week le vier weken 144.25 143.65 ee ms 5 103,85 136.95 EEN 157.95 148 10 4e ie sd 138 20 (58:25 Der pe 22040 120.00 BOE, 2 132520 137.85 Totaal 796.85 844.80 Men vindt dus- hier een voordeel van 6%% voor het dikker snijden; rekent men alleen het gedeelte van de 2e-—5e vier weken dan vindt men een voordeel van 8%. Zeer waarschijn- lijk is dit, zooals uit de volgende proef blijkt te wijten aan niet diep genoeg snijden, wanneer dun gesneden wordt. Panbie ws: Op 6 boomen werden overeenkomstige tappingen als bij de vorige proeven aangebracht. Bij 8 boomen stonden zij op 5 cM. van elkander, bij 8 anderen bevonden zij zich op 2 tegenover elkaar liggende zijden. Het eenige verschil tusschen deze proef en de vorige bestaat in de dikte van het weggesneden bastreepje. Er werd nu geen vaste maat gebruikt, maar werden 2 tappers voor de proef gekozen, waarvan de een goed tapte, terwijl de ander niettegenstaande eenige jaren routine niet had kunnen leeren voldoende dun te. tappen. Ook bij deze proef verwisselden de tappers om de maand van snede; dan werd tevens de lengte der afgetapte baststrook bepaald. Na 7l/, maand tappen bleek de goede tapper 162.5 cM. bast op de 6 boomen samen gebruikt te hebben d.i. 3.6 eM. per snede per maand en de ander 200 cM. d.i. 4.4 cM, per snede per maand. les, De opbrengsten waren als volgt: j s ; » De sneden op 5 cM. van elkander. 36 cM. per maand 44 cM. per maand le halve maand 12.45 81.80 2e maand 19 55 76.70 ge „ 95.25 150.10 4e „ 130.70 133.60 me 91.45 108.00 Bet ts 92.65 70.70 Totaal 562.05 600.90 De sneden op 2 tegenover elkaar liggende zijden. le halve maand 54.40 56.10 2e maand 12.65 81.15 3e „ 63.65 87.90 de. airs 77.65 58.05 DS 86.50 104.05 O8 80.00 S4.15 Totaal 434.65 501.90 Er wordt dus een voordeel voor het dik tappen in beide gevallen gevonden. | Zeer waarschijnlijk was het, dat dit aan het minder diep tappen van den dunner snijdenden tapper te wijten was. Om dit na te gaan werd nu nog 2 maanden tot op het hout getapt. Bij de eerste 3 boomen waren de opbrengsten 324.95 gr, en 320.55 gr. en bij de anderen 264.30 en 249.35 gr. Bij het dun tappen bestaat dus het gevaar dat niet die genoeg gesneden wordt. Heeft de verdamping op de snede invloed op haar caoutchoucopbrengst? Op een 4 tal boomen, welke in zeer nauw plantverban stonden (5 5 voet), werden op 2 tegenover elkander liggend É HER Gee zijden gelijke sneden aangebracht. De eene werd na het aan- snijden met een laag natte watten bedekt, welke door een stuk hospitaallinnen tegen droog worden werden beschut, terwijl de andere snede op de gebruikelijke wijze werd behandeld. De be- dekking had zoodanig plaats dat het melksap vrij kon afstroomen en werd zij alleen bij het aansnijden verwijderd. Na 5 maanden tappen (13 Aug. — 81 Dec.) werden de vol- gende opbrengsten verkregen. Vochtig gehouden Gewoon 92.10 92.85 114.60 104.80 157.60 158.45 87.50 86.95 451.80 437.55 De werking, zoo zij aanwezig is, is gering. Er zal een nieuwe proef in den gewonen aanplant genomen worden. Heeft de richting, waarin de trekguts bewogen wordt invloed op de caoutchoucopbrengst van een snede? Op 16 boomen werden twee sneden aaugebracht van 15 cM. lengte, bij 10 cM. breede tapvlakken, op een afstand van 5 cM. van elkander. Door- het aanbrengen van pijlen van blik boven de snede werd de richting aangegeven waarin de trekguts be- wogen moest worden, welke richting voor de eene snede tegen- gesteld aan die voor de andere was. Na elke maand werden de richtingen verwisseld. | Op 8 boomen stonden de sneden links van de goot. Na 4 maanden tappen waren de opbrengsten van de sneden gelijk nl. 1815.85 gr. en 1789.40 gr. zoodat de richting waarin de trekguts bewogen was geen invloed gehad heeft. Bij 8 boomen, met rechtsche sneden, was het resultaat eveneens gelijk nl. 2064 er. en 2108.95 gr, EN tes pe Welk effect heeft het onderbreken van den zijdelingschen aanvoer op de caoutchoucproductie van een snede? E Om dit nategaan werden op eenige boomen de volgende tappingen aangebracht. \ | | \ | | | 75 NEN Bij A werden de bastreepen, welke gearceerd in de teeke- ningen voorkomen, tot op het hout weggenomen; het aaneen- groeien van den bast op deze plaatsen werd voorkomen. E. No. A B 307 191.85 192.10 354 301.60 198.30 355 172.55 182.90 356 256.25 215.30 232 219.25 177.40 233 303.05 368.70 235 188.60 163.05 236 244 90 243.20 Totaal 1878.05 1740.05 me No. JN B 294 578.30 443.80 301 373.20 154.45 365 196.70 188.60 366 142.40 137.05 Totaal 1290.60 923.90 Kd No. JN B 437 418.50 395.97 444 146.60 6080 446 164.15 189.85 452 248.15 284.10 Totaal 1177.40 1030.20 De opbrengsten van de sneden, waarbij de zijdelingsche aanvoer verbroken is, zijn grooter dan van de gewone sneden. Ook wanneer men de opbrengsten bepaalt na korteren tijd, wanneer de aanvoer van de snede nog over een groote lengte zijdelings is onderbroken, vindt men hetzelfde. Zoo vindt men voor I na 3 maanden A 445.90 gr. en B 418.75 gr. Zeer waarschijnlijk was het, dat de versterkte groei bij de wonden, ontstaan door het wegnemen van de bastreepen, plaat- selijk een vergrooting van de uitstrooming veroorzaakt had. ME AES ed ee in ( ES zen Men moet hiertoe besluiten, omdat de snede met den onder- broken aanvoer meer geeft in plaats van gelijk of minder. « Dat het onderbreken van den zijdelingschen aanvoer werkelijk nadeelig is kan uit de volgende proef blijken. Invloed van een afgetapte baststrook op de caoutchoucopbrengst van de zich er naast bevindende snede. Op 4 boomen werden 2 gelijke sneden aangebracht op de wijze zooals in de bijgaande figuur is weergegeven. Het gearceerde in de teekening stelt de vroeger getapte baststrook voor. Toen met het tappen begonnen werd, was het begin van de vroeger getapte baststrook 1 jaar en 7 maanden oud. De lengte van deze strook was 75 cM. De opbrengsten van 19 Juli - 30 Oct. 1914 bedroegen. No. ÀA B 329 110.15 137.05 356 138.65 …_ 246.60 359 146.65 180,75 560 15.40 107.70 Totaal 468,85 672.10 De vrij staande snede geeft dus veel meer dan degeen, die tegen het afgetapte baststuk aanleunt. Het onderbreken van den zijdelingschen aanvoer heeft dus een nadeeligen invloed op de productie van de snede. MES. Welk effect heeft het onderbreken van den vertikalen aanvoer van een snede op haar productie? De volgende tapsystemen werden op de boomen geplaatst. en te N ) OE he | a Bij B was de vertikale aanvoer van de snede onderbroken door het wegnemen van een bastreep tot op het hout; bij de boomen No. 11, 14, 15 en 16 was de afstand van dezen bastreep tot de snede in vertikale richting 25 cM, terwijl hij bij de boomen No. 27, 28 en 33, 50 cM bedroeg. No. Á B LPR LI 54.55 48.15 100 : 79 14 88.45 51.60 100 : 58 15 87.50 51.30 100 : 58.5 16 145.30 ripe 100 : 58.5 Totaal 375.80 224.05 Gemidd. 100 : 62 27 113.90 99.10 100 : 87 28 583.30 500.05 100 : 85.5 33 141.45 140. 100 « 99 Totaal 839.15 (39.15 Gemidd. 100 : 90.5 Hieruit blijkt reeds duidelijk, dat de invloed des te sterker wordt naar mate de snede zich dichter bij de houtstrook bevindt. Ook wanneer de aanvoer bij beide sneden op verschillende afstanden is onderbroken, wordt hiervan het effect op de caout- choucopbrengst bemerkt. Bij de boomen No. 154—162 was de afstand van A tot de houtreep 25 cM en van B 50 cM en bij de boomen, No. 169 — 176 waren zij 15 en 50 cM. | No. 154 156 157 158 159 160 161 162 Totaal No. 169 170 171 172 173 174 175 176 Totaal A 71.20 73.20 54.90 38.45 45.85 103.85 120.10 105.40 615.95 A 112.20 711.50 38. — 47.80 58.95 48.40 105.20 82.65 550.70 De en B À 117.50 100 59.15 100 48.15 100 53.35 100 43.75 100 162.25 100 151.65 100 125.75 100 762.05 Gemidd. 100 B AA 167.50 100 : 109.90 100 : 49.75 100 : 62.30 100 : 58.60 100 : 64.10 100 : 158.25 100 : 164 40 100 : 827.80 Gemidd. 100 : Duidelijk is de invloed van den korteren afstand van de sne- de A ten opzichte van den houtreep te zien. Ook op de volgende wijze is dit aantetoonen. Berekent men de verhoudingen van de opbrengsten voor de verschillende, elkander opvolgende, perioden van 4 weken dan verkrijgt men het volgende overzicht. le vier weken 100: 100 : 100 : 100 : 100 : 100 : NB: nn BRE on de a haf Ge pn In Serie 154 — 162 het begin is 116 109 122 130 129 152 le vier weken 2e Je 4e „ het laatste g „ 100 : 100 : 100 : edeelte 100 : Serie 169 —176 100 : 114 151 183 170 185 de invloed nog niet groot; hij wordt bij serie 154 —162 langzaam grooter; bij serie 169 —176 waarbij A maar 15 cM van den houtreep zich bevindt, veel sneller. ep Ae Ook bij deze proeven heeft de wondreactie invloed gehad en moet hieraan zeer waarschijnlijk geweten worden, dat in de serie 154—162 enkele verhoudingen in het nadeel van B zijn uitgevallen. | Invloed van het afgetapte bastvlak op de caoutchouc opbrengst van de snede. Om nategaan of het afgetapte bastvlak invloed uitoefent, werden op 4 boomen aan twee tegenover elkander gelegen zijden 2 ge- lijke sneden aangebracht. Boven de eene snede werd de bast over 25 cM lengte en even breed als de snede voorzichtig ver- wijderd, zoodat het cambium zoo min mogelijk beschadigd werd. Hierna werd door het bedekken met een pisangblad gezorgd, dat geen indrogen plaats had. De bast herstelde zich zeer snel en was er na 14 dagen reeds een laag bruine bast aan wezig. Hierop werd met tappen begonnen. Getapt werd van 29 Nov. 1913 — 4 April 1914. N G d Snede waarbo (On ewone snede ven jonge bast 452 184.70 185.70 433 234.35 218.25 454 160. — 152.10 435 118.10 126.25 697.15 680.50 Een verschil van beteekenis tusschen de opbrengsten werd dus niet gevonden. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat het voor- of nadeel van den jongen bast zich op de opbrengst van beide sneden doet gevoelen Een proef, waarbij de sneden zich op verschillende boomen bevinden is dus noodig. Vergelijking van het caouthoucleverend vermogen bij basten van verschillenden ouderdom Vaor deze proef werden & boomen uitgekozen, die vroeger bij de proef van Dr. TromPp pr Haas op !/g van den omtrek waren aangeneden. Daar die proef 1 Januari 1911 begon en de volgende 24 Juli 1918, was het bovenste gedeelte van den vroeger afgetapten bast ongeveer 2.5 jaar oud. Op deze boomen werden 2 linksche sneden aangebracht, de eene A boven den vroeger getapten bast op 75 cM hoogte, de andere B aan de tegenovergelegen zijde op gelijke hoogte. De sneden waren beide 15: cM. lang, terwijl de breedte van van het tapvlak 10 cM. was. Daar vroeger rechts van de goot getapt was, werd bij de nieuwe proef in het begin in den ouden bast gesneden, daar- na kwam een periode waarbij de snede hoe langer hoe meer in den nieuwen bast kwam, terwijl hierop de snede zich geheel in den nieuwen bast bevond (zie de figuur). De volgende opbrengsten in grammen werden verkregen. Ain den ouden bast gegterelijk n den nieuwen bast nieuwen bast No. EN B Getapt tot J.N B Getapt tot A B 407 70.85 65.85 26 Sept. 171.20 159.05 23 Jan. 164.90 131.70 408 31.55 32.65 12 , 150.20 12090 8 „ 165.70 137.00 409 27.75 29.25 12 „ 144.25 97.55 23 „ 126.85 103.65 410 1245 13.85 22 Aug. 120.95 10270 2 „ 142.75 112,05 411 26.70 26.94 22 124.05 107.10 26 Sept. 154.20 125.20 4129-2065 73:15 13 Oct. 123.50 122.10 8 Jan. 166.90 139,35 413 40.00 38.45 18 Sept. 133.50 110.65 16 „ 266.95 160.90 414 24.60 18.15 22 Aug. 149.70 110.75 2 140.40 110.35 Tot. 313.55 289.30 1117.35 930.35 1328.65 1020,20 Het aansnijden van den nieuwen bast, hetgeen voor alle boomen tot April plaats had, heeft ongeveer 30°/ caoutchouc — meer gegeven, terwijl de sneden in het begin, beide in den ouden bast, gemiddeld ongeveer evenveel hebben opgebracht (het verschil bedraagt slechts 5°/). Daar de nieuwe bast dunner is dan de oude, bestond nog de kans dat de laatste niet diep genoeg gesneden was. Om dit nategaan werden van 1 April — 31 Mei beide sneden tot op het hout aangebracht. — 39 — De volgende opbrengsten werden verkregen. No. À. B 407 150:10 133,60 408 138.80 Li4.45 409 162555 119.30 410 58:35 111.40 411 149.05 130.95 412 E75) 139.05 4138 235.05 AO 414 149.40 119.50 Totaal 1294.85 1071.50 Het verschil is iets kleiner geworden; toch geeft de nieuwe bast nog 20° meer dan de oude bast. Dit zou dus als een waarschuwing kunnen gelden om den bast niet te oud te laten worden. De invloed van het openen van een snede op de cautchouc- opbrengst van een andere snede. De twee sneden bevinden zich boven elkaar op dezelfde vertika- le baststrook. I I 351 ! ì Al ! Ene Í Beg Ì EE 1 8 Dec 7 8 Jan — / 8- Febr. — 7 8 Maart — 7 Duidelijk Vier boomen, waarop het tapsysteem door de teekening weergegeven, was aangebracht, werden dagelijks getapt. De eerste maand werd de snede A om 7 uur en de snede B om 8 uur aangesneden, de volgende maand had het tappen in omgekeerde volgorde plaats enz. De opbrengsten der maanden waren als volgt. sneden gedurende 4 A B Arte Jan. 169.20 183.30 100% 108 Febr. 131.40 240.20 TOO tas Maart 137,25 BAD) 100180 April 153.70 196.45 toOrn28 is hieruit te zien, dat het openen van de eene snede invloed heeft op de caoutchoucopbrengst van de andere snede. ND: ae Een overeenkomstig tapsysteem, nu echter uit linksche sneden bestaande, terwijl de afstand. der sneden 75 cM bedroeg (de hoogste snede stond op 1.60 M) werd op 4 boomen aangebracht Het tappen had op dezelfde wijze plaats als bij de eerste proef. De verhoudingen van de opbrengsten van de sneden waren als volgt. RE: 4 Juli — 2 Aug. 100: 718 A om 7 uur aangesneden 3 Aug. — 2 Sept. 100 7: 115 Ber SEN je 5 Sept. — 2 Oct. 100 : 70 PR Pen É 3 Oct. — 2 Nov. 100 : 148 B sne ö 8 Nov. — 2 Dec. 100 : 66 Artis hadeek & 8 Dec. — 2 Jan. 100 : 122 Bnn BD : 3 Jan. — 2 Febr. 100 : 81 AET Hee B Ô 8 Febr. — 2 Maart 100. :,119 5E Ap k Ook op dezen afstand van de sneden is de werking van het openen van de eene snede op de caoutchoucopbrengst van de andere te bemerken. Nu werd op 4 boomen een overeenkomstig tapsysteem aan- gebracht waarbij de afstand der sneden 1 M was; de hoogste snede stond op 1.60 M. Uit de verkregen opbrengsten werden de volgende verhou- dingen berekend. B 4 Juli — 2 Aug. 100 : 89 A om 7 uur aangesneden 8 Aug. — 2 Sept. 100 : 105 B OEFA E Nd 5 Sept. — 2 Oct. 100 : 86 ANP EES id 8 Oct. — 2 Nov. 100 : 154 RE a je 38 Nov. — 2 Dec. 100 : 68 Mr Á 8 Dec. — 2 Jan. 100 : 139 A a N 3 Jan. — 2 Febr. 100 : 71 Br HS £ 3 Febr. — 2 Maart 100 : 133 RE en E Ook nu is de invloed van het openen van de eene snede op de caoutchoucopbrengst van de andere zeer duidelijk merkbaar. Die invloed is ook merkbaar, wanneer de eene snede steeds het eerst en dadelijk daarna de andere geopend wordt, zooals uit de volgende proef olijkt. aante hr Ee Op 16 boomen werden twee sneden boven elkander aange- bracht met 35 cM tusschenruimte; bij 8 van deze boomen werd de bovenste snede steeds het eerst aangesneden en daarna dadelijk de onderste, terwijl bij de andere 8 boomen het aansnijden juist in omgekeerde volgorde plaats had. A het eerst aangesneden B het eerst aangesneden Alion: AD B Nov. 2- Dec. 100 : 84 E00 Oe 3 Dec. — 2 Jan. LOOTS FOOR vis et Driest. Febr. BOOT TZ kRAS > Febr. — 4 Maart NOOT AZS TOO 08 d Maart — 4 April LOO 30 100 : 228 4 April — 5 Mei IKON MD LOOT 6 Mei —25 Mei KO OarsenlfD 6 E00 7 Gemiddeld 100 : 111 Gemidd. 100 : 155 De eerste reeks geeft in de tijdruimte 4 Maart — 4 April een „abnormale verhouding, overeenkomende met die van de tweede reeks; zeer waarschijnlijk is dit aan tappen in onjuiste volgorde te danken. Het verschil echter tusschen de twee reeksen is opvallend genoeg om de conclusie te trekken, dat de volgorde waarin de sneden van dit tapsysteem geopend worden, invloed heeft op haar opbrengsten. Wordt de afstand der sneden grooter genomen 75cM of 1 M, dan schijnt uit de volgende proef te volgen, dat de volgorde warin de sneden geopend worden, mits dadelijk na elkander, geen invloed heeft op de caoutchouc productie. Het gebruikte tapsysteem was hetzelfde als dat waarbij de sneden om 7 en 8 uur geopend werden. Gedurende 14 dagen werd de snede A het eerst geopend, daarna 14 dagen snede B het eerst enz. Gebruikt werden 4 boomen, waarbij de afstand der sneden 75 cM was en 4 boomen, waarbij de sneden 1 M van elkander stonden. mi Dt vend ae. De volgende verhoudingen van de opbrengsten werden gevonden. Afstand der Afstand der sneden sneden 15 cM te M A : B Ae B 17 Juni — 30 Juni 100 : 95 100 : 113 A heteerst geopend te FU 14 Jai 410055105100 5.400, B Wees p 15 Juli, — 28 Juli +200: 108 » 100%: 192. Ab pom t k 29 Juli — 11 Aug. 100 : 101 100: 118 B , „ E 18 Aug. == 27 Aap: "-100.7 TE&100-GUEID" ALD Verg e 28 Aug. — 10 Sept. 100 : 122 100: 184 B , „ 3 11 Sept. — 24 Sept. 100 : 182 100: 173 A ,„ „ e 35 Sept. —'8 Wet! 100 : 122. 100 ABD B e 9 Oct. — 22 Oct. 100 : 118 100: 114 A De cijfers vertoonen een maximum voor de periode 11 Sept. — 24 Sept. 1914 veroorzaakt door het vallen van een paar regen- buien na de sterke droogte van de vorige maanden. In de pe- riode 28 Aug.—10 Sept. waren de opbrengsten der boomen, dus A+B 146 gr. en 101 gr. in de volgende 14 dagen 169 gr. en 165 gr. De vermeerdering in opbrengst kwam grootendeels aan de onderste snede ten goede. Op een boom werden 2 sneden aangebracht, de eene op 75 cM hoogte en de andere op 4.5 M. De eerste maand werd de bovenste snede A om 7 uur aangesneden en de andere B om 8 uur, de volgende maand had het aansnijden in omgekeerde volgorde plaats enz. A B At 7 Maart — 6 April 40.2 35.33 100 : 885 A om 7 uur aangesneden 7 April — 6 Mei 419 41.1 100 : 98 EN nf p 7 Mei — 6 Juni 53.7 504 100 : 94 ket he » 9 Juni — 6 Ini 64.15 400 TOO: TDP B 4 7 Juli — 6 Aug. 57.85 42.3 100 : 738 A Dn » 7 Aug. — 6 Sept 43.05 44.85 100 : 104 AE ” 7 Sept. — 6 Oct. 58.25 63.50 100 : 109 Àn pe » 7 Oct. — 6 Nov. 80.35 97.80 100 : 121 NE RE E Uit deze verhoudingscijfers blijkt, dat het openen van de eene snede na 1 uur nog geen merkbaren invloed op de caout- choucopbrengst van de andere heeft. Ken ET Op 4 boomen werd het volgende tapsysteem aangebracht A I 15 I Dn es \ 10 Í Ï f Î Hee) I 5 AMES fi | l | 1 | 135 | GI { nd Het gearceerde gedeelte van den bast was tot op het hout weggenomen. Op 4 andere boomen werd een overeenkomstig tapsysteem gebruikt, alleen werd de weggenomen baststrook aan beide zijden met 5 cM verlengd, zoodat zij 25 cM in plaats van 15 cM lang was. De snede A werd de eerste maand om 7 uur aangesneden en B om 8 uur; de volgende maand had het aansnijden in om- gekeerde volgorde plaats enz. 15 ecM bast weggenomen 25 cM bast weggenomen Asi Afke\B 4 Juli — 2 Aug. 100:100 100: 82 8 Aug. — 2 Sept. 100:135 100: 125 5 Sept. — 2Oet. 100:130 100: 140 EL Met NO VE HOO Er EOOr EET NOve Dee: 10074 LOOKS Been B dan: , 100:159: 1007284 Bat. — 2 Febr. 100:126- 100: 184 B Eebr.— 2 Maart 100:195 100: 224 3 Maart—2 April 100:204 100: 198 A „ om 7 uuraangesneden 7 » „ » WE erweer ne De snede A gaf, toen ongeveer 1 cM bast t. o. v. de weg- genomen baststrook overbleef, ongeveer geen melksap meer en werd de proef gestaakt. In het begin is de werking van de 2 sneden op elkander niet groot; wanneer de afstand van A tot de weggenomen bast- strook kleiner wordt, is de invloed weer zeer duidelijk merkbaar. Ep Pe De twee sneden bevinden zich op dezelfde hoogte op den boom. n Op S boomen werden op elk 2 linksche sneden van 15 cM. lengte op 10 cM. breede tapvlakken op 5 cM. van elkander geplaatst. De eene snede werd gedurende 14 dagen om 7 uur, de andere om S uur aangesneden, daarna werd de volgorde van het aansnijden gedurende 14 dagen gewisseld enz. De volgende verhoudingen van de opbrengsten werden ge- vonden. ERIN :, 8 Mei — 22 Mei 100: 97 A om 7 uur aangesneden 23 „ — 5 Juni 100 : 121 Bs: hafien 4 6 Juni —19 „ 100 : 104 EE AK 20 „ —3 Juli 100 : 107 BU ern pe ME je Ee 10671: Ant WA fi EB el At DAM OOST Brij ade U E 1 Aug. — 14 Aug. 100 : 101 A De 159; SADE 100 : 112 Bia endet E 31 „ — 138 Sept. 100 : 95 A 7 De periode 20 Juni—3 Juli heeft een te laag verhoudings- cijfer voor B gegeven. De invloed van het uitstroomen van de eene snede op de caoutchoucproductie van de andere is duidelijk zichtbaar. Vervolgens werden de sneden nog een korten tijd tot op het hout aangebracht. Ant ok 14 Sept. — 27 Sept. 100 : 119 B om 7 uur aangesneden - 28 — 11 Oct. 100 : 105 B dr 12 Oct. — 25 „ 100 : 115 Bs Ate pt 26 „ — 8 Nov. 100 : 98 An AR a 9 Nov. — 22 100 : 121 B net Nn pe Ook nu is de invloed van het uitstroomen van de eene snede op de caoutchoucopbrengst der andere duidelijk zichtbaar. ú Dd 45 _—_— Bij de volgende proef stonden de twee sneden op tegenover elkaar geslegen zijden van den boom. De groep bestond uit 9 boomen. Gemiddeld was de afstand der sneden 23 cM. AR): B 23 Mei — 4 Juni 100: 88 À om 7 uur aangesneden 5 Juni —18 „ KOOS E 4 Bres g BE en Ul OLD ee 4 5) Aare sie Suhaline 16 N FOOT 105 Bren 4 LE oe LOO 112 PEA den nn AUS 210070 "122 BA eden 14 Aug. —29 „ AND AE) AE nen P An te ep LOO: 100 Br eed 5 De verhoudingen loopen niet zoodanig, dat de conclusie ge- trokken kan worden dat het openen van de eene snede invloed op het uitvloeien van de andere heeft. Bepaalt men de gemiddelde verhouding, wanneer A en ook, wanneer B om 7 uur werd aangesneden, dan vindt men 100: 109 en 100: 113, een te klein verschil om hieruit op een werking te besluiten. Op 8 boomen werd het volgende tapsysteem aangebracht. Po ee \ no \ Po Or ©) preemennrdenen a mn nn nn en \ \ { \ De eerste maand werden de sneden A om 7 uur en de sneden B om 8& uur aangesneden, de volgende maand had het aansnijden in omgekeerde volgorde plaats enz. A, werd steeds eerder dan A; en B, steeds eerder dan B, aangesneden. Be Ce Verhouding van de opbrengsten. Aj +A2 A, B, Aj Áo Brel Ma 10 Bal B 17 Sept. -16 Oct. (100: 94 100: 153/100: 163100: 92100: 9%, A om 7 uuraangesneden 17 Oct. —16 Nov. 100: 102 100: 126/100:146/100: 93 100:109/ B „7 „ y 17 Nov. —16 Dec ‘100: 88 100:168 100:177/100: 86/100: 90/A „7 ,„ pn 17 Dec. —16 Jan. 100: 108 100: 147/100:195/100: 89/100:119/ B „ 7 „ : 17 Jan. —16 Febr. 100: S88/100:177/100:209/100: 79,100: 94|A „7 , k Duidelijk volgt uit de verhoudingscijfers van de eerste kolom dat het openen van het eene systeem invloed heeft op de caout- choucopbrengst van het andere. Uit de tweede kolom blijkt, dat het openen van het systeem B meer invloed uitoefent op As dan op Aj. Uit de derde kolom blijkt dat het openen van het systeem A geen invloed op de snede B heeft, ten minste de cijfers wijzen er niet op. De sneden A, en B, ondervinden betrekkelijk weinig invloed van het eerst openen van A of B; bij A9 en B5 is de werking echter duidelijk zichtbaar. Een overeenkomstig tapsysteem werd op 8 andere boomen geplaatst. Het eenige verschil met de vorige proef bestond in de plaatsing van de A en B sneden, die nu op twee tegenover elkaar liggende zijden van de boomen gelegen waren. Verhouding van de opbrengsten. A1 +As | Bi + B» 17 Sept.—16 Oct. |1 125,100: 108/ A om 7 uur aangesneden 17 Oct. —16 Nov. (100: 87 > ei f 17 Nov. —16 Dec. 100: 87/100:153/100:148/100: 89/100: S6/A „7 „ À 17 Dec, —16 Jan. (100: 93:100:182/100:175/100: 96/1900: 9/B „7 „ ì 17 Jan. —16 Febr./100: 92 LOO : 187/100 : 196 100: 90/100: 94|A „7 „ F Uit deze cijfers blijkt niet, dat het openen van het eene paar sneden invloed op de caoutchoucopbrengst van het andere paar gehad heeft. Proeven met geringde boomen. Hierover werd in Teysmannia 1913 blz. 547 reeds iets me- degedeeld. Uit deze vermelde proeven bleek, dat bij boomen die in nauw plantverband staan (5 >{ 5 voet ) bij het dadelijks aansnijden over de helft van den omtrek der boomen, bijna voortdurend EN se melksap uitstroomt, zoowel boven als beneden den ring. Heeft geen uitvloeiing meer plaats, zoo heeft men den boom slechts eenigen tijd rust te geven om op nieuw melksap te zien uitvloeien. Het tappen werd nog tot ruim 2 jaar voortgezet, zonder dat het uitstoomen van melksap bij het aansnijden ophield. Nu zijn de boomen nog niet dood, ofschoon reeds gedurende bijna 8 jaar de voedselstroom door den bast belemmerd was. Behalve deze proefboomen, waarbij slechts de helft van den omtrek aangesneden werd, waren er nog 3 andere op gelijke wijze geringd, waarbij echter het aansnijden zoowel boven als beneden den ring over den geheelen omtrek plaats had. Zij werden dus geringd getapt. Verder hadden 3 boomen twee ringen van 5 cM breedte elk tot op het hout gekregen, waartusschen een geisoleerde baststrook van 30 cM zich bevond. Deze boomen werden boven den bovensten ring naar boven, tusschen de twee ringen en onder den ondersten ring getapt. De geisoleerde baststrook gaf slechts enkele dagen melksap; na een rustperiode kwam weer een weinig te voorschijn. Het melksap van deze geringde boomen vertoonde na eenigen tijd tappen de volgende eigenaardigheden. Bij 7 van de 9 boomen werd het melksap van de bovenste snede aan de oppervlakte rose gekleurd. De caoutchouc hieruit verkregen was donker briun tot pikzwart. Het melksap van de snede onder den ring vertoonde deze eigen- schap niet; het bleef wit en ook de caoutchouc was slechts bruin ge- kleurd. Het rose kleuren van het melksap van de bovenste snede heeft niet dagelijks plaats en ook niet altijd in dezelfde mate. Vooral de boomen, die geringd getapt werden, vertoonden dit kleurverschijnsel zeer sterk; daarbij kwam tevens de eigen- schap naarmate met tappen werd voortgaan, dat het melksap met azijnzuur niet coaguleerde, ook niet na 24 uur staan. Dat laatste deed zich zoowel bij de boven—als bij de beneden snede voor. Door middel van sterk zoutzuur had de coagulatie echter gemakkelijk plaats. Ook bij niet geringde boomen komt het verkleuren van het melksap soms voor en vindt men bij zulke boomen, wanneer zij met meerdere sneden boven elkander getapt worden, dat het melksap van de bovenste snede het sterkste rose kleurt en deze eigenaardigheid geleidelijk van boven naar beneden afneemt, zoodat de onderste snede meestal volkomen wit blijvend melksap levert. EN en Dit verschijnsel is reeds lang bekend en heeft Spence ( Le rôle des oxydases dans le noircissement du caoutchouc par M.v. Cayla, Journ. d’agric. trop. 1908 blz. 335) aangetoond, dat het door een oxydeerend enzyme, veroorzaakt wordt. Volgens Stafford Whitby (The India Rubber Journal 1918 blz. 941) is het enzyme een oxydase, waaraan hij de naam Hevease geeft. Er zijn een aantal verschillende oxydasen bekend. Dat zij verschillen, kunnen wij tot nu toe alleen bepalen door de werking, die zij uitoefenen. De eene soort toch is in staat stoffen met de hulp van de zuurstof van de lucht te oxydeeren, die een andere soort onder overeenkomstige omstandigheden niet kan veranderen. Het verkleuren van het melksap wordt dus volgens genoemde onderzoekers veroorzaakt door een oxydase, die in staat is uit een in het melksap voorkomende stof met de hulp van de lucht- zuurstof een zwarte stof te vormen. Veel voorkomend in het plantenrijk is de combinatie tyrosinase en tyrosine. Komen deze twee stoffen in oplossing bij elkander dan verandert de kleur in rose, rood, bruin tot zwart. Tyrosinase heeft men aangetoond in aardappelschillen, in verschillende schimmels, paddestoelen, in de huid van jonge ratten, konijnen, kippen, in de larven van vele insecten enz. Zeer waarschijnlijk was het dus, dat het zwart worden van de caoutchouc door de inwerking van tyrosinase op tyrosine veroorzaakt werd, een veronderstelling waarop Dr. -GORTER reeds gewezen heeft (Teysmannia 1912 blz. 43). . Het onderzoek met het melksap van de geringde boomen heeft dit volkomen bevestigd. Melksap van de bovenste snede. Zooals reeds medegedeeld werd, kleurde zich dit melksap bij 7 van de 9 proefboomen rose. De kleur vormt zich steeds _ aan de oppervlakte en blijft de rest van de vloeistof wit. Hier- uit blijkt, dat de verkleuring aan een oxydatie een zuurstof opname uit de lucht, is toe te schrijven. Kookt men het melksap dadelijk nadat het uit den boom is gevloeid, zoo blijft het wit. Hieruit blijkt dat de verkleuring aan enzymewerking te wijten is (bacteriewerking is uitgesloten daar toevoegen van chloroform aan het versche melksap de ver- kleuring niet tegenhoudt). RA Neemt men 2 gelijke hoeveelheden melksap en voegt men aan de eene hoeveelheid tyrosine toe, dan blijkt, dat hierdoor de massa zich veel donkerder zwart kleurt. Het enzyme is in staat tyrosine te doen ‘oxydeeren en moet in de vloeistof dus tyrosinase voorkomen. Melksap van de onderstessnede: Dit melksap kleurde zich niet. Voegde men echter tyrosine toe dan had een overeenkomstige verkleuring als bij het melksap van de bovenste snede plaats. Dit melksap bevatte dus wel tyrosinase maar geen tyrosine. Daar tyrosinase ook tyrosinbe- vattende polypeptiden in samenwerking met zuurstof onder vorming van zwarte kleurstoffen kan oxydeeren, is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat in het melksap van de bovenste snede niet, tyrosine zelf, maar een afgeleide hiervan voorkomt. Volgens Professor Beijerinck (Verslag Wis-en Natuurkundige afdeeling Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam 1912 blz. 923) en van der Wolk (Recherches au sujet de certains processus enzymatiques chez Beta vulgaris, Nimègue 1912) bestaat tyrosinase uit 2 enzymen nl. tyrosinase en homogen- tinase; het laatste is denkelijk identiek met laccase. * Het melksap van de geringd getapte boomen vertoonde ook nog de eigenschap door azijnzuur niet te coaguleeren. Schudt men het melksap met een sterke keukenzoutoplossing, dan komt bij staan de caoutchouc boven drijven. Scheidt men deze af en voegt nu water toe, dan stijgt de caoutchouc gemakkelijk naar boven en wordt door azijnzuur goed gecoaguleerd. In het melksap komt dus een stof voor die de coagulatie bemoeilijkt en die in water oplosbaar is. Zeer waarschijnlijk zijn het eiwitstoffen of eiwitachtige lichamen, die deze werking uitoefenen. Het voortgezet onderzoek moet hierover meer licht verspreiden. Dat het coaguleeren van het melksap op de snede van geen of zeer weinig invloed is op het stoppen van den melksap- stroom en dit veel meer door het nauwer worden en ten slotte dicht knijpen van de capillairen veroorzaakt wordt, kan hieruit volgen, dat deze boomen, die niet coaguleerbaar melksap bezitten niet voortdurend blijven loopen; wanneer de melksapstroom ophoudt heeft op nieuw aansnijden uitstrooming ten gevolge. end hd ka a ke U De Waar wordt de caoutchoue gevormd bij een Heveaboom. n Petch schrijft op blz. 17 van zijn boek (The Physiology and diseases of Hevea brasiliensis): „In the leaf the latexvessels ac- company the veins to their ultimate ramifications, and this leaf system is continuous with that in the stem. There is therefore nothing inherently improbable in the view that latex is being continuously formed in the leaf, except for the objection that no one has vet demonstrated that latex tubes are able to transport manu- factured material. But if the theory that the latex tubes are refilled bv the activity of the tubes themselves is correct, a continuous formation of latex in the leaf would be expected”. Professor Fitting (Beihefte zum Tropenpflanzer 1909 blz. 13) steunende op het bekende feit, dat de stronken van Heveaboomen, die gekapt werden en die geen blad bezaten, toch langen tijd melksap gaven, komt tot de conclusie dat het melksap voornamelijk in den stam gevormd wordt en er geen redenen zijn om aante- nemen dat dit alleen in de wortels zou plaats hebben. Uit de proeven met geringde boomen genomen (Teysmannia 1913 blz. 547) is gebleken, dat zoowel boven als beneden den ring caoutchouc gevormd kan worden, daar na 2 jaar tappen zoowel boven als beneden steeds melksap verkregen werd. Ook dit wijst er op, dat de caoutchouc zich over de geheelen stam kan vormen. Hiermede in overeenstemming is ook de vorming van melk- sap in jongen bast, welke zich geisoleerd van den ouden bevindt. Men heeft dit reeds meerdere malen in de zoogenaamde eilandjes, die ontstaan bij slecht tappen, wanneer het cambium grootendeels sterft en slechts enkele plekken overblijven, kunnen vaststellen. Op een paar boomen, welke in nauw plantverband stonden werden twee ringen van 5 cM breedte tot op het hout aange- bracht op 0.5 M en 1 M hoogte. De er tusschen liggende bast- cylinder werd voorzichtig afgeschrapt tot het overblijvende bij verwonden geen melksap meer gaf. | Na korten tijd, waarbij een aantal groote en kleine eilandjes gevormd werden, was het gemakkelijk melksap hierin aan te toonen. Er werd een klein balletje caoutchouc verkregen, dat evenals gewone caocutchouc uitstekende veerkracht vertoonde. Ren analyse met 0.5 gr. verricht toonde aan, dat ongeveer 5 hars er in voorkwam. ie Hieruit blijkt dus; dat in den zich vormenden bast, die zijn voedingsstoffen uit het hout opneemt, caoutehouec gevormd wordt. Ook echter in oudere melksapvaten kan caoutchouc gevormd worden, zooals uit de volgende proef blijkt. Door een boom in den vollen aanplant bij den grond tot op het hout te ringen en ook onder de eerste takken, werd een groote bastmantel van 5 M lenete verkregen. Hij werd over den halven omtrek getapt met een naar bovengaande snede (omtrek van denboom bij den bovensten ring 27 cM,‚ beneden 64.5 cM). Enkele rustperioden waren noodig, omdat de uitstrooming te gering werd. De opbrengsten in grammen waren als volgt. 20 Juni — 9 Juli 20.15 WOERUN S= 25 niet getapt 26- „ — 22 Aug. 24.55 25 Aug. — 19 Sept. ESE 20 Sept. — 17 Oct. 14.95 18 Oet.- — 14 Nov. 17. — 15 Nov. — 12 Dec. 25.59 18 Dee. —3 Jan. 18.85 10 Jan. — 6 Febr. 14.80 L- Bebe 27 1 5) 28 „ — 16 Maart niet getapt 17 Maart — 17 April 16 40 18 April — 15 Mei 18.60 16 Mei — 12 Juni 18.65 13 Juni Juli 9.50 — 9 Totaal 220.25 Gedurende het tappen werd het vormen van loten aan het boveneinde van den geisoleerden bastmantel steeds voorkomen evenals de pogingen om de ringen te overbruggen. Na het tappen werd de boom geveld, de bast van den ge- isoleerden mantel er afgenomen en gewogen. Hij woog 6.2 Kgr. en zal het oorspronkelijk gewicht, daar een deel van den bast afgetapt werd, ongeveer 7 Kgr. gewogen hebben. Bij het begin van de proef werd het caoutchoucgehalte van den bast boven en beneden bepaald en had dit nu na afloop weder plaats, waarbij de monsters ook bij de twee ringen genomen werden. Ne De monsters werden in stopflesschen naar het Laboratorium gebracht. Bij het openen van de flesschen was bij den bovenbast — zeer sterk blauwzuur te ruiken, bij den benedenbast ook, maar in mindere mate |). De monsters werden fijn gemaakt en daarna 100 gr met chloroform gekookt en de chloroform zoolang afgedistilleerd en weer nieuwe toegevoegd tot geen water meer aanwezig was. Daarna werd gefiltreerd, nieuwe chloroform toegevoegd verhit en weer gefiltreerd. De filtraten werden afgedistilleerd en de resten met aceton uitgetrokken. Oorspr. Chloroform extract Chloroform extract na afloop v. d. proef boven bast 1.152°/ 1.190°/, beneden „ 0.682 0.829°/ Oorspr. caoutchouc gehalte Caoutch. gehalte na afloop v. d. proef boven bast 0.3169/, 0.330%/, beneden „ 0.288°%/, 0.354°/, Een achteruitgang werd dus niet geronden. Daar 100 gr versche bast 1.152 gr chloroform extract gaven en de totale bast 7 Kgr woog zou men uit den geheelen bast slechts 80.6 gr chloroform extract kunnen krijgen, en 220 gr caoutchouc verkregen werden. In een geisoleerden bastlaag kan dus caoutchouc gevormd worden. I)—- Blauwzuur werd door van Romburgh in de bladeren gevonden, Gorter isoleerde uit de zaden phaseolunatine, een blauwzuurleverend glucoside; Kerbosch vond blauwzuur in het melksap. TWEEDE GEDEELTE. TAPPROEVEN, WAARBIJ DE TE VERGELIJKEN TAP- SYSTEMEN OP VERSCHILLENDE BOOMEN ZIJN AANGEBRACHT. Vergelijking van verschillende tapwijzen, welke zich op verschillende boomen bevinden. De vorige proeven, waarbij de te vergelijken tapwijzen op één boom werden aangebracht, waren in staat onzen kennis van het melksapvatenstelsel te vergrooten: deze methode kan echter niet gebruikt worden om vast te stellen welke tapmethode in de praktijk het beste zal voldoen. Wanneer men toch op één boom de te vergelijken tap wijzen aanbrengt, heeft men het voordeel dat de individueele verschillen van de boomen geen invloed op het tapresultaat kunnen krijgen, maar tevens wordt hierdoor de invloed geelimineerd, die de tap- wijzen op het productievermogen van de boomen hebben. Het spreekt wel van zelf, dat, wanneer men veel van een boom vergt, meer dan van een anderen, dit een zekeren invloed zal hebben, zoodat een tapmethode die bij het begin meer geeft dan een andere, langzamerhand of wel sneller, naarmate het verschil tusschen de eischen die de methoden aan het productievermogen stellen kleiner of grooter is, haar voordeel zal kunnen inboeten. Plaatst men de tapwijzen op één boom, zooals bij de hier- voor beschreven proeven het geval was, dan zal men kunnen nagaan welke van twee tappingen op één boom aangebracht het voordeeligste is. Of dit voordeel in de praktijk zal behouden blijven, moet echter door een proef waarbij de tapwijzen op ver- schillende boomen zijn aangebracht, worden uitgemaakt. Om met een betrekkelijk klein aantal boomen met voldoende nauwkeurigheid te kunnen werken, werd bij de volgende proeven van voortappen gebruik gemaakt. Daar deze wijze van werken tot nu toe nog niet veel werd toegepast, is het gemakkelijk te begrij- pen dat aan de proeven nog fouten kleven, omdat nog niet op alle factoren die invloed kunnen hebben, voldoende gelet werd. af Ll WE Ten E Aika En A En” De resultaten moeten dan ook als voorloopige beschouwd worden; nieuwe proeven, steunende op de verkregen resultaten, zijn noodig om voldoende zekerheid te bezitten. | Voortappen en natappen. Het was van belang na te gaan of de opbrengsten bij het tappen volgens een bepaalde voor alle boomen gelijke tapwijze verkregen, gebruikt kunnen worden als basis voor vergelijking, wanneer verschillende tapwijzen op de boomen geplaatst worden. Uit 250 boomen werden er 24 uitgezocht, wier omtrekken op 10 eM van den grond en ook op 85 cM hoogte maar geringe verschillen vertoonden. Op elk van deze boomen werd aan de westzijde een rechtsche snede van 15 cM lengte op een baststrook van 10 cM breedte, op 1.25 M hoogte aangebracht. Í Van 4 April —24 Augustus 1912 werden de boomen dagelijks getapt. Hierna werd gestopt en op 11 September een nieuwe snede op 85 cM hoogte, even groot als de vorige en in dezelfde richting aangebracht. Op de helff van de boomen (No. 269 — No. 451) stond zij aan de westzijde, dus onder de vorige tapping, terwijl zij op de andere boomen aan de oostzijde was aangebracht. Op deze wijze werden de boomen dagelijks aangesneden van 11 September 1912 —31 Januari 1913. De twee groepen boomen hadden elk een bepaalden tapper, waardoor verschillen die ontstaan, behalve aan de verandere tap- wijze, ook hieraan geweten kunnen worden. Omtrek van den stam in cM. Opbrengsten Verhouding op op in gr. van No. 85cM.hoogte 1OcM.hoogte 4 April-24 Aug. 11 Sept-2l Jan. deopbrengsten 269 45.5 60.5 58,05 17.35 1.53 297 45 61 61.10 58.95 0.96 300 43.5 58,5 57.90 57.25 0.99 306 45 58 47.85 65.05 1.36 344 d4 59 82,15 94,90 1.15 370 43 62 68,55 63.35 0.92 372 44 58.5 60.60 65.15 1.07 378 43.5 60 5 56.35 59.55 1.06 451 44 57.5 66,45 57.35 0.86 Gemidd: 66.5 1.08 . Omtrek van den stam in cM. Opbrengsten Verhouding op op | in gr. van No. S85eM hoogte 10cM hoogte 4 April-24 Aug. 11 Sept-3l Jan. de opbrengsten 879 48 59 216.00 188.70 0.87 404 __ 44 58.5 120.30 94.45 0.79 482 485 59.5 69.95 73.25 1.05 439 _ 48 59 172.55 132,15 0.77 450 _ 44 62 85.70 79.25 0.92 461 44 58.5 50.7 70.90 1.19 489 44 63 67.10 69.40 1.03 492 48.5 59 56.90 53.65 0.94 493 _ 48.5 59 51.50 54,40 1.06 498 48.5 59.5 51.65 46.40 0.90 508 43,5 60 106.45 92.80 0.87 Gemidd. 86.80 0.94 Bepaalt men nu voor de opbrengstcijfers van 11 Sept. — 31 Jan. verkregen, de middelbare afwijking volgens de formule Ee at 6.5 en 45 °/, van het gemiddelde, terwijl de verhoudingsgetallen 5.4 en 4°/ middelbare afwijking van het gemiddelde geven. Hieruit blijkt, vooral voor de tweede reeks, waarbij de op- brengsten sterk uiteenloopen, het groote voordeel om van voor- tappen gebruik te maken. Hierna werden de boomen gebruikt voor het bepalen van den invloed van het tweemaal per dag aansnijden, waarbij zij in groepen verdeeld, werden die alle om 6 uur en tevens op een ander voor de groepen verschillend uur werden aangesneden. Dit tappen heeft van 1 Februari — 31 October plaats gehad. Hierna werden alle boomen alleen om 6 uur getapt van 1 November—25 Januari (natappen). In het volgend overzicht zijn de opbrengsten in de verschillende tapperioden verkregen, medegedeeld. dan vindt men voor de twee reeksen respectievelijk Opbrengst in gr. A B C Verhouding van Voortappen Aaugesneden van Natappen van No. 4 April-31 Jan. 1Febr-8l Oct. 1 Nov-23Jan. BtotA CtotA BtotC 269 185.4 6en 7 uur 250.1 85.5 rar n0 Barr 0 Ae OON ent Ies 880. — [49 As — 9567124106 BAO nde ges 226,2 78.4 1.987.064 5,09 906 112.9 6en8 uur 428.7 141.9 3D elk 0208 el venete 1 3455 1673” vo1:05f 05e 2208 540 (Sl uur -322:5 04.2 DAL Ee Opbrengst in en Duk RR, Verhouding van . Voortappen Aangesneden van Natappen van No. 4 April-81 Jan. 1 Febr-3l Oct. 1 Nov-23Jan. BtotA CtotA BtotC 372 125.7 Gen9 uur 262.2 1101 2.08 0.88 2.38 378 1159 „en, „ 2796 861: «341 0.74 805 451 1238 „enl0, 2545 69.7 2.05 0.56 3.65 379 404.7 Gen 1l0uur 598.1 197. — 1.47 048 3.04 404 2147 „en, „ 418,5 112.9 1.92 0.52 3.665 432 148.2 6 en lluur 3729 101.4 2.60 0.70: 8.678 4839 3047 „en, „ 6096 197.38 _ 2.00 0.64 3.09 450 164.09 ren,» 405:4 117,4 2.238 0.71 8.14 461 130.6 6en3 uur 383.6 143.1 2.94 1.07 2.68 489) 136.5 „en, „ 269,4 80. — 1.98 0,59 3.36 492 1105 „en, „ 2598 78.4 _ 2.35 0.66 3.53 393 105.9 6en4 uur 252.8 32, — 2,39 0.77 3.08 495 +798; E Brent. 1 BSD 67.3 2.35 0.69 3.42 508 1992 „en, „ 399.— 149.1 2.00 0.75 2.68 Als gemiddelden van de verhoudingen van de groepen wel- _ ke op bepaalde uren getapt werden, vindt men: Aangesneden B tot A B tot C 6 en 7 uur 2.18 2.69 Ak he (2.85) (3.03) th Been 2.31 3.02 men 40 2.05) (3.65) Or DT (1.69) (3.35) ee AE 2.28 3.30 Ad: 2:42 3.19 6 „4 2.25 3.06 Het aantal boomen in de groepen is gering geweest en heeft _— het gebruik van 2 verschillende tappers de proef in 2 deelen verdeeld. Uit een andere beter opgezette proef (zie blz. 58) blijkt echter, dat het tappen om 6 en 10 uur de maximum opbrengst geeft en deze ook bij het aansnijden om 6 en 3 uur verkregen _ wordt, terwijl het dalen van de opbrengst om 6 en 11 uur en 6 en 4 uur zeer waarschijnlijk aan de koelies geweten moet worden, die dan klaar zijn met hun werk en te snel naar huis gaan. Beziet men de verhoudingen B tot A en laat men de cijfers die uit 1 of 2 opbrengsten berekend zijn (tusschen haak- zi iS e Mt jes geplaatst) buiten rekening dan blijken deze verhoudingsge- tallen vrijwel hetzelfde verloop te geven. Uit de verhoudingscijfers B tot C zou ook ongeveer hetzelf- de volgen. De tappingen om 6 en 8 uur en om 6 en 4 uur geven minder dan de tapping om 6 en 11 uur; het verschil is echter gering. Tevens is hieruit reeds duidelijk te zien dat de verhoudingen, welke tusschen haakjes geplaatst zijn (uit 1 of 2 opbrengsten berekend) en die bij B tot A alle abnormaal zijn, bij B tot C veel beter in de reeks passen. De oorzaak hiervan moet gezocht worden in den achteruitgang van de zeer goede boomen en in den vooruitgang of het gelijk blijven van de minder caoutchouc leverende hoomen. Wanneer men de boomen van het tweede gedeelte, waarbij het op tijd tappen weinig invloed kan hebben (alleen de tap- pingen om 6 en 1luuren om 6 en 4uur zouden een geringe vermin- dering kunnen vertoonen t.o.v. de anderen), in volgorde van hun opbrengsten bij het voortappen verkregen, rangschikt, is deze invloed van de verandering in productievermogen van de boomen zeer goed zichtbaar. L Jel À B tot A B tot C 98. — 2.35 5.42 105.9 2.39 3.08 110.5 2.35 2.58 150.6 2.94 2.68 136.5 OS 5.56 145.2 2.6 5.67 164.9 2.23 3.14 199.35 2.00 2.68 214,7 1.92 5.66 5047 2.00 5.09 404,7 1.47 5.04 Waar het voortappen (A) de kleinste opbrengsten gaf, geeft de verhouding B tot A waarden grooter dan 2, terwijl bij de grootste opbrengsten van A de verhouding juist 2 of minder wordt. Beziet men nu de verhoudingen B tot C met de op- brengsten van het natappen berekend, dan blijkt hierbij geen bepaalde regelmaat in verband met de opbrengsten van het voor- tappen te bespeuren te zijn. +: WES Men zal dus goed doen bij het aanzetten van tapproeven met | weinig boomen diegenen te gebruiken, die bij het voortap- pen ongeveer gelijke hoeveelheden caoutchouc geleverd hebben. Beschikt men hier niet over, dan zal men de boomen zoo- danig tot groepen moeten vereenigen, dat de opbrengsten hiervan bij het voortappen verkregen ongeveer gelijk zijn en ook de samenstelling van de groepen, wat de opbrengst van hun boomen afzonderlijk betreft, ongeveer gelijk is. De invloed van het uur van den dag, waarop “de snede geopend wordt, op haar caoutchoucopbrengst. Voor deze proef werden de boomen, die zich langs den hoofdweg in den Proeftuin bevinden, gebruikt, omdat naar alle waarschijnlijkheid de invloed van de transpiratie, zoo hiermede de caoutchoucafscheiding in verband staat, sterker voelbaar zou zijn dan bij boomen in den aanplant. Deze boomen waren vroeger voor de proef van Dr. TroMmP pe Haas gebruikt en werden zij toen op twee tegenovergestelde kwarten aangesneden. Nu werden op 1.35 M. hoogte 2 recht- sche sneden op de vroeger niet getapte kwarten aangebracht; zij waren 15 cM. lang en de breedte van de baststrook bedroeg 10 cM. Het voortappen had van 3 Aug. 1912—2 Jan. 1913 plaats en werden de sneden tusschen 6 en 7 uur geopend. Zonder aan de boomen rust te geven had het op tijd tappen plaats met dezelf- de tapwijze. Hiertoe werden de boomen in groepen verdeeld, die op be- paalde uren werden aangesneden; de boomen van elke groep waren bij elkander gelegen. Om ook wanneer het ’s middags regende zonder verlies te kunnen tappen, werden de boomen die om 3 en 4 uur aange- sneden zouden worden van een atapen dakje op 1.50 M. hoogte voorzien, dat door middel van arrenvezel en stopverf waterdicht om den stam gemaakt was, waardoor het afvloeien van water — op het onderste gedeelte van den stam voorkomen werd. Het op tijd tappen had dagelijks van 3 Jan.—21 Dec. 1918 plaats. | De boomen No. 13—36 werden voor een andere proef ge- bruikt. No. Opbrengsten in gr. E Voortappen 235.20 552.80 415.65 472.80 943.80 421.20 273.50 981.00 293.45 343.80 345.60 371.95 874.20 229.10 543.80 262.85 537.60 277.10 292.80 299.90 279.10 550.40 594,40 510.45 505.20 515.75 525.20 294.40 309.20 525.05 323.05 II Verhouding Omtrek der boomen in cM. Op tiijjdtappen van Il tot T op 10 cM. Om 6 uur aangesneden. 609.40 2,59 96 556.70 2.11 sg 1108.50 2.66 785 771.50 1.68 104 1066.25 5.10 112 1469.90 5,49 104 832.10 3.01 112 938.25 2,46 102 1067.45 8.64 105 898.50 2.61 90 1031.85 5.00 97 Gemidd: _ 2.75 99 Om 7 uur aangesneden. 1098, — 2.95 105 990.50 2,65 107.5 Pal PRS, 5,10 85 675.90 ED 106 655.15 2,48 114.5 984,35 peld 107 679. — 2.45 121 829. — 2.80 98 718.45 2.71 109 708,55 2.50 96 796.10 2.41 88 Gemidd: 2,68 103.5 Om 8 uur aangesneden. 199.90 2.03 118.5 600.35 1.93 70 614.85 2.01 114 405.10 1.28 77 595.05 1.83 68 394,50 1.34 83 785.00 2,53 91.5 798.20 2.47 1138 492.15 1.52 11.5 Gemidd: 1.88 90 85 cM. ern a] Go no or Gt Opbrengsten in gr. Ï Voortappen 9 Co U CW oo lee) DO pe DO DO U Il OO Gt ee, a, 5 oo He UI md de, 5], 566.50 591.60 356.55 409,55 479.95 420.55 399.20 359.55 313.05 375.20 473.70 375.50 387.20 365.05 379.85 504.60 301.60 356.55 380.05 376,15 456.70 On van Il tot TI Op 10 cM. Om 9 uur aangesneden. 822.85 2.33 118 769.80 2.29 101,5 451.15 1.37 S1.5 643.25 1.85 127 1220.10 2.94 129 847.45 2.66 147 653.95 1.93 98 809.55 2.41 103 118.25 1.92 113,5 962.20 2.34 100.5 893.70 1.96 94 Gemidd : DAE EE Om 10 uur aangesneden. 748.85 2.04 112 962.70 2.46 109,5 497.80 1.48 82.5 841.15 2.05 118,5 1001.55 2.09 112 960.20 2.30 109,5 792.10 1.99 118 681,80 1.85 110 618.40 1.98 SO 1010.90 2.71 124.5 877.90 1.85 112 Gemidd: 2.07 108.5 Om Il uur aangesneden. 819.05 2.18 125 1031.40 2.66 112 737.95 2.02 109 1023.20 2.70 127 1019. — 2.02 99.5 589.90 1,95 137.5 565.10 pt 04 859.10 2.27 113.5 953.40 2.54 127 1408,10 - 8.28 123 Gemidd: 2.31 116.5 er ef EEN tr. 7 Verhouding Omtrek der boomen in cM. 85 cM. 17,5 65.5 69,5 71.5 15.5 1.85 cM — es 61 Opbrengsten neen Verhouding Omtrek der boomen in cM. No Voortappen Optijdtappen® van II tot l Op 10 eM. 85 cM. 1.35 cM. Om 3 uur aangesneden. 1 868.30 1091.95 2:96 112 16a 66 98 360.65 941.05 2.61 27 89 79.5 90 4717.90 1416. — 2,96 10655 BD 67 100 415.65 1195.95 2.88 124 95 84 101 210.75 567.05 2.69 105 72 65 WOR AD 475 775.90 83.30 80 Dd 49.5 108 232.80 804.90 8.46 95 68.5 61 104 837.25 181,65 9.57 120 86 74 E05 302 TO 969.50 9.21 92 66.5 58 PO :209:05 952.15 4.55 IKE 85.5 13.5 Hfst 47700 984.15 3.36 IE 66 60.5 LOS 188,15 875. — 4.65 112.5 ded 69 Gemidd: 8.85 107:5 76 67 Om 4 uur aangesneden. 109 185.55 514.85 9.95 101,5 80 67.5 (lt 1 9 rS:00 2.81 8& OB 53.5 Bld 5 395:29 1006.20 2.03 90.5 66 59.5 EZ 239,10 675 80 2.02 Ol 67 58.5 114 - 358.60 822.50 2.82 186.5 96 87.5 115 290.50 184.20 it 98 65 52 116 214.80 695.45 9.28 106 14 65 blt 195770 534.75 2.18 90 57.5 49 118 265.95 605.50 2.28 BS 80 67.5 119 260.20 805.00 Slk 105 66 58 #207155.80 589.80 3.46 02.0 53.5 50 Gemidd: 2,85 100. — OS) 60.5 Bij het voortappen en aok bij het op tijd tappen zijn meer- dere koelies gebruikt. De boomen No. l—No. 50, No. 51—No. 96 en No. 97 —No. 120 werden elk steeds door een verschillenden tapper aangesneden, zoodat de opbrengsten van de boomen in elk van deze groepen voorkomende met elkander te vergelijken zijn, echter niet van boomen van de eene groep met de opbreng- sten van boomen van een andere groep. Te vergelijken zijn dus de waarden bij het aansnijden om 6 en 7 uur verkregen en blijkt het verschil niet noemenswaardig te zijn; men vindt toch maar 5°/ meer voor het tappen om 6 uur. Daar het voortappen tusschen 6 en -7 uur plaats had, is het ontstaan van een verschil in de verhouding vrijwel uit- gesloten, of er moest een groot verschil bestaan tusschen het uitvloeien om 6 en om 7 uur. De volgende vier groepen, welke om S, 9, 10 en 11 uur aangesneden werden, geven voor de gemiddelde verhouding van de opbrengsten bij het voortappen en het op tijd tappen 1.88, 2.18, 2.07, 2.81. De cijfers loopen niet regelmatig op of af‚ hetgeen er op wijst, dat andere oor- zaken dan de invloed van de transpiratie der boomen, hieraan schuld zijn. De boomen van de eerste groep (No. 51 — No. 60) waren bij het begin van de proef aan de oostzijde door een groep kapok- boomen beschaduwd, waaraan zich caoutchouclianen bevonden. De lianen werden 22 December 1912 doorgesneden en in het begin van 1913 weggenomen. De kapokboomen werden 26 Juni omgehakt. Het is zeer wel mogelijk dat hieraan geheel of ten deele de lage verhoudingscijfers te wijten zijn. Het voortappen heeft dus onder andere omstandigheden plaats gehad als het op tijd tappen. Bovendien is het zeer wel mogelijk dat het verschil in omtrek van de boomen in de groepen invloed heeft. Om dit nategaan zijn voor elke groep de verhoudingsgetallen van de twee uitersten, wat omtrek betreft, in de volgende tabel opgeschreven. Omtrek op 10 cM. Verhoudingsgetal Omtrek op 10 cM Verhoudingsgetal 112 3.10 78.5 2.66 112 3.01 89 2.11 121 2.45 85 5.10 114.5 2.48 88 2.41 118.5 2.05 68 1.83 114 2.01 70 1.95 147 2.66 81.6 1.37 129 2.94 Dd 1.96 124.5 2.71 is) 1.98 113.5 205 82.5 1.48 137.5 1 95 Dd 1.57 127 2.70 99.5 2.02 127 | 2.61 80 3.30 124 2,88 92 5.21 136,5 2.32 82.5 re 0 115 2.28 88 2.81 Totaal 40. I 8 Totaal 37.20 (een Hieruit zou dus volgen, dat de boomen welke een geringen omtrek bezitten, bij de gevolgde wijze van werken een iets kleiner verhoudingsgetal zullen geven. De gemiddelde omtrekken van de boomen van de 4 groepen zijn verschillend. In volgorde van de grootte van hun gemiddelden omtrek geschreven, vindt men: Omtrek op 10 cM. hoogte Verhoudingsgetal. No. 51—60 90 1.88 Ned 108.5 9.07 7d 112.5 2.18 pa 85 — 96 1655 2,81 Hieruit blijkt dus dat ook bij deze wijze van werken, bij het ge- bruik maken van voortappen en het tappen tusschen 2 evenwij- dige lijnen, er voor gezorgd moet worden dat de gemiddelde om- trek van de boomen van de groepen gelijk is en dat zooveel mogelijk de samenstelling, wat betreft de omtrekken van de boomen van de verschillende groepen, geen verschillen vertoont. De opbrengsten bij het tappen om 83 en 4 uur verkregen geven een duidelijk verschil te zien, dat wellicht gedeeltelijk op rekening van den tapper te stellen is, daar deze zich om 4 uur zal haasten om naar huis te komen, daardoor minder goed zal aansnijden en het bakje te snel zal wegnemen, hetgeen bij het om 3 uur aansnijden niet zal voor komen. Bovendien bevonden de boomen zich niet geheel in dezelfde condities, daar de groep welke om 8 uur werd aangesneden aan de oostzijde door boomen beschaduwd was en de andere groep meer vrij stond: De gemiddelde omtrek van de boomen om 8 uur aangesne- den is ook grooter dan die van de boomen welke om 4 uur getapt werden, waardoor ook verschil in opbrengst kan optreden, _ zooals werd medegedeeld. Wat de lengten van de afgetapte baststrooken betreft, deze waren bij de verschillende tappers niet even groot; bij denzelfden tapper gaven de groepen gemiddeld slechts geringe verschillen bezien. Uit de gegeven gemiddelde omtrekken van de groepen kan men ook nog iets te weten komen over de gedaante van een Heveaboom. Men vindt de volgende verhoudingsgetallen voor de omtrekken van de boomen op verschillende hoogten. ba ze Oe nde. g ks id a Op 10 cM. hoogte Op 35 oM, hoogte Op 135 cM‚ hoogte 1.55 1.13 l.— 1.66 1.12 Ll. — 1.70 1.15 l.— 1.67 1.12 1. — 1.64 1.11 1. — 1.59 Dj 1. — 1.60 1.13 1. — 1.65 1.15 En Gemiddeld 1.65 1.14 am Hieruit blijkt dat de gemiddelde gedaante van het onderste gedeelte van den stam uit 10 à 12 boomen berekend slechts ge- ringe verschillen geeft, zoodat wanneer de omtrek op een bepaalde hoogte bekend is, hij voor een andere hoogte berekend zou kunnen worden. De gebruikte boomen stonden vrij langs den weg: ook voor boomen in den aanplant werden overeenkomstige verhoudings- getallen gevonden. Als gemiddelde verhouding uit 240 boomen werden de getallen 1.60, 1.13 en 1.— gevonden. Het tweemaal daags aansnijden van een snede. De boomen, welke voor deze proef gebruikt werden, hadden te voren voor andere proeven dienst gedaan. De opbrengstcijfers, welke toen verkregen werden, stelden in staat de opbrengsten bij het tweemaal daags aansnijden, te vergelijken. Op alle boomen werden een linksche snede van 15 cM. lengte, op een 10 cM. breede baststrook, op 1.50 M. hoogte aangebracht (steeds werd de oude bast gebruikt; de vroegere tappingen reikten slechts tot 75 cM. hoogte en werd de snede aan die zijde geplaatst, waar vroeger niet getapt werd). Gebruikt werden S series boomen. De boomen van enkele series waren niet allemaal even lang getapt bij de vroegere proeven, omdat de sneden niet steeds even dik werden gesneden. Om de opbrengstcijfers vergelijkbaar te maken, werden alle opbrengsten op een gelijk aantal dagen omgerekend. Wanneer dus een boom maar 300 dagen getapt werd en een andere 315 dagen, dan ED ee werd de opbrengst van de eerste met Ze vermenigvuldigd en dit bedrag ter vergelijking gebruikt. De volgende tabel bevat de opbrengsten in grammen bij de vroegere proeven verkregen, op de aangegeven wijze berekend. [ ER [TI IV] No. Opbrengst No. Opbrengst No. Opbrengst No. Opbrengst 266 582 559 598 289 546 del 568 275 558 598 216 305 981 112 357 275 468 974 567 519 540 118 226 283 452 407 699 561 452 115 265 284 560 — — 562 780 116 586 287 457 — — 405 509 Tbr 557 292 249 424 264 415 411 118 405 305 645 454 491 417 260 119 524 Vv VI VII VIII 558 261 127 464 155 624 167 580 857 420 128 LOR 156 609 168 575 371 505 129 862 159 153 170 455 576 212 150 593 141 678 171 474 587 228 151 805 142 561 175 418 492 339 182 met 145 473 174 586 425 257 1553 415 — — 175 548 427 843 154 (in W, — — A7, 596 Bij deze proeven waren de boomen van elke proef steeds door eenzelfden tapper getapt; bij het op tijd tappen werd hieraan ook de hand gehouden, alleen werden de boomen, die om 3 en 4 uur getapt moesten worden, door een bepaalden tapper aangesneden, daar het niet mogelijk was de tappers van de groepen voor het aansnijden van 2 boomen terug te laten komen. De boomen welke om 8 en 4 uur getapt werden, kregen een dakje van atap om te maken dat het tappen ook dan, wanneer het sterk regende, zonder melksapverlies kon plaats hebben. Het op tijd tappen had van 14 Augustus 1918 — 81 Maart 1914 plaats. De Opbrengst Opbrengst No. 6 uur No. 6 uur 7 uur totaal il 818 | 112 … 246 165 LN 127 229 128 207 164 8711 135 249 136 225 154 379 ä 174 430 167 226 157 383 266 152 273 159 121 280 4 289 _ 404 857. 848 - 196, 54m 353 __ 239 398 119 87 2061 359 368 415 149 119 265 | Opbrengst Opbrengst | No. 6 uur 8 uur totaal No. 6 uur 9 uur totaal | 118 193-181 824 DE 74 _ 1864 129 378 282 660 130 289 212 501 & 168 292 176 468 145 155 121 276 | 275 211 147 558 175 243 204 447 303 184 150 514 283 236 1658 404 301 262 147 409 319 229 Et 406 374 326 207 533 376 259 159 418 407 vC444 o004 ADEN Opbrengst Opbrengst | No. 6 uur 10 uur totaal No. 6 uur 11 uur totaal 116 238 128 366 117 386 235 621 131 204 172 376 152 290 208 498 159 239 194 455 krk 246 185 429 170 314 232 546 287 171 116 287 284 236 161 597 362 284 199 485 361 211 171 582 4292 437 191 628 357 245 160 405 Opbrengst Opbrengst | No. 6 uur 3 uur totaal No. 6 uur 4 uur totaal 118 279 151 430 119 253 156 409 1353 249 145 392 134 297 161 458 141 363 198 561 142 233 121 554 177 4423 … 221 665 175 321 190 511 292 158 95 233 305 8321 172 495 403 271 155 426 417 157 108 265 424 200 123 323 427 468 219 687 425 252 141 395 454 188 150 358 rg rs Hieruit vindt men voor de verhoudingen van het op tijd tappen t.o.v. het voortappen de volgende waarden: 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur en en en en en en en 7 uur 8 uur 9 uur 10 uur 11 uur 3 uur 4 uur Ï 0.40 0.78 0.76 0.89 Osal 0.63 0.94 0777 ON RS ROE ODRN ODE 10 10L eeb 0.80 LI OA COSMOS TCT. 101088 | EZ NEO IV OS LEASE 0:70: 70,95: 05 1 ROOD Vv OOR ESO MRB 1 O2 17 TOENE ORNE VI OAD OLE NORL ZOO At 10 2B HE AOL OSE ORL REAE Wan 0:40P 70:62 ar 0.58 0.57 En 0.83 - 0.68 DOET el OlbssONSO TT 0,820 10280 OOR es k Stelt men de waarde voor de verhouding van 6 uur == 1, dan vindt men: Ì (ele enne JORE ere Be en EN II TO nel AOS kN Nn en LS OB JRE gn (OET a EO ND ES PRD: A EP LAN ne (Eee NO Sens ESL EED tn Ie Ne ere OE V rlr tene 2 OOP 102” OL re RL be Op enke 1:09: 251: 1429 AA ed VII OE ES) — 1.45 1.42 7 2.07 Loë VIII Me lee Bebe 1400, 20 LN UE OE Bommen ee Tele bode 1566, «Ted vlo ORR De gemiddelde verhouding van de opbrengsten bij het op tijd tappen t.o.v. die bij het voortappen, stijgt eerst naarmate de tijdruimte tusschen het tweemaal aansnijden grooter wordt. ‚ tot zij door het aansnijden om 6 en 10 uur haar hoogste waarde bereikt, overeenkomende met die bij het tappen om 6 en 3 uur verkregen. De verhouding van de opbrengsten vertoont een daling voor het tappen om 6 en 11 uur en 6 en 4 uur. Wanneer men nu echter bedenkt, dat de tappers na om 11 uur en 4 uur getapt te hebben met hun werk klaar zijn en naar huis kunnen gaan, is het gemakkelijk in te zien, dat deze dalingen in de verhoudingen zeer waarschijnlijk aan de tappers te wijten vaii, EN ve zijn, die steeds trachten zoo kort mogelijk te werken. Zij zullen . minder diep snijden, waardoor minder melksap uitvloeit er®de snede korter loopt of wel zal het bakje reeds weggenomen worden voordat het uitstroomen van het melksap heeft opgehouden. Neemt men dit voor juist aan, dan blijkt uit de verhoudings- cijfers, dat wanneer men de snede de tweede maal na 10 uur aansnijdt geen groote verschillen optreden in de caoutchoucop- brengst. Gemiddeld kan men dus door 2 maal per dag een snede aan te snijden 66% meer opbrengst krijgen dan wanneer die snede slechts eenmaal om 6 uur wordt geopend. Na afloop van het tappen werden de afgetapte bastlengten gemeten. Gemiddeld per boom werden de volgende waarden ge- vonden: 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur 6 uur en en en en en en en 7 uur 8 uur 9 uur 10 uur 11 uur 3 uur 4 uur 30 47.5 47 47.5 47.5 45 45 47.5 Gemiddeld werd dus bij het 2 maal daags aansnijden van een snede 47 cM. gebruikt en bij het eenmaal openen 30 cM. Er wordt dus niet 2 maal zooveel bast gebruikt bij het tweemaal aansnijden, maar slechts 57°%/ meer dan wanneer de snede een- maal geopend wordt. Hierbij moet echter opgemerkt worden, dat de snede op 1.50 M. hoogte stond, waardoor in het begin allicht iets te dik gesneden werd. Deze invloed zal dan sterker drukken op de verplaatsing bij het eenmaal daags aansnijden dan op het tweemaal openen, omdat de snede in het eene geval hooger is dan in het andere. Toch kan er voldoende duidelijk uit blijken, hetgeen in over- . eenstemming is met de uitkomsten van andere proeven, dat het 2 maal openen van dezelfde snede per dag een merkbare bastbesparing geeft t. 0. v. het dagelijks aansnijden met 2 sneden. Ook uit de volgende proef is duidelijk te zien dat meer- dere malen per dag aansnijden van een snede bastbesparing geeft. ies Op 7 boomen werden 8 linksche sneden op 50 cM. van elkander tusschen evenwijdige taplijnen aangebracht, terwijl op 5 boomen een linksche snede op 1.50 M. hoogte van gelijke grootte en richting als de anderen gebruikt werd. De enkele snede werd dagelijks om 6, 8, en 10 uur aan- gesneden. Toen de boomen met 5 sneden alle afgetapt waren n. l. na gemiddeld 485 dagen, waren bij de boomen met een snede, 3 maal per dag geopend, slechts 115 cM. gebruikt. Het 3 X aan- snijden van de enkele snede heeft dus 35 cM. bastbesparing gegeven. De boomen waren allen op dezelfde wijze vooruit getapt, zoodat het mogelijk is de nu verkregen opbrengsten te verge- lijken. Voor de 7 boomen met 8 sneden bedroeg het gemiddelde van de verhoudingscijfers op 100 tapdagen berekend 109, terwijl dit cijfer voor de boomen die met één snede werden getapt 80 bedroeg. In denzelfden tijd hebben dus de 8 sneden meer op- gebracht dan de enkele snede 3 maal per dag geopend. Het ‚ baststuk dat echter bij de boomen, welke op de laatst genoemde wijze behandeld werden, overblijft, zal zeker meer opbrengen dan het verschil bedraagt. Berekent men toch, dat bij het 8 maal per dag aansnijden per maand ongeveer 9 cM. gebruikt worden dan kunnen deze boomen nog 4 maanden gesneden worden. De opbrengst per 100 dagen zal dan grooter worden, omdat het onderste gedeelte van een Heveaboom belangrijk meer caoutchouc levert dan eenige cM.'s hooger. Neemt men echter aan, dat het gelijk blijft, dan zouden deze boomen gemiddeld 558 dagen getapt zijn en het verhoudingscijfer 5.58X80—=446 geven, terwijl de boomen met 8 sneden in 438 dagen het verhoudingscijfer 4.88X109=477 zouden geven. Het verschil tusschen de verhoudingscijfers is bij deze berekening reeds gering en zal zeker ten voordeele van de boomen welke 3 maal werden aangesneden veranderen, daar het cijfer 80 grooter zal worden. De bastbesparing bij het meermalen aansnijden van een snede is bijna voldoende om bij het vier maal aansnijden van een snede een even groot bastverbruik te krijgen als van 8 sneden. ee oe id ij das AND we Invloed van de helling van de snede t.o.v. de tapgoot op de dikte van het weggesneden bastreepje en " op de caoutchoucopbrengst. Voor deze proef werden de boomen gebruikt, die vroeger voor de proef op blz. 4 en volgende van de vorige Mededeeling gediend hadden. Aan de tegenovergestelde zijde van de vroegere tappingen werden de volgende nieuwe aangebracht. 10 10 5 en en tes 1105 ke, Î 5: i j 12 | | t lj 1 Î l I | Î 1 1 | ! Í I 731 ! 75! 1 | 1 1 I ! I 1 1 I ! | ! 1 ! 1 Ì —_ 1 Ze pe LE Bnn Es 4 UI Van 14 Mei 1913—3 Jan. 1914 werd op de gebruikelijke wijze getapt, daarna had het aansnijden tot 27 Februari tot op het hout plaats. No. 214 218 220 226 230 232 238 244 249 250 256 215 219 221 251 233 239 251 255 257 216 222 224 228 234 256 241 253 259 261 A Vroeger verkregen opbrengst in gr. 214.95 262.80 383.50 256.25 822.50 427.20 214.60 247.15 260.55 810.00 563.55 Gemiddeld 872.85 450.50 552.15 212.15 613.55 186.40 128.10 468.85 403.75 Gemiddeld 354.50 671.20 578.40 260.50 331.35 265.90 242.70 385.05 398.70 268.95 Gemiddeld St en Opbrengst 14 Mei—3 Jan. 3 Jan.—27 Febr. in gr. 91.20 132.05 260.45 124.00 216.65 815 50 158.70 E00 275.75 819.25 519.55 II 172.95 264.80 504.65 150.20 566.30 95.15 984.45 255.00 992.55 UI 145.40 288.75 279.45 175.60 198.55 165.55 198.15 827.80 266.00 190.95 Opbrengst in gr. 58.65 12.30 145.55 89.65 154.95 182.45 91.20 14,25 152.45 150.80 205.20 111.30 166.20 RZles 118.65 177.25 41.25 940.45 175.75 168.20 98.85 148.95 231.80 102.25 125.90 78.05 96.65 165.20 118.40 11.05 B JN 42.4 50.2 67.9 48.4 GAL 75.1 A 47.3 105.8 105.0 92.2 69.9 46.1 58.8 55.2 70.8 59.7 50.2 52.8 54.4 97.2 60.6 41.0 42.6 48.3 66.6 59.9 62.3 81.6 85.1 66.7 71.0 62.5 27.3 27.5 47.7 85.0 48,5 49.7 42.5 30.0 58.5 48.6 36.5 40.4 29.8 6.9 1.1 53.1 28.9 21.8 46.8 87.5 41.6 86.4 21.9 22.0 40.1 99.3 88.0 29.3 39.8 42.9 29.7 28.7 33.8 Ve OHT vale RR eN je IV A B C No. Vroeger verkregen Opbrengst Opbrengst (B RK hd opbrengst 14 Mei-3 Jan. 3 Jan.—27 Febr. A A in gr. in gr. in gr. 217 300.75 122.50 83.65 40.7 27.8 223 282.50 139.75 69.65 49.5 24.6 225 293.90 240.70 118.60 81.9 40,4 229 297.95 157.20 104.40 52.8 34.7 235 378.10 193.90 92.70 51.3 24.5 237 414.50 202.70 150.40 48.9 56.2 243 374.95 174.40 153.80 46.5 41. — 248 279.30 178.55 119.00 65.9 42,6 254 552.15 391.65 185.15 70.9 33.5 260 402.75 376.45 185.65 984 46.1 Gemiddeld 60. — 55.1 Het verschil in de gemiddelde verhoudingscijfers van de 3 laatste reeksen is van geen beteekenis, terwijl daarentegen een grooter verschil bestaat tusschen deze en de verhoudingscijfers van de eerste reeks. In de eerste plaats heb ik nagegaan of er ook verschil bestond tusschen de gemiddelde omtrekken der boomen van de groepen. Dit was echter niet het geval, daar de gemiddelde omtrek op 10 eM. van de boomen van de groepen respectievelijk 87 cM,‚ 56 cM,‚ 82.5 cM en 85 cM was aan het einde van de proef. Verder werden de lengten der sneden bepaald bij het begin en het einde van het tapvlak en ook de breedte van het tapvlak zoowel boven als beneden. Hiervan werden de gemiddelden bepaald en op deze wijze de gemiddelde lengten der sneden en de gemiddelde breedten der tapvlakken voor de groepen berekend. De gemiddelde lengten bedroegen respectievelijk 12 cM‚ 13 cM, 16 cM en 20.5 cM‚ de gemiddelde breedten 11 eM,‚ 11 cM, 11.5 cM en 11,5 cM. Men kan hieruit zien dat de tapper de meest horizontale snede toch iets schuiner heeft gemaakt. Ken oorzaak van verschil tusschen de eerste reeks en de overigen is hier echter niet uit te zien. Daar de boomen bij het tappen zoodanig verdeeld “waren, dat elke tapper steeds alle 4 verschillende sneden moest maken, was het nog alleen mogelijk dat het voortappen aanleiding tot fouten had gegeven. rde eG Bij het voortappen werden de volgende boomen steeds door eenzelfden tapper aangesneden. No. 214—218; No. 219 —222; No. 2238 —227; No. 228 — 282; No. 288 —287; No. 288—249; No. 250 — 261. Goed vergelijkbaar zijn: 214, 215, 216. 217; 238, 239, 241, 243; 250, 251, 253, 254; 256, 257, 259, 260, daar deze groepen ook bij deze proef door denzelfden tapper werden aangesneden. Men vindt voor hun verhoudingen, gewoon getapt: RN 0 EER Uy, ZGN 508170 46.5 1108:07 2501885 70.9 ONION 60:7 93.4 809.2 246,6 2744 251.5 en bij het op het hout tappen krijgt men: AT er RD De) 425 218 8398 41.— 486 468 42.9 38.5 SOE EON AO 153.9 140.0 1403 1484 Het aantal groepen is nu te gering. In beide gevallen wint de meest horizontale snede het. Ziet men de cijfers in de tabel na, dan valt het op, dat bij de eerste reeks 2 boomen voorkomen die zeer hooge verhoudingen geven n. l. No. 249 en 250. Wanneer men deze zou uitschakelen, zoo zouden de gemid- delden slechts geringe verschillen geven. Waar ik echter geen oorzaak voor dit abnormale gedrag heb kunnen vinden, mag deze verandering niet aangebracht worden. Een nieuwe proef, beter opgezet, is noodig. Uit deze proef zou dus volgen dat er geen voordeel voor de meest schuine snede verkregen wordt, terwijl men theoretisch ongeveer 10°/ meer opbrengst dan van de horizontale verwacht had. Na St/, maand tappen waren per boom (alleen de boomen welke door denzelfden tapper gesneden werden, dienden voor de berekening) de volgende lengten bast gebruikt. | L UH. UL, IV, Hoek met de tapgoot 12°. 57° 42% 3 30% Gebruikte bastlengte 34,1 cM. 34,8cM. 38.3cM. 44 cM; Gedurende de laatste 2 maanden werden gebruikt 4.8cM. 4.5cM. 5.leM. 5.3 CM. Een snede welke een hoek van 57° met de tapgoot maakt gaf dus ongeveer 10°/ bastbesparing ten opzichte van een snede die 42° met de tapgaot maakt. Heeft het aanbrengen van een snede op de tegenoverliggende zijde, waar een andere snede zich bevindt, invloed op de caoutchouc- opbrengst van deze laatste snede. Gebruikt werden 24 boomen die in den vollen aanplant stonden. In ’t begin werden alle met één linksche snede welke op 1.25 M. aangebracht was, 15 cM. lang was en op een 10 cM breed tapvlak was aangebracht, getapt. Na 2 maanden wer- den op 6 boomen een snede op de tegenovergestelde zijde en op gelijke hoogte als de eerste snede zich toen bevond, aangebracht. Na 2 maanden werd hetzelfde met weer 6 boomen gedaan en na nog eens 2 maanden kregen weer 6 boomen er een snede bij. Hieruit kan men de volgende combinaties maken. Getapt van Opbrengst van 18 boomen Opbrengst van 6 boomen 2 Januari — 2 Maart 1707.63 453.25 — 3 Maart — 1 Mei 1897.20 553.75 499.70 De opbrengsten van Januari— Maart en Maart — Mei verhou- den zich dus als 100: 111 en 100: 232; de twee sneden hebben dus 2.09 maal zooveel opgebracht als een snede. Getapt van Opbrengst van 12 boomen Opbrengst van 6 boomen 2 Januari — 1 Mei 2187.05 1417.75 — 2 Mei — 3 Juli 997.50 622.80 _ 630.65 Hieruit vindt men, op gelijke wijze berekend als boven is * aangegeven, dat de 2 sneden 1.94 maal zooveel opgebracht hebben _ als de enkele snede. Getapt van Opbrengst van 12 boomen Opbrengst van 6 boomen 9 Januari — 2 Maart _1019.35 453.25 a 3 Maart — 3 Juli 2165.10 1016.80 _ 937:20 De twee sneden hebben 2.03 maal zooveel als de enkele snede opgebracht. Getapt van Opbrengst van 6 boomen Opbrengst van 6 boomen À B 2 Januari —3 Juli 1611.75 1613.20 — 4 Juli —l Sept. 414.55 405.85 420.05 De twee sneden hebben 1.99 maal zooveel als de enkele snede opgebracht. Getapt van Opbrengst van 6 boomen Opbrengst van 6 boomen À B 2 Januari—l Mei 1045.75 1417.75 — 2 Mei —l Sept. . 942.15 1097-751 VakSOS De twee sneden brengen maar 1.74 maal zooveel op als de enkele snede. Getapt van Opbrengst van 6 boomen Opbrengst van 6 boomen 2 Januari-—2 Maart 451.70 453.25 Eb 8 Maart —l1 Sept. 1534.20 1360.85 1283.15 De twee sneden brengen slechts 1.72 maal zooveel op als de enkele snede. Het volgend overzicht geeft de resultaten in beknopten vorm weer. Aantal maanden Aantal maanden Opbrengst van de 2 sneden in °/, met 1 snede getapt met 2 sneden getapt van die van de enkele snede. 2 2 209 } 2 194 6 2 199 2 2 209 2 4 203 2 2 209 4 4 174 De invloed is niet groot. Vooral is dit duidelijk, als men nagaat, dat de waarden. 199, 172 en 174 verkregen werden door het vergelijken van de opbrengsten van slechts 6 boomen, hetgeen zeer waarschijnlijk te gering is. — 716 — Wanneer een boom met 2 sneden, welke aan tegenover elkander liggende zijden zich bevinden, getapt wordt, welke invloed ® heeft dan het stop zetten van de eene snede op de caoutchoucopbrengst van de andere? Op 21 boomen werden 2 linksche sneden van 15 cM. lengte op 10 cM. breede tapvlakken op tegenover elkander liggende zijden aangebracht. De boomen waren vroeger reeds getapt en werden de nieuwe tappingen op 1.25 M. hoogte boven de vroegere tapvlakken, die tot 75 cM. reikten en welke 4 jaar te voren getapt waren, aangebracht. De boomen staan niet in den aanplant maar langs den weg. De eerste 2 maanden werden alle sneden dagelijks geopend, hierop werden bij 5 boomen maar een snede aangesneden, bij de anderen beide sneden; na 2 maanden werden van 6 boomen een snede stopgezet en ditzelfde had weer na nog eens 2 maanden plaats. Hieruit zijn de volgende combinaties te maken. Getapt van Opbrengst van 16 boomen Opbrengst van 5 boomen À B A B 2 Jan.— 1 Maart 1476.75 1498.10 408.75 434.75 2 Maart — 1 Mei 1408.85 1446.95 453.15 — De opbrengsten van Jan.— Maart en Maart— Mei verhouden zich dus als 100 : 96 en 100 : 51; de enkele snede heeft Blog — 53°/, opgebracht van de hoeveelheid die de twee sneden zouden gegeven hebben. Getapt van Opbrengst van 10 boomen Opbrengst van 6 boomen. A B JN B 2 Januari—l Mei 1860.55 1884,80 1039.65 997.85 2 Mei —l Juli 795.50 847.90 470.70 — Op dezelfde wijze als boven is aangegeven, vindt men hieruit dat de enkele snede 53°%/ opgebracht heeft van de hoeveelheid die de twee sneden zouden gegeven hebben. Getapt van Opbrengst van 10 boomen Opbrengst van 5 boomen A B ed B 2 Januari —1l Maart 965.25 1031.25 408.75 434.75 2 Maart —l1 Juli 1678.20 1763,85 812,70 — Eer en Hieruit vindt men, dat de enkele snede 56° van de hoe- veelheid, die twee sneden zouden opbrengen, gegeven heeft. Getapt van Opbrengst van 5 boomen Opbrengst van 5 boomen. A B À B 2 Januari—l Juli 1459.40 1588.95 1192.05 1206.15 2 Juli —] Sept 424.05 451.25 294,15 = De enkele snede heeft 46% van de hoeveelheid, die twee sneden zouden geven, opgebracht. Getapt van Opbrengst van 5 boomen Opbrengst van 6 boomen. À B À B 2 Januari—l Mei 994.25 1044.90 1039.65 997.85 2 Mei =d Dept 858.20 944.75 83240 — De enkele snede heeft 46°/ van de hoeveelheid die twee sneden zouden geven, opgebracht. Getapt van Opbrengst van 5 boomen Opbrengst van 6 boomen. À B À B 2 Januari— l Maart 519.55 572.40 408.75 484.75 2 Maart —l Sept. 1853.90 1467.80 1158.57 — Hieruit vindt men, dat de enkele snede 53°/, van de hoe- veelheid door 2 sneden gegeven, opgebracht heeft. Het volgend overzicht geeft de resultaten weer. Aantal maanden Aantal maanden Opbrengst van de enkele snede met 2 sneden getapt met 1 snede getapt in % van die van 2 sneden. 2 2 55 4 2 53 6 2 46 2 2 53 2 4 56 2 6 55 2 2 53 + 4 46 Zooals hieruit duidelijk te zien is, is de invloed van het sluiten van de eene snede op de opbrengst van de andere niet groot. Wanneer in ’t geheel 8 maanden getapt werd, waren slechts 5 boomen voor beide reeksen gebruikt; de waarden voor de verhouding verkregen wijken af van de andere. Zeer waar- schijnlijk is het aantal boomen te gering geweest. did Tepe Invloed van het afgetapte bastvlak op de caoutchouc- opbrengst van de snede. | ” Op 14 boomen werden op 1.25 M hoogte linksche sneden van 15 cM lengte op 10 ecM breede tapvlakken aangebracht. Bij 7 van deze boomen werd de bast boven de snede over 25 cM lengte en 10 cM breedte voorzichtig verwijderd, waarbij gezorgd werd dat het cambium zoo weinig mogelijk beschadigd werd. Toen deze bast zich hersteld had, na ongeveer 14 dagen, werd met tappen begonnen. Getapt werd van 29 Nov. 1913 —4 April 1914. Verhouding van de opbrengsten ten opzichte van die bij het voortappen verkregen. No. Gewone snede No. Snede waarboven nieuwe bast 120 100 : 35 121 100 : 50 « 122 100 : 68 123 100 : 73 124 100 : 46 125 100 : 53 382 100 : 46 354 100 : 24 356 100 : 47 385 100 : 45 431 100 : 51 486 100 : 81 443 100 : 71 509 100 : 62 Gemidd. 100 : 52 Gemidd. 100 : 55 Hieruit blijkt wel dat de invloed niet groot is. Het aantal boomen is echter niet voldoende voor het trekken van een vast- staande conclusie. Vergelijking van de opbrengsten verkregen bij het tappen met een rechtsche en een linksche snede. De boomen voor deze proef gebruikt waren twee aan twee op een gelijke wijze van 9 November 1912 — 1 November 1913 getapt. Op 10 boomen werd aan de tegenovergestelde zijde van de vroegere tapping op 1.25 M hoogte een rechtsche snede van 15 cM lengte op een 10 cM breed tapvlak aangebracht en op 10 andere boomen een linksche snede van gelijke lengte en op gelijke hoogte. id mee En Kd 3 ET mn Ea. 1. a OE an ov kade Eed - pe à ì 7 Et Getapt werd van 19 November 1913 — 4 Juni 1914. Rechtsche snede No. Opbrengst bij het Opbrengst van Verhouding van de voortappen 19 Nov. '13—4 Juni ’14 opbrengsten 142 850.30 243.75 0.287 152 546.50 199.10 0.364 155 367.85 146.05 0.397 160 563.65 291.30 0.517 164 874.50 294, — 0.341 197 817.85 446.70 0.546 204 133.65 270.65 0.369 210 164, — 556.55 0.469 216 __ 1364.15 543.85 0.599 220 157.15 235.20 0.311 Totaal 7639.60 3027.20 Gemidd: 0.400 Linksche snede No. Opbrengst bij het Opbrengst van Verhouding van de voortappen 19 Nov. 13 —4 Juni’14 opbrengsten 141 969.20 360.90 | 0.372 151 1071.40 194.00 0.1S1 153 1306 80 942.45 0.721 159 622.10 363.80 0.585 163 528.75 206.75 0.391 196 666.90 261.05 0.391 203 412.95 157.25 0.332 209 1020.00 344.05 0.337 215 500.15 185.45 0.371 219 311.20 230.95 0.742 Totaal 7469.45 3246.65 Gemidd. 0.442 De linksche snede geeft dus 10°/, meer dan de rechtsche. De gemiddelde omtrek van de boomen bedroeg voor de eerste groep op 75 cM. hoogte “61.5 cM. en voor de tweede groep 65. cM: de gemiddelde lengte van den afgetapten bast bedroeg voor de eerste groep 23.5 cM., voor de tweede 23 cM. De ver- schillen zijn van weinig beteekenis. Een andere proef met 12 boomen genomen gaf het volgend resultaat. Getapt werd 28 Juni 1913 — 28 Februari 1914. Op iederen boom kwamen 2 sneden te staan, de eene aan de tegenoverge- stelde zijde van de andere. dieen he ir OA ei B) Rechtsche snede No. Opbrengst bij het Opbrengst van Verhouding vande md voortappen 28 Juni ’13—28 Febr. ’14 opbrengsten 262 141.45 316.40 2.24 309 205.50 373.85 1.81 342 224.90 302.95 1.35 455 151.15 508,55 3.36 501 226.10 456.80 1.93 511 182.25 386.60 2.12 Totaal 1131.35 ‘ 2325.15 Gemidd: 2.14 Linksche snede 293 213.20 477.50 2.24 336 207.30 410.10 1.98 340 235.15 329. — 1.40 453 153.90 405.20 2.63 495 120.95 301.40 2,49 610 164.15 456.55 2.62 Totaal 1094.65 2359.65 Gemidd. 2.23 Het voordeel voor de linksche snede is bij deze proef geringer. Ziet men echter de verhoudingscijfers na, dan valt het op, dat boom No. 455 een abnormale hooge opbrengst gegeven heeft. Door het geringe aantal boomen drukt dit sterk op de uitkomst. KORT OVERZICHT VAN DE VERKREGEN RESULTATEN. Door de tappers op een aantal boomen zoowel sneden tot op het hout als gewoon geopende sneden te doen aanbrengen, was het duidelijk aantetoonen, dat de invloed van de tappers op de caoutchoucopbrengst van de sneden zeer groot kan zijn. Een voorzichtige tapper verkreeg met gewoon tappen maar 52°%/, een andere minder voorzichtige 80°/, van de hoeveelheid, die met het tot op het hout aansnijden verkregen werd. Gevonden werd dat de dikte van het weggesneden baststrookje geen invloed op de caoutchoucopbrengst heeft. Tapt men echter zeer dun dan is het gevaar niet uitgesloten dat niet voldoende diep gesneden wordt. De richting waarin de trekguts bewogen wordt, van boven naar beneden of omgekeerd, bleek geen merkbaren invloed op de opbrengst van de snede te hebben. | Uit de uitstroomingssnelheid van het melksap bij meerdere malen aansnijden bleek, dat het ophouden van het uitvloeien niet aan gebrek aan melksap, maar aan het sluiten van de capil- lairen geweten moet worden. De proeven met geringd getapte boomen, die na eenigen tijd met azijnzuur niet te coaguleeren melksap gaven, toonden ook aan, dat de oorzaak, dat het melksap ophoudt te vloeien, door het dichtvallen der capillairen veroor- zaakt wordt. Een voorloopige proef gaf tot resultaat, dat het verdampen van het melksap en het indrogen van den bast weinig of geen invloed hebben op de caoutchoucopbrengst van de snede bij dagelijks openen. Wanneer de afstand der sneden 50 cM. bedraagt dan bracht de onderste gemiddeld steeds meer caoutchouc op dan de bovenste. Wanneer de afstand grooter is schijnt dit niet altijd plaats te hebben. Uit de proeven over het dagelijks en om den anderen dag aansnijden van een snede op één boom, volgt dat bij het om den anderen dag aansnijden veelal niet diep genoeg gesneden- wordt, waartoe de ingedroogde bast blijkbaar aanleiding geeft De afgetapte baststrook schijnt weinig invloed op de caoutchouc opbrengst van de snede te hebben. & Het onderbreken van den zijdelingschen of vertikalen aanvoer heeft vermindering van de caoutchoucopbrengst van de snede ten gevolge. Het verwonden van den boom kan plaatselijk een sterkere caoutchoucvorming ten gevolge hebben. Jonge bast geeft meer caoutchouc dan oude. Zoowel door proeven waarbij de sneden op één boom waren aan- gebracht als door zulke, waarbij de vergelijking met verschillende boomen plaats had, werd nog eens aangetoond, dat een linksche snede voordeel heeft boven een rechtsche. De opbrengsten van een V snede en linksche snede, beide op één boom aangebracht, gaven geen of zeer weinig verschil te zien. Uit de proeven met sneden van verschillende helling bleek dat de snede die de kleinste hoek met de tapgoot maakt de grootste hoeveelheid bast gebruikt, terwijl de caoutchoucopbrengsten, wanneer de sneden op verschillende boomen waren aangebracht, maar geringe verschillen te zien gaven. Het aansnijden in vertikale richting gaf ongeveer de helft van de opbrengst die een snede welke 50° met de tapgoot maakt, opbracht. Beide sneden stonden op één boom. De proeven over den invloed van het openen van de boven zijde van de snede en waarbij de vergelijking op één boom plaatst had, gaven het volgend resultaat. Een voordeel om met één of twee sneden naar boven te tappen in plaats van naar beneden werd niet gevonden. Het tappen met 2 sneden uit het midden van het tapvlak gaande, gaf een voordeel te zien t.o.v. het gebruikelijke tappen met 2 sneden wier afstand 25 of 35 cM was. Of dit voordeel echter in de praktijk bewaard blijft is zeer onwaarschijnlijk, de uitkomsten van de proeven in Teysmannia medegedeeld, in aan- merking nemende. Uit de proeven over den invloed van het openen van een snede op de caoutchoucopbrengst van een andere bleek, dat deze binnen 1 uur merkbaar is, wanneer de sneden op niet te grooten afstand boven el- kaar staan en ook wanneer zij zich op 5 cM afstand op gelijke hoogte bevinden ; is in dit laatste geval hun afstand echter grooter, zoodat de eene snede zich aan de tegenovergestelde zijde van den boom be- vindt dan kon ook na 1 uur geen invloed worden gevonden. ONE re Hieruit en ook uit de proef, waarbij een snede 2 maal per dag werd aangesneden, blijkt, dat de verplaatsing van melksap in de capillairen van den Heveaboom gemakkelijk plaats heeft. Bij het 2 maal per dag aansnijden van een snede werd toch gevonden, dat 4 uur na de eerste maal aansnijden een toestand wordt bereikt, die zich dien dag niet meer wijzigt. Er is dus na 4 uur weer evenwicht ingetreden. Bij de geringde boomen werd de aanwezigheid van tyrosine of tyrosineafgeleiden naast tyrosinase in het melksap boven den ring aangetoond, terwijl beneden den ring alleen tyrosinase ge- vonden werd. Aangetoond werd, dat een geisoleerde bastmantel in staat is caoutchouc te vormen. De proeven waarbij de tapwijzen op verschillende boomen waren aangebracht, toonden aan dat ook wanneer van voortappen gebruik gemaakt wordt en de lengte der tapsneden gelijk gehouden wordt, men boomen moet gebruiken die ongeveer evenveel pro- duceeren en waarvan de omtrekken niet veel uiteenloopen. De omtrekken van de Heveaboomen op 10 cM‚ 85 cM en 1.385 M hoogte verhouden zich gemiddeld als 1.60 : 1.18 : 1. Bij het tweemaal daags aansijden van een snede krijgt men bastbesparing. Het voordeeligste is het aansnijden voor de tweede maal na 10 uur te doen plaats hebben als de eerste om 6 uur geschiedde. Gevonden werd, dat het aanbrengen van een tweede snede aan de tegenovergestelde zijde van den boom weinig invloed heeft op het uitstroomen van de eerste; evenzoo had het stoppen van een van twee sneden, die zich op tegenover elkaar gelegen zijden van een boom bevonden, slechts een geringe vermeerdering van de opbrengst van de overblijvende snede tengevolge. | 1 Gn _@ Ne den m3 … kee Oe er D EN ee je Kef 4 VEER id pd ien Pet ’ m. f EN k An Pad ka A 5 hr 6e » d Ja BE Ko dba (fret & Je BHT EAR hid ef sir GONCON Ge Or LONT | brit AAE EL nii ADA NA | AE, TE Al dl vi bit f{4 AT His Pri 2 Md Lid f TNA | ilk en Pie pat! A hs J Beten En Hi hmh d PLMN k Ì „kT MAL hd Ei zel (EDTA Li ‘ ' ° ann date ri EAP RT EMK HE, zekdiledadt eh dive ADR 1 vaer (ER lar who a - ij . Jl se agt ads ii sis dl Er GEENEN É (EET TR Of a ’ \ bel be dee hee ng | HEA ad 4 Ì [ Ö ì ' dek TN | itn fi en À Ld P i î Tl PRADA , N (esaln Hr ; hesta ús; refs lak Jg os j Min hj ’ _ & bie - Au L « kRE her Ae dr gere (En ED Niche AVEN ein ‘ vh RPA | vS ASOR CEN DE ok ca herder Ke if plas 15 hr | Hart í vi ke, k f ve | Karlatrd dek; AN IRA gedag in elf w Ki, ' Ah 4 B RS en Dy NDBOU „id Wer \ Z ee \ NTV | jon. jaar ek over erslag JONG. W. H \ \ Een mek 5 Ed dd a, ENZ VAN HET DEPA OR: BUIT Tet X Re y Ie RER b hd ° Batay js KOLFF & Co rijs _P | RTEMENT. 1915. DR ANS Ks Ek j he De Pnt Hr ir p Ve ss se ed Á vi rr ä « IN _ „ nt Jr 9 ket N # See A ril rl ec | DEPARTEMENT VAN LANDBOUW, NIJVERHEID EN HANDEL. MEDEDEELINGEN VAN HET AGRIGULTUUR CHEMISCH LABORATORIUM. No. XI. Wetenschappelijke Proefvelden. Verslag over het jaar 1914. DOOR Dr. A. W. K. DE JONG. UITENZORG, DRUKKERIJ VAN HET DEPARTEMENT. 191 Verkrijgbaar bij G. KOLFF & Co., Batavia. Prijs f 0.50. INHOUD. Heeft Katjang Tanah (Arachis hypogea) als voorvrucht een nadeeligen invloed op het padigewas? Zijn Cassaven gevoelig voor B Bemestingsproef met Batatis edulis. Vergelijking van de werking van Bee nou Kalkstikstof en ‘Chili- salpeter bij padi. Invloed van melasse op padi De invloed van zwavelzuur op de ee, Bemestingsproeven met Citronellagras. . . Be Nog een enkel woord over de bacterieziekte bij ene Tanah. orthke Regenval . elo Conclusies. . Blz. 17 En E hd 8 8 _ ® ' 2 br à EEEN, Par k p A BE de Pad E - y Te NE Ee ve A en, VOORWOORD. Dit jaar was de droogte in den Oost-Moesson nog sterker dan verleden jaar. Hierdoor hebben de aanplantingen van Mais en Katjang Tanah sterk te lijden gehad, zoodat de oogst der verschillende veldjes niet bepaald werd, daar ook maar een eenigs- zins betrouwbaar resultaat over de waarde der meststoffen, èn door het uitvallen van planten, èn door het gebrek aan water, uitgesloten was. Irrigatiewater is gedurende den Oost-Moesson in den Proeftuin niet beschikbaar. Het aantal sawah’s is weder sterk vermeerderd en wordt het aantal bemestingsproeven met rijst uitgebreid. HEEFT KATJANG TANAH (ARACHIS HYPOGEA) ALS VOORVRUCHT EEN NADEELIGEN INVLOED OP HET PADIGEWAS? De proef in de vorige Mededeeling op blz. 1 medegedeeld, werd voortgezet. Het loof en de wortels van de katjangplanten werden 17 November ondergewerkt, terwijl de padi 81 December geplant werd. De padioogst op 1 Mei bedroeg in Ker: Onbemest Bemest met katjangloof. NO. Nat Droog No. Nat Droog. fo) 13.5 12.25 1 15 14 4 18 15 2 14.5 12.25 id 16.5 14.25 5 18.5 11.5 8 16 13.5 6 E40 12.5 jb 10.5 9.25 9 15 12.5 12 18 12 10 14.5 12.5 15 14.5 12.5 18 15.5 12.75 16 14 12 14 16 14.25 Totaal Lit 97.25 17 OAD 12.25 18 IE 12 Totale ek 126.5 Op 8 veldjes berekend vindt men: Nat Droog Onbemest rl 97.25 Bemest WZ Wort Het katjangloof heeft niet zoo gunstig gewerkt als de vorige keer; een klein voordeel is echter nog te boeken. Onbemest Bemest met katjangloof. No. Nat Droog No Nat Droog. 19 6 4,25 21 5 4,25 20 5 8.75 22 4,5 8.75 23 4,5 3.5 25 6 4,25 24 5 3.75 26 6.5 4,5 27 5 4,25 29 5.5 4.5 28 5.5 4,75 50 4,5 3.75 Totaal 81 24.25 Totaal 82 25 De werking van het katjangloof is van geen beteekenis. _ Uit deze opbrengstcijfers is op dezelfde wijze als de vorige keer te berekenen of de vroeger gegeven phosphorzuurbemesting ook nawerking vertoont. Men vindt dat hiervan evenals vroeger niets is te bespeuren. Hierna werd katjang geplant. Door de droogte kwam echter verreweg het grootste van het zaad niet op. De oogst werd daarom niet bepaald en het loof ook niet ondergewerkt. ZIJN CASSAVEN GEVOELIG VOOR ZUREN ? Naar aanleiding van de uitkomst van de vroeger genomen proeven (Mededeeling VIT blz. 12), dat de volbemesting bij het gebruik van thomasphosphaat in 4 van de 5 gevallen meer op- gebracht had dan de stikstof bemesting, terwijl wanneer super- phosphaat toegediend werd de stikstofbemesting het van de vol- bemesting won, werd de volgende proef op veld VI[L aangezet. Het plantverband | ek was 44 voet. Ek | | | Op elk veldje kwa- 37 | | | | 45 | men 12 planten te Er en BEEN KAPNN BETEN NELE USE MD 28 | | | | | | 36 EE B AO KEEN KEN AN KAN 19 pede EE tn eh | | id Ei De volgende be- Edin | , 10 | | | kene | | ig | mestingen werden EE VCE | ME LER | per veldje toege- 1 | 2 | 3 | 4 | 5 6 | 7 | 8 | 9 | diend. 1, 8, 13, 24, 29, 36, 41, 52, 57. 100gr. superph. + 150gr. Zw. Amm. 2, 9, 14, 25, 30, 37, 44, 49, 60. 100gr. n + 198 gr. Chilisalpeter 3, 10, 17, 22, 33, 38, 45, 59, 61. 200 gr. thomasph.+ 198 gr. 4, 15, 20, 27, 32, 43, 48, 55, 62. Onbemest. 5, 16, 21, 28, 35, 40, 51, 56, 63. 200 gr. caliumcarbonaat. 6, 11, 18, 23, 34, 39, 46, 53, 58. 150 gr. Zwavelzure Ammonia. 7, 12, 19, 26, 33, 42, 47, 54, 59. 198 gr. Chilisalpeter. De bemestingen werden 13 Juli 1913 gegeven en de stikstof- bemestingen 25 Jan. 1914 herhaald. Geplant werd 26 Juni 1913 en had het oogsten van 13—18 Maart 1914 plaats. Hierbij werden de volgende hoeveelheden in Kgr. verkregen. „ Eg Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal No. wortels. en takken. blad. gewicht. Superphosphaat+Zwavelzure Ammonia. Ì 50 15 18 EEZ 8 40 40 Ed 97 18 od ol 11 76 24 93 95 12.5 80.5 29 40.5 49,5 19 109 96 27 56 19.5 82.5 41 22 97.5 15 74,5 52 27.5 40.5 12.5 80.5 57 28.5 85 18 81.5 Totaal 902,5 798.5 Superphosphaat + Chilisalpeter. 2 ak EIL 50 18 112 9 47 41 |rt 105.5 14 28 80 12 70 25 46.5 58 18.5 123 30 46.5 50 17.5 114 97 925 51 Oi 110.5 44 OL DD 19:5 85.5 49 29 53 18.5 100.5 60 29 82 20 81 Totaal Bed 902 Thomasphosphaat+Chilisalpeter. a) 50 47 17 114 10 47.5 ol 19 117.5 7 44,5 59 | 19 122,5 22 91.5 84 12.5 78 98 89. 42 14.5 95.5 58 27 85 Ei 79 45 31 92.5 13.5 77 50 82 54 13.5 104,5 61 50.5 21 18 64.5 Totaal 333 Dj kn 852.5 chr ela Gewicht Gewicht stam Gewicht No. wortels, en takken. blad. Onbemest. 4 40 30.5 13.5 15 25.5 28 10 20 5 37.5 10 27 34 31 12.5 32 82 33 10.5 43 25.5 34 12 48 22 56 16.5 55 81.5 36 20.5 62 22 21 le) Totaal 255.5 Calciumcarbonaat. 5 43 88.5 . 14.5 16 33 42 ‚ 13.5 21 29.5 3/.8 13 28 39 55 21.5 35 33 33 12.5 40 | 36.5 14 51 19.5 - 31.5 12.5 56 27 38 22 63 19 11.5 B ee ‘Totaal 264 Zwavelzure Ammonia 65 40 49.5 19 11 42 42,5 15 18 39.5 5 12,5 25 35 52 11.5 34 37 32.5 13.5 39 37 45 17.5 46 36 46 19 53 29 35.5 12 58 24 27.5 4 13 “Totaal 319.5 AN Gewicht Gewicht stam Gewicht Totaal No. wortels. en takken. blad. gewicht. Chilisalpeter. 7 49.5 58 21 128.5 12 82 34 12.5 78.5 148) 87 46.5 20 103.5 26 41 52 18 his 31 41 42.5 15 98.5 42 26 45 16 87 47 52 42,5 20 94.5 54 51 82.5 13:9 AT 59 92 86 20.5 88.5 Totaal 921.5 867 : Men vindt dus voor de werking der meststoffen: wortels Totaal productie. SEEAEDONALE Pt et iet et BD OEPS LEN Rede ue IE LOO 211.5 WV ENAME ARADAOMIEN Gits oen ee 0Á 140.5 SOEP ZWEVEN one AT 145 » sChilisalpeter.. Si dee 815 246.5 Thomasph.+ 4 lan Ne ele NPT: 197 Terwijl het toevoegen van superphosphaat de werking van de zwavelzure ammonia, wat het gewicht der wortels betreft verminderd heeft, is deze meststof in staat geweest in combinatie met chilisalpeter een mooie vermeerdering te geven. Uit deze proef zou dus de conclusie te trekken zijn dat Chilisalpeter een betere meststof voor de cassaven is dan zwavelz. ammonia. Of dit door gevoeligheid voor zuur veroorzaakt wordt, dan wel of de cassaven nitraatstikstof gemakkelijker assimileeren dan ammoniakstikstof zal door volgende proeven uitgemaakt moeten worden. BEMESTINGSPROEF MET BATATIS EDULIS. Zooals in de vorige Mededeeling op blz. 20 werd aangegeven, werd de proef op veld XA nog eens met nieuwe bemestingen herhaald. Per veldje van 100 stekken werden 200 gr. zwavelzure kali, 400 gr. thomasphosphaat en 100 gr. zwavelzure ammonia zoowel afzonderlijk als in de combinaties. Vroeger was kalksalpeter bij de cassaven gebruikt, waarvoor nu zwavelzure ammonia genomen werd. ETEN En RE Geplant werd 6 Januari, het bemesten had 22 Januari plaats, » terwijl 20—23 Juni geoogst werd. No. Aantal Gewicht No. Aantal Gewicht planten knollen Kgr. planten knollen Kgr. 1 95 10.5 37 91 1.5 2 92 11 38 95 9.2 3 91 10.5 39 98 11 + 59 12.5 40 96 9.7 5 96 11.5 41 95 Tk 6 92 6.7 42 93 6.2 7 91 6.2 43 94 Pt Bed 8 93 6 44 93 4.2 9 92 11 45 91 6 10 91 12.7 46 92 7 11 95 11 47 97 5.7 12 97 11 48 96 7.5 13 98 10.5 49 95 5.2 14 91 8.7 50 91 4.2 15 96 7.5 51 92 4.2 16 96. - 5.5 52 96 4.2 17 91 13 53 97 4.5 18 93 12 54 93 6,5 19 91 9.2 55 96 5 20 96 8.7 56 O1 6 21 91 10.5 57 97 6.2 22 98 8.5 58 95 2.5 23 93 8.7 59 92 3.7 24 97 9.7 60 97 4.5 25 93 8 61 98 Kf 26 96 1.5 62 93 8.7 27 92 11.2 63 95 6,7 28 91 8.2 64 96 5.2 29 92 8.7 65 93 4.7 30 96 7,2 66 91 5.2: 31 98 1.5 67 89 4,7 32 92 8,7 „ 68 92 6 33 91 8.2 69 97 £ 34 93 er 70 94 6,5 35 95 fe) g 96 6% 36 94 7.5 12 98 6 DE Hieruit berekent men voor de opbrengsten aan knollen in KGr. per 100 planten: No. Zwavelzure Kali No. Thomasphosphaat 1 Eel 6 1.8 12 11.8 9 12. 22 8.6 20 9 26 7.8 51 Aak 87 8.2 54 1.2 48 d8 45 6.6 51 4,6 56 6.6 62 4 59 4 65 Del 70 7 Totaal 65.4 Totaal 67.4 Zwavelzure Ammonia Zwavelz. Kali + Thomasph. 3) dla 8, 6.4 14 EE la: et 0 k7 14.8 22 8.7 28 3 25 8.6 59 ET 56 8, 42 OA 47 5.9 55 4.6 50 4.6 64 5.4 61 4.8 67 5.3 12 6.3 Totaal Ae Totaal 64.9 Onbemest Thomasphosphaat + Zwavelz. Ammonia 5 12 | 2 12 16 5.7 15 10.7 19 EO 24 10 30 7.5 27 12.2 33 9 38 0.7 44 4,5 41 8.1 55 5.2 52 4,4 58 7.6 63 7 69 7.2 66 5.7 Totaal 63.9 Totaal 19.8 ad ed No. Zwavelz kali+Zwavelz. Amm. No. Volbemesting. î 6.8 | 4 14. L0 12.9 15 1.8 21 11.5 18 12.9 32 9.5 29 9.5 35 3.4 40 10.1 46 7.6 45 6.1 49) 5.5 Dd ts 60 4.6 57 6.4 71 7 68 6.5 Totaal 13.8 Totaal 80.3 Men vindt dus voor de werking der meststoffen in Kgr: EENAVHIEUFDE NR All oee Eed 1,6 EROEDASDNORDBAAE 40 Ee LI 5.6 EWAVDIZ AFSMOURTL rar ee 13.8 Zwavelz. Kali + Thomasph. . . .. Kel „ —Amm. + DN TN ct Se 16 e Kali + Zw. Amm. . ... 10 ROERORROEU 4 0 3e OB ENE dela Ve ke lik 16.5 De volbemesting en de stikstof-phosphorzuurbemesting hebben ongeveer gelijke opbrengsten gegeven; kali heeft dus niet gewerkt. Het sterkst heeft de stikstofbemesting gewerkt. De opbrengsten zijn over ’t geheel laag, veel lager dan de vorige inalen op dit. veld verkregen werden. Waaraan dit ligt, is voorhands niet te zeggen. Een volgende proef op dit veld mislukte door de sterke droogte. Op veld X waar vroeger katjang tanah geplant was (Mede- deeling VII blz. 30) werden nu oebi’s geplant. Dezelfde bemes- tingen als vroeger werden gegeven nl. 200 gr. chloorkali, even- veel dubbel superphosphaat en 1 Kgr. droge stalmest per veldje met 60 stekken (21/9 voet). Geplant werd 13 December 19138, 10 Jannari werden de bemestingen gegeven, terwijl het oogsten _ van 18—21 Mei plaats vond. De volgende opbrengsten in Kgr. werden verkregen. ie RO Aantal Gewicht Gewicht Aantal Gewicht Gewicht planten knollen stengel+blad. No. planten knollen stengel+blad. 52 15.2 18 45 52 12.2 10 53 16.7 22 46 51 5) 8 52 16 l 47 49) 6.7 6 48 18 A7 Se) 54 lekra 8,5 54 18.5 18 49 52 10.5 8 51 179 15 50 49 dit 7; 50 17.5 19 ol 47 7 6 48 14 16.5 32 41 5.9 5 46 12.5 11.5 09 44 6.7 3 48 13 11 54 39 4,7 2 50 16.5 18 59 40 5.2 5 49 12.7 13 56 52 12 13.5 44 13 12 07 49 7: 6 46 1 1.5 58 50 8.5 ö 40 2 8.5 59 52 8.5 10 41 13.2 11.5 60 ol 5.5 5 58 11.5 9 61 92 DEf 5.5 40 18 EN 62 50 5.5 5 41 B 6 63 52 6.5 6 89 5, 5 64 54 5.5 5 37 9 5 65 51 6.7 1.5 38 9.5 5.9 66 49 52 d 41 13.5 EL 67 50 9 12 52 RD 8 68 52 4.7 7 47 9.5 6 69 IJ4 5.5 6 49 1d 7, 70 55 8.2 18.5 40 4.7 4 Al 52 J.9 8 41 Bl 6.5 72 53 5.9 6 43 6.7 6 713 48 4.5 4 48 1.9 5.9 {4 50 ek d 52 6.5 5 15 ol 8.7 4 39 4.5 2 76 92 4 3 40 6.2 3 (a 54 6.2 5 51 10.2 8 78 47 2.7 3 48 7.5 7 79 45 2 2.5 52 8.2 1.9 80 50 2 2.5 42 6.7 6 81 46 1.2 1 52 8 7 82 43 Ad 1 53 8.7 6.5 83 49 1.5 1.5 50 VET 4,5 84 50 2 1.5 51 6.5 9.9 85 ol 2 1 48 6.2 3.5 86 50 1.5 1 d6 6.2 3 87 45 2 1 42 8 1.5 88 52 27 1 u D Td an Ke A al Opee Hieruit vindt men voor het gewicht der knollen berekend op het oorspronkelijk aantal planten: ® No. Onbemest No. Stalmest No. Chloorkali, 1 17.5 2 18.9 3 18.5 S) 16.5 10 14.2 11 19.s 17 18.2 18 19.5 19” 16.8 25 12.1 26 15.6 27 7 33 9.3 84 . 12 35 0.4 41 7.6 42 7.8 45 8.1 49 12.1 50 9.5 51 9) 57 9.4 58 10.2 59 9.9 65 1.9 66 7.6 67 10.8 73 5.6 74 4,4 15 4.3 sl 1.6 82 2.4 85 1.8 Totaal 117.6 Totaal 122.1 Totaal 115,4 No. Chloorkali+ No. Superphosphaat No. Superph.+ stalmest stalmest 4 22.5 5 20.5 6 20.6 12 15.5 13 17:5 14 18.2 20 13.9 21 14.6 22 15 28 11.3 29 9.4 30 9.4 36 9.5 37 9.6 38 9.2 44 12.8 45 14 46 10.6 52 8 53 9.1 54 1.3 60 6.5 61 6.6 62 6.6 68 5.4 69 6.1 70 9 76 4.6 dy 6.9 78 8.5 84 2.4 85 2.4 S6 1.8 Totaal 112,4 Totaal 116.7 Totaal 111.2 Chloorkali+ Chloorkali + No Superphosphaat No. Superph.+stalmest. 7 | 8 17.5 15 18 16 19.3 23 19.6 24 15.5 31 7.5 82 6.9 3 0.8 40 9.2 47 8.2 EN 12.8 55 1.8 56 13.9 63 7.5 64 6.1 71 6.4 12 6.2 79 2.6 80 2.4 87 2.6 88 8.1 Totaal 111 Totaal 110,9 ss AE De bemestingen hebben geen effect gehad. Langs de eene zijde van het veld staan boomen, waaraan de geringe opbrengst van de daarbij liggende veldjes geweten moet worden. De stalmest heeft zeer waarschijnlijk niet voldoende voor de stikstofvoeding van de planten gezorgd. VERGELIJKING VAN DE WERKING VAN ZWAVELZURE AMMONIA, KALKSTIKSTOF EN CHILISALPETER BIJ PADI. De proef op blz. 388 van de vorige Mededeeling werd nog eens op hetzelfde veld herhaald. De bemesting had 28 December, het planten 81 December 1913 en het oogsten 29 April 1914 plaats. Er werden steeds 3 plantjes bij elkander geplant; 270 X 8 per veldje. No. Nat Droog No. ‚ Nat Droog Zwavelzure Ammonia Kalkstikstof Oel 12.5 10.5 Cha ji 9.2 6 Zi 5.5 f 65 4.7 El (ien 6 12 ö 6 18 8 6.2 19 D7, 5.7 28 9.5 4,7 24 6.5 5.9 28 Ü 6 29 95 (Br E 1 10 9.2 E 2 9,5 71.5 Mataal 57.5 48.1 Totaal 58 46.3 Onbemest Chilisalpeter C 8 9) 7 GC 4 8.5 f, je, 5.5 4.2 9 Ü 5.7 18 7 6 14 je, 6 20 6.5 5.2 16 8.5 6.2 25 6.5 5.5 21 6 4.7 50 (at) 6.5 26 6.5 5.2 E5,6 rear 5.6 E 4 6 5.2 Totaal 49,2 40 Totaal 50.5 40 Zwavelzure Ammonia + Chili. GED 8 6.7 10 je, 6 15 9.5 8.5 4 7 6 22 9.5 4,7 27 (49 6 E 5 5.5 4,7 Totaal 51 42.6 Voor de werking der meststoffen bij de twee proeven op dit veld vindt men als droge padi. - he Zwavelzure Ammonia . . . . … . 2.5 + 8.1 = 10.6 BEBAENKEKEON 5) To Ona kas al TD 45 + 6.38 = 10.6 ONENBRDOKER 3 0 „a oa ein SE —_0.5 + 0 == —0.5 Zwavelz. Amm. + Chilisalpeter. . . 2 + 26 = 4.6 Tusschen de werking van Zwavelzure Ammonia en Kalk- stikstof is geen verschil geweest; Chilisalpeter heeft geen nuttig effect gehad. In Japan heeft men gevonden, dat Chilisalpeter geen goede voedingstof voor padi is. Op de onlangs aangelegde sawahgroepen F en G werd nog een proef met dezelfde meststoffen aangelegd. De veldjes van de 3 petaks F zijn 141/5 x30 voet en die van G 1425 voet groot. Alle veldjes kregen 200 gr. dubbel super- phosphaat, 100 gr. Chloorkali en 100 gr. kieseriet. il, 6,11,16,17,22, G 3, 8, 9,14, 19,24. Onbemest. 2, 7,12,18,23, G 4,10,15,20. 200gr. Zwavelz. Amm. F 3, 8,13,19,24, G 5,11,16,21. 200gr. Kalkstikstof. 4, 9,14,20, G 1, 6,12,17,22. 262 gr. Chilisalpeter. 5,10,15,21, G 2, 7,13,18,23. 100gr. Zwavelz. Amm. + 131 gr. Chilisalpeter. Het bemesten had 29 December, het planten 30 December en het oogsten 4—7 Mei plaats. Er werden 3 plantjes bij elkander geplant ; 6663 per veldje bij de sawah’s F en 576X3 per veldje bij de sawah’s G. No Nat “Drooe Zwavelzure Ammonia Bia 15 16.5 fi 29.5 26.5 12 16 15.7 18 17.5 15.2 28 20 rd Wopaale 102 91.6 G 4 23 19 21.5 18 23.5 21 20 20 18.5 Totaal 88 765 Onbemest In | 29 26.5 6 29 26.5 Ie 18.5 112 16 22.5 19:59 E7 20.5 18 22 21.5 18.5 Totaal 186 120.2 G 3 23.5 10) 8 26.5 28 9 18 14.5 14 25 PORT 19 20.7 KO 24 26 28 Fataal 1877 116.4 Zwavelzure Ammonia + Chilisalpeter F 82.5 9,5 10 18.5 15,7 15 KO 18 21 18 15.5 Totaal 88.5 ET G 2 23 19.5 Ä 24.5 21.5 15 23.5 20.5 18 20.5 16.5 28 24 20.5 Totaal 115.5 98.5 24 Totaal GD 11 16 21 Totaal F 4 9 14 20 Totaal Geet 6 12 Ed 22 Totaal Nat Kalkstikstof 18.5 50 18.5 15 21 108 24 18.2 26.2 wi 949 Chilisalpeter 25.5 25.5 20.5 14.5 86 26 24.5 20.5 22 25 118 25.5 22.5 EZ 12.5 76.2 22.5 21 Iig 18.5 21 100.2 ESV Gee Hieruit vindt men, de opbrengsten op 4 veldjes berekend, voor de werking der meststoffen aan droge padi in KGr: hd gs G. Totaal Zwavelzure Ammonia. . . .. . —68 — 1.1 — 7.9 KAKSHEBEOR … er en nne +2.9 — 8.1 Chilisalpeter . . 88 +24 — 1.4 Zwavelzure KhaesouiktOutiieelpeten —13 +12 — 0.1 Alle bemestingen hebben een negatief resultaat gehad, hetgeen aan grondverschillen geweten moet worden. De mais, die hierna geplant werd, mislukte geheel. INVLOED VAN MELASSE OP PADI. De proef op bla. 41 van de vorige Mededeeling werd nog eens herhaald. De bemesting werd 28 December gegeven, het planten had 30 December plaats, terwijl de oogst 30 April binnen kwam. Op 27 Januari werd nog eens met melasse bemest. Per veldje kwamen 217 X 3 padiplantjes te staan. De opbrengsten in KGr. waren als volgt. No. Nat Droog No. Nat Droog No. Nat Droog k…a0 4,5 B, af 5.5 ERG! 5.5 22 45 3.7 23 4 5.2 24 4 8.7 435 5 4,5 44 4,5 | 45 45 BE Totaal 15.5 12.7 16 12.7 15.5 13.2 4 6 4,7 Br 5.5 0 Ha 5 25 4.5 | 26 4 3.5 LN nd | 46 4 2.7 47 4 3.5 48 3.5 2.7 Totaal 14.5 114 15 12.5 15 Uit { =…65 4.7 68 4,5 Ai: 8.7 28 5 4,5 29 45 ij 30 4,5 1 33 7 6 34 6.5 5.7 35 5.5 4,5 Totaal 18.5 15.2 17 14.2 15 12.2 10 5 4,2 EES 4,5 12 45 Beten 31 4.5 3.7 32 4,5 3.7 df ar 6 96. <8 5.2 87 5 4,5 38 5.5 4,7 Totaal 15.5 13.1 15 12.7 17 14,4 No. Nat Droog Nd: Nat Droog No. Nat Droog neet ‘St 14 5 4.2 Taen 8.7 Vies akekt, 6.2 B 105 5.5 20 5 4,5 PR 0 5.2 40 5 4,5 41 5 4.5 Totaal Risa 19 16.5 14.2 14.5 12:7 160 4.5 21 5 4.5 49 5.5 4.5 Totaal LOTS ND, Men vindt dus. Zonder Melasse Met Melasse Nat Droog Nat Droog REE td ede DD Le 16 are OEROL. 18.2 14.5 11.4 BHE DHPeEDh. a LD 11.4 15 FE NAE ZADEN ee ee Le DD 15.2 1 14.2 Chloorkali4-Superph. . . …. 15 124 zen 18.1 Zwavelz. Amm.+-Superph. . 15 12.7 je 14.4 E „ «J-Chloorkali . (7.5 14.9 16.5 1422 BRREDemesinD or A oee 14,0 Bede 15.5 18.5 In verband met de resulaten van het vorige jaar vindt men voor de werking den meststoffen, uitgedrukt in kilogrammen droge padi: Zonder Melasse Met Melasse. Dn NE A 0.7 Bebbel Superpl … .”. > 28 — 15 Ree Le PAINE 0 at B 8.5 Chloorkali +Superph. . 8.5 — 0.6 Zwavelz. Amm.+-Superph. . 2.5 —1.5 4 „ —+Chloorkali . 5.2 0 ASSESS ese Oe — 1.7 Voor alle bemestingen is het tevens toevoegen van melasse nadeelig geweest. De proef zal voortgezet worden en nog op een ander veld herhaald worden. 7 DE INVLOED VAN ZWAVELZUUR OP DE PADIPRODUCTIE. n Daar bij de suikercultuur groote hoeveelheden zwavelzure ammonia gebruikt worden, waarvan de planten voornamelijk de ammonia opnemen, terwijl het zwavelzuur in den grond achter- blijft, was het van belang den invloed nategaan die deze hoe- veelheid zwavelzuur op de padiproductie heeft. aanvoer Het nieuw aangelegde sawahcomplex 1 werd voor deze proef gebruikt. De grootte van de veldjes bedroeg 71/,X291/g voet. Het zwavelzuur werd na vooraf goed verdund te zijn in 2 keer toegevoegd nl. 27 December voor het planten, en 27 Januari. Toegevoegd werden hoevelheden zwavelzuur overeenkomende met 5.5, 8 en 11 pikoels Zwavelzure Ammonia per bouw. No. 1. 3. 5. 7. 9. per keer 0.37 Kgr. Zwavelzuur. Na1S. 1E A0 19, BO ode OE UE  No. 21 20: 25,27: BOir ot lans Ode en ni De andere veldjes bleven onbemest. Geplant werd 31 December en had het oogsten 2 Mei plaats. Bij de tweede bemesting hadden de plantjes, die de grootste hoeveelheid kregen, nadeel er van ondervonden, ofschoon het zwavelzuur verdund was en ook nog water op de sawah’s stond. Nat Droog Nat Droog No. 0.74 Kgr. Zwavelzuur No. Onbemest Ì 18 14.7 2 15.5 10.5 3 12.5 10.2 Bl 11.5 9.5 5 11.5 0.5 5 11.5 9.5 7 10.5 9) 8 11 9 \) 11.5 10 10 11 9 Totaal 64 : 53.4 Totaal 58.5 47.5. Nat Droog Nat Droog: 1.10 Kgr Zwavelzuur Onbemest 12 18.5 0 Er 14,5 12 14 15 ED 15 pS 5 tee 16 18 pe 15 12.5 1057 18 12.5 FO 17 14 NS, 20 on 10.5 19 12.5 10.2 Totaal 64 55.6 Totaal 67 56.3 1.46 Kgr Zwavelzuur Onbemest 21 El SE 22 12 10.2 28 9 8 24 10 9 25 B: 9.2 26 12 10.2 27 12 SA 28 12 10.2 29 EE E50 10.5 9 Totaal 53 44,8 Totaal 565 ERE Van een nadeelige werking van het zwavelzuur is nog niets te bemerken, in aanmerking nemende dat het toevoegen van het zwavelzuur bij de grootste hoeveelheid niet met voldoende zorg is geschied. Voordeelig is het gebruik van zwavelzuur ook niet geweest. Het verschil dat men bij de 2 eerste tabellen ziet optreden, moet grootendeels aan No. l worden toegeschreven, welk veldje zeer waarschijnlijk meer water dan de anderen ge- kregen heeft, daar zijn ligging hiertoe aanleiding kan geven. Van de geplante katjang kwam niet veel terecht, zoodat de oogst niet bepaald werd. De nawerking zal nu op het volgend padigewas worden nagegaan. BEMESTINGSPROEVEN MET CITRONELLAGRAS. De proeven in het vorige verslag op blz. 21 en volgende medegedeeld werden voortgezet. De 6° snit (VI) van het eerste proefveld had van 6—31 Januari plaats; de 7° snit (VII) van 19 Maart —6 April Geen bemes- ting werd meer na den Sen snit gegeven. De bladopbrengsten bedroegen: No. IV VI VII Totaal Superphosphaat. 1 38.2 17 15 70.2 17 29 7 5 41 85 140 4.5 4,5 26.6 49 29.2 6 5 40.2 178 Ees ne an -, lt rf a om zn. IV VI VII Ssuperphosphaat + Stalmest. 44,6 15 11.5 20.9 6 4,5 25.6 6.5 8.5 27.5 1.5 6 Superphosphaat + Chloorkali. 41.6 nen 8 27.7 9 6.2 29.8 7 5.7 25.9 6 5.2 Superphosphaat +Chloorkali 4+Stalmest 39.3 10 9 23.7 7 6 24 7 6 18.3 4,5 5 Superphosphaat+Zwavelzure Ammonia 15.1 6.7 zin 64.9 5 Í 38.5 7 5 32.2 6 4,7 Superph. +Zwavelz. Amm. Stalmest 50.8 11 1.2 39.5 10 1.2 51 8.5 7 32 1.5 6,5 Superph. +Chloorkali +Zwavelz. A mm. 50,6 12 ö 40 10 8.5 51.4 „11 9 35.4 8 7.7 eenn Totaal: 77.1 HER 61.9 70.2 Te 64.7 44,8 80.7 No. 1 VI VII Superph. + Chloorkali + Zwavelz. Amm.—J Stalmest. 8 54.1 14 9 B 56.1 10 (A 40 47,9 8 6 56 49.2 11 10 Chloorkali. 8) 41 14 SI 25 81.8 7 5.5 41 LOE 6 5 57 33.9 8 6 10 84.5 LOE 26 Zld 1005 49 21.9 6 58 21.8 6 Chloorkali + Zwavelz. 1e 55.9 155 D7 65.7 LO 43 DO fi 59 58.3 9 Chloorgali + Stalmest. 8 5 5 5.2 A mm. TOE Á Do lj | 48.9 188,6 Del 50.6 32.9 149.5 81.6 85.2 48.2 73.8 __ 2888 Chloorkali + Zwavelz. Amm. + Stalmest. 12 83.6 28 57.9 44 27.2 60 48.5 13 47,8 29 49.9 45 ‚55.9 61 52.1 12.5 5) d 8 12 6.5 5.5 7 Zwavelzure Ammonia. 6.5 5.5 6.5 58.1 13.4 39.7 65.5 284.7 60.8 60.4 10.4 64.6 NT, En ie a En No. I-Vv VI VII Totaal Zwavelzure Ammonia+Stalmest. — . 14 49,2 7 6 62.2 30 41.5 6.5 5.5 53.5 46 46 7 6 59 62 41.1 6 5.5 52.6 2278 Onbemest. 15 24.4 6 4 34.4 31 24.2 1.5 4.7 89.4 47 30 S 5 43 63 7, 5 8.5 31.2 148.0 Stalmest. 16 81.7 12 5 48,7 32 16.1 b 8.5 24,6 47 21.4 7 4 32.6 64 18.6 5 5 28.6 134.3 Men vindt hieruit voor de werking der meststoffen zonder stalmest in Kgr: SEEDSrPRORDBARE pee tr en 30 Er ro OE EN ee 13.6 Zwavelzure. Ammonia. . . . ... 107.7 Superphosphaat +Chloorkali . . . . 35.1 h +Zwavelz. Ammonia. 1061 Chloorkali + Zwavelz. Ammonia . .… 140.8 4 + Zwavelz. Amm. + SGEEn: 106,6 En voor de werking der meststoffen met stalmest t.o.v. stal- mest alleen vindt men: EREDOEDROGDBAAG +: 500 ed ed nen omde 49.8 UMdorkalk: … #7 4e te 15.2 Zwavelzure Ammonia . … .... 938. — Superphosphaat + Chloorkali. . . . .… 25.5 8 + Zwavelz. Ammonia 103.9 Chloorkali + Zwavelz. Ammonia …. . .… 100,4 8 + Zwavelz. Amm. + Superph. 148,8 Bepaalt men hun werking t.o.v. onbemest dan moeten deze getallen met 13.7 Kgr. verminderd worden. Uitgezonderd de volbemesting en superphosphaat alleen, geven alle bemestingen met stalmest minder opbrengst dan wanneer geen stalmest ge- bruikt werd. Uit beide reeksen blijkt, dat het toevoegen van Chloorkali de blad opbrengst vergroot. De producties aan olie van de twee laatste snitten waren in cMS als volgt: Vl VII SRBEEPROSDRAAb te zen el sn 230 185 OEE ENA ee A re 237 155 Bavelafre ADUMDODIA ne 0 ma 247 150 Superphosphaat + Chloorkali. . . . .… 232 168 n + Zwavelz. Ammonia 191 137 Chloorkali + Zwavelz. Ammonia . … 270 165 4 + Zwavelz. Amm. + enn 270 185 OEBEMESE … > Fijne 180 181 De producties aan olie van de snitten afkomstig van de met stalmest bemeste veldjes bedroegen: | VI VII SENECA EE AN 259 200 IA RE PE RE 176 135 vele. AMMO Aer ar 191 155 Superphosphaat + Chloorkali. . . . . 194 159 f + Zwavelz. Ammonia . _ 214 152 Chloorkali + e E rt 270 174 \ + Zwavelz. Amm. + Superph. 283 188 Bnei EEE de Le 185 121 In verband met de en van de vorige snitten verkrijgt men volgens de berekening in Mededeeling VII aange- geven, het volgende overzicht. Zonder stalmest Met stalmest Gr.olie Oliegehalte Gr.olie Oliegehalte DE PRROSPHARE "notie ns ol eh ot 0:63 208 OE Enkelen motten balen et 1361 0:78 1106 0.74 Zwavelz:. Armmtonia,. sj .t ” 1482- 0.56 1273 0.56 Superph. + Chloorkali . . . . 12381 0.68 1000 0.65 5 + Zwavelz. Ammonia. 1611 0.68 1404 0.59 Chloorkali + pe 5 veadale 0:54 1476 0.68 en +2. A. + Superph. . 1586 0.62 1695 0.60 Bmrbemesti Arns beitel 2 926 0.63 980 0.73 EE gee Uit deze cijfers zou men kunnen afleiden, dat de meststoffen invloed op het oliegehalte hebben. Dit is echter niet het geval. Daar het snijden van de veldjes toch steeds achter elkaar plaats had kon er niet op gelet worden, dat de planten, die door de bemesting sneller groeiden, reeds te veel bladeren gemaakt hadden, dus te laat gesneden werden. Gemakkelijk is dit te zien, wanneer men de bladopbrengsten in volgorde van hun hoeveelheden plaatst en er de oliegehalten naast zet. Zonder Stalmest Bladopbrengst _Oliegehalte KMADEBORE- "tio 0 eaten en, ot Marr en 148 0.63 EIBMERAN: 70 # Rore ren onde 160 0.78 MUBSERMOSDNEEE "Joe ee TE aveke Aen BEET od 178 0.63 Superph.+Chloorkali . . . .. .. 181 0.68 u TW RE Len a Ve te 254 0.63 MONDEN 0 ne en en 8 255 0.62 ZEN VOER: AARS on U or in VR 256 0.56 Chlostkali-f Zw. Ammon en 289 0.54 Met Stalmest OADEOEE en Ate nn en ee 184 0.73 Oel AE OE te 150 0.74 Superph.+Chloorkali . . . .. .. 160 0.65 ODOORN: sein 5 en tee des 184 0.67 INEOS AROS Er eer ven 227 0.56 GRIGOTERI 4+2W AMIDI "es en 234 0.65 Superph.+ „ Be et En 238 0.59 VOILENORURR: neten 283 0.60 De olieproducties voor de bemestingen, die de grootste blad- producties geleverd hebben, zullen dus, wanneer op tijd gesneden wordt, zeer waarschijnlijk nog iets voordeeliger uitvallen. Evenals. bij de bladopbrengsten vindt men, dat ook de olieopbrengsten in 't algemeen door het toevoegen van stalmest achteruitgaan. Zeer waarschijnlijk is de opbrengst van de volbemesting zonder stalmest te klein, hetgeen uit de andere opbrengsten schijnt te volgen. Het niet meer bemesten heeft vooral op de met zwavelzuur ammonia bemeste velden een nadeeligen invloed gehad. SEO De 3° snit (III) op veld XI had van 2—22 Februari plaats. Na den Zen snit waren de verschillende bemestingen nog eens toegediend. De opbrengsten bedroegen in kilogrammen: No. 1+[I III Totaal Onbemest. ik 18.7 41 54.7 ki 10.4 37 47.4 21 11.5 28 39.5 23 11.4 86 47.4 83 Zed 27 84.71 223.7 Chilisalpeter. 6 LOL 45.5 56.1 8 12.7 70.5 83.2 18 10.8 52 62.8 28 okt, 87 46.9. 50 8.7 44 52.7 301. Chloorkali. Ee 12.3 53 65.3 18 18.7 80 93.7 15 12 69 81 25 O7 39 48.7 35 ne 32.5 39.6 328.38 Chloorkali + Chilisalpeter. 10 18.4 73.5 86.9 20 118 59.7 71.5 22 11.9 50.5 62.4 32 bhi 48.8 54.4 275.2 Superphosphaat. E89 50 61.9 17 10.4 45 55.4 27 10.4 46.5 56.9 29 Ls, 87 44.9 LN No. LI HI Totaal Superphosphaat + Chilisalpeter. ® 2 12.7 61 73.7 12 10.9 63 73.9 24 11.3 42 53.3 34 6.8 37 43.8 244,7 Chloorkali +Superphosphaat. 7 14.2 43 57.2 9 12.3 59 pe Me 19 13.4 52 65.4 31 11.8 43 54.8 2487 Chloorkali +Superphosphaat + Chilisalpeter. 4 9.6 53 62.6 14 18.1 58.5 76.6 16 16 75 91 26 13.5 61.5 75 305.2 Berekend op 5 veldjes vindt men voor de werking der meststoffen in Kgr. Genee 55 et a nee EN 78 Chloorkali . . . … En ben hi aad 104,6 Chloorkali + Chilisalpeter.. AART Miri 1? 120.35 Superphosphaat . . .… ER bt 50.2 Buperhtiosphaatt Oktlisalpstk MEN 82.2 Chloorkali+Superph. . ...... 87.2 Chloorkali+Superph. +Chili. . . . . 157.8 Hieruit is de gunstige werking van de chloorkali zeer dui- delijk zichtbaar. De waarde voor het effect van de chloorkali alleen schijnt te hoog, wat aan grondverschillen geweten kan worden. Nadat dit veld gesneden was, werden de planten ziek. Zij kregen bruine bladeren die verdorden en de stengels werden slap. Sommige herstelden zich en vertoonden een gezonden kern en daaromheen een bruin weeke bladmassa. Wellicht zijn boorders de oorzaak van de ziekte; ik heb er echter geen kunnen vinden. Doordat de stand zeer ongelijk was geworden, toen de ziekte van zelf verdwenen was, is de proef verder gestaakt. Ee Op een ander veld, Vak IL werd een nieuwe proef aangezet. 97 | | | | 108 55 | Ee 73 | | | a | 61 | | | 72 Ee | | | ‚60 37 | | | 48 25 | | | 36 En | | 24 1 2 | 5 | 4 | dS  8 9 10 | 60 A 5 Noel 3,5,7,9, 11,14, 16, 18, 20,-22,24 ‘kregen.-100 sr. Dubbel Superph. + 100 gr. Zw. Amm. +500 gr. Vuleanphonoliet. No. 2, 4, 6, 8, 12,18, 15, 17, 19, 21,23 kregen 100 gr. Dubbel Superph. + 100 gr. Zwavelz. Amm. No. 25, 33, 41, 51, 59, 65, 73, 81,89, 98, 106 Onbemest. No. 26, 34, 42, 52, 60, 66, 74, 82, 90, 99, 107 100 gr. Dubb. Super. No. 27, 35, 43, 53, 49, 67, 75, 83. 91, 100, 108 100gr. Zw. Amm. No. 28, 36, 44, 54, 50, 68, 76, 84, 92, 101, 97 100gr. Zw. Kali. No. 29, 37, 45, 55, 61, 69, 77, 85, 93, 102 100 gr. Zw. Amm. + 100 gr. Zwavelz. Kali. No. 30, 38, 46, 56, 62, 70, 78, 86, 94, 1038 100 gr. Zw. Amm. + 100 gr. Dubbel Superphosphaat. Konst, 39,47, 51,-63, 71,149,:87,95, 104 100 gr. Zw. Kali te 100 gr. Zwavelz. Amm. No. 32, 40, 48, 58, 64, 72, 50, 88, 96, 105 100 gr. Zw. Kali + 100 gr. Zw. Amm. + 100 gr. Dubbel Superph. Per veldje van 8 X9 voet kwamen 9 planten te staan. Geplant werd 5 December, bemest werd 19 Januari. De groep veldjes No. 831 en volgende heeft dezelfde bemes- ting gekregen als No. 29 en volgende. De bedoeling was de eerste serie Chilisalpeter in plaats van Zwavelzure Ammonia te geven, maar door een vergissing had dit niet plaats. an mj a + er ê N Mie ran kamen en > * mi ond De eerste snit had plaats op 21 Januari. Er werd zoo spoe- dig gesneden om een sterkere uitstoeling in de hand te werken. De opbrengsten waren gering 100 —300 gr. per veldje en hebben daar de bemesting eerst kort te voren gegeven werd geen waarde voor de bemestingsproef. De volgende snit had van 21 April—2 Mei plaats; de derde snit werd uitgesteld tot de regens weer goed doorgekomen waren en had van7—19 December plaats. De opbrengsten waren als volgt. No. u UI Totaal. Superph. + Zwavelz. Amm. + Vulcanphonoliet. l 1 16 17 3 1.7 13.5 15.2 5 2.5 31 35.5 7 3.5 37 40.5 9 2 82 34 11 ‚Be, 26 27.7 14 3 82.5 35.5 16 2.5 32 34.5 18 2.7 37.5 40,2 20 2 81.5 33.5 22 1.5 36 37.5 24 1.7 87.5 39.5 388,3 Superphosphaat +Zwavelzure Ammonia. 2 1.2 11 12.2 4 3 24 27 6 1.7 24 25.7 8 3 29 32 10 l 15 16 12 1.5 20 21.5 13 2 30.7 32.7 15 4 31.2 35.2 by, 3 32 35 19 3 27.8 30,8 21 2,5 29.2 31.7 23 1.7 37 38 887.8 On LS No. EE II Totaal. Onbemest 25 2.5 28.5 81 33 2 20 22 41 2.8 st 33.5 51 2 297 0 59 1.5 22 23.5 65 5 24 7 13 2 84.7 36.7 81 3 24.7 NE 89 9.5 24.7 27.2 98 2.5 22 24.5 106 4 16.2 20.2 Dubbel Superphosphaat j 26 2.2 25 21.2 34 5) 28 26 42 4 28.5 27.5 52 3.2 25 28.2 60 Ie) 22 28.5 66 3 KS 21 74 1.5 33 34.6 82 3.9 25.5 29 90 4 24.5 28.5 99 1.2 26 27.2 107 2 15 17 289.6 Zwavelzure Ammonia. 27 5 28 26 35 3.5 25 28.5 43 4,5 25 30.2 49 5) ned, 40.7 53 3.5 26.5 50 67 4,2 18 22.2 15 2.5 29.7 32.2 83 4 27 81 O1 4 30 34 100 1.5 17 18.5 108 5 20.2 259 ®” ar BE on No. II If Totaal. Zwavelzure Kali. 28 4 20.2 24.2 ‚ 36 1.7 24.5 . 26.2 44 2.5 22 24.5 50 2 26.5 28.5 54 2.2 23.7 25.9 68 3 16.7 19.7 76 3 31 34 S4 3 24,7 27.7 92 3.5 81.7 35.2 97 1.5 22.2 23.7 101 1.2 17.2 18.4 288, — Zwavelz. Amm.+Zwavelz, Kali. 29 3.5 7.5 31 37 8.2 82.2 35.4 45 2 26 28 55 2.5 20 22.5 61 2.5 38 40.5 69 3.5 19.5 23 (i’ 3.2 28.7 31.9 85 1.7 26.2 27.9 93 3.5 24 27.5 102 1.5 17 18.5 286.2 — : Zwavelz. Amm.+4 Dubbel Superphosphaat. 30 3 23.5 26.5 38 4,2 29.5 33.7 46 4,5 22.7 27.2 56 4 21.5 25.5 62 3.5 32.5 36 70 4.5 19 23.5 78 2,5 25 27.5 8s6 2,5 30.5 33 94 2.2 28 30.2 103 2 19 21 3841 RO No. II III Totaal. Zwavelz. Amm.--Zwavelz kali. al 8.5 26 29.5 59 4.5 28.7 85.2 47 2.2 22.7 24.9 57 8.2 26 29.2 63 a) 28.5 31.5 71 a 22,5 26.2 79 2 30.5 82.5 87 2.7 82.7 55.4 95 5.5 28 81.5 104 a) 23 26 Zwavelz. Amm.Zwavelz. Kalit-D. Superphosphaat. 82 2.5 28 25.5 40 8.5 93 36.5 48 8.2 41 44,5 d8 8.2 29 82.2 64 + 82.5 56.5 72 5.5 82.7 36.2 80 a) 29.2 82.2 88 9.5 85.5 99 96 5.5 28.5 84 105 Ei 27 sl 847.6 Men vindt voor de opbrengst van 10 veldjes de volgende hoeveelheden in Ker. Superph. +Zw. Amm.+-Vulcanphonoliet. 322.5 NE ACHEND. Tot te an 281.5 LIE A 2715 SERRES BRAAL Glen Sn er 4 263.5 eve lenre Ammonia. … - 288.5 MRE re Kalk Os 262, — Zwavelzure Amm.+Zw. Kali (1). . . … 286 ö nn erpen 284 8 We Kal) 300 DEES BEE a ae 847.5 Ne Vulcanphonoliet schijnt gewerkt te hebben. De volbemesting geeft de hoogste opbrengst. Bij de bereiding van de olie werden de hoeveelheden blad van de gelijk bemeste veldjes samen gedistilleerd. Wanneer er meer dan 50 KGr. waren werd er een gemiddeld monster van 50 KGr. gemaakt en hiermede het oliegehalte bepaald. Door bereke- ning werd dan de olieopbrengst van de geheele partij gevonden. Deze vereenvoudiging werd aangebracht om de tijdruimte van het distilleeren te verkleinen, daar anders het gevaar ontstaat dat sommige veldjes veel later dan de anderen gesneden worden. Op deze wijze werden de volgende hoeveelheden olie in cM. 3 gevonden (voor 10 veldjes). II LI Totaal Superph. + Zw. Amm. + Vulcanphonoliet 96,5 906 10025 Arjen Ë EE oe 0 TA TD ROGER 854,5 Onbemest: 57E, TN et rg oer cn OE RIELE SUDBEDRORPIAEE 1/5 HeT AA dikt OAN 191.5 9075 Zwavelz.s Ainmonia 7, … botmadeen 838 969 4 Kalk CU rna EE Ie 9536.5 p Amm. + Zw. kali (1) . . . . 104 859 943 x en AE SUDEEDES, GAK nen Aike 829 965 s et a Zw. kali ee 140 ETEN Volbemesting . . . . 169 984 1153 De volbemesting heeft het beste gewerkt. NOG EEN ENKEL WOORD OVER DE BACTERIEZIEKTE BIJ KATJANG TANAH. Op het bewuste terrein werd het laatst verkregen zaad (oogst 26 September 1913) en ook dat van den oogst van 17 September 1912 uitgelegd, elk op afzonderlijke veldjes, die af- wisselend over het terrein verspreid waren. Geplant werd 2 December 1913, geoogst 19 Maart 1914. De sterfte bij de planten uit de bibit van 1912 bedroeg 28.5°/, en bij de planten uit het zaad van September 1913. bedroeg 17°/. Hieruit is duidelijk te zien, dat de bibit door het. telkens planten op het sterk geinfecteerde veld beter tegen det ziekte bestand is geworden. Regenval &) in mm. te Buitenzorg. EERE BEEN ATEA an EN ee BORE der dB Beelen Ole 18 84 — Ne Oe ERROR It EI Ssl e= | Oker OPesT.i 87) 99 | Seleen Behang BEN LO 176) 186 55 | 57 Et 91| — ESO LAT BBI | [BD te OGS BAaGel— |C bA) OA OA 7 | 06| 2.3| 268| 13.7| 474| O4| — =| 10 Oe OD iel | ef al RES 4728) 04) | A REE Bonn eZ lol 27) — | ES ON BOA A4 240 10) — | OS ORS BERN AET) Ol) — | en EE 08 NE AA Tl indd EEE std A8 | ee eG RSL l6 25029) 20) — | — AOT DT SED WE ee HO 404 | EI BBA ORNE de Poalensar =p 298) 37 — [65E N55 58 Re BDA Lees OA Re Slee 10:11 219) — | 28 —l 885 2E 28 5 Oe OE PAD RtOA 0 el S Beede. 40BL 0 ISA) — — | | 909 —il Ll A8 Oslo | 0 =DE NR oat ee idee Ln EO OB ee A49 O8 | SO Ee OA BD Sr ee BOO B DT AA — | ej [125 182106 ie OE EE EE EN 29 | 10.2 MENE ee 30 | 45.5 EE 0: 31 | 28.3 114 14.2 14.6| 15 Ee 30.6 Tot. 570.83 345,4 584.8 427.5 370 128,3 56.7 19.8 115,9 29.6 676,4 584,1 1). —-Ontleend aan de opgaven mij welwillend verstrekt door Dr. vAN DER ELST. CONCLUSIES. Uit de resultaten der genomen proeven zijn de volgende conclusies te trekken. 5 Ook nu werd weder de gunstige werking van het onder- werken van katjangloof op de padiproductie vastgesteld. Uit de Cassaveproef zou als voorloopig resultaat volgen, dat door deze planten Chilisalpeter beter opgenomen wordt dan Zwavelzure Ammonia. Gevonden werd dat Oebi’s voornamelijk gevoelig zijn voor stikstof en phosphorzuur. In overeenstemming met wat men in Japan reeds gevonden heeft, blijkt uit de genomen proeven, dat Chilisalpeter geen goede stikstof meststof voor padi is. De werking van Zwavelzure Ammonia en van Kalkstikstof op de padi was gelijk. Het toevoegen van melasse heeft de opbrengst van de padi verminderd. Bij Citronellagras geeft een volbemesting de grootste op- brengst. AE Ks MEDEDEELINGEN. kla AGRICULTUUR- CremiscH LABORATORIUM. st ds deze Serie zijn vends ‘werschenên: | A df Ees Wk, PAR aA tears E RE A. W. Kk DE Shek | Wetooscnapreljd proeve; Nering if, ad We are LTOS MOTOR AOL CT NTR Ln NH-N A ree U Pr. JN W.K De Jone., Präktische Bemestingsprooven. Verslag, nn eN zet zt | ®%bver 1911 Vet ekerdeo 030 A „HI. . Dr. Al W. K. DE. Sone” Wetenschäppelijke. {proefvelden. | Verslag cre k „over: 1912, „Uk hun gek olen de iet SV OF Á. W.K ‘DE Jônc. Hevea' Brasilio is,” _ Wetenschaprelijke_ HOT NDE ete A EU … proeven „ ir BATE 0, A, AN fd, Pte We DS ASN K DE Jona. Het, zenongonml van, den | KEA EENS | ‚“wörtel. Bn AVE rte AS ‚VL Dr. A; W. E De Jond. Praktische bijen Vn sla 4 ee A og he over, 1912 en 1013: );, 4. ASEAN / e ‚ANIL Dr. A. W. É, DE en ‚Wetenschappelijke progfvolden., Re Reien “over SOLI s Pe PO er REE a 080 va Dr, „6. wil Elba 8 Hob zetmeelgehalte van den eene bit « EN iv kf aardappel. N: A Vd Rr a: 0,50 \ Ei Dr. A.W. K, De Jona. Praktische ‘Bemestingsproeven. “Ve 3 eld A 4 over den West/Möesson 1913-1914!  bain > eN Dr. ‚A. W.K, De Joxas Weteùschappelijke haken bij Horen Ï kl, Ren, ‚brasiliensis, Brna te Hi } hu! \ wi 4 _ y Ô Ki N \ f \ pt V, \ 4 | AN % KD nn Vk JN A \ / PL ‘ Nd bd / xl À À AN \ } | DD vr 7 gh nn pi rn ti EE EE a EAT B Np ere minr er ene ab à Libra 94 n aten GOT nf am nr ee ed per age Kas hard pan eten re an ere reeet ‘ en endet verpand desen ter thd En elen he Ad aap en wan ee venne ert ijt df tend aatvarsnkete, rg nf oat void sinie e - es Kad u keers pend vn poe nd ede 2e en oge en je pe ven en viene er : | Tre en per ige ee verdad re vene eene Ea en ee men tet enen bet enge en dn hr bende verdnd overhe en Part eerd zt de or permen daer ager etna oven meenen an jeder ved opteren me aal bgn oe vrt ten pob: al sint mies tn ande zn miet rene? ondtntrert def ngen mi td veren gpeg ee er egen ntt peen ad vee ge vet en tente miet peet eeretnet ! gn pe wreptern gn ee n ee Tien pa rene EE aen pe ide a er pn Pe nt ed mes aen re Eens eikel mabers b eeens dak hed geren nn gn Sabre erde ye me te» denkende … ge mein: î vmeer pt ne ae get Bee K ee arten treten vegen vn prend en ed end oen ber 2 smeren reet iedeen den varerprpndider pet ie akad rm oberon onde a mgee ojee ageren: EEE rn mar rte ie tene ep an ogen rn pn en vent ot ed se opeten